Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

Scripta qvædam conti-nenSjinquibustum èxScripcöDéi ver-bo, tum ex Otchodoxæ Antiquitatis ca-tholico côfenfu,nonnulliDo£trinæ Chri-ftianæ articnli à Icfuitai'um corruptelis vindicantur.

î. IO. SERRANI, Q, V A R T I A N-ti-lefuitxjßue «le vera veræ Ecclefiæ autoritate, ad-uerfus Ioannis Hayi monachi-Iefuita; commenta amp;nbsp;conuicia,Refponfionis pofterior pars.

X. Gratiani Anti-Iefiiitæ,pars alteraJd eft,Canonum exveterum Theologorum fcriptisà Gratiano in jllud Ÿotumenfquod Decretum appellatur)conge-ftorum5amp; doftrinæ lefuiticæ , ex variis irtius nupe-ræ fefta» Matæologarum fcriptis except«, Col t a-■rio, In qua præcipuè deChrifti præfentia in Eu-chariûiæ Sacramento, amp;nbsp;de carnis Chrifti mandu-cationeagitur.

7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T^^ttones tibi apcrutjje

exiïltmo,ijUM rcpetere nönfert animus. In pTiffentm ßibncere pauca quAidin vtfurn elt.QMtrn tandctn,Det beneficiOi ad mAnw mcM pernernffet loannts Serrant ad ßlayi Scott ApoHatdi ö“ lefuttaritm Turnomorum profeßorti touiüa nbsp;nbsp;commenta refpotßonii pars paslertoryin lt;jUA

de verA EccleßA antorttate agitnr-, vttlem hanc (ß ac-Cnratd de rebtugramßtmis dißutationemy in ejua Scri-pturA canontcA iß- 'veiertm Theologorutn innumera pen e teslimonia erudite admodnm explanantnr, (ß 4; fallaciis leßmttcis vtndtcantar,prAlo tjnamprtmii com^ mtßyVt integra Serrani reßonßone cutas prioreparte tpaartfis tomns continet)fraereris, Quoniamveroßn-dicem reram in banc rel^onßonis polirema partem cÖ^ ficere immeßfaißet laborisp/racipuorum capitum ßum-mamßec/uenttbtu hancprafattuncHlam pagims deßri-pßmtu,vt breue hocßecimen operispraliantiam ocalis tuis exhibent te ad illtm diltgetem meditationem ma~ gis ac magis alhciat. Adiunximus praterea, Gratiani anti-le fuit A partem alteram, in cjua cjuum praßcripta de Euchartfita Sacramento capita abfoluere autor cts-

gitaret,temporis an^uÜtaprejftu, deprefentia meiH~ ducatione carms ChrtÜt dt^utationes exegit, relilt;^UiU de communione facrificio , tenta, pane,fiDeHs de-dertt,perfecMKrm.^uemadmodum autem,tum in Angha tum tn Germania excitaiiit Demtnm piot do-i-iißtmos viros cjuorum fmptis lefuttica fe^apraHtgias aperte detexit: ita confidimutGallicofEcclefiat Antichrist furitshodie vexatM,fideles nonpancos ChrtSi feruos nthtlomtntts alere, c^uorum Sudtts alta vulnera lefutttca feäa errortbus infiigentur, donee tandem ap~ paxeat Domtntts Ie fut C hriStis,omnium dißtdtorum Iudex,qui oris fui Sptritu hominem feeleratum ,filium incjuam tllitmperdtttonis,conßctet(pxtllußrifuo aduen-tuabolehtt. JefutU eejuidem, tn G ermanta prafertim^ tpiianium pofitnt ruentem Babylonemfulciunt, verita-temijiie caleSem mtris arttbus oppugnantifed vano cart atu. Quotiefcunijue entm omnipo tntt Deo vifum fueritiSis AntichriSt manciptisfemos homtnumgla-dtos,mtlitum exercttus,cf camalem illatn pompam t^ua fola tegunturße manibui ceruictbus excutere,Sephtf-mata tot dtlfutationibus amp;nbsp;libris afperfa tnfitmum proculdubio euanefcent.Quid entm poteS vitreum me-dacium aduerfusfoltdam Dei veritatem? Dumverb huius benefiett fpe cert a fuSentamur, opera noSra ad fineer a fideiconfirmattonem animacjue tua confelatio-ne ac itdificationem,ChriStane LeSor,fruere,^ ale.

SE RJ E s PR AEC IP E O R r M Cap It um tjuxpofleriorpars Rejjtonfionis loanttts Serrant ad Hayiunt complepPitur.

Summa amp;nbsp;œconomia huius tertiæ Parti« pagina j Primär jæ quæftionis firmamentum è fuperiori demon, ftratione natum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8

Vcram Ecclefiam verbo Deî,vt fundament© fuo inni-ti:acproinde amp;nbsp;Verbum eflepriùs Ecctefia, amp;nbsp;o-mnem Ecclefiæ autoritärem Verbo Dci definiri. 8 fine Digrefsio,pro defenfione communium harum notionum,fundamétum effe prius ædificio: amp;nbsp;menfuram menfurato effe priorem : aduerfus â-Hayi obtreélationes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;it

Generalis defcriptio quæftionis de Ecclefîæ autoritäre. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;It

Superioris doißrinae illußratio, faißa Verbi Dei cum Ecclefia Catholica comparatione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iS

Illußtifsimi teßimonij,quo Ecclefiac cum Verbo com-paratæ autoritas explicatur,vera amp;nbsp;genuina inter-pretatio, aduerfus Hayi obtreftationes.i.Cor.3.io. Secundum gratiam Dei qua data efl mihiamp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3a

Primum abfurdum ab Hayo excogitatum : Si ex illius An:jiogiæ régula doôlrinæ confiderentur,aperiri o-mnibus erroribus feneßram. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$1

X Secundum Hayi abfurdum: Ex hac Analogia hxre-fes refelli nonpoffe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37

Secundum exemplum.Vniuerfalis Epifcopiprincipa-tum vel primatum,quem Pontifex Romanus in Ec-clefiam Catholicam afteftatjefle paleam fine ftipu-lam fundamento fuperftruftam.

De loco Matth, XVI. nominatifsimo. Tu es Petrus 8c fuperhanc Petram,8cc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8i

Axiomatis Chriftiani, Chrjftum Ecclefiæ fuæ vnicum eife caput,Hayi oppugnatio 8c Serrani deffenfio.iij Tertium exemplum. Imagines Saniftis confecrari, il-lorum ofl'a reliquiafque adorari,eire paleam iiue fti-pulamaureo fundamcto fuperftiuftam,quam ignis comburet.

Superioris refponiionis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vberior ac-

curatiórque explicatio , eaque duplex. Prima qui-dem lt;£(.7airzlt;ias7za),oftendens qualis 8c quanta fit ilia Ecclefiæ autoritas,Veibo Dei à nobis definita:al-tera «'«rAdiaQxJ, eadiluensquæ 8c vniuerfæ huic veritati folcnt opponi,8c proprièin his lefuitarum aftertionibus obiiciuntur.

Pars prima. Qualis 8c quanta fit Ecclefiæ autori-tas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;137

Parsfecunda. Compleiïlcns refutationem eafum re-rum quæ à vçritatis aduerfariis huicdoélrinæ óp-ponûtur vniuersc primilm à Pon-tifîciis,fingulatim veto a lefuitis in his Turnoniis affertionibus. Ita fecundx huius partis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m^spjzxujtff par-

Tcftimoniorum quæ à PontificHs obiiciuntur,vera amp;nbsp;germana expofitio J aduerfus Hayi lefuitæ calum-nias. De loco loapnis xxii.x$. Sunt Se alia quæ fe-cit lefus, quæ fi fçribantur figillatim, ne mundum amp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;195

Secunda Hayi digreffio qua inftituit probate, His extremis temporibus non modo inutilem elfe Scri-pturam,fed plané perniciofam;ac proinde ab Eccle fia exterminandam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;io8

De duobus Tertulliani teftimoniis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ait

De fecundo loco Tertulli.ex eodem libro, 114 De loco Auguftini è libro de fide fymbolo,ca.ix. tiy Demonftratio E Ioannis teftimonio in vtranque partem conformata.

Scripturæ teftimoniaab HayO oppugnata, à Serrano ' propugnat3,De Chrifli difto,In vanum me colunt, docétes dodrinas,mâdata bominû,Matthæi x v.iÿz Deteftimoniolfaiæ,Adlegem amp;nbsp;adtelHmpnium. lÿç De loco Apoftoli I.Corinth.44. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xp?

A’rlt;ua6v)(f,id elbrefutationis pars altera. Peculiarem refponfionem compledens ad ftngula incommoda quæin lefuitarum Turnoniorum aflertionibusfa-næ dodrinæ obiiciuntur. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;337

Ppmumabfurdum lefuitarum gt;nbsp;Siomnes resfideiad Verbum fcripturri reuocentur, Ecclefia? aucoritas eleuatur atque pelTumdatur. Summa refponfio. Quum Scriptura'ad omnes vitæ Chriftianæ partes valeatjfolâquf fit amp;nbsp;certa fidei régula, omnino Ec-•clefia ex ea iudicans , certam efficacémque obtinet autoritatem, filiis fuis inftruendis, hofiibus de-ftruendis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;358

i.de doftrina Chrirtiana,capite 6. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;361

Sçripturæ vfus alter, Vt firmamentum eft fidei noftræ, itaexperimentum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jäS

I Secundumabfurdumlefuitarum. Impiorum homi» num qui Scripturis omnibus fidem derogant, info-lentia comprimi non poteft fine autoritäre Tradi-tionum non-feriptarum : ac proinde Verbum Scriptum non fatis valet nifi Verbi non-fcripti adiu-mento fulciatur. Summa refponfio. VtScnptura plane vtilis efi ad doftrinam, itaad redargutio-nem:ac proinde omnes errores adqerfus veritatem natiè Scriptura deprehendi amp;nbsp;refelli debent amp;nbsp;poffunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;373

De nominatiffimo Auguftini loco,Ego Euangelio nô crederem,nifi me Catholicæ Ecclefiæ commoueret I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;au toritas.Contra Epiftolamfundamenti, ca.quin-

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Primarias quæftionis'De veræ Ecclefiç autoritate,vlti-

Tertium abfurdum lefuitarum. Si res omnes ad feri-ptum Dei Verbum reuocantur, folaque illius auto-* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ritate fides noftra innititur,fore cogamur repudia-

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;repleraque fidei dogmata:ficuti paedobaptifmum

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;perpétuant Deiparæ virginitatem. Summa re-

fponfio. Omnia ad falutem nccefTaria in Verbb Dci fciipto perfeftè comprehenduntur. vt nih I nobis défit ad fidem nôftram perfeéEè rtabiliédam» Certè 5c pædobaptifmus amp;: perpétua Deiparæ vit. ginitfis è Scriptura probatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43?

Noiiæ Hayi Exceptiones quibus inffituit probare, Imbecillam Sc mancam efle Scripturam ; 5c ad ilîas Refponfio Serrani.

Septima Exceptio, Quomodo probetur.InChrifto duas elfe naturas,operationes 8c voluntates 433

Décima quartaExceptio, E Scriptura probari no poffe,omnia quæ ab hominibus fiunr,peccata effe. 501 Décima quintaExceptio,E feriptura probari non pof-fe,Hominis voluntatem non effe liberam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;501

Hayanæ argumentationis Paradoxum fiue Blafphe-mia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yoy

Sextus locus. Deordine fundlionum Ecclelîaftica-rum.Ephef.4.ii.amp;i.Cor.iz.i8.

Conclufio vniuerfe difputationis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 j f

S^^VvM aliquot pagellæ vocarcnr, D, lo. Serranus longiflîmo iti-neris interuallo à nobis abelTet, di-fta quædam Auguftini ex Epiftolis ii8. amp;nbsp;119. ad Dardanum, quidam Theoîogiæ ftm diofushîcapponendacurauit. Hac igitur Awguftinus.

fnm'itm tenere te volo,e]Mcd efl huiitt dtj^utattonis tapttt, TJomintim noflrum lefum Chrißurn lent tugo fiio nosfiibdidijfe, farctm lent.

dem toto terrarwn orbe obferuantur, ab ipfis ^po~. fiolis velplenants conciliü commendata flatuta,vt dtesfe^t in Chriflt memortâ retinentur ac celebratnr. yllta'ejHAperloca terrarum regionefijite vartantur, vt teiunia,euchartfliitperceptiovarits dtebus,zf cate-ra hutufmodi, libéras habent obferuationes,

Qupd neciue contra fidemneque contra bonos mores t/iM7’gitur, indiffereter efl habendum, pro eorum inter lt;juos 'vtuitnrfocietate habendum efl.

Quod inflitutturprster confuetudinem, vt epuafl ob-feruatioSacramenttflt approbare nonpoflîtm, etiamfi

huiufmodi propter nonnullarum vel fanllantm velturbulentarumperfonarHmfeaiïdala deuitanda li~ bertus tmprobare non audeo.

Sed hoe ntmis doleo, c/uta multa in dtuitiis U-bris ftilnbemma pr£cepta[ttnt minus cwantur^ tar» multü prxfumptiontbus fic plena funtomnia.utgrauMt corrtptatur (jut per e^iauasfuas terram nudo pede tett-gent,ejuam ^ui mentem vtnolentia fepeltertt.

Omniauacjue talfÂ, tjua nee^ue fanti arumfiriptu-rarum autorttatibus continentur, nee tn conetitü Epé-fcoporumflatuta inuenmntur,nec confuetudnie vntuer-fis, Ecclefia roborata funt ; fed diuerforurn locorum dt-uerßsmoribus tnnumerabtlitervariantur^ita vtvix automnino nunejuam inuentripoßtnt caufe ejuas in ett tn^lituendts homines fecuti fitnt:vbt facultas trsbuttuTt fine vlla dubttatione refecanda extfltmo.

Q^muisenim ne^ue hoe tnuenirtpeßst, ejuomod» contrafidem fint,tpfam tarnen reltgionem, ^uam pau-cifiimis manife^ifiimis celebrationum facramenttt mtfericordia Detejfe Itberam volutt,ferHtltbus oneri-bus premunt : vttolerabiltorfit condttto ludxorum, epû etiamfi tempus Idsertatis non agnouerint, le^alibus ta~ men farctnis, non humants pr£fumpttonthus,ful i-ciebantur.

Sed Ecclefia Deidnter multam paleam mul: -y ';!f(anta conflituta^ multa tolerat : amp;nbsp;tarnen eju funt. contra fidem vel bonam vitam^on approbat^nectt. 'gt;5 necfacit.

faciliusniitefcatis, amp;c nohinïmi* ‘-° vobifqueperniciofo no-!^^î2 bis aduerfemini, quouis indice nos impetrare à vobis oportet gt;nbsp;vt exvtrâque parte omnis arrogantiadeponatur. Nemo noftrum dicac iam fe iriucnifle veritateni: fie earn quçramus quafi ab vtrifque nclcia-tur. Itaenim diligenteramp;cocorditerquæri potent, fi nulla temerariapræfumptione inuenta amp;nbsp;cognita clTe credatur. Aiit fi amp;nbsp;hoc à vobis impetrare nopoflumus, faltem illud concedite,vt vos tanquafn incognitos nunc primùm audiamus, nuncprimùm di-fcuciamus.Iuftum elTe putamus illud poftu-latutn, bac fane lege lcruata, vt vobifcum nec oremus,necconuenticula celebrcmus, neclefuiticum nomen accipiamus,finon nobisde omnibus rebus ad falutem animx pertinentibus fine vlla caligine ratioueni' perfpieuam dederitis.

Illius refponfionis accuratior explica-tio:câque duplex. Prima, docec quænam lit Eccleliæ autoritas. Se-cunda,refellit a quæ cum vniucr-feàPonrificiiSjtum fingulatim aie fuitisTirroniis huic dodrinæ op-ponuntur.

Abftercio nouarum calumniarum qui bus lefuitç nos traducunt tanquam corruptores Scripruræ.

diftunifuifle vcteribus, Hæreticorum nullam efîe fron-lem ; amp;nbsp;in multiloquio non deef-fe peccatum, omiies quidem Ie~ w)fuitarum difseitationcs abundè

dernonftraiK : at inter primos non tacebitur Hayus meusvbiqueaudax amp;nbsp;loquaxun bac verb vltima difputationis huiufce parte ûc collu-üatus, vtomnes hæreticorum ftontes Ijnguas-que infe vuumconuertifTcvideatur., Ita nimi-rum ves per fe veras luaque luce manifeftas in-uoluit , contotquet,negat. ita dum fe teneri fentit, per varios peregrinorum fermonum cu-niculos amp;nbsp;anfraétus fugam molitur. Multilo-quio igitur Hayano faótum eft, vt hxc difputa. tiopiïter animumineum excreuerit ; dum ego illius lego veftjgia omnésque rimas per quas ille'emanans pon fe defertoreui fed me. defer-tumeflèvult intelligi. Me tarnen dedilTe ope-ram ne multilpquium obeffet vcritati, è reipfa iudicaturos.arbicror cruditos,qui animaduer-tcnt res inihi ab Hayo obieólas paucioribus ex-plicarinon potuilfc. Nee vero rerum ilLrum Vatietatein,quarum traótandarum occafionem mihi obiecit Hayus, ingracam inutilémque Le-a. ij.

4 S VMM A ET OECONOM, ftori forepiico,illas enim conatus funri propriis locis fic defignare, vt ad vlum prxfto effent le^ gentibus Idciico vniuerfæ difputationisSum-mam conatus fum fic breuiter reprxfentare.

VT PRIMO Comnientario veram Ecclefia ab ementita fecreueram, amp;fecundo veram vens fuis noiis definieraiTcita proximum erat vt hoc tcttiocominentario veræ illius amp;nbsp;Catholi-cæEctlefijc autoritatem demonftrarem ; coque ordinevt return inter fe connexarum

amp; feries perfpiccretur . Et quum Ecclefia ædili-cetur ftiper fundamento Prophetarum amp;nbsp;Apo-ftoIorumjConfequens erat Verbum DeielTe pri-us Ecclefia,atqiie adeo omnem Ecclefiæ autoritatem Vetbo Dei inniti. Vbi igitur dcfierat po. fteriordifputatio, inde comtnodum petebaturd ineprimordium, cómunéfque hxnationes huic veritati ptsrlucebant, Fundamentum eße prim ledifi-^ cio,amp;t Menfurafß menfiiratopriorem.

Quum aurem rede docendi leges praefcribat, vt res ipfa primum indicetur vniuerfe ,• deinde accuratiùs vberiufque explicetur; idcirco his principiis primariam Quatftionem de autorita-' teEcclefir,vniuerfe defcribo.

Etquoniâtotain eo eft conttouerfia, Vtrum lit prius Ecclefia Verbum , an Verbo Ecclefia : i-deo vtriufquecompararionem inftituo.

Quid hic meus Hayus? Quum videt fe teneri, neque vim praefentem luculentat veritatis c-ludi vllo modo poffe.ad vernaculas anes fe con-uertit. De re quidem primaria merû filentium: at ne tacendo vidus elle videatur, aniniofè ob-loquirur: amp;nbsp;re ipfa pr3etermifta,ordinem meum amp;nbsp;verba meacarpit, exempla qux adrem iHu*

HVIVS TERTIÆ PARTIS. ç ftrændam attuleramjvevbcfètraducit amp;nbsp;fugillat: denique, duta porta rii!t,amp; lo’ogo turbineperfljt.

Ai-t EGo inde Refponfioiiem illani mcatn ac-curatiùs illuftro-.primîiTi.Jocendo co Te.uanea: deinde, refcllendo dur ntanea : ex I g'bus De-monftrationis,quç rei iudicatac tTn^if^iaricu’ vult adhiberi, amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;docendo,iic

Prima igitur pars explicationis huiufce mexjin eo eft vt doecac, Quxaam illa fit Eccle-fiæ autoritas, quam à nobis contemiii aduerfa-rijciiiTiinantur,Ettlefia: nomine, laruam Eccle» lîæ.iJ eft Papatum,introdiicentes.

Secv ND A veto pars.primùm refellit ea qux aPontificiis vniuerfè obiici folent ad cluden-dam Scriptutx autoritärem , cui omnis Etclefiæ autoritas innititur;deinde,ea quac à icfuitisTur-noniis (in illis alTertionibus è quibus diputa-tionis occafio n .ta eft ) ftngulaiim opponuntur.

Quandoquidem autem è Scriptura amp;nbsp;Patri, bus Hiyus opponebat'I raditiones non-fciiptas nouis machinis muniras ; ideo oftendi vberiùs quod in priori libello meo obiter Si ftriélim no taueram, Quænam fint Traditiones Apoftolicr, St quxnam Apoftaticx ; vt illas teçipiamus, has repudiemus. Hinc natus eft locus De tradition i b v s,

ExindeHayus longiim fetmonem prop.igat. Turnoniç iflertiones tertiuni incommodum no-bis oppoGierant,St ƒdcires omnes ad jcripto/n Dei wbum I eaocentur-loi e Z t pleraque fidei dogmata coga~ »lur repudiate- Uuo autem dogmata notaiicrant quæ ScriptU 'X teftimoniis probari non polTe af-ferebant, Infantum baptU'mum,amp; pcrpetuam Deiparx virginitatein. Hxc ego fcri ptura pro-a. iij.

bari oftenderam in priori Iibello mco; at hïc nouis viribus iniurgit Hiyus.nouos cuncos, nouas excepciones opponit quibiis lefuiticuma- | xiom ! (artum teóh'irnquetue.itur,Mancamamp; im' | perfeótain cfle Scripiuram,amp; Verbi non-fcripti ' illius fuis adiumentis fupplementum indigere, Quindecimenimprofert religionis Chriftianï capita,qu3t negat Scripturac teftimoniis probari pofle : vt, In vna Dei eflentia tres erfe perfonas, Patrem efle ingenitiim Filiuna Patri confubftan tialern , Spiriturn fanftum elfe verum DeunKamp; à Pâtre amp;nbsp;Filio procedere I In Chrifto duas efle naturas, duas operationes,dua$ voluntates.-Ho'-mi.iem fola fide iuftificai i,amp; eætera fidei noftrç prxcipua capita: quac fi non probantur in Scri-ptura,amp; fine Scriptlira probantur,quidnam erit ajiud fides noflra quàm larua 8f cothurnus?

Itaque vt illic filentio,ita hic blafphemia can fam prodit meus aduerfarius ; vt è gemina veri' tatis viiSoria geminus quoqueTriumphus Ve-ritati decernatnr , Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: quum

illic obmutefcat ipfe : hîc blafphemet, vtabfur-difflmo portento Icfuitica fcena explodatur arque exfibiletur.

Profligata igitur caufa,definit in diras amp;r con uitia Hayus , nos facrilegij amp;nbsp;plag’j accufans, prolatis aliquot Iocis,quos à nollris hominibus perperanj cxpofitos fuiffe ait.

At ego vera germanique illorum locorum fen tentia demonftrata,amp; ab illius criminationibus vindicata.ita claufulam impono vniuerfç difpu-tàtioniiQ^um probatum abundè fuerit,Scriptu-ram efle certam amp;nbsp;folam fidei rcgulam , iliaque Ecclefiam fundari amp;nbsp;ædificari : confequens efle, Omnem veræ Ecclefiæ autoritärem Verbo Dei definiri,vt illius fît euftos,hères amp;nbsp;interpres Ec-clefia,

HVIVS TERTIÆ PARTIS. 7 clefia,Scripturatn cScripturîsintelligens amp;nbsp;ex-ponens, columna amp;nbsp;firmamentum Veritatis,eo-rum mater quorum Deus eft pater: ac proinde extra quod no eftfalus,quippe qux folamSpon-fi fui lefu Chrifti vnici Setuatoris vocem audiat amp;nbsp;fequatur,Peregrini commenta réfugiât atque deteftetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Hîc veto Pij amp;nbsp;veritatis amantes ( amp;nbsp;ij maxi-mèqui lefuitas nondum norunt : ) perfpicient, quantis ftrophis Mendacium conetur illudere Veritati; quibus cothurnis theatrü petat Sophi-ftice.in quas fe facies transformer vt fallat,quas rimas quæritatvt in dolo deprehenfa elabatut.-quibus denique viribus viftrix Veritas vbique triumphet,multiplicem enim leftionis huiusv-tilitatem voluptatémque prolixitatis tædium le-nituram fpero.

Ter Am Eccleßamverbo Dei, vtfundAme» toÇuo inniti : acproinde nbsp;nbsp;ÿerham eße

Haólcnus in (^u^flione conflituenda tuo iudi-eio^Mtntfler, defitdnßi, hocenmtfigmßcAsilia tuo, Subftrato difputationis fundamento. Stataemijuodex eo confe^uitur perjpicunm efl, quot;vtais , curnon diflutandi hoc loco finem facial PerfltcuA 'vù(vtfufl’icor)ohfcurare,ç^ lucemre bus Der fe clarû, verbornm tuorum inuolucrii ambagibiu adtmere, cjuo fAciltus leüorem cir-cumuenirtpoflit. Pag.pt.

Qj V M veram Ecclefiam fuis verè propriif-lOidinistiearn à Synagogac VC-' tio reddi- ftræ infidiis vindicariin: fignificaui me fubftrato tur aduer fundamento in eo iam eife vt oftendam , quid v“eU^atio ”3’’’'1'*^ ptincgt;Pgt;gt;sQuidigitut 14». ’’ videtur mirum, me huic firmamento fuper-ftruerc

De VERA Ecct. avtoritateJ 5 ftrucre neccfsaria ? id eft quæ ad vniuerfac Quæ-ftionis principeai primaridmque finem perti-nentjVt nimirum intelligatur quxnam? qualis amp;nbsp;quanta fit illius Catholicae Ecclefix aiitoritas? Periode enim facis ac ft architeftum increpares qui îubftrato fundamento parietes, feneftras,ia-nuas, cxtei afquexdificij partes neceftarias exx-dificaret. Quorfum veto, homo prudentiffimè, fubfternicut fundainentum xdificio, nifivt o-mnesxdificij partes fuperftruantur?Iec! egoha-âenus fundamentum Quxftioni: nunc ipfam à me explicandam cfteiSc à reruns quidem pofita-rum confenfu,nemo non videt,prXterteoxmz-i'5/amp; tentbricofum hominem,qui tarnen audes Vetitatis lucem tenebras appellate.

pht/i^ophandi ratio,o noue Ddidale, I deone concludes Denmante dedijfe Kerbum fcriptttm,tpMam Eccleßa lt;edificaret?No-li leges Deo tmponere: noli eins z im imbecillita-tis humana. régula mctiri,Pi‘tmum Ecclefisfunda mentum efl,Agnus ille, ejuem D.Ioan.ab origine mundt occtfumefle fcrtpflt. Et quia z'olusflinos arguta fcilicet quaflione irretire, a te ztctflim quaro, vtrum fitpriusfundammim terra,an vni-z/erfa terra moles. Si priusfund amentum efle dt-xeris, doce nos quodnam flt hoc fun dame utnm quod ante terram extitit, N am fundamentum fl terram habere negaueris,Scriptura teflimonio co-uinceris. Vidéfnefundamentum non debere ne-ceflario antecedere illud cuius eflfun dame :iti:m? Menfura non efl priorfemper tempore.-nam teih-

efl menfura rnetM,Ucet tepus motit non an tree liat fl Anfloteb fides habeatar.Caterum'n u.i' non cß: proprii menflaratumfled meiifura-bilc Dfle à (jra -nmatici-s lattn'e tß;' non barbare loqut:pittas ad popiila/n nunc garrtre tj nod gal lice lt;/A«/A«'cat)ftr.Pag.9i.92..

Argumentationis mex ratio perfpicua eft, ie haólenus tam follicitè inculcara , vt mirum eftc deberet te negate res è fupevioris doélrinæ af-fenfu protfus ratas atque confefTas, nifi effes le-fuita,id eft nifi tiium efTet de rebus omnibus fen fu etiam amp;nbsp;experientia cuilibet c^loratis con-chrirtwA ttouertere. Haftenusoftendi Verbum Dei efle Pfbnariam Efclefix notam; amp;nbsp;quatenus illud quoniodo Paulus appellarit fundamcntum Ecclefix,quate-w itut niB etiam Chriftum eodem nomine infignierit. fundanien Ejdémilc igitur rem centies repetam , vt ieiuno leiuitx ftomacho gtanfiterjqui rerum mops eo-dem fempct cothurno ludir? Atqui omnes no-runt ex fuperioribus non hxc efle contraria: Chriftum elTeEcclefix fiindamentum , amp;nbsp;»Ver-bum Chrifti idem elfe fundamentum Ecclefiar. Rationem iam reddidcram his verbis,^flrf»«^«e chrißtis fl Çto rerbo,neqiie t^erbum à Chrifto feiiingi fe-fararlvevllo mojopoflc.Sed quid attinet idem tarn fxpe inculcate’ ProbauiHayum fceleratè con-fundere Ao;agt;i' ilium Patri óuoiiinoi'jFilium Dei,ve-rum amp;nbsp;xternum Deum,cum externo verbo fuo, per quod Filius Dei fefe patefecit generi huma-no. Hic veto idem miferèinculcanti cuï plura

Quum vrgeturvi luculentæ veiitatis amp;nbsp;certora tionis iudicio, vc in rebus defperatis fieri folet, y,j,ui Deum c machina deuocat, ad illius Omnipoten Verbo tiam einentito plané nomine confugiens ; dem de Homonymiam illam de Verbo antequam fcri berecur millies iamexcantatamrcponit: dcniq; teia, argumentum ineum vt euertac, ipfam Natucain euertere conatur.

Dum conftitutas à Deo leges affero,leges minime impono Deo,eiûfque vim omnipotentem humanæ imbecillitatis régula non metior teas, inquanijipfas leges quas confiât Deum ad Eccle-fix fuæ aedificationem Verbo fuo conflituiffe, tantum ollendo.Euangelium.quo aedificatur Ec-clefia, eft potentia Dei ad falutem generis hu-mani ,qusc illuftriàs efïicaciufque etiamemicat in redemptione Ecclcfiæ quàm in creationeamp; i2,cobi i gubcrnatione Mundi, Deus autem(inquit laco- ,g bus) nosprogenuit fermone Veritatis prôque ,, beneplacito voluntatis fuæ nos elegit antè iada ,, mundi fundamenta , amp;nbsp;prxdeftinauit quos ado- „ ptaret in Filio : 8i ftato à fe tempore nos vocat „ per fermonem Veritatis, id eftperEuangelium falutis nollrar. Cur igitur, magne Theologe, potentiam Deia Deivoluntate difcetpisSr vo-luntatem Dei exDei verbo non intelligis?

Si Agnus ille que D loan, ab origine mûdi oc-cifum elfe fcripfit, eft primum (vt reéleais)Ec-clefiæ fundamentum , cur non rede concludam verbum fcriptum elfe Ecclefiæ fundamentum? Têtu ipfumconfodi telo nonfent-is ? Ais enitn D.Ioanncm fcripfîfle de xterno Agno eiufque facrificio. Te fcriptum Verbum agnofcere non fentis. Si fine Verbo fuo intelligi Chriftusnon poteft, ecquod aliud Verbum imaginari potes quàm Prophetarum amp;nbsp;Apoftolorum fcripturas.

exipfius etiim Agni ore notatas? aieb.it eiiim Ioan.j.35. A^i\iis,Sciutawinijciij)tnias .tüti emm funt ijHie tefliÇt-Ciituur de mcAitiin vcio poft refurreCtionem, exor fus à Mofcamp; OTinib. Prophecis interpretabatuiquot; iflis in ornnib.fcripturis quæ de ipfo fcripta erât. Iuaii».47 Maioribus auteiu veftris edicit. Sermonem patris met non habetu in vnbts maaentim. ^ti ex Deo es^^ zieiba tgt;e; audit, proptci ca vos nonauditis . ijniae.x Deo non eß/t.

Idem amp;nbsp;voce 3c fcripro datum eft Ecclefix, Verbum Dei. Aiitequain eniin fcribeieturj V«bu?n'* (ft''t’madiT)odiim miUies inculcaui) Patres tra-amp; ante ’ debar filiisdodrinain quainvelipfià Deo, vel quam ftri à Patribus accepei aiit. Poftquani autein mofes, betetutôc Dei mandato, TaTfjaamp;^tJÎjTUi' dotlrinam de falu-UO.| 'Ll dill nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I ■ I • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I r.« t

fcriprurn tcxrcrna maiuuuRlîteris,eandein Prophetçex eft,ad crâ pofuetuiic Ecclefia?, quac facrum illud voluntatis bcii Hya- diurnx Jepofituni ddigenter conferuauit. Inde i\[e,ptonßcfec:toniiiinatii)ni-. vt ei fe Denn notum facial amp;c.V»a igitur eadémque De veritas amp;nbsp;non-fcripra amp;nbsp;(eripta vni Ecclefix patefada eft ad ip-fius falute ; vt faftidiofafit tua ide ad naufeamin culcantis repeticio. Idem verbum Patres voce, eodeni feripto liberi ipforum acceperant ab ea-dem Deo in eadem Ecclefia. Vt igitur repetitio-neilla nihil importunius ; ita homonymia nihil impud ;ntius excogitari pofte nemo non vider. Quifi duplex fit verbum Dei, duplex Ecclefia! Apagehas facrilegas voces lefuitarum Icholis bene dignas : Proximum tarnen eft t/t Hayani argumenti vim acumenque expendam.

De ver4 Ecci. avtoritate ij tuen far am menÇurata ej]e prtorem ; ad-uerlus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hayi obtredatio-

Dix ER AM ego fundamcntum efîc priusfuo iclificio , amp;nbsp;Meiifuram menfurato elfe priorem. Vt veriiatcm Ecclefix Hayus euerteret, has quoque communes notiones ,fcmpitcrnas Nature leges , euertere conatur. Rogac me pn-mum , exiftimémne terram habere fundamen-in rcbui tum : mihique , fi id negem , è Scciptura attio- e‘lt;a«x» phi *nem minatur.Commoda folicitudo Scripturam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

obtendit Scripturat holHs. At quis noftiûm id né ex hoc iiegauit vnquam? Nouimus terrain firmiffimo ni tifundjinento.Tîbi igitiir volens fingis infom-nia. Atvt Terrxfundainétum agnofcojita tuum argiimenium aio carere fiindamento, dum Ter-rx fundamentum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quærit. Tu qui ira

dilputationis primordio exquifitam quandam Phyfices cognitionem oftentabas, mihique eo nomine acevbiffima quxque minitabâre , mi-ram profeéto nunc prodis Phyfices cognitionem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P J

Naturx Opificem cum Natura cófundisiquod rhUe-fummum elfe fcelus agnouit etiam Plato , Natu-ræluce. At nos è meliori feliciorique Phyfica intelligimus per fidem, Veibo Dei mundum fuif fe conllruélum . Profanum eft amp;nbsp;impiuæihuma-niscommentis Deumfubiicere. F.picureuin eft, quxrere quas vcCtes , quæ ferranienta,quas machinas Deusintantioperis molitione adhibue- .

rit:quum Asy«di'fziupyvn 'tov xeraTrujin elt res o-mues extiteriiit fuam elfentiam confequutx à Sermone illo Opifice ,• quemadinodum vere au- Natun reis veibis agnouit Academia. Ncque çnimNa- opif«à

14 I« Qvjïst. TERTIA Pars, Natura di tuialeipfam creaiiit fed à Deo creata , conftitu-ft^ngucn- tufr, à Deo Opifice fuo ocdinein conftanter eij-feruat.Diftingucndi igitur à te erat,Artium Decane,Natura quû àDeo crearetur,à feipfa, poft-quam à Deo creata eft.quam nimirum ceicis legibus tirmatam tot fecula conftantern viderunt, vtait Pioplieta.Natiiram Deus fuo Verbo crea-uit,amp; vtcam in tempore crearec, tempus priniü creauit, amp;nbsp;lucem ante Solein: vc amp;nbsp;Naturæ yni-uerfæ,amp; propria temporis, Solifque in ipfo Naturæ theatro Opifex agnofeeretur. At in Natura certasipfe leges conftituit, quas conferuat, amp;nbsp;quas nos quoque vult intuci i,vt in ill is quiequid de info cognofei poteft,intelligamus.

Hac fubftrata diftinftione , dico plané efle'i-çiiMavf)-r Si infcitum,quTrere, Qiiódnam funda-mentum Deus terrae fubftrauerittquum Deus fet mont (uo potenti terram condiderit, neque vult nos de fe cogitate tanquara de Opifice Romine fedpieamp;r teuerenter adorare æterni fui Verbi plané diuînam éfficaciam qux verè phyfico a-xiomate illo fignificatur,Dixi r amp;nbsp;facta svnt.

Caufaopiftx a caufis naturalibus fie diflin-guenda eft, vt quum N ituræ leges certas ratas-que PrtneepS' Caüfa conflituerit, ipfa ab omni n-eCefsitâtb libetrima agat quiequid velit. Im-De terræ pium dcni^ue eft ea perueftigire quç Deus vult refer Thytices uat, vt plaile a'dmirjljilem ipfius potentiam amp;nbsp;dodrina. fap'.entiahi in rébiis à fe creatis contemplemur.

Itaqüé de hoc ipfo artano (de quo nunc fermo lobis.s. inftiiutus ) lobus cócionatur NitdM efïinfernas amp;nbsp;apud ciiramiUo,amp; nSperdifoni. Infernu fiue 38fcpulchrü liuc ad\jf) vocat ima terrât loca nâmtrnt fiueperietraüa ,qü.« Uiut honiinibns incognita dqo veto liu J J Si aperia,Pctdi(ioiiem ideo vo-catgt;

De VERA Ecct. AvroJiTAit ly cat,quia animalia putreTcunt amp;nbsp;ccrrumpuntur interrx vifceribus. Sic fundamentiim iHud ter rædefcribit ;atadniirabilem Dei pocentiam in «/w defijc^ eo ftabiliendo vult nos adinirari, quutn ait Deu 7*quot;'',See. fù/pendiJfelenamfupei'nihilum.Ecci'dibüi enini,Hay, columnisinnjtitur Terra? Tu fcilicet Naturae genius de terrae fundamento lie loqueris , tan-quam exvltima abyffo nuper egrefl'us, ad hxç fupera loca confeenderi^ ,vt nouum Phyficcs a-croama hominibus explicates. At tu potiùs quo veritati refponfes,noua commenta iocabundus ingerisjvt palam fit te io illorum hominum efTc numero de quibus Scriptura j/?i qme non nonciuntt eaconuitiis incej]iint:qnte -verophyßccfitie naturaliterno-mt, vt animalia rationff expertia, in its corrumpuntm. Impiècuriofa amp;nbsp;profana quaeftio ,Vtrum terrae fundamentum fit priiis creatum quam ipfa terrae mplcs.Deumctedimus Verbo fuo terra vniuer-fam creaffejnequcarchiteólorum in morem fun damentum fubftrauilTe, cui deinde reliquam tec rx molcm fupermoliretur. InfanaeftSc nonnfe-renda mortali homini hac de re indagatio.Nimi rum,Yt reótè ait ille,hxc mortali funt imperuiaj Deo Opifici cognita.

19'»£^7«3tu«/A/se7ipi'affa)'7V, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Diony-

Ka) CatIijj ótuoif atMTfÄn/o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^5; ƒ*'

Quodfi iutiat in magno Vniuerfi corpore ter Temfl-ram animantium omnium federn amp;: quafi paren tus in een tem diftin^tiùs contucri,quàm milita fùnt amp;nbsp;v- ““ Y’“' tuia amp;nbsp;lucunda, in quibus admirabilcm Terrx Atiftide ftruéturam contemplemur! Certè quoniam gra- Mundo»d uia omnia fuopte ( vtinquit P'iilofophus) nutu amp;nbsp;pondéré ad pares angulos in mediû Vniueïti cxlo «g. feruntur-.telluvi in qua fumma ineft grauitâs, hic 4 s-naturalisfituseft vt medium eundémque imum in Vniuetfi corpore locum fit fottita.vel vt ma-

luit Academia,quoniam quod folidum amp;nbsp;«qili-Thto in libratum eft in medio Vniuerfi loco, ad ntillam Timsco. extremorum partem gt;propter perfcdâ ipforiim fimilirndînem potell decIinare;Terra vndiquaq. æquilibris paribufque ponderibus in Vniuerfi medio examinata, qiiuin cœlo vndiquaque fibi fimili circumueôlatæ , nullo opus habet fulcro quo regatur, fed æquilibrio fe fuo fuftentans, in ipfo Vniuerfi cardine flat immota, in nullam partem dcclinans;

rfalm. 10} nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tc/ ra fupet folidie nitens fundAminii moîift

Atque hxcquidem de Terrae fundaméto melior philofophia docet, Hay,iubétque vteiusfitum admirabilem contemplemur,quemÔpificis pro-uidentiaficaptauit.vt comraodae animantibus fedestutâque hofpitia pracbeantur. Terra enim, vt grauiffimagt; infimum Vniuerfi locum tenet, vi Naturae amp;nbsp;legibiis,proximum, Aqua:ac proinde omnem terrae fuperficiem circumprehenfare arque inuoluere debuerat.Opificis tarnen Dei nu-mine amp;nbsp;prouidcntia cffeftum cll,vt Aqua certis in locisterræ cédât,terra veto ab aqua euoluta atque explicata,extet ficci:

Etprcjfa eßgrauitatcfuitcircumßuus humor Kltima poß’ed!t,foliditmque coerciiit orbem.

gumento Phyfico prxclara acroamaca prxter-mittaiibquuinnoa fint tioftri inftinnt.funt tamé digna nobilium ingeniorum co; (uleiiitione, vc non elfec opus incruditum Sophiflani non ine-ptis modi) amp;nbsp;lidtcide curiofis, fevl prophanis e-tiain amp;nbsp;blafphcmis quæftionibus extra rem eua-gari ; nifi vt in eo genere audacein veco.nkm imperitiam fuam oftentaret. lllj igiturfic in fumma rclpondeo ;

Quum argumentum tuum,H3y, non tarn ra- Refpöfio tionerefelli, qiiam cerebruai.phjirrnac'o emen;

dari debeat, inanet firmum hpc.Axipmajfualu cemanifeftum , ipfiiifque fentus iijdicio v.erilfi- «lt; mum, Fundamentuna tota aedificij mole piiiis c« efle. Quin tu igitur potius ameiitiamtuam non.« fentis , quum fundanientum atdium in teótis tc qu3Eias,amp; fempiternas Nature leges,luculentae- lt;c que veritatis autoritärem euertere moliaris?Air que hoc quidem de primo infanæ tux Phyficçs idolotdefecundo videamus.

E.STO (inquis)z/;eM/i)'a fit menÇurate prior, non P' 'q™“ lamcnfinipertempore, namtempuf efimenfira motiu,^^^ Mznf» licettemptii moticm non antecedebat., fi^riftoteli fida ri rj/i pr,, hibeatur. Si Ariftotelis fides habetur, Ariftote- 'quot;*”^** lee Theologe ,Mundus eftæternus,amp; grauiter hallucinatus eftMofesqui Dcimandato crea-tionem Mundi Ecclefix credendam literis man-dauit. At fi Deo ipfi deleipfopcrScripturam te-ftificanri fides habetur, ante omnem Mundi mo-tum,antc Cœlum,antè Solern, creatum eft tempus à Deo, vt vniuerfam naturam, ipfius motus principium,in tempore crearet. Tempus igitur omnem motu.n ante-.-eflic, fi Ecclefix phylicam audimus .• fi Ariftotelis genium-nunquam ince? pit tempus quum illius ludicio Mundusfempet extiteric.'iinoÇvtiofaaientis fapientixaavsuT« Si

amp; deliria ollendarnqs ) Nullum eft tempus in Mundo,ft illi credimus. Quienimres æcernas tempus couipleótacur earumque rationein me-tiatui-:3ut quomodo res xternae erunt in tempore? Si Mundus eft æternus,ipl'jque adco Natura atteina , quomodo ipla erit principium motus; aut quaenam erit vis temporis in Natura? Fruftra igitur de tempore agit Ariftoteles in Mundo 2-ternojfibique aded aduerfatur.at longius prxua-ricatur Hayus, Ariftotelem Verbo Dei amp;nbsp;certis Naturae legibus opponens. Verùm Ariftoteles quoque lefuitam refellat.Docet Ariftoteles tan tarn efte temporis amp;nbsp;motus inter fe cognatio-nem,vt licet Tempus non fit motus , fine motu tarnen efte nop poffit : vt enim motus quum firgt; dicitur efte,cuius tarnen partes non permanent: fie Tempus eft quum fluit, cuius pars piæterita ampliùs non eft, futura nondum eft. Ita perfpi-cuum eft nihil aliud elTe Tempus quàm notatio-nem prioris amp;nbsp;pofterioris in fucceffione Motus, vtfint idem amp;nbsp;Tempus 3c Motus, ratione tan-tiim diftinguantur. Si igitur tunc habemus co-gnitionem Temporis,quum Motum ipfum prio-re amp;nbsp;pofteriorc,diftinguimus,qui no fit verum, MenfurameJJi primem menfurat», quum non poffic animo concipi Motus ilia fucceftio.nifi Tempus ipfum animo priùs concipiamus? At magni eft momenti in rebus oidinis notatio, quam animus nofter dcfcribit arque definit. Idcirco qu2-rit Philofophus , Sublatóne animo motum nu-merante, amp;nbsp;in eo partes priores à pofterioribus diftinguente,tempus efte polfit. Certè qui ilium rerum ordinem è Natura tollit, Naturam ipfam tollere videtur, hominemque adeo fpoliare animo , qui fine contcmplationc nullus eft, amp;nbsp;fine rerumerdine nontontemplatur.Abi igitur, amp;

Jpfa naturx fundamentajfi potes, coBuelle,vt ve-ritacem vaiidtùs labefaétes.Prioris tamen amp;nbsp;po-ßerioris ordinem non magisde rébus, qiiàm vel res ipfas de Natura, vel Naturani ipfam tol-les.'ac proinde ratum mancbit Axioma, ^enfuium (emfer amp;nbsp;necejjmi fiitti qiiidpiam eJJ'e quam iffum menfitratum.

Mi HI vetó,eniditeLeftor,hxcprxter S; rem, amp;nbsp;animi mei fententiam philofophanti veniam te dare xquum eft.quum ad hue digreffiones co-gat rae aduerfarius meus ,è rebus his tantillis maximum , fi tacerem , triumphum hauddubiè captaturus.

At in giammaticis me carpit Hayus; Quod {«7ifn7^z,rnenfuratum verterim, quum fit menfu-rabile. Cedo vero, erudite Cratyle,cur eft men-furabile,nifi vt menfuretur;8f quomodo menfu

ratur, nifi quia eft menfurabile? Certe fMTfxw vertuin menluratum,vel dimenfum.lingux Grç-cæ peritiffimi ; Sc' philofophicum eft vocabulum inter doétos vfitatum propter rotundiorem oti-(zvzfjLAnidvnam Menliiratum menfurx magis re-

fpondet quim Menfurabile, quod tarnen minime repudiamusiat vtriufque inter eruditos vfus eft. At quod vocem Caufiriqua film vfus, barba-ram elfe ais,pro me excipit bonus Latinitatis

Stultm vtfinqite locum immefitum caiiftiiut iniqnè} In ca a fa efl animus qui fe nun effù^it vnquam-

Hoc de tua apoftafia diótum putato , qux te va- • gum emenforem hue illuc propellit. Coufeien-tixautem labes, longe periculofus eft batbari-fmusiquanquam in hac etiam futili teprehenfio-ne cerebrum tuuin barbarizare, non me, amp;nbsp;io-cos tuos elfe carduosiperfpicuum eft.

Non moramurtnan^ rcfrudtc.tionem. In Synaquot; ^oga Caliiini multa probnbnnns ejfe nr.fterta non-fcrtpta,cum V erb o jmpto plane pngna.nta. T urea idem ^tiod te dtcet: nam Fxclejiam Idei ajper-natur, ßdei nojlra décréta fnnditm répudiât, T um erat cert is ratio: abus ex erbo fcripto pe-titis,Chrifltanam doilrinam refutareina tibtjim-p heiter ajferenti (2rmhtlprobagt;.tino magis ijuam Turcamdendumputamus. Pag. 92.

Sciens volens præuaricatis,Hay,id fingen,s ne-feire quod omnib. eft,notû Ecquis.n.ignorât me duobus commencariis fuperiotib. ita verfatum, Vt vel refellcndo vel docendo,rationes adhibue-„ ,, . riiBamp;f èScripturæamp; è Veruftatis monumentis. tiodefen- Nonenimnmpuciter negaui Papatum efleEc-ditur. clefiam Catholicarn, fed amp;nbsp;veftras rationes ab-rogaiii,amp; noftrasobrogauijtebus omnibus diligenter examinwtis.Neque Ecclefiam folo nomine exhibai,fed rationum momenta adttutinam expendi, vt fuis propriifque notis définira ab o-mnibus intelligeretur. Ecqua igitur,Hay,fronte dicis me Turcarum in morem St veftra commen ta lïmpüciter negate, amp;nbsp;dodrinam noIlram fim-plici'-ei obtrudere? Nihil habebas maius, quod opponeres vccicati.

tnitiotutfcriptijprimam nofl^Mn Qu£nionem te accurate explicate,non obfcu'xfis profcjfut. fortefingularum Affertiomtmnofirarum capita te negahts expofkijfe : ejuum tamen non tantum ca-ptta,fed -verba prima ßionittevoluiffe e-uolucre,tnf.ciMtnonpoßü. Pag.91.

NonafcripfimeQuxftionem explicalFe, fed firmamentiim fubftrauiflead. earn explicandam: quum amp;c talfam Ecclefiam aniouerim, veram re-prxfentarim.Hinc ftrata via eft ad inftitutae Quç ftionisexplicationem. Oidoquoqcee rebus i-pfiseft,amp; ex lege x^Tsim'fCuin illis Sc conlentaneas quum enini docuerim,Verbura Dei efleEcclefiae fundartiencum, amp;nbsp;cortftatfun« damentinn efle prius ædificiojèipiobatæ doéhi-næ aflcnfu occurrit prima Quæftionis explica-tio:quam mox defcribatn vt vberior «ecurauór-que deinde adiungatur. ,,

GENERAL I S' D E SCRL p T I o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rd N i s ' ’

•■aj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•’ 'gt; 1 '-I'

Ecclesia ca'tholica Ver- j. Aö Deifiripto iftatxa.,efl:colarMna çf-^rma-meatum Veritatisfideßcttfios (f“ interpres ■ eilte doiiriftatjuam credit-, qua-adificatttr^ cjuaagt;i}feruatnr-,cuiM du^lu ^'‘tufpicio nd felicitatemfuamaffirAt.

— nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b, iij.

1. ƒ? extra, Ecelepam »on ,, it a ne-ejue extra Ecclefiam eß yeritaf,neciue vlla eßfalutaris f'eritas prater t'etbum Dei JctiptumyOiao nimirum Eccleßa adißcaiur'-ßcuti e doctt inaa nobis haElenits explicate 'auiKr/^perßtcuHJn eß.

5, Itatj'te'vm eadémciitceß ferbi (ß Ec-deßa Dei autoritésßcuti vnns eß Dcw,v-triußn^ue autor ß dominw. “Vt enim in Ver hä juo loijuitur,it A propter EccleÇiam loi^ui-tur , (pu AS» pro ge nuit fer mo ne veritatis, eâmcfue colligit ß conßeruat per Eutnge-hum.

t Eft igitur neceffe,ad hoc vc Ecclefix autoritas reólè intelligatur , illam'è fubftratac dodrinx princi^üs cum Vetbo Dei comparari: vtgradus illi, de quibus maximè inftituta quxftio eft de Ecclcfia,perfpiciantur: quodproxima traftatio-nis hiiiiifce parte fiel. Ad hanc autem dodri-nam probandam in priori libello meo (vt con-ftat ) adhibita à nobis erant nonnulla Scripturx teftimonia.ad qux nihiJ Hayus : amp;nbsp;ea luciilenta vocat,licet lutulento animo minetur fe pofthac cffedurum vttenebricofa videantur. Quidnam adurus fit, fuo loco viderimus ; hoc certè filen-tium , vidoriam veritatis elfe nemo non videt. At Antiquitatis à me allata teftimonia quoniodo oppugnet.explorandum eft.

De VERA Ecci? avtoritate. ij Primum teftimonium, e Tertull.lib.^. aduerfits C^'Iarcionem , In fumma li confiât id vérins quod prins amp;:c.

7quot;ertuUiiMM ht-s verbis (quot; sjiti tn camsptè ex tnorum fcriptis dcßtitippißi} pro Tradittontbus non-fcriptis contra te teßimontttm dtcit. St enim consf.at,td ejje ab Apbfioli-s traditum ijuod apad Eccleßai Apoflolorum jueritfacrofanblurmChrt-flianum de non-fcripto Detf^erbo do^ma,ciita tn Romana Ecclejtapijuam Apoßolomm eße, te~ ütmorio 7 ertulltani fupra probautmttt ) facro~ fanüttmßt,ab ApoAolts ertt traditttm. Id prius, tn^itttTertu!!iantis,c^\\nà 8c ab initio: ab initio,quod ab Apoftolis.

Sifypha;um,Hay,f3xum voluis, neqtie proficis hilum, eft enim craiTa principij petitio, quum detua ilia Romana Ecclefia tantopere amp;nbsp;tarn multuin inter nos fit hadtenus difceptatum. Nunc veto homo dicat folertiffimus, amp;■ Anti- Manifc-quicatis exquilitiffimiis indagatoridiuinaftiTer-tullianum loqui de Romana hac veftfa Ecclefia, „onn ret quam euicimus elTe Antichrifti proftibulum | vt tullwnei. vteadem etiam opera de illius non-lcripcis tra-ditionibus loqueretur , amp;nbsp;coniecifti me ex no-ftroriim fcriptis hic defumpfille , 8c Tertulliani opera nondmn legifle. Equidem Tertulliani co-b. iii).

14 J' Q^æst. TERTIA Paks, dicem à te non accipiam commodatö : fed ex co quiiampiidem meuseft,ofl:endam tepræuarica-ri. Hoc enim Tertulliani cqnfilium efle , S£ hanc elfe teftimonii à me citati fententiam , ex ipfius verbis perfpicuum eft.

laólabat Marcion nouum quoddam Euange-Vera anti fjum , quod Euangelij à Tiberianis vfque qiiitatis Antoiuniana tempora cuerfi,emend3t)oncm expl-ran appellabat.Refpondet Tertullianus,veriffiinum à”cnui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9’^’ ßcfempercmoidet Eua/igclium

liano. vitiat, quurn filter eunn^elnjiret qitàm Apofloli'.iii quorum fcrqita fic recurrendum fit, vtab Apo-llolicis Ecclefiisconferuarentiir.Z^/eww/ eßeneriits quad Drins id pritts quod amp;nbsp;ab iilitio -, ab initio quod ab ^poflolis. Apoftolica enim doólrina eit àuTowsBV veritas , quum Apolloli fint veritatis notarij amp;nbsp;feribx omni exceptione maiores. Aitvero,Zd pari ter conflaturum ab ^Ipoflolis eße traditum quod apud Ecclcßas^poßoloritm [ueritÇacrolancium. Quomodo, f^ideamus^ine^uit^quodlac à Paido Corinthiç hauferiat, adquamregulam Galatcefint rccorrem, quidlegunt Fhi-lippC!iles,Theßaloni(e»fcs,F.phefq, quid etiam Kotnanide proximo ßaeni,quibits Eitangelium amp;nbsp;Petrus amp;nbsp;Paulus ßangiiineßto obfi^nqtumreliqueruitt. Öec. Non vides difertis Tertulliani verbis hanc controuerfiam dirimi? Quornodo enim de Apoftolica doélrina iudicabimus , nifi cx Apoftolicis l'cripturis. Ec-quas Verb Apoftolicas Ecclefiasfuifteconrtitue-mus, nifi eas in qiiibtis Apoftoli docuerint, vel qux aliorum etiam Opera doótrinam Apoftolo-rum funt amplexæ.Illa verb dodrina ecquænam alia eft quàm qœæ Apoftolorum literis contine-tut?Verç igitur Antiquitatis autographum Seri-“ ptura facta définit Tertullianus, vetâtqiiï ne “quis hos veteres termirios moueat, iiibétqiie vt quum deveritatecontrouertitur, adhocrecur-ramus.

tamtis. Ecquid verb aliiid , æquiffime Hay,nos docemiis ? quuin enim neque V ;rbiiin ab Eccle-fi3 , neque Eccltjia à Verbo feiungi poflk, duo erant nobis probanda teftimonio Antiquitatis, quae Scripturxo'‘atul'S ia probauerait)us;Verita-tis nimitii Jepofitû Ecclefiæ dari.amp;,Veritatccó-tineri fcriptis Apoftolorum.Ecquis aiitemnovi det Tertullianeo teftimonio id maxime elucere?

lam verè Hayi argumentum in Hayum retor-quetur. ^um Chriflianitmde f'erbo non- Haying« firipto dngmn in Ecclejin Komann (It factofindnm , ab -yipo/lolis eritti'aditum-Cut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si confiât id ejje ab nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;torquctui fodolif trad,turn, quod apiid Ecclefias rlpofialorumfuerit (acrofaniliim , qunm Ecclcfia Romana fit ,yipofiolornm. Refpondeo, Non modo nullum efte argumentum Hayij ( quum principium importune repe-tat)fcd omniuo facere contra HayUm. Primum à degeneribus Romanis ad primos Romanos prouocabojde proximo fonantes , quibus Euan-geliumPetrus amp;nbsp;Paulus fanguinefuo figfiatum reliquerunf.Quod ft tarn pofteram quam-adulte-ram(vt Tcrtulliani verbis vtar)RomçEcclefiam “ perfpiciasjilliûfquecenfumrequirasjfaciliüs A- ‘‘ poftaticam tequiras quàm Apoftolicam , Papa “ fcilicet conditore vel aliquo de Papæ examine. ‘ ‘ Deinde ,fi Apoftolicae doftrinac inftituatur examen , amp;nbsp;ad ptius vt verius recurfatur ; ecquod-nam crit illud de non-fc'ripto Vèrbó dogma? Si Reguj, id vetius eft quod prius eft,amp; vera eft Apoftolica cxploran-doótrina,vt prior atque antiquior ; certè doótri-na Romanx Ecclefix nue Papatus,erit Apoftatt-ca amp;nbsp;falfaj vt pofterior amp;nbsp;noua. Exempli caufa. Difceptamus modb de Romanç Ecclcfiæ ptinei-patu. Antiquiffimum furfte vniuerfalis Epifeopi nomen, amp;nbsp;à Conftantino M.igno Romanat Ec-clefix tributam audent Pontificis mancipia di-

éhtare 5 contra omnem omnium fiiftoriarum fi-Clamatenim hiftoria, Fallam effc tempo-‘pfa pe 'quot;’Jquot;’ indicationem.Sc ad Phocam amandat Pon-‘*'æ- tificem.-quum id Phocas non C^judantinus feeërie, At ne in re exigua tempus teramus, de ho-rum Imperatorum temporibus minime mouca-imis controuerfiani, fed redeamus ad ipforum Apoftolorum tempora , Conftantiiii amp;nbsp;Phocï temporibus fine dubio antiquiora.Nunquid Petrus fe viiiuerfalem Apoftolum aut Epifeopum appellauit vnquam,aut Apollolorum quifquain? Petrus fe compresbyterum vocat.PapaJe omnes iudicaturum oftendit à neinine iudicandinrPe-trusj’e fummo Paftori rationem vitçreddituriim profitetur. Papa,fe in oinnem Ecclefiam Catho-licam printipatinn obtinere affirmai. Petrus,ne-fas effe teftatur quemquam dominari ni cleros Domini.«* Difeeptatur quando inceperinr imagines collocari in templis Chriftianorum( ne à no-ftiis exemplis abrcedamHS.)Ego affirmo fexceii-tos annoselapfosfuifleà Chriftonato poftquain imagines locum habuerint in templis Chriftia-noriim.Ridet meus Hayus, hiftorix Ecelefiafticx peritiffimus,amp; mihi crimen impingit

De aliquot annorum lullris minime difeepte-mus. Ad Aportolorum tempora redeamus. Nam erit quifquamtam perfnôti frontis vt affirmer imagines ab Apoftolis Ecclefiæ propofitas fuiïfe vnquain ? Sic de nouo Tranilubflantiationis commento conftituendum,dc Puigatorio,dec2 teris denique nouis degenerum Romanorum infiitutis'.qux fi ad autographa veritatis Apollo-licx reuocentur.ipforum falfitas apparébit.

Sit hæc igitur Refponfionis mex fumma, Si id prius eftjquod ab Apoftolis eft traditum:Sr id ab Apoftolis traditmn eft quod apud Apoftolt-

De vEra Eccl. avtoritate' 17 cas Ecckfias fuit facrofanélumullud autem fuit lt;juod Apoftoli literis mandarunt : omnino con-cidit vniuerfa Papatus doétrina, illiadque cum-primis denon-fcripto Verbo dogma, quod Scri-pturæ peiiitusrépugnât juc proinde carcinoma eft Apoftolicæ dodtrinac non Apoftolica veritas, , fed Apoftatica vanitas.

Secundum teftitr,onium ex codem Tertulliano,lib.de præfcripr.aduer-fus hæret. Confiât cmncm doUrinam ^ult;£ c um ill is LccleÇitsi^yipefiolicisy m»-tricibus originalibm fidei confit-ret.,Sgt;cc.

PreieClam audaciam tuam fiatis mirari ne-tjueo , t^uod tlluâ lt;qtto niAXiini euertitur en or^m vcfl'-crnmfii»daTrientMn,lt;^uafipYo vvbu faceret, 'vfurpaueris.amp;cc- Pag-94.

Ego verb non miror te amp;nbsp;impudenter 8f procacitei loqu-i. qiiuin te lefuiram norim. Lo-quitur Tertu'lianus de Ecclefia Catholica amp;nbsp;A-poftolica.TU veto bellus homo poft tam longam difqmfitionem nobis obtrudis Romam degene-rem,quafi iam àtc falli polfimus. Redlè autem Tertullianus veræ dotfrinae àfalfa diiudicandje Qç^nio rationemexeo tradie, quôdEcclefix Apoftolicæ ^teiRil

li. vocatif fint Matrices fiueOriginalia fidci ; eodem plan(ca' Eccleiias qoo Apoftoliis Ecclcfiam vocac domurtVf cas,mtiri Dei,col imnam amp;nbsp;ftabilimentuin veritatis,cii! fin

amp; onj; niiniruTi concrcdita fint eloqnia Dei tanqiMiquot; na facrain depofiram.Quatenns igitur fanam dofttP or nam ampleftuntur, Matmesamp; lt;)riginaliafiilei,vo' fa cantiir Ecclefiæ. Ecqux veró' fana ft dodrinai ci nifi quam ab Apoftoüs fcriptam Ecclefiæ ApOquot;“ ftolicac afieruarunt’Mortuisqmppe ApoftolisEc ~ clrfiac nonpocueranc ipfornm dgtlrinain cufto-lt;iire,nifi literarum monuméntis commendatam. Icaque quaèiiam doótrina hl pcimis Ecclefiae Ro-manæ temporibus fonarct, amp;nbsp;qnomodo illius fi- ƒ; des per vniuerfum rerrarum orbcm pracdicare' t tur , ex epiftola ad Romanos iudicari debet» Si ƒ régula àTertulliano praefcripta. Qiium autem doólrinaei contraria .qux in illa Epiftola liicu-lenter explicatur de fidei iuftificatione, nunc in j Ecclefia Romana doteatur, ecquis exeadero régula non ftatuat de mcndacio earn effc præiudi-candamjillamque adeó Ecilefiam non cfte Apo-ftolicam,fed Apoftaticam,vt idem loquitur Tertullianus ?

SVPERIORIS DOCTRINÆ iUufiratiojfaita' ^^rhi Dewum Eccleßi CAtholtci co/npAratio»e.

Inftifutï Quxftionis firmamcntirm oftendi: ïptamQu.rftionemviiiuerfi indicaui: fcripturae amp;nbsp;antiquitatis teftimonia adhibui. Proximum «otatio eandem doifrmam àmquot; potius indicatam qiwm demonfttatam lUuftrcm accuratiori expli-cacio-

in*cattone,iisgtadibus vbcrills expofitis, quibusSc Ulli Verbi Del amp;nbsp;Ecclefix dignitasautotitafqiie de-cu|finituv,fic eniiTi tutillimum iter fternetur ad plein n am Refponfioiiem QiixRionis illius. Hxc eiit tii ordinis noftri notatio,proprer iinporiuni aduer-'0- farij iniquitatem hoc loco opportuna amp;nbsp;ne-i3) ceffaria.

a- Si autoritäres inter fc comparantiiry?njpy^ ^'^fesfirMiouistU£ fenuntiam t :teUextfem. l^unc vero'juiävebttHHmAnijmaleEiori diut .andum . Optime es in Ariïloteleapht/efophta verßitHs ,fiM-no,:disin dijpHtationem ttian^reElè u ^nfmbere dt'^ici^i.FortaßisVenaleml/'erbt (ij“ F-'Cc!eß£ autoritatem eßeput(ifli,ß^Hidem ea, tno j, n^icto comparntnr.

7 Sicuti vnijm Deum, itavnum illius Verbum Yquot;’ ’“to vnâmque Ecclefiain agnofcimus, ac proinde v- 5

' liicam amp;nbsp;Verbi amp;nbsp;Ecclefix autoriratcm , cuius ckfa. autor eft Deus.Idcirco dixi Verbi amp;• Ecclepaau-toritutem non ^«fonfiifwfow^.i/wijquum non qux-ratui multiplex ne fii illa aucoviras, quz vnica cft.’fed qiió'iie gradus in eaobferuaredebea-inus, id ert an Ecclefia przcedat Verbum an fe-qiiatur. Vos ergo quibus funt plura numina amp;■ commenta,iftas multiplices Autoritäres prolixe feruatote.

naftrarumjid eft Theologicarum, infcriptioneni non magis quàm res ipfas: amp;nbsp;te increpat Arifto-teles fJf àzAoßwoy-m, diim ipfum adoptas iudiccm in rebus percgrinis, rerurnque ge-i nera p'ucidè commifces. Praefit illc fuo Peripato; fuos fine Ariftotele iudices, fuas res fine Arifto-telispræcepris habet Eccicfia.

Bellè autem redis ad tuos iocos , lefuitico fané ingenio apprime dignos, quod qiium’lucro deletftetur, anibiguo vocabulo prorricatum eft Ineptiæ _ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

icfuidcæ devenali fccclelia cogitaret. At Coittfarana fiuc Haya VOX hic non ert ambigua auribusChriftianisjpro quot;æ- Confene : nô enim agitur de veftra Ecclefia in quai omnia proftant vçnalia,amp; pecunia comparantuti fed de verè C.itholica Ecclefia quæ veftras nun-dinas amp;nbsp;mevces toto peftore execratur. Tu verb, cordate Iedor,hiftrionismei amp;teamp; menu-gaciffimis vellicationibus occupantis,demen-tiam aequo animo pateris ?

Paulatijn efpcere conaberit Ecclefîam ex elo' mina fernam, nam hoc ,, on obfcar 'epr.t. 'jefertil-latua praclara oratio pro aibitratu fuo intcr-prctari, ijuafiEcclefiapojfettn Scriptararnm tn~ terpretattone labiiy fr. lt;are,amp;.'c-Pag-95.Cætera enim è plauftro Hayano.

Iocatur,nugatur, efFugia quaeritar, non argu-mentatur Hayus , neqiie quicquam dicit quod pcrtineat ad inftitutum fermonem. Vrget te.

De VERA Eccl. avtoritate. 31 H.iy.vis Vericatis.cur non Vctitaii cedis? Diim terpiuerl-.ris J non vides te palanteni à Veritare viótum elle confiteri ? (^iid eniin hue ad rem? Afe ex Immina f.ieeie Eeclcfiam. Agnofeic SpunCumfuum Ecclcfia , pater voci Sponfifui, non iigt;ît/Tf?rt»'J''£ç\.non eft proeax amp;nbsp;petulca ine recriXjVt pro arhiti am fiio imperirer: Non errat, quandiu obtempérât Vetbo Dei, id eft Sponfi fill voci. Quid aiSjLeidot? Vis à me repeti oni-nenj earn difputationis partem qux oftendir ha denuSjVetbum Dei efle ptimatiam Ecclefix no-tain? EÓ tamen me rcuocar adticrfarius meus, ac certc diim repetit principiuin , cuniculos perri-matur per quos irrepat,

Verùm tranfatta iam res eft non debet infinita Fugas le-efle controuerfia. Vitiltiigatori igitur ftlentium indicat Prætor, iubeitque de re ipfa dicere. madu«-

Nullam quxtimus verbis noftris fidem , nifi tatleäot-afferamiis autoritärem Scripturat, Hoe probrutn clfc veftrum conftat.

Reétè autem G r a d v s dixi,in vnius eiuf-j / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dice Haya

oemque ainovitacis comparatione, in quoqux- nofuntre ritur non vat iarum ( vt tu infeitè ais ) autorita- cjgnofcë-tum diuctfitasjfed vnius autoritatis diftinilio.

Neque ego eloquentiam venor, retn ipfain quxro,rei naturam inueftigo. Illis ipfis verbis v-tor quibus vos aduerlarij noftri vtimini ,quibus omnes Scholx veftt e peifoiiant. Siquid inhis diiriini,impolicinii,baibarnm eft,totiim veftrum eft. Non quaCK) bji; C iccroni.tnas lautitiasrqiiä-uis cumdelicaiiilo lefnita mjhirem clTeintelli-gain. Aduerfarij mei fenteiuia fuis verbis erat à ine notanda.Peffrwr'wjrw/e^ Ecclefix.vernaculum efte vobis Sophiftis vocabuluru , tu Sopbifta , Sc Sophyiarum fidemftbr ignoras, vt mihi hoc no-

Delicjtu. mine confies apud Ciceionem inuidiam? Otio; non'quot;of amp;nbsp;charta abondas hxc M-jj-M-jav. Primaiix j funt pati quæftionis rtatuin reéliùs cominodiiifque expen : Schobfti ddfeS , f-'eritmnefitpcudere Verbum ab Ecdcfix deter- • ■ quemadinodum tui præcepcores ’ loqiiuntiir: Hoc vero nunc accuratiiis explore-iniis,prxtermtffis verborum tricis, quibus tu im-penfiiis deleótaris.

monij,quo EcclcfiçcumVcrbocom paratæautoritas explicacur, vera amp;nbsp;; genuina intcrprctatio , aduerfus Hayi obcredtationcs.T. Cor 5.10. Se-cundumgratiam Dti qumdata eßmih 't (ifc.

otdinis Qnum de nobiliflimi loci quo hate con-indicatio. trouerfia dirimitur, vera germanaque iuterpre-titione agatur.quain omnibus ma».hinis oppu- , gnat'Hayus ; iuucnr initii'pu\ipituè oftendere, quidna ego luftituam ptobate ex iilo teftimonio deinde , interpretation' mi’æciii innititur niea argumentatio quidnan, oppoi,ar Hayusideniqi, quidnam ego illius cxceptionib is refpondeam.

finis 8c IssTiTTTVM mihi eft probarc ex hoc Pauli mbargu- teft'naonio, id quod maxnue pertinet adQux-mentat'o ftionem primariam.nimirurn, Ecclcfiamfundati iiiscx hoc ædificari Verbo Den ac proinde illius autori-tcftiino- jg hiiins autoritäre pendere. Si cnim Ver-tæ, bum Ùei eftfund.im ntum Eccleux,ecommuni

De verK Eccl^ avtoritateî 5J bumEcclefia:8cptiorem effe illius autoritärem, J lt;]uum omnis Ecclelix autovitas Verbo Deipla-c nè innitatur : atque ex vi confequeiitis. Verbi 5 Dei autoritärem non penclereab Ecclefiæ iudi-cio amp;nbsp;autoritäre,ficuti docent Icfuita:. Ita noftrâ î fenteiitiam de Ecclefix autoritäre effe vcram, Ie fuitarum contrà falfam :quum ex luce Naturx,c-- iufdein rei afrirmatio amp;nbsp;negatio vera eodem mo do elTe’non poffit : hïc autem idem de eodem dici perfpicuum fit-

- Me* M autem affirmationem fic probo exhoc teftimonio . Paulus omni exceptione maior teftis,affirmât fe Veibi Dei prxdicatione pofuif-

' , fefundamentum Ecclefix,Iefum Chriftum: illó-; queipfo Dei Verbo vniuerfum Ecclefiæ aedifi-cium rede conftitui. Ait enim Paulus fe vt peri-, nbsp;nbsp;nbsp;rum architedum , hoe Ecclefix fundamentum

gelium: ficuti alibi difeitè ait, fuperProphetarum amp;nbsp;Apoftolorum dodrina xdificari Ectle-fiam. Voce autem amp;nbsp;fcripto eandem dodrinim Ëcclefiz propofuiffe Prophetas amp;nbsp;Apoftolos perfpicuum ell, amp;nbsp;Chriftum dodrinx fuae finem principem primariümque habuifle. Rede igitur FVNDAMENTi nomcn amp;nbsp;Chtifto amp;nbsp;Vctbo Dèï . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tribuitur;illi qiiidem,proprie per fe.- huic au-

I fux caput anima : Euangelium autem eft po-I teutia Dei adfalutem cuiuis credenti. Ita varié quidem.fed tarnen verè amp;nbsp;diftindè eadem Fun-damenti appellatione amp;nbsp;Chriftus amp;nbsp;Verbum Chrifti infigniuntut exvfitato Scripturx more.

Hxc eft fumma mex Interpretationis explicatx , ficuti e^ li-bello meo apparet . Quidnam vero ad hxc Haytn excipiatjvideamiis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ; '

DicorotnijHoV' erb o fcripto cognouttD.Pe~ trui Chniinm Dominum cfuurn eum confiteretuT filmrn Dei vtui ? Vbtfcrtpta erunt verba tlla Domtnt ad Paulum ■, Ego fum lefus cjuem tuper^ fe^ueris, t^utbus Pauluj Chrülum Dominum co~ gnouitlDtc cttamin cjuo Verbo fcripto Parer Ei-lium nouitlln cjuo ferbo ante omnem fcripturam jdbrahamui ChriPii diem vidtt.Q'ßleßus Chri-Etus,nonnifiinl^erbofuofcrtpto rekle cognofcipo teß,nullt omnino Chrisliani reklam erant cogm-tionern Chritli Domini confeeutt antecfuam E^ itangeltumfcriberetur. Pag. 96.

Hayaniwn Tu vero, Hay, die fodes, cenfesne Veteris te-de Verbo Ramenti Scripturam cxtitifle, antequam Petrus Dei ante- eRet natus? lllae vero veteres Scripturx ad quem lemurquot; finem reuocabsnt EcclefiamDei .• nifiadChri-fçpiusqùi Filium Dei? Ilium credebat Petrus ventu-dem exci rum ex Prophetarum oraculis : poftquarn venit hac^fü” virtute illuftratus.prxfentem confpica. rütnecef- tur amp;nbsp;confitetur FiliumDei, quem à Scripturï fario in- teftimoniis iam credebat fuo tempore alfutu-rum. Scripturx igitur aufpicio Petrus ad Chri-tio‘icraquot;i- acceffit,quas de feipfo teftatas fuilfe ait di-tx trium fertè Chriftus. Pcccas hic igitur craiïa amp;nbsp;flagi-phiim ca- tiofa ignorantia ’, quafi negates Prophetarum ptarent. /cjjpfm-aifl Ç vt ait Petrus ) prifex Ecclefixvtlu-cernam illuxiffe,qux ad Chfiftum itet common-ftraret Patribus.

‘ Quod de Chrifto bis ais,eft geminatum argu-hientum non modo infignis imperitisc,fed ve-cordis amp;nbsp;blafphemx audaciætuæ. Siccine in-faniSjSophiftarum importiiniffime , vt arbitreris Filium Dei monumentis quibufdam indiguilfe Uterarum, quibus amp;nbsp;feipfum Sc Patrem cognof-ceret ? Chriftus quidem, xcerna Dei fapientia, adhibuit luculenter Ptophetarum teftimonia non quod iple illis adiumentis indigeret •. fed vt tutum amp;nbsp;Patris 8e fui reftè cognofeendi iter no bis commonftraret.'quemadmodum difertè inan dauit, Scriitamini Scriptlira!, lllud tarnen ipfum quod'affets in veteribus Sciipruris inuenitur. t'idebmirquefn tranffixtrunt.^ ^Conuitia tor um qui con r.sch iz-jo uitiMtur tibiyinciderunt in me.lt;\\ioà de Chrillo reélè interpretatur Apoftolus, Sc difertè monuit id ' antè icriptum elfe ad noftram doftrinam. Quod enimfuis membfis fit,fibi Chriftns députât ; cu-iufmodi eft 8e illudjj^icw/iroèrzf affccißi,amp; cuicon- Efaix iT-uitiatils contra quem exaltaßjzocem tuam,amp; ele-iiißiincxcclfum ociilos titos^ Contra Santlum If aclit. Per manum Sernorum tiioritm probris affiicißi Domi-nitm.amp;cc:. llle enim Dominus Ecclefix fux mnend-

( Vt inquit Chryfoftomus) eft Deus manifeftatus in carneiChriftus,Ecclefiç fuï caput.Nihil igitur noui Paulo die it Chriftus; fed idipfum dicit quod à Scripturis Paulus me-minilfe poterat iam olim à Deo Patribus fuifte fignificatum : vtnon iam cum homine tantùrtn fedeum Deo ipfo, ideft 3«4('3pivT(ii,rem elfe in-telligeret ; quemadmodum etiam fecit Chr fti Spiritu edoêfus.

Quxris poftea, in quo vetbo ante omnem feri pturam Abrahamus C h ri fti d.iem viderit:Refpon deo, In illo iplb Verbo quod poftea feriptum eft. licet cnim ôe variis vicibus 8c variis modis Deoç

jC I. Qvæst. TERTIA Pars. • Patres fit alloquutus, Sefinefcripto amp;nbsp;fcripfo, eundem tarnen Deuni lemper fuifiTe loquutum teftatur Apoftolus vt quidein variis •ftrophishic | te I'ophiftice illudere haétenus demóllrauerim; ’ dicsteinus fola Scriptura Eccle- ;

fiam inniti: quum dicamus Scriptuta facta S«-earn ft.ibiliri : quum non idcirco tantiim fit vera quia f ripta eft Jed idcirco fcripta fit vt conftet earn effe veram, neque humanis com-mentis confpurcetur. 'Dinifione , quia tempora difcerpis. Fuit tempus quum Deus fine fcripto Patres alloqusbatur : venit tempus quum voluit doilrinain illam fuam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiteris con-

fignaci. Eadem ilia doótrina à priicis Patribus conferuata, fcriptorum monumentiscommen-data eft, ne dubitaremus quatnam fuerit Patrum fides in Chriftum quern futurum credebant, 8c quern nos vcnifle crcdimus.ln eojem igiturillo Verbo Abrahamus vidit diem Domini : quod Verbum poftea fcripto confignatum eft , ne à Diabolis conumperetur. Verbum Domini fa-flum eft Abrahamo linfemine tnobenetlicenturom-»fr Gftóer ; quod fernen de Chrifto interpretatur Apoftolus. lllud ipfum Verbum fcripto poftea mandatum eft. non enim aliud quidpiam credi-dit Abrahamus , quàm quod fcriptum fuit à Mofc.

Fall cris denique,Hay, fallere conaris vitio-foconfequenti Se qiiidem varié.Si enim Euangelij nomine,folenné illâ Chrifti fuo tempore patefa éti dotlrinâ intclligis,(ficuf i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Scriptu-

raappellatur) es blafphemus.qui fanélos Patres amp;nbsp;anre legé amp;nbsp;fub legcarceas à Chrifti Euangc-lio.Si Euangehj nomine,vniuerfam falutis doitri-nam quae Pacribus etiam innnotuic per eundem Chrift»in Ecclefia: perpetuum redemptorem: plaaê

Df VtRA Ecct. AVTORITAT«. Î7 plane infaois, iffvXXoxVi)! amp;nbsp;plane ridiciila exce-ptione. non enim confcquitur, Prifcos illos Pa-tres antequànfiEüangelium fcriberetuvjnon po-tuifle adipifci redam Chrifti cognitione; quutn codé vèritatis Verbo à Deo progigneretur,amp; in Chrifïo amp;nbsp;perChriftum , ficuci modo oftendi. Imo aduetfuS tuum vertiginofum captit retor-quetur'argiimentum.Qui enim faliitaris doftri-na fuillet fcripta gt;nbsp;nifi cxtitilTet ? Omnino falfi reus elTcc ’s notarius qui rem qux non extaret» literistonfignaret.idcirco enim paéba-conuenta fcribuntur vt de ipforum veritatc confier. Apa-geigitur tuas illas CA-tlaM'jfiii amp;nbsp;plané rancidas ctamb.is millies recoólas repofitas. Pluta au-tem fuis locis hac de re annotata à me^qui volet, recognofcito : athxc Scmequidem perinuito.

logicii i!lifce.,ohj'e(ro,Ä'itntfier,^ttidfitperfe vniuoc'c dici. fiamfufceptaf:nbe?idi breuitoi, Vie omncs tuos loejnendi rnodos^ fingulatim exn-minare fio,! P enmtttt. Pag.96.

... fi. logicis id didici.Iefuita; illis dicendi ge-ncrjbus me rçétè vfum fuiffe eruditi vident, vt nulla mihi fit defenfione op'us. Te certè fenfus bvenitas 8c demens multiloquiumiquiduis effii-tire iubet,8c ineptiffimis nugis chartam difper- Nus« fo-dete.Et tibi tarnen fic Suffenus es vt vaftam hac Si hiulcamJoquacitatem,fcribendi breuitatem ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c- *'j-

latn verojin prioris libelli inci editionehoC in loco hæc yerba defiJerantur, Pcridem ^^erbum' vt fic reftituacur locus gt;nbsp;P'erbumHinddicitnr fitndi' mentum EnlcfitttVt amp;nbsp;eiufdem ^edificandie ratio teta ah que molitio , aichiteClorum of era (if mini/lciioyfer illui P'erbumabfolnitur. Eft enim fenfus, Ecclcfiam pec Verbum bei fundari amp;nbsp;aedificari totam ; quem-admodum docet Apoftolus,©e/«'A/ox7i'9pj(5t,«zxoc 9 jOTzMtAswv. Ædificaturautem Ecclefia homi-hum minifterio Verbum Dei prædicantium. Hóccine typographicum mendumtanti erat Vt tot fulminibps intonaret Hay us?

StOperts tliins nomine, molitionem Ecclefia intelltgis, concedtrntu facile Deum efe caufam princtpem c^' TiMUtif^y^hoc eflpetfcientem, antt adfnem opmperducentem, CT nonfoliim (vt tu vertù Jeficientem.èi c. Pag.9 6.

IttvD ipfumintelligo : neque quicquam a-liudexmeis verbis elicipoieft. Ecclefia enim fingulare eft Dei opus in redemptione generis humani.Tuum igitur aftenfum accipio : at non te pudct in rebus cn'am Dei canina prbcacitate ludere? Sed de verbis primilm dicam,us quitii impudenter vellicas. Accufas me quod Cau-fam 7iX£ff7Bp;pxcfHcientem vocauerim quum per ficientem debuifiTem.

na, altera. Interna quidem quæ in ipfa materia vim habet agendi, licet non fit parsfubftantiæ. Externa verb J quae plane eft extra materiam. Caufæefli Hanc caulam rerum omnium Opificem agnöfcit cicntis de AcademhjOmnis boni caufam irt'Natura : amp;nbsp;, vt

J Platonis verbis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hue J\ipuitp)evaaYgt;i/j'

J TVOTti' Si «ju7T!(tH,qu3c Si pet fe eft amp;nbsp;per fe fempi-terna eft .• non modo àufSwnf incK amp;

KJ/iifjcreatis eftentiis minime permixta •, Si fupra omnem elïentiam excellens : fed ipfa i^Üi'rai» à« wovizof,omnium efsétiarum creatrixSc efFelt;ftrixgt;

J cuius vi nimitum omnes res fua forma definitae reuera exiftent. QlJam vim omnipotentem catr-fæ Opificis idem ait elfe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;teàs-

, id eft create amp;nbsp;efficcrc res,rerum initia, media,finéfque efficaciter gubernare vt perfe-ftionem fuam fortiantur. Non potuit dici aigt; hominc Ethnico auguftius illuftriiifve quicqua; rfC. • Atnobisquid.niliceatinEcclefia,quæPrim3tiU--lius Cauf3cmaximâ(vtloquitur,Plato)difciplinâ , ƒ, feliciùs fortita eft, propria ilia vocabula ad me- ./ nbsp;nbsp;nbsp;•gt;

liorécognitionemteuocare? Scriptura appellat Chriftum falutis noftrjt ,.eadémque ait, Deumnosconferuare vfque adfinem inculp:^-tosjin diem Domini noftri lefu Chrifti. Ita •nx»-mp^v appellat, quum Dominus det fuis veile Sc perficere, Omnino Deus nofterin Chrifto falii-tis noftrat caufa,amp; sïesoTajpjAZin Ecclefia, amp;nbsp;teà«-

, eftenim verus architeftus Ecclçfiae ; e-tiamfi fetüorum fuotum, vt architeftorum, o-pera vtatur ad Ecclefiæ fuæ xdificationem.

At mira eft Grammaticx tux, mî Ariftarchei fubtilitas'.Quidnam eft ad finem perducere,i nifi efficere;amp; efficiens caula, nonne elVperficiens? Idcirco efficientem caufam Peripatus, «TtA»-j^cztu'îAçadémia, TîAtwpjpi'appellauit : quod ef-b. iiij.

40 I. Qvæst. TIRTIA Pars, ficiat, perficiat, ad finem perducat. Quæ omnit vuuuvfjMf dicuBtnr.S«d tibi folenne eßludidca- ' ri vericatcm.

(; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.i

11 *■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-J

- ' Oftendo ordinem caufarum in Ecclefiæ acdifi-'éatione. In caufarum(ru;TJz^»^amp;ferie cjui ponit Confetu» ptimam,non tollit fecundas.Deus operaturom-quot;■'Stp'“ nia in omnibus.' Ilie igitur propr'iè fundamen-icdefia turn ponit Ecclefiac, fundamento ilH fuperftruit eodë Ver-Sf exxdificatEcclefiam. Hominum’tarnen non

film fiuefundandamliue extrueudam. Ex iplis hominibuseos excitât quos tantioperis archi- ' teSos fabrófquc aptat , amp;nbsp;ornat neccirariis do- I nis ad tantum opus efiiciendum. Ecclefia igitnt ad feconferuandamædificandamque è feniina-tio fuo depromit Paftores amp;nbsp;Doótores, à quibus atdificatur. Hxc vis eft eius ordinis quern Deus, princeps caufa,conftituit in Ecclefia.Planam per fpicuamquc hanc effe verborum meoium fen-tentiam Letlor eruditus videt. Loquutus e-ram de Deo prima caufa xdificij huius facrixon fequenter loquor de fecundis amp;nbsp;ordinariis cau-fis, quibus Ecclcfiæfalus continctur. Hoc eft quod iiOiËtcle^am arcbitelies tiles fif)peditare,ditm i-ffa

1- At £«/fyî(i(inquit Hayus^itwfe itrfWffßüT fuppeditirequdrfiifÇtextiteiit. Eft fallacia Dfnißo~ 8«;ita eniin agit Hay us acfi fecundarumcaul’a-rum poficione prima tolleretur , amp;nbsp;primae pofi-tione, fecundae tollçrentur ; quum tarnen præ-clarè omnes fuo ordine amp;: modo ponantur. Pri-e ma quidem non modo fecundas ordine antece-- nbsp;nbsp;dit,fed amp;nbsp;eas ponit amp;nbsp;efficaces reddit.Deus igi-

tur volens progenuit nos fermone veritatis,Ec-clefiam fuam poft hominis lapfum collegit voce fuauiffimæillius promiffionis,S’fwenw«Z(fr« c».-ptferpcfitisceatcret. Primos parentes docuit amp;nbsp;le gern amp;nbsp;Euangeliu:n,vt de peccato,amp; peccati rc medio cogitarent. Sic liberos Patres fuos idem docuerunt eamque doôrinam facrificiis obfîgna runt. Propagataeft illorumfoboles, creuit Ec-clefiaùn qua nunquam defuerunt qui primxuam illam primorum parentum à Deo acceptum do-élrinam hominibusannuntiarent. Sic Ecclefi» incunabula,increfiienta,omnémqüe illam veri-tatisdifpenfationem , de qua loquitur Apofto-lus,diftinélis temporam cancellts diftinguere debemus, vt necenarium hune caufarum otdU nem,in quo daferibendo verfatur Âpoftolus,in-telligamus.

Ait enim Secÿndïm gratiam DEi,vt primam illam amp;nbsp;verè efficientem caufam defi-gnet. Vt peritvs Architectvs funda-mentumfoßü:amp;r,^liiu[upei-itdlfiMt: vt inftrumento-rumquibus Deus vfus eft ad Ecclefiac fux aedifi. cationem, feriem ordinémque commonftret. Conftituta igitur eft primùm omnium à Deo Eç défia.Deinde,pro variis xtatum fuarum circiim • ftantiis fuppeditauit fibi architeftos à quibus i-pfaxdificaretur.id eft,Deus cxcitaiiitfcruosfuos

exeorum hominum numero è quibusipfeEccle fiam fuani collegerat : illoriimque opera vfus eft ad Ecclefiam fuam fana doörina inllituendam. Hoe fingulare cft hominum amp;nbsp;priuiie-gium , vt homines ab hominibus doeeantur. Haeccine tam obfcura amp;nbsp;tenebricofa myfteria, Oedipo indigent an fano amp;nbsp;fobrio animojefui-ta,qui fruftra mortuum ab inferis excitari qui-ris, qui Mofem,Prophetas,ApoftoIos, Chriftum denique habes laculentx huius veritatis prx-cones.

Nthil nißaurum le(juerii,noHe Chryßologe, Si Prof)ltet4i altcjuos nominaffes de oratio-ttn tua fententta tttdtcttttfttuhjßemM. Pag.97.

Sunt hæc Danielis Prophet« verba, Eloquit lehovx -deßderabilia qitam am um amp;nbsp;argetitiim i w«Zrz««.,id eftaurumcopio(iffimumamp; purgatif- ' fimum.lbi enim de doétrina loqiiitur Propheta. Eadem figura quod de auro dicitur, argento 8£ pelljtlo, I’pi^libuspretiofis accommodatur.Vt,£Zfllt;2tf/(iZr-pro fana houa, cloquia manda, argentum ex(n[lim,deftecatum j'e-doAriha. ptcmplicitcr. amp;c leremias, Argentum tuam ■verfum e/im fi0rias,amp;c,^rgeHtum reprobatumvocate cos. 8iC Efaiasj Ecce ego coUocabo cum ornament» lapides pt etiofos, amp;nbsp;fnndabo te fapphiris, amp;nbsp;diß)onampyropoßeculariat//a, portae titas carbunculo, at que omnes terminostuos la-pidibits delebtantibue.Dc doótrina eiiim fe loquijte-ftatur ibidem Propheta;£rewa« fiijtuiedoäi erune alc-

De VERA Eccr. avtorita-te^ 45 !e i^f^'OM'Chriftus autem Prophetarum princeçs, (I falutarem dodrtnam appellat margaritas. In A-,, pocalypß quoque extat graphica Ecclefix de-fcriptio auro,argcnto,omnibiifquepretioforum lapidum generibus conftruôlæ. Quid multa? ,, Prophetarum fermonem nefcis »lefuita, quem imitatusPaulus fanam doétrinam aurum,3TgeM-. tum,pretiofos lapides appellauit,vt rerum maxi-, marum auguftilfimarümque pretium amp;nbsp;dignitatem luculento dicendi gencre repræfentaret.

Atqui erat illud de medio petitum.Pulchra e-pim preriofa omnes nationes aurea appellafit. O’cfra.Aurca funthaccgt;Cum bonis bene agier o-ponet,amp; fine fraudatione, Horatius. Aureum propti, quifquis mediocritatem diligit. amp;, Aurea feu-ta, aurei mores, aurea Refpubl. aurci homitiesgt; tria funtauribus Latinis.Gracci veto,

Inde ilia, ;^ucw,Ââ»(, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

;^uîÎ7roAK,amp;c. id genus. Effet ergo permirum voslefuitas,(qaihocvno cxcellit, omniumque , , Monachonim genera longis parafatigis poft vos relinquitis, quod auri cumulos cgglomere- * tisjficuti èveftris reditibus paucos intra annos congeftis palàm'eft)$imile ab auro petitvm m«-tiimê intelligere: nifi auriillius Ecclcfix proprij cognitionem auriBabylonici amor abripuiffet.

I’- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,

= - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ H A Y V S. ;, : , ! ■,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• , . I r. • '

O prictarnm j4poflblitnterpretemï, O acumen Peripatetico dtgnuTrS Examen i^i-s Çde cpm lo^ c/uitur ylpoßaltfs^efl Z'tflra ratio explorand‘^um

materiaritm , Qws nißflipes 'orat:lt;mem ritßfam probabitJ mo plane flipss erit. T^atvbi elepui^a-ta.rto i^ne dlß/ätamiam erit, t^tiem lt;pnem hoc faco xipfflolit!,exp!icabtmw.Q»alta ßnt zt ßra,ope.ra,t^nis tUe pcrpetitm^nißreßp^crdi-s^ro-babtt. Pag.y7.9S.amp;c.tutis.

• ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'I ■

!. .i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

DifputàtapUnè atque contraria compihgis, Apoftolunräf Peripatuffl.in veritate explicanda âcMfrfën in-Peripato non qtijtror. a quo quum vos Rfu it* töti peiiHeatis, non rairuni eft vos de A-poftdl'Orura dodrina peripatet.'ce agere.

At de lgrie,qtiem tantoperceitindum cupisj videaffiQS.Eeqtiisprimo etiam obtutu non videt totàm hancorationem cffefiguratam,amp; de com muni Prophetarum fcrmoneconfermatam?Pro-elpérimê ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»ppellatiône , itjtelligunc

to Sc pro- ptofbationeftiUïöénlanifeftirionein aliçuius rei: barione. vti Pfobtißegrihiiim,‘vifitii/iinaAé » igniexaminaßiitie^ MaîacVî*. ’^®^'®*pl*’*'^*^''T’e3m'confcientiàm amp;, ^07gt;iaM lgt;rOb»ßigt;i»sDeiK,igneHosexagt;nineßi, Malachias au-teinvi/yà tdn/fititmignii coiifitn^ amp;bi)rith fullonum : tir. fedthit^onfhais 'iir emtnâ.Mcir'^fhtHnt.- furgabit eniiKffij lidt'Leuhf(^fi»bît^:teeosficiiti‘diigt;’nm tlf -argentum. Ita DdmtiJUs'Apoftolos fuôs idioiennern Euange-li; prxdicationem inaugurauit linguarum fym-bolff inftar ignis difpertirarutthvt prædicationH vim efficaciiatémqûc tepraçfentaret. Igitur è Scripturae idiocilfimo ApoftoIusl^»As appellatio-ne.fignificduit rationem examinandæ dodrinat, reélumquc examinis illius iudicium. Analogiat ratio pcrfpicua eft. Ignis eiiim proprium eft illu-flrare.

De VERA Eçcl. attori^at». 45 ftrare,purgare,ûomburcre. Ita per Verbum Dei veritas à mendacio diftinguitur, vt ilia ab omnium errorum præftigiis euoluta, illutiratur:hoc verb deftruatur.Eotum igitur qui in Ecclelia do çent,diôla amp;nbsp;feripta fie examinari debent ad il-lam Verbi Dei aniudîm (quod fola eft veritas, acproinde fidei amp;nbsp;certitudinis régula fempiterna ) vt fi cum illo confenferint, vera amp;nbsp;canonica iudicentur.fin diffenferint, falfa 8r a-dulterina. Hsec nimirum eft fententia verborum Apoftoli,quam quum in libello meo iam expli-carim,nihil eft quod aótiim agam.Tfim igitui 8c I^nemvocit 8c examinis rationem, Sc examinis cxitum,vtrunquc dicendi genus è Propheta mu-tuatus Apoftoltis. Deignediximus. dcDie hacc funt diferta verba eódem in loco t^nfenepote- no ptoba-ritdiem adiientui eiiu'f Oro ftudiofum leólorem vc “o“*’ •*' huius loei interpretationem à me in priori difpu tatione enucleatiùs explicatam recognofcat Sc cum aduerfarij mei fannisconferat. Vult impc- Mug« riofusMagifter vt credamus Apoftolum de Igni Hayanx. puvgatotio hxc ccrco conftituiiTc. 8c me idcicco appellat ftipitem. Omnino quia fentit vir proui-dus in dies magis ac magislgném ilium purgatorium extingui ligni penuria , idcirco de ligno fufficiendo cogitaf. eófq;|qui Purgatorium ilium non ctedunt ftipites appellat, 8c de perpetuo illo igne(nifi refipuetimus)minatur-Detuo igitur illo Purgatorio Hay , (quandoquide.m ïta vis) a-lias'.at tu,mifer Apoll.ita.quoufque tandem abu-tére Dei patientia , hifque anilibus nugis vitos Cordatos moueri exifiimabis?

Qubd autem pag, tota commentttm illud de VerboDci antequàm feviberetut putidè incul-casjindignum eft nouarefponfione-

Adeo es in oratiofie tna v- r!tts'Vt»ullumHe~ lt;jue princtptum nee/ne finem elolt;jttenti£ tux defer-tx reperure 'unleam. Pag.99. .

Vniucrfum quidem hoc theatrum, lefuitï \i-loquaciu tihatisplenu eft, hie tame propriè locus infigne tisadelu- eft excmplum lefuiticac væcordiæcum fumma deiidare- impudcntia coniunôlæ. nonexfcribam locum» quam charta rebus melioribus debeatur fed ipfa Hayi temerè palantis legam veftigia : nequid tantorum tnyfteriorum Hayano cothurno dt-gnum elabatur.

Primiim Thrafo prolixe conuitiatur. Me w-rium vocat:quum tarnen ftmplicitati meç infidie-tur,Slt;: neget folem lucere mcridie: ecquid enim certiùsà me dici potuerat amp;nbsp;JhyiMTJxdTtgtr, quö hanc dodrinam certisthefibus quanta potui lim plicitate » repræfentarim ? Ait fe nullum neque fi-incipium ncque finem eloquentix mex fepcrire valere-Atqui non fentit fe id affirmare quod volebat ne gare?Certè primum omnium caput fuum quatre-re debebat: nam orationis quæ principium amp;nbsp;finem nemo non videt.

Deinde, maioribus me copiis adoritur arapul-latns Thrafo,Giatcorumequitum cuneum aduer fus me immittens,id eft Grçca Scripturx teftimo nia.'fe idcirco id facere teftatur vt mihi oMuCeuat aliquid rependat meus nimirum fimia. Ingenue quoq; fatetur fe pratter morem fuum citare Scri-pturain. Nos Hayo id condonamus,hac tarnen

lege vt heiedicatis noftræ, id eft,Scripturx,fines conftantertueamur Veri'im de re.

■exponif.xjt legitimamÇinquiz^Dofforum naßroiian va cationem confitmenf. nouAm vero Sect a noßrte MiniUro-nm lif extraordinariam introdii^ionem euertint.

■ Refpondeo, Hayum diim res alias agit,nullo modo id attendere de quo fermo nofter eft infti tutus;dedottrina eniin agitur,non depetfoiiis. Deinde peterc crafsè principium, dû Doótorum fuotum legitimam vocationem commendat, quos viri boni habent pro latronibus Sc Pfeudo-® prophetis.

* ante varij variis Sc aetatibus amp;nbsp;nationibus in am-plo illo Ecclefiae Catholicæ latii'undio fuccefle-tint Doótores Apoftolis,videndum eft etiam atq; etiamquidnam fundanaento ab Apoftolis iafto illi fiiperftruxetint.Dicebam igitur eorum opus Gx doAo probacum iri qui Apoftolicat doftrinæ Apoftoli- lu.quiA-

” cam doétrinam induxerint, id eft Sc fubftantiam P“**“*’’ fl 1 rt • X» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I lUCCCuC'*

“ . doctrmæ Sc conuenientem ei apcamque metho- lunt.op«-quot; I dum.Duo eriim à Paulo requituntur,Res ipfa,8c ta amp;nbsp;mi-

I Methodus rei accommodata. De modo autem i-pfodocendi fiue applicatione doétrinæ idcirco

ld verb fermonis noftri ratio Sc prolati à me tc-ftimonij circumftantiapropriè efflagitabat.Pau

' lusenim reprchenditphaleratos Corinthiorum f concionatores,non qubd falfam doétrinam pro-* ponerent, fed quod fanam doétrinam nonÏano f modo traétarentjfplendidiori Sc piéturatiori fer - mone qui Euangclij fimplicitatem dcdecebat.

datio è ftari,amp; fuo modo eXjiIicari. Illud eft quod èPe-Scnptuia. dixiiKeritatem ex veritate docere : Si: ex Paulo.

Of3d7d«*7x-ï-Ao^E gt;amp;nbsp;exemplarfanorumfeimonumad--^/Äere.Vtrunque vellicat H.iytis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

Petrus vult Ecclefîæ doétorem fie loqui.vty Scripturæ oracula loquuntuf.eft enim vera fim-pléxque hotutn verborum hæc fententia, Elt; AaAÙ.fiquis loquitur ai M)^sc,vt eloquia.Hoccine non eft.Hay.illud tuum ad verbum quod vrges? fed illud Giiiè vt iiicepifti.interpretemur. Si quit lequiturxerzè fyntaxis poftulat vt adiungatur ali-quid vfitatiffima txAc744?gt;nimirum,/fl^«af«r: Sr.vt e!oqiiia,fupple,Z(?^z/»»tw:vt fit plena oratio, E/ 77f j A«CA£7,A3tAE7TO at KoyA MX.vin:Si qun loquitur, loqui' ! turvteloquiuloquuntur. Eloquiorum autem appella-tione.Scripturam Petrus intelligit : vt fit fenfus» Verbum Dei in Ecclefia fieproponi à Doftoribus debere vt confentaneum eft Verbo Dei,amp; inre ipfa amp;nbsp;in ipfo docendi modo tficuti Chryfofto-mus interpretatut,Tà -nif à.Ko'iiim Pf'ter^îi^jid eftVeritatcm ex veritate tiadare.A-bi igitur.erudite Cato,8f Apoftolmn amp;nbsp;Dofto-rem emendato.

OpSBTvtMZKautem tv'e Aojzgt;E , Paulo eft ,rc(fto 8! confentaneo modo amp;nbsp;ordine falutarem dodri-nam proponere in Ecclefia, eâinque rebus amp;! perfonis accommodate : ficuti dicimus, DctaiUer les afferes à propos,amp; le detail des afires, eadem figura E Pauli autem fcholajOixoEofwô'Tvx AÔj^E,««7ap pu5p^«E,azlt;jifflp.7x,id eft dijjgt;enf.ire,accotnmodare , ap-plicare Eccleüie neceffitatibus , ait Vetufeas e-rudita.

Veterem porro interpretationem, lefuita,minime afpernor,fed cum doéliffimis quibufquêar bitror multis in locis eum opus habuiffe emen-- , datioue, qua in re fidelem vtilémque operam prxftitif-.

prxftitilTc Theodoriim Bezam omncs omnium Exemplar g, nationum eruditi arbitrantur. llliusego inter-pretationem, quicquid crepes, ampleftor amp;nbsp;fe-

' quor; Hîc verb commodiiis 8c vcriùs interpre-tatus eft, ■imm7m!nv,f.xcmplagt;', quàm Fogt;mar» , id y eamp;uttfifbjj Exemplaris enim vocabulum id me-lius exprimit , vt inftituti operis ratio illu-ftriilsreptæfentetur. Horat.

Nec te pudet,racemator,GrÇC3rum vociim im-j, portuna vfurpatione fumos captare eruditionis?

Site alienis oculis vidcrcs,quàm perfpiceres A' poftolicum O'.libi non quadrate,fed po-y nbsp;nbsp;tius lioc vêtus verbum E'/'r^pîçfoyéi'i'îiJàsîf f/©-!

J, Tibi igitur fapCjdum eruditi è tuis verbis de tuo J, cerebro iudicabuiit. At iamteipfum audiamus.

gt;' tioVii degufianda proponrs .Scnpti enim erbt a-j nalo^tam exifiitnas patefiicere,i^uid a Do^ioribut fundamentumputa Chrifium Dominum,retincn~ tthtuvcnautfaljidicatur, Pag.99.

Longos libelli mei anfracltis, lefuira,quî cri-minaris ; quum anguftias bretiitatémque meam tam fjepe tubfaunes? Attuumeft inconftantem e(fe. Gerte poftulabat hic locus vt his qiiæ ad quæftionis firmamentum pertinent, explicatis, ratio oftenderetur qua Dodorum Ecclefi^fticoa

Hoc ego notaueram non obfcurè.qucmadrao-diîm videre eft. Illud verb crafsè diffimulans,do ôtrinæ explicationé quatn cerpsaiticulis diftin-xeram,vt fcopulum auerfaris,nouifque common tis qiiæritat effiigia,negans Analogiam fidei qua præfciipfit Apoüolus.redlain efle amp;nbsp;idoneam ra tionem explorandæ veritatis. Triaautemabfur-da mihi opponit.

Teitium,lnHtilesfore omniülnterpietù eSmentarioSt fî Analogie illius ratio adhibeatur. Hacc totius paginz lumma eft:fed antequam ad hzc refpon-deam,explicandum mihi eft quidnam Analogie vocabulo intelligam : deinde,quznam fit oratio-nis mex fententia; deniquc,quinam vfus dodri-. , næ huius ab hoc teftimonio nafeentis.

gia ciufq. Analogiam in icienriisamp;’ arlt;ibushumanis, vfu. rerum eft pioportio fine comparatio; quum id “ nimirum quoà dubiuin eft cum eo quod certum “ eft atqucindubitatum,compatatur,vt ignora amp;nbsp;incerta per nota amp;nbsp;certa intelligantur. Verùtn Analogiam fidei lucnlentodicendi généré appellauit Apoftolus, proportionem amp;nbsp;con-fenftim facrx dodrinx; qubd tujTv-njç':» indubita-txque dodrinx/principiis omnia ex ilia propa-gata 8c confentienter refpondeant.

Hoc autem volo, mexque orationis eft hxc fententia. Veritatis illiusfempiternx ( quam Apoftolus Fidem vocat ) hanc effe trujutthti^cHeuf 8C proportionem .• Subfterni vera amp;nbsp;immediata principia,vt maximum auguftiffimâmque feien-liam decet;ex illis principiis veras certâlquc de-monftrationes conftare Theologix. Hxc autem omnia in Scriptuta petfediffimè contincri) quâ-tùm

De ver* EcCtà AVTORITATE. $1 tùm quidem in hominem mortalem inhacvita mortali falutaris doftrinae cognitio cadcre po-teft quum ilia fit foU 8c perfeila fidei regnla,eC' quis fanusnegec?

Vfus igitut dottrtnjE ex hoc teftimonio nafcen tisjhicert. Quum indiibitata fit Scriptutae ve-ritasjilliiifque rata fint Scfua luce nota principia: confentaneum efie vt ex illorum proportionc fiueanalogia, de DoélorumEcclefiæ fine didis fiuefcriptisiudicetur; 8c haftenusquidemvt fi cumilla Scripturx doôlrina confentiant,verè: fin ah illis diflentiant, falfo loquutos fuiffe cre-damus.Sic quoque de ambiguis 8c nobis propter ' noftras tcnebras obfcuris Scripturæ locisiudi-

Schftura è ScrlpturifintcUigantM'. id eft fubftratis illis, de quibus modo loquebamur, ptincipiis,locorum circumftantiæ expendantur, genuina verborum proprietas confideretur, vc germanus loci fenfus cruatur atque intelli-gatut.

PR IM VM ABSVR D VM ab Hayoexcogitatum, Si exillius A-nalogtjt régula dociririA conßderentur, at) er in or»»ibui erroribu^fenefiram.

Vthaec probetHayus,non legcaut rationem affcrtjfed longa exempla colligit èCœnx infti-tutione,Eledionis xternæ doólrina, variis deni-quedicendi formulisquas in Scriptura femel re periti affirmât- Ex his exemplis maguas difficul-tates intrudit quas Analogix noftix ope expedi« ri poffe negat.

Analogiæ Iniquiffimam conditionem imponis,Hay.Vin* bdUb ’g'tur vtampliffima hxc rcligionis noftræ capi-Hayocxé ta vnitieifamque Scriptiiram perluftrein, vt per plis softé- hos cuniculos interea clabaris?Again ex çquo Sr bono. In.hisomnibusquxnnhipropofuiftijfe-quarfineerrore Analogiatillius Apoftolicae du-äum atque aufpicium.-Ponam cujïîOTça amp;nbsp;rataft-dei principia defacra CœnaDominiiI.ocos Scri-pturæ hac de re comparabo; Neceflarias conclu-fiones ex illis principiis nafcenres confiderabo. abfurda,qiiæ ex peruerfis interpreta-tionibus eruunturjobrogabo.

Nee verb dames me pergeneralia moliri fu-gam,ad fingulares tuas exceptiones quam bre-uifiimè poterojtefpondebo, neque enim xquum eftmevtti'.x importuna: loquacitati giatificer» ««jcjr J'wuTï/i', id eft peregrinis digreffionibus præter rem efïufiseruditi Leótoris tempora mo-rari.Et rei óc leóloris à me habenda ratio eft.

Ad veram facræ Cœiiae explicaiionem fie A* nalogia iter fternit. Principia hacc funt iuro^nsa Sc omnibus nota : lefum Chriftum vt inVer-bo,ita inSacramentis exhiberi : Sacramenta efle promiffionum Dei in Chrifto fignacula , ac pro-inde amp;nbsp;ipfius Sr omnium eius beneficiorum ob-fides atque teflerasiln Sacramentis duo elle con-fideranda. Rem amp;nbsp;Signa. Vfum facramenti ex Chrirti inftitutione definiendum efte amp;c. Hæc funt rata omnium confenfu axiomata.

In çimû igitur illius , Hoc ejst corpvs M E V Mjgenuina fententia eruenda,alij Scripturç loci in quibus agitur de Sacramentis,comparan-di [unzytPetraverit erat Cbriflus.amp;i Immolate Pefaeb fiuc tranjitunh'^à. eft agnum Scc.Hx formula Sacra-mentales funt verse,amp; ex Sacramentorum natura amp;nbsp;régula incelligendjt,Nó ligna nuda amp;nbsp;jna-nia

nia, fed res ipfas in ipfis fignis reuera offerri à DeO)amp;à credentibus reuera recipi fpiritualicer amp;nbsp;pet fidem;lecundum diää,Pan/sqnc franginim, mime eil commu/iio corporis Cbrißil SCyCaro mea verceft cibns,amp; frngues meiis-uerc eflpottts. Neceflarias igi-turconclufionesexillorum principiorum ana-logia locorumque collatione eliciam; in Cœnx facramenro Chrirtum nobis reuera exhiberi, amp;nbsp;à credentibus reuera percipi per fidem;ac proin-de veras elfe illas formulas Sacramencales. Ex quibus efficitur abfurdiffimum eflejPanem tranf fiibftantiari in corpus Chrifti .quod natumeft, criicifixum, mortuum,tefufcicatum;ficuti amp;nbsp;ab-furdiflimum effet.Petram effe Chriftum,amp; Tran fitum effe agnum. Deinde crefeent abfurda ex principiorum alfenfu.CorpotisChiifti veritatem euerti'.Sacramentumaboleti quum nulla fint ligna, fivera fit Tranffubftantiationis doélrina. amp;c. De primo igitur exemplo hxc pauca, Sc quidem cv nTrifiVti res non luo loco tratlata po-ftulabat.

De secvndo exemplo ex eadem analogia refpondebo.'Eum qui xternae eleftioni hominem quemuis impe.liraentum afferre poffe conten-dit,hoc Chrifti Domini teftimonio abutentem, Home ego -vos duodecim elegi, vnies c vobis V 'labolus r/Zjgrauiffime errare.eft enim fempiternum Veri-tntisà^/a'z«,Voluntatem Dei elfc immutabilem. Certe Apoftolorum hxc funt verba,Do»lt;t eft-•voca- ró.ii. i,-tio Dtifunt cMiTapiiKi-nt, li ed , hiiiiifmodi vt eonttn Hcb i;. Veumpcenitere nonpoßit-SCtDeiis immutabilitaiem eon-ftlijßtivolens oßendere .riàui-rdytny thj- A'jjii.

Sc ,^pud eum non efl tranß/riitatio , aiit conuerfionis ob-umbratio.mf ei oix, SJi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ü T^ordie 'imoieiajiJ.A'

ne taceam tui Bileami, lefuita, inter tuos maio-les nominatiffxmi apophthegma , lion efi Ijsisa d. iij.

Densvtmentiiitur:amp; fiUusheminisivtpxniteat eum'-ipfi dixit, amp;nonfiiciefilaifuutusefl,amp; nmprieflabitillud^ Quutn igitur certiflirnum fit illud veritatis prin-cipium, eique caetera de aeterna amp;nbsp;immutabili Dei eleftionc dióta,quac tu citas,conueniant: om nino confentancum eft vt illud de ludç prodito-ris eleólione didutnex fempitcrniilliusprinci-pij conftantiaintcrpretemur. Eledionis autem vocabulum TniÄt/tnifzai' 8c multiplexefle, perfpi.-cuum eft’.amp; è loci ciccumftantia quidnam hic fi-gnificet,nemofanusdubit«reporcft. Elegit e-. nim Deus ab aeterno quos-in Filio adopter Filió-quedonct vitx acternae hercdes. Eligit quoque ad munera publica fiue politiac fiue Ecclefiae, e-tiam profligatos homines ad hereditärem illam nequaquam pertinentes. Sic elegit Saulem, hominem reprobum, amp;nbsp;prarfecit ciuili adminiftra-ftioni Ifraelis;fie ludam proditorem ad Verbum prxdicandum amp;nbsp;edendamiraciila.f/j^tffrfiautem vocabulum in illo Chrifti dido proprie rcftrin-gi ad minifterium illud Ecclefiafticum quo fundus eft ludas, è cxterorum Scripturae locorum collatione amp;nbsp;principiqrum affenfu omnibus fo-briis elucet. Petrus nimirum de luda loquens a.tt,A)inumegt;atu»! fuijji cum ^poflahs, purtemque mini-flerijfuijji Çortitum, funt enim haec illius verba. Elegit igitur diiodecim Apoftolos Chriftus ad mini HeriBmEcclefix , èquibus vnus erat diabolus» communi quidem minifterio vtes in domo Dei, at non priuilegium habens adoptionis,quod im-mutabile effcc principiis notum eft. Multafi' quidem lunt vafa in domo Dei,alia ad decus, a-lia ad dedecus.Qiiod fi qui videantur ad tempus adzrernam ipfius eledionem pertinere, exi* pfa defedionepetfpicuum eft: illos non fuiflee-ledos vt eflent filij.-quia ad finem vfque hauddu-

biè perfeiieraflent : fecuridum diéta, Solidtim Dei ßitfundtmentiim, hibens figtllrnnhoe,'NouitDominus quißntfui-amp;!:,F n»bis exicmnt ,Çednon erant ex nobisz nam fi fuiflent ex nobis,fermanßß'cnt vtique nobifium;fed hocfallum eilvtfateßeretnon omncs ejße ex nobis. Verum hac de re,maxima quidem ilia amp;nbsp;copiofiflî-ma.hæc facis ad inftitutum fermonem.

SiNGviAREs quoque dicendi formulx qux in Scriptura inueniuntur, ex hac veritatis Analo gia reftè explicari ^^Svint.Conß:fctiri enim nos cunt Chrilloperßaftifmum inmortem, lie dixit Apoftolus vt feipfumeodcm in loco interpretetur. Docet ÇnimnoseâdemChrifti virtnte fanâificari qua iuftificamur. Plenam aiitem integrâmque iuftifi-cationem nos quidem Chrifto confequi docet, SUÇ quidem nobis verè imputctur,at in nobisin-choarifuisgradibus fanélificationem. Tresaii-tem illius fanftificationis partes luculenter de-icribic, mortem, fepulturam, refurreftionem Chrifti.quç in nobis iplius beneficio inferuntur, cuius figillum Scpignus fit Baptifmus.

Hæcautem Analogiçilliusvi fie explicantur. Mortis,fepulturç amp;nbsp;refurreôli'onis diftinda Chri fti beneficia,amp; Scriptura accuratiffimè deferi-bit,amp;: Antiquitas fände agnofcit,veluti Apofto-licïdodrinx certa axiomata. Extat enim Etian-gcliftarum difertxnarrat(ones,amp; Symbolorum afienfiones ; Mort uns,fepultus eil,tertio die refurrexit. Beneficiûcertè iuftificationis amp;nbsp;fanétificationis perpetuo inter fe vinculo coliacrerc, amp;nbsp;vtrunque manarea Chrifto,docet Paulus ibidem, Mortuutn quidem Chriilum ejße pro nobis, elf ßcpultiim , uit ipßus morsnobisimputeturin remißionem pcccatorum ; eun-dem quoque.refurrexi(le,fecundum videlicet A-damum,vc cum ipfo refurgamus.Ven'im hxc no-fttaeffe imputatione, vt folidum faluti noftrg d. iiij.

0 I. QvÆsr. TERTIA Pars. fundamentum fubfternatur,ac proinde veraamp; f” Iida lîtiuftiHcatio noHva ex ilia imputatione na-feens. At licet; in nobis remaneant triftiflimx peccati reliquiç,Chriftum tamé,virtute Spiritus fanóti fuijinftaurare in nobis imaginem Dei, feipfum nobis exhibere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exemplar j

fuæ illius famSificationis ficuti cnini mortuus eft, ficin nobis veterem Adamum,id eft natiui peccati reliijuias in nobis mortificat. Sicuti fe- , pultus eft , vt 8e fc verè pro nobis mortuum elf« ‘ teftaretur Se mortem in palatio fuo,fepulcro ni- j inirum fe adortum demonftraret ; amp;nbsp;fic eum illo confepelitur ; quandiu enim fumus in haevita inter has carnis mortiferas reliquias cum pecca-to colluilamur.vt in nobis fenfim peccatum per dometur atque profligetur. Hoc modo nos J ait,Ctfnfejieliï.i cum Chrißopegt; Bap/i/m»m:quia hçc vir- ' tus doinitrix peccati, cftè Chrifto amp;nbsp;per Chri- , ftu,eamqueex ipfiusfcpulturahaurimus.- quuin noftra caufa in fepulcro mortis vincula diiupç- , tie. Perßj/)r^wlt;z«,quia Baptifinus eft effieax figilium pignufque illius virtutis Chrifti in nobis.Rem enjm,ex Dei inftituto, cum figno con-iungit ; quemadmodum quumait , Nos Chri-ftuii, induere per Baptifmum. Hóccincigitut Hay,non eft oiAKiyciic loqui?Meliore certè horuin dicedi generum intetpretem quaercre non debe inus qulm ipfum Paulum in eo ipfo loco : difer-tè enim ait fe itarepræfentare voluilfe ritienoui-tatem-.SsC Petrum, quiBaptifmi vim efficacidmq; codem plane modo defevibit j quemadmodum ex locorum collatione recognofeet eruditus Le dtor , cui hxc noftra indicatio fan's crit.

Quorfum autem,magne Theologe,hat form« lx in Scriptura vfitatç,amp;r Paulo potilïimùm fami îiares,O«f'fi^hcöfipeliri, reßiriere ci( Clräste,

■ in ipfws murtefeii pro mortuts'. Crucifigcre corpus peccati, Refiirgei'e in nouam -vitam P'cterem hominem corrum-perctMortißcnri, l^iiiificari Sc confimiles , tibi funt Engulares fie peregrinæ,vtpote in Scriptura fre-qiientiffiinæ? Sic quoque legempeccati,pro tyna-nide pcccati, legem mentis pro imperio tationis regeneratx , dixit Apoftolus, vficato Hebtæis fuis more. Pofitis autem religionis Chriftianx

' priucipiiSjAnalogix face vt caetera dicendi gene ralinguis aliis incognita,illnftratur hoc quoque exteris hominibus obfeutum dicendi genus: quiafeimus in nobis habitarc natiuana pectati luem quae impotenter dominatut in carne no-ftra,nifi Spiritus fanfti vicoerceatur atqueper-dometur, Veriim pro loci circumftantia amp;nbsp;infti-tutihuc fatis ; vt eluceat te hoc abfurduna ab-furdè excogitaffc.

1 liunde quàm ex Verbi analogia, contra ipforuin tela praefidium petam. Optime niinirum or-thodoxo mihi hçreticos opponis,iubéfque de illis tefellendis me ferio cogitate. Vetùm qui ego vidoriam de illis non fperem, quum eadem arma illis opponam, tjuibus Chriftus Sathanam hxreticorum pattern peruicit, Scriptutam nimi-rum quaih ilium eâdem abutentem potenter re-futauit. Arianis igitur in vniv s voce infanicn-tibus ex Analogiæ Apoftolicæ régula fie re-fpondebo,

Pateramp;Pieivs funt vnum,quià funt ô^«-noz illorunà ■ianjsv's'ur, id eft amp;nbsp;vniuselïentije 8c

58 I. Qvæst. TERTIA Pars.’ -invnaeflentiaverè amp;per fe fubfiftentes perfo-næ.At vnum eft Filius Dei cum Eccleiïa,quia fe-ipfum amp;nbsp;fua omnia ei donat: vt fideles verè cum jpfo infiti, non minus cum ipfo coalefcant amp;nbsp;v-niantur,ac vnius corporis membra.Infanólat au-temTriados augufto myfterio, vera eft triutH; perfonarum confubftantialium in vna cflentia v-NIT A s :in Ecclefiae cum Chrifto capite fuo twiif coadunationcjell v n i o. Ecquis igitur non perfpicit,exquificeTheologe, Arianos infa-nire qui r^numEffenti^ediiiifhe confundunt cum woEcclefia in Chrifto capite fuo vnicæ?Hoc enim myfterium Apoftolicæ analogic vi üc poteft ex-plicari. Ad fecundum igitur idohim tuum hsc paucanam de tertio pauciora.

Terrium Hayi abfurdum, Sapertiacanas fore doölorum virorum in Scripturam contmeatariosf veritof iX hac ^ndlogia, iudicctur.

Refpondco,efte ftropham o'zc/o^aucfl-u/Mf.Perinde enim eft ac fi quis affirmaret fruftra accendi can-delam, vel lucem quæ ex vna candela in aliam incenditurjnouam efte lucem. Commentarij'do-ftorum virorum in Seiipturanv, nihil funt aliud quamScriptui'x perScripturam illuftratio.Nihil quidem de fuo inducunt Doftores orthodox!» fed quod nobis eft, non Scripturx fed nöftra im-becillitate, /haifiyl/jjdiTJir fiue /uffvix-mr, id eft in-telleilu explicatiique difficile, difertiùs expo-nunt,fa£la locorum comparatione, adhibitaque Veritatis.luce : Sic Apoftoli legis amp;nbsp;Prophetarum dodrinam funt interprétât!. Habes, Hay»

nifi plané habes.breuemquidem atveram foli-dâmque refponfionem ad abfurdorum tuortim ip, abfurditatem, quam Apoftolicæ analogiae ignis combuiit.

Appoptam affers de auro ab awo explorando j,) prmhtudinlm , apnd aurifices parum vßtatam.

Doce i^u^fo aunfices ßngularem hanc explorandt m aurum rationem ,ne inpoüerumvt auri purtta-i' tem perßebiam habeant^ Lydiißue H eracht lapi~-du vfum retjuirant, P a g. I o i.

Rides tuomorein re feria. At nequeegofum aurifcx,nequemihi aurum pofco.Totumhocau riconquirendi ftudium lefuitisrelinquo,vt ver naculumpropriumqueartificium. De auro Ve-ritatis mihi cura amp;nbsp;fermo eft. At vt comparatio-nis rationem meat reddam , ecquis nefcit, inepte petita. vellicator,in Lydio fine Heralio lapide imprimi colorem auri probatiffimi : vt quum de aiiroa-lio dubitatur,adimpreflb incerti auri veftigio,fa étaque colorum contentioncj de auri valore tu-tum iudicium fiat ? Hoc autem ad dodrinarum comparationem Seprobationem maxime perti-neieperfpicuum eft,quicquid incptias. Itaque hacc üt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Magnat» cfTc Ecclefix Dei autoO' tatem,hatteni)squidem vc Verbo lt;;j innitatur, vc fundamenco fuo certî f( veritatis regnia.-exrraVcrbum Dci, pl’ né nullam : ac proinde non abEccleüJ. Vcrbum(vt voluntlefuicæ) fcdà nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

bo Ecclefiam , ((juemidmodum nos af/if' mamns ) omnino pendere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

expUcAtameprioriltbellonoßro Le^ • recognofeat- ^^mreHèe Autem hAillt;‘ lÎAyns'veUieetdAm AnimAduertAt.

Hemo piuf (jr eruâttw te nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non ni'

rabttHr,Mintßer,c]uum i.vTÓi(lt;9^ndjó)t verhip ßtißs infelens ; vbi vero ad rem ventum eß txilis teiunta extflof. Älermneris Entelhij Daretis.ii(,.T?3L^. i oi.

Pij igitur amp;nbsp;eruditi de tne amp;nbsp;de te,Icfuita,iu-dicanto : amp;nbsp;àrebusquidetn ipfis examen infti* tuant. De ordinc quidem ipfo (quummeov-dinisyiolatiprimùm infiniules)dicam primùm: dein;

' Bona verba,quïlOjiTiï Ariftarche! Mihine in Ec- uerfusim ( clefiæ fimplicitate inftituto lefuita verbofam in-[j' folentiam iure obiiciet? Cedo verb hxc per-|j tutbati ordinis criminacandidè examinernus. nés.

De verbofa prolixitateprimùm videamus. In principiorum apparatnfexfotia-.in rei ipfius pri-[- mariæ traâatione decem folia adhibui. Hôccinc

eft in hisverbo[uin,in hac exilent amp;nbsp;ieiuniini ex-tki(lc?Exipfarei fimpliciffima iudicatione appa-retcraffiffimacalumnia, ipfo etiam fcnfu com-muni tefte. Ecquid veto hîc infolens, amp;nbsp;pratter certas fempitetnâi’que bene differendi leges à me commiflutn eft?

Extat fumma lex ab Academia amp;nbsp;Pctipato ptomulgata,OwKc»! dößrwaw egt; difitpUnam qiix ra- ^nalyt ti«ciHar;«»ecoH/?pf, ex rerKm antcgrejj'arum cognif/owc poft.i.lib. feri'.amp;i,ConcluCit)'iiein i rebies pofitt-r neceÿmu najci. Ec-qtiis nefcite duabus notionibus conclufionein vnam,vtluti faecum,exiftcre? Plus igitur vetbo-rum in rei apparatu qiiàm in rei traftatione, ad-biberi Natura voluit,quemadmodum Academia amp;nbsp;Peripattisretulerunt. Ecquid igitur hïc à me peccatum eft , aut infolcnter faèlü aducrfus bene differendi leges? Homonymiac infidiaspri-mùm fuftulr.Kem deinde ipfam definiui,amp; Scri-pturx Antiquitatilque teftimoniis illuftraui. bxantegteffisconclufionem neceffatió nafccn-tem demonftraui, quanta potui Sc breuitate amp;nbsp;petfpicuitate:quum è principiorum cognitione luculenter intelligeretur, vt latis effet illam vel digito indicari.

Quxftione autem è rerum pofitarum neceffi-tate hue in modura conftituta,prxfctibunt reólè

6z I. Qv ÆST. TERTIA pARS, demonftrandi leges, vc eadem accuratiùs explj' ceturgt; iisexpenns quæadillius naturam inteÜ’ gendam illuftrandamque pertinent; deinde amp;vniucrfè8e fingulatim ea examinentur ci opponi folent.Hanc rerum folide commode^ traftandarum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quam votant, necelf’’

riam efle eruditiffimi viri femper iiidicariint Hane ego diflerendirationem fequutus eram’’ Quçftionis inftitutatrefponfiönem illuftrandam Idcircóncjlefuitajme vtverbofum infólentc»' vel exilem aut ieiunum eruditus Leftor damn»' uerit? At ego te(mihi crede)non vel Entelluffj -vel Datera meminero, fed Hayum Iefuitaffl:q'*'' non minus in rerum ordine quam veritate cst“'j tias:ac proinde quum non modo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i'

pfum purum putumque tï' fit plané vc'' naculum,id eft tibi proprium quarto modo. V(’ lumdere ipfa.

Hunc locum LcÜor veritatu fludioÇm^ hü' ittf^ue coatrouerÇi£ commodus iudexfu^i^' rits -, e'xfendat, metique cum Hayanis tendAt.

P R i M V M quidem decumana porta glorU' bundus Thralo prodit?vociferatur, conuitiatui! at reuera vafa legit, fuga mcditatur.Qiiin tu po ti’,Hay,de re ipfa primaria dicis?Hoc ratio amp;nbsp;no ceftitas poftulabat.EccIefix autoritate,de qua iö' ftitia quxftio eft,perfpicuè definiui; amp;nbsp;lententiï mcï

meçrationes reddidi.Tu quad aliud agés,h3c de rené verbumquidem. Siquid habesquodhuic refponfioni de re ptimatia inftitutæ opponas, cur taces? Si nihil habe«,cur pergis obloqui,ne-que pœnas in temerè litigantes à legibus confti tutas pertimefeis? Æquum igitur ledorem rogo atque obteftotjvt de re ipfa ex hoc Hayi filentio ius mihi dicat. Aôfunc mea,adfuntHayana.Ex ho rum collatione iudicium veritatis inftituacur. Qui tacet, côfentire videtur : quod fi dilfentit amp;nbsp;obfttepitjquum nihil habeat quod eu ratione ra tioniopponat, rabula eft amp;nbsp;vitilitigator.Icaque quum adàçû»'//« mecam redaélus Hayus,in re i-pfa de qua inftituta eft haec difputatio, plane ob-mutefeat ; écquis ilium caufa cecidiffe nonani-maduertat, dummodo à fafeinis Icfuicicîs liber, de te veritatis fobrio animo iudicare poffit?Pro-fligata igitur caufa primaria, totam hanc Haya-norû cauillorum congeriempoteram prxtermit tere:(exempla enim adhibueram in eum tantùm finem vt rem primariam illuftrarem ) non tarnen reeufo hæc expendere , in eorum gratiam qui' nondum explorata veritate,veritatcm amant 8c ^usrunt.

Nns vert) faftidiofr tuæ dementiæ importuni-tatemtam fxpe detexiiniK,vc iam nos pudeatpJ tientiæ noftræ : at te tui illiiis tam puti-dè inculcati,Iefuita,pudebit nunquam? Extant hac de re refponfîones meæ ad naufeam repeti- |, t3E,ne de re tam pertinaciter repofita hîc ampliùs loquar.

Doce nos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;extare Iti

c\.\\Qntf:r.Putafforta]]'c c am tn te ne bris laterepel ' fe, ç-r mundo non ejfe co^ijptcuamitjuo mhilabfin dtus dtctpoteflynam hacrattone famti celebntatt ludizontm Synaoogam cjus, mine omnium oeulii coppicitur_)Chri]it Itccleßsi antcfoneres. Pag.iot'

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S E R R A N Y S.

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tu vert) idèSeripeura difce,ciiius hiceft(!lt;

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lament.I Ecclefia vfitatus ^ctmo:I'lorandoplorat innoiîe-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3-8t 4- diixitdr- deduxitintenebras amp;nbsp;noninlttcem.-Intenebff^

ßs locts mnnercfccit meyvcluti mortuos in feculumiObfH' rior efi nigredineforma, eoriim : Expe^iaitimus liicem,à‘ ecee tencbiar/plendores ccce in tenebris ambulaiinniH'

Idem 6o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in tenebris,ajiditlucemmagnannftf

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Luc.i. nbsp;nbsp;nbsp;tis anteminrcpionc ^-vinbramorttsylux exortaeH-!i’

; ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Latentis Sttr^e,/Ä«»2indye-quia venit lumen tuum, amp;nbsp;elorialehf

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alKiuando r. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. F.cclcfiæ UitjiipCi te orta cß.Xyl mußt nos Oriens ex alto vtapfi'

' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e.scmpla. rcat itsquiintenebris amp;nbsp;umbramortispoßtijitnt.amp;t cï'

!■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcti

tetahuiufmodi fexcenta. Lucis enim appellatio-ne,confpicuus fecundufque rcrum ftatus iiitelli-gitur;tcneamp;w«contra,oblcurus humilifque. Di-

, citiirergo EccZc^ae.rMrfqimm cerci re-j ligionis formajftaca fedcjfacra populi veritatein

' apparet mundo. Sic excabat luculenter in Ifrael, poftaditam poireffionem terrx Chenaam; maxi-

’ mèveró fulgebatDauidis cçterorùmque piorum Regum tcmporibus. Sic reuelato Chrifto illuxit radiisEuangtlij per vniuerfum mundumjMarty

■ I rum etiam viólricibus fuppliciis illuftrisjat po-tiffimum emicuit lub Conftantino cæterifque piis imperatoribus.

'I j quando pofle credo, neque mundo effe confpi-i^' cuam,quumnimirum (vtait Apoftolus) fideles^ lt;! ^ttibusiudignus crat mundus,omnibus fiifplicierum gene-if ribus iigittiti.defiituti,preJlt,malè habiti/n defertis,monti-!, biis,!peluncis amp;nbsp;cauernis (errie miferè obeiramnr.vçl le-dibus fuis exturbati, barbarorum hominum im-

• perils fubditi,nullo loco habitij dira quæq; funt perpefti. Qnod Ecclefiæ fæpe euenilfe facrarum hiftoriarum monnmenta tcftantur. Quum lu-

[{ dîei è patriis fedibiis in Babylonian! exportati, dill' riffimx Captiuitatis iugo premebantur : quum iii J,, Indara ipfa ab Antiocho crudeliffimè madtaban-tiir;quumChriftus in terras venir ; quum Roma-

ƒ norum Imperatorum crudelitas in Chritlianos debacchabatur,vbinam eratEcclefia? Num in fu perbovumBabyloniorumilluftriffimo imperio, y, aut Seleucidarum regno, autRomx in Impera-forum palatio , aut Hierofolymis in Sacerdotum-amp; Pharifïorum cathedris? Certè fedebat in te-nebtisEcclefia jlatitabac in pauperculo grege, (’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e- )•

iS I. Qvæst. tertïa Pars. paucorum hominum mifelia conditioiie nüme-rabili, in fituamp; pædore, fqualida, pennofajob-fcura, affliôta, tempelhteagitata , confolatione deftitnta,vt vermicuins repens,(îciiti ait Prophe lfaî4'amp;c ja, Hôcctnenon eft Ecclefiam latere, neque mundo elle Gonfpicuam?

At fi latet non tarnen périt Ecclefia; ficuti ne-que atborem decuffis hyemis tempore foliis e-marcuilTe fanus dixerit. Inter bas externiftatus mutationes eadem perftat Ecclefia,eiufdem Ver bi luce falutemfuam quærens amp;nbsp;inueniens. Hac facie,hoc habitii non perit,etîamfilateat: irrfpe luncis illis eandem lucem intuetur, neque minus ei lux ilia eft efricax: ecquis enim fobrius ne gauerit lucem in tenebris cfficaciter lucere?

Tuo igitur,Iefujta,commente quid aut impu-riusautfceleratiusdici poteft,quum fempiter-nam Scripturæ veritatem abfurditatis damnare audeas’

Atinfaniamadauges, quum dubitationis illius tuæ racionem redderc conaris. Hac ratione C»’' quis)/À»2.e celebritateludfeorum])'nagegam,lt;]uie nune O' mnium oculis cenjpicitur , Chiiili Eccleßa anteponerts, Qpàm vanus es,Hay,vanitatis patronuslCon-fpiciuntur hodie ludæi : at omnium homininn ociilis indicium Dei impiorum hominum fcele-ra puniétishorrendo fpeôlaculo obuerfatur; dif-iedi palantéfque hominum miferorum globi, fecundumDei minas,Orbis nunc liidibrium HoS homines qui vocas illu(tres,etiamfi confpiçian-tur?Si tantilm tibi claritas placet, vt ea nota Ec-clefiam definiasimundi inter Turcas longé late-que ttiumphantis clariffimas illuftriffimâfquefaces Ecclefiæ verifimiliùs opponeres ; vt Pontifex Romanus cum Turca coniunótus hac claricate vincerec E.cclefiam qux tarnen in tenebris latent

De vee* Ecct. avtoritatb. 'Sy tens amp;nbsp;Turcse amp;nbsp;Poiitifici tuo,id eft Mundo,con ftanter refpondetóVe leteirà,inimieaide me quud ceci-derim.furgitm:fiÇedeK) in tenebrisjchotiah lux «ea.Mun do autem dcfplendida multitudine glorianti: turmatim coiluenitojo «r»2lt;ir/lt;i,obfidionem parans contra nos.amp; c.^r tu Beth-lehcm Ephratte,par~ uula vtfis in millibus Iebue{a,ex te tarnen mihi egredietur dominatorinlfiael:amp; egrefius eius ab initio à diebus fie-culi. Hæc ego Chtifti in præfepi vagientis incunabula malo,quàm Pótificij Capitolij palatium: malo Chtifti fpinas quamPótificiis tui coronas; inalocum paucis feruari quàm cum multis petite- PromiffioChriftiinfuis afflidi non minus paucitatem quàm multjtudinem Ecclefix notatj ^tim duo aut tres congregati erunt in nomine meo,e(ct ego fum in medio corum.^

Neqne entm Eccleßa, vel Chrtßi teUimomo. cenciderepotcfi,ne^ueproitide tnflaisrari. Pag. loz.

Non cadit Ecclefia,vt cadit Babylon,ait tarnen Scripturavtranquecadere. namdeEcclefia ,0- Lament i mniapariter defilatafient. amp;, Tgt;efiruxit,amp; nonpepercit.

DeBabylone autem , Cecidit,cecidit Babylonillama- Apocal.n gna.Cadit igitur Babylon,vt internecino excidio deleatur. Cadit Ecclelia,quum externo quidem fplendore fpoliata, facuis calamitatumtcmpefta-tibus percellitur-.at cadit, Deo nimirum peccbta ipftus iuftè vlcifcente , vt fuo temport inftaur«^ e. )].

tur. folidum enim ftat Dei fundamentum,habés i.Tiniaî. figillum hoc,NouitDomtnus qui funt fui.ln pro-miffîonibus de Ecclefiæ perpetuitate , de qua Chriftus concionatur, intelligenda eft exceptio caftigationis amp;nbsp;crucis. Q,uum igitur haólenus cadatEcclefia, ccrtè inftauratur: amp;nbsp;quidem eo-dem Verbo quo ædilicatur.

interim operam ne deinceps »rntor,ntmium poetice loe^uajcii , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verbornm tempori-

btts ahutens ,vtnobi-s tttam orattonem obfcuraw affceres.DicendtmßrjHidem ttbt eratynon vt pri mùm conftituitur/è^y, vtpriniùm conflitiita eft. Pag. 102.

Apoftolus non loquebatur nimium poeticè, verborum temporibus abutcns , ne-que obfcuuritatem affeélabat; qui in illo ipfo lo-Prïfentis *1“® explicando verfamur, de re amp;nbsp;pratteri-temporis ta amp;nbsp;fututa loquensjSiijwsƒ;/ƒ)(’)'£«/(ƒ«?, ait præfen-notatio ti tempore vtens,vt perpetuam minifterij Eccle prxfentan ß^ftici vim expteOîùs luculentiufque repraefcn-dam. tatet.Sicuti amp;nbsp;alibi eadem de rc loquens, Ncqne ■i,Cot.3-6. is qui plantât ,efi aliquid,acque qui-,igatijed qui dat in-eremçntumsDcusAicez antea dixiiTcCjJlgop/antaui, À-polios irrigauit. Eft enim peruulgatum dicendi genus non in Scriptura iuodô,fed in commun! vfu vitx ; quumresvel præterita vel futura, oculis quafi fubiicitur; ne in re trita immorer. Chrî-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftus

De VERA EcCt. AVTORITATE. «3 ftus nimirum Ecclcfix fux aftitit fempev » amp;nbsp;in i-pfis incunabulis amp;nbsp;in incrementis, eôdcm Ver-bo efficax.

Hsc igitur verborum Enallage rem illuftrat:at tua,Hay,Enallage,non modo poëtica, fed mon-ftrofa eft ; qux Chriftianum In Apoftatam amp;nbsp;le-fuitam commiitaiiit vetitatem in medacium. Felix effet Enallage,fi ex Antichrifti feruitio ad Chrifti obfequlum te conuerteres.

NhUm e/l apud D. I Acohurn de fcripto verho ferma. Tu amnia trahis ad Kerhum fcnptii. Prefer fcnptumEiiange hum per quad Apoflohis Carinthia s genu:t. Pag. IOÎ.

Quidnam eft nugari in re feria, ft hoc non eft? Nngx ft-Verbumquod voceamp;r fcripto prxdicauit laco- pius cffa-bus,nónneillud ipfum Verbum de quo ipfe hie loquiturfcriptum autemEuangelium, quo Apa ftolus Corinthios genuit.illa ipfa dodrina quam CoiinthiisSe voce amp;nbsp;fcripto annuntiauit Apo-ftolus?Quafi verb ea döóhina quamPaulus fcripto commendarit,non fit Euangelium ! Veriiin de toto hoc nugarum genere alias xope.

ZVor amnes lt;^unt mat fiimus , auguflum Chri-fliani nomen ,ettam cum capitis noflri perKulo, c. iij.

ubt'iiu lerrammpr^dicam-yt!, Q^odßnefcis.,lege tnteraltM,Lußtanortim hißonam Geneuk nupef (ditani. St pqrro diligenter legtßes Apoflolttrn, non noßraprtmUm memoria, Societatis leßi no~ men fittße importatum fentires : pidelis Dcus {tn^mt ille'j per quem vocatifurniis in focie-tatem fily eins lefu Chrjfti. Pag.iai.ioj.

Ad primariam videlicet quaeftionem maximO' pere pertinebat,originem réfque geftas lefuita-rum huius difputationis commentariis inferüLe gi verb Lufitanprum hiftoriam,qu3e vos,Hayjmi-ros propagandæ Ecclefiae artifices graphic^ re-' praefentat ; Se in co quidcm aólionum genere quibus vos magna erga genus humanum chari' täte inflammatos elTe deiïibnftraretis, vt fingu-lefuitarfi quâdam ratione noua veftra Societas apud crudeiitaJ omnes commendetur.Illarum enim hiftóriarum aduerfus monumentis proditum eft.In nouo illo Orbe ani CENTENA KtLtJK mifero-nines ex ruiij hominum fuilTe veftris artibus vel ferrö tru ^atiata. cidatajvel fame enecata. Hoe nimirum crat do-drinæveftrx tyrocinium veftra focietate belle dignum,vt illius aufpicio amp;nbsp;duftu homines fu-perftites impcrio veftro fubigeretis.filios gehert nç veftris magifteriis futuros.Nam vt fcripti Ve( bi mandatum eft, Ite docete omnesgentes ; ûc Non-fcripti Verbi illius veftri dccretum eft ,lte necate emnes gentes, o/nneßue errores quo inre qii.ive iniuiiit feminatte.

lam verb American!illius argumenti præcla-xum eft tneiffiMt, quo iocabundus Hayus fuorum homi-

Dî TEKk r.CCt^ AVTORItATE. 7t homlnum originem deridet? Apoftolos nitnirum lefuitarum focietatem notaffe , quum de lefa Chvifti focietate loquerentur. Rifumne tenere ' ! potes,Hayjqui iocis delettaris? Slccine vel.nuUi Societas_ • I Chriftiani ante vos lefuitas natos, adlefuChri- “tuiû. i - ftl focietatem recepti fünf, vel his extremis tem-poribus ad eam focietatem nemo peruenire po-teft,nififttIefuita?De veftrahac focietate non lo quuntur Apoftoli in locis à te citatis ; fideles tarnen monent vos exotituros,qui factum lefu nomen emcntientes mundo illuderetis. Paulus c-

vt alibi dixi ) vos difertè notât y'ûïïafarchiteélosfuturos.Atltipinahxc eft So cietasveftra.animis, corporibus, crumenis no-xia. De Hay i igitur ccrcbio cordatus Leflor exhisiudicabit.

Hff.c enim habebat Hayus, qux mex ajA prin-cipem ptimariamque Q^xftionem tefponfiopi ppponetef. de qua quum merum filentium fibt ihdixeritjécquis ponvidet cum plenam vióto-riam Vctitati relinquete ; hócque filentiq,lefui-tica videlicet modeftia ,fe viftum eftc conftteri? Hoc igitur tropbxiyn, debellato Hayo, fibs ftâ-tuit Veritas.

RESPONSIONIS ORTHO-doxæ ab Hayo fruftra oppugnatæ, Sv M MA, De veraveræ Ecclefiæ au-toricate.

Ecde(iamp; autoritas'-atilia, ^erba Dei (ex qua nimirum efl quicquid efl) tota innititur.

nitM ifjjpirata} eflfundamentum fcc!fl^lt; faper ProphetArtim enim amp;nbsp;(^pofloloruil^ doSlrina fundâta Ecdefia efl^ architectorth iflorttm opera miniflerio : ejuorttm pritl’ ccpsfl»u fait Chriflum verit Ecdtfla fui fttbie£fi{m-,homi»ibai anantiare.

iirina vi q- miniflerio fHndata,edde (fuo-qne adificatur;per Prophetas quidem poflolos primam,deinde peripforum faccef-fores,variis ^atatibus nbsp;nbsp;fiationibus,^ue'

4- Prophetarumidf'^poflolorumfacce^- J fores fubflrato ab i/disfundamet'i faa c^uo-^ae penfacontalerunt^ad eiufdem Ecdefl^ £dtficationew.deillorum autem dodrim iodicandum efl è Scriptura qua 'vna efl èquot;

, perpétua veritatis régula.Si cum ea confert feriat,verumfin ab ea dilfenferintflalfum docuifle iodic andifunt.

Ecdefladodrina iUiwqua Prophetarum (^i^poflolorumfcripturis continetur, cuflos efl ifiterpres.

6. CNsros nimirum,quiafacrumP’e ritatis depoflum authenticis diuinorum Notariorum Uteris confignatum, dp inpo-^lica ada relatMm,ipflttsfidei concreditum

De VERA Eeci. avtokitaje 7j (fi A Deo : h Acte fi U} t-ame» vt in illis Scri* f nbsp;nbsp;pturii nihil AddAt ,Ah Hits nihtl demAt.

{ /NThRPREs autentjvtcjitumfitcer?' ‘ tAc^' ferpetuA VeritAtisconfenfio,(]uum in-( teffretandAernnt^cri^turnt ipfa Scriptu-rAillitu reritAtis indühitAtas tAbulas , è ^cripuris interprctetftr exfidei AnAlogiAy (xpenfisprudenterlocorttm dircumfiAttis, '^^'utrA germAnAfiententiAintelligAtur.

^■cclefiiAporrb ,cafiA Chrifii ÇiiißonfA, S. dmnes Peregrini Afoces Auerfitury ^AAnt Aliud EuAngeltum docueritfielfisQ“ ^l■AfihemiArAtA.

exemplorvm qvæ adQuçftionem primariatnilluftraa dam attulcram, amp;c ab Hayo fufè op-pugnanrur Illv st r ati o amp;: DeîENSIO.

lAM VE RO doélrinam illam è fanâiApoftolî teftimonio conformatam exemplis illuRraue-ram,quorum appofitione veritas foletelucere. Ea auteni exempla dclegeram quæ maxime pro-pria videbancur. exjpfis enim I«fuiticarum af-tioTê^pri-fertionum quxllionibus, in quibus explicandis mariaui verfamur, fç àxzTüjiiK 8c quafiè renatajilla de-fumfeiara. Quidhîc meus Icfuita?Quafires i- xcmpii*

teiprobâ- pfa 3geretur,qu3m ramen præterlapfus fueratjo dx adhibi j ƒJJ fxemplis verbosè immoratur. At yt Logi' pat». ces legibus coercendus elt,adueiTus quas inept« peccat rem ipfam cum fuiscircumftantiis con-fundens; fie eiufdem Veritatis quam oppugnan viribus expugnandis à nobis eft. Primùm igitut Hayum Logices nomine abutentem ipfa Logica caftigato. Nefas efte docent Academia amp;nbsp;Peri-parus rem ipfam cum fuis circumftantiis peiinif-cere. alioqui nihilcerti ftatuereturin rerum natura. Hoc nunc agitur vtEcclefixaiitotitas deft' niatutjqux quum imitatur Verbo Dei, illiusex-plorandi ratio alfertur è Pauli teftimonio. Hoc eft TO 077.At vt 70 A/777 explicarem,adiunxi exem« pla e^ iis quxftionibus qux inter nos agitantur» Ex çquiuocç Ecclefix ementito principatutex I-dolorum fiue Imaginum cultu : ex crafto amp;nbsp;Ca-. pernaitico prxfentix Sccommunicationis Chri* fti in fua Cœna modo Perfpicuum eft meexem-plorum appofitione voluifle demonftrare vfuni regulae Apoftolicx fupra explicatx , Retineti quidem in Ecclefia falutaris doôlrinæ fundamen turn,cuiramen falfa doólrinarum dogmata ab iis fuperftruantur qui brdinariam vocationem in Ecclefia vfurpanr.Dicebain igitur retineri inPa-patu aureum Ecclefix fundamentum , nimirun) ChriftQ in Baptifmo fuo vitftore aduerfus Satha* nx amp;nbsp;Antichrifti in Ecclefia Chriftiana fedentis machinas, qui hoc Ecclefix infignenon potuit delere.Huicfiindamento autem fuperftrui palea, foenum,ftipulammimirum Vniuerfalis Epifeopi, ImaginumjTranlTubftantiationis commenta,ad-uerfus primigeniam Ecclefix veritatem. Ecquis inde non vider orationis mex finem amp;nbsp;feriem? At meus Logico theologus ordinis perxque ac . return irapetitus,rc ipfam prxtermittit,in exem-

Veritatefentitjfumum euomic,vtetfugiat,fal-lâtqueniinùs perfpicaces. Venim hxc eilarua i. deraenda eft, id eft oftendendum eft, ilia etiam -, exempla perperam ab ipfo oppugiiari.

c^omodo in Papatu conferueturfun-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dAmentum Ecclefä.

c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H A Y V S.

, MutatHs ei (y perperam hatte tuam egregiam e fententiamexCalttimtatfcriptis. Pag.105.

. quàmlcariin morem quote tapit libido,impe-titèeuagarijVtfiequumnequeper HeflodeS.

. te fapias, neque peritos confultores patiaris.’ j Quidnam veto inde colligis?

In Ecclefia Romana defideröauitam doflHquot; nam amp;nbsp;fidem, id eft vt Antichrifti fafcinis libe- J rata,Chrifti vocem audiat. Papatu cxtutbatoi Chriftianam vericatem ampleétatnr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Eft igitur fallacia Compofitionis ; quafi vnum gt;' demque fit habitus amp;nbsp;priuatio, Corpus amp;nbsp;mot' bus,Papatus amp;nbsp;Ecclefia. Perinde igitur acfidi' cas, Peftelaborat hoc corpus. Ergo hoc corpus eft peftis.Ecclefia ifraelitarum fedibus auitis et-turbataei at in Babylone : ergo vel Babylon erat , Ecclefia,vel Babylon Ecclefiæ notas habebat.P* nbsp;nbsp;,

patus nimirum eft Ecclefiæ pcftis, amp;eiusdoólti; na,eft priuatio Veritatis. De vifibili Sc inuifibili i Ecclefia dixiins alias. Etiamfiinfituamp;fqualore tyrannidis Babylonicæ Ecclefiæ latitaret, non minus famen fuis notis fe tuebatur,ficuti often-dimusfuo.locojnon cnim receflerat VerböDein corde amp;nbsp;ore fidelium,vtamp;:façtQ illo diuinæco-gnitionis pabulo fe fuftenfarent, çredendôque Chriftum manducarent tquilicet dno aut tres effent in fpelæocongregati in nomine ipfius , non minus eis fuit præfens quàm in frequentiffim» Ecclefia.

Noua nimirum hæc eft Caluini (quam vocas) philofophia,tibi nimirum quiEcclefiæemanfoc in veritatis notiffima doélrina plané nunc nouus amp;nbsp;peregrinus essqui tenebras ais cffe lucem.Eo-dem

De viKk Ecci. avtokitats^ 77 dem quoque iftü corruit àavÂXÔjïjpf tua quam modo fubiungis,exceptio.

St in PapatK cenfcrnatur Eccleßa Chrifli: Er^ go mutna eJi Eccleßx tH£(^neim Chrifit ejje ais) lt;7 Papatiu communia : alias non in Paparn,-fei extra enm ent wt Iud.ti non dicuntur cjfe itt Eccleßa Chnfli,i]ua7»iiis inter Chrijltanos paßim warn agant.Pa.g.^6.10^.

Esse in aiujvo) non dlciturs/nomodo, vt Hayum etiam notie puto;at ne cogar plura çt' XomqjHV quam hic fctmo patiatur,pettpicuum eft aliter Animam eile in corpore aut pattem in toto,aliter morbum in corpore. nbsp;nbsp;nbsp;Quomodo fit

Eccleßa in Papatu, iam diximus'.Vt peftis nimi-rum in corpore, tyrannis in Republica. Vetiim , hocdicendi genus fie eft intelligcndum , vtPa-j patusfit Ecclefix peftis , qux ita corpus inuafe-n't vt peftis corpus.-fed nomen tarnen Ecclefiç fie vfutpauetit.vt è falfa hypothefi PapatusEcclcfia, nominetut vercó;«lt;)ï!gt;|uar. Nullum eftautétuum argumentum à ludxis fumptum. I«lt;lt;lt;ei(inquis) nn dicuntur eJJe in EccleßiiCbriJli-, qmmins pujßni inter Chriflimos-vitam u^ant. Eodem paóto concludetet, ludxi habitant intet ipfos eines Auenione. Non. ergo l'unt in ipfius ciuitatis finu , etiamfi intra raœnia habitent,deftinato vico. Difpatata con-itingi quis non videt? Inquilini quidem amp;nbsp;eines

yS I. Qy^sTi TUliA Pars. | funt in eidem ciuitate, fed vario prorfus’ rfiódlt;gt;^ Sic niniirum exulabat Ecclefia Babylone : ne que tarnen mutua crat illicum Babylone coffl-^ munio;inio Babylonicæ fuperftitionis quantum' uis illuftres phaleras exul deceftabatur. Sic Cæ dem his extremis temporibus, in Papatustent-briscaptiua ,.Papatus tenebras execrata eftgt;amp;j cxecratur lis in locis in quibus ctiamnum Anti' chriftusdominatur.

QMod fl tua Chriflt Ecclefla fuit in Papatih' itfldem nttbns cenmoniii Deum coluit, Ecclefla Rom Ana. V eflro ergo tudteto I dololatrii erminedeutnblatenebatur. TSleejue eflejuodn^ ignorantiam confugiatif, ejuum Idololatrat miUt ignorantia excufatio a fcelere vindicare poßi’ ; Ibidem*

lam tibi refponfum eft,Id nullo modo confe-qui : quum Ecclefia à Papatu lato diferimine dif' ■ crepet. At tibi Dominus pro iisquos in Papatus tenebris conferuauit, Scconferuat, refpondec Fecivt mihifeptem miUia virorum remanfirint 3 qui flexerunt gemts imagini Baal. Idin regno IfraeliticO ' euenilfe certum eft : in Europa noftra Ecclefiam conferuatam fuilfe à Deo non crederetur? riim ne aftum agam, qua: hac de re fupra , amp;nbsp;in tertio Anti-Iefuita annotaui,Leótor repetat,dum Hayus proprio ore aduerfus fe fententiam dicit*

Ita eft.Hay.Idololatras nnlla ignoiantiæ excu-fatio à fcelere excufare poteft.At quantx inanent pœnæ non modo caseos idololatras, qui à catcis duôtoribus in foiieam trahuntur, fed futiofos amp;nbsp;pevuicaces Apoftatas qui relifto Dei viuo mor-tua idola rabidè petfequuntur in mi feras iù-* Uentutis plebifque aniitais Idololatrias fufore« noiiis incendiis cumulant? Quantas tu igitur, ferne nequam,è tuo etiam ore.ôc è tua manu hâc aduerfuste fententiamdiftante, pœnas luesfî pergaseiTetui fîmilis.

Caluinus ficloqui didicit è Scriptura, In qua frequentes funt hx formulx:Cgt;e/«i»lt;i«f Ecc/f/?« ) P-~ rat fax EcclefiisyPeromnes Eeclefia), Inconppeclit Eccle-fimim,Eccleßie Macedogt;iite,^chaiie 8cc. Sic ex Augu-ftinofupra dicebamus , .tMultas ejjè inx/naEcclepi Catholica. Catholicos nimirum Catholicx vnius membra à qua Catholicx dcnominantur id eft orthodox« •• quas Petrus xxüpw fiue hereditates appellauit, magna illius dQmus Dei membra , in illiusconferuata. Mirum igitur Hayi noftti puerilibus verborum prxftigiis ludentis acumen.

So T. Qv ÆST. TERTIA P ARS, Caluino , exitimltbus doEirints , non eroo fiieruri Chrißt Ecclcß.t,ntfi Chrißum falfi äoiCai argui-tii,'jüu?n D.Petro diccret. Super hanc petram ædificabo Eccicfiain mcam,amp; portæ inferi non præualebunt adiicrfus cam.De feruanda' ebrifti maieftate partim laborare videmini, modo fomnia veftra indoétæ plçbi quoquo-modoperfuadctis-Ibidcin pag.105.

Vcriflîma eft Chrifti promjffio de Ecclefia [ai adilerliis inferorum portas conferuanda. ido-neus eft fpól'or promiffionis fiiæ, Chriftus.Ipfius veto Maieftas logé latéque vilt;ftrix,eo ipfo ctiaiii tempore qinim inter hoftes fuos pugnat, nô has lefuitarum fannas vicifeetur? Tibi enim,Icfuit{ fcilicct amp;■ Apolbttx,regnuni Chrifti ctiræ eft! Exitiales quidem errores occupauerant Eccle\ Earn Dei,at permanfit fundameiitum, quantum-libet Sathanaamp; Antichrifto infanientibus. In-j ftaurare cœpit hxc rudera Ecclefiæ fiix Filius) Dei.Magnani Germanix amp;nbsp;Heluetiæ partem, gnam Galliæ,tota régna, Anglix, Scocix,Daniïi maximam Europx nimirum partem ab Antichd fti Romani tyrannide iam liberauit. In vniuerd Europa,iifqiie maxime locis in quibus infana retrix Regiim populonimque animis abuteiis,«# piidenter tlominatur,fuólne ab exitialium erro-rum fafeinis fartos reótólquc non tuebitur, vtiu mediisetiam afrliiftionum tempeftatibus men' dacium execrenttir : amp;: quanttim vel inquifitorb carnificina vel Icfuitica lues dcbaccbatur ,tan-tiiin veritatis ardor in ipforü animis accendatud

Vniuetfalis Epifcopi principatum vel 01 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primanim ,queniRomanus

PosTQjTAM oftendi qiiomodo Ecclefîæ fiin-damentum in Papatu conferuetur,proxifnum e-ratvtfingulatiin indicarem quomodo palcæ fine ftipulæilli fundamento fuperftruainur. Tribus exeniplis ld oftendebam. Primuin eraijn nouo 11* comi-nento de Vniuerfalis Epifcopi piincipatu, O' quod coiTiinentum confiât effe carcinoma anti-iJS quædotlrinæ, ac ptoinde paleam amp;nbsp;flipulam, ii* quam Veritatis ignis confiimet. Dereautemi-a* pfa egi fuprà prima parte huius Quaeflionis j ad qi'am idcitcó reuocabam Lcéloreni : At mens ft' nbsp;nbsp;Difputator, re primaria fee ure pritcrmiffa» hoe

0' arripit,^'tfat.rotat, (i' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-------tnnitt occifiitque loquerdi),

Il’ Efltibiquidem,lefuita,fcitum , Tvrpe TA-i,ongadi-•* cïRE r hsec tarnen ad rem nullo modo dici j vi- greftio de i' des ipfe.quorfum hxc enim tam elfufè ate con-P geita,quuma meexemphtantum caufa notaren ft, difto, tur, vt doélrinarum difcrimina defignarem,ve- Tu es pc-1* tetémqucadec) doilrinam à noua ditlinguerem?

O' niolem nouo audlario infatcites , Bibliothecarij ii* veflri illiusBuzxi opera , vt pueris tuis fecurè 0' occincres hoe Bathylleum,

n' die tarnen inanes rctuin adraucim \fque excla-d’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f. ).

matarum repetitiones funt indignæ folidis inge* niis ; licet è tuorum hominum inftitutis id te ta-1 élitare animaducrtam. Sic enim Turrianus ,fic ; Torrenfisjfic Stapletonus, fie denique omnes di- • fputatoves veftti folent, vc non ignorari à nobis j in pofterum poffitveftrum axioma,E)quot;i^j icâne igitui conftitutum tibi ■ eft,Hay,vtadTritum illudjTv es PETKvs,re-. deamus? Redeo vero, quum fie poftulct necef- , fitas : ne,fi de indnftria taceam, (quia turpe arbi-tror te importune loqui)filentium meum vidto- ! liam elTe arbitrêris, eôque adeô nomine veritati créés periculum: loquar tarnen hac lege,vt hune loquendi modum Leélor mihi condonet,qualeni rcs animùfque meus terminarit : vt fi omnia tua veftigia nonlegam,id à me idcirco faôbum fuiffe credat, quiamepudet importunæ loquacitatis tuæ:amp; fiquid prætermifero, id confultô à me fa' ftum norit,quôd amp;nbsp;fuo id loco explicarim, amp;nbsp;a do-diffimis viris iam fit fxpe pertradatum.

De loco Matth, XV 1. nominatiffimoy “Tues Petrui amp;nbsp;Çaper harte Petram-^c.

Perinde tibi efi, fitper Petram, Petra (ft* firma de Chrtflo coafeßtom} Eccleßam adtficart' Doce ex ^tia Scriptura parte, hat tatu praclarii* lo^irendtfarmHlai csllegerii. Nos ^utdem leÿ-»a;«,Supcr hanc Petram ædificabo Ecclefiam mcam; non aatemEAtsac. petræ,t'e/,firma: con-fefßoni adificabo Eccleßam me am.

Idemomnino. Petr« enim vocabulo,Chii-ftum (ignificari, diferta Scripturx verba docent:

J,* vt,Petraautemegt;atChgt;ißiti'.Sz, Lapisangularù-imuf eßlefiis Chrißi/i.yt autem ifaias dixerat, Ecce pojio inSionlapideminimoangiilo, fie lapidem ilium de Chtifto interpretatur Petrus : eôdémqne amp;nbsp;feii-

lt; lu amp;nbsp;dicendi genere gt;nbsp;Paulus Chriftum ait vni-cirmelTe fundamentum Ecclefiat. Quidnamigi-tuteftèpraeferiptis verbis agere,fihocnoneftgt;

lamvetoquumstdificeturEcclefia credendo Pjfrx.pro 0^ înFilium Dei jqui exVerbo fuocognofeitur; fit firma

Vteognatafignificatione , Pet r a jpro firma de Chtifto cognitione,eiufd^mque feria confel’fio-m neaccipiacur. Sic Paulus ait nos fuperftruifu-t'* per fundamentum Apoftolotum ac Propheta-nm,fundtimentumyocis doftrinam de fundamen

dicatiamp;fiiperßi'uäiin Chriflo amp;nbsp;conßrmati fide ficutie-d(i{/(«y/K;quibus verbis Vttunque completlitur,

dique rationem, eum enim per Euangelium co-gnofcimus,pet fidem ampleûimur. Loquendi i-gitur formulae ex communi Scripturac vfu quum fint probatx , audéfne in re feria nugati,8{ his a-piculispaginam confcribcUatc?

Ex Scripturis nei^ue aperte nec]ue obfeure pto-^ ‘ habit'verbatllaDommi,S\.\pgt;cï\\2ncpztrzm dificabo Ecclcfiam meant, eum habere fenfnm f. lit

(lauern T heologi Itteralc7n appellant) vtnomint Petra.tpfe Chrifltutntelligatar, Pag'

Andabatarum in tnorem cum laruis dimicas: amp;nbsp;CTCus nó modo audes iudicare de coloribiis, fed amp;nbsp;perfpicaces oculos amp;nbsp;lucem ipfamdanv nare. Petra nomine Chiiftum fignificari in Scri-ptura,plani5,perfpicuis, luculentis verbis proba-ed.Cur id non vides?

Senfits emm hattts loet ex tua fententia iac effiet , Aedtficabo tlcclefiam me am ßtper megt; Pag.104.

Hic omnlno ipfc,qui fi tibi abfurdus videturj abfurdè quoque dixerit Chriftiis , Eco sv« vt^, vERii'As amp;■ VITA falfum fuerit quoi! Prophetæ prxdixerant, Chriftum Ecclefiaf iult; annunti.icurum pacem ; vani fuerint Euangelift^ qui memorät Chriftum Paftoris munere fungen' tem,Euangelium fuum Ecclefiçfuç annuntiaße: inane denique fuerit Apodolorum commentuiDi Chriftiim fummü eife Ecclefiç paftoré Ht prophc tam. At vt hxc funt,importunc argtKator,vcrifli-ma, ficabfurda, vana, procaxtemeritas tua efti quç veritatem reprobo fenfu metiens, abfurdam ducit. Eftenim veriCfimum quod tu abfurdè ab-{üïdiim VOCHS,Chrißiim adificare Eccleßamfuam ßtftf fe'iicet enim feruorum fuorum minifterio ad Ec-clefiae iuæædificationem vtatur ipfe ramen pro-priè ædificat EçcIeiwuijSc quidemfuper fcjficuti

ait Apoftolus,flint enim diferta illius verba,Chri ftum dare Apoftolos,Prophetas,paftores, dofto- Ephe.^.n res,ad xditicationem corporis fui,id elf Ecclcfiæ.

Vt enim ipfe eft Ecclefiæ fux Rex amp;nbsp;facerdos,vi-ftirna,akare,ita etiam Doftor.Doéfrinx falutaris fiibieÛu eft ipfé eiufdémqiie fummus amp;■ verè ef-ficax interpres ; feruorum fuorum minifterio fie vtens vt ipfe illorum laboribus detincrcmen-tiim, amp;nbsp;reuera agat quod illi aguntprecario vt inftrumenta.

■Ateertuw efl fuper Chrifium iam fitijfe ædifi-c/ttam Eccleßam:,cum Agnus ab origine mun-tii occifiis fi ad Fuàgehcit. Ecclefiht fla turn hic verbareferrtpittas fallerif,!juod tam efi~ feilt cuts iaElafitndaiaenta,CMm ChrifiM yjpofio-los aniea delegijfet. Pag. 104.

Præuaricarisidum vetborum aleam veterator qustitas. Non enim ait Chriftus, Nouum funda- “ mentiim ponam’.fed Ædificabo Ecclefiam meam fuper illud ipfum fundamentum à Prophetis fub-ftratum. Hocigitur è prælcriptis verbis aduer-“ fus te facit,vt forex tuo iudicio prodaris. idem e-nim Fvndamentvm perfpicuè fignificatiir, cui Ecclefia folenni Euingelij prxdicatione ex-ædificetur ad i r t c a b o Ecclefiam rneam,veteri nimirum fundamento , per Prophetas fub Lege iaôfo.

At quid tibi vis,mïdifputator?PueriIiterbal' ImtisjVt in mendacio deprebenfi folent. Videe-nin quam fit inuoluta hæc tua argutatio ; Chrißm TienloqtianrÇiiÇ^de Prißa Patrum Ecclefia,quumcertiiiii fit tàquot; ante Legem fab Lege fuper ipfum fuifie xdificif tam : neqae agit de Eaangelica. De qua igitur alia Ec-clefia,magneTheologe? An fuper Petrum Chriftus etiam quampiam Ecclefiamaedificauit? Hoc enim ipfis verbis fi non aiides dicere (altem nihil aliud poteft étuis verbis elicî. Eft igitut craflTa Ignoratio Eléchi,falfx hypothefeôs idolo cu.TiuIataïquafî tres eflfent Ecclefiæ, Patrum vna, quae antè primum Chrifti aduentum ædificâta elTet abipfamundiorigine: Euangelica altera» cuius iam iafta efTent fundamenta, Apoftolo-rum quos Chriftus iam elegerat, opera amp;nbsp;mini-fterio. Tertia denique quidam de qua Chriftus apud Petrum agat,amp; quam luper Petrum fit çdb ficaturus , cui nimirum Catholicus ille prin-cipatusdebeatur, merum imperium, plenitudo poteftatis.

Ad hoc qommentum accedit nouus fallacia-rum maBipulus,Pff/r(();»r(3«py,amp; Homonymiaßi nim ipfum ponis, vt ratum,quod eft in contto-uerfia, Chriftum videlicet fuper Petrum Eccle-fiam aedificaturum. Denique, ludis in homony-m?a vocisPcOTp, quafi per illam Petrus fignifice-turquum in co fitus fit difputationis cardo.

•niaticM mtrtfice dele^aris , Reff onde,an Chrtflm his verbis,S,3’^cr hanc petram, non petram ali-cjuant

ante a à fe oftenfam deßgnartt?Certe fe hoc Iccopetram eße non dtxit,ßcdD. Petrum^u es P etrusïiyjz^rf fuperPetrum^tjHem nominauit hac pet-ram, adtßcatttrü fe p.cclefiampromtft. Petrus enim ç^Petra in lingua Syiaca Chrtflo vernacu-ta eodem nomme Cephas appellantur. Syriaca lingua reßondet Gallica, qua Perrum cfPctram Pierre wo»Mz/e4.Pag.ic4.

Agam è praefcriptis verbis. lubes me re' fpondere,petramncaliquam antea àfe oftenfatn defignatit Chriftus. Refpondeo, Chriftum defi-gnalfe petram à fe oftenfam, id eft fuo beneficio per Simonem indicatam,qui Petri nomen idcir-coeftconfequutus. lllam autera petram,effe in-genuam Petri confcflionem,fuo fuoriimque col-legarum nomine editam de Chrifto Filio Dei vi-uemisadque non carnis fanguinifque vi fed gratia Dei. Earn autem elfe veram germanamque Chrifti fententiam amp;nbsp;verba ipfa amp;nbsp;vniuerfxora- „goVi»-' tionis feries teftantur ; nam in verbis Chrifti ma nifeftum eftdifetimen inter Petrum amp;nbsp;Petram, ait enim,rMCî Pctrusgt;amp; fitter harte Petram. Quod ft duabus diftinftifquc vocibusidem fignificarer, ' quorfum hæc repetitio amp;nbsp;inutilis amp;nbsp;obfeura? Docet autem Chriftus fe nonfruftra Petri appel lationem Simoni tribuiife.quippe qui tana augu-fto fidei fux monumento edito , firmiffimum vo-rç fœlicitatis ftatû fit confequutus,vt cum Eccle fia hoc ipfo fidei fundamento innixa, ipfius fides aduerfus inferi portas fit inualitura. Hane autem Confeffioiiem j'cnentwf notât, Et piper hanc f etram t

vt oftcndac fubiedum amp;nbsp;animam falutaris do-ftrinæ , feipfujn videlicet cum omnibus fuis denis. Hæc Chriftus amp;nbsp;vei iffimc amp;: fimpliciflîmè. Quid iam Ilayus, bonus fcilicet Chiiftiintet-Obferua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(inquit) chriftui Çe hoc loco petrmn eße not

dixit,fcdD.Petrum. Petrmenim amp;nbsp;PetrainlinguaSy lufttæ Ie ziiiCii Chriflo ’vcrnACula., eodem nomine Cephas appcUaO-fuitariiin tur.Voce'i deinde Syriacas Hebraicis charaiSeri-tura.quot;bus confcribellat, amp;c latinis Hebraicas iteium rcprxfentac,nequid defit ad lefuitici fartus often tationem eruditis fummacum admiratione ex-cipiendam.

RefpondeOjHay,licet de petra fiue lapide lo-quatis , argumentum tarnen tuum efle plané vi-treum.VoxCepÀÆqua Chriftus eft vfus,ais, amp;nbsp;Pe-“trum amp;nbsp;Petram fignificat. Ergo Chriftus dePe-“ tro vtrobique loquitur. Et quia inter Gallos vis etiam Gallicx lingua: cognitionem oftentare, vt vbique fis tuus, id eft ofteutator : quum dixeris Syriacain vocem Gallicx refpondere , Pierr£) de Gallica fine nos primi'im agere obtufos Gallos tecum fubtiliScoto.fic enim à voce Pi erre àtecitata nos Galli agemus.

Tv N E veto, eruditiffime Hay J linguarum cognitionem tantam tibi vendicas, vt de fando E-uangeliftatam reuerenter non fentiasvt exifti-nies ilium huius oraculi à priceptore fuo editi teftem atiritum,8f illius mentem redè pcrccpif-fe,amp; cam fide!iter expreffifte’ Mathxumne dixeris Syriacae, id eft vernaculae, Se Grxcæ lingux imperitum fuiife hadenus,vt huius veritatis,cuius notarius erat conftitutus à Chrifto, diguira-

tem obfcurè amp;nbsp;ambiguèrcprsefentarit? Atvc nulla eft in Gallico terinone ambiguitas, ita nc-que in Sytiaco.vt notant vel medioctiter in ill is lingiiis vetfati,propter arciculorum Jifpunüio-nes quibus Vetttis à Petra vtrinque diftiniruitur. Matthxusautem Grscxlingux felicitatefelici-tereft vfus,exquifitis diftindifque vocibus quibus res diftindasfignificarcr.ï'H es nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j æaf- TTî'JjU amp;

culino genere, quia de hominetbc Si'perhnncTn- vo-7fsv,fQeminino,quia de rcj id eft profcflione fidei àPetro édita» Alioqui alterutrum vocabulùm adhibuiffet J quumTnvf©- 8c vrîTfÆ Græcis fint plané fynonyma.

Vetùm omnino ita eft. Voluit Mattbxus hoc tetminationis difcrimine , Petrum ( qui pars eft aedificij)ab ipfaPetra.cui innititur xdificium (id eft iChrifto ipfo ) diftinguere ; ipfumqueadeo Petrum à fidei profcffione quæ toti Ecclefix eft communis. Vitrei argumenti tui fie à veritate efftaifti tetTellas, magne diipurator,nunc collige, dû ego ad cetera tua my ftetia exploranda perge.

Acne tun more fine teßibitJ afferere •videar, fententias veterwn adfcribatn, ejui fuper Petrwn fnndatam effe Eccleßam ,dthicid.is óf perfficuis verbüießant:tr,^i..\i^2^^.\o^.2iiQ6Sn'ic.m.

Meo quidem,Hay, more teftiura à te laudato-jum fidem momeuttimque pondeiabo,quia mos

eft tuus adhibere certes neque neceflarios nf^ que conimodos: atpræter morem meum cogi*^ me à lefuiticis exclamationibus abhorrentei” exclamare, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Semper e^o auditor tantum,nunquamne repoMt^j Semperneinfonabic, Tu es Petrus PaÇie oit^ sneiu^ Hæc exempli tantum caufa à me afferri,''!-, des ipfe,quiim fuo loco fatis fuerint traôtaca.Cm Rainofa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptimatia prçtermilTa,in patulo orbeiif

hypotbc- pudenterimmoraris? Quorfum enim hsecPC' fisçuiin- tri encomia tam altèrepetita’Erto.Vniuerfæ An* ’*‘.“''1' tiquitatis tertimonio Petrus maximis laudibiii tus queni cumuletur. Quid tumPNam PontifexRomaniii Ecclefia idcirco erit caput 8t princeps Ecclelîæ Catholi; Romana^ Epifcopus vniuetfalis , vt Ecclefiam fuinffl^ moderetur ac regat, fine vlla prouocationi leges diótet confcientiis? Vides hxc ai plané dici. Sed vt more meo agam candi-dè amp;nbsp;bona fide.ad tuas exceptiones vniuerlèp’’ mùm , fingulacim deinde ad fingula tertimanii refpondebo.

Primvm ortendo hos titulos neque vni P® troàChrirto tribui, neque hæc oresoTïz'et fiue p'i' uiUgia, ad vnum Petrum porte pertinere. Sit' «lim argumentor.

Biec omniapriuilegia à Chrißo enuntiata, nonv^ tantum Petroyfedomnibus ^poftolis, omnibufl''^ etiam ßdis Dei feruis, omnibus denique Paltfi^ finis tribuuntur.

Maior fua luce perfpicua eft. Minore Chriß' verbis elucet,quorum vera amp;nbsp;germana interpr«' tatio à lefuicarum adulteriis fie vindicanda eft vtoftendamusinutilemopexam eos nauareBæ bylonid

De VERA Eccl^ avtoritate. st bylonicæ meretrici, ex hiiius loci præpoftera ex-pofitione. Ac quutn iam ilium (vc dixi) copiofè locum doftiffimi viri percraftarint, mihi nunc fuerit fatiseastantùm nocare circumftantias^uç ad fermonem inftitutum mihi videntur propriè pertinere.

Tàpu'm'i'Jd eft diferta Chrifti verba,dequorum Vera amp;nbsp;fententia controuertitur,ponamus iftimùm dein S'cir.ani de , leiuitarum interpretationem expendamus: tio cele-denique noftram ei opponamus , vt veram amp;nbsp;berrimi getmanam.

Chnltus aie Petro, TV es PETRVs.addit,amp;r pe(n«.«!r fu^erhitncVîTRAti itd’fjcaboEcclefiammeam. Duas frptrimK hîc elfe enuntiationes perfpicuum eft. nam Chri ftus Simonem compellans ait, ipfum effe Petrum.'Adiungic autem filler Hanc Petram fe tedificatui'um Ecclefiam fuiim : quae verba affirmant lefuitæ de Petro quoque intelligi, eûmque Petite nomine fignificari:vt fit Chrifti fententia, Ædificabo Eccleftam meam fuper te Petrum, quem ego Apoftolorum meorum principem fie conftitui, vt velim te efle caput vifibile Ecclefix meæ,amp; vicarius meus hac quoque lege, vt quo-niani eris Epifeopus Romanus,eo nomine ius il-lud hereditarium ad fucceflbres tuos Ecclefiæ Romanæ Epifcopostranfmittas.nam Svper Te ædificabo Ecclefiam meam, te volo agnofei Ec-clefiæmeaeper vniuerfum terrarum orbem xdi-ficandac fundamentum. Hoc autem in eum ego finem edico, vt poftquam Romæ fueris Epifeopus, omnes quoque Romanæ Ecclefiæ Kpifcopi illo ipfo iure potiantur,vt fuper illos pofteris fæ-culis Ecclefiam meam ædificem : aeproindefo-lenni hoc edifto meo Catholicum principatum Romanæ Ecclefiæ aJTeroatquevendico, vtipfa omnium pet vniuerfum terrarum otbcm Eccle-

fîarurn princeps fummo iure dominetur. Hüt lefuitae : athæc illorum interpretatio multisdt caufis flare non potefl.

Primo , répugnât manifeftè TrJficrJ» id eil di' ferris illis Chrifti verbis,qux tarnen vrgentpon-tificij.cfl en im luculerita diflinólio, Tues PetiiHi

Superhanepetram. Ceitè Petrus 8f Petra no» flint idem irt duabus his ertuntiationibus,quem-admodum infra fuo loco oflendemus vberiùs,amp; ex nuda etiaiit verborum indicatione fatis appi-ret.

Secundo,adiierfatur fidei analogiae, St princi-piis religion is Chrillianæ, abfolutè dicere, Ec-clefiam Chrifti ædificari fuper Petrum : quum ft plinè ctytaMpfiv blafpherHum,fidem inhominc collocate.

Tertio , etiamlî demus hoc dicendi genus in Scriptura aliquando reperiri, vt homines dican-tur fiindamenta fine columna: Ecclefiaî,quafi fit-per illos Ecclefia fundetur ftabibatur: non tarnen vllo modo ferendum eft, vt mortaliû quif-quam fîtEcclefîecaput, vnufquefummum inv-niuerfam Ecclefiam principatum obtineat.-vt necefle fit hæc dicendi gen'era ex fidei analogia intelligi,ficuti fuo loco oftendi.

Quarto, bæc verba Petro quadrare propriè amp;nbsp;fingulatim non poffunt.licet enim Petrum ipfuno propriè compellet Chnftus,non hæc tarnen elo-gia amp;nbsp;beneficia vni Petro largitur.Nam velfides Petri notatur,vel minifterium.. Si fides,non po-teft vniPetro hoepriuilegium perfonaliter con-uenire.non enim folus Petrus credidit Chriftum effe filium Dei:ac proinde Petri cognomen foil Simoni non quadrat,nequefolusSimon eft lapis viuus in domo Dei. quumenim Simon cogno-rairtatus fit Petrus,id cftlapis, propter fidei fit-mitatcin

■ft

(it

ii' n' (()

It e

Db verb Eccl. avtoritate. jj mitatern atque conftantiam,omnes qiioque fideles extruéti in facto Ecclefix ædificio quæ ell domus Dei viueittis, lapides viui appellantuv eâ-dem ratione;ac proinde ha(Senus fuutamp; cogno minantur Petti. amp;nede Sctiptutx teftimonio conttouetteretut, id difertè teftatut Pettus, non fibi vni hoc Petti nomen vendicans,fcd omnibus fidelibus commune pratdicans, quos lapides vi-uos appellat. Quod fi minifteriiim fpedetutj neque hoc quldem modo hoc elogium vni Petto ptoptie amp;nbsp;perfonalitet quadrate poteft. Mi-niftetióne enim Ectlefiaftico foliis Petrus fuit ornatus ? Certè Petrus collegas fuos agnofcit amp;e Apoftolos à Chrifto immediate vocatos ad factum Ecclefix fundamentum in illis primotdiis iaciendum •. amp;nbsp;eos qui voce ordinatia Ecclefix vocatiadminiftetium , huic fundamento luper-ftruuntdofttinam falutarem. Fidis igiturEccle-fiæ Paftoribus hoc quoquc elogium Petro tribu-tum prsclarè quadrat, quum in eodcm Ecclefia: aedihcio extruendo , eiufdem Domini mandato, cadem maceria iifdémque lapidibus aptandis, operas fuas conférant ad eundem fineni, Dei ni-mirum glotiam amp;nbsp;animarum falutem.

Omnino, propria loci illius lententia minime patitutvt quod Ghriftus Petro dixit, vni Pe-troconueniat.refurt enimfactahiftotia Petrum collegatum fuorum nomine, vnanimemconfen-fum oppofuiffe vartis hominum deChtiiffen-tenàis,Tuesfiliii) Deiviiientu. Nonomnes pote-rantloqui tuinultuariè : pettinebat ad ordinis decorum amp;nbsp;ad fidei vnitatem tertandam,vt vnus omnium nomine loqueretut, licuti reóf c annotât Nazianzenus ; amp;nbsp;loannes eandem hiftoriatn commemorans Petrum inducit communi nomi

cognouimus te Filium Dei viuentis. QuiH ergo Chriftus?Certè Petrum communi nomine difci-pulorum fuorumfe alloquutum ita proptiè afflo' tutjVt quod vni dicit, cæteris dicat omnibus •.amp; illiusconfeflioni quam omnium collegarum nlt;v ' mine Petrus ediderat, refpondens, peropportU' nè notât fidem,vndc confcffio illa manarat.amp; nc ■*el Petrus vel cæteri exiftimarent fe cognitio-nem Chrifti ingenio fuo induftrixquc viribus fuilfe confequutos, difertè negat Chtiftus j car-nem amp;nbsp;fanguinem id eis reuelaffe : amp;nbsp;difertè af' firmat, Pattern (uum cœleftem hoc tantum mu-nus cis fuifle largitum vt felicitatis fuae viam in-telligerent. vnde beatumvocat Petrum tam il'' luftre beneficium confequutum. Atque haflC' nus quidem notauit quod ad omncs fideles coffl-muni iure pertinet, illudque à Petri perfonarO' mouit, nc perfonalem Petri dignitatem imagi-naremurjSf Deum difertè notauit tanti beneficij autorem vt ad eum animos noftros reuocarC' mus- Ecqua igitur vel tantilla in his verbis fpC', cies cft vt hoe elogium Petro perfonale fuifló ! arbitremut? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

lam verb verba quae fequuntur ( vnde tarnen ( aduerfarij arripiunt occafionem commenti fui,) idluculenter deinonftrant- Duplex eftcontrO' uerfia,p»73Ü 19 Jlco'o/afjdióli Sc fententiac. Quiddi' xit Chriftus? Super hanc petram;non dixitiSu-per tePetrum. quodcertèdebuit,fiidvoluit-Quid voluit ? Vim efhcacitatemque fidei fic dc' monftrare vt illius autorem ollenderet, id hu-manae facultati remouendo quod vni Deo tri-bueret.Ecqua igitur rationis vel fpecie, hæc verba,Super hanc Petram,de Petro interpretemur? Eft mirifica verborum enallage , è Petro petram facere: amp;nbsp;perfona: manifefta mutatio, 3 fecunda ad teï'

Df vira Ec cl. mtokii ate. 9^ âdt«ciam,Tu cs Pettus, Super haiic petram. Quidigitut quafidigitocommonftrat Chtiftus? Hane confeflioncm nimitum propter quant Simon appellatur Petrus, Sc cuius vim ad omnem Ecclefiam fuaniprænuntiat redudaturain. Hanc ergo J'ciKviuuf indicat. proximè enint dixeratPc trus,Tu es Chtiftus.filius Dei viuentis. Hac luce quid poteft dici illuftrius?

Vcrùm denuntiationis illius a Chtifto faftx fententiamab ipfoeuentu ponderentus. Ædifi-cauit Chtiftus Ecclefiam fuain quam fe aedifica-tutumprxnuntiauerat. Quomodo xdificauit? Confideremus Scripturam Prophetatum amp;nbsp;Apo-ftolorum fuper quam xdificatamfuilTe Ecclefiam teftatur Paulus; an iubent Prophet« amp;nbsp;Apoftoli vt inPetrum credamus?Expendamus deindeEc-clefiæfymbolacScripturis conformata.Nullum-neextat fymbolum,inquofit fcriptum, Credo inPetrum fuper quern aedificaturEcclefia? Hoc abfurdo quid poteft dici abfurdius ?

Ar infequentium verboruai auuiifeia. Si feries luculentet docet, hate de folo Petro intelligi nullo modo polfc , Tib I dabo claves rE' eut coelorvm : quae verba deminifterijEc-clefiaftici autoritate intelligcnda elTe nemo du-fcitat. Significat Chtiftus Petrum non modo effe ouem,fed ouium quoque Paftorem fore • dixerat enimTv es petrvs inpraefenti,vtoftenderec hoc fidei ius omni Ecclefix commune iam Petro fuiffe datum : at de minifterij dignitate loquens, dixitjDABOjinfuturo. Quandodedit?Tunc ni-mirum quumimpletoredemptionis noftrac my-fteriojcœlumiamiam confeenfurus,Apoftolos diuino minifterio confecrauit. Hoccine fuit foli Petto proprium amp;nbsp;peculiare?Omnibus certè dixit Chtiftus,Accipitc Spiritum fantlunu fi quo-

rum remiferitis peccata, reniirtentut eis : fi qU9‘ nimretiiiiiritis,retenta erunt. Extat autem iurif-diôtionis, Ecclefix tributx folenne monumert' turn,Quitquid ligaueris in terra, erit ligatum in cœlû. Has igitur claues non magisfolus Petrus accepit,quàm non prçdicauit folus Verbum Dei’

Ex his ergo efhcitur,hçc Chnfti verba Coli Pc tro non conuenirc,fed partiin ad omnêEcclefiâ) partim ad omiies Ecclefiç minifttos pertinere:ac proinde præpoflerq gloffemate exponi à lefuicis cæterifq; Romani Pôtihcis inâcipiis de Petro, amp;nbsp;in eiim quidein fi,rem vt Vniuerialis cuiufdâEpi fcopi inomnem Ecclefiâprincipatus ftabiliatur.

A r excipiunt leluitç.Cur ergo Petrum nomi-natim compcIIatChnftus? Duabus maxime de caufis.

Prima, vt in peculiar! ilia Petri appellatione Si fideles om nes amp;nbsp;Paftores ipfi Ecclefiarum,ca-perent exemplum adfidem luain confitmandant’ Illi quidem vt ftatuerent generalis Dei proinif-fiones ad fe propriè pertinere.hi veto, vt perfua-fum habereiit fibi de officio fuo rcótè obeundo cogitantibus peculiarem Dei gratiam afi'uturani) amp;nbsp;laboribus fuis henediéturam.

Setunda, voluit infignire Petrum fingiilaribus doms quem ad ma*;mum ptaeftantiffimumque opus delHnaratjV t euentus prxdióHoni refpoo’ derer. Primus enim architcCtorum prodiit Petrus , amp;nbsp;illius minirteriotam copiofè vfus ellFi-litisDei vt fuper petram,id eft fe, Ecclefiamaedi-ficaier. Primus Hierofolyrnis recenti adhuc ChrilH crticifixi memoria,in ipfis furioforum ho ftium oeiilis, in medium templum viólorisCbri ill ligna importauit, doótriiiam falutispraedica-

l' geiisprofertHayus) in nationibus fidei funda-mentapoïuit, Euangelij doótrina longèlacéquc

r iisdonisinftruit quæ ad operis fui molitionem neceffaria effe. At ficutipixftantiflimorum mem

iS prxftantiffimadona Petrotributanon impediût cxterorura fcruorum operas, neque efbciunt vt

1C innititur Catholicus ille Romanx Ecclefix prin-cipatus,tota illa moles corruit.

j/ pothefinargumentationis Pontificix, ac ptoin-de falfam effe illam quç inde nafcitur.conclufio-

[- nem; amp;nbsp;argumentum meura aduerfus commen-j- titiumillumPontificis Romani principatum fic p leftèprobatumfuiffe, èvera gctmanaquc ver-j, borunaChrifti interpretatione.

16 quitace falsó,pattim ex ementitorum teftium va 0/ na colluuie aduerfus veritatem extitiffe-.imo bçc 5- omniaPatrum teftimonia in caput tuum retor* p qucti,nunc fingulatim demoaftro.

V Clemeqs ille4-lt;l''fquot;''u;xof neque debet neque 1C poteft intet authenticosteftesrecenfeti, etiarnff 10 quod dicit non abborteat à veritatc : quia lauda-(i ti debet veritas a laudatis teftibus. Origenem J' autem nefas çft inter Catholicos annumerareidc'

quo nihil amplius dico quàni qiiod fupra dixifr de orthodoxa fuos autem myöicos lenfus vel m piftrinam veftrum quo vos lefuitç vernaculasal-legorias magna vi permolicis, vel mI auitamil-lain veftram abydiim ex qua non ita pridem e-greffieftis,aiTiando. De Hyppolyco illo Martyre , mihi quidem (vt ingenue loquar ) ad hunc vfque diein incognito , nihil aliud dico quàm quod deincognitisceftibus dici à bonis virisfo-let, Illum non noui. Vides quàm candide tecum agam,Hay. Princeps Apoftolorum quomodo Petrus appellatur dicam poftea ; fed de tedium aduerfus me citatorum perfonis erat à me dicen-dum aliquid.De veris Ecclefix Doóioribus, mihi notis Patribus amp;■ tcftibus,3gam liberrimè.

AfiirmojHay, te facrofando Antiquitatis nomine amp;nbsp;teftimonio impudenter abuti ad nouam Antichrifti tyrannidem,Petri nomineementitoj ftabiliendam de qua neque Petrus neque Petro inferior Antiquitas cogitarunt vnquam, nifivt earn deteftarentur. At fingulorum Patrum tefti-monia à te citata nunc fingulatim expendo.

Deprx’ Ter r vLLi AMv s in eo libro diligenter diife-ritaduerfus eos qui Scripturarum autoritärem uerlus hæ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Teftimo- bitratu fuo inducerent, queqiadmodum à me niiTeituI gijijj demonftratum elf. Inde verofuum illud iunei ger nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

nuna ex- commentum probate inftituebat quauApoftoh plicatio. vel non omnia fciuilTent, vel no omnia oiiinibus tradidilTcnr. quales vos furores,lefuitæ, in hoc deliro mundifeiiio auli eflis renouare; ac proin-dc atquum fuit vt Tertullianca arma eôdeui men daciovellroopponeremus. Veiiimvthac dere alias cnpjofè,(Hayo etiam caufac vellræ calami-tatcin Itlentio fuo fatis conHtente)fic nouam de-cipulain in illis verbis ah illo Ilruótam animad-uertat

V uettat Leâor.Quid igitnr Tertullianus ill fe^/'ie(inquit)gt;«e»r« ccf^fcêpofey? aliquid eos igneraf* V fe,quos magißros Dntninm d(dit,indiuidMs habitas inca I- mitiitii,in difciflinätn,inconuiau:qiiibns obfcitra quaque 5- jéarfim dijjircbat,illis dicens datum ej]i co^ofceye arcana, i' quiefapulo int eiligere non licerctf Si verb de omnibus iC Apoftolis in genere loquutus,Petrû amp;nbsp;loannem di feorfim nominat vtfingulis donis àDeo ovna-,, tos. amp;e,Latuitaliquid,inquit, Petrum , ledificanda Pc-fi elefig petram di^um,claues regni cœlorum, confeqtMtunu fi amp;nbsp;piluendi amp;nbsp;ligandi in cæl/sc^ in terris poteflatemf

,, tentiæpatticulam tantum decidens,Petrx enco-j, rnium commemorans folum •. ego amp;claues8c j, omniinodain poteftatem adiungo.At pergamus. ,, Latiiitamp;Ifldawewjinquit Tertullianus, aliquiddiie-

itiffimiim Domino,peétori dus incubentem,cui faUDomi-rtmludam traditorem priemonßrauit,qiiem loco jiw filiiim

[, Quid enim inde colligis^î Petrum fuiffe princi-( pero Apoftolorum,quôd aedificandat Eccleffx Pe J ttafuerit appellatus. Si teftis audiendus etlTer-J tulliaiiiis,audi Tertullianum nomiins tamhono-11 rilici Petro tribut! rationem his verbis redden-

1$ teAijQubd eum nihil latuerit eotum qux ad Ec- ‘t C clefiæ ædificationem pertinerent, eûmque in ealt; ‘ veritate Eeelefix annuntianda fidelem vtilemqi “

(1 opetam nauaffe. Haélenus nimirumædificandae «« e Ecclefiæ petram Petrum fuiffe diétum,h«cillius verba teftautut;oyZewJiffChtiftus]i/Zoi wiZ)i/igwor.-tf-

.. p, quos omnemveritatem conjiqiiuturos per/fiiritum ve-P 'i'itjtti' repromilerat gt;nbsp;vtiqiie impleutt reproinifliinrs f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g- 'j'

Num foli Petro faÓta amp;nbsp;impleta ilia promifW’ eft, num folus Petrus tradidit verâ amp;nbsp;firmam û” étrinam de Filio Dei ,fuper quem Ecclefia aEd'a' cetur? Omnino teneris.Hay.SienimèTertuF lianéo hoc tellinionio Petrus ftatuitur Eccle^* princepsjcertè ex eôdem loannes,Mofes, Helios principes Ecclefiç conftitiientur,quum idem pl* nè quod Petro tribuatur illis, eiufdem videlicet veritatis cognitio amp;nbsp;prædicatiojper quem amp;nbsp;Ec-clefia ædificatur amp;nbsp;propter quam Simon Pétri nomen eft confequutus. Quodli Haye’t' cipias , Petrum fingulatim aedilicandæ Ecclefe petram fuifte appellatum , non audis in ScriptU' ra idem plané omnibus Prophetis ScApoftolis tribui ? funt enim hxc diferta Scripturæ verba» Ecclefiam fupcrflrulîam ej]i friper fundamentum Pro^bi' taïum amp;nbsp;^poflolontm. Si Petrus igitur eft EccleEï princeps, qubdEcclefiaèpetra nuncupatus fuit: quidni eodem nomine omnes Prophotæ St Ap® ftoli fuerint principes Ecclefiae, quum appellen-tur fundamenta Ecclefiæ?

Teftimo- ImoTertullianiteftimoniiim in te obuertitur-nia illud Refpondet ibt Tertullianus illis qui Petrum i' nUnHayû gnorautiæ aceufabant, quod à Paulo fuerit re-obaetti, prehenfus: amp;nbsp;ait no fuilfe vitium prçdicationis, quum non alium Deum aut alium Chriftum prç-dicauerintîfed in maxima doélrinç confen/îone, rerum caufariimque circumftantias elfe expen-dendas.In fumma,Petri amp;nbsp;Pauli æquabilemcoo cordiam,amp;,vtloquitur,conuenientiam tuetur. Quid fi veftrum,Hay .axioma de Petri principatu Tertulliano innotuiffet.quàm validumfuifletat gumentum : Petro nihilominus conftitilfe autoritärem fuam,quum fit princeps Ecclefiæ? AtTet tnllianus fie Petrum défendit quod xqualis fuerit Paulo, totâmque iUius dignitatem doârina terminât,

Venio ad B A s I Li V M ; in cuius teftimonio Cöcione commemorando lefuita, quanta impudentia amp;nbsp;perfidiaaduerfus veritatem debaccheris, ex ipfo niuftrinî-locopetfpicuura erif.dum illufttiflîmum locum nms Baû-in frufta decidis 8c truncas ,vt fugiens Medxa.

Ad ipfum ergo Bafilium te reuocabo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;calumnüs

Loquitur inea concionevir fan£tus de fingu- vindica-lati Dei mifèricotdia in fuis ad falutem adducen dis, vt in quibus peccatum exuberauerit, in iis quoqueeius gratia exuberet. illuftriffimaautem affert exempla Petri 8c Pauli ad illam gratiam Dei illuftrandam» bis verbis.- trt?©---7?«à-rti^vcï-

gt; 19 wiuru cv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àra dirax.Ti'v ,K^'puç.

oVTnuîa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cu^ct, v Kiyei auiif i Imoii?

MoiMT-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oratraz , ûv

w eipu iygt;.-n i Aov saÔ(.tÎo«æ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'n g4}4-

' ns^UTiK. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8c eiiA0).«3af 077 c-ÎTT!,

’ Ter H rât» û-4içcU)8c AKoùaa.! oti el, iviyKa^ (ZWiamp;H.eî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wr ^'Stf TZî'TfîljMr TTîTJor, 7n-

■Tfct.XeiÇDf-^oyTOf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ll-iTf©-cTt JiètŸ ' 'mTfAl/'yae.'l^nüi Ihstji? -ra letUTeû èi^zafZiiTajix àra-

quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jicftkin. «bâf Sii?» ijuÂit îsï td r

xeojZB-JjpdL'r K^,7n)zc7i8pîi{-®£5Cot70v ëîiv/cfoü àroçÉZAM vu.;!; âs 'sÇÿiATA zf fUffi) Auxzav- Tls'f a Kîi,77î‘^eU' ■m/H,

V Tà(Ax.;gt;ai((^6quot;nuTn7rc/i!!gt;Aozf.8cc. id eft,Petrus ter lt;t Chriftum abnegatj 8c tarnen permanct in funda- cc mento.Paulus èpetfecutore fitEuangelijprxco. lt;(.

'* feruarct j quorum ego fum primus. Suam parui- «» tatem palam edit, vt gratix Chrifti magnitudi- «e nem demonftrct. lam 8c Pettus qubd reftè lo-quutus effet,Chriftum excelfrDei ftlium confef- ««

“ diuitjfe eflTe petram. Certè amp;r crat quidem pet«' “ non eo modo quo Chriftus petra eli, fed erat pfl' tra vt Petrus.Chriftus enim reuera eft immobilia

“ petra.Petrus verô propter illam petram, nam ft' fus quod fuæ dignitatis eft fibique propriè debt' tur,fuis largiturinon tarnen haftenus vt ipfe bo'

« note fuo euacuetur,fed dat quia habet. Eft ft* “ Et tarnen fuis ait,Vos eftis lux mundi. Eft facer-« dosjfacerdotes facit. Eft ouis, at fuis deniintiatj “ Ecce mitto vos vt ones in medio luporum.PetW ‘■f eft,8c petram f.icit, eaque quae funt propria,fef' « uis largitur.Haec funt Bafilij verba, quum lefuiw luxatas Bafilianx orationis fententias è Budïi fui indicibus extricarit. Verba autem finguUtiw expendat eruditus Leótor, tenebrionis impuden tiam animaduerfurus. Certè quatenus vocetut Petra Petrus à Bafilio, elucet. AgnofcitillePt' trum non elfe fundamentum , fed in fundamen-topermanere: non elfe propriè Petram , quum Chriftus fit verè petra, fed precario hoc conff' fequi à Chrifto, qui ea qux funt fibi propria fub ferais haétenus largitur, nefuo honore fpolie-tur. Eloccine eft probare B.ifilij teftimonio,Petrum elfe principcmEcclefiç fummum paftoreiui Chrifti vicarium? Qui alium principem EcclefiJ dicit prçrerChriftum,alium fummum-paftorcui! Chrifti ct^t(iiAw(vt Bafilij verbis vcar);iniitcvoz'. eft enim Chrillo proprium vt fit jmwet'ttfiprin ceps falutis nolhx,àp^Tntiubjj, id eft, fummus paftor. Qui Petrum vocat feruum, non vocat principem.

Quod ex eodem Bafilio affert Hayus, perintie eft. Si enim Eccltfix fundamenta funt in fanftis Apoftolis ScProphetis,quorum vnus eft Petrus, guomodo ipfe erit folus Ecclefix princeps?

De VEKA EcCt. AVTOKITATE lOj in fide radices folidc defixerit, cur non eodem (• modo fidelium animæ appellabuntur Petrç,quas !- ait Apoftolusfundatas cffe amp;nbsp;radicatas effe in i’ fide ?

Y Gregorivs n a e I a nt en V s ftudiorum(vt \ quot;nbsp;Hay verbis vtar ) focietate cum Bafilio coniun-r étiffimuSjHayiim quoque cum Bafilio fummç velt cordiæ accufat.Loquitur vir doótiffimus ■afeî Tmi

-nli c» tAAÀiÇêOTVjid eft , Ve ordine in dijpiita-t) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pnM»fl(a,quum etiam fermo eft de Deo !n-

■gt; ftitutus.Modcratæ autem illius inter Chtiftianos r nbsp;nbsp;confuetudinis varias rationes fpeciéfque enume

:» tansjhanc difertè notât, Earn in communi focie-(i täte adhibendam efle moderatîonc vtfigni fingu # laribusdonis à Deo ornati cæteris anteccllant, H nonideffeægrè ferendum. lllis autem illuftti-|( bus in Ecclefia viris amp;nbsp;propter fingulares Dci do '' tes inter coUegas fuos eximüs prouidédum eife, 1' ne metum imperium in fratrcs luos ambitiofè v-i* futpent'.fed cordis lenitatemamp; modeftiâ ita de-‘‘ •' monftrentjVtcommunesChriftl difcipuli amp;nbsp;fer- “ i* ui ; non quidem fimulato vultu animi demiflio- ‘‘ ncm prx feferentes,fed fyncero corde in rebus

■' Deiergafratresmodcrati. Hîc verb Petrum amp;nbsp;quot;nbsp;H zloannem Apoftolorum nominatiffimos , addu-* citinexemplum.DePetroquidemtO'fzîp 77s’'7fet “ ’’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-njçiÿi-w, id quot;

eft,Vocaturpetra ,illiùfque fidei commiffafunt «' i* fandamenta Ecclefiæ,Qnomodo autem appelle-1$ turEcclefix petra,iamex ipfo notum eft; quomo «

do autem fuper illam petram adificanda fitEc- «' clefia,hic difertè explicat ; Treu TC MTSvîtt, « TElÙ TC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tù! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OtTîf

pezçovjTc tÜs KOf/ï'jj; TttTrtitov , JIiuXk J)’ it- 'c !» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nii ttOTK j}gt;v Xotî,J^ wœjciv TçâTttTeà Tjîr «c

î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g- »0-

I“ (ztTfzówTis-.Id eft, Vbinam verb hîc eft feuctitsii “ vbi acerbitas.vbi ambitio? Quin potius ccqiiati tione oftenderiint illi,quumomnes effent ChH' “ fti difcipuli, cordis lenitatem amp;nbsp;demiffionea'' feque eius effeferuos qui pro nobisfaólus

“ uusjomnémque adeó gloriam in omnibus ad Pi ff tremfuiim ietulit,vcordinisniodeftiaEque exem f‘ plar in feipfo nobis daret. Et tadem in fernionis f‘ illins claufula, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iy npeuivif

ff ïcpfud cupe^l' •^VTHi !'OZZZ)/)e/cézntO!AOVj 71) TÄ^i' “ yoi' TVf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itj rbjj èuipAKuM. ld cft,NC'

‘‘ minivllo modo licere , vtfummum imperia® ff tyrannidéinque vfurpet in rebus Dei,Sc quafile* ff giflator in omnesfuper/il'um attollat.Hïc ninU-“ rum animi fummiffio fecuritatem habet cuml®* ff deconiunólam.

Vides, mï Antiquator, quim haec belle con-gruant cum,Romanae tuje Ecclefiæ Catholico-principatu : qui leges fic diólet confcientiis vt quamuis ex ad inferos detrudaniur, nefas tarnen lit qiiicquam excipere aduerfus eum qui à neini-ne iudicandus,plenaria potcftate meróque impe rio de omnibus iudicat. Hancnouam doChinain ignorabat orthodoxus Gregorius,qui à Petro di-diceratjNcfas elfe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x.xtifayamp;: àPaU

lo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ncTn'^af. Siccine Gregorium

Epiphanivs autem Chrifti verbis vtciis,affirmât, è Petri doólrina hærefes refutari pofle. Petru appellat primum Apoftolorü quiaeo primo Deus eft vfusadEcclefiæfuac xdificationem. Super eum air aedificari Ecclefiam, id eft ilia do-lt;!trina , cuius ipfe fuit nobilis minifter: quemad. modumiamceqties oftendi. Quid igiturHay,

ßa-HüMjiif? EtPetrum in domo Dei fidcliflîmum feruum, amp;nbsp;lingularibus donis inter cæteros exi-mium ; eins doôtrinâ in fummo pretio habemus: ilia doélrina accurate vtimur veritatis aufpice, vtmendaciumveftrum illius quoque amp;: indicationerefuiemus. VniuerfalisigiturEpi-fcopus commentum aduerfus Petrum eiufque doôlrinam nomine Petri ementito natû, ilia Petri doéhina amp;nbsp;refutauimus amp;nbsp;refutamus. Petrum denique Epiphanias agnofcit effe illuftrif-fimum Dei feruum,niaximis Dei donis inter cx-teros eximium.Idcircône principem Ecclefiæ ?

Ambrosivs autem quomodo Petrum ap-pelletEcclefîx firmamentum, difertè teftatur i-pfe, fidus nimirum fuæ fententix interpres:vt ad impudentiamlefuitarum fummam accedere return ignorationem, ex ipfis rebus pcrfpiciatur. Loqiiitur vit prxftantiffimus, non de perfona, fed de fide Petri.lllum autem in ftio lapfu profe-ciffe nif.amp;c^oftqita/KnesauitDomi/iim T)cum, fuijjemc liorem.Fideliorem enimfiilÎHm nbsp;nbsp;poßquampdcmjeper-

didiß'e dcfleiiit, itque ideii maiore gratia/n reperifje qnàgt;» Pctri To-amiferit. Firmamentum autem Ecclefix fa él um quot;'or-fuiife docet,qubd à Chrifto confitmatus, in aliis confirmandis aptiorem feliciorémque operâ fuo exempleedoftus nauaueric. Non quod ipfe fit petra vel fundamentum Ecclefix, quum id vnr Chrifto debcatur ; fed quod fundamentum illud in domo Dei pofucrit, Chrifti virtute pet folen-nemEuaiigelij prxdicacioné hominibusannun-tiauerit,eandémque longè latéque propagaue-rit. Haólenus igitur dici fundamcntü amp;c petruin propter minifterium, quo Deus efficaciter fit v-fus ad Ecclefix fux xdificationem.

Verùm vt Antiquatoris noftri fides amp;nbsp;indu-flria meliùs intelligatur jipfuiHjagèjAmbrofium

aduetfus illius calumnias fefe defendentem squot;' ' diamiis.7'»ïw^z/a»2bovMcnim paßor^s’n Ambrofius) '■ tua/idum gregem. Petrus accepit, ft qui ßbi atitè infitnin^ ' fueratyßeretomnibusßrmamentHm: qiiiipfeintermt^S' tionis tentitione natauerit,cxterts fidei flobilitnte ) ret. T)eniqncpr0 filiditate deuotionis Eccleparnm dicitiir,ßcut ait Dominusf.Tii es Petrus,amp; fupérh^t' petram ædificabo Ecclefiam meam. Petracnin^i' citur,cà ijuodprimiis in nationibus ßdei ßiindawerlta ßuerityamp;tanquam ßtxum immobile totius operis ChrißiiS-ni compagent moUmque contincat. Petra ergo pro dein)' tione,Petriis dicitiir: e^npetrapro virtnte, Dominus nun' cnpatitr,ßcut ait Apoflolus: Bibebant autetn de fpin-tuali confequenti eos petra. Petra antem co’atChfi-flus. Re^lè conßirtiim meretur nominis,qiii confortiumml retnr amp;nbsp;operis. In eadem enim domo PetrusßiudameH' •, tum poßdt, Petrus plantat: TiOininus incrementum dah Dominusirriguumpimminißrat. Ecquid potuit diliici dius hac de re dici ?

IndeigiturjHayjfobrio animo conclude,Pe- * trum effe Ecclefiæ Catholicœ principem:amp; ex il' lis ipfis verbis peræquè concludam, Duodecim effe Ecclefiæ principes,quum diiodecimApofto-ftoli fundamenta quoque Ecclefiæ appellentur. f)eus certe nullis iiiftrumentis indigens, vtitut j hominum veluti inftrumentorum opera amp;nbsp;mini- 1 fterio , ad Ecclefiæ fuæ ædificationem, illiùfque pro fua gratia quafi honoris conCortium largi-tur,ficuti amp;■ operis.Illos enim yoc3tlt;rjinpj/iii,c0' operarios,architeilos,feruatores: ficuti plura pluribus explicaui. Ecquis fanus inde colligat, eos efie principes Ecclefiæ? Hos certè honores Deus illis tribuit hailenus, vt fumma ipfius vir-tus atqueautoritas in folidum agnofcatur,ne-que quiequam ad feruos fuos deriuetur. Atqiie hæcquidem ad Ambrofiana tellimonia.

Aker enim eiufdem autoris locus eâdem per-uerfitate citatus,non meretur nouant refponfio-- nem-.quum eadeinplanèrepetatur.

Hierony mv s potró eft è tuis jHay, nugis vindicandus. Quid enim eft nugari,fi hoe nó eft Quod nunc vecordi fupinitate facis? Vel enim funt ioanes repetitiones , vel nihil ad rent fa-ciunt,vel contra te.Quomodó autemPetrus vo-catusfuerit ab otthodoxis Patribus fundamen-tumEcclefiæ,quomodô dicatur fupet cumfun-dataEcclefia,iantfæpius à me explicatum eft.Ec-(^uid igitut hïc noui affers? Quontodb amp;nbsp;Petra. appelletur,quum id nomé fit Chrifto proprium, identidem eft inculcatum. At nihil htc eft petfo-nale Petro.Hxc elogia funt exteris (vt dixi) Apo ftolis communia. Hieronymus id diferte agno-feit : te etiam, Hay, referente ,vt te contra te ar-ntet.Cur verb id fiat,idem exponit,^atenits nimi-nm eorum dodrina f deles nHniantur, illorum{enfibm re/iuießentes. Cut autem primus fiue ptinceps A-poftolorum appelletur,écquem Hietonymo me-liotem,interptetem quxrintus’ Vt nimitum vnus in leteni. dtiedeclm numero[elecliis^vnitatem concordiamquc col- ctp-'«-le^aritm feruaret,att}ue omnem [chif'matis occafioncm tol-leret: ficuti etiam ex Cypriano etiam vberiùs ex-pofui fuo loco. Negat autem Hieronymus Petto quicquant hac in re fuiffe proprium, quum hi ti-tuli petinde fint Apoftolis communes ,vt commune munus. Imo totuseft eoin loco Hieronymus vtloannem Petro anteponat, quem ait fuiffe tantummodó Apoftolum , quum loannes fuetit Apoftolus,Euangelifta,Propheta. Qu^t igi-tur,homo pudentiffime, ex his Hietony mianis te ftimoniisprobabis,Petrum fuiffePrincipem Ec-clefiæ Romanae, illâmque dignitatem ad Eccle-fiaraRomanam hxreditario iutç perueniffe; de

log I. QvflST. TERTIA ParS, cuius fupercilio quidnâ Hieronymus fenferinJi' xifuoloco. At tu nirnirumes bonus Pontifie’) fiueRomanae Ecclefiæ iuris patronus nequevi Simonem ait Hieronymus fecundum nietaphO' ram Petrum cognominatum fac proinde imprO' priè,quum Chriftus fit vere Petra) fic te nugat®' rem metaphorice appellabimus : quumhoc nomen tibi vere amp;nbsp;proprie belle quadrate, ex h'S duobus Hieronymi teftimoniis à teaduerfuste citatis, eruditus Leftor iudicet, amp;nbsp;fi iure facri nebulonis inanes conatus ridere fas eft,ridet. Tt veto C3ECÜ amp;nbsp;infolentelefuitam Hieronymus his inctepato-.Cowg«« exempla

re yindabatarumgladiKmintenebris ventilans, amp;ligt;' gutejbmim ad canfodiciida tui tantum corporis membfi concutiens,

Vltimum tarnen Hieronymi teftimonium ap' pofite attulifti vt probarcs hanc dignitatemPO' trofuifie perfonalem quum eum ChriftusSatha nam appellat.Hæc nimirum funt carnis amp;nbsp;fangui nis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Se priuilegia: quemadmodum ait

ibidem Chriftus Petrum obiurgans : N'am no/ifi^ pis qitaßint Dei,fed quteflint hominum. Petro tributa beatitudo 8c firmitas,funt ex Dei gratia. Munila-numamp;carneu Petri confilium exPetro eft animalijid eft homine non regenerato.

Si qui tituli funt Petro perfonales, hie Sathana ti tulus Petro perfonaliter conuenicbat.Quum verb perfonalem Petri qualitatem,Hay,inueftigeSj vt perfonalem illam Romanx Ecclcfiæ fucceflio-wemfeuius vi Catholicum principatum fibi afle-rat)tuearis; agè.hunc Petri perfonalem titulum à Chrifto difertè demonftraturajRomano Pontifici euendicato. id eft eum Sathanam appellato. nihil enim perfonale in Petro aliud comperics. Cxtera omniaquiPctruseft confequutus.fiue fidem

|j, Edem, fiue augiiftiffimi minifterij dignitatem, ■■ funtexrtaPetti perfonamconfideranda,eins per '[ fonæ minimè alliganda. Hxc itaab orthodoxis Pattibusdiftinguiperfpicuumeft-.ac proindete

; illorumautotitate abuti, nemo non videt. Feli-ciùfne cum Auguftino egeris, mox exploran-dura cfl.

Placettihi vehementer,vt video,fententia ilia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijuam detnte^o repetie.V^^.loG.

PerplacetjVtvetitatis germanus fœtus. Eam autem idcirco repctij vt aureæ doftrinx aureo fundamento fuperftruélx exemplum afferrcm : non vt eam ex profeffo explicarem.

Si ædificamur Petri fermoiiibus de quldnam crit Petrus in fundamento? Certè A*' 1 chiteélus. Qiiidnam freier Petrus in fuiidamsquot; to?Ponet fundamentum. Idcircóne confequit“! Petrum effefundaiiientum,magne TheologsA' nioliris? Ad teredi.Inacdificiofubfternitiitiüæ damentum indtiftria operâque architeéfi.EcqUi® fanus dicat architeétum elfe fundamentum? riis ergo cleuchis proditur in tua balbutie caulf primariac calaniitas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidnani enin'

tuiim eftjVo« exdiiJiturà rationc fiindamentii tiofo coiifcqucnti gt;nbsp;fi enim Petrus eft 3rchiteólus,ilt;l' circóneerit funcia.meiitundPetitiof!epfii:cip^. ilt;l®' nim ponis quod eft in controuerfia. Quafiæd'i*' care fundamentum,fit eife fundamentum.Ædifi' camur autem fermonibus Petti de Chrifto, qui’ cauit Petrus fumma diligentia vt quod fuperftû* viua voce. deiChrifto docuerat,idipfum luculeU' tisfcriptis ad omnem Ecclefiæ pofteritatem trâlquot; mitteretur. Sicaedificabatur Ecclefia illiusfei' monibuSjAuguftini ætate.fic noftra. Hoc nimi rum fibi propofitum fuilfe teftatur Petrus,vt aU' tequam exhac vita in cœluin emigraret,ea quf de C.hrifto nouerat, fidelibus literis comme«' daret.

Quantus autem eft,Iefuit3,pudor tuus,vt pet-fpicuis Auguftini verbis audeas refponfare! Ec-quam enim patiantur interpretationem hxc .\u guftini verbatNos ergo Qvt svmvs 8e yoch' MVR CHRIS riANI, NON IN PETRVMCRE' D I M V s , SED IN Q_V EM C R E D I T P E T R V S ? Vos nimirurn qui nequeeftis neque vocamini Chriftiauijfedeftis 8e vocamini leluitae,Pétri nu mcigt;

**1 Ecclel'um monfttofo commentobicipitem, Anti ‘ chrillo fubiiciatis,non c Scripturis vocem Chti-fti audientem , fed in pidtutis peregrini amp;nbsp;adul-

M' Vidtum à veticate Ilayum is videt qui oculos habet ad v idendum.Hayus vtrinque citcumual-ii*’ latur.Contenta voce clamat Auguftinus, Hen ƒ«• i'*' fer Petnim,neÇu[iei'filt;lei» homigt;iiiM,feäfu^er fdein Pclri j''” omnibus credentibiis communem ted'.ficari Ecclefiam. Si o’* Pettus fundamcntûEcclefiæponatur,plané con-/gt;' lequi.Nos credere in Petium , ac proindc in hooft rainem,ac preinde vanam eife noftram fidetn, id ii” eft noseffemaledidios qui inhomine fpemno-fttam collocemus.Num Pettus pro nobis eft ciu.

ii' cifixus.autin notné Petti baptizati iumus?Ntun i*' imaginarios falforum honorurn titulos Petrus ift' ferret patientiùs quant Paulus, quàm Angelus? ift Vervm vt finisprincipio refpondeat,fi Pettus 1'* eft fundamentum , caput, princeps Ecclefix Cail^ tholicx,quidnam inde colligis, leluita? Pontifi-cent Romaitum elfe vniuerfalem Epifeopum, ca-ji' putEcclefix Catholiex. At quomodb te in hoc •y etiam anfradlu Veritas conftiingat , nonaudis ji' qulànam Gregorius Komanx Ecclefix Epifopus lO' mendacio tuo opponat ? vkiversalis epi-0^ SCOPI VOCEM ESSE PRSHVNTUM AN 1' I-■O' CHRIST I. llleigitur qui hoc nomen vfutpauit, eft Antichriftus,Gregorij teftimonio, Sed quo-niant 8c hac de te egimus fuoloco , amp;nbsp;tacendo

'C' Hayns confentire videtur , nihil dicam annplius ad Gregori) teftimonium llluftrandum. Itaque vt fuperioti fetmone petfpicuum eft,in hocChri

V ftielogio nullum efte ptiuilegium Petto petfo-s; nale.-ita etiifi hoc rtayo largitetut,non id tarnen o' quod vult,efficeretur. Quid snim ft dçmus,hxc o’ tquot;

beneficia Petro fuifie perfonalia,idcircónecoigt;' fequitur,è Petro ad fucceflbres ilia ttanfire? HJC ipfo iure maiiifefta effe qui nefcit,ciuilis quideni iuris fc imperituin prodit:at qui hoc ius quafi reditariû perfonis alfcat in rebus Dei,illefeS^ diuini Sc ciuilis iuris ^nperitum profitetur. Pit' tatem,probicatem,cxtetafque oinnes virtutes m' niincelfe hereditarias,docetexperiecia. Fidém-ne igitur Petri,illiiifque dignitatem pofteris RO' manis hereditaria efTejfanus arbitrabitur? Quit' quid fit,refponde Gregorio, magne Theolegti difertepronuntianti vocem Epifcopi Vniuetfr lislt;quod nomen ipfe conftanter repudiauit) eilt prænuntiam Antichrifti ; amp;nbsp;hanc confequuti»quot; nem,fi potes,eucrte .• Romana: Ecclefiæ ÊpifcO' pum efie Antichrift:um,qui hoc nomen fibivcii' dicatit. Tacet meus Hayus in ipfa re, quam nt' celfatio veram effe fentit.-ne tarnen planeobmæ tuiiïe videatur, redit addiuortia, quemad®0' dum vitilitigatores folcnbófque fuum obiirmat'

..4c ne tnßflenter de DoTtore tMtoglorier^ti' fcrtbam tpfins de verhorum Chnßt. Dominiß»' tentia,iudiciHm.zßc. HicAcguftini tcftimO' nium cxfcribiturD.Aiigdftiiius Lcdori pote ftatem facit , vt nomine Petræ, aut ipfnm Chriftum aut ipfum Petrum intclligat. Pag* 106. toy.

quibus manatunt)fignificent,id eft lapidem, non Voc.aba-magis mirum elfe videtur Petrum ab orthodo-xis Pattibus aliquando vocari petram Ecclefix, manife’ quam à Petto fideles in Ecclefia xdificatos,appel *1“ amp;nbsp;iiia lati viuos lapides. Quomodó autem Petrum Èc-clefiï petram appellarint illi, iam dièf urn eft fac-pe. Itaquetcftatur Auguftinus feillo dicendi genete vfum fuiffe aliquando; poftea tarnen ani-maduettiffediftinftiusdicijnófuperPettum fed “ fupetChtiftumxdificariEcclefiam,quumPetro “ non diftum fiieritiTu es VctraS^à tu es Petrus', vt is “

nimitum àChrifto diftingiieretur qui verè eftPe ‘‘ tra,c]uemadmodum ait difertè Scriptura. Quid “ poteft dilucidiusdici? Verborü igitur optionem quot;nbsp;Leétori facit Auguftinus, dummodo tes ipfa fyn “ cetè intelligatur, ne homini, fed Deo fides no-ftta innitatur. Hæc eft plana 8d petfpicua Augu-ftini fententia; quamquum negate non poffit Antiquator meus, mirum eft quam foletter fata-gat in vetx amp;nbsp;germanç illius fententiç defenfio-ncj foeiisettam ad opem confiliumqi aduocaiis.

Q^dvero eundemmouerit iVt nomine Petrx, Chnjtwn Dominum frequenter explteartt, obti-5' me meo iudtcio docet Thomos Stapletonus luben-ter emm qv.um ex profejfo Scrtpturo locum nort-expltcot,my^hcosfenfuirimatur. EtquioDona-ttflx j ittate D.Augufiini Sacromentorum vim itt homtnum fanihmontoponebant,ne ipforum erro^ rifouere vtderetur,ß diccret fuper Petrum futße edificatam Ecclefiam , alteram efl fèquutus fen-. tentiam. Vag.107.

c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k •

Non meÙor Auguftini interpres poteft Ratio il- quam Auguftinus, qui hæc verbaluculeiiterin' lius inter cülcitsNeßiperhominegt;gt;i:qiiiamaledi(luseft home 1''^ pretatio- confient in homine. Commodùm autem StapletÇ' nus illetuusnobis tclum fuppeditauit quodin veftra capita contorqueamus, ingenue agnofcf’ Auguftinû alteram fententiam fuilTe fequutuW’ Si enim prouidere voluit ne propter Donatifli' rum hominibus nimium tribuentium erroreni) ïîc hominibus nimiùm tribueretur: quanto dÜ'' gentidsidcauendum eft hocfeculo, quoAnii'i chriftus idolorum furores , pratcextis Saniftorum ' hominum nominibusjlcfuitarum minifterio ft' pra modum cumulauit? Hocnimirum vir pracfentatjafflatu Spiritus fandi,forevt Petiiin' terEcclefix feruos fidelifiîini pracftantiffimiqut' nomine, ad Antichtifti tyrannidemSatan abii-i teretur. Itaqne hæc interpretatio quæ magis Auj guftino placuit,ftudiofiùs fequenda eft,dc tui Sta ! gt;nbsp;pletonifententia , hoc tempore quum grauiot' morbuspraefentius remedium efflagitat. Atau-j diamus nouamrefponfionem Thevfitis nolltieï Auguftini obtrcôlatione.

Tnceo ejuod T). Angu/linetf non fieerit j^erfe- f il am hnÿht Hebratca fitentiam confecutus, qui- ?' re mir am non eß,fi Petrum Petram tn illo MtiS ( that toco,eodem appellari nomine non exiftitrm-rif.Pag. 107.

(e. Nonquxtituran Auguftinus fueritperituslin guxHebtaic3e,nécne;fcdan Auguftinus leôtc ij expenderit vevba Matthxi diftinétis vocabulis r \ TnTjüamp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vt Petrum hominem àPetræ,

ld' ideftChtiftijConfeflione difcriminaret.Certc amp;C () ; Matthsum 8i cxteros Euangeliftas Grxcè non ), Hebtaicè fctipfifte,cum multis argumentis con-j. nbsp;nbsp;nbsp;ftat(_i\ux fuo loco recenfui)cum ex ipfis Èuange-

' li') tïtulis elücet. Nam in codice Syriaco feruatx j. funtvoces Gtxcx,Ä/stäiiz,ai 8c Èù«»tx/ov, adhibi-), ta tantum vefte Syriaca , his nimirum vocibus picjunt j) npnn amp;nbsp;p'biaa'X. NontamendeerantSyriacis Gutes. i|. nbsp;nbsp;amp;nbsp;Hebtxis primigeniis vocabula, quibus Tefta-

ji- mentumfiueFoedus , 8c Euangelium,ideftbo-y numnuntium exprimerentür. nam funt voces (5 vetnaculx ad idipfum reprxfentandum aptx, j.' n'Ja 8cpnwa8c ne quis exciplat aGtxcisindi-j, tosfuiffe ipfotum libtorumtitulos,eadem voca-jj bulaquum vatiis inlocis teperiantut, de Grxco j( fonte manaffe ilia conftat. Quam obtufa fit ergo J- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noftti lubtilitas in Auguftino fine

caufareprehendendo , non obfeurum eft. Quic-quid tarnen obfttepat, autographumEuangelij eft Grxcumjn Sytiacam linguam tranllatum ad vfum Ecclefiarum Hebrxarum , vt plane fit nullum Hayi argumentum è Syriaco codice peti-tum,iniufta maxi mi ptudentîffimiqùe viti obtre ttatione. Matthxus pattiam linguam 8c Grxeam

', I' linguam melids nouerat quàm Hay us, 8c Chrifti * mentem intclligebat. Atmanifeftum eft ilium * fetipfiffedeDominifententia,Tv Es petrvs, SCjSVPER HANC PETRAM ,

vt demonftt^jei [« diuetfum quid-V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h. ij.

piam innuere dißinrtis vocabulîs. Rcftè ig''“' Auguftinus hæc verba reótè expendit, amp;nbsp;imp®'' lunè abHayo reprehchditur.

Inßctan non potes ejuin fzpws fuperPetitini adificatam ejfe Ecclefiam fenfertt tdcm Eccltf^ DoPlor,vt obferuauit Hteronymm Tormißs,fi' aetntis nofirtZ Theologns in confeßione man a.

Quandoquidem lîiftciandi vocabulum vis efli noftrum,fubtiliffime Hay,inficiabor contra ratquot; tetn tuam jTorrenfetn ilium tuum ex Auguftin® attulifle quicquam quod ad rem pertineret. Sed quia eiufdem eft veritatis affirmare verura, q»’ negatur falfum : afürmo quoque Torrenfis illios tuiftipulas adodiffîmo viro Wilhelino Bidom-bacho no modo torreriigne Veritatis,fed etiait abolerizac proinde tefceleratè præuaricaricuiquot; tuo torrido amp;nbsp;ambufto afTecIajqui Auguftino n” tedicas, eùmque repratfentes tanquam hominem non modo linguarum imperitum,fcd variis alcei nantibûfque fententiis multiplicem amp;nbsp;ineerti

Sic omnium qui Petrum Eccleßa petram ^ßitt damentum futßße diwna inßitutione ajßeruntßßen-tenth*

Kntias vellem defcrtbere, hauddubie ejjem pbti 1 Ai^Holon^or. nbsp;nbsp;Pag.107.

Hauddubiè ita eft vt dicis,Hay.qui enim non modoprætcrretn inpipeiitèloquitur,fed fallum virulenter dicit,non fit plus xquo logiot? Quum fie fentias à te peccari , cur finis te cæco ina-petutranfuerfum agi’Omnino Cyrillus Alexan-dtinus,Theodoretus,Athanafius idem hac de re dixerunt,qaodPatres orthodoxos alios dixifle oftendimus. Quid igitur opus erat in illorum fententiis exquirendis nunc immorari?Non tantum fatemur fed afifirmamus jPetrumelfe maximum præftantii'fimûmque Dei feruum ; at nega-musconfequijlpfum idcirco elfe principem Ec-clefiæ. Nouimus quoque maximum tributum fuilfe olim honorem Ecclefiç Romanç,multis de caufis quas fuis locis explicauimusrat à noua hac Koma ad veterem prouocamus ; amp;vt veterem, ' cuius fides amp;nbsp;integritas celebrata eft per vniuer-

fummundum, caftam Chrifti fponfam agnofei-® nbsp;nbsp;nbsp;mus,ita hanc nouam vt fœtidam amp;nbsp;proftitutç li-

bidinis lupam,deteftamur. Ecquis autem ocula- Icfu'txfc tusnonvidette Moabitarum in more gladio te i” tuoconfodere? Laudatur mirum in modum ve-

tus ilia Ecclefia Romana cum ad noux oppro-brium,tum vt palam fit, Pontiftcem in ea feden-tem effe Antichtiftum , quippe qui federn fuam, ficuti prxditium fuerat,in Ecclefia collocatit.Ex illius igitut laudibus crefeit argumentum meuna contra te. Ne tarnen Chrifti gloriç quicqua de-V cideretui , prudent« c.auerat Athanafius, ns f' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h. iij.

vel Buzxus è cuias indice hoc exfcripfifti, velW hoc teftimonio abuti poffitis. eft enim gcmingt; “ Athanafij fententia , Totam gloriam ad vni-“ cum Chtiftum efle referendam, à quo 8d PetruSi “ amp;nbsp;Petri fidei comniendatæ Ecclefiæ, quxqueil' lius labore creuerunt, fint quicquid fint. Simt

Chriflo Chrifltani,^ in Petra ( id eß Chnflt) [ Petrusdt/i Petri renouantur Eccleßit. nimiruni in Chri fto. hocenim repetendum eft àTOW/rî exproxi-, mis verbis.Horum igitur verborum hæc planai perfpicua fententi.i ert. Quum Ecclefiam Roma-nam Athanafius maximis laudibus extulilfetjVt inter caeteras nimirum Ecclefias illuftrem , ne quidnimium ei tribuifie videretur, illarum lau-dum fontem continuo oftendit, nimirum Chri- -flum , non Petrum. Q^D.Ecclefia Romana Petri nomine mirum in modum exultât ; |at ficutinos ' Chrifliani in Chrifti nomine baptizati, omnes ' noftras vires in Chrifto habemus , amp;nbsp;ab eohac ■ de caufa Chriftiani vocarnur ; fic Petrus non afe quicquam habet fed à Petra , id eft Chrifto,qui verè eft petra Ecclefiat fuar, imus nimirum lapis angularis, cui omnes viui lapides innituntur:3C proindeEcclefiaePetri, id eftPetri opera amp;nbsp;mi-nifterio conftitutæ, illiufque nomen vt Epifcopi j fui airumentes,in eodem Chrifto renouantur. gt;nbsp;Hane elTe Athanafi, mentem in verbis à tech j tatis , verboruraqueillorum œconomiam amp;fe' 1 riem vident eruditi : atquc adeo Buzarum ilium, Hay, turn impudenteramp;fceleratèabufumfuiffu facro Antiquifatis nomine : quum audeat dam- '

ïnfignis nare Athanafium lefuitico fupercilio tanquara ieiiiitarâ mendofumjcdmque fic emendare : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»«C/in-

impiiden-chtifiiani,itaamp; in Petra,id efl Petro, Petri retioMti- j trdweot turEccleßa:eiüiim difertè dicat Athanafius,Itaôquot; m.npidis- in Petra,td efl Chriflo,Petri renouantur Pcclefla.

Animaduerte,Leftor,quales fint Antiquitatis K* patroni amp;nbsp;vindiceslefuitæ, qua fide amp;nbsp;confcien 1* tia res facras traäencquippc qui facrofanôiæ ve ii' litatis termines audeant niouere, vt Antichrifti S) fcenæ quôquo modo jnferuiant. Ex hac autem te .1' ftimoniorum perperam amp;nbsp;impctitè effuforum il farragin.e non vides folum reftare lefuitis co-«) thuriium eruditionis quo fimplicipribus impo-(I nant? Et dubitamus adhucScripturï Antiquj-:i' tatifquevomicas amp;nbsp;pcfteseos appellate? y

;; A X 1 O M A T I s C H R I-,« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecclefiafu^vnicum

fl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Km ejfe Chriflum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QP caput Ecclefiz

f fus., vellem difertè ttobts locutn D gt;nbsp;Petrt no taffe. r amp;c.Pag.io8.

trus.extat illuftris locus ; Kw cpau''cf»^»i'7Bf ttu 4^-ymufÀtiti! J id eft, quum appariteiit ille Paßerum prin~ pOuj. cepi.De capite verb'.Lijpiî quem reprobaiterunt, wr t- ’ f et.s 4. ■jSiuiiSa df npnKbjj ya^/atî.hic faftus eft in capnt an-guli. Paulus autem,Cfcri/iits «y? Mp«f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« CololT.i.

Fplis»3. ßa.amp;C i^dolefcamus in earn per omnia qui eß caput,»iXI* Chriflus, Nunquid diferta func ilia tcftimontf

Nonlatutf CcilHinnm tmm ejuidrejjionit^ Catholici ad tlltid q/uod nobi-s obticis argumtn-tit de -vjuco capite Chnfio. Nec me later, tnquil, quid canillari folcnt, quum hoc illis obiici' tiinChriftus caput eft amp;c. Chriftum fcili«' propric vocaii vnicum caput, fed nihil ob flare quominus fub ipfo fit alterum caput minifteriale. F'tdéfne Caluinum hiiirefitem,i( ^ttofe vertat nefcientem? Vna enim perßieui CjßPlTlS dißinütone,omnes tpßus captionH dcßöluuntHr.Chnßti^ emm esi prtmartum Ecch' ßa caput,tpfi Eccleßa coeleßta dona cumulate int-partiens. Pontifex verb Roynanut ipßiu Chriß Domtni Vicariu^,Eccleßa poUttam moderatKr,Ù qua adfanPltmomam velacquirendam vel con-feruandam conducere iudtcat,fanPlifßmis legibm conßituit.Mini[lena.ie er^ro eft caputjt'T loqm~ purtuui Calumut. Pag- io8.

Præclarxigiturillius diftinftionis veftrje, in qua tantopere triumphas, extinftionem audi, amp;nbsp;è verbis quidem tuis plané , ridiculx Sc mon-ftrofx.

ïapatusdi Ptimbjqualem nobis defcribis Ecclefiam cum ftinilio. duplici vel gemino capite ? Si vna eft Ecclefo, '■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vniuj

vnius veritatis vi, in vno Chrifto, vnius Spiritus de capite copula, ab vno Deo, ad vnius hereditatis fpem y’,, coadunata-.quomododuobus capicibus infignie lüsabfut-turîEcqualemonlhumEcclefîænominejleluita, dis impie MbUdeping»? . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ï3”.

Secundo, fi Chriftus propriè eft,vt ais,Eccle-fis caput, quomodo erit caput Ecclefiæ Pontifex RomanusiE tuis quidem verbis,inaproprièpid eft imaginarium,enacntitum,falfum.

Tertio , non vides te difparata Sc plané contraria compingere? Vel enim piinceps eft Eccle-fiçCatbolicçPapa Romanus,vel miniftet.Siprin ceps eft,quîminifterelfe poteft ? Si minifter,qiiî fummamptincipis autoritatem fibi arrogatiSùnt hæc ptorfus àijJça,-«, ideft, ita abfurdavtfimul confiftere nullo modo poffint.

Verùm diftiniftionem tuam expendamus. Si Pontifex Romanus eft caput minifteriale Eccle-fiæiferuorum feruus, cur fummam amp;nbsp;plenariam poteftatem fibi vendicat, cut leges dièlat con-fcientiisicur de omnibus iudicet ipfe àneminc iudicandus, licet animas cateruatim ducat primo mancipio gehennx, cur vitae amp;nbsp;mortis acter-nae in animas vfurpat imperium; cur denique fc , Deoatquat, imo cur fe Deo anteponit, quum pnefcribit quidnamptoDeiVerbofithabendii, ; amp;nbsp;quçnam fit vera amp;nbsp;germana Verbi Deifenten tia;vtinfinitahuiufce generis fummiimperij ligna practermittamiHoccinc eft dominum arx mi niftrum efl’e?

AtquiEcclefiae politiam , inquis , moderatur. Tibiae politicum eft,fummam in animas immor tales,vitæque immortalis ftatum,autoritatê ven-dicare,Deofeaequare,Deo fe anteponere? Denique num Chriftus qui feinper Ecclefix fuae ad-eft,indiget Vicario aut legato? Hxccinc eft Ec-

Ecquis igitur non vidée non modo diftinft'®' nem illam veftram de gemino capice, primat'*' vno,niinifteriali alcerojpenitiis extinôlamife^''* riisà(n?5amfamp; abfurdis implexam? Ad hasfo' lidas veritatis refponfiones paranda Hayoptquot;*’ eratfolida refponfio qiiàm de incommutabilitf' ligionis Chriftianæprincipio coinniutandoc»' gicaret, incptifquegerris veritatem eluderecû' narecur. Ettamenjquafirebenegefta, nouore-iponfionis diuortio non modo quxrit fugantj W me Tliiafonicè adoritur.

Qiü/ipriiterea ad Midrelpondebis? NonpO' teft oculus dicere itianui, Opera tua non in-digeo : aiic itcriim çaput pedibus, Non tfti’ unhi necciTarij. Stuerum ejfe!: i^itcd fcripfi Chrißum eß'e vnicum caput Ftcclefia f'u£, tioiipH' temdicerepedibttt,'^on cRis inihi neccfl'arij-Qunm Fteus ahejuo non mdi^eat,vt tdem PaulK^ ait nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.rejponde dtferte hutcargumerrto

Refpondeo crafTiim elTe parafyllogifmum dua-Cfirifti ca fallaciis inuolutum , DinipBnis èe pitis cum a«t*-Chrifti enim perfonam diiabus naturis,ciiui ineinbiis na videlicet amp;nbsp;Humana ,conftantem velftolida ti'ô amp;°nê- ’•’^pedtia , vel improba fcelerataqiie peruerfita-ceiïîtudo te Hayus difcerpit.Ghriftus nimûum vcrusDcus Demi-

De vïra Ecct. avtqritate, hj nemine quidem indigct, vt Deus eft : fed ideip aj-verus homo , huiufmodi vinculo fe nobiftum coniunxit.uoftra natura verc aftumpca, vt omnia Ecclefiï fua membra velit fibi elfte peceftaria.ad corporis nimirum fui complementuni:amp; hafte-nus quidem vt illis fuis membris carere neque poffit neque velit,yt horno:ac proinde non modo in membris fuis compatiatur,fed Sc fuum nomen Ecclefix fuar communicet. Sicatieninj,zit Apoftolus, corpMVM/n efl amp;nbsp;membra habet muitte gt;. Coiint. omnia -veromembra corpora vniui , ma ta quum ßnti wtumfantcorpuf'.ita amp;nbsp;Chriflue.iA eft Ecclefia de cuius focietate inftituta eft fingt;ilitudo:quemadmo-dum Chryfoftomus amp;nbsp;Auguftinus interpretan-tur. Qiiod dicendi genus supsCTrzffl'raTni' eft, vt corporis myfticijcuius caput eft Chviftus,neceft-faria cum omnibus fuis membris coniundio fiue coalitio intelligatur. vt enim membra fumus corporis eius,ex carne eius amp;nbsp;ex oftfibus eius,neque corpus fine capite poteft confiftere, fic neque caput fine membris. Ecquid enim monftri effet,caput à corpore abftcilftum ? Quam pericu-lofa igitur fit in facroftando eoKmfMtneot noftrx myfterio proeax amp;nbsp;temeraria lefuitæ ftubtilitas, vident orthodox!.

Secundo, profana Homonymia ilium ludere in voce Nice s s ARI I .-quafi ita ftefe iiobifcum Chridus coniunxerit , vt noftra necelfitudine fiuecommunitate carere non poffit.Ecquid verb eft blafphemo dolo ludificari veritatem ,fi hoc noneft? Oportebatcerre,amp; neceflario quidem Deidecreto,Chriftum fieri hominem pro nobis hominibus, amp;per omnia fratribus fuis fimilem fieri.-non hadenus ramen,vt quatenus etiam homo eft, nobis indigerct fed fuo tempore volens hunianam noftram nstutam alftumpfit, v t omnes

falutis noftræ partes impleret. Neceflariaig'*** ( fuit Filij Dei incal'natio noftri refpedu ,fedn«* j, fiio,quum non ilium nos elegerimus,fed nos® j clegerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

beatisyVnum corpus vnum habere caput, mori^ j tantum vtScripturas legos. Mofes nomint-tt' j ptta cxercitiu IJrael, capuamtiliitudinis^' ‘ frael. Rex ctiamCallorum caput efl G allere non ta7nen,vtßtslitcor, Deum cß popult Jfrael^ Galloritm captn ejfe negahis. Pag,109,

At ego te in rebus maximè feriis importu«’ iocantem ferio monebo, ne pergas nugari. quod enim eft hoc argumentû tuum.? Decé mi' Inepti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plura fuerunt capita in exercitulfraeU

Hayi di- Ergo tôt fuiit capita in Ecclcfia Dei.Si enim Cr ftinftio piTis nomine, ducem intelligas J fie neceflati' concludendum erit. Dicoetiain amplius.GAfi' lis vocabulo homines fiue Perfonas Ç vt loquiH' tur'Jintelligi. Etant in illoifraelitarum exercid virum ad pugnam accinélorum capita fexcent* millia. Ergo tot erunt capita in Ecclefia. Quàiï validum fit argumentum ab Homonymia fuö' ptum nondum animaduertis?

Quodautem deRegeGallorumais, qui fitv-niuerfæ gentis nomine capuç cum ilia ridieuh homonymia feelus i,mpietatis 5c blafphemiJ

1«* nugis importune admifces? Eft plané «Ao;flv,re-ill“ lü genera commifcere: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem, regnum

Dei cœlefte in tetrenum commutare.Egent Reges leg3tis,quia fuut homines;ac proinde neque

■' omnia vidét,neque omnia polTunt, neque quod vident amp;nbsp;poflunt, exequuntut: quia non funt v-bique. At rilius Dei qui amp;nbsp;omnem habet poteftx tem in cœloamp; in terra, amp;nbsp;vbique eft , quï indi-geatvicariis.’Sf (ilcgatorum aut vicariorumo-j petaminifterióque vti vellet, qui hoftem fuum L Antichtiftum,fibi afcifceret vicarium? Hoe enim non eft tepetere ptincipium gt;nbsp;fed ex rpbus datis id neceffarib colligere quod conlequitur etiam ex tuo filentio,ac proinde affeniu.

Tu autéacutiffime difputator,vidéfis exvltimo illo exéplo tuo è Regis nofttiChriftianiffimi per

' fona afumpto quidna effeceris. Ecquis in hoe Re gno duosReges,vel(vt tu ais) duo eapita agnof-cet neq-, petduellionis etit reus?Quod Regt fum

{f pita in Monarchia inuehere,eapitale erit- lefui-tarumTheologia ,eontra difertas Scripturx vo-ces vnum inEcclefia caput eonftanter elfe do-

fp Abi igitur,fomniator, cumtuis diftinóHoni-(C bus,ideft, cum bicipitisEcclefix tuzTragela--jlt pho ; amp;nbsp;alios homines quam cotdatos quaere, ((it quibushaecflagiiiofa commenta tuaperfuadeas. jigt; Tequidem inhorum exemplorum examine, re (lü' ptimaria ptactermiira, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, oftenderam fu-

pra-.nunc veto te, velfutili imperitia velblaf-phema audacia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;eruditi Leûores

Imigines San^tis ceußecrari^ illoruw igt;/‘ reliijuidjcjue adorari, cjje paleitd ptpulam aureo fufidamemto fuperßf* ^tam-,quAm ignis comburet.

Caltiinia.ncim feSiam, tu MimfierProteoH^ tabtlior, hactua doblnnaplanèprodts^^ut^^^' llontm memortoi variis modii in Ècclefia nt Chrtfliano populo religiofißime conferuatiti!'^^ importuna tnneuandi libidine tollere con atu (ÿ* Pag. 109. Hîc veró lefiiita profufifii®’ loqiiacitatc debacchatur, cuius fumniaC'^' I^osSanblis ejfe iniurios cjuod illorum ojfatÿ'^' licjuutsnon ■z/É’wcrfZÂKr .Has qiiifquilias iniiif*’ qui volet mihi qiiidera Lecioris otioamp;cl’’' taabuti religio eft intamineptis nugis^*' feribendis.

Tu verb, omnium hominum veraciffimc 11 modeftifiime , duplici nomine non mutarisi*' ti obftinato animo bellum indicas Vericati.naai*^ p leftiitajmpOTSAfillud venenum vobis veriialt;:“' a Ium,amp; cuius nota definiuit vos Spiritus fanóluS’ g vos appellans Scorpios,mordicus retines: vt^' U poftata autem, quia confeientia tua cauterio*’’ 1 ultaiamçallum obduxit, quidni iminutatoaoi' n»9ï’'

Ac putida eft hxc tua caliimn)a,amp; niinium lo-quax. ecquis eiiim noftrûm deSanétis ,nifi cum SanftotA jfi fumma rciierentia,aut fenfit aut loquutus eft vn- 'bis pte ■(i quam?Etverbaamp;fcviptanoftra nosàtuacalum- tiofafc nia abundè vendicant. Nos Sanftotum memo- ^«olan-riasinipforumfcriptisfupcrftitescolimusSi ve- ’’ netamur. IpfalUa fuperftitlo quae Ethnicotum . bominumminiftetiis ,8f homicidæ illius Colu- nientiain

bti cuius dolo inuefta eft in mundum peccati fanftis a-lues,imperils,Santtos viros diris modisolim eft perfequuta, 8c iniefto mortis fupplicio eciam delete conata eft, Antichtifti Romani fafcinis 8c dolisadhjtc extrema tempora rurfus inlaniuit. Hos enim mortuos de morte quoniam trium-phatevidit ilia, mottuorum illotum memoria

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aOUtCna 5

wm; fir dicitis , Sifuijj’emits lemporibm Patrnm noflro-rum,7ionfuijj’emus eorumjbcijin citdePinpbctarum. Ita-que teßamini aduerfits vosmetipjbt, uos eß'eßiios eorum

At eadem ilia fuperftitio qux Ethnlcos aduer-fus Santtos armauit olim, quum Pontiflciotum jj futotibusfanttotum vltovumfanguinem noftro tempore ptofuderit,confentaneum quoque fuit, pro moteinftltutoque antiquxEcclerrÇ,vt quem adraodum eandem Euangeli) doClvinam fuo fan guine 1111 obfignarunt, fic illAemlltetarum mo-1^. numentls boneftarenturivt pofteritas in illis ba-betet luculeutafldeiconftantixque exempla, ac

* 118 I. Qvæ.ST. TÊRTiA Pars« proindeamp;vetitatis ab illix conftanter amp;nbsp;ab hollibus crudtliter oppugnarac, amp;nbsp;adutf fus illorum conatus féliciter viClricis ,teftisip*' €(fet:teftis qiioque vecordis lefuitarum temet'' tatis,qui rem perfpicue omnibus notam ,amp; m*' ximorum virorum Bezæ.Crifpini, Foxiliterisü' luftrem j importunæ calumniæ nube obfcutalquot; fruftra moliantur.

Explicaoro ,iiuid infe différant Chriflù”* doâ:riiia,cr Chriflianæ doctrinæ fundauif t 11 m. nbsp;nbsp;nbsp;fl non dtferre dixeris,^uorfum ta

difimgtiii? P ale ai ab auro fetungere non potm^ i^niinJidet noflra décréta, nullo tarnen argumei^-^ua comrnouerinonfoffunt, conue Here conattP' Pag.iio.

DoArinæ Ego vero,Hay,tibi fum autorvtverattocct' expurges, vt fenfum communem in te mt’ lèquiido” dacijlethargiaobfopitum excites. NefciSjaC cum pon tiffimeartium Decane, iifdemlapidibuseodéit cipiisfuis quecemento fundamentum fubfterni, quib ” parietes fundamento fuperftruuntur: nequei' men fundamentum à parietibus diftinguesîEiu', dem corporis partes nefeis elfe eiufdem phquot;,' fubftanti3e,amp; tarnen certis difcriminibusintetl'

diftingui? Tui igitur dilemmatis acumen vides-Chriftianam doftrinam à Chriftianae dodtin*; fundamento difertis verbis diftinxit Apoftob'! fiaii

j(, Ttadumentum aliud nemo foteß ponere prteter id quod t.Coi 3-ilt;i pofitum eSl,quod e^ I cf«« Chrißus,quod fi quis Çuperie^fi-

‘(l tat^uper fundamentum hoc,aurum,argentum, lapidespre-tiofos.Scc.Chrifliana igicut do(îgt;iniefundàmentum,e{lf

j, lefus ChtiftuSjid eft veta de vèfo Chtifto doftri-ni-.Chrißianado.({rina, eft ea qux de Chrifto perhi-j betut gt;nbsp;illiWque perfonx ofhciogt; beneficiisde-* monftrandis illufttiùs explicatur. Hxc quidem eadem plané eft amp;nbsp;'opcrfi/jiif cum fundamento, fed Chtiftum ipfum cum fuis donis difertiùs 8c enu-cleatiiis nobis leprxfentat, orthodoxorum Do-ftorumlitetis amp;nbsp;commentariis , vt fides noftta fulciatui ad vetitatem luculentiùs percipicn-dain, 8{ à mendaci j prxftigiis v endicandam ; atr # lt;\ne adeo rationem intelligendam vitx bene beatéque inftituendx. Continuata metaphora ciufdem doftrinx difctimen oftendit Apoftolus, ÿ quumeamdoftcinam (^ua fides noftra innititur, fundamentum vocaf.eam autem qua augetur 8c illuftratur,m/)wJbMjS(v voce defignat,id eft,fuper-xdiftcandijvt in ea dlcendi formula, ^cdißcare clefiam',}n Sctiptura peruulgata continuo verfe-tut.Sic Cbtyfoftomus Ecclefiam appellat llruClu~ ’am(iMi»»lt;i('««,quemadmodum alibi annotauimus.

, Deni(^ue,paleäine vefttasàCbtiftianx dothinx !q aurotefte diftinxerlm,eruditotum iudicium eft, ” qui dum tu more tuo vetba 8c voces effundis, negationem tuam nugationemfumma effe ani-n maduettant.

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H A. V V S-

'i* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’• J-

ûatio ilia eft,neque cæterarû rcrum quas excH’’ pli tantùtncaufaadhibueram, vtaurumàpak’ difcriminarem.Cur igitur in hiscam faftidiofèf ƒ euagatus,amp; in peregrinis his diuortiis pergisp’ labundus deerrare? Errorem facerisjamp; in erioU perfeueras.At hæc funt lefuitæLogices fiuefflf thodi inftituta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;------- J

Âîiror intérim vehementer tueim su/cu^ujj'!!^i ^uod tam andaiier Ecclejidt Catholtclt;g. âe cul^'^ reliejuiarum d/tnnocatione SanElorum do^intin’f fola ajleueratione fis attfns reiicere. Vhi efl itn’''' timm fcnptnm Verhum,cuifoh fidem haben Etwia Vigilantit errorem de reln^uiarum culf^ renouai,Hleronymi tn eum fententia produc/t^’ vtin poflerumfctoi ^uihufcum tibi fit negotiu»' Ç^’xs, mcjutt, aliqiiandü Martyres adoraui'' quishominem putaiiit Dcum?amp;c.

tfi car alternis quam etufdem Hieronymt tejii^ nioj:e Eigilantii erroremtuen probem, tfuunii^ fios inuocados negaiSiyin^uit, Apoftoli amp;nbsp;M’* tyres ad hue in corpore conftituti pofliiO' errarc pro cæteri':, quando pro fc adhuc debcntfoliciti, quanto magis poft coroH’’ See. Pag.iio.Sc ni.

At ego non miror te calumniari. Chriftisn*’quot;! cft axioma in V«bo fcripto,(quod tu reélèi’’^.''’’® «PP'*'

De VERA Ecct. AVTORITATE. i}t appelles J vt te iuratum Scripturae hoftem effe piofiteniiynuocameindieaßliilionK, dr ego emamPCilss. te.^ùcunqueinuocAuerifnom^’Vominhfiiluui erit.P'i- loel.i ji. «0 ego,ait 'Dominui'.Gloriam^eam alteri no i/^fco-Chri ftianum quoque axioma eft, ^duocatum apudPutrem hibemitSilefum Chriflnmiuflum iA eft, vt Paulus intetpretatutjVnum DeumjVnum etiam mediatotem Dei 8c hominum, hominem Chriftum lefum.

ti, fuiit obfequia ixoja, id eft ratione non modb deftitutajled infana. Sic de fua doftrina iudiciu

** fieri voluit otthodoxa Antiquitas. Noli, frater, if contra diuina tarn multa,tam prxclata, tarn indu c. Noli lli bitatateftimonia colligere veile calumnias veU’^*'”- ' |ii exEpifcoporum fcriptis : fiue noftrotum , ficut f Hilarij/iue Cyptiani Sc Agripini antequam pats Donati feparetut ; ptimóque hoc genus liteta-lumabautotitatecanonum diftingueudum eft.

\ nonenim fic leguntut tanquam ita exeistefti-, moniumprofetatut vt contra fentire non liceat, ficubiforte aliter fapuerint quam veritas poftu-lat.ln eo quippe numero fumus vtnon dedigne mur etiam nobis diftum ab Apoftolo accipere, btfiquid aliter fapitis , hoc quoque Deus vobis

1'® leuelauit, Sacrofantta apud me eft otthodo- . . Xovum.Hav ,Pattum autoritas •• at cur ipfotum fcriptis plus tribuam quam ipfi à nobis ubi tribut uus in ni-

/ voluetuntilndubitata eft Veritas,ScriptuiaE lite-'ris comptehenfa.Ex ilia régula de omnibus (cti-’^^^jj -ptisDoftotumEcclefi« iudicandum eft. Atqut

extant fempitetnx regulx illius V etitatis de vni-coDeo colendo Sc inuocaudo per vnicumbomV

quot;eV - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*• 'b

num Mediatorem, Tefum Chriftum. Nullum tat inScriptuta mandatum de Sandis colendis aut inuocandis,aut de Deo per illorum intercd' lionem inuocando. Contra, extant luculeW’ exempia ad illas Veritatis régulas illuftrandas, Nolucrunt Paulus amp;nbsp;Barnabas ab hominibusc*' li, imo importunos illos honores totis anim'* funt execrati. Mortui Mofis fepulcrum quoreb' quiæ eius tegebantur , voluit efle incognito“’ Deus,ne illius reliquias homines veneraieniu'' Cur igitur aut Sandos mortuos inuocabini“’' aut eorum reliquias venerabimur? Quod huiufmodi doceat ( quicunque tandem ille quidni ftatuamus elTe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: quum n®’

modo id Scripcurat teftimonio probari nonpd' fit, fed difertis Scripturx iiiterdidis exerapl'* aduerfetur? Iniquitatis myfterium fuo etiJ” iaci tempore, conquerebatur Apoftolus.Teml*’ ris progrelTu in Ecclcfiam multos errores iuf pfiffe , ecquisfobrius negabic: amp;nbsp;fiquid in Ai”'' quitatis fcriptis reperict vel nonó-üo-jijüjf fentaneum fan« dodrin«, vel penitus repugi^®’ cur non errorem,id appcllabit?

meis fed Augtiftini verbis vtar; Name arbitriff iegilibros tnos ■ueUeitrnquam Prophttaium runiide quorum Çcript/s quod omni errore careant, re ncfarium efl. .Abfit hoc à pia humilitate, temetipfo cogitatione.ln illo autem aduerfus Vigi'j’ tium Iibro non modo modeftiæ ( vt vir doäl“' t.

fimus Augufto aic)fed veritatis limites Hieronf mum excelftfle, fobris mentis Ledor videt.

bis qiiidem eft facrofandum fepulcrorum i®*' fed ita(vt iiiquit Ambrofius ) nediutiusinbari»''^'}^ tnortq/t,Jed quantum efl offlcij tUu dej eramus-doluin cadauerafiue leliquixconduntutl»^’ lü

lisjtertç deponuntur,deftlnato ad pium neceffa* ïiûmque hune vfumloco , quem felici vocabulo Coewffen«»» quafi requietis locum fiue cubile,Ec-clefia appellauit. Tædet mepudctque ptofeftô factç Antiquitatis næuos detegi.Hieronymi pie-tatem eruditionémque cum primis admitor; at quum Veritatis defenfio omnium hominum au-toritati longé anteponenda fit,imo fi Angelus de

cœlo aliud Euangelium docuerit gt;nbsp;qmum iubeat effe anathema Apoftolus? quldniPattum nxuos damnemu5,tum veto maxime quum veritatis iu-rati hoftes côtra veritaté illis abutuntur?Petinde acfiebtioli homines amp;nbsp;libidinofi,optimorû viro-rû Noachi amp;nbsp;Dauidis exempla ad ebrietatis adul tetiique excufationé ptxtexerent, vtriufque cul-pam àScriptura notamlibertimè damnatemus.

Prima igitut hxc fit tefponfio, nihil fuilTe cau-fscut Hieronymus aduetlus Vigilantium tanto impetuinuehetetur’quod ilium morem zeli prç-textuinEcclefiis fenfim iïtepentem,reliquiaruin Sanftotumvuorum vafculis condendatum,lin-

teisfericifquecircumdandarum ofeulis ado-randarum, ceteorum denique ad Sanédorum me

rnotlas fiue fepulcta accendendotum , peticulo-F i fum effe iudicaret. id enimieptehendit Hierony 'P mus amp;nbsp;fine ScripturaSe contra Scripturam.Non vanumautemfuiffe Vigilantijmetum , euentus demonfivauif. quum fœdx fuperftitionis fernen

% àbonis vitis nihil tale cogitantibus iaélum.Sa-tw, Antichtifti opéra mitum in modumpropa-garitjdonecfufteédisin Del locum optimorum

'^Lyltotum idoUs horrendæ aboipinationis moles excteuit.Quicquid enim totus Mûdus acclamer,

Hieronymi confequutionem : Apoftoli uerent J pro hominibus orabant. Multo iggt;f; magisjpoftquam mortui funt. Perindc eniw^*' ac ii concluderetjApoftolorum animx viuunf’ cœlo,corpora dormiunc in tena.Ipforum igi^ corporaadhuc loquuntur,fcribunt aguntqu'^' quid agebant antequam morerentiir.ConcioU*' bantur,fcribebant.Ergoamp; concionanturamp;(lt;^ buntetiamnum in cœlo. Ecquis non vidett»’ ftropham^^TDm/^uor? Vtenim morsavitsl*' todifcrimine differtjita viuentium mortuotn’’ aftiones iifdem difcriminibus diftinguntur. rant alij pro aliis fideles, dum in bac vita verf’’ tur,quia communi neceffitate vitae inter fe c’* tinetur,amp; obeunda funt vocationum munia,«!*’ omnia non cadunt in mortuosj amp;nbsp;vitaamp;V’’' muneribus plané defunólos.

TertiajHayum malafide exfcripfilfeHietoi'f rnianum teftimonium,quod non modo decerp' fed etiam miferè difcerpit, tefielas impude”’' cxtricans,quemadmoduni èloci collationep’’ fpicuum eft.

Qiiatta,Hoc quoque Hieronymi teftimoni’ Pontificio idolo quod Hayus tuetur,deSanß* rum reliquiis adorandis, petfpicue repugn”*^ Negat difertis verbis Hieronymus, vt maxi®’; abfurdum , Sanólorum reliquias cfte adorafl*'’ ■ Pontificij illas impenfc adorant, ecquid eft Adorare,quàm idfacere quod illi in hocS*' nerefaciunt : Elexis genibus ad ilia fupplir:’’* preces fundere , auxilium amp;nbsp;remedium petf'^ Cornicum oculos configisjHay, fi hocneg^ Negat Hieronymus cereos in Ecclefiis inter’’ accendi, fed nodlu tantum vt nodis tenebrïquot; liquo folatio temperentur: atveftra fanacct’'J data luce enjicantjVtcæcos elTc conftetcos^/

lt;1 imperitix vel mulievum religiofarum fimplicica* ƒ tihoc condonandum efle. Cur igitur omnibus omnium ordinumhominibus cereos accenditis, maiotumque gentium familias maioribus cereis ƒ tanquam dignioribus ftemmatis vulcis efleillu-if' ftriores.imperitix nimiium ( fi Hieronymum au-igt; dimus)aut muliebris fimplicitatis infamianotio l* resfCut denique iuuentutem ad capeffendum e-ruditionis lumen fidei veftrae concreditam jhis

!gt;' aufpiciis inauguratis j vt cxreorum faculis tan-quam veneficorum t3Edis(quemadmodu in Phar-

d tnaceutria poetae memotant)fafcinatam,8c cæci-jf tatietiotlque deftinatam, veftris artibus plane / cæcâmamandetis domum?

ii( hanc effe Hieronymi magni alioqui viti paleam veritatisignecomburendamjSt cam tarnen Rolf mançmetetricis prçftigiisfupta modùm audä, fi foedóque lel'uitarum fafcino in dies magis ac magis impudentet augeti, vt eos fallant qui vo-

Atqve hæc quidem ab Hayanorum'Tcv;p5lt;igt;v Sc cauillorum quifquilias fatis fupétque : quum nihil tefpondete ad has nugas tarn importune affûtas, 8c in rei quidem primariae fummo filen-tio, effet oppottunè Sc commode tefpondete. Hanc tarnen operam lefuitarum zelo placuit na-uateamp;ftwiyâ'iiiuifjVt opetis fupererogatorij mcri-tum 8c mercedem mihi Pontifex nimirum décernât .

Tu veto, erudite 8c folets Hay, paleam Ttaf-fubftantiationis cui ego quoque ignem fubmi-fetam, curnonetipis ab igncîHîc plané ftupes-. Vis camjcredojçomburi, 8c tu« filentio fatcri di

ijc I. Qvæst.' TERTIA Pars» gnamefleqiiæin nihilum tranffubGantietuf' lu confultiù? totam hanc traftatione«* in alium locum retulifti. DeiU^ jgitpr nos fuo loco videbitnus.

SVPERlORIS RESPON-fionis m^«p7Âtnc»,id eft vberior accu-ratiorque explicatio, caque duplex. Prima quidem JtstiaondGot?!»«, oft.cn-dens qualis quanta fit illaEcclefiç ;iutoritas,Verbo Dei à nobis defini-ta;altera a!Îtt(ntdtotç»tgt;i,ea diluens qux 80 vniuerfæ huic veritati folent op-poni , Sô proptiè in bis lefuitarutn affertionibus obiiciuntur.

Hlt;i»c vltintAm ReJ^onßonis partem ejua aâ ^aßionis accuratiorem notitiAm ma~ aime conducit, e priori libello meo Le-^6r rec0g»ofeat, ne aHum agam : ejuia adeumnibil rejpondet maticis obßeruatiuncuUs totm occupa-tut jßeuti ex ipfa leciione perjpicuü efi.

ÇiwmZeptiiæ lexeis compofix^vt teßerulx ozm-JjSed fuo modO) fua. Ctrrè ficum alla tibi

Bona verba, quæfo.mî Latinator! non eniffl^ tu afinus es,ego fum piftrino aptus. Num Cice-ronemin piftrinum amandabis, quod dixeiii' failli fin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8e , l^erbu gt;'

fttiii'verquot; gentemprofri/s tSrfuts. amp;e, Expendere opertet quid borû.vei- quehabeatfuii Num Terentium,SK;«£/«^„c«i(ij(/ ^‘‘^Saus“‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nquot;®

Catullum,S«w cuique attributus eflerroii Num cb* riffimos Iurifconfultos,apud quos hæfunt vfiU' tæ formulae,Suihcrcdcs amp;nbsp;necefldrq. amp;e,Suiiuris, foteßitisgt; Num denique ipfum Grcgorium W gnumpontificem, vel ipfum Gratianumquihxc illius verba in canonem retulit, ^deius veroair {libitum vir funs accede) e non debet, quoufquc qui ffgd' tiir,abla£letHr. eadem enim figura dixit, qua 5»«! /,,egt;er.Hoc ergo,Iefuita,piftritium maxime capal elfe debuit, ad quod omnes omnium ordinuffl horaines funt amandandi.Neque te pudet impæ dentiæ amp;nbsp;infeitiæ tuæ ? Dixeram e^o,P'triqiu,il' eflit^erboiàr Ecclcfla tribuenda quidem erat aiitorittii fedfue modo,fua. id eft propria amp;nbsp;légitima , ex iis gradibus quosantea defcripfi. Suo modo,fot’ mula eft dicendi in feholis trita-S/«!» autem autr ritatem Ecclefiç tribuendam dixi,id eft propriaiii, Iegitimam,germanam,quæ ei quadret amp;nbsp;conue-niat.Quidnam hîc eft, Ariftarche,eruditisaut)' bus infolens ƒ Vallæ aures certè non reformido) neque procacitatt in tuam. Hæc fi legerer ValU non latinætantîim linguae, fed veritatis pevitus, (quemadmodum ipùusfcriptateftantur) fie de

tepronuntiaref.Eft Hayus in difputando fuus; quot;nbsp;res prsEtermittit,in verbis carpendis ridicule eu- “ riofus ; at ex totadifputatione perlpicuum eft,“ fuomet ilium more prxcipitem ire: quippe qui“ rerûimperitus, nihil habeat quod rebus oppo-nat,8r expugnari non poffit veritas. Quod fi ego

I réntnequidnam ego intelligetemî An te more tuo nugati ,finapiculis vetborum confeftandis imperitèoccupatumî an te impurum amp;nbsp;brutum

f. Apoftatam , S num, id eft porcorum in morem,ad jj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cœnivolutabrum turpiter immergi gt;nbsp;vt fenftis

Cuperetn vtnohts apenres vernacul£lt;^ dame fiicx nebü prorfat tneognttas ant^ tnftditu .pag.iii

P Vernaculx 8c domeftiex vobis attis infidias hxc difputatio patefecit, infinitas quidem illas» jü arte».

** ScauitisSophiftices veftrx commends, 8c tua, Hay,vetfuda : atvtvarie difperlas vno quafiob-tutu eas peruidere Leftor poffit, ad libri iftius calcem illatum commentatium apponam.

J Peffimumverb ignorantix genus eft , animi lethargia,qua laborant illi qui dicunt,N/(»j amp;nos

140 I. Qy*ST. TERTIA PaRïJ • tu minus falies veritatem, aut Deum veritatii j fuæ vindicem.

TVo/ maximopere montre debet ne velirisni' git t^uoi Scriptnrji tefltmontie confirmare con/tmi-m,contraEcclefi/t décrétafidem habeamm-.tjiii«* (j;‘DAmon ex Scriptttrit tmpietatem Domino fnadere contendent..ç^c. Pag.ui.

lefuita dignum , Hay, argumentum: ,e Diabolus abufus eftScriptura aduerfus Chriftü' ,c Ergo non eft vtendum Scriptura.vel certèiChri-,c ftus male vftis eftScriptura aduerfus Diabolum. Vfus ab abufu diftinguendus eft : neque idcirco culpandum eft vinum, quod vino ebrij abutan-tur.Verum hac de re amp;nbsp;dixi copiole in tertio A® tilefuita quern Scoticis,id eft n'.rtnnSt tuis quj-ftionibus oppqfui,amp; infra dicendum erit fuo loco. At tibi placent mirumin modum diuortia amp;nbsp;repetitiones.

tu Rhetor magnißeus es,dicens quam ma gnificalSe^/ nönnefaptentiutfecifl'es/fiz'erßone^ contentus eßet communi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iKttKn^

Petes fubÇtdMm,e^uum etiam ipfe atablns,lt;^uem vmtm alt(]uando coifmum verpiom foies antepo-nere,prlt;iclara non magnifie a, vt tu,interpretetur. Pag. III.

At tu minus elles inlîpiés,fi de re tibi incognita tam audafter non loqueris. Vocem Hebræam nnaaa idcirco malui vettere , Magnifica, quod Magnifi-earn fie interpretatus fit Lucas , commodus pro-il' •

recto interpres, nam vertit qux voxpr.«-fiat'ifinegloriofi vocabulis non reôtè exprimitur,vt norunt vel mediocriter in Gracca lingua exerci-tati. VoxetiarnHebraea gloriac magnitudinem fi-pondus repræfentat, n33. nam amp;grauitatem

Se itnmenfum gloriam fignificaf. vt fit fencentia, Mihil no honorificentiflîmum de te praedicatur.

Non video e/uorfum has duos Scripture fenten tias nohis obttciai,mfivelis Chriflt Ecclefiam fa-Gam efie meretrtcem:ejuodfi fentis , plane tmptns indtgntts es,ejui in Chrtfttanis nurnereris. Ac-etpe fiententid verboram Ifati ex D. Elierom/mi commentariis. Miratur Ifaias fpiritu quôd ci-uitas quæ quondam fidclis fuit, vel fidelitim receptaculum,fubitô fafla fit meretrix; quod quidem -. 8c in Ifaiæ remporibus intelligi po-teft. Sententiaergo Ifaiis, de Chrifli E,cclefia tn~ telligtnonpoteft, Pag.lli.8c iii.

Terfpicua Id videres,Hay,n)fite vitro obcoecares;écqillt; diftinftio enim eft in verbis meis nifi à ce affeôlaca dubiu-pbiluamp;'in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habe, quandoquidem tuam cïci;

tacem fateris. Bifariani àte peccari dicebam.Pi* nYuta''o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ «î'ium Ecck'

ui°s tenquot; nomine, Papatum veteratoriè fubinducebas, bris. Deinde ,quum infinitam quandam autoritatem Ecclefîæ aflingebas, vt de Verbo Dei pro fuoar bitrio ftatueret, quidnam videlicet habendum fît pro Verbo Dei, amp;nbsp;quænam fît vera illius fen-tentia ; acproiiide quum Verbum Dei Ecclefiï fubiiciebas. Dixi igiturprimùm omnium défi-niendam effe Ecclefiam, quum conftet veramEc clefîam maximis næuis aliquando laboraie, ternâmque illam vifîbilis Ecclefiæ faciemcoffl' mutari.ldeo vt varias viciffîtudines oftenderefl quibus Ecclefîa vifîbilis percellitur ,adduxiduo teftimonia Scripturæ quædc illis mutationibus concionantur.Vnum enim ,EccIefîæ fingularew dignitatem autoritatcmque lucuicnter docet;al tecum verójhorribiles mutationes quæ in Ecck' liam caduntjgraphicè depingit.

Il's A autem Ecclefîa inuifibilis, eledorum cœtusjnunquam mutatur? at vifîbilis amp;nbsp;extcriot quæ hypocritas cum fidclibus .permixtos habet, (quemadmodum diximusfuo loco) variis mutationibus obnoxia eft ; quemadmodum teftantut facræhiftoriæ.

Hanc efle veraiTi germanamque Efaiïfenten-tiam,illa quoque Hieronymi qiiam profers, in-terpretatio peripicuè teftatur. Efaiæ enim tem-poribus Ecclefîam valdè fuiffe corrtiptam exva-riis jpfitis qtierelis apparettat eo tempore quum Chii-

Chriftus in has terras venir vt Redemptionis no ftræmyfteriumimpleret.qualis erat miferxEc-clefiaEftatusamp; facies? Reótè igitur vltimumil-lud tempus notât Hieronymus, quemadmodum etiamfueratàlacobopatriarcha, amp;nbsp;ab ipfo E-faiaprænuntiatum.

Quàm igitur,crafla eft amp;nbsp;impura imperitia tua, magne Theologe,qui arbitraris Chrifti Ec- 1 clefiamEfaiæ tempore non extitilfe? Eccuius ergo? Vna fuit poft natos homines, eft amp;nbsp;erit Ec-Abfiird» clefia;amp;,Patresin eodem Chriftobaptizati funt, lefuitica. eandemefcam, eundum potum fpiritualem ha-buerant,eiu(dem verbi eorundemque Sacramen totuni duólu atque aufpicio ad eandem immorta hsvitxhæreditatemafpirarunt. Tu vcró,Magi-fter in Ifrael, vel turpiter ignoras, vel federate negas axioma Chriftianiim ipfis pueris notum,amp; Ecclefix verum elogium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

^0«/ attinet ad -verba ilia Pfalmi, Quam raagnifica de te dicuntur Ciuitas Y)z\,D.Hte ^enyrnw de Chrtßt Eeclefia diPla effe exiflmat, fed -vtdemtu deHierttfalemDautdem loejuutam e]fe,confiée ex bis dnahus Scriptura fententtif,ca-pttonem 'a dt^lo fecundum ejuid ad dtclumfimpli~ Citer.doce -vtra ex his duahtisfententiis in ciuita-tem Hierofolynatanam fecundum ^utd,conueniat (ß vtrafimpliciter. Pag.iii.

Galat ^. Apoftolus; qui tarnen rl/jù cty(a,id eft fublime'”' p.. coeleftem,dirtinguic,tówfi'w^jid eft ab ear icdellx‘ nunc eft,externa , vifibilis , hypocritascuwF typus. permixtos habés.Ita in allegorico illo (vt

Apoftolus)dicendi generc,Hierufalem Si fta dicuntursvviaxy.wafamp;r vniuocè pro eôdeffl'' Jegoriam eiiim vcritati avçpz^t'i', id eft refpoi’*'^ re Paulus ibidem docet. At geminam eiufd®^ Ecclefix faciem Si notionem diftinguendan''' fe, è fuperiori dodrina perfpicuum eft. Bis coiiftitutis,quando ito vis,Hay,oftendo veftf*'' illam captionem fiue fallaciam à Vicie quid ad diClum fimplicito'.Si ft doceri potes,vtroj’^ doceo te quoniodo hxc amp;nbsp;Hierofolymitanï *■' uitati amp;nbsp;Ecelefix petxquè conueniant,vt cis confentaneum eft.

Hierufalein vocatur ciuiras Dci,amp; ne de®*^ nibus fiue acdificiis id tantum viderctur dicii , ipfo populo cuius Deus fit Deus, exponit ptura.Sacerdotes Si Pharifæi vt Ecclefiçextf'J’’ primores amp;nbsp;antiftites, vt veri Aaronis {'uccef'®quot; res,idfimpliciter interpretabancur de fe,èqquot;’” rum ore legem exquiri iulferat Dominus ; amp;

• Ecclefiar indices folo nomine fibi volebant c'*' di,dum fua commenta obtrudcrent; Chriftu®’’ tem,quôd iplorum commentis Si tradition^’’’ aduerfarctur,vt Legis Si Ecclcfix hoftempt^p quebaiitur.Ita vocantur .Acd.ficaiites, licet lapi*' fundament! reprobauerint. Pharifaei igiturdtiiquot; Chriftum oppugnarent, ludebant hoc gen®'* fallaciæ,amp; hoc nomine ftruebant infidias vd'' rati? quum non fimpliciter amp;nbsp;abfolutèeffent®'’ ftodes Ecclefii',auc Legis interprètes, fed quai® nus fe Chrifto fubmiticbant vnico Eccleuï ®®’ piti amp;nbsp;paftori, Legémque ë Lege amp;nbsp;J^roph®''’ iute-quot;pretabantur.Éafdem eiufdeniplane infid’’’

Papatus,eôdem Ecclefix nomine, lefuitis adml-niftris, qui Scripturx deEcclefîx dignitate elo-giacrepant ; amp;nbsp;quum Ecclefia vocetur mater fi-delium,columna amp;nbsp;firmamcntuin veritatis , di-âitant,Ecclefîam ftatuere de rebus fidei, legéP que diétare confcientiis. At ilia de Ecclefis autoritäre dida non debent aut poffunt intelligi fiinplicitet Sc abfolutè, quafi folùmEcclefix nomen fit fatisjfed fecundum quid, Vt nimirum vè-raEcclefia primïlm agnofcatur veris notis fuis definita .■amp; verat etiamillius Ecclefiac autoritas circumfcribatur,vt vera videlicet Ecclefia iudi-cetderebusfidci èdodrinafideijid eft c Vevbo Dei. Eodemdololudebat Satan aduerfusChri-ftum.Deiice deorßtm, namfcriptum efl,^ia An gtlistnisnnxndnbitde tc-,amp; ipfi to lient te in manui. Hoc cftveruin fecundum quid, quatenus videlicet viasnoflras, idcft vocationem noftram feqiie-mur. idcitco parent! veftro Logicç veftrç archi-tefto tefpondit Chriftus, Now tentabu Dominum twfww'.ficquoque vobis refpondebimus, Definita „ vetam veris fuis notis Ecclefîam : illius autori- ,, tatemVerbo Dei circumfcribiteitunc verb earn „ ampledemur, earn colemus, el nos vt matri ob- « j fequentiffimi fill) nos fubmittemus. Habes argument! noftriaduetfusdecipulasveftras ndba-o'flU'àte expeditam.

iji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k. j.

Si nouîf enortbus Chriftt Fcclcfiamnouibiif*'’ fies tnßcere non ceß'ant, Qwim vero noua decf^' ta, condamur , (^ua errores condemnant, et res omnibus explicatas proponunt: non proptif’^ noua fides in Chriflt Ecclefiam inducitur.fiâ f®' trouerfia defidei rebusfedantur. Pag.m.

d‘umv^- Petisprincipium.amp;abfoluci illiiis dolituii”' lût loqui fidiaspergis ftruere:neque fentis trita effe linguam cix illius tu3c veftigia? Qui ad Ecclefi» gubeU”’ balbutiai fedent,non debent (ilere, dum erroresi«' feminant hætetici, Si filerenc,eirenc canes miiH’ amp;nbsp;importüni illius filentij pœnas DeusabipI'* expofeeret. Quumetiam noua décréta condüH' tur, quibus noui errores refelluntur amp;nbsp;conde®' nantur , réique fidei explicaciùs proponuntuf non propterea noua fides in Ecclefiam inditci' tur,fedvttus amp;nbsp;veradodrinaaduerfuserror«’ recens natos defendKur,8c controiierfix propt«' religionem cxcitatæ fedantur. Quorlum ver» hæcîTunoftra inculcas. hacceniin funtnoftrgt;i hæc noftris verbis explicafti. Venim non arbb traris nobis patere tuos dolos ? Explica igitu« quidnam fit Ecclefia.quinam amp;e quomodo ad Et' clefiae gubernaculnm fedent:ecquos voces hare-ticos,ecquam vel veteré vel noiiam dodrinani' Atleluiticæ Logices validijfimum argumentum eft ab Homonymia : ficuti Theologisc lefuiticï demonftratio eft,Pfeudonyinia.

T aniem Eccleßam ïn üràmtm re Aigu, ejuum tpfamliiinpliciter -veritatis cußoAem nbsp;nbsp;mierpre-

InA^LorMUt t^uafiro-verarchgtone ßiperßttionem colit, ßtfeeundit f vt tu lotjueris J cußos •ventatii Ommu tjtiA VOS Calitintant in vetert E cflamento i nbsp;nbsp;probattsyConßerttans.I nterpretandi ejuot^ue rnunus

ets, credo,ludists non negubts. num exTerenttOi ' nbsp;Cicerone,Csifare,Dernoslhene,j4 eßcbpie,Xeno~

^bonte,Platane, ethntcis homtntbus Lattni Gra-ilf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßrmoms cognitionemhaurimHs , vtßacras

ligemiam ex Rabbtnorum Q’XJi'tt) wo-f petcre. irnb (jrecondttos ßenßus citmChrtfltitnaßde nanre-^ pugnantes. Quare [udsorum S')nagoga eritße-cundam cjutd facrarnm Uterarti »«tcrprej.Pag.u^

PcTçitHayus ludere prstftig’ùs fuis', vt óften-dit ludxorum Synagogam pet3t(\uè ac Eccle-fiam Dei effc cuftodem amp;nbsp;intctpretem vetitatis-qubd 8c vetetisTeftamenti codicem conferueti 8c inteWigendiScripturas tationem 8c in verbis 8c in rebus fumminiftrct. \d autem idcirco di-cit vt oftcndat me Ecdefijm redigere in otdi-nem.De quo lefuitifmo mox videto at nunc

Kefpondeo,Dup\ici faUacia Hay um ludiBcari veritatcmjVîo'ï'onymix 8c Accidentas : dum res

Homony m iæ dolus in eo cd,quod illud*!'' cendi genus, Cuflodcmó' interfrctem effeverittl'^’' Chriftianx Ecclefixamp; rebellium ludxorumS)'' catur cu- quot;^gogx perxquè tribiiat, propteröuo/o^D'zoiwi'l*' ftosamp;in- Idem quidem titulus vtrique tribui potcft:^ lerpresve tarn vario difcrimine,quanto Ecclefia Chrifti’i’’ lititis. ludxoruin Synagoga diftat.Quidnam igitur^'’ Cuflodem amp;■ intcrpretem rjyct;cr/tate,primümonii'»*

Apoftolus hoc fidcli ludxorum Ecclefiï tri; buit ptiuilegium, quod Dei veritas ipfiusfidci tanquam depofitarix fit commendata. funtenini hxcipfius verba, Oti ^çtsCSnaay 'z»Aojlt;(tT»0*’: rTiin’i Timotheum alloquens, 0 Timothee, JO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(pÓAet^oi', depofitum ferita, veritsf’

nimirum tux fidei commilfx. Hac autcm fig»'.’ nihil potuit dici luculentius. ficuti enim res boni viri fidei committitiir, non vt quidpiam'quot; jpfa immutet, fed vt earn bona fide fartamit' élamque tueatur:8c furtum eft plané facrilegnquot;’’ Depofiti interuerfio fine immutatio ; fic Dcu’ Verbi fui tabulas Ecclefiæ fux fidei cominiftil hac lege vt facrofanitum ilium thefaurum optima fide cuftodiat, nihil vt in eo immutet,nil’ll addat de fuo. Sic è Scripturx verbis Eccleiiai” vocaui Cuflodem NetKKii'.Intetfretem autem, quod ita veritatem cuftodiat vt amp;nbsp;eum intelligat,««-dat,interpretetur,illuftret, propager, ad poftet'-tatem tranfinittat. Hadenus Ecclefiam appclh-uit Apoftolus Ç-ÔAO1' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tgt;if à,Kii^eîii(‘ i‘i^''

firmamentum amp;nbsp;columnam veritatis : non quo« ea initat ur Veritas,fed quod ipfa Veritate i^n^ ten, ca mfidelicer confcruet,interprctetur, fitüs autibut

autlbus animlfque deponat, aduetfus hominum f nbsp;nbsp;vanitatein defendat, vt fofpes fit amp;nbsp;incommiita-

bileperomnesmundi confufiones factum illud 1'' veritatis depolicum. Sic me veto meuni illud Secuiiditm quid, quod mihi pet ptobtiim, Hay, ob-jeftasjfatislimitaire eruditi vident.

Quomodó veto tebellium ludxotum Syna-q^nï vti V gogaadulteta amp;nbsp;repudi3ta,hos titulos fetet,? O Inas è iquot;* «anitwf cettè amp;nbsp;imptopriè. Cuftodit enim ilia

Veteris inftrumenti codicem, non vt docttinam p,is ad 1'’ qux in eo continetur , credat amp;nbsp;amet, ( quum r.os te-f Chtiftum Legis finemfummoodioptofequatur) fed tanquam feruus veftibulatius aedes fiue the-

If' rægrannnaticè,réfquc hiftoricè intetptetatur, in rebus cæca,return cotticem cqnfeftatur, id eft 1^, velame cotdi impolitum eft, videndo non videt, incraffatum eft 8c infatuatum eius cor, Legis li-ii* nbsp;nbsp;bri funt illi claufi 8c obfetati,verba deniq', legit,

ti’ Duplicem autem elfe interpretationis ratio- Duplex f nem,notumeft,Verbotum Return, Vetbotum

I* quendi magifter ; Return autem cognitione fua-D* rumvnaquxquefcientia fuppeditat.Ecclefia igi-ii’ nbsp;nbsp;tut vt Dei fui voluntatem in ipfiusVerbo expref-

fam notit, vocum notitiam hautitè linguarutn r vfu quibus Ptophetae 8c Apoftoli, Verbi illius fetibx ,illam Dei voluntatem literis commcn-àquot; datant,Ita ait Auguftinus,vt veterum librotum (ides de Hebrxis voluminibus examinanda eft, d' ita nouotum veritas Gtseci fetmonis normam de fidetat.Qubd autem Chtiftianae antiquitatis bo-£gt;' na pars latine loquuta eft 8c fetipfit, idcirco harfi ii’ linguarum cognitionem ab illorum magiftris nos hautiraus. At return fuarum cognitionem Ec k. iij.

défia num èPlatone, Ariftotele, Cicerone, terifque ethnicis fcriptoribiis : num è TalniU‘’' amp;nbsp;Cabbala Iiidaforum,lefuita , mutuabitur : ” potiusrerum fuarum certain folidâinquecogi’'quot; tionem è fuæ Theologix penu falutariter depf®* met? Vtduplicein igitur rerum facrarumc®' ftodiamjitainterpretationem eruditus LeèlotV' det,quam quum Homonymiæ inuolucris conf“’ ditSophiftj , liberam ciim ferua, heredemc''quot;' peregrina, caftam Sponfam cum adultéra cquot;®' mifceijs.

Itaqiie Homonymiam comitatur Accide*' ris dolus tperinde ac fi veftibulatio feruoPf*' tor jedes fiue thefauruin heredis addiceretiqu^ illarum rerum fit cufiosiaut Homerus, Anactco» Terentius, Catullus jfint commodi interpreted Scripturae.quöd illi Græcam lingua, hi Latinaf optime tenuerint , aut Plato amp;nbsp;Ariftoteles )lgt;’‘ adoptädi iudices idonei rerum Theologicarufl’ qiiod Metaphyficen ( quam Theologiam appe^' tnfigoh lant)fubtiliffimè cradariat. Abi igitur,Sophiü*'

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad adulteram illam ludÇ*’quot;

rum Synagogam,quam Chriftianac EcclefiiWi' fphemarum tuarum fallaciarum fucis vis Sc fcitofilios Ecclefiae matrem à feiua nolle Ji'i gnofcere; VC illam propriè amp;nbsp;vete cuftodem terpretémque veritatis ampledantur,hancfae(* quidem illa nomina iaólatern, fed illis impudîquot;* ter abutentem totis animis execrentur; amp;nbsp;tua®’ perdite amp;nbsp;federate nebulo.audaciam amp;nbsp;protêt' uiam , qui przfriôla fronte facra profanis miftf' re fus deque habes,deceftantur.

Quidnam veto tibi eft,magne Theologe, tlcfiaminoidinemredigeren Vilne earnfineordineV’ garifCertè Ct omnia debent ordine fieri in Ecd* fia Dei,(vtinquic Apofiolus)perfpicuum profe-ótücft

De VERA EcCL. AVTORITATE. I51

, ôo eftjObedire Verbo Dei,fide illius cuftodita, amp;nbsp;getmana fenteiitia fideliter feruatajcffe caput

' illius ordinis,fine qua ftare Ecclefia non poteft.

li* 1

U-! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HA Y VS.

I; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eccleßa non fetun^itur à Chnfio.Knde inanis

eß tllatua cautllatioß^ztY'^ de veiitatc fta tuit, vt illud plane lit verum amp;nbsp;rcôtnm ipfa cxfc conftituerit. Aâeflenim perpétua Eccleßit * Spmtw ßanÜM. ^^are non tni/iui reUe' in fe~ diiniit ßdet aut morum controuerßin , Eccleßa tampoteÜDfurpare Apofioltmm tllud J Vifum eft Spiritui faniSo amp;nbsp;nobis. Pag.iß.

»■gt;

‘'l H

’’1

J-m

!• '

■fl lî

Eft fallacia Compefitionii vel potiiTS confufionis. eaenim confundis qux funt diftinguenda. Vera Ecclefia, nimitum Ecclefia ficutinon feiungitur à Chri- dû fequi^ fto, ac proinde ipfius vocem audit, ita nihil agit ex arbitio fuo; fed vocem peregrinideteftatur, SponfiSc Redemptoris fuivoci tota acquiefcit, ab eius mandatis ne latum quidena vnguem di-fceditvnquam. Athypoctitx amp;nbsp;Pfeudoptophe-tx ill Ecclefia fedentes eiûfque nomine abuten-teSjdoftrinas peregrinas amp;nbsp;mendaciapto libidi-necorrupti iudicij fuiinttudunt,fpccievetica-tis.ïu verb,Hay,Ecclefix nomine,quos libet fal-fosDottotes induces-.nobifque deintegro repe-tendumetitdifputationisantegreffç principium vt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuis nugis indulgeainus’ Diftinguc

igiturveramEcclefiam à nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ementita

Ecclefia,Si vetutn eritjSpiritum fandum perpe-tubadelïeEcclefix fuxtteÄus quoque erit vliis illius foitnulx Apoftolicx , k'i^um ejl Spiritulfitiiclo

adelt Spi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quum Papatus( quantùm infeeftjî

ritut Dci- ueitat, Diabolorumdoólrinis in eiuslocumlu’* óiisjdicat, efl Sauna amp;nbsp;nobis : amp;nbsp;veta d'* amp;c Categorica enuntiatio.

h£C vif Ecclefiam ex indtibitata vérité verum afalfo diiudicare.Si extra Scripturam('lt;^ VOS vultis ) nulla esî vlanè homini Chriflt/gt;''' necejfarta Veritas,ejutd opus efl nouam hanc ^ulam, vera à falfls dflinguendi, nobù tradi'f^^’ Pag. iB.

i.loan.4, loannes xc^'poniet,T)ilecii,necuiuisfluitui Examen le,fedpiobate fliritusan ex Veo ßnt. nam multi ■ fiephetaveneruntinmundum. Quamuisergo exit’ Scripturam nulla lit falutaris dodrina, illius f' ; men examen inftituendum eft, vt amp;nbsp;vera confit' ' metut dodhina, amp;nbsp;falfa rcfejlatur. idcirco an)'’'. uenda eft illa régula liue amuffis Veritatis,vt«' ploretur an id quod è Scriptura depromiturj fi' ipfîus principiis(WÄÄo;gt;ay amp;nbsp;confentaneum. H't^ maximus eft amp;nbsp;plané necelTarius vfus illius BS' gulae ad diiudicandam veritatem à me notatsgt;

De VERA Ecct. AVTORITATE.' Iß . tancM, ex tfifis Scriptures necejfarto ejj'e dttudi-j, candastconcludam, non omma,cjuibM ^dem ha-j bemusdn Scriptures reperire. nam hés cüfentaneii, jJ) e^uutn-venfimtliafint ,fidcm vefirane Setiam ! adtungerefué^icor.Va^-ï\^-

Ego veto,Hayjnon tantum fiifpicor,fed credo tenefeirequid dicas. quodenim verum eft,non efttantumverifimile.vttuais.Doftrina Scriptu rsóxo^if Si; con(entanca,exfidei analogta enu-cleatiùscopiofiûfque explicanda,quidni fit vera, quumiifdemptincipüsinnitatur,^ Verum quum hacderefupraegetim copiofè, neque æquutn eft me tibi tam fspe indulgere , hoc tantùm di-cam:Veram amp;nbsp;falutarem doftrinam è Scripturæ ptincipiis propagatam, no minus ad Scripturam quàmformaliaipfius, vt loquuntur,teftimonii pertinete,etiamfi totidem verbis inScriptura m» nimècotnpetiatur ; quum non modo ex eodem. fonte manet,fed eâdemquoque fit fubftdntia amp;: veritas, neque poffimus vna elfe veritas,ne ve-ntatesQuafdam (vt lefuiticè loqueretis') infalu- .. , tisnolitx doctnnœ imaginemut. Exempheau- expika-fa. Quïcunquepijamp; orthodox! Ecclefiæ Patres tio sed-aduerfus Arianos de trinitate piè amp;nbsp;verc feri- P^^ pfetunr,difcrtis quidem verbis in Scriptura non reperiuntur.écquistarnen fanus neget illamdo- minifte-ftrinam Scriptureconfentaneam, ad Scripturam lion 'ertinere? Perinde eft omnino ac fi quis di-cat,f[quam è fontis fcaturiginc per tiuulos fecû-doalucoraanantem , non elfe veram fed verifi-

! milem aquamfontis, neque in fonte reperiri, I Nam fatcafmum ilium tuum fine virulentum

fiue vinolentum, fic refellic Veritss : feólamlefuitarum ad Diabolum mendacij P’j treiH, non tantum verifimiliter, fed veriÛ“quot; refcvri.

Perappofitè. fc enim loquitiir Scriptural jnftituti fermonis ratio id poftulabat. Ct''* quum explicanda effet Ecclefiæ autoritas j Mattimo poterat aptiùs reprxfentari quàm ScripturïVfÇ' ni) lîinile bisjtjuæ facram illamconiunélionem qiis nol’'* adhibitü cuiïi Chrifto intercedit, matrimoriij fimili^”' ChiIftTca nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftus,ftcloanncs,(ic Paulus loqiiii'’

Ecclefia tur.Huiuÿ facri matrimonij extant luculentïlt;l^' fua coniü fcriptiones in Pfalmis,amp; in Catico Canticoi’^'*’' r-pr^fcn - Chriftuseft fponfus,Ecclefîa eft fponfatac pr»'quot;' tanduM. deilleimperat autoritäre mar it ali, hxc obre'”' pcrac vxorio obfequio. Suo tarnen modo Ecd'' fia imperat, vt illorura nimirum mater quotuquot;', Deus eft pater : haöenus verb, ne contra maP** voluntatem amp;nbsp;mandatum, non modo fuis iijj' peretquicquam, fed ne fine diferto quidemi;' lius mandato, è Sponfi fui Vetbo leges fuis in')'' cens quæ funt rarac,quatenusêChrifti vetboc’’ formatur;Ecquid dici potuit aptius aut illufttiuS ad Ecclefiæ autoritärem defctibendam ?

Tu verô,Hay,pro more inftitutoque tuo app®' fitiôïmc, rc primat ia prxtermjfla gt;nbsp;ad peregriquot;’ diuoiti*

De VERA Ecct, AVTORITATE. I^J diuortia elaberis ; amp;nbsp;, vt olim Protagorx aicbac Socrates,Si/jATKfiov auhv àJïiyci'^^mpz^^^is', Quorfum ehim de matrimonij amp;nbsp;virginitatis comparatione hacctamaltè repetita: quum de Ecclefisautoritäre agatur,qux Matrimonij fimi-li tantùm hîc illuftrabatur ?

reß!Of!(lehii ^poflolo dtcenn,Qni matri-itiomii mngtc virginemJu.am,benefaaf:amp; nbsp;nbsp;nbsp;non

Certefivir^inttM efimatri-^o^toprtiferen/ia, entaln^niâ pr£clarMifMnilt.£ (X cpmmuntvtri dr vxonsfententta,admtniflrit-done. Pag. 117. amp;nbsp;118.

Nihil Apoftolo, fed tibi Apoftoli teftimonio abutenti refpondcbo, Teduplici ftrophaludifi-cati veritatem,lgnoratione rei fine fcntentiæ; 8f Vocis'.quam Jttu/dof Sy 'dyt-nm appellant.

Primiim J vox ilia Meuvs nonfignificat x- Qu?™«’; quius jhonefttus,ration! magis confentaneum; fedjVtilius.commodius , confultius:vt fit fenfus, ttimonio Virginem continentiae dono prasditam,ac proin- c“lgt;batû de quxcarere viro honefte poffic, mcliori loco futuram,fi non contrahat matrimonium. Haec e-nim exceptio adhibenda eft ex fempiterna lege. Sium qn’fqiievxorcni hub cat, !amp;• froprium quiequeba.-beitviriim '.Se feipfum interpretatur Apoftolus, Hocautem dico commodo ve^ro'. id quoque relinquir inarbitrio amp;nbsp;poceftatc paventum.

Deinde,quod ft cuti dum quid dicituijd fimpW' ter amp;nbsp;abfolutè interpretaris,quafi meliores ftæ, dioréfq; virosfiue mulieres cœlibatus efficn'' matrimonium contra détériorés, qunm id fit» hibita ilia limitatione intelligenduin, Quodt*' peditiores homines cœlibatus efficiat, idecqii^ ad Dei obfequium vocationtfque munia obeOfl' daaptiores, quienim marituseftvel quxvx’’ clljin familia curanda fic occupatur,vt deDei*:'’ lendi ftudio aliquid décidât ; contra, qui quï’* cœlebseftjinDeiobfequio liberiorem animU® operamque impendat,vt exponit Apoftolus.

Denique, eódem quoque dolo in meis verb'* prxuaricaris.non enim matrimonium citeris”' iiendi g'eneribus antepono, fed matrimonij ptf ftantiam oftcndo dicendi genere de mediope*'quot; gt;o:vt fit meliiu autprieclariiif gt;nbsp;id eft bonum amp;nbsp;p'^’î' darum ac proinde fit fenfus, Matrimonij max’quot; mampræftantiffimamque elfe'vtilitatem infquot;' cietate generishumani.-exaureo illo axiomâW Non eft bonum hominivt fitfolitt.

Difce cjHctfo ah lis c/tii moralem Phi/ofil!^^^ trallarunt,eiuid fit admimflrare Ctuttatem,Ri^‘ fttihL Regnu?n,lmpertHm,ac turn primum contl’^' de nthd efte in homtnum vitafiamtUa adminifi^^ none praclarins. P a g. 118.

Didici in Academia amp;nbsp;Peripato , Matrintom'' cffefeminsïiuingencïis huraani: familiam»^^

.ƒ 8f vetum principium ciuitatis, regni,rei- Matrim» publ.omnisdeniqueciuilis adminiftrationisfir-quot;'“™ F'

jy, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1- nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- tens nu-

inamentum, amp;nbsp;immortalitatis cuiuldam imagi- mani prin nem fingulari Dei ptouidétia amp;nbsp;numine difpen- cipium 8c fatum; acptoinde omnium focietatum ptinci-

pent amp;nbsp;primanam.fic enim Ariftoteles .Twy «ftJo M/yo)7/àyo/)Ottlt;a»gjgt;7D. E r A/iX-HtM TOg^ÎToy “^obutflà-

oidj ÀW.«Aay pci Jijvrt/j^jû-ijç f^.quæ fcintilla mattimo eftptimigenisE vetitatis,Nom eyZfcoz/KW foowini ntßt nio fentê fi)liM.amp;,T)H0 eritntin crtZMc rMo.hocenim eft W^Ha^us 6ô^,t^uodvocabulumfignificat duorum coniun Hâc ergo ctionem amp;nbsp;copulationem in vnum,vt ipfisfitbe eâ hac dc nè.Hancfocietatem àDeo ordinatam fuiffe ali-biait,diftinttisnatutis naturarûmque funftio- æquo jni nibus,adhoc nimirum vt non modo humanum mo legât

tnÏK qu/eritjcjuantitm potc/ï,fewpet' eß'e ir immortalts ef-fe. fote/l i utem tantum fer ^ncrationem, haäenus ni-mitum immortalïtatem gt;nbsp;generation/f ■ui, maliens amp;nbsp;frieHms- Ariftoteles autem è prxceptoris dottri- Atift.Oe-nalucuientiffimè , Kua '5 fams nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ntüTii tm con-

7« in • {Tjïi ygoT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;où J^vd.'nu, axx«,

fdijb To Biftiîî'iTw i;3Ç5»wvÔMfl79i-c5ro t5 h Çivnï fö7tpti)T7^ gif )C) ■yMicuyji(t!(^f rbàiiuiivaviAi/.

I Simul autem Natiirn hoe circula immortalitatem adim-'^(et:/}i(nn(ioq«iHc?»'!gt;eiïi idin Jingiilis non futeüjin ffiecie iame vtfi'ieflatßc diuino numine prouifiim eß,vt vtrique, ^iro nimirum e!s- mulicri,naturti adjócietatem aft a tribue

' retur.Et inter animantes homini videlicet vni râ

primîim,vt fit viri amp;nbsp;mulieris copulatioJeip^^ vtquifque fuam vxorcm jvirum fuumvnaqV quehabeat.Ex hoc fonte apudPlatonem illaiii' uerfus venerem mafculam aurea manaiunt:E/^ Taw o7ZT)t St TH àfé'îfav clc ■mr '^vilt;neif, « touta xjbv» xji çrjji;;, eftxe?' appii/ay 5' èipp'^af, » dtiAaZy ■samp;f

fÛm'IL) ra^TZHV liKUMUM. ift' AKfiTI^ intcUigendum efltcam ejjénatufulc»^' luptatcm qttumfxminii mafcitlo copulatiir, autaimî'J'^ nu j'œminitdliim efj'cprteternaturam : amp;nbsp;(innmum tiffSmumqiiefaeinus ,/'ædivoluptatu intempérie tiirj4 z»K»z. Arirtoteles veto , Ko/yayla^ fv^arü TçJ AffKivi ijAKiçdbity. NAturnlis ePlmaris cuitifdiquot;^ Àrift Oe- ii^r-focietas.hz qiium naturalis ilia conU’ con.Ub.«. rtiojfit humani generis firmaiTientum,eamqH'’ tap.i- que rationis vinculo contineri confcntanci“’ fuit.Inde matrimonij leges inftitnta», vtCioi'*', vt Regnum,vtRefpublica,vt denique omnisl” minum focietas honeftate amp;nbsp;iuftitia conftit^j tur amp;nbsp;conferuetur. Ariftoteles in Academia J'* ce rat à præceptorefcelus elfe in côiugio coniuges per grinis copulationibus commi^'''^' tur. elfentiam communein viro amp;nbsp;vxori leg^quot;*

Fidem amp;: caftitatem coniugio: ac proindevi'“* amp;nbsp;vxorem ita fe comparare debere, vt velqp*^ vnà funt domijvel quum ablunt, vtrique fît tat** datavtrinque fide de callitate amp;nbsp;charitatc^'!' Eiufdem dtè feruanda. ItaTctçSu^^eiriu-ounuifacri Jib.cap.4. tnonij peftem elfe teterrimam dixit. HocprïfJ’' rè Ariftoteles.Plato anguftius amp;nbsp;matrimonij ges definit 8c primariam illius finem notatjVt?’ nus humanum perpétua ferie conferuatum confecretur,6)f -nr àci'^céïipûinaïf ; 'rtûj'iit 'nûjiiiy y^'yaAtiTnyrct ici 71J JcTHfiri« ‘*’''1 Oporterenimirum libcronini

I* j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l'iifiliie liberos (iifficiat qui Deo jemper obfiqiianturine -

I ; eras autem matrimoni) has leges efle vult quilgt;. àeHniataünneino miilierem attingat prater vxoreiu fuamiuflis wiiptiu confecratam tprofaniim autem amp;nbsp;jpu-

►quot;i riumeÿèfemeiitqHodvetinpcregrinas mitlieres,'vclinmit 'if fiulosnfeminetur.tibi/iva.'nKuar (iv/irós 'irhbjj ^ucnis 8«X7« }ux,ct(Jc2f,idii7« 3 ?7a?gt;Xaoy ajsipuetTO. gt;y t*''. BÔâtt iii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÀyvA àppi'.’av ^i-ojii.Et, Tolt;f6

yti^euxàh^Tisovy^i'i’iim vvi,ir\bju tiw ibtZy ii^ «-fîilyîfjiav s/i^utnius,

plura?neque enim noftri e(l inftituti o-0,' ’’’nia commernorare ea qux Philofophi in tan-tilla etiain veritacis luce,de matrimonij fami-iquot;’ J'ælaudibusluculentet fcripferunc.Hæcpaucula ii^ vrgenteHayopvelibauijtum vt fermonis circ-utn ƒ ftantiæfatisfacerem, tum vt re à lefuitis ipfis o-ii’, blata oftenderem,amp; quàm pracclarè Politicis cü li' amp;tA(7rii75/rMonachis conueniat,amp; quàm vccot-ii^ des fintThrafonum iftorum animi qui de rebus 'i’ fibi incoropettis audeant vbiquenullo iudicio ii^ garrire.

:d RaneHay,inEchicisamp;Politicis esverfatus’ Simattimonium eft generis humani feminariü,

(♦' 1Î firmamentum fi ornamentum, (vtomnis Poliis ticorum chorus femper dociiit)écquid in vita me [i* liusamp; prxclarius ellépoteftquàm matrimoniü, fine quo neque Ciuitas , neque Regnum, ncqù'e ƒ Relpubl.ftare vilt» modo poteft?

il’ Quamquam me hoe non dixilfe comparatc,vt R familiam cum publicis illis numerofifque focie-■Sf tatibus compararem,perfpicuum eft èmeis vei-)£*!. bis; fed vt è matrimonij laudibus, quum facra ChrifticumEcclefialuaconiundio illo fimili il (pl luftretur, Ecclefise autoritatem commendarem;

Hoc tarnen vefè etiam dici ratione à me tajCX ipfis Politicoi û honiinum,per quos Hä)' inuidiam mihi conflate moliebatur, teftimo'quot;' probaui; at vt totidem verbis euincain, è corum parente, id redè dici etiam oftendo. * enim ille,

, „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;------K Txyi )(ÿ àunycy

Nihil melius aut præftantius elTe ait quàm quum vir amp;nbsp;vxorcommunibus aniniis^ ftudiis familiam adminiftrant, Audis Scott*’’’ ce, meorum verborum veftigia in ipflsPolit’^'

Ecquid veto devobis lefuitis Acade®*’’ Peripatiis conftituiflTentjqui repudiatedana^ toque rnatrimonio cœlibatum commend’’’ I quum illi cœlibatum non modo damnarint» magnis etiam fuppliciis coërcerefintconat''^ gnominiæpotiffimum pœna.vt matrimon* honorabile efTe demonftratent, arque adeô d*’ elfe generis humani pertes,perpetuæ infa®'”; ta inurendos,quiimpurum argumentum f’quot;; rnatrimonioopponentes, fputca libidinu®' cendia in mundum importarunt?

vt imelligM l''irginitMem rnulto ■iere Matrimomo, ajinbam pwlaramD-^^ foflomi fententiizm; Bomim efl contug!um:tl^^‘ ro ob earn caufim virgmitM adyntrabtlis ,‘j^ tjiiod honum efi,melior extflit. (^c. vt tnnumeros dhos prdtermittam, gam Gregortiiw Theologum,qui rndtrimom^ V.

, ^uidem landat, VirgDittatt tarnen pottores par-tes tribuit his verbis : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;( Gr.tca entrn

ti: eitu tibi magis amdebnnt cjuàw latinaJamp;' -nv .0, jaWjSfMf ó nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttut« nvofiMns’ i ygt; 47n( w

sntf^rtAVfiUtini^.j^v td7{ aniwi oyâuei. ^C. Si rne hor efl bono Matrimonio trgimtas, e^ttomodo tn nihilmeliM coniugio audes dicere?Se.c. Pag.118.

TuvetoquomoJó audeshacctamfacpe incul-!('’• care adfummumeruditorum faftidium? Chryfo ,„3,r,ino ftomusSc Gregorius cïterique viti Apoftolici, mo do-

gt;, de Apoftolifencentia, aiunt virginitatem, ideft noneltum coebbatum , meborem ede matrnno- de-nio,ideftvtiliorë, accomniodatiorcm ad vicam fenJitut. finefolicicudine amp;nbsp;laboretr3nfigendam,vtfimus expeditiores amp;nbsp;aptiores ad Dei obfequium.

V Prima igitur eft fallacia,in vocts ignorationeihi-iT ftenus à me explicata. nam Patres orthodox! l’ cum Apoftolo voeât virginitatero mcliovem ma-trimonio,non quodsequiores aut iuftiotcs homi nesreddat,fed expeditiores amp;r libcrioves ad Dei obfequium,vttotos nimirum fe huicvni dedanr. quod in domefticorum negotiorum diftratlio-nibus fieri non poteft, in quibus bonæ hors fæ-peimpenduntur.Quanquam amp;: idcomparatè di citut. non enim vcl ab omnibus difficnltatibus plané liber eft amp;nbsp;immunis cœlibatus ; neque o-mnibus fempet incommodis inuolutum matri-monium. Certè vt matvimonium habet fua incommoda,ita amp;nbsp;cœlibatus fua;at xJ’ amp;nbsp;to (M«ZÄG»,pci(zidi/»!p/«r tir minuSjZi às ^TOTSixiiiVtfin-iiwHWgt;Vitginitasfiuefantlus cœlibatuslogè ma i- b

Secunda cA,NiigMitas,\A eft.vt patrio vocabH' lo vtar,AcZ!)?,s5(-i*, figura Sophiftis familiaris ,q“' quiiin magna le dicere arbicrantur, tiihil dicunt, iiifi contra fe. Qnid eiiim dicuntlandi orthodox! Patres de virginitate liuecœlil’’’ tu quod non contra fe faciat? Chryfoftoinus ait inatriinonium elfe bonumi Gregorius purlin' elfe contenditjvadem fe amp;nbsp;fponlorein interpO' nit, prxrtatpuritatisfine faiuftitatis illiusper*' ciilum , fe nuptiarum pronubiim amp;nbsp;aiifpieei” fore profiteturipernegat inatriinonium elfe c» i' numerandum 5 id eft inter res inhoneftsS' Qui id vetó,nifi vc Pótificis Romani doóttinain oftendant Apoftolorum amp;: Apoftolicoruin Pf' tium doélrinæ adtierfari? Si enim qui in carne funt,Deo placere non pofifiint; Sc qui in matrinio nio funt, in carne funt, quemadmodum Siricius Papa interpretaturiquomodo non erit matrilin’' niuin c» 'inMis ; ac proinde qui poterit Aportoli' ca dodtrina cum noua hac dodrina quam lefuitï defendiint,conueiiire?Neque vides Antiquaton te tuo gladioiugulaii? Patrum eniin teftimonii^ àtecitatis manifeftè contradicis.

T ertia cft,fr»»2i7»j7»Mgt;duin virginitate ita can’quot; mendis vt aurichalcum pro auro.proftituta pb' ne fronte,impudentiffiinè obtrudas. Siccinet' nim tarn extra te cs, îeuifiîme homo vt credasiquot; gnotos nobis effe eorum hominum mores qui in Papatti cœlibatum profitentur ? Nurn vos quo-que delicatulos lefuitas inter virgines numcri-bimusrCœlibatum veftriim nemo nefcit effefo diffimorum facinorum femin3iium,fomitem,in' centiuum,incendiü: virijinitatis,caftitatishone ftatis omnis naiifragiü, generis humani voniiu J5c opprobiiü.Ecquis cnim virhoncftus amp;nbsp;prüden!

des aut ecquç honefti amp;nbsp;prudes matronajefuitç autcuiuflibet Monachi fiue alterius cuiuldâPon tiftcischatattere infignitivmVivâdomino fotmi dabitjcœlibûmq; iftotû domtftica côfottia patie tut? Neque ctubcfcit lefuica e Virginiratis lUius antiqux îaudibus fuum cœlibatum commendâs'.

In lumma,dico,Hay.tc 8c Aportoli 8c Apofto-llcorumvivotum teftimonia ad Vontiftcij cœli-batusinfamiam cmcntitis nominibus impuden-tet prætexere •. quum eadem fit illorum doötiiu, Honorabile eße inter omnes cottiiighitff.Deiiw aiitem fior- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

tatores amp;nbsp;ndulteros d.tmnaturnm3C ptoinde nihil impedit quominus 8c cœlibaïui 8c matrirnonio fuaconfier dignitas , quum vctil'fimum fit Antt-fiui Pattis diètum , MatriMoningt;n eße caftitatem , ?gt;• l'irginitatem fine matrifnon.o cljennnpojlè.

' Aï qjvm tibi pro Apoftolica dofttina re-fponderim Jxquuvneft vt tibi quxdanr vscilfint

” ihimum eft, Ecqua ratione Pontifex Romanus rontifex mattimonium iis ptopviè intetdicat, quos fuo Komanus * charaftete notâtes fibi peculiatiter confecrat, hcclefiafiicorum nomme defignatos-.vxorepeut vt hac

’ tusiUos fpoliet,concubinam dlispermiitat? uiabolP Secundum, Quidnam refpôdebunt Apoftolo

quiniatrimoni) interdiftum dilcitis verbis vo-fe Anti-’’ catdoéltinam Diabolorum,impoftorum 8c falfi- cSnftum loquotum hominumeommentum? Sihxreiicos quofdam norati diefit fccleris ifiius teos,qui ma-

’ trimonium prohibuctint, non vident fe ebdem ' £c nomine 8c crimine cenferP Quum verb fe,te

; défis homines fcdicet, 8c anguftiori quadam no ' ta infignes è matrimonij fotdibus eluant, qui nonesteroshomines Laicos 8c pi ofanos,inma-* tvimoni) fotdibus volutati affirmenf. ac ptoinde ’ îe marrimoniu illis Intcrcidere qui fantlius au-

Tertium fi lefuitas offenderir,à lefuitis tarnen verèdiiudicai t poteft ; cft tarnen huiufmodi Vt magnam confiderationem mereatur , amp;nbsp;abus maximeexpendidebeat quifuos lefuitarumdi-lefuitx fciplinæ fideique committunt. Num credcn-co-libcs _ dum fit carneos lefiiitas opimè enutritos( non» adolefcén niifetotum Gappucinorum in morcm, herbis amp;nbsp;tûnuli verbis viélitâtes, fed melioribus cibis amp;nbsp;vinisj tuftodes. quibus politius latinû in animos infundant,libe raliter vtentes) non fentire carnis ftimulos? At quum fint , Si inftituto quodam fuoS-vernaculo fzjjByxu^xsrjquidni fintOTuA^'ra«)**^ eft 5 Garnis impetu , id impenfius ament in quo • verfantur? Eft quidem verum,fobrie amp;nbsp;cordate Ledor,ea qux occulte ab Iftis Hunt,rurpiter did ' amp;nbsp;eliminarimiaiori tarnen cum periculo obte-guntur ilia. Caeca eft fuperftitio, at perfpicax elfe debet parentum de filiis folicitudo. lefuita-rum cœlibum carnem inlauto aut certe com-modo vidbti ebullire,quis non credat? Filiam ß non crederet lefuitac vir priidens,quî filium? b' Hçclsgât exemplum amp;nbsp;ratio euincunt , lefuiticum effe falaciores hilcos CS' cöraittit raffaamp; Layola,lefuitic3e fadb’onis autoribus,So-erudien- doma aut Gomotra vnquam tulit, vel ipfotuin etiam lefuitarum confcientiis teftibus, fiid non audent ore confiteri? Non obftura aiitem hate ratio eftjCarnei cœlibes cum pueris quotidievet-fantes impuberibus , amp;nbsp;cum fumma quidempo-teftate quos pomis amp;nbsp;amuletis venantur, amp;nbsp;in cubicula fua inftituto fuo folentpcr has illece-bras induceretnon ad hate obiefta exaeftuent’lUj fcilicet fublimia quae que confeftantes, quldnt Veneris metaphyficen, (cui in Verbo nô-feript” ainplif'

fimus eft locus,amp; in Romano Lyceo,propria dia triba)omnium Poncificiorum fubtiliffimèteneât? Hane metaphyficen ira defcribir Apoftolus, Ma-fculirelinonaturali vfufxminit exarferunt fra libid'me a.~ liiii inaliumiKt lefuitæ vt Ttanffubftantiationem, ita amp;nbsp;nominisChriftiani in lefuitam,8c veftium, ceremoniaiuinque conuerfionem amant; quidnl amp;nbsp;veneris Iibidinifque laiTVsjoß autorum fuorum aufpiciisperfequuntur ? Nouitiatus illos fuos (quos vocant)plures cis Ganymedes fuggercre adolendum eft ; at honeftarum famlliarum filios I Wtcorum amp;nbsp;canum libidinibus obnoxios efte, J numfetendumerit? Non tantiiVn malo,fed malj J fufpicione caftam matronam carere volebat ille. I Qui amat periculum,in periculo peribit.

, F E Politicis autcm,lefuita,illis ipfis quosmihi , i obiiciebas modb,amp; è quibus huius fermonis oc-j I cafionem mihi tribuifti,efficitur, Vos matrimo-, ‘ nij contemptores huius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;culpx affines

eire,quum matrimonij odium duo extrema foieant coraitari; Velperegrinx cum alienismu-lieribus copulationes.vel mafculx generis ptx-

I ' tevnaturam incendium ; amp;nbsp;vobis Romanx aulx { ; alumnis,amp;,vt decet, generis veftri autores imi-j tantibus, infelix occafio quotidie prxbeatur.

, ' Atqiiehxc quidem pro mattimonio aduerfus , quot;i inhoneftum cœlibatum , amp;nbsp;fœtidas lefuitarum j k tJuatfriMv amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;calumnias bteuiter

' Non intclligo quovfum bunc locjucndi modum rcprebendcris, Enai'igeliirttt Mtitthfr. ,i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;c,Pag. 119.

a ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'M*

Nec miruin qniim non modo aliud agasjfc*! • naentcm intalis habeas,fenfii ipfo comrnunipi’ Redditut nè deftitutus : quum neqiie id quod difertè fcrgt;' ratio il- p(î,legeris,neque id quod tu fcvipfifti Noneni® ßuemuH pvÇtil'è veprehendi hoc dicendi genus quafi noH Luaiige- extaret in Scriptura.-fed dixi dextrè efle exponcH Matthäum amp;nbsp;collegJSi ciindum'^ autores Euangelij ; idcirco adiundam fuift * Matthxü aliaua dicendi formulam,Sccimdnm Mattbaiim ScC' vt illos non autores,fed fcribas amp;nbsp;notariosEuaH gelij cfTe intelliganius.Haec funt iiiea verba: ca riiMgeVmn ,'Mncß^latthieißitcIoitmiis,Çcdfecuiiamp; MAttlixum amp;nbsp;Io.iiiiicm,quiin do/no Dci,quacoliimii' ßi /iinmcntiim'vciitatis cfl,iUißt'csßmt ippcoliimnie.Jllii^ ‘ f igo ïia.J'iie/sm'ddcßfimp’iciter amp;nbsp;indefinite^' ' num ccft/sßnibu-s dißinguitc.Hs autem fines funtjVt autor amp;■ Dominus anotaripSf feriba diftingui' tur. At hæc,May,tua;Vow qubdhunc toqncndi more® rcprehendat,r«aK^c//«w//fc«Wi/«»2 Matthäum. Cut igitur,magne Theologe, ilium reprehendisj^-' nodumin fcirpoquxris ? Vtrunque dicendi ge' nus verum eft,fi commode intelligatufjamp;rfuu® habet vfum.

Qwimodo /Äffendes Caluitm/n ttiiim epii Ettuti pcliftm dtett eße f.uC£’'Doce Caluinum latineh-lt;^m,cx cnws_ venenatisfmptts.,eju£. tn nos efutis, diligenter haußfii. ffwd adtllnd/lpojlolt /itceilt; Lnangclinm noftrum non fuit ad vos in fcr-niuiiv- tMUran^^z.PoJfcmanttquifiimos Ecclf

De vîu Eccl. avtoritate. 1^7 fitDiiUws latidarc : jed ijutares ^erjj’tcua efi^ vnm j4uguflnittefli7Ko;:io contentiu w.- I'otiini Euangelium Ioannis contra liærcticos cft. Non quod hune loqucndi morcm i cprchcn-dam/atîtj-j^À/oy ^TBaîo’?, qncm Ecclcfia La tinajVt vides,àGiçca cil miituata,amp; in facro-fanclo MilTæ facrificio ^uotidic vfurpat.Pag. i.i;- .

,lt;^una mihi Caluinum , Apoftolum Sc An-guftinumopponas,eodem ordine à ce infticuto, Q^n-æ. Caluinus,Apoftolusamp; Augullinus.meo patroci- dodica-nioininimè indigentes,aductfushæctiiæ men- ‘“1 tis deliria fefe defendunt,qiiid cnim eft delirare, fihocnoneft?

Calvinv s difertè aif.SuumEuangelium vo cat Apoftolus,non quafi fe illius auiovem dice -ret,fedminillrum. Omnino quum Chtillianum fit axioma. Fidem noftram Deo non hominibus inniti,atque adeb vcricatem eam quam fides no ftracompleélitur,non effe hominum fed Dei.dd-circotenendiimeft, Euangelium non efle Mac-diæiaut Ioannis, aut cuiuflibet hominis: fed fe- te cundura Matthæum 8c loannem, vtMatthæiSc clt; Ioannis opera miniftetióque perferiptum intel- te ligatuv.qui non autores,fed miniftri atque nota- u rij illius fuerunt. Hoccine eft venenum , Scor-pie,è Caluini fcriptis à me haufturn, an tii potius Venenum è melle legis?

Apostolv s autem quomodb fuum vocetE-uangclium exponit, illud appellans , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t is

i Cül i.,'. pretio habeatjdifertè docet.TVoH cerfèfiosiffisf^' dicamtis.fedChriHum îefum Dominum : nos antcntfti'»^ uefiiosfiropterlefim.Habeinui etiam thefauritm huni^' teflaceis zajiiil/s, vt eiui virtuttsptie/fantia ßt Dehgt;^ ex Hobts. Quid potui: dici luculentius?

Traft- I. AvGvsriNvs quomodoEuangeKumloaü-inprimü nis dixcrit, intcrprctatUT, de omnibus vniuet^ fecundum Apoftolis etiam loqueas;Et tarnen non ipfimoii' Ioan. tes lune,in quibusfpes noftra ponenda cft. aeö' “ piunt enim montes quid nobis dant. Ergoamp;vH' “ de montes accipiunt, ibi fpes noftra ponenJ* “ eft. Oculosnoftros quum leuamus ad Scriptquot;' “ ras,quia per homines miniftratæ funt Scriptutï' “ leuamus Oculos noftros ad montes vnde venift' “auxilium nobis, fed tarnen quia ipfi homintS ” qui feripferunt Scripturas non defe lucebant: ‘‘ fed ille erat verum lumen qui illuminât omne” hominem venientem in mundum. E r, loannö ‘‘de Deo vt homo dixit, amp;nbsp;quidem infpiratust “ Deo , fed ramen homo. Audin’, erudite Anti' quator, quomodofe Auguftinus interpretetuti quum Euangelium Chriftiàloannc fcriptuiii,i' uangeliumieannu vocit, vt eum videlicet hoini-ue intelligamus? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

In prooe- Ambrosivs Verb) vthuius veritatis accc-™iÏhcci? teftis)neEu3nge!ij hiftorias àMattato, Lud, dû Lueä, Marco amp;nbsp;loanne feriptas, illorum elfe cogitait' lib.i.cap I mus,vtfint totidem Euangelia quot feriptores, ‘‘ Ecclefia ,inquir, quae vnum Euangelium habeti vnum Deum docet. Illi autem qui alium Delin' “ veteris teftamenti,alium noui afterunt,ex multis «' Euangeliis non vnum Deum, fed plures fecerût.

Omnino i,ta eft.Si dicereturEuangeliii Matthçi vel Lucæ carterorû fimpliciter abfolutè,éc-quis nô vider ftariii quatuor Eu5gelia,amp; quatuor Deos?quo abfurdo nihil abfurdius excogitaripo tcft?

De VERA. EcCL. AVTORITATE. IC^ teftîAt quoniam eandem vnias eiufdémque Dei veritatem iidem notarij fcripfetunt,omnino crc dendum eft.illos non autoies Euangelij fed fcri-bas amp;nbsp;miniftros ext it ifie. Itaque illud dicendi geaus,Euiingeliiim,PMdi,Matthieiamp;cc. fic cxponen-dum eft,^odPaulm ,Matthieits cieterlquefcripferurit T^c/'i;acep)'lt;edK(j)«»f,Diftinftius autem, F.iiangelium thriflijecundiimMatthieum, vt aucor amp;nbsp;fcriptores difcretis diftinftiique vocabulis nocarentur. Tu veto bellus fcilicet homo es , qui è Miffa,de-litiisnimiruinnieisjteftimoniiim petis quo apud lefuiticû me facias fide in veritatis! te mente captuni elfe ?

T/oc vnum a tepofiitlo z/t mihiprnbes, Mat~ the.um eo modo t.uangehnrn cttmque de hac loi^uendi ratione non ampltue de-tretaho, Pag. T19.

' , InGrxco codice, cuius Matthxum effe fcri • ptorem non eft dubitandum,fcripBum eftjEvoij'-“ ywvKp MT^lt;»ov. Hunctu quoq^etituI^m3gno-’’ fcas. In Syriaco diferte legitur, 'püT Knapna ’’ p’b iJNid eRiF.HaTigeHum/icundumfci'iptiirfU» fiuefi-f' gnatmm Matthäi, quibus verbis Matthxus difer-

te defignatur fcriba Euangelij. At in ipfo prima-' nbsp;nbsp;nbsp;rio titulo dicitur effe Euangelium Icfu Chrifti.

ETurnoniaBibliochecacodicem répété, amp;I0-' I cum infpicito : neqiie mecum amplius hac de re ‘ decertato.'veltcviolatæfideireum appellate.

ILLVSTRATIONIS AD primariam Quæftioneni inftitutæ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;æ

Complçftens refutationem earum’^^ rum quæ à veritacis aducrfariis hm' dodrinæ opponnntur vniucrfe pj', -n mùinà PontificijsUîngulatimveto^ lefiiitis in his Turnoniis aflcrcioD'j

’ ■ t’ bus. Ita (ccundæ huius partis«**! «ntdôaçJzwçè^^ïp^cnaK particuli’ ’ duæ J Generalis, vna : Parcieuhf'*'! altéra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Qvvm id vnicc elaboraretaduerfatius m«'quot;' vt à re primaria excurrens,tenebras offundât'’“' ritati'.faâum eft vt variis rerum ab inftitutoi’'’' ftro alienarum digreflîonibus hæc maxime p*'* quæ in mendacij commentis refellendis ved*' tur J fit inuoluta: ac proinde filo fit opus3 cuH*® aufpicio amp;: indicatione tutum in his msandn’'' ■ ter leétori pateat. Ideo appofui Oeconomb'” huius particulæ,notatis non modo præcipuiscgt;' pitibus difputationis, fed ipfis quoque digm fionibus.

'Pfimtii loms, Ioannis x x 1.1$. Sunt amp;nbsp;alia multa quæ lefus fecit •. quæ fi fcriberentur figil-latim, ne mundum quidem ipfum opinor captu-l'um cos qui fcriberentur libres.

Secundialocui, Adhuc multahabeo qilx dicam j,, vobis,(ed nunc non poteftis portarc. Ioannis

it nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

DczBMft'iiHo è duobus illis locis conftituta et»-'nlt;p«nm,Verbi-fcripticoinrnentum ex his duo-jj' bus locisprobari nullo modo pofle.

Chryfoftomi,Epiphanij,Tertulliani,Cypriani teftimonia'.quorum priera duo nobis fruftra op-ponuntur ; cætera noftrx doütinx aftipulantur.

Noux è Scriptura amp;nbsp;Antiquitate exceptione s i. j, adreiprimarix fugarn, fohdarum refponfionum j. ’ locoinieélx.

J, Noua argumenta e Patrumteftimoniiscôcin-'j nata adTraditionum non-feriptatum autorita-tein ftabiliendam.

Si tibi ßtppetufit argumenta i^mhui dj the feste inßrmare pojfe extfttmas, atui fq idemtat^freijuentertnculeare? Pag.ii).

Plurimi'im diiFerunt, Idem putide EOTjfuja- ter repetere: amp;, idem inculcare vt St meli“’' oj'if amp;nbsp;mu celljgacur amp;nbsp;cenaciùs hsereat memoiix, ilt;l ps’t'triipiis idem exphcare accuratte*’ hibicis nouiscircumftantiis ad idipfum dum : nara has leges bene difTerendi AcaW amp;nbsp;Peripatus pofueriint,vt res priinùm

TOTö,id eft leuiter adurabretnr ; eidei’ij’ indeexpol'atur, turn nouis rationibus aftts^ turn ab iis quibus infirmari (oletjliberata'-Vti’l ninris hominum fenfim veritas adolefcat 3gt;1’' ctformetur. Indeapud philofophix procett*' guntur hx frequentes prxfationes : TaA’ jidemrepetito principio rcfiimtmuSt trallemtiS'.'nd'^ciS^s dtifapfuA'mjitdcm r/itfid/^' quamar 6.UC edifjeramits:amp;! thi tä«! «quot;X quoties repctit Plato! At bene difTerendi 18^ dum ignorât lefuitarum Logica. Certèeiu“ rei iTn^ipyatdcu fiue ^«zovau, non funt TaturaA')'* id eft expolitiones , non funt repetitionesj«!“* quid Hayus inertium artium Decanus obWi’ ?i?quot;'dc Porro,quern ordinem in hac dirputationc*' fenditur. fequutus , dedi operam ne Ledorem latent Primarix quxftioni firmamentum ipfain Quxftioiiem è fuis piincipiis atluwbi’' prinii*'

/ ptimùm, deinde explicaui : nunc vero eandei^ j(‘'accuratiùsdemonftïo,vtamp; doótrina plenu'isin-telligatur,amp; obicftiones illis oppofitæ refellan-

_ tur. quum tarn varia amp;vniuerfè amp;nbsp;fingulatim ,ƒ 1 opponantur. Mihine autem in re traétanda de-J fuerint argumenta,non tuii cft,lefuita,iudicium,

1 Affertionum denique veftratum apborifticam A breuitatem idcirco damnaui vt prolixam, quod prstet inttitutx fcriptionis rationem,in rebus ficca exanguis fit,in verbis redundans. Re£le in quinto enimdiaum eft à Philofopho , Non ex verbis de Repu-.j, fedextebusprolixitatem diiudicandam elfetbre

Miror te vehementer Caluini doilrinam itj fecjueris yi^uodotnne erroris tut prsßditttntn hac iifl vnd Diterrogatiuncnla ponereßs uufM, Pag. 115.

At non miror te tuo more cxcutionem tcrgi-uerfari. Poftulantrettè demonftrandi leges , vt principiarei traftandx fubfternantur.quo ab ttu-VDOTsiKr amp;nbsp;notis ad rem controuerfam amp;nbsp;ignotam jii atgumentationisaufpicioprogtedia«ur. Diffe-rendi autem ratio in rebus datis otdine compo-jj'. nendistota verfatur,vnde conclufio exiftit,è ne-. J ceffitate amp;nbsp;vi return conceffatum.Huius metho-ƒ ditotmcntum petfentilcis, quafit vt ècommu-ƒ nibus notionibus fuique luce manifeftis maxr-

174 Qv«st. tertia Pars. marum rerum demonftrationes coiificiï”’’, Das igiturhçc axiomata Chiilliana,P;ö/!Mlt;'’‘ ^po/ioloiumdoSlrinam Ittcra ma'gt;id.ita.m, cffevtfH*' falutarcm: Sc, l’rophcta cPx ^pofiolii nihilfnijjil'' termiffnnquodud JaliitcmpertinereP Hjecprin^'I quancumuis leuia exiftimato , amp;nbsp;interrogJt#' culas vocato vOTzoe^pzSfJiue potius hypoctif' Sc lefuiticè’.quidnam tarnen ex his conrequif' mox conftabic.

exßdii definttione ejudm ille concludamus ejHod maxime ad falate rnAXiK^ ç exiflimatü tn Scripturis hon reperm-.ßtun t Calumo hahes,doce m ejuo Siripu'-£ dtutna erga I. S. Calatni rnititßriim ! ßrrnam certârnaue cognmoaem.Qubdß Tjerbii deflitutiu Praceptor. tno idâriMf 'râ n aßerenti credendum eße pMM^ non fed Calninißdem habere conKt.iccris. P^S'''

Gloriatnr Hayus in fine huiiis paragrapl’’’' eam mihi refponfionemoppofuilïe qu2ii’fi'’'j( ri à me non poffit. Agedum igicur, gnabilem illam ciiam refponfionein vei con» remits,iuuabic primù.n notare quinain controuerfiæ ftatus.-deinde,quum hæc 3teA'’|,* jnuolutè,prolixe congeRa fuiffe omnes ‘1'^'J7, legunt,coHquerantur,amp; inter i^æedumeta lt;quot;nbsp;/|C( cari veritas pofiit.-ego Sc veritatis Sc

Sit igitui hic noftræ controuetfix ftatus,Vni-1*'' cineSctiptuta fatisfit adplenam folidâmqi CO- * ’ P gnitionem noftrx falutis ; fitne neceÜe adiungt ad Scripturam J Traditiones non-fcriptas flue Verbum non-fcriptum eiufdem cum Scripto au-toiitatis, quodmetoimpetioEcclefia modere-/ tui.lUud ego affitmo,iUud tu ncgas.hoc ego ne-

1 moniisvis effici J Non omnia contineri in Scri-ptura, acproinde illani indigere fupplemento

• Hæcquidemcupiüànobis accuratiffimè expen-di; nunc tarnenbreuitet funt iudicanda, vt enu-cleatiùs copiofiûfque poftea fuis locis expendan fA tut. Hic tu non modo fatcris , Apoftolotum fcriptis contineri doélrinamno{lixfalutisjamp; ni hil ab illis fuiffe prxtermiiïum, fed mihi quoque hâcÇvt tu V ocas') interrogatiun-O culam,vtperfe nimirumnotam atque concef-fam.mihiàtepetfpicuè cocedirogera. Siitaeft, F eut dotttinx [alutaris , in qua explicanda à fan-ƒ ttiffimis viris nihil fuit pratetmiffum, nouo corn

i mentofupplementnm quxtisgt; Hæceftfiimma ^3 ptolixifeimonismox fequuturi. Sed primum k Argumentum tutimc tuis verbis ptimiimeuol-. 1 uamus.

Sinibi! tnSirifnura defiderarctur ,fid omiua adßthuem nofiram pertinent, tn ea perfcélg \/'KoittinerentHr:omntno confentanenm eßet id , (d' 'X

xime tn ea reperm i^iiodmaxime ad falittetu^'\ ceJJ'anum efl ,nempe F idem lacprotndepropf*^ pecilltarem teßijicationem de fingttlornm 1}'^ nam falitte.

At de fingulorum homitmn fahae non ScriptHrani,pefjj)tcnmnc'ii. Knde efjicirnr,fii^^ P titra dejiderm tjitat/iplnrima rjaz ad hotnii^^ faltitcm fpeElant.

Confcqiiens cfl falfiiin Si abfurdum, go amp;nbsp;aiitcccdcns. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;]

Maiorcm c Caluino visaftruerc,quicflt;’(' Fideni cfl’e aflcnfuin bcncuolentiæ nos. Minorcm vt per {c notam ncmoncf*^ ccquis cnim ciicat,dc fingulis hominibusl^ qui ScripturamPCôclufio ex illis pofitisp'J fpiciia cft. Qtium cnim ncccffc fit vnuinq*’! quenoftrûm effe certuni de fua falutc,nf‘ij ; taincn de (ingulis bominibus in S’eript^^j ' defignetur.-omnino cillci tibi vidttunOi niaadfalutcm necefTaria in Scripturam’f me contineri. Ego veio lie tibi rtfpüflJ^

Hoc argumentum tribus Jolis implexui»' j atque inuolutum, Homonymia3 Diuifionei j tiofo confequenti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Primùm cnim confuiidit nomen Fii/fiif ' bulum duofignificat fibi cognata atque cohxreiitb' ' pfam nimirum doétrinam qua fides nortrainU', tur.' amp;nbsp;, Certum animi noftri airenfiiin fif” acquiefcentis promiirionibusDei. Doéln^’

De VtRil EcCL. AVTORtTETE.' Î77 lutaris continetur in Verbo Dei. Huie affentituï animus nofter. Licet ergo fides fit habitus falu-taris illius feientiae à Spiritu fanéto per rnerani Dei gratiam in nobis infitusi ecquis tarnen non videt, ipfam illam fidei doótrinam, qux idcitco vocatur fides, elle ipfum Dei Verbum Ptophetarum Sc Apoftolorum Uteris commendatum.- amp;: noftræ fidei obieftum effe, Vetbum illud Deijac pioinde earn effe ex ilLius V erbi auditu, nullam-que adeb fine illo ? Haûenus igitur fides eft in Verbo Dei contra Hay i exceptionem: tiiqubd

dofttina ilia quam fldes noftra aii»pleótituv, tota fit in Verbo Dei gt;nbsp;turn quod fidei obieftum

A, lit vetbusnDei, quemaUmoQU ocuii oDiectuitij eft aet lucidus,fine quo nihil oculus videt. Iraqi ctaffoHoîBOHpwrf dolo ludit necquicquaiefuita.

’1 Deinde,fallit Diw/iohm ftropha,ea diuidens at-n quedifeetpens qux in veris Ecclefix ftliis feiun-

gi fepatative nullo modo poffunt aut debent; ge inirtlonu 50 netalem nimirum cognitionem de Deo amp;nbsp;de no pecuUaiis fl I lltafalute, illarûmque promiffionum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^„pto.

jA oit,id eftpecullavem ptoprlâmque applicaiio-ptiü Dei ƒ nem in fingulotum fidelitim cordibus ; quum ni efteftum, ÿ' mitum vnufquifque ftatuit audiendo,genetales

I inftitutus,quibus hoc videlicet proprium eft 8c I peculiaie,vt diuinx erga fe beneuolentiç firmam (j' cettatnque cogtiitionem in animis fuis infcul-ƒ ptambabeant ; vt alias expofui.Pidei quidem èv-'nxijit/a Sc forma cffeutialis eft,Spiritus iantfus, À Verbi auditionemreddens vi tua efficacem in a-nitnis noftris i volens tarnen Verbo extctno vti-tut ad Üdem in nobis ingenetandam. Vbinam i-

quid enim fide atnpledei'etur,nifi verbü Dei® 1 que fingulorum fidelium perfingulas Ecclc ƒ rtates amp;nbsp;familias licet non fiatmentio in Srf' ( ptura ; eft tarnen verum gt;nbsp;in Ecclefiae Catholic’ j ÓAouspelaid eft Vniuetfitate,omnes eleólosid®' t proprie applicate quod in Verbo Dei generativ j omnibus peifonat:vt nó poffit ipfoium fidesd' j fe extra Verbum Dei. Hoc enim nequeDeid’' •; ftionem,quinouiteos quifuntfui, nequeSpid' i tusfanóli in fidelium cordibus efficaciter agcc^ I tis vim efficacitatcmque vllo modo impeding“' ; hîc ilia valeat régula,Subordinata non refu^niot,^ 1 de Abrahamo dicitur,Credidit Abraham,1 putatumcfteiadiuftitiam; amp;nbsp;Dauid de feted’ t tur,eiLÎfque exemplum amp;nbsp;verba fequutus Apod' t lus,Credidi,amp; loquutus fum . quum enimEaC j geliumfitpotentia Dei omni credent!, vet«’ quoque eft Chriftianum axioma , luftmex nbsp;nbsp;nbsp;h

•viiiet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

Denique,nó videt Sophifta vitiofi confeqaef Jj tis incommodum, quo eins argutiola implic' c tur? Omninmjingiilatim homimim an à ’Deo non fit mentio in Scriptura.Ergo Scriptlira non fain Intcmvalet. Quid ais,magne difputator/Eun^ li'avniuet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft”'

Ibrx aui-retur:Phyfica nó loquiturde fingulis rebusiO“ bitucon- uiduis.Ergo nó reótè explicat principiaamp;cai’''’ tuientur. naturalium.Medicina non loquitiitdeü' gulis hominibus. Ergo non pracferibit comw”'* remedia ad fanitatem fine recuperandam dquot;' /'gt; conferuand3m'.amp; fic de Ethica, Oeconomiiid®^ ’J?

litica lurifprudentia. Certe vt nulla eft infinite riimfcientia, itaneque indiuiduorum fiueliquot; gulorumiquç idcirco ad Vniuerfa reuocantut,*' ex illorum Naturae cognitorum commonfttaiiC' ne,ipforuni fingulo.um ptoprix natursetp'’^ 'h

tentüratque intelligantur- qunm enim dicimus Howi«e»»,fingulos homines illius fpeciei ambitu compleólimur.Serióne igitur an ioco, Hay, in rè fetianugaris? Téne enim artium Decanum exi*-ftimem Vniuerforum ad res fingulas naturarp i-gnorare? Omnes fiqUidem fcientiac agunt de ge-netibus (ingulotum, non de fingulis Generum, Tsiy^’suçpsanimitumGenerum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ampli-

tudinecomprchendentes ; neque minus tarnen fitmos habent verum fuarum affenfus. Omnium autem fciétiarum maximac auguftiffimæque, qux falutisnoftrx fcientia eft amp;nbsp;dicitur.non fua con-ftabitçevtitudo’quumadhoc etiamàDeo pate-faftafithominibus, non vt generali contempla-tionehominum animos imbuat ,fed vt fetia cognition« de Deo amp;nbsp;de fua falute iter illis fternat

ad vetamfelicitatem ; quod fcientiarum huma-natumnuUi competit. Itaque illi folivt confiât verècertitudo,itaamp;eam ampleétentibus ideft

it*' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;__

ƒ Acne videaturifinifjut.nf tuivm fiibterfiigere Z’o/ntße,reß;ogt;'icleo , tfi panen Scetptiiræ verbtsge-ji- comineri cjH^cnncjue ad Chrtfltam ho7ni -ûi* JinfalMemdeßdcrantHr. y'tdeßii: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;libérait-

ter tecum agam,lt;^M tn pancif verbis contineri af-ßtmem jt^iutuvniucrfamScripturam cetnplebli, menegaturumexiflimaflt? Vag.116.

Video,Hay,teefieUayum. ideft in leuitate Waconftantem. Quum enim modo bene ponas, ù nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m. ij.

ex ilia tua femper-parcitate veri nunc demonji élus liberalis,continuo liberalitatem illamtiH' reuocas. Malèigiturconiecifti.te enimvö®'^ negatutum exiftimaui.

Sed catte nefallarii. nam ejuamnis coinprehendatbrettii oratio tlla. Domini, cipit EccIefiA obtemperandum(zgt;t nbsp;nbsp;ilia Âfn

It, Eccle/ta eß colttmna (p-ßrrnamentiim tis ) omma jidei m^ßeriajnon tarnen inde des,nthiljpeciMimßde Chrifiiana teneri,f nonfitin Scrtpttirts expreßitm. Pag.116.

Caueo equidetn , quantum poffiimjueat'^^ lar. te cnim, Hay, lefuitain 8f Apoftatam»'^ ni. id eft fummum impoftorem. Atte gra'*'(j falli video. Si enim generaliter omnia ad^wtutn ftrj myfteriabreuis oratio Domini compr'®' valet con dat,quidni tota Scriptura fpeciatim.'’ fequntio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Quodfi apud Catholicum alicjuem Scrips legifli aliçiuando, omma adfalutemneceP‘lt;^ Scripturii eße explicata, J~ct,it eum de iit J nisnoflra mtfleriis loijui,rju£ ignorare nern^^ ßtanttsfinefcelerepoteß. Pag-iló.

Primùm enim confiindis quæ erant diftinguen da. Licet enisn qiiicquidfctiptum eftj fcriptum / litad noftram xdificationeni J non tarnen vniuf-modi funt omnia quT in Scriptura continentur. nas/vtra-Profanoruin hominum amp;nbsp;populorum fceleraSc lûqueeué horribiles euentus, réfque in Ecclefia varie ge- *“ jocet'-J lias commémorât Scriptura, vt Dei prouiden- amp;nbsp;ea va-L tiam,iuftitiam,mifericordiam confideremus.Ea- va dem veto accuratiflîmè defcribit eaqux perti- îèrü'natu r nentadnoftramfalutem.'amp;quxfunt’quideinhu la clinic iufmodivtea fine fcelereignorare nemo Chri- ftianus te f ftianus poteft,qui debet reddere rationcm fidcî

; gt;uæKIpei.Vnde veto nifi ex Verbo Del, id eft, k eo modo quem pra:fcribic Filius Dei,

Çoiftiiras^ Deinde,nulla eft tua confequutio.fi c-nimfundamétaliaChriftianae religionis dogmata continet Verbum Dei, écquid opus eft Verbi il-(J liusnon-fcriptifupplenicntis?

lt;jueinfacrif hteris totinentur, ab omnibiit necef-ƒ fino,explicate nbsp;nbsp;diflinüe credi veltstipuHtn

fini Rabtni plurtma ignorent : (ÿ' D. Aitgtiflintu multa tn Scriptnris latere feribat, epua ex Hetre-ticontm deltrationibui occajionc acc(p)ta, a Ca-tholicisDoUoribj'ttfMntillnflrata.^cA\Adc.m.

I Tevero omnesoculati toto cœlohic hallu-cf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m. iij.

lucinari vident, téque nouisadeô abfurditatu^ laqueis inuolui,Si enim verum eft quod hîc Jl’’ masjtum ipfa fidei noftrç prçcipua dogmatai')*! ignorare nemo Chriftianus debet,turn cçtet’J mnia quxheceftarió ab omnibus explicate ft indé nihil eft opus vtcredantur,inSci'ip'“'' contineri; écquid reftat quod in ScripturaH’ contineatur-.quum pertepræcipua amp;: acceffi”' Jn ea contineantur?Deinde,fi multa in Script“^' latent quae data occafione illuftrantuisnónnt** teris ea in Scripturis contineri : ac proindt’ tuo iugulari gladio non fentis, amp;nbsp;AndabatatH' in morein cum laruis dimicare? Quomodoenif laterent, fi non reuera extarent, vt in lucemt* gnitioncinque educetentur? Hxc plané elfe** sa7« nemo non videt.

At veftri magrii Rabbini plurima Ect^utf/iam efl Mtni.flroriim,lt;jui omnia qtu igt;'‘' bliorum volamtntbiu fcriptaßtnt, non telligat,fed memoria tfneaû Ibidem.

Efto. plurima ignorcmus.QBidnam indec^^ fequitur, omnifeie Dodlor ? Perfeda eft Bibi'®’ rum epitome,A’'«/è/fJzAZW Chriflum eitmque Se,Poe»itegt;itiani agite. afjiropinqaat eiiim regmu» xmw.Hxc nemo noftrûm, Dei betieficio,igno'’’ jEili.s.i’. Apoftolus defefatetur ,fc nondum perfeftf^' ,( gnitionis metam apprehendifle,fed adeamc“^ e, ijitiiVt liquid aliter alii fentiant,hoc illis quoi*

. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peiK

Deusretegat; in co tarnen ad quod peiuénimus, “ eâdem regulaincedamus,amp; idem fentiamus.Nó “ omnia quidem qux inBibliis fcripta funt, tene-mus : hoe tarnen tenemus ex Bibliis, Papam Ro-manuinelTeAntichriftum;amp; ex veftris deliratio-nibus(ficuti,Hay,loqueris ) occafione accepta, muLaquotidieilluftramus quae myfterium ini-quitatis prodant , ad Romani illius proftibuli infamiatn.ln hac tarnen inexhauftx fcientiae quae in Verbo Dei continetur vel cognitione mcdio-crijvel return plurimaium ignoratione, écquale efttuum.magneThcologe, argumentum?Mim- quot;nbsp;ftriflurimaignortint. Er^o nonomnincontinentufin Seri- ‘ ftet/i Ecqua tu verifpecie hoininum imperitiam in Scripturam deriuas? Dignum profedo te le-fuita argumentum !

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H A Y V S.

Habes ad argutam tuarn interrogationem, bre v.em ejuidem ,fed ^uam nunejuam tnjirmabis,re-ßxw/tonem. Ibidem.

Breuiffimam videlicet ( id eft tota pagina fie effufam vtBacchantis voces ede videantuti mu-tuis vulneribusfiue contradiélionibus implexx amp;nbsp;inuolutæ ; ) ad quam licet ita retponderim vt de illius firmitate iam iudicareLeélor poffit,ma-chinistarnen maioribusexperiendum eft, illane non modo infirmari fed profligati penitus poffit. Etuisigitur, Hay , inuolucrisnoftra Analyfis argumentum tuum extticab it, vt illius continuo m. üij..

f84 If Qvæst. tïrtia Pars. Catalyfin oftendatjte etiam tuæ importunilÜ'’' vanitatis futuro tefte.

'I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;argumentum.

Ergo non omnia : amp;nbsp;ex vt cenfetjuentù, pttt! valet ad plénum cognttionem'noßrx fed alterius Equot; erbtfupplemento indiget.

Maiorem ponis fed non probas.Minot^f iismediis, piobareinftitiiis amp;qiiæimpl'^' contradiiSioncm,amp; quibustuiim argiim^ tum radicitùs eiicllitur.ais cnim idcircoStf pturana non omniacontincre ad falutcm”^ ceffaria, qiiia omnia continet, turn prxdP' qiixignorari fine federe nemo Chrifti®”’ potemtnm cætcra qnædiftinctc 8c cxpÜ^’’ credcre nemo tenetur; deindc^qiiia nefflof teft corrrpiccti ca pprfedc qiiæin eacoquot;*’ ncntiir. Conclufio igitur pcrbclleexiis'’* citiir.Non omnia fcripturam complcamp;f flint ncccfl'aria ad noftram falutem:ac pro*’ de indigerefupplemento Verbi non fcrif Hoc eft argumentum Hayanum , Sc «(ia)dlt;i:ad quod ego fie refpondco.

fuiticx vanitatis illuftre exemplum. Peccat enim in materia amp;nbsp;in forma,idqiie varie. In forma quidem,(vt à propinqiiiori incipiâ ) trib. modis.

Primo,quia ellimportuna Battolngia fuperioris ar-gumenti.nam repetit idem medium. Singula in Scriptnra non contincri, ncquc à fingnlis pmipi.

Secünio,qnia Ionpat ex purti negantibus,è quibus reólam conclufionem conftitui non porte, iprt pueri norunt. Eft tarnen necelTe hunc Syllogif-mum ita componi, vel Hayum mutare fentétiam verba. Etcnim vult ille probare, Non fingula-tim omnia in Scriptura contineri. Hoe medium totapaginainculcat :exquo inftituitconclude-re,Nó omnia vniuerfè in Scriptura cótineri.Ec-quis igitur pure negates nó videt propofitiones?

Tertio, ridicula eft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;nugacitM quæ

manifeftam implicat contradiftionem.Non omnia in Scriptura continentur, quia omnia in Seri ptura continentur. Huius vanitatis teftes omn iu etiam lefuitarum oculos appello , vt norint qua-lem patronum adoptarint.

Vi'mb tfalpthypothcp : Cognitionem nimirum eamquxin Vetbo Dei hominibus ptoponitur, squandam effe mentis humanx imbecillitati. Quod tam falfum eft,quàm verum eft,Humanam mentem magnis errotum tenebris inuolui; men-tem etiam non regeneraxam in luce infufaim-becillam efTe.Quï igitur imménfamDei cognitionem in Scriptura reuelatam petfeftè comple ftatur mens Humana ?

Secundo, uitiofo confequenti. non «rimconfe-quitur,Humana mens non compleftitur omnia quæ facris Bibliis continentur. Ergo omnia ad fa lutem neceffaria non continentur in facris Bi-bliis.Vitiofi confequentis ruina è falfs hy pothe-

T ertio,a, gitmento à mine ri ad mains nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

beralisHayiis, in paucis Sciipturæ verbis omni* adfalutem neceiTaria contineri. SiitaeftjH?') cur non intotius Scripturæ vninerfitate omm* continentut? Argumentum valet à genete^«“ fpeciemjà fpeciead indiuidua. Si igituromn«' cur non fingula contineantur in Scriptura’Euef j tendac igitur erunt,fi Hayo credimus,Naturïlt'( ges:neque verum er it amplius,Genus dici de fp* i ciebus fibi fubieftis, amp;nbsp;Species de fuisinditi''j duis:amp;,Totum effe maius fua parte: at noua de inceps edifta erunt perferenda, Speeiem dici de genere,Indiuiduum de fpecie, Partemfuotoi’ effe maiorem.Haec nimirum fucrit leßaitaruml’ gica, amp;nbsp;rerum amp;nbsp;ordinis vomica amp;nbsp;peftis.Atre ftè diftum eft à Veteribus,To'4«C’/(^

Mendacium fibiipfi aduerfai'' quemadmodum hie luce ipfa clarius perfp*' cuum eft.

VervM vtargumentumtuum,Hay,viveritJ' tis euertitur, fic in tuum caput hunc in raodu® obuercitur.

Argument! huiufee mei sjedtioeiav demonflt’; reniequoquejequum'eft,quuin non minus uid” debes®

De VERA EcCt. AVTORITATE. 187 dêbeani quàm Hayo,amp; omnia veritati. E dpAri-næàmeiam demonllratae cuohoya amp;nbsp;hypothefi ratum eft hoc axioma. Omnia ad falutem necef-faria in Scriptura contineri; neque vt Hayani pa ktilibidini indulgeam confentaneum eft vt hic importune agam iam opportunè aiïum. Hac mi' hivnumdemonftrandum reftat,Qua ratione fin gulatim omnia quæ ad falutem noftram pertinent,in Scriptura contineantur. Sophifticum eft nt commentum,fic interpre-tari modum ilium cognitionis,quafi omnium fin gulatim hoininum qui fuerunt,qui funtjqui ertic Omnibus feculis,nationibus,ordinibus,commen tarius in Scriptura ederetur,nomina ,viuendi rationes variæ, vatij puentus defignarentur. Eft craffus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dolus.longiori refutatione

indignus. Sed enuntiationis illius hate eft fenten tia,In Scriptura fic tradi generalem doftrinam ad vitam bene beateque inft ituen dam, vt omnibus omnium hominum generibus,ordinibus, co ditionibuSjætatibus leges pracfcribantur ad officia redèobeunda-.ex quibus regulisfinguli turn accommodent eaquxfibi è vocationis fuse mo-duloconueniunt. Id nimirum in Scriptura elu-cetquac poftquam docuit principem ptimatiiim-que vniuerfx noftrae vitae finem, amp;nbsp;certum ad eumfinem iter commonftrauit, peculiares quo-que omnibus viuendi generibus leges di état, ex quibus vnufquifqiie feipfum, familiam,vocatio. nemfiuemunus in quo verfatur, reftè poffit regere. Iam verb fidem quae falutaris illius cogni-tionisinftrumentumeft, fic amplefti veritatera inVerbo Dei explicatam, vt propriè applicet fingulis fidelium confeientiis generalis illius feientiae praeceptatac proinde in vnoquôque fide-lium Spiritus famfti virtute per externupa Ver-

188 I. Qvæst. thrth Parî. bum agente jpropriam amp;nbsp;peculiarem fàlutisfuï □gnitionem obfignari ; vt minime dubiumfitv niufcuiufqiie hominis fidem Verbo illo ftabiliH' ficuti dixit Filius Dei, Oues meæ audiunt vocem meam. Haólenus igitur fingulavem fidelium

in Verbo Dei coftare verum eft: noa quafi in Scriptura dicatur loannes Caluinus vd loannesSerranus ( nam libettuum illiid, l.S.c*-plicare quod tu lefuiticè, id eft ridicule notafti) velquilibet alius homo fingulatim àDcoamî' ttir.fed quia in Caluino amp;Serrano generales De' promifliones quae per externum Dei Verbum’l' lorum auribus perfonarunt, proprie obfignatiK à Spiritu fanóto, qui dato illis elcdionis lui at' rhabone,eos reddidit perfuafos fua nominafed' ptaefleinlibro vitae: ac proinde diuinaeergai' pfos beneuolentiæ firmam certâmque cognitif nein in ipforum animis cordibùfque verè amp;eft-caciter infculpfitjVtcertiffimum 8^ infallibile^ leftionis falutifque fuae teftimonium; quia rum dona amp;nbsp;vocatioDei iunt'ètun -rawKn-nt, uit Deus qui funtfui,amp; illi iuntSvi quoshisin' ternis notis infignit Spiritus fanrtuseu'ezX(«A»’’'f teftimoniis.Ita ro jgjSvAK in promiffione,fit

ih adoptione.’quç eft generalis promiflio’ nis propria amp;nbsp;pcculiaris applicatio. Hoepofiw fundamentOjfequiturSanéïificatio quaecumek-étionis noftrac certitudine neceffariô coniunggt;' tur.Non dicit Scriptura ftngulis hominibus.Hoc vel illud agito'.fed omnibus per3cqué,quidagea' dum , quid fugiendum in Lege perferibit; voc^' tionum quoquerationemfinéfq: circumfcribit; edicit maritOjVxori,patri,matti,liberis, dominoi feruojMagiftratui, Paftori, omnibus deniquepu-blicis muneribus quid agendum ipfis fit. Hic^-diila omnibus vniuerfé peifonant in Verbo Pd,

pet quod fua hominib.voluntatc patcfacitDcus. t Ex illo igicur nouit vnufquifq; quidiiâfibi fit fin-' nbsp;nbsp;gulatim amp;nbsp;proprie agendum, quafi eos fingiilos

ter guberna,hos bonos foucjhos malos dele,hûc i' pupillum,hanc viduam vindica ab huius amp;nbsp;illius i) httonis manujScc.Paftoti denique. Pafcegregê y meum,ei vitæ exemplar eûo, veritatem meam fiel deliter doce ; hanc ouem tux fidei commiffam 1-, confolatordllam increpato: mendacio te fortiter llj nbsp;nbsp;oppone,abHayiiefuitacSlt;: Apoftatx calumniis

ita 8c fingulas; quatenus 8c fingulas perfonas, 8c mifGoncs 1' fingulas vocationes,8c fingulas vitxnoftrx adio fibi apph-I- nes,attingit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kquot;? *

■; Quienimin eledis externam votationem ah )) interna vocatione difiungit, illchomonyma cü 1' fynonymis confundit, fillos Ecclefix cum hypo-r cùtis, granum cum palea. Omnibus quidera i-i)

idem Verbum perfonat : atomnesnon auJi® perarquè vocem illam externamDei.llli folie’® audiunt ad falutem, qui credunt, vitae æternï^ Deo deftinati.

?• Singulis igitiir eleftis propria eft Srpeculi’' risteftificatio de Dei erga fe proprie amp;nbsp;fingub tim beneuolentia : quia cxternû illud Verbid omnibus commune comitaturi interna vocatio) virtute Spiritus fantli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eftpro-

priè amp;■ fingulatim applicantis in corde elefl* hanc vocem externam audientis, vim amp;nbsp;effica-ciam promiffionis generalis, Haótenus in Vef' bo Dei vnulquifquecomperit diuinæ ergafebe neuolentia: certam firmamque teftificationenii quia Deus vult vti Verbo illo fuo ad fuam in nobis gratiam teftificandam ; quam vt fides ample-óUtur, fides eft exauditu j ita aud-itusbll ei Verbo Dei.

4, lam verb fidem neceflariS comitatur obedieJ tia amp;nbsp;vitae nouitas quae vniuerfè confiderand’ eft amp;nbsp;fingulatim,habita fingularum vocationuoi fiuefunótionum ratione.

J. Hadenus quoque fingula in Verbo Deo con-tinentur, quaefingulis perfonis amp;nbsp;fundionibui conueniunt. Primùm,quia vnufquifque nollrûnt propriè in Verbo Dei debet difcere veram cer-tamque rationem vitaeredè inftituend3C,qua(ife Deus propriè amp;r fingulatim alloqueretur ; amp;in omnibus rebusfuis debet interrogate os Dominion illo Verbo: vtftatuat Deum reuera refpon-dere,quum in Verbo audit amp;nbsp;legit quid fit Chri-ftiano confentaneum,vt ex ofricij lui defcriptio-ne confilium capiat quod è re fua fit futurum-ld quoque pertiiiet ad omnes omniumvocationuni adiones , fiue cum priuatis fit nobis res , fine fit »liquid publice agendum. Adfunt regular gene-

De VERA Eccl. avtorItate. iji taies fingulis vocationibus perfcriptie,ex quitus ita fe vnufquifque gerere debet quafi Dei vocetn fibipropriè amp;nbsp;fingulatim infonantem audiret.

Sicigitur Singvla. in Verbo Dei concinen-tur,quum in eo O M NIA contineantur, qux ad fa lutem nofttam pertinent.

Extant huius Vetitatis teftificationes in Exemplü VerboDei,exemplovum appofitione illuftrifâ-mæ-.quas tarnen non eft confilij noftri, ficut ne-que inftituti,commemorate; fed quoniam inful- compre-latThrafo meus quafi viftor,amp; fuam illam exce- •'enü. ptionem huiufmodi elfe gloriatur qux infirmari nonpoffitjXquumeftmihicondonari ab erudi-to Leélote,vt in hoc atgumento explicando pau lo liberiùs vetfari poffim.

De primo igitur modo quo promiflîones generales fingulatim applicantur in eleôtis, vt cx-tat hoc generale axioma, Oues met aiidiuntyvocem loan.io-»îeaMjfic illudetiam interpretatut Paulus, illud

. pvoptiè applicans Ephefiis, Audita fermone verittt- Ephcf.t. ta,id tamp;jEumi^elio [alutis veßra ,p(ißquamcredid!ßis, ebfig/intie^K Spirituillopromißionisfdcle.amp;C de feipfo ptopriè, Mihi peifiiafum eßnequevitam tnequcvliam Rom.s iï s'emaliam creat.im poßi nos feparare à charitate Dei, eifc.îidelisaiitemcôfcientix Deo refpondentis vim gtaphicè teprxfentat Dauid, Tibi dixlt cor rfaLi? »-meum, ^ierite faciem meam ; jaciem tuagt;n Jehoua qua-rnw.Loquitut enim in Verbo fuo Dominus. Ei re

1 fpondetconfcientia Dei veritatem amplexa. In . Sactamentis autem ptomiffiones generales ap-/ plicantut,ficuti diximusfuo loco; nam vnufquif-, queftdelium memot Baptifmi fui,amp; in facra Cœ / nafumens panem amp;nbsp;vinum,veta corporis amp;nbsp;fan J guinisChrifti pignora,debet ftatuere remfigni-) ficatam,id eft Chriftum, perxquè ad fe pertinere { acfigrtum ipfum reuera ipfe pevcipit, quum e-

nim omnibus vniuerfè vna vox perfonetjinS’ cramentis promiffio generalis fingulis propf’ i.Tetj.ii. applicatur.ldcirco Petrus,Sacramentorun,(^ i/erba-vifibiliti reâè appellantur)ufum docensi* fuTnua e(5''5t9»',Baptifmum vocauit.qui vfus W Euchariftiæ idem quoquecôftat,è fingulisq“? pe fidelibus rogatus Deus fingulis à quibus tOj tur,refpondetfe ipforum effe patreni.Quurn’* tem fuo loco ofienderimiis Sacramenta elle Vtf bi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;figilla,vc loquitur Apoftolus:»''!

nino confentaneum efi, idem Verbum quod eis obfignatur fingulatim,in cordibus quoqut' delium propriè applicari. Sicigitur idemP'^ pheta pofita geneiatim doftrina de remiffi'’’' peccatorum , earn fibi propriè accommodât) tu dimififliiniqititutcmpeccatimei.

indiuiduo vinculo cum peccatorum reinifr' r a .130'4 connexa,tecum'eflveniavt timearis. Deft^j riil.40 s. fgiy, pioprie,Tunedixi,Ecccvc»i:i»-voIuwinelil)rir

ptum c/i deme,vtftcctem ■voluntutem tuamiDeuitii'^ poftolus quoque carnis pugnam amp;nbsp;Spirnos'j étoriam in eleélis deferibens -, idipfum omnil’ fidelibus commune fibi propriè applicatjS-' ' concludit fermonem;7/)/é ego igitut meute quidif-îfal loi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dehcatnc veto legipeccuti.

Defua autem vocatione Dauid fiudiosè tur fe promifforum vt omnia reótè in regno JJ adminiftrenturtfeintelleótuvuin in via ped^'',' ambulaturum in petfedione cordis fui in nitquot;' i.Coi.9.1« domus Dei.amp;c.Ec Apoftolus,.V)fMM^f/zv'’”’*’-quadglorieriieccjjitas enim mihiiiicumbit.vaMtc»'^ €^nijieu!ingelt\cm.amp;c.

Summa Hæc verb de multis pauca, vt ex hisintell'? rcfponlio tutfictradi infcriptiiraea vniuerfè qus adfd tem noftiani.-amp; officium obcundum fpeii^'quot;''’,

Dr. VF R A Eccr. avtoritate. isj generalem illamdoélriaam fibi vnufquîfque accommoder; ac proinde inanem elTc Hayi argu-meinationem qua conatur euertere fempitcrni huius Axiomatis rinnnatem, 'icriptuiam ad pic nam folidâmque falutis laoltræ cognicionein fa-£iselfe:quum Tota sir m totoj et to-TA IN qvalibet Parte i vc celcbrc lt;ii-dura Animât, hominis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accommodacûj

Verbo Dei,quod iplius item animi cgt;rTtA5;)^c(a eft, actoramodem : quum deniqile Scnptura fie vni-uetfè omnibus proponacur,vt fingulatim eleôlis fiteffteax ad falutem. Arque hocquidem ad pri-mam Hayi digrelfioaem haôtenusiproximum eft vr teftimoniorum quç ab veritatis aduerfariis fo-lent nobis obiici,verain germanamque fenten-tiam ab illius caluinniis vtndicemus.

T ESTIM ON 1 O R VM quæ àPontificiis obiicinncurj verà amp;nbsp;germana cxpolùio , aduevfus Hayi lefuitæ calumnias.

De loco Ioannis xxii. 25. Su»t^ à' l'nqux fecitlefui, (Jha ßÇcribantur Çigilla,tïm.,ne mundum ^c.

Idihil ab Apeflolls efl temere pr£termißum, ^Hamuiitn tnfcKtam tuamprodM, qwun tllim p’/’MirmißtoKii caufatn a te excogttatam itaßtb-«œ.Caufam ipfc loannes reddit, Tot tanta- « que nimùum fuiffe à Chiiftp gefta , vt ea “ p. j.

“ inundus capere non pofTet, (î fcribcrent»' “ Addit Avguftinus^Ea qnæ fcriptafuntaJf^' “ lutem fuiHc fatis, Pag. n6.

O admirabilem vim Veritatis, quï abHjy’ id excorquet quod maxime negat, amp;nbsp;cogit nej’ re quod maxime affirmât! Si enim Apoftolit' hil prætermiferunt, cur adillotum fcripturas iungit Verbum iion^cri[rtum ? Si vtSctiptüi! Aportolicï fupplementum , accufas Apoftol*’ quafi aliquid prætertniferitjamp;dilparatadiciS'^' vt idem cum Verbo fcripto, cur id nô-Sctipt0 appellas? A quibus verb non fuit fcriptum?AbV poftolis puta,qui fcripti illius Verbi funt fcribgt; Itaque tion-Scripti Verbi autores non potcH* appellate Apoftolos j acproinde non eft Apoltn lida doélriiia'ea, quæ in Vetbo ab Apoftolisn’-' Mâximü nimè fcripto côtinetur. Duorum igituraltetö’' necelfariô confequitur, vel aliquid ab Apofto'^' de Veibo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n . nbsp;nbsp;nbsp;. r .

non-Scii- ruine prætermiHnm , vt neceilarium ruent HT pto. plementumivel dlos elfe blafphemos

gos, qui ad perfeclam veritatis Apoftolicç fcj ptiiram aufi funt aliquid aJiiiiigere. Nihi! poquot; eJfe medium, eft enim luce naturæ nianifeftatf’ Vnius eiufdémque rei iiegationem amp;c affirniatiæ nem eôdem modo veram elfe non pofte.Suntsæ tsm difparata,Scriptum amp;■ non-Scriptum;neq®‘ vllus poteft eife veftris aequiuocis locus'.quum’' mnibus fit notum quidnam Verbi fcripti,9“'^ nam ncii-Scripti nomine intelligatuv.

Tu verb res alias agis,qui diferta Ioannis0' banonlegii . amp;nbsp;tuas res agis,qui tuo rnored' iumniaiis amp;nbsp;conuiciaxis ait enim ille, Mur,du«*'

\y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sl'Jæ ’pfilß'na verba letulerain.

^lt;!W2ßs diligens caufarum tnuefligator, doce-bit te Calutnns,^M longe allant verbord D. Ioannis affenfententiam : Ncquis, inquit, Ioannis fermoncm fufpcótiim habeat,ac (i arj gratiam effet compofitus,proptcrca quôd à Çhrifto diligebatur,hai)C obieôtionem anticipât,pin raàfe prætcrita fiiiff’e dicens quàm feriptaj lice de quibufuis Chrifli aefionibus loqiii-tiir, fedqus: ad publicum eins murius fpeóla-bant.Dc tuapratcrntißienis catt/d in hac Calui-niexplicatione ne verbum vnnm audis.

, Pergislefuiticèpræuaricarbparticularii vnanr ExpUca-ètotaCaluini fententia decîdens: quam vtex-fçtibam integram,amp; ratio iubet èe eruditus Le- ^»ndum dotpoftulatjde fide lefuitica iudicaturus. Non tantiim (ait) numerus operum Chrifti confide- 'b^‘' randus efiffed pondus quoque Semagnitudinem « expendereconuenit. Diuina illicChrifti maie- ce fias, quæ fua infinitate non modt) fenfus homi- lt;t rium, fedcœlum amp;c terram;vc ira dicam, exhau- «c rit ,fuüm illic fulgurem mirabiliter proferebat. te IneuinfiEiiangelifta ocatos coniieiens, attonl- te tusexclamat, iuftani narrationem ne à toto qui- lt;lt;nbsp;demmundocapi polie,quismiretut’ Deinde,mi te Oiinéreprehendendus eftfi crica receptâque fi te

rc guraadcommendandamoperum Chrifti excel-lt;« létiam vtitur, Scimus cnini vc fe ad commune!« IC loquendi modum accommodet Deus ,ruditatis noftræcaula, imo interdun» quodammodö baler butiat. Interea tenédum memoria eft quod pti«s te habuimus, quam Euangeliftæ Summam lited^ (f coinpiexi funt, turn ad inftituendam fidem tu® lt;r ad falutem conferendam fufficere. Satisergof«' rc pêtque lapiet quilquis ritè fub iis magiftris pt«; te fecerit. Et certè quum diuinitus nobis ordina« tt fuerint teftes, ficuti fideliter tjefundifunt ftquot; IC partibusjita noftruin eft vicilîîm ab eorumteft' :c inonio rotos pedere, neque plus appetere qu«quot;' ab illis proditum efttpraefercim quum eoruw«^' lami certa Dei prouidentia gubernati fuerint#

I immodicaterum congerieuos onerarentjamp;t^,’ c dem dcledu habito traderent quantum cxpc^'' I re nouerat qui folus fapiens eft amp;nbsp;fons vnicud’' e pientiae, Deus. Haólenus Caluinus. Excu«*l verbis perfpice à me aliam quàm ab ipfo caul’” notarijdum Hyperbolae illius, Ne captui'iimfuißcviiquam, rationem reddit: tu Hay, nimiùm es hyperbolicus,qui verbuWj^ atu, quo loannes vfus eft fupra modum hyp«'!’“’ lice interpretaris . audiaaïus enim tuam i«'” pifecationem.

Quadefiam ex 'voce Gr^ca /ipoflolw)confirmaripotefl. num nd locor»^‘i tum refertur. Ibidem.

maginem nobis repræfentas, hoc gloflemate, tio illorti mïndvm noncaptvrvm .-id eft, te interpre-tejTantam futuram librorum de Chrifti geftis, fi fideratio-fcriberentur, congeriem vt ilia vniuerfum mun- quot;c digquot;*' dumoppletura foret, terras nimirum amp;C maria, ab intimo Lunx orbe ad hæc loca vfque inferio-ra;deinde ab eadem Lunæ fphxra(tibi enim Lu-nacico hxc imago pulchrè quadrat ) ad citimum ' vfque primi Mobilis orbem,vt vix ac ne vixqui-demtâtillus relinqtieretur axi locus,circa quam Orbis volueretiir. Neque te horum abftirdorum indicatione pudet,Iefuita,vecordi3E tuæ ? Pareus eras in Verbo feripto Apoftolorum recognofeen do,nunc modum plane exuperas,qui libros Scri-pcuræper vniuerfmn moduin vis occupare fpa-tia locorum.

Dum ßuiif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contiwia ciimint.

Verùm vt Caluinum fupraadiierfus me iniio-cabaste(lern,nunc Auguftinum locali tux inter-precationiaftipulantem audi.Non spa t lo, in- ‘‘ quit, LocoRv M credendum eft mundum capere cc non polfe,qujE in eo fcribi quomodo polfent , fi lt;■( fetipta non ferret? Sed capacitate legentiû com-ptebendi fortaffe non poflent. Audis igitur quo-modon'^pîioTa non delocorumfpatiocrafte corporaliter, fed de humani ingenij apprehen-fione,figurate amp;nbsp;fpiritualiterinterpretatur Augu ftino Figuiæ autem modum notât, quo videlicet àtramitefignificandæ veritatis minime erratur. quouiam fie verba rem quæ indicatur, exCedunt “ vtvoluntas loqucntis,nec fallentis apparent,qui quot;nbsp;nouitquoufque credatur. Sic figiiratum in hy- “ pcvbole dicendi genùs deferibit Auguftinus-.cve dendiautem modum fie Apoftolus definif.Jw;«^ hshoihononeficaftiix eorum quafuitSpiritui Tgt;ei. ßttit enim eißultiti.'i,'nec poteß eu engnofeere, gui.t ppiritmlitcr

rfiwrfzs.î/JWr.Non audis Apoftolum Apoftoliint«' pieteni. Vulc hæc fpiritualiter diiudicari,nei®' menfam qiiandam libroriim congeriera iiRagi»* nuir.Auguftam de Chtifto hiftoriain angulhsii' terarum cancellis. loannes aie circuinlcriptJ® fuiflejqiii.a non oinnia Klt;xamp;’ ?? fueiint perfeript®' Ne verô vel feripturam vcl feriptores aceufat^' mus,angiiftæ feriptionis caulani reddic, Hinnä’' ingenij angurtias amp;r imbecilliratem , quumii'l' nitam illam rerum maximarum copiam huniiquot;* mens capere non poffer ; aeproinde finguh ® ad fummam vniuerfam fuiffe reuocata, quïqH*' dem lacis fie ad hominiim falueem.

icaque præclarè Augullinus, quicquid HiVi* obganniatjoannem inceiprecacur limicatifc'' pcionis caufam reddencem , Electa

ru'n igt;felegt;2tiuni comprmit lt;^nio,miia ad libros reuocant. negat emm otnma Chrijb nigeflu fe Eitat.'geho [ko complexHtn, Pag '*i

Adiefiiitas tarnen » belle difputator, min*®’ nos retnittitjVt ab illis caetera quæ Euangel'o'® non eft complexusjintelligamiis. Cedoquï'”quot;' lunt ilia vt ParaüpOmenôn codex confician**’^ 'mufea es.Millies repulfus reuolas eodeiu.

nes difertè teftatut mundum non effe capacem Tenetui iff fiaguloium àChrifto geftorum,ac proinde quum «’yquot;* iigt;’ non opus fuetitvtfcviberentur, nos Chrißianos

jli' adfâlutiscognitionem. Hxreticos autem haud-t)* dubiè appellat eos, qui non content! Scriptura pd nouas doûrinascomtninifcuntur. Ecquid tibi ƒ fupereft fiontis,omnium Sophiftarum importu-/ niffime? Negas Solem meridie luceiemcque te

;gt;•* tia ipetegtinÉ vocem audite amp;nbsp;amplefti,Sponfi i(' mandata negligere adScripturas ferutandas di-ƒ ; , fertè nos mandata reuoeâtis. At tu,licet non poC-

^ibroptereaplurimnßlentio p'Uteriit^uod ea, ^unduf capere nonpojfet,dic ettr Ettange~ fiiwn fcnpßt,lt;jKnm nemt)ßt ornntttm (jni per ßHamvelprtnn capttü intelligenttam ßitn ßt

Q^aß omnia, ah eo de Domtnt g^fliipritermijj'aßunt,faciltora eß'ent prtrni Eu-‘igt;igeltnpßiuzierbn,la principio cratVetbupi.

'''I' ingeniisnofttis obfeura eft Euangelij dotlrina Retoisue qus falutis noftrx fundamenunn ponit, lefum tnriftum verum Deum amp;nbsp;verum hominem: ac Hayum.

proinde primum illius Ioannis caput Fili) Dei Patri óucoco/h incarnatiqueloquensi geniorum noftroriim infirmitati perobfcui eft:écquid futurum effet, fi quod breui luculenter propofita funt ad credendum, amp'.^ limis libris fuiffet explicatum? Perperam ej*' ponis, Hay,fiarbitraris nouum quendamC*'' ftum aut nouam quandam Chrifti vitSjUiof'?quot;' refurredtionem, nouaqueadeó illins bentö'' illisfingulis explicationibus quas ab Euanï' ftis propter noftrani imbecillitatem fuilfepf?^' miffas teftatur loannes, hominibus propofit“ iri.Idem Chriflus,eadem c»lt;7ap)clt;iilt;J7r, eitilde®“ uinitatis Maieftas,eiufdem Humanitatis cum^l uinitatchypoftaticc coniundtæefticacitas-fr'' fet repræfentata. Quomodó igitiir infirmi®®*^ rum ingeniorum noftrorum vafculis infinité leftium diuitiatum plenitudo contineretutïf^ nino te tuo iugulas gladio , Sc fiqua fides diu®' tibi verbis eft, te Apoftolus hoc interdifto pat,quod tu alibi importune citabas vt aduerf* Kom.ix.a opportune citetur, Neqms fapint

oportetpiptre.'fcdfipiat adfobrietatcm, prout CUJlt;1^’ Deus partitus eft menfuram fidei. Veriim/af^ iis dum fapicntia; Confidtiss cgt;'ias,non vides quaW® fera amp;nbsp;ridicula dementia preccps rnasJta mm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;defipiens vt cum qiixras pat®'

num,àquonunc inctepabâre;Aug'jftinun);lt;Jgt;'t'* fie audes veritati opponere.vt te Veritas exiHquot;® verbis cogat manus darc,folam in médacio’’^ dicùsrctinendo peruicaciam mentifque délitquot;' teftantem. Hæcenimcft adtua proximavetli'

'Kim ]). nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deci!rhitamrepetiil'lt;-'

tentiam,fafts prod» te in Augufltmana doÜrina parumeffeverfatirm.Sicentmille , Electa funt qiiæ fcribcrfntiir,qiiæ faluti credentium fuf-iiccie vidtbantur. Ibidem.

At tu prodis animi tiii excelTum in laponia exulantis. Quid enim dixi nifi quod dixit Augu-ftiniis? tioni)mmafirif)taelfe2ie\)0tlo2nnes,at fcri^taßat,elc(liifnij]e ait .AuguIlinus^«,cd//ci-£t?cK-tiiimfaliiiemÇufficeicnt. Quidnam igiturex A'Jgu-ftinodecurtaui? Negatita Auguftinus non ef- ablurda. fcopusfuppletnento Verbi non-fcripti. quod eft pofitum in controuerfia.Quum igitur vt hxc tan turnfcriberentur, opportune prouidit Spiritus fanftusj StEcclefiaDei fui voci obtemperanSj credentium illorum eftcœtusiaffirmô hanc Au-guftiniinterpretationeni reifte illuftrire diiftiiin Ioannis , quod veftris importuniffimis fupplc“ ■laentisobfcuratur.Ecquis non videt fobrius hçc nou elfe decurtata Auguftini nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fed amp;nbsp;de

Auguftinifententiareifte dici,amp; ad quæftionis inJlitntae explicationem raaximè pertinerc ? interprétera audiamus.

Qmbtis verbis tantum Jignißcat ex admiran-disChnflt Domini opertbus, admirabtli Spinttts ßtnüi confilio qquot; proittdentt^ fakium ejfe, vt ea fcriptis rnandarentitr, c^ndt. ad conflituedam fidem ßilt;irumrernm omniitm ■) Uteris comprehenfie.

nonfunt/ati^fnfficere poterant. Q^m fe)0‘ tiatnidem eodem loco perjpfcnèrrtrz/;/-. Andiil^'®’ #K^«tr,qt.iia Dominus lefus mortuumfufc*'’' ijit,fufticit tibi vt fcias, quia fi vtlict, oingt;^^ mortnos fufcitarct ; hoc quiclcm hbi m“'

nfm feculi refcruauir.Ff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Opof'*'

bat vt modo aliqua faceret, quibus datis’^' luti virtutisfuæ indiciisjcredamus incuW'

Quum Auguftinum adoptes teftem huiusiß' tcrpretationis. Auguftini verba expendantat' Dixerat Augiiftinus, ea fuilTe eleéla qux fcdl’'' renturquac (aluti credenrium fufficerent. 1lt;I^* admirabili Spiritus fanóli conftlio Sc prouideH' tiafadum elTeais.Redtc. Cur non igiturautoi' Auguftino Apoftolorutnfcriptis acquicfcis,qquot;J adialutemfintfatis? Senfu communi planet*' res.Auguftinusdifertè loquitur de fcriptoqu“^ vulcfufiicere adfalutem. Tu id de non-fctip!’ visintelligi. Ecquidtibi fupereft velmentisït' ctiam fenfus? Balaamo es deterior,qui quum*’' deretDeuin veile VC benediceret ifraëlij non*' biitficutfenael amp;nbsp;iterum,in occurfum augutn’' rum,fed Ifraéli palam benedixit; at tu veritate® ex Auguftini teftimonioconfeftus,pergis obU' trare aduerfus Veritatem.

At vide,infelix Apoftata,quomodo te VeritJ* conftringatjVt proprio ore condemneris. Si e nitn(vctotidem verbis Aiiguftinus ait,amp; tu Spit* tus Sanóli confiliu amp;nbsp;prouidetiain ea in re agn» fcis ) illa funt è Chrifti geftis eleóla qus fciibe tentati

De VERA Ecct. AVTOKITATE. 10} renturideft ab Apoftolis fcripta, quæ poteranc fufficere ad falatem crcdentiiim, quî tu nobis a-lias res prefers? Si admirabili Spiritus fanóli con filio amp;nbsp;prouidentiaid faétû e(t,ecquónam tu,Ie-fuita J confilio aliud quidpiam moliris. Si fuffi-ciiit,ectur tu res fuperuacaneas obtrudis? Quod filunt Alia. RES ilia:quxliteris non funt com-prehenfae (vttotidem verbis ais ) non fentis te ptoprio ore conuinci?Quuni alivd EvanGe-iivM doceas, de Spiritus fandi per Apoftolos loquentis fententia amp;nbsp;decreto ,es anathemand eft fateris tandem quod erat pofitum in contro-uerfia.Vertium illud verbum non-fetiptum effe aliud quàm feriptum ; atque adeó vis è tuis verbis colligijExecrabilem effe doótrinam quae Ver-bo illo Non-fcripto continetur; amp;nbsp;de induftria tuotumhominum verba inculcans, vis ea vide-lipenitiis abfurda. ^^/cow//it«cwdaw,inquis, f-dem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;remm omnium qua litem non Çunt tompre- j

iwf^.Qui veró,Hay,ü alir funt amp;nbsp;peregrinœ iliac res Non-fcriptXspoterit Scriptuta illarum fideni conftituere?Mahomedis doftrina poftApoftolos nata,alia eft quàmEuangelium ab Apoftolis fcri-pwm. Qui poffit Alcorano fides conftiti’i A-poftolorum fcriptis? Sic de tuis illis Vetbi non-fcripti rebus plané confequitur.Plana 8c perfpi-cua funt verba,licet aliud te cogitareveriflimum fitificuti 8c aliud Caiapbas cogitabat, neque ex femetipfo loquebatur, quum inSynedrio dixit. Expedite vtvnushomo pro populo moreretur.

Hec funt plana, petfpicua ,luculenta confef-fionistUE verba,Auguftinieffefententiamvt ea lt;c ’ fcriptis madarentur ex operibus Chrifti qui fuf-ficerent •. id Spiritus fanfti confilio faflum effe: lt;« Res literis non comprenenfas effe alias à Seri- “ ƒ ptis. Quid igituriefponfas'SiétfA') eft Euangc-“

lium non-fcript fcriptæ, flint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, cur pevgis

Nam qiiod, Auguftino fubiungis,contrai^ . cit. Ait ille nos omnes quidem mortuos à Cb’' fto fuilfe fufcitatos,de tribus conifaretantin”'’' ex his paucis exéplis norimus, Chriftum quidem potuifle mortuos fufcitare, fed i“^ Iquot;, tempore referuare : atqiie adeôhis fuae potci’*'' quafi iridiciis credamus in eum,8r ad vltimï ‘j furreóHonisfpemprxparemur. Auguftiniis hanc de Chrifto cognitionem nobis fufiice'** Quidnam inde colligis, magne demonftrat'’,',. Num in veftri illius Verbi non-fcripti commentarium extare omnium hominum lt;1''^ Chriftus fufcitabit?Nobis fatis eU ri ; ex quo nimirum vera fcientia comparatur.i”; sr quum noluetit Spiritus fanótus à nobis ig”' rarijcur exquiramus?Vide quo te rapiunt tuïÿ‘ deliria.Conuiiftus tarnen pergis mina“'

Nos infra D.Aaguflinipro iradisionibiH’'^^ frnptis ,te ita obruemiufrntentiis, vtfi Chr^\ nns tn te -vllus eflpttdor , tnpofleram htfleft i'* attdebis.Pag. 117.

Ki/av ukixTCi 8e tcfsbyi ai Oblattas ,nequeveritatem neque me mo'“'' tibivniVeritatishofti plané iniurias.

n Df VERA Ecct. avtoritate. 205 ' igitur fis afturusjfuo loco videnmus .-at quid

() nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H A Y V S.

,{. Dtximw D. loannem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;locjUHtum ef~

J(,r fe.Qwd autem concludii.l htca ac Iudxo,Chn-[iii y?t4z/î nomiitts ho^{i,fmilem conclndendt ratione, fiver'e Chri^lia-ai-tt ejles,re/i!]'titffèy‘ Nihtlenim

, (C. fiuegesia fine diRa C hr Jit Domini jpeiies, inue-lt;#’i mrepetensy^uod CT i' cclefia non profitent,mor ta!ia;a ommbiti,ficognofcerentw,magnitm non po t’’. titerittnilttatisfrniittmeiffeire, D.lnicM tcïlatur f*'''. Chrtsiitmt^c. dlamp;ctno iiidiciofinperuacaneae-if’ rxwf, (utum HuangelJiie. co, Uteris non cofignarint. 5 Pag.n8.

Sunt quidem per fe vtilia, quxcunque fine di-öafint àChtifto fine geftafed propter animo-rumnofttorum imbecillitatem commodius cer-tiufquevifum eft Spiritui fanéto bteuem quan-dam fummam ampliffimarum illarumretum ab Euangeliftis perfctibi, ne infirmi hominum fto-machicopiofiori cibo onerarentnn ecquis enim vfuseft rei incognito,quantumuis pet fe magnç? Eft igitur vernacula ilia tua,Hay,faUacia,.X diito feciDidim t]iiid .id dictum fimpl,citer,itam quod tribui-tut peifonis in res detiuas ; perinde ac fi dicas, culpam in cibum 8c vinumelTe transferendam, quodillis impenfnis aliquis indulferit. Vetùtn idem eft cibus, idem vinum 8lt; fobiio 8c ebtio.

Sanda prudentia ceftatur Apoftolus fc be lidiim cibum varie exhibuilFc Corinthiis. b] dabitur prudentia prseceptoris qui le difc'P^ ingenio captuique accommodauerit. Ecqugt;’, t rat protcruiain lel'uitarum qui fummamDc*'/ pientiam impudenter damnant,quód fui coS® tionem nobis eo modulo difpenfec quern ld’ noftræ nouerit expedire?Tu igitur,Hay,omniy'’ opinionUm periclicator, vel Turcævel reW ludçi furores tibi vendicato,qui Scripturawnf bisinutilem reddis,quumad omnes vitænol'’ partes manet,ficuti docet Apoftolus. Perfejl''*. dem femper erit vtilis , at impiis rton modo i”* tilis fed lethalis efit.

Mirificam verb tuam audaciam,licet paffi®'* ftatam,innouo tarnen commento relinquisî^*, rc^uire^ionèmmulta 1!^ elixitamp; ficit C/jn/zw ccelumaficndcret.ha plané e^.lUanefueriait^it^'^ Tiea eif HO»proy/zfz/r4?Nequaquam. Ecquid vet“*’ de colIigis,Hay?lllorumne cuftodia vobisleji* tis eft commendata, aucilla nouum quidp'*? quam Apoftolorum fcripta compleduntur?R'’ culum caput! Prædixerat Chriftus,fe ea ipfaAJ* ftolis in memoriam reuocqturum, qux inis*!* xilfet antequàm ad Pattern proficifeeretur. funt videlicet maxima lefuitarum myfteria de'* rum ab Apoftolisprxtetmilfarum Itipplemcnti'

IvDicAviT L)ei fapientia hanc general® eognitionem fatis elfe adnoftram falutem;®' rum fingulaiu nartationibus noluit ingenia nquot;' ftraonerari. Eccur igitur defideremus proliiquot;*' rem hiftoriam Euangelij,vt norimus quidnam gerit Chriftusab incunabulis ad trigefimun!*^ que annum,quoannoin publicum prodiitvtquot;quot;' nifterio fuo fungeretunquot porrô habueiite®’ clones,quot miracula edideiit toto illo trien«” ad me*'

De vera Ecce. avtoritäte. 107 âdmortem vfqiieifingulatim teneartiils,quum il-larum fummam lcripto Euangeliftæ commenda-rint? Pr3Eterea,quum propagatum fuerit ab Apo-ftolis Euangeliiim per vniueifum terrarum or-bem,écqaid necefle erat fingulatim perfcribi in Aétis ApoftoliciSj quldnam Matthæus,quidnam Thomas,quidnam Andreas, quidnam etiam Petrus copiofîùs,quidnam loanncs, quidnam dsni-quecxteri Apolloli fingulis inlocis egerint in quibus legationem fuam obicrunt ; quandoqui-dem deipfalegationeluculentum extat in Scri-ptura monumentum. In fumma,nS temerè Deus res illas felegit quas voluit fcripto commendari anotariis fuis, de quorum fidc amp;;prudentia du-bitare nefas eft; neque temerè voluit res citeras prïtermitti,quum fcriptae ad falutem noftram a-bundèeflent.Deniqucjvaniffima eft amp;nbsp;planédia bolica difquifitio return prxtermilTarum, cui ni-mirum folennibus Scripturat facræ tabulis omnis cftptïclufus aditus à Deo.

Ex QvtBvs efticitur, Pontificios grauiflïmè îbuti tsftimonio Ioannis , amp;nbsp;Hayum maiae caufae j'gumén-p’tronum importuné vellicare veram germa - tationis. nainque illius teftimonij fententiamà me alla-tam. llludigtturè priori loco exturbatus,in fe-cundo plané eftmutus'.fuôque more quacritno-uadiuortia. Dixeram ego,Sctipturam vetitatis elTefidamcuftodem: amp;nbsp;inhacquidem deliri 5c infanientismundifenedaiScripturam effe plané ncceflariam. Pr-etermiflo Ioannis teftimonio

fccundo jHayus Icremiat teftimonium profertgt; quofcilicet probet jScripturac vfum elfe nullum f hisexttenjistemporibus; vtillud non Scriptum

Verbum quod tuetur, autoritärem nunc demum confequatur. Quilm refté igitur excutrat, vi-ƒ dendura eft,vcilljus defultoriatleuitati»liquid

io8 I. Qvæst. terti» Pars. indulgeamus : licet hxc îwffpja poffimus terniittere.

S E C V N n A H A Yl tiigreffio, quainftituit probate, extremis tempanbiM no» modo lem effc^cripturam ,(edplaneperni^^ fam : ac proinde ab Ecclefta nandam.

Prioiui locia c leremia petitus efl,quo docere,Nullum elTe vfum Scripcuræ his extrCquot;' temporibus.

• Tresloâ infequentesfunt Tertulliani,qii'^ vult eflicijPerniciofam elle Scripturçleâioquot;^

ANIMADVERTE LECTO^' quoufqucfcrpatlefuitaruni virus. Q,'' nam cnim illis non liccat(vt ait 'l'crtul*' nus poft blafphcm.

Inam tua loi^uacitMi rejpondebitpronok^^'- ' rezA/z4r,Hoc,H/y«?Zjcritpaôtuin, quodf'^''^

ƒ1 turn domo Krad poft dies illos, dicit Do-f ftiinus : Dabo legem meani in viIccribuS I forum amp;nbsp;in cordibus Corum ftribam eam. u Sie, Quam fententiam vfurpat yipoFtölus^vt legem Euangeltcam veten antecellere pfó ~ fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Spiritu fariElo , Hócctne modo

magis capax fuent mundnf falutans do£irmie, ‘ p lt;jMcimfmpt9?f^Ciba PropheEeperjpitua funt.i^c, P’g i'4-

. RifumrietcnerepoteSjbone Hay, quum mihi loquacitatemobiicis,qui mihibreuitaterti libeK limei tarn ßepecxprobrafti?At futili Pfeildopror phetï Veritaseft loquax, qu3e plusloquitur quä Fugx livelier, ipfius Ÿanitacem prodens- Tuverbdebe- fuitiex. bas expendete fecundurn loantiis teftimonium à nieallatum,Hic tacesivbi debebas loqui'.illic lo-querisivbidebebastacere? ecqua enim fronte Prophetam,è Scripturx notariis vnum, Scriptü-I’ opponis?Si nullus eft Scripturç vfus,cUr Scri-ptuti antiquatx atque exoletx a utoritatefti prx-texis? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

VerùiTi,ChriftianeLciftôr, vtîntelligasquàrn procaxfit amp;nbsp;infanxîefuitx tenebrionis audaciar

quithrafonico fupercilio Pröphetx Sc Apoftoli Domina amp;nbsp;verba contra veritatem vfiirpSt,iriue-nit piilcherrimum lererhix locum perperamab illo citatum accuratiris expendere; Atque vtdc retota ccrtiüs folidiufqueconftet, controuerfix huiuCce noftrx ftatu fingulatim indicato , Hayi txMîr'/fiue exceptionem ex illius verbis euolu-tum Syllogifmo reprxfentabo.

liO L Qvæst. TERTIA Pars. , necefTarium, 8e his vlcimis quidem temp®*'''?' b. Statos c5 jn quitus Deus omnem fuam de falutis tioueii;. tumani voluntatem fie per Filium fuumpiquot; citjVt nullas alix reuelationes fint porto c*F, élandx. Idcirco ne hiimani ingenij vanitati', tus pateret .aio. Dominum prouidilTeScripty monumentis,quibus fuam illam voluntateni*quot; finiuit,quantum ad falutem noftram efletfî'quot;'

Hayus hoc nega,t8c côtrà affirmât,Extare*!“! da falutis noftrx myfteria , illis facrxScrip'“? myfleriis minime comprehenfatquæ alio dodrinx genere contineantur, quod Verb'? non-feriptum appelletur vt à Scriptuta «üÇ; guatur. Suxautem fentcntixfponforempr®''' Ieremiam,amp;aftipulatorcm, Apoftolum: qquot;'? remix fententiam ûc interpretetur vt his vlti® tempoiibusfolenni Euangelij prxdicatione f vniuerfum terrarum orbem patefaéla,nihil «’f

^odPi'ûphetA euenturum pradixit amp;nbsp;eueitijfe docet,id ntum haboidum efl, Prophcta euenturum pradixit vt vltimi) bus DeusponatlegemÇuam in medio ipßniingt;^^ torde ipfirumfcribat earn amp;nbsp;^poßolus id dt

Ergo bis extremis tcrnporibmpoji folcnnem prredicutionem non effeopus Scriptura.

Hoc Hayus ex Propheta quomodo eliciac vera germanaquc loci ab eo citati fententiap®’ fpicietur : qux huiufmodi eft.

Propheta his verbis luculenter defail^ Ecclcfiæ inftaürationem amp;prinnùm ludxis libus amp;nbsp;Babylonicæ feruitutis iugo fubaftisiP? licetur Deinomincjforevtin patriam poftli’’' niorcducesjion mqdà piftrinatn auitâmq*'®

* De vera Eccl. avtoritatèJ iO / bertatem recuperarent, fed longe auguftiorem (is excellentiorémquecóditionem ,nouicuiufdam

Quum autem Legem cum Euangelio compa-ret,vécus fœdus cum nouofœdere, primùm om niiiminteUigendum eftquidnam Legi s,quid-natn fœderis veteris amp;nbsp;noui,nomine intelligat.

Legis nomen aliqiiando accipitur protota Leg!» doéhina facta ; cuius partes funt dux. Vna quidem,qux in mandatis verfatur, 8c compleélitut regulam bene viuen.di,haCtenus quidem vt pro-miffiones Dei nobis efficaces denuntiet, fi illius

voluntatemimpleamus:minas contràcumpœ* nis opponat iis omnibus qui rnandata Dei non )t: impk'uetint.Altera veto Euangelium, id eft faluta- EujngeliJ lisdoéftinxpars caqux nos per Legem condem figinfica-natos ad Dei per lefu Chrifti grasiam nos reuo- ‘‘O' cat ,vt in CO 8c pereum Dsi nobis reconciLiati mifericordiam per fidem adepti, vitam xternam côfequamur.Hxcinpromiffionibus Dei tota eft.

non huiufmodi quidem quales Lex præfcribit quæî nobis pendeant meritóque noftro termi-nentutjfed à Dei meta in Chtillo gratia gt;nbsp;nofttae indignitatis agnitione efficaces ; vt id nimirum quod ptjeftarc ipfi non poffumus, credamus fola Dei per Chtiftusn Setuatorem mifericordia nobis exhiberi, Fœdoris autem veteris appcllatio-ncjLex.noui autem, Euangelium fignificatur.

Notatis vocabulorum notionibus, d^e re ipfa dicendum eft;amp; quoniam Legis amp;nbsp;Euangelij co paratio inftituitur,ttiplicem à Prophetaquum defignariperfpicuumfit, de fingulis fingulatim dicendum eft. Pn«iij,comparatioeftin ipfis rebus de quibus agit ProphetajLege puta amp;nbsp;Euan-* gelio. Secundi, in peifonis. Ttftia,in temporum citcumftantiis.

IN REB vs autem bifariam.e Legis Sc Euangelij Nacura, vc intelligamus quWquot;'. fit vtrique primo amp;nbsp;per fe proprium,quod s’' ,ffi Ar appellant ; turn ex vtriufque Vfu amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''

V prouthoininibusaccommodantur.LExeft'^’ ftans 8c perpétua bene bcateque viuendi Hane nafcentis hominis animo infeuit De“’

Opificem ei patefaciens ad imagine fuam d*' h tOjin eum finem vt veram felicitatem confe^, h tur. Ica naturale ScverèiciSAr Legis piopti* eft, vt Dei voluntatem hominibus expoo“'^

proindcdoceat eos quidnam debeant De“;' qua via ad veram felicitatem poftent periiei“’' Sic vfus amp;nbsp;officium Legis eft,ex primigcnial* dem hominis creatione, vt hominem De“? perfedè obfequutum beet; atquumhonio^'J creatione delciuerit,vfus officiumque Legi®^ gèaliter defcribidebet in hac corruption“:' neris human! ; luculenta enim eft obligati“!, Legem , fenipiternaque reótè viuendi reg'* Quid ti fua culpa homo faófus fit nou-folue“’ num idcirco minus fua Deo conftabit autot®' Hominem igitur corruptum Lex damnat,n“®’ fuoquidem illo nattirali proprio , fed hon“ culpa, quum enim doceat quidnam horo“quot; beat Deo, prodit corruptionem amp;nbsp;imbeci^ tern hominis itaoberati vt ne tetuntiuinq“'“, foluere poffit,imo qui non poffit non amatequot;*, lum amp;nbsp;miferiam fuarfi ex corrupta ill» fua.Proponit quidem quidredlum fit quid“ quid faciendum,quid fugiendum.oculos led'' ne,aures auditione erudit, viam fternitbene^ uendi,commonftrat veram felicitatem;ate“i‘ minis etFormat,morbum indicat,non fanat:®^ turn oftesdit,non foluit, eft enim litera bf' bus incifajobligacio tabulis coufignata:ati]“f.

De VERA Ecct? AVTOKIT a'tE.’ ÎIJ deo confideiata per fcjin nobis mortuis eft mor-tua,in nobis non-regeneratis caret Spiiitu rege neiationis.-minimè nos régénérât,fed nos prodic non-regeneratos. Sic ait Paulus, Iffert»! occidcre.

Spirite■uwiyîc.irc.Atque hoc quidem officium na-turalis Legis eft,vt in mandatis,minis,Sepromif-fionibusverletur. Hane in hominis animo obli-teratamDeusinftaurauitminifterioMofis. Ad-

lt; iunóHfunt quoque verae religionis ritus, quibus y'populus Dei de recuperandae felicitatis ratione f’j edocetetur.id eft adChriftum reuocatetur, per !' qiieni vnuni vera conftat hominibus felicitas.Hç aiitem ceremoniat ita funt cofiderandae vt quum effent chirographa condemnationis illius,(que-admodum ait Paulu5)veram tarnen folutionisra Coloffi-

torum amp;nbsp;rerum hominum animos reuocabant. At erant temporariæ ills Legis ceremoniae, ad sduentum videlicet Chrifti: ac proinde fuo tempore abolédx quod ad legitimum ipfarum vfum Deusdefinierat. Atque hxc quidem de lege.

Vbi definit Lex,ibi incipit Euangelium. licet enimEuangelium fit odor mortis iisquipereut, efnatamen natura propriè aeftimatum, eft odor VKï, Euangelium nimirum , id eft felix nuntius de faluteeorum quos Lex damnauit. Nos igitur no(lriieatusnofttæquecorttiptionisamp;: imbecil- acvlus. litatis reosEuangelium aftatur, ccrtos reddit de remiffione peccatorum in fanguine Mediatoris, amp;nbsp;de virtute Spiritus fanfti habitantis in nobis vtfimusnouae creaturae ,• quum eiufdem fit Dei gratijE, amp;nbsp;nos iiiftificare Sc nos fanftificare vt nos ftato tempore glorificet.

Vetum igitur amp;nbsp;proprium Euangelij officium hoc Apoftoli dido defcribitur, Eit,medium , eßpo tnt'uDdidfiilutcmcniuii crcdojti. Vult Deus ler-

ti4 I. Qvæst. TERTIA Pars-uare eledos fuosè communi petnicie humani,amp; quum fine homines,damnatos i» , amp;nbsp;fua culpa,vuk per fe amp;nbsp;fua gracia feruar£'\ quam igicur horrenda voxindicis infonui'P*'. cati pœnas denuntians, fuccedit fuauiffim^ Patris perFilium fuumelesSisfuis è peccaw'ï colluuie fegregatis verè reconciliati:amp; offeiöTur peccatoribus duo maxima dona,*'^ ta peccati remedia, Remiflîo peccatorumgt;8^^ élificatio ; amp;■ vox ilia falutaris incelligentet mâtjPiiemtentiam agite ; quia appropinquat lorum. Felix igicur illud nui)tium,quod

vocacur Evangelivm , ell doôtrinaà^ Pacte per Fllium Redempeorem hominib“’' milTa.id eft primis parentibus noftrisftacimP^ lapfumdaca ad falucem:quippequivcreat“i^ calamicacem .triftifiimas peccati pœnas perant, if a dulciffimam promiflionem afflr ■funt De seminemvlieris obcricuro Serpencis . id eft De christo Filio D£gt;^ quem Pater creauic niundum ,amp; per quel” r ditum mûduminftaurat,idefteos liberateiquot;’ do,quos in Filio illo fuo adopcauit,vicç ïtetH’’ felicis heredes. Itaque Ev angeuvm dens nos à Deo liberari amp;nbsp;fetuari per Filin'quot;' non-imputato nobis peccato noftro, aliequot;’quot; ftitia feruemur,duo eleilis perfpicuè offert’quot;' miflïonem peccatorum in plena Redemptquot;'*’’ tisfaélione qui pro nobis faótus eft peccatu® iuftitia Dei in illo fieremus;amp;,Inchoatamiquot;’' bisfanélificationem,cuius vi peccatireliqU'^ nobis fenfim perdomentur.Illius autem fanâ® cationis hæfuncprimariç partes,Agnitiovefquot; tis,id eft Fides qua verum Deum fic difcecni®'' ob omnibus commentis vt cum Patnem vere^ jamus;amp; Voluntas congruensreftx ration'’’

quam præfcribit Lex Dei, 8f vitx vniuerfx aftio-nes ex ilia régula confirmât.Euangelij igitur do ftrinam hxc nobis proponentem efficacitate fua comitatur amp;nbsp;animat Spiritus Dei, vt illius voce: in nobis exciter fidem,pœnitentiam, vitx noui-tatem,indicat pignus noftrx felicitatis,ac proin-defternat iter ad vitamxternam falutaris illius doftrinx agnitione. Hoc eft verum, proprium Sequafii^SAf officium Euangelij à Lege his no tisdifcriminatumatque diftinlt;ftum:fcd quibus amp;nbsp;quando exhibitum fit, paucis cftcommon-flrandum.

Quum enim vna fit veritas amp;nbsp;vna Ecclefia,do ooftrînx ftrinxfacrxoeconomia amp;nbsp;difpenfatio notanda facrç œco ell, quam confiât variamfuilfe 8f multiplicem quot;'’««• pro variis perfonarum temporiimque circum-ftantiis.Hoc verb maximè pertinet ad inftitutum fermonem.

De personis ergoficbreuiter habendum Proper(b eft,Omnibus quidem hominibus Legem Dei in- quot;at“« notuiire,quippequxnaturaliter fit in ipforum a-nimis infculpta'.amp;r pofiqua infiaurata eft à Deo: Mofisminifterio,per vniuerfum quoqueterra-rum orbem fummi Dei Ediftum emanafie. Ac Euangelium vniEcclefiç deftinatum elfe certum eft, licet illius voxpaffim perfonet,vt omnes homines falutaris paffim doftrinx oblatione in-nitenturad falutem, amp;nbsp;pcragantur rei, quum illam repudiauerint. In hac tarnen generali fiue Legis fiue Euangelij prxdicatione ij foli participes funt falutaris doftrinx, qui earn per fidem ampleftuntur. In cordibus igitur fidelium folis Lex inferibitur, quum in omnium auribus info-net,oculis obuerfetur. Poftlapfum autem Adami Deus incepit colligereEccIefiam fuam voce Euägejij «uiiis vnius vi eleäi infiti funt in Chri-

ftum,folum amp;nbsp;perpetuum Redemptorem fis humani.Potto falucaris doóttinaifidelibusfj üelacæ gradus intelligendi funt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Temporvm ratio diftinguenda e(l,VT mod* illius dodrinx hominibus fajutariter patefe® perfpiciatur ; pro /ingulis eniruEcclefis fuï* tatibus veritatis fuç œconomiam exhibuitD^** lucémq; falutaris dóólrinx mundo cxeruit:')'''* admodum fupra oftendebam exEpiftolaadH^ brx. qux duabus his vocibus, TniAt/uepHf TjoTTWctemporum articulos, Sgt;c: varium multip, cémque vnius Veritatis modum oftendebat. idea igitur Veritas poft homines uatos honnquot;'; bus in Chrifto exhibita eft,fed prout Deus Eft' fix fux expedite nouit , amp;nbsp;vario modo 8c vif*’ menfura:amp; ante Legem amp;nbsp;fub Legeamp; poftt'' gem A nte Legem latam,nouu hoc fœdus percuflerat cum prifeis Patribus Adamo cho.Abrahamo , cui illufttius lignum datu«’'^ jn Circumcilione,illius in Chrifto iuftitix OT culo. Succellit Lex qux amp;nbsp;notitias naturakT caticaligine obfeutas inftaurauit amp;nbsp;illulhaquot;''' ficuti vetera fcripta è fitu'Se fqualote eruo#'*', Vt eadem exfcribanrur. Sic Dominus Leg.i quam in hominum nafeentium animis infetip^^ rat, publicis tabulis infcribit 8c promulgat r Mofem,vt ab omnibus illufttius commodiul‘l||^ intelligetetur. Adiundxftint ceremoniïlj, elFent lolennes teftificationes de corrupti®quot;^ mileria generis humani, amp;nbsp;de eiufdem R® ptione in Chrifto homine. Legis natutahs* rumque ceremoniarum interpfrtes acce»'’ Prophecx,qui amp;nbsp;vfuoi ofricidmque Legis Iv detent,hominelque Legis iudicio damnatoS! liangelij voce ad Chriftum reuocarent. cognitionis illius, pro temporum moment'?

circumflantiis.menfura fie difpenfata fuit à PrP; phetis veteri Ecclefix , donee plenè illuxit Sol iuftitiæ Chriftus,qui impleto Redemptionis uo-ftvæ myfterio fine impofuit eevemoniis, quarum vfum Dominus illius aduencu terminatat. Ex il-lius igitiir Oeeonomiæ pro modo,menlura,ten)-poribiîfque variæ ratione, idé Fœdm voeatur tui JVoKzzw,quamuis reuera idem fit. An te Legem amp;fub Lege obfcurius: fub Euangelio tanta lucis vbertate fplendefcens,vt nullæ pofthae re-Uelationes debeant expecfari. Sic Legis amp;nbsp;E-uangelij diferimen,quantum pertinet ad loci hu iuscircumftantiam defciibitur.

Ex H AC igitur Legis amp;nbsp;Euangelij defeti-ptione elucçt yera germanaque Prophetae fen-tentia. Quamuis ehim primo loco futuramlu-dçæ inftaurationem Dei nomine polliceatur, quum tarnen promiffiones temporales in fe con-fideratæ, finit imperfeôlae, neque vaticinij illius magnifieentiæ tefpondeantiperfpicunm tft,Pto-phetam reuocare fideles ad Chriftumjin quo ni-mirum vno promilïiones omnes Dei fint Etiam vera amp;nbsp;amp;nbsp;Amen.Illius autem in Ecclefia fua inftauran-gemiana davim haftenus commémorât, vt quemadmo-^um eam in veteri fœdere collegillet, Abraha-pofterifque veritatis fux ceremoniarum fi-guris adumbratæ cognitione imbutis; ita folenni tandem Euangelij prxdicatione illuftriorem v-beriorémque fui cognitionem fidelibus fuis fit largiturus, illis nimirum quæ à Lege præfignifi-cata,amp; à Prophetis prxnuntiata client, impletis.

Ita fore vt vltimis temporibus, quum fe mundo exhibuerit,Redemptionis noftrx myfterio perfe-4lo atque abfoluto , Euangelij fui prxconio cla-riùs auguftiûfque gratiam fuam erfundat, faluta-illius doftrinam animis cordibufque

“ giturPropheta, ChriftûPatribusoIitnfubW' “adfaluteminnotuilfe, fed loquitur comp«’'’' «' vt meliorem Ecclefiæ fub Euangelio fine noU’ « fœdereconditionérepracfentaret, eiufdenXl'’'' A dem veritatis participem futmam, at amp;nbsp;luculef' ‘t tiori modo amp;nbsp;vberiorimenfura.Sic nimiruhquot;quot;' lereniiæ locum exponit Apoftolus jLegis angelij difcrimen inftituens, Seexvniuerfilo^' circunftantiis confiât banc veram fimplicéwQ''quot; cffe illius fententiam.

^dHa r Hi s IT A conftiturisjagendumiHayjarguw^ argumen- ti illius tui te dignam confequutionem expen®' tu ex hoc mns,vt quite nondumnorunt.difcâtindequa® teft'imoæ P*® fobriè Propheticam doftrinam traû® nio con poftquamdereliquiftiEcclefiam Dei.

■ultimii tempoïibuf non modi non opui efi Scriptio'tir perntciofa efi Scriptura Ecclefia.

Respondeo multiplicemhîc eflevariot'*''' niendaciorum hydvam,amp; materiæ formxptf uaricatione variis erroribus infanientem.

- Primus erröt eft,F(iZyä hypothefif. quafi Euangt' lij folennis ilia patefaólio fit,fcriptis caritura.Êi'' guis verb fine fumma blafphemia Apoftoloiu'quot; fcriptarepudiauerit? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

dicat Propheta,Deum fineVerbo fuoindututoquot;' i falurarem fui cognitionem in animis eleélorui» | fuorum,quum ait, Ponam Legem meamincot' dibus ipforum, Atquisnon videtcotrariuniii'' ci? Quidnam enim eft Lex Dei,nifi Verbum P*' fcriptum miniftetio Mofis amp;Prophetaruni?Difd tè ergo teftatur Propheta, futurum vt Deus Vet' bo fuo iiicrementum fit vberrimè daturas, eiw' qilC

De VERA Ecct. avtoritatf» avi que vim amp;nbsp;efficaciatn inillorum animis impref-furus.

Tertius error eft, Falfa defiriftio fentent ia: quafi negaretPropheta eandem Chrifti cognitionem, quæ nobis exhibita eft pet Euangelium , Patri-busfub lege innotuifte: quum eadem de Chrifto doólrina illis fuerit patcfaóta, licet pro variis té-porumcircumftantiis amp;nbsp;forma amp;nbsp;menfura fuerit d!uerfa,vtdiximus. Illi enim ctediderunt in eumquivéturus erat; nos credimus in eum qui venit •• eum vete quidem fed figuris Legis ad' umbratum ; viderunt : nosomnibusvmbrise-uolutum media luce contemplamut. lllij fa* tis quidem quód ad ipforum falutem attine-bat,eum cognofcebant, fed parcius myfteria fuo tempore reuelata per ceremoniarum inuolucra videbantmos pleniùs amp;nbsp;vbetiùs in Verbo amp;nbsp;Sa-cramentis illuftri fefe patefacientetn peruide-mus.Doélrinaeigiturfiue fœderis illius nouitas, noneftpofita infubftantia,fed informa dunta-xat : quemadmodum è luculentis Prophet» verbis elicitur. neque enim dicit Dominus,Legem a.' liamdabo'fedfcribamLegetnmeam: nimirum eandem quï Patribus data fuerat Mofis cxterorumque Erophetarum minifterio.

Quartus error çft,Z» vitiofo confequenti. non enim confequitur,Spiritus fanóli efficacia agit in cor-dibus fidelium.Ergo non eft opus Scriptura. Cer tè fubordinata non repugnant. Verbum Dei fine Spiritu Dei,eft quidem nullum amp;nbsp;inefficax: id eft qui ferit,aut qui rigat nihil eft,fed Deus qui dat incrementum, agit efficaciter in cordibusfide-lium per Spiritu fanótum. Fides,eft donü Dei; atVerbifuiauditu, ac proinde minifterio vult vtiDeusadfidemingenerandam. Legis autem, id eft Scripturx, fit mentio apud Prophetam, vt

no I. Qvæst. tehtta Par^. f omnis Scripturæ hoftibus refponfandi occafi® praccidatur.

Quintus error eft, infnrma argumenti, quodnoquot; ex prarmiffis conficitur, fed quarto quodam ter- ' mino euagatur. Hoc enim Hay, pofueraseleK-

•J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnia,ForevtDeiMinfmbat Legem/unmincordibxtjiit'

//«wyîzncwwti/hwofewpore.Quîdnam concludisin-de? Nullum non modo Scripturae vfum hisno-uiffinjis temporibus futurum, fed perniciofani quoque Scripturam elfe Ecclefiæ. Ecquid hoc monftrieft ; vbtnam hoc Sctiptuxac exilium apud Prophetam?

Hoc nimirum volebas, Sophiftarum omnium modeftiffime, quod quaetercm a Spiritufanfim Tu potius ab illo quaere ecquid de eo hominee-dicat ftatuendum efle,quiScripturç vfum nómc dó nullum , fed erroruin etiam omnium femina; hum elfe audeat fcribere.Si Efaiam Spiritus Del gubernauit, te Spiritus Dei ad Legem amp;nbsp;Script ram amandans,reum peraget caliginofae ignorau tiae.-fi Petrum,te irriforem , te indodum, teneft-rium appellat Spiritus Dei, qui Scripturas de-torques tuo ipfius exitio : fic enim difettè loqui-tur Petrus ,fiue potius Spiritus fanótus per Petrum, caufam affert cur ea quae viua voce docue-litjliterarum monumentis commendet,Scriptu-rçautoritatem aduerfus canum latratus alferens-

Neque teterret cofcientiaadhosblafphemiC' rum fcopulos tarn aperte,Hay,allidentem? At fc Deus aduerfus tuos furores tuebitur.-amp; fidelium auribus infonabit femper vox Filij Dei, Scruta»quot;' ni i'cnpeafiM : ipforiimque animi erunt memotes eorura quae Prophctac amp;nbsp;Apoftoli vnanimi con-fenfu fcripferunt,quemadmodum eos Petrus hot tatur.Tufn veto argumentum in caput tuum rÇ' torquerinemo noneruditus Sefobriusanimad' uertit:

Pi-edixit EÇaias, fore vt Deus infiribat Legem OhaetSo Ittamiiicordibuifdelium fitorum; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hayani «

^tquiLcx Dei infacraScriftufacontinetur,ne- ' qite aliam T)eiti Legeinfcripturus efl quam fittim, vtdiferte tefiatur Propheta,

Répété ßspra ex Tertulltarto addKximw de Hmttcis, amp;nbsp;tuas anfas nondum practfas tn-ttenies ; ac diligenter perpende praclaram etuf-dem autoris ƒmtentiam ejua tiht reßptfcendt an-jamdahtt. Necpertchtor dtcere tpfas e^uoipue Sert pturas fie efie ex Det voluntate dijflofitas vt Hlire ticis matertas fubmintftrarent, quum legant o-portere hare fie s efie, ejua fine Sertpturis efie non pofient. Pag.114.

Attu répété qux ad eum locum tibirefpondi. Tu veto prjcclarus fcilicet es,anfarum feâor,qui

Ill I. Qvæst. TERTIA Pars. non modo vafisanfasj fed tot um vas effreg'^'* faftofidei naufragio ,vt Apoftata in maveKf®' ticum te præcipitem dares. OmninofapereSi“ tandem aliquandorefipifcendi anfam arripcreSj quam exridiculo tuoaduerfus veritatem conat“ Deus tibi offert. Sic nimirum verè effes

Si has falutis tuæ Aot/S«^ ampleéterêre,quas tame” nonirridebis impune. Atque hæc qui dem primo de iecundo fie habeto.

Q^omo- Tekttliumis àte citatus feipfumiiiK^' dohæreti pretetur vtfobriis Leóloribus conftet quïnani tùrscti”quot; fit fides lefuitica vel Hayana.TuQ autemeft hU' ptuta.Ter iufmodijHay argumentum.

tulliani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hareticifine Scriftui is efii nan pojfiint, tefli

Rationem dubftandi Tertullianus ipfeexe’' dem loco oftendat. Sedqnieritur,inc[u'it, à telleStus interpi'etetnr eorum qux adhienfies faciant. * eftjQuumperfpicuum fit hxreticos è Scriptin'’ occafionem quærere errorum, qurritur vnde n' la nafcatur interpretatio, ex qua hatrefis emanüj' Scripturane fit caufa illiiis erroris quemabip’ prattexunt hæretici. Minimè amnium, deindtquot;“ fpondetifed èt diabolosCiiius fiint partes interuertendivl'^“ taten amp;nbsp;qui ipfas quoque res facranentorum diiiinoi'''^ inidolorunnyfieriis lemidatur. Hæc funt ipfa TettO'' liani verba.Non igitur à Scripturajfed a Diabol® eft, Scripturx abufus.

At ideireóne minus fua conftabit Scriptor* autoritas,quödeam hæretici prætexant? idt® Tertull.refpondet. Sed amp;nbsp;ipfiharetici de agimt,amp; de Scripturisfiuadent- Hundeficilicet laquifij' fint d( rebuspdei^ntfi ex literisfidei^ Num Script®'’

De vera Ecci. avtoritate. mj ^um ipfarum vitio’Minimèjinquit idem. Hitcrc-gidt(iChrifl«inßitiita,nuUai habet afudnos quteßiones» ^ifiquashxrefesinférant,amp; qua hareticasfaciunt. Et i-hidemjScrjpfKr.iw qui non reci fiant, nee Spiritum fan-Hum foßimt agnofeere difeentibus mißum, fed nee Ecclefia. ft dicant defendere. Et ineodcmlibro de analogu fideijVeraintelligendæSctipturæ régula loques: Firf« in régula foßta eß:habes legem amp;{alutem de obfer uatione legis elr-c.^aramus in noßro,iii!- à nofiro , de nofrt. InqaoiDuntaxatqaodfaluaregula fideipoteß in lutltmem deuenire. Eégala efl autemfidei, vt iam hinc qui)ddefendimas,frofiteamur-.éifc. ne vniuerfum locü exferibam, in quofummamcontexit Apoftolicat doftrinæ Symbolo comprehenfae,quani Apofto-lorumfcirptis contineri qui negat, eo ipfo men. dacij conuincitur. Reliquam veto doftnnam(vt TertuUianeis verbis vtar ) demendacio {raindican-dMeffe,fstv\tt2 Scripturæ canccllos nemini fas elTeegredijhis verbis docet idem autof.Z^ww-u-tiqueé' certam aliudinßitutumejfe à. Chrißo,quojicrede-te omni modo debeantnationes, amp;nbsp;idcirco quarertj-vt pof fut quum inuenerint,credere. vnivs porrö8c Cbr-Tl INSTITVTI INFINITA iNQJflSITIO non futefi eße ; quarendam efl donee iniienias, eredendat» •vbiiniimerisiisin nihil amplius nifieuflodiendif quoderedi-ibfli’.dumhoc infuper credu aliud no efl'e credendum, idei-queneerequiredum quamidinneneris amp;nbsp;credideris:quod abeoinftitutum efl qiiinon aliud tibi mandat inquirendum quam quod inftituit. De hoc autemßquis dubitat,conßabit fenes nos eße id quod d Chriflo ingtitutum efl.

His verbis Tertullianus affatur lefuitas Verbi non-feripti fabros. Ecquisenim quatrendi modus erit,fi extra Scripturam diuagemut? Non pofTe veritatisjqux vna He certa eft,infinitam ef-fe inquifitionera.at in Scriptura certos definitóf-queuncellos ad eius cognitiooem nobis effe da

tosjyt vlterius nihil quæramus,fcd inuentçvf j tati acquiefcamus:fiquis vlterius quærat)nolt;’‘*j men minus conftaturam veritaci in Scriptutaƒ, uelatæ fidem amp;nbsp;autoritateni.reôlè dixit, vit“’ étiffimus, vc omnibus Verbi non-fcripti tü“®' tiis omnes aditus intercludat.

Et audes,modeftilfime Antiquator, TertuH* num aduocare teftéaduerfus fcripturam, non inutilem modo led plane perniciofanit* demonftres , eo nomine videlicet quodhxtft^' ilia abutantur?Fallacia: Sophifticç elenchunil’' trus iam Tertullianum docuerat, indoélosE' riimque (labiles detorquere Scripturasluotp'“ rum exitio ; vt errorum quos e ScripturisHct’’ quent hacretici , caufam non in ipfis Scrip'®'* fed in phanaticorum horninum impudéterSt’’ ptutis abutentiumycerebris inueniamus.

Et alto loco in eandetnfententiam ferthiti^'^' Sed vtantur hxrctici omnes Scripturis f’“*' cuiuS vtuntur etiam inundo. crit illit“ quoquein teftimaniû iudicij.quod dcC’'^quot;' plis iphus blafphcmias fiias inllruût.

H.lt;ret/f(,inquitTertuIlianus,y7c ■otutitiirSO’if^y t vt Micodo.E(io. At quis nefeit illos abiitiMitp ’ Certe Miidi opificem fuis blafphemiis lace»'',, j ac proindevt fûtes Sc lattones abutuntut

VÉRA Ecct, AVTORITAT%. 11^ ^'’nis.SicSctiptiirjnimirumvtunttir, ideft pro-'**gt;5 amp;fcelerata audacia abutuiitur.Abufuin igi-^’^•rScriptmæ cur in Scripturam deriuas , quiim hæreticorum, omnifque culpa in ipfis ,Jfe3C, atque adeo cbdemnatio amp;nbsp;culpa’quem-^atnodum difertèexponit Tertullianus hisver-hocquo^ucin teßimgnium iiidicq,qwd de fxemplis ippus blaßihemias fuas infliuunt, Non au* “'sgt;Antiquator,reosperagihxreticos piopter a-“ufaniScripturarum? Tu igitur, fubtiliffime dif-putatot, exhocTertulliani tcftimonio collige, modoinutilem fed perniciofam Scripturam, lt;iuod illa hxrctici abutantur : eadcmque mente amp;nbsp;fronte adhibeconfenfum Auguftini.

0 c o A r G K s r I N I libro de fide amp;: fyinbolo, cap. i x. Muka de illo in Scripturis inue-niuncur amp;:c.

T ennLconfD .Augttflintv fcribcKs: r Multadeillo(Clirifto)in Seriptiiris inucniü-* |/H tutita dicta,vt impias hærcticoriim mentes, prisisvolttcs doccic quam nolTe, in errorem l/H* mifcrint,//irlt;/ez«.

Hayi argumentum eft huiufmodi, Hxretici ptiùs volentes docere quam no(Te, Scripturae le-ftioneabufi.inerrorem fedant prxeipites. Ergo Scriptura, vt hætefeôn erron'imque caufa, plané 1,11 lepiidiandaeft.

tione abrepcus,Auguftinus difertè accufat ticoscemeritatis amp;nbsp;procacitatis, quodptius*^ lint docere quàtn difcere, atque adeo Script*'^ runi imperiti Scripturisabutuntur.Tu veràjf’^j modus fcilicet Auguâini interpres,Scripti*'^^i accufasjhæreticorum culpam in ipfas Script^ j deriuans. Quidnam eihnou modo nugari/e*’' faaiie,{î hoc non ell ?

-Ez- cfuamtiis mdlum contra hancttiitmf4^\ opinionem haberemttiCatholici Scrif^oritvl moninm,res tpfa ommno conuinceret: à Chnflo nato cxtiterit temput,in c/uo tot monßravtguerint, acnoflro tnfelici ficulh facra Scrtpturapaßim omnium mtnumgcnere Jine vllo delect h curtose Pag. 119.

Hoc fextum Hayi argumentum verè cmeôdem delirio quo fupeciora,laborat-£‘' tem huiufmodi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

mû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tempore longe pliires damoniaci

argumen- •unqtMm extitipint.Fxgo F.uangeltum Chrißießnr tu“' dum vt diabolica doctrina. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Nonne vides,infanegt;quo te Diabolusag^'f^j cipitem? Accufa Diabolum mendacijPattf'®j||,, doólrinam vetitatis^cuife Diabolusoppo“'*'’ fana haereticorum Ingenia impellcns infeminandos. Sic-Apoftolorum etiamtewP bus complure.s lupi fubingrediebantunq“'''j|, tatem obfcurarent pacemque Ecclefi??^'^'“'^,' sent.-amp; extremis temporibusexfurre^'*'^^ l^p.

dochtiftosconciönatur Chriftus,amp; pfeiidochri-ftostantœefficaciæ j vt fifieri pofiïc ipl'os etiarii eleftosfeducant; amp;nbsp;ex Domini doéhina Paulus multos àfide defeóturos prædicir. Ex illis ergo tcmporum variorum circumftantiis conclude, magne LogicCjNeque veritaté à Chvifto annun-tiatam.neque ab Apoftolis,nequeab Apoftolo-quot; guüo. tumfuccenbribus ; qubd Samofatenus,quôd nus,quod Neftorius, quod Eutyches, quod om-quot;isdenique cæterorum furioforum turba blaf-phemiasfuascuomuetint,conclude, Euâgelium noneffeEuangeliUm. Qiiod oriente Sole vatij vaporesé terra exhalentur,conclude, lolernelfé humidum.Itno infaniam tuam fi tu non agnofeisj amp;nbsp;infelicis apoftafiae tux furor tetranfuerfum a^ gitjfobtijLeûoresanimaduertent interbmnes impoftores quos hæc délira Mundi feneólus vi-r det,longé perniciofîores efl'e Iefujtas,qui non ta menefficienc vtEuangelium definat elfe Euanr geliumtquod fuamnaturam conftanter eonfer-uabitjodor vitæ ad vitam iis qui fetuantur: odoi ’quot;ottis ad mortem,iis qui pereunt.

deltra TKttndt feneiiafithiici6,non af ßv-iv q;iorfumjpeElet ,nifi Chrtflo Domirio dï'n h-”1' Tjells illudere, cjuum tempt^s hoc m T-to lux huangelii perextremas terrarum orat^ '»i.'iÿio Chr(ßtan,e HccleßA commode peruagatHTy hldiram mundt feneUam appelloi, Hoctuum ^cmocriticum dihium in CAteri^ SehÎA veflrx, bla-Ij'^onns/nmt'oreponendnm iiidtcab^f. Pag.nçk/

re, qiiiim délires. Sani amp;nbsp;fobrij tiorunt in his et' tremis temporibus delirare mundum ,illiij(ii“' deliria lefuicicis fafcinis quoridie adaugeri.l“'j cem ergo Etiangelij per extremas tetrarumons vis peruagari. Bona verba qiiæfo,mihomo.Sic': cine fapis , vt poft lógam difputationem nos iam falli pofte exiftimes? Veftraigitur difcarfatio-nes erunc peruagantis Euangelij ertores. Pww' ^andi enim vocabulo Euangelium lefuiticum Apoftolico 8! veto Euangelio reólè difcrimint' fti : amp;nbsp;peculiatis circumftantia oftendit te non loqui de Euangelio Apoftolorum,quurtiApoft'’' lorum Scripturas his extremis temporibus no“ ' modo inutilesjfed perniciofaseftearbitrêre.fo’ qua igitur fronte Chriftum appellas autore® tuae in(aniæ,quum non aliud agnofcat Euangel® quàmquod fui Apoftoli amp;nbsp;voce amp;nbsp;fcripto'i'’'j cuerunt.^At ais meOTtplt;ÿ.'^«)f,imo fcitomefedo^’ i qui aduerfus te, qui Chrifti autoritateui tantu®, minuis,quâtùmillius Scripturisdetrahis.Se‘i“‘| mihioKplt;ita7X3: fine Democriticum diftum of’“.' cias, audi ipfum Tertullianum quo teas/R^ non Democritico fed vere Chriftiano, vtvW“’', tis hoftem perfequatureo nomine quodVetbu®j qnoddam fcriptum prçter illud quod ab Apofto' lis fcriptum eft,imagineris. ^id, inquit, cent qui illat/t ^upriuerint adulterio bierctico traditam à Chri^tol Credo aUegabuntnihiln'iiqiut^r^^ ilio ojel ab ^pollolis eins, dejieun amp;nbsp;ficruerßs fHturisprxniintiatHm,amp;- de cauendu aboff/inandif^f* ceptum. Ecquis non videtidipfum efteqno'-®“ do excipiebas,H,iy,dcEuangeli; luceper ium terrarum orbem peruaganda extremis te®' poribus ,quafi nulli fint futuri erroies in extre ma rnundi feneüs^^gnoßentfuampotius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

® ‘'^^!^^i-^dmensfrlt;eterca,idem2it,miiltadc Mto-’’’(‘ite ciiiiifijue dodons h^'/etici ,i/los maxime dociri'/he i'‘ffidc côfifmalli,mortiios [iifcitajj'c dcbilcsrcfogt;'maßi,fu-^‘^^fignificaße^i/ti meritii^dpofloli crcderetunquajînec hoc ’ c R ngt; T V M sir ,z’eluros midtos qui etia viHutcs muL ^lt;ederm,adfallaciam municTidam corîupta pcadica-t'ww.Layolæ myfteriajefuiticas gloriationesde Eûui orbis populis Chtifto fubaólis, miracula '^’tieabillîs scdita non audis,erudite Leélorine-9“^ '‘^rninifceris ApostoloRv M nominejlefiii difertè gloriari? itaque rratojinquit TercuH.

merebuntur.ideft grauiffimas pœnas qui perfpi cuæ veritati volentes-fcientes aduerfantur. Per-git Tertullianus,Si verii memores dominicamm (oMcmim Script: V R XKX M amp;nbsp;deaiintiationiim integrafletei'intjcredo de veniapericlitabmtiti',re-

^^ndëte'Dco'.PrMuntiaiieram plané futiiros faliacia mq.^ liH'Osin met) nomine amp;nbsp;Prophetamm {!)• ^poftolomm ‘lt;iigt;n)ó- difientibiis meit e.idemadvos priedicare man~ ^^gt;‘i'''a»'[edqui(m'vos'iioncgt;'ederet/s, seniel Evan-*^EtiVM ei«ƒ^e»^,•eg«/lt;« doEîrinam KApoSloln meis ‘^^^(gnuoam-.fedlibuitmihipoßea XLiciy X inde mv

' quot;-E. Refitrrecîio etiampromijeram carnis ; Çed recogi-nonpojje. Natum me oPienderam ex vi)'-Sn!e,fedturpepoPlca mihivifum ed-Prohibueram vosom-^(’^acommodare htereticif sfed erraui.Talia capit opinari ces qui exorbitantitér' fideiveritatis pericitlnm non cauct-ideftiQui rettam veritatis viam quam perfcribit Sctiptura .reliquerint, multiplicibusl.iquelsfe inuoluuntjvafiis erroribus circumferunturjidcir CO errantes quia nefciunt quid opinentur,vel fine Scripturis, vel non intelligentes Scripturas, quemadmodum ait Filius Dei. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ioan.4.-.a

Judentem, amp;nbsp;contra Scripturas infomnia amp;pf?' ftigias ofténtantibus vobis fanólè infultante® rfon audis : eoque nomine maxime vobis in^'quot; gnantem qubd Scripturæ autoritatem eleiiet'*’ yt nouam doétrinam, nouos religionis rituSiüO' Ijam falutis viam inducatis?

Tu Ioanni,ijuod loannemfeci/fi^ bare non foterii-.^ tarnen nonpuduitte eere , l''elïoannem ar^ii te mertda':». Calmni veflnreligio, ejut Apoflolts tpßpte tuifaniloprsfcribit. Pag.119.

loannesrefpondet,tenon modo idfibiaffiquot;' gere , fed extra omnem effingendi veri fpeck® iinpudenter euagari .Caufam eniin diferte rî“®’ cur omnia fingulatim nó fcripferic, qaæ Ghrift® dixit amp;nbsp;fecit, Quod mundus nimirumnondif captiirus eos libros , qui his de rebus fcribefd' tur, quorum verboriim hæc eft fententia,Ho®‘' num ingcnia tantum rerum multitudinem non pofte,quemadmodum angufta vafa mago’d rerum copiam non capiunt. Ita faéîum propterimbecillitatem virium humanaruifli rerum maximarum copiofa cognitio inSum®^quot;! qiiandam Ki7j£6cA),Iucu!entamque confonantia®’ quatuor Euangeliftis reuocaretur. Hanceni®'^ f'am germanamque efte loci huiiis fentent®®’ iam oftendimus fupra.Meusaiitem diuinator®' gentem quandam librorum congeriem imag®’ tur quae hanc Vniuerfitatem compleat fphæram Lun-e.

^itiirhoc firmirnaxioma JVo»æ/wz/habendum^effe Dei verbum, cui detur inEcclefia locus, qiiàm

I quod Lege primumamp;Prophetis,deinde (briptis ' j Apoftolicisconcineturnec alium efleritè docen I ‘liinEcclefiamodum, nifi exeius Verbi praefcri-I PtoSt norma. Hine etiamcolligimus,non aliiid

Pttmiffum fuifle Apoftolis qiiàm quod olim ha-‘’■JCïâtProphetae; ncrape vt veterem Scripturam Wponerent,3c oftenderent in Chrifto compléta effequi illic traduntur ; idipfum tarnen facerent nifiexDomino,hoc eft praeeunte amp;nbsp;verba quo-dammodo disante Chrifti fpiritu. Hac enim legeeorumlegationem definiuit Chriftus , quum lufiit vtirent ac docerent, non quae temerc ipfi effent fabricati, fed quaecunquxipfis praeceperat. Er eodem loco, Et quia qua andierant if didicerant

«»(■f zkæ^(7/)( J capere pro fua ruditate non pore- ‘ fänt,Spiritus veritatis illis proniittitur,à quo di- “ dgantur in veratn omnium intelligentiam. Illa ‘‘ Mim reftriétio attente notäda, vbi partes Spifi- ' ^’’ifanfto afltgnat, fuggerere quxcunque antè “ ®J8docuit. Hate funt ipfa Caluini verba. Hoc-t^^neeftpræfcribere verbo amp;■ Spiritui fando?

Acumen hoc efl plane Calutmminiflro digmtm, ^uo nihil vnlt;]uain tneptim legi. êrbnm non-fcri ftumillud appellamui, lt;^uodinflacra Scriptor a lihris aperte non continetur. Neme esi nojirùmt ijUi Canones Apoilolorumi iiif- ^crj-pta Clementis tn Canonicii Itbris numcret. Rcflßue nobis Sï}ó\^-fwns cornua, qua pauas verbts^ conusulfa vi-^/w.Pag. 119. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p. iiij.

Qv ID ais igitur, acutif/imc Difputator^ gas nimirum VOS nuinerarc Canones Apo‘“ rum amp;nbsp;fcripta Clementis in fcriptis canonic' amp;nbsp;idcirco mihi conuitiaris quad ego affinnarc^ id â vobis dici. Hoc ego non fcripli. nieiim codicem.Status quxHionis eftj Sitneii plex Dei Verbum:vnum,fcriptum:altetun,gt;iic''J fcriptum. Certè,Verbum fcriptum efle PfopW tatum amp;■ Apoftoloruin doélrinam fcripto cû®' mendatam , id eft Scripturam factam j inter nj conuenit. Reftabat vtexplorai-cmusquidnai® Noii-fcriptum Verbum.Dicebam igiturquïrO' dos efte illos teftes fme auritos fine ocubc®*’ quorum fidei hoc Verbum non-fcriptumfitco'” mendatum.quod quàtn operofuna fit,ptudenti' tux eft.erudite Hay,confidecare. Eruendaowi”^ à te erit Antiquitas ,amp; omnes Verbi illius fcripti cellx erunt perluftrandx,an cuftodum lorum aliquis in illislateat, Gedbigitur.Hjydj binam gentium eft Verbum illud non-fcriptu® Equidem quxrebam Canonçs ne illi ApoftÇ^!’' ruirijquos tanti facitis,amp; Clementis qux appellantur fint verbum illud non-fc’*' ptUm. Hxc ipfa verba è meo libello moria exciderijnt , recognofcito . TentC* t7r’ tumxji'jpa, ne conuitiorum nube fugamqquot;*' ras.Sit igitur hoc inter nos ratum, Apoftolotn® canonas, amp;nbsp;Clementis diatypofes illas in cano® cis fcripturis minime contineri. Erunt igitur®’ nonesnon-canonicijamp; otTv^iL/TOOT/; quuni noquot; Scriptura fed hominum arbitrio innitanturamp;l'' de aliéna. Hoc abfurdum è tuis verbis natu®' Hay,fi potes,diffoluito. Audit Leótormonllta,R’ huiufmodi quidem qualianouus lefuitarum oquot;' . I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ bls

b « a t

1 ( a t

J I

1 1

( 1

1 !

1 1

Df VERA Ecct. AVTORITATE? ïjj bis parie amp;nbsp;alit. Hayus autem quomodo illis ob-ftetticabitur’Magnum eil pelagus.Enacabuiicgt;ni adScyllxos fcopulos illiferint. At ne nos horura myfteriorü impetitos incertis animis diinittito. Duas Verbi illius non-feripti tui fpecies audi-mus. nam aliud audinrus Scriptum non- ferrpturn aliud reuera non-feriptum, De vltimo dicemus luodtcatquidnamhocmonftii eft?Verbum non-f«iptumquodfitfcriptum. Contradiflum wfz-stA'-xI/j!audio,exitum non video. Intelligo quid dicas.Non-fcriptum idcircoappellari, quod in Prophetarum Apoftolorum feriptis minime contineatur.Video illud effe verinimum.nam de veftrisillis myfteriisquae è Verbi illius non-feri-ptipenudepromitis j feio ne verbulum quidem extare in Scriptura : nifi quod eorum refuiando-tumrationes in ea extent, efficere velis illa extare in Scriptura.Sit igitur illud Verbum non-feri-ptunireuera non-fcriptum.Quicquid igitur Scri pturiliteris non continetur, erit non-lcriptum yetbuin,eiufdemcum feripto autoritatis. Hatc »•nt veftrjE faétionis verba ,■ at non vides quld-*”ni inde confequatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;— ■

batiflîma profeólo erit Verbi illius non-feri-pr'feges.PIatonis,Atiftotelis,Platomcorum,A-™otelicotü,fanotum amp;c infanorum dogmata fi.-ueopmionesilliûfne generis ambitu côtinebun turîNonfentis xfgjcni'avzj difputator,quô te abri-piatcontradicendi libidorSienim quicquid Scri pturæliterisnon continetur, ell Verbum non-feriptum, qui oinnium phanaticorum infomnia “onerunt Verbum-feriptum? Certè limitandum ^rittuum illud tv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;venia peten

Atde rebus fidei do te intelligere. Quônam «lampergistr»;;«' certi insfitnti iujinifa c-

Î34 I. Qj Æ s T. TERTIA P A R , ritigt;!ij!iifit/t)(vt:TertuJliani verbis vtar)huni3'’'’^ genij leuicas côcipiet,amp; pariet noua in , menta,nouas opiniones,amp; eriintVerbiill®quot;. fcripti fœtus, eiufdem cum Scriptursdect autoritatis.Maximîïm verb intelligenclic®®P dium. idquidem Scripturæliterisnoncont® rifed Vcrbinon-fcrlptimyfteriis fancirü infaniæ non quadrabit cothurnus ifteVcrbin®. fcripti? Scio quidem Apoftatas ita fentire gt;lt;1* bus religio ludus efttneque ignoro HayumAp** ftatam de rebus omnibus Acadeniicè amp;nbsp;que partem difputare : at nobis non ita vid^J quibus vna eft veritas,vna fides amp;nbsp;vna relig*”'

Fquot;erhum non-fcriptum cumfcripto pugnat. Qiwdfi tu docere poteri{,Chrißi ftam -v-el mimmum dogpna tion-firtptitm r fcripto repugnans tradtdtjf ?,de nohis te trt»^ ' Jiapud tuos iaüitato. Pag.np.

* ïaftitationes funtlefuitis vernaculx: défia Dei in cuius finu edncatus fui,'planéit® ! rat: accipio ramen conditionem , amp;eaq®, lege vt è maximis religionis dogmatibustCquot;®'^ phum mihilargiaris.Sic igitur habeto.

Triuphus Salv taris doftrinæ fundamentum»q'”® eft,euertit Verbum illud non fctip®*

Usyi’îCsé Scripturæ è diametro repugnans. Scriptuw,quot;® fu. Hæc cet vnicum Deum elfe inuocandum. Vert® autf exe- noH-fcripcum, Sanôlorum inuocati'onem pu cauia, \ A '

n-U-oqui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Df VERA Eccl. avtorItate. 13$ mifeficofjgfjj perfeótc iuRum, quiFi- g«n*e,af-'“w fuutn in’raundum mißt , vt quicunque

Um non-fcriptum j docet meritis amp;nbsp;Euisfa-. 'onibus honiinum conciliari Deum , ac pro-quot;ide non elTe peifeftè iuftunijquippe qui im-ptfefta corriiptorum hominum fatisfaólione contentus ,• nec perfefte mifericordem, id tantum pro bonitate fua fuppleac

ScripturaJefumChriftum vnicumamp; fempi-Krnum generis huniani redemptoretn Sc media totem jEcclefiae fuæ caput, verum Deum amp;nbsp;ve~ ttim hominem eiïe docet. Verbum non-fcri-ptuoijSandiorum fanguinem adChrifti fangui-noniadiungit.meritoium th'efaurûfiue ærarium ra hominum meritis ftatuit; vatios mediatores ti'iortecompellatjab illis falutempetitxaput vi-hhilePontificem Romanum cum Chrifto agglu-tioativt duo fint vni corpori capita ; Ghrifti corpus e cœlo elicitjin E uchariftix facramento mul tifaviamlocat ,panem Sc vinum in corpus tranf-fubfiantiat fiue transformat,ac proinde corporis vetitatem negat ; Chrifto nobifcum diuinitatis fuæ omnipotentia femper amp;nbsp;vbique prxfentiffi-niolegatosaffingitjvicarium vt abfenti legat; ei vicario fummani autoritatem tribuit, eum appel lat Deum ,feruandi 8c perdendi animas potefta-temhaftenus ei conftare dicit,vt quum ipfe om-nes iudicatià nemine fit iudicandus, etiamfi animas cateruatim ducat mancipio gehennx.

Scriptura ,vnico vnici Chrifti facrificio , ne-que vnquam iterando,nos feiuari affirmai. V er-

bum non-fcriptum.Miflse laciificium mortuis offerendum, illo vcopéré opeisî”-confequi remiffionem peccatorum in tiies- ,

Scriptura,affirmât nos Chtitti fanguinep“'^ ri,peccata nollra plané expiari, Deum ili’r tio pro nobis perfoluto verè placati, vtCl«n fit nobis vnicus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;h.Mt/àf.. Vetb“'

non-fcripcum,contrà docetChriftum fatisfc tantum pro peccatis Baptifmum prTcedenti% ad peccara Baptifmum confequentia verô lt;1'''^ attinetjculpam tantum remitti per Chriffu, namautem igni Purgatorio fie eluenduæ ® Vt ex infinica finitam Miffarum factificiis ' oblationibus fiat,animis ex hac vira ad poenäS'l las cum fuppliciorum illorum honore eiaigt’quot;^

Scriptura,docet nos natura filios iræ fine C® fto nihil poffe. Verbum non-feriptum, t'’ arbitrij 8c facultatem ûc nobis co’quot; te,VC vel vitam vel mortem eligere pro ato’’ valeamus.Scriptura,docet nos fola fidefine’P’ ribus iuftififtiri:Vetbum non-fcriptuifl,nosoP‘ ribus noftris raereii vitam æternam.

Scriptura 3it,Xonhabebisimagines vtejfubo.' Verbum non-£criptuni,Zlt;»aj;;wej tibiix te t0,eas Adornto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Scriptura,duotantùm facramentaBspc’®quot;'* 8c Coenam, ptaefcribit. Verbum non-fetip'’quot;'' feptem facramentadefcribit.

Scriptlira , vult nos vti fobriè creaturisP'' nullo ciboruin diferimine, Sematrirnonium*’’ Cat honorabile 8c fandum, cuius vfum wan“'’, ad carnis intempéries fugiendas ; amp;nbsp;matriwO’')' ciborumq; intcrdióta diabolorum doffrinas ap pellat. Verbum non-fcriptum,ciborum mina certis diebus indicit : Matrimonium fliodquot;

fiioribus Ecclefiï membris vetat,, vt profanum» roattimonio copulates in carne elfe, neque Peo i placerépolTe affirmât.

Quidplura? neque enim confilium eft omnes ScriptursSf Verbi non-feripei su'Tadraw comme-Wotare. Volui Hayo aliquid condonare, paci-icenti fe vittum elfe amp;nbsp;triumpho noftro inue-bcdunijfioftendeto Verbum illud non-feriptum KuuianxEcclefiæ cum Scriptura repugnare. Ex pauculis hisquae vtaduerfario meo gratificarer, nie obiter annotaui ; èquibus mihi triumphum oebetijcpaiti-conuenti formula , lefuicaffi negas,nonaudiseruditorum piorumque aduerfus , tevoces? Atque de his quidem hadenus’.qiium autem in hoc Ioannis teftimonio obfeurando varie euagatus fucrit Hayus,neque ad meam de-luonllrat'.onem ex illo conformatam refponde-rit,operæpretium fuerit earn breuiter reprælen* tatc.vthuicfermoniclaufula adhibeatur.

5i Prophetarum amp;nbsp;Apoftolorum fcriptura,eft cc VerburnDeiffi Verbum Dei vnamvniusDeive- lt;e ritatem docettfi nullum aliud Euangelium agno- cc fcidebetquàm quod Apoftoliprxdicaninf. ne- li que aliud feripferunt-quam quod prxdicarunt; ce wnfequitur, Non polfe induct Verbum Non- cc Script V M , eiufdem cum Scripto autoritaris amp;nbsp;ce Poteftatis, quin 8c aliud Dei Verbum , amp;nbsp;alius ce Dcusamp;alia veritas J aliud denique Euangelium « iuducitur.Quod confequens quum ßtabfurdiili- lt;c

Maioris autemjquo hxc abfurda “ ftrantuvjhæc eft explicatio.Verbum illud ldquot;“' *' cum quod ad fcripti difcrimen, vernaculovdj « bulo NoN-scRiPT vM appcllacurj “ cuin fcriptojvel aliud.Si aliud non poteft “ rumjquia non poteft efle veritas multipk*^^* proinde,Aliud docere,eftfalfura docerend “ E7!poJ^Jiclt;nclt;i\e~v,e{l 4-lt;samp;=/!!cbcamp;!wax«i'.Sic ideWif*' “ noua fpecie Scriptum non-Scripto opponquot;^ “ Quod fi idem cft fubftantia, citcuftantiis VS”quot; lt;• amp;nbsp;multiplex, res eódemplanèrecidit:acp(quot;quot; dejnanis eft 8e futilis repetitio. id tft, « Relinquitur igitur totum illud comtnequot;'*' « de Verbo Non-fcripto commentum lefuiw'’? ft effe idoluin Se carcinoma veritatis. Atqquot;quot;’

- Ka7amlt;sùaçjnti autem hoe modo. ff loannes ait fe ea fcripfiffe quæ fatis er.itadf’l' ‘t tem credentium;8d Chriftus polliceturfeiUquot; difcipulorum memoriam reuocaturiim qux ff ipfis dixeraf.Se qux poftea ipfj, auriti amp;nbsp;oquot;“'’’J teftes,fcriptQ commendarunt adperpetiiu®f, ‘t çlçfîx vfum. Ergo Scripturæ vfus non modi)»quot;, '‘eft ad falutem,fed om nes quoquenon-W “Verbi apces à nouis hominibus excogitatquot;*'' terminât ab Ecclefia. Qvod ekat di»®'

LOevS DE TRADlTlO' nibus, id ci\.,(fua»amrecipiend^iè quA contra. repuMandx; ,

Ntillamprofers répugna wamt Minifter, fei incredtbilemtuam mfcwamprodi-s. Qms te fic ar imentan AocMt?KpQ{\o\\.\3 ait feidtradidif-fequodaccepit à Domino. Ergo quod de Pauli traditionibus profertur plane répugnât non fcripti illius verbi decrctis./’lt;î^.ii9.

Veratrotibi opus cftjefuita.non argumentisi quiSolemmeridie non vides. Cedo enim quid-

namCorinthiis tradidit Paulus? Cœnæ inftitu-tionemjquam a Domino acceperat.Hæc Apofto-liverbanum infcitèprofero?Egfl AccEPi aT)o- rraJMo-mgt;gt;oqiiodtradidivobis.ldveTo Paulus quod Co* nuvox tintbiisviuavocc expofuit‘.nonne idfcripfit: 8e P/? *P^’ nififctipfiffetjquomodo intelligeremus traditu; ideft,quomodotraditum eft.nifi fcripto?Satifne gt;ggt;tUrfanuses,Mome,qui me infcitix infimulas, quod afftrmem Ttaditionem Apoftolicam de CoenaDominijeffe fctiptam ; amp;nbsp;non vides me a Paulo edoftum fic argumentari ?

■dpoßolusCoena infiitutionem T'oe'lt;afTra-ditionem, ejuam Corinthtis vntuerfat^uc adeo Eedeßa fcrtpto reltijuit. Apoßoltca i-gtturtradwones ab Apojioln fmpta funty aiprotnde non pojfunt Verbt non-fcrtpti Ie fiuttci arnbitu contmeri. *

JZégaré non poterk quin Apofiolta fcripferit ßtradidife Cortnthtia quod aDomtno accepe-

rat,H anc autem traditiettem non datam literis,nei^ue fe in vllitti firipto rum contrarmm inßuHat. Q_uare concladtf''^’i tinthios fins ficrtpto accepifie Encharißi^ ‘‘ tMionem. Pas. no. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Egone id,Hay, negem quod omnes vi«? mâximè affirmare. Sic audent mulierculï .j ro. At vide, fubtiliffitne Theologe,quani'’'^ confequatur:Paulus3Domino accepitfacfÇ nae inftitutionem.Ergoeam non fcripfit'Nol’^ii tiste vcrtigine abripi? Atqui in vlliuS‘^‘'‘'L ais,illam non legit.Auges infaniam.Euangf*“ enim illius inftitutionem,quam aDonaino^^ perant,nunquid literismandarunt Pauli tewf^ re? Nam authenticorum amp;s oculatorum t«*' fctipta Paulus non legeratîExftabant in luce clefix Matthxi, Marei,Luc« feripta, oiutquot;'' deliu tnanibusterebantur.Nü illaPaulusnT xilPec, qui Prophetarum feripta tä accurate!^ bat?Conucllis religionis Chriftianatprincipij''' audes te negate Anabaptiftä qui Anabapdl'J’ myfteria tarn fçpe inculcas? Quçrebas fofrit' Scoticis qnçftionibus ,Ecquis nobis perfü’^i' quatuor elfe Euägeliftas,amp; fint ilbEuangd®’' feripta quç illorum nomine circumfciötut.Hf eine non fuat acroamatica 8i anguftiorafec'^i anabaptiftarum amp;nbsp;atheoium ? VerùmresaW®. fe habet,irrifor Saçrç Cœnç inftitutioné,q®J Paulus traditionem appellat, à tribus locupW'i fimç fidei notariis fnmma aeçuratione petfcti'r ptam fuiffe pmnes intelligunt, amp;nbsp;abipfotâ(l£i*| Paulo,ficuti perfpicuum eft.qui licet cacum fe fuifle teftacur, non tarnen ncglsxiifo''

ptaprobâtiffimorum virorum, qnos ad has ope-tasChtiftus deftinauerat. Itaque nemo non fa-nus vider,8c vaaum elîe veftrum de tiaditioni-busnon-fcriptiscommentnm j8c tejHay,mente captura elfe,qui è Pauli ad Covinthios feripta e-piftola,Corinthios fine feripto accepiffeEucha tiftiae inftitutionem concludis. Hæccine veuà Hiyanæ fobrietatis, Leôlot erudite, emblemata non vides? At fimiles habeant labra lattucas; quoniam tarnen Hayo proprium amp;nbsp;folenne eftj re ptimatia prætermilTajiii circumftantiolis apU culifquevarié vellicandis circumuagari '.öpera:-pvetium eftme'nonnullapræfari, antequàm ad illius exceptiones refpondcam,v t inftituti fermo nisratio vfufq-, intelligatur. Argumentum igituf Pontificiorum commemorabo, illud refutaboi veramdenique de veris legitimrfque traditioni-busfententiam notabothifque ita conflitutis, ad pcculiares illius excepeiones refpondebo.

Ratn igitnrfunt habends : Mcjiie ex vi con~ fe^uentts ÿ'erhum non-feriptum pm autori~ täte poteflate ejfe debet cumb^erbofcripto, Maior fua luce perfpicua cft. Minorem indcprobant quöd inScripturaw^JlijEWf, id I efttraditionis, Sc Jiowa^atarjid eftconftitutio-

'/j nis fiue ordinationis ircquens fiat méntio. « fI Loti flint manifefti, ne in rccognita proban □ daadhibeam teftes non-neceffarios. Damus ‘S

'i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1' i‘

lt;t nos qiioque Tmditiones fine con nitutîont’f « commendari à Scriptura : fed qiiæamp;qtislH Cint traditiones ÜLt^ amp;■ quatenus recipient

“ hoc verô difpicicndum ciTc dicimus. Sii'j “gitiirhçc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

' fus lefuicarum Scripturæ hoflium verfunas;ffl Trailindi Scriptuiam non aüo confilio commendâc ^“'^1 amp;nbsp;trahit,s vciliiusaucoricatem eueitant )libeiali min«'! nu voces uendico? Minorem dift!ngiio,qiiia'5^^’'‘‘t f' multiph- id eftTraditionis vocabuluin ett if/.ayvwi'

qtiiuoquum. At argumentum ab homonyc* fumptum,eftfallax Sc plane nullum.Vocisig'J'' homonymia eft dilpefeenda atque expIitJ”'’ çf Tradbndi vocabulumcommune

Pt ritati amp;nbsp;mendacio. idcircoTraditionis quoff vox vtrique tribuitur. Filius Dei damnatst inj , ideft traditionem Pharifxorumjiiisverb''

Irritumfecißis mj.nd.itumDeipei'tyaditione^ftp Aooftolus inter Euangelij corruptelas recetif'' Q.

ditionibiis aiceptam,Mi7Mrugt;, Mi e(l vanam fçj Paulus contra.ait Ce Corinthiis inftitutionem,id eft triididiJJequ.'im'nOomniOiP^'f, liii rat: St i uas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;traditiones gt;nbsp;8e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pt

Z«ritf»MCömmendat:ficuti amp;' Lucas, qtium igitur Tradendifine Traditionis vot^^l}ç fat adhtbebuntur, non reótè concludetur3ggt; 1 Itf Verbo illojlefuiræjveftro non-ScriptOiquoflipti eiufdeni CÛ Scriprura autohtatis; fed duinerit de quibusTiadicionibusfern)oft'n|fçj

br VERA EccE. AVTORITATE. 14^ futus. Non enim ex voce æquiuoca amp;nbsp;ambigua confcquutio refta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efl.Ergo Kerl'urn

Dei. naui tradûtur qijoqiie nomuium verba,Ver-boDei contraria; fed videndum ell qindnam tra datur,veritalne an mendacium. Ipfatum igitiit Ttaditionum difcrimina funt oftendenda,

Tradendi vocabulum omnibus rebus Si veris 8f falfts commune, vericati propriè vendi-candum atquealferendum eft; vt conlbituamus eastraditiones elTe ampleólendas qiix veritati funtconfentaneae j Si veritatem nobisreprxfen-■ t tant, ItaqiieTraditionum alix funt Apoftolicx, 1 slitApoftaticXjVt loquitut Tertullianus, lllavfl jlgt; txplotandarum diiudicandatumque vna régula iÿ eftjVevbum Dei, indubitata nimirum veritas,ac ptoinde conftans amp;nbsp;perpétua veritatis régula.

Omnino ratum eft a^iaua., Scriptiiram efjidiuinitus »‘lj'ntm,'rionj)rop)'iie cxpliCiitionis , nonhominum arbi~ Ino nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qiixfram homines a 'Deo Accepcriint,

idbon^iiishomimbitstradidiß'e. quoderiimde fe te-ftatutl’iulus,omnibus fidis Dei feruis conuenit:

D-^iùdemiccepiàTiominn quodtradidi voh/s. Itayeri.« tatem fuam fetuis fuis tradidit Domïnus , quana |}} fcripto fideliter mandarunt, vt earn Eccleflæ tra-detent; ficTradendivocabulum Scriptutxtri-(ijilbuitur genetatim,quemadmodû è Vrophetarum ptifationibusconftat'.ik Lucas difertè teftatur, doftnna • ,j(li lefctipfiffehiftotiam Euangelij quam oeulati te doftti-J ftesfibi tradidilfent, Veriim illaTraditio non-quot;h f ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1- • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r- ■ r . nbsp;nbsp;nbsp;■ cAtionc.

jÄtoiptadici nequaquam poteft,quum fit ipfaScri 'jiiptuta. ïuitquidem tempus quum facra dodtina JVattibus aDeoreuelata ab iis finefcvipto con-'^^(etuaietuï, 8c fanCtis famildis difcenda tradere-

^44 QyÆST. TERTIA PaRS. I tur: ateadem dodrina ftato temporeDeinUt'l dato II ten s conlignata fuit,ne hominum arbitt»' libidinîve exponeretur. In tabulas autem relatu nam delîit Ecclefiæ tradi? Imo Scripturïftæc^'' ftodiam fuis fidelibus commifitDeusiquodpti“' legium ludxis conftitilfe praenuntiat Apoftol'*'' vt eis nimirum eloquia Dei crederétur. Eloqm-

autem ilia Scripturam elfe veteris inftrumentiii' eftjMofis 8e Prophetariiin fcripta,ecquisdubin riteVnum igitiiv verx tradicionis genus,fump^ latiùs vocabulo,Scripturam eflcperfpicuunifl^' lîue doôhinam,fiue difciplinam doârinïcrttf

8e animam conlîderemus. Sicuti igitud^'l cræCœnx inftitutionem Apoftolus appellatï'^' ditionemjta Baptifmi iniîitutio eft Traditio;’’ ligandiSe foluendi poteftas : itahoc difcipl'^ principiam,Omf!/ar^ece»teramp; erdine fiant traditio eft.

lam veto illae 8e doftrinæ amp;nbsp;difciplinæprin^‘ piaaccommodanda erant hominuni necelü^^''

bus,prout perfonarum,temporum, locoruraPp' circûftantiæ efflagitabant.Dodrinx igitat!tfl‘' fciplinx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßue applicationé peculia*'’'

cabulorraâit/onesappellatScriptura. Dedod*’' næ applicationeluculéter apparet è feptiffloP'^ mæad Corinthios epiftolæ: èprima etiamÖ^'' ftianas Eccleßx Synodo Hierofolymishabitar qua conftitutae funt leges delegitimo vfurenquot;® Etdedif. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 Vt 8i Gentium libertati amp;nbsp;ludïoti^q

«iplinç in infirmitati confuleretur. HxcSynodiDecrrtn ƒ ûituiis. fempiternis doôtrinæ difciplinæque ptinc^ ' con formata Traditiones vocantur; quarump^** maxima vfu amp;nbsp;confuetudine conferuabsiKquot;'’ quum pro return, perfonarum,temporuiiiqiif^' cumftâtiis commutarentur. At guumconclti^'’' nés principiis luis ßnt 8e copfenntiff’

j, tcquisnonvidetillastraditiones communi ge-netecontineriatquedefiniri : atque adeo nefas cffenoiium quoddam Verbi genus (ficuti loqui-j, tur lefuitaruin Catechifmus ) diftinóto nomiine lotari.vtindubkato Dei Verbo opponeretur. id cftilitaliudfcriptum Verbum,aliud non-fcriptu. ïnfummajhiceftfermonis ftatus, Hay.vt probes j. Traditiones illasveftras non fcriptas, efle Apo-ftolicas.Atquum nos euincamus,illas ab Apofto lorumdoftrina penitus diffidete, quidni illas ef-feapollolicjs cóftituamus,amp; te veceracoriè Ho-monymia: inuohicroilludere perfpicuç vericaci? Atnecogar idem repetere,ad tuas exceptiones, f|) ’B^iSggrediorjVt veritatem ïllam fruftra à te op-'jii pugnatamdefendam.

übt eorum qus. in Eccleßa Roma,-^^jiiwt,co^f!itio^e7n arro^are : ejna quum Viroi~ nei velttfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aut te rerum ncflrarum imperi-

tut», autcert'e tefalfitatü patrocinium fufcepiffe pn^terii. Acctpe Conctlii Triäentini decretum. £tD. AmbrofittsaitApofioliz/erba ad tjondum (iP nelatam vtrgmemperttnere. Lutheri autem me-d '''tttix tfivobis credimm, ancillavitafabiaeß, / ^Humex Monafterio «îis? tnceflos Apofiatacom-ilt; tiexuiconuolauit. Paa. uo.

pianus, vt illis nimirum à,hi^i(çô.fuagt;amp; èveritJ'” cognitione oppoii.im. At tu nimirumes vecoti' Iei'uita,Sf humani generis hoftis qui foksvitgj' nes eas in Gallia effe atbitraris quæ increnobu* Monialium,fine (vt vos lefuitæ eleganriùs loi)“' .foletisjVeftaliiim familiis afTeruantur. OmniH’ autem phreneticorum demenn'am fupetas Concilij Tridentini décréta, nobisEcclefiï^ manx admirabnndis cultoiibus tamfolicite^ Rentes.Hxc enim rationum momentamaximi*, pud nos fcilicet tunc ponderis, ,vt maximo ' frudaà vobisad nos permonendosvfurpentquot;' Crefcit verb cœcus furor, quum aiides D. A®' brofij autoritato ad tuas infaniasprçtexere.Sic(' ne enim omnem pudorem jiefuita, cxuilli»!’^ firmes Virgiijes Ambrofij tempore, Deo co»“ Cfatas , illis Monialibtis effe fimiles quasAni' chriftus cœnobioriim feptis conclufit? Dem’’’ fteriis ipfis loquor amp;nbsp;de monaftico generein” minas ipfas pcrditè profufo. Deperfonis Honin' quor ipfis. pakim enim eilhoneftas virginesf. rafquc monaftcriorum careeribus circuriifcfquot;'’

Quod de Lutheri viri optimi amp;nbsp;fanóliffimi’'' ptiis impudenter debaccharis.cur piis rail®’' videatur, quum in ipfamveritatera,cuius mu'’ fter fuit Lutherus, tanta rabie cfteruefcas? rantes homines Lutherus ad reéiam veritit'^*quot; reuocauitdegitimtimMatrimonij vfum ofteno’'’ impurum cœlibatuni diabolicx(vt ait Spil''*’ Sanótus)doélrinx fœtum damnauit,-dumtu,im’'j liciffime Apoftata, eum tuo nomine Apoft’’’® appellas,quum diriori infaufiioriquenominequot;’ tare no polfes quàm tuo, neqiie veritatem qn’” prædicauir, impotentiùs oppugnare qu.immfquot; dacijmachina. Omnino Antiquitatisfermonfquot; fequutus ego, De virginibas vclandis dixbq“^^

Je raulieribus velandis dicere debuerim. nam Apoftolus de Omni muliere loquitur, •zraon j'xuîi. Omninovt Gtæcatum mulierum immodeftam infanimquein capitibus ornandis intemperiem Paulus emendareCjfacros conuentus adituris ve luminiiecit. hæcenim omnibus fœminis com-raunis eratmodeftix ratio, quam Traditio præ-fcribebat.Hæctarnenexoleuit.non enim vel'o-mnesconiuges vel virgines velantur. Quod fi fo bsvitgiiiesincœnobiis includi affirmes,vniuev fani,nonmodô Occitaniam fed Europam,3d vir ginumfuarum honorem conferuandum infurre-Jiuram fcito.

Ridm'iu plane es tjuttrn hoc decretumliteris fotmdttum, ejiiod etiarntpfaßne fcnpti-s natura fitii per fe docet. P ag. 1 lo.

Kifum placçre meo lefuitx non eft nouû,quip pe cui folenne eft ludere in re feria.Verùm id vir prudentiffimusridiculum appellat, quod ipfum facereperfpicuum eft, vc à veritate coattiis fuo feingulet gladio.Quàm enim ridiculum eft,Tra ditionesfcriptasnon-fcriptas appellare in eaque fpecienouum Verbi genus inducere , quod N5-Ictiptum vocetur.?Scio,Hay,traditiones illas A-poft(ftoruni,quçad noftram cognitionem peruç neruntjfcriptas elTe; fed exillis affirmo de cxte-risomnibusfaciendum effe indicium. Quantæ autem eft, impudentiae tux de rebus incognitis tarn alfeueranter ftatuereiSi maxima Apoftolica-nimtraditionum pars ,poftquam perfonis tern-

poriSufq; feruierunt,defiderantur: écquatuH®“ te eas potes in lucem vfumque reuocare tibn®' cognicastiis commentisin illarum vicem fupp'’ Bs qiiæ perfpicuæ Apoftolorum dodrinx adutf fantur. Hoc nimirum eftin te tuifque ridiculu®' quod fcriptum non.fcriptutn Verbum ponitisP“ eftdifparataSf contraria conferruminatis; h®' perridiculum quod illud fcripti non-fcripti bi idolum pari vukis eile autoritäre amp;nbsp;poteftj'' qua Verbum Dei,folennium notariorum fct'P’'' ris authenticum.tu denique penidiculus eSj,Higt; qui tam crafsè principium petas, quafi ita fadl' deludi poflimus vt nequeamus perfpicerete fl' fæhypothefeospofitionenobis infidiari. P»gt;quot;’ enim tuas Traditiones non-fcript3s,amp; exillo'’ mento tuo vere lefuitico créas aduerfus nos®’' ximum incommodum,quam Apoftolorum ttsJi’ tiones fci iptas afieramus: ac proinde fint ita ditiones fcriptae non-fcriptac.Tu igitur bellus mo esjHajsqui tua nobis infomnia affingisj u’’ bifque co nomine infukas.

De Traditionibus Apoftolicisquidnamftu'*' rcmus, perfpicue teftatus eram, vt nullus fc®' ph's tuis locus relidus eflet.Traditiones Apo^’ ftolicarä licaslitcris fuifle mandatas minime diibiuinrf’ ipeciesva fed eo modo quem ipfarum natura efflagital”'' itx exein enim elfcnt peculiares applicationesg^' pofîcîonï neralis dodrinatj non debebantfacroBibliu''*® flluflratx. codici inferijfed ad peculiares vfusEccIefiart® ' propriocodice addifciplinæ vfum deftinatodt' icribi jßcati enim Eccleiia non poteftcarAc^l' fciplina j ita difciplinæ anima eft doólrina,cuiu® fontes in Scriptura hauddubiêcontinentur.£®‘ igitur traditiones Apoftolicæ, Apoftoloruex?!'' cationes fine de dodrina fiue de difciplina nis' zimè inftitutæ,amp; è Scripturæ facræ autograpiquot;’ pto-

propagatæ ad lucem vfùmqiie vbeiiorem Sc ex-peditiorem. Ecclefiæ Leges de Difciplina erant lcript3e,at quum leges illæ rebus 3 perfonisjcem-poribufque effent accommodatXjnon mirum eft fiexcideiint ,temporum iniuriaSr Ecclefiarum iplarum excidiis amp;: ruinis. Ecquis verb fanus di-xcrit 8e Apoftoloruni traditiones literis cariiiffe vcfiiit non-fcriptx, quemadmodum ait leluica meus'.St illasvniuerfxEcclefix communes fuiffe ''t ab omnibus peræquè obferuarentur.-denique, fit fuiffefcriptas vt Scripturx effent contrarix» ptoindepeculiare ill is nomen tribuendum fit vtNon-fcriptum Verbum appellarentur, Scriptoque Verbo opponerentur ƒ

Exemploru appofitione res ipfa fiet illuftrior. Vt ordinarium Paftorum munus certis locis de-finitutatquecircumfcribitur. id eftcertxEccIe-^æfingulisfingulatim Paftoribus deftinantur,fic Apoftoloruin dignitas plané extraordinaria nul-bs locis circumfcribebatur, nequefingulis Ec-clefiisalligata crat,fed omnibus vniuerfeEccle-fiispatebaf.exmandati nimirum formula,ProfccZt gentes ,-iit eaferuent »mnia qute mandaui wte.Petro ludsijPaulo Gentiles attributi erant yn'uetsè.Ecclelîas igitur ludxorum ille,hic Gé-tiliumobibat, amp;nbsp;in eis conftituebat qux ère Ec-clelîælîngulatimeffevidebantur.Erant amp;nbsp;gene-ralesconftitutiones omnibusEcclefiis communes,Apoftolorum fententiis amp;nbsp;decretis fancitx, quarutn vfus erat per omnes Ecclefias peruulga-tus.Huiufmodi eratDecretum primçSynodi Hie rofolymisab Apoftolis habitx, defuffocati abfti nentia.Et necum imperito lefuita vnicum illud Apoftolorum decretum extare leótor arbitretur, Epiftolaad Corinthios prima oftendit quàm fu-piae de rebus fibi incognitis loquatur.Ex capite

MO !• QvÆST. TERTIA PaRS. enim feptimo multæ huiufmodi traditionescol-ligi polTunt. Ecquis veto fanus exiftimet qu“quot;’ Paulus iifdem teftacurfe cætera confticuEurum, quin varia quoqueconftitueritjpiout EcckfiçÇ- ! dificatiopoftulabat? Mulieresnonnifiveloobte- j ôtas in Ecclefia precariaut prophetare, Traditio erat apoftolica.Virum nudocapite in Ecclefialo qui,Traditio erat Apoftolica.Virgines continen tiæ dono præditas domi à parentibiis leruari, Traditio erat Apoftolica. CcremoniarumMofai' carum vfuni ad tcmpli vfque excidiura, indifff ' rcntem efTe , Traditio erat Apoftolica. fie eni» , Paulus illis ceremoniis vfiis eftficuti ipfedociK j rat,adædificationern Ecclefiæ.habita infirnioro®, ratione.Conuiiiia facra charitatis quæ । circo dicebantur,poftfacræ CœuxTOM^/rà libus celebrarijT raditio erat Apoftolicaïqua: men propter abiifum fublata eft. Sic de catteri’ conftituenduin eft, quarum partem marinU® nunc ignorari perfpicuum eftteas verb quçèf®'. pris Apoftolicis erui polfunt, ipfo tempore ddi'i fe,ne Hayus quidem ipfe negat.-fed cur in Ecck fia Romana non obferucntur,diuinum afflatii® quendam prætexit ; nos verb quibus magno do-cit probro qubd omnia ad feriptum Verbum ft' uocemusjvult cogéré vt eas obferuemus. ide^’ vt à fuffocato abftineamus ; idque Verbo fetif''’ etiamnum fanciri contendit.

Quoi fum médacij tuendi furor hominem 0^' Tipiat,vt Leftor eruditus animaduertat,hïC ip'* Hayi verba coinmemorabo..^»o^/5'z/(to[defuif'’ cato nimirumJz/ecretH/«;« Rcclefix titnqttiadiuirio afflatuednflaintellexit ^poßoloshi^!^' 1 ci]]e,nonvtperfetu(gt; a. Chriflianisferiuretitr, fed , propterconfiruMdaminter pirimos Chriflianos ôf^entibKsconuerfosconfoqdtiovem. Verba tua, H’?'

De VERA EcGI. AVTORITATE^ if! agnofcis.Nunquid Jiuinum Spiritus fan di affla-tuin potes ab ipfius Verbo diuellere?Legaliû ce-remoniarum vfum indifferentem elfe propter fra ttum ludçorum infirmitaté decreuerant Apofto-lifanguinis amp;nbsp;fuffocati interdidum exceperjit. Csulatp difertè reddit Verbum Dei ; quod iubet Vtfide infirmum alfuraamus, atque adeb docec tharitatem in rebus etiam mediis necelfariam ef fc'Curtuigitur id in Verbo Dei explicari negas? Siconfulto idfacis, es Anabaptifta in diuinum '’flcioquem i,iiâ:gt;va7air(My importune opponens perlpicuo DeiVerbo-.ficuti faepe facis,vt non ob-fcuram eriiditis fufpicionem iniieceris te Anaba-ptifmum cutn lefuitifmo coniunxiffe. Si impe-tiiè, ridiciila eft tua proteruia qui ridiculum id Votas quodnefcis, idque tuam culpam miferè prodens. Tu verb fcilicet Apollojob-ftutisvera inuoluens, nonfentis illius caufam ote iiicogitanter notari. Qunmnimirumproui-dendum effet in illis Ecclefiae primordiis nequa offendiculi occafio oriretur qua ludçi abEuange Iioabhorrerct, quod ipfis vt Ecclefiae primogeni tbproponidebuitprimis’.idcirco quandiu ftetic f^oiplum Hierofolymitanum , tandiu Legalium ceremoniarum reliquiae extabanr.-quarum vfus li «tCliriftiaduentuplanè cxinanitus effetjearum tarnen reuerentia in ludæorum animis ex patrio inftituto fie haerebat, vt illis aliquid condonan-dnm effet, no vt Lex Chrifto admifceretnr,(quod commentum grauiffimè damnat Apoftolus) fed vtfenfim ad verum illarum vfum adducerentur, quicredentes ad Chriftum vt principem prima-riumque vniuerfae Legis finem reuocabant.Diru-to niincremplo, ludaeifque paffim Chriftnm de-teftantibuSjécquidopus eft remedium adhibere, quura amp;nbsp;defperatus fit morbusj neque vlU infir^

tatis occafio I ndæis refralt;ftarifs reliiiquaturJHJi; eil caufacuv nullus fit hoc noftro teporeDfCf^'* apoflolici de säguinis Scfulfocati abllinetiavfiis-

Hayi igicur opportunatn aduerfus nosreptt' henfionem,erudite Leélor,recognofce. A'« Ca/gt;iigt;tiani(inciuit Hayus) qui omnia ad hum reuocatis nuUamfratendere poteflui violati Vecreti excufationem : quum nullo fcripto f^obe fitbliifi ' 'vobispoteflast'ut contra hoc ^pofloloru decretihji^gt;‘^ ' tomederevaleatis. Haecille. Ex quibus vicle,quy'’' quidnä confequatur. Sieniin Apoftolorü tu violatur, quü Chriftiani fuffocatum hodiew ' medunt: û libertatis huius nulla conftatratio ' Verbo Dei:fi quicquidfit fine verboDei linefi*quot;i fitifiquicquid fine fide fit, peccatüeftxettè’ Chrifliana Ecclefia Apoftolorü decretü viob^’ nulla eil Chriftianorum fides, quum idaJor^'’’ quod nefciüt.ficuti Samaritanis Chriftus expr°' brabat.-deniqueChtilliana religio,pcccatuwd'' Hoc vnutn eft Hayanæ fubtilitatis confedar’'^®' Contra,rebelles illiludæil( quos OccitanianO' ftra Maranos vocat,)fandlè obferuantApoftob' rum decretum,vera eft amp;nbsp;firma illorum fidesA

cufloque Chrifti iugo veram falutis viam tenent-Hæc altera eft Hayani acuminis confequutio. Non tepudet,Hay,apoftatarumludæorumfat‘’' ' rem non modo excufare,auguftoDei Verbop'Ç texto , fed Chtiftianam religionem his blafpl’'quot; miis profcindere?Si Maranis ludxis faues, qua® Hifpanicuin genus lefuitifmus appellet Maranifmum retineat vt generis fui ftemma'.iat' minilfe tarnen debueras,Iefuit3,re inter ChtiH” nos verfari,qui non paftiiri funt, vos Chrifti^’'!' ftes, Chriftum ducere fcandalum,facrümqua '' pfius Verbu Talmudicis amp;nbsp;Cabbalifticis ludf rum commentis anteponere, Hjc fi quileg^a'

cotum qui lefuitarum fcholis funt addidi, Hayi Eodicemadeantjillius verba explorent ; neocu-lisfuis, neperfpicuæ veritati vitro fidetn dene-gent; éque rebus ipfis agnofcant quidnam fie ' tiietimalam caufani,quç nouisfubinde abfurdo-lûlaqueismagisac magis inuoluitur. Chriftum negat Hayus , religionem Chriftianam negat Hayus,Ecclefiam Chriftianam negat Hayusju-dæosrebelleszludaeoriim deliria amp;nbsp;furorem tue-tur Hayus,dum Non-fcripti Verbi illius idolum niolitutquôquo modo defendere, vt cum ratio-neinfanirevideatur.

NonpoteftnonfalfaelTeeadodrina quæ hu-lufmodiabfurdafecum trahit, exquibus religio quot;nbsp;Chtiftiana vetbo Dei repiignare; rcbellium veto “ ludæorum infania Vetbo Dei niti videatur. “ lefuitarum dodrina de Verbo non fcripto v-franque molitut,dum affirmât violari Apoftolo- ‘‘ tumdecretumde fanguinis amp;r fuffocati abftiné- “ nbsp;nbsp;'

tia,nequevllofcripto Verbo fieri Chriftianis po quot;nbsp;teftatem comedendi fuffocati ; amp;nbsp;contrà ludæos ‘‘ wVerbo Dei redè abftinere à fuffocato. “

Etgo falfa eft lefuitarum doélrina de Verbo “ non-fcripto,fed blafphemiis eft Hayus qui Ana- quot;nbsp;haptifmi amp;nbsp;Maranifmi deliria ad lefuiticos furo- “ resagglomerat,vt ftultus mundijs illis commen- “ tis demencatus, Chriftum ipfiufque Verbum vt “ fcandalum deteftetur.

Iam vERo,fpiritualisIefuita,écquostu diui-nos afflatus quibus edoôla fuerit Ecclefia Romana ad nouos ritus fine Verbo Dei inftituendos, nobis commemorasîNunquid vanam hanc Pauli tellificationemftatueris, Putome quoque Spiritum ÏHWere’Atquihæc eft Pauli traditio,iVej«« vor Coio.Zu

damnet oh cibut»-vel potiim aut rejpeßudiiifeßi-Hxbr.13.4 c[üot[ue,Honogt;-abile efiinter qunptisconiuÿum i.Tim.4.8 Ieimpollutum. Atque haec, Cniporalisexercitiitiof’'^' guitm habet vtilitatis. Ec,Matrimony amp;nbsp;ciboivi)it‘''

dieliim efldxmoniorumdo^rina.'^t vero C2tefa!i i“' nuinerab'ilcs prætermittam,ideône vos etitisip'’ rituales,Pautüs eritcarnalis: amp;: Verbum Dei (t® piterna obliuione abolendum ,diuini autemïl' flatus in vobis fuerint efficaces, quod conttaiH’ plané difparatafq-, traditiones cóftituatisïEft’*'' tem Romanæ Ecclefiæ conflitutio, quam vosK' fiiitx magno ardore tuemini.’CÆtKewd/ctejîiirt* -comedito'.Dies fe/ios reuercniercolito- ^imati'imii»ii^ ((intraxerit,in carne effe cenjetor, ac proindc Dco

nonpopfè.-Ecclefiafiicts wris contrahcre matrimeniiuiitf*' fas plané eflo:Ieiunin ,pereggt;inationibiu ,vilibiis ■vigilits carnem qui macerat,vitam aternam merew: cæteras huiufmodi traditiones veftras (ileiii'’ volcns præteream. Has veto de induftria felt' gi vt quadoquidem fpirituales quofdam afflatt® Ipiratisjamp;religionis Chriftianæ fiimmatnin t*' ternis illis corporeç exercitationis infignibusc’' locatis.-viderint pij vobifne cura Apoftolo co”' ueniar,qui non modo corporales illas exerçât' tiones damnet,fed fingulas quoque illiusfpecit® grauiffimis verbis traducat: quumautemilH“’ traditiones cum veftris traditionibus è dia»^'

tropugnent,fintne Apoftoli traditiones ,cotpp' raies amp;nbsp;idcircorepiidiandæiveftræ autem fpif' tuales,amp; Cme Verbo amp;: contra difertum DeiVet' bûamandæamp; ampleftendæ : vt conflituendin” j flt Apoftolüm fuiflémentitum qui cœlibatus^^ । quadragcfimæ cætetorumque macrorüfvt aiuiat) dierum inftituta vocat diabolica. Hæc de muA'^ paucula. tanta enim eft traditionum veftramj copia amp;nbsp;vbertas vc certo numéro compvebequot;“'

i'l' ii'

l)'

if'

)gt;

11'

'' 1 d d

w t‘ ff

I' i'

-D

Hon polïïnt/i vera eft doftrina tua, Hay , de qua üiptaegi jQuicquid in Scriptuta videlicet tion lt;iifcrtèconcinetur,ad Verbum non-fcriptum ve fttum pertinere. Quatenus autem amp;nbsp;quomodó, noxquidem viderimus. Traditionum enim ex-plotandarum jationem non finecaufa à me cf-flagitas.

^wmrnrfMnobis rationem intelligcnâi Ke-de 7“radttionibttsfentenÜM fuppeditas, Sc b^^’vtfirs.caufa.momnino euertis. Pag.iiO.

Qÿidnam ego præftemjcx ipfa re indicabitur. ^ihiquidem inftitutUm eil gt;nbsp;veras germandfquc Apoftçlorumtraditiones à falfis adulterinifquc “'ftinguere. Prima verb lex fine régula verarum àllarum traditionumà falfis diiudicandarum,eft.

Vellem locwn ^.ufchn notaffes,Aiinifler,lt;juum tam diligenter titam orationem Gritcis Eufehii verbis te interpretariprofitearis. P a g.u i.

liffimum ( vtTertulliaqi verbo vtar) Myften,auc potius Mufeum , hsc l uj tajxquum eft. Extat locus apudEufebiuro quinto hiftoriae Ecclefiallicie capite vig® Hçc autem ex Irenso refert Eufebius rante earn confuetudinem quæ fibi Polycarpo Apoftolorum difcipulo intetce1Igt; , Vt Florinum nouaqiiædam dogmata fanïdo ns contraria indiicere molientead fanainni|j, tem reuocaret,qui Polycarpi quoquefutt’' fcipulus. Ei igitur exprobrat fc à prxcepto'^ minime didiciffe ,amp; præteriti temporis commemorans,cuius in animo fuo prÇlentKü ‘ memoria obuerfaretur,aitPolycarpum pulis fuis ttaderc folitum qux ab Apoftohs^' cilTet deChrifto,quid nimirumille egiffet’’!’'' docuiffetzde doótrina autem di'ertè ab latisSc auritis teftibus ea retuliffe PolycJ'P“ qux Scripturis conuenirent. funt enimEu'^? verbajKcu «afe» tliJh.irAa.Ki!i(, üi

rx ’TfofciMipài o ifiM-Te. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'W.s ■^^n.'^cui. Voliintati tuijH-ï’

Imo ne vna quidem è vernaculis illis amp;nbsp;'J''' propriis« Romans Ecclefix traditionibuse’^'’,' qux non ex diametro pugnec cum Scripiui’^ j

Wa.Harmn traditionum commentarium à me ois fupra notatuni Leólor r^uidem poteft reco-gnofccte,at eas tantum patere norit,quantum v-oiuetfus Papatus patet, in quo funt antiquarum traditionum veftigia quxdam vt in rudetibus sntiqiiiædificij monuhrenta.Quicquid veto me-'ÇPontificium eft in Ecclefia Romana, totum è diametro répugnât Scripturis- Probatio è rebus ^pfisluculenta eft.Verùm meus Hayus quærit fuo ®oiteffugia,amp; ad MKwavsui fuos redit.

Tratittiones itar^ne non-fcriptM tuo indicia ^^^f«flomM,Epiphantii^, C£terïlt;^ue veteris Ec-dsße Pams probanr.Cnr er^o nabis vttio vertisy ^üodeafdem tradttiones, defendendas fufcepen^ -■

Pag.ni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■; '

Traditiones Apoftolicasfiue fcriptas fiuenó- caput c5 fctiptasPatresorthodoxi probant, amp;nbsp;nos cum ttouetûæ, jllisptobamus.Tu verb nimium es tibi Sutfenus, Hay.tjuitibi cumbeftiis rem elTe putas. Idem e- fuas ttadî nim centies explicatum eodem modo nobis im- tioncs cf ponisquafi tuis verfutiis tandem queamus cir-cumuenire.Traditiones veftrâs non-fcriptas ye~ ritatisidolum.vomicam abortum fæpius elTe di-ïi'.non Apoftolicasjfed Apoftaticas,!idfe77)ûtf yj.M-^s^îiiî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eufebi) verbis vtai)quip

pcquæfuntTaMcww^/^j^wrip^Ä?«, quo no-mineEüfebius ideinPapix cuiufdam damnat de litia,ideft,èVerbivcftrinon-fcripti,fiue,vt verbum vetbo reddam,traditionis non-fcriptx olla. Hôcçine non eft illas ptobare traditiones è Pa-

258 I. Qvæst. TERTIA Pari. tribus ?Proba igitur efle Apoftolicas,aut(lrf’' nugari.

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H A Y V S.

ß Eußebiui nutdt cjuomodo Chrifiß'^’’^ E,fiphanii de traditiombiu fententia debeatßuitfane AtMe^Mt par,autpofiernirClit)' ßoflomo,(j Eptphamo.cjHare ^rcadiM(i}U!i‘’^ per ante hi vixeruntJ antajutorftut ConfitViti^' Magno.ctti admodumfamiltarüfait. Datnf^' rum meltus operam Chronologie, netuami!/!^ einn Lebiores tmdeant. Pa g. 121.

Importa- Redit ad fuas nugas meus Thrafo, qui heni^Qj'' quandamcU'/fcpAirjx)' imaginatur, aequeluan,«*^ äneiM/ fentit, homo nimirura in rebus magnis » paruis peræque fuus.Tuneigitur,magnehiftlt;’''' ce.Veritatem non modo Chrjtfoftomo ,Epipl”’

i ' nio^ufebiojvel ipli ( fi mauis ) Adamo cocns®’ fernpiternam immutabilémque elfe negabisi’'

, te Gratianiis fairem uanitatis coarguat? Pcrp*’ • tuum effe illud rt?/(i»tz*dixiquod EufebiusMlgt;^' TOO refert,rgt;'^dzr;offM •veras cum Scriptum cotlenK^.' Ex hac régula de omnibus prifcæ Ecclefiï quiffimis traditionibus iudicium fieridebei)^quot;' tequàmà Mofe fcriberentur:Adaminimiruffl“, thijEnoffi, NoachijSemi, Abrahamijfaatijb'-'!'; bi caeteroTumq; Patrum ad Mofem vfqueträ“''’! tiones.Mofis Prophetarumque fcripturis niilt;f voce Si confentaneas fuifle , quum vnum in’quot; I Chrifto Deum in vna eademque veritatejca^®. fideam'pledendum proponerent. Hr'c niniir''q Hayanx fiue lefuicicx hiftorix notatio cump®'!

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jnii

De VERA Ecci. AVTORITATE? *13 ,{ misprodeft,quafinoux in dies fubolefcant fuc-ctefcantque veritates! Hôccine veto non erit tndiiiireprobumfenfum’Certèjquibus teirtpo-libus vixerintEufebius, Chryfoftomus, amp;nbsp;Epi-phanius,nô doccbunt nos lefuitx:aduerfus qiios vtveterisEcclefiæ doétrinafn retinemus, fie amp;nbsp;^11 ^ntiquitatem proprio iure nobis vendicamus, eamque commentitiis Romans Ecclefix / ’“«jquos nullo pudore lefuitx tuentur,ex ipfis 'vtrihillotix monumentis opponimus.

i'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H A Y V S.

/ (lelinmtntrodncere canarisiMintfler.Patres Seri pturarura dignitatem commendant. Ergo' traditionum nomine non intellignnt do-j/ gmataVerbinon fcripti,fed Apoftolicade-S» «eta,de ritibus difciplinx Ecclefiafticx. amp;c. (i' P’g. lU.

Bona verba,mi homo’. Itane noua veftra Logica vos docet fine fuco amp;nbsp;minio prodere apertuur mendacium? Idfityronifas eft infcholaie-fuitica nondum verfato,in veterano tolerabitur? Itaque debebas faite,leluita,ex artis veftrç vete-li inftituto prouidcre,vt verum dicere viderêris. At hïc martifeftè prxuaricai'is nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Egone M.anifefl3

enimlicloquotivttuvis meloqurïNon prxcifè Hayipri-aioaut Traditionum nomine,,fola de ritibus Ec- ^'^ibeï clefiafticis Apoftolica décréta à Patribus ortho- lo meole doxisintelligi, aut ita Scripturam ab illis com- Aotreca-iiiendati,vt exnuda ilia comparatioiie Traditio- ’ Dwderitibusintelligantur. Ecquid eft prxuari-

i^o I. QvæST. TERTIA pÄRJ cari,fi hoc non eft? Loquebar de traditioni^quot;’ quibufdam Apoftolicis,vc de fuffocati amp;nbsp;fans'quot; nis abftincntia, amp;nbsp;de mülietibus velandis inpquot; blicis cœtibus. Vt autem variarum tradition'quot;quot; illarum notionem explicatem, de illisfingubquot;'’ traditiOnibus loquens,dixi,V«»aZ/Ier

“ fe Pcitres tjuim vtTraititioaum illumn nommigt; « lica décréta, de ritibus difiiplinie Eccleßafticie

Et quoniam ex bis voslefuitæ efficere conainj vt noui veftri Verbi non-fcripti dogmatain'd'^ gantur,hoc quoque dilertè negaui. Indevety bene docédi leges poftulant, exipfareTiad'quot;’ num naturam explicaui, amp;nbsp;oftendi non-feré“’' abfurditatem lefuitici commenti de Verbotquot;'? fcripto, amp;: adhibui proprias probationesèSquot;' ptura amp;nbsp;Patribus; veftrtfque illis traditionil’^ refutatis,fic difertèTraditionum ApoftolicâtU' naturam explicaui-vocabule in lorum ßcripta intelligi vel do Birina catioKemivel difciplinic amp;• rituum conflitutionim^'^'^' igitur putide nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, calumniari,prïiiaquot;J;

rijfi hoc non eft? Neque tarnen te,amensSop‘' fta,pudet tui, licet in manifefto medacio dtpquot; hendaris. Atque hoc quidem de tua calumquot;*

ArGvmentvm autem meumeft huiuf®'*' “ Patres orthodox! commendant ScripturaiO' quot;nbsp;« go commentum de Verbo non-fciipto det®’'। “ tur. Eft firmum argumentum à contrariis,lt;l'quot;''j ‘f Scriptum ac Non-fcriptum ttÔTjdippn/j^fjas coigt;quot;' ; « ria efleperfpicuum fit.

Patron! autem Non-fcripti illius Verbifo*^' excipere; A Patrtbus Traditiones ApolWquot; . commendarijqiiæ tarnen in ipforum fcriptisquot;’ I comperiantur. Refpondeo, efle infidias in Traditionis vocabulo, quo non intelligquot;'quot;J liq uod noux dodlrinx myftctium quod Aplt;’''‘''j

De vîàA Ecci.. avtoritatb. xtfi homines celarint,fed décréta fine conftitutiones Apoaolorutn, ad difeiplinx Eccleüafticx ritus lt;:®mponendos'.qux vc vtfingulatim in Apoftoli-^'5 feriptutis minimècomperianturjin illis ta-firmamentum habent.Eft enim amp;nbsp;fempiter-

*quot;*mamp;generale axioma in Verbo feripto; Omnia Wi 6rdmefi.tnttSt-moderatèinEcäcßa7)ei:amp;e,Dciis tiS ‘ßmtormfiifionitißdoriimis. Hæc omnium legiti-’’’âtumtraditionum conftans eftamp; perpétua re-gala,licet illx pro variis rerumjperfonarum tem potiimquecircumftantiis varie commutenturtin

commutatione illud td' ’db'aôinJ'(jgt;v amp;nbsp;i.Cor.i4quot; «^^wordinis conftanter retineturj quod iubet Apoftoluç,

Qÿd reß^ondebis D.Bafilto, (jut dogmata non-Ecclefta haben, hac luculenta oratione ^inßrmat? Dogmata quç in Ecclcfia prædi-quædam habeniiis è docirina fcripto prodita-.qüædam rurfusex Apoftolorum tra-ditione, in myftcriOj id cR in oculto, tradita f^dpiinusj quorum vtraquc parem vim ba-bent ad pietatem. Pag. lii. '

Nihil Bafiliojfed tibi,qui Bafil ij autoritäre pro lixèabuteris,pro Bafiliorefpondebo. Vt autem eruditoLeftoriperfpicuum fit,te multiplici fal-ûcia veritati illudere,Bafilij veram germanâmq; fententiamè luculentis ipfius verbis expofitam commemorabo primùm, fallacias deinde tuäs demonftrabo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illuftris

eus, ex ritus fandli,Patri Sc Filio verèó(zi!KiiTt!)Vtitut)l’ î^lcuum atgumento’.Qiæd eædem appellationesj o’“® potétia,eadem autoritas,eadem deniqiieglo^’ leicfiiitA: Spirituifanôloac PatriFilióqiietribuatur.Ao^' Antiquita banc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;formula 3 in Ecclelüsfi’’

us autori . nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.«j

«atempr? CIS viieatamjOtoRi A Patri et Filio*-texeraiit, SpiritV sancto,vel inSpiritv

111a cnim dicendi genera ei.ufdcm plané fign’’’' confirma- ß«. Excipiebant Eunomiani amp;nbsp;cæteri qui SpBj Uonein. fanX^ diuinitatem negabant, Hane enco®' formulam in Scriptiiris minime repenti, •Ipondet Bafilias,ln Scriptiiris quidem extaret'' tiffima argumenta quibus Spiritus faniSi diuiBiquot; tasaftrnatur, hancquoque loquendiforniuli'’ Scripturæ confentaneam efleinihil tarnen imp'' dire,quominusad Scripturæ oracula traditio®’ Apoftolicæ non-fcriptæautoritaSjcertoEccki'' vfuapprobata adiungatur. HocaiitemvltimB’' argumentum opporcUnè adhibebatur aduel®’ hæreticos quîbüs vnanimis Ecclefiæ confcnW reftèopponiturjVt à yeritatedeficereeos cóflt'' cuius cuftodem amp;nbsp;interpretem efleVetaniEBd' fiam nemo fanus ynquam dubitauit. QuunH^' tem veræ Ecclefiæ emanforesamp;transfugatjBfS“' mentum illud ab Ecclefiæ confenfu vfuquei“®' ptum,vt nulIumjeludçrefoIerenf.docetBafl® verumilludfirmumque efle, quum vna litvti'' tas: quæ difertaScripturarum teftificationefc' mata traditiohum quoque Apoftolicaruin noO'! fcriptarum inftitutis peræquè domineturinE®

tionûnô nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;. nbsp;nbsp;nbsp;, .° /jt

fcriptarû carionis elle nt^Cum Spirttit ^xnttoiamp; tn ifirntp

clefia. Hinc de traditionibus Apoftolicis noB' fcrlptis nafcitur difputatio,quâ toto cap.xx vH' pei'îequitur Balîlius.

Sv M M A eftjEcclefiæ dodlrinam atqiie çationem J Scriptlira Sc non-fcriptis traditif”quot;'

Df V£HA Ecct. AVTORITATE. '’“sApoftolorum contineri,qu3e eandem habeât autoritatem amp;: poteftatem. tSv (inquit)C^/THOK.-

7nipuKityyi^tigt;v JiyfM’TWV XMpvy^uaTaii Ta fcHptarü. l^gt;'^(iy'}(alt;p4JtJ^n.aKta(‘'TTgt;.K,z4lt;.T}i( 'imsv- luculenta Muïv cv pojçueJU'S^cfi^ô,-

^5a,a7ïp^'iiyuiiyn tarç^sÿ’àCtrîamp;ciew. 11-itutn autetn non fcriptarum Traditionum duo “Stuit genera.Vnum,quod de doólrina eft ; alte-tttinderitibus Ecclefiafticis. Vcrunque Ecclefiæ ^«ceffarium effe docet.lllud quidem Joy/^: hoc, ^(‘»r jiMfvyiM vocat.

Vtriufqueexempij affert.Tradhionis Apofto-Ji'^æ’îuæin doélriiiaverfatur.hoc exemplum; zjæ f‘'\‘‘gt;'iinPatgt;'em,Filiam amp;nbsp;Spiritumfiin£iit»i'.amp;i,C)ede-

amp;■ Sfiritliinfiniiufit. Hoc ait effe ” ’’’v d/lt;nßfia{ àxo'xaSnv.eft enim confequens,vt in euno credamus, in cuius nomine baptizamur.

doéhinç Apoftolicç explicationes vocat tra yitiones, nimirum Symbolum Apoftolotum j amp;

Conciliorum de illis Symbolis. ,, lam ttaditioncs Apoftolicç,quæ in ritibus ver feur,multa adducit exempla ; amp;nbsp;haftenus qui-denijVtfitigiilares illas traditiones iiiEcclefiisv-^tstas,quasad Apoftolos autores illx refcrebât, ® ^«iptura interprctetur; quemadmodü ex ipfo ^ot^oeruditusLeólor recognofcec. At illas traditiones,prout erant in Ecclefia vatiis temporibus inftitutæ, amp;nbsp;in Ecclefia piè obferuabantur, aflrr-matBafilius accederead Scripturamveluti corti-naentarios vt luculenta nimirum eiufdem verita-tis explicatione quafi per diagramma oculis ob-ieifta,hominum animi commodiùs efrtcaciufque inftituerentur,quioculari return demonftratio-ne pernioueri folent .funt enim verba Bafilij, Oî ^Mi tS? amp;ftKÀ«;7z'ît{ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ctt ’n} cvofy'ii

Etiamfi autem non tocidem verba in Script»' ra comperiantur,non tarnen exirtimandum effft concrariam elfe iliarutn difcrepantémqueàScti' pturafententiam. funtenim eins verba, saP7iUj»( '^viurna^tv,

Qy A FRONTE verb audeas,Hay,Bafiliuintrt' ditionum veftrarum non-feriptarum patron»® aduocare.ipfe conceftator, verarumque S: aditlquot; terinarum rraditionuin diferimen cxplicatOiVt Bafilius BaJîlium aduetfus mali interpretis vc^' ,f niam tueatur. Traditiones , inquit BafiliuSj poftolicæ licet non iifdem verbis in Scriptuta ff ferantur , eandem tarnen fententiam conferua® ,, earum rerum quas in Scriptuta continentut AAf ff l^auwg Vt îui^iplTtU TH ff f/.bjb T-bJi iy/jii(j!ifjbjj rn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hat

,, fe traditiones ampleôli gt;nbsp;his fe vti teftatur Bafi' ,, lius : contrarias autem quæ amp;nbsp;verbis Screfim’ , Scriptura aliénas,amp; pietateabhoreant, répudia' re.Oira 3 Tp^arçû T A8$8ûgt;f ot yüii myet. Tua alité audaciâ amp;nbsp;perucrlîtaté lied®® •ftatutjVt doceat rationédignofeendaetraditio»'® verè ApoftolicaSjSc ab adultferinis dillinguendr Oro autem epuditum Leétorem, vt totum h»quot; locum è Bafîliano codice recognofcat,fafcini J»' fuitici praefentiffimum hauddubiè amuletumf''quot; turum.Oinnino conftabit inde,écqua(înefcifti® fine confeientia Thrafones nollri facrolan® Antiquitatis autoritärem nobis opponant.

j(g.Ttiye,iàL^x àbïTtÔ' 77 yyctpLiä/MIt » mirntyt-iy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K usa« ïmlt;J

TTn eîpmuTBf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p-îi iwA» Shoticiz , «W»

iliiii^iiVTJuà,gr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o’iJbLUtTbù «tZAlt;i)75’'»»'f*/

Dï VERA EcCt. ATTOBITATE lÿj w A’rejs'x» tv ia^Jït-),ua.ir dväpUTnva ajpoJ'gi-Tïpo» tim^fi^ov-nif li «ütçj^^vcu « Ti cv -viit 3ïa fJiifjK ^nfcSfjcfi à» ifm!j'',O/uügt;f ai^â-mv luwpufiî- quot;nbsp;iJiif i/’i'reiiDii'nitxnTTt/. lp “ tSTjManifelhfidei euerfio,8c fupeibiae accufa- “ t'oefl,autaliquid Scripto demerc, aut illi adiun “ gerequidpiam , quod non fit fcriptuip : quum quot;nbsp;DominusiiofterIelusChriftusdixerit,O«M mea “ Mibiiiitviicem meum ; Sc,Peregriniimnonfiqttcntur,fed ‘‘ ^^^'‘hie-iif.qiiianonintelliguntiffiuivocem'. Apofto- quot;nbsp;lusvero è rebus humanis fumpto fimili, vehe- “ menterinterdixerit ne quid aut addamus aut de- “ mamusScripturis diuinitus infpiratis. fic enim “ ^^^^i^tminislicetpillionemautoritate confirmutam ne-»in aliquid infuper inflituit.

Hactenv s igitut fe traditionibus non-fcri-ptis vtiteftatur Bafilius , vthominum importd- tt notumblafphemias refellat ; eafque traditiones lt;e srgumentisèScriptura petitis feadiungere, vt lt;c tanien ègermano Scripturarum fenfu minimè ‘‘ sbhotreat, neque voces inducant peregrinas,amp; (t 3 veritate facris literis confentanca difcrepan- cc tes'.ficautem à fe adhibeti gt;nbsp;vt dcmonftrationis cc fui fitmamentum in Scriptura collocetur, cuius cc Décréta à bono Domino fidei fuæ concvedita, (( intégré amp;nbsp;intemeratè confcruet, nullo adulterij ‘c autcauponarij fuci fufpicione. Hæcenim au-»c rca funt verè aurei Scriptoris verba. ai^P e(v eïr cirAcXoivoixcyofciïtwc wu ijaSvv AaariT« 'mj'ntihitminu'niu'niif iÙo^ÛtziX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. «çt “

Jlmiiiliif. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te

Hæc legant lefuitx,qui Chtifti Verbum pro «' libidinecauponancur j amp;nbsp;peregrinas non modo ‘‘

tin quot;li Qvæst. TERTIS Pars. voces , fed blafphemas opinioiies eruditiVfl”' ftati incognitas, Vetuftacis fpecieamp; nominell ' ducere inoliuntur.Hos idcirco;:^g/5'(ii(£t3iiA«ilt;l^’'' ‘ Bafilius rede appellauit.

Veram itaque gçrmanamque Bafilijde ttJ'l'' tionibus non-fcripcisfentenciam, è Bafilijvcil*'' notatarn, eruditus Leólor videt. Reftat taiRi' fcrupulusà nobis explicanduSi Cur dicat W’lj' tiones illas Apoftolicas,Lv id eftinotnf to fine arcano Ecclefiae fuiiTe datas; cur hanclt;l’' cendi per traditiones formam,

tàdeèl *' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vocet. Certè, in Sctipt'’^

veritatem Bafilij tempore in vniuW'' «e’fw “prope terrarum orbe celebratamvt in atcano^ lt;gt;»m4nA!“ feamplius non pofTet, rede anuotauitdoftl''

Sadeel: at complures ego magnafque jjila fg. tiflc caufas exiftimo cur non modo Bafiliusjf^ atta. cæteri Patres pij amp;nbsp;orthodoxi,hoc argunitni“ ètraditionum non-fcriptarum Si confenamp;^‘’ clefiae comprobatarum autoritäre defunipfaquot;’^

Primùm , maximi momenti eft verx EcÓi*' confenfustqui neceflarió ponit autoritateniï** pturæ . nam veraEcclefia audit vocem Sp»'* fui,neque poteftefleverusconfenfus nifiio’' ritat'éjheqdêveritas extra Scripturam. i ^omo- Deinde non folo hoe argumcnto erudiiif’ ! orthoX'-' funtvfi,neque primo: fed amp;nbsp;cum fitnii®®’' xi func vü cuneo argumentorum è Scripturxautoritatepf tfonibns Denique, confiât illo nunquam eos fuiffe non fcri - fos, nift contra fchifmaticos vel aperte hjrj' ptis peti- cos'.qui Scripturarum nomine abutêtes,vetï^ clefîç autoritärem eludebant.Hane certè erat defendi à piis Patribus.aduetfus nebulo'»

De VERA EcCi. avtoritTate. iS/ împudentiam.Illis igitnrcondönanda eftpia fo-licitudo in verè-ApoftoIicæ traditionis defcnfic-DcAaduerfusquidem præfraèïa hominumin-gcnia,qui TaihTiAsfdfiue LvpuTBÎf yi^ciu!^^!t,(vc aitEufebiiis)id eft conceptam verborum formu-'anificvrgebanr,vt dum in verbis hæferent nu- v disjveram gerirtariarnque rerumfenteniiam elii-d«ent. Exempla in Valentino,ArioiNeftorio, Eutychete, Macedoniäno , caeterifque furioiîsÿ quibus Patres opponunt traditiones lion-fcri-Ptas, extant luculenta leuiculis Graecis (quos vt pluriniùiii fuiffe in Spiritilm famSurri iniquiores, idemSadeelrefteobferuauit) non modo resBa-Elio erat folis,fedciim manifeftè praefraólis haere ticisEunomianis, quiEcclefiæ iugum plane ex-culTerant ; aduerfus quos iurta difputatibne Bafi-lius congreditur. Contra hos ftelliones alTeren-dtis erat vnanimis Ecclefiarum confenfuSjCoque ™aximènominequöd veritatis caufa ageretur?

Qvatenvs autem arcanas illas traditiones arca-3ppellet;Bafilius ipfe luculcter docet,eaS' ad Scri «a Apollo pturarnpromore inftitutóque fuo conftanter re- ' uocans.S/awg «lt;As’(inquit ) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cc

ÄUtaTEAsr. Io ‘ Es i'j'Si-« lentij vero forma quaedam eft*iIla etiam obfcuri- (‘e tas.qiuvtiturScriptura : dogmatum lententiam « fubdifHcilem iddirco reddens vc legeiitium fius «c audientium vtilitati prouideret.

Petrus quidem ait in Pauli fcriptis elfe quæ-dam JVdTMTttjiBfcZfcßK difficirtA'.amp;c Apoftolus, Jbarp-fzI'/j'iUTm/Redemptionis noftrae AÓ^^veffe ait, cx-flicMlemdifficilem. Nonquafivlla fitaut ambigui-tasaut obfcuritaS in rebus aut verbis Scripturae: fed totam in nobis hærere culpam qui non perci pimuseaqiiæfuntDei,agnofcendum eft. Inter

Scriptur« tamen facra, alia aliis auguftione^'’ quis negauerit,licet in omniû perception«fu®' ma femper fit diligentia,adhibenda? Hactaa«’ obfcuritate Deurn noftrae faluti confulete, red*

Bedoftri ait AuguftinuSj^wTzrfo^wit/e») cumiilifiM »ïChrift qutefita multi j^i'atiùsinueniantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eiiimfnrj'iiil''^

feuritatibus autem faflidia detergeret.nihil euimfii^^!' ' lis obfcuritatibus eruitur^quod non planifunè diHsi»^

Hanc quoque obfcuritatem in traditionu®^ poftolicaiiim peræque ac in Scripturï incireaitBafilius, ne vilefceret cognitio tct®' “ aiiguftiffimanitn peruulgataprædicitione.W* nim natura eife comparatûjVt inea requît*®’ '' tiorfit nobifqueinfrequentiùsobuerfetut)P®’„ “ pienda, maiusquodpiam ftudiumadhib*’® quot;nbsp;earn veto rem quæ fenfibus noftris “ lis aniraôque fubinde occurrat, facile negquot;» “ mus.Idcirço fie prouidifle Apoftolos vel AP®^ “ licos viro^,qui leges atqueinftitut3Eccleu®L, “ fcripferuntjvt fanéliotibus quibufdatn mvI* rerum diuinarum in hominum animis reu “ tiamretinerent.contemptum auerterent. effecaufam cur dogmata ipfa (qux amp;nbsp;falut’S ftræ fündamentum , amp;nbsp;rituum in quibus c*' , Ecclefîae difeiplina cernitur,rationemcotiu j “ fummo cum iudicio proponi debeant, » filentioquodam obtegi : nein vulgus prop’ “ communibûfque hominum fermonibus 'I “ t3,airuetudine ipfa negligantur. At n*»’' [jui

De VER\ ECCL. AVTORITATE. 16ÿ liüs, ilia penitus arcana efle;quum omnium au- quot;nbsp;fibusquotidieinEcclefiaperfonent :de illis ta- “ nienfumma cum reuerentia agédum elTe gt;nbsp;vfûm- “ Suepopulo folicitèinculcandum. Hoc autem “ Vâriisexemplisdocet ille,amp; iis quidem è ritibus îcclefiafticædifciplinæ fumptis .-tiim neexterni Julius ritusjinania quxdam amp;nbsp;fupcrftitiofa corn- “ tnenta clFe viderentur, turn vt quod de traditio- ‘‘ nibusnon-fcriptis dixerat »inftitutofuo tandem “ wtoinmodet.id eft argumentum è AoPcao/« for “ nmliinEcclefiisGrxcis vfitata fumptum,magna “ rationeSf auroritatc niti demonftret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“

ipfum locum adeat Leftor ftudiofus,inquo bæc verba recognofcet,quorum ego fententiam bdeliter exprefli.Tù mTmtiijâiJCf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Âir^ü

«sur rbj) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•'ri^ tA’ âv aKi^ftiMTj

®W»,^l(5J)Wr7TOf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'j-

ci Tii «rèf T« «4txXaff7£if Jidi-^(«bîTamTïrjA’TOÇ'oAo/ notTÉperjc»

sïpovTvZr (iiuçyifioif (fi/Maroy •i/t ogt;^a! /wrÿeay,TB Ur rbv J'wiy.ó/n iy eÎKsûâui àxebjij «x-

•ÿ r cf}^a.ifa'/ o^jii/liTîar, àf /mI y^Ttt-T J'cyf/a'my rbjii yyâiiny , âliy^TaffliyiiTVif

. Hxc autem ipfa doCliflimi Patris verba exfcripfi, turn vt fidem nieamlibetarem tumvt Scoto attico vel Seri-phioGræculo grecanicas quafdam quifquilias fubindeoftétantijviriet'^zxcTÎi'nt diuitias Maiefta-témqueopponerem: ne fi ampulatusThrafofu-mosimperitis vendit,eandem fidcm apud erudites confequatur. Verùm ad rem.

OMNiNoitaeft. Licet enim omnia falutis noftrç myfteria Dominus in Scriptuva perfpicuè patefecerit,amp; in eum quidem finem vt ab omni-busfolideintelligantur•. ac proinde omnibus o-Wniam opdinum hominibusgt; Ecclefix membrisj

gicur Bafilius(^vt ampliffimum argumentuinpä® “ cis compltdar) Traditiones illas ApoftolicaSJP' quot;nbsp;pellac arcanas.quüd rerum maximamni auguftf fimarumquec«,äsT5/lt;fiue coinmentarios comp'* 0lerentur,in quibusconfentaneum erat furaquot;'’ “ cum reuerencia amp;nbsp;atrcntione homines verfä'J At quicquid eft abftrufioris doiSrinx, totum ’“ “ Scripturam reuocat, obfcuritatis finein doÄdp* “ Cacrx reuerentiam efledicit ; obfcuritatenidtgt;quot;' “ que illam,qua:cunque rändern fit, è Scriptu«'' '' ritate illuftrandam e/Fe docet: quemadniodum^’ “illam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;formulain è Scriptura interpf^'

'‘taiur.

Vera germanäque BaCilij fententiahunc'quot; modum explicata proximum eft vt ex ipforer“® examine,fallacias,Hay,tuas prodam : quas q“®' vtmiiltiplici audacia amp;nbsp;temeritate hïcpi:o?‘' gaSjilJarum tarnenhic communiseft vnulque®'

nis,vtfallas.ideft,vrperg3s eifelefuita.

Fallacis PrimafalJaciaeftjHoMoNYMiÆ. Traditi'”quot;J argumen- non fcliptç vocabuluin præcifè I tießafiiia quü de illis BafiJius Ioquitur,Traditionesn’quot;' : HO tefti_ fcriptas liue Verbum non-ftriprum Romaox^^' i

lt;1® clefix degeneris incelligat, aut quafuis aliastfi' I , diti'ones humanas. quod falfum eit. funteji'''j duæ traditionum non-fctiptatum Cpeciesqn^^!’ to geliere intet fe diffident, varitique catcgofi® I continentur. Vna eft Ipecies traditionumnai’' 1 fcriptarum,quas Sc Scriptura Sc Antiquicasci”' *

De VERA EcCL. AVTORITATE.£ 17t mendant.lllïfunc verx Sctipturx miJ-favu/ amp;; confentaneXjWMAHSv/f, eiufdem cum Sciiptuira su!oritatis,quia lunt eiufdem veritatis. Ad hatic daffem pertinent omnes traditiones Apoftolicç, fiuededoftrina fiue de ritibus difciplinsEccle-fuftici fint inftitutx. Altera eft fpecies traditio-™innon-fcrrptarum,quç commune nomen qui-demhabent fed à vetisillis ScApoftolicis funt ptorfus sTifo-jlJ-jcif ; ficuti funt omnia hominiim commenta,quantalibet pietatis amp;nbsp;humilitatis fpecieobtettajipB/ZcttrajUaTDr, vt inquit Apofto- CoI.î.j?. lus:qujEamp;fine Vetbo contra Verbum Dei varie ab hominibiis cóformantur. Has traditiones, fiuemandatahominum,'^^Jl)3^/(', ovTttÄUÄTW Matth.is. wnxnîiMÎ.îpalTTW), vocat Scriptura, xUvAci'bfZB 54'«-n«mp J')Ja(r)'^A(iZ{.Hx igitur traditiones ab illis traditionibnsdiftingui debebant,Apoftolicx ni- 8t i. }■amp;«• fiitumab Apoftaticis,diuinxhumanis,verçàfal , fiSinehomonymia imperitis imponant.Hoc accu latediftinguitBafiliuSjficuti fupra oftedi, at hoc difcrimen deinduftria extinguit Hay us, vt eiufde Hominis cotnmunitate veritatem cum mendacio , nuoluat.Dequibiifnam igitur traditionibus fer-■Hofitinftitutus J primiim omniu diftinguendum fuit.nevetjE amp;nbsp;vernaculx Apoftolorum traditiö-nes cumfalfis nbsp;peregriniscommutentur.

Secundafallacia eft,®^AêÇê««’. li' cetenimTraditionum non fcriptarum appclla-tione,vere Apoftolicas traditiones intellexerit.

non tarnen confentaneum eft vt doftrina cum ritibus confundatur ; perpétua enim eft dodbrina, incommutabilis,vninerfx Ecclefix communis; at titusamp;inftituta Ecclcfiafticz difciplinx amp;c varié conimiitantut,amp; pro rerum,temporum,perfon.a-lumquecircumftatiis funt varij, neque haftenus patentpbtinent cum dodtrina autoiieatem,licet

î/i I' Qvæst. TERTIA Pari.' ' eftimvnum fitamp;r fempicernum ptincipiutn ifO'’I omnes legitimi ritus amp;nbsp;ab Apoftolis amp;abAp’'/ * ftolicis hominibus olim in{lnuti,amp; qui num in Etclefiainfticuuntur,vTi NE Fiant in’Ecclesia innituncm, inde omnes huiufmodi tradiciones adh3iicv‘'‘. , tatis amufiim reuocentur : non tarnen verum^^j parem effc legis ill fus fempiternæ atque mutabilis , amp;■ illoruin rituum autoritatemat^H poteftatem: lîcuti cordati Leétores animaila'J tuntjOein reperfe perfpicua adhibeam tiones non-neceflarias.Liberas igicui' ditionum obferuationes elfe ChrUlianbin

« ædificatio efüagicaaerrt,vuk Augü(linu5:eôl^‘j gTauiffimè reprehendit qui propter huiiili''j'‘j

« externes ritus mouent contentiones in ‘^ûis. Tocum,inquit, hocgenusreiumlibtF’ j ‘‘ bet obferuationes : nec difciplina vllaefti'’J meliorgraui prudentiqaeCbriîlianoquàaïf’

“ modoagatj'quoagerevidericEccleûâ,adijigt;^^ 1 cunque forte deuenerit, quodenimnequaf’j tra fidcm neque contra bonos mores iniunO indifferenter eft habendum, amp;nbsp;pro eoruini”' ‘I

quot; quosviuitur/ocietateferuandum eft. Quai”'quot;'' tuum obferuationeprudentiam.vocat alibi ff /amfa/uigt;eri'/mam:eamqueAmbrotij autoritait^

« firmar. Certè, Tertullianus devirginum’'‘'^J Cl darum ritu aéturus, hoe fubfternit fundï®J’^ (e tum,Vtregulain ftue legem bdei à difcipl®’ tt ftinguamus.Regula quidem fidei,inquiti tc nino eftjfola amp;immobilisrad cuius probatioi’^' fc enumeratis Apoftolici Symboli capitibus o'’quot;'' tc bus,additjHac lege manentCjCaetera iam diW (e nae amp;nbsp;conuerfationis, admittunt nouitateia (( reóbonis.

tribuere autoritärem atque poteftatem, ficutTa-citHayusl Doótrina igitur amp;nbsp;doéhinæ explica-, tioadifciplina (quae rota doftriiiae innititur)di-flinguenda eft, totamque vtriufque autoritärem VetboDeidefiniendam efle, eBaiilia docuimus fupta.

Tertiafallacia eft 5 'ts wod/zoi'. non enim confequitur,rMd/fiö efino)i-fcripta,id efl in Scriptm'A »‘nm'emtinetnr.Ergo efl^poflolica. ye\,Traditio)ics ^pofloleiuin erant nreana. Ergo huvltimis temfwibns Pontflei Komano Mtlcfliitis bite my/ieriafue mtreiielnti, Fateorquidem Romanx Ecclefiæ traditiones infacris Scripturis minime contine-tbineruni illarum in vniu-erfa Scriptura efle filen tiunnfed c doélrina Bafilij à nobis fuperius expli» «t3jdico non modo nullam elTe Srprorfus futi-«tn Hayi huiufmodi confequutionem fed irt Eayum retorqueri.

Sienim non-fcriptaruin traditionum hxc no-perpétua eft vt cum Scriptura conueniant.ve-luriilliuspropago : omnino cfiicitur.-nullam do-“dnam in hoc Traditionum Apoftolicarum ge-JJ'retecenfetipofl'e jcuius cum Scriptura con-^r'f'is nonconftet; alioqui confequeretur maxi-riicommodum, Omnia phanaticorum ho-rprnuminfomnia ad hanc non-fcriptarum tradi. donum claffem eile referenda.

Argumentum autem è Bafllianx reguixprx- Retot-Rtiptoaduerfus Hayum lie obuertitur. Si enim S^rrtur ar repudianda eft ea traditio non-fcripta .pux vo- fn HaySr Corn amp;nbsp;fententiam a Scriptura peregrinam St: dif fentaneam profitetdr,certè Romanç Ecclefiæ ma ræologiatotadeteftanda eft , quæ 8lt;rre 8c verbis 3 Scriptura non modo abhorrer , fed ei ex diametro aduerfatur.xVyyZen«/» autem doUrbiæ ^dpoflolicif

qiiomodo vocauerir Balilius iam à nobis turn eftjVt no poffic nona reuelatio exqiiiri q“'’ noua doólrina inducatur. Quod fi quid efatP’' mis illis Ecclefiætemporibiis myftériuriifiuf’'' canum i quod fit his vkimis tempoiibus leßd'' rum; illud omninoeftdequo loquitur PauluS; Im» enifn peragitur myflcriim iniqiijtatis:8i,I.t turn laliitiir igt;iipiui i/le, homopeccati,fliuf perditwnu, qu’ Romana Ecclefia tandem patefadus efi,amp; certß indubitat'ifque argumentis dignofcitur.

Quarta fallacia eft,PET itio Principu-I’®^ quidem genere amp;nbsp;loco importuniffima ltinf nim extra te es.Icfuitaj vtarbitrevis ciliquantd*' no,amp; poll longam quidem difputationcm,p£'’ fuafurum ,Bafilium loquide traditionibiis iiûj'' fcriptisEcelefise Romani, quasvos defendi® quum de traditionibusnon-fcriptisloquitur.'Cl) mat illeiTfaditioties non-feriptas it

3 àpla ScripM'x minime abborrére-^-cqüiâ. verb in toto papatucoR fentaneum ell cum Scriptura? Hoc quidequuquot;’ vos negetis,nos contra afrirmcmus, difpiitacb“* explicandum erat : at tu nimirum bellus hom® es,qui audès id tanquam ratumponere,quod (quot; controuetfum. Quafi verb poll longam difcepti' tionem non didicerimus lefuiticum hiic dolutp Si controuerfiæ nofttx arbiter eft Bafilius,caul^ cecidifti. lam dixit -lie fententiam : Vel quidpiam Sctipturæ vcl de Scriptura quidp'’quot;* demere, Tiiÿiae vocauit, 19 prieici; nç/.Tnyfifl'ii/. Tu igitur palam etiertisfidem.tj* non-ferendx fuperbiae reus es, qui fœdum Anti' chrifto minifteriurn exhibes in hoc Verbi non' fcripti commento ftabiliendo, quo ScripturçaP' toritas plané coiiuellitur. Apage igitur,lefuiw, non modo räcidas Logieæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n^ninsjled

jperas in Deiimblafphetnias, qiias è Verbi non-ictipti penuvos eifiindere , omnibus eft palam. Hocnonambigitur, quantçfinrautoricatis Tra-diciones Apoftülicï nô-fcriptç, fed deinonftran-flUmeft, (juçnamfint Apoftolicç illç non-fcri-ytitvaditiones. Quod noniiifiè Scripturæ regu« Wloniodopoteft. ..

^'^htnas captiones dtffoltiero , certißimis Pa~ docebo.per'Trddifiofiâs Eciléfla fiictisEeter!isnintiintii'ni divfçt'd de Ertlefiafli-‘■8 dtfci^lin,e YttibfUyVeriim eimm do^rna^a àdf.-

Tibinimium fuffenus es, Antiquator, qui in ■ ^tndacio manifefto dèprehenfus audes tarnen, ■Jemputidè inculcare.Traditiones non-fctiptas quot;ondixün folis ritibiis verfarijfed ad dqôttinanl lt;l'*“quetefetri:attüfemper es Hayus. Quidnam Veto fis præftiturus,fuo loco yidçtiæusmunc ver ro rxplorandï funt exceptiones tux s quibus ta-, tiones meas adiietfus Verbi illiiis veftri non-fct» pticommentum inftitutas eüertcre conaris,

A R G V M È N t y M y Alt; iiis StriptLiræ SCjAntiq'uitatis tellir^i moniis muniturti priori, libeiio mc'o’' propo(ueram,amp; illud 'amp; hxc varie/ liîc oppiignac H,Ayus ; ego ca de-, tendo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• . -

Tradutofies non-fcrtpt£ RomanA Ecckfl tnfltttitA,f:on medo detrahunt Apoflolta dodnMi fled earn penitnf euenunt.

— ItaijHerepudianda flKnt,acprotnde totHmtllni Verbinon-flcriptii^uo tllit conttnenMquot;,genus eX‘ plodendum efl.

Maior fua luce manifefta eft. Maiorem èTer-tulliani verbis probaba,qui aduerfus hoc ipfu® commentum quod lefuitæ renouarunt,vali(lèlt;li fputauk. Hanc,vtipfeait,dementiamfic refuttt' “ Si aliquid in Scripturis Apoftolicis prætermil-‘‘ fum eftjcaufa duplex notari neceflario debepv« et quod ignorarent ea quæ nô fcripferunt,vel lit’ ‘c noflent,ea nollent hominibus patefacere. Eut-“ traque caufagrauiffimum impingiturcrimenA' poftolis, vel ignorantiæ fi ignorarunt : velmal*' gnitatisjfi fibi nota minime patefecerunt.AiRp''' ficaturautem hoc Tertulliani argumentum quot;æ uorum incômodorum demonftratione,quætan’‘ egobreuiffimè indicaui, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w»

ixfoüuaTjyflsamp;zc. Et, ^um ea omnia quaadfiii^^fl ttrnA cognitionemfatis ejjcnt^c.x ofÇeio deiier^t patefacere.

Hoc autem incômodum fie luculentius ofttp' detur. Ilia quæ lefuitæ aiunt fuifte ab Apoftol” practermilfa, velfuerunt neceflaria adfalutt'’'! vel non. Si necelTaria damnandi funt jj lt;»^lt;o)«ê(rSH£t{(vt loquitur Chryfoftomiis ) 'y. perperam obitæ Icgationis, ac proindeperE“J quod eft abfurdiftîmum. Si non fuerunt iia,cuc nunc àlefuitis requiruntur,nifi vtfy/

De VERA Ecct. AVTORITATE. 177 fphemos amp;nbsp;fceleratos prodant? Deinde^vt fidem faciant exquifitioiis illilis cognitionis quam his vltimis rempoi'ibus fe confequutos efleprofite-tur,.igedûin medium adducanc commentariutn illorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qux fi à doólrina Apofto-

lica abhorreanc ( ficutifaciunt ilia omnia noua commenta qus Pontifex Komanus èVerbo fuo illo non-fcripto nunc eruit) écquis non videt ilia de mendacioprxiudicanda, ac proinde explo-dcndaefle.?

haquehoc neceflaric) efficiebatur, Apoftolica Icriptaadneceffariam falutis noftrx cognitione abunde valere,vtin iis’acquiefcamus éi ex vi conlequentis ,Iefuitarum de Verbo non-fcripto commentum e(fe repudiandum.

Hæcego,amp; quidcm (vtinftitutifetmonis ratio ferebat) ftriftim ; quidnam verb huic argu-'quot;cntoopponatHayuSjvideamus modb.

'verba ilia cjuibns Tquot;ertuUia-: {tntentiam fuam concludit,tjux populo tntel-bgcienonliceret.

Hoc non eft refpondere,fed lefuiticè tergiuer fati.DeTitulolibriTertullianeidixi fupratC'uius ignoratio tuam fingularem eruditionem prodit. }fi)nftudioprietermißverbäill!i,c[ii\bas ais Tejtullia-num fententiam fuam concludere. Eâdem plané finehisverbispermanere fentétiam fobrio cui-iibet perfpiçiiuin eft .lioc enim oftendendum e-f. iij.

rar. Apoftolis nihil defuifle quod ad falutisdo-óh inam pertingret. Mirancur Apoftoliquitam perfpictic ipfps Dominus alloquatutj quum pc? parabolas populum conueniret: refpondctChti-

gt;tatt 13.11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dMtm ejfcnoJJ'e »lyflena. regiiiccelofiM

non itcffi : turn quod reuelandi vbique Euangebj .tempus nonduin aducniffcc, patefado nonduiR , redemptionis noft'rxmyrterio , tqm quod intel-ligentiam amp;: fiJerh donum proprium elfe Dei do num,reprobis iuflb Dei iudicio excxcatis eadein npera fignificaret. Piiorem verborum illonin’ Zpodolo fentenciam fequutus Tertullianus,dixit Apofto-riiaitaiia. Ijs Jafuii, fuiffe cóguofcere arcana qui populo jntcjligere non liceret,magillris nimirum qw^ Dominus dedi; populo fuo,vt ei fuo teuiporeiRi gniftca ilia arcana patefacerent: vtqiiddinfe-ereto ab illisfuerit didhim , fupra teóta palam ànnuntiarenr. Quidnam verb inde colligisj ec-quxnam fünt ilia myfterio foils Apoftolisnoti quæ nunquam nufquam eli.minarint? Certènoo tcmèrc âiît impudenter falutis nollrx myfleii’ Apodtoti eftutiern»t;qux tauten erant ad falutcm iiccefTaria, omnibus pérfpicuè declararunt.llhm autcm Tèrtulliani fuiife fcntentiam hxc ipf'“® verba,perfpicuè docent.Std,z’tdiximiisgt;(_3K'}eiiii* dcMcntia e'l-gt;q!titm cfijißtcdtnr quidcm nihil gtit»-.!l]'e,nec dincfßi hiterfe fr,tdicaj]c,fcd non omnit 'Timïoinilibdircuel.TjJc-.qiiiedampalam (ir-'vniiierß! gt;nbsp;dainficretà amp;-p(nuK dfmdndajji.Ét illarndocendim tioncm.pollea exponens 5 Cqnfcqncns erqtvtcut^^' nandahat Enangelq adminiflratianem, Wiipaffii» »f“*' mrifidti atè adinitiiftratidam adiie(tet ,jecitndiim cam ■uaccniy'iis margaritam porcis, amp;nbsp;fanôlunieâ nibus iaèlaret.Dominus Pa lam ed ix i r /gt;'’ƒ vjla iîgnificatioue alicuius taciti Sacr,imétigt;'r' præceperat J fiquidia tencbris amp;in abfcond'c’

De VEBA Ecct. »VTOSITATE. 179 3udiflent,in luce amp;nbsp;in teftispixdicaret.Vbinani ifiiturilla iunttua,Hay,myfteria populo incogni igitur dilputatoris noftriacumefl! Qü'iipræcerea?

TerfullianH!pori'o ne femelcjHiiem in hac o-Tetilt;gt;ne,ej!iiim tu nobü obiicisfcriptiir^ nommât. Pig.in.

Non femel quidem, fed tam fæpeid inculcat vt miruni elfeCinifieffes Hayus,te deinduftria tot telles quzfiuiiTe vanitatis tux. At quîdnam eft in fenfumreprobrum tradi,fihoc non eftf Totus in *o^llTertullianus vt doceat j Ecclefiæ præferi-pdones(quas commétitiis hxreticorum præfcri-ptionibus opponit) Scripturis Apoftolicis inni-tigt;îc proinde hxrefes omnes antiquitate amp;nbsp;auto-■ nbsp;nbsp;nbsp;ritatefinevllaconttouerfia anteire. Locos qui

' îl'« aiinotaui. Hæc verb fententiam à me cita-I tâmfubfequunturveiba,Quodautem prxceptfi, * denuntiatio ex fupra amp;nbsp;infra fcriptis intelli-* I non nefcio quid fuboftendi hoc dido de ' I itmotiore dodrinarfed potius incnlcari de non îdmittendaaliaprxter earn, quam audierat ab “ ipfo.-amp;putp coram multisjinquit.teftibus,Quos ' I multos telles fi nolunt Ecclefiam intelligi, nihil “ intetell quomodb nihil taciturn fuerit,quod fub multistellibusproferebatur. Hxccine verbau “ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gulliffime, Mylla,

turn illorumProfeffi.maioruin Gentium hero'*’ collatis inter fc capitibus muffitant?Arcanuni^ lud Apoftolorufn quod Paulus Tiniothæo cïquot;' ïifque Apoftolicis viris depofuit.vniuerfaniB'' cîelîam nouiffe affirmai Tertullianus: non sl'* quxdam illos dilferuifle credit altam jide’Jiiperduceïent ,diuerfam amp;nbsp;contraria/» iUiqatsK^ thortcèmmediumproferebant/vt alitm 7)igt;/»!iiu»i in^^' clcfia dicerent, aliic/» in ho fpitio : d/- aitam Chrißifiiijitt'

Quàm igitur différant arcana ApoftoIoninJ Arcana il v^ftfis non audis,lefuita?Illa , vniuerfeEccleft la Apofto edicebant 8c edicunt,vnicum effeDominuni:^' locü qua ftra, duos Dominos effeaffirmant. Dominolefi atodi cri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;papai^j, adiungunt, illifu®;

mum in Eccleffam principatum agnofeunt, id' furamam vitae 8c mortis aeternae poteflatem,pi^' nariam quidem illam 8c tine vlla prouocation' efficacem'attribhunt: feruandi Sf damnandipi’ arbitriofuo animas, vt û eas cateruatimducerct mOTcipio gehennæ,nemini tarnen mutirefâsft' ritvquum ipfeomnes iudicet à nemine iudic’quot;' dus. Hóccinc verb nori eft Domiiium effe, iquot;’’ gncHieromantaJ Apoftolica arcana vnara Chrj' ftiTubftantiam defignat in aperto,vnicumChn' ’ftum verum Oeum 8c vcrum hominem profiteH' tur. VeftraauTem Verbi non-fcripti arcana, pus Chriftiinfinitisinlocis , pane 8c vino ini' pfum illud corpus tranlTubftatitiatis, effe adit' manr,nouasfubftantias,plures fubftantias mem j pori Chrifto elfe contendunt. Arcanorumigitnt । Apoftolicorum 8c veftrorum diferimen non audis?

At de Scripturisjinquis,nihil audio . De oo-fltina ipf3,Hay,prius mihi explicanda erat Ten tulliani fetwentia : quàm doétrinam quoro» ®

•pfedefiniat,ex eodem loco recognofce. Non ^‘in,inc[m,do{irinam Apoftoli in aperto, aliam in ' feetoannuntiarunt.-quum ipfi obfcruarent In tPisTOLis svis ,vt idipfum amp;vnum loque- «i.Cor.i. fîntur omnes, 8c non effent fchifinataamp; diffen- ‘'À°ugufia fiones in Ecclefia-.quia fine Paulus,fiue alij, eadé “sciiptu-Pfædicarent.Cedo,mi Hay,Apoftolorum Epifto ‘«æ ænonfunt Scripturæ? Verùm feipfum Tertul-''’nasdilucidiùsexponat. Nd eiui dodrime Eccle- tull.

eßdine if fa dodrina ad Ecclcfiam- fua/n fci'i-wjEtfi Angelus decœlo Aliter Evangel i-^averit jaitachemafit. Doélriaæ definitio-nem non audis’ Quod fi Tertullianus fie doôlri-naconftituta,hæreticisinfultat, Vbitûc Marcio, vbi Valentinus.-nos verb non idem a vobis nunc

•lUïramusjVbi tune Verbum non-fetiptum à no-lefuitis in hac etfœta mundi feneéta fabri-

’^’tiiniiquod amp;nbsp;fineScripturat 8c contra Scriptu-”®aoua quidem myfteria reprxfentetîCowT/w^av, Tertullianus,r^i/eaZi^Mid/MW-wici : (qiiidenim ’^^fn/lblijphemiam iUicitum eß'i')fed etfi confinxerint, ’’'^'^pïomoncbmt.lpfa enim dodrina eonim cum ^foßo-ninfmtii,ex diuerfitate amp;nbsp;contrdrictate fita fronun !!obit nc^iti dfoßoli alicuius ej]e netfue ^fofloltci.

quiaSpiritum fanûu'm Pontifex Ro-’’'^nus, dum noua hæc Verbi non-feripti com-quot;’^nta exciidit , vadem fponforémque appellat, lt;:uius aufpicio 8c duitu ea his nouiffimis tempo-f’bus fuppleat quæ Apoftoli prætermiferût,qubd Wea ignoraretlt propter infirrtiitatem fcilicet '“aw illorum myfteriorum minitnè capacé,fym-quoque fuum Tertullianus confert ad l’^ïrendam Verbo non-feripto autoritärem; 8c, '^'^(W,(inciüiz')planèali^aando Cfei'iy?»«;Multa ha-l’toadhuc vobis loqui,fed non poteftis ea fufti-adiieiens, Quum venerit ille Spiritus

181 I. Qvæst. TERTIA Pars. veritatisjipfe vos deducat in omoem vetiP*', oßendit iUns nihilignoraffi, quos »mnem veritfte^. ^iintnroiper Spiritnm -ueritMis repromijernt gt;nbsp;impleuit repromiJJumjproliniitihus fienptm Spiritus ßanki. Ica traditiones Ie(uitç,non-fcriptas penes lay Ecclefia Catholicx Paßoremproiiire(kodecereirt’! re,Ça»cire.Arcana rerum facrarum Spiritus lum Eccleßelargiti{r,vtpericulofußtScriptursriiet tio, ex qua bocnpßro infelicißculo infinite *’‘’^■’*■’.1., runt. Refpondçt Tertullianus , poftquaffli’ taré doélrinâ VerboDei definiuit,jQy am PTVRAM qui non recipiunt, «ef nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

pofifitiitagnefceredificentibus mifikm, ßdnec£tcltjii‘^ dicant del'endere gt;nbsp;ijuiquando,iän qmbus incitnM'iquot; tutum eß hoc corpus probare non habent. HïC T^'j lianus ; neque te pudet, Hay,afhrmare)ne ft® quidem in hac oratione Scripturas nomin^t*

DicoTertulltanum hi^ verhfis firp neii^ Itcis,contra vos CalatnianQs facere.Namfgt;^$^^ hantur dementia, e^ut negarnnt Âpofiolos fctfifede Caluino veßro fententistmtr»)^ Chrtßo Domino tnfcitia tenehras affiniert 'veritiu^ P32-

At neque de re neque ad rem quicqu^w cisjfedCatholicè nugaris,id eft, vbiquetuust*' Cedóenim , quódnatn eft tuum argumentu® Qiiærebatur,An traditiones illx veftrinon fCt ptæ parem obtincantcumScriptura.vtaffii'quot;’' tasjautoritatcm. Quorfum igitur hæcde Cd® '

io! Primarationemea.âifertoTertiillianiteftir Boniofitmaturjquia fanélorum Apoftolorutji au toitatimagna hocpa£lo fieret iniuria,qui vel ignotantiïvel maleficæ inuidiæ rei perageren-tur.Hancabfurdamopinionem Tertullianus appellat dementiam.Tu verb quicînam refpondes? AWw;ifpi(U'fiue lÙTTix^a'nii, id eft recpirninatio-netnaudio,non refponfionem. Meofiue potius Tettulliani argumcnto debebas refpondere. De lemctufilentiutn.Caluinû accufas quodChrifto Domino infcitiae tenebras affingere non fit veri-tus.Siitaeftjgr^uiffimocrimineaftringitur Cal-

‘ uinus; non inde tarnen Tertullianq fiue potius, lationi refpondetis. Hoc nimirum eft uodum fe-

se ■•etiamfidarenn, Caluinum fuilTehallucina-wn'.qupdtarnen pernego. Prima igitut mea re-ponfio ell,Te teigiuerfari : Secunda te calum-niati.Deprima dixi tproptiurneft ytde fecunda dicam.

Infcitiætenebras Chtifto Domino Caluinum aisaffingete.Exfatto lus oritur.Infpicienda funt amp;nbsp;explotanda Caluini verba, au quidpiam hu-iufmodidicat. Cedb igitur locos èCaluinoci tatosàte,Hay, legamus amp;nbsp;expendamus , vt de çandorc 8c pudote tuo Lcftor iudicet.

I exccptione nat.a, Quomodo dicatur Chri-/I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftus altijuid ignorare.

1 Cmvinvs exponens locum ilium qui eft i'IMatthæicapitcvigeûmo primo verCiS. quûChri jflftusficuimalcdixit in qua tantum folia , non ftu-jlt;Jjftuminuenit,his verbis vtituf. Scdinen/itaeß-dif-[[fUtidt« tjiiomodi) dcceptiis fueiit friictum in arbore ■Vacua. rfiiijMrens ^c. T um Ç eq enim tamùm funt uotandj 4

dicamU'S,feci{ndum hominem jpeciem gnitam : fieri tarnen potefl vt confitUo accefiiritj^'^ hç, ignorans.Et in caput xx 11 n.Matth.amp; sH'' j ci cap.verfic.ji.Crftcnrw de die illo amp;nbsp;horn tue Angeli quidem qui in Cieln^unt -, nec ipfe FiHn^ ƒ .L tio PÆffx.'poftquam diluit eorum obieèla ’I”'f*-Dei contumelia affici putant,fi in eum । rantia competere dicatur,ita concludit;,^^ i AiZ abfurdi fuit,Chrifium, qui omnia feiebat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

anxietati obnoxius, amp;nbsp;nobes fimihs efiepoteni'^ •verb excipiiint qitidam, non congruerei^ttorMF^j. flo,Çqutepæna efipeccati^plufquam abfurdiiDi quidem infiitè niigantiir, ignorantiam, qM tur,ex peccato manare-.fed in altero non minus quod non agnofeunt Chfifliim idea no Sir urn camem i’^ fevt débitas peccates no sir is pcenas infefi^eiperet-autem feeundum hominem ChriSlus diem vltiituun^^ Mt,id nihilo magisDiumit eius naturle derogat nbsp;nbsp;nbsp;,

to noftro fideliter defumpfi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Vbinam hic legii,Hay , CaluinumiflW’'? j nebras ChriftôDomrino affinxiiîeîEftnetili''; ’ Jus amp;nbsp;animus? Legimus,Chriftumhomincquot;'’ j dam ignorafle,amp; rationes cur ita opoiturt'’’’ dimus.Legimus in Euangelio,D««Zf£/amp;iiti'*'‘ mo feit, ne Angeli quidem qui inctslo funt,nequt v • lilts,fed folus Pater. Ouk etJ^veu, id eft nefciKi^^ . 2iioc7v , id eft ignorarc, non funt tibijeruditel*-fynonima?8i.',Ignorare aut nefeire aliquid tilquot;^ ’ Idem eftac infcitiætenebrisinuoluiZChriHij®’, liquid dum in terris effet,ignoraffe dixit Sm ‘

Ta,amp; cum Scriptura Caluinus. Si maleloW ’ eft Caluinus, malè loquuta eft Scriptura: Scriptura,cur male Caluinus,ipfiffiraaSciipi'ft

^t'tîreferensîEcquis verb apud Caluinumle-g't vnquam,infciti3Etenebris Chriftum fuifte in-oluium? infeitiæ tenebtas è peccato elTe, quis quaedam fine peccato pofte, an obrius negauerit? Manifeftam igitur Sycophants calumniam,LeöotIefuitici nominis ftudiofe, ■jonvidesjnequefafeinos excutis? Ignorafte quae v^m Chriftum hominem, antequam redemptio-pisnofttæ tnyfterium implerec, quidem huic tgaotantiæ vitro obnoxium fuilTe noftracaufa.

tamreftedicitur ac ilium pro nobis fuiffe mor-tuuin. Singulärem autem hanc doóhinam fie ex-plicauitillis in lo^jj Caluinus, vt quum luculen-tms dici nihil poffit,ita neque lutulentiùs 'ab im-puro animo excogitari aduerfus veritarem quic-lt;iuam pofTe candidus Leótor ex ipfius Caluini verbis hauddubie iudicabit.-at quoniam iniquus 2lt;luerfatius mihi dudlurus eft fummo probro, fi tanta re nihil dicam,quamuis non fuo loco il-biismentiofoeritiniefta,cogor faculam magno luminiadtnouere;hacramen lege, vtreiprima-t'» mentor, in cam augufti myfterij ampliftimo ’’■gumento me temperem quanta potero bre-uitate.

Repeiamse igiturChriftianaaxiomata', vt lualiicemanifefta fic ftia fide rata?Chriftum effe Axioma-verum Deum amp;nbsp;verum hominem, ta chri-perfeftum Deum amp;nbsp;perfeólum hominemtVniim quot;imirum Chtiftum, nonconfufione fubftantiae, camatio-ftdvnitate perfonæ.-duabus naturis invna perfo quot;«• ‘’äfubfiftentibuSjSc vtriufquenaturæ proprieta-tikusinillaperfonae vnitate inconfufis.-amp; diftin-ftisillarum difcriminibus-.Æqualem Patri fecun ^unidiiiinitatemiminorem Pâtre fecundum hu-■tunitatem. Hominem veto ex anima rational!, ^^humanocorpore fubfiftentiam ; in omnibus

haôtenus fîmilem faêlumfratrfbusfuis)^quot;'^ hibus lirhiliter tertcatuni abfque peccatoj^®’ Videlicet coelfentialem fecundum human*t^ Quorfuni autem ifta myrteria nobis prop” tur,fàn(ftë confiderandum eft,vtfalutaris hsÉ vfus à nobis incelligatur.Q^urti eadem natüraChriftoSc nobis ho.tninibiis fit riis, humanamque naciirarn Chiiftus iJci^’, p* fumpferit vt hiimani generis redemptotefftj; proinde redemptioriis noftræ pretiü plenè perfolueret : debuit noil tântùm peccata n’^ expiare , fed pœfnas omnes peccatij human”: neri propter peccatum débitas fubirejuéw Ùincereivcnihil deflecad plenam perfeitant? fatisfadlionein infirlitæ Dei iuftitix infinit”!quot; flandam : arqué ädeo vêtus genefiS humant demptofjverus horrio jhôminum vasamp; fp”^ iullitia Dei fît homiriibils peccatoribusjp”’^ quôs faólus erat ipfe peccatum qui p””^’quot;

'' Hoc maximum eftauguftiffîniûmqueln”’'? tionis myftcrium,in quo dotes nobis à tributæ,piè 8^ reuerenter confiderandafi””', li°Dei^nó P®!MA Dos eft,q,ubdDeuspronobisfy bis tidequot;i° fadus eft, feinen mulieris,eiufdem catnis^y' Bus fuisguinis nobifeum particeps , ex eadem tnbuta;. jp rempote n.itus. ïta nobifciim p;

coéifentialis, Hocnimirum nôftræcunifl’j! vnionisfundamétum(Homô enim homin”^* ditos rediinere debuit ) hæc prima fimilit'’ cum illo noftræ nota.

Hoc autem diferimen eft. Nos fumùs tatoreSjille no eft peccator. qui ênim pet””'* iiç erat expiaturus amp;nbsp;deleturus, qUÎclfetpc””’,'? Ira iuftiflîmus eft homo. Natus eft enimÇltt'^ jj. , rfévirgiiie quidem Maria, verus honio.d”*)^’, c”P'

De vêra Ecet. avtoritâïb. igy ceptus cftè Spiritu fanifto , homo non-peccator, «bomni peccati lue liber. Idcirco aicScriptura,

JUumqiiiâiitiiienjÿezv itMiafMTiffttfiùf iuafTinfitt (imi Roni 8. i-lituitiiiecii/n» pfCMfi.id eft ex ipfa Adarai inaffa; fed

14 ’’^^quot;'•^■’’‘h.fropecMfo.id eft , vthominum pccca- ‘ (y tortimvicem fubiret,pœnâfque illis propter pec

Catum débitas luetet;lt;#Tsxpzi'ê ^âuafTtiw 'zv7^i}af~ piq co«lt;le»!M«(fpccMfKW('»MrKegt; id eft, perfolutis £gt;1 peccatipœnis fatisfecit diuinæiuftitiaEjVtcre-dentibus in ipfum hominibus peccatum non am ilius impiitetur.

Secunïa dös eft , quod quumChriftus fie vêtus homo,corpore humano Sc anima humana ve tèconftanS,veras quoque naturales 8c animi 8c corporis humant qualicateSNiffumpfit. Deinde, quum peccati poenas fubiturus effet,omnes quo

(luepœnashumano generipropter peccatum de hitas,ideft,8c corpori 8c animo àDeo irrogatas, tamverè pettulic quàm verus homo eft. .

8c naturales qualitates humanæ naturæs funtht;Na(ciin tempore,augere ,finitum effe, ^faturalea^ in loco effe,corpotis 8c animi facultatibus orga-nifque libéré vti. id eft,Audire,videre ,8cc. quac plu,,» funtcotpoteæ facultates’.Sc,Imaginaii, contem.'Dei, plari,metniniffe,tatiocinari,fcii'e,velle,nolle, o-

;tq diire,8cc.quæfunt animi facultates.Has Chrirtus n homo naturales facultates fine affediones fufee

/ pit omnes.Natus eft in tempore, corpore adole-ƒ uit, in ipfopüero animi facultates firmatx funt

prout corpus adolefcebat, id eft vtloquitur Lull^ ^i^tProßeiebatfapientia cfquot; fiaturâ ac gratia af»lt;d Dcuni

é-flpadfcoTBinfif.vagiitin cunis,matris fuxitvbe-(^lia,edit,bibic,amauitfuos, cxcanduic aduerfuj, (tn hoftes,ciuscorpore certis dimenfionibus con jio ftjt,quum erat Hierofolymis non etatNazarethi. (fflHi omnes qualicates fiue corporis fiuc auirn»

iS? I. Qjr Æ S T. tèutia Pars-funt à natura nobis infîtæ, atque adeo easlif'^' pit Chriftus , qui fe idcirco Filium homi'M 1 lat verb per fe,vt à natura fuiit,culpati nonp®'’ funt.

Infirmita Sequuntur infirmitates naturaleSjamp;calagt;'quot;' noftraca” omnes hiimano generiinfliótaefuntaDeot' û fubiit. quam pœnaepeccati.Has quoque fufccpitFili* DeijVteas vinceret noftia caufa.Huiufinodil^ corpore amp;nbsp;animo pari,efurirejlalTum eft jfquot;/ rcjdolerejmotbo affligi, mori. i Haftenus ig“* Chriftus nobis faftus eft fimilis. in huiufm*^ qualitatibus nimirum quas tarn verêfuftpquot; quàm nature humanae fubftantiam..

Hoc intereftjvt ficuti veram carnem aftu’’ fine peccato,itaamp; naturales omnes aftóft»'^ amp;nbsp;omnes fine infirmitates fiue calamitatesfc' Heb -t-ij. vllapeccatilabeaflumpfitjfubiitjfuftinuit.

Verùm ne ampliffimi myftetij adyta p* ftremus ( quum non fuo loco illud Hayas iog^ ferit)fic paucis habendum eft vt qux nece®*' ' funthæcvfquepraefatuSjmeo tandem in®®' accommodent.

Sicuticorporihumano naturaliter compté' vt fuis dimenfilpnibus finiaturatqnecitcumU'^ batur, itaamp;r animo humano naturalitetcoiÄ tit fuo quoque modo finiatur. non enira humani fubftantia eft infinita » nequei»®’, funt illius facultates. In Adamocertè étant''’'' rimæ liberrimi animi aftiones , fed non ini''”'': Infinitum efle,vni Deo neceffarib conueniti* ad creaturas transferri fine fummo fcelerel”“' quaquam poffit.Chriftus homo , eft creatuti•*’ proindeneque corpore infinitus eft,nequ£’’, mo'.alioqui no effet homo.Nó omnia noueH'i mus Adâ.ignorare tamé plurima,iió fuit pet’*' in Adamo,vt neque in bonis Angelis qui

I De verà Ec Ct? àvtoritktb? iff tut nefcire horani illam vltimam. Ecquis igitur

A fanas exiftimet, atiquid decedere Maieftati Filij Deiifidicamus eumScriptura i ilium , qiiatehus homo eft,aliquid ignoraffe, qdandiu in rerris fuitllgnórauic igitur quxdam Chriftus, filius ho

gt;'■ minis,fecudus Adamiis ; ea videlicet ratione qua. verus homo veras hiimanae naturat qualitates fuf li’ cepit, Haftenus diciturignorafle diem vltiini ii*' iudicij à Patte cónftitutum sin quo tarnen ipfc in fummusiiidex feffutus eft: deque riihilomagis einsDiuinx Maieftati derogat,quàm quum ipfe ? dicebatfe mdriturum.fe afcendcre ad Pattern vC ƒ' domicilium nobis pararet; amp;: cœlo ilium ait cod

ƒ , lam veto quum noftras quoque infirmitates i fubietit, inter quas Ignorantia,obliuio, affeftio-num inter fe pugnx numerari debent, hadieritis quoque has peccati pœriasCbr.iftùsfubiit , vt i-

11‘ gnotantiæ hoftrx,obliuioni,affedionum inter fé ƒ dimicàtionibus,quibüs animi noftti miferè ex-,1' crncianturivérum folidumque temedium afferat-«' Summifit fe Chriftus puer paternis amp;nbsp;tnatetnis impetiisi puetili ignorantix amp;nbsp;obliuioni eum

IT fuiffeobnoxium Lucas teftatur, quum ait eutti -iij fap'entiaprofeciffe’.variis alternantibùfqùeaffé-d ftionibusfuiffe coÜuélatum luculenter concio-iH naturhiftoria facra i quum amp;nbsp;eurri inducitPatti I'i fupplicâtem,vt poculum mortis auertetet, fuam ƒ tarnen voluntatem Patris voluhtati fubmitten-ƒ] tern; quum ante certame huiulmodi augere con-ftriftum fuilfe narrat,vtfudor eiustanquam gru-ƒ ini fanguinis in terram demanatet.ln ipfo autem tettamitie cum mortisaeterni honore colluda* turn ait,non corporis modo cruciaius fentiendo aut corporis ab animo diflblutiohem teformi» dando fed »tetuoium luppliciorum poudei»«

qualia in ipfmn hominum fponforemamp;H“!^ infligebat infinitæ Dei lufticiæ Maieftas, toi’^ nitno exhorrefcendo quura clamabat,®«»* quot;Deus mi,cur dereliquifli me: numacerrimosaceil»'' fimarum affeólioniim cruciatus in intimis ani®

fui penetralibus verè pcrfenciebat? Numaduca' tantis mortis quam noftro omnium nominefnl^ ibatjtelum peruidens, cum illatotis viribusi micabat, num vanæ erant amp;nbsp;imaginariæpugn’ Huius do Mortalisvitæ curriculum inter varias variandi ftnnæ v calaraitatum fpinas emenfus eil Filius Dei, bus inauguratus eft incunis^pauper,iine«'^' fede,hominum fannisSe contumeliis expofcin hoftium fuorum manus tandem deuenit,^

■vincula conie6lus,Iudicis fententia condemi'^ rus fuit, adfupplicium traólus,fuppliciomt tatus , mortuus denique 8f in fepulchni' conditus. Hacccine omnia certamina dent cent Redemptorem noftrum? Imo nili hrc oiquot;' nia noftro nomine perculiflet, inanis effet^ noftra.Eccur igitur exiftimemus ab eius Mai“' tealicnum,ficum Scriptura dicamuSjChrfc® hominem aliquid ignoralTe, eamque ignoré? noftra eun? caufa pertulilfe, vt nosfuafceiquot;'’ 1'epleat?

Hane certe Ignorantiæ infirmitatem Ffc* Dei noftra caufa pertulifle qui negat, tis noftrx fundamentum, amp;nbsp;necertariae coH'“!' tionisfrüólum auellit, quofideinoftrs tas,quancutnuisin haevita adoleuerit, genij noftri caliginem quotidie indiget. cnim nos homunculi de noftra cognitionisiM*' bus Dei perfetlione gloriabimur, quufflCi“!’^ Dauidis maximi praeftantifiimique viri ptceati’ nesaudimusj vc intelligen tise done msgh

gis indies illuftretur.Qiium legimus quöqueAn gelosqui funt in coelisjirefcire aliquia,perfe(S3-ne return cognitione nobis vendicabimus? Huie igitut ignotantix noftrx prxfentiffimum remé-oiumhabemusin Chrifto,quivthomoj quxdatrt 'gnorauit ’.quo nofttarum ignorantiarum mifer-Ws,no5Tegat fanfto Spiritu fuo,fidemqüe nofträ prouehätjfoueat,corroborer,donee plenum faillis nollrx cognitionem irt cœlo confeqtiamur, ft't nimirum lohgè fuauiffîmus cft huius verita-tisfiuftus faluberrimus, quem inj hac digteC-f'one vel attigiffe fufiieiat.

QyoMoD 6 igitut Galuinus dlxetit cumSeri-pturaChriftum aliquidignotafle, haéletius pro

Addenda tarnen eftnecelfarialimitatio. Quû Limitatjd tnim diftinguendx fint naturales facultatés ab neceflarid infitmitatibusnaturalibus qux funt pœnx pec-wijSr illasamp; has noftracaufafuCceperit Filius pti tenendum tarnen eft,infirmitates naturajes 'llnintandiufubiifle,quandiufufccpta fetui for-nta, redemptionis noftrx obeundx caufa in bis t«risverfabatur,antequàmcum morte colluóta-retut, vt autem morlendo mörtem vielt,ita om-

nes vjtt humanx calamitates qux funt mortis nuntiæamp; communia ftipendia peccati. Tdcitcó aitApoftolus, ScimHs ChriSÎHm excitatuln è ttiortuisi Rom.i?. ''Maigt;iigt;liusmi»'i:ifiorte!nnenampliiis fi dominttri. Sic quoque habendum eft, dum noftræ falutis œco-nomiampronaouebat Filius Dei affumpta carne, fuiffetempus quum ignorarct vltimum diem t at nunc in coelos prouedü morte fuperata, amp;nbsp;fum-fflapotentia gloria ornatum, noii iguorare it l ü m dienaiid eftpron magis in eum nunc cadere ignö tantiara quam mortem. Verum hac de réaliâs ac ciiiatiiis. Hane autem quxftiQnem , si animit

Chi'ißf habuerit frf ientumparem cum quxDeus, diligenter traótat Magifterfenteot' Lib.III. Dilhnft.xiii.. Atqueadtiiaw^, digrcffionem hæc fatis fupérque.Verùm è®’ tio tuo regteffus, Iefuita,quidais?

» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Nostonitrua tuanon timemw, num Maxtmino haretico mut-uo accePifih toriis netjue lacertis tn nospotuiflt nudam fententiam propojlterd. Autor edP’ . gufitnus, Maxir/tmum Artanomm ipfo dtffiutationts congrejfu eundem vjxtß^ß u cum,ciuem tu. nobd obiicis.Ttbt valde Atn» Epifcopt Amajufulmen:vereórne cß“ rtanoruf» tibi non omntno dijpliceat.Seatilio ifla. Pag. IZ2. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Mittamus fane, funt enim dementi« fy. pji lentac argumenta. Atnon mea qiiidei”»’ tonicrua fi non modo times, tandem exp®.'!||(

HayTblaf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;audes oracula

phenu»s. hxretico tribuerCjneque facra Chrifti^ù nómiiwireueietisï Blafphemam enioi^x‘'^()jjt

Df VÏKA Ecct. AVTORITATE. 3$} confequutionem ecquis fanus nó deteftetur’Ma' ximinus Arianus vfuvpauit tcftimonium Scriptu-lï.Illudergo maximino teftimonium autori affe tcndumcft. Petinde ac fupra colligebat: Satan X'l'ittfus Chtiftum adhibuit teftimonium Scri-?'utï;Ergo perniciofa eft Scriptura. Et.Scriptu-?'’'®PP'ofuit Chriftus Sathanae.Ergo Sathanx af itnfit aut fauit eandem Sctiptutam adhibenti.

1 ^^quetepudetjefuiticum proftibulum,hisbla-i fplitmisnugischattamcommaculare? At nud« 1 yetitatis brachia lacettos fenties.Dei fulmin» in tuum Caput euibrantis.

'm extfiimo te hoc Scripture teflimonio leget 'i'onts duties veile reiicere,quHm fci/u Scriptum, fi'I'ielli eflote omni humant, creatura propter l^tKn^iue Regt ^uafipracellenti. Pag. UJ.

vlla caufa erat cur exiftimares. Veriim quotfuinhsc nouaaflenfioîVin* nos lefuitis fub-iici?Atfii(,j,'^y,(quo YOcabulovCus eft Pettus)vel ei'e«((za)»,velteftiiis«r«ü»4ho»e»»vettamus, lefui-t* in nullo gcnere cenfebuntur,amp; creaturarü hu ntanlque maxime generis hoftes, amp;nbsp;ordinationis hgitimæ.eft enim mendaciumj quod tuentur jtw-«fTO» lefuita,inciuile animal.

ß diligent fr, qua citm illa C qutm nobit il’ucts )ßententia ßtnt coniunEla perpendtjßes,fa-^‘^mttllexijfes,Dominum ludtorum impieta-

^?4 QS'^ST. TERTIA PARS; tem red.ar^ere,(jui qmm Dei mand^ttn rentyomnefludium vt homintim mandiiW^ perarent, pane bant. Eccleßa eiutem Chn] maifemper Dei- mandatis trihmt.Pnbt uitf mptum eß’^Deopotuts ^uamhouiiwt'*^ temperandnm. Qubdßhomumni pugnant diuiniiprtneeptis.ßed ad ta veltliv da -vel conßeruanda adtumetito eße pitts plane erit qut ea tudtcauerit Nimis es Chriflt Eccleßamp; infenßus, ^ai ßententiam,t;ua Domimts partim vMOi tmpias PharißaorumNwii^asu!refatauit cleßtü traditiones ab Apoßolis acceptas,UKß' das ampuißt.P

At tu nimium es tuus,qui inanes voces merasjteftes vanitatistuæ.Nutnfolosf'vtv -dæos, vel folas Pharifæorum tTsuTipaiif^sCW! hac fententia redarguit, an oipnes mendaw, tronos,amp;omnemendacium? Num veritatis.Papatum Ecclefiæ nomine indices mendacîum cum veritate communem autoritatêjVt primæ huic^fecudae illi Hebe’ Num denique duç erüt veritatesjvna ho”quot;quot; altera Dei?In tantq certè dilputationispr®?.jj non potes nosreuocareadprimordium.Oi’'‘’||j Ecclefia Dei pendet ad vriius SponfîfuivocS’^^ que audit vocera perepini. Illius verointesp tationes fine conftitutiones,non répugnant bo Dei,qiium totæ innitadtur illo,eiufdem ritatis propagines. Non duæ voces, démque vox fempiternæ veritatis in Eccleun perpcrfonabitjin teftimonium 8c redarg“^

De VERA Ecct. 'AVTORIT ATE^ i'sf diimtii,homo vaniffime jveritatis verba in ore verfans,proprio te ore condemnas.

Deteftimonio Ifaiæ, legem à“ ad tefltmonium. ß non dtxerint iuxta, hoc verbum nihil habentlacis. Ifaiæ VIII.

Lgt;oimaMemlfaiix,ex ^uo alteram illamfen-tentum defnmpfifiif tie deprauatam ateS eriptu-deprehenderemasJßlentio voluifitpraterire. ^‘ti^iturPropheta, Nunquid no populus.amp;c.

Nugaris in re feria.Ecquis cnim hærebit in ce-bbettimiloci notatione.? Hxcigituradfcorias. Tu veto quid de re?

efltiertere dtPlione Hebr£am~\'p^ ^fetditroramßgnificatjNthil hakens Incis. Sen-

orationii hac efl: Si homines impti ti-k^perßltdere voluerint tpui magicarum artium difciplinis, homintbus imperitis tlludunt ,illorum i»ipiam orationem deteflamimflc dicentcs\TiIun~ T'^idpopulus aDeore^uiretviflonema viuis pro Vmtms., td efl, Num populus ( quiin Dei tutela fft)Deum in rebus afftplis non confuletifed mor-tMspn viuentium incolumitate venerahitur?Ad Dfemmagisefladteflimonium,id efl, haccura nobis pr«cipHa,vt legem illms efl teflimonium

15« I, QvæST, TÏRTIA PaMV CO ißtlamM.ln legeaMemfcriptumefi^ niaturtnte ijut Artolos fctfcitetur ^C. I no» dtxerint ittxta, Ver bum hoc,non ent tt tina lux,id efl, cjut hacfententta fAd, legetuquot;^ a.d teßimoniu,non repulerintimportuniteti f ptoru eisperfltadentium,vt in rebus incertis julant ifuos dAmonisfirtttts incttat, magnat* ü buntfuA CAçitatis argumentum in teneltris tin^ verfantter,nec matutina lux tllis exorttttr, tantA tmptetatisfoctetate contaminant. Pag *“!'

Quum alienuin üt à more inftitutóqiic rum, traftare Scripturain, non eft mirum d’ Scripturam traftat Hayus, non modo pipirf’ / pullifolent,(qnemadmodtim deariolis hit’ Propheta)fed fe magis ac magis intricare,»’quot; ris vera fie inuoluentem vt fibi plané aduc' tiir.Qiiod ex vera germanaque loci huius lia conftabit,

1 in ludaeam quoque.fine eius excidio tarnengt; exundatura.Hanc denuntiabat Prophetainpf”' fiigataruin apoftatarö capita iam iam occalu*’”* illj verb (vc impij folçntdum premuntur aduerfis)ad noxias artes aduolabant, quibus** turum raaluin auerterentjd eft ab ariolis euentum remediûmqué mali expifcarentuM“ do VerboDei.Quum hx intempéries in popquot;, Dei longé lateque graflarenturgt; amp;nbsp;pauci pii intertam rtumerofosimpiorum greges,'*^ mat Propheta fe cum difcipulis fuis tanqu’quot;’ prodigia quxdam mirabiliter conferuari. igitur aduerfus prophanas illas opiniones conW matjVtDeiautoritaic fulti perftent conträ o®' . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ DCH

nem inipietatem, nefatiófque fupetftuionum ritus deteftentut.Dua^ autem dehortationis illius [uicanfas affert.Ptima ,pcriniqunm effe amp;nbsp;a ra-tionepenitus alienumAtpopuIus Deo facer,re-littoDeofuo,mendaces fpiritus confulat? Altera ptnbfurdum effe, Necyomantiae territamentis homines permoueri ,autviuos à mortuis auxi-liumexpeftate. Vttâque veto rationem fequenti

vetficulo amplificat amp;nbsp;illuftrat. Summam nimi-1 lumefleinfaniam,alibi quçretc voluntatem Dei qujminVetbo fuo,in quo fe Deus hominibus pa

I tefecitiac pioinde illos miferè cxcutire,qui extra I Dei Verbum euagantut t eóque tnagis cxcitaterrr 1 fuamptoderejquód vellnt aliunde fapere quàm I exVetboDeijfola amp;nbsp;perpétua vetitatis régula. ,| Planam genuinâmque banc elfe Prophetaefen d tentiam,iudicabunt eruditi : amp;nbsp;inde animaduer-1 tent,quàmreftèlaudatumàmefuetit bocillius : I teftimonium admeutn inftitutum.Qjnd enim di

1 Ùpotuit aut s(lt;ptt77i(Â7î2.’» ant illuftrius ad Ver-tio-*'1 lgt;uniDeifcripturncommendandum,amp; adTradi

I tionum non-lcriptarum vanïtatem traducendam atqu'etefutandanVEft enim fumma,Non elle fa-pitndumnifiexVetboDei, ideftàLegeSc Pro-phetis; ac proinde illos prorfus defipere,qui a-liundevelint fapere. Legem autem idcitco tefti-iaonium vocari perfpicuum eftjquod non modo lexàMofe fueyit fçriçta ) fed quoniam acceffe-tint Propbetx illius interprètes iqui fuas quo-que explicationes Uteris commendarunt.Eos ica que qui autbenticæ illius Scripturæ autoritatem aulpiciumque neglexerint, caecos cralfa ignora» tix caligine ait euagati Propbeta.

lt;^id veto nouus interpres meus ? Kem videlicet alienamtraftans,5c ab aliis commode ex plicatara inçonunode implicans atque inuoluésj

Trxpoftc- fe fuo quoque gladio confodit. Si enim irop”' laeiuide nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjjj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;impij, (i in tenebris verfaniquot;''

tatio ab qni Legem Sc teltiinoniumrelinquunt)«aJ™f Kayo in- nis fpititu incitantur qui docent inuocandosO' icfta. mortuos : qua fronte negate potes,lefuiwi tuófque,amp; cæcos effe Sc dæmonis fpiritu incité' i ri : quippe qui extra Legem Sc teftimoniumfc' bilitis Verbum aliud non-fcriptum, amp;ex® Verbo non-fcripto inducitis inuocationemnioi’ tuorum?Ciborum amp;nbsp;matrimonijjinterdißumd* moniorum doftrinam difertè vocat Apoftolus Hóccine non præfcribit Verbum illud non fagt;' ptum?Te igiturpipire„ttufque tricis inuo!ui,n® fentis,erudite interpres, quantumuisthrafonic' cxultantem’Rides quod genus illud dicendi,iVlt;’ eritilli aurora ßm matittina lax,verterim,Nihiibiii'^ bicii. Atqui geminam hac effe verborum illoru® cxplicationem,do0tiffimiinterpretes annotarüf^ vt fit fententia,Nulla eft illis lutis fcintilla,inte-iiebris oberrant : non illisconftat ratio,fediO’ certa: opinionis caliginc obuoluuntut. »dwnimirumluculentodicendi genere, certani lucem appellat,quçmagis acmagis prouehatöti Sc tutiùs prxluceat viatoribus. Hxc igitut ’’ tuum

fiilrnen mhü nobta obejje?J^ ult lfaiac importnnttatem ‘rum cjut perfnndere ntttintur Damonmn tionem,orations tlla, Nimeiuid, nonpopnlns G'''' (Jje expimendum. ConcindeexhasProphiti«' rations,ßpotet,T'raditionss non fcriptat eße ii»-probandaeicr fiejuieperfuadsrs conaretur eptdgt;' lam amp;d Hebraos non sJJs tn canontcic hbrie

quinefeias quid dicas, importunitatem tuam ir- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

ritoaduetfusperfpicuam veritatem conatupro-dens.'nequeluculentaeconclufionis iubar indi-fettisProphets verbis perfpiciens. Ecquis vero non videtveritatis huiuslucem, quam Spiritus findushnmanis tradicionibus opponit gt;nbsp;hunc in modum? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Prophetaeos appellat cxcos, qui Lege Deine Arguir.en gleftaadhominum commentaconfugiunt. ti exhoc AtquiLegemMofis minifteriomandatam cf- ifnætefti feliterisconftat j ideóque teftimonium vocatur fcens.”quot;* dPtopheta.

llliigitur funt cxci,qui negleéla Dei lege» namp;-fetiptis hominum traditionibus inherent; atque exvi confeqtientis,humanxtraditionesfunt re-pudiandæ,quippequxdeftitutxfuntluce Verbi Dei.

Quodautem de epiftolç adHebrxos autorita-tegarris,eftinfanixtux nouum argumentum.- ad Hebt, quumillafe piisanimisfatiscommendet certiffi autotitas. maluceveritatis jdigna Maieftate Spiritus fan-äi. Itaque aduerfus leluitarum, exterorumque athcorum commenta certö perfuafum habeo, e-piftolx illius autorem effe Spiritura fanótum-.fcri bamvcrOjApoftolum.

Deloco Apoftolii.Corinth.4.^. Vtdi‘ fiat is in nobis, fitter a. id quod firi^tum (ft non fiapere.

Parum prude nterC ne ejuidgrautut nehK,Mtntfler,Apofloltfententiam obucii-»»WjHanc autem tratrcs tranffiguraui in n'® amp;nbsp;Apollo propter vos , vtin nobis difi^ tis Sic A' ftfti Calutnw impudenttamtuam W'*’“ gHttJentenüam ApofloUpc expriment : SupfS l qiiod fcriptum cft, bifariam poteft expiim' vel vtad Pauli fcripta, vel vt ad Scriptor®*? ftimonia,quæ adduxit,referatur:fed qui^P’ rum eft in bac re momenti,libei iimfitle^® ribus eligere vtrum voient. Catenîm i Caluini eommentanihtlfactamM jafcribamb^ huiutexT'heaphylaQt commentariii exelic^’’^, nem.Qpç dicta fuperius de Corinthiornw fenfionibus funt,amp; præcipuè qui cæterosj^^ dicarent ideo protulirnus,vt ex noftrçpcr*. nat figura,nihil vitra quàm quod fcriptn® ’ fapçrcpetdifcamus. Edifferit enim inn^ modum Scriptura ,amp; fuperbiam interdic Qliî prior effe inter vos mauult j fit h*^ nium vltimus fSic.c^^ aliahuiufmodtmul^^' Pag-ii4- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Cedo igitur,lefuitarum omnium fine ptn» tiflime fiue pudétiflime,vt me ScCâluini phylafti verbis ream peragas, ipfi Apt'ft® hacx vniuerfaeius fententia confidereinus.

mifubfternit Apoftolus,vtfignificet,Vetbû Dei Veia b«' eflereguhmfalutarisdoarinæ.vitsE^'ie rCr ôèconfticuendx.Hoc autem fie accommodât in-ftitutofuo) vtambitionem czeumquefui amo* lem èCorinthiorum animis euellat, radicem ni-raitumcaufâmque diffenfionum omnium quæ in illorum Ecclefia graffabantUt.Quafi dicat. Often,, di ex VetboDei folidam glotiam deberi Deo,,, nullam homini:quippê qui è corrupta fua natura,, noncapit ea qu« funt Deijimo plané aduerfatur „ fuifaluti.docui quoque, nihil vobis propriè Co,, rinthiis caufæ effe eut aliquid vobis arrogetis-,, Vthocdemonftrarem,complura attuli Scripturz „ teftimonia, qux exemplorum in me collcgifque ,, meisfumptorumappofitioneilluftraui.lta igitur,, habetote,Cotinthij, Eum plané defîperc qui con „ tcaScripturæ interdiduminflaturvanaarabitio- „ necæcùqueamorefui. Morbi igitur caufam a- j, petit Apoftolus. Vndeenim fœdz diffidiotum la l’es inuadunt genus humanum, nifi qubd maxima hominum pars intra câcellos fibi przfcriptos a Vetbo Dei fefe nort contineat? Certè Scriptura docetnaturara noftram plané effe deprauatam; nihil nos habere quod non acceperimus, ac pro-Jnde nihil effe caufz eut gloriemur. Harum ad-monitionum plena eftScriptura: vt nullum prz-fentius ambitionis veneno amuletum opponi poditjquàmnositacôparare vtferio difeamus nonfaperefupraidquodfcriptumeft. ideft di-ftamusin VetboDei nos nihil effe quàm mife* lûs peccatotes , vt nullum fuperbiendi locutn nobis teliftum effe intelligamus. Hanc veram geminâmque effe loci huius expofitioriem,ex i-pfiuslcdioneperfpicuumeft: vt fitratum axio-nta,8ctipcuram effe régula noftræ vit«:ac proin* ds qui ptJJcei: illius przfctiptum fapei« velir,

3Q1 I. Qvæst. term a PaR3/ longe Jatéque hallucinetur. Hoccinenon^^ quot;quot;nbsp;Scripturamcommendaje? Quod quumiw ecquis fobrius dixcrjt|ine hoc teftimoniuiup peram actuliflc vc Scriptuiæ cercitudinein D“® nis traditionibus opponerem Î

Ar neq_te Caluini neqiie Theophylafl''*' terpretatio hiiic veritati aduerfatUf- Caluinus/' Caluinus n'm ficilia vevb3,Q.voD script''M esti® amp;Theo- terpretatur,vtvel ad Pauli fcriptaiVladScripi^ phyhftus jæ teftiiyjo.niaxeuocet. Dubitafne, magnePl''^ ar^Haj™ logejPa.uli fctipta in Scripturis elfe annumeti’ aduerfus da:amp; Scripturx teftimonia elfe Scripturani? ilium ci- Theophylaélus difertenosreuocat adSciip'’ ram,in qua multa extant pratcepta ad fuperbigt;* perdomandam., Multa Apoftolus laudat,c?'J^ multa nos viilt è Scriptura peterc. Ecquisls.®* non videt hoc præclarum Scripturx enconn“* ad humanarum traditionum Scripturx è dia®J tro repugnantium vanitatem deraonftrandaffl . de fuilfe à me laudatum?vt fit futnrnqiPr?!«^ pturam fapere,eft defipcre-.atque adeb Tradit^ nes non-fcriptas,humani ingenij coininsnOi®* exitiofas infanias.

/(ïW2 venio Ad voluntarios cnknf, des Adimfler. Internos'vocem perflitionern.ßgm^care conuenit. nam iuusitd lnti:de reddidit, fpcciem quid^ habent in fuperflitione. Quod vohinW''’' cultus unquara priraarium noii-fcriptiV''

De VERA Ecce. attoritate joj bifatumimdeas,tuomorefacis, qui quod tuopalato non fapit, tanquam cum Scriptu-rispugnans^rcpudiandum indicas.SiD^««/;* Pfalmos diligenter non dicam dtdtcijjes ,fed leEli-tnjlii altijHando,non tarn libere TjolHntarios culttis meciff'es, cjuumin tilts hactibt 'velnon i^uarenti

SERRANVS. , argumentum eft; Teftatuv Dauidfe voluntariefacrificaiurum. Ergo Minifter perpe-lamrépudiât volûtacios cultus in Ecclefia ,quafi fomitesfupetftitionis.

Refpondeo primùm; Non me,fed Apoftolum, abHayooppiignari. llliusenim haec funt diferta verba, (^id enim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nifi volunta-

liuscultus? Locus eft illuftris. Apoftolusniini-lam Chtiftianifmi corruptelis graphice reprx-fentatis,aitfuperftitiofos homines mulca practe-XMe,vt cum ratione infanire videantur.llla qui-dem omnia è mandatis doârinifque hominum pt2fcripta,rationem habere fapientix MtStAoSp» Quidfit«-wn^ig'ntTOjitppeffujbH.ideftjIsi cvltv volvn-TARioamp;animifummiffionetatnullo effe in pre volun«-

do, qnum tota lint corporea, amp;nbsp;in cibi amp;nbsp;potus ^ius tul-fiue abftinentia vcrfentur, in quibus non eft ß-Wmregnû Dei. Hoccine Apoft,oli cxpreffa,Hay, negabis?

Secundo,argumentum eft ab homonymia,lp-faitico quidc iudicio validiffimum ; at bonorum amp;eruditotum vivoriim fententiis, plane ruino-fum. Damnat Apoftolusvoluntatios^cultus teli- „ . nbsp;nbsp;nbsp;,

gionisfpecieinftitutos.TeftatutProphetafe vo- ‘ Untaiiè Domino faciificalTe . Num Apoftolus

jÖ4 !• Qvæst. TERTIA Pahs* Propheti aduerfabitur?Perpendenduni igitld tat vtriufque cönfiliumj vt de varia vocabuh”'^ tiotié cönftaret. Âpoftolo iriflitütuin eft t“** tere humanas tradiciones, quarum aniwani»** que prirtiariam nótatjVoluncariiimcultuiH)*“’’*' 4’lt;i»»f^«u' Nómitiis nocatio rnanifefta eft. Çf‘® enirf» Dei ratio hominum arbitrio amp;volunii'^ inftituta,E3tAo3;p«»)w/st eft.quç vox fuperftitio”'* /tgnificat è Communi Græcælingux vlu^“'''”’ deiicet remanferit in homihum ethnicorüw”' mis hacc fcintilla primigeniae veritatis» D.i“quot;’ öblequiuin.id eil teligionerh i diuinïvolu'''^ phwae' jmperiodefiriiri,queraadmodumcópiosè^quot;'“

lt;jirat Plato:amp; jucis illius naturalis lei cft/’’j. 'gibus duodecim tabularum ? Nemo pfiuätii” beffit Deos. Cultus igitur religiofos how''’''. voluntate inftitutos, verx religioriis corf, las elTe viri etiam ethnici éxiftiinarürit)amp;-’ ilia commenta fuperftitionüm, pellarunt,àppofito vócabulo, vt errotuni' tem dcmoiiftrarenti Damnat ita Apoftoly^ manas traditiones eo maxime nomine, voluntate amp;arbitrio hominesinftituantr““ iigionum, deque velintfapére è Dei volU‘'’'^' quam in verbo fuo expfeifam effe nemo ft“. . ' re debet,qui âniini fui fententiam Verbis ft'/ ' uitexprimi. Hxc igitur Apoftolus. DePf^r ' ■ iam videamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-■ ,1 '

Teftatur Prophcta fe voliintarièfactift“'N Domino ; itane vt Deum colat è voluntas I non ex Dei voluritate? Prophets non melftf r terpres efTepoteftquam ipfemetProphe«' enim feipfum alibi Propheta exponit : •voluntatem titamiTieusmhvolui.amp; Lex

^làa fu Vem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infinita huiufo®'^'^'^

Dï V£RA Ecct. AVTORITATE. joÿ nioniacommemorem- quid enim attinet in re Qüi'ffi* minime dubia adhibere probationes non necef-farias? Dcvoluntariis autem culcibus, idemfæ- care uo». peconcionatur:Sacr//5'ozlt;»j amp;nbsp;oblationemnolui/li-Sci mino. ^’iiii»ßvi)luij]'e5lacrificinm,dediffcifi'vtique: at ho-lgt;ciußa»ini»ivis.His autem verbis Dauid deteftar twrvelcultus religionum infticutos atbitrio 8c '’oluntatehominum,velita conßitutosa Deo, y m externa illorum obferuatione falutis fux mmmam homines imaginentur: ficuti faciunt hy pocnts quosProphetae grauiffimè increpant.V- Deute«; nicum altate vnicoque illi altari locum Domi-gt;quot;15 olimdeftinaueratjomnes omnium facrificio-lumtitusfingülatim præfcripferat, nequis mor-talium,perlpeciempixamp; teligiofxmentis, in P'* obfequium vel minimum anderer commi-quot;nci. Voluntatios igitur hominum cultus ab A-poftolodamnatos,amp; àlegeomnibufque Prophc ^’stamdifertèveticos,num probaretDauid? A-P’gîinonftrofum gloffema lefuitarum. Hæc igi-jur vetagermanaquefenrentia eftverborum il-oruni,;^oluntariefacrificabo 'Domino, Libera voliin- «e *ätenon coafta obtemperabo Deo, iis ritibus «e *l’^°^lipfeinftituitjamp; voluntateperipfius volun- »i jpßusQbfequio to- t« tumconfecrem. Omnino vident fobrij, Apo-‘s ““locum Propheta prxclarè conuenire : cum Hayo non item , quum veritatem Hayus duplici mophaconetur circumuenire : Vocis nimirum ’mbiguo,8t rei ipfius ignoratione. nam Polnntet-^'‘ncultiii Apoftolo eft fuperfticiofum eommenquot; ’“m voluntate feu libidine hominum inftitutum: ^^''^DliDitMièfamficare, Prophetx eft,libero animo * confc entia etudita Deum colere- Voluntates. äutem ills hominum, fuperftitionum matrices, ^’ntum abfunt à Dei voluntate in Verbofuot«-

H A Y V s.

Dtfce a Rahhtnis veflrisßnnißcationem 3U, ttinm nobü obttcies erbt non'/crßiß' tus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßvolnntartos omnes cultiis

cgndc?tir,nrtt,ex^lica nobis (juod à Aiofifcri^lt;^ efi. Corrige oro Adoßen, auem audit prsajiiiiil’* 'voliimariam.viblimam offern, immamlAUVigt;lt;'‘\ ßtDeo acceptabilis. In z/erfu zo.cap. j.rfJûW nontnuenies Mandata amp;nbsp;dochinas bomin»quot;' nullius clTe pretij,Wf;/ extfitmas.Proßric^^ rs verba amp;nbsp;ttbi reßondebirnus.Conaris corumpro T^radittonibus non-ßeriptis arÿnn^'^^* dtßobtere breui reßonßone,quam Scriptiert monio non confirmas sjuod nobis moueret/i^!gt;»^f tionem'ß inHitutum titum ahtmde exploratii»i haberemus. Pag.ia^.

Didici à doftiflimis prxceptorib.à quibus?^'' feélè 8c infeliciter defecifti,veram propriâml’* fignificationé vocis □U quæ fignificatß/ätegt;1'!'^* elargiriauz offerte. Inde noij qua vtiturPropb^'*' efl -uolnntas fiue liberalit.ts:amp;c aduerbiû

factifieia uUro,liber aliter. Verùm quid ad ré,de qua cgi’iiquot;'' fut Lege dixi?Teftatur Dauid fe voluntariè , fponte, v'j’. Domino facrificalTe. Num idcirco Verbive^ non-feripti abortus probat, îd eft voluntai'^ horainum fine voluntate Dei in Verbo expquot;“

Öe vira ÉccL, AVTORiTATI. JG/ cultus? Nam quod Moîem mihi opponis,eo fa cis vt pergas mendacij vanitatem tuopte iudicio ptodere.Erant voluncarix oblationcs fiue libera vota in Lege, qux niana vocantur, quum nimiru tjuisvelin periculo vet in magnx rei defidtrio Deuin inuocanS,votum ei aliquod niincupabic. De his extat Lex, facies ßcnti -vouifii Domino Deo tu.o iAtiiiliter,^ ficuti loquutKS es oreiuo.j\t quàm latum •elldifcrimen inter hxc vota,amp; hominum voliin-tarios cultus ? Neque enim in liberis illis votis huncupandiSjvel in doftrina vel in ritibtis, quic-quam itnniutare,addere,vel detvahere fas vnqua I'uitcuiquani fub Lege. At voluntarij omnes hi cultus quales cxca 1'uperftitio cómminifciturx extra Dei Verbum fie euaganturvt Non-feripti Verbi appellationem illorum aütoies compofità sffeäarint, ne quiequam cum Verbo feripto co-ntune illos habere,ab omnibus intelligeretura Huitifmodi étant PhariGeoriim cultus voluntarij quosChrillusreprehendit. Liberorum votorum caputamp;: firmamentum erat,Verbum Dehficutite ftatur Dauid,i((r««/ amp;nbsp;prieflabo,nempe,cuflodire iudicia Deü.zi.ii ^ßitittiit.f'i)luntaria[^r\12~\i}oris meigrata habe qua-[i DmiiM^amp;iniqiciaiua doce me. Sic enim légitima Votadefiniuntur, Vt id rité voueri amp;nbsp;nuncupari iitclligamusjqux Deo placere cognouerimus.

lt;iuüenim obedictia potior fit omnibus facrificiis nihilcÊttèmagisimportnnum elle poteft, quàni tnortalem andere pro arbitrio fuo obfeqiiium Deo affingete.lta rede Apoftolus ilium Dei cul- Roni;y.

rationalem legitimtimque definit, qui fit ac-ceptusDeo.C^iiid enim fiquis filium filiamvcjca-ncm itnpurümque aliquod animal à tege vetiiu, Vouifietbeo: num ratum fuilTet huiufmodi vo.» quot;•mj’Quotarnen voluntariorum ctilcuum gene- Voistatij •thypoctitje fjpç ludebanc cum Deojvt ex ferla «thus »

Tteoman propheti reprehenfioneapparet, ilIo^a^lƒ'^ acriterdeteftantis. Pcaitein Bethel

tnGigAl,amp;c. mdmte oblationes voliMariaSipm“’ J ^uiaßc 'vult/sfilij 1Çrael gt;nbsp;dixit Domintts.

menilli cultus, vt vt deflefterenta Deiy^ I hoc tarnen colore maxime fucabantur,quù^' J tus effet colendi Dei atdor in hominibusaq 1 bus inftituti étant, vt fponte fua plus quàm tenerentur , perfedtioré.mque quan*' I Dei colendi rationem perfeqiierentur,noa^?j tenti Legem impleuiffe.à qua etiam fplcnn vocabula mutuabantur. Cominodo igitutetPl fóquevocabulo Superftitionis plus çquô

tis anxiecatem Paulus reprafentauit » Ki/Mf appellans totum illud diuini cultus ptoq min um arbitratu inllituti genus. ûc enini coihmcnritiorum ritnum fontem,HominDnin luntatemfine Dei voluntatc fernere vaga^^l amp;nbsp;vanos hominum prattextus, c Verbogt'I Dei voJuntarias iJlas oblationes mutuantiui’i j ita quafilonge abfolutiora præftarent.

O era fu *’0'’P^patUS ? qtlotCutn‘quot;I pereroga- opera SvpererogationiSj quorfuni tionis. Monachorum faóliones , fumma humiliMM corporis negleótione lanób’tatisfumosvcnM tesapud vulgus: quorfum denique lefui^J omnium fuperfticionum colluuies amp;: uo etiam nomine famam exquißtx J nans,nifi vt voluntarios bos cultus, hunia’'^'^ tradicionum fœtus, verx leligionisvomi^^^j amp;peftem intelligamus? Abi igirunHa/ijj tuis Homonymiis,amp; fcito veritatem tuis iDrl

De vira Ecet. avtoritate. 30^ tationisaitjVt vthabeant fpeciem fapientiæ, non timen elfe c» TiuhTno , id eft nullius efte pretij, quuinin rebus corporels totx fint,amp; ipfo vfu pereant. Hiccine enim non funt diferta Scripturx uetba?A.’Sîiw7aHrç.%^i'THàngt;;:(gHïH. Tuas igi- Colo-i-aa tut res agis,nugator,qui Scripturam videndo nS vides, Sc in ineptulis tuis gerris captas tuo more effugia.

Si Tradttionis nomine ipfam do^rinam in Scnptm intelligi docnero,maniii dabis.nifallor. dt^Htvtà Caluino ordtar, cuitts interpretatio~ tient non negabis , acetpe cjuid nomine Traditio-numßueinflitMiomtm (vtipfelot^Mturjintelligat. Locosquofdam c Caluino exferibit Hayus: amp;,C4(«e,inquit,Kf hisfitlmimbuf taUm, m etne-tem conuertaris. Pag. 115. amp;nbsp;ia6.

Tuvetomihioculostuosdabis,fiprxfcriptis CçcaHayi verbis docuerote Andabatarum in morem ditni-care in tenebris. Hæccine enim verba non funt raeaîrMditionà vocabulo in ^poßolommfcriptis intelli- TrjuHtit-^ liturveldâcirinie applicatie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’°®'

difciplMconßitiiti«. Tuigitiir dementiæ temerita- accipiitw tem agnofce. Vfus fum vocabulo Apoftolico. Quzroàte,Hayjquldnam eft Apoftolo , Ofâ^Tï-HsîrwAÔ^pr,Nonne Verbum Déifie exponere vc illud pro return, perfonarum,temporûmque cit-cumftantiis accommodetur? Illâne accommoda-iioVerbiDei,eft doftrina veritatis, néene’ Pecr inde enim eft ac fi dicasjconclufionem argumen-

ti nouum quoddam doilrina: genus complt^' quàm ipfum argumentum. Dixi igiturTraJit”' nis vocabulo dodrinam //gnificari, quemiil®’' rum redè Caluiniis annotauit;amp; dixi etiami®' pîius,Dodrinam nimirum generalem proprit’' commodari necefiitati Ecclc(îæ,8e vberiori ffci explicatione illuftriri. Sic Paulus voc’ Cœnx inlHtutionem , Traditionciri. Sic LW Traditionem Apoftolorum appellat exphcai® ntm dodrinæ de Jibertate Chriftiana faóbn^ Synodo Hierofolymitana.Efl antiquiffimuma’' datum de charitate infirmioribus præftanda.H-JUS mandat!luculentior fuit explicatie, Ap”!'; lôrum traditisde alTumédis fratribus quiChnl'' homen datent,è Gentibus in Ecclelîam coop” tis. Hrc fatis funto exempla vt probeturTraJ'” bum nomine doólrinam, ctiifque explication^ intelligi. Dicebam quoque, RituuinÇ.'lt;lA plinxconftitutionem TrAdttionis appellationt*^

d?quot; ofdine fieri debère tn Eccleßa : quod variis temf' rum J rerum , perfonariimque circumftantiis’' commodari debet. E malis moribus bonasltâ' nafci perfpiciium eft;è variis quoque morbis^J clefiaç Varias leges,vt renaedia emendandi iïx, conftitui qui nouitjhæc qubque Ecekü®'^ dè gubernandx inftituta , Jraditlones apptH’' intelliget . Atexemplorum appolïtione res®' illuftrior. In Cœnæcelebratlone, amp;nbsp;fideliuquot;'■ naxÏ folebant agitóri cóuiuia,Apoftolorunii'’f dato,quf Ag^p« vue^bantur. Elis quoniaW rinthij abutebantùr,ea fuftulic Apoftolus.Mnn' res velari idem inftituit in Ecclefia Córintbi’^'' propter opulentx vrbis intemperiemamp; 1'’*quot;^ Aperto capite docebant amp;precabahturin£tt’ fia, Ecclefir paftores. quia tune apçrtum c’P“.

De VERA Eccl. avtoritate. ju erat infigne autoritacis. Hæ traditiones crant Apoflolicæ, quae nullo rei incommodo fuerunt conjnjutatæ. Quidnam igitur Trad it ioni s nomine in Scriptura intelligatur ^erudito Lefto-liprobatam fuifle arbitrer, neque ne lefuiticis fulminibiis per quacThrafonicè mihi minaturle-faita,in cinerein me conuertendum reor. Non me Hayana terrent fulmina.

Itaque ab illo metu liber edicam HayoJnepta mfignis bïcefttiia,Hay,confequutio. Traditioeft Apo- pr.i:u.irica ftolica.Ergo iion-fcripti Verbi autoritas aduerfus f'” c‘ ® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomme

ocriptuvïautontatenuniialeicit. Non eft ica. Traditio-Vtiniiimenim omnium definiendii eft quidnâ fit gt;'is abuté Traditio Apoftolica, ne illius nomine, volunta-riosillosPontificiae fuperftitionis cultus veftro mote intrudatis. Traditionem Apoftolicam amp;nbsp;feriptam 8f non-feriptam extitilfe dicimus. Tra-ditionisenimvpcabuloipfa aliquando doôlrina fimpliciterintelligitur fiuedoifrinæ applicatio, aliquando difeiplinæ conftitutio , quae pro variis circumftantiis fuit multiplex, neque femper ab , Apoftolisferipta fuit quxcuntjue tarnen fuit, A-pollolorum dofttinx femper innixa eft vtfirma-mentofuo.Huic traditioni Apoftolicx,quam am-pleftitut, opponitur Humana Traditio , quam deteftamur.

Vtigitur Homonymix tux laqueos expédia, mus,vocis Homonyms v aria fignificatio ttiplici differentia diftinguenda eft. Quxdam enim Tra- Leges qui ditiones funt verè Apoftolicx,Scripturis innixæ, quas vt Setipturam ipfam,approbamus. Aliç funt . humanæjtotogenercab Apoftolicis difiîdcntes, nnmvfus. amp;adaliam categoriam reuocandx , qiiippe qus ex diametro repugnant Verbo Dei fcripto,amp; Ver binon feripti noua categoria continetur ; cniuf-modi(unt vetera amp;nbsp;noua décréta Antichrifti Ro

JIl I. Qj AST. TERTIA PaKS' snanijfolo Ecckfiæ nomine fpeciofa. Hoct'* I tionum humanarum genus toto pedore mur.Suntamp; nonnuIIxTraditiones.quasiaC’jl^ dias appellamus, quod in Scripturis quidc® ■fertè non continentur,Scripturarum tamen’ ritatifulciuntur,generalinimirum Ordin'’ mamento : quales funtex qux varié in Eed' conftituuntur ad ordinem difciplinx Eccldj? ' cævtiliterdefcribendum, necuilibet 5“’,' liceatjfed omnes communi quodam legb locontineantur.Hçquidem pro variis nation rerum,tcmpoiumque circumftantiis foo'/’L, amp;nbsp;in fe indifferentes ; haftenus tarnen vt 10 clefia in qua funt conftitutx, fanftè debeant fèruari,tribus adhibitis cautionibus. nbsp;nbsp;nbsp;, ।

Primùm enim videndum eft ne quafi D'* tusamp; peculiaris fanftimonia obtrudantutiP^^i, cum Scriptura autoritäre; quum hate folafiquot;'» la amp;nbsp;fidei amp;nbsp;vitx redle conftituendxnlk'''’”^ huius fcaturigineita deduftx,vt riuuliadagd Domini irrigandum,acproindehaftenDsob‘ uandx quod faciunt ad ordinem conferuand“ ’ ciuilemque Ecclefiç commoditatem,amp; û^rai aftionurn decorum.

Deinde,prouidendum eft ne lie ponantino’ iufmodiEcclefiafticx difciplinx décréta, vtP fe amp;nbsp;prorfus necelfaria, quin pro temporeen ri non poffintjquemadmodum Ecclefia nbsp;nbsp;nbsp;.

nem.SerueturEcclefix fuum ius in his rebus gt;” diis, ex régula : Quod credentium aedificauo cxpedietit,liceto;ne his vt plane neceflariisbS* ! ri confeientixarbitrentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.i

Dcnique,eiaborandum eft vt fobrius litdend j tufque iilarum traditionum vfus,nenimiisc'quot; moniisdiuinicultus, vt fit,fiinplicitasdeturp' 1

De VERA EcCt. AVTORITÄTE. Jij tur,amp; immenfo vatiarum obferuationum onere confcientis grauentur. quod non modo à lu-dæorumPharifeis jfed àbonis olimPatribusnihil talecogitantibus,fxpe euenitin Ecclefia; à quorum iudicio ad Scripturam piouocandü eft, ïuiusfupiema eft in omncs homines autoritas. HïcHayifulminibus oppono, ne fimplicioribus ’uiponanf.quafi omnes craditiones fint vel repu-diandjE vel approbandx ,quum in diiudicadis tra ditionuin difcritninibus magna cautiofit adhi-Dcnda.

De loco Chryfoftomi, Traditio efl. ni-l’ililuaras 4/w/gt;Z/«f.Homil.4.in x.caput 1. ad T heffal. epift.

'!jerl,a('cjuibtu j4pofiolum expUcat)afmbe j tupriiclaro fane caatllo eludere cogitafli. eicribit locum, amp;alterum Athanafij in ean

^'quot;^yfoftomus Apoftolumexplicetjfi-ApoftolSr“^“^’^ loquitur de traditionibus ''oinon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iltens mandatas fuifle ftendâtur

fttinr, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnquam? Hîc autem de do-tradi

My:v,H7î Jï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quum viuï vod'

amp; epfftolæ difertè meminerit.omnino iugulûp' tic Vetbi veftri n6-fcripti. Quueijim fcriptïlio' Pauli epiftol3ejamp; vocis cuit» fcripto eonfenfusl“' culcnteroftendacur J plane euerticeas traditie nes quae Scripturae repugnant, nouo quodamgt' nere non-fcripti Verbi vericatem oppugnante'' Præterea, docet nullas traditiones vt Apoftolt cas jelFerecipiendas, quae Apoflolicx doélrin' non innitantur.

Profer igitur,Hay,Apoftolicas traditiones,e)l' que ex Apoftolica dodtrina alTere Apoftolic«' Eas arnbabus vlnis profeito ampleftemijir. quid verb his cutn veftris commune eft, qiiasot' gatis in Verbo fcripto,id eft Apoftolica dodlth'i contineri,ne Apoftolicae exiftimentur?.

Audi ^uid, dicat Tertulhanus.amp;c.Hi^'’^^ Ecclefiit traditiones luculenter probat anttt^utjjimus ,confitetMdmis patrocinio Eertalliano,fifdpis,nonpetes tn pofleriim\clt;gt;'^ traditiones non-fcrtptaspatrocininm, Pagn'?

Audio;amp; intelligoexillius verbis, tefoo pere. nam fifaperes, perfpicueanimadiiei'' . T ertullianum omnium traditionum illaruni 1 ,

De VERA Ecct. AVTORITATE.’ 31$ èpenu Verbi non-fcvipti hauritis , vanitatem piodete. loquitur enim de huiufmodi traditio-ne,cuius ratio reddipotell ex Scriptura: ac pro- TettuHia-indequae Sciipturæ vtfuo fundamento innitttut; quam veram elTe traditionum Apoftolicarum no u^cat ad tameiredixitnus.De his craditionibus agere Ter Sctipturâ. tullianum,haec veiba oftendunt-.Hanc obferuatio cc nemfi nulla fcriptiira decerminaiiit,certe confue cc tudo corroborauitjqiix fine dubio detraditione c, manauit. quomodoenim vfurpari quidpoteft,fi « traditum pvius non eft? E r , Si legem nufquam c, reperiOjlequittir vt traditio confuetudini morem ic buncdçderitjhabiturum quandoqne Apoftoli au (c toritatêm ex interpretatione rationis. E r j Nec « autoremrefpicias, fedautoritatem ; amp;nbsp;in primis cc confuetudinis ipliiis, quge propcerea colenda eft, «c nenon fitrationis interpres ; vt fi amp;nbsp;hanc Deus lt;c dederitjtunc difcas curnani fit obferuanda.Quo- « modoveroDeus earn dedir, nifi inVerbo fuo; qiiçnam ratio reiSa eft,nifi Verbum Dei.'quænam denique eft legi'timæ traditionis autoritas amp;nbsp;po-teftaSjOifiin VerboDeifHaec igitur eftffvçc///«- fille fériés in Tertiilliano nocanda,Obfetuatio,có- cc Verita-fuetudo,traditio Apoftolorum qux fine doârina c effenon poteft, rituumfiue inftitiitorum Eccle-Jiajticorum omniu videlicet anima amp;nbsp;firmamen- ,c dine ad to:queiT)admodum fupra docuimiis. Id verb per- ;,Scriptu-fpictium eft è peculiari loci huius circumftantia.

Quaeftio ert,Fafne fit Ch lift ian is laurea corona- tis rcgu rijficuti folebant Gentes in feftis amp;nbsp;facrificiis, amp;nbsp;hm. incaftris dum milites expungebantur. Quod Chtiftianusmileslauream coronam denetialTet,'’“i Ob eamque rem in vincula coniectus fumet,pro- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ji-

feffusfe Chtiftianum,varia Chriftianorum etiam Ai lenten hominum indicia circumferebantur.Idcircp Ter tullianus hoc libro défendit caufani Chi'iftiani

illius militisjVeterémquc confuetudinem ditionem profert gt;nbsp;quam miles piè obfeiu^'. cipiebant contrafentientes,id nondiferte yet in Scriptura. Refpondet Tertullianus jNihil i® pedire quominus certa ei conftet autoritasj eti in Scriptura expreflis verbis non extet,quun!C^' ta illiusratioèScripturareddipoffit. RJtioî“' a Cor.n. jena iiæ{- gfl- luculcnta,iVcparrir/pM eSîote Ephe.s.ii. rum'.Sine offcndiculo cum omnibia vc)fc»!ini:'Necn»quot;quot;'' i.Theff.i. nicate cum operibus inß'uilKoßsNon tantum

flinete,fed. ab omni Ipecic mail.amp;c. Ad hoc Scriptur® iFontes hanc traditionem reuocandam effcjiloett

cauifTent lingulatim Apoftoli.ipforum tarnen s'*' toritatefirmabatur J quia doftrina innitebatyt' Tune igitur fapis,Hay,quiTertullianumtr3tlit'y' num Scripturis plane repugnantium autoremv*” dicemque appelles : egóne contra è Tertullis**’ non petam aduerfus eas patrocinium.

fetjttuntHr apud Tenul. filegiffes cjnam eius teßtmomo aduerfus msfiitßl'es abufa^' Jdoc tute intricafli, tibt exedendum efl, Pag.i27j Locus cxfcribitur.

Quï probab’s hos ritus quos recenfct Ten'll' lianus,nonhabuifleoriginem fuam ratione® indocirina Apoftolorum; autfinon habuerinti Zpoftoh- quï eos appellabis Apoftolicas traditiones?Con' tione^d'o qucrebatur fuo etiam tempore Apoftolus,in ip“’ Arinä A- propemodum Euangelij incunabulis, iaci ft**' poftoiotü damentum iniquitatis. Quidni etiam dicain')* wniccm bonos Patres nseuis fuis laborafle? Certêint**''

bus illis etiam vetuftiflimis hancTettulliani re-gulam obferuandam eflcinemo fanus negauerir, Vtab obferuatione ad confuetudinem,a confue-tudine ad traditionem,à traditione,ad ipfius Dei autotitatem afcendamus, ac proinde ad Scriptu-

lnfumtna,liidiscraffa ignoratione Elenchi, dum return genera commifces,ipfa categoria pla Crafliiste nèdifparata- (untenim res totogenere diffitæ, Traditiones Apoftolicx, Apoftolotumfcripturis „jfabu' innixs-,amp; Apollaticæ traditiones,vt inquitTev-fus ab wllianus,quï cum illis nihil habent commune. Hayoinic HæcexTettullianodiftinguitur. Tu igitur,feli-

AntiquatorjPótificis Romani carduos Ie- , fuiticopalatobcne dignos ira exedito, vt catni-Uori Cyclopes carnem illam è pane tranffubftan-tiatam fe comedere profitentur.hæ enim lautitix

fide nohtfcum agat Aynns iudicahtt Le-^or.E^ocertèin Cypriani operibus hanc fenten-^gt;‘i’'ninHemre non potui. Verba firtaffe qus, pra-ttptores tttos moltere potu€runt,zit S, Märtyrern /“^feripfijfe exiflimarent, hac funt, Benediétus ^(..Cyprianus prudenter cenfuit nihil effe appro-bundum dtrnnis Scripturit contrartum, Doce quot;vlla

Cfcrtflt Ecclefia -vel mtnimam confitetudinem a -ventate feiHnElam,e^ locumhunc contra

Optima veto me fide tecum agere, ïquus cabit leôtor,'lt;quum te hoftem de via oppido quàmanxium,in viam reducam. inén permirum eft,Hay,Theologis this etiam libris fie efie hofpitem, vt in not'-viaexxftues. Equidem librario meo rus eram quod locos non notaUcrit, I'itto''’'.’, mam culpam, rnis etiam leluitis teftibtis, quot;nbsp;ires. Nam fi Cyprianqm ( quemadniodumt' confeffione pouimus) legilTes nunquani qüxritabas locum à me citatum; Gratianus , temindex tibi elfe debuit, qui hæc teftimonU* me ntiiic laudata laudat,

:„.n quoqûetell'' pétilles in ea^ diftinôl.C.Szcow/Mct/jd/iîCJ«. vt tux djuinationifquot;

lus hîc fit locus■ ; Reftè igituramp;r potenter Veritas cogitteW'' ri, Cyprianum redè cenfuilTe traditionem confuetudinèm fine Sctiptiira elle reiiciti’ii”'' qiitim nihil approbandum fit Scripturis concri rium. Eugejteneo te. Curigitur tantopert'' fatigaSjVt probes, Non omnia quæadfalutei”“'’ ftram pertinent,in Scripturis contineri : aut exiftimas Ecclefix nomine Papatum nobisj^® obtrudi poffe gt;nbsp;Docuimiis, vnius honiinb' Ecclefia ptimatumqui Chvifti vicatium elTe diuinis Scripturis contrarium. DocuimüS • Scripturis,Ocnm vetuilfe omnem imaginunit^' turn quas è Traditione non-fcripta vos colif®’ Docuimiis, vnicum elfe Purgatorium in fang“'quot; ne Chrifti,quod vosalicubi in PontificisRo'”*' ni ditione feu Monarchjam imaginamini.Docjquot;' mus.Chtiftum in coelum coniceudilTejhoiiiii’^® (jiif

queinfummam gloriam eueélum incœloeffe, donet veniat ad iudicandumviuos amp;nbsp;mortuos: atvos ètraditionenon-fcripta euro de cœloe-licitnveiborumquotundam confccrationem il-lecebtis jCumque in crufto iricluditis. Quidnana «ftSctiptutiscontrariiim cffe,ft hoc non eft’Qu« Ûionumnofttavum capita tantum notauimus ; at vntuetfusPapatus his traditionibus plane coftat. Qainigiturtunon tnodonon inficiatis, fed ingenue fateris hune locum contva vos facere?

Tenium teftimonium quod ais te inuenite nonpotuilfe, inuenies in eadèm Diftinft. C. ii»iteigt;ifü:EKha^aü. inlib. de baptif. paruulo-laiit. Neque te tandem ,memorTheo)oge, tut pudet w koTi-îapM deptehenfi?

Hâclciî/M f}«! aduerßu 'Trnditiones obieEiio^ tiibni cumtilatißime fatisfect : mtnc -verb altcjua. «ditCMW denno con^redi nobtfcnm volue-gt;'n)tibi.)'vtpHtO:,negotiumfdceßenf. Pag. üS.

SEKRÄNVS-

Vetus eft \etbum aVws à roe eadem de caufa cl tiIcx ta^^m,^rtnoi!PlpicM^^oi^tcHn^iiJJ^»^fl^itrt•.8c lefuiiicum Hayinat-cftiGloi'idi'i jÿ- fumos xicndeie at ptimum placet fibi Ilayusjiiumphet folas. Quate veto ïlay,àl-e-ÜQte exiftiméine te roeis aductfus traditiones

ƒ ttoft^fct'iptasobietdlonlbus cumulatilftroe failC*

feciffe?Ad hæc tua autem noua argumentaaggt' dior. De die nihil puto .• tibi lefuitæ relinquo»! putes quid velis. Ex meis rcfponfionibusiudic^ biteruditus Ledor quantum negotium faceffas.T u verb onanium Thrafonum vaniffin’“’! cs,qui exiftimabas nemine ad has tuas machioail appariturum, aut credis in pofteium nos ddoi'l Veritati. Age igitur ad rem venianius. Eta»l verbis Gc conformari hoc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

NuUumextatinScripturü tefiimonMm ceatfilisScrtpturiifidem efie adhihendigt;»- j Ergo Tradittones non-ficriptm re/ini^u/(gt;gt;tgt;‘’'*‘l fupplementtim Scrtpturarum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Refpondeo, Qui aftum agit, indignuseif^l fponfione. quorfum enim vnius eiufdémq“^ putida repetitio’Atqui a dû agitHayus,# inculcans quod longa difputationefuithao^N à nobis percradatum. Egone igitur debeiui^j Jiam refponfionem quàm vt ipfum reuocei^ eaquæhacderecopiosè funtàinefuo locooi'l monftrata? Quorum fumma eß,LucuIenii5^n pturarum teftimoniis perfpicuumeffe, fturis fidem ejjé adhibendam t ea nimirum compleéèentibusquæ pertinentadnoßraniiquot; I tem. Hscrefpon/îo fobriis ingeniis

De VERA EcCL. AVrORITATE. 311 SECVNDVM argvmentvm. ^pofio/t lofjge plitra viua voce i^ocfterunt fine fcrt ' pto/^uàmfc-f-ip/erunt. Ergo Tradiltones non-firipu matorem h.zbent antontritem S cri ptura^antmn abefl vt contemni cjneant.

Hayivevbihoc ipfuni oppido quant lo-quachcrinculcantis Lector rccogno-fc at,paginât Ota amp;nbsp;pcnè dtmidia-.quo-rum banc effe funtmam fideliter à nte expteffant iudicabit ab illis verbis, Volne Eeterum monimenta., vfqne ad hæc,Cr aM£ficriptafitnt,effe tantum Gummas nr'.fleriorum, lt;]ua tlhfcrmone an-te docuerant.

Dchoc quoque argumento diximus fupra; re-fpondeotumblemuliû peccari jbreuiffimè au-temidpetfttingo,ne aftam agam.

I {JUS(«ipferunt, alia fuetubt quàm quæ viua vo-d ce docuetunt . Perinde enim eft ae fi quis dicit, 1 Partes contiabentes func fe mutuo alloquutx, n antequamnotariuspada-conuemaliteris man-^ t*. 1 dater.Quod notatius igitut fctipfit,aliud eft qua d’A quod vetbo intet partes conuenerat. Subalieta 'M nanontepugnant.A.poftoli idem voce docuetüt H quodCctiptopofteacoufrgnatunc,ad vetlratisft-ƒ.1 delium fempitetnâmq\ memorlam , be bominum SQ lalurem.

e t Secundb,quxHayUS dicit, non modo implL W watconttadiSlionem, (ed in iplum retorquett“ ' V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1’

tur. Docuit eniin haélenus percinaciterjTf’'' tiones non-fcripcas eife fuppleinenta Script“^ nunc ait, Scripturam eile (upplementum vi™*' cis. id eftjVt ipie loquitur,Scripturam abAp®‘ lisadiunélam fuilFe, vteaquæviua docue^ lcripto confirmarent cœlellémqiie doôitii”’ fcripto pofteritati relinquerent. Ecquisnoi”' det rnanifeftam repugnantiam? Idem quoquî; bidem fatetiir, Apoftolos idem voce docuit quod lcvipferiiit:omi)ia denique ab illis fcdp'' eile tantiim Summas myfteriorum quæantèflt;^ mone docuerant.Qiiorfum igitur,Hay,noi’ l''* pti Verbi diftindtio: neque (entis vim vetii”’ te ad fui confelfionem adigentis ? iMend3Ce!H‘’ fe memorem oportet.

Tertio,vel blafphemum eft vel ridiculutn/'^ ditiones iion-fcriptas maiorem autoritatem«^ tinerequàm Scripturam. fi enimeadem eftvt'' tas amp;nbsp;verbo edolt;fta amp;nbsp;literis explicate, eft abfurditas ; fi alla eft dodtrina (vt probauj’ mus^ftcrilega eft amp;nbsp;blafphema audaciajW'^’^ tiones humanas Verbo 1 )ei anteponere.

Quarto,crafld eft elenchi Ignoratio, quwfc®' cnim ttaditiones non-fcriptas reuocas ad Sci^ priiram, quumnegasnon modo Scriptura c®quot;' tineri, fed Scripturac efte fiipplemeiita,nouôq“' etiam generc fuo parem auroritatem pâtqiit'quot;’' perium Scripturæ opponere.?

Quinto , commenti illius de Verbo nondu® fcripto repetitio centies in hac difpiitatioiietf' fufa, eft hominis defri infinia.- quam finoiiort' fpo.ifo dignarer,indignuin me fuis auribusM patieritia indignum eruditi merito iudicarent.

Hoe atitcm argumentum ex his Hayi ver bis tftorraatum cil, Ad traditam fine feripto dbbirinam tpfie Apoftoluf leSores freejuenterremittit, cjHod ex fieejitentibus lo cisconflarspotcfi.VAoi locos Hayus fuse commémorât Pag.I19-amp; '5°*

PvimùmtefpondeOjPliis effe inconclufione quaminaffumptionc-.ac proinde manifeftum elle etroteiTiinconfequétiXjcpiemw^To nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yo-

cant. Cohclufio enim eft de ttadicionibus non-faiptis qux proprio quodam fuoque modo Scri-ptutæopponan'tur, parémque cumea obtineanc autoritärem. AlTumptio autem eft de traditioiii-bus ApoftoliciSjquas amp;nbsp;fcriptas elfe 8c non-fcri-ptasèfuperioribusperfpicuumeft.Vt enimmul-taconftituetunt Apoftolici inEcdefiis, quandiu 1 vixetunt jqux vel liter is caruerunt, vel, fuis tem-I poribusexciderunt .'ta qux Icripto tradiderunt» I amp;nbsp;longa feculorum ferie ad nos fuerunt tranC-1 iliilfa amp;nbsp;propagata , non debent inter Non-fcrl-I ptas traditiones recenfeti'.qnemadmodum eft fa-' I craCœnx inftitutio, quant Paulus appellat Tra-1 ditionem. Quum etiam alii fint traditiones de 'n dofttinajalis de titibusamp; diiciplina Ecclefia-

Secundo gt;nbsp;eft Importuna id eft nuga-tio. vetim enim eftjApoftolos commendaffe fuas ttaditiones'.fed probate debuit H lyus, T r.adino-nes Ecclcfi« Romany,illius fcilitet Apoftatic^ Sc u, ij.

degeneris,effeApoftolicas. quod quuin muni fitjvcl,qu)cquid fit,inter nos côtroueil“i^' importuna ludit principij petitione. Damus'? turHayo, Apoftolicas traditiones ab Apo^’' commendari, fummaque reucrentiaab omail’’** Chriftianis ampleólendas elCe , fed pernega'*quot;*’ idcirco confequi, Verbi non-fcripti qiiodPaf’’ tus obtrudit,traditiones, elt;Te retinendaSj qua® toto genere ab Apoftolicis diffideant.

Tertio»vaniffima eillt;pAvlt;jt^(otfano S^prudta’ homine indignajquam ad naufeam vfqiie HayJ* inculcauit, vtme non illius impudentiat mod®' fed meat quoque indulgentix iam pudeat.HïC’* tein bella eft, vere lefuitica confequutiœD®' cuerunt amp;nbsp;prædicarunt Apoftoli.Ergofolavoa®^ non fcripto. amp;,Audiuerunt,acceperunt,amp; cred'quot; derunt fideles. Ergo folam vocem ApoftolotU® audiuerunc amp;nbsp;amplexi funt .• amp;nbsp;illorum epifto^^ vel non legerunc velledlas repudiatunt.

Scriptural (-r 'Traditionum non fcriptanm munis efl ori^'o uh Ecclefla autoritute.

Hayanæ loqnacitatis hoc argnircntuni varie amp;nbsp;inuolutc verfatis farraginflU Leftor compcrict in biuio duarunip^ ginarum ijo. amp;nbsp;ip. Qiiin verb labo»-tiiriis fit in cruenda Hayi mente, «'•' pfalcctioncperfpicuuin crit. HoctU' Diel’

men ego Hayum veile diitino.-fi ipfius mentem non fum afTeqnutus, ipfc fibi împutctHayus gt;uçvSaj/Ttav.

Maiorem Hayo commodaui, vt fui argumenti raderainftaurarem.Minorem varié inftituic pro-IjatedilemmateiinduiSionc gt;nbsp;fyllogifmo , quem-admodum gloriatut ipfe,amp; exquifita quadam ra-tionequainèMathematicoriim abacis deprom-pferit; At de re ipfa,amp;r de HayanaMathefi,mox iudicabunteruditi. Hayi ego mercesbona fide ptimùm explicabo,deinde cas explorabo, deni-S^edlarum adulteriopuritaté veritatis oppona.

P'elcredii ( me enim Mathematicè compellat.) huneqwmmanibitipalßm chriflianitefunt, cj]e iUamÇii’ tgt;'i»iScripturaw quant ^poßoli Eccleßie tradiderunf. vel diibitas,

Si Mitas,omnia ergo qu^inScripturis continentur,tibi mertaerunt ; Si credit',die amabote,vnde hant quam de bis librts babesperfuaßonem haiißßfi

Siqua Scriptlira fides adhibenda eïï,vel inficriptionibta velßjilo velautoritati Ecclefiia fidendum efl.

Ecclefia non crat. Ergo i/lius fiempiterna aiitoritati nititiirveritas amp;aiitoritas Scriptiira.vel certè,vt om-nes fyllogifmi partes apparcant, fic explicandus effet.

At ne vifiear Hayo qiiicquam , amp;nbsp;in Achilla* । quidetn ipfiiis argumento, affingere: eiusej* verba exfcribam, è quihus Dilemma, Indui*”” nem,Syllogifmum, wai'07r?j'cu*nimirum iplius»’* inftruxi He coiiformaui.

Die,ambo tc,an in ncccßariis ad faltitt® ,, nnmercs, crcdcrc banc( qtiam mambiisp’'’ Ct lim C.brrftiani teiunt) cfTc illam faciam Scjii « ptiiram, qii.iin Apofloli Ecclefiæ tradid«“quot; ‘e Si dubitaSjOinnia ergo,quæ in.SciipturacoD; “ tinentiir tibi incerta crunt. Si verb ideert'^' “ fimntnclTe tidei tundamentum tibi “ dc«,yndc banc, quam de bis libris babes,pt’' ‘‘ fuafionem biufifii.Vbinamfcriptumeftcei' turn ( fle aliqiicm facroriim libroriim nifluf' “ rum?Qlt;iód fl dicas tc iiiferiptionibus aut li' brorum initiis fidere,vr,quia fcriptiim cfi»E' jt nangclitim lefu Cbrifti fectindtim loanneui lt;( ant, Panins Apoftolns lefu Cbrifti.in cade»' fc femper bærebis falcbra. nâ faciamus cödei” “ naodo inferibi qncmuisprofini Seriptorisb' brum, nunqnid propterea ant Eiiangclioni “ Ioannis a it Panii cpillola critPEtquum fd uinns fcribat.Mnltas ex Ü. Pauli epiftolists cidin'c.faciainns apnd vosinncniri aliciiii sf' piflola'(qnx mnliis fæcnJis deliti!erat)«’’X*

De vira Ecci. avtoritati. 327 f«*,quo iiidicio probabis ab Apoftolo id t ffc E”nrcriptum?Srylus ccrtè te fallet,qmim non »Eidern in omnibus cpiRolis quas Ecclcfia ip arccipit. Sed quia fortaflis in crudito Ma-tlifimticornni pubicre nonduni cci tarcdidi cilli Miniftrr, bæc noftraPoGtio ab acuminc t'.io irridtbitiir,aliter argiiiucrum indituam. Multi olim Chriflianorum manibus tcrcbaii turlibriaut Aponoloriim aut difcipuloruin Chriftinomine cditi,vt Pador, fiue Hennes amp;c.Si a te quærcrem cur bos oinncslibros rc Jiciai,amp; cos quos Ecclcfia in canoncm rece-pit,probes,tibi ncccflario erit cófugicnduin adEcclefia: aiitoritatcin(quam tu plane con-temnis,cam errare poffe afTcrcns) Si cnim vel in vnofidei dogmate errarc poffit, quîfcics cam in Scrip tu ris dciinicndis non erraffe.

Rhetovicatur,non argumentatur Hayus.Equi-dein,MathematiceIcfuita, Mathcfin didiceram puer, vt Academiain ingredi liceret mihi, ad qaamaditus non patetttywfMTjifTiM.-tu veto quid- Tot« hnc namin pulueteMathemacico profecetis,num a-cumen tuûtuæ iaôiationi refpondeat,ex his pau- gant ,etiS culis iudicabunt eruditi, veluti ex vngulis leone “'4»= ædiinantes Mathematica vtMatematicis rtlinquo i^f,^ (quibiis eft ctytmMéTfimiy Sc infeitum tranfire ad a-iticx’eru-liiidgenusJita,quû traétemusTheologica,Theo ditionis logiexhis tuis pracclaris amp;nbsp;te dignis argumen-tationibus iudicabunt, quàm féliciter puluerem fuiurû lo-Mathematicuin infpergas veritati. Quoniam ta- cuplcitm. men vis Mathematica paleftra mecum experiri (idell me in Academiæ noftiæ fpatia reuocare)

dabitmihi veniâeruditiisLeôi:or,fiegoà te pt* uocatus priftino vernaculôque mihi differendi mori in Ecclefia paululum indulferoîhac tamei' lege ne rerum genera , id ell facraprofanisicon’’ miftearn : memineróque me non in Acadei®’’ fed in Ecclcfia verfari.

To r A hTCtua,Hay,argutatio vno verbop®’! terac dilfoluijinportuniffiinum elfe, Veritati Sol “pturarum inueftigari aliéna adiumcnta,qiiun’f® “fatis ipfa tucatur. confiât enim Scripriiraruni sn ‘'torirasèScriptniis, qunm nimirum fempiteim “Dei Veritas in Scripturis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;explicata.e®

“ipfo autoritärem Tuis fcripcotibiis comparet,qii® autore ipfi rerum facrarum monuinenta litctis commendarunt, nimirum Spiritu fanólo; cui® quoque virtute fatis fe probant illç fidelibusani-miSjVt liumanorum iudiciorum fublidia ininimt expofcant ; hxcjinqiiamj fimpliciflima refponiio fobriis poterat effe fatis ■. at quoniam tibi pulue-rulento lefuitat placet calcare puluerem Marhe-maticum » häc quoque arenam tecum ingtediat' Duoliciautem ratione tecum agata,vn3àf;ro« Hue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t'X e’lf ATTiTnt/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vt comentoiuiU

tuorum abfiirditatem oftendam nbsp;nbsp;reftllam;altera nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiue^0TOj^e^x«, vt veritatem demon-

ftrem . Excitafti vocabula Mathematica,deroon-flrationis quoque cotZtaetcu'amp;t ordinemmathemi ticum fic accipito, vt Logica Theologiæ ancilla-ri amp;nbsp;potcfl Sc debet.

DEMONSTRATIO RE-fcllens Hayanæ argumentatio-nis vanitatem de Scripturxincer-titiidine,

De VERA Eccl. avtoritate. 31? debo. Rogas me,Numerémne in neceflariis ad falutem, credere hanc, quam omnes Chriftiani manibus terunt, elle facram Scripturam, quam Apoftoli Ecclefîse tradiderunt. Ret'pondeo, Me idfiimiffirnècredere , hoc in neceffariis ad faln-temnumerate,hoc certiffimum fidei meæ firma-nientum ftabilire. Incertæ partem vnam vno ver-bodefinitam vid..s. Ad alteruni dilemmatis tiû cornu pergo.

Merurlus rogas, Dubitémne hanc elîe Scripturam facram . RefpondeOjQnum eredam,non dubito. Hoc quoque cornu profligatum primo a-ditu non vides? Attufcilicet in rebus Mathe-maticis prxclarè excitatus, Ptifitio/icm vocas quod Poßnlitum appellate debueras; vitiofo quidem ge neredicendi, vt te non minus rerum quàm for-Hiularum Mathematicarum imperituni prodas, (nonenim eft 5^rquod quxritür ad argumenta tionem, magne Geometra,fed elt £U77Mlt;i)at è tua bypothefi appofiteloqueris.tibi enim Pofitio effj Incertum e]fe Scripturam, quemadmodum non è fu-periori tantum difputatione , fed ex hac quoque argumentatione tua pcrfpicuum eft. Poneigi-tur,quantum volueris, Incertam ejje Scripturam , vt demonlh'es ad Ecclefiæ atitoritatem confugien-ditin e/re,mihi taméPofitio ilia tua non erit ftau di,quum Poftulatitui duabus partibus fatisfece-rim. Credere enim me teftatus fum , ac proinde minime dubitare. Antequam igitut fidei illius meæautperfuafionisrationcmreddam , quama-cerrimè à me expofeis, audi quidnam Se quo me-rito in te reprehendam.

Velexiftimas incertam effe Scripturam, vel non exiftimas, fed tanquam abfurdum id ponis, vtmetamcraffo abfurdo inuoluas , à quo qtium meliberarim,nonne vides elTe côfequens vt tu il

550 T. Qvæst. TERTIA Pars. lo inuoluaris? Quum Scripturam firma« Ecclefiae autoritäre, adhibitis etiam arguniciquot;' tionum tuai uin momentis afleueres,non ilhnaquot; fefe iiifirmam eiïe prædices’Qui fcientiïalit“i*J certitudinem euertic, nóune earn plané euenquot;-Tu igii^ incertam facis Scripturam,idcH«*'’'* reti i.feis,amp;: abfurdo inuoluis.

Tr A explicato dilcmmate, proximum«’''’ Induélionein amp;nbsp;Syllogifmum machiiiarurn™'' lum reliquiasexaminarenijfedantequàmad i'I'’ rum examen accedani,confentaneum elite nH'’' vicillïm aliquid refpondeie.

Die mihi Iodes,Nullatie putas effe factïTlt'’ logiæ principia,nécne?Sua principia feientiarfl® omnium principi atque primarixtu dencgabi* Ecquam verô,H3y,cenfes eu qui principianeS'' feientiavum? Refpondet ratio , vel infaniim*quot; malignum.'vt vel veratro emendetur,velfuppl'; cio coérceatur. AtTheologiæ principiuni*^'^ primùm Si immédiat um eft,DoM i n v s dH”' qua decaufa earn feientiam quæ id compleet''® quod Deus dixit,Theologiam appellatamft®' perfpicuum eft. Certa funt amp;nbsp;fciétiat“® principia , aeproinde non opus habentdera»'’' ftrationetfed ex illis fcientiae demonftratio «igt;' ficitur Theologiae igitur principia cut vis p'“' bari aut demonllrari, quum per fe fidem facuM' aut probandæ Theologiae eccur alia tjuàmThs® logica principia vis adhiberi? Vt autem Theo!®' gica compleélitur ea quat Deus dixit, italoqu®' tuseftper Prophetas amp;nbsp;Apoftolós: quos cetns quoque notis dillinxit, vtàcaeteris fcriptotib®’ dignofcerentur Si quis dubitaret an Plato,Argt;' /loteles,Cicero,cxtcrique primariacnotâtvid^ feientiarum proceres, luis temporibus vixerin®’ écquo euin nomine dignum iudicares? Hisp’^j'

Non dicam,Mathematice obftetiicator, tneli-btorum infcriptionibus iniciilque fidere: non di-cam.mefequi ftylum fine charaólcrem Scripturx velutifolum aufpicemveritatis; vt horum iudi-tiotum infivmicate cogar ad Êcclefiæ iudicium autoritattmque tandem recipere. Claudicat e-nimtua Indiidbo , præcipua parte practermiffa. Poteftmendaciu,amp; titulii amp;nbsp;flyliim ementiri Ve ritatis: Poteft fub Ecclefiæ nomineSynagoga Satan fubrepere.Non igitur valet confequutio:Scri ptutçcettitudonon innitituraut inferiptionibus “ sut ftylo.Ergo Ecclefiæ autoritäre innititur,ncq’, “ fides ei certaadhiberii debet, nifiEcclelîæ iudi- “ ciurn intercédât. Alio enim certiori 7tx.fxM£lt;o in- “ nititur Scriptura,nimivum feipfa- Cur banc Scri-pturæfidetji Setipturæ certiffimam elle eredam, dicam fuoloco:certitudinis illius autein caufam ateperpejam notari, amp;nbsp;te tuo more putide ca-luniniari,proximum eft vt demonftrarem. Primuludis tuo moreHomonymia,in voceEccle fiæ quo nomine Papatu intelligis, Ecclcfiae vomi-pefte. Veruhac de re fuo loco fatis fuperqs.

Deinde,no reifte definis verse etiâEcclefiç auto ritaté,vteiin Scripturätribuatisautoritatem .-at crafsè Jsij^sa^oTspos'jquu nó Scriptura Ecclefiæ au toritati fed Ecclefiac Scripturæ autoritati amp;nbsp;certi tudini innitatur,quéadmodû fuo quoq-, loco abû dèdocuimus. Hominib. collate Ecclefiâ quis ne-gabit? At quàm impiu eft,autoritatem Dei in Ver bo fuo manifeftam fubmitti humano iudicio.-quâ periculofum, hominû confeientias humano iu-dicio autftareaut cadere? Homines falli pofiiint amp;nbsp;fall er e. Ecclelîae homines non errant, quum du cenifequunturScripturam:errant,quum fua itidi ciafequuntur.Petrus ita eirauit, dum fuiim inge-

niumadhibcbatinconfilium :non potuits“'*'’ crrarcjinnixus petra vetitatis. At quid attiort'quot; re plana Sfperfpicua quærerc maiorem dt®’’ ftratiorrem? Deniqiie,ecqu3E poterit effe Script' raruin ccrtitudo,folo hominum iudicio fit®?'’' CO nimirum vno quod illud verum gt;nbsp;hocfd'“’ homines iudicarint ? Non minori profediofp^'* veritatis hi negabunt , quàm illi affirmauei®'' Tuæ igitur'S^^Sïazxsifiue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vî®??

temnon vides, Hay, nequctepudetintel®' Mathematicas etiam machinas adhibuifle ? At” nitate tua demonftrata, porto demonllranii®* eft,qua in re Scripturx certitudo innitatut)”

{£ Si (cientiis humanis tantum tribuifiit')'' tt gnitasjVt fuis propritfquc principiis iniiit®'' (t tur;amp; in dcmonflrando vitiofumfft.traiifirf

ad aliud genus : num hoc ius ilicologiæo”'” ( “ nium fcicntiaruni maxima; auguftiuîn’ï'i''' î *' dencgabitur,vtfuashabeat notionesjfuaptquot;’ 5 “ cipia, fua axiomaia J cqnibus veræ amp;nbsp;f “ conclufioncs conficiantui? Vt raaioraugj' j * ftiorque Thcologiæ dignitas, ita certituw t

maioramp;illuftrior. De hoefundamentot)® ’ „ dubitat, vel vetatro emendandus cft, vclfup ' lt;, plicio cocrccndus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Eft CtU'TOTTTÇP)' 8c per feratum Theologii axiO' 1 nia,Scripturas fuifle infpiratas à Deo , amp;nbsp;reue'’' tas fanftis hominibus, quorum min.rterioadït; J dtfix vtilitatem confetuarentur;amp; conlentanef eil)

De VERA ECCI. AÏTOHITATÏ. JJ) tftjfidem adhiberi Deo tellanti Prophecaruin amp;nbsp;Apoftolorum, vtpote feruorum fuorum ,fcripta ef «fuam vocem; amp;nbsp;contrà diirentaneum, credere hominibtisin retamferia, quiun voluntatis fuse ‘‘'cupletilïîmus fitteftis, Deus. Ita qui dubitat ^'^dpcuram facram elfe verbum Dei, eo fceleta-'quot;^speccatquàin is qui dubitaretjDigeftorum Sc ^odicis luftinianei libros effe Scripturas iuris Roniani-.amp;r Hippocratis Galenique libros,Mede-lt;:gt;næ.quantô diuina amp;nbsp;cœleftia humanis præftât. lurifprudentia fuæ certitudinis autoritatem non routuatutàGaleno : neque Medecina,à luftinii-nojfuæ.Quomodô igitut fuam Scriptura autori-tätemfuisprincipiis non fatis firmam ,ab Eccle-liainutuatur.^Communesfunt hx notiones Theo logiæ?Deum perProphetas Si Apoftolos fuilfe loquatum'.illum veritatis autorem elfe, hos veto minifttos.Scientiam falutis ilia veritate continc-rtPerpetuam elfe reriim facrarum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11-

Um veritatem à Deo fanélis hominibus infpira-tam,ab illis fie fuilfe mandatam litetis, vt certo codice eas defcripferiht ; Codicem itaque ilium frophetarura amp;nbsp;Apoftolorum feripta complc-ftentem, quemreétè loquentium vfus augufto Bibliorum nomine list/inaugurauit, efle Scripturam illam facram, falutaris illiusà Deo fanflis hominibus infpiratæ autographum ; ac proinde illam amp;nbsp;maieftate fua amp;nbsp;Spiritus fanfti efficacitate,in cordibus fidelium tanquam fidei certam regulam falutifqueviain.fine vlla dubita-tioneconftare.

Ex quibus efficicur , Scripturæ libros veros amp;nbsp;germanos èfua amp;nbsp;propria dodrina maxime di-gnofci,qiium vna fit amp;nbsp;fibi femper conftans veri-asde Deo amp;nbsp;defalute noftra , fuus amp;nbsp;proprius character. At vt dodrinam, fie illius veram for-

mam norunt fideles.- neutra verc» canibus8.f cis fapic, 3 quorum quoqiie iudicio non pt'quot;' illa. Certa ergo eil Bibliorum autoritas/' func illorüm aucores,certus amp;nbsp;autorumamp;l'^'' rum facrorum numerus eft. Ad Script’’ igitur fidem satis est Scriptvra-

Abeat igitur Hayus cum importuna fua llratione,confier certa Scripturæ autorit”'’ öu-ritpjtns-, amp;nbsp;fuis priçcipiis à/JTUCTÇïzf rata : ntl* cuiufquam quàm autoris fui autoritäre innitï^ id eft Dei,

tellimontum accipio. E.go teftimoninm hitbei) flimonio Ioannis. Ser mo meus lir pricdicatio cflinperfuaforiis humantefapientiie vcrhis,fedi«gt;?‘^ ne Spiritus amp;nbsp;potentia, ne fides vcflra fit in minum,Jedinpotentia Hei. Hæc Filius defeit’? cionatur, vt quum in Veibo fuo velit cogn* idipfum de Scriptura fua concionetur: amp;nbsp;Ap* lus Domini fui nomine , hominum iudicb^’*: toritatem ad legationis fuæ autoritärem dam negat efte necelTariam . Hæc igitut chiileum fuum argumentum habet Hayus.

F.rgo iHafitst habende in maxtrnopretitii^^ te ad bar efts comprimendas accomnui^^^'

Hjc ante trcs paginas rotas tcftimof'®* ePatribus dcluinptorû opplct HjJ'quot;’ Dionylium Areopagiram , Ircnattquot;^' Clementeni Alcxandriuum, Sc ex Eiifebio Jguatiuin, Epiphsniiquot;quot;’ °

I 1 t t i

1 I t 1 1 t r

1 (

I 1

J 1

(

Hicronymum , A.ngüftinvuEi, ex omiAl dcnique Antiepiitatc wftes excitât.Hxc veto Leftor ex ipGus codice petet,

leruiûcum tft in rébus per fe luculentis adhi-beteteftesnon neceffitios. Ecquis enimnofttû vnrpuamTraditiones non-feriptas ab otthodoxis Patïibus commendatas, condemnauic vnquam? ï-ftigitut phnè itnportunum ,teftimonia Vete-1 mm vndique coaceiuate qux ad rem nibil perti-‘ nent.Plura adhocrelpondetejefletcumiefnitis ‘ ineptive.Damusigttur totum argumentum. Tra- ' i ditiones non fetiptas ab eruditx Veiuftatis feri-i ptotibus commendatas,maximopere commenda ‘ I mus,ambabüs easvlnis airvpVeftimut, adhibitis T tarnen iis exceptionibusitpuas ipft ilViVatrcs in le ■al gendis fuis feriptis obieruandas, accurate mo-. A nuetunt'.Sc tarnen negamus confequi quod infti-’ l luis ,Hay,èVatrumteftimonio, non magis epuam

A èSetiptuta oracuVts quxpetperam à te vfutpari Tl demonftrauimus fupra. Docendum enim à te ef.

opçonis, effettaditiones Apoftolicas, de ilVise-nimptoptiéVattes oïthodoxt liintloquuti. At quum meiidiano Soiedarius fit,veftvas tUasVet tinon-fcripti tvaditiones ab ApoftoVicistoto ge Here diffidetejefdcuuï. Vos vcrnacula 8c verè-le l fuitica ftropha illudere veritati,ignorationc elen chi,aurichalciimpro auvo,ideft,Apoftaticas tra ditiones Pontificis Romani pro verè Apoftolitis tradirtoniiusjobtrudentcs imperitis.

Quatenus Exceptions.s autem quibusdeaffenfui'®' ictipieda ftro caucmusjvt Traditiotics à Patiibuscomfflt’ datas ample£tamur,hæfunc.

autoritas. Prima , vt veros Patres ab adulterinisdilti»' giiamus ; licet hi Patrum nomina einentia^“* Ita Dionyfium ilium tiium quem iii primaaci-collocaueras,non habcoin Patruin numetoiq“’ lît-4.!s£'‘^1gt;=hoi'î/!J7!irjficuti è tota Hierarchie illius®‘ le conftat.

SEcvNDAjVtè paôlis-çonuentis , id eft cepta ab ipfis Patribus formula , fubroittitnusif' forum fcripta Scripture facrx, vt veritatisnud'' ci,foil veritatis regule 3c amuffi

Ter 1' IA Vt Traditiones à Patribuscommf datas,intelligamus eas ipfas ellequas abApo^^’ lis accepcrunt.’ac proinde veras traditiones cfp'' riis diftinguamuSjè fempiterna ilia veritatisKJ* la quam Scripturadehniri verum elf.

Qy ART A nePatruin nçuis indiilgeamusjquo* c Veritatis comparatione dignofci, ipfi qu’*!“' Patres voluerunt : vt eos inlanie accufentjquiiquot; ipforum morbis excufandis tencbïas luceni pellant quanquam nequefas elfe crediinus,Pgt;‘ truin pudenda impudenter prodere,quxp‘Ult;lt'’ tifilentio potius tegenda efle arbirramur.

Hæc ad prefentem quidem locumfatisiquö’’ Antonius Sadeel nofter,vir(quicquid StAntid'quot; HusSc Antichrifti crepent m3ncipia)piet3tejtt“ ditione,exquifitaque rerumtraétatioue ad mit’' culum fummuSiIefuitarum terror ,totum hoc’’quot; gumentum vberrimê amp;nbsp;erudiriffimè pertradtaue rit peculiari libro ,D E verbo dei scsipt® adversvs HVMANAS TRaDIT 1 ones.Ate*' hi modo inlHtutum fuit tantum ad Hayanasob' iedtiones fingulatim refpondete.

feculiitrent rej^onßöncf» compleSfens ad ÇinguU incommoda, ejuxin lefnttarum Turnoniorum a (fertionibus fana do-ibina obiiciuntur.

Nouam tnfmptionemfacif,e/uo adßngala, qua a nohupropo'autitur, te reppor/furitmprojitern,ea~ dentrepetens qua Mttea toties tnculcaflt. Pag.135.

Nihil repeto,fed hoc debui ex legibus bene joi «lemonfttandi. eóftitutaenim explicatâque quæ-ftione,adea refpondendum état quæ vniuerfè 5c jili fingulacim opponifolenthuic doftrini. Qu.uin jfl 'gitutvniuerfè refpondetimPontificiorum obie- dVti«.*' ))■ ftionibus , confentanieum état vt ad vefttas pro-((• prièexceprionesrefponderem. lam veto pru*

denti Lt)gicæ aliud eft (?a.T!oAoy.7ygt;id eft infeienter )()i idem repetere ; aliud i-Tn^epx^eô^ id eft,idem ac-|i)i cutatiùs explicate fine docendo fiue refellendo. .(( Eiufdem igitut tei oppottuiiâ fm^ipyaidnii, id eft, ()' explicafionem, etuditi Lettorcs vident à me hîc jC inftitui debuitfe : atque adebmenon eâdcm te« ii)( petetejedtecalumniati. At videamus quidnarn («I tiobis fingulatitn obiieiatis.

n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y-y

Quum Scripctira ad omnes vitaeCbf* ftianæ parces valeacjblaquefic cert' fidei régula, omnino Ecclelia exeH'' dicans, ccrcam efficacemquc obtint’ autoricatem , filiisfuisinftruendisjl’^’' ftibus dcftruendis.

Eflo. lt;^Hod Chrifliit DominM Satanajn pturx tefltmonio conpitdrit,n6n tarnen priC(figt; \ folii Scriptaris nos contra Harettcoramß^' tueremar. AIwd autem efl Dorntnum fectÿt ç/utd,^ altud pracefitfle -vt dr tdem alu Is entm à tnor.e ad vttam alti^uos reuoeauitd'^ ^ue flfirmum effet tuum argumentum, ddiquot;; dquot;vos Mtniflrt td facere. Quod lt;}uidengt; male Calumo veAro ceffertt ejuum id femd taffet , lippis dr tonforihut notum efl. flus enim ludaos oratioms fuauitate ai^. tatem agnofcendam voluit allicere , dem obflinato ammo in errore perflflentes ' mtrandis tjus edidit operibus,vt crederent

Ioan IO. Aliunde praterea cfuam ex ScripfK^ '^ Luci.ii. daos conutncit Dominus. Apoflolus etia/n rebus cjuam ex Scripturis argumenta duxgt;fi’^‘._ mo lt;jfui Scripturas legitànflciari potefl Si C” RasCin^uit PaulusJnon rcfurrexit,

ergoprædicationoflraamp;c. Bequot;^ (-vt Calitiniu tn tranciain Anturiitttcam Rtcherm) tt adßtia regfia nutferet, nnnciMd S cripturarnm teftmiomü cum barbarii tliif gentibvu dccerraresf

Argumentum meum èChrifti amp;nbsp;Apbftolorurti exemplis petitum { fatetur efle verum Hayus -.ii-Uusconfequutionem rregat. Eft auié huiUfmodl. liijiiliidiBi-maßueexpl’caadafiue defeadcndayChtißi 'ir exe/Kpliim Chrifliani iwitarl dcbeiit.

Chrifiiu^ ÄpoßuH inßdei dobliina amp;nbsp;ex~ fiicMiia is- deßendenda Scriptnrariim ßtcraium teStiinQ-~ nils funt iifi.

Striff»,'« igitur teflimoniis Chrifliani tfi dcfcewt rdtqwe i «i vi confr^KEKt« » [olida ratio rejellendi bæ-réticosê Scriptitra confiât.

(kl Miiotfuâlucc thauiffefta eft. Dé Chtlfti enint exemplohxc leftimoriia concionantut. Hunt an- loi.j.amp;ej

[gt;'1 dite.Egofnm lux tnundi qui ßequetiirme , non an.bulabit iit texeti'jsifcd habebit lumtn vita. fium veritas^viuy amp;nbsp;^ita.iWé autem nos adScriptutas reliotatjSciHt«-

.1 Apoftotum autem exempla àd nös pettirtere ipforum hortationes teftantur,Imitdtorcs weießo- i.cot.àx.

\ tlt;,Ji£«ti tgo CMfii. quo etiam ditto vttunque pio-(1'1 batut. Minoretnverb ipfe quoqueHayusdat vt (Ti vetanv.riegat tarnen confequutionem.

(SI mi propofitiones coneefferit gt;nbsp;quoriaodb negate ^(A poteft compleiiionem?.^la licètÇlnqUis^Cbfi^m^ l\ -/ipofîoti ScriptUî’M Jîut ^ß.non tarnen inde confcquitM/, Stf ' A iBScriptHrtseJJe^tendHtfi; deindcjÇbtijlicx^pl’«’’udm

340 I. Q_y Æ s T. TERTIA P A R «■ fimpliiitcf amp;nbsp;abfoliitè «on fiertinct. Tuæ igitur ptiones fiue potius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;partes funtii“*'

Scripcuris lunt vfi,vfl ad docenduin vel^. fcllcndum i. Ergo Scriptiuæ minimè ft*'' ciunt ad vcritatt iu l-Iuc doctudam iiuc c®'**' dacio vindicandam.

Secunda cft,Non omnia Clnifiiaoft tanda proponiintur quæ Chrifiiis fecit:^’*''*^ qui mortuos fufcitarent qiictnàdinoiliquot;'' Chriftiis.

Res POND EO, In prima exceptione elTe fallaciam.Elcnchi nimirum ignoratione®»' Vitiofum confcqiiens. De priori autem fichabeto.

èscr?pui'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftus amp;nbsp;Apoftoli rationesdeW^'.’

ja , funt pctitasaliquando adduxerint, non adhibiti*quot;*^ Sciipmra fcrtè Scriptura; teftimoniis; nihil tarnen eif«'’* fæcur exillimeinus , veriratein eam quamli®’ expreflîs Scripturx verbis attulerint.non effe^ pturam. Ratio cft,quiaoninis veritas amp;nbsp;quicquid pertinet adillam fine illuftrandi^ fiue defendendam.pertinet ad Scripturam! admodum ea omnia qiiæ ex artis fcientizvffquot; iufquam principiis propagantur, ad artemip*’quot;’ fcientiâmvefpeôtant, nequeab artefciétiavp*^ lienaexiftimari auc pofTunt aut debcnt. Ilh'8' tur omnia quæ vel Chrillus vel Apoftoli ad firuendam veritatein mendaciiimve dertru^quot;' dumdixerunt] adScripturam reuocari deben^' quippe quje vna cil amp;nbsp;pepetua veritatisreguh; I

Rem autem vniuerfè indicatam fie fingub®quot; [ demonftro. ChriRus rcuocat ludæosadlii3®'( facula, tanquain certilfima argumentadiui®'’'

tisfuæ.Idcircôneexcludit Sciipturâ? imo quum fubordinata minimè répugnent, amp;■ miracula fine figilla doiSrinæ qnam Filins Dei annuntiauit, amp;nbsp;à notariis fuis perferibi volait, omnino ad Scri-pturam eos reuocat, quum opera fua proferr, vc vera nimirum argumenta' Meffiæ in Scripturis tamluculenter fignilicati. Certè,refrattarios lu-dæoseodemin loco compefeit autoritäre Seri-pCütx:!^igt;mie,inqi\it,fegt;'ipfu!ne/lmLegeve/ii'a^ E re nata igiturfolidam tefponfionem Hayo opponi perfpicuum eft.

De alio loco idem indicium eft. ludæis raalaconfcientia 8e: defperata malitia virtutem Dei blafphemantibus efficaciffimtim argumentum opponitChriftus,Fieri nô poffe vt Satan Sa- “ tanamoppugnef.quum autem ipfe dæmoniaeii- “ ciat,confequi,Nihilfibi cum Satana elfe commu “ ne. Veriigitur Chrifti à PfeudoChtifto dignof- “ cendi hanc regulam tradit, Qj'bd verus Chriftus cum Satan.1 nulla prorfus conditione pacifeatur.

Hôccine eft vel line Scriptura, vel prxter Scri-pturam’Eft enimferipturn, concordia efichfißo i.Cot.s.ij «m fsclialf Quod Chriftisnum axioma Apoftolus variis Scripturae teftimoniis confirmât, ne impôt tunus lefuita caufaretur, id Chrifti tempore nó-dum fuilfe fcriptum,quum illius veritatis fempi-terna fit autoritas.

De APosTotis eademeft refpofifio, neque enimillià prxceptoris 8c Domini mandatis dif-cefferunt. Admirabilem autem Veritatis fe luo-pteprxfidio tuentis efficaciam eruditus Leétor hic animaducrtit. Rogat me Hayus vt oftendam omnia Apoftolorum feripta certilïimis Scripturæ Illiusquo teftimoniisfuilfeconfirmata. Circulum magnum circumducit circulator ,vt nos pro more inftitu- Apottoîî. toque fuo abducat are primaria. Apoftolorum y- t'j-

JO I. Qytsr. tertia ParJ-fcripta SGp’pturac ceftimoniis fere côdîras profitentiir perpetuum ilium confenrum ’quot;J Veritacis.At è locis quos veluti fententi?!''* t fertqs teftes adducit^ 1 cfuirac vanitas deprefl'® tur.Aic enimj Paulum docuilfe refurreólionen' liis ex rebus quàm è Scripturis. Cedó quib»'' Chiiflus (inquit è Paulo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reÇumxit

pr-ad/catie noU' agt;inanis (fifides noftea. IllânC P/* li pracdicatio,magne Logice,literis caruitamp; pto’Teftatur Paulus initio illius fermonis,«^''quot; X-Cor.js. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cosinzhüs,Chrifium refitri-exijjè

eorum qui Çhrifturnpoft refurreäiont-yideranc,profère teftimonia- Hatccine nonf“®' in Euangelij hiftotia diligenter perfcripta?A'’'( gumenta(inquis)profert Paulus varüs inlociSiH Natura petita. Quid turn? idcireqnec* quitur SctipturamciFe excludendam, aut naW'^' /rgumen Jes rationes Scriptura non innitiî Cette,nob'? «aecómu naturales fiue communes notiones licetnob*' »10*11%quot;^ nafcanturdncommutabile tarnen illu^f'®' Naturçpe piternumquc Naturx ius in Scriptura effic«^ tita , ail elucet.è Scriptura conlirmantur. Se. ScriptuU'^'' fcrtin^t. dtu aufpiciôque vfum fuum confequuntur. J®' prelfae quidem funt inbominum animis not't'* de Deo.de diferimine boni amp;nbsp;mali ,hone(lof'quot;’' turpiuip:Mundi creatio probatur natutalib“!

argumentis,Deus vnus,omnipotens, autnr b’’’ in Natura,çïteiaque id genus Naturz lucein^' -liguntunverdm écquis l'anus exiftimet illas p''quot; ’ migeniæ veritatis fcintillas quz in tenebris hquot;' man) ingenij lucent,elfe nouam quandamcf’', tiorémque Veritatem ,à qua fuam auturitatti*, Scriptura mutuetur? Imo vt eadem ertveriWV îta Scripturz prælîdio , quz vn.a eft perpetuâqU® j veritatis régula, potentiiis certidfque cognofC' tur. Denique,vtprzfcriptis verbis agam cun»'quot;®

VERA EccL. AVIOÏITATl. 34J lofoaduerfariojtota ilia Naturae cognitio,ScRi-tA LEX appellatur, ne quid praeter Sctipturam iniaginetur quifqiiam. Veriim ne viderentur illx Ootiones tributae homini ad fupplemcntum Scri-P'-’Jfæ gt;nbsp;teftatur Apoftolus totam illam cognitio-•'cni haélenus efle efficacem, vt omnem excufa-^'onis anfam homlnibus prxripiant. Luculentiiis *'iimconcionatnt§criptura,de vnius veri Dei lt;:9gnitione in lefu Chrifto de Mundi opificio amp;nbsp;Sabernatione,qyem fcimus per Vetbum Dei fuif ftçreatumàDeo-.virtutum deniquevitiorumque 4ifcrimina in Lege Dei illuftriùs dignofcimus 9^511 in Ethicis, OecqnomiciSjPoliticis Lcgi-J’Ulvehominumethnicorü. Ecquid igrturaliud Apoftoli inftituebant gt;nbsp;quum hifce rationibus a-gerent apud homines ethnicoSjaut quum Ethn^ corum hominum fententias comendarentjquàm Vte rebus cognitis ad res incognitas eos dedu-cetent.ideft è fcintillis Vcritatis ad plenatp ra-diantemque Veritatem ?

Eundem nos ordincm,Hay, fequeremur in ea-dcm Vetitate docenda, fi nobis res effet cum Si-natibus autiapponenfibus aliifve huiufmodi ho» minibus veritatis imperitis,quos faóho veftra pe ftiferis erroribus deprauat.

Prima igitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tui hçc ratio eftjQuod Hayani at

crafsèhallucineris inteipfa , quafi aliquid vel guméiifal Chrillus vel Apoftoli, velfine Scriptura vel prx-terScripturam docuerint : quum rationes ad eo-rum hominum cum quibus res ipfis erat,ingeniii captumque conformatas,e Scriptura deduxerint ipfi,amp;adcommunem vitx vfum propagatint.

Vit IOS I autem Cons EQ_vENr i s incommo» dum apparet.Quam enim belle cófequitur,Chti-ftus amp;nbsp;Apoftoli ipfa diferta Scripturæ verba non y- “'j-

femper citariint. Ergo folæ Scripturæ nonfquot;’’ ciunt vel ad reélè docendum vel .ad refellcf'“^ Nam ficiiti dOiSrinae cuiuflibet confenfusÈP'î priis principiis conformatus,eft ipfa dodrii”'' rationes è Scripciira depromptæ,func Scrip’“, tum verb maximè quum à Chrifto amp;nbsp;Apol’“'

proponuntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

Denique,fi foIæScripturæ non fufficiun’“ j lutem,quidnam aliud acceifendum fuerit adl* fidium veritaciSjSf vnde?An è Platone tele,an èThoma,Scoto, Biele, cseterifquc’ï ' illius non-fccipti fabris, exquificius quidpiam depromemus? Quod quunin’“'’,, ' diffimum, efiicitur,Solas Scripturas ad nam folidamque cognitionem fatis valeff' ,. proinde falfum eire,Hay,contradidtionistiH’P* tem,id eft exceptionem illam piiorem;qu^oT

cata,fic ad fecundam refpondeo. • pRÆVARiCARis ctaffiffimo dolOjquUiRl“ tum terminum argtimenro meo affingas, nim deomni imitatione Chrifti agit, chiittum propria eft Chriftianis,quamPaulusCiF(

nomine illis commedat. Certe vt non omniiljj Chriftus fecitjà nobis flint imitanda: itafaci* dtrina: cognitionem Filius Dei,fummusEcdtJ fuæ Propheta amp;nbsp;Doftor,fic nobis patefecit,“’’. lam vnani audire, ab illa pendere, illamin'’ pturis quatrereomnes exemplofuo debe-iw“®' Quum Chriftus iubet nos efle perfeiftos ficti” tercoeleftis eft perfedbis, num vult oosxq“ Deo,vteius petfetftionem confequamur. c’ ,, trusquumad hoc nos vocatos efte ait,vtqult;’j^ Chriftu.spro nobis eft mortuus,relinquen“''||| bis exemplar vt ipfius veftigiis infift”’quot;’^ƒ,j iubet vt moriamur,ficuti mortuns cftChrii propria loci circumftantia imitationem

De VEKA EcCt. AVTORITATE. 347 finiri, nemo fanus non videt ; vt bonitatem,cle-mentiam,patientiam,Dei amp;nbsp;Chrifti exemplo me ditemiir.Sic fuo nos exemplo inuitat ChriftuSjVt èScripturis veritatem Dei tueamuEjad quas nos diferto mandato reuocauerat, vt eas perlciutare-mur.Chrifti igitur imitatio haftenus définira, eft Chriftianis neceftaria.vt capitis fni exemplo ve-I'icatera à mendacij calumniis afférant atque ven-dicent. Atque fiæc quidem de re ipfa.

CsTERA lefuitæcommenta,quibushancpa-ginam infarcit, funt plané ludicra, nulla refpon-fionedigna.Ecqiiisenim fobrius aduerfusCalui-numcredatHicronymoBolfeco. id eft omnium Tries impollorum profligatiffimo optimum prxftantif-fimumqiie virum,amp; in re omnibus explorata,pu-tidè calumniati? Tu Bolfeco nimirum tefte,Hay, fcribisCaluinum molitum fuiffe fufeitare mor-tuum.nequetuo moreriderès? Tu igitur bellus liomoes,quiBolfecum infelicemMedicaftrum, lippum amp;nbsp;tonforem appellas. illi enim foli notus fuit hic Caluini de miraculo conatus.

es Decretorum architeEltu emnemD.terpretandiScripturasrationem ad A~ nalogu tu£ angHfliM reuocas.Vi^. 136.

Hancreftam commodamque explicandae Seri pturxregulamàPaulo didicimus, Anaiogiæ S“*”’ FIDE! nomine defignatam.Kegula eft, Nequid a diffintaneumvera doêlrina fiindawento ß/per-ßrKatur,fcd oinniafibißnt æfâaoja amp;nbsp;cotißentane^iO'tfiTies erationispartesvtincerporemembra, reSia proportione

c0nformentur,vtfitTjeritatu ex^equatio. Qua de re dixi lupra ; Hayo tarnen eandem vaniJS^'^ reponenti quidni eandem vetitatem oppo”’*,

Ecclesia veritatis cuftos amp;nbsp;interptesd''^ tatisquoqueredèexplicandx 8: advlunuct’ podandx formam habes, qu.im vai'Tii»' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;óp^TOjto'ïi' vocat Apoftolus- ,

caput eftjVt perpétua fit amp;nbsp;conftans veritati^'L' Ao^ïct.id eft ptincipiorum aftenfus vbiqiie vniii* confentiens vetitati ex ilia fidei analogia gt;nbsp;I®* fine vlla controuerfia compleditur Script“”' Hoc nimiruin eft quod idem Apoftolus aitjSft K1 r V A LI A cum J^iritualibui compurunii effi-nim demonftrationis in qualibet fcientisi!“'*^ ßsur^r tîscigt;X0 veluti quum Theolog”'**^ datur è principiis philofophicis^ amp;’ ponunti“* lienæ 8c peregtinat probationes, Çfiiuoa.quum enim vocabula fint nota rerum'’ veluti MCMÄ^AZdtjprofanum eft 8c prorfus alic““* ifimplicitate veritatis, noua vocabula con'quot;' nifci,quat mendacij nouitatem produnt.Hocf*’ lus appellat «TipoJi/aiiwetAw, id eft aliter doff**, quam veritas patiatur. Vnum enim amp;nbsp;Vera®“ conuertuntur, vt plus vno verum elTe nonp““' Veritas igitur fpiritualis cum fcipfa comp^”’ debet, idque fpiritualiter, neque enim fpit““’ li? carnaliterintelligi debent. Diuerfædoâi®’| 8c peregritîæ methodi exempla,extantvbiq“''I Papatutqui hoc vno debet iudicati mendaci“'*' quia aliter doceat quam Scriptura amp;nbsp;vetusf“ ' clefia, Imaginum cultus,Purgatorium,' crificium,Tran(rubftantiatio, Meritoruni fati^ diones,vnius Ecclefiae in omnes Ecclefias pt”* patus,Caput vifibile 8c fummusPaftot inEcci'l fia cum Chrifto,amp; fimilia Ecclefix Romani’t!

phetatum , Apoftolorum , veterifque Ecclefiae fcriptisîExfidei igitur analogia de mendacio prx iuiiicanda effe, perfpicimm eft. HancefTe veram leftâmque formulam Jnterpretationis inEccle-fia,dixeram ego : le fu ita vcrp ,me perappofitê ’Ve-çretuntm nrchiteilitm vocat, quaft vetba Apofto|i quæ diferta attuli,fint mea Décréta. Quacnam igi turfitilla fpiritualium cum fpiritualibus «vyuff Wjideft fiuecomparatiofiueexacquatio, inScti-pturzlégitima interpretatione, fie Lettor habe-to.-non folum vt videac me nouorum Decretoru architeélum non elTe.fficutjcriminatur Hayus:) fedetiam vt anreæ illius Régulât quam fapiens Architeètus nobis tradidit,vim vfûmq; animad-uettat.

Primo in loci interpretatione perfpiciatut quôdnam fit feribentis confilium , qua mens , ac proinde qui feopus amp;• qui ftatus orationis . lllis enimignoratis, extera vag.iri nçcefte eft.

SEcyspoiVerbaipCa expendantur, ex quibns propriis amp;nbsp;getmaiiis vera natiuâque fententia e-ruatur. quum enim vetba funt animi effigies, ver baipfafunt primùm explorand3,vt ad veram feri bentisfententiamgt;reique adeo ipfius intelligen-tiam perueniamus. Verum quidem eft,maiorern aliquando elfe fenfum quàm verba fonentiidcir-CÓ allegoria eft opus neceflariis in locis, fed non vbique amp;nbsp;eodem modo.loci enim citcumftantia lei natura expendenda eft. Reétè igitur Apo- Gai. ftoluspeculiatem vfum Allegorix expofuit,8c in Ecclefia notis rettè defignandis, Se rn retta Sa-crainentorum explicationeiqux quum fint tVTni, fiue («^^»«(vtloquitur Scriptu-ra)idefttypi,figna,figiUa, figurx proportione quadam veritati rcfpondentes, omnino è fua natura fuóquevfu iiitelligi explicarique debent. E

An fit fimplex amp;nbsp;aperta oratio an allegoricS'' lib.i.con denter enimEpiphanius, oÿçrîU'T!t7rt5ii*fif^^ tra hære-

inalt;,cif TV ei/iyui/j.'çtif ijsni^'rs.A)^S, omnia verba diuina indigét allegoria,led kalt intelligenda vtfonant; fpeculatione auteniii’“ gent amp;nbsp;fenfii.vt fubietftæ rei vis amp;nbsp;fententia“ gulatim intelligatur. Itaque non omniaSeti^ ræloca in allegorias funt tranformanda, !ƒ propriis verbis vera germanique fententia iquot;' ftiganda eft, adhibitis linguarum artiumqut ’’ iumentis,amp; vfitato loquendi modo,quemIn’' dubic fequutus eft Spiritus fanótus in Scriptui; vt ab hominibus,qiiibus Scripturatum vfuf* ■ ftinabat, intelligeretur. Vt autcminciudf particulam Iegis,(vt lureconfulti monent)W®J re,nô perfpedatota lege;italt;ï«5Ao;tgt;i'èllt;’‘:*P’ ticula de toto loco iudicare. Itaque adfon Scripturæ interprctationem,fcopo iudicato,r

bifque expenfisjoecefTc eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,

Tertio, œconomiamfcriémqiievniuf' , ci prudenter confiderari,argumentum,snip*'quot;, tiohum , complexionis ffuLbô,ipüicugt; 8{ noxum, coherentiam; quidnam antecedât’^quot;^ confcqiiïtur ; vt omnes orationis partes cï ƒ jjit^oARfibi inuicem refpondeant, nec diftîdeat aut difciepet. Quum autem mis quæraturin Scriptura , vt fides noln’^ cetiiisvéra folid.a doôlrina.-poftquam nam loci fententiam futnus affequuti, expl*^^quot; eft doétrina qui in eo loco continetur.

QvAaTo.prouidendum eft ne quid qiiod noù fitit^ÂÀo^x amp;■ confentaneum Serif ||| rcjid'eft quöd indubitaia: veritatirepuguet. nibus eniin feientiis fua conftantprinciple,P,

De vera Eccl. avtokihte. 349 cipi fcientix, fcientiarum omnium maximx au-guftiffimxquefua non conftarent principia? HÏc

iPi igitut expendendï fuut Doélrinx,vt ex analogia fideiconfient.neque quidpiam peregriiium ali«-

niimque fuperfttuatur veritatis fundamento. Sedquoniaminlocis obfcutis non exigux diffi-cultates obetrari folcnt, ad fcripti 8c fententix conttoueifiain teftè diiudicandam.

Qvin l OjConfiderandi luntlocióult;jcfóX’b4iii de eadem re verbis aliis fine vlla ambiguitate lucu-lentetconcionentur. fi enim de minimc-contro-ucrfitenrentia.conftetjde controuerfa conftabit, quumveritatem aliis etiam verbis eandcinfem-per elucere neceffe fit. Deinde, quum verborum intelligentia maximi fit ad rei Intelligentiarta ma

menti, perfpicicndum etit eçdémne voces aliis inlocis vfutpentut. fienim de getmana illarum vocuminterpretatione cóftiterit,8c in loco con-ttouerfo fimilis interpretationis adhibendx, eae-demquï illic,extitetint caufx;quidni in contro-uerfo loco de iifdeni vocibus idem iudicabitur?

Hxcxf/T)iy!t,id eft bas redi iudicij normas in Sctiptutx interpretatione eruditam Ecclefiam fequi.-hanc effe return fpititualium cum fpiritua-libus fiue comparationem,quam Apofto lus ptæfcripfif.hâc veritatis Analogiam , fine qua Veritas reitè non polfit vel docete vel refellcte; hancdeniquetedam opSuivfJii'A()gt;;u,hanc cer-,(t tam Veritatis demonftrationem effe affirmo.Qua jH letlè Hayus igitut me vt ieiunum teprehendet, amp;nbsp;anguftiasappellet ampliffimilatifundij indi-çem etuditi iudicanto.

SERRANVS, ‘

Balbutie Hayus:ait,neg3t,amp; longasneftit®j ras vt folent obaerati qui mala tide diem de die ferunt. Vis igitur.Hay, vt ômnes Pauli cp^ las percurram?lniqua conditio, amp;nbsp;eohom'i’t gna qui malam caufam agit! Cogit te veritas tireri, Dodorcm Gentium ita docuilîe amp;nbsp;p'^' ; tifle: verùin ais non lemper iSe ÿbiqUe id j fe. Neque certè Apoftolus Temper vetfatuij obfcuris quacllionibus explicandis, Aliqquot;’quot;. tla,,.ec,aliquando refelLt,aliquando hottatur,’!!' quaiido tonfolatur,al;quando increpat. invaj' aigumentis non debuit feruare eandem mctj dum , neque cnim vna eft in omnibus rébus le uanda methodus , fed pro rei fubieótx natura ƒ commodanda eft. Prudenter igitur Paulus lie J quitur vt debet, amp;nbsp;vt flagitat argumetutn iulquot;’ cxplicando verfatur InterUmmultipliciquot;^quot;’ öatione eUiti adhibeve ordincm qui rem ip'’!; proprie decet, maximus ordo eft. rebus tradtandis, caput eft eruditar amp;nbsp;prude”' Logica:. Ecqua igitur fronte culpas remind®' gnitam.?

Hoc tarnen dico in graUioribus dlfputatio”' bus hunc ordinem ab Apoftolo maxima prude”' tia prudenter obferuatû fuifte. Epiftola adR”quot; manos,ad Galatas,ad Hebraeos.luculentafun’”’!' niftrant exempla illius ordinis :quem qui non det, cutnonfepotius cxcum accufat quamS”' llt;em? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„J

H AYV5,

Silenttt pTitenre non poß'um ^uamre£lè tihi OtrnMä^ißrotHO Calmno conuemat. S^c. Pag» ij6.tûta,Caluini, Anfelmi,ChryfoÜoini de lioc Apoftoli à me allato teftimonio fentcn-traiti pfoferbomnino contra fe: ficuti ex ipfo codicevidere eft,quem pudet metoties inu* dlitertranfuafare.

Hocperopportunèpraefaris, Hay.qui id penfi h abcs vt nunquam fileas. At rcdiùs filuifles,quâ histricis totam paginam inferciifes. Caluinusi • dem plané ait quod ego nunc pluribus explicaui. Idem quoque Anfclmus.quomodô eiiim fin gu I is hominibus propriè accommodarctur Dei Vcrbû» proutæquumeft amp;nbsp;confeataneum.nifîprxceffif* fet prudentia Verbi commode explicati,vt oppor tune pro return perfonarumque circumftätiis ap--plicetur? Chryfoftomum verb légat quicunqi facta Antiquitatis teftimonio vult cognofcere fummamlefuitarum Imperitiam in Scripturx amp;nbsp;Antiquitatis doftrina : ne otium amp;• chartam tam fæpe petdarn. Neque te pudet,Hay,tam lia-culentae veritati tuastenebras fecuro animo of-fundere? Adi Americanos,autfiquideftimpcri-tiushominum genus, vt illosfallas. Europxiotn-nes (nedeOccitanis me tantùm loqui arbitre* lis)qui hxc logent,te flagris dignum clamabunt. ïvyxflyay ,certè eft ita rem compararc, vt ad* hibito iudicio verba rebus plané refpondeant,amp; in vnum veluti corpus coalefcant'.t$/rtîô',rcm ex-»quate fiue adaptarc, itavtpiincipiaconclufio-

nibus bene congruant, ne à genere extra digrelt;liamur:quernadmodum doótiffimiii'K'f', tes ai)notariint,amp; ego fupra explicabam-Tu’“'' cur de re tibi plane incognita Andabatarii® ' moremtam incogitanter loqueris ? PUnil®'’' mea verba vel mediociitcr oculato Ledloti.

Ór phtlojophia omnis cogmcio, eß 'indxime Intelhgeigrautter à vobi-s erratMfnejfe,^iiH^ fas ^uofiiis ad facras Ittcras populo mittitis. Hic citât Augiilliuum Hicf“” miim. Pag. 157.

Dixeram cam effe lucem Verbi Dei vtn'f’' liunde quam à fc cota ipfius cognitie fithaofi^'’ da.Quorfum igitur auie Hay, ad maniorum literarum notitias euagaris,quaßquot;' fundamencis Verbum Dei inniCatur?j.,Cttic\|, bum Dei è fcipfoplenam,plMagt;d,gt;\itiim,piis doélifïrmi viri,verbis vtar)aduerfusoinniuiquot;P,. naticormn latratus firmaini viftriççrn amp;nbsp;viw' men nefciamcertitudinem hab,çt.-ne à Pl’' aut Ariftotele fuppecias eflagitet. LinguaruW men 8c vniucrfx philolophiç cognitions® mo in practici habemus.vt minillram famulam Theologiae. Importune Igitur lt;nbsp;guftinus Sc Hieronymus adduçuntur: nißwr aenigmatice vellrarum faólionuinyarieg3t’\.j temperies illorum verbis figni-ficare voln ,^ Vófneauté eruditulos leluicas.ita jj» fos cffe, vt nullum nobis mifellis bo'’’quot; j

^1 Academia angulum relinqui patiamini? At fl fum yl mam vobis eruditionem vendicatis, nobis fal-4 tem tantillum condonatote, pro finguhti veftra J humanitate j qua viros omni eruditionis genere fj ornatos excellete confentaneuin eft.

A Dauidepoflea dibiiimfatemur,Lucerna pe-dibusmets Verhurntuumniihil tarnen contratra-ditionesnon-fcrtptas concludes,iyuasDei erhurn «Jfe confiant er affirmamits. nbsp;nbsp;Si ziero tibt placet

eiitio-jQ. Interpretum pro voce p'^erbum, legen-dum Crit Lex, r,liyr@- •me ’mel çtou ó nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mo. De

lege Mofaica loi^uuium ejji Prophetatn Grjict interprètes docent.Quarcß oratio tuapodusaln^ttod haherei contra traditiones non-fcnptM,ç^ legem P.uimgelicam non eße lucernarn pedibus noiPrii conchideret.Nos ejuidemcocedimus uera eße lt;^uamp; Dauid (je lege Mofaicaßripßt ; atqnum non di^ xeritfolamlegemMofaicam eße litccrnampedt-

1 bus,plané es ineptiu,aut epuod Propheta legs Ado-l faicn mbuitan er b um non-fcriptum conuentre I nonpoße exßimae.Acctpe t^uam tradidtt Euthy-iii mi'is orationis Proptoetia explicationem.Vti^.t^'j.

Idem inculcat Hiy us fuo move, idémne igitut i nos tepetemus iam à nobis fuo loc» expiicatuno? I In [urnma,Traditio iUa tua non-feripta fi eft V et-A bumDei, vt ais, eut difpatato geneie Vetbutn j.1 non-fcriptum appeUas;lt;\uum pVus vno verum ef-'4 fenonpoffit’Ccrrè fi Verbum feriptum eft indu-.A biwia veiitasjtjjtoraudo Veibum vefttum non-

î$4 Qi*sT. TÊRTiA Pars. fcripcuni non ericmcndacium? Arque hac iJB'quot; dem de re fatis hoc loco.

Quum autcm in hac pagina bis fatetur Hayl* me veruni dicere , de re ipCa fir noftra viéloriad* pfius eriam affenfu ; ad veiborum oppugnatto-nem quum omnibus machinis aggrediatur,¥eiigt;' ipfa expendamus: in quibus ab illo variépe«’*' oftendo.

CralTa ic Primùm, craifa ayfila.. Sequutus eniigt; amp;\erüV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;huius loci inrerpretationem,quacamp;!''

gnoracio tibus Hebræis deriuara eft.^□^ eninivocabulo»' lefuitis Pqs eft Prophera.Septuaginta inrerpretesnonffl' veinacua tafpçn verrerunr wjjh gt;nbsp;quafi fcriptum élit' nnn , rei porius quàm verborUui habita ration^ Sed quidnam eft nug iri in re letia, ü hoc nonet quod agirHayuSjin otio negotium quaerens? if peccar.

Secundójcraffiore Sc periculofiore rei ignora-tione.Legem Mofaicam Sc legem Euangelicäiquot;; tanquam duo Manichæi principia cómittit,lt;]n3li interfccontrarias. Legis Sc F.uangElijdifcrime» nobis non incognitum eft,ficuti à nobis fint 'J® __ nbsp;nbsp;_ loco explicatumratà-JîâAo^v eftexiftimareprii'^

vetedEc P^^^um Ecclefiam Euangclio caruiffe. loiodet' delix e uangelio hîc Prophetam concionari ex ipfoloc’ lii inco- pcrfpicuum eft.quum aduerfus fuas afflicliotici gnitum. reniediuni petat, quod totum eft in temiffwquot;® peccatorum , ac proinde in gratuita pvomiffiof® a.Coi.i n falutis Sc redemptionis per Chriftum,«?«»»“’ promiffioiies funtf'aéîa Etiar/t amp;nbsp;^men. Nifi iuftifica' tus fuilfet Dauid, quomodci credidiflet è Verba Deijfibi patereaditum ad thronumgratix?Deto ta tarnen Scriptura Prophetam loqui, non irope* dit diferta mentio Euangelij , cuius fummn eft, ^gitc posnitentiam nam apprupingimt regmi/a loilfi'iii*' LexprscedKjEuangeliuuifequicur.Lcx imper«:

gratuitas Euangelij promiffioncs ampledtesy jmpecrat.Vnum eft idéinque Dei Verbum, ^iid ttiimeft Lsx , inquit luftinus? UH/tngclium f»'aniiKt:a-

Huingcliunü Lex impleta. Cetlo mihi i-gitur,magne Theologe, interprétés illos Grxeos lt;iuihicde fola lege Mofaica dici affirment, vr ^ïibum Dei tecum difcerpani? Cerebrum cet tetuumàpp(i)57açgt;J^z^o;/^â7iiUi In te, nonin illis, caufaeft parafyllogifmi. Si farerisLegem Dei,id ' tft earn Verbi Dei partem quæ nos docecquid Deodebeamus, vocari lucem à Propheta: quid-b'Euangeliüm,id eft alteram p'artem Verbi Dei, quadocetquomodfi graticDei feruemur, lucem qaoque vocari fatearis?Qnm tota Setiptura ,Le-’ geamp; Euangelio definiatur, ego ne plané fim i-'’eptus,eruditorum Theologorum iudicio, le-fuita,quinegem Ton fuispartibus perfeólo at-äbfoluto noua qujedam membra affingi de-eique Idolo fiue commento id conuenire, ^uod facrofanüae Scripturae Maieftati quadrat.? Certè pro me refpondebit Ifaias,aduerfus te cç.^ tetofque Verbi non feripti fabros,^dZe^ez«cägt;” re- tfaiata, . finon aixerint iuxta veibum hoc, non erit eis ^Mutinalnx.SWetbum fcriptum,eft lux.Verbum nonfcriptum,eft caligo.

DeniqueEurhynius à te male citatus, tenon Insdo ä%u0'/,fed àvoujo plané prodit/quum legem Dei è duplici mutiere fuo fie defetibat, vt fempef Legi lux fua conftet; iisquidem qui feruantur, lux vetè falutaris.'carncis veto hominibus, hafte nus lux vt nihil habeant quod prxtexant ad legi-timam excufationem; denique fi tcótum fit Euan-gelium.iisqui pereuntteiftum fit,in quibus Deus huius feculi excaccauic mentes, id eft infidelibus, ne irradier eoslumen Euangelij. Verboigitur Dei quicqiiid obftrepas,fua lux conftabic ad pio*. z. ij.

Prob AS demnm mhil diffentaneuM, dum tgt;i Scriptlira imiemri pojj'e. rjuafiveri) W . re vlla effet inter eoslt;^M Chriflianam rehÿ'^'' j coluntdiffenßo.'PtL^AyJ.

Nemo quidem Chriftianus hac de re dubit^J' vnquam : at lefuitae proprio dogmatecontendi»-’ \ Scripcuram elfe obfcuram.manca, impeif^ö^®'! incertam, vtEcclefiæ adiumento , ideftP»quot;'' ficis Romani autoritate,opus habeat. Hocip*'quot;“ tota diiputatione exagitauit Hayus. Tiineig“® Chriftianamreligionem colis, Hay,tuoetuo’ j fenfutneque fentis viélricem veritatem tenebvas tuas vitro redeas?At belle eft gt;nbsp;habeamusconfitentem reum ln re igituripi’’ itoriam nobis largiris : de verbis moues tU“ controuerfiam.

Sr à viilgau editionis verbis abhorres, verfionem Caluini fei^ueris f Tua parapbr^r blorem vis forte fallere.Cert'e cemmunts littsf qnodjine pace tua dill um velim)Grtc^ Pauhexprimit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iai J'iJitx.'nia

cjuimuriii doctis hiiinanæ fapicntiæ ver^'^ fed in doctrina Spiritus fantSi. A'firorte’^''' cjuihîc/InalogtamprsidicAs sMuKtud- Quos“°

gt;'f^,doaum reddere drb'uilfes ^ii^/'in(jiitt Ifaias lt;.|.’i5.j7r£U(T(i57îtgt;Lioi4ff®u/)!Alt;.x.TTit{ Sïü. Poiiani viiiuerfoifilostuosdoCt'Jsà I)co. Ad einem Pnpheu locnmChnfl-n Dominiu re[j)iciens,gt;Oii-n'nu.TTvmiEternntomnes Doctbi-lesDeißiie e I)eo dotli. Pag-138.

Quum fine mea pace diétum vohiêris , ego cû bona etuditorum pacc,Hay,oftendam,Theod.Bc Zîm hune locum feliciùs expreffifïe quàm vulga-tæ editionis autor illlm expreffetit. Apoftoli fen-tentia eft,Euangelium non ipfo tantum return gc netc.fed docendi quoque modo à feientiis huma nisdiffidete.Horumenim vetborum quæ citafti, hïc vis eftjOôit O» JlJ'aK.wf tn)!pl3i{ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kaytf,

iMI il iliJa.icnîf'Trvdlua-nifâyt’i- Vetus interptes, J^oiimduclis hiioinnie fiipicfitiie vetbis,feii in dofliina Spi l'itnsfMdi. Ambiguitas amp;obfcutitas,funt nou-fetendi nçui intetptetationis. At quis primo au-dituambiguitatem nonperfpiciat? quidenim fi quisindothisiwdfléï« vnàlegatîlam amp;nbsp;obfcuram

I elle nemo non videt. neque enim(hcfttx.7Di X97.-1Z, reêlé,Di)fla^eita,namfunt doótiffima plætaque Hçclegît quxnonfuntcfiJkii-ra'.ficutide acvomaticis diftû

I eftjsvp'ii xôjf/jàzx’i! Jic/'aKTDi50''T{f crM^Utr!jS'.’ôit7Dlt; ti.vt atti-Tl Jti'TtpizIzai'iiîxi/. quorum in Prima philofophia

1“ volait fignificate.neque enim de rebus ipfis agit, 1'1 fed de return iptarumexplicandatum modo. Ec-S) I quisigitut hac interpretatione non videt hiare (’ fenteniiam’nonenim veldacbwi;! vel doflcioa.

exprimunt docendi rationein modum. OS' pino dicitur tam de re qiiàm de perl“®* ' HoinOcâA-.it/Br,eft qui potcft doceri,qui

capaxeft ; at tb tftlt;A,x,7igt;'iquot;S5«cc^««, eit res rj potell.vel quae doceJo explipatur; ne iti rep^' fpicua adhibeam exempla. Hi'c aiitem derel’“*^ non deperfonis agi, manifeftum eft.

/iJtiKm Apoftolo fuut fermones apt! amp;nbsp;at«® ' Modati ad rem aliquam explicandam. hoc c»'®; vult Apoftolus, Spiritum fanflum non docuilTc,verum etiam fermones amp;nbsp;voces illis’^ rommodatas applicafte. Ita argumentumqiiw) fumpl'erat ab eius doótrinae quam profitebatoi' natura,ad id de quo agitur^ccommodari perfpH cuum eft. Pfeudapoftoli, id eftphalerati Cori«quot; thiorum dodores, turgebant ampullis human’ fapientiae.tlis Euangclij fimplicitatçm Apoftoh’ opponit , amp;nbsp;ait fermonem de crnce falutaremd' fc ; ilia autem AÓy« id eft eloquentialiuiua' na,exinaniri crucem Chrifti. Poft longumhaci’ re fermoné inftitijto fuo id quod dixerat acco®' modans.concludit, Verba elfe rebus accomiul' danda,8ir res verbis co/iuenientibus explicaiui”’ tlumanac igitur fapienfiae methodum à Spirit“’ tanóli fapientia toto genere differre affirmat-Hat germanam elTe loci illius fententiam gt;nbsp;8c Beza® cum commodè {ic fuilTe interpretptum.

Konibns quos docet hiimanafiipicnti.'t) fed q/ios dectll''' maitii fapientia,eiud’.ti animaducrtunt;at in local' faiac , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5lt;«,rcétè, Vnfios a Veo'. quia hiciit

perfonis agittir iilic de rebus. Prophetarum ip' tur Dodor diuinè dixit, hunclQcum exponenSi J^uifquis ipitiir aiidinit à Patre, amp;nbsp;didiii(, ver,itiii*‘\ Hane quoque reótè interpretandi rationem,Sct' ptores faeri vbiq; obferuant. Tiine igitur, uieam, quam vocas, Analogiam aliter oppom’’ qiiàm

qaàm vt tuara Alogiam prodas? lubec Lex Ana-lagixi vtad getmanam loci interpretationem, verbarebus accommodentur,expenfis return cir-cumftantiisquarum verba funtnotæ. non enitn idem vbique verbum eodem modo cxponi aut poteft aut debet. Hoc dum ignorât Hayus,dain-natprudentiain interpretationis ; amp;nbsp;euagatur in verborum vellicationibus , du nihil habet quodt rerum veritati opponat, verborum Icilicet ac return perique artifex.

Sed heM tu. QMm detnonflrationc,fl ex Loÿcon pr^cepMjoijuerie tn tot a. Scrtptnra face a rep tries? T u certe e faCTit 1 heologix tanuA aber-rii!,dumfacr£ dobirt/iig,qttei nulU et propriet fuut, demofifirattones aßi^nas.Aia^nttt z/ero, ut tu lo-^Htru, demonflrutor tile mhtl arbitrati-u efl fetre praer leßim Chrifiutn, q;- eum crticifixitm, l’tg-nS.

I I.,. - - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;----.----- . —~~ nbsp;nbsp;■

Earn ipfam, Hay, in tota Scriptura demonftra-tioncmrepfriam,quam Apoftolusfatis difertè o-ftendetacjamp;r quam tu,dum exclamas,idcirco irri-des quia illam ignoras. At fat is intelligenter ille edixerat,nequis lucem meridic quTterct, Oratio nuit amp;nbsp;fradieatio mca non io perfitaforiu humatiie fipien-tiie verbis verfata eft,fcj^irt Demons iratione Spi fit;« egt;poteMngt;,id eftjfpiritualis potentix. Quin tu igitur audis,propriam Demonttrationem Seri pturae ab Apoftolo lie deCctibi, vt omnibus fuis partib. perfeda amp;nbsp;abfoluta,ad omnes vitx Chvi ftianxpartes permanet : doccndo,rcfellcndo,in-z. iiij.

jîô I. Qvæst. TERTIA Pars. ftituendo ? Hanc ego ipfain, Hay gt;nbsp;Scf'P’^ ræ demonflrationem digito commonll(3'’'| ram. DePlaconica fîue Ariftotelea, qua®' Ecclefiam Dei majores tui violenter importa^’ num ego cogitarem? didicetam enim ab eo^ Apoftolo illam à Scriptura exturbarijcuiusu'®'' rum hoc eft axioma,Ne fit ei cum fapicntianu na commune quicquam,quôd 8^ adresipW’' tinet,amp; ad ampullacum dilferendi dicendiqi®’

dum, quo Humana philofophia iinpoteniws fertur. funtenimhçcillius £«««lt;' nbsp;nbsp;'

cnlt;f,iin koygt;is. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Quod itaque de logic is praeceptis excipisd’ plané nullum.Nó AcademiçautPeripatislaq“'' illigatur Scriptura , rerum fuarum veritatecou tenta : non res tarnen fuas perturbatèdoceiiu logica re eo maximè ordine qui veritatem decet. Ad“’ busquoii- aliquid etiam ampliùs.Quum Logica in fcruU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verfctur,fitque omnium arcium Sclciqut^

rum inftrumentum:quldni fuum quoqueniiuUquot; rium omnium fcientiaru.m auguftiffiinï logix largiretur? Nop artibus quidem ipfalc*^®’ tiifve return fuarum principia tradit, fedartiu® 8^ fcientiarum miniftra,fciendi modum dids'*. ordincm.Tûne igitur,artium Decane,TheoW’ fine ordine, fine rerum fuarum demonftrac®quot;* vagantem,nullis principiis, nullifque conclufi®' n'bus définit.! induces? Totocœloahcrras,®' Siquid enim in rebus valent leges Logicïdedt' monftratione, in eo certc return genere vak“'’ quae ita funt comparatæ vt certam,ratam,in’®’‘ talemquc habeant naturamtcuiufmodiresThf' logia prxfcribit.Hxc enim Axiomara, prinH'quot;'.' mediata,iu7037sa,ifz«7*';7?(a7r!, 8^ vere demonftrationis caufæ compleóbitur. Siquid'” rebus eft proprium amp;vernaculum,nunquidk''’

rerum genere eric,quæ minime funtpcrmixtx cum rebus humanis,neque ab hominibus ponun tut,aut pendent ab humano atbitrio? Exemplum quiris'Exipfis illis verbis capequœ ab Apollolo demonftratore noftro attulifti. ell enim non Pla-tonicum aut Atiftoteleum decretum,fed Prophe ticura amp;nbsp;Apoftolicum axioma,!cÇum Chrißiim,eu»i-'juecmcifixiif/iicjjé vnicum redcwptorem generis htimani. Siquibus porro in rebus poffunt aureæ leges De-gt;nonftrationis,)(ÿ,amp;’cujTO,)tÿ'5®!lt;«,K? ’rtunae, in qui-biifnam rebus efficaciores funt aut illufttiores quàmillis, quae luculencam rerum veritatem, perpetuûmque return verarum confenfrim'profi-tenuit?Quöd fiTv'ÓTr vel tv JiÓ77,id eft res ipfa vel •nudèamp;fimpliciter oftendenda ,vel èfuiscaufis explicandaeft; vllane vtrunqpe fcientia fcliciùs pt2ftiterit,quàm Jheologia; quje falutis xternx fcientiam tenuioribus tanquam lac , proueélioti-busautem amp;nbsp;cruditis tànquâ folidum cibum tra-dit? Siquiddefiniendumerit,idquoque Theolor gia feliciffimè præftitefit, quæ rerum fuarum na-turas optimè exponit. Siquid refellendum, nul-Ufne pociotes quàm veritatis regulan»

1 mendacio opponereDemonftratorpolît? Arid I quocjueaccutatiffimeptaeftatTheolfigia. Deni-que,(vt ampliflimum argumentum br-euiter com

I pleftal^^Nih'il potcft dici tarn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;ablur- '

I 'dumiqudtn quod dicitHayus nullas effe Theolo- ' giM demonfttatio'nes, nuUiunque vlum Logics

1 inTheologicarumreturntraftatione- Edelirio 1 boctuo,Hay,abundèteftatis,to no modbàThço I logijeianuaaberrate,fed neviam quidem adi-I pfataianuamvidiffcvnquam.’ namf I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J'-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

n.ui.q,. „ . 1,- . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

T E S T I M O N I O R V» Augulbnide Analogic vi amp;nbsp;vfc ex lib.2-de doSlrtHo, ChrifiU»'^

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;capite Ó.

t^iignifice igitur [alubriter faniîuiitd Scripiurof locu apertiorihui fami occurrercti (curioribui a ut en/ faßidu Nihilenimfere deillis obÇcuritdi^^ eruit ur cjuod ne» planißime libi reperiatur.

H MC fententiam de iù myfleriù dam tjtticredere homtnemnecejj'e e^, a4uctor adl^olufiannm,c^ïi\.^. Pagij^.ijÿ’

Primum,Tergiuerfari non argumentariW* Auguftinus difertc affirmai Spiritual fanétuifl Scripturas temperaffe vt obfcuriores l^'^P tiorû comparatione Hluftrentur. Ecquidnafl^ liud ego dico, ecquémve alium eflje Analog'^æ lins vfuip,quam redè interpretandi SctiP' rasregulam efle affirme? Hoc nonpotuitnTj: Hayus.fed proripit fe ad fua effugUjal'«!”'!“' ; guftini locum opponit ; hune, de cuius vera g J manâque fentencia controuertebatur/ecuieP, termittit. Atqui non videt fe redire ad ! giam,in qua oppugnahda tantopere defudat'’^.

Secundum, Falfum ponerejquum aie Augufti-nü loqui de iis rayfteriis quçcredere hominem necefie eft.inde enim confequitut, quædam effe inScripturismyfteriaquæ non fintcredenda; ac proinde vana eft Scripturæ autoritas qux ea pro-datquotumfides indùbiutn reuocari poffit, vt fintQuafiHomericae fabulæ amp;nbsp;Hefiodea Theogo-nia Sic plané loquuntur Athei amp;nbsp;irrifores, qui Molem amp;nbsp;Euangeliftas commentitiam hiftoriam fcripfifïe arbitrantur. Quum enim totam Scriptu ram fuifte diuinitus infpiratam, amp;nbsp;quae ante fcri-ptafunt,adnoftramdoftrinam fcripta eftejafifir-ipet Apoftolus,atque 'adeó omnia qux in Scriptu racôtinentur,ànobis credendaxedöjnoueThco logCjSçripturae myftetia ilia quae non font creden da ? Promiffiones quidem Dei amp;nbsp;eas potiffimùm quæadvitamæternam pertinent,propriè ample-ûitur fides,vt fuas-,credit tarne veras efle Del minas,amp; in profligatis hominibus iufta Dei iudicia coiitemplatur, vtftatuat atrocia fcelera atroci-buspœnispiinirietiam in hac vita , 8c vltimum iudicium vtpetfeitèJiiyuoxpz!n:i{ttibunal,patien terexfpeäet.

Tettiuni,teftimonij ab Hayo citati verba, Hayi conimentisplanérepugnare. facrx enim doétri-nç dignitatem commendat haéftenus Augiiftinus, vt in ea difeenda diligenter élaborent hdeles. quodnegatHayus. fi enim intelligi non poffit Setiptura, cur in ea difeenda ftudium operamq; illi adhiberent ? Eft autem plane incommodum ficargnmentati; Obfeura funt pleraque in Scri-ptura.Ergo neque intelligi polTunt neque in eis intelligendis adhibendum eft ftudium. Omnia quidem Scripturæ myfteria,licet ab omnibus ere di debeant,non tarnen eâdem neceffitatexftima-

ri confentaneum eft. funt variæ quiftion!'* primariis rcligionis capitibus, varix de b’'“', incerprctationibus,varir de hiftotia obfet“’*'’ nes.qiias à populo difquiri quid opus ne examinai'i Ôc commode ititelligt non del’'’' Reftiùs Apoftolus bene fapiendi reguh®? Philipp s. fctibiü.E^o meip^iin, inquit, arbitrer

tiiß’e. l^niirn aittem ap^o, ea quidcm quie à tergef»'^’'^ uifcens : adeaa/ertt qux a.frontelu)it,contendeniii‘'!^ •verfiis feror ad palmam fiipeniie -vocationis Chrißo. ^otquotitaqne pcrfccîi ßtmtts, becftini^^ qiiôdß quid aliterferititis , hoc quoqiie vobu get.^ttamen into ad quod pcruenimicsgt;eadciti régula , amp;nbsp;itidemfimus affeili. Ecquid pocuit deiiciùs illuftriiifve dici, aduerfus defpetan“'' lefuitaium i^sPTKAn^/sW'jqui id feire nolunt qquot;*” polFunt?

rttm ejfe tn vtio ScripHirai loco, quod in alion*^^ aperttia amp;nbsp;explicatim, nnlla tarnen rattoni flquot;quot; , etudes certum obfcun alieuiuf loci eum tf'r ( fum,que)n alii-s apertioribttf verbis Scriptto'lt;^ bi declarat.nam aUoqut nihil tam tnScrtjiti‘'^‘‘l' fettam reconditum, quodAdaiorum no/n^^ dufiriamultts abhtncfeculis non dirndoil^d' Paa,i^9,

Eft Elenchus ànon-caufa vtcaufa.C^^f^'^^^'^^^ duftria humana, non Spiritus fanèti Scripturarum cognitto hdelibus confteti Pquot;' fophormn cxterorûinque ethnicotuni vel W ,

tiffitnisobtefta. Ignoratum fuit multa per fæcula Euangelium,fuo tempore à Deo reuelatum. Hoc nouPlatonis aut Ariftotelis acumen fiue indu-ftria potuit perfpicerc. Deleft fingulareopus,ve-litatis cognitio.

IrertMietiam fanEli/jmM Christ martyr ,do-Maliquot exempli! er ratiombiu j multa eße in lîmpturis fanblts abflrufa, ad ^iu-huma/ta mtel-li^entia nonpotefl penetrare ,fed giufoli diiiinA cogmtwni committendaßtnt, Pag. 139*

Eft Elenebus/livoiciv- non enim id vult î-lenïus quod ei affingit Hayus. De hocirenxi te-ftimoniodixifupta copiofiùs. Exempla ^ux vit fanftusalfert, abundè docent quàm fecurè illu-datlefuitahocteftimonio , quo vernaculum de I Vetbonon fetipto delirium perfpicuè refellitur.

niDeonota,nequecreaturarum cognition! per-ce X7- adula elle ait.ltenxus,hoc exemple, Anteq^ammu

. .bloque tempore creatum fuilîe àDeoScri clt; ptutæ docent. Hóccine myfterium quod mini- «

tnèprodunt Scripturx fantix,éftne vobß lefuitis cognitum de capfulis Vetbi veftri non-feripti? Deum inferos tum creaffe curiofis Sr ptofanis in-

j detjStultas effe 8c blafphemas huiufmodi dlfqui- lt;e fitiones, qux Deo nimirum fint committendae; lt;« nequetamenimpedije quominus own« Scriptnraie

à Tico nobw datit côiilbnam /iob:i iaueni-itiirgt; fiamiu ex qiiic fiait{xliiti noftra neceJJii'ixM^'^ V”®* Irenæi finis in eo loco,ficuci iam oftenJi. detmeus Antiquator tamfupinè abuiü-'f; patientia amp;nbsp;credulitate,vt eum arbitretuil’. ci citatione contentum fore : quum fulaeiü* fpeôfio,funimani hoininis in corrumpend-'** léta veritatevanitateinfit hauddubit prod''*

S C R I P T V K Æ V S J aleer,Vt firm-irnentum eft ftiæ,ica experimentum.itl fit

Ad hune vfum Scripturat probanduo’^ xeram Thcffalonicenfium exemplum àLot’ tatiim,Adlorum decimofeptimo cap.quipO’ï Verbum Dei fumma fidei alacritate fentjquotidie tarnen Scripturas ferutabanquot;*'’ hæc ita fc haberent ficutij Paulo didicetót' mirificè facit ad fermonetn inftitutum.'q“''’: maximè vcrfatur,vt doccat Scripturæ vfoquot;’'!' cendis confirmandifque fidelibus.Eadeffl quæ fidem inforinaiiit i eandem érudit/’**’’, aiiget amp;nbsp;corroborât in dies.-quum fit po’P*'rt conftans veritatis amp;e confenfus: Hot*; tè notât Lucas. Nobiles illos Theftalooio**^

mtruf 'oe.e^ificti Açrtiôj tü’i' AoTaR affirmât' ‘ ■ potuit illuftriori encomio illorum fides to»’’'^ dari Eos tarnen continué dicit, tv

ilftvciy Tos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-mû-nt onm ; adhibdo'^^

cio exploralfe Scripturas , an ita fe habf't’j qux à Paulo didicerant. Non quaC de tarentiled quoniam fidei e(l,nô modorcbu® tis alTeiiiiri, neque precatiô amplçéti

De vira Ècct. AVtoRtTATE. }^7 tas ; fed in dies etiam magis ac magis confirmari atque augeri. Eft autem veracuiuflibet fcientix

,ilgt; probatio,è feipfa. Hoc expreflb vocabulo fignifi-;i' cauit Lucas.eft enim A»ttX£lvwv,aliquid explorare ß liueperfctutari adhibito iudicio? vt quum numc {0'' ri (lue calculi atithmetici probationemgt; fie colla-jiiij tis omnibus particulis vt in vnam fummam con-

ueniantiinfticuimus. Sccipcurx autem cunc eranc Jii'l hjuddubiè veteris tcftamenti fcripta,è qiiibus

potuetunt illi cognofcere, prxnuntiatum fuilfe Ghtiftuin;amp; ex £uangeliogt;Pauli miniftetio, per-uidere.prxdiótione cum euencu comparata, eun dem ilium exhibitum fuiffe. Sic ait Apoftolus,/«*- Rora.j. fîitium Deiferfidemlefii Chrifii comfrobariteßimonio Le-I^ropfccM/'wfflî.Hçc mufiufmsia. veiitatis,eld Y-na eadémque veritas; hæc fiue diiudica-tio vetitatis ifttcollatione eiufdem veritatisad tandemfidem confirmandam: quae quum Verbo beiingeneretur in aniinis noftris,eodem confit mari amp;nbsp;augeri neceffe eft- Hoc ego brcuiter qui-dem petftrinxetam,in libello meojfic tarnen nota uerain vt de mea fententia dubitari non poffit.

Petmultumjefuita. quum enim nunc maximè qujEtatut qutdnam fit Scripturae vfus in confir-mandis fidelibus, non potuit lucuîentior proba-tioadhiberi. Hi enim nobiles Thefialonicenlcs ctediderantfumma cum alacritate-.confirmantur tarnen infufpeóda vetitate,eiufdem vcritatis col-htioneSe diiudicatione pei Scripturas. Tiia

I. Qvæst. TERTIA Pars. audis inftituto noftro v.ildè confenranea. confirmari, quat fuas habet veluti ætates. Co^ mari autcm,Scripcuræ leôlione:denique eiul“y Scripturæ araze/irn , id eft examine amp;nbsp;iu*!'“*. quod non poteft elfe fine ilia dô loquebamur.Ecquidnam verb aliud eft lt;!“' illius Analogic,quam tu tancopere lufcdat'*' ficium 8c vfus?

Minime omnium, neque hoc volo, ximè aduerfus te tuófque molior, qui malt ' autoritärem hominibus tribuitis, vtabipftquot;’ iudicio 8c poteftatependeatVerbuni vniucrfç quæftionis cardinem verfari,qui'''*£„ Qua igitur ftonte tu mihi affingisquod'“ i mas’.cuius fi te,Hay,pudet,id palam profitt^'|: manus viétrici veritati.Profligatacaufaef'''||ij. circo nimirum fcrutanturScripturasfidelt’’ vtiudicandi de Scripturis poteftatem fio' gentjfed vtfe fubmittant Scripturis. Itaq''' uam fallaciam inducisi'^^TBjj'HMÄTRrA*?**^’» liud enim eft, Adhibito luditio Scriptural tari,eâfque mutub inter fe comparare vt tatis confenfu fides confirinetur;aliud,lu“'’ poteftatem arrogate. Sic Caluinusà teip**^ tatus aitjNonfic debereaccipi LucïverbS'l^; indicium fibi fumpferint Theffalonicenff’.^., difceptauerint an recipienda effet

Ds VIRA Eccl. kvTöRinrï. 569 tântùmVauli dofttina exigebant ad Scripturx i- “ muffitn.

Q^ffli.ohACvehementer torßt Caluinumpr^-teptorem tHum^fjui vtfe expediret ad occaltos Spi -ntM fancli afjlat'M confùgtt amp;c. Pag. 139.

NontorfitCaluinum , Morne, fedtuCaluinl îententianr torques, amp;nbsp;veritatem è mendacio eî-JiiiAoatiéïf.. At lego tua veftigia, licet diuatica-ta, quum enim occultos quofdam Spiritusfantti afflatus Caluino primùm obieceris, turn te cogic Veritas vtCaluinifententiam de Verbi examiné primùm commémorés.Caluinum igitut èCalui-hoillufttabo-.quo nullus melior fuiipfius interpret effe poteft. fie igitur C aluinus,

fiM itqut Mriim igné probntitr.Scriptiira enim veri ly-dimefllapujndquemexaminandiefunt omnes dodriniei

Hayusautem amp;nbsp;me amp;nbsp;Caluinum impetensj Ti«tiimc)t[entadnquit,aHrM»n aiiro explotandnm. Sen-tiô, Hay, idque de omnium auriftcum fententia j ^uitederebusincompertis iudicantem irridét. Éxplotatut autum amp;nbsp;Igné amp;nbsp;Lydio lapide. Ad lydium lapidem atceritur probatiffimUm aurumi 1 amp;nbsp;ex il!lus colore iudicium fit de Cxteto auto, cU

lus idcitco color ei adimptimituf.vt alias dixi. AtpetgitHayus,

Certè qui (iiiniwj igni dut herciileo lapide probat,de itMrl bonitate rtTibitu^. F.xanplaergo blt;tc Calninij/i jir«fenti qitÆj'iioni effent accumniodata, tl oblies hos de ^4-foJÎQlt (kclrwd dhbi t oQé wqtlHdet'ewt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kefpondeo

1 ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A,

effe fallatiarri'3gt;^'75 TOf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quil*'*

per fe cercam amp;nbsp;indubitatam nelcit,ille lifne Ct qualis reuera eft,tâtopere dubitat, do*’ earn reó'tè noueric. At qui exiftimatremal**)'”quot; effe dubia amp;nbsp;incertain, iS de rei ipfius nature bitat,quuin prior ille qui rem difquirit ,nontj® de re quam de fe fuóque iudicio dubitat. ltgt;“ bitatio,rem certam difquirenti via eftadcei*’® folidamque eius cognitionem. Contra,qui dubiam incertamque effe arbitratur, certam£**' ! rei fcientiam habcri poffc negat. lefuiticu'*’® axioma,Scripturam fandam effe incertain biam, amp;nbsp;veluti nafum caereum.-quippe qui ' rias fententias fledi, ex qua nihil ccrtôcoH’t’ poiîïc.Icfuita: igitur dubitantnon tantum deP’quot;* li dodrina,fed devniüerfa Scriptura, ade**’*’’ defedtum farciendum quaerunt affumentaVeil” non-fcripti.At Nobiles illi TheffalonicenfeSiS*’** pturç veritatem amplexi erant aïacriter,feddo® quatrunt fideifux confirmationem adeuntSc*'quot; pturas,ad quas Paulus eos reuocabat docesChD' ftum ilium à Prophetis prxdidum fuo tempof^ adueniffe.Hatc veto an ita fe habercnt,è Scrip***' ris aiihibico iudicio illi explorabantificuti*]*quot;*'* rum igni aut herculeo lapide probat,auri piiiiW' tem 3c bonitatem nondum fibi fatis perfped*® quxrit noffe; ex quo experimento nihildece*!'* de auri natura , aut nihil ad eam accedit. CeU* explorare veritatem è Scripturis, non eil dubiW' re de veritate,fed animum fuum cófirmarcinvf ritäte.Arixfamr ilia non eft diibiratio Pyrrhonic* aut Academica, ficuti eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loi**'*’f’’

qux Scripturae veritatem ex hominuin iudicio pendere ftatuit, 8c quidein corruptiffimoruiui quippc qui4ûi'quot;/A’tv'xùw velo obteäi,Eccb ffx nomen cmeaciuntut. Manifeßü igitur Hay*

Dt VtÄ^ Eccti AVTORIT A-y»,. nbsp;37X

dolum è pbtafeos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;cognatione, in-

nexumquis nonvidet?

Vetumfeipfum Caluinus tueatur.NMttc [olueTida eff,inquit,fec»îidii obiecliojDiibitationi contraria eit fi-des'.qui.inquirit dubitat, Krgo [eqiiitur Tbeffalonicrnfest qwim dePflitiidoclrinainquirunt ,fide adhitcvacuosfuif^ jé. Sic Caluinus syçttOT luculentiùs concepit

quàmHayus,vi dubitandi ratio perfpicerctur.

Huie autem fic refpondet ipfe. Pidei certitudo « confitmationem non impedit. Confirmationem « Vocöjdummagis ac magis cotdibus nofttisobfi- ,c gnatut Dei veritas, qux tarnen priùs dubia non etat.bxempb gratia. Audiam ex Euangeiio me „ Chrifti gratia Deo teconciliatum elîe,8c peccata „ inea facto eius finguine expiata.ptofetetur tefti- d tnonium quod mihi fidem faciat. pofteafi peni- cc

1 tusexcutiamScripturaSjOCCurrent fubindealia

I teftimouia,quae non modb iuuabunt (idem meâ, 1 fed augebunt ac ftabilientjVt accedat plenioc cer tt ,l titudo. Similiter quod inteUigentiam,ex Scriptu « |,l K letdione ptoficit fides. Siquis rurfum excipiat, ,,

Patum autoritatis ttibuere eosdodtrinx Pauli, ,t quiexSetipturis difquirunt an ita feteshabeatt „ iefpondeo,T ales effe fidei ptofettus vt interduiri lt;c exSctipturis quxtantde quo iam diuinitus per- cc fuafi funt amp;nbsp;babent interius Spiritus teftimoniû. tt

HicCaluinus Hayo refpondet. Hoccineeft, ' erudite Le£lor,de Apoftoli doftrina dubitare i

H A Y V S.

0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non contigit l)ifcipu-

It cemßtmam AnalogM nojjc régulant i^u£ omnes Scrtyturji.ohfcuritiitei itlujirat,lt;iiflicultatef^He tol

Te verojHay,miferrimum,qui miferiam tusiquot; non fentis ! idertnonanimaduertis,cachinnos hos tuos caninæ tuæ apoltafiae riélus, efTelethali’ ligna neqnitiæ tuæ.At de re^non tibi quidernjle“ erudito Leélori.

Ca Lv IN V s Analogiæ illiiis vim vfûmquelu-ciilenter docuit. Quôdautém reôtam Sctiptu-ræ cognitionemè Spiritus tertimonio pendeie dixit ,non negauit idcirco reiSam docendiregu-ludicium in Sctiptutatuin interpretatione fequédain Spiritus efle-Subordinata non repugnant, ludiciuni Spgt;; cumScri- ritus non répugnât examini fiue inquifitioni ScU P'“'*’ pturarum : ficuti idem Caluinus tibi refpondet’ Duce amp;nbsp;dircélore SpmtH,non aliunde quàmex Scrifl»^ lla.59 21. juiliciuM facicnt fideles de quolibet doélrino.PtOf^^^^ trunque coniungitjypir/f;« wm quHn teefl, à-vif i.Theff.;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g,'c tuo. Et Apollolus,Sp)n/W*’^

extinguite.Profhetiasnepronibilo hobete. EtChriH“* loâ.i4 W. pfophetaruin amp;nbsp;Apoftolorum caput, Cuw/ntó*''^'

le,id efijSpiritUi fand us,que mittet Paterinnomietf^fi Hie vos docebit omnia, amp;nbsp;fu^geret vobis omnia ■vobss. Certè Paulus reól.im falutarémque Vew' cognitionem nobis conllaturam effe doceti® Spiritus fanóli vis amp;nbsp;efücacitas acceflerit .’q»® Obfi^nandi vocabulo (ïgnificat,amp; Arrhabonemü^ pignus appellat. quum enini Spitus fanólus W Scriptiiræ autor,fuorum verboruin optimus ccf' tilfiinufque interpres eft.deinde,quum homo-j''' intelligatea quæ funt Dei, fieri non p® teft vt diuinæ Scripcuræ intelligentiam vüïmqi^ confeqiiatur,nifi illuminatur àSpiritu fanéloj» ad verum pietatis obfequium efformatus.Sctip'® IX igicurieótè Sc incçlligeiid»: Scexponend« f»' tienei® '

D if igt; 4

J' :« )-It i' (i (! (

i f

J I i Î J *

De VERA EcçL. AVTORITATÊ. 375 tionem diftat fuis Spiritus fanétus. Ita amp;nbsp;Analö-giailla lt;ie qua loquimur, amp;nbsp;omnis vera amp;nbsp;con-fentanea «piz/«!c(«proficifcitur àSpiricu fanóto, mc ræ intelligenciae autore.

Câluini Spiritui cunt Lutherani hominis Spirt tu omnutß pu^natjVter ergo eritfptritus dtfcretio-tiis? Pag.iq.«.

Quum Lutherus Sr Caluinus confentienter defiarum docuerint,PontificemRomanumeire Antichri- Germant ftum.certafque notas oftenderint, quibus veritas cjiïi^ar^ à mendacio difcernatur; vterque eôdem difcre- concotdiî tionisSpiritugubernatusfuit. Atfcito,Aportata, maximo-iamiam inftare vobis grauiffimum bellum, quum enim Abaddon ille vefter , vos aduerfus Gernaa-ft'æ amp;nbsp;Galliæ Ecclefias confertiin atmet; con-cor-diæ Spiritus , fratres Germanos nobifcum Gallis fitmiffimo vinculo componet, vt communibusa-nimisliterifquecommunemEcclefix hoftem An tichriftum oppugnemus.

Pr^darum fane iudtctum facit de Apoßoli do^' Plnna,’^uamnosminas adScrtptnrarnm normam exammarivult^ ejttam fi effet profant altcittitsho-rnmdcommentam. Ibidem.

Veritas ex veritate debet intelligi. Profano-turabominum Commenta refcHanturà veritate, A. iij.

qüiafuntfalfa. Apoftoliamp; Apoftolicortinil'’’®, num dodrina Scripturx iudicio probatutilt;!ƒ ludiciura eftvcra. sic de fe iudicium fieri vult yeiitatis quod non poteft non eile praeclariffitnam aventaie- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Scripturas examine ipfius doäP'*,’

ptobatur fidelium animis, quippe quxvtfe®P'' terna Dei veritas cerciffimis argunientis elut®', Itaque non poteft non effe impuriffimuinjWjJ tuum aduerfus veritatem iudiciUm.

Idem nequc verb Iicebit tantùm.fed ex o®®’ fuo id debent Chriftiani omnes.vt eProphetic* amp;nbsp;Apoftolicï doóèrinae accurata comparatioquot;'’ eiufdem veritatis perpetuum amp;nbsp;confiante®c**quot; fenfum ampledantur. ■• • nbsp;nbsp;nbsp;•

Reiiocentu/r ergo ornntm ifMttfcripßtÄpoß^^'*^’ in dubtt^, vtfingnlare Caluini dogma Stet,ait,fixam axioma. Nullam dodrina® j de efTe dignara,nifi quam in Scripturis fu“ tam erte depréhendimus. Ibidem. i

Veritatem a'dhibito iudicio explorare,nonelï । reuocarè in dubium veritatem, quemadmoda® iam explicaui : fed eft potius veritatem per

De ver* Ecct. AVTORItATE. 37Î tam firmîmque obfignate in animis noftris, vt no ftroalfenfu firmiorem atque validiorem. lllud au-temquodinfeétatis,axioma,non eftCaluini, fed ipfius Apoftoli, lienti fuo loco à nobis eft copio-sè explicatum.

er^9 doElrin£ P atilicredamus, eiusft(nda~ menta tn Sertpturii deberent nobü effe perfpebia, ‘jHt fi nos latuerint,^ doElrsnam ip fam tane^nam ^cripturx mtnme confentaneam âjfiernabimHr. Ibidem.

EftcnlTa ignoratio Elenchi. eft enim importa nilfimuin dicere, Pauli doftrinâ, aliud quidpiam 'lie quàm Setiptura. Quum igitur fit Setipturx qu^ è pars illufttis,Pauli doôtrina, quomodo nobis per Scriptuia Ipeâa elfe poteft nifièSeriptura -.aut quomodô latere nos poiïunt eius fundamenta, quum aliud sciipAr* fundamentum fepofuiffe neget Paulus quàm le- peitinit. fum Chriftum, neque aliud quodpiam Euange-lium quàngt; illud ipfum quod Icripfit? Principia feientix cuiuflibetfunt ipfîfcientix cognita, amp;nbsp;caufx demonfttationismeque poteft efle quidpiû is ipfa feientia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quàm ergo prolixe es

lefuitajd eft impetitus obtredator, qui res con-iunéliffimas difeerpere conatis.

In ifuibus ficnpturüfuitdoürstia Mofisfunda-ta? i^afi minor haben debeat Paulo dncendifi-

idipfum quod Mofes amp;nbsp;Paulus dociierunti peus veri ’pf“quot;’ ftripferunt.Ecquid veto aliud edSctipf'' tatis au- ra.cuius nobiles fuerunt illi fcriptores? Nequt^ tor.' Fro- nim fuit vel Molîs vel Pauli doólrinaiquo'l'* An'nftn Mofcs vcl PauRis docuerunt.- fed Deiveiit’sp'’ -J», lus, fcri- Mofem amp;nbsp;Paulum expre/ra;ficuti fxpius ptorcs. monllraui. Actibi placetatftxe^^^w, Vtleû*®’ logices proprium quarto modo.

Cerrt ƒ hoc Caluint doorna verum ejfet^ Chnßianamfidem euerteret fiindaus. f/o» cttntiif datum cß Scrtpturtcrum Litebroi t'ari. Ibidem.

SERRANVS, ïWr'4'3- Refpondet Apoftolus , SiteSium tfl “ nnflrum ïis quipereimt teBumefi'. tu qiiilms Dem “ flt;eciili excacdlelf mentes.His verae funt latebrjeesi”! ftetia qux paruulis etiam fuis patefecit Chriftu*' ientibus autem amp;nbsp;intelligentibus ea abfcofl-aic. Maximum eft myfterium, nolfe lefcunCl'’*' ftum eiimquc crucifixum. Qiiod certeomnibiß Ecclefiæ filii.s perfpeftum eft, vt fux fidei funili' mentum. Hoc vero folis Scripturis explicatur. .

Verboruml). Luca ÇententiAm ex Euthii^ eißcrtbam,ne extfltmes dotlnnam ^poßolta Chn friiini^

DoiSrinx facrsE firmamennim autoritatémque aduerfus veftvas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Hay, nostuemur.

Quidnam igitut noui eft,te permultum de me la borate ne exiftimem Apoftoli doétrmam in du-bium vocatam effe ; quam vosiefiiitx amp;nbsp;voce 8û fctipto affitmatis elle dubiam,incettâ, obfcuram, peiplexam? Alias tes agis ,neque fibi côftas,dum nouampetfonam quæris. SedaudiamusEu-thymiuna.

Hj,inquit,?7o» tanquamincredult tndagahat, Çme fcrutabanturScripturas f tam enm credtde-

)fed tan^uam expertos tradttionis •veterum ^rophetarmn, amp;nbsp;propterea fide robnfliores cffebli ßtitf^uumfcrutarentur Scripturas, ac inHemrent fttermnfermombns confina ejfe opera dtfienfa-tiofiis Domini on carne.

lt; 1 Quod enim Lucas appellauerat Saipturas, ipfe, HÎyus'^cct I TtaditionemvetcriimProphctarumvocat: Eius cum tiiudinê 11 Luangeliocompatationeelucetevctiufque con- Sciipwi^. . l îenfumeandetn videlicet vetitatem Dei, cuius

Itaque faftus eft nofter Hayus,CaIuiniA'’|]^j mitatem fide i nunc agnofcit quam .'’'i.rf teroppugnabatjScripturam negat effe Prophetarutn amp;t Apoftolorum in eadeni V**-confenfumcommcndat. Itâne delefuitgt;*f ; quendis amp;nbsp;repetenda poftlimiliioEcckfiî ‘'^jj ïares,Hay?At redis ad tuasfenebras. auitas,amp; olim.dum in gremioEcclefix™*? j, affuetas.ex tuo ore extorfit Veritastfortaffe' jlimon iu in àuTo,!g.-ni,(f!Tgt;i tua confcienP? gt;nbsp;1 pcrgas reluâari agnitæ veritati.

£/■ cjtinmnis fibi darern, Nobiles hes, , Chrifiidnst m'^ßeriis nolmjfe ajjentin veritas Prophetarütn vaticintisfiajfetconjifi'^. tion tarnen vllofcriptt y erbt tejltmonie ceiK^ hoc eis hcere,tjtü Chnfio nomma lani Pag. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

£ fl

1 I i i

1 1

Hayii” modo, Ecclefiat Catholicæ doftotes H“ genter inquirere,de quo nunc ais illos nunq“’ cogitafle, 8e vis tarnen vc id probem tefti®*’ Verbi Icripti.Quid ais hominum folertiffi®*’''. biles illi Theffalonicenfes hónnc Çhtifto ■’ƒ nadederant?Deillis enim ait Lucas, Koy'f mrryKHoccine non ellnoiquot;*. dare Chrifto.ipfius Verbum ampleóli cum alactitate? Chriftianis edicit Chriftus, Scfiiptiiras.illa etiim teflificantnr de poftteü^ïj^

Dt TIKA Ecci^ AVTORITATl’ jjÿ ûionetn eos increpabat difcipulos qui tard! effent ad dofttinamProphecicam fide compleften dam-.ipfe veto exorfus à Mofe amp;■ omnibus Propbe tis interpretabatur illis in omnibus Scripturis ^ui de ipfo fctipta erunt. Timotheus Chrifto nô men dederat. Ei mandat Paulus vtattendat le-Öioni factatùm literarum quas àpuero didice-nt,8f vult eum in illis permanere •. eâmque Scri-pturamfquam tuhaâenus de veteris Teftamen-filibrisfolaniihtérpretabâre) ait diuinitus elfe in(çit3tàm,amp;vtilem ad dotendum',refellendum, SfcPetrus edicit Chriftianis exemple fùb vt fer-monempropheticum habeant firmumjclque attendant vclutilucernx fplendenti. Hxccine non funt Vetbi fcripti teftimonia iis oblata qui Chti-llo nomen dederunONeque te tandem pudebit, mifer Apoftatadropudentix tux ?

Imf iorum hominum ^ui Scripturis omfji-igt;ns fidem dérobant,ifsfolentia comprimi / non foteß fine autoritate Traditionum p^»[criptarum:Acproinde ferbum Scri-t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptumno» fatis valet »iß ferbi »on-feri

pti adiutnento fulciatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Vt^eripturaplanevtilis eß addoSlrinam-t j) 1 ita ad redargutionem : ac proinde om~

Ilia autem Rcfponfio his à me ratio®’’ bus firmabarur,amp; illuftrabatui priori libello meo.

Prima , ab ipfius Ecclefiæ Catholicïvf^ exemplo,qux ventatis hoftes per Scripcuramiî futauit.

Secvnd A, è Veritatis in Scripturaexprcfl* turaSe vi, quææternam habet iramotamqW’ dem arque certitudinem.

Tertia, ababfurdi fiueincommotiirit“’'’' ftrationç,duobus modis. Si enim Dei pctf’ï' phetas amp;r Apoftolos fuos loquentis autorités i* tis non valet adconfcientias permouendas,lt;ï“' modo hominum valebit autoritas? Et,Ecq^' rit hominum cófcientiis quies in folahoming autoL'itate ? Quae duo abfurda necelTario tai'“ quuntur êlefuitica doiSrina quçftatuitjVa'''’''^ Dei exEcclefiæ iudicio pendere.Ecclefiania’’’’ ex hominibus conftare,minimè dubium eH'

Inania, tna commenta,proeiis, Mtn:fier ad dottoriim hominum manus perueneriot,^^ iam te çMafxvnt arbitrabutur.

Tjobü( lt;^ui Joh fcripto V erb o vos adhureri te'mtni)cejjerintjufceptiit cum quot;Trimtariisamp; bapttjlis dijjutauones Itbri veßri vntuerfo tejiantur.nam ad Eccleßs: autoritatem eotifi^^' P3Q.14T.

De VERA Ecct. AVTORITATE^ j8I. fuitainconuitiis,qux adrevum penuriam fupple Wentimaiores veilri vobis efl'e voluerunt. Perge : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. (uitica,

igituranimose nas tibi propnas machinas mihi return opponerc. De tuis enim fiue meis nugis è re ipfa penuria. cordatusLettor iudicabit, inftitutafque a noftris hominibus aduerfus Anabaptiftas amp;nbsp;Trinitarios difputationesleget, vt primo te aditu arguat nitatis amp;nbsp;dementiae, tuopte etiam teftimonio: quumfatearis nos efle hxreticorü holles, amp;nbsp;nos tarnen hxteticos fubinde appelles. Ecclelîje pro- Hay! de too autoritärem cum Verbi Dei autoritate con iunximus, vtresnecelfario vinculo coniunólil’fi- fefiio. mas;quianouimus veramEcclefiam Dei,voce Sponfi fui elfe eruditam. Ex huius quoque Eccle fiæ corpore non effe profit er is , cuius nos autera inpretio habere confiteris. O magaam vim ve iitatis,quç fuos holies cogit ad fui confedionem reluftantes! Verùm vt vt aures obtures,non de-erit Domino malleus , quo tuum caput confrin-gat. Verùm de re ipfa.

MeahæcetatratiojEcclelia orthodoxa haereti-“ cos confutauit per Scripturas. Ergo Scripturx ad “ hatrefeon refutationcs fatis valent. Quid tu ad “ fioc argumentum.?

Qwid fcltiußcriptitelo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;titf con—

Tu tuo quidem more fugas neftens , quatuor paginastotas peregtinarum probationum, Sc in aliuin quidera quàm dcbuic finem allatarum,tef-

jSl I I. QyÆST^ TERT IA PÀR*' . fellis prxuSricatôr infercis:at vtdeVJäquot; , ilot iudicare pdffit, tuam illam congei'^quot;’’ cis ëompleólar.

St verbum Dei ad hs.refeon fatis valeret, tjuatuortllaprimani'^ doxa Eccleßa Concilta,llJtcenum^^', fiantinopohtanum, Ephefinum (S' donenfe , Ecclefiii autoritate nWf futjjent vfa.

At^ut cjuatuorilla Concilia, Ecdtfu^' matepuijfe vfa ad hurefes refiite«^‘'^f jpicuum eß etc ipfis Conciltorum [Jis ,

Argumentum autem illiustui induffio W ambagibus effula, variis quoque erron'bus t“*

Primus error eftJoNOR at i6 EtEucHi'®' que enim vel modo negamus, vel vnquamnt? uimus,Ecclefiæauroritatem, eique cum Scrip® ra conuenirepofle.Magnam EcclcIiçautoritJt'* amp;tota haftenusdifputationeagnouimus

Admitti agnofcimus. Fatemur itaquePatres orthoHoi’’ ^efixcö - Concilia orthodoxajEccIefiae Catholicxcoæ renfum, fenfum impiorum hominum fijroribus pnult®' Scripiuræ ter vtiîicérqüc oppofuiiTe. Quidnam igituri®^' te'fiimV gneantlqUatOr,cum laruis dimicas,amp; inrêniii’; «Û. icfui- me dubia cu'raufas teftes non-nçcelfâiiôsîHS'“' - — nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- . defl

J üetnvobislefuitisvernaculumpropriùmquéeft, tx ,Scti-M Vtnouatum return fafcinis imperitÔtBm oculis P*“'® ifl illudatis’. at nobis funtnota aduevfus artes ve-

( 1 plcinentum.AnEcclefix autoritas Vcrbo Dei in-digeatad firmamentura. Prtmumtu affirmas,nos i'îgamus-.fecundum tu negas, nos affitmamus.lt»

1 quot;TiçittTnwtpugnantfcntentix noftt«. Nos qui-detnin hac difputatione fxpe inculcauimus, Md-gnam effeverç Catholic« Ecclefiæ autotitatem* fedeamtotam Vetbo Dciinniti. Tu contra affir-

Jfl roaSiVeiburnDeiab Ecclefix autoritäre amp;nbsp;iu-M dicio pendete. At quum hac de te centies fit fl difputatum , eut modo quafi nonnoui opetis

1 nuntiatione idem^/utidè inculcas, 8c toto cœlo PI totâqueviaabetras.''Cum hac igitur rei primatix ifM ignotacioneconnexuseft.

1 ctahè quidem inculcata. quafi enim ptobaffes'^'“'“^^“* ƒ! Ecçlefix autotitatem fine Verbo Dei conftate

1 poffe,imo Vetbum Dei ab ilia pendere, ita P atiû onhodoxotum affets teftimonia: qux fine Verbo Del nulla funt,neque valere fineVetbo Dei quicquampoffe,pij Patres vnquamvoluetunt. Itaque hineptopagatur.

Tertius ertov,Divisio. difeetpis enim tes Rcs con-f \ fuapte naturaconiunttiffimas ,pcrindeacfixdi- iunftisoi hciumàfundamentofuodiuelleres.Subftetnitur'*^

tn boDei etuditx autoritas ei fupetfttuitut , eiuf-démquevetitatisfitmamento innlxaEcclcfia,eft

/I tolumnaiJc fitttvamentum Veritatis ; ficuti à no-f l bhÇupta expiicarum eft fuis locis.

♦n Quartusigiturertot eft,Dic r rosis osvia conciU» \ Jlo , quantiTTODiv appel- nihu c

111 attule- Janr. Quod enim omnibus illisàte imp®''”' “‘P'?'« com nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- -

Scnptutâ, 5 * gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n 'm ''

led Seri- leniuamp; ttaditionibus, nihil aliudeftqu^quot;'.^, pcuiain è pfiim quod Syinbola ipla Concilioruin p'®*!'' expofue- tur,nimiruml;)t^'a'cif,ideft expofitionesS^'f' lunt. rat, fiue verse doilrinse in facra Scriptura K’

ad Ecclefisc faliitein:Vel » 1» th moJl»0*753** çii,rideiconfeffio in Synodo édita. Hi enim iunt^ “ dorum titiili.hæ verb præfationes accuratt'^ fitionibus illis præfigiiiitur,T7Çiv'/z’iu :

“ KofcSuAziUojuTit iiityCi cdimus, amp;■, fida ‘‘ Arfcej^jSymbolorum verb claufulae esdem-tCr verb fidcni fine Verbo Dei imaginetur?N®quot;, igitur noua tela,magne TheologejPatrum®''^ doxoriim in Conciliis expofitiones,fedliquot;’J^, pturse commentary, Scripturse plane eiufdem naturae : quia e.idem eft plané Wj’ licetaliis verbis luculentiùs explicat3,tuin’ reticorum ftrophas eludendas, turn adincell’r dam folidiùsScripturam.

Quintus deniqueerror eft,vitlosv»* sEQjTENs. quum enim idem Verbum; ; Verbi verita.s inConciliis,in libris Patrim’®';' doxorum explicetur,plané eftàrjMo^rîW’''^’''^ «r mentari.'Patres in Conciliis vel in-fuisl'’’''’: “ luculentadifeitaque Scripturse teftimoiiia®'quot;' “ taeEcclefix confenfum autoritatémqueadi®., ‘f runt.Scriptura igitur non fatis per fe valet’ “ refum refutationem,fed indiget (upplemee^j^ “ ditionum non-fcripcarum . Sed quum®’ veritas ab Ecclefia in Conciliis explicetur,!' élè conKcitur conclufioiPatresorthodoxi'' ('onciliis fiue in libris fuis haereticorum aduerfus fempiternam Verbi Dei verit3te'''|^, bricatos eiufdem veritatis demonfttatioquot;®^ citer rcfiitarmit. Ergo non alio telo quàm .

ptura hærefes refutari poffunt aut cicbent.-ac pro-indeEcclcIiæconfenfus 8c diligentia , veritaterrt fux fidei concreditam ’exponensatque defendés nonnouum quoddam è nouo argiimentario te-lumdepromitjfedVeritatem c Vcritate tuctur.

Perperam igitiir Hayus Alivd rEi.vMquç-rit,amp;:meréptehcnditqiidddi,xerim, Won a no lt;luimScriptiirietel(i htercfes in celcbeiriMis illfi Conci~ bis olim fitiffe rcfiit!it.ts,aut ctiuntnum refutari cowmndè folidéque a quodampojjciquiim non aliud Euangclium, a-lia veritas fit , ficutincqucalins^Deus. Atqne haec quidem ad Hayi erroïcs fatis,nc palabundi homi nisvfquequaque legam velligia.

tuum effe putof ejni Hamp;rcticorum '»lonflraextraeiittOtubw'nött-fcYiptis (fr Etclcßx. ceremomiscrehe'irime confiitiUtil-. 'QHndßl')obior htc celehemmui non nlio ejiMmßcriptt ferbi telo fionatßas iugulaHit,q/uorßnmßeflat pwf.tra il-lii oratio ,0/1(11 C/)pr(anwn ßanfltßtmitm Marty-tem ab impie täte exeußat, qttod contra Ecdeßa Chrifli coiißiietiidn'temßatucritvt ab hdtrettett ba ptifatideriao baptizarenfar. Pag. 144'.

Non modo puto, Hay,feil plané credo, Augu-ftinumverèauguftumTheologum elfe noldrum. At quotfum tot vetborum plauftrajuifi vt reipfa comprobes efle verum quod illc ait, l’bi flus ver- Cotburn« eß^ lam enim vel patientiffi-mum loquacitas tua obtudit ; at tres modo paginas totas occupafti,vt oftedas Auguftinum vfum fuiffçteftimoniis Pactum oïthvdoxorum, Si Ec-

384 I. Qv'^sT' TtRTiA Pars-clefiæ fine autoritäre fiue confuetudiiiead^'*'^ hærericos-.tiectantiim Eccitfia: Doótoruml«quot;quot; riisjfed ôi cxrimoniis inter Chriftianosfol’^' ditione non-fcripta receptis hatreticos con talfc. Hxc eft fumma faftidiofjc illius farrsS'^'*' conuitioriim telis amp;nbsp;Thraforiicis vlulatibn'”^ pido quiin glotncratae. At ifta fintprofefto'“quot; Hay.his tu ipoliis exultato. Ad arcein eniinÇ' ciendi nihil caufjc eft cur me reuoces NihtÏ^? me elicicndum eft nifi re è mis latebris.EIicief illain arrem totam veftram elfe, TranlÏubflani'* tio abundè docet,qiia non Chrifti modocoip*'' c cœlo clicere , fed panem amp;c vinuin in corp'*’ commutate vos pofte profitemini. Sed ao*“' bone Antiquator, quidnam tuislaruisrefpO“ deam.

Primiim, Auguftinum Patrum orthodoxot«* fententias omnemque Ecclefiac autorit.iteroj'*' reticis reótê oppofuifte ; quia videlicet verè-Û' , tholicx Ecclefiae amp;nbsp;è Verbo Dei eruditjf . eft autoritas,quem'admodum fæpiiisdixiivti’®' non fit ferenda tua /2ecro?,o;/c(,, quuinidern ad naufeam inculces.

Secundum, eundem autoritärem illam co''' dine attulifte quo conl'entaneum erat.primiW'’’ nim arguinentis è Verbo Dei petitis agit ; dein' de,adhibec confenfum veræEcclcfii è Verb® Dei eruditar. Quod è teftinroniis à te citatisp®^’ Ipicuum eft, n quibus diferta Scripruraeverbaal' fi runt Patres , vt doceant fe nihil de fuo dicei^' fed profiteri fuleniiein inJubicatâ'.nq; vexicatcî* Verbi Dei.

Terrill in , eundem quoqiie ncc folam confut' tildinem nec folas Ecclefix cereinonias oppofuy le notiitatibus hærciicortiin.fed earaconluetudi' nein certis nous definiilfe qu« cunj yeritate c”quot; - ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' iunö*

»I 0 r p fi ß k Cl

t! il ßi

't X ni Sgt; ta tii ta Et tfi Ct; Hæ le b, ÎO: pii î'tl

8'r

«il

•tH eft,vt idem loquitur huiufce confiietuehnu inbur, ijutt (fl miiltis d’fcufii ambiigibiu perJpeCla veritates plenarioCon pl aioconfrmatneffit. Non igitur vel quamlibet vel i4 folam conlueiudinem.De fola confuetudine Cy-prianusàteperperamcitatus concionatur, Con-

(iil jietudojiwetiexjfitfei'ueîK/ÎÆîen-or« efi. nbsp;nbsp;,Sifolui Cim- So\i caa^

•frl ^1« aud.'endi« eli,non debemiis attendei c quid aliquis an-i'l tenosfaciendtimpiitaucrit -.fed quidprins ante omnes (il Chrillus^piwfecit. neque enim hominu tonfnetndinem !^e-j)'l qui oportet,fc^fTJei ■uerifafew.Ec AuguftiniiS, Kenta- Décret.«, ip'l ttmanifeflittatedat conjiictudo veritati.plane quis diibitct j'* pl imtatimMijeftèconfuetudmm cedetei E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chfi- c.Siiolu»

M jlus vtritasfit, magn'ueritatem quant confuetiidinem fc-ipl qiiidebemusiquiaconfiietudincm ratio dr-veritat femptr

I excluait. Cuiigitut tu SoLANl CONSVtTVDl-1« tit !4,^ntiquitalis nomine , \efuita,nobis oppo-p’1 nis;Sol.imquippeco)if«etMdirtetnCyprianus amp;nbsp;Au-•j'l guftinuseam deftniunt ,qux eft fine veticate 8c ÿl tatione,ià eft fine Veibo Dei in quo vetitacem ra 01 ùonémquefolo inueniti qui negat, le veritaiis jjl tationil'que expertem conftteiur. De cxrimoniis

I ïcclefix idem plané conftituendum eft-.qux li ca-f\ teaniVetboDeijfunt inaneslatux, inania fimula (t\«a,vel infanimundi deVvriavel impoftorisSatha YI tiï mendacia-Omnes igitur veftri exorcilmi,om . itlnesvefttjE exfufftationes ,quum careantVerbo i‘l^®'(.fttio inEcclefia ortbodoxa olim, ftdelibus ÇIconfeientiis teftibus »animabantur cetemonix à '1 IV'uEattibus mftnutç) funt hodie impuroruSpl-pltiiuuraterticulamenta.rem enim ipfamqux pet yllas ftgnificabarur,am'iftft.ls , folam effig'-em ima-M \V''«'tique retinerls.

Jl QvID iglrurt Sltibl,H.ay, qulloquendlartem Y ibftitas ,qui inloquendo iftoriamXocas ,mole-(i \ W eft omau exicsi.b«e;qaidai fit mihi no moll nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B. ■»)-

38S I. Qvæst. TERTIA Pars. leftiflîmum ad tuas millies repetitas excaut”'* ncsmilliestefponderciprælertim quumfiu'j, étoris jtædio id fieri nó poffit? Apage ig‘quot;quot;*j^ tuas thrafonicas ampullas Antiquitatis noi“ fucatas ; Qiiod fi tibi nihil fupeteft frontiS)'*) tarnen tua feripta, dum ab eruditis Icgentufi publicum monumentum ingenij tui;qui refponfionibiis amp;nbsp;locorum ipforum colU', iudicabunt,te vel infignem impoftorem ridiculum hiftrionem,quum in re feria velpquot;^ riceris volens , vel aliéna fide res tibi incomp tas obtrudens , prolixe nugeris temetariaquot;“!

ricia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Qv A r E N V s veto amp;nbsp;quantum fuis fcript'., bui voluerit faiióta Antiquitas, vnus Augun'quot; Teftimo - teftabitur. NoüJnquitjWCAf Z/ïo-À quaficiiM'gt;'‘’^ß nia Augu delcruii’e.E^o igitutjHay, non audeaniW

‘ re aduerfustuas-4«vJi)(y.£z^iTOpZa{ fiue quas tu Antiquitatis fimia è Patribusobtt“ Melior profeéto fui fuoriimque collegariii’''\ rum laudat teftimonia)interpres eft Aug“'*' j quàm tu,àyj'cuoOTÂJix^ lefuita. Scripturï^’^j Antiquitati qui debeatur honor, diftinét^“^ orthodoxus Pater. Pgo inqüit,Çol/seu qui iam Canonici appellantur, didici hune rémque deferre vt nuHum eorum jeribendo errsjß credere. Et nefeiat fderam Scriptural veteris quam noui tcjlamenti ccrtis terminuju» ; •,

tk: eamquefuflerioribui omnibiii P.pifiofofii»' ƒ praporihzit de idi omntna dabituri dijieptuP jitivtrum•verum -vel•vtrum redumjit j ftum jity'velconfliterit ej)e. Primus ergo pturæ debetur.Nullùfne EccIelîxM/lt;''Xj'’*'^i dem) //-J lego zit ejiiantalibet [ànUitate TiAfoUeant ; non ideo •verum putcm quia ipß n't lcd quia ifdbiper lilivi uiittrcs vd eanm(gt;fgt; gt;nbsp;»

les rationes quod ivero non abhoriet, perfuadciepotue-nnt. E r,Epifcopori(mliterns quapoßconflrmatum cano-nemvelfaiptafitnt vel jeribuntur : amp;nbsp;per Çermone/n forte fipientiorem in en re miiißibet peritioris,amp; per aliorwn E-fifioporum graiiiorcm aiitoritatem, doblorumqiie prüden-tirnn per concilia licere reprehendi, fiqiiid in eis forte à 'oeritittedeiiiaturn ef. Idem jjVo»cnimftelegimtHr,tan-qnam ita ex eu tefiimoniiiinproferator, vt contra fentire nonlicett.ficiibifortè aliterfapuerint qiùm-veritas poPlu-lit.Ineo q/iipfie numero fiimiis -, -ut non dedigneinur etiam nobu didiimab ^poßolo accipere:Et fiqiiidaliterfapitu, bocquoqueDeusreuelauit. Quid pluva ex Hiero-nymo, Chryfoftomo cacterilque Patvibus hac de re commemorem.quum vnus fatis etfc poffit Au-guftinus ad hanc teftandam veritatein, vt nori-inusfummani Veibi Dei autoritatem debeii,ha-ûenus tarnen vt Ecclefiæ autoritatem, fibi nimi-rum fubordinatam,minime impediat.fubordina-taeniin non repugnant. Hxccine verb non fiint clara,petfpicua)luculenta? Summum VerboDei honorem ab Auguftino defetri audis.-fecundumj Ecclefiæ : hac tarnen lege vt ratum fit, indubita-tam vêritatem in Verbo Dei contineti,folam Scri pturamefie regulam veritatis ; ex qua de Eccle-lîæjid eftde virorum Ecclefiafticorum feriptis fit iudicandum ; haélenus nimirtim vt ilia efle vera conftituamus.fi cum Scriptura confenferinttfalfa vetb,fideflexerint, ac proinde indigere emen-datione. Non maiorem fuis feriptisautoritaten» tribui fantdi Patres voluerunt. Qiiale igitur ell nouiDoiSoris iftius acumen qui nouam iurifdi-ftionem Pattibus nolentibus attribuit?

In s V m m a , verum eft,fu3m amp;c Patrum ortho-doxorum amp;nbsp;Conciliorum orthodoxorum feri-ptisautoritatem conftare-.at falfum eft, Vel ilium fineVctbo Deiconllare poffejvel nouam velcô-

trariam efle; atque adeo non vnletxonfeq'iu^.^ AugullinusPatruin fiue Conciliorum citauit.Ergo fola Scriptlira non fufficit vcBquot; cendam veritatem vel ad refellendum men®^ quum vna fit veritas, cuius indubitatumä“'“». phum ell in Verbo Dei, confenfiis amp;nbsp;in Icriptis Ecclefiac ; in quibus (vt Thomiv^' Tom.i.p. \t2T')nihil'eß ndditumfacrit Scripture, fed potM‘1 [‘('»ptit»’ cßlt; quicquid eß.

Ohiicis pcßea noßris Scholù ßiiptdam ^ucim iytuu'ißiii , Fortaße hacgnca tece ta?» vKlgtßäemf de ifaa Scolafltci AdagiFlertmtF Calutri'M exagttat-, intelltXgt;^^ Qaod ßprobaitero earn »on pori(iß'eß^iegt;»‘gt;’^‘f (0 itra illam dißiutareßunaßi^ nbsp;nbsp;tua comi/'t Çl,

Nern» eß Scholaßicoru?» qut fcripß’^^ dem Impltcttam ei'ie t nt hic mipueKi^ff Audt 'ftttd de ea ßentiant Schol aß ict ex B-mxßcrtptls,quit. te nuejuam legtße-facileeß infcitiaconiicere. Pag.i47.amp; 148-

E;^.£ai3gt;,'W' quidnam ego appellcm, èmeis bis fatisconllat:fed tu,dum linguar induIgMP’' mum à re auertis.De re tarnen ipfa primùw '’ de tua in Caluinum calumnia commodiùsn*''

Caivinïs Fidei definitionem exponfi'®’ Scholafticos reprehëdit qui Fideinfic vt eius fundamentiim plane conuellaiit videlicet id velint tanquatn cercum indubiW'

tâmque.oraculum recip!,quoil Ecclefia,id eft PS-tifex RptnapuSjCredendum perfcripferitïVt minj-nic fit cuilibet fas querere, cut tra fit conftitutö; fedfatisfit Chriftiano dicere, Ctedo qnodfanéta mitetEc.clefia credit. Idipfum auteni eft in quo oratio noftra vetfatur. Caluini autem iUud efle coiifilium ,ex ipfius verbis eódem in loco appa-tet, rf)-Kw(!nquit) hoeprietextuignorailtiam hiimi-litiite tempei'otaffi F.’^ei nomine inpgnire iobfurd'ffimiim (H'jitlesenim in Tieiein in Ciniiïi cognitione,nonni Ecclc-f^reuerentiiiaeet. Et videmm ejuniemlabyrinthum iün ^iiaiinflicatione fintfabricati gt;nbsp;ut quiduit nitdo cnm dele-{lit,diinifiib Eccleßie obfruditur titulo , ab imfcritis inFlar «ïncitii nrifiaturdnterdumprodigioßjßmi errores.^.ie in-einßderata facilitM , quum eert ffimiim ßt in ruin am pra:-eipiti!im,abiis tarnen excufatw. quia definitè nihil credat) ßdappeßtaconddione ß talis Eccleßteßtßdes- Haec ipfa flint Caluini verba , qiitbus nihil potuit diftin-üius illufttiufque diet. An autem haec fit Ecclefia: Roman« de fidei doftrina ,oftendcndum eft. Ac ne infinitosScholafticoruni mxandrosadeamus,

' vnusThomas ex vniuerfo illorum grege taquant ' ScholsDiftator .nobisoppofitus , amp;nbsp;ipfilefuitx I qttinobifcum hac de re contenduni,communetn

illam Scholafticorum doóttinam explicabunc. lllis teftibus tot.i dirimetiit conttouerfia.

PosTQjzAM Thomas de fide, quantum ad e-Scholaftb ius obteóhim fpettat, difputauit -, illiiifque obie- n°one?de (' ftum dixit effe P'critatcmprimam-. dodtinx illius fideimjdi iK fuxvfurtidcmonftrans jquodDeo Veritatis pri-oua-d ms autori ipfiiifque Veibo agnouerat, tandem i' nouis cancellis circumfciibit atque coardat,hoc

I nbsp;nbsp;nbsp;nexu:.^(iii« veritasßdei mßacra Scriptura contineatnrß^rimii

I I diffuse dr- variis n:odis,amp; in qaibußdam obfcurè , ita quod Il I ad eliciendumßdeiueritatem exßtcraSrriptiirateqiiiritur patt i. Q. III iongiim /liidium exercitium,adq!iodnonpoß:int penie-t-att.», 1' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B. iii).

fiii c oi/ines !Ui,q’iibilt;s nccejj'arium c/l cognopers titcm:ijiiogt;'im floi^nc aliis ncgotih occupati, gt;'c non fojjhnt'.ó' idcofnit ncccßni inm vt ex fente^tilir d a Sdiptnra aliquid manifcfium fiiMninrie coUigt^', quodpi'opono'ctuf omnibus nd oedendum, efle Symbolum.aiitoritate vniueifitatis Eccy“ edidum, idem Thomas pronuntiat;amp;ration®® afFert,^lt;ó^/r'niucrÇahs r.cclefianonpotcß modti verb fidei veritatem proponac Eccleiiä''^ fententia olicniiit,Edi/is,inqiiii,S/i''^'’ * ■ ”■ fabln eßin Synodogeneraü.fcd huiufmodi Synodusstl*^' täte foliusfummi Pontifiaspotcll congrcgnri.

Symboli ad autoeitatem (iimmi Pontifias patine!. Qï'“' nam verb lie jllud,Proponere primam veritst®®’ Thomas porrb explicat : Pinnlitcr dcte)»iigt;!‘''‘‘‘ qua funtfidei,-vt ab omnibus inconcufia fide tcneintnf'^*' autempertinet ad autoritatem fiimmi Pontificis.^'S^^' ftio de fide exo/ta determinatur per cum qui teti Eccit^ praefi-.vtftc dusfententia 'atota E.cclcfinfinmitcrteiitdt''

dn idco ad fotam autoritatem fiimm't Pontificis pcrtiiid’'^' na edit io Symboli'.ficut amp;nbsp;alia qua pertinent adtotam b' clcfiam,ajt tongregarc Synodum generalem, amp;nbsp;hiiiiifin^^' Ita fundamentiim hue régula fidei è Thomï “I®’ étrina,eft Pontificis fummi autoritas Srdetetmi' natio. Quidnamautem fit Cred ere, explicit“' dem, Afientiri aliquatenus, dub it are fitjpicari,opiiwi-^ Hæc eft Thomae opinio de fide, ^blusiflc ( quit)7«/ eft credere,habetfirmam adhafionem ad’cutti par tern,in quo tonuenit tredens cum fiiente amp;nbsp;intelli^it' te : amp;nbsp;tarnen eins cognitio non eft pcifcda per maxinu* aiifionemftn quo conucnit cum dubitantc,fiij}iicantrgt;epiM*' te. Haeccine verb, Hay, eft fidei perfuafio, hrc certitudo quam Apoftolus tantopere piïdicat: an potius craffil'fima ignorantia quam tuis Scho-liafticis vc veruaculamaffignat-CaJuiiius? Sed quidiiam tui Magiftri hac de re cenftitucrint,

Pi'o faci'tfhiiclis habendi, flrw:ßlm(!qiie j:de completen da jiint,qiiie Spiritui[anélus credenda nabis reuclat pro-mtütque per Jteelcßam fine feripto illaßiic vinte vocis tra ditwienobis commcndcntm lEz,Horum (id efl Rcclefire mi ^[llriinm')anto)'itas citin ali/s turn infairis Synodis quâm-mixime cernitur,vbi de fide ac rcligionc Hit non made de-finire quadam fed ftto etiam iure aepro autoritate ^poflo-licic/mteflaripoflunt ac dicere, VHum eft Spiritui fan-fto 8c nobis. 8cc. Hxc igitur eft veftta fides

«lusPapæ décréta vt Spiritus fanéti oracula am-pleélitiir,quippe qui de omnibus iudicata neque 2nctnineiudicatur Hoe fundamento hominutn fiJem inniti volunt Scholaftici. Ex quibus perfpi cinim eft quxnani fit 8c Tbomx 8c exterorurn Scholafticorum opinio de fide implicita. Rettè quidem illeexpofuerat difcrimen tidei implicitx amp;nbsp;explicits èdoftrinaScripturx 8cAuguftini; at durafumtnam autoritärem tribuit Pontifici Ko-tnano decernedi de rebus fidei, écquis non videt ilium defcifcete àptimxveritatisptincipiis qux initio agnouerat? Si enim prima Veritas eft obic ftum fidei, 8c prima illa veritas in Scriptnris con tinetutjScSymboladotlrinæ facts conforman-tur è facra Scriptura ; quomodb verum efle po-teft, return credendatum fummam autoritatem

I poteftatémqueeife penes Pótificem Romanum, vtnefasfit Chriftiano difquircrc cur ita Vonti-

I fexcónftituetit? Mendacium cum vetitate impli-I catiin hoe fidei implicit^ commento,luculentet I animaduettit Leétor , qui de Vebus explicate 8c I folidè iudicarit. Si nihil eft denique iii religione I Chtiftiana cetti quod nonpendeatè Pontificis I Romani autotitate 8c fententia, cettè illius Prin-I cipisjà quo omnesfubditi ita pendent vt ptoom I nbsp;nbsp;nbsp;pitationeipfisfitfatis,1?sE dixi t , 'mandatis

refponfare nemo audcar, fed quicqaid diflautn' nullo præiudicio omnes amplexentur.

Hane efleSchoI ifticorum de fide implicitafen tenriâ qiium fit veruin,ecqua fronts,lefiiita.mf’ daciiiin Caluino obi]cis,quafi nemo Scholsftic’ rum hafc non fcrip('erit:ecqua tu fronte optima® moderatiffimumque virû vocas que ais nugaii.nifi vt te Epicureû prodas.qu»® tibi eçdem fannz ab Epicureis Paulo obieélçpl^ cuerint?Perge vero his argumentis veritatemoP pugnare, vt dum bonorum virorum famïobb' tras.canem te prodas. id eft ex illorum honunu® genere,quos propter viiulttam maledicentia®' canes appellant Apoftoli;ne fl a gît ij tui verami®' dicationem,conuitium elfe reiponfes.

'T «fertbif ,Z’t prou?rbtum habet-,aHicfjHii ifi film vemt. nu^lum entmpenitM ordtnen fsrnJ^' Pag. 148.

At tu audafter negas quod nefeîs.OrdinetnJ® his verbis meum peruident, ordinata ingen®' lefuiticum ertjandabatarum in moremobetf’f®' P'“?'quot;'' Ordinis mei œconomia perfpicua eftjOegaF”quot; nie demoiiftiationem non neeellariam. 1-' autemfecundi Abfurdi refponfione fie | dior vt indieatis rationibus quibus Refpôfio'’’®) | innititur, exeeptioncm earn diluam quï j veritatis aduerfariis folet, vt inßdelis । Dei minime comple^untur'^ Refpondco,Non don® nç.fed ingen j cui dodrina proponitur, viiiO)'quot; ludelfc tribuendum. Eam autetn diftmibone® pon®

ponoquæThomx etiam ipfi peruiilgata eft , Ex firtereiipfiuscreditie'.amp;c,Ex parteno/iri. Hane autem inftitutomeo ^ccomniodo.Hoccine eü,Serpentes Mibus^eminarhtygribus agnost At lefuiticuni eft,in-fomnia fingere.

Hane tuam 'a Calamo miitAo accepifls ^o£iri-namjimo t^zierha prope ßngttla vtin eitu Infittu-timiibas vttiere licet. Pag. t49'

Equidem accepi. Hoccinevero magnum cri- Trici menvocas? Prxftaretteboni præceptoris vefti- Hayanx. gia'perfequi, quàm inani temeritate euagari,di cerebro confidis inconful usicarus. VeraeLoai-cesaxioma eft, àéï. Certè f'agniis Philofophus præceptoris fui verba ipfa fepeexfcribir. Eruditi praccepcoris mentem Sf verba qui in fe transformat difcipulus,non rnerc-turrepiehenfionenT.fi verum eft quod mandat Apoftolus Timotheo fuo,vt fanorum fermonum formam diligenter perfequatur.

Hthtl tn Theßb.is noflris cjttas improbandas 1 Mimfler, de Leshta tua régula legtfli, Nihtl Scripturisßacrls vertus , certîus çj- ßirmius inueniripoße canfitemur. Pag. 148.

pturas ad fidem confirmandam fatis polîe. Hot' lefuitçid cine non eft LefbiaTi regulam appendere/Sif nim Scriptura facra,non eII régula fidei:ccq“0* xh°èquot;f3- regulani dirigendae fideicomp'eriemus? ciunc. tiones non-fcriptæ veninnc in fuppIemétuniSO' pturx,qiioniodô Verba Dei fua conftabitauW''' tas,id clhquomodó de vellra fententia, Vetbu®

Scriptura quot;Oquot; Lesbia régula? Dicamaliquid»®' ell leiiii pIius.Q.uuin fis Iefuita,Iefuicarum dodrina co’' Si facra Scriptura eft dodrinai®' « pcrfeóla, mutila , manca; ft non omniacontinct quæ ad falutom,fidem amp;nbsp;mores pertinentiliin'^ lis quæ continet amp;nbsp;proponit, eft veluti nafuscf reus,non prxbenscertain aliquam amp;nbsp;immoti'” fententiam , fed quæ in quamuis interpretaiio' nem fleóli poteft , (quemadmodum fcriptavcfe^ difertè affirmant) quomodó Verbum Deinono-rïtvobis Lesbiarégula? Pudet temendacij io mendaciodeprehenfum; amp;nbsp;tarnen amasmen^ cium jinendaciifque comitem impudentiâ.Qoô“ ft vete profiteris nihil efife Scripturis facris vetius certius firmiufquejcur haólenus affirmabaSiH’? éam obfcuram effe amp;nbsp;incertam , amp;nbsp;traditionuiH Hon fcriptarum adiumento indigere? Sunth* lefuitarum præftigiæ à?À5'are?OTcAo/, idem mod’ neg3ntes,modà affirmantes : at fcmpermenctg’) famulæ,mendacij lænæ.

Catholici porro docent Eccleß^ Chrißi (ß oßieiumeße docere,'jtii Itbrtproßicris habend ßnt.^tod ejunmfaciidtbros approbate dicitxr.t«)’^ cii»n Approbandi voxnu’.iam aln^uamiiiuvi^ Scripttirisdejttas tu foloi erbi uomine bittlhß)

De VERA Ecçl. avtoritate. 5,7 lt;iiim MUoritatém^ue tribuit, num Scrtptttraruvt ne ritiu^lenmcjue hommibi-u efi incognita,pro^terea neceflartafait kccleß^ autorités ,cuitii ni pondéré mortale sfcriptum Det K erb um ah yipocry-^ phislibrie difltngui cognofccrent. Pag.149,

S E R R A N V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Perdifficile eft è mala caufa bonam facere. Æ-ftuat Hayus vericatis illius quam in Ectlefia olini petceperat,confcientia conuidus. quid enim eft itnpudentiiis,quàm dicere, falutem noftram ho-minurnarbitrio inniti? Hoc veto inPapatucoir-ftituiperfpicuü eft. illius enim autoritatis quam Ecclefiæ deberi lefuitx 9flirmant,hoc primum eft in opere caputjVtScripturascanonicasab apocryphis, amp;nbsp;catechj-veras ab adulter in is diftinguat. Hayus autem di-citEcdefix mtiniis elle docere, quilibri pro fa- ptis ec ctis habendi lint, quod quum facit, libros appro- clcfca is-bare dicitur ; ^Apfrebandi autem voce, non nouam aliqiiamvim autoritatemque diuinis Scripturis tribui. Atqui hîc varie præuaricatur.

Ptimùmenim ludit in vocabulo ó,tzwó,u«Ec- Abfutdo-clefiæjficuti fatpe diximus. at fcita ei folennlfque '^“quot;’(.5“”' eftprincipi) petitio.quid enim Ecclefiæ nomine“ quàm Ecclefiæ aduerfariam intelligit?

Deinde, non videt fe contra Dominæ fuæ do-ôrinam loqui ? li enim .Approbare, non eft iudicio arbitrioque fuo decernere aliquid amp;nbsp;conftituere præuaricatur ConciliumTridcntinum, (vt cçtcra omnia Concilia prætermittam) quod quum Scri-pturæfacræcatalogumrccenfet, Decernend i voce fie vtitur, vt omnes eos qui contra aut fen-tiantautloquantur, iubeat elfe Anathema. Hóe-cineeft fine autoritäre loqui,nudumque confen-fum iudicare ?

I Qvæst. TERTIA Pars-■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• full'’

Denique,eodem in loco non fentit fcatnf quodneg'iuerat. aiteiiim neceßariamjnopl‘''‘^A Ecüeßie iutoritatem, cuius vi amp;nbsp;poiidere ptum DeiKerbumab apooyphis libris dtfinigiói’S'^ rent S\ neceffaria eil Ecclcliæ autoritas’(iSct'P ræ libros diftinguendos, ecquis non vidct?'quot;.|j nam autoritatem Verbi amp;nbsp;EccIcfix.Qp““''i, Jibri Scripcurat funt authentici quos recipit fÎ3 , ecqiiis quoque non videt illius autotitJ', ab huius autoritäre pédere: qunm riulla ? Vel falfum ell 8c cmcntitunl,quicqiii‘‘. precaria ilia Scripturç cam ab Ecciefia miitiiaot' autoritäre garriunt lefnita:. Vt enim veruinc Ecclefiam elfecolumnam veritatis,itaquoqttt'’* rum eft,earn columnam in Prophetarum Ap“'*'’ Joriirnque fcripturis fundatam arque ftabilit’®' quemadmodum à nobis efthaftenus fuisinlo'-** abundè explicatunl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Qio te sftus,May,tranfuerfum rapitjduminquot; nitXm qiiarftionem propagas ? Vfquequocl’***'' cas in duas partes? Si Dominus eft Deus euin:Si verb Baal,ito poft ipfum.Durum eft ƒƒ

lofophicis fludtif p!an 'e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pereff^fi^'

exemple rem detnon^lrare conabor. Dubn-^l’quot;quot; ell ahcjunndo de ßritu ammarum ttoH cjnam dubitanonem fuilulit Eccleß.i autonMi^^ deftntt eorii cjui àpeccatts morttfcrii Itberi, ex 1)'^ •z/tta exceßerunt arntUM ,ß;iullii pro peceatls Tntßifperßoluendaßubejßctpoena ,ttterna betitirn-dme mox donart.bcetCalmnx-s tmet rmpi't ßtitin^' ßhni

joliit! Chriiii Domm animam coslum inielere^ac inferos nuHim mortalis ammam ante 7iMndt t}nemexcrnctiin,Cert(: hac Ecclefiit de ammamim ß/itiifententta,nonfecit'vt horninitm annna bca-rentur fedtarimm hocpra^îttttjVtChriiïiant ijuid ^treanteacontnueTfa, deinceps fentiendu ejjet, intélli^erent. Pag.149.

Incertain eiTe roi-mi iinmorta* htart Hue plumilludtuum ? Incertam vis effe fententiam autotitate

deanimiimmortalitate fine Ecclefiæ autoricate. *quot;“*'*'*• Quonam vevo argumento? Eorum (inquis) qui ‘‘ àmoniferîspeccatisliberi exhaevita excefferût “ animas,fl nulla pro peccatis admiffis perfolucn- “ da fubeffttt poena,aterna beatittrdinc mox dona- “ ti.Da mihi veniam, Hay, ifta myfteria tilt;a non in- lefubic* teH:go.DubitationenyvistoUere,amp; augesdubi-tationem. Expeótabam categoricatn autoiitatem iinmona-audiohypotheticam.Si nuU3(inquis)pro pecca-tisadmifiisfubeffet poena,anim« çterna beatitu-dinedonahuntur. Ergoanimi imtnortalitashac conditione innititur.Quid fi pro peccatis admif-fispjtfoluenda fubfit poena , non erit anima ini-mortalis? Non (urn veftrarum rerum adeo imps ritus,quin intelligam,exhac veftra bypothefi, ! petfoluipro peccatis admiffispeenasinPurga-

torio. Quid li adeiidum fuerit Purgatorium ani-Biafphe-mabus illis propter pcccata ilia fua oberatis,nul-

I lane tuo ludicio ent animarum tllarum immotta- gu„„m4, 1 li(as ; vel ß qux Purgatorium ptjetergrçdientur.

400 I. QvæSI. TERTIA Pars. ' VC ad Inferos fcrancur précipices , nulläneamp;l’* perditis animabus fupcreric immortalitasîT“’' gicur hypothefis^magne Myfta,iion animi jrrim* taÜtatem ftatuit.fe.d niorcalitatem. Velextinf-debctpurgatorius ille tuns ignis, vel/iardet,p-ribunt per te anime. Siccine non poterie conftaf animi immorcalitasciim tuo Purgatorioiveb -läne erunc alia argumenta ad fid«m aftruenda® immortalitatisincque te ptidctjlefuitarum tiffiine,tuç impiidcntié.?

Argumen Pevuaferat ptifeis temporibus apiid oninesi''l 4n tiones cerca confi.uuque periuano de aninun setiptura inorcalicace. Hane apud omnes fanosfententij, dc aninii pl^oßc illuftrauit in Academia, vt etiamfinu. litatc. adellcnt rationes quibus aftrucrctur

dubicanduni non elfe,direrte pronuntiarit-primigeniæ Veritatis décréta diólabacNauiH' thnicis hominibusiat qiiû lux in tenebris lucfquot; non ita fatisfaciunt mihi rationes illçà phis traótacf, quin fubfint permuka quç cxc'f aduerfus eas poßent. Ar quü lego ScripturaSjCUf® veroaplena, ccrca,indubitata, iminortalisi“^^quot;'’ immortalibufque principiis innixa dtinoi''“ tio,animum mcum ita accendit atqiie uitjVt non modo de animoviim nodroium’’’f niortalitatc nihil dubitcin,(ed in bis etiaw^f cetca indubitataque illius immortalisfelicit’quot;^ quç in cœlo animos noftros immortales

Gcne.i.16 pig^ot’ vere habeain.Lege in Mdfe hominem adima^inem fitaifi, ad Qui verb imago Dei irnmortalis in homin?®^ tali confiât,nifi in anima immortali?ficei'iiH‘

Gcnc.2.’9 fes mortale Scimmortale diflintle docet, manerat Deas hominem èpitliicre ten'aiinjt’i''“'“''''^^,, faciem eius /pDaculam vita, amp;nbsp;fitii homo in unii»^, ’ HeidKm.h.t ex orc Chriltbper quern iramof'’ ”.,

De vera Eccl. avtoritate. 401 nimacteataeft, audio oracnlum inEuangelio, D.ttnnigt;nejlT)eni!Hortuorumj'cdviiientium ; aeptoin- Mat.xi.it. de Patrû iâ olim mortuorû immottales viuere in cœlo animas.Eiufdem Chtiftivero dulciffimas wes i^fiendo ad Patrem meu amp;nbsp;ad Patrem veflrum, loâ.20.17, é- Dt«w meiim lir- Pgt;eiim vejinim amp;nbsp;in ipfo mortis cuttu,.4»(egt;! dico tibithodie mccum eru inparadijb. N e-t.ùmmalcaamp; magna huiusveticatisceftimoniaè

Sciiptuta nê tepetam, non mode» animi immoï-talitatem, fed corporis quo que poft refutreébo- . nemimmottalis futuïi immortaletn vitam didi-

eimuSjVtcMTtz.rif Sc ÓA'x.Xiipi( ( vt inquit Apofto- i.Theff.j. lus ) animo Sc corpore toti, iramortalitate per-ftuamut. Hxcverb Scriptura pctfpicuè docef. qus fl tibi non funt fatis,ecquidnani affert tux il-UusEcclefix autotitas , vt omnem de animorum

illiusteffetafignati eftis,vel dubitantes de animi immottiVuategt;vei immortalitatem plané negan tes Leftot vider, non te miretut, Hay, qui dicas nullam elle animi immortalitatem fine vllotum autoritate qui earn negartinf. amp;nbsp;quafi nullum at-

tur,ndiculaeffeatbittatis? Deetuntfcilicet in Scnptura rationes ad animi immorrainatem de-raonfttandam,vt inaulaKomana Hayi Apoftaix duftuôc aufpicio, nos noui amp;nbsp;peregrin! homines eas comp eri amus s

Nam quod de Caluino adiungis, eft plane Ie luiticum,id eftlycophanilcura Si vitulenru. Cal-C. ).

inpiycho lis in paradifo. Tarn claris teftimoniis fteti)!’' panychia- dubitemiis,Chrifti exemplo,morientesconnu'* dare Deo animas noftras.- vel exemple Stepluii'' tradere Chrifti in cuftodiam,qui nontemerèf’' catur fidelis earum paftoramp;epifcopus-tifimuf hti finibw diitinititspeifcriptts, litite labore pei'fiinftai inbcataf» quietcmconcedtrii''' lu ffitÇentem ej]e Chfiflumamp; easrecipcreinparniifi'''',^ cSfolatio)!cmrecipiant.ii.ôccine eft,Le(Sor,impie 1'* tire de animis fidelium,quafi foliusChriftiani®’ cœlum incolat? Si præfens ell Chriftusanimis^ delium,fi eas fecum recepit in paradifum/in'quot;'^ tiæ labore perfundae in beatam quietem conquot; dunt,amp; id difertè Caluinus fcripfit,nô eritHay” I piitidæ calumniæ reus ? De reproborum anii”*' bus idem ibidem dixit, Cruciatiis qiiales perpeti : amp;nbsp;gt;nbsp;Reprobu eandem ejjefortcw dubiiiin’f^^^ quant ludai Diaboluajßpnat, vinUos latenu tcneriiV^^^ tera prætermittamà libro peculiar! que Pfyd”' pannychiam inl'cripfit, turn quod è libro iploquot;' lumniæ redargutio cômodiùs inftitui poffit iquot;'?' quod hxc praeter re à lefuita ingerantur lt;it noiH’ diuerticulis éludât rei primariæ veritaté.Hoc p’ fito, negat Caluinus fas elle cuiquam de ftatu loco animarum poft banc vitam curiofius inqn*' rerc.- eofque reprehendit qui fe torquent diipH' tando quem locum occupent animae,amp;

le *gloriafruanturnécnc. EfTe enim Ihiltum Sc te ini' ®gt;tjarium de rebus incognitis alciùs inquircre ’l'lamDeus nosfcirepennittat.Sciendi aiitem re iulamiuodiïinqueelieSttipturam. Certè qiitim {(lt; *’îripturavbique iubeat pendere ab expeótario-^ii quot;eaduentusChrifti,amp; glorix coronameoiifque '(ii) “'Setatiqiulm nos toros ei gloriç deftinet,ecquis •'onvidetplenam non effe gloriam quandiu cor potanoftraab aniinis noftris feiunda arque fe-patata dormiunt. De loco nonmiiiusinepta 8f futilisquïftioeft,quando fcimus non cam efife a-''imæ dimenfionem quàm corporis. Hæc Cal-Hinus.Infaniunt igitur lefuitac, qui Paradifum pi-fturis reprsfentant, 8c Inferorum pœnas diftin-öiscarceribus depingunt. id eft » qui vaniffimis tomaientis oculos animófque hominum fafci-nât. Atquehæc quidemprxclaramyftetia animi immottalitateni folidè aftruunt.

^onfatisCabiimtui fittpidùatem incredibi-' Itmdeplorare poj]um vt Catholtcorum tjua-ßiuncuUrcjponäeat, tn eos fe dtfßcultatum la-^tteos tndmt, ex cjHtbta eum mtnt^uam expcdtesi cumlt;!zf:Q,iod autcm ncgant, Vnde pcrfuade bimiirà DcofluxifTe Sciipturas, nifi aJEc-defiç dccretum confugiamus ? Perinde ei'i ucßcfitts rogct, vnde difcamusluccm difcer-ncreàtciicbris.Sçc.xVfwo e^mortaltum ( tno' do aßiebluf fenfumhabeat J ^ut Ittcematenebris non difiingiMt. Quaere ji vera eß h^c Calutni re-Ijgt;oi3ßo,de Scripturdrum verttatisfenfii, nemo nifi umente tnops ,dubitabit. T^thil ergo prohtbere video cfnomww lud^et nbsp;T urcA m barbar a gen-

Magiter tuas ait, V b 1 fer in on t in Dci fl’''■ ] proponitiir,in confc flb cft tam dcplora^' 1 tlaciæjiiifi forte fenfu commun! amp;nbsp;bf' nitate quoque ipfa dcllitutus, qui Wfquot;' qiicrîti derogare aiifit. Sermonem Del s/ni tn Scripturispropouitur, neme Caluino ere damns )aubitare potent. nodu7n,(^ cœlefleslilasJpiritus mottoaetii^'l' pquot;cumfe aliter expedite nouttdCalnintutiint^^ fugit certißtmis argumentisdtfcuttemus-^f

Tticx Terrifica audis, erudite Leófor gt;nbsp;Calnin'^ Hayanæ. pidicatem déplorât Hayus ; at feipfiim corùS**’ earn appellat incredibilem.amp; reólè quiiteU' quis eniin etiam Romæ, Caluinuni crediti“'. ftupidum? Mihi igitur potius quàm tibi creoi' funt etiam tui,acutilliine Doélor, Pontifi«®*,, manum videlicet, cuius iudicio tuum iinü^’j, debet fubmitti, hanc Caluini quam ue ftupiditatem fiue apoplexiam , graniüp'f emercaturum fuille. Verùm quxnam ilb^'’ deamus.

“ Hæc funt ipfa Caluini verba : Quodauifquot;! j “ gantiVnde perfuadebimus à Deo fluxilifSW, “ ras,nifi ad Ecclefiae decretum confugianiusiC inde ell ac fi quis roget,Vnde die, muslucfquot;'

“ cernere à tenebrïs,album à nigro,fuaueiiP‘. “ ro^ non enim obfcuriorem veritatis fuiff j, “ Scriptnra præ fe fert, quàm colons fui fes’y. “ nigræ.-faporisjfuaues amp;nbsp;aniaræ. Hæc Caln'^J “ Hayus auteiu magnum inde abfutdum

|gii;ïore nimitum vtomnes homines Scriptura- “ Zlium veritatetji eodemi iüdicio fint percepturi, “ f|quofenfibuscorporels tescotpoteas verc petci- quot;nbsp;ft^piun.;acpioindebatbatasnationes Chtlftianam “ .jlteligionena amplexuras vitro fuis viribus. “ ' Kefpödeo.Quum Caluinus loquatut compara Quomo-tèdeveta fenfuum perceptione ,amp; de veritate ISctiptutq'.debenthçcptimùm omnium dlftingui no miuus

inbaccomparatione. Primum,vt fpum eft fenli- ceitücfle ’’’jbuscorporeis iudiciü in perceptione return cot-Mp9teai'um;ûcanimo fuum iudiciujn conftat inte ,juâ iptb-!n tum fpititualium comptehenfione.lUx enim fen- tü fenliim fibus,bæ animo percipiuntut : acptoinde,duplex eftVetitasJenfuumvnajanimi altera. Deinde, vet'epcid

A (iÿo res corpotex àfenfibus corporels verè pet- piuutat. 1 tipiantut,debent effe fani amp;nbsp;integri fenfrrs corpo I lis; eidemquoque ratio ne animusdebet etlefa-in ni)s St integer, quo return fpititualium, qux in iH Sctipturaçontinentut, veritas verè petcipiatur.

U Itaque de colonbus non teélè iudicabit cxcus il*d oculus ,neque deSctipturx veritate ignqrantiae

teneblis animus obccecatus. Vitioft igitur con-fequcntistui ruinas,Hay ,noB videsV Si enim ve-

tum elliSanus oculus videt •. verum quoque erit, Cxcus oculus non videf.ac ptoinde in altera c6-

** l iudicat de veritate return fpititualium in Scriptu l ta.'etit ettam verum,Infanus animus non verc iu n dicat de veritate return fpititualium , quas com-M pleû.itutSctiptut3.î.uetfo fundamentOjtotum at ' j 1 gnmentum,te etiam teile,collabitut,frccine enim

Omncs boîwijics ocmIos b-iücnt , Ergo owmcs liemi-»its liicem à. tenebris difti'äguTit-

Manifeftam exceptionem de cs cis ipfc fentis. i NumigitutteCliùs ficptocedetargumentation 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C. iij.

Omrtibtps hnminibus nmmns cß integer ffincs ergo homines de Scriptnrit ■ueritättfi^'^^ carc pojptnt.

Achillei tui argiimenti infirmitatemnoni, maduertis,magne Theologe? Vera quidc»*'' Jiuius argument) confequutio ;

J^ifyitis ajpeclns Çenjit prédit ns eSjuiil»)^ bi is diftingiiit.g^fldxima hominnm pursKdr'*' neficio pradita efl aj'pedusfe/ifit. hiicei» nebris di^inguit.

De Scriptiirit igitiir -veritate reële iiitlielt;igt;it' , Vera eft maiorpropoftcionninoremftll^quot;',’ negaret,num eftecinEcclefiaferendus’ No*!''* filumextricari iamfentis. Atinuecoprin’i’f* penitus tandem diftbluetur.Itaque

ar Pr I M A fallacia eflj/s.x falÇa hypotheß.polt;!i:\ilt;-'‘‘'\ gumenti riominetn benencjo naturae omnem intep^ , falbctx- fano animo elTejquum Natura nafcamutüly*'', bran)ni amp;nbsp;)ræ,caec), mendaces: imofiqui'Ii''’’ bisprimxillius lucisreliquum eft, variisj^ bris obuoluirur. Ratio ilia flue intelligeatj’'^ modi) cxca eft,fed lue) Dei répugnât. lautiW fee luculentæ liuiusdemonftratio. Exleuih^^ dicatione eruditus Leólor iudicet qualis W . fuitsrum Thcologia ,quç euertit principle', gionis Chriftjanx, St turn maximequaw?“! ciffimè triumphat:fîcuti hoc loco Hayus qWy uintim ftupiditatisaccufat, quumprimïVtJ tis fundamenra docet.Primum igittirrefplt;’'”^quot;jj Latum elTe diferimen inter fenfuura efficacia''J||^ ।

De vera Eccl. avtokitate. 407 tetum corpotearum perceptione, amp;nbsp;animivim in return fpitituaUumapprehenfione. nam licec infitnjataiit vis naturalis in homine poft pecca» tum.iis quidem rebus quç ad corpus fpeélant amp;nbsp;incommuni vitx vfu verfantur,ipüi ftat Natura integra infenfuum corporeotümini-ftetiis'.at animum totum inuafitpeccatilues, 8c iniis qtiidetn rebus quç ad veram Dei 8c félicita-tisfuï cognitionem fpeélant. Certè animalis ha mof vt inqnitApoftolus) non eft capax eorutn quçfunt Spiritus Dei. funt enim ei ftultitia nee poteft eacognofcere,quia.fpiïhualitcr diiudican tur. ldcivcolud£Tutcçamp; omnes homines non regenetati.Sctipturç veritatem non modó nó in-telliguntjfed etiam deteftantur. Infanus eft igi-tut Hayus,8f ,vtloquitur,àmeute inops,qui infti-num animi humani iudicium 8c plané caecum ne-feitin iis rébus quç ad religionem Chtiftianam attinent ; quafi ilia human« mentis vi Sc efticacia cotnptehendi poffent.Pars quidem aliqua generis humani ilia vider,de iis reftè iudicat,iis veiè

affentiiuf.non per fe tarnen fuâque facultate, vel Naturçbeneficio ,fedpecullari Dei gratia mens obtempérât Spiritui fanélo , ampleélitur vocem Euangelij,8c répugnât dubitation!. Prima igitur fallaciaè return difparatarum confufione ex his elucet.

Secvuda eft, ^di^o fecnndumquidad dicliim fimfliciter, non enim reélè confequitur,Res verè perripiunturpet fenfum ; ergo non aliis modis. Vel,Res corpoteçper fenfum 8c aliis modis per-cipiuntur.Ergo Setipturç veritas neque per fenfum neque aliis modis cognofeitur. At quumCal uinus delenfu agit, non excludit alias certitudi-nisnotmas,fedSctipturç certitudinem rci notio-tisindicationedocere voluit. Tria enimeffere-

Trii rerû rum iudicia,id eft,vt loquuntur, : Senfum ex quo nafcitur experiei’t’’’^ tia. niuerfalisjcuius commune eft in rebus luuiO’quot;

PrincipiaàxiTî'^sa, fiue communes notioncs”’ bifcum nalcentes.-Sc Racioncm confequutio”* fiue intelleôlum ordinis in fyllogifmo ex tt'“'quot; ruvaxH^tiçi. Senfus ergo communis appellatw'’'' duas reliquas certitudinis vias innuit Caluio“*-Certa quidem eft rerum perceptio quçfit perl^’ fus,hanucinari tamcpoirunt fenfus:at iiunqu’® fallitur fidei iudicium, in Scripturç veritate. enim loquentem audit, amp;nbsp;fugit vocempeit?'’’ ni : amp;nbsp;in filiorum fuorum animishunc habitüi*

guat: quemadmodum de proueâa régénérât»quot; rum çtateloquitur Apoftolus, qui propter iUu® veritatisin fe infitçliabitum liabentfenfuse«'' Heb 514- ad diiudicationem fiue difcretioneniboni amp;nbsp;mali. tIijij 'i^iv -ra oJàîieM

^yTav/s()(/gt;âi(fim Ti à;46SBÎ.CertafiintS lucefua manifefta rerum nattiralium principal Totûéftmaius fua parte :Bis quatuor funtod»-Scripturç autem veritas num minus certahabe-bitprincipia?Deum efiTe fummèiuftum,boniinii fapientemjpotentemjOpificem Sec. Chriftumelfe vnicum humani generis redemptorem.amp;Me' diatorem, vpicam efte veritatem, vnicam Ecde-

fiam,Se huiufmodi.Qui illorum principiorumn-tionem fiue demonftrationem quçrit,numn)inii* infanit quàm qui notitiarû illarum coiiununiimi probationem flagitat ƒ Impius quidem dicit“^ cordefuo , Deum non elt;re,in reprobi iudicijfoi vanitate eu3nefcit,Apoftafiç peruicaciaobduri-tur;at dormit ad tempus ebrius impietatis furore animus,ferô tarnen euigilaturus vtconfeiennS furiis excarnificcturjamp; exukabundotumblafphe

extollituraduetfus cognitionem Dei, protfus e-uetfuraificuti ait Apoftolus jipCaque expetientia j cot.to. inbuangelij prÇdicatione fempet comprobauit. Hotum quoque ptincipiotum conftans eft amp;fem pltetna deinonftratio,fiue ad docendum Hue ad lefellendum.Reébè igitut Calulnus dixit de im-piis amp;nbsp;deplotatç audaciç itrifotibus , qui fidem

1 Deoloquenti derogate audent gt;nbsp;Eosfen/n communi ti quomo I t.i)-crc,ogt; hamanitate ejj'e deftitutos. de quibus etiam d®

I loquiturPropheta,^^irwßpicniwonCdgnofcit, ncque pfj’i 91.7.

in populi):i!if fa- rfal.94»-tui qiwndo iMtcüigcfiï?amp; ,Uomfgt; in honore amp;nbsp;non intelli- “ ÿt-.fimilise/iiiunentis qiiie interennt.

Denique ne aftum agam, dlxi lam de Spiritus coniuntlione cum VerboDei, Mque bxc qui-dé de nodo Hayano aduerfus Caluinum quem à

i lefultanon illigatl vider ctudltus Leftor.

\ N O MIN AT 1 S S I M O

4tO I, Q V Æ s T. TERTIA Pa’*' , ter a B. Augttfttno conßrmatHr,citm ait: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

gelio non crederem, ntfi me Catholut commoiteret autoritas.QMd ejittdem tc/h’»'^''^ aperteßbt aduerfari cum Calumut ftcipfum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mterpretatitf efl :

ijuum ahertM ejfet à fide,non aliter potuifi * et vt Buangelinm ampleilereturpro eert^tp*' rttate eju 'am Ecclefiu autoritate vttlurn.ltiint ‘ ro,jdrchijÿnagogel Pag. 150.

Ita prorfus Archimore. quum enim man^ exclamationibus minime excitétur, egod^'f c., Caluino refpondeo.Galuinumaio vcréamp;’Pf fitè Auguftini fententian» fuifTe afleqiiutuffli'’ ■que tam luculenter expreffilTejVt no poffit W kntistuis vellicationibus hxc veritas Confiliü Nofi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Auguftinum incerpretariJ^

exp^endT- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Auguftini confiliojntegram ‘II'“’’

terconfiJcrare,vc omnia orationis membre’, congruenter refpondeant. Elî nimirumsj;^«*’’^ Auguftiiium interpretari, arripere quædaniƒ guftini verba, 8i ex ilia telTella temerè deci» Auguftini confilio iudicare, eiqiie id de quo nunquam cogitauit. ScripturamabW ' fia fumere autoritatem,nunquam exiftimaub’’^ In lib.de dixit Auguftinus : cuius hæ funt peruulgatï'' vnitateEc Scrifturis didicimus Chrifium,in Sci'ipturis didicimit^ de^z'païté nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coMmnniter hubemus.

huius 13 eif amp;nbsp;Chriftum amp;nbsp;Ecclefum communiter Quxft P®' ScripturamexEcclefiac iudicio appédere,eftSf'!

ptiirisrettneri veilt Auguftinus. Qu^m veritas catholica quam Auguftinum docuilfe certum eft,non fitfibi cótrariajnueftigandum quódnam fit Augiiftini in hoe loco confiliuin , vniuerfâque ilia oiatio expendcnda, ex qua defumptum eft il-ludteftimonium. nulla enim eft Sophiftis tritior fallacia quàm prxpoftera vevborum interpreta-tio,quam à difto fecundum quid ad diótum fim-pliciter appellat.Accufabant Chriftum Pharizçi quafi de eueitendo Hietofoly mitano templo co- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

gitaflet ,quuni de corpore fuo morituro amp;nbsp;refur-reduto fuiffet loquutus.Negant Prophetx grata effeDeo facriftcia quae eiofferebant ludaeiioegât vllum de his Dei mandatum eorum Patribus ex-titille.ldcitcóne mendax erit Mofes,an potius ex pendeiidum erit Prophetarum confilium; quifa-crificiareprehendebant ex hypocritarurn ludço rum hypothefi.qui ea fine fide celebrabant,tan-quäDeum externis illis ceretnoniis fibi'obligan-tes? Sic dixit Auguftinus, Noncrcdcrem'Ltiange\io, nißme Eccleßa commoueret aMtonto.Num ex his verbis reftè efficietur Auguftinus fibi contrarius-, quafi Scriptutam Ecclefiæ autoritati fubmitterct. Keftè igitur Caluinus Auguftinum ex Auguftino eftinterptetatus,exploratq ipfius fcopo , verbis éxpenfis,vnluetfæque orationis ferie confiderata fienim inciuile eft ex vna particula de tota lege iudicarequa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft è dccifis verbis de tota

CoNsiLivM Auguftinieftjbfanichxosadreli gionis Chtiftianx veritatem ex qua defeiuerant, Augu'ftnîi teuocare quod maxima cum prudentia efficere inhoclo-j conatut, eoquepatientius quodfe Manichxier , 1 rorislue aliquando infeftum fuiffe libere agno-i, 1 fcat.Pvimùro igitur antequàm de ipfa doärina di ï I

4rt I. Qvæst. t FRT ia Pars, fputet.quxdam præfatiir vt fuæ difqtij'fitioni it'J cpmmodiùs fternat. Principem quideniillius^’' fe finern,Vericatem:fed quum illiiis conimuni! t‘ fetprofefïïo, Ec agendum elTe , vt non tanquan inuenta effet veritas,fed tanquam quxreretutil'i' in illius inueftigatione diligenter amp;nbsp;conrotditt^ elfe à fe amp;nbsp;Manichæis cJaboiandum,quiim difo” di viatn præçludat temeraria feiendi præfumpW’ cuius cornes eft arrogantia amp;nbsp;peruicacia. ecqu'* cnim fe doceri fiiiat qui doéium fe arbicretut Hoc igituràManichæis Auguftiiiuspacifciuir,vt ex vtraque parte omnis arrogantia deponatuh nec quifquam dicat fe inueniffe veritatem,le(lW vtrique quærant quafi ab vtrifque uefeiaturnt earn vtriquecertis rationibus firmatâ coplediU' tiir.PerfpeiSo Auguftini confilio, orationisferies deinde expendenda eft,vt Ipfa tclHmonij conttû uerfi verba propriè intelligantur.

Illius di veritatem difquirat Auguftinus, Manl-fputatio - chæjdoélrinæfummam lîbiproponit difeuticn-îiichit^n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;libro quem Fundaméti epiftob®

ftiiutxoc- appellabantjcontinebatur. In libri tituloMani' conojiiij. chæusle vocat Apoftolumiefu Chrifti.Indedi-fputationis primordium capit Auguftinus.

rit caufam cur ira fe Manichaeus appellet.Taten» Manichxo nudumque nomen opponent!, nequf vllam reddenti rationemeur hoc fe tituloinü-gniat, excipit Auguftinus id fieri contra paib: quum fuerit conflitutum nihil effe temerè cte^ dendiiin . itainducit aliquem difputantem q»' Euângelio non credat, neget Manichatum Apoftolum. funt enim ipfiffima Auguftini verba. Sie)go imtenires aliquem qui Euângelio nondutn crtiil’ quid [acérés dicenti tilgt;i,Non credoii^iotanda autente» Manichati perfona St Auguftini. Defciueraniab Ecclefia Manichati, in illorum caftris milita»^’

De VEKA tccL. AVioknuTi. 41^ tat AiUguftinus Euangelij nomen in ore habe-bant Manichxi Ecciefix vnitatem reliquerant» licet Chtiftianotnm nomen retinerent. Hx -

I lentibusergoManichxls ,lolämque nominisfui 1 autotitatem atferentibus fine ratione » refpondet I Miguftinus ex illa quam ex pafto fumpferat per-I fona, vetitatem nimirum quxrens •. non quidem 1 Euangelium ampleftensjled caufam qùxrens cut ’ I Euangelio fitciedendumrEgo Fii^gciioMo oederem, '* 1 wji me Citbulicie t.cclejixcbmmoileret dntórite.Q^D.Si *' l nbsp;nbsp;fola autoritäre agendum eft,plus apud me vale ter

I uushonao, de Manichxorum doitrina dubitans, 1' I nondum tarnen ad fidem conuerfus, fed inuefti-’’ 1 gans an abdicate debeat Manichxorum dogmata

1 ficinbilance rem vitro citróqueexpendit vt ra-’ 1 tioni tandem non nudx autoritati cedat. Homi-l nem tarnen veritatis imperitum fic reftè ait diî-' 1 quiretè vetitatem , vt autotitatis quafi veftigiis ' 1 nbsp;nbsp;nbsp;adtatiorsemvciitatémqüepetueniat.îit enimfx

' I ueamut,vt ab illo gtadu altiùs côfcendamùs.Hçc ■ l igitur intelligenda etfe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;71,61 nimitum ratio-

• i nequxhonnini competat Euangelij cognitione ■ l nondum illufttato, earn ramen lucem quxtenti,

I exvniuetfa otatione petfpicuum eft •. 8c ex illis l ntaximè verbist /Ipudvssvbinihil horiM e(l Huod me l itiuitetacteneattfola perfonat veritatu poUicitdtiOjqute 1 qiiidem fi t3m manifeßa monftrntur 'vt indiibiiim venire 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mon f ojfitiprgponendA eß omnibm rebus illis quibus in Ca-

1 tbohcA tencof.ldcitco teftatut initio difputationis, l (e omittere putam Dei cognitionem qux erat in l EcclefiaCatholica, qubd in illa elfe negatent Ma 1 nichxi-.quum tarnen fit primatius vniuetfx difpu 1 nbsp;nbsp;nbsp;Uiionis finis,vt indicate M»nich«i 6tïoie,vetita

tem Euangelij in Ecclefia Catholica fon^nU® certis argumencis demonftret, 8f à facriltg^'’* refeosaudatia vendicet. Ita affirmât AugulW autoritärem Ecclefix, viam elTe ad veritate®’ ”' qui hæreticorum ambus veritatis fpccie à vet® te funt abduôti.Hæc quidem non funt

TiKMieiachi 5 id ell necelfaria argumeta infi®';’ tarnen accommodata, quibus lacproponi®^?’’ eftconfentaneum quàm folidum cibum. lllud’« tern in fe twTs^JifzaTiT?, id eft exepli loco leip^quot;' proponit Auguftinus, rum vt res eftet in fuapct-Iona illuftrior( quemadmodum aliquandofac’^ Apoftolus)tum quod fuum exemplum magni W’ turum eftet momenti,quuin à Manidiçorumcn’ ribus libcratus eftet. Hane efte plauam get®’quot; namque loci huius fententiam eruditi vidto'’

Ex quo tarnen minime reótè colligi poteftjSc®' pturam ab Ecclcfia fumere autoritatem,»cî«r'^' fwwep;,quod blafphemum cR.'neqiie ratilt;»ieiiD,ll^' quod ineptum eft atque importunuin. Hocta® turn colligitur Autoritatein Ecclefiat magni alj' quando elfe ponderis apud infirmiores, vtiHy primordiis ad folidam Euangelij cognitione®,'* ria veritatisdirquifitione,pcruenite poffiat-Prudentein Deiferiium infirmiorem c.iptui“ debere accommodate, vteoslatlepotetjfoli^’ tandem cibo plene nutriendos. Reólci?'^ Caluinus hate de Auguftino interpretatus eftà®' de alieno vel nondum in fide confirraato/c'^'''' ritatem quærence.

Nonne Augußintts (jKnmh£cfcnheret,in^^ Catholica iam^ridetn confirntattu eratl gable, arhircor.

Hociamdifertèteftatus fum-.fed videndum eft quamfiblpetfonamEpifcopusaffumat. Clama- »uftinus batApoftolus ,Fil!olimeiqitositerumpartK)':o,'ufque-queformeturChriélusinvobis.velmautcmniinc adejfea-fiidvosamp;ïiigt;cemmutare. Sicvocem mutât vir tan-ftuSjSc fe in medium adducit non tanquam ad fi-dem conuetfus,fedveritatem inueftigans vtcon uettatur ; fuóque adeb exemplo nondum conuet fosChtiftoluctifaciat. Qui hoc non videt ineo Auguftini loco,cxcutit vitro.

HAWS.

At/^ne vt ahaprMermittam argwnenta (jU£ m medium afferre pojjem , hocvmim duntaxatpro-feram,lt;^uo vel nolens à fententta tua cogérés difce iiere.Si nancjue vera, e^et hiec explanatto,Augufli

dicerc ^i^^)efcdtC^clt;lidlflcmc^rCól■nQuif^et, aliemimnempe àfide Catholica.Ergofe tamfide-lemcredere,at^ue Ecclefu eit to 'itiite commotteri dtlucideprofitetur. Pag. 150.

De aliis quidem argumeniis tuis videtimus: Eocvetoqtiod nunctam ampuUato ore iaftas, meta eft ampulla.Quum Auguftinus earn fibi, vt dixi ,perfonam ftimpfetit hominis veritatem in-ueftigantis gt;nbsp;debuit fe in rem quafi praefentem Û-ftete,amp; italoqui, veluti confentaneum eft eum loqui qulhuiuftnodi eft. Mioqui non feruaflet de

1 cotura. Non debuitigitur dicetCjCredidiJJewjSc co-1 »loiiiJJ'em-.fed (tedçrem amp;nbsp;commoiteretAanquam res in

4lt;S I. QvæsT., TERTIA PaRS-difputatione gereretur. Eadem dicendi ft'®** Enallage ue tempotum Enallage vtitur alias Auguft in return de furto quod adolefccns commifeiatjftlquot;''* nibus fa- ƒ' tuncamAtem } int^Uit,fomaiUaqua miliaris. fgt;ui citpercm,poßem etiamfolus,ß fatis efjit

lAminiquitAtem , qua pmicnircm ad voliiplitft nec confricitidne confociorum an'tmorum, acccuJi't*!''^ ritum cupidiiatis tnea.Ucc.Retn enim iam memorat.eft autem illud dicendi genusadquot;' ' praeféntandas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vt illud,

neq-, fei'uitio me éxtre licebat, amp;ec. id eft quid ftd®' nam loquitiir de re iam faóta , vt infinitahii® generis exempla prxtcrmittam de mediop®'quot;

Qtu etta à fide efl aliène,homimm rnores co7n7nendare potefi:at Ecclefiu ca ziim poteftarem afier/iaiur. Qppm

Ecclefiarn CatholicamnomiriitJ^, indtcat commentumtUud Ca/uintplitneefilf^''' Cur eriEn à fide alienm, Ecdefis. aiuoni/ittf^^ ejHMn Mamchdiorum commoner dehnittVt eelio credered Pao-.KO.

c5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O *

Auguftini mentem non affequeris.i^c*'“'® 'P^ Auguftino mera fiiigis nus oppo- Quid enim attinet hæcinutilis de hoii)in“'’'||, natMani- ^trinaSi morions exceptio,quiini Auguftinf* dâæÈkquot;le' Ecclefia Catholica loquatnr vniuerlè? Manif fiæ auto-Ecclefiæ nomen retinebant, licet difceffifquot;^ litatera. fecilfent ab Ecclefia.In fingularium hominui” óïrinam moréfque acerrimè iniiehebantut.^'^^ ÛX appellatioamp;autotitas etat illis peihoflo^^

l'l cuinomen Catholicç Ecclefia: paffim tribueba-/I tut, Manichæi defecilTent,fuâmq; ei autotitatem fupetciliosè opponerent, ait Auguftinus, Si fine latione nuda autoritas in medium fetatur, pluris apudfevalituram Catholicï Ecclefiæ apudom-nesilluftril'fimx jquàmManichæotum qui ab ea defciuüTent, autoritatem,donee de veritate con

Eodemi^uogne capùefub finem pei^icuis hi-SM, VtramqueScripturam lirailiter mihi Catholicaconimendat autoritas. Pag. 150.

ritatem Smfturx:amp;t,Scriptlirafamitautoritatem ab Ec-dfjîii.Ecclefia in Sctipturæ veritate bene erudita, coinmendat autoùtatem Sctipturx, id eft agnof- gj cómcn cit,apptobat,anipleélitur, earn ab adultetinis do dat autori ttrinis diftinguit ; neque finit fuo.s ad petegtina

I commenta,humanaiumque ttaditionum aleam euagari. Commendat deniquevt fundamentum

I plum Domino. Ad illam agnitionem Manichacos [l teuocat Auguftinus ; ac proinde hsc aduerfus tc fl faciunt,neque te tarnen pudet vecotdiæ tuæ.

fler, ijutd D./Jugttflinus defe tam Epifii’l”’ pfent, 0“ intelhges nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tjana fit tllti

Ad hoc tuuiDjIefuitaj leptologemafr“!^’*^ pofitum iamrefpondi. Auguftinus iam n®'’®' do Chriftianus fed Epifeopus, conatur Manichæos ad puriorcm vericatis Quod vt facial perfona induit hominis nonM adfidern conuerfi,amp; veritatem quxrentis'.cgt;f®?^ ius perfonae decoro hxc verba intelligi cari debent.

Et cap-zj-eiufdem libri præclarunih®®^^ elefiæ Catholicæ reliquit Encomiûrr^*quot; ta7nfapientta7ne]Ham tTt Ecclejta effe 7to7t credun, retulta fH7it alta eju£ tn eim me lußtfßm'etenetjt. Tenet cotifetßo amp;c-

Oculos habet Hayusjfed non ad videnduni:!’ nocîncur 5*^ Auguftinum, fed non intelligit jlicctpetlp'' circûftan- cuè loqucntem. Hune eife Auguftino fineni ton tis.èqui iHa difputatione propofitum vt Manichæoste®®' bus Augu çgjaj veritatis agnitionê, perfpicuum eft;lt;l®®® liuir. p)a- in ipio difputationis primordioteflaturiple. '• ne elucet autem fine piæiudiciis veritas quæratiirjvultc’® “ itaquæri tanquam ignoraretur. Er^ofinquitA»' quot;nbsp;guftinus)hoc niihi date, Manichati,vt exiftimci” y penes vos nô efle veiitsççtn, vobifenroquesj’® ~ ' ■quot; ‘ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tâii'

Df vtRÀ EcCL. ITTORirATt. '41^ tanqüam incognitis,Hac lege ne vobifcum orem, neconuenticulacelebrem ,ne Martichxl nomen “ accipiaw.fi non mihi de ömnibus rebus ad falu- «« temanimx pettinentibus tine vllacaligine ratio « nemperpicuamdedetitis. Eadem tjuoquelege ‘‘ tutnEcclefia Catholica aga, penes quam negatis “

l fin Cathnlicaeffenencreditis. MultafiMt alia r]ua mein e-1 im grcwio iiiiliffnnè Jcnewt.egt;c.Non ait igitut vir fan- «* ,1 ttus autotitatem Sctiptuts ab Ecclefix autorita-4 te pendete, fed quum illi quibus cum res fibi e-ll tat,primati3C rationis rtondum effent capacesjbu tnanifquepotiusfvt fibi compertis')qulm diuiuis

I fquippefibi incognitis')tcftimoniispetmciueren l tut jnftituit ptimùm cum illisagetelenioribus ' 1 atgumentis vt ad grauiora fenfim eos petducat.

1 MeautetnPfÄfetitioacw.in commuai loqüendiv-i'l fuficvfurparifolitamvt ea maxime dicantur qux ^-1 volutnusvidetinondicijOmnes änimaduertunt* i(n ^od Auguftino inftitutum effe, haec verba teftd ^1 tutabHayoetiammiferedefcripta. iSlatrgotet ,1 tantaChrißianinominis chat'ifßma •vincula rede bomi

1 nim tcîicïit iredentem i« Ecclefia Catholica 5 etiamfi fro' l fter nofira intelligentite tarditatcm quot;vel Dif« Bicritww

j) 1 tboiica teneor. Quibus verbis quid clarius aut illu-f i fttius dici pote^?ln ipfo autem dlfpütationis pro-

\ greffu diîettè teftatut, non autoritäre Eccletiae, jt 1 fed longé alio fundamento (idem fuam (uffultam (p \ effe. Sc,Xibil aliud finquitjelcgi/iijaiji laitdare qiiod y \ crcdis,iigt; iiridfre quod credo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igitiircgo vicißim

ÿ l Liiidauero qitod credo,ep- qitod credis irrijero , quid putnî (gt; 1 Mbjj eJ]i:t«dicj,)id((w,qHjd'Vcflt;i{iiadHa» /«ipTt eos rtlia-

(jiiamuisqiiinosmuitantcertacognofcerc amp;nbsp;rant vt incerta credamus'. ó-eos jeqitamnr qui frius credere quad nondnm valcmas intuerf j tt ff valentiores fa(ii,qMd credimus intedigere mem''*quot; iam homimbus,fedipjo Deo intrinfccusmente/n V* tewawfeJQyibus verbis perfpicuè figrü/iwt’’’ mentum illud ab Ecclefiae autoritate non effe fidei noftræ fiindamentuiTi,fed

apparatuiTijtyronuni accommodatum, vt illis quafi rudimentis aii iniorem veriratisagnicionemfidémq’ tur. Fidem autem alio fundamento inniti q»’* hominum auroritace difercè teftatur.

Qua igitur fronte,lefuita, detricum turn hoù SophUlarum fcrutum , vt nouum q“’quot; piain.myfteriura arides deintegrö alfuere? 1»’“^ riam certè maximam facis Auguftino quiilt;lci’* fingis de quo ne per infomnium quidem cog’'“' uit.vnquam. Vt concordia fine veritate,coniul‘' tio eft erroris: ica populorum inreVigionecon^quot; üo fine vericate,fupcrfiitiónis furor efb fine veritate,funt dæmonum praEftjgi«:''s'“l'*| fine veritafCjVetuftas eft erroris amp;nbsp;infanim'’quot;“. delirium;fueceffio peiTonarum fine veritate/ perfonatum mendacium ; denique,Catholic«^* toritatis fine veritate oftentatio , eft Caihobj* vanitas amp;t: Antichrifti nota , qui fine Catho® cæ nomine non poterat in Ecclefia locum cupare.

In s v m m a, hoc Aiiguftini teftirnoniumrt“’ vno Hayus maximè triurnphat)importunènotquot;’ opponiciir,amp;r in eius præpoftera interpretaiii’j'j fallacia eft, ficuti oftendi, à diifto fecunduntq^' ad di'ftum fimpliciter. quod enim ab Auguftii” dicitur in perfona hominis ad fidem nonJu c®quot;' uerfi,fed veritateni quxtentis, id fimplicti“.^

J sbfolutè Sophiftæ interpretantut. Quodquàm fit abAuguftini confilio verbis,omnibiîfque locis Refpôfio-circiimftantiis alienum,è fuperioribus apparet, à

’G nobisidcirco füfiùs explicatis qubd in Hoc atgu-mento proram 8i puppim Antiquatores noftri lo

A cent.Ecquis quoque non inde videt manifeftutn Neque enirn côfequitur, Auguftinun» fenfiffe Sçriptuvæ certitudinem ab Eccleliæ auto-■ mate iudiciôque pédere,quia dixit, infirmorum 'jf caufaEcclefis autoritärem aliquando effe adhi-bendam,vt ad vetitatis agnitionem Ecclefiaeque

'jj vnitatcm fenfim deducantur. Quod eoium infit-' mitati condonatur qui teftimoniis humanis corn |f monentiir,!ium debet elTe prxiudiciumveritatis, vtSctipturxautotitas decidatut pro humani iu-dicij avbitrio? Apagebxcnoua commenta quæ AntiquitatisfimixementitoVattum nomine fa-bticantur.Ea quippe Sctipturæ apud nos effe de-batantotitasamp;reuetentia, ea eft etiam Spiritus ftnéliin confitmandis lidelium animis vis amp;nbsp;efft iil) cacitaSjvt credamus Deo fine vUius creaturx te • pj ftimonio.quam fldeiconftantiam in mediis Tfraè jji lispevturbationibusEliasadhibuit,quum feé ve tisDeicultoribusfoiumteliédum effe atbitrate-tut.Non hominibus quoque fed Deo ftdem fuam ji inniti teftatur Auguftinus, 8c Ecclefiam in Scri-|j, ptutis,non inEcclcfia Scripturas quxri oportere.

ii I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V L T I M A

y I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

quot; iduerÇiiry verbisÇuû taniea more doUs \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0“ iocis veritatemludilicAre molientii.

^t^jne vttandem concladatnus tholtCit quot;Theologi non fentinnt tdfilum irifft ptHra facraponderns (ÿ momenti^nodiiii^i' trtbuttyVt Calninus cauiliatur:fedotnnetn^^^ rarnm vim cj“ firrnttatern Sptntm fanSopn^' Seriptnrarum autori.aßignant. Cieter'nmpii«^‘' cleßa Cathohea ab jdpoflolisfams libns rit,(f aeceptosßngulart Des bencfcio iMi'iHl’''' ctßodterit,certo ßbtperßuadent Catko/ici, geltum ( exemplt caafa) Matthtn, verum lt;3'? erttm ejfe : tllad antcm quod Pem eße dicituf’^ pocryphnm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Hic tcfliinoniurn citât Auguftiniè liw ’ cap.4.contra Faiiftum.y^r«/e bis hablemttf' ra vbt reßonderis Deo volcnte, audies- P’S' 151. tota.

Detidit Q admirabiletn virn veritatis,fed »otfutëquot;'* pffi^icaciam vanitatis ! De Ecclefîæ lapî. quîdnam h’adlenus profeffi fuerimus, quîdn^ quoque loco quem adueifarius meus vellW fértis verbis annotemus,Leólor nouit-Qü'“quot; contra de fua autoritäre PontifexRomantisp'J^ dieet,nemo ignorât qui feit ilium Ecclefe*-^?, vi/îbile fc appellate äe principem.

Pontifex qui libri fint habendi pro Seiptur^ nonica adfcito anathemate. De J canonicæ vera amp;nbsp;germana interpretatione lt;! fit conftituendum,dccernit Pontifex adfcito s themate.DedodrinaSc moribus decernitquot;’

De VERi Ecct. KVTOKITATE. 415 tifexadfcitoanathemathe.Deotpnibus denique rebus qui ad teligionem fidémque fpeftant,ple natia poteftate iudicatPôtifex à nemine iudican dus. Quifummam hanc autoritärem illius quem inEcclefiam Catholitam vindicat, principatus fitmamentûdetredat,ecqnibus tandé diris àPon tifice dilaceratut? Hic tarnen mire diffimulat no ftet lefuita ,importunât quidenq tyrannidis info-lentia amp;nbsp;abfurditate conuidlus, veritatem tarnen '“æ minimè agqofcens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vetitaté

Si tandem,vtaisjconcludendum eft , eut rem tot verbis jam agitatam quad nullu adhuc de eavet- exêpium bumextitevitjtam importuna audacia eludis?Nó minus tarnen vincetVeritasrtu verb,Sopbiftarum™' modeftiffime omnempudorem plane excufferis: quiliceteatum return quas olim in Ecclefia Dei didicifti,con(cientiam tibi ingerat Veritas, cum eatamen perfide colluftctis , vt earn veiitatem quafi iugo fubdas impietatistui.At nonvidestc ttinj'5a.7aconferruminare? Si pondus amp;nbsp;mométura autotitatis fui Ecclefia tribuit Scriptutx facri, quomodo omnemScriptutarum vim 8e firmita-tem Spiritui fantdoprimario illattim autori, ve-ftriTheologi affignant? Si partem autotitatis tribuit Ecclefijc, quomodo omnis vis amp;nbsp;firmitas e-titaSpiritufando? Primarius fcilicet etit autor Scriptutarum Spiritus fantbusr fecundaria erit Ec clefia Scriptutarum caufa?Tnfanis. At tuis dolis ne falli quidem pueri iam poffunt.Craffus eft ille tuus repetitiHomonymii Indus,in vocabulis

I Ecclefix 8e Spititus.Ecclefia ilia veftra iquiuoca, ' v!*“ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Id ell Cathonca Romana,eft potrus primaria cau fanftus

( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fa,amp; Verbi amp;nbsp;Spiritus fanfti illius veftri. Idço EcelcC

414 I' QvæST. TERTIA PARS* ßx veftiæ caput,its amp;nbsp;Verbi SpiritufquevcJ'', ber illc efl:. Décréta conflit, amp;nbsp;Verbum tunt extat, (juofl Non-fcriptum ifleo quia in facris Bibliis non continetiir. hic/j Scripttira eft veftra.Porto fpiritum capfub i’ fum Roma Triflentum mittit, vt flicat P’»'*' Capitis fui manflato, rifum eßnobu amp;nbsp;//(j.Ecquibus igitur verbis,nug3tor,tecompfl' quàm iis quibus j^uguftinus,Manichxiim?O/''y hunc effe Spiritim amp;nbsp;eredam ver a efi eti!imji)!e{ci!tm:tut oflende Tjera ej]c quie dicih Spiritiimfanc'tum ej]'e,(tiamß nefetam- Nunquid , aut bcnenolentius tecum agiputeff? Sedtu net but quot;, lud vales oflettdere. Nihd aliiid elegißi,mß l.iudiH cred’S, amp;nbsp;irriderc quod credo. Imo quiiin iistUiH*?' Apoftata, amp;nbsp;cótra cófcientiam Papatuin Ecflfl'* nominecommenfles,ßngidaris andacia nbsp;tutß!'^^

CV ,s r OD E M facrorum coflicum veram EccK flam fæpc fliximusrScAuguftini hac de re ted'®’ nium, quofl perperam tux Synagogr vindic’’’ pro nobis facit. Tu verb egregit falierisjelud*’ ß exiftimas præfriôtæ tuar froutis meretricianii® puflcntiarn täti apud cordacos Leftores fututi®i Vt arbitrentur Solem meridie non lucere. Fiin Gomcrin ipfo criminedcprchenfa,iuratfenuii-quam de tarn foeflo crimine cogitafle.Vicit Vefr tas quam negas,quum te cogat fle raendaciop^' cit'is humiliufqueloqui.

Qvîd N A M au tern de vera veræ Ecclefiæauto ritate credamus,tam lipe,tam luculenrerànobis eft explicatum,vt non ferenfla eilet facilitas mea, ft inftituerem bSc eu Jem repetere, quo tuam im-puflentiam cuiJibet oculato explotatain demoû* sftremnouis argumencis.

A emo efl noflrum fermonii elegantia Scho liißtcu trtbuent re co dit am rernm dtfctpUnam tn,vel tfiMttUitpßs cocedts. nam aliter ex tpforum ^ercore aurtm colliger e te pojfe non extflimarei. Ex veflris autem Jcriçtie ne plumbum ejuidemvl-Im efl cjM colligat. nam propuro putoeiue Dti J^er blt;i(ejiiod z'os paßtm iaElatlsfl funt ù/^ ó ^eauçflf. Pag.151,151.153.354.

Neque ego elegantiam Scholafticis tribui. Hçc funt tua,Hay,pura putâque infomnia. Equidem difertè teftatur nos non agnofcere Scholafticos pro Patribus orthodoxis,vt vos facitis; excipiebâ tarnen nos minimè ab illorum Sctiptis abhorre- Notofide K)haèlenus videlicet vt veluti èftercore Eunia-.11' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T- • r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ coru ter),

no coliigàmus autum.Ecquis ianus exifttmauerit pris iudi-nieloqui defermonis elegantia? Loquebar de .i- crum-plis rebus, quas èPontificiiscloachis hauftas fie illittadant, vt etrorem augeant, dum inftituunt cum ratione infanire. Extant tarnen aliquando quædamè prima ( vt loquuntnr) veritate ab illis defiitnpta commodâqi methodo explicata , amp;nbsp;in iis quidem religionis capitibus qux ad Ecclefiae fundamentum inlacero aedificio conferuandum extarevoluit Dominus; Has veritatis reliquias Jiunm'ieiZo in mendacij ftercore demerfum.Hæc autem iuuat cognofeere, vt ab infanis Scholafti-cis ad ipfos fanos prouocemus, amp;nbsp;ex illorum ver bis oftendamus quantopete vos lefuitx, vltima Abaddonis amp;nbsp;Antichtifti mancipia, infaniatis, qui in eo omnem operam adhibetis gt;nbsp;vt pcruicq-

cis fupcrftitionis furores nouis fiiroribus geatis. Porro tibi Ecclefiæ e man loti tis thefaiirus quidni pro carbonibus elfetil“* profanus Efau lencicularum pulmentum pt'®' Trkx geniturae antepofuerit? Nam FrancifciStift-^ e''^^quot;liLis 9“°^ affers ad Scholafticos commendanJoF’ codice're ftimonium,te eiiifdem Apoftafiae conforteifib* cognofcê- Ic decet.Dignum videlicet patella operculum-^

Huiufmodi hominum ivituperationes vito'quot;' bonorum pratclara profeftb funt enconiiS)«?' enim fronte ilium appellas noftrum,ciutf P ca Caluini refutatio Ecclefias veritatifqusvo®'

^Ytut D ENI Q_v E,qu3e tota hac pagina a Patribust-iinportii- ciliifque orthodoxisad PatrumConciliotaflJ^ lioriT^Y' ortlit’t^tJXorum commendationem euerristc' rifasàie- inonia,contra te faciuntjPontificisRomîi’quot;’’'' luitij. cipium:qui falfos amp;nbsp;ementitos Patres.öft

mentita Cocilia Patribus Conciliifque otthigt;“l xis opponitjSf Patrum Conciliorumqueottl'“^ xorum nomina ementiens, illoru doftrinam delitcr pcrfequitur.EftigiturcraffapetitiûP'quot;' cipij amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;• nugaciffima quidem db’ ’’

EIV s D E M iudicij pudoris eft quod îd'Jj Modefti'i g’sadillius veftri axiomatis defenfioneiUi®*^ Antiqui - nonpote^l a'roi'c.De Ecclefia vertia Romana®^ i tatisde fe qui eram teftatus.Quitu igiturmihj Cyptiatn judicium, ^uguftinum,Hieronymum,amp; Chtyfoftonut^ ponis,Antichrirtiani illiusproftibuliiquo“ 1 clefix nomine infignitis, capitales holies? illi vera Ecclefia , fed quale de fins fcriptis'quot; cium fieri voluerint, abunde à nobis e-xpl®’' eftjhaudquaquamfe indoarinaeu'd'xüfW'J'^P' fefli, imo fe errarc pofte ingenue coftelquot;; haólenus bene fentire, fi Scriptutx conie'd^'^.

e i; t t P {

t 1 I 1 Î l r. f p » I I gt;

z i

i I gt;nbsp;1

t I Î 1 Î /

De verk Ecct. attobitate 417 eccave,fiaScriptura difTenferint. Hoe tibi igitur fanéia Antiquicas,refpöndet,lefuita.-Siquid in Pa tromliterisforte deuiatum eft 3 veritate ,licere reprehendi.fas effe contra fencire,ficubi aliter fa-puerint quàm veritas poftulat.-illâque omnia fiue Patrum fcripta,fiue Conciliorumdécréta ex ilia veritate diiudicari debere ; illam autem verita-tern indubitanter contineri in facra Scriptura, iU lamwnam effe folam amp;nbsp;perpetiiam fegulam veritatis; eosfolosScriptores non erraffe fcribendo. Hæ quippe funt Ecclefise de fe loquentis difertx amp;nbsp;verxteftificationes- At proterua Babylon aliter loquittir, EniwHcrogH/a inexemplum necret.r. fanclii Komana. pMlefia cui nos Chrißicspraejji voluit,pro-pofita efi'.ab omnibus ijuicquid liatuit, quicquid ordinat,per c. Enim-petiioquidenicis- irrefragabiliterobferitanditm efi.StiH uero. to décréta exsequat Scriptutx facrx , imoquidna pro facta Scriptura habendum fit, qusenam vera uift.Vo.c. fitilliuBintelligentia.pzoplenari/t potefiatefua.decer- Decteti-nitatqueordinat, feque omnium Ecclefix Dotto-tumfententiis anteponit. id eft, vt impudentet loquitur,/»cM/e?(f/»4' amp;nbsp;ma^nn voce id proniintiare non timet. Itaque, vt rem paucis compleétar,duo re-fpondeo ad illius axtomatis explicatiohem.

Primum,Ecclefiaevocabuloquidnam intelli-getur,denniendiim ede, ne pro vera hccleliaim-piam multitudinem amp;nbsp;verse doftrinse aduerfa- £eiU-riam, licet nomen Ecclefiae iaftitet ,Icfuitæ lub-ftituant.

Secundum, quomodo id verse Ecclefise compe tatjdiftinguendum effe, quatenus nimirum regÏ-tur Verbo Igt;ei,perpétua amp;nbsp;conftanti veritatis re guladuxta dióla , Lucernapcdibus mets l'’’erbum tuum, Pfal.n». 'Domme,liimenlimitü men. ^,''Deptißtum fefua,wtans i-fimo S. profanasvocum inanit.ttes i!!r oppofitiones falsiivominatie fiientia,i}intm nonniilU profitcntes circa ßdcm ibirraucrüt.

Kebrii ,fed habebit lumen vitn. c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Lux niinirum veritatis in vera Eccle(i3C‘’'''||, Vera Ec u.itur,magnóve fit illa an exiguo numero elefiaquo errat Ecclelia vninerfa inpraecipuis capitii’quot;' modo «■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pit tarnen aliquando vt pij aliqüi

Ecclefiæ membra,labantur in errores,exigno'^® tia amp;nbsp;infirmicate : fic tarnen vt fundamentun’^* | tincant,amp; faifas opiniones contra confcieiquot;'* non fequantur. Deinde.licetretineaturveir“’, örina,in applicatione rainé doélrinx pijab*!quot; j do errant; ac proindelicet non erret Ecclefi** niuerfè,aliqua tarnen eius membra errant, nimirum à Verbo difeedunr. Sic funt

in maximis viris. Apoftoli ante acccptumSp'quot; ritnm fanélum , circumferebantur conimum’ erroribus de regno amp;nbsp;officio Chrifti: Sc derent lefum elfe Chriftum in Lege proniiffquot;’’' è carnali tarnen iudicio de illo aeftimabant.p^'; gatis inter ludxos opinionibus de regno paflim triumphaturi. At illa iudicia,quantiii”“ imbecilla amp;! craffajnon peruerterunt fundai»'® tum verç illius doflrinç, quam accepto Spit”'' pracdicarunt. nxui illi in ipforum perfonish^^' banttoti ; verçautem doótrinx fiieruntillit'“' omni exceptione maiores. De Patribus autr”* qui auream Apoftolorum. çtaté varie funt feq“® ti,longe aliud conftituendum eft,quo(l eni® ui in ipforum doétrina notari polfunt.-de qui'’quot;* fi ita iudicemus vt ipfi fua iudicari voluetür,'”’''' illis erimus iniurij? Certè huinanum eil et^t'' Deus autem homines maximis UlufttiffiniiK“' donis à fe alioqui ornatos,vult homines agnoif^ è fenfuinfirmitatum humanarum quibuslaboj’'' vt fuç nimirum non modo infirmitatis ledüi*’, tatis confcijicontineanc fe in fetio timoré b“'quot;'.'

De VERA Eccl. avtorétatï. 4^9 nis (iiijlobnetate naodcftiajaffidua denique inuo-catione. Ita Dodorem àdoûrtna vult Deus dif-cerni .fidelibufque id tacum e(fe?Veritatem do-ttrinae lalu t ar is non exEcclefiæ titulo.fcd ex V et bofuo(àfe per Ptophecasamp;Apoftolos,omni ex-ceptione maiotestcftes tradito)TOetiendum effe.

Rogasigitutmejlefuita, quifciamEcclefiam Quomo-non errate,quum mihi Verbum fctiptum propo-niP Kefpondeo jNonproponit EcclefiaVer- f,a è scA bum fcriptu vt profana veftra Domina, quae pro ptuia. imperio fuo decernit qui libri (int habendi pro Scriptura -.fed Verbum Dei fctiptum cettis indu-bitatlfque noiisSc argumétis autenticum, à Deo fibioblatum ampleditut Ecciefia.illudque fuæ fi-deiàDeo fuo concreditum amp;: reuetenter feruat amp;nbsp;ptudentet exponit, veritatem è veritate inteb ligens.ltaque hadenus non errat.

SicCaliiinus amp;nbsp;Beza,Ttinitariotum furores è VetboDei folidèamp; luculenterrefutarunt, dum faftionis veftrae primipllates(ad quos tandem vagus Apoftata ttansfugifti)vltimç abyfThè qua recens egrediebantur,tenebras in mundnm impor-tabant. Attenebras illas vefttas idem Verbum diffipabit. Quod autcm aduetfus fupremam Vet-biautoritärem HtftaAoTTiiztdf, quàmte decent.

Prlt;£c/rfr«r» fane in Chrißt Eccleßam indncere conarii mdtcandt moremnuuqHam ante a audi-t;im. Pag 15 4. t

Vt ciaffum eft hoc commentum tuum, it a bla-fphemus iocus, Tibi veto refpondcc Apoftohis rumtaaraillamVeibiDei iudicaudi autojitatom

poteftatémq; quamtu procaciter irrides,tii*’* b is 1U c U1 e n t e r r e P ræfe n t a n s : /lt;ƒ«//;« fj? Tf ft«* lö- ejfcax,amp;- fcnttraotitis qnonie glodio aiicifiti'.tif’

tingit vÇqiie ad dniißnnem attimie Jimul acfpirittd i gumquc amp;nbsp;mcdiiUariim-.iir D11 v d i c a t [iigit/l'‘^‘ 'amp; conccptinncs cordii.Ecquî poteft elfe maisraul’'! ritas amp;nbsp;poteftas qiiàm confcientiis imperate. Ex præfcriptis verbis ago. ludicandi potefta'^n audis. Aajpi'cnim ilium Dei ait Apod, eoquidein autoritatis genere qua maior nub*j excogitaripoteft,o»âup%rïiB/^ Lyyo/àmaf^iX’ 1

l^iinlt;]uià iiidtcü cfi,decertantium rationti^ due ac pro vent Me fententiam ferre

Te verojHay, non pudet ira fecuré De» dere’Non impunè Deo illuditur; nequecene luditiir jfed profanus irrifor ad blafphemiïj“ fcopulos miferè illiditur. Deus à fuo Verbofeu* gi non poteft. 111e ipfc eft qui difceptat cuinoquot;’ nibus hominibusj'qui accufationes amp;nbsp;nés confcientiæ audit,amp; de his fummoiutei“^|^ cat,qui vincit quum iudicatur. Qui veto au formauit, noaaudief. qui os hominboriqu^'^i^

Dé VERA ECCÉ. AVTORITATE. 4jt guamimpófuitjnon loquetur? Abi igitur,Syco-phanca,cumtuis blafphcmis iocis.

Ipfum Verbum.veritasenim exveritate intel« ligitur. Omnes fcientix è fuis principiis proban-tur.ecquisenimexoitas de ipfa lurifptudétiacó-trouetfias è Medicinae regulis diiudicabit, aut de Medicina natas lites è lurifprudentiæ inftitutis componet’Nunquid potius lurifptudentia lurif-prudentiamjMedicinaMedicinam probabit? Nu. minus lucisamp;certitudinis conftabic VetboDei fcripto? Tpfumigitur Verbum fcriptum excita-tas defe, hominum feu ignorantia feu malitia, controuetfias folidè componet ex fe amp;nbsp;fuis principiis,adhibita ilia iudicandi régula,quam ^nalo vocat Apoftolus, ficuti detnonftraui fu-pra.idcft vttotidem verbis fcripferam, Deus ex illoVetbofuo fcripto,quod voluntatis fuæ ex-ptcffam declarationem effe voluit,iudicat de con trouerfüsaduerfus veritatem fuam cxcitatis, cuius infinitam difquifitionem elfe non poffe teftè ait Tertullianus.

r”erwm. hdictua oratio omriem iudicandi de zlt;e ritatepoteflatem homintbM adimtt, eamejue foh fmpto erbo tribuit: tjuum tarnen aham Deits t-pfevoluertt inter homines ejje fedandarurn con-trouerßarnmrattonem. nonenim ad fcriptumKtr

431 I. Qvæst. TERTIA Pars-bum fid ad légitimas Itidtces,eos (jut di inter fi dfitdent,ablegauit. Dçuter.iy-^*^'’^-num nemo fuijfit ludex verttatts, non. fit Dominât hanc Iuditit\t]uam audn m'''-“' fieruandam normam.AdhtiC Ad alacbutt I’l’fj'“ ta, Labia,/«^wijSacerdotis cullodiant tiam,amp;: Icgem requirent exorceius-^W' Jî audes ,Spiritum fanilum,i^dictto,Le^etn rent exfiolofcriptoKcrbo, Ibidem.

Subordinata minimè repugnant.Primssi’^’* fa. fibi fubordinat caufas fecundas amp;nbsp;dias,quibus vtitur nuHo fuo præiudiciotnin'l“^ amp;nbsp;famulis.Deus nimirum veritatîs fuçfups^®*^ Quatenus index Ecclefiæ,id ell hominum in EccleliaA®'^ amp;nbsp;quomo QiinifteviQ ; haôtenus tarnen vt defuinmaaut«'' do vtatut . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;? • u.nfC

Deus mi- täte lua nihil in Ecclenam fuam denuet- na«'-nifterio nim non iiidicem , dum Scripturam infïrptf' fuorû'^'*^ Scriptura controuerfias de feripto^^* Ecclefiæ tentia dirimit i fed ipfum Deum in Scriptura n« çdiHcaüo bis loquentemac verba fua declarantemagquot;* xnus.Ecclefîa iudiciiim illtid Dei èVerboDei”

certum iudicandi ordinera in Ecclefial'uaconi“' tuit per homines. Ipfeigitur non eft funtn'®f dex veritatis.fed homines funt iudices veriut'’' quibus iudicandi poteftatem dédit. Eftcquot;quot;quot; duplexElenchus. vnusquidem ßivtcaußt.nam homines in Ecclefia noniult;l'^’’ ex fe arbitriôquefuo.fed ex Scriptura,folaamp;P‘ petua veritatis régula ;alter verôjTîûuintsrAÎf^'' ^lt;zVv.non enim homines funt iudices,fedfn”’' mi ludicis miniftri. ludicia leeinmanonlun'“ min“®’

De vera Ecct» aytorïtAtE. 4^ minum,fed Dei. Apoftcli non fe focios aut coD legas faciiint Spiritus fanfti,fed tcftantur fe nihil defuoaddidilTe, amp;c Spiritum ducem aufpicém-que in monftranda veritate fideliter fiii(ïe fequu» tos.Cettèferuorutnfuoriim vt opera 8f minifterio vtitur Deus,eófque pro infinita fua bo nitate in partem laudis adoptat, non fine his iudi cans,neque fine his colens agrum fuum.-haûenus tarnen vt neque his indigéat * nequc his det glo-liana fuain, quamtotam folidamqiie fib-i agnofci iubef.fçcundum diila,yeq’Me« ijuiplantaine^itt qui rigat qmquam eli'.fed qui dat incrementum Deus. amp;nbsp;M e^o, inquitTdoimius. Gloriam méâiH âlferi nan dabo. Sumihi.iUius iudicij fîbi vfurpandi factilegiutn-Antichiifto Romanovproptium eft Si peculiate;

1 quodpijSacerdoces j Ptophetx amp;nbsp;Apoftolitotis animisiuntfempcïÆxecrati ; ac proinde tu ilio^ tunapriuilegiaamp;fceftimonialefuiticè id eft men I daciter,opponis veritati.

Haçtuafalfaôptnto eo ßieClatvt tudtcia om~ niatollaMur^acaâ.AeephalorHm morem Tnuf-^Htfque fcTipti fd'erbt perperam intelleblipairoct-■nio,qMm tpfe quot;veht errorum fuorum Itcenttam fibi vfurpeniitde ChrtHi Eccleßn dtctpoßti i^uod dè Sinii^oga finptuTn legmu In dicbtis il lis nori erat Rex in Ktatl, lcd vnufquifq' eqnod fibi rectum videbatin-,hoc faciebat. ibidem.

Oratio mea eo fpeifat gt;nbsp;vc Verbi Dei autorîtat ftabiliatut,ac proinde retta Ecclefiæ iudicia con-ftituantur ; in qua viprdine decentérque omnia £. j.

fieri debent,ita ordinis illius régula efti Dei.Si perperam illud ab hominibus intelB?'*. non Verbi vitium amp;c culpa eft, fed homin“'”'!. detorquent Scripturas fuo ipfotum exitioi Exlib.de Petrus.Hiff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inquit Tertullianus)«

aducTf hlquot; nullas buket apiid nos quajlioncs, let- fesinj'eruntteifquiebieieticosfaciuitt. CateriM

forma in juo ordtne frjuiii tiki,Hay,videturvehoibilf^* te fendertve(obfciiritate obfiir/brari, ex eodem eiufdem Verbi pericustibi explicauit. qi/lmi»*' lutiide loqui homines pojjiint derebm fdei; fidei?.. .

_ Acephali funt illi, qui finecapitevagantuitl' _ tra viam veritatis -quam quum negesin Script®' ra perfedè contineri, vt exea homines plcquot;®'* perfeôlâmquefalutisfuçcognitionem cófequaH' tur,eo ipfo nónnete Acephalum prodisiWi“'** qttiproinde quarts, (vt tu iterum Tertullianeis bis compellem)//gt;fc7j«j ad eos qui amp;nbsp;ipfi bins à dubits,incerttts ab inccrtis, caetts a cacu deducaris ncccjfe efl. Certe aut non obHrepas aitt aduerfiis regulam, amp;nbsp;quum decipien di gratia prattniii tl hoc quarere,fchrs te non Chnflo , fed tibi ncgatoi'tm^’ Chriftus enim fuam veritatem adueifus btnt®* tuos potenter defender.

Tuum autem argumentum contra te retorque-ti non fentis?Cei tc Michas in loco a te citatogt®

uiffimérepreheditur quod propria facra fib) ftituifler domi, quod è filiis fuis ynum priniôitic' inde vagum Lcuitam fibi dedicalfet facerdoteni contra Verbum Dei. Regi mandatum erat vt Legem fibi dcfcriberet,eamque diligenter eufto' -te diret.Quum ifrael fuit fine Rege, amp;nbsp;RexfineU- | »'ge,vag3e intempéries graftatac funt in grege. I quis igiturfanus neget can fam efficçntem orrh-nis in Ecclefia, iudiciQfumque legitiraor«®)'“'

Verbum Dei,contra deficicntem caufam, efie il-ludipfum quoda{fers,quum nimirum vnufquif- omniuet que facit quod fibi reótum videatur? E^tÀoîjiji- roïü oti* «Âü(i,ideft voluntarius cultus fine Verbo Dei,eft g°gt;^^v.eibi omnisordinisomniâmqueiudicioram perturba tioin Ecclefia., Solem itaque deEcclefia plané tollunt,quiVetbi Deiautoritatem toliut,fiuc cu-iusluce non poffunt homines non in craffiflimis ignotantiæ tenebris miferè verfari.

Tv isiturverè es Iefuita,qui Verbo Dei apcr- Audaci* ^umbcUum indixifti, luôquemorc fie te valere impudentiatuacredas vt hominibus perfuadeas etücladq Solem ipfamcridie non lucere. Apage igitur il- fciox. las tuas fa'3oAogt;lt;a5«'!^£«''niAogt;ffif,hominum mode-fti(rime,ne me ad metam pçnac proueélam ad car ceresteuocandurnarbltrcre.quîdnam enim tota difputatione effeôlum fueiit, Lectoris è rebus r-pfis iudicium eft.

rés omnés adferiptum Dèi rerhum reud canturffoliijue iHim autorstatefides no-fira t/jffititur^fare vt cogamur refudiâ-re^lcraijuefiaei dogmata :ßcuti pado-^ baptifmiim érperpetitam Deiparâ vir-giaitàtem-

Gtn/iia ad falutèm necejßaria in rerbo Dei feripto perfeêfé comprehenduntur ■, vt nihil nohis deÇit adfidem noßramper-fe£f'efiabiliendam, Certé èquot; pMoha'

Quomodo' autem id cgo dcmonftt’quot;quot; rim, efuperiori difpucatione recognofcec. Quidnam verön’''quot; Hayus oppo(ueric,cx plorandumf*^'

Erroi turpiteriAdimfler.non emmrefirinpti^ ad dtto,ne£jHe tarn ai;guflii,vttu fomntM, turn no-fmptorum nu?nern,m terminis coerunr Docebimwp!ura epft^vbt tuat tneptitu repn^ rtrnus. Cur autem a te,ettamfi maxime mus ,fubfidtumpetere debeamw^ caußmtnuH^ reperio,^uum 7 heologtcaßudta à te falutajfe ,fLribendi infntia fatis dat. Pag. 155.

Da mihi igitur veniirtijmagneTheoIoge/'^' licetit^ rebus c veftris verbis ingeniiè iudtó’''quot;' Hayus, vt iHa enim duo.fiue dogmatafiue doiSt!nscapi‘’j fiitiofifo- tantum notaueratis, vt inetemeritatisveflrl'' pam ferre minime fir çquum.-Iicet mihinofn’ fcurum J omnem illam nouorum comment’' lum farragincm qux noua Roma aduerfus*’' terem Catholicae Ecclefiat doftrinam peper''’ te àScripturjE facræ autoritäre penitus abhorre re,ac proinde Dogmatum non-fcriptorum fiquot;’* rum tam anguftis terminis haudquaquamc’’'' ceti. eft eniin infinita mendacij proies. Dut”'51 tui tibi ( fi T urnoniarum alTenionum autor es)'

rafci debes ,cur mihi irafcetis? Neque fentis,Ie-fuiticeThrafo, qu'idnam ex optimi poëtæ proca-ceinllolidè furiofi nebulonis dementiam graphi cè repræfentantis verbis eruditoriim virorutn thcairum pronuntiet;dum tu return amp;nbsp;r^tionum inops ad conuitia redis.

ETHTtvsyz#! fjui mir Aojpt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Thiafo le

Kiuui^cf'eifpav muifoKiiy)'f/f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuiticus e

Quum tatione non potes, coiiuitiis amp;nbsp;bullis a-vêtais eîc gis,« in difputationis claufula omnibus oftendas gautei de lefuitici quidem mendacij vanitatem prodi refcl iciiptu’-bquepoffe, impudentiam amp;nbsp;peruicaciam vinei non poffe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rtf

Numigiturhanede VetbiDei autoritäre tuen d«/««, »d dacuramoperamque meam,lefuita, infcitiam pi)

amp; eruditi tecum appellabuntîEquidem cum Ter q Eodein tulliano exiftimo,lgnorate melius efle ,ne quod « hbro. nondebeam,notim’.quia quoddebeo,noui. Ha- t( ftenus profeéto nihil fcire,omniafcirecft. Peffî- lt;c tnutn autem infeitiæ genus eft, neque feite quod « debes,neque veile feite quod nefeite eonuince- lt;c ris. At de re ipfa.

Anteavobis exprobrabM^t^uod Verbi non-feri ^tinomtne,ea intelligeremM,lt;jU£ Clemens fcripîo coNßgnatitt, nunc vero, tut immemor,V'erbt non-fmpttaduerfartaßue commentaria nobis concc-Âis.Çonfitgiesfcto., adttbi famtltarem dtHtnbltönern,SccanAam quid amp;nbsp;fnTiplicitcr,^'f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I.o

Veritas femper fibi fimilis, fempermemotrf ^bum Vcri.A^e)i«?a«o«ytn^r«OTappellatis lefuitïgt;q**’“ non-fcii' quum omnia ad falutem neceflaria in SctipW'* non contineantur,exquifitum fit quoddamdodti nac genus in Pontificis Romani plena poteßate extra Scripturam,quod ad Scripturx ruppleiuW' turn adhibeatur.Dixi igitur id è veftra hypotbe» verc haólenus dici, quod omnia ilia Verbi no»' fcripti commenta in Scriptuia minimè cotinea!''

tur.Id veto pçrabfiirdè à vobis Non-fcriptuimPquot; pellari. licet enim fit extra Scripturairi) eft tauf’ fcriptiim. ecquid enim aliud eft quam Deere'*' Iia,Clemetinx,Extrauagantes,amp; caetera id gen«* feript? pxnè infinita? Nihil hîc opus eratdiHj’' élioiie Secundum quid amp;nbsp;Simpliciter » à me nccel«' riis in locis adhibitarquum cordati omnes pe# cuè animaduertant te fimpliciter amp;nbsp;abfolutèe?^ nugatorem,quôd in re feria putidè nugetis.Qî*' qiiam amp;nbsp;in te mea hase diftinôtio habet locgt;i®' non enim te fimpliciter duplicemlefuitamjCO®' muni titulo propter duplices vertes appellâde®' fed fecundum quid, quôd nimirum 8f fis lefuita^ Aportatarduplicique adeo nomine bellumget^ veritau'. Abi igitur,Sj«cophanta, cum tidiculj* tuis fcommatisjSf veritatem germanuraqueref' tatisfermonem Ecclefiae relinquito.

Z)/(r mihi vtrt vi-spottm credamtu tihmf Hint dtfctpulojparitm ant nthil ornntno t» Tkfdi' pictsfludiis exercttitto,(in fnmmo Ecclefii E).Attgnßtno? Rejponde fmpaciter c:!}'

ditmatud. Tuaffi'rmM andti^ier, (jtiod fummm HtrettcorHmiùrayivt^i conslanter his verbis tie ^lt;!f.Confuetudo macns Ecclefiæ.in baptizan disparuulisneqnaquam fpernêda cft , neqiic vllo modo fupcrflua piitanda, nec omtiino credenda,nifi Apoftolica effet traditio.

Ergône mihi cum Anabaptifta tes erit, qui infantum Baptifmû neget? Si infantum Baptifmns, nonDeifedhominum autoritäre probatur, quid mus Ana' namdeillo,acpro)ndedenobisqui infantes ba- baptifmo ptizatifumusjconftitiiendumerit? Nunc enim honiinéfne an Deum fuademus? Deine Verbo fides noftra innititur, an hominum ftâtque caditq; arbitrio? Magnum hauddubiè momentum Ana-bjptiftarum furoribus comparatum effet,fi euin-cerent infantum Baptifmum ceitis Verbi Dei te-ftimoniis minime probari. At res longe aliter fe habet. Scripturae enimdiEertis teftimoniis de-raonftratur,neceffarium effe vt in Ecclefia infantes baptizentur. De Auguftino tarnen dicam priusjvelfeipfumpotius defender Auguftinus ad uerfus vevè cæcas aberrationcs.

Eo LOCO quem citas,differit fanftusPater de Augufti-peccato original! quomodoin genus humanum Hlyg’cita propagetur, an in iolo corpore labes hxreat an tus^ eötr« fit in anima. A.nimam autem labe illainfici inde Hayü di-probat,quôd è Scriptura confier, Nos nafci pec-catores ,ac proinde nos infantes indigere pecca-torumremiffione. Ita de B.iptifmo paruulorum agens, Coiifiictiidincm matris F.cclcfilt;e in bti^ti^andis pitr-uiilis ait ncqitaqitam ejfe (ptinendam, ncqtie omninop/per-fluam depittandam. Ecquod tclum inde contra

nos vibras.acutiffimedifputator? Certè que nos norunt, norunt infantum baptibnu™ ’ nobis ftudiosè coli,amp;' reuerenter obferuJti. mini noftriim in mencem venir vnqiiam vt iH’® matris Ecclc/ïç baptizandis paruulisconfutW^J' nem afpernareturaut fuperfluam putaret.

nam igitur inftituis probareMuguftinumvi^*' cec conftanter negare quod ego aflirmo: lH’® baptizand'orum infantum confuetudinemniti’*' toi itate Scripturse. Verùm aliud agis, Hayt®'' mustuus peregrinatur. Hatccine enim nonf^ quuncur continuo? lUtimconfitetudinem o/nninii’quot;^ tffè credendiim^tiifttpoßoUca effet tiaditia amp;t netful’'' taretis quidnam Auguft. vocet traditionell ftolicam,adiungit, Habet amp;nbsp;iliapam letaststè^ teßimmüipond’itiquitprimapie Chriflo meruit fititdere. Quod Apoftoli tradideruntEcck(iäSi'“'‘ pfum feà Chrifto accepiffe teftantur. Ecqiiis^' IO nefeit illud de necatis infantibus teftinK””“® Scriptura contineri? Ipfe quoque Auguftinu’*'' ipfum interpretatur.HaSc enim ver ba, turn tenet vniuerfitM Ucclejne, quum paruuli baptK^^' fic exponitgt;^lt;oifvniuerfa Ecclefia tenet,net Cendlin* flitutum esi,(ed[emperretentum nonniß ^pe/liliM rjtate traditumreciijßmi creditur. Ecquidnam illud eftjnifi Scriptura,veritatis fempiterna: n“'“' graphum amp;nbsp;matrix , cuifunt vice commentati)) adhibita Concilia? Ita nosreuocatad ipfanio®' ginem , quemadmodum è Tertullianofuptä y' monllrabamus. Hane Scripturam continuo in'''' cat Auguftinus his difertis verbis,f'eraciecri''gt;‘^‘ eere poßumus ,quid valent in par uulu Baptifirti faci'iiquot;’*' term,ex Circumeißone carnis quam priarpapulus Mcefib Circumci/ionem air e/le tradicionem ; hu'C tifmum fucceffiiTeiUcuti docuerat ApoftolusdOi Vt çodpm modo vtrunque facrarnctum vona^ iM'

pE VERK Ecct^ AVTORITATE. 44| ditionemjfic docet Scripturx teftimonio confir-fnari,cui non repugnareconfuetudiném Eccle-fix inde ait,quôd eam credendam rieget, hifi A-poftolicatràdicione inniteretur, quam ptobaüi-mus effe Scripturam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Hæc igiturpro fe contra te Auguftinus jHay, qui tuo more tergiuerfaris.Cur eniin ad ca non ré fpondes,quæ èSctiptuta annotaueram? Primum argumentum,vt cæterorum fundamentum, ipfis Chrifti verbis'defdribebatur,Sinitc paruulos venire ad me,quia talium eft Regnum cœlorum-Tuvero quidnam excipis? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;।

Calnimu ex inflttute contra Anabapttsioi dif-fitens,non tam audaÜer,vt tufacis,att,fe höhere bac de re in feripto erbo tefltmonittm : fed cjuafi de viRona dejperansßubmtßi his verbis orditur, Anobis probandum eftjVerbo Dei confcnta neu cfle quod infantes baptizamus. Pag. 156, Cætera ex Hayano codièe, quid cnimatti- « net conuiti'a defcriberc? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘‘

Quàmluculenter, quàm conftanter, quàm fo-lidè,qu3m neruosè Caluinus è certis Scripturç te ftirnoniisPædobaptifmum aduerfusAnabaptifta-lUm furores vindicauerit, è proprio loco perfpi-cuumeft. Vobis autem lefiiitis qui exclamandi

artem faditacisjamp; in clamoribus amp;nbsp;locatis vidoriamjlubmifse id diciiur quod deftc reuerenter dicitur. E capite^it**' cimofexto lib.quarti Inftit. huic ar pnè deftinato de ludicio tuo vt ludicet loeum ipfum adito.

Et fane tefltmonimn, i^nod. tn acte colleci^n lenttoprateru^quamute id alto tfarpetlocef^^ batnrne ab ^nabaptiflia cogeretttrex 'vetbis^ amnt certam altejuam ratiocmattonem confid^’ r qtta infantitm Bapttfmum concluderet.

Catui^nus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fentijj Hay, te cum mente amp;nbsp;fronte'’^

Scriptu'rx amifilfe? Hoc ipfum teftimonium vniu^ teftiino- fse fu3C demonftcatioiiis firmamentum CaW'® êï°r^.^d‘' ponit,monenî non effe leuitcr prxtereû®®' baptiûaS. proinde illiid fumma cum accurationcesp^’j dit.Ecquidenim aduerfiis tuos,H3y,Anabaptgt;‘” (ce enim omnium religionum periclitatoteffl® obfcurè ficere cum Anabaptiftis fiepe oft«»; potu’t ex illo teftimonio neruofius illuftrii“*' ci? Hæc enim ipfa funt Caluini verba.

ßbi »ffèrri Iitbet ChriflitSjidditAratione, Qtionia®'*^ liumficregnum cœlorum : fn.imquc tem »pere teßatur,du»i ipßis amplexu!,prcciitilt;ine tlionéque fu.i Patri commc/id.it. , TiifiipiilûS qui aditu iUos proh^bere conabantitr, qiianJo em gt;nbsp;tjjit regnum calnrum,a fe abducercM, per quemiiiM‘. ietincoslu»! iugrejfus. Ex bis certam rationetn •i’-ligir.Siadduei Chri.^o infantes aqimmefl ,curn«»ii^f^ Paptifinttm reciphjjiitbiilumnoßriiciimChrißi

(I¹ /

’!! (¹ I’' J' f

J II r r i-

vis acfocietitis'i Si eoriim eß rcgnum cœlorum, curßguufH Vc^abitui ,quo •velnti aditus aperitur in Ecclefiä, ut in cam Mpliiti,hered:bus re^nicalefits aßribAntnrl EftCaluî- Caluini nidemonftratio èChrifii verbis conformata,CU-iusampliorem explicationem fic illc fubiungit, oJ^culo

IniquumeffeillosabigerequosChriftus adfc demon-iiiuitat; fpoliare,quos donis fuis opnat: exclude-re,quos vitro ad feadmittit,ecquid enimelTema “ iusauguftiufve qiiàm in fœdere comprehendi, “ quàm hxredem effe regni cœlorum,quâ ad Chri “ Hum venire, quàm tantis denique diuinx chari-taiis fymbolis honeftati ? neque enim fufeeptio, manuum inipoßtio, amplexus filii Dei» funt ina-nes tcftificationeSjfed cum re ipfa cóniunélx. Ex quibusneminem non videre affirmai Caluinus, Psedobaptifmum nequaquam humanitus fabrefa ftum fuilfcjqui tanta Scripture approbatione ful ciatut. Hoccine eft dePaedobaptifmo fubmifse quot;nbsp;loqui,amp; TtxunetScf'Bffiuefundamentale hoc Chri ftiteftimonium filentio ptxterire?

teigitnrex hie verbisDomini-tadDialeEli-comm prsfcripta, prmam altejuam rattocinaüo^ nem expeüamiss,cjH£ perjptcnè conclndat-infantes effe Baptifmtfacramento tmttandos. Pag. 156.

Chrißinnonm infantes ins celeflis hereditatis habent: Saptifmtim igitiir celeflis hereditatis flgnnm gt;nbsp;habere debent.

Maior fua luce ma ni fell a eft,Minor tt p'’quot;* fionis Ecclcfiae faftac, amp;nbsp;luculentis-Chrift''* bis elucer.

Ithtu parentibui progenua fit tntelltgendio^-,f‘ negatts in Chrtflianorum nutnerum po'^^’h mum cooptart pofietanvero de citants parentibnsfinntprocreatt, qnos 'e matf^ ’ terofianEftficatos effie perhtbetis. I^ag. gt;5Ö-

Dcfidelium liberis id tantum intelligfquot; j, eft,id eft eorum parentum qui Chtifto derunt in facrobaptifmo. nam hociusEc^ Non font quot;onpertinet ad eosquinon agnoftunt Ec^' tnfiities, fundamentum. Hos nimirumrMjf^/tto»’'''”'^ tuiùiîi intelligimus,Mahumediftas,rebelles paru.quot; terófque id genus homines apertos

ftes. Abfit enim abfit,Hay,vt illo nomine«®’j|j. feamusquinafeuntur amp;e baptizanturinP’P^||^ in quo fcimus(quantumlibct Satana âc fto crepantibus)retineri fundamentuin E^ CerteChrifto nomen ibi dantqui In facto Baptifmoretinetur fubftantia ^ane'^De nis in concepta formula,E^o teba/ttiioin cofccrat. trii,Filu (it- Spirititi fanfli ; ncquc in creaturï^ÿ diftinft. quani nomen itur. Signum quoque pro*”’, jiji

intégré retinetur,Antichrifti commentisquot;’^'|^j',pi (t tranftubftantiatum. NoneftigituraqUiP (-

amp; adultéra fuperquam nomen Igt;eiiigt;uolt;:’^j(;j-lt;c tiamftà prophanis amp;i adulteris inuocet^if’. fjt (t nonis ipfius verbis vtar:quiancccteat‘*f

De vera Ecct. avtoritate. 445 dultera eft,nec ipfum nomen adultetum eft. Vetùm quomodo fandificcntur fidelium libcrî, tnox dicetrius.

secvndvm argvmentvm. Ex Apoftoli teftimonio, Liberi ^delium fuut fanEit. i. Corinth. 7.14.

Nefcimw tnanâata tntelligas,efuorum d^ertam ab Apofiolo explicattonem verbis tllis, LilaeH veftri fanéti funt/rlt;îi/lt;f.i?w effefcnbis. Pag.iSô.

j! Mandata Apoftolprum, ilia funt qnx Chriftu» Apoftolis fuis mandauit, è quibus ninjirutn illi vetam doéttinam de Baptifmo hominibus expo- Mïdatum

■(! fuetunt. Mandatum igitur Apoftolicum eft ilia Apoiloli-f nbsp;nbsp;ipfa ptomiffionis fundamétalis expoficio , de qua ‘1“**^

#■ agebamus modo. Si enim infantum è fidelibus (J parentibus natorum eft regnum cœlorum gt;nbsp;certè (; infantes illi funt fanôli; quum immundis minime iii nbsp;nbsp;patcatin cœlorum a4ttus. Difettû quoque Chti-

Si Caluini doElrina vera effet,te reElè ar^umen txri negaret nemo, it a emm fcribit,Baptifmo opus habere fideles infant es , non tantjuam adiarnento adfalntem neceffariofed tanquamfigillo ad obf~

44^ I' Qväst. tERTiA Pars. gnandam in illis adopttonis grattam dtnini^^ dtnato.H xcfimtreligtontó vefivA pnncifh» Scriptnrarum autoruatempoßta. ßolitsfidelu vtnpltM dwat, tTit ficutt entert, ^em locttmße explic^^*' nftf,vttmpie[ateTn ejuAm A'aistulocudeßnii^^ plAnefccnrnpugnAns,euertAt. amp;c. Pag-i^' Locum ipfc Lclt;Soradito,ne otioamp; chartP butainur dcfcrjbfiidis aducrfaiij infaniiS'*'' thanafium autemjAuguftinu, Hieronyn’“^ eädem mente qua Caliiinum,citat,Dereif‘ cxipfiiis Icétioneconnabit.ProIixiautcnil'^ ci pag.i57.58jamp; jjÿ.cffufi fumma PelAgiAvos.qnum Chrtfltanorufn lihenscwigt;gt;^f ftolo fAnRos appellemtifjipttaßremißiene jiccc^ rum nimmt tndtgerent.

.Natura, fumus filij irx ; Gratia, fiIijDei,ilt;i/l^ fanfti.Vtrunquedixit Apoftolus, quinequ£lt;l'gt;'' repugnantia, neque Pelagianiis fuit.-fed fempereft fuus, id eft Sophifta,res inter difparatas atque difiunftascomponendo.Cal«'' nus Apoftoli verba amp;nbsp;inentem fideliter eft^l“' tus. Sancti dicuntur filij fidclium,quiac*'' foederis pertinent ad Ecclefiam vifibilem,?“* eft comtnunio fanól:orum,ciuitas fidelis; quem''* modum ciuis Iiberi,nafciinturciues. Numide® vel Paulus fuit Haereticus,quia diftinxitNatujm à Gratia : vel Hayus eft orthodoxus,quia conia®' dit Natilram cum Gratia? Caluinusautenirt® ïotam fie pertraólauit vt tu nóargumentis.W,'; fed flagris fis tuo merito coëreendus: quippelj’ mrllopudorc audeas tarn luculentf Veritatitf®'

De vÉR^ Eccl. kVtorit Aireî 547 foscalumnix fumos offundere. At tu videlicet peioppottunè locos è Caluino notafti ,vl tuopteindicio prodarisfotex; nequefane Atha-nafium, Auguftinum jHieronymum aliter citafti quàm vttefacrilegij amp;nbsp;calumniæ reum perage-les.Ecquidenim aliudnugis tuis adnaufeam vf-«jue lepetitis refpondeam? At vis habeti petitus 1 Hcbiaicxlingu3e.H4«cfinquit)TcrtHÂanicgt; U. Hie 1 nn^rniitnerpretationcmplurimîimcSfirmat/i^nificatio He-I iiraic« Hoc vocabuluin nefcis elTe tBedium. I ideftfanétum fingulateSc immundum?Itaque vi A desilludfacere miïificè ad fetnionem inftitutû: 4 ne tarnen tibi pereat erudita obfetuatio,8c vtbu-jjl ius cetemoniis circumftantiï accôniodetur , itx d babeto. Quuna pevfpicuum fit è prxpoftcta bac tua Antiquitatis indications , te facta commacu-'■ 1 late,quum ScnotisipfeteEcclefiam amp;nbsp;vetitatem *'^1 ieliquiffe,non audis quo te nomine Apoftoli in-

I fignianOCettè fi canis eft immundum animal, vo /I cabulmniünp intefumptum,nonfanftum figni-

l ficauitfed immundum’. At de tefanélavtfan-H flèloquendum eft,it'S tibi candide reCpondeot n Meum argumentum è Pauli teftimonio fie con-formaii.

(i 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SandÎ! debetur [aJiClificationisfammentitnii

jt 1 Maiot efttuj'ro'-atsDSjSe per fe lata. Minorem è di ji 1 îettisPauliverbisptobo)re/!niifcen^j»£frfnfîgt;. At jO l quïritut quomodb vocauerit fantlos ftdelium li

l betos,quum alibi dixeiit,Nos nafciJîlios ir«, ßciiti amp;nbsp;yl JwfciintHi'Etbnici. Quum bxc varia lationc dlcan-ÿ \ tut,acptoinde diftinguenAafint,dolus eft Compo-p 1 fitieais illacomponetc 5c commiCcete. Hqc au-ÿ 1 têtu eft veia 5c luculenta àiftin€lio. ÎSlutcimui o-

mnes homines amp;nbsp;in Ecclefîa .amp; extraEççjjjj filij Adami,hereditaria illius labe infefli-“’' fidelium amp;nbsp;infidelium liberos idem déinque condemnatio inuoluit.Verùmin *' j fïa,Chrifti beneficio,renafcimuf:ac proina^ muni humanigeneriscolluuie.àDeo in eins fœderecenfemur, amp;nbsp;patres,amp; muta promifßonis, iro devs rvvs El MINIS TVI. Hoc fœduscum Abraham'’i’ mùm initum, ad omnem Ecclefiam Chri»'’ propagatumeft : quia difrupto pariere ül®*? ; gerino quo Il’raelis Refpublicaà cxtetis nai*^ bus difiuqgebatur,omnes qui Chtillo nofflE’ derunt, facræ illius familiæius funt conferquot; Vt Abrahami filij modo habeantur. Chri lUm igitur.infantibus idcirco conferenduss .■ ptifmus,quia funt fœderis illius participé queyi tilijOei amp;nbsp;Ecclelîx membra. Nonqu«'*^ nines Çngulacim fintcenfendi in eonumerO) quafi priuilegij illius efficacitas pendeai èc” generatione_;(^in illis enim tantum efficaxel'P miltio, in q^uibus eleôlio confentit ciim j vocatione) fed quia-fingulari Dei priuikg’® ’ maxima cœleftis ciuitatis priuilegia Quum autem incognita fit nobis Deielefti®' Sanilorum liberis non aliter debemus iudic’^ quàm exipforum vita confier illos duci Spi'quot; ChrifiijVt exreg'enerationis effeéliî^perfpic““ fit ipfos ad eteéliûnem pertinere. Quod illisi'® competit naturae fuæ vi,fed gratix benelicio.E’^ omnibus Adami fil iis communis conditio eüi omnes peræquè fintobnoxij pecc3to,amp; mor»^' ternæ. Fideles autem amp;nbsp;fidelium liberijfunti’quot;' I ^i,exviamp; efficacia diuinæ promiffionisgt; P' qUam nimitum in illis aboletur naturï ptionis maledidiojvt qui è corrupta natuisP^

Dé VEKA Er.ct'. AVTöMTiTt; 44Si fani eiant, fingulatiDei per Chviftum gratia fan-ftificcntur.

Pro me relpondcbit AHgufii/msy qni certum hoc t»M te^imofiium çÿquot; coriePiuram ejfe exi~ jhmat. Lib.4. dcBaptifmo contra Donatiftas cap. 15. Perpende dtItgenterprAclaramhanc D. ^ugufifitorationem, er in Apofloheis tradittom-bm dminam (A's vtm facile perflicies. Pag. 159. amp;nbsp;160.

Perpeniii,amp; deptebendi te effe femper Hayu. - i W eftptxpoftetum non modo Antiquatoremjed, petuerfunrveritatis corruptorem. Vis Augufti-num exiftimaffe, hoc argumentum èCircumei-fionis 8i baptifmi analogia fumptUm » effe xo» 8i conieftutam-Qui id verb?Quia,inciu'.s,fcri pfrt Auguftinus,r’criiciter coniicere pojjiimM qiudt/a leat wpdruMlM BaptifmipicrflmcntMw e.x circumcifione tar

1 K(s qua») prior popului flcccpit. Scio in nonnuUisex-1 empiatibuslegi, Conijcere 'veraciter ■. at in emenda» l rirs.codice,qno ego vtor,perfpicuè legirur, CoN

1 irUEKK V EK ACI T EK UOH C O S I I C E R E : amp;nbsp;ita guftinicS '1 tllelegcndum vniuevfafententiadocet.

q«», induit Auguftinus , in hac re autoritatem Hiiti-K.wiqiiierlt;it.iA eft,Silt;\nis veVit infantumbaptizan-dorum motem probari Setiptmx fatrftx autoti-tate ,bxc etit prima probatio ,^4odvrtiMC»fatc«et Ecdcji.iiWec Concili« frtJîitMtwm ,pdfewper retentwm csi»

«onniß autoritate ^poßolica traditiim rectiffime id elt,Apoftolicd dodrina eft , Infames bap' ■ re; qyum id Ecclefia obfcruauerit, nonèC*”' liorinn decre:is,fcd ex primigenia dodrinail noiiiiifi è Scriptura haiiritur. Apoftoliigitquot;'.'^^ cuerunt infantes elTe baptizandos, eofqueip® ptizariint; doftrinam exempluniqueApol*® rum fequtita eft Ecclefia immediate. Diftii’Squot;' enim perlpicue Auguftinus Concilioium ta ab Apoftolorum traditionibus,quaruni apP^' Jatione Scriptura hauddubiè defignat; fiquifi''’ hoc ipfum quod voce amp;nbsp;inftitutis relique'^' Ecclefi.E,idiplum feripferunt Apoftoli.Prima'f tur Augültini ratio ad Pædobaptifniiim dum,nititur traditione Apoftolica, id elldofb'' na amp;nbsp;exemplo Apoftolorum.Secunda przitK^’*’’ ta confuetudine veritatis Eccltfix.his verbis:'^^ mc/ineraatercoNtincrej/oßumui quid v/ileit baptßmifacfamentum ex circiimcißuiie,quiimpi'iiii'fgt;f*^ Accepit. Qiii in Auguftini leótioiie luutv^ fatbagnofeent ftylum eiiiditi viri paionoro’*' amantis. cfteiiim iucunda paronoinafiayidd* giiomiftatio vocum.Tenere j Retinere,Coiitii’^ re,in bis verbis,'Z'e»cr F-ulcßaßempcrreteMe“^’^ tinei e pnßumits. C o n r i n l k e ei go Auguftino‘ ' cum pr.ori populo,id eft veren Ecclefia,idem'^ nere amp;nbsp;compleóti. D. CTuurn ciicuincdw * Del m.mdato infantibus daretur in veteriEtdt fia , amp;nbsp;Patres amp;nbsp;nos hodie in Ecclefia qui trum ius fucceffimus, habemus exprellam iiedgt; rationem diuinæ voluntatis erga liberos iioftfO^ qiiû enim nobis fint cum veteie Ecclefia eade^ ïai ra comTiiiriia(fi..utiApoftolus difertètelb'i'a omnino vt illi f'ircnmcifioerat figilluinlulbi'* ftdci dt lemiflin ,eccatorum,ita amp;nbsp;Baptiln'“* idem nobisbodie prontetur. Eodemigitur

, De VEEd tCCLi AVTORlTATb. 4*t do nobis debet adhiberi. Infantibus dabatur Cir cumcifio. Infantibus igitur debet dari Baptifmus quum fit idem fœdus, idem Deus fœderisau-lor.eadem veritas,idem beneficium. Hoc voluit Auguftinus ,è veto nimirum amp;nbsp;certo Circumei-fionis vfuBaptifmivfum demonftrans. Omnino,

Ctiiiicere veraciKr^non eft opinabiliter de te aliqua vetaamp; cettj différé ce in vtranque partem? Quafi fit amp;nbsp;conieétura , Patres fub Lege eâdem efcamfpititualemedirie ; amp;nbsp;omnes eundem pro-tum fpiritualem bibiffe , nimirum Chtiftum amp;nbsp;nos in Chrifto Circumcifos elfe eircumcifione quï Et finemanibus, amp;nbsp;in eodem Chrifto nos «)uoqueeffec0nfepultos;amp; Citcumcifionem fuif le figillum iurtitix fidei inChtiftp.ac pvoinde Ba-ptifmura CircuTOCifioni fucceffîffe? Hatc abfutda lunt plané leliiiticaivernaculi lefuitaruin fœtus, quibus cum omnis religio fit opinio amp;nbsp;ludus, quidni Chtiftians religionis facramenta illis fintdtetfiiyc Sd coniefturjc?Denique, etianiiï darc tnusteéfè legi, l/'eriicittr coniicfre po^iimus, ecquis non vidée hoc argumentum à veterts Ecclefiç vfu fumptum non fmffe Auguftino vanam conieifU'

I ram amp;nbsp;diuinacionem , opinabili cî)(3.ina qualem I Hayus imaginatur , efforntatam : fed certam è re-, lumpatium analogtaconfequutionem? namdu-( turn alioqui Coaiiôcwifi vocabulum emollit com-

moda vox, reraciw jVt Coniicere, fit return pa-tiumcollatione colligere , Ma.KÔygt;( avyxfrm?

Quldnam eniih de Circumcifionis Se jj*, baptifmi anilogia,cum ex finitis locis turn ex illo cupifeen-certo loco penpicuum eft quemi faltem è Deere-to repetere débiteras •. Ex qiiDinSlitutaeß finquit a pat Grcumcißoinfojgt;uli)T)ei^quoderattunc ß^naculum fidei 'cde con iitß’tfitDei^adfiin^lificationempurgationis valebat P'*’'quot; Midis eriÿniilisveter/fi^ueptccati ficithamp;Safgt;t:Çrnus vale- c.Ex quç» ï. ij.

Et ,Eadcm tarnen fideles Mediatorisfaluosiufio^t j imtiquos pufiUos cum magnis gt;nbsp;non vêtus quod in feruitutem generat, non Lex qua non qua pofi'et viuificare'fed gratia Dei per J eßan Cinn mmumnofirum.quiaficuinoscredimus ^^’^'^'quot;'*'.,,■1,111 vcniJJeificiUiventuriim ; ficutinosmortuuniifi turumamp;c. Hoccine ell Hx^s7x«'f Augullifquot; mentum, an potiusTizudezoi' amp;nbsp;omnium q'’' iüntil^eiKTinaTemr jcertiquc piincipioruiEtl^ ftratione firmiffimum ?

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H A Y V S.

Q^amuts in illo Scrip titra /oco Baptfruf^ ptum contineri tibi concederemM,rontiiiigt;tnp^ hilas Baptifino inittadas ejfie ex tuo exprejjlt;i dato de inpant.bns 0 tl ano die eircumciiien^^^*''' chides nifinouam plane acltidais para circiimcidendtfamin at rattan em ex tun ric»'^ ehetendt arte deprompferis. Pag. 160.

rofmellas Petius ait.Fœminas eiufdem cum virisfa'^ peræquè Sc vit3E elTc participes.Primo promiffiofuii'quot;^ ?osquot;'^ n'' quot;’æe‘^of’trituro caput veteris colul’^ Dei’fade Chliftus accepit corpus in fœmina virginfi', le conn- primis fœminis poft refurreèlionem appâ^“quot;

Muliebre igitur genus non exterminatumcll^’' taæterna, cuius 8c Circumcifio amp;nbsp;Baptif®''* funtfîgilla. Cur igitur in primo die populo ’®’ circumeidebantur fœmella:?Refpondeo,Qu®’’ circumccderentuijDeus propter manifeftas’’’''' fas exceperat. nam mandauerat pratpunjesf’^ circumcidi,quod quum in tœmellis noneft'’^' læ tarnen effent proles Abrahamijat proinlt;l£^ dsi”

Dr VEK^ Eccl. avtorit Al r-detiscumillo initi participes ,• Deus illas in mailbus complefte'batuf. fie vt illis natas effe ex cir-cumcifis pro ciicumcifione effet , idcircôque effent Abraham! filiæ, Sc eiufdem cum patribus amp;nbsp;ftattibusgratix hetedesîDeo nimirum placuc latcircumclfionis ritus,ad reprxfentandam gene rishumani ptopaginem quç quum in fefe immun da fit,debeat prxeidi, vt elettum Ecclefix fernen fanffificetur. Hulc titui fexus mafeulinus crat a-

ptus. Solis igitur matculorum corporibus impri-mebatuf. Deus verb ita parcebatfœmellisvt e-iufdemcircumcifionis perçquè ac generis fœde-nfque,in ipfis mafculis quodâmodo focix ac confortes effent ; ficuti in focietatis contraftu fieri

folet1 vt omnium fociotum commune fit ius,eo-lûmque ratio habeatur nullo diuifionis contra-ûa. Idcirco mulierem àfefanatam Chriftus vo-cat (iliam Abtabami : 8c ex communi iUo fanfti-ficationis iute,Iacobi filiaaiût nefas effe forotem fuamnubere incircumcifo. Vnde perfpicuum eft in veteri Ecclefia id ratum fuiffe , facro Abraba-mifeminideftinatum priuilegium ad omnemil-l lins poftetitatem,fiue mares fiue fœminas, peræ-

quèpettinuilîe-.quemadmodum amp;nbsp;genus huma-num pet mares 8c fœminas neceffatiô propaga-tur 8c conferuatut. Hoc igitur erat Circumcifio-nis ius iiifamiliaAbtahamijin qua non noua qui-dem citcumcidendi fœminas rationem exmea il la(quamvocas')eliciendiartc depromam,fed e-üincamteinre fetia nugari,qui vanitatein tuatn petomnes non raodô cafus 8c numéros, fed per otnnia quoque genera oftentes, ne cui recondica fit.Atfœminarum iusEcclefiatuebitut,Philippo Euangelifta aurore,qui quatuor fdias fuas non pa tieturab auitabereditateexturbari. Verùm hxc ai iinputos tuos iocos (atis fupérque. Certè, fi-,

Ex mea igiturilla quam tantopere pr»W' arte,argumentum tuum ita circumcido.Non” let confequutio. Foemellae fub Lege non circu'^ cidebantuv.Ergofoemellac fub E'uangelionon»' bent baptizari.Eft enim diffimilis ratio except^ niSjfituti iam óftendi. Exceptiohæc amp;cauftt'' ceptionis in BaptinVio non eft. nam fexusmuli'' bris perjequé ac mafculirius , Baptifmi fig“’' per naturam fuam capere poteft,amp; Commuât^ bet cum mafcüiis iiis promiffionis amp;nbsp;gratix.'“' circo mulieres cum viris baptizatas hiftoria refert.Philippus autem qui mulieresb*' ptizabat.num filias fuas Baptifmo excepilfîtif'* cedit igitur corrtra te argumentum,

^uibits promißionis iw commune eSl gt;nbsp;iHiifnl'J ßonis fignum cemmuie eße deket. rtcminis cum mofculis prom jßonis ins

Eromißtonis igititrßgnum,id eß Bnftifmiis,l^^ pecieqnè ac mafculis applicart debet.

Diftingucnda funt nimirum illa quxad®**’^ nam ceremoniam , amp;nbsp;illa quae ad rem vfirM® rei pertinent .Externae ceremonix inCirc»’*' lione amp;nbsp;Baptifmo funt diftin(fta’,nimiruniil‘®'f tij excifia , fexus mafculinus, oélauus dies.'ä.’' blutio, vterque fexus, quilibet dies poft natal Quæ vero ad rem vfdmque rei fpeóhnt, vU'l® communia funt;Remilfio peccatorum,vegfquot;’ tio,obligatio ad fidem amp;nbsp;pœnitentiani,oblig'’’ tio foederis diuiniiniis quos in foedere fa’? optât Deus,fua;que gratiæ vult elfe heredes,gt;*“ aduiti fint fine infantes quum omnesPerxq’^ parentes amp;nbsp;liberos in fœdere fuo comple-f’?.i tcquis igitur «on vidée incircutneifum

Pe vira Ecct. avtoritate. 4$7 tumHayi cerebrum lymphatice euagarijdum res diftinitas confundit?

[-lebr£if nonfueritpermtjfum, ante tRauarn vtt£ diem tnfantem ctrcuwcieiere.,ß cer-t^m esi tnum argumentum , ante o^auurn diem non licet Chnßianis tnfarites ßios BaptiJ'mo ttn-gere. Pag.160. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Id non confenuitur; quia diflimilis eft ratio ex ... , * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘Z« z. « QiiiauiT.i

t^rnavum cerenwn larumin Circumciiione amp;Ba ptifmo , inter quasoftauus dies Circumcifiotii mile fuit proprie quadrat.Oftendifimilitudinisamp; diffimir litudinisrationem. Quum vtrinque commune B°ptifrao. iusinfantibus tribuatur, communis qiioque iuris commune faccamentum effe debet. amp;nbsp;base quidem eft (imilitudo rei. At in ceremoniis 8c ce remoniarum circumftantiis difïimilicudo petfpi-cue elucet. Oftauus dies ludaeis etat ad hoc di-äus vtpueri infantes in primigenix xtatislimine c''rcuinciderencur,ne adulta xtas ad facramen ti illitis perceptions expeftaretur.Hoc crttujjücAf amp;nbsp;cum re ipfa plane coniunaum,vt folennini-mirum ritu in Deifœdiis infantesreciperétur.At ftati diei apud ludtos notatio,non eft fubftantia-lisceremonia, qua obligentur Chriftiani àCir- ' cumcifione nunc immunes.Qiiandiu viguit Cit-cumcifionis obfetuatio , tandiu dies ille odauus eifacer,a fidelibus ludxis debebat obf.ruari.

Nos veto ludxotum in morem certo ill 1 diei mi nimeobftringimur. Ratio eft, quia ceflafneceffi-tas. Veteris Ecclefis infantes volebat Deus cir-

45S I. Qvæst. TERTIA Pars. cumcidijuoftros baptizari.Ne autem tentlij infantum vitae periculum crearetur, ofto“'' , fpatio imbecilla illorum corpora confirm’^'j^, luit.vtpraeputij auuliionem quae finemagaa lore fieri no poterat, infantes fortius Htc periculi necelfitas Baptifmum mini®' mitatur. Cur igiturodauum diemaisj®;», Theologe,obferuari à Chriftianis debcre,» rum id eft quod ipfc confiteris, Baptifmnffl cumcifioni fucceffifle ? Alioqui conclude Cm ftianos eftecircumcidendos. Non magbaei''. ótauus dies vrgeri aut poteft aut debet. Uitur argumentum negatione confequentiS) confequentiae,vel antecedent is debuerasinl'' oftendere vim confequentiæ in hoc argu®ea Circumcifionis: at quum ratio diffimilitu“*'’ appareat,propter quam idem prçdicatumnoa vtrique tribuendum,id eft idem dies oflauus ptifmoperaeque ac Circumcifioni conueniatje^ quis non videttuæexceptionisà;lt;n/.\Ai)}lt;stii'’

TV os quidem maxinii fdcisnns lud à CtrcHmcißonepetiturn :ßtarnen T F.ccleßa f z t tu facts) ^uts (idem derogetiWn »i' cefan 'o, ohfirmaio ammo negantem iifantHtniit pt iß num comimcet. P a g. 16 O.

Ralbutis. nefcis quid dicas- Primuni)«^’' ^^uATiiiKtCfiac quafi vlla ficTraditio EccleâX) hocquideni nomine digna, quç fine Tradiu'one Apofiolica, id eft Scriptura, fit vera,tantùni31gt;' cft(vcgarris)(iustvaditioni Apoftolicae vim aa-

De VERA Ecct. . ATTOBITATB 457 toritatémquettibuat. Deindcjtuam hanc exce-ptionem difertis Auguftini verbis e diametro pu gnarenonfentisjfapientifiïme Antiquator? ^od viHnerjiitcnet£ulepa,\n(\uK Auguftinus. Hæccine non ell Catholicæ Ecclefix traditio?2Vec concHiis in Situtim.j'ciifertipcrrctctttHm cjî.Ecquod antiquius au gulliufve Ecclefiafticarum traditionum genus profer ri polTet’ Nomiß a a t o r n a r e a p o s •ro-s t qli c a remßime creditur. Non audis fanéli Pa-tristeflimonio traditionum Ecclefiafticarum fir-mamentum Sa roburtotum elfe in Vctbo Dei? Non oiunes traditiones elfe credendas quae Ec-clefiæ nomen prætexuntjfed eas tantum qux Sert pturx autoritäre innituntur?Apoßolicie enim tradi-tionis nomine,Patres orthodoxi defignarunt do-élnnam ab Apoftolis fetipto commendatam. Sic enim in Decreto etiam veftro, vt infinira alia te-ftimoniaprætermittam ; J^erus baptifmui confiât non Deconfe-tint Mutitne corporis quimßde cordis , ßcitti Apoflolicn erat di-lt;/«Â)'ja(îtrÆd(Æf,di«zM;Fide mundans corda eorum: cvæus, Si alibi. Saluos facit baptifma. amp;c. Hxccine non extant in Scriptura? Patres fie loquuntur vt Apo-ftoli,jccepi i Vomino quod tradidi vobis.Cœnx infti-tütio, eft traditio Apoftolica ; fie Baptifmus, amp;nbsp;qiiidem infantibus datus,vt veris Ecclefiæ alum-nis. Hoc ipfum eft quod aiebat Auguftinus ; Si gidfquMa hucinre diuinniH autoritatem ^Mlt;erat,id eft Sa ctæ Setipturæ teftimonium.

Qnod ß infante s rem C td eflgratiam J fiint con^ fequMiante hapttfinum, Bapttfmui certe tllis Sa-cramentum rernißtonis peccatorum non ertt. Pag.160.

Haétenus infinies fidel ium , rem, hoc eft S'’ tiam Dei funt confequnti ante baptilmumgt;lt;V”’ comprehendiintur in fœdere, cuius fignaculum eft Baptifmus; ac proinde rcniift’ peccatorumin illis obfignatur Ecclefiara nli’”' rum ingredientit)us,amp; fuaChrifto nomina lol'’ ni hoc ritu dantibus. Ita obuertiturcontrateif gumentum'uum. Nifi enim Dei gratiam effe”' confequuti fidclium liberi, qui fefe illorum p’’ trcm Deus teftaretui ? Praecedic Dei gratia,acre dit Baptifmus illius gratiae obfignatio. Sicuti^’ ploma amp;■ figitlum Regium Regis beneficium ft' quunturamp; confirmant.

Expltca nobis interim rattone Chrilli‘1''^' rum tnfantes SanEiinafcantur^fi non anteftcw turn ort^inis de/eatur ^uàm

De baptif Explicaui iam fuo loco quomodo d icantur Saa mo par- fti.Quomodo autem peccatum originis deleaW' uul. hb.i. jf, pueris infantibus docet Auguftinus, PerbJft^quot; cap.zs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cgt;

Decret I»«'» Chnflt idaptMr,vt coro peccittieuaciietuf part.?. De fie euacuatur vt in carne concupifientia iniiM fidneobUt. nam ft bofibaptifinnmad atatenimtut^quot;'

Per ba- perueniitnt,tbi bahent cum qua pii^nenheàmque M !»gt;• prifmum. ’Domina [uperent j ƒ «0» gratiam in vacmm cratquot;Ti!l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;baptifino quamids fiat plena remifiio

4- C non nondum tarnen plena efinouitasamp;perfect ntutaiiiif,^ «X quo. nbsp;nbsp;adhucremanet corruptio nonfilum in corpore,fetl

animo ,q!iî eß homo interior ; nt quo ßpeifefla fjjèt no* uitoi, non diceret ^pußolus quod de die in diem reno-MtHf.

Hoc ejuidem ah Hpoßoltifaßlitatum nos ingenue ßrofaemur:tHum vero eße contendimtfsj^an turn baptifmum exprejfo fcripto Dei verbo prs,-cepturn demonßrare, c^tb nteltus Hnahaptifiarum furoremcoercere poß!S.V20A6o,

Exemplum amp;nbsp;dodrtna Apoftolorum identicè dicuntur,amp;r vtrunque Scriptura Compleditur. il-lud enirn fcriptum eft quod 8c docuerunt 8c fadi tarunt in Ecclefiis Apoftoli.Neque tetuootecS-liinci,U'fuita,fentis?

kaltem non refittarunf. neepue tantamfuißfe argument arum velbrontm vimiquantam tu pradicas, nohts anteperfuadebis, quam Anahapttflarumfit rores a vobis refiutatos incelhgamui'Difice a Dia-lebltcis,qutdinter Votuetüni refutarejSc réfuta runt,»nffryîf. Pag. 160.

Sunt verba 8c voces, Hay , te pcrbelle digna. Qua enim fronte Anabaptiftarum caufam fufci-pis,nifivtexuditumledotemdoceasèx Acade- fuiuc^e.

4^0 T. «iy^ïST. TiRTiA Pars-mica ifta difquifitione tua,te Anabaptiftis'®?'' fiùs fjuere? Non poterat aliud omnium relig'J^ num periclitator. Nam de argumentisadue» Anabaptiftas noftris Hayus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iudicareV

left ? Difcat ille potius à puetis quidnamvalô hocdicendi genus ,Potueriintrcfittiire,ôtgt;'cfigt;f‘''‘^' Refpondebit tyro lefuitæ fupercilium afpeda®’ fe legilfe apud bonum poëtam,

——PalLifiie exurei c clajjern Ari^iu»m,atqiie ipfospotiùtpibmergerepimti^ Sipotuit manes arccjjire coniagis Orpheus: fie verb didiciife à prxceptoribus , Potait fabmergegt;e,re{le exponi,exuffit Se fubmerfit:amp;’gt; potunarc^èrejteipÇi arceffiuit. Quidni igitut Pr tiierunt refutare,commode dicetur,pro Potenter^ efficaciterrefutarunt? Pudetme fanètui inhlt;’ gerris importuné triumphantisjHay,nequctepi* det inanitatis tuz.

Caluini fentétiam ego fideliter perfttinxen»’-Quorfum ergo tuæ tricæ in re per fe pl ma? nequc cnim fi eu excus es,Sol eft obfcurus. HanctiU® folertiatn leftor eruditus vider amp;nbsp;rider.

reritrn cjuum nos omnibas m rebm, Ecckfi^ CathoUca. autoritatem fartam tetiam effe ■vtlr mits^nallo negotio rel^ondem^s, ./^poshlos tniilt* f‘4‘

fecijfe in Smpfuri^ facris non leguntm^n Ecclesia, tame dtut io benejicio, per Tquot;radittonem non fcriptamdiligenterrettnentur. Pag. i6i

At ego, quum hanc rem hxc difputatio vnicfc pettradatit, ne mote luo in conclufione nouum ptimotdium aicefCam, cotdati Leftorii iudicium appello,\t me etjam tacente pronuntiet ,Eccle-fiæneCatholicx autoritatem fattam, tetUm elTc

1 velitis,qui illius autoritatem Pontificis iugo fub-l ditis amp;nbsp;mancipatis. Huge veto res ad triarios dc-I uenit.Apoftolorum dothinam fctiptis commcn-1 datamvobisaduerfati fatcmini •. ad non-fctipti 1 quïdam illotum myftetia ficnosamandatis, vt ’ l eam non Apoftoiorum dofttina «dificari, fed A-3 poftolotum dottrinam in illius elfe manu amp;nbsp;po-’l teftate contendatis. Hoc nimirumeft Catholic«

1 -denique exemplo , euinco Vxdobaptifmura, vt i non opus habeat Verbi non-fctipti adiumentis. l QuonaodoautenT ex eademSctiptura perpétua 1 Deipatse virginiias ptobetur, piortî) videndû eft. I PEKPETV?cM DEIPARÆ 1 vtrgiaù'uirginitatemScriptufet te-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Simoniiscomprobari.

fideiChrtfitantt dogma, efi tM firo resperextgua. i^id ergo magnum ejjt cabti?ij e^^a. ( tjuem ta magnam 1 heo/ogut» ctipas jin fidet arttcalts in conuintaPi/iii^^^ fitts.perperaam Detgentmas vtrgtwtatt^^^'^ raait: Cjuam poßea,^aamcerto Scriptan nio confirmare nonpojjet, ex articuionm reiecit.ima contra Brent turn dtjjerens,plant »‘Ij HityCàntraijue dilacida ^jaa extare conceiiiift’ ' phetaram (ß Apofiolorum fcriptis parta irginitatis tacluram Detmatremfi^f' tmparas Poe ta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conte n dit. Safciptf''*

de s,impie tat IS patroctniam,vt BeTß. magntT^'^^ logt nomine à te mtrtto injignitam t.obis conlin'gt;^^ P.Tg. i6i. i6î.

Theodorus Bez.i meo patrocinio minime iJ; diget; quum me tarnen dignum elfe exilhm’i' quemeuin illo eiufdem accuTatioiiis inuidii',quot;' uolueies,decalumnia primùm dicam adueH’’ ilium amp;nbsp;me nunc à te conflata ; deinde gt;nbsp;lt;ie gt;“* tiioriiinque crudelitate expoftulabo : vcexrehuî ipfis cordatus Letlorperuideat, vos eódeinp^’ Impuden c^ptore Sc calumniam 8c crudelitatem didic®’ tiûimaca Dr. ^anctæ Virginis Marijc virgiiiitateqUi“' luniniaBe nam Beza fentiat/haec ipfifiîina illius verba te-da °ib ftantur,Chrilhaii3e ConfelßoniscapiccteitiOjal' Hayo. ticulo Vigefimo fecundo :

Ifaqüe lefus Chriftus verus Deusamp; vefus ho-“ mofid eft vere Humana anima amp;nbsp;hiimano corp® l!

re conftans' ex Virginis Mariæ filixDauidis fub^t« ttantia.idque virtute Spiritus lanódi compofito) « verè conceptus eft Si natus ex eaipfa virgine, lt;« 'ViRGif(E,inquam,amp; Ant e amp;nbsp;Pos r P art v m; «c caque omnta propter l'alutem noftram impleti « oçoîtuit.HæcBeza nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aéla autem Potfia

cenaSycophantam nofttum arguunt lumnirte-meritatis amp;nbsp;vitulcntiæ. In Brentianaautem ilia quam affevt,difputatione haec ipfa verba extant.

Rette igitur Vetuftas Mariam vöcauit Stoitiwv, ‘‘ ideft Deipatam , aduetfusNcftotium. Et,.Quid “ Etentiovidetuvcoricepifle Maria? Ari carné dun- quot;

1 effecarnem. Concepit ergo Deum hominem, id “ I eft non hominem in quem effuderit Diuinitas o 11 mncs fuas proprietates(nam tune quoque non ef “ 3 fet Deus natura,fed donorû patticipationetquod quot;nbsp;I ptotfuseft Neftórianum fimulS: Euthychianû) “ , 1 fedquicumSermoÓA«ygt;f femetipfumhypoftati- “ 1 cèvniuit.alioqui non fuit StoTvxof Maria. Etibi-*' I dem, An veto mirabilius eftvirume tetra effe có quot;

ditum,fœminamautem è viricofta,quàm Deus quot;nbsp;elfc in carne rrtanifeftatum,quum in V irgine con “ ciperetur,amp; ex eadern nafceretur qui vna ex Jua quot;nbsp;busnatiinS conftante petfona, amp;nbsp;Deusfimul amp;nbsp;“ homo eft? Brentiusigiturptimihominisè tetra‘‘ crearionem in arrimam vtuentetn admitabitur *' quantùm volet,(eft enim in hoc etiarn operead- “ mirabilis Dominus)fedfecundi Hominis ècœlo “

1 in fpiritUTi viuificitem genitutam (id eft,Deum I in came manifeftatum) cum Paulo exclamamus, ‘ I Magnum illud effe piecatis myftetium . Siccine I igitutBexaplané ncgat Deiparae vlrginitaitm, I cuiusinpattufeceritiaótutamïDefideSc ftontc I Hayi ptjîfto adfuat argumenta.

Eadëcaia, De m e autem quid dicam? Meum ma côira efle prx manibus quifummæ fide cou-tionis reum peragetleiiiitam. Equidem flata. amp;: orthodoxe Ecclefiæ de perpétua Deipar^ ginitate fententiam me ampleôli teftatusgt; perexiguum id eflequod leiuitæ ftatuunt v' _ fundamentum falutis noftræ in lacrofanftol^ nationis myfterio, virginem Mariam viad'^ perpetuum virginitatis votum voiiilfe Deoip®. quamlefum Chriftum virgo peperiffet. Mei’ dem non negate illam toto vitae fux curricul’^’ ginitatem fuam conferuafledn eo tarnen none^ pofitam fidei noftræ fummam : fed inj auguft® \ plané diuino myfterio , Ecce virgo pariet; quum luculentoScripturæteftimonio elucelt’' nihil elfe caufæ cur clamitent lefuitæ noscog'J* pudiareChriftianum illud dogma, nifij'l''’' non-fcripti arcana Ecclefiæque autoritatenic®’ fugiamus. Chriftianæ igitur fidei articulnmh’ damentalé 8c primarium ab acctflorioelîee''*'’ guendumificuti fecit Ecclefia in Syoïboüs-q”'^ enim in omnibus diligenter mentionéfecerii partu Virginis Mariæ,eam tarnen poft ilium p’‘ tum conferualfe perpetuam virginitatem præfcribit vtcredamus : non quia non lîtv’’“” fed quia voluit noftram fidein præcipuis fy*. immanere. Contra Jeftiitæ amp;nbsp;cætenfuperfti'” de re primaria fiipinè Ioquuntur,inacceftori’’^ ti verfantur,id eft ck wapipj,« faciuntfp;«v.Pr'’P ' ta prædicit Chriftum e virgine nafciturumfd’ geliftæe Virgine narundilucide teftanuit. igitur in Virginis Mariæ virginitare probao ' Scripturæ autoritärem defideremus,qiije(îne''i ambiguitate in Scriptura fonat?

Addebam aliquid amplius. ExeademqU’î. Scriptura colligi poffe, VirginemMariaffliP’

quamicfumpepcriffet, virginicatem illam fuam Fili) Oei puetpetio factam reuetenter conletuaf-fe,ad vlcimum vfque vitæ fuxfpintutn. idenitrt admyftetijhuius teuerertciam pertinei«. Proba' tionesautepri e Sctlptura petitas adhibueram, vt plena effet mea refponfio, Petpecuatn Deipatae;, vitginitatem Sctiptutæ teffimoniis folide copro-

1 bâti, vcnulla fît ïefflitarum exceptio , de Verbi I fctipti imbecillitate nifi Ecclefix autoritäre fui-l ciatut.Q_uid hic lefuita?

^luliam ylpoflata tinptißtmai'n voeem andirè mihivideor.tjuiâ entm tnfenfijinno Chriflta?i£ re-ligionii hofli deteiiahtlùis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ventre po-

'tHit,!pnà/n /^ued à te medo dithim efi, vt thalamus illeChridi Serttatoris nofiripurtßtmus^aho femme pollueretur? Pag.161.

Quid ais î Nlatrifne thalamus fuit filij thala- cenx Krusgt; Dementesluntfiguræleluitarum, Redl ad iciuiücâi.-tneuralibtum,vtadmentemredeas tuam. Hoc egonondixetam. Dixetamhuius myfterij caput nonineoeffe vt credamus, Virginem Mariana natam Chrifto vitginitatem fuam conferuaffe.fed ineoreueraeffe,vt eredam ChriftumFiliumDel natum effe è Maria vitgine. Calumnia ergo cur 1 enimverborum meorum partem decerpis vtto-l tamfententiam peruerras. Deteftabilis eft hic ,1 tua procatiras ,ré(pue lefuita ,id eftChriftiani

amp; nominis amp;nbsp;A'igrnatis boffi iniipuiffimoperdi-gna. Teigirut'ufeliciÇfttnum Apoftafri vafeli-ciffîtni Xpoftars luliani ptoba infamixciuc prû^ lixe dotent, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;5. b

Nihilne incomodtfntjfet,ßperpetm tix votù cjttod Deo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i!

Z’iolaßet' ylpagé tßud Adtihometi ttßtm^ Kirgim à. Calmt/t-Mtnts'lroobtedw^ Virgt'n lt;jiia gt;iß zhd , duànttus non comunt nomme fed nohpn nomin^ i^nippe cjHißcntreli'juts otwiibtis alm vitßd nomen cxcellentmsßorttta eßßc etidpr^ oinmll ahis rt gimbus, irginitatisfludü toto t'iUr tempore amplexa efi. Ibidem.

Sanólam Deiparam Chrifti feruatoris credo fuilfeàf^!rop^^vol', id eft amp;nbsp;virginem _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. partum amp;nbsp;poft partum permanfiflevirginem'^’

lyc^ps^'x tarnen vel Prophetx vel Euangeliftx teftii”®'’'’ virginita- probaueris illam votum virginitatis perpetuuiquot; tequoiiio nuncupafle Deo.Efaias diferteteftaturilbni vi( do agiiof-camus, gmem parituram , ideoque nobnp voc3tlt;#T (, ^W,non quod votu virginitatis peipetiiumnüc'* patura effet Deo , fed qaod virgopaiitura efc' hxc eniin funt aurea vaticinij verba, r/et.Hoc ipfum oraculumfuo temporeiinpleW”’ fuifte commémorant Euangeliftx. De votoill® virginitatis perpetuo merumapud illos filentiU' imo luculenter teftanfiir,Saniftam virginemàlOquot; fepho do num fuiffe affumptam , eafdemqueno’ modo atdes cum marito incolmfte, fed amp;nbsp;Chtilti* infantem accurate cû illo educjfre:amp; eaqiiideni inariti illius fui reuerentia, vt ilium Chriliipattt ap?ellet, de commun! id quidem hominuaile’' tentia^quum reuera Chrifti pater non elfctiolt’

phus.fic tarnen oftendens fe à matrimonio minime abhorruiffcjvt fomnianc homines fupcfftnio* fi,qui perpetuum quoddam virginitatis votum ei afringunt.

Caluintpbrr'o prjeceptorts tni doblrinit r^pugntu. fti jj)ogt;ifalM tantu fittjfe interfmblißvnn k' irgini, lofephn/nfabia contendit. Pag.ióï.

'ajjniMof 'idf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«irrU'êA „jtjiæo-

3ï.7ÖjU75if,id eftjQuum mater iphus Maria defpó- nio diftin faelfetlolepho,priufquam ipiiconuenilïent, de Iponfalibus reólè eft interprctatus: quorum tempus difettè notatur Sc diftinguitur à tempore ma trimonij.Nam lofephoedicit Angelus vt Mariam vxotem fuam fecum alTumcret-.Sc Matthçus diier te ait lofephum fecifle vt fibi imperarat Angelus Domini, id eft accepiffe vxorem fuam ; non earn tarnen cognouifTe. Hoc quoque nos credimus; at vblnam lefuiticum eftidolum de perpetuo virgi nitatisvoto,quafi Maria folitatiam Vitam ab ma-ritotraduxiffet?

i^iff/ondeprxterea tjuafronte fapientißtmi vi-riD.Hteronymiprudenttadefderes ? Htncfine (onftat ^erd efe Craßi , Simtlcs hnhent Inbrn InfltiCitt, ïderejhirchtï t^o ïndtcio non e§ï * mdlus^necjuc tndoüus tibi efl Plelnidms? p^tn po fttis habendufdes, ttbme nn Piicronytnoj tllii Ijomint ruflic.inum vocnt,Qquot;Vtx prirnis quoijne im

Ea plane mente qua Auguftinus viropti'’”' |^ modeftiffimus in Hieronymo nópriidéti^® dójfedetiam manfuetudincm modeftiâw^quot;^ . . fidcrauit. ncque enini næuis fuis caruitH®®'!

Hi’ètony- vir alioqui amp;nbsp;doitiffîmus 5e ini excan lum certe in fratrisfuos vehementiùsal’l'’^'’ defcentia etferuefcere , teftes funt eæ literaequasa^AuS batquot; Au- ftinum dédit, iracundiorifelle oblits . guiUno, caufa.Qiiàm veto acriter Ruffinum,Vigilant® _ louinianuminfeftatur, expenfisaequalance t acerbitatis mentis amp;nbsp;caufis-.nemo eft fobr®ei ditus qui non videat fummum alioqui vita® de Ecclefia optime meritum vehementiqfis’ biorifque naturae impetu quodam,Chrifti®’?® deftiae metas aliquando tranfilire. Patrumpa“*^. da retegi nequc animus eft, neque idpudorp®'* tur meus. Hieronymum variæ eruditionisæ^'f nomum noui.'at fuit homo,fummôquecuni® cio legendus. id eft ( vt inquit Auguftinusip®

“ phetarum amp;nbsp;.Apoflolorum, Abfit hoe à pia hunii® te Sc veraci de femetipfo cogitatione. 1 ibi ƒ£ƒ’ prudentiftime Antiquator, in Patrum natuis“ fendendis melius tibi qiiadraret prouerbiuni)gt; rabeiis aqiiilam.-niü tibi Onocrotalo tuum illuiipl uerbium paucis immutatis melius quadrarct, miles habent labra carduos. Verum de re.

Caninam eloquentiam Heluidio obücitHief® nymus, amp;nbsp;return imperitiam. IdcirconeHe® diuserathuiufmodi ob irati Hieronymi libee® res voces? Nimium virginitatis ftudium tune® ualefcebat ad macriraonij opprobriuuijqaoa ®

De VERA Ecct. avtokitate. 4^9 lim obrepfitSithanx dobs , vt e matrimonij in-tetdiólo degeneris Romx doftrina, Diabolotum doftrina fine conttouerfia cenferetur. Eo turn vi

delicet iaciebatur fundamentum iniquitatis.Huc faille in bonis alioqui viris nonlaudabilem ze.-lumetiamfinegetlefuita,non idcirco tarnen fal-futndixerit Apoftolus, qu’ Diabolotum doftti-nam extremis temporibus nafcitutam bac nota JI *''C'g'''uit,qubd matrimonij interdiftum fit con'll ftituta; nequevelHieronymus velPattum quif-quot; 1 quara piorum hos de virginitatis laudibus excef-n fusftadiü reébèpotuitinfeaari.OmninoexipfaHietony-‘ I Hietonymi aduetfusHeluidium difputatione ap- mus in * I paretjHeluidij confilium fuiffe oftendere , N ihil ’ I elle caufx cur Matix Virginis exemplo vitginita- dcdo mo-M tisvotanuncuparentut,matrimonlum verb con- dû cxcef-*1 temncretut.HacdecaufaHieronymus,qui deco ’ I patatione virginitatis 8c nuptiatum effet diédu-

I tus,obfecratleaores,ne Ce purent uuptiis detta-. I xiffe in virginitatis laude-^pipbanius cette bxte-' I fin Antidicomatianitatum commemorans ,non

1 meminitHeluidij.quodhauddubic feciffet, quu l eo penèipfo tempore Hicronymianafcripta per

_ 1 orancs Ecclefias celcbratentur. E Hicronymo I quoque confiât Heluidium retinuiffe ottbodo-1 XamdoftrinamEcclefix de partu Virginis fecun-I dum Sctiptutas. Quidnam igitur opus état tem-1 pote excandefcete Hietonymum in laccrando I Heluidio^Rettè quidemeumreptehendit amp;Scti I ptutx teftimoniis abutentem , 8c pium Incatna-1 tionisTiDetijjittnon fatis teucrentet definientem: 1 fed neque fuit atticulus fundamentalis fidei è 1 Sctiptura 8c Symbolis definitus, neque idcirco 1 abEcclefia extetminandus tanquam piacularis l bomo quicunquelocos aliquot Sctipturx nou re I dè aut inrellexetit aut accommodauetit, feruaw , I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G. iij.

i47O I. Qvæst. TERTIA Par’. , tarnen fidei analogia:quam in hoc myfter'o’^'^ uidium ferualfe coftat ex ipfius Hieronymi«''' indignabundi verbis. ConquerebaturHclquot;''',“' ita peruagari admirationem quandamvirg''’''î tis vt matrimonij contemptus inde nafeercquot;quot;'’ peiftitionifque fernen paffim iaceretur;amp; adigt; intempéries Sandx Virginis exemplum vfu'P’ Superfti - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;11® matrimonio negledo pefp''“

tioi'us Ma virginicatis votum nuncupalfct, cœnobiumlquot; riicultus confecralfet. Hç furie caulæ quçme impulquot;'’quot; vtdiceremin priori libello meo, nosHie'quot;quot;! mi ftudium aduerfus Heluidium probate,ptquot;“' tiam defiderare.

Addoetiam aliquid ampüus. Mihiquidern deri confultiùs opportuniiïl'qae Hieroiiymu® óluriiin, fi ferio prouidiß'et ne immodicis his Sanilam Virginern laudibus impetiti hom'quot;' ad importiinanj adorationem abuterencur:W caeniffe refert Epjphanius,qiii totiim illudlup ftitiofum colendæ Mariae ftudiiiin Dinholicn'quot; lib'4 tnf/i,lud.br':ii»i,Miculariim deliri!mcntum,f)'iindsiii‘\ tra hx- ,j rnntihimponuiaui èColiihri) info natam f

ï.cap.7» tontra ‘ ‘ollyri ‘ianos.

pellat.Nefas effe imaginé Mariae ftatui,Marn’ “ orari.lllä quidé propter inyfterij difpenfati®quot;' “ qua digna fada eft, maximèhonorandarnati’’^ « adprandâ. Quidnam autem vocat adorate M®; “ Qiibd imagines ei collocarentur ,qucgt;d col“^, ♦'fine placenta ei offerretur, qubd avemau** « diceretur,Nunc verb quidnarn diéturus elfe'

thodoxiis Pater , fi ingentes imaginuinacf'“|j Mariæ paffim collocates,non collyridem fine P, centâ tâtùm ei offerri, fed cœleftis Regni fmquot; , cû hoc verficulo ei deferri,ROG a patre*'’'*. BE NATVM IVRE MATRIS IMPERA.'amp;iquot;“quot; nica precationeAngeli falutarioneniiion dje fed inuocandæ Manæcaufainieôtamelîc tquot;-

De sera Ecçt. avtoritate. 47Î ffit. Hïc nimirû Hyperdulix cémenta digna erât ’duetfus quç feruorum Dei zeliis inflammaretur. Hadenus igitur in Hieronymo ptudentiam défi- i derabam-.non tarnen indeconficies jOpus fuiffe verbo non-fctipto ad Mariæ vitginitatem pto-^ândam,quum è Scripto abundè confiet.

ergo ^uitD.Hieron-jmM.cjwexfcri-ptoTerbo periptcnè tllam non collegerit. Demens plane'Beza, ejtii contra fcriptumtllud tmirn Ver-b am, corrupt am futjfe Dei Matris vtrginitatem fe probajfe exiflimauit. Tibi [oh efi perlpicuum, ^aodhabienus mortales omnes latuit. Pag. 163.

Cette Hieronymus in tota hac aduerfus Helui perpctui dium difputatione totus eft in Scripturarum in- Marixvir terpretatione. Inprimordio feexScripturislo- ginitatéi quuturumprxfatur; vbiqueautem Heluidium re probit'* ptehendit qubdScriptura abutatur, amp;nbsp;Scvipturx Hietony-fanûxidiomanon intelligat; amp;nbsp;,Impertiffime, in-quit„|,o»)i»Kgt;» ifta non leger as, amp;nbsp;toto Scriptarar/impe- Heluidiu. Itgo derelido, ad iniuriam l-^irginis tuam rabicmcontiili-ßi. In ipfa autem difputationis claufula , proba-tionumfuaruratationem colligens, ad Scriptu-ram Heluidium teuocat •. Sed vt hac qua Scripta fient (inquit)»oM ncgamus,ita ea qua non funtfiripta, renui-mus.Natum Dcum eße de virgine credimtis, quialegimu-s.

Mariam nupfiffe poft pattunl non credimus, quia nonlegimus.Hoccine eft, Hay, non agere èSeri-ptura? Setipturam in primordio, in medio, in fine fonare apud Hieronymum audis; amp;nbsp;ftupidum idcirco Hieronymum fuilfe credis, quod pevfo-

' ' ntî*’ iiantem veritatem non audis? At tu oniniu® phiftarum fapientiffirnus es , qui in cralft^’J lus Bezani calumnia iam deprehenfus, e’“ putidè nunc reponis. Mihi foli no cft pedpi'''' quod omnes oculati peruident; at tibi eft foli,te efle Hay um, id eft 3 ratjone amp;nbsp;fo communi plane auium.

Q^nam argumento 11eluidinm negattdem tnnm dicefidigtriM? Vnico•verbo perjjnaatM corrutt.zÎT tnfiimmarn conuerßi iß fciintatetn.Nos ex traditione de perpétua nx z'trgtnitate,opttmè probarnns verba ilia r/9«,Non cognofccbat cam,doneepepcritquot;' linmfiiitm primogenitum,Kthdeotttraetuß^'* T àu'rap^i’lni/facere. Et ejuernadmodum tu ex verbis Domini Ecce fum vobifeum gi non pojfe Chriflum non ejfe futurum poß cotßt* mationemfecult, it a, dieet alieiuis, ex verbis tlß Non cognofccbaGfo/Zzgz«o«pofe nlnjiiliU^’' ’n MV poft partum, E’irginitatis fua detrbnu^' furn ccpife,p^ prêter eu nihil. Pag. 164-

Eoipfo plane quo oftendebam modo Hier«®! tnum conuincifTe Heluidium : Qvia non Gi M V s Mariam poft Filij Dei partum cognoU''^ jtrgumen virum,amp; quum hac de re filueric Scriptura,!’’’ tû Hicro- vult de re incomperta nos loqui; fed hisderebuS nynii è qu3C nobis funt incognita;, ex his rebus quïn®quot; Plt;^'’ Scripturam co rnitx,facere iudiciu®' cófirman ^'t enim perpetuus veritatis confenlus St inpr«» dum. cipiis fuis Se in principioruapplicatione: q“«®' adffl®,'

De vira Eceti avtoritate. ■in admodumfuoloco docuimus. E Scriptura con-ftac,natum elfeFilium Dei è fanda virgine.Con fentaneiim eft igiturctedete,facrtim illud corpus auguftoincarnationis myfterio dedicatum , nullius hominis feme fenfiffe’.ac proinde perpetuam virginitatem S. Deiparx poft partum omnivitx fuï curriculo conftitille . E datis principiis illud necelTario confequitur. Nimitum igitut ficcus es Logicus qui Scriptutx doélrinam tam anguftis terminisconftiingisjvt è principiis fuis confenta neas conclufiones non poffit propagate. Sed quü c Logices tux ærario N t h r l nobis opponas,au-diamus te ex illa differentem, hac tarnen lege vc è non-foluti aftione poft tccum agam gt;nbsp;amp;nbsp;de tui illa quam affetSjEcclefix fideiuffione,nequis Seri pturam adfoluendü idoneam nó effe arbitretur-

Inflitticnda tihi erit hme in modum ratiocina^ tW’Ex verbis Matthçi non colliginiiis Dci gc nitricis virginitatem fuifTe imminutani.crgQ çredendum eft eandem Dei genitrieem, virgi nitatem fuam confcruaffc.St tihi non placet htc rattocinandi modw, doce e^ua in re,pofiti5 tuisprm npiii^à meßt peccatum. Pag364.

Primùm,quia vel ternerat iè vel veteratoriè id in argumento prætermittis quod in argument» primarium eft,Perpetuû videlicet principiotum amp;nbsp;confequutionis in veritate confenfum, vt fint Veritatis omnia conftantet ver a 8c confentanea.

AbSm' 'a'iCMyltt. Quum enim fine vlla conttoquot; fit verum è Scriptura,Deum manifeftatumt

catne, id eft »Filiurn Deiè Virginenatuwd, ,.j cunduin prophetias ; iifdem quoque confequens eft vccredamusVirgincmilU'” param Bunquam fui (Tc mixtam viro:atquegt;^ lofephumvitzfocium, facrxqueTirginitigt;tgt;^ ftodem reuera, non coniugem extitilTe.QP''!quot; I gitur indubicatum fit è difercis Scripturstefti mis de Virginis partu myfterium, quidni« cam doftrinam quæexillo myfterio conuenienter propagator, credamus ad vd' tem pertinere? Pixuaricaris,Hay,qui tesnJ r3ecommunitatcamp;

atque copulatas difcerpis: amp;nbsp;vetitatisfcatutig ne derelióta ad mendacij lacunas conuoIas.E'* nim verum, nobis non tantum aflcntientibus maxime affirmantibus, Sâdlam virginem Maf’ Chrifti Seruatoris noftri matrem,conftanterd” feruafle auguftam omnibiifque modis reiicd” dam virginitarem fuam editofiliofuovnigd’''’. at importuniflimxeft vcfaniç,exiftim3re,verÇ'® probationem in Veritatis autographodefidet’’' Vt in hominum cerebro inueniatur.PrÇtetea'’’’ vides tedicere repugnantiapAis vosprobatcfquot; petuam B.Matix virginitatem è traditioiie AP’' ftolica,amp; tarnen id negas quod nos affirnuniquot;®' E Scriptura illam probari polfe. Ecquat tandti” funtifta infomnia,Probari èScriptura,amp;nôpf®' bari è Scriptura?Sunt hzc 4V77Jquot;;npnw5/gt;'af control’ difparara.Ecquid enim eftApoftolica trsdi»'^ nifi Scriptura,vt frpe diximus? Vel enim W^i-tio ilia,eft contraria Scripturæ.vel eâdem.Sid’quot;' traria, blafphemas'.fi eadem, nugatis.

Ecquis hoc argumentandi genus ferai vel in Re-publ. vel in Academia? Non negauit ille mihi fe debeie centum . Ergo ex illo filentio mihi debet centum Vel,AriftoteleS non negauit Chymicx ar tibusaurichalcum vel argentum in aurum com-niutati. Probat iginir ai tis Chymicæ inftituta. Idem eft plané confequutionis ill ins tux nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«-

quot;im , quod mihi infonti affingis.NoM»f^irj,ais,Sfrj-fturnMiriimfiiiffevirgincmpoflcditiim Chriftnm. lirgo firpetuamvirginitatem Maria conÇeruauit è Scripturie te-

Vera quidem eft complexio ; at probatio plane eft importuna. Sicuti enim è filentio neq; affirmatio neque ncgatio colligi poteft ,ita è ne-gatione affirmatio non poteft.Meta autem fine ra none negatio,pura putaque nugatio eft. Longe aliter(nenefcias,Hay) didfcimus inEcclefia fan-tiiiftiusTheorematisexlncarnationis myfterio liatiratiocinationem,ex legibus noftrx Logices, in hunc modum videlicet co Hi ger e.-

“ Qvod vel fundamento vers doólrinx fuperfttuttum, vel è vera doótrina propa “ gatum eft,perxque credi debet ac ipfa ve-quot; ra amp;nbsp;fuudamentalis dodrina.

“ ATQjvi è dotftrina de partu Virginis ‘‘ Deiparx coftfequens eft , vtillaquxPi-“ burn Dei Virgo concepit 8c peperit,virgo “ permanferit poft partum ,fuâmque illam

virginitatem totavita fua illibatam Con-quot; feruarit : ne corpus facro Pili j Dei femini “ dedicatum ,huraano femine pollucretur. “ Id autemluculenterconftat è Scriptura. quot;nbsp;Ergo exeadernScriptura conftat,San ” ftam Deiparam qux virgopeperit,Virgin “ nem poft partum remanfiftc : ac proindc

“ prolixe nuganturlefuitæ, qui perpei“'' “ B.Mariae virginitatem èScriptura « non poffecontcndunt.

Maior è fuperiori doftrina elucef Minoren'®' jnnes perxquè amplcólimur. Duobus igitwr®^; tis cur negares tertium td cuixj-xiirex illis iquot;' eens? Quodlibet verum ex vera fuarationc't rum eft pag. 17. At qu um oppon eretur Scriptæ ræ Scriptura 3 confentaneum erat vt oftenderetf id perperam fieri è prxpoftera vefborum exp«^ tione. Tu verb quidnam ad hoc excipis, magquot;® Theologe?

PerlptCHC. fane dogmatis ^det probafts, interdum refertur ad tempus praecedens, defequenti non affirmeturcontrariura i®quot; ter dam tmb fuptffme tn Smptaris altter ■VOX 3. V S E fiue D O N EC, atijut^ cü te ettatü r^^c.Lege Scripturas, atque txl^' clef a interpretattone, earam veram namintelbgentiam difce.' F,tijuia taus perficuam obfeuramt, ddttciam argumentttlh'^ Elebitdttfolationem,ejuampof Hteronyin^n Thomat attuht. Qtds aittem ft htc doliori coul^ fM,i^Ht Bezam Eheologa appellat ,nominitfc’l^ poterts,^^ f?ne errare exifitmas, tripe Itgentia httnc errorem.BeT^ iionpotuiib ^atiam, (jui Calutni manes plane contenmi^‘‘’^ lt;jiM vt tllttu fomntaprobares,hnMS do^rtnast^^ padias. j4fcnbd expltcatiouem verboruM^^ ex Calum Harmonta. Saltm igitar es, fitiltsts c!!' ttitts tlle magnns f heologus

De verx Eccl^ avtoritate. 477 'tx verbis Euangekfln colligMts i^uiâ quot;Çofl natnm Chrifluffi Vtrgini contigerit. Pag, 165.

Tu veto omnium Sycophantariim fapientiÛî-mus es,qui Andabatatum more (vt Hieronymi codem inloco Heluidium increpantis vtac ver-bis)gladiüin tenebris ventilas, amp;nbsp;linguxfonum ad confodienda corporis tantum tui membra con cutis. Ita neque Bezam neque me his tuis gladia-toriis iótibus percutis, fed hxc tua verba tibi foli funt verbera.

VisexEcclefiæinterprctatione veram germa-ndmqueSctipturaeintelligentiam difci. Epipha- j.conJt,' niusamp;Auguftinusnonfuerunt homines Eccle- haref.Au fix? Atquivterque docuithanc effe veram intel-ligendx amp;exponendœSctipturx regulam,vt na- dorthni' tiua verborumfignificatio cxpendatur,quumvet Chiiftia-bafint return notx.Diftingui igituv voces óuavu-fzc(fiueTTOXmoto/primùm omnium debent, quam de rei fententia agitur.

Duplicemaduetbi) illius D OUEC fiuevsQ_VE ExpHca-notionemHieronymus diftinxetat quod fçpe cer turn tempus fignificatjfaepc infinitii. Vtta fithuic loco propria,diiudicandum crat ex ipfius loci cir-cumftantia, qiium vtraque conuenite non poffit. Ptiore Heluidius abutebatur, pofteriorc,Hayus,

1 abutetis.fic enim Heluidius ilia Matthaei Terba ex Sisnifici-I ponebat, vt diceret certum tempus fignificati, ““

quo lofephus non cognouiffet Mariam,nati vide-licet Chrifti tempus; ex eo autem tempore cam cognouiffevtmariti vxoresfolent. Hoc verb importun iffimum eft,amp; ex ipfius quidem vocabuli vi,quod infinitum tempus fxpe defignat.At tu dû ncgas contra. Hietonymi fententiam infinitum il-

47? I« QvAst. TERTIA Pars. lud tempus fignificari, peruertis natiuam vocis lîgnificationemquæ huicloco ptop^* commodatur, ficiitifex exemplis docet Hiilt;’ mus,quçnô pigebit iudicare.Pnw/wf/Egol'*'' ego fuiii,amp; donee fenefcatis ego fum. N“”*!''' portquani illi fenuerint, Deus elfe defifte^i' iiiiw.Ecce ego fum vobifcum omnibus diebus'' que ad eonfummationem fcculi. Num poft o’ fummationem feculi Dominus à fuis abicc“

Oportet Chrillum regnate,donecpi)’' omnesinimicos fub pedibus luis. NunqiuJ‘\ diu regnaturus eft Dominus,doneeincipiap''®: iiiimici fub pedibus fuis : amp;nbsp;poftquam illiû^f dibus fuerint, regnarc defiftet?

noftriad Dominû,donee mifereaturnoftii. 1^* Prophetapoft impetratam mifericorfti.wi los torquebit ad terrain? ^«»tow.PerdiftftP' Deosalienosvfque in hodiernum diem- 7' poil illum diem idola ab laeobo abfcondira.W^ runt reparta. Sexf«/w.Nemo feit fepulcriim^''’^ vfque in diem ilium. Num fepulcrum Mo^’f lleris feeulis repenum efl? Addit deniquo'””^ merabilia huiufmodi exernpia in Scripturaf^P riri,in quibus Donec partieula infinitum pus noter. At aliam quoque elfe illius notioof quum videliceteertum tempus dqfignatutgt;fl । completo fiat id qnod vfque ad illud tépus præferipturn ell,non fiebat,vt Heluidiana ptione vtar.Hæc fignifieatio quadratlocisat^^i^ tatis,Hay;his autem quae modo Hieronymquot;’^^ memorabat, non item. De eontrouerfo a»gt; Matthæi loeo audi quidnam ille pronunt'®'', ■verbu F.uan^elifiam id indicate de/jiio/cindiliii» r, mniieii, ^lariam non fidjjè co^tiitam à vire tiirii,a. quA tiincfcabfiinuit, quiim adbuc de vifuntfquot; fluciuAre. ludicandum igicurfuithac |ij

Dï VtRX tcci. AVTORif ATE. 47» effe myfterium.Quod vitgo pepcriffet; at ex illis Verbis vninimè colligetut Mariam defiiffe efie virginem,nonmagisquàm è verbis fupracom-memovatis vel Deum dcfinere effe Deum , vel Chtiftumnon effenobifcum .eft enim confenta-neum,facrum illud corpus ab humanx confuetu-dinis cófottio fuiffe liberum, vt totum effet Deo facrum.ltaque vide, Hay, quo te abriplat phana-ticaconttadicendi libido. Quum perfpicuura fitduplicem effe notionem vfiimque in Scriptu-ravocis Donec vel Vsojce, omnino efficitnt ex régula mMcrhiMi'/ fiue multiplicium vocabulo-, rum vttaque vnieidémque loco fignificationcm 1 quadrate non poffe, quum fint contrarix. vnae-1 nim certum fiue finitum, altera incertum infini-I tumve tempus fignificat.Sicuti igitur in bis enun 4 tiationibus,C.tnw/arriit,C4»{j ardet, Cunis advomitum

tetiiJjTreKvinlttcu fiuc tnultiplicis vocis figniffcatio diftinguenda eft.dta amp;nbsp;in illis locis in quibus vo-cabulum Donee fine Klque, quod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiu«

multiplex eft,vfurpatur,videndum eftécque no-tioloci civeumftantix conueniat. non enim am-bx poffunt eidem conuenire.ln iis igitur quos ci tafti locis,certum tempus plané defignat. Infttdo-re 'wltus tui vefié/Kpune tuo, donee reuertaru interram

I de^uafumptus es tandiu enim labotamus in hac vi-1 ia,dünecmotiamur.morslabotum nofttorü mc-1 ta eft 8c terminus. Rebecca autem camelistan-1 diu haufit aquamjdonec cun£tlbibctint,8c fitim I bibendo expleuetint. Non ablatum eftfeepttum 11 de luda,neque dux de fœmote eius, donee Silo

venerit,at vbiChriftusvenit, ecquis lutlçæ re-gnum exfpettatit. ftato enim tempore venturus ent ChfiftuSjSt policiatnludaex ablatutus, vt Ca toVicü effet ipfius inCatholica Ecclefiarcgnum. Hjecitafuntpcifpicüavt pudetet meh»c often-

dere,nifi cum Hayo mihi effet res,id cftcil®'', porcuniffimoaduerfario qui exrebus nihilil''’ phum fabricatiii. At in loco controuetfo,!^’ cognofcebat Mariam donee peperit filiumfuu® infinitum tempus fignificari ecquis non vito‘, ftatur enim Euangelifta lofephum pie abftmui' ab vxore,3ntequàm Chriftum ipfa pepetiffet.£‘ quis verb non videt plané confentaneumcK^ re,ranftil'fimum viriim iniraculi ab Angelopf^ nuntiati euentu perinotum à facro illo corp’’ ab(linuiffe,quod Seruatoris fui domiciliumft'' fe viderat ac proindevocem Donec ab Euans' lifta non fic fuiffe adhibitam , vt docetettani^ lofephum non confueuiffe cum vxore donect' lium peperiffet, quafi ex eo tempore temp«’quot; tiae illius fuæ vincula ruperit : fed vt nobis put'“' cogitandum relinqueret,optimum virumtemp' rantiam illam fuam cum vxore fartaintedaul“' conferuaffe , quuntcam eotùmfanélè tènuerquot; quando acriores elfe folent amoris impetus ® primordiis nimirum nuptiarum. Itaque infif' turn tempus fignificari redie dixit Hietorty®'quot; exaliorum locorum collatione. Tibine igit*quot;' Hay,ftultus ell mevito fuo Hieronymus, a l“quot; haue interpretationem Beza ell mutuatusiaut® non tandem fenties lymphaticam illam vertig'quot; nemtuam.vt latebras qiiasras?

Nam quod conuerris ex Hieronymo, Tho®t‘ Caluino aduerfus Bezam tellimonia,eiuf(le®t^ dementia: cur. Idem cnim Hieronymus,ideTbU' mas,idem Caluinus,idem Beza docent: que®i“' modum ex ipfis verbis confiât.

Caluinus dixerar, finite amp;■ perperam collig'“ verbis Euangelifiæquid poll Chrillumnatücu''' tigerit. Stultc igitur illi qui dicut lofephump®' illud tempus Mariam cognouilfe: at ex infini®''’

De vEra Ecct. avtoritate. 4R1 la temporis notione, prudencer illi credunt è my fteiio Incarnationis , lofephum abvxore abiU-nuilTe. quod quum perfpicuè doceat Beza,illiïm-ne Hayus ftultu vocare poteft , quin fe llayuin,id eftvitulentum avdelionem,qualis lefuita amp;nbsp;A-polhtacfTe debuic.

Egone igicur ad illius conuitia refpondeam, VE Bezam àputidis illius calumniis liberem?Ac neq; mepatrono egetBeza,amp; ipfa illa conmtiandi rabies,Bezx magna defenfio eft. Qudnani enim fit Beza nouit etiam Anciehriftus, amp;nbsp;cóttei«ifcit,vt pala fit importune diffimulare Hayû quafi ré vni-uerlb mundo notam ignorec.lam verb fi amanda 'teritas eft, hanc ego gratiam , Hay, vnam, mihi ameo Bezaaucupot , vt quam ego vvritatem Ulo praeceptote didici , eandcm pro modulo meodefendani, Deo piifque plaçons, vobis dif-plicens.

Verum adlefuitarûlatratushæcfatisfnpérq-,, Homiti-nificalumniam crudelitatecumularent.Ofteiidi,Q‘“' ■ Leüorcalumniam-.audi crudelitatemreccnti fa-

cinoreinhacOccitania noftra expatratam. Pe- bacchanj ttus Martinus patricius Nemaufenfis,fpei incom patabilisadolefcensad xviiiannos natus,quum tjbnjcx-feTholozam iutis difcetidi C3ufacontuliflet,a Ie cmplum. fuitis accufatus quafi de Santta Virgine

Jentiùs loqueretur,Senatufcoiifultodamnatusca Ecdcfix pitisjigae crudeliffimo extarnificatus fuit ; tanta Neimusc tarnen animialacritate, vt delel'uitis vidor, 'tt mediisflammisttiumpharet vetè Martyr. Hxc quidcra debebatuv Ecclefiae noftcæ corona ; vos tarnen,PatresTholozani, videte etiam atque e-tiam, æquûmne fit vos lefuitarum calumniis fic indulgete,vt adolefcentes honefto loco natos,vo bifquevt Patribus commifios, exquifitis fuppli-cüs enecetis. luftóne piotmn confangutneoium

dolorijlex eft de ludicibus conuenicndis.OnU'*' noconfentaneum eftracioni, lefuitas virginiU' tis patronos vindicefq; adopcari,hircos nimirt® falaccs,mafculæ Veneris opprobriajSodomotii® cloacas! illi veto veftram autoritatemfcelctW veftris præcexent, neque tandem'iùdici’oruniVî' ftrorum vos pudebit ?

Hactenvs euicimus , Pædobaptifmuni perpetuam Marix virginitacem Scriptu'r« tnoniocomprobari. Profligata igitur videbat''* lefuitarum cxceptio;at nouis me machinis Hayi® adoritur.

NOVÆ HAYI EXCI-ptiones quibus infticuit probarC' Imbecillam amp;nbsp;mancam effe pturam.-amp; adillas Responsio S £ r r a n b

Attjue h£C de duobm pdei dogmatibuf ( f tepudtare cogeris,omma adferipnm uocans)dttlafint. Superefl vtdeamut antn’» ßrtü'e pr.iflntertmtts Dogmatam non numeram nt tu calumntaris. Opern cert 'c »on tutn nobkfi none Thefeu/ed O' Augufimo tjui tn alio dogmate de Harettcorum ^uod ille Smptura tttlimontts probare fifT^ fident j ad Ecclefia conjuetudtnem Ó refitgit, pag.i65.amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

Videainus fané. At fi ego fum Thefeus, tu etis Nouatum Minotaurus-.aut potius ego, Hay, perte fini Her-cules, quum tu variorum commentoruai multi-ceps belua,non poflis non efie Hydra,vel Cerberus veritati paffim oblatrans, vt è proximis infa-niis cordati iudicabunt.

Avgvstini libtum quemcitas , eruditi le-L-j, j4e gantautteCognofcant, Hanc illius elfe œcono- baptifmo raiam animaduertent. Quum Auguftinores O“* effet cumDonatiftis,qui Cyptiani,viri Si optimr Scdoftiffimi autoritäre abuterentur. ficenimil- Difput»-lis agit, vt Scriptutx autoritäre primùm contro- tioms œ-uetfiamcomponat ,id eft vniçiBaptifmi minime iterandi vetitatem demonftret deinde, plurirais aigun\entisoftendat,nullam elTehominum auto titatem,ricumScriptura compatentur. Quod fi hoininum autoritas momentum aliqqod habitu-ra fitjdocet petfpicuè Pater orthodoxus,Plutis ef fedebetevniuetfae Ecclefia:,quàm vnius hominis t in Ecclefia autoritärem . Ira Scripturæptimnm, I Ecclefix deinde autoritärem docet ,vnicum eife

Hanc effe ampliffimifetmonis œconomiam 8c fetietn,ex ipfolibro perfj^fcuumeft. Noui igi-tutoperis nunciatione aduerfus me ageret eru-ditusLeftor, fipoft tam longa diuortia longutn fétmonem ex Auguftino hue tranfuafarem , qui nuHo negotio poteft intelligi ex ipfo codice.

Nv Lt A eft ergo,Hay,exceptio tua; quum vni-cum Baptifmum è Scriptura probarit Augufti-nus.QnbdEcclefix autoritärem adiungitjnon facit ad jem, quum fubotdinata minime repugnét,

S E C V N D A EXC E P T10-Infantes Baptifmi facraincntoinitiawsi’“ Chriftianis numerandos effe » è Script“''’ non probari.

Quarto loco infantes Bapttßnt facramentod»' tiatos,in Chrifliants ejfe numerandos, Ecclefui* toïttate, quamuts hac de re mhtlin Scripturisf' cris inuentatur, fie probat Auguflmiis,toc\}ta feribit,Serin.14.de verbis Apoft. Pag.JÔfJ.

Hac de re quum anteacopiosè fit difputatuffl» non es omnium mufcarum,Hay, importuniffiat’’ qui centies expulfus eôdem réuolas. Hane ergquot; ipfam difputationem recognofeat Leüot, nett; cum laffis iam auribus vcl oculis importai nuger.

Auguftini porroquæ profersteftimonia,«“' tra ce faciunc. Eft eium Scripturac hoc teflinif' nium ,.^ti crédit in Filiim , habet vitantuteitM-l^^ Hocfirmameiico Auguftini ftabilit Ecclefa toritatem. ficuti ipftus veiba teftantur,' autoritas matfis Fcclefite, hoc fundatiis ■ceritatis । CÆ»«».Quidnâ igitur eli ciMdiißa,-nl^ciy,fi hoc non Cquot;' I

Calutnns tuns cjmm annnaduerteretinS(riflt;^ ƒ risfalutare Bofttfmi, fatsuerurntta cumfdecif^’ i lari, vtUlis cjui non crederent trtbus nuHo tni»^ pojje videretur^infantes credere, mtelh^ml^^ ■ TjJum habertjcoticedere prmitm non erubutt; , l

De VERA Ecct. AVTORITATE. 48^ de tarnen[ententiam hanc abfHrdt^iimam,inpoße nonbuilnflituttonum ßumtm editionibM muta-Ult. I dem Angufitnm alibi, lllud pcrfcrutari hominesfolcntjSactamcntum BaptifmiChri fti quid pariiiilis profit, quum co aceepto pic riinqiie mortuntur , prias quàm ex co qaic-quam cognofccre potacrant. qua in rc fatis pièrefteque creditur, prodlt;ffe paruulo co-rum fidem , à quibusconfccrandus oflFertur, amp;hocEcclcfiæ commendat falabcrrima au-toritas. Pag.166.

otthodoxum cum ovthodoxo . At Caluinus meus nonfibi contradicit,fed cerebrum tunrn fidem. fibifingit infomnia.Hoc enim conftanter docuit, nequefententiam retraftauit vnquam Caluinus: «tib 4-Quos eleébotrefuadignatuseft Dominus, fi cepto regenerationisfigno, exhac vita ante de- “stc,' migrent quàmadoleuerint, eos virtute fui Spiri- lt;cCaluini tus nobis incomprchenfarenouarijquo modo ex pedirefolus ipfe prouidet; ac proinde regenerari «,eutia. fuo modo infantes amp;■ Chtifto inferi-, no quafi ex- “ plicatam habeant fidei notioncm,non tarnen in - lt;c decoufeqin , quin Chriftum,Baptifmi illiusfui ce veritatem,verè compleélantur; adeôque in iplo lt;e amp;nbsp;iuft'ficentur amp;nbsp;fanftifieentur. Qui enim illis « effetregnumcœlorum, quorum nonpatet nifi ‘f regeneratisaditus??eticulofs igitur amp;nbsp;plané da «• ninandæ curiofitatis cfTe, de modo illius vegene- « rationisquærete,quumdere ipfa confier ; fitque “ nefas exiftimare,Dei opus effe nullum,etiamfi ca ptui nofico non fubiaevat. Infantes quidemnon lt;f

“ cffe tlitiinæ gratiæ inc.ipaceSjpcrfpicuumelTc^’' “ emplo Ioannis Baptiil'.Ejquitliciturfanilif'C^^ “ in matris vtero;Chiiftum vero fiia infantiai^

“ incornprehenfaamp;adir.iraBilis.Sigrandefcetc “ attatem contingat j qua Bapcifmi veiitatein “ ceri ]ueant,hiricm.!gis ad renouationis ftuiiiuiquot; *' accendiiciiiustefterafeà prima ftatim infant'* *' donatós cftc difcent, quo earn toto vitæ deciin’ “ meditentur.Hæc Calninus,nunquam (vtetudiquot; in illius fcriptis verfati norunt)=rtv7T£.«'TA.’iSifquot;’' gulari Dei gratia. Hayóne fine teftimonioctc'*'

Kfdïm'dè 'Avgvstinvs autem quidnamdeinfantuiti tcientcn- baptizatorum fide fcnlerit, hi teftanturlocitN*'

hil aliud eft credere quàm fidein habere ; amp;nbsp;Pquot;* 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc totumrefpondetur Credere parWIVS)

” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F11gt;em , propter fidei facramentu®'

pNihu'* ScConvertEre sE,adcelebrationempettinct «ftaliud“ facramenti. Itaque paruulum , etfinondumfidd “ illa qui in credcntium voluntateconfiftit, i*quot;* ‘‘ tame ipfius fidei facrameqtum fidelctn facit.ni® “ ficii't credere refpondetur, ita etiam fidelisvod' tur, non rem ipfam mente annuendo j fed ipfiquot;* ' rei f.tcramentum percipiendo.E r ALiBijAcpd “ hoe poteft paruultis femel dx parentumcaruegs ‘‘ neratusjDei fpiritu regenerari ) vt exillis oblig’ Ibidenitc contvaifta foluatur.Vcram ergo ede illampï-rentum refponfionem fiue fideiuifionem quart S.Pet “ vfitata Ecclefii formula parentes affirmant patquot; fiac lo-et uulos illos fuos credere, quum tarnen nullam ha “ beant veti notionem explicatam,ait AuguftiniiS)

Quî veroîCettè id exScriptura probat, cui Ecclc »' fix inftitutum illud innitatur. Primùm enim id or rtenditexvfitatoS'cripturymore rerum nomina facramentistiibuentis,vtfactamentorum verita-tem efficaciùsreprxfentetiexregula, Sifammenta tfiunditmfimilitiidment eantm reritm ij!iagt;-uin Çunt fam-menta. non cjJênt.Ex hac autem fîmiUtudine plcfUn-'1' que etiamipfarum rerum nonaina accipiunt. In

Cœnxautemfacramentoidprimùm docetvtBa ptifmopoftea accommoder. Sicuti ergo fecunr 1’ dum quendam modum factamentum corporis If Chtifti, corpus Chrifti eft: facramentum fanguir ■' nisChrifti.fanguisChtifti eft ; ita facramentum î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fidei,fideseft E'r,Sicut de ipfo Baptifmo Apofto- te

mum in mortem. Non,ait, fcpukutam fignifica- ce ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nius,fedprorfqsait,Confepultifumus. Sacranaen et

tumergotantxrçinonnifieiufdem rei vocabulo t* nûcupauit. Idem verb alibi fie explicatdifertiùs, « ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VtoftenderetApoftolus nos mortuos elfe pecca- «ibidem

1 ptizatifumus in Ghtifto lefii, in morte ipfius ba- t ƒ “ ptizati fumusî Si ergo hinc oftendimur mortui ef lt;c fepeccato, quia in motte Chtifti baptizati fu- te mus,pvofe(tb8cparuuliquibaptizantutin Chri « fto,peccato motiuntur, quia in morte ipfius ba- « ptizantur. Nullo enim excepto diétum eft; Qui- « cunquebaptizatifumus inChrifto, in morte i-cc prmsbaptizatifumus.Sc ideodiftura eft,vtproba lt;s ret nos efte mortuos peccato.Cnr autem peccato cc paruulitenafcédo moriuntur,nifi quod renafeen ce do ttaxerunt ? Ac per hoc etiam ad ipfos pertinet te quod fequituriCorjffK(t( crtiwpws iüi fer liapti/mim cç «iiMoi'tc. Baptizatis igitur in morte Chrifti, in qua cc nonfolum maiores, verùm etiam patuuli baptr- ce zititur,aif.Sicvor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gztidew e^epcciM ce

• to,vritcntes autem quot;Deo in Chriflo Icfn.Çiüid ex Augiiftino commemorein.apud queme»'^ infillita penè'hac de re ceftimonia, quae tanif ninia perpétua Scriptura: autoritäre firmantU^^ Audi deuique, magne Antiquator, quidi’-bi tiiifque edicat fidelis Auguftinus;Haf: iiitamp; fieri non pnpfearbitratnn, profeetô infideliiiß’ Iiabeatfidei facramentum : longéque meü® il!c paruulus,qui eriamfi fidem non habeat® g;tatione,non ei tarnen obicem contrariât c’j rationis opponir vnde facramentum eius ter pcrcipit. Hæc Auguftinus,

Tvne igitur ill3,Hay,Catholica Romanäj^; clefia tantum in nos familiâfque noftras hab«!’ iuris, vt nifi liberos noftros in Chriftianisn®”'' randos efle decreuerit, ab Ecclefiac commun®'’® exturbenturtrafi fcilicetSc cticullati cancs“';' porei de nobis liberifque noftris fummoimp^®'’ conftituent, quod ad cœlelhs quoque hjcredquot;®' tis ius fpeólat ; manca deniqueimperfeäaqu^®' rit Scripturae autotitas, vt velimus-nolimus bi non-feripti myflcria per Tragelaphos amp;nbsp;C®' tnxras ad liberorum noftroruiniustuendu® *®' ploremus ?

Kento ad ejuintum dogma non fcnptum, K).yluguflintu :K{c\\a.m magnum mirabik® t^uc Propbctâ exporta fibilcgc,vltimotcffl pore ante iudiciuni,Iudxos in Chriftuæ rum, id eft in Chriftum noftrum, effc crcdi' - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turos

tnrcsccleberrimnm effe inSermonibus cor-dibufque fidclium,ipfc quoquc ( MCjttit ) ante aducntum iudicis Saluatoris non immeiitó fpcntnr efl’cvcnturns qnietiamnnnc viucrc non\mmcx\\.ocxzS\tm.Hancf(ittenttam filegt fit Caïutn its,non tamtemere, cjtioâ Chrifîiani de aduentu Elix Enoch creditnt, fafcinattoni dtahohtril/nijfet. Enoch amp;nbsp;Elias f imjuit j4uou-fiiniisCin Adam mortui, mortifque propagi-ncm in carne gcdanteSiquod debitum vt fol-uantjcrcduntur etiam redituriadhanc vitam, amp;nbsp;quod tandiu dilatnm cft morituriiiiunc tarnen in alia vita viuunt. Pag.167.

Primùm,hanc quxftionemjVtabHayo propos nitur,in earum quxftionum numéro reponédam effe quas ftulcas amp;nbsp;vanas vocat Apoftolus.Quor-ftim enim hxc.de Enocho amp;nbsp;Elia comméta fabri-

Secundû ,Auguftini verbis amp;nbsp;fententia Hayum abuti.non enim Auguftinustam luam quam alio-rnm profert fententiam, fed peruulgatam homi-num opinionem commémorât ; ficuti verba ilia Kiîxtxax’.Neque enim arbitrandum est, Heliam velßc ef- duit. {iiamÇicutierantÇMtîi,qiiandoperaclo ojtexisdie,dena- Deili 20.

riumparitex nccepturißinf. uelßc,q!iemtrd»iodum{lint ho- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;

mines qui ex ilia vita nondnm emigranint ; de qua ilie to- ' rnennonmoxtefed txanfiatione migrauit. Et in loco ab Utetam. Hayo citato gt;nbsp;quum celeberrimam opinionem protulifset, reuocatfead Setipturam. Citrru (in- . quit)i^wc9 xaptHs eß de rébus humants, quod euidentifi-

■4?o I. Qvæst. tbrtia ParJ' . • me Scriptlira teflatur. (Juiitn Scripturan) pf® 'jr fpicue ptofitetur fc vulgi deliriis minquot;”

Tertium igitur e(l,totum hoc pturafoladefiniri.AitScripturaStatutum i; mnibus hominibus vt femel moriantur.H^ autcm aut Eliam homines fiiilTequis proinde morti obnoxips tnortis quo'!”® perfoluiffe? Fuit pmen in Ulis extraordin^^^j , quidpiam. nam curru igneo in -coelum fuiffeconftat cScriptura. Omnino tedaf’'' Deus illuftri nionumento, fingulares illos v in maximis Ecclefix teporibus mundocoJtg“ 1 do milTosiingrato mundo eripi,amp; in cæm cipi, vtipforumdoftrina cxtraordinario obfignaretur.Minime tarnendubium efl«de ' magnos illos viros depofita mortali 8f cotr“?, bili carne, renouatum iri in cœlo cum Chrifti membris Chriftus certe reprehendit’“ gatam hominum opinionem de Heli« reditu^ tc fuum aduentum,amp; è Setibis amp;nbsp;Pharifiis ni”” fuiffcortam teftantur difeipuli ; quumappai'W ille Heliae nomine à Malachia infignitus gt;nbsp;ti” loannes BaptiUa.

ReólèigiturCaluinusè Chrifti verbi? ilia de Heliae reditu deliria reprehenditjSf । DiaboIivOcat quo cos fafeinet, nediemvlti®' ludicij exfpeftent. Verùm de Henochoamp;E*” j aótum crat,nifi Verbum non-fetiptum lefui»' rum Scripturx imbecillitati mederetur.

Qmto extevbtS criptumßt Patrem eß'einge~ mtum? Pag. 167. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ïnScriptura.'in cuiiis vetbiinftrumento Pater rilium (icalloquiturjEiiiVs mevs ss tv.c-gohodie Genv I te. Etinnono, hic est niivs ille METS dileólus ; vt quamplurinia huius generis teftimonia ptxtermittam . neque enim xqinim nouû eft de fanéta Trinitate librum confiteri, vt tuo pturitui indulgeatur.

Ex his verbis perfpicueelucet,Pattern elTe in-genitum. quum enitn diferteteftatur fe'genuiffe Filium ilium fuum, 8c idcirco lit Se dicatut Pater omnino efficitur necefiatio, ilium elle ingeni-tum. fie enim genitus eftet gt;nbsp;Filins eftei amp;nbsp;non Pater.’vel Pattis cuiufpiam alteriusFilius; aepro* inde noua fubolefceret Deorum propago.quo ni-Jlilpofteamonftrofius execrabiliiifquedici. ec-quos enitn Dei auos atauôfque,prophanifïime So phifta,nobis defotmabis?Supplicio no argumen-tisjcoërcenda eft hæc tua audacia. Reéte igitur è Sctipturactedimus Patrem esse ingeni-T Y M ,quum ipfa luculcnter teftatur,Patrem ab æ-terno Filium fuum genuiffe. Hanc petfonatum lelationem non commenta eft Ecclefia,fed didi-cit èScriptura, quant tçuelauit notatiis fuis Filius ille vnigenitus, qui èPattis finu exiuit- Vni-cum vetum Deum è Scriptura agnofeit Ecclefia, in illius veri vnius Dei nomen baptizatur , ilium in tribus perfonis adorat è Setipturæ otaculo.E-go te baptizo in nomine Pattis, Filij 8c Spiritus f^nfti. Hsc sterna «terni Filij ab sterno Patte

\9Z I. QvæST. TERTIA pARS. generatio, tuo iudicio non fatis appofitèi^ ptiira perhibetur, fed Verbi illius tui ^7, infancjindiget. Verum quidnamampliusHquot;'*' Q_V INTA EXCEPTI*^

In eadem Scriptura,quum cnim affirm« efTe Deum ,amp;: Filium effe Deum, amp;nbsp;Deum, vnum cum Patre,amp; Patrem inFilwi^. lium in patre efle.’omnino docet luculentcr, lium efle Patri oiwyinüi;, ideftconfubftantiale'; Nam vna tantum eft Dei «ofoi, id eft elfentia ► fubftantia, quum vnusfit Deus,amp; Filius vo«?

id eft fplendor glorix amp;nbsp;charaderperfoaïl” tris. Ecquis igitur ex his amp;nbsp;fimilibus elogiisi” audit Scripturam concionantem deFüyfidF''' id eft perfpicuè teftantem Filium Deijïterniquot;’ tris xternum Filium,efte Patri owiinsr: venW'ii't quam,Deum,eiufdcm cum PatreÉlfeiitiï) J'?, dem Maieftatis,eiufdem Poteftatisiquumvi®' cct fit informa Dei,vt non duxeritrapinaWi^' cum Deo parem?

In eâdem Scriptura. nam fi è Scriptura venim cftjPatrem amp;FiiiumeiTe Deum,ex eâdem quo-que verum eft. Spiritum l'anûum elle Deû;quum fit fctiptum,Baptizo te in nomine Patris, amp;nbsp;Filij, amp;nbsp;Spiritus fandi.Cuius oraculicommodus intet-pteseft Paulus,Vnus Dominus(inquit)vna fides, vnumbaptifma. Ex quo efficituv, Spiritum efl'e Deum; fi Pater eft Deus,amp; Films eft Deustquum non fint très Dij fed vnus tantum fit Deus. Sunt 8t alia Scripturje teftimonia de Spiritus fanfti deî täte,qux non eft huius inftitutitecenfere.

S E P T I M A EXCEPTIO, Quomodo probctur.ln Chrifto duasefle naturasjoperationcs amp;nbsp;voluntates.

Ineâdem Scriptura. fetiptû enimeft ,Verbum turofalliim efl.Si^Veta manißßatui in carne. SiC, Ve Fi~ lio fuo qui faillis eß exfemine ‘Vaiiidis, feaindum carnem:

Opéra i louEs autem duasduarum illatum natutatura ratione, docet çâdcmScriptura his

494 I. «t/ÆST, TîRTiA Paks-verbis .'Qui quumeffet in forma DeijHon rapinam.efle parem cum Deo.Quogenere di Diuinitatis Maieftatem repræfentatScrip'“’ fie verb Humànitatis abieÓlionem : naniuit, forma ferai accepta hominibus habita compcrtiu vt homo,ip/e fefimmifihfalhu vfrjue ad mortem,mot temautcmcrucis. Hanedu) , in duabtis naturis operationum vcrain amp;nbsp;nequot; riflm diftiniftionem difertè notât Scriptura- j, Dvas aiitem volvnt at es fuas Chrillu* deferibit : Pater,quos dedifii mihiivolovtzbitiir

illi fine mecim'.ait con/ficiant gloriam iUam quii» fti mihi,qHia dilevifii me ante ia(îa mundifund.toieiitf' ' Pater,fivis,transfer hoc poculum à me : •ueriimlt’uO meavolutitasfcd tuafiatNe\,'Non vt ego voloftdd^ Volebat hominem mori ad homiimm falutcrtii Deus: nolebat homo mori,mortem non ït w”' tis ftipendium modo reformidâs, fed vtomnin® peccatorum hominum fideiuffbr Chriftus hoW®' Nonaudisin Scriptura , DuasChrifti natiiri*) duas operationes,duas voluntates?

Non fie loquitur Scriptura,/« dimis' tres effeperfonas fiuehypoftafes. aliud enim»’ Diuinumgt;aliud Deus: Diuini quidem l’rophetx, fed nwiDij: 8lt; diuinafuntplïf’f' diuiiif

Df veKa Ecci. avtoritate. 455 diuinæ potentix effefta,qux tarnen non funt Dij. At lefuicicum eft, verbotum proptietate fic p et-uettete,vt return vericatem.

Scrip rvRA ait jVnuim etTe Deum, vnumba-ptifma;eadémqueiubetnósbaptizari in nomin^ Pattis,Fili),8i Spiritus fanftiJnÇhriftibaptifmû quo nofter fanttificatur, illufttis eft diftinftio triumperfonarutn. Pat er ait,HiceftFilius ille nieus,in quo acquiefco.F i n v s baptizatur.Sp i-iiTvs Filio infidit tanquamcolumba. Ita tres perfonas notat luculenter Scripturaamp; quumv-numDeum effe teftetur, in Deo quoque tres hy-poftafes à nobis vult diftinftè confiderari, agnof-ci,adotati.Neque cnim Pater eft Filius, nequeFi-tius,Pater.neque Spiritus, vel Pater velFilius;8c contra Hypoftafis amp;nbsp;Perfona funt vocabula otva-»vua. Hypoftafeos nomine vtitur Scriptura; ac ptoindetetmaximi auguftiffimique myfterij rem verbis propriis notat ,neque Verbi lefuitici fub-fidio indiget.

Spiritura fanftura à Patte amp;nbsp;Filio pro-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cedcre.Seripturanon probari.

In eadem Scriptura. nam de Patte difertc ait, Spiritus ille 'veritattt gMiaPatce pwfdft.DcFilio au-tem,Cflzifo/«t«gt; iüeij«e»!t^o»)i«ox'oigt;M « Patre. Procedere à Patte, amp;nbsp;, Mitti àïilio, funt plané nvo)-l i'yt^Ds Spilitefant'to quoque ait fiUus,lJZ€i7»lt;4^»

rißciibit,qniade mco accipict.Endcm Scriptural Spiritum fandlum vocat Sfiritum Chrifii.Q^i Spi^. turn Chrifti,inquit,non habetjhic non eil extat axioma,Omnia qüæ Pater habet,meaW ’ ac proinde Spiritus fanélus pcracquè proceJi'^ Filio ac à Patre,certiflimis Scripturx ceftinifquot;; vt pleraquc htiius generis argumenta prîter®* tam,quum non fiat huius inftituti.

Imo exprefîîffimajficuti èfuperioribuscW' At te cogit veritas confiteri tuain dementi”' lie enim in luto hæres.vt qiium tuoiuditinf^ lam fit te fponte obluftati cognitx veritati, 'P' te nolentem extrahat è latebris. Quidenimt' cipis quafi Veritatis caufain agens?

Dico reuera, fi enim certa funt c Sciiptntii’'’ | ritatisprincipia, certa quoque eft verorumpr-cipiorum ratiocinatio.- ac proinde exptelb'^t'' tatis declaratio.amp;principiis certa', St necelït^’ conçlulionis Habilita, cercamiOiientiam coinp* : râns luculénta dcmonll;atione iliuilrem. .

Quum Ratiocinatio fit return iudicium, otnni no inqualibetfcientia quicquid ratiocinaiione concluditutjid expreffum eft; imo quod latebatgt; neceffatia confequutionis vi in lucem educitur. alioqui omnium fcientiarum principia conuel-letentut. Quod in omnibus fcientiis valet iudicium,in principe primariaque fcientia non vale-bit? At reôtè Apoftolus docuit,Vnico veritatis fundamento aurum,argentum,lapidéfque ptetio fos, omnêmque adeo vetitatem fuperfttui ; non multiplicata nouis commentis,(edveris fui ipiiuS cxpofitionibuspropagata amp;nbsp;illuftrata; qucmad-modutn fuis locis oftendimus fupra.

Figuramquam Cotnmunicationemproprie-. tatnm vocant, fuiffe à Patribus inucntam fine Scriptura.

7 Cert'e Caluinns Vbi^iuMnos Scriptura teFîi-montts ad errorem de immenÇitate corporis Domi-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1. î-

Communicationem illam proprietatumjq®^ vocancgt;non inueneriint Patres,fed è Scripturï'quot; fu collegerutït; ficuri Grammatici è probatotâ-Tigura, autoruin lediône oGferuat régulas bene loqufl quâw/viB- di.Perinde igiturfacis ac fi diceres, Nullam autorum leilionem ,amp;( è gramma“' ell, fóOT». cis foils effe fapiendum. Pi ofuntreguüad vf“® aicatianem emendate elegantérque foquendr : fie Anti ' »«Zvórit quitntis obferuationes pliirimùm conducuntaii èScriptu- folidam vtilémqiieléftionemScriptiiræ. Obfo' rçvfucon uarunt eruditi Patres amp;nbsp;orthodox!, Scripturanii PatribuV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cb-riftoloquitur, tribuercaliquando 1'

ni natura quoi alteri proprium eft , pt“' pter idemtitatem perfonac ; vt quum dicit Chti' ftus Nicodemo,N«amp;wlt;jyffwa/tfw cœhtmnifiiltii

' dite cal», nempe Filius hornims qui efl in cul»- Atqi“ tunc erat in terris quum Nrcodetnum alloqücrc-tur.amp; VmïusjDciitnpropriB fanp^u’jie Fecleßiim tvß' uijjè amp;c huiufmodi dicendi genera, inqiiibuspW' pter vnionem perfoiialem duarum naturatumid fentialis proprietas vel operatio vni naturæcon-ueniens.aut naturx alteri tribuituraut toticoncreto. Hanc prxdicationeiD fine attributioneffl in Scriptura vfitatam, orthodoxi Patres JJzlt;aiz«(7jiiy , id ert Communicationem proprieta-tum appellarunt. Hac quoque vfuseftCafuiiiui Idcircône vel Patres vel Caluinus aliquida®' plexi func,quod non fit fetiptum?

I fttVerbi normarn,ßdem aiitonéfi^uc omnes dtri -fiMutßisyZios violate non potefilsinß-

/1 tam, nos Chriftiani cnm veteriEcclefia obferua-{gt; I mus. NUm verb id ailt fine Vevbo Dei aut contra Domini-f 1 Verbum Dei? Cettè diei Dominicæ difctte memi t«dieidl J I nitSctiptura, Apocalypfeos primo, verfudeci-Jquot;,, I 1 mo.Ilium aiitem diem cettaratione fuiffeinftitu- fit mtiia. , tum,amp; inSabbathilocum rucceffi{Ie,petfpicuum eft.Quum enim clamaueritChriftus in cruce pen

( dens, OwjMiit fiiiße cenÇummata, amp;nbsp;poftero Sabbathi . die refutrexerit nónne conferttaheum erat, vt , diesille viftorix noftrx facer, relióto Sabbatho, quum ceremoniarum vfus exoleuilTet,à Cbriftia-

Inis confecraretur.Pidem igitur noftram aftionéf-que omnes noftras ditigi ad Verbi fcripti norma (quando ita,Ha)sfateris)non impedit diei Domi nies ftata obferuatio , certisScriptursteftimo-niis confirmata. Viiram igitur vides,erudite LC-ttorjeluitaru in obtreétâda veritaie fapientiarri. DVO DECIMA EXCEPTIO, E Scriptnraprobarinoh polTejHominci-n folafi.de iuftitiara imputatiuam confcqui.

■At h^c doce cem alttjuo Smptuu tejhf^ fide nos mftitia7ii')lt;^Ham appelhtis itaf tatiuam, adipifct.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Il

4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Scriptura ait,ExoperibusLegis niillacaroi»

“ ftificabitur in confpeôlu eius. per legem enim’ ‘‘ gnitio peccati. Nunc verb abfqueLege “ Deipatefaftaeft.Opera Legis vocatprslla”''“' ma opera, non qualia præfcribir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

fupcrftitio, fed Lex Dsi bene beatéque vins” norma. His operibus hominem iußificarineg Scriptura ; amp;: vt fola fide nos iuftifican doc^.'

•f omnemopernm gloriacionem excludit. Vbji? « tur(inqiiit)gloriatio?Exclufa efi. PerquamW|,' “ OpcrüJNon.imo per legem fidei.Colligim“®

tur,Fide iuftificari hominem abfqueoperibu^ gis. At longa via eft ad qnam me importunes2 uerfarius protrudit; qua vtpermetirinond mus j ita obiter oftendo è Scriptura j, effcjNos fola fide iuftificari, exclufiuè, id (ftenus vt dum ratio ipfa iurtificationis quacritur, opera plane excludantur.Ita ti777Jicuptiv7M,id eft difparata funt amp;nbsp;contra ti3.ilitflißciirifidc,amp;t luflißcari opcribiis'. queina explicat Paulus,Ei qui non opeiatur/ed eiim qui iuftificat impium : non quafi bonis ribus fides ilia iuftificans deftituatur quï na opera efficax eft,fed vt perfpiciatur nul meritonoftro iuftificari,fed folaDei gratU fides cópleélitutjVt omnis gloria tribuatus Atquehacdere fatis pro inftituto jjiii

I bisimputari,eademScviptutadocet.-Eiqui non „ *^1 operatur fed credit in eum qui iuftificat impium, (ç

I Impvtatvr îiDEs fua pro iuftitia. De Abra- ,4 I hamo autemcredentiû pâtre,Credidit Abraham tc /| Deo,amp;imputatum eft ei pro iuftitia. ideft,Pau- cc

I lo interprète ,Pides imputata eft Abrahamo pro lt;c I iuftitia. non enimper Legempromiffioceffit A- te I brahamo aut femini eins, vt hcres effet mundi, ,4 ^1 fed pet iuftitiam fidei. Nonferiptum autem eft tt bl proptet euna folum, quod hoc imputatum fuerit tt „1 ei, fed etiam propter nos quibus futurum eft vt imputetur, iis nimitum qui creduntdneuraqui

^(1 excitauit lefum Dominum noftrum à mortuis, Imputatiuamigiturfidem quidnieam vocemus

I pet quamChrifti beneficia nobis imputantur,C-I cuti Deus mundum fibi per Chtiftum reconci-I bans,non imputât nobis peccata noftra,fed impu '( tat nobis iuftitiam Eilij fui, vt nos efficiamur iu-ftitia Dei in eo,quemadmodum aitPaulus?

(f* E Scriptura probarinonpoffe , Neminem f mortalium poffe omnibus Dei mandatis patere.

T)oce certo altatto ScriptHrdite^imomo,Ne;m^ nem mortaliumpofj'e omnihiis Dei ?niindatis pii-'/•cre.Pag.167.

tdvnum.amp;i de regeneratis etiam 5 Scimiti fiiiitualem.at ego cornalu Çum, venditm vt Cato. 8c , Ex oferibits Legti noniufiificabitiiriiiniii^^ amp;nbsp;cætera pænè innumerabilia, meenimpu ? Hay,tibi ram lupine indulgerejn rebus amp;nbsp;P^ noris amp;nbsp;ab infticucoalieais. '

AitScriptura,OzBBa homo wfJiix-Omnesp^c’“' *^unt,amp; deftituuntur gloria Dei.At amplilw’' cufationis fummäjHay,accipito.lllius3gt;S''®S ti maiorem diftat Filius Dei, Quicqiiidnatu “ ex carne,id eft vniuerftnn humanum genus, . “ eft,id eft côrrtiptum peccato MinoremApO“® èMagiftri do(fttina,Quiin carnefunt,Deop’

** re non poflunt. Conclufionem idem, Ani®*^ homo non eft capax eotum quae funt Df' rum in re plana quid plura conaraemorera?

Luculenta hic quoqqe eft Scripture refponfio; fedquumrem norim elTe mihi cum Sophifta,di-ftingueiidum mihi eft primùm yocabqlum,ne fal-lacQfjäivvfjua.. Quidvocas Non-hbervm?Co-aftum piita. at coaótio cum voluntate ftare nullo modopoteft. nam fi coada eft,voluntas non eft. Quldnam igitur Libera voluntatis appellatione in- j telligas,primùm erat bona fide explicandum. Si diftingué enmUberavoluntatis nomine, efficacem yolendi da. libertatem intelligas , eccui noftrum in mentem venit vnquam, vt liberam hominis voluntatengt; tfte negaret?Homo enim confideratur vel vt Nó-regenevatus,vel vtregeneratus. Si vtNon-rege-neratus,certè homo libéré peccat,quia totus pec cat,8c pronus vuit ad peccatu. At quldnam aliud çft peccatilibertas fiue licentia, quàm roifera fer uitus ? Si regeneratus fpeèletur,cettè homo libéré agit bonum,quia liberatus eft àFllio Dei,vt à DiaboVi amp;nbsp;peccati feruitute vindicates, libera vp luntatefcruiat Deo.nam feruite Deo,non modo eft liberum elfe, fed vere regnatç. Hadenus liberam voluntatem agnofeimus 8ç in non-tege-neratis Sc in regenetatis.Quod fi liberae voluntatis cothutno liberum llludavbitrium intheatrfi, Hay,deducis,qu_fi in hominis arbittio (it pofitu, autfalutls aut mortis aeternae viam cligere, affir-mamustelTtpochcfttffx.axô'v, àScriptutadefleden-tem.Hæcenim funtluculenta Setipturx teftimo-

1 nia;Quifquis committit peccatum fetuus eft pec “ cati.0c,Egocarnalisfum,venditusvtfubiicevet “Rom.7^ peccato.amp;jSivosEiliusinlibertatemvindicarit, “loan.«’ yetèliberievitis. amp;,Gratia fitDeo ,quôd fuift.is “Bom.«, ' 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1. iiii.

*' quidem ferui peccati, fed ex corde obediuid'*.’, “ formæ doftrinæ in quam eftis tradici. Libetaf' peccarojmancipati autem Deo habetisfruflquot;®

“ veftrum in fanftimoniam.-finem autem Thilip.îcc ternam. Deuseftquiefficitinvobisamp;vtvtl®'* i.Cor.j.“ amp;nbsp;vt efficiatisipro gratuita fua beneuolétia.N’® “ qtiöd idonei fumus ex nobifipfis ad cogitandum quicquam,velut ex nobifipfis; fed/'ta'/órof

“ id eft,quod idonei fumus,id ex Deo eft. Sedp' ra ego tibi indulgeo quam inftitutum patituf’ Hacccine vero funr,Hay,quae tii propietateamp;^'’ ditione opponis noua, vtprobes mancam'“ Scripturam ?

T^ete multii A.etiveam, qttitCHncjne Cathohcitfentetitiam Synagoga tn 'Scriptnr/sßucvi-s extturc

At me tam multis amp;nbsp;extra rem amp;nbsp;contrate™ verbis iam obtudifti. PræcipuareligionisChii' ftianae capita negaftiè Scripturis probaripoöf' Metafiu Ecquidigitureritvel inScripturisfanètó.vd“quot; angufli'^' Scripturis veru’Ecquis erit velScripturarüvfu®’Ï Jmportu ■ fakitaré doótrina nobis non exhibeant cogno*'' ccquxeritfalutarisdolt;ftrina)finuH°’ ’ ’ lio fundamento innitatur quain humanispr**’' ptisfineScriptura? Quïdnam poteft dicihb’_ furdis abfurdius? Ad quos fcopulos,Hay)t’^“'-naufragium facis. Vide quo te abripiatinfeb*® dacij patrocinium. in altera difputationisp^quot;^ caufam tuam turpi filentio prodidifti/nunc“ loqui moliris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;laqueis te inuoluis.G^'quot;.'

De VERd Ecci^ ÄVT0KITAT5, $0^ dem,caufaprodita;blafphemix,profligat3. Audi enim quomodo quindecim illæ tux Exceptiones iiituum caput vetorqueantur.

Qui negat doftrinam de Deo Patte ingenito, ce deFdio Patti confubftantiali, de Spiritu fan- cc éto veto Deo , de Chtifti duabus natutis in vna cc petfona vnitisjde fide vetam Chrifti iuflitiatnap cc ptehendente,de peccato in genus humanum pro cc pagatOjde vemedio deniqueaduerfus peccatum cc contineri in Scriptuta, duabns fe gtauiffimis ab- ce futdisinuoluif.VclquafiScriptutanon fitdoftti- ce na falutis ; vel quafi falutis noftrx cognitio fine cc Scriptuta conftare poffit, quum praccipua ilia finÇ lt;c fidei noftrx capita-, acproinde ludibtio exponit ce religiouem Chtiftianam, qux fifine vllo verita- ce tis fundamento vaga fitSc incerta opinio, non ce innixaVerboDeijfedad omnem autant opinio- ce nisauttraditionishumanæ temerè fluduaqs. «c Qtubusabfutdis nihil magisblafphemum autc- ce xecrabile cogitari poteft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ce

Hocipfum facete Hayum,nouahçc Exceptio- ce num congeries abundè demonfttat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ce

Ecquis igitur non videtlefuitarum doilriftam ce quam ille offundit ad Scripturx opprobrium,elfe ce falfani Schaeteticam ; ipfumque proitideHayum lt;c Iefuitam,mendacii infelicetn patronum ,adbla- ce fphemix fcopulosfaélo naufragio,profligatæ eau c' fæ ruinant nuncteftari ,ficuti haébenns filentio ce caufam prodidiffe è fuperiotibns perfpicuum etV.

Vtdnplicittophxo Veritatis triumphus intelli- ci 1 gentibus amp;nbsp;cordatis elucefeat? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

ABSTERSIO CALVMNH' rum quihus I([uitttpenurif /jM cleßti nol^rts innrere conantur Scripturam fatßs intcrpretAtion^ deprauent.

Aroyt. hxcquidenide re. lefuitica aut«® fentina Cholas fuas in noseffudit nouis exc®' mentisfiuecriininationibus cumulatasju q“' bus exhauriendis neque debeo nequevolo pl’'quot; ribus immorari,quam vt oftendam, me cum fuita amp;e Apoftata in hoc certaminis genere coH«' étari nolle,in quo dementia amp;nbsp;rabies palmaffl t' nent.Tibi igitur, Hay,harum artiumDecanciW ego viólorias relinquo, blafphemo virulentóq“^ Àpoftatæ amp;nbsp;lefuitæ. Quum autem in conuitio cum tibi cedam , ne in rerum veritate viitoriam imagineris, è Cholarum tuariim vomitn'naribas ad uerfus fœtorem tuum occlufis ) extricabo «’ quae nobis opponis: vt perfpicuum fit fano Ledo-ri, te profligatse mentis nebuloriem fruftra wU' gercaduerfus folem. Ecquid igituttu?

Probaho teperiururn, c/uo nemo tibi beat tnpoßerum.Alon potutfii ßneperiurto ttntif' tem tmprobare, efßctam Z't eftacuiji^He hocfri' ptum legtrit, Caluintanospro Itbtdtne facrm Scri^ pturae tnterpretart, trno aeprauare tnteUi^dt, Pag. 169.

De verk Ecct^ avtoritatk'. 507 cetfummiis eris calumniator fiue ftellio, qui ca-lüinniï peragéris è rebus à teipfo citat's.Tu veró potuifti fidem Deo hominibûfque datam viola-re,Ecclefiam Patriâmquç cuam rt linqucre téque peftiferis hominibus veritatis hoftem coniunge-re,fine periurio? De illis tarnen periurtis quæ nobis opponisjfanèvideamus. SexlocosScriptutx affirmas fuiffe male expofitos à Caluino amp;r Beza. Inde nobis impingis crimen petiutij. De primo primùm agendum eft.

QmiIfcriptum ey/, Sub te erit appetitus e-ius tu dorninaberis illius j pro vesira libine wrtiflis, Toutesfois fa volonté eft fubicóte à toy,amp; as le gouuerncment fur luy. Non fatis fuitpeßime reddidiffe Gallice Scripture fente jitia, nfi erroretn 'veflrum fcholto, infcitia veßra perpe-tMtefleconßi-maretis. Surluy afcauoir de ton frere.carla propriété de la langue Hebraique ne permet pas que ceci s’entende du péché-N on fut ItngUA H ebraicaproprietof nbsp;nbsp;nbsp;vos rno

vit,vt apertam banc Scriptura fententiam depra-uaretis,fed fingulare , epuoSeSla vefiratenetur, fludium improbandt liber am hominis voluntatem i^uamexhocloco Catholict Scnptores femperpro-barunt.Synagoga vefira D.Hteronymum oppone-mus, vt te periurtireum meritb à nobis faSium in-ßctan non poßis, Btquamnis ex triflituto de Itbero

ÎOS I. QvÆsr, TERTIA Pahs, arbitrio non dtlf!utem,volo m hocpriino depMO füC vobis Scripture exemplo,tn omnium ocnluf^ pie tat em -veflram ßc defi^ere, vt in aids yw adduSlurnsßiim Chriflianus Ledlor jne,nihilt/i'_ bis afßnxtße,certo inteHioat.Accipe ißturverhinf Domini accurata epna tradit D. Äiip^iiß-tiam. Argue D.Auguflinum infcitia,vt Archißn^ goÿim veflrtim afiedißimi fccleris nota vindicte Nugas Calutni,e]uibus prauitatemßuamtwdcr natur, tibi in Rejponßone tua proponendas reliH-tjuo,ne ß omnia perßetpuar,tn tmmenßum excnfif' ■volumen. Pag. 169.amp; 170. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

At excreuifie nimium has tuas farraginesiiO' portunis aflumentis tuis , Hay, nemo non videt qui oculos habet. Hîc verb cur duas paginas de-integro rotas infercifti, præter tot diuortia, non-neceflariis teftimoniis in re etiam perfpicua?Hie ronymuna fiquidem 8c Auguftinum de peccato hunc locum interpretari, omnes noruntinjillo’ rum fcriptis mediocriter verfati. Qiiod autem periurij crimen nobis inde impingis,amp; quafiput ta viftoria infuitas gloriabuudus,efle vanitatisamp; dementiae tuae, mox iudicabit eruditus Leólor. Hare igitur tibi refpondeo.

Par M V Mjiion-ferendae iniquitatis effe,ficcon cludere : Caluinus locum aliquem Sctipturialiter eft interpretatus quàm Hieronymus amp;■ Augu-ftinus. Eft igitur periurus. Hac Dialeftica tres orthodoxi minime funt vfi, qui in exponen-dis Scripturac locis obfcuris,hanc vnicuique li' bertatem conftare voluerunr, vt feruata fideiana login,id in medium proférât,quod adgenuinaw fententiam, locorum circumftantiis radins qiia-’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;draic

^îdeatut. Id ipfi obferuatunt,dum aliter alijva-lios Scripturx locos exponunt, nullo vetitatis ptxiudicio; vtex ipfiusquoque Auguftini cum Hietonytnodiffcttationibusvidete licet. Periu-lusergo eruntvel Auguftinus vel Hieronymus» tpiod in pluttmorum locorum interpretatione inter fe fententiis difcrepent. Inhuiuscertèloci expofitionem Auguftinus præfatur longe mode-ïatiùs(|uàmlefuita:.^(ianone;Kcet(inquit)cMr unde [it dißi;w,rgt;mltos Çenftu peperit ei its obfcuritas, quii diiiinmm Scriptiirarum qidfque traflati»' fecimdum fidei re^ulamid conatur exponere.

, cutnonfolùmCaluinus ,fed ante CaluinumHe-l bixotura do£ti((jmi interprétés de Abele bunc lo l cutnexpofuetintjnon de peccato. Idautemètc l ipfa,è difettis verbis » tota denique (ententia Le-1 ftotexplorabit.

1 Primum argumentum quod Deus fcelerato I Caino opponitjpetitut è vi confcientiçjaduertus 1 peccatum fie armatx vt pcccati pœnas pro fori-1 bus accubantis oftentet. Alterumfumiturèiure \ ptimogenituiXjquoCain Abelem fupetabat ,vt I nihil effet caufx eut Abeliinuidetet fibiinfetio-l ri'.quum (uperiorem inferioti inuidere minimè 1 fit confentaneum. T ettium ex Abelis animo ad I voluntariam obedientiim comparato •. quum fit i petinquusn in voluntatiè fiubiedtum fæuire,amp;e ç-\ quumfit, pareerc fubieftis. Vtrunque enim in-1 nuit vox mfitorv.Naturx nimitum lege iuniotem I ptimogenito cedetCjSe ftattem ea modeftia prx-I ditumvtvolensftatriadultiori obtempérer. Ita 1 lettè cobçreretotam fententiamperfpicuum eft.

1 Verba quoqueid oftendunt. namarticulus in \ voce inpun mafeulinus , non reftè refertur ad i nisisn foemininum quis enim non vider effe

prony3T, vt fæpe?Iprum certè dicendigentis'’^ nifellam prodit enallagen à peccato ad Abelequot;'' ^ppetituseins adte. hoc eniin perfunisnonr* quadraç.De mulicre dixerat Mofes, tj]èadvii-u/m id eft fubicótam elfe viro. Appcdt“® aucem peccaci elfe hoininifubieétum quis coiquot;' mode dixeric, quum potius homo appetituip^^'

Te RT I y M,etiamfi hune locum de peccato læ terpretemiir, nô tarnen inde efrici vt libefUtnk^ minis arbitrium ftabiliatur, de lefuitarum cat'’ roriimque hofpitarum fentencia.De jllorumiquot;'' pfa libcri aibitrij voce ftrophis dicebam at nullam eflie illorum argumentationem qu' hoc loco ColligUnt iuTt^Kirrox gt;nbsp;ideft humani’^' bitrij imperium, fic docet CaltTinus,ecuius0' bis(quando à lefuita hoft il iter petitut) fatiust'^ J vt id oftendam quàm meis:Pueriliter,inqu!t|iquot;^ ptiunt qui hunc locum torquent,ad piobandquot;’’ liberum atbitrium-nam vt demus oflicij fui Cai® moneri vt fubigendo peccato incumbatinuJ* tarnen inde hominis virtus elicitur: quiacertu.® eft non aliter quam Spiritus fanóti gracia mott'!'' JJ cari affeólus catnis.ne praeuafeant.Nec certèqtt*’ JJ ties præcepit aliquid Deus, vires ad pratflandu® JJ nobis fuppetere colligendum efttquin potius'®'

nendum eft Auguftini diôtum Tsaqnodiubes.Ó''*' j bequodvelis. Idem verb Auguftinus de hoegequot;?' re dicendi quod in hortationibusadhiberifo!^'

;fallant,inquit,qui dicunt,Vtqquot;'“ « nobis praedicatur , amp;nbsp;prædicitur vc declinequot;quot;'’ “ à malo amp;nbsp;faciamus bonum, fi hoc non agimquot;” « fed id Veile ßcOperari Deus operatur in nobis-’ tc Sed potius intelligant, fi filij Dei funt,fpitituD®' «tfeagi VC quod agendum eft: agant, amp;nbsp;quumeg®' “ runc,eiàquo aguntur,gracias aganc. Etalibi M®' gllUquot;'

gnum aliud Pelagianifefcireputant,quaodo di- “De gra-cütiNó iubevec Deus quod feitet ab honaine non 3^' poffe fieri. Quis hoc nefciac ? Sed ideo iubet ali- “bitno-^üaqusnonpoffumus, vtnouerimusquidab i- “cap.»«, pfopetere debeamus. Verum hacdere pluta “ qûàtnveUerajnifîmecogeret impottunus aduer-fatius ;

1« svMMA, etiamfidaremushunclocum ex-ponidepcccato, non tarnen liberumatbitrium indecolligeretur;at magis eft amp;• fententiæ Sever bis cónfentaneum.vt de Abele intelligatur.

Denique j quàinabfurdè affingat HayusPatri-busotthodoxis lätuam imaginary illius Atbitrij quod tarn diligenter oppugnantj norunt in illö-rum (ctiptis verfati,at nefeiunt lefuitx erubefee-re,licet exeodemloco conuincantur quod cnim ait HieronymuSj^ia/ifcenarfcitny es, fic alibi expo nKiHominem fiia culpa male agci e.bbera lù- prena vulun-, täte. Auguftini autem funt h«c difetta verba de

1 vnquam Non-regeneratos prona 8c libera volun 1 tatetuere ad malum,amp; quidem haftenus vt om-

1 nis culpa ad eos redundet ? At libera voluntas ad “ bene agendum,eft donum Dei. Nolentem enim “ præuenit ,vt velit : volentem fubfequitut ne fru- “

1 lira velit.Nonvthomines(quod fieri non poteft) “ ' nolentes credant, fed vt volcntes ex nolentibus “

J cothurnatifaftus quern liberi arbitrij nomine So phiftae infignterunt , hoftes acertimos extitifte quinefeit, fateturfe illorum fetipta vidiftenun-quam.At quum non huius elfe inftituti hacc agno feat Hayus, neque eft noftrum in hoc atgumento diutius immorati,cuius amplioremtraélationem

Itaque fuum Hieronymo, Auguftino queeruditis dc hac loci interpretatione coquot;“*'' iudicium;at infanuserit conuiciator,quico®' modam probabilemqueJoci iJîius expo/itiont®^ periurium appellabit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Alter locM cjut fe peierajfe conumett, efl, /cnpjit/Aatthditu Dominum dixijfe nes capiunt verbum iftud,(^ Graeci

Tur Ksyr inZ-nr, Calutnits vertit,^citiotlt nes /unt espaces huius didi. Q^uaß verii^^ ßt Caluino,Gl non omnes capiunt,amp; non omnesfunrcJP’’ CCS,Conclude ex hac Magtflri tui dodnn» eße ridere,(ß,poße ridere. Et ^uontam homtnibus innata efl t^uamp;dam ridendi feholfs philnfljphilü^uuntur,omnes honnutj ittflbile sponmes ergo rtdebunt,(jf hoc fine intcOf-^' I fione. nam ridendi vu i:p'facultas vinatKtt“^^ I mine feiungtnequit,vttuprobe nofln,ejHiPbitgt;'‘^ I sjquot;,Ar fl ote lis dcPlrinam t^iia ratione conimfi' muspraflcriberetnflttuflt. Pag.170. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Quid in eo genefe poffim, neque haius ( efl:,neque iudicij cui : at amp;nbsp;huius loci eft eij mei, oftendere qua ratione periurium n®!”' opponas in voculjc vnms interpretatione. Iquot;;''

enimCaluinus vqcem aliquam incommodé effet inteiptetatus, non tarnen idcirco periuvum ap-peUandum effe,omnesæqui indices intelligunr. VerÙm tune ipfe, Hay , ilium voccm tô re-ftè interpretatum perperam reptehcndas, âge.

videamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r •.

Xâf«vaisreftèexponi,C;ipctc;non auterti, Capa-ceMcJJL-cpiôdCapaxenmfigniftcet non qui reuera niscothut tapit, fed qui poteft capere, qui vi natuts, aptus nû , amp;nbsp;in eftadcapiendum.amp; vttuaminlinguxgrxtxco-

gnitione felicitatem oltentes,ais,Crtpacc»j eJje^Grx cognitio cotefpondete, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; amp;nbsp;eruditus Cratylus ne.erudi-

adphilofophiam quaff infcitixnoftræ vindicem nosteuocas.Bona verba quxfo,mîHay'.Ego verb ueifat. mirot te atrium Decanum amp;nbsp;Gtxculum Ciceto-

i nianura,notifffmam non modo vocum graecarum l amp;nbsp;latinatum vim ignorate, fed me qnoque deti-1 detc quaff d.iftinûa return vocabulotûmquc no-\ tione.fatultatem naturx cum efftttis fuis confun ^l dam. Exeocettè vfuquem ex bonorum autOr-^l turnleftionemihi comparani, quantulus ille fft, M euicetimvatiisexemplis ,To;^lt;apHr leftèexponi, M amp;nbsp;Gapete 8r Capacem effe,(qaum fint plané fy-

l nonymalatinis-.)ôc eâdemrationeBezam fie ver f l tilîe Tt vt Caluinus td Capacem eC-V l fie : fed quum me amp;nbsp;prçceptotcs meos eodem in-il l teitix crimine inuoluas,ad componedam Gtxco-fl tum vocabtQotum conttouetfiamj Gtxcïîingux

l prxter omnem inuidiam etuditiffimum iudicetri , l adoptabo Henticum Stephanum, qui antequàm

l veto ea metaphora vfutpatut ,qua .i Eatinis lt;nbsp;l Capax, quum dicitut de animo. Philo de mîidogt;

M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K. i.

ftv»/««aRXtfjrt efti ä»^a7m'(Q^ pu.id elhQuæ tam magna funt vt Humana ratio'^ natio eorum non fit capax,vel ea non capiatj* Ie eil apud Matt. Oi Tin'i^rAi;»»/®’”' Non omnes funtcapaces huius ciióti.HïcStepi’’ nisscapax autcm Latiniseftqui modo aptuseft’ capiendii, led qui reuera capit.’vt, Capaxcaiix’ lextarios tres,(7i/; cSticnt enuii o trais fepticrs ( enim qua meis verbis agere malo)Domuscapï^' ample amp;nbsp;JpatieHfe,nu il peut beaucoup degcns.Vtetüi^^ pax.Sic metaphorice , Animus capax,lngeniuc’ pax,17«; wo» Jculement eflpropre d càproidrcmM preadd’effeft.At H3yusarbitratur,Cop.icf»fJM3'J' turn fingulare eum qui vi naturae poffitespert)* Graecopfamp;pmi' f^i/efpondere : quafi;^ap»7tf fitd' pax vel qui capere poteft. Noua igitur è PalOTiDquot; “ nenoftroaudiatfententiam.

“ XapiiToi, Qiii capi poreftj» Cuiusaliquidcap’’“ “ efie poteft. Addit exempla à Grxgorio,«?ri'*';

acicuu itj ^potvs 'n At nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tvs

fiu/Tstaia; St/c^jquum ne Dei quide® imaginatio humano ingenio concipi poftet. Sic mv arZeua dicunt Mathematici, capilo' co,fins nimirum dimenlionibus definitum in lo' GO fuo Seproprio. Non audis,H.)y,Stephani fea* tentiam contra te?Xepgt;t7Rs-iion eft capax,fid cuius aliquid eft capax.Qui autem capaxeft.id eft,vttu j interpretaris , Qui capere poteft,GraEciseft;j^f’' J c, TTw'r.'ficuci äe idem Stephanus proniintiat.

fc XapimKos, Qiii tabs eft vt capere polfit,letici-paxeirepoffittaut etiam fimpliciter,Capax.Greg' MifjacyMpmit^ co'ac/!)77xj!i Tpopar. Apud eun-dem,3A» -3ts ;;gsp))77itè.

Hxc reólè rurfum Stephanustatvoctitn illarun vfusobuius eft.Vccnim )(.ap)ni{, eft qui capi pf ecA

teft.8e ;)lt;(»f«7Txof qui capere poteft-.ita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft

quidoceri poteft,lt;ßcftt,E77yjjf qui docerejd eftgt; a-ptu9 âd doce.ndutn.j»AayDf,ridiculus'.ycA«57»cofjri-fibilis.ille rideri,hie ridére qui poteft.Mirum igi-tut eft, Hay, re hominem (vt apparçt) rifus alio-quiamantcm,nón ridere potuiire'quin te fidicu-lutnpuerispropinares; non inverbotum modo cralfa ignórationc,fed rerum etiam in eaarte,cul ius te Decaniim profiteris.Eftoenim. Sit perte Capax,q‘ui capere poteft.Si no ea quæ capere po-teft,reuera capiat, non ideommus erit Capax? In limine Petipati didicimus pueri àP’orphytio Ita natuta comparatum efte, vt licet vis fiue facultas naturaiis non (empetagatifit tarnen.certa 8c ne-ccffatiacaufafiiorum effeiforum. . Rede igitut conclüdi,Homó rider ergo rifib il is eft. amp;,Homo tifibilis eft. Ergo data öccafione fethper ridebit. eftenimhomihi innatum, propriumque quarto modö,id eft ei foli,toti, 8( fempet conuenit vt ri-deac; non quod rideat lemper,fed quod fempet fit natuta aptus ad tidendum.Kav’;^ fj-i

•infuM/aj.ÇiiiotÇtim igicurobtufa tua fubtilitastc tiebras offuudu petfpicuæ veritati? Sunt enjm lu-calenta Chrifti vetba , ï^tmomnis ftintcdfàcès huiiis ditli,d’elhoc di^umnon capitmt.Hié 'ié’cb'is hominum çscitas figniamp;cator.non'énini vel capïuùt velpof

I funtCapèfe ea qu« funt Dei ; ficuti Paulus Præcc ptotis verba tnterptetatur,Homo animalis vePtj^e-Ttti-Ta TB ■ïfi'sL'tMTOf ri -btihNon eapu ea,vel ; non

illara vira fiue facultatem naturalem à Dei coghi tione exteriùtnarr.quum illud oufixàrjcar»’ nis întelligentiâ , inirhicitia fitaduerfus Detim; quippequænequeLegi Dei fubiiciatu’r, fed |ôffît quidemX ' K. îj.

Habes erudite Leélor, refponfionem ad dum periurium ab'Hayo aduerfus nos idcirco in' ftitucuin,vtde erudicioiie amp;nbsp;confcientia lefuiw ca eädem opera iudicares.

Tercius locus tui pcriurii tefJis eritiH^ Builz le- quem apud Lucam legi mus, Et dederuntfcf' fuminavquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c,çcidit fors fi’per Matthiam,amp; ^u-

cibutimy numcratuscft cuiTi duodccimApoftoJis.Qid verbis ita reddidit,vtquod gnwatîo. à Luca fcriptuin non fuit, cum fcripfiife fin-ne. ganAdonc ilsiettcrcntic fort d’iceux,amp;'f’ ïort client fur Matthias, qui d’vn communal cord fut mis au nombre des douze Apoftr» Vbi lcgiftis,lt;f’'Z/Â commun accord ? Pag.i70,amp; 171.amp;C.

^üsiiAai'. Non potuit aliter expfi-mi verbum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quàm illo verboriini

circuitu: vtreftè vertit UezajCommmibia calculeni leclui efl turn •vndecim ^poftolu. Significat enim Lucas hune fortis euentumeommunibus omnium calculis iudiciifque fuiffecomprobacum. Illaaii tem communium fentenciarum comprobatio, innuitur præpdfitione Stw.'vt norunt velmedio-critercruditi. Atti» oculos in talis habes ,id-citco

circoaudaxquia vecors. Quod enim addis ad hos latfatus,neque exfcribo neque- excribro, ne tuis infaniis nimiuin indulgeam, Hoccineigi-turerittettiumpetiurium nofttumî

ObferuaruntCathoUciM Germania Luthe-rumauumtuum tn prior e Nl outTefamentt germante a verÇione fChriÜi Domini nbsp;nbsp;^posiolo-

rumdollrinam, trecentie aut eo amplius locie de~ praua/fe. Sicjperofexcentosfxdos errorei, tjuos Gebennenßs Synagogain Scripturagalhca verfo-ne commif!t,propedtem Catholicorum opera, tn pu blicupropoßtos -videbii. Acneinflttuta breuitatis leges vtolaße videar, vnum tantum a magno tuo Theodoro iie'^ D. Lttca locum inßgniter depra-tiatum prefer am. Pag. lyt.

Eodeinplané nwdofexcentosertfores aduet-fusEcclefias nofttas probabicis.quo trecentos ad uerfusGermanicasCacholici illituiprobauevüt, fuiticü in Cacholicun» emnamcndacium aduerfus eandetn Lntheti^ vetitatem vbiquevanumeft. Luthenim gt;vituna Dei,fic auii agnofcimusjVt fcpatréGalatarûPau-las appellat, illius enim minifterioPater luminu Europs noftrx feliciffîmè innotuit. llle nouum teftamentum lie vertit,vtvetus fermentum ab Ecclefia exturbarit. Hoeperutit Abadonemtuû.

pC' ï. QyÆST? TERTIA Pars.' At perge nos cum Luthero inuoluete ,vt iliius fiiij amp;■ nepotes confertim aduerfus tuuni doniinuiy communil)us animis beilumê^ r.iinus. Quidnam cnim Momi illi tui in veil da Scriprtiræ verfione noftra etfeóturi fint gt;7^^ jpfe,qtii apud Leclorem infinitactu® gtandiiie iam contufum, breuitatis fidem demens moiiris. Vctùm quid tu prxtere^ ’ uerliis Bezam?

Isi on dtrelinques cadantr niciim in fcpi'1^'®’ Pudutt tandem linerjnitia. ^nare dtam cecinit fci;bens:^^tcm nonit”' ncc mortuo qnidcm Chriilicorpori fatistf’J' lienire ;’ac proinde in altera edicione nuit^uii fed candem fententiainfempcr retinui. Pag. 171.

Auguftinus fcripfit libres duos RetraóhtionUi In quibus virpius multaa fe fcripta emendauJt-tóelude i'llum fiiiffe idcirco periuruin. Hoeipl® , argumenta palyiodiam amp;nbsp;pcriuriumaffingisB^ j 2XjIeliiitagt;quod vocem vnam einolliue'rit. Ij”' quius tarnen Bezæ periurium opponitut quaiB Auguftino oppaneretur. Muka enim ad doóln-nam ipfam quódattinet.Angiiftinumcomniucal-le,eïillis fuis Retraólationum librisperfpicuü“’ eflf at Bezam in hac vocis mutatione nihil de^S ipfa inimirta/Te ,rnox iudicabitLeftor. Veruni de re maxima auguftiffimaque rcuerentet thllt-larnus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç50.9

Cedo igitur,mï Hay, dafne Chriftiana hxc A» xiomata? Chtiftuua effe yerum Deum,8ê verum Hominem'.Horainet)j iUum veto corpore huma-, no amp;vera anima humapa conftare ; Verum quo-que hominem ilium prq nobis verè efl'e mortuu. Hsc ÀMTDwstt amp;nbsp;per fe rata te daturumarbitror. Num dixetis Chtifti diuinitatem elïemortuam? Noncredo.Num Chriftianimam? Nequeillam, Verilrnneigitur Chrifti corpus verè mortuum? Corpus Hoc ipfuin exiftimo te daturum. Sic nitnirum ChriftimortemdefcribitScriptura.feparationem anirox amp;nbsp;cotpotis,quum ait, Chriftum iuclinato rum eft,19 capitettadidiffeftuc emififfc fpiritum quern com mendatatPatrijfiue expiralfe.Quônans ergoChti ftianima ) nifi quo ipfe ptædixerat profeduram, HdÆ« tu mecum crisinparadifa qui agens animam dU cÜantViZx'hVater inmumis tuas depoTio Spiritû mciitni Immottalemigitut Chrifti animam fub ipfum c corpore difceffum in cœlum profeótam ,ccquis dixetitin fepulcro- r^manfiffe ? Corpus igitur Chtifti ab anima fepatatum, ac proinde mottuii, fepulcro fuiffe conditum ex his nemofanusdu-bitabit. DeChtifti igitut corpore amp;nbsp;Dauidem amp;nbsp;Petru raillius intetptetem loqui,proximum eft vt oftendam, amp;nbsp;è verbis ipfis amp;nbsp;è tota feirtentia. Sctiptutxhæcfunt diferta verba, Non dere-LiNQjEsblKUij! ’rpBiGtXci^^uu ev aAu. Latini,animam meam in fepulcro. hiKM» autem fiueyJ'Kappellatione fepulcrumintelligi,nemini fano dubium elle poteft-.quidnam autem r M Æ.,hQ.c veto conttoucrtititr.

Au IM Æ vox quum multiplexfit,varié quoque, fi-hicfumipoteft.Vitam aliquando (igniftcat,vt hie fit fenluSjDeum non palfutum vitam fuam morte ‘ abfotberi,Aliquando,Hominem ipfum ; vt tefta-tut Dauid feDeibeueftcio à vita tediuiuurrrfore.

Qyæ interprecatio reélè quadrat verbis addit eniin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fines(anôluintiiiiiK

re corruptiuncm, fit nimirum fcipfum intellig^”®'. Q^O- Non fines meinfepulcro tandiuiniroo*’'‘ vt ibi putrefcanijfed me è fepulcro incolumen i® tegrumque viudicabis. At quum Dauidiscadi uer in fepujero compurruerit amp;: in puluerc®“ redaótuni,reótè colligit Petrus,Dauidem propj' tico Spiritu de Chrifti refurreétione hxc piï“' xiffc.ltaq; tertiareftat Anima fignificatiOihai^ circumfi.intix magis accornmodata.MortuumS' nim hominem fiue cadauer aliquando dénotât^’ tam certum eft quàm non-necelTarium exemp'/ iam defignata recenfere.Hanc autemvltinumli' gnificationem huic loco magis qiiadrare,hïl'*‘'^ rationes.

Prima, quia Prophetac menti id melius conue-nit.quum cnim Dauidis cadauer,ficutihominuni exterorum , in fepulcro exinanitum fueric, qquot;* prophetix conftarct veritas, nifi Dauid ad beat« refurredionis fpem animum intendiHetjac proid de ad Chriftum refurreôlionis autorem? Itaque non de anima fua quç non relida eftin fepulcro, fed de corporefuo quod in fepulcro computiuit, Prophetatn vaticinari apparct : atque adeô ilium Animée appellatione earn hominis partem intelb gère qux àfepulcri putredine amp;nbsp;intetnecioneef fer vindicanda.

Sccunda,quia Petrus ûc eâ interpret.itur.nam quum ê Prophetç verbis teftatus effet,Chriftire-furreôtionem luculenter deferibi, adiungitvice conimentarij,hxcilla ipfa veiba,Chri/liMKMMt detelifiaejfeinfepulcrniCx.ponés,NeqM CARnEndm jinfiße corruptioncm: vt nemini obfcurum effe poiüt) Animam Garnis nomine ab eo explicari atque il-luftrari,

Tertia,quia turn èprimario concionis illius fine, turn vniuerfa ('ententia,haec vox cxponi aliter no poteft. ecquisenimnonvidetnon deanitniim-mortalitate,(qu3E his quoque verbis probari non poteft,quum anima fepulcrum minimè ingrèdia-tur:)fedde corporisrefurrcdione,fermonem ilium efte iuftitutum? Certe neqne Daiiidis neque Chtifti anima fuit in fepulcro, neque refurrexic: ha ad rem non faceret hoc teftimonium , fi de a-nima abfolutè intelligerctur ; acproinde Petri concio primario fuo firmamento deftituta, colla-bevetur tota. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।

Vnde efficitur(quu fic quoque orthodox« do-fttinxveritas èfideianalogiafanétè retineatur) haue effeveram germanâmquehorumverborunï fententiam.-Mortuû Chtifti corpus fepulcro con-ditumnondormiiffefomnum pepetuum, neque tandiu in fepulcro permanfiffe vt corrumpere-tur.fed efftaftis mortis vinculis, tertio die refur-rexiffe, vt his fanftis auguftifque ptimitiis fide-lium corpora refurreftiQni confecraret. H«c de reipfajquamorthodoxèexplicari omnes orthodox! animaduertunf.at de Cad av eri s voce,de

Si verum eft Chrifti corpus, fi verè mortuum C‘‘^aueru eft verumChrifti corpus,fi mortuum illud corpus 'æ™quot;’ nobis fuit viuiftcum, eccura Cadauctis nomine abhorreainus, quum mortis ignominiam,amp;Chti nus chti fti ineaexinanitionem fummo in pretio habea-mus? quidenimeftCadauer,nificorpusmortuu?

Quodfi non eft nobis fcandalum neque ftultitta, i Chriftum crucifixum 8f mortuum ampledi, cur ) Cadauer appellate mortuum ipfius corpus? J Deinde,eoipfovocabuloChtiftusfeipfum no f tauit.quum enim in mediis miindi peteuntis tern I peftatibus hoc vnicumfidelibusrcmedium con-

îti I. Qj lt;nbsp;ï T. TtRTl» Parî. ftare doceat vt ad fe crucifixum amp;nbsp;moftuumt’® fu g i a nt,a it,ybicunque fuerit C a d k v e rgt; üi gatumiri aqidlasTà eninijeft cadauer qui’'’* té fe7i?(M«Â7Df appellatione infigniat bium eft. Corpus autem Chriftimortuumà P'’! pheta vocatum fuilîe Animam,ratjoni ma*'®' conCentaneum eft: quum ipfum jlludcorpus, tiam in fepulcro effet viuificacaro FilijPeù ,

Ex MIS ergoconftarepoffuntcaufæ curpU' tnùm Beza vQcabuluiTi cadauevis v cedicquôd Pontjficæfabulæ de anima: vuih“-inferos defcenfu aditum præcluderevoluerit. quunanouumamp;r iiifuetum vocabulum infiriuU’’ rum aures offenderet,vfitatius fubftifuitj eâW prorfus manence fcntencia, vir pius nulk vetiM' tis fraude infirmioribus confulens. Idcircôn® vel impoftor vel periurus erit.-vel potius nonet® impudens vccôrfque Sycophanta,Hayus,ilt;lptoî' gataaudacia proculcans, quod püs erudinfqquot;quot; animis in fummo eft precio î

Q_V INTVS LOCVS. loan. 5. 5quot;. Nifi (j/tis fueritge»itta ffiritu, -, no/t pateß intro 'vt ïnii' gnum Dei ,.

Pramp;tlaramilliimt^na, Bapüfrit tieceßtittiii* Catholict inprtmit confirmantDomirnfententii*’ Nifî qiiis renoms Çic.Calutnm de telhgi negat.Quam tinpietatem condemnatittC'^'^ ciLTridentwurn Pag.i7X.amp;\1‘i:

liûfqnevfum Chriftianis necelîarium eiTe con-ftanterdocet. Qiiod autcm hune locum de Ba-ptifmo intçUigi negatgt;non efticit vt eum impie-tatis ConciliumTridencinum reétè potuerit con / rjumet» demnare-.cuius cercè fulmina neque fenfic Calui- t? vré lé nus,neque nos,nugaeor,reformidamu5.-fcd tn im penfè pergis elaborare vt omnibus ridiculus ap-pateas, qui Coneilij Tridentini nobis,Neptuni tridentem pluris facientibus, autoritärem oppo-nas.Verùm de re ipfa.

A7.VÆ appellatio varié fumituriu Scriptura, ac ptoinde genuina vocis explicatio è genui- niuiù-Halocicircumftantianotanda eft-.neque verbfe- plcx. tendum,vt Aqua nomen,vbicunque occurret,de Bapîifmointerpretemur. Ecquis enim fobrius hæc Dauidis verbp,ScrK.i»je Deus, quia ferue/iiunt

vfque ad agt;iimam,ingi'edilt;»'pi'ofunditates aquarum, ö-torrensiiiu/idaasabripitme, amp;nbsp;fimiles loquendi formulas quales inScriptura frequentes repe-tiuntur jdeBaptifmi facramento interpretatur; quumpeifpicuumfit intelligi de afiliôtionibusî lam veto illa,^«/» haujerites aquas cum gaudio'.Plena Ifa.ii.amp;c erit terra hacftientialehouie , veluti aqiiis aliieum marn opchcwitot'.Quifquis fitit,veniat ad aquas: amp;nbsp;fimi liadedonis Spiritus fandti intelligenda elTe do-cetChriftus.-quieodem etiam dicendiimmen-famillamDeicharitatena erga nos per Spiritum fanftum in corda noftrà propter fe effufam, lucu-

' Chriftuminhisvetbisj ^ùÇquK biberit ex aqua ilia '030 .3.1 cgoei.dabo,nBnfitietinxterniim,[edaquaiUaqitam

egodaba ei fietin ea fans aqua (dlientis im-itam aterna, spiiitus ètotaorationisfçtieperlpicuum eft.Qiiidigitur ûnft'vn-

liter explicetur? Agit enim Chriftus de Spiritus ptoptic 11-faniti vittutc in regenerand^s fideUurn animis ef- gnificewt.

ficaci, quam è communi Scripturæ more b)t,Aquäappcllans;amp; continuo exponens i|®‘ namAquæ nomine intelligac, quum adiui’? Spiritus appellationemo quern Aqux nomint’J fignari Nicodemus è trito Scripturae more W ligere debebat.Nafci igitur ciqui amp;nbsp;nafci è Spiritus fanóli virtute, qux veluti2l‘‘ ficcumfolum irrigans ficfterilem noftrame®’’ cidamque naturam noua virtute inftaiirac, tiua corruptione abiefta , nouifque viribus uiua, edat veros fanélitatis fruftus.Ita AiV*.*' mine ,purgationemanimi Chriftusintelligit'j teriorem, cœleftémque vigorem cuiusautoj'' Spiritus fanétus'.à quo ducuntur quicunqueHquot; Chrifto infiti.

lllamautem effeveram germanamque h®“’ loci fententiam oftendit amp;nbsp;fcopus amp;nbsp;feries v«gt;' uerfae orationis. V ult enim Chriftus docete;N'’’ modöNicodemum , fed omnes hominesanim’ i les,efle alienos à Regno Dei,regenerencur,iu ® corruptae naturae fordibusablutis,fiantnouïCt'* turae.Quod quidem Regenerationisopus,toW® ) eft Spiritus fanóli.Eó quoque refertur vniuerü*’’ ratio,quae omnibus fuis partibus fecum cohrt^®' Regenerationis primariam caufam, modüjü'’'? amp;■ effefta luculenter teprçfentat. Quorfum^''^ hîc de Baptifmo?Ita verba ilia Ex debent aujJwxifjMi intelligi pro eodem: illuJ *1“’ dem figuratè, è communi Sccipcurï vfurhoc ró, fimpliciter.

De hac Caluini interpretatione iudiccnte^' diti, pro ea libertate quam omnibus Chriftianis conftare, feruata fidei analogia, ipfi quoque tres orthodox! pronuntiarunr. Numigh“*'’'”^' gne Anciquator,vel Caluinus fandæ AntiquitsW iudicium neglexerit,vel nos erimusperiuh^

De VERA Ecct. AVTORITATE. 515 finem initio amp;nbsp;niedio difputationis refpondere» vtomnes notint te vbique nugari amp;nbsp;calumniari. Quafiveto Scriptutam dcxtte amp;nbsp;commode in-terpretatijfit periurium.Sed perge,vt infinitx lo-lt;iuacitati tux finem aliquemimponamus.

I)ic^JÙl^fi,nung!lidz’os Chr^^ianort^m infantes ,Çme baftiÇfnMeinregnurn cœlorum intro duel aferitu. Qwd Pelagiana h£refs nuncjuam ad-»«yîfamp;c.Pag.i7i.amp; 173. Quae inaniffuna fu-tilitate effula non sxfcribo. quid enim opus eft ineptis rcpctitionibus onerare Leâorent? Summaeft, Noseffc Pclagianis détériorés, qui negemus infantes Baptifmo egere. Pag,i7i.

~ Quate fpecioforum,Hay,calumniam;Rxc apud tuos etiam locum non habet » qui norunc quanta reuerentia Baptifmum noftris infantibus dädum curemns. Tibi igitur pro nobis tefpondet Au-guftinus; Aliud eft facramentumBaptlfmi, aliud cordis conuerfio-, fed falus hominis ex vtroque “oVcefc coinpletur,nccfi vnumhotum defuetit,ideo pu- “ctw di-tare deberaus confequens effe vt amp;c alterum de- a fit; quia amp;nbsp;illud fine illo poteft effe in infante, amp;nbsp;“fmivreâ hoc fine illo potuit effe in latvone; compléte Deo “ fiuein illo flue in iftojquodnonex voluntate de- “ fuiffet. Quum verb ex voluntate horum alterum defuetitjteatuhomo inuoluitut; amp;nbsp;Baptifmus“quate-quidem poteft inçffe vbi conuerfio cordis defue-“quot;«* rit.Conuetfio autem cordis poteft quidem ineffe “chuftU non perceptoBaptifmo, fed cótempto Baptifmo “oo.

« non poteft.In fm,Quantum valeat ‘t fibili facvamento Bapcifmi, quoi! aie '^P jL «s Corde creditur ad iüîlitiam,ore aiitcm/ît eonftffi^

illo latrone declaratuineftJedtunciM « tur vifibilicer , quum myfteriuin Baptilæi i concemptus religionis fed articulas neCdlH' excludit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. r J i

In fumma, nonpriuatio Saccamenti temptus damnat. Sine b apt is maïR’6’' non introducuntuf infantes in fegnum qUia vult Deus hanc gratis fus telîeram in»®' bus dari, neque fas e(l hoc figillum falutisW® temni fine exitiali fcelere. Haôtenusfateæn' ceflarium feaptilmum ; perperam tarnen afc^ mus gratiain Dei in aqua includi, quafi vinn'.' qua feruaremur , quum in fanguiiieChnft* ® uemur.

Itaque qus adiungit Hayus amp;: hac amp;nbsp;inlçlt;l''® ti pagina,funt nugæ refponfioneindignæ!^'*“ iam tot chartaè in his rèfellendis infuniple[i!n''_ Certc,cal(ininiarum fumos in reperfpicua m«;* ti non debemus. neque enim nos Pelagiam tnus,neque lefuitæ,funt Catholici.

j4ltcrumtàmen vt t^no Calitirrt inßgnts denit^-tia ehtcet, ex Francifco TurrtMió nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mim')-

bor.f^ erb a Calmni^vt fußteor agnbfees. cleft£, inquit,regtmini fecnndum ChrEhtnfiitii' tttnem vritfurtt,nomtniintur à Patilo, vri»igt;ii» fylii

altos tres imtio regm flni Dommm exettautt, (fl' 1^1 fluflcitat etiaw interdamprout temportim néceflitAf 1)1 poJÏHZuf.Quid refpondebis prö tuo prsecepto-1 re,vt periurij t^uam contraxifti labçm dclcas?

1 totes, lt;^ui fanfto Apoftolo dementiam audeatis ApoftoU \ opponere. nam ft demens eft Caluinus, detnens \ eft Apoftolus, cuius ille ntmirum proptia veiba luita accu , \ dçrctipfu.hxc enimipfa {unt Paub verba-. Dedjt i-

* \ gt;b. Tettiutn EuangeViftis locum tribui non au-\ disjcfuitajfi autesbabes? EgóneigitUrperiurij \ hbemnon elui, antibiinuftum eft dementiac Sc ' blaipbemixprobrum?Kes enim ipfa loc^uitur.

1 Quod ais , Apoftolum inEpiftola ad Ephefios j expbuauifte varietatem donotum,non autem eo-

1 titus (antli fui dona confett Ecclefts fux* Neque obftat quod Euâgcliftàrum non facit ment-iônem in Epiftola ad Cotintbios, quin tertiuniEuangc-Uftx in Eccleftji losum tenuetint'.quandoqüidcin

non efl fibi contrarius Apoftolus, amp;nbsp;eodem®? do confequeretur,oninc$ illasfunólionesqws' Epiftola ad Ephefios prætermittitjab Ecckw fe exturbandas. ludicium fuit fanifli Apol'’'' prout intelligebat quadrate inftituto fuo.nont’ men lefuitica reprehenfio aut inconftantiïi’^ tam Apoftolojaut dementiæopprobrium 0 iiino inuret.

AD IMPORTVNAM HAYI cenfuram,De diftindione librorui” Canonicorum 5ó Apocryphotum-

C^terttmß Itbros lt;^uos Eccleßa tcmponbm probauit ,Sync.gogam vejîramrep^' re aocKem.-vos'eßeßacrilegu nbsp;nbsp;pfagitreoSiinf^'^

ire nonpoteris.^c.Hic fonguin txfcribitAugquot; ftiiii teflimonium è libro 2. de Doârio» Chrillianacap.vj u. DccenfiilibroniniC®' nonicoryi;n,amp; de Macchabarorum Iibri'Q.5 cxHayanoIcôdiçe Lcólor rccognofcafjcW' P^g-*75'

Aduerfacij legam veftigia. Quuin Antiqiquot;'’ tis iudicium de-Canonicotum amp;Apocrypbotigt;® libcotum cenfu.mihi.pnmùm opponatÀ Aug“' niniHieronymiqiieteftimonia contra mee®'quot; taf.Antiquitarjs indicium ex Auguftini amp;nbsp;nymi.verbis primùm cornmemorabo. qiium de Macchabæorum libriSivnde quoq“^®.* tus fermo efl,proptiè agatjPauum illorum'j^''!’

libris iudiciuni recenfebo. Denique,ad peculia-les illius exceptiones refpondebo.

1 guftinus ; 0wiif4wi«i igitiir earumfiripturanim /tibulat Si Hieto-' qiixafocrpphitnuiicupMtKi', eiqiiad earumeccultaorigi tondmiit patribus,a quibus zifiiiie ad nos autotitas ve- oeC^uIt.

Miun) firipturarumcertilli/»aamp; notifpma fuccefjione per- Deilib-is ■enit. Inhis auttm apocrypha eiftmucnituraliquaveri-' cap h. ■lt;tt,fi3«tnpï'()ptegt;'e[i canonica aiitaritas. [dem veto alibi,No» i»«fi!itcgt;' reieptts aitfuiffe ab £c-clefiaidummodofobriè legantiir vel aiidiantiir, ne parern illatum cumSctiptutis canonicis autoritärem lo-mniemus, Hieronymus autem non obfcürè mo- j net quomodo fint ab infirmis legenda,Ca«eaMf,in-quit,off!M!a apoc)j/p,ja. £tfi quando eaaoaad doginatum Lsttun-veritatem ,jed ad jigaorum ■|•cncrcntiam legere voluerit: fciat non coriim eJJ'e,quorum titida pranotantur, midtaque ha admixtavitioÇa , amp;nbsp;grandis efjiprudenthe , aurumin lutoquxmre. Et a\ibi,ParaphraJin htiius teßimonti,quafi Hebreus ex Hebrats affumit Apoßolus Paulus de auttnti-CIS libris in epißola quam ßribit ad Corinthibs-.tionverbiim

1 bus otthodoxis l'atis funtoteftimonia de Apocry 1 photumlibtovücupiCanoniciscomparatione.

' l quidemdehis ptoptie fermio eft inftitutus , ali-De Macha, ■ 1 quid nobis dicendum eft •. 8c quum Auguftinum baotu u-’ 1 amp;nbsp;Hietonymum nobis fuperciliofus Antiqnator

1 impudentet opponat, tllorum fententia indican-tudicium. ’ ; dieft, expediendîque nodi quibus petfpicuam ’ i veritacem conatur implicate.

Cerce Auguftinus aie illos Ubros in Canenciid eft,vc interpretatur, Lege amp;nbsp;Prophetis aittaritate. hisenimlibiis'^' rnoniii reddit Filius Dei ; at illis Macchabïo’“’ libris datum fuilfe ab Ecclefia locum in Scrip^^ ris,nullu quidem Scripcuraruin prxindicio,qgt;J^ parem cum illis autoritärem obtineret : peer memorabilem hiftoriam, in qua elucet })rouidentia in Ecclefia fua côferuan(la;amp; /ïng^' arts fides amp;nbsp;conftantia fidelium Dei feruorûj'î'“

tyrannorum crudelitati fefe fortiter oppolueii*' Contra« Hoc eft quod difertè ait Augurtinus:Etfianclt;igt;quot; fecundâ,, dem Scripturam qust appellatur Macchabïof'*'''’ ।

Legem amp;Prophetas,^ । «àpX, tt Pfalmos.quibus teftimonium Dominusperhib« , tanquam teftibus fuis,djcens,Oportebatiinp'^'‘ (c omnia quae fcriptafu IK in Lege amp;nbsp;Prophets » f, Pfalmis de mezfed recepta eft ab Ecclefia noinHquot; „ utiliter,si sobrie legatvr vei avdP' : : tf T'l R,maxime propter illos Macchabæos qui pf®

Dei lege ficutiveri martyres à perfecutoribus'^ ,, indigna amp;nbsp;horrenda perpeffifunt, vt etiamhn'’' t, Chriftianus populus aduerteret, quoniaffl n®'’ funtcondignaepafftoneshuius temporis j ,/■ rstn glocinni qax reuclabitar in nobts, pro q“'quot; ; ,, bus pafliis eft Chrifius, fi tanta parientiftinepf^' ff tulerunt pro lege quem dédit Deus per fantuJuni ff hominibus illis pro quibus nodum tradidetatPi' lium. £cqua igicur fronte affirmas,Ha/j vet'f' Eccleûx Chriftum fuifteincognitum.'nequeiH' telligisffanótarum Scripturarum mo/iumetaaW' daers ad Cbriliianos periieniire, id eft à frai^ adfratres. eli enim vnaEccleliavnamChrill^ 3mpIexa,ProphetarumÄfloftolorumqueconfta fa annuntiatum.-quorum illi venturum ninr^hi vcniûe çdixçrmir. Communes igifurw®'

) 1 runt tabulas amp;nbsp;Patribus amp;Piliis,quorum vtChrî , 1 ftus communis elKetuatôtjita communis efthe-, reditasScripturarumtabuliscorifighata.

I meratisenimCanonicislibris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;extra S“™'

, l îem citcumferatur, in GanonO tarnen Scripturx ( minimétecenferijconftanter affirmât. Quod au-, I temdixiexcepiffeHietonymumde Apocryphis, 1 I Siqiiisvelit credere amp;nbsp;recipere,èloca à'me i3m cicato I j pvobatuineft'.nevttilitigatorcogat me aétum a-; 1 gere. Idem verb Hieronymus de Macchabxisr ( 1 Macchabieortm libros legit qitidem Ecclefia, fed eos inter /Mn^at, In i i Canonicaffcripturasnonreeipif.ficeirhtecdno •uoliimina

, ( liicorirndogmatitmconfirmandorum. Idem Ac Macca-. bæotumlibris indicium variis inlo'Cis inculcat, ) I vtcuilibetinipfiusleûioneverfato perfpicuum ') 1 eft.Qnidcnitn hic lingula commemorem?

; 1 Proximvm eftjvt Antiquatorisnoftriexce-) I ptiones illuftri veritati perperam obieftas effe . oftendam.

, I Clamat Thrafo, nos elfe factilegij amp;t plagij . ' reoSjquodAugttftinusMacchabçorum libros in-1 tetcanonicasSctipturas aliquando recenfeat.

1 lira. Non tarnen etiam Auguffini eft,fed cerebii guft-Mac-Hayani.aquo quum indicium ablit, de Auguftini confilio non potuit iudicare, amp;nbsp;ita Augullinum cenfeat in

i i intelligit vt vult à fe ilium intelligi. Prxfatüsdi-Canone-j I ligenterAuguftinusdeCanonicarumSf Apocry - pharum Scriptutarum difcrimine i amp;nbsp;leélorem i.çap.s, • hortatus vt Apocryphas fecutiùs légat, fide veri-, ! tatis injltuftus,ne pracoccupent imbecillem ani-i i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i}-

mum,amp; peciculofîs mendjciis arque phantJl’’' tibus eluJtntes prxiudicent aliquidcöiraf’®“^ iiicelligentiam : ita accetiit ad cenfum Can»' Scripturarum.Vukautein fic eas )egi,vtdodi'' amp;: Ecclefix œconomia amp;nbsp;feries pro variistemp riwn iiueruallis confideietur. Hæc enim dil«''

tf quae cxcns Hay us non videv.Hiechißoriittfi^t^^^ tt met annexa temfima continet,atqne ordinenirermd^'^ finem libros Maccliabæorum in Canone ScCf' rarum ab Eccleüa recipi aie Auguftinus, nï^' illam exceptionem vult prxtermitti, dc caiieratj/îcuti ànobù iam eft annotatum.N»’ gitur canonicani aiitoritatem illis libristid’“: ad dodriiiam ipfam quod attinec, led vrê $»ƒ , pturæ monuinentis omnes EcclelixStates, dn'' élis temporum intcruallis, perpétua rerom l'‘‘ cdfiorK: fefe confequentcs reprxfentei.

veram genuinamque cite Auguftini menteiu,»' corum ipforuin prudenticoinparatioiiecfuJi'*’ Lcélor perfpipiet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Sic Cart/iagiiienfe Concilium de Aug““* fententia libres Scripturæ vniuerlè receiileiti hoc iudicium Ah itana? Ecclefis fuut i

Nam de InnocentioiIloruo,Hay,'’''’’'lj j dico, niii me neque feire nequefcirecuper»gt;' . bufvean aterlîc; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iudicium inihip‘^‘^

tH, ■/lt;::£ (flores exhis libris tanquam Canoiiicisif^æquot;^^ tiuiiica. nbsp;nbsp;nbsp;peterequibus diéialua tonh’rment,pd»'^

à te eifer probanduin. Verùm vtv{ itafit,Idu'‘ acumiais necefEiriam confequutioneuijefn ‘ fl'Hay,non vides,iietjue rides? ApoRoIus t- dru.Ti, AraruirijF.pimenideincicat. Ergo

PoRRO, negasVeràm llla'm eftè Canonicorüm Librotä amp;( Apocryphórumlibróriinidiftïnftionem,quod illiHebraicèfcviptifintjhi veró Grxcè-Contro- «yphoïu uetfiaiTi igitur nofttâm ( quûm rem peifpicuam duitimé neges'jdirimat H\eTonylt;nust^fociyphanefiit F.ccle-fii-M Hebrxosigitiir rcuertoidum efl'.vitde amp;nbsp;Dominiis monio lopwtur,tïf difcipulicxemplapi'iefHmiit. Quod in veteri probatur. teftamento fcriptum eft Gxx'ce tantum , eft Apo- !quot; t.iy^nam.itic^ü.t'vtvetcriimlibroriimpdes aeHebrttis raiyp. si mlu/nmibusexamnanda efi itanouorum vcrita; 'Grad fvptuagin

Decretum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;part.i*di-

DENiQvE,hancdiftindionem noneffeEccle itinft.s.c fiæChriftianæ, fedludaicæ SynagOgx. Patrum Ecclefiam itcrum negas,Hay , fuiffe Eccleflam Chtiftianarti,quum in Chriftum eredidevlt?Non te pudet tarn inepte à-^oXoytîy’Rèftè igitür Apo-fto!usait,Éfo(j«)(iûcî,ideft faCrâm SCripturam, j- ° T ’

pßsfiiijfe concrtdi'ta. Ab illishanc Canonicorum ApocryphorumlibtOtum diftinitionem poft fo-lennem Euangebj publicationem reótè accepic Ecclefia, propter exhibitum in carne Chriftum, Chriftianaproprio nomine nuncupata. Hxc igitur ad tuas exceptiones. ’

Nam quod de Gyptiano fideliter à me citato , prxuaricatisjquid dicam,nifi re effe verè lefuita? , Extattradatus apudCyprianum cui nomen eft, ' f-xpD/ttiû SpmbolhÛünc egolibtum,nugator, indi-cauetamiVt ex ^ntiquiffimi dodiffimique fcripto lis antiquiffimam Eccl'efix de librorum Canoni-cotumamp; Apoetyphorum dirctimine fententiam indicarem. At tu fcilicet Polybiftor nefcis quid velim cum hac mea Symbob expofitione , iurai^ me locum nunquim vidiffe nifi apitd Caluinum» Sipercommod'e iocaiis,quafi exiftimatem Mac-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L.iij.

typriani cabxorum libros effe Symbol! expofitioneW-. bloK/^n- peiani igitur verba é Cypriano lune à me de'j, bris ÎHdi- benda.Enumeratis veteris amp;nbsp;noui teflanient'^ brisjadiungif. Hacfuntqua l’atres intrau/ie’iii'^ , clufernnt,amp; ex quibusfideino^lra aßertiones

uerunt. Sciewehtm tarnen eß qnod amp;nbsp;alij libiip^r jiint canonichfed Eccleßaßici à maioribus efl Saßentia qua didtur Solomonis.amp;c- Deindes Eiafdem ordinis efl libellus Thobia amp;nbsp;ludith baorum libri. lllorum autem librorum vfumc” nuo ita deferibit : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnia in Eccleßis

Hanc ipfam veteris Ecclefiæ de librisb^^'^^ Miiamp;t Canonicis fententia è Melitonis Sardie fis Epifeopi verbisEufebius recenfuit,intetq’ quum non enumeret Macchabsorum I*’ , ecquis non vider clTeconfequens, Illos a“^. cenfumnon effereuocando-:? QuodetiaiHY^ bips bis verbisfuerat teftatus;T5i'»wÀo;tfi'.'J^quot;^, ... •na.Kcû’Oi vmitây 'miêi'vu MTaX^vf-'ol'K , Jib.4-cap. „ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ a jUjIW

16. amp;e idé Xäiraxo/Tauja )(ifittÀ55£W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iti

Caninica S'jamp;f. Quum illum librorum fine controuei^ nonicoi um catalogum difertis verbis èM“’ ne referre fetelietur Eufebius, ecquis fangt;is^ videat illos non cenferi canoniçps qui in ip*’

ftedit,lib- none minime numerantur? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.|j

Rrfpöfio Pag. i«o. amp;nbsp;i8r. Exaeftuat MonachuSi ad Hayi ex ülius autoris ver.bis qui Macchabïoruin nerroæ t'nm confcriplît,probarc voluerim huneW^

/UiUlrIJiil •IM**“— • rem fe in authenticorum Scripturæ notati”* lt;nbsp;Çc canoni numéro infer! noluilfe, quum le exciifct.q“'’';,, fnciunt vel Prophetae vel Apoftoli. Mode*' thabiorü.noc tribuit Hayus, Hieremiac exemplum ’ƒ!■. nit,Ce iiifantem appeIlantis,amp;ApoftolicuiiiF lum deferibit è modeilia.

Ego refpondeo Apo|lolorum modeftiam cum fumma grauitatefiiilïcconiunâam,eâmque modeftiam (lue fummiflîoncm ad ipforum petfonas, non ad doftrînam effe reuocandarujcuius elucet augufta maieftas. Neque Hieremiam de doélrina iblloquijfed deperfonafua.quemadmodum i-pfa verba difertè teftantur. De doftrina autem; ^idciConSiitiûte hodie ^upcr Gentes gt;nbsp;amp;fuf er régna : z t tudlas lie diriias,lt;i^ dij'pei'dasgt;lt;ögt;' demoliaris ,zittedific»s amp;nbsp;plantes. Qao genetedicendi Paulus Apoftolici fpiritus raaieftatem fie repræfentat ;Arma militia no jira non cargt;ialiafiint,[ed diuinitus valida amp;nbsp;adßlt;biierfio~ nem mnnitionum’.dum riitiocinationes eHertimus,omném-tjiiefiiblimitaten» qua extoUitiir aduerfut cognitionem Dei, amp;■ captiuam ditcimits omnem cogitationem ad obediendimt Chrißo,amp; paratnm habemus quo vindicemus omnem con-tiimaciam.'V.y ,Si tellum e^ F.uangeliitm nosltumt iis qui pereuntteiîum eß.amp;ec. Hx non funt exeufationes dedilutafiuetenuioratione, quam folam minime notât Maccbabxus feviptor: fed de re ipf^ a-g't,quamEcclefix iudicio fubmittit.

Quodenim dicit Hayus cxCalrtino gt;nbsp;non ma-gnopere curandum elfe de autore, dummodo de fana dofttinaconftiterit» cuius certus indubitâ^ tûfque autor fit Spiritus fanétus jpro nobis aduet - fus ipfum facit, Notatij illi authentici teftéfque omniexceptione maioresfuerût omnes velPro-1 nbsp;nbsp;pbetæ vel Apoftoli. Ex illorum doûrinaindubi-

tantervera de omnibus dodrinisiudicâdum eft, i quumfitratumjUliusdoarinx autorcm effeSpi-litumfanaum. Nihil jgitur intereftPetrufne an ! Paulus aut alius quiifibet Apoftolorum fcripferit, I quum de dofttina confiât, cuius non autores fed ■ fcribx fuerunt Apofioli. Q,ubd fi quid illi do-ftrinx contratiumfitfcriptum, ecquisfanus Apo ftolici hominis doóltinam illud arbitretur? At-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ --- .......- L jiij.

qui perfpiciium cft.illam pron-jortiiisfiue niî®' bus iiiuotationem elTe commêntum EthnicuWi fanx doclrinæ contrariurn. Non poteft igituriü» fcripüor çcnferi orthodoxus:ac proinde, quemi“ modum poüulat , de eius fcriptis iudicando® eft ; ncque vericati quam fcripto commendini! iniuria fueric faôt3gt; fi abea excernatur men-

7quot;itoitat^ne Mdu:io Âiacchabitorn:^ Ifbriquot;!* iMtum exfacroYHTn codtcum iiiifner-Oit^niii eoi li* ideorimi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/, o/i appfobaiiù ,fnntrenaerib-

ver um enam cjtitu doârtuum Scripturamm fifip fern.t vent an repugnantern continent. Pag.

Qiniiino ica eftdicet eu veterem Ecclelïamin-üidiofo nomine, ludxoruni Synagogam lefuiH’ ec appelles.

ƒ?,'? crgo,curtn Eccleßis legantur, ß do^lrma Scriptune aduerfatur. ibjdcmlt;

Refpondebanthaôtenus Cyprianus amp;Augo-ftinus, Nonle^i adßdemein aatoritatei»dognriit!O/i,{d àdexernphtm : vt Ecclelîx nimirum perpetuam It' Kûrum H Babylonien reditu in AntiochanisiîueSy broiü V- riacistemporibus illid contemplemur. MiferiHe EceJe/îx ftatus noncaruit fuis næuis, quosScri-- *“'■ pcoi illt /atis fupérq; prodic in reium noxiawia ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' .1 . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coin-

De VERA. Ecct. avtoritat'e. $5f commendatione. ‘Eft enim ethnicpm amp;nbsp;plane prophanum commetum,per peregrinâ commet-ciairiludxoriim impon3cum,lnuocatio inortiio-rurajque',Tiadmodum è lot'epho apparet. Eadern quoque mentis corruptione laborat commenda-tio Raziæ qui ne in manus hoftium veniret, nia-luit fibimottem confcifcere. Quamtenaerariain audaciam luxqiioque naturalis condemnat,ficu-tièSocratisapudPlatonem difpütatione pevfpi-cuum eft. Quum hoc facinus commendet Mac- 3” cïuit. chabæorum fcriptor, quomodo eum in illo nae- Dei lib. uum non damnaremus? De illis enim indicium cap-i»-fieri debet, quéadmodum percepit Augultinns, ne illos vt pares Legi,Prophetis 8c. Pfalmis lega-mus: nontamen inutiles iudiccmus, modo fo-btiè legaritur audiantur. Qiiam fobiietatena fic definiendam omnes fobtij amp;nbsp;otthodoxi ani-maduenut, Vt perfpiciatnr qnibus in tebus ciina ^criprutis canonicis ant conftntiant aut diffen-tiant. Itaque de Macchabçorû cxterotumquc A-poctyphorum doftrina iudicandiim eft ex ea régula quamPatriim omnium Doftotùmqüe fcri-ptis impoCuitEcclefiajVti folis eis fctiptoribus qui canonici appellantur, hunctimorem hono- “ x/mque defetamus, vt nullum eotum fcribendo “ erraffe credamus ; Alios verb ita tegamus» vt non “ ideo verum putemuSjquia ipfi ita fenferunt, fed “ quiaàcanonicisfcriptotibusid acceperût; à qui- “ bus fl diffenferintjfalfum quod fcriplerint,arbitre “ mut. Deùique illos ita legamus, non tanquam ex “ eis tfeftimoniurrt proferatur,vt contrafentire non “ I liceatîficubi fortè aliter fapuerint quàm Veritas ‘‘ 1 poftulat.Atqui quum èScripturae canonicæ indu‘‘ hitata veritate perfpicuum fit, vnicam elfe Chri-! ftioblacionem,vnicumfacrificium, vnicum pur-' gatoiium ; 8c inhac vitatemiffione peçcatoxuni

B* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TERTIA Pars.

tionis locus relinquatur : cfticitur,profan3fuP^' ftitione beatae refurreétionis inemoriamamp;^P''’ àludafuiflecontaininatam, qui facrificiuntP, morcuis fecerit,amp; pro mortuis pieces fundii ueiit. Deinde,quum exhac vitanonliceate^' iniuffu Dei:amp; horribile fit homicidium,feip'’‘, interficere,non laudabilis fueric Raziæ deine'*^ qui fibi cruentas inanus intulit vt hofliswn'’’■ euitaret.Et quum hæc ab illo Maccabxorudi i'' ptore commedentut,amp; à Canonica veritateC®’ demnentur, ecquis fanus amp;nbsp;Scriptorem amp;50' pta huiufmodi haftenus non condemnet?

/iejf’onde mtht paucts, an hreuem hanc Horts orationem ver am ejje extHtmes.l^olip''^ fïtbterfiigia qn.s.rere.Si vera cHprobando e^‘^, cleßsi Cathohca de P ar gat on o doHrtna ■' proper veI vnti Scripttirii teHimonMgt;n,pt(i^^''^ rem huncmendacneonuincat, Pag. iSi-

Refpondeo pauciffimis.Me earn falfiflîmaifl feexiftimare,vtpoce Ethnicum amp;profanuinci’ mentum,amp; ne tibi videar,Hay,quxrere fobtcr gia, ad tuum illud obtufum dilemma non w“' paucis relpondebo , fed totum ilium quemU De Pvrgatorio conferruminafti locuW examinabo, vt omnes ollas amp;nbsp;cellas Puign'*quot;!} illiusaccuratèperluftrem. Nec verôvnoaut tero Scripturat teftimonio illius ignis fallïtat^ proditum iri fpero, fed palam fore, blafphew'' illudPurgatorij commentum toti Scriptuf^^

♦ 1 tis lumine iampridetn mundo innotuerat : at f I quum eafdem tenebras vos,Locuftç ex abyffo his M nbsp;nbsp;nbsp;vhimistemporibusegreffjejoffundatis,illas quo- '

Q^ffiSTiouBM ergoDeEcclefiajVariîslefui-tarum diffettationibus prolixe exagitatam, nunc

• vetomihi ptopriêàlefuitisTutnoniis Hayoque l îpforum nomine obieftam, à me tribus his com-

' ' mentatiis, pro rerum mihi obieûatum circum-' I ftantijs explicatam habes,erudite Leélortpoft do ■ ( nbsp;nbsp;nbsp;ftiffimotumquidemvirorumfeliciffimas operas,

cubratiuncula hac mea ad pleniorem huius argu-menti cognitionem nonnihil lucis importât!.

ab adultetina vetx Eccleftæ nomen amp;nbsp;faciem e-tnentiente(vt debui)diftinxi atque vindicaui: ne Homonymiac inuoluctis ftrapliciorescircumue-nirentur.

Secundo autem veram Eccleftam veris fuis no tis definiui, vert videlicet Dei vera cognitione,

y L T I eft . vt (juandoquiJt® eafoli eft amp;■ veritas amp;nbsp;falus, ;n eiusfinu féquionos fanftè contineamus, illam ficagS®' Rentes matrehi vt Deum agriofcimus Pattem’ donee ad xtetnam illam vitam ad quant

rag.i.lin'iS.Tittonus,lejeTurnonüs. p.41.17. natloresl.no-tloncs 5.7.i7n£»p7fucn(t»l(Tn^tpyiaiî«. 7.4.quodl.lt;iuam. S.iS.ciï-curaueniiipoft'rtl.citcumuenitcpoffis. 11.31.Te tuipi'unilTu teipfum. 12.io.U.1.Dci,6c 34.«ditliio l.ædificio. is.u.lolicitudo Scciptuiain 1 folicitudo'.Setiptuiain. 23.aiitccedcbat 1 antece-dat.Sci4. Atiftotelisl.Atiftoteli. iS.a.Qui 1 Qin amp;t 4 meuatut; l.metiatuil is.io.adhuc l adlias. 20.7.TU1111 luum.Sc is.elt.iio-tuml.eft notutn.Sc X7.ventati.l.veiitati? 21.21 luculciita l.lutu-lenta. is-sft.tilbutaml ttibutmn. 16.1».Dominiil.Domini.amp;. 26. Haml Nam2i'5.faciani dcpofitanil. lacium depofiium sy.j.Qm l.Q^.4i.iÿ.aCi:eptuinl.acceptani' 42.17 DaniclisI Dauidis. 43. i4.Auieuin 1 Auicain.Sc 17.ttial tiita.giicaiiem cad pag.eraêda 8c diftingue,8c 23.exccllit l.excellitis.öi is egglometatis bagglo-ineiatis.44.s.dil'putata l.difpaiata 8c 23. confluas 1 cöflans öc tg-idiotiCfimo l.ldiotifmo.46.io.quäl.quuiti 8c 23.qu« l.me3E.4«.is. euml eam. 50 s.aueifaiisl.aueifatut 6c 19.Analogiam 1. Analo-gia.amp;36 pctfeftiffiroe contineii) kpetfcdil'amp;roecontineii, ss-is Cliiiftol.inChnfto 57a6.inftitutæ hue fatisl.inftituto,plus fatis 59.19.Hciali) l.Heiaclii «i.3» bucl.liunc.6i.;o autoiitate,de qua iuftitiaLluiotitatem,de qua inftituta S3. 17.de icveritatisl.de leivciitatc Ss.S.commune 1 communio ss.a.pennofal. pannofa

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S7.ii.îontiftciisl.rontificis 6Î lo.Mj/an^riiul.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;expugnaiidislexpugnandus 8ci2.imitatutl.innitatut 7s.10.Mu-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;titusl.Mutuatus bc 1Î üc tlis 7S.2o.Ecclefixl.Ecclelia n.is.cö-

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cludete l.coticlude 78.24,genusl.genu. 79.5 Deil.Dco So.s-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;petfuadctisKpe'fuadeatis 81.33 lautiml.iauim. 85.24. iudicio 1.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indicio 90.13.Nara l.Num 94.3 afflatni l.aftatui 96.itetinaiiti$

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l.tetinueiitis amp;nbsp;ii.genetalisl generales 97'83.eflcl.runt 8c 29.ex

titiffel.excitaüevX i otthodoxafuosl.otthodoxa.fuos 8C3 piftri-nim 1.piftiinum 99 6 Si l.Sic bc i3.Pettx l.Petri 8c t7.incubentë 1. incubfniem 10213 Budai l.Bufxi 103.14 modetatione l.modeta tioncra vt fi qui 10» lo. iure 1 in re Ii4.i6.pialentat 1. prxfenfit 116. is.Sicl Si 117.4 quil.quî 8c24 inraorc l.Mote n».2i imus 1. vluus ii9.7.Nonl.nunc 8c la.iiutaAcl.noUdes lai.ii.iudicct l iu-dicat ii9.28.furaraal.furaraain isi.ii.t^tMäpnixciq l.iä-iz.capiKncnaq , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;239. 7.tepiehcndol. icpiebendeiido bc is. incognitas 1. incogni-

l tx 141.15. imincnfuiu 1. iraraenfara 143. 11. habuerant l. lia-1 buetunt 14411. ito 1. ita 148. 1. confundunt l.confundir 6t 30. ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eural eara bc 35 iratatut 1. innitatut 6c 36. imiitenten 1. inni-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tétera 149.20. non Liera 150 8.quura 1. cum 153.21 nequepoffi-

mus vna l.neque poftit non vna bc 21. loqucteiii l. loqueris 156. »».impendatlimpetidit i57.s.dilt;pcol'atural dtlpenfaw bcv.noi-M.i-

ytr/CitV l.WitOVMV amp;nbsp;27-'5^e^Ä5v5«H7KJ I.’^SrfJUmfU-ÓjLU’TUf 158-6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

-^vHTiaç Sc 14 cÜcntiaml.efleeiiim Sc is.coniugioL in cói^ amp;nbsp;31 ausurtius l.^nguftius 159 10 w^mv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;160.35 matniuö'

nio 1 matrimoniuin lóz.y.fc Ktc löj.ji-angulUon 1. augufti®^' i55.9.pcricquuntur l.pcifequantur amp;nbsp;n - adolcndum I-dolcndu® lóp.is.decrctabo l.dcccrtabo amp;nbsp;ii agnofcas 1 agnofcis 170.16«?' botarct telaboret I7ï-i’. cæcuttoncm l.cæcuticntcm ï79’-ï '‘' dcatut Lvïdcar 187.6 Hac 1 Hoe. igp.jo.lingulas tfingula ipi*-*' promifleraml.præuifuruin 194.11 prætcrmilcrit I.prçtcrmift«quot;* i95.î5.fulgurcni I fulgorein 196.29.num I.nain i97.2S AuguftiD0 figuræl.Aiigiillinus. figurr lÿp.'j difertè nos niandatal.difcïW nosmaudato 200-2,filijD P o incarnatique I.dc filii Dci,?-o-cainatione Ôc 13.iri.Idem I.iriili idem 2O4.3o.iniur»as J iniun“*^ 205' 9. Eccclcfial Ecclcfi» Sc 1© cognofeétenfut Lcogiiorccrct'^ 20^ 24.inl*anx Unfana Sc z^. inuenit l- iuHcrit amp;nbsp;3’- cuoJuwm’-cuolutani zgt;o.27.cfrcl.crt-35-pilhinainl pnftinara m.'i’l l.fctdcris 2r3 i7.rcruni I reoruin 215 6 indicat l.indai amp;nbsp;a^.inni' tcntuc i-inuitentur 218.12. agendum l agcdum amp;nbsp;ip.induturuffl *■ indituruin 219. isdUuftû fefc 1 iUuftri rarionefcfe 220.3s.Tu® J.Tuuin 22 .9 priino de 1.primo.De 229.24 Rcfurrcdiol.rcfu?' reftionem amp;nbsp;zô.auteml.aureni 233.9 Contradiftuml.contradi' ôionuni 240.16 Nani 1.Num 244 4 nam 1 num 248.i7.quanil‘ quum 251.lo in diuinumi.diuinum 155.21 SiI.Stc 256.9luoüf’’' te l.moliencem zsg.iS.cœnain tcoæuam lôi.iy.falfacia I çia 264.28.amp; 29 finei.fiue z67.ii.luculcnta îeuicuUsl.luuuIen* ta Cum leuiculis lôS-dclc lineam 13, J69-29.ampulatusl ampui* Jatus 27o.28.vrgctl.vrgcs 273 6 Bafilia 1-Balilio 278.9intelHgcn (iam tidem l.inteUigcntix amp;c fîdci 282. i. deducatl. deducit^ 23. fcntcniiain l fentiendum 283.1.rationc 1 ratio i8s*36 iiibü' ftentiain 1 fubüftcnrcm 286.27.0/2^001^ 1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;287 34cn^'

por.cl.corpus 289 3.cuin 1-cura amp;nbsp;so augerci.angorc 29417’adJ' ab 303.27.Hoccinc 1 Hxccine 306.7.100111 l.tum amp;nbsp;ii.pcrfcftci’ perfîdc 307 6.nuncupabit l.nuncupabac 310.14 traditisl.tiaditio aii.S.probatam 1 probatum. ead.l nequene lefuiticisl.ncquele* fuiticis Sc 24.ainpleAitur l.ampleétimur. amp;c contineturî.con tiucntur 312 6 autoritati l.autoritatc 314.23 his l.hic 3i6.n.hoC J hos 23.intricafti l.intnÛi 317.13 deûinguitur t dîftingauntid 3i8.34.moinrchi.î I.monarchia 3i9.4.confccrationcni hconfccia-tonorum.ôc ig.pnmum tnimium Ôc 29 Quarel.Q^re 320.6.DC' mine i neniinê âc ii relinquanrurl.relinquuntur 32i.i8.aââ1.a* Aùamp; ip.Primâi.Piinuini 323.19 Apoltolicil-Anoftoliamp;3i.rerain Lvcruin 324.29‘Vcrfatis l.verfantis 326.:3.ambo.l.amabo terebautur I.terebantur 329.7.incerrx partem,b intcrtçinîcrro-gjtionis partem 330.28 Thcoiogical T heologia ssi.io.dcmon* niarcxn I dcinonftrem 332 T8.tantunil.tanta 334.16-oftenfionc I oltcnnone 336 23 appellantquainquain I appellant-QuaniquaDi 54Ö.1S.110U 1 liuti 348.2o.iudicatoi.indbcato ÔC 25,noxuniJ'ne* sum

xum J4j.7.obetiati l.oboriii îs5,i5?topVetlxl.'PtoçHetîc« 554, ïss.iS.Eutliyniusl.Euihymius jsS is-quot;

l.ài M ihcfttuTcïc Sc i loquimut in doftis l.loquimut non in doAis 357-7 èDeol-iDeo 3S*-ï9-hun-.ana Sapiential. Spiritus Sanftus ïóa.i.Teftimonioiuml.Teftimonium 369. i doftiiiia l.doftiini 374-4.ptsclari(limainl.pr!tclaiiffiniuni ijT li- expertos l.expei-tes 378 10.effet Icffes 3So.23.(gt;attulani 1 gattulum Stay, modo 1 mundo 38i.is.none.p.c.n.auteinl nose.p.t n.autotitatemSc it~ confeftionem l.confeftionem 381.14. tefutendasl. tefutandas Sc 19 Atguinentuinl.Atgumenti38s.4,atgumeiitatiol atmamenti-rio 387.3.Vetitatesl.vetitate 39a lO.Editis l.Editio 593.r2iudicat» l'iudicat 39o.ao.mendaciis 1. mendacii 399 ’3. ecquonaml.ee-quodnam 40r.31.1cl.rem 407.13ludæl ludxi,410.11.tuasl.tuiï 4ii.9.appellat 1 appellant 4t4.as.infitmiotem l.infftmiotum 410 i.celinquamuisl telinquamur 411.1.locis l-loci 415 is.teftatur 1. teftamut Sc ló.Eunianol.Enniano 5ci9 cloachis l.cloacis 41818. quodl.quot 419,15.decent I docent’. 434.i8.9ltul.vtie43S.7.1i-uel.ftne St is.penzl pænè 436.i.Dciputx l.Deipat« 446 4 E-tafmusl.Etainus 447 ii.ffngularel lignificatc amp;c i4.cctemoniis l.fermonis 45319 iure , lacobifilia l.iurc.lacobi lilii 4SA.r4' antccedentisdebuctasl. antecedentis. Debuetas 45s.i4 nataii« l.nato Sc 16. Calüniaergo cur l.Calumniaris etgo Cut Sc 3i.pto bal.ptobta 468. 8. fratrisl.ftatres Sc 13 mentisl.momentis 469. lo.conftitutal. conffituta Sc 18. temporel.tantopete 471.10.

I Impertifiime 1-Impetitiffime 483 ii.enim 1 cum 484.11. Au-1 guftinil.Auguftinus 488 13.Tuncl.Tua ne 491.5 verbi l.veteri I 8c7.nonol.nouoStii.confltetil conficere Sc 16 ücl.ff Sc 19 pq-( fteal poteft 491.5.8.15.3c 13.ôjxâjio l ificiioi'j» 507.16 libincl.libi-i dine 510.11 hofpitaruml.Sopbiftarum 511.10.fel.te 0c13.no-ftri l.nofti 5i3.i6.diccndi iminenfam 1. dicendi genete Immen-

1 fam 5i5.i7.t^uarc fpecioforuml.Q^rcfpcciofforem 516.13.Ic-I fuitiffuntl.leïuitx funt 5i7.i3.expliuauiffe 1 explicauiffe 530.17.

I lege quem l.quam 533 31 fetiptotis antiquiff 1 fenp. verbis anti-I quiff. 534.15 fententia l.fcntentiam 535.35.quodli quidl.quódff I quod 5J7.8.1UX l.lcx Sc 36.temifffone l.ïeroiffionem

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Literas inuetfas,non fatis exprcftasdntetpunftionesfalfas,

I prjEcipu'e ad pcriodorum finem,aliique corteftotisTypograpbici I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;venialia (propter prell feftinationem ) ertata.xquus leûoi feiet

ld eU, ganonvm, ex scriptis Vcterum Theologorum , à Gratianoin illud'volumenÇquod decretvm appel-latur') cógcft.orum,amp;c doftrinæ lefuiticæ, exvariis iÛivis nuperç be£tæ Matæolo-gorumCcripns exccptæ, c oll atio.

Z» i]Ha de Chrifttprxfentia in Eucharifli£ Sacrament»i de manduc/ttione carnù Chriflt,de Cowmunione fuhvtralt;]ue jpecie^de referuatione,de Slt;ï-crificio,de miff£ paptfltci, errori-

t^ui âifcbtJjit à Chtifto , nec manducat cainctn eiüs, néc faü-guinem bibic : etiam b tantæ ici Sactamcnium ad iudiciutn fuz piæfumptioni« quotidie acdpiac.

T^tibi, dileEte in Cbrijiofrater, ne tn vanum fidem obfirinxiffe vide ar, alteram Qratianï Antile^uiU-^artem ajfero,ejHam( vtpriorem )cx nonnul-punoribus Decreti-Gratianici Canonibu^ f^ex ^efuuitarum fcriptis collepi, additdpäffim expli-tationibui Antitheiibu'S,proiitcollatiûnis nofirx infl'tttaumpofiulare videbatiir. Profiant equidem de articults controtierfis in do (Anna de S. Eucha-I ^iftia SacramentOid^ ab omnibus teruntnr varij bbelli^ turn ab Orthodoxe theologis turn a tJAa-^aologis editi, de ejaibus piapofieritas feret iudi-dum. Ego, Orthodoxam de S. Domini nofiri /efit ^hrifti Cœna fententiam,per Dei mifiricordiam, ^^plexus, httius fintetia confirmationem ex ve • ^^tbus eollefi. lllorum autem fragmenta o^tiamp;dam GratianoÇquem lefuita aliique Potifiicia pom-papatroni venerantur) nunc excepta, tibtquepio lt;^«gt;tÇtlia oblata, attente expendfis f}- ad analogic fidei normam applices velim, atque vehementer ^ogfi,vtlefiiticus Spiritusmagis ac magis detega-

tur. Vùna.m'uerb,T)oCtihomines,in SS.Patrurn le cho ne Ecclefiin hifioriaverfati, illuà Aiilt;}iA flnhuluniyidefl: Gratinnici Decreti ('ordespurgare, [eu erróre’s falÇa teflimonU detegere ac refu-tare,adDeigloriam Theôlogia candidatorum 'vtïlitatem, tandem inâpiant. Eh interim hit nofir IS colloUaneis Candido animo vtere, veri-tatifaue,amp;vale.

I s fidclium habcre dubium pofsit» immolationis hora ad faccrdotis vocem cælosapcriri?ln illo lefu Chrifti' myiterio Aiigelorum choros adefle?fumma, amp;: iniafociari,terrcnacælcftibns iungi.vnûmque ex, inuiGbilibus arque vifibilibus fieri. Idem vno, inqiiit,eodéinquc tempore,ac momentoin cælo lapitur minifterio Angelorum corpori Çhrifti Confociandum : ante ociilos facerdotis inal~ tari vidernr. amp;nbsp;infra, Tanta eft ecclefiæ vnita^ in ChriftojVt vniis vbique fit panis corporisChrifti, ^vnusfit calix fangiiinis eius. Calix enina,que facerdos Catholicus facrificat, non eft alius, nifi jpfequem Dominus Apoftolis tradidit .• quia fi-cutdiuini'tas verbi Dei vnacft,quæ totum im-plet mundum : ita licet mnltis locis Si innu-mcrabilibus diebus illud confecretuf corpus,non funt tarnen multa corpora Cbrifti,ncquc multi calices,fed vnu corpus Chrifti, amp;nbsp;vnusfanguiscQ illo,quod fumpfn in vcero Virginis, Si quod de-dit Apoftolis. Diuinitas enim verbi replet illud quod vbique eft,amp; coniungit, amp;nbsp;facit,vt ficut i-pfa vna eft, ita cóiungatur corpori Chrifti,amp; vnu çorpus eins fit in veritate.Vndcanimaduertendil eft', quia fiue plus fiue minusquisindepercipiar, oéî æqualitercorpus Chrifti integerrime fumut, amp;nbsp;generaliter omnes, amp;nbsp;fpecialitcr vnufquifque, , i'j-

ZffwjjMyfteriiim fidei dicitimquia credcre debesgt; quod ibi falns no ft ra confiftit. Prouidens enim nobis Dominus dédit hoc fccrainentum falutis, vt quia nos quotidie pcccamiis, amp;nbsp;illciammori noh potcft , per iftud facramencumcorporis fui peccatorum.rciDifsionem confequamur. Q^ioti-dic cnim ipfe comcdituramp; bibitiirin veritacc,: fed integer amp;nbsp;viuus.atque immaciilatus nianct:amp; jdeo magnum,amp; pauendum eft myfterium -.quia altiid videtur, amp;nbsp;aliud intclligitur. Sed ciim my ftcrium (it.vnde corpusamp; fanguisdiciturPfigu-ram panis amp;nbsp;yini habet, faciente D mino ; quia non habemiis in vfu carnem crudam comedere, bibcrefanguincm .De confecrat. Difltnil,i,Can, (jregorto.

Qui mandiicat me,viiiit propter nic.Ergo fra-tres timcamns manducare panem iftum, ne forte ftniamusilliim,amp; poftea,quod raanducemiis,non inueniamus. Manducatur Chriftustviuit mandu-catu3,quia fiirrexit occifustncc quando manduca-mus,partes de illo facimns. Et quidem in facra-inento fic fit.Et norunt fideles, qwemadmodum IHanduccntcarnem Chrifti. Vniifqiiifquc accipit partem fuam ; vndc 8c ipfa gratia partes voeâtur. Per partes manducatur,amp; manet integer totus in ccelo : manct integer torus in corde tuo. Totus enim erat aptid pattern quando venir in Virgi-nemtimplcuit illam,nec receftit ab ilia. Veniebat io carncm,vt cum homines irianducarent,amp; ma-nebat integer apud patrem, vt Angelos pafeeret. De Confecrat.Diflin^.i.Can. T^ F-x Augufltno.

Dchacquidem boftia,quæin Chrifti comme« moratione mirabiliter fit,cderc licet: de ilia verb, quain

4uamChriftus in aracrucis obtulit,feciindum fc iiulli cdcrç licet.Hteronpno. •

!• Kidiculot 8c impios effe qui Dominum icluin in my-llcrijs reipfa immoiaium clTe amp;c crucis fupplicia icerum pati 1 gt;flcrunt,ld cum Gracianus aûèrac, de ßgnis Sacramentalibus intelligendum eft.

$. Cœna Domini myftctium fidei dicitur, quod effe ne-quit,(i Chriftum dentibus terere aliquit fomniaCwcBctenga-rij confeffio à Nicolao Pontifice cxcorta profitetur.

6. Aliud videtur,aliud intelligitur.Si verb illud quod fa* Ctifieulus manu oftentat, 8c ore corporeo edit,eft reale corpus Chriftijfalfa eft Graeiani regula.-nihil enim aliud intelligituc quàm illud quod videtur.

it. Quod veto addit panera amp;nbsp;vinum.quæ dicuntur corpus amp;nbsp;fanguisChrifti,habere figuram panis 8c vini, errorem pontificium de indiuiduo vago aut fpecie fine fubftantia remanente minime iuuacait enim effe myfteriuni, in quoScri-ptura Sacra fignis rei ftgnatx nomen tribuit,figura, id eft natura integra lignorum permanente. Facit aucem Dominus, vt panis communis hunc vfum.mirabilem ccrtè.habeat, videlicet vt vcrè rcprxfcntet ipfum corpusChtifti pto nobis in crucc oblatura.

8. Per partes raanducari verum Chrifti corpus pro nobis cruci affixum, nemo nifî impius dixcrit.

S. Manet integer totus Chriftui in cœlo, manet integer totus in corde crcdentium;fcd non totum Chriftiinifi quis di« CcreaudeatjDeifilium reipfafuiife hominem antequam conceptus effet de Spiritu Sanólo, amp;nbsp;natus ex Maria virgine.

10. Panis Sacramentalis ore editur,Chrifti corpus mini-fflètfed fide tantùnj.Ncc eoim eft cibus ventris,fed mentis.,

I. In SacrofanLlo EuchanfitA Sacramento ,pfiß partis vint confecrationem j Dominnm noflrtm Ic-Jum ChnftHm,vernrtiDeam atqm homtnem,verè,rea-Itteri ac fitbflantialtterfiihJpecte illarum reram fenfi-biUutn ainttneriyvnà cum Sanlia Ertienttna Synodo, adeô:jue aim Eccleßa Catholica vntuerfa firimfpimè creduntis apferimtifi^tietita vt mérita ab eadem Sanlia Synodo arnnes tllos,(jM id negentiChriflümyue tantum vtin fi^novel figura ant virente ejfie tn Etichartftta Ajfierant, anathçmate ab Ecrlefiaflica vnitate prttci-fos mdicemtis.

Z, Si enim dtfertis ipfias Chrißi Domini verbis fiaes hdbenda efi,mhiipotittt dtciab eo pro Catholica

1 veritate cUnus:Hocefl corpus metim,ini^uit,ciuod pro vçbis tradetur. Hic efifanguis menty ryui pro vobis effandetur. Hac D.Matthäus defimbit, h^c HdaraUi hic Litcasdoac Dollar Gentium PauLis , iiiilla addita excepttone.ntiUo troporamfiico , nulla metaphora in re tam firta fignificatione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obfiat ergo, yuomtnus

credanmsycorpus Chrifliefie corpus Chrtfiiifianguinem Chrifii efi'e Chrtflifan^uinem?

5. Himis emrn hidtcre traSlare illt Chrifti verba videntur,yutpro'corpore Chrifti, figuram nobis corporis ehrt ft I fiipponunt, taletn^ne Chrtflum in E eflamento ßtofactuiitprorniftorem-, aefiaureos cjiiis montes Ee-flament0fie leg^aturumpromittat,nec nifipillos eosfigu -ratofitie'intelligat. Qtiale vero tllitd efl tn tam marafe-fl is Chrifti verbis td a nobis reyuirerc, vt Us probernus corpus ejfie corpus fiangtitnem ejfie fianguine.jni Reejuiri't tarnen nonnuUi, tanturnûe non tnfiultant toti Ecflefis, ejuod ea ante tpfios non vident: corpus Chrifti, figuram efifie Chrifli corporis ,fianguinémyue Chrifli ,fianguinis

4. Quid entrn tundem efl in tot a fide ChrifliunA, ^uod eudem ruttone tn duhium vocAri, itno euertt flt~. cilhme non pofjitgt; Uic efi flUm mem dtlebim,ate pater de Chrtfio^non feme I.fled iterum Atejue tterum. H tc efi omnium Domtnm,ait de eodem j4poflolm,Htc efi verm Dem, concludit primam epijiolam flutlm Io Annes» Stiufie ab Ecclefla Catholica illud retfuintur, vt de-monflret tn hac orAitone:Hoceflcorpim meutn: Corpus nonflgurAmef 'e eorporisfedverum corpus:annon eodem lure imptm Alieiuis-,vet Seruetusyvel Artm p»fiK~ letflbi probArf.filium tn lUis naturalem, nonfliguratum ej]e inteUtgendum? 1gt;Iam ne tllud ipttidem i^uod loan-nesaddit : Chnfium verum eße Deum, tjuidtpuam ad remflaciet: c'um apud eundem atjue lohannetn de Eu-ehariflia dtliumflitiCarnem Chrifltverum ejfle cibum, 'Verûmcjuepotum eiufldem efle flangutnem, e^iu nihilo-rntnits ht,non ntfltperflgttramyvel adumhratam epuan~ damfimilttudtnem,perctpi poffe,omnibm modis aflrue-reconantur. Icfiuiitæ Pofnanienf. concrouerf. 4, P’g-245'amp;c-

Eandemplane Chrifli carnem in templis hahemus flumimus, e/ua oltm tn Palsfitna coram cernebatur: fid ea neeflenflbus htc patet ,nec tranflmutationi rorrupttoni efi obnoxiutVtpote inuiflibilisdmpaflfibtlis» '^tnmortalisfumma nbsp;nbsp;diuina rejplendensgloria, tpuam

fills fidci oculis licet hoc tempore intucri : beati atitern calls dare pe^fiicElt incredibili cum voluptate. Ca-’iif.in Carcchifmo Icft111it.pag.z05.

Eeriflfimum Chrifli corpus e^uod natum efl de vir-^Iflefub fleciebuspanis dr vini contineri-,ex Scripturis ^andis,Conciliorum vniuerflalium,flantiorum Patrum 'ruHoritate ,mtraculis editis, ac Ecclefia pnmitiua ri-^^ousconfirmaturiLmtiami Vegajefuiia Vilnenfis,

efi non tantum inter Catholicos cffeüartos fed mnlto etiam maxime 'inter feâarios ipfos contre^ uerfat-vhtprefens extflat lefts Chrtflns dominus nofier vt homoiiQMfacramentarii vulgo vocanturdn ca-lis tantum tpfitm adefie contendunt.Contra vbi/^ueta-rtifortim hofles, adejfe vbilt;^ue,Ecclefiiii Chrifli verif fima inuihiac/ue confefio, inter hos extremos errores media efl.Sentit enim neejue in calis tantiim,nei]ue ve-ro vbiejue ,fed in calis efl in diuiniftmo Sacramento Dominumnoflrum lefum Chrtflum adefie humanita~ tefuaprfientem.Gt€^c,t'iMs de Valentja,cótrafun-damenta duarum fedarum.

Status controuerfla efi,an corpus (flfanguis Chrifli in efficaci tantum flgno tta adefie fentiedum fit, vt dum panis efl vinum Cœna editur,fide omnis illtusjiafiionis’ efltnortis vü tarn vere percipiatur Spiritu,lt;jHamfi naturale tpfius corpus amp;nbsp;fangiiis, in caelo remanens ede-retur. An verb etiam proprium, fubflantiale efl efiett-tiale corpus Chrifli,i^uod de virgine fumpfit,^ vifibili fiecie cœlis inuexitfiub Sacramenti fieciebus donctur: ex ejuo in nos vere,vt ex fonte ipfo,omnis animi efl corporis faills promanet efl augeatur, vt immortalitatis femme, diutna erga nos beneuolentia argumenta longo maxima,efl omniumfuorum mirabilium ftmma efiica-effima'^ue memoria. P.Michael,lefiiita Colonien-hs, dialogo primo Controuerfiarum deEuchari-ftia? facramento.

Ecclefia Catholica ab adpoflalorumtemporibusper vniuerfium orbem femper firmi/fimafide credidit ,tn fanSliJfimo Eudhariflia Sacramento contineri verum efl integrum Clsrifii corpus efl fanguinemfidijuepropter

inamfeßa tpßus Chrtfli verba , lt;^ua in vlttma Cœna dixit,^cctptte,^ manducate,hocejicorpus 7neugt;fi-.ac-cipite bibite, htc esifanguis meus, Quji verba tta pantclara.vtneijue rnetaphora.ne/^ue metonymia, ne~ cjue altert vlltpgura locum rehn^uant. Cofterus, in Enchiridio controucrf.apag.iSS.vRjiic ad 197.

5;?« crederes, yuod Dominus lef ts dixit, accepta in manuspane,hoc eß corpus mfu»n,fmul credo'çs tn ornnt altart efe virtute hutM verbi ; nec corpus Chrtfli continuo verttate humana natura priuart diceres. Ct igitur corpiss Chrtfli tn multis cfl tnfitiitis locisfimulflt, non circumfcriptione loci, vt efl in coelo , operatio pro^ pria efl diuinttatts,^ua operaturpercarnempropriam, flcutoperabaturambulattonemfuperatjuam, flge ergo fl lt;^uis te interroger, e/uare non pittas corpus Chrtfli veritate hurnana natura priuart,e^uodfuper mare am-bulabatt^uod di/cipults phdtafma videhatur,aut t^uod tn caelum afcendit, (fuod San^i Apofloli admirantes videruntlcredo^refliondebiSf^uia ambulare corpus ex , terra fltper aejiiam naturlt;tfluxa,ç^ afcendere tn fib lime non efl natura corporis, fed diuinitatis, cjust. vtrun-cjue diutne per corpus operabatur. Adeundemmodum reflo idetur tibt, /juod corpus Chriflt fit in inflnitis locis tn 'iiacramento,(fl' eo modo fit, ejuo efl in fingulis particults totum,lt;ß- plenum,non carnis ,fed diiitnitatis efie, fie per idtpfum corpus operantts. F.Tnrrian. dcEu-chariftia,adu.A.Volanum,cap.2i.lib.i.

Vetus Eeclcfia corpus Chrifti fije quçfiiiit fupra caelos: if vnioncm cum eonon carnalem.frd vi accfficacia Sanfti fpi-ritus roboratam expcfijt ac fenfir:vt ex Canonibus Gratiani liquet.quibusinfinitaSanftorum Patrum teitimonia adiere fatilcfuit, quæ ex aliisTbcologorum libris diligens leélor colligcre patcft.Icfuitæ verb Cbrifti corpus in ccslo amp;nbsp;in pa-

ne cuchatiftico quæruot, illud corpus impijs comedendum præbent.Eorum auteni fcntentia vtdilucidior fiat,partes ptç-cipuas ciuldcm eipcndere liber.

I. Primum.qaà.l Pofnanicnfes decretum Tridentini eon-ciliabuli pro bafi amp;nbsp;fundamento fuæ opinionis ftatuuotrifto-rum ftolidani audaciam arguic, qui antiebrifti manupia £c* cleliarti Catliolicam efie aiîcrere audent. Putida cli: igitur petitio prineip'j. Deinde fallacia eft in voce figni,figura:, vir-tutis.'5lt; fa 1 fil 111 tcftimonium dicunt aduerfum nos,qui (vt ex harmonia C onfeffionum SbEcclelîis Chriftianis noftro fecu. lo editarum conftat)corpus iplirtimum pro nobis incruce tradirum,Se fanguinein pro nobis effufum.vetè nobis exhiv ben Se à Cbrifti menibris.reipfa 5e verilümè rccipi.edi St po-tari conftanter Sefirmiffimè credimus.

z. Exprrffum Dei verbum le proferre deinde iaâitant, prolatis inßitutîonis Cbrifti verbis non præcedentibus fc-qucntibus fed bis(IIoc eft corpus meum,quod pro vo ns tra-detur; Se.Mic eft languis meus,qui pro vobis cftunitetut,qus nulla addita exccptiOi.e, nu’lo ttopotum fuco, nulla meta-pliorx in le ram fcria fig.iificatione à Chrifto prolata effe contendunt.Verùm enimuero medaces memorcs efleopi r-tuit. Dicant nobis Pofnanienfes quid Chriftus, accepit.fiegit, edenduin,5e bi- enduin piafbuit. Dt inde, cur Icgunt corpus quod tradeiur.cum Lucas dicat,quod pro vobis datur,amp;Pau-lus.quod pro vobis hangitur. Nam etiam fi rumpantur ilia lefuitis, eogentur hie ad tropos rccurrere.vt Si in verbis fe-qucntibus, quum dicit Cli r i It us. Hoc poculuni eft nouum il-lud Teftamentum per meum fanguinem •• vel in abfurdiffi-inas Si monftrofas hærcfes incident, vt qui feedus sternum poculo leu calid albgare velinr.

3. Mera autem talumniaeft, quod fingunt nos proChri-fti corpore figuram corporis Cbrifti fiipponcrc.Millies enitn furdis iftis occlamatum eft, nullum diccndi genus figuratum in vocibtis panis,vini, Corporis,Sanguinis conftitutiilfed in copula EST. Semerus eft andabatifroui quod fatenicr ac prolixe adinodum profcruot ifti Pofnanienfes vt probent Cliriftum ferio amp;nbsp;line ligutis elle locutum.Si figuras verita-ti opponunt, amp;nbsp;nos lœnam fine Chrifto habere cxiftimaot, turpifsimè fallunt amp;nbsp;falluntur,fi figuratum Chrifti,id eft Sa-erameuwlcm eße fermoncm negant,Thealogorum ortho doxorum

In Ev c h ARIS t I a. 13 doxorum argumcntis cos prius fatisfaccre oportuit,quorum nonnulla paueis repcteinus, in Chrifliani Lcftoris gratian;-Hæc enuntiaiio,Panis eft corpus Chrifti, Poculum eft (aguis Chnfti amp;nbsp;teftamentum in fanguinc, vel regularis eft.vel fi-gurata,tcgularis non cftjfigurata crgo.Conicqucns lucct luce fua.Maicrcm veram efle nemo fan-E métis ncgaucrit- Minor,qua: eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;probatur.Ptimùm,tenenda eft de-

finitio regularis prædicationii.Eft autem vbi de fpecicgenus, aut differentia, vel proprium,vel accidens prædicatur, vel de indiuiduo fpccics.Ncc dari exemplum in totarcrum natura vllum poteft, quod non congruat ad liorum modorum ali-quem,ff regularis lit prçdicatio. AtquiChrifti corpus amp;nbsp;languis nibil horum (unt poculo amp;nbsp;pani. Regularis igitupnon eft prædicatio. i. Fieri nullo modo poteft vt duo difparata, qua: toto generedifflt;.runtgt;rcgularitet amp;nbsp;propric de fefimul acinuiccmpraedicentur. Panis verb amp;nbsp;corpus Chrifti adeo funt difparata,vc toto gcnerc différât.De feinuicem igitur line iropo prædicari nequeunt.Non ignorât philofophi,li qài flint inter lefuitas Pofoaniefes, cuilibet fpcciei certam adef-fe proprietärem amp;nbsp;diff'erentiam,quietprBæ itaconftituat, Vt ab altera fpecte difeernatur amp;nbsp;plané diucllatur.-alioqui fcquu-tura maximam return omnium etiam diuinitus confidcrataju confulionem, niff immobilis effet hæc régula, Ncfçirctpr Certè dilcrimen inter luftitiam amp;nbsp;pcccatum , inter lupum amp;nbsp;euern.Et quumeffcntiacuiuffibetrcbflialit differétia.fi quis difparatarcgulariter coniuiigi exiftimet,reriim eflentias pet-inifcens, vniuseffentiam alteritribueret. Petrum Chtiftus Voat Satanam : quôd fl rcgulariter Pofnanicnfcs didutn velint, omne diferimen inter Petrum amp;nbsp;Satanam tollunt: quod certè non modo ftolidorum ,fedamp;inDei veritatem blalphcmorijm foret.Qub adMinorem, Pofnanienfesmini-nicnegant,(fi modo feofu commun! præditifuntamp; iudici'o aliquo valent)panem amp;nbsp;corpus Chrifti efle difparata. 3. No-runt etiami Tàrxô^sc ÓiIidcÏi»«! iwiOüt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßx

hoc immotofundamento , colligunt Theologi; fl panis rc-gularitcramp;propriècft corpus Chrifti, fcquitur omhia con-ucnirepanbquæcunqiie propriafunt corporis Chrifti.-amp; contra. Vt aütem Chrifto propria funt nalci ex virgine, efurire, itiori pro nobis,fanguinem funderc in rcmifflonem pcc cato-rum: ita pani amp;nbsp;hæc cadem conuenire neceflè fuent. Qui« autc eSceflerit pane ex virginc natô,3ç crucifixum pro- no bis

4. Siregulâriseftenuntijtio,vel idemprædicâturdefe' ipfojVel diucrfum qnidpum.ldem non prædicatur: diiicrfum érgo. l’riuS4i)temoftendaniusidem de feipfo in illis enun-tiatit non prasdicari. In prædicatione tdcncica, fob tantum Boaiinafuntdiucrfa, rem eandeni denotantia, vtfidicaf, Clypeus rlt;l fcutum,Homerus eft Troiani bellifcriptor,films Virginis eft' UiusCbriftus.Ergo panisquoque amp;nbsp;corpus Cfiri-fti.poculuni amp;nbsp;fanguis eius, non re, fed nomine dantaxat dif-ferrenrquod eft ablurdilfiroum.Hinc akcrum fequirur.nem-pe quuni duo lint nomina diuei fa, akerius nullam fore pto-priamfubftantiamamp;rera.lta velpanis non fotctpanis, vel corpus Chrifti non foret corpus. Aliud autem eft pains aliud corpus Cbrifti.vt ipli lefuita: amp;nbsp;alij tranffubftantiatoresde fpcciebus fine accidente incptiflimé garricnrcs fateti cogun-tur.Deni(]ue,in idcntica prxdicationc termini funtcooucrti-bilcs.Quare, fi pro prie idem de leipfo ptædicatur, quàm re-ßc Sc tcgularitcr dixeris pancm effe corpus Chrifti, ita vice verfa corpus Chrifti elTc panem coftum in fotnacc; fangui-ncm Chrifti effe vinura.'Nouum fœdus efle poculum. Rcgu-laris ergo hoc paifto ifta cnuntiatio non eft.

$. Sidiuerfumquidpiam prædicatur,yel eflentialiter, vel caufalirer,vel accidtntaliter tribuctur prædicatum fubieöo. Accidcntaliter tiihui non poteft, quia paninon potcft vllo modo accidcrc vt fit eflcntialitcr corpus Chrifti: ncque corpus ex accidentium claffc eft, quumfit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;li.Caufalis

prçdKatioiriukô minus eft. Non cnim vel efiicientis, wlfi-nalis caufæ,mctio fit in pi opofitione. In tcriores autem cau-fx,puca materia amp;nbsp;forma, tefernntur ad eflentiales. fed neC cflecialispratdicatio eft, quia nee idem de feipfo,necdciii-diuiduofpccics ,ncc de fpecie genus aut differentia pra:di-Catur, quum indiuidua hæc (panis amp;nbsp;corpus) non folùm nu-roero.fcd etiam fpecie fint dilfidentia. Rcgularis ergo nullo modo efle cnuntiatio potcft.

6. Diuus Auguttiaus reftè monct figuram illicquærea-dain efis, vbicumqiic flagitium aliquodlcriptuta præcipere vidctur.At vero quum manducare corpus (uum amp;nbsp;fanguincin biberembeat nos Chnftus,certe,Poinanienfe»,fi codeifl modo Chrifti corpus cderetis,amp; languinem biberetis, vt panein votatis,amp; poculum exhauritis, flagitium cyclopiCumcómit-tcrctis. Itaautem manducare Stbibcrencceflcfotet, fipto-pric amp;nbsp;reguUritcr hoc effet paifis Sc poculu quod effe dicitiir.

7. Si propric amp;nbsp;abfque figura panit cft corpus Ghrifti, vinum eft fanguis ciuf,fequitur fcparata eflè corpus amp;nbsp;fangui-nem Domini.Sed hoc impofiîbilc eft,alioquin corpus Oomi-ni foret cxanguc cadauer.Maior eftperfpicua: Nam fymbol.a lixcnon folùm difpataca,(ed Sc fcparata fuut locis, iotcrual-hsjnterftitiis, vafifquecontincAtibus.'atqucadcà feparatim amp;petinteruallum prxbentur communicantibus. Quarc,vc parus non elf vinum,nee alterum in altero.cum altcro, fub aller óvc(fcu fubfiantiam tcufpeciemfpeâcs )ha:rct,ita nec fanguis etit in corpore Chrifti,nec corpus in fanguinc.

ü. Verùmiftitroporumaducrfarij.quandâ tarnenfyorcë dochen conRituunt gt;nbsp;quando materiam pro te inde conféra pofitam aiunt. Etcnim £i panis ideo corpus Chrifti eft, SOodtranficrit infubRantiam corporis. Chrifti, fynccdochc lt;A,perinde ac fi dicercot,Hoc ferrum eft gladius.Quodaiunc panem retincre prioris materiz nomen, ctiam poft mutacio-■gt;eni,ficut ferpens Mofis,ctiam faAa mutationc virga dicitur: gt;d fanè citra figuram non fit.'nequc illudquod aiunt fub acci--dentibus panis Sc. vini latere corpus amp;nbsp;faoguinem Chrifti. N ita fit vt panis amp;nbsp;vinum cootinentis ac content! rationem ha-bcantiit» nc hoe quidem pado tr opus excludetur.

Hxc autem paulo fufiüs à nobis funt repccita , vt Pofna-nienfium futilem audaciam refclleremus. Plura autem lilc-âor dclïderet,ex i jf qua: in quinta fedione aduerlut Tranf-fubftantationcm dida funt colligere poterit.lbi enim Cofte-aiatgutias a Pofnanientibus rccodas Sc tcpoflias deteximus amp;nbsp;breuitcr refucauimus. Nunc veto Caoifij fenttntia nobis excutienda.

Confundit Canifius abftrada amp;nbsp;concreta. Chriftum efiè Dobifcum vfque ad confummationem fcculi credimus : car-oem Chrifti fupra omnes coelos cuedam efle, cslo cootinc-figt;didicimus ex Scriptura. Eum non babemus Sc habemus, luod ex Auguftino,tradatu 30.amp; ^o.ex Vigilio,Fulgei’tio amp;nbsp;Theodoreto difcere potiiit. Audiat Auguftinura. Snrfumefl O»miniu:ftd ttiam bic tn Keritae Dcminm. Corfm enim Domini,

5«ofmrexit,iit yno effe loco oportet. VeritM ante eitu yhiqne Plt;!aeil,fiiidiiz Vigilium cpifcopum Tridentinum Tndenp-, »0S pleudoepiftopos vero anathemate ferientem, ebri^uï tircomferibitnr locopernaturam carmffiut 0’ioioitoncapiturpèr ^otnram dininitatu fuit.^ac(^iatjutt)ei}Jïllff ^«»fejiio Ciithigt;^~

'M.Scd egregic fibi eaûifle videtur Canifius,dum aluni Chri* fti carneni nobis obtrudit ab ca quæApoftolis in vltiniaCœ’ na porrigcbatur.'lnuifibile enim , impafîibilc, imroortale corpus quod Apoftoli riiibilc.pafübilc,mortale apprthendc-runt fuis catcchumenis obtrudit, amp;nbsp;iia duplicem coenam, al» tcraæ Dommicafn S( upoftolicam, altcrain lefu ticatn fabri-car. Hîûautctnmcrnô licet in Canilîum illûvfurpaiciquod olim D.Augtiflinus in Fanftum Manichçuni lib.ii.c ip.x kri-nie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cnntta mt:Tu ci er^o requi t yenta-

contratefnerit ytrum itM eTl. De Chi lüo tnnii le-futtâ iltc quicquid vult lbmniatamp; efFutir.- Sed quorfuni de ^irituali cotporls Ghrifticontiitionementioné facit’ncpc, VtBcrêgarij éralTain pabnodtam cmoiliat, amp;nbsp;fucum faciac mifcris iclùitlcis catcchumenis. Eutyches infclix monachüs afferuir. drripi cerfM gleriofutn eße ,ilt;{circ9 in infant Dei fub-panliam acnatnram muearitnec yllam amfliinfieront aut pr«' fnrlhnem corpnrtt hafeere.Eutychunâ hçrcün renoua: tenebrio-i nts Icfuitçtdü Chnftî corpus Itia lub^titialub nudis Ipcciebus Infinitis locis firriül eoddmquè mométo prcléns elfe,fednio-doarcano,incircti'nfctlptum, inuilibilcmgt;iopalpabilein. pet inodum fubftantiç non per modum quanticati», amp;Cquod am»l pliiis'cft) quantitate quidem præditum fub Ipecicbus adcfle» fed non quantitatiué.Vel.vt Canilîus,tâquani ex tripode, fpi-ritu Icbulitico afflatus,pronunciat. Eaiidcm Chrifti tatntnl (inquit)habemui amp;nbsp;firniimus,quae olim in Palxftina coràra' ‘ccrnebatur .-fed ea nec feniibus hic patet, nec tranftnutationi amp;nbsp;cotruptionicft obnoxia,Ÿt pote inuiübilis. Mira canitCa-Bifius,fcd Eutychiana ha:c portenta lampridetn à Leone,Gc-lafio,Vigiiio,aliîfque pattibus iugnlata lunr. Ghriftiani cre-dunt corpus Chrifti immottalitate , Iplendote, luce, gloria dorfitum efle , nihilominus idem corpus roancrc quod ante füit.Ideo'Auguftinus,rctraft.lib.i.cap.ix. Cerpnt vomini (in-quit)fecundim fubftMitim eiitmfnürefurrettianem tara apftIU-ta e#.Et epift.57.adDard*num, Uominuf corperi J'ue immtrtalilii-tem eletlit,naturam nottahflulit. Quanquatn veto poniiulli ve-teres TheologiChrifti corpus dcificatutn vocCot, uô tanicn intelligunt ipfum illud corpus mutaiuro crtc.ita vç ciiciin-fcriptionem amiferit,amp; in diuinam cranllcrit, vt ex Icfuitica doârina neceflariA confequitur. Nam vt cnuntiaiio nia vera eft,Deu$ homo fiait us cft,amp; ifta vera eft, Homo cft Deus, fal-ua^

In Evcharistia. -17 “*amp; tnColumi vtriufcue naturæ fubftantia. Patres igitur Chrifticorpus dcilicatum clTe dicuni; quia petfona amp;nbsp;gloria diuina humanæ natura: coniungitur. QwJ auteiii Hieronymus alicubi ait, Corpus Chrilti dupl'.ciier accipi poteft,vtl pro fpiritualiac diuina cius came, vel pronrorcali carnequas crucifixa fuitjcó tend't vt cariicm blij Dei, fpititualiter futni oporterc intelliganius.nó carnali aliquo niodo. Iteturn,quoJ Augullinus.de Manichæis,cap.i5 lib.contra cpift. fuiidanieti dixit,mcrito in Caniliano3tDrquemus,Eice (iiiquit) e^oJerf-4(1) carnates homineiitfui nondam pojfunt fpiritualiacogitate, Huie Hieronymus ipfc tidcni ficit.Canonc Gratiaiii lu liac feilio-Uc fexta à nobis citato.Be Auc ejaide holHaÇinquit') tjuif in cbrißi ommtmorntionf mirabiiitcrfitÇid eft in Sacramciiti cólecratio-ue ac viiibili perception t:}edere I'tett : De ilia -verQ/jaam Cirri fl m ata crucn cblali:rfecandnni frÇhoc eft fenliialitcr,corporaliter, ''t Caniiiani volunt)»«//; ederelicet. His vctbis Hieronymus magnum diferimen effe oftendit inter facrificiuin quod in Chrifti commemoratiOQcm pcragttur ,amp; vcium ipfum (a-Crificium quod Cliiiftus in cnice pctfecit. Sic Chryfoftomus, bomil.4.7.1 n Ioanncm,inquit : Si carnjlitertjun anißint nibilla-(’'atarSic etiam Auguftinus de doclrina Chr Iliana lib, 3.cap. If.rinura efl (inquit) fltrecipiens paf/iani Domini (ommunicandum faauittratque vtiliierrccondendum in memoria , quod Cbri-ßnpro nobu mortiias/if.Vuit cuincerc diélum illud Chrifti,nili maaducaueritis camera filij hominis,amp; bibcritis eras fängui-nein,non xxlxTo feJ tropicè eflccxplicandum ,amp; contra lefuitarum l'ententiam,figuratam locutionem efle affirmât. Hoc eft quod Hieronymus appellat, Diuinam ac flpiritualetn fibriflicarnemmandiicare ,ie niodo videlicet edendæ carnis, non decarnis fubftantia difputans.ProindeClemens Alcxan-. drinus,pxdagogibb.x.cap.x. non tantiim codem fcnfuifcd Verbis propc iifdem dixit,Dafllex eflfanouis Domini.alter carna-bs.qiio redemptifumui'.alter jfliritualis quo yni}i{amp; poliy/umui. Dit boceflhibere /efujanguinem, farticiflem efle in.orrupltonts Dornin . Similiter Auguftinus.cotra litcras Pctiliani,ait. iudasCbriflum tarnalemtradidit,tufpiritualem. HicAuguftiiras Cbiiftum appellat Ipiritualcm , quod proditionis hxreticæ modus fpiri-lualislit.Sic Clemens Alcxandtinus Chrifti fanguincm Ipiri-tualem vocat.non propter ipfius io fc dilcrimcn , led tantùtn ipiia fpirituali modo pciicipitur. Addaiïms amp;nbsp;illud Athanafij

’S De Praesentia Christi quomodo vrtutn v nius hominis corpus vniuerfo mundo fuf-nceret ? quod tanquam in illorum cogitationibus vc'fjturn Chriftus commémorai:.A quibus rogitationibus vteo' aiio-caret, quemadmodum paulo ante fui defccnfusc cœlisjita nunc reditus fui in cœlum mentionem facit.

Mutila autcm leltimonia à Caniiio ex patribus, Cyrülo, Zuguftino.Cvpriano, pag.iof prolata, craffain illani Brren-garij palinodiam aut fubtiliorcm Icfuitarum dc coipolis in-Uifîbilis,irrpaiiîbilis,præfcntia locali.infinitis in locis ,ab ore corporis manducati hacrcGn (labiliunt. Kidii ul lt;nbsp;auiem iftius Canilij impudmiia apparet,quöd Concili) L3tetancnlis,Con-ftantienlis.Florentini acTridentini canoiics ,id cft mancipio-TUm Aiitichrifti fomnia nobis obtrudit.qtiç nulla réfutât one in iigent.Ignatium deinde citatex I heodoreti Dialogo tertio. Eucharifliv amp;nbsp;ohlationes nun admi‘lunt,ijMii non cmfiieantur tncharijliam e]Je carnemferuatoris noflri- /e/nCliri[h. RclpondcO ex Irzneo.Euchanftiam conftare tc terrena amp;nbsp;cçlefti.Pancm elle corpus Chtiftiläcramentahter, ctc liiiius: r aliter,pernc-gamus.'alioquin quæ res cçlcllis ent Euchariftia ? Ncc lefuita: audentrem terrenam prorfus tollere ,quum fpeciesfub quibus corpus amp;nbsp;fanguislateat, adhucrclinquunt. Canifiiisita-que aut ccifnndit ligna amp;nbsp;lignata,aut panem adoiar.aut Chri-fticarnem immenfam imaginacur amp;nbsp;cutn Eutychctc tollit. Ignatiu» autcm hæreticorum Coenam Domim abiicientium dementiam refellens, probat Chriftianns in CoenaDomini i-pltim Dominum icciperc,amp; luiraTlieologo-um loquendi morem integrum facramentuin piorum rcipeüu coiilidcrat. Duplex autcm eft edendi modus, duplex piar entia. quem-admodum duplex res clt in Sactameniis, caelcftis videlicet amp;nbsp;terrena.

Venio ad Tertullianum,a Canißo rtiam addu£tum,qui lib, dc refurrettione carnis ait,Caro corpore amp;nbsp;fontaine cbrtsii ve-feitnr .tt amp;cinimade Dcofaginetur. RcIpondco Caniliuui amp;nbsp;Buiaru.n omittcrc non debuilfe præcedeniia verba quxTcr-tullianimentcm ap riunt, C‘j™(inqijit)4W»(r»r,n.r«iiini(i»»i4-C«/ft«r,amp;c.Dieit nobis Icfuitarum cohort,an Caro noltiain bapt fmo.aqua vilibili tinda.fanguine Chrifti rlt;aiitei ablua. tutîquêad nodü ergo,aqiia cft fanguinis t. hrifti ePftcaxJignö in baptifmo.adeo vt anima fangume Chrifti realiter amp;nbsp;verè emaculatur.-ita Caro noftia corpore amp;nbsp;(anguine Chrifti(id cft pane amp;nbsp;vino,quat lacramcntalt modo funt corpus amp;nbsp;fan-

Ruis Cliriftijvefcitur.vt anima de Deo faginetur, id eft, viuij nca ilia Came in qua reftdcc ætcrna ilia vica,ad cuius fruicio * nis fpera alimur fpirituali modo, luftentetur. Porro.liie locus Tertulliani cominunionem fub vrtaque fpecie ftabilit,tranf-fubftantiationem Pontiriciam abolct, manducationem oralem iraprobat:licuti ex aliis eiufdem locis,præcipuêlib.i.amp;4. ad Marcioncm colligeic eft facile. Ait emm, Veum neti ab-f’C’fle(gt;‘»ntmcre,itHramfu,mi,illoenim turn refrafeiitaffe corf us fuH. Audis rcprxfcncationcm: non tranftubftanciationem , inclu-ftonem,localitaccm,aut eiufmodi monftra. Item, acceftuni famm iamp;disb'ihutHmDifcilgt;uliscorfHsfic‘^mfi'cit, hoc est corf nt meum dicendo, id eTt, figura corf oris mei. Praiterea fcopum Tertulliani in libro de refurreftionc carnis, Canilius minime attendit,quem breuitatis ca U fa ledori excutiendum relinqui-mus.Adliæc nemininouum aut mitum vidcri debet nomen reiipfiusaitributum efl'c figno.ldenim Patres toto illo tempore feceruntiSignificanint autem bis loquendi tormulis fa-cramentalibus carnem noftram proinde vefei corpore Chri-rti,quôd nos eius facramentum externo ore percipiamus, Sed fi corpora noftra aluntiir reali fubftantia corporis Cbrifti, tü fubftancia ciborum remaneat adiunâa ad corpora qux alun-tur.eum illi in res alitas coromutentur^ anica hic quoque fieri diccmus,vt caro Cbrifti conuertatur in carnes noftrasî Si Canilius rcfpondet,fecus fieri, vt caro noftra muteturin carnem Chrifti(quod tarnen non dicit Tertullianus ) efto fanè,vt vult : altcrutrum faltem fateatur. Nam fiuc caro ChriftijBiutetur in carnem noftram, fine noftra caro in carné Cbrifti fatendum erit corpora noftra coniungi in eadem by-poftafl cum carne Domini. Res enim'alita,àcibo quo alitur nonampliùs bypoftali, vt anted,diftinguitur. Atqueita corpus Cbrifti per vn iuerfum orbem terrarum in omnes horai.^ nés Chriftianos diflipabitur, neque euitari poteritjquin toti-dem lint Cbrifti , quot fuot homines qui aluntur eius corpore. Q^re,nihil obftabit , quominns illos inuocemus Scado-remus .De manducatione autem catnis Cbrifti, alia fcftionc agemus. Alium locum profert Canifius ex Tertulliani libro de idololâttia, .y4UegatHr^in(luit)inordinemEccle/iaßitäarlißces gt;iolorun.frohfcelus:femeUHii‘ei Chri^o manus intulerunci^iquo-tidit corfui eius laceßuitt.MiciAcuns fane amp;nbsp;verè lefuiticum audio fyllogifmum.ldoiolatriC laceflunt quotidiecorpusCbrû

fti.Ergo corpus Chrifti later fub pane. Paralogifmus eft in vocula corpus, quod nullum leluitæ agnofeunt nilircalcamp; latens fub accidentibus fubftantia vacuis : Chriftiani autena fciuntamp; ftntiuntChriftum,cibum xterna: vitæ,non traöari niii à vere pijs fpiritaalitcr perfidem, minime verb ab im-piis.Panem Sacramentalem , qui corpusClirifti, iuxtamo-dum faCramentis proprium, dicitur ab impiis indigne perce-ptus,tanta iniuria in Chriftum ipfum rcdûdat.tefte Apoftolo, r.Corinth. It. (ijuod ante ad alia teftimonia qua: Canifiusex Cypriano, Hefyehio, Optato.Theodoreto amp;nbsp;alijs congcrit, vt teftimoniorum mole nos obruanvnica eft rcfponlio.Sacra-ment.des efle iftas Patrum locutioncs.qiia: fignis rei fignata: nomen tribuunt, vt fidem Chrittianam magis ac magis confirment: quod natura amp;nbsp;analogia facramentotum latis fir-perqueprohat. Alioquinin lionendas blafphemiasincurrete cos necciTc eft,qui regularitcr ,propriè Sc ■’ntlàlà

Vclint corpus Clirifti per partes manducari, polluto orc fan-guincm eins bibi, deinde eiici, membra Ch rift i in altaribus portari,vbi per cetta mometa habitat, vbi percutitur abini-piis,in calicibusfanguincm ciusportari, nos tranfire incarné Clirifti,Stc. Quae de omnipotentia Dei in medium profert Caniiius.Iefuiticam matæologiam produnt. Nihil fiequetius in iftorum orc eft , quàm virtutc vetborum Chrifti, corpus ciufd'ur fub fpecic panis laterc.Dcindc.mutato ftatu difputa-tiouis ad omnip tcntiæ latibulum,fed in vanum,confugiunt. De omnipotentia veto rcfpondimus,amp;Canilium refutauimus in priore parte Gratiani AntiIeftiita:,fcftionei.pag.Soo.

Excutiendi nunc veniunt lefuita: Vilnenfes , quorum ante-fignanus, Emanuel Vega, in aflertionibus isatæologicisde Eucliariftiaà Pian ino Antuerpia:cditis,focioruinfuörnmcr-rores amp;nbsp;(ycophaiitias in vnum vcluti fafciculum collcdas repofuit. Vtautem ex vnguibus Leones , vel potiùs Ona-grosagnolcatlcftor , inlignc nebulonis iftius mendacium ftatim ab initio præfationis prolatum proponam : indeenim conft4bit,qua fide coram Deo amp;nbsp;cum lioniioibus Icfuilæa-gant,5'acr4»icnt,iry(inquit Vcga)df fenftt ferborttm canx Jomi-eloiriumyeréque defperato eonm anima dignum prttulerunl, (^»0 dawfiiamfecuharem ßdei^ ustriiere yellcnt, omntmfusbile-Timi fidftnßiberum eße de yeebu Ccemt Domini (ar proniäe de toto to myßefio^^o yt cun^ut yifumfuetit Hat Here , emn tarn rem ai fiitm

f'dem ne minimum ^uidem pertinere ton^ht. HæcdiZla Vilnenfii tribuit Mflanchthoni in ludiciofuo de Cœna, adPalatinum Rhcni:ac Zuinglio,cap. DcEucbaiiftiaraliifquc compluribui aLutheroin Confeflione de Euchariftia citatis. Si quid eft à Lutberoin controuerliaeuchariftica prolatum, quod Vil-nenlis putatetcrrori pontificio patrocinati , debuit authors (quosSacramcntiperda Sacrametarios appellat)loca expref-facitare.Quodautemad Melâchtho!iemattiner,grat)i contu-mclia vir piusamp; de Cbrifti Ecclelia bene mcritus à Vilncn-fc Vega afficitur.Hæc cnim funt cxprefla eins verba in refpó-fione feu iudicio de Coena ad Elcétorc Fridericum Palatinum Rheni.Inter cartera igitur iicait. OptarimtixMores m-etraijue farti abeffe.Remotis cQr.tenliofis.prodtsireliijucs de rnayerborum forma conuenire.Copiojè defruclu Cante dicetidum efi, yt inuitentur homines ad amorem huiui firnoris amp;nbsp;crebrum yfum ; Cst yocabulum n^itmia declarandum e?b. Item, Prodi^iofis quefiionibus reiedlis quot;rldius ofiretineri firntam yerhorum Pauli,C?“ defruûu refbe edoce-ri bomines,lté,yidepifilius Deiinminiflerio Euagebi,amp; ibicerlb efi offcax in credetibiu,ac adeflno propter pane,fed propter hominetjicui; tuqnit, ^anete in me Cy e^o in vobts,In hie yens cSfolattonibus fade ttos fibi mebra,amp; teflatiir Je noßra corpora viuificaturSeße sic declarant Veteres Canam Domini. Sed banc yeram €gt; jimpbeem doflri. «am de fruclu.iiominant quidam co:lgt;umos-.amp;poßulant did, an jt corpus, inpane,aut Jpeciebiu pants, quaji verb Sacrameutumpropter panemamp;illam PapiJlicamadorationeminßitutumfit.Pofleafn^u t cjuomodo includaiitpani.^yd'lq conuerßonem,alq tranfiibflantiatione alq vbiquitatem excogitarunt. Hacportentofaomnia i^nota funt eruditie vctußati.Icem,Nec vero lam inflitui longam dijputatlonem nee cum contenjiofs , qui idola C^parrieidiaftabiliunt,difputa-re volo.Sed tantum pro meo iudl do firniß care y obsi, quid in iUo lo ca prolnßrmitate tenerà EccleÇne faciendum eßeexiflimem. ac manen inbacfententia, canteniiones vtrinque probibendaa ejfe,amp;form.e verborumvnJ amp;nbsp;jimili vtendumeße. Tandem,addit,quç Vil. nenftslibi faucrc putat:5i quibtes bac no placent nec volunt,ad co-ntiinionemjiis permittalur vtjuo iudicio vtantur,modb noufaciant di-firadionesin populo.Si quis autem fuperiùs didacum lefuitici calumnia conférât,Melanchthonetn abfoluct.NecVega iftius icfponiionis Mclîchtlionianæ occaflonem aut finem expedite edfycophantarû more, voculas qiiafdâ aucupatur,quas malè Utelleólas pcffimè poftea eft interpretaii*fPrætcrea,priijfquî

pij vîii cincrcs turbarct, dcbuitalu eiufdcm MeUnelitlionis Icripta euchariftica cuolucrc ; tune Icfuicica arte non exet-cuilfct. Zuinglij librurn nôdcïîgnauit VilnenfisrSt plûtescû extent illius Theologi de euchariftia libelli S: traftatus, qui de remaximi rpomenti ageretur, non dccuit clamofuin rhe-torenitam turpiter in limine impingere. Siquis autemex lefuitaruni fcliola poteft ex Zuingli) feriptisaliquid proferre quod Vcgxcalumniâconlirmet, Vilncnics.quod viderivo-lunt neciunt.id eft bonos ac vcraceseffefatebor. Alios item çomplures quos citât nec nominat.ü videt nec profert, Icfui-tica nde agit: (î non videt,quid de toto opère lit iudicandum vides, Chtilbane Ledor.

Quoniam veto multas Thefes profert a 3^.pagina vfquead •/e.yt corporis Cbtifti pratfetitiain in pane Habiliat, paucisre-fpondeo.Vegani quatftionis (latum inuerterc. Non difputant enim orthodoxi Theologi cum lefuitis de veritate corporis ÿ: fangulnis Chrifti in Euchariftia: Sacramento: fed negâ: verum Chrifti corpus,quod natum elide virgme.fub fpeciebMS panis 5; vini contineti. Nunc enim agitur de præfentia. Vd-nenfîs Vega affirnpat præfentiain iilam ex Scripturis apettb dcmontlrari.

I. Profert verba inftitutionis, fed mutila. Rcfpondeo Chriftum minime dixiflc.fub hac panis amp;nbsp;viiii fpecieconti-nctur Corpus nieum:fed.hoc quod fumpli.fregi, prçbui edé-dum.eft corpus meunuid eft, hic panis eft corpus mcum,amp;c. qui verba modo facramentis omnibusfamiliari Si. conimu-niinterpVetanda elle ex analogia fidei, Sacramentorü natura Si (iae.vttiufqucChriftinaturæ veritateOrthodoxisomnibus contt.t.

gt;’ a. Panis yocatur Corpus quod nobis frangitur. Corpus ■ gt;nbsp;verum Chrifti pro nobis traditum Si fraiftum eft. Ergo l'ub • ’ panecôtinctiir corpus Chtilli,amp;quod fr.rgiturin Coena, eft gt;gt;nbsp;iplîi corp’ Chrifti de virgine natu.R.Nego afliimptu. Panis enim amp;nbsp;corpus font difparata. De pane dicitur Sacramcntali-ter quod lit corpus.Fraftio ad panem à Paulo ipfo refertur.l. Corinth.lo.lS.'î«’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ ‘'.gt;^'^»’,quem locum difliinulauit Ve-

ga.Eftccrtè Saïuflus Apoftolus verborum Domini noftri lefu anterpres idoneus.Chriftus dixit,Hoc eft corpus meum : quas verba Apoftolusita interpretatur, Panisqiiemfrangimus eft communio corpods Chrifti. Hic Pauli interpretatio tranf-fubftantiationctn Papifticajngt; oirnalem prilcntianj,amp; citera

“ QH' tna.iJucat pancm Iiunc amp;nbsp;bibit calicem Domini » n ig è ecus ell corporisiamp;fanguinisDoinini.Atqui rfevero •’coipore^tfaoguineagit Paulus.ErgoChriib corpus fub fpc gt;gt;nbsp;le pains amp;nbsp;vini continctur. R. Nego aflumptum.lnipij e* Hcnte'panem Domini,non panem Dominum, fiont rei corporis Domin'Ci, I. Beneficium mortis amp;nbsp;rcdemptionis pcf Chriftum parts fua pcrfiil.a amp;: increJulicacc rrfpurnccs , lu-diciun. Dei aeceriunt, sque ar ludsi Chrifti incttfcftorcs. Sacra cnini Symbola mortem Chrifti amp;nbsp;cius cum nobis vnio-nem omnium cub cntiliimè obligiiant,qux quum nibili fine amp;nbsp;ceu cibi communes ab impijs fumuntur, tarn profanû con-temptum qiiis(nili leRnta) miretur gtauilbmè àOeopuninî Quod gtrrit Vega de imagm bus Chrifti crucifixi â quibuf-diiii tucrlis.aliam dilputat'oncm requintmcc valet argumc-tum à (iii'U'achris hominum pratpoftero zelo(vnde luperfti-tio amp;nbsp;idololatria horrenda tandem ioueâa cft)ercûis, ad Sacra 'vmoola fideni clectorum Dei confirmaniia. Pugnai deinde a gumei'to ab alia limilitudine régis amp;nbsp;purpurçqua rez indutuseft. Vult non tam reos elfe qui vefti quàmqui Régi ipiiI lu lUt.Ocinlead ligna V é fignificatam limilitudiiie ap plicans.allcrit impio, । ö cITcrcos cnrporis Chrifti,mli p um corpus cdgt;-rint R. Paulu'expicliis verbis uuaier num nit panis amp;nbsp;poculi qiiæ à cvrpore amp;. langu ne Domini fetr per diftinguit. Qunnienim co. pus Chrifti non lit cibusventiis fed me 'tisrmci iiô Jiftingnendum fuit à pane ,qiiod in tgt;s 8c ftomachum recipicur. ManiRftum equidem difenmen atgt; Orthodox s Patribus agnolcitur inter panem Domini amp;pa-neni Dominum, Nec poteft panis dici vcleflc panis Domini mû poft confecrationem amp;nbsp;uuiv cditur.'quemadmodum qui» uis(niii lit lcfiiita)ex Pauli verbis facile colligetc poteft Nec iuuat Vilnennum lomnia propr.ctas verbi apui Paulum.Impi| enim non dilcernunt corpus Domioi, quandoqui-dem mvftena làcra vc res communes amp;nbsp;profanas iraâanc refi pifcentiaque.fide amp;nbsp;charitare vacui, ac pollutis animx.niant* bus amp;nbsp;labqs.ad Chrifti menfam actedunr,

4. Inftat Vega.yi J5i«/i4ri/ÎM(inquit)eyîtÂtàmcorpons efcojii {ignum^no ver» corpM: eur Paitliit tam anxit tldprtiparatiatië frahaiùiie fui diit'dicaiKnem, R leluitâübi chimeras fabrica» iCjquaspoftcacucrtat. priraum audit invoce tuchaptti« • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B. ftij.

DeiirJe.mah fide agit amp;nbsp;calüniatur,quum onhodoxosThfO, logos aflcrit Chrifturo à Sacra Cœn.i rcmouere.A piis amp;nbsp;ve-rè Chriftianis omnibus fiJe rccipitur iptîffimum Chrifti corpus in (àcra Cerna : nec tamfn fcquitur quod Tuk Vjlncnlî». Chrftusenim Sacramentum inftituens, non panem aiitvi-num eft alloquutus.fcd Ecclcfiam fuammon lîgnorum facro-rum,fed difcipiilorum fuorum caufânouum illud fœdus (b-lenoi hoc myftcrio fanciuit Poftrcnió, Apoftoluj ligna à rébus (ignififatis manifeftè difcernit: prsparationcin autem amp;. diiudicationcm vrget, vt quum de verbi Del auditione amp;nbsp;de baptifmo agitur, idé à piis omnibus poftulat.Nccenim Chii-ftiani’S tam deuotus rcpcrietur,CjU!,vt par eft, verbum Dei ex ore paftoriini cxcipiat,prêtes ad C'en ni fundat.aquam bapiif-«niconlidcrtt. Qnod !i quisprofanus Paftoremm Ecclciia fermones Propheticos amp;nbsp;Apoftolicosad populum fideliter exponentem defpicit, is. tefte vniuei là Scriptura, reus fit in-dicij Dei.Miror autem lefu'taç tantopcrc àtropicisamp; facra-mentabbus locutionibus abhorrentes ,quæ tories tarnen in verbis Pauli ofcurrunt. P.inis S( corpus funt duo nominadi-fparata,lignificatione amp;nbsp;natura difcrcpantia.quorum alterum dealtcro verè dici nifitrnpicè non poteft. Bibere poculuin Dominthoc eft vinum in poculo comprehenium, tropuseft. Edere amp;nbsp;bibereiudicium.tropuseft : nam indicium fpiiitua-Jem nattiram hrbet , nec ore editor aut bibitiir. Corpus nieum quod datur.quod frâgitur,hoc eft,quod dabitur, quod frangrturimqrsemm inftitutionem S.Cœnæ poft (ecuta eft. Èrgotropus apparet.Pocu'um eft nouum teftamentumiPo-culumnoneft re vera nouum trftamentum : itaquetropusin bac vocola intelligendus eft . Catrerùm,vêtus fanguis ac ve-wm Chrifti corpus piis omnibus, Je digne accidentibusoffe-runtur amp;nbsp;danttir.vt farpiusà nobiseft dicftiim. Quod de Mana amp;nbsp;aqua in deferro addit, feftione feptima eiplicabitur.

p.' Caluinum vcrfipellcm appellat Vega , 8t fie arguroen-tatur.Caluinusfibi eft contrarius.Mctonymiam enim Sacra-nientalem varits loris aiTcrit.abis dtftruit. Fatetur enim chri-flttm nond^TenobisinMiitfnna fient cum colntnbain Chriflnm, amp;nbsp;cimignein nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftrè ipirititt Sandm dffetndit ,fic cum

fjtedebiti mtis verè dari carfiu; chrifii qitod iraditum eft, dubitan-dumanneffè.AddicVega, Caluinum iis verbis ftatuerc corporis Chrifti præfcntiani ftibpanc. R. Vegammala fideage-rew

Kgt;vt incautis leftoribus facum faccrcr. Primùm enim »erba Caluini ncc fideliterrcprçfcntauit.nec bene expredit. Fraudem Vilncnlîum ita:iue detegamus, amp;nbsp;Caluini mentem apc-ïiamus.exquaconftabit paralogilini lefuicici refucatio.IntU-'’tut.Chrift.lih.4.SeiS.ii.Reftat(inquu)vt propter affinita-’’tern quam habent cuna fuis fymbolis res lignatæ .nomen ’’ ipfum rei fatcamur attributum fuill’c fyinbolo : liguratè id gt;gt;nbsp;quidem.fed non line aptifiima analogia. Allegorias amp;nbsp;para-’’bolas omitto.ne quis fiibcerftigia me quatrere.A: extra prç-’’fentem caufam digredi caufetur. Dico mctonymicum elle ”hunc fetmonem.qui vlitatus eft paflim in Scripeura, vbi de ” myfteriisagitur. Ncq; enim aliter accipcrc pollis quod di-' ’’citur.Circuncilionemcffefucdus.agnum elle tranlitum , fa-” ertficia legis efle eipiationcs.-denique petram, ex qua in de-gt;' ferto aqua profluebat fniirc Cliriflum, nili trâllatiuè diäuin ’’accipias.Ncc modo à fuperiorc ad infeaius nomen tranftèr-” tnr.lcd contrà ctiam rci lignatæ tribuicur nomen rei vifibi-” lis: vt quû dicitur Deus apparuilTc Moli in rubo; area fœde-” ns vocatur Deus,amp; Dci facics:amp; columba,Spiritus Sandus. ”Nam,etli effentia (ymbolum à te fignatadiffctt.quod hæc ” fpiritualiseftSc cæleftis.illud corporeum amp;nbsp;vilibile .• quia ” tarnen re-rn cui repræfcntandæ confecratum eft.noo figurât ” tantùm ceu nuda amp;nbsp;inanis tellcra , fed verè ctiam exbibet; ’’curnon cius appellatio in ipfum competat. In eo Vega ftllitur ,quod vult Chrifti corpus latere lub pane, quoniam Caluinus afferit tam verè corpus à nobis percipi quàm pané ipfum.Sedaftutè omittit Vega Caluinura adderc carné Chrifti effe mentis cibum.idco non ore corporco fumi necopor-terc vt fub panisfpecie latcit. Hæc autem præftat exiplîus. ’’Caluini ore excipere. Sic enim eodem cap. Icd.ji. Longé ’’autem falluntur.qui nullam carnis Chriftt præfcn-’’tiam in Cerna concipiunt nili in pane liftatur. Ita.n. arcanæ ’’Spiritusoperationi quæ nobis Chriftfi ipfum vnit, nihil rc-” hquû faciùt.Chriftus præfens illis nô videtur nili ad nos de-” fcendat.Quali veto li ad fe nos euchat, non æqué potiamuf ••eius præfentia. Ergo tantùm de modo quæftio eft.'qnia l’Chriftum iplîinpane locant, nobis autem non ducinius fas ”cffe eura(i.cius carnem)è ctrlo detrahcre.Vtrum reéliuslit »iudicent ledores. Tantùm faceffat calumnia illa auferri »Chriftumà fua Cerna ,nili fub panis integurcctjto lateat.

••Nîm quutn hoc myfterium cçleftc fitineceflc nô eft Chri-••fturu cliccre in terras ,vt no' is üc comunélu'*. De modo poftca ilbus eoniunâionis(quam audaâer lefuitz definiunc, amp;nbsp;pani alligant)Cjiuinus perfpicuis verbis hæc profère,feft. •gt; 3X.Porto,Il lie niodo(Jt)fi quis me interrogct.fjteri nô pu-gt;gt; debit, fublimius elle arcanum quàm vt vcl mro ingenio •• comprehrndi.vel enarrari verbis queatiatque vt apertius di-gt;• cam,cxpcrior magis quàm inrelligam. Itaque vetitatê Dei, *’in qua acquiefcere tiitè licet hic line controiierlia ample-•gt; ftor.Pronuotiatille cirnem Tuam elle anima; meatcibuiii, » languinem effe potum. Tabbus alimentis animà illi meam gt;’ pafcêd.im offero. In Sana 'lia Cœna lubct me lùb ly mbolis ” paiiisac vinicorpusacfinguinein fuum fu eie,manducare »’ ac bibere.nihii dubito quin amp;nbsp;ipfe verè porrigat amp;egoreci-’gt;piam. Taniùm abfurdarcijcio quæautca:lcfti Chiftima-*’icftate indigna,rut ab buinana: eius naturæ ventatc diena ” elFc apparet: jiundo amp;nbsp;cm Dei verbo pugnare net elfe eft, quod amp;nbsp;lie in gloriam regni cœleftis receptum fuilfe Chri-quot; lîum docct, vt lupra omnem inundi conditionem euin eue» quot;nbsp;h it, nec minus diligenter in Humana cius natura cómendat ” qua; propria lunt veræ humanitatis.Neque hoc vel incredi-’’ bile.vcla ratione abiónu videri d bet: qu a vt Ipirituale elf quot;totuni Chrifti jegnum , itaquicquid agit cum I’ua tctlelia ” ad rationeni feculi hums minimê ex.gedu'n ert. Vel,»t Au-’’guftini verbis vtar, per hominem hoc myilcriu ptragiiur, ” VC reliquaifeddiuinitus in terra,fed rælitus. ha , inquam eft “corpont prEfcntia.quam Sacrament! ratio poftulat ; quam tania viitute taniaquceflicacia hieeminere djtimus, vt ' on ” raodo'nJubita a vitç æternæ bduciâanimis nofttisalferat, •’ fed de carms etia nollrz immortalitttereruios nos teddat. ’’ Siquidem ab mmortali vius carne ta vimlicatur, amp;nbsp;quodâ-“modo eiusimmortalitattcoiiimunieat. Qui fupra hæc fui» ” hyperbolis cuehuntur,nihil aliudquàm taltbus inuolucris quot;limplicem amp;nbsp;plana ventate obfcurant. '■i cuinondu fatilfa-quot; fluni fucrit,hîu velim paulifper mecurepuiet,de Sacraniêto *’ nunc haben lcrmonc,cuius omnia ad tidera referenda funt. ” Fidem verd nos ilta qui enarrauimus corporis patticipatio* ” ne nô minus laute afriuentérque palcimus, quàm qui tpluin ” Chriftuæ è cœlo detrahunt.lngen è interea côfiteor.mii» ” turâ carnis Chrifti eu an manoftta,vel t'alTiilionçm, qualis iplùdo«tur,œcrepudiare :lt;ima nobisfulùcit Cbnltij^

quot; earnis fuç fubftantia vita in animas noftras fpirarenmo pro-quot; pria in nos vita diffundete, qiianuis in nos non ingrcdiatut quot;nbsp;ipfaChrifti caro.Adde quod fidci analogia. ad qua omnem '’SctiptSrçintcrprctationécxigeraiubet Paulus,bac in parte » mihi præcljrè conftare nihil dubium eft. Qui veritati adeo quot;nbsp;pctfpicuç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;idij lefuitx pompje pont ifitie

quot;pntroni') ad quäfidei amufsiinfe fo net viderint.Qui nó có quot;nbsp;fitetur lefum Chriftum in carne veniflc,ei Deo non cft. Ifti ”licet diflimulcnt,vcl non aduertant(Z»c#tetilt;lt;m /ff“ nomen nou quot;nbsp;fine liorrendit hypocrifi amp;nbsp;mantfesio facriltgio feihe fût ahferi-’’ tó)ipft lefura Chriftu eavne fua Ipoliant-Caluini verba rcci taui,quæ ii Vega nö vii'.it aut diffimulauit, vetlipellcm prodit animü.Si »idit,habet in quo explicâdo ingeuij vires exerccat, nifi maliuveritati manus dare.Necefle fuit auté ptolixius ifta tecitare.ne frauslcéloribus f;crct.

6. Panii lt;Juem franximustjac^wtVe^a.')eß comuniiatio corpo-fis CbriîiiiCalix i cnmnicatio fanguini.c Ergo fub fpecie panlt corpus, amp;fiibppec!efinifanguisclirißi wXwetar.R.Fallax eft conclu-fio.vtcx eiuscollationecùmmaiorc propolitionc cuidentcr patet. Prætcrea Vilnélîs vim voculç lunmixt feu cômunionis extinguit,amp; quod de vnionc noftracum Chrifto atgt; Apoftolo dicitur ad carnis Chrifti locale inclufionc cû fpecic panis ine-ptè refert.Panis fpecié lefuitæ ante fraftionë populo adoran-dâæonftrât.Paulusnos ad panis(nôfpeciei)fraftionércuocâs oflendit pané facrü que frangiraus effe xntmiat, id eft piis amp;nbsp;vetè Chtiftianis omnibus efficace teflera noftra: cum Chrifto côiunéfionis,atque adeo ineorporationis,^«r»»(ftix5c; (icut E-Uangeliü dicitur potentia Dei.id eft,efficax Dei inftrumétum, Rö.i.is.Cófirmarcautcm argumentu illud lefuiticûconatur Vega Caluini iplius teftimonio.ex lo.Scft.eap.iy.inftitutionis Chriftianse dcfumpto.vbi videtur corpus Chrifti cû pane lo-caliter includerc. Sed vcrfipellis Vega omittit quæ præcc-dentibus amp;nbsp;fequétibus feélionibus idê author erudite atq; orthodoxe profère aduerfus hyperbolicas mixturasquas fuper ftitioinucxit.Seftionc li.Primoquidê(^incpiit')prafintia Chrifii in Sacramento minime talie fomniâda nobis efl ^ualë R jmanx curix ar^ tifices confinxerunt : ac filocaliprafentia corpus Clirisii manibus at-IrertanJnm, atterendum dentibus , deglutiendum ji^eretur. le-uitæ alilque nouiâ/iloSâtT^fi'acpontificiæpatroni Berengaria-næ palinodi* dmmn fcrmoncM emollitc conantur.Scd à

Theologîsorthodoxis perfpicuè probaturn eft carnalsrnil-1am prüfentiaro amp;nbsp;induJîoncm carnis Chrifti fub fpecie pa* ms, Capcrnaiticitm amp;nbsp;Cyclopicum efum à Nicolao Papa in jfta palinodia tradiium neceffario inuehcre. QiLæ nenfes aliter cxplicarc poflunt.mentem fuam aperiaitt. Si veto præfentiam illam localem defendere petgunt.eos etia Ca-pernaiticam manducationem aflerere Si fateri oportet.

7. Quoniam verb fenüt Vilnenfisdiftum Paiilii.Cor.io. 3. Patres noftros.ante Chtiftum in came manifeftatu eandem efeam fpintualem edifle, amp;nbsp;omneseundem potum fpiritua-lein bibilfe.errores leluiticos de carnis Chrifti in terris fub panisfpccie local« inclulione iugularc : occurrit,amp;(b fcelus ') •r afhrmat.li Euebariftia prçfenté Chriftû non retinct,id corpus amp;nbsp;fanguis Chrifti fub fpecie panis amp;nbsp;vini.cótinentur, » Mitthatiim amp;nbsp;Paiilumfrefero Vegàî'Vilnenlis ipiifsima vet •’ba)incntiri,qui affirmant omnia in figura nouiTeftamen-»gt; ti vereris Tcftamenti patribus contigiffe.- per Chriftum au-gt;gt;tcm Prophetias, figuras, ac legem totam adimplctam »• effe, legem præcerca non imaginem terum præbuiffc: fed »folam vmbram: Euangelium corpas amp;nbsp;veritatetn exhi-s’bere, Falfa præterea funt(i»^«it) quæcunque Scripturs »•prædicant de Teftamento meliore dato per Chriftû quant »•per Mofem.Turpitet errat loannesqui nouum Teftamen-•»tnmiveteri diftinguit.dum ait legem per Molem datant » effc.gratiam autem amp;nbsp;veritatem nonnili per Chriftum in •’ noiio Tcftimenio prxftitiAudis leftor, Scholas leluiticas Patriarchat.Proj betas, Dei veterc fub lege Eccleiia à Chrifti communione arcétes. Sicautëargutatur difputator Vilnêlîs Sub nouo Teftamétoeft veritas. Sub vetere figura. Ergo fub nouo adeft Chriftus fub fpecie panis, at fub vetere Patres figuras amp;nbsp;vmhras tantum habuerunt. R. Tot lunt patalogif* «ni quot fyllabæ. i. Quid Ût noui Tcftamenti veritas ignorât Vcga,ideo necapetit. 1. Quid item fit figura nefeit. 3. Conitcnientiam vetetum amp;nbsp;nouotum Sacramentotum tollit prorfus. 4. Veritatem nouiTettamenti fomniat in eo con-fiftlt; re, ttChrifti corpus fub panisfpecie contineatur.5. Dura Patribus fub lege Clitiftum eripit, vt carnalc pratfentiam fta-biliat,Abrahainum amp;nbsp;fideles Abrabami pofterosætetna be-nediélione priuat,fidem piorum quantum in fe eft euertit.int-pios cuni piis cûfvndjt,Dei proniiffionesencruatjvitamatter-

Ham abolet, amp;nbsp;Ecclefiam finecapite amp;nbsp;feruatorc fomniat. 6. Quis fit fcopus fidci filiorurn Abrahæ non attendit: fed exiliimathincChriftiviuificapraefcntia Deieleótos falutem pofleadipifci. Hie de Patribus in earcere amp;nbsp;limbo dctcntit ante Chrifti aducntum fuperbas matatologorum nugas lu-bens omitto , quum à Thcologis orthodoxis fans luptrqtie refutata: fint. Antequam veto ad cxplicationcm locorum Scriptur3E(quos Vega lorquet vt Veteres eandem elcam (piri-tualcm non édifie, nec eundem potum fpiritualcm bibifle aduerfus exprefla Pauli verba probet) aecedam ; De Conuc-aientia Sacramentorum veteris amp;nbsp;noui Tcftamcnti aliquid Worihodoxo Eccleliæ Chriftianæ confenfu repetcnduhi vir decur, Scholaftici doftores finxerunt Sacramenta noui Te-ftamenti ex operc opcrato(quod vocant) conferre gratiani, quam taniiim fignificarunt veterum Sacramenta. Hunc er-torem repofuit Tridentina colluuies amp;nbsp;x»5-plt;xii fynodus.Can. ?.amp; 8. Sitfuis thxtrit Sacr-tmenla »or*« leçi«, jce. Indenacalbiu VegsE amp;nbsp;aliorum mataeologoruna commenta de vmbris ve-terum, ne femel amplexam de carnis Cbrifti fub pains fpe-tiepræfentia locali opinioncm dcponcrent. Deinde, vt teris de noui Tcftamcnti Sacramenta ita conliderarunt vt nullum aliuddiferimen conftituetent,qiiàm quod Cbriftus prçfens fub pane efl'et,in veterum Sacramentis non item. Itaqnc Chriftiani Icftoris animum ad conucnicntiamillamexpen-dendam rcuoccmus : qua dll gentcr animaduetfa pontificij errores de carnis Chrifti locali fub fpecic panispr2;entia,ccu bominiim figmenta, ilhco cuancfcat. i. Conucniiint igitur hgitiniaomnia Sacramenta in caufa efficiente amp;nbsp;maccriali, quæ Deus cft,amp; Cbriftus Filius Patiis.vtriufquc foederis Mediator.Quo ad caufam efficientem, ca nunquam fuit ant eric vUius mottalis auftoritas vt Sacramenta inftittierc anfit, ficut »ecin Eleftorum Dei fidem vfnrpare Dominium qiiilp apo-I fcftcitrafacrilegium.Prætcrca Sacramentorum vfus eft firletn nofttam certioicm rcddcrc de Dei gratia. Vndc veto hæc certitudo ex Sacramentis vtla pcti poterie, nifi Deum habcac autliorem.^Deinde,quum mentem Domini nemo hominum per fc nouent, quis ligna mentis amp;nbsp;voluntatis eins erga nos inftituit,pra:ter ipfum Dcii qui vnicus id quod de nobis pro-pofuit, cóuenientibus nouit adumbrate lymbolisi Neque id prætercundum cftquod ApoftolusRom.4. Sactameta vocat

jo De Pr a ESENTIA Christi ^gilla iuftitix fidei, de circuncißone loqucns. Et Rom.}. V* num Dcum eflc affirm it qui circunciûonem {id efl Jui^eas tircuncifisycT amp;de,8i pr^fUtiamÇid ejl,Ceottles baptiK^os) per fidcmiuftificet.Hincfequitur neminem ahum poilc line fa-crilegiofigna gratiævcl collate vel conferendæ inftinicre. Enimuero elementa ipCi cum tota adionc quis non videt eflèluforia,amp; per femortuaac inutilia.nili vim myft;cam mutuétur ab auftore? Ea autem vis crcaturarum virtuccmo-mnem longé fupcrat.ldco rcûè Auguftinus,accedat (inquit) verbum ad elcmcotum amp;nbsp;lit Sacramentum: amp;nbsp;hoc (cnlu Apo-fiolus ,Ephcf j.Baptifmo verbum coniungit. Verbumautcni quale î non hominum certè, fed ipliufmet Dei,quod nos de voluntatc amp;nbsp;ordinatione diuina reddat certifsimos. Quod ad remipfamfeu materiam Sacramentorum , vtraque,veteris nempe amp;nbsp;noui Tcftamenti.conuenient.Elcfti omnes ctcnini ab Adami reftaurationc vfque ad mundi confummaiioncfn gratiaeDet in Chrifto ipliu*que adeo Chrifti amp;nbsp;bencficiorum tius omnium faftifunt fientque participes. Hate gratia au-tern Sacrametis veteribus amp;nbsp;nouis oblignatur.Planilfimû eft, cnim omnes quocunque tempore eledos non ex opeteo-perato.nequc opere opérante,vt matçologi tradût, neque vl-1am aliam ob rem fuiile iuftificatos.aut placuilTe Deo, nifi dx HicraDei gratia,per lefum Chtiftum Mediatorem. Aä:or.4. Non eftinalioquoquam lalus. Nec enim aliud nomen eft fitb coelis,quod datum lit inter homines, per quod oporteat nos feruari. Ador.15. Pergratiara Domini iiollri lefu Chrifti credimus nos fetuatum iri.quemadmodum Sc illos.Quod ft hate vnica omnibus attatibus ad falutcm via fuit propolita, nempe gratia Dei perlcliimChriftum.certcli patres faluati funt, noaaliaquàm hac via ad falutem pcruencrunt. Qture qualiacunquefuerunt Sacramcnta,rem tarnen candem ligni-ftcauerunt amp;nbsp;exhibuerunt. Patres, Apoftolus r. Corinth.to. ait,in deferto omnes eandem efcam fpiritualem manducafle, amp;nbsp;eundem potum fpiritualem ex pctra ipfos comitante fai-biffe,amp; omnes baptizatos eflc m nubc amp;nbsp;m mari. Qiiôd au-tem nonnulli non facramenta noftra cum veteribus,led ipfos inter fc vetera eadem Sacramenta fumentes comparari cxi-ftimant.quali omnes patres amp;nbsp;Ifraelitae in deferto æquè pat-ticiparintdc aqua ilia amp;nbsp;manna ,abfurdum eft. Nam incpta effet Apoftoli ratiocinatio. Ncdit enim arguraentum à pari,nem-

ri,nempe nihil elf- loci iclidum Chriftianis tcrgiuerfationi, (juali hodic melior fit iplorum conditio,ne ue lani cito pliniantur fi pecccDt,ac vctercs. Ea aducilo enim cadem il-lisSacramenta graiiæ atL)uc nobis data fuifle Paulus doccr, acproindccaldcm nobis reliai c ptcnas ,fi illorum exemple» Sacramenta prophanamus.Apoliolus Ephei.x.Dupliceni pro-ponit circuicilionein.'vnam.inanu faft,m, aln ram non ma-nufaftam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem defiiiicur elle depofitio cariiis

pcccato obnoxiæ per circuncilioncm Chrilii. Id autem vti-tjuceft baptitari Spiritu Sando 6lt;igne,hoccft icgenrrari per Spiritum Chiifti, pei Chrilluiii amp;nbsp;in Chriito viuere »Chri-ftum habitantem in ctirde habere : i.,uac veiilfima res eft Sa-cramenti.eadem videlicet vtrobique. Quöd vtro adbuc nia-titfeliiuseft Petram ex qua bibcrunt Patres ( hriftum fuifle Paulus affirmât, i.t ocinth.;o.(ai guincm Chrifti vetetum If-raelitatum tide luftificatotum Ipiritualem potum conlli-tuens- At nunc quoque in Euchariftia fanguis Chrifti nobis hauriendus pioponitut,amp; Paulus noftium Palcha Chri-ftum appellat i.Corintb.$. Deniquc circunrifio (quam Paulus Korn. 4. iuftitix fidei (igilluin appellat. ) eadem rationc focdusDciaMole vocatur. Genef. 17. Eodein modo Chri-fiusje Apoftolnsvocant poculum benedidionis Teftamcn-tum tn fanguine : fiidus autem amp;nbsp;Teftamentum idem valei.Gt çci cnimliic lt;rlt;a9«xiit,ii ut Hebixi£refit/) vocabulo pro-tnijcuc vtrunque exptimunt: vt de confiât eandcni vtriuique ede materiam.Sic Auguftinus.tiad.in Ioannem,x6.explicans concionem Chiifti de Manna, Salt;.ramenta dla futrunt {la-quit ) in (ignis dmer/is , in re qux ßgnificatur path fnnt. }. Tertia conuementia eft in verbo ptomilfionis , quo Ipirnualia ilia bona diuinitusoblata funt credentibus. Etlicmm forma-lia verba quibus Sacramenta quafiveftita funt differrc viden-tur,vtrobique tarnen, imó in omnibus amp;nbsp;fingulis Saetamtn-tis fumma Euigehj de femine benedido inculcatur.Vt in cir-(Uncifionc verbum quidé cft.Ero Deus tuus amp;nbsp;feminis tui. fa Baptifmo.Ego te baptifo in nomine Pattis Sc Pin j amp;nbsp;Spiritus Sandi.ln Euchariftia, Accipite, coroedite, hoc eft corpusn'cS quod pro vobit traditur.Hoc eft fanguis me’ noui Teftaméti, qu pro vobiselfunditur.Hatcomnia 11 quisexpcdat.ad bunc feopû refcrûtur.vt credamus Deu nobis cff. ( ropitii'i m I ilio qui tradicus eft pro nobis; amp;nbsp;hoc efle omnium Prophetatutn

præconium oftenJit PetrusApoftolus, Aâ. 10.43.Huit omnej Propheta: telbmoDÎum pcihibentKcmiffioncin pcccitorum accepturum'per nomen eius quenuis qui credidetit incuiii

Scptimaconucnicntiaeftineffcôlu. NamneCveterS Sacramenta fuerunt nuda line rc lîgnata, lient necnoflra:fed vtrobique exhibitum cil eleitisquod figuratur.ncmpcgratia amp;nbsp;Chrilhis cum fuis fiuólibus, fpirituali modo tarnen. Ex mulrîpiIci autem illa conuenientia facile nobis cffctceotuni thefes conficcrcqiiasVcga: erroribus opponcrcmus.Sed pto-lixiorcm banc conliderationcm Jcâori Chriftiano relia-quimu«. Dilcrimina veto quç inter Veteris amp;NouiTella-mcnci Sacramenta occurrunt,leu ligna amp;nbsp;ritus,feu nunietum petlpiciiicjtcm.obleruationem.durationcmâc quaiititatiuum cftcélum corlidercs. Vctcriim fidem in Chtillumvcntutuin amp;ciuldcm Ipiritualem vilionem de perccptioncin Vsà cum cius benefitiis minime tollunt aut euertiint.

Sed videtiir aliter fentite Paulus,inquiet lefuita.Nam Rô. 2. deCirconcilionedicit, noneam efle circonçifioncm quaî ni carne-

!n Carne circunciüo eft,Galat.5.In Chrifto lefu circuncifîo nihil »alet,amp; loano.fi.Chriftus de Manna loquens, Ego fü pa-nis vita:;patrcs veftri comedei unt Manna in deferto , 8c mortui funt.Hic eft panis illc qni de cctlo defcendit.vt qui co vef-citur non moriarur.Ex hi$ Vega putatcolligi poflc.inutilia Sc rebus fpiritualibus vacua fuilfe vctcrum Sacramenta. ReP-ponfioin promptu eftdi intclligcntia diftorum.iuxtaHilariu Mcauiisdieendi ßimatur. Non enim in hifee diiftis oppofi-tiofitSacramentorun» vtriufqiie Teftamcnti, (cd Sacramenta cum rebus iplîscomæittuntur. Nanvidem quoque de no-ftris liccret diccrc Sacramétis.li res ipfæ cum ligno ctSrnmiC-lie effent : Baptifmum nempenon cfleB.iptifmum qui fit pet ablutionem fordium carnis, fed qui fit in fpiritu, hoc eft de-pofitionefordiumanimsperfpiritum amp;nbsp;ignem, quotnodo Chnftum bapt zarc fcimus.Baptifmus (inquit Petrus, i.epift; cap,3.)nos quoque fcriiar, non quocarnis fordesabiiciuntur, fed quo fit vt bona confciCntia Dcum interroger, per reftrr-reftioncm lefu Chrifti. Itaque nuHa hic eft veterum,amp; no-ftrorum Sacramentorum vcl collatio, vel oppofitio : fed fi-gniSc fignati, quæ communis eft noftrisçquè ac veteribut. Quorftimautcm resciim Sacramentis hoc pafto committa-tur ratio eft, ncmpc propter fal/âacprzpoftcram hypocritâ-tum Sc incredulorum opinionem,quaà Ipirituali veritatc fa-Ctamcnta fubiungebant.tantumquc in fignis hjcrebant, illif-que confidebant. luxta impiam hanc hypotheiira feriptura tontemptim dc Sacramentis loquitur, amp;nbsp;Circuncifioncm a-hbiprzputium,alibi concifionem,alibi inurilcm : Mannam quoque minime viuificum panem vocat. Alioqui.iuxtainfli-tutionem acordinatioiiem diuinam, acclcftorum Deiviu* fide przditorum habita ratione,longé aliter docet Apofto-lu« de Circuncifionc amp;nbsp;Manna,Rom.4.i.Corinth.to.amp;f.Itc-rum obiicit lefuita, Paulü i.Corinth.io.affirmare Sacramenta vetcrum fuiffe typos,R.Id quidem verum eft.Sed iia1ä1»,nS fiinplicitcr.Nara idem apoftolus.eodcm loco (vt antediäum eft) nodum huDC foluit, derepugnantiam d fophiftis exagi-tatam conciliât. Sacramenta veterum quoniam non tarn cla-ré myfteria falutis noftrz cxpreflcrunr.vt quç futuram Chrifti »iftimam proculmonftrarcnc,noftrorum vtcumqtie rypi dici poflunt : quia videlicet complementum rerum vfque ad Chriftutn fufpeodcbatur,amp; modui ßgnific#di obfeurior er«,

vtpoteChrifto iHhuc vent uro. Si quis tarnen locum expert* dat accuratèjComperict Apoftolum non re vera facramenta, fed pœnarum exempla,typos noftros amp;aJ noftram admoni* tionc fciipiosaflcrere,ne tali apatrare nos ctiam audeamut. Denique.vt concedain ab Apoitolo Sacramenta quoquety-pos vocaii.non vetcrum Patruin, fed noftri i cipcöu, typoj appellat. Vetctibus enim ilia re vera pratbut runt quæ figu-rabant : fed noftrorum quoque præterea typi fuere Sacra-mentorum ,vt bate noftra illorum ficut Petrus aquif diluuii M'mvav nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ett correfpondens exemplar Ba-

ptifmi appellat. Aliâs enim typi cum re ipfa ; alias cum alio typo confeiuntur.Sicetiam nubes amp;nbsp;mare typi quidem funt liberation!s Ifraelitatum ex Ægypto: at quia nofttum quoque Saptifinum adumbratunt, cuius Baptifmi quoquefpiri-tualis vetitas eft liberatio ex Ægypti fpiritualis tyrannide, Bjptifmus erit fccundarius Si il Ji correfpondens quad typusj ideoque merito nubis amp;nbsp;maris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Denique, Hebr.ÿ.

lamquxro, quutn de Saeramentisagitur,an vetcrum cre-dentium circuncilio carnis tantummodo fuerit? an agnicarnes folummodo ederintîSi itaeft,quodctiam Vegaafiitmat, nulla fuit ante Chriftum in carne exhibitum Chrifti Eccklia. Atqui Chriftusheri Sc hodie fait. In Dcum fperauerunt Pa-trcsnoftri.AbrahamcrcdiditDco: vidit diem Chriftiamp;ga-uifus eft. Q£i« fpes autcm,quç fides,quæ confolatio effe po-teft fine Chrifti præfcntiaamp;cfticacia? Nullam veropratfen-liamimaginatur Vega pratter cam quam libi confingit fub fpecic panisdr vini. Veram pratfentiam amp;nbsp;vim fill) Dei per fpiritum fuum in elcâorum cordibus agentis lefuita ignorât amp;nbsp;merito quidem. Quid enim cam cum balnco? Quodaute garrit de adimpletione legit per Chriftum,non tollit Chrifti prxfentiam fpiritualem non carnalcm in Ecclefia Patrutn amp;nbsp;fanftorum Ifraelitatum, qui candem nobifeum elcara fpi-litualcm comederunt. Ad locum lo. cap. cpift, ad hebr.verf. 1. à Vega prolatum vt errorcm fuum confirmarer.refpon-dco,lefuitam confundere quxcunquc legit. Ifta compara-tiuc ab Apoftolo non fimpliciter dteuntur. Lex enim quate-nusoppooitur Chrifto .quieft corpus. CololT a. vmbra conuenicntiliimè nuncupacur. Tunc cnim ilia nihil aliud

Contiptt quàtn mundi elemcnta amp;nbsp;corporales exercitatio-ncs.quxfunt vmbrae futuroruni bonorum,quæ nóiiiü à Chri-ßo (qui corpus amp;nbsp;veritas eft,amp; complcmcnturii omnium Dei promifiionum) erant adiniplenda. At enim lilegem,quate-nus Chriflum conitinftum habet, fpedes.fua illi eâque cer-tiflîma veritas,ac proindc amp;nbsp;corpus conflit«. Ac eodem mo-do,bi Dariam,fpiritus nimiium amp;c liteix rcfpeAu , minifleriu Vetbi amp;nbsp;Sacramentoium conlidcrari debec:flc vt in omnibus literx quidem tribuantur vmbræ, fpiritui auiem tribuatur Corpus amp;nbsp;veritas, quod Iclùita non expeudens, in tetros er-rorcs incidit.Profeit deinde locum fuprà citatum exi. epift. ad CololTverf. 17. Iterum tefpondeo vmbras dicilegales ee-rcmonias non vt res vanas amp;nbsp;inanes,quaiis efl corporum vmgt; bra(erant enim veia,amp; pro rationeacœodo Sacramentorum cfHcacia , ac etiam irçfavUrf in refto ipforum vfli fpi-ntuali per fidé in Chriflum vcnturun:)fed cum ipfo Chrifto iam exhibiio comparatas, qui dicitur carum vmbrarum cor» pus,quod ilium velut vmbra corpus à quo eftormatur, facra-mcntaliter adumbtarüt.Quouiam veto Apoflolus,hcbr.Cap. 8.5.Chriflum diCit prxftartioris Ictdctis, quod przflantio-ribus promiflîs en lantitum, effe intetceffoiem vult alTertor Vilncnlis Pattern,vmbratiletii Si figuratiuum Chriflum,per confequenseuanidam Ipem amp;nbsp;hdcm habuiffe.Oflendit Paulus eo capite nullum elle foedus inter Deum Si hommes, quod no.n habeat fuum turn mcJiatoiem tum minifletium. Secundô,vêtus Si nouum fœdusdifccrni debere,quando,noa quidem fubftantia,fcd difpcnfatione alterum altero prxflan-tius efl. Tertio, prxftantiori fœdeti prçflantiusminifteriam amp;nbsp;prasflantiotem intcrccfibrcm conuenirc :ita tarnen vt illui# ftetilefus Chtiflus hodie amp;nbsp;heri idem cft Si in fccula. Hebr. Cap.ij.î.biulla alioquin efficacitas fuiffer Lcuiticiminiflerij, niii lefus Chtiflus ïam turn quoque fuis mentis int creeffiflet pro Ecclclia apud Deura Patrerndmo nulla Dei Ecclelia fuif» fet, li Meflias ille qui olim in carne exhibendus crat, Si iaOl pridem exhibitus efl,cam Deo patri nó cöciliauiflct. Rctor-qucamus igitur in Vegam argümentum. Nullum eftfoedui inter Deum amp;nbsp;homines cuius Chtiflus mediator non fit,prac-fentia fua in fe credentes omnes viuificani. Vetus teflamen-tum feu fa:dus,quamuïs ratione dilpenfationis minus praé-flusNouo fucrit,tarnen Mediatotem habuit,Chrifluin,alio-

jö De Praesentta Christi qui nullum fuit fceduî, nulla promifiio, nulla fidci,nulla fi-Iu$:quoii cogitate eft blafphcmum.Ergo F.ctlefia vetcrisTe-ftamcnti Chriftum interceffbrem 8c vimficum habuit. VnJe neceflario fequitur, quit carnem nondum induilf t Chtiftus, localem catnis Chrifti fub facris fymbolis praîfentiatn ne-ccllariam ad falutem baud eflc.Locus Ioann.cap.l.v.ry. (Lex per Mofco data eft : gratia amp;nbsp;veritas per lefum Chriftum ei-litit)crrorileruiticominimèfauct, nec enim gratia amp;nbsp;vcri-täte inediatoris fruftrati funt Patres fub lege , alioquin atterri ûm niiferi manerent.Sed tantum (vt ex contcxtus ferie liquet) Euangclifta legi gratiam amp;nbsp;vetitatem, quoniam lex moialis niorbuni indicabat qucm final Chriftus: amp;nbsp;cetcmo-nialis adumbrabat quod Chriftus rcipfa prxftat. Itaque Legi moraliopponicur gratiaiCercinoniali veritas,id eft ligno rcl ipfa, liue vmbrac corpus. Illud autem non qiiçritur,aD cere-monix legales Chriftum repræfcntaucrint ; fed au vcrc cre-dentes amp;nbsp;genuini Abrahz filij Chrifto ipfo pnuati lint; quod Vega airerit,nos conftanter pernegaraus.

8. Veterumieftimoniaquxdam deinde profrrt Vega, Tt fideles Ifraelitas vmbram tantum habuifle.id eft Chri-ftt comniunione ciclufos fuilTe probet. Rcipondco neutrum firnplicitcr,fed fccundum quid fife intelligendum. Nim nee veros Ifraelitas corporalia line fpiritualibus adepioi fuiire, neque nos limplicitcr fpiritualia line corporalibus obtincre certum eft.Tatum ergo,teftimoniis Vega citatis amp;nbsp;aliis hu-iufmodi,à potioie fit drnominatio. Nam in vcterifedere onima erant inuoluta typis St figuris, Sciisquidem obfcu-tioribus.ln Nouo autem dilucide amp;nbsp;magis per.'picuè fpintua-Jia bona eoriiinqne typos turn pauciorcs, turn facilioresSt il-luftriores habemus. Hoc Chrifcftomus Homil. in locum ilium Apoltol. I. Corinth, to. Hxc autem figurz noftrs fueriint.àic. pulthiolimili à pifturis petito, cxplicat in hunc »modum Regem expielfurus piétor, cum fuoequitatu amp;nbsp;•gt; hoftibus V ftis in tnumpho.rudiadhuc open lineas tenues igt;amp; obfeurasinducit.quætamen totum compleftuntur quod nciat cflingendum, quz tarnen ita pifta non dilcernuntur •gt; nifl a peritilliHiis : led poftea quàm colore.s 8c fplcndidos 9e ••florentes obduxitjtunc omnia fiuntillullriora, amp;nbsp;accedéti-•• OUS ficilècogii.ta amp;nbsp;perlpefta redduntur. Itaque,veterutn ücramcatapnori aflimilat dclincationi, noltra y cró pofte-riori

riori. Quid multa? Res vnaeadetnquc vtrobiquc ofFertur, fed reuera 1'unt tvpi, noftra i»1iTv»jr«;hoc cft.noftra rem tanlt; turn fpiritualem figurant: verera amp;nbsp;rem ipfain amp;nbsp;nofttaSa-Cramenia adumbrarunt-.vt ram prima dclincatioquam colo-ribus veftita viuutn regem (igniticat.fcd prior amp;nbsp;regem amp;nbsp;pi-âuram fecundariamjeu coluribiis obduAaui.

T heologii deprchenditurzquüApoftolu« Jeconiugio Chri« fli amp;nbsp;Ecclcßs loqucDS, illud magnum eflc myftcrium cxcla-met.quod falfum cft, fi Icfuitæftat fcntcntu. Mancat autcm Paulus verax,Vfgi vcroridiculus amp;nbsp;mcndax aflertor ,fpiti-tualia carnaliccr diiudicans.deprehendaiur.

II. Ad telliraonia Patrumj quorum auâoritacc abutitu t vt præfeBtiam illam carnalem fub Tpccic panis ftabiliat relpó-deo. “Veteres dcconiunólionenoftra cum Chrifto, non de coniunilione Chtifti cum pane agcre.Ncc voculam vllam de papifticarllachimcra lefuitaequantunuis curiofi Sclibro-rura fine dcleótu ludicióque belluones in vetenbus oftendere poterunt. Cyrillus autetn amp;nbsp;alij Chtiftum participatione na-(uraliin nobii efle dicunt, vt vnioucm illam coniunftiflimä amp;nbsp;ineffabilcm tirroidiraè ftabiliant. Vnioncra vero noftram (dum in hoc mundo fumus ) cum Chrifto lie Ipiritualem ef-fe fatcutur Chtiftianac omnes Eccleliae.vt tarnen veram atque realem illam effccrcdant.Nec cnim nomine fpintualis vnio-nis aliud quam veram amp;nbsp;realem cu n Chrifto Deo amp;nbsp;homi-ne vnionem intclligunt.lllud aurem fit, quia per Chrifti Ipi-riium Chriftiani,licct io tcms exiftentcs,cum Chrifti corpore,fanguine,amp; anima in cœlo regnantibus, ciirnque naturai-pfius diuinain nobis manerne,rcapfc amp;nbsp;verc copulamurivfc: adeo vt myfticum hoc corpus ex Chrifto tanquam capite, amp;nbsp;ex Chriftianis,ceu membris,coba’icns,noniiunquam Chtiftus fimplicitcrappcllctur.Tanta eft Chrifti cum fuisnicmbrisSc horum cum Chrifto coniunäio , vt baud male dici quodam modopoirevidcatur.ficutvnio duarum naturarum Chrifti eo iftituit vnam perfonam.ita hanc myfticam fieri ex multis pcrlbnis virtuie Spiritus f. in vnam naturatn. Quemadmodu enim anima in homine, quia vna amp;nbsp;eadcm,]Ctota non min’ in capitelinguiifque membns eft, quam in toto fiitiul corpore,cfficit.vt lingula membra in voum corpus fub vno capite vniantur ac coaJefcantilicctiain vi fpiritus Chrifti, quia vnus amp;nbsp;idem eft in Chrifto Si in liogulis fidelibus.fit vt omnes tu animis tum ctiam corporibus io vnum Ipiritualiterconncxi, vnuni amp;nbsp;idem Corpus cum Chrifto capite liiuus: corpus, in-quam.myfticum amp;nbsp;fpiriinaie, quia nexu arcano eiufdem fpi-ntuiconntxuin 8c comp ftum eft. Vnde 8c lcquitur,nulla, quantunuis magna locoium diftantia,vnionem hanc veram atqucrea.em, licet fpintualciu noitrorum corpoium noftra-rdmque

rûtnqueaniniarumcumcorporeamp; anima Chriftl impediri poffe: quippequc fit cfficacitate talis fpiritus, qui à terra in coelum 3c vitra pcttingitcmcmbraqiieChrifti in terris cxifté-tia cum capit« in coclo ad dcxtram Patris (edente.non minus arde in vnfum coniungit, quàm anima hominis pedes ac tibias reliqujque membra cum capitein vnum corpus adglu-(inat : etiam Û Calis homo tam magnus eflet vt eius caput vf-que ad rupremum cœlum pertingerct, amp;nbsp;pedes in terra; cen-tro refidereni.Tanca eft animx vis : quanta verb fpiritus fan-fti,veri3t omnipotentisDeiîNonfic igitur Ercletia cü Chri-fto vnum corpus corporaliter »id eft, vt ex illius amp;nbsp;Chnftia-nórum corporis m ateria,coalefcat vna corporca maffaineque vt liidc corporeum alimentum,vt ex cibo amp;nbsp;potu bauriamus: fed myftica amp;nbsp;fpiritualis eft, fiuc naturam ipfius, fiuc finetn fpeftemus.ncmpe vt in ipfo per fidem noftram fafto, turn omnia quæ ad falutem noftra m necclTaria amp;nbsp;ipfi infunt, per impucationem adipifeamur,cum etiam imagincm illam Det in nobis abolitam recipiamus.vltimo demum die plané per-ficiendam amp;nbsp;beata immortalicatc cumulandam. Quod fi ve-ra caufa efficiens quaeratur iftius co mmumonis, ea eft in fo • lidum Spiritus Sanftus.i.Corinth, ix. Etcnim per vnumSpi-ritum nos omnia in vnum corpus baptizati fumus,fiuc ludçi, flue Graeci,fiuc ferui,fiue liberi, 3c omnes vna potione pota* ti fumus pet vnum Spiritum. Inftrumentum aucem per quod Chtifto coniungimur fideseft,tefte Paulo, Galat.x.Sc Ephef. ^..Itaque corporalis 3c localis ilia coniundio Papiftica , mc-tum eft fuperftitionis 3c audaeix humanx figmentum.

Porto ne Vega queratur me Cyrilli loco minime fatiffe-ciflèjaudiatDoftiffîmi Sc Orthodox! Theolozi refponfutn antex^.annos aduerfus infignem quedam So^iftameditu.

Etfi (i nquitJQrt//»j lib.xo.in Ioann.cap.\'^dicat Chnfium habttare in nobis corporaliter, cum fumimus m^flicambenediblionemt non tarnen diettaut Chrtflti habitare corporaliter, aut etiam in nobis corporaliter habitare illis tantum temporihus, ciim aCctptmns Eucharifitam,aut Chriflum habitare in nobis,non au~ tem nos in illo,AEqHe enimdidtnes in illo atqueiU

4° De Praesentia Christi htm in nobn habttare. Ea autem htibitatio non eji lo-r calis aut corporalis,fed celeftis,f!irittialis,fiipernam-ralü, per cinam habemns aternam vit am. Cy idcirca Cyrtlliu ait Chrtflum effie vitem,nos autern effepalmi-tes, N am,vt palmites recipiunt vit am at^ue nutri-mentitm a corpore vttis : ita nos recipimits à Chrifto naturalem corporis einsproprietatem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eji vita

ijnmortahtas : atf^ue tta ejfeSït membra eins vmimas ex illo óquot; nutrimiir. At^ae hoe tllad eß cjitod Cyrtllns intelli^itpervocem tllam,Corporaliter,qtiódejiie Hilarius perfimiiem vocem,Nattiraliter. Qi^madmodtt eràm Paulusxum dicit, Plenitndinem diuinitatis ha-bitare tnChriflo corporaliter, non fenfit dMinitatem 'ejfe corpus, fed earn éfie atcfue habitare in Chrifto, no leuiter aut acctdcntaliter,fedperfecie Cpfubftantiali-ter cum omnifiia virtute acpotential ita Cyrillus, cti fcriberet Chrtfiiim habitare in nobis corporaliter, hoc fentin vehtit, eum non leuiter aut peifunblori'e, fed fubftantialiter, potenter,efficaciter effe tn nobis,atijue Ita eft'e,vt nos per ilium habcamus redemptionem vitam.ifternam.Apparet ergoex iftis Cyrilluni no fen-fife de mandticatione corporati ef potatiene que fiat ore corporis. Haftenus ille.

Cyriîlusauteir. pro Cyrillo ciufam agat coram Eccleffa Dei àduer/üslefuitarutncauillos.

Credere (iuquit lib.9.111 Ioann cap.2i.)opor-tet fidclcs , qiiamiiis corpore fiio abfit Chriftus, virtute tarnen fuaomnia amp;nbsp;nos gubcrnarc, adef-fcquefempcripfum omnibus qui cumdiligunt. Proptereadicebatj Amen dicovobis,vbienn-que funt duo vel trescongregati in nominemeo, ibi fum in medio ipforum. Nam quemadmodS quaiido

tjuando vchomo in terraconuerfabatur, t'.incc-tiani vt Deus ccelos implcbat amp;nbsp;Argelorü con-fortia non relinquebat ■ eodeni nunc modo quu fit in ccelis cum came , terram ramen replet amp;nbsp;cum iis eft qui eum diligunt. Obferuandum eft autcm,qiiia quamuis fecundum carncrn tantùrn. abiturus crat ( adell eniin fempcr virtutc Deira-tis ,vt diximus ) modico tarnen tempore fccum difcipiilis futurum dicebiMpcriè fcipfim nomi-nâs,ne quis in duosfilios Chriftunr diuidere au-dcret, fed vt vnum omnino tfle quifqi.e credat:, nontjuod vna ft narurajed quia vnusin vtraque natura eft Chriftus. Et libro 10. cap.38.in Ioann. Qjiomodo ( dicct quifpiam) pollicitus eft cum cis fe futurum? nullus ambigit, quum ad cœlos afeenderit, quamuis virtute Spiritus femper ad-fncritjpiæfentia tarnen cam's ipfim abbiifte. Centum alia tcftitnooi.a huiiifmodi poflem ex Cytillo ad-uerliis nugas amp;nbsp;cabimnias.Iermticar proferre; fed latis fupcr-lt;jue veterh huius Thcologi .-onlilium apettum eft.

Ad alia difta Clirifoftonii,HiIarii,Nyfleni,amp; IfeneijefpS-dens, admirto qiias dicunt nos tffe cum Chrifto vnum corpus ex carne amp;nbsp;offibus eiusmon iolùm per dileftioncm , fed tc ipfa in illam earn eta nos conuerti;amp; per cibum quem nobis largitui eft Dominus,illud effici. Cum enim funm in noi amorem indicate vtll.-t, per corpus fuum fe nobis commif-€Uit, amp;nbsp;i n vnum corpus redegic. Sed lefuiticum aflumptum reiieio ,vtineptumamp; impium. Necenim Paerrt de carne Clirifti fob pane locali præfentia vllum verbum profrrunt, autpanisconuerfioncm papilbcamftabiliunt, aut i/iloxalpu«» inuehunticótra.nos incarnem Chrifticonuerti, nos ciiChrifto vnum fieri, per cius fpiritum.non corporali modo aflerut. Statum difputationis igitur inuertit Vega , tranillit ad aliud geuusjamp;quuiHdcChriftiinnobismanuoncqua: per fpiri.-

tum S. 8c fide apprehcnditur Patres agant ,nugacor alügitio-nem cai nis Chrifti cum fpecic pani» ftupidis difcipulis fuit obcrudit.

iz. Aliud argumentum Veg« audiamus. A gnus Pafch^ repræfcntabat Chriftum. Agnus autem non folùi.i maâaba-tur.fcd etiam comedebatur. Ergo Chriftus non folùm mor-tuus cfi pro nobis Ted etiam editur à nobis. Ad aflumpiutn refpondeo per diftinftionem. SiChriftum fide amp;nbsp;fpirituali-tei àcrcdentibus edi ad vitâ xtcrnam crédit Iefuicagt;adinittos fi autem oraliccr Si inuiûbiliter, vt oralitcr cdcbatur Agnusi ncgo,ahoquin vt Agnus per partes difeerpebatut, ita Chri -fticaro dilanianda effet, amp;nbsp;tta caperniipcum çarnis Chrifti cfum Icfuita nobis obcrudit. Quod autem ad byperbolicas quafdam Patrum locutiohesactinet (vt illa^quid fit fanguis agni,noniam audiendo.fed bibendo didiciftis) fi aliter quant faciamentali Si fpirituali modo explicentur, lanienam itn* piam 8c horrendam lefuicas imaginari neceffe eft’Qjfis enint nifi phrenefi fiiperftitiola correptus fe in menfa Domini ßn-guioemliumanumprovino,8c carnem pro vino fc fûpfiffe Oquot; pincturîVinum certè eft fanguisagni,panis,cius caro, fed modo facra’ncntali,vt toties diâum eft. Patres autem has locu-tiones poft Chnftum propofuerût.vt myfterij tanti reueren-tiam in piorum cordibus confecrarent. Qitod autem noftro feculo Ortliodoxi Theologi ab bis loqucndi formulis defle-ûentïSjdiftiniftius de rebus Si figms differuerunt, inde ortfi eft quodiidolomaniam à falfis doftoribus inuedam apertè icfellcndam effe iudicarent. In Ecclcfiis autem Chtiftianisgt; quemadmodum ex toc concionibus amp;nbsp;libriseditisliquidà conftatalc Chrifti Sacra cœna aduerfus crroresquofcunquc àPapiftis 8c aliis inuedos Chrifti apottolorum amp;nbsp;apoftoli-corum virorum dodrinam dilèrtis verbis 8c perfpicuis ar-gumentis traditam fuiffcapparet.Qriofdaincertè fateor minus accurate ifta myfteriaattigiffeilèd omnesorthodoxos in CO conuenire fentio , Chrifti carnem non effe cibum ventri* fed animsc.qua: verba fi admittuntur fine fuco,tranffubftan-tiationc Pontificiam.inclufionem carnis fub panis fpecie, S alia e ufmodiportenta prorfustollunt.

J. Manna, in deferto , figura Chrifti,iara compléta eft. In inaona(piritualiter8cfiguratè rantü comedebatur Chriftus.Ergo cum chriftus vcncasfit,tealitçtamp;vccècomeüitu^

In Evcharistia. 4J inEuchariftia; iboqui fub4egcfuniu$ adhuc.necplus Eabc^ mus quàm Ifraclita:.R.Antea prolixe de Sacranientis veteru diâurn eft. Ludiclcfuita in minore propoh'tionc in homo-nymia voculz fpiricualiter. Purat enira Patres fub lege line Chrifti przfentia amp;nbsp;vita viuificatos efle , quod eft. «tSióAoy«» Deinde,in maioreimanna fuit figura,non relignificita vacua, vtoftendit Paulus i.Corinih. lo. 3. Qu^od Cfinftus aliter de Manna pronuntiarevidetur.Patrcs videlicet qui comederunt ■Hum panem mortuos fuiCfe , quod non fit in Cocna, io qua panis czleftis amp;nbsp;viuificus nobit proponitur: refpondeo valere Chrifti diâuin,fcd fecundu quid.Nec enim Manna Eucha-tiftiç(vt fupradixi)id eft, Sacramentuin vetus nouo illic op-ponitjfed ex hypotheli hominum ventrit alitnoniam à Chri-fto expeftantium, fignuro lignato , feu Sacramentum rci ipfi opponitjhocertMinnimipliChpifto: quum illi quos allo-quitur nihil fpirituale in Manna conliderarent. Ncc obftat quod idem dicatur de paoe Euchariftico,immó etiam aliquid duiiui pronuotiante Paulo,i.Corinth .11. indiguc maoducan-tes.conderonationem libi manducare. Etenim fi Manna ez inlhtutionc diuina zftiraetur, viuificus amp;nbsp;fpiritualis panis fuit.vt vocatur à Paulo,efca Ipiritualis.Scd cum lis fuit Chri-fto negotium qui Manna non cenfebant vt Sacramentum: vtpote qui przfentem Cbtiftum verum animz cibum per Manoam lignih'cacum non quzrerent,fed corporis pabulum abeo rcquircrent,qualc ab co pridie acceperant. Sic Circun-eifionem Paulus Rom.4.figillura iuftitiz fidei voc.it,jlibi au-tem ex pfeudo apoftolorum hypotheli concilioncm infaroi ïosabulo appellat .Sie legem Rom.yfpiritualcmbonam amp;nbsp;Cinaamiabbi (i.Cocinth.3.) litcram morti svocat.

14. £xfrew«w(inouit V-ga,ii4. riieri)e/auilat »^mcn loemnii cap.6.ifi^uo ta.m dare Chrifitts loejut-tHr,'vtcomrnentigt; Calaini cjuo Chriflam nos fuam car-nem tn cœlo, non tn Enchartflta extftentem iaßtjfe co-nedere fomniatttt, nullus ommno rdin^uatur locus. Quodz/tdemonftremusifumimus tnitio hanc hypothe-jßn,yl proprto naturali Smptura fenfurecedendum non ej]e,nyi alta Scripturaauaicio Ecclefisi, nos ab ea (tmpellatrecedere. Cum t^itur curoproprii carne ve-

rä ßgmficet,lt;^ manducareproprie nihtl aliud fiti(jnatn id ^Hod oßicio oris exercetur^vtctbus manfus infloma' chum traticiatur.cert'e illa verba,Caro rnca vero efl ci-bus,de carne vera:^ tllud,QM manducatmeam car-nem^de vera manducationèçcum contrarium Scriptu-ra nufquam doceat)intelli^dum efi.Qwd iure negare non potefl,qM animaduerteritomnes, qui tllum ferme-nem Chrtfltaudierant, cum relie Unguam nojfent,dl' modumpronuntiandi non tgnorarent, tarn Capharnai-tos deeraéïeres quam rudes ätfctpulos, Apoflotos in fde confiantes, verba illa in fe fu proprto, hoc efi non de fitntualifolafed re alt manducaüone^ dtcla nbsp;ac-

cipienda eße iudtcafie.Ideo emm primt murmurabant, quomodopotefi htcnobis dare carnern fuam ad man-ducandum‘.fecundifcandaUTati,retroabierunt'.dtcen-tesydurusefi hicferma. Apoßoliverb (non dubitantes Chrtfium poffe fuam carnern vere dare ad manducan-dum,prout promitte bat}cum interrogarentur,num vel-lent bß tpfiabire,refi)onderunt, Domme, ad quem ibi-mutlVerba vtiä aterna habes,

Qiioniatn ^(Tertor Vilnefisciput illudex D. loanncarcen erroris pontificij copftituit,iSc in diAis CHrifti torquedis mira ludit audaciazErc'uticnda funt pcnitus Ici'uitiea Jida. quat dcmonftratiua argumenta cfle aflerit.

Priinum auté obfcru.buntTheologia: candiditi.Orthodo-XOJ Scriptoret hoc noftro fccülo ex ende Euäecliftjc loco,ar-gumétû firmiffi nu CoHegifle aduerfds errores Pontificiosdc Sacra Chrifti Ccena. Illud autem eft eiufmodi. Manducatio carnis Dominica: quam Chriftus Dominus doect loann.ö. eft tantum fpiritualis.hoc eft.comraunio amp;nbsp;ipfius Chtifti amp;nbsp;omnium beneficiorum cius,quæ fit per filera; oralis auicm cfus ibi àChriftoreijcitur,damnatur,amp; validiffimc refutatur.Cœ-na autem Domini eftviflbilt Sacraraentum illius maoduca-tionistantùin quæ loann.s.traditut. Ergo Cœna Dorami eft viiibile Sacramentum tantu i fpiritualis.ncquaquam »etoo-ralis minducatiwn^. V ega ooiüTo hoc argumento vere dc-

Manducatio illa(cuius Chriftus mcmiirit)pro-priènihil aliud eft quam id quod officio oris cx~ «rccturj,vt cibus niäfusin ftomachum traijeiatur-

Ergo non fpiritualiter tantùm/ed realiter mâ-ducatur Chrifti carotper confequcns(vtab acce-dentibus edatur ) caro Chrifti fub fpccie panis continctur.

Faibcia multiplex later in maiore. r. Primum enim etiam fidevera rcalit|uc fua came Cbriftus diflerat, ramen mini-inè (c'juirur manducationem hums carnis oralem efle d«-berc. 1. Oralis manducationis nulla imô fpiritualis crebta fit nictio,videlicet tjuoties verbii credendi rcpctitur amp;nbsp;qcum Verba Chrifti Spiritus amp;nbsp;vita dicuntiir. 3. Fallum eft quod aflerit Veg?.8c à Chrifti propofito prorfus alienumgt;omninó-que CyclopicumSc Capernaiti urn , de traitdione videlice# Carnis Chrifti in ftomaihutucquem cralillimum errorcm ne-feio an aftutiores alij Icfuits probare vebnt,nifi luo more ab-filrdifh'ma quæquc 8c fæâiflima papatus idula tueri pergant.lt;

Minor defeftuofa eft. Vult Chnftuscarnem fuam edi ,fed fide 8c Ipiriiuaiitcr : non oralirer, vt ex toto Ioannis contcxtii liquidóapparct. Nec enim fufîùs ifta profequi ferr aoimQs: quum etiam difputatiouis ftatum mutaucrit Vcga;8c de prxf fcntiaad manducationem leftores pertraxerit. Nec ignord rum refponfurum pracfentiam Sc manduc.gt;tionem minimd diu lli.Omifla veró Papiftica idolomania, qua panem in lußi-liyinclufum millies adorant,necramen comedunt; Dico Vc-gain incitando loannc.limilitudincmacdiflimilitudincm I0» Corum ad quo.s refpexit.iion attcndiflc. Agitur de interpreta-tione verborum S.Cocnæ.Hoc eft corpus iticum, quæ per di« ftaloann.S.Vega intcrprcratur. Simibiiido quidem iftorunt locotum eft, nontanrùm in corpore Chrifti quod manduca-tur,led etiam in modo quo manducatur.Dillimilirudo autem cacft,quàdloann.d. doceturcômunioChrifti quxpçcfidem

fit tam inviu quàm extra vfum Sacramentorum: éftque noli tantum fiJes.fed ipf'a potius in Chrifium incorporatio,amp; non tantum benetieioriim.meriti il. eflicacia:, ac ipiritui, fed pet hune Sptritum in ( hrifto il nobit habitancera, rtiam ipiîus corpons amp;nbsp;(àuguiQisChrifti participatio , quaiplii ranquaiti membra capitijSc palmites viti ,iuferimur. etiamli ifta com-tnunio nonnifi perfidem cuiqiiam contigit. Perfidem enim habitat CKtiftus in cordibus noftris,amp; qui credit in cum, ma-net in ipfo,5c ipïe in eo.ln Cum autem inftitutione buic co-munioni additur fymbolum vifibile,manducatio externa pa-nis amp;nbsp;vini in rccordationem Domini ,tanquam illius interns manducationis pignus amp;nbsp;figillum , ac proinde exercitium ac tonfirmatio pro incrcmê t fidci.Pertinet igitur «î.càp.Ioann. il fimilia.loca,non quidem ad Sacramcnturti Cœnæ Domini, fed tarnen ad rem cius Sacrament! :ncquein Sacramento alia manducatio Chrifti docetur,fed eadem iJla cofirmatur iignO quæ abbiin Euangelio traditut:ficut locaScripiurat ,qua; de ablutionepeccatorüamp;afperüonc ianguinis Chrifti loquun-tur,oon ad ceremoniam Baptifrni.fed tarnen ad rem iiguatam Baptifmi dcclarandam pertinent.

Connexio item fallax eft. Debuit eoim Vegä dicere. Ergö Caro Chrifti oralitcr tantùm manducatur , ic in ftomachum traijcitur. Quoniam autem eiufmodi aflumptum cyclopicam amp;nbsp;capernaiticam opinioné ftabilirc fenfir,aduerbium realiter, in quo latet horaonymia.fubftituit.DcindefalliturrneOquod fpiritualem manducationem reali opponit.ac fi ipititualistnä-ducatio Jr communio Chrifti non elfet vera amp;nbsp;efficax. Contra realis lila quam fomniat.id eft oralis, chiroerica prorfus cftmcc cnim vilibiliter aut inuifibiliter ingeritur Chrifti cato in OS edentium,nec io ftomachum traijcitur,nec ibi digeritur. Hç cogitationes de Chrifti carne funt blafphemç.Dar eft hic Cibus nó ad ruinas huius vita:,nec vt in feceflum abeat(ablit Vt horrenda Je blafphema iftaibinnia foinniemus)non eft cibus ventris led mentis.Qimd idee» repetirnus vt capeniaiticum amp;nbsp;leliiiticum iftuddcliiium,magis acmagis hominibus Chri-ftianis üdio lit.

Si manducatio illa( cuius meminit Chiiftus, Io3nn.6.)propric nihil aliud eft quàm id quod o-ris

În ËvCHARlStlA. 47 tis officio exercetur, vt cibiis manfus in ftoma-chum traiiciatur : Capernaitica prorftis eft,amp; Chrifti Caro dcntibus atteretur, amp;nbsp;in ftoma-chum defcendct.

Atqui lefuitç Vilnenfes Chriflô afférant man-ducacionem hanc inftituifTe-Ergo lefiiitæ Vilnê-fesfunt Capernaitæ, nec Chrifti Carnem aliter 4uàm ore corporeo fumunt,amp; in ftoniachuni traiiciunt.

Quæ omniïcùm (înt abfurda,omnia impia amp;nbsp;blafplienia, fcquitur Vegam amp;nbsp;Vcgaiios nullum Chtiftum nec vllâ Chri-fti Cœnam habere.

Tres deindeconftituit Chrifti audi'tores lefuita, Capcrnai-tas dctraftorcs,rudes difcipulos,Apoftolos conftantes. Apo-ftolis auccm Papiftas fuos comparât. Illi enim non dubita-tunt Chriftum pofte fuam carnem verè dare ad manducan-dum.prouc promittebat.

Sed, attende Ledorjefuitx fallaciam. Quum fentiret fe Capernaifmireum , quod antea dixerat de manducationc o-tali, k earnis in ftomachum traieftione omilit,amp; aduerbium (vere ) fubftituit.vt fucum imperitis faceret. Quodabfterge-Dius hoc argumento.

Capernaitæ funt amp;nbsp;fuerunt qui carnem Chrifti ore fumendam dentibus atterendâ , Si in fto-tnachum traiiciendam cfTc debere opinati funt.

Nondubitarunt certc Chriftum polfe fuam carnem verb dare ad manducandum.prout promittebat, nec nos Chriftia-* »gt;dubitamus,Sed certc credimus cum Apollolisqnia Chri-ftus habet verba vitæætcrnç, quç inutilia forent fi mandu-tatio à lefuitis inueâa vera 8c realis cflèt. Qiiojd enim opug Verbis vitae aeternç 8c cælcftis, fi Chrifti caro in os 8c ftoma-thuio traiicitur i Contra, cùm cius manducatio vera 8c Ipiri-

48 De praesentia Chrtsti tualisnosincœlnm, amp;nbsp;furfum corda noftra euchar ,oralenl ilbm amp;nbsp;Capcrnaiiicatn.Apoftolicx Cathohcæ Eçtlclia: i-pnocam nianducationcm , per confccjuens fub (pccic paniS localem incluiîonem amp;nbsp;præfcntiam carnis Chrifti ignoramus acrcpudiamus.

Argumenio fcquenti fenfuni proprium opponit figurato Icfuita, Sc nouus Lucianusauder Cliriftum iropoftoré appel-lare fi figurato fcnfuloquutus cfi.Ncgamusautem fenfum fi-guratum proprioopponi,quum figuratis loquutionibus fa-lutis noftiæ myfteria infinitis locis facra fetiptura luculenter amp;nbsp;apeitirtimè exprimât,vt rn cxplicationc verborumS. C^-nç,in parte prima huiusoperis abundè oftcnfiim efi. Veram Chrifti caraem piiomnesSe verè Cbnftianiad nienfâ Domini acccdcntes count,fed ore mentis nen ventris. Quod fi lefuita ncgar præfcntiam illam à fe conueftatn cflecarnalê, rc(pondco,cum manducationcm carnalem amp;nbsp;oralem confti-tuiire.Et fane ca manducatio quæ fit ore coi pons, fiue vili-bilis fiueinuifibilis fit,non définit efle carnabs.quocu.ique a-lio nomine cenfeatur.Caro cnim fccundum illos edit tarnem! carneum os carticum cibuni qui in ftomachum traiiniui: quomodoergo non erit præfentia carnalis amp;nbsp;efus capernai-ticus? Qnjiiscft manducatio tabs eft præfentia,quicquid de inuilibili Sc latente fub panis fpeciepoft fuos matæologos Icfuitæ efFutiani.Ncgjnt naturalem efle.Atqui corpus Cbri-fti manet corpus oaturalc,etiaro poftquam fpiritualcÄ glo-tiofum eft fatlum. Eius ergo naturameuertunt,qui contra veri corporis naturam illud alicubi efle dicunt- F guratura Tcro fenfum,quumVegaimaginaturtalcm ab orthodoxis, Theologis conftitui qui vetitatem corporis Chrifti tollat,fa-citquod lefuitam dccetfid cft irapudentiffîmè caluniautur qutim millies iftis hominibus rcpctitum fit, figuram nullant pioi agnofeere in voce panis amp;nbsp;corporis, fed tantum in copula eftiiuxtafidci analogiam,facramentorum naturam,vcri corporis Chrifti etiam glorificati modumide quibus quum antca cgerim, non cftquodampliusleüorcs inre perfpicua detincam.

Qui mandiicant Chrillû viuût propter Chri-ftum/ficutChriftus viuit propter Patrem qui mi-fiteuid

Sed Chriftiis non viuit propter Patrem, velu-ti particcps vitæ per tide , fed viuit vita ipfa fub^ ftantiali patris corporaliter habitante in carnC eins.

Igitur amp;nbsp;Chriftiim manducantes viuent propter Chriftum » nonfoliim participando ipfms tirtutem per fidem , fed pcripfius carnisfufee-ptionc.Alioqui Ariiis reâè inde inferret,Patrem in Chrifto non fubftantialiterhabitarc, fed per fidem amp;nbsp;dona Spiritus fanóti.-quó nihil abftirdiua fideiqiic Catholicæ inagis reptignans dicipoteft.

Etiamfi totum argumentum concedetem , non fequftut lt;]uod vult lefuita (ad aliud genus tranlilicns ) Chrifti corput fub fpectepanis contincri. Sed fophiflica multiplex latet in ilia argumentatione. Primum enim ab vnitate efffcntia: Pattis amp;nbsp;filii ad vnionem gratia; arguit, cuius myfteiii explica-tioncin ex otthodoxotum Thcologorum fcripcis petet Ledor ftudiofus.Deindeomiffa difputationc de pratfetia car-nis Chrifti quam Patres amp;nbsp;Thcologi vetrres quamuis glori-ficatam loco circunfcripcam effe alVerucruntiad inamenfatn eius deitatc côfugit.Tcrtiô quæ fit ea »ita qua Chriftus pro-ptetPatrem amp;nbsp;nos propter Chriftum viuimUsnequaquam attingit. Alia verb fophifmatavt rctegamus, cxcuciendse Hint argumenti partes.

Ad maiorem igitur refpondeo, fallaciam lefuiticam latere io vocula ficut, nam fi Vega: fidcs adhibenda eft , maiorem illain propofitioncm fic retexo. SicutChtiftiani Bianduc .nt Qhiifticainem orc corporis, vt eius fubftamiaviuant: ira Chriftus modo corpotco fit particeps effèntiç amp;nbsp;vitæ Del Patris. Reelamabit Vega amp;nbsp;aducrbiumfimilitudioisexpli-cabit. Expliccmus amp;nbsp;nos igitur propofitionem iftam. quam ptobamus orthodoxe intelleftam.Viuunt propter C.hriftum qui Chnftum manducant. vcrc Chriftiani omnes viuuut propter Chnftum.Ergo Chtiftuiti manducanr.

Sed Chriftus non vmit propter Patrem(inqiiit Vcga)»elu-particeps yicx pct fidetn» fed viuit v^a ipfa fubftantiali pa-o i.

De praesfntia Christi tris.amp;C.Refpenfio. Confundit Vcgi vnioné naciiralem amp;ci-fcatialem cam vnionc gritiz amp;nbsp;facramcntali.Prztcrcavnio-ncm hypoftaticara cnno vnione mcmbrotum amp;nbsp;capitiï. Deinde ridet niodum illiim vnicum vfiionij noftrx cü Chri-fto,cuius vha vcrc viuimus.fed fideapprehenfa.vt totiesPau-Iusrcpetit.Rom.i.Galat.t.Ephcf.i.amp; pafiim in omnibusepi-ftüIis.Euangeliftz icem.præcipuc loanncs.quotiei de fide agit præfertim toro illo fcxto capite.

Ad afiuniptum refpondco,Ctiri(luni Cbriftianos mandu-eare vt viuilicam iptius carnemfidcamp;fpiritualimodofu-nicntes,tum ipfîiisChrifti.tum omnium Chrifti bonorum fiant participes ad vitam ætcrnam.Oralcm autcm illani (ufce-ptionem redè omiiît Vega,quum videret capernaiticum e-iùfmodifigmentum cum Chrifti 5c Chriftianorum vnionc nunquamconfiftere polTc. Hîc autcm exponendavidcbatur Chrifti de vita luajppter Pattc,amp;Pauli de plenitpdine Deita-tii in Chrifto «■“A'*'”»»’habitante fcntencia,qita: quoniam in ofthodoxorum Theologorum commcntatiis repcritur, ad aliapcrgamus Vegæ lophifmata.

Sicaro Chrifti cft vcrècibus^no cft inetapho-ricus: aut (1 crt mctaphoricus cibus, non eft verè cibus.

Qnis cnim vcrè montes cxulrare, aut prata verè ridere dicat: quod per metaphoram hæc ri-dere amp;nbsp;illi geftire dicuntur?

Refp. Qu[$ veto tifum vcl potiusfletum continerepof-fit (bphiftam aJeo mifetè ineptientem audiens? Quis ortho-doxorum vnquam dixit aut fcripfît carnem Chtifti elle me-taphoricum cibum? Surdus amp;nbsp;cæciis lefuita ncc vult audite au't videre noftros miilics dixifle amp;nbsp;fcripfiflc fe veram amp;nbsp;realem Chrifti carnem peteipere : de modo autcm quæritur, quem oralem amp;nbsp;carnalem, (fine vilîbilem, fiue inuiflbilcni) elle conftanter pernegant.Qiiod C vcriim cibum carnf Chrifti aflêri(,quz in os ingeratur amp;nbsp;in ftomaebum etaiieiatur, vt uupermanducationem definiit; amp;nbsp;Sacramentorum naturam amp;nbsp;veritatem humana: Chrifti naturx,amp; fidei articules, amp;nbsp;fpc piorum fub veteri amp;nbsp;nouo Teftamento.ôc fidei vim, amp;nbsp;fpiri-tus fitodimuausperpetuum à fundamentis cuertit. Quoniâ

lépidui illc aflcrtor tam fecnrc Cbi dclicias FaCi't, diui-sçveriuti illudcnt, audiamuscidiculuin ciusfophifina, et quo tanquam ex autibus onager agnofeatur,

Prjidixitfacraüfj'irnum EuchArifiM facramentumt in mt/fa a facerdotihHs,vt acloretur, eleuandwn eße.

Mtneris probatio.Pflabn.’J\.Ent(fcilicetipfeMef~ flas) memorabtle triticum tn terra, tn capite monttum, td eflfacerdotum,de (jtiibus tbtdem dtxerat:fiifcipiant montespacempopula.Stc entm ( inquit Vega ) habet texttu Hebratcui^ tranflultt Dtuus Htefonymusi Rabiniejue omnes legunt. 'uerba Chaldaica pa~ raphrafis^tefle Paulo Burgenfl)flc legitiErttplacentu frumenti in capttibusflacerdotum.

Audis irtipudcntiffimuth feurrani, illotii manibusfidet ' tnyderiaconfpuicancetn. Sedbene eft quod taadem fcâarii ilb,qua fide amp;nbsp;reuerentia verbum Dei amp;nbsp;vetcrum arque neo-tcricorum fcripta pertraâcncgt;nobitaperuerint. Ptofanaau-tembaec teftimonij Dauidici deprauatio nullam refutatio-®cni requirit, vt qux à verbis amp;nbsp;fenfu prophetç ex diameerd •liftetiNec Vegx pudenda detexiffem, nifi ipiemet tbefinlij. ex bocfopbifmateconflairet.Ad alia accedo.

Ergo de rcali manducatione carnis fuæ incarna locutus cft;amp; per confequens ciro Chrifti fub fpecie panis continetur.

Refp. De maona fatis fupérqUe aritea diximds: amp;nbsp;conci-liatio lócórum löannis äc Pauli i. Corinth, ii. eft explicata. Realem i id eft fpiricUali modo 8( fide perceptam mandoca-fionc carnis Chrifti in cœni credlmUs amp;nbsp;fctimdsroralf feuvi-ihilefeu inuifibilcocgunut:’amp; totuilludconfequens de ind thUîônfe câruis; Ditctimê adtc üictaifiEcóiü vtriüfque feederià

52 De Praesentia Christi uuum ollcndcrim ,non eftquod pluribus refpondeam Vfgî importuiiis rcpecicionibus.

Quicquidfide cópleótimur,id Hdc comcdim • Fidc intclligimus cfTe Patremjpîritum fanâû remiffionem peccatortim amp;nbsp;totum fymboluir-Ergo fide comcditnusjPatremjfpiritum fanóluni amp;nbsp;fidci articulüs.

RcTp. Maiorem negamiu , quam quum Icfuita minimè probauerit(necprobarepotcfl) noliinin puctilibuseiufmo-di piralogifmis refutandis(hos enim indicaire ruftieit)bbo-rare. C)irifticarofidecotnplc£lcnda amp;nbsp;edenda nobisporri-gitur.De Pâtre, fpiritB fanûo, non dici^ur, accipitc,édité,bi-bite.

His adiungit veterum Grxcoruni amp;nbsp;Latinoruni Tlieolo-gorum fulTiagia,quorum fitmnia cft hxerPanem qui de cælo defeendit effe verum Chrifti corpus, amp;nbsp;viniim quod difeipu* lis dédit fanguinemilliuscflc. Quum autem rationibus vetbo Dci dePumpti.s nthil cfficere potuit, putat multiiudine teftimonioiurh nos obrui poflc,amp; fuorum more,fine iudicio mukahineindecorrjdit.vtfevirutn multç Icftionisappro-bct. Rcfpondeo autem, nullam pofle à Iciuitis oirinibiis 5: lingulis(ctiam fi rumpantiir ) reperiri fyllabam in verè apo-flolieorum virorum fr.riptis quibus pjpiftica prrfcntiaamp;' niî-ducatio folidc nitatur.Inter tot teftimonia à Vilnenfi afièrto-re prolata,duo in mediû producam,ex quibus Leftor de ifto-rum hominum confeientia facile iiidicabit.Citât priore loto ^^figenis locum,ex Hotnil. 7.amp; 16. in l.brum Numetorum.

Quis cft ifte popu.lus qui in vfu habet fangui-nem bibert? PcpuÎLis Chtiftianus audit hæc amp;nbsp;3mpleditnramp; fcquiturcum, qui dicit, nifi nian-ducaueritis carnent Hlii hominis, amp;c,ad certitu-dinem cuidentiamque eius quod dicimus, affirmantes Chriftum ingcminairc,Amen amen dico vobis,nifi manducaueritis,Ac.

lllC)qui fpccicsHgurarum amp;nbsp;ænigmatum edif-fcrebat, dicit, Scimus autcui qtioniam Patres noftri omncs fub nube fuerût,amp; omnes in Moy-fe baptizati füllt in inibc amp;nbsp;omnes eandem cftä fpiritaalc mâducaucrût, amp;nbsp;omnes potû fpiritua-lêbiberût. Bibcbac àuté de fpirituali cofcquente cospccra. Petra autem erat Cbrillus. Vides quo-modo ænigmata legis Paulus abfoluit, amp;nbsp;fpecies ænigmatû docct,amp; dicit,qui3 pctra in ænigmate cratapud Moyfen.antequam iiigereturbuic no-ftras AEthiopilTas. Nunc in fpccie petra Çhr’ftus cft.Nuc cnim os ad os loquitur per legem Oeus. Anteain ænigmate fuit baptifmus in nubcamp; in marinunc autem in fpecie.regeneratio eft in a'-qiia amp;nbsp;fpiritu fanfto. TÛC in ænigmate erat Mana cibus,nûc ante in fpecie ciro verbiDei eft vc-r.-is cibus ficut amp;nbsp;ipfe dicit. Quia caro mea vete eftcibus,amp; fanguis meus verè eft potus.

Hotnilu autem llt;î. Origenes, exponcns verba Balaam ex Num.cap.iJ. Non dormiet donee comedat prædara,amp; fan-guinem vulneratotum bibat, allegorizan» , qilænt cur fan-guinem bibere dicjtur populus lt;iuum Gentiles ad Chriftum CoDuerfi lubcaniur à fanguine abltinerc. Et addit.

Dicant ergo nobis quis ePc ifte popiilus,quiin vfu habet fanguinem bibcrefHæc étant quæ 8i in Euangclio audientes ij qui ex Iiidæis Dominurn* fcquebantur, fcandalizati font amp;nbsp;dixerunt, Qnis poteft manducare carncm amp;nbsp;I'anguinem bibere? Sed populus Chriflianus, populiis fidelis ,^udit hæcamp; ampleâitur,amp; fequitui-etim qui dicit, nifi mâducaucritiscarné meäamp; biberitis fanguinem meum, non habebitis vitam in vobisipfis.- quia caro roea verè cibus eft, amp;nbsp;fanguis mens verè eft potus. Et vtique qui hæc dicebat vulncratus eft

54 De Praesbntia Christi pro omnibus,ipfe cnim vulncratus eft pro pcccî-tis noftris, fient Efaias dicit. Bibere auicm dici— mur fanguinem Chrifti.non folùm facramento-rum ritu/cd amp;nbsp;cum fermoncsciusrccipimiis, in quibus vita confiftit,fient 8c ipfe dicit:vetba qux locutus fun)/piritiis 8i vita eft.Eft ergo ipfe vul-ncratus,cuius nosfanguinem bibimusdd eft, do-efrina? eins verba fuf. ipimvs,

Haflenus Origenes, qui non fen Ct Ghriftum eflè corporaliter »el in ar.ua Baptifniatis, vtl in pane Sc vino : aut noj çariialiteramp; corporaliter regenerari,aut Chrifti farnemtea-pter manduuare.Nam regeneralio noflra eft fpiritualis : mî-tiucatio item fpiritualis, quod ßtis oftendunt qux à lefuita aliutè otnittiintur Si nos citauimis,pios videlicet hiberefi-giiintm Chrifti,!-,on folùo' faciaincotorum titu,fcdamp;cum iermoni s tius re- ipuir t vt ctiam ex coocione Ghrifti Ioan. ó.Luculenterapparer. Qjiçcùm fint perfpicua.A neverhu-luin vilun rxtet apud Origencm,quod erroiem Icfuiticum de carnis Chrifti fub fpecic panis inclulione amp;orali maduai-tionefiiftineat, deplorâua eft aflcrtotis Vilnelit hotreda caî-citas,iii en pi çcipuè lt;iuód hyptibelic.ij patiü loiuiioncs ad ^gna 11' yftita rcteicndas ipli cai m amp;nbsp;figi ini Chrifti tribuit.

Alter locus eft Auguftini.de Cht.ifto dicentit.fcrebatur (vt refertVega,led tnaLi hdt )maiiibus fuis.quando ipfumcorpus 4uû ait,hoc eft corpus niea.Omifit lt;nbsp;nini,Quodâniodo,dilcrtç ab Auguftino czprcfltim,conciQae t. in plalm.j3.h1s verbis.

Q^iomodo lerebatur in nianibi'sftiis.?qiiiacùin commendaret ipfum corpus fuum amp;nbsp;fang- ineni fuiim,acccpic in manus fuasqu.odnorunt fideles, $c ipfe fe portabat quodamraodo , cum diceret, Hoc eft curptis meum.

Eftaautem : dizerit tantum Augiiftinut, Chriftus fere* batur manibus fuis.'id veriflimum eft,ft Chriftum geftafle vc’ ruin veti corporis fui fymbolum, quod corpus,facramcDca-ti locution e amp;nbsp;admodum propria appcilatur, dixeriin. Nam lt;nbsp;naturale corpus fuum fcrcbat,in quas blafphemiat neceflh eft afler-

In Evcharistia. 55 eft âflcrtorem iftum incidcte? Ita eiprefle autem locuti funt Veteres pol? Chriftum, vt vnioois noftrz veritatem firniius in animis nofttis intigcrcnt.nec tarnen prçicntiam illam pa-pifticam comrnenci iunt.Dc quo dogmate ft Vilncnfeslefui-tç Auguftini teftimoniii fidemadhiberc voluntivenciandutn hunc teftem audiam amp;nbsp;fcquar lubeos. Quç autem ex Augu-ftino difta ptofert aflertoripoftea cxtuticmMs.

Eptieftai Concilii deinde epiftolani ad Neftorium Si Cy-ïilli anathematifmura ii. eitat aflertor vt cap. 6. Ioannis li-tcrali feniu intelligendum efle probet. Ref. lefuitam luderc in voce ZitcM/i.Siceuimliteralem fenfumintclligitqui elum oralem amp;nbsp;inclulionem cainis fub panis fpecie conftituat, nc-go. Si veti Chrifti carnem folo ore mentis perceptam fate-. tur,coneedo. Quç autem teftimonia profert. de viuifica carne Chriftiagunt quam ctedimus vere efle viuificam, vt quç fitcarofilùDci.îNon fequitur tarnen,ctiamiïtotus Chtiftui eft vbique.aiïetendura efle quqd vbique lit totuin Chrifti.De Cyrillo autemndem quod de Augultrno dicimus. Theologes orthodojos de toto Cçnç Domini negotie paratos efle in fynodi légitima cum Icluitis ex prçclariillius Eccleliç doûoris'doûrina agere,vcl etiam tranligetc. Anathe-matifmum n.eius à Vega citatum ptofcro, vt confcquctiiIe-, fuiticam Leélot Cbtiftianus videat.

Si quisipfim Domini carnc viuificam ipfiufq; verbi quod ex patre cft,propriarn effe negauerit, fed altcriu.s cuiufpiam ipfi verbo fecundum dignitatem tantùm coniuncli.aut diuinam tantîim inhabitationem fortiti effe dixerit» neque vere rurfum viuificam,co quod verbi,quod omnia »i-uificatjfat^a fit propria, confeflus fucrit ; anathema fit.

Refpondco, Amen.lfta autem lefuiticoserrores de carna-liprzfcntia amp;nbsp;mauducarioneorali nulle mode tuentur.

Poftquàm veto lefuita conceffit verba Chrifti non capernaitico ftnfu elfe cxplicanda ; ad inuifibilcm Chrifti manducationem oralem , vt fe Capetnaitam laruatum çlje fateatur.Seu enim vilibiliter,fcw inuitibiliter in os inge-D uii.

55 De PR ABSENTIA Christi rjtur amp;nbsp;inftomachum traiiciaturcaro, dilaniandaerit, A', velit nolit Icfuita , Caperoaifniijreut erit. Ncc alia eft Chrifti caro vilibilis,alia inuiiibilis, Eadem eft. Ci ore carnco editurn'n frpfta dilTeeabitur in ventrem dcfcindet.Tâdem vel inuitus (pirirualem mandncationeroi id eft vereChri-flianam approbet.vcl Capetnaitici,i.chimcricam ac nullam penitus tueatur neccfle eft.

Si verba Chrifti (inqiiit Vega) fpiritualiter jntelligendafunt: alia omnia quæ hoc capite di-RÎt fcruator noil er fpiritualiter funt intelligcda.

Chriilus dicic carncm luain fcdatiirum pro mundi vita. Ergo fpiritualiter amp;nbsp;non realiter Chrilli'caro pro nobis tradita eft. Qiiod quum fit abfurduni,fequitur verba Chrifti non modo fpiritualiterjfed ctiani realiter effe intelligenda. Ref. Fallit amp;nbsp;fallicur lefuita in maiore. Omittit enim voculam quæ totius argumenti eft bafis.Verba Chrifti,quum de efu carnis luæ.amp;potu fanguinis agit,funt (piritualiterin-tciligcnda: tefte Augiiftino in aurea ilia régula, lib. 5. de do-ma ChrittianajCap.ió'.

igt;t pweptum locittto •vetans : aut vtibtatem aut henejicenttam tubens -, non tfifigitrata.St twtem fiagitntmaui faamti vtdeturtu-here,aut vttlttatem ant bencficenttam veta.re,figuratA efl. Ntfi manducaueritiiy xnc^ishtCarKemfiluhominit flangntnem biberttn non habebitis vit am tn vobis: façiâus vel flagttinm ittbere videtur. Figura efl ergo prjiciptenj pafliont Domini effe commHnicandnm,fUa-uiter Mtjue vtiltter recondendum in rnernona y t^uod

Addamusalia eiufdem Theologi difta, quern Vilnenfes, profuoiurr fi libet.Caluiniftaui amp;nbsp;facramencarium efle di-Catir.Traâatu ri.in Ioann.

Cum Chrtflus dtxiff'et,nifilt;juis manditc.iuerit carne me am,id ne carnalitertntelligerent,fl!iritus efl^ int^uit qtd

Sed c/uta dixtmus Angelos manducare, fratres, ne putetis id morfibusftert. Namfihoc tntellex€ritis,qna,~ fl dtlamtUHr Deus ijuem manducant Angeli.

Htcefl pants t^ut de ccelo defiendtt.-vtßquis man-due auent ex tpfo non mortatur: fed^ui fertinetad Tjirtutemfacrarnentt, non ijutperttnet advtjibtle fa-eramentum-.ejut man due at tntus,non furts-x/ut tnan dotât corde,non e^uipremit dente.Ite.Qw maducat car-tie med,amp; bi^it fangutnem rneurn in me manet,^ ego m illo, Hoceß ergo manducare tllam efcam, cb“ ilium btbere potHrn,in Chnfto manere , tllum manentem in fe habere. Ac per hocaut non rnanet in Chriflo, in tjuo non manet Chriflus.proculdubto necmanducat fnrttualiter carnemetus , necbibit ei'ts fangutnem, licet carnaliter -vifibiltter premat dentibus facra-tnentum corporis fanguinis Chnjii :fed magis tanta tet facramentum ad tudtctum fibt manducat nbsp;nbsp;bibit.

Noltte parare fauces fed cor.Inde commendata efl ifla cœna.Ecce credimus tn Chrtflum, cjuemfide acci.^ pimusin accipiedo nouimits lt;juid cogitemus:modicum acciptmus (f in corde faginamur. Non ergo quod vi-detur.fed quod creditiirpafcit.

Putaflis, quta de hoc corpore quod videtis partes faHurus fltm membra mea concifurtis,^-;' vobis da-tiirusllllud manducare , ref ci eflnllud btbere,qmd efl nif viuere? T une atttem corpus e^finguis Chrtfli e~ tit vita vnicHique,f quod in facramento vifbtltterfit-tniturdn ipfa verdate fpiritualiter manducetur cz bi-batur.

bf-tur. Audiuimus emm Domtnum dieentem^ Spmtiu fft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caro nonprodffi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Verba

Hadcnin pauCA quxdam fed firniiflima yerè Theologi teftimonia inani Icfuitarum paralogifoio oppofuifTc füfiiciat. Addam Sc illud,omnia ei qux Chriftuj Ioann. £. de redcm-ptionc noftra profert re vcra fuiflc impleta, fed Ipiritu vt fide cum ipfo Chrifto apprehédi.tphef.i.SophiRiccn aiitcm pcr-pctuam aflcrtoris noftri aducrliis Ecclcfiz veteris Teitamcn-11 falutem vnico illo Augullini diâogt;cpift. 158. retundamus. •' Sacràmenca omnia(inquii)vcccrain amp;nbsp;noftra,ad vnam fidé lecurrunt.

Confequens ver^ lefuicicum, realem præfentiam S’ m.in-ducatioiieni fpiiituali opponcns facis fupcrque Auguftini te-ftimonijsrefutatumeft.Si quis autcm Vega: fophifliccn dcte-.gercamp;ad abfurdûdeducere velit.id cômodc fict hoc modo.

Si qiioddicit Chnftus fpiritualiter intclligcn-duin cft, quæcuncjuc ilhid præccdunt 8c feqjun-tu r fpiritualiter intelligcnda funt.

■ Maior falfaeft.minorparticularis.Canfequensvniuerfale. Petitio eft principii. Paralogifmus homonymix inaducibio. fpiritualiter. Plus in çoncluiione quàm tu præmiffij. Vides, Jéftor, mitum aflertoris Icfuicz acumen.

Putidæauiemacridiculx ignorantix audaciamiX calum-Diam adiungens.Vegathclî ii6.adJic CaJuinum blarpficmiç réuni effc.quifcripfcritin 6. cap.loannis, carnem Cbrifti efle inurcuiim Âdami fernen, nihilque nobis prodefle niii exCrin-(clt;è d fide amp;nbsp;fpiritu noftro cxcitetur:idqueChriftum docuif-fc cü dixit,caro mea nô prodeft quicquamzfpiritus cft qui vi-uificat. Deinde, vt criraen Caluino impofîtum amplificet, fubiungit vetercs Theologos,Otigcncni videlicet,Tcrtullii-num.Cyprianum.Cyrillum Alexandrinû, Sc Auguftinum ca verba de Capetnaitatum catnali fenfu diûa effe firmiffimè comprobare.

In Evcharistia. 59 IccuGtum audiamus VJncnlibus Si aliis Papifticç ifltKnlfnag pitroiiis(li modo cor hat|eQt)ratisfjcicn(eni. Scnbens igitur ill locum ilium 6.1oano.vcrl.£3.fpiritu$cßqui viuihcat.caro oon prodeft quicquam.incer cæiera,

Q^od Ck)nß,u camem prodeße negat, male ChryfoflomM, meo mdicto ad Judges refert, cjm canales erant. Fateor ejuidem in caleflibas m^ßertis titarn humant ingenn -vim eaanefcere ac deßcere: fed earn fentennam non continent Chrißt verba,niß violenter ttrt^aeantwr. ^Ee/ue in antitheto coablus effet fenfM,i^uodfcthcetfftrttus illuminatio viuißcet. Nec reile etiam tllt ^ui Chriflt carnem prodeffe dicîit,lt;^na-tenus critcißxa eß , comefam verb nihil nobis afferrc. lt;}Mn pottùs earn cornedere,neceffe eß,vtcnicifixaprofit. ÄitgußinHs fubandtendumputatffolamcyperfe, ijtiia debeat cumfinritu conttingt:lt;^iiod cum re ipfa co-fentaneumeßinamChrißus ad modum edendt ßm-pliciterreßicit. Nenergo cjuarnHis excltidnvtilitatem •juafi nulla perctpt ex carnefua pojjitffed ita dem» t-nutilem fore pronuntiat^ß à ffiritu feparetur.F nde cnim habet caro vt viutficet, nifi ^uia if irttiialis eß? Ideo i^Htfcfuis in terreßrt carnis natura fubßßit, nthtl ine a reperiet nifi tnortuumfed e/ui oculos attellent,ad fiiritus virtutem ^uaperfiitfa eß caro,non fi'ußra vtui-ficam dtci ipfo effelitt fidei e.xperientia fentient. Fenemus nunc ^uomodo caro ver'eßt ctbus,^ tarnen nihilproßt’.nernpe cibus eß , t^uiaper ipfamparta notais efl vitaitjuiain ipfa placatus nobis efl Deus, quia in ipfa complétas habemus omnesfalutis partes : nihil prodeflß ex fua origine natura aflimcturlneejue e-nimvitamco.ifert:Abrah£ fernen, ifuodpcr femorti cfl ohnoxtum) fid affiritu accipit, vnde nos pafcat. ^are nos t^uocpue,vt ab ea vere alamttrß’iritualeß-detos afferre decet.

primo intuitu appareat.Nee cnim fpirïtus nomine,fpiritü no-ftrü intel!cxit,(cd diuinl Chrifti naturï,qua: humanæ coniun-âa, carncm pro nobis crucifixam viuiticam Srcibumvitx çternz efliïit, quemadtnodum innumcris pene locis Cytil* lus in loannero oflendit.Oe extrinfècaautera illa excitacione 3 bdc amp;nbsp;fpiricu noftro , quem Vcga Caluino afïingit, nc vcr-bulum quidem reperiet Leftor in toto Caluini tcftimonio.

Quontarn veto Chriftus fubiungit, verba quæ loquor vo-bis Ipiritus vjta ('unt.redè equidcm vctcrcs Tlieologi to-tuni Chriüi fermoncm.à loannecxprefliim fpiritualiter exa-niinau.liim cfl'ecenfueiunt.Origencs crgo,ho!iiil.7.in Lcuit. ab aflcrtore citata.

yignofcite nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßgurx. fu/itijH£in diuinis

'volnrnnnbns fcriptafnnt ■, tdco ta.ni:jua.m ^piritiiles' (y' non tanqttojn carriAles cxamtnatet^ intelhgite (ju£ dtenntur. St entm tjuafi camales tfla fttfciptii^, Udunt vos non ahmt. £.fi emm tn nouo Teflarnento Ittera lt;jti£ occidit etim, non jptrttaliter çiitie. dicanttirad-uerterit. St enimfectrndttm hteram fequarts hocipfitm ^ttod dtSlnm efl, ntfi mandneauentts carnem meam

btberitis fangtunem menm.occtdtt hac litera.Si ve-ro jptritahter eamfitfctpias, non occtdit ^fed esl tn est fp tri tas vimficans,

Bibefef Qv.^(:ncs)dtcimHrfangm»emChrißi, nonfilitmfacramentoram rttti, ßed tjrdm fermones eins rectpimttftm ^ntbits vita cof)ßflit,ficut tpfe dt-ctt,rerbaejualocutitsfilm,ßnritas vita efl.

T«rtullianus,àVegacitatu$, error! lefuitico minime pa-troc'.natur. Quod vt Lettor videat,ecce locus ex libro de re-furrettione carnis.

Et fl carnem Chrtflas aitnihtl prodefle,ex materia dtUt dirigettdas efl fienfiM. Nami^uia durum intol-lerabilern exifltmauerunt fiermonem etas, i^uafl vert carnem fiitanZ-fllts edendam determinaflet ,vttnflnri-tu dis^oneretflatumfialutts, pramtfiu, flirtttts efl c/ni

Attune ttafithiu/.'xttxaro nihilprodefl,ad z,i^ ^tficandumfciUcet, Exei^uttur etiam ejutd velittntel-Itgi jpmtnmizierba cjH^ lonaitsßtm vobif,lpiritiu fiint, Wafunt, fient ZJquot;ßipra.Qut audit fermones ineos^ ^tedit lu ettw ^ut tne mffit,habetvitam amp;ternam m fndteium non veniet, fed tranfit de morte tn vitam, taejuefermonem conflituens viuificatorem, tjuia (f irions ór Z’ita ferma , eut:dem etiarneamem fnam dixit, ^uia (f ferma eratfabtus,proinde tn caufam vita ap-petendus.tf deuorandus audttu,(ß rttminandus intel-leblu:,t^ fde digerendtts.

Cyprianus lib.de Cænj Domin'(fi modo Cyprîani is liber tft)à Icfuitaobtorto collo ad pcüimje caiifac patrociniû pcr-traftus,nobis tarnen minimè aduerlatur. Poftquam enim ca-pcrnaiticotum errores detexit, qui earnem Chrifti non poflenifi oraliter cdi eogitabant.fubiungit:

Sed in cogttationibus hutufinodt cara (f fanguis non prodefi ^uidquam : tjttia feut ipfe magtfler expofuit, quot;Verba hacfpirttus lt;f vtta funt: nee carnalts fenfiis ad intelleElum tanta profundttatts pénétrât, ntji fdet accedat.

Ex fupradiftis colligo Caluinum blafpbcmisE nomine falibâ lefuita traduci,quodcarncni Chriftiiïnc eins dcitate non flïc viuificam fcripleritmec eins intcipretaciontmdam^ oant teftimonia Patriim.imóTertullianus hme aperte fauet. Hem de Cyrillo amp;nbsp;Auguftino eftfcnticndum, ad quos , rt ’ntea dixijn hac difputationc de coena Domini prcuocoinçç sotum verba adfcribcre vifum eft: quum prçfcriim pai lb Clh pravtriufque mentcm,Augiiftini præferiim apcrucfinjus,

Tandé Aftertor Vilncnlis ex promiflione Chrifti Icjihifma neftit hoc modo.Chriftus dixit difcipulis frit, Eccc,furn vo-hifcum vfque ad feculi confummationem.Quoniam alibi ait nie non habebitis fempervobifcum:- fateoi (inqiiit lefuita) Cliriftum carnis fuæviûfailero præfentiam.qiia fein finemfl-direditnrum promilit difccftillcincgo tarnen qucnquam.niû ßnpidum inferre poflè ex co. Ergo Chrifti cito hic manera

Rcf. Si qiiis dicat,exempli gratia,de vnocodcmque Ed-minc)Petrus eft in tcclis 5c cft in terra Cepulius,verum diceh fed vario refpeftu.Anima Petri in cochs eft,corpus in pulue-re terrx.Si quis auic inde itifrrrer.Pcir’ eft mortu’,ergo anima humanaeft morcalis;aur Pcti’in cçlis eft.crgo corj.» Petri iam refurrexitns merité, ceu ineptus (bphifta deridcrctur* Chtiftus DÓ eft nobi feil refpeauhumanænatuiç fuæ.Eftno-biCcum deitatis fux refpeétu. Chriftus totus eft nobifrum fed «on totum Chrifti.Q^madmodum vera eft ifta enuntiatio, Chriftus eft mortiius pro nobu : fatüftima amp;nbsp;blafphcma ifta eft, Chrifti deitas mortua eft pro nobis. Ita, Chriftus nobis adeft totus,Deus 5c homo:caro autem Chrifti in caelis eft.Nó dicit Chriftus.caromea fub fperiepanis cootinetur5c vobif-cum eft vfquc ad fcculi fioem;fcd,cgoDeus 5chomo.Abftra-6la 5c contrafta, contra leges reftè difl'ercndi confüdit afTer-tor , quac de Chrifto poft vnioncm diruntur leiens volrns ignorât,5c quç aducrfus vbiquitario s Peltanus,Gregorius de VaIencia,Bufzus5caliiIcfuicæfcripferunc diHimulat. Futili autem de nullo fundamento nitenti diftiodioni vifibilis Si inuilibilis przfentiæ opponimus l'ententiam Auguftini ad Dardaniim.

Spatia iQcorum (inquit)ro//f corporibtUy^j- nuf^na erunt: çjj- ejtna niifijuatn ernnt, nee erttnt.Ibtdem.Ste venturM efl,tlla angeltca -voce teflante , ^itemadma~ dttm tre eß tn td efl en eadcTh carnüforma att^ue ftibjiantta, cuiprofeilo ttnmonalitatem de-dtt,natHram non abflulu.Secundum hancformam non eßputandm vbique dtffu/us. Cauendum eß enim, ne ita dtainttatem aßruamMs homtnis, vt verùatem cor-poris auferamM.l^on eß autetn confe^uens ,vt quad tn Deo eß,itaßt vbtejMe vt Detis.

Porrô.fi diftindionem illam vifibilis 5c inuifibilisprzfen-tîae recipiamus.fcquctur Chriftumnon vetè 5c realiter fecif-fe qux Euangeliftz commémorant. Quum referuntChriftû abAiilIcà certis locis.id de humananatura iutelligendum ef-fe.nemo adeo ftupidus eft qui negate audcat.Si abfuit.oeque inuilibiliccraequc viübilitcr adfuitcquia repuguant ifta, elK realiter

, In Evchar istia. 63 realiter (feu vifibilicer feu inuifibiliter) prsefens, amp;nbsp;réalité*' abfens.Nec agitur hi's Euangcliftaru loeit de butnana natura feorfuin,fcd de perfona.nam dicunt, lefus difeeffit, abfuit, acceffit.non adcrat,Stc. Et pod refurredionem , corporifquc glorificatio(ifni,venit,prçiuit,acccffît, difcipulot cduxir, amp;C. Non autem fcribunt,huniana natura venir, abfuit, acceffit, difccfiît.afcenditincœlum. ex his cfficitur bumanain natugt; tam etiamcnm ipfo confidcratamnon efli inuilibili-tcr rbique,feu Infinitis inlocis eodem tnomento prxfcntr. Si Icfuita ludit in vocibus amp;nbsp;exponat difeeflit, id eft dilparuit, abfens eft,id eft vifibili prxfentia, prüfens eft, led pratfentia inuifibili: quaero,verc nc amp;nbsp;realiter erat id quod vidcbacurî Quod ii animo faiendum eft, femper nobis redit noftra con-clulio. Nam videri amp;nbsp;non efle, vifibilem elTc amp;nbsp;codem mo-roento inuifibilem efle infinitis in locis.tribuendum eft bar-reticorum commentis,non autem fandiflimæ amp;nbsp;certiffimac fcriptura: veritati. Et certè antiquitati ottbodoxæ ignota fuitfalfiffima ilia diftindioprçfentix vifibilis Sc inuifibilis, tuius nullum extat in libris facrij veftigium.Quç fi recipien-da effet,quxcunquedicunttir de Cbrifto facile ex bçreticis ,e-ludcteotur.Et quum aduerfus infeliccm ilium leluitarum pa-(riarcbam,monacbum £utycbcn,naturas Cbrifti confunden-tem veteres Theologi difputarent, acuii fcilicct amp;nbsp;noui iftius effugii nuilo modo mcminerunt.Mcrito quidé.quip-pequiexfcripturis non ex fopbiftarum armamentaria tela in veritatis boftes torquerent.

Vnut inftar omnium nobis efto aduerfus aflertotes Vilnc-fcsamp;Tridentiniconciliabuli audaciam, Vigilius cpifeopus Tridentinus Sc fortifiSmus Cbrifti atblcta, qui ante mille an-nos floruit, amp;nbsp;quinque libris editis aduerfus Esereticos féliciter oppugnauit.Is lib.i,eontraEutychcn,fidcm catholicam ptoponcns: fcribit in hunc modum.

Cum Patre Chnflw femper vkicjue eft totut, pari iiutnitate quem mtllM continet loan. Plenafutcjtttp^ pe omnia filto,nec ejp ali^uis locat prafentta diiumta-fa eins vaettus. Knde ergo,(ftquot; Cjuo fe itttrum dicit, aia ^ttomodo fe ad PatremperrePiurum aftent, a cjho fine ditbionunquam rece/Jit? Sedhoc erat tre ad Patrem recede) e

recedere ànohis, auf erre de hocrnundo naturam ejuam acceperat ex nobt-s, Vtdes ergo eundern natur/t proprtu?»fiuß'e vt auferretur çè' abiret à nobü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in

fine temporum reddendaefi nobis.fecundum attefian-tmm vocem Angelorurn; htc Icfm, e^ttt receptus efl À Dobisfic z/entet, cjuemadmodurn zndtflü eumeuntent tn cœlum. N am vide miracnlum,titde z/trittfi^ue propriet atis nrficriüm.Deifiltuffecundum humanitatern fuam recefit à nobie: fectmdum dtuinttatem fuatn ait nobis. Ecce vobtfcum f'sm ommbus die bus vfcjue ad feculi confummationem.St nobtfcum eß , ejuomodo ait, z/enient dies,i]uando defideretisfiltum homtnis non vide but s? Sedor nobtfcum eß, non eß nobtfcum: ^uia lt;]uos rcltcjuit, (ß à ejutbuf difceßit, humanitate fua,non relu^uttne^ue deferutt dtuinttatefua.Perfior-mam entm ferut cjuam abßultt à nobis tn cœlum, nb-fens eß nobis performam Det, cjua non recedttànobis tn terpis prafens eß nobis. T amen prüfens c^ abfens ztnus idémcjue eß nobis.

5i Vigilius mentem Irluiticam tcnui (Tet, haec eflent eiu» Verba, Dcifilius fecundum humanitatcm fuam reccfliti nobis vifibiliter non inuilibiliter, nam infinitis locis torput cius fub (pecie panis continetur. Sed nec Eutychianus nee lefuita fiiit fidelis illc ChriAi fcruus,cuius aliü focu ex lib.4lt; adu.cundcm hçrcticum profcram .vtaflertoris Vegæcauil-lum magis ac magisapparcar.Sic autcm Vigilius.

öf carnisfi zjna natura eß,ejuomodo cü z/er-bum z/bujuefit,nonz/bi^ue tnuematur eß caro'ißdam-^uc ^uando tn terra futt, non erat vticjue in cœlo : ß nunc ejuia in cœlo eß, non eß zjtiejue tn terra. Et in ta-tum non eß:z)tfecundum tpfam Chrßum expeblemus ztenturum de cœlo, ejuern fecundum z/erbutn nobtfcum credimus ejfe tn terra.Igiturfecundum vos,autzierbu cum carne fua loco continetur, aut caro cum verho v-bique eß:

efl:t^iiado i/na natura contrariu quid dtuerfu non recipit tn feipfa. Diuerfd aute efi, loge dtfprnile tircufmbi loco vbique eße,Et qma verbum vbique Caro autë etus vbtque non efl, apparet vnum eundem-que Chrtfium vtriufque eße natura^ç^ eße quide vbi-que fecundum natura dtutnifatis fua, loco conttner fecundum naturam bumanttatiffui.

lefuiti dieerft non cftChriftuî vtiqucin terra vifibiliter fedinuifibilir*ï,Scciinduhj Vilnenfesaut deltas Chrifti cum fame lui loco continetur, aut caro cum deitate vbique eft. Fatentur non vbiqurefle, fed multis cojem momento locis, ijuod eodem recidit. Omnipracfentiani Euiychiani, multi, prxfcntiam lefüitxiiiuehunt ■' illi ab iftis fecundum plus amp;nbsp;minus tantùm difcrepantcs, Caro filij Dei (inqmt Vigilius) Vbiquenoneft. Icfuitx contra, multis amp;nbsp;omriibu« in locis eftvno eoddinque momcoto inuUibilitcr. Itaduplicem Chrifti carnem fabricant fidei Chriftianx ilkidentcs, Vt Anti-hhrifticultum,dt terrenam anarchiam lueantur, Vigilius au-tem concludit.

HAceflßdet eß confefßoCatholicaquam ^poßo-li tradiderunt,Aiartpres roborauerunEfßquot;fideles nunc vfque cufiodiunt.

DicamüsigiturdeafTertoris Sc aliotum m atæologorum Commentis.Hæc eftinuentio papiftica amp;nbsp;confuiio lefuitica, quam apoftatæ iradiderunt, lophiltx ptopugnauerunt,amp; fu-perftitioli huevfquecuftodiunt.

Hæcfunt verba j ait Chiiftns,quæ Josjuiitus fû advosjCuni adhucefTem vobifeum. Qt,iidquæfo illud cftjcum adhuc efTem vobifeutr.? Nequee-liim tune cùm eos alloqucbatiir, poterat non ef-feciim cis. Aderat nimirura eisverè, præfcntia corporaliiabcrat tarnen co modo, quo antea eis adtlfc folebat , dum inèarne mortali cum ipfis quotidie verfaretur.'

I Vult aflèrtor Cfiriftum poft refurreftionetn alio præfen-tij modo cum Apoftolis verùtum eûe. Quxro autem quia

De Pràesfntia CHrisTi lit illemodus.An inuifibilisî Eiiangeliftæ omnes contrarium aftîrraanr. Num Chriftus crat inuiiibilis qiium app»ruit,con-treûari voluit.comcdit, loquutus cft pcrfpicuè, pcrirultoi dies'Retorqueo igitur in Vf gam argumcntû.Si corpus Chri-üi poft rcfurreiftionem vifibrle amp;nbsp;palpabilc fuit, ncc inuiff-bileapoftolisadfuit.- commentum Icfuitarum deinuilîbili præfentiafunJamcnto k vcritate caret.

Infurgit deinde in Caluinum, cuius verba ftulta amp;nbsp;impia efledicit , quod Thcologus ille feripferit Carnem Chrifti aboleri.lînon lit viftbilis amp;nbsp;palpabilis. Attamcn Auguftinui amp;nbsp;veteres Thcologi idem dixcrunt.Et quod fubiungit,affir-maciuè pofle concludi, Palpatur caro ac vidctur,ergo cft ca-ro.probamus.Ncgatiuè tarnen (addit) quisvnquain prçter a-tbeum Caluinum intulit.non palpatur nec videtur Chrifti ca-ro.crgo non cft. Refpondeo Vegam fpiritu Icfuitico aiftum conuitia ifta efFudilTe, qu£ Deus illi condonet. Sed ex verbis Caluini nihd taie colligi poruit. De vera carnis natura agit, quemadmodum conftat ex eius verbis quæ hîe apponaæ. Scribensitaque in locum ilium 14. Lucç, verf. jÿ. videte manus meas.

Cor^orrtZf/f^inquit) dtfctpulornm fenfwadhtbet teßes,ne -vinbramßbi pMentpro corpore obüci.^cpri-mo e/uidern corporeum hominem aßiritu dtfiinguit: ac fi diceret^vifits nbsp;nbsp;ta^mprobabuntme eJIc verum ho-

7ninem,ejKi antea vobifcum verfatm[um : ijuia carne , tUafum indutus^qu.i crucißxafutt,^^ adhuc notâtge~ fiat. Porro cum Chrtfius palpabtle efie corpusfitum pronuntict, (p- fiolidis ojfibus compaPium, htji^ue notis difcernatafiurttu: fette ver'e adduPlus efi hicloats a nofiris homtmbus ad refellendum crajfum errorem de tranßubfiantiatione pants in corpus, vel de locali corporisprafentia , ijuas hominesprapofieriinfacra Coina ftngunt.PTam illic volunt efie Chrtfii corpus,v-hi nullum corporis fignum apparet. Hoc autem modo fetjttetur natura fua mutafie,vt efße defieritijuod erat, çPiVnde ab ipfo Chrtfio probatur verum efie corpus. ' Pgt;i contra exetpiant,latus tuncfitifie eonfixum, pedes clauorum

'cÏMorum vulnerihusfutjj'e perforatos , atcjHe etiarti fhanus : nmc autern integrum tllifum in coelo effe Chrißiimtfacile difcutitur hoc cautUum, netjue enim hoc tantum Agitun^ttalt habita apparutrit Chriflus: fed i^utd teßetur de uera carnts fu^, natura. Hoc an -tent tan^uam proprium ilh Attribuit, palpabtlem ejfe quot;vt a ßiritu différât.

Ha6lcnusille;Nurie iudicetleÖor qua cohfcicntia Vilnê-fijaircrtor,Caluino athcifmi crimen impcgcrit. Scilicet qui iâola Icfuitica non deofculantur,amp; numcn illud furfiiraccunl ab antichrifto confiôum non adorant, athci erant appcllan-Hi.Videant omncs qüo pudore vetitatis aducrratijâforthodôgt; Sorum Theologorum vcterum amp;. neottricotiim teftimonia 10 medium proférant. Facileautemfuit Vcga: Chimerasi-ßas übi cxtruetc, quas poftea nouus Sdlciophon debclla-fet.Sed vt nihil rchquum faceret quod lummam impudentiS Froditgt;vlcirBum(inquit)aduerlariorum przlîdiumcft.

Ref. Nullum locum profère Vega ex ortbodoxorum,ilt;i tft eorum (quos Caluinianos vocat)lcriptis, quibus putidum illud fophifmaà quoquam prolatwm efle euincat. Panem quidem àcerpit amp;nbsp;dédit Chriilus, vt Euangehllæ tcllantur. Sed pane dixir, hic panis cil cOrpUsmeum. Panis igitur quçm frangimus ell xtnutia. corpons Chrifti,id eflefncax teffera noftrçcum Chtifto coniuntlionis atquc adeo incorporaiio-bis.SaCraroentum inlliiuit Chriftus. Sigeo rci fignaiq, iuxta vficatam loquendi in Sacramentbrum doârina tradeda for-tnulam, tribuit. Panis igitur tfl Sacrametalitcr corpus Chrî-fti:amp; quàra verè ac realiter ote corporis panem cdimùs,cain verè ac realiter ore animç, id eft viiia fide, per virtutem fpi-riius fan£li ipliim C hrifti corpus edimus , ita vt in Chriftb biancamus amp;nbsp;Chriftus in nobis ad vitam çternam. Veteres Theologi aliquando rei lignatij figni nomen amp;nbsp;proprium facramentali locutione tribuuntivt Cyptianus,Serm.de coena ** Domini.Hic panis (inqiàt) cibus mentis,eftioon cibus ven-» ttis.Et AuguftiouSjVt quid paras dcotes amp;nbsp;veccrem : cred

amp; man diicsfti.Quynilî modo facramcntis proprio intcîli-gantur, abfurda amp;(. blafphcma portcnta pariunc. Hxcmutent facile vitabuntur.modo Auguftini diélum traft.50, in lojiin. '»obfcruetiir. Quotnodo ((o^««)(enebo abfcntcm! Quotuo-M do in coeliim mittam manual,vc ibi fedenccm (cncam? Fi-» dem mitte,amp; tenuiiii.

Haftenu.ç priorem partem aflertionum Vilncfium pro fta-biliendacarnis C’hriitifub fpccie panis præfertiaconlidera-uimus.Vcga autem prxuidcns, quæcuncjue ex libris factis ad dogmacis papiftiei confirmationem protuiir, admodum eilê Icuia.ifti? oroiffis alteram partem ingreditur. Concilia vni-uerfalia.Patrum tclbmonia,amp; miracula proferenj, vt inftitii-tum fuû probet. Tota autem eius di/putacio à ijj.tbefî vfque ad 140.in qua per decern paginas multoriim difta collegit (voluit cnim lefuita legere, amp;nbsp;feire vt feiretur Si Icgcrctur) ad vnicum amp;nbsp;primarium illud argumentum tefertur,

Pancm Eucharifticum efle facramentaliter corpus Chrifti eredimiis, non reipfa;ncc aliter Patres vete Otthodoios fen-liflèlefuitarHm fefta cuincere poteft. Confequens vcrôle-fuiticum,ceu plane fallax amp;nbsp;fophifticum, contra leges reftè dilTerendi extriiftum Si infînitisparalogifmis conftruftum pernegamus.Sed prxftat ab aflèrtore proLita teftimonia pau-ciscxcutcrç,cx qmbus perfpicuc conftabit qux fitment ve-térum Theologorum, quotiesfigno rei fignatat nomen tri-bueninrnempc vt piorum fidem Si fpcm confirmarent, non vtChrifti earnem ècœlis deturbarent aut fubfîgnisincludc-rent.Denique facramcntalcslocutionescosomnino vfurpaf-fe apparebit.

In dimna menfa ne humiluertntenttfimm ad pro-poßtumpanem Çrcalicem/ed attollentes mentcmfid'e intelltgamus tnfacra Ma menfa,agntm illHmEet.,tol-

In Evchartstia. lt;?9 lentem peccata mudt, inrruenti à facerdotihus immo^ latum , preciofum lUtus corpus fanguinetn nos quot;vere fumentes credere , hac ejje refurreElionis neflra. ßmbola.Propter hoc uecmultum acciptmusyfedparu, vtfctamus,quod nonfatietateßedfanEltmoma fanpli fumus.

Hzc verba({nquîea(rertor)manifeftèdecl3rît,C}iriftû non Iblùm eflcin lt;oelo, fed etiam in Euchariftia à facerdote im-molari:EucEariftiam vcro non cffcfignum corporis,fed ipfû Verum CErifti corpur.

Ref Si Caro CErifti fub fpeeie panis continetur , împiè facit Nicaena Synodus.qux proEibet fideles Eumilitcr inten« loselTead propofitum panem amp;nbsp;calicem.

Panis faÄa mentione, tranffubftantiationein amp;nbsp;prxfen-tiam lefuiticam damnat.

Vuk mentes attoUi amp;nbsp;fide CEriftumcontemplari, quod inepte abfurdè diceretur, fi Chrifti caro fub fpeeie panis contineretur.

Confiinditautem aflertor 3bftra£laamp; foncreta. Nicæni Patres de toto Chriftoagunt.-difputaç Vega de carne CEnfti.

Præterea mutât ftatumeauf2,amp; quum de præfertia agerc inftituiflet facrificium incruentum propopit, de quo pçoub tima feu quinta Euitis operis feûione agetur.

Deinde in voce Euchariftiæ ludos facit. In facramétamp;Eu-cEatiftiæ ipfius corporis Çhrifii verèCEriftiani fiuotparti-Cipcs.Non (equitur tarnen quod falfó aiTurait Vega , CErifti corpus fub fpeeie panis contineri.

Nicçna Synodus fymbolo rei fignificata: nomen tribuit Alioqui CErifti corpus exangue conftitucret quod quotidie immolaretur, deinde aliud corpus fanguine pracditum,orç Corporeo edendum amp;nbsp;bibendum propinarct. Opinionum moftra abfurdiflima amp;nbsp;impia.quæ affertor mordicùs retinet

Poftrema canonis verba praetermittit affertor, qua: fi con-fiderentur,dogma papifticum euertunt. Non multum panis. 3Ccipimus,aut vini.fed multum,quis dicat non mukum Chri-ftij fed parum accipimus?Deinde,qua; ha:c crit fanfliraonii fiCErifti caro fub fpeeie panis continetur? Impij enim vtpir CErifti carné fument.’quam fi fpiriiufuo deftitatam amp;nbsp;mini-çiè viuificaro efTeimpiorumrelpeftu regeritalîcrtorjdupU«, £ «il

7° De praf.sentia Christi çcip iniïdîbilitatem amp;nbsp;præfeatiam nobis conftituac neccffê eft.Itacjuc dato vnoabfurdo infinita alia fctjucnturtamp;eum o-portcbn multa mala interpretari,qui vnurn tcftè iutelligerç reculât.

Pernenttadfangum concilmm lt;^Hod ine^uibufdam hcisprjiflytertsgrattant contrnnmonts dtacont porri-gant. piocnetjne Canon, neejue confuetudo tradtt,z't ü cjui offerendt facrißcti non habentpoteflatem,his zut efferent,corpus Chrtfliporrigant.

Quid darius (inquit Vega) dici potuit, quàm quod porri-gitur effe corpus Cbriftiî

Rrf. Non dixit fynodus fîjb fpeeie panis corpus Cbrifti inclufû porrigunt. Pane qui lacramentalitcr çft caro Chtifti, non manu hoiiiinis.fed virtute fpiritus fanfti ofFerendum Ote fidei fuir cnda.ofFc^unt.Quid fit gratiaronin umonis nô explicat Vega.qiiæ Ipcutio facrameutalis,ligna Si tes lîgnifi-catas aperte dillmgiiit.

Deinde fynodus nô vult panem dominicu ab alio practcr-quàni ab Éccicfiæ paftortbus commiinicätibus adiuiniftra-ri,quod antca diaconi iplis paftoribus cum Chriftiano Si rege fymbola facra recipientibus pori igrrc folebant. Non di-«it fub fpccie panis contincri corpus,quod alTcrtori proban-dumfiiii. Excipiet fortafle bas lorutiones.p mis eft corpus Chrift. ,amp;,fub panis fpeeic i orpusChrifti contincri,æquipol-Icreiq lod Tlico'ogi otthodoxi negant. Panis eft corpus fa-eramcntalitcrJub pane corpus inclufum carnalcm amp;nbsp;localç præfeDtiatu,fapcriiaiticiim efuni,corpus à Gnguine leparatû, Conftifionctn uaturarum Chrifti, bunianæ cius naturç aboli-tionem Euâgelicae h ftorias amp;nbsp;ver'tatis coriuprioné inueliit.

Sabltficatnar,pnrtictpesprectOjt carports cr fangui-nts Chnfli eÿeHt;non vt comrnunem carrempcrctpie-tes.,cjuod abjitifedjicut diutnam (p)- z/Mificatnccm.

Addit Vega.Cyrillusaiitcm qui illi ccncilio prjtfuit, hoc dccretum adeoclarè Je vera amp;nbsp;reali pr»:lentia corporis Chrifti in Euchatift'a efie vbiqucdocct, vr Caluo us quid rc'pon-deret altud nô inuencrit,in vltimaadmonttioncad wtilpha-lum qua»

R. Diûum concilij Ephciini ptobo amp;nbsp;credo ; amp;çxeo üc argumemor aduerfus Vegam.

Si corpus Chriftifbb fpcciepanis continctur, nnpii nccciTario participes efneiuntur pretiofi corporis amp;nbsp;fanguinis ChriRi, adcoqne (anclifi-cantur,qiiuni non fit caro ilia communis fed di-uina amp;nbsp;viuificatrix-

Atimpii participes non fiunt carnis viuifica-tricis Chriftijnec fancli viuificantur.

Ref. Sopbifma iftuddifeutietur fequenti capite feu fc-ftionein^a agemus de rojducaiione carnis Chrifti. loter-Ça pater aflertorem aduerfus icipfum Canonem concilij E-pheCni protulifle.

Caluinuni,aitaflertor,vi vetitatis adaflum Cyrillo hypet-bolicam locutionem tribuiiTc.Proferamus Caluini verba.

quot;verbi coniunUtone viuifica eji.,nes vit am tn nabis habere.cur ergo aduerfartt ab inmdulis illam carnem fine fruilu comedt afferum'i Narn ß Chrtßi caro vbt comedttur,z'iuißca efi,eas ^nttu morte manent promt/-eue earn comedere mtnime conuenit. cjuancjuam htc rnonendt funt leÜorestejuia Cyrillo cum Arrtanis cer~ tarnen erat, eum ad hyperboleprouehi, vt doceat fub-]l anti aliter vmm cum Chriflo ßcrißdeles.ßcuttip/e v-num efl cum Patre. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

Caluinusrationemidoneamredditdiftifui, quam Vega pr^tcrmilit' (nee rcfcllere poteft ) vt fucum incautolcftoti i’acerçt.

Quoniam veró Cyrillum aflertor ad fuas partes pettrahe-leconatur, nec ciut teftimonia profert,quibus impofturaia Icfuiticam facile detexiffemus,age,locos quofdam ex ortht^-

doxo illo Parrc profcramus qui\ ilnenfium audaciam prQ^ dantamp;Chtifiianum ledorcm in fanædodr næ proftifionç eonicruent Sic Jtalt;jue Cyrillus, lib. lo.lhclau.cap.y.amp;de Triiiit.lib.^.

de Chnjlo dicuritur, ßc intelligendufMnt, vt nec tjuit deitfati eonuentîit hutnanuau tpßta attribnor-tw : ■ nec cjua: humanitati propria fant ad dcitatem ipßtu detorcjUeantur.

• Hac régula conftituta, audiamus eundem Cytillum lib. j. W loaun.cap.xi.ita loqucntcm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Credete oportetj.de/es , e^namuiscorporeßtoahßt Chrißif, vmute tarnenßaa omma nbsp;nos gubemare,

adeßee^ue femper tpjum omnibus tjiii eum diligit.'pro-P tere a dicebaty/îmen dtco vobis, vbicum^ue ßuntdu« •veltres congre gatt in nomine meo, ibt ßum in medio i-pforum. Nam e^uemadmodtim ijuando vt homo in terra conuerßahatur,tunc ettam ccelos implebat Angelorum confortia non relint^uebat: eodem nunc modo ijuumßt in coelis cum carne, terram tarnen replet, cum iß efi eiui cum diltgunt. Obferuandum efi autem, ej^ttia e^uamuisßecundum camem tantum abiturui e-ratÇadefl enimßcmper virtute Deitatisdmodico tarne tempore ße curtt dtfctpuhsfuturum dice bat, aperte fei-pßim nomtitans,ne cjuis in duosßhos Chrßum diutde-re audefct, fed vtvnum ommno eße /^utßjue credat, no lauod vnaßtnaturafed ^uia vniigt; invtraque natura ejl Chrifluf.

Etßnrimitios fetpfw. Patri daturus Chriflus in cœ-lum afcendebat,!^uod vniuerfo homtnum ^eneri ejl v-ttlißimum{vt enim nub’s fctt,lt;^Ui mpri u natura con-feCjUt non poterat} non tarn enferre dfeipuh facile poter ant dtfeef um eiusjicctvirtuteßtritm ( a.deitatts ) cum fisfemperßturtis erat.

Non potefits tmptetatemeffu^ere corpm rent incorpore am circumfcnbatn^i^ pine attrtbttatu tnfintto.

Ex opputitorum doórina Si narura dicainus ctiam le/ui-|is,Non poicftis impiitacem elFugcrcjfivtrccnincorporcatn torpu? inimenfuin tflcdicatisjôc finno nullum tincm.i. vbi-lt;iuicd(:m tribuatit.

A 0 habitudtnefolum,cjtiaper charitatem inteUtgi-tur, ChriJlHm tn nobis ejje, Tjerwn ettam (pr pamei-pattone natnrali.

Quemadmodum fitpiiis igne liepuefaSam ceram a~ hi ceri fimtliterhquefaihi ita mtfcucrtt^vtvnum tpuid, ex vtrtfijHe faSam 'vtdeatur: fie communtcattone cor~ ports i^fangntnis Chrtftttpfe tn nobis efi , nos in ipfo.

Ref. AnteadebocCynlli locopaucisrcfpondimusicu* ius integra amp;nbsp;pcrfpicua expHcatio quutn tradira fit ab ortho-doxis Theologis.eoium fententiam rcpctere non grauabor.

Corporaliter amp;nbsp;(piritualiter vniri Cbnfto non fignificat Cyrillo forporali Si fpirituali modo,fed vniri Cbrifto fecun-dum corpus amp;nbsp;fccundum fpirirutn,fiue vniri cum co pore 8e Cum fpiritu Cbrilli:vt corporaliter fit idem,quod corpore tenus,liue quod ad corpus attinct.Obieftum en in f ui vnuour, (hoc eft naturae duç in Cbrifto ) aliud corporale, alu’.d fpiri-tuale cft.Vnioautem ipfa.fiue modus vnionis vtrobique fpi-titualiseft.boc eft non membris amp;nbsp;fenfibus corporis, led o-peratione fpiritus fandti perficitur. Natn ficut vniri Cbrifto fccundum fpicitum.eft vnum cum ipfo fpiritumcommuncm habere,amp; noftrum fpiriuim ipfiusfpiritui conformera fierir fic vniri ei fccundum corpus.eft cum ipfius corpore coniungi amp;nbsp;copulari,eiquc Boftra corpora fieri conformia, in hac vita incboationc, in altera confum ;ationc Hæc auteni »traqùe vnio,amp; cum fpir tu amp;nbsp;cum corpore Clin'n, non aliter fit ni-fivirtute (pifitus Cbrifti, qui nos amp;nbsp;fibi, 8c Corpus noftiulB corpori Chtifti copulat amp;nbsp;couformat.

Proptercaobfcrujndum eft Cyrillum . quicquid in hoc capite I3.dicitdc fpirituali Si corporali vnione cuni Chrifto ad cxplicationem huius diûi rcferrc , Ego fum vitis vos pal-mites. Conicndit enim Cyrillus Cbriltum non tantum fe-cundum fpiritumjfed ctiam fccunduifi carnem fuam eflè vite aoftram,amp; nos palmites eius.Quis autem vnquam fanus hçc veiba Chrifti depræfentia fub Ipecic panis ,aut dcorali roâ-ducationecarniï cius intellexit.aut intelligere potuitîAn nô hæc vitis S; palmitum coniunftio ad foloi amp;nbsp;omnes eleftos pertinet.fiue potuerint, fiuc non potuerint ad Cœnam Domini accedeic? a. Dicit etedentes afiixos efle Chrifto, li-cut viti palmites. Ergo non inielligit corpora noftra intra Chrifti corpus,vel intra noftra corpora Chrifti corpus exiliere. 3. Quod probat hanc coniundionem ex verbis Pauli .j.Coritith.6.amp; 10. oftendit inde præfcntiam amp;: manducaiio-nem papifticam extrui non pofle : ibi enim Paulus de fpiri-tu.ili nianducationc amp;nbsp;communione Chrifti loqui, haudeft lt;iubium.Mcmbia(inquit ) fumus Chrifti amp;nbsp;omnes vnû corpus fumus in Chrifto. 4. Quum dicit, Chriftum corporaliter in nobis habitare communicationc carnis, proculdu-bioiftam corporalcm habitationcm in nobis intclligitcora-municatione carnis: idque tum fieri dicit,cum virtus myftica benediftionis in nobis fit.Hxc virtus fit in folis credëtibus. Ergo habitationem corporalom Chrifti in nobis, communication cm carnis,viitutcm myfticæbencdidionisprocodein filmens, manifefte oftcod't fe non aliam carnis feu corporis Chrifti tommunioncmincclligere, niliquæ cftpetfpiritum amp;nbsp;fidenniieut Ephcf.i.dicitur,vt habiter Chriftus in cordibiis veftris perfidem. Inimpiisenimnequefpiritualiterneque Corporaliter habitarcivel Cyrillus,velquifquam Orthodoxus vnquam dixit. Ideo corporaliter Chriftum dicit habitare in nobis,hoc eft in fidelibus,non autent corporaliter exiliere in pane,aut orc corporali manducarirmultô minus corporaliter vel effe vel habitarpin impiis. p. Declarans autem hanc voioncm limilitudlnc cerç adraixtæ akcriccrç,ncccôfiilio-nem auttnixturam fiibftantiarum corpotisChrifti amp;nbsp;noftto-rum eorporuiDinec ingreflum corporis Chrifti in noftracorpora,nec nôftrotuin intra Chrifti:ledarétilfiraam connexio-11cm amp;■ conformationem noftri cum Chrifto per fpiritum ipüus feciindpm fpiritum amp;nbsp;fecundû corpus iîgnificat. Por-

ràhæc coniunftio, nccoralis cft.nec paniailigata , ncc im' piis communis, nét corum tantùni qui ad cœnam accedunt. nec in cœna tantùni.fcd omnium fidclium, omnil us tcmpo-fibus amp;nbsp;lotis.

Alias conûderationes in hune Cyrilli locum pritcrmittir mus peculiaridifputationefuliùs cxplicandas, liopus eft.Ad slia quædam Cyrilli teftimonia gduerfus præfcntiam papi-(licain accedamus.

Quomodo tgitur(dteeK^nijpiam) Chriflus poUîci-fits eß cum eis fefuturum •vß^ue ad confutmnattonem ßculi:nunc autepradtfiione futurorutntdeotUos muntre ait,cjtiU cum eisfuturusnon eji? Nullus ambinit ! luum ad cœlos afcenderit, i^uamtus vtrtuteßtntusf 1 peradfuertt,prlt;efentia tarnen carnis tpfum abfuife,

Putabant dtfetpub abfentiam Clin fit ( vt hominis iicoyDeus enim'vbtejue eß} multarumtistncommodg-fum caufamfuturam.,^Hum non adeß’et cjtti ab omnibus eos poßet malis eruere-fed oportebat nonfiPum in earnem ChrißtWefumetiam tn aeitatem ipftus reßtee-te^fjuit cjuamuis oculis non cernatur,adefi tarnen fum-nacum poteflate,nec tjuici^uamprohiberepotefl tjuin emnia repleat. Non enim dtmenßombus circuferipti-bilis efl natura diuina. Q^are cjuum'Deus c^homo 'cer'e ßtChrifius, oportutt eos intellexiße ineffabill deitatispoteßate vna cum ets femper futurum, etiam ßcarne abeß'et.

Et ha:ç quidem ex Cytillo, qui cû aliis ortliodoxis.Thco-doteto pra:fcrtim,Augullinoamp; Vigilio epifcopo Tiidentino •quot;tiltislociscodem momeotofimuleflc (oli natura: diuin® tribuit,'amp; lib. i.de Trinitate j expreffis verbis fequentcin jiofcrt regulam.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tllt di-

nil dicunt^ reciperet, intelligeretnr (jr corpus-Si stutem corpus amp;nbsp;tn loco oranino^cjin magnttudine (^tn (juA-Matc:ç^ ft cjuanta faila epfet,non effugeret circunfcri-pttonem.

4. 4lt;J Vegam reuercamur, qui canonem ex fcxta generali fynodo profert his verbis.

Quicunqucdc Calicefacrato,quo fanguis Chrifti recipitur aliud biberit prxtcr Chrifti faguinetn,detcrrendus eft exem-plo B.ilthafaris.qui ptofanans vafa facra, vita amifit Si regnû.

Verus igitur (fubiicit Vega)ex caliceh.iuriturf3ngBis,amp; taftu fanguinis veri calix facer cfricitur.

De præfentia carnis fub pants fpecie haftenusegit Vegas nunc verb ad fanguinis præfentiam non fub fpeciecalicis, fed in ipfo calice confugit, amp;nbsp;velic nolit tranfiubdantiatio-nem papifticam,Conconiitatiain, eiufmodi portcnta damnar, a. Aiit totum aut pars fanguinis ex corpore Çbrifti fluentis in calice recipitur. Vttumuiscligat Icfuita,in ccntû bla/pheniias incidet. 3. Sanguis eft in calice, ncmpc vino quod eft in calice verus Chrifti fanguis lignificatur.Quod ex Auguftinoconfitnianius.lbi (inquit) vos eftisin mcnfa,amp;in calice nobifcum, vol cftis. Item, Chriftus quotidie itntno-» latur in facramentu.Dc confecrac.dift. z. Can. Quia paffus, » amp;nbsp;can.Scmel immolatus.Quisica cascutit, vt non intcHigat harum lo.rutionum veritatem non pofle conftare.nifiperfi-gniScatioremlCum autcin vino dicitur recipi faguis Chrifti,eo fignificari intelligitursficutcnim immolatur.iiccriant cft,recipitur,cftundiiur, liauricur rcalis fanguis Chrifti in fa-cramento.Nec vf^uam dicunt Patres corporaliter, fubftan-tialiter,in'..iftbiliter,incircunfcriptè, corpus fub fpecie pains, farguinem (ub fpeeic calicis, aut vini in calice contcnti exi-ftere,amp; fimul cum hisamp; in his in impiorum amp;nbsp;piorum oraamp; corpora ingredi aut rccipi.De manducatione autem , quum feqiienti tólionc amp;nbsp;de communipne fub vtraquc fpecie etiâ dicendum fit, alium canonem ex 6. aâione feptimæ lÿnodi prolatum expendamus.

ï^emo vn^uam vdpoflolorum aut patrum ait, i-magtnem carports Chriflt effie incruentutn facrificium corports Chrißi,s]uod afacerdote ojfertur,fedeffetpfii

ÎN EvCK AR tSTl A. 77 corpus (fr tpfimfanguinern.'Namü ^ut audtutt a Pa~ ait, Ntfimanducaucrttii carnemfiltt hominü, non-^ahebitis ‘vttam in vobts.ltem,Acctpite-,!dite,Hocefl torpfff meum'.non antem dixit, hat efl imago corporis Et paiilo infra. Dementia efl apferere corptu fxfiguinemChriHiinEuchariflia eße tmaginem corporis Chrtfli.,non corpus. Item, Ante oblationemqui-iem ob lata -vocantur antitypa corporis à Baft ho , fed poß confecrationem nonnifl corpus Domini t^vocaturt amp;ejfe ereditur.

(^amuij Veteres illos qui feptima: fynodi interfuerunt, I AOn de ifto negoiioifed de idolis erigendis cogit.ille ex Ly-ftotia EccIefialHca conftet,ita vt eotum teftimonium ext^ui ’Ut nullius fit ponderiSjtatnen etiam poft illam fy nodum hn-teradeEuchariftiç facramento in Ecclefiis doftrina perman-ftt. Et quod de feita aftione Grçcorum iftorum ( fcurriliter amp;nbsp;itnpiè proidololatria ftabilienda Iitigantiuni)rcfert Vega, defumptum eft ex difputatione priuati cuiufdam Epiphani, qai imaginu patronus refpódet Gregorio cuidam.pane Eu.. tliirifticumimaginem C’jrifti admodutn idoncam eflè co* tendenti.Epiphanius ilia arrepta irnaginis vucula , refpondet Aeminem Patrutnincrueniunoftrumfacrificium in memo-tiaippaffionis Chrifti amp;nbsp;totius fuæ difpeofationis fadlum i-■tiaginem corporis illius dixifle.Fallaciaeft in voce irnaginis; nail hoc nomine nudä figura airertor intelligit, de pane Eu-tbarifticoaliter fentinr.us.eflc videlicet Cgillu nollrç cùChri-ftocömunionii:quo fëfureftèabAuguftino amp;Tcrtulliano fi* gura corporisChtifti appellatur.Duplex agnofciturin Eucha* 'iftiares, terrena videlicet amp;nbsp;casleftis, tefte Irenæoiquarum ’naab altera diftinguitur,amp;hæc alio modo qua ilia (ufcipi-*ur. Credunt orthodox! verum corpus Chtiili fibi exhibeti, •llud efle cibum mcnlisrpaocm fymbolum cçlcftis illius gratis manu amp;nbsp;orefumunt: nec curiofis aut longé petitis locu-tionibus vtuntur vt myfterium illud capiantrfed verbis Chri-fti adhérentes, credunt panem elfe corpus Clirifti.non autcm Chtifti corpus fub fpecic panis contineri. Qiiomodo autein Panisfit corpusChrifti milites iam didum eft, amp;figuratum Icrmoacmfcu metonymiam facrameatalem nec lulubicito

cec in prædicato,fed in copula EST conftitui. QuemdifpÜ tationis feopum quum Icfuita Temper declinct, cogorineptu afleitorem fçpiu? ad quailtionii ftadium reuocare. Vt omnia itipauca conftramus.dicam cumAuguibno ferm.ad infantes;

vtdetnrpants efi amp;nbsp;calix^ i^Kod ettam omit rtnanttant-./^Mod auremfides pofiulat tnflruenda,punis efi corprts ,Chrfit^caltxfiangats. Ifiatdeo dauntnrfa-cramcca,ejnia tn eù altud vtdeturf^altudmtelUgitur: ^uod vidctarfiecte habet corporale-, ^aod intelUgitur, finilutn habet ifnrttualem.

Ball luni deinde ait oblata ante co'ifccrationem Antitypa vocarr,fed poft confecrationem corpus Domini vocanturcc Credunrur.Immo vero poft confecrationem antitypa vocan-tur.EtquamuisinliturgiisiftisGræcæamp; Latinæ Ecciclixà Sanéleiio ',orbonico,Pamelio di aliis in lucerti prolatis,niul-ta iint quibus mifli Pontih'ciæ profanationcs refellere facile eft:tamcn qiium ifta confideratio iuftum volumen requirat, ex anaphora feu Jiturgia Bafihi, latine à Sandeiio edita.tefti-monium illud ex verbis poft conlccrationean rccitatis prO-fero.qiiatßalilii mentem apcriunt.

TH ttaejue (i n q u i t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nofier tjuifianclficasfia-

er amenta tfia, purgato nos ab omnt trnjuinamento carnts (ÿ-lptritas,docetóqtie nospetficere i^nod fiablam efi tn ttmore tat, vt cum tefiimonto fiincero confictentta nófira,pa£tt partictpes fianblificattonam tuaram,vnia-mur corpori fianguini Chrtfii tut, apti^uefiimus vti-pfie habttet tn nobisfiecundupromifijionem tpfius, statique corda nofirapro hojpttto tllt bono bpiritH.Ita,DefU nofier, ne factas quenquam nofirum ream corporis CT fiangutnis Chrtfii fiftt tut, neque agrum antmo aut corpore propterea cjuod tndtgniparttctpemus fiacrofidnbia tnyfiertatequtnpottus concede nobis,vt vfique ad extre^ mum nofirum fitrttum placeamus ttbt, habeamurqué dtgni fiumere fialutartafiacrameta Domini (fi re dem-

Signa à rebus fignatis roanifeftè diftinguit, manducationis fpirnualis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prirentia fub fpeciebus, de manduca-

rionc orali amp;nbsp;aliis papilbcis cotnmcntls (hondum etiarn na-tis) perpetuum apud Bafilium Sc alios vctercs Orthodoxos filcntium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

6. Profert deinde Sc poft principiacolloeat Vega Ponti-ficiæ tyrannidis faicllites qui in concilio Lateranenii , Ro-niano.Vetcelknfi, Turonenfi, Conftantienfi, Florentino amp;nbsp;Ttidentino pro idolo abominationis aduerfus Dei veritatem dimicarunt.

Quarnlefuitis, illisettaro Antichrifti mancipiis opponi-inus rcfutationeni,vt multas Babylonis macerias vna cadera-Bianudiruamus.

A conciliit ad facros EccleCx priori? poft apoftolos fcculi doftores confugil Vega, vt illorum teftimoniis ad peflim® taufarpatrociniumabucatur. In prima autem aciccollocat difcipulosS.Andreç qui in vitaeiufdem referont,

Chrtfli yipoßolumpr£cipte»[e AEgea z’t idolü fa-(n/icaret,repf!ondijp;,je in altart Ommpotett Deo c]tio~ f‘die faeripcare agnHm,tpui cum facrificatits nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ve-

De ciufmodi Icripti* amp;nbsp;fanftorum vitis poflum merito di-«rcquodextatdiftind.i5.Can.j.fan6la.

Cumhacad, Catholtcoru mantuperuenerint, beati l’auU Apofiolt fentEtta prttcedat,Omnta probate,ejuod. bonum e[l tenete.

Præterea Abdiaslib.j.apoft.Eiftoriar, colloquium D. An-dreç amp;nbsp;Ægex defcribens.buius refponfionis nequaquam me-0gt;init.Deinde, nihil in his verbis reperietur quod prçfcntiam P’pifticam inuehat.Dc facrificio,fuo loco, Deo iuuante age-mus.Agnus vere mandueatur à credentihüs. quod li orc cor-poreoederetur,non integer amp;nbsp;torus manerét.quiequidlcfui-I* de prxfentia inuifibili vibbiliscorporis garriant.

Panem Euch ariflicum nomin are Agnum Dei. Fi-Patrie,mu Itatumpro mundt z/itaceunderntj ue pa

nern adorandumpropagiere, dtflrtbKt fid nón diuidt, fide I lbw dart fid non cortfinmi dicere.

Nihil audio de piz/entia carnis ChriiUfub panis/pecie; Panis Euchanfticus eft corpus Chlifti, rafcramentali tnodo, quo fir vt adfidei Gbtiilundf confirmationeiTi fignisreifi-gnificjtç nomen tribuitur.Ncgdrausauten Apoftogt;os panera tuth-iriftiriim auoraflc aut adorandum propofuilîe.'difiribu-tio aucemamp;perccptio cuius ttocminicdd fpincualeil] iplius carnis Chnfti nianducacioncin , non ad pants fiaâioneoi amp;nbsp;cfumrcferri li |uidó conftat. Porró lirurgiam iflam lacobi cxcuterenon £ctt animus.cuiutccrte amp;nbsp;ftilus amp;. rcsipfigra-uicateni poftolicamminir'è fapiunt. Quidam etiâm habet quç à fide hiftor.æ remota funl; precationcm eoim conti ict pro iis qui nmonaftcriis degunt ; q. um nulla tarnen cflcnt D.lacobi çtatc extruda arque ædificatamonafteria. Eiufmo-di nugasoinitto,quas otioii bon.mes populo Chnftiano.cul verbum Dci ablcondcbant,venditarunt. De his ianipridciri Léo Romanus.

ylpocrpphne/èriptura, (inq jît) ^Mxfibnominibni Apofiolord multarü habenefimtnartumfalfitatHm.ni filum interdicenddiyfid etiampenttM auferendix,, at-^ue ignbM tradenda.

Ca?terum, iftius Iiturgiç ea r.itio eû i vt pbpulus diacono Vulgari Jingua refpondeat.vt apparatus in difcis amp;nbsp;poèiilis ta-tus lit (juanius toti Ecclefiæ fufficiat.vt ad myftcriorum per-ceptionem âccommunioncmomncs conuoccntur, amp;nbsp;fimul omnes percipiant. Vnde lequitnr niilTas angulares, priuati fa-crificuli excommunicationem laiCorumifuo altéra fpécie cô~ munionenijpanis adorationem, aflquot; ruationem, cirtungefta-tioncm,iiturgiac iftius i^hptori,Riiflc incognitas.

3. De MartialcEuiücg.-lciifi,antcpaucof annosin Gallia repertOjiure dubitare poltemus.Vcra autem amp;nbsp;abÄpoftolorÖ diEcipulo fcripia eRe firgamus quç Vega prùfert.

Corpus (fi fariguuiem Chrtfit tn vuam aternum cffetrt.fi ejuod 1 ud.aper inutdtam tmmblAtierunt, nos cuufafiulutis tn ara faniitficataproponere,

hOmen manifcftc tribiicntc^. Si cnim reale corpus Chrifti à ludçis iinniolatiim in ara fanóbficaia, id eft ad laciurn ilium Vfuin parata nicnla propoiiitur, vana fft prorfus cruenti Sc incruenti factificii diftinftio. Quid autem necefle eft in hi« explicaadis diucius immorari.qiiuni Martialis fcipfum capice fequcnti(quod Cottupit Vega)i’acis cxponatîdiccns,

i^oUte vnurn O' idem put are efcam immanam.ç^ dwb!am,ijUA mb a vtßbüis efl ^fled tarnen tn fide per-feblatota cdlefli^.Per vnam enim corpus, per alteram amma vtuit.

Qnocunque Te vertat Vega, vidit prjcfcntiam inuilibilenl à fuis magiftrisconfiiHam Inc damnari. Quomodo autem efcadiuina fit vifibilis,nobis aperiat aflertor. Vocatur auteirt panis cfca diuina,qiioniam corpus Cbrifti(a quo anima fagi-natur) rcpræfcntat amp;nbsp;verè exhiber credentibus, noil inclu-fione localijfcd veritate facramcntali, quam cum Vega ignorer,lioii mirum eft fi anjabatarum more in tentbris dimicatgt; amp;nbsp;qux Pontificios errores damnant ptofertin mcdium,vt fè indefeffr leèftionis viruni fuis aiiditoribusprobet.

4. Profert deinde Apoftolorum(fi crcdcrc fas cft)difi:U pulum Abdiâ.qui cercamen Matthæi Apoftoli dcicribcs, aic,

Po/? Adiflam retinuit fl,zit iuxta alt are,vbi corpus Chrtflt ab eofuerat confeblurnfllic^poflolicum Adar-tyrtum exultaret^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

IntclIigitafTettor conficere corpus clirifti idem efle aC virtute verborum (icramcntalium.vt vocant, panis fubftan-tiam in Chriftt corpus mutate , amp;nbsp;corpus illud fub fpecic panis inciufum retinere. Abtcr autem vcterei de confecratio-He fcnfcrilnt,amp; conftftionii corporis Chrifti nomine intel, lexetunt, panem antea communcm à fidelibus in coetu alia-turn inftitutione Chrifti dcclarata, tunc ad vfum fai rum a p-plicari,ita vt facramencaliter fiat corpus Chrifti. Conficerc igiturcorpus eft panem priUs communero ad cum vfiin con-fcctare.vt nobis reprzfentet ipfiffimum corpus Chrifti pró Mobil crucifixum.Vnde Auguftinusjin loann.ttafl.go.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F

er amentum, nde ifta tanta virtof at^ax,-, vt corpM tan^at cor ablaatynißfactente verboînon cjnta dt-citur,fedquiacreditur. Atqne hoc efl verbum ßdet, ^ftod nos pradtcamtit.

Cçterùm Abdiasifteamp; eiufmodi fcrîptores ab Augufti-no lib.ii.adu.Fauftum cap.6'9.5«(ortj/uiu/4rMi»ijppellantur.

Audiant aucetn Icfpita:, lt;î auresadaudiendum habenr, quid de Abdia libro Coloniæ edito ante quadrieniiium feri-pferit D.Ioaunes Molanus, qui fe facræ Theolôgiæ Louanij profcirorem.Pootificium amp;regiuni Iibrorum ccnlbrem ap-pdlat.Isenim lib.i.dc fidc harteticis fcruanda.cap.tf.rcfutaos Platonem quod feripferit Rtmpub. adminiftrantibusnicn-tiri liccre,Origencm deniqucamp;Caffianicollatorcin hune er-rorcm fouentes, addit:

alü i^utdam,fed obfcuri, rnendaciorumpa-troni. Inter t^Hos eßpfeado Abdtas Babylontus, apud ^uem m vita Matthäi Euangelißa legitur,frequenter etiam mendacium^ cum per natur am fis am malum ßt, bonumßeri videturex caufa.SedmemtniffeÇincpüitJ oportet hesßcrtptores aut hareticos, aut apoctyphos, tn Eccleßa tudtcart.

Hadenus Molanus.Niigasauten« amp;nbsp;blafphemiasapocry-pbiatque hxrctici iftius feriptorisnonrniror Icfuitas (qui iampridem depuduerunt) Jeflori obtrudere. Hi funt, Vega, Patres amp;nbsp;doftorestui.quorum fomnia vtinain piapofleritas, perpecuo abolat ülcncio.

5, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(fnbiicitafTcrtor) Ioannisdißcipulus,

hoc 'facramentum modo panem Det,panem caleßem, panem vita, modo carnem Chrtßt ßlti Dei, (fc. appellat.

Ref. Gonfequenj lefoiticum eft fopliifticum:Ergo card Chrifti fub fpectc pinis continctur. Fallacia eft diuilio-nis.igiiorantiaclenchi,amp; æutatio qiiaffliönis. Sactamentum cónftat ligno amp;nbsp;re fignificata. Signum facramcntalitcr panis Dei amp;nbsp;caro Chrifti dicitur.Oppolitum rei fignificata: eft pa-nis qui in vci'ttem dcicédit amp;nbsp;confuniitur. Res autcm fignificata eft vctè panis carlcftis amp;nbsp;vitae : panis Dominus amp;nbsp;vera Chrifti caro.Recipimus Ignatii difta, mödó qua: ligno 8c rei fignata: propria funt tribuantur, amp;nbsp;quç figuratè diâa func iuxta fidci analogiam amp;nbsp;(acramcntoium naturam ac doftri-uam explicentur ; alioquin Si. Ignatium amp;nbsp;alios Patres non Chrifti fed Capernaitarum amp;nbsp;Cyclopum fcnfum habuillc aemofnili fitftupidus amp;nbsp;idololaira)ncgabit.

6. Dionylius Areopagita poftremum apndVegim inter prioris fcculi Theologes tenet locum , cuius hxc vetbi profert.

Pervenerand amifleria , fanPto akariimpoßtat Chnflfis fignatur vtfumttur. Item,Penttfex augufiifjima tnyfterta conßcit,0‘ venerandü opert'a fi-gnts reuerenter oflendlt, detnde adorat,petendo.f'tit a-perto lucti fuA fulgore Chnfiiis jpirttitales oculos ftti popup impleat.

Dionylium ilium effe Pauli difcipulûErafmus amp;nbsp;aliiTheo-logi doiiiffimi ncg.int.Autothieraichiæ Ecclcfiafticx, f que Areopagitum cognominarunt ) myfteriorum mcminit qui-b’ Chriftui lignatur 8r fumitur.Signa igitur à rebus fignatis diftinguit, qua: figna no fût accidétia fine fubiefto; alioquin Dionyfii diftinftiofalfa eflet. De myftcriotiim confeftionc feu lacramentalibencdiftione antca diftiim eft. Adoratio auteni cuius mentio fit non ad fymbola rcfcttur,fed ad Chri-ftum ipfuin, vt fequentia vetba oftendunt. Quorfbm enini peteret Ecclcfiæ minifter vt fpirituales oculi luce cxiefti il-luminarentur, Si Chriftus fub panis Ipecie effet quçrendusf

Ifta autemqux Vega in medium produxitin cxemplari tneo.Lugduni apud Rouilium cicufo non rcpcri.

Sed Areopagitam Areopagitx (nefeio qUa fide citato)op-poncre opfcrxpretium eft,vi affcrcor Vilnenfis habcat quod Bieditetur: Intêr cxtcra ergo, tap.jieccl.hieratch.in quo dé

Ponttfex (inquit) facroipfalmos ebnere incipit, eanttntcjue cnrn eo omnes Eccleßaflict ordtnex. Dein-teps a miniflriffanilorum ItbrornmleCiio ordine reci-tatur.Pofl,extra templt ambitum collocantur catechu-vna ca eis enerpwneni, ati^ue « cjut paeniten-tiatn agHnt:manent awern ü ej^ut àminarum rerum re-IpeEiu communione dignifitnt.

Et donii dtutnorumoperum montlratis ad facram , eorum commumonem,lt;!^ venit tpfe tnuttat altos.

Pane qnt opertus erat integer aperto, atgue in multas partes frabïo,lt;^vnico caltce diuifo tnter omnes ß)!mboltce vnttatent multipltcat. Surnpta autem data-^ue altis dttstna ctmmumone,vna cam Eccleßa ordt-ne in facram^attarum aUtonern deßnit.

MKnertbns facris, td cß, fignisfacramentahbns, Jefum Chriflum, dameum ftbttctt o calcs ejui efl vita, noflra,sjuaß tnßgnis defcrtbtt çfl defignatfenfahmtn-dteta.

Pauló poft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Eiac efl generalis catholica rerttm ditiinarnm defenptto (ir ordo,vt prtmumpontifexparticteet, fa-tietursjue its ejtta dititntf-ts(t.ex Chrifii filii Dei mandata ör pr£fcripto,ceu gratia amp;nbsp;vttafpnbola) datu-.-rtss eflsdeinde tta dernurn ea etiam cum altis cornmti-nicet.

Videat Pfeudo cattolicys Vf ga quï hare Areopagitxdi-Aa cum luilEi itpratfentiapapiftica conuenianc: ac dcinecpi . -i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in euol-

Etch * s isTi A. 85 in fuolueodis ac eitandis aliorum fcriptis melioretn raentem adf-iar.

Ref.EccIcfixminiftrQs traftarf,frangere, diflribufrceor-pus Don ini , id trt panem Eucharifticum,qui facramtntali modo eft corpii'! DomnD.Cpnccdimus.î â reale Clinfti corpus fiiiiutr» clt amp;nbsp;coelo rótinctur,»! rota orthodoxa amp;nbsp;cruft tj vetuftrs pic docuit.Malè concluditigitur aflertor; facer-ftores fl aftant corpus Donftni, £rgo corpus illud fub fpecie pants ontitetiir. F illacia eft in voce corpus. Prioi e loco in-tcll giturpanis Domini , oui ficramentalirer eft corpus: po-fleiiorf,panisOon inusSf lealisChrifticaic.

r.em om es exceHic (enta in facrifetis nihil mains ej epotefi cjuam carpus fangnis Chrifli)docet ab omnibus venerandam efe.vt einst cniw corpus confiât nr,paßio celebretur.

Ref.Symbola facra venerarour , amp;nbsp;fumtna cum reuerenn'a fumimui.ceu effirares teiltras 8c bgilia noftra: cum Chrifto amp;nbsp;eius Eeclelia communionis. Ad cocoam Chrifti acceftunt Chriftiani.vt memoriam dom ircz pafConis celebrci't. Pa-nisconfict ur corp is Chtifti.id eft incum vfum confecratur, vt fit fyubolum corpor'S Chnftu analogia Acraincntis vliu-ta.Q d ifta autem adcommentum papifticu deeatnis Chrifti lub fpccie panis locali inejufiooe?

Ref. Non pure Vepam ita infanire.vt ranguioemipfiffi-' mum ( hr.fti in terram fttHare polVc credat ,aut I’ngua Iambi debere. Nec ita debtauit Pius primus vtforpu Chrifti mnttis doloribus Si fanguinis cfFuliooi obnoiium eftc c e-deret. Singuis i.vinunj quod facramentabter fangiiis eft n tertam effundi poteft, Quoft deÎQUiftbibt fanguinis lu'j Vioi

çfTuffonc gartiunt matrologiniillomodo confiftere poteft, Quid cnini lanibitui?Sanguis ; ergo viO'bilis öc fcnïïbi-li?. Alioqiiin kfuitica ars dilfcrendj contraria in eodcinfu-bieâo fiaiul amp;nbsp;femel,coclum denique terra: tnifcebit.

Porióautoritatem amp;veritatcm tfuflolarum decretaliuin qu« Anaclt to,Alcxâdro,Pio primo, Telelphoro, amp;nbsp;aliisRomanis epifcopis,in pratfrntia intaftam relinquimus.quum tapen 111 CIS non pauca fint quæ hui us (eculi lucem amp;nbsp;erllditio-nf iF minime fapiant.Scd fint fanè ab ilits Epifcopis eonferi-piæ.attamen quod ex cis colligit Vega minime confequitur.

4. Tclofplioruin omittebam,CUIUS teftimonio prailen-tiam carnalem probai e contend« Icfuita,quod ille,

Sacerdoterpropria are Domtni corp’-a conßeientes itHcltendes tnnendos ejje afferit.

RiT Iterum dico male colligi.làccrdotes confîciunt ore corpus Domini.Ergo corpus Domini lub Ipecic panisconti-petur. Plus eft in conclufione quàm in piçmilfis, Perpetua ignorationeelé chilaborat Vcga.Dupliti.bomooyniia ludit, igiiorans, nimitum.quid fit confictrcjamp; quod duplex fit corpus,lacramentale nim inro, Jc reale quod non ore çorporeo fed mentis fumitur.vt ctiam furfum eft.

Q^ium vei ô ifta millics repetita fint, ad alia veterum tefti-^oniaacccdaiiius.

Vega referente ) Ettchari-ßt£,lt;jniperprecesfermonii,i^Hem ci Chrtfio accepimm confe crams efl^tpßus I eßt Chrtßt tncarnaticarnem (ÿ-ßangiutiem eße./nmits cdoRt, (^ia yipoßoli tn comrne-tartis fais nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Euangdta dicantur, ttaßlsi Chnßtim

Ref leluiticeagit Vega , mutila quædamproferensvt incjiitos dccipiat.Locum luftiniadicribam, à Cclenio, viro dodo,conucrrum,vt Ledor Chnftianus de hac controuerfia Certius iudicare queat.

ominatione totiM plebüydiacotti quos 'vocamm dant ßngulisprxfentibus partem pants caltcis dilttti,fu-perquos faUa efl grattarum abla,atqHe etiam def erre finunt abfentibus. Hocaute ahmentum apud nos vo-caturEuchariflia : ad quod nemo admtttiturnifiqui ere dit ver am e^e nofl ram dobinnam^abfoiutM regene-rationis lauacro in remtfflonem peccatorurn, fle vi-uens vtChrtfliU docutt.bJon enim vt vulgarem pane amp;nbsp;vulgare poculum httefumtmusfed quemadmoduni per verbu Dei caro fabius lefts Chriflus feruatorno-fler carnem fangumemprofalute noflra habuit,fc etiam per verbum precattonis, facratam abtpfoali-montam qut. mut ata nutrit noflras carnes fanguine, Uhus incarnats left carnem tf“fanguinemefe didics-mus.EJam Apofloli in fuss fcriptis,qua vocantur Eua-gelia,fic flbi mandafe lefum tradsderunt.fumpto pane,abi/ftuegratsisdsxtfle,hoc facste in met memortam, hoc efl corpus meumfmiltterfumpto pocula , abltfque gratus,dixifl'e:Hic efl fanguis meus.

Nullam audio «rnis Chriftt fub panis fpecie prçfentiam. Audio pancm amp;nbsp;vinum mutari, lt;Sc iiuttirc carnes noftras 3c fangiiiDcm poftbenediébonem.cùm lam ex verbo Elfigri-tiarum aftio feu conlecratio fafta lit gt;nbsp;feu dcclaratio inftitu-tionis Chrifti amp;nbsp;applicatio fymbolorum ad vfum facrum, vt fint videlicet coniunftionis nodrç cum Chrifto teflerx 3c fi-Cdla, Non agit luftinus quid antea aut ex pane aut ex vino fiat.’fed quid fiat ex il lis, cùm jam fada fint factamentfl. EU' thariftiapanis vocatur.cùm tarnen te veta panis non fit gra-tiarum aftio.Verùm ab cffcdu,vcl potiùs à rc coniunda ica appellatur.Eft corpus amp;nbsp;fanguis Cbr'.fti:fed fuo modo,nempc vtfçpidîmè didum eft.facramcntalitcr.quum videlicet fym-bolafad fidei Chriftianae pleniffimam confirmationetn) no-tantnr nominibusrerumca:leftium,qtiæ nonnifi virtu te S.fpi-titus Çc Ote mentis ,id eft viua fide percipiuntut ad vitam x-

Ref. Irenaîus, panem fjcramentalem diritelTecorpui Chrifti amp;nbsp;vinuin cius (inguinem ; de ptçlcinia autê corporis fub panis fpccic,nullum vcrburti.Vcritatcin corporis Chrilli in eius liera mcnfiagnofcimuscum Ircnço.Ccnfequcni le-fuiticumvt plané (ophifticum amp;nbsp;futile,rcpudiamus. Adlrc-nxum ipfum prouoeo,cu.us hçc flint verba.

Dominas fuis dtfcipulis dans cqnflittm, primitias Deo oferre ex fuis creaturis -, non ejuafi indigenti.,fed vtipfinectnfrutluof nec tngrati fint, eum qut ex créa-turapanis eji accepit,(f grattas cgit dices, hoc ef corpus meum.Et calicefimiliter,tput eft ex ea ere at lira aua efi fecundum nosfuum fanguinem confefus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no-

De oblationc fuo loco agetiir.In prxfentia, iiidicet Chti-ftianus leftor, qua fronte Vega locum Irenæi pro pratlentia carnali'amp; localf n medium aitulent.

Caro ablMtHr,vt anima emaculetur: caro vngiiurs vt anima confecretuncaro corpore Qfftngutne Chrtß* vefcttur,vt antma de Deefagtnettir,

Ref. Carnis nomine corpus Chriftiani baptizati, amp;nbsp;mé-fae Domini communicaniisintelligi lefuita concedetni fal-lor.Carnem auteni feu corpus Chriftiani vifibiliter feu inui-libiIitcrabluircalitÔuiîoneamp; diftdlatione fanguinis Cliri-Ai nemoqiftCapernaiuaut Cyclops aûeret. Nec Rholaftici dodorcs

^öfteres docent relli fanguircCbnfti corpora baptixitorü ablui.Quodfi 1« p«!« expontndum illud td, criani ipfe Cbriftus io baptilrno ent ir.riurndi 'jS^ htitrenda coiilingrn-tur idola.Abb'.itur cai o fanguinc ChriûntoJcm cnodo quo corporc amp;nbsp;fanguioe Chtifti vcfcitur, facranicptali videlicet: nani baptilwi qua clliauactumrege.’.eratioirs.co irodo quo cœrç panis amp;. vibum eft co pus ac langsis Domini. Prattere» Cur aiiiniç meminir Tertullianus? oimiruni vtcommunica-tioneni ot.lem fignoiuip , amp;nbsp;fpititualem return lignatarutn euidci'tiù' fXpriniriet.Alioqi'in crat dicenduniCarocorpore Chrifli vefcitur amp;. de Deo fag.naturicaro abhutur S: cma-cul itir. Qiieqiadfnoduin veroablutio peccatorum in anima fit,amp; fide appiebenditui.ita cettitudo falutis amp;nbsp;vita ilia sctcr-na qua Chrilb cotnniunio Hiagis acmagis in animis noRris inftillat .eniibus corporels tninimèobiicitur , nee mcdiis itt-renis apprehcnditur. l\cc lyinbolis vilibilibus nos adh.Trtrç conutuit, fed furluin animos erigcntcs faginari dcCbiifto Deo St hominc, qui non eft cibus ventris, led mentis,vt (a:-pius diftum eft. Fallaxcft igitur amp;nbsp;fubdolumquod aflèrit Vega. Qnemadmodum ficramcnta qua: pnmo loco pot,it Teriulli.inusverè corpus'pfam Si in mam attinguntiita etia corpus Cbrifti non anima: tantum, fed iplius quoque corpo. ris eibus eft. Si corporis cibus: ergo impij ad metifam atce-dentescorpus Chrifti comedunt. Refpondeat Auguftiaus, refer ente Gratiano, de cci'fccdift.i.Qui difeordat à Chi ifto non maoHucat carnem cius nec bib t fanguinem : ctli tanta; rcifacramentum ad indicium fuæ pcrdiiionis qiiotidic acci-pit. Sed de manducationc luo loco. Confundit perpetuo no-fter afl'ertor res terrenas amp;nbsp;carlcftcs, analogiam lignorum Sc terum, ftatnm difputationis: amp;nbsp;quoties corporis far mendo, locutlQ. ibus facramentalibus ortn,ns,inuilibilcm,id eftpræ-fentiam non prçfeq^tiarr ,manoucationem item oralem, id eft vel capcrnaiticam prorfus, potiii'plané cliimericam fibi fa-bricat. Eiuldem momenti eft quod ait Tertnllianum variis Ipcis pauem latramentalenr coipiis Chrifti eße amp;nbsp;ab idolorû fabnsctiam contreétaricoiuendir. Cnncedo,ncc infeitiam lefuiticam in torqncndis veterum (amp; Tertulluni pra:cipuc) fcriptis hoc loco traducere fert animus,led quod infertlcfui-ta,corpus Chtifti ftjo pane contineri,pernego, Idolotumf»'*

bri 8c patroni v-'uißcum Chrifticorpu? pro Eccleiïa Deicru-cifix im realitercontrcftarenenio nifi profanusaffetcc. Sola fidei manu,foils Dei ele6tis4ata,apprchenditur. Fide Ineor-dibus eorum habirat.Ephef.i.Contta Tei tulhanu’.lib. i.có-tra Marcionemgt;ait Chriftuin non abiecifle trcariirani fuam: illo enim repracfentafle corpus fuum. Er lib. 4. ad . eundera, pinem Eucharifticum vocat figuram corporis Chiifti. Et lib. deTrinitate. Si homo tantumniodo Chriltus,quomodo adeft vbique inuocatus, cum hare hominis n.itiira non lit,fed Dei,vt adellc omni loco pofiit’Sed de Tci t lliani amp;nbsp;aliorum veterum Theologorum orthodoxo conicnfuin cœnç Domini negotio vaiia extant fcripta édita , quibus Vegam lef-pondere oporturt.antcqiiaad ihefcspartutiendas accedcrct.

'Tertji fecnlt Pa.res,t^uos paptflia errors f'’'ega tronos ejje tKbet,a.uata.7nni.

I. Origencm priorc loco collocat, eiufnue teflimonia profert ex Horoil.^.in diuerl.Homil.j8.io LucaiTi.lib. 8.con-tra Celfuir.Homil. 7. in Numer. Homil.i.iu lofue.-Qiiorum priiis fic à Vega recitatur.

Qigando vit A pane pocKfofruerit, rnanducM dP htbt-s corpus janguinem Domini. Tnnc Daininits fab teHum taam tngredttur.

Perpetuam pctitiooem principii. ignorationrm elenchi’ homonymiam,conclufionem ahud afliirnentrm.aliiquc Ve-gac fophifmata omittinius.Tâiùm dico.Ieluitam nelcire Telle cur panis facramentabs vita: pani.s dieinindiiplicem man-diicationem ab Origene conftitiii; Tcifti nomen efle homo-rvmó 8lt; turn refpeftu corporis,turn atiim«,fcd fenfu'diuer-fo polTe dici. Porró.vt Vegam perditç dc^ploritae caufç if” IVrroremen'e liquidé conftet , vt qui nihil nili praiiatum amp;nbsp;mutilum proférât, ti)rpi,qire vulnere laceros amp;nbsp;drformes te-ftes,nihil tale meritos,addiicar in medium: prcellat ipiiiis O-rigenis verba proferre,non ex homilia^. (inqiia manduca-tionis Chrifti nulla mentio^fed homil.5. GenebrardoSotbo-aieo interpret.

fafptißllum ali!juod,aiiod dixit ifte centurio : nonfiim ^igiWiVtfiib tebtnm nicum intres.Imrat nunc Do-^ninnsfitb tentim mdenttum dnplici figura vel more. Nune entm e^uando fanUt Deo acceptable s Eccle~ farum antifliiesfub teblitm tuum intrant, tune ibidem per cos Dominus tngredttttr. Et tu fc exijlimes tan-cjuam Donnnum fufcipiens.Et ahudnjnando fanHum cibumillüdejne incomiptum accipis epulum,(^nddo vi~ tApane e^poculofrueris , tune Dominits fub teEliim tuum ingredttur.Et tu ergo humiliant, temetipfum imi-tare hune centurioneni,i;tf dteito,Domine non fumdi-gntts vt intres fub teblurn meum.

Scdtantiim dicverbo,fedtantum veniverboiver-bum ajj'eEltsstuus efl,opûfjue efl confummatttm.Qua-obrem dtc verho, oflende abfens corpore qiiodpràfens Ijiiritu confummare potes.

Si ex his verbis,Nó Cum dignus vt intres fub teftum raeSgt; Vegainfert Chriûi forpusin oranoftra realiter intrare,tutn etiam illudcorpus domos noftras amp;nbsp;per antiftitum pedesç-des ex terreftri niateriiconftitutasinire,defendat neceffe eft. Sed orthodox! Tlieologi Chrilti corpus in noftra corpora intrare negant. Ambrolius, refereute Gratiano,de conf. dift.i,

Non ifle panis efl tpui vadit in ventrem, fed panic vita aternie.,(jui anima noflra fubflantiamfulcit.

Quemadmodum ergo ad nos Chriftus per piiim niiniftru, per verbum.per baptifmi faeramentum , per pauperes acce-dit.-todeiTi modo per corporis fanguinîlque fui (acrarDcniura in nos ingreditur.eodtm inquaro.non alio quciiis.

Aker locus Ongenis à Vega citât us,ad margincm, ex ho-inil.j8.in Lucam, Jrçc habet.

yî/iraturfrripiura reginam Sab.t venifre ab extre-mo terra audtre fapientiam Salomonis,lt;^ua cùmzidfr fet prandtum, ßtpetleHltlem, (fr mtntsleria domui eius,obßuputt , fr totainmiraculofidt.T^osßtantai Domini noflrt opes^tanta fermonis fupellebltlem fr te-bnndantiam doElrinarum non libenter amplebfimur, ßnon comedtm'-ü panent vita, fi non carnihus Chrtßi veficimur fr cruorepotamurfi contemnimus dapesfial-uatoris nofiit ,fcire debemus ^uod habe at Deus feue-rii.item fr- bentgnitatem.

Mirum fane Icluitç acumen, qui ex his verbis przientiani earn is Chrifti fub panis fpectc fabricat.eonfunders rvpJm amp;nbsp;verirarcm .Salomonisca:leftis.CarneChrifti vefciiiiur ,fedo-refidci fumpta. Oftendataflerror carnem il' m fub panein-elufam ex verbisOng-nis.aut fucum ledori facere delinat, Qnum veto opum de fupellcâilis fermonis Domini roemi-nit.qui fit vr hguratum fermonem io com ilia periodo Vegx non agnokai^

Tertius locult; ei lib.8.contra Cclfum, in quo de ircfa Du-mini fit meotio duobus taotuiu iocis , Dili me ocult fallunc. Priotc.Jicn,

cogitat pafcha noflram immolatum efle Chrtjtam, cslebranduijut hoc fefl am edendo carnem quot;verbiyna itjaam nonpafchafacte, ^uod ineerpreeaeur «cfidiCM rranfltM-,rranfitM femper ratione omntejue agieaeione atejae abitone ad Deam a negoetis fecula-nbas,(^ ad ctateatem etoifefltnans,

Hoctatèam caaemus,ne ingrati erga Deam habea-ntur, cutas be ne fetes famus referti,ç^c.H abernus au-iem eins grattaram abltonis fmbolHm,panem lt;]Hi Each anfl ta -vocatur.

Alium locum ex eodem lib.cicat Marty r,obicdo i^S.par* (Cl.his verbis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

V bi pro collaeis in nos benef »its grattas dtximus,o-blatis pambas vefctmar,lt;jat per precem fanblamcor-fits fiant fanRtficans eos ejui para mente vtuntun

Panijfit corpus facramentali modo, vttoties iain didum 'ft Iftaaotem fi fauent dogmati lefu.tico , vetitatem menda-'ii fautricem effe fatcor.

Q^artus locus.collcdlus eft ex Homil. in Numer. quem Vega niutilum piofcrt.Ait eaim exOrigene,

Manna in anigmate ctbits eraf.nanc aatem infle-ciecaro verbi Det veras efl ctbas,

Nunc tn fliecie Petra Chriflas efl. Nanc enim ad locateur per legem Deus. Ante a tn amgmatefait bapttflnas tn nube tn mart, nuni autem in ffecte ’cegenerario efl in a^ua fltrita fanbio. Turic in anilmate erat manna ctbas^(^c.

Noua amp;nbsp;jprf^inaudita «nigmata nobis cudit aflertorVilncamp;j cjux fi vera funt.Chriftuserit rupcs rcipfa, Deus ent viiibilis* rcgcncratio pa!pabilis.amp; aquæ baptifmi tribuendü ent.quod foiifaoguini Chtifti dcbctur.Abfurda Sc impoßibilia.

Cum ztderii introiregernes adfinem Ecdeßa, ex-trut altaria,tion cruorepecudum resj!ergi,fedprecKifi Chrtflt fanguine cemparart,t.oman,ó'c.

Ex his concludit corpus Chrifti fub fpeeie panis contineri. Primutn autem æeritô polfem regcrctc,Iefditas fanguinetn Chnlb nilnli faccreyt (]ui de vini fpeeie in altari relfcruanda minime iint folliciti. Deinde comnientum illud papifticuni de referuatione panis ac circungeftaiionepoft tempora O-ligenis natum eile Orthodoxi Theologi ex Ecclefiæ hiftoria abundc docuerunt. Poftremo alludit Origenes ad teicbra-' tionem coen« Doininicaedn qua fatemiir melim ornarüyra-öolis illis myfticis , quibus rerurc fignificatarum nominatri-buuntur.Res autem ipfasintcrra minimè qusliuitOrigcneb qui cadein homilia feribit.

Si vpjue ad Chrtfium feddem in dextra Deiper-ttenerusßde.vtta purttate, wtute, Mn vcfligtispedum tuorum ^ua lautt lefas^ Murn lacu tneeßerii, da-hit tibi eumßeus,dum non folum hares cfjïcieris Dei fed amp;nbsp;cohares Chnfli.

Alia Origenis teftimonia adu. Pontificioserrores,deprar-lebtia amp;nbsp;manducationc orali extant in doiftifC ilia Martyris defcnfiOfle,parte primagt;Dbieft.i6i.srfque ad 170. qux lefto-riexpendendarelinquo,vtad alios Vegæ tettes,non lure vo-Catos, fed maxima cùm inillria corruptos £lt; mutilatos. Cy-prianus, ( inquit ) plurimuseft in afferenda hac »entatc (de ptçfentia carnis Cbrifti fub Ipecic panis)fed breuitatiscaufa £tt fucrit xnum aut alterum locum produxifle.

Audiamus igitur quid Vega exCypnano proférât, pri-mum ex fermonc de caenaDomini,deinde ex j Scrm.feu tra-ûatudelapfu.

vfcjne hodie hocßtn^iiJjimHm veractf-ftmumfmm corpiu créât, fanUipcat, benedtatf amp;piefii7nentib,ts diuidit.

Quod non fiat’im Domini corpw incjuinntis m^ni.^ ^us acciptut S' ore pollutoßmgmnem btbatfacrUegm^ fucerdotihui irafcitur.

rie tnfertur carport Domini, pine in Domtnum fnantbtu attjue ore deltntjuunt,cjuam fi Domtnum ne~ ^UM^ent.

RcC Ad primum tcftimonium.Proprium Chrifti corpus ne'e creatur,nec fanftificatur.nec brncdicitur, nec diuiditur. Ergo de pane cui corporis nomen facraraentali modo tribui-turj'crnio eftapud Cyprianum, qui verbis Chtifti (accepit panein,bencdix;t,frcgit)dcdic difcipulis, dicens Hoc eft cor-pus)adliærcns,corpusercatura pancm appellat, quoniamet pane com muni fit corpus Chrifti, facramentaliter videlicet. Hane porrb rcgulam ex Cypriano ipfo defumptam,Serm.dc chrifmatcdcftori proponamus.vt res tota fiat iHuftrior.

Dedtt (inqiiit ) Domintu noflertn menfet, in ulumum cum Apofiolis partictpuuit conutHiU7n.,p^anent amp;nbsp;vinum:tn cruce vero munibus militutn corpus’tra~ didtt vulnerandum: vt in Apoflolis ifnprejfd Jyticera. quot;veritM s vereijyncertta,i exponeret Getibus,^uomlt;!do utmim (p'panis caro effet fanguis:^ lt;^utbus ratio-nibus caufa effeSitbus conuenirent,!:^ diuerfa nomina, •velffecies ad z/namreducerentur effentia7n,amp;figni-ficantiai^ /ignificata tifdem vocabulis cenferentur. Hü fuperna gratin priutlegiis efu fâ^ltfîcatipanüre^ feHliJoti vn^li, non earn ejuam amtferunt,fcd am-fliorem dr dtgntorem receperunt Itbertatem,^

ExplieationemhuiusreguIçEabet CEtiftianus kdlor a« pud Märtyrern 0bieft.174.dcteBf.part. I. cuius futnmahxc «ft, panis amp;nbsp;vint fubftantiain à çorpoce amp;nbsp;Canguine diftin^ui',

pancm amp;nbsp;vinum effc corpus amp;nbsp;fânguinem non rcipfâ,fèd fi' gur4 amp;nbsp;ligntficationcîüiuerfa nomma vt panis,vinum,carot languis, aJ cficnnam facramcnti referri; totum enim lacra-niciitum fonllat fignis amp;nbsp;rebus fignificatis: vt fi rota facra-inenti flîcntia copfideretur, earn hifce rebus conftare non dubitemus. Neque tarnen ex co conficitur.res ipiasideitco opoitcrc cum fignisre ipia ptælentes effc.Sunt enim relatiua quædicunturadeandemelîeiitiam rcuocari j quod alterum finealtcro netjue definiri nequecdgnofi:! queat. Ex quo fe* quirur illud quod Cyprianus vltinio loco pofuit, vt propter ran) arólamrerum Sc fignorum connexionem nominafaci-pel niutcntur,amp; fymbola ipfa nominibusrerum fignifica* tariimnuncupcntiit.vtque èdiucrfo proprietates amp;nbsp;nomina elcmentoruro ad ipfa fignificata tranITctantur.

Neautem leluitx toties à racrepetitam enuntiitioncm de pane Domini,quem panem Dominum facramentali modo fieri,lanftificari, benedifi amp;nbsp;diuidi fallus firm, ceu nouanl rideant,Brdæ cognomento venerabilis. ( qui ante 8$o.an-nos flotun)ieftitnonium profcro.Is in oft.Epiphaniae;

Panif(ait) ç);' vint natura in facramentum carnts fangutnis Chrtfli tneffabtli ^ptrttus fanSltficationè tran/fertur.

Quid eß Baptifmm? Lauacrum aejUA in verbe-Tolleai^uam, non eß Bantifmusctolle verbum^ non eji Baptißnus.Detrahe verbum, c$quot; ijutd efl aqua, mfla-qua'ijdccedat verbum ad elementumc^rfitfacramen-tum,etiam tpfum,tdquam vtfibile verbum. b''nde au~ temtlla tanta virtus aqua.,vt corpus tangat,!^ cor a-bluat.ntflfaaente verbo ? non quia di-citur, fled quta credttur.Nam e)}' in tpflo verbo abud efl: flonus tran-flens, aliud virtus manens.

Verba autem ilia ad alterum irouiTeftamenri facramentu accommodarc licet hocmodo. Quid eft cocaa? Communia panit de

panis amp;nbsp;vini in verbo. Toll^panij amp;nbsp;vini fubftàrttîâm.nô eft cœna:tollcverbum,nô eft çœna:detrahe verbufh, amp;nbsp;(Juid fiic panis Si vinum.nili cibi communct'Acccdat verbum ad clc-fnenta amp;iftunc (acramenu feu fyolbola corporit 3c ûnguinit Chrifti.Vnde aucem iila tanta virtut panis Si vini^vt in osin-trcoc,amp; animam nuttiaat,nifi facience vcrbo?non quia dici* tur,fed quia creditur*

SoletuHtem (Vtidóm Theologus fcribit lib in LeuiticunOrej t^uAjigntßcatetns reinemine quarH jigntfirat nunettpart. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

TVo dtiium efl,Petraßgnificahat Chrtflumffed Pi-tra erat Chrtfltu.Ita enirnfolet fcriptura loi^uii vtrei ßgntficanteSftanejuam tilts cjtsaßgntßcantar i appellet^

Nec rnoueat-.cjmd alit^uandv res ejusßgnißcat,nomen eius ret ^Hamßgntßcat.accipitiStc enim Petra (^hrifltis,lt;jHiaßgnßcat Chnfium,

Stfacramenta ('inquit Augufl. Ëpîü-2}.') ^ttan-àarnßmilttudinem earttm rerumtlt;juarum facramenta ßtt, non loaberent,omnino facramenta non effent. Ex ^ac antemßmilttudine plerâmcjue etiam ipfartun re~ ^tn nomma accipiant. Stent ergo fecnndtim ijnendant modnm facramentnm corporis Chrßt,corptts Chrtfli facramentnmfangninis Chriflt fangnis Chrtfli efli facramentnmßdet ßdes efl.

CaleflentiEMcharifltitpanem, tjui re -vera efl facra^ mentum corporis Chriflifto modo corpus Chriflt voca' ri dtctt.-i^uemadmodum tmmolatto carnis tn facrame-ß j

facerdotiifit mantbm.Chnfit fa/fio , crucifixie, mors ttocaturifion rct verttate.Jed fitgnificate myfterio. ^JCyprianumreuertor.cuiHs fi mcnj amp;nbsp;confiliuminillo traûatu de cocna Domini attenté expédatur,nihil inde pto-ftrri pofle confido qnod Vcg^afTertioncs fulciat. Immo veto multa colligcrc facile cfi quç lefuiiicos ertores de carna-li præfcntia amp;. manducatione euettunt : cuiulmodi funt quæ fcquuntur.quot;

Ex confiueto rentm effeSu fidet nofira adiuta infir-mttas,fenfibilt argumente cdotia efi vtfibtltbm fiacra-menttstneffe vtta s.tens efficaciam,^ no ta corpora-It^uarnfiimtalttrdfiuione Chrtfto nos vntri.Ipfie enim (^pants,(^ caro^ç^fanguis,tdem ctbus^(^finbflantia, vttafailus efi Ecclefita fiuatjuam corptis fiiïi ap-pellauitydas etparticipationemfitritus.ltè,Nofira Chrtfii contunâio nec mtficet petfonas.nec vnitfubfian ttastjed affebius confociat nbsp;nbsp;cyœderat voltuatesAtc^

àtxeratfane Chriflusjouius tradttionis magtfier,tjHod wfimanducaremus eins carnem , btberemus eius fiangutnem,non haheremus vttam in nobütfimtali nos infiruens documenta, aperiens ad rem adeo abdita intelleblumiVt/circmus epuod manfio nofira in tpfio fit manducattOiôquot; potus cpuafiejuadam incorporation fub • ieEits obfecjuttSn ttoluntatibus tunblis,affeEltbtts vnitis, Efus igitur carnis huius,i^uadam auidttas eft,c^lt;^uod-damdefidertum manendi in ipfigt;,per ijuodfitcimprimi-mus nbsp;nbsp;eltcjuamus tn nobis dulcedinem charitatisn vt

hstreat palato nofiro 'vifceribus fapor dileBionis infiufiusipenetrans irnbuens omnes animst corporif-lt;jue recefiits Potus clr ejus ad eandempertinentratio^ net^bus ficut corporea nutriturfubllantiajCls'ziiuttnt^ incolumts perjeuerat,ttavtta fiirttus hocproprioaltme-ta nutrttur:lt;:lr luod efi eficacarni, hoc anima efi fides:

cibitscorpori, hoc verbumjjitrttHt, excellentiori vmute pergejjs £ternaliter, ^uod agunt altmenta car-^ nalia temporahter ó^pnal^tcr.

Et vt locum à Vegi citatum propiùs attingAm,prçceden-tia Cypriani verba rcpercre occefle eft, cjuibus de confeien* tia leluiticafacile ent fcrrciuJic’um.

Ver/lt;(inijiiic Cyprianiis) hi ejniverho tenus, cor--deßcct nbsp;nbsp;mente aridi facets tnterfunt,vel etiam par

ticipant demis Jambunt ijuidem Petram , fed in de net melfiiguntnec oleum:^uinec aliepua chantatis dulce-dine,nec firitits fafiih ptnguedine vegetamnrt nec ft tudicantyiiecfacramenta ditudicantfedficutcibis co-munibus irrenerenter facris vtuntur mttneribus , Dominics, menfi tn vefle lutulenta fe ingerunt tmpu-denter,e}nibus melius erat mola aßnaria collo alltgatit mergi tn pelagtis,'juam illota confeietia de manu Domini buccellam accipere,lt;^ui vfjtte hodie hoc veracif-fimurn amp;nbsp;fanEliffmum Corpus fuum créât nbsp;nbsp;fanPltfi-

Diftinguit Petram à melle amp;nbsp;oleo , vt Auguftinus Panels Domini à pane Domino, albidensad luda: proditoris com-munioacm,4Ui buccellam panis non ipfum Chrißum perce-pit-

Ad alterum teftimonium ex Cypriano, ferm. 5, de laplîs, prolatum,refpondeo lii'c.iicut St omnibus ab is argumentis'amp;' auttor;tatibuspattum,affcrtorcm perpetuo pecitionis prin-cipii fophilmate liidere.In omnes fcrè clencho« fopbiilicot incidcrr,ncmpc in homonymiam ,amphiboli.î,côpolîcionis, diuilîonis,figuiç,diftionis,accidca)tis amp;diifti ex parte fallaciâ. Omitto ignorationes clenchi, amp;nbsp;confequentiaabfurda, de quibus,amp; aliorum lefuitai urn fophifinatibus.fi quis comme-tarium cderc velic, na: is Ariftotclis eJenchos illuftrabit,amp; a* pud Theologiæ caiididatos magnam inibit gratiam, Vega fiatum dilputationis inuertens de impiorum manducatiooc agit.Cui refponfutn vclim verbis Augaßini contra Fauftuini

50Zi(int[uxt^Cathohci nonfirum facramenta ,feA reipfamanducauernnt corpus Chrifii,tn ipfo fctUcet CMS cot ports conflitutnde sfuo corpore att Apofiolus^v-nuspanis vnum corpus multi fumns. Qm ergo efl tn e-ius corporis vmtate id efl in Chrtflianorum compage membrorum.cMus corporis flacramentum fideles communicantes de altari fltmere confueuerunt, ipfle 'veri dtcedus efl maducare corpus Chrtfli,t^bthere fangui-nem Chrtfli.Acper hoc hdtretici efl fchifinatici ab v-nitatc huius corporis feparati, pojjitnt idempercipere flacramentum,fedflht non vtile, tmmo vero etiojn no-xium,eflc.

non manetin Chrtflo,fl in cjuo no manet Chri-flus,proculduhio necmanducat^fiintualitercarnem e-tus,nec bibit eius flanguisem, licet earn aliter (fl fifl-biliterpremat denttbus flacramentum corporis efl flan-gutnis Chriflt fled magis tanta ret flacramentum ad tu~ diciiim flibt manducat efl bibit.

Ex his amp;nbsp;fimilibus Jiftis,Colligo Cyprianû nomine corporis amp;nbsp;fanguinis pancm amp;nbsp;caliccm,qtjibiis rerum ü'gnifici-tirum nomina imponuntur.intclligere : aliequin abfurda St impiaindeconfcq jcntur, videlicet corpus Chrifti exangue, infirmü irapiorü ludibriii amp;; violctiçcrtc expofîtû. Quin amp;nbsp;eodein traûatu, Cyprianum lignum à lîgnato diftinguere,amp; cadem quç Auguftmustraderc compericmus. De apoftatis cnim Ioquengt;,aic,

A diabolt aris reuertentes,adflanüutn Domini flor-dtdts efltnfeblis ntdore manibus accedunt.

Sanûum Domini amp;nbsp;fanftus Dominus diftinguuntur. San-ftum cnm Domini panis facragientalis cft, quem poftea Do-wiqj

In Ev ch a rist I a, io^ mini corpus faucibus impiis inuafum appellat. Eodem libro, Ciim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(\nlt;^\i\t'}arcamfiiam,in ijhaDovu-

ni fanElumfmt,manibus tndtgnis tetaffet aperirCf tgne tnde furgente deternta efi, ne änderet atttngere.Et a--Itus ^ui ipfe maculatusyfacrtficio à ßtcerdote celebrate,partem cum caterii aufus efl latenter accipere. /rfwffwOT (t.facramentum feu fymbolum facrum) Domini edere contrellare non potuit: einerem ferre fe apertts manibus inucnit.

Reale corpus Chrifti in cinerefti verfum efle nefeio an Vega afnrraareaufit.Scdobiiciet/cquentjaCypriani verba errotem papifticura tucri:fubdit etenim,

Documento vnius oflenfam efl,Dominum recedere ^uum negaturmec irnmerentibus ad falutem prodejfe ^uodfumititr.^uando gratia falutaris tn ctneremßdn-ilitate fugte/jte,mutetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Hxc equidem ad prascedentium fenfum amp;nbsp;analogiam re-fern deberecandidusamp; Chmlianus leftor facile perfpiciet. Gratia igitur falutacis idrm eft ac fanftum Domini.i.fymbo-lunißgillumaccfficaxteflera vnioois Chriftianorum cum lefu Cnriftoiquz gratia mutata eft in cinerem, fanfiitate fu-giente , id eft Domino vfu illoptiuante panera factum,qui tunc apoflatçiftius hypocrifipanis communis , amp;nbsp;miraculo quodam (vt pii in officio amp;nbsp;flnccro Dei cultu ardius retine-reDiur)cinis cuafit.

Vbl folenntbus adimpletis caltcem diaconut offeree prafentibus cœpit,(^ accipientibus ceteris locus eins aduenttjfaciemjuamparuula infltn^iu dtuina maie-flatis auertere.,os labtis obtitfantibuspremeretcalicem recufare.Perflitit tarnen diaconus, reluPlanti licet, de facramenta calicis infudtt. Tanc fetjuitur fingttltus

vonntHs. In corpore atejue ore vtolato Euchanjliit permanere non potuit.Sanilißcatits tn Dornt ntfnnpui-nepottts de pollMts vifccrtins erupit.

AdJänius amp;nbsp;illndfx ferrooredc cœna Pomini, vt nuga-lofis Vcgæ Vanitas tnagisac magis cuincaiur,

EIlt;e,c (\n(Y}\t)(iuotiens aginMs.,nondentes ad mor-dendam acuttnus,fedßde [incerapanem fan£lti fran-gtmtis (i'parttmur-.dum t^nod dtutnttm ip- c/uod httma-nurn efl,dtfltnguimus (p' feparamusdtémejue fimul fe-parata inngentes vnum Dettm (jr hominem fatemur. Sedcp- nos tpß corpus dus ejfecH,facramenn tp' re fa-cramend captti noßro conneEimur, çpquot; vntnmr pnguli alter alt er ins memhra,mintßerium dileilionts pro tn-Uicem exhtbd€s,communtcamtis charitate,participa-mus foltcitudine,eundem ctbum manducantes, (ß eu-dem potum bibentes fjui de Petraßtrituali profluit ß promanat, qut cibus (ß potus eß Dominus noflerlefiis Chrißus.

Nullutn Verbum in Cyprianifcriptis præfentia fub paris amp;nbsp;vint fpccie, le mäducatione carnis realis ore corporco. Itaque null us funt monienti eaqiiç pro papißici errorispa-tiocinioex thriitifide martyreaffenor Viloenfiscorradere conatus eft.

Trium poft Apoftolornm remporafeeulorumThcoIogia nonnulls in medium produftisj lubiicit Vega; fedamp;qui quarto feciiloflonicruntl'anfli Patres catholicam banc ve-ritatetft (videlicet Chnfti corpus fub panis fpecie contincri) omnesapertif/imis verbis confirmant.

Mira narrac.fî veradicit lefuita, Pttitio eft principü qu* perpctuoegrcgiusajrcrtorfallitamp; fallitur. Poiró.audiamus illos Patres,

I. Hilarius (inquit)ex inftituto probat,lib. 8. deTrinita-te Cbtiftuifi noafolùm fpiritualiter, fed carnaliter (eoenim

Chrtftus Mt,caro mec. ver'e efl efca,f:flfagnis meus vers eflpotus.De veritate cams fangutnts non efi reliüus ambigendi locus. Nunc emm (fl- ipflus Dorni-pgt;'ofejjtone,fl' fide nofira^vere caro efl, fl- uerefan-guis efl.

Qmd in eo per fdcramentum communicate cas'tiis fl-fiangutnis fumus,tpfe tcflatur,dtcens, Ego in Patrc, fl- -VOS i-n me, fl- ego m -vobis.Si voluntatis tantum v-mtatem intelUgi vellet,eu-c gradum ^uedam atque or-dinem confummande veritatis expofiuit ; nifi vt ciim ille in Patrepernaturam diuinitatis efl'et, noscontra in eoper corporalem eins natiuitatem : (fl- ille curfum in nohis per faeranKtorum mepfleriu ineflie crederetur?

Ref. Mutilum Hilarii ttftimonium i Vegadetortum multiplici paralogiftno laborat, vt fequenria Biéta ex ottho-doxisTheolrigisrepctitajbundè docent. Locum integrum Hilari! fi quis perlegatjfideilefuiticçluculcntuin comperiet exemplum.

Eo Iibro amp;nbsp;loco difputat Hilarius adlierfus bxreticos, qui voluntatis tantum confenfu, nonaiiiem diuinitatis natiira, filium vnum efle cum Patredicebant; argumente dudoà noftra cum ebtifto vnitatc.quç ('eeundum illos tantum in voluntatis confenfu confifteret.Oftendst ergo nos ctiam cum Chrifto non tantum voluntstena confcnticntem jed natuwm quoque communem Si eâdem habereiac proinde idem quo-que de vnitatePatris amp;nbsp;filii ftatuendum cfTe,

De tali pet fpiritum S.cum Chrifti carnc vnione ipfurti lo-' qui, non autem deorali amp;nbsp;impiiscommun! raandufatione (qua: ptatfentiam carni.s fub panis fpccie fequitur) velhinC certó conftat,quod ad eim COnformandam allegat cap.tf. 14. {c 17. loannts, eimque dicit efTe Chrifti in nobis, amp;nbsp;noftri in Chrifto manfiönetn. Spiritualem aiftcm ÔC fobs verè Chrifti-

104 De MAESÉNTIA ChRISTI anis fonipetentcm fui in nobis manßonem in illis Jocisl Çhrifto doceri ncmo.pius aut fànus dubitat.

Vnde etiam hoc argumentum acçedit ,quod non tantùm in nobis Chriftum, fed etiam nos in Chrifto naturaliter , Si ptr corporalcm eius natiuitatcro cfle,amp; Chriftum carnalitcr in nobis manerç, 5i nos corporaliter in eo vniri docet. Non enim noftra corpora intra Chrifti corpus vel aliorum intra aliorum corporaexiftût!amp; tarnen ipfe in nobisgt;5c nosinipfo, ie inter nosalii in ains inuicem,naturaliter,corporaliter,car-naliter.hoc eft fecundum naturx.corporum.carnis identitaté amp;nbsp;conformitatem,atque adeo propter aiÉliliimam coniun-äionem per eundein in nobis habitantero Chrifti ipiritura, eûmque ex carne Chrifti in nos tranffufum, iumus amp;nbsp;mane-»’ mus.Hoc eft quod eodem libro dicit, Per fpiritum fanûû »gt; Chriftus in nobis efle intelligitur.

Et ne quid dubii iclinquatur fcipfe apertiflîmè déclarât, » cùm ait caufam vitæ nofttx pet Chriftum cffc.quod in no-»’ bis per carnemfuam naturaliter maiiet,h oc eft, quod natq-gt;’ ram carnis iplîus adipifcimur.Pcr hanc item Chrifti manlîo-igt; nem naturalem in nobis,dicit nos vnum fieri cuni Chnfto •’ arque ita per thriftum cum Pâtre. Non ergo loquitur de orali manducatione amp;nbsp;impiis comtr.uni, multo minus de in-clulîone carnis chrifti fub pane etiam extra facramenti vfû qui alibi(in pfalm.ii4.amp;i57.amp;io.lib.deTrinitate5eutttit;nec etiam hoc loco de manfione Chrifti in pane, fed in elcâis Dei dilTerit : Et impii neque cum Chnfto neque cum Pâtre vnum fiunt.

Denique manifeftum eftloquiHilariuœ non de maufio-nc Chrifti tantum in lis qui ad cxnam Domini acce.iunt, aut qux in cxnç vfu demum incipiatifed de ca quæ fempereftin fàiiôiS;amp; omnibus Veré Chnftianisad falutem atternam ne-»«ecHârioeft. Etiam hodie (inquit) Chriftum in nobis efle gt;’ per ventatem naturæ,amp; in nobis naturaliter manerc. Semper omnes Chtiftiani in Chrifto manent, amp;nbsp;ipftim in fe mi-neiitem habent, amp;nbsp;fine hac manfione in iplo vitaro habere nemo poteft.ûue acccllcrirad lacram ca:nam,fiue non.

»»AitChriftum illius tantùm in fc aflumptam habere carnera qui carnem Chrifti fumpicrit. Carnem enim non corruptam amp;pcccatriccni,fcdfaaiSificâtitD in fe habet Chriftus.Omnes

In Evcharistia. 105 ergo ti fol i fanfti in Chrillo funt,amp; eorum camera Chriftus in fe habet,feuCvt inquit Thcophilaftus in Ioaiinem)eos im-mutat amp;nbsp;tranfelenientat in corpus fuum :ac prointlc illioin-ncs amp;nbsp;foli carnem Chrifti fumunt, hoc eft fandæ ipiîus car-ni vniuQtur amp;nbsp;conformantur.

Hane denique fumptionem ii. manfionetn Chrirti in nobis,docct nobis per faeraraencnrn.hoc eft per organum amp;nbsp;te-ftimonium connrraari amp;nbsp;augcri, per ccenara Doniiri.''oleot cnim vetcrcsTheologi fequcntes cxcmrium fcnpturæ ad Chrifiianorum cum Chrifto vnionem probandara, allcgaro Cttnam Domini, vtpotequx in hunc tinem iChnfto infti-luta eft,vt ipfi per fidem vniti,magi$ac niagis vniannut.Hæc ex verbis Hilarii raanifcfta hint. Inftruraentalis cauiaeratio-ncm exprimrt, cum dicit mi -vtrè verbum carnem , hoc eft, verbum incarnatura.huc carnem verbi, cibe Deminii e , id eft, per panem Eucharifticum fuinere, quia nimirmn eft facra-inentum,hoccft,organumcxcitandaefidei, per quam totius Chrifti efticimur participes,tam in cccna, quam in Baptifmo amp;VOCC Euangelii.Quod ergo perfidem accipimus, permi-nifterium vc^bi amp;nbsp;facramentoium dicimut accipere, fide videlicet inie ucniente.Quia veio facramenia ideo funt organa huius communionis Chrifti, quod funt vifibilia ligna amp;nbsp;Ccftimonia voluntatis Dei erga nos, per quæ Ipiritus lanctus excitatdi confirmât fidem,banc etiam icftiraonii vim nota-»uit,inquicns,Chriftam expoluiftc ordinem conlummandx »vnionii, vtin nobis perlacramentoruminellc niyfteriuin credcrrtur.Etvtrumq«ecomplcftitur,cumait Chriftum no-» bis admifeere, hoc eft, indcrc amp;nbsp;coromunicarc naturam » carnis fuæ.ad naturam atternitatis, id eft,ad vitani sternana » in nobis eflficiendam.fub facramento commtinicanda: cart nis.id eft,per facramentum fignificans amp;nbsp;tcftificans, fe nobis » communicare luam carnem. Sic dicit,nos vcrc fiib myftc-gt;gt;rio carnem Chrifti fumerc, hoc eft.fymbolomyfticougni-licatam , non autem in fymbolo latentem fiue exiftentem fubftantialiter. Alioqui dici oporteret,Chriftum naturalitcr, corporaliter, carnaliter manere etiam in pane,ac proinde pt-nemctiam vniri naturalitcr cum Chrifto amp;cü Deo, id quod Hilarius nufquam dixit,iicquc à piis auc fanis hominibus di-cipoteft.

Nihil ergo hîcdicit Hibrius de præfentiâ corporis Ghri-fti in pane amp;nbsp;vino,nihil de efu orali, nihil de raanducatione impiorum, nihil de cxdlentia corpori» Chrifti intra piorum Vel impiorum corpora; fed de fpirituali fanélorum omnium cum Chrifto vnione.amp; Chrifti in ipfij,atone ipforû in Chri« fto manfione, eciarn Icciindum natnram cainis quam à no-bvsfumplit, amp;nbsp;in fe fanélihc-itam vitiüim nobis conimuni-cat: quxcommunio omnibus amp;nbsp;folis vere Chrilbanis, Dei clecdis,in cæna amp;nbsp;extra eam.connngit per fidcm amp;nbsp;per Ipi-ritum Chriftiipcrcœnam Domini autem continnauir, con-fcrliatuT, Si. augctur.

Hæc panIÓ fulîùs defcripta funt, vtftultitiæ furentium^fi-cut aitflilirius eodem l!bro)rcfpondcrem,ad demonftratio-nem tantùniinanis meiidacii.ne Vega iropcritos falleret vi-naeacridiculacaflcrrioniserrorc. Sed vtprxclatè idem Hila-jiriiisjntèdiicrat ,Profic't Icniper contradiâio ftukcrum »lad ftultit'ç demonftrationem.quia quæ ingcnio inlipientis liant petuerfa: inrelligentiç aduerfus veritatciii coaptantur, iidum amp;infoiieuiri permanetacimmobilisi nccefle tftvt gt;1 qua: è emcrfo funt, amp;nbsp;falfa intelligantur amp;nbsp;llulta. Illud v-• 1 num tandem ex eodenri Thrologo lefuitisafFcro. Non eft ii(inquit)humano aut leciili fenfu in Dei rebus loqueiidum. igt; neque per violcntam atque impudentcœ prxdicattonera igt;ca:le(bum dide rum fanitati alienæ,atqueimpix intelligé-•»rix extorquenda perueriitaieft.Quatfcripta funtlegamur, amp;quxlegeriinut. intelligamus,amp; tuncperieftx tidei officio fungemur.

a. Ad.Athanafînm mine accedo, qui orationede fidea-pud Thcodoictum,dialogo î„(nonî.vt vukaircrtor)itafcri-bit referente Vega,

nobit tradtditmyfierium,dicens,Hoc e/i corpus meum ejuodpro vobiefrangttur, sf fanguis no»t Tquot;eflamentia non veteri^yiputpro vobis effundttur.

Ref, Difputat TheodoretusaduerfusPapiftarum patri-archas,qui poll vnionem naturas Chrifti confundïbant.Pri-mam autem firmiftîmisargumehtis è feriptura facra defum-prit , deinde teftimoniispattum cuincit naturas in Chrifti perfona

In EvchaRIstu. 107 perfonï nô cfle confufas fed didiniSas.R.efpe6lu autcm,humain; fummum laccrdotein amp;nbsp;apoftolum appellatum fuifTe Chritfum probat ex Athanalio,dicens, corpus eft eui lehoua dicit.fcde à dextris tncis. Diuinitas «cró nee corpus iicc fan-guinem habet, fed homo M Maria ailumptus caula horum fuit, amp;c. Porro,quidlit dare myftcrium pct corpus,ita cxpli-eft (ub altera facramenti fpccic) corpiM contiueri. Videt anti m xquus Leólorleluitam abfurdara pjorfus inttrpretatiouem vei boiû Atlian.iliii fabricarc.Necclle eft igitur veiba ilia ■rrafiJlt. xfi Jfxiï fzu?-H(iio»,i.pcr quod dedit nobis mvftcrium, i'a intcr-pretari 7t fenfus fit coeoam Domini veræ n.’t.iræ hiunanas Chnfti elfe teftimonium •• quod fane nullo modo elfe poteft, fi incircumfcriptanllocalis Âfquamuis præfens lub pane) m-Uiubilis,infct)fibilisac inpalpabdisfii. Tunc enim diet Dallas qua: corpus,nec fanguin m,ncc olTa habcti

Nequeo autem fatis mirai 1 quo ore 1 heodoreti dialogo» Dominateauneat alTcrtor. quuro in eis tot extent firmiftima adiierlus papifticos errores circa doûnnamde prifcntiacar-nali argumcnta.Scd, quid miror homines ex mcra impuden-tiaconflatos fcipl'os rcfutart?Vnum tantummodo Sf altcrum exeruditiiiimo illo Thcologo proférant teftimonium, quo Vetitas magis magisque appatcat,

Dialog.i.OÄTHOD.In m'^fieriomm inflitutioné ChnflMpanem appellamt corpw-,amp;lt;]uod rnixtnm efi fanghtfiem.ERAN .fic nontinauit.OJiT H.etiamfe-cundum natHramyipfnm corpM,re^è appellatur corput ^fiinguis.F-R.Itaferes habet. ORTH. Ipfe tgttur ^alaater nofterpermutauit nominayamp; carport i^utdern ^mboli nonseh impofutt,Jymbolo i/ero corporii nomen, ^tc vitemfetpfam nomtnans,fangutnit nomen fmbo^ la trtbtttt. ER. Hoc i^uidem vere dixtflt. Holo autem dtfeere cauffm permtttattonitnominum. OIÙEH. Mantfefltu efi fcopm iü ^ui inuitatifunKHolutt enim facramentit 'vtentes non tntentos efe tn naturam co-

io8 De Praesentta Christi eorum qUa cernuntur ,fedper nominum permutations credere et nbsp;nbsp;nbsp;ex grattafaEia efi permutattont. Qm e-

ntm naturale corpus trtticwn cj'panem appellamt, amp;nbsp;rurftu fetpfumvttemnomtnaHtt,ü 'vtftotlia fymbola carports dr fangutnis appellattone honorauit, non na~ titram mutans fidgrattam natura aditctens.

Paulo poft quærit. O RT H.cuttts ptuas fymho-lum typum ejfe fanlUifjimujn cthum? Dtutnitatis- ne DamtntChriftt? an carports fanguinisl ER. iTon dubtum eß ^utn tllorum Jymbala ó“ typt fint eiuorum Cf namtna acceperunt.

Dialog.2. ORTH. Si vert corporis exemplaria fitnt diuinamißerta.corpus Domtnt nunc t^uoejue cor~ pus efl, non tn dtutnttatts natur am rnutatumfieddtui-Jifgloriiplenum, ER. Opportune dedtutnis mfiertis tntultfli fiermonem.lnde entm tiht demonflraboDomt-ntct corports tn altam natur am mutattonem.Qtad vo.‘ cas oblatum donum ante fiacerdotis pronunttattonem? ORTH.Ctbumextaltbus fiemintbùs. ER.Qwmodo alterum fi^mbolum nominamus? O RT H .Commune '' Ç~ hoc nomen eft,pocults^ectemfigntficans, ER. Poß faPitficattonem vet^ ^uomodo hac appellaslO RT H. corpus Chnftiç^ fangutnem Chrtflt, ER.Credis ne te perctpere corpus Chrtfit fangutnetni O RT H.Sic credo. ER. Quemadmodnmtgttur fimbola Domtntci corporis ^fiaguinis nbsp;nbsp;alta fiunt ante fiacerdotispronu~

ttationem.,pofi pronuntiattonemvero mutantur alia fiuntttta Dominicum corpus pofi aficenfionem tn Dtut~ nam efiienttam mutatum efl. O RT H. Impltcatus es laejuets (j'Ms contexuiflt.Netjuaijuam entmpofl fian-llificationcmrtnflicafimbolaproprtam amtttunt na-turam.

tnram.M attent enim in priore,fubfiantia,tjr ßgitra,cy ifecte^c^ cerni ac tangipojfuntßcut antea.Intelligun^ tttr autem ^n^tfal^aßint,i:^ creÂunturç^venerantttr, ttcßejfent tUat^ua creduntttr. Confer igitur imaginem turn archetypOfC^videbisßtntlitadinetn.Oportee enim typitmßmilem ejfe veritati lUud enim C0rp/ts(Cliri-Hi ) prtorem habet formant, ßgttram,^ circumfcri-ptionem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'infitmmatim dtcam,corporis efentiam,

etiam ß poil refnrreHionem tmmortale immune à, eorruptione fiel am efl,e^^a^d dexter am Detcollocatam ob omni creatura adoratttr, t^aia corpus appellatur natura Domini, feu Deittttis fllti.

tt hate quidem orthodox^ Theodoretus orthodoxu5,qux fi» lefuitis (qni inquilitioncaon egcntcùm veritas illis , ii ftedcre fas clt.exploratè pereepta fit amp;nbsp;cognita)exfibilaBtur, äbeis peto, nehuraaais cogitationibiis veritacis cenfuram pro more fuo fubiieiant.fcd Apoftolorum Si Prophetarum, amp;nbsp;fanftorum qm hos fecuti funt,veftigia diligenter confidc-rcDt amp;nbsp;fequantur.

Ad Athantlium tedeo, cuius teftimonium de re Euehari-ft'ca adferibam ex tratiatu in illud Euangelii. Qiiicunquc dixerit verbuniiamp;c.Vccollatis locis difputaiio noftra melius eluccfcat.

In Ioannis Euangelto Chrtflus de efu corporis fui 'Itßutans, ac propterea multos fcandalfilatos confli-^iens,ita locjuutus efl: Hoccine vos fcandaltz.ati ^uid ßtgttur fltumhomtnis flteElaueritts afeendentem v -lgt;iprius eraigt;Spirtcus efl /^ui viutßcat,caro nonprodefl ‘jmc/^uam.V'erba ejua ego loijuutus fum vobtsfltrttus funt cp- Vita. Htc entrn de vtrotjue , carne if jpiritu flo.lotpuMHs efl,(fl Jpirflum à carne dfcriminauit, vt nonfolum in eo e^uod ocults apparebatfed naturä quo-inttnutflbile credentes, difccremus ea qua loquerettrr

non ca.ma.lia eße,fedjfntMalia:i^Hot emm homimhm corpM eigt;t{fifectjj'et ad abitm^'vt -vniuerfi mundi alt-momafiereii Sedpropterea afcenfonü ftA tnceehun mentionemfectt^vt eos a corporalt tntellebiu abflrahe-ret, ai detnde carnem fnamde^ualoijttutaieratjCi-bnmefupernis, CAleflern (^ßnruualem ahmoniam, ab tpfo donandam intelhgerent. Qua enim loguutus fum î'O^A»-,(inqiiit) jptrttM efi vita. Quodpertnde efl acfl dicerec.co'cpw mewn cfuod o/ienditur (fl datut pro mundo., tn ctbum dabitHryVtjpmtuaUtervmcm-tjue trtbuatur, (fl fiat fiingulii tutamen prAfiruatwijue ad refurrebiionem vitA aternA.

■i- Cyrillum deinde Hierofolymitanum in C»teclicfi4. myftagogica profctt aflcrtor ita kribentem.

Addit Vega, lubet idem Cyrillus fidelibus,quand» communicant,I'anftificare oculoSjtam fanfti corporis cuntadu, St cauere ne quis décidât.

Silt;^uidenim,((netpAt'jamittM,hocta^uamex proprio membro amferis.Item, Ciim Chrtflustpfe ficaf-firmet, Hoc efi corpwmam , lt;jnis duhttare deincept audeat'iHc eodem confirmante (fl dtcente,Hic efi fa-guis meuà,ijuts,vnlt;jHam dubitet efie tlltus fanguinem'i

In fiecte pants dat nobis corpui,(fl in fi/ecie vint dat nobis fanguinem. Sic enim effictmwr Chrtfltfieri, hoc efl Chrtflum in corportbus noßrisfieretes, cum corpus eius (fl fanguinem tn membra noslra recipirnus. Sicfecundum B.Petru diuina natur a confortes reddi-

Ref. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teftimoniis vcretum antea expcnfijt

Clinftianusicftorquidfeqvicndurn lit facile 4dcat,niliiloini-nus placet hums Cytilli didaquædani exciitcrc,

Prior Vegçparaiogifmuscft in voce fa««. Si cnim fytn-bolj guflate non iubemur,quorfum Paulus poft confccra-tioncm Panisacoipore 4iftiuä;i Sc edondi loties mcnainic, la Corinth.Il.cap.

Alterparalogtfmus.Qua: comparatèdicuntur propriè ex-plicat Vega. Panenn non iubcinur guftarc gt;nbsp;It corpus ipfuin Chrifti (cfpicias.Indc folennc illud in facris niyfteriis,furfum corda. Propterca vero Veteres non ituellexerunt facra fym' bola in indiuiduum vagum euanuifle.

Tcttius paralogifmus in »ofula(Sf«»«)lattt.Nam hac in-telligitVcga accidens fine fubiedo.aut fotmain line materia, id eft albedinem.rotunditatetD.nihilquc aliud prætcrea. Có-trà Cyrillus amp;nbsp;Otthodoxi vetcres Theologi fæpius fpecic nomme nonexternam duntaxat Sc accidentariam quandam itnagincm,fedvctani iplius fymboli facramentalis fubftan-tiam inttlligunt. Sic Ambrolius,de iis qui initiantur. Cap.9, •’inquit. Sermo Dei mutât fpecies elementorum. Et, Ante quot;bcncdidionem alia fpecies nominatur.

Prætcrea Chriftus non dixit « fub pane aut fub panis materia vel forma corpus meum contincciirrfed.H c eft corpus » meum,Quod ita interpretatur Augullinus, Pants, qui cor-quot; pusChrifti eft ifuomodo vocatur corpus Chrifti,cu rcue-«ralit facraiPCDtum corporis Chtirti,amp;c. De coiifccrat. dift. i.can. Hoc eft qucddicimus. Corpus Chriftiigitur eft fub fpecic panis,i. Corpus Chrifti tarn certo Cbriftianis ofFcttur edendum, qiidm verè ab eis fubftantia ilia pan« videtur, palpatur,editur;quum etia non io fc continere corpus Chri. Hi pants dicatur, led etiam corpus ipfum, facramcntalitcr iii-mirum.appellctur amp;nbsp;lit.

Quaitus paralogifmus latet in voce,forpf’ri,.Tangunt om-Ues facrameiitalccorpus, quod quidam vetcrum, corpus in myftcrio appellaot: rcallS corpus quod catli cantinent à foils Cbriftianis ore fidci comeditur.Diftingtiat igitur V^egacum Cytillo,qui fcipluai catechefi 14. cxponcns, dicit de Chtifto

« Venturus eft non de terra.Ccrtus fis homo,propter multoj »gt; feduftores qui vécuri funt.SurÛjm fedet, amp;nbsp;tic nobis adcft, »’vniulcuiufque vider otdincm Si robur fidei.Non enim quia » n«c nô adcft in Carne,ci eo putes ÿ fpiritus(i.dcitatis fuç) »gt; medio hic non adüt.Dc inuiiibili autcin ifta prarfentia fub pane feu chimera papiftica , nulla mcntio apud Cyrillum. Qiiuralgiturde fcnfu.ili Si fcnfibili percepcioiic corporislo-qunur,cum rclpicere ad pancm Eucharifticum afrirmo: alio-qui reale corpus palpabile Si quod in tcrram dcciderepoffitj autaniitti,nobisoftendintnouipraîftigiatorcs, qui vno eo-démque momento rcs ex diametro pugnantes vana ilia inui-fibilts Si vilibilis corpotis diftinélione Ibmnianttvnde abfur-dae amp;nbsp;blafphçmæconfequcntiæ neccflàrio oriuntur, quï fa-lutis noftræ myftcria profanis dcridenda propinant.

Poftrcmus pâralogifnlüs cft muiilatio amp;nbsp;dcprauatio totius fentcntiæ Cyrilli, cuius conlîlium ( vt amp;nbsp;aliorum vcterum) CO tendit.vt Chriftianos fuç vnionis cum Chrifto reddat cer-tifiiinos. Idco nuda fymbola non pjopooit, fed facra iîgilta amp;nbsp;efficaces telTcras noftræ cum Chrifto per hdcm iniîtionis. Idcoaddit,eauem ilia 4. catechcli myftagogica ab ailèrtore, »lefuiticafidecitata, Ne ergo conlideres tanquam pancm i»nudûamp; vinum nudum-'cotpus enim cft amp;nbsp;fanguis Chrifti, iifecundumipiiiis Domini verba.Qtiamuis enim fenfushoc I» tibi fuggcrit, tarnen fides te confirmer, ne ex guftu ré iudi-•»ces,quinpotiùs habeas ex fide pro certiffimo,ita vt nulla » fiibeat dubitatio efle tibi donata corpus Si fangiiincm.

Nunc iudicent orthodox!Icftores.An Cyrilli verba Vcgç prælèntiain fub carnis fpecic Si manducationcm oralem af-fcrenti,faucant,nccne.

4. Sequitur Ephræm Syru»,qui referente Vegi, cap.f.dc natura Dci non pcrfcrutanda.adhortans Chriftianuro hominem,quomodo accederc debeat ad £uchariftiam,ait.‘

Efio fide lis atsjue tnnocens. Partietpa immactilato corport Domini tnt,fide plemffima certm, ^uod agmi tpjiim integrum come dis. Hoc fane exceditomne ad-mirationem omne metem ejuod fiecit nobis Chrtfltts,

Sn papiftica feu chimcrica tranfubftantia tione amp;r prxfcntU feollocarc:quiim tamen Auguftinus lib. 3. de Thnit. cap.io fymbola laeraterpiciens fcripferit»

Sacratnentà tancjHAm rettgiofa honorem pojfunt hahere:ftuporem tanqnam mtra non po^funt.

Eadcm fuit Ephræmi mens amp;nbsp;fcntcntia,etenitn ad myftc-riutti illud vnionis noftra: cum Chrifto,ex cuius carne viuifi-ca vitam haurimus incffabili (iiodo,re(pexit:licuti eius vciba perfpicuè dcmonßranti

Ignem entm( in quit J (è'lpiritummanducandum atbibendHrnpr^ißint nobù carne veßau,corpusfcili^ cet acßangumem fuurm

Verba igitur amp;nbsp;menté Eptiræmi atnplci^or , c^uibus adii-cioeZ4.capitcciufdcm libri/quæ aflertor aftutè diûîmula» uit, aut ab imperito quodam oomenclatore dcceptusnöit Tidit,

InßfCt (inquitEphracm) dtltgetertjUomodoChri-fius fument tn mambtu panem benedictt acfrangiiin figuram immaculati carports fut,caltcémi^ue in figurant prectofifangutnts fut benedtcit tribuit difctpulisfuist , amp;nbsp;eßo tu cjuot^ueparticeps facramentorü etus.Subticit paulo infra,fidetoculus cumin carde cuiußtiampatenter ac Iitjutd'e, lucis inßar, eßulfertt,Deiquolt;jue agnuni fincer'e intuetur,lt;juipro nohts ocafuseß,(^ donauttnobis corpusfuumfantium nbsp;immaculatum, vi ee per

pétua oefeamur, fittjue nobis ipfius parttcipatto tn re-miffionern peccarorum.St cjuis huncfidet oculum poßi-, det pattenter nbsp;nbsp;lucide -iCenjptcttDominuniyatejue ctr-

amp; plenifiimafide agni tmmaculati, vnigeniti filH Caleßis patris corpus manducat cp' fanguinem btbit, necjuaijuam dtuinam fanUàmlt;j[ue fidem cunofe per-ftrutani.

Anima noflra (^i n c] u i t ) fponfa efl immortalis jpon-ß.Copula autern nuptiarumCitleflta facramenta fimt: ^uia cum manditcamm corpus eins, fanÿsinem bi-btmtis,ipfe tn nobn efl (fl nos in eo. Attende erge ttbi-metipfli^ frater feflina thalamnm cordts tui ittgiter -virtntibns exornare, vtmanfionem cum benedßo pâtre fuo faciat apud te , fl tune coram arge lis fl archangelts erit tibi laus, gloria, çflgloriatio, fl* cum magna exultatione fl gaudio tngredteris in pa~ radtfum.

HaacnusEphrzm.'fcdfortaffeVcga , Patrem fækftcm, ’Angejos, Archangelos amp;nbsp;paradifum cum Chnfto fub panis fpecie continen proximis thelïbujafferet: amp;nbsp;itaveterüin fé-tentiasfibi fauerc gloriabitur. De hisautem cupimus lefui-tatferio amp;nbsp;cum Dei timoré cogitare.

Ad Grcgorium'Nyflenum acccdamus,tuius hæc funt verba in vita MofisiVegarcferente.

Panis cjui de cœlo defcenditnon in corpore a cjuida res efl. Qm entm pacte res incorpore a corpori abus fietlRes ver'e c/ua incorpore a no efl, corpus omnir.o efl*. H mus corporis panera non aratio, non fatio,non agri-colarum opus eflecit.

Quid veró (fubdit Vega ) bine euidentiùs fequiturquàm pantm hune non ex terra ortum,efllt;; non fidei cibum, fed i -piam Chrifttcarneroï De qua alio in loco exprefle ita con-cludit.-

Quamobrem reElè nunc Deizerbo fan^liflcatum panera in Des verbt co-rpus credimrs.s immutan.

Ref. Nyfltnut inftituit collationem eo loco inter Man-Bann deferti amp;nbsp;Chriftu.mquem vocatpancm è coclo. Verbo-»Utn autem latinorum fctics '( grçca enim videtc mihi non contigit)

contigit) dcChrifti incarn»tione,5c de verboDei przdicac» potiùs quàiB ar Euthsriftia hû agi(vt ego (juidem arbitrer) demonftrat.Sed age,de Chrifti corpore egerit NylTenus, de cius fab fpecie panis inclulione altuni Eleiitium.Fallacifliipii Vere ell quod Vega de fuo afl'uit, panem czkftem ita elTc Chrifti caincm,vt non lit fidci cibus. NeC quz confequuntur de imrauiationc panis faniftiûcati in corpus fuphil'malefui-ticum fulc uiit.CcnàChriftus.loann.Â.aperrc lignificat fe pa-nemvitzhde appreliendi amp;edi,quea)admodum alibi ollc-fum eft. Immutaiionem vtro illam facramentalem efle di-citniis; Sc cum Ambrofio hyperbolicc (vt folct multotics) loqucnte.fateor tantum diftarc paaem bunc facramentalem à communi,quantum caelum à terra. At ftquzritur cuius rei fiat tanta mutatioîrefpondco nee in fubftantia, nec in quantitate,nee in qualitaiibus iiaturalibus, fed in relatione dunta-xat.hoc eft in vi’u amp;nbsp;officio-. Panis cnim amp;nbsp;vinum prius qui-dem nonnifi corpori alcndo vtilia, iam ita mutatafunt, vt fpiritui alcndo ,corporifquc amp;nbsp;fanguinis Chrifti, quibus ad vitam zternam fuftctainur, communicationi fuo modo fub-feruiant , amp;nbsp;fint arcanz nobifcum vnionis pignora amp;tcfti-monia,taincifi mortuaalioqu i cicmenta.

Dicent ifta per communicationemproprietatum de Carne Chrifti intelligi.Quod ctiam fi amplius cxcutcte aolim,quid refpondcbuntNyireno fiibiicicnti.

Qw entm patio res incorporea corpori ctbus fiet'f Volunt cnim carncm Chrifti non tarn animarum quàm Corporum die sibum.Alii nodi in fequctibus veibis latent^ quosVegij.librorùbclluoni amp;nbsp;infinitæfvt viderivuït)leaio-nis improbique laborismonacho diffotucndos rclinquimus.

Cztcrùm.obfcura ilia Nyfleni verba planioribus illurtra-bo.Is cnim orationc i.de refuyeft. Domni,vt quo ienl'u Veteres expreffisamp; fzpius hyperbolicis loquuiionibus dcccc-na Domini egerint Icâoics videant.

Pro lege (inquit) nabiteflo lofephi Anrnathitenßt fan:um,vtnos^tto^He fimiltternobu confulamtts, vt cum donum Mud corporis fumpfertmus,ne furdtdtt co-fcientiaßndone td exciptamue, neu ex ofjibw mormo-rum clr ornni impuritate olenti monumento cordis re-ponamus,

Coafcieatt« ic monumcati cordis meminit.non oris au( ventris,nec enim gratia ilbviuificacirnit ChriRi confumi-tur morfibus. Aliain fententiam ex Nydeno, fi quis Icfuita profert.tneliora audire amp;nbsp;fequi paratus fum.

Abfiue confußone^mcpotit J come de corpus,^ ßtn-guinem bibe,fivttii. deßdertoteneris^neejue ferrnoni-bus lt;}ui de curne habenturfidem deneges.

Ref. AfTcntiorNazianzeno de fpirituali manducatione ae potatione corporis amp;nbsp;fanguinis Chrifti perfidem loque-timon autcm de corporali,cuius, vt amp;nbsp;præ fcntiæ fub fpecie-bus,nullum in illius Thcologi fcriptis verbum extat. TacitiJ veró Vega: eonfequens vt àmXKiyi^nt improbo. Quid inde e-nim colligcre potcH?quod fub fpccic panis contineatur caro ChriftiîMinimèquidcm, niii manifeftam vim Nazianzeni verbis amp;nbsp;fcntcntiac inferre vclit. Obiicict nos fcrmooibui, qui de carne habentur,fidem denegare.Chrifti amp;nbsp;Pauli verba fufcipimusjcommcntis humanis amp;nbsp;fomniis lefuiticis deprx-fentia fub panis fpccic non adhibemus fidem.

Porro quædam co loco omiiit Vega , qua; repræfcntanda duxi,vc Icfuitæfallacia pateat. Ha;c funt Nazianzeni verba I. Billio archimonacho interprète.

Submeto omnipudore etc dubttnüone corpus edeßd-guine bibe,ßmodovttx deßderto terieris,necdeärinst carnis ßde abrogans, necpaßßonis fermontbus offeßus.

Qui poftrema adertor pntermilit vt confilium Nazian-aeni obicurius rcddcrct. Hoc autcm illuftrauit Nicetas in cundera

Proinde ( inquit J neciis tjua de carne dicunturÇ-dem abroga,cum audterüßlmmDei earn aßumpßjfe, fiblgue 'vntuiße, at^ue in fubltme eueSam diutnttate donaß'emec rurfw tif^tjua depajßone dicuntur,offen-dère,cù/n dtcimM Deumpaffum effe.Nam eumfecu-, dum carnepaffum effe affirm amies, -verum vt In proprio corpore.

Quat igitur Nazianienus amp;nbsp;eiu« interprej Nicetas de my-fterio vnionis hypoftaticat Se paffionis Chrifti dixerunt, ab afTerforr Vilnen ' ad foranium papifticum ftabiliendum im-peritè detorquentur.

Cjererùm , difta quaedam conditiffimiÿlius Tbeologi Jefuit’s confiderandapropono.

Oportet Chnflum regnAre, a cœlo reàpi vf^ue Adtempigt;rareßttMionü,ac federe ad dextram,vflt;]ue adftibteütonem hofttum.

Apud Thêodoret.diaI.i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Chrifitif habitat in cordtbus nofirie, 'videlicet non fecundum apparentem natur am,fedinuifibtlem.

ïtcmyDocemuf eundem Chrßum^ ctrcumfcriptnm corpore,inarcumfcnptumlpiritu,tjMi loco conttnetur,^ loco non continetwr.

'2. Accedamns ad He(ycljiuin»cuimrerba in la.cap c3-cicatar.in Lcuic.iurefcrtalTcrtor,

tjua ipfiM funt corptts,de i^uo Gabriel ad virginem di-^ fehat,QMd aafcetur ex te,fanllum Tjocabttur. Périr gfeoranttam m'',fleria percipit, ^uta nefctt lt;pnia corpM hoc fanguü eft ChrißiJfccandinn vcritatatf,

Muhadiciincurab HeCychio toto hoc capite, quaî fanatn doütinaro dccœna Domini explicant : hæc itaquc repetere non grauabor, in Chriftiani IcÄoris gratiam.

Permorticinum autem^ió’ beflia captorumprohi-btüonem non oporîere menße, Doimnt pamctpari tt-^enße. damontorHnipr^tcepn' .■ in his emm verefiint worrictna a beflns capta Qwa enim fttnu! fanPlus finmi (ß, nuMtorfiibftantii nojlratntelUgtbtltspradi-lia-' parus iß Ine c poUatos eam percipere praceptt, nec rnrßiis munda^os prohiben valt, l^trumejue entmpla-ne Paulas pr^tceptt : Qaican^ae entm cornedetpanent, zp- btbetcaltcem Domim tndgn 'e, reus erit cor-pons er fangutms Domtnt. Piece ße eß pollatus (p-rrnmandas.

Pi anc enim intelligis omnimodo indigne comeden-tem,afanPlorurn prohibitum parttctpatione .Quad au-tern hts addtdit?Probet aaternfe homo,ep' fic de pane illo edat,çp‘ de calice bibat.Qui aiuem feipßumprobat, ßpeccati ßbt conßtius eß,!^^polliitionem anima fe habere fenttt,piienttetfine dubio. Etpoßpœntterlfiam de pane comedere, ep- btbere rurfus de calice fanPlo amp;nbsp;tmpoHuto poteß.

Altenigenas dtcimus tjui qua aliéna funt à di^ni-tate myßerii,ie eo intelligunt, çpr quemadmodü ad ci-bum comrnunem, it a ad dtainum acceduntf carna-liter diuina ep“ calefiia conßieiunt.

San^tß.caiione?n7nyflici facrtß.cii,(p‘à Jenfibtlibm ad intelUgibilta tranjlationein flue commutationem ei cjui verus efl flacerdos^tjidelicet Chrtßo,oponet da~ riytd efl ipfl de eis miraculum cedere ^imputare:quia per eius virtutem,^ proLttum ab eo verbum, i^ux vi~ dentur tarn flanElificata flunt,^i^mi^uacunElumcar-nis exceduntflenflnm.

Aliis locis extant hate Hefychti difta,qiræ aflettoriViloé-ü excuiieniJa proponimus.

In 6. cap. Lcüit. Ntfl caro fuperimpoflta fiiijflt cruci.,nos corpus Chrifli nequaejuam n^fttc 'e perceptfl-flemus,

1 n Z. cap. Si Chnflus non fuiflet cruciflxulflacrifl-ciutnçy.Çsc.ra ment U m) corporis eius no corne deremus. Comedimus autem nunccibum, flumentes memoriam paflflonis eius.

In S.cap.C^rwf/ cumpambus comedipracepit.vt nos tntelligerern^s tllud ab eo m^fleritfm dtet, quodfl-rnulpants çfl caro eÜ.

V«ba autem ex Hefvchioab afTertore prolata ,mala fidc dilcripta funt. Primum enim alien genat à niylleriorutn coinmunionc excludtc Hefychim. Deinde addit ( quod præ-cipucobi'iruandum fuit amp;nbsp;prartermilTum eft) n digoummy-fteria perciperc quidem,ncfcire ver6 tnyftenorum vircutem. Diftinguit igirur Hcfychius fig* a à tebus lignificatis, fanfta (id eft facta myftcria) àtnyftctiorum virtute: perceptioncm myfticam c irporisChrifti proponit, quac tniiiinièniyftica eflf poteft (î verè funt aflertoris thefcs.Dcnique de fpirituaü perceptionemanifeftcâgitinec vfquam meminir-piæfcmie carnis amp;nbsp;fangumi» fub lymbolorum fpecie. Falfum eft igi; tut quod aflerit Vega.

8. Tandem ad Ambroffum confugit, quem erroris pi-^ piftici clarifflmum patronutn cflc vociferatunAudiamus igj-tur Ambroïi' teilimooia ex 4. amp;nbsp;6. libio de Mcramentis ab ^flçrcore propofita.

Panü tfie panis eß tmte verb^ fMramentorum:vbi ^cceß'erttC9nfecratto,depaneßtcaro Chnfii. Et pau-JÓ poft. tibi vt reßondea^non erat corpM Chri-fit ante çonfeçrattocem: fedpofl confierattonem, dico tibi quedtarn corp:^fiChrßi.^t itemm.^nte/^uaitt (^nfiecreturpants efi:vbt autemverba l^hrtfli aceeße-rintfCorpus efi Chrtflt.

Alibi,cùm dixiftctjif^er^t'-froCficut ipfedixit) ^uam acciptmtts,(fi verus eßpotas, Sibique ipfc ob-ieciflet,f’orz-e dtcas,ejuod dtxerunt tune temporis etia difictpult Chrtßi,audtentes dicentem, Ntfit^ais man-ducauerit carnem meafn.,lt;^ c,QMomodo verai Qutß-mtlitadinem video, non video ßangutnis verttatem: fcfponJet primo, lantfi dixiß'e deßermonc Chrißi, lt;jHt operatur vtpojjit mutare conuertere naturam; Deinde addit, Chrßumtdeorelte^utfße fimiHtudinem fiußectem panis ne craorts ßecies horroremgeneraret.

V nute verboriim Cbrifti,poft confecrationem panis(cu-ips fpeciesretnanetyft Corpus CErifti.

Confequensvt falfura amp;nbsp;»«iwÓT-rï-o» negamus. Maioremfi quisaddat,fallaciam le/tiiticam facile depræbcndet.

Si panis poft confecrationem fit amp;nbsp;eft corpus Cbrifti, fub ciufdcm panis fpecie corpus Chrifti continetur, Panis poft confecrationem fit amp;nbsp;eft corpus Chrifti, Ergo fub panis fpecie corpus Chrifti continetur.

Maior eft falfiffima,nee »II0 modo cohaeret. Nam fi panis eft corpus,eontenti amp;nbsp;con'inentisabfurdum tftcómentü.Sed ^fta indigent explicatione,alibi faiis fupcrqtic tradita.Sc mil-

liet ab ortbodoxisTbcologisrepetita. Quotautc inhocfo-phüinatc extant verba, tot latentfallaciæ. Panis anteconfe-crationcm eft pan's cotnnrunis.nutriendocorporiordinatus. Poftconfecrationem , adhunc vfum deftinatur, vt litcfficax teflera noftra: cum Chrifto per fidem apprebenfo vnioDif:amp; «juàm verè manu âc ore fumimus factum illud pigniis, tarn verè Ipiiitualiter per fidemChrifti corpus amp;nbsp;fanguinem fu» niimiis ad vitam æcernam.Panis igitur eft corpus Chrifti. fa-cramentaliter.Virtusaiitem inftitutionis Chrifti ea eft.vt pa-nis ille non fit amplius panis communis, non fubftantiæ fed vfijs rcfpeftu.imo eft panis facramentalit, nobis verè, reipfa, CertiflSniè obfignanscommunionem corporis Chrifti. Non fequicur autem quod totics inculcat lefuita. lub panis fpccie contincriCorpus Chrifti; quum diuerfæadmodum fintillae locutiones,panis eft corpui.St,fub pare eft corpus.Potto fpe-cies apud Ambrofium pro ipfa panisfubftantia fumitur,e.ip. S.deiis qui iniciantur fermoDci (inquit)mutât fpecic,scle-mentorumdtem, Ante benediflionem alia Ipecies nomina-lur.Nec vllum oftendet lefuita in Ambrofio vcibulura quod praefentiam fub panis (pecic,aut tranfliibftantiationcm papi-fticam ftabiliat.Mutationisfæpius meminit.quuro facramc-taleni tfle amp;nbsp;facramentis communtm alTerimus. Obiiciet fbrtalfis Icfijita,Ambrofium magnified loquidc Chrifti fer-mone operatono, amp;nbsp;collationcm banc de mutatione panis in carnem Chrifti cum aliis miraeuliseonucnirc minimè pofgt; fe, fi tar.tuinmodepanisfitfacramentalitercorpus Chrifti, Refpondco, Chriftianos virtutem Deiiuhae mutatione fa* cramentali magna cum animidemiffione agnofcere, in eo quod vifibilib’fignis de falute fua perChriflu parta,de vnio-ne fua cum Chrifto, tarn errti redduntur quam cetto fciunc fevidifle, fumpfiflc,comcdifrcpanem,amp; bibifle vinum in menfa Domini,pcr miniftrorum Ecclcfia: manus, omaibus fumentibus oblatum.

Quoties igitur Arabrofius amp;nbsp;alii Veteres dieüt panem poft Conf'^cratione effe corpus Chrtfti, oftendunt pané non effc Corpus Chrifti per naturam fubftantialiter, amp;nbsp;prardicationc identica,fed confeeratione.hoc eft facri vfsatque finis defti-natione in virtutc amp;nbsp;gratia rayfterii;qua,3otc benediétionem alia fpeciet no(iiinatur,poft confecrationem corpus Chrifti

verè ffgnificatur. Aliud eftigitur, panem, quied crcaturjju-xta verbum amp;nbsp;vocaticn.-m Dei.eiïè corpus Chnfti, leu Eu-chardliam corporis ( h iftiiabud,per lealeni exiftëtiam cor. pus Chrifti fucccdcre Jub fpccic,amp; in locuni (ubkri paniS.V-nnni iciémquefubieôiim eft, myfticum videlicet rynibolum quod diuerôs ex Caulis amp;nbsp;diucrfa ratione, ante fanédibcationë panis amp;nbsp;vinum,poft lanöificationcm.ii'Utata priori appella-none corpus amp;nbsp;languis ChriÜi vocatur.

lila auretn Ambrofii diAa, tranfrubllantiationem,przfen-tiam eorporalem.mandiicationctn oralem àPapiftis inUrftas miniir.èiuuant.Quæ vtfaciliiis pcrcipiantur, en tibi,Liûor, alu Ambrofii teftimooia expendenda propono.

In I. ad Corinth.cap. lo. Manna aejtiamcjHamp; ßuxtt de Petra hitc dtcitßnritalia : ^ata non rnandi fitnt, fedDeivirtute,ßne ele-'nentornm cornmixtione ad tempus creataßabentia in fefigararn méfient ejuod nunc fumimtu in cowmemorattonc Chri-fit Domtni.ldea nbsp;panis /Ingelorum diPlas efl, qma

virtute cjua Angelt ßibßflunt creatus efl, hocflgmß-cans,quia de e^xlis venturus erat quißtritualiterpaf-cetet.

Paulo pofl.SrraiTzoj de vno pane e^j-de vno calice perctpte tes,part tapes çfl confortes ftmus corporis Do~ rninvitaefl qui edunt hoflias participes ftnt altarîs errorù.

In cap. 11.1. ad Corinth. In m^flerio fanguinem Domtnf potat,qui teflis efl beneficu Dei.

Lib.4.dc fiicram.cap.j. Ventflt adaltare: zidifti facramenta poflta fuper ait are , ipfam quidem mi-ratuses creaturam: tarnen 'creatura ßlennis efl nota.

Taliscertècreatura non eft fublata panis fubftantia, nee In locum ipfius reali exlftentia fub fpecie panis fuccedrns tniraculofuro,feu potius phâtafticum illud.iîue veri corporis Qiddo,corpus,quo nihil in coca rcrum nacura magis cifcc ad*

Eodem lib cap.4. aitjSzc;/f ß/nilitudiiiemmorttt in buptiß/no : ita ^uo^jue noi ßm'.lit:tdtnem corporis fun^inis Domini tn myfierio fnmere.

Lib,5.cap.7. Infimilttudtnem i^nidem acctpis fa-^^nmentHmjed ver a naturegratiam amp;nbsp;virtutem cp~ f“jueris. Egofnm^^xnc^w) pants vtuusi^ut deccelo defcendt: Q“ tttqui accipispanem, dtutna etas fub~ flantia tn tflo p^articipas alirnento.

Hoc veró quid aliud eft,quam myfteriafcu Gcramcta ex--teriusdari amp;nbsp;accipiin ûmilitudinem rerum gt;nbsp;qux incerius diuiox virtutis operationspercipiuntur,

Lib.io.Epift, 84. ati:/ vnimconcarrant omnes etufdem imfleriiporttones, aliud efl taitie ejuod vifibiliter agitur, aliud ejuod inuiflibibter celebratur: necidem efl infacrarnento forma , sjuod virtus : cam forma cum humant m-flerii adhtbeatur ebfletjuto: virtue autem per dmini opens prsfletur effebium.

Lib.i.dc Off. cap.48.f/zc Christus in imagine of-ferturytlltc vero (i.in coelo)«« veritate^vbiapudpattern pro nobis quaß aduocatus interuenit. Àfcende i-giturfl homo.in cœlurn,^ videbis tlla, quorum vmbra htcvel imago fUtt.

Lib.Io.cap.24.in 'Lvic.um.QuAfurfltmfuntfapite, non qua flunt fup er terr am. Ergo nonfuperterramtnec in terra,necfecundumcarnem quarendus efl Chriflus, fivotumus eum tnuenire,

Debis qui tnitiâfur myfteriis,cap. 3.2Vo« ro«-teplanda funttn rnyfleriis qua videntttrjed qua non vtdentur:qu£ enim vide ntur tempor aha funt'.qua non videntur^aternaXtCïXi, Iflon ergo fobs ocults corporets

114 De Pràbsentia Christi tuts credos. Magts entm videtur ^uodnonvtietiff' ^Honiam tjuod ecults nen copreheNdttur, Amme att]ue tftente cermtur.

Lib.i.de Virg.amp;’ inPfalm. 30 Chrtflus ^itotidie in mentibuf fideliMTnytAntjUAm tn altart tmmolatur.

Hoc fenfu Hteionyniusait,PlaIin.86.97.amp; ad Damafum.^«o^^^ virgine natumefi,nohis gt;^uottdi( nafcttur. Chr^M tjuotidte nobù cructfigttur.E.i Ctiry-foftom us, Chrtfius in m)fierte prepenitur, vt ocnfiu. Et Augufliniis,CZ)r^?« vnicui^ue occtdttur,ijuand9 pro fe credit occtfum. Item, Chrtfiut ejuottdte nobis refurgtt.

Qax no alio lenfu à Patribus accepta fiierunt, quàm Chri-ftuni fic in myfterio pati.occidi.crucifigi amp;nbsp;imtnolari.ficut panisamp;winnm, in quibusiftorum omnium facra merocria peragitur , myfticè funt corpus amp;nbsp;fanguis Chrifti. Et ideo Chriftum in femctipfo, hoc eft ,in vero amp;nbsp;naturali cotpore fuo.opponunt ei quod eft feu ftc in myftctio.

In Pfalm. 38. Etfi nunc Chrifius non videaturof-ferre,tarnen tpfe ofiertur tn terris, truande Chrtßt corpus (loquitur de corpore myftico quodconfecia' turmccenim id de reali corpore dici poteft ) of-fertur.I mb tpfe ofierre mantfefiatur tn nohis,cuttu ferme fanUtficat facrtfictum tjuod ojfertur,(ß tpfe i^uidt nohis apud Patrem aduocatus affifitt,fed nunc eu non Ttdemtuttunc enim videhtmus^ejuando tmago tranfte-rit,,veritas venertt-.tunc tarn non per fgt;eculum,fed ^a-cte adfaciem ea ^uaperfeElafunt i/tdebuntur,

Iftod corpus Chrifti hîc in terris offerri, fic intelligit Am-brofius,quatenuspanis communis, confecratione corpus eft Chrifti,in imagine videlicet feu figura,k non in lubftantialis cxiftentia; veritatc,

Hicin imagine fe e^ert tpfe\tlltcvero in coelo , vbi fpiidPatrempronohii tnternemtyin veritate. Htcer^ in ima^ne viAemw, itUcfacie adfactem.vhtplen^ perfeElto,i^ma perfe^Ue omrns in vent ate 6^1.

Veritas amp;nbsp;imago fic inter fe confcruocur amp;nbsp;opponuntur.fi-Cut hk terra, illicccelum. Hine iubet afeenjendum efle in tœ!um,vtibi quxrantur quorum bîc vmbrain legc,iS: imago elf in Euangelio. Hoc eft quod Aüguftinusait inPfalm. £8. Quarum rcru figoa funt in facrameniis, ipfz res funt in per* fettione vux ztcrnx.

Hadenus Ambrofius.ex cuius feriptis non pauea eiufmo-4i colligere facile eft. Hæc autern falfæ lefuicarum Vilncn-fium affèrtioni opponerc in leótorum graiiam voluimus, vt Veritas ab hominum commentis line molefba difcernatur.

S. Sequitur poftremusquarti poft Chriftum feculi , à Vega in mcndacii patrocinium pcrtraólus teftis, cuius au-doritaté,admodum inlïgnem,8c quam Ecclcïix Eliis plau-fihilem.tam ingratam amp;. luftuofam fidei hoftibus efle dicit, hocus extat lib. 6- contra Donaciftas, referente Vega, hoç modo;

Q»id eßtd facrilegü ejuam altariaDeidnqKtbn^ 'Vos Donattriee. alii^uando obtulßis, ßangefe, räderet remoneref

Çuid enim eß altare,nißfedes corporis fan-ÿttms Chnßt.QMdvos offenderat Chrtßni,cuint illic ftreerta momenta., corpus fanguis habitabat? Im-intulerant manns Chrtßo tn crnce: à vebis percuß-/w eß in altari.

Quoniam Optatus VDam ipfis Catholicis amp;nbsp;Donatirtis Ee-clfliäUicam conuerfatiöneni, cundcmquc facrificit ritum Sc rnorein eirc£itctiir,(Nam amp;nbsp;lî,ait,hominuni litigcnt mentes non litigant tamcu facranicnta, Item apud vos amp;nbsp;nos ea-dem tide;,ipla IiJei facranicnta,cadem myfttria) .IC proinde ifta tarn initnania in diruendis altaribus amp;nbsp;Euchar ftia ca-nibuspioiicicndaficrinoiioportuilli, manifede Iioctclli-monio colligi amp;nbsp;cuinci poteft,niinquam in tarn tetraEucha-riftiæ profanationc tiocaufurosfuiflcDonatiftas .tifandum hoc Corpus,cuius (vtOptatus .iit)fedescirctaltarc, amp;nbsp;quod ' illic percerta momenta tiabitarct.pro ipfomet veto Clinfto qui fub traiillubftianti panis fpccic realiter ibi continetetut ' ex recepta tune vtrinque myfteriorum fide amp;nbsp;doftrina ha- ' bitum adoratumquefuiilet. Bellum veto iftud Donatiftarum inde ortum cft.quod Caiholici ab iis aceufarétur proditionis | , amp;nbsp;crudclitatis.idconolleut cum iiscommunicare,amp; ipfotum tuchariftiamcanibusproiiccrcntjtanquam poliutumficruin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

amp; panem Iudus,i quoomnisquiuiiäducaret coinquinarctur; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

Quomodo autem per momenta reale cotpiisChnfti in al- j tarihabitel, quomodo membra Chrifti in altari portentur, quomodo vota populi ad Dciim dcferantur.Icfmta explicare non poteft, nari 7««Tor quin (eblafphcmia: muliiplici alli-gct. Hxcmyftica feufigurata corporis amp;nbsp;languinisChridi I appeIJatio,exPairumfcriptisfempcr in Ecclelia fuit vlitata, vtciim Auguftinusdicitvitibilem iUim rerum i'pecieæ.quæ intet cclebrationcm läcrarocntorilm offettur amp;nbsp;datur.Ar per- *' afta pietatiscclebratione confumitur.his verbis ad oblatio-nem amp;nbsp;ritum Euchiriftix, in qua quod offcrri iólcbar,ad có-fumendum diftribuebatur, digitum intendit.ltem, cuin fru-ftum tcrræ,mylhca prcccconfecratum,corpus Chriihvocat, quia videlicet tarn niagnac rci cftlicraineniu ii,vt Iccundura Je quendam modum(ficiamentalein videlicct)iit corpus Chri- 'gt; !lii.lib.3.cap.4.amp; io.de Trinit. amp;nbsp;Epilhij.Quam tropicam lo-cutionem elfe , ctiani in Patiiim Icriptis agnofeunt Magifter fj fentcntiariini amp;. fcbolaftici.btenim bxc verba, Panised cor-pus Chrifti.lioc tropo iniclligi vult Lombardos,! b.4.dill.io. quiafacramcntuin corporis corpus vocatur. Et Bo.-iuentura^ ‘ lib.4. dift. la. in fupradiiSis Auguftini verbis rropum inelPc ait,quo lignum ponitur pro re lignata.Qipin amp;nbsp;iplc LanPan- , eus, Bcrcnganiantagouilta, amp;prijnusPapiûica!twofliib«

IhEvcharistu. IÎ7 ftantiationis alÏertor, fatetur clPc quandam locutionis figu-ram.qua inyftcnum ciusrci, cuius myRcrium cft gt;nbsp;nomine ccnfcri conlueuit.Proinde alia eftappellatio corporis Chriiti naturalis.quz abfoluic rcfpicit naturæ vcritatem amp;nbsp;fubftan-tiani: Aha qua: cft in myftetio Sc facraiïiento.quatcnus videlicet panis, qui eftlanftificatut, corpus eft Chtifti Domini: non autem quia quod tealiict exiltit in pane, feu fub fp cic panis,eft corpus.In fumiiia,perpetuus is eft Ei clelia: coiifen» fus.tefte Thcodonto, vt reruin nomina cum lymbolis com-tnutcnturiquod etiam Can.ji.CartJiag. fynodi confirmatur., His,Optati mentem abundè cxpliCatam tffe, confidimus.

Supertft igiturvt Theologorum quinti fcculi fententiasi. Vega propoliias,Cliriftian.us Ledoi mccum cxpend.at.

■Needtfunt (inquit aflertor, thefi 138.) multi fauiSi îk doctiflimi Paires , qui quinto EccleGæ Chi irtianæ feculo floruerunt, ex quibus trestâ-, tù:n in mcslium profciam, quorum aucioritas tantum pondus amp;nbsp;momentum habet, ad realem ChiiRi in Euchariflia prarfentiam ftabiliendam, vtillis folis comparatæ, omnes aduerfariorura nçniædnftar fumi euancfcant.

Petit prinfipiiim lefiiita. Somniat nos efTc retcrum Theo-logoruni aduerfarios. Imó ve'oeorum difta ad analogiam fideircdud.i ampleftimur. Idoloium patronos equidem 5e ferioanimi affecîu , le'uitas videlicet äi ciufmodi papifticx , lyrannidis (atellites aduerfarios habemus. Porro videndum gt;nCorpus Cliritti iiib fpecic panis in cepna coctineri Chry-foftomus, Hieronymus Sc Aiiguftinus dixçrint.-Eos enim tc-ftes iduocat Vega.

I. Ecce Chrißtm (inquit Chryfoftomus, ho-JtiiLóo, ad popiiliim Antioch. Öe homil. 83, in ^^^^\i.)ejMemciipü,manduca!: feipßitn ttbi tradit, vt intra te habsM. Non fufßcit ipßhomtnem crucipgi : verum etiam nobis Çetpfumtnifcuit, ^f^ue td ßde folum, fed etiam re tpfa. Quod radtos

folaresnon deberet excedere nn)inus ilia,(jus, fiempertra^aros cjuod tgnefj)mtitalt tmpletur. lingiid ^«1« cruentaturhocadmtrabtUfangutne? Et lib. 5. de faccrdotiOjO miraculu.ri'^o Det. bentgnitatemlQwcil Pâtre furfumfedet,tn tllo ipfo temporiô articttlo homt-rtum rnambus pertrablatur.

Chriftnm , fcipfum nobis tradentem, tangimus, intra no» bâbemus; reipfa ille nobifeum amp;nbsp;nos cum eo mixtifutnus; buiuscarnem manibus tradamus, amp;nbsp;fanguine lingua noftra cruentatur.

Fallum cllconfequcns.-necvllopaûocohatreteum praî-Cedentibus,vtantea diftumeft. Perpetuaautemappatetio aflertore ignoratiocIcnchi.Agitur defacramentisjn quibus rerum nomina lÿmbolis tribuuntur ; amp;nbsp;hîc valet Aiignfliui regula.Si przeeptum facinus aut flagitium videtur iubere, lî-gurata eft locutio. Garrulitas autem Icfuitica de corpore in-ui fibili quomodo conllabit, lî Cbrittus ipfe à nobis tangitun fi intra nos eft,reipfa nobifeum iDifcetur?Taftus i]le,habita-tio, mixtio ilia non funt præftigia.Quo ore, qua manu? non corpofeis certè.lèd fidei Sc fpiritiialibusialioquin miras me-tamorphofes V ega credat nobis,aut potius horrendadeChri-fii cum eleétis fuis amp;nbsp;cum iplis impiis cooiunAionc contîn-gat, prorfus necefle eft : quæ animus amp;nbsp;calamus exprimerc reculant.

Certè Cbtyfoftomus.pro morcgrandiloquentiz fus, fat-pede lymbolisfacris,ficutdc rebus ipfisloquiturivt tefiimo-nia ab aSertore prolaCa demonfirant, inter quz illud eftdib. j.de Sacerdotio vbi ait.

En çftn cum Pâtre furfum fedet,in illo ipfo temporis articulo quo facerdos facrtficio iticumbit,(^preces fu-per hocfisndtt, omnium manibus pertraâatuf, ac vo-^ lentihusfe excipere ijr comple£li,tradtt,

Hlcfigurata Sc iropici^imo etiam rnagna ex parte Eyperi bohca ede, Gatfs manifcftè oüeadunt Sc conuincunc lt;nbsp;qitod additi

Nos videre turbam^de/inw circunflantem fangui-ne Chrifit üngt:td^ue nonprxfiigiis agt^fedapmis (jquot; tircumffitctentibits omnium ocults.

Eodcmfenfu, quo hxc ica agi amp;nbsp;videri Jicit, etiam alibi tiegat pané amp;nbsp;vinum videri, (cd myReria bjtc corporii fub-fta'ntia eonfumi. Hoe igitur,quod Chriftom io rcclo fedenté, etiam omnium fidclium manibus, eontingi Sc ttaÓari ait, il decorporali in (ymbolis præfcntia accipi amp;nbsp;intelligi de-beanaut quia apud nos hïccorporali fuaprzfcntia petmao-fcric, auc quod è cxlis denuo rrdicri», ncctlTariôpro caußl ponendum,atque facrndü erit. Atqui Cbrirtus memoriale fa-Crificii à nobis in pane amp;nbsp;calice cclebrari vult,donee ipfe ve-niat.Non cft aucem venturus aliter, quàm fieut afcendere vi-fus cft, Angelis de hoe ipi'o teftantibus, A£t, i.Ergo (ïc manibus cum bïc eontingi Sc cradari nccefl'c tft, vt concedatur, quacenus fc nobis reliquit. At non limul verè amp;nbsp;corporaliter ad Pattern afcendit,amp; nibilominus tarnen ïic etiam apudnot bic in terra permanfit. Rcccflit enim à fuis, inquit fcriptura, Luc.14.amp; fetebaturin cœlum.ltem.r.Petr.i. Profèftus eftitt cœlum.Item,Hebr.8,û efl'etfuper tcttam.non elTct Sacerdot.

Proindeicftat,vt hec nmdo fidclium mauibus contreâa-rïà Chrÿfoftomo dicatut Cbriftus,quóalibi ipfum nobiscorgt; pusfuumin myfterio fcliquiflc ait : quatenus videlicet, bi» verbis,hoe cft corpus mcumitr.yftcrium corporis corpus eft: de quo fie ait,Homil.83.in Matthxum.

Suntijui dtcuntjVellemformam (^jpeciem ipjtus vefitment/t vtdere. Ipfum 'btdesjpfnm tungUy Ipfum comedis,^ carni ipJtM dentes tnfgis.

H«c aucem Sc aliahuiufmodi, myfticè Sc figuratè dida intelligi oportere oftendit, cum ait, Homil. de S. Pbilog. Se. Homil.7.cap.t.Maith.

ilium tnpra/ept tacentem, fi ejutdem hM menfa. ztcem expietpr£fepts.i'^am amp;nbsp;htc ponttnrcorpus Domtnii non ijutdemfafctii tnuo!Mtum,jtcHt ntnCfJed z/ndtijua-^ue jptrttu/dnüo conueflitum.

Hoc verè quû Ûc de pane Euchariftiat.qui corporis Chrifti nomine inlignitus eft,tiguratè loquitur.mylticè incclligi »o-lens,frequenter adderc amp;nbsp;moncfc fulet.

Qmmyßeriis tntttati fitnt mtelltgnnt ejUA dtcun-QMtnyfiertorum efluparticipes,fcitls tjwd dtcatur.

Vult itaque amp;nbsp;iubet Chryfoftomut, fpirituali mentis in-tclligentia afccndendum cue in ipfum ccelum, vt ea qux di-CUDCUr iniueri qucanius.Nam,Homil.i4.in cpift.ad Coriulh. exptcüis verbis aitgt;

Dum in hac vtta fumus, facit hocmiflerinm, vt terra nobts fit c.tlum, ^fcende igttur ad cœltportas, diligenter attende.Imo non caltfied cœlt Cilorîi,^^'tunc ^uoddicimus tnt ut b erts. Vt aejwlafablt in haevita, ad tpfium e£lttm,fieu potms fiupra calum fiubuolemus, vbt cadatier corpus Domtnt, propter mortem.yld alta entm oportet contendere eum t^tti ad hoc coritus acce-att,(yr mhilei tn terra effe commune: cjtùa ayutlarum, nongraculoritm hac menfia efi.

Hoc modo Chryfoftomiim intcliexit Germanus Confia. tinopoJitanusEpifcopus in terum Eccleliaft.iheoria.vbi ait.

P er manumfiacerdatum typ' Itn^uam myfleria confi-cit,acnon dtintaxat fanPlum Ipirttum mifit Domtnus nofler vt rnaneat nobificum, fed nbsp;nbsp;tpfiepollicttus efi fie

manfiurum nobtficutn vfljue ad confiummattonemfiecu-h.At paŸacletus tnconjptcuus adefl. tjuta tpfie corpus nongefia-

won geflamt. Dominas verà conlptcitur (fl tangi fe fatitnrper trefne/ida (fl facra m’jfleria:vt noflrani' rttcepit natMram, earm^ue géji et tn flecnla.

Idem qiiód Gerrtiànus alTcrit ilius fcriptor GrSecüs nbinl-be Cabalilasjn lixuigiæfxpoü’tionc.cap 18.

Aliud tcftiinuniuin qiiod Vcg» profcit ex locô in i. ad Corinth.cap ïo.Sc. ex Honni.de proditione ludx.vbi deChri-fti Gnguiueagitur.todcm recidit. ludamenim reale Ghrilti-rinbuincmvel corporal! vel Ipirituali modo bibifle , nemb falli lociiis tudæ dixcrit. Paiiem amp;nbsp;viuum Domini fancfum-pfcriclcd pineni Dominum pcrcepiflt, St fanguinem Chnfti ’ habiîfle cum Auguftino ncgamus.

Quod atitcm Vega ex loco ih lo. cap.i.ad Corinth, exfer-pfit explicit one ab ipfo Chryfoftomo toutuata indiget. Calix bencdlftionis ( ir.quit Apoftolus cft comniUnicatio fan-guinis Chnfti. Horum vcrborum, ait Chiyfoftomus.huiuf-modi eft fentenciaftn calice eft jd quod de latere fluxit, fana guis videlicet, cüius fumus participes. Suo more perfcqmtur Chryfoftomus inyfticas allas loqucndi foinuilas vt fcqucntü verba oftcndunCi

Caltcem inqtiir ) benediiîïonis appellauit, e^Ho-niam cùm pramantbtis eu')nhabernus,cnm admiratiö-ne (fl horrore t^uodam tnenarrabilis dont laudainusi benedicentes i^uod fanguinem effudtt,ne in erroreper-,maneremHs: néejue tantum cffudi/.fed nos omnes eins participes effent.Ita^ue fl fangwnem cupis, (intjuitJ noli tdolorurn aram bruiorurn antmaltu cade, fed meü altare meo fangutne aff ergere.

Non partictpattiine tantum (fl acceptionefled vni~ täte Chrtflà communtcamttt. Quentadmodttm emm corpus tHud vnttum eft ChnftoiUa tfl nospirhnncpa-nem vnione coniungtmuri Et paiilèinfrà;

eßpiinisi corpus Chriflt: i^uid uutemßunt t^ui acciptuntcorpus ChnßifNon rnultaßed-vnumcorpus-

Eadem ratione panis diccndus eft corpus Chrifti , qua Chriftiani idem corpus funt, myftico modo videlicet. Ineo diffeiuiitquodextra vfum coenæDominipanis nilaliud eft I quam panis communis ; facramentalitet autem eft corpus Domini. Chriftiani autem funt etiam ante amp;nbsp;poftvfumS. (œnæ rayfticiim Chrifti corpus.Panis autem facramentalis amp;nbsp;liccleiia,nullo modo reali.carnali.eorporali.fenfuali.fcnlibi-îi, vißbiliaut inuiftbili funt Chrifti corpus. Sanguine autem realiDomini lefu altare afpergi nemo niii ludas, aut ludzui Capernaita.aut hotum commilito airererc aulit.

SedfiquiiChryfoftomi expotitionem in illud lo. capuli. ad Corinth. amp;nbsp;in ii.cap.proximc feqiiens perlegat, ofcitantia Vegçdeprehendet, qui breui periodo peflim'c intcllcâafc fucum facere pofte leôloribus confîdit.

Ncautem fe viftoriam ex lefuitica fide collcdis verbis reportafle glorietur:age,alia quædam Chryfoftomi teftimo-nia proferamus,quxpapifticos infultus à mente Chriftiana dcpellant.

Homilia in M.:szt\\xi\m.V'tde sjuantssmßudtu fuerst ChnfiOfTstfempermemorta teneum'u tpfumpro nobis ejfe mortuum.i^am ^uomam Mnrcion^Valen-tmus Aîantchaus (ß fecjuaces negasuri trant banc aeconomtatn tß;' dilpoßttonem, femper sn snemoriatn pa/jionis hoc nrßertum reducit, vtuemo ntß infanus feducipofjtt. Hacemm de caufa, non tpfapafjione fo-luTn,fed ipßs myßeriis vert ft mortuurn ejße decla-rauit.Q^ndo tgtrur hartttet i^usrunt, vnde Chrtßum tmmolatum fußfe conßet, haemyßeria afferentes, ora tpforum obturamus.Mam fimortuus non eß Ießus,cu-tusJytabo/um amp;nbsp;ßgmtm eß hoc facrißciumigt;

H )mi!.24.in i.ad Cot\nt\i- Qutdeßpanisquot;} cor-pus Chrtßi. Qwdfiunt, ^ut acesptunt} Corpus Chnßi, non mul-

«on multa,fed vnum. Nam t^uemadmodumpank ex mu.liUÿranù vnttnr:fic nos inwcem Chrifto coninngi-

ItemH gt;mil, 6o. adpopul. Singulis fidelwtts per hoc n^Jierium fefe coniungit congluttnat Chri-ßus, (ßadmiranda nnfleria nobis propter hoc data fut^ “Vtfimus vnum cum eo corpus, caro de carneos de ojjibus eius.

Diftumillud Chtyfoftomi reftè poftea rzplicatum eft à » Bcrtramo his verbis,Hocquodfupri menfam Domioicam »' pofîcû eft myfterium,continet illius corporh,in quo cœloj ” afccndit St ad dextera Partis fed et Chriftus, licut continet ’•myfteriû corporis populi ioChriftumcredentis, Apoftol» ” teftanre, vous panis.voû corpus multi Turnus. Idem allcrûtt Strabus,lib.de reb.Ecclclîaft.cap.iS.amp;'Haymon in ii.cap.l.ad Corinth. Scd ad ChryToftomum reuertor.

Ad Cæfarium Monach. Panis dtgnus efi habitus Chrifli nomine, quamuts fubfiantia pants in ipfoper~ manferit.

Serm. de Eticliarift. Si Horoil. 24. in ad Corinth.amp; Homil 6o.ad pop\s\. ^uidfacis,homo.,fitb horamm^.flicamenfai Nonnepromißfti facerdoti^qui dixit/urfum corda,(ß dixiflt, habemus adDominumf non vereris amp;nbsp;eruhefcis, qttod in ipfa hora mendax inuenirislQMtquet hutus cttrportsparticipes efficimur Çr quotquotyanguinem degufiamus,cogitare debamus quod lUum/urfumfedentem,qut ab Angelis adoratur, tncorruptibilibus Vicinis virtutibusÇfv\gt;i cæleftes fut fpiritiis)^HC degtsflamus.QuafurfumfuntfapitCyt^m-quit Paulus, ) Vbi Chrtfius eflad dexteramDei fe-» dens. Afcende igitur ad c/tli portas,tmo calt cœlorum^ eß tunc qua dicimus intueberis.

^r,feußmplictter vtrei diCMttir,tjuafinon altud^ttid-. ^ftaminta fit cogitandum fedmteriori'bin oculu,ho,c -ffl.’ ji'ti'itudltterconjideranda amp;nbsp;co»ten;plitf:da. Inde ^ntm mßerMra fie diElttm eß, ipwn’.trn ta ijttod ere-dtnH'U non intue/nnr, fed ejuod niind credmm aUud vtdemtu.HuMfwodt entm efi myflenorum natura.A-Ittertgtrur ego: nhter tncrednlus dtßomtttr. Ille çd hap'tfnMÙ Liuacrttm auditfi/npheuer acjuam fiibi ef~ fie perfiadet. Ego verb non ftmp heiter vtdeo qùod video, fed anim^-per finriturn purgationem.. Nonenim afp echt tudieo tjut vtdentur, fed mentit oeulis. Audio corp-tt Chrr ti: aliter ego hoc , aliter meredulus acci-' pit feu tntelltgit.Inereduli enim ejuamuis audianttta -'men non videntur audtre. Etdcles autem perfiiritum experientia ajfecuti,in abfeonditit virtutem mtuetur.

É-x b ,ç myfterii dodrinj Gh.rvfeflofnus fsrnale efle dicit, ‘ Sub'tarf Quomodo nobis poKit Cbrilbis catnem Puim dare ad manducandiim , quiim hoC lit intelligeiidum tnyfticèi fpirirnalirer.Hanc de my'terio fententùm (ccutus eft Euthy■ piius.ita fenbeni jn Mitib. Oportet verba Chriiti de man ■ ducatione earmsfuæ, non linipLcitcr jntucri. Hoc eft enim çsrn.iliter intelligrrerfcd aliud quidpiam cogitate amp;nbsp;interio-ribus ofubs afpicere, tanquam myfteria; nam hoc eft fpiri-tuibter intclligere. Itetn.Habent ha:c inter Ce iîmilitudinem, panic ad corpus,amp; viourii ad (ànguincm.Ec lient panis robo-nt, itaetiamrorpusfuftcntat amp;nbsp;niulto impenlius corpus amp;nbsp;animanr fànftificat. Et quemaJtnoduni vinum exhilarat. ita amp;nbsp;fanguis Chrifti idem efficit. Et quandoqiiiJein nosomnes de Vno corpore S: fangnine communicamus : igitur omnes ynijm fumus per communionem myftcrioium ,amp; omnesin Obrifto Chriftus in omnibus.

Plura pojlemus ex Chryfoftomo aduerftis papifticam iilo-lomaniam proferfe teftimrtniâ : fed huius noftrxcoILtionis antilefiiiticæ feopos intra libelli fpatia nos continet. Ad Hie-xonymumitaqueaccedimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

X. Is (inquitVega)âpcrtèCâtholicamliïncveritatem, de prxfeocia corporis Clirifti fub panis fpecif,a{reruifle vide-tur. Videamus autwn an Vega linceromentis oculo Hiero-nymi diâa viderit.

Ad Eluidiam , quæO.î. Nosaudtarnm panem ^uemfre^K Dorfiinus ejje corpus Donum : ipfn d:cense tfd Apojiolos, looc eji corpus meiim : caltcem ilium fffe, de quo locutus eß, Htc eß fanguis meus. Etpaulo poß, Ipfe eß conwua çpquot; conutmum , ipfe come dens qui come duur,tlltus btbimusfunguinem,^c.

Et in i\.Zii[i.Q^^x.Declina/is ad eos,de fere ns re-gna caelorum, vt cum eis 'vefcerer,dedi efum corporis met, ipfe cibus conututum. Et in pflt;ilir..i45.P«w ahquis, quidpanem dicat de myßents, 0- hoc quidetn acciptmus.quia vera caro Chrtßt eß.

Hieronymi d'ftainihil aliud probant cjoàrn idquodfate-nmr.PaneiTi videlicet tfle corpus Chrifti:quod quidem corpus tcale fpirituabter à verc Chriftianii fuinitur vtiitcibus mentis,quemadmodum panis, qui facramcntalitereR corpus orc edicur amp;nbsp;in ventrem traitcicur.

Canon Grat ani ex Hieronymo in Leuiticum. De Con-fecr.Dift.i.id luciiicnter probat.De hac quidem (inquit) ho-ftia.qux inChrifti commemoratione mirabiliter (i. corpus in myftcrio , feu racramentaliter) fit.cdcrc licetrdc ilia vetù, quàm Chtiftus in ara cruets obtulit, fecundum fe nulli edcre licet.De prxfcncia autem à papiftis inueda nulla vocula apud Hicrpny.iium.

Porto quod ad prius illud teftimoniimi.cx epift. ad EIuI-diam feu Hedibiam, figutatc amp;nbsp;facramentah modo hxc verba elTe fcriptaipfcmetHieronyrausoftcdit,fubiicicns,Quot-quotin Chriftobaptilimiir, Chriftum induimus, amp;nbsp;panem comedimus Angcloriim,amp; audimus Dominum pratdicantem, meus cibus eft, vt ficiam voluncatem Patrisqui me mifit, vt impleam opuscius. Faciamus igitur voluntatem Patris qui mifitnos, amp;nbsp;iniplcaniusopuscius.-amp; Chriftusnobifcunibi-

Si enim ad bteram ifta funt interpretanda,induimus Chri-flutn.qui etiatn nobifcum bibit (àngui em (bum.At eo modo Chriftum comcdimus.quo eum jcduimusjpitituali videlicet amp;per fidcm.

CorntliusStliultingus Matæclogus Colonienfis, anno 158$. edidit ngens volumen , cutut infcriptio eft, eonfefiio Hicronymiana. Collegit autem torn, j.cap.tf.centutias quaf-dam locorum ei Hicronymi ftriptis, vt errores pontificios circa Euthariftiæ facramenrum (labiliret. Quicquid autem conatus fit,nullum reppen tcibmonium,quo coiiftet, corpus Cbriftilub pams fpecie contineri. Pcrpetur» illo fophifmatc laborant,eadt-mque obcrranrchorda Scbultirgus Si affcrtor Vilnenüs. Hieronymus affirmât panem eile corpus Cbrifti. Ergo corpus fub fpecie panis continetur. Conlcquens faliif-limum.

Locos Olea: perfpicuuselï.Chrinuspræbet feipfamedc-dum. Scd addai Vega, quod Hieronymus in agone dixit,Tu es elica aniinæ,non córporis, mpinguans inétctri.oon ventre.

Ex pfalm i4^.[eftimoniû 'lç(uitieafîdc profcrt Vcgâ,Lccu integrumdefciibam , vt qua confcientia nobifcû agantifti hommes Chrifhanus LeÛpr iudicct.

dictt,panem nofli-um (juoftdianitm da nobis ho-die:vtn^ue efurtens loouitnr. Deus dat efcatn efanen-ttbiss. Patat aln^uis ^uod panem caleflem de m^ßerus dicat.Ethoe cjutdem aeetpiMusÇt.ex -verbo Detatdt-ùntMs} ^uia {sjitod) zera car» Chnfli efl. Cater 'um di-camtis aliter,Panis Chrtflt caro einsferma dtni-nusefl.^^ do Unna calefiisStajitma noflramifle panis refecertt,hoc eft ferma diuinus doEinna calefi:tsfla-nmpedes noflrujtu celltgaitfnerant,::^ foluuntur.

lefuiticum ncöe argumentum,Leäor. Doftrina caeleftis animam noftram reficu. Ergo dodrina cæleftis fub fpecie foliorum thartaceorum, autverborum à concionatore pro-latorum continetur, tta vt qui ca audiericaut ederit, ipfum corpus Cbrifti realiter amp;nbsp;corporaliter,ad animærefeftioncm edat,

edat. Mitura equidem argutiç.lutpuüda fophifinata, qux Vilneniibus ezcutienda relinquo.

PiçRatcnina alia quçdam Hieronymi diûa in medium affcrre.qux huius Theologi perpetuam fcntcntiam de re Eu-ctariftica apcnaot.

In verba Apoftoli, mortem Domini annnn-tiabitis, donee veniat.Tandmrnemorta opitf efl do~ nee ip/i vemre dignetur. Stc enimfacu,^uafl ejutpere~ grèprofeilMitiltejHodptgntu et ^uemdiltgttreltn^uatt ■vt ejuotiefcuneine ziderit,pofjùtpfltu amtctttat be-neflcta commernorare,

In Malachiam Sc OCenm.Hteretici (f -impii^^ug-adfe,facrilegitm pollutumpanemÇnon anternpans far.ilum(fl hofltammundam^offerunt.

In EccleGalKcap.j. 4. Caro fanguii Chrtfli vere efl ctbus (ff potuiytjuo nonJolttrn Trefcimur in n^~ fleno fed (fl in fcripturarum leilione.

In 26. cap. ofltjttam typicum Pafchaim-pletnmfuerat J '(fl carnes agni cum ^poflolis comede-rat.,aflumitpanem,^M confortât cor hominis (fl ad ze-rum Pafcha tranfgrediturfacramentum .• zt /^uomodo tnprafiguratione eius Adelchtfedech panem (fl vinum offerens fecerat.ipfl quo que veritatem corporis (fl fa-guinisreprafentaret.

In Pfal(Ti.86.97.amp; ad Damafum. Qwdex- zir-gine naturn efl nobis quotidte nafcttitr. Chrifltts nobis quotidie cucifgtlur, femper credentibus immolatur.

Vfitatæ funteiufmodilocutiones apuj Partes, quæ non alia quàm myftica inteUigendi rationc, vera eflê poflimt: quemadmodum Gregorius magnus in Homil. Pafch.ii.ait: Chtiftus in feipfo immortalis, itcrum in lioc myfterio mori-tur.Sf caro iplius in falutem populi paticur.quia videlicet hoc facramentum pafüonera vnigeniti filii imitatur-

J. Nunc confidcrandus nobis eft Diuus A uguftinus.cwus auftoritatc abutitur affertor vt errores papifticos decorpo-rali Tub fpecic panis prarfentia confirmer. Quæcunque autc M orthodoxo illo Tneologo citât eô rccidunt, vt Chnftia-Dos verum corpus amp;nbsp;fanguinem Chrifti reipfa edere Sc bi-bere in £uchariAia nemo negate velit.Id venffimum eflefa-teinuramp; credimus.Falliffimum veto Vegac confequenscon-ftanier pernegamus. Sopbifma veto lefuiticum quo magis ac magis appaieat,agc,iplius Vegae verba apponamus.

Quis (in )uit) Auguftino inter óes patres.in hoc fidci (non ehimtrac pjpiltic«)articulo expliCaJo clarior eft fn qntiorl

Nullus certè, amp;'CUIUS feutentiarn fecundum Chriftum amp;nbsp;Paulumlibens amplcflor.

Quern tarnen (lubiicit Vega) Cakiinus lib.4. Inftitiit. cap. I7.pat.tg impudenter totum luum clTe lactare non vcrctur. Ponderemus ergo illius verba,vt palam omnibus perfidi hominis mcndacia innotcfcant.

Agnofco papiAicI rabulx, veritatis amp;nbsp;modeftiæ loco puri-daancndacia coiiuitiique repoi etis.rngenium. Sed agc,quo-modo Auguftini verba ponderer alienor,ponderemus.

Lib.iz.coiitr.i Faurt'jm,cap.io. Ftdelestn facra-nem enndem fangumem bibunt, tjuo redempi^t funt. In pfalm.33. -cicceßeruntlud^i ad Chnflum vt cruet-figerentoios ad eum accedatnM , vtcorpm fanguinem ei'4i acetptamtis. lilt de crucifxo tenebratt funt: nes manducado crucifixu cj' btbedo tllumtnarnur. At-teditefatret.vefemagntu Dorntntu.Q'C- ejui edttnobis manducare corpus fuum,tn c/uo tanta perpetfus efi. In pfalin.ós.F;^« Domintfanguis,datas efihomtei-dt-s,ne dtcam Detetdis: (f’ tpfum fangutnem ejuemper nfamtam fuderunt,pergrattambtberunt. De peccat. mcr.amp;’ icin.lib.i.cap.24. Sanguts pro infantibus fu-fus.,priufjitaTnfunderetur,infacramento datus eflgt; dt-cente Domtno,htcefi fanguis meus. In pfalm.93.7/M ^Ht cruetfixeruntChnfium donatus efi fanguis Chrtfit: lauet eostpftycutusfangutnefuderut. Fuderuntpreeiu

Im Evcharistïa. 1^9 fuît amp;nbsp;bihemntprectum ßtum. In pf.'lm. ^ß.Chnßus carne ejua ie carne Adariji accejnt, hîc arnbu-laittt,ßr tpfam carnenobu maiacania.i^W-i.z.cniytvi. adufrf.lcgis amp;nbsp;Pfoph.cap.9.7?oflt;?r«oj£fr hoc fa. cramaii non tantïi vna ftci fmtu en Ch^^flofed etta t/num carne. L i b. 3. d lt;. T r i 11 i t ca p. 1 o, a i t gt;nbsp;P ueros^ a-gnofeere id ^uod pomturtn altart e'je carne, cjtta ap.. paruttChrtfla.smort^lbi, (ß fangutneM ^tufluxitex latere etMperfofo.V'Çi\^.^6.A^ierttpeetts antiejtiA legit non cejjif'e pant.fed corp on agni tmmacnlatt.

Dec^ alia teflimonia deinde ex variis Aiiguftini libris notât Vega,in quibus (inquit)plurinia'd genus funt, qua: rea-lêjrrfeniiâ cotporis 8i fanguinis Chrifti in EuchariÜia ex-preflc docent.quæ tamc omnia (.iddii)brcuitatis ftudio o-mittêda cêfui : fi paucis ill: .fed apertilflmis cius vet bis h.inç pai tc cSclufero.quibus illud p- imt Rrgû xi.conc. i. in tiiulu plalm.53.cxplicat,Fcrcbaturmanibus fuis.

ƒƒ oe lt;^uomodo fieripojfetin hotnine,ejuis intelltgati Mantbas aliorum portatur homo : rnanihtts fait nemo portatur. Qitomodo ergo tn Daatd tutelltgaturfecadii Itterdno inuenimtu: in Chrtflo ante tnuenimtu.Fere-battir entm Chriflns manib.fMif,ejuddo comendds tpfii (orpwfun,ait, fJoc efl corptes mea.Ferehat enim illud tn manihfuts.lpfa eflhumtlttasDe.noßrt lefu Chrtfli.

Corpus amp;nbsp;ianguisCbrifti eft realiter præfês in Euchariftia: nâ Chriftus in cçr)a(qiia: fëper eide eft)refercbati!r m.inibu» fuis.Ergo corpus Chrifti fub ft e lepanitcontinetur.

Nefeio quo pudorc, qua fide, quo veritatis amorc Vega Caluino petulâter 'amp; impiidcter admo lu infuirâs.tâabfurdü côfcqués Auguftini'verbis affucreaudeat.Tutpiflinit fallitur quû Éticbariftiâ amp;panc, eflein Euebariftia amp;nbsp;fublpeciep«-nis côtineri idëeflc fôniat. Deinde voie® illc loc*. in Pfalra, jj.ferebatur manibusfuis.impudcnsaudaciffimi impoftoris medaciu amp;nbsp;quaperfidia ifti focii luds: vetetû neotcrjccrûmc; Thcologotû feripta traûct.fatis fiipdrq; detegit.Nâ coiicione fccûda in cundem plalmutn, de ca'dé i* agais Auguftinus ait.

Ï40 De praesentia Christi fereb^tur in minibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum co-

nienaaretipßitn corpusfuum^f^fanguinemfuum, nc-ceptctn BMHiu jua.s,tjuod norunt fideles, cr tpfe portabatyQJ^ODAMMODO,cum dtceretyHoc tfil corpus meu/n.

Modum iftumfieceflirio cflèexpHcandum videf.Cfiriftii-Be Lcâor, nimiruæ per facrametuum.Chriftus enim tna-nibusfuisgeAaiiit non oaturale ac reale amp;nbsp;proprium fuum Corpus, (alioqui bieipitem amp;nbsp;bicorporem Cbr'ftum nobis fabricant lefuicx ) feJpanem, id eft fymbolum fui corporis , quod fymbolum quodammodo , Geramentab videlicet rei lîgnificatac nomen gerit, amp;nbsp;de eo prædicatur quod fit Chrifti corpus.

Edidit ante aliquot annos lefuita quidam Torren fis Grra-ginem , quam Auguflino tribuit,amp; Confeffionem Augufti-Dianam appellat, bb. 5.cap.f. huius farraginis mutra colligit teftiiiionia.vt papifticum errorem tueatur.fallacia verborutn fucum impcritis faciens. Probareenim contendit quod mi-Bi’mc eftcontrouerfum •• videlicet in Eurhariftia: facramento Verum coipus amp;nbsp;Gnguinem Domini contineri. Quarftionis flatum ifti homines perpetuo inuertunt.Hou.onymus amp;nbsp;am-phiboliisludunt. De pratlentia corporis Chn'fti fub fpccie panisag tur.quam ncqucTorrenfi$,aut Vega, neque tota le-fuitariiin colluuies vnquam ex Auguftino vel alio quoquam Orthodoxo Theologo probarc poterit.

Torrenfi autem in pracfentia omiflo , nonnulla.Auguftini teftimonia ab aflertc're Vilnenfi citata leâoribus proponam exquibus liquidé conftabit iftiim quid fcriberct minune ex-pendiflc.iS: dum reprehenderet Caluinum, inobicûa incur-riflecrimina.

I. Citât Vega locum lib.i.de peccat.mcritisamp;rcmilEcap. Xtf.quem Torrenfis profert ctiam,amp; fie habet.

fil'on vntw rrtodt efl fanbitficatto. Natn^^Cate-efjumenos fecundum ejuendammodurn fuum per fignum Chrfli orationem munus tmpofitionts puto fanél ificurt,zfl tjuod accipiunt, ipuamuis non fit Chrifli corpus

ctrpHt, fanüwn efl tamen,lt;^ fanEltm lt;]uam ctbi Ina tihmur.tjiioniam flacramentum eß.

Panit ille Catechumenorum ( inquiunt lefujt« ) qucm bodie in papacu panem beacdiâuin vocaat, non cftChrifti corpus.'ctiani Ü lie facrameotum,id eft lignum facruni.

De illo pane Catcchumenorum,qui (acramencum dicitur, etiam liconcedamquod lefuitç volunt, noncuincec Vega quod pnluit, videlicet fub fpecic panis Chrifti corpus conti-ncri. Imperitè prorfusigitur hunc Auguftini locum ciiauit: nec v'llo modo cohæret argumentum.

Ittdiii pafleebantur de pœna Domni ; nos de cruce Domtnt pnflcin.ur, nbsp;nbsp;nbsp;corpm ipfltfs manducamM.

Alibi fcipfücxplicat Auguftinus,libr.j.de doftr.Chriftiani cap. tiî. figura eft (inquitquot;) præcipuens paflioni Domini elle communicandum , fuauiter atque vtiliterrecondendum in memoria,quod pro nobis caro eius crucifiza ne vulnerata lit, prçterea eodem pfalm. ait, Chriftum indu«, Chriftus fumus euin capite noftro. Chriftus in nobis moriiur adhuc, amp;nbsp;nos in illo iam refiirreximus.Item.Audi epulas piorum,Bcari qui efuriunt 9c litiuat iuftitiam. Quum verb de doétrina Eucha-riftica hoc pfalmo non agat ex profeffb Auguftinus, nec prx-fcntiæà pontificibus Romanis poftea inueétx memincric, Deicio quid Vegam impulerit vt ifta ad erroris fui patroci-nium obtruderct.

J. Traûaïus 17. amp;nbsp;ji.in loânem.Deinde Vega exprimit. Qua mente autem, ex ipûus Auguftini ore audiamus.

T tsA.i-j .Chrifltti nos doenit amp;admonustm\flicis •verbis, vt flmiss tn eitu corpore flub tpflo captte tn me-brts etus,edentes carnern etus,non reltnejuentes vnttet~ tern ettu.Sed tjttt ader ant p lures non int eiligen do flea-daliT^ttflunt. TV on cogttahanthac audtendo,niflcarnt

^Hod tpß erant.P au 1 ô po(î .Illtputahant ChnflurH. i-rogatvram corpMßtMm,ille autern dtxit/e afcenfamin tn caelum, vtiejue tntegrum. Cum tuderttid filtum hó-minü afcendentem vbt erat print : certè tel tunc i/tdebttiiy^Hia non eomedo i^uo putatif erogat corpus fuum, certè vel tunc tntelligerts., quia gratia eitu non confumttur morfibuf. Et paulo infra. 5tc eratfilius hominif inc.tlo quernadmodum filius Deiératinter^ ra in fufcepta carne fil tus hominis tn calo in vnitate perfón£.}.t.em,Cerba qu£ locutus fum vobisfiuritusçfi Vitafiunt. Quid efi, finntus Cr vua funtèSpintualtter intelligendafunt. Intellextßi fiiritualiter? Spiritus QT Vita Junt.Jntellexifii carnaliteriEtiam ficilla fiiritus Crvitafunt^fiedtibinon fiunt. Circafincm* Hocto-tum quad de carne lt;fi- de fianguine fiio locutus eß ad hac nobis valeat,dtle^tfifimt, vt carné Chrißt Cr fan-guinern Chrißt non edamus tantum in facramentOi quod efi multi mali.fied vfque adßiritus paritctpatto-nem manducemus tfi btbamus, vt in Domini corpore tanquam membra maneamus, vt einsßiritu velt;iete~ mur,e^ non ficandalt‘Tlemur,etiam fii multt modo mari^ ducantCr bibunttemporaliterfacramenta, qut habe-hunt in fine at erna torment a. Tiactatti antem^t« Quod vfque biberent fanguinem quem fuderant de fua falute dejperauerunt.VM\o poft, Homo fecundu corpustn loco eß.tfi- de loco migrât, er cum adalium locum venertt, in eo loco vnde ventt non cfl ; Deus autemimplet omnta.,lt;fi' vbique,totus eß,non fecundu ß’atia teneturlocis ; erat tarnen Chnßus fecundu vifi-btlem carnem in terra ,fecundum tnuifibtlem maiefla~ temincœloçfi tn terra. Infi à. Iturus eratDomtnus adgentes,non prafentia corporis fut, fed tarnen pedi-hwfisis. Qui er ant pedes eues? quos pedes conculcare

In Evchariïtia. 14} Zilebat perfecjuendo Sanlw, ijuando et caput clama-bat,Sattle, Saule, iputd meperjei^uertfl Item, Chrtjitu ^uaft Ignorât us,multerernfluxum fangumis po-Jfdm, i-gnoratam fanautt, fc feat cpquot; Genttbus:non eum dtdi-ctrnu!. tn carne, lt;3' rnerutrnus carnern etw manducare, Cj- m Carne etus tnembra ejfe. Quaref tjuta mtftt ad nos. i^osl Pr^cones fuos,menibra ßta, femcnpfumt tnijit entm ad nos membra fua, cr feat nos mehrafita Audis ne bic a!iquid,Chi'iftiancleâor,quod euincat Chri-fli corpus tub fpecie paniscontineri, liinul amp;nbsp;femel codém-quc momcto pluribus in locis inuifibiliter adeflc, Ik pcrcipi orecorporeo turn à piistum ab inipiist Vides quo ludicio Vega libresveterum euoluat.Scd alia teftinionia cxcutiamus.

4. Serm.ii.de fanflii, amp;nbsp;4. de Innocent. amp;nbsp;z- aeii^.de Tempore à Vega citaiis.hxe teperio.

y tde Chrtflumpendentem, óf tibt de fuo fanguine medicamentumfactentem.Stcrm.n.cle fanclis.

Diat Jantla fcrtptura,K’^oc.6.Sub araDei,vidi anitnas ocafori .Qjstd r€ucrettus,ejutd honorabtlius diet potesl,t^uafub tlla ara reeiutefcere , in cjua Deo fa.^ 'ccifctu ce'ebratur,in tjua offeruntur hofiia, tn qua Dominus efi facer do s ,fcut fcripttt efl, Dues facer dos in eternH,fecudH ordtneAdelchtfedechl ReSlefub alt art a-ntma tufloru requiefcut,quia fuper altare corpus Domini oflertur.Nec tmmertfo tlltciuflivtndtSiam faguinis pofltila nt, t/bf etià propeccatortbus Chrifli fdguis ef-fhditur.Couenietertgttur, óf quafipro quoda confortio tbt martqnbus fepttltura décréta efl, zhi mors Domini qtiottdte celebraturflcHtipfe ait,Qieottefcuq‘, hoc fece-ntis,morte meä annuttabitis donee vemam, falicet ■’jt qui propter morte eius mortui fuerdt,fub facrameti et* myflerto requtefcant.}xc. Nemo melt* prater martyres meruit tbt requtefeere,vbi ór hoflia Chitflus efl óf f*-eerdosfilteetvt propitiatione de oblattone hoflia cofe-qMdtur,ór benedtSlionë funSliontqifacerdotts acapiut. Scr(n,4.dc Inno centibut.

Mirificiim audio fophiftjm. Chnftus cfucifixuj Je fuo ia-* guinc medicamcDtum facit Chriftianis, Ergo fub fpccicpa-niS corpus Chrifti continetur.

Animæ martyrum clamant in ccclisfub ara cxlcfti.ifl t]Ui viget obbcio Chriih iummi facerdotis. Ergo fupraarami papilbs ercâam corpus Chrifti ('ub fpccie panis latensim-niola(ur,amp; martyres fub ca fupulti clamant,amp; a Deo tjtpe-* tunt vindxSain.

Hïcarcpiuin leéforetnappello, amp;nbsp;obteftor, Vtvtdeatqua eonfcientia fc Thcologiç profciTorcm Emanuel Vegaadeo tofulfc de rebus facris dilTcrcns appcller.

Inuitafifwnus admenfam,vbinoninuernttircibnt hominum.Jedparàs ponitur /Ingelorum. Serm- z. dc tcniporc.

Credo: (cd ne hïc præfentiam papifticatn vel cfum cOrpe-reum cogitet qiii(piaro,audiat Augufttnum illico fubiicicnté. Ideo vrdcamus nc forte intus m anima , vbi debetemus bonorum operummargaritis otnan, ibi apparcimus vitiorum pannisvetcribus obuoluti. Et tcólc quidcm.Chriflusenimcft cibus mentis non ventris.

Quotiens aliejua tnflrmitaefuperuenerit,corpus fangutnem Chrtflt, tlleejuiagrotatacctptar.\tcm,n-dete ß tuflum eß vt ex ore Chrifltanorum, vbt corpus Chnflt ingreditur, Luxunofiim cantiewn ejuafi vene-num diaboh proferMux.SeTm ^i’).Ae tcmporc.

Sarpius iam didum eft, eiufmodi enuntiatiooes intelligé-das efie de ïignis (àcramentalibus,quç return ligniticataium nomina accipiunt; alioqui facinusvel flagiiiuro ('pfo Augu-ftinoteftc)fcriptura lubeie vidcrctur.

Epift. il8. act lanuarium (niJ. eniro ab ailertore citata ad Nebridium inferibitur) nihil al-ud continet quàm quod mil-licsrepetitum eft, Apoftolos acccpille corpus ic fangmnem Domini.Et fçpius in hac cpilfola vocis (acramenti meminit Auguftinus. Quod autcmfubüctt circa fincmjplacuiflè lp ri-tui faodo,

till fanifio, vt in honorem tanti facramchti in os Chriftiani ifiritis Dominicum corpus ihtrarct cjuàtn cxtcri cibi: Dominici corporis nomine panem facramcntalcin inteiligit : iuxta tegulain ab ip fonict,Epift.x3.traib'tam. Si facramenta quanda ämiliiudinem earum reium,quaru (acramenta funGnon habe-ient, omninofaCramcta no eftcnt. Exhac autem ßmilirudine plerQque éciamiplhrum rerum nominaaccipiunt. Sicutcrgo fecundum quendam modtim facranientum corporis Chrilb, torpus Chrifti clt, facramentum fangUiuisChrifti, ianguic Chriftiiita facramcntum fidei,fides eft.

Cogit me affertoris Vilnenfis itnportunitas, nonniilla iii fcandidi leûotis gratiatn repctere.

5. Notar poltremo Vega, Homil.is.ex lib.5O.Homiliaru Augurtini. Etfi autem mulca infünt in Homiliis amp;i fetmo-hibus Augurtini, quæ tanti viri gcnium ac ingenium ftilutli-queiriinimè redóTentitamcn locum citatum adfcribamiis-

QHMttafiUcitudi'iie obferuamw, cjnando nobü cor-fiü Chnfli mintflratury vt nthil ex ipj'o de noflrii' ma-nibm in terram cadactanta folltcttudine obferuemM, ne -verbum Dei ^uód nobis erogatitr, de corde noßro pereàt : quia non minus reus erit^ qui -verbum Dei ne-gligentiHs audierit, quam idle qui corpus Chrifii negligentia fiia caderc in terrampermiferit.

Conclu dit ex hoc amp;nbsp;huiufmodi locis Icfuita.realèm prælë-tiam corpotis amp;nbsp;fanguinis Chrifti in Euchariftia ab Augu-ftihb doccri. Antea verb oftendimus, amp;nbsp;fequenlibus tcftimo-hiis Auguftini conftabii,non Chrifti reale amp;nbsp;fubftantiale corpus, fed panem myfticùm , qui corpus eft façramentali modo, in terram caderc polie. A lioquin infirmum Chriftum Icfuitâ imaginaljur. Deinde inuiiîbile impalpabile amp;nbsp;infenfile illud corpus, non Corpus, quoinodo realiter in terram caderc poP fit.lcfuitæ otioôc ingenioabuhdates,nos aliquotiet docebût.

Quandoquidem vcrc),admodura atgrè tulitVega CaluinS de Auguftino tanquam fuo glofiatum elTc, amp;nbsp;pauca quædam appofiiit mala fide collcfta, peffime explicata, quibus fanßä hanc vctiffimdmqué Caluiiii fidùciam ac gloriam euertere conatus eft,merito polTem ad Caluini fcripta,prarcipuè aduer-fasWcftphalum,inVcg»mablcgare,vtfiIèntiùro,3Utvetiiatem

colcre deinccps difccrct. Attamen» vt habeat Icftor quod Ic-fuicarum cauillit opponcrc valcat, Auguftini alia tcftimoniâ ptoponereamp; poiidcrarelibct.

Vteniromyfticaamp;nonrcalis cft hæc paffioni? amp;nbsp;mortis Chrifti celebratio, ita quoquc ipli res royfticæ Jùnt St non naturales, quibus hoc palhonis amp;nbsp;mortis Chrifb memoriale facrificium celcbratur.Dicuntur vcro tes njyfticæ, in quibus non quod videtur,fcd quod fpiritualiter intellig/tur Sc rcpras-feutatur oculufideiperfpicitur,amp; interiori mentis cultu ho-noratur,propter quam caufam etiam vlitatè res iftæ,qu« dicû-tiir myliicx ipfarum natutalium rerum , quz abfolutum exi-ftcndi modum habent, nomen amp;nbsp;appcllatioDcm fufcipiunt; vt etiam Theodoretus ait fymbola myÛica corporis amp;nbsp;fan-guinis nomine honoraii.

Perfpieuâ differentia panis Sc vinum, quz in myllerio corpus amp;nbsp;(anguis Chrifti, potentialiter fpiritus fanfti confccra-tione creantur,amp; creando myfticc immolari dicuntur,4b ipfo-rnet Chrifto. quem non vc panem amp;nbsp;vinum vorare dentibus fas fit.difccrnuntur.

Serm.i4.2.fer. Pafthæ. Qui cum Chnflo in fide fl fle tarnrefurrexerunt, admagnamcœlt men fam , ad menfam Angelorum , vbi tpfc^anis efl tnuttantur. Ec lib. de dono perfeiier. In facrarnentis fldeltum dtei-tt(r, furfum corda, ijuod munus efl Domini, fl non tn

În EVcha risti à. 147 mßra poteflate, vtt^uamp; fitrfwn funt ^uis fapiat^vbi Chnfius eft ad dexterafn Dei fedens. In pfaim. Leuandttmejl cor^non htc habitandum efl corde.Hac main regto efl, flufficiat^ lt;^Hod adhuc carne necefle efl hic efl'e.At furflum cor habeatttr : fl flurrextflis cum Chnfld i dtcit xlpoflolusßdehbns, corpus fanguinem Uerntni acctpiêntibus hoc dictt: fl Juirextflts cura Chrifi0,i}Hi£ flnrfiirnfiintflapitef-vbi Chnflns efl in dex-téra Deifledens, In pfjlni.85. CeriereEl'e admonentur mernbraflua.vt habeant furtum corda.xludiant ergo efl flactant. Leuent ad coclurn ejHodmat'e efl tn terra. Ibi emm non putrejcit cor fl teuetur ad Denm.

Ifta I.iturgiæ verba ( quæ non admittunc vt quod in verbis Canonisoblacio corpus amp;nbsp;fanguis Chrifti fieri peritur.de corporal) per cranfTubflantiationcm pra:fcntia,io loco amp;nbsp;fub Ipc-cie panis, intc 11 igatur ) funt priniùm ex Niceno canonc dc-fumpta, cuiusantea mcrtiini,quum de conoliis àduerfus Vc-gam difputatum eft.Cæterùm.fi lub panis amp;nbsp;vini fpccic corporaliter bic præfens credendus amp;nbsp;quxtcndus eft Cbriftuîi baud eft furlutn in cœlo âttoUcnda mens,fed dcotfum ( contra Nicenum canoncni)ad panem de vinutn dctnictcnda. Horum verb Auguftiniffuifum corda explicantis) verboibni fé-lum amp;nbsp;longiorem expoiitionem li quis cupic,Nicetam, Na-r.ianzeni feboliaftem in orationcm fecundam de Pafebate perlegat.

Strino28.3d fratresin Ercmo./j'oe facramentu idieo nobis datum efl, vt corpus E.cc lefla Chrtfli, ^uod efl in terris, ctirn capite i^uod efl tn cce/ts coadunetur. Chrtflus emm caput no^lruflurflu tn coslts eü^flnos de-orflu.F.Ü aute tile tn nebts htc- (fl nos tbi in tllo fumus.

In Serm. ad infatitcs amp;nbsp;pr piilu gt;nbsp;qui alkgatus cxt.ir apud Bedâ,i.Corin([1.(1,Quodtraflabla noSlt quot;VidiAts^pants e^i (fl calix, ijuod etta ocult renutiant ^uod aute fldesveflrapoflulattnflŸHedaypanis eflcorp

(ƒ■ calix,feu ijuod habet caltx,efl faguit.breuiter tjuide hoCyijHodfertefldet fitficiatiatfldej tfflrubltone deflde-y'M. tflnm credideritM,non tmelligett-s. Poteflis ergo dicere rathiipriccepiflt i/t credam*,expo^ie vtintelli-gamus.Potefl enirn cuii^udtalii cogitatio obortriiDom, ncfler lefusChrtftuiy nonne carnem ex z-irgtne ajju-ppt, tn cruce matlatus efl,fepultus , tertiadie refurre-xit, c^uo die tn calwn afcendere voluit, tlluc leuauit corpus fuum, tbi mode fedet ad dexter am Patris, tnde venturus efl ad tudtcium^i^uomodo igiturpants efl corpus eius,çp' calixfangitis etusi Fratres,hec ftcramen-ta feu mpflerta funt,in cjitibus alittd vtdetur, alittd in-telligtturiijuod vtdetur,fleciem habet corporalem:lt;^uod intelligitur frublurn habetflirituale. Corpus ergo Chri-fttflvis tntelligere,aMdtÀpoflolttm dtcentemfldelibus, VOS eflis corpusChriflt c/rnembra.Sicergo vos eflts corpus Chrtflt, m^flertum veflrum in menfa pofltum efl: m)flerium Deiacctpttts,lt;j' ad hoojuod eflis, Arne refl ondetis, Eflo mernbritm Chriflum , cz verumflt A-rnen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Commendauitnobis in hoc facrame-

to corpus fanguinem fltiim, sjuod ettam fecitnos i-pfos.rf am (Aquot; nos corpus ipflus fai^tfumus, çp- propter tn tfeificordiam eins,^uodacceptmus,nos fumus.

Si nullum in Do»îiinifa: cccna; verbis niyfterium, fed Jite-nlis tantum lenfus fequendi scflet, friiflra quæftionem banc mouiflct Auguftinus ex aliis articulis fidei,de incarnationc,de afccnfioneamp; fcflione ad dcxteramiquafi diccret.corpiisCIiri-fti tx virginefutnptiim, amp;nbsp;non ex pane faftum eft, amp;nbsp;poftqui refurrexit,afcendit in ccclumnbi rnodo Icdet ad dexteram Pattis, amp;nbsp;non eft hic.Ergo non lie panis eft feu fit corpus, amp;nbsp;calix fanguis Cbrifti, vt bine aliquid bifce articiibs fidei con-trarium amp;rcpugnaas intclligi atque infern poflit. Refpoo-dctitaque

In E V CHA R is TI a. 149 det itaque ex natura myftcriorum.quæ non vulgarem amp;nbsp;omnibus notum fenfum habcant,rcd in quibus fidej inftruftio-nemdefideref.Hxc videlicet efle Sacramenta feu myderia in quibus aliud vidcturgt;aliud intclligicur,amp;c. Hxc eft aucem ilia neceffaria in hoc myflctio Hdei in(lru(5io,qua in Sacrametii alia fenfuum.alia autem Hdei obiefta efle, mouere amp;nbsp;doccie voluit Auguftinus. Cæterùm vt in liac refponfione ad initia-tos,pro infttuendaipforum fide, corporalis fub fpccie panii prasfentia non eft hoc quod in Sacramento vidctur,amp; fpeciem habet corporalcm,id eft, viiibilc Sacramentum : neque quod jncelligitur,amp; fruéliim habet fpititualem, hoc ell, ipla virtus Sacramenti, in communicaiione corporis amp;nbsp;fanguinis Chri-ftiilta quoque ex his manifelium eft,nihil Auguftinum , luxra analogiam articulorum tidei,in explicando fidci myfterio, de corporal! ilia prarlentia rerponderc,amp; initiatis credendü pro-ponere amp;nbsp;inculcate. Vult autem in hoc myfterio Ipititualcm nunc fidci intellcdum inerte,quo ficut fuo modo fideles funt corpus Chrifti,quorum myfterium in meiifa Dominica pofi-tum cftiita quoque panem amp;nbsp;vinum.quæ videntut, corpus 8C fiinguinem efle Chrifti,qua: creduntut amp;nbsp;intelligutur,amp; quotum ilia funt myftcria.

In libro de Catechizandis rudibus.cap.i^. vult Auguftinus de hoc myfterio fidei inftrucndos effe initiatos, quod amp;nbsp;li ii-gnacula return diuinarum vifibilia fint : res tarnen inuilibilcs in iis honorari:idc6quc fpcciem.bencdiftionc fanftificatam, non fic habendam efle, quemadmodum habetur in vfu quo-libct.Dicendum ctiam iis crte,quid res,feu fpecies ilia amp;nbsp;fcr-mo quem audierunc,lignificec:quo in illo teconditum fit, amp;nbsp;cuius ilia res fimilitudincm gerat: atque ex hac occafionc ip-fos raouendos.vt fi quid in Scripturis audiant.quod carnalitcr fonei(licuï amp;nbsp;ha:c verba myftcrij fonare videntur)ctii finon intelliganticredant tarnen fpititualc aliquid fignificarir quod hac velut breui régula comprchcnlum facile difceni amp;nbsp;intelligent,vt videlicet,fi quid audicrint ex Scripturis , quod ad dilci^ionc Dei, amp;nbsp;ventatis, amp;nbsp;fanQitatis,amp; ad proximi dilc-öioné referri non poffii,figuratè didü vel geftû eflè Credanr.

Hxc Auguftinus, rudes amp;nbsp;Cacechumcnos inftituere vo-lcns,quomodo de fide r*fpondcre,amp; Scripturam,hoc cft, Set-moticmde myftcrüs intcliigere debcaut ; ad quem reftè in-K. iii.

I5Q De Praesentia Christi tclligendum.oranino doftrina amp;nbsp;inftruftionc opus cffê ceo-fet. Nam amp;nbsp;codem libio,cap ÿ. in eandcm fentcntiam fçribit:

De Sacramento ejiiod acceptnrifnntfafjïcitpruden-tionbits audire i^utd illa resßgmficet : curn tardioribsu antem aUfjaanto plartbas verbts fmilitudtmbui a-gendum efi,ne caniemnant ^uod vident.

Quid hîc audio’fufficit ne in Catholica Chriftianorum Ec-çlefîaprudcnciores ex Catechumen!» inSacramentorû fum-ptione inftitui amp;nbsp;crudiri.quid viübilis illa tes lignihcet amp;nbsp;cuius limilicudincm gerat,necontemptui fitquod videtut! Ergo Ancichriftianam Ecclcham, telle Augultino, elTe oportet, inqua pro edifeendo tranlTubllantiationis amp;nbsp;prasfentia: corporalis comii,ento,baptizatos tara accurate,amp;tamcn fruftra, edoceri cil necefle.

Sic ad Max.Iib.2.cap.2J.Monet Angiiftiniis,/« ^acrarfientis non ejutdfint.fed gttid ojlenaant çffigni-ficenteffie Mtendendnm : ^tttafignafunt reram , altud exifi^entiayaliudfignificantta. Atque hic modus elf, quos res diuînas Si inuifibilcs, in vifibilibus ipfa-rum fignaculis honorantur. Soient enimycoécm Augnftinoteftc.lib.io,cap.48.de ciuit,Dci,amp; alibi paffi m,o»z«/r«earum rernm.^ucufigni~ ficant,perfonasfnfimere, fient diElumefl ab Apoflole, Petra erat Chrtfinf.^nontam Petra tlla,de i^ua hoc di-^Itim etlfignificat vtiefne Chrtfinm.

6. Scrip.14-0. Dominw. difci^nlis cognit ns efl.,(f pofiijnam cognitm efi nnfjnam comparait eis. Abfuit corpore,dum tenebaturfide.Ideo enim Dominus nofler abfentauitfe corpore ab omni Ecclefia, afcendit in ceelum.vtfides adificetur. Si enim non nofii, nifi^uod vides,vbi eflfides? Sin autem ere dis non vides,cum

utderiigaudebii. Aedißcaturfides,cjnim redditurfiße-ctes:'ventet,ejHia non vtdemieagaudebunt fide les,confonde nturtnfiide les. Et fcrm.ïS. de vei b. Domini. Antequnm mdeM quod vtdere potes, ere de quod non vides. Ambula per fidern, vt peruentns adfiectem. Species non leittficabtt tn patria,quem fides non confo-laturin vta. Stcentm dicit Apofi:oliis,Quandtufiimtts in corpore,pereffnnamur à Domino : fed quare à Domino per e grin amw\, quanuis credtderimusgt; Perfidem inquit ambulMnw,non perfieciem. Dota igitur opera veflrafratres , in hac vita efi ,fanare oculum cordis, vnde videtor Deus. Ad hs.c fanSla myfleria celebran-tur : ad hocfermo Deipradicatur in Ecclefia. Item. Nifi corporaliter à nobis abiiffiet Chrifius , femper eius corpus carnalitervideremus amp;nbsp;nunquam finri-tualiter crederemus.

Alius itaqueeft in myfteriis quàm corporalis pratfentias moduSiquoetfiperafcenfiontm in cæliim corporaliter ab-fens, fide tarnen prüfens tenetur Chriftus. Return enim ab-fentium.vt idem Auguftinus aitjib-j. de Trinitate, præfins eft fidcs.quod fic trail.^o. in loanncm , adhuc planiùs expli-cat,inquiens;

Afcenditin caelum,fedet ad dexter am Patris. Hoc audiant teneant. Kefiiondeat aliquis. Tenebo ab-fentemlQiMmodo rnanum tn cosliim mittam, vt ibi fe-dentem teneamlPidem mitte çf tenuiflt. Parentes tui tenuerunt carneitu tene Iide. fiE.t ahfens amp;nbsp;prafens eflChrtfius. Ntfi entm prafens effet à nobis teneri non poffet.

Sentit igitur , vt ex praediftis apparel, Auguftinus.eodcm nos modo, in verbi amp;nbsp;Sacramcncorum myfterio , propter

ijî De Praesentia Christi corporalem abfentlain, qua in cxlum afccndcns rçceflît Si mundurn reliquit,à Domino peregrinari, quia per tidem in iftisambulamus amp;nbsp;non perfpeciem.Vndc quid übi velu Au-guQinus ioteUigi clarè poteft, eùm poft aftenlionem carnem Chrifti.per Sacramentum memorix, c'elebrari dicic gt;nbsp;ftribens contra Fauftum. Non magis itaque corporalis aliqua Chrifti in myfteriis præfcntia fingeda eft quàin in prxdicatione ver-bijfed qux propder noftram hîcperegrinationem à Domino» in myfterio amp;nbsp;verbo prxftnria poisidcnius io fide, hxc ibi in patria videbimus iifque fruemur (n fpecie. At veró quem-admodum illic in fpecic eorporali aliqua oris manducationc Chrifto non fruemur: ita quoquehîc nulla eft ipùus in verbi amp;nbsp;làcramentorum miniftcno fanerta aliqua corporalis prçfciitia amp;nbsp;manducacio in fide.

8, Scrm.ad baptizatos, 2.die Pafchatis- Dedensfure tjuid acceptiiti,jutd acceptnri eslti,^ cjmd •jnottdte ampere deheatis. Pams tile tjuetn •vtdetts tn altari, fan^ltficatas per verhum Det., corpus Chri~ fli efl. CaltXfimo i^uod habet calix,fdnUificatum per verbum Dei, flanÿtis Chriflt efl. Per tfla entm voluit Dominus commendare corpus (^flanguinem,cjuem pro nobis fudit in remifflonem peccatonim :fl bene ac-ceptflis. ripoflolus entm dicit,ynus panis,vnum corpus multiflurnus. Sic expofluit Sacramentum Domi-ntcdt Cana ,vnus panis ,vnum corpus multi flurnus.■ Commendauit nobis in iflo pane cjuodamtnodo vni-tatem amare. Numjutd entm tfle pants,de vnogra-no fallus efll Et poft. Tenetis Sacramentum ordi-nefluo. Primopofl orationem,admoneminiflurflum habere cor : hoc docentur membra Chriflt. Si entm membra Chrtflt falli eflis, caputveflrumvbi eßl Membra hahent caput. St caput non praceflijflet, membra non fletjuerentttr.Qw tuit caput veflrumlejuid red didiflis inSymbolo? Tertto die reflurrexitamortuis: aflcendit tn calum, fledet ad dexteram Patris. Ergo in Calo caput veflrum efl. Ideo cum dicitur, flurflum corda ,reflpondetts ad Dominum. Deinde flanllifcatur flacrtflcium Dei, ^uod etiam voluit ejfle nos ipflos. Et poft. Non tibivtdeatur vile, ejuia vides : ijuod vides,tranflt: Sed t^uod flgnißcatur,inuiflbile,non tran~ fltfledpermanet, Ecce, accipitur, comeditur, confu-mitur. Nunijiuid membra Chriflt conflumuntur? ab-flt. Hic mundantur :ihi coronantur. Manebitergo lt;}uodflgnificatur,aternaltter,i]udijuamtranfltre videa-tur.Stc ergo acciptte,vt VOS vnitatem tn corde habea-tis : Surflum corflemperfugatis. Spes veflra non efl in

terra fed in cnlo, Fides veflra finna fit tn Domtno,ac-ceptabilts Domino: ejuia :juod modo htc no vtdetisfid ifeditistVifinrieftis illtc vbi fine fine gande bitts.

f 9‘ In Pfa!m.84. Imponimtts in ora facrificium, ejuando Dettmlatidamus. Atvero Sacerdotefiretjui-rasfnper coelos efi,tnterpellat pro te ^ui\ in terra mor-tuns efipro ^e.Et traét.io.in ïotinnom.Ne:^mis erra-» amp;nbsp;cnrn adoraret caput tn coelo, calcaret pedes in terra afccnfnrum caput tn caelumtcommendautt mem-b't'a.içf' difceffit.F.t alibi.Chriflttm in calo iam fe-dentem mantbus contingere non poffumits , fide tarnen conttngerepojfumus.'^tmamp;..\^. Peregreprofe^us efl acctpere regnum faumficut dtctt ipfie in Euangelio: (f tarnen prüfens ejl Adateflate,

iegt;. ViBe.Le£lor,Auguftini teftimonia adu. prjEfentiiin corporalem fub fpccie panis,traft. 50. 101.10fi.107. in Ioann. Pfàl.ifi.à ep1ft.57.ad Dardanum. quæ fupenori difta abun-dc confirmabunt.

Vt ad Vcgam tarnen rcdeamus , ad tcftimonia omnia Pa-trum qui quinque proximispoft Apoftolorum tempora fe-Culis(fequcntium cnim Theologo«; tcliquitintaftos) florue-runt.quibus pr^fcntiam corporalem fub panis fpccie proba-ri poflc pntauit, etiam (i fatisfecerim, addatur hzc vna bre-vtique retponflo ex Orthodoxis Theologij, vt amp;nbsp;priores,pe-titaiAfcenfionem in cxlum , amp;nbsp;fefsioncm ad dcxtcram Pa-tris,iiuc cxaltationem Cbrifti,verifjimum eft non obftarc ve-13e prarfentia: St diftributioni, hoc eft communicationi corporis amp;nbsp;fanguinis Chrifti in fua Coena. Per fidem cnim amp;per Spiritum Cnriftiverè in nobis,immo etiam nobis'arftifsimè ».uitum eft,etiam quod loeoprocul diflitum eft à nobit.Non ergo impeditur noftra cum Chrifti corpore vnio, locorum diftantiis.vt neqiie iuuatur neque perficitur loci vicinitate vcl identitate'.ac manet corpus Cbrifti corporaliter amp;nbsp;loealiter in catlo,nos autcm in terra;5c tarnen fpiritualiter nobis eft prx-fens,amp; nos pratfentes fumutipft, velut membra corporis no-ftri,alio quidc loco funt quim caput. Sc tame caput mebris Si cnébra capiti funt prçfentia Si vnita,vt mêbra ex capitc,vitani

motum accipiunt per Spiritum ex capitc in ea infiuenteir. Diftiieft.cx Cyrillo amp;nbsp;Hilario(Auguftini l'ententiä Iib.i.cap, S.contra aduerf Legis amp;proph.confirmantibu'!) non ranrùin Chriftutn in nobis,led etiam nos inCbriftocilc natiiraliteräc Corporalitcr:amp; Auguftinus afferit, Sic nos in Cliiifto efle ibi, ficut ipfc eft in nobis hie:St ramen corpora '.oftra nq cxiftunt in Cælo.Sic igitur Cœna facit nobis ex terra cxlumnrjia in c* communicat nr Chrifti corpus in ca4o manens, nob^s in terra exiftentibus.uon minus vere ac fiiaeffemus in cælo.Sc noftra Cum co liinilitudinc amp;nbsp;vnitatem.in lt;ita cçlefti petficiendam, . oculis coram intuercmutificut Apoftolusinquit,iroxhiufs» no-ftrum io cxlis eft.Atquc bane efle veram,apcrta amp;i- petpetuam orthodoxæ antiquitatis fententiani,ccrti(B'’ium eft ex Infinitis eius itftimonii$,quibus docet carncm Chrifti nunc no in J terris,fcd|in caclo exiftere,ctrcumfcriptam ,vifibilcm 8f loca-lemmobisautem per Spiritum amp;nbsp;fidem vniriae comunicati: atque hums cómunionis amp;nbsp;prçfentiæ fpirirualis fymbola,tcf-feras,pignora, figna amp;nbsp;organa effepant amp;vinum Euchariftiç.

Super('unt,paucis excutiêda aha duo Vegæ argumenta qui-bus corporalem praifentiam confirmare nititur. Prius à mi-raculisialterum àritibusamp;confuetudinibm Eccicfix primi-tiux,dcfumpcum.

Quo ad primum,Vcga ex Patribus S; hiftoricis Ecclcfiafti-cis miraCula non fióta tiââque colligit apparitionum Variarû in admioiftrationc.gcttatione, refetuatione panis Eucliatifti-ci.Vnde irifert Chrifticorpus ibi localitercontincri.Refpon-dcatOtthodoxusThcologusindefcnf.Dc Euchatiftia,aduer-fus Gardinerum,lib.3.

DtctjmiSiW':[\iïZ,hitc}ntraculapoJJefieri trifariam; uel ad arce/idos tndtgnos à tanto Sacrameto ; cr tali^ lt;]mde»i miracalarectptmM.NdPaulus eadede caufia attmultos i?ifirmosfimfie,lt;d!‘ multos dormiuiffie.In hunc ordmemredtgendafiunt ea ejua. Cyprianus comemorat.

el ad tlluftrandu ati^ue ornandum Sacramentu, qua ftus dignitas magnttudo tnelitis e.xplicetur. Nec iß a ^Hidem miracula nos reßuimus. Nam eadem de cauf^^ etiam Baptißni Sacramentu fitpe ornatum eß miracu-lis.Tertiii aute vel ab tmpoßortbus, vedà Dtabela in-

dulîü efl,aderrores de Tranjliib^dtiatione{amp;:de cor-porali præfetitia)f^z7»4i^oj’.///«i^4zlt;fez« 'vniuerfum rcHcimru.Lex emtn tubetvt Propbeta cfuipopulum ad faperflutonem équot; idololatriamprouocat,laptdettir. Et ylntichnflof 'venturof efl cumjignit Qf prodtgits.T empare Ai0fis, Alagi Pharaonis edtderunt miracula co-tra verbum Dei. Euitque Marcus ejuida7n,hie.reticus (p’ impoflor, Irenao tefle,ejui illudebatfmpltcfbus.ejuod mutaret coloremvini. Et Ethnici cultumidolorumfo-lebanttalibasprodttgis confrmare.EPei^ue nobis igna-ta fitnttfnpoflara nebulonum, tjuibtu illi vfifunt ad e-denda mtracala.

Mâgnom fané nobiscft miralt;;ulum(vt etiam illud vefcrej Theologi agnouerunt ) quod Chriftiani intérim dum communicant , vnà cum pane amp;nbsp;vino quæ ore corporis recipiun-tur.ore fidei.i.animo amp;nbsp;mente, corpus amp;nbsp;fanguinem Domini comedant amp;nbsp;bibant,amp; vi fidei fubucßi in cælum, ibi mandu-cent.panem in menfa Dei,adeonfcciucndam vitam æternam. Magnum cette miraculum, cjuôd nos in terris côOituci vnum fiamusctim Chriftoincælisrecepto.ita vtCmuseato de carne amp;nbsp;oflà de offîbus eiuj. Magnum etiam eft, amp;nbsp;longe fupra omnem vim naturç,quôd Spiritus Sanftus iftis elementis exr ternis vti velit quo nos intus Spiritu amp;nbsp;animo confirmerrur. Atqiieea ratione magnum etiam miraculum eft verbu Dei per quod Deus vim fuam ht potentiam ad inftaurandos amp;nbsp;re-bQuandos homines exerit ac déclarât.Auguftinus 8i Chryfs-ftomus in Baptifmo narrant fafta fuiffè miracula : ncc tarnen inde poteft Vega inferrc tranflubftanciatiotlcm aqua:,aut fan-guinis Chrifti realem fub aquæ fpecie præfentiam.Nec etiam audct negate Veteres qui miracula ifta récitant femper mc-miniHefymboli facri.qua: eorum difti errores Papifticos cor uellunt, amp;nbsp;Mattyris rcfponiionem confirmant. Quodfubij-cit Vega,niii corpus fub fpecie panis lateat ,Deum his mira-culis ad idololatriam induxilTe homines , aut ccrte in ea maxime confirmaflcilcfiiiticè id eft impie dicitur.Nam etfi Dominus Sacraméti inftitutionem amp;nbsp;dignitatem miraculis qui-bufdam honorauit.non fequitur Papiftica commenta,vt diui-oa quædam miracula,cfle rccipieoda.

tofttemum argumentum ex lituigiis amp;nbsp;ritibus Ecclcßx dcluraptum ,fie poteft rcfolui.

Magna cum ■eucrentia Veteres ad menfam Domini accef-ferunt, Chriltum tanquam inmcnfacum Angelis prçfentem manibus contaûuin , orc perceptum inuocarunt, diligenter prouiderunt ne quid ex eorum ore aut manibus dccidercc, quôd regem cæleftem fufeepiflet,magna venerationc fupcile £lilem tcmplotumcolucrût ■' Catechumenos àcommunioue arccbant.Panem corpus Domini eflccrcdcbant.

Faliifiîma conclulio,vc anteà prolixe euicimus.Anteeeden-tis autem membra amp;nbsp;particulas omnes quum fupra ex ortbo-doxo veteris Ecclefiacconfcnfu explicucrim .‘noncftquod in affertionum Vilncnlîum Emanuelis Vegç refutatione diutius laborcm. Ad alios Icfuica$,io.amp; ii. pagina buius collationis nomine exprelTos accéda.

Gregorjus.dc Valencia, traft, contra fundamenta duariim fcftarum.contcndit Papiftas(quos fallo Eccleliam Cbi ifti ap-pcllai)fcntire neque in catlis cantùm(vc Sacramentari),Sacra-mentiperdis oppoliti ) nc'iue vbique ( vt vbiquitari j ) fed in cælis amp;nbsp;indiuiniflimoiSacraméto.Dominum noftrum lefum adelle humanitate fua præfcntcm.Paucis verbis multos erro-tes clFundit Gregorius.Primùm euim prælèntiam illam ima-ginariam carnis Cbrifti fub panis (pcciecum praefentia corporis Cbrifti in cælis eandem conftituerc videtur, quod alij Papiftæ non fine diftinftionc côcedcnt. Dicunt enim Cbrifti corpus vilibiliter effe in cœlis,inuifibilitcr fub pane: de figura,quantitate,amp; modo acriter etiam pugnant.vt ex Scholafti-corum matacologia côflat. Secundo, ludit in voce humanitatis: Diftinguendum enim fuit corpus humile amp;nbsp;morti obnoxium àglorificato,amp; quærcdura qualefiierit corpus illud,cuius nomen pani Eu^hariftico tributum cft; tumgt;qua decaufa Cbri-ftui non dixit ,hoc eft bumanitasmea : Sed hoc eft corpus mcum,boc eft languis meus.'iccm,cur non dtxcrit,Humanitas meavobifeum eftiSed, Egolum vobifeum vfqucadconfum-mationem fcculi. Tertio præftigiatorcm agit, quam apertè lcriberedetreftat Cbrifti corpus, diftinftè fub fpecie panis, fanguinem fub fpecie vini in vlu amp;nbsp;extra vfum contineii lo-calicer,includi,gcftarbâ canibus 8c porcis(i.impiis)cdi:ia ventrem defcendcrCjCorrumpEamp;c.Hæc enim cft Papiftic; Syna^

gogæ fcntentiï. Fallitigitur,amp;, vt vcrfipcllcni vrritatls liô-llcm dccct.tenebrasofFundit,vt tiuid verbo iotclli-gcndiim lit Leétornon vidcat. igitur Gregorio eft thridicoipus è cælo clicerc, viitutc quinqucvcrbica feU niagica.fub indiuiduo vago amp;nbsp;forma Cue materia corpus non corpuj.vtCfcrlcnon viiibilcjcrucntum incrucntutni infcnfilej non paipabilc,cxangucamp; cum fanguine includcre , ita vt os atrir.gat, in fauces ingreflumjVel ad^cœlos codem tnomento afccndat.vcl iu ventrem traiieiatur, fîmul femel infinitis lo-crsadfit amp;nbsp;abCt, Nihil affingo' Leólor, innuroera ciufmodi opinionum portenta tum ex fcholaftieis, tum ex aliorum Papiftaruin icriptis, ineuiiabili Coniequentia proferre poP film. Ifta Papatui myftetia nobis apcriant Iciuitx.Quaità, fub nomine Pr^fenti^ multiplex latet fallacia. InuiCbilcrn cnim camconflituunt.quum tarnen ipfis manibus amp;nbsp;den-tibus corpus filud ptæfens realiter tradtari amp;attcri fateantun Diftinétionem veterum de corpore reali Sacramentali à my-flico Gregorius expendere noIuit.Dcinde an totusChriftus* an totum Chrifti prüfens Ct noaexplicat,amp; tarnen dicitChri ftuin^df/Jefua liumanitate . AutenimCaro Chtifti àdei-tatc fcparata(quod Ntftorianum eft)autdcitati infeparabili-tcr coniunftaadcft. Si feparata, minime viuificat.Siconiun-ûa.quidCbi voluntifta.adeHè Chriftum humanitate? Nc-cefle eft autem eos muita male interpretari quivnum reâè nolunt intelligcrç. Quinto, Gregorius feparansfuos Papi-ftas ab vbiquitariis .fe deridendum vcl potius deflendum Chriftiano Leétori propinat. Vbiquitatis Cgmentum equi-dero refutauerunt Peltanus.BuCus, Gregorius ipfe amp;nbsp;lefuitte fere omnes: fed cadem opera papiftica commenta circa pre-fentiam corporalem abundé refutarunt. Vbiquitarij vokinl realecorpusChrifti eflcvbiquc:amp; Papirtæcontendunt illud corpus efle in infinitis locis.Sophifmata vbiquiftica amp;: Papiftica non iifdem fucis tcgi nouimus. Sed quicquid illi amp;nbsp;ifti conentur, non modo multipnl’entiam aut multinolipra:-fcntiam(poncntofis figmentisnouç voces conucniunt ) verum etiara omniprælentiam tiarnis Chrifti, id eft, Euty-ehianifnium,cos inuohcrc amp;nbsp;in idem erroris præiciiptuin caderccertum eft.

cælij tantum adeffe humanitatc fuapraefcnteni( id eft, Chri-ftum.quaicnus homo, poft aftcnlîonem alibi non elle lt;juim in cæhs.'Angelis amp;nbsp;D.Petro tcftibus,A£kt.amp; }.) cxplicacionc illuftnus fict.quam praeftai ex vctcribus Theologis baurire, nc forte Sacraanentanum roe Sacramentiperda Gregorius appelle r.

Gre^oriar Ifaiuaxjinus^contra^piillinariiim. Chriftus, quo ad Corpus ,circumlcribitur,quoad fpititum non circufcribisiir.

Donee leculum tinia-tur 1'urlum eft Dominusifed tame etiâ hîc nobilcumeft veritas Domioi.G-orpusenim,in quo refurrexit,in vno loco elle oportet.

Co»(r4 fduîÎMmÂ/dMifh«»») hb.zo.caf.n. Chriftus fecundft prarfentiam corporalcm,limul amp;nbsp;in (ole,amp; in luna , amp;nbsp;in cru-ce efticnon potuit.

Epift.57. Nolidubitare tbi nunceffe hominem Ie~ ^fwn Chriflnm,vade 'ventwrus eJi,memoritcr^Ke recole, (^■fideltter tene Chrtjitanarn ciJ'tfJionem,lt;}Honiam re-furrexit a mortnrsyafcendtt in oœlum,fedet ad dexte-ram Patris, necaltunde anaminde venturus esl, ad viHf)! rnortuófijue titdicandos. Et Jic ventm us ePi,tlla Angehca voce teßante^ejuernadmodum tre vifus eß tn C£lum,tdefl,tn eadetnearmsforma ati^ae fubsiantta; cut jrofebio immortalitatem dedtt,natHram non absiu-Itt. Secundum hanc formam non eil putandus vbttjue (aut infinitis in locis) dtfufus. Eauendum eji enim ne tta diutnttatem aJPruamus homtnit, vt veritatem corporis auferamus. Non eß autem confeejues vtquod in Deo eß,ttaßt vbtque vt Deus.

Eadem epiftola. Spatia locorurn tolle corporibus (agit etiam dc corpope Chrifti,cui fpatia to 11 it le-fuitica feéla) tf- nufquam erunt : (ÿ quta nufquam e-runt, nec erunt. Item. Qut dtett Chrt^it corpus tn Calo panter tn terra eodem tempore ejfe, (obfer-

i6ó De p^raesentîa CwRistt uent AiigiiftiniSacramentari) didum , Icfuitæj 71 aturam corporü ChrtfltfitndiiM dtjfolutt ac defiruii.

In loann. traôl.78. A fjttibtuîoomo abfcedebati i)eM tionrecedebat : tdem ipfe C hrifltts homo Dem.Ergo^^tbatperid cjuodhomo er at,maneb atpet idejitodDene erat. I b at pertd ^uod vne loco erat^mà-nebatper td t^uod Z’btt^ne irat.

De vnitateEcclefiæjCap.iQ. His diBis^moxaf-cendttin cAum, prsmunire 'voluitaures noflras aduer-fw eos.ejuosprocedentibttstemponbM exurreEluros ef-fe pradtxerat,clr diEluros,Ecce hie Chrtfttcs^ecce tllic; epHibnf ne crederemut admonuit. necvlla nobis excu-fatto efl,ß credtdertmits aduerfus zocempaflbris noflri tarn claram, tarn apert am, tarn mamfeflam, zt nemo vel obtuflus tardus corde po/fltdtcere ; Hon in-tellexi.

In ea eandem fententiam apud Auguftinum funt pluti-ma. Sedaliorum veterumSacramentariotiim fententias au-dianius,

Origenesin Matth, homil.53. Chriflnsfecun-dum dimnitatis ftu natur am non peregrtnatur à nobis; fedperegnnaturCi.Mens eft ) fecundum difpenfatto-nem corporis t^uodfufeeptt. Riirfus. Necefl homo,tpui efl vbicuncjue duo zeltres tn ettisnominefuertnt con-gregatitneejue Chrtflus, zthorno, nobtjeum femper efl ■vfjue ad confurnmationernfecult.

Hieronymus in Prouerb. lib. i.c.ip.8. Chrtflus non efl corporaider in Eccleflaftrrgens entm 4 mortuis afeendtt tn calurn.

^um fïirrexit quidem à corrupttone ór interitu alte--impatibilè,(2' immortale^fp'diutnngloria.glorifie ntum^ acA lesithusadoraturpotesiatihus. Corpus tamin efl, habet ejdarftprius habutt. circum-f:riptionèm.

Fulgentius aid Thrafim. lib.2. Knus idémque komo localts ex hbmtne, ^ui eil Dem tmmenfus i Patre. Knus idémt^ue fe cun dum humanam fubflantia abfens fœlo,cum effefin terra, derelinsjuens terra, bum a/cendtfet ia ccelum. Secundum dtuinani Derb imrnenfamejue jubsiantiam,hec ccelum dirnittens^curh de ccelo defc'endit,née terrain deferens, cumin catum afeendtt.

. VigiliusepifcopusTridentinus lib. i. contra Éutychen. K 'tde miraculnm, vide vtriufejueproprie-iaiis n^fierium.Detfilius fecundunihumanitatem ßia recefßtanobistfecundumdtuinitatemfuam ait nobis, Ècc't 'Vûbtfcùrn funi oninibus diebtts,vflt;^ue ad confum-tnationenifecudt.Si nobifeum ePltquomodo att,ventent dtes,ejuando defderetisfilium homtnis, eâquot; non vide-buü.Sed nobtfcü eil, amp;nbsp;non ePl nobifeü: ^uta ^uos reliejUit,e^ a cjutbui difcefpt humanttaie fua, nonreli-^uit neijue deferuithumanttate fûa.Per forma enim ferui, éjuam absiultt à nob.is in cœlii, abfes eß nobis:per forma Dei, qua non recedit à nobis tn terris I prüfens ifl hobis.Tarnepraf •is (fquot; abfins vnus ideejUe eil nobis.

Idem lib.4.S» verbi e^ carnts vna natura efl,lt;jUo-inbdo eu verbum vbttjueßt,non vbujue inueniatur iaroiPPdejUe ijuado in terra fuit,nb eratvtilt;jueinctt-Ib.Et nue éjitla tn cslo ePI,non ePl vtiejue in terra.Et in tdtii no tPlivtfeiudu ipfa Chrtßu expeSlemtu vtnturu i-

de CAlo,(jtte fecÛdü verbu tiobtfcucredtmus ejfe in ter~ ra.lgiturfecud^ ï/o^Cattédite Itfuitæ qui piæfétiam carnis Chrifli nô tâtû in cælo, fed in fini t is in lo-cis in terra ceu dogma orthodoxu tû Tridentina fynoJo lyftrica, aducrfus orthodoxu cpifcopum Tridctinuamp; Chrifti martyre Vigilium affcritis) aut verbum cum carne fita loco cotinetar, autcaro cum verbo vbicjue efl:^}iando vna natura contrarm ijuid dmerfitm non rectptttn feipfa. Dmerfum autem efl, longe difjimile,circunfcnbi toco ( i.in cæîisJ ôquot; vbicjue (vcLvtlemitæ tradûtjnfinitis in \ocis}eJ]'e.Etcjuia verbîivbii^uetcaro aute eiut x'Z’zy/infinitis in locis) w e7?(fcd circûfcribitiir locoA' tantû in cçlis cft) apparet vnu eudetj-, Cbrijiu vtrmßj-, effe natura,(^e^e ^utdt vbttj’, fecudunatura dmimtatcs fuie,c^ loco cÔti-nert fecudit natura humanitatisfua-tamp;c.Hac efl fides Cf'CofeJJîo Catholica,cjuam Aposioli t-radiderunt:,Mar-tyres roborauerunt,(ii-fideles(i]i}os Gregorius facra-mentarios appeIlat)»KZ/ety^//e cuslodmnt.

Quiim vero Fortunatus Crellius vir doftifiimus profîncc-ra Cœnæ Domini doftrina adGrlt;goriiun Valentianum lâ-Cramentiperdam Chriftianam refponlionem olim eroiferit, eidem refutandos relinqmmus libros très nuprr iftius Grc-gorii nomine editos,in quibus Vegæ fophifmata rccoquit,amp; miris ftrophis orthodoxum veteris Ecflcliae confenfuna ob-feurare conatur.Ad alium lefuitam acccdo.

Is eft Petrus Michael, Colonienfis, qui controuerfias Eu-charifticas dialogis quinque , ex partis vtriiifquc(vt ait)clu-cubrationibus fidcliter concinnatis.fe famdiaritcr amp;nbsp;perama-ter conciliaire gloriatur. Ita familiariter autem amp;nbsp;amanter egit.vt conuiciorum amp;nbsp;mendacioruni plauftra in orthodo-xosTheologos efFundens, argumenta firmiffima, patrum-teftimonia aut mutila récitât, aut prsecipua omittit, amp;nbsp;rcli-étisorthodoxorum refutationibus.Clementem quendam Ic-fuicieo Pecro ridicule oniaino iuducic his verbis rclpondcn-

W tem.Pcrrpi’cUaprofeûô funt ifta qua: dicis.oeclubeo quod »’illis folidè opponani. Coiiuiciotum fpeciinen ex eiufdeirt faniiliariamp; arnica piæEitiune profcrjnius; deinde quid de ftatu controucrli« niodeitus ôc hdclis concinnacorgarriac, fubiungcinus.

Ue Theologis ortbodoxis loquens pagina i. pixironitio-nis ad Lcftuteiu: Eirore,(inqwii) baibaro furoie amp;nbsp;impudé-cia innos annancur amp;nbsp;inut.huntur,audaccs.iîbi placcntcs,qui feâas non mctuiinc inttoducere, Huâus Eæui maris,lupi ra-pac es, jDcæcndabiles per fis ncf'àsque l’uperiores, porci,per-tinaccs, (lcriforcs,furoic armaci gt;nbsp;pudote vacantes, dolorent ex turpiter iàtiis non iensientes, iracundijiniani» Ôeo inlal-tantes.

V At tibi,Michael,pro iftisconuiciis,vnicofolio exprefiis» tneliOiem meutern precamur.Cattera autem il peifcqui veilem nxinfullùide cerebro vacuuslim.Quid ü quis tibi rege-tac, Iftadelcfuiticismagiftiiscffer, Se veta dixetis. Men-daciis veritas miniinè fuperatur. Ih indiciisautem ad veri-tatisreditum,qua: Michael cadem Prxmoniciooe proponici inepte petit principium.Aii enim nos ad Papacura teuerti de* bere,û dcfpiciamus an tides lit in nobis,an vcritaté ameinus, li huroili Se feruido fpiritu frequenter Deum oramus, fi ori-ginem,progreirum la üncui côiiouctfia: inuefiigamus,deinde fi veritatem agnicam apprebendarous eufioniamus.

Nunquam ob oculos verfantiit Icfuitarum fetipta , quin illico recorder illius batretici apud Thcodorccum dicentis, Nos inquifitioncnonegemus,cùni veritasnobit cxploratc pcrcepia fit Se cognita.Hanc perfuafionem habeut cames le-fuita;,fe vera: dottiina: patrociniuin fufeipere.

Nos autem veritatem quxrcte lubentiat illos rogainiu ne antcceptis opinionibus. Se fententiis mala tide collcélis, cor-ruptaque mete apprchcnligt;,fcruiant. Porto fi lefuitica cohort fcipfum fine hypocriU c^ploraret.fi veritatem anurct, fi abC-qucfupetftitioneSe idololatria Deum Pattern per vnicQme-diatorcm C briftum orarct,fi origincm, progjjflum Se finetn controuctfiarfi de Rcitgioncfincera mente, turpis Inert cupi-ditate,ambitioliquc iracûdia prorlus rcpudiata,inueltigare di-gnatetur, Papatu abdicate fincera Euarigelij Chrifti doâtinâ vcrcquc Chifilianam Se Catholicaoj Rcbgioné profiictctvr-

Status autcm controuerlîx Eucbarifticæ à nobis exipfo Micbacle dcfcriptus, pag. 10. oâenJil,qua Hdc amp;nbsp;confcicntia illccumotthodoxisTlieoIogisagat-' fcilicct ac ß diccrenc in Cœna pancm amp;nbsp;vinum edi, vt fide amp;nbsp;fpiritualitcr beneficia Cbnfii apprehendantur. Mukiplicem Micbaclis fallactam, vt qui ccenam Domini line Dominogt;amp; beneficia Chrifti fine ChriftoChiiftianoscrcderc fomnict,Harmonia confefiSo-num fidciaboitbodoxis Ecclefiis editatum, anno 1581. cuul-gata.fatisfupcrqi detegitiex quaGallicx Confeffionis articules excerperc,3t Icfuitx fallaciis opponereirefutation.locovifûell» 8. Affirmamus(inquiunt Gallicx Ecclcliz) fanciam coeoam Domuiicfie nobis teftimonium nofirz cum Domino noftro lefuCbrifto vnitionis, quoniam non eft duntaxat morcuut femel amp;cxcitatus à mortuis pro nobis: fed ctiam verè nos pafeitd: nutrit carne fua,amp; fanguine fuo , vt vnû cû ipfofadi vitâ cûipfucômunéhabeamui.QuamuiscDim nûcfitin coe-lis, ibidé ctiammanfutut,doncc veniat mundum ludicaturus; credimus tarnen cum arcana amp;nbsp;incomptebenfibili fpiritus fui virtute nos nutrirc amp;viuificarc fui corporis amp;nbsp;fanguinis fubftanria.per fidem apprcbenfa.Dicimusautcm boc fpiritua-liter fieri non vt cfficaciz amp;veriiatis loco imaginationem aut cogitationem fupponamus : fed potiùs quoniam hoc myftc-rium Boftrx cum Chnfto coalitionis tam fublime eft, vt om-nés nollros fenfus, totûmque adeo ordincm naturç fuperct: denique quoniam , quum fit diuinum ac cclellc, nonnifi fide pcrcipiSc apprehendi poteft.

Credimus,tam in cana quàm in Baptifmo Dciim nobis re-ipfa.id eft,verè amp;nbsp;efficaciter donate quicquid ibi lâcramcn-taliier figurat.-ac proinde cura fignis coniungimus verampof-feffionem ac fruitioncm eius rei quæ ibinobis ofTcrtur. Itaq; aftirmamus cosqui ad facram menCam Domini puram fidem ceu vas quoddam afFerunt,veiè rccipere quod ibi figua tefti-ficantur,nrpc corpus 3i fanguine lefu Chrifti, non minus efle cibum ac potü animæ.quâ panis amp;nbsp;vinû lunt corporis cibus.

Credimus panera illura amp;nbsp;vinum illud, quod iiobis in coc-na datur, verc nobis fieri Ipiritu ale alimentum, quatenus videlicet velut oculis nofttis IpcAandum przbet camera Chrifti noftrum cibum cnc,amp; ciufdem fanguinem nobis elTe potia.

Status igitur cootrouerfix eft, An reale Chtifti corpus, virtute quorundam, verborum , c ccclis vbi afeendit ôc coiitinctur, cliciatur, fub panis Ipecie infinitis in locis

ContinuturJI muribus, porcit amp;nbsp;caoibus fafpißime edatur; nee Qc. De hoc ftatu Michaelis amp;nbsp;cohonis Icfuicicx fenten-tiatn audirc paratus fum. De frudu aatem cömunionis Chri-fti.quod obfeuris verbis adtnodum agit Michael, quuin ad difputationcm de prxfcntia proprie non pertineat,in prçfen» tia omitcimus.

Colonienfem Icfuitam fequlturCoftcrus, qui(vt pag. 10. amp;il.retuli)Ecclcfiam Catholicam ab Apoftolorum tempo-tibus femper credidifle aflerit in fandifiimo Euchariftiac Sacramento contineri,vcrum amp;nbsp;integrum Chrifti corpus amp;nbsp;(an guinem,idqueproptermanifelta verba, qua: nulli figura: locum relinquunr.

Fallaciaeft in voce Sacrament!. Sirrorainc Sacramentiin-tdligit Cofteruspanisfpcciem ,eius aflertionem verboDei, fideiaiticulis,nacura:huma(iz Chrifti,naturae Sc ordinationi Sacramentotum tx diametro oppofitam reiicimus. Sin veto, in adionc S. Cœna verum Chrifti corpus verè Chriftianis virtutc Spiritus fandi amp;nbsp;fide tarn certè przfens amp;nbsp;fumendu exhiberi.quam certc manibus amp;nbsp;ore corporis figna Sacramc talia percipiuntur, affcrit, probamus amp;nbsp;crcdiraus. Alia,item fallacia in eadem voce later. Panis enim amp;nbsp;vini fpccies fotn-niat eflè Euchariftiæ facramentum , quum iftæ chimera: Pa-pifticz,nec fymbola,nec fignificata fint in Sacramento. Con-fundit deinde Cofterus res amp;nbsp;figna.Tcrtió,in verbo Canhweri^ alia continetur fallacia.Inclufioncm enim localem return fub indiuiduo vagoamp; accidentibus fine fubiefto, vice mutatio-nit amp;nbsp;coniundionis Sacramcntalis rerum amp;nbsp;fignorum fom-niatiTranllubftantiationis Papifticz turpitudinem vnius vo-culat fuco V elate conatur. Aperte enim debuit fcribere pa-nem in corpus conuerti amp;nbsp;contineri.vinum in faoguinem,(ed contrario fenfUiSc vtm inftitutioni Domini facicns, aftcrit in hoc Sacramento contineri corpusnd eft,fub fpecie paniscor pus vifibilc latet inuifibile.Contra veto, ex Papiftica dodrina ■ecelTarioconfequitur fub corpore.i.intra corpus cfTe panic fubftantiam.'circa corpus autem circumuolitarc panis albe-dinem amp;nbsp;rotunditatera. Qupd enim dicunt fubftantiam panis euanuiffe.vanu eft,amp; in ridiculo ifto fophifmate aflèrédo, miras merafque loquuntur przftigias. Quarto, petit ^rinci-fium,verba Chrifti ptoponcnc.Dotninuc cnini itiiaimc dixit.

fob bac fpccie eft corpus wcumuut bic panii^no eft ampliut panis fed coucrtitur in corpus mtû, Licet rumpStur ilia lefui Iis,nunqua in Euangdifta^uin.aut Apoftolorum,autOrtho-doxorum Theologorum hbris enuntiationem iftam ac in-tcrpretaiionem I’apifticam tepericnt.Verba Chrtfti equidetn clara ac perfpicua funt.Ie'uitica aiitcm mirisftrophis amp;nbsp;men-daciis inuoluta.Quititó.ludit Coftcrus in vocula EifMr«,quatn à verbis Cbrifti prorfus rcmoiiet. RcipöJct Auguftinus.hara demum eflc miicrabilcm animæ leruitutem, ligna pro rebus accipere, amp;nbsp;fupra creaturara corpoream oculum mentis ad-lauriendum xternum lumen Icuare non pofF;. EiufJem re-gulam ex j.lib.Dc dofkrina Cbriftiana, cap. i$. femel amp;nbsp;itc-ruro propofuirin qua Jicit,verba illa,Niii manducauetitis car-ncm fill) bomiois.figuracè exponenda cftc.Excipict Cofterus, facinus vel flagitium non iubcri.quum Cliriftus dicit difopu-lis,Accipitc,comedite,faoceft corpus mcum. herum refpon-deo cum Auguftino, Videtur flagitium iubctc Chriftus, ifta praECipiens-'idcm cnim(fi leluitas judiraus^cft acfi d xiffetjOre çorporeo accipttc. £t corpedite corpus mcum : manducate catncm realem filij bominis orc corporco , ilia atteritc den-tibus,amp; in ventre traijcite.Augnftino fatiffaciatCoftcrus, deinde fiiaaxiomata proponat.Rcfpondeat tcftim.Auguftiu.in Pfalm.j.fup.Lcuit.quxft.^/.contra Adimant.cap.ti. Epift.13. Tertu'.liam cont.Marcioncm,l'b.4.Arobrof.in i. Cor. cap.ii. Oi ig.homil.y.in Leuit.Cbryfoft.iii M tth.bomil.83. Hicro-nym.adu.louinian.Iib.i.Thcodoreto,Dial.i. amp;nbsp;aliis Ixpius antcacitaris ,in Chnrti verbis figuramamp; Sacramentalcm lo-quendiroodum (quando videlicet fymbolis return nomina tribauntur)agnofccntibijs.

Qux prxterea Coftcrus addit, à nobis priore buius colla-tionis parte,pag. 530. 6'31. amp;nbsp;fcquentibus defcripta amp;nbsp;breui-ter cxplicata funt. In hac poftcriori autem quum Vegac re-fpondi, caudlationibus Coftcri amp;nbsp;Gregorij Valentiani fatif-fjftum eflc arbitrbr. Porto , quod pag. 651. receperam me teftimonia veterum à Cofteroamp; Gregorio citata fequeiite libro coufideraturum in Vegæ rcfutatione abuode prxfti-ti.Alij enim ex aliis lacera veterum diftacoaceruant , qui-bus fe Chriftianæ Ecclefiæ confeofum obtuerc pofle opi-»ancur.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sup»-

Supereft paucii excutiendus Tiirriani aduerf. Volanu,p3g. li.recitatus paralogifmus, cuius fumma liæc eft;

Qui crcdunt corpus Chrifti non fua natura, fed virtute Dcitacisquæ per ilkid operabacur fuper aquas atnbulafte amp;nbsp;tn cslum afeendiflè,debent credcre corpus Chrifti eadem vir-tute infinitis in locis effe in Sacramento.

Ergo amp;nbsp;illud credere tenentur,corpus videlicet Domini in -finitis in locis efte in Sacramento.

Maiorem fulciunt Icfiiitte argumentoà Dei omnipotentia fumpto;amp; ita ratiocinantur. Si Deltas Chrifti cfheerepotuit vt corpus fuper aquas inccderet,amp; in cælum afccnderet.poteft etiam efHcerevt corpus limul eodcmqtie momento lit infinitis in locis.Confcquens à poffe ad efl'e non valet. Porro antequam de Dei omnipotentia refpodeam.fophifmata quæ-dam Turriani dctegerc opcræprctium arbitrer, i. Deitatem per corpus opetatam fuifle ambigue dicitur.Non line corpore cfFecit vt illud fuper aquas ambularct amp;nbsp;in ccelum afeen-detetiSed Diuina vi id cfFedum efle liquidoconftat. Vult au-tem Turrianus nefcio quod miraculfi in corpore conftituere, vt viam fibi fternat ad Papiftica pottenta ftabilieda. x. Quan-do corpus Chrifti ambulans tendebat ad nauiculam difcipu-lorum fuorum.à ripa reccflît.nec aliis in locis prælèns adfuif-fe,Turrianus oftenderc potcft.Qnum corpus in cælum afeen-deret.vtique non defeendebat ,neccum Apoftohsvifibihter inuifibiliterue manebat : prorlus igitur diflimilia funt ifta, virtute diuina fuper aquas ambulaic,amp; infinitis in locis contra veri corporis naturam amp;nbsp;modum limul eodemque mo-mento(quod foli natura: diuinæ proprium cft)adefle. 3. Corpus illud ambulans amp;nbsp;afeendens vidcbaiur. Corpus autena illud à Papiftica feûaconfidum fpeélrum eft. 4. Euangelica hiftoria de iftis miraculis fert teftimonium ; De multi-prefentia amp;nbsp;oraniprefentia carnis Chrifti in,cum, fub pane amp;nbsp;Vino.aut fub horum fpcciebus,nullum profert diâum.Quod reuelatü eftperDeiverbûinoreProphetarû Sc Apoftolotû, nó ha:reticorum fabulas Chriftiani credere tenentur.p.Totus

Chriftusinfinitiseftin lotis lîirui codçtrquemomenfo, do Dobisincôprchcniibili.Totum autetn Çjirifti minimè.Lil dit amp;nbsp;fjllit ergoTunianus.de Sacraircoto agens. Pçbuite-nim fetibcre, vt pu ru ni putum papiftam decebat.cbrpus Chii fli.panii fubftanlia ad nihtlutn rcda^a, fub eiufdein fpcciç 11 tcre,ita vt in cæbs lit circuuftripcû de vilibile, ia terris noij jnodà in vfuifed poft vfurai in iliaTpecie.cuni lo orc amp;nbsp;ventre fu[licncium,tum in ventre porcoriim amp;nbsp;canurn ad tempus aliquid coniineri.ltcrumautein fupctiùsditta in paucacon-feramus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. r

Chrifticorpusfuper aquas ambulauit, $r in coelQa^cëdiu Ergo infinitis in lociscodem tempore elle pqteft.

Diuut Petrus fuper aquas ambulauit* amp;nbsp;Elias corpus in ccc ■ lot fubucôliis cft

De Dei Omnipotentia pag.tfoi.tfoi. prioris partis refpon-di. His ex Thcodorcti dialogo tertio verba addere vifurn.ex quibus facile conftruetur Syllogifmus.qui traftationi Jc car-nis Chrifti prxfcntia finem tmpOnec.

Muka Deo iinpofsibilii rupt(îoquit ) Theodoretus, äf ea quidem quxiplius naturxrepugnant.Sic igiturargiimentor.

Qiiicuncue ttiam natutam.prxtcrDiuinam, incircunfcfi-ftam amp;!irfiniiam conftituunt, duos decs conftituunt, amp;vc-ri Dcinaturam aboient.

Naturam Chriftibumanam incircunftriptam amp;nbsp;inftaitant Jefuitx conftituunt.

Si Deus .quoJcircunferiptum ac finitum eft, incircunferi-ptntnamp; infinitum redderepoteft, vult qu; ipuus naturx repugnant.

Ergo quod cireunferiptum ac finitum cft,incireunrcripcuin amp;nbsp;infinitum reddetenon poteft......

Maiorem tuetur Theodoretus, diccns.Si mukaDeoim-pofsibilia funt, amp;nbsp;eaquidem quç ipfius naturx repugnant, quidcaulxcft (hxrecicum naturam diuinam Chrifti patibi-1cm

|em fuiflr afferentem, alloquitur) cur omnes natutz prppriç-UteSjCuiufniodi func effe bonuin,iuffum, vcracera ,inyilibi-Iem,incôpreben(îbilem, incircûfcriptum(atteqde lefuita in-circitlcripcionc foli natucz dtuiaz elfe propr iam gt;nbsp;qua gt;deo human; tribuis,Oeumvoleotem quz ipiius naturz repu* ^nanccpnfficuis) zternum ,amp; alias quzDeo vcrctnbuun-tur,iufuoffaturclioqueates, folamimmortalicatcni ,amp; im-patibilicatem mutabilem effcdicitis, amp;pofsibilitatcm altc-rationis de ipfis cooccdcDCcs,Oeo pocenciam aƒslgnacls, quz non diffeit ab infirmicatc?

Minor lucec luce fua. Confequens itaque firmifsimuin manec. Porró, quum deprzfentia carnis Chrifti oriliodo-zorum Thcologorum extent libri St dirputationcscx qui« bus ceu ex fonte pereniii, quzcuque rupcriùi diÛa funt hau-limus, Icâorcad fontes ipfos miflb, fcptiinam Antilefunc Cratiaoi fcâionem aggiedior.

V I Acorpusaffumptûablaturuserat ab oculjs noftris,amp; fideribus illaturus , nc-ceflarium erat, vt dies Cænse facramcn-)is corporis Sc fanguinis fui confecra-ret.-vt colcretiir iugiter per myftcrium , quod femel offcrcbatur in pretiumtvt quia quotidiana,amp; indefeffa currebat pro hominum falutc redéptio, perpétua effet ctiam redemptionis oblatio,amp; perenis viclima illaviueret in memoria,amp; fem-fcr prxfcns effet in gratia, verc vnica Sc perfcóU

hoftia, fide JEftiinanda, non fpecie, nee extenori cenfenda vifu,fed interiori aft'eólu. Vnde mericó cæleftis confirmât aiidoritas; quiacaro mea vcrè cft cibus amp;nbsp;fanguis mens vcrè cft potus. Recedat ergo omneinfidclitatis ambiguum : quandoqui-dem qui auftor eft muneris, ipfe etiam teftis eft veritatis.£f tnfra. Sicut ergo finecorporalifcnfu, prartcrita vtilitate depofita, fubitö noiiam indu-tus CS dignitatem, 8c ficut hoe gt;nbsp;quod in te Deus latfa curauit gt;nbsp;intecla diluit,.immaculata deterfir, non funt oculis,ncc fenfibus tuis crédita , ita cum reuerendum altare ca:lcftibus cibis fatiandus a-fcendisjfacrum Dei tui corpus,amp; fanguinem fide rcfpicc,honora , mirare, mente continge, cordis manu fufcipe,amp;maxime hauftu interiore affu-me, De confecrat. Difltntkz, Ca.n^'], Ex Eufebio Emifféno.

£x hac Erniflcni fcntcntiajquod myfterianon fint inten'o-rc vifu feu fpecie,fed interiore afFeftu æftimaiida , Fulbertus Carnotenfis Epifcopüs in Epiftola ad Aclcodatuni,Myftcrium fidci propterea fic dici aic.qiiia fide æQiimndum eft,non fpe-cie nee »ifucorporco.fed fpccic mentis intuendum: liquidem potentis myftetij fectetura tantum tenet fides. Quod enim fubftantia pants amp;nbsp;vini apparet extcrius.iam corpus amp;nbsp;fanguis Chrifti fitinterius.

Hoc autem corpus amp;nbsp;fanguinem Chrifti in myfterio fidei interius fieri 5 ne quis per realem ipforum futgt; fpecie pants amp;nbsp;vini cxiftentem intclligcndum effe putet , his verbis cx-plicat.

Guftaitaqueamp; vide.quam fuauis fit cibus ,8f prsegufta quidfapit.Sapit,nifallor,cibum Angelicum,habcntcin intra, femyfticifaporis deleâamentum , non quod orc difeernas, fed quod affeftu interiore deguftes.Exere palatum fidei,dilata fauces fpci, vifccra charitatis cxccnde, amp;nbsp;fume panent vi-

4. Chrifti reale corpus cordis roanu(i.fide)fufcipi,amp; hau-ftu interiorealTumi. Idcirco manu corporis fumptionem amp;nbsp;oralem manJucationem rcaliscotporitorthodoatæ antiquir tatifuifle incognitam.

Idem Eufebius,homil.in Epiph.Dominus ipfc ait, Nifi mâ-ducaueritis carnem filij hominis,non habebitis vitam in vo-bis.Sufcipiamus itaque Chriftu in domo noftra, fufeipiamus cum in mente amp;nbsp;in pedore noftro.

Et horail.in Oâ. Domin'. Ea node quatraditas eft, cum difeipulis agnum comedit, amp;nbsp;mox quid lignilicaret oftendit, Dum panem amp;nbsp;vinumbenediccus ait. Accipitcamp; comeditc, hoc eft corpus meum. PWofèyî.Sic igitur vetus Teftametum coroplenit amp;nbsp;confirmauit.hterâe finern impofuit,.amp; fpitituali nouaeqiie intell'gcntiæ principatiim Dominus tribuit.

Vociferabuntiir lefuitæ me lefiiitica fide agere, id eft, E-milFeftUm'iri Canbne citato'tt)iitilarc,quurh omiferim totam illain partèm'inqua dfc mirandailla conuerlione agit,dicens:

Inuilibilis Sàcèrdoj.vilibiles ercati/fâs in fubftantianï con-porisamp; lângufi^s fui verbo foo fecrotii'poceftateconuertit,ita dicens Acfipite amp;nbsp;comedite.hoc eft corpus meum: amp;nbsp;lànâi-ficationc rçpctita.Accipite amp;nbsp;bibitedi c.eft fauguis meus.Er-go ficut ad riiitiim prçcipiëtis Dbmini repe-tè exnihilofub-ftiterunt ex elfa ca'lorum.profunda fluftiidin.vafta tei tarum; ita pari poteftatein fpiritalibus Sacramentis vb' prçcipit vir-tus ter 11 It efteôus.Qiunta itaque amp;nbsp;quim celebranda beneficia vis Diuinç bcnedidionis operetur attendf.-amp; vt tibi nouu amp;impoffibilevidcrinon debeat quod in Chiifti fubftatiam

terrena amp;nbsp;mortaIiaconuertuntur,teip(Vm qui iam in Chrifto es rcgeneratui,interroga.amp;C.

Ifta omiicram.quód ad quxftionem dcjinutatione Sacra-mentali percineanc.Miranda cercc prorfus cft ifla conuerCo, quum res terrenae tam fublimi Sc. eximio vfui aptantur vt fint corpus Sc Sanguis Domini noûri Icfu Chrifti, facramentali modo,non ratione ilb quç à Pontificibus Romanis cft inue-âa,ficuti antca didum eft.quando dc trannubAantiatione e~ gimus.Emifftnum reto Papifticz tranfmucacioni non fauiflc, iïc colfigo.

I. Inuiiibilem Sacerdotem , id eft, CEriftum ipfum pro-ponit iftiut muiacionis vnicum aucorem. Ergo rccicatio in-nitutionis Cœnz Sc prolatio verborum cx ore Miniftri Sa-Cramétum efHci(gt;tta vt panis communis fiat myfticus.i.Chri-fii corpus Sacramenuliter, non propt ar dignitatem miniftri aut virtutem in verbis inclufam, fed propter meritum amp;nbsp;dignitatem inftituentis, qui quum in cxlisfit humanz naturz refpcâu,aâio ilia nos in ctxlum ctiam euehit.

1. Panis amp;nbsp;vinum conuertuntur in Chrifti fubftantiam, ideft, fiuntrevera Sacramentaliter verum Chrifti corpus fanguisudeó vt tam vere cordis manu,id eft fide,corpus reale Chrifti fufeipiamus, quam verè corporis manu fymbola Sacra (umimus.

3. Chriftus ex nihilo omnia fecit : non autem ex nihilo fecit corpus fuum. Non valet igitur confequens Icfuiticum. Subftantiam panis in nihilum rcdigi,vt Chrifti fubftantia fub fpeciepanislateat.Ncc iftadicit EmiiTenus.'immhquz ad fi-nemadtexit.eius metem apcriunt.-quemadmodum ctiam ho-mil.in ramis paim.ait, Docet nos lofeph qualitcr Chrifti corpus fufcipcrc dcbeamusidocct nos raundo corde,amp; pura con-icientra illud lufcipere. Ad Gratianum Antilcfuitam re-dcamus.

Qjia pafliis eft Dominus pro nobisjCommen • .clanit nobis in ifto facramento corpus amp;nbsp;fangui-ncm fuuin:quod ctiam fecit amp;nbsp;nos ipfos. Nam amp;nbsp;nosipfuis corpus facfi fumus,?c per mifcricordia eius,quodaccipimus,n©sfumus. Rccordamini:amp;

▼os non fuîllis)amp; creati cftisiad area Dominicain comportati cftisilaboribus bourn,id eft, annun-tiantium Euangclium,trituratieftis:quando Ca-tccbumeni diffcrcbamini,in horre^k feruabaminir nomina veftra dcdiftis: Ccepiftis moli ieiiiniis amp;nbsp;cxorcifmis-poftea ad aquam vcniftis,amp; confpcrfi eftis, Si panis Dominicus faâi cftis. Eccc quod accepiftis. QuomodoergovidetiselTevnû,quotl faiftum cft.fic vnum cftote vos^diligendo vos,tc-ncndo vnam fidem,vnam fpem.indiuiduam cha-ritatem.Hærctici quando hoc accipiunt,teftimo-nium contra fe accipiunt quiailli quærunt diui-fioncm,cùin panis iftc indicet vnitatem; he Si vi-num in multis racemis fuit,amp; modo vnum eft.v-num eft in fuauitate calicis poft preffuram tor-cularis.Et vos poft ilia iciunia, poft labores, poft humilitatem Si contritionem cordis iam in nomine Chrifti , tanquam ad calicem Domini ve-niftis : Si ibi vos eftis inmenfa , Si ibi vose-ftis in calice, nobifeum vos eftis, Simul enim hoc fumimusjfimul bibimus, quiafimul viui-mus. Item, Ita Dominus Icfus Chriftiis nos fi-gnificauit, nos ad fe pertinere voiuir, myftcrium pacis amp;nbsp;vnitatis noftræ in fua menfa confecrauit. Qui accipit myftcrium vnitatis,amp; non tenet vinculum pacis, non myftcrium accipit pro fe , fed teftimonium contra fc.Pe Confecr.Dtfltnü.i.Cans

Ex hoc Caoone lequentci thefes Colligo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

1. Vera corporis Chrifti cooimunicatio non ftparanJa eft ab vnitate corporis Ecclelix Chrifti ; quum apud Paulum lie hze cum ilia,tanquam caufa cum fuo vero proptie effe-

ÛU coniunfta.Sicut enim panis qui frangitur cft Mivaw'a Cöü-por.s Cîiriltj:ita qui de vno hoc pane participant j vnus panis amp;vnum corpus funt.

Vndc idem Auguftihus lib.ii.cap.x^.Dc ciuitate Dei: Qui funt(inquit)in corporis Clirifti vnitate , id eft in Chriftiano-rum compagc inembrotum,cuius corporis Sacramentum fideles communicantes de altari (umcrc confucuerunt,ipli ve-rè drcendi funt manducarc corpus Chrifti, amp;nbsp;bibere SangUi-nem Chrifti.£(pojr: Non autcm dicendi funt manducarc corpus Chrifti,qui non funt in corpore Chtifti, nec in membris eins compurandi,

Et fic Auguftinus, mvfterium vnitatis fidclium in Chri-fto.in paneamp; viiio,quæ ex multis ad vnum aliquod rcdigun-tur,traditum amp;nbsp;inftitutum effc multisin locis pic amp;nbsp;erudite explicat.vt Sctm.ad infantes,ait:

Ecce,ijuod acceptflii, ijuomodo z/idetii vnum effis ■^uodfaElum efl^ßc vnum eflote,vos dtligenteSf tenen~ do vnamßdem,vnamlpem zp'tnd^uiduamchantatem.

Panis enim tfle (fciltcetejui ex multis^ranis vnm fa-Plus efi)indtcatvnitatem. Item. Recolite,i^uia panis non fit de vnogranofed de multis. Efiote ejuod vtde-tis (id eft vnus panis, ( cut hunc Euchariftiæ panera amp;nbsp;vnum efle videtis ) acciptte cjuod eflis (ncmpe corpus Q\m[\'\.')Stcutentmvfvifibilisffe. ctesf{ü\)([3Miy)panisßt^ultagranain unum con-fferguntur,tantjuam tlludJuit,i^uod defide lib us ait fE-£la Scrtptura, Erat Ulis anima vna, ef cor vnum tn E)eum : Ita Dominu! nofl er le fus Chrtfius nos fignifi-cauit,nos adfie pcrtincre veltMi ter fl ertttm pacts v-nitatis noftrain menfa confiecrauttjitzm,Setiy,. 28. ad fratres in ^temo'.Dominus cordifct^utorum addtle-£lionemdulciterinuitauit,dtcens : ^ccipite, come dite, hoc efl corpus meum : Sacramentum entm tllud : Deo homimbus datum efl-^vtcorpus^o^tsotli eft)/«rerr« cunt capitefquod eft in cælisfcoadunetur.

Et Epift.59. In corporis Chrifli compage nos ejfe manfitrosjouius rei Sacramentum efi, ejuod vnus panis y vnum corpus multi fumw. Ergo fi vnus panis to-tum Chrtfii corpus efi, membra Chrtfii frufira funt panis.

Triplexigitur proponitur Chrifti corpus, reale videlicet, Riyfticum,amp; Sacranicntale;qiiodcum fcdulà non diftinftum fuerir,indeinfinitxin Ecclefia hxrefc« Orta: funt. Contra Û diftinûiohæc expendatur,facile erit nodot omnci intefti. inoniis Veccruin Theologorumàlcfuicis cötexcos foluere.

Cura frangitiir hoftia , dura fanguisde calice in ora fidclium funditur , quid aliud quàm Dominici corporis incruce immolatio,eiufquefan-guinis dektere effufio delignatur? De Confecr.

i. Par.is poft eohrccratióncni torpui Chrifti fraogltur» Reale tOTpus chrifti ftangi non potéft.Ergo panis eft corpiis Sacramcntalitcr.

i; Panis Sacrimentllis órecórporeo fumitur, dentibtij attcrituf.in ventrem craijcitur confumitùr:non reale corpus Chrifti.Oralis igitür tnanducaciocörporit rcalis,papifti-cum eft figmentum.

Sanguis non rcalis, fed SacramentJilis in óra corperei fundi tur.Sanguis real» in ora fpiritualia,id eft in tnehtes fidc-lium funditor;

In qnibus ifti ignorantia; tfnebris, in quo ba-flenus defidiæ torporciacuere?Vt nec auditu cle-ficcrentjvcl lectione cognöfccrent quod in Ec-clcGa Dei in omnium ore tarn confonum eft ; Vt nec ab infâtium linguis veritatis corporis amp;nbsp;faft-guinis Chriftiintcr communis facramenta fidci taceatur:quia in ilia myftica diftributiohe fpirita-lisalimoniar hoc impertitur,hoc furnirur,vt acci-pientes virtutem cæleftis cibi ; in cafriem ipfius,' qui caro noftra faclus eft, tranfeamus.^ Idem eft cibus refectionis,eft cibiis fanguinis. Sicutéhim caro Domini vere eft cibus : ita fanguis Vere no-ftcr eftpotus. Idem. Eftetiam corpus de quo dictum cft»Caro mca vere eft cibus,Stfanguis meus vcrc eftpotus,Circa hoc corpus aquilæ funt,qua* alls circumuolitant fpiiitalihus. Idem. Vndeamp; corpus Chhftiedimus * vt vits ætcrnæpoflimus

tfte patticipcs. Idem. Cuius claiè argumbhtis vti-tniir,fiiis vtainur excmplis , incarnationis excm» plo aftruamus myfterij Vcritatem. Qiiid nîc quæris naturæ ordinem in Chrifti corporci cùm præter natura fit ipfe Dominus Icfus Chri-ftus partus cx Virgine? De CiBnfecrat.Diflinil.t. Can-l^.Ex Leone.

Argumehtüm Leonii futnptiim i proprio fine amp;nbsp;cfFcftu, Itropter quemadmiranda mÿllcna oobis craditafunc(quais efi arcana Uta confociacio öc incorporacio ) in vnitarc corporis amp;nbsp;membrötum cum capite Cbrifto ) omnino requiriq Vt in hac veritate carhis Cbrilti, cuius in Dominicas Cocnx myfterio *o»r«w( ic participes cfficimur, nulla pooacur eflen-tialium propriecacuni mutaiio. Alioquin Si leluita quifpiam dicat,corpus Chrifti inos S: in ventreingredi, refpotidebö èx Leone,corpora noftra «iam in os Scvilcera Chrifti tran-fircidenique Chiiftianos omnCs in Chnftum tranflubftan-tiari,amp; d Chrifto corporaliter cdi.Var eftenirh ratio,ex LeO-tiis fentcncia.

t. Chriftiani in carnem Chrifti fide taniùm trànleunt: luxta Chrifti diâum; Quicunquein me credit,in metnanec.

i. Chriftus nullo modo carnalt, fenfuali, aut ötali.in corpora Chriftianorüm traiiiit,lcd fide in hdrum cordibus ha-bitat amp;nbsp;tnanct.

}. Impij quunailis fpiritualibus careaht ,nec circateM-' le Chrifti corpus fupra coelos euedum volitant, nec ine-ius carnem qui femper viuifica cft.tranfeiint.

4. Quicüque verum actealeedit Corpus Chrifti; fit parti-teps vif^ æternx. Impi) öOn fiunt participes vit« a:tern«.Er-go corpus Chtifti,id eft, carheiö illam qUi femper viuifica fcft ,non edUnt.fcd tantum panem myfticum in fiidicium.

Hisaddamus aliud Leonis teftimöniuin.cx Setm. A-qua-dragef.de Manichæis loquens;

InSacrarrientorunt commUhione iia fe tempérant, vt óre iódigno corpus Chrifti àccipiant : fan^uincm autem fedem';

Siipfum naturale Ghtifti corpus amp;nbsp;ore in làcrilega M»-nichçorum comniuniorre pcrccptum amp;nbsp;manducatum fuiffe feniifTet tune Léo gt;nbsp;licut liodie pcrucrl'c prorfus Papiftæ fen-tiunt, certè caufani non habuiflet.cur diccrrt.fanguiné rede-ptionis à Manichæis oninino dechnariinili fortè exangue voluit efle corpus.quod orc percipercot. Senût igitur (anguiné redemptionis.quatchus in myftcrio.vt eft'ufus, ore h.iuntur ex calice,non realiter eontincri in corpore, quia ûc non cft faoguis feu xûlg»» redemptionis, ac idco etiam realiter vnà eu Corpore non fumi.

Ad Gratianum reuertamur. Qi'^f^^OHuidem veto Ara-brofij, Auguftini aliorûmque canones citandi funt : Am-broGj,prirnutn , Aiiguftini deinde, aliorum tanien tellimo-Dia proferettius : exquibus poftca thefes extruemus ador-thodoxæ fententiæ confirmationem , expbcatis iis quatle-ûoriChriftiano fcrupulum mouere polTunt. Audiamusi-gitur Ambrofium,prout à Gtatiano citatur.

Panis caltx non qttabbet ,fedcena confiera~ tione myfltcM fit nobis', non naficitttr. Proinde ^uod ita fitnobts,ejuannts fit pants (fi calix, alimentum efi refi!srre£iionis,non Sacrarnentnm religionis : non,(juod benedtetmas ,^atiàfi(]ue agtmiis dornino in omm eius niU'àére^nontantv.m^firttalt,temn ettam corporali. De Confdift.î.Can.jp.Ex Ambrofio.

Hune Canonem ^Hgufltnt efie cap.i'^.iib.zo . contra Fauflum tfiendunt noui glofidtores, fi à Grattano multis locts deprauatum efie confiât, Ambrofio^uefiai-fi tributum. Ait atttem atitorhutus Ganonts.

I. Panem amp;nbsp;calicem conrtnimeni fieri SacramcntaleM virtute inftitutionis Chrifti.

• 1. Fieri alimentiim refurreélionis, id eft, teflèra certif-fimâSt pignusaptilsimum omnibus in Chrillum credenti-bus, tefurreftionii fpiritualis amp;nbsp;corporca; tandem ad vi

In Evcharistia. 17^ tamæternam. Panis cnim nnifticus telhtnr piis omnibusfc virtute Chrifti panis vitæjCui vniuntur, mortem vifturos, Si viiam bcaiani adepturos. Ccterùm itnpiis corpui Chrifti DOnfcftalimcntum refiirteftionis, ciiamli Dei virtuta fufci-tabuntur^ Refurrefiiio enim corum non inde fiec quod coromunioncm habucrint cum vimfica Chrifti carne :rc-furgerent enim ad vitam æternam, Sequitur cos non perci-pctc in Cosaa naturale amp;nbsp;reale corpus) fed Sacramentale tantum,in indicium.Porté quod veri corporis Chrifti eft, cano-nis author pant myftico tribuit. Vtrumque vero,corpus reale videlicet,amp; corpus in myfterio, diftinguit, de fptrituali amp;: corporali munerc mentiohem facirns. Ergo Canon ifte tranffubftantiationem Papifticam, Si manducationcm oralem cuertitifymbola à rebus diftinguit. hæc corpoxalia) illas fpitituales,fclTe aflerens;

Forte dicas,qnomodo vera caro,quomoclo vc-rus fanguis, qui fimilitudinem non video earn is* non video fangiiinis vcritatciia? Primo omniuria dixitibi. De Sermone ChriOi, qui operatur , vt pofGt conuertcre genera Ôc in ft itu ta naturæ. Deinde,vbi non tulerunt Sermonem Chrifti difei-puli eius,fed audientes quod carncm fuäm daret manduc3re,amp; fanguincni fuum bibendum, rccc-debat.'Solus autem Petrus dixit, verba vitæ æter-næ habcs,5f ego à te quo rcccdam?ne igitur plates hoc dicerent, amp;nbsp;velutiquidam cflet horror cruoris, fed mancret gratia redemptoris, ideo in fimilitudinc quidem accipis Sacramctum,fcd ve-tx nâturæ gratiam virtutémque confequcris.Ego film,inquir,panis viuus qui de cælo defeendi. De Confecr.Dtl}.z.Can.i\l.ex Ambrofio.

Sedfortedicis,fpcciem fanguinisnon video; fed habet fimilitudincmr Sieut cuim mortis fitni-

Utudinemfumpßfti.ita etiam fimilitudincm prc-tiofifanguinjsbibis,vt nullus horror cruoris fitj amp;nbsp;pretium tarnen redemptionis opcrctur. Didt-çifti ergo , lt;]uia t|uod accipis corpus eft Chrifti, amp;c. Vis feire, quia verbis cæleftibus confecratur? Accipc qua: funt vcrba,Dicit Saccrdos.Fac nobis banc oblationem adferiptam, ratioiiabilem gt;nbsp;ac-ccptabilcm,quod eft figura corporis amp;nbsp;Sanguinis Domini noftrilefu Chrifti:qui pridie quam pa-tcretur,in Tandis manibus fuis accepit pancm,re-fpcxitadca:lum ad tc fände Pater omnipotens œterne Deus, gratias agens benedixit, fregit, fra-dumque Apoftolisfuistradidit dicens, Accipite amp;nbsp;édité ex hoc omnes.hoc enim eft corpus mefl» amp;c. Antequam confecretnr,panis eft: Vbi autem verba Chrifti accefferint,corpus eft Chrifti, amp;c.

pofi. Ipfe Dominus Icfus teftificatur nobis quod corpus fuum accipiamus amp;nbsp;fanguinc fuum. Nunquid debemus dceiusfide amp;nbsp;teftificatione du bitarc? De Ctmfec.dtflin£i.i.Can.')'ÿ,ex eodem,

Non ifte panis eft qui vadit in corpus , fed ille panis vitaeæternæquianimæ noftræLbftantiam fuIcit.De Confecr.difl,i.CAn.^6.ex eodem.

Singuliaccipiunt Chriftum Dominum,amp; in fingulisportionibus totus eftenec per fingulos minuitur,fed integrum fc præbct in fingulis. De Confecr.dtJl.i.CAn^'j .Ex eodem.

Sicutverus eft Dei Filius Dominus nofter le-fusChriftns,non quemadmodum homines per gratiam,fedquafifilius ex fubftantia Patris.-ita vera caro,ficut ipfe dixit,quam accipimus, amp;nbsp;vegt; rus

rus eius fanguis eft potus. Ego fiim, inquir, panis viuus qui de carlo dcfcendi.Scd caro non defcedit c czlozhoc eftjcarnem in terris aflumpfitex vir-gine. Quomodo ergo deftenditpanisè carlo, amp;nbsp;panis viuus? quia idem Dominus noftcr lefus Chriftus confers eft amp;nbsp;Diuinitatis amp;nbsp;corporis.Et tu quia accipis panem,diuinæ eius fubftantiæ in ill o participaris alimento. De cofecr.dtfiM.z.Can. eodem.

In illo Sacramento Chriftus eft, quia corpus eft Chrifti.Non ergo corporalis cfca,fed fpiritua-lis eft. Vnde amp;nbsp;Apoftolus de typo eius ait, quia Patres noftri efcam fpiritualcm|manducauerunt, amp;nbsp;potum fpiritualem biberunt. Corpus enim Dei, corpus eft fpiritale : corpus Chrifti, corpus eft Diuini Spiritus. De Canfecr.Difl.z. Clt;i«.85. Ex eodem.

* Qu? ex Ambrofij Jiftii id ftibiliendim tranfmutationem przfcnciim manduCitionctn à Pipiftis inuedim lefuitx percrahuat,piulb ante,pag.ixo.ixi.iix. paucis (une explicau. Quibus nonnulla quædam ex iplius Ambrofij fenfu ad fupe-liui didorum intelligenciamproferrelibetiVcGratiano lu-Cem faciamus.

Primiim, quod de Sermone operacorio apud Ambrolinm amp;nbsp;alios quofdam legicur.non ita fumeodum eft ac li miracu-lum quale Papiftz Comniant iuucbere velint. Alioqui polTem fegerere, Chriftus de fc dicit, Ego fum vitis : Sermo Domini eft operatoriusiergo Chriftus tranfmucatur in vitem.Excipict Icfuita no femper fermonera Chrifti clTe opcratorium. Con-cedo,amp; opcratorium Papiftico fenfu in ilia enuntiationc,Hoc eft corpus meum,eire pernego. Ecenim, vt nihil dicam de diC-ftdiis matzologorum, qui de verbis confccrationis nondum inter feconueoiuat,fedadhunc vfque diem digladiantur,amp; audabatifmum cxcrcec-cuius ici teftis eft njonachi cuiufdanv

Chriftopbori de capitc fontium ridicula difputatio , Parifiij nupcrcdita-.Quando ferme Deicarumrcrum qux dicuntut efFettoreftddScripturanon rtticet. lam inde abinnio Deus dixit,tiatlux:Subijcit Scriptura.Et fafta eft lux. idevidemus de aliisquæ in crean lo mundo Deus dixit. Aquam etiam in vinum,amp; virgam Mo5s in colubriim verfim , Sacra hillorU memorat. leluit.i: ollenJant in 1.bris Canonici« eiufmodi e-nuntiationes, Panis efto, vel fiat corpu« meum, amp;nbsp;panera fa-üum elTc corpusitunc vicerint. Deinde,concedamus Sermo-nem Chrifti eflcopcr.itoriiimxur non dixerim.panem quem oftendebat facramentum effetlum eff- corpus Chrilti ,.quod fané antea non erat? Hyperbolicis auteni locutionibus fatpif-fime gaudet Veteres Tlicologi, Ambrofius amp;nbsp;Chryfoftomus nominatim , vt dignitatem myftcrij Enchariftici in EccUfia confcruarcntiqiiodcófilium maxime probat,verb , à Papirtis, Seruiones Chriiti amp;nbsp;oiiliodoxorum confen-fum pcrucrtcntibus,inftitutanp,abominantur omnes Chri-ftiaiii.

Hi« vei bis autem, Fac nobis hanc oblationem adferiptam, amp;C.mfinuarc voluit Ambrofius rationalis ülius cultus obla-tionero,vt in mcmoriam pro nobis oblati.itaquoquc in figura corporis amp;nbsp;fanguiiiis Chrirti celebrate. Quen am cnim o-blationem, de qua Latin! Canonis »etba loquuntur, figuram corporis Sc finguinis Chnfti vocat Ambroflus, Sc bane adferiptam ,rationabi!cm amp;nbsp;acceptabdem in hocmyftico Ee-elefiac facrificio fieri Si haberi petit,non poteft.ncc hæc obla-tiöp necin ratum Sc gritum.facrificitim diuiniius faita acce-ptatio de ipfo Filio Dci intell'gi.Alia tertittionia proferamus, qu.T id ezpliccnt. fnfiJ.De’/jfr. Quotiefeunque faerificium öfferimys.mors Domini, af enlio Sc refurreftio fignificatur. In yirha Pauli y Mort cm Domini anniintiate.c^c. Myftcriutn Eu-chanrttse ertmeiroriaredemptionis nortræ.Qiiia eniro morte Domini liber ati fumtis.biiiusrei raemoresin ededoSc po-tando.earneoa amp;languincm,qnæ pro nobis oblatafunt,ügni-ficamus. EtpoTt. Tertamentum ergo fanguine conftitutum eftiquia bencficii diuini teftis eft languis, in cuius typum feu figuram noscalicem fanguinismyfticum ,ad tuitionem corporis Sc anima: nortrx,pereipimus.

guinem Chrifticonuetfionem fieri dicir.nóintelIigitMmen lubftantiam pinii amp;nbsp;vini mutari amp;nbsp;abolcri,#iit iinpios aliijuid practer panem Sacranientalcm pcicipcre:vt (cquentia exj.lib. lie f4fr.TOgt;.r(ip.4.oftendiint. Venifli, tit, ad aliartfi^ vidifli Sa-crMteatj f»litafufgt;er altare,amp;'tjifam quidem miratiats crealigt;ram, tarnen creaturajolennn amp;nbsp;nota.Et lih.^.ca^.^. Sicut lin.ilitudinS moftis inBaptifmobta quoque nos limilitudincni corporis amp;nbsp;fanguinis Chriih in myftcrio fumimus.

Hoc verb quid aliud eft qujmmyfteria feu Sacrameta cx-tcriusdari,amp; accipi in firnilitudincm rerum , quæ interius di-» uinæ vit tuns opcratione prreipiuntur? Vndclic lib.ç.cap.7. •’aitiln fiin.Iitiidioera qmdem accipis Satraroentuni, (cd ve-” ræ naturae gratiam amp;nbsp;virtiitem confeqiieris. Ego fum ,iQ’ gt;• quit,pan:s »iuus qui de cxlo dcfcendi. Et tu qui accipis pa-” iicm.diuina: eius iiibftantiæ in ifto participas elemento.

Diftingurt Ambrolius inter limilitudincni amp;nbsp;vera; naturae gratiam nomine limilitudinis lignum , gratia: rem fignifica-tam intclligens. Quemadmodum autem pigiius amp;nbsp;imago feu fiinilitudo Sarramenti nonfunt lesinuilibiles, quoniam iftse aliunde egerent ciinfitinatione,ac idco in pignus St limilitu-dincm altcriusreicor.htmandæ amp;nbsp;teftificandæ caiifa dan amp;nbsp;accipi non polFcnt ; Iia quoque inuilibilis cxiftentia corporis fub fpccic panis,non poteft effe pignus vitæ xtcrnæ.nec imago feu limilituuo Saccamenti.Qum potius cùm tabs exiftctia nullodifcrto Scr'pturæ teftinionio probetur.fcd falfum hu-manae imaginationis fpeftrum lit, non minus falfafutura vita: atterna: fpcs eflet, qua: tali fallo pignorc conlirmata nite-rctur. Denique quia quod hie imagine contingimus Sacra-mentijnvita aerernamanifefta participatione fumemus: con-fcquens eft,quod non magtsfub imagine amp;nbsp;Ipecic Sairaméti corporaliter hïc mandiicatur Chriftus in via ; quàm olim fÏC manifcfta participationc.hoc eft,linc myfterio Sacramenti.fu-metur in pattia.

Quando igitur baneinijcitquæftioncm , quomodo panis poteft elle corpus Chrifti, vult idipfum quod panis cft,amp; noi) aliudf luoJ fublata panis fubftantia,in locum amp;nbsp;fub Ipccicbus feu accidentibut eius fuccedcre amp;nbsp;cxiftcre fingitur) effe corpus Chrifti. Alioquilidcalio quàm ipfo pane hoe intelliga-M, iiij.

tur, nOQConftarct quæftio. Non cnim quæritur,quoiliQdq quod eft corpus Chriftiexiftat Si contineutur fub (pccic paris. Cùm autem ad fadam à le quxftioncm rcfpondet Anir brolJus.quodqui paniscft.confecratioDe lit corpus Chritb, o-flendit panem qon ctTe corpus Chrifti per naturam , fubftan-tialittr,amp; praidicatione identica, fed conlecrarione, hue eft Sacri vfus arque finit dcftinacionc,in vircute amp;nbsp;gracia myfte-ni:qua,vt ftatim póft explic.it, ante tienedióf tone alia fpecies eoæinatur.poft conrecracioncrn curpui Chrifti' iignificatur. Nilï fignum are lignaca diftinguat, iniptj verum amp;nbsp;naturale Chrifti corpus edunr,quod idem eft ac ii quis dicat Chriftuin amp;nbsp;Satanam in cor ludz iiitrafle.

V Lib.dehisquiinit.myfter.cap.?.amp; lib 4.deSacrain.cap.y. ttitiemteflatur.î^on otiofè (iaqnit ) dicis Amen :iam in (pinta » confitens quod accipias corpus Chnfti. Dicit tibi Sacerdos, »corpus Chrifti.£c tu dicis Amen, quod cóficetur lingua,te* »neat affcöus.Auguftinus Scim.adinfantes,addir.Bftomcni-•'brutn corporis Chrifti,amp; verum üc Amen tuum.

Vtitaque in fobs Chrifti ii.embris verum eft hoc Amen; fic etiam ab iJlis tantum in veritatc illius Amen, quam renet Cor,amp; habet fides .corpus chrifti verc participarur. Affedla carent iropij quo verum corpus Chnili percipiant. Igitur manducatio orabs.papifticum eft fignicntuin.

»» Lib.de his qui initiantur mylteriis ,cap.5. Non contem* »planda funt.^ir.in myfteriis quzvidentnr, fed quz non vi* » dentur: quz enim videntur temporalia funt : qua; non vi-; » détur.zterna./remjsi on ergo fobs oculit corporels tuis cre-•lt; dat.Magis enim videtur quod uö videtur.quoniä quod ocu-» bs nö cóprehenditur.animo atque meo te cerritur. Mentit fîneerz ocubs atq; ore carent impi). Ergo neq; eóprehendunt neq; edüt verü corp’ Chrifti quod vnico fidci vifu amp;nbsp;ore per-; cipitur. Per coniequens dogma de manducationc orab fallif-fimum apparet.Ideo idem Ambiolius.bb.i.de vitg.amp; in pfal, 30, ad vnionem illam Chrifti cum Chriftianit telpiciens: »Chriftus,ait,quotidieinhdclium mcntibus tanquam in aU » tari imniulatur.

Ad ilium autem vcro Caoonem , vbi de vera amp;nbsp;(piritualf nauducatione agens,dicit,Non iftepanis eft qui vaditin corpus

DOS,fed illc pani» vitæ aEcetnz qui animz noftrz fubftantiaiq Fulci[,(ubiungeie libet fequcntia verba Arijbroiii,in oratione fua prima, vt vulgo pucac^r, przparacoriaad cclebraiionciq £uchariibzpreca(io.

M Panis duUißime.fana palatum cordis mei.vt fcntjam fu^-P uitaté amoris tui. Sana me ab omni languore, vt nulla prz-gt;gt; ter te amen pulchricudinem.Panis candidiflimc, Habens in Kteomoe dck-étamentum, K omnisfaporis luauitatem ,qui » nos femper fcticis. Comedac te çor mçum. ia dulccdine fa-p poris tui replcantur vifccra animz mez. Mauducat te An-gt;1 gelus pleno ore.Manducat te petegrinushomo,pro modu-» lo fuo.ne dcficcre pollit in via, cali rccreacus viatico. Panis tl fantte, panis vitz, panis munde, qui dcfccndifti de coplo, ic. P das vitatn mund, veni in cor meum, amp;nbsp;munda me ab om-p ni inquinamcnto carnis amp;nbsp;fpititus: Intra in animam mcam. »,Sana amp;nbsp;fandifica me inius amp;nbsp;czterius, vt foris amp;nbsp;intus per » teTnonitusreûotramitead te pcrueniamad tuutprcgnum •ivbinon myftcrii fîcut in hoc tempore agitur, fcdfaciead »faciem videbimus.

Ingreditur panis vitz corpium, cuius palatum fanac amp;à qno comedicuride manducatione otali autem altum lilenciû )ipud Ambrolium Sa alios.

Ad poftremum canonem , in quo de corpore fpirituali amp;nbsp;diuini fpititus agitur, hzcannotanda funt. Quilibet animad-uertit non de veto amp;nbsp;aauirali ex virgine nato corpore Chrifti quod de nouocreari atque perfpititum fanâificariamp; viuifi-Cari,hæc Ambrohi didaintelligi debcrc , iêd quod vt Augu-Ainus ait (lib.3.«le Trinit.cap.4,) ex frudibus terr; per lacer-dotis minifterium eft confecratum,per fpititus fandi dcfcê-fum viuihcatur amp;nbsp;fandihcatur ,à quo ii fpititus fandus abf-ccdatamp; fcparetur,iam fîmpliciter communis panis amp;nbsp;non fa-crameutumaliquod feu mylderium erit.Vide Petri Damiani qui paulo ante Berengarium damnatum vixit, lib. de Ecclef. inAitutiooe,cap.9-

Duo addamusctufdem AmbronitcAiraonia gt;nbsp;quzeius de Euchariftia fentcntiam plane exponunt. Prior, lib. i. de OfF. » Cap. 48. Et in Pfalm. 3g. Hîc Chriftus in imagine ofFertut: « illic veto (in coelo) in veritate, vbi apud Patrem pro nobis » quaü aduocatusintctucnit.Afcendeigitur, 6 homo,in cœlû

»amp; videbis illa,quorum wnbra hîc vel imago fuit. Altera, »1lib.10.cap.14.1n Lutam. Qm furfum funt lapite, non quas »fuinfuper terrain.£rgo non fupcr tcrrammcc in terra, ncC »feciiOLiuin carnem quasieniius cil ChriHus,li volumus cutn »inucnirc.

I. Virtute inftitutionivSf Spiritus Chrifti pants communis in huncvTum amp;nbsp;fincm confecratur, vt fît corpus Chrifli.

6. Qiium infinitat lint pants lacramcntalis (ùbftantiales portiones.At vnutn fit ( Jirifti corpus: manducatio iila qua integrum præbcturfîngulisillud corpus perciptentibus,fieri fo-la virtute Spiritus ftéti, impioriim autem manducatio , panis facramentaüs, i. corporis in myfterio eft tantumpiodo : quo fcniu dicitur, lingulos, i. pios amp;nbsp;impios, acciperc Chriftum Dominum amp;c.

Prima quidem hxrcfis ïn difcipuüs Chrifti, ve-lucàdjritia eins fermonis fafta eft. Cùm cni m diccretjNilî quis rnanducaueric cariicm n»eam,amp; biberit fanguincin meum, non habebit vitam æ-tcrnam,illi non intelligentes dixcrût ad iniiicem. Durits eft ’lie fermo, quis poteft eu m audire.^di-centes qiii.i durus eft hic fermo,feparaucrnnt fc ab iiioireiiianftt cum diiodccini. Difeedentibus illis inftriixir cos,qui rcm3nfcriint,Spirituscft,inquit, qui viuificaticaro nihil prodeftiverbaquælocutus fum

fum ad vos,fpiritus amp;nbsp;vita funt.Intellexiftis Ppi ri— taliterPfpiritus amp;nbsp;vita fûc.[ncellexiHis cainaliter? ctiam lie ilia fpiritus amp;nbsp;vita funt : fed tibi non fünt fpiritus vita, qui fpiritalitcr nó intclligis, Spiritalitcr in tel ligitc, quæ locutiis fum.Non hoc corpus,quod videtis niindiicaturi eftis , amp;nbsp;bibi-turi ilium fanguincin, quern fufuri finit, qui me crucifigent. Sacramentum aliquod vobis coin-mcndaiii. Spiritaliter intellecbim vitiificabit vos. Caro autem non prodeft quidquamsfed quomo-do illi intellexcruut. Carnem quippe fic intcllc-xerunt, quomodo in cadaucrc venditqr, aiitin macello dilaniatur. Scicnsautem Icfus,ait,Hoc VOS fcandalizat,quia dixi.Do vobisrarnem racam mâducare,amp; fauguiné meû bibcrc?Si ergo vide-ritis filium hominisafeendentem, vbi prius erat? Q^iidhoceft? hinc foluit quod illos mouerat: hincaperit, vnde fucrant fcandalizati : hinc plane fiintelligerent. Illieniniputabant cum crogatu-rum corpus fuum.llle autem dixit fc afeenfurum in coelunijVtique integrum,Cum videtitis filium hominisafeendentem , vbi erat prius, certc , vel tuncvidebitisjquiA no co modo,quo putatis,cro-gat corpus fuum. Vel tunc intelligctis.quia gratia cius non confumitur morfibus.Zfewa.Donec fccu-lum finiatur,furfum eft Dominus : fed tarnen hie etiam nobifcum eft veritas Domini. Corpus e-niinDominLin quo refurrexit,vno loco effe opor tetzveritas autem eius vbique diffufa eft. De con-fecrat.DifiinEl.ZiCan.^^. Ex Angufitno.

bibituri ilium fanguinem.qucm fufuri fiint illi, qui me crucifigent.ipfum quidem, amp;nbsp;non i-pfum.ipfum inuifibiliterjamp; nÓipfum, vilibiliter. Vnde amp;nbsp;fubdicur,Etfi necefTc eit illud vifibilitcr celebiari.ncccfic eft tarnen iilud vifibilitcr intel-ligi./^lt;^/.C4«.45.cAe

Quid eft Chriftum mandücare?non hoc folum èftjin facramento corpus eius accipere. Multi c-nim indigne accipiunt, de quibus ait Apoftolus; Qui manducat panem , amp;nbsp;bibit calicem Domini indigne,iudicium Gbi mäducat,amp; bibit.Sed quo-modo mandueandus eft Chriftus.Q^modo ipfc dicitjQui manducat carnem meam /Èt bibit fan-guinem meum,in me maner,amp; ego in co. Si ita— que in me manet,amp;cgôin iilo,tunc manducat, tune bibit.Qui atitcm non in me manct, nec ego in iilo,amp; G accipit facramentû,acquirit magnum tormcnrum./éilt;/.C4«.46.exfoiif?».

Vt quid paras dentes, amp;nbsp;ventrem? Crede , amp;nbsp;manducafti.Crcdere enim in eum,hoc eft panem viuum manducare.Qui crédit in eum, manducat eum;inuiGbiliterfaginatur,quia amp;nbsp;inuifibiliter rcnafciciir./^’»d.C4«.47.fx eea.

Hoc cft’quod dicimus.hoc modis omnibus approbate contcndimus,Sacrificium fcilicct Eccle-liac duobiiscontîci,duobusconftare, vifibili ele-mentorum fpecie,amp; inuifibili Domini noftri le-fu Chrifti carne amp;nbsp;fanguine,Sacramento amp;nbsp;re Sa-cramentijid eft corpore Chrifti,ficut Chrifti per-fonaconftatamp; conficitur Dco amp;nbsp;homine,cùm ipfe Chriftus verus fit Dçus amp;nbsp;verus homo, quia omnis

omnis resillarum rerum natnram amp;nbsp;veritatem in fe continet ex quibusconficitur.Conficiturati-tem facrificium Ecclefiæ Sacramento,amp; reSacra-mcntijid eft corpore Chrifti. Eft igitur Sacramc-tum,amp; res facramenti,id eft corpus Chrifti. Item. Caro eius eft quam forma panis opertam in Sacramento accipimus:amp; fanguiseius quern fub vi-nifpccieamp;faporcpotamus. Caro videlicet car-nis,amp; fanguis Sacramentum eft fanguinis .-carnc amp;nbsp;fanguine:vtroqucinuifibili,intclligibili, fpiri-tuali , fignificatur vifibile Domini noftri lefu Chrifti corpus.palpabilcjplcnum gratia omnium virtutum,amp; diuina Maicftate. Item. Sicut ergo caclcftispanis,qui vcrc Chrifticaro cft/uo modo vocatur corpus Chrifti,cùm reuera fit Sacramentum corporis Cbrifti,illius videlicet quod vifibi-lc,palpabile,mortale,in cruce eft fufpenfum, vo-catiarque ipfa immolatio carnis, quæ Sacerdotis manibus fit,Chrifti paffio, mors, crucifixio, non rei vcritatc,fed fignificante myfterio : Sic Sacramentum fidci,quod Baptifmusintclligitur, fides z^.lhià.Can.Af'itx eodem.

Chriftus panis eft,de quo qui manducat, viuic in a:tcrnum:de quo ipfemet dicit, Et panis queni ego dabo ,caro mca eft pro mundi vita,amp;c. Déterminât quo modo fit panis, non foliim fccun-dum verbum.quo viuunt omnia,fed etiam fccun-dum carncm affumptam pro mundi vita. Humana enim caro,quz erat peccato obnoxia, amp;nbsp;ideo mortua,carni eius mundæ vnita,incorporata,vnu cumillocffeda, viuit deSpiritu eius,ficut viuit corpus de fuo fpiritu. Qui verb non eft de cor-

ï^ô De\Praësentia CHristï pore Chfifti/non viuit de Spiricu Chrifti. Ibiti,* Can.’ÿ-j.ex eodem.

Qui manducant amp;nbsp;bibunt Cliriftum »vitara mandiicant amp;nbsp;Jbibunt ; Ilium bibcregt;cft viuerc. Quod in facramento vilibiliter fuinitur,in ipfa vcritatc fpiritaliter manducatur amp;c bibitur. Man-duccturChrHhis: Viuit raanducatus, quia refur-rcxit occifus. Nec, quando manducamus, partes de illo facimus. Et quidcm in facramcuto fie fit» amp;nbsp;norunt fidelesquemadmodura manducêt car-nem Chrifti. Vnufquifqueaccipit partem fuam: Vndc amp;nbsp;ipfa gratia partes vocantur. Per partes manducatur ,amp; manct integer totus iper partes niâducatur in Sacrameto» Si manct integer totus in cœlo, manet integer in corde tuo. Totus crac apudPatrem,qiiado venir in virginem, impleuit illara,nec rccclfitab iho.dr tnfra, Quod videtur, panis cft,amp; calLx , quod etiam îoeuli renuntiant, Qu^odautem fides poftulat inftnicnda, panis eft corpus Chrifti,calixfanguis.(ÿr/7yrzî, Ifta idco di-cuntur facraracnta,quia in eis aliudvidetur, aliud intelligitur. Qu,od videtur, fpccicm habet corpo-ralcmiquod intclligitur,frult;;iû habet fpiritalçm.

Qitiaccipit mytterium vnitatis,amp; non lcrietf vinculum pacis , non myftcrium accipft pro fe » fed teftimonium contra fe. Ibid. Cân. eodem.

Credcrc in lefum Chriftiim,hoc eft manduca-ic panera vuiim. Qui credit in cura , rnanducat* Inuifibiliter f3ginatur,quia amp;nbsp;ipuißbilirer rena-feitur. Et qui manducat carnem. mcara , amp;nbsp;bibit meum fanguinem,habet vitara æternara.Partici-patio-

In Evcharistia. 191 pationc cnim Filij, quod eft per vniratem corpo ris Chpifli amp;nbsp;fanguinis, homo niaiiducans viuit, non filmens taniùm in facramento,quod amp;nbsp;mail iacinnt, fed vfquc ad fpiritus participationem : vt incorpore Domini tanqiiam niembrum maneat,^ S)C eins Spiricu «cgetcturrquod eft, diim eins man data fcruat.Ad altare Dei inuilibilc(qnó nóaccc-ditiniuftns)ille peruenit qui ad hoc prsft-ns iu-ftificatus accedit. Inueniet illic vitam fnam , qui hîc difcernitcaufam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.ex eoä,

Comrnendauit nobis Chriftus in ifto i'acra-meto Corpus amp;nbsp;fanguyicm fuiim.’quod etiam fc-cit amp;nbsp;nos ipfos. Nam amp;nbsp;nos iphuscoapus iaifti fumus./4iij.Clt;««.62.ex eodern.

Hoc Sacramencum pietatis cft fignum vnita-tis,vinculum charitatis.Qui vnlc vinercdiabct vbi vinaf.habet vnde viuat.Accédât,crcdat,ii)corpo-retur,vt viuificctur.£rz//^-4. Hunc itaqne cibum amp;nbsp;potum fcicietatem, vult intelligi cnrporis,amp; nieinbrorum fuorum,qiiod eft Ecclefta in prçdé-fi i n a t i s .Ibid. cun. 6^. e x e 0 d.

Pancm cæleftcm fpiiitaliter mandi.jcarc,rft in-nocentiam ad altare apportarc,EtfioflSi ciimittis, dimittetur tibi/potes fecurus affCcdere:paniseft, non 'icacn\imyÏiC.Ibtd.Can,6^.ex:eiod, o

Qui difcordat à Chrifto, nec niäducat carncm eins,nee fangnincm bibit, etiam fttantxrci Sa-cramcntiim ad judicium fuæ prçfumptionis quo-tidie indifferenter accipi3t.//îlt;^.Cgt;»;65.ex eod.

Et Samfta malispofl'unt obelTe , bonis ftint ad faliitcm, amp;nbsp;malis ad indicium. Vnde Apoftolu«, Qiii manducat amp;nbsp;bibit indignejudieiü hbi man-

I«)! tgt;fe tftAÈSENttA CwRlStt ducat,amp; bibita,non quia res ilia mala cnUed quU malus male accipit quod bonum eft. Non eninl mala erat buccella,quæ tradita eft ludæ à Domf-ho.Salutcm medicus dedit-'fed quia illc,qui indi-gnus etat t accepit, pcrniciem fui accepit. Et mala profunt bonis,ficut Angelus Satanæ profuit Eaulo.Per malum cnimfitbonum,cùm bcneac-cipitur ïr'.iV\m.lbtd.C/in.66.ex eod,

Sicut ludas.cui buccellam tradidit DominuSj non malum accipiendo.fed malè accipiendo, la-cum in fe Diabolo præbuit, fie indigné quifque fumens. Dominicum Sacramentum , non efficit* vt quia ipfe malus eft,malum fit .■ aut quia lion ad falutê accipit,nihil acceperit. Corpus cnim Domini amp;nbsp;fanguis Domini nihilominus etiam crat illis,quibus diccbat. Apoftolus, qui nianducat indigne indicium fibi manducat Si bibit. Ibtd.Cani 68.e,v eodem

Inuitat Dominus fernos , amp;nbsp;præparanit cisci-bum fcipfum. Qiiis audeat mâducare Dominum fuum?amp; tarnen ait,Qui manducat me, viuit propter me.Quando Chriftus mànducaturj vita ma-ducatur,nec Occiditurvtmanducatur,fed mor-tuos viuificat.Quando manducaturjreficit,fed nÔ déficit. Non ergo timeamus,frarres, manduCaré ilium pancm, ne forte finiamus ilium, amp;nbsp;polled quid manduccmus,non inueniamuS.Manducatur Chriftus:Viuit manducatus : quia futrexit Occi-fus:nccquandomanducamus,partes de illo faci-mus.Et quidem in facramento fie fit ;amp; norunt fidelesquemadmodum manducét carnem Chrî-ftitVnüfquifque accipit parte fuam t vnde Sc ipfa gratid

In Evcharistia. iS)j ^atià partes vocantur.per partes manducatur, raanct integer totus:per partes manducatur in facramento, amp;nbsp;manet integer totus in cœlo,ma-net integer totus in corde tuo. Ibiâem.Can.-jQ. Ex eoiem.

Inquit Apoftolus, Omnes candem efcam man ducauerunt:fpiritualcm vtiqiic candem. Nâ cor-poraJem aliam:quia illi manna,nos tdiud. Et ad-iunxit. Et omnes eundem potum fpiritualem bi-berunt. Aliud illi.aliud nos fpccie vifibili. Quod tarnen idem eft virtute fpirituali. Ibtd.Can,^i.ex eodem.

Tunc cfs Petrus annuntiauit cum colenduoi quem crucifixerunt ; vt eins fanguincm biberent credentes, quem cffudcrunt fiticntes. Ibtd.Can, ^Q.ex eodem,

Accefterunt ad lefum ludæi, vt crucifigerent: nosad cum accedamus,vt corpus eins amp;nbsp;fangui-nem accipiamus. Item infra. Vere magnus Do- -minus,amp; magna mifcricordia eius verc, qui nobis dedit manducarc corpus fuum , in quo tanta pcrpcfliis en,amp; fanguincm bibere./rezw««Z’y2t.45. adlndaos. Iamamp; fcctiri bibite fanguincm, quetn fudiftis. Zrez«774.65. Ipfum fanguincm quem per infaniam fuderunr,per gratiam biberflt. Item tn Pfalm. De carne Mariæ carncm accepit. Et quia in ipfa carnehîc ambulauit,amp; ipfam carncm nobis manducandam ad falutem dedit.Nemo au-tem i'Jam carnem manducetjnifi prius adoraue-tit.SiZ.Ibtd.Can.^z.ex eodem.

Nulli eft aliquatenus ambigendfi tunc vnum-quemque fidelium corporis gt;nbsp;fanguinffque Do-

rninici participcm fieri , quando in baptifmate mcinbrum Chrifti cfhcitur, nccalicnari abillius panis,calicifqueconfortio,etiamfi,anrcqiiaiTi p«-nem ilium comedat,amp; caliccm bibat, de hoc fc-culo in vnitatccorporis Chriili conftitutus abf-cedat. Sacramenti quippe illius participatione, ac bcncficio non priuaturjquando ipfe hoc,quod illud facramentum cftjnuenit. De cor.fecrat.Di-fltnll.^.CAn.ï^ï.Ex eodem.

Nudc ex fuperioribus Augiiftini Canonibus colb'gédç funt tbefes.quac in pauca conferant ptæftantifliini huius theologi fentcntiam.Sunt aiicem multa in Gratiani textu amp;nbsp;glolTa , de quitus cupio vt alij per otium cogitarc vclint.

I. Qui verba Chrifti S. Cœnam inftituentis fparitualitcr non intclligit.Capernaita cft.

Z. Viiîbile amp;C. reale.Chnfti corpiis,Gnguifqucin cruce fu-fusoie corporis nec editur nec baurirur.

II. Aliud eft ill Sacramento fumere,aliud in ipfa veritate . ^uod niifetè coofundicur ab iis qui Chrifti carnern ore cot-porco pcrcipi declamitanr.

II. Chrifti corpus(i.fxnisSacramenralis)perpartesmâ-ducatur in Sacramento,amp; manet(reale Chrifti corpus)to(um in cxlo,amp; in cordecrcdcntium.

1«. FideChriftóincbrporamur.Vbieftmandueatioori-lis (tam porcis amp;nbsp;canibus qnàm piis hominibus communis) nulla repetitur fidci manducatio. Fidem tollunc igitur qui fnanducationcln oralem inuifibikni amp;nbsp;infenfilc Carnis Chrifti iniichunt.

ipó De Praesentia Christi tantùm(qua illi carent ) percipitui . TantæreiSacxamfntum accipiunc indifFcrenter,inquit Auguftious : minime vctô rem ipfam.

io. Symbola facra malis obfunt, quoniara ilia eeu communes cibos confiderant ; quum fint tcffèra communionis . nolVræ cunn Chrifto: amp;. ita iudicium fibi accerfunt.

ai. Bonis autem Symbola faCra funt ad falutem » quod illis exhibeant eximio modo Chriftum ipfum cum omnibu» fuis donis manu amp;nbsp;ore cordis,i.viua fide fumendum.

XI. Symbola facra S.Patrum fub lege varia quidem à no ftris ; Sed rem eandem fpiriiualem,i .Chriftum,nobifcum ha-bucrunt.

XJ. Per gratiam ludaei eredentes biborunc fanguinem que effuderant.Cruorem ilium realiter amp;nbsp;ore corporco minime biberunt. Oralis'igitur efus carnisSc hauftus fangui-rlis Chrifti humanuraefi: figmentum,

xq. In Baptifmo membra Chrifti efFicimur, Sc corpus aC fanguinem eius participamus,etiam fi anteqOam facram men fam accedamusde bac vita nobis excundum fit. Porto Chrifti carne Si fanguine non priuatur,qui Symbolis facris non fua culpa priuacur.

Quid fitfangiiis agni, non iam audiendojfed bibendo didiciftis. Qui fanguis fuper vtrunque poftem ponitur, quâdo non fohim ore corporis, fed etiâ orc cordis hauritur./rew.In femetipfo itn inortaliter amp;nbsp;incorruptibilitcr viiics,pro nobisi-teru in hoc myftcrio nioricur.Eiiis quippe ibi cor pus fumitur,eius caro in populi falutc patitur^eius fanguis no iam in mantis infidelium.fed in ora fi-dèliû funditur. Item. In illo lefu Chrifti myfterio Angeloruchori adfunt, fumma amp;nbsp;ima fociantur, terrena ca;leftibus iunguntut, vnfique ex inuifi-biftbus atque vifibilibus Vno eodemque tefnpore ac momento in coelo rapitur minifterio

In Evcharistia. 197 Angelorum corpori Chrifti confociandiitB amp;nbsp;anteoculos facerdotis inaltari videtur. Item, Tanta eft Ecclcfiac vnitas inChrifto,vt vnus vbi-que fit panis corporis Chrifti, amp;nbsp;vnus fit calix fanguinis eius,amp;c./rf?».Q^otidie ipfe comcditur amp;nbsp;bibitur in veritate; fed integer gt;nbsp;amp;nbsp;viuus atque immaculatus manet ; amp;nbsp;idco magnum ac paiicn-dum eft myderium • quia aliud videtur, amp;nbsp;aliud intclligitur.Sed cum myfterium fit, vnde corpus amp;nbsp;fanguis dicitur ? figuram panis amp;nbsp;vini habet facientc dominoiquia non habcmus invfu car-ncin crudam comcderc,amp; biberc fanguinera. De confecr.difl.z.Can.’j^.ex Gregorio,

De hac quidem hoftia quæ in Chrifti com-memorationem mirabiliter fit , cdere licet: de ’ ilia verb quam Chriftus in ara crucis obtulit,fe-cundum lc,nulli cdere licet. Ibtdem. Hteronymo.

I. Sanguis Chrifli n in vetbo Dei,lie in facramento Coe-nx bibitur.Ac fide fola Chriftus in verbo : fide fob ctiam in facramento percipitur.

fentit, fed ore fidei guftat quàm fiiauis eft Dominus , amp;nbsp;faU' gurnis illius in crucefuli efficaciam ad vitam æternan) in corde fentit,Verum autem illud eft os fideliura quod potenciffi-mam vim fangmnis Chrifti excipit.

Attamen vinum(fub cuius fpecie fangninem Chrifti con-tineri aflcrulit Icfuitae) bibunt. Manuigitur amp;nbsp;ore fymbola facra tantum, non autem res ipfas accipiunt; ^uod ncteflarib accideret.li vera eilet demanducatione orali Icntentia.

PorrôjquumDoftrina: Papiftieæ de manduCatione orali, quaru miris præftigiis lefuit« tueri eonantur, fundaraentum in Berengarqabiurationelateat.-nec Gregorium im.nupçt ex ignis purgatorij fornace chimerica,i Sixto in terris tyran-nidem eiarcete Pontitice,ridiculis cercmoniis erepto, io noua Gratianici dccreti editione puducrit Canoncm ilium re-ponerc,antequamfophifmata lefuitica aduerfus priores Canones excutiamuSjBcrcngarianam palinodiam dclcriberc Si cxplicare libct.Sic autciTj habet,De Conf DJl.x.Can.4i.

Ego Bcrcngarîus indignus S. Mauritij Ande-gaucnfis Eccleiia; Diaconus, cognofcens veram, Cathulicam Apoftolicam fidcni, /‘knathcma-tizo omnem hærchnjprçcipuc earn de qua haäe-nus infamants.funv.quæ aftruere conatur panera amp;nbsp;vinum,qu;E in attaïLponuntur, poft confecra-tionem folummodo Saci^.mentum,amp; non vcriira corpus A: fanguincm Domini noftri lefu Chri-fticffc,nec polie fenfualiter nifiin foloSacramê-to manibus Sacerdotum cractari vel frangnaut fi -delium denrib s atteri.Confentio autem Sanftæ Romanæ Si Apoftolicæ fcdi:amp; orc amp;nbsp;corde pro-fiteor de Sacramentis Dominicas menfæ eandem fidem me tenerc quam Dominus amp;nbsp;venerabilis Papa Nicolaus,amp; hrcfamftaSynodiisaucioritate Euangelica amp;nbsp;Apoftolicatenendam tradidit,mi-hfquefirmauit •• feilicetpanem amp;nbsp;viniim, quac in altari ponuntur.poft confecrationemjnon fofùra Sacramcntiim,fed,ctiam verùm corpus Si fanguincm Domini noftri Icfu Chrifti cfle. Si fenfuali-tepnon folùm in Sacramento,fed in veritate manibus facerdotum traâ:ari,frangi,amp; fideliumdc-tibus atteri ; iurans per Sanôlam Si homoiifion Trinitatem, amp;nbsp;per hæc Sacrofanfta Chrifti Erâ-gclia. Eos veiô qui contra hanc fidem^ vencrint cum dogmatibus Sc feétatoribus fuisætcrno ana-themate dignos elfe pronuntio.amp;c.

I. HæcfidciPapifticæconfeffio,Romae coratn cxiir. epifeopit fada,3dGalliæ,Germaniæ amp;nbsp;Italiæ vrbes mif-fa , poftca à decrctorum glolfatorc Rypcrbolica amp;nbsp;hæ-rctica vocata cft. SchoIaJhci fcrc omiics moduro lo-quendi qui in ea continetur non elfe tenendum eonftam-tet inonent : amp;nbsp;ptopteç fiibiefti Sc prædicati coatradH

200 De Praesentia Christi diftionem,etiam pcromnem Deipotcntûm impoffibiletffc dicunt.vt panis verè ac pi opriè fit corpus Clirilb.

Z. Qtiod Bcreng.iiius de panis amp;nbsp;vini fubftantia, hoc Ic-fuitæ amp;■ Sli) ollæ pôtificia: feâatores de fpecitbus eorum di-fertè fcntiunt,Quôd folùm Sacramcntumj amp;nbsp;non ipl'um corpus Se fanguisfintChrifii.

J. Bercngarius cunn R.omana Ecclcfia ( qua: fcilicet in caufa fidei errate non potcft.ü lefuitis crcderc fas eft) profi-tetur ipfum veriini Cnriflicorpus amp;nbsp;fanguinem , amp;nbsp;non fo-lùm Sacramcnturn/enfualitei amp;nbsp;in »eritatc, manibus Sacer-docutn traâari,frangi,8e fidelium dentibus atteri. icfuitæ amp;■ alij Papatus patrom, Nicolai papæ amp;nbsp;Rontianæ Synodicon-fefiîonem.vt dogma itnpium amp;nbsp;abfurduni répudiant, déque folo Sacramento,hoc cil de ipfis,vt loqnuntur.ipccicbus, fra-ôionem amp;nbsp;attritionetn intclligendam tfle contendunt. Non jgnoro quaslatcbrasquærat inter alios Gregorius de Valen-tia.vt reale corpus Chrifti fidelium dentibus atteri probet, amp;nbsp;tarnen à Capernaifmo Itberatus vidcatur. Sedmultùm falli-tiiriquodvt Icétorpercipiar.apponam iplius Gregorij verba, ii3g.i$4.amp; 155. operisjcui tituluin fecit, dercali Chrifti præ-Tentia libritrcs. Quumcnim Iftnael ille.de colloquio Mon-pclgartenfi,non delcôtns index, fententiam ferre amp;nbsp;D. Bez« argumentaquædamrefcllcre vellet, illud ex Beta proponit. gt;’ Tertena lignorum terrenbrum fumptio pignus cil akerius, gt;’ nempe fpirituahs illius.ac proinde voces comedendi ac bi-•« bcodi,ficuti propriè de fignorum fumptionc.fic figuraté de '■rebus fignificatisdicuntur Sacramentali mctonymia,quia •» quod fignis corn périt rci lîgnilicâtæ jttribuftur. Refpondet deinde Gregorius his verbis. Si modus quidem ordinarius comedendi amp;nbsp;bibendicogitetur, quemetiara comedendi amp;nbsp;bibcndi voces iignifieant, non inuiti fatemur, figuratè has vocesvfurpari.cùm his fignificaturipfarum rerum iignifica-tarum perceptio. Non cnim corpusipfum amp;nbsp;fanguis Chrifti in hoc Sacramento percipiuntur illo modo ordinario, quo foict aliquid comeJi aut bibi, nempe in propria Ipe-cie, amp;nbsp;adnutritioncm corporis. Siautem cogitetut ipfa veritas per fe rcalis fumptionis ,quam præcipuc Si diredô fi-.gnificant roccs comedendi dt bibcndi, negamus omnino fi-guratè

gutatc V fur pari iftas voces, cum his (jgnificumiis perceptio-ncm ipfarum rcrum hgnificacarum, nempc corporis amp;nbsp;lin-guinis Chrifti. Veriflimccnim hç res ore corporis percipiiiQ-(ur,Don minus quàm 1'pecici ip(æ panis amp;nbsp;vini, auc alius cibut Sc potus.vt ex fencentia Sc inftitutione Chrifti amp;nbsp;teftimooio anciquitaris coDuiiiinus,hbro primo.

Hæc Gregorius.qui vt dil^inftiouem fuam tucretur.adJit; Vt concedam fumptionem externorum fignorum , quatenus confirmât Hduçiam noftram de percipienda gratia .elFe quo-que quail pignus (piritualis fumptionis corporis óefangumis Chrifti per gratiamnneptè tarnen amp;nbsp;præter controuerliç feo-puin iode Beza colligit hanc fumptionem fpiriiualcm corporis amp;nbsp;(anguinis Chrifti non fieri etiam orc corporis. Nos enim minime aflerimus fumptionem cam mctaphoticam cor poris Chrifti quæ fit fpiritualiter per gratia,ore corpotis,pcr-agi ,(cda£tufidei charitate perfeâx,quo tanquam palato fuo quodam mens fola ( non corpus ) gratiæ donum pcrci-pit. Orc autem corporis peragi dicimus fumptionem vc-ramjicct inuifibilem,ipfiufraet Chrifti corporis,tanquam caufa, vndc ilia gratia promanat, amp;nbsp;cuius cnergia pcrficitur alia ilia furoptio fpiritualis per gratia: donum. Itaquc pro-prièquidcm nonduas tantum, lcd très in propofito fum-ptioncs diftinguimus; vnam viûbilem ipforum fignorum: alteram inuifibiiem,fed veram tarnen Sc realem rcrum fignifi-catarum,puca corporis Sc fanguinis Chriftirtertiam métapho-ricamScmcrèfpiritualem earundem return, non fccunduni fc,fcd duntaxat facundum earum efieftum, puta fecundum donum gratia;. Primam Sc fecundani affirmamus , vcl po-tius affirmautt Chriftus , ore corporis^ peragi r non autetn tertiam.

Quae poftea fubijeit Gregorius,non refero , nec enim e-ius fophiftnata refcllere opus cft,quum denuoprodcat in lu-Cena integra refponfio Beza; ad Vbiquitanos, quiatla col-loquij Monpclgaricnfis ediderunt. Quamli Gregorius cxlt;-pendit , Sc aliquid habet quod opponendum arbitre-tur , lefuitara audiemus. llluS tantum dico, lefuitas non (Pofle Gregorii diftinâiorfes de triplici manducacione(quam aftute lumpiionetn appellat,Vt inanus Sc dentes papifticx «on-

201 Dr mand, garnis Christi feflionistutiuscuaderepofüt) cum Berengariana palino*^'* coiici'iarc.Contradiftiones autem quum fint aperiæ.nec co’'quot; fcffion is vel potins confufionis iftins Papifticæ nullus omnin» haftenusinucniri afferrîque potuit pofiitve fcnfus.qui nô au^ falfiis.abfurdus 3c Capernaiciciis fit, vel cum ip(i confdfione pugnans : peto à rota lefuitarum feûa, vt palam amp;nbsp;difcrtii vcrfiis profitcantur 40 Berengarianam illam palinodiam pro-bent.vcl improbent. Deinde fi quid habcnt q'iod Theologis ortbodoxis opponerc vclint, intégras corum fcntentias diligenter expendant amp;nbsp;(quummethodiartem fe callere profi-teantur)peifpiciiè cxpliçent.

Por'ro, vt çollatio ilia verborutn Bcrcngarii 8c. Gregorij de Valcntia fiat diIucidior.Fulberti Carnntcafis Epilcopi (quettl Bcrengarii prxccptorem amp;nbsp;pjlinodix iftius rhaplbdum fmfle »aiunt) (verba repetere libet.Mytteriû fidei Euchariftiâ pro-»pterealiîc diîi ait,(epifi.ad Adeodatü)quiafideç(limâdû cil »» non fpecic.nec vifu corpoteo.fcd fpiritu mentis intuendura, »•fiquidem potentis mylierii fecretûtâiùm tenet fides.Quod gt;• cnini fiibllantia panis amp;nbsp;vint apparet exterius.iam corpus 8c » languis Chrifti fit interius.

Hoc autem corpus Sefanguinem Chrifti in myfteriofidei interius fieri,ne quis per realem iplbrüfub fpecie panis amp;nbsp;vini cxiftentiam intelligendum effe putet,his veibis explicat. »gt; Guftaitaqueöe »idequam fuauis iitcibus, 8c prxgufta gt;»quid fapit.Sapit,ni fallor.cibuin angelicum,habcntem intra »» fe myilici faporis deledamenturri, non quod oredilcernas, gt;’fed quod ^ffedu intcriore dcgulles. Exetc palatum fidei, •gt; dilata fauces fpei.vifcera charitatis extende.de fume,panera vitxrnteriorithominis,prsceditdiuini guftps faporis: dum eerde per faltitans Epthariftiac infufionem feu perceptionem influit Chriftusin vifeera animæfumcntis ( non ergo corpa-gt;1 raliter intrat in os,lt;oi;pus amp;nbsp;ventrem)queili piamens caftis penetralibus,in ea forma fufcipit,qualub ipfa recordatione t« myfterii,Spiritu reuelante fibi prxlentem intucturiinfant é •gt; videlicet in matrisgremio,, aut cunis puerilibus iacentem, » aut in ara crucis imraolatum,aut fcpulchro quiefcentem.auc »certe calcata morte refurgetem, fiuc fupra coslos euc£lu, in '1 gloria Parris ftiblimem.-luxta quis Ipecies Chriftusgtatum )• communicantis intrans habitaculum ( ha:C non (ompetunt impiis)

gt;’ iinpiis)tot)Vt its dicam,fuauitatis ßporibiis mentem reficit, •»quoi formis intimæ reuclationis oculu» mcduantu cum otncruerit intucri.

Hæc Fulbcrtus de fpirituali myfteriorum contemplations per fidem. qua pu mens Chriftiini comm«nicantii,Chriftum libi.iuxta onines pcraódx falutis noftra: formas,præfcntem in-tuetur amp;nbsp;fuliipit.Quat ß lefuicae cum Berengariana palinodia amp;nbsp;Gregorii Valentianiftrophij conciliarcpolfuut, dicam, £c ” fos quoque vjtula digni.

Poflem Rabani,Latirr3nci,Parchaiii,AmuIarii,Guit mqndi, amp;nbsp;aliorum aduerfus papifticain illam confeilioncm feu BerCT garianam palinodiam exprefla tcftimonia proferie , qua: di-fertis verbis fententiam de brali manducacione euertunt. Nc autem extra inftitutum vagati fidear, lefuitas proorali ilia impiisæquè ac piis communi manducationc, id ell tarn Iqda: Ifcariotæ quàm Petri faucorcs,3udianius.

Eandem plane Chrifli carnem in templis habemw (it' fiimim;ts,s]H£ oltm in Palafltna coram cernehatur: fed ea neefenfibus htcpatet,nec tranfnntationi (jr cor-rttptioni efl obnoxta,vtpote imufibilis, imp afjib ills dtn-mortalis, famma dintna rejf lendens gloria^ qaam foils ochUs fidei licet hoc tempore intueri.

CumNicolao Papa Canifius tranfigat.antequam Thcolö-goi orthodoxes adoriatur,ncceflc eft.Nicolaus Papa profitc-tur verum corpus amp;nbsp;fanguinem Chrifti fenfualitcrtraftarij ftangi amp;nbsp;fidelium dentibus attcri ; aliter fcnticiitcs æterno a-nathcmatedignosefleptonuntiat.Canifl us aliter fentic. Vtri credetis lefiiitæ’Vcram j£ realem Chriib carnc comedimus, non autem orc eorporeo : quod li ore corporis, fcnfualiter certe,VC Nicolaus,Papa confitetur. Inuifibilcm autem amp;nbsp;in-feniilem manducationcm carnis fub pane præientis, papilHcu eft commencum.Et quod de oculis fidei garrit Catiifius, cum mäducatiotiis oralis dogmate pugnat ex diametro. Qu îcnim oculiamp; os fidci in irapiis rfpericnturî Fiiietnigitar amp;nbsp;intide-

litatem pietïtem itnpietitem,Chriftum amp;nbsp;Belial, menfaWi Domini amp;nbsp;Dæmoniorum arguti Irfuitç tandem conciliabût. Sed Emanuelis Vcgx Vilnenlium Icfuitatum coiyphaci af-fertionescxpendainus, quas fuperioribus Canonibus 3c or-tliodoxx anciquitatis confenfui fuo more oppofuit. Is enim quæcunque alii lefuitæfparfim efFudetuortn vnumcoacer-uaflc viderit. Sicautcmille,part.i.cap.4.a£fertionuin fuaium de Euchariftia.theiî 15S.

I71 confejfo efiy ita, corpus Chrifli feruatorif noflri eomedendnfn a nohis efp; lt;jtiemadmodum id ipfe nos ederepracepit. Nec illud cjuoqtie minus eß certum, Chriflum Dominum iußiße id ^uod corpus ßuum eße dtxusore corporis manducari.Q^d velexeo folo pate t, ejuod Apoflolt huic mandata Domini fatisfactentes ntere porre^iumßbi a Domino facramentum ore corporis manducarunt.Set^uiturigiturneceßdrio ore corporis man ducm dam eße Chrifit carnem ex eiufdempra-cepto:ntßChrtflum per corpus ßtum pro nobis traden-dum cjuod fe habere in manibus (ß dare dtfetpuhs dixit) mendacto prorfus aperto panem intellextße fateamur.

Quod Chriftus accepit, fiegit amp;nbsp;dedJt difeipulis ore corporis manducatum, id cR dencibus attritum, fenfualitcr per-ccptum in ventrem traieftum eft.

Chriftus accepit,fregit dedit difeipulis fuis reale corpus fuä, alioqui raendax elTct,(inquit Vega:)

Ergo Chrifti Corpus ore corporismanducatur, per con-fequensfrangitür, dentibus atteritur, in ventrem traiicitur.

Primum,vclimVcgam cum affeclis fuisconcordiam inire, priufquam cum Theologis orthodoxis manUs conférât. Deinde apci tè âgat in hoc negotio : quid enim intclligit nomine facramenti quod Apoftolis potreftum eft à Domino, amp;nbsp;ore corporis comederuntiSi reale amp;nbsp;naturale corpus, certè in

in frufta fradum cft,ConfcCratum,detibut atritum,amp;rc. quod cogitarc Capernaiticum amp;nbsp;impium eft.At,inquit Vega, reale corpus pro nobis traditum eft-.ergo antca ore perceptum, fed reale corpus non co momento crucifigebatur, amp;nbsp;ramen dixit Chriftus,Hoc eft corpus rneum quod pro vobis datur; amp;nbsp;Pau lus, Quod pro vobis frangitur.Quemadmodû ergo Cliriftiis panetn facramentalcm corporis fui nomine dignatus eft, ad fidei noftrçconbrmationcmdequentia verba codem fen-fu addidit,quæ admodum expreflam habenc lignificationcm, Vt figura rei prorfus refpondcat,id eft, vt fradio ilia panis fa-cramentalis (quamamp; ipfam ceremoniam vt facramcntalera Si àDominoinûitutamoportuitinEccIcfîaretineri) morte ipfam Chrifti menti roftræ tcprxfentct. Verax igiturviipf* veritas,Chriftusmancat,amp; àChriftianisagnofcatur.-meodacii autem amp;nbsp;blafphemia: reus Vega habeatur,ni rciipucrit Si. ve-niam obtincat à Domini dementia. Ad fcquentem alTcrtionc accedamus.

.Accedit inflituendorum nouorum facrapnen-torum aduerßiritpoteflutem nullam habent.Dominum antem tills verbis, jdccipite, come dite, hoc efl corpus meum, eius rei e^uam .Apoflolis porrigebatcorpoream manducationemi praceptjfe, nec aduerfarit ipji negare andentiideo entm panem tnfacra cœna necefldrto cen-fent comedendiim ore corporis. Atejiii alta comeftio (prater hanc corpore am} à Chrifto non eflpracepta. Si cjttam igituralta comefitonem natur alls corporis Chrifll a re alt diHerfam,pradtcant ,fiMe fispernaturalem illdf • flue caleflem O' mentalem vacant, aut ejuibuflcun ^ue ornent verbis,ab ipflts tllam excogitatam,non d Chriflo • inflitutam efle^nflclari non poterunt.

Triplicem illam manducationem ex Gregorio de Valentia paulôante defcriptam confundit,amp; vnicam efle vult, nempe

2o6 De mand, garnis Christi oralem,indcaliamà Chrifto inftitutam. Ludit .’Utein in voce manducationisqiiæpropric amp;nbsp;xaTttlifHTO’fumpta ad panem licramcntalcm tanrummodo tctciri debet, iuxta Augüftini regulam tociesànobis cxpolitani. Manducationem carnis Chrifti paueisapcrit idem Auguftinus,j^( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dentes amp;

■venireni'Crede amp;nbsp;manducafli. Qljomodo auiein in verbo,in Bapti(mo,in Euchariftia Cbtiftum pcrcipiainus,abûdè Thco-« logi orthodox! exponunc. Manducarc cariicm amp;nbsp;biberc „ fanguincm Chrifti,»n(7»it^«^ii/f(«(«,Ert communicare paf-gt;gt; lionibus ipiius.cùni (uaiiitcr amp;nbsp;vtilitcr rccolimus in mc-gt;inioria,t|uoi) pro nobis Caro Domini crucifixa Sc vuincrata lit./trwi traSi.l6.iniigt;ann.amp; in Phd.jy. de 'veieritm Sacramentii Shagens ait: Sacramenta illa fiiciunc, in fignisdiucrfa {ùnt ; in »•reautem quæ fignificatur,pariafcu eadem funt ac noftra.U-»li pro magno eiufdcm Chrifti Sxtamento bibcrunc aquam » dc petra Hucntcra.Nos quid bibamus.norunt fidcles.Si fpe-»gt; ciem vilibilem attendas,aliud eft : li intclligibilcni figniti-« cationcm.eundcm porum (piritualem biberunt.Aliud qui-»» dem bibcruntillbfcd fpccie vilibili, quod tarnen idem eft »lt; virtutc fpirituali. Qui Chriftum in Manna intellexerunt, » eundemquem nospoiiim fpiritualem biberunt. Nulla cô-cftio (inquit Vega) prætct oralem à Cbrifto eft præcepta. Ergo corpus reale oraliter comedimus. Nrgo confequens: De reali enim corpore Chiiftus non dixit, Ore corporeo cö-edite. Excipit, n ii hæc de corporcreali inrelligantur, nihil nos praeter panem in Cocna Domini liimere. Itetum re-fpondco,nihil orc corporeo prætcr pancinamp;vinum fumi à vefcentibus innienfahac vihbili in terris. Sed Vega feiens volensignorât hic de Sacramentis agi,quaereb. terrciiis Sc celcftibus conftant.Tcrum cæleftium nomina terreftribus tribui.'tam certó in anima credentes fieri rerum cclcftium participes, quàm verè peccipiunt Symbola : eàmque elfe o. mnium Sacramentorum doâriiiam, vt de Symbolis agatur, quam dc perceptione Sacrameniorum fit mentio , quorum Ivmbolorum conlidcratione amp;nbsp;perceptione ad rcrum figni-lîcatarum apprehenfionem , quae fola fidcfit,cuehimur.Ba-ptifate.inquit Chriftus,idcft aqua tingite. Ergo,fi Vegas interpCctaciouem léquamur. Sanguine Chnfti niinimc ablui-murj

ttiur, aut fi abluiniur , ablutio ilia eft realis amp;nbsp;natutalis fan-guinis femel in cruce full, amp;nbsp;quod amplius hoc modo mini-mèfunditur.in corporate in animas cftlifio^ Sedaliquidprx-tcrca audiarous,quod aflcrcor fubiicit.

lam uero inquit )ß fila fitrà^alk man^ttcatio Sttur, ijuid ^Hiifi necejfi efl templum adire ,

infliarn fumere? Cum entm tfla 7na}iduc4tio fimtualts mlitl flr aliud t^nam in calo Chrflttm am-rno ample£li,atlt;^Hetta carne eius vefei :profello ettm eum anunatn domo aflerre debeat, ejutcuntjue dt^ne coinmnnicare enptt, tarn domt is , lt;^ui talem ammum hahmt, anterjaam comtnunicet, communtcauit. Qwd igttur necejflc efl Coertam Sacram futnere'i F idem, tn~ t^uiiint ,flgna excitant, fl maior fluent^ copwfltss Chrtflo perfruetar. Itdne -verol Si ergo .concione, le-Elione Euangelii,medttatione pia, magis fides exeita-turtjuam Cœna Domini,fia-tiiuprofietto ent F-atengehi leSltonem,attt cocionem,aut meditatione,ijuamfiacram Caenamfreejitentare.Fruflra igiturChnflns fini corporis Sacramentum infiitait: firnflrà tarn magnificas de fiua carne(cjuampro mundi -vita daturas erat)in Cœ-napromifiionesfecit : cam,non plus in eo Sacramenta,cjudtn inpia ipualibetaSltone nobis camemfiuam cojt fierat. J lluacerte negare nonpoterunt,fi nihil ahnd efl comederc carnem Chrifli, tjnamfide ffi'pia mente in i-pfitim fierri, non magis fie in Cœna profana ^uà}» in FiichariHia Chriflum mandiicare.Siue enim corgt;sedi-mus,fiue btbimus, inglortam Domini noflri facere o-mnia prsctpit Apoflolns. Hoc autem ^nid i^uafio efl a-liud cjuam Domini pie in cibo aut potu memintjfie,fi,. démijne tn eius cultum excitare ? Ât m hoc ipfiorum

Qüum Vcga fe mültæ leûionis tefuita eflè pafsim ortetet, tniroreum oc vrifum qui Jem tcftimonium ex orthodoxo-rum Theologotü libtisprotuliffc, quo aflcttionem illam fui confitmaret.Garrit igitur fuo more,amp; modo aliquid in Chri-rtianarum Eeclefiarum odium Catcchumenis 'fuis i'nftillct, tætera nihil curat .Putauir igkur fecum furdis amp;nbsp;cæcisagc-re Sd raodo quicquid vcniret in buccam audafter efFundcreti fcThcologiaiprofcflbris partes implcuiffe. Vt autcœ paucis refpondeamus, Chriftiani pueri in Catechifmo fophiÜicos, Vcgç, nodos diflbluunt. Ad affcrtionem illam Icfuiticam i-gitur illorum refponlioncs opponamus ex Geneuenüs Ec-liæ Catechifmo defumptas.

•’ M. Ergóne in Cœna corpore amp;nbsp;fanguine Domini ve-•» fcimut ; P.lta fentio.Nam quum in Chrifto fita iit tota no-•» rtræ falutis fiducia, vt accepta nobis feratur obedicntia i-»prtusquam Patri præftitit, pcrinde ac (i noftra foret,ipfum •gt;ànobis pofsideri necefieeft. Neque cnim bonafuano-• • bis aliter cómunicat, niïi dum fc noftrum facit, M. Atqui ” nonne tune fe dédit,quum fc expofuit in mortem ,vt nos •’amortis iudicioredeptos Patrircconciliaretî P. Id qui-gt;’ dem verum eft : fed non fatis eft nobis, nifi cum nunc reci ”piamus,qnó mortis cius cfFicacia frutliilque adnosperuc ”oiat. M. Recipicndi porio modus annon fideconftat? P. »’Fateor. Sed Jc limul addo fieri id dum non foltim mortuu ”crcdimus,quó nos àmortc libcraret,amp;fufcitatum,quô nobis ” vitam acquircrct; fed in nobis quoque habitarc agnofeimus, •’nófqucilli coniunftos cflc,eo vnionis generequo mem-bra cum capitc fuo coharrcnlivt huius beneficio o •

gt;• mnium eius bonorum participes fiamus. M. Nunquid • •hanccommunionépcrfolamCœnam obtinemus?. P.lmb »gt; vcro.Nara Sc pct Euangclium Paulo teftc(i.Corinth.l,)no’ •»bis communicatur Chriflus. Si meritohoc Paulus docct, •• quura illic audiamus nos carné efle de came eius, Si ofla ex »ofsibui.-ipfutncflepanem viuum, qui è cœlo ad nutriendas ani«

anlniaJ noftras defcêdiKnos vnum fflccutnip{b,(ïcuti cum MPatrevnumeftramp;iïmiha. M. Quid arhplius exSacramcn gt;gt;nbsp;to confequimur, aut quid ptxterca vtiliiatis nobis confcrt? il P. Hoe icilicct, quod illa dc qua dixi communicatio, no-igt; bis tonfirmatut amp;jaiigetur. Tametli enira tuin in Baptif-mojtuin in Euangclio nobis exliibetur Cfiriftus, tum tamê i'non recipimus totum,Fed tantum cxpartc. M. Quidcrgd il inSymbolopanis habeinus? P.Corpus Chriftijvt femel pro gt;1 nobis ad nos Deo rcconciliandos immolatum fuit: ita nunc il quoque nobis dari.vtcertófciimus reconciliationé ad nos li pertincrci M. Quid in vini fymbolo? P. Chriftum, vt fuix l’fanguinem femel in fatisfaftionem pcccatorurts, pretium-11 que redemptionis noftræ, cfFudit : ita nunc cum nobis bi-iibendum porrigere , vt fruftumqui inde pcrueniread nos »1 debet,fentiamus.

Icfuitica: gatrulitati base oppofuifTe mihi fat is eft : quam ft ampliusrefutarevelim,nasi neptire cum vega videar, Tu vc-io.Leflor.aflertorisdiifta leuiter effnfa , amp;nbsp;Celebris Ecclefia: fidem diligenter expende.Ad vegam reuertamur.

Quid,{inijuit} (juidfit idea fol'um{yt adnerfiarii tant confianter affirmant^fiurnt dttitur in Evchartfita Caro Chriflt,lt;^Hia (juando fittmttnr Sacramentttm cum fiide^ Chnfius tn ammos noflrosfie infudit,ne^tievlla alia ra to potefi ab us aßignart : cu?n etiam fiumendo eandemi Eucharifiiam cumperfidta, Satan, tn antmum infide-iisCz/tin ludampofi buccelLtm tntrautt ) in^redtatur, non magis in E.uchartflta.,nec fufntChrtfiw,cjuam diabolus diceretur ? Imo fi tlludfiatis efl,vt Chrtflus iure dicat de Euchariflia, Hoc eft: corpus meum,profe-cio etiam Satana dicere liceret, Hac eft natura me a.

aut fimile ejtttpptam, St entm tn Cœna corpus Chrifti non vertus eft, necmagispomgitur, epuam tbidémSa-tan é“ ffly amp;nbsp;datur:^tio tlli ttire Ccenam Domini corpus Chrtftiejfie dtcent, eodem Ccenam Satanam efte netejfiano confiteri cogetnur.

Vides,Leélor.fpiritus lefuiticimodcftiam. Vcgçvcràbo-nam mentetn ,pcr nifcricordiani precamur à Domino. Hoe vultautetn.ni fallor.Fide fumitur Chrifti corpn» in Ccena.lo-fidelitatc fuinitur Satan. ErgopiisCœna cft Chriftus ; impiis Satan. Quomodo Satan Ht ludæ cor ingrcflus Vegi cxcu-tiendumrcIinquo.Fide autcni Chnftum l'ufcipi,amp;in nobis llt;abitare,tum Paulus ,tuni Cliriftus i,pfc,nos luculenter do-cuit.Impij bunc pancm amp;nbsp;vinum Domini ( non panem Do-ininum)ad indicium fumunt.Piis autcm.Auguftino tcftc,corpus Chrifti cft cibus mentis,quæ Vega tefutarc dcbuit, ptiuf-quam tam impuro occ de facta Euchariftia dilTcrerer. Si quis autem dixerit, Satan reipfa in cpr ludae ingtcßiis eft: lient reipla corpus Chrifti à luda ad iudicium receptiim eft. Ergo lefuiticam Cœnam elle corporis Chrifti amp;nbsp;Satanz realem perceptionetn neceffario dicendum cft : viderit Aflertor quid fit relpondendum. lllud cercè neceftariô fequitur ex Icfuitarumhypothcfi.Impij, quotû ludas eft Antefignanus, camera Chrifti rcaliter,orccorporeo comedunt. lidcrn Sa-tanam rccipiunt codera momento. Ergo Chrifti amp;nbsp;Satan« fitnul eodémquc momento realiter fiunt participes. Potrô, ludit Vega homonymia multiplici in vocibus Sacramenti amp;nbsp;ßdei,quarum vira fignificationem minime tenet, vtfæ-pius antca diflum eft.Subiicit deinde.

ox ejHO/^ne efl freejuens Caluino , omynno flam ^ts tenendam efleregulam-.-vt qtiotics Symbola vident à Domino inlhtiita, illic rci fignatæ verita-tem adcffecerto cogitent: ni(iChrifttim falla-cem effe vclint. Quare accepto corporis fymbo lo,non minus corpus etiam ipfum nobis dari,ccr to confidendum efle. Qgufl-verafitnt.ver'efrofeflo Tiobts caro Chrifli in fymbolo porrtgttur.Non igitttrflt^ ntuaUter tantum, fed rci^fa Chrflam manducamus. LicetentmCalmntts doceat ijnritualtter comedtear-nem ChrtHf lib.^.tnfltt.cap:i'j.SeEi. i Q,.}flue hacvoce fliiritualtter, tnutflbiUter ,flue altud qutdpiatn tn-telligat, modo nobis carneni Chrfli cwn flgnis,non

^acgt;taßff?}a,dari concédât conuenimu-!, Adodnm emm ifta fretfcnbunt: carnts tarnen fuhflantiam cum fignis dan nonnegant.Extra caelum ergo cara Chrütnn terns exhtbetur,!^ cnfigmsi corporeo ore fnfceptts,realiter fitfctpitnr.

Si locum qucmpiam ex Chriftiana iußitucionc aut ex aliis Caluuii Icriptisprotuliir« Vega, in quo tegula ilia toti-dem verbis exprcfla fit,facilius eflet refponlio. Sed lefuiticè agit,nc fuoinJicio niilçr pereat. Incluliontm localem Car-ms amp;nbsp;fanguinis Chrifti perpétué rciicit Caluiiius, Chriftuni, quatenus homo cd, non alibi quàm in tabs quxrendumef-ïé cumStriptlira amp;nbsp;orthodoxa vetuftate conUantcr profite-tur.Realem realis carnis amp;nbsp;fanguinis Cliiifti,fcd Ipiritua-li modo , perceptioncm oblique incnlcat. I\’ec voculain vl-1am in eins fcriptis,lefuitx omnes, quantiimuis acuti, rcpc-ricnc qua AlTcttorius Vilncnßs conclulioncm de manduca-tioneoralivllo paélo conlirmet. Signa vacua,nufrjuam con, ftituit, Dei, aut verc Chriftianorum rcfpeólu.Vt abtem vl-deas,Le£tor, Caluini mcntem,in Pauca rclatam,amp; Icfuiti-cx calumniae ortliodoxo Tlicologo afpcrfæ abflergantur, Summa doftrinas quam Geneuenfis Ecclelia ex Dei veibo profitctur,a Th.Bez.1, Caluini in profefsione Theologica amp;nbsp;minifterio facro fymmiftx his verbis infidei Chriftianx coti-frfsionecxpreflieft.cap 4,att.43.44.4$.4d.

I. Promißiones.quibut adhibcntur Sacramcnta, quail aii-chentica ligilla ,in vnum Chriltum rcfpiciunt. Icaque iplc Chriltus in primis,deinde omnes opes quas in fc habet, voi-cum illud flint quod nobis Clcmcnrifsinius Pater donat ad vitam a;ternam,licut per ligna viiibilia vetè amp;nbsp;certô nobis û-gnificat.âc lient fonat verbum lignis adiunâum, vt fides per ijuam vnam pofiumus oblaiü ilium thefaurü rccipcre , magii ac magis in nobis cxciteturacconfirmctur. Etquoniam hxc noftneum Chrifto cöiunftio lingula Ecelcliç mébra lefpicit, idco mutua illa cóiundio,qux inter ciufdc corporis membra vigcre debet,alier eft Saeramcntorura finis,

a. Non dubiû eft quin Deus,qui fumrtiè fideliseft.prxcer figna viiibilia,rcni ipfamquoquc,id eft,IefumChriftupa vnà cum omnibus ipfius opibu$,vc[camp;abflt;pievllo dolo fruen-

dum fempcr ofFcrat.qua rationc di ci potcft ac debet (Dei ri-delicct promitteotis refptdu)ce5 ipPascum iignis fcmper amp;nbsp;verè efle conronüjs. Id autem fit non ecrta qiupiam virtute vocahulorum vcl fyllabarumdicut magi amp;nbsp;fafcinatores exi-ftimantmcqiic vllo coniunftionis modo naturali vel locali, vt loquunnir,(neque enim Icfu CbrilH corpus eft imaginarium, vel inuilibilc, vcl incircumfcriptum, vcl deniquc vllo modo infinitum.') Ncquc propter aliquam fandimoniam eius qui bæc facra peragit,(pendent eifim dia à folius Dei, non atitcm hominum au£toritate)fed fola Spiritus Saóli potcntia amp;nbsp;vir-tute,qui efficit vt illc ipfe Icfus Chrdlus , qui nunc, quatcnus homo ell.non eft alibi quàm in cælis, lieut Scriptura teftatur, nobis tarnen qui in terris fumus non minus verè donetur quàm figna ipla de quibus diximus : quatenus videlicet fides Boftra eumcontemplansinfacramctis,ficut cxprtffa promif-fio teftatur,in caslum vfquc confccndit, vbi vere eum com-pleftitur magis ac magis,amp; credentium animis infinuat.

apprehenditur.Hinc verà confcquitiir.rem ipfinj SaCrameti' torum ab eo non poffe pcrcipi qui fidcm nó aft'crat, Si. ê contrario ab eo vcrèpcrcipi qui veram fidrm aifcrat, idqoc non dentibus,autventrc,aut vllo cralTb amp;nbsp;corporali modo vcl qui veritatiamp;afcenlîonicorporis Domini rcpugnet,(ed fpiritua-li modo per fidem, côque non minus certo amp;nbsp;cfiîcaci quàm Jî nacuraliseflcl.Tancacnim eft Hdci virtus ,auc Dcipocius, cuius verbo amp;nbsp;Sacramcntis fidcs credit,non vt Clirifti carnctn c cælis eliciat(ibi cnim maDfura eft, donee ipfc reniât iudica-turus viuos amp;nbsp;mortuoSjficutScriptura teftatur , cuifidesrc-lu^ari nec vult nec potcft)rcd è contrario fefc in cælum vf-que fubuebac promifiionibus Dei fréta,ibique verè Si effica-cicer illos vniat,amp; vt ita loquar incorporet,in quornin animis ipfaincft. Qnamobrem etiam in vetere liturgia.iam olim recepta fuit vox illa.Surfum corda : quibus verbis iubebantur fideles non obftupefcerc in externis lignis.fcd illis potins tâ-quam fcalitvti, vtincailum vfquead Chriftum pcnctrarent. Hæc Beza.

At fi quid nouifti reftius iftis, Vega, CandiJius iroperti ; non,his vtercmecum. Qi^ autcni thefi 145.fubijcit,ha;c funt.

lam verojfl vera eß Sacramentariorumfententiay »en videti^uàm bieptè Panliu probattonern fui (îr düudicationem/acram Cœna prxcedcre velu}ßum falfo ettam alujuoi indigne eorpus Dominißtmere ßrmet? Namßvtra eß ipforum fententia ,prohatta d:iudicatto,(id corporis fumpüonern pnemttti nun-^uamponß.neciHevllus Domtni corpustndigne acct-pere.Et primism t^ntdem vel ex eo patet., ^uod nemo fe rite probet ndßcfcipiendam Eüchartflidynißßde Chn-ßum ampleilattir, 'ir animo in ipßamferatHr.Athocno efße probaiionem,(}U£ pnmittatur ad manducattonemt fed eße ipfnm comedere corpus Chrißt.aßirmat Calui-nus.cJon ergo pracedere vnejuaprobatio comeßionetif forporis poterttivel aliaprofeblo eß maducatio corporis

Chriflhde ^iia PauIm agit^realu nttniru, ad ^udj^irt-tHaHsißaprarnttttMr.Poflerim ver'o tta oflenditnr. Si comediturcorpt-u fide.ciim dttndtcare corptu Dornini ßt mdcre,millm profeflo vnejttam tome du corpm Do-inmuquia neceßmo tHud diuidtcet. Falfum ergo efl ejuod ait Panlus.alujHod comedere corpus Domini non ditudtcare. O^s vert) vnepiiamßtfccpu aut fußet -pere poteß indtgne corpm Domtnt, vt Paulus à men-dacio Itberetnrfi tantiim fide, non ore corne duur? zgt;bi entmfides efl,t^uA Chrtflum ampleüttur çf reuereturt amp;nbsp;pei-ipßam corpus {vt docent ifti ) mandncatur : t^UiC, culpa auttndignttas efficere potcru,vt adiudicui man-ducetur? ISbam fifides deßuertt, aut non obierttvtces ßuMtChrifli corpus{efuodßolitmfidc edttur, ipßoritßen-tentta}non comedetur. Non ergo indigna manducatio, ßed nulla omntno eru.Aientitiis itaciue Paulus efl, tjui aliejuos fine prohatione ßeu dtiudicatione çf tndiipiè Eucharifltamßumere afifirmautt. Quad aflerere cum fit hlaßpherrium,ettam tllud ex quo tdßequitur : nimtrum Corpus Dornt ù tantism fide percipi,non ore corporis,erit ßaißum (fr tmptum.Atque htc abund'eßatis eflepoflent, ad iflorum tneptiflimorum hominum fraudes (fr fluhi-tiarn declarandam. erum quontam non tantum ab-ßurda,pugndtta (fr blaßphema docet,fed etiam Catho -Itca dogmata mala ^de populo proponut, eaque in tn-utdtd trahiitßuperefl ofledere , qut Ecclcfix Catholics DoPlrtna fit de jfirduali Chrtftt corporis maducatione, (fr quam cdformisßacris literis,quamque e ditterßo.tne-pta fint omnta,qua cotraeandeßacramctariißomniani.

Atte Deujcompcfcat.A Vega ,qui vt Papiftica figmenta, cSferuares St impiorü patronus vidercris, Sâftû Chrifli Apo-ftolü niédacijargucre,e!iîfq; vcrbajamp; ienfura deprauarc aufus fis. Con-

ITs.Conuicia illaautcm quae bonus fcilicet Catholicus in orthodoxes Theologes petulantcreffundk rctnitiat tibi Do-niinus.Nec enim his artibus tecum velim contendere. Sed ad te.Leftor Chriftianc, redeo,amp; obfeuram atque ptolixam Ve-gæ dcclamitationem ad ccita capita rcuoces velim.. Ego veto itadiftinxi,

i.In»eo Hallucinatur quod non intellexit fidem varies vfus habere. Quoniara Chriilum fidein cordibus noftris habiia-tem pofiidemuseademfideadChriftumaccedimus in vetbo amp;nbsp;facramentis.eiufde fidei oculis amp;nbsp;orc videmus.comedimus eadem fide magis ac magis poffidemus : Caluinum putauii perperam egifle.qnum ad fidei probationcm inuitateos qui eadem fide antea Chrilium poflederant, comedancacce-dunr. Antequam acct'dat, cum accedit ad mtnfani Domini, cum domum reuertnur Chriftianus, fide praeditum fe efiedc-berc intclligit, vt Chriftum quem poflidet, quem magis ac magis poflidendum quaerit, quern nouo qiiodam amp;nbsp;fpcciali Dei beneficie in facramento Spiritus fanfti virtute aefide am plexus cft,po(5deat.Fidcs igitur fidem prçcedere.comitari 5c fubfequi debet, cuius fi radicem amp;nbsp;inctementa Vega ignorât, propterca Paulus non fuit mendacii acculandus.

1. Apottolus requirit probationcm fui, quae eft fpiritualis perceptie corporis Chrifti,(inquit Vega.)Ergo alia eft mädu-catio,realis nepe.ad qua fpiritualis ifta pra:mittitur.En rairifi-CÛ Icfuitaeacume.Q^bus teftimoniis probarc poterit totfal-fos termines amp;nbsp;paralogifmosiProbationon eft perceptie im-piorum: refpcftn, piorum vero,probaiio ilia fruélus eft ptie-lis perccpcionis.amp; fiduciæ fecinuræ vnionis per tide magis ac magis cum Chrifto. Ludit autem Aflertor Homonymiis in vocula fpiritualis amp;realis:quas cum antea rcfutaucrim adfe-quentia pergo.

3. Errat in fijndamento,voculx(corporis) fignificationc non diftinguit,petit prineipium,amp; ambigue loquitur. Fundamentum Pauli eft eos non comedere corpus verum ac reale Chrifti qui indigné adfacram menfàm accedunt : etiam ß pancm qui eft facramenuliter feu in myftetio corpus Chrifti cemedant. Vega veto vult aliquod comcdcrc reale corpus Chrifti qui illud non dilcernunt , id eft , qui non indigné accedunt ; vt inuettat hoc argumentum: diiudicare

corpus Domini eft verafidcad Sacram mcniam aceederclbti licrcdcntesdiiudicant coi pus Domini. Ergo fob credente» corpus Domini comcdunt.Fallacia later in vocula corpus, i-tcin ID verbo diiudicarc. Iudicium(in(]uit Paulus) tibi edit im^ius.S; bibit panem hunc cdeos amp;nbsp;poculuin Domini indigne bibenj.non difeernens corpus Domini, id eft nec panem amp;nbsp;poculum Sacrum ceuSymbolacorporis amp;nbsp;Sanguinis Domini, ea qua decct icucrentia amp;nbsp;fide confldcrans ; Denique, ipfum Chriftum Symbolis illis oblatum amp;fidc percipicn-oum infidebtate lua refpuens. Petit veto printipium, in eq quod vujt nomine corporis fcmper Paulura intelligerc reale Chrifti corpus,qiiod pcrncgamusietcnim co Iccoexprefle femel Stiterum mtmimt Apo'ftolus panij Si poculi i« panem Domini à pane Domino diitingucndum elle Thcolo-gi vctcres nos docuerunt. Ambiguë item loquitqr, quum de manducatione agit Vega.Ad iudicium non maducatur Chri-ftireale corpus lolafideapprchcnfiim. Necid ex Pauli verbis vnquam euinccre pijterit. Probetfinquit Apoftolus ) quif-que feipfum Sc ita de paneillo edat,amp;dc poculo bibat. Nam qui edit amp;nbsp;bibit indigné, damnationem libi ipii edit Sc bibit, non difeernens corpus Domini.“ Vbi oralis ilia manducatio rcalis corporis?

4. Igitur corpus Sacramentale,id eft Ilic panis,in hunev-film conlecratus vt verum acrealc Chrifti corpus fide ac fpi-rituali modo.vt cibus lit mentis,percipiendum, exliibcat, indigne editurab impiis ,qui cximium illud Symbolum non coalidcrantcs de Chrifti inyfteriafiia malitia dcridetes ijeo-que corpus Domini amp;nbsp;Sacramentale amp;nbsp;reale non difcernen-tes,damnationem libi iptis edunt Sc bibunt.panem illû oden-tes amp;nbsp;illud poculum bibcntes.Contrà,vctum acrealc Chrifti corpus à foils vetè Chriftianis viua pratditis fide pcrcipitur, vt Symbola Sacra,cflicaccs tefferæ vnionis cum Chrifto, fen-fibus externisex Dei pratfenpto obCgnant.

Supcreft vt VcgaeafTertiones.quibusfpiritualem fimul Sc oralcm(quam fallo realem appellat ) manducationem explicate tentât,conCdererous.

{inqüït) omntfio manducatio tn Sci'tjtUt-rare^erttur. 1’rima ,^ua manßim ore vero ctbum

In Evcharistia. X17 cihwn verum,in verum traiicimus Homucum, de ^uo PaulinÇi.Corinth.ïi.^Qui mandueat hibitindigne, wdictumfibtmanducMi:}' bibit,i:^c. Secunda,Sptri-tualii tantum,e]U£ nihtl eorum cjudt commemorautmus, verumhabet,c'umreueramhtl fitaliud ejuam mentis eleuatio'.perfiguramtamen metaphorice comeflio dtci-tur.Atijue de hacmanducattone Seruatornofler dtlpu-tautt,c'um turbos vero cibo,priori illo modo,faturatos„ a deßderio cibi terréni auocare, eir adfptritualem ma-ducationem animos engere nttebatur, dtcens: : Q^ri~ tis me, non propterßgna,fed ^uta manducaßis, erßa-turati eßts.Et,i^ui venitad me,non eßuriet:^,^ui cre~ dit in me nonßtiet.Item, Quißtit,veniat ad me, hi~ haf.^tioddixtße Chriflum de Spiritu, cjuem accepturi erant,credentes in eum,loannes explicauit, Tertium, denitiuegenus manducationis ,efl conflatum exvtro-lt;]esepriori,Ruandaßcilicet alujuid comedimus vere,ßed inmemoriom alicuius. T^unc enim corpus praßenti ctbo,èr animus rei abßentis memoria e^r conßderationt reßcitur ijr delePlatur.SiçPlgnusPaß6ha!is,'i,ic Man-naßc Sacrißcta,in memoriam Chrißi venturi,ab homi mbus timentibus Deum, cjuondam manducabatur. Sie ^uocjue veri Chrißi ctiltores,in memoriam paßionis Chrifliprjiterita,non iamfigHram,vt tlli, autvmbram ßedverttatem,^^corpus eiußdem Chrißi Dominica-meduntivtßcilicet corporis ore vero veram carnem co-medanttC^ mens eiußdem Chrißimemonaßde,ér di-le^ioneßuo modo etiam paßcatur, Cutus comeßionü memtnit Dominus,cum diceret. Qm manducat me èp ipße viuetpropterme. Qm manducat me am carnem CT bibttmeumßanguinem,habet vit am aterP.om,

Cu7nttA(]Ht hoc triplex maducationiigenus in E». ehariflMßtmptione tnwntatHr : pnmo tllo medo

in tudtcium (ß dAmnAtionem^carnem Chnflt co-nieduntyi/t Paulns docet. Dua antem pofiremx. corne-dediratienes^nfoloiptosc^veros Chnfltamtcos ca-dunt.Atpnorqutdem tn eos tantum cadit, cjui etfiSa-cramcntam non percipient ,habentes tarnen votumfle vniendi Chnfloperfldem (fl ch aritatemdicantnr e undent manducare,non tarnen verefled metaphortce, nec realiter^fedflnntualiter tantum. Poflertor vero iis con-Hentt,c]ui non filum voto,fledper dignam etiamßiflce-ptionem Sacratnenti, cum Chrtfli came fe vmunt, in vnum corpus cum eo coalefcunt,vt fiant os de oflflbus etus, ö“ caro de carne etus, vt Paulus tefiatur, E-

Quam igiturperuerse.fraudulenter çfl fubdole Sa-cramentt hofles Catholicos apud rudernplebeculam in inuidtam votanf.clamitantesyeos ChriPio contradice-re, dum aflerunt peccatores corpus Chrijlt comedere^ cum Chriflus dtcat. Qui manducat me am carnem, bibitmetimfanguinem,in me manet: cfl, Qut mandu-cat huncpanem ,viuet in aternum. loaHn.6. Qm-ƒ verb nos, cum aflerimus peccatores tndtgn'e Chrifit corpus comedere, altam cjuam realem folam mandu-cationem,:^Hia non vit a, fed indicium Cï' mors a-terna rnanducatur , intelligamus : aut dum Chrtflus manducantiinfe manfionem polltcetur, eum non dignam, hoe efl realem fimul ppiritualem manduca-tionem inteUigere, extflirnemus. Nam ( vt rePle Au-fuflinus docet, Serm.u. de verb.Dom.'} Sacramento-rumpromifflones femperfunt condttionatè inteliigen-

d£,ßmmirum rue Sacramenta fafcipiantur. NetVue entm, ^ut haptizatusfuerit ,ßtniitgne ad Sacramen-tum accedatßaluHS erit:quod vel Stmonis Maÿ tejia-tur exemplum,

Muliiplici fophirmate fucum facit fuis catcchumenis, Par- , tnenianus Vega, putidafiiueac millics rccoftasrcfutatifquc nugas nobisreponit, orthodoxotum Thcologprum argu-incntis aftutè'prætermiflîs.Ego verè, Ieftor,paucistibi indi-cabo »[uædam.ex quibus facile tibi crit de leiuitica ilia difpu-tationc ferre indicium.

1. Triplicem corporis Chrifti in Coena efle manducatio-pem aperte dicercdebuitiatcauciusloquucus «poftca ad du-plicein delabitur.

1. Prior illi eft,manducatio oralis tantum , quamanfum ore vero.cibutn verum, in verum traijcimus ftomachum , de quo Paulus,Qui mar.ducat.amp;c.Vult autem impios ifto gene-re manducationis,Clirifti carnem realem manducare. Vnde fequitur impios carnem Chrifti dentibus atterere, in ftomachum traijrere,infeceflumemittere.quod nunquamlefui-ta: ex vllo Scrgt;pturx aut orthodoxx antiquitatis teftimooiogt; cuinccnt.r4ec Paulus dicit indignè_acccdcntes comederc reale corpus,fed hunc panem.Quod autem addit.reos efle mortis Domini,cuius corpus pou difeernunt, minime fauet lefui-tis ludx amp;nbsp;impiorum fautoribus ac patronis. Qui enim reus eft,non proptetea vnitus eft Chriftogt;amp; no difccrnerccorpus Domini nor^iignificat reale corpus Domini comedere. Ho-monymia amp;nbsp;perpétua petitione principij fallit Vega.Corpus enim aliquoties pancm Sacramctaleffl,aiiquoties corpusrea ]e,aliquoties myfticum Chrifti corpus ftgniftcat : quod mife-re noui ifti difputatores perpétué confundunt. amp;nbsp;vt errorc femel fufeeptum tueantur, in hotrendani Capernaitarum in-faniam,ruunc prxcipites.

3. Spiritualem manducationem I vult nihil aliud efle quam mentis eleuationem amp;nbsp;metaphoricam mäducationem, à reali manducatione non modo* diftinAam fed ctiam di-fiunftam. Vt id probet, lacera ex loann.i^, capite teftimo-nia qiiçdam profcrt,in quibus loqui Chriftû de Spititu quem çredentes acccpturicrant,£uangelifla aflcrit,vnde infcit Ve-

ga.fpiritualcfn banc mandufationcm eflc mentis eicuation® amp;: nihil aliud prxtcrea.At mcndaccm oportuit elle mcmoi® quiantea.aflcrtionc vidcl cet 114.us.8lt;tf.de vera amp;nbsp;realicarnis luæ manducationcChriftu dineruiffe.fe vociferaiU' eft.Dein-de.poftea fatetur credences fpirituabter amp;nbsp;realiter Chrifti Corpus edere. Quoiiiodo autem (piritus Chrifti lient participes qui chrifti carni minime vniti funt per fidcm?Sed ipfuin Vegam feiplüm eadem alTertioneoppugnantem amp;nbsp;rcfcllen-tem præftat audire.Nam hoc poiito, fpintualem inanducatio-nem ex.dctortisac difeerptis Euangeliftac verbis, nihil aliud effequam mentis eleuatioiie.Ti, tandem addireorura qui ore corporis veram Chrifti carneni coroedunt meutern eiufdem Chrifti memoria gt;nbsp;fide amp;nbsp;dileftionc, fuo modo etiam pafchi Chiuscomeftionis meminerit Dominus, eodem loann.cap. dicens.qui manducat meam carncm,amp;; bibit meum fangninS habet vitara æternam.Si elciiatioae mentis amp;nbsp;figurata man-ducationem vitara æternam haberi exiftimat lefuit.i, nouum Chriftianilmiim nohis obtrtidit.futüiter garrit nsamp;; peccans in theologiç principia.Elcuarione pafei mente, line rcali car-nis Chrifti perceptions , Cui perluadebunt ifti difputatores? Manducare Chrirtum,mäiducarc Chrifti carnem, viuere propter ipfum,habere vitam xterna,eft Chrifti memoria (inqiiit aflertor)fide amp;dilcftione pafei.Vides Lcûor,Irfuitas Chrifti anorum fidé veram funditus cuertere, vt chimeram papiftica retineant. Præterea, quam pctulanter amp;nbsp;impiè fidem totius Ecclefia: ante Chrifti in carne manifeftationem tollunt.Vnio enim Abrahxamp;'fideliü Ifraelitarum cum filio Dei incarnan-do nihil Vega aliud quam mentis tfleuatio, figura Sc vnibra. Aliter autem Paulus,I.Corinth. 10. aliter Auguftiuus lib. ip. cap.irf. contraf.iuftum Manichxum.vbiait, Aduerfus caliim-niofam imperitiam Fauftiflefuitarum Patriarcha?)dcmóftra-re fufFecerit,quanto erröte délirent, qui put.int fig.iis facra-mentifque etiam res ipfas efle diuerras,quas ritus Propheucus prenuntiatiit promiflas.amp;quas ritus Euangelicus annuntia-uitimpletas; autquicenfent.cum res eaedem (tnt.non eas a-liis facramentisannuntiari debuiffe completas,quàm hisqui-busadhuccomplcnda:pra:nuntiabantur,amp;c.At fi Vegas fides fcqueoda cft.vel Patres,Chrifti carnc rçali, fide incarnandutn iutuentc

s - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

intucnte pcrceptajd eft alimonia fpirituali dcftituti.fatne fpi-rituali confcfti petictunt in fempitcrnum; vcl citra commu-nioncm vcti corporis Si Ijnguinis Chrifti (non autcm cleui-cione mentis,amp; figura) nutiiti amp;nbsp;fiiftentatifunt advitam x-ternam.Atqiiivtriimqiiehorum eft falfilfimiim. Hæc autem vt attentms expendat lübiiciâdoétiflimiS; orthodoxi quot;Ihco logi D.Grynæi qui intcgrani fententiac Auguftiniexplicatio-ncni luculcnta difputationc perfequutus eft.argirincutum,

Si nobis Chriftianit cum lanétis Patribus amp;nbsp;Prophctis cct-mums eft circuncifio amp;agnus PafchalisnllisautcmB.ipcifmus Si Eucliariftianobil'cum communis eftitumequideu) Icquitur facramcnta Patrum amp;nbsp;noftra diuerfa quidcm cfle, ré veto amp;nbsp;virtutem eandem planeefle. Etcnim arcbus ipfisinternis Sc à virtutc falntari myftcriorum iftorum æftimatio petenda eft,non à lignis eitcrnis,quæ cum fint mutata,diucrfa urn efle fafta nemo fanus non intclligit.

Vera autcm func ca quæ antecedunt, iuxta diifta. Patres in Molen baptirati funtin nubc amp;nbsp;mari:amp;, Omttes eandem cf-cam fpiritualem ederunt, amp;nbsp;omneseundem fpiritualcm potu bibcrunt; bibebant enim ex lequcnte fpirituali Petra. Petra veto erat Chriftus.i.Corinth.io.1.5,4. Particulam tadem nc^i elle reftrirgendû ad Patter,fic,vt (ententia fir,Eandem inter ic non cundem quam Si nos percip.raus,indc colbgimusa.Qipia Paulus patribus ctiam Baptifmuin tribuit i. Quia de re licra-mcntiloqucni,Chriftimeminit. 3. Quia alioqui cneruaretur Pauli argumentum.itaque hæc (ententia cft.SiDeus Patribus quibus non magis quam nobis Bapiifnius amp;nbsp;efea potillquc Ipititualis decrat,peccantibus non pcpcrcinne not is quidem (fiducialacramentorum inflatis) pareet, liquidem ftac peceâtierimus. lam veto amp;nbsp;circuncitionrm Si Pafclra nobis cum Patribus eadem ratione communia efle, hæc difla teftanturdn Clirifto eftis cireuncifi circuncilione quas fit fine nianibus.dum corpus carnis pcccato obnoxiæ exuiftis percir-cuncifionem Ctinfti Coloss..1.11. Ite,etenim Pafclia noftrnin pro nobis facrificatum eft.nempt Chtiftus.i.CotiniIi.5.7.

Vetü igitiir eft amp;nbsp;quod ex illis confequitur,videlicet lacra-meta quidc Pattûamp; noftradiucrlacflc,ipla veróré Si virtutc* amp;nbsp;(ublianiiam eandem,idquod per calumniol'am imperitiam à Manichæis ncgari,iure quæritur AugufUnus.

Fulfum cftergo quod Vega affent, fpirituaJcm miducatio-“ ncmniliil aliud clTe quara racntis ckuacioncra amp;nbsp;fîguracam raanducaiioocm Chrifti.

4. Realem vcrômanducationê confiât ex vtraquc priori: amp;nbsp;vult corpus reale Chritti ore corporeo comcdigt; per confe-quens in verum ftomachü traiici ( quod prorfus eft Capernai-Ticum,amp; ad Berengarii palinodiain,fcu concilij Romani con-fefiionem acconimodatum ) deinde raentem luo modo pafei non Chrilti corpore,fed Chriiti memoria, fide amp;nbsp;dileiäione. Pcrconfequensimpijid ell,canes amp;nbsp;porei reale Clirifti corpus comedcnt.Pii vero aliquid amplius habebunt. pafcctur enim eorum mens,memoria,lide amp;nbsp;dilcâionc.Habes,Lcélor cœnælcfuiticçpræclararo deferiptionem Vegar penicillo ex-prcflam.cui nouos colores deinde Gregorius Valentianus ad-didit,vt fucum fupeiftitiofis faceret. Quod auiem fubdit pec-catores indigné camera Chrifti comedentes mortem xternä niandiicarc,cxplicationc indiget.Qui camera Chrifti edit habet vitara æternam,loan.ff.Impi j non habent vitamætcruam.' Ergo Chrifti carncm noo manducant. At (inquit Vega) (ola reali manducatione, ideftorali, camera Chrifti comedunt. Cedo teftimonium Pariïicniani Jcfuitæ.Pauli locum proferût 1.Corinth.II.quod indigne accedentes non dilccrnunt corpus Domini, amp;nbsp;rei fiuntmortis illitis.Ergo corpus reale fumunt. Fallînimû eft confeques. Non reifunt quod receperût corpus Domini,lcd quod non diiudicarunt.idcoquc reiectrint. Orale autc manducatione cû reale appellat Vega.cænâ Domini im-piorû Caufa inllitutâ efle alTcrlt.naturâ itaque vfû finctû ve ibiDcitK facramétorû impie vcrisChriltianis tollere conatur.

Quoniâ veto tanta eft Vegæ conftdetia vt de Auguftino* ceu impiorum fautore gloriari aufus eft, pauca quædâ adder’ libet ex veterc illo Ecclefiæ Thcologo,tcftimoDia qua: lefuj ticâinfaniâ fatis fiipc'rque improbant,Ha:c igitur Auguftinu ƒ

Libro 2r.de ciuitate Dci cap.25.^0 dicedu efl eïi mdducare corpus Chnllt,fiw in corpore no efl Chrfli.

De facramentali pane,qui corpus dicitur, minime loquutus tft Auguftinus.quû hüc pane impi) edât.btgo de corpore reali, q, nequeoraliter neque fpiritualiter comedût. Impij nô fût in corpore Chrifti.Nemo igitur Çniü leluita ) dicat eos man-* ducarc Chrifti corpus.

P-od.bb.ç^ cap.'i^ec iRi ergo (impijjdicedi fiint mâducare corpus Chrifl:i,quoniain nee in mcm-bris compiitandi funt Chrifti. Vt enim alia ta-ceam non pofTunt fimul effe membra Chrifti amp;nbsp;membra mcretricis.

Nouam manducationem commenci funt Papifta:, qua ira-pij inanducant Sc non manducant reale Chrilb corpus,quant Û poteft nobis ex otthodoxa antiqiiitacc confirmare Vega, viccric ûnè. Oftendat igitur quofdam fimul efle pofle membra Chrifti amp;nbsp;Sacanx.Aut dcCgnet nobis modos illos mirifi-cos manducacionis impioruin,dc qua cancopere bonus ludx focius follicitus apparet.

Augujiinia lt;r^i!/rr,Dcniqiic Chriftus dicens,Qui madiicat carncm mean) amp;nbsp;bibit fangiiinc mcuin in me manet amp;nbsp;ego in eo,oflcndit quid fit non Sacramento tenus fed reuera corpus ChriRi niâ-ducare , Sx eius fanguinem bibere. Hoc cR enim in ChriRo manere, vt in iUo maneat amp;nbsp;Chriflus, Sic enim hoc dixit,tanquam diceret, Qui non in me manet,amp; in quo ego non maneo,non fc dicat aut exiRimet manducare corpus meum,aut bibc-rc fanguinem mcum.Non itaque manet in Chri-Ro,qui non funt membra eins. Non funt autem membra ChriRi.qui fe faciuut membra meretri-cis,nifi malum illud pœnitédo effe dcRiterint, amp;nbsp;ad hoc bonum reconciliationc redierint.

Tra£l.t6.in /o,r««.Sacramentu de mefa Dominica fumitur,quibufdaad vita,quibufdam ad cxi-tium.Rcs verb ipfa cuius Sacramétum cR , omni homini ad vitam,(obferua leblor, aduerfus Vegæ amp;nbsp;Gregorij de Valentia præRigiofas diflinótio-ncs)nulli ad cxitiû,quicûque eius particejs fuerit.

Trad.59.inloann./ZA maducabat pant Dorninii, illepane Domini contra Domtnu'.illt -vitadlle panam:

lt;^ui emm mandwatCpanem Doinini, non panem Do-mtnum ) indtgne, ait ^pofiolnt, iudtcitttn ßbi manducat.

Sentem.VtoÇ^.^^g.F/ca'vita accipù, amp;pocu!um njtta bthitiCjuiin Chriflo rnantt, cmm Chrijiut ha-bttator efl. Nam cjui dtfeordat à Chriflo, nec corptu eins manducat,nec fanguinem btbit : etiarnß tanta tet Sacratnentum adtudtetum fitaprafumptionù ç^ttotidie acetptat.

Porro,quuirf de pi jefcntia corporis Clirifti egimus.tum ex Auguftinoitum ex ahis probauiinus corpus illud no fub fpe-cie panis contineri fed in caclo ffianerc,amp; fpintuah modo fo-lafide percipi.Supcrfunt autem infinita ciufdem veteris Pa-tris teftimonia à Tbeologis orthodoxis noftro boc fcculo aduerfus prasfentiam iilam cartialem amp;nbsp;manducationem oralem ptolata,quæ cùm Vega expenderc debucrit, decebat ilium ea refellere aut legere,priufqua ad nouas amp;nbsp;impias diftin-öioncs confingendas tranliliret.

Quum autem Auguftinum fentiret fententia: Papifticæ ef-fe aduerfarium, cum in fuat partes variis artibus Vega per-trahereconatur.prolixaquadamgarrulitatcquæ ad base capita retulimus.

r. Patresfpiritualem manducationem extollut: nec pro* pterea realem,id eft oralem tollunt.

4. Auguftinum,amp; ft nomine corporis, EccleGam aliquo-ties intelligat,rcalcra corporis Cbrifti m^ducationem inEu-cbatiftia nihilominus alTererc.

Ad primum rcfpondeo,AuguOini locum,quern Vegi pro» fert exi^.traâ.in loann.adiietfm Vcgam ceftiinoniuin dice» » re.Itâ cnim AuguQinui,lcfus dixit eis,Hoc eft opus Oei, vt » credacis in cum quern milit lilc. Hoc eft ergo manducire » eibum non qui pent, fed qui pcrmanct in vitam æternam. gt;gt;Vt quid paras dentes amp;nbsp;ventrem? Crede amp;nbsp;manducafti. Et ntraéi.16. Ciedcrein Chnftum, hoc eft manducarc panem » viuum.Quicredit in eum,manducatgt;iouißbiliterfag'naiurgt; » quia amp;nbsp;inuifibilitcr rcnafcitur. Vides,leftor, depichendis Vegam in manifefto mcndacio;amp;tarnen audet, candidusille ludx focius ac impiotum patronus ,orthodoxis Theologis poftGratianum Auguftini tcftinionia profeccotibus, impu*. deniix crimen impingerc.

Ad rrcundum.diciiuus Patres nullam oralem realîscorpo-risChnfti manducationem EccfcliçDei propoîuiirr.'imo veto Chriftianum populum diLgcnter admonuilTe vt iurfum corda haberent ad Dominurp.Spiritualemaute manducatio-' neip,id eft realem carnii Chtifti viriute Spiritus S.amp; fidêper-Ceptioneiii fempet inculcaftc mudo figuratis amp;nbsp;SacramCnta-libus locutionibus,modo bypetbolis quibufdam vtetes, quae ad analogiam iidei amp;nbsp;Sacramentorum naturara iclatar, optime conueniunt.mro quidem iudicio, amp;nbsp;adtidciooftizcófirgt; matione nquamplurimumconducunt.

Ad tertiun', Auguftini diéla omnia ad corpus Sacramentale referenda ciTc aflerimusialioquin abfurda amp;nbsp;impia , perpe-tuxque Auguftinide Euchiriftu fcntentiæ contraria client. Quod cum in fcâione de piçfcntia pcrlpicuè tit explicatum, hie rcpc;erc baud ncccffarium efle euxinius. .

Ad poftiemuin,nullus repcrietut OrthodoxusTheoIogu» inter eos, quos Sacramentiperda Vilnciilis Sacran ctanos appellat,qui lie argumcnteiur: Anguftinvs per corpus Chrifti Ibc.etatcro bcaiorum amp;nbsp;corpus inyfticum intcl'rx t. Ergo Chrirtus in Coena dcdit edendum corpus illud n yftitum no realc.lefuitxafcu impudentilfiinacft faa:ccalumnia,quz nulla rcfponlione indigtt, vt quz lit à confellionibus amp;nbsp;catcchif-mis cdicis Chiiftianarum Ecckliaium nomine millics te-futata.

Gregorius de Valcntia libto i.dcEuchaiiftia.cap.yNônuI-aprofcti,quæ ctiam ft antcarefutauciiaiinciplicauoiic aC-

2z6 Öe Mand, carnis Christi fertionum Vilnenfium,tarnen quum iftepucct fcaliquem «f-Ptidc andabata nouus in omnes incurrac,quid in Papifticç opi-nlónit tuend« gratiani proférât videamus.Hxc autcm illc.

Patres non modo fimpltctter ajleruntperfonam ext-ßentern in Euchanflia ejße verum Deum er homtnem: fed,^uod arnphus efl,hac etiam afferttone tanejua fir-mtßtmo notißtmofundamento Jspe vßfunt ad re^ fellendos vartos harettcorum errores.

Efto.Ludit tarnen Gregorius in vocula exipnuem: Si fal-laciam aliam ocrultat ,(]uuin Euchariihæ meminit. Ineiulio-nem enitn Chnfti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fub panis fpecie nufquam in Pa

trum fcriptis reperiei. Quum autem ira arguit, Chriftus eft in Euchariftiaxrgo Chrifti corpus laret fub fpecie panis Sa-Craincotalis : amp;,Chrifti caro in Sacra Ccena percipitur : ergo orc corporco caro Chrilfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fub panis fpecie exiflens

Nam Irenaus inde probat contra Valentinianos {lib.t[.cap.^A.)ChrtßHm eße Fihum Det Patrisfabrt-catoris mundtyijuontamfaten ees neeeßefit, Euchari-ßtam eße camem Ftltt Det, Ibtdem ettam contra eofi-dem probatfutur am noflra carnis refurrelitonemtc/uo-niam corpore,trnjuit^c^fianguine Domtnt ahtur. Item ex eodemfundamentoprobat contra Gnofttcos, Chrt-ftumventße tnvera came: (Itb.^.cap.z.) (^ontam a-liotjut ne^ue catix, me^uit, Euchanftta, communtcatto fanguinis etus eßet,ne(jHe panis cjuem frangimus com-muntcatto corporis eius. Sanguis entm non eflntfi a vents carntbustz!}' à relt^ua, ijux. eflfecundum homtnem fisbßantta.Et infradnde etiamprobatfuturam re-fiarreSltonem : Qwmodo negant,tn(jutttCtrfnem capa-cem eß'e donattonis Det, lt;^ua efl vtta aterna, ijua jan^ gtune corpore Chrtflt nutriturfld efl, {fiubdit Grego

Ex Irenaei loeis colligit Gregorius,non fide tantum amp;nbsp;fpi-titualitcrjfcdetiam orccorporco carnem Chrifti amp;nbsp;langui» nem fumi.Kelpondét aucem orchodoxi Theologi ab Irenreo priorc loco non principalitcr.aut ex profeilo agi de Euchari-ftiae negotio, Ted propter aliud amp;nbsp;per altcrius argumenti oc-cafionttn.Erat enim ei propofitum, argumento a pane amp;nbsp;vino EuchariAia; fumpco.aduerfus hæreticos probare .carncni neftram rcfurrc6tionisamp; vitxxtcrnx capacem efle. Oportet igiturex hoc propofiex dilputationis fine amp;nbsp;/copo , atque prout argumcnti nuius vis amp;nbsp;ratio poAulat,ea qux ab Irenxo dicuncur intclligi.Quod italt;juecarnem noAram virz xterna: capacem cdc ptobat,ex co,quia came amp;nbsp;fanguine ChriAi nu-tti.nur.'li de nutritionc ilia naturali intclligatur, quia fubAan-ciali quadam conucrfioneahmenti in carnis noArx naturam alitur,augelt;ur,eonAat,amp; fuAentatur ipfa caro, vt quidetn fen-fifle vijetur Irenxus.quis nonanimaduertit hxc de veto 3c proprio ChriAi corpore amp;nbsp;languinc,nulla prorfus argument! probabilitaie.poiuiAc ab Ircnxo proferri? Non cnim lAe cibus carnis ChriAi,vt dicit AuguAinus,in manducantem tranC mutaturtfed ipfccumquimanducatip fetranfmurat. Ncque hoc plané nouum amp;nbsp;inauditum in Ecclclia paradoxen con-CelTuri crant hxrctici, contra ques tarnen ex magis notis 8c confefiisdifputarefolitifuntPaires. Quapropicr de pane Sc vino EuchariAix, quxfuo quodam modo coipus Sc Sanguis ChriAi funtifcnliiTc Itcnæum,acmo cA qui facile non intelli-gat.ldcnim fcqueotia cius vcrbaclarcoAcndunt. Difpofitio gt;• (inquit)qux cA fccundu hominem,qux ex carne, nrruis Sc •gt; oAibus tóAat(id eA corpus)de calice qui cA (Sacramentah-gt;» ter)fanguit nutritut,amp; de pane qui cA(Saci ainetaliter )cor-fus augctur.Saiis autem ex co probatur carnem noAram re-furrettionis amp;nbsp;vitx non efle incapacem .quod in Dominica Coena amp;nbsp;inAituto ChriAi vefeitur pane amp;nbsp;vino EuchariRix, quæ corporis amp;nbsp;fanguinis fui appellatione honorauit. Cura enim hæc in carnis noArx alirocntum iranleant, non funt tâ-quam vulgare quoddaro communis cibi Sc potus, fed velut cxlcAc immortalitatis alimentum,contidcranda amp;nbsp;xAiman-darvt potc, quod mvAica Sc facramentali analogia 8c iignifi-

cacionc fua pignut amp;nbsp;tcftimonium,fcu arrha lit, iruâum re-dcmpcionis per corpus amp;; fanguincm ChnOiad carncm no-Aram pcrtinere,vt licut aniltia veri corporis amp;nbsp;fanguinis Chriftj comnaunicationc ad vicam xccrnarn pafcuut : caro autcm myAico amp;nbsp;Sacramentali : tic indc torus homo ad im-mortalitatcm Sc vitam xtemam redernptusinrelligatur.Hinc apud Patres panis facramcntalis,cxicnis panis, fanftiflirtiurn alimcntucn , imtnortalitatis fenicn amp;nbsp;aliinonia : Si à Niccna Synodo noRrx reAirieftionis (ymbolum vocaturJEA itaque huius argunrcDti,quo in confiimanda catnis noAræ ad vitam refuttcûioncab EucbatiAia vfus Aiitlrcnxus,hxc fentenua: Id oblatioDC EuchariAix przdicatur con municatio Bi vnitas carnis amp;nbsp;Spiritus cum ChriRo:quia non communis panis,fed vocationc Bi verbum Dei percipiens EuchariAiacA. Quem-admodum ergo hxc EucbariAia duabus rebus lonAat, terre-aa videlicet Bi cçlcAùlta quoque non tantum Spiritus noAcr, Tt Valentinus amp;nbsp;Martion voluerunt, fed amp;nbsp;corpora noAra EuebariAiam percipichtia qua alûtur Si nutriuntur, iam per-petuo non crunt futura corruptibilia,fcd vna cum Spititu amp;nbsp;anima fpem rcfurredionis babent. Eóque modo in vera ra-tionc clencbiiconfonans Ircnzi feiitentia EuebariAiz eA, ft EuchariAia vicifAm ipäus fcntcntiam confirmât. Alioqui A in applicandoft obAgnando in credentibus hoc noArz re-demptionis bcncficio Si opere ( cuius ob caufam Geena Dominica cA inAituta)nullus At carnis,quafi hums doni incapa-cit,nullus habendus refpeâus, fruAra vidcri polFet ChriAus corporalem (yrobolorum panis ft vini,iquz in myAcrio corpus amp;nbsp;fanguis iptius in mortem pro nobis ft redempcionis noArx prenum tradita lunt.runiptione inAicuere, eaque corpus ft languinem fuum vocarc voluifle. Quin potius Acut à nu£Iu,ita quoque à myAcrio rcdcmptionis,quod in Cœnaa-gitur,catnem fuiffct cxclufurus. Q^niam verà carnem rc-dcmptioiiis myAcrio.vt cibo ft poru.quo nutriatur, dignacus eA CbriAusiredt biiic contra bxreticos infert Irenxus, ttiam frutlus rcdcmptionis.adcóque vitz ztcrnz, carnem non eße iacapacem,led tpcm refurredionis, cuius fymbolum pignus ft arrham acccpit.habcre.

Adaltcrum Ircnx^ locum ex lib.y.cap. i. refpondent or-(hodoxi Theologi vfiluiflc Irenxum vctitatem cetemoniz kaf

Ic aiïùmptz car ni J in Chrifto itcdemptioais amp;nbsp;Euchariftix myfterio ptobireue fi dicetct,Si »eram carnemgt; qualis eft no ftra non habuit,nce affumpfit Chnftus : erM ncc in noftix carnisredeniptz Sacramencum iiiftituta eilet »era carniii-pfius in Euchariftia comrnunicatio. Qiwdii aliaamp;diacrfa eft ratio veritatis carnis Chrifti mcommunione Euchariftiz. quam qualis per incarnationis ceconomiam eft aiïïimpta» nonvaleret iftud Irenzi argumentum ,à communicacione carnis Chrifti in Euchariftia, aj veritatem ipQus in incarna-tionisocconomia.Proiode ex hac argum2ti,rationc iftam carnis Chrifti veritatem talcm intclligi, fuique notionc animo Concipi oportet,qualem per afTumptionis ceconomiam, feu difpolitioncm.nobifcum.vt raembrisfuis communem habet Chriftus. Eadem eft ergo , quod ad fljbftantiam eiufquc naturales propnetates attiner,carnis amp;nbsp;fanguinis veritas,in capi-te amp;nbsp;membris,quz ab incarnationis amp;. Euchariftiz myfterio, amp;nbsp;ab ca qux in viroque ifto myfterio nobilcum eft carnis Chrifti comrnunicationcprobaiur. Alioijuin enim fi ad com municarioncm corporis Chrifti io Euchariftia necefTaria eft corporalis przfentia fub fpecie panis,amp; propter illä przfen-tiam naturalium ipdus proprieraiuin mutatio , quomodo ab eiufmodi corporis commuoicacionc conttare amp;nbsp;valere argu mentum pofTctiad probandam corporis Chrifti veritatem, in aflumptis noftrz naturz propnetatibus, aduerfus ^ar-tionisamp; Valentini phaopfma? Kefutatur itaquehac perfpi-cua IrcDçi feotentia ( quz nullam de oral! manducatione vo-culam iignificationemve continet ) papifticus error de reali exiftentia inuilibilis corporis inpanc, ciulque orali iiiandu-catione.Cuius enim corporis veritas in aflumptis noftrz naturz proprietatibus, contra Marcioncm amp;nbsp;Vaicntinum ,ab incarnationis amp;nbsp;Euchariftiz myfterio non probatur : tale e-tiam corpus non eft panis Euchariftiz, nec vlla ipfius in hoc pane fieri commiinicatio pnteft.

Keipfa igitur carnem Chrifti pcrcipimus in Euchari-ftia, realem quidem tide fpintualiter, Sacramcntalcm ore corporeo. Ét hzc quidem, quoad Ircnçi tcftiiDOiiia did* funto. Pergamus ad alia Gregorij allegata. Sic igt- . tur ille.

Tjentatem corporis fangutnis Chrtfli,ex eo ^uod ve racaro verus etus fanguis ßttn hoc Sacramento. Item probat tbi Patrem Ptltum amp;nbsp;Spirttum fan-Plnm,non tantum vnitate -voluntatis Jed ettam vnita-te re alt Jp naturalt vnum eße^ßcutnos cum Ptho efft-cimur vnum, realt natur alt coniunPlione corporum tnhoc Sacramento,

Pag.ioj.io4.io$.iolt;f.huius operisHilarij locus à Vegæ C3-,, uilhtionibus vindicacuseft, amp;nbsp;prolixe explicatus.Ad Grcgo-rium itaquc reucrtor,

Dtuus ettam CyrillMspinlt;^uit)lth.}Q.in loann.cap* Jj.c.v eadern verttate conßrmat contra .i4rianos,Chri-ßum non modo fecundum dtuinitatem ,fed ettamfe~ cundum humanttatem.infiuere tn nos^tancjuam vitem in palmttes,vitamgrattii,i]uta ntmtrum etus corpus Jdnguts ad vit am jptritualem in Euchartfiiafumttur.

Cyrilli conflliutn antea oftcndimus, pag.3839 40.41,901-bus addoiftatum caitfx vnde Cynlli verba intelligeoda func à Gregorio nö expcndi.Prçterea,inbabitatio ilk Chrifti.qua communicationc carnis fuario nobis fecundum corpus cfle dicitur.pcr eum moduni intelligenda eft, qui congruk ad ra-tionem vitis amp;c palmitum,capitis Sc mcmbrorum;amp; quü my-ftica bencdiöione fiat,non poteft niii piorum amp;nbsp;fidelium cf-fe propria.Nequeenim ex Cyrilli fcntcntia,Chtiftus comnm nicatione carnis fuae per myftica: benedidlionis virtute corporaliter in alles h.tbilare dicitur,quim quorum fpiritualitcr Sc corporaliter eft vitis,amp; ipli paltuites.qui vitam inde acqui-runt,amp;,dicentc Paulo,Vnum in Chrifto corpus funt. Eft ita-quequo ad ipfum inhabitationis modum fpirituahs.Vt cnim per vnum fpiritum omnes in vnum corpus baptiziti, atque per hoc Corpus Sc membra Chrifti fumusieodcm modo com inunicationc carnis ipfius,qua: fit fpiritu.naturalis vitx corpo ri ciusconiungimur. Sic de noftri in Chrifto reformatione alibi idem Cyrillus feribit bis verbis; Reformamur quoJam-

modo ad imagine Jiuinam,nó quiJem eomoralcro fuftinen-tes reformationem : hoc enim llultura dice pucarc : fed per hoc quod participes fumus fandi Spiritus, ctiam Chriftum in nobis recipimus. quoiquoc enim in Chriftum bapcizaci c-ftis.Chriftum induiftis.

Quum auré Gregorius alio fcripco explicuerit, qualis Ût hæc communicatio carnis.per quam Cntiftus in nobis corporaliter habicarc dicitur.'dcinde, quid lit, niyfticae benedi-âionis virtutc in nobis fieri,in percipicuda haC carnis Chri-fti communicatione : denique ,quqmodo hinc C hr iff us hu-manitace carnis fiix vitis noftra tic amp;nbsp;not palmitcs, ad cffi-Ciendam rnitaceincorporis Si membrorum cum ipfo, amp;nbsp;bau riendumezco fpiritualis vitx niotum amp;nbsp;fenfuin; prolixius refponhim accipict.Interim hoc habcat.myfticç benediftio-■ is vircuiem non in pane fieri,fed tocam hanc mylfcri) virtu-tem(vt idem Cyrillus ait)vera cognitione Clirifti parturirî, nec per carnis lux coiiimunicatianem Chriffum elle in pane,fed in nobis,hoc eft fidclibus, quo fecundum carnemhoc modo vitis nolfra lit,amp; nos palmitc^ Porro admanducatio-ncm oralem Gregorius locum Cyrilli appheans, impios elle vitis cxleffis palmiccs non fine hortenda blafphemia alTeril. Addie aucem illc.

Patresßipe notant, propter hanc coniuncltonërealem natnralern corporis noslrt carports Chrtfli,ef fict nos '^HafivnHm corpus cum Chrifto,admodurrK^uo dtcuntur contuges propter corporalem contunSionem ejfe vna caro.Atcjue hanc vnionem^ ejuafiadmtxtto-nem realem corporalem cum Chnfto dihgentertdeo dijltngunti a contunlitone vmone Jjnritualt cum todem pergratiam.

Non quafi fed plane Sophiftam agie Gregorius. Quide-nim hxc ûbi voluut, nos cfhci quali vuum corpus? amp;nbsp;admiz-vio ilia quali réalisât corporalis ? niü vt impecitis illudat? EfFiciunctir Chriffiaaivnum corpus cum Chcilfo,nonquaß vnum qq'rpus.Vniuntur verè âc admifeentur cum Chtifto,nô quali. Sed quomudo ßnt illud corpus, Si quomodo membra cuin capite viiiancur, Gregorius manducacionisoralis patro-

nus,non probat.Trftimonûautem quæ ex Ircnço,CyrîIlo» Teriiilliano amp;nbsp;ahit profcrt errörcm Papifticum nullomodo iuuant. Quôd ad Ircnxum atcinctiCiusTentenciam paulô an-tÿexpendimuj.Sequitur NylTcnutà lefuitacitatus.fed maU fide.id cii.niutatus amp;deprauatus. Quemadmodum paru fcr-Bîcnti,tcfte Apoftolo , totam malTam libi limilem reddit, fie corpus illud viuificum in corpus noftrum Ingrediens, totum in fe transfei t Si commutât, fibique iîmilc 8e immortale (futurum fuo tcmpore.quaeaddidit Icfuita, vim NyfTcni verbis faciens)reddit.Neceflàriuni enim cft,quo ad fieri potcft,vt na tura nortra vim falutarem intra corpus admittat.

NyiTcnus poftquain renati bominis ftruâuram ex corpore amp;nbsp;anima coagmcntacam efle, atquc vtroque illo quidc faluandos adicum ad vitam apprchendere ncccflarià o-portere dixit:aniniam per fidem, vita: vnitam, vitæ commu-nioncm habere, corpus veto etiam alio in confociacioncm cum Saluatore tranfire fubiungit:cuius deinde hancaddit explicationem.

» Quemadmodum qui pcrinfîdias venenum haufcrunt, alio mcdicamento vim illmt mortiferam rcftioguunt (o-gt;’ porret auiem firut venenum,fie quoque remedium homi-» nis vifeera pcnctrare,vt per ilia in totum corpus virtus me-»» dicatnx diffundatur)ita nosetiam ,qui vcneoum,que nitu ’’ ra noftra tnfefta amp;nbsp;corrupta eft, degufiauimus,vicifsi(n ne-gt;gt; ceflaiio mdigemus remedio.quod eorruptioni huic feu ini' fcdioni medeatur, ingt;raq ie nos aflumptum, damnû illud, » quod corpori venenü prius mtu lit contraria operatione fua l'dcpellat.At quale hoc potefttfle remedium; Nullum cer-•I tè,nifi corpus illud,quod morte potentius cfledeclaratum • I cil amp;nbsp;vitam nobis reftituit atque reparauit. Nim,ficutApo-»•(lolus ait,modicumfermentum totam libi maflam confi-gt;1 milem reddit. Sic amp;nbsp;illud corpus,quod à Dcofaftumcft •» immoitale in nollrum corpus ingreflüm , totum hoc in fc quot;nbsp;tranfmutat atque alterat. Nam vt venenum lethiferum fa-»•lutari medicina; commixtum , totam miituram corrum-» pit .’itaimmoitaie corpus,cum, qui illud perciJJft'infuam gt;’ naturam omnino tranfmutat.Non potefl autenà ilttcr quic »•quamin corpus nollrum peruenirc,nifî per cibum amp;nbsp;po-•» tam vifccribus inferatur. Necefle cil itaque, vt natura nollra,

» noftra,quoad eius fieri poteft,viuificain illam virtutemin-»rra corpus admictat.

idæc Nyflenus dciis.quos anima per fidem vnitos, etiatn quo modo corpore in confociarionero cum Chrifto per my-fteriiconiungaiuur,o(tcndcrecooacur:qux fi de fubftanciali fÿmbolorû panis Sc vini in a^mptum corpus 9c languinem Chnlti fail a mutatione feullet.protfus cffc Capernaitica in-telligere potmfl’et. At longe fe aliter res hahet. Voluit enim primó oliendere, corpus Chrilli efT* verum 9t falutate illud antidotum,quo noHrtim corpus à corruptione pecctei ad vi-tamreformatur.Deindedicut remedium, vt »cneno refiftat, intra corpus afliimi oporretdta quoque immortale illud corpus intra nos recipi, nolhóquc corpori coniungi oportcre. Quo pertinec duplex illud addiuStum limile de fcrniento amp;nbsp;veneno.lalutari medxinx adinixco.Cui 1 ofcuianea func.qua; in eandem f.rè f-ntétiam Cytillus(à lefuita in medium pro-•gt; du6tus)fcribit,Si quiscerx liquefiâxaliara ccram infude-•• rit,alteram cum altera per totiim commifcctiSic necefle eft, gt;• vt 11 quit carnem amp;nbsp;fanguinem Domipi recipit, cum Chri-gt;• ftoicaconiungatur,vtChriftusicipfo,amp; ipfein Chrifto in-» ueniacur. Item ; Sieur parum , vt Paulus ait, fermenti totam gt;gt;nbsp;mallàm fermentât,lie paruula benedid o tocum hominem »gt; in feipfam attrahit,amp; lua gratia replet :amp; hue modo Chri-» dus in nobis manet amp;nbsp;nos in Chrifto. Quibus docet Cyrillus Chriftum in nobis per carnem edc.non fubftantiali iplius in nobis exiftentia (alioqui amp;nbsp;co'-pora noftra,amp; impiorii corpora in reale Chrifti corpuscxiftercntamp; manerent) fed my-ftica: benediftionis gratia.Porro quod hoe corpus Chrifti,9e falucare illud antidotum,cuius immortalitatc ad vitam à cor-ruptionc rcparamur,intra not aflumi, amp;nbsp;per cibum amp;. potum in vtfeera noftra penetrarc dicit Nyflenus, myftico fcnlii, amp;nbsp;non de Capernaitica comeftione, qua corporis Chrifti fubftä-tia,lient venenum.quod hauftnm eft, vifceribus noftrisinfc-ratur(quodncIcruit«aliiqucPapatus patroni quidem eon-ceflerint)ilit-, 11 igi volute. Sic igitur fentit,immortale Chrifti corpus ill nortruin corpus ingredi,amp; intra vifci ra noftra reci-pi.quia panis Euchariftix, qui Sacramencali modo in corpus Chrifti tranliniitjtur,intra nos aflumitur , amp;nbsp;fubftantix noftra: pcrmifcctur.

Falfiflîmum verôeft,quod lefuiu fubijeit, Ex lue corpo-rali Doftra vnione cutn Chrifto,Patres docere quali efFtduin qucndaiTi confcqui(nifi imputicas confeieneix obüftac) illam alteram noftri vnionemcum eodetn Chrifto (ecundurn gra-tiatngt;quiafcilicec carnem Chrifti Del amp;nbsp;honiiois viuifteatri-cem fumamus.quxfit inftrumeoturo diuinitatis in effteienda gratia.

Cyrilli,amp;Tertullianilib.de refurreft.carnis teftiitionia profert vt raendacium illud probet.Quandoquidem veto te-ftimonia lixc iam ante funt explicata ,ad alia accedo. Quum cnim lefuita viderec quascunque protulit de manducatione orali abfurda amp;nbsp;impia dogmata inueherc gt;nbsp;tandem proieâo pudore,Patribus tribuit quod fcquitur.

Affirmant ('inquit) corpus tpfum fanguinem e~ tinm (reale amp;nbsp;Sacramentale corpus imperitc vcl potius aftutc confunc!ens)en^w à fnalu amp;nbsp;tndtgnis (iterum aftutè omifit,impiis,id efteanibus, porcis, ludæ, amp;nbsp;ludæ fociis, qui idem corpus quod Petrusfumpfit percipiunt ’) orefu}ntfacrtlego:eâm tjue adeo oralem tantum fumpttonem dtfimguunt à fumpttone jpirttualt ó'frfciiuoja , ejuam ßmul ab o-mmbw retjutrunt.

Addit Augoftini,Chryroftomi,Origenis,Theodoretiamp; a-liorum feniétias.quibusconfirmaturindignoi accipere corpus flr fanguinem Chrifti: quod fatemur de fymbolis Sacris, qux rcrum nomina accipiunt.vtmillies iam didum eft;De reali corpore amp;nbsp;fanguiue,fidc l'ola apptehêlîs.negarous.Qiio-niam veràfub vnico Apoftolidifito.perperam inrclleélo,pa-pifticxblafphemixdcimpiorum manducatione ( quas à Pa-tribusfe did eifle meniiuntur ) latent ,illius diûi vim ex or-thodoxo antiquitatis confcnlu expendcrclibet.Siccrgo le-fuitx argumcntantut.Qui manducant indigné in menîa Do-mini,iuoicium lîbi manïucant amp;nbsp;rei fiunt corporis Chrifti. Impij indigné manducat.Ergo corpus Chrifti,cuius rci fiunt, ycré manducant.

In Evcharistia. 235 maiorem prxponi,feu coafirmationeni ad di oporteret; Indigné manducans pancm Uomini.non poteft iudiciu fibi man-aucarc,ncc reus corpons ChrJli fieri,nifi etiam fub fpede p»-nis corporaliter prxfcns manducet corpus Chrilli.

Verùm.bæc propofitio cum euidenter fit falfa, amp;nbsp;Scriptu-rx authoricatc dcllicuacur , falfa quoque eft ifiius argumeoci ConIcquentia.Duo qiiidcm affirmât Paulus, primà,indignos etiam panem Domini roanducare,hoceft, Sacramentotuin communioncfvtait Augu(Iioas)habcre. Secundo, quoniatn in infticuta hac panis Domini mâducatione, mortis ipfius an-nuntiatio e(I,ideo indigne hunc panem , quad alium quemuis comraunem cibum,manducantcs,iudicium fibi manducare, amp;nbsp;coiports Chrifti reos fieri. Quoniam cnim fymbola facra flint corporis Chrifii in mortem pro nobis traditi (feu ù»/i»â|UïTO mortis Chrifti.vt ait Bafilius) qui bxcita non pcrcipiunt,corpus Domini non dijudicant. Tercium autem, quod cam prxeipue ob caufàm rei fiant, quia videlicet ipfum quoque fub panis fpecie Chrifti corpus latens amp;nbsp;inuiubilcgt; vere.hoc ell corporaliter amp;nbsp;ore,fed indigné accipiant amp;nbsp;mâ-duceiitiillud vero neque Paulus docei,neque caula afferripoteft cur conredendum fit. Denique nec olim hoc ita in vctcri Ecclefiaintclleduinamp;creditum fuifle teftimonio eflè pof-funt Patres,quorum difta quxdam ex Gratiano protulimus. Veiba Paull autem quum lefuita expendere noluerit ,haud miror eum perceptionem fignorum amp;nbsp;rerum fignifieatarutn ConfuJirte , impipque tribuifle quod (oils Chrifttanis datur, videlicet vt Chrifti liant »lt;gt;lt;»£»»»lt; lt;rvrTi/Mi,lioc eft, compatti-cipes amp;nbsp;cócorpoies.

Eft autem Orthodoxx Antiquitatis (cuius fidelisinterprcs D.Augiiftiiius, inftar omnium, mihi eft ) firma amp;nbsp;conftans de gt;’ Dominicx Cœnæ negotio fcnteniiaiQuod ficut aliter cor-” pus Chrifti in Sacramento , Sc fuo modo , aliter autem » re vera ffle S: dici intclligit.fic etiam aliud vifibiliter ,ore, '» Sc forisin Sacramciuo, aliuj vcrèfpiritualitcr,intus,amp; in ■ • vcrirate accipi tra lit.Eos itaqiie qui in Chtifto non manét, gt;’ nec in quibus manet Chi iftus.fpiritualitcr Sc in veritatc car •gt; nem ipfius non m3nducarc,nccfanguincm bibere; fed vifi-» biliter amp;nbsp;carnaliter Sactamentum corporis Sc fanguinis ore »'tantum amp;dentibus premete. Sic alios effc qui pcrcipiunt •’ tantum vtlibilcm Sacramenticibum: alios qui etiam virtu-

»gt; tem Sacramenti.De his qui viûbilc Sacramentum tantum-modo pcrcipiunt,ait Auguftinus, craû.16. io Ioann. Et nos » hodic vilibilcm cibum accepimus.fcd aliud cd Sacramen-»tum.aliud virciis Sacramcnti. De his autem qui virtuten» «• Sacramcnti etiam percipiunt,aiigt; Qui roanducat intus, non •»forisiqui manducat in corde,non qui prctnit dente, ht quemadmodum illud, quodeft fuo modo,opponit ei quod »» eft reuera corpus Chriftixùm inquit, Cæleftis Euchariftias •• panis fuo modo eft corpus Chtilli,cùm reuera lit Sacrainê-» turn corporis,ficut Bapiirmus,Sacramentum fidei,fid.es eft: ita etiam Sacramento tenus amp;nbsp;reuera carnem Chrifli mandu-care dilcernit. Oronino enim quod in vfu amp;nbsp;communione Sacramenti aceipitur,aut font amp;nbsp;dente manduc3cur,aut intui amp;nbsp;in corde.

Ac proinde ex his liquidé confiât, Antiquitati Orthodoxx ignotiim fùifiêtertiumilludmanducationisinCœna genus recenter à Papiftis inuentum,quo vera Cbrifti cato,quati realiter fub fpecic panis cxiftens.ncque fpiritualitcr ad manfio-nem Ghnfii in nobisefiicicndam accipi3tur,neque viiibiliter amp;nbsp;carnalitcr ore amp;nbsp;dentibus prematur , fed tarnen fuperna-turalitet amp;nbsp;inuiûbiliter fub (pecie panis externa oris percep-tione deglutiatur. Quo nugatorio comme nto hxc verba, J/0C efl cor^ut »)c«m,propriè quidem amp;nbsp;iuxta to êx'rhi' : Sed ill^ ^ccifite amp;nbsp;manducatt : item, Bibite ex hocomnes, alio modo, hoe cft,propric de panis amp;nbsp;vini fpecie.alio item modo Sc im-propriè,amp; tarnen corporaliter, de ipfo corpore amp;nbsp;fanguine Chrifti intclligenda eflc pertinaeiter eontendunt. Et urnen corpus,quodita manducari iîngitur, ncque corporeum quic-quam m carne amp;nbsp;oflîbus habere, neque in os amp;nbsp;ventrem in-gredi, nec dentibus premi, aut faucibus excipi amp;nbsp;deglutiti, conceditur.

Abfijrda ifta omnia quum Gregorius Valcntianus prxfen-tirct,amp; tamcn tegerc vellet,tandem ,.vt Capernaiticum dogma de orali carnis maducationc ftabiliat,in hxc verba erûpit.

Illud etiam obferuationc uigmfiimû eii,(jtiod affeiierât Patres,Chriftum ipfum in vkima Cœ-na comediffe in hoc Sacramento {tn hac Sacra-menti vece latent paralogtfmi lefutttci) fuummet ■orpus,amp; bibiiTcpropriufangnincm.Qnod certè iiitel-

In E V c h a ri s t I a. 157 intelligi non poteft fecundum gratia? participa-tioncm Caluinianam. dtcat Gregoriw,aut ^tüd dtcafit Orthodexi Thcologi, ^uos vocat Calui-manos,omntno nefcit.) Nam nequc gratia; aliqiiid Chrifto poll momentum incainationis de nouo acccffit,amp;r inauditum eft {andabattfmu^ lefnittcus) quod caro ipfa amp;nbsp;fanguis Chrilli fucrit caufa in-ftrunicntalis amp;nbsp;effeótiua alicuius gratiæ, quæ vn-quam aniinæ Chrifti daretur. Oportet igitur de orali (iimptione iutclligcre quod Patres dicunt, Chriftum fumpfiffe fuura corpus. Ita cxprefl'è Chryfoftomus , Ne r«rZ'4rfwf;lt;r, inqiiit, primustpj£ faumfangttinembibtt. Item , Hicrony-mus:/jpyê,inqüit,co«z««.î nbsp;nbsp;cottittium, ipfe come de ns

Qimm Gregorius fe Theologum profiteatur.fatit mirari nequeo cum difta Patrum nnnquam diftineuerc vclle : nâ ad earn infaniam demum adigitur.vt de reali Chrifti corpore in-telligat quod Chryfoftomus amp;nbsp;alij dicunt, Chrifti corpus in hoc Sacrameto, vidcri,cangiiintra nos fumi, dentes car ni eius inligi,lingua fanguine cfucntari,iacere corpus Domini in ar* ca.cotitredari manibus,concludi vifceribus,amp;c.

Iftaautem Auguftinus diftinxitdnnumeris locis.Sacramen-tum corporis videlicet,folum in Sacramento corpus,amp; caro inSacraméto.Vndelicait.Sacramentû corporis Sc. fanguinis Chrifti acc pere,amp; malus efle potes ; corpus autem Chrifti re ▼era maJucare diccdus no eft, qui in corpore non eft Chrifti.

Cattetùæ quia facra fymbola ctia ipfarü reru nominibus, quarû fuot Symbola,ade(Sque panis Euchariftiac fuo modo eft amp;nbsp;vocatur Chrifti corpus,quia videlicet ti magnae rei eft Sa-» cramentu:Sr,vt apud Theodoretü Orthodoxus ait,Symbola gt;gt;nbsp;myftica catû reru nomma fufcipiunt, quarû fymbola funt: »gt;/t«OT:Chriftus in myfteriorum inftitutione pane corpus fufi »’ appellauic,amp; (ymbolo corporis nomen dedivDuplex eft inde Auguftino amp;nbsp;Patribus,corpus Chrifti Sacramentale Sc re.i-le.Saciamccale corpus aihil aliud eft quàm ipfum veri corpo-

ril ficramentum,co loqucndi modo,quo rymbolû rei Sgni-Retex nomine »ppellatur. Quonu tn cnim ex Orthodoxa de myfteriisdodrina.in ipforu aftionc amp;nbsp;cófecraiione ipfafym bola iCyfiica corporis amp;nbsp;fanguinis nomê Sr appcilacionc 1'uß cipiunctSc Symbolû rei,nomine ipiiusrci votatui: nccetfariii fccölcquens eft omnino aliud elfe corpus reipl'a amp;: per natura ; aliud,quod propter fpiritualcmyftcri|Tirtuté nomine ip-fius corporisvocatui.Hoc corpus Chrifti quotidic crcari, be-ncdici,cörumigt; frangt,diuidi,ipfi deers inbgi, in terra cadere, in area iacere,cótredatimanibus,vilcrribus concludi,amp;c.pa(i. lira dicitur amp;nbsp;legitur apud Patres.Sed bzc no rcfpeótu ciiiuG dâinuiftbilis exifteniix corporis fub Zpecie panis, fed de illo ipro,quod lie corpus elTe dicut,id eft de facramctali pane Vo -luntintclligi.Alioqui no ipfum Sacramentû corporis thrifti fecondum quendam modum eflet Chrifti corpus , fed illud quod in Sacramento realiter exiftcret,reuera amp;nbsp;propric corpus Chrifti dicendum foret.

Quae autem ex Chryfoftomo 8t Hieronymo protulit le-fuita,cum (enfum recipiunt quern Auguftini locus in Pfal.33. rgt; Serm.i.amp; i.Ferebatur Chrirtui in manibus fuis. Quomodo •’ fcrebaturin manibus ßis’ Quia cum commendarct iphirn »corpus fuum amp;nbsp;(anguinem.atccpit in manus fu.isquod 110-gt;’ runt fidclcs,amp;- ipfc le ponabat Q^o d A m m o o o (quo dam-modo.ideft Sacramcntali modo,fanguinem luum,icu viniiih quod fanguis eft Sacramentaliter vidcb.f. quodammodo fe-ipfum,i.pane myfticQ nomine Chiifti decoratu, coincdcbat) cùm diceret.Ä«c«yf cerpusmtum,

Supcriora,ex Antiquitatis orthodoxo confenfu.quata bre-uitatc à me fieri pocuit,coll(âa. lefuiticis paradoxis oppone-re vifum cft.Gregorium vcrci Valentianum, nomm limaeli-tam,peculiari fcripto aliisTbcolugia; candidatis cocrcendum rclinquere pratftat.quain rcpctitis verbis detinerc kftorem.

Decoramunione fub vtraque fpccie.de rclctuatione. de li-crificio item amp;nbsp;miflx; Papifticç erroribus, qiiuro ex canonibus firatiani cum lefuiiicz fcftç magiftris co' ferre iiiftiruiflcm, amp;nbsp;pofterior hzc parsintt graa Typographoantc proximum mercatum abfoluinon poirct,ieliqua in aliud tepus (liDcUS Toluciit)ablolucnda reieci.

Tag.z.lin.iÄ.Tirroniis Jcgc Turnoniis. p.4 1.17- natlenes l.no-tioncs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^7rtÇ«;je4fin(W. 7.4.quod l-qiiani- S.iS-cit-

cumueniri pufGt I.circumucnire poffis. ii.ji.Te tu ipfam 1 Tu teipfuin. ia.20.D.l.Dei,amp; 34.«rdifitiol.xdificio. IJ.'i.folicitudo Sciipturam 1 folicitudoiSctipturam. 17 ij.anteccdebat 1 antace-■dat.amp; 24. Atiftotelis l.Ariftoteli. iJ.a Q^i 1 Q^.Sc 4 metiatur.’ l.metiatiir! lÿ.io.adhuc 1 ad ha?. 2o.7.Tuin 1 l uuni.Ac is.eft.no-tuni l eft notuin.amp;c 27.vcritati.l.»eriiatiî 22.22.1uculenta l.lutu-lenta. as-jô.tributain I ttikutuin. 26.i7.DoniiniH Doiiiini.0c 26, Nara I Num iS.j.'.acram dcpofitainl. factum depoliium 37.».Qui l.Qu!.4i.i».actcptiira l.acceptain. 4i.i7 Danielii I Dauidis. 43. i4.Aureuin 1 Aurcam.Sc 17.tria Itrita.grata nein cad.pag.ciiiéda Sc diftingue,amp;2}.cïcelliti.excellitis.ö( 2j eggloraeratis l aggio-meratis.44.S.dilputaia l.difpatata.Sc 23. confiuus I cóflans.Jk :f. idiotil'limo l.ldiotiftno.4^.io.quä l.ijuum Sc is.qua’l 0102.48.35. eum 1 cara. 50 s.auetfaris l.auetfatut 8t 19.Analogiam 1. Analo-gia.amp;36 pctfefliffiiiic continetij l.pctfcftiffimè contiiieii, js-is Chriftol.in Chtifto 57.!6.inftttut2 hue fatisl inftituto.plus fatis f9 lÿ.Herali) l.Hccaelii 61.36.hue t.hunc.62 3O'autotitatc,de qua iuftitia 1.3utotitatem,de cjua inftituta 63. 17.detevcritatisl.de leiverirate ós.ó.commune 1 communio 66.2.pennoral. pannol'a 67.11. Pontiliciisl.Pontifiei» 68 io.ó'(/ajï7rZlt;«l.

cxpugnandis 1 expugnandus amp;nbsp;12 imitatut l.innitatut 7j.10.Mu-tatusl.Mutuatusöc 18 licl.fis 76,2o.Ecclell21.Ecclcfia 77.IJ. cö-cludete 1.conclude 78.24,genusl.genu. 79.5-Deil.Deo *0.8. peefuadetis l.peifuadcatia 81.33 raucim l.tauim 85.24. iudicio 1. indicio 90. ij.Nam l.Num 94.3 afftatne 1 aftatut 96.ztennuritis l.rciinueritis.5: 22.genetalis tgeaerales 97.83.elfe 1.funt amp;nbsp;29.ex titille l.excitafle 98 2 orthodoxa fuos l.orthodoxa-ftios amp;3 piftri-nam b pifteinum 996 Si I.Sic amp;nbsp;ij.Pctiz l.Fctti 8t Q-incubenté 1. incubeniem 102.13 Budzi I.Bufzi loj.H.modeiacionc Lmodetz tioncm vtli ^ui 108 10. iute 1 in te Ii4.i6.przfentat 1. præfeniit 116. aj.Sic 1 Si 117.4 tjuil.qui ôt24 in motel.More 118.22.imus 1. viuus ii9.7.Non l.nunc 8c i8.notafl'cl.notaft'cs 121.21.iudicctl.iu-dicat i29.28.fummal.fummam i3i.i2.lt;d'iXlt;3p»c*âlt;fl,iâxÀDSp'ax*iaf 139 7.rcpiehcudo L leprchendcndo 8c 18. incognita» J. incogni-tz 141.15. immenfum 1. imiiienfam 143. 12. habuerant 1. ha-buerunt 14411. ito 1. ica 148. 1. confundunt I.confundit 8c 30. cuml cam 8c 35- initatui b innitatui 8c 36. innitenten 1. inni-tétem 149.20. non I tem 150 8.qumnl. cum 153.21 nequepofli mus vna l.neque poUit non vnaamp; 12. loqueieris 1. loqueris ij6. i2.iinpendatl.ittgt;p*ndit is7.s.difpenfatuiii b difpenfatâ

»HIB» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I.tDftafUtS/uuiaj

^IJuïwABC amp;nbsp;J4 efl’cntiaml.eûé enim amp;nbsp;zs.coniugio J. in cöiugio amp;nbsp;31 juguftius hanguftius iS9 io :ngt; « I on«,»» 160.33 matiimo-nio 1 matrimoniuin i6;.7.fe Lte 163.3J an.’uiiiori 1. aiiguUiori 19S-9 per'C'inuntur l perfequantar 8t *1 adolcndnm l.dolendum i69.l8.decrecabo l.dccettabo 8t ii agm l'ta-1 agiiol'cis 170.16 ela-boiarct l.eiuboiet 173.21. cacutiont m l.cætuiicnteni 1 s.23, vi-deatur 1 videar 1S7 6 Hac 1 Hoc. 189.30 biiguJas I.iiiigula 192.2». piomilTcrani l.ptauiliiruin 194.11 ptiterii.il'crit 1. prçtcrmilciiiit I9$.2t.fiilguieni 1 fuigorcm 196.29.num l.iiain 197.28 Augudino £gu[z l.Auguftinus. figura; 199. s.difcitè nos mandala 1. diferto nos manda to 200.2 filijD P o in ainatique 1 de filii Oei,F. o in-earnatione St 13.iri.Idem l.iriifi idem 204.30.in utijs l.imurius 20$. 9.Occckfial Ecclefix Sc le.cogi'ofcetcntur i.cognogt;cc rciur 109.24 infanz 1 inl'ana 8t 26. inuenit 1 iuurrii £lt;31, euolutuii 1. euolutam 2ie.27.c{rcl.eft.35.pi()iinanil.pttlUn3ni lii.tj fuedoris Lfindeiis 213-17.reiuni l.reoium 21$ 6 indicat l.iodai Sc z8.iiini-tentur I inuiteiitui 218 12. agendum l-agedum 8c 29 iiiduturum ). inditucum 219. li.iilufiii iele 1 illuliri rauone lefe 220.35.70(11 LTuum 22;.9.priino de l.primo.Oe 229.24 Refurredio I. lefur-ledionem 8c 26.autem l.aucem 233 9 Contrauiâuml. contradi-Aionum 240,16 Nam 1-Nuni 244 4 naiu i-num 248.17.quain 1. quum 25i.iain diuinum l.diuinum 255 22 Si I.Sic 256.9.molien-te l.molicntem 258.i8.ca;iiain l.cozuam 261.27 filfacia i falla cia 264.28.8lt; 29 fine l.fiuc 267 ii.lucuIentaicuitulisl.Juculen-la Cum ieuicuiis 368.dele lincam 13. 269 ap.aïupulatusl-ampul* latus 270.28-vrgct l.vrges 273 6 Balilia 1-Banlio 278.9 intelligen tiam 8c fideml.intelligentiz 8c fidei 282. i dcducatl. deducit 8c as. fententiam 1 fentiendum 283.1. tatione i ratio 285 36 fubfi-ftcntiam l.fubfifientem 286.27.:|a2ooi®-1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;287 34.cor

pore,l.cotpus 289 3.eum 1. cum 8c 30 augere han^orc 294 27 ad 1. ab 303.27.Hoccine 1 Hzccine J06.7 tuuni 1-ium 8t 22.perfeftè L perfide 307 6.onncupabitl.nuncupab2r 310.14.traditisl.traditio 311.5 probatam l-probatum ead l ncque ne lefunicis l.ncquc le-fuiticis.8c 24.amplcditur l.ainpledimur 8c 35 eontinclur l.con tincntur 312.6 autoritati l.autoritate 314.23 bis l.liic 316.11 hoc l'hos 8c 23.intricaiti 1-intrilh 317.13 dellinguitur 1. dilbnguuntut 3i8.34.monaichiâ l.monarchia 3i9.4.contectatioiien, l.conl'ccra-toriorum.Sc aa.primum l.niiiiium 8c 29 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;320.6 ne-

mine 1 nemini 8c ii-ielinquanturl.rcliiHjuui-tur 32i.i8.adâ l.a-ftû8c r9.Primàl.Ftimum 3:3.19 Apollolici l.Apolloli 8c ii.verain 1 verum 324.29-verfaiis Lverlanris szô.rs.aiiibo.Laiiiabo 327,8. tercbautur l.tercbantur 329.7.incerta partem,!, iiuctt; ii-ietto* gationis partem 330.28 Theologica I Tiicologia 33i.2o.dlt; mon-ftrateml-dcuionftrem 332 18. tantum i.tania 334-16 ofieniione 1 oUenfione 336 23-appcliant quamquam l.a['pcllant.,.4u^“'‘‘]‘i^'’^

XIU» 349.7.obenan I.obotir! ssj.isPropbetixl.Prophetie« 354. S.xljeav 3s$.i6.EuthyniusI.Euthyinius )s6.15.Ù iftiftiifnit l.Mt M/iiAtKTDZc amp;nbsp;a.loqaimutindoftis l.loquiiaur non in doftis 357.7 e Deol.à Deo 35t.29.Humana Sapientia 1. SpiritusSanólus 362 I. Teltimoniuium l.Tcftiinonium 36». i.dodrina I.doArinS 374.4.pt3clarifliniaml.præclarifllnium iJT-ïi- expertosl.expet-tes 37gt; lo.ell'ct tefles 3So.33.gartulam l.gatrulum amp;nbsp;27. modo 1 mundo 38i.i5.none.p.c n.auceml nose.p.c.n.autoritatem Sc 17. confeAionetn l.confcflionem 382.14. lefutendas 1. tefutandas amp;nbsp;19 Argumentum 1.Aigumcnti 38s.4.argumentatiol.aimamenta-lio 387.3.Veritatesl.veritate 392.io.Editis l.Editio 593.i2iudicata 1 iudicat 39o.2o.mendaciis 1. mendacii 399.i3.ecquonaml.ee-quodnaiB 4a2.31.1cl.1cm 4e7.i3.1udzl.ludzi,4io.ii.tuasl.tujt 4ii.9.2ppeltat 1 appellant 414.25.intiimioiem l.infirmioium 420 i.rclinquamuisl'telinquamus 42i.2.1ocis l loci 425 is.tcftatut I. tcliamur Sc K.EunianoLEnniano Sc 19 cloachis l.cloacis 418 28. quod l.quot 429.25.decent I docentl 4j4.i8.vttul vtte43S.7.fi-ue l.fine Sc I5.penzl.pzne 43£.r.Dcipuiz l.Deipaiz 44t 4.£-lafmus l.Eiamus 447.ii.lingularel.rigniHcaic Sc i4.cereinoniis l.fcrmonis 453.19 iure , lacobi Elia l.iure. lacobi filii 456.14. antcccdentis debucrasl. anteecdentis. Debueras 465.24 02121» l.nato 8c26. Calüniaeigocuil.Calumniaiiscrgo.Cui amp;nbsp;32.pra bal probia 468. 8. fc2tiisl.fr2ties Sc ii mentisl.moraentis 469. IO. conttitutal. conftitura Sc 28. tempoic l.t2ntopcce 471.20. Impeitiflimc 1. Impeiitilllme 483.12.enim l.cum 484.21.Au-guttinil.Auguftinus 488 i3.Tuue l.Tua ne 4915.veibi l.veteii Sc 7.nonol.nouo Sc ii.conEteiil. conEceic Sci6ficl.fi Sci9po-fteal poteft 492.5.8.15.Sc 23.ó/24a7iiil.ó^2ii»»iigt;» 507.16libineMibi» dine 510.12 hofpitarum l.Sophilf2rum sit.io.fc l.te Sc23.no-firi 1 nofti 523.26.dicendi iinmenfam 1. dicendi genere Immen-fam 525.i7.Quaie fpcciofoiuml.QyitcfPeciofioiera 526.23.le-fuitz.funt l.lcfuitz funt 527.23.cxpliuaui(re l.cxplicauilTe lege quem l.quam 53; 31 fctiptoiis antiquilf 1. fciip. veibis anti-quiff. 5 34.i5.1ententia l.fcntcntiam 535.3j.quod li quidl quodfi quod 537.8.1uxl.lex.Sc 36.temiffione l.icmiluonem

Liteias inueifasjnon fatis e.Ypielfasdnteipunftiones falläs* przcipuc ad periodoium fiiicm.aliaquccoiicAoiisTypogiaphici venialia (ptopter pteli feftinationea» ) citata.zquus leftoi feiet Sc einendabit.

f-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GratianiAnti-Jefutta altera parte

Tag.î lin. lî. metaphor», 1. metaphorz 12.34- conflitutum l.conftitui 6c 35.fatetiteil futilitcr i«.23. qiiantitatiue. Vel,vti. quantitatiue.velut lo a.Panem Sacramentalcm l.Paiiis Saerainë talis 21.13.an(il.an lit amp;nbsp;24.Corpas, in pane.aut fpec.l.corpus in pane aut fubfpec.St34 volunt.adl.volunt accederead 23.40.au-lt;Iitl ludit is.is.tranflatiuc l.tranflatitie z6.S veiitate l.vcritatein 29 3.hunc l.fine amp;nbsp;27 eaanefcat 1. euanefcent 30 15 conuenient l.conueniunt 3gt;1*. diuerfis 1 diuerfa 31.40.circoncilione l.cir-cuncifione 35.7.binarianil.bifariani Sc 22.Patrein 1 Patres 34. JI legigratianil legi opponit gratiam 39.2.quippeque l.quippe qux 42.19.carnem pro vino l.carnein pro pane 47.33. Q^d 1. Quid 48.i3.cenueAani l.inucAam jo.n turn ipfius CbriiTi, t4 ocnnium J. ruin vt iplius Chrifti, turn vt oniniutn 54 ij.fuum aitl.fuuinporiigcns,ait jj.ii fie l.Ii Sc ao.lÿnodi I.fynodo Sc oralem,vt 1.oralem confugit,vt 63.13.animo 1 omniiio 8« 20. cxl.ab Sc ij.armamcntaria 1.armamenrario Scji.oppugnauir 1. pugnauit 67.2s.Sedl.De 69-36 fanftimonijl.fanftiinonia 70. 16.1'umendal fumendum 7i.io.lanfti viuificantur 1 fanftifican. tur St.ii.viditl vidct *6.ii.Tclolphotum l.Telefphoruin l-j. 16 »girl.air 106.20 emerfol.diuerfo 117.13 conditiflinii l.eru-ditifliini 121.21.quum l.quam

ttura^o» nbsp;nbsp;nbsp;qnœ W

inwM^Wtit^pPWiaft îômnwto Ïmi, nwwffjür nic^poüOitumtrudftc^'i^

atpuuktUrcebmrapUft^

It rthft «und övc V w-an^j ** Cupunoj^ U* VI*. m vUÄ $Ugt;

non onninn9notmtrmdhi|tttcr^^ nniccs immm cnnmic qmquw ûtpemwnanoncipw^iiniHa fturcfUfccpcumcni luroannînw^ anqjtamtn Cauoonnjçccmài^ œpimiîttn cunîtniû;fm ^'pnigrt tmam mdtpvipwàdwnlpfïu limCfiim'p:fûiü4aünc^utiMb opüßnn ptwinnjximôamp;ni w num’mxbîc^piaan îuuncrf q«f mterrniKmwns