PRO SEXTO ROSCIO

AMERINO, M.TVLL'II Ciceronis Oratio, cum F-Syl*

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uij Ambiani Com*

mcntarijs.

PARISHS

Apud loannem Röfgny fub Bafilifco,e re* gionc S.Benediéti in via lacobea.

G?X32 o;ri

il J JV lt;O?îîgt;I3MA M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;raua ,lt; iJi.. ' gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

-moi) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pu

A4

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;üuï '(ngic^ msnn^ol Ene A

•wdoocl Rtvn» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^nofg

•t t

REVERENDOIN CRISTO

p’aiT ri I o a NN I BVRSAE D. Fufciani Abbati, Francifcus

Syluius S.

Ermagna animi in me tui beneuolentia Reue-. . . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rende Pater mihi proxi-

p‘ mefpeólataeft,quumcau fa. mca ad facrum, quod frater meus primum fa-durus erat, non modo i-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pie adueneris, fed virum

integerrimum, tibi amiciiTiraum, Natalem Holpitcm D. Martini apud Ambianos Ab-batem, Ludouicum Melferium tuum, aliof que permultos graues viros tecum adduxe-ris, quo id iacrum fieret celebratius : quum inde me primum in coenobium tuum, deinde Ambianos abduxifti, meque permul-tos dies hilariorem in modum, quam ialua mea frons pateretur,accepifti': quum in Ho-ipitis gratiam ita me infinuafti, vt illi me non minus quam tibi iucundum lentiam ; quum vtrunqueparentem meum no minus charos habeas, quam ipfe habcara,cui funt omnino chariifimi. Iftam gratiam quanuis referre non poflim,habere tarnen me vt ofte-

Aa ij

dam neccfleeft. Quos igitur Commcntarios inorationcm M. Tullii Ciceronis pro Sex. Roftio Amerino fcripfimus nouiflime,eos nominituo nuncupo,nonvt habeas vbi li* teras diicas,vt Planens Buriàjde quo ad Do« labcllam Cicero icribit, fed quibus legendis animum tuumobleftes. Vale,Parifiis ex (chola Tornaca, X V. die Scpcemb. An* no. M. D. XXX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î

(j. !tÆf

'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' J. jiii.- À

■'. •ng gup

- Û: ' ■ * . i ‘1 ƒ ■It.--: '.bf'.

IN ORATIONEM M. TVL-lij Ciccronis pro Sex.Rofcio A merino Argumentum per

F.Syluium.

ÇExtus Rofeius Ametinorum vt nobiliflimus ira locupletiflimus fuit. Euin a cœna ledeun* tem T. Rofeius Magnus, cum quo ci vetcres inimicitiæ erant,ad ßalneas Paladnas Romæ hora noélis prima occidit. T.Rofcius Capito,qui Amelt; tiæ erat,eadem node huius cædis fadus certior,L» Cornelio Chtyibgono,qui in caftris L.SylJç ad Vo« latertas etat,hocfadum nunciat» Chtyfogonus de L.Sylla paruo emit ampliffima bonaSex, Rofci;, tanquam proferipti. Eotum tria prædia dat Capii toni:in reliqua T.Magnus Chryfogoni nomine im* petumafacit.Quoauté his bonis pacatius amp;cettiu$ fruerentur,quærunt occaiionem occidendi Sex.Ro» fdj ßlij,Is bonis omnibus rpoliatus,ab Ameria Rogt; mam confugit.Hi etepta fibi occaiione huius occi« dendi,ctimenconfingunt.C.Erutio eum tradut ac« eufandum pattern occident. Erucius vt crimen verifimilefaciat, Sex.Rofcium patri odiofum,en(^ odi) caufa i patte ad colenda prædia relegatum fuif fe:amp; pattern in animo habui{le,vt hune exhæredas tet,eam ob rem ab eo pattern occifum efle dicit.Ci ceto hæc omnia refutat,docetque Etucium in accu^ iando négligente fuifle,quôd metu Chryfogonine« minem fore putatet, quiRofeium defendere aude« ret.Nam pluribus argumentis particidium Erucius probate debuit, quod vix in quoquam credi pcHit, quod fitcôtra naturamtideo Solon Legiflator fup»

Aa ii,

plicfa nulla pamcîdis'conftituetit, quod parncidâ fore non putauerit. Nec igitur caufam cur pattern Rofcius occiderit,nfc quomodo occidetit, Hrucius dicere potuit. Dlcit itaquc Cicero iudicibus dubiû eifc non dcberc,quin Rofcius no a filio occifus fit, fed Magni Capitonis amp;nbsp;Chryfogoni fraude amp;nbsp;con filio. Nam Rofcij cædc fîlius omnibus bonis fpo» liatus efi, hi autem locupletati funt maxime. Hult; ïus cxdis magnum fuiffe authorem docet,quôd pau per auarus audax inimicus Sex. Rofcij fuerit. Ros ici) Capitonis vitia dicit, vt ad cum quoque cædis fufpicio pertineat, vtque a dicendo teftimonio ar» ceatur.Rofciorum Magni amp;nbsp;Capitonis opera Chry fogonum de hac cædc certiorem fa£lum,ipfumque Capitonem feciife, vt qui fecum Jegati ab Ameri» nis miifi ad Syllam étant,vt de rei indignitate que» tercntur ,inotata te Ameriam rédierint oftendit. Sufpicione cædis implet Chryfogonum, quàd no» luerit Sex. Rofcij fetuos in quæftionem dari,quôd apud fe in permagno honore habuerit. Chtyfogo» num feftotem bonorum Sex. Rofcij arguit, docet» que ea bona iniufte væniflc, eaque omnia L.Sylla ncfciente a Chryfogono fafta.Quæ contra Chry» fogonum dicit,negat fe Rofcij iulfu dixiife.In cô» clufione ludices fleftit ad mifeticordiam.Caufaiu» dicialis efi. Status qualitatis .In hac caufa Cicero facit,vt in accufatores crimen obieélum reo retor» queat; vt pro Cluentio accufatores dixerant a Clu» entto cotruptos effe iudices s ab Oppianico non a Ciuentio id faftum oftendit. A Milone faftas CJo» dio iufidias accufatores dixerunt à Clcdio Miloni factasefte Cicero probauit. Hanc Sex.Rofcij eau» fam quum metu Syllæ nullus fufeipere auderet.

omni patrocfnio deftitutus Rofcius ad Ciceroncm confugit. Eum hortati amici funt,vt cam caufam fufcipetet. Negabant enim eum quicquam adprï« mum nominis fplendorem inuéturum commodius. Sufcepto igitut pattociniovifloriâ cû fumma laude nadus eft.Id Cicero fignißcat in lib.de Offlc.i.Ma xime)tnquit;amp; gloria capit defen(ionibus,amp; gratia patitur:eolt;^ maior,ßquando accidit,vt ei fubuenia« tur,qui potentis alicuius opibus circunueniri vrge* rique videatur:vt nos fæpe aliaS]amp; adolefcentes co« tta L.Syllç dominantis opes pro Sex.Rofcio Ame«' tino fecimus. Quæ,vt fcis,extat oratio. Idem in li« brode claris Oratoribus,Prima^inquit, caufa publi«‘ ca pro Sex.Rofcio dida,tantum commendationis habuit,vt non vlla effet,quæ nonnoftro digna pa* trocinio videretur. Cicero metuens Syllam, quem inhac caufa offenderat,ßmulata valetudinis caufa in Græciam amp;nbsp;in Adam abi,t,vt in eius vita Plu« tarchus fcribit. Qua ætate Cicero häc caufam eges tit,eft apud A.Gellium cap,aS.libri.i5,

Aa iü;

INDEX

AL PHABE TICVS.

INDEX

INDEX

ALPHABETI CVS.

index

ALPHABETI CVS.

M. TVLLII CICERO.

NIS PRO SEX. ROSCIO

AMERINO ORATlOt

Redo ego vos Indices mirarijquid fit,quod cu Cuj-fpft tot fummi oratores ho- dicau mincfq; nobiliflimi fè-dcant,cgo potiflimum fiirrexerim:qui neq;æta-tc,neq; ingcnio,neq; au-doritate limcu hisqui

Ièdeant,comparandus.Omnes enim hi,quos videtis adeiTe in hac cauia,iniuriam nouo fee lereconflatamputant oportcre dcfendi,’de-fendere ipfi propter iniquitatem temporum non audent.ita fit,vt adfint propteréa, quod officium fequuntur : taceant autem idcirco, quiapericulum metuunt. Quid ergo?auda-ciffimus ego ex omnibus ? minime.

F.Sylui) Ambiant in eandem Commentarij.

CRedo ego vos mtrari) Prolepfis eft : de qua Quintil.lib.ifij. de exotdio præcipicns, Non iiiutilis,inquit,ratio occupandi eft,quæ vidé» turobllate:vt Cicero dicit fdre l'c mirariquoCdam, quèd is,qui pet tot annos defenderit mi'kos, læfe» Eb /

i. F. SYLVIVS INORAT.CIC.

lit neminem,ad accufandum Verrem defcenderit. Deinde oftendichanc ipfam fociorum defenßonem ciTe.Quod fchema prolepfis didtur.Hgc ille.Huius autem exordij initium periimileeit initio Diuina* tionis,quod modo Quintil. citabat. iuriexerim) Oraior enim flans dtcebat,amp; iudex fedens prontu ciabat,vc alio loco fcriplimus. Nei^ætateamp;c.^hgc in orationeplurimû habendmoméci,seras, ingeniûy authotitas,Hotum veto maximû authoritas efl,quâ oratori neceflariâ efle multis in locis Quint.fcribit. Sedæcas vtingeniû èc authoritas cxifiimandanon ell.hæc'enim guo maiota funt, eo funt efficaciora. Seneélus vero oratori aptaadmodû non eft,vt fctb bimus in Gômentari/s in Catoné Maiorcm Ciceton nis. Aetas igitut quae aptior fit, edquæ Ciceroni codas amp;nbsp;corroborata elt,q vlrilis vulgo dicitut« Cû bis qui fedeanQin fubfellijs. Nouo^.i.inaudito 6c magno. CondatamJ.i.inuentam 6c machinatam. Adefle. nbsp;nbsp;AdlînQ.ûprærentes fint,quâuis alioqui adelTe pro

Aded patroclnari fæpe dicatur. Licet etiam dicere, adeft prçfens ptæfens:vt pro domo fua, Adeft praefens vir ftngu^ ' lari virtute conftantia grauitate præditus M.Bibu-: lus. Sequuntur^,i.faciunt. Quid ergo amp;c.^ Ra« tiocinatio eft.Se enim intctrogai,deinde ratione ted dit. AudacifTimus ex omnibus) id dicitur,vt auda* ciflimus omniu,vt multi ex rociis,amp; multi Ibciorû. £a autem eft,quæ a grammaticispartitio dicitur.

At tato ofFiciofior q cæteri^neiftius guide laudis ita fum cupidus, vtaliis ea præreptam vclini.Qux meigitur resprætercæteros im-pullt, vt caufam Sexti Roicii recipcre quia fi quis iftqrum düiffet,quQS vidctis adcffe, in

PRO SEX.ROSCIO AMERINO, 3 quibus fumma auftoritas eft atq; amplitudo, u vcrbu de Republica feciflet,id quod in hac. caufa fieri ncceflc eft, multo pluradixiffc, q-dixifiet,putarel.Ego etiâ ü omnia quæ dice* da funt, libere dixero, nequaquam tarnen fi* militer oratio mca exirc,atq; in vulgus erna*, nare poterit. Deinde quod cæterorum ne^ diótum obfcurum poteft efle propter nobili* tatem,amp; amplitudinemmeque temere difto concedi propter ætatem amp;( prudcntiam. Ego liquid libcrius,dixero,vel occulturn eflè pro-ptcrca, nondum ad rempublicam accefli^ vel ignofti adolelcentiæ meæ poterintametfî non modo ignolcendi ratio,vcrum ctiam co gnolcendi côiuetudo iam de ciuitate fublata cft. Acceditilla quoq; caulà, quod acæteris forfitan ita petitû fit vt dicerent,vt vtrumuis laluo officio (è facere poffe arbitrarétur :a me autéiicontenderût,quiapud me Scamicitia, amp;beneficiis ôcdignitate plurimum poflunt: quorû ego neqj bcneuolctiâ erga me ignora-re,nec auftoritatê afpernari,nec volûtaté nc-gligere debcam.His de caufis ego huic caufæ patronus extiti,nô eledus vnus,qui maximo ingenio:fed relidus ex omnibus,qui minimo periculo poffem dicere:neq; vtifàtis firmo præfidio defenfus Sex.Rofcius,verû vti ne o-lïinino delèrtus cffet.Forfitâ quæratis qui ifte

quot; • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bb 0

4 F.SÏLVIVSIN ORAL CIC. terror fit,8£quæ tâta formido,q tot ac taleis viros impediat,quo minus pro capite Si fortu nis alterius,quéadmodû côfueuerût, cauiàm vclintdiccre.quodadhucvos ignorare non mirum eft,propterca quod confulto ab accu-fatoribus,eius rei quæ conflauit hoc iudiciû, mentio fada non cft.

At tanto)Iegendutn puto An tanto: nifi fibi fa« cit obieftionem^quafi lub pcrfona aliéna: vt fit. At fup.dieet quifpiam^fi nones audacilTimus^tuestâ^ to officiorior quàm cæteri fup.oratores funt.Vbi cô patatiuus compatattuc têtus bene inter plura duo« Recipc» busrefpicit. Vtcaufam recipereni}R.ecipitcau» tecaufâ, iam patronus,cumeam fufeipit defendendam. de quo verbo feribimus pro A. Clucntio. Similiter^ atfj oratio iilorum. Temere^ id eft impudenter. Concedi)id eft ignofei. Occultum efle) Hominû dicta aut faéla perinde clarafuntaut obfcura, vt eorum fortuna eft. Nondum ad Kempu. accefti^ id cft nullum adhuc magiftratum geiTi, I^nolci adolefcentis^Adolefcetesno Cunt fapientes:n quid Igitut errant,imprudenter errant:quoc{rc3 ijs ignogt; feendû eft. Cognofcendi)ld cft iudicandi.L.enim Sylla return potitus , iudicandi poteftatem equiti« ludiccî bus Rom. fuftulir, eamque paulo ante huius cauHe l'enato» aétionem Senatoribus tradidit.Ncc plane traditum rc»« fignificat. A ,ca?teris) oratoribus, vt dicerent pro Saluo of Sexto Rofeio. Vtrumuis facerejjd eft dicete,vel fîcio, amp;nbsp;nô dicete. Saluo off.cio )vt paulo poft dicit,Quod falua fi» filua fide poflim. Contenderunt) id eft contente de. inftanter petiuerunt.In qua te hoc verbum a Ci»

PRO SEX. ROSCIO AMERINO, y

ccrone perfæpe did alio loco docuimus. Ad Hnem huius orationis Cicero haticfibi caufam a M. Mef* fala traditam dicit. Po(runtJ)id eft potefiatem has Pofle. bent,amp; vt vulgodicunt, habcnt poteftatem impe^ randi. Bcneuokntiam ignorare^ quod ingrati cil. Oftendit non licuÜTe fibi,vt rccurarct''nc Rofcium defendercr. Aothoritatcm afpetnatij)quod arrogâ» ris atqgdiiToluti hominis eft. Voluntarcm neglige* rejquod inimid eft. Extiti) id eftfurrexi. Forfitâ quacratis^Alia proleplis eil. Qui fit)vt,Sed tarnen Qui fîm iftc deus qui fît,da Tityre nobis.ItemcpjDefpeftus Sic.

tibi fum, nec qui fim qiiacris Alexi. Caufam dices Caufàm re)id cft orare. Alioqui reus caufam dicit. Ab accus dicere. fa tori bus ) Quanuis C. Etucius folus accufauerit, accufatores tarnen appellat cos qui accufatorem Accufa« foilicitent, eique probationesfubminiftrentivtpto totes. Cluentio accufatores fæpe appellat T . Aftium 6i Oppianicum,quanuis Aftius folus verba fecerit.

Conflauit hoc indicium} id eft hanc caufam mas chinata eft amp;nbsp;fecit.

Quæ res ea eft bona patris huiufce Sex. Ro{cii,quæ funt fexagies,qu3c de vrro clarif-fimo amp;nbsp;fortiifimo L. Syna,que honoris can* fâ nomino, duobus milibus numû fcfè dicit cmifle adoleftés vel potentiflimus hoc tempore noftræ ciuitatis L.Cornelius Chryfogo nus: is a vobis indices hoc poftulat,vtquoniâ in alienam pecunia tam plenarn atq; prxcla-ram nullo iure inuafcrit,quoniâq; ei pecunia: vita Sex. Rofcii obftare atq; office re videa-tur,deleatis ex animo fuofufpicioné omné, Bb tij

6 F. SYLVIVS IN OR.AT. CIC. necum^; tollads:fèfè hoc incolumi non arbi tratur huius innocentis patrimoniu tam am-plû amp;nbsp;copiofum poflc obcineretdanaco eie* do fpcrat (è poHê quod adeptus eft per fcelus, id per luxuria effundere atq; confumere.Hûc fibi cx animo {crupulû,qui fe dies nodefq; fti mulat ac pungit, vt euellatis poftulat,vt ad banc fuam prædam tam nefariam adiutores vos profiteamini.Si vobisæqua amp;nbsp;honcfta poftulatiovidetur Indices,ego contra breué polîulationem aiFerOjamp;fquo modo mihi per« fuadeojaliquanto aequiorem.

Quæ funt fexagles) id eft, quäe valent (exagics cêtena millia ftfternum,quac valent centü quinqua« ginta millia aureotü,vt ex Afte Budai collegimus. Duobus millibus tiummü^id eft quinquaginta au« Honolt; ïcistvt finguli aurei valeant.xl.nömos. Quem ho. tis caufa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomino^vt vitum honeftilTimü.De hoc

nomino dicendi gcijcre alibi feripfimus. Emifle devito)Vt Emere de fedoribus, amp;nbsp;emerede A. Rupilio dixit de fedo P*'® A.CIuctio;amp; pro L,Flacco,mercat’ depupillo. tibiis. Vel potctiffimus) -Inuidiä Chryfogono facit. L. Libcrti Cornelius Chtyfogonus) L. Cornelius nomine L. patrono Cornelij Syllae,cuius libertus crat,appellatus eft.Li tünomi ^»crtoseni patronorü nomine appellari moré fuifle neappel »hbi feribimus. Pecunia) Pecunia: fignifi» lati. ‘^^tio ad ea rcfertur,quæ in patrimonio noftro funt, vt ait Paulus luriicöful.lib.Digeftotn quinquagefi» Pecunia mo,titulo de verbotû amp;nbsp;rerfi iîgnifîcatiôe.Authore quæ fit. Vlpiano eodem in loco, pecuniæ verbu non foluro

PRO SEX.R.OSCIO AMERINO; 7 numeratam pecuniam cóplefbitur, verum etiam of mnemomninopecuniam,jdeft omnia cotpora.Nâ corpora quæcun«^ pecuniæ appellatione rnntineri nemo eft qui ignore!. Hermogcne eode in loco au» thote,pecuniæ nomine non folû numerata pecunia, fed omnes res tä folidæ q mobiles, amp;nbsp;tâ corpora q Iura cotinentur. Tam pfenaad eft tâ copiofam,ta abundantem. Tam præclarâ) id eft tarn eximiâ, tam egrcgiâjtam opimam:vt paulo poft dicit Opi« mam præclarâc^ prædâ. Nullo iure)id eftiniufte.

In alienam pecunia inuaferit^id eft aliéna pecunia per vim eripucrit amp;nbsp;occupauerit:vt paulo poft,Ac» eu Tant i; qui in fortunas huiusinuaferuntlncurrcre ia damnû Cicero dicit proM.Cælio in candé rem, Neincurrat,inquit,in alterius damnû atq; famam.

Ei pecuniç vita Sex.Rofci;obftare atep officere vi. deatur ^Quo minus ea ChryCogonus ex animi fen« tentia fruatut. Poftulat deleatisjHoc aliquandofa cit Cicero,vt ftngat aduerfatium poftulare aut di* cerequodipfe adueriàrius fentiat,quod eius caufæ contrariû (îtrquæ lit veluti quædâ criminis côfeftio, vt côtra poftulat ipfe aut dicit quod pro caufa fia fit;vt pro A.CIuêtio,AccuiatorCIuétius dicit bæc, Primum prauiftimis criminibus aceufabâ, vt nihil opus eflet pccunia.Dcinde condemnatû adducebâ, vtneeripi quidem pecunia poftet.Poftremo etiam fî abfolutus effet,mearû tarnen omniû fortunarum ftatus incolumismaneret.Quid contra reus Oppia^ nicus? Primû ipfam multitudinc amp;nbsp;atrocitaté cri; minûpcrtimercebâzdeindcFabritijs propter cofeié* tiam mei fceleris condénatis, me effe condemnatû fentiebam.Poftremo in cum caftim vcncram,vt o» mnis fortunarum mearum ftatus vnius iudicijpetû ßb iiij

8 F. SÏLVIVS IN ORA. CIC.

culo contineretur. Deleatis ex animo fuo amp;c.) Id autcm facietis, fi Sex. Rofcium damnauerttis.

Hocincolumi) id eft Sex. Roftionon condcm» nato. Copiofumjid eftopuicntum, acopi;s,id cft diuitijs.de qua voce alio loco fcripfimus. Eiefl:o_) Non quidem in exillum,ea enim parricidij poena Effunde eft;fed in fluuium. Effundere}id cft temere amp;nbsp;repecus large expendere.Inde effufiones pecuniarum Cice« niam. nbsp;nbsp;ro dicit in libro de Officijs fecundo,Quanto,inquit,

Ariftotelcs grauius 8c verius nos teprehendit, qui hascffufionespecuniarum nonadmiremur. Eftigö tur effjndere,large 8c ,pdige infumerc 8c dare, qua» fi non numerando nec pendendo,fed effundcndo co fumerc:vt pro M. Cælio, Parcat iuuetus pudidtiæ fuæjne fpolict alienam,ne effundat patrimoniir, ne fœnore trucidetur.Inde large 8c effufe donare pau, Profun« lopoft dieet Cicero.In eadem re profundere pecu» dere pe» riias dicit in lib.de Officijs fecndo,Prodigi qui epm cuntam. vifcerationibus,amp; gladiatorum muneribus,lu dorum venationumqj apparatu pecunias profun» dunt in eas res quarum memoriam aut breue,aut Proijee» funt relifturiomnino. In candem fererem re pecu» eftin codem libro, Periclcm principem Græ» niam. vituperabat,qui tantä pecuniam in præclara ih la Propyleaproiecit. Pctluxurfam)largicndo,po» tando, fcortando. Eftautem luxuriayfuperuacanea return abundantia amp;nbsp;fumptus: cui contraria fruga« Adiutor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Adiutores^Impulforem in mala re,adiu»

Impul» rorêin bona dici Donatus in Tcrentiüfcribit. Quæ pof, differentia perpétua non cft,fed adiutor in mala re dicitur fæpius q in bona impulIbr. Adiutores vos profiteaminQ Aduerfarium iudicibus in odium ad? ducit,quod ijs ad maleficium vti vclit.

PRO SEX. ROSCIO AMERINO 9

Primû a Chryfbgono peto,vt pecunia for tunifq; noftris contentus fie,fanguincm amp;nbsp;vitam ne petat.Deinde a vobis Indices,vt augt; dacium fceleri refiftacis, innocentium cala-miratem leuetis,amp; in caufa Sex. Rofcii,peri-culum quod in omnes intéditur,propulfatis. Quod fi aut caufà criminis,auc fafti fufpicio, aut quælibet deniq; vel minima res reperie-tur,quamobrem videâtur illi nonnihil ramé in deferendo nomine fecuti:poftrcmo fi præ-ter earn prædâ qua dixi,quicquâ aliud caufæ inucncritis,nô rccuiàm’ quinillorû libidini Sex.Rofcii viradedar.fin aliud agitur nihil, nifi vt iis ne quid défit,quibus iàtis nihil cfr:fi hoc folû hoc tépore pugnatur,vt ad illam o. pimam præclarâq; prædam damnatio Sex. Rofcii velut cumulus accedat, nonne cura multa indigna,tum vel hoc indigniflimum cft,vos idoneos habitos per quorum fenteti-aSjiufq; iurandum idaflcquantur,quod antca ipfi fcclere amp;nbsp;ferro aflequi cofiierunc? Qui ex ciuitate in Senatum propter dignitatem, ex Senatu in hoc confilium deleóli eftis propter Icucritatcm,ab his hoc poftulare homines ficarios atq; gladiatores,nó modo vt fup-plicia vitent,qux a vobis pro malcficiis fuis mctucrc atq; horrere 4cbcnt, verum etiam vt fpoliis Sex. Rolcii hoc iudicio ornati audiq;

IO F. SYLVI VS IN OR AT. CIC.’ difcedant^Hisderebustantis ,tamq; atroci* bus,neq; fad's me commode dicerc,neq; fàcis grauiter conqucn',neq; fads libcre vociferari pofTe intcIligo.Na comoditad ingeniü,gra* uitad ætasjlibertati tepora ftmt impedimeto.

Vt petunia fortunirlt;5ß)Hoc valet ad mouendos aflèdus. Periculuni,quod in omnes inteditur^Hoc judicium ad rep. pettinere,nec id folum petere acs cuiatores vt Rofcius damnetur,Cgniiicat:quod am» pliuspofteaoftendet. In omnes intenditut)id eft Intêde» proponitut.Videtuttranflatio duftaab ijs qui relt;! re peri« tia tendunt.Ea cnim in feras aut in aues intendunt. culu,amp; Nifia gladiatotibusauta minantibus potius du» intenta fta eft,qui in aduerfarium gladium aut brachiû in» tc« tcndunt.Inde intentare pro minaricum datiuo db citur:vt poftea,Quod aiunt ilium Sex.Rofcio intê» taffe,amp;meditatum elle fc omnia ilia pro teftimo* nioeffe diftutum.Vitg.in primo Acn. Præfentem» que viris intentant omnia morte. Caufa criminisgt; id eft cur particidium Sex .Rofcius admittere vo» luerit.Caufa enim cur quis quid fecerit,aut non fe» cerit,in probattonibus valet plurimum. FadiJ.f. parricidi;. In deferendo nomine) .i.in accufando Sex.Rofcio. Non recu(àmus)IIludfoletfacere Ci» cero, vtprobationcs fuas ptoponat fore clariftimas: alioqui iè non deprecaturu vt reus feruetur,nec re* cufatuiQ quo minus reus damneturtvtpro Milone, Quanqua in hac caufa Indices T.Anni tribunatu, rebus omnibus pro falute Reip.geftis,ad huiuscri» minis defenfioncm no abutemur,nift oculis videri« tU infidias MiJoni aCIodiofadasmcc deptecaturi

PRO SEX. ROS. AMERINO. it

fumus^vt crime hoc nobis multa propter prsclara in Remp.meritacondonetis :nec pohulatuti,vt li mors P.CIodij falus veftra fuerit,iccirco eâ virtuti

Milonis potius qua Po.Ro.felicitatiaflignecis. Sed (iillius infîdiæ clatiores hac luce fuerint^tû deni(^ obfecrabo obteftaborej vos indices,!? cætera ami* fimuSjhoc falte nobis vt telinquatur,ab inimicorû audacia teliic^ vitam vt impune liceat defendere. Quinillorû libidiniSex.Rofcij vita dedatur) .i ad illorû libidine Sex. Rofeius condonetur: vt pro L. FlaccojNc bominibus leuitate Græcis,cruaelitate Barbaris,ciné ac fupplicc veftrû dederiris.Cödona« te amp;nbsp;cócedetc in cade te did,pro Cluêtio fcribim^. Pugnatut)certatut iudicio amp;nbsp;cótenditur.Opima).i. copio fa m,amplam,magnific A uthore Sex. Pópe* io,Opis fuit Saturai coniux, pet quâ voluetunt tet» ram ßgnificare,quia omnes opes humano generi terra tribuittvnde opulenti, tetteftribus rébus co* piofî,amp; hoilis opimæ,prscipue pingues,amp; opima magnifîca amp;nbsp;ampla ipolia. Vos idoneoshabitos) Aduerfarios in odium ludicû adducit. Idoneus in mala re hic dicitur.Iuft^ iutandû)Nâ iuratiindices Indices erât. Ex ciuitate in Senatûj Nemo cnim Senator fîebat,quin ciuis elTet. Ex Senatu in hoc côlîlium} natotes. Spli Senatotes tumiudicabât lege Cornelia,quâ L. Cornelius Sylla tulit. In hoc confîliiâ)Confi!iû pro cœtu ludicû dici alibi docuimus. Seueritatê)Seue» rus iudex eft,qui nocétes damnat,innocétes abfol* Scuetus uit. Sicarios),i.homicidas.Authore Quintilianoli. index, x.pet abufîoné ßcatios etiâ omnes vocamus,qui cç» de telo quocûqp cômiferint. Gladiatores) Vel ad Sicatijt awgendâ faéli atrocitatê appellat gladiatorcs,quo n®minc t.Catilinâ appellatîvcl te vera gladiatores

It F. SYL VIVS IN ORAT. CIC.

intelligftjvt poftta T.Rofcios Capitonem 8c Ma» gnum dieft eHe’gladiatores. A vobis metuere/vt Metuo a Terét.in Andria,Metui a Chtyfide.Metuo ab illo, te. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vt aft Donatus,cuius caufa poÉutn aliquid mali pa«

ti,etiam (î fpfe nihil in me mali confulat.His de re» bus tantis)Âttentos facit auditores,quia magnitu« dinem tei oftendit,eotumq; auxilium tacite impio» tat contra aduetrarios,quum fead dicendum,que» rendum,vociferandum fufficere negat,propter ni» miam tei aduerCatioTum atrocitatem. Ingeniû jSo let Cicero authore Quintiliano lib.xj.fngeniu fuß fubmittere,

Huie accedit fiimmus timor,que mihi natura pudorque meus attribuit, amp;nbsp;veftra di-gnitas,amp; vis adueriàriorû,amp; Sex. Rofeii pc-ricuIa.Quapropter vos oro atq; obiecro Indices, vt attente,bonaque cum venia verba mea audiatis.Fidc iapientiaque veftra fretus, plus oneris fuftuli,quä ferre me pofte intclli-go.Hoc onus ft VOS aliqua ex parte alleu ab i-tiSjferam vt potero ftudio 8c induftria iudi-ces.fin a vobisfid quod non fpero) défera r,ta-men animo non dcficiam:8lt; id quod fufeepi, quoad potcro,perfcram,Quod u perferrc no potero opprimi meoncre officii malo,quä id quod mihi cum fide femel impofitum eft, aut propter perfidiam abiicere,aut propter infirmitatêanimideponcre.Te quoque ma-gnopereM.Fanniquæfô,vt qualem te iam

PRO SEX. ROSCIO AMERINO. 15

antea Populo Romano præbuifti,cum huic idem quæftioni iudex prxeffcs^talcm te Sc no bis Sc.P.Rom.hoc tempore impertias. Qua-ta multitudo hominum conuenerit ad hoc indicium,vidcs;quæfic omnium mortalium expeâ:atio,quæ cupiditas:vt acria ac feuera indicia fiant,intelligis.Longointcruallo indicium inter ficarios hoc primum commit-titur,cum interea cædes indigniffimæ maxi-mæque faftæ funt.Omnes hanc quxftionem te Prætoredemanifeftis,maleficiis,quotidia-noq; fanguine haud ^demifTius fperant futu -ram.

Quem mihi natura) Ciceronem teliquofij'bonos oratores initio dicendi timere folito$,pro Cluentio abunde feripfimus. Vos oro at^ obrecro)Iudicum primum,deinde M.Fannij Prætoris,qui huic caufæ præeftjbeneuolentiam captat. Te quæfo)Quæfo Quifo, fæpius abColute dicitur,iungitur^ cum imperati« quçfb te uo modo.Exiilimat Donatus turn id elle aduerbiû, Sc quae« quod dicatur'ad leniendum imperium vetbi impegt; fo a te» ratiuijcuiufmodi illafunt,fis,fultis,age,agite,Codes: amp;nbsp;id quod impetite vulgus dicit parum,vt. quum dicic adiuua me patum.Nonnunquam tarnen dici» mus quæCo te,amp; fæpius quçlb a te,: vt poftea,Quç» fo a vobis indices,vt hæcpauca quæ refiant,ita au« diatisjVt partim me dicere pro me ipfo putetis,patlt; timproSex.Rorcio.amp;pro Âtchia poeta,Quæ(b a vobis, Vt in haccaufa mihi detis hanc veniam» Pro L.FlaccojQuxfo a vobis Afiatici tefles.Libto

14 F. SYLVIVS IN ORA. CIC.

cpiftoîarum familiatium vndecimo, Deos quæfu« mus confilia tua KeipJalutaria (int^at^ tibl. Huic idem quæftioni ptseires^Incelligendum atbittor, quum accufàtor diceret. Nam(vt ait Afconius^ Dies'acf viginti dabantur ad accuiàndum legitim,tott« cufatio* detn«^ defenfotiadterpondendum.NoDnunquâ ta* ms amp;nbsp;de msn lex ferebatur,vt eodem die accufatot èi patro» fenfio» nus orarcnt,amp; iudices pronâciarent:quod in caul'a nis. Milpnis a Potnpeiolatumidemfcribit. PræeiTes^ Præefle id eft Prætor efles.In hac cnim caufa Fannium Prç» quæftio» totem fuifte paulopoft fcribit.Quæftioni qucxplu* ni. dex præeiTe quçfitor dicltur:vt Cicero pro Au.Clu»

entiode C.Iunio qui in Oppianici caufa qusfitot fucrat, condemnatus eft C.lunins,qui ei quæftiont ptxfuerat.Adde etiam illud,ß placet,cum eft con« demnatus^quum eftet Iudex quæftionis. Imper* tiasjid eft præftesamp; præbeas. Quanta multitu» do hominum conuenerit) Afteétuum fcmina funt, quos in peroratione tra^Fabit ampllus. « Quæ eu» Cupidi» piditas)Cupiditatemin re bona dicit.In eadem re tas in re fæpius dicit ftudium.Cupiebat autem populus Ro bona. manus,vt acria amp;nbsp;feueta indicia lièrent, propterea

quod iudiciaaL.Sylla fublata fuerant,quo tempo« re cædes maximæ indigniftimæ«^ faâæ funt. Lon» Internal go interuallo^Id a Cicerone fæpc dicituc. vulgo ]o logo, autem dicerent,longo interuailo poft. ludicium Com» hoc)Poft fublata indicia a L.SyIla,ea^ longo in» mittete tcruallo fenatui concéda,hanc Rofeif caufam pri» iudiciû. tnam aftam effe fignificat. Committitur} id eft

conftituitut. Vtconftituete quæftionem Sc iudici» urn fæpius,ita hoc loco committere indicium dicit.

Intereaj in eo longo intetuallo. Boni enim ci» ues S( opulent!,quorum bonaSyliani coacnpûtût,

PRO SEX. ROS. AMERINO. 15 vtaduetfanjprofcnpti fuat,amp; necati. Qua proi fchptione Romana ciuttas nihil vnquam vidit in» dignius. Manifeftis mal£ficijs.)In ali;s codicibus ell)de manifeftis maleftci}s. quæ leéfio mihi vide* tut melior^vc intelligas quæftionem de manifeftis malefidis. Demiflius^ln ali}s quoc^ codicibus fcti» ptum eft,haud temiftius^id eft diiigentius. Ea au» temleólio mihi afpernanda nonvidetur. Nee pri» oreftafententiaauerfa.Demittete enim eft fum» tnittete,amp; deotfum mittete, amp;nbsp;minus animofe a« gete: vt ,Demittunt animos magnæ nil laudis egenos.Illud enim valet ad caufæ nofttæ commen* dationem,fi dicamus quæ ludici; expedatio ho« nunum lit*

Qua vociferatione in exteris iudiciis ac' cufàcores vti confueuerunt,ca nos hoc tempore vcimur, qui caufam dicimus. Petimus abs te M.Fanni,a vobifq; Iudices,vt qaeerri-me maleficia vindicetis,vt q fortiflîme homi nibus audaciflîmis refilùtis:vt hoc cogitetis, nifi in hac caulà,qui vefter animus fit,oftédc tis,eo prorûpere hominu cupiditatê amp;nbsp;icelus amp;nbsp;audaciâ, vc nô modo clam ,veru etiâ hic . in foro,ante tribunal tuum M.Fanni,ante pe des vcftros Indices,inter iplà fubfellia,cædes futuræ fint.Etenim quid ahud hoc iudicio té-tâtur,nifi vt id fieriliceat^Aceußntii,qui in Fortunas huius inuaferunt ; Caufam dicit

i6 F. SÏLVIVS I N OR A. CIC.

is,cuiprætercalamitatem nihil reliquerunt. Acculant ii quitus occidi patré Sex. Rofcii bono fuit:Caufàm dicit is,cui non modo lu-ftum mors patris acculit,verum ctiam ege-llarem. Accufant ii,qui hune ipfum iugularc fummecupicrunnCaulàm dicit is,qui ctiam ad hoc ipfum indicium cum præfidio venit, ne hicibidé ante oculosveftrostrucidctur. Deniq; acculant ii,quos populus polcit:’Cau làm dicit is,qui vnus reliélus ex illorum ne-faria cæde reftat.Atq; vt facilius intelligcre polhtis Indices ea quæ fafta iünt,indigniora efle,qua hæcquædicimus,ah initio res qué-admodum gefta fit,vobis exponcmus:quo fa cilius Si huius hominis innocentilTimi mife-rias,8c illorum audacias cognofecre polfitis, amp;nbsp;Rcipub.calamitaté. Sextus Rolcius pater huiulce,municeps Amerinus,fuitquû ge ncreSc nobilitate,amp; pecunia, non modo fui municipiijverumetiam cius vicinitatis facile primus,turn gratia atq; hofpitiis Horens hominum nobililTimorum.

Qui cauramdicimus)idefl:quidefenlt;limus. Ma» leficia vindicct(s)id eft malefïcos amp;nbsp;perditos homi nes puniatis. Ntfiin hac caufa amp;c.) Hoe judicium quantum ad Remp.pertineat o(lendit,vt in omni« Protu» bus fere caufis facere fokt. Prorumpere) id c(l pt^^u* Ti perucBirc,extendi,amp; effund(;vt proruptam au*

PRO SEX. ROS. A MERINO. 17

dacûm paulo poll appellat,quam proieólam dixit dacia 8c pro A.tluentio.Hæc magnitudo maleficij facit,vt proieéla ni(] pene manifeflum parricidium proferarur,cramp;: dibile non (itmlii turpis adolercentia,niii omnibus flagiti/s vita inquinata,nifi fumpt’ effufi cü probto atqj dedecore,ni{ï ^ruptaaudacia,nifi tâta temcri» tas,vt nó procul abhorteatab iufania. Intet ipfa fubfellia^Subrellia nó modo iudicû,fed etiâ oratotn Subfei« in foto funt. Quid aliud hoc iudicio têtatur) lllud lia, perfepe facit CicerojVt oftcndat petialiud ab aclt; cu(àtoribu$,quâmquod inquxHione ßc,quod fît Reip.pctniciofum. Idjideft cædes ante tribuna« lia,ante iudiccs,Inter ipfa fubfellia. Accufant ij) Quäm audaces fint accBfatores,quâmifer 8c innos ceiB reus fit oftédit,vt cognofci facilius poffit quid hoc iudicio petapt accuiatorestvtiudicum fauorem abaccufatoribus ad reum conuertat-.vf fpargat ve« lut femina argumentorum. Huncipfum) Rofci« um filium.Huius enim vitæ infidias a T.Rofcfis pa tatas fuiire,eamqß ob caufam liunc Romam confu« gifle paulo poft dieet Cicero. Summe)id eft val« de. PofeiQideftad fupplicium petit,quod improlt; bi fint.Atqg vt facilius)Ad nairationem ttanfit. Id Narrail» quü fit,admonedi funt auditores,vt diligêtiusintelli du quan gät id de quo pronüciaturi funt.Quü ftatus conie« do fit pa fturalis fimplex cft,id eft quum reus faftum quod trono. accufator intendit,tantü negat,pattono nihil opus eft narratione.Quid enim natrabir,qui afe faélum negatiSi veto patronus non modo neget,fed etiam in aduetfarium crimen ipfum retorqueat,, iam fta« tus conieéluralis fimplex non eft:oportctq^ vtpto» bet id quod tetorquenitaqueeum oportet vti nar« tationeivtpto Milone,accufator dixit a Milone fa«

Cc j

iS F. SYLVIVS INORAT.CIC.

ftas inßdias Clodio.Negatid Cicero,retorquetquc a Clodio facias Miloni.ideo narrauic.In hac quo« que caufa a Sexto RoCcio pattem occifum eße ac» cufatores dixerunt.id non negat Cicero, fed etiam rétorquée cum ab accuPatortbus necatum . Id vi probet facilius,vtitur narratione. Sextus Rofeius pater huiufee; Huius narrationis initium perßmile cd initio primæ narrationis pro Aulo Cluentio« Hoeexempio vtiturSulpitius Viflor inlibro Indi* tutionum oratoriarum,quum fetibit narrationem deti dilucidam,n a reäo cafuincipiat, quo modo ferme ede narrationes Tullianas dicit. Amerigt; Amena» nus) Ameria Vtbsiraliç.dcccclxiiij.annis ante Per-■ fei bellum condita ed,vt ait Plinius libto tertio ex Caronis fententia.Aliquot igitur feculis ante Ro« mam condita fuir. MuiucipijJid ed Ameris,

Nam cum MetclIis,ScruiIiis, Scipionibus erat ci non modo hofpitium, verum etiam domefticus vfus,amp; confuetudo. Quas(vt X' quum eft)familias honeftatis amplitudinifq} gratia nomino.Itaque ex fuis omnibus com-modis boe folum filio reliquit. Nam patrimonium domeftici prædones vi creptum pofltdentjfama St vita innocentis ab hoipiti-bus amicifque paternisdefenditur.Hic cum omni tempore nobilitatis fautor fuiflët,tum hoc tumulcu proximo,cum omnium nobili-um dignitas falus in diferimen veniret.

PRO SEX.ROSCIO AMERINO. 19

præter cæteros in ea vicinitate earn partem caufàmque opera,ftudio, auftoritate defen* dit.Etenim reftum putabat, pro eorum ho-ncftate Ce pug;nare,propter quos ipiè honeftif fîmus inter fuos numerabatur. Pofteaquam Victoria conftituta cft, ab armifque rcccfTi-muSjCum proicriberentur homines,arque ex omni regione caperentur ii qui adueriàrii fuiHe putabantur,erat ille Romæ frequens, atque in foro,8r in ore omnium quotidie ver fâbatur:magis vt exultare viétoria nobilita-tis videretur,quàm timere ne quid ex ea ea-lamitatis fibi accideret. Etant ei veteres inù micitiæcum duobus Rofciis Amerinis,quorum alterum federe in accufàtorum fubfelli-is video,alterum tria huiufee prædia poffide-reaudio.Quas inimiciriasfi tamcauere po-tuiflèt,quàm metuere folebat,viueret.Ncque enim iudices iniuria metuebat.Nam duo ifti funt Titi Rofcii, quorum alteri Capitoni cognomeneftàfte qui adeft, Magnus voca-tur.

Confiietudo^id ed familiarttas,amp; rt vuJgo di’cût, conuerfario. Hoc folum)cômodum,quôd fcili* cstamicosei amp;nbsp;hofpites rcliquerir. JDomeftici prædones)Titi Rofci,' Capitoamp; Magnus,qui iudê AmeWni erant-Viereptuni pcfftdent)id eft vi eri» pacrunt amp;nbsp;poffident, Hic^ Sex. Rofcius pater.

Cc ij

JO F.SYLVIVS IN ORAL CIC.

Tumul» Hoc tumuitu proximo)TumuItus,vt ait Cicero tus. in Philippica odaua, niWl aliud eft,nifi perturba^ tin tanta,vt maiot timor oriatur. Vndeetiam nogt; men dudum eft rumultus. Itaque, inquit,maiores noftrl tumultum Italicum,quod erat domefticus, tumultum Gallicû,quod erat Italiæ fînittmus,prægt; terea nullum tumultum nominabant. Romani igû tur Italicum bellû aut gallicû appellabât tumultâ vt hoc loco ciuile bellû,quod Sylla cû C.Mario ali» ifque geiïît,appellat tumultû. Quum omniû no« bilium dignitas)L.Sylla gerente bellum cum Mi* thridatc,Cinna,Marius,SertorIus,Carbo cum fin* gulisexercitibusin vtbem Romam tecepti funt. Earn velutraptam cædibus amp;nbsp;rapinis vaftauerunt.

Maria* Cn. 'Oftauio Cos . occifo, omnibufque aduerfæ norum partis nobilibus trucidatis,in quibus Marcus An« in ciues toniusamp; C.Cæfar or4toresfucrunt;L.itcmCraflus impie* orator,ne quid virtute Tua indignum pateretur,gla* tas. dio fe träsfixit. Author eft Titus Liuius Itbro ofto* geiîmo. Earn partem cauramtp}noblllum fcilicet* Confti* Conftituta)id eft confîrmata intetfeftis hoftibus: tuctc vi* vt paulopoft dicit conftituere pacem,Quum amp;nbsp;pa* ftoriam cis conftituendae rationem Sc belli gerendi pote* pacem ftatem folus haberet.Et pro C.Rabirio,conftituere amp;nbsp;repu. Rcmpub.Precorq?''abifs,vthodiernum diem amp;nbsp;ad huius falutem conferuandam,amp; ad Rempub.con« ftituendam illuxiiTc patiantur. Prorcriberentut homines)praEcipueij qui aduerfarij fuiife putaban* Freques Frequens)idcftfrequenter:vt in libro de Of* fieijs fccundo,Facillimcautem amp;nbsp;in optfmampar* tern cognofeuntut adolefcentes,qui fc ad claros amp;nbsp;fapientcs,amp; bene confulentes viros Rcipnbli.coft-tulcruDt:quiburcum fi frequentes funt ,opinionem

PRO SEX.ROSCIO AMERINO, ax

afferuRt populo fore fè ßmilcs,quos fibiipß delegc« runtad imitandum. Victoria nobihtatisj Quæ fuit L.SylIæ. Erant ei veterts infmicitiæ) Oportet Narra » narrationem effe verifimilem . Eam auum facie« tio qui» musjficaufam quæimpulitdicamusîfiperfonç quç busmo» fecit, motes ira defetibamus j vt ab re fafta alieni dis fiat non videantur,fi loci amp;nbsp;temporis oppottunitatem credibi» oftendamus.Hoc loco hæc quatuor Cicero traftat. Hs,

Veteresinimicitiæ) Vt àmicitiæ,ita inimicitiæ quo vetuftiores^ita grauiores effe folent. In accufa» totum fubfellijs) id eft ia ijs fubfelli/s , in quibus accufatotes federe folent:id eft^in ijs qusc funt ad fi» niftram manum iudicis.Nam ad dexteram reus amp;nbsp;pattoni fedebant. AIterum)T.Rofcium Capito« nem. Quas inimidtias fitam cauere) Cauere ini» Caug^e micitia$,focium,ptoditotem , omnia dicimustvt jnimici* paulo poft,Socium veto cauere qui poffumusiquê tias/oci etiam ß metuimus,ius offieij Içdimus, In oratione poft reditum ad Q^irites. Sic vicifear pctfidos a» pjodito» micos,nihil credendo,atq^ omnia cauendo.Quinti» lianus libro feptimo,Cuius vox fuit^Cauete prodi« torem, Capitoni cognomen eft)Capito Capitonis amp;nbsp;Capitoni cognome eft.authore Setuio dicimus.

Homines eiufmodi,alter plurimarum palmarum vetusac nobilis gladiator habetur. Hic autem nuper fe ad eum laniftam contulitjOui cum ante hanc pugnam tyro effet,quod feiam,facile ipfum magiftrum fee 1ère audaciaq; fuperauit.Nam cum hie Sex. Rofeius effet Ameriæ,Titus alter ifte Rofei-

Cc iij

it F. SYLVIVS IN ORAT. CIC.

us RomjCjCum hie filius aiïîduus in prædiis eflêtjcumqueièvoluntate patris rci familia» rijVitæquc rufticæ dediiîêc,iftc autem frequës Baineæl Romæ effet,occiditur adBalneas Palacinas Palatinç tediensacœna Scx.Roicius.Spero ex hoc i pfô non effe obfcurum,ad quem fùfpicio ma leficii pertineat. Verum id quod adhuc eft fufpiciofum,nifi perfpicuum res ipla fcccrit, hunc affinem culpæ iudicatote. Occifó Sex. Rofcio,primus Amcriam nunciat Manlius Glaucia,quidam homo tenuis,libertinus,cli-ens Sifamiliarisiftius Titi Rofcii:ôt nunci» atdomum,non filii,fcd Titi Capitonis ini-mici.Et cum poft horam primam noftis oc» ciffuscffetjprimo diluculo nuncius hic meriam venit.dcccmhorisnofturnis lêx SiC dfïa, quinquaginta millia paffuum cifiis peruola» uit,nô modo vt exoptatû inimico nunciû pri mus afferrctjffd etiâ cruoré inimici quâre» centiffimum,tclumque pauloantc e corpore extraftum oftendcrct. Quatriduo quo hæc gefta funt,res ad Chryfogonum in caftiaL. oyllae Volaterras defcrtur,magnitudo pecu» niæ dcmonftratur.

Palma PJurfmarum palmarum)id cftpiunmorum een pro cers tamtDum.quod fequitur,pro eo quod ptçcedit.Nifi tamine.J rnimin his ccrtairtinibus viâor fuiiTetyiDterfeëfua fuiffeuNam in pari^ladiatoiû aketû intcrficiinos

PRO SEX.ROSCIO AMERINO. xj crat,nifi forte fibi fatisfaftü cHe dominus dixiHet. Palma pro vifloria dici nemo ignorât. Caufa apud A.Gellium cft. Inde palmarium pro co quod eil Palmari palma dignum,Terentius in Eunucho dixit.Tumj um. inquitjhoc akerum.Id veto eil quod mihiputo pah marium. Vetusac nobilis)Vetus,vt ait Donatus, Vetus in pleruncp refertur ad laudem,interdum ad vitupe« vtranqp rationemtvtjSed qui malcuoli veteris poctæ male» pattem, diftis refpondeat.Et alibi,Vetus vetetnofus fenex. Hoc in loco vetus qucmadmodünobilisinvitupe« rationem dicitur. Hicaute) Titus Rofeius gnus. Ad eum laniilam)ad Titum Rofeiü Capilt; tönern. Eil autc laniila,qui familias domi habet ad I gladiaturam excrcendä,quas inilituit. Ante hac pugnä tyro effet,quod feiam jideftptoutego feio.

Hic Sex.Rofciusjfilius. Resipfa^qus probatu« rus eil Cicero,pollicetur ea,vt dixi,fore clatiifima, alioqui dänati nó recufat. Res lt;pra)nó oratio mea, fed res ipfa. Ameriam nüciat)De hoc dicendi gelt; nereferibimuspro Milone. Non filij)id eilSex, Rofcij.Haec autem Cicero dicit,vt crcdibile facial a Tito Rofeio magno CapitonisConfilioSex.Ro« feium occifum effe. Poil horam ptimam noflis} Veteres folitos effe numerate hotas duodecim' ab Horse oriente fole ad occidentcm,quae diutnæ effent ; amp;nbsp;àid.xij, totidem aboccidente adorientem,qux effent noî amp;nbsp;toti; fturnæ,alibidiximus. Primoquot;diluculo)Sæpius di dem no« cit prima luce.Vulgo dicunt fummo mane. Decc ftis. hotisnoélurnis)Nam poil primam horam noftis Dilucu « difceffit,amp; hota ante folc orienté Ameriam venit. Io primo Sex amp;nbsp;quinquaginta) Inde attende Ameriam ab Amctia, vrbc Roma tot millibus paffuum diilarc. Cifi» Cißuni. is; Cifiura , vchiculi genus erat, quo vtebantut

Cc ii ij

*4 F» SÏLVIVS IN ORA. CIC.

Romani quum celeriter voletant conficcre itcnvt (n Philippica fecunda,Quum hora diel FeTe dedmi ad Saxa Rubra veninet,delituit in quadam caupo nula,atque ibi fe occultans perpotauit ad vcfpe« tum. Indecifîo celeriterad vrbem adueélus, do« mum vcnitjCapiteinuoIuto.Quum autem cifijsdis catjfîgnifîcat cum cißa mutafle, quo iter celerius coniîcercc vt folent curforesnofttl mutarecquos.

Cruotem inimicijMouct affeftum ,vt aduerfa» , riuminodiumadducat. Quatriduo quohæcgc* fla funt)Dicerct Titus Liuius,quatriduo quàm. Ita cnim poft numeralia nomina,quæ ordinalia grammatici appellant,cufüfmodi funt primus,Te» talium^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ponere quàm. Quatriduo

nominu auteni cft,quarto die,nonquatuor diebus.Poft alia nomina numeralia/juæ appellant cardinalia, vt funt vnus duo tres amp;c. Cicero foict patticulam quû poftponere:vf,funt duo anni quum a teliteras nuUas accept Volatcrras) Volaterræ oppidum Volatei* eftinEthruriaante bellum Troianum conditum. ïæ’ In eo Mariani profetipti confiftentcs,a L.Sylla ob» feflî funt.Is rerum potitus, agrum Volaterranum publicauit.Cn.Cæfar primo fuoconfulatu agrum Volaterranum amp;nbsp;oppidum omnl pcriculo in per» petuum liberauitzvt eft apud Ciccroncm libro Epi» ftolarum familiarium decimotertio. Pecuniæ) id eft bonorum Sex.Rofcij.

Bonitas prædiorumCnam fundos deeem amp;nbsp;tres reliquit,qui Tiberim fcrc omnes tâgût) huius inopia Si fblitudo, comemoratur. Dcgt; ^monftrantjcum pater huiufee Sex. Rofcius

PRO SEX. ROSCIO AMERINO. ly homo ta fplêdidusamp; gratiofus.nullo negotio fit occifus, pcrfacilc nunc hominem incau-tum, amp;nbsp;rufticum, Romæ ignotum,de medio tolli pofTe.Ad cam rem opera fuam pol-licentur. Ne diutius vos teneâ Indices, fo- Coitur cietas coitur. Cum iam profcriptionis men-tio nulla fieret,8lt; cum etiam qui antea metue rant,rcdircnt,ac iam defunftos fcCc periculis arbitraretur,hominis ftudiofiflimi nobilita-tis manceps fit Chryfogonus: tria prædia vel nobiliflima Capitoni propria tradûtur, quæ hodie poflidet:in reliquas omnes fortunas ifteTitus Rofcius nomine Chryfbgoni,quc-admodum ipiè dicit,impctum facit.Hæc bona fexagies. HS.emuntur duobus millibus numum. Hxc omnia ludices imprudente L.Syllafada eflè certo fcio. Ncqj enimmi-rum,cum eodem tempore Sc ea quæ præteri-ta funt, 6c ea quæ videntur inftare, præparet: cum 6c pacis conftituendæ rationcm,6c belli gerendi poteftatem folus habeat,cum omnes in vnum fpedent, vnus omnia gübernet, cumtottantiiqjnegotiis diiîentusfit, vt re-fpirare libéré nonpoflit, fi aliquid non ani-maduerrat, cum prælèrtim tam multi oc-cupationem eius obferuent, tcmpufq; aucu-pentur,vt fimul atq; ille dcfpcxerit, aliquid nuiufcemodi moliantur.

x6 F. SYL VI VS IN OR AT. CIC.

Bonitas nbsp;nbsp;nbsp;Bonitas prædiorum)Vt pro lege agraria in Ruf«

przdio* IfijDemigraturos io ilia loca noftros homines pro« lum. pteragrorum bonitatem,amp; omnium rerum copia, Itemqj,Si quis agri aut oppidi bonitate deleólenir. Decern amp;nbsp;tresJprotreaecim.Lfcet diceredccem Numc« amp;nbsp;tres, amp;nbsp;tres amp;nbsp;decern . Eodemq; modo vfcp ad raliûno viginti.Sed in nominibus ordinem (ignißcantibus, niinum id quod numerum minorera flgnlßcat,przponi fo» ratio. Jet:vt tcrtiuCdecimuSjquartufdecimus amp;c.non con tra dici folet. Qui Tyberim fere omnes tangunt) Commendatiora funt przdia ea quç fluuio magno, amp;nbsp;vt ita dicam, nauigabifi, proxima funt. Faciiius enim 8c minore impenfa dominus ea viiitat,cotû« Tangit que fruftus in vrbem conuehendos curat. Tangiât Tybetî Tybcrim)id eft Tyberi funt proxima, amp;vt vulgo dicunt,contigua:vt in oratione,dc reiponfis Arufpi« cum,Quid habet tua domus religioiîfnifi g? impu» ri amp;nbsp;facrifegi parietem tâigltÆt proMilone, Sufpi» cari tarnen debuit,eum,etiam ft Romani illo diere* uerti vellet,ad villam fuam,quæ via tangeret,diucr« Côtînc* furum.Continere viæ in eadem re dic{,alio in loco re viæ. fcribem’. Inopia amp;nbsp;folitudojinops dicitut is qui fo loops, lus eft,qui nec amicos nec propinquos habet,quorS Solitudo ope,id eftauxilio tutari iè poilit. Inopiam itaq^amp; folitudincm ferc in eadem re dicit . Solitudinem hac in re dixit Terentiusin Andtia,Pct^ huius fo^ litudinem Teobteftor,nc abste hanc fegreges,ne« ue déféras. Quum pater huiufcejSuaiîo eft a ma* iori ad minus. Tam fplendidusj)id eft liberatis amp;nbsp;magnificus. Gratiofusjjid eft apud multos valens Negotio gratia. Qua voce vtitur Cicero fæpiffime. Nullo nullo. ncgotio}id eft facile,; vt pro M. Cæüo, Nci^ huius iudicij vetitatem,quae mutati nullo modo potcfta

PRO SEX. ROS. AMERINO. ^7 fn voluntate teftium collocari finamzquæfocillime fingt,nulle negotto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ac detorquen poteft. Ne

diucius teneam } Quia narratio debet effe bteuis, (i ca fuerit longiufcula,auditorü tædium efFugandü eft illis figuris'ied quid mororfSed quid verbis op? cftfNediutius teneam.alijfi^ eiufdem generis. So» cietas coitur^id eft ineunt locictatem de Rofcij pe cunia.De fccietate poftea fcribem?,fed interim at» tendendum eft coire focietatc,pro co quodeftami Coire fo citiam inire,dici:vt in Philippica fecunda, Vtinam cictatê. Cn.Pompeij cum Cæfarc focictatem nunqua coif» fes,aut nunquam deferuifles. Antcaiid eft quuni eflet profetiptio. DefunftQS_)id eft libetatosivt, O tandé magnis pelagi defunde periclis. Manceps^ Authore Bocthio lib. Commentariorum in Topi» ca Ciceronis tertio, Omnes res quæ abalienati pof» funt,jdcft quæ a noftro adaltetius dominiü ttâfîre poftuntjmancipi dicuntur.Eft auté mâcipatio,ima» ginatia quædam,fetuata iuris folennitate,vcnditio, quod ipfum ius Romanorü ctuium proprium eft. Eaqj res ita agiturjadhtbitis non minus q quin^ te» ftibus ciuibus Romanis puberibus,amp; prçterea alio eiufdem CDnditionis,qui libram æneam teneat, qui appellaturlibripens. Is qui mancipium accipit, æs tenens ita dicit,Hunc ego hominem ex iutcQuiri* tium mcum cfle aio, ifq; mihi emptus eft hoe ære, æncaqj libra. Deinde ære percutit libram; idtj æs datei a quo mancipium accipit,quaft pretij loco. Manceps igituthoclocodicitur,qui pet hanc iuris folennitatememit. Alioqui mancipes funt publica» norum principes, vt ait Afeonius. Hominis ftu» diofiflîmi nobilltatis)id eft Sex.Rofci,' patris.Cuius bona manciparinóopottuit,propterea quç»d nohi

i8 F» SYLVIVS IN ORAT. CIC.

litatis ftudiofus^cum L.Sylla fenferit. Propria)id cft non vtenda, fed vt vulgo dicunt, proprietaria.

Ifte T. Rofdus^Magnus. Hæc bona lx.)iëxa» gics fcribi debet. Ea quæ Prætor imprudente L. Sylla)Frudentet facit Cicero, ne quum dicit con» tra Chryfogonum,contra L.SyIlam,qui turn terum potitus erat,dicere videtetur. Vtenim oratoris eft cauere ne quid dicat quod caufæ aduerfumfit, ita ne quid falua fide patrocinij dicat, quod (ibi noce-gt; re poffît. Et caquç præterita funQVetbû ordinet, aliudve quod iimile afctibendum puto.Hæc autem Cicero dicit,vt contcndat L.Syllam ^negotijs plu» timis occupatum eife $ ita«^ imprudente eoChty» fogonum T. Rofcios hæc omnia facere. Spe» ftenQid eft fpem habeant. Diftentus)id eft occu» parus,a diftinendo: vel diftentus,a diftendêdo.quâj uis diftinere amp;nbsp;diftendere (i dicantur,taro dicâtur.

Refpirare libéré 3 Magnam Syllæ diligentiam prædicat. Viris enim grauibus Reipublicæ'tnunus fuftinentibus licet aliquando recreate fe amp;nbsp;reficeret vt Scipio Africanus maior,authore Cicerone lib. de Oßici]s tertio,requiefcens a reipublicç pulcherrimis munetibus,otium fumebat aliquando,amp; a cœtu ho rainum frequentiacp intetdum tanquam in portum fe amp;nbsp;iblitudinem recipiebat. Rcljsirare libéré) id cft,vt vulgo loquuntur, accipere anhelitum ad vo» luntatem.Eft autem hyperbole,quæauthore Quin» tiliano libro.viij.non in augendo folum ht, fed etiâ in diminuendo:vr, Vix ofTibus hærent.Et quod Ci» eero in quodam ioculari libello,Fundum Varro vo» cat,quem poftim mittcrcfunda. Ni tarnen occide« rit,qua caua funda patct. Hyperbole omnis quan» uis fit vitra fidem^etfe tarnen nô debet,vt idem ait,

PRO SEX. ROSCIO AMERINO. 19

vitra modum. 'SI aIiquid )Ordoeft.Nelt;p enim mi» turn eft,fi aliquid amp;c. Si aliquid non animaduer« tat)id eft fi quid imprudente eo fiat. Occupations cius ob(ètuent)ideft inCpiciant, amp;nbsp;vt vulgo dient, diligentercufiodiant amp;nbsp;fpeculentur quando fît 00 cupatus. Tempufep aucupentutj) id eft peragendi fui negotfîopportunitatem captent,quôd L. Sylla ab occupationibus libéré agere non poftèt. De« rpexerit)id non afpexerir,non animaduerterit. De autem hoc loco priuatiua particula eft.

Hue accedit,quôd quanuis i Ile felix cut eft,tarnen in tanta felicitate nemo poteft elTe in magna familia,qui neminem nequc fcruum,ncque libcrtum improbum habeat. Interca ifte Titus Rofcius vir optimus ,pro' curator Chryfbgoni,Amertam vcnit:in prae-dia huius inuadit:hunc mifêrum,Iu(ftu perdi. ju^u, turn,qui nondum etiam paterno funeri iufta foluiflèt, nudum eiicit domo, atq; focis pa-triis diifquc penatibus præcipitcm,Iudices, exturbat : ipfc ampliftîmæ pecuniae fit dominus.Qui in fua re fuiflet egentiffimus.eratcvt fit)infolens in aliéna. Multa palam domum fuamauferebat,pluraclam de medio remo-uebat, non pauca fuis adiutoribus large ef-fufeque donahat, reliqua conftituta auäionc Audio, ' vendebat.

Ille fit felix'iL.Syllaquum propter alios multos L.SyJIa Felices terum fuccelTus, tumptæcipue quód Athe* felix.

F. SÏLVIVS IN OR.A» CIC.

nas,qutbus vi potituserat,noneuertiffet,fcd ijs pci perciffet propter eg regia ftudia quseillic vigiierâtî L.Lu(CuIlus,vt in eius vita Plutarchus fcribit,felicif fimâ Syllæ le adtnirari fortunâ dixit,qui quô voluif fet Athenas feruare,potueriC.Se quoqj venuftû idem Sylla appellabat, vt in eius vita idê Plutar. fctibit.

In tanta felicitate amp;c.)Id ita verû efl, vt in famji lia Chrilli,quam fibiipfe elegerat,vnus e difclpulis xij.imptobus impiufœextiterit. Viroptimus)Iro» nia elf. Luclu perditû)ideft,morte paths mife» lufta. rc lugentem. lufta foluiflet)ideftexequias fccifa fer.lulla enimnumero tâtum plurali funt exequiæ, amp;nbsp;pompa funebrisivt in libro de Legibus.i;. Quid vero ex bis qui hotum fceletS principes fuerunt,amp; præter cæterosin tcligione impijï Non folum vita cruciat atç dedecote^vetû amp;nbsp;fepultura ac iuftlsex* equiarum caruerunh Item(^,Siti dicuntur ij qui côlt; diti funt.Nec tarnen eotû ante fepulchrum elî, quâ tufta fafla,amp; corpus incenfum eft.Inde collige cjici facerc Sc foluerc iufta.Iufta funebria dIcitT.Liuius lib. j.Nec cæleftes modo cerimonias,fed iufta quocß funebria,placandofi^ deos Manes,vt idem Pontigt; fex edocerct. Nudum)id eft omni patrimonio fpo liatum. Eiecit) Eijcit melius legatur,vt cum ver» bis illis côueniat,inuadit,extutbat. Eijcit domoat» que focis patrijs.)Rei indignitatem auget.Nam,vt ait pro domo fua Cicero,Nihil fanftius,nihil omni teligionemunitius.q domus vniufcuiuf^ciuiû. Hic aræ funt,hic foci,hic dij Pcnatcs,hic facras religioî Penates cerimoniæ continentur. Hoc petfugium eft ita J*'. fanftum omnibus, vt inde arripi neminem fas fit.

'* Sunt autem dij Penates,intimarû return euftodes, fiue apenu duffo nomine(Eft enim omne quo ve»

PR-O SEX. ROS. AMERINO. 31 fcuncut homines,peniis^ßue ab eo quod penitus ingt; (ident,ex quoetiam penetrates a poetis vocantur« Author eß: Cicero in Itbto de Natura deorum. i/. AuthoreSeruio inCommetari)s.v.amp; fextoin Aen. Virgilii,apud prifcos in fua quifc^ domo fepelieba* tur.Hinc ortu vt Lares in domibuscolerétunvnde vmbras laruas vocam’.Penates quocj domi ex hac confuecudine^oli idem dicit.Dijs autem penatibus domorü culmina, vt parietes loui Hercio dedicari morem fuÜTe idem fcribit lib.ij, Auftionejid eil publica venditione,qua res addict folet ei qui vIeia nius auxerir pretium.

Quod Amcrinis vfq; eo vifùm eft indignu, vt vrbe tota flctus gemitufque fieret. Etenim multa fimul ante oculos ver(abatur:mors ho minis florentiftimi Sex.Rofoii crudeliftima: filii aute eius egeftas indigniftimaxui de tato patrimonio prædo iftenefarius ne iter quidc ad fepulchrum natrium reliquiflet:bonorum cmptiojflagitiola pofleftto,furta, rapinæ, do-nationes.Ncmo erat qui non ardere -omnia mallet,quàm vidcrc in Sex. Rofeii viri optv mi atq; honeftiflimi bonis iaftantem fe ac do minantem T. Roftium. Iraq; Decurionum decretumftatimfitjVt Decemprimi profici-fcanturad L.Syllam,doceantquc eum,qui vir Sex.Rofcius fuerinconquerantur de ifto-rum fcelcre amp;nbsp;iniuriis:orent,vt St illius mortui famä,St filii innocentis Fortunas cóferua« tas velitlt; Atq; ipfum decrctum quxfo cogno*

jx F. SÏLVIVS IN OR A. CIC.

feite. DECRETVM DECVRIO^ N V M. Legat! in caftra veniunt IntcIIigi-tur Indices,id quod iam ante dixijimpruden-te L. Sylla fcelera hæc amp;nbsp;Rcri : nam Ilatim Chrylbgonus St iplè ad cos accedit,ÔC homines nobilesallegat iis qui petcrentne ad Syllam adirent, amp;nbsp;omnia Chryfogonum quæ vellent, efle fafturû polIicercntur.VIq; adeo autem ille pertimucrat,vt mori mallet, quàm dehis rebus Syllam doceri. Homines antiqui,qui ex fua natura cætcros fingerent, cum ille confirmaret, fèlè nomen Sex. Ro-feii de tabulis exempturum, prædia vacua fi* Iio traditurumxumq; ita id futurum T. Ro* feiusCapito qui in.X. Legatis erat,appro-mitteret, crediderunt, Ameriam re inorata leucrterunt.

f Ictus gemituf(5)Ex Amerinorum dolore, faci« noris aduerfariorum atrocitatem auger.Qua ratio» ne ab aduerfariis iudices auettit,eorlt;^ Sex, Rofeio conciliât. Qui non ardere omnia malletJ) Vt qui permagna rei alicuius cupiditate tenetur, magnum aliquod incommodum etiam publicum exoptant, modo id quod tantopere cupiuntjaiTequantur-Vat* to de vita po.Rom.vt eft apud Marcellum, Tanta porro inuafit cupiditas honotum plerif(ç,vt vel cæ Ium ruere,modo magiftratum adipircantur,exo» ptent.Ita quiodiofam aliquam rem maximeauer» fantur,magnum aliquod exitium ctiam publicum videre malunt, quàm quod tanto odio auerfantur.

PRO SEX. ROS. AMERINO. 3}

Qui non ardere omnia malIet.Melius hoc modo Icguur,q quo modo fcriptum inucnio apud Iulium Rufintanum in librode lîguns.Pachopœia, inquit^ Tcl odio^vcl itacundia, vel mifeticordia commoue» tur.Virgilius, At domus interior gemitu miferoiß tumultu Mifcetur. Cicero pro Rofdo, Nemo eiac qui non ardere ilia omnia mallet, quam videre iQ bex Rofci) bonis dominantem amp;c. Decutionum^ id eft Scnatorum Ameriæ. Vt decemprimi_) id elfc decem municipes Amerini primarij homines. Ex T. Liuio permukis in locis cognofci facile poteft fuiffe morcm Romanum,vt decem Legati mittcrê» Legato» tur,nonnunquam tarnen tres mittcbâtur,fed ratius. tun' hu« lllius mortBifamam_)Nam eius nomen in pros merus.

fcriptionû tabulas Chryfogonus retulerat. Ipfum decretum Decurionum^ Quia narratio breuis elfe debetpneanec telles interrogari^nec quicquam regt; citari licet.Quodigitur hoc loco fecit Cicero,id ab eodem loco alio fadum vix inuenias: a Demofthe» ne amp;nbsp;cæteris Grsccis perquam frequenter.Erandau» tern ad hoc publice infticutiquidecreta'dum iube» rentur recitarent, anp itaillis maior fides,quam ft ab otatore aduocato recitarentur, habebatur : quo» circa ab alio legebantur. AIlegaQ id eft mittit.

De his rebus Syllam doceti) Attende dici, de his Doceo rebus doceti. Homines antiqui) id eft viti boni amp;nbsp;de reb’, fimpliccs,quales antiqui fuifte exiftimantur. Qui Antiqui ex iua natura cæteros fingerent) id eft qui cæteros homines fallaces amp;nbsp;malitiofoseiTenoputatentjquales fe no cffe fcirenr. ConfirmareQid eft affirmaret. No^ men Sex.Rofci} de tabulis exempturum)id eft de* leturum amp;nbsp;obliteraturum.Nam in tabulas profcri* ptionum Sex.Rofciucn Chryfogonus fcribendum

Dd )

34 F« SYLVIVS INORAT.CIC.

curauerat^poftquamoccifum eum audiucrac,vt boi Exime« nis eius liberius ipfe fruererurgt; Exitnere nomen de re nomê tabulis dicit, quemadmodüin libro de Oratore fe» de tabu» cundo eximere ex ærati/s, quod eft mulftam cons lis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;donare,amp; ,vt vulgo dicût,qult;ttare.Is enim qui te ex

ætarifs exemit,luRrum condidit, Prædia vacua^ id eft ex quibus decedere iufterit eos qui in ea fuo nomine inuaferant, In decem Legatis Jid eft vnus Adprolt; exdecê Legatis, AdpromitteretJ) ideft valde pro» mittete, mittetet. Inorata rejid eftnon orara, non obito Inorata munerc legationis. Non. Marcellus docés Ennium res, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dixilTe regredcre pro reuocare,illud ex eo citât,Quo

nûc incerta re atqj inorata gradû regredere conate? Ptocra« Ac primo rem difFerrc quotidte,ac procra-ftinare. ftinareifti cœperût:deinde aliquanto lentius nihil agere,atq; dcludere: poftremo (id quod facile intclleólum eft) infidias vitæ huiulce Sex.Rolcii parare,neque fefe arbitrari, poflè diutius alienam pecuniam domino incolugt; mi obtinerc. Quod is fimul arque lènfit, de amicorum cognatorumq; lèntentia Romam confugitjSr lèfc ad Cæciliam Nepotis filiam, quam honoris caufà nomino,côtulit,qua pater vfus erat plurimum. Inquamuliere Indices etiam nunc,id quod omnes lèmper exi-ftimauerunt,quafi exempli cauiâ veftigia an-tiqui officii remanent.Ea Sex. Rofciumino-pcm,eieiftum domo,arq; expulfum ex fuis bo niSjfugientem latronum tela 6c minas, recc-pit domum; hoipitique oppreflb iam, deipc-

PRO SEX.ROSCIO AMERINO. JJ

ratoqucab omnibus,opitulata eft.Eius virtu-te,fide, diligentia faftum eft,vt hie potius vi-uus in reos,quàm occifus in profcriptos re* , ferretur.Nam poftqua ifli intellexerut fum-ma diligentia vitam Sex. Rofeii cuftodiri, neque fibi vllam cædis faciundæ poteftatem dan,cófilium ceperunt plenû fceleris amp;au. daciXjVt nome huius de parricidio deferrét, vt ad eâ rem aliqué accufatoré veteré cópara* ret,qui de ca re pofîct dicere aliquid,in qua re nulla fubeflèt iùfpicio.deniqjvt quoniâ crimi ne no poterât,tcpore ipiô pugnarét.Ita loquî homines,3» indicia tâdiu fada no effent,codé nari cû oportere,qui primus in iudiciû addu-dus cffet.Huic auté patronos propter Chry* fbgoni gratiâ defuturos. De bonorum védi* tione,amp; ifta focietate verbû effe fadurû nemi né.Iplb nomine parricidii,amp;atrocitatc crimi nis,rore,vt hic nullo negotio tollerei, cû ab nullo defenf’ eflet. Hoc côfilio.atqj adeo hac amétia impulfi,qué ipfi,cû cuperét,nô potue-rût occidere,eu iugulandû vobis tradiderût.

Procraftinarc^td elt de die in diem diffetre. Qua Procra« in re hoc loco dici manifeftum eft : vc Aftionein ftinare. C.Verrem.vj.Res no procraftinatur.Et.vij.Ifte no procraftinat,aduocat amicos ftatim,quæritex his figillati quot quifep nautas habuerit.Aclionc quar» ta,Ita illi non procraftinant, Sthsniutn ftatim edu* cunt, aiunt ab co literas efte coituptas, His in lo.-

Dd ij

^6 F. SÏLVIVS IN ORAT. CIC. cis non procraftinare dicit,pro co quod eft non ex« peélate ad diem craftinum. Aliquanto lenttus^ id eft nóde die in diem,fed tertio,quarto,quinto, amp;c. quocp die difterre. DeluderejSex.Rofclu. Oe ami* corum cognatorumtp fententia)Vt remfccilTe ptu denter videatur adolefcens no de fua,quia in adole* fceniiâ noncadit prudentia,fed deamicorum pro« Cscilia. pinquorficp fententia. Ad Cxclliam Nepotis filial Hane Cæciliâ Balearis filiam Nepotis forore poft« ea dicit Cicero.Eam autem ex Metellorum familia e(re,nomen ipßus oftendit.Csctlijenim Metelli ap Fcemi« pciiati runt;amp; fœminas appellari folitas ex nomi« narû no familiæ,quod proximum fequerctur prænomen, mina. fcripfimus.Nepos autem etiam cognomé eft, Nepos, hinc Cornelius NeposjhincQ.Metellus Nepos,cm ius meminicPiutarchusin vita Ciceronis. Quaß exempli caufa)Antiquos fuiffe meliores multis fcri« ptorum monisnentis comprobatum eft. Id quo ve« riuseflecognorcatur,aliqui funt virioptimi,quipof funt efte caufæ exempli antiquæ illius virtutis.Qua occifus in profcriptis} VtSex. Rofeius pater poft^ occifus eft, in ptofcriptotum tabulas relatus eft.

Vetetem)id eft callidum veteratorem,amp;|malitia exercitatu. Qui de ea re amp;c.^ Qui caufam omni fufpicione carentem,rurpicione poifit implete,amp; fa cere veriHmife a Sex. Rofcio pattem occifumeiTe.

Italoquihomioes^id eft Roftij aduerfarif loque« bantur.Non quodita cos locutos feiat Cicero, fed cos ita locutos veriiimile eft. Quod iudicia tandiu faéla noneflenQL.enim Sylla iudicandi poteftatê ademit equitibus Romanis, eamt^ Senatotibus con ceiTitjpoftquam remp.ordinate cœpit. Quid pti« mû querar} Illud aliquando fit in Sae nartationis,

PRO SEX.ROSCIO AMERINO. 37 vt velut indignitatc amp;nbsp;atrocitäte tei quS narramus, cx ordine rcao dcpulfi excJamemusad indfgmtate tei Sc atrocitatcm augcndam, vt hoc loco fccit Ci« cerojvt idem fecit pro A.CIuetitio circa nuptias Saf fiæ.O mulieris fcelus incredibile,amp; præter hancvnâ In omni vita inauditum. O libidincm cffrenatä, Sc indomitam.Oaudaciam RnguIaréjamp;c.Hanc cxcla» mationcm Quintilianus libro quarto appellat egref fionê.In fine huiufmodi nartationis nó dicitur quid conueniatcum reo,amp; de quo controuerfia fit.

Quidprimumqucrar?aut yndc potiffîmu cxordiar Iudices?aut quod,aut a quibus auxi liiim petam? Deoru ne immortalium?populi ne Romani?Veftramne,qui fummam pote^ ftatem habetis,hoc tempore fidem imploré? Pater occifus ncfarie,dorn’ obfefra,ab inimi-cis bona adempta, poflcfTio direpta : filii vita infefta,fepe ferro atqjinfidiis appetira. quid ab his tot maleficiis fceleris abeflc videtur?fa men hæc aliis nefariis cumulant, atq; adau-gent.Crimcn incredibile confingunt, teftes in huncôc accufàtoreshuiufce pecunia com Côparât parant.hancconditioncm mifèroferuntRo- aecufa* fciOjVt opter,vtrum malit ccruices dare, an infutus in culleum fupplicium parricidarum ' per fummum dedecus vitam amittere.Patro' noshuiedefuturos putauerunt, défunt. Qui libéré dicat,qui cum fide defcndat,id quod in hac caufa eft fatis, quoniam quidem fufeepi,

Dd iij

38 F. SyLVIVS IN ORAL CIC.

non deeft profedo ludices.Et forfitan in fuß cipiehda caulà temere impulfus adolcicentia fcccrim:quoniamquidcm femel fulcepi,licet Hercules vndique omnes in me terrores,pc-riculaq; impendcât omnia,fuccurram atque fubibo. Certum eft, deliberatum^;, quæ ad caulàm pertinere arbitror, omnia non mogt; do dicere, verum etiam libenter, audaftcr, liberequedicere. Nulla res tanta exiftat, Indices, vtpoflîtvim mihi maiorem adhibere metus, quàm fideS. Etenim quis tam diifolu-to animo eft, qui bæc cum videat, tacerc ac negligere poffît^ Pattern meum,cum proicri ptus non eflêt, iugulaftis: occiium in proicrû ptorum numeru retuliftis:me domo mea per vim expuliftis:patrimonium meum poftide-tis.quidvultisamplius^etiam ne adfûbfellia cum ferro atq; telis veniftis, vt hic aut iugu-letis,autcondemnetis Sçx.Rofcium?Homi-ncm longe audacüTimum nuper habuimus Fimbria jn ciuitate C.Fimbriam:S(,quod inter omnes conftat,nifi inter eos qui ipfi quoq; iniàniût, infan iftimum.

Quid primum querarj dubitatio eft, quæ aliquâ fîdcm ventatis affert, qufi fimulamus quærcre nos vnde mcipiendum,vbidelîn€ndum,quid potilTimû dj«ndum,anomnino diccndumfitJvtpro A.Clu» entio,Equidcm qqod ad me attinef,quo me vertam

PRO SEX.ROSCIO AMERINO. 39 nefcio.Negé fuiffe ilîam infamiâ iudidj corruptie negem illam rem agitatam in concionlbusfiadatä in iudiciisfcommemoratam in Senatufamp;c. Fidê) id eft auxilium. Pacer occifus nefarie.} Per capi» ta repetit quæ narrauit:vttutba valeât,quæ difpcr» fa min® mouerevidebâtur.fingula verbis atrociori» bus amplificat. Pofieffa,direpta)In codicibus alijs melius fcriptûmihi videï,pofleflïoditepta,vitain» fefta).i.vitæSex.Rofcij malû impendet. Infeftum enim afliuedici Sc paftiue fcribic A.Gellius Iib.ix, tâ pro eo qui malum infect cuipiam,q côtra pro eo cui aliunde malum impendet. Appetita) id eft valde amp;nbsp;diligenter petita. Quid ab his tot male« ßcijs) Artifîciofum illud eft, vt quum rem amplifi» camus,vbi ea videbitur maxima,quætamus quid ei accedere poflitclignificantes earn maiorem elTe non poflezpoftea aliud adiungamus,quo cam maiorem efficiamus. FetunQid eft offeröt. Rofcio)Magno. A mitte» Vitam amittere)Vtpro Milone. Qua in turba C. revitam Vibienus Senator vir optimus cum hoe quum effet gtvaletu vna,lta eft mutilatus, vt vitam amiferit. Amittere diuctn. valetudinem idem dicitlib.EpiftoIatum familiarlü ix.Ipfe melior fio valetudine,quam intermiffis exi ercitationibus amiferam. Quàm fides) patrocinij fufeepti. Diffoluto) id eft lgnauo,amp; defidiofo.

Pattern meum,quum ptofcriptus nóeffetjQuod litigatoris perfonam induat,magis mouet affeftus.

Hominé longeaudaciffimum) T.Liuius dicit lib. Ixxxij.vltimçaudaciç hominé fuiffe C.Fimbtiâ.De Scdîuolç morte Scæuolæ huic amp;nbsp;Appiano cû Ciceronenócó mots. ucnit.QuS enimC.Marius filius Prçnefte à L.Sylla obfideretutjdefperatis rebus,vt hoftesoccideret,ad Btutum Prattorem mittit,vt Senatum velut alia ex

Dd iiij

4* F. SÏLVIVS IN ORA. CIC.

caufa conuocet, fuofque inimicos întetEciat. P.igb tur Anüftium,Papyrium,Carbonem,alterH in ipfo Scnatu L.Domitium efFugientem in Cutiæ exitu^ Mutium Scæuolam Pont.Max.in veftibulo Vcftæ, quo confugerat, Brutus intetfectt,vt ait Appianus lib.de bellis Ciuilibus primo. T. vero Liuiuslibro Ixxxvj.a L.Domitio Prætore,nô a Bruto Marijiuf, fu hos dicit inteifeftos.Sed Cicetonis fententia fc--quenda eft,qui non muko ante Scæuolæ opera de: derat.

Is cum curaflct in funcre C. Marti, vt Scæuola vulneraretur,vir fanftiHimus atque ornatiflimus noftrx ciuitatis:de cuius laude neq; hie locus eft vt multa dicantur,ncq; plu ra tarnen dici poftîint,quàm populus Romanus memoria retinet, diem Scæuolæ dixit, poftcaquam comperit eum pofte viuere. Cii ab co quæreretur, quid tandem acculaturus eftet eum quern pro dignitate ne laudare qui-dem quifquam latis commode poftet :aiunt hominem(vteratfuriofus) refpódiftè. Quod no totum tclum corpore recepiftèt. Quo populus Romanus nihil vidit indignius, nifi egt; iuldemviri mortem: qux tantum potuit, vt omnes ciues fuos perdiderit amp;nbsp;afflixerit:quos quia feriiare per compofitionemvalebat,ipfc abhisintereptuseft. Eftnc hocilli dido at-q;fado Fimbriæ non fimillimum ? Accuia-tis Sex.Rofcium. Quid ita^quia de manibus veftris effugit;quia le occidi pafltis non eft.

PRO SEX. ROSCIO AMERINO. 41

Illud quia in Scæuola faftum cft,magis indi' gnum videtur:hoc quia fit a Chrylögono, noneftfercndum.Nam per deos immorta. les,quid eft in hac caufa quod defenfionis in-digeat^ui locus ingcnium patroni requirit? aut oratoris cloquentiain magnopere defidc. rat^Totam cauiam Indices exphcemus,acq; ante oculos expofitam confideremus. Ita fa» cillime quæ res totum iudicium contineant, ÔC quib’ de rebus nos dicere oporteat,amp;; quid VOS fequi cóueniat,intelIigetis.T res funt res, quantum exiftimare poflum,quæ obftét hoc tempore Sex. Rolcio,crimen aduerfarioru, - Sc audacia,amp;: potentia. Criminis confidionc accufator Erucius fulcepit : audaciæ partes Rofeii fibi popofeeröt: Chryfogonus autem is qui plurimum poteft,potentia pugnat. De hiice omnibus rebus me dicere oportere in* tclligo.Quid igitur elt?non eodem modo de omnibus,ideo quöd prima illa res ad meum officium pertinetjduas autem reliquat vobis populus Romanus impofuit.

Eum poffe viuetc)id eft vulnus mortifenim non cfTe.Quöd nó totö telü amp;c.}id eft quöd fatis alte Recipe« vulneratus nó effet. Telû rccepiffetJ)Vt in II. Tu» re telü. fculanatö QuxftionS feendo, Quis quü dccubuif. fet,ferrum recipere iuffus,collum contraxitf Quç tantum potuitjid il!amhabet,vtarbitror,fententt« am,Q,ScsEuoIaintcr Syllam eiuftj inimicos fedi»

4^ F. SYL VI VS IN OR AT. CIC.

tiones cfuiles componetc conabatur,C.Manus Scç» uolam omné^ nobilitatéodioSylla; curauit inter« iîciendâ.Id Sylla vt vlclfceretur, omnes inimicos fuo$,quiqueijs fauilTent^e medio fuHulit. Per cólt; pofitionem)id eft per concordiam,amp; inter eos com Compo ponendo . Componere cnim eft lites amp;nbsp;difcordias nere,^ fedate.Virg.in Buc.Non noftrum inter vos tantas componere lites. Quoddefenfionis indigeat^Pri» fcianus libro.xviij.præcipiens a Latinis dici^ indi« geoilliusrei/'Ilainrem,amp; ilia re,hune Ciceronis locum citat.Oftendit autem Cicero hoe crimen ab aduerfarijs ita confidum efte^vt a patrono etiam minus ingeniofo amp;nbsp;eloquente facile defend! poftit. Totam caufam ludices explicemus) Faâis narra« tione Si egreftione, ad probationes accedere fe fi« gnificat,quo attentiores faciat iudices. Quid vos fequi)in ferenda fententia fcilicet. Tres funt res) Fartitto eft,quam partem orationis eftc Quintilia« nus negat.Ea autem V fus Cicero rato eft,niß hoc loco,amp; pro Aulo CIucntio,amp; pro L.Murena. Eius autem tres partes fecit,eaque patronus quàmaccu« fator vti poteft commodius . Rofcij) Magnus amp;nbsp;Capito. De omnibus)dicam fcilicet, Vobis po. Roman. ImpofuiQ fignificarc videtur L.Syllam quanuis rerumpotitus effet, po. Romano ld relw quiffe,vt ab eo iudicandi poteftatem iudices quos ipfe conftitüit,haberct;vtlt;5p legibus populi Roma« niipfi iudicarent'.vt pro A.Cluentio, Hac inquif,le gcm,ne quis iudicio circunueniretur, C. Gracchus tuIit.Eam lege pro plebe,nó in plebe tulit. Poftca L.Sylla homo a populi caufa remotiffimus,tamen cum eius rei quxftionem hac ipfa lege conftitueret, qua VOS hoc tempote iudicau’s^populum Romanü

PRO SEX. ROS. AMERINO. 45 quem ab hoc genere liberum acceperat aü/gare nouoquæftionis genere aufus non eft.Vt igiturpo« pulum Romanum alltgare hoc nouo^ quæflionis genere aufus non eft Sylla,ira id reliquifle viderur, vta populo Romano ludices poteftatem iudican« di haberent.

Ego crimen oportet diluam:vos amp;nbsp;auda-ciæ refiftere,amp; hominu eiufinodi pernicio' fam atq; intolerandam potentia primo quo-que tempore cxtinguercatq; opprimerc de-betis.OccidiiTe patrem Sextus Roicius ar-guitur.Sceleftumdiiimmortales ac nefariu facinus,atq; eiufmodi,lt;mo vno maleficio fee ^ij jn,j, lera omnia complexa elle videantur. Etenim nitas, fi, id quod præclare a fàpiétibus dicitur, vul-tu fæpclæditur pictas,quod fupplicium fatis acre reperieturin eum,qui mortem obtuR' tit parenti^pro quo mori ipfum,fi res poftu-laret, iura qiuina atque Humana cogebant. In hoc tantOjtam atroci,tam fingulari maleficio,quod ita raro cxtitit,vt fiquando audi-tum fit,portend ac prodigii fimile numere-tur, quibus tandem te C. Eruci argumen -tis accuiatorem cenfes vti oporteref Nonne Sc audaciam eius,qui in crimen vocetur,fin-gularemoftendere,Sc mores feros,imma-ncmque naturam,Sc vitam vitiis flagitiiique omnibus deditam , Sc denique omnia ad

44 F. SYLVIVS IN ORAT. CIC.

pcrniciem profligata atque perdita, quorum tu nihil in Sextum Rolcium , ne obiieiendi quidem caufa contulifti.Patrem occidit Sex* tus Rofcius?Qui homo?AdoIefccntulus cor-ruptuSjSc ab hominibus nequam indudus? annos natus magis quadraginta.

Scekftum dij immortalcs)Auget cnminfs atro« citatem:vt minus credibile fit tantû crimen aRo» feioadmifTum efle.Idcm poftea facit amplius. C5 pIexa)Prifcianuslibro.ix.præcipiens a verbis de» ponentibus participia præteriti temporis duda ac« cipietiam pafliue,hune locû Ciceronis citât. Vub tu fæpe leditur pietasjVultus a mente fingitur, vt ait Cice.libto Tufculanarum quaeftionum tertio. Eftquevultus,vtidem in Pifoncm ait,fermo quidâ mentis tacitus.Qui igitur in parentes vuitu nubilo itato acerbo importuno eft, quanuis eosneepdido neque fado vllo Iædat,is impius eflîQui veto parelt; Offerte tespulfat,autnecat,impiusmaximeert. AcreJ)id mortem eft acetbum amp;nbsp;vehemens. Mortem obtulerit pa» renti)id ert parentem necauerit: vt pauloport , II» lud incredibile ert,mortem oblatâ erte patri a filio.

Porten»' aeprodigij^Pörtenta amp;nbsp;prodigia con« tingunt ratiflimc,eacp quum continguntjfæpe rem malam portendunt.Itacportenta portenra monftra prodigia appellata eflè Cicero dicit lib.de Diuina» tione primo,quod ortendunt,portendunt,monrtrât prædicût. Nonne amp;nbsp;audaciam)IIlud artificiofum ert^quia nemo repente fît malus.vt ait Quintil.crf« men magis verifimile faciemus fi ortendamus ad« uerfarium alias idem crimen aut fimilecommifiiTe, fi mores eius Sc vitam anteadamhuiufinodi fuifte

PRO SEX. ROS. AMERINO. 4$

j dicsmusjVt ab eo non abfit criminis huius fufpb cio. Nonne amp;nbsp;audactâ eins)Vc (ic argumentum a natura animi. In crimen)id cd incriminofumiudù cium. Profligata)id eft ad pernictem interitûcp p deduda. Profligate enim abaffligendo inclinatum “æ“** prodigere eft de deperdete.Inde profligatas tes qua» 8”^^» 11 profliiftasamp; deperdttasappelJare rolentij qui dllt; ligentet loquuntur,vt eft apud A. Gellium cap.v. Itb.xv.quoeodem in loco negat ædiftciajtempla^a» liaqueferemuka,quæpropeabfoluta ftnt amp;nbsp;aflè« fta,dici profligata.In ea rein qua dicit GelIP,per« fæpcdicitur.M.Cælius apud Quintilianum libro quarto,Ipfum offendunc temulento fopore profli» gatum.Cicerolib.de Oratore tettio,Ne«5 veto efle micandum,flquum fuis conlîlijs rêpublicam pro« fligaftet, conlilium Senatus a republica repudiaret. Idem pro P.Seftio,Difputauitetiam multa prude« ter,ita de meillum amentiftimum amp;nbsp;profligdcilH« mum hoftem pudoris amp;nbsp;pudicitiæ rcripßfte qus fcripfetat.Aftione in Verrem fecunda,VfqueeoSe natoria iudicia perdita proftigataqt elle arbitraba» tur.Hunc locum enarrans Aiconius, Prius,inquit, voluit elTe proftigata quàm perdita. Nam petditü quodtnueniri nonpoteft,proftigatum quod poteft. In banc fententiam induaum elTe Afconium arbb tror,quod profligatum poftpofueritCiccto.Oratio« nem autem ctefcere debere tradunC fcriptores arti» um.Sed alibi Ciceronem poftpofuiire attendimust vt pro C.Rabirio,Ncmo eft,inquam,inuentus ram profligatus,tam perditus,tam ab omni non modo noneftatCjfed etiam fimulationc honeftatts relift’, qui Ce in Capitoliofuifte cum Saturnino fateretur.

amp;'ed in qua ßgnificaüone A.Gellius negat/n ea Ci«

4é F. SÏLVIVS IN ORA. CIC.

cero dixit in libro TuTculanatu quæflionû quinto. Atqui fiitaeft,profligata iâ hæc,amp;: pene ad cxitû addufta quatftio eft. Obi/ciendijid eft maledifti. Malediifta enini prætet crimen,id quod caufç pros prium,obijci folita efle,alio loco diximus. Adole« fccntuIus)Hoc dicit Cicero,no quod ita fit,fed tä« quam quod Eruciusdicere dcbuerit,vt crimen pars ticidij eflet credibile. Magis quadraginta) Plus Plus am amplius amp;nbsp;magis ita adiunguntura doßis nominis plius amp;nbsp;bus numeralibus,vt vulgus folet adiungerc quàm. magis Plus millicsaudiui.Imperiti dicetent plufqua mil» cum nult; lies.De hoc dicêdi genete alio loco plura fctibcmus, merali»

bus. Vctus videlicet ficarius, homo audax, 5c fxpc in cæde verlàt’ùt hoc ab accußcorc ne dici guidé audiftis.Luxuries igitur hominé nimiiû,amp;æris alieni magnitudo,5c indomi-tæ animi cupiditates,ad hoc feelus impule* runt.De luxuria purgauit Erucius, cum dixic hune ne in conuiuio guidé vllo ferc interfu-ifle. Nihilautévnguamdebuit. Cupiditates porro guæ poflunt efle in eo, gui (vt ipfe ac* cuiàtor obiecit;ruri ièmper habitarit,Sc in a-gro colendo vixerit?guæ vita maxime difiû' fta a cupiditate,5c cû officio coniunfta.Quæ res igitur tantû iftû furoré Sex.Rofcio obie-* cit?Patri,inguit,non placebat.Patri non pla-cebat^guâ ob caufàm ? Neceffe eft enim earn guog; iuffam Si magnam 5lt; perfpicuam fuif-le.Namvtilludincredibüe eft,mortem ob-

PRO SEX. ROS. AMERINO. 47 latam cfle patri a filio fine plurimis amp;nbsp;maxi-mis caufisjfic hoc verifimile non eft,odio fuüTe parenti filium fine caufis multis,Slt; ma-gniSjScneceflariis.Rurfus igitur eodem re-uertamur,Stquæranius,quæ tanta vitia fue-rint in vnico filio,quare is patri difpiiccret. At perfpicuum ell,nullü fuiflè. Pater igitur amens,qui odiiTet eum fine cauià,quem pro* crearat.Atis quidemfuit omnium conltan-tiiïïmus.Ergo illud iam peripicuumiprofcóto eftjfi neque amens pater,ncq; pcrditus films fucritmeq; odii caulam patri,neq; fceleris filio fuiire.Nclcio,inquit,quæ caulà odii fuerit: fuiflè odiü intclligo;quia antea,cü duos filios habcret,ilium alterum qui mortuus eft,lècü Omni tépore volebat cire,hüc in prædia rufti-ca relcgarat.Quod Erucio accidebat in mala nugatoriaq; acculatione,idé mihi vfu VC' nit in caufa optima.Ille quomodo crime có-mentitium confirmarct,non inueniebat:ego * ojatJ » rcs tam leues,qua *ratione infirmem ac dilu- onc, am,reperire non poflTum.Quid ais Eruci^tot prædia tam pulchra,tam fruftuofa Sex. Ro-ïcius filio fuo relegationis ac fupplicii gratia colenda ac tuenda tradiderat quid hoc? t

Vêtus (îcan’)Vt ante dixit vcteré gladiatoré. SÇ‘ pe in c$de vetfatusj)id eft gui multos occidi^veli^*

48 F. SÏLVIVS IN OR A. CIC.

occidendis hominibus ficariotû fæpe adtutot fuir. Indomitæ animi cupiditates}id e(t libidines. De luxutiajLuxutiam diximus nimts magnam return abundantiam amp;nbsp;funiptum,qu31is ell in veRimen« tis amp;nbsp;in conuiuijs. Purgauit)Cauendum cR oras torinedicat quodcaufam fuam lædar,aucaduetfa« rijcaufam adiuuet. In conuiuio intetfuiire^Inter« elfe conuiuio,amp; in conuiuio,fcribimus pro M.Foa» teio. Nihilautem vnquam dcbuiQAerisigicura« lieni magnitudo eum ad hoc fcelus non impulit.

In eo qui ruri fetnper habitauit^ Multo plura funt in vtbe,quâmruricupidicacum lenocinia. Qui etilt; am ruri aRiduus in opéré eR,nullis huiufmodi cult; piditatibus mouetur.ltaqß apud Lucianum, Cupi« do quum deos omnes pene reliqaos vulnerauerit, negat fealTequi potuifle Dianam venationiin fyluis amp;nbsp;montibus perpetuo intentâ,nec vnquâ ociofam, vt câ vulneraret. Cù ofticio^ld cR cû rede amp;nbsp;hone« Refaftisjcû virtute.Officiû enim abcfficiêdodiéliï refte faftû eR,quod fcilicetvnicuir^pronç côgruit, Agricolæ (împliciores funt vtbanis.Inde aRuti ap« pellari. Nâ vt ait Afconius in adioné fecundam in Verrcm,vrbs aRu dicitur. Terentius in Eunucho, An in aRu vcnit,id eR in vtbem , vt ait Donatus. Virum bonum quum laudabant maintes noRti,ini quit Cato de reRuRica,ita laudabât,bonum agrilt; colam,bonum(^ coIoaum.RomuIus,vt ait Diony« fîus Halicarnafeus libro fecundo,duas tantum par» tes duibus fuis lege concedit, agriculturz,amp; belli gerendi.His enim rébus homines fieri temperatio» res,amp; venetiis rebus,alfiCç cupiditatibus minus ob^ noxios putabat. Tantum iRum furotem) vt pa» ttemnecatet. Neceûç eR enim earn guocß iuRam)

PRO SEX. ROS. AMERINO. 49

Magnum enimquendam amorem intet parentes amp;nbsp;liberos natura genuit,qui (ine magna caufa di« rimi non poffit. In vnico filioj Filius vnicus paré» ti multo chariot eft.Si is igitur patri odio (it, ma» gnu eiusvitium,aut pattis amentiam efle oportet.

Nullum^vitium. Fuit conftantiflimus)id eftni fuit amens.tanquâ id dicat accu fa tor. eft auté hic locus dialogo fimilis. Sceletis)id eft parricidi;. Hunc in prædia rufticarelegarat)AuthorcDiony» flo Halicatnafeo lib.ij.Romulus omnem patribus peromne tepus vitæ in filios poteftatê lege dedit, jnfjjjQj flue coercere,flue vetberare,fiue viftos ruftfeo'ope« „ _ ridetinere,(iue etiam occidete mallent. Nugato» ® ‘ ria.i.Hiftaamp; leuia.

Patres familiæ qui liberos habent,præfcrtim homines illi’ ordinis ex munici piis ruftica-nis,nonncoptatiffîmumfibi putant eiTe,filios fuos rei familiari maxime feruire in prædiiscolendisoperæ plurimum ftudiique confumere?An amandarat hunc fic, vt efiet Aman» in agro,ac tantûmodo aleretur ad villam?vt commodis omnibus caterer^ Quid fi collar, hunc non modo colendis prædiis præfuifiê, fed certis fundis patre viuo frui folitum efle^tamen ne hæc attenta vita amp;nbsp;rufticana. Vita at» relegatio atque amandatio appellabitur ?

Vides Eruci quantum diftet argumentatio tua ab re ipfa,atq; a vcritatc.Quod cofuetudi-ne patres faciunt,id quafi nouu repræhendis.

Ee ƒ

50 F. SYLVIVS INORAT.CIC.

Quod bencuolentia fitjid odio faólum cri* minaris.Quod honoris caufà pater filio fuo concefTitjid eum fupplicii caufà feciflè dicis. Ncqi hæc tu non intelligis,(èd vfque eo quid arguas,non habes,vt non modo tibi contra nos dicendum putes, verum etiam contra re-rum naturâ,côtraq; confùetudiné hominû, contraque opiniones omnium. Atenim cum duos filios haberet,alterum a fe non dimitte* bat,altcrûruriefrcpatiebatur. Quæfb Eruci vt hoc in bonam partem accipias.non enim exprobrandi caufà,fcd commonendi gratia dicâ. Si tibi Fortuna non dédit vt pâtre certo nafcerere,exquointelligere pofTcs, qui animus patrius in Iiberos eifet : at natura certc dédit, vt humanitatis non parum haberes.Eo accefîît ftudium do6trinx,vt ne a literis qui-dem alienus eflcs.Quid tandem tibi videtur (vt ad fabulas veniamus)

Patreß Patresfamiliæ^dicunturctiam parresfamilias,amp; famili», P^tresfamiliarum. Homines illius ordinisj eque»

* ftris. Ex municipijs tufticanis,) Municipiorû duo Confu» gênera effe fignificat,vt alia fint vtbana,alia rufti» mere o« eana.Rei famiJiari feruiic^ id eft rem familiärem peram. euratc,amp; adminiftrare. In praedijs colendis opei Aman«* plurimum ftudijtß confumere^ Vt paulo poft, dare ho: In agrisquoque colendis aliquantum operæ tem» minem por’Fqp cófumpferint. Anamâdarat)Amâdareho» miné,eft homini mandate caufa odij vt a nobis alio

r

PRO SEX.ROS. AMERINO. 5t difcedat.i.remoucre.Nâ partkula’a vel ab in copo« lîcionealiquando fîgnifîcacabaliquo: vt auertere^ auferre,afportate.Ideo amandare lemouere (ignifi« cat:vtin hb.de natura Deorö fecundo,Vt in ædifî» ci;s architedi auertunt ab oculisnaribui^ domino« tu ea quæ proHuétia neceflario tetri effent aliquid habitura,fic natura res ümiles procul amandauit a fenlibus. Ad villam)id eft ad ré rufticâ,ad agrü colendû. Certis fundis,fruij).i.certotû fundorum frudus capere. Attenta).!.dura amp;nbsp;faboriofa,ab at^ tendêdo. Neq} hæc tu nô intelhgis).i.tu hæc intel« Ifgis. Côtra nos).i.côtra Rofciû.Côtra rerûnatu« tâ)quod dicas fîliû patri odiofum. Côtra côfue« tudinê)Id enim côluetudine patres faciunt^quod quafi nouû reptxhendis. Contra opiniones om* niumjld beneuolcliæcaufa fieri omnes opinâtur, vt liberos fuos patresfamiliæ colédis agrisptæfici» ant. Atenim)Hoc ErucijdiftumCiceroproponit vt refutet. Dimittebat) Amitterepro dimittere ve» teres bac in re dixilfe Donatus fcnbit. In bonam In bonâ parte accipias)Ita fere Cicero dicit. Boniconfulas parte ac fæpius dicunt tecentiores. Exprobrâdijj.i. vitupe« cipias. randi,amp; probto vertendi.Qua in re dicitur a Quin; Pxpto» til.lib.iiij.Nihil bis nec credibilius fingi, nec vebe« braie, mentius exptobrari,nec manifeftius oftédi poteft. Aliter exptobrare eft collatû in aliqué beneficiû ob* iicete,quod vulgo dient reprocaresvt in Andria Te* rentijijlftæccômemoratiojquafi exprobratio eftim memorisbeneficij.Etin pri.de Off.Odiofum eft ge nus bominû officia exprobrantiû. Fortuna nó de» ‘^^’^■JQuodlegitimisnuptijs vel cótra,naft:amur,id afùttuna eft.Vt pâtre certo).i.legitimo matrimo'. nio.Authore Modeftino lurifc.lùDige.j.tit.de fta»

Ee ij

st F.SÏLVIVS IN ORAT. CIC.

tu hominû, vulgo concept! dicuntur qui patrê de« monftrare nópoffuntjvelquipoffunt quidé,(ed eû

Vulgo hibent,quê habete non licet,qui amp;nbsp;Spun,' appellâs côcepti tut TTX^x THp oxi'afàp.Spurij autem ideo appellan» Sputij, tur,quod authore Plutarcho in problematis Latini prænomina nô fcribût integra,fed aut vna litera,vc T.L.M.aut duabusjvt Cn.aut tribus,vt Sex.Setui« lius.Eil autem Spurius inter ea prænomina ,quæ duabus litetis notantut Sp.quibus ijfdê literis fcrb bunt,quum fine patte dicunt.Hocigitur etroré fe» cic,quod fine pâtre amp;nbsp;Spurius ijfdé literis.i.Sp.fcti«

Notbus. bitur.Notbum qui non ßt legitimus,Graeci rocât.

Latinu rei nomen,vt Cato quoqß in oratione quadä teftatur,non habcmus.'ideot^ vtimurpetegrino.Au«

Nafci thoreft Quintil.lib.}. Patte cettonafcerere^Nafci patre amp;nbsp;patre amp;nbsp;nafci ex patte dicimus.Eo acceflit ftudium ex patte doéltinæ) Natura amp;nbsp;doélrinæ ftudijs boni mores comparantur.Vtad fabulas veniamus) A fabulis nonnunquä ßeti probationê paulo poft dicemns.

fenex ille Cælianus minoris facerc EutychS filium rufticum,quä illumalterumCherc-ftratum?nam,vt opinofjhoc nomine cft.akc-rum in vrbe iccum honoris cauü habere,al-terum rus fupplicii cauia relegaiTe? Quid ad iftas ineptias abis^inquies.quau vero mihi dif nbsp;nbsp;nbsp;’

ficile fit quanuis multos nominatim proferrc (ne longius abeam) vel tribuleis,vel vicinos meos,qui fuos liberos,quos plurimi faciunt, agricolas affiduos efle cupiunt.Verum homt nbsp;nbsp;nbsp;*

ncs notos fumere odiofum cft,cü nbsp;illud in-

1

P R o s E X. RO SC I o AMERINO, 5î certum fit,velint ne hi feCe nominari : Se ne-mo vobis magis notus futurus fit,quâ eft hic Eutychus:amp; certe ad rem nihil interfit, vtru hune ego comicû adolcicentem,an aliquem ex agro Veicntenominem.Etenimhæc con Comici fifta arbitror a poetis efle,vt effiftos noftros fîgmetw mores in alienis perfonis,exprcflamq; imagi « caufa. nem noftram vitæ quotidianæ videremus. A» genuncreferanimumfisad veritatem,2lt;cô- Sis pro fidera non modo inVmbria,atq; in ea vicinv ß tate,ièd in his veteribus municipiis,quæ ftu-dia a^patribusfamilias maxime laudentur : iâ. profedo te intelliges inopia criminum,fum* mam laudem Sexto Rofcio vitio amp;nbsp;culpæ dedÜTe. At non modo hoc patrum voluntate liberi faciunt,fed permultos amp;nbsp;ego noui, amp;nbsp;Agricul (nifimefallit animus^vnuiquifque vcflrum, qui Si ipfi incenfi funt ftudio quod ad agrum colendum attinet,vitamque hanc rufticam, quâ tu probro Si crimini putas eflê oportere. Si honeftiifimam amp;fuauifiîmam eflèarbitrâ-tur.Quid cenlès hune ipfiim Sextum Roici-um,quo ftudio,amp; qua intelligentia efte in ru fticis rcbus?Vt ex iis propinquisei’ homini-bus honeftiftîmis audio,non tu iniftoarrifi-cio aceufatorio callidior cs,quàm hic in fuo. Vcrum,vtopinor ,quoniam ita Chryiôgo-no vidctur,qui huic nullum prædiiirn. reli-

£e iij

54 F. SYLVIVS IN ORAL CIC» quit,amp; artificium obliuifcatur,amp; ftudium deponat, liccbit. Quod tametfi miferum Si indignum eft,feret tarnen æquo animo lu» dices,fi per vos vitam amp;famampoteftob' tinere.

CçciHanus_)quein Cæcilfus comicus fnducit. Ad iftas ineptias_)id eft fabulas, Quanuis_)id eftquati'-tumuis.Ne longius abeam) id eft ne aliénés dicâ, Tribulis ''ellonginquos.Ttibuleis)ideft de mea tribu. Tri^ amp;côtrî« meos,tuos,fuos,noftros amp;nbsp;veftros dicimus, bulis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contribulesjvt alibi fctibimusamplius.Vicinos

mcos)id eft qui Arpino vicini funt. Affiduos) id eft contihuos,ab affidendo.Nam ab afle dâdo afli» duus pro locupletc dicitur,vt feribit Cicero in To» picis. Homines notos fumere odiofum eft)Id auté ita odiofum eft,vt Cicero de Claris Otatoribus feri» béSjftatuilTe iè dicat,eotû qui viuerêt, nominare ne» minem.Eius confiJiû fccutus eft Quintilianus libro decimo. Ex agro Veientejqui eft in Etruria. Re« Sis jü fer animum fis) Veteres ad Jeniendum imperium impera» imperatiui bis vocibus vtebantur, fis,fultis, tiuo. fodes amp;c.vt ante diximus. Nô modo in Vmbria)

Vmbrorum gens,vt ait Plinius libro.iij.antiquifti» ma Italiæ exiftimatur,vt quos Vmbrios a Græcis purent diftosjquôd inundatione terrarum hymbti» bus fuperfuiflent. In Vmbria autem Ameria eft. T fin Vnufquifque veftrum ) nouit. Intelligentia) id ® . * eft cognitione amp;nbsp;fcientia:vt in libro de Officijs pri» mo,Ilii ipfi dofttinæ ftudijs amp;nbsp;fapientiæ dediti ad hominum vtilitatem,ruam fapiêtiam,prudcntiam, intclligentiamtj potiflïmû conferunt. Idé in tettig

PRO SEX.ROSCIO AMERINO. Sg intelligentiam pro prudentia dicit, Ncc vlla perni» des vitæ mafor inucniti poteft,quàni in malitia fi» miilatio intelligentiæ. Ex ijs propinquis)id eft co* gnatis,qui adfunt.vt pro Rofcü falure dcprecen« tur, Hominibus honeflHTimis)Hoc dicit,quo faci« lius i/scrcdaE In ifto artiHcioaccufatorio callidi« or esJ)Odiofum ludicibus amp;nbsp;fufpiciofum aducrfari» um facit,quod tarn callidus artifex fit. Ars enim iudicibus fufpiciofa efi.ideo Quintilianus artificio^ fum cenfetefleartcm occultare,ne a iudicibusde« priehendatur. Artificium^id eft agri colendi fei» cntiam.Omnis enim fciétia nifi excolatur Sc exett ceatur,eam facile obliuifcimur .Feret tarnen æquo animo.}Oftendit ex comparatione cotum quç Ro» fcius paflutus fit ß dänetur,Ieuia efle ea quç aïioquf ferédanó eflèn^quç çquo animo feret fi abfoluatur.

Hocverocft,quodferrinonpoteft,fi amp;nbsp;in hanc calamitatem venit propter prædiorum bonitatem amp;nbsp;multitudinem, amp;nbsp;quod ea ftu' diofe coluitud erit ei maxime fraudi.vt paru miicriæfit,quod aliis coluit,non fibi : nifi etiamquôd omnino coluit,crimini fuerit. Næ tu Eruci accufàtor efles ridiculus, fi illis temporibus natus efies,cum ab aratro arcefi febantur,qui Confules fièrent. Etenim qui præefTe agro colendo flagitium putes, profe-fto ilium Attilium, quem fua manu ipar* AttiKus gentem fernen,qui miflî erant conuenerunf, bominem turpiflîmum atq; inhoncftifiimû iudicarcs.At ncrcule maiores noftri longe

Ee iü)

$6 F. SÏLVIVS IN ORA. CIC

aliter amp;nbsp;de illo,amp; de'cæteris talibus viris exp ftimabant.itaq; ex minima tenuiflima^j; Rep. maximam St florentiifimam nobis relique-runt.iuos enim agros ftudiofc colebant, non alienos cupide appctebant. Quibus rebus, 8c agriSjôc vrbibus,amp; nationibus, Rempublica atq; hoc Imperiû,8c Populi Romani nomen auxcrunt.Neque ego hæc eo profcro,quo co ferenda fint cum fhiicej de quibus nunc quæ* rimus'.icd illudintelligatur,cumapud maio-res noflros fiimmi viri,clariflimiq} homines, qui omni tempore ad gubernacula Rcipubli cse iedere debebant,tarnen in agris quOq; co-lendis aliquantum operx temporifq; confum pferintjignoici oportere ei homini, qui fe fa-teaturcflerufticum,cum ruri aifiduus fem-per vixeritjcum prxiertim nihil eflet quod aut patri gratius,aut fibi iucundius,aut re ve-n honcftius facere poiTet. Odiii igitur acer* rimum patris in filium,ex hoc opinor often-ditur Eruci,quôd hunc ruri efle patiebatur. Nuquid eft aliud?Immo veto,inquit,eftmam iftum cxhxrcdare in animo habebat. Audio, nunc dicis aliquid quod ad rem pertineat.

In hanccalamitatem) vt damnatus vicam amp;nbsp;fa« mam amictat. Fraudi)id eft vin'o:dc qua voce alio loco fcripiimus. AIiisJ)id eft T. Rofcijs,amp; Chry» fogono. Nxgt;i.certe, $i illisjemporibus} Argq«

PRO SEX. ROSCIO AMERINO. si

mentum a fiftionc. Quum ab atatro)PIinius cap» iij.libri.xviO'.fcribens Romanos prifcos paucts a‘ grorum iugcribus Contentos fuifle,quod effent fœ* quondâ cundi,Quznam;inquit,tantæ vbertatis caufa erat^ fogcun» Ipforum tune manibus Imperatorum colebantur jjQjgj agtijvt fas eft credete,gaudentc terra vomere laure’ ato,amp; triumphaliaratore.Siueilli eadem curahra« £Iabant femina,qua bella,eademlt;^ diligentia arua difponebant^qua caftra:(iue honeftis manibus om* nia lætius proueniunt^quoniam Si curioGus Gunt. Serenteminueneruntdati honores Seranum^vnde cognomen. Aranti quatuor fua iugera in Vaticano, quæ prata Quintia appellâtur ^Cincinnato viator attulit Oidaturam:amp; quidem^vttraditNorbanus, nudo plcnoq; pulueris etiamnum ore. Cui viator. Vela corpusjtnquitjvt proferam Senatusîpopuliqj Romani mandata.Tales turn etiam viatores étant, 3uibus id iprumnomengt;eG,rubindeex agris Senatû

uceft^ accerfentibus. Ilium AttiliumJSeruius ex* ponens illud ex libro Aeneid.vj.Vel te fulco Sera* ne ferentem.Attilius,inquit, quidam Senator fuit, qui quum agtiä fuum coleret,euocaf us propter vir» tutem’meruitDiftaturam.Seranusautem a feten* do diftus eff.Attilium Seranum Aedilé fuiffe poft fccundû bellum Punicum anno ab vrbe condita DLVIII. Valerius lib.fecundoferibit,titulode inftitutis antiquis.Sed téporis ratio facit,vt de hoc Attilio non putem hoc loco intelligendum.Paulo enim poft fecundû bejlû Punicû cœpetunt Roma* ni diuitias amate,amp; agriculturâ minoris facere. De Attilio Calatino puto intclligendum,qui Diftatot fuitinprimo bello PunicOjVcaitT.Liui^li.xix.De hoc autê Valerius lib.iiij.tirulo de paupettate. At*

58 F. S YLVI VS IN OR AT. CIC.

tilium,inquit,qui ad eum accerfendû a Senatu miG ß étant ad imperium populi Romani fufcipiendn, fernen afpergentem viderunt.Sed illæ ruftico opéré attritæ manus falutem publicam llabiliuerunt, inlt; gentefcp hoftium copias peflundederunt. Is poft triumphum agticulturam repetiuit.Hunc efle arbi* tror,'qui Seranus primus cognomina tus fit. Quo conferenda)id cft vt conferenda: nifi legere malis, quod conferenda. Quærimus) id cft quæftio amp;nbsp;controuerfia eft . IIIo enim tempore quo Senatus erat,ftudium agriculturæ honeftius erat. Seda Sedcte, re)ideftmancreamp; expeftare . Tcrcntius inAdeb phis,An federe oportuit domivirginem tamgran« dé,dû cognatus hue illîc veniret,expeélanté? Opi» norjironia eft. Nunc dicis aliquid quod ad rc per« tineat)Si probater Erucius Rofeiü voIuilTe exhære« date fiiiû,ea tes patticidij fufpicionê afiètre poffer.

Nam ina,opinor,tu quoq; concedis leuia eiïc atq; inepta,conuiuia cû pâtre non inibat: quippe qui nein oppidum quidem nifi perra ro veniret.domum fuam iftum non fere quifi quâ vocabatmcc mirû,qui neq; in vrbe viue-reuolt; ret,ncq;*rure vocaturus eflet.Verû hæc quo» caturus. q; tu intelligis eflè nugatoria.Illud quod cœ-pimus,videamus,quo certiusargumetû odii reperiri nullo modo poteft. Exnxredare pater filium cogitabat. Mitto quærere, qua de caufà.quæro qui fcias?tâctfi te dicere atq; enu merare cauiàs óneis oportebat:amp; id erat certi aceufatoris ofFiciû,qui tâti fccleris arguerer.

PRO SEX. ROS. AMERINO. 59 cxplicare omnia vitia atq; peccata filii, quib’ incenfus parens potuerit animu induccre,vc naturam iplàmvinceretjVtamoré ilium pc-nitus infitum eiiccrct ex animo, vt denique patrem elTe iefe obliuifceretur. quæ fine ma-gnis huiulce pcccatis accidere potuifle no ar* bitror.Verumconcedo tibijVt ea prætereas, quæ cum faces,nulla elTe cócedis. Ilium qui-dem voluifie cxhæredare,ccrtc tu planum fa-cere debes.quid ergo afters, quare id faftum putemus.^ Vere nihil pores dicere. finge ali-quid faltem commode, vt ne plane videaris id faccre,quod aperte facis,huius miferi for* tuniSjamp;horumvirorumtaliumdignitati il-ludere. Exhxredare filium voluit, quam ob d/gnjta» caulàm?nefcio.exhærcdauitne?nô.quis pro- ti. hibuit?cogitabat.cogitabat ? cui dixit^nemi-ni.Quid eil aliud iudicio,ac legibus,ac maie-ftate veftra abuti adquæftum atq; ad libidi-nem,nifi hoc modo acculare ; atque id obii-cere,quod planum facere non modo non pof fis,verum ne coneris quidem.“^ Nemo noftru eft Eruci,quin Iciat tibi inimicitias cum Sex. Rofeio nullas efle:vident omnes qua de cau-û huicinimicus vcnias:iciunt huiufee pecunia tc addudum efic.

IllaXequcntia,quod cum patre ccnuiuia nen inb bat,gj domum fuam iftum nemo voc£bat,quæ ob»

éo F. SYLVIVS IN ORAT. CIC.

ießa Erucius non probauit. Ea tarnen Cicero pur« Initc co« gat leuiter. Conuiuia non inibat) id eil non cons uiuia« uiuabatur:vt in L.PifonetnyConuiuium publicum

non dignitatis caufa inibit/iiß forte vt cum P.Clo» dio,hoc eftjcompototibus fuis cœnet. Initc èpulas idem dicit libro de Legibus fecundo, Sequebantut epulæ,quas inirent propinqui cotonati. Inoppi« (mmj)id eß: Latinum. NeRomam inteIIigas).Nelt; gat Valla libro quarto Romain elle oppidû. Qui ne in oppidum quidem)Sex. Rofcius tanta colendi agtivoluptatecapiebatur,vt Latinum niiî perraro nunquam veniret. Ne^ rure) id eß ex rure quif* quam fcilicet vocaturus effet. Nugatotia)id eft le uia amp;nbsp;fiéha. Odi/^fîlij in pattern. Mitto quærere amp;c)Occupatio eft. Enumerate caufas omnes opot tebaQin quæftione cuius ftatus conieduralis eft, caufa valet plurimum,vt oftendamus caufam quæ ad maleficium impuleticvel defendendo, nullâ fuif fe caufam cur reus faceret,aut potius fuiffe cur non Induce« Aceret dicamus. Anlmuminducere)Inducereani« te ani» - animo fuo perfuadete quod fit difficile,du« mum amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;immanc.Inducere animum,amp; inducere in

in ani» ®n*mumdidmus.Terentius in Eunucho,Qui huic mum ®nimum affentati induxeris,E flamma tepetere cl»

bum poffe arbittor.Idem in Hecvra,Ego{nunquam ctedidi Fore,vt bacille viua polTet animum indu» cere,Vxorcm habere.Itemqß, Leuia funt hæc,quæ tu pergtauia effe in animum induxti tuum. Peni« tus in(itum)id eft naturalem. Pattern effc)Patris enim hçreditas filio iurc obuenit. Huiufce)Rofci^ filij. Quæ cum taces)Ipra enim taciturnitas pro confenfueft. Illudere)ideftderidetc,ludibtium 8c contumeliam affetre.Dicimus autem illudo dign^

PRO SEX. ROS. AMERINO.

tati, dignitatê, in dignitatem,amp; in dignitate.Vit* nbsp;nbsp;Il/udo

gtlius in fecundo Aeneid, Cetcantlt;^ illudere capto, dignita^ Terentius in Andria,Adeon’vobis videmur idonei^ ti,dignilt; in quibus (ïc illudacisHdem in Heautontimor. Db taté in gnam me putas quam illudasfldem in Photmione. dignita« Satin’ fuperbe illudltis mef Cicero libro de Orato« tem, èc te tertio,Quæ quum dixiiTet, in Albutiû illudens, in dignû ne a me qutdem abftinuit.Idem pro domo fua,Hic täte, non lliudit authoritatihorum omnium, quiadiùnt fummotum vitorum. ludicio abuti ad quæftum^ id eft iudicum fententiam ad fuum qusftum con* nettere. Ad llbidinem}id cft ad voluptaté, amp;nbsp;vC vulgo dicunt, ad placitum. Inimicitias cum Sex.

Rolcio nullas efte) Inimicitijs homines aliquando ad accufandum adducûtur:vt Marcum Cælium pa« tris inimicum Attacinusaccufauit. Inimicus^id cft accufator. Huiufce pecunia) Ad iudicum mife« ricotdiam Sextum Rorcium,amp; in odium C.Etuciû adducit.

Qiiidergoeft?itataméquæftus te cupidu clTe oportÆatjVt horû exiftimationé,amp; kgé *Mem» * Remmiâ putares aliquid valere oportere. miâ. Acculàtorcs multos efle in ciuitate vtile eft, vt metu contineatur audacia.verutamen hoc (ojû yü, ita eft vtile,vt ne plane illudamur ab aceufa- liras, toribus.Innocens eft quifpiam, veruntamen quanquam abeft a culpa, fufcicione tarnen non caret.tametfi mifèrum eft, tarnen ei qui hûcaccufètjpoflîm aliquo modo is;nolcere. Cum enim aliquid habeatquodpollîtcrimi-nofèac fulpiciolê dicere, aperte ludificari,Sc

él F. SYLVIVS IN ORA. CIC.

calumniari feiens non videatur.Quare facile omnes patimur elTe ^plurimos accufatores, quod innocens fi accufatus fic,abfolui poteft; noccns,nifi accufatus fucrit, condenari non potcll.Vtilius eft autem abfolui innocetem, Canum qua nocentem caufam no dicere. Anferibus munus. cibaria publice locantur, amp;nbsp;canes aluntur in Signifî» Capitolio,vt fignificent ft fures venerint. A t cate, internofeere no poflunt, fignificant tame ft qui nodu inCapitoliu venerint:amp;quia id eft fufpiciofum,tametfi beftiæ funt, tarnen in earn parte potius peccant,quæ eft cautior.

Horum) ludicum. Exiftimatfonem) id eft bo--LexRê» nam,vt dicunt,reputationem. Legem Memmiâ) mia. In codice manu fctipto,amp; in nonullis codicibusim» preflis legê Remmiâ lego.Quæ leflio magis pla» cct.Nam libro Digeftorum.xlviij.ad Senatufcófub tum Tertullianû,calûniatoribus,id eft falfa crimina intendentibus,pœna lege Rémia irrogatur. Quod igitut Erucius calûniatus fit,Iudicû exiftimationê, amp;nbsp;legem Rémiâ contemnete vifus eft,quod eâ ni» hil valere putaret. Audacia) .i. audaces homines. Intelleclto eft. Ne plane illudamur).i. ne aperte fifto ctimine in iudicium vocemur. Sufpicione ta» men non caret)Sufpicio res certa non eft.Vfu fepe venir,vt ad innocentem ftiPpicio perueniat.Id fi ira cftjfiquis cum accufet, quâuis id miPerû fit,ci tame — , . aliquo modo ignofei poteft, nec calûniatut qui en accufat. Aliquid habeat)id fcilicet, vnde otta fu« Ipicioeft. Criminofc)id eft vt vulgo loquûtur,cti»

PRO SEX. ROS. AMERINO. 65

minaliter:de qua didione alio loco diximus. Ludigt; ficari)caiuniari,amp; quod pauloante dixit illudere,in cade re dicit. Ludere entm falJere e(l:vt in primo æneid.Vana fpe luiit amâtem.Ab eo illudere amp;nbsp;lu» dtlicari fada lunt.A caluendo, id ell a decipiendo fada efl calumnia. Quam nocentem caufam non dicerejDe improbis hominibus quum fumitur fup» puniédl' plicium,eotum exemplo cçteri a peccato deterren» tur, amp;nbsp;improbis hominibus ciuitas purgatur.Itacp ciuitates tu optime gubernari Plato de philofophia fcribit,quum nocentes pœnas expendunr. Anferi« bus cibaria publice locanturjAuthore Plutarcho in Problematis^Cenfotes magiflratum ineuntes nihil f prius agunt,quàm vt factotum anferum cibatia,amp; anferis argentei fplendotem locent,quod hello Gal lico dormientibus etiam cantbus anleres omnium

primi Gallorumin, Capitolium afcenfum prælcn» iérunt,amp; clangore vigiles excttarunt.Authote Pli» nio lib. x.cil anferi vigil cura,Capitolio tellatade» fenfo,pet id tempus canum filentto proditis rebus. Quamobtem cibatia anferum Cenlhres in primis locant. Authote Plutatcho in vita Camilli Gallis in * Capitolium afcendentibus facti anferes iuxta tem» plum Iunonis'erant,qui antea copiolo cibo aleban» tur.tuncautem propter fummam commeatus ino» piam negledi elutiebant.Ellautem hoc animal na» rura pauidum,fed fenfuatcß auditu acerrimum.Hi igitur ob inediam vigilantes ac tumultuâtes ftatim Gallorum afcenfum petcipiunt,ac clangote curlii» que Romanos dotmientes excitant. His anfetibus in fumma inopia ctbi Romani abAinebant,quia lu noni facrlerantjvtait T.Liuius lib.v.Cibaria anfe« Cibaria îum,vt hoc loco Cicero appellat,ita alibihominfi hominû

lt;4 F. SZtVIVS IN ORA. CIC.

vt anPei «’baria didt,vt libto Tufculanató qusftionuiti fe« cûdo,Deinde quis labor,quatus agminisf ferre plus dimidiati menfis dbaria. Aftione in Verrem quar» ra, Liberalitet ex idius dbari/s tradati non minus acres contra me fuerunt.Adione quinta, Vberiora dbaria fafla funtcaritate.Itemc^, propter catitatê frumenti, qu£ fuerac in Macedonia,permagnâ ex dbatijs pecuniam deportate. Sed cibaria minus de« licata eHe arbitrer,quanuis cibus etiam delicatis au Cibati^ there Donato ptæbeatut.Inde cibarius panis a Ci« panis. cerone didtut inllibro Tufculanarum difputationû quinto,panis ater,qualis eft paftorum amp;nbsp;rufticotn. Nec efuciens,inquit,Ptolemçus ederat,cui qua pet« agranti Aegyptum comitibus non conftcutis,ciba« tius in cafa panis datus effet, nihil vifum eft illo pa$ ne iucundius. Publice)id eft impêfa publica. Lo cantur)Locare cibaria didt, pro eo quod vulgo di« Cerent, conuenirede pretio vt dentur cibaria. Si« gnificent^latratu fuo. internofeerejiid eft ab alijs, Intemo jjs fcilicet qui fûtes né runt,dircernere ; vt Pacuuius fcere. nbsp;nbsp;de fortuna,Brutam,quia dignum at(^ indigna ne«

queat internofeere. Libro Academicatum quæftio« num quarco,Vt mater geminos intemofeit confue« tudine oculorum,fic tu intetnorces,ft aftueuetis.no« bis Tatis eft oua ilia internofeere. Si quijßue fûtes, fiue alij. Id eft fufpidofumJvt fûtes ftnt.

Quod fi lucc quoq; canes latrent ,cu deos ßlutatum aliquivenerintjopinor iis crura (uf fringätur,quöd acres fint etiam turn cum fu* fpicio nulla fit. Simillima eft acculatorum ratio.Alii veftrum anferes funt,qui tantum

PRO SEX. ROS. AMERINO,

modo clamant, nocere non pofliint. Alii ca^ nes,qui amp;nbsp;latrare amp;nbsp;mordere pofliint. Ciba-ria vobis præbcri vidcmus: vos autcm maxi* mcdebecis in eos impetnm facere qui mcre^ tur.hoc populo gratiflimum eft.deinde G vo letiSjCtiam turn,cum vcrifimile erit aliquem commifliTcjin fuipicionc latratote.id quoquc conccdipotcft.Sin ante ficagetis,vt argua* tis aliquem patrem occidflre,neq; dicere pof-fitis aut quare,aut quomodo, ac cantummo* do fine fufpicione latrabitis, crura quide.vo-bis’nemo fuffringctifcd G ego hos bene noui, literam illam,cui vos vfq; eo inimici eftis, vt ctiam eas omneis oderitis,ita vehementer ad caput affiigcnt,vt poftea neminem alium nifi Fortunas veftras accufire polTitis. Quid mihi ad dcfendedum dcdifti bone accuûtor ?^quid hifcc autcm ad fiifpicandum ? Ne exhæreda-retur veritus eft.audio, fed qua de caufa vere* ri debuerit,ncmo dicit.Habebat pater in ani mo.planum fac.nihil eftmon quicum delibe-rarit, quern certiorem fecerit, vnde^ iftud vobis fufpicari in mentem venerit.Cum hoc modo acculas Eruci,nonne hoc palam dicis, ego quid acceperim, Iciozquid dicam.nelcio. vnum illud fpe£laui,quöd Chryfogonus aie* bat neminem ifti patronum futurum: de bonorum emptionCjdeq; ca focietate neminem

Ff J

é6 F. SYLVIVS IN ORAT.CIC.

eiïè qui verbum facerc hoc tcmporé audcret. hæc te opinio falià in iftam fraudem impulit. non mehercule verbum feciffes, fi tibi quen-quam refponfurum putalTes. Operæpretium eratjfi animaduertiftis Iudices,negligentiam eius in accufando confidcrare.Credo cum vi* diiîèt qui homines in hifce fubfelliis federet, quæfiflc,num ille,aut ille defenfurus eflèt : de mcnefufpicatum quidé,quôd antea caufâm publicam nullam dixerim.

Alii veftrum anferes funt}vt C.Erucius. Ali/a nes)vt Titi Rofci,' amp;nbsp;Chrylbgonus. Cibaria vobis præberi videmus) Nam Chryfogonus fibi decem Ïirædia retinuit,tria Rofcio Capitoni propna dédit, î-ofcium Magnum fuum procuratorcm fecit. Erat cius ad accufandum pecunia conduftus eft. Ve« liflmilc^id eft (uipicioCum, CommiiifTe^id eft de« liquifte. Si ego hos bene noutj) id eft fi ego bene * cognofco hos iudices. Literam ilJamjcondemna* tionis,quam Afconiiis Pçdianus alibi C.alibi fiefte dicit.C,quôd prima fit vetbi condemno;fl,g) fit pri» ma verbi fl«vaTTÓw,id eft more multo. Hine illud Perfijeft Satyra quarta,Etpotiscs nigrû vitioprae« fîgere rhita. Eas omnes litcras IudicS}id eft omnia iudicia.Vel eas omnes. Nam odiftis literas abfolu« tionis vclampliationis,mctuctes neRofeius abibb uatur,aut ne caufa eiusampIietur.Odiftis autcmii« teram condemnationis,metuentes nc ad caput ve« ftrum aftigatur. Neminem alium accufare poiïï» t!s}Significare videtur,vt calumniaroribus ea quoqj pœna lege Remmia infligatur^vt accufare amplius

PRO SEX.ROS. AMERINO. 67 ptohibeâtur^qua pœna præuaricatotes Sc tetgiuet» fatoresaffici Paulus lurifcófultus dicit libro Digea fiotum quadragefimooftauo ad S.C.Turpilianum.

Nifi fortunas veftras) quód fcilicet in nanc pw nam incididis ob calumniam vcftram. None hoc palam dicisQIllud valet adtefeilêdum aduetrariu^ vt ciusperfonamindufamus dicentem quç ipfe cos gitet, vt ante diximus. Quid accepcrim) id eft quam pecuniam,vt Roftium accufarem. Quid ac9 ceperim fcio, quid dicam ncfcio^ Huiufmodi con« trarijs in hac oratione fæpe vtifur Cicero. Nemi» nempatronum)ideft nullum. Neminem pronullo fæpe dici alias admonuimus. • De bonorum') Sex. Rofci,. De focietate)quara cum Chryfogono Titi Rofcij coiuerunt. Hoc tempore^L.Sylla domina« te. Negligentiam eiusfn accuCando confidcrare^ Nimiam Erucij in accuCando negligentiam arguir, vt oftendat accufationem no crimine Sexti RoCcij, fed Chryfogoni potentia nixam efle. Credo quum vidiffetj)Narratio fpecialis eft.In qua narrat ea non quæ fecerit Erucius,Ced feciffe verifimile fit. Qui homines^id eft qui oratores.

Poftcaquam inuenit neminem eorum qui poltunt ÔC folent, \ta negligens elfe coepit,vt cum in mentem venirct ei, refiderct, deinde fpariaretur,nonnunquam etiam puerum vo-caret,credo cui cœnam imperaret,prorfus yt veftro cófelTu SC hoc cóuentu fumma foli-tudine abuteret. Pcrorauit aliquado, alTedit. furrexi ego.refpirare vifus eft,qgt; non alius pogt; tius diceret.Cœpi diccre.vfq; eo animaduerti

Ff ij

6i F. SÏLVI VS I!^ o RAT. CIC.

ludices cum iocari,atque alias rcs agcrc, an. tequam Chryfogonum nominaui ; qucm mul atque attigi,ftatim homo.lè ercxit,mira. Tl vifus eft.intellexi quid cum pupugÜTet.itc-rum ac tertio nominaui. Poftca hominescur. ürc vitro amp;nbsp;citro non dcftitcrunt, credo qui Chryfogono nunciarent, eflc aliquem in ci. üitate,qui contra voluntatem cius dicerc au. deref.aliter caufam agi, atq; ille exiftimareti aperiri bonorum emptionem,vexari peflime focietatenijgratiam potentiamq; eius negli* gijudices diligenter attendere, populo rem indignam vidcri.Quæquoniâm te fefcllerüt Eruci,quoniamq; vides veria eflc omnia,eau. üm pro Sexto Rolcio fi non commode,at libere dici:quem dedi putabas,defendi intcl. ligis; quos tradituros lperabas,vides iudica-reireftituc nobis aliquando veterem tuam il* lam calliditatem atque prudentiam: confite, re hue ea fpe vcniire,quód putares hic latro. cinium,non indicium futurum. De parrici* dio caula dicitur. Ratio ab aceufatore reddi-.. ta non eft,quam oh caufam patrem filius oc‘ O3XIJS. cideht.Quod in minimis* noxis,óc in his Ic-uioribus peccatis, quæ m^gis crebra, amp;nbsp;iam prope quotidiana funt, maxime Sc primum quxritur, quæ caula maleficii fuerit, id Eru* eins in parricidioquxrinon putat oporterc.

PRO SEX.ROSCIO AMER/NO, 69

In quo Icelere Indices etiam cu mukæ cau* fæ cóuenifTe vnû in locum, atqj inter ie con-gruere vidcntur,tû no temere creditur, neqj Icui coicftura res peditur,neqj teftis incertus auditur,ncq; accufatoris ingenio res iudicaî.

Quum in mcntcm vcniretj Magnam Erucif ne* gligentiam oftendit.ipia enimdicendi ratio ß dili* gens fuerit,ira mentem occupat,vt ad alia câ aber* rare non patiatur. Puerum}id eft feruû.Pueri ap* Pucr* pellario,vt ait Paulus Iurifc.Iib.Digeft.1. de verbo* rum amp;nbsp;rerum (igniHcationcjtres ßgniftcationesha» bec.Vnâ,quû omnes feruospuerosappellamus.AI* teram,qufi puerû contrario nomine puellxdicmus. Tertiam, quum ætatem puerilem demonftramus.

Hoc'conuentu) circunftantium hominum. Pro fumma folitudine abuteretur) id eft in veftro amp;nbsp;circunftantium confpedu id facit, quod in fum* ma (blitudine vix faceret. Alias res agerej id eft quid dicerem negligere,amp; ideo non attendere. Bo* norum jSex.Rofci,’. Societatem)quâ cum T. Ros fci/s Chryfogonus coiuit. Verfa efle omnia'id eft aliteratqß putafti euenire. Dedi^i.a iudicib^Chry* fogono condonari,id eft c0demnari,ßne vlla defen* fione. ludicare^ id eft a ttête caufa m audire amp;nbsp;co* gnofcercjvt iudicetut. Reftituegt;i.omitte 8c relin* que. Nobisgt;i.ad caufæ Innocentis Rofcij vtilita* té. Prudentiâ;rcientiâvelmaHtiam,quæfe vult ha beri prudentiä,vt ait Cicero in libro de Offici/s. ilj, Hic)id eft in foro iudiciali. Latrocinium^ vbi dices fententi/s fuis innocentem Rofcium iugula» «nt, Quod in minimis noxis^ a minorf ad maius oftendlt parricidi) caufas oftendi debere abaccufa*

Ff üj

70 F. SYLVIVS IN OR.AT. CIC.

Noxa amp;nbsp;toribus.Noxæ appellatione omne deliftum contl* noxia. netur,vt ait Caius lurifc.lib. Digeftotû.1. de verbo» rum amp;nbsp;tetum fignificatione. Noxiam q noxam a Tetentio pro delifto fæpius diftam licet inuenire; vt in EunuchojVnam banc noxiâ mitte. In Heau* tont.Magnumhoc quo^ fignum eftdominam elfe extra noxiam. In Hecyra, Quod me aceufat nunc vir,fum extra noxiam.Ea quoqp voce Plautus v fus cft.Amicum caftigare obmeritam noxiam, imma* neeft facinus,verum in ætate vtile attj côducibilc. Illud quocß ex libro Ciceronis de Legibus, Noxiæ par pœna efto.In codice antiquo feripto manu lego noxijs,non noxis. In quo fcelere_)QuiadifficilIima eftgrauiflîmi cuiufqp fceleris fides,vtait Quintil. grauifTimum feelus oftendit elfe patticidiû, ideoç non facile credi,ni{i probatum fit clari{iime,amp; pene deprehenfum. Côgruete)id eft côuenire.Nifienim caufæ illæ inter fe conueniant, fidem non faciunt. Temere Non temere)id eft non facilc,non leuiter,vt vulgo dicunt,nonde leui. Penditur},l.pôdetatur,exami» natur. Teftis incertus^id eft qui audiuit.Nâ qui rê vidit,certus teftis efttqui audiuit,incertus.Itaq; au* thore Plauto,Pluris eft teftis oculatus vnus,quâ au* riti decê.Nam qui viderût, plane fciunttqui audiue* runr,audita dicunt. Aceufatoris ingenioj qulac* eufationem artifictofe compofuit, ctimenqp inge* niofe probauit.

Cum milita antea commifla maleficia,tuni vita hominis perditiflima,tum fingularis au* dacia oftendatur neceflè eftmeqj audacia fo* lum,fed fummus furotjatq; amentia.Hæc cû fint omnia,tarnen extent oportet expreflà

PRO SEX.ROS. AMERliNO. 71 fcelcris vcftigia, vbi, qua rationc, per quos, quo tempore maleficium fit admifTum. Quæ nifi multa amp;nbsp;manifefta funt, profcfto res tatn Icclefta/am atrox,tam nefariacredi non pogt; teft.Magna eft enim vis humanitatis,muL turn valet communio languinisjeclamitat iftiufinodifufpicionibus ipfa natura;portengt; tumatqjmonftrum certiflïmum eft, eflc ali» quem Humana fpecic amp;nbsp;figura,qui tantu imgt; manitate beftias vicerit,vt propter quos hâc fuauiftîmam lucé afpexerit,eos indigniflime Iticepriuarincum etiam feras inter lelè partus,atq; educatio,amp; natura ipfa concilict.No ita multis ante annis aiunt Titum Clœlium T.CÎœ» quendam Tarracinenlèmhominé nonobf-curum,cum cœnatus cubitum in idem con-clauecumduobusadolefcentibus filiis ifTct, inuentum elfe mane iugulatum. Cum neque fèruus quifquam reperiretur, neque liber, ad quem eafiifpicio pcrtincretu'd xtatis autem duo filii propter cubantes,ne iènfifle quidem ièdicerct,nomina filiorum deparricidio dc-lata lunt.Qtiid poterat^fane fufpiciofum.neu trum ne IcnfilTeùufum autem eftè quenquam fe in id conclaue committere,co potiffîmum tempore,cû ibidé eftêntduo adolefcctes filii, qui St fendre St defendere facile poflcnt^crac porro nemo in que ca fuQijcio côueniret.ta-

Ff iiij

F. SVLVIVS IN ORA. CIC.

men cum planû iudicibus eßet fadû,aperto oftio dormiétes eos repertos eflèjiudicio ab» foluti adolcfcetcs,amp; fufpicioneomniliberati funt.Nemo cnim putabat quenquam efle.qui cum omnia diuina atq; Humana iura fcelerc nefario polluiflet,fomnum ftatim capere po. tuiffetrpropterea qgt; qui tantum facinus com-miièrunt, non modo fine cura quiefeere, fed ne ipirarc quidem fine metu polîùnt.

Vbf,qua ratione) Attificiofum cft,vt quû aJiqufd probarevolumusjoßedanius perfonç a qua id fadS arguimus,mores ab eo Faflo nô abborretc, caufam qus impuleritjopportunû locô amp;nbsp;tépus, amp;nbsp;quibus adiutoribus fecerit. Hotû nulln quia oftendit Eni« cius,fîâ:û crime Cicero coarguit. Cómunio Tangui» ni$).i.córanguinitas. RecIamitat^.i.quibuTdâ velu» ti clamoribus aduerTaturamp; cÔtradicit. EfTealiqué Humana fpecie amp;nbsp;figura'iSçpe illud facit Cicero,vt quû alicuius crudelitaté auget,in figura hominis felt; Bellua» ritatem belluarû efle dicat:vtin lib.de OfiRcfis ter» lû feri» tiojvbi deTyrânis fcribcs,Ifta,fnquit,in figura ho» tas in fi« minis fetitasde immanitasbelluæa cômuni tâq hu gura ho» manitatc corporisTegregâda eft.Itécp.Quid intereft minis, vtrfi ex homine Te côuertat quis in belluâyan î homl nis figura immanitaté gerat belluæiEt pro A.CIuê» tio de Sa{ria,Eo iâ denicR adduâa cft,vt fibi prætcr forma nihil ad fimilituainé hominis referuarit. Be» Beftiaî. ftias viccrit)Beftia8 pecudiS in numero haberi Caioc lurifc.negat lib. Digeft.ix.ad legé Aquiliam,ea((p ferociores effe fignificahex his numerat vrfosjleo» pçsjpantcras. T,ClœIin ; Apud VaUriû Maximum

PRO SEX. ROSCIO AMERINO. 73

lib.vUi.tftulo,Infames rei quitus ex caußs abfoluti aut damnati funtyvbi hoc exemplum fcriptum eft, Cœlius non Clœlius fctibitur.Tarracinenfem)Tar Tanac}» racina oppidum Volfcorum in Campania eft. In idem concIaue)Conclaue cil locus fecretior domus Ionela« Habens vnam dauern domefticis omnibus corn« munem . Authore Sex. Pompeio conclauia di « cuntur loca qua: vna claue clauduntur. Conclaui« bus etiam penus afleruatur:vt in cóclaue cxcelßilii mum precioßdima vaià amp;nbsp;veßem condi Columei la lib.xiij.fcribir. Id ætatis^.i.eftis ætaris.de quo dicendi genere feribimus pro Cluentio. Adolefcen« Adolcf tes autem amp;nbsp;iuuenes ijdem funt.Hffcilicct,qui an» num.xvij.cxceflctfit,necdum.xlvij.attigcrût. Pro» lyycnij, terl.i.propc.Hæc vox Ciceroni in ea re quàm fit familiari$,in Catonem Maiorem feribimus. Quid poteratO.i-quid valebat,quod aceufator contra ado lefcentes diceretfSe committere).i.lngredi fine me» tu. Somnum caperc).i.incipeie dormire,amp; dormi» Capére rcîvt'Iib.Epiftolarum ad Atticum.viij. Ego fi fom» fomuû. num caperc poirem,tam longis te epiftolis non ob» tunderem.

Videtisnc,quos nobis poctx tradiderunt patrisvlcifccndicaufà fiipplicium de matre fumpfifle,cum præfcrtim dcorum immorta' lium iuflîs atq; oraculis id fecilTc dicantur,ta-men vt cos agitent furiæ,ncq; confifterc vfq patiantur? quôd ne pii quidem fine fcelere cflèpotucrunt.Sicièrcs habet Indices,ma^ gnam vim,magnam neceflitatem, magnam poflîdet religionem paternus matcrnufquc

74 F’ SYLVI VS IN OR AT. CIC.

ûnguis.ex quo fiqua macula concepta eft, no *Icniri. modo *lauari non poteft,verum vfq; eo per-manat ad animu,vt fbmmus furor,atq; amé-tia confequatur.Nolite enim putare, quern-admodum in fabulis fæpcnumero videtis,eos qui aliquid impie fcelerateque commiierint, ^““5 agitarijSe perterreri furiarum tedis ardenti* quenç bus.fùa quenque fraus amp;nbsp;fuus terror maxime sit9t, nbsp;nbsp;vexatjtuumquenqueIcelus agitat,amentia*

que affïcitjfuæ malæ cogitationes confeien-tiæqucanimi terrent. Hæ funt impiis afTiduæ domefticæquefuriæ,quædics nodefque pa* rentum pœnasaconiceleratiHimis filiis re-petant.Hæc magnitudo malefioiifacit,vtni* û pene manifeftum parricidium proferatur, credibile non fitmifi turpis adoleicentia, niü omnibus flagitiis vita inquinata,nifi fumptus effufi cum probro atque dedecore,nifi proru-pta audacia,nifi tanta tcmeritas,vt non procul abhorreat ab inlània. Accédât hue oportet odium parentis, animaduerfionis pater-næ metus,amici improbi,lèrui conlcii,tempus idoneô,Iocus opportune captus ad cam rem: pene dicam refperfas manus fànguine paterno ludices videant oportet, fi tantum facinus,tamimmanc,tam acerbum creditu-ri funt. Quare hoc quo minus eft credibile nifi oftenditur,co magis eft, fi conuincitur,

PRO SEX. ROS. AMERINO. 75 vindicandum.

Nequospoetæamp;c.^DeAIcmçoneAmphiarai amp;nbsp;Alctnr» Eryphiles de Orefte Agamemnonis amp;nbsp;Clytemnç-ftræ fill,s poetse fctipfetunc.de Oteftc fctibimus in Miloniana,de Alcmæone ita fctibit Ciceto in libro Acadetnicatû quæftionû quarto, Illud,inquit,con^ tingit infanisjvt Si incipiences furere fentiât,amp; di« cant aliquidquod non lit,idvideri fibi:amp; cû relaxé tur,fentianc ; ati^ ilia dicant Alcmæonis, Sed mihi neutiquâ cot confentitcum oculorum. afpeftu. Et paulo poftjQuidipfe Alcmæon tuus,quinegat cot fibi CÛ oculis cólentirefNóne ob idem iticitatusfu« rotefVnde hæc flamma oriturÆt ilia deinceps. In» cede,inccdcjadfunt,mène expetunt? Quid quit vir« ginisfidem implorât i Fer mihi auxilium, peftem abige a meflammiferam,hanc vim quae me excru» ciat.Cæruleæ incinélæ igni incedunt, circunftant cum ardentibus tedis amp;c. Pij) id eft pattum vlto» res. Eft autem argumentum ex fabulis poetatum. Idcp aminoread maiuseft.Nam fi deorum iuifis matres hi intetfecerunt,vt patres vlcifcercntur,hiq^ furijs agitati finc,multograuius fuiijs agitari debet, qui audacia impulfi parentes necant. Nolite enitn putare)Similis in L.Pifonem fententia eft.Nolite, Confeie inquit,putare P.C.vt in feena videtis,homincs co« ria mala fceleratos impulfu deorum terreri furiatum tedis ardentibus. Sua quenque fraus, fuum facinus , fult; urn fcelus , fua audacia de fanitate ac mente deturbatHac funt imp iorum furiæ,hæ flammç,hæ faces. Ego tenon væcordem , non furiofiim, non mente captum,non tragico illo Orefte aut Àtha» mante dementiotem putemf Confceleratiftimis)

76 F. SYLVIVS IN ORAT. CIC.

id eft maxime fmpi/s.Conrceleratus qui fit, alio Io» codocuimus. Nifi tutpis adolefcetia amp;c. J Vita an» te ada turpiter fcelus facit credibile,vt contra fa» cit ea quæ honefte a£Ia eft. Cum probro amp;nbsp;de» decore)vt in fcortis,amp; helluationibus. Animad» uetfionis patems metusgt;l.metusne in eum patet animaducttat,id eft ne exhsredet, ne verberet, ne vinculis amp;nbsp;carcere coerccat, ne vinftum operi ru» ftico deftinet/ie védat,neoccidat.Huius enim mo* di poteftatem patribus io filios lege Romuli per» miftam ex Dionyfio Alicarnafteo ante fcripfimus: qui negat maiorem domino in fetuum,quàm fit pa« tri in filium,poteftatem efle. Amici improbi)qui ftimulauerint amp;nbsp;impulerint. Serui confci/^id eft adiutores.In multisenim fceleribus dominos im» probos ferui adiuuant. Ea enim ratione a dominis inire fe gratiam putant.Hinc apud poetas fetuorû confili/s heriles filijin vitia inducuntur. Pene re» fpetfas manus fanguinepaternoludices videanto» portet)id eft parricidium non fit credibile nifi ma» xime manifeftum fit,amp; pene deprxhenfum. Dilt; cam)patenthefiseft. Si conuinciturjid eft fi often« ditur,fi ita probatur,vt reus confiteri cogatur.

Itaq; cum multis ex rebus intelligi poteft, majores noftros non modo armis plus quàm cæteras nationes,verum ctiam confilio fapi' cntiaquepotuiflêjtum ex hac re vel maxime quod in impios fingulare fupplicium inue-nerunt.Qua in re quantum prudentia præfti-teruntiis qui apud cætcros fàpientiflîmi fu-ifle dicuntur, coûdcrate.Prudentiflîma ciuv

PRO SEX. ROS. AMERINO. 77 tas Athcnicnfium,dytn ea rerû’m potita eft, fuifte traditur.eius porro ciuitatis làpicntiflî-tnum Soloncm dicunt fuiftê, eum, qui leges quibus hodie quoq; vtuncur,fcripieric. Is cu incerrogarctur,cur nullum fupplicium con-ftituiftèt in eum qui parcntem necaiïct,refpó diCjlè id neminem fadurum putaftè. Sapien-ter fecifle dicitur,cum de eo nihil ianxerit, quodanteacómiftumnon erat,ne non tam prohibcrc quam admonere videretur.Quan» to maiores noftri fapientius,qui cum intelli» gerent nihil efle tam fan(ftum,quod non ali-qüando violaretaudacia,fupplicium in par-ricidas fingulare excogitauerunt:vt quos na turaipfa retinere in officio non potuiflct,ii magnitudine pœnæ maleficio fummoueren-tur.lnfuivolueruntinculeum viuos,atq; ita in flumendciici. O fingularem fapientiam ludices.nonne videntur hunc hominem ex rerum natura fuftuliflèjSc cripuiffe,cuircpen te coclum,folem,aquam, terramque ademe-runt?vtquieumnecaffet,vndcipie natus ef fetjcarcretiis rebus omnibus,ex quibus omnia nata effe dicuntur.

Dum ca rerum potita eft).f.quamdiu dominata ell,aatequâ in Lacedæmoniorum potedatem ve» niret. SapientilTimum Solonem^ Leges a Solone latæ axibus ligneis inctfaï funt. Eas AihenienfesjVt femptterax manerent,paeni$ amp;nbsp;reltgionibus fanxe«

-78 F. SYLVIVS IN ORA; CIC.

nint^vt ait Agt;Gellius lib.fecundo. Multas Solonis leges apud PJutatchum in cius vita legere licet. In officio) id eft in pietate quæ eft in parentes. Summouerentur) id eft prohibereniur,deterreren» tur, Infui volueruntjModeftinus lurifc.lib. Dige« ftorum.xlviij.ad legem Pompeiam de parricidijs, Parrici » Pœna,inquit,parricidij more maiorum haec inftitu» dij pœ» taeftjVt parricida virgis fanguineis verberetur,de» na. inde culeo infuatur cum cane, amp;nbsp;gallo gallinaceo, amp;nbsp;vipera,amp; fimia,deinde in mare profundum cule« us iaiftetur.Hoc ita,fi mareproximumlit: alioqui beftijs fubijcitut fecundum diui Adrian! conftiru« tionem.Hxc ilk. Hac autem lege tenentui præci* pue hi qui pattern aut matrem,auum aut auiâ ne» cauerint.Qui vero alium ex propinquis necauerir, P.Malle is lege Cornelia de ficarijs tenetur.P.MallcloIus ma olus ♦ interempta primus omnifi infutus culeo in ma* repræcipitatuseft,vt ait T.Liuius lib.xlviij.vbi ß» gnificat id faftum paulo poft bellum Cimbricuro, amp;nbsp;C.Mari; quintum Confulatum. Tanto tempore Romæ admiflum nullum patticidium eft . Quod autem virgis fanguineis parricidam verberari Mo» deftinus dicat,veteor vt locus mendofus Ht. Nam fagmineis pro fanguineis Icgédum vidctur. Sagmi» na enim amp;nbsp;verbena pro eadem re dicuntur, id eft pro genere hærbç,quod cum fua terra ex arce euul» Turn legatis fecialibus dabatur quum ad hoftes clalt; rigatumip mittebantur,id eftraptas res elate tepe» titum,vtait Plinius cap.ij.lib.xxij.Idem fctibitca, fx.libti.xxv.louis menfam hacherba verri, domos

purgari,luftrarique.Noftri quoqi hac herba fcopas

amp; vitgas côfîciunt. Cœlum)id eft aerem,qu3 in re pro acte gyod fepc dicatut a poetispemo ignorât,fed quod

PRO SEX. ROS, AMERINO. 79 a Cicerone quoç dicatur,hoc loco docere volum’. Is igitut libro Tufculanatum Quæftionû primo deanimi celeritate difputans, Qui fi permanct,in« quit,incorruptus,fuicp flmilis,nccefle eft ita feratur, vt pene t ref amp;nbsp;diuidatomnecœlum hoc,inquonu» besjimbresjvcntiqj coguntur,quod amp;nbsp;humidum amp;nbsp;caliginofum eft propter cxhalatlones tetræ.Itcmtj, Quid obfecro te^terra ne tibi,aut hoc nebulofo amp;nbsp;caliginofo caelo,auc fata aut concreta videtui tan* ta vis memorrsefidemlib.dc Natura dcorum fecfi« do,Licet videreacutiora ingenia,amp; ad intelligent dum aptiora,cotum qui terras incolant eas in quit bus aet fit purusamp; tenuis,quàmillorum qui vtan* tur craflb cœlo ati^ concreto. Ex quibus omnia nata effe dicuntur) Vnde nata (int omnia,inter an* tiquiffimos illos philofophos non conuenit.Thalcs enim Milefius ex aqua, Anaximenes itidem Miled« us ex aerc,Heraclitus ex igni omnia nafei, in cacp omnia reuerfura effe dixerunt.EmpedocIes veto ex quatuor elementiside quibus ad hanc fententiä fcri* pfir,Quatuor in primis cunftarum femina rerunt lupiteræthercusjPluto inferus , almaqß luno, Ne« ilis,quæ lachrymis hominum tiuos alit hudis. loué autem intelligitferuorem amp;nbsp;îEthera. Almam vero lunonem aera. Plutoné terram.Neftimdeniq? hu« manofq? riuos tanquâ genituram Si aquam . Sunt qui Tethym legant proNeftim.

Noluerunt fen’s corpus obiiccre,ne befti-is quoque,quæ tantum fcelus attigilfentjim' manioribus vteremur.non fie nudosin flumen deiicere,ne cum delati eflent in mare, ipfum polluèrent, quo caetera quæ violata

F. SÏLVIVS IN ORA. CrC.

fùntjCxpiari putantur.Dcniq; nihil tam vile, ncq; tam vulgare eft,cuius parte vllam tcli» qucrint.Etenim quid tam ell commune, qua fpiritus viuisàcrra mortuis^mare fluftuanti. bus?Iittuseiedis?Ita viuuntdum poflimt, vt ducere animamde coelo non queant.ita mo-riuntur,vteorumofTaterra non tangat.ita iaftantuT fludibus,vc nunqua alluantur. ita poftremo eiiciuntur,vc ne ad faxa quidc mor tui conquielcant.lt anti maleficii crimen,cui maleficio tam infigne fupplicium eft confti-tutum,probareteEruci ccnfes poflc talibus viris,fi necaufam quidem malcEcii protule-ris^Si hunc apud bonorum craptores ipfbs accularcs,ciq} iudicio Ch rylogon’ præclTct, tarnen diligentius paratiulqî veniflês.Vtrum quid agatur non videsùn apud quos agatur? Agitur de parricidio,quod fine multis caufis ;^fijfcipi non potcft. Apud homines autem prudentiflimos agitur,qui intelligunt neminem ne minimum quidem maleficium fine caufaadmittere. Efto,caulam proferrc non potes:tamctfi ftatim vieille debeo,tamcn de meoiuredifcedam,amp;tibiquodin alia caula nonconccderem,in haccocedam, fretus hu-iusinnocentia.Nonquxro abs te,quare pattern Sex.Rofcius occiderit:quæro quomo-doocciderit.Itaquxroabste C. Eruci quo-

PRO SEX. ROS. A MERINO. 8r modo:5lt;fictecûagam,vcin eoloco vel rc-Ipondendi vel interpellandi tibi poceftate ciam,veleciam fi quid voles, interrogandi. quomodo occidit.^ipfe percuHit^an aliis occi dendum dcdit?

Nolucrunt fetis corpus obiicete)MuIto poft Cf« cetoné O.Adrianus fuit, qui côftituit vt parricida fn culeum infutus feris obi;ciatur,ntfi mare proxi« mû üt. Nudos/i.noninfutos in culeum. Quo cç« teraqux violata funt^Aquailuuialinon marina ex» piationem fieri folitam eft apud Macrobiû li.tet« tio,qui idem lib-vij.fcribit aquam dukê magis idot neam efte quâ falfam abluendis fotdibus. Nihil tâ vtile) Vile non vhle legcndû effe quipropius infpi« ciat,facile intelligat.Quid tameftcômuneJ)Quâta hoc loco fit vis dicêdi,quât’impet’,Cicero ipféfcri pfît de Oratore ad Btutû,Quâtis,inquir,iila clamo« ribus adolefcétult dixim’ de fupplicio parricidarû? quç nequaquâ fatis deferbuifte poft aliquâto fentire cœpim’. Quidenimtâ córnunequafpiritus viuis, terra morcuis,mare fluûuâtibus,litt’ eiedisfita vigt; uunt,dû po{runt,vt ducere anima de cœlo nô queât ita moriuntur,vt eorum oiTa terram non tangant. ita iadantut Éudibus,vt nunquâalluantur.ira po« ftremoeiiciuntur,vtnead faxaquidem mortui cô; quiefcant.amp;quæ fequuntur. Hæc ille. Spiritus) id eft aer. Fluâuantibus) id eft iadatis fludibus, cuiufmodi Hint qui poft naufragium arreptis tabu« lisfluétibus agitarttur. Eie£lis)td eftnaufragis ad littus eiedis'.vt in primo Aen.Libyçluftrate extre« ma iubebo,Si quibus eieâ:us fyluis aut vrbibus et« tat.Etin quarto,Eieäum Sc littore egftitem Exc»

Gg j

Si F. SYLVIVS IN ORAT.CIC.

cepi,amp; tegni démens in patte locaui. Ducere a» nimam)id eft Tpirare.Ammam enim pro fpiritu di» xetunt vetcres.Indc antmum diftum eflein primo Tufculanarum QuæftJibro. Vtnutiquam abJu^ antur)alluantur,non abluantur legi debete,amp; fente» tia,amp; verba Cicctonis qua: modo hue affctipfi de Oratore, indicât. Talibusviris) ludicibus. Sihûc apud bonornemptores) Argumenta afîftioneeft, quod in fccôtinet vim arguméti a minore ad maius.

Bonorum cmptorcs)T.Rofcios. Ne minima quidem maleficium)Idem paulo poil dicit,Sic vit tahominumcfl:,vt ad maleficium ne conetur fine fpcatiÿ emolumentoaccedcre.ltaqp Cæfatem non mediocriter Cicero vitupérât in libr.de Officijs felt; PeccatC cundo^quod gratis improbus eiTet.Tantajinquitjin gratis* CO peccadi libido fuit,vt hoc ipfum dekftaret pec» care,etiam fi caufa nô effet. ViciffeJ) caufa fcilicet.

De meo iure decedam)Simulat fc condonare ad» uerfario quôd fatis refutauit,vt fibi veluti gradum ad fequentia faciat.Id artifîciofum effe Quintilia» nus docet. In hac concedam)Sex.R.ofci,' innoeê» tiam,amp; caufæ fîduciam ludicibus latenter infinu» at. Poteffatemtibifaciam) Alioqui in oratione perpétua aduerrarto'tefpondetc.intetpcnarcjinter» rogare non licebat. Ipfe percuffit,an alijs oedden» dum deditO Argumenta a remotione eft,quo hoc loco frequenter Cicero vtitur.Eftigitur fententia, ■Vex.Rofcius pattern occidit,vel per fe,vel per aliû, Non autem per fc,ergo per alium. Sed nec per ali» Dare oc um. Nam fi per alium , igitut per liberum, veJ ciden; per fetuum. Sed nec per hune, nec per ilium. Ex dum. quo fit,ab eopatremnon occifum. Ipfe^ id eft ipfemet. Occidendum dédit) id eft occidete

PRO S EX. RO S. AM ER INO. h fecit«

Siipfum arguiSjRomæ non fuinfi perali' osfecifleclicis,quan-o,fcruos ne,an liberos? quos homincs?indidem ne Anieria?an hofee indidc. ex vrbe ficarios?Si Ameria, qui font hi ? cur non nominantur?fi Romæ, vnde eos nouerai Rofcius,qui Romam multis annis non venit,neq;vnquam plus triduo fuit?vbi eos conucnit ? quicum loquutus eft ? quomodo perfoaiit?Precium dedit?cuidedit?per quern dcdit?vndc,aut quantum dedit? None his ve-ftigiis ad caput maleficii perueniri folet ? Et fîmul tibi in mentem veniat facito,quemad-modumvitam huiufeedepinxcris:hunc hominem ferum atq;agreftem fuiffe, nunquam cum homine quoquam collocutum efle , nunquam in oppido conftitifle . Qua in in re prætcrco illud,quod mihi maximo ar-gumento ad huius innocentiam potcrat efle, in rufticis moribus,ln viétu arido,in hac hot rida incultaq; vita, ifliufmodi malcficia gi-gni non folcre.Vt no omnem frugem neque Similiiu arborem in omni agro reperire pofl?is,fic no do. omne facinus in omni vita nafeitur. In vrbe luxuries creatur,ex luxuria cxiftat auaritia necefle eft,ex auaritia erumpat audacia.inde omnia foclera ac malcficia gignuntUr.Vita autem hæc ruftica , quam ru agreftem

84 F.srtVI VS IN OR-AT. CIC. vocas,parfinioniæ,diligentiæ,iuftitiæ magi-ftra eft.Verum hxc milïâ facio. illud quæro: is homo,qui vt tute dicis,nunquam inter homines fuerit,per quos homines hoc tantum facinusjtam occultum,abfens præfèrtim, co-ficere potuerit^MuIta funtfalfa Indices, qux tarnen argui iüfpiciofè pofTuntun his rebus ft fufpicio reperta crit,culpam incfTe con-ccdam.

Indide, Indidemnc AmeriaOPrifcianus libr.xv.docens indidemaduerbium compoßtumefleyhunc Cicelt; tonis locum citât.Indidem autem ßgnißcat ex eo« dem loco,c0poßtum ab inde 8c idem. Ad caput) id eft ad originem. Depinxcris)id eft defcripferis. quanuls plngete poetarum ßtaut piflorum. Simo* nides enim piéturam poema mutum,amp; poema pit éluram vocalem appellabat. Hunc homine fern atf^ agreftem)Ptæcipua oratoris curaeffe debet,vt diximu$,nequid dicat quod caufam fuam lacdat: proxima,ne quid dicat 'quodaduetfarij caufam adi iuuet.In hac oratione caufam fuä fæpe Cicero pro« bat ex his qu£ C.ErucP dixit. Prætereo illud)Oc« cupatio ell. In viftu arido) id eft parco amp;nbsp;tenui. Donatus exponens illud ex Andria Terentij, Pri» mum hæc pudice vitam, parce ac duriter Agebar, Jana ac tela viAum quiEritans.Cibus,{nquit,eft qui etiam delicatis præbetur,viâ:us in paruis aridifque alimonijs eft conftitutus.VndcVirgilius, Viftû in» felicem baccas lapidofalt;^ corna Dant rami.Vt au« tem opfoniû diciiur quicquid in cibo præter pané Aridas amp;nbsp;vinum adijcitur,ita viftus aridus iseft qui fl»

PRO SEX. ROSCIO AMERINO. Sj

ne vHo opfonio eft, Vulgo pané ftccû noftri appcp. vilt;ftus fant.Hinc atidumTerentius in Heautonti. appel« Si ho» lat hominem auatum ,qui huiufmodi arido vidu mo. viélitet.Habct,inquit,patrcm quendam auidû,milt; ferum,atcß aridum, Horrida incultaœ vita^ Ea, vt ante dixir,maxime difiunda a cupiditate eft, Si cû officio coniunda.Virgilius Iibro Georg.iècundo poftquam oftendicincultam rufticorum viram,de Agrico» ijfdcm feribens, Atyinquitjfecura quics,amp; nefda faJ larum lere vita.Itemlt;j,Etpatiensoperum,paruolt;paffucta Jaus. tuuentus Sacra deum,fandique patres,extrema pet illos luftitia excedens terris veftigfa fecic.Didt igit turapud illos rufticos fandos cfle parentesiquod ad hanc rem pertinet plurimum. Authore Catone de re ruftica, Virumbonumquum Iaudabant,ita lau'gt; dabant,Bonum agricolam,bonumqßcoIonum. Am pliftime laudaticxiftimabatur,quiita laudabatur.

Nec fine caura,vt ait M.Varro libro de re ruftica tertio,tertam eandem appellabant Matrem amp;nbsp;Cc» terem.Et qui earn colerenr,piam amp;nbsp;vtilem vitam agere credebanhatqp eos folos reliquias effe ex ftir« pc Saturni Regis. Vt noomnem frugcm)Nam non omnis fert omnia tellus. Authore Virgilio libro Georgico.primo, Hic fcgetes,illic veniunt felicius vuæ,Arborei fœtus alibi,at(^ iniufta virefeût Gra» mina amp;c. In vrbe luxuries crcatur)Luxurics Si lu» xuria dicitut.Ea quæ fît,ante diximus.In ea autem effunditur pecunia.Inde nafeftur pecuniç cupiditas, ne confueta huiufmodi luxuria tollatur. Exiftat) id eft emergat. luftitiæ magiftra eft) Nam per agricolas iuftitia excedens terris veftigfa fecit Exlt; trema, vt modo ex Virgilij fententia diximus. Ara» tus quoœ dixit,vt ait Setuius,Iuftitiam primum

Gg Uj

86 F. SYLVIVS INGRAT. CIC.

in vrbibus ; deinde tantum in agris fuiiTe vbi cam inducit loqucntem , cur abicedat e terris . Sufpiciofe)id eft pet fufpicioDcm. Culpam ineffe concedam^Hoc fiducia innoccntiæ Rofcij dicit.

RotnæSex.Rofciusoccidicur, cum in a-gro Amerino ciïèt filins.literas credo mific j alicnificario,qniRomæ noucrat neminem, arcefiinitaliqueni.at quando?nuncium mific. quemquot;? aut ad quem^precio, gracia, fpe,prO' mifiis induxit aliquem? Nihil horum ne con fingi quidem potcft,8c camen caulà de par-ricidio dicitur.RçIiquum eft,vt per icruos id admifcric.O dii immortales,rem miftram 8c calamitoiâm,quod in cali crimine innocenci falnti folec elle , vc feruos in qnæftionem

*po!li» polliceancurnd Sex.Roiciofacere non li- ( ceatut, Vos qui hflcaccuiatiSjOmncs eins fèruos habccis:vnus puer viftus quocidiani admini-fter ex canca familia Sex.Rofcio rclidns no eft.T e nunc appello P.Scipio,te Metelle:vo-bis aduocatiSjVobis agentibus,aliquotics duos feruos paternos in quæftionem ab aduerfii riis Sex.RoiciuspoftuIauit. Meminifti ne ce T.Rofci reeufare ? quid?ii ferui vbi func Chryfogonum Indices fedancur, apud eum func in honore, amp;nbsp;in precio.etiam nuncvc ex his quæracur, ego poftulo,hic orac arque f pbfecrat.Quidfacicis.^cur rçcufàtis?Dubica*

PÎIO SEX.R-OS. AMERINO. S 7 te etiam nunc Indices, fi poteftis,a quo fit Sex.Rofcius occifus,ab CO ne , qui propter illius mortem in cgcftate Sc infidiis verfà-tur,cui ne quærcndi quidem de morte pa * tris poteftas pcrmittitur : an ab iis qui quæ-ftionem fugitant,bona poflident,in cæde at* que ex cædcviuunt. Omnia ludices in bac caufa funt mifera atque indigna : tarnen hoc nihil nequeacerbius,nequeiniquius profcr-ri poteft .mortis paternæ de leruis paternis quæftionemhaberefilio non licet:ne tam* diu quidem dominus erit in fuos,dum ex iis de patris morte quxratur.Veniam neque ita multo poft ad hune locumznam hoc totum ad Rofeios pertinetjde quorum audacia turn me difturum pollicitus {um,cum Erucii cri* minadiluifiem.Nunc Eruciad te vcniOjCon* ueniat mihi tccum necefte cft , fi ad hune maleficium iftud pertinet:aut ipfiim lua manu fecifle,id quodnegas :aut per aliquos li* beros,autfcruos.Liberosne ?quos neque vt conuenire potuerit,neque qua ratione indu-çerc,neque vbi,neque per quos,neque qua fpe,aut quo precio, potes oftenderc.Égo contra oftendo,non modo nihil eorum fecifle Scx.Rofcium,(cd ne potuifle quidem facere, quod ncq; Romæ multis annis fuerit,neq; de prædüs vnquâ temere difccirerit.Rcftarctibi

Gg liÿ

«8 F. SÏLVIVS IN ORA. CIC.

videbatur fcruorum nomen,quo quafi in por turn reieélus a cæccris fuipicionibus confu' gère pofleSjvbiicopulum ofFendis eiufmodi, vt non modo ab hoc crimen refilirc videas, verum omnem fuijjicionem in vofmetipfos recidereintelligas. Quid eft ergo, quo tandem accufàtor inopia argumentotum con-fugerit^Eiufmoditempus erat,inquit,vc homines vulgo impune occiderentunquare tu hoc propter multitudinem ficariorum nullo negocio facere potuifti.

Credo} Id verbum in interrogatione ironice a Ci cerone fæpe dici fcribimus in Inuefliuas in Catili« Admi» nam. Puer^ideftferuus. Adminifterjid eft mini» nifter, ftet. Ex tanta familia}feruorum fcilicct. Te nûc appello P.Scipio,tcMeteIleJ Hi erant hofpites amp;nbsp;amici paterni Sex.Rorcij.EosSex.Rofcius aduoca» uerat,quum de caedc patris vellet quærerc,vt fe om ni fufpicione liberaret ; quemadmodum in Oratio« ne pro A.Cluentio Sadia de feruis Stratone amp;nbsp;Ni» coftrato quæftionem habitura de morteOppianici, amicos amp;nbsp;hofpites Oppianici aduocauit. Aliquo» pes duos feruos fite.) Id poftea amplius tradat. Quid facitis)Apoftrophe eft.Ad T.enim Rofeios verba defledit. Vcnio}.i.redeo. Aut ipfum fua ma nu fecideamp;c.)Argumenta exremotione eft. Te» merejidfeft fine cauTa. VbQid eft in quo tanquam Refilit portu. Ab hoc refilire)id eft ad Sex.Rofcium nó a me cri peninere. Vulgo} id eft padimtvt inlibro Tufeu» fnen. lanarum Quseftionum primo , Vulgo ex oppidis publice gratulabantur.

PRO SEX. ROS. AMERINO. 89

Interim mihi videris Eruci vna merccdc yna mer duasrcs aflèqui veile,nos iudicio pcrfundcre, cede dm acculare autem eos ipfos a quibus mcrcedem as accepifti. quid ais ? vulgo occidebantur ? per quos?amp; a quibus?nonne cogitas tc a feftori- dere^ïu» bus hucadduftumelTe^quidpoftea^neicimus per ifta tempora cofdem fere fedores fuiflè Seâore$ collorumamp;bonorum?Ii deniq;qui turn ar-matidies nodefq; concurfabant, qui Romæ crantaffiduijqui omni tempore in præda Slt;. ûnguine ver{àbantur,Sex. Kolcio temporis illius acerbitatem, iniquitatemijj obiicient? amp;nbsp;illam ficariorû multitudinem, in qua ipfi duces ac principes erant, huic crimini puta-bunt fore?qui non modo Romæ non fuit,fed omnino quid Romæ ageretur, nelcirct, pro* pterea quod ruri aflîduus,quemadmodû tute confiteris, fuit. Vereor neaut molcftus fim vobis Indices, aut ne ingeniis veftris videar difFidere,fi de tam pcripicuis rebus diutius dif fcram.Eruciicriminatiorota,vtarbitror,dif foluta eftmifi forte expedatis vt ilia diluam quæ de peculatu ac de eiufmodi rebus corn» mentitiis inaudita nobis ante hoc tempus ac noua obiecit:quæ mihi ifte vifus eft ex alia o. ratione declamare;’quam in alium reum co* mentareturhtaneq; ad crimen parricidii,nc-que ad cuip qui caulàm dicit/ pertincbat:de nebant.

9° F. SYL VI VS IN OR. AT. CIC.

quib’ cû vcrbo arguit,verbo fàtis cft negate. Si qd cft quod ad telles refcruec,ibi nosquoq; vt in iplà caulà,paratiores repenet q putabat, V E NIO nu ne eo,quo me non cupiditas ducitjlèd fides.Nam fi mihi libérée accufarc, acculàrem alios potius,ex quibus poflem cre Icere.quod certum cft non lacère, dum vtrû* uis licebit.Is enim mihividetur amplilfimus, qui fua virtute in altiorem locum peruenit, non qui afeendk per alterius incommodum calamitatem.Definamus aliquâdo ea lcru-tari,quæfunc inania ; quæramus vbi malefi-cium amp;nbsp;eft,amp; inueniri poteft : iam intelliges Eruci certum crimen q multis lùlpicionibus coarguatur,tametfi ncq; omnia dicam, St le* uiter vnumquodq; tangankpeqj id facerem, nifi necefle eflet.

Vna mcrcedej)qira.m aT.R.ofdjs pro aceufatione accepifti, Perfundere)confundere, petdere, oppri? Seftot mere. Seftores collorû amp;nbsp;bonorum^Annomina« collorâ tio eft.Seftor collorum eft qui fecat cclla,feftor ba amp;bono« norum eft qui bona condemnatotû vel proferipto« rum. rum in auftione femel emit,quf poftca fingula fin* gulis védit. A fequendo dicitur^ fpcm lu cri fui fe» cutusea bona emar^vt ex Afeonto colligimus.Id au tem maxime fordidû erat.idro Cicero in Phil/ppi» cis M.AntoniûinfeftansjPôpcij fcftorê fæpe appel lat, Inpræda amp;nbsp;fanguinc verfabâtur^prædabâtur, amp;interficieban£. Vereorne auc mokftus)Hæc Çt ceronis verecundia^Sex, Kofci} inpecentiam iudicû

PRO SEX. ROS. AMERINO. 91

bus facit probaliotem. Nifi forte expeftatis) Ir » ridet maledidum quoddam quod in Sex.Rofciuin Erucius cóiecerat de crimine ambitus. Declamete^ id eftclamole dicereamp; pronunciare. Commenta« Cómen» rcturjid eftmemoriter cdifceret.Hoc enim loco co tati. mentari ab eo quod eft cómemini, faélum eft. Alias a comminifcendofadum, fingere amp;nbsp;mctiri fi'gnifi« cat. Inde res commentitias paulo ante appellauit.

Ad cum qui caufam dicit^.i.ad Sex.Rofciû. Vet» bo arguitji.i.crimen tantum obijcit,nelt;p id probat.

Quod ad telles referuet)Teftesenim finita vtttuf Teftiû lt;5 aftione interrogabatur,nifi forte lata lex fuerat, intetro» vt ante aftionem caufeinterrogarentur,vt in caufa gatio. Milonis faftum eft. Vcnio nunc eo)Secunda pars eft,quam in partitionepræpofuit. Non cupiditas) accufandi fcilicetjaut cupiditas gloria?. Adolefcen* tes enim gloriam ex accufatione confequebantur, vt eft in libro de Offices fccundo, Fides)patroci» nij.Qui enim aliquem dcfendendum fufcipit, eö in fidem patrociniumqtrecipitiquem defcrerejomnino inhumanum eft. LibereQaccentu acuto th media, id eft placeret. Alios potius;q T.Rofcium. Nam ex clari alicuius aut potetis viri accufatione gloria maiorem affequeretur. Vtrûuis}id eftaccufare,vel nonaccufarc. Pcralterius incommodumjVt qui ad prçclati alicuius viri accufationem amp;nbsp;damnation nem afcendit. Nifi neceffe eflcQ pro Rofcij de» fenfione.

Et id erit figni me inuitum faccre, g» non profcquar longius, q falus huius,8lt; mca fidcs poftulabit. Cauiam tu nullam repcriebas in Sexto Rofcio: at ego in T. Rofeio repcrio.

9t F. SYLVIVS IN ORAT. CIC.

tccö enim mihi res eft T.Rofci,quoniä iüic redes,äc tc pala aduerüriu efk profiteris. dc Capitone poft vidcrimus,fi,qucmadmodum paratum efte audio, teftis prodierit. tum alias quoqj fuas palmas cqgnoftet, dc quitus me J-.Caflî; neaudiftèquidemfuipicatur. L.Caftïus illc, US« quem populus Romanus veriftîmum amp;nbsp;làpi' entiftîmû iudicem putabat,identidcm in eau fis quærere folebat,Cui bono fuiflet.Sic vita hominum eft,vt ad malcficium nemo cone-tur fine fpe atq; emolumento accedere. Hûc quæfitoremac iudicem fugiebât atq; horre-Creabaï bant ii quibus periculum creabatur : ideo periculû tametfi veritatis crat amicus, tamen natura non tam propenfus ad milèricordiam, quàm implicatus ad fèueritatem videbatur.Ego qq præefthuicquæftioni vir contra audaciâ Cleme» fortißimus.St ab innocentia clementiftîmus, abinnoî tamen facile me patercr vel illo iploacerri« centia nao indice quaErcnte,vel apud Caffianosludi» Caftianf ccs,quorum etiam nunc ii quibus caufà dice* iudices. da eit,nomen ipfiim reformidant, pro Sexto Rofciodicerc.In hac enimcaufacum vidèrent illos ampliffimam pecuniam pofliderc, hunc in fumma mcndicitate cflê,illud quidê nó quærcrcntjCui bono fuiflctiièd eo perlpi-cuum crimen 6c fulpicioncm potius ad præ-dam adiungcrent,quàm ad cgeftatem. Quid

PRO SEX. ROS. AMERINO. 95 fi acccdit eodem,vt tenuis antca fueris ? quid fi vt auarus?quid fi vr audax? quid fi vt illius qui occifus eft,inimiciflimus?num quærcnda caufà,quæ te ad tantum facinus adduxerit?

ProfequaOT.Rofcij fadnora. Iftic)vbt tu esj in accufatorum rubfellt/s. Oe Capicone poft vi« derimusj Poftquam T. Rofciutn Magnum fufpb done csdis impleueritjCapitonem tradabit, dein« dead T. Rofcium redibit. Alias quo^ fuas pah tnas)Nam plutimarum palmarum vetusac nobilis gladiator habetur,vt antea dixit. Alias quo(p)prç« terhanc deRofdi cxde. CognofteOMinaturCa« pitonijVt eum a teftimonio deterreat. Cui bono fuiflet^CaiTiani huius didi alibi meminit Cicero: vt pro Milone,Itac^ illud Cair(anum,Cui bono fue» rit,in bis perfonis valeat, ctß boni nullo emolume« to impelluntut in fraudem, improbi fæpe paruo. Philippica recunda,Quod fi te in iudidum quis ad« ducat,vrurpetm illud CaiTianum, Cui bono fuerii, vide quæfo ne bæreas.L.Cafliüs vir fummae feueri» tatis, quoties quæfitor iudicii alicuius eftetjin quo quasreretut de homine occifo, fuadebat atep etiam præibat iudidbus,vt quæreref,cui bono fuiftet per« ire eum, cuius de morte quæreretut. Ob quam fc» ueritatem,quo temporeSex.Peduceus Trib.phcrh minatus L.Metellum Pont.Max. totumqß collegia Pontificum male iudicaiTe de inceftu virginû Vec ftalium,quàd vnam modo Aemiliam damnauerat, duasautem Martiamamp; Liciniam abroIucrat,Pop. Rom.hunc Caflium creauir,qul de ijïdem virgini* bus quæreret. Is vtranqp,alia ftp multas,nimia,vt tû «xiftimatio crat,afp£iitate vfus damnauit. Author

94 F. SÏLVIVS IN OR.A. CIC.

Create eftAfeonius. Qutbus peticulum creabatur) id e(l peticulû rci.Creare penculûpro eo quodeO: aceufare. Nam reus ta periculumadducitur^non femel dixit Cice« ro:vt in Diufnatione,Quum veto netj iniuriam ac» ceperis,amp; Praetori tuo peticulum crées,fatearis negt; celfe eft te iili iniudum impiumque bellum inferre conari.Inorationead Quitites antequam iret inexi lium,Nemini iniuRe peticulum creaui, nemini in^ nocenti fui calamitati. Pro L. Cotnelio Baibo, Re denique multo ante Gadibus iam audita,fore bine vt ab illo periculum crearetur, grauiiTima turn in jRum ciuem fuura Gaditani Scnatufconfulta fece* runt. Inde periclitantem reum fæpe dicit Quintin lianus.Alijsquoq^intebus creati periculû dicimus, vt de Arufpicum refponfîs,Monent ne per optima« tium difeordiam dilTcnfîonemquc patribus princin pibufque cædes pericula creentur. Præeft huic quæftioni)id eft in bac caufa quæfitor cft. Ab in» noceatia)id eft ab innocentibus,amp; vt vulgodicût, Caffiani pro parte innocentium. Apud CaffianosJ) Indicés ludices. feueros, quales erant ij qui Caffio quæfitore iudica« bantîvt AftioneinC. Verrem quinta, Non quæro indices Caffianos,veterem iudiciotum feueritatem non requito. Quum vidèrent ) ludices Caffiani.

Illos)T.Rofcios. Potiusadprædam quàm ad egeftatem).i.ad eos qui prædati funt,potius quàm adeum qui egens faftus eft. Vt tenuis antea fue» tis)Hæ caufæ funt quæ T.Rofcium ad hoc malefi» Tenuis. ciumimpulerunt. Tenuis3ideftpaupcr.quain re hæc vox fæpe vfurpatur in libtfs de Offidjs.

Quid ergo horum negari poteft^Tenuitas hominis Ciufmodi eft,vt diflîmulari no queat

PR.O SEX. ROS. AMERINO. 95 atq; eo magis eluccat,quo magis occultatur. Auaritiam præfers,qui focietatcm coieris de municipiisjcognatique fortonis cum alienif fimo. Quam ns audax ( vt alia obliuifcar) hincomnes intelligcre potuerunt, quöd ex tota focictate,hoc eil ex totficariis, folustu inuetus es,qui cû accufatonbus fédérés, atq; os tuum non modo oftenderes,{cd etiam of-ferres.Inimicitias tibifuiffècû Sex. Rofcio, 5c magnas rei familiaris controuerfias,conce das neceflc cRReftat Indices vt hoc dubite-muSjVter potius Scx.Rolciû occiderit ; is ad que morte eius diuitiæ vencrint:an is,ad que médicitas?is,qui antea tenuis fuerit: an is qui pollea fa cl 11 s fit egentilTimus ? is, qui ardens auaritia ferai’ infell’ in fuos:an is,qui iêmper ita vixerit,vt quæftum nolfet nullum, fruftû autem cum folum,quem labore peperilTet ? is qui omnium feólorum audacilfimus fit : an is, qui propter fori iudiciorumque infblem tiam, non modo fubfellia, verum etiam VV' bem iplàm reformidat?Poftrcmo Indices,id quod ad rem mea fentétia maxime pertinet, vtrum inimicus potius,an filius^Hæc tu Eru-ci tot 6c tanta fi naftus elfes in reo,quâdin di-ceres^quo te modo iaftares^Tempus hercule te citins, quâ oratio defîceret.Etenim in fin-gulis rebus ciulmodi materies eft, vt dies fin-

0 F. SÏLVIVS IN ORA. CIC. gulos poffis confiimere. Ncque ego non pof lum,non enim mihi tantum derogo, tamct-fi nihil arrogOjVttc copiofiusquàm mepu-tcm poflè dicere. Verum ego forfitä propter multitudinem patronorum in grege annu-merer.

Piflimulari).i.occultari. Prefers).!.præ te fers amp;nbsp;ollendis. Municipijs^Sex.Rorcii.Communici* pem aurem latine non did,qucniadniodum ncc cô ciuem,alio in loco fcripßmus. AlieniflimoJ.i. nec Âlienus municipe tuo,nec cognato. Alien’ enim opponftut vel propinquo,vel amico,vel ciui.Extraneunr vulgo Os^au« appellant. Obliulfcargt;i.ne dicam. Ostuum^.i. dacia Sc tuam audaciam,tuamimpudentiam. Qua in re os impude fspe dicitur.Terentius in Eunucho, Os durum. Id ria. exponit Donatus os impudés,vt contra mollis fro* Frons nbsp;nbsp;tis dicuntur,qui funt reuerêtcs. Idem,Vide amabo,

mollis, fl nonquum afpiclas,os impudens videtur. Ardês Ardere auaritia)Ardere cupiditate,iracundia,inuidia,furo« cupidita re,dolore,amore,dlcit Cicero.In Pironem,Si trium* re, iracû phum non cupiebas,cuius tandê rei te cupiditate ar« dia,inuû flfle defendesiPro L.Flacco, Septimium ardentem dia amp;c. iracundia videre potuiftis.Libro Epifl.ad Q. Fratrê recundo,Res ardet inuidia.Libro Epifl.ad Atticum decimo,Alter ardet furore amp;nbsp;fcelerc.Libro fecundo ad eundem,Edifia Bibuli audio ad te miflans ardet dolore,amp; ira noflet Pompeius .In Verrem Aft.iiij. Ardebat amore illius hofpitæ,propter quam hofpi« tijiura violarat.lifdem rebus incêlus Sc inflamma* _ tusdicitur. In fuos) propinquos. Vt quæflum diflinguere hoe loco Cicero videtur,vt qusflus pecuniae fit,ftuftus

PRO SEX. ROS. AMERINO. 97

agrorum. InlokntiamJ)InfoIentia proptie dicitur Infolen*. ea quæ confuecudini contraria cil. Soleus enim folt; tia.

litus dicitur.Plautus in Amphitryone, Simendaciû dixerojfolens mote meo fecero. Inde infolens pro incófueto ,infolito:vt in illo Cæfatis,Tanquam fco» puium,iic fugias inauditum at(^ infolens verbum» Cicero libro de Orat.primo, Ea requiruntur a me^ quorum fum ignarus attp infoicns. Derogo)Dero» Deroga gate contrariû eil hoc loco ei verbo quod eil arro« ce. garezalioqui derogate detrahere amp;nbsp;diminuere ell,vt derogate fide dicim’:vt M.Fóteio, QuotS virtui ri,generl,rebus geilis fide amp;nbsp;authoritateinteilimo« niocupiditatisatqßinimicitiarü fufpicio derogauit. Pro L.FlaccojNon quo nationi huic ego vnus ma* xime fidem derogem. Tametfi nihil arrogo^Inge« nijarrogantiaoratori maxime fugiendâ efle Quin« tilianus lib.xj.præcipit. Ego fotfitan propter mul titudinem amp;c.)Sententia cil,Quia multi funt pa» troni,ego foriitan amp;nbsp;vix in corum grege annume« rer.Ç^um veropauci fint accufatotes, permultisin Syllana diirenfioneocciri$,tu fatis bonus accufator habeare,non quidem propter eloquentiam tuâ, fed propter accufatotum paucitatem. Ingrege^ pa« tronorum fcilicet.Armêtum ,maiorum animalium cil,gtex veto tammaiorum q minorumdicitut: vt Armen’ gregem equarum Cicero dixit Aélionc in Verrem tettia,gregem equorum T.Ltuius Iib.xxiii,'.amp; libro gte’f* xxxvij.gregemelephantotum, gregem boum Vit» giliusIib.Georgicorum tertio. Idemlib.Aeneid.vj.

gregem iuuencotum.lib.vij.gregem ouium.lib.viij. gregem porcorum.Horatius quoq? libro Epifiolarü primo gregem auium,vt Valerius Maximus lib.ix. gregem pifeium dixit.Inde gtex dicitur pro multi«

Hh )

98 F. SYLVIVS IN OR.AT.CIC.

Grex tudine hominum,(iue parumhonefta,fiuehonefta: hominû vt abeodé Valeriogrex libitinariorü.a Cicero.Phi» lippica.vii/.grexmimorû Sc mitnarum,amp;.xij. grex latronum.Pro demo fua,grex prædonfi.Pro P.Se« ftio grex fœneratotû. Pro P.Sylla grex hominum perditorum.Pro Milone grex ancillaiû.Pro L.Mu» tena grexiuuentutis.In Pifonemgrex nouitiorum. la Oiuinatione grex oratorum.In Lælio grex ami* cotum.In libro de Oratore primo grex philofopho» turn,a T.Liuiolib.xxxv.gtex Imperatorû dicitur,

Tepugna Cannenfis accufatoré fat bonû facit.Multos cæfos no ad Thrafimenû lacû fèd ad Seruiliû vidimus. Quis ibi no eft vub neratus ferro Phrygio?nó neceflê eft omnes cómemorare Curtios,Marios,deniqj Marner cos,quos iâ ætas a præliisauocabat.Poftrcmo Priamû ipfum fené, Antiftium, que non modo ætas,fed etiam leges pugnare prohibebât. lam quos nemo propter ignobilitaté nomi-nat,fexcéti funt,qui inter ncarios,amp;de venc-ficiis accufabant,qui omnes (quod ad me at-rnultTn’ ^*n*^f^'^^^^éviuercnt. Nihil enim malieft,ca-« hil ob^? qplurimos eire,vbi permulti oblèruâ* lunt vbi di,multaij; feruanda funt.Verû (quot;vt fit) multa mPtiobi fiepe imprudentibus Imperatoribus vis belli feruandi ac turba molitur.Dû is in aliis rebus eratoc* cupatus,qui fummâ rerû adminiftrabat,crant intcrca qui fuis vulneribus mederentur: qui tanquâ fi offuià Reipu.lèmpiterna nox eilet.

PRO SEX.ROS. AMERINO. $9 ita ruebant in tenebris,omniaque mifccbant; a quibus miror ,nc quod iudiciorum effet ve-ftigium, non fubfellia quoque eiTe combugt; fta. Nam amp;nbsp;accufatores indices fuftulerut. Hoc commodi eft, quod ita vixerunt, vt telles omnes, ff cupcrent interficere, non pof fenc.namdumhominum genus erit, qui ac-cufet eos,nó deerit:dû ciuitas erit,indicia fiér.

Te pugna Cannenfis^Acnigma ell:dc quo Quin* tflianus libro.viii.Hçc,inquir,allegoria quæ eft obß curior^ænigmadicitur^vitium meo quidem iudicio. Siquidetn dicere dilucide,vittus.Quo tame amp;nbsp;poe« tæ vtûtur.Dic quibus in terns,amp; eris mihi magnus Apollo,Treis pateatcælirpatjum,non amplius vl« nas.Et oratotes nonnunquam:vt Cælius C^adran« tariam Clytemnçftram,amp; in triciinio coa. Sc in cu* biculo nolam. Pugna Gannenfis^ Pet pugnam Câ» nenfem intelligit miferam illam Sc luŒUofam beb lorum ciuiiium SyIlæamp;Marij'diflenfionem,amp;iSyl« lanam prorctiptionem. Sat bonum) Sat pro fan's Jat pro ante Ciceronis ætatê diftû fæpius eft, g Ciceronis fat is. ætate Sc poftea. Nó ad Thraiîmenû lacûjvbi an» te pugnam Cannenfem C.Flaminius Cos. cum ex» ercitu cæfus eft,vt ait T.Liuius libto.xxi). Sed ad Seruiliû)Seruillus ifte lacus vbi fit,legere non me» Serufip mini. Ferro Phrygio)in aenigmate perfiftit. Pet Jacus, ferrum Phrygium fortaflê gladium Romanumin» teliigit,quode Phrygibus Romani ducant origine.

Ferroj) ,i.gladio,fynecdocheleft. Non neceflè eft commemorate amp;c.)Curtium ,Mariû,amp; Mamercû accufatores ignobiles fuiffe flgnificat.De M.Mario

Hh ij

100 F.SÏLVIVSIN oral CIC.

M. Ma« âlijfcç indoAis amp;nbsp;tutbulentis oratoribus,in libr.de tius.Cn. Claris oratotibus Cicero,Cn.Carbonem^M.Mariü, Carbo, amp;nbsp;ex eodem genere complûtes minime dignos eie« gantis conuentus auribus, aptilTimos cognoui tur» bulentis concionibus. Quoin genere fvt in bis per« L.Quin^ tutbem ætatum otdincm)nuper L, Qutntius fuit, tius, Aptior autem etiam Palicanus auribus impetito« rum. Aetas^idcftfencftns.Leges enim fexagena» tium otio reddunt. A prælijsjaut a præli/s ipiîs, aut reuera ab otandi certaminibu$,amp; ab accufandi ratione. Priamum ipfum fenemjxnigma eft.De P.Anti* P.Antiftij morte ante rcripümus.Eum autem occi« ftius, fum Plutrachus fcribit in vita Pompei;, quàd Hlia eius Antiftia Pompeio nupfetat, amp;nbsp;ob Pompeium Antiilius Syllanam faflionem fequi videbatur. Nó omnino bonum oratorem hunc Cicero putatfuif» fe de claris oratotibus.Verbis,inquit, non illequi« dem ornatis vtebatur,(èd tarnen non abieftis. Ex« pedita autem erat,amp; pctfacile currêsoratio.Et eius quidem tanquam habitus non inutbanus,adio pau Ium quum vitio vocis,tum etiam ineptijs claudica« bat.Hic temporibus floruit ijs quibus inter profe» dionem reditumcp L.Syllæ line iure fuit amp;nbsp;line vl« la dignitate Refp.Hoc autem etiam magis proba« batur,3gt; erat ab oratotibus quaedam in foto folitu» do, Sulpitius occiderat, Cottaabetat amp;nbsp;Cutio, vi« iiebat ereliquis pattonis eius^ætatis nemo, prætet Catbonem amp;nbsp;Pomponium,quorum vtrunqp facile fuperabat. Sexcenti}id eftinnumerabiles.Nume« fUS certus pro incerto. Inter ficarios amp;nbsp;de venefi« cijsj)imperitoscos fuifle fignificat. Canes).i.accu« Latrant fatores.inde oratores latrare per metaphorä fæpedi oratores cütut,amp; Scipione a Catone allattari ^Liuius tefcrt,

PRO SEX. RO SCIO AME RINO, loi

vt aft Quintil.Iib.viij. Is qui fummam amp;c.gt;i. L. Sylla. Qui fuis vulneribus mederentutj.i.fuâ egegt; ftatem depeücrét, fua damna cópenfarent.Vulnus Vulnus» cnim pro dâno poni ante fcripfi.Veliudiciotû metû fibi adimercDt.VuInus enim pro metu dici Seruius fignfficat enarrâs ilium verfum ex pri. Aen.QuG lui no æternum feruans fub peflore vulnus. Si ofFufa Rcip.fempiterna nox cflet_).i.fi omnino Refp.con« Nox ref cidilTet.Vt enimmortuorû hominninæternâclau« publicæ duntur lumina noélem, ita intermortuæ Reip. nox offufa. fempiterna eft. OmniatjmifcebanQ.i.omniaper» turbabant,nibilc^ non faciebant. Subfellfa) in qui; bus federentaccufatores amp;nbsp;iudices.

Vcrû vt cœpi dicere, Sc Erucius hæc fi ha-beret in caufa,qu3c cotnemoraui, poflet ea q-uis diu dicere, Sc ego Indices poiTum. fed in animo eftfquemadmodum ante dixi;Ieuiter trâfire,ac tantûmodo perftringere vnamquâ- Perftrin q; rcm,vt omnes intelligât, me no Audio ac-cufare,fed officio defendere. V ideo igitur can fas elfe permulras quæ iftû impellerét.Videa-mus nûc ecquæ facultas fulcipiendi maleficii fuerit.Vbi occifus eft Sex. Rolcius ? Romæ. Quid tu Rofei vbi tue cras^Romæ.verû quid ad rem?Sc alii multi:quafi nûc id agatur, quis cx tanta multitudine occiderif.ae non hoc quæratur,eû qui Romæ fit occifus, vtrû veri-fimilius fit ab eo elfe occifum,qui alTiduus eo tépore Romæfuerit:anabeo,qui multisan-nis Româ omnino nonaccelferir.Agenunc

Hh üj

ïoz F. SYLVIVS IN ORAT. CIC.

cæteras facultates quoq; confideremus. crat turn multitudo ficariorum,id quod comemo rauit Erucius,amp; homines impune occidebâ-tur.quidfea multitudo quæ erat ? opinor, aut eorum qui in bonis étant occupati,aut eorû qui ab iis conducebantur vtaliquem occide-rent.Si eos putas qui alienû appetebant, tu es in eo numero,qui noftra pecunia diues es.fin Percuf. cos,quos qui leuiore nomine appellant, per» fotes. cuiïores vocât,quære in cuius fide fint amp;nbsp;cli» entcla: mihicredc,aliquédefcicietatctua re» peries:amp;;quicquid tu cótradixeris,id cû defen fione noftra contendito : ita facillime caufa Sex.Rolcii cfi tua cófcretur. Dices,quid poft-ea,fi Romæ affiduus fui?Refpódebo,at ego o» mnino nó fui.Fateor me ièdoré eflè, veru 8c alii multi.ategofvt tute arguis)agricola 8c ru fticus.Non cótinuo fi me ih gregem ficario» ril cótuli,fum ficarius.ategoprofcdo,qui ne noui quidem quenq ficarium, loge abfum ab eiufmodi crimine. Permulta funt quæ dici poftùnt quare intelligatur iùmmâ tibifacul» tatem fuiflè maleficii fufcipiendiiquæ nó mo* do idcirco prætcrco,q» te ipfum non libenter accufo,vcrü co magis etiam, q» fi de illis cæ» dibus velim cómemorarc, quæ tu faftæfunt ifta cadem ratione qua Sex. Rofcius occilus cft,vercor ne ad plurcs oratio mea pertinere

PRO SEX.ROS. AMERINO. loî videatur. Videamus nunc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cæte-

ra,quæ poft mortem Scx.Rofcüabs te T. Ro fei fada funt:quæ ita aperta Si manifefta funt, vt mediuffidius Indices inuitus ea dicam. V e-reor cnim, cuicuimodi es Roici, ne ita hune videar voluifte fèruare, vt tibi omnino non pepcrcerim.Cum hoc vereor,amp; cupio tibi ali qua ex partecquod iàlua fide pofTim'parccre. rurfus immuto voluntatem meam.

Studio_).i.cupidftate. Officio).i.fide. Ecquæfai cuiras) Authote Quint. libro.v.intucRdæ funt præi cipue in coniedutis facuItates.Credibilius eft enim occifosa pluribus pauctores,a firmioribus imbecil* Iiotes,a vigilantibus dormientes, a præpatatis ino« pinantes. Quorum contraria in diuerfum valent.

Qui in bonis étant occupât!) id eft qui bonorum fedores étant,qui conducebant ficarios vt occide» tent eos quorum bona concupifeerent. Noftta).i. Sex.Rofcij.Sæpe enim patronus in perfona litiga« toris loquitur. Contendito)id eft côparato. Ad plures).i.non adtefolum. Cuiufquemodi)Cuicub modi pro cuiufeuiufmodi legendum elîie Prifcianus docet.Is enim lib.xiii. fcribens de nominibus quolt; tumgenitiuus inus exit,Hæc,inquit,ipra fecudum mobilium regulam nominu folebantapud vetuftifi fimos terminate etiam genitiuos amp;nbsp;datiuos: vt Tc» tentius in Andria,Tam iners,tam nulli confllij.pto nullius confilij. Idem in Heauton. Dum loquitur alters, proalreri.Et inEunucho, Sols mihi ridicu^ lo fuir, pro foli. Et cuicuimodi pro cuiufeuiufmo» di. Cicero pro Sexto Rofcio, Vereor enim cuicul

Hh iiij

104 F. SÏLVIVS IN ORA. CIC.

modi es Rofct, ne ita hune videat voIuilTc feruare^ vt tibi omnino non pepercerim.

y cnit enim mihi in mentem oris tui.T c ne cû cæteri focii tui fugerent, ac iè occultarét, vt hoc indicium no de illorum præda, fed de huius maleficio fieri viderctur, potiiTimû tibi partes iftas depopofcifiCjVt in iudicio verfare re,8t ièderes cum accuiâtore?Quain re nihil aliud afiequeris,nifi vt ab omnibus mortali. bus audacia tua cognoicatur,amp;: impudentia. Occifo Sexto Rofcio,qui primus Ameriam nunciat^Mallius Glaucia,qué iam antca no-minaui,tuus diens Scfamiliaris.quid attinuit eum potiflîmum nûciare, quod, fi nullû iam antè confiliû de morte ac de bonis eius inie-ras,nullai]; focietatem neq; fceleris ncq; præ* mii cû homine vllo coieras, ad te minime o-mniû pertincbatS'Sua fponte Mallius nûciat? quid quæfb eius intererat?an cû Amcriâ non huiufee rci cauià veniflèt, cafii accidit,vt id quod Romæ audierat,primus nunciaret^Cu« ius rei caufa venerat Amcriam?Non pofTum, inquit, diuinare. Eo rem iam adducam, vt nihil diuinationeopus fit.Qiia ratione Rofeio Capitoniprimum nunciauit^Cum Ameriæ Sexti Roicii domus, vxor,liberique cflent, cum tot propinqui cognatique optime con-uenientes, qua ratione fadum eft, yt ifte

PRO SEX. ROS. AMERINO. loj

tuus diens fceleris tui nuncius Tito Rofcio Capitoni potiffimu nunciaret ? Occifus eft à coenarediens:nondum lucebat,cum Ame-riæ ftitum cft.Quid hie incredibilis curftjs, quid hæc tanta celcritas feftinatioque figni* ficat^Non quæro quis percuflerit, nihil eft Glaucia quod metuas,non excutio te ft quid forte fern habuifti.non fcrutor,nihil ad me arbitrer pertinere.Quoniam cuius confilio occifus ntjinuenioxuius manu fit percufihs, nonlaboro. Vnum hoc fümo,quod mihi apertû tuumlcelus relq; manifefta dat. Vbi aut vndeaudiuit Glaucia ? qui tam cito Ici-uit?fac audiftc ftatim.quæ res eum node vna tantum itineris contendere coegit?quæ ne* ceihtas eum tanta premcbat,vt fi fua fponte iter Amcnamfaceretjidteporis Roma progt; ficiiceretur,nullam partem noóhs requiefee-retÆtiam nein tam perlpicuis rebus argu* mentatio quærenda,aut coniedura capien-da fit^Nonnc vobis hæc.quæ audiftis,cernere oculis videmini Indices? Non ilium milèrû, ignarumcafus fui,redeuntem a coena vide* tis ?

Oris tui) fd eft tuæ impudentfæ,vel audacix. Te ne partes iftas depopofciffe^Huiufmodique» tibundæ orattones amp;nbsp;interrogatorixfolent effe fiä ne verbo modi finiti.Virg.in pri. Aencid.Me ne in* coeptodeßftere vidamfNec poffe Italia Teucro*

io6 F, SYL VI VS IN OR AT. CIC.

rum auertete rcgemfltemcj, Mene Iliacts occum* here campis Non potuifTe^tuac^ anima hanc effiim deredextrafHoc dicendi genus Terentio familia* re eft. Cçreri Cocij tui}id eft alij ftcarij. Aflequé» ris)accentu acuto in penuItima.Eft enimfututitê* poris. Occifo Sex.Rofcio) Oftendit Sex. Rofci* urn a Tito Rofcio occifum elTe ex eius morte per Mallium Ameriam nunciata. NuIIamque^ NulIuP- Si emendatus eft hie locus , hoc dicendi genus que. adolefcentiæ Ciceronis trihuendum eft,a quo fere Nufquâ poftea difceiTit.Na alijs in locis nec vlln,aut nec^ vl tf , lum,nec vnqua,aut neq; vnquâ folet Cicero dicerer non nullûlt;p,aut Sc nullum,nunquamqß,aut amp;nbsp;nun* qua. Diuinarejvulgo dicunt adiuinare. Coueni* entes^id eft concordes,mäfueti,bonis moribus prç* diti. Nondnlucebat)id eft ante ptimam lucem. Lucebat hoc loco eft ex verbis i)s quæ grammatici exempts aflionis appellat,cuiufmodi funt tonat, pIuit,rerenatamp;c.Quæ autemin narratione breui* ter attigit,ea hie traftat amplius,amp; cum argumê* tis. No excutio te) id eft non exquiro an vllum telû in veftimentisoccultfi habuetis. Apertû tuû fcelus)Ad Titü Rofciû verba defleftit. Tantum itineris)L VI milita. Contenderc)id eft conten* te Sc celetiter conficcre. Id temporis)id eft eo té* pore,ld eft poft primam horam nodis , quum iam Caperc occifuseflet Sex.Rofcius. Capienda) id eft inue* coiedu« niendatvt capere coniilium pro eo quod eft inueni* ram amp;nbsp;redicimus. Nonne hæc quæ audiftis amp;c.) Per* conlllin. fpicuitas eft,quæ a Cicerone fub oculos fubicdio,a Græcis ivâ^yetx dicitur.De qua Q^intilianus li* bris quarto amp;nbsp;odauo plura feribit.

Non pofitas infidias?non impetum repen-

PRO SEX. ROS. A ME RiNO. 107 tinum?Nó verfatur anteoculos vobis in cægt; de GIaucia?non adeft ifte T.Rofcius^non fti-is manibus in curru'collocat Autumedonte ilium fui fceleris acerbiflimi nefariæque vi-ftoriæ nuncium^non orat vt earn node per-uigilet^vt honoris fui caufà Iaboret?vt Capi-toniquaprimum nunciet?Quid erat quod Capitonem primum feire voluerit ? neicio* nin hoc video, Capitonem in his bonis efle focium-.de tribus amp;nbsp;decern fundis,tres nobi-liifimos fundos eum video poifidere. Audio præterea non hanc fufpicionem nunc primu in Capitonem conferri,multas elfe infameis palmaSjhanc primam efle tarnen lemnilcata, quæRomædeferatur.nullummodûelTe ho-minis occidendi,quo ille no aliquot occidc-rit,multos ferro,multos veneno.Habeo eti-am dicere quern contra more maioru minore annis LX de ponte in Tyberim deiecerit. De pon» qui fi prodierit,ay; adeo cû prodierit,fcio c- deijee nim prodituru effe,audict.veniat modo,ex-plicet fuu volume,illud quod ei planu facerc poffum Erucium confcripfiHe,quod aiunt ilium Sex.Rofcio intcntafic,amp; meditatum cü fe,fè omnia ilia pro teftimonio efle diduru. O præclarum teftem Indices, o grauitatem dignam expedatione,

Pofitas iofidias) Vi pro P.Seftio^Monuerunt vt

io8 F. SYLVIVS IN ORAT, CIC.

Ponete effet cautior,e(ur^ vitæ a me infidias apud me do* inßdiast mipofleas effe dixerunt.Facete infidias quum alibi turn pto Milonc dielt fepius. Autumedontem il* Autu« lum)Autumedontem appellat Glauciam^proptet medon. tantam celeritatetn itineris tam breui fpatio confer Ai.Autumedon enim Pattocli auriga niit. Occifo Patroclo Heftor in Autumedontem pcrgitf,ipfum fetiendi cupidusUt ilium iam equorum immortali« urn fuga abftulerat,quos equos Peleo dij immorta« les dedetant,vt ait Homerus lib. Iliad.xvj. Sui) T.R.ordj. Capitonê in bis bonis effe focium) Ca» pitonem hoe loeo traélare ineipit.Id enim ante pol licitusfuit,quum dixit,De Capitonê poft viderü mus. De tribus amp;nbsp;deeem)Antea mut a to ordine dixit,Fûdos decern Sc tres reliquit. Sufplcionê con Confer* f«ri)Confetrc fufpicionem dicit,vt pro L.Flacco re fufpi* conferre inuidiam.Hic Dorylenfis nuper quum efgt; cionem ferretur magna frcquentiajconfeffut^p veftro,morti8 Sc inui* inuidiam in L.FIacum Lælius conferebat. In* diam. fames palmas) Habebatur enim plurimarum pal* marum vetus ac nobilis gladiator,vt dixit antea. LemaiG Hane primam)de cæde Sex.Rofcif,qui Capitonis confiiiointerfeftus eft. Lemnifcatam).i.maxime inßgnem,vt in gladiatorum metaphora maneat. Leminifcl,vtaitSex.Pompeius,funt fafciolæ colo» riæ,id eft ex tana non tin£fa,fed natiui coIoris,de* pendentes ex coronis .Propterea autem dicuntur, quód antiquiffimum fuit genus coronarum lanearu. Extenuiflimis phyl{rç,id eft tills tunicis qus funt inter corticem Sc lignum,huiufmodi lemnifcos fie* ri folitos Politianus ca.Ixxij.Mifcellaneorum mul» tls teftimonijs probat. Nullum effe modfi)multts cnim modis homines occlduntur,fed prscipuefcr*

PRO SEX. ROS. AMERINO. le?

to aut veneno. Habeo ctiam dicete) Hoc dicendt Habco generenó femel vfus Cicero eftjvt pro P. Quint io, diccre. Verum bis de rebus non neceffe habeo dicere ea quæ me P.Quintius cupft commemorate. Pro L. Cornelio Balbo,Quid habes igitut dicere de Gadi» tano foedere eiufmodi^Libro Epiftolarum ad Attb cum.x.Eo minus habeo neceffdfctibere, aut etiam cogitate quid fimfafturusfi acciderit vt legarer. Lib.de Natura Deotum.iij.Hæc fere dicere habul de natura Deorum. Quem contra morem ma« iotum’amp;c.)M.Varro,vt eftapud Nonium Marcel« Ium, fcripfitfexagenarios anegocijs publicis libe* tos atq; ociofos effe debere: ideot^ in prouetbium, vt quidam putant,venifle,'’vt dicerctur fcxagenati- Sexage« OS depontedeijci oportere.i.quod fuffragium non natios fêtant quod per pontem ferebant. De hocptouet« deponte bio apud Erafmum multa legere licet.In ponte fuf« deijcete. fragia ferri folita ßgniHcat author Rhetoricotü ad Herenniumlib.;.Ccepio,inquit,vt ilium contra Se« natufconfultum gt;interccdentibus collegis, aduerfus Rempublicam vidit ferre,cum vitis bonis) impetü facit:pontes dlftutbat,ciftas deijcit’, fmpedimcnto eil quo fecius feratur lex. Ad hunc igitut morem alludit Cicero,quum dicit hominem quendam a Capitone in Tyberim præcipitatum.Nifi forte id verum eil quod putant poll vtbem Romam a Gal« lis liberatam,ob cibatus inopiam fexagenatios in Tyberim deponte deijci coeptos. Quæ fententia Sifinnio Capitoninon placetjVtell apud Sextum Pompeium. Explicet fuum volume)Veteres quS Volume ptimum in folifs atbotum 8c deinde in libris arbo» vnde di« rum fcribebantjtum nec folia neclibros fuebät,fed dum, alia alijs fuperpoflta inuoluebät,neotdo corum tut«

no F. SÏLVIVS IN ORA. CIC.

baretur.Inde diélum volumen e(l, amp;nbsp;euoluere amp;nbsp;explicare volumen. Eruciü confcripniTe) derogat fidê Capitonis teftimonio', qui non quod fentiat, fèd quod Erucius velit,difturus fït:amp; itaquodämo« Tcftis do accu fa tot teftis effet. Vtautê patrono incaufa patroi fua teftimonium dicerc nó licet, vt ait Arcadius lu. nus» tifconful.libro Digeftorfi vicefimofecSdo de Tefti» bus,ita muko minus liceat accufatori. Naturalis enirn faaor,authore Quintiliano,cft pro laboranti* bus. Meditatumeffejideftdidiciffe.

O vitam honeftam,atque ciufmodi,vt libé tibus animis ad cius teftimoniu veftrö iufiu gt;nbsp;randu accómodetis.Profeftonótam perfpigt; ...... cue iftorum maleficia vidcrcmus, nifi iplos cæcosredderetcupiditaSjSc auaritia,ôf audagt; cia.Alter ex ipfa cæde volucrem nuncium Ameriam ad focium atque ad magiftrum fii* ummifitj VCfi diffïmulare omnes cuperent lè Ccire ad quem maleficium pertinerctjtamë ipfè apertum fuum fcelus ante omniö oculos poneretAIterCfi diis immortalibus placet) teftimoniu etiam in Sextu Rolciu difturus eft.quafi vero id nunc agatur,vtrum id quod dixerit,credendû:an quod fecerit, vindican-du fit.Itaque more maiorö comparatiï eft,vt in minimis rebus (homines ampliffïmi te-ftimonium de fua re non dicerent. Aphrica-nus,quifuocognominedeclarat tertiâ partem orbis terrarû fe fubegifle,tarnen fi fua res ageretur,tcftimoniû nôdiceret. nam illud in

PRO SEX. ROS. AMERINO. iil talem vïrum non audeo diccrcifi dicerct, nó crederetur.Videte nunc q verfa amp;nbsp;mutata in peioré parte finl*Dmnia:cû de bonis amp;nbsp;de cæ^ de agat.teftimoniû didurus eft is fedor eft,5lt; ficari’:hoc eft qui ôcillorû ipforu bono rû de quibus agit,emptor atq; poilcflbr cft,amp; eu hominé occidendû curauit,de cui’ morte qritur. Quid tu vir optime?ecqd babes quod dicas?mihiaufculta,videnetibidefis:tuaquo* q; rcspmagnaagit.multa fcelerate,multa*au Auda» daciter,multa improbe feciftirvnû ftultiiTime profedo tua fpóte,nó de Eruciifentétia.nihil opus fuit te ifti crederc.neq; enim accuûtore mutOjUeq; tefte quifq vtitur eo,qui de accufâ toris fubfellio furgit.Huc accedit,quod pau-lo tamé occultior atq; tcdior veftra ifta cupi ditas cflètmûc quid elt,quod quifq ex vobis audiredefideretjCÛ quæ facitis,ciufînodi fint, vt ea dedita opéra a vobis côtra vofmetipfos opera, facere videamini?Age nûc,illa videamus Indices,quæ ftatim côfecuta funt.ad V olaterras in caftra L.Syllæ mors Sexti Rofcii quatri-duo quo is occifuseft,Chryfbgono nûciatur. quæritur etiâ nûc quis eû nunciû mifcrit^nó-ne perfpicuum cft,eundé qui Ameriâ^Curac Chryfogon’,vt eius bona veneât ftatim,qui nó norat hominé aut rê.at q ci venir in mété prædia côcupftçcre hoîs ignoci,qué omnino

lit F. syrvivs IN OR A. CIC.

nunquam videat?SoIetis,cum aliquid. huiuß cemodi auditis ludices,continuo diccre:nc* ceiTe eibaliqucm dixiffe mu#icipcm,aut vicb num.ij plcrunque indicant:per eos plerique produntur.

Ltbêcibus animis),i.libcntcr amp;nbsp;attéte.) Adefus teftimontumamp;cgt;i.vtfecundum eius teftimonium Volucer ludicctis.VoIucrem nuncium) Vulgo Poftam ap^ nuncius. pellâr. Ipfc^T.Rofci’, Si dijs immortalibus pla» Si dijs cctjHæc parenthcfis poni foletin itonia Si in irrifi« placet. one:vt in L.Pifonem,Appellatus efthic Vulturius illius ptouinciSjfl dijs placet, imperator. Libro de iînibus fecûdo:Quoniâ,(i dijs placet,ab Epicuro logt; qui difcimus.Libro Tufculanarum quæftio.v.Qua gloria coinmotus Epicurus exotitur,cui etiâ,fi dijs placec,videtur Temper Tapiens beatus. Is quod dó xeriQld quod dixerit, legendum. Tertiam parte orbisJ).i.Afticam. Quum dejbonis Si cæde agatur) no de minimis rebus. Qui amp;nbsp;fcélor Sic.) qui am» pliffimus nô ell, Multa audafterjPrifcianus libro xv.cenfet hoc loco legendû effe audaciter.Is enim Audaci» deaduerbiorum forma rcribens,Alia,inquit,datiuo te. ter addunt,penultf.corrcpta,vt fortis forti fortiter, vtilis vtili vtiliter,felix felici feliciter,audax audaci audaciter,fed per fyncopam in vfueftfrequentiore audafter.Terent.in Phorm.Minus multo audafter quàm nunc lædit,Iædetet.Salu(Iius tarnen hiftoria» rum fecundo audaciter protulit fecundum analogt» am.EtCic.pto Sex.Rofc.Multa fceletate,multa au daciter,multa improbe fecifti. Accufatore muto^ Teftisenim qui in accufatoris fubfellio fedet,accu» fatoti fauet,ifque quodammodo accufat, fed mu»

PRO SEX. ROS. A MERINO. 115

tus eft.Qui de accufaronsj Paulo lutiTc.lib. Dige. Tcftis xxi/.de teftibus^non placuic interrogari teftes cos produ« quos accufatot de domo produxctit.Vt hos interro» élus de gari non placergt;ica ijs qui de accufatotis fubfellio domo furganCjCrcdi oportere Cicero negat. EffeQ.i.eflc accufa: deberet.Ad Voiaterras amp;c.^Vt ante fecit,ira hoc toris. loco amplius probat id quod in narratione dixit breuiter. Hominê)Sex.Rofcium.Aut rem).i.eius prædia. Atqui)ideftquomodo. Aliquemmuni* cipenijcommunicepem vulgo dicerent«

Hie nihil eft quod fufpicione * hoc pute- * hanc, tis.non enim egoitadifputabo:verifimile eft Roftios iftam ré ad Chrylogonu detuhfte, c-rat enim eis cu Chry(bgono iâ antca amici-tia.nä cû multos veteres a maioribus Roftii fjatronos holpitefq; habcret,omncis eos co-£re atqj obferuare deftiteruc,ac ft in Chryib gonifidéStclientelâ contulcrût.hæc poflum omnia vere dicerc.fed in hac caufa cóieélura nihil opus eft.iplbs certo ftio non negate ad hxc bona Chryfbgonum acceflifte impulftr luo.Sieuquiiudicii parte accepcrit, oculis cernctis,poteritis ne dubitare ludiccs qui in-dicarit?Qui funt igitur in iftis bonis, quibus parte Chryfogonus dederit? duo Rofeii. nu quifnam prxterea?ncmo eft ludices.num ergo dubiu eft,quin ij obtulcrint hanc prædam Chrylbgono,qui ab eo parte prædæ tulerût? Age nunc ex ipfius ChryIbgoni ludicio Ro

ll i

114 F. SYLVIVS INORAT.CIC.

(ciorum faótu confideremus. Si nihil inifta pugna Rofcii,quod opeiæpreciû eiïct, fecc* rant,qua ob cauQm a Chryfogono tat is prx-tniis donabatur^Si nihil aliud fecerût,nili rc dcculeruntjijóne fatis fuit his gratias agi^dc-niq;,vtpcrliberaliter ageretur, honoris ali-quid haberi^cur tria prædla,tâtæ pecuniae,fta tim Capiton i datur^cur qux reliqua funt,iftc Rofcius omnia cu Chryfogono comunitcr Manui polTidetfoónc perfpicuû eft Indices has ma-bis. nubias RofoiisChryfogonu recognitacon* ceflîftê? Vcnit in decépnmis legatus in caftra Capito.tota vitam,natura,morefque homi* nis ex ipfa legatione cognofoite.

Hoc)id eft hac re,quod videlicet municeps aïb quis autvicinus dixeritmifi hac,no hoc legere ma« uis,vtin codicibus alijs inuenio fcriptn. Putare (ii« Putare fp’c'onê dicit,vt putare rationes lib.Epift.ad Attl« fufpicioi quarto,lsqufi veniffet Româ,amp; illû amp;nbsp;fe fta« nem amp;nbsp;tim venturos,vt rationes cum publicanis putarent. ratioaê. enim ego ita difputabo;Occupatio.Id enim dicit,quod fe ncgat dicete. Qui funt igitur iniftis Efle in bonis)id eft quihabent iftabonafQua rationedici« bonis. alique efle in ære alieno.i.habere xs alienum.

Ecrre ObtulerinQid eft nûc(auerint.TuIeint)id eft aa pro acclgt; ‘‘cpfini ’ vt pi'o Rofcio comocdo. Cognitor ft fuif« fetruus,quod vicifletiudicio,ferres tun. Inde ferre punfta,amp; tribû,pro eo quod eft acciperc fuffragia.

in inuefliuas, Ferre fruilû Irudum jp tîdicitur,id eft accipere yel percipete : vt

PRO SEX. RO S. AM ER INO. nj

/n oratione pro domo fua,Vtriufcç têpoHs fruAum tuli maxima.Et pro Cn.Plancio, Fruélus autg ex fefc,nonvt oportuiiïctjlætos amp;nbsp;vberes,fed magna acerbitate petmixtostulifTem.Etpro P.Scxtio,Pb fo ille gener meus cui frudum pictatis Cuz ncc^ ex nie,ne(p a populo Romano ferre licuir. Opetac* preciû)ideft vtile amp;nbsp;fruftuofum Chryfogono,quafl precium operz,td eft facinoris. Rem dctulernQ id eftcædënunciauerunr. Honoris allquid habe« Xi)vt ante dixit Sex. Rofeif feruos apud Chryfo» gonum In honore amp;nbsp;preciohiberl.Has manubias) Aulus Gellius cap.vicefimoquarto libri decimirer* tii ,Se Nonius Marcellus prædâ Sc manubias ita Mami« diftlnguût,vt fit præda corpora ipfarum rerum quç biæ. caplunturimanubiæ vero pecuniae ex przda vcndi« Praeda« taredaflae.Afconlus vero Pçdianus in cómentatijs in Praeturam Vrbanam manubias eftedicic fpolia quçiîta de viuo hoftc nobill perdeditione. Erat au« tern base præda Imperatorum.ex qua quod vellet facerenr.Idem paulo ante dicit manubias prædam efle Imperatoris pro portlone de hoftibus captam. Hæc Afconij fententia mihi melior efte vidCtur* Nam manubias Imperatoris a Cicerone dicI mul« tis in locis attendimussvt in oratione contra Ruh lumad QulriteSjAn Pompeium non adhibebitMn elus prouincia vender manubias imperatorisfitem« quejAccefterunt Incumulum manubiæ veftrorum Imperatorum.His manubijs quot vo'ebant Impc» ta tores fjciebant.farpius ramen in monfmenra deo« tnm,vt tcmpla,vcl in vrbis ornamenta cófcrebant» vteadem in oratione fignificat Cicero.Caftoris æ» dem L.Metelliis de manubijs extruendam c’’ra« uitjvt alt Afconius, Authotc Cicerone pro domb

I» y

ii6 F.S7LVIVS IN ORAL CIC.

fua Q.CatuIusde manubijsCimbricfsporticu fecit. Quia igitur pugnâin qua occifus eft Ssx.Kofci’jSc ptædâ ante dixK,niauubias Chryfogoni dicit, tanj qua eius pugnæ imperator fuetit. Venft in decê amp;c.)Arguit Rofcium Capitonê,quodlegatus De* curionum mandata violauerit, amp;nbsp;focios fefellerit.

Primis)Nam Decurionum decretum faftum eft, vt decemprimi proficifcanturad Syllam,vtinnarlt; rarionediftum eft.

Nifi intcllexcritis ludices nullu efle ofFiciu, nullu ius tam ûndû atq; integrum,quod no eiufce vis atq; perfidia violarit,amp;: imminue-ritjVirum optimum effeeum iudicatore. Im-pedimeto eft quo minus de his reb’ Sylla do ceatur,cæterorû legatorû confilia amp;nbsp;volun-tatemChryfogono enunciatzmonet vt pro-uideat ne palam res agatur,oftendit,fi lubla-ta fit vcnditio bonorum,ilium pecuniam grâ dem amifturum,fefecapitis periculum aditu-rumzillum acuere,hos qui fimul erant mifti, fallere,ilium identidem monerc, vt caueret hifce infidiole fpem fallam oftendercjcum il-lo contra hos inire confilia, horum confilia illi enunciate,cum illo partem fuam depeci-*lnra fci,hifce aliqua fretum*aura femper omnis aditus ad Syllam intercIudere.Poftremo ifto hortatore,au(ftore,interceftbrc ad SyllamHe-gati non adicrunt,iftius fidc,ac potius perfi-diadecepti,idquodcxipfis cognolcere po-

P R o s E X. RO SC I o AMERiNa iry

teritiSjß accufàtor voluerit teftimonium efs denunciare,prorecerta fpetn falfam domu retulcrunt.ln priuatis rebus fi qui rem mandata non modo malitiofius geflîflet fui quæ-ftus aut commodi cauià,vcrum eciâ negligé-tius,eum maiores fummû admififlè dedccus cxiftimabant.itaq; mandat! conftitutum eft Manda* iudicium,non minus turpe,quàm furti. cre- “ iudicû dopropterea,quôd quib’ in rebus ipfi inter-ciTc nonpoflumuSjinhisoperænoftræ vica-ria fides amicorum fupponiturzquam qui læ. ditjOppugnat omniû comune præfidium : amp;nbsp;quantû in ipfo eft,difturbat vitæ focietatem. Non enim pofTumus omnia per nos agere:a-lius in alia eft re magis vtilis. Idcirco amici-tix côparâtur,vt comune comodû mutuis of ficiis gubernetur.

Vmi optimû effe eumiudicatote)amp; ha Scx,Ro fciû damnatote.Iam admonuimus vti Cicero pro« bationes fuas fore clariHîmas promittere fit, alioqui fe non recufare quo minus damnetur reus is quem défendit. Si fublata fit) ex Syllæ decreto, IHum acuere)Capito acuebat amp;nbsp;excitabat Chryfc» gonum.Huiufmodiinfînitiuis pro impetfeftis indi» catiui modi comici Sc hiftorici fæpius quàm orato« uus pro tes vtuntur. Cum illo partem fuam depecifcijid eft de parte fua paftionem facere.Depecifti autem non depacifci legendû efle Piifcianus docet. Libro Dcpc» nono fcribit verba pcrmulta cfleqiise in compofi» ciRi. ttonc mutant a,alia in i,alia in c;vt tango contingo,

li iij

Xi« F. SYLVIVS IN ORAL CIC.

frango,confringo,ago exigo, gradior lngredior,f4» tifcordefetircor,pacircor depecifcor.Ell autcm de« pecifci,paéhonem facere. Teteiitiusin Phormio« ne,Ita mt Dij bene ament,vt mihi Itceat tandiu quod amo,frui,iam depcciTci morte cupio. Hora^ Fides in In codicibus ali;s aura fcribitur. Iftius fide) Fidê Ttrâque gpud antiquos in vtranqj partem appellatam cflcjcre pattem, libro deOtfici,'s tertio fepe cognoici poteft. Inde fides bona fempet appellatur. Fidein malam pro perfidia idem Cicero dixit Iibro de Natura Dcorü tertio,Indc tot iudicia de fide mala,tutelæ,manda* ti,pro focio amp;c. Fide,ac poti’ perfidia) Correftio cft.Satis enim idoneo vocabuio fibi vfus non vide» batur,ideo magisidoneum repofuit. Teftimoni« um denunciare)id eftiniudicium vocarc,vt dicant teftimonium.Quintilianus libro quinto duo teftiû genera dicit. Ahos enim voluntarios,atios quibus iudex publicis fudicijs legedcnunciarc folct.lgt;e hoc verbo alio loco plura feribimus. Spem fal» fam)^J^am fpem legati Amcriam retulerint,dlxiC-1.0 narratione. Inpiiuatis rebus) Locus commu nis eil.Traóhat in generali qiiàm turpe habitum fit Ip priuatis rebus mandatum negligentcr gcrcre,vt a minore ad maius prober,quàm turpe habendum ßt in negocio publico mandatum non modo defe» rere,fed etiam ne geratur^malitiofa confulere. Ea« dem quo(^ arguendi ratione paulopoft vtnur, vbi de violata facictateab hoc Capitone agit. Rem mandatam.)Auihorc Paulo iurifconfultolibro Di« Manda« geftoru decimoFeptimo titulo Mandat! vcl con« tiobliga tra,Obligatio mandat! conCenru contrahentiü con« tip, fiftit.Ideo per nuncium quoque,vel per epiftolam rpandatum fufc/pi poteft.Iteni ßue rogo,fiue volog

PRO SEX.ROS. AMERINO,

fiue mando fine alio quocunque verbo fcnpferit, mandati aftio eft.Mandatnm nifi gratuitum nul» Ium efl:. nam origincm cx officio atque amici« tia trahit . Contrarium potro cd officio mer « ces.Interucnicntc enim pecunia/esad locationeru Sc condudlionem potius tefpici^ Malitiofius^id cft caflidius. Vicaria fides) id eft quæ vices noftras V/carü fübit. Fides amlcorum)qui mandatum noftrutn fides, receperunt. Operae noftræ ftipponitur)id eft Ipeo operxnoftrae ponitur. Recipisjideft fufcip{s,amp; te executurum promittis.

Quid rccipis mâdatûjfî aut ncgledurus,aut ad tuum commodu conuerCurus es?cur mihi tcoffers?ac meis commodis officio fimulato ofFicis amp;nbsp;obftas^Recede dc medio: per alium tranfigam.Sufcipis onus officii, quod te pu* tas fuftinere poffe,quod minime videtur gra, ue iis qui minime ipfi feues funt.Ergo ideir CO curpis hæc culpa cft,quôd duas les fandif Amfci» limas violât,amicitiam,amp; fidé.nam neq; ma-datquifquam ferenifi amico,nequc credit nifi eiquemfidcIemputat.Perditiffimi eft ù gitur hominis,fimul Si amicitiam diftbiucre, Stfallereeum qui læfus non effet, nifi credi-diffct.Ita ne eft^in minimis rebus qui mandatum neglexerifjturpiffimo iudiciocondem-netur neceffeeft.inre tanta,cum is cui fama mortui,fortunæ viui cômendatæ funt atque concreditæ,ignominia mortuum affccerit,is Conctc« inter honeftos homines,atq; adeo inter viuos ditus.

li iiij

120 F. SÏLVIVS IN ORA. CIC.

numerabitur?In minimis priuatifque rebus * Iud{lt; etiam negligentia in crimen mandati *iudi-cumque clique infamiam reuocaturrpropterea quod fi refte fiat,ilium negligere oporteat qui mâ' darit,non ilium qui mandatum receperit.In rc tanta,quæ publice gefta atq; commifla fit, qui non negligentia priuatum aliquod co* modumlæferitjlèd perfidia,Iegationis ipfius ceremoniam polluerit, maculaqj afFecerit: qua is tandem pœna afFicietur,auc quo iudv cio damnabitur^Si banc ci rem priuatim Se* xtus Rofcius mandauiflct,vt cum Chryfogo no tranfigeret,atq; decidcret,inque cam rem fidem fuam,fi quid opus elle putaret,interpo* ncret,illequifefe fafturum recepiflèt,nonne fiexeonegociotantuluminrem fuam con-ucrtifret,damnatus per arbitrum,Slt;rem refti* tueret,amp; honeftatem omnem amittcret?Nûc non banc ei rem Sextus Rofcius mandauit, fed id quod multo grauius eft,ipfè Sextus R o feius cum fama,vita,bonifq; omnibus a decu rionibus publice Rofcio mandatus eft.

Quid reefpis mandatum) fîftio eft alicuius qui mandauit,cxpoftulâfis efl co cuimandauif. Fama mottui)Sex.Rofcii.Hucenimnobilitati amp;nbsp;Syllæ aductrarfumjideoqjprofcriptum accufatores dixe« rant, Ignominia mortufi aflr cent) Illud mihi af» çtibi^ndd vidctur.Foitunis viuûfpoliaueri t^aliud ve

PRO SEX. ROS. AMERINO. ixt quid ad eandem fcntentiamsvt ita legatur,Ignomi» nia mortuum affecerit, fortunis viuum fpoliauerir. In rebus minimis) A minore ad maius argult. ludi cijcp infamiam).i.iudicium famofum.Ita enim lu» tifperiti folent appellare. Si rcftc fiat) negligentia fcilicet. Gclla). i. mandata. Ptiuatum aliquod commodum)id eil priuatum commodum alicuius.

Cercmonias)Lcgationem pcrinde vtremfacram £cgat{o veteres habuerunt,cui deura Mercurium præfece» jg, runt. Ideoque Legatos violate impium habebatur. Quam iacros Fecialcs fiios Romani habuerint,quä« tis cum cetemonijs cos mittete foliti fint, ignotum non eil. Aliarum quocp legationum ceremonias cflc locus hicdocumcntoeil. Si banc ei rem amp;c.)Ar» gumentum a fiflioneeil. Tranfigetet) id eil de TraniL; prxdijs patris pacifceretur: quanuis paciCci amp;nbsp;ttâfi gere. igere diftinguant lurifperiti. VIpianus enimlib.ij. paqfc/, Digeilorum de tranfaclionibus Qui tranfigit, in» quit,quafi de re dubia amp;nbsp;lite incerta ncç finita trâf ’git'Qui veropacifeitur donationis caura,tem cei» tam amp;nbsp;indubitatam liberalitatc remittit.Éll igitui ttanfigere,quod vulgodicitur facete appunélamê» turn; Deciderct).i.paélioncm amp;nbsp;decifionem face* Decide* ret.Vt autem antea dixit partem fuarn depecifeinta jç, pro Rofeio Comœdo,Tuam parte dimidiam que« admodum vis decide.Ibidcm tarnen dicit, De tota re decidiili. In earn rem fidem fuam interponeret) id cil paélionibus amp;nbsp;conuentis manfurû fe promit* teret. Recepiflet).i. promifliTetzvt Ilb. Epiil. ad Recipe* Atticum.v.Omnino omnia fefafturum recepit. In rc^îd cil fe rccipere pro eo quod eilrecipetc dicitur: vtlib. promit* Epiil Famil.xiij.Sed tarnen feparatim promitto,in tçre»

recipiofore eû tibi amp;nbsp;voluptati amp;nbsp;vfui,Ité(j,

ït* F. SYLVI VS IN OR AT. CIC.

Spondebo enfm tibf,vcl potius fpondeo,in meç rc» cipfo eoî cfle M.Curij mores,amp; cçtera.Recipio tibi, vt promitto tibi dicimus.PJancus Ciceroni lib. Epi. ftol. familiariû.x. Si omnia mihi integra amp;nbsp;ipfe amp;nbsp;fortuna reruauerir,recipio vobis celeriterme nego» tium ex fententia confefturum.Cic.iib.xiij. A.Fufliâ vniim ex meis intimis obferuantiiTimum nudiofif* fimumq^noftrijCruditum hominem,amp; fumma hu. tnanitate,tuaq) amicitiadigniiTimum velim ira tra* ftes,vc mihi coram recepifti. Icemtp, GratiiTimun» mihi feccris,{î cura ris, vt intelligat Brutus,id quod ei rccepi, banc meâ commendationcm fibi magno adiumento fuifle. Mandatus eft ƒ i.cum mandato commendatus.

Et ex CO Titus Rofcius, nô paulum ncfcio quidinrcmfuamconuertit,fèd hune fundi-tus euertit bonistipfè tria prædia fibi depedus cfl-.voluntatemdecurionum ac municipuni Tâtfdc omnium tantidem quanti fidem fuam fecit. quanti. Videteiam porto caetera Indices, vt intelli-gatis fingi maleficium nullum pofrc,quo ifte lèfenon côtaminarit.In rebus minoribus iô' cium fallere, turpiiTimum eft, æqueqj curpe,^ atq; illud de quo ante dixi; neqi iniuria : pro* pterea,q» auxiliumfibife putatadiunxiiTcjqui cum altero rem communicauit.Ad cuius igi-tur fidem côfugiet,cu per cius fidem Ixditur, Anîmad cômi(crit?Atquiea funtanimaduertem ucrtêda pcccata maxime, quæ difficillime præca-peccata. uétur. Tcdi eflê ad aliçnos poffumusJntimi

PRO SEX. ROS, AMERINO. iij

milita apertiora videant neceffc cft, (ociü vcgt; ro cauere qui poflumus, quem etiâ fi metui' miiSjius officii lædimus? Rede igitur maio- ” res cum qui focium fcfellißctjin viroium bo» norum numero non putaucröt haberi opor-tere.At vero T.Rofcius non vnum rei pccu- Pro fo» niariæ fbciû fefellit(quod tametfi graue eft,ta c*o mé aliquo modo pofle ferri videtur)verü no» uc homines hpneftiffimos.eiufdé muneris,Ie gationis,ofFiçii,mandatorumq} ibeios, indu» xit, decepit, deftituit, aduerfariis tradidit, o-mni fraude amp;nbsp;perfidia fefclht:qui de cius fcC' Icre fufpicari nihil potuerunt, löcium officii metuere non debucrunt, eius malitiam non videruntjorationi vanæ crediderunt. itaque nunc illi homines honeftiflimi,propter iftius infidias paru putantur cauti prouidiq; fuiffe. Iftc qui initioproditor fuit, deinde perfuga; qui primo fôciorum confilia aducrfàriis enû* ciauit,deinde focietatem cum ipfis aduerfà*-riis coi)r,terret etiam nos,ac minatur, tribus prædiiSjhoccftpræmiis fcclcris ornatus.In ciufmodi vita Indices,in his tot tantifqj flagi* tiis,hoc quoq; maleficium de quo iudiciû eif, repcrictis. Etenim quærcre ita dcbetis,vbi multaauarc,multa audacitcr,multa improbe, multa perfidiofe fada videtis, ibi fcelus quoq; latere inter ilia tot flagitia putatotç.

1X4 F. SYLVIVS IN ORAL CIC.

Euerterc Euertit).i.fpolfauit,expilauit:vt Aftfone in Ver« hominé, rem tertia,Venir ad Verrem M.Marcellus,petit ab eopro fua fide ac diligétia plunbus verbis, ne pet fummaminiuriampupillum luniû forrunis pairis conetureuertere.Aftione quarta,An huiufmodiiu« dicium det,quo iudicio fndifta caufa forrunis omni« bus euerti necefle fitiltéq;,Cogitate cœperunt eius Inimici nihilo minus eodé Ptætore hune euerti bo« nis poflc,quo Hcraclius effet cuerfus. Tantidem quanti fidem^id eff minimis. In rebus minoribus focium fallete.)Vt violate mandatû docuiteffe tut» piffimumn’ta 8c. eadem fete via docct q turpe fit fal lereibcium.teumcum quo fôcietatem coieris.Au« thore Cicerone pro Q. R.ofcio, Siqua funt ptiuata iudicia fummæ exi(Iimationis,amp;pene dicam capi« tis,triahæc runt,fiducix, tutelæ, focietatis. Aeque enim perfidiofum 8c nefarium eft fidem frangere, quæcontinet v{tam:amp;pupillum ftaudare,quiin tu« ç . , telam petuenit:8c focium fallerc, qui fe in negotio ~ ■ coniunxit.Societatem autem coire folemus aut O« mnium bonorum,aut vniusalicuius negotiationis, veluti mancipiotum vendendorum emendorumtp, autolei,autvini,aut frumenti emendi vendendic^: vt eft in Iib.Inft.Iuftiniani.iij.de focietate. Cômu» nicauit^.i.communemfecit. Tefti effead aliènes poiTumus^.i.alienos præcauerepoiTumus. IntimO id eft maxime familiäres. Multa apertioraJifed nô omnia.Ideo cos ptæcauere poffumus. Cauere’fo« cium)dehocdicendi genereante dixi. Quod tâ« etfi gtaueeft^Ex hac te amplificat magnitudinem fceleris Capitonis. Induxit,deccpit,deftituit) Vt in L.Pifonem.Hic in fraudem homines impulir,hic tos quibus erat ignotus decepit,fefeIIit,induxit.De{

PRO SEX. ROS. AMERINO. nj ftitucte dfcieur is qui promifTum nó facit,vt in Clu’ Deftl» entianam rcripGmus.Is autem fallitddeo defticuere tuere. falletecfl. Aduetlatijs tradiditj.i, prodidit Chry» fogono. Malitiamjid eft verfutiam. Orationi va» næjid eft mendacijs Capitonis. Parum putautut cauti) mifli Legat! munus iuum non obierint.

Prodicorjfociorü fcilicet. Perfuga} qui ad aduer» farium tranßjt,eiqß fuorum fociorum conftlia ape» tuit. Qui primo fociotumjideoproditor. Deinde focietatcjldeo petfuga. Prædijsjhoc eft præmi/s. Annominatio eft. In hispid eft inter hæc. Auda» fier)Audaciter,vc ante, legendum eft,

Tamctfi hoc quidem minime latet, quod ita promptum amp;nbsp;propofitum eft,vt non ex il lis maleficiis quæ in illo collât elfe,hoc intel-ligatur,verum ex hoc ctiam fi -quod illorum forte dubitatur, conuincatur. Q^id tandem quælô Indices,num aut ille lanilta omnino iâ agladiatore celTilfe videtur^aut is dilcipulus magiftro tantulum de arte cócedere Par eIt auaritia,fi mills improbltas,eadem impuden» tia,geminaaudacia.Etenim quoniam fidem magillri cognoftis,cognofcite nunc dilcipu-li æquitatem.Dixi iam antea,lxpcnumcro po ftulatos elfe ab iftis duos feruos in quællioné, tu lèmpcr T.Rolci recu{àlh.quæro abs te, ij nequipollulabant,indigni erant qui impe* trai ent?an ilte non cómouebat, pro quo po-ftulabant^an res ipla tibi iniqua videbatur?

xgt;6 F» SYLVIVS IN ORA. CIC.

Poftulabant homines honeftiftimi atq; iht^' gerrimi noftræ ciuitatis,quos iâ antea nomi-naui,qui ita vixerütjtalefq; a populo Romagt; no pucantur,vt quicquid dicerét, nemo cflec qui non xquum puraret. Poftulabant autem pro homine miferrimo atqj infc!iciftimo,qui vel ipfè fefe in cruciatum dari cupcret,dö de patris morte quxrererur. Res porroâbs te ciufmodi poftulabaf, vt nihil intereflef, vCrû earn rem rccufàrcs, an de malcficio côfiterc* ♦occfdc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum ita fint,quæro abs te quam ob

ïetur. caufàm reeufaris? Cum * occiditur Scx. Rogt; fcius, ibidem fuerunt.Scruos ipfôs,quodad me attinet,neq; arguo,neq; purgo. quôd a vo repui *-oppugnari video,ne inquæftionemdé-tur,fufpiciofum cft:quôd vero apud vos ipibs in honore tâto funt,profelt;fto neceflë eft fciâc aliquid,qnod fi dixerint, pcrniciofiim vobis futurum fit. In dominos quærideferuis,ini-quumeft.An ne quæritur^Sex.enim Roicius reus eft.Neq; enim cum de hoc quæritur,vos dominos cfte dicitis.Cum Chryfogono funt.

In fIloJ)Capitone. Conftant)Conftat Icgcndunt DM» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IHorum ) mafefidorum. Dubftatur)

fd eft dubifl amp;nbsp;incertum cft. Pubitatur paff uedicl ur pain attendendum cft. Conutneatur ) id cft probetor.

! nie lanifta^Capito. Agladiatorcceftiffe^Morem fuÜTengnifîcatjVt vetetes gladiatorcs tnultatâ pal»

PRO SEX. ROS. AMERINO. 117 matum viâ:orcs,nimium callidi artifices a gladiato« ribus cefiarent, id efi gladiatotes elTe definerent.

Aui is difcipulusj T.Rofcius magnus. Vtriui^ paria fceltra dicte,vt eosin odium magis adducar.

Tantulumjid ell minima te. De arre^gladiato* tia. Geminagt;i.{ïmilis Sc æquabilistvt, geminiq^ tninätur In cælum fcopuli.De quo vetbo alibi plu« ta. Fidem}Ironta eft,vt poAea æquitatem. Fidê^ quôd fit proditor amp;nbsp;petfuga. Dixi iam antea^ Dixit enimantea,Te nûc appelle P.Scipio,te Me« telle amp;c. Sæpenumero poftulatosj Neintelligas dixi fæpenumero. Allquotles, inquit ante Cicero, duos feruos paternos in quællionem ab aduerfarijs Sex.Rofcius pofiulauit Ab iftis^Sefp/one,8c Mc« tcllo. Quæto abs te;Ttia quærit,amp; ad fingula re« fpondet. An ifte^T.Rofcius. Atendêdum eft hoc fjronomine litigatoremoftcndi, quum alibi ferc fô« itus Cicero fit per pronomen hic demôfirate. Ipfe fefe in cruciatum^ Mouet affeftum, 8c remouet ab co cri minis Cufpicionem. Vtrum earn rem recufa« tes See.) Reeufandoenimjde maleficio fatis confi« tetur. Verbfl confireti a Cicerone altjfque ita vfur« patiattendimus,vtdicunt confitcri de rcelere,non Cófiterl fcclus,quemadmodum accufarcjdefendere, danarc, jg pjg, de furto, derepetüdisjdeambitu dicimusïvtinpar» gaas, quot;nbsp;ticionibus otatorijs,Minime efle concedendum,vt is qui dereconfiteatur,vetbi fe interptetationc defen« dat. Ea de re amplins fcribimus in Ligarlanam. rQuum occiditur)Videtur Icgcndum, Quum oc* cideretur.Quod a vobis oppugnariJlAut oppugna« ri pro tepugnari pofuittautcerte repugnari legi de« bet. In dominos quæti de feruis} Hoc proponic tanquain ab aduetfatijs terponfum t^quod hi fine

»1 F. SFL VIVS IN ORA. CIC.

ferui T. Rofciorum amp;nbsp;Chryfogoni. De his igb tur fl quæreretur^in dominos quxreretur. De Teruis in dominos quæti quod non liceat,fcribimus in Mb lonianam. Anne quæriturQ de Teruis in dominos fcilicet. QuumdehocquæriturjSi locus hic cmê» datus eftjfenrcntia eft,quum quæritur de hoc, id eft ■ de Rofcijcædc,vos feruorum eius dominos no di* citis.De hocquæritur, ne inteliigas,de Rofcio halt; bccurquæftio.Nam antiquo ciuili Romanorumiu« rede übens hominibus nonquærebatur.

Ita credo literis eorum Si vrbanitate Chry fogonus ducitur,vt inter fuos omnium dein ciarum atqj omnium artium puerulos ex tot clegantiflimis familiis leftos, velit hos ver. fan homines pene operarios ex Amcrina di fciplina patris familiæ rufticani. Noneft ita profedo ludicesnon eft verifimile,vt Chry. fogonus horumliteras adamarit,authuma. nitatemmon vt rei familiaris negotio diligc. tiam cognorit corum Si fidem. eft quiddam quod occultatur,quod quo ftudiofius ah ipfis opprimitur Si abfconditur, eo magis eminct Si apparet.Quidigitur^Chryfogonus fui ma-leficii occultadi cauia quaeftioncm de his ha • beri non vult?minimc ludices.nó in omneis arbitror omnia conuenirc.Ego in Chryfogo no,quod ad me attinct, nihil eiuftnodi fufpi. cor,neq; hoc mihi nunc primum in mentem vcnitdicerc. Mcminiftisme ita diftribuilTc

PRO SEX. ROS. AMERINO. 119 initiocaufam:incnmen,cuiustota arguméz Memi« tatio pcrraiflà Erucio clbôc in audaciam, cu^ niftis dif ins partes Rofciis impofitæ funt. quicquid malcficiijfceleriSjCædis crit,proprium id Ro- ** fciorum eflè debebit.nimiam gratiam poten-tiâq; Chryfogoni dicimus 8c nobis obftare, amp;nbsp;perferri nullo modo pofle: amp;nbsp;a vobis, quo-niam poceftas data eft, non modo infirmari, verum etiam vindicarioportere.Ego fic exi-ftimo,qui quæri velit cx iis quos confiât cû cædes fada fit,affuifre,eum cupere verum in-ucnire.Qui recufct,cum profedo tametfi ver bo non audeat,tamé re ipfa de maleficio fuo confiteri.Dixi initio Indices, nolle meplura de iftorum fcelere dicere,quàm caufà poftu-laret,ac neceffitas ipfà cogeret. Nam St mul-tx res afferri pofTunt, Sc vnaquæque earum multiscum argumentis dici potell. Verum ego quod inuitus ac necelTario facio, neque diu,neq; diligêtcr facere poffnmzquæ præter-iri nullo modo poterant, ea leuiter Indices attigf.quæ pofita funt in fufpiciowibus,de qui bus fl cœpcro dicere,pluribus verbis fit dille« rendnmzea veftris ingeniis conieduræq; co-mitto. Venio nuncadillud nomen aureum Chryfôgoni, fub quo nomine tota focietas ftatuitunde quo Indices neq; quomodo dicâ, neqne quompdo tacçamjeperire poflurn. Si

Kk j

130 F- SYLVIVS IN OK AT. CIC.

cnim taccojvel maxima partem relinquo: Gn autem dico,vereor ne non ille folus (id quod ad me nihil atcinct)led alii quoq; plures læfos fc eflc putcnt.

Literis eorum)Ironia eft. Ex tot elegantifïîmis familijs) quæ in Syllana profcnptione publicatæ funt amp;nbsp;aufhonatæ.Fermagnam Chryibgoni potê« tiam dfcit. Opetarios}id ed duros,ruRicos,mecha» nicos,qui operari foleutîvt Aftione in Vcrrem.vf, Barbaros quofdam Lilybœo fcitote aduocatos efle operarios. Et libro Turculanarum diCpurationum quintOjAn quicq ftultius eft, q quos fingulos ficut operarios barbarofc^^ contemnas,eos aliquid putare efte vniuerrosfEordcm opiftces appellat in libro de officijs primo,Opificefqj omncs in fordida arte ver» fantur. Patriftàmiliæ) Sex.Rofcij. Nonvtreijid eft non eft vctifimile vt rei amp;c. Eorum)feruorum.

Diligentiam 8c fidem^In feruis hæc duo comen* dantutmaxime. In omnes) T.R.ofciosamp; Chry» fogonum. Omnia) vtfifticriminisaccufationem, audaciam,amp; potentiam. Poteftas dataeft)apo« pulo Romano. Quxri)ideftqua:ftioncm habeti.

Vento nunc) Partitionis eius qua an tea vfus eft, hæc eft parstertia. Quum ad nouam quæftlt;onc,id eft materia accedimus,admonendifunt auditores, qua rationefiuntmagisattenti.Hine ilia fæpe,Re» liquum eft.Reftat, Venio nunc amp;c. Adaurcum nomen Chtyfogoni) Rarofltvtin nomine aduer* farij ludamus.Cicero Aftione tertia Judens in no» mine Vern's,ex ridiculorum hominum iermone id fefumeredicir.Chryfogonus autem eft quafi tu di» cas aureum genus,vel aureum fernen. Nam xf

PRO SEX.ROS. AMERINO. xji autum,amp; N 7ovi genus vel fernen dicitur» Statui» tur)id eft ponitur amp;nbsp;Iitmatur. Neç quomododi. cam)addubitatio eft. Vel maxlmam) id eft non folum magnam,red maximam. Id quod ad me ni» hilpettinetjfi vidclicetfolus læfum fe efle putet,

Tamctfiitafe res habet, vtmibi in coni' munem caufam leftorum dicendu nihil ma« Sedorcs gnoperevideatur.Hæc enim caula noua pro' redo St fingularis eft, bonorum Sex. Roicii emptorem Chryfogonum. Primum hoc vi' dcamus,€ius hominis bona qua rationevæ-nierunt,aut quomodo vænire potucrunt. At* que hoc non ita quæram Indices, vt id di» cameftcindignum,hominis innocentis bona vxnifte. Si enim hæc audientur, ac libcre dicentur,non fuit tantus homo Sex. Rofeius in ciuitate, vt de eo potiihmum conquera-mur. Verum ego hocquxro, qui potuerunt ifta ip(a lege, quæ de profcriptione eft, fine Valeria eft,fiue Corneliamon enim noui,nec fcio: verum iftaipfà lege bona Sexti Roicii vxnire qui potuerunt? Scriptum enim ita dicunt elTe, Vt eorum bona væncant,qui profcriptifunt. quoin numero Sextus Ro» iciusnoneft.aut eorum,qui in aduerfario-rum prxlidiis occifi funt. Dum prxfidia vl-la fucruntjin Syllæ præfidiis fuit: poftea-quam ab armis rccelTerunt, in fummo otio

Kk ij

lîi F.SÏLV IVS IN ORAT. CIC. rcdiens a coena Romæ occifus eft.Si legc,bo' na quoq; lege væniffc faceor. Sin auten congt; ftat,contra omneis non modo veteres leges, verum etiam nouas occifum cflè, bona quo iure, aut quomodo, aut qua lege vænierint, quæro.In quem hoc dicam,quæris Eruci? no in eum quern vis,amp; putas. Nam Sylla St oratio mea ab initio,amp; ipfius eximiavirtus omni tempore purgauit.Egohæc omnia Chryfo. Emêtiri gonumfeciflè dico,vt ementiretur,vt malu ciuem Rofcium fuifle fingeret, vt eum apud aduerfarios occifum eife diceret, vt hilce de rebus a Lcgatis Amerinorum ’doceri L.Syl' lam palTus non fit.Denique etiam illud fulpi* cor,omnino hæc bona non vænilTe :’id quod poftea,fi per vos Indices licitum erit, aperie» tur.OpinorenimelIeinIege,quam ad diem profcriptiones venditionefque fiant, nimirû Calen.Iunias.Aliquot poft menlcs amp;nbsp;homo occifus eft,amp; bonavæniflè dicuntur.Profedo aut hæc bona in tabulas publicas nullas re» dierunt,nolq; ab ifto nebulonc facctius eludi mur,quàm putamus: aut fi redierunt, tabula: publicæ corruptæ aliqua ratione funt.

S/nguIatJs)id eft cumalijs non coniunfta, nec fis fimilis.Itaç de hac cauCa poffum dicerc,nihil attin* gendo côtnunem feclorfl caufam. (Emptore Chty fogonumjeffe fcilicet, Eius hominisjSex, Rofcij,

PRO SE X. ROSCIO AMERINO, ijj

Docet autem Sex.KoCdj bona lege nulla vxnifTc.

Hæc^id eft indignû efte bona hominis innocen« tis vsEnifTe. Vt deeopotilTiinujMultienim viricla riftimi fuerunr,quorû bona vænierunt,de quibus itt dem quæri liceret. Siue Valeria eft,fiuc Cornelia^ Mortuis Cn.Papyrfo Catbone in Sicilia,amp;C.Matio ftUo Prenefte Cófulibus,vt noui Coff.fictent,Inter* regem Senatus creari iuflit. Creatus eft L.Valerius Flaccus. Author eft Appianus libro primo.Omniû legum iniquiflimam,diffimillimäqj legis L. Flaccus Intetrex de Sylla tulit,vt omnia quaecuntp illefe* lexVa* ciflet,eflent rata. Quæ lex non hominis, fed rem* Jena, ports efte videtur. Author eft Cicero in oratione co tra Rullum ad Quirites.Flacco Interrege Diftatu* ra,quæ per annos quadringentos intermilTa fuetar, Syliæ, quandiu geterc vellet, demandata eft. Hæc lex profcriptionis a quo lata fit,incertum fibi efte Cicero dicit,a Flacco ne,qui tulit vt quæcuncj Syl* la feciftet,ea rata eflenttan a L. Cornelio Sylla. Le* ges appellari folitas ex nominibus ijsquæ proxima Legum iequerentur prænomina,alibi diximus.Indelex Va nomina. leria,amp; lex Cornelia diftæ funt,quas L.Valeti’Flac eus amp;nbsp;L.Cornelius Sylla tulerunt. Otio)id eft pa ce. Si legc^ocdfus eft fcilicet. Non in eum quem vis)id eftnonin L.Syllam. Ementiretut}id eft pla Emetfrl ne mentiretur. Vt eff/cere Sc exorate magis funtq facere Sc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ementiri quàm mentiri. Apud

aduerratios)id eft in præftdijs aduerfariorum. Id quod aperietur) id eft plane Sc aperte dicetur. Si per VOS licitum erit )id eft ft patiamini,amp; ft attente audiatis. Poftea)id eft iam.Ibi enim aperire inci^ pit,Opinor enim efte in lege Sec, In tabulas publi* cas nullas tedietunt).!. in tabulis publicis fcripta no

Kk iij

IJ4 F. SYLVIVS IN ORAL CIC.

funt :id eft no funt^vt vulgo IoquStur,irregiftrat3,

Nam lege quidem bona vxnirc no potuif-G conftat.Intelligo me ante tempus Indices hæc fcrutari,amp; propemodu errate, qui cum eapiti Sex. Rofeii mederi debeam, rediuiam curc.Non enim laborat de pecuniamo vllius rationcm fui commodi ducit : facile egeftaté fuam ie laturu putat, fi hac indigna fuipicio' nc,8i fieto crimine libcratus fit, V crum quæ-fo a vobis Iudiccs,vt hæc pauca quæ reftant, ita audiatis,vt partim me dicerc pro me ipfo putetis,partim pro Sex. Rofeio. Quæ enim mihiipfi indigna St intolerabilia videntur, quæq; ad omneis, nifi prouidemus,arbitror pertinere,ea pro me iplb, St animi mei Ccnfii ac dolore pronûcio.Qiiæ ad huius vitæ cafij cauiamij; pertincat,St quid hie pro le dici ve-lit,St qua coditionc contentus nt,ia in extre* ma oratione noftra ludices audietis.Ego hæc a Chryfogono mea fpote remotoScx.Rofcio quæro:Primum,quare ciuis optimi bona væ* nierint?Deinde,quare hominis eius, qui ncq; apud aduerfarios occifus eft,bona vænierint, cum in eos folos lex fcripta fit?Deinde,quare aliquato poft cam die vænierint, quæ dies lege præfinita eft?Deinde,cur tâtulovænierint? Quæ om nia,fi queadmodû fiaient libcrti neg 3t improbi facerc, in patronû fuum voluerù

PRO SEX.ROS. AMERINO. ïjj conferrc,njhilegcrit.nemoeft enimqui ne-feiat,propter magnitudiné rerum multa mul ros partim conniuente,partim imprudéte L. Sylla comifiiTe. Placet igitur in his rébus ali-quid itnprudétia præteriri^nô placet Indices, fed neceflèeft. Etenim fi lupiter Opt. Maximus,cui’ nutu amp;nbsp;arbitrio cælû,terra,mariaq; rcgûtur, fæpe vêtis vehemêtioribus, aut im-moderatis tépefiatibus,aut nimioralorc, aut inrolerabili frigore hominibus nocuit,vrbes deleuitjfruges perdidit:quorum nihil perni-cii cauia diuino confiliojfed vi ipfà amp;nbsp;magni-tudine rerum faftu putamus:at contra, com-moda quibus vtimur, luccmij; qua fruimur, fpiritum^j; que ducimus,ab eo nobis dari atq; impertiri videmus:quid miramur L.Syllam, cum folus rempublicam regeret, orbemque terrarum gubernaret, imperiiq; maieftatem quam armis receperat,lcgibus confirmarct, aliquaanimaduerterenon potuiflc?nifi hoc mirum eft, quod vis diuina affèqui no poflît, fi id mens humana adepta non fit.

Ante tcmpusjjid eftdtiusqdebeam.Prfus cnini oftendere debco Sextum Rofcium contra omntm Icgem occifum,quàm bona eius lege nuHa vænifle. , Rediuiam eurem) Rediuia eft cum circa vngües cutis Ce rcfoluitjVt ait Sex.Pompeius.Sic autêdiéla eft,quia tediuite pro foluere dixerint antiqui. Suc»

Kk iiij

136 F. SÏLVIVS IN ORA. CIC.

cida lana ex aqua frigtda impoßta rediufas fanat:vt ait Plin.cap.fecundo libri.xxix. Quæfoa vobisiu Extre* dices^Attcntos facit. In extrema orationc)id eft ma ora« in extrema parte orationis^n conclufîone. De hoc tio. dicendi modo,quàm familiaris Ciceroni fitjCcribi* mus in commêtarijs in Catonem Maiotem. Apud aduerfariosjid eft in aduerfariorum prsefidijs. In cos folos)aduerfarios. TantuIo)Sex. enim Rofcij bona erant fexagies feftertium^ amp;nbsp;vænietunt tantû Tâtulo duobus millibus nummum, Tantulo vaenierint} vaenient In’primitiuo diceretur tanti vænierint, In patro«

num fuum^L.Corneli,’ Syllae Chryfogonus libettus erat,ideo L.Corneliusappellatus eft.Magnitudinc rerumj)quas L.Sylla gereret. PrætcrirlJaSyJla fei» lupiter licet. lupiter Opt. Max.) louem propter benefi» Optim. cia populus Romanus Optimum,propter vim Ma» Max. ximum nominauit,vt ait Cicero in oratione pro do mo fua. Perdidit)id’eft vaftauit. Pernieij caufa) A.Gel.cap.xiii). lib.ix. docens nomina.5. déclina; tionis apud veteres habuilTegenitiuum, vt huius fa« clcs,facii,amp; facie,hue locum citât,vt probet huius pernieij a Cicerone diftum. Vi ipfa)Ventotum,té peftatum amp;c. Magnitudine return) quas lupiter ipfegcrat.Eo enimalijs rebus agêdis occupato hæc fiunt.’Multa quolt;5 dijs imptudentibus fieri poetæ flgnificant:vtapud Homerum libro Iliad.xiiij. lo’ uem luno fopiuit. Eo dormiente Neptunus contra louis ediftum Gtæcos adiuuat.Experreftus lunonl irafeitur. fugietibusTroianis opitulatur.id eft apud Virgilium lib.Aen.j.Aeolus imprudente Neptuno ventos in marc immittit,agitat amp;nbsp;vexatTroianos. Id refcifccns Neptunus ventis Aeoloque irafeitur, amp;nbsp;mare pacat. Spiritumquequemducitnu8)Du»

PRO SEX. ROS. AMERINO. 157 cere fpiritum dicit, vt ante ducete animam. Re, Ducere ceperat)id recuperauerat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpiritû.

y erum vt hæc mifla faciamjquæ iam fafta Mifla fa funt,exits qux nunc maxime fiunt,nonne quiuis poteftintelligère,omnium architcftu amp;macninatorem vnum eiTe Chryfogonum qui Sext.Rofcii nomen deferedum curauit? hoc iudicium,cuius honoris caufa accufarc fe dixit Erucius.

desvnt NONNVLLA. aptam,amp; ratione difpofitam fe habere exifti. mant,qui in Salentinis aut in Brutiis habent vndc vix ter in anno audire nuncium pof Audirc funt.Altertibidefcenditde Palatio,5t ædi- nunciû, bus fuis : habet animi caufà rus amœnum amp;nbsp;fuburbanum,plura præterea prxdia,neque tarne vllum niupræclarum ßcpropinquum. domus referta vans Corinthiis amp;. Deliacis,in Vafi quibus eft Authepfa illa,quam tanto precio Corin« nuper mercatus eft,vt qui prxtereuntes pre- thia amp;nbsp;cium enumerate audiebant, fundum venire E)eliaca arbitrarentur.Quid præterea cælati argent!? Authe« quid ftragulæveftis^quidpiftarumtabularû? quid fignorum^ quid marmoris apud ilium putatis effe^Tantum fcilicet,quantum e mul tis fplendidifque familiis inturba ü rapinis coaceruarivnain domo potuit.Familiâ veto quantam, amp;nbsp;quam variis cum artificiis habe-

138 F. SYLVI VS IN OR AT. CIC.

ar,quid ego dicam^Mitto hafcc arteis vulga* rcs,coquos,piftores,Iefticarios:animi Si riû caulà tot homines habet, vt quotidiano câtuvocûjSt neruorûjôc tibiarû , nodurnifqj cóuiuiis tota vicinitas perfônet.In hac vita lu dices quos fumptus quotidianos,quas efFufior nés fieri putatis?

Accu Tare le dixtt Eructus)NônuIla hoc loco de« elle nemini dubiû eft.Ea tamê pauca efle arbitrer, propterea quöd ante dixetit pauca reRare quæ db durus fit. Aptâ)videtur præmittendû habitationê aut villa aut latebrâruænequitiæ Sc ignauise aptâ amp;c. Qui in Salêtinis aut in Bruti/s habent) id eft habitant.Et fi liceretdiuinare quæ in fuperioribus défunt,legerê fie,Hoc iudiciû cuius honoris eau fa aceufare le dixit*Etucius,mendacij amp;nbsp;tnanifeftçca« lumniæ conuinciteos:nam nequitiæ 6c ignauiæ fup i latebram aptam amp;c. Cuius honoris caufajquia ho» neftum eft iudicibus fi culpatn viricorâ eis arguit.

AlterjChryfogonus. Oftendit quæ diuitiæ,quiElt;5 luxuria Chtyfogonoex haeproferiptione accteue» eum in inuidiam 6c odiû iudiçibus adducat.

Vafis Corinthi/s 6c Deliacis)Authore Plinio ca. ij.llbri.xxxiiij.ex ilia antiqua æris gloria Cotinthifi maxime laudatur.Antiquifliimaauté çris gloria De« liaca fuit,mercatus in Delo concelebrante toto or« be. Authepfa ilia) Authepfam vas efle Corinthiû aut Deliacû pteciofiflîmû fignificat. Fund« væni* re)Tanti enim authepfii indicabatur,quâti fundus. Authorc Florentino lurifc.lib.DigeftorS quinqua* gefimojde vetborum amp;nbsp;rerum fignificatione, fundi appellatione omneædificium,amp; omnis aget conti*

PHO SEX. ROS. AMERINO. ij, netur.Sed in vfu vrbana a:dificia,a?des tuftica, vil« Fundus lædicuntur.Locus vero ßne ædifîcio in vrbe^arca: quid rureauteni,ager appellacur.Idemi^aget cü sdiß. cio,fundus dicitur. Quid ftragulç veflisjStragula Stragua vediSjVtait Afconius,piftaeft.Hac voce alibi vfus lavelli»« Cicero eil. Aftione in Verrem tertia, Prætetea gte« ges equarum eius iftum abigendos cutaiTe, argent! vcftifiç ftragulæ quod fuetlt,curafle auferendum. Adionequarta, Præterea greges nobiliffimarum equatum abaflos, argent! venifc^ ftragulae doml quod fueritjciTe direptum.Itemcp,Plena domus cæ* lati argenti,multsBlt;5 fttagulæ veftis.Latini Autho. re Varrone libro de lingua latina quarto,quicquid !nftetnebâr,a ftetnendo ßragulü appellabât. Q^id piâ:arum tabulatum^Pidæ tabulæ,figna,id eft ilt; magines ceteæ,atgenteæ,aureç,etiam marmorariç, vtpiélores amp;nbsp;ftatuarij,apud vcteres magno in pre» ciofuerunt. In tutbaamp;rapinis)ideß in ptofcri* ptione. Artifîcijs)id eftartificibusjvtferuitia pro ferais dicuntur.Lefticatios}ideft lefticarum artifi» Leélica» ces. Alioqui lefticarij funt qui Icfticâ vchunt,vt in fjj, commentarijs in Inueéliuas amplius fcribimus.

Vocum amp;nbsp;neruotum amp;nbsp;tibiarum)Mufica triplex cft,quæ fit ore,quæ manu,quæ flatu. Hanc muß« cam triplicem hoc loco fignificat.Hanc autem lu« xuriam Chryfogoni Cicero commemorat,vt eum in odium amp;nbsp;in inuidiam ludicibus adducat. In hac vita)id eft in tali viuendi ratione.

Qux vero conuiuia?honefta credo in eiuß modi domo:fi domus hæc habëda eft potius, quâ’offïcina nequitiæ,amp; diuerforiû flagitiorû offîcina omnium.Ipic vero quemadmodum compo. nequitig

14» F. SYL VIVS IN ORAL CIC.

Deh'bu, fito amp;nbsp;delibuto capillo paiïiim per forum vo* tus ca» litct cum magna caterua togatorum,vidctis pillus, ludices, i'nuidetis : amp;c vnum videtis Indices, vtomnesdefpiciat,vt hominem præ iè neminem putet, vt fe folum beatum,folum potentem putet. Quæ vero efFiciat,amp; quæ cogt; netur,fi velim commemorate, vereor Indices,ne quis imperitior exiftimet mc caufäm nobilitatis viftoriamque voluifle lxdere:tä-ctfi meo iure poflhm,liquid in hac parte mihi non placeat,vituperate. Non cnim vereor ncquisalienummcanimumhabuilTe a cau-fa nobilitatis exiftimet. Sciuntii qui me no-runt,mc pro ilia Cenui infirmaq; parte pofte-aquam id quod maxime volui,fieri non po-tuit,vt componeretur,id maxime defcndifle, vtii vinccrent,qui vicerunt. Quis enim erat qui non videret humilitatem cum dignitatc dcamplitudinecontendere?Quo in certami-neperditiciniserat,non fe ad eos iungerc, quibus incolumibus amp;nbsp;domi dignitas, amp;nbsp;fo-ris auftoritas retincretur. Quae pcrfeda eftc, amp;nbsp;fuum cuique honorem amp;nbsp;gradum redditu, gaudeo Indices,vehementerque Iaetor:eaquc omnia dcorum voluntate,ftudio populi Romani, confilio,amp; imperiOjSc felicitate L- Sy I-lae gefta^eftc intelligo. Quod animaduerfum eft in cos qui contra omni ratione pugnarut

PRO SEX. ROS, AMERINO. 14t.

(non debeo reprehendere,quöd viris forti-bus,quorum opera eximia in rebus gerendis extitic,bonos habitus cft)Iaudo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vt fie*

rcntjidcirco pugnatum eiTe arbitror,mcquc in co ftudio partium fuüTe confiteor.

Credo)Ironia eft, Potius qua oflficina nequitiæ) Corrcftio eft.OfFictnajVtattValla lib.iifj.eft vbi o» peta fiuntjVt ftatuarii,fufotis,flatotis,cælatoris,ex« Off/cina cuforiSjpiftotiSjfutorisjfabri.Officfna nequftix per nequitiç traafladonem dicitur vbi admittitur muka amp;nbsp;qua* flexerceturnequitia.Vt contra officina eloquétiæ Ofïïcina fchola dicitur vbi difcipuli Hunt eloquentes.Ciceto eloquca de Oratore ad Btutum de liberate,Quum doceret tis, eos qui partim in dicendo,partim in fcribêdo prin cipesextiteruntjdomus eius officina habita eloqué^ tiæ eft. Compoßto amp;’delibuto capillo) Authore Quintiliano Iib.v.vitam,vultum,inceftum, habita incufare multum valet,ad conciliandum ijs quos in* uiPos facere volueris,odium:vt pro Cluentio aduec fus Quintium Cicero,ipfam ptaetextam demiffam ad talos infedatus eft. Capillum compofitum, id eft calamiftratum amp;nbsp;delibutum Chryibgoni cade ratione hoc loco Cicero infeéfatur. Delibuto) id Delibii» eftvnfto:vtde Claris oratoribus, Qui deuindus tuscapil eratfafciis,amp; multis medicamentis propter dolo* lus, remartuum delibutus..OeIibutû gaudioper tranf* lationem Tcrentius in Pormione dicit,Satis eft, fl fl te delibutum gaudio reddo. Ad animum,inquit Donatus,tranftulit,quod eft corporis.Nam delibu* tus vnftus dicitut, CapilloJ)CapilIos in numero CapilP plurali vulgus , capillum in flngulari dofti appel» potius larefolent. Per forum voliteQldinfoIcntiæ^incon» capilli.

I4t F. SÏLVIVS IN ORA. CIC.

Aanriæ amp;nbsp;arrogantiæ efti vtpro domo fua de P, CIodio^Quum tu flottas ac potens per medium forum popularis volitates. Prac fe^id eft compa» ratfone fui.Cæteros homines comparatione fui bel luas^nô homines efle putabat. Imperitior) .i. fim» plicior,amp;de vulgo.lmperitos enim idiotas, amp;, vt vulgo dicuntjfimpliccs fæpeappellat Cicero. Cau famjid efl partes nobilitatis,quas L.Sylla tutatus vicit. Lædere)id cft reprehendere amp;nbsp;vituperare. Pro ilia tenui infirmarp parte)quæ plebeiorû crat, quâ MarP tutabacur. Vc côponeretur)id eft vtpax èc Concordia reftitueretur.Componereenim fedare cft.Virg.i.Aen.Sed motos præÀatcomponere flu» ftus. If vincerent)Syllanf fcilicct. Humilitatem cum dignitatej.i.plebefos cum patricijs.Eft autem fntelleftio.Rcs enim dicitur,amp;perfona intelligitur. De amplitudine)id cft de magnitudine,amp; vt vulgo dicuntjde fuperiotitate. Ad eos)nobiles 8c patri» dos. Quitus incolumibus)ideft viftoribus. Do» mi).i.invrbe,in patria;amp; foris,id eft extra vrbem, extra pattiam.Quain te domi 8c foris fæpedicun» tur:vt/ruftra funtforis ärma,niß eft confiliû domi.

Quod animaduerfum eft ineosjid eft quodpro» fcripti funt,corum^ bona publicata.Animaduertc» re in aliquê eft eû legitime punire,quaii adhibita a» nimaduerflone,nequid temere fîat:dequa re Lauré» tins Valla accurate düTerit, Virisfortibus)SyIIa» Habere nis militibus. Honos habitus eft)id cft data funt honoré, præmia ,vr ante,Nonne fatis fuit his gratias agif denique vt perlibetalitet ageretur,honoris aliquid haberif

ßia autê id ââum cft,Sc idcirco arma fum»

PRO SEX. ROS. AMERINO, 14J pta fùnt,vt homines poftremi pecuniis alie-nis locupletarentur,amp; in Fortunas vniufcu. iu(q; impetu faccrent,8i id no modo re pro-hibere non licet,fed ne verbis quide vituperate,tii veto in ifto bcllo no rccrcatus,ncquc reftitutuSjfedfubaft’ opprefluiq; popul’Romanus eft. Veru loge aliter eft,nihil horû eft ludiccsmó modo nó lædetur caulà nobilita-tis,fi iftis hominibus refiftetis,verû etiam or-nabitur.Etenimqui hæc vituperate volunt, Chryfogonû tantû pofte querûtur:qui lauda-re volunt,conceirum ei non efte commémorant. Ac iam nihil eft quod quifquâ aut tam ftultus,aut tam improbus fit,qui dicat,VelIé quidem liceret,hoc dixiirem:dicas licet. hoc feciftèm,facias licet, nemo prohibet.hoc de-creuiftem,decerne,modorc(fte,omnesappro-babunt.hoc iudicalTemdaudabunt omnes, ft reftc amp;nbsp;ordineiudicaris. Dum necefte erar, refque ipfa cogebat,vnus omnia poterat.qui pofteaqua magiftratus crcauit,legcfqj confti-tuit,fua cuiqueprocuratio auftoritafque eft reftituta.Quamfl retinerevoluntli qui*re- *recupe ceperunt,in perpetuum poterunt obtincre. «tunc. Sin has cædes,amp; rapinas,amp; hos tantos tamq} profulbsfumptus aut facient,aut approba-Dut,nolo in eos grauius quicquâ ne hominis quidem caulà dicere. Vnum hoc dico,noftri

144 F. SZLVIVS IN OR.A. CIC.

ifti nobilcs,nifi vigilantes amp;nbsp;boni amp;nbsp;fortes 3^ mifericordes erunt,iis hominibus in quibus hæc erunt,ornamenta fua concédant necefle eft. Quapropter definant aliquando dicere, male aliquem loquutum quis vere ac li here locutus fit:definat iüâ cauiàm cû Chry* fogonocommunicare:definant,fi ille lælüs fit,de fe aliquid detraftum arbitrari:videant ne turpe miicrumq; iit,eos qui cqueftré fplen dorem pati non potuerunt, ferui nequilfimi dominationem ferre pofTe. Quæ quidem do-minatio Indices in ahis rebus antea verfaba-Munito. tur:nunc veto quam viam munitet,quod iter affcdet,videtis,ad fidcm,ad iufiurandum, ad indicia veftra,ad id quod iolum prope in ch uitate fyncerum iandumq; reftat.Hic ne eth am fefc putat aliquid poflc Chryfogonus^hic ctiam potens effe vult.^O rem miferam,atquc acerbam.

Poftrcs nbsp;nbsp;Homines poftremi)id eft perdidffimi,quales funt

mi ho* T.Rofcij amp;nbsp;Chryfogonus. Hsec) id eft hanc no* mines, bilitatis vidoriam. Conceftum ei non efle) id eft imprudente Sylla hxc eum facete commémorant. Tam ftultusjiid eft tam imperitus , tarn fimplex. Vnus omnia potcrat^id eft L.Sylla omnem potc* Create ftatem habebat.Nam Didator fadus erat. Maa magf* giftratus creauiQCreare magiftratus rariffimejfaa ftratû amp;nbsp;cere magiftratusfæpiflime a Cicerone dici inueni* (acere*. as. Cuilt;^)tnagiftratui. Quam) magifttatuum

PRO SEX. ROS. AMERINO. x4^ procurationem amp;nbsp;authoritatem. li )id eft eins or» dinishominesjid eft nobiles.fi cnim Syllæ benefî» cio recuperauerunt eciâeos magiftrafus^quos pie» bi in eius feceflione conccdere coafti fuerant; vel eu iufmodi eft,vt alter Confulum e. plebe eflét. No« ftri’ifti nobilesJqui gérant magiftratus. In quibus hæc crunt )id eft qui erunt vigilantes,boni amp;c. Or» namenta fua^i.fuos magiftratus. Maleloquutum eftejSic dixit,vtdicimusaliquem male audire,non qui malum feu debilem aut corruptum habeat au» ditum,(èd de quo mala dicuntut:amp; qui ea de Te au» diens dici,malé affîcitur.Sic hoc loco male loquutfl dicit,nonqai cum vitio amp;nbsp;impedimento linguæ fit loquutusifed qui makdixerit,id eft dettaxcrit,amp; inique locutus fit. Equeftrem fplendorem) Equi» tes cnim lege Sempronia iudicauerunt pet annos *uaices» quinquagiota.Iis L.Syllaiudicandi poteftaté ade» mit^propterea qubd in ciuili düTenfione Ctnnæ fa» uerent. Serui nequiffimi) Chryfogotii,qai Syllæ feruus fuit. In alijs rebus)in proferiptione^'n fedi» one.Hic^id eft in veftrisiudicijs. Aliquid poïïej) id eft aliquam poteftatem habere.

Ncq; me hercules hoc indigne fcro,quod verear nequidpoflîf.verumquôd aufus eft, quod fperauit fèfc apud taies viros aliquid ad pcrniciem poflè innocétis,id ipfum queror. Idcirconccxperredanobilitas armis atque Exporte ferro rempublicam recuperauit,vt ad libidi* nem iuam liberti ièruuliq; nobilium, bona, fortunas veftras,noftraique vexare poflent^ Si id aÓlum eft,fateor me erraftc,qui hoc ma*

il ;

I4S F. SYLVIVS IN OR A T. CIC.

luenm:fateorinranifle,quicû illis fenferim. tametfi inermis ludices fenfi. Sin autcm vi* ftoria nobilium ornamento, arque emolu-mento rcipublicæ,populoque Romano de» bet elTcjtum vero optimo,amp; nobiliffîmo cui-que meam oracionem gratiflîmam ciTc opor' tet.Quodfi quiscft qui amp;nbsp;caufàm lædi purer,cum Chryfogonus viruperetur,is eau-ûm ignorar,feipfum prope non nouir.Cauià enim fplendidior fier,fi nequifiimo cuiq; re» fiftetur. Ille improbifiïmus Chrylôgoni fau» tor,qui fibi cum illo rationcm communica» tam purat,lædirur,cum ab hoc fplédore eau» (x fèparatur.Verum hæc omnis orario ('vt ia anre dixi)mea eft,qua me vti refpublica,amp; do lor meus,Si iftorum iniuria coegir. Sed Ro» Icius horum nihil indignû purar,neminê ac» cufar,nihil de fuo parrimonio querirur:putat homo imperirus morû,agricola Si rufticus, ifta omnia quæ vos per Syllam gefta efle di» ciris, more,lege,iure genrium fada.culpa li» berarus, Si crimine netario lblurus,cupir a vo bisdifcedere.Sihacindignafijfpicione care» at,animoæquo{ècarercfuis omnibus com-modis dicit.rogat orarque te Chryfogone, fi nihil de partis fortunisampliflîmis in fuam rem conuerrit,fi nulia in te te fraudauit,fi tibi optima fide fua omnia conceffit, adnume»

P R. Ö SEX. KOS. AMERINO. Ï47 tain't,appcndit,fi veftitö quo ipfc teftus erat, ännulumq; dcdit,os fuum tibi tradidit : ü ex omnibus rebus fèipfiim nudum,neq; præter-ea quicquam excepit,vtfibiperteliccat in* nocenti amicorum opibus vitam in egeftate degere.Prædia mea tu pofTides , ego aliéna miiericordia viuojconcedo: ôf quod animus æquus eftjSc quia necefle eft,meâ domus tibi patet,raihi claufa eft /cro.

Ad pcrnicienlinnoccntfs) fdeft ad damnations Roficij. Expetreftâ nobilitas)quæantcciuilé diß fendonem quodâmodo (bpita vîdebatur, quod de iurecius tam multa plebetiamp; équités viurpatent. Aut quæ ante Syllæ teditum Marianis tam fortitet non refiftebat. Qui hoc maluerim) vt vinceret nobilitas. Meam orationcmjid eft hanc defenfîo» nem,amp; potiflimû pattern hanc qua Chtyfogonum infeélor. Grauiflimâ) Alijs in codicibus Icgo gra» tiirimam,quæ leftio magis placet. Caufam)nobili* tatis. Vt iam ante dixi )id enim ante dixit. Vctû qu^fo avobis iud/ceSjVt hæc pâUCa quæ reftant, ita âudiatis,vt partim me diccrepro me ipfo pute» tis,partim pro Sex.Rofcio. ReCpub.^ dolor me» us) Antea dixit,Quæ mihi ipfi indigna amp;nbsp;in toléra» bilia videntur,quæcÿ ad omnesjiiiß ptouldemus,at« bitrot pcttincrc,ea pro me ipro,amp; animi mei {en* fu ac dolore pronuncio. Iftonim iriiutia ) quant iftiT-Rofcii amp;nbsp;Chryfogonus faciunt, Sed Ro» fcius ) Quanuis an tea pollicitus fie hæc fe df» fturum pto Sex. Rofcio, ea tarnen conclu (to eft tl i/

14« F.SÏLVIVS IN ORAL CIC.

huius orattonis per commirerationem . Mouet eaimafledus iudidbus ab inhumana Chrytbgo* ni crudelttate,amp; a. Sexti Rofcij Imperitia, for* tuna acerba,amp; aduerfarum return æquo animo pa« tientia^modo parricidij fuipicione iudicum fenten* tia liberetur. Vos)accufatores. Culpa liberatus) id eil abfolutus. Rogatoratque te Chryfogone) Aquila R.omanus de apoilrophe fcribens, hoe Cice» tonis exemplo vtitur. Si nulla in re te fraudauit) id ell (1 in re nulla te decepit,ß tibi omnia Tua bona Frauda« tradidit.Hoc in loco attende fraudare in re iuila Sc TC in re honella dici.Iure enim amp;nbsp;honelle R.ofcius aliqua honella ex bonis fuis retinere poterat. Id fi feciffeQChry » dicitur. fogonû fraudaflet. Optima fidejid eft fidelÜTime.

Adnumerauitappendit)Pecunia partim numera« batur,partim pédebatur. Os ruumgt;i.oris amp;nbsp;vultus imagtnem in annulo exprelTam. Ptsdia mea tu poirides)lllud in oratione vim habet maximam^ vt orator litigatoris voce vtatut.Ea autem profopo pœia eil quâad miferationem commouendam va letc Quintilianus lib.vj.fcribit.Animus æquuseft^ id ell id æquo animo fero.

Familia mea maxima vteris,ego’ iêruum habeo nullum.patior,8lt;fercndü puto. Quid vis amplius?quid infèqueris.^uid oppugnas? qua in re tuam voluntatem lædi a me putas? vbi tuis commodis ofFicio?quid tibi obfto?Si fpoliorum caufa vis hominé occidere,(polia* fti.Quid quæris amplius ?Siinimicitiarum, quæfunctibiinimicitiæcum eo,cuius antea prxdia poflèdifti,qu3m ipfum cognofti ? Sin

P R o SE X. Rose I o AMERINO, 149 tnetuis,ab co ne aliquid metuis, quem vides n)fum ab fefc tam atrocem iniuriam propul-fare no pofle^Sin quod bona qua: Rofeii fue-runtjtua fafta ftint,idcirco hunc illius filium ftudes perdere, nonne oftendis id te veren’, quod prxter cætcros tu metuere non debeas, nequando liberis profcriptorum bona patria rcddantur?facis iniuria Chryfogone,fi ma-iorem (pern emptionis tuæ in huius exitio ponis,quàm in his rebus quas L.Sylla geffit. Quod h tibi cauia nulla ell cur hunc miferii tanta calamitateafFicivclis:fi tibi omnia ftia præter animam tradidit,nec fibi quicquâ pa-ternum,nemonumentiquidem cauia reicr-uauitjper dcos immortalcs quæ ifta tanta cru délitas eft? quæ tam fera immanilque natu-ra?Quis vnqua prædo fuit tam nefarius,quis pirata tam barbarus,vt cum integram præ-dam fine iànguine habere poifetjcruenta ipo lia detraherc mallet?Scis hunc nihil habere, nihil audere,nihil pofte,nihil vnquam cótra rem tuam cogitaifCjSc tarnen oppugnas eum, quem neq; metuere potcs,neq; odiife debes, nec quicquâ habere iam reliqui vides,quod eidetrahere poftîs.nifi hoc indignum putas, quod veftitum iedere in iudicio vides, quern tu e patrimonio tanquam e naufragio nudu expulifti.Quafiveroneiciashunc Scali Scvc-

IJO F. SYLVIVS IN ORA T. CIC.

ftiri a Cæcilia BaleancifîIia,Nepotis fotore, fpeftatiflima fœminajquæcum patrem cla-riHimum,amplifrimos patruos, ornatiffîmû fratrem haberet,tarnen cum eflet mulier,vir* tute perfcciCjVt quanto honore ipfa ex illo* rum dignitate afficerctur,nó minora illis or* namentaexfualauderedderct.An quod dh ligenter defenditur,id tibi indignum facinus videtur?Mihi crede,fi pro patris eius hofpi-tiis gratia vellent omnes huius hoipites adeiTcjfi^ auderent libere dcfcndcrcjàtis cq-piofè defenderetur.

FamiHa mea)id èft nieis fcruis. Ab eo nc alb quid metuisJ)Vt in Andtia Terenti/jMetuiaChry» fide.De hoe dicendigenere antcdiximus.Piçtetcç* teros)bonornemptores. Præter anima) .i. vitam, ‘ Neq; mctucre)quia nihil audet. Neep odiffe) quia nihil poteft. A Cæçilia Balearis filiajBalearici for tafle non Balearis legendum fit Authore Afconio Pædiano in orationem pto Cornelio de maieftate. Q.Metellus Nepos Balearici filius fuit.Huius Me tclli Nepotis plius eodem nomine appellatus cft. Is amp;nbsp;Metellus Celer nihil in caufis verfati,nec fine Jngenio,nec indofti populäre dicendigenus affecu» ti crâtjVtait Cicero de Claris oratoribas.Licet hoç loco toaijcerc Q.Metellü Nepotê Balearici ffliurn Balcaricum quocpappellatum efle,3ut in narratio. ne legenda efle,fefe ad Cæciliâ Nepotis fororé amp;c. quauis in exemplis omnibus fcriptü inuenia Nepos Spcfca» tis filiamt Spcftatiflima).i.optima amp;nbsp;probatiffit

PRO SEX. ROS. AMERI NO. ïji

ma : vt M.Fontcij matrem Cfcero leftidiraam fixf tiflima minâappelIat.PatrécIariffîniîi amp;c.)Multi cx Mc» mulier tellorum familia fucrunt viri clatiflïmi,qui ex de» amp;nbsp;ledif uiétis a fe nationibus nomina accepetuntjVt Mace» fima, donicus, NumidicusjBalcaricusjCretfcus, Dalma» ticus.Quü C.Vetris caufa agerctur,tres Metcllifra treserantjquorum vnus ConfuJ,alij duo Prætores codem anno fuerunt,vt cft apud Ciceronem in aclt; cufatione Vertis. Quum eilet mulier ) Mulieris cnim quàm viri minor virtus eft.Itacp Cæciliæ ma» gna laus cft. Virtutejid eft animi magnitudine.

Ex illorum) patruorum amp;fratris. Omncs huiu» hofpitesjvt Metelli,Seruilij,Scipiones. Satiscopi» ofejid eŒ a Tatis multis*.Nam vt multos tel accufa» tores,ita defenfores elTe licebar.

Sin autem pro magnitudine iniuriæ, pro eoque,quód fumma Reipublicæ in huius pe^ riculo tentatur,hæc omnes vindicarent,con» fifterc mehercule vobis ifto in loco non licc-ret.Nuncita defenditur,non fane vt mole-fte ferre aduerfàrii debeant,neque vt fè poté-tia fuperari putent.Quæ domi gerenda funt, ca per Cxciliam tranfiguntunfori iudiciique rationem MeHala , vt videtis Indices, ftiG cepittqui fi iam fatis xtatis atque roboris haberet, ipfe pro Sexto Rofcio diccret. Quoniam ad diccndum impedimento cft ïctas , amp;nbsp;pudor , qui ornât ætatem:cau-fam mihi tradidit,quem'fua caufa cupe-re,ac debere intelligebat .Ipfe aftlduitatc, - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LI iiij

I5X F. SVLVIVS in ora. CIC.

confilio, auélon'tate, diligentia per fee it, vc Sexti Rofeii vita erepta de manibus feftoru, fententiis iudicum permitteretur. Nimirum Indices pro hac nobilitate pars maxima ciui tatis in armis fuit,hæc aâa res eft,vti'nobiles reftitucrentur in ciuitatem:qui hoc facerent, quod facere MeiTalam videtiszqui caput in^ nocentis defendcrcnt:qui iniuriæ refifterét: quiquantunr poflèntjin fàlutcaltcrius,quàm inexitiomallcntoftendere. Quod fi omnes qui eodem loco natifunt,facercnt, amp;nbsp;Relpu. Labora» exilliSjamp;ipfi ex inuidia minus laborarent. rent ex Verum fi a Chrylbgono Indices non impe-inuidia. traæuSjVt pecunia noftra contentus fit, vitâ ne petat:fi i lie adduci non poteft,vt cum ade-merit nobis omnia:qu3cnoftra erât propria, ne luccm quoque hanc,quæ communis eft, eripere cupiat:fi non làtis habet auaritiâ fuâ pecunia explerc.

Summa Reip.amp; c^id eft hoc iudiciû ad Rép.pen tinet.Nam fî dânetur Rofcius,profcriptotû aliorâ liberiin iudiciû vocabuntur. Vobis)id eft tibi S( M-McE T.Rofcijs. Mefralà_)De hoc Meflala Cicero de cia« fala, nbsp;nbsp;nbsp;ris Oratoribus,M.inquir,MciraIa minor natu «juirii

no$,nullo modo inops,fed non minus omatus gene re verborû,prudes,acutus,minime incautus, patro» nus in caufis cognoftedis componendiiqj dilfgcns, tnagni laboris, multa: operæ, multaruniq; caufa»

PRO SEX. ROS, AMERINO. 155

rum . Âdolefcens autem Cicero banc caufam de« fendit,vt eft apud A.Geiliû. Si iâ fatis ætatis)Au« thoreVIpiano lib.Digcftorû tertio depoilulando, Prætor puerum,id eil eum qui annum feptimum« decimû in totum non côpleuit,poftulate prohiber: quia moderatam banc æ ta rem Prætor ratus eil ad procedendû in publicn. Robotis^ln dicendo feili» cct.Nâ defendere Jaboriofum magis eft g aceufare. Aut tobotisjid cil roboratæamp;fîrmatæ ætatis, quâ virilem appellant,de qua pro Cluêtio fctlbimus.In qua ætate minus pudoriseil. Aetatê}.i.pueritiam. Quem fua caufa cuperc)Inhuius orationis exordio amplius Cicero diett de ijs qui a fe cotendetunt vt Rofciu defenderet. Sua caufaJ) id eft propter ami« citiâ,beneficia,amp; dignitaté fuam. Pro bac nobilita« te_).i.caufa huius nobilitatis. Pars maxima ciuita« tis).i.plebei; Sc patriefi in ciuili dilTenfione Syllæ Sc Mini, Hæcafta res cft)Viftore Sylla. Nobiles qui eiefti fuerat) quo têpore Sylla exercitS duóla« bat côtra Miihridat?. QuijNobiles reftituti.QuS« turn poflent}.i.quantâ poteftatem haberent.Eaau« temvera finceraq? nobilitas eft,quæ poteftatêfuam in iuuandis hominibus,nó in lædendis amp;nbsp;opprimé« dis oftendit.Hac ratione ad diuinä natura accedere fe ptopius oftendit. Alijs enim prodefTc diuiniä eft. Hincetbnici loué amp;nbsp;lunoné aiuuâdoappellauerût: ÎMÇ deos inferos elfe putauerût qui foli nocerét.In» deilludantiquû prouerbium eft,Homo eft bomini deus.Deus eft mortali iuuare mortale,Plinius feri« bit.NoIim dicere,quâuis hic locus admonear,nônul los efte nobiles hac ætate,qui aliorû exitio potius falutenobilitaté fuam ofiétare cupiât. Eodé loco) id eft codé g encre,id eft qui funt nobiles. Eî? illis)

ij4 F. S YLVI VS IN OR. A T. CIC.

nobilibus. Pecunia noftra)id eft bonis noftris om* nibus. Propria}VuIgus diceretproprietaha. Quç cómunis cftjHæc autem lux cómunis eft,non tno» Explete dohominöjfed etiam belluarü, Auaritiam fua exa odiö, fa« plerej.i. fattate,mitigate,fedare.In hoe enim verbo mêjlibi» explere,particula ex, habet vim complendi fignifi» dinéamp;c. cationê:vtpro P.Sylla,Teipfumiam Torquateex» pletü huius miferijs patcat.Hincdicit Cicero expie re animos inuidorû, odium, famem, libidinêJn ora* tionepro domo fua, Expleui animos inuidorû,pla* caui odia improbotü,faturaul etü perhdiam amp;nbsp;fee« lus perditorum. Pro Milonc,Quü fanguincinimici expleftet odium fuum.In Vatinium,Ex epulo ma* gnificentlflimo famé illam veterem tuamnó expie» ras.Pro domo fua, Neep porroilla manus copiæcp Catilinæ cæmentis ac tegulis meotû teélorum fe fa mem fuam expleturas putauerunt. Pro M. Cælio, Cû hac fl quis adolefcens forte fuerlt,vttum hic tibi L.Heréni adulter,an amatotfExpugnare pudfcitiâ, an explere libidine voluifle videatur {Satiate ôi fa» turare flmiliter diei alio loco feribemus.

Nifietiamcrudclicate (anguinis præditus fit:vnum perfugium Iudices,vna fpes reliqua eft Sexto Rofcio,eadéq; Reip.veftra priftina bonitas,amp; mifericordia;quxfi manct,fàlui e-tiâ nunc efle pofluraus.Sin ea crudelitas quæ hoc tépore in Rep. vcriàta cft, veftros quoq; animosÇid quod fieri profefto non poteft)du A€lû eft riores acerbiorefq; reddidit,aûû eft Indices; inter feras fàtius eft ætatem’dcgere, q in hac tanta immanitate verfari. Ad eam ne rem vos

PRO SEX. ROS, AMERINO. 155 referuati eftis,ad earn ne ré deleftfvt cos con dcmnaretis,quosfeétores ac ficarii iugulare no potuiflent^Solenc hoc boni Imperatores facere cum prælium cômittunt,vt in eo loco aciemos quo fugam hoftium fore arbitrentur,milites

collocent:in quos,fi qui ex acic fugerint, de improuifoincidant.Nimirum fimiliter arbi trantur ifti bonorum cmptores,vos hic taies viros federe,qui excipiatis cos qui de fuis ma nibus effugerinf. Dii prohibeant Indices,vt hoc, quod maiores confilium publicum vo' cari voluerunc,prxfidium fcdorum exifti. metur.

Ctudelicatc ptaedltus_)Quôd prxditus in bona te Prædit* dicatur fæpius,nenio dubitac. Vt autem in te mala crudeli. nonnunq dtei intelligas,aliquot Ciceronis exempla täte. afcripfimus.Exorationib’jPro Q.Rofcio,Prohdii immortales^elTe ne quenquam tanta audacia præ; ditum.Diuinatione,Homo (ingufari cupiditate,augt; dacia^fcelete ptæditus. Âélione in Verrem quinta, Quæ tua donatio ßngulari impudentia prædita,no ua Siçulis omnibus, mihi veto inctedibilis videba* tur.Pto L.Flacco, Antequâdico a quibus, qua fpe, qua vi,qua te concitatis,qua kuitatc, qua egeftate, qua perHdia,qua audacia præditis,dicam de genere vniuerfo,amp; de conditionc omnium noftrum. Ea» dem quæ Reip.)Nam Rcip.caufam cum hac Ro« fçij cauia coniungit. Quæ hoc tempotc) in hac crudeli proferiptione Syllç. Veftrosquocj animos) Coluctu Vfy venirç rolct,vt g natura hint lenes Si mirericor» vu

15« F, SYLVIVS IN ORAT. CIC.

des:eàtn rern quæ lenitati 8c mifericordiæ contraria , funt^afTiduitate natutâ mutent'.vt poßea dictt C(c. I Vt videre licet ludices ptimû in reos mifericordes, deinde cofuetudine fa£Ios (êuetiores. Aâum ell_) Ptouetbialis fententia eft,qua defperatio ßgnißca« 4 tur.Ea comici fæpe vtuntur. Referuatija Fortuna, vtarbitror,^ cum nobilibus aiijs ab aduerfarijs oc» ciß nó eftis. DeledO ludices fcilicet. ludicü enim primum deledus fiebat,deinde fortitio^vt alio loco

Comib diximus amplius. Comittunt) idefl:incipiunt:vt tcre« Milonc,Ante ipfam,inquä,Bonam deam quum ptælin commißlTet, primü illud vulnus accepetit, quo teterrimâ mortem obiret. Cómittere enim,vt ait Sextus Pópeius,ptoprie eft Gmul mittete» Nue covtimut amp;nbsp;pro facere,amp; pro delinquere,amp; pro in* cipere.Nonioquot^ Marcello authote cómittere ini tiare eft,id eft incipere.Virgilius libro Aeneidos. 5. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Et tuba commiflbs medio canit aggere ludos.Varro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

Endymiontbus,DifcQbimus multitudo, minus ma*

. turc cœnâ committitis. DeimprouifojVt derepê te 8c repente,ita de improuifoamp; improuiio pro eo« proutio dicimus.Cicero libto Epiftolarû ad Atticû de« amp;nbsp;«pro» cimoquintOjEtiâ illud quid eft, quod non pertime* uifo, ffédfl fltfqufi hominem têperantem,rummâ mcdi» cum tantus improuifo motbus opprcfferit? Idem K* bro de Officijs fecundo,Quûlt;5 tyrannû Mcthodeû Improuifo opprefliflet,fexcétos exules,qui locuple* tiftîmi fuerant eius ciuitatis, reftituit. Idem pro L. Murena,Tcmpeftatesfæpe ccrto aliquo caeli flgno c5mouétur,fæpe improuifo nulla ex certa ratione, obfcura aliqua ex caufa côcitantur. Ifti bonorum gt;nbsp;cmptorcs)Hos modo bonorû emptores,modo le» dores appellat. Sedere_)id eftiudiccs cffe. Exci*

»

PRO SEX. ROS. AMERINO. rjy piatis^id eft recipiatis, amp;nbsp;intetficiatisfvt excipete ] feratn dicimus.Authore Nonio Marcello,excipete eftopprimere vel circuuenire.Virgilius lib. Aen.i. Et fceletum furijs agitatos Oreftes Excipit'incautü, M.Tullius ad Pompeiü libro quarto,Admoniti fu* mus,vt caueremus ne exciperemur a Cæfare. Có* (ïl(uiapublicuin)Senatum intclligit, ex quo folum étant tü ludices. Equitibus cntm,vtdiximus,iudi: candi poteftatê Sylla adernit, qua folis Senatoribus permifït.Hocautem loco ludices Cicero itaafficit, vt vereanrur crudelitatis nomen nili Sex. Rofcium abfoluant.

An vero ludices VOS non intelligitis nihil aliud agi,nifi vt profcriptorum ' liber i quauis rationc tollantur?amp; cius rei initium in veftro iurciurado,atq; in SextiRofcii periculo quæ* ri^Dubiumeftad quem maleficiû pertineat, cum videatis ex altera parte ièótorcm, inimù cum,ficariû,eundcmqjaccuiàtorem hoc tem pore:ex altera parte cgentem,probatû fuis fi-lium,in quo non modo culpa nulla,led ne fii* fpicio quide potuit confiftereï Nunquid hie aliud videtis obftare Roicio,nifi quod patris bona vænierunt ? Quod Ci id vos (ufcipitis,amp; eadem in re opera veftram profitemini; fi id-circo fedetis,vt ad vos adducantur eorum li-beri,quorû bona vxnierunt ; cauete per deos immortales ludices,ne noua,amp; multo crude* lior per vos profcriptio inftaurata efle videä* tur.Illam priorem,qu3e fada eft in eos qui ar*

158 F. SÏLVIVS IN ÖR.A. CIC.

ma capcre potucrunt,tarnen Senatus fufciptfgt; re noluit,ne quid acrius quàm more maiorû comparatum eft,publico confilio fadum vi-dcretur.Hanc vero quæ ad eorum liberos,at-que ad infantium puerorum incunabula per-tinct,nifi hoc iudicio avobis reiicitis,8t alper naminijvideteper deos immortales,qucm in locum Rempu.peruenturamputetis. Homines làpientes, Si ifta audoritate Si poteftate præditos,qua vos eftis,ex quibus rebus maxime Refpub.laborat, iis maxime mederi con-ucnit.Veftrumnemo eft,quin intelligac po-pulum Romanum,qui quondam in hoftcs le niiïimus cxiftimabatur, hoc tempore dome-Rica crudelitate laborare.Hanc tollitc ex ci-uitate Indices,hanc pati nolite diutius in hac .Rcpub.verfari,quæ non modo id habet in fe mali,quod tot ciues atrocilTime fuftulit, verû etiam hominibus leniflîmis ademit mifèri-cordiam confuetudine incomodorum. Nam cum omnibus horis aliquid atrociter fieri vi-demus,autaudimus;etiâ qui natura mitiflîmi fumus,afriduitate moleftiarum iènfum omnê humanitatis ex animis amittimus.

Deeft aliquid.

Nihi! aliud agi^ AUjs in locis fæpc diximus Cia ccroncm folitû effc oftenderc,quam tulerint fente* tiâ Iudices,noQ ad teum folû pettinere,fcd ad alto»

PEIO SEX. ROS. AMERINO. 15J

vel ad ludices ip(b$,vel ad Rép. Quauis ratlone_) aut per redores,aut pet vos ludices. In veftto iu* teiurando).j.in veftra fententia.Dubiü eft)Initium cöclußonis hoc loco elTe po(nt,quæ fît pec enume» tationem. Ex altera parte).i.in fubfellijs accufato* rum. SeftorcmjT.Rofcium Magnum. Exalte» ra partejid ellex dextra iudicum parte.Inea enim reü federe mos erat, vt meliores magif^ propittos habetet ludices.Naturalis enim fauotell pro labo* rantibus,nin calamitate digni fint. Probatü fuisgt; Ametinis. Cófiftere).{.exlt;fiere 8c apparere etiatn accufatione Erucij. Sufcipitis^.i.approbaris.Id au* tem approbatis, fi Rofcium damnatis. Paulo poft dicitjSenatus fufcipete noluit. Profitemini)id eft pollicemini. Qui arma capete potuerunt)per æta* tem fcilicet.i.quiiuuenes aduerfarij^vel inpræfidifs aduerfatiotum fuerunt. Infantium puerorum) Vt r in libro de Oratore fecundojEgo autem,fi que nunc plane rudern inftitui ad dicendû velim, his potius tradam alTiduis vno opere eandé incudem diem no* élem^ tundentibus, qui omnes tenuifiimas parti* culas^at^ omnia minima manfa^vt aiunt nucriers, infantibus pueris in os inférant. Ex quibus rebus^ Ordo eft.Conuenit homines fapientes mederi ijs re* bus,quibus ex rebus Refpu.laborat. Quondam in holies lenifiimus exiftimabatur) Qui proprio no* mine perduellls erat, is hoftis vocabaf,lenitate vet* bi triftitiam tei mitigâte.Hoftis enim apud Roma» nos veteresis dicebatur,qucm nunc peregrinum di* cimusjVt eft apud Ciceronem in lib.de Offieijs pti» mo. Domeftica crudelitate).i.ciuili,quç fcilicctfuit in ciuilidiirenfione,amp; in Syllç ^fcriptionc. Crude* Iitate labotatej labotare crudclitate,amp; labotare ex

l6o

«rudelitatCjhoccj poflerfus dici fæpius^id quod alf« bi fcripfim^jex hac oratione cognofcerc Heet. AG fiduitate mokdiatumjid eft incommodorum con» fuetudine. Senfum omnem humanitatis^id eft olt; mnem humanitatem, quatn in nobis natuta fenti»

Amittelt; Amittiniusgt;i.ablegamus,amp;ei)cimus.Aniit* tere pro dimittere Romanos veteres dixilfe Oonao tus fcribit. Ad finem orationis huius aliquid deelTe dubium non eft,quod^vt alia multa, temporis iniu* ha intercidetit.

FINIS.