D; IO ACHI MI V ADI A NI COS. ^ANGALDKNSIS ad D. IOAN, ^uiccium Conftanticn. ccdefiçPaftorcEpiftola: qua poft cxplicatas in Chrifto naturas diuerx f^s.amp;perfonam ex diiieifis naturis unamjefum ftruatorc noftrum, uel in gloria ueram eiîecreaz •ttram.tum oraculis fcripturarum facrofanólis, tum interpretum orthodoxorum authoriz täte docetur 8C dcmonftratur.

ANTILOGIA, ad CLARISSIMI Viz ri Dorn. Gafparis Schiienckfddrj argumenta, in Libcllumqui abeo Summarium infcriptus eft, (olleda ; quibus Chriftum Dominum in gloria receptum,amplius Creaturam nullo modo efte,contendit.

AD lOACHïMVM VADIANVM MB dicum,Rcipublicx SangaÜcnßs primariuia uirt(m,Vrancifci Nigri Baßinnatiff Contentiuncula»

CHIRON PhiByrides bifirme monflrttitt, Nee non huius alumnus, interempta Seruauit ßbi quem parente Apoüo, Natusq; una Amithaonis Melampus, Ac pluresalij refirre tongum Quos e/JètfVadianum iniquiore Prcefèm bic,animo fibifèrebant, Artis quod medici peritum ad ufitm Speüat.Quis ego iune,mihi inter,inquattt, Ornatiomnigena eruditione Ipßus Vadiani amiciores Sic contingathaberi,ut baud inique Eflis poflpofiti peritiori: Namuos(utfateamuridquodeflres) Tantum corporibus ualetis oegris Quaßti meßcari,At is petita Diuinis Vadianus è libellis

ASPARIS LIBELLOS LEGI, OccaK« Zuiccidoóliffime,libellos inquamit los,in quorü iino, queritur nondum _______fatis patere Ecckftæ, Chriftidomini fill cognitionem:atqj ita quidem ipfam fibi uenz lt;lirat,utuel Apoftolorum setate ignorants à noz IWs Chriftus uideri poflïcaltero arguméta quarz dam obiter condnnat,quibus conftare pofle arbi *iatur,Chriftum in gloria receptü,iuxta naturam Wam qua caro amp;nbsp;homo eft, creaturam amplius l’on cfle,fedficin deum alTumptum elTe.utfupra oninem creaturam exiftat, acerbiffime interim fuggillatis.qui creaturam efledicere,fuacp gloria wm fidei totius amp;nbsp;religionis ingenti,ut putat.iaz ftura fpoliare audeant.

Etdolui quidem,f'ateor.qttum legerem,non ra modo caulTa, qiiod uiderem ex optimis quidc nis main«,. 'Ilisamp;doâifîimis uiris non paucos ætatenoftra raiftere.qiii, qiiidtantis amp;tam pronis in pericuz lis.qnibus ecclcfia Clirifti expofita eft, cum publi rat militari amp;nbsp;commoditati redlefentientiü, mm 'tiam ccclefiar ipft modis omnibus iuuandarfmo do pij 6i officiofi uideri u'ellent) deberent : fed il I)longe magis, quod nee memoria Si exemplis

jt D. lOACHIMI VADIANÏ iot feculorurtr quibos ducauit ccclefia,nec ftudijt fllis difîenfionum inteftinar« amp;nbsp;artibusfatanaf, ^lulbusiamolimin angelum lucis transfigura/ tus noccre uchcfnenfer,amp; omnia quae funt Ch« fti turbare Si. mifccrc conatus eft, adeo admonen tur aut terrentur,quin fubinde, uel nouandi rupi ditate,uelingcniioilentandi amore,in caftrisilüs militiac Chriftianx, propemodum feditiofi fif« pon deünant: quaß uero leuemalum fit Difcor/

Veteres er. rorcs refu-ftiiintur.

fii nocentiuseflc quicquam fedi'tionibus Sf tumultibusin illo lt;œtupoffit, qui nifi concordi Si unanimi Si difciplinx 8i dodlrinx obferua/ tione Si traditione coliibetur,nulla in fpe eifeui/ étoriæ aduerfus mundum obtinendx.queat.

Intellcxiautemexamicorum literishinein« de miffis.efTe hodie per Germaniam minime in/ dodos uiros qui dogmata nonnulla iampridem iultiifimis de cauß'is dänata, ita rurfum probent 8i afl'erant, ut digna etiam ducant qux ab eede/ fiis fanis amp;nbsp;orthodoxis recipiantur. Contra au/ tem,nonnulla fana 8^ pia ita in dubium uocent, ut ne Seripturarü quidem, nedum ueterü Eede/ fix Dodorum autlioriratem Si diligentiam ma/ gno xftimaturi uideantur.Nequeid feribo uelut Gafparem optimum uirum, nee paru de pieta/ tc poftliminio reuerfa merentc, inuidia firn apud (egrauaturus. Fateorenim exhuius melueubra tionibus non parum profecifTe, Si ad manumef fc etiamnum mihi libellos eins quos relegere,Sf quidem magno cum frudu,non piget, Alij mihi memo/

AD’ZviccrVTvr EPrsT. ■ 5 Wcmorantur, quorum uicem doleo.qui fic licen:^ Kr amp;nbsp;parum circunfpeéle nodnulla effutiunt, ut *gt;ï Gafpari quidem,quem authorem tarnen fengt; Kntiæ fuse ialt;fiitant,probari nönulla poflint Si.^ quidem hic fateturin Domino gloriofo mancre wrpusilludquodSermo iUeacternusdefubftati Virginei corporis homo fed’ a(rumpfcrit,ma ’'trrautem carne,fanguine,o(fibus. lUi ueropa-» affirmant, Carnem Chriffi non efle de natu fïamp;fubftantia carnis primorum parentum. Ad l”rc,Carnem à Verboin Virginctalceffeaflum.* neccreatura fuerit unquam,nechodie rreatura. Item, Verbü in Virgine potius quàm Virginecarnem afTumpfiffe. Et, Chriffum nö felum iuxta diuinitatem, fed etiam iuxta carnem liÏumptam fic filium Dei uiui uideri, ut nihil ex ^oinine,red ex Deo potius omnia habuerit,iuxtx ölud Apoftoli ffic enim accipiunt:) Secundus ho ■»odecarlo, 8fc.Prxterca, Naturam humanam gloria fic adæquatam effe diuinz,ut iuxta car^ »emetiam Deus fadus fit Chriftus, talem enim guandam ciifdiao'ifj humanac naturz in Chrix llopalaminuehüt. Indominoitem gloriofo ccii *gt;nam aliquam in naturam tranfmutato non ni-fiunarauoluntatcm ftatuentes,amp; adeózqual? fedentescarnéChrifti Verbo gloriofo,utquod »erbipropriü eft,hoc ipfum à natura carnis gtox rifilt;ata-8f deificatz non alienum effcdicant. Ar rideterlim eis fiipra modn Origenis dogma décerne noftra olim ptcr glotiam in naturä prorfus ’Jjod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A 5

Äb iniho multi impc. getunt in Chriftun,

fpiritualc mutanda et abforbenda.In quibus qui dem omnibus nö polTum illorü tum turä uigi lantiam.tum etiä prudcntiä öC pictatem non dcß derate; ut qui uideam quanta fiducia aftirment, ceu cum cafta amp;nbsp;incorrupta uentate cöucnientia, quæ non nifi cü uitioiïs quorundä opinionibus* quç muleis retro fçculis ab Ecclefia funt explofx, cöueniunt. ACbriftoenim naco(quodanimad uerfïone dignü eft)ad noftram uf^ xtatë, praus hominü deChriftocogitationesmirismodis im pegerunt,non in incredulismodo.utludxisqui busfcandalii, GentibusquibusibdntiaClirP Rus eft,fed eciä in difcipulis et membris qui Ciiri fti nomen amp;nbsp;fide funt profeffi.Vtreipfacxpcria^ mur.longe ueriftime didlü à propheta Efaia.öi à Petro repetitü.Chriftü iiidelicet lapide futurü of-' fenfionis,S^ pcträfcandali.qui amp;nbsp;fobs illis pretio fus futurus eflct.qui fana amp;nbsp;fimplici fïde,aerbo il lius obfequerétur.Primü enimomniü cacaulfa aplurimis difcipulis defertus cftChriftus, quod Sc Deii fe 8i honiinc elfe nö capcrent, fed ad eraf fa duntaxat Sd carnalia cöuerft, fermoni myftieo amp;nbsp;fpiritualia refcranti fidem qua debebant, non adhiberct.Apudloan.enim cap.ad difdpulos qui durü elfe fermoné fuum cauftabantur, Sunt, inquit,quidâ ex uobisqui non credüt. Quod qui dem.utprxfenteamp;coràm agente dominoacd^ dit,fie amp;nbsp;abfente, SC in cceios recepto confeftim, SC apoftolorum quidem (quodmirabile uideri poteft,} tempore fadum cft,ui plnrimi de celebriü

’AD ZVICCIVM EPIST. 4 Ecclefiarum unitat€digrcfiî,priuafa fibi amp;nbsp;longe fœdiffimis dogmatibus uictata Côciliabula con^ gregarint. Hocenim unum, SC præcipuo quidc ftudiopoft lucem illamueritatis ex Virginc ædi' tam,conatus eft fatanas.uc quoniam ucritatc in il lo qui Veritas erat,mukis modis tentato, fubuer-* tcrenon pocerat,eandcpoftea hominibus credi-* “m amp;nbsp;cSmcndatarn.aliqiia ratiôeadoriretur, SC quoad daretur.uitiarct amp;nbsp;fubuerteret.Proinde o* '’gt;nibusfquoddicitur)uiribus annixus, eam do-» ^rinâquamomniü maxime puram amp;nbsp;inconta^ •»inandelefuChrifto, Deo uero amp;nbsp;uero homi« neobferuatäoportuit, fie oblique fucatis opinio nibus inuafitjUt SC ingenti negotio grauarit Ec-*

palam illis pofteaceu machinisualidif fimisaduerfusfynccram fidciconfcftionc fuerit quot;i^us.petramtp illam ueritatis et Ecclefiac orthodo fundamentum caput,pietatis practextu(qui luus tnos eft)petierit SC oppugnarit.

Docuerant Apoftoli, Chriftum Dominum f|. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f/- I A 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• M apoftolo*

‘Hium Dci uiui, ad falutem oC redemptionc omx rum de Do/ nium qui crederent, in h une mundü miflum, iult; quot;'■’o ChrU ’'ö carnem ex lumbis Dauid, faftum de muliere ^irgine,frult;flum uidelicet uentris eins, qui in ter

«gerit,uirtutibus amp;nbsp;prodigfis amp;nbsp;fignis,author •'ù’e amp;nbsp;falutis omnium qui nomen eiusinuoca ^»uquem ludaci fub Pontio Syriac Præfedlo, ad •Uttrnetionem adegcrint,fufcitatri deinde à Deo, amp;uddexteram fuam in cœleftibus pofitum ufep »d tempora reftitutionis omnium, qui in car*

Tilentinujrertt. Hic Valentinum Platonicum nonitamuk tis annis prçceffit.qui 8i ipfe de cœlo delatam car ncm Chrifto tribuebat, dcteriorem angelis con^ ditionem cius facere illos dié^itans qui carnem ei noûram induifTent. Adhxc,non de fpiricu, fed de uiri uoluntate nafci eum oportuiffe, aiebat, ü carnem noftrx fimilem fubnântix afTumpüifet' Proinde amp;nbsp;cœleftem ei amp;nbsp;longe noftrx dilfimp lem non ex Virgine, fed de cœlo allatam tribuit, tranfmilfam quidem in mundum, amp;nbsp;natam per Virginem, queinadmodum aqua per fîftulam tranfmittitur cffunditur.Hic adeo obftinaci fupina iîiduciafuit, ut amp;nbsp;fcripturas mutare, 6^ea teftimonia à quibus oppugnabat,palàm content

Alexander «ere 8C reijeerenon fuerit ueritus.Alexanderetia illius coxtaneus, hxreticus, cuius Tertullianus tneminit,eundem crrorcminculcans.liunc ad ntodum colligebanSi carnem noßram affumplît Deus,in fcmctipfo carnem peccati euacuauit Qiiafiueroconfcquidebucrit,amp;morbum Si cul pam cum natura fubßantia carnis noûrx aifu miàChriAo oportuifle. Prxtcrea peccatumde peccato damnari non potuiffe, quo legis iuftifi-' catio in nobis implerctur,nifî Chrißus qui Petro leße.peccatum nöcognouit, amp;nbsp;peccatum tarnen fatflus eß, carnem noßram cum labe pecati de prima prçuaricationecôtraâ:i,induiffet.AtciJ h{C quidem opinio tam impia tamcp Si Propheticis Si Apoßolicis oraculis aduerfa, fautores fuos di patronos naäa cß,Si aliquädiu magnaobßina/ lia

AD Z VICCIVM KrrSTr »tlhumanç cami ullo modo coniungi pofTe.De illorum autem crant numero qui Cliriftum, licet nomine amp;nbsp;profeiTione induiifent, in Cliriftum Bmenreipfa non credebant. Et quemadmo.* dum Apoftolus loannesait.Ex nobis profecli funt,fed non erant ex nobis.Aduerfum quorum dfmennam [oannem ipfum Epifcoporurn Afiac Wgamm diuinam Chrifti natiuitatem ab alqs te ftiuspauló Si obfcui ius relatam.diferte Si lucugt; lentcr in Euangelio fuo poftremum ædito.expo ftti(rc,D.Hieronymus author eft,

Porró ubi iam uindicata efl'et Si afterta Chri Hçrcrcs c5« Hi diuinitas, alii fubinde emerfere, qui ut illi du ninam antea, fie ipfi humanâ naturam adorien/* I«, Chriftiim hominem uerum fuifte negabant. \ Horum primus Si proxime quidem Apoftolo-* fum tempora fuitSaturninus.nationeSyrus.cx Saturninu» Antiochia prauiifimæ doélrinæ princeps. Qui Cliriftum in folida fubftantia corporis non fuiO f«,fedphantafma tantum extitifte. Siquafi paf* fum fuifte affirmabat. Prætereain nefcioquam cœleftem puritatem intentus Si inhians, ita à cac Dis gloria abhorrebat, uteius refurrcdlionem, qualtm futuram efte Apoftoli prædicarant, nub lo modo admitteret.Qiiod ipfum Si Alexandrie nus illeBafilidesfentiebat, longeomnium famo Bafilidt». lîlfimus hæreticus.quihocamplius infaniebat, utdiceret, Cliriftum non creatoris.fed alius iiirtu ris filium efte, ac ne phantaftice quidem paifum, fed dus loco Simonem cruci aftixum fuifte aftiegt;

hïdefenfa amp;nbsp;reten» eft, Valentinü em infecuti funt,Ptolema:us,Secundus,Marcus,amp; Colarbaz Ptokmxu» ^us.quiomnesCliriftum non Humana noftra, ftdperegrina Si cœlefti nefcio qua carne ueftiez CoUtba-Hint.Quod uetuftiflimifcriptorcs, Irenæus,Ter tullianus Si Eufebius in litcras retulerunt.Exdiit

*''nit,qui8i ipfe carnis noftrac fubftantiamin Chrifto fubuertebat, duos deos faciens, Placidu ^^cilicetamp; fxuum: óiàfxuo quidem aiebatmun dum efle creatum, à placido autc genitum Chrigt;’ ßuin.quem uere nee natu necpaflum,fed phan-* öfmate tantum illafimulafTe memorabat. Prox tabatautem animarumrcfuiTediionem, carnis oninino negabat. Cuius difcipulus Martion ille Mattion. biit,contra cuius hxrefim nihil à magiftro diuer fam libri à T ertulliano fcripti, extant. Martionis delirium inftaurarunt Lucanusquidam,nihilo Lucanu» laniorprxceptore. Si Apelles, quidMartione ta ApciUs. quot;nbsp;■’icnhocipfo uariabat, ut diceret Chriftum cor^ pus fibi non phantafticum, nee de carnis noftrac fubftantia,fed c fydereis aereis^ partibus atqj eie uientis ipfo in defeenfu induifle,quod poftea re-» furgens, 8i in ccdos regreffus ceu m utuatum red nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

diderit, foluto uidelicet corpore, 8i in partes ex quibus coaluiflct difperfo.Solum enim fpiritum in cœlos receptum docebat, 8C negabat ullam aliamrefurreftioncm futuram quam animarü.

Quod ipfum 8i Gnoftici, Cerinthi 8i Carpocra Gnoßiel« tisfueceiTores fenüebant,CHriftum interim ita di

. D. IO AC HIMI VADXANI uide'ntcs, utlefutn natum exuirgine, Chriftum autem non natum, fed in [efum eo tempore quo ' baptizatuseft.demiffum fuiife.S^ abeodemin crucem ado, recefTifTe, ut lefus folus, non etiant Chriftus,amp; palfus 8^ mortuus fuerit.lta enimdi uinam nacuram feparabantab humana, iitunio nem perfonac fubuerterent : qiiippcqui necna/ turn CÛ kfu,IioccftIiomineMarixfilio,nccmor mum fuilfe Chriftum deum diccrent, ac ceu uir-' tutem quandam coeleftem.iam accedentem, iam recedentcm facerent.

h^'c it nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem omnium magna pars fub An

lam in ciiri loninis Impcratoribus extitit,quos deinde amp;nbsp;alij fto naturam infecuti* iam lianc iam illam in Chrifto domino dhr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;naturam labefadare amp;nbsp;delete conati funt. Tatia

Tarianus. num enim nemo ignorat,quiinitio ftudiorü lu/ ftinum Martyre fcdatus,mox apoftata fadusad Valentini amp;nbsp;Manionis conuenticula defeat.

Aefchinet, Aefcliines quidam ciretter Seueri Impe/ num cmerfit, qui Chriftum non filiim, fed pa/ tremipfum adeoepdeum uniciifuiife patrcmip incarnatum 8i pafl'um docuit : quern Si PraxeaS fecutus eft,Si poft hunc Vidorinus Seuero impe o ■ rante.Etpaucisannis poftCyprianimortem,Sa belhus in Pcntapolitaiia Libyac Ptolemaidecon fimilem errorem dilfeminauit.Vndepoftea.Pra/ xeani Si Sabelliani.Si à Noeto quodam non di/ uerfa fentiente, Noetiani,generali autem nomj/ ne Patrispaffiani didi funr,qui perfonasTrinP tatis confudere. Nelt;ÿ in his malorum finis. Sub Seuero

Stutro cnim fid Theodotus emerfit Bizantinus, TheoJotuj quiRomam profedtus, docere cocpit Chriftum « Virgine,amp; fpiritu quidcm fantHo conceptum amp;genituin,fed purum tarnen liominfln non (tiam deum fuilTe : donatum tarnen prx cxteris fanftis eximia iuftitix autlioritate.Poft quern ak

' 1er Theodotus extitit, qui Chriftum Melcliifedc-' tho infenorc ea eaufl'a faeiebat, quod Mekhifex tledius.fcripturatefte.fine initio fidfinc fuerit, ^iiriftus autem initium habuerit. Ea de re ilium Dei amp;nbsp;angelorum.hunc dei amp;C hominum media Wrem fadebat.Magnas turbas 8d Paulus illc eSa •nofatisSyrixoppido oriundus, Aureliano imgt; ’ pennte mouitjfuperbus homo 8d arrogans, qui elarifs.Ecclefix Antiochenx epifeopatu adeptus, docere cocpit, Chriftum ante Mariam non fuifle, d^purnm quidem hominem exea natumefte. fedperglofiamaPatre acceptam Deum poftea faftum efle : quod Artemionc quodam inftû gante docuifte creditur. Confirmauit autem eearofituir///,cuius fuprameminimus,qua huma nanaturain diuinam tranflatafuiffeputat.Perin deenimatep Arriani Verbii ante omnia fxcula ereatum, nec natura deum, fed in deumrece-* ptuin efte aft'irmabant:ita SC Samofateni fedlato res,hominem Chriftum, in tempore genitum, ■ooxpauld deum efle fadtum diuerfa quadam ttadendi ratione aflerebant; hoc uno tarnen con

, fentientes, quod creaturam in aeatorem tranf» ^cbant,dd diuiniate^oc eft xternitate fubftan«*

• tiam.qiijcinitiumhaberetamp;fafla effet, indu«-' Mant», bant. Emerfit amp;nbsp;Manes Diocletian o Imperante, natione Perfa, qui inter alia errorum portend» Chriftoncarnem noftram adimebat, ôC coifO' rum refurreólionem, utfabulofam rcijciebat, quo Manichæos poftea uocatos eife fedatortS eius,7. lib. Ecclefiaft. hiftori ç fcribit Eufeb ius. VP ma- Apollinaris fubTheodofio.apudLaodP ceam Syrix, Epifcopus, qui non hominem to' tum, fed carnem tantum, hoc eft hominis par-* tern,à uerbo æterno è coelo ueniente alfumptam ' cffe iierbum ipfum animx loco in corpore ““ Chriftifuiffeaffirmabat. Habereamp;fcripturasui debatur.profefaciehtes. Nullaenim unquam hærefis tarn impiaaut ftolida fuit, quin quxfe* mel affinnaffcc,fcriptuns fticare tuerilp perrexe* rit. Apollinaris ergo,Verbum, aiebat, loanne te* fte,caro fadfum eft ; non autem, Verbum homo fatfl us eft. Pneterca films dei Chriftus iiitam ha* buit in feipfotHomo non habet uitam in feipfo, ergo uita ex uerbo non ex anima : hæc enim ui* tarn non ex fe, fed ex alio habet. Ad bate infidei Symbolo incarnatus agnofciturdeifilius,utlio* mo quidem faiflus aeditusqj fuerit: uerum alijs in hominibus quod animx tnbuitur, id in Chrifto animae nice Verbum praeftiterit 8^c. Certe fon* tern opinionis fuae inde habuere , qui poftea / fjLOVoßi7\.Ha‘i/j, uoluntatis uidelicet unitatem in Chrifto,ceu unam in naturamcontratfloafterue Arriut. nbsp;nbsp;runt. Arrium Alexandria dedic,ex Ambrofij, Hi*

AD ZVICCIVM BPIST. 8 larq amp;nbsp;Auguüini monimcntis notiorcm, qua'm utindkareoponeat. Hocuiuentc tranquiïli fa^ tiserantpartiu animi propter Conftantiniæqua nimitatem, ficfe moderate gercntis, ut amp;nbsp;audit« partes fuerint, amp;nbsp;in Synododonge omnium ccic btrnma de Arrij dogmate, ipfo etiam pracfentc principe,cognitum fuerit.Mortuo Conftantino, 3deo exarfitobftinatia, dodtifTimis uiris dogma illius defendentibus,ut principum Monarcha ^umanimi magnis fludqsin bdionem trahes ftntur, amp;nbsp;in fanâos interim uiros, qui illorunt wnatibus obftabät, cædibus, exilqs amp;nbsp;carcere f« oiretur. Ecclefi« practerea hxreticis magno feftu gt;utnultuantibus, uelutiuftis fidei nomin epotTef foribus traderentur, SC pellerentur orthodox/, ’pud Alexandrinos pulfus eft Athanafius, in Pi-«

Galliarum Hilarius, Cordubx Obus laii ^atiiTinius prxful uexatus eft, SC Mediolani Am-« I’rofius fxpe etiam de uita pcriclitatus : tanta tagt; ’Ufnconftantia,paticntia8Cfidc, utuel Impc-» fatori iubenti quo Bafilicac Arrianis traderentur, palàmfefeopponeret SC traditurii negaret.Lon.« 8'argutiftimi erant Arriang fadlionis patroni,fa ®ndi homines SC omne genus artibus ac digt; ’'iplinis inftruóli, Ariftotelicam cnim philofo-« phiatn facrac leélioni cöiunxerant, torquendistp ^roinmodum adhibendis tcftimonqs fcriptuz fafum fupra modum callidi SC uerfuti :qui fucalt; *o8CpIaufibili fadloerrorc fuo uftpadeo proff* otbant, ut 8C batbaris nationibus, quas partim

: DMÜ ACHIMI V ADIANl largicndo,partim pollicendo incxerant,Vuantla lis dico amp;nbsp;Gotthis.pcrfuaferint, Verum necpo/ tentia Monarcliarum.ncc minis amp;nbsp;pœnis Princi pum.nec omnino artibus ullis per aliquot fæcu^ la exercitis fic cftprofedum, quin tandem lucre' fis lila impia amp;nbsp;fada prorfus elanguerit, amp;nbsp;or' thodoxa ecclefia uióloriam reportarit,nullo ma' gis præfidio munira qiiàm fcripturarum Si dei. Ferre cnim fcriptura (qiiæ uerbum deieft) non potuitquodilliperfuadere orbifuerantco' nati, Reliqui qui poft Arrianos extitere,Gra:ci ia dem homines, amp;nbsp;æque quidem in Oriente,uete res de Cliriftoerrores refricarunt magis quam eX cogitarunt. Vt iiiniore fub Valentiniano.NeftO' riusè Germanicia Syriæ Bizantium profefais, qui tanqiiam ludum Gnofticorum aperiret,ficdi iiifit naturas i n C lirifto.u t P erfo namnonagno' fceret, ncetoti permitteret partis gratia, quod no nifipartis erat propriii ainde 8C iiaturas in Cliri' fto uelutperfoiias,unione reie(fla,acftimafle ere' dims eft. Negabatautem Chriftum deumpaf' fum clfe,liominc Chriftum paftum amp;nbsp;moituum aiebat.Sed amp;nbsp;hominem tantum, no etiam deum •natum ex uirgine didlitabat.Ante Neftorium K Photinus Samofateni Pauli delirium refriearat, fed mature damnatus eft. Florum enim fæculo' rum Epifeopi errores natos amp;nbsp;fpargi in uiilgus cceptos incredibili uigilätia, uel prouineialibus» ■nel ceeumenicis Synodis difculfos fine mora damnarunt, neuelauthoritaseoru quilabieec^r

pirfent,iieldogmatnm magnis fuds adornato-' turn iienfimilitiido.graiTan.ói fimpliuum anix ngt;is imponcre poffci.

' Conftatenim crrores maximos ab liisferc ingcniis excitatos fuiiïc, qiiæ multarum rcrum ptriiia cognitionecxcellurrunr, utminimcin IciteaTenullianoduflum fii,Philofoplios patrb phiiofo-itdiasfuideliçreticoiü ,quando nulli lulambiz phia. •iofius,iielpericulofiuserrarint,qua'mquiimmo dicum philofophiæ ftiidium facrarum fcriptura rumtraNflaiioniconiunxiflcnt. Eftautem ambilt;' liofuni 8i fupinü philofophix munus.iUudprac ftrtimquodin iudicandocolligendotp 8(.difco ptindo uerfatur.nec facile fariacur nifi infigni ali quanomtate reperta amp;nbsp;inueóia. Vndcamp; feélis •nultifariis uetus illa plulofopliia diftraóla eft, 8C Poiia.quam proximisfxculis mendicantium no l’ismonafteria pepererüt.adcó morofc amp;nbsp;ambi^ bitiofe eft tradata.ut fingula prope Sodalina fin/ guloshabueriiit Coryphxos,qui ceudata opera sprotritis iam Si uulgoreccptis traditionibus in «redibili nouitatis ftudiorecefTerunt. Quorum li tentiac,! ibidiniép 8i ambicioni.fi medix ætatis pifcopi earn curam 3d uigilantiam adliibuiffenr, quam ueteres illi recens natis dogmatibus adlii^-buerunt.profedlo melius habcrei liodieEcclefia, amp;nbsp;minus nocuiiïenthominum doólrinaciutCe^ Kmonias fileamus, quarum ueneno religio ecz cltfiaftica.uta Clirifto relufla.ab Apoftolis tradiz tl) ódaPatribus fanólis obferiiatafuit, proximis

D lOACHîMI VADIANI quinqjfæculisfupra modum uitiata amp;£ontami iiata eft. Verum in fatis, credo, fuit ut regiiumtl^ lud apofiafisE id genus dodloribus amp;nbsp;prophctis* qui polfretnis illis temporibus crant uentun.con ßitueretur. Nam amp;nbsp;abominationcfuturam cHc* prædiétum eft.

Adueteresautem utredeamus,notumcif omnibus Eutychianum delirium, quod amp;nbsp;Ne^ ftorii tempore excitatum eft Qiiodquidemud de Valentini, uel de Martionis Ichola manauit» uel certe Origcnem autlioicbabuir, carnem no-* ftram fic fpiritalem facientem per gloriam, ut aliamprorfus innaturam abforptumiri ftatue/ rit. Vilde amp;nbsp;liorum opinion! occafiodata eft,qin in Cliriftogloriofonon nifiunam uoluntatem Monothe« ftatuerunt,Monoilieliiæ dióli,quorum poftremi *“** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sergius, amp;nbsp;Pyrrhus, epifcopi Conftantinopolb

tani.in ea Synodo quae Sexta cognominatur, damnati funt.Sed amp;nbsp;Apollinarem eiusdoftrinac cauftam fuifle uenfimileeft, unius enim naturae rationalis.non nifi una uoluntas eft. Vnam au/ tem ille natuiam ftatuit in Chrifto, nempe Ver/ bum quod amp;nbsp;animae nice in carne fuerit, ut ante Theodorus diximus.De Theodoro Cilice Neftorq errata re/ Cdix. fncante,de(p Sergio amp;nbsp;Pyrrho,in Epiftolaadlau datiftimum iiirum Henrycinim Bullingerum paulri fufius difteruimus.

Atep haec quidem, qiianquam abunde ab alqs prodita uidebantur, referre ramen in prpfen tia uifum eft, ut obiter admonercm quibus erro/ rum.

AD ZVI CD IVM EPIST. lö him.ut fie dicam, monftris amp;nbsp;portentij, ecdcfias Orientis fexccntoriim amp;nbsp;amplius aiinoriim de turfu, aduerfum folidam amp;nbsp;fanam Clirifti lefu tognitioncm, paterille mendaciorum fatigarit amp;afflixcrit, ne unus ipfe Siindiuifus uerus ho»’ 1 *no amp;nbsp;uerus deus crederetur, Qiii fane tot Si tan tisdiflidiorum calamitatibiis non contentus, ne quid integrum profuo more Si incontamina» Him eccic» turn nobis relinquerct, mox pauld Si Romaz°'‘*'**“ nam, utApoftolicam Si occiduarii omnium Ma gt;ri«m,fic uaficadortus eft, iiteam cum Orientis «clefiis primum ueluti fchifmaticis committcret, moxardenteatep adeo glifcentedifcordia,quuin «ternis Si facuis quidem ab hoftibus Oriens ptope uniuerfus petcretur , Romam ipfam «ultantem iam Si noiiis elogqs triumpbantem adaltiora meditanda inflammarct. Vndemox Si illi faces Epifcoporitm animis inieâæ funt, ut fius urbis imperio per Italiam déficiente, non iatnde miniftcrio ad iuuandarum ecclefiarnm, fed de dominio per Italiam conftituendo cogiiaz ficerptum, ac deinde magisac magis prarfulutn mentibus auaritia Si ambitione perciilfis eó dez uentum fuerit.ut Si Ectlefiarum Si Imperatoruni Orientis contempta reiedfacp dignitate Si auebet ritate,Romano epifeopo poteftas fumma rerunt omniiimcum humanarum tumdiuinarum ceti Ueroatepunico interris Chriftiuicario, uendiz eata,Si magno omnium confenfu attributa fuez lit. Qito primo fere omnium errore ita ccrpit pe

D.IOäCHIMI VADIAKI dctentim per Occidcntis Ecclcfïaï Cliriftusobli terari, ut amp;nbsp;fidei fcientiam amp;nbsp;libertatcm, fru' dum omnem Clirifti, quem fide confequimufi cum mafcula illa ueterum ecclefiarum contintn lia amp;nbsp;difciplina amiferimus. Subinde alijs atqult; «liis enatis erroribus.qui tanto cum pietatis len® cinio ccdefqs Europæis commendati fuere, decrroreullo necogitatumquidem aliquot culis fucric, ufqjadco miferis amp;nbsp;ad cafum, atbi' tror.deftinatis, tum digtiitas fedis illius Apofto/ licac, quam multis farculis dodrinsc Chriftianx puritas celcberrimam fecerat, tum etiam poie' fias Pontificum, quos Clirifti loco orbis Euro/ pæus occiduus uerebamr colebat.longela/ teqjimpofuerat. Proindemagno tnalo noftro fero admodum cogniti amp;nbsp;detedi funt. Tam ua/ fre enim 8C pulclire Angelum lucis fimulauit impoftor ille callidiftimus, omniatp iielutin/ regra, imdueroamp; cocleftiaSf angelica incauiis obtrufit, ut mfi Auaritia certifiimus impietatis comes, ceu Harpya quaedam, impie capta mt/ rabili quodam abufu foedafiet amp;nbsp;coinqiiinafïe^ forte ne liodie quidem prplienfi aut cogniti fuiP fent.Erumpuntenim amp;nbsp;fenfim fefc produntcotl filia inftitutacp , qux fub fpecie religionis ad quxftum amp;nbsp;gloriolam fukiendam excogiian funt.

Eneres Ro Ät qui nam, inqiii«,errores illiïNotifiintK man« eccie jgdmy, oftenfi, fed rcpeiam. Primum omnium, Coi.i. Apoftoli docuerunt,Cliriftum lefum fumrnu iP lutn

AD ZVI C C IVM EPIS T. „ lumK poftremum omiiiü facerdotc morte fua, amp;nbsp;facrifido in crucc confummato, pcccatü omx nein fuftuliife, Sf omnia dclida cödonafTe fuis,' ut nulla amplius ciTc illorum condemnacio poP f(t,qui, quod unaille morte nbsp;nbsp;uiifdnia abfol'*

ui(rei,indubitata fide crederent öi recipcrent. In hoc ipfum com mortui mundo cum Chrifto.per haptü'mum.ut in eodem uiuente 8(. triumphan-' tpfiutuerent Si triumpharent.EccIefia Roz gt;nana(Komanam uoco quac Romanr gerit no Rien) non contenta, uelauthoris maicftate,uel operis uirtutc amp;nbsp;fulficicntia, quae per authorem ilium uitx amp;nbsp;falutis prxfiita eft, SC quam fola fi' dealfequimur SC impetramus.nouum, SC mor^ »Ie iterum SC obnoxium quidem pcccato,ceu Wcritorium pro peccato Sacerdotium infiituit, quo filiiisrurfum patri offerretur, et opère illocb Papißicu« lationis applicato.peccatum dcleretur, non uix uentium modo, quos pocnitere poteft, fedetiam inonuorum,quorum nulla eft in pofterutn poc* nitetia. Quo inftitutolongedetcrrimo.primum Kijeitur SC negatur fufficientia facrificq à Chri^ ftoin cruce moriente fic inftituti SC in feipfum tranflati, ut SC perpetux fit in eo ipfo uirtutis SC plenitudinis,amp;,utaicApoftolus,xcernam nobis redemptionem repererit. Adhxc amp;nbsp;fcriptura rex iidturomnium clariftima, teftificans Chriftum Icfum femel oblatum, offerri amplius no poffe. fitpoftliuncfandfa fandlorum cœleftia ingrefx (iim, non pofie amplius ullam corporalcm, aut

D. 'I o A C HI HI V Ä D I ÂNI propitiatoriam liortiam eflc rcliquam.qiiç offert wr.neqj uUum meritoriæ pro pcrcato oblaiionis facerdoicm efle, alium ab illo qui coclos ingreP fus mediatorem agitdci amp;nbsp;hominum.ipfei'cruS deus, 8i uerus liomolefus Cliriftiis. Infumma autem.Saccrdotio illo nouo amp;nbsp;fatisfaâorio, F P DES inChriftum unicumamp;incnnarrabilisfuf ficientiæ propitiatorem, hoc cft, totus ipfe Chrie ftus eliditur, Siopus ci hominis pcccatorispro peccato(prô nefas)diluendo fubftituitiir.Vctusi;^ illcK expcrsfideiPharifaifmus tantociimfœno re impietatis per ecclcfias Chrifti reuocatur, ut ft legales fatisfadliones fupputem us,longe niime/ rocumilladeutcrofi commentitia fatisfadlio ne collatac, uincantur. Hic error longe omnium maxim us,eô deduxit religionis negotium, ut ue ta ilia Si uiua, â^,ut ueriflime dicam,unica iuftp liaChritli tot fxculis opprefTa conculcata,ad opusilludrepetitx oblationis tameximif,amp;tan ta cum meriti pollicitation e praedicatum, aedein de alia opera qusecunq;, ab homineetiameletfla amp;nbsp;excogitata.ad uitx iuftitiam uotis omnium pe tita fint.Creditumîp amp;nbsp;traditum,imd Ôi manda-» turn literis, fincoperibus illis amp;nbsp;ceremonqs, nec uitam cuiufquain, neefalutem conftare polfe.

Auxit errorem Monachifmus pofterior, qui Gregorio plus fatis hallucinante, primus ont-» Ilium impiam hanc.St; faiflitiam oblationemam plexus eft.Aded commendatis iiulgo operibuf, ut nulla alia reabfuilfeù Monachifmo Phari-’ faifmuis

AD Z V I C C I V M EP I 5 T. H fiifmum hodiccp uideri poffit, quàm quod Plia* fifaifmiiin profeffi.Chriftum uerum MelTiam co fàmagcntem amp;adinonentem, non rccipiebant, Monaclnnoftriabfentem amp;in cccleftibuspropi tiantem nö agnofcant.In eundem lapidem offen diculi impingentes.in qi;c Ifrael impegit: quia j amp;hi noftri.non ex fide in Chriftum; fed ex ope-* tibus lege deterionbus iiiftinam aeftimät Si enim , lucem illam.feu quis mauulc.ftultitiam mortis ttuds amp;nbsp;meriti lefu Chriftt, per fidem Chrifti co I gnofcerct, qui plorabili mentium defponfione, fomnqs fefe amp;nbsp;fabulis mereiidac iuftitiae per uo* J torum fpeciem plus quàm anilem addixerunt,pu Us nemonachifmum ilium probaturos, ac non pnmoqiiocp tempore, captiuitati illitot modis niifcrçamp; inani remiffuros nuntiumï Qiiiduero aliud agit Monacliifmus liodiernus, qd traélat, ' détendit,profitenir, nifi iuftitiam illam ex open-« bus magna parte nec iiiffis nec mandatis, fed tez Were excogitatis qujefitam amp;nbsp;fperatam^iit fit ho dieep pudendum, ficrefjci dei noftri mandatum, utprçillodoiflrina hominis habeatlocum.iuxta elementamundi,amp;noniuxtaChriftn,utaitApo ftolus. Verum hare ipforum carcitas.harc demenz ' tiaamp;fupiniras ell,ut non profita modo falute la borent,operentur,8i offerant,fed ueluti iufti iam amp;lt;qiiod maxime putant) perfe(fli,pro aliis etiä, quiuelbeneficio aliqiioaffeccrunt,uelpecunia numerata eöduxerunt, proqj illis in prim is à qui bus inftitutiyfundau^ ÔC opibus adiuti funt, infi

D. lOACHIHI VADIANl gnescommemorationcs,5i quçftuofas quidenii agere amp;nbsp;peragcre non definant. Atqjhæcqui-' dem omnia extra legicitnam minidertj uocatiO'* nem,extra iundlionem ecclcfiaftica: difpenfatio-' nis,extra curam plebis, cataftis illis feniilium operarum detenti conficiiint. Huie uni interim euræ dediti,Rtopibu$ uel quxrendis ucl rctincnlt;’ disinuigilent.Vtamp;fitotam ipforum.ucl uitxud diftiplinx rationem, quæ publicx quondam di* fdplinx amp;continentix gratiaretmendx Siexet cendx, admiiîa amp;nbsp;probata eft, intuearis, non (is facile quicquam prxter liabitum amp;nbsp;nomen amp;nbsp;frigidas quafdam cercrnoniasinuenturus.qiiod tribuasMonadiifmo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Errorem ilium opcrum amp;nbsp;iuftitix tantope^ reprxdicatx, Eucliariftix uiolatio infecuta eft. Sadliftime illamChriftus inftitiierat, nee mini/ ftris ccclcfix fobs, fed ipfis etiam ccctibus SC ecde ftjs, Apoftolo lefte, commifît amp;nbsp;reliquit, tit qua amp;nbsp;fidem exercèrent in morte lt;Só iuftitia Clirifti, gratos fefe exhibèrentillius bencficentix.qui proomnibus moriendo, uiiam innocentiam omnibus impetrauit.Hanc igitur ilia repetiii Sa/ cerdotii SC nouatx fatisfadionis opinio , pri/ mum catbedris SC parocbqs immilit, antea non ni(i per Monaftcria amp;nbsp;Sodalitia exercitam: dein/ de quo auguftius fieret Sacerdotq myfterium, Cernam Cbrifti fie uiolauitdiuidendo,utamgt; bas qiiidem partes facrifico.Ecclefix autem, hoc eft multitudini facrificanti, nonnifi unam tri/ bueret.

AD Z vree IVM epist. ^Efet.Eius forti cauflæ mulrar excogitatæ funt,. puim ne diuinoilIomiinereSi memonalifuo 'äcrofanrto fpoliataccckfia indignarenir.parx ■ J;»’ ttiam, ne uel ad quæftum, uel gloriam re^ ‘pwirtê uideri poffent, qui ricum à Chrifto *’'3ndatumcontrains fasqnemutarunt, fediugt; decaiifl'is C ut eft argiita admodum amp;nbsp;folers Hypocrifis ) adco'que necerfarqs etiam, qiiod fe^ “lÏEnt.'fartiiin ciTe uideri poffet. Qiiafi nero to-* mille et ampliusannis.quibus ufus legitimus ^whariftiæperOrientis amp;nbsp;Occidentis ecclefias ■»publicoferuatus eft, quiequam impie à plebe amp;nbsp;miniftris admilïum fuerit,amp; liidederintquod »ondebebantjilla contratcmcrc acceperit, quod pïrum pie miniftri Chrifto iubente tradidifl'cnt. Sfdnihil hic difputo, errorem tantü indico, qui meritum facrificq iterati.totum focerdoti ofte-* Kntiafcripfir, atqj ea à parte fcipfum etiam pro« didit, dum quod omnium erat, foli fibi uendica-* uii Frurtiisenimomnis fficut à uetuftis ecclcfqj omnibus fcriptura iubente traditum 8C creditum tft)mYfterij illius à Chrifto inftituti, tam erat ec-* clefia: offerentis.quam miniftricarnem amp;nbsp;fangui »fni.ut à domino luffus eft, diftribuentis. Nec fo lus hic cœnabat, quodimpium fuilÏet, fed eccle-* fiæunàfacrificanti præeundo panem frangebat Sldiuidebatcalicem. Non poteftenim, utcun^ tedamet uulgata opinio, non poteft inquam pia iut légitima efl'e oblatio,fcu,quod idem eft, obla uonis femel perartx memoria, in ufuEucharix

Rise, ut à domino JnRituta eft,ubi uel miniftfruP caria fundlione 8i rumptione(iUorum inftarqui pro mortuis baptizabantur) iadrata foliis cditÄ kibjc,uel folus cccrus fineminiftro facrifiat. S(d eft nc.e/Te ut publicts in conuentibus myftcrium filud facrofandlü a fandlo enam facerdotio unP uerfo nee merentc quidem illo.fed meritü Chri' fti commémorante, pcragatur, Niliil autemaiti’' t’ctrefcrre quanto morum amp;C difciplinat cafu ab ccclefijs interim ccRaciimfuerit.non nifiraro.nec totam.nfc legitime inftitutam cuchariftiam pe«' gentibus. Quü interim facerdotes illi noiii quo-* tidie.ôd numero deinde propeinfinito facrifican tium, publico iilo Hdei À. difciplinpthefaiiro ab/ uterentur.Ceflauitenim populus fpedlabun/ dusfalutis fuarproram fquoddicitur) 5dancor2 in illorum opere collocauit, quos falario 8Cmer Cedula conduxerat : nec meritii potius ullum ob/ lationis agnouit, quam quod à facerdote canam pro fe atque alijs fumente perficeretur. Vilde fa/ nundinationem et negotiationem tio impijiTif prophetis, à Chrifto ipfo ct Apofiolis fuis præ/ “**• didîam, fcrdilTimaSimoniaRnculloIaborcinue

xerit.fundatispaiïim inftitiitis Ethnicorûtno | re facerdotijs.oratorqsip amp;nbsp;altaribus ercdlis, quf | priuatas cœnas recipcrent,et numeratam interim | adpeciiniam fpediantibusfacrificis,amp;ea quidd fecuritate, ut non accipere modo.fed flagitare etii amp;nbsp;exigerc illam fuerint aufi. Hare ucro omnia quantis no modo principum, qui niJiililliiulii' tit

Ad Z VI cc IVM KPIS T. 14 gt;«dencgarunt, fed popiilariutn etiam amp;nbsp;prina^ lorum quotidienumerantium ex pen fis conftite tint, orbis ipfe occiduus docet,cir£iiiiquacp mo/ Bafterijs.collegiis, cœnobijs.oratorqs, facerdotqs ïdeô plcnus, ut multi mirentur fupereife plebi Chriftianæ quod illis numerct.quum horum rex ligio nihil non polTideat.Miferi enim illo fumus humanis dodlrinis abduóli, utauro amp;nbsp;argento tinipolTeputaiicrimiis,qusc necauro necargen tohacàpartecôfequimur, Si ignorauimus O O

VM eiTe patris mifericordis emptum nobis Si impctratum per filium fuum lefum Chriftum, quod iuftis nobis per ilium,peccatum non impu tatur.quodcpin filiorum 8C hxredum cccleftium bonorum partem admifli, Si citraomne mcrix turn noftrum in filios deiadoptaitfumus.O nos ' ingrates Si impios, qui donum no agnouimus, fed mcrcemauri Si argent! xftimatione quarfiui mus. Fidem non habuimus, cui foli nec aurum necargentü.fcd unam Si folam gratiarumadliox nem cum laude Si hymno numeranti.uita, Chri ' fti morte impetrata tribuitur. Paterenim corleftis apudEfaiam:Venite,inquit,emiteabfqj argento, EOrp.' Ciabfep ulla commutaiione uinnm Si lae. Hoc uinum Si illud lac cccleftis iuftitiæ, filius patris Chriftus.apoftolos fuos gratis dare Si expenderc iuffit,quoniam et ipfi gratis accepilfent.At illi no ftri nobis imponentes, Venite.dixère, afferteaux rum Si argentum,quo nobis utifrui liceat,Si eex lt;( omnia munda erunt uobis, Veiiimus igitur.

D. lOACHiMI VADïANr nenimus inquam, imperator«, reger, principe^ nobiles,optimates,populares,pleixii,tantis(;di'' uitijs ccclefïas per fpeciem illam facrifîeij fuptr^ uaeanei grauauimus,ut qui antea rebus minime maleadminiftratis patres Si paüores, Si miniftri fïdelium fuiiïenc, ita hodie dominentur, ut non ecclefijs.fcd regnis potius Si fatrapiispræeifeui^ deantur,di(rimilimi fadiillorum, quorum fefue ceflbres efle profttentur.

*»• partim regum ignorantix Si fimplicitati, partim ctiam plebis uecordix Si ftoliditati tribuunt. Mi liiuidetiirea fuiifedomini uoluntas, ut, quoniï t.Thcf.i. tot modis admoniti, indiletflione ueritatisnoR perftitimus, taie iliufionc nobis immitteretdeus, ut mendacio crederemus. Nuper etia adeó fron^ téauaritia exerncrat, ut Chrifti meritü ceu in lio^ mints donantis manu facilitate polîtû, palam ucnundari.bulliscp d^fîgnisredemptis, deautlio ritare peccatum.uelut de tnbunali.^ retincnte Si remittente,qux in uita Si morteudles foreni,pol lieert non puduerit. Adeó Cliriftü cum omni fru (fhi redemptions uenalc liabuimusJioc eif,aded operum amp;largitionum intcruentu rotum deme dio fuilulimus.ut humanæ prçfumptioni omnia deculerimus.adeo interim Simoniaeç et fordidr, utabfqtaiiro S^argento neciiiiferit, necconfen^ ferit,nec largita (îtquicquâ.autratumliabuerit.

autem tile tametlî adeó eft magnus amp;nbsp;p'«iidia. horribilis,ut ncreferri quideni finemerroreSi liorrore

AB ZVICCIVM ÄPIST, IÇ l'orrorepoflîtjab illis prxfcnim qui ucterum ec^ quot;*fiîtmn piaatem 8C fandimoniam nonint, ta*

quia prxiudicqs Pontifïcutn male feriato* apoftolicacin primis ctcIeCjE nomine 6i *'*gt;horitate, confuecudineprxterea multoiü 1æ* tuloruin decurfu confirmatus obtinuit.non folu '’onagnofdturlioriim cura,diligentia etpietate, Wü maxime debebat,fed eiiam dcfponfa pro* P* omnium confdentia, utpius amp;ortliodoxiis J^’fmditiir 8( propugnatur.Acliodiequidcper* quot;’defit.ut Arrianorum tempore fïcbat,erroris pa •fonicatholicxfibi ecclefiæ nomen amp;nbsp;po/Tertio* *’^iamp;legitimam adminiftrationem tanqiiam ®ftl'odoxiuendicant,monarchis ipfis.fifieri fuam in fadlionem pcrtra«flis: contra au*

Optimos quofcp 8i probatilTimos uiros, qui aliud in ilia errorum amp;nbsp;difciplinac corrupt« fen* *ina nöpoftulant, quam ut doóliflimis quibuftp ®^integerrimisuiris conuocatis de prxfentiec*

amp; dogmatü ftatu amp;C ratione cognofcatur, quamlibct finifiris ambus drcumiientos, prim« •iiuidia grauant,uelut non diuiuis, fed ab liomi* ne excogitatis traditionibus amp;nbsp;dogmatibus con* fiiltumeifecupiant, deinde ut hæreticos pellunt Pquot;**'!““« amp;nbsp;perfequuntur, exiltjs ctiam amp;nbsp;cædibus crude* “®* les; illosautem in numero SC cenfu orthodoxo* fumhabent, qui talcm nobis cccicfiä obtrudunt amp;commendant, utfi apoftoli aut apoftolici uiri »d uitam amp;nbsp;farculum redeant,ecclefiam profedlo iniffaqux maxim ecrediturecclcßa, fint quxfi*

D. JOACHIMI VADIAN I turi. Vfcpadcófanflum ilium locum amp;exiniiî quondam pietatecelebrem, minimctp omnium alienarumliærefew// coniagione corrupium Si infematum, ilia demum ingens abominatioia iiiuarit,corrHpit 8i obruit,utcertum liabcantdo/ (fliflimi uiri, nullam unquam ecclefiam uelAfi» totius.uel Africæ, amp;nbsp;eins etiarn Græciæ quæ ia Europa fuit, grauiore errorum mole laborafTe* quam liodie laborer ecclefia Romana, neque uP lam magis ab apoftolka difciplina, conunentia amp;nbsp;pietate recefïilTc.quàm Romana illarecefleriti quam poftea pari cü iadlura pictatis ecdelîæ Eu' ropææ Latinæ.quæ huiiis inftitutis legibuslj Si decretis paruerunt.fequuta; funt. Hocnuperma gna ex parte Adrianum Poniificem confclfum ef le ferunt. Et liorum longe apertius côfcientia in^ dicat,qui ncc precibus nec officqs ullis in tamgra ui dilfenfionedogmatum, 6C animarumperidk tatione uiginti iam annis durante in hoc adduci Concilia, potucre, ut uell'ynodos libéras more ueterü, uel concilia ulla congregarent.nifieos ipfosinquo-* rum impietatem intolerabilem fumma accufatio nisintenditur.non reosmodo facia mus,fed fera mus etiam indices,amp; eorum cognitioniobfecun demus, quorum dodlrinis côtaminatilfimisfum ma operefiftimus,quod(j5 ipfi probant ferre non poffumus. Horum enim culpafalt;flumcft,utda riflimsc Germaniarû ecclefiæ multae publicafy-* nodorüdifceptatione non expe(ftata,quiiDEŒ magis quàm hominibus obediendum efl'einani mum

AD Z VIC CIV M EPI ST. i6 •hum induxiffent,errata ilia omnia cum fcriptuz . fisamp; ueterum ecclefian'i ufu inftitutislp pugnati •Uipamm niutarint et emendarint, partim omni hoiußulerint,fatius efl'e ratx male audire ab illis

ueritatem in iniuftitiadetinent, docentes dolt; Rom.t. Arinas mandata liominum, quam in ilia publû cæreiorniationis defperatione, fuos amplius in Xntbns illis plus quàm Cimmerijs, tanto cü pez ficulo amp;nbsp;offenfione retinere.

Quod fi (ut eó unde digrcifi fumus reuertaz CnrinJum ueterum 8i nouorum errorum exemplis quot;«‘•'quot;“o** a« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• mittamu»

oocemur.tam peruicacemeflelptritus illudentis Cbtiftw». amp;nbsp;omnia perturbantis ncquitiam.uthunc ufque •ndiem nullo momento interqiiieuerit, quin erz •otibus fubinde natis diiTeminatisq; ecclefiç Çhri ftiaiiac datum adulterum, utueredicatnus,amp; dez gentrem nobis reliquerit : magna curadifpiciea düeffearbiiramur, ne amp;nbsp;illi noliri, minimealioz 9ugt;0’alede religione menu uiri, demulfi, ten ta z hq; reólori illi tenebrarü aurem prxbeant, amp;nbsp;act winftaurandaptetatis prictextii Sifucoanimen hir.qua; ueteriim cum damnatis dogmatibus ma ’ gnaparteconfentiant,nouisqj fic feneftram appe j nantjieCliriftum tandem, tot modis prplienfi,et tognitum, teclinis illius Si artibus obtenebratu, Wrfumtotumamittamus.Grxcx ecclebae aded peruerfisdodlrinis non fuccubuere, quin ea fide quad Chrifto erant donatae, meritum fimul eius in plenum agnouerint, ut eihumanumaccedez r^atqucetianifuccederepafix non fint. Noftr^

ideô affliiflæfunt.utfîdeetiam in Chriftumdrf* »utac fuerint,uerbotcnus quidem ilia uehemeiitrt iatflata, fed reipfa fummâ per ignorantiam fub' ucrfa amp;. elifa.Quandoquidccrediium eft,amp;wn' »aquidemciimaßeueratione, pcccatum nd p®' । nitentinon remini, nifi idem iuftitia poftulanK débita fatisfadione opcriim dilutumhierit,ud liac in mta, in qua locus eft pœnitentiç.uelin fu/ tura, in qua auai iliac fuis pœnitentiac locum replt; quot;nbsp;Tit. Soli Ponnfici Romano liac potcftate rdida» ut ft cui operum percacfo.alia uia fubuenire udi^ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerfuramfacerc,6lt;: acre pro opercpeccatiim con' ।

donate poftit, uerefcilicet contrito 8L confcllo.' ! quafi ucro uerc contrito confeflocp, hoc eft, uerc credenti, peccatfi inuito licet amp;nbsp;recalcitrante Pon । tifice non remittatur.In fumma igitur hoc unum eurandum nobis, ut qui Chriftum iterum tanta cum luce affulgentem reccpimus.eundemfubti' Iitate perfuafibilium amp;nbsp;in fpecicm piorG dogma turn non amittamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î

Qirideiflci Velim ante ijdem illi mihi expendant, quan carnandw* tum uel à Valentini uel ab Apellis delirfjsabfint, cunt, U£te/dumpuriorisnotæcarnem,utpote fubftanria reftï'«ntquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n noftra diuerfam.Chnfto affingentes,

monemattemperandOjUteadem de caufla qua defpiritu conceptus eft,etdeifilium Chriftum, « fecundum ilium de cœlo hominem ,ut qui nihil 'ex Virginedefumpferit.dicantetaffirment.Qua' I 'fl uero fimilc fit Matiliaeum df Lucam fabulolam nobis

AD ZVICCIv'm SPIST. 17 Bobis genealogiam præfcripfiflc, 8i carné Chrû l^inec Dauidis, nee Abrahæ, nee omnino Adami pfogenic fernen fuifle_; amp;nbsp;lapfns fit Apoftoliis Rom.t. 9P*CIiriftum fublege Sé inxta carnem exDaup Gal.,, ’iisfcminc faólum effe teftatus eft.At carnemfin^ ÇlliunQnuUâ de cœlo afferimns, fed aifumptam 'Puirgme aifirmamus. Qiiidintercft ergo inter ^31entiniamp; Apcllis carné fupcrnc defnmptam, ^ucftram illam in uirgine fieafliimptam, utex ^Tginenihilaffumptü efle uideri debeat.^Si enitn otoClirifti gcncre Sé natura noflra nö eft, ccrtc Valentinicarojioc eft,plane ccrleftis, 6é non hu«' ’»ana caroerit,flue delà ta de cccloeft, fiueinuir«» gine amp;nbsp;non ex uirgine aflumpta eft, lam ut fuin »’5 amp;nbsp;prima gloria fit Chriftiiuxta carné in deü äffuniptam, tarnen hocipfo quod eandem illi in »äturam quandä autconditionéita diuinä tranP poniint, uta-quarectiägloria: dei adeoep Verbo •pfiin gloria nideantur. non modo Origenicum 9uiddamamp;: Eutychianürefticät decarnenoftra •» rpiritum abforbenda.fed etiä Samofateni fen«' fum probant,qui licet put ü hoininéfeccritChri-' hoc ipfo creaturä faterctur, quod ante Maz ham nö fuiife diceret,tarnen deum faéiû eife con fittnabat.utfitpradiximus. Poifibile igitur elfe Paulus ille fentiebat ex homine fieri deü, hoc eft, »aturam humanam in diuinam transferri; quod amp;noftrisillis candem deificationé aftiuentibus placcre uideo.Et Arrianis poflibile uifum eft, Ver bumpatris.hoceft, filiü dei per quem omnia fit*

dia effent,uerum dciimfadlü efle.etiamfialiqii.ill' do non tuiffei.amp;c.Vtrinqj enim liibrtannx amp;nbsp;ireatr.eam 8( gloriam amp;nbsp;naturam commuiti eabant.qiiæ non eft nifi xterni et unui dei.Qiiod enim deus eft,id S^arternum eft.amp;fadlü noncft. Qiiod arternü nö eft, deuseffe non poieft. Qua-' re amp;nbsp;ecciefia Clitidum ii erb urn partis uerutn cd'« deum non munere ullo autaeccffione, fed natu-' ræluae elfeiuia, qua amp;nbsp;in pâtreâf cum pâtreætrt nus ôf immcfus eil. Qui idem iuxta corporis ua tu ram,quia fadtus eft,5f aternu» non eft, dcustf fenon poteft.fed uerus amp;indubitatusmanniio mo,diiuna quidéglona coronatus fumma'mque in (ubiimitarem txaltatus. Qiiam gloriam fi ifti Deificationis noceintelligerct, nôlaboraremus. Atuero dum Creaturçnomcin Cliriftoueroho mineampliusnon feriint, talem addcificationd afpiranr,qualem necfcriptunc permittiit, riecre-» cipere unquam eccle! a ortiiodoxa poiuit. Scd SC Monotlielitarum etrorem inftaurare coiiantur, qui hodie non nifiunam uoluntaiem Cliriftop» làm rribuunt,diuidcre illos Cliriflum didliranret quialiamatquc aliam ei iioliinratem afcribant. Qiiodplane non fentirenr, nifi naiuram huma/ namperfuam illam o’Tfdiuo'i/j ira iransferrenr, lit illa quæ fuit Clirifti iuxta hominem iioliintas. de medio fublara pergloriam uideri debeat. N5 igriorantenimilludChriftiMath.iff P,itfrmi,(î pofsibile eft tranfeat a me calix ifte; ueruriiamfH Ilian fient ego uolo.fcd ficuttu.Palàm 8i quidcin

AD 2'VICC.IV.M EPIST. ig wefragabili daritate iicrbonim indicans,aliam HÏcuoluntatcfuamiuxta hominem aflnmptum, amp;aliamillam fiiam qiiæ eftdei.iuxta quam amp;nbsp;ipfedominusoblatus eft, Elàia tefiante.quia uo^ Efa-n. luit.lllius igitiir opinionis fiiac, iielint nohnt, ucl Apollinarcm uel Einycheten authorcm agnoa fctnt.Sicnim iinaeft in Cliriftoiioliintas, nel nius naturae erit, nel conditionis alicuiusin Chri ftodeduabus Si confufis qnidem natiiris confia tir:qurquidem ita reliqua fit,ut altera in alteram ueiutabforptaamp;f tranfmutata elle uideatur. Vel terte.quod Apollinari placnit, homo non lotiis à uerbo.quod anima? nice fnerit, fed caro homiz nis tantum ex Virgine allumpta fit ; qnod impie tarnen ab ipfo traditnm fuifTe, fcriptiira? tcftanz tur,amp;ipfeChriftnS quianimam fuam triftem fa citufquead mortem,Matth.z5.amp; fpiritum fuum patrifommendat.Luc ij.fpiritum inique non di uinum, fed humanum, hoe eft,anima ipfam, cui amp;anima latronis in paradifo fociata eft.

Aduolnniatem autem quodattinct, nosquoz Qno'quot;O‘flt;’ quccum eccle'a uoluntatem Chrifti ‘uxta hoz minem in domino regenerate Si gloriofo non tas. ficdiuerfam facimus, ueluti quadamtenus difz fentientera flatuamus , fed unam elfefatemur, hand quidem numero ( quis enim loc dicac de Verbo Si Anima,’’) fed unam confenfu , fiz tutqiiifuni amiciflimi, nnlgo idem uelie Si nol ledicuntur. Et Lucas Aóorum qrarto capitc mulutudniis crcdentiiun in prima illa eccleha

cor un um amp;nbsp;an imam unam ftiiflcfcribit. Quo# B’h J modo amp;: Apoftolus, Omnes credentes unüfflé P in Chrifto lel'u docuit. Et alibi, Vnû nos corpus lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;unum fpiritum ede dixit, cohxrentia uiii^

unanimitate,nonniimero.Pluresenim unumfu mus. Pari modo in uno domino lefu Chrifto u/ na uoluntas dei 8i hominis, etiam ft non una nu mero, ea qtiædiuinæ amp;nbsp;ca quar humanæ naturx cxiftit,f£d confenfu umfiioncfpiritiis una. Si^ eut beatorü in ciuitate illa ccrkfti,in qua, utlib u if I o,de Ciuit. dei feribit Auguftinus,dei uolun/ tas incorrigibilis atqjincommutabilislex eft,ad quam omnia fefc conformant amp;nbsp;compoiiunr, una uoluntas dicitur Si creditur.Etnos quitnili' tiæChrifti nomina dcdimus, Chrifto ipfoiubcn te.quotidie deumpatrem orarc non deftnimus, uti fua uoluntas in terris fiat,ftcut Si in cœlo: hoc cft,ut nos omnes acceftione diledlionis unanimi uoluntate perfpiritü fanifiü in folo Si uno deo cohæreamus. Vno enim fpiritu fît in fan(flis,utrt una fttipforum uoluntas, quorü tarnen uolunta tes Si numero 5f fubftantia funtdiuerfæ.

©e deiice* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nflfins lum qua'm poftint quæda '

«is.inoroiî» abacutisingenijsfucariSf defendi,quarfancôf ßhi‘^3cengt; quiexcogitarunt Si ecclefijs obtruferunt tibus quo- tanta cum aiTeueranonc defenfa fucre, union ni/ rundamin- ficficbribus Si liominû quidem doifîiflimorum côgrcflibusdamnata demum 6f coercitaftierint. Cuperem tameita nos hoc maxime tempore cir cunfpedeagere,ut nihil defendendum rccipercA

, nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mus

XD 2:viccivM «prsT.c 19 mus quod cum euidente fcripturarü amp;. fidei tra* dirionecollidititr.Supcromniaautemfauerc, ne nobis,qui homines (Turnus,6d labi poffumus.im modice tribueremus. Noui cgo et expertus etiatn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

fum Ingenia delicatifTimemorora, amp;nbsp;morofifiTi* •nedelicata, quibus eampum ilium tradlandarü foipturarü ingrelTis nihil unquä placebat quam (|uoJipfiueli|[exquifitum,fublime,rarum,admi g ™l’ile,6; intadlum antea, in medium attiiliirent, infuisornandis, tuendis«^ aderf præfratfla ôC fu* pina,fingularia’quc, ut neadmitterequidem me^ lioramonentem, nedum ferre ullo modo mde* f'ntur. Chunradus ille meus Grebelius Tiguri* Chüridus ■^ns. magnis dotibus prçditus, prxclara'que fami '*quot;*’*•*“•• nitus homo, quum dogma illiid iterandi ba*

Pnftni paucorum fuggeftione animatus, fparge* f'Tiguri8{ iniiuigare cccpifl'ct,tanta cum animi P'micatiadeleóla femel conftituta'que tuericœ* P*t.i«mequidem, quem fumme tame diligebar, ^’peferio'queadmonentem non modo non an fedpaulo poft turn amicitixtum affinitatis

*^^ggillarit. In Denggioillo ornatiflimo iiiucneQ’quot;^“^,,, ’•nniaprofedoitaerant eximia, utxtatc etiam

ingenio, ut Origenisopinionem de libe fgt;ndis olim faluandi'sque damnatis, magno co* •'ïtudefenderet, fcripturis fupra qudm aedi po* Wargute adhibitis, SC amplilTima dei noftri mi* uticordiaceuproconcionc quadam itacollau*

»? D. IO A C HIMl'V.ÄDIANI data,ut fpem faccreuel improbiffimis perdi' tißimis liominib. uiderctur fakitis af1ei]uendx, quacdiealiqua qiiantumuis longa fibieir« ob= I-ujouicus uentura.Hcfzerum commodiffimi ingcniihomi Ketxetus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noftris eniin tantum loquorjinennnitti,

quo cum amp;nbsp;ipfetot modis dato uiro linguisciix amp;nbsp;admirabiliingcnii dextcritateprçdito, iioiifc' D Baltha» mei egi, ne i’upra quam deccret fapere pergeret. sar. Et retrahere etiam à Grcbelii mei deiirio Baltliai' farem Pacimontanü.qui Vienna; Pannoniæui« uus exuftus eft, non lern el fumconatiis.eloqnen tidunum fanè amp;nbsp;Inimanifl'tmum uirum, fed line frinflu 8i magnofdominum teftor) dolore meo. Corripueratillos omnes mtrü quoddamamp;in« eredibilenouitatis ftudium. Qiiiequid dicebant, quicquiddocebant, fpumofum erat (luxta Per/ fnim)Sf corticepingui Inerantamp; ampullæ,am/ bitiofx dotflrin.e indices, èC fefquipedalia uer/ ba. Atqucillis quidetn tam doótis, tam idoneis, tam probe alioqui (ut de quorundam familix claritate fileam)inftitutis uiiis.fi habenas ecclebæ moderandæ commifiiTcs.deiim immortalcquan turn incendium, quantum cafum fana: óf fim/ plicis dodlrina: Clnifti, quanto orbis malo ex/ citadent f Non Papa, non Sopbiftæ, non hypo/ critac Denteroia; adeó folidæ pietatinocuerunt tot fæculis, quantum ilii panels annis nocituri fuiffent. Nee tarn magnum unquam in fabulis relatum eftPliactontæum illud temeritatis amp;ini prudciiuxinccndiunii quàm magntimilti quot;O'*

Ä o Z VT C C T V M -E P T S T. 1« l)i«,amp;iieriimqiiidem Si flagrantinimum.cxcM, tallent. Sunceniin multi (ucueriHime ab Hila^, nodiélumeft) qui fimuluntcs fîdem, non lub-* diuluntfidei, (,biéu fîdem ipfi potius couftitu-' unt,qii im accipiüt, fenfu humanç inanitatis iriz, flati,dum quæ uoluntfapiunt, amp;nbsp;nolunt fapcre quxucra fuut, cum fapientix hxc ueritas lit, inz ttrdum fapere qux nolis.

lu f ripturis igiturtratflandis, maximeauzQ„;,,„g, ttni in lUis, quæ de Chrifti uel origine Si gene^ dus fcruin* ilogia, uel fubftantia 8i iiaturis obferuandis adnionent, eum modum plus Ledlor adliibez Chrifti ori-tii.ut (quemadmodum idem Hilarius tibrode Trinitatc primo docct,)di5lorum ititcll getniam Txpectct ex didlis potius quàm imponat.SC retiiz lent magis quàm attulent, nccp cogat id uideri di ûiscontineri, quodanteleÆonem prxfumpfez ritintelligendum.amp;c. Habentenim qux diuina funt,fuum qiieiidâ intelligentix modü. Qux hu gt;iianafiint,itidcm non magnolaboiecapiuiitur: at iibi quoddiuinü eft,cum illo quod liumatium (fl,itaiinionecontraliitur amp;coalercit,utquodlio 1110 eft uerus, hoc idem amp;nbsp;deus uerus exiftat, id quoddeunicodomiiio noftro lefu Chnftofcriz, (iturx côfîrmant, ibi accurata diligentia opus eft, ne quid aliter a cipiatur,quàm fenfus uerus getz inanuscp fcripturx collatæ permittat, neue nulla Iulia caulTa ortliodoxorü interpretum iudicia rcz ijeiamus. Kedleenim pie, nifallor,ali ubi Hi, Urius docuit uifcripturis de Chrifto explicädis,

D. I o A C iri M I V A b Î A N f modum ertetenendü amp;nbsp;diligenter conftitiiendS quid diuinar eins natiiræ.quidqj humana: refpc/ ftii fcriptura tnbuat Clirifto. Et Auguftinus illu fecutiis,non femel admonetattenteobferiiandü, quid, qua decauffa de Clirifto diólü in fcripruris auttraditü ftt, nein ilia nanirarü diiierfitate leup ter tranfmifta errore aliqiio iniioluamur. Enim/ uero dominus nee purus deus eft, etiäfi uerusde-' useft:neepurusiiomo, ctiamfiucriisliomo. Sic enim deus eft Chriftus.ut lïmul amp;nbsp;homo ueriiS:« fichomo.utfimul amp;nbsp;deus uerus.Vt igitiir,qua: fe cundü homincilli tribuiinturad diiiinänaturam referri nö debent:ita,qua: iiixta diuina eins natu/ ram dicuntur,ad liumanä trahi nö pofTunr, etiâfî utrinq? reduifla in Clirifto toto, unolÿ indiuu fo.peromnia cöueniunt.Hacenimpropcfolain parte fcripturac negligen ter obferuatar.magnis ff roribusoccafto data eft,dü in Clirifto,uellnima-' na natura tantii afferta cft.diuina negata;uelcon tra, ditiina cotiftrmata eft, Humana reiefta : ucl Clirifto iuxta uerbti tribuiü, quod iuxta hominis natura traditü autdiftum eft:uel contra,ad homi nis naturä in Chrifto detortïi, quod iuxta natural diuinam erat intelligendü.Sed et ab illis itnpaéht eft,qui naturas in domino uno, ficdiftblucrrit,ut perfonsc unitatem tollcrent.aut ita confuderunt, ut naturarum idiomatafubuerterct. Ex ijs enim omnibus ceu fcaturiginibus quibufdam,errores illi prope uniuerfi, quosfupra attigimus, ema^ narunt.

Infumma aüt utdicamus, certifÏima, KuniSafuMris tcpiaamp;falutansfuerit Cliriftidominicognitio, liaudquidcm illaquæ arguties deingenio peti' agnofcit, t'S, fedquæ clans amp;nbsp;eiiidcntibus fcripturis niti^ tur.ExIiarum enim fenfu pio, fi non cognofci-’ HirDominus, profefto uel fubtiliffime dcfcriz pius,ignoratur:fiquidem filium nemo nouit nifi Matt.n.ae P’ter.ßicuiiiokieritpaterrcuelare. Atquiipfum feuelauit nobis in uerbo fiio, cui foli tuto fidi^ nius.Ex uerbo igitur illo fuo in cternum manen tedifdmus Chriftü fic effe unum et indiuiduum, Ut inde perfona ciiam feu hypoftafi unus erte pa läm intclligatur. Vnus certe dominus docetur ChriftusEplicf. 4. amp;clarius i.Timotli. i. Vnus deus,unusetiam conciliatordei 6^ liominum, homo Chriftus fcfus. VNI igitur huic tribuit feriptura quiequid tribuit, nee nifi de uno indi-» *igt;foqjloquitur,quando ipfede fe uno Si indi oifoomniaeftlocutus: ut. Ego fumlux mundifoan.s. amp;c. Ego ex Deo procefl'i Si ueni. Ego fum uia, Héritas, uiia : Ego refïciam uos. Ego inquam, t|uem coram intuemini, quem fi'de prælienditis. Ego dei filius,Hominis fïlius:Totus ego Si indi Uifusamp;c. Sicenim anteomniauna ftatniturin Chrifto perfona ,ut quoties unus intelligitur, tiiamtotus intclligatur.

Hanc imitate indiuifam,ecclcfiauocabulo Per Vnitas fonjc,Si uayoS'ao't©-’ exprelfitimutuata uidelü t hriftiper* tetnoces, quofideliusremfcripturis indicatam bu'iocxp'trf txplicarct, lilas enim fi fcriptura non cxhibci,ccr f» 'ft-

te no rcqcit. Minime ein infcite Arrianosobiurgat t-ib.deflde Ambroi.us.qui uo.ulasillas contra e-ideo rei}ciendas ertepiitabant,qiiod iildcm fcriptura non uterctur, quafi icm amp;nbsp;ueritatem qs uocibus exprefîam fcriptura non con(inerec,qu{ Clirißum filium dci, unum efTe cum deo patre, atc;p ea dccauffa unius etiä amp;nbsp;conformisfubftan tixelTentisc uecum Patre eifetradiderunt. Non re'crt enim quibusuerbis rem fcripturis tiaditam pronunncs.modo id proprijs amp;nbsp;lenfu reddendo accommodis facias. Nec deferitur hoc modo fcri ptura, nimirii omnihnguxpatens,fedornatur, SC explicatur ueritas.

( J i

Scriptura raturas in una perfora Jiftiii-gutt.

VnumigiturSf indiuifum licet Chriftuni faciatfcriptura, tarnen naturasunam in perfolt; nam contrarias ficdiftinguit, ut5f diuerfaseife innuat, Sf ficdiuerfas nonconfuiidat. Nattiras uocantorthodoxifubftantiasin Clirifto proprie la'tibus incommunicabilibus, quas Grxci 'M' /cara uocant, diuerfas; diuinam uidelicetaifu/ mentem.fif humanain alfi mptam. AtnbrofiiiS aliquoties perfonas : utdum inquit, Clirifttiscx perfona liominis Sfc.Expfona deidfc.fedaliud no intclligit quam naturas in una perfona Cliri-' fto coniundas, quod exlibro qui defidead Gra tianum infcribitiir.fatis notiim eft. Qitando igM mrdcum efte Chriftum fcriptura tradir, totiimli cctintelligamus,tarnen ad naturam diuinam rc' fpicimus. Contra,qitando hominem,paritcrto/ turn intelligimus » fed Immanx tarnen in ipfo (UtiC

AD-Z Vl’c-CIVM EPIST. 11 hiræfubftantiamagnofcimus.OponetaiitrmiH lt;ôfuiai e(Te ipfas in Chrifto.fi uere.quodfunt.di lt;uiuur. Qiiod em diuerfis (? rebus confufum eft, •alcciïecôftat, iitrciQepartium exquibusconfia »imeft nomina acciperencqucat.Sicutenim(gra lt;ia£xcmpli)El.^lrum,necaurum uereeft necar« g£ntum,fed lertium quiddam ex bis confufum. Potusq; aqua amp;nbsp;melle decoófus.uere neq?aquae, •'ccmellis nomen,fed mulfæ,habet Ita chuinum ^uodeftin domino fi cum eo quod bumanü eft Wijfufum foret, hoc eft, fi deus amp;nbsp;homo in Chri flouna natura forent,duab.cnaturb,feu fubflan •■lscôfufa,iiereChriftus necdeusenetuerus nec I'omo uerus. At uero,ucrum dcum, amp;nbsp;ucruin fi-* •quot;ulliominem Chriftü fcriptura facit. Conlequt Inrigitur fu eftedeiim, qui amp;nbsp;liominc in uirgine alîumpferit, amp;nbsp;fic hominequi affumptus in uir.« gine fuerit,ui non confufx naiurarii fubftantiae, fed integra: amp;nbsp;inpermixtr unam in vmosot.o'ifi contradxintelligantur.Hinceftquod Luc.i.Fù liiisaltifl'imiuocat rab angelo.Etàpatre.Filius tlileâus,Matt.i7.EtipfeChriftusMatt.iff.filium ft del uiui efte agnofcit.Etdeum ucrü efte innuic Ioan. s. Anteq Abraham nafceretur,ego SVM, Contra nero, amp;nbsp;filius hominis dicitur Matt.8.56 slijs locis muhis. Qiiod dici uere Sf efte non pof f«,fi non dns naturis illis incö ufîs amp;nbsp;unione in uiolatiscöfiftcret. Vtenim homo unuseftnume toôipfona, ex anima et corpore diuerfis generc amp;nbsp;natura fubflätiisdta ex uerbo amp;nbsp;homine unus Cluift’.Yeibû ein caro ädlüjoäne tefte,Chriftü

in fcriptu» Ciiriftiim in fcripturis.ut palam interim conitei, । necadoptione.aut dono autgratia, fed natur» j ipfa proprium efic.Sf uere filium effe. Hcbrio^ rum enim j.ca.Mofecum maiorem facit Apoft® t lus, quia óf exprefla imago fit fiibftantiar dd. I Heb I Matth.II. DauidiSf Salomon! pratfertur. i Et foannis f. Vitam habetin femctipfo,quiainfc ( metipfo deus uerus fit, qui uitam non alicunde i habeat, fed earn teneat fuam qua omnia uiuifi'' ( cantur. Apatreautem mifTum, ut quiex Det) I proceiferitloan.r.s.Sflt;,.cap. Icgimus.Quoruni , I nullum cumillis habet communequi homines lt;nbsp;I peccatores cum fucrint, dono óf gratia in filios ■ i Dei per Chriftum funtadoptati.Proinde loei ifti nbsp;nbsp;nbsp;I

fcriiJturx, Deus fufcitauit ilium a mortuis Siclt; ’ i Dextera dei Chriftiis exaltatus eft. Aflorum i.S nbsp;nbsp;nbsp;i

II.item epifiolaadRoma.s. i.Corinth.ic.ófi. I Corinth, r. Deus eratin illoófc. óf fiqui funtlï^ | ( miles, non ita accipiendi funt, ceu non perfe i Deus fuerit Chriftiis, aut uelut in Chrifto detiS i uelutin lantQis. Sedad fenfum fanum Ófcon/ nbsp;nbsp;1

ta opera carcutientes.Et Petrus enim Ad. i.Chri i ïtum uocat uirum exhibitum à deo, quafi non | ipfuffl

AD ZVICCfVM EPIST, Ij ipfum per fe deum, fed uirü uirtutibus prodi^ gqs magnum : quale quid à Tfieodoto, cuius fu pta meminimus, fomniacü eii, fortaffe loco Ülo Petrimoto, q amp;nbsp;à doloribus mortis ä deo fufUta tam innuit. Ät uero fie exhibitum à deo idem Az poftolus teftatus eft,ut alibi filium dei uiiii lit con . fdfus,Matth. IS. amp;nbsp;loan.ff.cap.

Hæcigitur cum hunc ad modum fe habcant darifl'imx feripturæ teftimonqs, ut amp;nbsp;fiiitim dei duimdis' öiuiChriftum amp;fimul diftindfis natutishomi.- narunsin Uis filium elfe conftet, hare ratio explicandi, ceu lt;lixinius, à Catholicis Doiffortbus eft cuftodita.

lgt;tciuid,cuiuscp naturx refpeóiu diceretur, in 'Aculfinon prxterierint: docuerint^, ahum effe fiatum natura:,qua deus eft Chriftus,ab illo quo quot;nus homo eft, naturis quoep ita diftantibus, ue Iftt! uerbum aliud fit qult;àm de us, n eq; caro aliud S'iàmhomo. Tertullianus enim iietuftiffimus TtttniUa». fcnptorlibro aduerfus Praxeam, Apoftolus.inz 'I'lit.deutratp eius fubftantia docet. Qiiifadlus ’ftgt;inquit, ex femine Dauid (hie erithomo Si fi-' l'asliominis)(^idefinitus eftfilius dei fecund« *piritum(hic ent deus Si fermo,dei filius.)Videz ■”«5 enim duplicem ftatum,non confufum, fed Wniunftum in una perfona,deum amp;nbsp;hominem Hæc Tertullianus, hocipfum interpretaz

•jwfum harreticorum infaniam,utconfonum fiz feripturædéfendit. NuncHilarii uerbaexHairins.

D.TOÄCHTMIVADTANI enîtn, quibiis cum graiiiflimii ei negotium fuir, in liæc uerba loquitur; Sentis neqd à fcnondif^ ferai(Cl’nftiis)caro fpoliata.et carne fefpoliansi In fenictipfo eniin tnumpliat ea.qua iecarncfpo liaiiit. Vidcsneita deum hominemprxdicari, ut mors homini, Dcoautcm carnisexcitaiiode/ piitetur'fNon tarnen, nt alius (it qui mortuus c(f, amp;nbsp;allUS fit per quern mortuus refurgit. Spotiara cnim caro Chriftus,eft mortuus: amp;rurfus,Chri'' ftum à mortuis excitans, idem eft Clirilluscarne feffolians. Naturam deiin uirtute refurredtio/ nis tntellige, difpenfationem liominis in morte cognoCe. Et cum fint utracp fuisgerta naturis, urium tamcCliriftum kfum eum memento elle

qui utrunq? eft. Qiianquam enim memincris frequenter ad deum parremper Apoftolumre/ fern Chriftum effeà mortuis excitatum: fed non

eft Apoftolus extra euangelicam fidem,difti$ fuis ipfe contrarius. Maxime domino dicente; Propter hoc m e pater diligit, quod pono anima meam, amp;iteriim recipiam earn: nemotolletcam à mc.poteftatem habco ponendi eam,8f potefta/ tern habeo iterum accipiendieam. Hiiciifcpuer-' ba Hilarij fccundum caput ad Colloffcnfes obP terperftringentis rctulimus.qui ufqjadeo non di uiditChriftum diftin efia naturarum obfcrnaiio-'

Côtriiiioj nc.utnon nifiuni Chriftotribuat, quodnaiiiris X'nfcm'onc inipfo diuerfis peculiare eft. Adco errant, amp;nbsp;in naturyS di nos cakimiiiofe inuelnintur, qui diuidere noS »um'quot;*'quot;’ Chriftum clamant, quum naturas in ipfo di«trlt; fiflimai

AD Z VT C C I VM SPT S T. 14 Mmas diftiiiftc obferuamus. Habctenim (ut »iufdem authoris nerbis utar) ChnAusiii fe iiagt;' turam dei.dum natusexdeo eft,amp; perfelt;fti lionii nisabfotutionem, dum ei panus ex iiirginccit; interim cum ueritatc corporis fubfiftens 111 natu^ radci, 8( cum dei natura manens in corporis uc* titatcamp;c.Viii nempe Chrifto liçc utracj; tarn con ueniunt quam homini uni.quodiuxta animç na turamcccclo cft.iuxta corporis eondmoiiem c terra, Difliiufiarip licet fint 5T inconfiifac fub^ fentiac, anima, amp;nbsp;corpus, proprieiaie ä( gencre longe maxime diuerfx: tarnen nibil minus ß£ ttnus 8d iiidiuiduus homo eil,ex qs naturis com I pofttus.cui aliud quidem iuxta animam,aliud in xtacorpusfiC earn cm competit: interim antem I înimæ proprium fit, quod carnis non eft, coii-» traijt.carni cognatum quod animx non compe* tit.Combinarienim nulla æqualitaiepoifunt.ni li quod ton perfonae, iit fic dicam, hominis con^ Hemt,ob partes ex quibus confiât, qiiod partes tarnen inter fe commiff« amp;nbsp;collatæ necferre,nec babere commune pofTiint. Proinde amp;nbsp;homi^ tiemquadantcnusmortalem amp;nbsp;immortalem diz ciinus:mortalem quidem iuxta carnem uita folu ! Wem amp;nbsp;intereuntem ; immortalem aurem cum befttis collatum, ut cuius anima uel foluta à carz ne non intercat, fed femperduret amp;nbsp;iiiuat. Sic 8C, tœleftisSf terrenus homoefi,Spiritalis Sfeorz poralis. Cum Anima tarnen hominis nec morz tabs,n«tcrrena,neccorporalis exiflat: Conlt;f

D. IO AC HIMI V ADI ANI tra,Corpus nee ccclefte,nccimmortale,nee fpiri* , rale initaranimsE did queat. Vfqjadeouelinlio^ i mine creator diuinitatis oinnis exfone,fubftan tjægcnerediuerfæ.proprietatiimfuarumintcrfe dirt'cnfionepugnant.amp;difecdunt.uteonfenluin Illium, eömunioneml^, nifiin toto uno amp;foH' do,non fcrant.

De Clirifto igitur.quod idem Hilar. Cano^ ' Cotra iiios nein Rlatthæum iff.doeet, ilia eonfcifiotciifiida uiein uixtj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;filium, ita amp;nbsp;hominis filium dfe

carntingio memincrimus. Altcrum enim, inquit, fincaltcro murdfiin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;falutem. Vtmirari fatisnc'

quaiis in’ queam eur adeodefipere hodie quibufdamli/ diuinintc beat,ut negareaiideant,unum amp;nbsp;indiuifuin nos Cliriftum confiteri, finon amp;C talem iiixta earncm in gloria ftatuamus, dominum, quads in fpirim amp;nbsp;diuinitate exiftit. Non uidentenimliocnia-' gis detralii diuinæ in Clirifto naturae ctia in gio/ J ria, quo fubtiiius liumana ipfa diulnaeadaeqiia/ tur.Detrahitiircnim ad Humana diuina, amp;nbsp;infiir matur Hoeipfo gloria Clirifti in arnati,etcxnior ruisrefufeitati, quod naturae noftrac ueritasin co ipfo eliditur ôf eleuatur, in quo non nifi propter naturae noftrp ueritatem gloria omnis quo amp;nbsp;do । natus eft amp;nbsp;eoronatiis Cliriftus, loeum Habet amp;nbsp;j fundamentum.Nonaeeeftit enim gloria naturae , diuinæ, fed Humanae: itcep ca acecftitgloria qii« pares feeeritnaturas in Clirifto, fedquæHomi/ nem in deo inennarrabili exaltatione ueftieric, ' Quod enim fua natura conditioned 8( effenti^

^nitum,litnitatum,amp; fiio circiimfcriptum modo txiftit,id cum illo qiiod fua tiatura æternum.im-' .mcnfum amp;nbsp;uirtute infinitum eft,nulla gloria po •fftæquari. Qiiæfides cnim autqiiac l'criptura hocexpoftulat^uthocipfum cflecrcdamus Clui ïlum in gloria iuxta hominem, quod iuxta ucrbi naturam in cadem gloria cxiftitƒ Nam fi ut ftella àftclla in gloria diffcrt, ita corpora .àcorporibus diuerfafuturain gloria docctApoftolus, Chriz i.Cor.t^. ftum autem primitias futurum corporum glorio forumiuxta carncm idem Apoftolus teftatur, 8i tundcm fiibicdfum iri Patri alTcrit, nimirum fez (undiim carnem, quo deus omnia fit in omniz bus:dubitari profeófo neqiiit, quin caro Chrifti fuoin ordinc cenfu gloriæ conftituta, cum ea conditione quam iuxta diuinam naturam fuam liaber, ÔJ æternum liabebit, nec æquari reéle, ncC tonfcrri poffit. Eftenim Cliriftus iuxta naturam Uerbi,a:tcrnus,immenfus, increatus, Dei uiuifîz Iius,pcrquem omnia faifiafii crcatafunt. Iuxta carncm autcm,animaamp; corpore, fanguine, ofz fibus,neruis conftans, fadiusin tempore,morz tuns amp;nbsp;refufcitatus,gloria amp;nbsp;honore coron atus. Iuxta uerbum fimplex incommutabilis: iuxta carncm compofituSjtempor3rius,diucrfus.Qiia: duoinuiccm quidëlicctpugncnt,tamen in Chri fto uno, quem amp;nbsp;creatorcm crcaturam,fadloz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

icm amp;nbsp;fadturam eifcagnofcimus, no pugnant. tx Auguii, Dcprompfit autem regulam Diuus Auguz ‘•’quot;“fcend»

ta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D

D.IOACHIMIVADIANI tionemfäciemus, interim aliiim locum eiufdcw autiioris afcripturi, quo idem ceu exemple quO'* dam demonftrauit.Sic enim li.i. de Trinir.ca.n* de Chrifto loquitiir: Secundum formam deiom nia peripfumfadta funt, SC fineipl’o faftutndl nihil, Secundum formam ferui ipfe fadus eft ex muliere, fadius fub lege. Secundum formam dd ipfe amp;nbsp;pater unum funt,Secundum formam fer-* ui non uenit facere iioluntatem fuam, fed uolun tatem eius qui cum mifit.Secundum formamdd ficutiiabet Pater uitam in femetipfo, ficdediiSi filio habere uitam in femetipfo, Secundum for-* mam ferui iriftis eft anima eius ufqt ad mortem, amp;■ Pater, inquif,fi fifripotefttranfeatamecalix ifte.Secundum formam deiipfeeft ucrus deusX uita aeterna, Secundum formam ferui fadus eft obediens u fqp ad mortcm,mortem autem cruds. Secundum formam dei omnia qua: habet Pater, ipfius funt,fid omnia tua meafunt,inquir,iSdmea tua, Secundum formam ferui non eft dodirina ipfius,fed illius qui eum miftr.Hucufcp AiiguftM nus,dei forma naturamdiuinam, Sdferuiforma humanam fubftantiam intclligens.'quod S’Hp larius fadt,Cbnllo etiam gloriofo ferui formam hoc eft humana: natur» ueriratem tribuens.

j^Oeriior nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vtenitn uerus ell deus in gloria Chrilias,ex

C/iriftus ue fuhfl^ntia dei,ira SC uerus etiam homo eft ex ho' moexbomt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dcduxitentm gencranonfm

•nisfuba»!!» eiusMattbxus ab Abrahamoexorfus,cuius fe.' minipromiffus erat Chrilius,Contra Lucas nad uitatem

3 Chrifto afïumptar indicaturam fâ ercr.à lo «plioad Adamum ufqj amp;nbsp;patrcomnium deunt ffogrtrtlis eft, Etenim utcertiic, ita etiä noms eft ^innibus locus Pfalmi i?i. De frudiu tieiuns mi ponamfuper federn mam: quern Ireiiæus j. lib. ‘’^•cap.expotiens, Ventrem non Dauidis.fed uir# ff'iis ludææ deftirpe Dauidis progenitac à fpirix *3fignifi'catum fuirtedocet.ExIudçis enim faliis ®^Ufnit,(icutCliriftus ipfefoan. .ca.teftatus eft, Notus amp;ille locus longe omnium euidentilfi^ [’'us.Deut.iS. deo loquente, Proplietam fufcita^ “Oeis de medio fratrum fuorum fimilcmi,amp;po ’’ätnuerba meain orccius.loquemrt]; ad eosom •»aqur præcepero illLQui atit uerba eius quçlo 9uetiirin nominemeoaudirenoluerir.Ego ultor fxiftä amp;;c.Qiûbus uerbts promifTiim Ifraeli Cbri lefum, Petrus teftants eftapud Luca j. dns ipfefe prophetä illû eftepalam innuit Joan. IX. Qiii reiicitme, net accipit uerba mca, ■abet qui iudicetipfum : quia ego exmcnöfunt •ocuiHs.fedqui mifit me Pater, mihimandarü de 'fit,quid dicä aut quid loquar, amp;nbsp;fcio quod mati tlatitni eius uita «cterna eft.Qiiç ergo ego loquar ftcut dixit milti Pater,fic loquar amp;c. Ecce prophe Qm illü Chriftû.in medio fratrum,hoc eft,in ipfa Dauidis domo genim, ficut amp;nbsp;Dauidi prxditff u *ft.i Reg.r.ca.Erexit enim deus nofter cornu fa- „ota'^ns cfl Intis in domo Dauidpueri fui. Lucae 7, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciruicaro

Necp ea caufta diuerfa elfe à noftra Cliriftic? ft à' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Di DoQra,

D. lO ACHlMi VA DIA NI rpputandacft,qa noua ôf inaudira conceptionc formata eft. Noue enim,ut quidam ait,nafcidf/ cuit ilium,qui npuæfandiÀcationis author 5^ ^onfecratorerat iùturus.Non tarnen liocmini» « uirgine homp ueyiis in carne noftra,amp; forma tus amp;nbsp;genitus eft. Hominis enim filius uereuo/ f^is eft. Nccenim uariat originis ratio diuerfa fubflantiæ unitatem.ut non omnium liominum una caro fit, fedqiiahtatem tantum amp;nbsp;conditio/ nem difcerni^ utfituidelicetfatKffaamp;immacula taquædiuiiia opcratione conftitit.fantfliflima autem quam deus ipfe à fe conditam afiumpfit. Contra autem uitiofa 6^ peccato obnoxia,gute uiri amp;nbsp;mulieris coagulogigriitur.Potrdfi origi/ fiis diuerfitas fubfta.ntiä xderet natura diuerfam, 4ie noftram quidem carncm cum carne primo/ fum parentum unam eiTeconfequeretur. NecpS milis eftet Euæ caro, Adami carni, quia alia origt; go noftra,alia Adami patris,alia Euæ matris fait. i Qjiidigituriuuatillos ficoriginem Chrifti fub« J litatecuriofaucherelaudibusS^ admirari natiui tatem, utinde fubftantiam carnis domiiiicæ S^fï ' mul naturam fubftantiæ propriam a' noftra fein/ ( dant 8i fcparent, ói in Chrifto fernen Abraliæiu ! xtacarncm nonagnofcant,quam Chriftotamcn j fçripturæ tefiimonia denfiffima uendicant^Sed , uerentur, fredo,ncpeccatorem faciantCliriftum | I) carnem illi noftram concédant, amp;nbsp;fimul creaiu ram eifc pcrmittant. Quafi uero qùæ uacua cataS^ uitio omni,primisparcntibus noftrisj'’'' (

AD ZVI C CIV M BPI S T. ' I7 duta fft, ab co ipfo qui Icondidit 8C induit, non potueritamp;ipfa extra omnem peccati labem pofl ia,afrutni:autquaß üc innatum uideri debeatcar ni peccatü, ut tolli fpiritu,amp; faniflifica tionc prxgt; uerti non pofflt. Illi credunt poifibilecrfe ex ho» minedeum {ieâ,8i non crediintpofTibüe elîe no ftncfubftantiæ earnem àdeo titra matulâ ullam Klabem affumi. Cum hoc tarnen facrælitcrac (ommunicantunudiierooppiignant, Sanepri» mi parentes, hominesanimalcs, licet fucrint, tagt; men uacuos à pcccato in paradifum uenilTe.fcri» pturadocct.Scd quid multisopus eftlt;Ipfebaptif mus Chrifti, mors ipfa,amp; fanguinis effufïo fpiri ms^in manuspatris traditus, magno argumen mfunt earnem noftram Chriftum induiiîe.Et or thodoxiinterprétés unoorc confîtentur Chrifti feruatoris earnem, origine licet à noftra uarian» (em.eiufdem tarnen fubftantiæ generis effe eu ius noftra eft. Âmbrof. ea .9. eius libri qui dcSacra mento incarnationis infertbitur, Quid tam.inqr, unius naturx quSearo noftra eum dominici cor poris ueritate^ diuerfis tarnen utraep eauflîs Si or ta principiis eft. Caro enim domini fpiritu in uir ginem fuperuenientegenerata nô expcdlauit ui tilis fœmineitp coitus folennecomercium; Ca» rouero noftra non nîfi uirilis iuxta fœmineifjj fexus genitalia fulcis naturalibus obducatfemi na,intra uifeera nefeit materna formari.Et eu ge nerationis cauftafueritdiuerfa, carnis tarnen in Chrifto cühominibus omnibus una natura eft* tiiSi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D 5

Habuit ergo de fuo.uirgo quod traderct: non cm alieiium dedit mater, fed proprium c uifccribuJ fuis contulit,inufi(ato quidem modo, fed iifitaio tnunere.Habuit igiturcarncm uirgoquä iiatur« folennis iuretranlcripfitin fcctum.Eadem fecundumcarnem generantis Mariæ genititjl,»* tura.necdiifimilis fratrib. quia dicitfcriptura:Vt per omnia ftmilis fratribus fieret,fimilis uti^ d« fi‘lius,noftri,non fecundum diuinitatis plenitudi nem, fed fecundui» animar rationalis, amp;nbsp;(utcv prelfius dicam)liumanæ,noftritj corporis uerita tem.Quid autcm de ipfo loquamur Adam'fcura fit formatus e limo terrç,generauit utiç filios fuç confortes natur»,panicipes generis, fuccelfionis liæredes.Diuerfaquidem in fîlijs amp;nbsp;parente pria cipia,fed human» côditionis una natura. Nec ta men diffimilitudo ortus fimilitudini fubftantiæ pr£iudicauit.Hadenus Ambrofitis.Simodo R.m brofieftilleliber,quem certum efteiusautlioris f fie,cuius funt libriquinqj de fide ad Gratianum feripti Certecuius cuius fit, Catholicum efieSd orthodoxum confiât quod prodidit.

Regula Äu Sedad naturas reuertor,quibusinuno amp;nbsp;in rofc'ei'idiV'' dinifo Clirifto, ad eum modum quem diximus inChrifto perfpedfisobreruatis,nondifficilecrit, uelfeti exponent locutiop CS de Chrifto proditas fano in fen dis loquu/ fil accipere 8C dijudicare, uel noftras quas ad feti tipnib.amp;c. pturætraditionem formamus.itamoderari.utde domino non nifipie retflcpronuntiemus. An te omnia autcm régula Augufimi tenenda eft, quam

AD Z VI C CI VH • BP r S T. ig quîmipfelib.deTrinitatei.cap. i}. intermulta. inhxcdemum uerbaprodidit: Nifi tarnen ipfc idem elïetfilius Dci propter dei formam in qua ‘ft.quieftfilius hominis propter formam ferui quïmaccepit, nondiceret Apoftolus Paulus de ptincipibus huius fxculi, Si enim cognouiffenr, ßunquam dominû glorix crucifixiifent. Exforz ma enim ferui crucifixuseft, ôi tarnen dominus gloriçerucifixus eft.Talis enim crat ilia fufceptio quçdeum hominem faceret,amp; hominem deum. t SEDTAMEN, propter quid,amp; fccundum qd dicatur, adiuuante domino prudens Si pius Le^ âorintelliget. Nam eccediximusg) fecundum idquoddeuseft glorificat fuos,fecundum hoc Utitp 1], dominus glorix eft. Et tarnen dominus gloriï CTucifixus eft,quiaredle dicitur, amp;dcus (tudhxus non eft uirtute diuinitatis (cxpende quàm taute loquatur)fed ex infirmitatecarnis:(î cutdicimus, quia fecundü id quod deus eft iudi^' cat,lioceft,ex poteftate diuina non humana,amp;' ta •nenipfehomoiudicaturuseft, ficutdns glorix crucifixuseft. [ta em aperte ait, Cü ueneritfilius hominis in gloria fua. Si omnes angeli cum eo, hinccongregabuntur anteeum omnes gentes amp;c. Hucufcp Auguftinus locutiones illas expo^’ Bcns.Domin US gloriçerucifixus eft,Filius liomi nis iudreaturus eft. Quarum fimiles eodem mo/ dodifcutiemus.Reiflccnim 8i piedicimus:Chri ßushomofadfus eft deus: Chriftus deus fadfus efi homo.Sicut Ambrof.lib.».de uocat.om.genz

tiuni cap,}. Filius, inquit, dei faélus cft filins lio^ minis. Et, ut Auguftinus loquitur, Sufceptio ilU carnis à ucrbo, dcum hominc fccit, amp;nbsp;hominem deum amp;c. Eoenim modo quoà loanne eftdi-' dinm, Verbum caro fadiiim eft : ediuerfo amp;pie dicitur,Caro faéla eft uerbum.Qiiç non hoc ten fu accipiuntur, ceu natura in naturam tranfierii^ aut cum natura fuerit confufa, qiiod manife' fto errore Eutyches opinatus eft:fcd tp natura aP tera ab altera afl'umpta, unam in perfonam quae Chriftus eft, ut fic dicam, coaluerit, Capiteenim. feptimo eiufdem libri, idem Auguftinus: Ergo, inqiiit.quia forma dci accepit forma feriii.urrun/ que deus,8C utriitp homo amp;c. Qiiodperindcab illo di(fiii iiideri poterat,atq5 fi naturasin Clirifto uel alternant, uel confuderit, feipfum exponens, Virun(p,inquir,dcus propter accipientem deum: utrunqtautem homo,propteracceptum homi/ nem, Neep enim ilia (ailumptione) alterii coruffl‘ in alterum acceptum attp mutatum eft; nec diui' nitas quippe in creaturarn, inquit, mutaca eft,ut dçftftereteffe diuiniras: ncq; creatura in diuinira^ tem,ut defifteretefle creatura. Hucufq; AuguftM tius. Qui dum dicir, Vtrunep deus,dlt; utrunqne homo, adChnftumrefpicit utratp natura conz ftantem ; qui nimirum totus amp;nbsp;infeparatus ue/ rus deus eft, amp;nbsp;totus uerus homoeft. Vndcö£ hanc locutionem locum habere intelligimus, Homo fädius eftdeus. Et,Deus fedfusefthoz mo.Quando cnim ficloquimur,non3d naturas'

AD ZVÎCCÜVM EPl9T.-r f»r(îin acceptas,fed ad totum, hoc eft, adperfo* quot;îmexnaturisunitam refpicimus.Quare amp;ilgt; Mob oculos ponendum eft,omnia illaquçpro ’’’t'irarum proprietatetoti Chrifto, hoc eft, per^ '“lïChrifti tribuuntur.miilto reftius ijocibus fi^'niore Dialcfticorü loqiiamur)côcretis quàm lo* ’^fttaâis enunciari. Qiiis enim ferat hanc locu' concntî*

J’iHumanitas (qua uocc in prsefcntia naturam quot;'■'»ïnam intelltgo)fafta eft diuinitas uel fim^ plinteramp; abfolute, Diuinitas eft humanitas;Hu-’ ‘quot;’nitas eft diuinitas. Vtruncpcnim nófalfcmo^ *^ile impie ctiä SCblafphcmediceretur.Concrc.* *®tnim uoces ita in perfonâ pronæfunt, ut nec •’’entes offendant piorum hominum, quin quæ l'ocfchemateexprimantur.iâciledifcernât, ncq{ '’Ham dubitationcm rclinquant audienti,qHO mi

* 'quot;isquoduerum Si reâti eft, teneat. Infolentior ' •ftpronunciatio per abftradla, in illis etiamqux

’l'iadamtenus fieri amp;nbsp;admitti poffunt. Vt fi dicä^ Chriftus eft deus,Chriftus eft homo.obuius fenz fuseft Si captu perfacilis.lntelligitur enim natu* fanaturæconiunifla. Si perfonæ indiflolubilis uniras ob oculos ponitiir,naturarum appellatioz l’es interfediuerfas,fine Omni ambiguitaterez tipiensamp; communia faciens in perfona quæ in uaturis ut propria S( incommunicabilia difeerz Uuntur.Atuero fi dicam.Chriftus eft humanitas» Chriftus eft diuinitas, non dura modo,fed fufpe ûaetiam refultat loquendi ratio, ed quod totum

* ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D 5

lt;•* D.’-'IOACHIMI VA DIA NI illud quod fubftantia Si perfona Chriftus eft, ud humanitatem abfolutc,uel diuinitatem.ceu con/ fufts naturisdicere SI aifirmare uidemur. Quod fancftcintelledutn, cum perfonxamp; naturarum integricate modis omnibus pugnaret. Vt enim '' fefenon ferunt naturan'i uoccs fcorfim commiP fae,utf] dicam,Humanitaseftdiuinitas, SI econ^' tra,ob incommunicabilem inter fefe idiomatum (iatumuta non poteft non offenderc locutio,qua naturæ uox abftradia perfonætribuitur, nifttro/ po aliquo nodum difcutiamus. Quarc Si Lom/ bardiis.uirmulfaclcdhonis neccontcmnendiiu/ dicii,libro Sent.;.diftind):. n.deiilodifputans, Crcatura ne fit Cliriftus an minus Si an creatus fi^fatfius, nec ne ƒ demum in hare uerba fubdit: Ex tropicis locucionibus non eft reda argumen tandi procefiioùila autem locutio tropica eft, qua ' Chriftus dicinir Creatura uel fimplicitcr.uel cum adiundione. HaccLombardus. Diuerfumillud eft amp;nbsp;longe à fiiperiore femotum loquendige/ nus quo Apoftolus ufus eft i.Cor.i.Chriftti uo/ cans ludæisoftendiculum, Gnccisftultitiam, no bis autem iuftitiam, fandifi'eationem 81 redem/ ptionem,amp;c. Nos enim de abftradis duntaxat natiiram exprimentibus locuti fumus. Fitautera ob naturarum inter fe pugnanriam 8l feparata Lotjtittfto* idiomata,ut neiftar quidem locutiones ferri que/ Chriftus iuxta hominem deus eft : Chriftus

iuxta uerbi naturam homo eft.Item 8l hr;Cliri/ ftus fecundum uerbi naturä creams eft, quod Ar^ riani

ÄD ZVICCIVH EPIS T.J« tîani atîcrebant: amp;, Cliriftus iuxta rïaturam car^ nis creator eft,autcrcatura non eft.Qiiibus pare» funcCliriftiis iuxta uerbum in ioco eft: Chriflrus iuxta hominis naturam ubi^ eft: tuxta uerbutn Ufllecundum deum mortuus eft, fecundum box ■uincm excitaiiic à mortuis.fiic. Hz omnes enitn ïniur» alteri feorfim accepta: tribucrc audent, quod nô nifi diuerfx in Clirifto naturae unicum «^proprium eft.Dinina: natura: proprium amp;nbsp;pc fuliareeft,immenfam, infînitam amp;nbsp;incircunfcri^ ptam efTcjUtante cftdidlum. Contra,Humana:,fî •litSE fabftantiæ eifentiae efte, locabilem eife, fic «fïentiae fi'nitione contraftam e(ïe, ut nee immen iï fit ex feipfa,ncc ubiquefit. Ad lire nee li'umani ns creaiiit, nee diuinitas pafla eft, neep niifquam ”011 efthumanitas:uel,ut aliter dicam, Non créa ”gt;thumanitate CHriftus.necdiuinitate eftpaP fus.netp humanitate nufquam non eft, netp diui nitatein loco eft. Quodin concretis tarnen refte amp;nbsp;piedicitur, ctiamfi perfonr uocem diuerfr na ”*nc adiungimus,hoc modo: CHriftus uerus dez «s.crucifixus, partus, mortuus eft: Verus homo trtauit omnia:Chnftus Homo ubiqj eft:CHriftuS C3ro,corpus,orta,fangnis,in cocna cftifefcipfum eredennbus crogans: CHriftus uerus homo ubiz quetft,in terris filius dei, in ecclis filius hominis eft; Veras etiam Hom o, de coclo defcendit.Vbi im pie diceretur, Vera humanitas deccclo defcendit. Reftequotp iuxta regulam fupra memoratam di(i,Dcu$ paiTut (ft,Deus mortuus eft, Deus cru

f’ D. TO Ä CHI Ml VADT'AMt cifîxus eft, 6fc. Authorc diuo Auguftino difci* mus. Nam fidApoftolus apud Lucam Ado.io» Deum aitfanguine fuo redemiftic ecdefiä.Quo“! diccre non potuiiTet, nifi Cliriftus rcdemptor, ut certo ucrus deus eft, ia amp;nbsp;homo fimul ucrus fuif fet.Deus enim cum fpiritus fit.fangiiinem no ha bet,ni{tin fthoChrifto. fntdligitigitptus amp;fcd pturf cxercitadöe no omnino rudis Ledor, quo quid modo, amp;nbsp;cuiusreirefpedu dicitur.Quod cnim uni naturae eft proprium accommodii« tametft feorfim, ut iam faepe fxpius inculcaui/ mus.diuerfae naturae tribui ncqucat,tamen perfo nae.hoc eft,toti Clirifto, ob unionem naturarum indiuicii'â, Hue ut Erafmus ait, ob proprietatum in Hypoftafi duas compicvf ente naturas, cornu/ ChrilTiis nionem,pie,re(fle,fif ucre tribuitur. Etrededici* turChriftumcreatorem pro nobis mortuum eP

(ft. fe,utAmbro(ius in EpiftoläadEphefios,Quis« inquit, potrft intelligere myfterq huius cliaritatis nomen, ut et dens hominis cauifa nafcerctur.de* inde morereturpro hominibus, pro feruis domi nus,pro creatura creator,pro impijs pius.lt;’Eodem modo deum natum ex uirginc, crucifïxü d^mor tuumdicimus. Tertullianuscnim lib. deCamt Chrifti,adMartionem cöuerfus, Nonne, inquii^ ucre crucifîxus eft deu$.lt;’ nonne uere mortuus, ut uere crucifixus'? no'nne uererefufcitatus.^Etpau/ ló infra, Sceleftiftime, inquir, hominum, quiin/ teremptores excufas dei.Nihil enim ab rispafl'us tü Cliriftus, fi nilül uere pafTusei^ dlt;c. Acmox pauld

ÄD ZVrCCIVM HPIST,''’ Ç| pjuld de perfona Chrifti duabus naturis cöftanx ttlocutus, Ita, inquit, utriuftpfubftantiæ cenfu» hotninc amp;nbsp;deum exhibait:hinc natum, inde non natum ; hinc carneum, indefpiritalem : hinein^ firmum,inde praefortem : hinc morientem, ind« »iucntem.Quacproprietas conditionum dininjé Khumanææqua utiq;naturae ueritate difpunz tft, eadem fide* fpiritus amp;nbsp;caroiuirtutes fpiriz tum deijpafTiones carnem hominis probauerür» ^reliquaquçfequuntur.Spiritu aüt, quodhaud tudignum eft notatu, non fpiritum illum fandiü quo unc'lus eft Chriftus.fed diuinae naturx fubz ftanriam, quæperfonam Chriftn cum carnc con ' . j,,-!;'? ftituit,intellexit.Hocenimaliquo«esamp; Hilarius . amp;Ambrofius ufurpant. Aduerfus autcPraxeain • TertuUianus.Sufficit, inquit,Chriftum filium dei t'ortuum dici,quia ita feriptum eft,Nam amp;nbsp;Apo ftolus non fine onere pronuncians Chriftn moc gt;uum, adiecit, Secundum feripturas, ut duritiatn Pronunciationis fcriptiirarum authoritate molli,* fcandalum auditor! euerteret. Quanquam

(Um dux fubftantix cenfeantur in Chrifto lefu, diuina Si humana,cónftetautem immortalem ef fediuinam.tum mortalem qux humana fit,appa («qnatenus eum mortuum dicat.id eft, qua car* ■I'm Si hominem,Si filiii hominis,non qua 1‘pi* ritum Si fermonem Si dei filium.Dicendo deni* ^ut,Chriftiis,id eft,undlus,mortuus eft, id quod Unftum eft, mortuum oftendit, id eft carnc. Hæc Scriptorillc,qui (ëtumplurïinüfexaginta annis tuiUaa«. gt;. ..

à morte Chnftiuixic,qui ea fîcic fcripturas expo/ fuit, ut ubi ipfe bene, ibi nemo fcntiat melius: SC ca uixit uitae eontineiitia fobrietate, uterrorcs fuos baud alia culpa contraxerit, quam quodh'' tendus agercfibiecdcfiæaliquæ, Romana pre-' ferdm,iam tum uideretur, quam Clinftianamdi dominifpiritumprofitentem deceret. Noautem fentit aliud quam Chridum unum 6^ totum mOF tuum elfe, uerum id potiifimum accidifleobna-» turtealfumpta: conditionem, quamipfe,utalij omncSrCarnem uocat.Ambroriusenim lib.deFi dead Gratianfi cap.». SCj.infiiiede Chriftopaf t”*’’ fo locutus,Caro,ait,eft pafla,diuinitas autemor-' tasa morte tislibcra. PaAioni corpus nattinc nutnanx lege libera efl. conceffit. An uero moridiuimtas potTitƒ cum an!

roa non pofl'u.''Nolite,inquit,timereeos qui cor/ puspofTnntoccidere.animam autemnonpofgt; funt,öfc.Siergoanimaoccidtnó poteft,quonio do diiiinitas poteft.lt;’Hadlenus Ambrofms. Quin amp;nbsp;feptimo capice lib. pnmideFideadGratiaiiB, Non diuinitas, iiiquit, crucifixa, fed caroeft: hoc uticp fieri oporruie,quod potuit crudligi,amp;c.Ele gantes funtuerficuli apud Aurelium PrudentiS in Apotiieofi fua, ubi cötra Patrispalfianos agit, qmad luincmodum habent: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:

Credite,nemodeii uidit,mihi credite,nemo;' Vifibilis.de fonte deus,non ipfe dei fens lt;nbsp;Vifibilis:cerni pods eft qui nafcitur,At non ' Innatus cerni pods eft : Latet os Pattis illud: Vnde deus,qui uifibilem fe praeftitit olim, d

Tak a liquid Formans in fefe,quale fecuta eft Partîo.quæ corpus fibi uédicat,Ardua nâ uis Eft impaftibilis.Quoniam natura fuperni Ignis ad hornfïcas ncfcit defccdcre pccnas: Neccapitlnimanis angoribus excruciari, Pura,ferena,micas, liquido prælibera motu^ i Subdicaneccuiquâ.dnatrixutpotererum, Cui nô principiü de tcpore,fed fuper omne Tcpus,et ante dié,maicftas cü Pâtre fummo» Imd animus Patris et ratio,amp; uia confiliorü, Qux nô Fada manu,nec uoce creata iubetis Protulitimperiü patrio erudata proFundo.

I, . . -n r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ri- • Eruâïul»

Afpergüt,alapis non ucxat palma relifis; gt;nbsp;ucrbumbaj Nô perFoiîa crucis clauorü uulneraiigunt. quot;“®’ His affeda caro eft hoïs quâ Fermia prçgnâs Etiixa eft.fub lege uteri,fine lege mariti: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Ille Famé patitur,Fei potar,hauritacetum, lllepauet mortisfacié,tremitille dolore. 6fc.

in uerbo Fuo incarnato quadantenus élu.* uifibilem Fadum. Filium autem in carne ’liquandouentiirum,corporels illis uifionibus •liuinscprouidentix difpenFatione Fuiflefignifigt; Demum incarnatü iuxta carnis naturam Mum Fuilfe, iuxta diuinitaté nihil paftum. Sed ipFum tarnen Chriftum unum, deum amp;nbsp;homme pïffumflé mortuum fignificans. Adlp hune qui-» lt;Icin modum uctercs autltores fuo FortafTc iurc

f' D.r IO AC I M’l: V adtani. locuri funt. Mihifanc hoe puriores amp;nbsp;minus fil'* fpciflr uidentur locutiones, quo magisà natu/ ris feorfim acceptis, ad communication? èC per/ fonsc miitatcm inclinant.Multi enim liûdte licen PriiJtnri»^^ tej. magis quàm pie, foltim hominem in CliriftO rèconnVcï pahum cfTc dicere folent, aut (ut ipforum uerbis lumnUt. iitar)rolamhumanitatem,diuiniratemoninino non paflam, ut quæ nulli prorfus paflïoni obno xiafittqui licet aliud dicere 8i fentire nonuideati , tur, quàm quod hdes fpedat 8C ipfa expoffitpie I tas, tarnen quia ad calumniam trahi id genus io/

•' ciitiones, nee parti kites errores parère pofliinl, 1 , rcólius omittunturquàm ufurpantur.Pratfertinl k quot;nbsp;quod alijs modis, nee proms quidem illis ad la/

■’ pfum 8i cnorem, fenfum pium amp;nbsp;orthodoxum cxprimcrepoflumus.iîcutpaulô ante ditftum eft. Dealijsio- Huc amp;alii loquendi modi pertinent,quoS diï'Virgo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iaborediicemcmus: ur, Virgo deü genuit,

deumge« jCrcatorem genuit,Dcus c'uirgiuenatuseft. Qui auu.acc. Jonies illauerttatenituntur, quodcaroChriftiin atirgine afliimpta, 0( naturae diuinae infeparabill tiexu unira eft. Equidem hoc ipfum quod ad ma turiratem partus perucnit,quodcij eftgenitum SC ■editum tn miindum, homo fuit, amp;C ftmiildeuS ' fuit,Chriftus,licet humana natura 8i adoleuerir j ' SC corpora lis natiuitatis conditionem propriefu ’ ftinuerit. Cilix enim ilk Theodorus cum Sergio Bizantinoaliisepprauac opinionisSimmyftis.re ■ • ifle quidem uidebatdiuinam naturamnec nafei ' * in tempore, neqj inciperepofle ; at non iiidebant ■ interim

intérim quid unioni naturarum indiiîolubili dcx •’ffctur. Ncqj eiiim inccpit in utero uirginisdc^' '*s,ncque ceu non fuifîet,narus eft, qui ab æterno S'iituscftd’edcorpori recens formato, ficunitus ^gt;ut fine deo nafci homo non potuerit.V^nde ne ôtûToxôçdidla uirgo Maria,quia quod natum '’‘fafuiflct,filius crat alnftimi. Luc.i.Iam amp;nbsp;un^ ^'iniefteChriftnm de toto Chriftodicimus,

I 'quot;t ecclcfiaapudLucam Aélorum 4.cap.Conuc *''runtaduerfus fauif^n filiü tuum kftim, quem

; quot;nxeras.amp;c.Cum nemo tarnen ignotft.non ni^ *'3natiiram qua cratdeus, fcdiuxta hominem,

[ ’dfotpiuxtaanimam tantum undumfuifte.Mo '■^cnimquo.Iudatifacerdotesfuos amp;nbsp;reges un.' ’‘fff.Chriftum unóhim efle non legimus,

Non attinet rererre curdodlrinam de cœlo ak Antiiogfse l’ram dominus iam fuam.iam non foam fecerit: '«riam minorem fc patre,iam maiorem, interim Hfium ctiam efie cum patre dixerit.Regula eniin ^uguftini,et certa illa cognitione quac lecundum faptiiras adhibetur, omnia ifta fineambiguitate Accipiuntur. Scd amp;nbsp;hæc locutio. Nemo afcendit Incœluni nifi qui defcendit de ccclo.filius homiz loan,}. rgt;isqui cftin ctrlo. Cui iftaconfimihs eft, Filius l'otninis habet poteftaté in terris remittendipec^ ôia.Claræfiuntexobferuationenaturarü.qua^ tum idiomata in perfonac fubfiftentia communi cant. Vere igiturdicitur, Chriftus filius hominis tcmittitpeccatû, licet facultas remittendi ei iuxta naturam propric qua deus eft, conueniat, amp;nbsp;fo^

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ë

Iiisdciis peccatum remittat. Scd Si Dominus no ftcr, f uius rcfpcjfhi Ciiriftns, amp;nbsp;item Icfus, cura loanne Aoyèç, à noftris Verbü, feu, ut uetuftiflï' mi LatinorülocutifuntjSermoappellatus (ït,in^ relltgitur: amp;nbsp;iiaccenimpieaccipienda, Ä^fiiasad naturas apte referenda fiint.nepauid riidius

pingcre obtingat. Omnis cnim hiftcria Chrgt; quot;fti.qiiam lireris Eu a ng elite mandartint, liacia/ tione tactic tenetur, dü quicqiiid nel iuxradeiuel iuxra liomiuis naturam dixit,docuif,fecit,tulir, a tflus.palfiis cftjObferiiattir. Et facile diftinguctur antilogiar.quacpugnarcinfpeciem uidebi niur. Vf diim fe iread patrcm Si mundü derelinquere, innuitdominus.Contra autem 3fferit,in muncit»

ItemiQiii creditin me,nöin me credit. Sic Etali bi: Qiii credit in me, opera qiiæ ego fado Si ipfe fadet. Pdore loco negat in fe credi oportere een Jiominem.Secundo loco fideniin fe.ut detim uc jum probat. S/cutloan.p. àcæcofideminfeutff Hum dci expofcit.Etloan. 14., Crediris, inqiiit, in deumfSi in me crédité,Sic.Kurfum loan.f. Te* I üimoniü de fe non recipit, quia Icx in oredaorS I auttrium locet neritatis acilimationc. Et nemoiii I re de feipfo tefHmoniü ierat. Cöcra loS s.Si ego, I inquit,trfiimonium peibibe3deme,uerum dite ! /limoniü men,quia fcio unde iteni, Quæ omnia ; fïcdióta funt, utfermoiam adbominëfqualem effe Indaci putabant) iam ad fe uerum dcü,quem deü eü'epharifxi ignora bant,palam referatur,na

AD Z VIC CI VM H PI S T, 54 turawdiftiiiólióe pleniftimeindicata.Abridntafit loânis Euangeliü antilogies,qiiç fi fimplicifeniu a«iperent,manif€ftâ pugnantiâ inducerct.Ita igi tureruendus eritfenfus.qui nô fubtilis.fed côfefgt; fus et fimplexîfic tamc fimplex, ut refta locutionü obferuatiôe fanus etiâ et pins exiftat.Plcna cft fcii pturaomnis tropis.utlib.j.deDoft.Cbrift. tefta «urAiiguft. finequarü diligenti obferuationero fteillâ intelligcre aut explicare nemo poterit.

Neqj eftliæc ratio difccrnendi ab ullodoflorc RegniJiîc ïutinterpretefcripturarü inufta.fed abipfodoz «ponciuH wino noftro Icfii.pritnutn adumbrataetoftcnfa. uaàidV Intcrrogatienîab illo pharifæi» uelutapud Matt. Chtiftus. f«gimus,Cuius filiû fore crederct, futurü illü Mef fem^quü refpondiffent, Dauidis: répète cauflam poftulauit, cur dotninü eum fuîi in îpiritu uoca' litDauid, qui tamc filins eius efletfutyrus Pfak tnitn los.Dauid ipfe,Dixit,inquit, dns meus do^ ’ninomco,Sede àdextrismeis.donecponâ, Nôeftaütin parctum more pofitii,utnatosfuos ■ -dominos uocent:fed contra magis.Si multas qui dem apud genres folenne eft, ut filfi ipfi parentes honorabundi dominos appellent.Qiiia ergorex DauidMeffiam ilium olim regnaturum domi-* Uumfuum nocabat, qiiomodo uel filius elfe uel progenies eius potuit,^8fc. Hune fcripturac no' dum pbarifæi, utpote notitia Chrifti oîno deftitu «.foluere non potucrût. Soluifîcnt autem fi cum Petro amp;nbsp;difeipulis alijs lefum ilium Naiarenum fpfum Clniftù, hoc cft, Meifiam iam turn IfraeH

► D. rOACHIMI VADIANI prxftitum, non hominis modo de domo amp;nbsp;Ium bis Dduidis.fed dei etiam uiui hlium cffc, uelui' dere uclconfiieri uoliiident.Chriftiis igiturfeip/ fo ttrtantealio refpctfiu films hominis exftirp« leiïe,alio,filius dei Si dominus non Dauidis mo do, fed omnium quæ in cœlo Si in terra funt. V' nus intérim amp;nbsp;idem Chriftiis. Totiim enim ci tri buitur.quicquida naturisadperfonam deduflS de illo prædicatur, Operatioties item omnes, fie Auguftino.non uili feorfim naturæ, fed pcrfo næ uni amp;nbsp;indiuifæ tribinintur. Vnde Si inortuu dicimusdeum.dumChriftum mortuum fuiife intelligimu»:amp; filium hominis in ccclis, quicŒ' losiuxta carne nondum intrarat. Etcrucifîxum deiim, amp;nbsp;ea caufia interfedores dei ludicos Ter/ tullianus appellat. Qiilt;e omnia quibus decaulfiî uere dicatwur ôf pie.fatis eft, ex naturarum diuer faconditione.amp;perfonx unitate communia fa/ cientc.oftenfiim.

TrïAantur Nuncctillimihifquoniam in hanemateriam loci qui uigt;incidimus) tradlandi funt feripturarum loci, qui ca-eChri» obferuaiiöedigni.ficdeliniant nobis Cliri ftuinfïin- ftum.utfempereumftiifi’e,uideridebeat. Enim/ perfuiflê. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ecilefia poft Hebionis, Pauli Samofateni

Si Photini deliria Chriftum anteAlariam non . fuifl'eafïiimantium, non dubitauit dicere Cliri/ nbsp;nbsp;i

ftum antcMariam ftiifle,amp;femperfuifleeumor thodoxi dod'rorcs confîrmarunt. Vt Si his in lo/ cis accurata obferuatione opus habeamiis. Ex ntultuautcpaucos decerpemus, Primum, diâü Bap«gt;

Baptiftæjoan.i. Poftme uenit qui ante me fuir, Cui illud Chrifti refpondet quod fupracitauix inus.Aiitequâ Abrahä nafccretur, ego fum.Paugt; lusaüt adColof. i.de toto Clirifto.Et ipfe el), 111-' quit,ante omnia,amp; omnia per iprum.ctc.Longc «prelfms i.Cor.io. figiiifïcans ipfis quorp patri kus cibü in Agno amp;nbsp;Manna Chriftü, SC fanguix Pent eius.eorundcm in aqna petrsc potü taifleju l’ïcuerba infit;Petra fuitCbriftus. Item; Neten •emusChnft-imficutquidam illorü tentauerür, ferpcntibus extinfti funt. Seruatos enim à Chrifto palam innuit ferpens æneus àMofein ^Snü pofitus.ad que qui refpexilfent, curabätur. ^•lein enim fuit qui ßC tentatores afflixit, SC ad fc tonuerfos curauit. Ad Hebr.autc t. fic deeodem

Apoftolus: Qi^iem conftitiiit hæredcomniü, quem etiä fæcula condidit,8C£.Vbi de toto SC . quot;idiuifo Clirifto loquitur, quod uel inde appa-» i ‘'^•.quod hxredc ipfum uocat.per que omia funt '^‘lita.non aüthacres fit Cliriftus nifi iuxta natu f’Piaffumptä, unde SC nos cohæredes eius uocc •’’Pr-AdEphc.aüt i.cap. Deü nos in Chriftoangt; •^WundicöiUtutionemelegirte.utefiemusfandli ^^iuimaculaticorä ipfo.SCc. cöfirmat. Alio item 'Plocoprimogenitü iiocat omniscreaturae.quia Pwillücreatafint omnia qux in coclis SCquarin •''■fa Col.i.Omnia,inquitApoftolus, per ilium, illti creata funt, SC ipfe eft ante omnia, SC

JPnia per ipfum confiftunt. Quo in loco non de quot;ttbo fcorfim.fcd de toto Chrifto loquitur. Ac fi

- D. IOACHiMIVADIANr dicat, Totus illc qui faólus eft ex muliere .faiflur fub lege.criicifixus et tnoi tuus eft, fufcitatus et in gloria receptuseft: totus, inqua, illcdominus 5^ redemptor noftcr,« mediator nofter.amp;c.antcoïa eft,etoiapcr ipfum eöfiftunt.Nifi enim co modo quo diximus, ad totü rcfcrturquicqd de Chrifto apoftolicx litcræ prçdicât.nô accipietur uel reâo unquä uel fano in fenfu fcriptura. D O MlM V S ctiim nofter liodieunus eft, nee natiira eft, fed per fona efttneqi fic foluitur.uclut uni naturçtribuen dum fitquod deipfaperfona ucre dici ncqueat. Proinde quæ iä citauimus facraR! literarü teftimo nia nö hoe fenfu accipicda funt, tanquäChriftiis totus.hoc cft.iuxta utriufcp naturç fubftantiäfcm per fuifle,aut ante partn Virginis iuxta carneexti tiifeconffrmcntfcri ne Valentinus quidc.qChri/ ftum cü carne fua c ctrleftibus in Virginc ucnifle dicebat,talcunquam fenfcrit)fed TO TVM.hoc cft,diuinaamp; Humana natura Hodiecöftantemin uerbo illo, à quo caro uirginea aifumpta eft,fern perfuiiTe, amp;nbsp;seternü etiäcll’e.indicentöfdoceant. Verbü enipatris, Filius æternus 81 Sermoillequi ab æterno ad carnis noftræ affiimptionem amp;nbsp;re/ demptionc noftram paratus amp;nbsp;prxdeftinatuseft, CHrifti nomc à pofteris accepit,quia 8C lex amp;nbsp;pro Quare a- pHetæ talc eü demonftrarunt, ut qui erat futuruS piij propiic in carne,iam tü in uerbo uero dco in carné olim de èViriilo quafiprçftitus exHibitus uideretur. Ob profutùris certitudincenim ^auidentiacacternacet certiffimx duc poßta. praefcientiac dei,uidcnius fpiritum ilium prophe/

AD ^VIC C I VM EPI« T. • ^6 qui deus eft iierus, eum morem in fcriptux fis(enuiife, utquacfuturaerant.ipfequi omnia «iipræfentia inttietur, non præfentibus modo »srbis, fed etiam præteritis enunciet atquedef.ri bat.VtapudEfaiam de Chrifto adredemptionc amp;nbsp;imiiciam fufcuandoSpiritus loquiiur: Ego fu ffitauieum ad iuftitiam.Sufcitaui,dixit, non ,Sii^ fntabo.propterratain certam prouidenciâdei, ■n cuius mente amp;nbsp;fenfu, omnia qu e futura funt •amfadafunt.ôf uniuerfaantequam fiant, nota funt.Nam Si nono capiteidem proplieta Parmi bis.inquit, natus eft nobis,Si filins datus eft no^ bis. Vbi datus In confilio illo diuinorum area./’ fiorumæterno.Eadem enim de caufta prædeftû Pationis certæ.diélum eft ab eodem Efaia, in per fona Chrifti, Spiritus dominifuperme, propte-» tea quod unxit me, Sic, Et in Ffal.iop. de Chriz fto fuo rex Dauid, Dixit dominus domino meo. Pro,dieet.EtinPfal.44.Proptercaunxit te deus luus oleo exultationis præ confortibus fuis.Proz phetis enim Si ipfis ob certitiidinem ucritatis qu3 fuggercbat fpiritus fandlus, qux longe poft tuz Wracrant tanquam pracfentia atque etiam præz teritaenunciabantur; Sitahquidem filofermo dei texitur, ceu iam turn exhibitum orbi Chriz Hum, ac non potius exhibendum effe nideri dez buent, qiit longe tarnen poft in mundum erat uenturus. Eius rei notitia fadliim eft , ut plaffid interprétés Latini, Hilarius, Hieronyz «ÎUS, Ambrofius Si Auguftiniis, uerba filij dei,

' D, IOäCHIMI vadiani feu malumus Sapien tiæ diuinæ apud Salomon? Piouerb.s. Dominuscrcauit me, 5^c. cöfimilem ad modum creandi uoccadducii ad Clinfium iu Xta liomiriem affumptum, non autem ad uerbii, quod tfic temporis Amani crcatii effecontende« bant,retulerint,amp; morcm illü fimulfcriptnrçin' dicarint.quo futura,uelut præfentia, atqj interdu etiä fanira, proponit amp;nbsp;cnunciat.prxcipue Am-' brofiiis cap.T.lib. primi,amp; 4. cap. lib.tertq dcFi dead Impcratorcm Gratianum.ut nofti.Patctigl tur can (Ta cur amp;nbsp;ante incarnationis tempus Cliri fti nomen etiam in Verbo locumhabiierit, Jipa Patrci ante tres noftri eundem, ô(. ante legem amp;nbsp;fub lege in (ege Chr?* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi'guris coguoucrint amp;nbsp;defiderarint, iu

ftiimcognp xtailliid Ioan.s. Abraham pater iiefter cxiiltauit werunt Sc ut uideiet diem meum, amp;nbsp;uidit, amp;nbsp;gauifus cft.Et Hiderunf. jviaftj, jj prophetac 5^ iufti defiderauerunt «idcrequa:uidetis,amp; non uideriit: ôC audircqiip auditis.ctnon audicrun t. Defiderauerunt,inqu3, uidere oculis.quod fide iam cöceperannet conini audire fennonem, quern iam intcllcxerant. Nifi enim Cliriftum iicturum cognouifl’ent, in carne fua uidereeum amp;nbsp;audire non concupiuiifent. In promptu quoq? et ilia cauffa eft,cur Apoftolus in dco uerbo,tam tii Ifraelcde domoferuitutis euo-* fame,8^ libérante, perpetuatpfollicitudinefuaet uirtutecomitante.Chrifti nomeftatuerit. Omnia enim ilia certa figura fuere,adu6tus Chrifti amp;nbsp;re^ demptionis, quç pcrilliî erat futura.Vcrbfi etiâil ludtsmbeneficum amp;falutare apuddeum crar* 8^ deus

AD ZVICCIVM EPIST. 57 amp;deus erat Vcrbirper quod.ut antea omnia fij-» ftï, ita poftea omnia confummata funt. Cui 8d omnis poteftas in coclo amp;nbsp;in terra concefla eft. Quare amp;nbsp;ueteres interprétés feripturæ fandac, quosqnidem legerim, uifiones illas 8d apparitio Vifionej et nes quibus deus à tempore primorum parentum dd àntt ad uf^qj legem amp;nbsp;Prophctas.multifârqs mifericor icgcm amp;nbsp;diæfuæarguments populo fibi dileélo fefe de/-j mifîtamp;exliibuit, adeum modum cxpofuerüt, ut ! adfilium potiiis quàrn ad Patrem referendas elfe 1 duxeiincquia fermo ille xternus, hominireuela nis.ôi ad hominem lapfum, magno miferatio^

' Pis argumento demiflus, Chriftum dominum olim incarne iienturum.fii inter homines ad fa-» lutem 8d redempnonem noftram uerfaturü, iam •uminnueritamp;fignificarit. Tertullianus enim ■nlibro adiierfus Praxean, de filio locutus, Ipfe enim,inquit, amp;nbsp;ad humana colloquia femperdc fcendit,ab Adam ufep ad Patriarchas amp;nbsp;Prophez •as,in uifione.in fomno, in fpeculo.in acnigmaz •e,ordinem fuum præftruens ab initio femper, qurtratperfecuturus infinita femper edicebat, amp;deus in terris cum hominibus conuerfari non alius quam fermo qui caroeratfuturus. Edicez batautem.ut nobis fidem fterneret,utfacilius cre

I deremus filium dei ucniffein farculii,amp; retro taz I lequidgeftü cognofccremus. Propter nos enim ficutfcriptafunt.ita geftafuntjn quosxuorü finesdecucurrcrunt.Haélcniis Tertull. Qiiieoz dem in loco hiftoriam Gencfcos de Adamo mal*

D. ro A CHIMI VADIäNT coiiffio,amp; à fadcdomini fugiente.qucm dotni' nusipfe qiiæfierif,amp; ubi nam eßet, interrogarif, Sfc ad myfterium incarnahonis Cliriftiretulii.Si lt;utHilariusHo.de Trimtat, n. eademderelïc fcrtbir: Piitas ne deambulanns inreiTuiji, nilïm fpecicalTumptaccreauonis auditum?utinaliqu3 creatione confffterct, qui inambulans fucrir audi tus^Sed 3i in Iibro de carne Clinfn Tertullianus liarr?ticosalloq liens, Arq ui,inqiiit,tunc quo^ in ter illos Angelo»,ipfe dominus apparuit Abrahx fine nanuitare, cü carne fcilicet pro eadem cauiTa: diuerfitare.Sed uos hoe nö re(ipiris,n5 eum Cliri üum recipicntfs,quia iam nuncamp; alloqui, 8i berare, óC iudicarc huma num genus cdifccbatin carnishabitu, non natx adhuc, quia nondum morituræamp;c. In Symbolo quoq? uttufliflimo, quod idem author in hbrode præfcriptionibus I Hxreticorum recitauit, in hæc uerbade deo SI uerbo eius xterno Icgimus? Qiii uniuerfa de np liilo produxerit, peruerbum fuum prirnoom^' I nium emififum, Id uerbum, filius eius appcilatiî, in nomine dei uarieuifum, Patriarchis, in Pro/ phetis femperauditum.poftremodelatum exfpi ritu Patrisdei.ô^ uirtutc,in uirgincMariam, cat' nrm fäiflum in utero eius, amp;nbsp;ex ea natum egifle i lefum Chriftum, exindeprædicaile nouam Ie/ I gem amp;;c.Quibus uerbis præter fenfurn ilii farcu/ J io nimirum receptum 8i cognitum, Natiuiias carnis in tempore fadla, ô( uerbi fimul acterniias de Patre emilTi, recepta, SC crédita eft,naturaruin

A D zV I C C I V M E P I S T. r: diucrlïtate in uno 8C inditiifo Chrifto confiante? Quam quia proxima Apoftolis tempora agno-»-Merüt.dubitari nequit, quin SCipfiApoftoIi, ntà Chrifto edodli crant, candem pofteritati credent dam conamendariiit.Id eiiim amp;nbsp;fcriptura horum wanibiis exarata teftatur. lam quod in dei iiomi Ue (ut amp;nbsp;hoe obiter annotemus ) uifum Patriar^ this amp;c.Tertullianiis dixit, ea caufla fatflü eft, faiptura uetiis hand temerc ullo loca, qd fciam, Udfilij uel uerbidiferte.fed dei tantum meminit, atcpiiideab ApoftoJo ad Heb.i.fortaffedióltï fit, Deus olim multifaria multistp modis locutus Pa tribus per Prophetas,extremis diebus hifce locuz •useftnobis per fïlium quem conftituithpredem omnium amp;c.VeIutinnuens Pattern extremis die lgt;uslocutum nobis perfîlium,non fua modo car ne ueftitum.fed etiam filq nomine indicatü,ciim ab Angelo partum nouü annunciante, turn à Pa tre ipfo de ccclis intonante.Trinitas cnim inuete ri teftamento fi'guris quidé 8C inuolucris quadâte nusadumbrata nobis cft, quæinnouo illoper Chriftü in carne uenientc clariflime emicuit.Sa/' neetAuguft.Ii.dc.Trinit.i.ca.t}.Chriftü,innocc Angeli de rubo loquentis.oftenfum fuiffe docei^ haudin carne quidem, qux poftea afi'umpta eft, fed in uerbo æterno quod in temporum plenitu-' dine eft incarnatum. Prudetius quoep, uates tutti plus,turn uetuftiis, Verbü illud ab Abraliamo ui fum,et hofpitio etia adumbrata trinitatis fpecie rc upturn, lacobum autem cü eodem colludatum.

' D. lOACHïMI VADIANI Si in monte cum eodem Mofen collocutum, hunc modum in Apotlifofi cecinit;

Oto.i?* Hocuidit princepsgcnerofi feminiï Abram, lam tune dignati terras inuifere Chrifti Hofpeshomo, in tripliccniimcradiartefïgu^

luiïus.amicitix conlato quiftetitore Cominus facris coniunxituerba loquelis, Garnis in effigie Chriff um fe cernere fenfit. Sed maiora petensanimum per nota teiendit ïnconcenahominitplufquâ mortale laboranî Ipfuin quantus erat fine corpe uifereChriftû: Denup poft multi fermonis mutua.poftip Confpedü praefentis Hai, côfortia longa, Quario.ait.liceat te nunc deus optime, nolle. Refpondit dnstiVlea, non me, cernere iuftis Pofteriora dabo.(^id apertius^ Abfç aliéna lt;22'am fumât,facie,iierbum non pofte uideri? Pofte tarnen quü m31itidem(nunq Pâtre iiifo Terrenis oeulis)iiabitu fe oftendere noftro. SxpeSi in angelicas uelmortales memoratii Induct' fpccics.queat ut fub imagine cerni. (eft Hocuerbueftqd uibratu patris orebenigno Sumpftr uirgineo fragile de corpe forma fide. Patres faneomnes fermonem ilium qui caro erat futurus, ftmpliciter Chrifti nomine intellexe runt. Sed Ambrofium citare libet, ôi uita, 8i fi' de8( eruditione fantflum, qui in decimumca' putpriorisad Corintlitos fenbens: Petra,in/

ÄDZVrCCIVMEPIST. ^uit.difta eft.quæ intdligitur ehe Chnftus, ^bienim deficicbat humanum eis fuffragiuin, aderai Cbrithis. Ideofequebatur.iic ubi defcz olTH.illeûibueniret. Neccnimpctraaqiiam dez , dit,fed Chriftus.Idem in fermone iS.in Pfal.Qui . habitat amp;c.Apoftropliead ludacos faäa.Mirami ni, inquit, Mofen quia patres ucftros per marc ficds duxit ueftigqs.Mofcs nö impcrauit.fed imz Petrauit:nöiuflit mari, fed feriiiuitiubentiflutfliz hus.Mofen laudatis, quia regem Pharao cü exet dtu fuo mctfn. Mofes orabat, amp;nbsp;alius imperabar. Mofes precabatur,Cluiftusoperabatur.Mofes fugiebat, Clirtftus iiifequebatur, Mofes eolumz nam fequebatur, ut nodturnas tenebras declinaz Chnftus ülumiiiabat. Mofen agnofcis, quia ’quicamaritudiflem tcmperauit. Mofen agnoz quia aqiiam produxit dcpetra; Chriftü non ’gnofcis, qui ueri illius Aegyptq ftrauit exerciz quot;gt;tn, abyffi merfit profundo, qui nos libérât guottidie de huius mundi fludlibus, ne nos freu hprocella demergat Sdc. Hucuftp Ambrofq uerz haretulimus. NuncHilarqreferemus. Quilib. de Trinitatc ultimo, Carlo componendo Chriz ftum dieit affuirtc. Eodem libro, fuper illo Saloz ■nonis, Dominus creauitme 8ic. Cum, inquir» hjiptiira cmnis treatorem mundi dominum lez fuin Chriftum effet locutura, nunc tarne Sapien na ad denegandam impietatis occafionem,amp; Fa hricatoreni mundi deum patrem eöfeffa eft, ne^ fcfabricami deo docuitabfuiffe Sde« Idem iib,u.

rr D. lO A CHIMI V ADFANI' Nónafferunt.inquit, tempora uclartates fpiri* tiis(natiiram diiiinam tntelligit) diu£rfitat£m,ut nonipfeatque id£m Ciirißus in corpore fît qui manfit in Prophrtisamp;c. Hæc Hilarius, £od£in fenfu,quo Prudftius dixit,Mof£n cupqftrlpfum quantus £rat, fine corpore uifcrc Cliriftum, hoc eftgloriamClirifti intueri.non quanta in cor/ pore, quod nondum afiumpferat, fed quanta in diuinitate,quam xternam Chrifius habebat.Mit to alia quæ apud alios Dodlores paflim leguii/ tur,ficadduAa temperaraq; fecundum feriptu/ ras, ut à régula ilia fidei orthodoxæ nihiluin qui d£mdifcrcpcnt,ten£ant(pquod omnes femper EcclefixfuntprofefTar, Chriftum lefumfcmpa fuiffe,iuxta naturam quç deus £fi:,iuxta naturara autem qua homo eft, non fuifi* femper, fedccr/ pilfeamp;fedium elfe; Vtamp; omniafädla efleperl« fum dominum intelligamus. Et cundem lefum Chriftum dnm ex mullere amp;nbsp;fub legeiââü fano in f£nfu,Sd nihil hxfitante,fide plane pcipiamus. Increatum igiturin uerbo.creatum autcin carnis conditio ne. Deum,qui aftumpfit, hominc qui af fumptus eft.Sicut enim ç tern um eflrc,ab eo quod natura fubftätia Deus eft, infeparabile exiftit: ita creatum £(fc,ab eo quod in temporecerpit, fadfiim eft, feparari nullo modo poteft: necp eft ueluanitatis uel imperfeélionis,quod creatura Deus non eft, fed proprium generis amp;nbsp;fubftan/ tiæ : hoc ipfum ne futura quidem gloria regni abfolutiifimi Si perfeäifßmi, tollet, quoduanic tatem

AbZVICCiVMEPïST. 4e Htcm tarnen amp;nbsp;imperftdlionem omnem dcctca •^iaglonficata aufciet. Infra enim deutnpofix gt;3111 efle creaturam .certaeftgloria dci, lansqj l'ymnus dco proprius, g, rxipfooninia lunr, ante omnia ipfe eft : nulltus initij, fiiut nee quot;isuluus capax. Primaenim omnium diifancia

Quodliodic tarnen nonnulli nefcioqiiam ?noniiiiiam lubitantïæcreatacinurentcSji cfrXnjgjj chd quot;aftc amp;nbsp;fubtiliternegant, 8d tanta cum naufea ftumcfle fibftantiam ftiiffam amp;nbsp;in tempore formatant

à iierbo alfumpta fit, aiierfantur amp;nbsp;fugiunt, quot;ttWfi diras,Deum à deo alTumptum, amp;nbsp;rurfum gt;l'uni hominem in dco glorificatum, earn is no-lgt;fæ natura longe maxime reic^la,non polTis ul-lïparte ad arcanum illud cognitionis Clirifti ac-Mere. Siquidem deus uel feipfum aflumpfit, fli quot;ifeipfo eft incarnatus, uel aliam àfe amp;nbsp;quiden» •Üiicrfam fubftaiitiam aflitmpfit.Si feipfum: fub »ertitur incarnationis myfterium, amp;nbsp;fimiil no»

: »len aflumptionis amittitur. Cum affumcrc , proprie fit, acciperequod nonliabebas,autex-

o. lOACHlMI.VADIA NI efie', ficutreuera caio Clirifti ex cariic Virginis creatura eft.Velmediam illam inter creatorem creaturam, tali conditione lïibftantiam efle, qu« nee creator, nee creatura cxil'tat. Audio ciiini eX ipfiseiïc qitofdam quicarnem Clififti.carnem cflcuerain fateantur, óC fimul creaturam crtenc' gcnt.Idquod5lt; Gafpariplacere uidco. Eritigi' turcaro Clirifti tertiumtllud genus, neccreaiuni opere iiidelicet fex dierum.nec increatum, fed fä éiü fpiritu fando operate. (Ita enim fentireilloS conijcio.) Quafiuero forma ilia ferui per fpiri/ nim operaiitem ex uirginc condita, non liabeat demiifumillud amp;liumile quodhabetcreatura, lioc ipfo fcilicet quod fada amp;nbsp;condita, amp;nbsp;exina/ nitioneafkimpta efoautquafifubflantiauellio/ die ucl pridie creata à deo, amp;nbsp;de niliilo etiampro duda, non fit in eo gen ere creaturarüm, propter originis conditionem.in quo genercfuntcrcatU nc fex dierum opere produdæ. Suntenimwon/ nulli qui animali efle nos fidediditant.qiiia noil uidcamusCliriftum uclconceptum, uclglorifia catum.ullo modo efie creaturam. Ali) amp;nbsp;anatlic/ mate feriiintillos qui Chrifln creaturam faciunt «anitari fubiedam. Quafi fint inter nos qui poil gloriam, quac(lexaltants, uliiomninouariitati fubditum elfeiuxta carnemdi,.ant,aHtfequii)e/ cefie fit, u anica ti fubditum cfiTe.fi creatura f nciini creaturam eße non ficuanitas.utdiximus, fed na mra amp;nbsp;conditio.prartcrca Apoftolo tefte côlîetfo lam lUam aeaturâ uanicau fubditâ elfe quæ inge mifei^

ftD-ZVICCIVM EPIS T. 41 gt;nifcit,aut congemifdt,lioc eft quç à feruitute cor fuptionis iiondü liberate,lain nücparturit.per-' tóionem expedaiido Rom. s. Creatura enim qujc in glonam eft tranflata, licet originis condix tioncm nô exuat, tarnen à iianitate corrupiio nis fcrnitiitc libéra ta cft.nec ingemifccs amplius, necexpeflâs qiiod induatur.G emitus enim cum fpeconiuniftiis eft.Spem autcm fatiat amp;nbsp;finit glo riî.qua creaturæ ftatiis non fubucrtitur.fcii dclcquot; tur,fed perfi'citnr,amp; conftabiliturfempiternis bo tiiscxornatus. Rom. 8. Ab Apoftolo igiturcum Hanitas omnis pergloriam tollatur, tarnen non tolliturcreatura: ut plane errate amp;labi miliiuiz deantur.qui corporis amp;nbsp;carnis idiomata ficfeiun gunt à condinonis ftibflantia, ut fi fubftantir, tuius idiomata funt, adliærere uel inerte dican-» gt;ur,conf£ftim uanitatis nomine debeantcenferi. Toile enim, toile inqiiam, de natura proprieta-» naturam confudifti; autortende nobis, fi potes, quo modo alto fitbrtantias in Clirifti perx fonatam diuerfas capere cognofcere portîz uius.nifiproprietatiim infeparabiliiim indicatuz ta. Harum eiiimobferuatione, Sicreatorem Si treatiiram ertedominum lefum confefiifunt, Si hodiedoélirt’imi quiqite confitentur. Ridicule tnitn nnper quidam liierulis mifl1tandis,perfuaz dcre palfim conatus eft.Cloélores ueteres, Si anlt; te alios Ambrofium, Ghriftum creaturam elle ne gare, fed St D. Lutlierum, uirum tantum, in eaz dem opinione erte, aireiierauit. Quod quidem

V D. lOACHiMI VADIANT quanta cum calumnia dixcrit, nemo eft n«gt; fcius,qui uelueterü doélorum, uel ipfius D.Lu/ theri libros legit. Negant illiquidem dominum Ciinftum creaturam elfe iuxta naturam nerbi, fedeiindem intenm creaturam iuxta airntmal* fumptam confirmant. Neep nos Chiiftum firn* plicitcr creaturam elfcadfirmamus.qiiafipura creatura exiltat. Neepcreaturam elfe iitgamus, quafi iuxtacorpus alfumptum non fitcreatura. Sindipa« Öiuus quoep Auguftinus.cumaliismiiltisin lo tres conftfr cis, tum in libro de Trinitate i. cap. n. Naturam Jfunt Chri huiTonani a' uerbo alfumptam creaturam uo* crcaiuiam. cauEt Hieronynius Commentarqs in Michcam amp;in Epiftolamad Ephefios libère pronunciat Chriftum creaturam elfe. Hilarius toto illo in operedcThnitatealiud non agit magis.quam utoftendat Chriftum iuxta naturam uerbi nee creaturam nee faéfuram elfe, quodArriani ta* men alferebant. Contra autem iuxta carnem ue* ram etiam in gloria creaturam elle défendit, Paulum idem docuiffe libro duodecimo,his utr* bis affirmât, Beatam autem illam 8C ueram con* ceptx intra uirginem carnis natiuiratem (qua tum creaturx noftræ amp;nbsp;natura Si fpecies nafee* batur) creaturam Si faiffuram Apoftoliis noini* nauit. Et eodem in libro,locum Pauh Collof.ter* tio.Mifitdeiis filium fuum S^c.exponens.ita fcri bit ; Filius itaq; fuus ( hoc eft proprius patris, Si carlo milfus) qui eft in homine Si ex hominefa* 6tura: neque fadura tantum, fed etiam aeatura. Sic

ÄD'^VtC C IVM nprs T, 41 ’8^c. lam SC Irenaeus capite trigefimofecundo.ter tnlibri,aduerfumillosagés, qiudeuirgineChri nihil airumpriffe contendebant, hoc ipfo Cliriftiim creaturam efTeconuincit, quod Apoz fiolo telle,Si carnis fubftantiam dehomineaccez Pwit, amp;nbsp;hoc ipfum quod nos fumus fadus fucz lit. Quid aliud auteminlibris illis quosdeFide ätllmpcrat.Graiianuni fcripfit, Ambrofius agttf Qtiidahud in lib.de Fide contra Arrianos^Ç^îd aliud in libro deDominicx incarnationis facraz •nentodifputat.Si difceptat.qucim ut Chrifto lez fuferuatori noftro utriufqj naturae ucritatem SC ’uidentiain uendicaret, fidemejj fanam Si ortho tloxain Principi illi,quinofcendac ueritatiscuz pientilfimus erat, oftenderet, Si argumenta qui busArriani conceptam femel de uabo opinioz fiemfuam fucare Situeri pcrgebant.fcripturis ncc fucatis, nec tortis, fed folidis fano^ in fenz luallegatis reqcerct SC conftitaret.Ibi (fateor) negat Chriftum creaturam effe.fedinea negat natura, qua uertis deus eft.docens filium dci Chriftum, unum cum Paire deum, coaeterniim patri, genitum ex patre, non fadlum, uniiis cum Patraefubftantix,omnipotentem,per quern omz tiiafafta, cuiusunum cum Patreregnum, iina ntaitftas.una gloria, Si quod xqualis patri, cum ‘ quo Si fpiritu fando, in una poteftate. Si infepa rabilidiuinitateconfiftat.ita interim difpofita Tri nitatis oIkovoau«, ut alius Pater, alius Filius, alius Spiritus fandtus : Tres perfonx iticonz

fufjc in una fubftantia indiuifa,çquali Si xtern3gt; Hocautem dum agit fic uindkat S^fecernitna* luram Iiumanam à diuina in Clirifto, utiuxta jeandcm SC creatum Chriftum, Si in temport fa' (fium.adcoq; ueram Si confeffam creaturam t/fe agnofcatSi fateatur. Summatimergo utcollig» mus, de ftmbrofio, Negat creaturam Chriftuni fïcu! SC nos CÛ ccclefia negamus. Et lioc quidem praccipue agit cap. o. SC 7. libriprimideFidead Gratianummegans creaturam uilam effein dco, SC illud obferuandü admonens.naturä qua deus eft Chriftus, non admittere (fic enim loquitur)di uerfitatcm.ut iam genita, iam creata dicatur SC fa éla.ficutArrianiChriftii promifcue creaturâfà' àebant,non tam ad hominem quàm ad uerbum refpicientes. Proinde 4.capite libri de Incarnatio nisfacramento, Qiiid,inquit,proficis,fidicas quod Chriftus haec an ilia creatura fit Creatura mutatur.diuinitas adoratur Sic. Arnatii enim li' eet faólurn efte Chriftum iuxta naturam uerbi dt cerent, tarnenhanc ei ceu pracrogatiuam defere' bant, quod ante omnem creaturam faótusef' (et, Si ficaPatrein deum adoptatus, ut omnia po ftea iuxta Ioannis teftimonium peripfum faila cfTent. Ea caufta motus Ambrofius, non referte ait ad erroris excufationem.hoc nean illo modo creatura dicatur Chriftus , hoe eft, ante ne om' Item creaturam, an ucro cum reliqua creatura fa élus dicatur:cum erroris fumma in hoe uno pO' fita fit, quodiuxta uerbum creatura appellatur,;

AD 2 VI C C IVM ßPl S T. '’45 St fallus ab Arrianis creditur. Si enim etiam hac aparte crcatura foret dominus nofter Cliriftus, (onfequens foret in co adorando,palam impingt; gere nos, ut qui puram creaturam adoraretnus. Proliibuitautem(inquit Ambrofius) mcPauIus, treaturacferuirc.fed Chrifto admonet feruien^ dum; Non ergo ercatura Chriftus. Paulus enim' inquit,Seruus lefu Clirifti. Bonus feruus qui do minü recognofcit.ipfc creaturx fcruirc nos proz hibet. Hacc 7. cap. lib. i.ad Gratianum Ambrof.’ Quitr, eapitc locum ilium Ioannis lo. Afcendo îdPatrem meum 5ic.exponens,in hxcuerbaba* bet; Oft endit etiam dei ftlius diftantiam gcneraz «onis gratix.diccns; Afcendo ad Patrc meum diPatrem ueftrum : Deum meum amp;nbsp;deum uez ftrum amp;c. Non dixit : Afcendo ad Patrem noz ftrum;fcd, Afcendo ad Patrem meum 8^ patrem »eftrum.Separatio ifta diucrfitatcm oftedit,quod illiiis genitor, nofter creator fit. Etaddidit:Dcum •neum amp;nbsp;deum ueftrum. Quia licet ipfc amp;nbsp;pater Unum finr,amp; illi pater fit proprietäre naturç, noz bis deus amp;nbsp;pater cœperit cfle per fiiium. nö natu fæ iure,fed gratiæ;tamen utranqj naturam hicfiz gnificare uidetur in Chrifto,amp;diuinitatis Sicarz ■lis. Diuinitatis ex Patrc,carnis ex Matre; illamc^ Suteomnia.iftam ex uirgine. Denirp antea, Paz Irem ut filius nominauit, deum poftea, ut homo nuncupauit; iibiq; autem deum fuum. Qiiidex Perfona dicathominis,teftimonia docent: Deus-deus meus refpice in me, quare me dereliquifti?

Et alibi: De uentre matrismex deusmeusestu, Etfupra.quanhomo patitur, Etinfra.lioA ma qui ex matris uentre iatflatur. Itaq^ cum di^ cit ; Oe uentre matris meæ deus meus es tu, 8^c. ftgnificatcum quipaterfempercrar,ex illo deum fibi cfle ex quo de uentre matris iadatus eft. Cum igitur in Euangclio, in Apoftolis, in Pro^ pbetisgenerationemCbrifti legerimus, undeau dent dicerecreatum efTe uel faftum i Et quidem in quo creatum legerint, in quo iäclum, conßlt; derate debercnt. Edodum eft enim dei filium de dcoeifegenitum, dedeo natum. Fadum autem in quo legerint.diligentcraduertant. Non enim; deus fadus.feddci filius natus eft. Poftea autem fecundum carnem, homo bidus ex Maria eft. St mihi non credunt, credant Apoftolo dicenti: Poftquam uenit plcnitudo temporis,mifitdeus Elium fuum fadum exmuliere, fadum fuble^ ge. Filium, inquit, fuum, non unum de multis,’ fed communem,fed fuum.Suum, cum dicit, ge-* nerationisxternæproprietatem ftgnauit. Hunc poftea fadum ex mutiere aiferuit, ut F A CT V-* RA non diu i nita ti, fed affumptioni corporis az Icriberetur. Fadumexmulierepercarnisfufccz ptionem, fadum fub lege perobferuantiam lez gis. Generatio autem illa caleftis ante legem,ifta poft legem 8ic. Hxc ad uerbum Ambrofius,' quæ tametft longiufculaerant, tarnen liuc tranz fiu-ibere libuit, quod admoncre mihi ac uelut prx

Z VIC CIVMB PIS T. 44 firrfcribcreiiiderctur, quanta diligenria naturae in Chrifto obferuandæ iint, ne quod iniius eft Jltcriparutncaute tribuatnus,neueSeripturatn uni hoc i.im illud uniCbri'to trihuentem aiirep aatpiainus quàm collatio tefntnoniorum dei analog:a permittat. Quairo autein cap ne,’ •ertij libri ad Gratianum, lupcrillo Salooionis,-Dominus crcauit me pnneiptum uiarum fua*« tainin opera fua, Sic. Vnde.inquit.intelligimj*. ülud quoddeincarnationefcriptum eft, Do mt* nuscreauit me Sic. idfignificarequod ad redv* wenda opera Patris dominus leliisex Virgine fit C R E A T V S. Et pauló infra, Propter quse lutem opera fit creatus ex Virgine, ipfe dorniz Uus, cum ilium cxcum curaret, oftendit, di.*] cens tin illo oportet me ooeran opera eiusqut mil« me. Et addidit, ut de incarnatione dictum ttederemus, Cum in hoc mundo fum, lux fum* huiusmundi. Etenimquafihomoin liocmun.* do pro tempore eft , nam quafi Deus femper tft Oenit^ alibi ait: Ecce uobifeumfum ufquc; Id confummarionem fxculi. Eodem etiam in tapite, ante fiinem , illud Salomonis , Domiz nus creauit me principium, Sic. repetens, Conz fydera, inquit, quod moris eft fcripturis, Si fuz turapro prætcritis dicere, Si geminam in Chriz fto fignificare fubftantiam, diuinitatis Si carnist tiequisaut diuinitatem negeteius, auicarnem^ Mam, ficut in Efaia babes : Puer natus eft nobisp

©. 10 AC HIMI VA DIA NI ftorem orthodoxum cupio, qui Ch riftu m fecuA dum nacuram aftumpti hominis aut faduram, auccreaturam efterefragetur, uthodierefragan/ tur qui dominum a-mpliuscreaturæ uocegraua/ ri nolunt.

Accepim us autcm diuifam efte illorum fentcn tiam,ali}S ncc fuiffc unquam, nec eiTe hodie a(alt;* turam aftercntibus: contra, alijs fuiiTe quidem in infîrmitaribus amp;nbsp;paiTionibus, fed defijfleperglo J riam quar earn cm in deurn tranftulitetaflumplit. I Vtrirp qua'm ce6ie,8i pie,tuum etiam aliorum iudieium efto. Equidem Gafparis candorem no poifiim non commendarc.dum Chriftum etiam in glorii hominem uerum.ex oftibus, carne,fan ! guine, net^ alia fubftantia quàm iliaipfaquä ex fubftantia uirginis allumplit, federe Si regnare ad dexteram patris confeifus eft. Homo autem il

«fle ca:pit,quum in utero fanftificato conceptus j , SC formatus.etd fpiritu illo æternoaifumptuseft.; ।

•' Non fuitenim ante iiirginem grauidam homo j ille,amp;' turn pri DUS Radius eft, qiiiim cöceptus eft. I Creatus autc,quia nec naturae lege,necopera up, ri'i, fed fupra naturae leriem à dco in uirgine,8I ex uirgine formatus eft. Vtnon mortalis modo

C’Hftus e- infirmiis,fed gloriofus etiam Siuiftor, in re^ fnouera' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feinpitcmo iuxta hominem fatftum, uez

creatura eft ra creatiiia fit« permaneat. Videbimus enim,fcri amp;pcrm»gt; atteftante, filiiim nondei folum, fedetiam ' hominis le.um Chriftum m nubibus call, Si in gloiM

8i filius datus eft nobisdtahkqubque ante, pras mifîtcreaturam carnis, rubuxuitaftertioncnr diuinitatis (antequam terram faceret, amp;nbsp;ante^ quam producerct fontesaquariim,ante omnes collesgenuic me) ut fcires non diios:Clirilfos, (iedanum efte.quianK fxcula generatuS' fit ex Patre, dC ultimis temporibus creatiis fit ex Virgk nc.Hoc eft,Ego fum lUccreatus ex l)omine,cre3-^ tusad caufam,quifiim gcneratus antefæcula, amp;.C, Demum fenfum ilium pium Sd orthodox' xum condudens. Ante omnia ergo, tnquit, gelt; neratio. Inter omnia amp;nbsp;propter omnia, creatu^ ra. Natus ex patre fupra legem, fad us exMaria fubkgeamp;c. Hæcrurfum Diui Ambrofij uerz ba funt, ex quibus, credo, patet, quam uere fenz «ant, qui putantChriftum abeo, creaturam elfe negari : Cum creatum SC fadum.di'CTeatuz ram eife dominum uerbis tarn difertis pronunz tiet SC conlfrmet. Locum autcm Salomoniï Prouerbiorumodauo.non Ambrofius modo* ut fupra quotp diximiis, fed ipfeetiam HilariuS amp;nbsp;Auguftinus de Chrifto iuxta hominem afz fumptum exponunt. Hieronymus obiter, turn aliis locis,turnCommentarijs inMidieam,d£ Commentarijs inepiftolam adEphefios,admo net in Hebncis codicibus non Creauit, fed Polfe dit, legiifubindicans, non ad carnem modo,fed ucrbum etiam ipfum SC fapientiä patris teftimoz Ilium illud referri pofte: qd ita tame admonet,ul uulgatam interim et recepta expofitiotie de carne domint

AD ZViCCrVM E-PI8T.,-r 45 domini creata non rdjciat. Ali] Septuaginta mgt;i ttrpretationeni iccuti'tK7/tf{jj,id cfijCreauitJegero Hiïluetunt,quàm pofiedit. Tertullianus'quoquc HcetadSopliiam ipfam ôi fermonc domini acten Hum diftum illud Salomonis referai,libro adueo fusPraxean,tarnen creandi uocc no offenditur, liäiid quidem ficereatü intelligensfiliumi uelue tóus lit,qui ante non fuerit,quod Arrius pofte» opinatus eft,fed quod Verbum acternum, ad car^ Hisalfumptionem, SC funftionem illam redemgt; ptionisab seterno, fcriptura telle,paratum SC dez lignatum fuerit. Quo in fenfu fane Verbum, fiC fine offenfionc creatura,boc ell, paratura dici pof *lt;t,quodalicubi SC Erafmus annotauit. Siquide amp;nbsp;magiftratii creari amp;nbsp;defignari Latine dicimuy, tlamlegitur,amp; ad funftionem breui obcundam dtftinatur.Nam ficpræordinatum legimus Aft. ♦■Clareautem Petrus,Qui præordin3tus,inquit, i (u(rat,antequ3mconditus effet mundus, fed ma nifeftatus fuit extremis temporibus, SCc. Et Paulius, Qiii uocauit nos uocatione fanfta j non fe^ x.Tiin.i. cundum opera noftra, fed fecundum fuum progt; politum amp;nbsp;gratiam quæ data quidem eft nobis per Chriftum lefum ante tempora ætcrna,fed pa Hm fafta eft nunc per apparition? feruatoris no ftrilefu Chrifti,amp;;c.Creatum igitur,hoc eft,paraa turn amp;nbsp;prædeftinatiim in carnem filium dci acter num licet dixerit uetus ille fcriptor Tertullianus, tarnen amp;nbsp;fecundum carnem creatum 5? faftum agnofeiuEt ut colligam bceuicer,oftendi mihi do ‘ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F 5

ft. I o A C HIMI VA DIA NI ftoretn onhodoxum cupio, qui Chriftum fecu» dum naturam afTumpti iionunis aut fadturam, autcrcacuram elTe refragetur, uthodiereiraganz tur qui domi.uum amphuscreaturx uocegraua/ n nolunt.

Accepimus autcm diuifam effe illorum fenun tiam,aliis ncc fuüïe unquatn, nec die liodie aealt;' turam aiTercntibus: contra, alijs fuifTe qiiidem in înfîrmiratibus amp;. palTionibus, fed defijfleperglo riant qux carnem in dcurn tranRulitecafluniplit. Vtrirp qua'm tc6ie,amp; pie,tuunt etiam 8i aliorum ludicium cfio. Equidem Gafpariscandoretn nÓ poiTum non commendare.dum Cliriftum etiam in gloria hominem uerum.ex oiTibus, carne,fan guine, nc^ alia fubßantia quàm ilia ipfaquä et. fubftatitia uirginis afTumpßt, federe k regnare ad dexteram pacris confeifus cft. Homo autem il • ' nbsp;nbsp;nbsp;le ex anima öd corpore compoficus tum primunt

elfe ccrpit,quum in utero fantfliftcato conceptuî , Si formatus.età fpiritu illoæternoaflumptuselt j Non fuitenim ante iiirgincm grauidam homo । ille,amp;' tum pri nus ^aifius elf, qiiiim cöceptus eü, , Creams auté,quia necnaiurxlege,nccoperaui-' ( ri'i, fed fu^ra naturae feriem a dco in uirginc.Ä tK uirginc formatus eft. Vt non mortal« modo

f'iouert^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

creatura elf ra creatura fit et permaneat. Videbimus enim,fai Ätpcrnia* ptpra atrcftante, filiiim non dei foltim, fedetiam j

gloria fua ad judicium uenturum. Proindeclegt; ganter 8lt; pic Prudentius,mortem alicubi allocugt; tus.quo captiuos tenerc uelit.male de Clirifto ogt; pinantes:contra, probe rentientes dimittere, illos Uldelicet; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

r Ipfc gerit quod ftruxit,op us.nec ferre pudefcit Faftor, qd peperit, Corpus loqr atep aix uim; Finxerat hoe digitis.animain fufdauerat ore, Totü lioiemdeus affumitquia tot’ ab ipfo eft: Et totü redimit que aifumpferat, oiïrc reduces Quicqdhöeft.iftud tumulis.aft iftud abyffo ic Totum quem aifumpfit, redemiifeait,utcar Htm naturx noftrz indicaret,amp; illud Petri A6fo. »incultaret,Quod nö derelifta fit in infenio.ani *gt;4 eius,ne(p caro eius uiderit corruptioné, in coc ^sfcilicetfubueda, ubi uera amp;nbsp;incorrupta per*« iXanet Hac enim cauffa poéta hic uetus, 8C carne ^ttumulo, SC animam de inferno reuocatam ef« f'innuit.

Seddelocutionum modis, ut ipfis fcriptura SC ConGiium 'fcleliautitur.detpcognitionequsE ad Chrifium •’uius Epw Miuifum, SC naturas in Cbrifto inuiolatas perti ''fi, fatis fit’in prsefciitia diólü.Qua: quidc Zuicci 'loftilfime, referre uifum cft;nö quo te uelut hacfi öntc et diuerfum feiitientc admonedü duxerim.q toonitote nö eges, tantope et in fcriptuiis fandfis.

opinionem reiecifîe, qui noua quadam Si inta-' | éiaprioribusChrifti cognitione oflentata,non j modoereaturam cfle hodie dominum ncgani^ ( fed naturam etiam eius Humana diuinæ perglo-* t riam «quant. Video enimillos mirificeoffendi, ( quod ueritaté naturarü affirmamus in Chrifto, ( ac non potius carnis conditionc Verboadæqua' t tam.perip omnia a' creaturæ ftatu transpofîtam ef nbsp;nbsp;j

carnem illam pertuhfte.prodiderir. Cum ha:ctagt; men omniaad clogium mifericordix immenCx»

AD Z VI C C IV M EPIST. 47 pfrtineant,fîmullt;5 amp;nbsp;gloriatn carnis noftræ futu ram «a confirment,ut fi, quodilli contenduntSC obtruduntreciperemus,plane 8i Chrifti gloriâ, amp;nbsp;noftram qux in Chnftofutura eft,prorfus on» »tmfimusobfufcaturi.Certc K Manion amp;nbsp;Itntinus.fiTertulliano credimus,liac maximede raufla Chrifti ex uirgine incarnationem refpuex funt, quod fubftantiam illam nacuram feruiz *(m indignain durèrent, quam diuina maicftas ’fîumeret. Nam Si illud noftros offendere ui^ lt;fto,quod naturæ diuinacSd immenfæ fubftan® *'3mfinitam etcircunfcriptam in gloria unimus. Qtiafîin fæculo.paifione, amp;nbsp;morte Chrifti maie fes diuina deteriori conditione fucrit, quàm ho-* fit in gloria. Aut quafi domini caro in farculo ’S*^ntis,non habuerit.peccato dempto, infi'rmita carniscumcarne noftra communes, amp;credi raterim, creaturam non fuifie, debcat. Præterea, ‘quot;glorium non fuilTe uerbo æterno, amp;nbsp;immenz fo.tantillo in corpiifculo facramentum incarna-» bonis amp;nbsp;redemptionis abfoluere amp;nbsp;confumma-» b lamautem inglorium fitcodem regenerato.ct tnfirniitati omni exempte, regnare, triumpharc, S^inimicorum omnium futuro in iudicio defini fiuafententia ceruices fubiugare, baud infinite ^nidem illo ceu extra naturâ fubftantiçfuæpofi-» to.feduifibili,Si uulneribuscrucis infigni.Quod 'pfitm fi feriptura non proderet,tamen colligeres ratio,qua aeaturæ uniuerfæ ad creatorcm colla« beta conditio fit,at^ eum intra modum efîcntia

D? lOACHIHI VADIAN! omnis creata inteliigatur, utnufquä non e/fcnnf j; lifubftantiæ, quantumuisincorporeæ, diuinafo

Luc.uU. la excepta.coiicedatur.Modo fcriptura Si corpus ,) .Cluifto elorificato folidum.etanimam eifdccon nbsp;nbsp;a

anima amp;nbsp;ditionis mctis contcntam triDuit. Corpus ciiim i| corpore tangendum palpandumïp pncbitumeftApofto

lis, ne de carnis rediuiua: ueritate uacillarent. Et anima in inferno non relidla, fed amp;nbsp;in paradifo conffituta, demum ad corpus reuerfa eft, ut extra corpus Cbrifti anima Chrifti amplius non Et,fed folo in corpore federn habeat.Omne enimfutfci j teert äPrudcntiodidlum}quod Hora

quart corporea amp;nbsp;ipfa credi debeat, fed alicubief i j fe ita dertniuit ut fimul alibi non fit; rtcut anima ', cuiurtibet hominis uiucntis, ita ert intra metas j membrorum Si corporis contenta, ut fimulitt j, corpore extra corpus elTe nequeat. Practerea ,1 creaturæ angelicæ omnes talibus efientiæ niodis ( metis^continentur, ut quoniam fadiæ Si «di' , ij tar funt,tales funt ex originis conditione Si | |j tu, ut non nirt unius loei mentione aut define (, tionecapiantur, Quodfiadeó fînitæ Simodicx || rei commertio , maiertatem illam nee ccrionec f terra capacem tantopere abhorruilfe córtare poP ( f««. ,

AD Z VI CC IVM EPI S T. 48 f«,quantopereilliin gloriam nefcio qiiaminx untià cariiis creatx fubflantia 8i naturæ huma* hæextliiaieabhorrent,ptoi^edo ne unionem qui dem in Virgine faóiani, quia feruilis cuiufdam liumilitatis fit ufquequaqiie plena, uel fimplici* busperfuadere 8C uero (imilem facerepoitemus. ^bfitautem,ab(ît procul à mentibus noftris.ut quod à prophetis prædidlum, ab apoftolts tra* ditum,ab omnibus ecckfqs orthodoxis receptû (ft,idnosi)Ilacum hxfitacione commifeeamus. bBVS ipfe fpiritus eft, immenfus perfedlionc, uirtute amp;’ maieftate,cuius gloria amp;nbsp;maieftas quä liabttinfefe,rerumà fe creatarum ufu hectolli* gt;ur,necdeprimitur. Vnus idem eft,in eademef* f‘ntiæ amp;nbsp;naturx abfolutiflima Iiice et perfedlio* Utabacterno, 8din æternum, Humiliatus qui* don in carne, miferia, dolore, anxietate, crucc, motte.Et rurfum in filio Chrifto glorificatu» d(us,caeterum haud aliter aut modo alio,quatn quod excelfum cum 8d gloriofum à morte ÔC infirmitatc illi ipfi uiderunt S( cognouerunt, qui mxta carncin abietflilTimam humiliationis con* diiionededudhim confpexerant. Eiufdem enim Chrifti gloriam difcipuli quafi unigeniti à patre mderunt, cuius ignominiam interlatrones pen* dentis antea funt expcrti.Necp enim detcrius ha* biiitufibum çternum in Chrifto,quädo in cruce mortuus eft dominus,quam habuit.quando ui* fforamp;triumphatorcorliscftillatus, etiamfi ucre Cliiiftus deus mortuus eft,amp; Clviftus hois ß lius

in ctrlos fubucdiis eft, ucre cxinanitus dei filfuJ in Cluifto,amp; tn eodem uere glorificatus.Vtrinç fie inuiolata dtuiniratis natura, ut ei nee deeeflerit per ignominiatn quicquä.nee accefferit perglo' riam.Extra cnimaleä mutabilitatisdiuinitaspo/ fitaeft. Nee alia fuit in corpore inftrtnitatifubie* (flo,quàm nunc fit in eodetn pergloriam exalta/ to.Imóiieroneintali quidem carnequalemilli noftriiinaginanturaliaeftepoteft, quantacun^ acceffione gloriae,quam ante fuitin Inimili amp;nbsp;Tf rumnofa amp;nbsp;in pracfepe pofita, amp;nbsp;maternis uberi busfota.Vtequideinfatis mirari neqiicam, quid natn illis noftristamtnorofc fapientibiisaccidc/ rit.utnoftrætiaturx fubftantiam ferre indomi* no gloriofo non poflmt, nifi fuis illam idioma/ Finitiim cf* tis pcnitusexuamus. Cum uideanttamen, amp;ob corpus'nH pculospofitumhabcantconftaniem feripturarii derogat gio confcnfum, neq; non intelligant ad Clirifti glo/ tixeius. uniceattinere.utquam ipfe naturam de ter/ ra exortam Virginis utero illapfus aifumpfit, ean dem ab omnibus itifîrmitatis incommodisexu/ tam idem in regno illo ctrlefti teneat amp;nbsp;confer/ uet.Niliil autem retulerit fut amp;; hocmoneamus) paruum ne öf naturæ fux conforme corpus illi gloriofo, an ingens Si immenfum tribuas. Eadc diuinitasin Spithamxo.utfic dicam,corpore quç in Gygantco. Necj; enim grandefeitin maximis,' necin minimis minuirur.Eadem uis,uirtus,fubz limitas,infi'nitas,quxnulla corporis dimenfione uel xquatur, uei uariatur. Vt ueriftime didum

AD Z VI C C I V M EPIST, 4^ jiDiiio Hieronymo in Epiftola quadam ad Mar tellam, ßulcutn efledefiniente, potctiam filij dei, itnius corpiifculi paruitate finiri. llle enimiinx quit, qurni no cap it cœlum, quicp ubitp erat, etia in filio hominis totus erat. Dinina quippenatu^ tî Si dei fermo in.partes fecari non potcft, neclo lt;isdinidi,fcd cum nbiqj fit,totus ubiqj eft.amp;c. Di fcimus ergo ucrbum artcrnum uel folido uere humano corpufculo unitum, tarn plenû 8(. 2m^ plum, perfeélumcp Si immenfum maicßatecffe liodie, quam erat in finu paths Si ubitp, antequâ fcmporii plenitudinc aduenicnte,carniet corpor* in iiirginc cocepto uniretur: nec minus ubitp eiTc, quia in corpore fit uere folido; nec minus uere to •urn in corporeefle unione perfonali ccrta Si uez R.qui pro maieftate fua totus ubiqj eft,Si nufqua nöeft.Vbicunqj enim eft eflentia Si ueritate deiiS Strmo.feu Verbû.ibiSi uirtute Si operationc, SC potentia plenû eft, nec remora ullä fentit à corpo f«iUtSi maieftateincöprehenfum 8i uirtuteinfi^ tiitfi non exiftat.Fœde enim et impie illi fenfernr, qui, ut in lib.de Came Chrifti TertulL retulit.car ■'em noftra in Clirifto ad cccicftia translata, tan^ Uaginäexempto gladio.ficuacuamfenfu, exem« ptoVerbo,federe doneeChriftusin eadc refum pta, ad iudicin effet reuerfurus. lam ft adeo clarx non forenthaedereferipturæ fanilx.necp quic^ quam eftet tanta cü diligäia Si claritateab ortho doxis patribus haede re proditû, Si in literas rela Punmmen naturaliü rerü fimilitudine neediuet

D. lOACIMI VADTANT' fa omnino necpugnantejn primisaüranimorü noftrorü.in carne amp;: corpore,poteiitia, ruit ure SC phnitudine hacc ipfa quar modo traótamus, do* ceri amp;nbsp;demonfirari potuiflent. Qiiid enim.oro ii los.corpufciilisnoftrisin hocfxculo degctibus aut linbecillius, aut infirmius, outmagis aftcótü cft'JConrra, quid animis noftris acgro rn corpore pennde atqj in carcere ( fi Platoni credimus) de* ten to ßC ciauro.fublimius, folerriuS.perfpicatiu»? Quid tam fublime,remotum,aut abdnfi in omni natura rerum,adquod humanus animus nöali* quoufrppertingat^ Necdeanimismodo loqui* nuir ucritatelpiritus amp;nbsp;Chrifti cognitione illu* minatis.impiorü magis Si Ethnicorü mentes cS* memcramus,amp; animi ftatum in feipfo expendi/ mus.quitametfiinardhrtïmis fragiliü ■quot;embro* rü ucnis ftbriscpet meatibus omnino lia'»., ;nia le,amp;: uanis plurimarü rerum curis dillraliuur, ta* men uel fic habita ns amp;nbsp;Iatitans,eo eftacumine,« induhria.ea diuinitate,ut non modo qiix priuata fentamp;domeftica, fed publica etiam ßCimpedua grauia'que concipiat, expendat, dqudicet, necà præfentibus modo, fed à prarteritis etiam et à fu* tuns faciat xfiimationc,nec minus fomno etquie tequam uigiliis bawrerfi omnium curam SCfol* licitudinem obeat. Qui funt feliciores, in caluni etiam fubuehuntur.orbiii motus.fyderii migni* tudines et certas uiccs errantifi corporum ccntcm plantes,rationeadeó certa amp;nbsp;confiante,Si paffe ôa,ut eiiidentiæ.ipfa etiam experientia fufirage* tur. Adliæc Si elcmenta omnia, Siquam inco«

A’D'ZVICCI VM EPIS T. 50 Bmus terram omnetn,maria omnia,iirbcs, popti los,regiones,expeditirtimanotiria intra ûlccogt; ligat amp;nbsp;componat,neanimalibiis quidem,amp; me Bllis amp;nbsp;herbis amp;; gemmis practeritis , quin excu-' ttre,rimari, caufTas perquirere, iiim amp;nbsp;ingentuin indagarc contendac, deep his omnibus in liceraj teierre et pofteris eiiam nadere audeat.Poftremo, tcruirt omnibus faceulis geftarum feriem, memo riantt^ nomina infînita amp;nbsp;fapientum hominum ftnfa amp;’ pladia innumera.qiio uelitordine capi-* gt;t amp;nbsp;compleftatiir. Atep hsrc quidc omnia, in tatt ttuiriumcxihtate,etut ueredicam,intra hominis (raneiim amp;nbsp;cerebellum exiguis interuallis diftin ftumpohtus. Vnde amp;nbsp;admentem tllamfummâ omnia gubernantem côtemplatione prouehiz *ur,æterna dei Sé diuinitate amp;nbsp;potentia deprehen la.Qriod ipfum fi non docuifl'et ApoftAlus.certe «Acadcmicorum, Peripatetteorum amp;nbsp;Stoicorir Xionumentis patere potuiiîet. Hæcomnia,fi fpi dtus ille fua dun taxai 8C corrupta quidë ilia natii ra amp;nbsp;origine fretus.in corpore mortali tanqua iti orcere,magna inlamia notato affequitur amp;nbsp;per-» fidtdonge maiora et prscftâriora illorü mîtes afTe lt;1»untur,qui/piritu deifantflo imbuti Sedonati funt. Qiianquâ etipfos in admirabili ilia ueritaz **scognitioneamp; feientia Apoftolus Paulus non iitfi per fpcculum amp;nbsp;ceu in ænigmate uideretra./ ^à,quç ohm de facie ad fade (int uifuri,tarnen Si lt;n corpore et finito quidc,« fua Symerria cômeti fiitato, uifuros elfe de facie ad facie teftaî. Qiioti'

fî(ut minima maximis 8i incomparabilibus ali* qiiatciius cöparemus) animus humanus in lioC fæculo.ct mortali jllo in corpufculo degens.fini* ta- amp;nbsp;creaisr fubftanciç.nec nifi certi loei n oratio* neconrentiis, adeó corporis qualitaK*amp; angu* (}ia non aüringitur,« oercctur, impediiur, quin tei Tciirium cr cœltftiû rerum.adeoq; naturx uni* ui-i l'æ fnopre Marte notitiamconfcqiti,amp;, fifpiti til dei donatus fit, cccieüia etiä arcana amp;nbsp;qur ne* niofinedono amp;nbsp;rcuclatione accipiat.intueriâf friitireguOn bratitudinis pofTit, ut non in corpo re lolum.fed etiam extra corpus, toto in orbedf jpfo eiiam in cœlo agere amp;nbsp;conuerfari uideatuR Qiiid de(eiuatorele(udifcmus,quam notitiam, fublimitatem,pfr(piciiitatcm,cer:itudincipfi, iu* xta animam in corpore agent! nerp extra corpus pof to,tribucmus /qui non homo folum iicriis, fed natiira etiam deus elf, en ins gloria immenfo intcruallo gloriam omnem qurhominiredem* pto piarparata eft.iiincit amp;nbsp;fuperat.Qui non fpi* ritti adoptionis fanófus, fed uniotie cum Veibo arterno, falnator 8i faniftificatorcxiftit, qui fuper omnes cœlospofitus eR,utomniaimpleret,qui effentia.fublimitaie, nirtiire, potentja.immerfiit eft.qni niifquam non eft Intinc'tne illi affumpta caro remorani,'’ fi.iit huma nam alfumpft, ira eau dem in gloria retnieat? Aiithoc perfeftiorëfniu* riim puramus nel diuinitatisftatum, uel modtim glcrix,!' domino in gloria regnanti, corpus «iS Solls, quod terrx molcamp; magnitudinem mulos

AO ZVTC CîV W-EPIST.-’ 51 hnibu$fuperat,inbuamlt;. s* 4onarbitror.Quid lt;gi[ur uano metu difcrutiarnur.nec contenu l Pturx rimplicitate.in fcyrpo (quod dicitiir)nodû tjuiritnus, amp;nbsp;carnis rcfufcicatx eü tn gloria mo' lt;ium liagitamus.quo neccircüfcripta fit, inc^ dcu ■pfum nciJi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;translata eile uidéri deb o

^t-Quantoigiturfatius fuerit, fïdefcripturaeaniz liuinobfîrmare, amp;nbsp;dominü glonofum fpiritali 'Orpore,fcd uero,.folido amp;nbsp;humano.agerc 8i rcgt; ?narc in cœleftibus.credere, quàm curioritans •^«ntandçlibidinelafcimenncogitationi nihil nô indtilgere. Non liabemus enim ancoram fpei no i.Gor v.' firmiere quàm carnis refurrc^honc in Chriz ftolefu primogenito ex mortuis ; carnis, inquâ, ’Ituirginealfumpt», dertirpe Dauid S( Abraliae ftmine progenitac. hoc eft, iiere humanæ. Hæc ’nim fi reipta ut fada amp;nbsp;creata eft gloria nô fruiz tur, profedo ne nofträ quidc in gloria fucuram fperabimus.

Poftrema autem in fubfellia locamus illorurn fcntentiam.qui negant ueritatccarnis amp;nbsp;languie Dis percoenas dominicas crogatam conftare, nifi Oliiam corpore fit Chnftiis in gloria, utamp; incirgt; wnfcriptû fitamp;ubiq? fimul ex aequo adfit. Vbicp tnim elTe poteft Chnftus etiamfi - orpore circunz fcriptoeft.Necplîcin coena eft corpus Chriftiue* tum utfenfui pateat, etiamfi uere adeft, tarnen ti( inmyfterio.quoditareconditum eft, ut nullnf ipfum fenfus fed foins animus intelligat obz (cruet.Quanquam pcilli quidem qui efiim car*

nis Clirifti S( fanguinis potum fenfibilem in cot nis ftatucrfit,aliud de corpore ex mortuis refufd' tato credtderunt qulm quod in Symbolo ecclefia profitetiir, in ccclumlcilicetafcendirte, Iedere ad dextram patris,ucntgt;irutn ad i.idicandü.in Chri^ üo lefu.Sed hac de re abnnde alibi. Si ab illis ctiS difccptatum eft. Vale, Si boni confulc, quod tam longis tefatigamus:placuit enim femel in fi* num tuum effundcre,quicqiüd eius rei haberem in animo.Proinde Si Antilogiä quam ad D,Ga/ fparis Schneiickfeldii argumenta obiterconfcrw pferam.adiunxi ne non obruereris faftidio. Scot fim cnim librum ilium, quiSummariii argiimen toi urn iiifcriptus eft, ab amico quodain miflunij Si pnusquidcquam tuiredderentur.acceperami quern qunmlegifiiem, iiifiim cftrelegenti ,itare/ Ipondcrc ad argumenta, uti memoriam exerce^ rem, adeotp memet colligerem, Si accingerem ctiam ad fatisfaciendiim amicis, fiquidea dere, nt tien aflokt, amplius intcrrogalTent. Cuius ret iflud opera: fuit pretium,quod Si ipfe,quantum per occupationes datum eft, Mutis (ut aiunt)Jnie nie praeceptoribus ceu domefticis pardagogis ex-* erciii.quo Si mcam fi'dem horum dignirate Si au thoritate redimcre, Mifi autc illam hoc libentius, quod turn quidc plufcula fufius pauld Si fimplk eius rratffaui.qu.im in præfenria daretiir. Idfadtii eft,non ut doccrc,quod Si aotea fum teftatus, fed utdemeatefententiacertiorem facerem. Vale itermn.SangalliCalend.Aug. An. ai.d.xl, SequitUf

5* SEQVITVR ANTP 1-0 G IA lOACHIMI VAz dianiad Gafparis Sdmeuckfeldii arguz njenta,conrcripta;qux amp;nbsp;ijfdem nuz meris quibus ille argumenta fua dißinxit,diftin0las refponfioz

K^i 7 M H O DIEcöirouenitiir.Crea IturanefitCbriftusiri gloria nee iic, ƒ neminem put o id loqui aut fentire J de Clirifto, quatenus Verbum eft, 8C patns Unigenitus amp;nbsp;æternus.led eo folo rez quo eile filing hominis ex femincDam d

•u«a card ein naius amp;nbsp;arditus creditur. Gafpac *nim Schuenckfeldius non fic negat Cliriftum oeaturam effe,uelut cum Arrianis agat.qui Cliri ^umiuxta natnram eiiim Verbi,creaturamefz fe, fed alqs praecellentem , nec nifi adoptione qtiadam in deumreceptnm,,affirmabant. Nez que nos dominum creaturam eifeafierimus, uez iutHebionisdf Pauli dogma puram creaturam «flit Chriftum ftaruentium; aut Arrq.qui.utiam tft di^lum, Verbum in Chrifto creaturam faz debat, amentiam ulla parte probemus. Sed in bo: uno,uelut Statu qtiodam fummacontro=

•erfijc pofita eft, An Chriftus iuxta natnram stitus«» atfumpum, qua uerus liodiei^ homo eft, ma

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G 4

'D. VADIANI ANTILOGIA net in gloria,iiiXta candctn naturam affumptam ncra ctiam in gloria crcatura fit amp;nbsp;maneat .''Efie autem amp;nbsp;manere Gafparncgat: impium eflera-' tuï.fiquis hoe ipfum quod fub^antia Si natu/ ra tantum à deo abefi, quantum cerium à terra di ftat,diujnæ in Chrifto naturae cöiungerc amp;nbsp;unite pergat.Sjc cnim deifiicatäfutfuo uerbo utar) cxi/ fiimat humana natura in Chrifio per gloriam, ut nomen creatura: ferre amplius no poflit.fubieda enim uanitati eft creatura,Roma. s. atqj ea caufia feruilisetiam eiuscxiftit conditio. In Chrifto aüt nihil feruile, fed ipfe gloriofus Si ex mortuis pri' mogenitus.fuperomné creatura pofitus eft, uto/ mniapedibus cius fubiedaintelligatur. Pfal. s.

Nos cötra.uidctes quo tendat fubtilitas,etquid periciili fecum trahatpugnans ilia cum faipturis. alfertio.Dicimus Chriftum dominum in ilia gio riæfublimitatequâei tribuitferiptura, nefilium quidem hominis uerum reéfeintelligi pofte, nifi eiindcm iuxta carnem fadiuram Si creaturam eft'eintelligamus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l

Ad earn uero rem difcutiendam, neinambi.' guis hæreamus, primiim omnium neceftaria di/ ftindtionc urernur;ut quibus de cauft'is Si negarl ueliuxtacarnem creatura,dominus, amp;rurfuni creatura aftirmari debeat, palam intelligamus. Scriptura enim biferiam Creaturæ nomine utû ^uij*Çre«u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ereaturam uocans rem creatam,

ra, quae uanitati fiibiedlaeft, hoc eft,quægloriani Âituram exp edat. Alicubi fimpliciter eo nomine

ffm quae faóla à deo Si prodult;fla eft fignifîcan». Hullo refpcólu uel uanitatis, feu imperfeótionis, *gt;d gloriæ. Priori modo Creaturx uocc ufus 'ftApoftoIurRom.s.dum inqiiit: Etenimfolliz cita creatufac expedatio, expedat ut palam fiant filtiDri.Quippe uamtati creatura fubiacet, non Holens,fed propter eum qui fubiecit illam fub Ûgt;cQuoniam Si ipfa creatura liberabiturà ferui tutecorruptionis.inlibertatem gloriæ filiorum' âei. Scimus enim quod omnis creatura congemi fritfimultp nobifeum parcurit ufqjad lioctemgt; pus Sic» Quoloco non hominem modo in hu-* ■usfæculi miferia.cot incommodisiniurqsljjcirx cutnuentum ,fedreliquametiam naturam cum gttnitu quodam gloriam futuram, qua omnia perfedtiorem ad ftatum pertingent,ciipere Si ex--peftare docuit Apoftolus.Non modo enim hoz uiini condokre uidentur quæ hominis gratia creata funt,donee ipfe c feruitute corruptionis SC Uanitatis liberatus, omni prorfus mortalitatis cotTupcione exuatur ; fed Si ipfa met creatura itiulta ex parte uitiata. Si iniurqs, hominis culpa irrogatis,uanitati fubieda eft.unde Si ipfam elez gantiSi uniuerfæ feripturæ ufitato Schematifz mogemereob feipfam.Si futuram illam reftauz rationem,qua infirma, corruptaep Si uitiofa om nia de medto tollentur, cum gemitu quodam gt;nbsp;gt;gt;nbsp;Sifaftidio operiri teftatus eft Paulus, de creatura uidelicetgloriam expédiante locutus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Creatura

' nbsp;nbsp;nbsp;) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G 5

creata. eodem in loco apud Apoftolum hiis ucr/ bis in erentem, Nam mihi perfuafum habco, «juod netp mors.necp uita.ne^ angeli, ncq; pria cipatus.nr^poteftates.iieq; iiiftantia, necpfuiu' ra,nc(];altitudo,necp profunditas.neqjullacrea/ tura alia poterie nos feparare à diledlione dei, Sic. Omnem enim hiccreaturam nullo refpcftu uel infîrmita tis uel gloriæ.complexus cft,fignifi^ cans nihil elfe omnium rerumàdcoproduéîa/ nim.quo feparari fe pafl'urus fit à dileftioncdei* Et ad Heb.A-Neqj eft iilla creatura quac nô mani fefta fit in côfpedu illius amp;c.Quicquid em créa/ uit dcus.cognitum eft deo.neqj filium later quic' quam iuxta naturam dei. Hoc igitur modo Cre» tura rem fignificat fâdam, ctiamfi abfolutiflH me fit gloriofa. Qiiicquid enim eft, uel faftum eftmelin eftum.Si fadlum eft,creatura eft: fi in/ feélum.Deus æternus eft. ünius diuifionis extre ma, nullüm medium admittiint, Siakeroqui/ dem Deus folus,altero corpa etiâ gloriofa qua:/ cuncpcontinentiir.Non enim hoefenfitApofto lus Rom. s.quod creatursc a' feruirute cofniptio/ nis liberatæ,ampliuscreaturæ fiitiirsenonfirit, fedquod uanicati,iioceft,mutabili Si uariantc Gloriofa 'niurias uicesep ftatii ampliusfutiirsc nô fint, corpora Homiiies enim gloriaindiiti.ijdein erütfiibftan/ tia narura homines qui antefueriinucorpori/ busqiiidcm antea obnoxqs corruption!, polka autem puris,integris.immortalibus Si fpiritui obfecuiidaiitibus. Quod cette pnoiis epiftolpad

Corintliios ly ca. lati^fim e expl icatur.' Bpiïnt iqui lt;lfm bcati,u[angcli di i, rn luce ilia gloria. Et fi.' tutSolfulgebuntifed crunttarnen homines neri, oeris folidistp induri corporibus. Non ein exuen lur.quandoaboneribuspaflionum amp;nbsp;arfliiftio* tium liberabntur, fed fuperinduentur, nimirum glonadeqita dixinius« atabforbeatur moitali-' tâsàuiia. Omnes cnim nos transfiguratos Si glorificatos manifeftari oportet coram thbnnali Ghrifti, ut report« unufquifq? eaquxftunrper torpus d^c.i.Corinth, f. Conftatietgoangofti* Usuncem Crcatutac coartare, quàm eius feratfi* gnifîcatio, qui crea'turani àfola conditione, qu» olim tarnen auferetur, ac non ctiam à fubftdntia

fubftantix 8C conditionis gloriofæ, âf antuer It quidem rei quac fadla eft, amp;nbsp;Temper non fuit. Qiiicquid enim fadlumeft, fiue gloriam fttami txpeftat,feu gloria fuaindutü eft, lioctpfo quod deus nô eft, fed opéré dei produélum amp;nbsp;fedum tft.Creaturam efle propter originis amp;eftcntix lt;lualitatem, necefte eft. Proinde illa diftinciione necc(l'aria,ob oculos pofita.palàm erit.Chriftnm hTiim in gloriam receptum, creaturam luxra car Hem non efle.eo modo quo de creatura Rom.8. loqiiitur Apoftoliis.fed ucram efle creaturam rez fpeftu corporis aflumpti ; quod quia feiflum eft ex miiliere.Si quod incepit,amp;ante Mariam non bitffcd cius in utero formatum eft,certo creatue

D VrA-D Î A Ml A N T T t o lt;5 nA ta eft.Non enim rrcatoremafTumpßtcreator,fed creaturam indueredignaiiis cft:qux quia corru^ ptionem non uidii, incorrupta cœleftigionain^ duta eft. Hoc ipfum ft naul^at ratio, necxquo fert animo curiofttas.iiiliil eft mirandum.cum in maximis amp;nbsp;(olidifTimis fpei iioiirsc documciuis rationicumfpiritu ftdei non conueniar.Sedrcr/ turn tarnen eft amp;nbsp;indubitatum.credenii.quod uer bumçternum,deus uerus.per quod omnia fadla funr.inhun;mundum fedemi(it,8f carotadnni eft Qiiod filiits Dei tiiui lefus Cliriftus.homimt filius radius eft,ex femme Oauid.ex muliereuii* glue,Tub lege adius.

Creatur» Latere quidem fub nomine Creaturr.nefcio quareini»quot;* 9“**^ purant, cui Gafparem I’equunttir, Ingratiiii. tumquod mutabile, amp;nbsp;infra drum poftium.dd effentia fua, opere illo fex dierum de niliilo pro* dudium,'d exqs qur turn inceperunt, confia/ tuiB,tum etiam exile.liumile, feruile, creaturx uo cefignificetur: amp;ft caro Clirifti creatura dicatur, carnem eiusceu carnem peccati lege natura*, SI non opérante fpiritufandio prognatam uideri, fK fi duret in gloria,non poffe non detraliereglo ri ’’.argutantur. Nos fane uidemiis hoc magis in carnem noftram deftinatum fuifîe uerbum xter/ num,quo magis redemptionis myfterium Sacra memoilloincarnationis,per ormam illamfer/ uilem,iiiftrmitati,dolori, anxietati,initiriæigna miniæcp 8l omnino pafTionibus Si morrali* tati fubiedia pcrageretur.His enim modis amp;nbsp;me

A D s CH VBN CK. AR o. 5^ Agnum ilium immaculatum, iraélum iri ad «i^hmam PropheticxScnptunr admoiiucre. Et lt;) uhx(Omnia,quibus illicreaturxconduiox 'gt;nn(ïc(xtciiuantamp; auerfant r, amp;nbsp;ccuprobrox Ismabq luntjii (arncCliriftil'aiufia amp;nbsp;immacu lita ua (ötigerunt.ut per omnia fimileni ladtum fratnbus fcriptura demonftret.bocinaiori ftdc trniurx üatum amp;nbsp;pafTibtlcm antcaamp; iamglo* noium inClirifto agnoüimus,quolticcertius incarnehumana 8i noftrf carni per omnia,pec.* (3iofeclufo,fimili, non phantaniceautputatiue, uere amp;nbsp;cum fruótu redemptionis noftrx no.* OilTimus uirorü, doloribus afflivtus, monuus,SC fufdtatiis.gloriaqî amp;nbsp;honorecoronatus eft. Non ‘ûenim pallus niliin carne fada; neceft corona lus, nifi in eadem a morte Si putrefadione uindi Mia.Aflorum i.Si n.Et uocem igitur amp;nbsp;fignifiz , «lionem Creaturxuolentes ampleftimur.Chri I ipfam plena cum ftducia tribuimùs, Cerri, lt;|uodfient ilii piutabilitas amp;nbsp;corruptionis mfir.* *)itas,iion nifi iuxta naturam fatQam, amp;nbsp;in tem* porealfumptamobrigit: ita gloria illi exaltation Dis, i'ixia ram maxime naturam qua humiliatus, amp;nbsp;patilulum infra Angelos diminutuseft, obti* gmt. Porto, eu m uan itatë om nem gloria diluât, Apeftolo teftante, non uanitas erit fed gloria, quod erratura glorifi'cata hoc ipfum quodeft, quod habet,quod polfidet, Deo fuo acceptum re fnr Alioqui amp;f uanitatem condidilîet deue.d m «caiuram côdidit: qui gloriam amen luâ in hie

n/D. VATWÄNr A N TILO G TA omnibus qu» ualdebona funt.oftcndii.PröiiKÏ» । fn lüle non ericin ftarii illo gtonæ,tta denmom^ nibtis præfciri, ut hic folus omnia ficin omnM buS'fucurus.Nam ôi. films iuxta naturain,quani cum corpore, quod eft ecdefia, communem ha/ bet,patri fubijcietur. Et hoc ipfo ftatuetur glori* hrmitas, q-jod qux exdeofunt,omnia deberi deo.utotnnifi authori, agnofcent. Facdlantigi/ , turferuilia, ubidiletffionis amp;nbsp;plenirudinisoble/ quio omnia funcgioriofa, Etabfitnotauanita/ tis à regno illo cœleftium bonorum, qua: oculuS

Ef;,.lt;r4. nonuiditamp;aurisnonaudiuir,amp;incorhoniinis i.Cor.i. non aftenderunt.quæpræparauit dominus dili/ gentibus fe.

Colligit QjiandoigiturChriftus, uniuerfafcriptura Ciiriflum atreftanie, ineaperfonaqua paflusSi mortiiuS ill gloria j fjjQ excitatus 8( à corructela aflertuseft,S£ enccrcatu- . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ c

rani. in came allumpta in eerlos rranflatuseir.iarn n/ iius hominis in gloria, quam fîhus dei, amp;1. utracp in natura futurum indicium perfe^urus eft, cot^ . pora noftra corpori glonx fuæ conformia fadu rus,utubiilleeft,ibiamp;nosfimus. Conftarepu/ to, quod initio diximus, non cognofei poifepie amp;nbsp;rcélein gloria lefum Chriftum, nifiamp; uerus filius hoininis,hoc eft iuxta carnem ex mulierefa «flus, intelligatur: faiflum autem nemo intelligei-nifi abauthore quo opérante faóluraconftirerit,! creatum effe colligat Confequitur ergo eundeni' in gloria iuxta natura qua faiflura eft, etiam ere» turam efle.Quodfinulloalio nomine donate ii

AD S CH VEN CK. A R O; ^6 •obis Gafparuclit.certe ud hoc ipfo donabiç ,uod Clirihû in gloria, Sf ipfe corporcun» agiia ^rarne,oßibiis.länguine,anima,fane et uuitu, •»nftaiitcm ; qua? ipla de mullere amp;nbsp;in tempore Mem aiîumpta.fi nihil uanitaiù habent in glo quot;1,011111 ( erte uaiiitaris reliquum erit creaturæ ap Wlanoni, dum poft gloria: rcgenerationem.illi ^bftantiç in Chrifto tribuitur.quæ bne omnt du Alloue creaturæ nomine cenfetur. Cureiiim quot;oiriini tribiicremus, quod rei demimus Cum 'gt;nita.s non nominis(quod 8i Stoici retflc indix quot;tuntjfed rci æftimaiioni debeatur. Arbitramur quot;item neminem eftefane ludicantem, qui carx ''in,oflquot;a,fanguinem, animam,uultum,fauem, ‘quot;helitum, altei ius rei ullius quàm creaturæ nox •ine complcdi, aut uelitautpoftit.

Ntlt;p eftulla cauifacurita fentiat.Gafpar, QuodCM *lgt;fCTipturæ quædam teftimoniaquxabeo cp ß“snaigt;ifaa H r 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. r • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lisdeihlui»

quot;niiir.cum nec prob ent quod ipleopinatur, nee eUnScifide ’ïpugnent quæ nos affirmamus. Nam quod iiiûnoncnii piriiium naturalem facitfilium dei, perindealx ^ens, atqj fiutriufcp naturx caufta, naturalem 'ffe dei filium ftatuioponeat, fa eile reijcitur. Ne quot;quot;»enimeft qui ignorer Chriftü iuxtanaturam 1quot;! deus iierus eft, natura filium dei amp;nbsp;ab xterx , ’Oqiiidein geiiitum,aftirmari,cum nos non nax 'quot;n,fed gratia.amp;; adoptionein numenim filiox quot;'ll dei recepri fimus,R.om.s. luxta naturam au qiiam afliimpfit,lif€t fpiritu opérante, noue

D. VAD I ANI A N T 11 O G I Ä tarnen quia ex homine homo faólus eft, natura ctiä ftlius hominis dicitur credirur, ipfo etiam domino fxpicule hliam fefe hominis efteteftaii te.Qiianquam autem creacurx ad creatorem nul la, ut uulgo etiä dicitur,comparatio eft, tantumip abelieinuicem 8i diftare quätum cœlum à terra diftat,re(fteeà Gafparc diftum furtamen hocipfo qddiuerfiftimaefledemonfträtur, qux in uniim amp;nbsp;indiftblubilem Chriftum incarnationisfacit mento coierunt,non eluiturueiut impoftibilis aftumptio illa qua anima corpus æterno uer^ bo coniunóia funt,fed ut poflibilisdeclaratur, ut diucrfiftimis è naturis una perfona cöftiterit. Ani ma hominis,fubftantia,uirtutc,conditione, à cor pore humano longe maxime diftat, amp;nbsp;tarnen è naturis tam diuerfis unus amp;nbsp;indiuiduiis homo cöftituitur. Gerte ipfeapoftolus Paulus, hacipfa de re ôf gratiam dei noftri 8C magnitudinem tfii fericordix eius erga nos demonftrat 8C comrnen dat,quod hbum iuum xtcrnum, æqualem patri, ficdcmiferitin carnem noftram, ut bic amp;nbsp;liiimù lern fe amp;nbsp;obedientem fecerit ufqj ad mortem. Phi lipp. z. Sic enim deus dilexit mundum,ut ftlium fuum unigenitum dederit. Ioan.;. Dedit autem, quiafummam in humilitatem demifit, eanatu^ ra aftiimpta, qua amp;nbsp;frater nofter amp;nbsp;colixresfa-» étus eft.Etin gloria regnanshocretinetrefufcita tionis elogium, ut primogenitus inter m ultos ffa tres appelletur, Rom.8.Nam quodaGafparelo (US ille Pläl.z. Filius meus estu,egp hodiegenui tc,««.

AD SCHVENCK. ARG. 57 icamp;c. ad renafcenttam iHam exutx mortalitatis Clirifti, quac in rcfurreétione faóla eft reicrt,ficiit

( fancà Paulo Aól.tj.amp;Heb. i. rclatum cfleuidez mus, amp;nbsp;fic referendum Diuiisctiam Hilarius do cet,non hoc euincit,ceu faifluram illam in uirgiz

I ne alîumptâ. Dominus à mortuis excitatus exue rit,amp;: fic extra omnem aeatura: conditionem po fitus fit.ut frater tiofter effe dclicrit:fed hoc tanrü, quod per gloriamftatum mutarit, iit qui ante do lonbus mortis amp;nbsp;infirmitatiobnoxiusfuiifet,rcz

I geiierationeilla in noimm prorfus hominem ab otnnimortalitatisinfîrmitate defecatiimabierit. Primogenitns uidelicet nouxcreaturæ iuxia carz nem, in qua poft diem iudicq, Si ipfe in ordinc corporum glorioforum primitias tcnebit,i.Cor. tf Gen uit igitur filiiim pater cccleftis, quum exci tatuin à mortuis,gloria exaltauit in carne,qua ui fus eft diebiismultis,quaq5ipfum ante in paffioz nem amp;nbsp;mortem humiliarat, urnon ablatam faz fturam earn is in Chrifto, fed fic in gloria tranfla tarn elfe intelligamus, utreuerfura amplius non fit ad corrupnonem.Adi.i}.

Minim aiitcm cur illiid Ioannis torquere in j nosconatus fueriuQiii negatfilium.negat Pa Qui negent trem.Quafi filium negeiit.qiii Chriftum faôturç •’'‘um. aifumptæ fiibftantiam in gloria no exuifl’e affirz mant. Cum negent potius.qui ueram amp;nbsp;faftam 'inipfocarnem non agnofeunt. Verum loanni, filium negant, qui uel deum efie utrum negant Chriftum ; quod fuo fate ulo feciebant C eri n th us

amp; Hf bion : ucl in carne noftra ueniffeinfician/ tur, quod poftea Valentinus amp;nbsp;Manion docue/ runt, SC hodiefaciuntqui ueicarncm einoftram non concedunt, ueliufiitiam Cbrifti quampro peccatoincarnefua confummauit,ignorantes, fuatn in openbus polîtam SC iuflitix Chrifti ad^ iierfantciatftantd^ uenditant: quibusquia filius ftltj loco no habetur, ne pater quidem qui hlium mifit,agnofcit. Hoc ein agit Ioänes,ut fui fie filiû cognofeant SC ucrcantur.utin eo folo fumtnâ SC redemptionis SC reconeiliationis fuæ Aatuant.

SECVNDO argumentonegatGafpar.ad uitam cognofei ChriftumpofTe autotnnp no uitam æternam efle, fi creaturam eile SC loco ullocircumfcribi,autcontineripolfecrcda/ tnus.Quibus uerbis, quale Chrillo gloriofo tri/ buat corpus, quai]; fide recipiendum fît quod alt bi talicorporeindutum efl’edominü gloriofum, agnofcit,quod amp;nbsp;ofl’a SC carnem, SC animant fanguinem habeat, facilius intelliget pius Le^ lt;flor,quàm ego uerbis alfequar.

^i^'^dcus amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contraaffirmamus Chriftii [efunr

homo. * “*’3 indiflolubili perfona naturas duas complo dlentem,cognofei ad uitam nöportc,nifiutdeus uerus cognofcit,ita et homo in tempore fâôius,at que ideoiuxta carncereatus intelligatur.Chriftus cm ipfe Io. j. Sicut,inquit,Mofes exaltauit ferpen tem in deferto, ita exaltari oportet filiü hominis, utomnis qui credit in eum.nö pereat, fed habeat uitam çternâ £lt;c.Omnis igitur qui credit in Chri

AD SCHVENCK, ARÖï 58 ftum crudfixum, nö utdei modo filiü, fed etiam hominis filium, uitam habet æternâ. Quomodo uerc credet hominis filium Ghriftü, qui non mo do feéltim exhomine.fed fimpliciter faftum ne«' garJPorro fadiü negat,qui negatcreaturam. An«* tea enim demonftrauimus fubftantiä.quae fic fa«- , ^laeftutantenöfuerit.non poffecreaturænomi lt;nbsp;tienôcontineri.Locabileaütamp;definitæSymmc triæ fit ne corpus Chrifti an minus,non admodu attinetadeam q ad uitâ pertinetcognitionc.Re-' dp eius memiqit qui decorpis difputat ueritate.

adfalutem facientc, nô unit uel ex alto ad ima de Qnæ ch’rf-duciChriftü.autexmortuisreduci, feduerbü cognina dcideChrifto.hoc eft.ipfius Chrifti amp;nbsp;confelTio»' nem amp;nbsp;cognitioné uitæ falutarc ab fol u te ad hue modum compleditur. Si côfefius fueris ore tuo dnm lefum,^ credideris in corde tuo qd deus iU lum excitauttex mortuis.faluus eris amp;c.Nôfunt enim uitaçterna,fummri, medi(i,imum,hicautil licifed funt,Iefus Chriftus hodie amp;nbsp;heriidem ma tiens in fæcula.Præfenim fi deus pacis.quiredu-' sdtà mortuis paftorcouium illü magnü.per fanz guinem teftameti æterni dnm noflrfi lefum Chri ftum, abfolutos nos reddat in omni opéré bono ad feciendâ uoluntatem ipfius, ut qd agimus,acz ceptum fit in côfpeftu fuo per lefum Chriftü: fie idem Apoft.Heb.ij.admonuit. Siueenim circun feriptx, fine incircunfcriptac naturae dominus eft ingloria, non hocmagisminus'ueuita aeterna

fft cognofccntibus fc, fed inde uita pendet, ut»gt; de 8i fides, iiidelicet quod fîiius arternus à Pâtre miilusin huncminidum, in uirgineeftincarna* tus, quod paffus, menu us amp;nbsp;relufcitatus, in gloria receptus creditur. Tuncautem refte Cliri ftumapprehendit fides,quum amp;(. fpiritu,ferua* toramp; deus, amp;nbsp;carne etiamredemptorSc media* tor intelligitur. Necenitn latronem feruaffetin eruee Dominus merus liomoamp; mera creatura crediius, agnouit enim hominem fumma inan/ giifiia 8i ignominia pofitum,la(ro:fedquoniam illud percepit mente,quod ab oculis erat remo tiim.Deum fcilicet elfe Chriftum, promiffioiiem accepit uitç 8C paradifi fempitcrnç.Porrô amp;nbsp;Tlio mætangenti.Si eofcnfu, Chriftum excitatuin cfl’ecomperienti, non admodü profuift'etcogni tio, nifi Si deiim in Chiifto confeftus fuiflet, quâdo dixit. Dominus meus amp;nbsp;deus meus. Eun dem ad modum amp;nbsp;alrj Apoftoli, cum iiihit dubi tarent uerum hominem efl’e Chriftum cui mater amp;fiatres eftent, tarnen hoc ipfoltimmam fîdei fuæ complcucrunt,quod filiiim elfe dei iiiui coii ferti funt.Proinde loannes in Euangelio fuo ui* tam qnæ cognitioni debetur, adhunc modum expreffit loqiiente domino; Hæc eftautemmta acterna, ntcognofeant tefolum uerum deum, Si qncmifftilefum Chriftum, Sic. In Chriftienira nomine non tam diuinæ quàm humanx natiirç fa^Eæ Si afiumptæ euidentia exprimitur. Vnde illud Hilarq lib.s^dc TrinitatecelebratunSolum

AD SCHVENCK. ARG. 59 PJtfon inucilitercredimus ad falutem.nifi credaz ^•«s amp;quemmiiit,lefum Chriftum. Eteodem ’nlibro: Nefcii plane uitam fuam, nefdt, qui Ie=

Chriftum.ut uerutn deum ita amp;nbsp;ucrum hoz •»inem ignorât Eteiufdem periculires eft Chriz deum.uel fpiritum deum.uel carnem noftri ^Orporis denegare.Qtiod fi ad uitam non cogno fdtur dominus,nifienamcaro ciuscx uirginc, Wgnofcatur: confeqmturprofedlo Si creaturae nomine intelligi eundem.dum fcriptura carnem Chnfti tanta cum adfeueratione Sifaiflam, 8C lgt;umana de itirpe progenitam atq; ea caulîa créa öm efTedemonftrat.

Decorporeautem Chrifti in cccleftia fublaz to,ad eum modum ac fimplicem qiiidem fcriptu q^ua%''/de m pronuntiat,ut nec fymmetriam ei Humana: corpore Qrnis.in neruos, uenas, canic, offa. fanguinem, (iiftindæ.adimat, neep quaütatc ei propriam fub Uertat- Multis enim diebus .arefurredlione, non modo uifus, fed etiam tadlus Si palpatus eft ex ■nonuis refufeitatus dominus. Quin Si naturx fuaeiuxw carnem proprietatc.efu Si potu demon llrauit, Si hxfitantibus difcipulis incredulitatcm Op,pbrauit,nominatim Thoma appellato, Qiiia uidifti meThoma.credidifti; beati qui non mdez runt Si crediderunt. Interim quotpqfdem nefdo quid defpiritu Si fpeftrofufpicantibus,nec fpiri turn fe nec fpetftrü ertc,hoc ipfo eft teftatus quod offa gereret.Sicarneertetindutus.Somniauitqui dem Origenes, hocad tepus fuis prxHitiffe dntn

D. VÄDIANi ANTILOGU ne omnino phantafmapiiiaret’: fedfœdelapfuMf Hieronymus indicat. Necadiiertitenim quanta cum ignominia,Clirifto qui ueritas amp;nbsp;uita mulatio in côceftatione tam feria tribuatur.quan ta^ CÛ Bdei iadlura 8C fubuerfione, poftulatii ab Äpoftolis fuiflet, ut folido corpe fuo à fepulchro fufcitatum dnm credcrcnt, qui non folido taméi fcditafpiritali tranfieritin gloriam.utneclocofi niri.necfymmetria ulla corporea claudi,autcirc5 fcribi pofl’it.Qiiicquid folidü eft,finibile amp;nbsp;loca/ bile exiftit. Chrifti igitur corpus fufcitatü, quum folidum 8i fuain natura incorruptum.PropIicti cæ etiam fcripturar doceant,locum certe non lia/ bebit Origenis fufpitio, foliditatem illam ad tern pus modofîtQâ, amp;ceu adilludcdum oftentatam opinantis. Qiiid enim aliudafïïrmauitMartion, totmodisab ecclefia reiedlus amp;nbsp;damnatus^Atue . rilTima erit eius opinio, fi quod non fuit, DoniP nus, credcdum inculcauit, quod autcm uerefuir, hocipfum caelauit difcipulos.

carncin^ œ Vetuftiflimus SC uicinus Apoftoloru ætati,fcrt •os afcJdit, ptorIrenaeusEpifcopus, traditEcckfiasfuorum temporii,articulii Symbol!, Afcéditad calos 8Ccgt; ita pronunciafl'e.utcarnis mentioncadiicerenl,et carne in coclos afeendifle confi'terentur. lam turn enim errores fuos fparferant Hacretici.qui carnis refiirredionem negabant.Rufi'nus quoq; in ex/ pofitioneSymboli,idcm alfirmans, hocamplius docct articulum illum.Credo carnis refurreÆo/ wem Sic. non fimplidttr in Symbole proferriab

Ecdcfia folitum, fed adieéio pronomine demon ftratluo, Huiiis carnis refurretflionem fuifTcafl’er (am. Quod ideo fadlum eft,ne non hçretici repel lerentiir, qui ad folam animarii refurrelt;flionem intend,partim etiam Origenicafubtilitateperfua fi.nullo loco carnis gloria dignabantur. In quos Hieronymus uehementer inuehitur. Necdnier.* fnm fentit Ambrofius, 8C ipfe alioqui Origenici ingeni) admirator. Auguftinus ita corporis natu ram in Clirifto coclefti propugnat, ut ôd locabilc «ire,licetcertum ad locum defixum non fit,8d fua natura finitum liniitatumtp no obfcuredefiniat. Corpus enim humanum quod nufquä non elfe dicitur,netp fide neqj ratione,corpus elfe intelligi poteft. Non opponerëautem Gafpari Doiftores ortliodoxos, qui amp;nbsp;homines fuere, 8i in multis funtlapfi, fuatjj ipforum fententia fine tudicio Ic gi non debent, nifi uiderem hoc idem quod ipfi fentiuntin fcripturis turn Propheiicis.tum etiam Apoftoliciscontineri.

Vtcunque autem folido uel natural! huma/ Chriftus no corpore Chriftus in gloria extat, uere tarnen amp;nbsp;pie dicitur, eum ipfum in ccelos receptum, ubique efte, nec loco ullo ita contineri, ut in alio non fit, quod fandos illos doctores minime lagt; tuit. Cur uero ifta refte dicantur, nei^cumhis qusc ante afteruimus, pugncnt, nemo qui fa/ eras litcras uelà limine falutauit, non intelli/ git,Tribuit etenim ipfa fcriptura fæpe aliquid Clirifto toti,quodtoti quidem uereconuenit,

iD.VADIANl ANTItOGIÄ cætcrumutconucniatnon nifi dealteriiis naturç proprietatededucitur. Neq; funtullæ locutioncs in Apoftolkis lireris magis figuratæ, quam qtiæ Chriftiim nobis ex natnrarum diuerfitate, unam perfonam conftituentiiim, proponunt amp;nbsp;delk niant.Figiirataautcni amp;nbsp;Tropisintcrfperfanon «O fenfu accipi poflunr, qui prima fronte obiiius eft: fed eo debcnt intelligi.quem exaéla fcriptuiï rum collatione fanum gcrmanumqj efl’econftk terir.

Qnodin fi'neàGafparcaflcritiir, iiel anima lem lîominëcapere,amp;; cognofcere Chriftum pof fe.fi crcatura fitamp;c. Non recipimus, cum nelio^ minem quidcm ex uirginenatiim cfTe, capiatragt; tio, nediim ut deunt efle, qui in uirgincadoleuir, rccipiat amp;nbsp;credat. Enimuero Chriftns dum créa/ tara efle agnofcitur.nô hoc modo nomine inteU ligitur.quia ucrus homo eft, fed tllo etiam quod noua creatura eft, amp;nbsp;quod de uirgine natiiseft, quodea parteaiTumptacnaturæ mortuus,quod cxci atus.quod in cœlos fublaïus eft. Quare non apprehcditqmfquamdominum, nifiutrun^in Chrifto quod faólum,quodcij infeófum eft, aper te perfpieiar. Id non præftabn homo animalis, feci fpiritualis, tradlusa dco,öiä deo doétus. Statenim fententia Apoftoli inconciiffa, Anima lem hominem non caperc pofte ea quae funtfpi ritus dei, prima Corinthioru m fecundo.Cogru/ tioigitur Chrifti uera, Sfverain ipfo Crcatura, non nifi hde ôi fpiritu obtinebitur. Necenint poteft

Tertio argumentoplanéncgat reélam efïefidc cuiufqu'd in kfumCliriftii polfe fi créât , ra fit Cliriftns. At idc, arbitrer, no ®^SîbitCliriftumin iæculo agentem, uertneni maledidlioncm faôhim, nouiiiimum uirorû, C/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ in Chrifta

J^utpercutereturtraauum, otnnc genus iniurqs umetfî créa ^nominiisep expofiium, demiim infamicrucis fupplido extintffiim, creaturatn fuiffe, feruilem 'liam amp;nbsp;obnoxiam uanitati. Negabit igitur ul ta ^dem in Chriftum lefum, nondum gloriofum, ffâamfuiiïe.NeCenturioriis quidein.quam exi •’'ictarnen prædicauit dominus: auclatronis.cui ^fdenti paradifiis donata cftiautMagdalcnac, pc des Clirifti ofculanti,cui diftiim eft,Fides tua fal •‘amtefccit, ôCc. Sedcrcaturâtutn fiiiflefinegat, •ifgabit idem,Chriftum turn ucrcin eo infïrmita •'s,mutationis corruptionis liabitu fuiffe, iti 'lao eum futurum proplieræ,ftjifreautem apofto liteftatifunt. Putatiiicneillepro nobis obediens tóus ufqj ad mortem i Abfit ut hoc cogitemus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Quidcogitamus igitur de fubftâtia ab illoaflup« pta.in qua ad paftionem amp;nbsp;mortem uenit, quod reipfa non fueritcreatura'JÄgcuero UO‘ abulum demamiis Creaturæ,8lt;: Fatflurae uocem fubftitua wus.Non negabit, credo, fatfluram fuiifeChrix ftum,quem faitum die iuxtacarnem nemo nifi

plane impius negauerit. Faâura igitur ilia, Chri (lus homo uerus.in fæculo omnibus illis incom/ modis quorum meminimus,obnoxius fuit, quû bus creatura,Gafparedcfïniente, obnoxia eft,igi ‘ Kir amp;nbsp;creatura fuit. Non nid co enim palàm ne^ gari à Gafpare, fuiffe creaturâ Chriflum, fed iam nuncin ipfa gloria effenegari. Siergo creatura fuit ante gloria retffein illü, ad uitâ etiam fa lutc.creditü eft; manifeftum eft,fubftaniir uelcar » nis eiusconditioné nôobftarein Chriftouel glo riofo quo minus refta fit in ipfum fides, etiamfi creatura fit ab omni ïam infirmitate amp;nbsp;imbecilli-' tateaiferta. Nihil autéopus fuifTet fecundi argu-» menti pofitione.cum cxhoc tertio fequatur, fdli-' cet ne ad uitâ quidenr cognofei porte Cliriftum creaturâ,finulla fit in creaturâ redta fides, âfc.

Verûhaudignarusquàm latepateat fîdeima teria,fecernereilla uoluit.etcognitioncChriftiad Uttam,quam paucis feriptura cSpletflitur.ab am-' pliore ill a fîdei ratiôe feiungcrc,amp; fie inferre; N5 modo nô cognofei ad uitam Chriftü fi creatura crte putetur, fed ne fidem quid? ullam reélâ erte in Chriflum amp;nbsp;fanam porte, fi creatura fit Chri-' Digfcdimr ftus.Qitare Si ipfe fîdei rationem hoc loco ex fai dera'tione ptudspauldampliusaperiâ,utconftareindecergt;’ teâxtiJei. tins poffit, tantum abéfîê, ut in Chrifto domino creaturæ conferttonc fanac fîdei obftare dicamits, ut ncrefta quidem effefîdes noftra in deum pof fit.nifî creaturæ cognitionecôpleatur.Damusaüt Gafpariiibentcr,nullam creaturâ puramaut feor fîm

ÂD S CH VEN CK. ARG.« 61 fifnconfideratam obîeôium cffe fîdei. Donam-fnim dei eft fïdes, quæ ni fi amp;nbsp;ilium præcipue ap prehendat, à quoluminis illius efl: donum, reéla fides non eft.Et iam uulgo notum eft,ne dei qui dem quamlibet cognitionem fidem efte.Nam SC ludzimagna fiiduciain deiim funt, dominum il lum omnium SC mifericordem quidem confiten tes, qui falutem genti fuae fit datums. Et Turcæ deum unum,folum, SC ucrum, fed Si mifericor.' dem agnofcunt : fed fidem tarnen rectam non habent,quiaueramillam mifericordiam incarz natione filii dei mundo exhibitam, non recipiz unt,nec agnofi:unt.Sanc Fidem SC ipfe Apoftoz lus ad Hebræos fcribens, pro Fiducia accepit in deum certa ciim fpe æternorum bonorum conz iunda;fed huius tarnen ducem SC confummatoz rem facit IcfumCliriftum, Hebr.ti.Illum,inquâ, Nuiia rcâa Chriftü quiôi patribusin figuraoftenfug,ôi ho bis in corpore amp;nbsp;ueritate exhtbitus.Si ad remune Chtiftum.jj rationcmiffuseft.Noncrit ergo ulla reif a in deü fides, nifi per Chriftum, per que folum ad deü ac cedimus,8i in quofolo remunerator deus intelli gitur. Hocenim modoaccedentc credereoporz tet, ut ait Paulus, nô modo q, deus fit, fed etiam quodremuneratorfit quaerentibus fe. Heb.n.In gcnereaütfîdes aliud erte non uidctur,quàm do fidcsquy# numilluddeiperfpiritü faniflü ,quo fie added accedimus.ut quicquid uerbo fuo promiitit, doz cet aut loquitur , fine ulla hæfitatione recipiaz mus.Nititur enim uerbo fides, nec quolibet, fed

D, VADI ANI AHTILO GIA folo uerbo dei: cui qui credüt 8i acquiefcüt, iufti funtjlioc eft, acc€ptideo,amp;: infeminectiampro^ mitiionis bencdidli. Vnde illiid Gcn.jy. qiiod in Epütola ad Romanos expofuit Apoftolus: Cre/ didit Abraham deo, S^reputatum eft etadiuftp tiam. Crediditjnquic Mofes, quia fadlum eft ad Abrahamum uerbtim dei, a'locutus eft Abralia-' mum deus. Non eft enim fides fine uerbouel prelfo ueircuclato, quo de uoluntatedcicertifici mur. VIlde illud Chrifii Ioan, Amen amen di/ couobis,quifermonem meumaudit, SC CRE^ DJ T eiquimifitme,habetuitamæternam. Hoi uerbum audiuit Adam, audiuit Abraham, audi* uêre patres,audiuêre prophetlt;c,audiuit Ifraehde/ mum audiuerüt SC genres in orbe uniuerfo, Nec enimferuatifunt ufquam autunquam credéies, nifi qui per uerbum crediderunt deo.

uerbum amp;nbsp;in literas relatum, SC fcriptiira duur. proditum elt,per prophctas qiiidcm inftrumento ueteri, per apoftolos autem inftrumcto nouo. Ac uetus quidem, uerbü habet umbris figiirisip in/ uoiutum:Nouum autem.uerbum in lumine.gra tia ueritatis plenü.In ueteri,Chriftus defigna/ ms eft,fiio die uenturus, a: fic etiam à patribus co gnitus: In nouo prxftitus in carne, redemptione confummata Igiturquidcoin kimine per uerbü cius crcdimus.fimul fcripturam uerbi,cenafi/ decompicólimur, Sifideeadem quicquidin fcri ptura traditum eft.recipimus. Hancipfam SC u/ nam efi'e oportet,ficut SC unus eft fidei fpiritus:

^uiutfibtjpfi aduerfus noneft, itanecfcriptura pugnarefecum illa partepoterit-Diflenfio igitur otnnis quæ circa fcripturam exontur.ut ccrtü in* dicmm erroris prxfert.ita non fcripturæ, t ed hu* Ktanx ignorantix aiitimpiciatiperperam inter* pretanti rribuenda eft.Poffunt eiiim amp;nbsp;illx pcrpe taminrelligihumanisopinionibus uitiatx, amp;in interprétando periculum eft:ne^ ulla à pane ma gis follicita funt fatanx ftudia, quàm utimpijs •logtnatibus hdcm.adulterata perecdefias inter* ptetatione, concilier. Proinde aniiim diaboli pro igt;egiiarns Apollolus ecdeliashortatur, utante otnnia fpiritus unitatem per uniculum pacis in* Kiccm feruareftudeanr, Ephef.4. Et in principio Epiftolx prioris ad CorinthiostObfecro, inqiiit, Kos fratrcs per nomen domininoftri lefuCliri* üi.utidcloquaminiomnes, amp;nbsp;nonfint inter uos lt;lilfidia,fed litis integrum corpus, eadcm mente, (adem fententia, 8ic. Nee fuiecaufla tantopere tilin Apoftolicis ecclefijs omnibus uigilatum,ne Kpente enatiserroribus diu locus concederetur, Keturbarefpiritum Si fimpliciiim animis offen* fione mota nocere poffent.Et feite cft à Diuo Hi* hrio dióhim.Ambigi nö poiïe.quin extra fidem fit qiiicquid extra fidem unam cft. Extra fide igi* turneqiiiteffequod certa fcripturarum fide de* fenditur.'certam autem uoco,quam fpiritus exhi* fcctueritatis.hocipfoinprimis àfpiritu illo erro «s diuerfus.quod fpiritus Chhfti nö nifi dei glo* ham cum cura falute proximi coniunâam uc

Math.4.

Luc.4.

- -, D . V Ä D l A NI A N T r Iz ö lt;3; ftigatamp;quærit.Cum illc contra,ambition«,auagt; ritia,gloria,fupinitat«,intraólabilitate,ultione, ty raiinide, öi reriim duntaxat priuatarum amore immodico amp;nbsp;carnali, incenfus 8i inilämatus, 0^ mnia uitiet.coinquinet, adulterer,quodç de fcrp pturis trahit, fie inuertat fenfu 8C torqueat,ut quod reipfa oppugnat feriptura, idipfum fuco il lito,tueri 8C propiignare uideatur. Spiritus fidei in domini uerbo non aliud quam uitam SL lutem quærit.Nam ôi uitæ uerbü didtur, Phil,». Non enim in folo pane uiuit homo, fed in omni uerbo quod egreditur deoredni, Deut. s. EtPe/-trus uerbum dei uocat quo renafeimur, 1. Per. i. Paulus, Verbum ueritatis amp;nbsp;uirtutis,i.Corint. a-Sermonem ueracem, ColofVeriflîme aiitem uerbum ChriftijColofTj.Et uerbum falutis.Aä. ij.Item,Sermonem indubitatum, Tit. j.Qu« quidem omnia illo pertinent, ut intelligamus clefiam Chrifti,qua: per fidem in uerbo folo do/ mini uitam habet, haud temere ullialtj uelEdrni debere,uelconfcientiam uel fubiedionem. Dogt; (flrina enim feripturæ non eft hominis,fed dei fo lius.Ioan.r. Chriftus, Dodfrina mea nö eftmea, fed eins qui mißt me. Petrus quoqj î.Pet.i.defcri ptura propl)erica,quæ 8( ueceris inßrumentidid tur,fic loquitur.-Omnis prophetica feriptura non cftpriuatæ interpretationis.Non enim uolunta/ tehominisaliataeft olimprophetia,fedàfpiritu (atrdlo impulß locuti funt fandli dei homines. . DeApoftolicaautem fic Paulus i, Theit». G«/ ■■ ti3S

.AD SCHVBNCK, ÄRÖ. 64 öas agimus dco indefinenter.quod cum acceperi tis fermonem à nobis quo deum difccbans.accez piftis non fermonem horainü.fed, ficuteratuerc, ftrnionc dei, qui «AGIT in uobis credentibus, IndeigiturcaufTamanat, quod ealefia folam EccielTa unicam fidei fuæ quæ in Chriftum eft.bafim gquot; S^regulam habet fcripturä fandä. Non haberet f^ripniram. 'nimfiabliomine, amp;nbsp;nonàdeo perfilium eius ^nigenicum Chrißü lefum effetreuelata. Solam Quidcm,quia oues uocem paßoris fui noueruntgt; ^alienam non fequuntur.Ioan.io.Vnicam au-» *cni,quia doifbrinä diuerfam, aded refpuit amp;nbsp;auec f^turßdesChrißiiUt ne legem quidc dei in man (lätis fitam.fed abrogatam.ferat, flól. ly. nedu ut l'oniinem audiat defuo afferentem, quod ueltlli ’’dhuicreiflum uidetur.Gal.i. Colof x, Notum *ftilludDeut.ix. Quod praccipio tibi,hoc tantü fedto domino,necaddasquicquam necminuas. EiilludEfa xp.a Chriffo citatum Matthæi ir.Fru

me colunt docentes dodrinas, prxcepta lio-» •’'iniim. Docent autem quidam contra fcriptuz fäm.ut hæretici.Quidam et præter fcripturam, ut ^ypocritx, qui poßhabita dei iußitia, aut certe ik *ftimataquæperfefe nonfufficiat, propria amp;à fdpfis excogitata ceu potiore 8C abfolutiore iufti nitunturiatqj hoc fuco, quo uel maxime reli=» giofi uideri cupiüt.a regno dei excludritur,Rom. »0. Proinde Chnflus cxcos uocat eos, amp;nbsp;cacco« fumduces,utqui,necintrent, nec alios intragt; gt;'( finant : quales hodie funt feAarq Monaßici

amp; antliiim cercmoniarum magiftri ct præconfS, qnorü otbis plcnus eft. Horü omniû conatus Si ftudia Chriftus traducit et dânat.ncgâs ulläplan/ tationem frugiferä ftituram prætcream qua plan tarit Pater funs cœlcftis Id genus doólrinas Pau/ lus anatlicmateferit,Gal.i. dotStnnasappellat dæmoniorii.i.Tim.4.Eccleriaaîitquæ (titait A-* poftolus) colüna 8i ftabilimcntû eft ueritatis, Rt gula illa fcnptuns nitente.non folum ad doâri/ nam amp;nbsp;inftitutione.fed etiâ ad difdplinâ ludiciû, etrcdargutionc utitur. Valet enim ad correftionS amp;nbsp;redargutionem fcriptura, fient x.Tim j.docet Äpoftolus.Iudicio quidcde fana dodrina Si di* uerfa cognofcitur, diferimine adhibito, utquod fanü, reôtii, genuinü cft.probetur: iiixta illud. Ota probate,quod bonü eft tencte.Côtra.Qiiod diuerfum ab qs.reqciatur. Apoftolus enim ut ter rc nequitcauponcsillos qui uerbo deiadfuü c5/ modiim abutuntur,amp; ut Petrus ait.De nobis ne/ gotiantur: ita longe minus tolérât, qui fuam fapi entiam diuinae Si reuelatæ, tanquâad uitâ faden tem, admifcent,in primis traducens Pliilofopbia Paganifmi, Si fermentü pharifæorü.quç mentes incautas inilant præeipitât. Fides enim noftra nô eft in fapientia liominü fita, fed in potétia dei, i.Cor.i- neqî hominü côftitutionibus 8^ elenien «s,fed Chrifto uno nititur.CoI.i Sapientia enim mundihuius.ftultitia eftapud deü.i.Cor.j.Pro/ indeamp;epifcopii talem effeiubetidePaulus,qui tenax fit eius qui fecundü doiftrinâ eft,fidelis fer/ tnonis,

AD SCHVBNCK. ARG. é’J mortis, iitpotens fît Sf exhortariper do£frinam S A N A M amp;nbsp;contradicentcs con uincere : nem pc inflates operû fïdacia.intraóiabilcs, uaiiiloquos, feu,ut Tcrtull. eos uocat, XtOTToAoyovi; fubtililj quo$,mentium feduiflores, quotü ora obturan.* dafunt, quitotas domos fubuertunt, doctntes qurnon oponctturpislucri gratia,ad Tit.i. Ni-» hil minus enim hodic babemus faftuofas quafdS fïmias angelicä religionë fimulantes, qua habuic Pauli ætas fratres Falfos ex circücifione, qyi quae^ flum, pietatem eOc exiflimabant. Regula igitur ■lia,qua difcernimus.probamus, inftituimus, rez darguitnus,fcientiamliabcat,oportet. Quæ qui^ UerntnJi'* dem alia non eft quàmeognitio ueritatis amp;uo' amp;nbsp;probaw liintatis diuinat per Clirifttim.illis ipfîs in fcriptu ‘*‘' ns tradiia nobis S^rclidla. Hancautem parit ex* ftcitatio,,fpiritusfidei in uerbodei, iuxta illud Cltrifti, Ioan.5-.Scrutaminifcripturas,amp;c. Et iliac funtqu»’ teftiffcantur de me,amp;c.Ea re amp;nbsp;Paulus Timotbeum in fermonibus bdei enutritum.quo Itl^e ad pietatem exerceat.adbortatur, longe banc corporali exercitationi, quam plcnis uenrribus monaebi noftri fimulant,prxferens.Inter alia au ■emdeleólione,exbortationeamp; doiftnna locu* ■us.Haec, inquit, exerce, in bis efto, utnuts proie ^lus maniteftus fit omnibus,i.Timotb.4.Exerci Otioiie igitur fcripturx 8^ ueibidei côfequiniur, •itfciamus,quid deoinomnifuntflioneetatflio* He debtamus,iuxta illud Petri, i. Pet.?. Virifimili (Ct cohabitent fecundü kientiâ,8^c.Prxterea quat

îî’dirifto donata fînt nobis, inXfa illud Pauli r. Cor. 1. Nos non fpiritum muridi accepimus, fed fpiritum qui eft ek'deo.tit feiamus quæ ä Cliriftô donata bnt nobis.Hart eadc Sf notitia dicitiir det per Cliriftum. Gratias enim agit Apoftolusdeo, * Cor.i, qiiododorénq^itiseûiæ manifcftetper ipfiiin omni loco Vocaturaiuc Reg la abipfo Paulo,in altera ad Cor, lo cap, hi. ad Galat.«;. SC, Philip j.Atiatnen.irqiiit, ad idqi od alTecuti lu^ mus.eadcm procedatnus regiila.utfimuscoiiior dc-,amp;c Vocatiir Si cognitio,Petro precäte.utgra tia nobis augeatiirin cognitione’tjB-j'yvtutredei 8i lelu domini iioftri ftc.itteiusdiuina iiirtusom nia nohis largita eft,qua;aduitatn Si pittat'per tineiit.1 Per.[.Dicitiiramp; intellediuSz.Tim.z.Dft nbidomiiuisintelleiftri inoibiis. OratS^ Paulus pro ecclefqs frequeter, tit deu.s domini noftn Icl’u Chrifti patergloriac detipfis fpiritü fapientiacSi reuelaticis per agnitionëftii, ut implcanturagni tioneuolfitatis eins in omnifapientia Si prudtn ttafpirituali,S^c.Pro Pliilippenfibusqiioq;,Illud, inquit,oro lit rharitas iieftra adinic magis acma gis exuberetin agtntioneamp; intelligcntia.Cogni tio autem ilia non ex æquo omnibus, fed menftt ra Sf portionediftribiiitur, Rom.ir, Si I pliff4. Vniciiiqj noftnim,inquit Apoftolus,data eft gra-» tia iiixta menfurâ donationis Chrifti. Difparilia cnim (lint dona in ecelcfia Chrifti perfpiritumil lum fandü.qui foli Chrifto fine méfura obtigir.

Qinnquamautcmomni credenti certa eft ad felüteintoncdfa cogi)iiio,tainc fupra ciiatis fcri^ .Orindain ptiiræteftimoinisabundeinftriiimur, fineinterz Hiiflioncorandum efte, utdonara nobis öoneindies magisacmagis impleamur. Clama»““quot;*' funtentni Si apoftoli Luc. 17. Domine adaugc nobis fi'dem.Et illc à fpiritu urxatiis, ad dominiî Marei 9. Succurre incredulitatimeae. Nifi emm niagis ac magis cognitioiic illam in credeiitibus dono gratiæ proficere côftarct, profe(fio iieq; ab infanria ætasaduka, necabadiikauirilisxtas deijitkarü feriprura memiiik, diP.erret, Iriiftracp incremcntaftlaætatum gradibus diftantijscpde^ feripta ab apoftolis fuiiîent. Friiftra quoqj fnos âdftadium amp;nbsp;ciirfiim inlioi tatus fuifl'er Paulus, locum amplms liaberct in ccclefia reuelatio, illeramen perpetuam ccclcfiiS relinqnir,i.

Corinth. i . Expartecnimcognofcimus, amp;nbsp;ex pane propbetamus. Vnde ne feipfum quidem aded perfeélum oftendit ecclefqs fiiblimis illc Gentium doctor, quin infequatur ut appreken-' dat, certa cum fpc indipifeedi amp;nbsp;appreliendendi, j Pbilipp.j. Hxc dicuntur, non quafi non fit cergt;' nflimafnentia fiïki.fed quodobakitndincdiui-* darum fapientiæ amp;; cognitionis deijmaiorperfez ^iorq; efte poffit cognitio fidei.quæ ad illâaccegt;’ dit,qua de faeie ad .acié eernemiis amp;nbsp;intuebimur. Poerniara Habet igiturecclefia piientiam ftdei, habetX' tatem adiikam, habet uirilem amp;nbsp;prouedlam, Et laclequidë nutrit ôi cibo fokdo. Sunt equidetn

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;la,

ôf infïrmi fide amp;nbsp;ignorantia nonnulla perplex!^ ' quibus item ilia foietex cliantate medcri. Lade

nutrit infantes Apofiokis, utetiamdfi imbcciileS ctearnales:cibofolidionadultos,firmos,fpiritua les.Inter perfeefos autem fapientiam loquitur, i. Cor. 1. et }.Eplief.4. Habet elementaeloquiorum dei,filt; Item dodirinam folidam.Hebr.r.Sf e. cap. Quaedam etiam eeclefia prxfcribit incipien tibiis, quxdam adultis in fideiongius explicat. Cattie' mmenis enim ucteres orationem non nifidomi nieam amp;nbsp;fymbolum fidei proponebant edifeen/ dum.Qiiod Si nosin inftituenda infantiaalfole mus.Infirmis autem tiel errore detentis iia pareil utncfcientiaquidcinipforum cafum abutatur. De qua re Apoftolus modum præftripfit fuo ma gisquam noftrofarculo accômodum, Roni.i4. amp;nbsp;I. Cor. s.ôd ÿ.ca. Ulo fatculo quotidie ad CI'ri ftumaccedebant.excircuncifisquilcgcm uel ab' rogatam magnoæfiimabant,nee parum pietatis auitis illis patrum ritibiis tribuebanr. Ferebamur igitur.Sd cedebat eis feientia amp;nbsp;libertas, quo fir' miores fadli ultro errorcm ponerenr. Si inoffenfi ad lucrum fidei Si numerum fideliumClirifti ad ducerentur. Noftra xtas rarosuideta ludaifmo conuerfos ad Chriftumtnifi ludçis conferrelibeii qui fidei libertäre ôd feientia rciedfa, ueftiiim cul' nidierumq; Si ciborum diferimine fic ecclefiat dementarunqutnec abeifea legiscultu, utciimÿ reclamante fcriptura.necceifuri in retam leui.ne dicam impia,dodfrinx apoftolicar diferimina ilia

paln'm dänati, ulla parteuideantur. Quibus fanè ipfis debet charitas ne irntctur, modo fpes elle

xUa lucri poiïit,Sf infïrmos potius quant obftina «samp;pracfradlosefTe conftiterit. Hortaturenira •gt;os Apoftolus.nefimus imprudentes, fed intelli ‘ Slt;ntesqux (ïc uoluntas domini.Ephef.f.

Porró duplex erat illo tempore infîrn\Û3S: ak Dupfe* •*n à cibis.ut diximus.Sf plerifqj alqs quibus af* *ueuerantexcircuncifïoneconueriï;altera ab ido lotliytis.qua: à Paganifmo ad Chriftum uenien* •ibus arridebat. Vtrincp nocebatoffenfio de fden

profc(fla,(ï nel uetitis quis præfenteludæo,uel •dolothytis uefci pcrrexirict.Peccabantaüt edenz infîrmi,quoniam fdentia deftituti,cum confct

’nria peccati uefcebätur. Qiùcquid enim ex fide, ^oc eft,fcientia fidei,fdentia 8(. intelleéiu liciti n5 ïgitur.peccatum eft,R.om,i4. Etdamiiant fcmet •pfos qui quod ueticü effe nee lieere putant, conz ^dencia reclamante perpétrant. Ea caufia fadum

ut Apoftolus i.Cor.3. Sdentiam dixerit infla ft|Cliaritatem autem ædificarc. Non quod mala, lutnondeidonum.fidcifdentia, fed quod amp;nbsp;fei lt;ntia,utalqsoptimis rebus, contingatabuti, nee finepeccato, fi ponè eharitatem non habeac,qux fireimm imponatlibertati, quælp imbedlles reeiz pilt foueat,df ad lucrum referuet, Infirmi auz ’ttniiideripoflunt.quiquamlibet erronea reliz gionis perfuafione detenti,nondum fatis ferena confdentiadeueritatecdofti amp;nbsp;infirudti funt, SC Urnen dodrinam non dccreiflant. Quales erant

\ Ö..-V-Ä,OIÄW A'NTILO GîA qui per baptifmum Oinfto incorporati, labef quafdam errcrü ac uelut ncuos uel de ludaifmo, uel dePaganilmotraxerant, non nifi diutina

dOifVina cmendabiles.Et-enim qui palam re/ qciuntuerbum domini fanü, Saures obturant nc aiidiant (eientiam, non infirmi, fed defperati fuht lt;5f impq. Qiiorum uicem dolere quidem clianrate flagttäte pofl'iimus, ut Apoftolus illcrü uicem dolebat, qui nome Cbrifto cum dedilfem impieramen imicbant,Philipp j, [dem S{ anaihe ma cupiebat fieri pro tratribus.quo fcientia amp;ze Io dei iuxta fidem erfpiritum dof'arenrur.'ueruni aded iion proficir.quin fimul öf fateatur.non o^' mnes quifuntlfrael .reiiera Ifrael eile, Rcma.Si Salomonis fenteiitia eft, Impiiis ignorât feien-» tiam.imduero ne optât quidem; quare deteftan.» da in impiö,non fonendaeft. Sicut amp;nbsp;Paulus, quanquam Sf ipfe iuxta carnem ludæusardeii-» «ifimaertetin ludieos Clirifto lucrificandosclia ritare.tamcabrogata; legis eor. m iuftitiam iibi/ queijtaduerfam amp;nbsp;inimicam euangelio grati« Chrifti futnma libertateoppugnat.Ètnoftraæta te Monacliifmi iufiitias,uetcrc ilium Pliarifaifmû longe deterrimo exemplo referentes.doftrina Fi deitradncere amp;nbsp;oppugnarc non ceifat. Referte jfthæc uel ciim faftidio uifum eft, ne non diuitiaS illasfcientiac fideiquas tantoiure pofl'idet eccle-» ScienHafî/ fia,obiteramp;inrranfcurfufquoniaminFideitra/ dci «rta fiï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;incidimus)commendaremus.

^esfideicpfcientia, obiter taxaiida eü quoruiu)â i(npirtaslt;iult; reuelationit: ilhus raulïa oriente noil fat S expcnla.Fidem infra l'cienciam 8C fult; praopinioiietn iocanc, ac een incdiain taciunç qur incertior fcientia, reniorautein uulgi feiifu amp;opinioneexifrat.-Sed deferen uidelicet erac Anitoieli, uccuiuspla.ita ex Maximis Si per fe notis dediióla.certiora eiïe fcriptura: promiiTiox nibus ói doms dei portent. Quanroredius Apq Aolus, qui fidci fcicntiam.quam Si cenam per.* fuafionem uocat, longe præfert omniprobabv litati philoiophiæ, Colortquot;. fecundo. Non poteft «mm lt;enior efle notitia rationis qualibufcuncp pnncipns deduifla,quam notitia fpiritus rtrtnata in uerbo dei.quo nihil firmius, nihil fohdius, ni« liil certius eft. Nifi enim eum ad modutn haberet fides, iiuartum eam Aportolus TrAxfO^iofta//» hoctft.indiibitatain certitudincm uocalTet.Hebr. »o.Dens enim feientiarü omniü dns ü fit, fieut i. Reg.i.legimus.tä certa eft in oibus ijs qua: locuquot; tns eft, fide, nt ctrln Sf terra tranliturafint, uerba Mitth. 14. «lustranntura no but, nec fit iota unum de lege fuacafnrum.Fide igitur nonopinamur, fedfci= FUe ici» rnus,I.Corinth,» Et piritum non mundiaecepi quot;°'’ miisj'ed fpiritiitn qni eft ex ÿeo, ut fciamiis quçà Clirifto donara fint nobis.lob t^.Scio cpredcpior meus uinit, amp;nbsp;in noiiifl'imo die de terra refiirregt;’ ûiiriis fini,Ofe.lt;j.Vinemiis in côfpeftu eius; fj'c ngt;us,fcqucmiircp uteognofcam’ dominn.Sie Si ■pud loan, fgpcmt, Sumus nonirtimü tépus ertc,

Seim US qtiod de morte translati fumusad uitS» amp;c.Quia igitur fciäia fidei noticia eft uoluntatis dei perfiliü fuum Cbriftü reuclatatVoluiuasaut eius uerbo Clirifti depreheditur, in fcripturis ree Iato:facile patere poterit quäta fnfcripturçdigni* tas.quaijj de caufla ne ecclefia qmdc.quæ corpus eft Cbrifti.quicquä iuris in fcripturähabeat.Non liabent enim membra ecdefix iusullü incapnt fuum lefum Chriftum.fedfubditaTuntcapiti, Ä bt Olies mites baud ullamaudiunt aliàm uocem quàm Paftoris, cui patent 8i obediüt. Necefr pri uatæinterpretationis feriptura, ut ante e Petro do cuimus.fed è fpiritu faniflo eft. N ec mortua litera 6^ membrana,fed uiuo folidoi;^ fenfu eöftat, qui terta décrétatp uoluntas eft dei loan.r.Nifi enim à deo eflet, ut reipfa eft Si dicitur uerbum dei, nS ■potuiffet ab Apoftolo uerbum uiwe uocari.Pbil. gt;»Vt certum fit errate amp;nbsp;labi hodie multos,qui di dlo quodam Auguftini perperam ufurpato,eccle fiam ceu conditricem faciunt faipturarum. Cer/ tumctiaminfanireillos qui Romanum epifco/ pum praderunt ftnptuijc , hominem uidelic« deo, Äferuum domino. Neque enim condidit, co'id*dk quot;*5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indubitatafit feriptura,ecclefia ef/

Kcqiieiicri i^cd quia condyam effe authorefpiritu fan/ eficitfcn, fto,diuinamq;,boceft,certam, Siinuiolabiliue/ pturain. ntate nitentem.comperiit; Ideo earn accepitab ip fo Cbrifto et miniftris eius apoftolis perpétua fuc ceiTione in omnes eedefias tradudlam,etfumma Olim reucrentia Si obferuatione cufioditä. Quo/ modo

A D s CHVSM CK. AR G. 69 ■iodo autem non rcdperet Ecdefia^qiiçtpra.uer lgt;o dci (ondita, Si fuper petram Chriftum funda ■itntumfuum d^lapidem preciofum rdifîrata ‘ft.'’Demef[npturâ eccleßir,ä^ ccclefiam fuftuli*-

Subqcefcripturam arbitrio hominum ctiam länftilfimorum, Si foripturam fuftuhfti. Pollini ■tro illi amp;nbsp;fîmilagini, fcrmentum doéltiiiæ hoz •»inum inHacorum admifce.ô^ fcripturam adiilgt; •'rafti, nec diiiinam iiterat reliquifti, fed effecifti ^lumanä, hoc eft, ut Apoftolustradit, uaniloquä ilt;fabulofam.Logi enim amp;nbsp;fabulaefunt.dodlriz la hominum, in uitx, fideiqj Si falutistradhitio ■tiCum diuinis coniunifix, Matth, if. CoL 2. Et ■trbum eft, non dei.fed hominum,quod homiz ■um arbitrio adminiftratur. Proinde SC hpodo' r Cor.*.* tus tametfi fpiritu fcientix fideiitaprxditusfuit, •gt;tamp; fpiritiim Chrifti haberefe, SC mentem eius J'nereprofeifus fit, tarnen tanto cumdifcrimine *Hain quibusdominifui prxceptionem,nonha lgt;tt, à difertis Chnfti prxceptionibus diuidit SC *^(parat,ut ea qux Chrifii funtinuiolata efie in Ec defqs iubeat, nec admitti diuerfum finat.'qux uc *ofua funr,etia fi falutaria funt, amp;nbsp;fpiritu author« gt;1 medium allata,fic tarnen relinquit libera,ut no *»inatim interim tefietur.nemini fein ijs, in quiz ^us prçceptum non habet,laqueum inietfiurum: 9uin monet Slt;hortatur, ne ferui fiant hominum ^preciofofanguineChriftifuntliberati, i. Cor. ’•Quod fi uocatis Apoftolis adeo no licuit quicz ^uam fibi iuris, aut potcftatis in uerbum domini

b. VADt AWI ANTILO OIA fumere6^ uendirare,utfuaetiamquantacunefl fcienttr certitudiiie proiata in mediordinque^ rent, amp;nbsp;domini ueibo fubticcrent : longe ininu» eccltf is uUis uel Apoftolicts licebttqd ip(is(qu(’* iuris lui habet au(liores)Apollolis nôhcuii.quxi Si ipfî in liis quç ad dcû.hoc eil iidem amp;nbsp;falureni qusrin cognirionedei ell.pernnebant.uerbü non liominis.led dei per Cliriilü.in litcras rctulernnt, Clarilfime enim Paulus Romu Habeo.inqtiit, qdglorier per Chriftü lefum.in lus que ad deunt pertiiiéc.Non enim aufimloqui qiiicÿeorüquX non erfecii Chnftus per me in obcdientiam geiK tium,VERBO uel FACTO, ppotenciâfigno rum Si prodigiorii, perporentiâ fpiritusdei SiClt; toUifU ft- nbsp;nbsp;Hiceft igiiiirEcclefiac tliefaiirus facrolandiu^

lui«.quot;'** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft'xfolatio fideiin omnibus fidelie

bus ChriBi.liarcceiritudo hrmitas cognitionb cor im qua? uiraefuntSi falucis.quodi'criptura omnis, Régula omnium aiflionum noilrarii. Si fpei ancora certa.non ab homme,nec in hommiî manu.fedàdeo Si in dei manu porita.perhliunl eius uitium lefum.difpenfante fpiiiru dei fando ecckrjc fur fandac tradita Si relida eft. Qiiod qa certo nouit. Si tenet ecclefta, ideo amp;nbsp;i’cripturi ficeftfynceriteruenerata, ut niliil interim admi'' ferit.nthil probarir,niliil imitandü ftatuerii,quod Apoftolicæ dodrinæ notam cerram non præfer/ ret.Erhoc eft,quod dixit Auguftinus, Non crede rem Euangelio nifi crederem ecclefiç. Sriebatem 'hocfoluinuerum,germanû fligenuinü efteGhri

ftiEuangelium.qiiod ecclefia ab Aportolisacce^ pdreqApoiloliCliriilodijlanteexcepiïknt.Scie^ batSlt; liuic rei prouifum.ecUefiæ iiigilätia füll e, »tuequidûripturænomineadinitteretiir.qd no tam feripturx certam non gereret. Quare ik nos inSymbolo fideprofitemur, Credere nosEvde flam faniffam.Cailiolicam Si Apoffolican):Sanz dlorum omnium fommunioiieamp; pariicipano/' ne conftantem, qux Prophctii-is Sd Apoftoli^ lt;isfcripturis facrofandlis regitur Siadminiftraz tur. Proplieticam enim.hoceif, ueterisinftruz menti fid ludaici Canonis feripturam , Chiiffns ipfefuam fefit.quandodixit.Ioan. lt;;• Scrutamini feripturas, qa uo$ uideinini uobis in ipfis uitain act rnä liabei e, 8i il'x funtquæ teftificanf deme, nee uultis urnire ad me, ut uitä liabeatis. Et code in loco:Si,inquitdn«,credidiifctis Mofi.credidiifc 'tis lititp mihi, deme ein illc fcripfit Si(. Hoc ipfo cinqddixit.Scrutamini feripturas, Propheticäin »elligit,Apoftolica enim primum poft dominum in coelos receptum ab ipfis Apoftolis conferipta, Sdccclefiar Ciiriftirclnfïa eft. Et deFide quidem amp;nbsp;régula fidci Scriprura.liadtenus.

Nunc utcö linde ftdeicauifaexplicandæ dix Fi.ics ctiam greffifumus.reuerramur.dicimus.Fidem illäqua «m-aturä ad Deum accedimus, quatp feripturam fandlam P““quot;*“’ omnem, 8d quac in fcriptura prodita funt.recipix mus Si credimus, nô modo ad deum créa to rem, •fedipfam ciiam creaturam Sdoperadei.omnia pertingcre Siquidem natura fi'dci eft.difpcnfariö dei uniuerfa qu£ in fcripturis fandts continecur.

Maieftas cnim dei, quæcreatione longe maxime cmicuit,liaudfatispienctn(elligitur,nifi 8C ctes' tursc ratio fîmul intelligatur.Reéleenim in Sym bolo pofitum eft:Credo in deum Patrem, omni-^ potentem.aeatorcm cocli terrx nbsp;nbsp;nbsp;Credo igi

tur.Sf fîde qu a ad deum accefTi teneo, calum.tet ram, amp;nbsp;omnia qux funt in eis amp;nbsp;ex eis, fecun-' dum fcripturam.creaturam ertc.folum deum in' creatum elfe. Quomodo ex fide fenfit Apoftolu« Hebrii.quandofcripftt. Perfidemintelligimut perfeéhi tuilfe fæcula tierbo dei, ut ex lus qux nô apparebant, ea quxuidenturfièrent. Totoenim illocapite.nü aliud agit magis Apoftolus, quàm ut doceat, nihil redle fieri,rccipi,conftitui,in reli' gione Chrifii, nificcrta in Drum fi'defiat,recipilt; tur.conftituatur.Hac enim fola placemus deo.fo lacp (fl ad finem ufcp perfeuerauerimus) gloriam cœleftis confummationis in refurrcdione cum faniflis omnibusaccipiemus. Exeadem fideefl, ut hominem Fadlum 8(. creatum elfe non hxfite' mus,amp;q(iia Chrifius homofaéfusefl:, amp;ar' nem in trrrisaffumpfit,fitrciis ligatu$,ô^ in pxfc' pe pofitus.quam ipfam naturam,5^ in gloria nô defiituit, iicl eatpfa de read fidem attinere confia bic,ut Chrifium iuxia naturam qua Apoftolo te/ ftante ex muliere fadura eft,crcaturam etiam effe quia fadus efi, recipiamus.Duobus enim Sf fe/ iunôlis quidem articulis efferturin Symbolo fi/ des in deum, amp;nbsp;fides in Chriftütalius enim deuS lt;fi Pater, alius filius Chrifius, alius fpiritus San/ âus,

AD S C H VB N C K ARO. 71 ftus.unde amp;nbsp;de hoc feorfim.crfdere nos in fpiri* *Um fanótinn teftamur. Chnftus autem nôaiius *Xodo à Pâtre,quia filius xcernus, fedetiam quia ^oinouerus.in uerbo aeterno amp;nbsp;homineChrû **gt;gt;sunus. In uerboquidem, (îtnpiex, tine initio, fine fîne, incorporeus.in uifibilis, imm utabilis.iti ^abilis,infinitus:In liomine quetnaiTutnpiît, quot;gt;gt;tium Habens, compofttus, corporeus, finitus. ^xhisautem unus,indiuilus ôi iempitetnus do '•'inus.In illü igitur hutnili loco et bu milibus na *»01 pareiitibus, in ilium nudis pedibus amp;nudo ^piteambulantem, in ilium iniurijs infi'rmitatis **pontum, paffibilem 8C mortalem reéle amp;nbsp;fan.* ^t,ut in Seruatorcm m ûdi creditum eft: in quetn *^'11 nuncex mortuis rcdiiiiuiim,amp; in cœIos fub f’tum Marix filium reéfe creditur. Fides enim Fide» Chti Clirifti obieâum Habet Chriftum dominum ho ’’linem etiam, uerumenon tam gloriofum nu ne ftum demi-fuper omnia exaltatum,quàm antealiumi^ If», diminutum,dereliôfum amp;nbsp;traditum à Pâtre lui percuteretur, Efa. ^4. Viuus em 8C mortuus, '’•fallor,crediturCHriftus, Si in eum natum.paf fam, mortuum amp;nbsp;redtuiuum noftrx fpei fîducia Protenditur. Et eadem cft fades in Chriftum qux ^indeum,amp;Chriftü quidem crucifixum,que ^ilatronem feruauit, amp;nbsp;fîlqgloriam multorum Wrdibiis ingeflit- Nam 8C Apoftolus, Nos,in* ^iiir,prxdicamus Chriftum crucifîxum,i.Cor.G amp;nbsp;Galatis feribens, nô glonaturnifi in auceDo **ini noftri lefu Chrifti, Galat, c, A auce autem gt;

quanta hamilitas.infïrmitas.tnutabilitas,quanta fiibie(flionjs(Lit Apoftoti uerbo iitar)uanitas^Se4 piædicatur tarnen illecruci aftixus,amp;; iiiaffixum criici creditur. Abbacenim naniumptus amp;nbsp;exd tatns doininus ea maxime natura qua mori po/ tuit,gloria? etiam amp;! cxaltationis particeps faiftuS cll, amp;nbsp;bæres conftitutus omnium, cuius iiixia na turam dei.antea omnia erarit,quod Apoftoli.Pe/ trus Paulus.tefteLuca A^lorum i amp;nbsp;ij.latiffi/ me profequiiti funt. Hacautem quum buncad modum babcant, infïrmum erit argumentum, Gafparis, arbitrantis fidem in Cliriftum redt am non e(Pe, ficréât ra efle intelligatur,quiafolu( deus obieólum fitfidei. Cum palam conftetre/ «ftam non effe.nifi Cbriftum iuxta hominem af* fumptum,hominem ex carne amp;nbsp;anima uiialiue* ruin,i3^ in tempore qindem faólum amp;nbsp;taóum ex niuliere, recipiat ó( creda'. Anteenim oftenfum cft,8C ad créât iram fïdci notitiam pertiiigere. Et in dominum etianinum mortalcm amp;nbsp;exinani* turn, aduitam amp;falutem eiTecreditum. loanncs cnim mortalem ipfum demonftrans.Ecce, dixit, Agnus ille dei qui tollit peccata mundiamp;c.El uox PatristHic eft filiiis meus dileólus amp;c.ipfum audite.Ipfe Chrillus; Veniie ad me omnes qui Ia boratis,8i egoreficiam uos,Matth.ii. Qiiorum nullum locum haberet cum ueritatc,fi fides in do minum lefum ea caufia, quod morti amp;nbsp;mutabili* tan obnoxius erat.reifla amp;nbsp;fanfta efie non po* tuiflet. Redaauteni fuit ££iuftitiam etiam con/i tulil

AD 8 CH-VEN CK. ARG. 7I hilit.fimul enim amp;nbsp;hominem intiiiia tft,amp; in ho mine dcum.Seite enim Hieronymus Comment Urijs in epillolam ad Ephe 0$, Non puremus.in ^iiit, in Ecclelia fimpliccm ellc.fi'dem, fed multi* plicem Si nniliifariam effe fapientiam, ut non fo ium unria (it, fed miilta etiam uarietatcdiftintfla. Kefpicis funas Chriiii? iiide pariter Si eœlû jientem in præfepi intueris infantem^fedange* losfiiiiulaufeulta laudantes. Herodes perleq';i* tur.fed adorant Magi.Ignorant Pharifa i, ftdftcl ladcmoiitirat.Baptizatui àkruo.feduoxdeide* fuper intonanns auditur. Aquis mergitiir, fed eo liimba defcendit, imd fpiritus in eoliimba. A4 paifionem iienit, amp;nbsp;pati timet, iiulttranfire eali* '‘'in,amp; Peirfi qui lalieem timebat,aceiifat. Qiiid liacftultitiaprudentius, uarietatediftindiius, fa* pieiitiaobicurius ? qiiam fecit Deus in domino »oftro lefu Chnfto. Hac Hieion. Satis indicans Üdem in Chiilium,amp; in humilitatis, 8i gloriç.ui lïtp Si moros refpe^iu locum liabeie, tam^ ’deam crucis ftultinam pertinere, quam pertinec ideandem gloriae fublimitas. Imo tarn dirigi ad »atiiram affumptam, fumma quidem in inhrmi htepolitam.qudm lam nunc ad eandem in Chri So cum Patre régnante dirigitur.

CH RIS T V S (ait Gafpar)nanira «iam h« ma na caput eo Icfiac fa^fus,caput effc noit poltet, (ifiniul amp;nbsp;Crcaiuraclfciilongemi*

D., VA DI ANI AN TILO G, nus rex Si facerdos ille acternus fccundum homi ncm tatflus.Præterea fapicntiaà Deogt;iuftitia,lan , lt;ftiftfatio,redemptio amp;c. quæ fingula tarnen Si uiüuerfa fcnpturac illi tnbuunt. Pugnat autcm ta IcmefTe Chriftuin in gloria amp;fimul ereaturatn c(îe. Proinde non modo caput, fed Si regem Ä gt;nbsp;feruatorem eiTe negantdotninum noftrutn, qui ex Deo Si domino fuo feruientem creaturam la* ciunt. Qiiin etiam, inquit, omni prorfus gloria cxuunt amp;nbsp;fpoliant.ut taceam.quod fi creatura fo ret.nec regere populum fuum.nccadefl'eillipof* fet Sic. Ego contra,cum fcripturis fandis amp;nbsp;in terpretibus eius ortliodoxis,fentio,amp; credo Chri ftum, ucl liocipfo quod Si Rex amp;nbsp;Sacerdos, Si Caput corporis fui qd ecclelia eft, dicitur, iuxta faóluram carnis fuæ m uirgine aifumptam, uel in gloria Creaturammanere Si durare.in qua u« ritatem fubftantiæ qua: in tempore fatfia.ßi uer* bo unita eft, non exuit, fedfuperinduit.ä morte refinreélione Primitiæ faftus dormientiutn amp;nbsp;primogenitus ex mukis ffatnbiis.adbçc Si b« rcsgloriæ. Si cohæresnofter. Necdiibito.quin Chriftum Si rcgno Si gloria fpoliare, Ipe nos falfalaôiarepergant.qui domino cam ipfam lub ftannam,genere amp;nbsp;natnra carnem.in gloria non concédant,quam Si nos deprimis parentibus de duftam gloriæ illi cœlefti inferemus. Pugnant cnim Chriftum dicere, uerum elfe, amp;nbsp;emortuis cxcitatctm Si fublimemafTumptum in ttrlosho minem.ôd fimul eundem arne, oiûbus, fangui* ne,

AD 3CHVBNCK. ARO, 7^ he,anima 8C corporeconftantë,liac ip(a de caid^ fa, quia certO iadlura eft demuiierej non etiarii Creaturam agnofcere.

Creaturæ aittem uocequidintelIigamiis.Si lt;luàm lieceflefitChriftum iuxta fubftantiam fagt;’ ftam,amp;: in ferne afl'utnptam creaturam dici, non ittinetrepetere, quum ad primum argumentum iburtde (atis,utarbitror,id ipfum explicarim.De fuo autem addit Gafpar, 8i corporibus glorifi'ca N“gt;(ain hsignominiam illam, amp;nbsp;ceii nOtam infirmitatis “ inurit J qiia quiacreata fint amp;fiinitar longefpdi* uerfæ à diuina natura fubftantlæ.idctrco ôi feriii lia effcôi uanttati etiam fubiefla futuraingloz ha.uero fnnile uideridebear. Réclamât enim A-» poftolus,amp; negat iianitatem ullamdiiraturam gloria,quippe qui illam non nifiexpcdlaiioni torruptionis Sd uaiiitatis conditioncconiungat. Certum autem fit corpora noftra glorifîcaia fub getierc nomineCreaturçmanfura,ut amp;nbsp;initrt ■nonalitate, amp;immarcefcibilibcatitudine cœle^ hi,eadem fint fubftantia amp;nbsp;natura,quac in mort! htatc.infi’rmitate amp;nbsp;uanitate fuefutit ExueturaU ietnignomima,amp;:inccrlefiibus neqjmatiimox hium contralietur.ncq; elocabitur,fcdeiuntbeagt; »•ificutangclidei.Mattli.zi.Fulgebuntcnini iufti f’eutfol.in regno patrisfui. Maith.ij. Nulla igilt;» turin bcatis ignominia,nulla uanitas.Longe mt nus in Chrifto iuxta corpus, quod conforme tax ’nen erit corporibus noftris in gloria, Philipp, j. ^am amp;nbsp;loan nes,fimiles noseifuturos,nimiruna

D . V A D I A NI ANTILOGI A iuxta carnis naturam gloriofx,traclidit,i.loan.i» Et palam Apoftolus in ordinecorporum glorio forum Eccltfiac Clirifti, corpus kfu primo loco ftatuit, utpotc primogenui ex multis fratribus, t, Corinth. if.Primitia; Chriftiis, deinde ij qui funt Chrifti amp;c.Hoc ipfum enim non alia uirtuteex*'^ citatum, ex monuis xterna gloria induiü con^ ftat, quàm qua ôi noftra corpora mortalia excita buntur.Rom 3.

Seniiitnon Offenditautem finecauffaGafparem natu/ fi læ noftræ finita limitatio, fi eadem naturae infini nitate ftiun tae in gloria unita intelligatur.Nôaduertitenim difiimulat, hoc quod nosde corporis

Chriftigloriofifolidltateadducimus, fcripturam facram ucteres interprétés orthodoxes ma^ gnocöfenfuconfiteri.Necferuileenim Si ignoz miniofum elfe piitandum eft, quod finiiatefibi propria ab infinitatc dei.quç foli deo propria eft, crcaturafeiungitur: quin magis gloria eft amp;nbsp;del Si creaturae, ut Si deus folus infinitus, Si creatuz ra omnis finir« eflentiç.Si hoc modo infra deiim pofitçintelligatur. Quemadmodum Si ChriftuS iuxta carnem fePatre inferiorem effeconfeftiiS eft. Ad corpus autem Chrifti quodattinet, curioz film magis qiiam pium fuerit, corporis conditio nem diuinac naturae arquare pergerc, Si in carnis fubftantia naturae proprietärem non confiteri; pncfertim.quod nihil refert maieftatis,femel cum carne noftra unitar,parua'ne an magna,finita an immenfa , circumfenpta an incircumferiz pta

AD S CH VENCK. AR O. 74 pta fit,corporis artiitnpti fubftantiajciim fcriptuz ta ttteftiir, nec paruitate corpufculi, impcdiri ipfam.ncc magnicudinc promoucri, diiiinæ nax tursc plenitudinem.quam necrucis qiiidern igno Oiinia adeo remorata di, quin amp;nbsp;in crucc, abfox luta, inimenfa,omnipotens, 8^ in feipfaactcrna fua gloria deftituta non fiierit. Memorabilia aux tem funt uerba Chrifti in cœlcftia afeenfuri, Contreóiate meamp;uidcte,quiafpiritus carnem amp;nbsp;offa non habet, ficut mc uidetis habere, Lueæ ultimo.

Negabat Origencs eo habitu carnis amp;nbsp;fym Errores tnetriæ membrorum refurreótura efle corpora humana.quo nitam mortalem cgifTent, Philofar cas interim uocitans, qui fic effent opinati.Nega bat igitur fii Chrifti corpus ea fymmetria excix tatiim qua fepiiliiim fuilfet, Et quia corpus anix male, feriptura tefte.fpiritale futurum eft.fic æftix mabat corpora gloriæ, ut amp;nbsp;carne pofita in nax turam omnino fpiritalem eflent abitura. Sic tnim tradidiflc eum in libris fuis quos tt^i'âtpx

hoc eft dePrincipqs.infcripfit.Diuus Hiex tonymus author eft. Ego nero, ut nolim Gax fparem Origenici errons fufpicione grauare; iia fanè caiiifam non uideo, cur naturae humax næ fubftantiam carne (ut amp;nbsp;ipfefatetur) olTibus, fanguine, conftantem, fua in Chrifto propriex täte exuere, quodep naturae diuinsc folius eft, Imx manae etiam commune facere, pergatï Ciim nemo tarnen, cui pauló eft familiarior facrarun)

D. VADIANt ANTILOG, literarum cognitio, nefciat Cliriftum dominuifl «lam fi folido corpore eft, mini minus tarnen ubiqueefte,incœlo,in terra efte, TO T VM.boc cft unirate Perlotiali diiabu.s r naturis conftane tem, fed in cordibus habitare credentium, in medio fuorum uerfari, nec deefte ipl'um quam Ecclefix fuæ quam regit, fouet,amp; tue/ tur.

Necmefugit,cfteiam nnnc quofdamCa/ Sominiisà* fedfatores, quiin liuius conttouerfatdi/ morte refu- fccptatione Mifofarcas agant,amp;f ad Origenis opî fcitatui. nionem ueliementerrerpiciant.fortafteiiôCliri/ fto foil,fed nobis carnemdaturi, quam gloria futura abforbeat SC confumat, tanquam ad fun/ (flioncm ccrleflium munerum iniirilcm Non ui deoautem qiiomodo ueram Clinfto in gloria carnem tribuant,qui carnis IJiomatcamp;' proprie/ taie corpus domini gloriofum priuant Si’fpo/ liant. Apoftolus eriim folidiim corpus Chnfto refufcitato iribucns, ad Corintliios, Tradidi, in/ quit, nobis in primis quod amp;nbsp;acceperam, Quod Cbriftiis mortuus fueritpro peccatis noftrisfe/ cundum fcripturas,3f quod fepultus ft, SC quod refurrexit tertio die fecûdum f ripturas, SC quod V1 s V s fit Cep'liar,deinde duodccim illis;poftea uifus eft plufquam quingentis fratribus fimul, exquibusplures manentin liuncufcpdiem. De/ indeuifus eft lacobo : Poft, Apoftolis omnibus;’ Poftrcmo iiero omnium uelut abortiiio uifuS eft amp;nbsp;mihi ôfc, Hæc de homme Chnfto dicun/ tur.

AD SCHVENCK. ARG. 75 tur.utetiam in eerlos receptus eft.Ita enim abiirte *um fcriptura demonftrat,A^ïorum i. Quomoz doautem non finito, aut non circumfcripto cor^ pore eft Chriftus, li folido eft corpore ƒ quomo^’ doaucem non creatina, quodfa'iuram efte tra-' dit fcriptura? Quomodo corporis creati quod *ftEcclefia, caro ex carne eius, amp;oiTa ex oflibus «US, fi capitis Clirifti caro natura cum carne nolt; ftra,amp; olfa ipfa natura cum offibus noftris, non lt;ommunicant.'’cum fratrem tamcnoftrum Chri ftum erte.fcriptura doceat.Qiiomodo ergo Créa luræ frater Chriftus iuxta carnem, quæ creatura non fitï 8i cum negari nullo modo pofTit, quin Faâura fit homo in uirgiiie alTumpnis.eareliz gione nos tenen, ut fidturâ, creaturä effe dicere nefas fit, cum nomina tantum diuerfa fint, idem tarnen peromnia fignificantia, amp;nbsp;res una atque «adern fit, in Chrifto.quam Ins uoculis fignifiz camus. Carnem enim faftam, aut,ut reclius diz camus,Chnftum iuxta carnem in Virgtneläz ftam,qua: in ipfo glorjofo manct,creaturam «ife dicimusmecp alia de cauffa uoce illa utimur, quam, utfubftantiam illam Sfnaturam inlefu domino, Rege, Capite, Pontifi'ce, Mediator renoftro manentem,Suillas funiflionesincccz leftibus præcipue iuxta carnis affumptx ueritaz tem gereritem, non fuiffe femper, fed fuo temz pore, faólam amp;nbsp;in hominem formatam, fiiiflc, doceamus. Nec fcriptura eft ulla quæ hoc ipfum quod faddum eft, quodpaftiim £lt; fepuhum eft,

D V A D I A NI A N T1L O G .■ quod cxfitatum, amp;in cœlos fubucôium eft in uno folido 8i. uero homine Clirifto lefu, uel deum fatflum, amp;nbsp;aliam in naturam tranflatum, uelDeo pergloriam adæquatum elTe crcdcre iu/ beat. Quin contrariumutfentiamus, amp;creda-' mus inliortatur. Habemus enim illic Pontifi-' cem qui SEN SV infirmitatum noftrarum affp dtur, tentatum per omnia iuxta fimiütudinem, abfqj peccato.Hebrscorum quarto. Ipfequoque dominus Pfalmo tertio; Ego.inquit, dormiiii,amp;; fomnum cepi, amp;exfurrexi,quoniamdominus fufcepit me Sic. Me inquam fufcepit, ill fi ipCum qui dormiui, Si cxfurrexi : qiiodfecundocapite Aiflo. Si i}. cuidentilîimcexplicari fupraquotp oftcnfum eft.

eia de cor- mo dufliim, tenciidus eft trames in corporum glorioforum æftimatione.ne uel fpintalia magis ctficiamusquàm corporum admittit foliditas SL ueritas.ne'ue fie carnalia fiatuamus.ut plancnon fpintalia, fed animalia elle etiam in gloriapoP Miiliarij. fintuiden. Fuiffeautem traditmagnos uirosex Graccis amp;nbsp;Latinis.qui ad auream illam,fed terre,' ftrem lamen Hierofolymam conuerfi, de regno fæculi, nefeio qiio, poft refurreólionem futuro pollicebantur, talia nobis corpora relinquentes, qua: regno illo frui terrenisq? dcfydciijs capî, Ongenici. amp;nbsp;deleifiaripoftent. Contraalij,fiedeftarttcor,' porum glorioforum fentiebant, utipfîs corpo/ rca natura difhaâa fubuerfa^, nihil à fpiritu di^* uerfum

AD SCHVENCK. ARG. 76 Uerfum tribuerenr. Illi igitur qui carnis eranc, folas(ut inquit Hieronymus) carnes diligebant: ilh, ingrat! benefîciorü Dei, habere decree tabant quod Chriftus 8C nacus habuit, amp;nbsp;refurgeiis.

y/t pia autem fid orthodoxa recepta amp;nbsp;pro-' batahadlenusfuerunt.quacà Rufino in Symbo lum Apoftolicum funtconferipta. Quac.ut nihil aliud, profeótofui fxculi confenfiim indubitaz turn de carnis Chrifti foliditate in gloriam fubz Uefta icftaniur. In eo autem opere ubi afeenfioz nis fit mentio, illud Hiercmiac exponens, Vas de inanu fua collapfum 8d confratftum rurfum elez Uauitmanibus 8i reformauitficut placuitin con fpedlueius ôdc. Placuit, inquit, ut corpus quod mortaleSd corruptibile fufeeperat,defepulchri petraleuatum immortale, atq; incorruptibilc effe(flum,nó iam in terrenis, fed in cœleftibus,Sd in Patris dextera collocaret. Et eodem in libro: Afcendit ergo in cœlos,nô ubi uerbum deus anz tenon fuerat, quippe quod erat Temper in ctrlis amp;nbsp;manebac in patre.fed ubi uerbum caro faftum ante non fedebat.Denicp.quia nouus ifteingrefz fus portarum cceli aedituis Si principibus uideba tur, uidentes naturam carnis cccloriim fecreta pe netrantem, dicuntad inuicem, ficut Dauid plez nusfpirituenunciat,Tolliteponasôdc. Similia Pfai.ii, docuit Si Hieronymus.Comment.in Epiftolam ad Ephefios, SdinPfalmoiam citato Anguftiz nus. Pfalmiftac autem uerba, tametfifchcmatifz mumpraefeiant,tamcn ucricatemcarnis uindiz

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K 4

cantChrifto, 8i angelis admirationcm tribuunt, baud quidcm diiiinitacis maieftate, qua cceI( nunquam caruere, fcdcarnis afcendentisnouk tateexdtatam.ledere cnimad dexteram Paths, carnisaflumptar eft myftcrium, Certe, Ambro/ fiiisSi ilium infeciitus Auguftiiius.doceretion dubitarunt Cliriftum cumlocis uulnerumfuo/ rum non refurrexifte tantum, fed amp;nbsp;iifdemiiel incorlos fubueilum : quod non feciffent arbi/ tror.nifi amp;nbsp;hunc fcripturae fenfum tenendum ciTe exiftimartent, qui dominofufcitato uulne/ ru m Beatrices tribuit. Si eui uacat, Ambrofiutn legat libro ultimo cpmmentanorum inLucam, amp;nbsp;Auguftinum decorporum glorioforumfta/ tu difputantem, Iibro de ciuitate Dei uigefimofe ciindo. IpfeHilarius Iibro deTrtnitateundeei/ mo, amp;nbsp;Canone in Matthæum ingefimo, fcribil Chriftiim difeipulisfuis in monte, habitu uero gloriofi corporis apparuiffe. Et tarnen ficappa/ rens diuerfus à Mofe iuxta flante amp;nbsp;Helia yifus cft.Cliriftus cnim ipfe Lucar uigefimoprimo : Vi debil nr enim, inquit, fi'Iium hominis uenientein in nubecum poteftateamp; gloria magna Non re/ fragor autcm.fi quis fidem Doifloribus non ad/ bibear, modocoftiterit fcriptiiram fan (flam non idem doccre quod illi confirmant.

SOLVERETVR, inquit GafpaqPer/ fonsE imitas, fi creatura elTet Chriftus. Sol/ ueretur

AD SCHVENCK. ARG. 77 nrretur Item æqualttas perfonarü trinitaris in glo na.Uiioitetn Chrifti fierenr.alter deus,alter infra 4eum,feruilis creatiira'. di confequi necefle ioret, utaltera natura qux creatuia effet, altéra in Chri fto adorarer.Breuiter, Cliriftus ipfe feruator et fal Wtor nofter prorfus diliieretur,öfc,

Anteomnia, utquodfentio dicam,nemo mihi perftiafiffetilludargiiinentü Gafparis elTc.fifeor fim amp;nbsp;alicunde,aut avisai yfacpo/j allatum mihi fui(fet,modoquiaalqsfuum nomen præfercnti bus infertum eft,cogor credere eius elfe, de ciiiiis Umen minime uulgaridocfrinadudü mihi perx fuafi.Sed non fum nefcius quo nos rapere intern dum affoleat eontentio,quidc]; animisinndeai noftris,ubj de uiftoria cogitamus. Nemo negaz bit,arbitror, unitatcm perfonx Chrifti ex uerbo carne, non in gloria,fed in humilitate,quando tato à uerbo affumptaeft,conftitiffe. Vnus enim bdus eft dominus nofter, quädo incarnatiis eft. Vnus Si antea cum patre Si fpiritu deus,fed tunc humanx naturx coniunófus Si unitus.unus con ftitutus Chriftus eft: nectrinitatis xqualitatem di minuit autfoluitifta un 10, net^ carnis humilitas, mutabilitascp, neqj exinanitio corporis tot contu melijs iniuriis^ petita, tantis^ affliólionibus Si mortideniquecrucis obnoxia,Chrifti perfonx quo minus una Si indilfolubilis effet quicquatn deiraxit.Quibus pofitis Si confïdcratis,fequinez tefl'eeft,Vel Chriftum perfona non unum,feddi Uifum fui(fe,in fxculo Si carnis ilia fua Si humiz

Iitate amp;nbsp;uanitate;uel hominem totiniurijs, contti melijs amp;nbsp;infi'rmitatibiis expofnii.in Chrifto créa turam non fuifle. Quia igitur unitatem uerbi Si carnisin una perfona Icfu.fateturamp;agnofcitGa fpar.reliquumeritutinhaceum fententiaamp; opi nione elle iam certum habeamus.quod Chriftus iuxtacarnem afTumptam creatura nee hodiefit in gloria,nec^ antein fæculo unquä fuerit. VriuS cnim fiiitexdeo amp;nbsp;homine in uirginc ChriftuS: foluiiïetaüt unitatc natura Humana, fi homoille creatura fuiffet: igitur creatura nöeft,necfuit,liogt;' mo alTumptus.Mirum autéeft, Chriftü iuxta cat nem in fæculo creaturam no clTe Gafpari, qui ta/ men,folo peccato dempto,omnibus illis iiicom/ modis penurrjs obnoxius fuit, quas in creatu-' rx uoce amp;nbsp;explicatione tantopere auerfaiur 5L naufeat. Ad hæc, Gafpare confîtente, ex uirginis creatæ fubftantia laftus amp;nbsp;genittis. Sed de ftatu fortaflegloriæ loquitur,SCputat folui perfonac unitatem, fiChriftus creatura in gloria maneat-Quis credataut uero (îmileputet,naturamhutna namomniinfirmttateS; defi'eientia exutam,Sf rumma exalrationccoronatam, ab unione natu^ rædiuinærefilire, quæ in defeâu Siinfirmitate non refilqtAutcontra, diuinam naturam ,hu-' milimam carnem alfumere dignatam, iam nunc candem glorificatäaiierfari,lt;’Eandem ctiam non ferre Trinitatis æqualitatc in exfpoliatione mot'* talitatis, quæmortalistarnen fiiaucifixa eidem non obfiiit. Quafiuero obfeurum (it,nihil e(fe omnium

AD SCHVENCK. ARG. 78 Omnium rerum.quod uel æquakm, ncl inarqua lem iâcere immutabilem illam amp;nbsp;inuiolabilc di«' uinx naturae ellen tiam ulla partepoflit. lam nbsp;nbsp;il

lud non fans capio quidfibi uelit,quod in loco ef le,aut circüferiptum eîïe, feruilem facit notam K deßcieniiam quae creaturac fit propria, ut corpus quod in loco fit,creatura fit:amp; econtra.quod créa tura lit,loco etiam ucl contineatur, ueldefcribax tur,amp; fciat interim certo, quod Cliriftiis dum in fxculo fait,corporecircunfcripto amp;locabiltfucgt; rit, nee nifi iino in loco extitcritiitndc confequa-' turamp;creaturam fuiffe in facculo Cliriftum, fed tarnen non conftitiüeperfonae unitatem,(ifquod ipfeputat)unionem cum creatura,diuina natu» taChrifti refpuit, quod cum Gafpare tarnen uni tatem afferente.pugnat. At uero fi non fuit in fac-« culo creatura.rurfum fequitur, finitü efle aut cirz tunferiptum amp;nbsp;locabile elfe, non effe proprium treaturac.ficut nee proprium cft,peccato obnoxiii tire.cum innumerae fint creaturac rationales qiiac peccato carent, eritaliqiia fubflantia in loco cireunfcripta,quae non eritereatura, SC tarnen fee ' üilis Si fubietffaeritfubflantia.

Verum ut perplexam illam SC fibi non con^ ftantem pugnantiam Gafparidonemus.Obocu los ponendum efl,corpus dfii gloriofum confide ranti,Qiiodgloriacorleftis, corpora Humana uel à mortuis excitata, uel momento tranfmutata, fic abfoluit Si perfinitjUt SC fpiritalia faciat, SC ab o* mni infirmitace SC deficientia, in primis autetn

D. VADIANT ANTILOG, fcriiitnte.illa quæ cum fpe 8i anxietate Si mole' ftia con I unifia eft, eximar amp;nbsp;liberet Loquorau' tern de gloria beacorum. Nec eft feruilr, utquod creatura cre.itonparetamp;obfecundar, bymnoÄ laude maieftatem eius extollens, fed obfequium cftfutanieqiioq;diximus)uoluntarium, amoris amp;nbsp;dileiflioni? plenum, in quo liimma propcom nis i’utunc illiiw exultatio'’is, 8i iriumphi fempi' terni fidelium cum Clirifto lefu in deo, coniine' turamp; clauditur. [n domino uerol.fu qui homo cum fituerus ctiam deus eft,nihil aliud eft qua'm gloria.perfeiflio, plenitudo,ueritas. Neceftrarü dodloribusortbodoxis, quod in Chriftoetiä iu' xta naturam qua homo eft, obfcquiü quoddam ßacuunr,quo patrideferre uideatur.Quod ipfiim Ambrofius ipfi uthliodei,non folum utfîliolio minis tribuit. Notum eft iierbum Apoftoli, Chri fti caput deus. Sed Si Chriftû à deo excitatum, amp;nbsp;animam eius in inferno non reliiflam, fcriptu' ræ deo acceptum referunt.Paulus enim ad Timo theum,iMemento,inquit, lefum Chriftum refur' rexiffea' mortuis ex femine Daiiid. De’eitiirK patri a film hominis Chrifto, Quod pater tempora amp;nbsp;articulostemporum in fua pofuerii poteftate, filio etiam ipfam adimens, Maith.i4» Lazarum autcexcitaturu.s patri gratia.s agit,quod femperab eo exaudiatur. Et à morte excitatusSi in fcrlos afienfurus, Afcendo, iiiquit, ad patretn meum, pattern iieftrum ,DEVM MEVM, ÔC deuin ueftrum. Quomodo pater deus eft Chri fti^ail

fti.ùniuxta Verbü affumens^Minimc, hoccnim ipfedeus fft acternus, aequalis deo patri. luxta taniem igitur et hominem pater deus Chrifti eft, qui pater cft noftrum omniü. Neqjeft utuUum offeiidant id genus locunones, cü lint ipfiusfcrR pturæ, imó ipfius dei, quo nemo reélins, nemo proprius, nemo exadlius.quitquid faiuftum aut feconditum, autctrlefteeft, explirat; utrunq ra^ «0 ad lila fefe torqucat,amp; angat.Qiix qui dem fi fwrenequitin Clirifto etiamgloriofo naturä effe afl'iimptam, qux nec deus eft.nec, quia uerebuz 'iaeft.xquari deo potcft.afTumptam tarnen nibil •uinus à deifilio uiuo amp;nbsp;çternojn uno amp;nbsp;indiui foChrifto iuxta ütffoS'ao'f^ amp;nbsp;perfonp unitatem. jlonficatam Sifiiperomnescoclospofitam. N5 ’liudquxritSd curat,quam ut humanx nature fubftantia in diuinam abforpta, nec Humana am pilus effe,fed deus effe debeat uideri, utcunqj uer botenus hominem in gloria CHriftumc carne, languine.offibus conftituit, amp;nbsp;cü ipfum igiiomi uiofo uidelicetcreaturx uocabulo eximit. Quod dum facit, baud aliiid magis fequitur aut probat quàm Origenis amp;nbsp;Eutycbetis delirium.

Mirariq iidem Gafparem maieftatem glorie Cliriftiuideo.necp id iniruni, quum omnes fidez les Cbrifti immefameffe amp;nbsp;inenarrabilem confi •eantur. At ego firglorix tnbuendü exiftimo uc Heqiiid per eä ueriiati nature biimanx taótx 8C ïfTutnptxdetrahamus Negate enim fadf urä effe (arnem Clirifti in gloria, non eft aliud quäm gio

riam ca rnis noftræ in Clirifto fubucrtere. Non negat autem creaturam qui faifhiramagnofiit: necpergit adæquareFaô'ton, qui fine principio Kternus SC infeôius eif, Fadfuram quantumuù glonofam, quæ facfla eft, amp;nbsp;ab æterno ucrbo in tempore alTiimpta eft.Non detrahitur autem ma ieftati, quum earnis aiTeritiir ueritas. Seite enim Tertullianus, Periculû.inquir, ûatus fui deo nuP lumeft.Hæcenim adeum modumfi rationema giftra licereta:ftimare,neaflumptionem quidem, nedum incarnationis appellationem adtnittere/ mus;quade refatis an tea diéfum eft.

Obfcrnauo lam illud quale eft? quodduos Cliriftosiî« ficum feripturis SC ecclelîa in iino Chri/

Chriftii’s nô fto lefu naturas longe dtuerfiflimas, ita difeerna' diuiijiiur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fatffam alteram, alteram autem infetflâfa

ciamusf Non ditiidimus Chriftum.dum naturas in ipfo diuifim obfcruamus. Hominc nôdiuidit autdilToluit,quianimam,diuinæ ftilicetpartieu^ lam auræ.à corporis maffa amp;nbsp;mole difcriminat. Quill negat natnrâ in Clirifto,amp; Cliriftû fubuer tit,dum confondit,SC diuifas non intelligir. ViiP gus nooit aliud eße diuidere, aliud diuifim feor' fimue conetpere SC æftimare. Non diuifit Apofto Ephcr.4. Ins filium à pâtre quâdo in Epiftola ad Ephefios dixit, Vnus dns,una fides,unum bapiifma, uiniS deus, SCc. Item i Cor.8. Vnus deus qui eft pater il le,etc.et unus dominus lefiis Cliriftus,Ôic.Qua(î nô deus foret dominus, aut duo dn,dominus SC deus fubftantia fcilicet diuerfi, aut (quod Arrian' ni hoc

h d d d 1) t lî d d d € ( ( II r d il d

d d I' f f t d d d fi

AD S CH VE N CK. ARG- ’ quot;•hoc loco contendebant)pater elfentiauerus alio modo deus.Seda patre ChriRum 'lominum difcreuit iuxta carnis dilpcnfationem, ’efi diceret: Vnus pater dominus amp;nbsp;unus Chrû *^sitidcdeus amp;nbsp;domiinis, fedincarnatus. Huie *nim illo refpeólu regnum tradidit pater, amp;nbsp;eccle *^fuxcaputconftituit,utfitalius dominus cui •f^ditum eft regnum duplici nomine.bominis ui ddicet 8C filiValius pater,qui tradidit : alius domi Aus qui caput ccclefix datus eft : alius pater, qui Chrifti caput eft, amp;nbsp;Chriftum ecclefiae caputfe dt, amp;nbsp;tarnen idem deus, pater amp;nbsp;filius, ut idem Cliriftus uerbii 8C homo.Simili modo nec Chri-* l^us fe detraxit à patris fubftantia, quando dixit; I’ater maior me eft:fed earn in fefe homine natuz •am arteruit,qua patridefen; necaequalcdeo, fed •ufta deum,amp; deo minorem effe humanam na« •uram iiidicat. Sed quid multis opus eft“; Nun* (juäuifaeft diuidereecclefia fubftantia diuinita* •isindiuifam, quando perfonarum oiKoVoM'xxft •finitatediftinxit. Nec enim tresdeos in patre fi.* amp;nbsp;fanólo fpiritu nobis fcriptura propofuit, fed unum folum conftituit quern coleremus.Iam fiGafpar ferre nos nequit, qui naturam fadfam txfemineDauid,femme Abralia, in Clirifto gio fiofo clariffimis fcriptuiis adiuti alTerimus, quox Uiodoorthodoxosferet interprétés,qui nufquS deChrifto loquütur, quin naturas diuifim po Utas ad manum liabeanr,nec creaturam modo fa riant in cœlis,fedferui etiam formam domino in

E plier. 4.

Um. .4.

gloria fonftituto tribuatur Aiiguftinus enirtl Gliriftum in gloria creatiiram elTedocens, ferul formam eidem iitMediator! gloriofo tribuit: id quodin librisdeTnnitatefæpe, amp;alq$ inlibris aliquoties fticit.Chriftum in feriii forma, facerdo tem fonftituens ferundum ordinem Meldiize/ dek.Hilariusquocjj 10 lib. deTrinitateMaiiens, inquit.in forma ferui, qui manebat in dei forma, homo Cliriftus lefus locutus elf, Afeendo ad pa' »rem meiim,amp; patrem iicftrum.amp;r.Si igiturliæc feruus ad feriios locutus eft, Sic. Et parum in ra, Ercum hsce ad homines feriios, homo in ferui forma Chrift'.is lefus loquatur, non ambigitur, quin parer fibi utcçteris fit, ex ea parte qua liomd cft:amp; deus fibi,ut cuntfli.s, ex ea parte qua feruuS cft,8^c. Docetautem Chriftum iiixta iiaiurâqua uerus homo eft,111 deo paire.haberefe amp;nbsp;pattern, amp;nbsp;deum; Patrem quidem, quia homo; omnium cnim hominum pater deus eft, iuxta ill nd Luiîc, Adam nero dei; Deum ante, quia feruus. MiffuS enimà pâtre in hune mundum, formam ferui af fumpfit,ut uohintatem non fuam,fed eiusaqutJ eftet miflus exequeretur. Nihil minus ramen irt forma ferui iuxta naturam Verbi tienim deuiii efle.côuintit Mireenim ealumtiiofi étant Artia/ ni.torquendis fueandisip feripruris, nibil fibi ii5 promittentcs,utquod deChrifto iuxta naiuram alfumptam diélumerat, ipfiadiiàiurâ uerbiac/ commodarent, ne non faiffura amp;nbsp;creatura cfleui deretur,at^ itafutHilarij uerbis utar)difpenlatio

•AD SCHVBNCK, ARG. 8| »tm affiimpti corporis Chrifti, ad contumeliam diuinitatisrapiebanc,ut ininl non conhinderent. Sedredeoad Auguftiiiü quihb.de Trinitatepri •no adeó diuinitate ueibi, carnem Clirilli interio •cm fccitjiit non patre modo,fed fcipfo enä maio •cm amp;nbsp;minorem facianniaiorem quidcfeipfo in forma dei, minorem aüt In forma fcrui. Ad hare, turn ad modu naturas inconfnfas uindicar, ut di cacunioneincarnationis, nee diuinitatem in créa turam mutatâelfe, utdiuinitaseifedefîeric.’ncq; contra, creaturam in diuinitatem, ut effedefient (Tcatura. Traditquidem Ambrofiiis in Epiftola 3d Ephefios fcribcns,In gloria dei ede, idem elfe, quod nihildifferreàdeo.Qiiodquidem eo fenfu diftü non eft, uelut Chtiftü nixta carnc in deum translatü,et deum fa(nti,doeeat:fed quod Arriani (quibus cum perpetuü negotiü Ambrofio fuit) Cliriftû iuxta Verbi naturam tanquäadoptiuum deum in gloria patris recepiû elfe confrrmabant. Vindicat igituruerbo fuam gloriam,quam fic habet in patre cii patre, ut non adoptatus ceu dono uclgratia,feduerus unusep eû patre deus in gloria regnet amp;nbsp;triumpher. Nee donatum illi nomen, quod fupraomne nomen eft, nifiiuxia naturam qua deus eft,permittit, ufqueadeo infe-' riorem facit carnis naturam,fubftantia dei.Dona turn autcm.quia Chrifto perrefurreiftionem gio rificato,t;im maxime conftiterit nobis, Chriftura Unigeniiü deifiliü efte.Ideo autem à patredonax ium fcriptura dicat,quoniâ à patre omnia fint, (iz

cut Sf ipfefilius apatreeft, qui ante crucent Ä mortem dixerit. Omnia fibia patre tradita eiïe, Mattli.i’ fnterim natura humanam diuinac con ftanterfubqciens.aut certc inferiore feciens, Nec dignum eft ( inqiiit eodem in loco ) ut deus mu-' teturin carné,et quod caro hoc poffit effici quod eftdeus.Item eodem z. cap. adEphef. Verboin/ carnato nomcilluddei quod eft fuper omne no men uendicans, Adoptiuo (inquit) deo non flegt; (flit genuaCreatura (Arrianienim Verbum,ut adoptatam creaturam faciebant)fed uero, non concreatursc. Et quomodo fieri poteft, uthomo fit in gloria dei patrisÆtiamfi adoptiuus deus fit, homoin gloria patris nopoteftefle. Nam ei hoc competit qui natiis eft de deo, amp;c. Hæc Ambro^ fius cum Arrianis depugnans, in hoctotis ( ut dicitur)uiribus incumbens,ne Chrifto, tanquam non naturalitcr 8C uere deo, nomen pergloriam donatiim uideamr, quod ante non habuerit, qui ab æterno tarnen uerus deus fuit. Confentit ta/ men cum Auguftino,Hieronymo,aliis, quod na tunehumanæ in Chrifto uel gloriofiffimo no/ mendiuinitatis non permittit,ficut oftendimus, creaturam efle multis locis affirmaticontraau/ tern naturam diuinam in Chrifto, ut quæ nec ua Locus Pau nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mutabilitati obnoxia efle poteft, creatu

lii.Cor.ir ’■am efleconftanternegat;multisautemilludagit Tunc amp;nbsp;ip# libro deFidead Gratianum quinto, qckiurcc^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f’”” ’’O” psu^is alijs in locis,

AD SCHVENCK. ARG, g-x Äpoftoli i.Cor.if. Tunc amp;nbsp;ipfe fi'Iius fubijcietut ** qui illi fubiecit omnia,Sfc.Quanquä commua *gt;tni 8C rcceptam fententiam de Chrifto per ccclc fiam.qusc corpus eins eft^fubijciendo,probat, talmen ita futuram earn fubiedionem autumat, ut Chriftus etiam ipfeiuxta liumanam naturam ßC (trui formam aifumptam, ut hominis fi'Iius deo patri ueniat fubijciendus.Vt deus omnia fit in o-' mnibus. Porró Si interceiTionem defituram inx nuit, quando Si tentatio Si afdidio, Si occafio peccati, imd peccanim ipfum, 8i qux peccatt authoramentum eft, mors inimicapoftrema au feretur. Deftituet enim Si fides, Si fpes inters ddet, nec peccator erit pro quo fit rogandum, Sed Auguftini uerba ponamus: Contempla/’ bimur, inquit, Deum patrcm,SiFilium,Si Spi^ ritum fandum,quum Mediator dei Si homi'/ num homo Ciiriftus lefiis tradiderit regnum deo Si patri, ut iam non interpeller pro nobis mediator Si facerdos nofter, films dei. Si filius hoministfedipfe, in quantum facerdos eft,afruni pta propter nos fcrui forma fubiedus fit ei qui il lifubieeit omnia, ut, in quantii deus eft, cum illo nos fubieftos habeat, in quantum facerdos, no/* bifeum illi fubiedlus fit. Hscc Auguftinus, ni/» hil dum alTerens quod Apoftolicac doifrinaefit aduerfum. Ambrofius quoque inlibro de Fi-» de ad Gratianum quinto captite fexto.eadem A/» poftoli uerba deSubieftione, explicans, in hacc uerba inquit : Sicut filius hominis regnum

f- D. VADIANI ANTÏLOG, accepit.ut films uticj hois traditunis eft quod af/ cepit. Tradit ergo,ut Si filius hominis fubic6hoz tiem.uticp per cotidiiionc carnis non per maidla tem diuinitatis,agnofferet.Ettu(Arrianc)adcon tumeliä obqcis.quod ÔC fubieceritoïa deo, cii au dis quod regnum filius hominis deo tradat^Hagt; étenus Ambrof. qui fequentecapite idemlatiuï déclarans fubietfliouem etiam in Chiifio naturte carnis députât. HæcideorefeiTeuoliii, ut obiter admonercm quam fecure doólores receptiiïimi, naturâ humanäin Chrifto etiägloriofoad euin modû difcernâtà diuina, ut nô modo infra iierbi maicftaic ponant,fed etiä dco in die illo fuprettio fubicétü iri adfirment. Qiiid igitur^An né lôftat fibifpiritus Cliriftiin fcripturis et patribus.'’Certe confiât. Nequeidco duo Chrifii fiunt, aut unus Chriftus diuiditur.q'odin uno folido 8i indiup fo dno naturae duac genere 8i fubfiantia diuerff manent;amp;: quia manent, fcorfim amp;nbsp;diuifim etiä côliderantur.et fit fæpe.ut ad unä referte cogaris, quod adalterä non potes, neq; unquä intelligas fanü fcripturacfenfum, nifi cuius naturçrefpcdu uel hoc uel illud Chrifio tribuatur accurateobfer ues.Deus paterChrifio hominis filio omnia fub qcit. Côtra, Clirifius dei filius omnia habet cum patre,etiam uirtutem amp;nbsp;opcrationem qua poteft ^iéu’nftü ü'htieercomnia.Phihp.j.

quiador« De Adoratione quodinfertura' Gafpare,friiio-' quV^n ad» l“quot;’ eft.itificonftiteritretficfenfiifc Nefioriri,qui * orctur. fic diullit naturas fuis idiomatibu» difiilientes, ut perfon«

AD SCHVENCK. ARG, gj Pfrfonar imitate ferre no potuerit.Proinde, ut an •*didü eftJiotninéChriftri mortuü eiTe concede ^’t,Cliriftü deum mortuü negabat. Erat igituril alius Chriftus qui mortuus eifet; alius item qui •’•Ori no potuerit.Sic ubi illeoftenderit fcripturis, erteChriftü quiadoretur, ôi aliü quiadorari *gt;öportit,ob earn aulfam, quodaflumpra tiatugt; ■^iti faélâ SC creatam effe inClirifto cü fcriptura Wufitemiir; tunc ôC ipfi dabimus, elTefcilicetin Clirifto quod adorct, elfe quod adorctur: efic ^uod orct,SC etTe quod exaudiat.Duo enim Cliri ftierunt, at uero unu elfe Chriftü ex deo SC homi »«.raélore faClura, Spiritu 8i carne, aeterno SC •entporario, momento incarnationis.quando lo ïnnedocente. Verbum caro faiffü eft, conftitutü SCacditü, fiipfinöoftcdimus,certefides qux om nium reéle fentientiû ecclefiarum eft, oftendit SC confirmât. Q^ianquä SC uno in Chrifto Augufti nus.fuo more obferuata naturarü diftiniftione, ci iraoffenfam ullam Chriftum SC orante SC exau.* dicntem facitorantem quidc iuxta earn maxime naiuram qua minor eft patre, exaudienté autem iuxta naturam qua patri eft acqualisiquod ipfum ut fieret SC liunc ad modum doceretur, Arrianox rum malignitatc, Auguftini maxime, Hieronyx miep et Ambrofij facculo faClü eft.Hi enim, quod pauldante diximus,nihil non in telum uertebär, quo fuam impietatem aduerfus naturx diuinae ueritatcpropugnarent.Vbiigitur Chriftû oranx tem patrem,SC path deferentem fcriptura facit,ibi

omnia fie ad ipfum accommodabant, ut non ue rus deus, fed iuxta uerbü fâéfusanteomncqui» dem creaturam,fed adoptatus tarnen in diuinam naturâ,amp; uerecreatus diceretur. Sicuthodie mul ti ad humanam naturam torquent, quo ex homi ne deum faciant, quod addiuinam erat referent dum,Vt omnino naturarum in Cliriftoinuiola tarum notatione amp;nbsp;diftindla obferuationeopus fucrit,quam proponerentôf ofienderent quid eu ius naturae refpedlu didlumfadumue feripturae tradidifient. Cacterum ea amp;nbsp;eura ÔC pietatc natu/ rac diuifim obferuatç funt, ut operationes omnes (uerbo utor Auguftini) non naturis diuifim, fed ipfiperfonac uni 8C indiuifæ tribuerentur.ut non car O feorfim, uel uerbum feorfim, ae ceu feelufa unione, rogare exaudirc, fed Chriftus ipfe u/ nus amp;nbsp;totusalio atq;aliorefpedu(quoperfonae ineolumes naturae contra Arrianorum ftroplias aifererennir) idc operari fine ulla obfeuritate ingt;* telligeretur.Eft enim infeparabilis operatio natu rariim in perfona Chrifti, ÔC toti tribuitur quie-» quid à naturis quantumuis diuerfis manat. Totu igitur Clirifium orare dicimus pro nobis patr^ totum etiam amp;nbsp;ucrum quidem eum pâtre deum, preces noftras audire, amp;nbsp;uidfimac fuar, quæ ipfe Chriftus cft, patrem pro nobis admonerediei/ mus, Vnum autem amp;nbsp;totum, etiamfi iuxta carne fâdfura Si creatura cft. Non habentenim feriptu rae hune morem difterendi, ut poft earnem no^ ftr^njà uerbo aftumptam,quicquam de Cfirifto pronun

pronuncient.aut affirment, quod non toti amp;nbsp;uni indiuifo^ conueniat. Nemo fcipfum adorat, ne Domicianus quidem,qui ediólo tame cauit, quo' ib omnibus ut deus adoraretur.Sed deadoratio^ ne alio in loco fortalTe amplior dicendi nobis oc cafiodabitur.

NS Q.'V E habitare,inquit,manercuc pof. fet in cordibus fidelium, fi aeatura foret; Chriftus.Quod cum Apoftolo tarnen E*

plief.}. fide orthodoxa pugnat. Nulla enim creatura, cfientiafua, fubfiandacß fifefficatia in^ (rare in cor hominis potefi.fed deus foliis,8i quoddiuina conditione fua deo conforme eft, nempe unigenitusfilius dei lefus Chrifius in fpi rim fando,loan.i4. Proinde credentes in cordiz bus fuis non nifi dimidiatum Chriftum haberct, non illu qui caro Sf homo fadfus efi, fi caro eius aut natura eius humana fubiedfa fcruicnsuc créa Iura foret, 8ic.

Eram equidem 8^ hoc argumentum tranfmif^®“®^® furus,nifipauculaquxdamdigna mihi annota^ tione uifa fuificut. Primum autem omnium nez per fidcm minern, qui uel à limine fcripturasfalutauit, laz tere arbitror,quid fentiat amp;nbsp;innuat Apoftolus E* phef.}.cum Chrifiü perfide in cordibus noftris habitare dixit. Aperte enim patet fenfus, fi, qux illo loco dicuntur, cum his dunaxat qux Ro,».

cap.deChrifto amp;nbsp;fpiritu Clirifti difTeruntur. colt lata fuerint. Qiiomodo ante cum pâtre in fideli-' bus fuismanüoncliabcat idem dominus uofter Cliriftus lefus.ex j.cap,prtoris Epiftolar ad Cor. clarifTime colligitur. Neep enim hoc fentit Pauk« uelutChriftum per gloria corporis ueritate exu/ tum.öi alienam à corpore in naturam tranflum^ ptum mutatumi^jerederedebeamus.Cum longe clarilTime plurimis in locis domino corpus uei5 amp;nbsp;hominis naturale tribuat ; longe minus’naw-' fas in Chriftoitaconfiindit.ut leorfim amp;nbsp;^bfoki te alter» tribuendü cxiftimarit, quod alternis uiip cum proprium eft.SedChriftum.ait.habitare incordibus noflris.et adqcitfPerfidem:) titquo.* modo.St cuius naturae refpe^lu, totus ipfe in no bis habiter intelligamUS.Ncc enim pracfentia illa Chriftiin cordibus noftris contentus eft Apo/ ftolus.fed amplius nos ad Chriflum in fiipernis quærendiim extimulat. Superna enim.inquit, quacrite.ubi Chriftus ad Dexteram patris fedens, Colof.x. Qiiidautc.’’ An non in cordibus noftris federn Si manfionemhabet.'*An nonubiqueeft? Imd.Sd in cordibus noftris,ubicpd’ed fedens ta men adDexteram dei,undeamp; uenturuseftadiU Quomodo lt;^irijdiem poftremum.Qiiomodo igiturin cordi Cinifiiis in bus noftris.^ Si quomodo ad dexteram dei .’’Sanc cordibaiö- Chriftusiii cordibus noftris,fiiius dei Sf fi' dexteräpa* hus tiominis.fed luxtanaturam, qua ndelium omnium corda implet, Sfilluminat, nempe di/ .uinam. Ad dexteram autc dei idem Chriftus dei

amp; hominis Alius,fed iuxta naturamillam potiAi mum qua uerus homo eft Chriftus Profefturus tnim ad Patrcm.afeendere fe ad pattern SC fuum amp;noftrum,ôf mundii relinquereteftatus cftdntc tim fe in mudo manfurum promittens.iifque ad confummationcm fgt; cult Afcendit igitur.quia liomo:tnanet totns nobifcum in mundo, quia Ai lias dei unitus cum liomine, Habitat in cordibus noftris iuxta naturam maximediuiuam,fedetad dèxteram Panis, regnat pracrogatiua naturae humansriquacairm Adiis docctur, non cOmpux truit, fed exaltata eft ingloriam. Qiiaquident hoc magis eft gloriofus,quo ueruis,ccrtius, 8^ eui dentius carO faillis eft:amp;ca caufl’a ueriflfima etiä ftftura efle intelligitunamp; quia fadura cft,creatu raefteconftrmatur,

Minim autem milii uifum eft, quod negat creaturam ullam eflentia fua amp;' fubftantia,in cor hommi«. hominis intrare amp;c. Qiium amp;nbsp;Satanas creatura fit. Qui tarnen cor hominis tentât amp;nbsp;ingreditur, fcriptura teftante, Satanam qui creatura eft in cor ludic defcendirte.Et agerein ftlqs contumacibus Principcm ilium erroris in Epiftola ad Ephefios ».ca.docet Apoftolus. Vtindeclarc pateat,in hoc tireGafparem,ut naturam nobis in Chrifto corz poreamftatuatquæconformis fadla fit Deo per gloriam. Alibi enimait,carnem feuhominem Chriftumin gloria efte, quicquid uerbum eft: ufcpadeo fpirituali conditionetranflatam.utliz ■cet catnc, olïibus, fanguine diftinguatur, tarnen,

D. VADIAMI ANTII^OGIA nee in loco eflc.nec circumferiptione ulla,aut de/ fïnitione locum notante teneri. Poftretno fîc lidum non elTc corpus domini quin diuinx na/ turx adequatum, fimul amp;nbsp;ubitp fit cum gloria uerbi, èl. eifentia fua mentes hominum Clirifto fîdeliü animos^ penitret SC poifideat. Qux (ï ita habent, nö liabemus amplius fubftantiam illam folidam ex mortuis fufcitatâ,quç difcipulis often ra,amp; ex oculis Apoftolorum.fubduóla.addexte ram dei in cœleftibus pofita eft.Et reéle fenftt Ori genes, qui non Chrißi modo glorioft carnem, fed noitram quoqp conformem olim Clirifti cor pori futuram,in natura omnino fpiritalem trän/ ftulitä^abforbuit. Idem enim efficit ilia quam arridere uideo GafparuEt poft Orige/ nem eifecit Eutychcs,humanä nantram in Chri/ ßo fpiritali gloria confumens;qui, fi uera eft Ga/ fparis opinio,neciufte fanc,nec pie damnatus eftgt; Lubrice enim aiferiturin gloriam caroCliriftia Gafpare.Nec mihi fit fatis dum ab eodem carne, ofiibus,fanguine,diftindaquidemdicitur,atab/ fumpta interim in fpiritum oninia cömuniaha/ bentem cum uerbo, 8C foliditate omni exuta aife ritur 8C prxdicatur.Præfertim quod non dimidia tumCfic enim Ioquitur)fed totum.hoceft utriufç naturæ fubftantia 8C conditione cordibus immit titcredentium: utfic ubiq; fit.S^iuxta carnein etiam in mentibus fidelium parem cum Patre manfionem faciat. Quodcerte.neanimx qui/ dem hominis in Chrifto nedum carni quam ani ma ui/

AD s C H VEN G K. ARG. 8$ ma HÎuificat, conueniet.nifi hominem iliumâ uerbo in uirgine afTumptum, naturae fuæpro*' prietate in uniuerfum priues amp;nbsp;exuas. Anima enim Chrifti,qux Chrifto mortuo,S^ apud infex ros egit,amp; cum Latrone in Paradifo fuit, hoc inz ferior uerbo cui unita erat,fuiffe cognofcitur, giChrifto mortuo etiamfi extra corpus eratfe-pukhroimpo(îtum,non tarnen ubiq; erat, fed a-' pud inferos tantifper, amp;nbsp;rurfum tantifper in pa» tadifo,dum corpori refufcitando redderetur.Hçc Dune per gloria fie translata diluetur tn uerbi na** hiram.ut nufquâ non Otubi uerbum eif,amp;cü no lîtnifî in corpore Chrifti,corpus eins etiam ubiq; tife Gafpare definiente credere opus habcamus»

Quàm leuia igitur erunt teftimonia innume ta, qux tanta cum afleueratione ab Apoftolis de carne corpore Chrifti in gloria aiferta 8C tradi ta funt f quàm parum lîbi ueritas conftabit, de Chrifto in cœlos recepto, de aduentu eius ex ces^ leftibus, de carne à putrefaéfione uindicata in tegnum Dauidis xternfi pofîta, de linea fraterna carnis noftrx cü carne ueraChrifti, alqsc^ innuz tneris diftinéfiftimepferipturas ^ipofitis, fi eura ad modü côfufa omnia turbataqj iîmulata elfe conftiterit'; Vttranfeam.quod xquatione ilia car nis Chrifti cum uerbi gloria,non modo euacua^ turaflumptç carnis Sacramentum in Chrifto,fed etiam diuinx naturx maieftati non paru detrahi tur.tam humiliter amp;nbsp;abiedx xftimatx, ut accede te ei,fuumÿ in ftatü crüsferti,ladje amp;nbsp;de hominc

Nos contra, cum Eccleßa Sidoifloribus or/ thodoxis, non ignari, quid cuius naturæ refpe/ j. Au.â^ qua decauffa iamhunc, iam illuin ad mo dum Chrifto, fanéh fcriptura tribuat ,Dicimus Chriitum dci Si hominis fîlium, etiam fi Creatu ,, ra fitfficuti ueriffima iuxca carncm faillira rlljSf fi folido corpore fit, nihil minus in cordibus cro } dentium habitare,S^ manfionem in animis fi'dc/ j. liuin arqua forte cum pâtre facere : non dimidia/ f turn quidem.fed rotum.hoceft, Oeum amp;nbsp;liomù nbsp;nbsp;nbsp;j,

bis, ut quia ubiq; effeChriftum, Si fie in menti/ ç busenamfidehum perfidem habitare dicimus, folido eum corpore in cœleftibiis agere Si régna , te,negare opus habeamus. Statenimfcriptnrx j fententia inuidla.Corpus illud uerum exanima Si carne compaélum,iia illatnm in gloriam na/ nbsp;nbsp;nbsp;g

AD SCHVENCK. ARG. 87 lute, mortu a licet fuerit.à corruptione amp;nbsp;intcritu uindicatam,ut qux triduo à morte animam ui tam reccperit longe maxima gloria donata. Vlu de Si Apoflolus de ClinDo uere mortuo luxta (arnem,amp; in cadem refufcitato, Suentes, mquir, quod Chriftus excitatiis à mortuis.non amplius ■nontur, Mors illi amplius non dominatur Sic. Nimirü innuens in eodem corpore ageredomiz num gloriofum, in quo mortalis egerat, fed alio ßatu, pergloriam Patris nouitate accepta, quam in ueritate tarnen corporis non abforpti.aut eua^ nidi,fed à morte in uitam ccrieftem.ab humilita* teil! fublimitatem, ab infirmitatis uanitatc in fe.^ dem omnis uanitatis expertem tranflati, n ili il uio lata corporis natura, tenet amp;nbsp;pofTidet. Alioqui quid nccefTe fuiflet Apoftolo,dicere, Nonamz plius moritur. Mors illi non dominatur 8fc. ntfi uerifl'ima corporis fubftantia Chriftum in gloria agerenon dubitafl'ei'^ Mortis cnim conditio non infpiritu ullo.fed in fubftantia duntaxatcorpoz tea liabetlocum.Dicimus igiturCorpuslefuin gloria fuae conftare naturae, amp;nbsp;contra naturam fuo corpon, ut nccjj fit corpus quod fpiritus eft, nec ei commune faciat fpiritus, quod eius folius proprium eft.

Scnbit quidem Diuus Auguftinus librodc Trinit. i. cap. 8. fuiftenonnullos.qui fiibicdfio* defub* nemillamftlq,cuius Apoftolus ad Corinthiosleftiôefiiij, fcribens memmit,nil aliud futurä dicerent,quam n“,'Apoftogt; (ommutationem ^conuerfionem carnis Clirü lus i. Cor.

fti in fubftanciâ amp;nbsp;eiTentiam crearoris,ut qux an* tea creattira fuiffet caro Chrifti,per gloriam illiuf fupremx fubieciionis in aeatoris fubftantiani migraret.Idaltj iâdum efle dicebant,Chrifto ui* delicet ex mortuis fufcitato. Altj turn démuni aie* bant futurum,quum à iudicq die deus, omnia ia omnibus elf et futurus. Ipfe Hilarius, uir alioqui tantus, nefcio Origenis neadmiratione, an inad uenentiapotius,âCquod(iuxtaHoratium)opere in longo fâs eftobrepere fomniim, Lib.de Trini täte undecimo fentire uidetur Cliriftü iam nunc in gloria agctem ferui formam, hoc eft, naturam affumptam gerere Si feruare, ufi^ ad iudicij fu* premi diem. Poft diem uero iudicij, corpo* ris naturam gloria pleniore inftatum plane di* uinum mutatiim iri. Vt quod ante iudicium, iam nunc in Chrifto gloriofo homo eft ex ani* ma Si carne,hocipfum accertioneglorix,poft iu dicium ita in deum fit abiturum,ut fubftantia quadantenus incolumi homo touts in Deum aflumatur. Si (iit eius uerbo utar ) deiioretur, ut fit omnia in omnibus Deus. Hæcautem fcripft certans pugnanst}? cum Arrianis, inteftinis hofti bus fuis:fortafi”e ueritus,ne,fi Chriftum Patri ceu maiori fubietflum iri, Arrianis dcdiftet, creatura cfte Chriftus uel iuxta naturam qua deus eft, nec naturalis, fedeledus amp;nbsp;adoptants à PatredcuS, lt;quod Arriani urgebant) fe iudice uideri potuif* fet. Quum interim hac fua fcntentia, Si ftatum

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;glorie

AO SCHVSNCK. ARG. gg gloriac Clirifti uariarit (derrahensuidelicetpri-' quot;læ gloriæ, altcri illi fecundariæ immodice gt;dticiens) necabfimiletn à uero Arrianorum opt nionem fccerit, qiiam futnme tarnen redargue-» bat.Natn (i fieri poteft,iit fubftantia corporea fus proprietäre exuta, co modo in deumtranfuma»-*ur,amp;deuoretur,utamp;ipfa demum quadante-» nus deus omnia in omnibus fît futura; Cur fieri nequeat, utfubftantia creatafpiritualis eaglo^ rixfublimitateindeum (ceu adoptiuusfî'lius in •us amp;nbsp;nomen parentisjlegatur 8C adoptetur.qua turn patre deo uerus, 8i plenx maieftatis fiC po-» tentix Deus exifîaf' Cum propius ad ucritatetn ïccedat, fpiritalem, quam corpoream fubftatiam in fpiritum deum pofle transferri 8i adoptari. Conftanter enim 8i pie quidem, negat Ambro»» fiusCliriftum iuxta naturam qua uerus homo «ft,dci nomen ferre pofîe.fîcut ediuerfo iuxta uer bum quo in fînu eft Patris, hominis nomen fcrz renonpotcft. QiiareSi Auguftinus ante citato libro, non alia magiscaufla Filiumolim fubie.» ftum iri patri, ab Apoftolo didlum, exiftimar, quam ne quis putaret habitum Chrifti.qui ex hu mana creatura fufceptus eft, pofteain diuinitaz rem,feu ( utipfeloquitur Auguftinus )deitateni lonuerfum iri. N on enim aliud magis quxrcz re,amp; conari uidetur ilia ,u«Tfitto5rov/a quo-» rundam, qua, ut humanx naturx uericatem per Sioria in Chrifto elidamus, Si carnis

gt; [ D. VADIANI ANTILOÖ, redpiamus.Qyä fiApoftolus teniuCret,profc(flo non dixifict,auc dociiifitt, fubiedlum eum iri,fcd magis exahatum iri; fi.qiiod Hilarius putabat.iu xta carnisluhftaritiam in dçum atïunieiidus.aut diuinxnaturx xquanduspergioriamfuiirec.

Scholallici^ lam ßc Scholaftki illi magiftn, in Lombar/ fo co^rpiVs*^* lenientias commcntati, opinioiic ilia Origeni foiidumtri»ca.profuaiftaClinftiin paneamp; uinoEi.tliarifti co.locabili portabilicj} pra fcntia c onfïrmanda.ni falior, commodiflime utipotuiHent.* atpugnare cam cum fcripturis cum uidiifcnt, ne artingerc quidem Iibuit.Solidum enim corpus domino in coclos recepto fcriprurx tribuunt.unde amp;nbsp;ipfita/ mctfialicubide Symbolis cöfecratis 8C reb.Sym bolorü.prodigiofa quxdä tradiderunt, tarnen in cœlo localiter cffc Cliriftum, in ccrna facramen/ taliter (ipforum uerbis utor) ubiqj autcm perfo/ naliter, Iiunquam, quod fciam, dilTimularunt. Necp ab ullo,credo,male audiuitPetrus ipfe.qui lib.Sententiarumj. Diftinc. iz. dcftatudomini gloriofi, 6^ corporis natura locutus, Nee modo, inquit, ubicuncp eft, homo eft, quia ubiep eftfe/ cunduni deitatc; nec ubiqi homo,quia nec ubicp liomounitusjfcd ubicuncjjeftfecundum liomi-Lombar/ nem, ibi homo eft. Sic Petrus Lomhardus, qut hoc ipfo tarnen perlbnam diuidcreuidetur.quod uerbum ceu all ubi eftc, innuit, ubt unitum non fit, nec ubiqj eflb unitum uerbo hominem. Cum uerbum tarnen ubicunep eft, taieefTe intelligaiur quod carnem afl'umpftc,^ afTumptx unitum eft.

'AT) SCHVBNCK. ARG, 89 Filius entm hominis x ter nus, in tempore incarx natus eft : amp;nbsp;ut liomo eft fadius, ita in acternum homo manebit: cumqj fit unus,ncmpe Patris nnius iinigenitus, non poterit ufpiam uerbum (fieearni non unitum.fcdubieuncveft, carniuni turn intelligitur.Non eiiim carnem aiTumpfit Pa ter, fed Filius : nec pafTus eft, aut uidlima fadius eft Pater, fed filius,Pater enim filiit mifit,amp; exalta tus eft in gloriam à Patrc quicrat miflTus. SicS^ Ciiriftus homo ubiq; uerbo unitus intelligitur, utubicuntpChriftus fit uerbum Patris, ibi6lt; ho minis filius elfeintelligatur, no alia caulfa qunm quod uerbum caro fad ii eft. Indiftolubilis enim eft unio ilia quae Chriftum Icfum deiim amp;nbsp;homi nem.pcrfonäunatncoiiftituit.VndeilliidChrifti apud loannem.loan.j.Nemo afeendit in caelum ntfi qui defeendit c cœlo, Filius hominis, qui eft in cœlo. Redius ergo cfi Auguftino loquimur: Qitod ubicunqj uerbum Chriftus eft, ibi deus amp;C homo perfedus eft;hoc eft, Ibi una perfeda per-» fona eft.Qi’O'ip^rfonaliterubiq; efl'c,Scholaftici dicunt. Necetfe enim eft totum elfe,ubicunqj eft: totumautem ubiqj.non uelutexiitriuft^ naturae fubftantia 8i proprietate, quod à Gafpare tarnen intenditur.fiedinindiuifa perfonaeunitatc.Vtern locato, uel loci capace corpore Chriftus fit, non iuxta uerbi, fed iuxta carnis naturam contingit. Rurfum.quod ubiqj eft,non iuxtacarnem,fed ex natura ilia qua ucrus eft deus, perculiariter acciz dit. Siue autem hoc, fiue illud Chhfto tribuitur, ■j-

D. V A D I A »!• A N T IL O GI A nonipfidiuifoac uelutluxato,amp;diffoluto,fed uni amp;nbsp;toil tribuitur. Sxpe enim Aguftirius.Vbù ciincp, iiiqint, Cliriftus eft.ibi toius amp;nbsp;perteduî ert.Sictotum inortiium.touim fepultum fiiilTc credimus: (iciotum l-'ariem deprecatum fuiffe, quo tollcrctiir patTionis calix, totum monis im'' mincntis atrocitateni liorrtiiffc, Sudafle totum, totum in crucederclinquife heiulatum. Nccde reltófam eile humanam naturam ( ceu à diuina feparatim pafla fuerit, iit Gnoftici putabant) fed ipfum Chriftum iuxta humanam naturam la^ meiitatum cflereóle 8i piedteimus. In elocution tubus cnim htiius generis amp;nbsp;format-, quid euiuf* que naturae refpedtu dicatur, amp;quis fit fenfus proprius, non ignorant, quiferipturas de Clirigt; fto, turn Prophcticas, turn eriam Apoftolicas iiR xta rcgigt;Iam,quam Chriftus ipfeMattli.ii.difdz pubs fuis indicauir,expenduntamp; difeernunt.

fjiiidhii- Diuidunt cnim Chriftum cum Nefiorio, ftumciim qui non totioperationes eiustribuunt,fednatu--Neftorio. ris feparatisiam liociam illudafcribunt.iitfidi^ cam hominem duntaxatin Chrifto mortuum, dcum non mortuum fuiife, hominem folum na turn ex Virgine, Deiim non natum c uirgine. Non enim liomo in Chrifto,fed Chriftustotus mortuuseft, baud quidem iuxta diuinam fediu-» xta humanam naturam. Vtamp; totus ipfecuirgp .nc natuseft.fed naturae humanae conditione. Sic enim loqiiendo uereunitasin domino naturas confitemur. Contra autem feindimus naturas le

A D s C H VEN C K. AR G. 90 uîtcræftimantcs perfonam.duni fcorfim uni nagt; turæ tribuimus, ôC alteri adiiniinus, quod Ncùo nus facicbat.reieóia perfouæ unitate Et bodie fa dunt nifi tailor, qui de Clirifto dunidiato cogi^ tant:partimquia non nnammodoperlonam fta tuiint ex carne amp;nbsp;uerbo,Chriftum,fed etiani ua^ kl ras cofundunt.dum quod unius proprium efl', alteri commune faciunnpartim etiam g, operatic» nes totius Perfonc.in naturasdiftribuüt.utficreï turam edeconftet.confcquioporteat, natura liux^ Rianamin uno domino diuinäadorare, utS^ na kira in naturä fitofficiola.SC econtra,natura natu ræ fefe pre!erat.Hoc enim quid eft aliud q ex na-» turis in Cliriftoperfonas facere, Si. unitate illäex naturis cöftantem diluere amp;nbsp;luxare, nec attendes re,qd natiiræ huniana: ueritas Si fubftätia.exani «na Si carne côpofita.etiâ fi creatura non foret,K «amen ueremaneat Si fubfiftatin domino glorio fo (id quod à Gafpare candidifl'ime conceditur) nihil minus dimidiatum Cliriftum fieri Gafpari creaturam eife iieganti,quàm fi creaturam efie fa «eretur. Negate enim tiequit, arbitror, naturam humanam utpote compofitam amp;nbsp;fadiam.àfim^' plici ilia infediaejj Si acterna natura multis partigt;' bus diftarc, Si fie habere conditione fua, ut fada ^formata cum fitdeo opérante, deum etiamfagt;' ftorem fuum Si Plaften agnofeat. Quodquutn fit, non minus adorabitfadorem fuum fubflan tia fadfa, quàm creatorem natura creata: nec mî.»' nus, ut diximus, habebit dimidiatum Cliriftum

Z D. V A D I A NI ANTIVOG. diim creaturam effe ncgat, quàm babcrtt fi créa* turam cfTe fattretur. At nosChririuni toium créa turain effc aßirniatnus, ficut amp;nbsp;totiim elle créa-» torem confitemur.Totuni autcm.hoc cft.iinum, unain perfona quum dicimus, nontnbuimuS quicquatn naturis ûodim, fed omnia toti amp;nbsp;uni cum feripturis fandis afcribimus.attp ita in code fti illo facerdotio fuonon feipfum.fed patrem oraredicitur. Mediator, Propitiator amp;nbsp;dominus, ctiamfi ipfe 8C pater unum funnficut no feipfum fufeitafTe, aut fibi ipfi animam in cri.ee conimen cJaife.legimus.fed à Patre fufcitatum,amp; fpiritutn patri commeiidatum legimus, ctiamfi utiuscutn Patre deus eftClinftus.qiiiaPatre eft excitatus. Si cuius anima morientis,Patri eftcommendata.

Cauendtim eft enim.iie Sabellianorum enori Cone'sabd locum demus, qui Triniiate confufa, Patrem in-' tianormn. carnatum Si paffum.amp;' rurfum exaltatum, fibifp ipfi iam ad dexterain federe fuam.aiferebat; bine deduóla rationc.quod unus deus effet eifentia po tellatc, Si natura indiuifus, quern nos Patrem SC Filium diceremus. Ad quern modumamp; Ciirû ftus licet homo lit, tarnen interim cum Patre tinuJ Si natura eifentiaq; indiuifus deus ert. Aiiguftp nus qnidem, adexplicandum naturarii in Cbri« fto ueritatem,amp; Arrianos reprimendos.multum fibiinillo locutionum generepermittere iiide-' tur.fed culpa tarnen uacat.quum nonaliudagati qua'm utfcripturarumlocutionesdeChriftopuz gnantes in fpecicm,amp; fxpiculeperplexas, quant rcéhflime

ÄD SCH VEN CK. ARG. 91 KftifTitncintelligamus.Necinepteà Lombardo tradicumefl.uocabulum Totus, mafcgenercad v^osajrifj diunitatcm perfonçrcfpicere.Totum autem neutro, ad utriufq; nature fubftantiam 8C proprictatc:nam 8i Grças idem non fignififcant, 0^ 'Tt^ósKx.f}' fient in loannc, amp;nbsp;Apoftolo Paulo 4p ÔC ïii^- Ioannis enim decimo: Ego Si Vnus tt Paterutiumfumus. tpjioceft unum legimus, Neutro. Eyang^jb TraTKp tp to'pttp.Atunus lù cet totiinterdum adiinatur, tarnen perfonistoz tiltscöuenit. Vnus enim Pater, unus Filius,unus Spiritusfantflus dicitiir. Item: Vnus Deus, unus dominus Chriftus.t. Cor.8.«^’ Siàlt;? â »raTÄf,6lt;c,KVft©-'tnlt;rÿq^i^ô^i,Sic. VW fidiceremus Pater,unum;amp; fîljus.unum Kc.nö perfonas modo agnofeere, fed fubflätiam etiam diuidere uideremur. Vnus autem cum fit deus,ta men alius Pater,alius Filius Sie.non aliud. Alius enim ad perfonae uarietatem,aliud ad fubftantix diuerfitatem reïertur. Sic unum pater IV filius. Si. tarnen alius a' pâtrefilius.Iuxta illud PauIiEphe. r.Deus domini noftri lefu Clirifti amp;c.Qiiod per indeeftatep fidixifiet Paterdni noftri lefu Cliriz fti. Verbum autem aeternum licet perfonam conz ftituatfccundam in Trinitate, tarnen in perfona qu3C Cliriftus eft,non perfona, fed natura uocaz tur,c|ua:cum carnis natura afl’umpta Cliriftuna perfonam conftituitificSf Corpus licet perfonam, putähominc anima corpore,conftituat,tarnen

inClirifto non pcrfona.fed natura reftiusdi»' citur. Cauemus enim firorem Ncftori], qui Chnftum experfonis, non exnatiiriswnflabat 8i iiorü ctiain,qui naturahumana in deutnfub^ iwtfla traiidatacp.Chriftü utracp natura fua pcrfo nam taciunt Triimatis, liomine uidelicetin deü aiTumpto öi dcuorato, iit nihil ampliusfuperßt dc hominis fubftantia quodcreaturæ facile tri/ bitcrcqucas. Porrd, fiPaulus Chriftumglorio/ fum fadluram efTe ex femine Dauid palam affir mat, cundem autcm limul amp;nbsp;in cordibuscredcti tium habtiare facit, facile intelligimus, uel Apo/ Oolo teftantc,creaturæ conditionem in eodcm non obftaie.quo minus crcdcntium corda inha/ bitet,

DELIBERANDVM putathocinloco Gafpar, num dotflrina qua Chriftus ho/ minis fïlius crcatura c(fe adcritur, aliquid ædifîcct.acnon deftruatpotius. Qua n do fan da/ mentum tilud Apoftolorum amp;nbsp;Prophetarü non modo non agnofcat, fed contumeha etiam affi/ eiat,diuinam ciuspotentiam amp;gloriamne/ get. Neefundamentum cnim Chriftus, nccla/ pis angularis(inquir)fpiritalis illius ftriufftira: 8i templum Deieffepoterit, fi crcaturafir. Placuii cnim deo, pro rempli fui exacdificatione non ul/ lamcreaturam fundamentum faccrc,quemad/ modum

modum amp;nbsp;Tabernaculum in quo Habitat, Paulo tefte, non fadlum manu, ncc de hac créât lira eft, Hebrxorum nono, fed feipfum fundamentum faccre,ôf angularem lapidem in filio fuo Chrifto lefu amp;c.

Ego contra, S( fide fcripturac. Si receptiffi- fquot; difputi, mis eius interpretibus adduótus, ato, Chriftum tiecfundamentum ftrufturac fpiritualis, necla-quircndum pidem Anguli retfle accipi, autintelligi polTe, nifinon dei modo, fed Hominis etiam filius de fpuutur. muHere faiffus , SC quia Homo uerus efi,ucra etiam creatura elTe mtelligatur. Cæterum quia omnis controuerfia de CHrifto creatura fit,an mi nus,cx fcripto, SC nominis explicatione pendet. Decuifietfanc Gafparem in ilia fua Argumento rum pofitioneprimum omnium quid eifet creatura, quidqj ipfcHuius uocis ufurpationcfigni-ficaretSf exprimeret, SC an eius una tantum fimplex effetacceptio, an plurcs, dilucida enar-ratione proponere. Hac enim una occafione farta, uel refponderi fine labore ad eius opinio-tiem non nouam, uel certe recipi fine contro-iierfia fententia eius potuiffet. SuperfedifTeau-tem, ecu data opera uidetiir, ne non fufpenderet Lertorem,autcerteAiitagoniftamquærerct,quo cum defeendere inharenam, ôiquicquid Habet armorü iufta in pugna depromere, uirtoriamlp publico aliq cfpertaculo reportarepofl'et. Hane enim quata fibi fiducia polliceatur,iielindeappa

CreJtnr» R nitio apud Hilariuin ^uali«.

ret, quoddicercaiidet, non modo non cogno»' feere illos Chriftum lefum, qui creaturam eum faciunt, fed etiam potentiam eius amp;nbsp;gloriam nez gare. Milli igitur, quo rediius mentem meam, Si ipfe Gafpar Si ali] iiac de rauiïa cognicuri accipe rent,in materiâ illam ingredienti commodum ui fum eftante omnia Creatiiræ uocem excutere,S£ unà indicate qua de cauffa Chriftus à ueccribus creatura did us, qua rurfum cauffa negatus fît, quidlp uoceilla fcriptura fignificarit, amp;nbsp;quod res à Deo fadlac Si acditæ bifariain creaturæ dicercnz tur, nec fimplicem eius uocis ufum efle oftendez rem, quod initio fanæ Contradidionis melt;c, quanta potui breuitate feci. Omnis cnim (ut optime eft à Cicerone didum) quac à ra tione fuz feipiturdealiqua reinftitutio, debetàdefînitioz ne proficifei, ut intclligatur, quid fit, de quo diz fputetur.

Neep ucrome latuitdefînitioilla Creatuz racquæcftapud Hilarium librodeTrinitateiinz decimo, ubi creaturam efteait, quæ corruption! fubdita cft.quac expedationi obnoxia eft, qux feruituti fubieda eft. Hac enim, ex traditione Apoftoli Romanorum odauo obiter arrepta, Arrianos uocis, feu figni fi cation is exaggetatioz nerepreflît: oftendens quantoperc gloriæ uerz bi detrahant.fi filium Dei creaturam diccre,amp; fa* dumefteaffirmare pcrgaiit. Nemoautem tam iiebcti eftingenio, ut non uiderequeat quibus à rebus diftîiiitionem illam non ipfe modo^

A D 5 Ç H V E N C Kz A R G. çç Hilarius.fed etiam Apoftolus dcfumpferit. Aliud (nim eftàfubftantia, aliud ab adhxrentibus fiuc accidentibus diftiiure. Et certa quidcm amp;nbsp;firma funtquæ exfubfiantia deducuntur : incerta autc, üariaqj amp;nbsp;femiplcna qux diffinirionibus ab adlt; hxrentibus faélis explicantur. Qiianquâ has, fiioin loco redleufurpamus.utaptilTime creatu« tædefcriptioneadinftiiutumfuum ufus efi Apo ftolus.

Quia uero Diffinitio breuis cft oratio unius eu Subftantfa# iufqjreinaturamàcômunione diuifam propria fignifîcationc concludens. Certe potiores erunt definitioncs à fubfiantia ipfa,quàm ab accidentia busdediuflxrS^ erraturquumadadhærentia re^ ciirrimus.ubi de ftatu fubfiantiæ quxfiio eft, Miz nitnc enim infciic Diogenes, Platoni hominem animal elfe bipes amp;nbsp;implume diffinienti.gallum deplumem obqecifle traditur.quo hominem àfe diffinitum intueretur.Creaturam igitur diximus fubftantiam, efientiaijiue rei quæ ncc lt;i feipfa eft^ neefemperfuit, fed à deo fafta amp;nbsp;produira eft. Fadlum cnim effe,amp; è nihilo æditü efre,propriifx fl ma nota eft rcrum omnium qua à fubftantia ib la unica fola infeôla,qux deus xternus eft, mà gno intcruallo feparantur. Ethocipfo conuenR unt inter fe omnia quxfadafunt, quod à feipfis non funt, fedauthorem habent, faétoremt^.cui Ruicquid funt.acceptum referont. Cuius generis dtracontrouerftam cxiftiint, fubftantiç.rescjj om »es feu fpirùuaks feu corporales funt. nullo re/

Ù,' VADIAN I antilog. fpe^uuel gloria? uel uanitati$, qua? deusipff no funtjfed à dco fadta? fiincncc refcrt, opere nc illo fex dierum an alio poft tempore,«édita? fuerint. Quandoergoa Gafpare conceditur.fubftantiam illam natura? in Chrifto humanx,carne, oftibu$, fanguine,anima,conftatam,et unitam uerbo.ma nerein gloria : nec negate poteft illam ipfamfub ßantiam fadam in tempore, amp;nbsp;æditam de mulie re fiiirte. Confequituruelit nolit be manenteiti, uel hacdecauftacreaturç nomine comprebendi, quod re ipfa fâéla amp;nbsp;formata, amp;nbsp;à uerbo xterno aifumpta eft.

Quomodo Haudignoratautem,hac potirtimum cauiTa quot;°’’quondam Arrianisfuifte, utfa/ hiftS contra eflefilius deidiceretur.qtiia ct creaturameflé Arttanot. conftitirtct,fife(5lum efte coceft'um fuiftiet. Qiiod tanta tarnen illis eftafteueratione negatum, ut âd ex fidequx fecundum fcripturas eft, Nicxa nodus tuncxdito in fymbolo præfcripferit ne fa iffum efTe filium xternum, fed genitum duntaxac de deo crederemus, ludicent igitur pq Ledorcs, utri detrahantglorix Clirifti,amp;eundem ignomi nia afficiant,Nos ne, qui naturä in domino ca' lefti fatflam amp;nbsp;a(rumptam,bafim fcilicet Si funda mentum glorix turn Chrifti,tum noftrx, creatu' rx nomine ftabilimus'fAn illi potius,qui manere quidem illam fatentur in gloria, uerum pritiare creaturx nomine pergunt, ut uero fimile fiat, uel non efl’e faiflam, quo minus Si creata dici queat, uel certe aliud faclam, Hue in deum translaiam.

Teftatiaiitcm iamante fumus, 8i itcrum tez ftamur.nondocere nos autfeiitiic Chriftiim fie tiïc creaturam ceu gloriolac earni eins incom mo daillatribuenda cenfeamus, quæ ante gloriam ininfîrmitate fnftinuit,longe minus, utlegena*’ tiiræ ac uelutobnoxius peccato de Daiiidis lumz bis prognatus uideri debeat: fed quod fubfiantia natura SC proprietäre hoc ipfum in gloria exi^-llat.quod in fæculo fiiit.nimirum efl'entia carnis, ex muliere faftus SC natus. Nifi enim falt;flam eP feagnofeamus humanam naniram inChrifto, necerte habebimus uel deum eifeChriftum iu^ Xta hominem, uel nihil elfe humanam naturam in Chrifto confiteri.Non permittit autem gloria: fublimitas,ut ullam inhrmitatis contagionem ul li fubftätia: gloriofar tribuamus. Omnino enim, Paulo teile, defi'cientiam SC uanitatcillamqvatn (koiloUOTHloi uocat Apoftolus, und cum expez ftationeamp;gemituemendatamp;aufert, utnccmii tationi,necferuilitædio,neccorruptioni, necinz conftantiæ ( quæ incommoda Germanite, Vtr« fuckbgkcit/ dienßbarkeit/ ^erflóiung/ vnnd eytel^ fcfit/uocarcqueas)ullaaniplius parte obnoxia autfubieifia fit, fedfolida fintconftamiaq; SC firz ma,præterea libéra Si fpontanca.Si ut breiiiter di camus,abfoluta perfelt;flaqj omnia. Talern autem fubftantiam, tale corpus Chrifti,talcm carnem, offatalia,fangiiinctakm in gloria cü fiatuimus^

. D. VA DI A NI ANTILOG.' a fatfluram effe, quæ ex humilitate in fublimita tem translata (it,agnorcimus:quid, oro te, impe^' diat, quo minus uocetrita amp;nbsp;omnibus nota, uel Grxca «Tzcr/)j,uclLatina, creaturâ lt;um patribuS fanélis ÔC fanis interpretibus nominemus.^

giïdiaridï men crcaturç non appofitum modo ad reiquant deîx'ipfa fpeôlamus figiiifîcationem, fed ctiam.honcftum conucnii. Si nulla unquâàGrammaticis.quodfciam, infa mia notatum, ferre commode non poffuntiAge, donent nobis uel fadurr uocabulum.uel faltcm texturæ.qua uet’.iftiffimus feriptor Tertullianus ufus eft,amp; illa nos reéle iiti pofle concédant, quo femeldiffenlîonem omnem fïniamus. Stultum cnim fuerit de nominibus digladiari ubi de re ip fa côuenit.Interim nos contra,amp; Creaturiftas uo cari,8i liorum in numéro cenferi patiemur, qui creatuhfmum tueri pergant, modo dederint no/ bis fubftantiam carnis fadlam, 8C fuo natam tem pore,in domino gloriofo, in cœleftibus regnan/ te triumphante,inuiolabili naturæ fuç proprie taremanereS^ confiftere, Refte enimamp; plene Auguftinus omnequod cft,ita partitur,utautx/ ternum fit,amp; non fâftumiaut faiflum fit, amp;nbsp;non arternum.Quodfaiflum ert,creatura eft: quodæ/ ternum eft, folus amp;nbsp;unicusdeus eft, extraomné mutabilitatis amp;nbsp;imperfe^ionisaleam pofîtus, ut cuius gloriæ ftatus acternus fit.Cum Chriftus iiv terim iuxtacarnem luimiltatus amp;nbsp;exinanitus utl usiiitatiobnoxius fuerit, nimirum inalediâio,6£ uciinis,

AD S CH VE N CK. AEG. 95 Uermis,amp; noiiiffimus uirorum, appellatus, per-' cufTus enam n pâtre,amp; ad n£cem traditiis, mortis «là atrocitate perculfus.fcriptura teftc.fuerit. Vox *nim fjialaiÓTH^ apiid Apoftoh'i Roma.s- aliud Don fignificat, qiiàm naturae infirmitatem, qua Creatura uel titra peccatum fruftrabili ÜC tranfito-' tiaconditionegrauatur.Qiio fenfu amp;nbsp;à Salomo «craducorerum omniü ftatui 8C conditiouimii tabili,Vanitas uanitatü attributa eft.In Pfal.qiio^ lt;lue}S.Ecce,inqiutprophcta,mcnfurabiles pofuî liidies meos, amp;nbsp;fubftantia mea tanquam nthilu îhtete. Veruntamë uniuerfa uanitas omnis I10-* ftiouiuens. Veruntamen inimaginctranfit lioz iho,fedamp; fruftra conturbatur.amp;c. Vtigiturcœz los nouos,amp; terram nouam Efaias pcllicetur.K tifubfcribit Apoftolus Petrus:ita et homo nouus in gloria futurus.tranfitoria omni corruptibili tare exuitur quicuncp ex liomine natus cft. Vndc illud Apoftoii i.Cor.ir.Nuncautcrn Chriftusrc furrexit ex mortuis.primitiæ eorum qui dormiez fant,fuit,Sic.Cuius rei gratia dominus primoge nitus omnis creaturæ,non modo iiixta naturan» diüinam (utab Apoftolo Coloif. 1. uocatuseft) fed etiam iuxta carnis acceptam gloriam, did rez ftepoteft,qnia amp;Tegeneratum iuxtacarnem dre furredione Paulus docet Aifl.ij. amp;nbsp;ex monuis.et inultis ex fratribus primogenitum efle, fanifta ip fum feriptura confîtetur.Primus enim accepit, K inenarrabili quidem plcnitudine, quod ercaturx gloriam deftinat^fuo quz^ ordine accipient.

Scd liacdc re in pracfentia fan’s diélum fît. ’t Chrilîus la Adifliquii quod attinet,palcim eftquodCIiri damcntuni* ftus iiec lapis iiecfundamentiim diceretur Apo* cvvUü». ftolis.nili di liomo facflus fuifîer, quo nomine Sir proplictia ueius lapidem cuin futurum prard^ dixit, quo nos de corporis cius folidiratc certifi'-*, caret.Nequepatercccleftis uel lapis dicitur infcri« ptura, quod cquidem fçiam, uel fundamentiim, fedChriilusdei fîlius incarnatus. Naturaenini lapidts Sii fiiiidamenti filio bominis competir, iiixta naturæ aifumptæ difpcnfationem : iicceflc cnim eti fundamentum quadrate cum firuflura, SC anguli lapidem cum parietibus qui in ipfo co ifunt SC conueniunt. Vt igitur in ftruiflura creatu ra:nouæucritas,itaamp;in fundamento SC angii-* Io fubftantiæ fadfac SC creatx, fed Si regeneratx yeritas Si certitudo deprehenditur.Lapis ergo SC in gloria Chriftus, quern pbarifæi ardifi’eantes teprobaucrunt, Alt;fl.4. Lapis,ut apudDanielcm leginius, fine manibus excifus, fine uiri opera de fpiiitii finólo in, Virgine conceptus SC homo fa-» t^usiMoJis Zion, ardifi'eium fpiritus, roburcregt; dentium, SC fprtitudinis turns, cornu falutis in domoDauid; Et lapis quidem anguli quo duo populi maceric diruta in unum nouum homi/ nem conditi funi, SC reconciliati dec, Ephef. i.. Cuius opus Si templii Si ftruc^ura fandla eft ec-', clefa;qu£ipfa,tamctfi iuxta carné in qua cü Cliri fto fratre cömunicat,uer3 etiamnü creatura cft,ui. nitati SC expedationifubieda, tameiuxtafpiritit

AD S CH VE N CK. AEG. 4 9$ îf hominem nouum.iiixtaip carnem in domino trucifixam amp;nbsp;fepultam extruiturfuper lefu fun, ^men[o,amp; coagmctarurin tempkim lan^fium» 'n quo concilies omncs âi domeftici dei infirmi l'cetperqjomniàtentati, Lapides tarnen perfide (lit Petrus ait)uiui ccficdifîcanturin habitaculum ilei.Plohp.i. Quod fi membra in cefum ueniunt iteacurx etiam in gloria,qii^modo non et caput •leiiiat.^

AUrum autemquid à Gafpare fitfpetnatum, hoc inloco affirmante, Deum nonadmittereta^ hernaculum prxlcntis creaturæ, cum ipfc tarnen Cliriftus docuerit, manfioiicfe cum pâtre faólu^ limin fidelium cordibus,[oan.i7. Et Apofiolus hdelcs buius farculi miferos nimirü Sd maélatio^* 1i députa tas creaturaSttemplü effe dei confirmer, '■Cor.j. Sed de cœltftübrtafl’etabernaculo locu •Us eff. Qitanquam locus Pauli Hebr. 9. non de Qbernaculo patris.fed Chrifti facerdotis, media-» 'Oris 8^ jjpitiatoris noftri tlirono metninit: quod Ut maxime fit etiam patristabernaculum, tarnen confiât illic uocabulo lïJ Zo-twç,id efi crcaiurx, nô trm quatenus à deo faóla amp;nbsp;«édita efi, fed firuóiw. Um amp;ædificium hominis manu paratum figni ficare, Opponitur enim thronus gloriac Chrifti amp;nbsp;templum cœlefte, Templo Salomonis maz gnis fumptibus extruéto : amp;nbsp;cœlefte terreno prac ftrtur ôy TauTH^ lülo'iuQ non huius , hoc 'ft, humanx flrutfiuræ, quale ante fuerat Saloz *»001$ moles. Sequitur enim mox : Non enim.

in manufaéïa ingrefTus eft Chriftus, exemplaria uerorum/ed in ipfum ccckiin.Sfc.Admonuitau •em translattone fua Erafmus,K7;lt;r/p hoc loco rton creaturam.fedftrudluram fignificarc.

uiuificus animæ cibus effe netjuiret.ft creams ra foret. Tollerctur pncterea iruftus omnis cftnæ dominicæ.nec efl'et quo ad uitatn æternam óbaretntir,ft corpus,earnem, faiiguineni Cliri fti, animae cibum nón haberemus. Credereaute non poteft, cibum effe Chriftum à fidelibus in ecc na funiptum.qui creaturam effeetiamniim exifti rtiat. Vndc omnino confequatur, dodriiiâ ilia tn tanta cum offenfione SiC fcandalo coniunftam, confiftere non poffe, fed mutam futuram, SC ne' «flario cafuram effe.

Affentior equidem hoc in loco Gafpari exifti' manti cafuram eftedoólrinam qua: cum often' (ionefeu fcandalo fit côiundla. Verum fua ne fit tins notac.an noftra potius, nec fuum fucrir, arbi tror.nec noftrum, pronunciare, fed aliorumerit iudicium: Si horii in primisqui in fcripturiscon ferendis, fpiritum ilium, ueritatis magiftrum.ab omni procul ambitione Sf contentione femotü, Uelutducem aliquemfequuntur. Nobis interim cxofticio non nifi partium munere fungetibus: quando femel iu uifum eft» ut litem noftram face

Quando igitur ipfe autumat frudum cœnx fcmäomnem tolli, ficreacura fit in gloria domix tiusjiecullam affcrtcauiram curita tentiat: Ego contra,Cœnac fruéVum oinnem tolk aflero, fi nö fitcreatura dns.Fruélum enim tocnx ftatiio priquot; F''““'“’ c« •wutninueritaiecarnisChriftiincrucemtraditæ, ïn^fidé^ux amp;nbsp;fanguinis Chrifti in cruce fufi,deinde amp;nbsp;in fi- credit ucri de certa, qux illa præhendit, dqudicat ôC intcllu „obVs^rVd*! git.Hsccenitnduo.fitollasdefacroillo cöuiuio, tam. quem,orote,lruélum habebimus, quoarcano il lo redemptionisfatiemi r, amp;:quofpcm noftratn confirtnemus.'’aut quid aliud quàm nuda fy mbo lain certu illo fpiritalis ftruéturæ.edemus aut biz bemus Veritas au tem carnis Chrifti amp;nbsp;fanguiz nis, illinc pendet,unde 8C orta eft.Exuirginc enim Maria,lt;i genita non eft, nee de Dauidis aut Abrahami femme, iuxta promiffionem deduóla amp;nbsp;propagata eft, nee in tempore plenitudinis,Si fub lege nata Si sedita eft, profeólo ereaiura nort eft.Atuero fadlus eft Chriftus iuxta carnem, fcriz ptura tefte,ex femine Dauid.femine Abraham: Si homo faifluSiiuxta hominem ä uerbo afiumptiis cft.Igitur Si creatura eft, etiam in gloria, quia ex mortiiis de femine Dauidfufcitatiis eft, i.Tim.x. Subuertit autem Si toilit (quod lam fæpe incolz cauimus ) Si eiiacuat faitar Si natæ naturæ fubz ftantiam in Chnfto, qui fuis earn propnetatibus cxuit,prtuat,Si fpoliat.Illa interim qusc hominis funtdiuinx naturæada;quans,uel iia in Verbied munionem transferens, ut quod Verbi eft in glo

Veraeafo amp;nbsp;uerus taquot; uis do? mini uiuiH. eus ubus.

t D ; '‘ VA D I*S KT H A 11L 0 tia,bof idc amp;nbsp;carnis in glöria exiftar, id quod |ia/ läm à Gafpare affirniatur.inlïiperarbiirantej nfï in cordfbus liabnarefideliü Chnftum, tieccffairt cfl'ein corna aut poti-m poffe, finöcorporea iua ciïentia amp;nbsp;proprietate credentium mentes eo mö do penetret amp;nbsp;pciTideat, quo modoChriflusiu-' xta Ipiritiim amp;nbsp;natiiram qua deus eft, corda no^ ftra pénétrât amp;nbsp;poflider.Ad huncaurem modum fentire.aliud non eft, quam carnis noftrac folidtgt; tatem in Clirifto non modotn terris (quodrefte quidem fieret)fedipfoetiam in cetio negate6£ auerlari. Tolle loliditatem corporis Clirifti de fede corlcfti, amp;finiul carnem ucram de ctrnaj ■quam celebramus, tulifti, fanguiné etiam quem bibatnus, abalienafti, Tulifti enim tiobis iierita^ tem Chrifti cum difcipulis cornau, in hortü pro^ fefti, ex liorto in uincula, ex uinculis in crucem rapti.exfepulcliro item folido in corpore fufcb tati.folidoetiam in corpore in eerlos fubueéH.-Ettdeo tulifti, quia corporis ueritatem, cumfub-» ftantise fpiritualis ueritate confudifti: Negans cibum effe polfe corpus, nifi idem corpori tri-' buamiis quod fpiritui tribuimus: Et potari ad uitam fangiiinem negans, nifi hoe ipfum fan-' guis fit,quod fpiritiis cft.Longealiiid nos domi-» liiis ipfe docuit loannis fexto cap. Caro mea ue-* tecibus eft; 8Cfanguis meus uere eftpotiis, ó^c, Etiiefpiiïtalem aliquam carnem à folidafuaSC uere liumana diuerfam imaginaremur, difene adiecit,Si dixit,Panis quem ego dabo uobise,aro mea

Ab ’S CH Vfi M CK. AHÖ. gg tfea eft, qmm cgo dabo pro mundi nita, Caro, inCpiârtl.hæc mea iam nun; fragilis 8C mortalis,‘ qiKifn in crucem milites rapient,qiiam clauis aff/ gent.qiiam lanceacö.odient. Hatc fola uiuifi'cus obils crit, loliiis eins fatiguis uiuificus potusé Qitamfanc nec in fpifitutn dilui dilfolui nex, fefie eft, quo abus uitalis fiat ; fpiritus enim hec o(fa neccarnem habet, fictit habet corpus Chri-ftiinecrurfus conceptis uerbiscccclo detralii. Si. fymbolis includt, Si fubqci fenfibus, non enim lanienam uelutà macello, fed eœnam Si Euchaz rifticam quidem dominus inftituit.Et audiunt Cliriftum, quific cogitant, grauiter admonen^quot; tcm, Verba fua fpiritum Si uitam effe, carnem fic pnchenfam non prodefle. Quid igitur.'’Chri«' ftus feruator non modo caro eft, fed etiam Ver-* bum caro faftum. VERBI igitur diuinitate ufu Uenit,utamp; carne Chrifti uera amp;nbsp;fanguineeius uero ornantes reficiamur. Nam fi modo alio cix busefic Euchariftiæ nequitChriftus,quàmillo quîàGafpare proponitur, Conftabit, arbitror, in primo illo amp;nbsp;omnium fandfilTimo conuiuio, nec darum uere à Chrifto corpus fuum, nec uerc fumpuim ab Äpoftolis fuiffe, quippe inglorium crat,ut ita dicam,iam tum corpufculum illud lez fuillibatü,quodad cibü tarnen difcipulis incoez na traditum eft,amp; fanguis nondum fufus,fed craftino primum fundendus, ad peccatofum rez miffionem, in calice epotatus efi, Dubitari enim

D. VADIÄ,N.I A N TI VO G. non pctefl:,difcipulos illos difcumbentes abipfo magiftro cœiiarn longe maximo defiderio confe çrantp Si dedicante.corpore fuo amp;nbsp;fanguinr.plc no Si efficaci cû Fruifiu faciatos fuilTe.Aliud enini auc aliter eeclcHis rraditû non eft, quàm quod ille inftituit Si tradidtc. Nifi aücfallur.Gafparipfein Modul mi libre illo quern de Manducatione aduerfum Lu* ducauonii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fabrü fcripfir, aliü nobis modû man*

ducationis in cerna,quant tam nunc profîteatur, oftendit;amp; prxftitillet fortafte pnore ilium fequi quant pofteriorë obtrudere. Apoflolus enim ad Corinrhios fcribcns certamquandâeiusmyfteriî rationctn cöplexus,docet patres noftrosetindein cibum et potiint fuis in fymbolis myfterqstp ba* builfe, quern Itodie nos in noftris liabeamus, fed fpiritalent uocauit, baud ilia quide caufta ceu fpi ritus futurus eft et Cbriftus iuxta carné, fed quod non fenfu ullo cii fymbolis, figuriscp.fed animo folo. Si fidequideilluminato, ad uitam Si falute {umeretur.Siquidem ill i5,u t nobis,ferprns ille ue rus Itumi repcns, lefus Cliriftus exinanitus, caro ix. Iiominibjis aflumpta, ac deinde ad eluendum ferpentismorftim in cruceexaltants,cibus illis iinicus folus fuit quo uitafunt aftecuti. Nelt;p aliud fub Agnc) Si Manna, Si unda Petrac fum* ptum fpiritu, quam caro Chrifti pro ntutidi iiia ^fpenfa,amp; fanguis ip peccatiremi(fionem tffa^ lus. Vna enimilli nobifcum E C CL.ESi a funt; iinum caput npftriim,ltabcnt Cliriftum : una no biicum gloria cöfummabuntur,Hebr.u. Nobis fane'

bnc iiiuificus 8C folidus qutcicm facra ilia in cccx *gt;a cibus eft, Chriftus Icfus c Virgine natus, paf» fus pro nol^is 8C mortuus.Huius corpus uerum, (rucifixum, amp;fanguinemfî(nulin crucefurum, Uerum fumerc nos in cœna teftamur, nec fie fpi-» titalem facimus cibum, quando fpiritalem efle af ferimus.tanquam'c uerafubfiancia carnis Clirifti 8i fanguinis eius fpiritum faciamus (quale quid docent qui creaturae nomen naturae tilt aflum^ piae detrahunt)fed rpiritale.fenfibili amp;C circunfcri pto opponimiis,amp; modum,non fubfiantiam fix gnificamus.

Habentcnim.piorumomnium confcnfu.fax Infacram«« tramenta,externum amp;nbsp;elementarium,fed confer (ratum rame Si facrofanélui quod omniü oculis ell. cxpofitum.fenfu ipfoanimoq; praelienditur:}ialt;gt; bent amp;nbsp;internum in recelTu pofitum.quod ipx fum licet una cfi fymbolis uerbo praceunte ecclex lixorferaturnô accipittamc ullus fenfus, fed ani mus folus.etfides in caufia eft.ut ficanimo pracx henfus Sf fumptus dominus, longe ualidioruex getiorqj nobis cibus fiat,quam ullus elfe fen libi* lis Si corporeus poffit. Proinde ut Apofiolis tile -(ibusfuit,iile,inquS,confecrator£^ded(cator coc nae: ita amp;nbsp;bodieecclefqs omnibus cibiis eft. Atep illis quidem dominus mortalisaifedic,nobisadx eft immortalis,fed idem tarnen cibus Si potus.S^ eodem modo datus Si fumptus.Dum enim fym bola erogantur per miniftru in ecdefia, Chriftus in cslos fubue^Qus, carne f|ia nos fatiat quideSC

D r V Ä D.î Ä N r A N TTL’D’G. fanguine reOäcat uero i»ö corporis^ fisi fidd fen' lutangitur. Eft enim o àyJûÇ tïrzôùo'joç dotni« nus ad fpiritum præripue p€rtingens,amp; fuperna turali uiiiificatione confortans.necp quicquâ ha-^ tens cômune cü clcmentaria illa amp;nbsp;fenfibus ex^

pofita nutricattone.quæ ore excepta,dctrita denti bus,Si hauftaingluuic uentriAloconditur.Nifi intérim Si panem corpus Chridi, Si uinü fangut nem eins dicerf,8i cartii etiam bac lt;à pane Euclia riftiac ufum uendicare libenquod fane, ut in my/ fterio, minimeimpiefaciunt, quiuident

Symbols boJa de rebus quarû fymbola funt, nomina mux nomina ca- • .i ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ rf ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

riimrcrum tuari. Huncenim moremantiqinflimis eccklqs mutuantur fuifleuetusautliorTertullianus liocipfooftenx fu''nVfym- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*3nguineCbriftt

bol». iicfcitur.utet aïa dedeo faginetur. Alibi enim pa tic corpus elTe Chrifti dixit, quia corporis Chrix fti figura fit.Cacierü, nos hoc loco non de myftix co,fcduero corpore Si fanguine Chrifti loquix mur. Etcertd nobis perfuadetnus,nctnincm liax tflenusfuifieexdolt;fbftimisillis uiris,quiproxi=lt; misannis multa cum controuerfia negotiüEux . cbariftixdifcuflcrunt. cui uclin animumuenex

rit,alium , pro fuse fententix confirmatione, uel crcdere in ctrlo, uel docere Cliriftum effe, quam qualis amp;nbsp;cxcitatus amp;nbsp;Apoftolis confpeólus, abix mep omnium oeulis expofito ad patrem profex élus eft.Qiio in ftatu fi durât immortalis,ut idem fit iuxta corpus Cliriftus in gloria, qui fuit in faex lt;uto, Dubiurifputo, ncquit, quin ut originefa/ étun

ÄD S CH VE N CK. ARO, ‘ loo ^ura 6^ creatura eft, ita Si fubdantix conditions faóiura amp;nbsp;creatura maneat. Rid.antigitut'iios, amp;cacliinnis etiam afpergantftolidi quidam Miquot; fofarcx.dum amp;nbsp;Creaturiftas uocant,nomine no »io,amp;mire naufeantquodin Cocnisnoftris Do miniciscreatura fouemur. Fauemus tllis fpiritü* Si ut pneumatici euadant, xquo animo ferimus, tnodoagnofcät, nö habere fein cœnis fuis ahud äfymbolis quod accipiant, dum praeter etiam cce nam.carnem Chrifii ueram fubftantia amp;nbsp;elfentia (uafîdelium mentibus intundunt.

Et iifdcm quidem de cauifis ruitargumenz tum Gaipans, negantis fanguinem Cliriquot; Ih fanguinem effe teftamcnti æterni.fi créa Iura fit dominus,amp;c.Qiua diuinaceife Si naturae amp;nbsp;conditionis oporteat.qux funt noui Si aeterni leftamcnti. Adlixc.ne alperlionisquidem fanz guis roret liocmodo, inqiiit, ncque in corda âf animas credentium pcruenirc porter Q_od fides tarnen exigat.Sf praefcribar.iuxta illud Pauli Roz inanorum j.ca. Deus propoluit nobis Clirifttim reconciliatorem perfide, interuenicntceius fanz

11.. Gonflât enim fanguinem aeterni tcftamcn« Chnftiætet ti fieri non potuifle , nifi talis fuiffct, qui amp;nbsp;nitcftimen« hauriri amp;nbsp;faiicio c corpore fiindi potuirtet:quod t'^mcuî'crca (ânè bac pourtimum de caufia accidit, quia cura.

siup, „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N 4

qui fiidit creatura faélus eft, ad pafTionc amp;nbsp;mor» temdeftiiiatus. Scriptura enim fangiiinis nomù ne per quem nouü tctamcntü dedicatum eft, ii5 ilium modo diuitiü äi fpiritalc fatflum intelligit, qui in Cliriftofiiperccclos exakatodiuina gloria præditus eft,fed hune etiam maxime, qui in igno minia Sf doloribus mortis fufus eft,qui truncum cruets madcfecit,qui'elauostinxit, qui lanceala/ ten immilfam libauit. Qitarect fanguinc enteis, hoc eft fufum in cruce.uocauic Apoftolus.Col.i. Er cum ipfum fanguinc Chriftus ipfe in cerna di feipulisfitispoculo myftieo Sfconfecrato exiti-' buit, dieens.Hic eft fanguis meus qui eft noui te-» ftamenti.quipro miiltis bffvnoitvR inregt;’ milTtoncpeceatorum.Matth.xr.Nonauicinglo âtrroôtwcrt.fed tn luimilitate.feruitutc.ango re,dolore,in tnfami denitp 8C horribili crucisfup plteto fanguis illeeffufus eft. Licet rede in ipfo domino fufcitato.öf in coclos a flump to elogium gerat triiimphi arterni. Vndc illud manat Apofte» IiRom.j.quodàGafpare cttatur.derccöciliatore Chrifto.Et itctlludEphef.i.et CoLi-Perqucha^-bcmus redemptione per fanguinc ipfius, rernif» ft'onem pecca torii iuxta diutttas gratix.amp;rHebr. cnim i.ca.legimus, q, filius illedei uiuiChriftus, purgatiöe pcccati per morte fada SC cSfttmmata rediuiuus ipfe tn dextra cöfedertt maicftatis,^c. ut nö in cœlo immortalis, fed mortalis in terris re-« demptionis noftrac Si teftamenti seterni myfte« rium abroluifTciCredioportear. Iuxta fuam ipfiut dodri»

Xû SCHVENCK. ARG. loi doArinam loan.}. Sicut Mofes exaltauit ferpcngt;^ tem in defeno, ita cxakari oponuit fîlium liomi^ nis,utomnis qui credit in eum non pereat,t'ed habeat uitam æternâ. Apoftolus quoqj in altum turn afcendiiTctradit,non iielut iiiifluiü.fed utVi ftorem, per quem omnia in hoc fæculo confutn mata fuerint. Ephef. 4. Per hune teftamentifan.' guinem deus Pateràmortuis reduxit paftorem ilium ouium magnum dominü noftrum lefum. Hebr. u. Et extra portam eftpalïus, quifanguiz ne proprio faniftificauit populum, non gloz rïofoilloin dcü aiîumpto.fcdhumano in Chrtz fto 8c. extra porta fufo, In Golgatha uidelicet, SC interlaironcs, ubiomnes, quiChriftofîdimus, longe maxime fanélifîcati fumus. Huius gratia reconcihator cftdominus SI uerbumeius,ferz moreconciliationis diôlus, t. Cor. f. fi modo fi'z desquz iuftiiix per fanguinem impetratx caz pax cft, interuenerit. Nam SC patres fub lege az genres,idem fanguis fîdetnterueniente fanéiifiz cauit,utqui eundem nobifeum fîdei fpiritum ha buere.x Cor. 4. Vndeillum iam nuncin gloria, merito femel oblatæ uidimx, facerdotem uniz cum amp;nbsp;mediatorem elfe coram facie patris confi temur. Neep obfcurum eft, quomodo fides noz ftrafcle ad fanguinem referai aucis, 8C totum atrocilfimi fupplicii eins creaturifmum.quum fu prafitoftenfum Chnftum non tam gloriofum, quàm humilem amp;nbsp;fuprema in ignominia pofiz mm, uulgatüfimum eflefidei noftrz obiedutn,

r B. VAD IX NI A N TILO Gä {nquoamp;ancoram confolationis amp;fpeiomnè ante omnia fidelis animus locet amp;^figat. Quo^ modo ergo non fanguis noui Teftameuti, (an/ guis Chrifti, fi aeatura fît,â^ diuinæ naturxnoit fit,qui tanta in liumilitatc Qi defpeéltone Sacra/ mentum æternæ redemptionis abloluit':^Sed tx/ detproteclo in re contefTa , multis admoiiere quodnemo nonnouit, Cnm nihiifit exomni iiumilitateuitacS^ mortis Chrifti.quodnonad Teftamentum à domino lefu pracftitum iiidigt; net ôi tendat. Gloriatiirenim Apoftolusin cru/ cedomini noftrilefu Chrifti,quæmuiido non dico crcatuia.fed ftultitia eft,à Deo tarnen ad tra/ ducendâ mundi fapientiam cledta, prima Corin chiorum primo ; Sed amp;nbsp;rtigmata quæ lefu no/ mine corpore fuo cxceperat, hoc geflit iibentius, quomagis addolorum amp;nbsp;affliâionum Gbrifti communionem acceiTit.Afpergimurautemfan/ guine , dum iplum fide recipimus. Nam SC Patres dcdicaiione ilia teftamenti.qua fangui/ ne pacihcorum ab extra afperfi funt, intus amp;nbsp;in corde per fidem uerum ilium 8i in cruce fufum fanguinemjeceruntfiium, illoipfoad pecca/ ti remiffionem funt dclibuti. Et omni in afper/ fioiic legali propofitum fibi Chriftum cognoue/ runt, qui fanguinefno Ifraelem effet liberaturuS. Gemini» gt;nbsp;Sed declinanda hoc loco eft uulgi opinio, Jj™^iJquot;^°fanguinema carne feparatum cogitantis,dura fiiisoffcrturamp;fanguinifuum Symbolum Chriftus in cccna eccidix. attnbuit.Infolacnimtruceamp;ipforedemptionif t i, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- opcre»

. ‘ AD B:lt;rK V® NC K. H’R G. jol «pere.fangDis à corporediuifus.hoc di tufus cl^ ficut amp;nbsp;anima acarnc Chrifti morte ft parata eih In corna omni.fangiiis Clirirti,Cliriiius eft; Ca-* to CliriftijChriftHS eft.Etgeminis quidë in fy inx bolis Chriftum nobis Ofrerentibns, membria rex demptionis à Domino eft inftituta, ntaiteru corx poris qiiidem traditi,amp; ad crucem fixcaltcro fan giiinisfufi, commemorationem pcrageremus, donecrurfum cfupcrnis adueniret. Attotustax •tien in utroqj Cbnftus accipitur, necpaneoflcrx ttirqnod calix non liabcat: necp contra, in Caftx ce datur.quod non liabeat pants.Qiiemadmodii Patres non in Agni modo fymbolo.led aquæ etiam figura, totiim Chriftum,Apoftolo ttftanx •t.habucrût. Porrc) ut nulla in lege fine fanguine tiiftima fuit,itaamp; de fe dominus idem teftatu fax tereuoluit,netiöueram uidhmam peculiari fanx guinis memoria pro nobis faéfâ cfleintelligercx tn us. Obiter igitur aperit fefe Ponuficitquorunx dam Ecclefiar Romanar audacia amp;nbsp;impietas, qui facnficium Eucliariftiç.ecclefiæ ademptum,nulla tnagisquamfordidi lucri caulTa fuum fecernmr flifi enim maius quiddä pracftare SC perficere pri UatofuofacrouideriuoluifTentiqEcclelia publix co SC legitimo ufu ccrnac prçftitiflet, altero SC ipfi fyipbolo contend,totum Cliriftum.uel pane uel utno confecrato obtuliffent, fed utruncp,.Sëquix dem mani'eftoabufu retin uerunt.Ecclefijautcm (cuius folius erat inuiolatä inftitutionc memorig corporis SC fanguinis Chrifti facto dlo exercerc ti ;

8; colere) ademerunt nulb iure, quod ei à Chrie Roeratdonatum. Sedgratia domino,quodergt; ror tam impius ægre aliquot fæculis Si nulla iugt; Ra cauRa detenfus.hodie tanto numero ecelefiagt; rum optime fentientium oppugnatiir, ut fper clTequear,breui ilium cum uriiucrfo lacrofanftj EudiariRix abufii cafurum, Si ecclelîam, non contaminata utantea à miniRris.fed iuAa, fanda amp;nbsp;légitima habiturameiïe, quæàChriRo lefu, ad Patrcm abituro.non uni, aut pau(i$,fed femel om ni ßdelium ccrtui inRituta, tradita, Sl reliäa füllt.

AC ne Iudex quidem ef1epoRet;inquit Gt fpar,die fupremo Chrifrus,fi creatura fo^ Egouero.ficreaturanöeftiuxacar fuiurut, nem Chriftus, non uideo quomodo iudex elfe poRitfecundum fcripturas. Vtfilius enimliomi nisiudicabit,8f filius liominitad indiciumue/ niet. Hominisautcm Rlium eRequid eft.orote, aliud quam ereaturam effe ChriRus aiitem ipfe Matth.tc. Verunramen, inqiiit, dico uobis,amo douidebiris Rlium hominis fedentem.i dextr« uirtutis 81 uenicntem in nubibus cœli.Etloan.f. Pater dédit Rlio poteRatem iudicädiquot;^, quia filius hominis eR. Lucx item n. Virtutes carlo-* rum mouebuntur,df tune uidebunt Rlium homi u^turusîît nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poteRareamp; gloria

AD s C H VEN C K. AK G. loj quidemconfpicuoadueiitu, fi non circunfcripto 8(definibihcft corporel Auguftinus enim uige* fîmo libre de ciiiitateDei,in ea carne uenturum litadiudicHim.in qua ueneratiudicandus. Ettn Uigefimuniquartum cap. Matth,Chryfoftotn us, ita uenturum exiftimat corpore crucifîxo, urnon folumcicatrices,fed ipfamttiam cxprobratilfiz liiam mortem oßenfurus fit. Similia enim prodt du kriptura : Videbunt in quem pupugetunt. loan.iÿ.ApocaI.i. Qiix loca Auguftinus.ô^ iple etiam Ambrofiusdc confpicuis uulnerum ftig» matibus interpretantur.Stigmata uero nemo fa-» nuseicorporiautcarni tribuciit, qux ßefpirita^* lisdicitur.ut nein locoquidemcffeautcontineri poiïit: negat enim Gafpar Chriüum ampiius cir (umfcripto corpore elle, ut fupra demonßraui^ mus. Negabitigiiur.confpicuum Chriüumin ■udicio futurum,amp; fide feripturas nou dignabi-' tiir, qux noftris corporibus quantumuis fpiri mailbus conforme, amp;nbsp;corpus lefu gloriofum fi-» Qux amp;nbsp;circunfcriptx naturç efl'e palàm indicant. Afforum ciiim primo capite, confpicuuir eiin.* tem ad Patrem, omnium ex oculis nubes abfiux lit Etangeli teftanturficrediturum utabitiit.Alio locoinoiicc difcipulos uiifalfamamp; oftentatam corpçris fut prxfentiam, ne credant, fiue hic elfe, (îueillicindicetur: nô credantautc, donee ipfum uideantccelefiicum gloria redeuniem. Matt, 14. Alibi ones ab hxdts feparantur tn iudicio; Si Oues quidem ad dexteram, hxdx autem ad finiz

ftram? Nccmc latft quid de dextro amp;nbsp;finiffr9 Hieronymus Comment, in Epiftolam ad Ephe; fentjati tarnen quia corpora gloria; uere corpora futura funt.licetfpirirualia futurafint, profedioa loci difcretione;amp;; interiiallo minime aliéna crût. H-mcfcntcntiam'confirmantquæ apud Apollo him J.Tliefl.4 in hæcuerba fcnptafunnlpfedd mil)U.Seumhortatu ôi nocearcliangeli,actuba Dei defeendet de ccrio: Si mortui in Chrifto rt^ furgentprimü ; deindenos qui iiiuemus.qiiirtll qui erimtis, finiuicü illisrapietnur in nubibus, in occurlum domini in aera i amp;fic fempertuin domino crimusSic. Qiiodin occurfumrapitur; corpori circumfcripto locato ocdurrat, necefle eft. Sed Si tn throno fedenti Chrifto amp;iudicanti Apoftoliairidebunt.Mattliiiÿ.Cum federitfiliu? hominis in fede maieftatis fuæ, fcdebttis Si uos iuper ledes duodecim, iudicantesduodecim trM bus Ilrael.Matt.ip.Ioan.autem i4.Abiturum,ingt;‘ quit, lead Patt ern, mox inde uenturü, nt ubi ipfe fit futurus,.ibidem amp;nbsp;nos fimus. Sed Sf Apoft.r? Cor.tr.Qrdtnem facit corporum ingloriafutugt; raiprimitiàsaiHemChriftû. ElGol.'i^Chriftuin pu fidemin cordibus fidelium, manentem iuxta carnemÄ corpus, non in temsifedinfupemamp;i qi'ærcndum admonet.Lucsc prseterea is.cap.ingt; teruallum ingens.non quidem tn ter corpora,fed ipia.s interammasbeatorumamp;damnatonXClirf ftusipfeftaiuiti SumenimSi^animsenoftnep!er* inde 3tlt;p Angelicic fubftantix fie fi'nine amp;nbsp;|imia^

Jfb s C H V E N c K. A R G. jo^ Hf.utnon nifiunius lociappellationeteneantur. Mec ubiqj.fed aut hilt; aut il lu cxiftaiit.quod de an» ftia Chrifti, apiid inferos amp;nbsp;in Paradifo agente^ fiipra oftendimus. Poftremo abeundi ad Pairem amp;redeundiaurueniendi adiudicium.uocabulis »Otis amp;nbsp;tntis adeo fcriptura fîncomni tropo utù lur,utnon pod’itufquam fineeuidenti loci nota* tioneintelligi, nec dubitarifinanr.quin.quemad ftiodum dominum e loco ad locum afcendilfc t)ftendùnt,ita uel Apoftolo tefte, i. Thelf.4,eun* lt;lem de cœlo in aéra defcenfurum conuincant: ïiiod fieri tarnen non pofTet.fi Chrifticorpûs ft‘gt; litac amp;C limitât® conditionis non eflet in gloria', ittpea etiam caufla creatura non effet. ' quot;î

Atiibiffitquidem uulgus, qui fieri qiieat, ut QuomSc«» J- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÖX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O*« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i ' nus (quot;’hrtfti

oieillofupremo Chriftus tantillo corpufculo cer csrpici pof oi uno aliquoin locoa b omnibus omnium ßtaboranw 'ulorum gentibus poffit Sed fenfum ilium po* gt;ulareni6lt; uulgodignum.hoc ipfo diluimur, iliiod plane conftat,iudicium filpremum, non ni tinter homines tranfmiitatos 8C fpiritales fa* ftos, ab ipfo Chrifto dudum gloriofo, futurum Wfe In foro igitur illo iudicq, longe maximi 8C. iiiaxime publici.in quode capitibus omnium Ogetur, amp;nbsp;fine Patrono quifqj profecaufïàm di* tet, necmens ampliiis ncfocùlus animaliserir,' omnia non per fpeculum ut antea, fed de fa-^ de ad fàciem intuebimur. Vt prope ridiculi fint, ^ui tam carnali amp;nbsp;tam cralfo modulo fefe me* dentes, non cogitant, àrefurrcólione nec mor*

i.„5 D. V ADI ANI ANTIVOe, tali nos amp;caligante afpedu, fed fpiritali, p«/ fpicaci, amp;nbsp;illuminato ingentcm illam glo/ nam Chrïfti ad indicium uenturi excepturos. Quanquam Diuus Hieronymus fuperillo lo/ hetis ultimo,Congregabo omnes gcntes, âfdo' ducam cas in uallc lofapliat Sic. de fupremo iu* dicioexponens.liaud locum ullumcertum,fed fubieiflionem potius S( humiliationrm eorum qui ludicabüturintelligat, Vallc ante lofcliaua^ dominiciiudicii interpretaïur; necenimaliudfo tiatHebræislofchauac.quàm domini indicium, Libroautemuigefimodéduit Dei.fandusAu* guftinus, tempus iiidici) q làm longüautbreue fit,incertum elïeairuelutinnuens.fupremum il* lud tudicium non ica exprelfe deliniatü in feriptu ra, ut credi oportcat, fie futurum uno momento, toto in orbe,ut non muleis in p.irnbus orbis nno tnomentopoifit fingiilatim celebrari.Vcriini cu riofailla, ut omictamus, fatisfaciet infiittito no* ftro confefTa fcripturac ueritas.quæ ita uenturum ad iudiciidicmCbriftum teftatnr.ficutabeuntem ipfum Apoftoli intuiti funt. Venietigiturcorpo fe illo crucifixo,excitato 8i in calosfubuedo: quodquia fadum eA exfemineDauidaflum ptumamp;de carne excitatumeft,Creatnramelle (tixta corpus Chriftum futurum ludicem necelfe eft. ‘-h-. r;

VN DE CIM O argitmento, Si Cliriftus,in quit,hon)o ercatura foret in gloria,no lam Deus

AD SCHVENCK. ARG. I05 Deus, fed Propheta tantum, uel inftar fanóli alix cuius effet, neq; plus poffer hodie quàm Mofes, uel Propheta, uel Sanfïus aliquis, illorum de nu mero qui funt in ccclis.Quotnodo autem Si nos qui Chrifto fîdimus,caroerimusde carne eius amp;nbsp;olfa de offibus eius i aut quomodo uera mein bta corporis eius Quo'ue in loco Si ftatu eccle-» fia foret,Si chriftianifmus omnis,fi creatura foret Dominus Deinde peracerbe concludens, Ea de te,inquit,palam eft,peregrinani illam doifrinam quîc creaturam efifeCliiiaum alTerit, nondum te nere Si intelligere, quid rc ipfa, uel Ecclcfia, uel fîdcs in ChriAum, uel homo Cliriftianus exiz liât.

O miferam ecclefiam Chriftiab Âpoftolis üfqj ad fæculum noftrum deduéfam, miferos Si Patres Si Do(flores,quiorthodoxorum in nume rohabiti funt, qui, quoniam ChriAum fecûdutn feripturas Creaturam effe in gloria affirmarunt, bac una de cauffa,quid Ecclefia, qd fides in Chri ftum, quid homo Chriftianus fit, tam turpiter Si tanta cum iaélura fanç dodlrinæ ignorarunt, Ec clefia etiam ipfa, feipfam ignorans tanto in erro re confenuit. Beatum autem Gafparem, cui earn lucem infpirarit dominus, ut Si primus Si folus Chriftum in gloria creaturam non elfe.obferua-» rit Si compercrit. Nihil hic iocor, nihil dico infe^ flandi fludio,in uirum ilium præfertim.quem de facie licet non cognofeam, tarnen amo, cum ob ingenij elegantiam, Si uitx alioqui ( ut audio)

D VADIANI ANTILOG, probitatem inculpatam : turn «iam, quod nongt; nulla m lucem dcdir.qux amp;nbsp;legifleme, Si relege reedamubi uacat, non linefruiflu.fiimconfeP fus, Miferos clTc illos, ex animo dico, qui Cliri/ ßitm totfarculiscreaturam edeiuxca carnem dogt; euere, (ïitixta Gal'parisopinionccreaiura nócll; nam hoc modo ne Chriftus quidc ipfe, rede co/ gninis.nec fcriptiira qiiac uerbii eft Chrifti.pie tra data unquam.autrede obferuata amp;nbsp;cognitaeft.

Contra uero, ego ( quod Gafparis pace di-* dum fit) ex omnibus illis locis Argumetitorum fuoriimamp; fedibus, præterea ex libroilloqiiem de cognitione Chrifti xdidit.qua lieu it cura Si di ligentia obferuatis,aliudmihi perfuadere non poiTum, neefentire aliter, quam Gafparêipfutn, 11 Chrtftiimcreatiiram elfein gloria,fimpliciter negare, neep ulla à parte creaturae nomen illi per mittere.fed Si humanam naturam diuinx per gloriam coarqitare, amp;nbsp;in deum fubftantiar fadsc conditionem trans''frre,utcœpit,pergat,iton mo do non ten ere quid Chriftus,quid fides in Chri-* ftiim, quid ecclcfia Chrifti fit, fed fuam etiâipfiuS amp;nbsp;aliorum qui Chrifto fidunt, falutem ignora-* re. Cui tarnen fententiac meaeadeonon iribuo, utcupiam optimos quofqi dodiftimos uiroS qiiibus modo religio cordieft, hacderecogno* fcereinecp enim hoc in meanimo fum, iitpudeai mutare, bonorum iiidicio, quodiemel defenden dum receperim.Qiianquam palam fitGafparem in omnibus illis afepropofitisargumentis, non aliud

a'D ^CHVeNCK. ARÖ. quot;nbsp;ioÔ 'öïiud agcrc, qua paffim ex«rptis, 8i noue etiarh adhibitis acceptislt;|î fcriptiiris.opinionifuçfidem facere.neepi'obare intérim ciirquid fce]ui debear, aut teqvi nelt;eiTe I t, fed obiter ac ctii in tranfcur-» fu indicare'tantum, quæ incômoda fequantur, tî Cllriftum in gloria creaturam efle affirmcmus, Hocautem duin fadt, bmul amp;nbsp;iiifultatliberiii.e, fiimordctetiam,acplanciiixtaParœniiam npô Tâç vihhQ 7° ’tyHCo-uio/i

Cuperem atitcm.ut anteqnoqj perciipere me fignificaui.nt.qucniam hoc in loco pal.im ncgat Chriftumdcum c(re,f! crcarnra fit.brcucm faltem üocis à carne Chrifti tam moiofc (ïimmotç.expli taiiiinciilam in medium attuliHet. Hacenim ma hietliodus præfcribi ccrta tcneri tota in contro Ucrfiaratiopotuifl'et, quam ntrinqj fccutituifTcz tnus.nerum qua id caufla prçtermiflum uidcatur alibi diximiiS.

Multisaiitem modisintcliigi potcft creaturâ elfe dominus.Nempepura autmer?,utMofes8i Proplieta aliqub, quomodo Hebion amp;nbsp;Paulus cum cætcris codcin in ludo inftitutis, Chriftum creaturam elfe docuerunt Aut ucrbi ærerni rcfpc ôii, fïcut Arrius Cliriftü filiuin del creaturam fey cit. Aut hoc modo creaturâ, ut fi carnem tioùratn alfumpfilfedicatur.fimul amp;nbsp;culpamillam primæ iiam amp;nbsp;peccati contagiotic affumptam elfe ccn.* fequioporteat.Qiio nomine Valentinus SfMar tion amp;nbsp;Apelles, carnem noftram Chriftoadime^ bant,nccpcrmittebâtexPatrü femineA; homin«

fadtam 8C naram.cöfequi pu tantes, utfinoftrani artumpfilT«, in feipfo pcccatuin euacuafTet, SC le uera peccatum ciTet fadlus. Hos modos 8C nosd Chnftoufq;adeo fummoucnus, ucnecmeram nee fadlam iuxta uerbi naturam, uelpcccato ob* noxiam creaturam unqiiam fuüTe uei eiïe liodie, conftantiiTimeprofïtcamur.Duos tantum admit timus, Qtiorum alterocreaturaüiitin fxeulo,iu xta Pauli defcriptionem Kom. odiauo.nimirum -uanitati feu corruptioni, prsctcrea amp;nbsp;fcruituti, SC reliquæ carnis imbecillitati fubiedlus, in qua con diiione SC ipfeiuxta corpus gloriam cumgemiz tu expedlaiiit: Alteroautem, quo Chfiftus fub* ßantia carnis, fadlus ex uirgine, ciim ante uirgi* nem iuxta carnem non eifet, amp;nbsp;in uirgine à uer* bo aiTumptuSià morte ad uitam omnem ignotni niam, corruptionem, feruitutcmlp SC infirmita* tem finientem.ad perfedliiïïmum glorite ftatum, ca naturarum in fc conftantia tranflatus intelligi lur, utteneatquod aifumpfit, ódquod fuit ma* neat. Manere autem hoe modo in gloria corpus Chrifti, carne,fanguine, olftbus diftindlum, hoe cft uere humanum, Gafpar ipfe agnofett, fed ^iTrloÄoylx tarnen diftrahit. Non daturusno* bis.ut, quoniam fubffantia ilia in gloriam aifuni ptafempernon fuit,fedomni feriptura tefte iâ* dla eft, SC quia fadla eft, alfumpta ctiam à uerbo eft,ea caufTa confequi debeat,ut aeatura fit.Cum umen hac uel fola caufTa, quod fadla elf, ini* tium habet, Humana in Chrifto natura, indubi*

AD S CH VÏN C K. AR6. 107 tata etiam in eodem gloriofo creatura exiftat. De me cnim de Clirifti carne originis refpedlum, demefiïôlurac conditioncm,deme naturaepro^ prietatem, hoc cft,creaturatn efle iuxta hominem Chriftum ncga,amp;: unionis ueritatem foluifti, car nis fohditatem euacuafti: Si fi manerc intérim di» as fubftantiam, non hominem in gîoria, fed» deum,amp; côfufis qiudem c naturis ftatuifti. Gum Paulo autem dicimus,fuperuacancam efie fidem noftram, fi Chriftus non eodem in corpore cœ^t los ingrertiis eft,in quo ôC mortuus eft,5; àmor«' tuis àDeoexcitatus eft. Neqj erit, utfpem amis noftrar glorifiandac in Chriftum gloriofum refe ratnus, fi faluam ille carnem fuam in gloria non rctinet.Iam ubi noftrafraternitas llabcbitloc^m^ cuius in coelos abiturus meminit,inquiens,Vade adfratrcs meos, amp;diceis; Afeendo ad Patrem rneum,Si Pattern ueftrü, Deum meum amp;Deutn ucftrum.Quz nam ilia aut ciiius naturae ueritate conftabit fraternitas.fi nô folida Chrifti in gloria quae Si in nobis,Si ex nobis cft,carnisfubftantia^ Vbi gloriac Chrifti participatioquam nobis corn rnunem.nimirum iuxta carnis fimilitudiné,polli‘ ceturïlo.enim i7.ipfe patrem alloquens.Eam in quit, claritatc qua dedifti mihi,dedi eis,ut fin t unu ficut Si nosunumfumus.Ego in eis,8^ tu in me, utfintconfummatiin unum.EtibidemtVolo ut ubi fum ego, Si illi fint mecum, ut uideant glo^ riam meam quam dedifti mihi Sic. Vbi fimilitu^ dolt;de qua i.Ioan.}« Nondum apparuit quod fia

D. VADIäNI ANTILOO, wri fumus; fcimus autc quoiiiam fi apparu miles eienmus amp;c. Vbi contoiinuasnoftroruni torporiiui liumilium, quae transfigurata ad for-* mam accédât corporis eius gloriolidi gloriofutn corpus,re ipla faólum illud nbsp;adumpcbmin gio

nanon manebir'ïNonnianebitaüt fniocicreatu. rar ita fiibnalietnr, ut ne uocare quidem creaturä, nedum cogitarein Clindo audeas. DeniepquO fides ilia nitetiir.qua laluos nos futuros promit'* tit Apoll.Ro.io.fi corpus illud uifum amp;nbsp;pr{lieii'lt; fum, quod excitaium el^ non indem ad dextram patris collocatum eftlt; Proindeiufta, iitarbitror, caufia mouemur.ut dicamus nefuam quidefalu lem fatis tenereGafparem.fi Chrirtum.utcarnein amp;nbsp;hominem noftra caufia faiflü.pro nobis morlt;f tuum amp;nbsp;p,iflum cognofcit.ita Sc cxciotum in ea dem carne ex moriuis amp;nbsp;manente ipfa amp;nbsp;fibi per omnia confiante in ccclos clcuatum, 8i ea donaz turn gloria, qua ÔC nos olim fimus inennarrabi'* li gloriç participatione uifuri, intelligat credat. Abliocenimfideiamp; falutis fundamento, Apo-* fioliin prima ilia ludxorum 8C gentium cornier fionc, dodlrinam Euangelq funt exorfi, quod ex Atfiis Apofiolicis a' Luca pcrfcriptis euidentifiie medeprelienditur,

Vellem enim, utaliquis mihicaufiam redde ret, cur dominus noftcr kfus Chriftusin carne il la fua fatfla Si afl’umpta, non iam mortal) SC in/ firma,fed immortali amp;nbsp;gloriofa.dcus efie ne/ queai,filt;rea(Hra fi^uclfi(qdtdem pfl) fubfiantia

AD SCHVENCK. ARG. jo8 8^ origine talis manet iuxta carnem.qualis excita tus,amp; ingloriain alîumptus eft Qtn in læculo ta men, in eadem luprema HC abiedtiiTima Ki iiurni liiate.pncterea adignoniiniam crucis amp;nbsp;mortem maxime infame deftinata, uiuus niliiL minas uerus deus fuerit^ Ferre lieglonam nöpoteftdet, Unita dco fubftaniia, nifi extra feipfam pofita ori ginis nomen abnuat^^ Cum maicftas tarnen dei liumilimr carni unita, inbrinicatem.S^ a fliifliogt; tiem,S^ crucis eiiam morte ita fuftinuerit,ut niliil fueritinterim de eius naiurçueritatedetraélumï EteCtuerofimile, uerum Si xternum deum na^* turam noftram inftnitis partibus à fua diftan-* tem, unam in perfonam Chriftum lefum affiiz merepotuifte,inuiolata naturx fuxfubftantia; Naturam autem aftumptam exaltare non pox tuiffe nifi uiolata naturae noftrx fubftantia^ Siax turam autem uiolat,qui fuis earn proprietatix bus exult fpoliat. Spoliât ucro carnem fuo nomine, qui creaturam effe in totum negat.

Sed hominem, inquis,in gloria uerum ftatiio Chriftum.Cur ergo creaturam e^Te.hoc eft ctrptf fe amp;nbsp;raclum efl'e, negas hominem, qui in Chrix fto, utaftiimptus eft, ira amp;nbsp;xteriiam in gloriam tranftatns efrt Atfi atffurâ illam in gloria agnox fcis, fubftantia, origine, conditioiie, propriex täte adeo diuerfam, profetflo amp;nbsp;creaturam efte f.itebris, qux in domino xterna gloria eft obx firman. Nccrepugiunt qux docet Apoftolus,

D. VADIANT ANTirOGlA nomen illi uidelicet datum quod fiipra omne nO men eft 8Cc. Quid ni enim fuper omnia fit, 8(. no mengcratomnififummüChriftus Iefus,quinagt;’ tura amp;nbsp;cifentia uerus Sgt;C çternus deus eft^Ómnifi enim liscredem uel hominis filiiim exaltatum Pa ter æternus conftituit, amp;. omnia fubiecit pedibus cius. Omnis^poteftas ci data in carlo amp;nbsp;in ter-' ra. Qui in eoeft ftatu, utquarcunqj patrisfiiiit, etiam cius fint:amp; quxcunqj cius, ïpfiusetiamPa tris fint. Quia igitur Chrifto à cruce amp;nbsp;morte re-' diuiuo amp;nbsp;triumphantiomniafubiedlafunt, me--rito illi nomen datum quod eft fupcr omne no-’ men, lit fit dominus ad gloriam dei P3tris,K omnium illi genua flciflantur. Verum nonita dominus,ut Deus tantum, quafi noftra quoç in ipfo natura in deft abforpta (quod Hilarius Ori-' gincm fuum admiratus,parum pic opinatus eft) tieq^ homo tantS,quafi mera creatura (quodSa--mofatenus fomniauit)fed domihvs exfemi neDauid,Pfal. 109. ucra uirginisproles amp;nbsp;filius fimulDei uiui lefus Chriftus adgloriam Patris. Philippen, fecundo. Proindecum nihil detrahat hominis Filio gloriofo, creaturæ appellatio, fed fubftantiac aftumptae ueritatem Si origincm mp doindicet, non uideocur uel non uocaricrea-' tura,uel creatura efte negari debcat.dummo^ do in ea ueritatc SC natura iuxta quam filius Dei incarnatus eft, manere aftirmatur SC ae-gt; ditur. Prius autem oftenfum eft, confequi non poiTe, ut, quoniam fubftantia aliqua fadla, SC exona,

AD 8 CH VE NC K. ARC. I09 txorta,creaturadicatur, in cadem etiamiiel ferz irilcquiddamudinArmum Si imperfectum po nerenccefle fit creaturæ nominc.quod à dciglo ria alienum exiftat, Det enim naturae illi gloriogt; fæin ChriftOj Gafpar, qiiodcunque nomen uo-* luerit, amp;nbsp;uocem creaturae uel maxime exccretur: ramen fateri habebit id quodexortiim, reccns, 8Cgt; aflumptum aVerboSi hodie in gloria exaltatn utait,manctcarnc, fanguine, oifibus, con^ paClum.fimiil SC à natura uerbidiuerfum effc.Si quia diuina acternaue natura non eft, neceifario creaturam effc abpm nideficientia.omnii]; ferui-» liconditionefemotam.Nifi aliquis idiomata ip*’ ft iiaturarum.feruilia efle putare uelit, quod fané nee pietas.nec ratio ulla permittit: quando nemo •gnoratfiefubftantiis naturarii innexas eftepro* prietates, ut illis in Clirifto fublatis non poft’int non confundi SC uiolari naturæ, quae folorii ta* men idiomatum notationc itanituntur, utindc Sc diuerfae exiftant, SC inconfufac fubfiftentiac u* nionemconftituant.Quisenim rcClc feruile di* xerit SC abieCtum aut ignominiofum, quod ho* minis natura (fiue animam fiuc corpus æftima* mus)quiafaClura SC creaturaeft.definita fua Si li mitata effentia, authore fuo nec finito nec cirain fcripto inferior eft An non Siangeli qui à facie dei niinquam abfunt, hoc genere Si gradii con* tinentur^Vereferuilia funt,uereignominiofa, ue re infirma,qux no creatoris.fed noftra culpa con iraximus.Ç^odenim geinitaeatura,non authc»

ri illi, cuius immenfa boni ta te in lucem xdita ef^ fed liomini,CUIUS errore afdifta eft, afcribit. Prolt; inde non habet in fe ulla fubftantia q isc olim pcrgloriam libera futuraeil, quicquam quodre éle pofTis feriuledicere.fed à culpa amp;nbsp;peccaio fer uuusomnisexortaell,qux cuni peccato tanien amp;nbsp;morte tutura gloria diluetur, qnemadmodum înChrifto lefu naturæ noftiac infirmitates on» nes.quæ,peccato exclufo,afrumpt!c crant, gloria ilia qua à moncindutus amp;nbsp;regeneratiis eft.fub-' latæ amp;nbsp;adeinptæ funt.Alioqui SC in Verboquod incarnatum eft.ifthoc feruile fieret, quod æquale cfle deo.non xftimaiiit, quod fefe demifit, quod carnem induit,fie per illam prachenfa, SC uiciffim imita,utindiffolubili nexu, in ChriftodeoSC ho minecohæreant, 8C. quod natura fua infinitum eft,naturx finitæ SC faflx fie admixiû fit, ut fepa-» rari qux femel hoc modo coierunt, nullo modo polTint. Quin SC iudieij funólio quam feruilis fu tura efi,fi certo in loco efieaut finitx conditionis effefeniilceft ƒ Veniet filius ille dei uiui, ôid'' lius hominit in carne uera ueniet, in gloria quu dem fulgidifrima.fedconfpieuus tarnen, SC afei* lis qtiidë Apofiolis iudicibus ueniet, ore fuo fen/ tentiam illam laturus, quam non homines mogt; do, fed etiam angeli cum tremore fint audiiuri. Porrô SC orare patrem.SC intercedere, SC minifte/ rium Pontificatus agere, SC curam gerere ecclc* fix, et regere eeelefiam, fcrmlc effet in gloria Chri fto, fl id genus oHiaa qux Çhrifto erga patrem

AD SCHVÏNCK. ARG, IIO ûium utifuperioremtribuuntur, interferuiliade berent numerari. Ab fit au tem ut lûlixe ulta ferui ti:te nntenius in gloria, quæ tanto cum niydetio redemptioius 8i rcgcnerationis coniunéhi, re,», gnuin lilud aftruût quod nobis ab ætci no eft pa ratum.in quo.tametfi deus omnia in omiubus tu turns ert.iamen eacdcer.'nt in natuia amp;nbsp;fubltan,' tia fua res omnesqux gloria induentur, iitnebt loquidcm abilloabfint quodinfætulo inorx. talitaie fuerunt.Ncc minus diiferantà créa tore in glona, queirn differcbant in infii mitate, ne; tain gtorixcondiiione.qux Si in qfdern alia atq; alia ftituraeft, i,Corinth, if. quàm fubftantia;origin tie,qua quxcp res à deo exorta amp;nbsp;produfta eft.lti bisautem omnibus deus omnia ent, quuin omx tiiain ipl’um utauthorem Siliontcm amp;nbsp;fincrefex teiitur, quum omnis in cum intenta critcreatu,' ta,eum gaudium illud plenum amp;nbsp;confummatu hiiius unius contemplationeabfoluitur. Nihil il lein fetransferripatietur.quiperfeólioneinfini» tuseftinihiladmittetinfemutari, qui fubftantia »ternus Si unus amp;nbsp;fimplex eft. Nec locum habe bit «TroötMO'/tj. ubince fieri deum, iiec fadluin deiim.fedxtemum elTedeum, unum amp;nbsp;fok’i coz gnofcimus.Scimus enim,inquit Apoftol?. quod nullus fit deus alius nifi unus ; nâ etiâfi fimt qui dicätur Dii fme in ccclo fiue in terra,qucadmodu funtdq multi,Sf dfiimuln.nobis tarnen unus eft deus,qeftpaterillccxq ooia,8f nos in iliri.etuz nus düs lefus Cluiftus f qqc uia et not p illü,cKr

Icfus, inquam, Chriftus, quîexcitatuseftàmorgt; tuis ex fetnine Dauid,non deus modo uerus, iéd carnis difpenfatiöe dominus,qui hoc ipfo créa turaeft.quia ex Virgine faftura eft. Proinded£ Hieronymus in Paulum ad Ephefios fcribens, Libere.inquit, proclamamus, nöeffepericulum, cum dicere creaturam, quern amp;nbsp;ucrmé 8C homi/ nem criicifixum,amp; maledidlionem tota fpei no-» ftrar fiducia profiftemur.Et eodem in loco: Crea^ tur.inquit,ille qui non erar, antequam fîeret, auc certe de eo quod erat transferturin aliud: fieSi nos nuccreatidicimurin ChriftoIefu,amp;c,Creagt; tus igitur fine dubio Chriftuseft, quandoquod non rrat,in utero fâdus eft, 8i regenerationeno ua etiam creatura faclus cft,primitiæ fcilicetdor-' mientium.Nondilueturenim pergloriam CA^ RO,fed obffrmabitur amp;. ftabilietur.ut etiam in il lis qui ad fuppIiciS funt deftinati, nuUa amplius morte foluaturautintereat.

quot;îhHte X* affli(ftionis,mortis amp;. crucis, Chriftum phctis ms- non gratia autadoptione,fed natura deum fuifte tor. nemo neget, amp;nbsp;conftetalioqui in fcrui forma na tursc quae deus eft nil defuifle, potiorem fuilfe Mofc, prophetis Tandis alqs, Chriftü fumma in humilitateconftitutum,iuxta illud Ioannis,Ec ce agnus det.Item illud Chrifti, Ecce, plus quam Salomon hictEcceplus quam lonashic.Etloan. 4-Si fcires donum dci,amp; quis ft qui dicit tibi. Da mihi quod bibam^dTc, Non uideo quibus nam aulTis

AD SCHVBNCK. ARO. Ill dulTis Gafpar moucatur.ut cundeni in gloria drum effe negate petgat,qui deus in truce Si de^ fpeétione permanfit, fi creatura in gloria cxiftat. Nifi uocabulo creaturç dettalii putat glortç Chri lllt;,cui tarnen carnis eius fubilantia et ueritas aded ßon detralut, ut in earn ptopc folam gloriæ pie/» nitudoredundet.Pari decaufla non uideo.cur »on ipfe modo fed plufculi alqui fuam opinio »ein tuentur.Chriftum in fæculo creaturam fuiP fe negate pergant,quernfadlum tarnen iuxta car »cm exfemineDauid, pratterea Si infi'rmitatiâ^ corruptioni obnoxium fuiffe negate no poifunr. t’ermittunt.ni fallor,diffinitionem creaturx Chri fio in carne uenienti.uocem autem rcidiffinitae et lt;xplicatae non admittunt. Perindeat^ fi quis So ttatem animal elfe rationale Si mortale permit« öt,amp; fimul eundem hominem effe negetcum al Krum tarnen ex altero irreftagabili fequela dedu lt;atur.Sed,friuoiis illis neimmoremur, illudmax ximeinid genus materijs traftandisfpedandu cifearbitror, ne animo return atcanarum cupido immodice indulgeamus,fedid magnacurafe.' quamut, quod fcripturx probât,amp; ueterum con iirmatauthoritas. Nihil enim, ut equidem iudiz co,in ueritate perquirenda ftabiliendatp curiofa fubtilitate pcriculofius: nihil animi elatione dam nofiuscft,pracfenim ubi cum Audio nouitatis, glonolz ambitio coiungitur, Veriffimum enim tft, quodiam uulgo iadlatur, Magnos errorcsd inagnis ingenijs profîcifci.Hancigitutmcdiocri

tatem fi fuerimus fccuti, facile intelligemusfcrf* ptiira magiftra, quomodo nosoifa ex ofiibuJ Clnifli, Si. caro ex carne Cbrifii dicamur mus.Contra autcm, quomodo Chrifius ipfc cer turn Abrahx fernen,caro ex carne nofira.amp;olfâ cxoifibus noftris exiftat.certa fidecognofcemur. Seipfam enim non ignorât ecclefia:5f illorum mIlium certam liabent fcientiam ,qui fcripriirij dediti.fpiritum.non fiium, fed ilium qui eft Chri fti, feófaiitur. Qjiin etiam fidem Iiabetextlfdem deChrifti perfona certam. Quod iuxia iiaturam Verbi quod incarnatum eft, uerus etiam Si ærere nu.s deus eft;Contra Hebionem,Paulum, amp;nbsp;Arz num,Quodcarnem noftram fernen uidelicet braliæ promiffum.abomni peccato ernundaiam dei filius affumpfit; Contra Valentiuum amp;nbsp;Mat tionem,qui negaruntmundam aflumi potuilfe, Q^'od in eadem carnis fubftainia excitants,Si in gloriam permanentem transla tus eft, uerus deuS Si uerus homoærernum fururustConira Origiz Hem amp;nbsp;Euty'hen,qui fubftanriS carnis in Chri« fto a(fumptam,immodicagloriac scftimationedi luerunt Creatam an rem effenaturama Verbo af fumptam , ideo recipit fi'des, quia Si fadfam eife candem Si clumbisDauidis dcdutffam fcriptuz ra ronuincit.Negari autem no poffit,quinquocl deooperanreinitium habet omis fui, Si fatfiutn eft,idem etiam creatum fit: quodl]? fadfura eftorî gine Af fubftantia, idemettam creatura fine ulla dubitatione exiftat.

NS Q_V E fernen, inquit, foret benediflio ms in quo omnes homines beiieduütur, li creatura effet Chriftus: quod tü fide ta-« men amp;nbsp;fcriptnris 8i promitfionib’ diuinis tones iteratis, piignat, Vt plane'necelfe fit fub maledi^ ftioiicefie.quiChriftumcreaturäfacientes, bene diftioncquçpereum eft non recipiût.Gal.Côira aüt illos qui Chrifto loti dininâ illam amp;nbsp;propriS fibigloria tribuunt,dumfernen benediótionis fi de præhendunt amp;’ recipiunt, in forre Sf numéro tlfe eleJforû dei. Deus enim fufcitauit filiû fuum Icfum amp;nbsp;mifit eum benedicentem uobis, inquic Aâo.j. Petrus. Nimiruni ut malediélioneomni fublata. fpiritum illis fanétum amp;nbsp;abundantes dî Uitiasdei largiretur.Sfc.

Nos cöira.lioc eertius Chriftiim, uelin glorii (teatiirâeffe iiouimus, quo manifefiiushis ipfis fcripnnis quæ dominum fernen effebenediélio^ nisoftendunt.uerû hominem Sf humana de pro fapia natû effemtelhginnis. Nunquâ enim fcri* ptura Chriftum fernen Abrahæ fecitfet, fi non ex fatiguine amp;nbsp;pofteritateeius iuxta earnem faélus natus ftnffet Qiiod ipfnm cü alibi non obfcuz KGafparagnolcat, docens Chriftfi carncfuam ex fubftantia Virginis Maria: affumpfiffe, tarnen eandem nfqncadeô extenuat amp;deififatper glo*quot; riam.ut fadam licet fateatur.Crcaturä tamcuoca ri nullo modo ferat. Non fum autem nefcius, «üc’ttTto/i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kvTOv, qui palam affcrüt.

, D. VAD I A NI ANTILOO. non omnem earn cm effecreaturam, amp;carn£m quidem affumptam in Virgine,fed natura amp;nbsp;fub ftantiaadcoip origine à carne Adami priroipa' rends noftridiuetfam.Hoc ipfo ne de Virginis quidem fubftantia aHumptam innuente$,quod à Gal'pare tarnen candidiiTime cöceditur.Adhare hominem faciuntdc ccclo, non hoc quidem re^ fpciftu.ut iiel fccundum natura Verbi,uel fecun«' dum opcrationem fpiritus in Virginefuperucni/ entis.iftud dicant, fed quod nihil prorfusdecar' ne ullius hominis aiîumpfiïTe uideri debeat. CP rant 6iin rem fuam Apoftolum i.Cor.if PrP mus homo de terra terrenus: fecundushomoip* fedominusdecœîo, amp;;c. baud alio fenfuquam ut amp;nbsp;earn is fuac fubftantia de ccclo SC non ex uir gine dedmftus eife uideatur dominus. Nam hC Hilarius (quemfortefequuntur) haudrarodor/ mitans, hac quoq; à parte impegit, fubinnucns Chrifticarni 8C corpori nihil de fuo Virgin?ad/ didiifc.practcr concipiendi, geftandiep Si parien/ diminifterium,etiamf] creaturam à Verbo afTiim ptam palam non agnofcit modo,fed etiam defen dit. CrafTius igituropinantur, qui dicuntSófen/ tiunt,carnem eifeàdomino affumptam quæ créa tura non fit: quippe qui ßd Valentinum 8C ApeP Ienhocipfofuperent,quodhi carnem Chriftode cccleftibus mutuatam tribuebât, illiætcrnâ etiam facere contendunt. Aeternu enim effe necefie eft, Deueracar quod ercatum non eft.

AD SC.HVENCK. ARG, I15 quodante fparfim admonuimiis. Si telaomnis ceuredordieiidamilii eft de femme illo Abrahae, tjui Cliriftus eft, ne non cöpendio Lectori, fi que »quabilem nafti fuerimus, pro noftra uinheon fulamus.Caro.iiiqiiiQntilli.maledicïioni fubiez âaeft,quæ creaturaeft. Audio, Non fuit igitur creatitra caro primorum parentiim.quæ ante la^ pfum (Hum amp;nbsp;infecutam maledicfionem in paquot; radifiim eollocata fuit,«' Et^orpora illorü, qui fcquot; piilclira fua Chriftomorienteegreffi, cumCliriquot; ftoetiam refurrexcre, amp;nbsp;ingloriam funt recepti, treatura non funt,quia malediélioni obnoxrj ef fedefierunt.^Quodfiuere funtdi fuêre caro Si ereatura, quid obftet, aut in mora fit, quo minus Si Chrifti caro quae pro nobis maledidi'i faólum eft,fn 8^ uocetur creaturaÆmul etiam fernen fit il lud Benedidionis per quod Abraham pater om ninm credentium fadfus eft.Generationem enim Gcneaio# . Ghrifti fecundum carncm ex patribus, non imaquot; gwdomini. ginariam ac uelutin lofepho definentem,fet' ucquot; ram amp;nbsp;euidentem longa patrum enumerationc Matthæus amp;nbsp;Lucas deduxerunt.'lllequidem ab Abrahamo orlus,cm fernen illud promiflum eft, non carnis modo,fed eiiarn fpiritus,Gen.xi. Hie autem ad Adamum ufque progreftus eft, quo Si Ghrifti carnem iuxta fubftantiam inde defeendequot; reintelligeretur.unde Abrahami amp;nbsp;patrum omquot; Ilium caro propagata eft,amp; fimulefficatia benequot; diólionis Abrahamo promifta;,ti5 folum ad pOquot; ftrema finem ufqj faeculi, fed ad prima etiara

D. VADIANI ANTILOO noftræ naturæ exordia pcrtingere, oftenderetur. Siquidem Si primis illis parentibiis noftris defe/ mineilloquod pcccatumàferpente fuggeftücal aturutn elTet.patcfaótum eft, Gen.?. Ncqjafficit quod apud Lucam fcriptum eft, lefus indpiebat cftcannorii triginta, utputabatur.fïlius lofeph, amp;c.Luc.j.Licetenim uerus lofephi filius nofue-» rit Chriftus, de fcmine uidelicet eius gcnitus, ta/ men hochonoris habebatur matrimonio, utpro gentis illius more in genealogia ftatuenda, non à muliere.fed à uiro generis initium fumereturet finis. Scriptura enim in maritos texit feriem ftir/ pis non in uxores.Interim tarnen, quoniam Ma/ ria iiirgo lofepbo nö modo defponfata .fedftir/ pe etiam amp;nbsp;generc, ut ita dicam, contribulis erat; de tribu fcilicet luda.qua? in Dauidc amp;nbsp;Abraba/ mum prædpue referebatur.faftum eft, ut amp;nbsp;ipfa dominum Cliriftum,femen uerum 8C eertum A/ braliar,decarnisfuarfubftantiainta(flalicetaio/ . fephoS^ folofpirituobumbrata,conceperitetge nucrit. Quam falie enim amp;nbsp;impie Petrus, qiiam ofdtater Paulus ex lumbis Dauidis amp;nbsp;ucntreeius dominum iuxta earnem deriuaffent, Aft.i.fif ij. fi luxta carné, in qua fola matré liabuit, de iiirgi nis etiam fubftantia propagatus nö fuifïct'’ Neep unqtïd retfleferiptura uentrem uirginis, uentrem t({e Dauidis prardixifTet, Sé Chriftü uentris illius frodhim declaraffet, fi Mariae fanguis Sé foboles ad Dauidis earnem Sé fanguiné nonattinuiflet. Non putandü autc fcriptura quiequam in illa ge nerationis

.AD SCHVSNCK. ARG. 114 flerationis lefuChrifti liiftoriafimuIafTe.acceu imaginarimn propofiiifle: quæ fie in re ilia Si fpi iritu amp;Hcritatecohær«,utquicquid à proplietis didlum fft.idipfum apoftolica doéirina feterit ra tum.Oportet enim impleri feripturam, cuius ne iotaquidem quicquâtamteniiiter indicat.quod non in opus Si fartum deducatur, Porrd Diuus Matiltæus fie cft Euangelion fuum exorfiis: Liz ber gencrationis lefu Chrifti filij Dauid, filii Az brabam.amp;c.fiatim S^in initio quidem Chrifiutn ex Dauidis Si Abraliami pofteris efie teftatus. Ad bxclocos illos infirumenti ucteris qux feminis illiusmeminere,ficad dominum iuxta carnem Iiidæum Si fub lege faftum Apoftoli retulerunt: utplanc'impius Si blafphemusfittquiremtam daram , tamlp diferris oraculorum teftimonqs proditam,negate perrexerit. Paulus enim Rom, i.de Chrifto: Qui genitus, inquit, fuit ex feminc Dauid fecundum carncm.S^c. iuxta naturam hu nianam Chriftum non de cœlo miiTum, fed ex ftirpe Dauidis prognatum effe indicans. Idem in eiufdc Epiftola: cap. nono de ludæis cognatis fuis locutus ; Qui funt Ifraelitac, inquit, quorum eftadoptio Si gloria,amp; teftamenta, Si legis conz ftitutio, Si cultus,amp; promiffiones, quorum funt patres Si q ex quibus eft Chriftus, quantum attiz net ad carne. Sic. Carne ipfa non aliud qii.àm cor pus etliominc intelligcs. Idem Aifl.ij.de Dauide lefTe fîlio differens; Huius,inquit, c femine deus,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P a

‘ D. V A D I A N r A N T TL C G, ita ut promiferat, adduxit Ifraeli feruatorem 1er fum.EtGal.j. locum illuminfigncm Gen.«.de femine beiiediftionis exponens, Non dicitjn* quit, exfeminibus tanquam dcmnlti$,fedtan/ quam de iino: Et in femine tuo, qui eii Cbriftus, Nee me higit eodem loco amp;nbsp;Genres fernen Abra liæintelligi propter Cliriftum, cuius benedidio, feu,quodidceft, fandlifi'eatioomnibusillisqui credunt.fiuecircuncifioiîntiuxta carne,(iueprsc'' putium percarnem, cxparicôfertur,perenndem ipiritum fidei.Ätqj eomodo feminis notanoneà carne ad fpiritum translata,dicantur filq Abrahx qui licet eius ftirpis iuxta carnem non fint.fed de tantum illnm référant, barredes fcilicctpromif fionum amp;nbsp;Abrahxpofteritas Fadfi. Hacenim de caiifîa credentium omnium pairem fecitAbraha mum Apoftolus Rom.4. Verum Cbriftus domi nus noftcr.non eo modo fernen eft Abrahx, tan/ quam ôi ipfe ex fide fandfificatus, qui fidei in fe, amp;nbsp;petra amp;nbsp;fundametum eft.Sed re ipfa iuxta car^ nem 8( propagationem fernen eft ex lumbis Da uidis,amp; frudfus benedidfç uirginis Marixiquem admodum amp;:ltidxi iuxta carné itidem filij Abra Iix ôi fernen Abrabçdiiflifunt. HebrxisenimSe men progeniem amp;nbsp;pofteriratem fïgnificat; q am quemadmodü carnalem babuitex patribnscum ludxis Cbriftus natione ludxus.ita fpiritalem ex patribus per Chriftum.quicüqj credunt in Clirix Qum,melioricondirionefilri Abraham, fnecarx ne per fpiritum promilTionis fidei, quàm filij Az brabc

AD 5CHVBNCK, ARG. '115 bralix per carnem fine fpiritu, Ioan.s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

Porró Chnftus.utfetnen fit Abraliæ uertimjCt Çhriiîus fe* quidem iuxta proniillionem, carne eins fola fa* h'^benedi/ Aumefiruc autetn beneditflio quæ in promifiiox lâioiiaeua. ne præcipueindicata eft.nonin carne fola.ncc fiz de,fed V ER B O illo à quo feine Abrahæ, homo fcilicet in uirgine côceptus,affumptuseft,quodrp 1 taro faétiim eft,obtciuü eft. Irr hoc cnim uniuerx fa promilfionis pracftantia amp;nbsp;opiilentia conftitit./ Nifienim films illeuirginis promiflus Atfrahx, uerus deus in carne fuiffet, nulla in Chrifto lefn fiiturafuiffet bcnedidlio. Caro enim Clirifti.iit librodecimodeCiuitate deiDiuus Auguftinus ait, perfeipfam non mundat, fed per uerbuma quo fufcepta eft, quoniam Verbum caro faólum eft,amp;c, Inceniifima etiam fuiffet fcminis indicas . tura, quodpromiffum eft Abrahx, nifi infigne quoddam arcanum facramentum promifiiO'' ne oftenfum fuifl'et. Si enim ex carne benediiffio intelledla eifct,nullum difcrimcn fuiffet, quin oquot; mnis pofteritas carnis Abrahx ad promiflionem ' pertinuirtetconfufofimul amp;nbsp;perplexoin uniuer gt;nbsp;fum feminis nomine. Si ex fide, feufpiritu fidei, iam 8d Ifaac Si lacob Si lofeph, Dauid Si Salo^-mon neque non Si alq expatribus quicelebri in Cbriftum fide fuifient, fernen illudeife, aut certc uideri potiiiffent. Deus autem ad Abrahamum locutus,In femine,dixit,tuo bcnedicenturomnes genres. Qitodfpiritus fandlus per Apoftolü ex^. ppneos,ln femine,dixit,noninfeminibus: in

mine, inquam, qui eftChriftus, qui iuxta carné cilirpefeu femineDauid, iuxta uerbumautrmc finu patris ctrkftis.non homo modo,fed DEVS ctiam excclfuspleuitudine temporum inVirgi-» nem miiTus 8i homo fa(flus,Gal.4,Qui déclara-' tus fuit fïlius Dei cum potentia fecundum fpirM turn fanóliffcationis.ex co quod refurrexita' mor tuis Chriftuslefus demiiius nofter, Rom.i. Nâ Siprophetica teftimonia plenitudinem fandiifi' cationis in femine illo futuram oftcndcrant,ut in Pfal.1}!. Superipfum autem efflorebit fandlifica tiomea, Sialqs inniimcris locis. In carneigitur fine Verbo.ficlocum non habuiflct benedidlio promifla.ita in Verbo fine carne.fcminis ratio amp;C ueritas non conftitiffet. Proinde amp;nbsp;Petrus Adti.

' de Dauidedifertiiïime locutus; Propheta, inqiiit, cum eiïet,amp;fciretquod iureiurando iuraifet fibi deus futurum ut deffiidiulumbi ipfius quantit adcarnemChriftus cxoriretur.ac federet fupcr federn eius, præfcius locutus eft de refurrediione Chrifti, quod non derelidla fit in inferno anima eius.ncq; caro eius uiderit corruptionem, SCc Pa lam indicans carnem Chrifti quæ delumbisDa-' uidis aftiimpta eft, incorruptam efle illatam ccr-' lis amp;nbsp;immutatam in natura fua federe in Chrifto ad dexteram patris, iuxta didium prophetæ Pfal. iji. De frudfu uentris tui ponam fupcr fedem tuamJioc eft,fuper fedem regni jcterni, qua; fand regno Dauidis adumbtata eft. Ncc dilfimilia lu-*

AD SCHVBNCK. ARG. n6 dacos cx fpiritu fidei docuit in co fermone Paux lusquem habuit in fynagoga Antiocheiifi Pû lîdiæ,cuius Lucas Aélorü decimotertio cap, mez minitRex enim Dauid x.Reguni r.filium ilium iuxtacarnem amp;nbsp;dominum fuum nouicinfpiri.' tu,à Nathan propheca uerbo reuelationis admoz nitus,futurum fcilicet fe mortuo (Salomonern enim uiuusfufceperat) utfemen poft ipfiim de uentre ftirpis fuac fufcitarenir, qui ueram tandem domum deo patri fuo xdificaturus cftet, cuiufq; llironus amp;nbsp;regnum in xternii durarent. Quam prophetiamludxihodiecu ad Salomonern refe-» runt, quod falfo putari fcriptura ipfa conuincit, amp;nbsp;fcripturx interprétés confirmant, ante alios Auguftinus lib. de Ciuitate deidecimofeptimo, Notus eft locus Pauli, amp;nbsp;à mciam fxpe citatus» Memento Chriftum refurrexifle à mortuis ex fegt; I mine Dauid, hoc eft, inca came quam de ftirpe Dauid artumpferat. Docet enim cundem inue-» ritate excitatum in cœleftia fubueclü, qui pro nobis fueratmortuus. (^od fi nulla alia forent rei tam euidentis teftimonia, tarnen una ad Hez brxos fanftilTimaEpiftola abundefufficeret,aliz quoties indicans dominfi amp;nbsp;fernen aftumpfilTc Abrahx,amp; illud ipfum cœlis etiam intuliffe Chri (turn per omnia fimilem fratribus, ut amp;nbsp;miferiz cors effet Si fidelis pontifex. Si hocipfo quod ei contigit tentatum elfe, qs etiam qui prxfcnti fxs ciilo tentantur, fuccurrere poifet, Hebrxorum x. hm Si gentes uniuerfx qux per fpiritum fidei

Cliriftofuntincorporatæ,licet ad ftirpem IfracliS non attineant, quia tarnen fpiritu Clirifti amp;nbsp;iufti, tiacius fandiificati, capiti illi quod Chriftuseft, ut membracoliærent, non fpintu modo, fedfii carneipfa ofl’ibus cum came Clirifti natura Si ueritatecommunicaiit.Gentes enirn in præputio, fideles, carofuntex carneClirifti,Si oiTaexoftp bus Clirifti, non minus quàni ludæiquiincirA cuncifîonecredidermit.In Clirifto cnim lefu, fiff dei iuftitiam oblerues.nec præputium æftimatur,. nee circuncifio, fed noua creatura,Galat.ultimo. Chriftus.autem caro ex carnenoftra,frater Si co-* fiacres noftcr, uniftuslcgitiir, fccundum fcriptiix ras, olco uidclicet exultationis prac confortibus fuis .practerea Si iiirtutc Si fapiciitia audfus, quo roagis certiusb; linmana: in ipfo naturae ucrita-' tern agnofeeremus. Vnde illud Apoftolididfum uidetur, de Clirifto loquentis Hebr. i. Qui fan/ ótidcat Ct qui fandlifi'cantur, ex uno funtomnes. De natura aftumptaiiitelligens, iuxta quam una, caro funt caput Si corpus. Siibiungit cnim,Si iii’' quit, Qiiam obcauft’am non crubefcitfratresil/ los uocare,diccns:Annunciabo nomen tuum fra tribus mcis,in medio ecciefiae laudabo te, 8ic, fi/ ciitPfal.ii.fcriptiim eft.Ioan.autemxo. Cliriftuî Conception ad Magda len3;Vade ad fratres meos,Sic. pucp.mtxti' Hçc obiter repetere de carne Clirifti exfemine tiiïe, amp;nbsp;do- Pauid.aduerfum illorfi ii!cogitantiâlibuit,q ne/ mimim per fejoquJ cameClirifto affinpfit, nenofträ illi ut/ oininalan- ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■.

AT3 -S C HTE N CK : A R G / II7 pfopter maledifiionc fcilicct.quâ naturæ carnis, wu ineluibikm amp;nbsp;infcparabikm afcribiit. Cutn conftci ramen banc ipfam ab initio culpa omni uacalfe, fed amp;nbsp;immunem à peccato futuram iti fanéiis.qui iiiftitia fidei quæ per Cliriftü eft pur^ gati mortem cum gloria commiitabunt. Etliogt; diemundam effc in gloria cortimqui cum Chrii ftoexcitatt,amp; m gloriam reccpticreduntur. Pari' cau(Iaamp; longe ctiam euidentiore, ftexpedimus, Garo in uirgine nuUo feminis coagulo, led fpiri tu faiiifto opérante formata,8^ à uerbo æterno af, futnpta.longe maxime fanflificata cft,amp; fic qui-» demobfïrmata puritans conditioneSipræroga tiua.ut nee peccatum habuerit,nec liabere potue-* tit,uióiima fcilicet ad condemnandum peccatum deftinata, in cuius fanguinc redemptionem om.* tumoda fumus afTecutis Angelus enim partum illutn nouum, 8^ inauditam eius conceptionem annuncians, Benedilt;na,inquit,tu inter mulieres.i Et: Spiritus fanóius fuperuenietin te,amp; uinus al tiffimiobumbrabittibi.Quapropter amp;nbsp;quod na fcetur s A N C T V M, uocabitur filius Dci.Luc.i.^ Vilde patet.eundem fpiritiim ueritatis qui Cliri* Ruin c femine Dauid nafciturü, Ifraelitam iux xta carnem futurum cfl”e,prçdixir,fandlum etiara amp;nbsp;Dei fflium nafeiturum teftatus eft.Ifraelita au.* gt;nbsp;tem non eft qui de ftirpe Ifraelis non propaga-« tur.nec nafeitur fanéf us qui fanifie non eft concc ptus.Qirid iuuat igitur rationé amp;nbsp;curiofam qui*; dem, neque ulla lufta caufl'a luxuriantcm, fequ»' -, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P 5

D.VADIANI ANTILOG, malle, quam fcriptursc ueritatem fide profequK SC carnein Abrahac, Chrifto fandam relinque* relt;;Sane SC in Agni nomine,natura 6^ figura,pet Prophetas, S^Ioannem Clihfti innocentiade/ monftrata eft,amp; Apoftolus Roma.f.Iuftum pro iniuftis morcuum fuifTe fcribit, quo donum gra/ tix propagaretur in omnes homines ad iuftifïca tionem uinc amp;c.Ec in Epiffola ad Hebrço$,Chri ßi pontihcatum uerum, legali 8C umbratiii non hac tantum caufTa przfert, quod Sacerdotium id eft,pcrpctuum,ui£ibus(p amp;nbsp;fuc/ cefTione fubmotum, gerit, quum in lege quon/ dam fuccefTio tranflatitia efret:fedilla longema/ gis.quod Pontifex ipfepius,innocens, imponu/ tus, fegregatus à peceatoribus, amp;nbsp;fublimior coc/ lis fâclus uidimam cxhiberet Patri, femel obla/ tam non pro fuis, fed pro populi peccatis, Hebr. y.Pnctcrca prima Cor.r. Eum,inquit,quipecca/ turn non nouit,pro nobis peccatum fecit, ut nos cfficeremur iuftitia Dei per ilium. Ad quern mo/ dum 8C Petrus i. Pet.i.fuos ad patientiam colior tans,Siquidc,inquit,inliocuocatieftis,quoniam Si CiiriftusafHiduseft pro nobis,relinquens no bis exemplum,ut infequeremur ueftigia cius qui peccatum non fecit. loan.quoq; i. loan. t. Scitis quodillcappariiit, utpeccata noftra tolleret. Si peccatum in co non eft. Porro in quo peccatum non eft,hoc nimirum SANCTVM amp;nbsp;omni à culpa fcmotum eft.Sed Chriftus ipfe,xterna ue ritas,ad crucem iani Qi mortem rapiendus: Venit^ inquit.

inquit, Princeps mundihuius, df in me non liaz bctquicquam.Ioan.i4.amp;Mar.i4.Venit hora:Ec cc traditur fïlius hominis in manus peccatorum. loan.enim s.ca.Quis,inquit,ex uobis arguit me de peccato'i Vfqj adco horiim omniü ora obftruit fcripturaqui fernen Abrahac indignumfaciunc, quodad benediftionem affumeretiir, quoniam femel effet pracuaricatione uitiatiim;idquod8i Martion, amp;nbsp;qui cumanteceffit Valentinus opina tus eft, Gerte fanftü amp;immaculatum affumpfic Deus, qui ut fanólos immaculatos nos eftice^ ret,in huncmundum miffus,»! uirgine incarna«’ tus eft,Qui,quando efficere fanflum potuit cum crearct, bonum fcilicetSi apcccato alienfi : idem àfccreatam nullo in peccato carnc fanftam affu mere, amp;nbsp;cn utero fandfificato in miindum nafci potuit. Deum modo, incarnatum cogitemus, 8£ extra aleam peccati ponemus qd ille affumpfit, Chriftus lefus feruator amp;nbsp;redemptor nofter.

Improbeautc Si impie Valentinus,qui Chri Valentini ftum cum carne fuperneinduta,in uirgincm de-' mittebat, per quam in fpeciem modo, ceu per fi-ftulam aqua emiffus in mundii, gcniius effet: horrebat cnim carnem noftram perluafioncDia boliuitiata, tantaljj erat animiconfidcntia, ut fcripturis uimfacerct, amp;pracpofftionem (Ex) in Euangelijs eraderet,fubftituta præpofitioiie(Per) ut non ex uirgine, fed per uirginem æditus, ôi in mundii natus effe crederetur. Adlixc, amp;nbsp;illud torquebat, Quod in ea natum eft, de fpiritu fan^^ ifto eft,Sic cm cauillabatur, In ea,nö ex ca natum

D. V ADTANI AN.T.ItOGl A Chriftiim, dixit Angelus. Torquebat amp;nbsp;ilhicV Verbum caro faóium eft. Ceuc uerbo potius» quàm é uirgine caro Chrifti conftiterit. Aliaq; id genus multa, qtiæ paiïim c lib ris T ertulliaiii elp ciuiitnr, uafreeftcummentus.nenon carnis no/ ftrsc conditioni derogaret, amp;. fuam illam uero fi/ inilem faceret, qua cü uerbo de carlo attulerat. At noftri illi in uirgine conceptum amp;nbsp;incarnatu.in/ quiunt,fed modo ccclefti affirmamus.Ita fanclia bet,fed modum illum fic moderamini, ut Chrifti carriem, nee creaturam efle.nec de creatura dedu/ étam afferatis. Sic enimdocent hodie quidam, qui uel idiidürimefentire fe liacdere arbitrâiur. Illud interim Pauli torqiientes, Secundus homo, de ccclo c Quafi Si iuxta carnem.ut ante dixi/ Kius.ita ccrlcftis eredi debeat dominus,ut nihil de homme afiumpferit. EtMaria genitri*, tam fit mater puiara, ut cuius de fubftantia nihil afiutrt/ ptum tuerir.quain lofeph pater Chrifti falfo ere/ dims eft. Vt fic, in admirabili illo, Si prophetieis oraeulis deeantato inearnationis myfterio, falfa, putataqjöC immagitiaria omnia extiterint. Sed ita fit,ubi rationi nihil nó adorienti, amp;nbsp;omnia in diibium uo anti.immodice indulgemus.Scriptu ras aüt conferre, Si fano in fenfu accipere fi per/ geremiis, profedo nee Pauli, neep alqs feu ^phe ticis feu Apoftolicis teftimonqs abuteremur. Idc enim Paulus,quidocuitprimû hominem deter/ ra terrenum.fccundum au tem ipfum dominum de calo Sic. alibi quoq; docuit,feeundum illum; homi/;

■A'D SC H VE N C K.’AR G.’ ' IKJ hominemChriftü iuxta carnéexfemine Daiud feftum genirum,0lt; in eodem ex mortuis fufci tatum, utpauló antc diximiis. Parus quoqj (ut (jrincipes modo Apoftolos citemus) cccleftem ik lam nacuram,omnium ore,in Chrifto confedus, dixit:Tu es filius illcdci uiutdfc. Alibi amp;nbsp;humagt;' n» naturæ de Patribus tradudlac fubftantiü Chri fto uindicat, 8i uirü uocat Nazarenum ,ex lum bis Dauidis progcnitum. Vt omnino aJeo tabi amp;nbsp;enarrarc non polTint, fcnpturam confereiites, quin fenfum fanum ultro fefeoffcrentem, rctinc re liccat.ut tam hominem effe ex ftirpe Dauid iuz Xtacarncm, quàm ex Deo aeterno Dcum uerum, xternum effe Cliriftum lefum fine alla hæfita tioneredpiamus, miraculum fimulâfacculisor-* dinatacamp; prædeftinatæ incarnationis intelligagt; mus.Natosquidemlegimus præterfpem 8C na.* turar potétiam.lfaacum.S^ loanncm Baptiftam. Verum domino foccundante uirili exfemine nax ti funt.Solus Chriftus amp;nbsp;un4s,ad prçrogatiuam arbitror, faniflificationis flatuendam, de uirgine illibata folo deo opérante conceptus, formatus, amp;nbsp;genitus eft. Vndeipfumquidemoriginisno.' men minime male cccleftem effe hominem dick mus:ueruntamen fie cœleftem, ut amp;nbsp;de hominis fubftantia carnem affumpfiffeintelligamus, que licamr ànoftra origine conceptionis non autem fubx Pauiüocu» ftantix ueritate uariarit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i. Cor. if.

Proindc amp;nbsp;Apoftolus quo Corinthijs nongt; homo le* nihiltentatis amp;nbsp;hz(itantibus,gloriam corporum «xio âic.

-D. VAD I äNI A N Tit. o GIA à r£fiirre(flionc,diftinélam proponeret, amp;nbsp;claratrt facerct,finJiUtudineprimum à ietninc defumpta, iitituf: deinde ad corporum prxfentem gloriam conuerfus, uariam eife ipfam indicat, ut fimul Si. fururæ confiimmationis uarietatem demonftra^ ret.poftremo ad hominem acccdens, Seminatur, inqiiir.iri corruptionc, refurgit in incorruptibili-' tare; feminaturin ignominia, refurgit in gloria: feminatur in infirmitatc, refurgit in potentiarfe-' minatur corpus animale,refurgit corpus fpiritagt; leamp;c. Hisenimincommodis amp;Chrifticaro de cruce in fepukhrum.utfic dicam.feminataeftfrc dteem amp;nbsp;Auguftinus Chrifto quadantenusani male corpus attribuit, lib.de Ciuit.Dei ij.ca.ij.) ac deinde in incorruptibilitate,potentia amp;gloria refufcitata.DeindeinftitutüfuüprofequcnsApo ftolus:Eft,inqt,corpus animale, amp;;cft corpus fpk ritale.qucmadmodum feriptum eft;Fadîuseftpri mus homo Adam in anima uiuentem, extrem us Adam in fpiritum îÇuificantem amp;c. Qiiibus uer bis non aliud 3git,autdoc£t,quam nos, utautho rem habemus carnis terrenis affeftibus obnoxiç, Adamum fcilicctprimumadhociâdiij,utterram incoleret crefceretcjj feciindum carnem,amp; multk plicarctur,adquod præfiandum fiiam quandam bcnedidlioncm acceperat:ita prorfusin fecundo Adamo Chrifto authorem nos habere corporis fpiritualis Si generationis nouac, quar Si hoc in fæculo hominem interiorem uiuificetfpirini, ut noua fît creatura, Si in futuro externü hominem .

Ec reftituar integritati, ut amp;nbsp;ipfe immortalis 8C Omnibus terrenis affediibus exutus, plane coclcz ßis accp animo per omnia fpiritui obfequente fu turusfit. Deinde fubinferens: Primus liomo dc terra terrenus.’feciindus homo ipfe Dominus de toclo. Qualis terrenus ille, tales amp;nbsp;hi qui terrent fuut : 8C qualis ille cocleftis, tales amp;nbsp;hi qui cœlex ftcsfunt. Etquemadmodum geftauimus imagi-* nemterreni.geftabimus imaginem cocleftis, amp;c. Quibus uerbis, duos,ni fallor, homines fta-» tuit,Priorcm terrenum in omni pofteritate fua ter renis cupiditatibus affeftibustp morbidum amp;nbsp;ui tiatum,qui(^,ni(i fpiritu fecundi hominis regene ratus fuerit,non poiTit regni Dei hacreditatem ob tinere;Pofteriorem autem cocleftem.ab omni pec tato alienum.S; reuiuifcentiæ noftræ authorem, qui de carlo eft:, quia declaratus eft cum potentia Elius Dei,amp;; qui ccclefti uirtute conceptus fif xdt tus eft.Ioan.enim 8,cap.defeipfo:Vos,inquit,dc infern is eftis.cgo de fupernis fum. Ac illius qui-» dem fobolem non nifi terram terreftria expri.' tnere, ncque aliam gerere quam parentis imagi.* nem : huius autem pofteros cccleftes efte amp;nbsp;imagt; ginemcœleftis referre. Hocipfoigitur Apofto.» lus Chriftum hominem eife uerü teftatur, quod ci amp;nbsp;Adami nomen largitur K fecundum Ada* mum nominat.Quemadmodum enim amp;nbsp;hi,qui per ipfum uiuifrcati cœleftes dicuntur.uere homi nes funt: ita 8i ipfe cccleftis licet fuis de caufl is exi ftat,tamen interim uere homo eft.

Citihirpi* Tantum entm abeft, ut locus illc ApoftoH Chrit^umira aciathominemcœleftcm,ceunon loci i.Cor. natum ex Patnbus, ut fandtis etiam amp;nbsp;onhodo-* xis inierpreribus occafio fuerit hoc conftantius hnmanam tiaturam in Chriho aiîerendi, quo clarius cum primo Adamo collatu$,amp; Adami nommeexprcifus intelligiiur Irenxus cnim Ä Tertullianus,auihores uetuflinimi, carne uera K aeata quidem hoc libentiiis Chrithim induertit, quod Adami ei nomen indiderit Apoftolus. Tertulliani inlibrode refurrechone carnishxc uerba funt: Primus homo de terra choicus.id eft Limatius,idelî:Adâ:Seciindus homo decœlo, id eft ferrno Dei,id eft Chriftus,non alias tarnen ho mo licet de ccclo.nili quia amp;nbsp;ipfe caroatqjani/ ma,quod homo,quod Adam. Et mox (ubinfez rcns,Atq),inquit,fubftantia nullo modofeparan turchoici amp;nbsp;cccleftes, femel ab Apoftolo hoini'' nesdidti. Hadlenus Tertullianus, eo Genic*in fcnbendo prxditus,ut ubi bene fennt,fic traftare fcripturas credatur, ut nemo melius. Ambiolius Quoq? Apoftolnm exponens: Notandnm,inquit, cft,quod cum duos Adam.eiufdem naturx utrof quedemonftrat, contra Manichxos amp;nbsp;Apollina riftasfacit,qui negantadeiuerbo perfedlumhO'' minem elfcfufceptum. Ac inféra pauld; Ctrkftis, inquit,diciturChriftus, quia non humanxfragi liiatis ritu, fed diuinx maieftatis niitu amp;nbsp;conce^ ptuscft,amp; enixus. Nam ufcpadco nafram noz ftram liabuit ut fccüdus Adâdiceretur,ddhomo. gt;nbsp;Poftrc*

Poftrcmo.Si ideo, ut Iijcretici uokint.noftrigcne tis alTumptus homo non fuit, quia cœleftis did*' tur, ergo neeifti naturx noftrx funt qui eœlcües appellantur : iî uero de his nemo dubitac, nee de illo eft ambigendum. Haften us Ambrofius, paz lam innuens SC à ueteribus quibufdam locum il lum Pauli eo detortum fuiffe, ut carnis noftræ in Chrifto ueritas elucretur.Idem Ambrofius comz tnentario in Epiftolam ad Romanos de utriufq; in Chrifto naturae ueritate, fpiritus fcilicec ÔC carz nis.in hxc uerba fcribiuQui faftus eft,de feminc Dauidfecundum carnem.eum ipfum inquit,qui erat dei hlius fecundum fpiritum fanftum, hoc eftjfecundum Deum,quia Deus fpiritus eft,amp; fiz Spines ne dubio fan ft us eft, Faftum didt iuxta carnem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ '

dei filium ex femme Dauid, iuxta illud; Et uerz bum caro faftum eft, utiam unusfitDei amp;nbsp;hoz minis films lefus Chriftus SCc. Vnam igitur Perz fonam duabus ueris 6C inconfufis naturis Amz brofius conftituit,in qua homo fit Deus,amp; Deus fit homo,Chriftus item homo de codo, qui idem amp;nbsp;in terra Deus crat. Sed amp;nbsp;Boetq uerba ex libr. de naturis duabus in uno Chrifto, hucadfcribez relibuit, quae rem eandem adhuncmodum haz bent-.Hoc igitur expedito çquiuocationis atqi am biguitatis nodo,nihil eft ultra quod pofiitoppoz ni,quin id fit, quod firma ueralp fides Catholica continet. Eundem Chriftum hominem elfe perz feftum,eundem deum, eundemcp, qui homo fit perfeftus atcß Deus,unü elfe deum aedei fîlium,^

Nrcquaternitatem Trinitatis aftrui durnhomO additurfupra pcrfcélum Deutn, fed unam ean.* demqj peribnam numerum Trinitatis explere,uc cum humanitas paflafit, deus tarnen palTus elfe dicaturnon quod ipfa deitas humanitas fada (îr, fedquodà deitate fiieritalfumpta. Itemquiho^ mocff.deihtius appellatur.nôfublfantiadiuini/ tatis, fed humanitatis: qux tarnen diuinitati natu rali unitate coniunda elf, Si cum hæc ita intellù gentia difcernantur permifceanturcp, tame unus idemtp Si homo perfedus fit amp;nbsp;Deus; Deus qui dem quod ipie fît ex patris fubfîantia gcnitusJio mouero quod ex Maria fit uirgine procreatus. Itemq; liomodeiis.eoquodàDeo fueritaflum-* ptus:amp; qui deus,homo,quoniam ueftitushomi'' ne fit. Cumtp in eadcm perfona aliud fit diuini/ tas qu7 fufcepit, aliud quam fufcepit humanu tas,idem tarnen Deus atqj homo eft. Nam fî ho/ minemintelligas.idem homo eft qui Deus,quo/ niam homo ex natura,Deus aftumptione. Si ue/ ro Deü intelligas,idem Deus eftatcphomo.quo/ niam deus eftnatura,homoaffumptione.Fit^ in eogemina natura gemina^ fubftätia, quoniam homo deus, una perfona, quoniam idem homo atqj Deus. Hucufcp Boetii uerba retulimus, qui/ bus fane non tam breuiterq pie Si dode Chri/ ftum perfona unum,naturisautem diuerfis con/ ftantem nobis depinxit. Nihil haefitans carnem «ius puram amp;nbsp;fandam eftc, quam deus ipfe SC in uirgine quidc alfumpferit. Virtusem Chrifti, qua oiïies fandificatnur Si benedicimur.nó tam

AD SCHVHNCK. ARO. Ht IR)c ipfo metienda eft, quod 8C ipfe homo eft, un élus fcilicet oleo exukationis præ confortibus fuis, quàm quod iuxta uerbi natura ucrus ctiam amp;nbsp;xternus Deus eft:uc non indoélequidam ho-* die tria in Chrifto,natura genere diuerfa datu« rint,fpiritum,animam,carné, Spiritum nSaliud quàm Verbi fubftantiam intelligentes. Verum de carne Chrifti haélenus.

Ad Gafparem nobis reuertendpm eft.quem equidem miratus fum,præftantem ilium uirû D. Martinum Frechtum.apudinclytam Sueuorum ciuitatem Vlmam Ëpifcopum.quo cum ei hacdc materia controiicrfum eft, adeo contemnerc po.* tuilTe,ut tam pie fié amice admonentem nonaiiz dierit.Intérim aüt,quod grauius eft.EccleGam or thodoxam.quç ab Äpoftolorü xtatc in hune ufe^ dicm aliudnon fenrit,docuit, auttradidit, quàm Chriftum iuxta carnem creatum elfe, malediélio niamp; anathemati fubiecerit, uelutaliud uelipfe oftenderit.iiel feripturx côuincant: qua: fane nos Uelimus nolimus.ec) trahunt.utaeaturam eftem gloria Chriftum , 8C uerum iuxta carnem Abra^ ha; fernen efte, fateri amp;credere habeamus, Nec uidemus(quod farpeiam didum eft) quid uel gloriæ, uel maieftati, uel poten tix Chrifti dciragt; hat, quod hoc ipfo eum quia fubftantia amp;nbsp;natu^ ra uerus in gloria homo eft, ueram etiam creatuz tameffedicamus. Primum enim.quodeundcfz cimus in gloria iuxta naturam aft'umptâ,qui fuit I in difpenfatione, aut fimilcm dicimus came eius

Phylîcum corpus amp;nbsp;gloriûfum

j[ ©. V A D I A N r A N T 11 O G IA tarni noftrie, auteandem cum carne noßra, amp;c. propter naturx ucricatem nulla parte cum uerbo côfufam.ô^ in cccleûibus manentc facimus.Neç iiocipfodiuinitatcgrauamus ceuChriftum pro fandlo.ac non potius pro Rege, Media tore,Pon tifîceamp; facerdote noftro unico in cœlis habea/ mus, aut ßatum glorir cum ßatu difpenfatio^ nisconturbcmus,amp;f (quodquidam Tragiceex-* clamant) gtqriam Clirißi a? ter nam in compage Dei amp;nbsp;hominis foluamus. Nihil horum à nobis ad hune ufq; diem uel fomniatum eß, nedum co gitatumauttraditum. Namquodinferiorisno/ tæ lâcimus naturam humanam in Chrißo ab ilia quxdiuina cß, feripturarum authoritate aude.* mus. Cum ipfemet Chrißuspâtrefeminorem cfi'e , aut certe maiorem fe pattern eße dixerit. Agnofeimus autein cxcellentiflimum ßatumglo riæ Chrißi,agnofeimus earnem eius fie praßangt; tem conditione, ut nulla ei quantumuis fanda amp;benedida caroullo tempore conferri queat. Confitemur in Chrißo toto nomen illud, quod eßfuperomnc nomen, in quo folo credentesfal ui fiant Ad. 4. nempe in nomine lefu Chrißi in gloria partis. NecPhyficum facimus hominem Chrißum.ccu a dime animalis, hoe eß infirma SC mortalis fîtcaro eius,fedfubßantiam carnis fagt; dam,gloria xterna indutam afi'erimus. Non po teßenim Phyficumefle, quodgloriofum eß, SC negat Apoßohis fefeamplius Chtißum fecun-’ dum earnem nofl'e, haud quidem ceu exuium Sf fpoliatum

.AD SCHVKNCK. ARG. Hj fpoliatum carne exiftimet.fcd quod amplius non agnofcat corporakm eiusuelutin conuidud^ iamiliaritate præfentiam, quam Apoftoli ramen alq fuauifTima eius confuetudine addudli, tanti fociebant, utä mcerore fuerint confolatione fub^ leuandi,cum audilTent dominü relitflurum mun dum.fi^ abiturum ad Patrem.Ioan.is. Qiiia hæc locutusfum uobis, mocftitudoimpleuit coruegt; ftrum: fed ego ueritatcm dico uobis, expedituoz bis.ut ego uadam fi^c. Negligitur ergo Phyficum corpus ab Apoftolo.amp;cccleftc quçritur.ad patris dextcranuCol.î.K Phil.j. Vbi,inquit,noftra con uerfatio in cœlis eft,ex quo 8i feruatorc expedla^ mus,dominum lefum Chriftum amp;c. Non nega mus aucem tale à nobis corpus tribui Chrifto eti am gloriofo.iuxta cuius naturam cum nobifciitn communicet ( frater fcilicet amp;nbsp;cohæres uocatus) xqualis eife Deo non pofTit ; æquale enim eife deo,non cadit nifiin deum, utredleeftabaltiffix mis Tbcologis diólum. Aequalis ergo patri Cliri (hts,iuxa naturam qua xternus eft fïlius patris, non qua homo amp;nbsp;hominis hlius iâélus eft.Scri/-ptura cnim (fiAmbrofio credimus ) filio patrcm pncfert iuxta naturam etiä diuinam : uerum quo id fenfu dicatur,facile eft iudicarc. Bencdiófionis Butc fernen tunc hólus eft Chriftus, quando con ceptus amp;nbsp;natus eft,non quando à mortuis eft fuz ifcitatus. Nam quod à Gafpare ucrba illa Petri Aft.j. Vobis primum deus cum fufcitaflet filiuni fuum lefum, mifit eum bencdiccntem uobis 8Cc. ‘ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0, 5

I D. V A D I A NI A N T IL O fl, f!lt; torquetur, ccu credi oporteat Chriftum refufd tatuni,amp; nomé Sd naturam c reaturæ exuifle, aut certe.pofîtaprimü monalitate,fernen »Hud bene/ diâionis promifliim.fadum elfe, parum circuii fpcófctraditü eft: turn, q, dominus patienseiiam amp;nbsp;moriens fernen illud fuitbenedi^ionisuerii, in quoacruccetiam amp;nbsp;fanguine omnibus genii bus benedidiü eft: turn etiam, quod Petrus eo loz co no de refurrfdione,fed de exortu, hoc eft ipfa in liuncmundum milfioneClirifti, intellexit.Su fcitare enim Scripturç etiam xdere,amp; produeere, SC exliibere fignifîcat,non folum ex mortuis uitg reftiiuere; quod ifto loco amp;nbsp;ab Erafmo oculatiifi mo cenforc probe annotatum eft.Nec aliud fenz fit Petrus uerbis fuis, g Paulus Ad. ij.q uando di xit: Vobis primum oportebatloquifermoncDei ^(.(nimirum adbenedidionem 8C falutem)fed qiioniam repellitis illii.ecceconuertimuradGen tes S^c.OeDauide etiam eodc loco uerba faciens; Huius inquitèfemine, Deus,itaut promiferat H-yayi. id eft,adduxit Ifraeli feruatorc lefum amp;c. non aliud intelligens quam xditii amp;fufcicacutn Ifraeliad falutc. Sufcitati igitur Hebrxis,quiceu infperato exorti nobis exhibentur, ficutHcbr. Cliriftus exortus cfTe dicit facerdos ad inftar Mel cliifedeclii, qualis per Proplietas fueratannuncia tus.Et excitatum clTe Chriftum Ifraeli Efa. 4r ea. legimus. SicS^Deut. it. Prophctäfufcitabittibi Dominus amp;c.Qui locus 8i à Petro iam dido ftr inone,ea(lcni in fignificationc ciutus eft.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xiii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Corpus

XD SCHVfiNCK. ARO. 114 CORPVS item Chrini,inquit Gafpar.non poifet efTe corpus illud gloriolum, cuius Phil ].meminitApo(t.Longe minus tem-» plumilludgratix fandum,fitali eiïet corpore quali creatura eft.

Necß area cfTetilla,intus extra deaurata, in qua Teftamentum Dei erat conditum.

Plc ne plenitudo quidemdcicatisomnis,ingt; habitare corporaliter in Chriftopo(ret,niuxta na turam humanam Creatura eilet.

4 Quare iterurn confequeretur, dodrinani illam tanta cü oifenfione coniundam.Chriftum dominum plenitudine deitatis fux fpoliare. Sed amp;nbsp;Üdem noftram in totum euacuare, fi ChriiluS iam gloriofusfadus iuxta alteram naturä Deus, fccüdü altera aüt aeatura foret feruitutifubieda.

Nos cötra.hoccertiusfcimus corpus creaturç, Figurx foit in plenitudinetempis oblatçChriftü afl'umpfiife, quo ceniores figuras in feripturis, amp;nbsp;corporales quidem habcmus,qux carnalc eiusaduentü prx fignarunt.Vt Area, Templum, Agnus,Petra,Serz pens xneus 8C folidus, in deferto contra morfus ferpentü fufpenfus, Nu.n.Lapis item anguli,öC Lapis Zion amp;c. His enim omnibus corporis eins foliditas 8i ueritas non obfeure offenfa Si prxß gurata eft:corporis inquä qd nondü erac,fed fuo dieformandumeratin uirgine.qdàuerboartïiin ptum Chriffum nobislefum uerbü xternum. Si Deurn ucrum, Si hominem fimul in tempore fa dum Si aiTumptum, perfedc nobis exhiberet.

Hune hominem uerum, 8C natura fua perfe/ lt;nü, Gafpar 8i ipfein gloria agnofcic, utqui in*« uiolatanaturacintegritatemaneat. Verumtalem efTe fatflum pergloriam putat, utiuxta corpus 8C alTumptam naturam non creatura ampliusfed DeuselTedf intelligi debeat. Quaderenequis ambigat, Gafparis uerba ex Argumentorunt Epilogo bona fide Latina fada hoc loco adferi/ bemus.quæ Germanice ad hunc modumha/' bent:Quanquam autem dominus Chriftus à regt; furredione amp;nbsp;afeenfione fua, fedens ad dexter ram dei,carne fua amp;nbsp;corpore amp;fanguineimmen fam illam gloriam 8C claritatem deipatris, ut uex rus amp;nbsp;naturalis filius tota hæreditate fua eft alTc cutus, tarnen hacdecaufia ueritas eihumanx na turx adeo fubtraâa non eft, quin hodieep fit Si maneat perfetflus ÔC ucrus homo,in omnibus membris fuis, uidelicet, corpore, fanguine, ani' ma, came, ofTibus. Haberenim etiamnum earn ipfam carnemquam defubftantia Sd natura in/ temeratx uirginis in plenitudinetemporum ho.* mo faiHus affumpfit. Verum quod alTumpfit, iamnuncin ipfo,uf(p adeo à Deo clarifi'catum fiddeifi'eatumeft, utuel homo ipfeChrifti iam nunc in ftatu ipfo fid conditione glorisc uniuerfç S( fublimitatis dei exiftat,dominetur,Sd uiuat.Pa terenim filiumfuumhodie,etiam iuxtahumaz nam naturam ea claritate in gloria induit, quam in fe filius ipfe iuxta diuinam naturanf habuic priufquam hie mundus exifteret. (oan, 17. Vt per

permagnum fit difcrimen inter creaturam Si ho minem ilium in Chriûo.imô tantü abfunt, quan tum cœlil à terra diftat: qua de re etiam i.Cor.iy. faiptü eft. Hadenus Gafparis uerba retulimus, liocipfo à commun! omnium fententia diuerfa, quod in gloria hominem zquant Verbo, Si turz tribuunt humanar, quod diuinac proprium cft.Contcndit enim eô translatum efife Chriftum iuxta carnem.ut homo quidem maneat,fed tamé homodens b(flus,d^ in deum aifumptus, ut nec fit amplius creatura, nec rede uocari poffit. Has iginir amp;nbsp;id genus propofitioncs utueras tuetuc amp;nbsp;défendit.

Hxcomnia,amp;ampliusetiam ClirifU glorie tribuit âtTrodtUir/ç ilia qua* liodie inftauratur.Nä SC in fxculo creaturä fuifTe iuxta carnem negani nonnulli, palam affirmantes carnem elfe Chri/ ftoalTumptam quxereatura non fit, necapate idâGafpare quodfeiam exprefTumeil, creatura fuerit Chriftus mortalis, nee ne. Adeó fufpieiofe hodie fernen illud uerum ftirpis leffe in Virgine afTumptii diftrahitur.Viinä autem tam aflererent ueritatem eius, quiChriftü deiftcant iuxta carné, quam anxie naturam humanam per gloria con/ fundunt, SC idiomatis, ftne quibtis uera efte non poteft.exuunt SC fpoliant. Vtinä et ueritates agnO feerent,quas ecdelïa fenpturis innixadéfendit.

I Chriftus iuxta hominem aftiimptum non femper fiiit.fed effein tempore ceepit, in plenitu« dine temporura homo faiffus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

2. Homo autem fatftus ex Virgine,naturam noftram,amp; fernen Abrahx SC Dauidis in fcriptu ra promifTum uere induit amp;nbsp;aiïumpftt.

Qtiando igiturà uerbo in temporeaftiim ptum eft, quod femper non fuit, fed faófum eft; non afTumptus à deo deus, fed à ereatore creatu/ raafTum^

q Nifi autcmaneret carnis Sé folida SC con fpicua natura in Chrifto.qux faifla SC creata eit, nonpofletinillalocabili limitatione SC circun* Fcripta ad indicium ueniredominus. Kt ueniet ft lius hominis,dé iudicio perado, eadem in natu* ra hxreditate iUa.regnixterni nobifcum fruetur, Sed iam ad Gafparis argumenta refpondeamus.

Nemo eft, qui modo animo effe xquo uelit, | qui non intelligat qua in fîgnifîcatione nos unà oim ecclefa dé fanis etus do^ribuc Creaturae

appellationem ufurpemus, quid uoce maxi/ metrita Si nota exprimamus, Nó derogat enitn gloriofo corpori Chrifti, (i originis indicandx gratia creatura dicitur, cum aliud non dicatur, qïiamquod omnium confenfu pie fentientium receptum eft,Chriftum fcilicet fadum efle, Si eiTe iuxta naturam hominis cœpiife. Nee ficglorio/ fum extenuat corpus loco à Gafpare citatus Apo ftolus.quin corpus noftrum,corpori eius glorio/ fo conforme futurum,afferat. Quomodoautent conforme fiat creaturæ iuxta carnis gloria, quod ih feipfo creatura effe negatur?

a lam Si templum etiam fpirituale de haccreaz tura ædifîcatum eiTe Si quotidie ædifîcari fupra docuimus.Sed et templum illud quod deftrudi» Si triduo rescdiücatum eft,corpus fcilicet Chrifti, creaturam fuifle ueram,hoc ipfo quod deftrudu Si refufcitatü eft,conftitit. Quidenim magiscrea turæ propriü.quàm deftrui Si diifoliiif'Rom. s.

j Nee ulla parte,fïdem in Chriftü euacuat creaz tune gloriofic ueritas.Chriftum enim nönilï inz carnatum.ad uitam Si falutem noftra fidueia om ni apprehendimus,necelabiexoeiilis pignus illud glorisc carnis uniuerfx qiiw in fernen eft bez nedióiionisreeepta, nee externa ulla doélrina eri pi nobis fînimus. Gafpari quidem placetereatuz ram dici nödeberehomincgloriofum, qui deus faólus eft.Contra, fïdei placet creaturam fateri et prædicarc hominem Chriftum iuxta naturäqua homo eft, ne dcum fadum efte, quod fua in naz

AD SCHVENCK. ARG/ 1I7 tura Sc fubftantia aüco creatum eft,quifpiam pof f«fufpicari.

V Ob conftanriflimam enitn amp;nbsp;certifTimam na^ turx noftrxin Chrifto gloriofo ueritatem fadü cft,uc ecdefia.nec Ëutychcn,nec Paulutn Samofa tenum,nec Origenem tantum alioqui uirum, ex GrxdSjCxnoftris autem ne Hilarium quidem.fi^ miliaquxdam cömentantem, hacaparteadmiu tere aut probare potuerit. Dabant quidem Euty^ chiani(fi Boctio credimus) Ciirißü duabus è naz turis conftare,fed in duabus confidere negabant, humanam naturammanifedediluentes,autcerz te naturarum fubdantias confiindentes.Gafpar, amp;in duabus confidereait, hominem in Chrido gloriofo manere reóle SC pie aiferens. At fic exuit lt;arnis naturam à fua conditione SC proprietate, ut dum Chridum deum ede faéfum iuxta homi nempergloriam contendit,fadlam ampliusâC in tempore exortä in Chrido creaturä non agnoz feat,nee ferat nos tories tedatos creaturæ nomine non aliud intelligcrc,qult;àm fubdanriam in natugt; rxfu« genere amp;nbsp;proprietate fadam SC à Verbo aflumptam, qux uere femper non fucrit, fed ede corperit.Quod ipfumdum non reeipitur,quid fit aliud, qunm quod natura illa hominis in Chriz fio,nefa(fla quidem SC xdita,reie(ffa eins origine 8d ucritateagnofcitur,öi uetus error confufarura in Chrido naturarum fuco tuend«; glorisc reuoz catur.^

IA M fiin gloria creatura fortt dominus, n6i( nifîdimidiatum Ciiddum liceretadorare, nS au tem ilium qui de Maria natus, in cruce fu/ fpenfus.mortuus SC refufcitatus cft.Cóftat enimi creaturam nee in ccclo nee in terris adoraripoP fe.Quare facile eß.inquit, cogitate quanto in pe riciilo etfidcs etadoratio noftra uerfaretur fi hoi modo Cliriftusexpartedeus, ex parte aeatun foret,qui à deo pâtre in fpiritu faiuffo fic agnitus et declaratus eif.ut homo ipfe Cliriilus uel ab an gelis del uniuerlis adoretur, imd uero 8i domi-' nus non angelorum modo, fed uniuerfx creatu rse fadfus eft. Qui iuxta uaticinium Pfal. odauf merito 8i angelicis fpiritibus 8i poteftatibusece li uniuerfis admirabilis faduseft, quod homo ille ôi ilia caro per crucem amp;nbsp;paiTione, gloriam illam dei inenarrabilem ea picnitudine acceperit ut amp;nbsp;dominus 8i deus lit conftitutus, quemad/ modum fecundo capitead Hebrscos abunde tra ditum cft,amp;c.

Et hoc loco, alibi largiri nobis Gafparetn uidemus, ut hominem in Chrifto uerum perfe/ ^umlp,carne,anima,o(ribus,fanguine confiant tem.tuto adoremus, fi modo hominem ilium af fumptum.non ampliuscreaturam, feduerum deum amp;nbsp;dominii per gloriam uerboacqualtm, confcdifuerimus. Nouitenim fcripturam ab ip fo Chrifto repetitam ex lege, Matth.4, Dorninû deum tuum adorabis, amp;nbsp;ilium folum coles, SCe, Noncoletur igitur nccadorabitur creatura. Vt coierc

AÖSCHVEfïCK. ARG. ng colereigitur amp;adorarcetiam iuxta liomincpofx fis Chriftü, ca caurfa pcrmittit, quod iuxta carné deus ta (flus fit, Gant^ in Gott aufgenommen/ Gant^ 'fvrgottct. Sicenim Germanicc deificationc illam cariiis exponit. Efi igitur Chrifius in illa fubfian tia de carne Virginis formata, Si diftintfla mebris amp;nbsp;ex mortuis fufeitata, Deus in gloria uerus, eft amp;nbsp;homo ( eodem tefte ) uerus : quem fi creaiuz ram ea caufia dicas, quia faftus, exortus, for* matus in tempore, Si in eodem afiumptus eft, neg^adorari pofie, quia nec in cœlo nec in terra ereatura adoretur. Erit igitur iam nunc Cliriftus non duarum folum, Sidiuerfifiimarü quidc na* turarum,fedunius ctiam naturx, pu ta humatisr, refpedu uerus deus,pergloriam. Si uerus homo per fubfiantiam manentcm:et confiabit naturam hominis in Chnfio uel feorfim confideratâ 8i co gnitam,eam eficquçrefte Si pie dcbcat adorari. Alicubi enim Germanice, in hsce uerba fcripfit. Diemen/chheit Chrißi ifideß-wafens/ der krajfi v« macht in der glori/vpelcher tvoit vn die gó ttlich natur ifl.Re^e igitur carni tribuit in gloria,quocl Verbo tribuitur, fi hoc ipfum caro eit in gloria, quod Verbum. Fateor autem me, pro fidei meat modulo capere non pofie, Chrifiü iuxta carnein in gloria uerum Si perfeóium ex anima, carne, fanguine,oiribus, homincmanerc, ilium ipfum quidefemine Abrahx afiumptus efi,Si iuxta ean dem naturâ, imô in eadem natura, non creaturl amplius, fed adorabilem Si uerû deum efie. Nec iiideo fi ita fit,quem locü habeat Pauli diftin 5ïio,

».Timoth.i.Vnus enim deus, unus etiam cond/ liator dei amp;nbsp;liominum, homo Chriftus lefus.qui dedit femetipl um pretium redemptionis pro om nibus,d^c. Noui quidem ex Apoftolo amp;nbsp;ftriptu/ ra omni, Chriftiim uerum deum elïe, amp;nbsp;adorari debere, fed iuxta naturam qua deus xternus eft, non iuxta natura qua eft homo: iuxta hanc enim quia fadlus homo eft,profedo deus non eft. Sed Gafpari poifibile eft.ex natura fada amp;nbsp;xdita dtü fieri,amp;ficdeum fieri, utquod Verbum eftin glo ria,tonditione,uirtute,poteftate,hoc ipfum^t^ ho mo uerus in gloria exiftat. Ne non duplicem fitoTÄT« in Chrifto habeamus, xternam fcilicet alteram, iuxta uerbum : amp;nbsp;temporariam alteram iuxta fadum alTumptum hominem, amp;nbsp;inte/ rim hominem uerum, qui Verbum non fit, nelt;p cum Verbo confufus fit, fed cum Verbo vaó' swij} feu perfonam lefum Chrifium confti' merit.

Dircrimcn raturarum aâeritur.

Longealitcrcccicfia etorthodoxieccclefiæ in/ terpretes.ita naturæhumanæ ueritatem affirmât in Chrifto,utafiTumpta licet fît amp;nbsp;unita cum Ver/ boin perfonam quxChriftuseft, tarnen fîcamp;ge nere amp;nbsp;natura ô^fubftantia différât à diuina, ut necefte pofTit quod diuina eft, nec diuinx ullo modoçquari.Scriptura enimfquodffpe iamad/ monuimus)naturasdiftinguit; amp;nbsp;utdiuerfasin/ telligamus.admonet. Prætcrea,de proprietatibus infeparabilibus ita difiungit, ut nec tranfirealte/ rain

AD S CH VE NC K. ARG. (lij ,ra in alteram , necaltera xquari altert polîit ; ne-» queidmirii autdiiîkilc eil, ciim fidecertaSi ins dubitata receptum fit ætcrnam elle quæ diuina eft.contra autem in tempore exortam amp;nbsp;faôiatn quæ eilhumana. Etiuxta diuinâ quidem deum elle uernm,non autem bominc: iuxta fiumanain autem hominem tantum,non ctiam deum, Cliri ftiim autem deutraqjconftantc, 8i deum ueriim, totum.dC uerum hominem,totum, efie 8C maiie^ re in fæcula.Iam amp;nbsp;fundliones aliquæac uelutof fida tribintntur Chrillo gloriofo,per quas incar^ natus illc filais non fine obfequio amp;(. religionc (ut ait Hilarius)patri cœlefti deferre iiidetur,duni pané pro nobis orat.dum intercedit coràm, dum fanifla ilia fanélorumcocleftiaingrefius.poinifï eem ßi propitiatorem,amp; facerdotcmagit,infirmt tares etafBiôlionesnoftras etiam fua in carneex^ perius: quæ omniaei iuxta carnis afifumptæ du fpenfationem uelin cœleftibus agenti præcipue tnbuuntur, id quod ex tota ad Hcbræos Epiilola darilfime difdmus. Necfinecaufia faôü eft, qj Deusorw ecclefiæueteres turn Græcæ turn Latinæ,preces chnftum fuas publi^a.s non adChri(lum,fcdad deum pa^ parer per fla trem perlclum Chriftum filiiim dirigendas efie. côftinierent. (^uanquam enim ipfe dominus ad feuenire iurtcritlaborantcs Si oneratos quo reff cerentnr.Matth. U. tarnen fimul fuos patrem oraz re fuo nomineluffït, amp;nbsp;quibus uerbis orandus effet docuit, poUicitus fore ut impetrarent, quod

D. vadiani antilog, fuo nominepctitum fuiflet : ad hxc amp;nbsp;carnis re* fpeélu,amp; naturx affumptac obfequio.Chrifto ui hominis filio,amp; fratri noftro amp;nbsp;hæredi,orationis ad pan-em munus fcriptura tribuit, [pfectiam do minusèmundo abiturus,promifitfuis fcuelin gloria rogaturum patrem, ne qua per fui abfen* tiam in mundo confolatione dcftitucrentur, Iogt; annis i4.Proinde amp;nbsp;Apoftolus fubinde ad oranz dum pro ecclefqs intentus, nö nifî patrem (quod fciam) domini noftri lefuChrifti appellat, ficut Ephef.j.Huius rei gratia flelt;fto genua ad patrem domini noftri lefii Clirifti,amp;c. Eti.Cor.i.Fiduz ciam autem hiiiufmodi habemus erga deum per Cliriftü,amp;c. EtEphef. I. Mentionc ueftri faciens in precibus meis.ut deus domini noftri lefu Chri fti pater gloriæ det uobis fpiritü fapientiar.Et da.* riffimeadRom.if. Chriftus non placuit fibijpfî, fed qiicmadmodumferiptum eft, Opprobria op probrantium tibi, inciderunt in me, amp;c. Eteo-» dem capite, Deus autepatientiæ amp;nbsp;eonfolationis det uobis idem mutuo interuos fentire fecundii lefum Cliriftum,ut unanimiteruno ore glorifia cetisdeumacpatrem domininoftri lefuChrifti, amp;c.Item: Obfecro uos fratres per dominum hox ftrum lefiim Chriftum 8i perdilcólionc fpiritus, ut me laborante adiuuetisprecationibus pro me ad deü,amp;c Plena; funt apoftolicx literæ id genus precationibus quacaddeum diriguntur per Chri ftum, Nufquäaütlcgiturorari Chriftusper deû patrem

AD SCHVENCK. ARG. ip patré, nimirü qiiia minifter fuit Chriftus circücix fionis pro ucritate dei ad cöfirmandas promiflto Rom-V» ncspatrü.Hoceft.difpenfatioiicegit in carne, fi-gt; tiushoïs.quam nein gloria quidë totam pofuir, quin fubinde pro nobis oretpacrem, 3C fratribus fuis.imó uero 8i mébris qiiorü ipfe caput eft, im definentireconciliationis folic itudine confultum elfe cupiat.iuxtaillud Ioan. 1.loan.!. Si quispec-» auerit,aduocatü liabemusapudpatrc, ipfe cli propitiatio noftra.pro peccatis noftri$:nö pro no ftris aüt tantum,fed etiam pro totius mundi. Attp hxc quidc licettoti Chriftocöiienianr, non purx lt;reaturx,fed iuxta uerbü, etiam deo; tarnen luxta carnisaflumptam,utdiximus, difpcfationem, ex qua illa fibi munera iniuntffa funr, in primis digt; cuntur.Nam iuxta naturä, qua deus eft, cü patre amp;nbsp;fpiritu nobis uita £terna eft,ut in eodcloanne; Scimus quod filius dei uenit,Së dédit nobis men tem, ut cognofcamus ilium qui uerus eft, amp;nbsp;fu-inus in ucro,in filio eius lefu Chrifto, hie eft V E. RVS DEVS amp;nbsp;uitaxterna.ôëc.

Arbitramur aüt natura dei, hoc eft, deü ipfum Retoatur in Chrifto baud admodü pro dignitate xftimari, ab illis qui hoc tnbuunt glorix Chrifti.uthacip^ fafubftantiä facia in nomc etpoteftatem fadloris translata elfe uidcricupiant,falt;ffurxfcilicet 81 pa taturx commune facientes,quodunius 8i folius creatoris eft. Nemo dixit unquam, e' fuo gene* tetranslatamfiiilTecarnisöë fanguinis fubftangt; liam, quando deus xternus in uirginc demiffus,

hominc Herum amp;nbsp;naturale ex eadcafTumpfîr, ine * narrabili illo et cum multorü fide luttante myfte rio, quo Verbum caro faäum eft. Quod fi noit iranftulit carnem hominis,neq; deum fubftantia fua fecitafiumptionis arcanum 8i miraculü, otn nium arcanorum amp;nbsp;myfteriorü maximum,Ion-' ge minus gloria tranftulit, cuius munus eft, non transferreullam naturam cfuogenereamp; gradu, fed in eodem magis confirmare.fola ifta diuerfigt; täte obtincte,quod quçantea,mortalia, infirmai^ corruptioni obnoxia erant,immortalia, firma, amp;nbsp;omnt à corruptione exfortia.præftet amp;nbsp;efficiat. Vnde 8C in illa ingenti gloria exaggeranda, eum modü tenemus.qui 8i naturae in domino huma.* nae non oificit, 8C fic humanam à diuina feparar,' utnec fubuerrat aut diluât quod eft humanum, neqjriirfusdiuinam in Chrifto fubftantiaulliuS naturae accelTione uel augeat uel confundat.

Crearufx Sed öi illud nobis perfuademus, Fruftra K mo «norofercip quidem,quàm ferre feripturæ candorpoP citur. „fit. acreaturae uocabulo Gafparéabhorrere. Qui ab humani interim corporis nomine, praetcrea et animx amp;nbsp;carnis, amp;. offium SC fanguinis uocabu lis.manifeftam creaturx deferiptionem prxferen tibus non abhorrer, fed in Chrifto gloriofo ma/ riete illa corporis uidelicet elementa,fed glorifica ta palam agnofeit. Vtinä autcnubeculamiftam öculis eius radius illegloriæ Chrifti tam profun/quot; de non immififTct, quin qua perfpicuitate Chngt; ftum

AD SCHVBNCK. ARG. jp ftum iuxta carnem, animam,corpus, ofla 8l fanz guinem erteagnofcit, cadem etiam fadluram SC paraturam, atlt;p inde etiam creaturam eife, uidez fet SC agnofcerct. Qiiod ipfum fi alTequi nobis apud uirum alioqui tantum, domini fauorelicez ret,profedo 8C illud affecuti iam efTemus.ne am/ plius diuinitatis nomine naturä nofträ in Chrtz fto integram,ulla fufpicione grauarct.

DeAdoratione quod docet, nullä creaturam Dead««* ttelin CQclo uclin terra adoraripoifc,plane illicö ß“quot;* cedimus,eo maxime fenfu, quo ipfe pro re inftiz tuta adorationis uocem ufurpat. Fide etiam reciz pimus Cliriftum totum uerum deum eife, atque ca re totum etiamredle SC pie adoramus. Verum Ut adoremus eins naturj refpeclu fit, iuxta quam totus ipfe uerus SCæternus deus eft, nonillius caufTaqua homo fadus in tempore SC aVerbo afiumptus eft, Dimidiatum enim Chriftum nec habemus nec agnofcimus,fed totum dicimus ho minem effe iuxta carnis naturam, totum etiam deumiuxtafubftantiam Verbi. Detoto Chrifto prxdicatur , quod altera cum natura pugnat: quodcp natur« inter fe non ferunt, hoc ipfum commune eft perfon«: id quod ex feripturis fanz (hs multis modis oftenditur. Paralogifmo igitur ; ■nuoluunnir, qui fubfîftentia perfon« neglefta

I ad naturas uelutdiuifas, foluto Chrißo SC dimiz diato conuertuntur: necaduertunt non nos, qui

J nihil feorfim naniris tribuimus, fed fefe Chriftü ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ’ R- 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

' D. VADIANI ANtlVOGIA cum Ncftorediuidcre.quü natiiram arnisita j natura Verbi abftrahüc,ut,fKreatura fît caro Chri fti ex Virgin f, adorari ea eauiïa non pofTe Chriz ftiimarbitrentur. Fallit enim huncad modum ra tiocinantes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perfonr indifîblubilis

nita$,in Chrifto domino diuerfîlîimis enaturis contrada« Nee Iiabent locum fequelx in Cbrifto qui deus cd ucrus, ficut liaient in bis qux purx (untcreaturx.Porrd ne nos quidem dominii glo rix,fîmplidtercrcaturâ efîe afîerimus : quis eniin locus adorationi foret, fî fie creaturâ diceremus, ut Paulus SC Barnabas creaturç fucre, et ut Petrus cratereaturaqui Cornelium ad genua pronum non ferebat adorante, fed reprimebat peccati con feientia^ Quin iadatam illam fcholarü omnium uocé fequcremur,qux uno uelut ore prolata ne/ gat natunc humanx in Clirifîo per fe, hoc cft, pu re Si feorfîm ædimatx.adorationem deberi.Cx/ terum pure humanum nd eft, quod à deo unain in perfonâafTumptü eft,amp;in quo deus eft, quod amp;nbsp;in deo eft.Quando igitur conftat omniii con/ fenfu,uerum deum refte adorari, Sc Chriftus fît ucrus deus, côfcqui necefle fît SC Chriftum rede adorari. Totus ante cum fîtdeus, totus ctiS rede Par»iog{f- adorabitur. Contra uero non fequitur, ut quo Ml quidam, niam creatura adorari nd poflït, Cliriftus autem crcatura fît,Chriftum igitur adorari non pofle; SC utquidscauillantur, Creaturanec iuftifîcat, nec redimk neeferuat,Chriftus autem aeaturaeft;

ÂÛ s C H VSNC K. ARG? 15I Chriftus igitur nee iuftificat.nec redimic, nee ferz uat. Sic enim Cliriftus perl'onx unitate amp;nbsp;fubfîz Rcntia crcatura eft iecundutn naturam fadlam, utfimul ctiam Deus uerus fît, iuxta naturam aP fumentem, qur noq fada, fed æterna eft. Nee diuifus Chriftus eft, ut Deus in ipfo adorari dez beat,homo non debeat,fed quiequid efttotus cft. Totus autem fi pura creatura ioret, celïaret adoratio: modo quia totus, Deus eft, non poteft non adorari. Sic enim eft in gloria Adam illc fez cundus,amp; fermo primus, utfîquistalem mihi oftendatalium,qualis eft illefîlius hominis ad dexteram Dei pofîtus, eundem ego plena fîduz da fîm adoraturus. Quandoquidem amp;nbsp;infîrz mus Sf mortalis, amp;nbsp;ferui forma indutus, plena fide adoratus eft.etiamin cruce.defpeftiffima creatura, ab iuxta hxrente latrone, quando dixir, Domine memento mei cum uencrisin regnum tuum, Luex uigefîmotertio. Et in cunis etiam à Regibus Orientis,Matthxi fecundo. Sed Si cxz eus qui fucrat, Ioannis nolfo, Chriftum Dei fiz bum credcns,adorauiteum. Vfepadeo nonobz fiatadorationi humilitas Chrifti ad mortem dez Rinata, ut in cum mortalem fîcut Si uitam Si faz lutem creditum cife fupra diximus, ita Si ad uiz tarn, Si cum fide, necdum gloriorus,fedpeccaz turn ctiam Si malediuho fadlus, adoratus eft. Habet enim fpiritus fidci, comitem adoratioz Bem, Si fieri ncquii, ut non adores, in quod tota t-' , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R 4

' ! D. VADIANI AN TILO Ö, cordis tui fiducia proucheris. Ioannis corpufcif* lumin utero geftatum, Chrifto nondutn natOj fedincarnato tarnen afTuigit. Et iuxta Prudengt;' tium,\'irgineuin dominum materno exorefalu tat.fldoratus eftChriftusfpiritu fidei, quaiido ei Hierofolymas pioficifccnti acdamatum eft:Ho^ fanna fiiio Dauid.Bencdidlusquiuenitin nomi nedomini.Hofannain alnfi’imis. Sed óC clamor Bartimæi cæci Mar. lo. Fili Dauid Icfu mifcrerc mci.adoratioiuit. Datenim luiic teilimonium Chriftas ipfc quod fidcclamarit amp;nbsp;adorauerit.El in naiii, poftferuatumin fluóiibus Petrum,deifi lius effe cognitus, amp;adoratus cft. Qiixroau-» tem G.ifparem, num tune deus fucntCliriftuS iiixra carnem^ Non dieet arbitror monalcm di crearuræ ineommodis obnoxium, prarterea nee dum gloriofum. Vertäutem Si. pieadoratum n5 negabit,cum adoratü fîdejcriptura doceat.Quid igttur.’^ Negloriam quidem nedum diuinitatcrn cariiis in Chrifto adoratiorequirit.quç fide pagi rur, q lâdo mortalis Cliriftus retfie adoratus eft. Et liominé fuiiïeiuxta corpus, à deo dereliiftum, crucis clamor amp;nbsp;clamorem infccuta mors Clirifti docuit. Quidigitur dimidiatumfacisin gloria, Chriftum.qucm adorem, fi creaturam dicam, SC. integrum mill! in infirmitate morterelinquis adoraiidü, quem creaturä fuilîe negate non pogt; toÆrquem negloriofum quidem credereTho mas uoluit.nifipr^lienfo palpatotp carnis Si cat

peris habitu.Chriftus cnim loâ.io. Infer,inquit, digitumtuum huc,amp; uidemanusmeas,amp;admo ucmanum tuam, amp;nbsp;immitte in latus meum, 0^ noli elfe incredulus,fed credens. Neç deü agno uit utraq; in natura, Thomas, dum palpauit hoz mincm, quod à Gafpare tarnen urgetur; fed dox milium uoeauiiob earnis alfumptx refufcita^’ tx ueriratem,amp; euideiitiamideum uero,qucm an tea ore Petri filium del uiui erat cöfclfus. Notius autem eft, quàm utmultis fît admonendum. Do milium uocari leftim Chriftum, non hac modo cauifa quia uerus deus eft, fed ilia qqj quia uerus tftamp;folidusliomo,5i uocesillas;Rex,Pontifex, 5acerdos,Côciliator, Mediator, Lapis, Fundamen tum,Petta(utaiite quocp diximus)in naturam ib lam quae eft alfumpta, magis quàm in diumam tnclinare, in Chrido. Proindc amp;nbsp;à Thoma amp;nbsp;do minus amp;nbsp;deus uocatus eft Chriftus, quum uerigt; tas corporis eius à morte 6lt; rcfurreélione perfpc ûa amp;deprehenfa eft. Vt nihilagant, qui uerbis Thomx ftc deum oftendi Chriftum putant,ut ôC iuxta carnem,deus ädus intelligi debeat, cum dominum,S^ deum dixcrit,duobus commatibus diftindla orarione,ficut Pfal.s. Prophetaad Chri ftum,RexmeHS, amp;nbsp;Deus meus. Qiianquam SC iftud perparii referai, etiam (î dixi(fec,Dns Deus meus. Nam SCfefeipfum mortalem, amp;aSatana rentatum, dominum deum elfe teftatus eft. Mat-» tlixi 4. Qiiando lege repeiita,^^ in fe deü uerum

©, VADIANI ANTILOG, tnnflata, dixit: Non tentabis Dominum Dcum tuum. Rurfum autem amp;nbsp;hominem uerum, qui 6C in Patreconfifus fît, fpem fuam ilium faciens, feutPfalmi locum (Ego ero fïdes in illo) dcipfo Chrifîo Hebr. ». Apoftolus expofuit. Et in cruce ad certam humanz in fe naturae conteftattonem faciendam, derelidum fefe à Deo lieiulauit.

Summa amp;nbsp;p«to»no.

Summatim autcut dicamus.idem fuitChri/* ftus naturx utriuft^ ueritate.in uirgine,in prxfegt;* pi, in cunis, in cruce, in fepukhro, qui hodieeft in gloria,utrobi(^ Deus uerus,utrobi^ homo ue rus : quem utadmiranturangeli fublimcm,d^ ut Deum fuum amp;nbsp;Dominum adorant, ita amp;nbsp;humi (emfi^recens natumhymno profecuti funt. Et gloriam tribuerunt Deo, paccm autem annun-* ciaruntterris, Alhominibusuoluntatem miferigt; cordem,qua à morte ad uitä reduceremur.Qua/ re ferre non poteft fîdes, utcforte amp;nbsp;conditione camisnofîrse,transferatur gloriofus dominus, frater noftcr amp;nbsp;coharres nofter, qui ut crueé fuam nofîram fccit,Kparticipes nos confîituitaFfliinio num ftiariim in fxculo,in corpore etiam fuo my Rico quod reliquum eft paifionum perficiens.ita perpetuam etiam uoluitcarnisfuz pro nobis da tc,amp; erucis memoriam à nobis cuftodiri,nec tarn xftimari à gloriofîs quam à humilibus tenen, quia humilis ipfe feruus feilicet et minifter uitam pependerit,morte obita,quo amp;nbsp;nos cu ipfo olim Miucrcmus, Nccdum cnim compléta eft gloria, auce

äO SCH VBNC K. ARG. (j4 crucein corpore fuo etiamnum durante,nec in to tum fubiedli pedibus eius inimici,qui crucis funt autliorcs, utrepente ßc Deum iuxta carnem fta^ tuamus Dominum noftrum, qui cum hxreslîc iuxta hominem,Deus iuxta eundem efTe non po teil. Nihil habet Deus quod hæreditario pofli-» deat. Nulli debet quod habet,fed acceptum illi re fert omnis creatura, quod eil, quod habet, quod poiTidet. Hsec de Chrifto creatore amp;nbsp;aeatura, ßy des aifequttur, qux de fcripturis hauritur, quam amp;nbsp;nos nulla hzfîtatione profïtemur.Putant qui-* dem,difceptatores nônulli, non ïam re quàm no mine folidi,Chriftum creaturam non eife capere neminem poiîe nid cuiiît datum. Egoucrout nolim ullum errorem prxfradius propugnare, itaâf ex animo precor illis fpirinimdariuerita*' tis, quo de Petra ilia fidei Si. fundamento (IrutQu ne fantflz Chrifto lefu Domino Si rege, amp;nbsp;Deo noftro, aliud fentire Si tueri non pergant, quàm quod Afylo illo ueritatis,Scriptura dico diligenter collata, nobis prae-quot;

lt;axr,

lt;ga?^

■/