AD ILLVSTRIS
SI MOS GERMANIAE PRIM, cipcs Auoultæ consreaatos.De conui. tijs Eccrj, epiftolaHuIdr^ Ziiinglfj,
Chriftus Mattli, XL
VBNIITE AD ME OMMES QVI laborads SC oncratf eftis,ÓC ego rcs fidam uos»
TIGVRI APVD CHRISTOPHORVM »
FROSCHO VER, ANNO H. D. XXX.
-ocr page 2-î*gt;lLLVSTRISSP
MIS GBRMAMIAB PRINCIPIBVS, incomicrjsAuguftaniscongregatîs,
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HuIdrychusZuinglius,
Ran'am pacem optât à Deo pâtre, lefu Chritf llofilio eius redemptore noftro, Potuiflcm illu^ ftriHimi Principes, quod ad me attinet, citra omnê dolorem Eccij maledicfla præterire, cum quôd (cr^ uator nofter ifto nos eu« ogio cohfolatur, ôbeatos nos cum malèdixcrint uobis homines ♦ Tüm quôd fapientes uiri docent, contumeliam non efTe nifi à recipiente, is enim fi fc imperuium animi contradione huiufmodi telis fe^ cerit/non magis ea recipiet quàm faxum, Sed cum ille mendadjs,amp;pietatem euertere, uetuftiflTi« mam Tigurinorum urbem obruere, etiam impunc fatagitjiam à pietate ipfa exciderem, fi Allophylum ilium tam fuperbè ueritati infultantem non funda lapide petiero. Porrô eu ille iam indubie aut cre* puit,aut nexus eft, fi modo ex animo tantum con« uitiorumdeprompfit,rumpiennnaut mente capi
oportet
-ocr page 3-oporret tan to furore di'flcntiDn ad tam immanent-contuineh'arum eiaculationcm, fi uero ex animo fic debacchatus non cft,ut nihil periculi ei immineat, à taminuGtato makdicGorum puerpcrio,iam utracp caufa fan's magna eft,ut ad ilium nihil demus. Nam G furit difcerperet,non legeret epiftolam, G nofurit, fed ex hypocriG tam grandia detonat, non perpen^ dcret fuo more quæ dicimus,fed deprauaret fanè di da infanis calumnijs. Hinc factum eft, utcelGtudis nem ueftram,ifto mifld,adpellem, no alia re fretus quam Gduda dexteritatis ueftræ qua fpero adhuc foreutprogermanaGermanorum uirtute óóreii^ gione, aures Gdeliter fententiam aut caufam fua exs ponentibus, non minus adcommodetis quam ca« lumniatoribus, quantumuis uel clamore obruant, nel propius fefe uobis inGnuenU Res cm ut feipGs forte non tam arduæ funt,ftudf)s tarnen ÔC conten« tionibus hucmagnitudinis creuerunt,ut ni uos con tentioforuftudrjs, ódimpenetrabiles Sd æquos iu« dices, qui non pronuncient antc^ uniuerfa caufa undicp Gt perfpeda, cxhibeatis, iam aliquid turbæ, diffidia non parua, paruis tarnen inirijs nata, dare poterinnCum autem per omnia quæ Eccius inra« done fidci noftræ, non iam carpit, fed inftar Glue« ftris apri uaftat amp;nbsp;calcat,G df)s placet,nihil gque Ro manenfes offendatatqj duo ifta, Quod facramen« ta gratiam nec cofcrant nec difpenfent : ÔC, quod in Gera cœna Domini, Chrifti naturale corpus non
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, A n
-ocr page 4-edatiiTt Immó non tan tu Romanenfes, fed corum , etiam quofdam qui ab Buangelio ftare uidenture lam operæ preciû uifum eft de his pauca uelut præ* fidiolu fubmittere, ut fi cui quid obfcurius didum efle uideatur dilucidius fiat* Faciam ergo id, opitu* lante Deo,hac lege,ut aduerfarq furori nee refpon* furus nec calcar datums fim, fed ueftræ celfitudini, fententiam in hac re noftram clarius ac clarius pro« baturuSjhoc modo*
In facramentiSjduo omnino confidcranda funt. Res amp;nbsp;Sacramentum,lîuefignû rei:Res eft id,cuius caufa inftituitur fignum,quod Sacramentum uoca* mus*In drcumcifione res eft,efle de populo Dei:fi:» gnum autem huius rei facræ eft,præputq incifîo* In cœna agni, res eft gratiarum acîio pro liberatione Aegyptiacæferuitutis* Signum autem huius facræ rei,agnus affus cum reliquis quæ in ea acftione fieri mos erat* Sic in Baptifmo res eft, efle de Ecclefia , Chrifti. Sacramentum, in aquam cum facris verbis tindio*In Euchariftia res eft,ex fide pratiarum adio pro Chrifto à Deo nobis tradito, peccatis nolt; ftris crucifixo* Sacramentum autem, panis ÔÔ uini cum facris Domini uerbis cxhibitio*Cum ergo ifta inomnifacramento concurrant, fitut facramentis nomen rerum, quarum figna funt,dctur* Hine cir^ cumcifio foedus uocatur, cum fccdus effet, gentem iftam ex Abraham prognatam, fore peculiarem po pulum Dei.Huius autemfccderis fignum ac ueluti figilluni .
-ocr page 5-Ggillum externum erat eircumcifîo, Agnus uocatuy tranfitus, cum tranfitus eflet ea præteritio qua per# cutlens angelus trucidatis Aegyptfjs, Ifraelem præ# tehbat,agnus autem eius præteritionis fignum ex# ternum erat* Nee im'uria fignis rerum nomina tri# buunt,propter fignificationê èc analogiam : Cüm cnim circumcifionis fignum eis dabatur qui de po# pulo Dei eflentjiam fignum iftud fignificabat rem, puta, eiTe hunc de populo Ifraèlitico qui circucifus eiTet^ISIam in cuncfiis cerimonijs ac ritibus hoe uul# gare eft,ut figna amp;nbsp;cerimoniæ nomina acdpiant re# rum quarum figna funt* Teftamentum uocat, fcri# simile, ptum amp;nbsp;inftrumcntum* At res ipfa quæ teftamen# to legatur amp;nbsp;addicitur,puta pecunia,aurum,argen# turn, uefl;is,fuppellex,domus,ager,immc) uniueria hgreditas fiue ex afTe fiue ex parte,ea inquam res te# ftamenti eft^Scnptum ueró,iftarum rerum fignum amp;nbsp;cofirmatio, nam legatio ipfa omnino anteceifit, amp;nbsp;in teftante perfcda fuit protinus ut ifta legaturu fpopondit ac decreuit* Huius autê decreti fignum^ quo alijs quocp legantis uoluntas pateat, fcriptum cftjinquo Icgata ex nomine continentur non ipfa legata, adhuc tarnen fcriptum teftamentu uocatur, cum id fit,res cum uoluntate legantis addiéla. Cla# simile, ucs cum regnum adeunti principi aut imperatori ofFcruntur,deditionis fignum funtr cum'ipfa dedi# tio fit,rerum oblatio acpermiffio* Atclaues quan# tumuis res no fint, adhuc tarnen cum dicitur, Vrbs
-ocr page 6-autarxiliauèïiliaobtuKt prindpf daues,intelligb mus aut deditionê aut receptionê eHe fadam, quæ prius fuît décréta quam dedîtîonîsaut receptionîs fignum daretun In contradibus amp;nbsp;ftipulationü Siiwlf» busjcondidonesresfuntcontradius autlfipulatio« nis»Earum condidonum fignum eft, manus iun^ xifle, unde quid ftipulata manu faâ;û elTe dicimus, quodpofl: iftudfignum minus tergiuerfari licean Cum ergo manuum coniundionem, contradunt aut ftipulationem uocamus,figno tribuimus rei no men,nam manuum coplicado nulla rationepoteft efTe contracftus : fed contrarius per ccrtas conditio« nes antea facias,res eft,manuü autem cöiundio, fi« gnum modo eft contradus» At hoc ßgnum quan« tumuis non efi: res,additü tarnen, rem ipfam ueluti teftimonio amp;nbsp;confeflione firmat, quo no liceat in« fidarijiiam alias inter duos, fi perfidia no eflTet mc« tuenda,fatis effet contrarius condiriones fiatuifïè,.
Ad eum mods eft in facramends quocp confy« derandum Jn baptifmo res eftjcffe de ecclefia amp;nbsp;po pulo Chriftijbaptifmus facramentum eft, earn rem fignificans,nempefufcipientem effe de Ecclefia, no quod bapdfmus rem præftet,fed ut rem prius præ« ftitam multitudini teftetur.In Euchariftia res eft, ex fide gratias agere Dho pro bénéfices qua? nos per filium fuuredimendo prgftitiuPanis amp;nbsp;uini, facro« rum fymboloru, diuinis uerbis fanriificatorfi fum« ptio, eius rei facramentu eft,gradaru ergo acfiio no
-ocr page 7-cftjüel pcccatoru remifTio, ucï parus amp;nbsp;uihu Chrw fti corpus naturale, fed ca tantummodo fignificat atqj in rem præfentem uelut adducit, repræientant do contêpl .tioni fideiofterendo, Na lï iftapræ* ftarec aut eflèr, iam res cfTef, non facramentü aut Ga gnum, Omne aut facramentü eft fignu, lïcut Sen» tentiaru quocp Magifter habet» Si ergo fignu tantu rei e(f,res ipfa non eft» Adhuc tarnen cum reru uo^ tabula tribuimus fignis,iam per hoe non tranfeunt in res, neep ctia res in figna. Attamen fignis uel fa« cram ent is in oratione pro re ipfa uti,cum multa gra. ria coniunéiu eft» Qua figura poft Chriftu Apofto li quoep funt ufi» Qiioties uocat Paulus circücifio« nem,gentê,fuam, quód ea gens Dei effetV Quoties incredulos eodê iurepræputium, ^uis præpunum non eftet facramentûC Sed quoniâ circûcifio facra« mentû erat,qug pro circûcifis in terim, interim ueró pro ipfo feedere capiebat, ôd circucifioni præputi« ,um opponitur, iam tanta eft libéré abutendi uod« bus cum gratia poteftas,ut præputium, etiam non facramentum,pro incircumeifis ponatur»tslô quod 'drcumdfio id effet quod circumdfî, aut præputi« lum id quod incircumcifi.Sed quod facramentis in* tegrum cftuti pro reru uocabulis» Idem ad Titum fie inquit : Cum uerô bonitas amp;nbsp;benignitas Dei faluatoris noftriadparuit, iam fanauit nos, non propter iufta opera quæ nos feciftemus, fed pro îua mifericordia,per lauacrum regneraiioiiis, SC
-ocr page 8-renouarionis fpiritus fanó:i, quem libcrah’ter effu* dit in nos,per lefum Chriftum faluatorê ^oftrun^^ Quis hic non uidet lauacro regenerationis tribui^ quod ucrè ÔC re ipfa folius diuini fpiritus eftfquan« tumuis enim Paulus priore loco dixerit, nos rena* tos per lauacrum regenerationis, quó tarnen ad* pcrtius intelligatur,protinus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoe eft, ex*
pofitiuum Etjfubiungit dicit,Per lauacrum reno uationis fpiritus fanAi. An non re ipfa Sd uerè, Ipi* ritus fandi eft regeneratio Cquot; Lauacrum ergo rege« nerationis cumbaptifmus uocatur,an non facra« mentum ueræ fpiritus regenerationis nomen acci* pit^Quantaueró cum gratia, cum non iam fymbo* lum uocatur lauacrum, fed etiam fpiritus diuini in« terna operatio amp;nbsp;renouatio, qiiæ facramento 1Î* gnificatur,lauacrum adpellatur f Sic mutuantur re« rum ac fymbolorum à fc inuicem uocabula.Eun« demfenfum in Ephefiorum epiftola, fed denfiorc atque abftrufiore tropo extuliu Vt fandificaretil« lam mundando aquæ lauacro cum uerbo* Vt hic nihil dicam Verbum Hebræis pro,R.e,accipi:5óIn, poni pro Cum. bjum Ecclefia alio quam Chrifli fanguine lota eftCBaptifmalis ergo ablutio quid quamhuiusprindpalis ac ueræ facramentum cftç' Sed iuxta hæc,quis poterit hanc fermonis gratiam, uelimitari,quafacramentumprore ipfa cuius crum flgnum eft,pofuit7 Immo quis facramenta no profacris, lætisôCuenerandis rebus ampledetur, cum
-ocr page 9-curh nobis tam fublimes res no iam fîgnifîccnt, iie^ rum etiam fuo quodâ modo oculis ac fenfibus fub? qaant C Cum em uel inrans uel catechumenus dos ceturautrogaturdiuinarum rerum confeflionem, y'enfrf/jf, an non iam uerbo diuina myfteria prædicantur ac repræfentantur Cum ueró mergitur, an non iam mors Chrifti atcç adeó fepultura ipfa ante oculos poniturr cum emergit,an non refurreflioC Cum in ccena Domini, mors eius adnundatur, non modo præcuntis fermone, fed fidelis animi læta gratula* tione, an non diuina liberalitas exponitur, amp;nbsp;cum gratiarumacflione in memoria reuocaturT’Cum ue^ ro panis èC uinum,quæ ipfis Domini uerbis coniè:* crata funt,fimul fratribus diftribuuntur, an no iam totus Chriftus uelut fenfibiliter ( ut etiam, fi uerba requirantur,plus dicam quam uulgo folet)fenfibus etiam offerturfSed quomodofan ne corpus ipfum naturale,manibus amp;nbsp;palato traó:andum7 Minime, fed animo offertur iftud contemplandum, fenfui uero fenGbile eius rei facramentum, Liberius enim acexpeditius agit mens cum à fenfibus quam minis mum alio uocatur» Cum ergo fenfibus obrjcitur quod fimillimum eft ei quod mens agit,iam no Ies uis eft fenfuu opitulatio* Adde, quod non eft infis mi momenti, quod ea figna fic à Chrifto ipfo func inftituta,ut etiam analogia fua, plurimum polleant ad inducendum in rem fide amp;nbsp;contemplationc prg* fentem»Quo fit,ut quandoquidem ad hoc inftituta
-ocr page 10-funt facrameta ut fenfibiltter döceant, moneanC, amp;nbsp;Sacrdmenta ai^ deledent^nQ minus quam externa oratio,ut return figna funt, quacq? ipfa uera funt animi refe lt;ftio,nomen fortita,uehernentius animu inflament, quam fi quiscitraifta, quantumuis religiofediuina beneficiarecolat, Etcû.hæcfic fehabeantjfaélu quocp.efl;, ut dodifïîmi aç fancfiiflîmi homines, fa cramentis,neciniuria, creberrime^ rebus quarum facramenta èi. figna funt, uterentur»non ignari cui quidqj accepto ferendu effet. V t in fuperiore exem plo Pauli,de mundatione per lauacru aquæ cû uer« bo,manifefte patet. Solus enim Chrifii fanguis eft, qui ad ara cruds allatus, amp;nbsp;ad quatuor cornua Qtx bis oblituSjSd ad bafim totius terræ fufus mundum expiauit.Adhuc tarnen ifta cum recolunt,facramen tis non tantum ante oculos ponuntur, fed in mente ufc^ penetrant. Verum, quo duce; Spintu, nifi ein cumcatechumenûbaptizamus,fides corillius an« • tea occupauerit, quæ ifta fic contempletur ut ea ue-- lut pr^fentia re ipfa habeat,iam nihil poteft externa neq? adnunciatio necp adhibitio Jn baptifmo infan tium fatis eft fides parentum, aut fi illa quocp fall it, fides ecclefiæ, Immô iftam fidei contemplationem non credo fatis grandem elfe, nifi rem ipfam tarn certe ac indubitate teneat,ac fi naturaliter adeftet ftnfibus expofita, Quo factum eft, ut uetcres dixe« corpus Chrifti uere effe in cocna, id autem du« nomine, cum propter iftam quæ iam diifta eft,
certam
-ocr page 11-ccrtam fîdef contcmplationcm, quæ Chnftu ipfuni ill cruce propter nos deficientê, nihilo minus præ^» fentem uidet, quam Stephanus carnalibus oculis ‘ ' ad dexteram patris regnantem uideret» Et adfeue=j rare audeo, hanc Stéphane reuelarionem nbsp;nbsp;exhi^ '
bitionem fenfibiliter efle faó;am,ut nobis exempio ' efletjfidelibus cum pro fe paterentur,eo Temper modo adfore, non fenßbih'ter, fedcontemplatione
folatio fidei, An eni’m non multi tarn incon? cufTa fide funt præditi, ut fi iam ad fuplicium rapi^ antur,Chriftum tam præfentem habeant,ut quam« tnsfuperne non immineat eis uifibiliter,earn ad« paritionem nihil morenturf Tum propter natu« ram humanam uerè à Dei filio fufceptam. Vrgebat cnim ueteres Marcion,hac arte, ut quandoquidem Chriftianorum uulgus non difèrtc nouerat diicri« minare inter utriufque in Chrifto naturæ proprie«quot; tàtem amp;nbsp;opera, amp;nbsp;tarnen uideret interhæc quæ« darn efTe, quæ uero corpori nulla ratione congrue« rent, quæ tarnen Marcion aut nefeiebat, aut noie« bat in diuinam naturam rerjeere. Ex quo facilius apudimperitoscolÜgebat Chrifti corpus nonue« rum ac naturale fuilTe, fed fpirituale,amp; phanta« fticum. Cui errori utfceliciter occurrerent patres, cccnam opponebanqin qua Chriftus corporis fui, nimirum ueri amp;nbsp;naturalis,facramentuminftituif« fet, quod corpus non fpirituale aut phantafticum, fed uerum repræfentaretv Hanc ergo ob caufam,
Bq
-ocr page 12-uefé adeffe Chnfbi corpus dixerunt in cccna, fed fo lum facramentalfter. Et nos nunquam negauimus corpus Chrifti facramêtaliterac in myfterio efle in coena.Tum propter fidei contemplationem, turn propter fymboli, ut diximus ton adionem, Quæ noftra declaratio amp;nbsp;expofitio apud Tertullianum nullo labore dcprehenditur»
Cum igitur omnis ifta præfentia,nihil fit fine fi* dei contemplatione, iam fidei eft, ifta efle aut fieri præfentia non facramentorum.Quantuinuis enim fenfum compefcant amp;nbsp;adducantaliquo modo, ad reuerentiam rerum quæ geruntur, adhuc tarnen ni* hil poflunt ancillp iftæ ni hera fides prius in pedo* ris folio imperet ac regnet» Quibus conftat facra* menta non iuftificare autgratiam facere poffe, ne* fcimus enim aliam iuftificationem quam fidei» Se* quit etiâ quód gratia non eft facramenus alligata» ld quod nulla eget probatione : nam fi effet facra* mentis alligata,iam quocunq^ admouerentur,pro* deflent èc repararent» Cum aut id fit à uero alienu, funt enim qui propter perfidiam iudiaû fibi man« ducant 8d bibunt,iam conftaqfacramentis non efle gratiam alligatam, fecundum hoc nec iuftificare nec iuftificationem difpenfare. Sed fidemaut pro« miffionem quæ prius adeft,fuis quafi fomentis ind tare, atçp teftari reliquis de ecclefia membris. Qyæ omnia luculentiora fient cum diui Auguftini tefti« monia duo audiuerimus»
Auguftinus
-ocr page 13-Auguflînus de Trini Jib,xv.cap,xxrt NeCp Cm aliquis difcipulorum eius dédit fpiritum fancflum; Orabanr quippe ut ueniret in eos, quibus manum imponebant, non ipfi eum dabanu Quem morem in fuis prcpofitis etiam nunc feruateccIefia.Denic^ ôi. Simon Magus ofFerens Apoftolis pccuniam, non ait. Date Scmihi banc potcftatem ut dem fpi* ri turn fandum,fed cuicunqf;,inquit, impofuero ma nus,utaccipiatfpiritum fandum. Quia neqpfcri* ptura fuperius dixerat,Videns autem Simon quôd Apoftoli datent fpiritum fandum,fed dixerat, V ie dens autem quod per impofidonem manuû Apo« ftolorum daretur fpiritus fandus» Propter hocÔC ipfe Dominus lefus, fpiritum fandum non folum dédit ut DeuSjfed etiam accepit ut homo,propterea didus eftjPlenus gratia* Et manifeftius de illo fcri* ptum eft in Adibus Apoftolorum Quoniâ unxit cum Deus fpiritu fando.Nô utic^ oleo uifibili, fed dono gratiæ,quod uifibili fignificat unguento quo baptizatos vngit Ecclcfia.Nec fane tune undus eft Chriftus fpiritu fando,quando fup eum baptizatix ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
uelutcolumba deftendit* Tuncem corpus fûum, id eft,ecclefiam fuâ præfigurare dignatus eft,in qua præcipue baptizati accipiunt fpiritu fandum, amp;c* pr^dpuedes
Ex bis Auguftini uerbis tria nobis côfyderanda monfirandi no* funt.Primum,quandoquidem negatur fpiritus fan P’’*’ dus dari per dilcipulos, fed eos tantummodo pre« cari,multo magis, neq^ facramenus, per miniftros
B ii)
-ocr page 14-alt;îhibitis alï^âfam cfTe fpmtus fancflt conationcm. Secundo,quodnecp manuum impofitioni,quod ipfe non nego facramentum efTe, alligata fuit fpiri^ tus fancli collatio, cum enim folum orarent ut eis dàrctur fpiritus fandlus quibus manum impone* bànt,iamnon^?mitterehoc impofitione manuum füarum poterant. Poftremô, quod Auguftinus, cum dicit, In qua præcipue baptizati accipiunt fpi:? riuimfancflum» Sicomnino fymbolicelocutus eft ( Necenim ifta uoce, Præcipue fie ufus eft, quafi certitudinem aliquam fignificet, quôd qui bapti« Zantur certum fit, fpiritum fandlum accipere,fed ut ea uekit indicet qmodo his uocibus fit,puta, nempe 80 fimilibus» Ad hune fenfum,ut puta,in qua Eccle* fiabaptizati accipiunt fpiritum fandum ) ut fpiritu fandum recipere non fit baptifmi opus, fed baptißr mus fit opus recepti fpiritus fanóli. Quo item refpe FrrfucifcwMrf^ xit Francifeus Maronis cum in argumentoru adno ronij apud tafione fic inquit, Secundum argumentum, quod wrfnffjf« hitre- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• miniftrant iacramenta, fi ipfa facramêta per
ticus turepro* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. n .
auncùretur nbsp;nbsp;luam uirtutem gratia caularent tunc tales miniltri
fpiritu faneffudarent. Hæcille. Quo manifeftû fit, q? quacunep ratione aut figura,fermonis, opus alu quod fpiritus fancfli, fymbolis aut facramentis tri* buitur,metonymia fieri cum a re principal! nomen ad fymboliim transfertur. Ipfa enim Auguftini ad* notatio, quomodo Chriftus dudum acceperitantc baptifmum fpiritum famflum, amp;nbsp;quomodo Apo* i ‘ F nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftoli
-ocr page 15-ftoli non dent fpiritum fandum, probant ne^ mw niftri neque facramenti efTe, fpiritus fancfli famUrâsï rcmcÔiundionem. Exquoprounus fequnurfym bolkos no naturales efTefermoneSjCum facrameh« tis tribuitur quod fpiritus eft» Quodiamaltero te:? ftiinonio fîetadpernus»
' Auguftinus libro Quæftionum tertio, Quæft, Ixxxiiq» Aduertcndumeft quotiesdicit,Ego Dns qui fantftifico eum loquens de facerdote, cum hoe etiam Mofi dixen't. Et fancftificabis eum. Quomö« do ergo amp;nbsp;Mofes fantftificat amp;nbsp;DominusC No ein Moftspro Domino, fed Mofts uifibilibus facra« mentis per minifterium fuum. Dominus autem in^ uifibili gratia per fpiritum fandum, ubi eft T Oä TVS FR-VCTVS,etiâuifibiliumfacramen« torum. Nam fine iftafandificatione inuifibilis gra aæ,uifibilia iacramenta quid profuntf Merito aütê quæritur, utrum etiam ifta inuifibilis fandificatio, fine uifibilibus facramentis, quibus V1SIBIL la TER HOMO SANCTIFICATVR, pariter nihil profit f Quod utique abfurdum eft.. T olerabilius enim quifep dixerit, fine illis iftam no cfTe, quàm fi fuerit, non prodefle, cum in IS T A fit omnis utilitas illorum. Sed etiam hoc. Quod fi« ne illis ifta efle nonpofïît, quomodo rede dicaa tur, intuendum eft. Nihil quippe profuit SimOa ni Magouifibilis baptifmus,cuifandificatio inui lt;nbsp;fibilis defuitt Sed quibus ift^ inuifibih's quoniam
-ocr page 16-adRiit pFuitjCtiain uifîbilia facramcnta perceperant; fimiliter baptizati.’Nec tarnen Mofes qui uifibiliter facerdotcsfandificabatjubifueritipfe ipfis facrifi« cr)s uel oleo fandificatus oftenditJnuifibiliter uero fandificatum,negate quis audeat,cuius tanta gratia præeminebatf Hoc amp;nbsp;de loanne Baptifta dici pos* tert» Prius enim baptizator quam baptizatus adpa ruit» Vnde eum fandificatum nequa^ negate poß» fumus, id tarnen in eo fadum uifibiliter non inue^ nimus, ante^adminifterium baptizandi uenireri Hoc Sc de latrone illo, cui fecu crucifixo Dominus ait, Hodie mecum eris in Paradifo» Necp enim fine fandificatioe inuifibili tanta fcelicitate donatus ertgt; Proinde colligitur inuifibile fandificationem qui«* bufdam adfuiife atq^ ^fiiifle fine uifibilibus facra* mentis, qucc pro îcmporû diuerfitate mutata funt, ut alia tunc fucrint,0d alia modo fint: Vifibilem ue* to fandificatione quæ fieret per uifibilia facramena ta,fine irta inuifibili porte aderte,non poiTe^dertè* Neetamenîdeo facramentum uifibile contemnen* dum ert.Nam contemptor eius,inuifibiliter fandilt; ficari nullo modo potert»Hinccrt qubd Cornelius Sc qui cum eo erât,cum iam inuifibiliter infiifo fan do fpiritu,fandificati adparerent, baptizati funt ta men,ncc fupflua iudicata ert uifibilis fandificatio, quam inuifibilis iam præcertcrat» Hadenus Augu* ftinus» nbsp;nbsp;nbsp;Quorfum attineret nunc irtà Auguftini
fententiâ luce datiorem per partes retradare f cum obuium
-ocr page 17-obufum fit cuiq^ Auguftinu olim id fenfifle, quod nos hodie fentimus,Nempc,fandificaoonem tus ueram eße landificaoonem, quæ fine externa, dum modo non contemnatur,ficutm ïatrone ui^ dere eflgt;fola fufFidt adiuftificanonem« Immó exter na fine ilia nulla eft, Quodç cxternam facramen* torum luftificationem nemo contemnere debet aut negligcre, Imó externam non poteft negligere aut contemnere quicuncp fidem habet, cum datur occa fio. Quisenim quæcharitausfuntpofthabere po^ teritfCharitas autem Dei amp;nbsp;proximi y nónne gcftit beneficia Deirccolere, laudare, amp;nbsp;gratias ^endo magnificare nónne gcftit ^ximo uinculo Ipiritus coniungi f ÓC illud palam teftari Z Nónne cupit ubi fidem labi fenièrit fuldri in locum rcftitui f ld au* tem ubi^cnrium commodius, quam in ipfa facra* mentoru adione, inucnturu fperare poterit, quan* turn ad omnia fenfibilia pertinet.Efto enim omnes creaturæ inuitent nos ad numinis contemplations, at omnis ca inuitatio muta eft. In facramentis ucró uiua èc loquens eft inuitatio,loqiutur enim Domi* nus ipfcjloquuntur 8gt;C ekmenta^ütc^ idem loquun* tur amp;nbsp;fuadent fenfibus, quod menti fermo 8ó fpiri* tus, Adhuc tarnen hæc uifibiiia omnia nihil funt, ni inuifibilis fandificatio fpiritus præcedat, Vt fie, ne nimis longus fim,cum omnibus aduerfarrjs, in hac defacramentis amp;nbsp;eorum uirtute controuerfia, ad arbitrü aut fequeftrem Auguftinumreijdme pa*
-ocr page 18-tiar.Mam nihil àdeo ■magjnifîccpotcft de facramert ’ tis dici qiiod me poffîç oftendere, dummodo. fymi bolice dida quæfunt, fymbolice capiamus, de* ■ mus Qloriam Deo * non miniftrorû fanditari, non ekmentoru aut facramentorû efficaciæ; Cum em,^ ut in bapnfmo ÔC Euchariftîa irrefragabde eft, id quod (àcramenti's fignifîcat ante^ facramentis uta* -mur adfit, quæ malum ratio eft, facramentis ea. tri* buere quæ antea habuimus 1 cû facramenta id mo* do quod habemus côfîtçantur, teftentur amp;nbsp;exerce* ant^Quoufcp tentamus fpiritum Dei, in reîam ad* pertaf An non tandem admittitur ad baptifmû qui aut per fidem aut per promiflîonem prius Ecclefiæ çônumeratus eftf Mum no repellitur ab xApoftoIo-à cœna Dïii quifquis fidê fuam non explorauit an* tecp conuiuam fe Faciat^Fruftra igit erunt facramea taCminime,ut diclü eft, Prædicant em falutê à Deo’ datam,fenfus hue conuertunt, èC fubinde fidem ex*quot; créent, quam Sç proximo pollicentur, ad frater*^ nam charitatê trahunt, Atq? hæc omnia dum fiunt, • unusatqueidemoperatur fpiritus qui infpirando' nunecitra inftrumentum trahit, nunc cum inftru*-mento,quo,quantum,amp; quem uult,
Diximus in fuperioribus de fandificato amp;nbsp;con*quot; fecrato pane, quod nullo modo uolumus Papiftasi rum fenfu capi,quafi panis fit conuerfus in corpus ’ Chrifti reale aut naturale, Sed in facramentale, pu* ' ta,fi_quotidianus panis fandificatur per uerbum amp;:* orationem,
-ocr page 19-pràttoncm, multdmagîsxflepanfs quimutatiii G* cramentale corpus Chrifti nunc fit, quipn'us uuIgÀ ris erat, fanétificatur èC confecratur utiam diuinuif gt;nbsp;panis fitac facer,Prorfus ad eum oirmia modûquo ueteres illümutari amp;nbsp;iânélificari dixerunLnô quod panis fubftantia in fubftantiâ corporis Chrifti tran feat, lcdquod panis fàcramentale corpus Chrifti flat. Quid autfitfacratnentale corpus Chrifti, non eft cur fcicntibus dicam.Modô nolimus ipfo facra* niêti nomine rudibus imponere. Et ftgnafinamus jefte ligna. Qtiod fi quis mihi dicat li fententiam de uirtutefacramentorûlententiæ Auguftini fubrjast cjuid caufgeft cur no redeas in gratiâcum PapiftisC. Kefpondeo,plurimum diflidi) fuperelTe.llli cm tria buunt raeramctis,quafi alligata lit eis diuina uirtus, pt ubicuncp adhibeant,operent,hoc em rem illis au get,ut q omnia Dei dona uenalia habent, imo Deu ipfum, longe carius ludas uendunt. Nos aût, fa^ çramenta no conferre gratia, dicimus, fed collatam çxercerc ac teftari,quæ tanti emunt, quantu gratiæ habet, id aut quod prius habetur,non emitur,exertf Citium uero eius à nullo poteft coparari, nifi extern num,quod citra internam fidei gratia nihil eft.Pro*. bet em feipfum homo,inquit Paulus,Et non, Pro* bet quilep alium, aut fanótificet alius alium. Halt;fte* nus de facramentorum uirtutc, nuc de Euchariftia, breuioribus agemus.His erh duobus, uelut colum* ^is nititurRomana auariçia» ?
C ij
? Eiicharifliæccrtamcn,fiucrbis eins fides effet; Ecdus ipfe diremiflet* Cumdi'xit in myfterio edi Chrifti corpus in cccna*nos cnim idem dicimus^ Deinde dixit corpus quidem edi in cccna, fed non corporalitentslos iterum idem dicimus, Sed cum iï Ie dicitin myfterio,iam dolum ftruit in uoce myfte« rrj, idem facit in uoce, corporaliter«. Myfterium ein non intelligit Græcis id ferèeffequodLatinisSatf cramentum, ut cum ueteres dixerunt in Myfterio edi corpus Chrifti,intellexerunt,ln myfterio, quaft dicas myfterialiter aut facramentaliter, Nlam fi fic intelligerctjomnino cocordia concinnata eflet« Ae* que tranfaéla effet omnis controuerfia fi corpora* liter acdperet naturaliter autfubftantialiter « Sed cum inter uerumamp; naturale Chrifti corpus atque inter facramentale, tertium quoddam inuenerunt, non iftud fpirituale quod nos edimus, uerum tale, quod non fit,quantum neq^ naturale,neœ etiam fa cramentale,hoc eft, fymbolicum amp;nbsp;fignificatiuum, iam fatis icio quo feie proriperent, etiam fi centies cum illis congredereris«Habentcnim latebras duas in quas confugiunt« Vna eft ,.Truncu eife qui fidu iftud fuu corpus no capiat. Altera, uerba hoe pof* funtquod fonantCui hocunum obftruimus,nam priori latebræ pofteriore loco obftabiraus, Dicat igitur mihi, uel dæmonio ifti, quo me captu perhi* bet Eccius, obmutefce amp;nbsp;exi de illo, 8^ uideat quo* modo obmutefcamus, dû iUe tam impudenter men titur^
-ocr page 21-dtur,St tam impie ueritatem difcerpit Mon cm cft curhoemihi negeuin humanis fum, fponfum criss amnum expedo, fpes veniæ adhuc in tuto cft, vn^* de per charitatem hoe mihi debet» Impotentiam eau fari ne^it,uerba em pofTunt quod fonant» Et funt uerba Chrifti» Sed miflïs iftis ad eognitionem cor« poris Chrifti,fuplidprcce ad ilium, ut nobis adpe« riat,fufa,penetremus».
C urn nullis mortalium nobis eft diftîdium de uerbis ecenæ, quafiuelimusifta immutata efle, ut quidam, aut prorfus fublata, ut alq calumnianturgt; Cum enim fie fonant, Hoc eftcorpus meum, iam ipfum facramentû auguftius eft quàm fi diceremus. Hoc fignificat corpus meum, ut omnino nihil uelû mus mutatum efiTe» Sublata uerô è medio, quomo^r do cupfemus,quæ ne mutata quidem uolumusf Ha bent ergo aduerfarrj noftri uerba ifta, habemus amp;nbsp;nos» V^baifta illis ineoncuflamaneantjnam amp;nbsp;nobis imota manebunt» Hoc eft corpus meu quodl pro uobis dat,Et hic eft iànguis meus, amp;c» Dicunt aduerfarrj hîc præberi corpus Chrifti, idem amp;nbsp;nos dicimus» Vbi ergo diflîdiueftf Hîc eft: Dicunt ads uerfarrj corpus Chrifli naturale etfubftantiale prg« bcri,nos facramentale»Hincpugnæ; Reipondcant igitur, an uclint uerba ifta. Hoc eft corpus meum, naturaliter intelligerc, aut ipiritualiter, hoc eft, an corpus fuumpraSuerit naturaliter edendu anfpû ritualiter, nam inter naturale fiue corporale amp;nbsp;fpi#
C irj
-ocr page 22-rituale non efl: niedium,ctiamfiuniucrfa,creatorem ôdereaturas in unumcogas,.autfpintus eruntaut corpus. Hue ergo arenæ illos expoftulo, an fcilicec natur all ter ac corporaliter, an uero fpiritualif prg« buerit corpus fuum ad edendum. Si dicant fpiritua, liter,iam ceflerunt fententia Sgt;C ad nos tranfieruntgt;: Si dicant corporaliter, iam negabunt fua placita..’ picunt enim corpus edi, at non corporaliter quae, quidem declinatio uerborum eft non reit Nam ß Chrifti corpus corporaliter SC naturaliter eft cor«-pus,amp; ifti naturale corpus edunt, eduntetiam cor* poraliter,nani aliter edere quàm eft, friuolum eft di cerct Nihil cnim moror, ea quæ me ignorare adle* Herat Eccius, corpus uerum ac reale, at non corpo* raliter, definitiue, circumfcriptiue efTe in loco, id genus nugas, uerba querentiû. Nos enim ad uen* utis fontes recurrimus, amp;nbsp;dicimus,Si corpus Ghri , ftifinitumeftjfi uere' clarificatumcorpus eftquo* modo ôd noftra erunt, iam corporaliter eft, uerè^ eft,eo modo quo clarificata corpora funt. Quo modo igitureft,eo modo editur, fi naturaliter edit«,, ƒ r Nam, qmodo, à naturali corpore feparari nequiù-baratiir Mione o • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i i r
lt;re»»o««erè. nbsp;nbsp;nbsp;uero,quomodo,ab eo lepares,iam non eftnatu*
raie corpus,fed fpirituale.Et iterum uidmus. Natn' Quomodo fît res, intellecftu poteft feparari à re, atr rçipfa feparari nequic, quicquidem eft, fuæ fpeciei proprium amp;nbsp;infeparabile habet quomodo fît, fînç, quo nunqu^ eft, nee eflepoteft quàm diu ea fpe*;
î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eie»
-ocr page 23-dès mancf, quicquid tandem intelledùs noftri fc* parent,addant,colligant, difijdant. Quodfortaflc' Eccius Sophiftica fedudus non intellipit Nos au^ tem intelligimus èC fcimus nos uera amp;nbsp;firma dicere, cüm teftimonrjs diuinæ fcripturæ, turn diui' Augu-*. ftini fententi'aftilti» Qui Chrifti corpus in aliquo cceli loco ponit, propter ueri corporis modum, Si uerum Chrifti corpus modum corporis fie habet, ut in aliquo cceli loco fit pofitum, proprium ergo amp;nbsp;infeparabilem modum tribuit illi Auguftinus; Cogemus igitur qui naturale, fubftantiale, aut reas^ le Chrifti corpus naturaliter, fubftantialiterac rea^Subfiântiale ,p lifer edere uolent, etiam corporaliter ederefecun^ animaîi^nonpro dum omnia quæ infeparabiliter adfuntcorpori,nâ prgter iftos modos uerum corpus non eiTet^Quod perpetuo clamamus, fed etiS perpetao Iruftra, T es; net odq,ignorantiæ, uanæ gloriæ adfedus, hu^ manos oculos ubi fuperauerint, pinde ac tyrannus liberum hominem,ut quemadmodu ille non audet quod ueru eft^Ioqui; fie hifee adfedibus pryftigia« tus nihil uideat quod uerû eft ac infallibile, Vt non fit ô prudentiffîmi Gcrmaniæproceres,cur cui^ dodorum fidatisqui hocfæculoin hanc côtentio«^ nem indderunt, Sed Dominus exoranduseft, ur fluduantes fiftat,Satis enim uobis peripedum eft, quàm friuolas gloflTaSjquas uerborum uerfuras exlt;s cogitent,qui ne uidi uideantuf, nunc à diuinis lite» ris ad patres prouocant,moxà patribus ad nuda*'
-ocr page 24-CorputChrißi iiäeßincomafi dei contempla* Hone»
( ut ipn aiunt) uerbaJntèrro^te fîdem uefhrS, sitc^ adeó mentem Si cor ueftrum,Si ilia dicent,omnino Ipiritualceflequodhîc faturat» Quôdficôfiteami« ni, cur diffidemus cum nos idem Si fenriamus Si confiteamurfPorrô quôd facramentum, corpus no tantum adpellatur, fed etiam fenfibiliter repræfen« tat Si fignificat,quo fenfus quocç noftri aut mone« antur aut compefcantur, iam nos non olFendit ut ctiamfi uniuerfa quæfpiritus operator externo falt; cramento referantur dum modo fymbolice dida, qmodo patres locutifunt,intell^amus, nihil fimus fuccenfuri.Deuerbisftultumeftcotcndere cum in re non diffentimus^Dudum diximus corpus Christ fti efle in cœna,fideicontêplatione,nuncquocuncp fe uertât omnes aduerfarfj nihil opis inuenient quo aliter in cœnam trahant, Quæ ergo iniquitas eft,à clamofîs bC rixofîs hominibus alio trahir Sed ut amp;nbsp;niamus hanc quacrimoniam. Exemplum breue poa nemuSjin quo noftra de Euchariftia fententia uelut adumbretun
Cum paterfamilias peregre profedurus, nobi# lifTimum annulum fuum,in quo imago fua expreG fa eftjConiugi matrilàmiliæ,his uerbis tradit:En me tibi maritum tuum quem abfentem teneas Si quo te obledes Jam ille paterfamiliæ,Domini noftri le« fu Chrifti typum gerit Js enim abiens Ecclefiæ con« iugi fuæjmaginem fuam in cœnæ facramento relie quit, Sicut enim ille fpei noftræ firmamenmmeft.
-ocr page 25-ßc panis homines confîrmatEc Gait iimum eor ho minis exhilarat, Ge file defperabundas confeientias erigit,Hanc fuam imaginemGc tradidit: Hoc corpus meu, facramentalitcr atc^ in Ggno, Gcut an^ nulus eft paterfamilias. Hoc facite in meam comme morationê, Gratulando, laudes amp;nbsp;preces Rinden? do ac ofterendo quod ego fponfus animarum ue? ftrarumuos redemerim. Cum ifthic paterfamilias dicitjEn meipfum tibi, longe plus dat quam G dice? retjEn tibi annulum meum,etiamG rc ipfa SC corpo raliter fefe non det,ut qui iam abiturus Gt.Seipfum authis uerbis torn, quantus quantus eft in coiugali Gde amore, donat,quaG diceret : Nolo de Gde amore in te folumodo certa Gs,fed de hoc quoep qp totus tuus fum,amp;huius rei gratia Annulum iftum tibi,qucm unicum ac fumum habeo,tibi do in lyni? bolum ac Ggnum,ut quoties eum intuearis, me ue? lut præfentem habeas,imaginem ac Gdem meâ reco Ias.SicinEuchariftia,cûHomoillc nobilis abitu? rus efletin regionem longinquam, panem ac uinu præbens, longe uiuidius ac peculiarius fefe nobis dabatjCum diceret. Hoc eft corpus meum, quam ft dixiftet, Hoc eft fymbolu corporis mei, ctiamG na ' turale corpus fuuablaturus ac cœlo illaturus eflet. Nihilo tarnen minus feie totum quod ad Gdem 8^ gratia ptinet his uerbis donat, quafi diceret, Nunc in morte pro uobis co, paulo poft ex integro hinc migraturus. At nolo de amore cura in uos mea
-ocr page 26-ambigatis.T o tus uefter fum,quantus quatus RimZ In ciiius rei teiiimonium, huius meæ tradtrionis ac teftamentt fymbolumuobis cómendo, quo memo riammeimeorum^ beneficioru excitetis* Vtcum uobis hunc pane hune calycem exhiberi uideatis in memoriali cœna,non aliter fins mei memores, q» fcilicet me uobis tradiderim, quam fi uideretis me coram, quemadmodum nunc uidetis, amp;nbsp;uobifcum conuiuari SC mox ad fupliciu pro uobis à uobis ra«f pi»8Cc» Sic inquam nos cœnâ Domini fplcndidam Chrifti prgfentia habemus» At in his omnibus, an nonfacramentaliteróó fideicotemplatione corpuSi Chrifti præfens efTcjUt femp diximus, fuma totius rei eft7 Vt em annulus ille coiugis uxori no uulgas re aurSeftjfed plus uniuerfaîndiæmyrmecia: fie 6^ nobis hoc facramentû,cceng fcilicet Dnicæ cibus Ct pottiSjOmnem guftum omniu lautitiaru fuperat. Et flcut annulus re ipfa maritus non eft,ad prgdum tarnen rnariti adfpirat, quod ab illo eft in perpetui amoris fi'gnum datus,quod^ ilium quoties infpici# tur,repræfentat» Sic ccenærefedio Chrifti corpus naturale non eft, fed in prgeium ingens afeendit, qgt; ad perpetuum amoris Chrifti fignum data amp;nbsp;infti^ tuta eft,quod^ ilia quoties celebratur,cum,qui nos fic amat, fic repræfentat ut mentis oculis ilium nihil quam intueamnr, miremur, cxofculemur, Quæ fis dei cotemplatio, ut longe præciofîor eft quam cor« poris illius etiam cotreSatio,contredarunt enimil lud
-ocr page 27-lud in fuarri pcrnidc multi corporaliter, fed fide ne* mo unquam fie contemplatus eft,ut diximus, abftp falute: Ita hæc una cotemplauo fiue mandu’eauo in cccna requiritun Probare enim fidem iubet Paulus * non credulitatem aut opinionem, num non ambi^ gamus de corporali comeftione« Htc quoc^ id nul* latenus prætereundum eft; Vxorem mariti annu^ lum tanti faduram quantus eft amor in ilium» Sic in coena : Chrifti corpus tanto præfentius eft fidci contêplauone menti quanto maior eft fides èc chalt; ritas Chrifti»Hincnatifunt huiufmodi fermones» Ferebatur fuis manibus,non aliter puta,quàm cum fefe maritus exhibebat uxori: Conuiua erat 8^ con« uiuium, is enim erat qui fe facramentaliter exhibe« bat,amp; naturaliter cum illis adfidebat amp;nbsp;conuiuaba« tur.Sicinquam intelligimus hyperochas ÔC hyper« bolas de Euchariftia, Et quod iam fæpe teftati fu« mus, omnes huiufmodi fermonesfacile feremus, dummodo quæ de fpirituali manducatione dida funt, non carnaliter pergamus intelligere, amp;nbsp;quæ fymbolice dida funt,in figno, ut Auguftinus quo» que loqui folitus eft,intelligamus»
Porro quod ad Ecciu adtinet adeo elumbis ac impotens eft eius cofutatio ut confefli'o noftra de» fenfione nihil egeat» Et ubi fui quid fperare debuif» fent, ibi totus friget, puta, in follicitandis à nobis ueteribuSjôC euertendis argumentis» Quern enim il le rifum cui non moueat,cum Auguftini h^c uerba.
Di)
1
-ocr page 28-Mon enim Dominas dubitauitdkcrCjHoc eft cö rJ pus meum,cum fignum daret corporis fui, fie expo nit. Acridentia quæ fine fubiccto funt,fignum funt corporis Chrifti, Dico enim, Ergo accidentia funt facramentum, nam fignum ut hîc ponitur, pro fa^ cramento accipit. Ergo Auguftinus dixit Chriftu accidentia præbuiffe difeipulis dicit enim, cum fijf gnum daret. Ergo cumipfi dicunt, Chrifti corpus eft in facramento altaris, dixerunt Chriftus eft in accidentibus.Ergo falfum eft quod docent, Chrifti corpus fcilicetfacramentfi effeSó rem facramenti, nam acridentia funt facramentum, aut Chrifti cor* pus eft nil's acridens. Et huiufmodi ftulta amp;nbsp;abfur«lt; da quis enumeret, quæ ad eius dida amp;nbsp;gloflas fe* querenturfHoc quoc^ bellum eft quod de duabus manibus,una anima recflis ; Philofophus tarnen ni dijs difpliceat,adducit. Quafi uero concédât duo corpora Chriftum fimul habuifrc,quemadmoduni funt duæ manus.nam de anima Chrifti quot ilia fi* mul membra regat nunquam di^utauimus.. Aut quafi, cum uult unam animam Chrifti duo fimul corpora rexiife,quod impium eft,duo ifta fecundu Eccium corpora Chrifti paria fimiliacp fuerint,perj: inde ac duæ manus pares funt. Cum nos, fi duo ha beret corpora Chriftus fimul, dixiffemus imparia elfeoportuifte,alterummortiobnoxium alterum immortale.Sed de hifee ineptrjs defino difputare.
Porro decalumnijs ôd mendaerjs, hocdico,tot ac tanta
-ocr page 29-ac tanta cHe ut fi ca è libro tollas,nihil futiirum cflè ' rch'quu, quod Vukano facrifices,. quo uno dignus ' eft liber,ctiam fî quid ueri habcrct,ne tanta impu nitarabies, unquam in exemplum ueniret» Qualia ’ funt. Vrbesmequafdam à fide domus Auftriacæ alienafte«Sediaones,Rotuuylæ, ubi nunquam fui, amp;nbsp;Ittingac, cuius caufa maxim e indolui, èC lab ores multos tulij'excitaffe. Balthazarem Catabaptiftain ad errorem per cpiftolam traxifte, ad quern, preter unam, in qua propter fufeeptum errorem acerrime hominem accepi,nullam unquam dedi,quod fufpe óta Temper eftent mihi eius turn ingcruu turn com« mereium» Primo enim congrelTu quo ille me adrjt, narrauit quam anxie fuerit Eccio coniundus, Ibi mox hominis per fe arrogantis prauitate hoc con« tubernio audiorem eflelàdam nihil dubitaui, un« de ilium propius nunquam admifi» Vt aliquando per couitium expoftulauerit mecum quafi fe talem, iniuria,negligerem» Quod autê uelàbaptifmo in« fantium unquam abhorruerim, uel Catabaptifmu ■ redoleuerim,nemo boni ac ueri amans unquam de me dixit.Teftes enim non uulgares fiftere poftum qui feiunt quomodo aliquoru lucubrationes, quas biennio quam Catabaptiftæ prodirent, condnna« uerantjde no baptizandis infantibus,oppreflerim, intra tarnen amiciciam, atqj monuerim ftripturarij fenfumhac in re aliter haber'' nbsp;nbsp;nbsp;Balthazar hanc
fyngrapham meam habuit, nimirum aut carnifices
D ii}
-ocr page 30-cius,apud ilium deprehcnderunt,aut Catabaptiftis ilk reliquiuExhibeant ergo qui haberit, amp;nbsp;me pro« ditionis aut perduellionis manifeftum fadanu
Eiufdem generis eft, quod dieft me ueteribus Orthodoxis obtrufifle quali illi fcripferintcorpus Chrifti eße ubiq?» Quod de crudbus in Mißa ad confutandum amp;nbsp;dehortandum dixi per «loTro/f, hoc ilk me definitiue dixiße adfeuerau Id ego nego pnego» Sed quis tarn ftolidus (it atcp nos (i per« gamus mendads hominis uniuerfa mendada recen kre^Hadenus de his quæ ad dodrinam pertinent, nam cætera quæ huius generis ilk uellicat, non iam dodi fed lippi tonfores ab cius iniuria defended
Ciuitatem Tigurinoru uetuftißimam, id quod res prifcæ, ÔC maxime Lucius Caßius Conful R.o« raanus ab eis cæfus, iam tot fæculis prædicat, non tantum in Garolum magnum reijcit, homo rerum imperitus, uerum etiam confidis mendacijs (icco* ram mundo profcindit, ut peßime meritam urbem no pofTit impudentius, Cu conftet tam iftis quam retro temporibus nullam, nullam dico, tanta fide tot fæculis Romanum imperium coluilTe, nullius etiam unius opera,maiora emolimenta ad Auftria* cam domum atcp adeo ad imperium ipfum redrjf« fe. Qua in re ducum Auftriæôd imperatorum di« urnaks ad teftimonivi cito, poft ueteres hiftorias» Eaurbs,ueradico,quamuis ærarium fuum in E« wangelq ufum,hauferit, ne unum tarnen ex mona« fterijs
-ocr page 31-ftcrijs in ærarium retulit. Sed uniuerG aut manent ad fuftcntarionem eorum qui in monafteriamfti^ tutijUel qui dodrinæ præfeÆ funt aut in ærarium paupcrum refcruntun Nos ciftam nulla habemus, nec furari didicimus*
Proinde illuftriflimi prinapes, uidete quo tens dat Papæ promachus, Romanenfes uice Synodi, nimirii generalis, habituros comitia ifta ueftra nux hil obfcure fignificat, Cæfarem adpertius ad arma uocat» Quæ quo eruptura fint celfitudo ueftra pro« fpiciat .Imminent undic^ pericula,fed ea omnia diG fipabit Dominus fi ueritatem aciufticiam manu tec neatis.Contra ueritatem aliquid ftatuifiTe perniaes eft : Ei uero ceiTiiTe prima falus. Hane ut hie cola« mus at(^ per fpeculum intueamur, Ifthic uero cons templemur SC ample(ftamur,det Deus Opt. Max, Amen. Tiguri XX VII.dieAugufti. Anno M. D. XXX.
-ocr page 32-rj'ijzïv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rifcy/iói'iTp' yuuo
V '-L^cuJfïi^ SüibjC'^^brn.’qctQcquot;!? q'/c ^z-
r,;i'’ itlt; h bttil-«.r£jriib nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ in:n\:,G cc:;^
(jb^jpit jjojL’ru;i3fï nsiTtacc.jj 3lt; TnrfiC'ibJ u/r;;' te--iJ/JG/trjUjUH jrjT; f^b'qï'Jl
I;oc jf r/rc - 'n2 CL-1, • Î''n ; ■ ’t''L’r’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f ’ fquot;'ï
pi, opjcfliz (jUn?';? ; - , ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' {.ït:-’ '^n ■•:.'■ :J.
ij.tjj.-LH ikucLiju ‘ rnp.M.uoL-coLiJijx :p J uï-[^GHj3Ult;nj{C3 fiffC pVLïCq?
'• - . f'rio i:gt;
, I * lt;
41 ! 1.' J. J.'ji.Ïf ■ !
fv3o
}/.opjqcijjfnjLpr’U’j biió'Cib’.? *;.' nee {1:1.71.12’
b''fb'’ ! quot;nbsp;'• J. I •■:■; - r-’ ’ '■ / /,7 ( . pf.fj : ? , intiVw tu.i ■ ƒgt;lt;;:.'.22pnjc’ 3; 4 c ' bwrCijc.; c' rriu? firn rjr;o
' - » » , » •
/ƒƒ
-ocr page 33- -ocr page 34- -ocr page 35-