Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

ucôctf èÂ Vtpoinîîj^ttfl inioriï obT mfbaty ab cofoi« viiîu' ai5i o«)pêpr^£ilî?cr »»iôiift/ît(np rïï ohn^ .ü q tttt^nétc^^î'imiï^pçihT ^cbtrtù rqmircnTöprcoö^^ rgt;

firpo*^e{f-«r|3 i^nitr i moiTcor I Ou?CôKtiphiia cm flfoicdu i-mtt^yoïntîoûlc* ”

~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U '- ‘ • t'l„

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘1-^ • nbsp;nbsp;nbsp;: nbsp;nbsp;nbsp;■' ■•' V’«-tSiv,

ILL VSTRISSIMO PRINClPr AC DOMINO, DOMI, NO Gkorgio FsintRico, mar« chioni Brandcburgcnfi amp;c. Stctini.Pome-raniac amp;c.Duci amp;'c.Burggrauio No-ribergenfi, Domino fuotle-mcntifsimo,

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infi^ne

lari conßUo benefiao hoc ^ojlremo mwidi languefcentis fe» nto lîyeus gtneri hwnano tribuitnon multo ante refufcitatamlielHtexcû neribus Monaßic^^ doblrinie lucem I Euan^elßlit ea per hoc latius in otn^ nci mundi partesßar^eretur'.lft Ec» clsfta inplures pentes propa^aretur: Ift eruditec tncorruptte antiqw» tatis tndubitata te/Umonia de omni* bus controuerfyS)fußra^atura incoa» tieemeiidationi, lit hiec er^oèclau» É nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Az fills

EP T S T 0 LJ ßt’is (if^carceribus prolataj ceiberent 'IfffuipublieOjet oßenderent hdnc red” ditam Eccleß^e puritatem doErin^e cun^ruere cum docîrma Apoßolo” rum et tllorum-,lt;jui fuerunt Apoßolot ru audftores at^ difctimli, lifel ab his quaß per manus tradita teßimonia conferuarunt atg. ad poßeros tranß= mißerunt: 'y)tneceßaria Eccleß^ead” minicula Ehiloßophi^} non illius ^tel abßirdte, qualis fuit Stoicorumaut Epicureorumj aut poßeriorum Aca^ demicorum, Ijel lutulentie ceeno^ ßordibus cum opinionum ac quceßio^ num ineptißimarum, tum hero oran tionis monßroflt;amp; fecdumin modtim contaminatie hominum barbarorum feculo proximoy fed her te, explicatif pun, nitentis demonßrationum fun» dament is: ht buius er^o prißdia re^ . uoca”

uocärentur amp;nbsp;reßituerentur:T)e)itlt;^ quot;^tm hacingenti imbecilhtate natu» (inioj^ looluptatibus içj* i^nauia fra^tz ac fathi/centisj nbsp;nbsp;in»

tentionem l)ehenientiorem omnem la» bores^ dtfcendi defugientiSi confule» yctur fertig ac niiferlt;efgt;o/ieritatij quagt; ipfe Filius S)ei prtedixii Itijurant ejjè tot tantfaute reEliS^doblri» na dilacerationes, opinionuin con» fußones tant04j Itit lt;i:rfidesfit Ijel in» teritum Ijel nutatura in maxima par» te generis bumanij excujjd fcilicet yiel exa^itata liarietate nouofum er» rorum, isr periclitaturi forent eleEii, nifi feruarentur diuinitus.

Fioc tanto S)ei beneficio quant turn abutatur hoc feculum nojirumt lt;7 ante oculos atq. in conJfeElu eïiy ij-pijac boniomnes '^biqfieplorant^ A Implet

Imffïetnr turbatur Ealeßa libeh lis contentioßs ntaledicis. ?tercl quot;yjElia elaboraîa ßcripta excutiun» tur è mambus hommumyij'paulatim abolentw. Peccant autem ytYi^,j lt;ts' autoyes fcri^torumi^tilt;)(^ prenufirtt* ßaret) Ty'po^raphi in bis edendis auaritiit fudj non comniodispubliâs JeruienteS) cwn^, nialis, quæ inde re« dundant in Eccleßanij occurri priua« tor urn conftbjs nequeatj confiderare ea Principes decebat^ dare opea ram J Irc co'érceatur Ucentia ijla^ probibeantur promifcuæ diuul^atio« nés 'quorumltbet Itbellorum.

Hac de re Irt quererer, caußam mibt, tmó neceßitatem aîtulit edit io Eptfiolarurn Philippi MelantboniSf nuper publicata à XlanliOfApud quem fiprior mea commonefaclto eurnre« pertjjet

^erijjet locum^qui debetur^mta op» timi ^r^eceptorts memori^ejcuius mA ntbus parcendum erat, non mihi nunc noua iterata querela fuijjet opus^ ^riorii farragtnii inJflt;eEltOj etfi bis qui liirum audiueruntj pleraq.'ïgt;t fnerunt ab ipfo prolata,declarataf ac» commodatajmernineruntjfortaJJènon in^rata eft-, tarnen quo earn a^eEiu et quo cum de aut ore iudicio le^et po» Héritai jcùm ßt confarctnatafioüdif» fimè plerisq, in locis mutilajdepra» uata, btans j aberrant ab eo fcopo quem ipfe]l)ebtautt jfalfa etiam, !(sr cùm dl^etertbus J tùm recenttbusbi» ßoriji dißrepans ^n plus bis tri» buet poßeritas quàm facetqs l^ebeli» anisjaut ßmtlibus fcnptis ?

Fateor fui/Je me farragine ilia ^rauiter oßenjiinij Ils' auxtt dolorem A 4. meum,

meum^ quod cùm magna auiditatç exfgt;eti eam 'l^iderim prlt;£ alÿs optiniis fan^ißimis atque elahoratißimis

Jcrt^tiif nequiuerim aliter mecum conJUtuere^ quàm obrepßße homini« bui faßidium rerum bonarum.

Sed addidit ad prtorem dolorem plurtmum publicatio epißolarwn cu quodßne iudicio nbsp;nbsp;ßne dele^u con-

tra^tiC congeßaj. ßuntj tum quod ita exprejß/unt typisj lit cùm nullape^ ne fui parte confient atq, cohtereant, brfanlium l^ix fibi confiare ofien^ dunt.^deo enim nibil penè integrum inefi,ntl congruumj nil coharens^ fed îacerum, imperfeElum} dififonumt a latinitate alienum omneefi^ in tfipr^ cipuèf quee continent res maximi mo-menti J 1)1 impoßibile ßt cuiquam mentem autoris ajjèqui. Extorßt , mihi

dedic^tori wilt lànc querelam Manlius inuito, Quare doEli boni omnes iußo do» lori meo i^nofcent,

Et/i auteni conßituerameditio» nem Eßßolarum dijferre eó donee ex mq^no numero per amicos line inde colleclo lieer et cuyn iudieio excerperefeleEißimas^et in eum di» ^erere ordinem quo fcriptlt;efunty ta» menconfiltum loc me Manlius mut tare, fuæ farrqgini lune libellunt opponere eoé^it,in quo ß quibus or do non /atisfeeeritjij me hoc tempore O' in hac feflinatione alium inflituere non potuijje fêtant. Oro autem, et fi foâ e^ijobteßor l^iros doElos o* bonos, l)t fi quoâ habent Ehtlippi Melanthonis Epiflolets,tlld6 ad me potius mittant, quam l)el ad ißum, 'pel ad alios luius fimiles errones.

enim poßeritAti prodeße de^^ ient) quod nobis in bis editiontbus conßliufn propoßtum eîtj ea cum ni^ dicio ßßrimine edi oportet^ quidem ad eum moduni) 'ï)t le^i'^s' intelli^^ipoßint^ ^rohoc ojßcio ßn^ ^ulis /uo loco et ordineproniitto^ra* t itudmem debit am.

Hancl)ero noßram editionemj lllußrißime TrincepS) S)ominecle=gt; mentißimcj cur ad TuamCelfitudi» nem mittendam cenfuenmus^re deli=gt; beratay 'ß^uerendus T)ommus Ta^ ßor Eccleßicc. noßne di).ßaulus Ebe» rus egOy td nos mouitj quad a^no» fctmus debere nos omnes Celßt:Tute JubiePiißimam^^ratiarsim aEionem.. Accepimus enim nuper autoritate mandato Cel/itud: T- UiCy Manito ße» uenßime interdiEwn eßßy ne quid tale

tale poßhac tentet. S)ivnißimum Celßtud: Ina conßlium hoc cenfe^ nws j quod ß in ßmtUbus exetnplis imitarentur alij,plus quiettsßus con fen/ionts atq.concordigt;)e)plus ßncerlt;e pnritatis in docb ina eßet habitura Eccleßa.Qjiod er^o hac tn patte con= fulere prßentibus rebtis poßeri* tat! Celßtud: JCua liolueritj^ratios Celßtud: ruce fubieClißima lioluno täte a^tmus.

.Aicceßit ad hanc occaßonem alia caußi quod debeti Celßtud:Eult;t hoc munus ßatuo propter illußrißi^ mum ^rtttctpem Marchionem Geor* '^iumj beatßimce memoritet patreni CelßtudtTua^ cuius fuiße er^a Ehi^ Uppum Melanthonem clementißi-niam aße^ltonenij omnes fcimus. S)e illo Principe huius hicißun iudi*

EPI STOLA cia erant fermones^ '}!t de optimoi Principe (arto^atis pariterac hellt» cis 'ï)irtutibus excellente^ Eccleii ßte ac ßncerioris relt^tonis amAntiß» fimo acßudioßßtmoj optimi femper honorißcentißimij coniwiElt cum liotis ac precationihus^ lit poßeritati ipßus bene eßet,

Meminii cwn recitaretj quanta conßanttA nomen /uum ßt profeßßs Au^ußdc Amio o. ZH/fr eosj qui à Romana Eccleßa ad Eccleßam Chri ßi tum dißejßrantj quando Conßeß ßto noßrdrum Eccleßarwn Carolo E. Imperätori exhibita e^t. Acceß» ferunt ad Imperatorem Marchio Gen or^ius Celßtud: Tua: pater 'ts' Erin» ceps Anhaltinus Euolß^atigus ani» mo intrepido lt;7 conßanti^ cùm ad» nerßus reEè Jentientes atroxßenten» tia

iia efjet promulvata. Marchio[loÏl» cjuam oratione ^raui commemomjjèt Jua. maiorwn er^a domum At» ftriacam mérita^ fiàeni atlt;f^ con^ jlantiam m omni obfequiorum ^ene^ re: cùm aditct ^ericula exhaußos in bellid J^ngaricis labor es indicajjèt: addidit nulla in re nee detneepsfttam obérant /idem Im^eratori toti Jtirpi Atißriac^e defuturam ejjè^ Sed in caufa pertinente ad T)eum coß fe inimutabili mandata diuino aduerfa» ri decretis nuper propofittS) nnte» ferre autoritatem diuinain humance, quia fcriptum fit) T)eo ma^^is obedite qudm hominibus. ideireo propter Con feßionem doHrinlt;e, quam fetret ejjè liocem Ftlij bÏ)eiy immotam at^ aternam leeritatem, fe non reçu fare 'pllapericula) ne quidem capitisj qu^e

miMciter funt fgt;aulo ante denunciata omntbus amplement thus Confeßiot nem ^uvu/ïanam^

j4dnitratus Imperator excelßat^^ confiant is animi ma^nttudinenij cer^ ta fi duc I a caiefiis auxibj nihtl reform midantem, '})icißim placidißtmo ret fionfo ceu dedmtumy non hoc a^i quot;tJt quot;loita cuiquarn eripiaturj iußtt bono animo ejfèy it^ in prifiina hirtute ac fideperfeuerare. memorabilius hoc Confeßionis exemplo? quid Bieter-na memoria dtgnius? J^ucere enim in Confeßione Q^^rtnaptim exempla con fiantite pt\€cipuè debent, quae confir» ment c^teros, er mouentur his animi imbectlborum efitcacius quam 'jp/la re alia, alentintanus quipofiea Im» perator faPlus eît, cùm ejjet Tribu* nus mtbtum, Jacrificulo Ethnico af* f'erenti

! ferenti aquam luftralem colaplwn J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pr^efente luliano /;poßata,

^ed rnatus eß excellentius decits ^archionis Geor^tjj qui édita con^ , feßtone pro fit eri futt au fus j pro hac ! Je caput J UM neci de/iinaffe. Hnc ita^ alteram caufam l:gt;aheo huius dedica» tionisjrgt;t debitum lllußrißimo patri Celßt: Tui/e munus àJocero meo ^hi-lippo 'Melantbonejnunc 1. .Celfit:poît fata lgt;trtuf'^ perfoluanif in quo l)hi conßderaritCelfitudoTua hißoriam îiojirorum temporum inde à tr^ i cefirno annoj deleElabitur leElione

bac. f^cdui enim aliquot Fpißoloi in banc partem ex illis conferred qult;e aliquo modo, quid publice accident, vionerent,tjr ofiendent illiefuijfe au* toron in defenfione l)er(e don:rinie,

tilus ad res mediasjperpetuo eundem ßii fimiletn omni tempore. nbsp;nbsp;nbsp;er^

^0 Cel/it: Tua {sr dedicationem hanc {sr me clementißimo animo comple» ^atur^ ea i^uapar eß^ac decet, antmi fubie^ione ro^o,

OJi/££jRGÆ NON FLrS ivno die fubflitimui, ubi cogno* uimu4 effarent poftridie Pdfcatû ex mouiffe, cr properda ______re cum exiguis copiß in Gerntda tiiam. A Turcis plditè dffirntdnt ftvmmu/m efje pcricuîum. Rm Pontificiæ in Itxlia ddhuc udldè impeditie font. Nam obßdio ïlorentind infeiiA re foluti eH, lt;juid oppreßo, zj’ interfeélo pr£fia dio tiifpdnico dd Piflorium, exeratui qui in cda firis dd llorcntidm erdt, propere contulit fc dd Piftorium, ut pœnani fumerct deperfidii focijt, Jarelt^ efl Plorentid. Peruniur hîc ZX dlite fdbuhe, fed mdign£ qu£ ßcribdntur,de A fris,qui tot um nure mediterraneum infeftum reddunt^ Cr C£fdridbquot triremes interceperunt^fusà. T« XoiTra. y aide pr£dicdtur conftantid. noflri Principis,quodnon dubitnuitad huncconucita turn proficifei, id KarófSw/xa f^erdnt dits quid

t^uid moitwnti aUaturum cßi ad retinendant pd* cem. Tcumufapud Pirchanwrum hodiccgo cr 1onM,qut de tc,ZT caufa honerificè fcntityfcd e^ paulà uehementiui tratut Tea or/âvePpep. Hodie pergimuf, Chri/lm fe^^uet te, ora pro nobis om^ tnbus. 'Vale féliciter Uoribergte die ïouis poil Quafimodogeniti, f^nno 17 jo.

IAnt conduxeramusntwciumquiadte,^de* inde Vuitebergam proficifceretur, refciuerat entm iottas defiUj morte, ex Uteris Viollt;eferib£. Sed inter feribendum funt nobis reddittt tu£ lie teræ pofteriores per abellarium C.Apelli. lonas fiefatiseü æquo animo, poftquam intedexit iie xorem redè ualere. Ham de lüa an turn erat foe iicitus, nee ego nihil angebar. Et augebat fuff ie cionem, ZT curant, quod non miferas Pomerani literas, quarum amen tile fecerat mentionem, in Uteris ad te fcriptis. Cxfar nondum adea,ac mie hiuix ante Pentecoflenuidetur affuturus. tion admifit Eauarosjoon Top quot;ytuifyiop ad deliberae tionem de reltgtonis caufa, unit cnim fe fcruare integrum. Teruntur dult;£ fententiie conjilij C(f= ftruni. Alterd tiecognofcatcaufagt;n,fed proe pofito

P H IL I P P r M EL A NT'. ? pojîto ediélo damnet. Altera ut cognofcat ordi^ nc,ac cmendet uicia Eccleßa. In pofteriore fen^ tentiadicitur eßeMercurinuso •n-ùç uir fummu^.CL moderattßimu!, quem aitmt dicere, fc in aduerfa ualetudine hac ße fccutum C^farem eße, quod arlitraretur fore, ut res Ec* eleßaßicte rité conflituerentur, nolleÇe uiolen* tis conßlijs intereße, Nihil hic audiuimus quod jMgis uideretur nobis dignum memoratu,CT certè deleilor hac uoce, or fententia fapientif* fimi uiri. Chriflus reßidat, ac feruet nos, (3^ gubernet omnium conjilia ad pacem, CE utilitiL= tern publicam. Addidit M.ercurinushocquoq^, Vuormacta: apparuiß, quàm nihil proficiant uiolcntiaconßlia. Fuit cnimVuormaciæ in co« mitatu, CE conßlio Citfaris. De Mid ualctudine ualdè foliciti fumus omnes,ac 'PrinccpS'quoque. Kogamus igitur Deum ut te propter Euangc* Hum feruet. A te quoque petimus ut cures ua* letudincm. Tioaor Caßar mißt tibi per Prins cipis nuncium qutedam remedia ad confirmans das cerebri uires,CE cordis, Mirificè enim amat te. In Apologia quotidiè mula mutamus. Eo* cum de uotis,quia erat exilior iußo, exenji, ftps poßta alia dißutatione eadem de re, paulo ube* riore. Nunc de poteflate clauium etiam dißiito. VeUem pcrcumßes articules ßdei, in quibiisß ttihil putAueris eße uiLßreliqna utcunqs traita*

hmM. Submie enim mutandi funt, dtlt;}ue ad oc» cdßones dccomnwdandh Hutte Macedo agit, ut crationi noftrorum fubfcribat^ac uidetur poffe retrahi ad iwflros. Sed opui eü tuis Uteris. Oro igitur te quant maxime, ut ad ipfum fcribas, kt hortens eum, ne oneret fuam confcientidalicua ius impij dogntatis defett/tone. Holo te ad iumioa rem princtpem refcribcre gt;nbsp;nuÜum cnim magis odtt,quàm iUu/m,quem antea magis quam oculos fuos amare uifus e^l. Verum eü ingentum non tantwm lt;etatis uicio, Sed,ut mihi uidetur,natur{t uarium. Sneppius uir eil optimus,KT conflana tißimus, ad quem ueüem te honoris ipßus caußa, fi quando pofjis commode, literas dare. Oe Tria fijs, iußit Prmeeps D. Pomerrfziwn ifthtc Saxoa nic£ Ungute peritum, hom'mem idoneuM queres re,eT mittere adPrtßos. In hanc fententiam poa tes reßondere. Mil to tibi piiluram obßeffe Vis enne. Per Apedi nuncitvm plura feribemus, ins terim dabis huic nuncio noflro literas ad tuam uxorem honeftißimam ßxminam, poter it cnitn re/ßonßum perferre. Vale felicißime. Et ora pro nobis Chriflum Oominum noflrum. Oomi^ nica Vocem lucunditatis.

PH I LIPPI M P. LANTZ Ç CVw hodieadte fcripturi ejjemusperlotiie tabcUarium , ecce pr£tcr opinionem no^ flram, fed amen opatißime nobis a^eruntur lb* ter£ tu£, Gratißimum eù nobis officium tuum, tecj; rogdmus,ut de omnibus rebus tuis,(iuàm fes ptßimead nos fcribas. Ex Uorico ad te dedimus literas, de quibus etiam huic nuncto mandata de» di, ut fi nondum effint tranfmi/fie,tradi po/lulas ret. Auguftie certiora cognouimus, hert enim redijt comitis Alberti puer, qui miffits eratad exploranda Ctefaris itinera. 1î Cefarem Tridento moui/fe,cr fi non falltt nos ratio,tant peruenit ad Injfruk.

Cornes Henricus tJajfaenfis fcripfit literas plenas humaniatis, cy officij ad noflrum Prin* cipem,hortantes ut maturèueniatadconuens turn. dMnquamuarient uulgi fermones, amen adhuc bene ffieramus, de uolunate Crefaris. Kes amen esl,ut feis, cju y^vacri Orabis igitur quad fcio te facere. Prteter noflrum nuüus altus Prmeeps adeR. Dmx Georgius dicitur affutus rus 'mtra triduum, adducens fleum Cochieum, qui paucis literis muatisfiet auis koàooç, de quo generc nobis fcripfifli, quàm fuauiter 'm tua uic'mia rhetoricentur. Et ut intelligas neu* tiquam uanum effe. Eckius qui gem'matus red» dit uocem monedularum, Ekekckel magnum aceruum condufionum congeßit. Poflulat i

fn-incifiilnis, ut 'mßttuatKrdi/^tAtio co^wLif« theranof. Habet fubferiptorem meiein ueterem amicum BiUicaniem. K uero horribibter tur nobif,Sunt alij multi quos pi2,et recenfere, uere x.oÀ/o» Kzxi K.ôpaK.Eç nopanu/i 0 otr« /xta Tozff/camp;e yixo^iTdU., Hcßi CanceUanus TicuU nui ilk hen uenit, (S’ afjirmAuit pium Princk pern in itinere effè. Venitunà Sneppiui uir opa timut, tutej- dmantißimiis ; qui nobis dliquam fßem oflendit Principem fuum in officio poffc contincri, qudnquüm non dißimukt magnum effe pertculum. Ndrrdt qudntdm dimicdtionem fuftinedt cum lüo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuprató. Ait

eum urgeri mirificc dßiduis Heluctiorum Uteris, ceSunoncm Sturm ßngulis pene menßbusdd tum recurrcre, ut tugt; caxsucPovTi /limulos fuba ddt. Hite me udldè excrucidnb Tortdffè prodeR te dd ipfum, dut certè dd noftrum Principem lUa ntorem literds mit tere, dd confirmandum dnia mumtS pMu.ïJ'ov@^ in fdcrd dodrind. Videa tur fepe leuibus momentis impeüi. Ego exordia urn noflr£ conßeßionis feet dliqudnto puTPf («.wa T^op dUdm Cobergie fcripferdm. Breui dutem Wr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;permittetprinceps,

Pene oblitus er dm recenfere tn monedulis Cda ietinum tuum. Hnnc enim diunt ddducere Ctea farem. Noriberglt;e deCdmpegio dudicrdni, fed bic

hic affirmant Caieanum effe. r.go fane Campe^i gium mAlim, ut uirum peritwm rerum ciuiliwn. Alter eâ homo ineptm, ZT tnciuilts, ^uo genere hominum nihtl eü mtraikxhiluts. Dolt;îîor Cal}gt;ar wittit literof, ZJ rcTnedtum, Chri/lui feruct te. Liter Of tua: coniugis remitto tibi. Cajparii epia ftolam retinui, de cjuo fi Detw dcderit iwbis pa» catum reditum, uidebimm ut habeat locupletio^ rem. Si ifthiceffem) non grauarcr te luuare, Vale féliciter.

P^idie corporii Chrifli,lt;]uod fauftum fit,fae^ lixcj;, Ctefar urbcm Auguftam uefiicri circi^ teroibiuam horam eR itigrejfus. î^ofler Prina ceps de more prtetulit enfem. ibi cum fera ada modum ( nam pompa ardè procedebat) uentum ejfetin hofi)itium C^efaris, moxpetitumeR,ut condones intermitterentur. Hac derepoflea diebiis tribus difigt;utAtum eü. Negue enim flatitn defierunt noftri concionari. Tandem poü Ion* gam decerationcm, dccurfum eR eà, ut Ciefar utrig; parti prohiberet condones. Ipfe unum altcjuem iubebat reettare Euangelium, Oquot; Epia ûclam fine explicatione. la meo ludido futua

Sic fe hdbent principid, nihil fßei oflenditur ex duld Ciefdridnd. Nlt;t/K Cdinpegiui tdntùm eü dutor,ut ui opprimdmur.t^ecj; (juicq in totA dullt;t efl mitiui ipfo Cæfdre. Ndw ipfe mitigduit dccrs bißintds fcntentidt principum, ut mihi ttdrrdurt Cux HenricuiBrunfuicenßs. Duoantumfunt Principes, quidjßciuntur noßropericulo,tAoa gunt'mus,O'Brunfuicenfis.PdUt'mus, Bdden/îs Mdrchio non ddfunt. Bdudri mirdbilitcr info» lentes funt. Orabis igitur Deum pro nobis^ Cornelius inquit,Jfem fe hdbuijfe pdcis dliqudtn, utuo tJiercurino. Hoc extmdo nemmem eße in duld dffrmdt, qui dutoritdte udledt, qui pdcis dutor ßt, Sedludit fuo more,de uidcturßn» guldri diligentid cducre, ne uenidt in fußtcio» stem noßr£ dmiettise. \deo nihil nos ddiuudt. Eü dlius quiddtn Rißdiius Secretirius, qui benignè poUteetur,^^ idtn cum Cafdre cy Cdmpegio, de nwd fententid contulit. Sed totA res eil yivec» tri Vdle.

Nfc hliuum dedmui Coburgenfi nuncio litcrmt, ^uem ^uia. heri hie uidi facile ante* uerti. Arnoldui noßer ex aula Megelburgenfi domum redit. Spalatmus perfcripfit tibi Hijfa* ttorum procerum confilium de nofira caufa^ ^luod meo ludicio eR bonefiißmum, h otiS^Acp« amp;U7DK.plt;xTOj!©^, mulicr uere hcroico vngenio, prlt;ecipua pictate.d medefita, findet nobifpla* care fratrem^fed cogitur id timidè,eir uerecun* dè facerc. ’Vniarufticm mir um inmodum fu* rit, çj- incitât imperatorem, ne quid nobis per* tnittatur, id quod ex ipfo intellexi legato Cam* pegio, cr malifolum ualent,ZT in peßima can* fa fortlores funt, qu.im boni in optima. Videtur futurum, ut.imperet Ctefar,ut omnia refiituan* tur in integrum, donee fynodut has controuer* fias iudicaucrit. Nondum aduerfarij rejfonde* runt, quare certi nihil habemus. tieec tantum confufurrant inter fe inimici. Vale, GI ora pro nobis,nihil opus eR tefingulis fcrib€re,una enim epifiola omnibus fatisfeceris. 1 o. 1«/^.

mui deßlentio, tumen cumhodieiturat effet Tei bruariui,iterum fcrip[îmui,ne quem ûdcuum hinc dimitterenint. No« poteA dtci quantum dolorem dcccpertmui Icélis Vitiliterés, qui Jig^ nißcdt, te impldcdbiliter tvdfci, quod purum af Jidui in fcribcndo uifi fumut. üuJlo unqudiH opui con/ilio, CT con= '^tiotiejudf^uàm nune^çum uerfemur inferi* culo/ißimii ncgocqs, a- quidem tt^ hdaeiiM fecutidutoriatcm. itugj te oro propter gloridtit Eudngêlifut nos reßgt;icidf,ucl propter Rcmpub: qH£nifi tegubernante grduißtmds tcinpefldtei fubiturd uidetur. Chrtflus pdffus eil fe excitiri un ndutculd pcrichtuntc. Noi fcrcccrtc multo ^cum mdioribus periculis eonfltélumur, in qui^ bus nihil dcerbtus poßit decidcre nobis omnibitt quàm ß tu nos deflituds. Non dudco hdc de re I quert dpud Ponanum, ne qudtn ci folicitudineni gfduiorem mijcidm. Adhuc is Jldtus fuit no^ flrarum rcrum, ut rndgnam partent temporis in Idchrymis hie confumpßerimus. Qudre noh pu^ tare tws tnnquamVlyßtsfociosuolupatealiqud cdptos obliutfci tui. Et quidem fepe fcripßmuSf quod uerè confirmare poßivmus. Noflra cons feßio eû cxhibia Imperatori, exemplum etiam ttbi mißmiis, quod apud te retinebis,ne emdnet tn publicum,uetdt cnim imperator edere. Scripfi tibijiitmihißgnifices,fi ita res tulerit,quantum cedcre

fin il?T I MILANT. n ztitrt dduerfarijs poßimus. Rcsfuntanteade^ liber4tlt;e, ut fcts , fed femper aliter in ade fè dant, quant ante funt deliberatte. De Mi/Jâ priuatd fu/ficor max'mtu/m fore certarnen, Scd nihd adhuc habeo certi. 7aber,lE.cciui imo etiam principes aliquot nihil nifi uitn, cr bellum meditantur. Deus dißipet cogitatio « nes populorum, qui bclla uolunt, Vale er pro nobis ora.

SCripß ttbi fubinde nouas deliberationes ba* bert, id reipfa experimur. Hen in fenatit -principum decretum faâum cR, ut Cafar de confenfu uniuerfc Germanite oretur,ut cogi Sy* nodum curet. Erat adieélum caput alteram, ut mterim ea ratio feruetur, qute paci nihil off* ceret. tJoflri pugnarunt,utfecundum caput o* mitterent, quod quanquam ipfi fccerunt, non* nullis addudi caufis, mihi tarnen non admodum placet, tuimis cautt uolumus uideri. lAittotibi indiccm fcriptorum, qute funt exhibita Cffari à noßris aduerfarijs, ubi uidebis ,feelerajo lt;on= filio ftv2iÀoy[aç alia addi confutatismi, ut nri*

irritent nolii nMnfuetißimum Ctefaris peélut, Uisdrtibut pugttdntfycophdnta^ Sicont'mgetf ut rejjgt;ondendum/ît, ego profeilo remunerabor ißos nefdrioe uiros fangumum. Aliquoties tant fui apud ^uofddm inimicos exiUo gregeEccid^ no-, Nonpoffum dicere,qudntdmodijPhdri/dici acerbitdtem deprehenderim. Nthil dguut, nihil mediantur, niji ut concitent dduerfui nos prins cipes impid drntd indudnt optitno twpcrdtos ri, VdleCf ordpronobis^yeneréspoHuidra gdrethte,

HAbemus tibi mAximdf grdtids, guod non grdudtus es rejf andere,. Ac de dlijs quident rebus cordm, Breui nunc perfcribdtn, quid hic fidt, Exhibia noftrd confeßione triplicesfen^ tentùe idfUttcfunt, 'm fendtu principum. Pr'mtd erdt dtroeißmut, ut ßmpliciter cogeret imperd» toromnes Pr 'mcipesdc populos, ediilo Vuor» vtdcienß parère. Altéra fuit mitior, ut nofird confeßio committeretur uiris bonis,e:y evuditis, de neutri parti addiiiis iudicanda, poflea Ciefar pronunciarct. Hæc etiam 'mduikl eü à rege Ferdinando, Tertia nunc uidetur ualitura, ut nobit

pHILlPpr MEL AMT', ïj «otw ffcitetur confutitio twßrlt;e confeßionii, Deinde petit Cæfar, ut ipfîuf iudicio rem cotit^ tnitamiK, (juodfi nolumu^ feicere, C^far man* dat nos omnia m integrum reflituere,donee Sy* wdus cogatur. Hlt;ec fententia nondum'promuU gata eß, nondum enim nobis rej}gt;onfum eü, fed exi/limo futurum ut proximo die Lu-n£ pro* tnuïgetur. î^ihtl expeâo mitius. Cognoui enitn fenfum legati Campegij. Moguntinus ubi uidety fe dtu pugnando nihil profieere Poftridie non uenit in Senatum gt;nbsp;Cum in hane/èntentiam irent principes, excluß funt er principum conßliarij , ß qui uiß funt dicere fententias æquioreS. In his etiam fuit afXiy^ai/x/aa.-n,vi* Drefenßs. I^arraui tibi non modo hißoriam rerum haóienus geflarum, fed etiam earum quto funt in expeSUtione,nihil exaggerans. Sentio enbn quos motus, quàm mifcrabilem Tragœ* diam paritura ßt fententia aduerfariorum. Omnes unus meo iudicio gubernat rußicui, quemnofli,crfubduntei faces quidam hypo* crit£Theologi. Hihil pojfum fertbere ampliuh Vale er pro nobis ora, Oânuo lulq.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Luthero.

OftduM exhibit cR nobis âduerfdriôrum confutAtio O' ^udio ciui more cdufdm elfe, quid Cefdris confilium emenddnt,O' dcmunt conuicid. Sed hodie dcccpi ex Cdmpcgio mtre pducosdies proditurum. Vbi prodierit,coniea éiurdm cdpiemuf ex difceffu. Noj enwn petemui, ut perinittdiit nobis aVTa7roXoyelt;ô’oa, quodfi concefferint, non diu mdnebimus. Erdfmus res fcripfit Cefdri, dpertè probdns cdufdm noflrdtn, de coniitgio fdcerdotum, de uotis, de utrdq- Jfes cie. Hoy enim drticulos nomindtimdttigit. T« uideris in refionfionibus de trdditionibus non* nihil ftomdchdri, Sed rogo te, ut miht fic dtfiu* tdnti ignofcdt. Mdgne res funt^CE qui ddfuott, non mult'utnddiuudnt me. Sdtis certus fum,quod nonlicedt Epifcopis onerdre Ecclefidm, O'itA fcripfi MJ eonfeßione neque id muto. Sed de dlifs rebus tecum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Óbfecro te, ut mihi non

de efficiente cdufd trdditionwm, fed iOd findli reffiondeM, qudm ego pofui ciuintAm,fcilicet, utrum obferudtiones elefie d pijs poßint efiè ut fi Bernhdrdus idm refiè fentiens de iuftificdtione eligdt certdm obferudtionem,dn iüdobfcrudtio poßit effie cultus, feu opue, quo propriè dgdntur grdtie, O' Idudetur Deus. 14 eA enim quod uocdt Thomds 'XiXTgiap. Ego fen* tio tdle opus ttnt'um effie corpordle exercitium, noncultum ,ut,fi certis diebusieiunet ,finent operis

epcrii eße proprium corporis caßigatioucm non cultum, fed laudem Dei. Loguor cnim de fine immeditito, cz luduo Bernhardum fillip quod ld opus interpretatur eße cultum. Ia fi Petrus conßitudt obferuutionem diei Domini^ ci, id opus ludico non cultum eße ,• Scd habere vtilitatem corporalcm, ut certo die conucniat poputus. Sed Thomas rcclamat, facit cultus ex his i^s'Koi^tffu.ilcuç -, idem de uotis fcribit. Obfccro te ne grauere nwcum de his rebus con* fabulari per literas. Non cntm nihil adfert uti* litatishtec commemoratio. Vale féliciter 27.

HOdie putAucrunt confutationem fjio'Âo'i'iiiricoç H^£T£pxç pubticandam eße, fed rumor fai fus fuit. Non cx(j*h»wnt amen di* utius dilaturos e/Jè. Earn pubiicationem pofiea diunt ficuturaeße horribilia edióh,. C^anquatn dutem certi nihil habemus, amen mult£ fiitit conieäurc, propter quas perfuadeor facile,nihil tequinos impetraturos. Tn ainrn orarc Chri* fium pergito, ut fieSbtt animum Cafarisad pa* cem, Quidam fignificant appcHationem ad Sy* nodum

nodum tan oifuturam nobU, Sed pofl pdltcos dies omnM fcicmui. Ego tußi odiojtßima labo^ ro,qudmex paucarumnoîHum infomniacon^ trdxi. Ctetcra nArrdbit Cdjßur Aquild, qui re^ dit,iionorificè htc trdikltus eil, crab dmicis,cr ab tpfo E-pifcopo Augu/ldito, Hodic in ßenatu prmctpum nihil dißimuldns, legit tuam Teafxa KT^Htrip.Confldnttßime propugnat nos,fed quan* turn proßcidt non uideo. Vdle. i o. iulij.

ucllcnius, hoc præfcrtim tempore, cum eil uj^Tcea'iç noflrt ncgocij. Tandem audiuimui confuationem tertid Augußi, cr fcntentiant Ctefdrii, qute fdtis d/ferd cü. îHdm priitsqudm le* geretur confutdtio, Cicfar inquit ,feined fen* tentid, qudm ibi perfcribi eurdjfet, manfurunt effe, ZS' petere,ut idemfdcidnt Principes noflri, quod fl nolint fdcere, fe cum flt defenfor Peele* flie,nolle fehifma in Germatiid tolerare. Uaefuit ordtionis fu'mnM,qu£ qudnquam effet atrox, ti* men cum confutitio effet udlde pueriliter fcrip* ti, mird grdtuldtio fecutd eil Icilionem, Pfullui Tdbri liber extat tarn ineptus, quo non flt inep*

tiorhtec confutdtio. De utrd(];/}gt;ecie aOegduit hfloridPidefilijsHeli mdducdtuns pdttcni, hinc drgumentitui eü folo pdne deiere Idicos ccn» tentes ejjc. Tic MiJJa mirdbiliter frigidd fuit defenßo, lodchimus rediens db ed leâione, tiAta tgo non interfui, mthi dixit, ualdè me errdre, tjui me ufque ddeô udrijs dijfutdtionibui crucid* rem it cdufîs trdditionum. Nihil tdle iBis in mentetn uenirc poße. tioftri petiuerunt excm* plum confutdtionis, fed Cieftr reßonditfe deli* berdturum, utrum effet exhibiturus. Pofiridie dccerßit Principes,iterû hortdtur, ut in fenten* tidmednt,qu£ fcripts, e^in i^nfutdtione. De exemplo inqutt ,fe ed lege exhibere, ne eddtur^ uel trdnfcribdtur. De hdc re diu tenuit content tio, tdndem dirimunt edm lAoguntinus, ej- frd* ter, CL Brumfuigius. Hi dccedunt dd noftros principes, CL iubent omittere hoc ceramcn, fcy ne Ctefdr uehementiits conimouedtur, de trdnfî^ gendo toto negocio conßlid hdbituros effe. itdq^ cenfutdtione illdtn nendum uidere licuit,lt;y ex* pcamp;unus hodie qudf conditioncs principes illi nobts propoßturi ßnt. üdbes noflrd cmnid.Viri boni, CL fdpicntes omnes uiß funt mihi ereilio* re dnimo effe, dudits, illd pucriliter fcriptu con= fiitdtione. Noflri fdcitiuspoffent im* petrdre pdeem, ß dmbirent ipfum Cd'farcm, CL fdittores principes, fed mird eü negligcntid, CL

ut mihi uidetur,tdcita quadttm indignAtio, qu^t ab iflis ojficijseosabducit. Res toae^l

vacri , nee regitur uüa humAUA diligcntiit. ld 'mterdum flowAchor, mterdum repute Deum h£c prießdia nobis adimere, ne confidamus na: bis. Tu igitur diligenter orabiS:,ut 1)01111 feruet 1WS03- det pacem Reipub. Landgräuius ualdè moderate fegerit, mthi etiam aperte dixit,fe pacis ret'mend£ cau(d, ctiam duriorcs condition nesaccepturumefße, quafcunq;ßne contumdia Tuangclij accipere poßit. Vale i.Augufii,

PQflquam non deßitit C^far petere,ut noflri irent in fententiam fcripam in fabrili con^ futatione,ZT noflri contra contenderunt,ut exa hiberetur nobis exemplum confut3itionis,neque finis apparuit eins ceraminis, quidam principes horati funt,ut omitteremus lUud eer turnen, Oquot; pollicitifimt fe inituros rationc pacis facienda. ïi£cfignificaui proximis Uteris, Tcce poflridie Landgrauius abit dam omnibus, reliquit tarnen hic mandan. Ce far flatim acceflit noflros, petit ne difcedant, pr£fertim podq principibus permiferit,ut dc compoiiendo negocio nobifc'um agant.

PHILIPPI MELANT’. 19 Hgint. Vifut cR tequum poflulare C^ptr. Qudre ttßftri respondent ,fe incofulto Ciefare nunquatn dbituros effe. Ego de Landgrauij conßlio nihil affirnMrcpoßmn,fed uidetur commote indigo nitute dilionum, fpcm pdcis dbteci/fe. Ciuan^ ûiidm, ut dicatn, quod fentio, fufpe^ mihi in eo fimuldtio moderationis in tultbui ncgodjs hie fuit. î^unc Principes illi nihil adhuc cgcrimt, quod nutgiwperead pacem fadurum uidcdtur, 'Tt^ooi'p.ia fuerunt de Ctefaris uoluntdte peten^ te fcrifs eluxilid. Marchio omnid pHTCpittwç txdggerduit, dd db^ierrendos noßros db hoc do^ (Iriitte gciwre. An prtetered dd æquds condi^ tiones defcenfuri fint, nondim feimus. Moka« cborm Spirrn/iOKi (fwid.a.', de quo fcribit ifi , lebius, pidne fignificdt horribilem tumultum, Vdle felicißimc. 8.Augufii.

MUtitur tibi dpologid nofird, qudnqudui ueriiK confeßto rfl, Neque enim iidcdt Clt;efdri dudire prolixds difitutstiones. Ego timen ed dixi, qute drbitrdbdrmdxime ucl prodefic,ucl docere. Hoc confilio omîtes fere dr ttculos fidci coinplexus fim, quid Eckiiis edidit J'iaSoAincgt;y=

Taraç cPfaSoAai» contrA nos. Aduerfus l)Ai uolui remedium opponere. Tu pro tuo Spiritu de toto fcripto ftatues. Dux Georgius,ZT Mlt;lt;r-chio lodchimus pro feilt funtad Caftrem. ibi habentiir de nojtris ccruicibui comitid. Ordbis igitur Deum ut dißipet coii/iltd gentium, qute beüd uolunt. Refertur dd te quaflio, de qud mdgnoperè peto utrejfondeds. Non dubium eü, Ctefdrem prohibiturum effe Cinglidiids con= clones. Sujficdniur igitur fore,ut hoc pratextu nojlr£condonesetidin prohibedntur, qutdïsle* buts tdm in publico templo conciotMtur. djiid igitur cenfes ƒ Eil'nc rcUnquendus locus pu^i blicus, Si Cæfdr ita. oßendet hoc fe petere,ut Jirs ne motu Cingltdnæ cotteioncs etidm prohtberi poßinti Ego reßiondi cedendum effeuolunMÎ Cteftris, 'm cuius ttrbe idtn fumus ho/fites. Sed noßerfenexdifficileseR. Quidigiturtibiuide^ dtur, qutefo ut fcribds Germdnicè mpeculidri chdrts.. Antdbo hdc de re uelis reßiondere. Cce^ fdremnon drbitrdmurpoße dduenire intrd dies qudtuordecim. iiunc entm conuentus dgitur di^ tionum Außridcdrum in SdUnts. mhil nout hd^ beinus prtctered, neque quid ßterandum ßt de conßlijs Ciefdridnis exißimdre poffumus in an* a opinionum udrietdte, fed expet^mus duxili* um À Chrißo, Vdlefeliciter.

VErfiMur hic in tniferrimii curis, O' pldnt perpctuis lachrymis , dd hdf hodie mird. confterndtio Anmorum noflrorum dcceßit, le* élis viti lit:r!s, in guibn^ßgnißcdt, te iwbU ia, irdfci,nt ncßrof litcrd^ite legere quidem iielis, gt;011 exAggerdbo mi pdter dolorem nu um ucr^ Ik , Çed rc qult;efo ut reputes, quo loco, quunto in pericitlo ßmits, ubi praeter tudm confolAtionem nibil quicqudm foldtij hdbere poßumus. c^uotU ehe confluunt hut Scphtftlt;e, dc MonAchi, ut Ac* Cendant odium Ctefaris dduerfus nos. Amici, ß quiantea fuerunt noflri,abjunt. No; hicfoli dc de/petii infinitis confliéhmur periculis, Oro igitur te ut reßgt;icidf_Ml nos,quicertèdu* toriatem tuainin maximis reVm lequimur,Mel Rempub: cr non recufls legere noflrds liter as, CT rel^ondere ,litm ut gubernes noflras ddlio* nes, turn ut confoleris nos. C^fari eR exhibits defenßo noflra, quam tibi mitto legenddm,Sdtis meo iußeio uehemens. gt;ldm Monachos hie fdtisdepiólos uidebis. gt;luncmihi uidcturcon* flituendum, priusqudmrefltondednt dduerfarij, quid uelimus concedere ipfis,dc utraq;/ßecie, de coniugio,de priudta Mijjd, quam nuUo modo ui*

dentur amiffuri dducrfarij. Hune nuncium coït» duxi de meo,CP nuper miferdni peculidrem ntm» cium, qui d te redijt indnis. Aduerfdrij idm de= liberdnt, quid uelint ref^ndere, Omntd igitur pendent ddhuc. Vdie féliciter,

HErifiniuimut Colldtioneni,feu potius Con» tcntioncm, quæ fuit inflitutd cordin drbi= tris. Arbitri fuerunt initio,Henricus ürunfui-cenßs, Augufldnus, Eccius, Cocleus,pofled Hcn-rico Brunfuicenß fuffeélus eâ Dux Georgius, tidin Erunfuigius codilus erdt dbire ßip Id.a.K.iJ'ov«., quem timent contrdhere cxercitum. De dogmdtibus ßc fe rcs hdbent. Cduiüdbdtur Eccius nomen Sold, cum dicmus, foldßde luflt-cdri homines, neque amen rem ddmndbdt, fed dicebdt impcritos offendi. lidm co'égi eum fd^ teri,reilc tribuid nobis iuflicidmfidei. Voluit amen nos itd feribere, quod lußificcmur per grdtidm evfidem, Nom rcpMgzM«/, fed illc flub tus non intelligit uocdbulum grdtiæ. Alterd rixd fuit de remtßione pocnic , Ztr fdtisfdflionibus. Tertiddemeritis. In bis duobus locis nihil con»

T H 1 L I P P I M E L A N T‘, tienit, quttnquan! eü exiguum,c}ucd merito tri’‘ iuit, nos timen ne iÜud qtiidem rccepmus. Dc= tfidc «ent«»i eii ad utnmq;jjicciem. H/r waxi'a WW contentione conAtus eü oflenderc, quod non ßtpr£ccptum fumerc utraniq; /pcciem. Sentit frorfus mdifferens ej]è,fumere umdmdutAm= bds. Et fi hi£c docercmus, libenter erat nobis concefiùrns utrdtnqi ficciem. Ego non potui b£crecipere, O' amen excufaui hos qui haéte^ nus errore unam fiempferunt, uociferabantur cnim totam À nobis Ecclefiam damnAri. Quid tibiuidetur? Ordinatio Chrifti iuxa adLdi^ cos O' elericos pcrtinet, quare cumfacramento uti cogamur,mentes formam integri facramenti retitiere debent. Tu)ifie (cntis,firibe plane. De Mijp, uotis, coniugio nihil difiuatum e^i, tan^ turn propofit£ funt conditiones, quas amen nos non accepimus ,E!on pofiiim diuinaredeexitu, Quanquam cnim aduerfarijs etiam pace opus fit,tumen quidam uidentur non expendere,quan^ turn pcriculum futurum fit, fi res ad arma, de» ducatur. üos moderatißimas conditiones pro» ponmus , reddimus obedientiam Epifiopis o iurisdidioncm, O communes ceremonies pol» licemur nos cfic infiauraturos, Hec quantum habitura fint mementi ignoro. Tu orabis Chrt* /lu«!, ut feruct nos. nbsp;nbsp;2 2. Augufti.

P2r Qyridcu.m plurd fcribemut, qui crdt dbi^ turns , tJi.itto tibi quaftiones qudfdan, dequibus rixdmurctim dduerfdrijs. Huiufinodi drgumentd cdptdnt ,non quæ dodlrtntm piea^ tis cont 'mednt, fed quie plurimim ualediit dd concitdnddm inuididm, CE noflrd moderdtio in tiltbus locis duget infolentium hominwmfero^ cidtn. üon poteil dici quos dgdnt triumphos hic. Si meo nomine, non principis ucrfarer in his ne^ gotijs , nuüo modo ferrem hdnc Superbidtn. Hune me omnid dißimuldre cogunt prineipum periculd, Reipublicte difcrimind,VoluMtdtes no* Jirorum mirdbiliter dut imbeciües, dut pdrum in loco fortes, Hihil amen, ut j^ero, fdciemus con* trd Eudngelium. Pontdnus profcâo decldrdt,. fe effe uirum fortem,cr bonimi. Bucerus feribit tibi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KUp/anè, uult dccederc dd

noßram fententidm. Sentit ddeffe corpus Chri* fliinpdnc. Kifc fummd ed, Scripßeipropo* fitioneSjfed certo conßlto mißt fuds propoßtio* nes, plurd non potui fertberc, Mox rejfonde. Vdle Pofiridiè Bdrtolemlt;ei.

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ponfttni«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PcciiUt

( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Heller. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Crfnceihritw Colonienßs,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Philippus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cdncelldrius Bddenßs.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C Î Pbi

TVttm iudiciu de pofluhitii dduerftriorum nondum dcccpimm, cum quidem nuximc 'mter/it, }ws id habere, Adhuc iota res pojtti e/i ill his negoeijs. Vclient ut fatcamnr, neepie fu^ mentes, neijue pomgentes alterant /jfecient fa* cramenti peceare. iios exeufanmiiis fumentes, de porrigentibus h^ret res. Synodus Bafilien/is hac conditione coneeßit Boheniis integrum fa* eramentum ,fifatcrentur, rede poffe iinamfu* mi, ac dan. Hane confeßionem,cr a nobis cupi* unt extorquere. £cctus inquit, fe idea laborare^ quia non poßit uulgus retinert in officio, ni/i nos libercmus uulgi confeientias de Sacramento, Tuain igitur fententtam audire cupimus. Can* faut applicationis niiffaruni fujfendunt ad Sy* }todum,qua in reßgnificant, fenon imponere nobis hoc onus, ut impiam de Mtffa opinioncm recipumus, cr tarnen Canonem recipere nos in* bent, fed cum cominoda,cr pia interpretatiçne, Video nobis iii/idias ftriii, zy quid mihiinpri* uaa confeßionc faciendum effet, facileiudica* ; re polfem. Sed hac res ed communis omnium, ideo aliorum fenteiitias non reprehendendas effc cenfeo. valde reprchcndimur à nofir/s,quod in* risdi»

ŸÎfdiâioncm Epifccpii reddimits. Nd»: Ktt/gKlt; njjuefdóium Iibernti, lt;3- femel exeußb iugo £•: fifcoporimi, £gre pätiturßbi rurfri impont lUa uetera onerd,Gr rnuximè oderunt illdm dom'mdlt;= tioncm ciniatcs imperij, De doârind rcligionis tiihil Idbordiitytuntunt de regno liberate funt foliciti. Mitto tibi cxemplmn nomßime pofluld^ torum,ut fdcthui reJ})onderepoßis,Vdle, Poflri^ d/c Aiigujli,

NEcfue de priudta rebus, negùe de publiàs, qutcqudm fcribere pojfum,tot idm dies col* loquimurde fdrctcnddconcordia, neque amen expedimits quiequdm. Vrgent de Mißd prtuda, deq; dlijs rébus proponunt coiiditioncs,quds non fdtis tutum uidetur dccipere. Exiflimo ex pria* ribus nofiris literis tllds te intellexi/fc. Interim adduttt dtroeißimds minus, qud in re, etfi nihil moueor meo periculo, amen interdum con)îdc= ro,qudna fit imbecillitds dnimi in noßris {xiffip. Eortdffe prius confeikl erunt omnid, qudmddte peruenidnt hic Inerte, i^din yqaf.1.* IJ.a.ioq!û^^ eü ardus.Ç^Udre nunc dcliberdre nihil pojfum.. Hodic erdt ueniendum in coUo^ quium.

quium, cum quidem neque ego, neque Pontdttitt l 'ciremus quid effet dgendum, Cf qute effet fum* ma, fententiie Prinapum, Omiüno hæc fa.ÿv/j.îa, UiDÙic7rbfia.uidentur non mmut/igntficdrcali^ quid,qu.tm portentd,quie uulgui ohfèrudt. Chri^ fiui liberet nos ex tuntispericulis, y die féliciter. 26. Auguffi.

S cio tibi diuturnum hoc filent i um moteftifi* inwm effc, pnefertim hoc tempore, quo maxi^ menos oportuit coüoqtii: Verlan lamihicre^ dds,nulld res aquè me offendit in duld, dtqiie iftd tiegligentid, quod non mittunt dd te crebriores idbeUarios, Noi quidem impetrdre no pojfumus, utmittant. Hdsliterdsmt/iddlodchimum. No« reccpimus conditiones ab dduerfarijs propofftas, de utrdq; ffgt;ecie,de coniugio,de Miff'd, Itdq^ rur* fus reieäa, eft resdd Cæfuris dcliberdtiones. E pe Huit dnte tridHum,ne omnid in prifttnum ftdtum reftituantur, quod ft amen grdudri uidedmur hdc fententid fud, operdm poüicetur dd trdns^ diiionem. üoftri rcftgt;ondent, fe nihilfcirc quod largiri dduerfarijs poßint,prd:ter ed,quietdiu Idrgia funt. la hteret res, er amen hodie de quH

r H IL I P P I M ELAJJT-. ±3 quibufdam pacis conditionibus deliberauimus, quas fi urgcbunt aduerfarij, princeps prius ad te mittet, quàmaliquid conflituat, Hoflri focif piane uidentur tAStTi’^flpjboc tnagis nobis puto pacem faciendam ejfe. IJihil moderati re^on* dent Legati üorici,a' Ueßi, cf-a/fentantur his Luneburgici, ï^oftri iudicant run effe amit* tendam occafionem faciendee pacis, ft qua fieri boneflc poßit, Jmpendet enim horribilis mutatio wiiuerfi imperif,ac omnium rerum ,fi res ad ar* ma deducetur. Hodie intetlexi cx quodam Prin* eipe uiro,ü'amico Cafaris,Kcluetios mira con* filia habere de perturbanda publica pace, çr Turcos eer tam O' horrtbilem expeditionem pa* rare. Vale féliciter, ^.Septembris ly^o.

ANfc triduum finitum cR coïloguittm no^ ftriim. t^olumui enim conditiones de alterlt;i sacramentt parte, de Canone,deMiJ}'apriuatit, accipere,item de Calibatu. üunc res itervm ad imperatorem relata e^i, ut, quid futurum fit,di^ uinare run poßim. Tantum oremus, ut mentem Imperators fieéklt ad paceni retinendam, qua ttunc maximè opis e^i,twn tantum n(ibii,Jed uni* ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerfet

uerf£ GcrmAnù, Non credit quanto in odio fît» Noricis, ncfcio qutbus alqs,propter reßitu^ tint Epifeopis iurifdidionem, ita de fuo regno non de Euangelio dimicant foeij nofiri,Amicus quidam(cripßt, me,ß quana uoluißem maxi» nu pecunia à Romano Pontißce conduduseß fern, non potuiße nuliorem rationem fufeipere reflituendx dominationis Pontißcia;,quam hanc effe iudicent homines, quam inßituimus. Ego nuÜtm ädhuc articulum deferui,aut abicci, qui ad dodrinam pertineat,tantum flomachabantur de politicis rebus, quas non eü noflrum eripere Epifcopis. Breui, ut ljgt;ero, ßiemus,quid deeer* net Imperator. Vale féliciter,Die Egidij.

HEri tießeri Principes fuerunt in Palatio Ciefaris ufq; ad medium non£, ci accepe^ runt reßoiifum, Ciefarem uelle curare congre^ gari concilium, fed more antiquo Romana: Ec^ cleß£, Gl for taffe extra Germanium propter négocia Cafaris. Interim reßitui debere omnia Papiflis, fed hoc adhuc non eß plane decretumgt; Si quid adhuc uelint contendere noflri in illis articulis dequibus cotrouertitHr,ueüe Cafarent adhuc

PHILJPPiMKLAtJT'. V ftdhuc pef odo dits pTitßdere. rgt;e bochodieei= gent noflri TTmcipcs Clt;eftri grdtiM,çr dicent fc 'm nullo poflè ccdcre. In ludis cqueflribus Fcr= dinandi (cnm feudum i-Cæfare in campó pro partis iure Auflridco dccipcret) flex homines fli^ttt uno die. Duo perierunt dißiliente 'Ëoinbdrdd, zy beneflilutunte ontncs cireumfldn^ les. Vnus ex militibus d quoddm imprudenter dirigente'Sonbdrddm iólus,peros crmediuM cerebri trdnfleunte globulo, flubito concidit, zy in ceflntc flepultus eii. Qjtiddm alius db irdto Uijflano cuiè eonjpe^ti cederenoluit,conflofl-fluseil. Sextus per pcnttcnlum incedente turbd decidens flubmcrflus eft. Aldrebiod quot;Sadencdlce equt pcrcufliu ex illoflgt;elt;^culo abijt. Rexipfle m confliHu ter proflratus eâ, ut dicitur,tertio non ßne beßone alterius Idteris, Vale,

Toto peil ore dgo gratins Deo patri miflerU cordidrunt, ejquot; Doniino noflro ieflu Ckrit^ flo,Pontifici noflro intcrpcllanti pro nobis, o'vju.issaSoujjTi roä^ îtcamp;EvtfoWç HfU-wj.', quod morbi nimij periculu Icuare cccpit. Gaudeo enint ex animo, cum tuo,tKm Reipub: nomine, tere-uiuiflce-

uiuifcere,CP hancLeticUm auget,(iuod iuudt txemplum uidijfe, guo mAiufeflè tcflatuf eü De« «lt;,(e hctnc noflram Ecclejiam rejpicere. Hj'c ownjttm Principutn, aliorum bonorum uiros rum uultusyutque congrcffÎM fucr tint hilurioreff poftqudtn dilata funt Utera tua uita often* dentes, Agnofciunttuo m'mifteriolucem'Euan-gelij rurfus patefachm efte, feq^ debere tibi in^ telligunt,fimul etiam pro/^iciunt, quantum de^ trimentum aceiperet Ecclefia ,fi nobis eripere=i ris. Ideo optant communibiis uotis,ut diu fts fuperftes,agiunt Deo grattas, quod te uclut è me* dia morte reuocauit inuiam. Acfttero graam efte Deo hanc latitiam, CT gratiarum ailioa nem.

Precorrieum perDominiim neftrurnkfunt Chriftum,utte prorftisreftituat,acfanet. Hie nondum finita fiunt deliberationes de reftionfi) dando Cafaris oratori, ad ipfiiis diftiutationem, quant de priore reftjonfo duriorem habuit. Jtaq} nondum ctiant Pontificio nuncio rcftionfivm elt. Dux Vuirtebergenfis laudat magnitudmem ant* tnt tui,quodaufiisfis in tali morbo te commttte* re itmerijZTex hoc antro euafieris. Ait fe tuunt exemplum imitaturum efte, tarn enim ampliin oätduum agrotat,cr eras abire conftituit.Chri* ftus fiaciat,ut breui te uidcam incoluntem, ty re* ftitutum bona ualetudim. lui in maximis dolo* ribus,

quot;rihu^, er hos augebat indignitas-,quod nihil opis ajferrctibi hoc loco poteramus. Excruciabant me etiam erraa quaidam ’larpina, cjuibiKaninta aduerti morbum augen, laq; dici non poteil, quantis dolonbus confliékttusJim. Solicitudine nondum prorfus liberatus fum. Sed Ji fuitJ'u^ crijpia ex opptlattone, lam dcpulfum Jj’cro omne periculum,)in ex calculi nwle, tarnen leuiusfore Jjiero, CT habebis medicum Vei bcne/icio prii=‘ dentem,amp;- fidum, quern utDeusadiuuet opto. Vale. Smalcaldite 1737.

SCripfentt Lundenfis rediens ex UiJJianidJni* peratorem Cdrolum uenturum in Germant» am, non ut bcUam ciuilc maueret, fed ut de con» cordia Ecclefiarum dclibcraret, farcienda mode» ratis rationibus.ldeo horatus cß Lundenfis na» flros principes, ut or ipfidehberarent, quid de» fenfuri efient,dut largituri aduerfarijs. Hane ob caufam indtHus eß: conuentitsSmalcaldcnfis. Al» ldti£ funt deliberationes,qudrum confenfus fum» mus fuit, non pojfe abqci eos articulas, quos in Confeßione,i!r Apologia confitemur. Conflitu»

todoârïnx confcnfu, de Adiaphoris nonodiofe pugnAndnm efje, TJelibcratio itoflra, cui cxteri fubfcripferimt, accurate et erudite uidetur fcri^ pt3„utpaulut narrare potent. Hæcdum aguti» tur in conuentu, aüatum eR rej^onfum inipera’ torii Qarolkin quo narrat Imperator, fe in Ger^ maniam uenijje non hofltli animo, fed ailtirum c/fc de concordia Eccle/iaru,cr [fern oftendit,fe daturum pacem^eaq; de re dixit,fe pauló poft re^ ffonfurum eftc. Hor pfzi qmdon onviy* eft, fed not timen 'mterpretamur effe iifluoiMp, Aliquanto poft uenit comes üoute Aquil£,i5 adfert deliberationein de concordia, eui addita; erantquicdam Imperatoris expoftu* la. iones. Erat Legatio quadam aulica ironia in^ ftrudhl,Comités Manderschidt, CP No«lt;c Aquh la: pr£ fe ferebant, fe non effe miftos ab Impera-tore, fed tanKit con/ilium fuum imperatori pla=‘ cere. Summa confilij ha:c erat. ckm malit tmpe^ rator publicas controuer/tas componi ftne maio» re tumultu, Granuellano, er hu duobus comiti^ bus uideri confultum, ut petamus haue rem pri^ uatim peti ab imperatore, eum quafi arbitrum faciamus harum controuer/iarum priuatim. Quod ft faeeremus, tmperatorem adhibiturunt effe GranueUanum, CiJ' pancos alios, et deleiluru utrinq- eruditos, qui dogmata iudicarent,et mo» derarentur.Contcntioncs uero de prlt;edijs Eccle»

PH J LIP. M LL A NT'. tî jiiru Imperatorin iudicio pcrmittëdas e/Jè-.petitu eis' hoc e^i,ut difertè,(s plane dicM!iK,lt;]uid larx giri, aut defcndcre ad extremum uelimuf. Erant adiedte fatis durlt;£ expoflnlattoncs,gt;Jagt;K Imper«*« tor ait fe tegre ferre,quod haâenus /imnlantcs Concordia; /indium hoc egerimut, ut rem extras hcremui, ut paulatim noflra: partes conßrmaT rentur, non uerè uoluiffe nos dtfcordias toUi, quod nihil coneeßimm aduerfari/s.Narrat quant diligenter AuguftiC egerit de eoncordia. Ac toa querela eo JJwébit, non uideri nos appetere eon^ cordiam, ni/t abijeiamus tofum dofirinæ genus, quod profitemur. Not wcrccMjidè cr uerè re« ^ondimiis de noflra uolimtate crgaRcmpubizs' fitidio pacts,purgauimus obieéîu crimi'na,lt;is in« gcn!lt;e diximiis,no ueHe nos conciliationem intel« ligi confirmationem ueterum errorum, pro^: icâioncm pia; doiirina;, oflendimiis clarè, quos articulos non pojfc abijei cenfeamus, (S' peftuis mus, ut res non priuatim, fed in publico conuen« ti( agcrctur, ut anno fuperiori promi/it Impera« toris l€gatusErancofordia;,oflendimusetiam nos neqiiaquam de praidijs Ecclc/iarum pugnare. Exempla re/fonjionis habent Principunt (S' ct« uiatum legati. Portußis erunt uaria indicia de noflra re/j!on/ionc. Eionmulta funt cpo^rtnion« fa, Cæterd uerecundè, ingenHe,grauitcr,acJine fophifiica fcriptafitnt. Et Ji unit imperator pie

confulcre Ecclefijs, occaßoncm dlicluttm butjß uidemur. Vtinam Dem cxatet animum imperatoris.ut uerè uelit inqui/itis fontibui, cr funddmentis de doflritiddgijtcut toticsin bdc ndrrdtione fcriptum eR. Habes hiftoridin bums conuentus pr£ctpudnt,l^dgt;n caterd funt commua nid^ in gutbus cy pierag; funt gu£ Demoftbenes nomindt, koivk a.pM^TKfs.(HTot,de guibus cordttt logueinur^ Vale.

NVitgudtn eram crediturus, tintim feroci^ dm, tinam f£Uttiatn in hominem cadcre poßc, gudntam in Eccio guibufdam cius gre^ gdlibus deprehetido, Ndm principesipfi fatis dementes ez modcratas fenhnttds diciint,d gui‘ bus timen ifii miris artibus conantur eosdbdu^ cere. Accipto tc per literds imperdtorem duto^ lentis conßlijs dehor tin,gut ut mthi uidctur,gc^ nuind guddam benitite etidmddmoderationcnt fy pdccmducitur.Qjtdre ßero tuds It ter as plu^ rimum pendens dpud ipfum habiturds cjße, Teep rogo, ut inebodtum Ketpub ; beneßcium perfid cids, cz pergds cum iterum dtg; iterum dehorti^ ri. t^il hdc tud fdpientiddtg;dutorititedigniiis fdcere potes, nilddomnem pofterititem gloria^ fites, guam fi tua diligent id hos motus feddueris.

r H I LI P. MELANT. ?7 No; cdufani no/iratn fimpliciter cr fine couieijs propofumiin,(juan^ud cduiüdri aliquis poßet fc* ram eße nwderationem, tumen uolumus ojieiide^» re, nos non abhorrere à conßlto pacis, fi condi^ tiones cequ£ proponantur. Re; /ppt oflendit im^ pendere muationcm publicam, quam utinam ita gubernent lUi, qui reru potinntur, ne fubito im= petu proflernAturEcclefia. Oro igitur te quan= turn poßion per Chriflum, ut non definas Impes ratorem adhoruri, nc bellum aduerfiis dues fuf= cipiat, qui non recufant aquas conditiones acci= pere. i^on entm hoc agumt noßri, ut foa. Ecclcßaflicum dißoluant. 'Daniclcm sti* barum ualdè anugt;, quern tametß fcio tibi lucun^ dißimum eßc,tAmen oro,ut mea caufa aliquid ad^ das ad tuam erga ipfum bencuolcntiam. Vale. Augußa Calend:Augußi.Anno ly^o.

CV«î naäus eßem certum ac ßdum tubella* num, faccrc non potui quin ad te litcras darem, prafertim in hoc oßicijgcncrc aman ter abste prouocatusantc aliquot menßs. Tctobi= ennio dum uerfor in negotijs ac rixis, à quibus prorfus abhorret natura mea, nihil niihiccntd git, in quo perindc ut in illis tuisfuauißimis Id

ter is deejuieui Qudre uclim tibi perfuddcds offi^ cium illud tuum nonfolum grdtißimum, fed cti^ dm iucimdißimum fuiffc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

TT'ÄsiJis sPiS^oU aü} avlt;fjgt;dç yvHotùSQ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:

«róp» ÏMOixp lt;ƒióti lyj ToiiQ SM/awoi^ -rSp ^7riSiû'n:ili nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;öUi5^p ou7t «êzXo/j, ouTfc

TT/sJp uTrapXf'* Scriberem dd te de rebus dlijs, lt;IU£ pdrtim nuncaguntur, partim impendent,Ji (judm Reip: utihtdtem deliberdtioncs noflrte dtb ferre poßent. ^^uid nihij moderati placet utrjcii pdrti,iio!lra cônjîîid repudidntur. lllud tdmeti oro te quantum poffum, ut etiam tuam dutoritdtem,Ji qua ent occafio, ad pdcein faci=: ! endam conféras, et horteris cos, qui rertem po* tiuntur,ne belloctuüimdgisdißipentEcclejtas. ; Qnis enim belli ciuilis exituseffepoteü, quim . eimnium rerum uaflitasr Et ego nthil dubito falli ' qtiofdam, qui Jfes habent immoderatas, camq^ ■ ob cdtifam lundiq; faces ddmouent mitißimo genio Cicfaris, ut eum ad beUum mouendum ac^i , Cendant. Mca confilia quodad ipfas dijfuutio» nés dttinet, ffero à prudentibus O' in tclligi cr

,.4 probari. QîilLroucrfîds multss pnccidt. deinde quafdam ad pietatem ticccßaridsbondßde illu^ JlrareJîudeo. Conor etiam in honorcmadducere TOâli'ujU.aTKjTpXcnfaç luH.ÂHc'iasinùç, Hu=gt; lus mei ludicij ac uoluntatis quicquid accidat,te=‘ fies erunt commeiinrij in Romanos nunc cditi.

T« fl quid potcris adferrc opis bbcntt Reip:effi=gt; cc, ut quod illc fiert inqutt in bonis pocinntis, in hoc quafi ultimo a(lu uitie tu£, totus orbts terrarum fapientiam tudm pr^ctpue perffiiciat. ContuUt fe Icriburgum quidam adolefcens Theo^ doricusReiffenflein, natus in famtlia fiudtoßßU WM tui nominis. Hdbuù auunculwm iuuenem ops tmum,quimultumapudteLouanijfuit. Quas re te oro, ut hunc adolefcentem ez propter jius dia ntatorum fuorum crga tc, proptermcam commendationemcomple'tliuelis. Apud nos fas tis commodis moribus fuit, ac jfero eum confirs matum tuis pr£ceptis non indignum tua cons fuctudine fore. Nale. 8. Calend, Nouemb. Ans no lyjz.

ILiußriß: ex'ampliß: Domine. Vthiamîngenio autoritate antum ualerem, ut mea opera aliquid ad ueram Eccleßa: concordiam conduces re poßet. Certèfiripta mca teßan tur, me hors ridiorcs quafdam qüteßioncs praicidiffe ztX' cos JMtum eße mitigare quafdam material, Nee

(i confenpi Cdtholic£Eccleft£ Chrifli dtp fentidni. Videtur hoc dd concordtdm ido^ neum,^uod tottes obtulmm, nos Epifcopis fudtn dutoriatem ueïïe trîbuere. Nihildepofentid, dignititibus dutoptbui htigdtniK. li£cpoluicd boni confulimia. Sed quofddm doârin£ zj- cuU tuum errores tnxdtnits. Eü dutcm ¥rdiicofordi£ delibcrdtum de uid concordi£, ut utriufci; pdrtis Uûlutitnte dcligcreiitur hommes eruditi, pij, mo= derdti. Uom'mduerdm tpfc (juofddtn hidlterd pdrte Keuerendißmo D. Ltmdenß, guos exißi^ nidbdm dd tilem deliberdttoncm utihter ddhibe^ ri poffe. Hdnc undin efjc uidm drbitror dirimcn= di hds controuerjîds, niß fdtili dlicjud muatione dirimdiitur. Sed hicdliter rcs mßitutn dd^ funt îiionAchi, 'mter cjuosß ejuifunt eruditi,de‘ bebdnt minus dun cffc. Sed dhqui etidm idiiiant ijf hdbere maiiddtum, ne quid nobis Idrgidntur. I }dm ß hoc dgitur, antum ut noßr^d omnid ddm^ nentur, csquot; delcdntur^nonpojßumus eis ddfentiri Sdmmsntibus uerds fcntcntids, Ecclcß£ nc“ ceffdrtds, utnMximè propondtur nobis extreme ' Jup^iädT^ Mouemur er nos publicis pcrtculis, Oparemus pdtridtn trdnquilldm cjßc. Ego qudlid ßnt humdms pr£ßdid nonßgt;eao,er qu£ddm m== commodd mihi in oculos incummt. Sed amen qut piè de rchgione ßcntiunt, propter alid non debent dpprobdre uiciofos cultus, ef publicdi» cdufdin

cdufam piam ncceßdridmabijcere. DElt; wide q«jd opu3 fuit indiccre hutte conuentum, ut de coiitrouerßfs eruditi coUoquerentur fi tuntum dumriAtio cot^rnMndd fuit i Sed quid in hac controuerltu aliqiii nimn durd mdn* drfhl babfzit, cz per fefe funt tradibileSy eptindum eft ut redcdtur dd I^rdncofordtenfcm formuldm, de qua fuprd dixi. Arbiträr amen hie etidm pojje dliqum eontrouerjide tollt pld^ cidd dijjiuat^ne^ quid ß remouedtur fophßt^ cd,eertè paueof habetaiu dißieiles dut cbfeu* rdS mdterids. Et expeókltd me foraßis Exeel^ ientid T. dliqudi drtieulorum mitigdtiones. De bw ia fentio. Primum ß condcntiir noui «trhij cull flextloqui, qui non fimditui tollant eontrod uerßde, fed antum inuoludnt. Hl mdioret\ dißipdtiones efficient, quid utrdq^ pars detor=, quebit eos dd confirnatidds fuds res, er alif dlM ter 'mterprcabuntur. Deniqipuerileeücr inJl dignum fdpientibus uirismEccleßd,jic ludert dmbiguiatibus. Tutius eü igitur hic in dißnic atioiie rebus d^itdtis, utdere in qutbus drticulK ucritds ia perffiicudßt,ut oäincs fdni iutcUigdnt re ipfdfubldam effie controuerßdtn, etidnißßor*

dliqui Aiondchiqui hdbcnt deprduda Ju^ dicid^ecldmciit. Profeélè reân uid in his an^ tis rebus tutißinid esl, cz plerteq; eontroucrßic fdcilè fiojßnt dijudicäri. Dkæ foraßts funt, D y «jiMriwn

i^Uitruw explicatio uidctur difficilior, Articltlt;‘ lus de luftificatione, C3' articulus de Mijjd, ïn re= . Itquis nihiiesl oifeuri. T.t ego in quibufdäm tneis / fcriptis niultAshorridiorcs mAteri.ii prj:eidi,ac fdtis tudicare prudentes poffùnt,mfqua)t num dircikim hdbuijjidd hi^c fcopum,ut qudp ddm controuerjî'ds mitigdrem, ZtT excerperent resEceleftj; utiles, in lüo ipfo drttculo de lufti^ ficdtione, tantum hoe in fumma dicimus, quôd 4gens pcenitentiam debeat credere remitti ]ibi pecedtd propter Eiltu/m Dei, non propter proa priant digniatem. Hic quid eil abfurdit Et tarnen hue articulum inprimis flagellant Monda ehi fdfcinati flits c^uibuflda imaginationibui, qult;ie undeortæ flnt,hiclongumeflflet recenflere, Ar* bitrorautemhomini flano facile pofjè in hoc ara ticulo fatisfieri, qui propter deltramenta Moa ttdchorum ncc abijciendus nec obfcurandus e/l» De Mtffe abufibus conftat multos bonos uiros aliquot feculis queflos effe. Et fortaflispublicte calamitatcs muitte flint poena: contaminati Sda cramenti. Mec dubium eft,quin Mtife opus hda heant emendatione. MotaeA autein conflietudo ucteris Eccle/ite inufuMijf£. Et nofterarticua lus molliflimè pofîtus esi. Reprehendit adpltcaa tionem, qua putant Mifjam meren alijs reintflioa nem peccatorwin ctr alia. Hinc creuerunt abua fits, Ojiare utile effet de emendatione gr^iiter

dcîHcrdri. Sed ft de ßngulis materijs articulé condendt cjjent, prodeß'et hoc fieri 4 dcleófis ex utraij; parte eruditii or modcratii, CP in hac caufa uerfiatif. Commoda autem adpacetnuia cR,quod de Epifcoporum dignmtibufjCr de po^ litia Ecclefiafiica twflri fatis moderate loquun^ tiir. Vicifiim nobis Epifcopi debcbant piam do^ ârinant emendationem aliqttarum rcrum concedere. Sed cur nihil ab his imc petrari poßit non eil obfcurum. Configt;irant cum Eonttficibus lAon^chi, ht fuperflitionesdes feiidunt propter queftum, infittiam esr pcrtina^ dam. Ecgo quotidiè librosqui rcccnsedun* tur,qui mhil nobis conccdtmt,ac abufitsma* nifeftos ante h^c Çecula ab omnibus taxatos ad^ proban t,ut fuperftitioncs Monachorum. Cwwt talib.quid prodefi de concordia pacifcifcum fintj, ut Pfalmus inquity furdx aj^ides. Scd uaticinia pradicut Ecclefitc poflremi teporis iio leuia cer* tamina, quie quidem mitigare gubernatores, non cpprefiione ueritatis, fed ueris confilijs debent. Succurratur Ecclefi£ fic, ut extet dodrina pia er utilis. Ego meam imbecimte.tcm agnofeo, Scd tarnen quod ad me attinet, indicia bonorum ui* rorum lt;cr- dodorum non defugio. Ncc 4 »wdea ratis confilijs abhorreo. Eionamojùnulationes, occultittones, fißmulatioties^ quibus fepè uidi magis iinplicari négocia quam cxtricari. Idea fi uclin

ucl in pulltco congreffu, uel in aUjs dcliberdtios nibui ddhibittis fucro, modcftè, diligenter ac bos tiAfide dicdin quod jentio. Et quod ldrgidr,in^ genuèfne dmbigiutdte Urgidr. Çiudnqudm dUs tem uideoqudles fintpleriqicumquibuerixdn^ dume/l,tarnen fiterodliquds controuerfidf in hoc ipfo congreffu pofie tolli. E.eliqu£ dd alidm de^ liberdtioncm reijci pofiùnt. Htee ferip/i dd Exc, T.fimplici ditimo ztE bonoftudio,qu£ oro ut bo^^ ni confuldt. zz.Deccmb:

N^lt;lt;^ in quo celebrdtur hiftorid de nato Filio Dci liberdtore noftro, cui prodeunti in niundum pij Angeli hymnum cdnunt, quo bene^i field pr£dicdt nÀfcentis Chrifli, qui pdtefidäuriu fit gloriam Egt;ei,fidâurui pdcem in terrd,cy l£tii cid fiempiternd. eumuldturui homines. ïdeo uero pr£cinunt Angeli, ut nos ddmcncdnt de noftro officio, de maxime gubernAtores. Hi fiuntiüiuf chori fiocif, cum gloridm Dfo cdnunt,id eA,cum uerdm doélrindm illuftrant,ctvm Eeclefiijs pdeettf concedunt, inter homines difeiplinam tuen^ tur, non cum oppreftd ueritdte fi£iiitidm in Ec^ clefids exercent, eitr udftitdtem efficiitnt. Erdiit foeij chori caleftis Thcodofius,Conftdntinus,CE ali]

T fi I L 1 V'. M E L A K Tz 47 (tlij pij principes, cum doârinam calcflcm de uero Dci cultu propagabaiit, er toüebant piorum princtpum ediéhi atrocia, coiiflituebant ^cclejiM. ito. inuiäißimi lmp: Caroli Augujii uolu/ntiis laudanda eÜ,^uod hufic conuciitum in* dtxit,ut patcfaéki ueritate pax conflituatur. Ac nos quidem ipjt er cuts cotnmijjàrto gratiam i}abcmns,ac reuerenteroramus,ut ita res con* fiituat,ut pateßdt ueritas,qua gloria Dei célébra tur, ita er concordia ßeliciter conflitui potent, Audiuimus autem iam Pontificij Legati oratio*i nem, in qua etß erat communis adhortatio, ia* menaculeiquidaad nos proprie pertinebät. Etß fcimus genus hoc rejßon/tonum odiofum ejji, tarnen ne crimtna nobis obieäa iiideamur agnoßce* re,magna nobis imponitur ncceßitas,itt nos pur» gemus,quod quidem uerecunde ac breuiter ßa» ciemtis. Atrox crimen eA Eccleßie defertio, multö atrociiis eft fcditionem excitare in Eccle» fia jßarfis faljis dogmatibus. Dicam igitur pau» cade utroq; crimine. i^on adeo rudes omnium rerim fum:is, ut ignoremus potentum indicia de his dtfcordijs,nec adeó finefenßu communi,ut ßo» h pericula nojira non uideamus, nee adeô ßer» rei, ut terumnis nojiris,quas ßuflinemus non exi* guas nihil adficiamur. Cijtid nobis optatius eSl, quàm ut libcrati periculis et terumnis, pra:ßcrtim tot tamannos experti uarias dtjßcultates, trau» quiüita*

^uiHifdte frudmur Sed hdnc cdufdnt in qud tiers fdmur, non pofjumus ßne federe dbijcerc. Ivïcó fentper expetiutmui nerdmcognitionem, ctim ut Eedcjïd: confulcretur, turn ut nos quoq; pcricus lis liberdrentur. Scimtts etidin plduftbilem ejfe crdtioncm, diceredc concordtd citiium, depdee, cxcerdri feditioncs, uituperdre contumdcidni. Scimus ex hts fontibus multd jfeciofè contrd. nos diet. Ncr kuiter moucntiir dttimi mediocres hoe genere obiurgdtionum.Sed tdmen uidendum eH, in c^utbus culpd hdircdt. Hon fumus EcclefÎ£ Chrifti defertores, non fumus duul/i d corpore Chrifii. Häm qui uerdm Eudngelij dodrinam retinent, crei obtemperunt, mduent membrd chrifti, etidmft Pontifices cos ex fuo ccetu expus Icrrnt. Hon proptered iercmiâSduulfus fuit ab Ecclefid, etidinli fäcerdotes eum ex fuo eœtu ciecerdnt. Prtcdicit Chriftus fore, ut pij eijeidits tur è Syndgogis,de uetdt frdngi dnimis propter edm iniuriâm. Hdfum eft hoc dißtdium initio ex reprehenftone turpiftimd: nundindtionis itis diilgentidrum. HinePontifex eyi eius fatcUites concurrerunt. Editumcd fulnun cxcommunk cdtionis.An propicr lUd iniuftä deerctd dteimur duulftdb Ecclefid. Sedpergp dd alterum crimett. îure eiftimur, fîgenus dodrintc, quod profites )nur,ßjfetttit db Eudngelio. uic conftdnter dffes uerdmusjhdttc ipfdmdodrindm, qudin^profites

wur, ucrc e/Jè confenfum Cathclicie Ecclejtx Chrifli, ut tcjianftir Prcphctica amp;nbsp;Apofloliccf fcripta, O' totei'E.cclc)Î£diitiquitiii, ueteresSy= nodi, CT fcriptorcs faniorcs. Sed hoc non dißii fnuldmuf, nos improbdre tjud/Hdm fuper/litiones CT op'miones pugndiites cunt Eudngclto, qu£ pdulatim diitc h£c tempord inEcclefidm irrt= pferunt. Nec deterremur tUorum fàpicntnm in^ dicijs, qui dißßutdnt : ut in dmicitqs quxddm ui= cid dmicorum ferendd funt: Itd effe in Eccle/td qu£ddm errdtd dißimuldndd.Habent h£c pr£ce=: ptd fuum locum, fèd non ubiq; udlcnt. Reguld Pduli tenendd cA : Si quis dliud Eudngeltuw do^ cucrit,dndthcmdßt, ‘Dodrim CT cultuumpec= cdtd non funt probdndd. Quis ed dutem pdulit-ium mododmdns religionis,quem non res ipßd fda teri cogdt,plurimumfuperflitionumtrrepfiffè in Eccleßdm f Trdditiones,ut uocdntur,qtidlis cdr^ nific'md pidrum mentium diu fuerunt f qudntos tumultus fd-pè excitdrunt f Qudntumed udni= tdtis et tencbrdrum in illd dißutdtrice Thcolo^ gidfAn non dliud genus dodrina fdniores Theoa logt etidm mnlto dntè fldgitdrunt ƒ Qudntivm fldgitiunt cft in inuocdtione mortuorumtlAonda flerid emenddiidd eße nemo,opinor,negdt ƒ JSlihil ne offendi üeum putdtis horrtbiUbus prophda ndtionibus Caiite Domini, qud: dd qud:flitm cohi ktit eÜ!' Sed nolo omnid perfequi. Eiotd funt ud*

tictiiid^qtu prxfcrtim conciouAntur de præfenti lt;etdteEccleji£,in lt;jud futurum prlt;edtcMtt,ut fu* pcrftittoiie ZT dUdritid cumulcntur fdlfi cultui, zymonent dccejfurdt effe tyrunnides ZT umbie tioncm.CÙm tgitur negari non pofit multos non Icues morbos h^rere in Eccle/id, cur irdfcuntur potentes ijs,qui inttto pio ftudto meliord et qute^ JluernntyZT pl^crdq; monjlrdueruntf Dédit De^ w impend potentibus, fed uult etidm locum effe fuo Eilio,uult hune quocj; rcgnure. Ncc poffunt pij doüores ocio potentum jèrnper pdreere. Sed tdmen uiderint, ut uerd, reikt ZT nccejjdrid Ecc clcßd; docednt. In hdnc curdtn incubuijfe dliquos ex noflris,Deus teftiserit. Et femper oflendi^ MUf:Jios non defugere uerd Ecclepæ ludicid, nec unquitm defugiemus. Sed miquum esi ed tdntunt colligere, qu£ eontrd nos dtci poffunt, ZT dtfi* muldre dlteruis pdrtis uitid. Ac propemodum ut in dpologo,lupus queritur turbdrt dqudm db oue bibente ex inferiore ßuminis pdrte: itddduer^ ftrij obliti fud uicid, nos tdntum dccuftnt, quos fciunt femper expetiuiffe pdcem atq^ocium, ZT propter Rempub : ZT propter priUdtM difficult tdtes. Interea cum nuBd fit hdilentis inftitutd Ic^ gitimd dijudicdtio,multd uerd dognuta ZTEC‘ clefiæ neccffdrid opprimuntur, fldbiliuntur ui‘ ciofi cultus, truciddntur fdcerdotcs, pdßim ft Ecclefidrum uufiitds. Uicc etidm dgnofcdntdd^ uerfd*

Uerftrij anendända. ejjè, nee tantum in nos een» furam agant. ïgt;lec nos noflra uicia uel errata de* fcndemus,Sed in hoe ipfo colloquia hbëter emen* dabmus,adnwniti uerss reflii iudicijs,ßcubi, ut funt humanajapfi futKus.Igt;Iuttguàm certèuo* luimus ab ^cclejia Chriflt dijfent:re,etfi fatemur nos^uitdam iniuftadécréta Pontißeia nonpro* bar e. Cuméj^ praß tea tur Pon tifex tpfefc bofleot Jt^ßtwiynEcctcßarum^ tion poßumuseum ßacere iudiccm,nec tribucre eius Legatis auto* ritatem gubernandi huius collcxjuif autfiinilium Synodorum. Ltß nos quidem facile patiemur mi= tereße cjuofcuncj;. Atij; utinain exaudiri noßra cxplicatio à bonis uiris ubtque gentium pojfet. Lxcufaui haëlenus Doëlores cr Lccleßos ample* xas doëirinlt;e genus, lt;]uod noflra confeflio conti* net. De Principibiis er ciuitatibus eß breuif re/fonßo. Cum idea accufantur, cjuod hoflntium pr£bent facerdotibus V phc doärinte,lt;juid re* prehenditur,nifi quoddam pium officium,de quo Chriflus in extremo ludicio concionatunis eik Efuriui et pauiflis jne. Quid facerent magiflrd* tusfAn trucidarent toUcrent faccrdotes,dut pudicas CT pias matronas,eorum coniugcs,cum paruis liberis extorresagerentf Cum oninisin* tufla a/fcritas deteflanda efl,tiim maxime ea,qu£ in facerdotes, honeflas matronas CT pueros ex* frietur. Lt nondum ulla faéh, esl légitima diju* £ dicatio.

dicdtio. Qudre non fnntaccufandinoflritndgb ftratui, quod duriores eße in faccrdotes nolue^ riwif.Htfc pr£cipna lam cß polttiarum,pr£bere hoßntiu/m ptie doilrinx. Hxc breuiter reßondi^ tnuidd diluendd crimind nobis obie^,dc fumntd reuerentid obtcftdmur omnes bonos utros, ut bo^ ni confulant hanc noftrdtn pitrgdtionem, qudHt niji drbitrdti eß'emus necefjartdm ejß, intermit^ tere maluißemus, de rurjits petimus ut quxrdn* tur uerd resnedid publtcdrum difcordtdrum. itos quoq- pollicemur, non defuturds efje noflrds uo» luntates pijs con/iiijs concordix mftituendx,

S. D, Jnuiätßime Imperdtor, Augufte, Do* turne clementißimc. tion inuftatum eß cos qui ddhtbentiir dd coneilidtiones, in utriußq; pdrtis odid incurrcre, GP utriuq; pldgds dccipcrc, id nithi non 'nunc primum dccidit. Uoftrimedc* eußdnt quxdam 4 me Idngiiidius dejenßd efte, Et fdteor me quaddm ftudio pdeis GP concordix, qux dijßutnri diutius poterunt, cottceßiiße dlteri fdrti. Quiddd communemconcordidinutikut quod de dutoritdte Epifcoporum re* fiondimus No« pugndui de ijs ceremonijs, de qutbus hdélenus coUccutt ßumus,cum amen qux* ddtn ßne grdui cdußd fldgiarentur, Sed in con* tentio*

T Ti I tl P, M EL A NT'. fl ientione ie dutoriinte Synodorum, ut ejjcm crior,ez ueriate,cy publica Eccle/i^ neceßiaa te mouebar, Ecedem me caufie mouerunt «t-c^on lt;ie prfHdtt abfolutione nwderatam cr utdem fententiam propofuiffètnw, Ecclefifs ne* ceßintcm enumerations impoiti iieVem. Hici«» telligo me acciifari apud CaßM. V. ancjaam dua rum cr pertinaccm, cr, ut audio, fujßieicnes contra me ex his caujù ortie funt,(]uod fertur me ÙLuthero habere mflruóhoncm, Inctturietiam fernwnibis caterorum concionatorum, gui ada fwtt. Poflremà guod me forte Legatis Galiicuf aliocutuecR. CÙm autem maxime optirim tant» principi non folum potentia fed multó magis hes roica bonitate or dementia exccücnti, ÇL cupia enti luuare Eccle/îam, maxime probatam effe meam uolwntatem, tudicani neccff'ariô fujpicio* nés lüasrcfunndas cßfc, Et cum ßerrma rcucrena tia oro, ut hanc meam purgationcm /implicem tr ueramC. M. V. clementer drripiat, Verißi» mis teflimonijs confirmarc polJiim,me À Luthero nulla mandata halire, gui tpfe,/iad hicc négocia adhibcretur, facilits fortaßis oflenderet ra* tioncm farcienda concordiic,guàm plerig;alif. E)ux Saxonne gcneralia mihi mandata dédit, ne à ueris fententgs difcedam. ïd praceptiem alto* gui infixum eße cuiufg; animo debet, etmm fine principum mandats. Cluàd autem dicor cem»

fnunicdrc confîlidcum c£terii concionAtoriim tiutddpvnt,fdtcor mihi quofdam fäintliares eße^ Sed utrosgrdues çr modcrdtos, qutbm cü inter* dum cottoquor de negoeqs, ucl ut tp(e de rebut tAiitis cogitdre dccurdtiut peßim, uel ut quo* run dam fußiicionibut oceurrdm, qu£ mterdum criuntur ex fdbulit, qu£ in populo ßgt;drguntur, utßolet fieri. Ncc fainczi tHorum mdgis qudm mco tudicto dixi, zy fcripfi ed qu£ hie d me propofi* tAfiunt, üec pugtMui ufqudm de re non necefi* fdrid. 'Du£ cdufie fuerunt, dltcrd de Synodis, ülterd de enumerdtione, Ncr dubito fubtre iudi* cid bonorum zy doäorum uirorum toto orbe terrdrum, djiis enim non inteUigit qudntum periculum fit Eccle/t£.,Ji tribuatur fiynodit, id e^l,eert£ hominum multitudini, quod errare zj' labi non ^^oßitf Cum ProphetA diedt: Mdlediitiu qui eonfidit in homine. Quis etidm non uidet legem de enumerdtione peperijße horribiles du* bitdtiones, ZT obßcurdre fiducidm,qud mentet dmpleili Chrifli beneficium debent.Spero doflos ZT bonos uiros ubiq^ terrdrum probdturos eßße tneum confiliüm, quod de his antis rebus dcrius contends, de intelleüuros me in hdc re non dite* nés dffèélibus, fed neceßiati Ecclefi£ fieruijffie. üoafiunt mcd ftudid multis in hoc conuentu, dc pr£ctpuè coÜocutoribus. Hz teftes e/Jê poffunt memultds controuerfids moderdtum effe, ZT di*

T Hl VIT-. MEL A NT'. Ç? remiffe.Sed habcatfuäi mctM moderatio. Luccat in Bccle/ia ueritM, (juaitt Itlius Lei ex Jinu Pa^ tris aUaam patefecit. Ac optirim Cicf. M.V. mtrojjncere meum peélus, O' uidere anmum,ut uerè ludicare poßit, quod fit meum conßlium, qit£ uoluntM tot latn aniios in his controuerfijs^ Volui extare dodrinam ueram,propriè explica^ tam, c'cftäni,Eccleßa; utticm. Hic fuit mihi fern’’ per ftudiorum cy a^ionumfcopus, ut mult», te» flimonia ^endtatt. Ç^uareboni confulcndum tfl, ß corruptelas rcilæ doilrinne fiabtlire aut adiuuare non uolo.

Tertia querela de congreßie cum Gallico le» gato,ßquosmouit,hi me prorfus non norunt. Sum Scholaflicuf O' altcnus ab omnibus aulicis negociß,cr colo fcholaflicas amicittas, qua: mihi funt etiamcum aliquibus Gallis, propterca quad , hoc tempore maxime ßoret Gallia doâriniefiu» dqs. Adierunt ergo me hicquoq^aliquotßudiofi adoleßcntes. Cum hisloquordc Philofophia, de eloquent ta. Sunt etiam qui interdum dc dodri» nAChrtfliana fermones mtfeent. Pcrhosadole» feentos ucni in noticiam le^ati Gallici,qui me fe== mel tantum in uia forte deambulantcm cum Gal= lico adolefcente, paucis uerbis falutauit, adißi» ens, etiam fe optarc, ut concordia Bcclcßie fcli» eiter hic conßitucrctur, dcplorauitq; hiec dißi» diain Germania, Hlt;çc fuit fummaorationis, ß

(fuis aliud fuj}gt;icatur aâum, de utrocj; errat: Hatte ßinplicem çr uerattt purgationemjjtero Ca:f:M.. V. latiifailuram efje. Sed fatii animad^ uerto ex hn feu narrationibuf, [eu [u)[ieionibui quofdam malle me abeffe ab his eonctliattonibus, qu£ ittfltttttie[unt. Hei ago gratias. Namutex animo eupto fideliter Ecclejiie Filif Det[eruire: Jta profeito ab bts [ucofis eonciliatiotubuf ab« }iorrui,(y nunc dimittt me etiamatci; etiam oro, Et/i.n.non dubitoquin C.M.V.optima uolumate hoe ccnciliationes inftttuertt, cz cupiat Fede« [t£ confulerc, zy communem concordiam con« flttttere, tarnen multa [audtßimis conatibus ob« ßare utdi. Difficile eff aliquid admittere contra communem con[uetudmem,quamuis recentiutn temporitm. Idea eogitaui futurum ut aut tube« rentur dogmata nofira prorfus al^jccre^ß qua diffentiunt lt;t confuetudtne ubtq^ reccpta,aut de« eurrendum effe ad ambiguae ey flexiloquae con« eiliationes,Jtcut olim accidit in Syrmienfi Syno« do. ideo fateor me maximo in metu femper fu« iffc de cxitu hartem Oidionivm. Sed tarnen cum propter uirtutem typietatem C£[ M. V. puta« rent non omnino deßerandum cffè^palfus fum mt adhibcriadhasadiones. Principia fueruntme« dtocrta.Scdpoftea utrumq^accidit. lubemurab« ijeere articulum deEnumeratione. Deinde mul« ta funt mlibro flexiloqua^ubt rcccpti abufiu ex«

cufäittur, noitis celoribiti pinguittur. Et ta» menfemindretmentur. Hic cum adfentiri fine ojfenfione confcicnti£ nonpefiim, (]uid atiud fda ciam, (ju.im ut dimitti me orem. Scto doârinant Ecclefiarum nofirdrum uerè efii doôirinant Clt;ta tbolic£ Ecclcfi'æ Cbrtfii. Idcj^ fdtcri multos fdpi^ entes arbitrorSed bi twsdrbitrdntur in abufibui tollendis fuiffe duriorcs c^Udm opus fuit, tpfi re^» t'meri dlt(iuamSdnâorum inuoeationcm, priud^ tiu i/iiffds, ej fimilid lt;jutedam cupiunt. tdeog; nos regrcdi uolunt. Volunt femind dbufuum i nobis ddprobdri. Jd cimi non poßimfaccre, ite* rum me dimitti etidm dtq^ etiam peto,

INitio conuentus, poflqudm Jmperdfor Cdrolui expofuit,fe dclibcrationes infiituere ueüe de controuerfijs Ecclcfi'a/ltcis dirimcndisxoniunéii Auguftdnæ confeßioni petiuernt pcrtexi difigt;u^ Mionem Vuormdcienfcm, ut ex ea explicdtione ïmperdtor Cf Principes cognofcere poficnt, cr qu£ res uenidnt in controuerfidm, CZ qui fint fontes. Qjtomodo enim eligi uerie fententiæi principibus poßunt, nifi res hoc modo coüdtiet

er difertè explicdtce eis propondiifur ƒ Sedhoe coiiftlio rcpudiato,oftendit Imperator, fe paueos quofdam deledurum effè, non nt fententiæ inter fe pugnantes defenderentur, fed ut qu£reretur qu£ dognua concilidri poßmt.Ac ne quid peri* cull effet ex hdc deliberatione partibus, pr^efd* tus eft, uclle fe, non teneri quenquam his deltbe* rdtis, nee ed uim prieiudicij habere, fed omnia rurfus ad confilta Principum referenda ef^. Po» ftuiauit item, ut fibi permitteretur, ut fuo ludi» cio,quos ueUet,dehgeret, iiihil enim mirum effe, in re tanta dißimiles effe hominum uoluntates, dißimilid fludia er iudicia. Sed erant quidam, qui ab hoc toto confilio conciliationum abhor» rebant,propter magnitudinem periculi. Multa enim funt et uetera et recentia exempla, qua: ad» monent, in talibus conciliationibus plerunq; de» ciirri ad ambiguos, flexiloquos, fucofos er pÜa» ces articulos,quibus ueritds obruitur,er non fa» nanturP,ccleJüe,feddißipantur. Alij contràdi» Jfutabant, hanc uiam etiam profutiiram effe ad declarandas fententias, quas proßterentur Ec» cleji£,quje amplexa: funt Auguflanam confeßio» nem : prafertim ft interfuturi effent bom uiri, qui imperatori recitarent,ut res pofcerct,diffgt;u» tdtionum fummas. Et Imperator dixerat, uelle fe inqiiiri ueritatem. Euturum autem ani'num itnperatoris mitiorcm, fi intcUigeret non tam abfurda

tibfurda eße dogmAtd Eccleßarum noflrartim,ut 4 Pontificibu^, ^lonAchis, ZJ alijs fycophantis tŸiiducuntur. Addebant item, ß colioijuij huiM deliberata referrentur ad Principes (iuofdlt;tm,dia iluros eos libéras et honeßas fententias.Tdndetn igitur eo dccurritur : aßeiitimur Impcrdtori, ut hoc loco coüolt;iuium inflitudtur: fed itd, ne con» ddntur fiexiloqui drticuli, ßd ut ßmplex ucritdf pdteßdt.Et tc/tdtiis CjI Imperdtor,ucHc fc inqui^ ri ueritdtem : dc in deleélit iifus cA hdc aquitdte» Ex Pontißeijs tres dclegit,iulium,'E.ecium,,çy Gropperum. His dddidit ex dltcra parte Philipe pum, Bucerum,O' i^idanum paflorem. Petitum eft, ut dddantur Principles feu gubernatores coU loquij, er dli^ui auditores feu tcfles,ut aihi, ciim Jmperatori, tum alijs principibus fidclius rccitda ri poßint. Dçleilifunt gubernatores, DuxPris dericus,Pdldtinus, üquot; GranucUus. Adiun^lidu* ditorcs, Comes de Mdndcrfcheit, Eberhardiis Rucdc,conßlidrius Moguntini : canecHdrius Pd» idftni Eieiloris, Saxonicus canccÜdriits, cdticcU Idrius Haßieus, Idcobus Sturmius Argentinenx ßs.

Initio congreßus DuxFridcricus rurfusad^ hortdtur deleiios, ut feddtosde pios animos ad tdntam delibcrationcm adferant, er dirimerc controuerßas fludeant. tHarrat, ipß Imperatori tot tant annos cam rem maxime curie fuiß'e,eoq;

tnultorii do^orum ty bonorum explordfje fon^ tentiM.CÙm igitur quidam exhibucrint ipßfcri^ ptu,quod propter aliorum moderationë confitijs durtorib. antetulefint: ueüe iniperatorem,ut de^ leélii Itber lUe proponatur, qut qua/i uiam mon^ firet ad dirimendai controuerjtiu. Libcr exhibitum itquißima conditioner ut qiue non pro* barentur nobtf, dicereliceret : cenfuram ad* deremut. Etß autem tutim uidebatur nonnuüii ex dclcéiis, percurrere Auguflanam confeßio* nem : tarnen cum alij librum anteferrent, çx in* ciuile uiderctur, nolle inßgt;iccre ßriptum pro* poßtum ai iKperatore ßne intquis conditioni* bin ; conuemt, ut liber legeretur, CE ordine di* cerentiir fententite. Initia non habebantcontra* ^uerßaf,de conditionehominis,delapßu, de libero 'arbitrior de caufßa peccdti, de lutio originis. Dt his locis tune quidem rixie nulle fuerunt. Secu* tusesl locin de reconcilidtione hominii, ßu iu* flißcatione, de quo farrago ilia neutri parti ft* tnfdciebat, CE quia nouai quafdam fententiai continebat, CE pleraq^ crant obfeurarimproprid CE flexiloqud : ut alias uideretur refle dicerCr Tide propter Chrißum iußifumus : alias contrd, propter donatas uirtutes fumus lußiiutTho» mofyfeu ut Plato loquitur.

Sepoßte igitur libro, de fumma rei libéré di* ffutatum eA ; cr tandem ad formulani reucr*

fum, iîi qua. rccepta O' cxplicata fcntcntia eA, tide propter Chrifium gratis tujiijieamur., non propter utrtutes nóftrat. C«w de hoc loco conucniifet,redirc ad hb)\m lußi fumu^. LoAm efl locui fequens deEcekfia, ut faciliut obtmeri fequentia poffent: infidiofe additaeA hypoihea fii, commiwem confenfam o fynodos légitimai noil errare. Hfc mAgiiu,« certamcn ortum eA. Cumq; per aliquot dies de hoc loco diligenter di^ fi'Utaffemus, lußi fumus rcqcerc hanc partem in aliud tempus. heÂiis eît locus de Sacramentis,in quo cum uentum eßet ad Cœnam Dogt;„rai, ort£ funt rix£ de conuerßone fubßantix panis. Re=i ieAn eA er hlt;ec dijjgt;utatto in aliud tempus. Poa acerrima content io de re non magna fecutci efl,An iu confcßione,ut uocantßit neceß'aria dc^ liAorum enumeratio. Defendebatur régnant confeßionis lt;i mommmDw, uel propter autoritär tem ordinis facerdotum, uel propter culmas mo^ nachorum. Sed ab alijs exhibita eA contrarut fèntentia,expticata copiofe.Agitata eA erqutSe fiio de SatisfaAionibus, de quibus formula pro» poßta cA à Pontificijs breuis : ZL ut moderata, uideretur, ambigua. Sed conceffam cA,ut o al» tcra pars fuamexhiberet fententiam.Ventum eßt ad locum de gradibus er poteßate Epifcopo» riwn, ubi aliquid de poteßate Romani Pontißcit ßgnißcatumfuit. AdicÄtl erant er alia qu£ uo». caban»

cdbMtur in cjuaftioncm. Trihucbät enim fcrb ptum dutoritdtetn Epifcopii ccremonidf diuini* tiis inftitutds mutdiidi. ld qutddni mtcrprctd^ bdnturdcpdrte Caiid: Dogt;nini,ddemptd populo. Sccutd funt certdm'md de inuocdttoiie Diuorum, guiex hdc uitd difcelJerut, de dpplicdtioe Miffie, de priudtd l^iffd, de ufu integr£ Can£ Dommi. In hii mdterijs cum ij qui Augufldtidm confeßio^ new dmple0tuntur,dißiderent 4 libro illo, Pontificijs:conce{ßum ei^ ut contrdriæßententite exhiberentur. Kcliqud erdt in libro longd recic tdtio ueterum Cdnonum, de coniugio Sdcerdo^ tum. Et/i dutem liber edni cdufdtn reijcicbdt dd delibcrdtionent ßumniorum gubcrndtorum : td^ wen Jignificdbdt, coniugium fdcerdotibu^ com cedëdum ejße iuxtd norwdw ïietcrum Cdnonuw. Uic ddieéla eü liberior fententid d nobis. Tdn^ dem igitur percurfo librOjittßi fumus dóki refers re impcrdtori: lt;tc reddito libro oftcndere,dequi^ bus loeis conuenerit, er qu£ controuer/îæ non ßnt dirempt£. Etß ßuimus deleâti ut inquißtd ucritdte, dißidid tolleremus : tdmcn ut fludium concordi£ oßenderent hiquiAugußdUdwcon^ feßionem dWplediintur, de libro non dcerbdW ccnßurdin egerunt, wultd impropriè diébi dißi^ muldrnnt ; qu£ddm doudrunt dduerßirijs, qu£ tdmen digitA erunt reprehenßone.Sedßewper itd fenjimus, non propter leucs cdufds dlendd effè dißtdtd:

PH I LI P: MELANT HZ «1 dißidid : tMtùni de rndgnii ©• neeeßarijs rcbiti fugttdiidum c/ße duximui. Poftquam Imperator rihberrcdditMcSl, tcnat£ fiwt per Igt;\archio= nein lodchimum zj coinpojitiones reliqudrum controuerßdrum, de quibus drticuli 4 nobis cx= hibiti erditt. Cumq;cieterd communid de utili^ tdte concordilt;£ zir pdcis,de ingentibm mxlis qu£ ctuile bellum coinitdrentur,loitgd ordtionc coin-wemordtdeßent ; illud tdndemddieiflum esl,mo3 liri }mpcrdtorem noudm P-ccle/iæ reformdtio^ nein, ZJ doiiriiidm de iußicid fidei propdgdtu^ rum etidin eße in c£terds regiones. H£c tdiitct bond impedirijfî c£teros drticulos mordicus re= tineremus, nec regredcretnur dliqiidiitulum, cefs furi non hoflium improbitdti, fed piorum in alijs regionib.utilitdti. Multipriorerdtione mouebds tiir : bellum citiile, quo nihil iniußius in hdc uitd cogitdri poteü, non ßulte forniiddntes : itoniiuU lizy dlterd pdrte ordtionis moueri fe Jignißcd^ bdnt, ztL' cenfebdnt noßrd moderdtione inuitdn=: ddm ZT confirmdiiddin eße uoluntdtem itnpex rdtoris, uniuerfo orbi confulere cupientis, Ztr qudß quodddm dureum feculum promittentis. Ac dißgt;utdbdnt, cum /tnguli qu£dd}ndißimulea fiius dinicorum iiitid, cum celebrdtiß. dutori~ bus Augußino ©■ dlijs, errores quofddm con= donemus ; poße etidm hoc tempore dliqud feu rc=i }nttti,feu inuolui dc tegi,c'um propter noflrds ci» uitdtes

uitites er Eccleßds,in quihu^uuftifisfuturd ef“ fet: tum fropter gentium, qu£ tanqudm tnjir^ nice muitand£ ejjent, utilitatcm. Nfc Zfuc fuit, cum de re tanta fententiædiccrentur. blamalif contrà ; ^tfîpublica Ecclc/îarum er fcholarunt cxcidta metuerent, tpli tarnen doärmie corru^ ptelas fugiendas ejfe fentiebant. Nfc ki tantunt eo mouebantur, quod omnibM perieulii antefe^ renda jit ueritas : fed etiam hoc confiderabant. Primunimoderatores pacem, quam oflendebant, non impetraturos effe, ni/i totum purat doärinte genui abijeeremitf. Deinde domeßteum confen= fum tuondum effe, cum conßet plcrcfq- domi pa» cißcationem baue, uel ciim pauccrum articulo-^ rum corruptelts coniumókim affcrrimè reprc“ henfurosv improbaturos eße. Poßremci, fecu^ turas eße magnas in noßris Eccleftjs difcordias. ïOa ueró promißa de aureo feculo, er de re for* matione, non magnifaciebant : quid uiderentur eße,ut inquit Thucydides,yji/J-a. TpAiTinop Z«« yis. Tandem igitur Lüarchioni reßiondetur uc* T€cundè,has dereliquis eontrouerßjs délibéra* tiones dißirendas eße, donee à Principibus in utraq^ parte fintcntue de prioribiis articulis di* élæ ejfent, de quibm fortaßis eoüoeutorum ludt* cium neutris fatisfaciet. Etß autem mult£ controuerßa nondum erant diremptc, tarnen Cuefar lubct in fenatu Principum fententias diel de li*

üc litro.Hic dux Bauiiru Guilclmu'S, recitit de fcripfo loiigam crimmiitionetn corum, i]ui dtn^ plexi funt Auguftdndtn confeßionem. Deinde cr hunc librimt d Ctefare obldtum prorfui reij^ at. Cenfet nullam uUiuf op'mionii correäto* nem aut moderattonem-, nullam legum pontifici^ arum mitigationem admittcndam effè: nthil con* cedendum aduerfariß, guod difcrepet lt;tt ufîtA= tii opmionibies, aut ceremonies'cxterarum namp;* ttonum. Hifc fumma, [uit orationis ^auariciCj cni ajjèntiebantur plcriq; Epifcoporum. Hoi conßrmaret EcciuSy mijit ad fcnatum Pr«»« cipum breuem cpißolam, t» lt;]ua improbat librum : ac teflatur, nunißiam ßbi ptacuiße, proptcrea ^uod errores non ferendos cantine* ret, nee in loquendo ÇequereturTheologorum , phraßtt er confuetudinem. Dicuntur fententhe itnoderatiorcs à legatii Colonienßs Epifcopi, 4 kgatis Palatim, er à Marchione Brandenburg, Eleétore : ut conciliati articuli comprobentur, c£teri reijeianturad fynodum aut alium conuen* tum. Bl enim diß/utabant, paulatim coituras m concordiam Eccleßms, ß teeiuitas adhiberetur: er confeientijs piorttm, gua: deßderent (juorun* dam rituum uittoforum cmendationem, confu* lendum eße. Tertia fuit fententia noßrorum, Hon reprchendi articulas conciliatos, ß ttmf» t« hti s^utedam ambigua difertè expltcarentur.

Addcbdnt GT de controuerfijs non diremptU : fe ludicare articulas d noßris in coUoc/uio exhibit tos, lieras : gp ita moderate fcriptos eflè, utßie^ rent ßsnis iudicijsßatisfaäuros eße. Et quia, luß ferat imperator exhiberi deliberationem de re^ formattone Eccle/tæ, adieHi fint libellt de gu* bernatione Ecclefiarum. Ciim ucro Principum fententta; inter fe non congrucrent, imperator, ne de fumma rei ipfe ftatuereuidcretur, Cardi* nalem Contarenum adbibet, h/c «f honefto prie text U cereamina jinirentur, proponit fcri* pam fententiam, in qua lubet toam uel inte* gram caußdin feruari Romano pontißci, ac ue* tat in eonuentu de his rebus iterum dißutari. El quiafuerat contentio de conciliatis arttculis re* cipiendis,quos ttifus e^ antea Contarcnus non improbarc: adduiius eü importunitate Eccij, ut alterum fcriptum proponeret, in quo dtfcrté in* quit,fe de conciliatione non pronunciare,nec probare eos, fed relinquere iudicium Romani pontifici. Mtrabantur multi Contarenum, cutn Cr doélrtnlt;e Chrißianje peritißimus eße dicerc* tur,GP ßngulari grauitate GT uirtute prlt;editus, non libéré profit cri quod fen tiret.Ham dim om* nes Chrifitani Gr intelligere communemEuan* gelij doilrinam debent ; turn uero maxime lUis qut primas in Ecclefia tenent, Oquot; gubernatorcs doilrinte eße uolunt, conuenit aperte fuam fen* tciitiant

r H I LI rz M EL A NTz tentidm oflendcre. Nee conf j«enf drticuli coi^ ciltdù inanes argutiaf,[ed res magnM^ Eccle^ Elt;e neceljarias : nt de jnorbo origjnis, de libera= te uolitntdtis human£, çi_J^de inßijicantepro^ pter Chriflum, de retincndis officijs Eptfeopo^ rum ZT aliorum graduum Ecclefîafticorum. Sed quo con/iho fttam fententiam Contarcnus oecul* nrtt,nihil ad nosattmet :fed cucntusfatisoften^ dit,eosqui /pcrarunt initioaduerfariosnofiros aliquant moderationcm aut ejnendationan fua^ rum opintonum adgt;nijjuros,non fatis proßgt;exißi eorum uoluntates : tenandos putarivnt animos noßros, ut feu incimatio quædam, feudißraflio fieret, poßeaä; fuum odium declararent. Alif meliores,qui jerio moderationetn aliquant expe» turnt, cum uiderent nec animorum concordiam uerc cotturam e0'e,nec fentma odiorum toUi,etß recept£eßint h£moderationes, minus fuccenß^: bant nobts quod repugnaueramus. Audip er cum uiderct frußra tentitas eße has conciliation nes, dixiße, Deum fortaßis hos conatus impedin uiße,qui arcano crmirabili confilioregitEa» defiant ; quod his moderationibus receptis, mala qu£dam confirmaa fuißent : er cor um ßabili* ta pofentw, qui errores pracipuè defiendumt.

Deum uero orandum eßc,ut tpfe Ecclcfia Opern fierat, et pios cultus ac uerant dodrmam reßituat.

IfJuiäißime Inipcrdtor Auguße, Domine de* intntißime : Audiuimuf turratioiiem eorunt qui ex noflrii ad colloquium deledi fuerunt, ex qud mtdleximue, qu^e controuerß^eagititacJiiit, quæ in Ltbro mutAa, qtce comprobaa, cr quit non recepaßnt. Et animaduertimuf, in quibuf* dam articulés aditum ad concordiam fadum tjße^ Quare et C.M.V.gratias agigt;nks,quôd dodorum colldtionc, et quadani inoderattone,qu£ dccet Ec (leßam, dtrimi controuerßas Ecdeßaflicas ma* nuit: cr precamur Deum,ut has adiones tn gu* bernet, ut ueritas cj- dodrina falutaris EccleßiC Chrifli •,nagis illuflretur. Dolendum ed autem, tanameßetemporum infeliciatem.,ut no potue* rit de omnibus articulis redè eonucniri, Eoci quidam relidi pint ambigui, quorum explicatio tarnen neceßdria ed Ecdeßis. Hac fortaßiseo acciderunt^ quia difficile ed uetuflos abufus toi* lere,quos alij propter diuturnitatem temporis et exempla,alij propter alias caufas defendunt.Neq) .n.negari poted, ante aliquot fecula irrepßßi in Ecde/ta multos abufus, qui conßrmarentur,fi no flrü teßtmonium opponereturpijs redè fentien* tibuff

tibM',ctiam ad poßeritatcnt.QK,ak uinculum in* ijceretiir V.cclclÎ£, fi fatcremur prorfw nullum nliiti^yjio^ldpjum reprchcndi pojjèf Iflt;t O' re* liqute mutcria: acTu^ucrfam Ecclefiam perti* 2ieiit,cui omnia membra hoc debent officium pr^e f ip’üWî, curam uidelicet confcruand£ ueritath, Vt Pauluf l^tari fe dicit, quod imnwletur, hanc cb cdufam,ut aiij Deum uerafidc colant.Quid in Ecclcfijs noflrarum gentium es- urbiüfferet,imi elomefficii ƒ quot pi£ mentes mbutte purtore do* dirina ffauciarentur, fintencad approbandos ab* ußis retraherenturf Ç^uàm multi pij iuftè nog increparent hac ipfa Pauli uocc : Cur nos i gra* tia Chrifli abducitis ad aliud doóirina: gcnut^ Poftretnà, noftrorum articidt ita moderate fcri* pti funt, ut cum proferentur, faniores ubtq; t«x telle(iurifint,noftrasfcntcntias nec abffurd.as^.nec immoderatas effe. Ciuanquamenim Liber, ut ui* deatur moderatior, quitdam nimis harride pro* ponit, CiP altcubi manifeffauitiaiubettoUi, ta* tncn interim in plerifq^ articulis abufuum femina retinet, de quibus admoneri Ecelcfias neceffe cA. Caterum de articulis conciliatis maxime qutdetit optamus, ut hi propagentur in omnibus Ecclc* fqs, modo ut reéle O' uere intelligantur. Vide* mus autem coUocutores noflra partis,ffgt;e CL ftu* dio concordi£ quxdam breutus cr impropriè diiSu pra:terijffe, quofdam etiam articulos non

fr£texi(i(Ji,lt;^ quxdäin ambtgud rcliquijjè. Jdm cum conjict, ambiguis c flcxiloquis articidu tun fedart, fed potiüi dcccndi ccraminä, ßeut quorimdcim ucterum fynodorum euentiK oßen^ dunt, optti erit 'm his lußu, propria er per/fi* cua explicdtionc. No; czizwJie inteütgimui eos, ut in noflrd Confeßione Apologia res c£dcin traduntur. Sedßalidiii diuerfam interpreatio^ tieni adderent,recldmArc neeeße effet, Nee cbfcur£autintrtcdtd^,dutperplex£, dut abfun dic noßtie fcntentiné. Totumenim hoc genus do“ élrin£,quod inEcclefijs noflris proponitur,0‘ quodexat in confeßione noßra er Apologia, doélrind eû trddin tn Eudngelio, er confenfiü Cdtbolic£ Eccleßa: Chrißi, hdbetij; eruditorum pdtrum uerd, teßimontd, nec db ed confeßione difeedimtis. Qudre ß qui dßute hos breues dr^ ticulos in libro trdnsformdrent in fdlfes opinio^ ties, er d nobis t^xdtds, cum his non eßTet con^ cordid. Deniq; indignißimum e/l Eccleli£,lude* re dnibiguè didis,er condere drticulos,qui opm hdbeant nouis articulis condientibus priores : ß^ cut pifees fdle opus habet, ut de legibus ambiguif Arißoteles dixit. lußimus igitur noßros con^ ciondtores, qui adfunt, dddere huic noßrlt;e re^ ßionßonicds particulds, in concilidtis, qutepra^ cipuèopus hdbent explicatione. Ordmus autent cum débita, rcuercntid C. M. V. uthanc noßrant

T H I L I rz M E L NTZ rc^onfionem,flt;rof£ikim ex bond confdentid,Gr optima ftudio ergo. Ecclefiam Chri/îi er com* munem tranqui!ltt!!i.tcm,dementer dccipiat. Djs xiwiw bona, fide, ut'm re an tu fieri decet, quod fentimue. Magna, r« eil Ecde/iof gubernare, in qud confcientiarumratio habenda eil.Qjiie c'um dudoriate humana. fine ueris rationibus coguti* tur, ijs non toHientur, fed augentur ceramina^ Idfo Dc«w ordniue,ut ueris modis dliquando eon cordia perfidatur.

SErenipm« rex,,er domme clementifimciEtfî me quidam grauißintte cdufe horabantur,ut literds ad R. M. T. (iitrczH,er noa mibi effet pu= bltcd omnium dodorum opinio de tua boniate atq^dementia ; amen me dfcribendo pudor me^ us deterruiffet,nifi me confirma,ffct D. Azit.oni«« dodor,amieus meus ; qui me etfi mßjicicn tem bc* roicas uirtutes tuas,amen ia nume accendit corn memordtione laudwm tuarum, ut in ffem uene^ rim, R. M. T. pro excellenti fapientia atque hu* nuniate tualiteras boni confulturam effe, pr£lt;= fertim in qutbus non folùm de meo officio, fed nonnibil de republica fcripturits effem. At de me

^uidem dicam breuitis. Quid m hac mca O“ iit^ gciiij teiiuiatc cr fortima præftarepofjum, cjuo meum ftudium erga R. M, T. dcclarare qucam C^tcrwm itm, fcmper ludicaui : Cum bono cr lutart Principe nihilfii amabiliui, nihil dittinim: R.M.T.jt omnibus bonisuiris propter excellent tem in fumriM poteflate moderdtioHcm ac iufth dam merito amandam elJe. Plurimum uero de^ leri R.M. T.rf noflro ordme, ct à literarum ftu^ dioßs, c^uod 'm oriMiidis exciandisq; honefles di^ fcipiints R.M.T. longé Kegum dliorum dc prin=: cipum huiuslt;etdtiißudium uicerit.Qud in re cr felicititem (y fapientidtit tudmadmirari foteo. Quod enim R. M. T, ludicduit cur dm literdrum digtum ejje nugno Principe, uidit profeâô, quantum Reipublicic decits Jint,quantum afferat momenti fludta ad confociationè generis humd* tn, er cenfenfum de religione. Pelicitas uero ma* gna fuit,quod eodcm tempore iam multa egregid lu/mina ingeniorum tulit Anglia tua, ut numcra‘ re in his multos poßimus, confcrendos cum fum^ tins uiris,qui iinquam doilrinte laude florucrtmt,

Ac fepe cogitanti mihi de R. AI. T. uenit in mentcm, mle nunc aureum feculum effe tu£ 'Brianniæ, quale fuit olim ^gypti, régnant te Ptolcmjeo Philadclpho, qui et/i opibus ante^ celluit omncs fu^e £tatis reges, er res gcßit bello amen omnium gentiumacpoßcriatis etiam

r H r LI r: M T. L If TZ 71 ttiiim Amorem hoe nomine pr^ecipuè iwrttit, iiterdrum fludia fouit ac prouexit. Itaq; ut Pto^ lem£o CT CiCterii regibut,quorum henc/icio eoit^ fcrudtæ ftmt honeflie artes: ita R. M. T. boe no^ tnine plurmwm debebit utiiucrfum genus bumd= num.tïifc fMit erMdjforuw omnium in Gemuuiia iudicid. Cum igitur ergd fiudiofosßt tinti bene» uolentia R.M.T, non dubitnut dd R. M. T. ph» Icre, ut oßenderem, quantum cupiam tali regt commendatiKe/ß.SeioK.M.T.fide aeftudijs ho» mines metiri, non for tuna, nbsp;ideo me commendo

R. M. T. tan^Kftw pnecipuo ac pene unico lite» rarum patronoCf omne meum fludium atq^ o» peram quantum quidem i« bdc itigenq mediocri» täte prajiarc po/fum, ad R. M. T, defero. Sed non tarn meam caufam dgere mßitui,qudmpu^ tlicam Iiterdrum, quarum ut hoc tempore pe» riculum R. M. T. conßderet, uehementer oro. Non /o/wK enim in c£teris regnis, fed etiam in ipfd Germania liter£ contemt£ funt, iniquis hominum ludicijs, CT'ueeantur in odium, pro» pter religionts controuerßas. Ent igitur fapi» (nti£ tu£, eo maiore benignitate reätn jludia excitare, er pulßs Uiußs hojfitium pr£bere. Scimus, Cf olim cum propter arma Gotticd pe» né extinél£ eßent in Europa litere, ex infula tud rurfus in totum orbem propagdtas effe. Udc re de uniuerft poßeritate, de Ecckßa bene» f 4 jncrn-j

mereri R. AI. T. potent, i^ec uero duiito, cpiin Cf ipfe religionuitn controuerßie mitigarentur, fi R. M. T. cùtn dutoritAtem fudin coiiferret ad Rtgcs c£teros ad mcdcrdtioncm fleiiendos, tum uerô cum doilii honiimbiade gcnere do^ ilrmæ dehbcrArct. ^amcfiUud mmimèobfcu^ rum eü,in Ecclefid dbufiti cjuofdam non dißtmu^i landos irrepfifie: necfi trnnen opcrdm dare R.eges ut extet dhqud fimplex Cf ocra dodrin^e for^ nu. 'Difcorfid publicd præbet locum interduM etidm indoâis nuits, qui regum trdcundiant accendunt. Sed Urnen erdt adhibefida diUgen* tld, ne tnlerim fimul bonte res Cf utiles Ecclefite opprimerentur: né ue in bonos exercerctur cru^ delitds. Grauißimc Poca mquit, cum de fedandis popult motibusloquitur'.

Conjfexere,filent,drreéliscf^ duribus dßdnt: lüe régit diélis dnimos,dc pcélord mulcet,

Virum enim picutc grducm, dc mentis, dd componendd dißidid uult decedere : qudlis c^ R. Ai. T. qu£ cum teute,fdpicntia, doîlrind dn^ teceüdt c£tcris regibus, untum ddfcretdd hatte cdufdin dutonutts, quantum dlius nemo.

ïlla autem oratione dpiid R. Ai. T. non eA opiis,qiiàtn gloriofum fit rcgi,dc unitierfa Eccle^ fia, de toto gcnere humano bene meren. Intclli*

^iten'm R. M. T. pro fua exccUentt fapientM, CZ hanc curam diuintins ejje regibus UMndaMn^ ^uodc/} £ ter rum ac ucrdm glorum apud omnei gcntes hoc beneficium pariturum fit. ÇiuâreR.. M, T. propter Chrfium oro, ut hdne cogiutio* nem fiufcipere uelit, curam de regum uolun» Mibus flcilendis ad moderationcm, nc pariter bom cr mall fine dificrimine trucidentur, cr de Det gloria orrunda. Pofiremo oro, ut R. M.T. uKos bafiieliteras, fimplict animo ac bonojiudio fcriptas,boni confulat. D. Antonius, fummafide C!' diligentia, de certis articuli^ nobifcum difiiu» tauit, de (juibus meum indicium ipfi perfiriptum dedi. De ^«o hoc tefiatum uolo,m€ non ita anu,^ re meum indicium, quin fi quid reprehenderent aliquot boni uiri cr doili, re comm uni ter delta beraa, ipforumfententiam mc£ antefierre uclimt Chriflus feruct B.. M. T. mco/uwiew, ad falutem plurimarum gentium. Ex Academia VVuite» bergenji, die 15 Aidrfi/,A«no 15-5 p

INcZjtc O' clementißime Rex. Quod Regia Niaieftas tua nonfoîiimantplifiimo mumerc,fed etiam literts, in quibus lUuftre tefiimonium efi beneuolcnti£ R. M. T. erget mr,dcclarat,fiibi ofi^ ficium meum in dedicando placuiffe, multis de cau/is l£tor. Prim'um enim, quid mihi priuatim r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accidea

accidm poteR lonorificcntiia, qud»! quod uißimo ludtcio faptentißimircgii ornAtmfumf DeMe hoc noimne gaudeo, R, M. T. non homre à mois fcriptif, quôd lßero,pofl:qua)n i«« teüexerit, ed qn^e doccmu^, Ecclcjia necefjdrid ejje, magnum momentum aüdtum elJcdd ornan-ddni gloridin e:hriftt, alleikindos ad moderd“ tionem CiCtcros reges,quorum iracundidßne mo* do aduerfus fludiofos puræ doôlfmte cxdrfit. Ats que hdiic fpem tneam udlde confirmarunt litcr£ KM.T.in quibiit plané teftdtur R.M.T. fe nu»^ quam defuturam ijs con/îlijs, qua ad gloriatn Chrifti illuftrandam fufcipimus. Que uerha c'unt legeremus ego cr pleriq^ dlij, hune animum R. M.T. maximis de cau/îs gratuldti fumas untuer» fe Eccle/ie Chrifti. Scio R. M. T. pro fua exceb lenti fapientid intelligere, qudm gloriofum fit,et dignum fummii heroibuf,ueram reltgtonem pren pdgdre,cr publicis uitijs meden. ïdeo non puto hac in re mea adhortattone opus efic. Tantum etgdm grattas K. AL T. quod meum officium probat, ZT fignificationem oflendit minimè ob^ feuram fingularis bcneuolentie ergame,quam tanti facto, ut libcnter profitear me utctßtniR. ALT. dftfre omntaftudia med,lt;T (fi que funt ) tngenq utres omnes, Vttnam uero miht tantum ingenij zT' dodirine effet, ut altquo officto amoa reut erga R.M.T. cz gratitudinem meant décida

r HI L I P: M t L Â ff T H'. y; vdYc poßem.lüud ccrtè efficMm,ut 'mteOigi poft fit, no deefje mihi uoluntatem icßudium decla^ randie grAtitudinis R, M.T. tunqudm optiwo Principi, cupido iuuand^ untuerpe Pccleßte. De cietcris rcbm fcripfi ad clanßimum D.Sccrea tariumfupremum. Alcxandrum AkßumK, M. T.proprer cgrcgiam ip/tits fidcm CJ- doélrmanti cy Hl omiii üßicio diligentum commendo. Bene «t fidclitcr Kalcat R.AÎ.T.Ë« fecef/u fcholæ Vui^ tebergenfîi, Cal: Décembre, Anno i y î y.

Nc/gt;fe çr ferenißime Rex, Clonenter accepe^ ru/nt aliquotRotnanibnperatores, Adrianus, Pua, (T deinde fratres Verus V M^rew-ç, apo» logica Chriftianorum, qute quidem tantùm apud illos moderato! Principes ualucrunt, ut corum irdcundiam aduerfia Chrißianos Unirent, cr a* trocium deUiîorum tnitigationem impetrarent. Itaq- poflquamediôfum i/ihinc contra piam do» élrtnam (y Rccleßte neeeßariam, quam profite» mureditumeil,rogo utR.M.T.benignè banc no firam querelam et légat et confideret, pric/èrtim cùm non folùm nojlra caufa, Çcd multo magis propter publicam EceUfite jalutem, hoc ad te feriptum inftituerim. Cùm cnim tUi Ethnici principes defenfiones noftrorum cr admifie= rint,et approbauerint,quanto magis Régi Chri» ßiathe profeßiotw er uerfato in fiudijs fiera» rum

rum ïiterdruw.decorum eÜ ct te dudire pioru in Ecck/id ciitcreldi ddnionittones.Scribo dutem eodd tc libcntii'^^qutddntedcum jtngulari bene’* uolentiicJlgnificdtionc meds literds dcccpiftt. Et j« fcdc cauja fpeiii dliqudm nnbi fdcit,te ncn grd* Udtim hxc Iccturum. effe, quod phrdjts oftendit, 'Epifcopes hdud dubte autores ejfc drticulorum tflhic editorum, non te. Etfi, ut fepè dccidtt Iduddtißimis PrinctpibiK, Sophifltcd fua per* fcccrunt, ut tud fußrdgatio acccderct ; ut Dd* num Kcgem fdpientcm CT lujlum , impule* runt mmen Sdtrdpe utDdtiielcm Leonibutob* ijccrct. Nunqudm dutem mdecorum fuit bonts Prtncipibus, corrigere iniuftdm djferiatem, (y ( ut dicitur ) hdberc (TSVrïfaç ep^ovrlJ'aç, hoc e/l, fecundds dcUberdtiones. Sdpientißintd ciui* tdsAtticd decretum feecrdt,recuperdtdMity* line, quæ dcfecerdt, ut ciuibut omnibus interfe* ilis^fundttus urbs deleretur.üduts mtßd cA,qua ad excrcitum bate mandata adfcrebat. Poftridie iteru rclato negocio, ad eofdem indicés, fit con* trarium decretum, ne poena uagaretur per om* nes: fed ut pauci autores defertionis plcéierctur, Oquot; ciuitasfiruaretur. KijTa cRtgitur altera na* uis,quæ properarc iufid efi, ut pricrcmanteuer* terct : ficut accidit, bicc puduit ciuitatcm tune quidem late regnantem, publicè corrigere pritts decretum, Uiula buius generis exempla extant, quo*

lt;lUoriiiin pleraq; notA ejje tibi tion dubito. Ac de Ecclefiaftepißime Principes corrcxerunt cdi£bl,: ut üabuchodonofor^Diirius.AjJùert nomine eds* turn fuent decrctum de interßetendis ludieis: id poßeitretra£bitu,meR. m fun ediéhl Adrianus er Antonini corrcxerunt. duanqiiatn igitur extAt ediéium in Angha fadum, qued fupplicia mmatur alieiiA lt;t confuctudine uerie Eccles ßte,aliéna àCanonibus: tarnen cxijliinauiad^ hue liccre nobis dcprecari hac aJßeritAtcm. Eaq; in re non ant'um pcriculo eozuw: qui nobifcum fentiuni moucor: fed dolco, tc aliciite feuitiic atq; impietatis mini/lru fieri. Doleo etiam Chri^ fti dodtmam arceri, ftabiliri uitiofos ritus, com firman libidmes. Audio uiros cxceUenti dodri* na er pietAte pneditos, Vatimerum,Saxtonum, Cranterum, er alios tenen in cufiodijs : quibus epto animum ac robur dignum Chrifiiants. Etfi autem ip/is quidem nihil melius accidere, aut gio rio/ius poted,q ut in am mAnifeft£ uenatis co= feßione mortem oppetunt : tumen iwUem R. M. T./lt;tng«ine alium uirorum re/j)ergi,nollem hiec Ecclefia; ueflr£ lumina extingui, noHem impte^ tAti er uirulentis ac pharifaicis odijs inimi a corum Chri/li marcm gen, nollem pra:beri uolupatem Antichri/io , qui gaudet in /i= num, te iam aduerfus nos pro ipfo arma gerere: aefferat Epifeoporum operafe facile pojjcßio»

78 msrot. Æ tient, ex lt;fUd honeßis er piß coitßlij! deturtättd esl,alic}udndo recuperaturum eße, Vidct Epißo^ pes ad tepus moré gercre uolimtati tuit, fed lt;erer noerperpetuo foederecivm RomanoPontifice coiuttßos eß'e.Norimt has artes Romani Pontiß* ces, Ex niultis feuißimis tempeßatibus elniüti funt, ante h,ec femla, contando. Meminernnt uim cjfe maximam temporum : cogitant illud^ ^lulta dies, uariuscj; labor mortalibus lt;ei{i Rettulit in melius___

Multi boni er doäi uiri in Germania ffetü conceperunt,fore ut autoritas tua etiam ejete^ ros reges mutaret, ut tandem indignant crudcli» tatem Principes Germaniie dcponcrent, er de cmendandis erroribus dcliberarent. Huius fatt^i ilißimi eJ' pulchcrrimi conßlii duceniatqiault;‘ torcni te fore flatuebant. Sed nutic praiudicio tuo nos non leue uulnus accepimus. Confirmatur cteterorum regum iraciidia, augetur pertinaciii impiorum, flabiliimtur ueteres errores ingen-' tes.Sed iHud hand dubiè contendunt Epifcopi, ft tton errores, fed itéras fententias er iusdiutnura tueri.Et quanqitam non ignorant, fc re ipfa ciitH iure diiiino er Apoßolica ecclcfia pugnare, ta^ men homines aßuti poßiint inuenire bcUas ino terprctationcs, er ut uocat Euripides, eröiigt;ci «’xxf/xaH.a, (JU£ in ffeciem excufare errores G“ abufiis uidentur, Hifcßphißica nunc nö tantunt

ÏK AngUa. h-ihct admirdticnem ldpicntKe,lid Roa »JXdontinJiur ; ubi Cird'.nxlis Contdrcn:ii,Slt;tdo Ictus,Polult;,nouis fucis pingut abufus.ln GeruM» Htii etuttî fuultorum nobtliutn animos hjtc fophi* flica deprauat. itttq; nihil miror, his pro’fligijs t/lic moueri plurimos. Et quäguä ttbi nec erndU tio,nec ludiciü dccft,tarnen etià faptcntcs ßjecioa ßs perfua/ionib. mterdâàucritate abducuntur. LaudaturiUudSimonidis,^ut fummit uiris fult;e tCtatiSyThemifiocU cr ali/s, famdtaris fuit: Opi* nio fepe uim adfcrt ueritati. Sa:pc magis Jpeci^ c/à cR falfa opmio, tjuàm ucritas. idij^ maxime in religionis controuerfijs accidit, ubi Diabo» lus fe in angelum lucis trans format, ornat,(jui^ bus potcâ fucis,fa[fas opiniones. Quàm con= cinna e^l Sanwfateni cauiUatio de ditio lohart’: nis,InprmcipioeratVeriumt Et tarnen plena eR impictatis. Sed omitto aliéna exempla. 1« ipfo decrcto, guàm multa fophiflicc cf in» fidiofè po/ita funt f Confeßio ( inquit articulus) neceffaria eü,et retinenda.Cur non difertè dicit, neccjfaria esi iure diuino cnumeratio dcliéîos rum f Scicbant Epifcopt hanc fcntentiam fitlfam c/fe:ideo generaliter uerba pofitafiint, utoffun* daturcaligo plebi.CÙm audit neccßaria effe con* feßionem, intelligit enumerationcm lure diuino aeccjfariam eße.Similes praßigiic funt in articu* lo de priuatii £lißis, Etfi inittü plané falfum eü, lieccjfc

tiece^e eß rctinere priuatdimißM.Ciuis/tc fcn^ ßt diinis ampliui quadringentn poß Apoßolos, cum null£ eßcnt priuat£ mtßßc f Scd poßea ße^-fjuuntur fophißtMa, Vt popului per edf recipidt diuindf confolationes er beneßeid. Cur non dd» dunt, guds confoldtionts, qud: beneficid f No»

Epifcopi dppltcdfionem er mcritum: ijuidßumt defendi non poße. Eudunt uerbis,ut €ldbtpoß'tnt,ß dpplicdtio uituperctur. Et men d, populo dpplicdtionem tntcüigi uolunt. Volunt conßrmdri perfudßoncni idoldtricd,me3 reri hoc fdcrificium alijs rcmtßionem culp£, poe næ, leudtioneni omnium cdldmiatum, denicj^ lu^i erd 'in negoeiß , er ejuiequid ddßnxit- homi^ num ßilicitudo. Similis efl fophißicd, cum dt‘ cunt, coniugium fdccrdotum pugnd'^e cum iure ' diuino. Nozz zgzwrrfnr Pdtili locum ; Oportet Epißcopumeße unius uxoris uirum. duarefeio unt, fdcerdotibiis concedi coniugium lurediut^ • no. Scd quid nunc diunt dcceßifß uotumßudunt ucrbis,non dicunt uoto impcdiri coniugium fed jîmpliciter ponunt drticulum,pugndre coniu^^ gium fdccrdotum cum iure diuino. Oetnde qudntum impudentiic er phdldrifmi dddunt, j cum lubent dijfolui coniitgid : cum lubent mtcr^ fici cos, qui lüd coniugid nolint dißolui, cioit amen uotum fdccrdotum , etidm Ji quod cf fet, dut fi udleret, antum cdtcnm cos obligé’ ret,

PHILIP.MELANTZ 81 ret, ne in minifterio WAnerent, ß ducerent uxo^ res. Hmc e/ß Synodorum CT Canonum fenten^ tiAm,mAnifeJlumeâ. O feeleratosEf:gt;ifcof)os,o impudentemVuintonicnfctn,(iuthis fucis arbi-tratur fe oculis Chri/h,cr omnium fnorum iudi^ cm toto orbe terrdrum fallere.

Hæc rcci««i, ut depreheiifà Sophiflicd iudi^ ces de uoluntite conßlio Epifcoporum. Nrfff» Jî candide et ex animo uerititem (juarerent, non bis fucis Oquot; impofluris uterentur. Eft autcm cum m c£teris negocijs illihcralis, cr digna odio fophiflica,tùm uerà maxime fugienda in religio^ nibus, m quibus impietas cil fumma,corrumpere Cr contaminare caleflia diâb,. latj^abhocar* tificio nomen habet, cauiUationibus profit* gijs cxcutit hominibus uerbum Dfi. nbsp;nbsp;Cur Epi«

fcopi non mgenuè fatentur fe dodrin£, c cul* tuum emendationem nuÜam permiffuros,quia ßt labefadura tpforum digniatem, opes, e3' uolu* patn. Cur c£tcri quos habent fuffragantes,non aperte dicunt, fe retinere pr£fentem formant EcclefÎ£ propter utilitatem,tranquilliMem, CP ßlendorem. H£c fatcri, eßet ingcnuitas. Elunc duw ßmulant fludtum ueritatis cr pieatis,aßin* gunt inepa fophifmata. lUa tcgunt error es,funt enim falß ^3“ impij Articuh in illo edido, quan* tumuisßeciofe propoßti. Quare optandum erat i^pißopos meminißi coelcjiem comminationem

apud EfdidM, V£ uobis, lt;jui leges inicfUiK conii* tis. Q£id facietss in die Vi}iationis,cr caldtni» titis uentur£ cje. Vx qui dicitis mAlum bonum

Accedo igitur dd res ipfis. Negari non po^ teR diuturiiM O' hombiles tenebras in Eccle= fid fuiffe. Trdditioiies humdn£ non ant 'um fue» runt cdrHificina piarum menttum,fcd quod esl indignius, fuerunt cultus multipliciter uitioft. Erant uotu, douArid teniplorum, ucftitus, cibo* ruwt deleilus, bdttologite precium, indulgentine, bonos fldtudrum, colebdiitur fdnäi ntdnifcfld tdoldtrid, ignordbiiitur ucri cultus Det, o uad cperd, Dcniqi ntdgnA /tmtlttudo crdt Ethnicd» rum religionum. Et Rom£ ddhuc eü. Erdt ignoa doéîrind uerd de poenitcntid, de remißio^ tie peccdtorum, qu£ ßde in Chrtßum contingit, de iuflicid fidei, de difcriminc Legis o Eudtige^ hj, de ufu Sdcrdmentorum. Cldues trdnsldtit erdnt dd tyrannidon Ponttfictdm conflituen* dd»i,longédntefercbdtitur politicisofßciis cere* tnoni£humdn£. Ad hos errores dccedebdt uiti (onnminda libidinib. propter legê de coelibdtu. Ex his tencbris Deus nonnihtl cuoluit Ecclefiditt rcpurgda doilrittd ; fdtendum eü enim non hu* Wdnd, diligentid deprehenfos eße am inucterdtt tos crrores, fed Dei donum efl h£c Eudngclij lux, qu£ Ecclefijs rurfiis oßenfd tü. Udm Spirit

T y / L1 P: M F.L AN Tz tUf ftnffiK uâticmatnr poflrcmis temporibwt ct^amtfta uehementtora pijffore cum Antichri* fto,iutici’natur et Antichrifttim flipdtum fateüi-* tto mgcnti Eptfcoporum,hypocrttAru,principu, aduerfaturum ejjè ueriati, mterfedurum pios.

Jiiec fieri nunc res loquitur tpfit, Romani Epifcopi tyrannts partim inuexit errorcs in Ec^ clc/iam, partim confirmauit, cr nunc tuetur ui* ribus,ut pra-dixit Daniel. Gaudebamus autem te ab eo feiuniïum ejïèyac fiierabamus fore., ut An* glica Ecclcfia reftorefceret : Sed Eptfcopt tui noufunt duulfi à Romano Antichriflo..illius ido* latriam, errores, uitia, tuentur. 'Nam articulé nunc editi aftutèdeleâi funt, confirmant omncs humanas traditiones ciim ftabiliunt prteeipua uota,caclibatum cr confèfiionem. Muniunt non foliimautoritatem, fed omnes errores, c'um reti* nent pnuatam Mi/fam 1 ra arte eauerunt, nuOa ut emendatto mftitui pofiit dignitM opes in tuto fint. Hoc egiffi Epifccposres oflendit ipfà. Qhm auteni nö doleat fic oppr/mt gloriam Chri* fti f Etenim ut dtxi, non ant'um de his articulis, (juorum ibt fit mentio agitur : opprimuntur Ar* ttcuU c£tert ^uoij; purioris dodrinic omnes,ft cultus humani neceffarij, or retmendi funt. Cur inguit Chrifius : Eruftra colunt me mandatis ho* mmum : Cur toties detejlatur Paulus humanat traditiones ?

Nom eù leue peccdtum inflituere cuîtut ßne ntAndato D«, dut tuks cultin defendere. Hdtic ttuddcum Deu! horribilitcr dctcßdtur, lt;]ui uult agiiofd in uerbo [uo, ncn uult jingi religtones bumdno drbttrio, alioqui omnes omnium gentil um religiones eßent probdndce. Non inniarü inquit, prudentiæ tu£,ßd Chriftum mijît, hume iubet audire, non hominum dßutorum inuentif qui religtones dttemperant fuis utilitdtibus.

Porrà priudt£ tiijfe,uotd,ealibdttK,cnume‘ rdtio delißorum in confeßione, ut conßdt,fu'nt cultin db hominibus inßituti.Etßenim Coend Do tnini d Chrißo inßitutd eü, tdmen priudtd ^.Mßd eüimpid prophdndtio Coenlt;e Domini. Nami» cdnone qudiitum eil fceleris, qui inquit, hic oß ferri Chrtßum, hoc opus facrifictu effe, quoi redimdt uiuos (y mortuos, Hiec non funt inßd tutd d chrißo, imô multipliciter pugndnt cunt Eudngelio, non uultfe offerri Chrißtis 4 fdcriß^ culis, nec opus iîlud oß'erentis dut fumentis fd* crtficiiwn pro ali/s ullo modo effe poteil. idold^ trid nuntfeßd eil, er opprimit dodrinum deß» dc,es- de uero ufu Sdcrdmentorum: fide in Chri* flum iußificdmur, non opéré fdcrtficuli, er ca^ «A inßitutd cil,ut m'mtßer dlijs porrigdt, qui d» gentes pcenitentidm ddmoncdntur, ut credant uerè ad fe peritnere promißiones Eudngelij,ctim

hic propoKAtur teftimonium nos fieri membrii Chriflt, cy Mutos effe ftngume Chri/li.

Ab hoc ufu, lt;jui inßitutus in E«lt;(/(gc/io,ff cbferuatus in uetert Ecclcßd diinis amplius tre^ centis non licet difcederef hnpiettts eâ cnitn tmnsferre ritum diuinum ad alios ufm, iuxta fecundutnprteceptumDecalogi. Quare Mifjie priuatlt;e cutn multis modis, oblationc, facrificto, applicatione, denicj; alijs nwdis longifiimè dif» cejferint ab infiituto Chrtfli, non rctinendie,fid abolendiCfunt. Tugitejinquit Paulufjdolatriam. EÄ autein multiplex idolatria in priuatis Miß fis,quam quidein tueri Pontifices,non eSl mirum, quia poflremis temporibus ait fcriptura,infiga nem idolatriam régnâturam e/Jè in loco Eccle* fiæ, Sicut Chriflus fignifîcat inquiens : Cum ui» débites abominationem defolationis, qu£ diéfil eüà Daniele Propheta,fiantcm inloco fanôlo, qui legit intclligat, Et Danicl.cap.n, Et Deum Maofim in loco fuo uenerabitur, (y Dcuwi queni nefcierunt patres eius colet,auro,argento ztr la* pidibiis preciofis, uterq^ locus de Mt/Jà concio* natur. Hutte cultum,hanc tetram prophanatio* nem Sacramentorum abominatur Dciw.

Qjiàm multa funt entm manifefta flagitia i» hoc ritu, confertur ad quo'ftum, coguntur indi* gin fumere, uclfinohnt, applicant pro uiuis cT ) promittunt alijs fauftani nauigatio*

EPI STO LJE nemydlijs dlid. Hfc fimt dpcrtèfldgitid,feddliii non minus reprehendendd fiMt,qu£ impmti non permdé cernnnt. Non fcomdw drbitrio inflituendi cultus ßne nwiddto Dei. duareer^i rant homines, cum offerunt fine ntAnddto D«, cum ex hoc opere fdctunt fdcrificium, imdgmdn tur priUdtM ISXiffds fdcienddt effè, quid hoc ritu Deus coll uelit. Et uidemus duro CP urgento, dppdrdtu, fimptu ingenti Mifids emi,Sdcrdmen^ ium circumferri ddorundum m duro CP drgen^ to,cùm in hunc ujum non fit mftitutum Sdcrd=: mentum.

Qustrc cum mdnddtam Dei inbedt fiugere idoldtrtam, non erwit retinettdæ pnudtic-.iàiffie, acmiror cur dixerint,neccffdrio ejjc rctmcnddSt cwn confiet ohm nullds fuifie. An dcerunt pu^ riori Ecclefiie dnnis trccentis poü Apoftolos, res necefidrue m cultu Dei i Qjiid pote^i did dbfiirdiiis.

'Videmus dcerrimis fludijs dtfindi priitdtdt Miffds, quod fitmdgis db alijs,quid quæfiui mes tunnt,db alijs, quid inferuiunt uulgi affiedibus, quod lt;egrèfibi enpi hoc prlt;efidtum,ut exiflimdt, pdtitur,quàm uera aliqiia ratione,fed tarnen fir^ ma CP pcrfincud caufa eü,cur dbrogdri debeant, Erimiim enim dpplicatio hand dubiè eâ impid, non meretur alten gratiam opus facrificuh, fid fud quifq; fide lufius eü. Ncc uult Deus confide^ re qucm^

r H I L 1 P: M t L J If T H’. g7 re ^uemlt;]U4m ccremonia iill4,fcd tantiim Chrijli beneficia. Et certèapplicatio promortiiis ple^^ 2iA eü errorn. Ac frufim bic fingiMur fophifi WAta 4d excufandam applicationem. J^emoex u»iuerfo populo aliter /cntit, (juàni hoc cpiu prodcjjê uniuerfie Ecelefiæ, Ipfe ettam canon Mijji’ hoe profitetur. (^id ludunt uerbn cpii» dam a{luti, (^ui negant fe applicare Mifiai, cùnt fciant fuo fiaito confirmari populi errorem, cti-

Abfit fimulatio à dtuinés ritibics, utamur ei!, ut docent [aerie lttere,cr ut mos [uit prime clefiie alujuot [eculis. Cur hominum audacia difiefiit lt;i «fterj more,cur nunc defienditur alie» num erratum, qui mutauerumt Chrifli mflitHn tum f

lametiamfi fingat aliquis, [e nonappUcare, tarnen ita ceremoniam [eor[um facit, ut extfti^ met hanc oblationem e[[e cultum, quern Dem re* quirat, id quoque improbandum e^, Qjiia non [unt 'mfiitucndi cultm humano arbitrio fine mandata Dei.

Cluare obficro per gloriam Chrifli, ut de Aïi/fa nondefendmarticulumdecreti lUim, [ed finm rem diligentim àpijs cr dodis deliberari, Hoftra habent euidens et firm om tejlirnoniunt prime Bcclefi'e,qued non dubito omnium pojie*

riorum iudicijs opponere, qui uctcrem doâri* num, ueteres ritui multis crroribuf contuminu* runK

Keliqui drticuli non Ment opuf longd dU ffgt;utdtione: uotd impid,fi{licid, impoßibtlid non funt ferudndd^

i^c/i dubium omnium de uotii hdnc elJè pcrfuajioneni, hdc operd db homintbuf itiftitutd, eße culttes Del. Sic fentiunt etiam, qui ntodefliß firnè loquuntur, alij plut errortm dddumt. Hiec operd effe perfeéliones, mercri uitdm leterndm. Vorrà hdt opinioncs omnes,fepè tdxdnt dium£ litertt. Ckrifiutmquit-.'FruflrdcolMtt mentdna datis bominum. E t Pdulut dit : Hdt tpfds obfer* udtiones eße doiîrindm Dccmonioriem, quid tri^ luunt humdnis uiribut fulfum honorem, quod fint cultut, obfeurdnt fidem, O' ueros cultut. Item dd Colofiiait : Hemo uos decipidt fimulatd hivmilitdte oe. Qjidre deeretd fdcitis. Ergo hdc uitid humanArum traditionum funt re ipfi impij cultus.

Accedumt demde multd alia uitid.Totum gc^ nut uitæ mondflicne, quantum habet ßuperflitio^ num, prophanAtiones lgt;\ißarum, inuocationes Sanéîorum, ueßitut, ciborum deled ut, fuperflit tiofdtpreccs fine modo. Ha cauflejingtila fufflt eiunt, quare uotd Jint irrita, Ciu,id quod maxit

P ff I LI Pi ME L ^NTZ 89 Xfwpd« hominum inuitatur adhoc genut uitæ, propter cultniis, poflcit prtetcxitur uoti reli^ gio.

Pr£tcred uotum caliidtui, non omnilm e^l poßtbilc, ut Q hrifliis ipfe inquit ; î^on omnes cda piunthoc. Refcindendd autem ftmtuotd,qu£ fine peccdto priejldrinoiipoffunt,fedhlt;£cfttii alibi 4 nobis cxplicata funt.

Vdldè autem tniratus fum, uotum facerdo» turn in Anglico décréta etium arilius adftrina gi, qiiùm uotum lAonAchorum, cum Canones tpfe tant'um catenus uelint obligatum efjcpres^ byterum, ß ßtin mmiflerio, planeq; cohorrui, legens huncarticulum,prohibct matrimonia, cr contraókt dißoluit, ce addit panam capita=i lern. E f/t autem alicubi interfeiiti ßimt facerdos tes pij propter coniugium, tarnen legem, banc fcribere ncmo adhuc aufus eâ. Videbant enim pleriq; omnes fanos CL moderatos banc crude= litatem deteßaturos ejfe, uerebantur etiam tudi^ cia pofleritalis, Ctuis crcdat in Eccleßa,in qua lern tOS precipuè erga pios eße debet,tantam exa iflere pojfe feuitiam, ut capitales pan£ conßi= tuantur in bomincs pios,propter coniugium.

At uiolant uotum. Idenimopinor aUaturos Epifcopos. Primum id uotum, ut dixi,irritu)n eß,ciim fit falfus cultus, Cf ßtimpoßibile. De« «îde etiamjî ualeret, tamn non obligaret difce* ü y dentes

dentes d miniftcrio. Poflremoßhic ueUentP fcopi confultum confcientijs, deinde ordinarent presbyterosj'tne uotts-ificut confldt ex ueteribm Canonibus, olim multos /inc uoto ordimtos e/Je, CT hos cum pofted ducerent uxores, mdnßj/e in mmißerio,ut tcfldtur cap: Dtaconi difl:i8.

Profeiio quid querar dubito. i:Jon in hoc articula 'snfcitiamdccu/arepoffum. Nemo rat mandatum Dei, Propter fornicationem ha» beat unufquifq^ uxorcm fuam. Hemo non uidet, qualis Jit uita coelibimi, bonorum querehe notlt;t fu'nt,malorum turpitudo manifefla eü. Sed for^ taßis Ppißcopt ißhic Epicureas opinioncs ha^ bent, iiißcant Deum non oßendi libidinibuf, quod ß fentiunt, dtfßcilem nos quidem caufairi agimus apud tales ludtces.

Scio calibatum aptioremeßiadßtlendoretn Eptfcoporu/m,CT coUegiorum confcruandum,(T ad opes tuendas. Hane opmar qutbußdam e/ßt edußam, cur tantopere abhorreant 4 coniugio Sdcerdotum. Sed0mißeramEccleßam, ß ßcruire leges non ueritati,non uoluntati Dci, ßcd iniuftis »tilitatibus coguntur. Errant qui pntant lieert Jibi leges condcre, pugnantes cum mandata Dei, cum turc nature modo ßnt utiles ad opes tuendas,

Ac proßcilö ex animo doleo, ct tuam uieent Bxx melyte, çy uicem Ecdeßg Chrißi, oflendis

r H r LI r, mêlant. 51 te Ronwni Eptfcopi tyrannidcm improbdre, çr uerèeumnocM Antichriflumyintcrea cm leges RonMiti Anticbnjii, cju£ nerui potciithe ip/ùn, défendis, Aïi/Jm priuat.ts,coelibatum, cz c^tfr4lt;/Hf)cr/iztionc;. Alsnaris atrocißiiM fupi plicid uiris bonis cr menibris Chrtftt, oppnmis lUucefcentem i» Ecclefijs tuis ueritatemEuan~ gelip Hoc non e^l Antichrißum tollere,fed eon^ ßrmdre.

Obteßor igitur te propter Dominum non firumlESVM CHRISTV M,neconfcien‘ tidm tudm horum drticulorum defenfione poh lud5,quos Epifcopi de priudtis Alißis, de confeß fione, de ttotis, de ccelibdtu Sdcerdotum, de pro* hibittone mtegriSderdmenti,cdiderunt. No« eSl leuc peccdtum.tdoldtridm,errores,crudelitdtem, libidines Antichrifti ftdbibre. Si nunc hdberet Konidnus Epifeopus Synodum,quos dlios drticu» los prieeipuos condcrct,CL orbi terrdrum impo= neret, niji illos ipfos quos recenfent Epifcopi tui/

Agnofee qiitefo Didboli mßdids, qui quidem inprimis guberndtores.ddoriri, dc tenture folet. Etcum jit hoßis Chrifli db initio mundt, priccia puè hoc molitur omni udfricie, ut Chriftum con tumebd dfficidt ßgt;drßs impifs opinionibus, CT excitdtd idoldtrid, Demde ut iniußis cædibus CZ libidinibus poUudtur hwndnum genus. Ad hds

resabuHtur hypocritarum mgenijs CP poten» tum uirtbtis, ut htflort£ omnium temporuM oflcndunt, l^agtM (mpcrta fieuijffe in Ecdeß» am.

Sed tarnen atiquos Principes Tieui ab illo Gi» gantum exercitu, traduxitad Ecdc/iam, er ag» naßere ueram dodrinam CP ueros cultus uo» luit, ut Abraham erudiet Abimelcch, loßph gyptios reges. Poßea Dauid,lofaphat, Ezechi» asdoßas exceüuerunt pietate. Daniel flcxit ad agnitioncm Dei reges Chalda-os CP Perßcos. Dcdit O' Britannia pium Principem orbi terra* rum Conjlantium. in hoc te coctu potius opta* ritn eße,quam inter hofles Chrifli,contaminatoS idolatria, o rcflerßs fanguine piorum, de qui* bus Deus pcenas fumet, utßpe concionatur, CP oflendunt multa exempla.

Rurfus igitur te propter Dominum noflrum IE5VM CHRI5TVM obteflor,utdecre* tum Eptfcoporum lcnias CP emeridcs. Eaq; in re gloria Chrifli feruias,CP confulas tu£,CP Eccle* ßarum tuarum faluti, Moueare uotis multorum ptorum toto orbe terrarum,qui optant,ut aliqui Reges conférant autoritatcm fuam ad uerain Eccleflx emcndationem, et ad toHcndos impie! cultus,ac propagandum Euangelium. ReflndaS et illos pios uiros uindos propter Euangelium, qui funt ucra Chrifli membra,

PH I LIP. MELANT-. 9^ Et /i non mutAhttur decretum, ßne fi=: gr^ßÄbitur in Ecclcßa feuitia Epifcopo^ rum. Hos enim hübet DtdbolM odij [uiaducrfus Chrtftum, zs' furoris adminiflrcs, hos impcUit ad Chrifii membra trucidanda. Horwwi impiat amp;nbsp;crudcUs fcntcntiae, cr fopbißicas cauillatio:^ nes, noßrte uera; ZT iußißim£ deprecationi, nt non anteßroi, omîtes pif te orant zx obteflan-. tnr. Quodß impetrabunt,hauddubiè Deus in* gentia pr£mia tibi pro pietate reddet, ztr pio* rum Uteris, ZJquot; noce, uirtus tua celebrabitur. Chriflus entm ludicaturus eR benè ZT male me* ritos deldccleßa. Etdumuiuent liters, extabit ad poßeritatem memoria rerum tantarum. Et cùm Chrißi gloria: feruiamus, ZJ Eccleßa no* ßr£ Jint C.hrißiEcclcßa:,non deerunt, qui pia: cauß patrocinari,qui benè meritos, débita laude ornare, ZT crudelitatem uituperare poterunt, Circumit Chrifius efuriens, ßtiens, nudus, uïn* üus, conquérons de Pontificum rabie, de multo* rum Regum miußißima ßuitia, petens ne lace* rentur corporis fui membra, ßd ut defendantur uer£Eccleß£,ornetur Euangelium. Hune agno* fcere„£xcipcre, fouerc pij Regis c^l offi* cium, et cultus Deo gratißmus.

(Innam Chrtftianam inucda: fumt altered^ ' ttones. jludium mtellexerdm, anted quidem ex Gnilelmo Beüaio Langio, cubiculario ateji conjt^ Uario noflro, quo ego pra-cipuè fum ufui ad cam rem admtnißro amp;nbsp;intcrprcte. Nümc «cró ex literis- ad eum tuis^cr fernwne rcdeimtif .-t te ' Barndbte Vocci Pojji in ellext, te cttam hoe Id^ lorti perlibenti animo fufeeptnrum, ut ad noS ( primo quoq^ tempore te conférât, deq- unione dodr'marum cum fcledis aliquot noftratibut Tiodoribtit hîc apud not coràm différât, atq^ rd* tioncs meat, quo refardn poßit pukherrimd il* la Bcclefafticie politise harmonia, qua una re cum ego mihi nihil unquam quteqiiam maiori ' cura ftiidio zr follicitudine animt compledcn* dum eße duxerim, committerc notui, qum hutte fiatim Voceum Pofdm ad te dimittcrem, cum htt uelut publictc fidci obfidibut lit cris : Obtefta* rer etiam, abduct te ulltut perfuafione ut ne fi* not,ab hoc pio fandoq^ inftttuto. Veniet omnmo miht grdtifiimut,feu priuato tuo, feu publico tie* ftrorum nomine aduciicrit, meq^ re ipfa experte*

nî, at priuitim ueflræ GeritMttiæ dignitdtis, cr public£ in uniucrfwm quietii, ante omnia e^e^ dtq; adhuc femper fuiff'e,fiuJio/tßigt;num.Vale.Ex oppido Gul/î, die î8 Iwnij, Anno i y ? y.

Tranci£ regnum longé anteceUit omnibutregnii totiui orbii terrarum ; turn h£c laui inter præ^ ctpHOf ducenda eü, quod d.oóirin£ fludijs c£tea fdt nattones femper uieit, et pro religionii Chria fiian£ defenjionc pr£cipuè uclut inflatione pera petuo fuit. Quasob caufatmerito titulumhaa bet aujficatißmum Chrifliantßimi, quo nullum in terns pr£coniu}n mdius, a.ut auguflius dici po teH.QMre gratulor R. M. T. $ etiam hoc tema porefufciptt curam feruad£ Ecclejie, non tumen Molentis remedies,fed uera ratione,z^ digna. Re» geoptfwo a Chrißianißimo. Etin hisdiffena /tonibus utriufiji partis impetus ita ntoderari flua det,ut explicata doélrina Chrißidna, cP repura gdtaßmul glorM Chriflt,dignitati ordinis Ecclea fidftici ex tranquillitati Reipub. confulatun Profcâô hue uoluntate cr hts conßlijs nthil gloa rto/iuSi

rioßui,nihil Rege dtgniuf excogitari poteB.ltd» que R. M. T. oro,ut non dc/inAt in hanc curom cogitationemqi incumbere. Etfî emm publied dißen/io dlicubi tmmodcrdtii,ucl etiäm mdlis do^ âoribtti locum tribuit, tarnen à bonis uiris ple^ raq; patefaihl funt, qu£ extare in Eccleßa plu^ ximùm refert. (Xuanquam igitur cohcrcendd tß in malts petulantia,tamë oro R.M.T.ne aße=! riortbus ludtcijs aut feriptis quorundamßnat fe ddduci, utetiam res bonos CT Eccleßje utiles de^ leri patiatur^ tüihi quidem nuUæ immodcratte cpintones,aut qux labefaiUrunt pulcherrimunt çrßmiltßimum Eccleß£ ordinem, unquam pla» cucrunt. Quoquidetn nihtl 'm terris car ins, nihil antiquius eße omnibus debet. Atq^ ita fcio apud nos aßeilos omnes bonos uiros, qui in hoc ipfo dodrime genere uerfontur, in quo ZX ego uer^ for. ttaq; cum accepijfem literos R. M. T. Deunt teßor,me,quantum potui, conatum eße con^ tendiße, ut ßatim ad R. AI. T. accurrerem. Harn mihi nihil optatius efl,quàm ut pro mca te» nuitate aliquid opis adferre poßim Eccleßd, ac 'm ßem opthnam ueni, pojiquam cognoui cant pictatemac moderationem eße R. AI.T. ut in commune gloria: Chrifli conßultum cupiat. Sei quant£ me difficultates paulißer adhuc remoi rentur,mtelliget R.ÄI.T, ex Vorteo: qu£ quidcnt licet moram attulerint huicitincri, tarnen ani^

tttum nwü neef; 4 profedione, neq; lt;i conßlijs dut ßudio tanidrum controuerßdrü duerterunt.Sed h^ec exponet omnid copioßiK 'Vor£Uf. Poßremo me R, Aï, T. commendo, dc poUiccor me iudici^ um meum perpétua ad doilorum bonorum uirorum in Eccleßd fententidm dggregdturim eße. Chriflm feruet R. M.T. ßorenteni CL rn= columem, CJ gubernet dd communem orbts ter^t rdtum [alutem, et illuflrdnddm dc ornandam glo^ ridm Dei. Ddtte in Saxontd, V. Cdlcnddi Septem* bris, Anna Domini i y î

CV M dnno fuperioreBrdccietus mecttm,cr deßudijs optimdrum drtium,CJ' de religio* ne plicrdq^ dißuaret, fdcile perßexi, etim non modo ßnguldri ernditionc, fed etidm prudentie CJ' grduitdtc eximid præditum eße, ïtdq;mdgno fiudio eum complexus fum. Deleâkibdr cùm ipßus ingenij ttcnufldte,qudm in cdrminibus fud* utßimis fcriptis exprimit, turn uero fermonibus ipßiis multipltcem doólrindtn redolentibus, Sfd nefcio quod fdtumihidiuturndm etusconfueiu* dinem inuidit. Scitis enim dnno fuperiore dome* ßico quoddm negptio in pdtriam ßdtim reuocd*

tumfuiffc, in ciuo prédicatp lt;( uobisdWAnteret fumim fide adiutum ft*ifje. Poflquam autcnt nMtc recurrit ad nos, cz fot Alptum utga, ac hercinios faltus, in ipfà brunjte fcuitia cmenfuf eü, non ob je ur um f^cimen oftendit priecipult;e erga me bencuolentie',lt;^ in nofira ainteitia con^ ftantitc, ç^uarercditusciw mihi iuciendißimut fuit,ac magnopere optabam me dintius eiits con^ fuetndine frut poffè. Puit auteni mihi periut un* dum, quôd grautßimorum quorundam uirorum indicia aquioraccmmenwrauit, de cmendatione 'Ecclcßaßicorim abußuum, qu£ à nobis profes élô non iniufta aliqiia cnpiditnte aut jludto con^^ tendendi inftitut}. eü, Sed inifio quidam boni ui^ ri prouocati, impudentißimorum quorundai» clainoribuSjde uenijs Pontificijs, coaâi funt offi^ cij ratione purius docere Ecclefias. Hi«f ejtarfit dtßcordta, quam paulatim incendit aduerfario* rum ßeuitia, tnnu autem diligentia caufa lt;( no* bis aéb, eR, ut femper uim, ac tumult us popub* res prohibuerimus, ortosctiam propter aduerßd* riorum rabiem oppreffèrimus, Pr^terca in do* ârina pr£fiitimus dcbiam fidem, ut abußbut correüis, extiret pura ac Catholica Eccleß^ Cbrißi dodrina., Scimus femper in mundo dif* ßmillima fuiffe ludicia de religione, cr Diabo* lum, cum ßt hoflis Chrißi, in hoc pr£cipuè in* tentum fuiffe ab initio, ut fereret impias opinio* nef

Kei de cirueret glortaw Chrifli. Ac incittt riia^ Mus curiofa amp;■ prauA ingeiùct, ut corrumpant , ttue conueOtvit uen dognuxa. Bxc pericuU Era cHm tntcUtgc^-enius, mxgnA euru adbibitn e/i, ne extra metms, ut itA dicam, proueheremur, igitur txxamus recens UAtm falßs epinio» nés, tumen uerant Eecleßam defenßmus, nee dia feedimus ah Apoßolicii fcriptis, nee à Symbohs, Apoßolico,Niceno CL AthanaßanOynee ciuidem dueteri conßnfu Eecleßte Catholide, deniq^tla ludTcrtulliait't fcquimur^ut redum eße quoda cunqi primum fuit ßatuamus, pofterius uero adultcrinum. Si quis autetn adeo fecuro e^l ania ino,ut nihil uitij in Eccleßd hlt;ererc putet, nec dmbitionc,duarttidyfupcrflittone, deniq; Kon dia aboli fraudibus ueterd mftitutA tnutAtn aut dca prduaa effe uideat, is pcrßmilis cA ijs, quibiis in tnagnis dolorihus mens legroa non fentit uim merbi. Ciuis autem ex fanioribus, non ante hancditAtcm deplorauit Liturgilt;e dbufumtyqute ad facrilegum quaiflum conferri folet. Diuorum cultus quantulum abe^i, ab Ethnicis epintontbus lt;7 ritibus : Iure queritur Gerfon recens autor, ia occupatos eße ihominum animos, cura huma» naru/m tradittonum utdiuind priecepta neglia gantur » idem ante hunc deplorauit Augußia nus, er turnen poü xtatem Augußint, quantus deeeßtt cumulus tradittonum i Ncc ueramp; iguoa

femper eäm effe generis humitni infirtniti^ teniyUt nuiU lt;et4Sfit futurafine uitijs, er menii=gt; nimus prtecepfutn politicum tnultorum Uteris dc monumentis celebmtwm, quod docet publicie tranquillMti er cortcordite, ^ult;eddm incommo^ da. condonanda efie, ac ueat, ut Gvitci loquun^ tur, malum bene pofitum moueri, Sed tarnen eius præcepti modus ctiam aliqtiis fit necefie eR, pne^ fertim in Ecclefia, m qua Deus ueritatent ac do^ dirmte puriatem conferuari priCcipit, Sicut in^ quit Paulus. Si quis aliud Euangeliumdocuerit, Anathema fit, ÇXuamquam igitur qutedam mo* rum uitia toleranda funt, tarnen dofirinæ erra* ta qute tenebras offundunt Euangelio, qu£ idolo latriam pariunt,reprehendi necejje efl. Primùm igitur d noftris repurgata eä doilrina de poe^ nitentia, reieéUe humane fatisfaäiones, quasfic uocant ut beneficium Chrifti clarius confpici pofifit, ac extaret doélrina de ea fide, qua retnifi fio peccdtorum accipienda eA. Patefecimus dfirimen Legis er Promißionum, qu£ fiunt Eult;t angelij propri£, h£ res m4xim£ iacebant obru~ t£ denfißima cdligine,m tantd mole traditionum ac Idbyriniorivm, qui extant in ficriptoribus, qui commentarios ediderunt in Petrum Longobar^ dum. Deinde emendata eR Liturgia, er mos ue* tiis rejlitutus in Eccleßijs, Eiihil temere, nihil no^ ftroconfilio mutatumeii,fed fecuti fiumus, non modo

P H I LIP. M E LA NTZ ÏOl wdó Apoflolorum fcripta,fed etiam uetcrii clejiie de purioris iudiria, CP excmpld, Reiecia tnui CP diuorum inuocationem, crnAuimui ue» w Bneomifs munera politicd,dc acorumica, cr oflendimM fffè eukm Dei,prtcctpuos, cum ante/ longe antejerrentur nttgticißm£ trdditiones. Adntonuimin quid de indi^erentibm ritibus fenlt;t tiendumßt,f^ qudtenui retmeri poßmt. DenU que ßummd noftr£ fcntcnti£ extdt in quodant nteo feripto, cui titulm eH loci commv» N F. quo fdtii dppdret nos tueri ueterem con^ fenfum purioris de Cdtholiclt;e Beeleßte, de reuo= cdre fiudid dd ueterem puritntem. Etßautem profdni homines pdrtim dérident hds noßrds dia Jßututiones, pdrtim anqudm [editiofas exeerdna tur, tAmen nobis rdtio noflri eonßlij eonfldt, de «oriMjt pij de prudentes hiec certami/nd in Eea cleßd necefldrid efle, uidcntq; diu idm opus fu» iflè,quorunddmdbufuum emenddtione. Meminia ftisHifloridm dpudHerodotum. CÙm Aflydges Hdrpdgo filium edendum propofuijflt, interroa ff^'flrum parentem, quo dnimo filij nea , cem ferret, reflondifle Hdrpdgus ndrrdtur, mi^ hi uerô plaeet,quiequid Rex fdcit, n^lis feruitus nequdqudm in Eeeleßd eonflituendd e^l, ut pros pter trdnquiUiatem omntd errdo. iSorum qui pr£funt,comprobdre cogdmur,mdximeq^ erudi -tis tuenda eâ in dieenddfententid, feu in doeen*

do,ltbertiif. Cumq; iMicd fît urbf ueftrd intoto erbe terrarum, in qud uerd eA driflocrdttd tßt feculii confîrudtHy qua femper inimicd fuit Ty^ Tdnnidt, maxime decet in eo loco effc Itbcrabo^ norum iudtcid^i^y improbare iniujldm feuitidtn, qua dlibi in Ecclefiam excrcetur. Ç^udreuoS qudntum poffmn ddbortor, tit dd gloriam Dci orndnddn2,ftudid dtq; duthoritutein ueftrnm con ferdtliable cultus Deo grdttßimui cïl,

inteîlcxi dutem iflhic circivmferri Serueti libcUum, qui renouduit erroremSdmofdtcniini^ _ tio Ecclefîa ddtnndtum, ce Idbefecit fententiditt de dudbus ttdturis in Chnfto, negat in lohanne Verbum fîgnificdre bypoftdfîti feu perfondin, ttt nunc uocditt^cum dit lohdnnes : I« principto crut Verbufin^ct poftcd. Et Vtrfcttwi cdrofdélunt eü. Etfî dutem exat memn ludictum de hdc con^ trouerjid, de nomindtim in locis ddtnndui Serue^ ti fententidm, tumen nunc quoq^ uos ddmanen^ dos dtq^ obtefîandos efîe duxi, ut hortitores dt^ dutores fîtis, ut fugidnt,dbijcidnt, execrentur, I mpium Serueti errorem. Scio dbfurdum uide^ ri,quèd interpreatur Ecclefîd,Verbum effeper^^ fondm feu bypofdfîn, fed in bis coele/hbus dtéli5gt; non quid concinnum rationi bumdiia uidedtur Ifeéhndum c/l, fed quid certà doceunt de dffr^ ment tefiimoiuddiuinitia propofîa in Apofto^ licis

P y I L IT'. M E L A U T'. IOÎ lick fcripturii, qu£ Scruettti dßute cludit, fed cdlumniæ prtecipuè remouendi fimt d facrk do» gmAtibuf, Noj, ut dccet pios, primùm confidea remM, quid fenferit certô prima Bccle/îa. Nlt;tra Seruetuf mturum tnftgnem facit }ren£o CP TertuUiano, quos fingtt fibi patrocinari, chnt TertuÜianus dtfertè inflituat quafttonem, au Verbum fit hypofiafisaut figntficet Patron co= gitantem, aut dclibcranteni, feu conftitucnton aUquid. SiCpè autem affionat Verbum effe hypoa fiafin feu perfonatn, CE aücgdt prtorisBcclcfi£ autoriatem. Irenaus ciatPolycarpum auditor rem loannk, eiîq; autor in primis purus, is clarè affirmât Verbum effe hypoftafin feuperfonam, etiam antequam induit humanam naturam. Exs flt' CE Gregorij îiieocafarienfis eonfeßio, cuius Gregorij autoritate praeipuè refutatus cB Soa mofatenus, extant mula alia teflimonia Origea nis, Dionyfij Alcxandrini, qui ferè attigit Apo^ fiolorum tempora. Bafiiius ait fibi Gregorij tieocafarienfis confcßioncm, tanquam normani CE regulam dofirmaEcclcfiaflicie fuiffe. Piuoa cat Ecclefia Chrifium in quotidiank precibur, neq^ hic mos noutis eR, fed etiam à Paulo ufurpaa tus,ut Epiftolaeitis teflantur, CE habet tefiimoa nia in pfalmis, qui iubent inuocare Dominum ila lum promijfum, tribuit autem inuocatio, diumia Mis honereK,cùm agnofeimus cum, quem inuoa

cttmui cMnium pcâoru motm utéere, quod non eii nißmmenfe potenha ac Dei. ToUit igitur reipfciseruetui inuoctihonem,etilt;im]i in J^eci=gt; em retinet. Primum igitur teflimontivm pr^ Ka Pccleßa opponamuf, à qua commonefdéli cofirnumiM etiam animos diólis Apoftohcis, qua fttis perßncud funt,fi non deprauentur cauitta^ tionibus. Si Verbum in loco ido Ioannis nihil/i=‘ gnificaret, nifi Patrem cogitAntem, nonreélè poftea diceretur, ZX Verbum caro failimt eß. Deinde loannes de Chrifio inquit, in mundo erat, er mundus per eum failus eß. Confiât autem mundum non efjè per humanam Chrifli naturam conditum,ergo neceffè e^, alteram na^ turam 'm Chrifio efie,quafuerit ’mitio,per quant mundus conditus eü. Sic er Paulus ad Colofi fenfis clarè 'mquit. Omnia per Chrifium condi^ ta efie, eamq^ fintentiam aliquoties répéta, er Epifiola ad Uebraos 'mquit : Per quem condidit f:cula,quieR fulgur gloria (Tcharaücr fub-fiantia eius. Quid in hisuerbà eH ambigui, fi fimpliciter er fine cauillatione accipianturl Ajfirmant conditum efJè mumdum per filitvi/n Del, neceffè eü igitur 'm Chrifio efjè alteram na^ turam, quam loannes uocat Verbum. PpifioU. ad Hebraos imaginem feu effigiem Patrà appeb lat. Hæc apte inter fe congruunt, üam Ver^ bum eß Imago. Hac etfi extra captum himatue ratio»

PH I LIP. MEL AN T’. ïOy Vdûonis pofinfunt, tumen non proptercd cauiU Idtionibui eludendd funt, mo quo fccretiorlt;t funt, eo tndtor cH duddcid 13' impietdi conueb lere non intelleiki, hts (3 Jimilibui teftimonqs ccrtts dc firmis dffentid)nur,cum dpertè hoc ejji» cidnt,quod docet Ecclcfid de Filio Det. Adtuuc» wur etidm confcnfu ueteri 'prmlt;e Eccleßie, dc cogitemut de Dei ndturd (3 uolunate non hu* ntAnis rdtiocmdtionibiK, fed coelefttbui teftimo^ nijs credendum ejfc. In hdc cdligine mentium humdUArum prlt;eluccre nobts uerbum DEI de* bet.

BeUigerdtur dutemDtdbolui cwm ueraEc* cleßd,e3 gloriam Dei obfcurdre conAtur,quibut poteR drtificijs. Hds inßdids intelligere pios conuenit,dc flare in procinólu dd antum hoflent dcpellendum, cim offundere cpiniones contm uerbum Dei, cim duellere dnimosdbiUa régula, (ondtur. Sed hi£c mihtid pdueis noa cfl, Ideo cmnibut atdtibuidb mitio mumdipaflim flarfi Cr propdgati errores funt omnis generis, de labi fdcilèeR. cim enm omnium homtnum mentes ndturd ducantur. ut dltquid de religione qua* rant, e3 tumen ncgligcnter tueantur uerbum Dei, dc libentius dffentiantur humants ffeculd* tionibus, facile excutitur hominibus uerbum Dei. Qudre e3 in hac controuerfla,e3' in c£te= rts cduendum eA, ne afl'cntiamur cauillationibus

eonfiéiii äd eludendum ueräm fcripturte feilten^ tiam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcrip/i uerboßui,cfudtn nwdm Epi=

fiol^ pdcMtur, fed ttiultà anguüim, qutun mi=i gnitudo caußte pofluUt. Veruwiudicijmeitea ftmottiwm Hobisßgnißcäre uolut, nec grauatim detota, controuerfid,fi quis pttet copiofit^s di* ßgt;utlt;ibo. In iocK cotiegi prlt;ecipud tcftimonid itd hance-außam pert 'mentid, quibui confirmdtie mentes facile poffunt eontrarids cduilldtioncs refutdre. Porro ut quondam lex Caftrenßs no* tabat ignominid,non cum qui gladium, fed qui clypcum abieccrat, quid prior eße cura noßri tuendi debct,qudm hoßes feriendi,itd in bis con* tentionibiu,prior eße cura debet, noßras mentes reélè confirmandi, poßerior refutandi dduerfd» rif ExEypftd,Anno

REnoudt mihi colloquij 'Wormdcienßs re» corddtio dcerbum lußum o~ uerivm dolo* rem, quem cepi ex interitu duorum, quorum ibi recens confuctudo mibi dulcißimd fuit, D. Capi* tonis uidelicet smonh Grynlt;ei,qui cum ambo pro*

PH I LJ r'. M EL A NT HZ IQy propter exccUentem eruditionem, uirtutem cr pietdtem mugno orriAmento Ecclefi^ Chrtßi fuertnt, pMica idólurlt;( O' dgwfcendd O' dcs plor^ndaesl. Nihil enim dicam hoc loco de prilt;= udtd noftrd dmicitid,ciud fruemur dli(judnt6 poR wulto fiiduiu{,cùm undcu:nChrißo,Prophetii * O' Apoßolis coniierfdbmur. Gryihetu cuntuU derct mdgnum deem eße Ecclefiie, eruditionem mdgno Idbore dccendere omnium honeßdrum Artium ßudid condbdtur, optimos dutores ucte^ res edebdt dc endrrdbdt. Erdt ingenium cdpdX omnium bondrum drtium, Sed h^ondtor ldut efl, quod non fdßidijt dofirindmEcclcßie, fed fempcr ad philofophicd ßudid leäionem ddiun^ xit Prophetdrum O Apoßolorum, Cdpito Ec* cleßdm O uoce O' perpetuis monumeufis crua dijt. Sed ut deWornMcienßbus congreßibut dicdm. Erdmui eô mißi ut dmanter O' placidé, fed tdmen,ßcut pra-fertim in Eccleßd dccet, pu* blicè de controuerfijs inquißta ucritdte diriment dis conferremus. Acßgt;erdbdmus ddfuturos gua lerndtores coÜoquij o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non mutos,

fed qui contentionem moderdrentur, o eligea rent fententids uerds dc concordie utiles. Sed dumdduerfdrij defugiünt publtcam coüationem, O inter fealiquot. infulfoso flexiloquos arti’ culos componunt, nobis poßed obtrudendos,nos ociofi ferè quotidie conuenieba/tMS omnes, dc. de ßngua

fingulis controuerfijs fummo cdndore dcerrimè dilJèrebdniui. }bi memini mula fingulorum piè diita, ([iiie d muhii 'm conimenturios relda funt. Scd ut cteterd omittdm. Ventum erdt dd contro» uerßdm de dutoriate 'Epifcoporum Icgibuf, qu£ in Ecclcftd humdiiA dutoriate conditie fimt. ibi cum mentioßerct dccreti Apoßolici,^u0d eß in Aólis cdpite ly. dudiebdtniit, D. AndredW Oßdndrttt'i D. Cdpitonem hifloricd qult;eddttt recitintes 'ex lud^orum monumentn, quie quid non nihil lucis dddunt décréta Apoßolico, duxi hic commemordndd eße. Scio prudentibut om^ nibui hifloricd grdtdcße. Et lurrdtioiUdconi: t'met exemplum plenum eruditionis, ortum hdud dubiè d fummis Prophetic., laq- mugno me mune* re ludicdbdm db utroq^, db oßdndro cz d Cdpi^ tone dondri, cunt ueterem ilium ritum, nobis ignotum exponerent, dicebdnt enim ïudaos ue^ teres florente ddhuc corum politid ßqudndo uU c'mdm dliqudm ciuitutem ethnicdm bcUo cepe» rdntdut fadere ßbi ddiunxerdnt,non folitos int* poncre uidis Legem Uiofdicdm dut circumcißo^ nem, Sed antum hac in conditionibus pdcis, feu formuld faderis pr^ciperc, ut dclctis idolis, unum dc ucrum Deum conditorem omnium re^ rum, qut fepdtefecit 'tn ucrbo ddto populo ifrd'cl colcrent, deinde quid ethnici fcortdtionem non folebdnt prohibere, (y nimium Idxdrdnt frenum

PHILIP'. mLLAH TH‘ tO$ «dgiC libidini, dddebdtur hoe, ut prohibèrent feortdtionem. Addebdntur CL rcliqud cdpitn, lt;^U£ m decreto Apoflolico recenfentur, ne rebm immoldtis idolo, ne fanguine CL fuffbcdtis ues feerentur. Nee obfcurd ejl rdtio de immoldtii, noluerunt enim pios dd conuiuid CL pompdi fc^ flis dtebui eorum, tjui idold colebdut,decedere,ne focieate fud confirmdrent imptd fdcrificid, c^u£ tune fiebdnt. De fditgutne CL fuffocdto fum« ttmi eü pneceptum ex bißorid Noblt;e.Ndwhuw 'rilum uetußiorem Moife trddi uiciniiltid£iui=i dores aoluêrut, ut eßit monumentu Jd;uerißimi pr£ceptt,qUDd Deus Noblt;£ co)n)nendduit,de pri^ Udtd cd’de. Ergo etidtn uetcres guberwtores po^ pull luddici inteüexerunt ceremonidi lAoßiicds dd fudmant'um politidtn pertinere, nee eße iu= fiicidm, proinißioncM uerc fdlutis pcrt'mere efja djK dd gentes, CL hds itn pldcere Deo Oquot; iußdi eße, ß uerutn De«»», qui promiferdt Senten, in quo benedicendit eßent omîtes gentes, dgnofee* rent, Oquot; fide inuocdrent, CL in moribus i/s legt* bus obtemperarent,quds omnium hominum tnen=: ttbus Deus impreßit. ç^udre Apofiolt,quod proprium erdtmuncris ipforum, initio pronuneid-i runt de ccrcmonidrum dbrogdtionc, CL luddtos de Gentes hoc onere leuduerunt. Deinde prdee = ptA de idolis cLde ficortAtione ddijci neeeßefuit, ut fidcilè inteUigi poteß, qune dim eßent ddden=i

id, ußßiftt formuld ußati uctcrum gnleriidtdd rum au^ populi, à qud minus dbhorrcbät utcinh a^c fi quii expendet, intcUiget longè dißrepd^ re exemplum Apo/lolorum,d. conßlio Epifcopo^ rum, qui poflca lt;i p exeogiatds cereimntus,^«^: itbatum,cr ciboram difcrimnia, cr quidem an= qudm cultus Bcclcli£ iwpofucrunt. Hlt;cc hi^ fioriold oftendit hune purtem in décréta,nec iw^ udtn nec ingruam fuilfe uicinis. Hutc ut reeen^^ ferem, ddmenitus fum rccordatione Cdpitonif, cttius tnemerid fludicßs commenddtidd f Jî, ut lisuirimores,pietdtem,CT fludid mitcntur.üec profeilà quidqudm hdbco,quàd dc eo conuentu reldtu dignius ludico. iJdtii publicæ triduide=: cldmdtiones, uerius qudtn dißuationes qudles fuerint,leélor ex hue editionc cognofcct. Toridß feprode/l cxfAre laAoK^ao-lap Ecciamxm eà, ut boni V grdues pdl.im utdediit,Sophiftds illos nec cdndorem nee fludium ucriatis,dd hds nntus de=‘ liberdtionesddfcrre. Audiui Eccium gloriofè idâitintem, poffe fe utrdnq-, purtcni tuen. Euat de Idude ingenij ccrtdri, non qudtrit ueritdtem, non ftudet confulere Ecclefîdtjdeniq; in bdccdu^ fd deplordndd erat omnium Idcrimis humdm ge* neris mtferid, quôd propter mdlum originis, hdc prieftdns ndturd-.prtmùm horribili ird Dei, dein^ de ingcnti mole cdldmttdtum huius uit£, et mor^ te ipß oppreßd eR. Erdttercd imdgine Dei in

nobis deformAta, nimc in tencbris CT conttimn^ CIA ffcrpetuA contra legem Dei uerfatur. Hoc tantum malum i/liEpicurei exténuant. Sedhicc rehnguo cogitanda pio leélori, c'um conferet triufcj; concicncs. Non «trtifror autem ijuens ^uam pium adco Icntum eße,nod a.^o'^op^ ß=‘ ne frcmitu Bccif Sophifmata Cl ineptas uerbos rum pr£ßigiAs legere poßit. Ludit uocabulis, criminis, culp£, peccati capttalis,connerrit te=i flimonia, gu£ feit nihil contra nos faccre,denig; Socraticus diß^utator e^l,perpetuà fuamfenten^ tiam occultât, tantum hoc agit, ut oppugnet ad^ tterfàrium. Ingenue dicam guod fentto, Seepé mihi cr ßomachum dquot; bilcm ha tnfidioße tergi:gt; uerfationes,captioncs, youreâti mouerMtt, giue Phormioncm aut Pfeudolum in Cemoedijs, non Theologum in explicatione doôlrina decent. Hxf to cütnmemoro, ut cogitent ßitdioß, guan» turn ßt ßtriculi cum his Sycophantis congredif fic]; ad fimilia certamina matore cura prapa» rent,ac primùm quidem uera d falutaria Eccles fia dicere ßudeant, deinde liiceat in orationCf tanquam in uultu ingcnuitMdicentis,fitq;pro^ pria d fimplex orationis forma. Qualis ApeU lets eR color in tabulis. Hac ut effciam conniti me non exigua antmi contentione, multi norunt, Eccij uero uoluntatem, longé aliam in hocipfo declantationes oflendunt.

qui de mduflrid quidam inuoluit, de'mde dpertè fdlfd Cf impid dttexit. Ndm in poftremd per^ ordtione, cum multd infulfd cumuUjJet, quie ma dignA erdnt re)jgt;onfione, tdiidem Stcntored uoce cldtnitdns, confirmdbdt uulgdtamfui grcgis opia nionem, qute dgentes pœnitentidm iubetdubitda re,dn Deo reconcilientur, iubet hos muocdntet De«»« dubitdre dn pldcednt,dn Deui eorunt pfea ces dccipidt, de detorquebdt co diäum SdloWôa nis. Nefcit homo dn amore uel odio dignus fit. lUi ucro Dodores odio dignifunt, qui Sdlomonis dido dffingunt ethnicdmfintentidin. Sic Epicua rci dut Pyrrhonij loquuntur^ odium Cf dmorent quot;Dei incertu/m ejfi. Eft'ne incertum difilicere Deo Heronetn f Sic 'm Ecclefid loqiii furor ed, in qud Cf confeius fiibi feeler is expauefcerc irdnt Dcj debet, Cfdgens pœnitentidni eerto ftdtuere fe 'm grdtidin recipi Cf cxdudiri propterfiliunt Dei. Extdt uox Eudngelq, qu£ ed promiftio condondtionis. Additumed lusiurandum. Via uo ego,mquit Deus,nolo mortem pcccatoris.Exa tdt mandatum ut promißioni credamus. Etnoa fnindtim fides toties poftuldtur. 1î£c omnia fia mul obruit Cf delet opinio Eccidna, qu£ lubet dubitare. Quid dieat Cf uelit Salomon non cd obfcurimt, modo dextrè aceipiatur eius didum. De uarijs euentibus in hac uita differit,ut doceat nos nee efferri blandiente fortund, nee frangi annnis

^fiimis in rebut lt;tduer/ts,dc de iioluntute Dei non ex hit cuentibut, fed ex alijs tejlimonijs ludicare, Eruditißimum O' plenum pietdtis pr^eeptunt ffl, Sed decidit Salomont idem quod ille dicebdty dextrd fepTtecepfa trddere, Sed quofdam dudigt; tores finijïrd acciperc. Hd-c eo rccito, ut qui logent hdfEeeii pageUdt, ddmoniti eitiut depre* henddnt err-ore»i,dc /imul déplorent Eecleßtc te* nebrAS, m qua tales Pyrrhonite fententiic ab ad* uerfari/s noftris defendtmtur o conßrmanturf qiitie Filium Det manifefla contumelia adfciunty Cogitent ctiam cnines pios o ex animo debere exeerari tam abftrdos errores, O' querere met hut doélrinic genus. Hoc fiudium etiamft in odio e^l, tarnen O' Deo,0'Eeclefiic O' nobit ipßs de* bemut. Scio friijlra h.ec did ijs, qui religiones indicant fabulofas effe, o Ecelejiai certaminit tanquam facem dißidiorim publicorum exc* crantur. Et hac ultima letate mundi uidemus hanc cyclopicam Pbilofophiam late udgari, O' multos habere ddplaufcres. Sed ut Macchabao* rum tempore non deleta eR E„cclcßa fundituSt ita fdmut et nunc ,quanquam atrociter graffàn* tibus Turds O' domejiids hofltbus,reliqutas Ec* ckßa: Deum feruaturum e/fe, apud quas h^e pi^ cohortationes de puritateEuangclq inquirenda O' propaganda ualere fferamut. Erat cxigua Eceleßa, cum Filtut Dei pendèret in crute, Oquot;

fubit£ tencbrf medio die calum ac terrât înuol“ ucrcnt, ^ec tdmen fundttut dcUta eR. Scd tani V' Ldtro ZT Centurio agnofcunt C7 predicant Cbriflum. itlt;t nos in hdc niU'udi feneéhi, cunt propter ïiJ^agt;?lt;o/j.av’oi.ç ZT dlid fcelerd mundum cppreßit ird Dci,tdmen cldmore noflro dduerfm

Idudes Dei z:;' 'Pdij eins lefu Chrifli fone^ wus. Jrdfcdmur Epicureis fdpienttbHS,qui dcri= dent nomen Dei, Dimicetnus cùm Turen qui Fi^ //o Dei mdledieunt, Kefutemui impios picrificu^ los zx^ Mondchos, qui idold colwnt.nec tribuunt ßlioDei iuflos honores, non dgnofcunt efp: Met didtorem, non uolunt eum fide inuocdri, AW=gt; gnum multiplex bcllum idm Ecclcfid Dei get rit. Sed fcriptum efl de hoe tempore ; Tunc fidt bit pro filijspopuli fiui Diix mdgnus,qui eR filius Del Viilor ZJ~ Triumphdtor. Huic nos pijs ZT drdentibui uotis commendemus, z^ db eo duxili^ um CT fidlutem perpetudin expcâemus. Ego hdc me confoldtione ZT dlids fiepè, ztr ddhuc fid* flento, duid ex Deo cÄ, non delebitur. Ncc «r«: ro dubito diuinitiis pdtefidéluni efiè genut doélrina, quod fiulget in noflris Ecclefijs, NfC pw ddeo fierreus, ut fiolus non ddficidr,uel publi* cis Germdtiu periculis, cui idm dduerjus extern num hoftem confienfu Principum opus eil, uel domeflicis uulneribus noftrdrum Ecclefidrum, qUiC regi meina trdtiquiüis temporibus pofient,

P Hl LIP'. MX L A NT. lïf KüO» difcordid etiam in parte ftnioredifcifili* tiAm impedtt, Hierct autein difcordia in rcpnlr, aduerjariorutn culpa, quorum durifiet amerrit mos feopuloi, Cl Ceiiicaß rapes uineit. Negant enim paeon fore, iiifi opprejjèrint uertMem, Hoftras ttero fententias fuiße modcrntsis, uSki epublicu ad omnem pofleriatcm teßabuntur^ Toties flagMutmus ueramdijudiedtionctH,totiet tpfe fupplex oraui Potentes, at faluti Eeclefîa: confulerent, Sed plané uifus fum, at in Grte» co uerfu, ut Nauis qua/faa proceUis fupplicart fcopulis. Qjiare Ecclcßos noßras T:ieo com^ mcndemus, Cl' noßrum ofßcium bona conßien* tid fdcianius, ac precemur Deum, ut ci Princi» pum mentes gubernet, qui utrumq^ curdre de» bent, ut er de Deo de Pilio eius lefu Chrißo, re» dè doccdntur homines, Cl drmis pdtrid dduer» fus barbdrum hoßem defendatur, qut feuiciam fudtnnon tint'um iniiulgus excrcet,Sed multi crudelius in ipfos Principes, t^eq; tarnen ßnet Deus hde barbaric delen fanditits Eccle» nec quinti Monarchia fu» tara cä, Bttu uale.

NO N dubiurn e{l 7ilium Dci concionAri de Ecclejta poflremi, hoc eil,noflri temporis, cum ait uenturam eße adfliélionem ingentem, c^ualis non fuit wde ufc}; ab initio muttdi,nec ent poflea. Etji enim femper Ecclejta non leuibus cerntnintbus ZT icrumnis exercetur, tumen in hac poflrcma, ictute durifimè quaßatur. N w»« quam tot ac tant fatua genera calamintum con= currcrunt. I^iultis feculispenèprorfiisextinibi Euangelij lHce,tnagnlt;ein'EccleJia tcnebræ fue^ runt,z^ graßahe fuM non leues siirlt;o7^o/a.a.vioti. Kasdefendcrunt Pontifices, Epifcopi,ZJ eoruni fateUites, non aliter, quant Rcx fu^ flatus adorationein tucbatur. Scuitum eü in membra Chrifti, in homincs ptoi qui taicarunt errores. Sicut inquit Daniel, doüos ruituros eße interfcâos gladio,flammis,ZT alijs modis ex^ cruciatos. Accefit ad hoc malum rabies Tur“ cica, quæ in Afîa, Grtecia, lUyrico, Thracia, ZT Ecclefîas dcleuit, ZT exercet crudcliatcni quan* tam nuUa exercuit unquamMonarchia.lnterint, crfcditioncs domeftiae hterefium pafiim turnuU tuata funt. Ac recens poflquam Deus aliquant

r H ƒ Lir. Mt. LA tJTZ Jiy llùdngelij ffintiUam noflrii Ecclcfijt reddidit, quaji omnium ccrtamp;tnmum nunc jit epiujis, mugis exar/it furor Duboli. Pontifies Ce* uierunt utroems, Turci longius progrefi, ßo* rcntißimiim regnum Pannonue occupant, cr ïam m ueftibulo Italite ac Germunue crudelißi* mum latroc'mium exercent. Paßim ucro in Eu* ropacreuit E,picureafadio,qita: /ingularc gea «iw fàpientiie effe ducit, riderc Deum O' diui* iiAt» dodr'mam. Exortæ funt alicubi Oquot; Ana* baptißlt;e, non multwm dißmiles Manichais, ali* cubi O' Sirenes, quis fingwit heUas dogmutum corruptelas. In his taiitismalis cogitent pij Le= âorcs,qualis ßt imago uerieEcclcfiæ,qult;epaf* fim /barfa circumfert Euangclium, agnofcit Chriflum filium Dct, O' uerè Deum inuocat, Hitnc dilacerant, hinc Pontifices, Epifcopi, Mo« gt;Mchi,Amibaptifi£,Eptcurei: tUinc Turci,Oquot;, ut leremias ait,ExpanditSion manus fuas,nece/l qui confoletur. Ac uerè taliseÜEcclefîæ flatus, qualem defcribit Efaias. iiifi Do«»«»« rcliquif* fet nobis fernen, fi'cut Sodoma, O Gomorra, eße* mus. c'um igitur poflrenue rcliquilt;e ucr^eEc* clefiic tàm uanè oppugnentur, utcunq^ intelligi potc^l,cur dixerit Chriflus, futuram adfliClio* nem, qualis nulla unquamfiiit. Equidem cohor* refeo toto corpore, cum cogito euer fam a Rege Eabylonico urlfcni lerofolymam, ciucs partim l Î truci*

truciditos, pdrtim ahduilos, Deinde po^ redn tum, feuiciatii Anttochi et Herodis. Poflrcinà etiam Apoflolorum ef AUrtyrum terumnM. HiC tragccdij: omna, ctfî fuerint luâuofâ:, Atmenß conferuntiirad Ponttßcidm t/J'œXo^i.cü/iap cen-iumihtn cum fiCHiiid, ad fanatteorum deliria, ad 'Epicureorum kiSHAoviTlt;x.,cuitis eontagtum la^ tè uagatur, et relligionem obruit, dciMtj; ad bar^-lartem et immanitatemTurcieam,ciuantogra=‘ uioraßnt ha:c mala, facile ludicart pote^. Hlt;ec cô commenwro, ut pij Eccleßa; ærumnat anîmo‘ reputantes, accendantur ad petendum à duet' Chriflo auxiliim, qui nunc baud dubiè mirabilis ter cum Diabolicis agminibut rabioßßimc fu=-rentibui dimicat. Sed nos uoeatad eatidem mi^ litian!,armAt nos,et uultfare inflruiios, ut fuo qutfq- loco prxlietur, uult pios doâores retint^ re doélrinte Euangelica: puritatem, uult bonos gubernatorcs adiuuare propagationem uera et falutaris doflr'mlt;e, et delere tdola, et fanatico* rum deliria, uult pios bcHatoresdefendcreEc* clejias,polittas, leges, difcipltnam, aduerfus Tur* cieti furorem. Sed ut cß infirma et difipata liera Ecclefia, ita fegniter prxliatur, multo plures fimt, qui irapediunt bonorum uoluntates. Diu Pontifices conatifunt in Germania ciutlc beüunt accendere, extant cnim litcrx in eani fententiam ad quofdam Principes feript^, Sed imperator

r H I LT r: M E L N TZ «9 CdróliK parci uoluttpdtriie, lt;:3' utV-ccleßdßico more dijudicarentur controuer/Ï£ dognutum, lußit cogi Synodos, Çed Pontifices mdent,/t pifi CT doiüis concédant libertatcmfententia: duen* da:, regnum, cj opes, uenire in diferimen. Ten* tauit igitur imperator alias nias dtßidia compo^* tiendi, qua in re laudanda cR eins moderatio, er quod ctialia bcHa prchibct, CT quöd deliberation^ nes eruditorum de doólrina inflituit,qua:,ctß initia diffictlta ßunt, tarnen aditum fiaciimt ad emendationemEcclefiarum. Itaq; gratiam ei propter hanc moderationem debemus, er Dens crandus c^,ut eins uoluntatem gubernet. clt;ete= rnm qnibns confilijs inftitut£ jint di/ßiitationes 'Katisbonenßes, quis fit autor libriqui propoß* tiis eß nt utam monftraret ad concordiam, ego non plane feio. Voluntatem ctiam exiflimo alt» quorum noneße uituperandam. Et hoc nomine laudandns efi: Imperator ipße,qucd ita librum ex:» hibuit,ut lufièrit collocutorcs deleélos candide CT libéré de fiiigults Iods fenfintias fuas dicere. Quarc nos de locis aliquot dißutauimus, ut ex arttciilis noftris, er alijsqu^bic adieda fnnt, intelligi potcrit. Hcc uerb ignoro,ha:c tempora, cum uaganturin uiciniaTurcici exercitus, qui Cermanix uafiitatem er exitium miruintur,fia'» gitare domeflicam concordiam,CT hanc toto pc» äorc opto, fed profedo magna edim pie tas, cH 1 4 liuifii

«o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sr ! STO LÆ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

liuifci homines tot feculorum deliókl, ohliuifci priUdtM cupiditatcs, ct ttsrosodiorum fontes, ^ui merentur pcciiM, Cf accufarc Buangeltum, ( ticcufire De um,qui ne fitnditiis perirct Eccleßä, fro fia immenja clcnwntid rurfus dcccndit do= ilrindm filutdrem, qudm conftdt penè extin^i ikim fu’ffe. De hoc tdnto munere ingrati ho* mines nno eonqueruntur. Hoc iubent nos dbiß । cere,ut pdtria defendi poßit. M.ultdsEcclcjtd 'mgentes icrumnds perfert. Sed nihil trißtus dc deerbiui e^ hdc uenendtd cdlumnid, qud de for* mdntedm Epicurei faptentes, qui caeleflcm do* ilrinam fdcem ejfe dißtdiorum eldmitdnt. De hdc cülumnid qucritur in Pfalmis ipfd Ecclcßd inquiens ; Opprobrid exprobrdntium tibi ccei* derunt fuper me. E/l autemfacilis perßjicud | refutdtio. lidtn error ueritdti ecdere debebdt, ' Sed in hdcuitdEccleßd premitur tyrdnnicis lu* dicijs. Vitdm, corpord,fortunds pro communi trdquiUitdte mdgno dntmo ddducit in difcrimcn, fed abijcerc ucritdtem non potefl. Intered cddem liera Eccleßd prafidt politicd officid, tuetur ci* ucs,dcfocios,dimicdt propatria. Etquidcmin hi)C dgone lucerc fideiii oportet, adeuntem in* gentia pericula, proptcrca quod adeße Dcii opi* tulatorcm flatuit. Exccüit ttera Eccle/id ntagni* tudine animt,cum fold intcÜigat nos ad aliam longé nulicrem uitam conditos ejfe, cum feiat cdufi»

PHILIP. M L L A HT. ïll edufas uerM communium cdlantitatum, cr didi* cerit,c]Udm ßt fgt;ium ZJ gloriofum rcprimm di^ dbolum grajfdiitem in impijs, CP tyrannids lm* periß, deniq; cam in cxercitu piorum ducent adejfe filium Da norit, dcflrucntem opera Dia* bolt. Hrc animi magnitudo etiani in pijs mu* Itertbits ftcpè con/ßciln cil. Et falfo laditant ignaui fe eße Eeeleß£ membra. Deinde nouit Ecclejîa politias diuinitm conßitutai eße, er amathunc ordinem,dmat omnes eoniunilos ci» uilibus uinculis,didieit exEuangeho, nos debere animat pro fratribut ponere, ut Iohannes feribtt. His tantis caußs impcllitur, ut omnibus oßieijs lunare ciues CP foaoseupiat. lion igitur accu* fari potcil Ecclcßa, non cocleßis doiirina. Alia ßunt quiC Principes dißungunt, quorum eerta* tnina utinam aliquis Neßor dirimeret.Eß id qui* dem fatale malum regnorum, ut Poèta dicit: liametetera régna

Sed ß quit putat fanari hoc malum fueoßs coneiliattonibus dogmatum,longé fallitur. Qua* liaautem ßnt inuoluera paßim jfarfa in librum^ prudens Icélor facile agnofcct. Hcq^ tarnen im* pcdio, ß quem dclcilant h£c vlyfjea artificia, ÎIUO minus fruatur. Placere mihi nwderatat cntentias teflantur mea feripta, er me£ aélio* nes, ae folco fepi locatis dicere, mefequi Ariflo*

telis philûfûphiam, qui uirtutibin omnibut banc mtam coiißituiquidilicet /xiT2iô-niTa..Scd tdon Ariftoteles ^rtità confilio difccrtiit d mediocri* titc,Çeif moderdhone, t/pwvtia/j quatn quidem inter uicid rccenfct. Etfdpc captiofaeR iro* nid,ac ut Ariftophdnes dicit, coum J'a.K.vÿera. tüojjd^ ieyvip nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Res teßatur ipfd,

Itoc genus doârtnæ quod proßtegt;uur,non humds HA fdgdctntc pdtefdäum eße, fed diuinitus ite* rum Ecclejid; tüuxijjc. Deinde eonftdt,in eo pro* pdgdndo pios non leuid ceraniind fufttnutße. Quaautcm eßet ingratitude, nunc cxtingucre lucetn diuinitiK accenfam, O' conßrmdre eorum perttnaciam qui crudcliatcmindodiorcscxer* cuerunt. Retineamus Dci donum, o ea qu£ funt uera et Eccleji^e nceeßdrid,moderate,fed à* men ingenue, propriè o perj^icuè dteatnus.Ple* rumq; perßncuitas crationis eü ßgnum redite O honeflee uolumatis,iuxtd iUudEuripideum, it^'Kcp TO ca^Jtç. Ef profcélô i« Ecclefqs opus esl prcprictate O perßgt;icuitdte in dieendo, quam qui amant, fugtent didtn flexiloqua, qua* hamuliA fimt U! hoc libro. Etadniixti ßintali* quoi loci aperte pugnantes cum fcntentia no* Jlrarum Ecelcßarum. îdco adicdiic funt reß:lt;ons ßones noflra;, in conuentu exhibits, qu£ ucre* cundè o moderate fcripta; funt. Nos cum no* firo »innere in explieatione dcdlringt;f, bona, eon»

ffientia funili fumu^icxitm Deo commcndettiuf,, fjuiEcclcJiam cùm aduerftu Tur etc am crudeU» tutemdcfendct^tum ferudbit in alijs tonpeftäti» bui.Haud duhièmiranda Dei opera funt confev Udtio Ecclcßa:^ zj' defenjio politiarum. ideo lt;it ipfo h£e O' pctdmtif er expedemm. Vt Antio^ chum exigua auxdia, ut ait Daniel, depulerunt, la aliquando Dejw liberabit orbeni à TurcicA tyrannide tnirabili modo^

ET/t HO« prorfiii noui,quibtti con/tlijsinfli*gt; tutiC fint adiones Ratiibonenfis, amen cr moderatio înuidifiimi Jmperatoris Caroli augu= fii graa Ecclcfifi ex bonis omnibus ejfie debet, er exemplum memoria dignißimum ed, acad os mnem pojieriatem pertinet. Confiât cnim non paucas efie Erinnyas, que ciuilc bellum accende^ re, delere Ecclefias nofiras, trucidare Chrifii membra er pios Euangelij mmifiros,extingHerc literarum ftudia, barbariem er uafiiatem in Pa« tria efficere conatur. Uos impetus cum réprimât imperator Carolus, agnofeendum eü Dei benefi« cium.

cium,(iui ciuiänrnum ad mitid confîlia fleStit, CT ipfi ïmperdtori hdbcndd eH gratta, quèd fu£ potiuf bonitati, qiiàm alienii odijf, nwem gerit, guod ueat arma mferrt Patri£,CT Bcclcfi/s, de= liicfi (juod de hii controuerfijs P.cclcftaflico more dehbcrationes inftituit. Hlt;fc moderatio cum in præfcntta falutaris eil, tum uerà mAgnii Princi^ pibtosad pofieritatem exemple crit,ut motis cott» trouerßjs, mquirant fontes, audiant bonorum CT moderatorum iudicia, non ftatim obtempe^ rentPontificum iracumdue, qui dimicant non de Euangelto filij Dei, non de falute Ecclcfiaru/m, fed de fua potentia, de futs opibus CT fua tran^ quiUiate. Moderate Imperator CT hoc fecit, quid cum librum propofuiffet, qui uideretur ad concordiam iter monflrare, amen ^equam condi^ tionem adiecit,ut liberum effet dicere,quod quifgt; que fentiret,ea.que qu£ in libro dcfidcrarct,bonA confcientia indtcare. Praclarc Ambrofius, in* quiens,ad Theodofium in^eratorem. Nihil atu in Imperatore amAbdccjJe, quam Ji libcrtatcnt dicendic fentcntia: concédât, CT hoc inter bonos CT' mdlos Principes diferimen cjfe, quod bonili* bertatem ament,feruitutcm improbi.Addit ident, Nihil am in Sacerdote turpe effe, quam non da ccrc quod fentiat.

Contiilimus igitur inter nos de libro, non fo* Ium placide, fed ctiam ingenue. Et ad ingcnuiti*

fri I LI rt M RL A NT Ht hmcdndor pcrt'met. Autor kbri ia ctttcmpe=i raucrat fcriptum ad iudicidPontifia^ pdrtis,ut Ji quid tiobii Idfgicbdtur, obfcurè id Jtgnificd^ rct.qud^dam uero pdlÀm ertpiebdt,qu£ddM étant iriuoluit dmbiguis fènteiitijt uelut tenignatibiu. Qudnqudin igitur qu^dxni in naterijsutilibuif de qtiibuf noftne Ecelefiie necefjdrio pugnd,ntf breuiui,dUt obfcurius diétn erdnftqudnt cpui erdt, amen in iudicdiido cdndoremddhtbui,ple* rdq; pneteri/, ut dditus dd concordiam ßeret. Sed eum pofled grauiter nos ledi in quibufdant libri pdrtibui in loco de Ecclefid, de humanii culttbiK, de dpplicdtione Cocnte Domini, ZT dlifs quibufddm dntmdducrtijjem,cœpi,nt dicdm quod fentio, metuere mjididt. Et nanifcßd! incptids dduerfarij ddeo duriter defendebdnt, non ut ues ritdi qult;eri db ipjis,fed nojtne fententu palino^ dtd uideretur. De me dtcxm, nee reprehenßo^t nem, feu flultici£ feu ineptie morofiatis metuo, incdndui öquot; ipfe, ztT Idbefdänrequieddm dbfur^a dd ccepi, de qutbuf drticuli fequentes exhibiti funt, communi ludicio triwn, qui erumui deledi ex noftrd pdrte.

Videra»! pingt Ecclefid, uelut regnum poli» ticunt. Et erant in dcfcriptionibut quedam quie, qud/iquam fremensypneteribdm anun. cùm uen» tuM effet ad locum de poteftate interpretandee fcripturx, uidi qua fundamtnta lacerenturfia» btlicn»

iûicndorum nuximorum erroruw. Trid etiJflt Tompkilttur articuliu. Primùin humano more tonjlituit in Pccle/îd potefldtcm inferpretdtio* iiii,propcmodam ut de pratorid potcftdte inter=i pretanddrum legum lurilconfulti loquuntutf deinde addit ainpltus, non licere priuatif, non pfducioribut reprebendere iudtcid nuioris pdriK, feu difjcntire d fuffrdgijsplurimorum.Uinc effi^ cit poftremà, ntAiorum Synodorum fententijs CT decretis parendum elJc, inde etidni eoirtcndcbdt P.cctuf,^nodos quis uocdntur legitimæ,non pof: fe crrdre.Sen!per ita. dceidit,ut de Ecclcßa homi» nés polittci cogitantes, imaginem conceperint humunie politi£,fcu Regni.In Regno poteftas est interpretandte legis, feu regia,feu prxtorid, quie tribuitur certis perfonis, qu£ fungu^itur publi* cis muneribus, hoc eli,uel principi tpß, ttel pr£^ cipu£iudicücuri£. Et fcwic interpretation! ob^ temperandum eß propter autoritateni magißrd tus, ualent enim magiflratuum leges ac fentêti£, partim propter probabilem rationem, partitif propter autontatem qua Deus attnbuit ordini, uult inferiores horum iudicia,modo non ßnt ab* furda priuatis iudicijsantefcrrcAn Eccleßa lon^ gè alia res eÆ Deponamus paultßgt;er illam imd^ ginctn human£ politi£, cogitemus catum dh ßyerfum qui uerè Deum inuocat, gubernatur i Spiritu fanäo, circumfert puram Euangelij do*

^rindm, zx inter periculd ddmimndis Dei ope^ ribiM defendttur.]n boe eœtu non potefl^ eü als ligata ccrtii perfonis aut c€rt£ multitudmi., fid donum eB aliquorum piorum, id eH,lumen dtuis num, quo intelligunt fapientidtn in Euangelia traditani, qult;e eii fupra rattonis humdn£ tiidis cium pofttd.Ac ingens interuallam eil inter dos num,ZJ'illdm pr£toriam poteßatent, qu£ Epis feopis dut Synodi! tribuitur, Porrofepèaecidit j« inftdurdtione Eccleß£,ut unus,dut pauci pris Udti reiwudrint doärinam, reprelKnderint falfasperfudßones PonttficMn, et reliqux niultis tudinis,qn£ dominabatur, ut Elias, Efàias,ieres miM, Iohannes Baptißd, ab ordinäria p6teßate„ Oquot; 4 multitudine diffenferunt. Etquident mans datum Del de confeßione doilrin£ cogit ßngus los reilè fentientes teßari quodßnrumt, cy ubi tiocdtio requirit contra dicere multitudmi, CJ* guberndtoribus errantibuf.

Sed liber longé aliter pingebat Eccicß£ poßt tiain. Nfc aliud erat coiuprobare hanc formant, nißtradueete equumTroianuminmaenta. Pris tnùm enim error es quidam non leues recentium Synodorumßabiliti effent, fiautoritas eis tribus eretur it-verrleamq; ob caufain fateba* tur Eccius, fe autoritatem Synodorum propugs nare, ut articuli fequentes, de quibus funt locros uerfi£jîne certamine obtineri poßent.Dtinde et boc

hoc dftutèdgclatur,fiAdfcnJieffe)ntii,non Heere priudtK dut pducioribm diffcnttre 4 fupertorih. dc pluributjdm noflrd uoce,(^ noftrts fuffragiji nos tp[os condondjjcmus. Cur. n. Lutherus unut trrores Pontificum er fcholdrum dttingcre dU’ fus esl, cur ttojlr£ Ecclejtæ cum feejuuntur, de non potiuf tot feculorum^Poiitifjcum fchold=gt; rum confenfum f Poflrcmèpcrtincbdthoc prd-^ iudicium dd externds ndtioncs, cy dd pofteritd» tem,(iu£ turc leuitdtem noflrdtn rcprchcnfurit fuifjet, ß tdntd tyrdnnide drmdßcmus Pontifia ces. Ciuditqudiii igitur uideo tempord domtflilt;‘ edinpdccm fldgttdre, cr ndturdminu^ fam pugd ndx qudin opus eil^ tdincn cum tton dgum prtud^ tdni cdufdm, ßd publicdni Ecclcß^, quid face^ rem f £go uerö ne quidem in tduro Phdidrtdis ddßntiendum eße duco, Hdtc co commemoro, ne quis pctuîdnti£ dut ccntumdcite tribudt, quod repugndui, etß id ucrcctmdè feci. Etuident me hjec non trdgicè ndrrdre, quifiiuntqudnidrtif^ ciofè res mfiruéln fuerit. Ncc propfered ucte* ribus er probdtis Synodis dutoritdtcmdctraht* ntus. Semper cnim cenflunter defendimus liice=‘ nuM Symbolum, quid er Apoßoltcuc fcriptur£ firmd teflimonid hdbet, er perjficuè fuffrdgdn^ tur uetliftiorcs ferMores, qui tefles funt prtntie ßntentiicin Eccleßd.

T H I lip: M EL NT HZ 12, Cam. Domini, feu ut noua tpforum uocdiulo u« tcimur,ciuod uerè eâ Kcvo(puvla,de tran/fubjian^ tiatione. Hic error confirmAt falfus perfud/iones de oblationc, indncm fiducidm cl ddordtionem Jfeihinlium pdnem inpompts thedtricis,extri ufu/m inßitutum.'Et ton Eecleßd uerts gemitiius opture debet, ut nndem Eliot dlitjuishduc hors ribilemSderdmentiprophdtMtioncmdboledt.Siea pc mihi coginnti de Turcicd tyronnide, cr ans tit fucceßibiit impi£ cr cbfccx:nlt;£ gentit, uentt in meutern tcmporum. Decrctum de lUd pdnis dbieilione fdilwrneR in ntdgndEuropccperturs bdtione, dniw poß Chrißi nAtilem i ? i y. Eo ipfo tempore in Aßd domindri hdtc Othomonos rum fdmilid. cepit, de propenwdum initia mos nent, hduc Turctdm rabiein dc crudelintem, pe* culidrem panam eße multiplicium dcliilorum, qu£ decretum lUud pepcrit, guod neruut c^ obs ldtionii,qud'ßus M.iffdrum, et opulentie ac luxits facerdotum. Pnecedebat re^s Perßcos equus gerent paritam dram, in qud erant cineres CT fldmmuld fdcri ignis, quern ceu numcn colebant CT ddordbdut Perf£,ut igitur Rex uideretur dUs gußior, CT wnd cur,', fuo numine adoraretur, cum hdc pompd prodibdt in publicum. Itt nunc Ponttßeet Komanos anteccdit cquut gerent pds nem confecrdtum, qut ibi uitiofc ddordtur. Sed b£c ahdi copiojim. nunc breuiter reccnfeo,

nos lÜattt K£Volt;fMviajj, (if paiüs abieâione, prophdiMtionem Sdcrdmenti inde ortam, non uoltiijjc confirntdre.

HePcenitcntid, dUdlcs Idhyrintbij^Uit tena Irnefint in quteftionibits MonAchorum, qudntum Pthnicdrum fuperßitiotium ddkucßt m fdtnfd^ {Itonibui mulardm geiitinm, conjiat, Cùm uerà depulfdilldcaligtneDetK reddidcrit noßrisEc» cleßjsEudngclij lucem, nclumus recipere noudi corruptclds rcrum reâè trddinrum, ut fdcilè iudicdbit Lcélor, coüdtis noßris hbri fenten^ tijs.

Sed ut in dcie duces drtc dißribuunt cop/dt, itA mdtert£ libri ßnguldri conßlio udriè dijpo» ßtxßmt. In titulo de Ecckßd liber horribihter execrdtur eos qui defcruntEccleßdm. Ethdnc deß:ribit quibußidm uerborum tnuolticris, ut non ßdtim ddpdredt, quid molidtur, Hw fundd* mentis idéiis, qu£ funt ßieciofd, poü longunt interudUum imponit lUdtn ßtdm ‘«^«pXiap» id eR, Kegnum Pontißcium. Hie prm'um oßen* dit,quid uocet Eccleßdgt;tt,A.lligdt.n.edin dd ordi^ ndridnt fucceßionem Epißoporum, er dd leget eprum. Alt efße cattim, in quo unus ßtt/iondr* chd Komdnus dntißes, ddns poteßdtcni docendi er ädtninißrandi Sdcrdmena c£teris per grd*

r H T LI P: M tL A N Ti 0^,110^ e/l,Epifcopif,(^ deinde inferioribui Sâ^ cerdotibu^, cr condens leges, ut Uber loquitur, ad exetandam pieMem, cr fuletcnddm fidem, i.t addit, ttinculum dileólionis â Paulo uocari obedientiam prteflandam Epifcopis ordinaria fucceßione regnanttbui, CP eorum Icgibus, gdt eße Eccleßatn, coctum non ■obtewperanteat huic Monarc h.e, CP c£teris ordinaria fueeeßio^ neregnantibus, negat ejjè tniiuflerium Euangea lij CP remißioais peceaterum, fine autoriate tulium Epifroporum ordinaria fuceeßtone re» gnantium. Htee eR 'ilt;ÇapX'* gt;nbsp;quam pingit, fafiigium Eccleß£, quam extruit. Etut Virgtlij uerbts utar, Hic über tile domus, CP in» extricabilis error. In bunc diedaleam domum in» troducere nos, quid erat aliud, quàm poßulare conßmiationem erroruni Pontißciorum., er condcmnationem noßraru Eccleßarum,tnqui» bus cum luceat ucra-doärina Euangelij, certum eü ess extrudM eßße fuper lapidem angularem, Etlium Dei, ct ut Paulus loquitur, ßupra ßunda» mentum Apoßolorum,CP efß Ecchßam Dei, in qua Deus Pater domini noßri iefu Chrißt uerè miocatur, CP perpetuo eelcbrabitur, Q«lt;e ejßt in!pietas,condcmnare has Eccleßas

'R.enwueantur iÜe humanarum pclitiarunt imagines. Régna aHi^an ßint ad ordinanam

fuceeßionfM,Uf Cdiniy/î obeditur tittcfuatn legit timo fucccjjbri pdtrii Cyri, etß filiuf dißimilif eü patri. In Eccteßa alia res cß.Ult;ec regitur lut cc Eudngelißtjuod cum non retinetur in ordtna* rid ßucceßione,ubicumque fulget, ibi ampleéleiit dum er fc^uendum eû, ut Chriflus dit, Oues mete uoccni medm dudtunt. Oeindc in illd dtedd“ led domo tribuitur potefias Epifeopis condendi leges, proponuntur Eegum tdbulte,de ccelibatu tmniflrorum,dc uotis,de Mißdrum ddplicatione, de inuoedndis ^nortuis, de ceteris ßuperßitioßs ceremonijs, Elis qui obtemperdt, ducitur eße ciuis buius Eccleßic, ceteros liber excerdtur, er detr.hiteis minifierium Eudngelij er remißiot ms pcccdtorum. Nolo in hoc ßcripto indulgere meo dolori, qui quidem d niultis bonis uirisßpßs etidm drchitcdis huius edificij, conjßedus ed. QKo enim eße animo debebam, cum uideremfldt biliri ucteres errores, er nobißeum minimè co candore agi, quem pios preßare decct r Elabet ant ßbi fuam dedaleam domum, régna, iniußat leges,ßuperflitiofos cultus,ii/K7lt;op.Mixç, aucu pia pecunie, luxum. Qjiid attinct a nobts pctet re carum rerum adprobationemi

Etß autem toties iamaudimuser legimuf multorum orationcs ßiecioße er plaußbiliter concionantes',d€ ordinc,de utneulisbone gubert

PHILIP'. MELANT HZ 1^5 «Ationis CT difapl't)t£,CT coÜigentes mcomiwa da gu£ fcquuntur,ß leges Epifeoporunt neglia gantur, fi non coerccant Epifeopi ludicijs cr paznis Ecclcfiaflicis hom'mum pctulantiam, famé» honeftißime femper CT grauißmte, er eoa dem modo refiondimus, non beÜigerari nos cum Ecclefidftica politia. Sed cum Epifeopi finccram Euangclij doitrinam improbent, ciwn interfici* ant noftros Sacerdotes, homincs pios ZT erudi^ tos, necefie nos Regube Paulina: obtempéra» re, Si quis aliud Euangelium docct,anathema fit. Deinde quid de tudicijs CT morib. nunc declami» tant, dtiof Synodos babent tot iam fecults de do» ârina ƒ Quatido concedunt pijs CT doâis liber» tatemdicendte fentcntiæf Qua: iudicia exercent de mortbits ? Quales funt ni collegijs mores Ca» nonicorimf cur ibi filent ipforum leges CT iudi» cia f Sed iHte magnificæ condones, de ordine CT de difeiplina funt, ut uocat Thucydides, TPAiTikcjj tS Aôyy, hoceû, honefti prætextin prauorum confiliorum. Non enôn de uera auto» ritate Epifcoporwm, hoc eü, de minifierij digni» täte, CT de cura retinenda: puritatts Euangclifi non de emendandis moribits, CT difeiplina omni» um ordinü,fed de fiabilicndis erroribin,Ct iniu» fits legibus dimicant,qult;efunt nerui potentia: CT opum. Mcminimultoru fapientum fermones de Ecclefite liulneribus, qui agnofeebant dodrinai

fontes turlgt;.(tcs, er inueilum d MondcÏiisio^ âr'm£ genus in T.ccleßam.pdrtim fumtum ex in^ erudia Philofophia, partim cx Pharifàieis fu* pcrftttionbus, dcplorabant Liturgix uicia plurt^ tna^deteßabantur et Kegiam dommationem Epi= fcoporum,CP luxum coUegiorU'm. Sed k£c ntAld potius toleranda effe dicebant, quant faetendam (xvapXiap, qii£ fit omnium nulorum extremum.

Scio h£c magnifiée diet, GP grannt effe hanc orationem Regibus. Sed hxc japientiani^ hil ad Ecclefiam pertinet, in qua neeeffe eü ßi« Xiin f( J'uXOiU.cw'iaç, uel fi fiaéîus illabatur or^ bis. Deinde errant illt de amp;vafX*“lt; Nunc uerè cR in ipforum Ecelefijs StvapX'o^ Tltuhts eR figt;lendidus,})S^2X‘lt;^ Prclefi£, m qua fingitur effe unus gubernator, quteufios fit dodlrina:, le* gum GP morum, deinde attribuumturEpifcopi, uelut ephori, nunquam ab hac ffeculd tuendi Euangelij deqeientes oeulos. li£c tta ^eri optia remitSjGP fi fier ent, tarn tllam‘'iS^x^'x.i(iu feu po* littam Ecclefiie toto pedore ucneraremur. Sed confiât totamtüdm''i^fX''^P ti“^^ quidemapud ipfos,indnc nomen efle,renera cd avapX'“' Oo* tnmari Pontifices, Epifcopos, prclatos, tenere cpes,digniates, intcreffi Regum confilijs,aut frui ocio utdcmus.Sed hcc nthtlo plus ad minifle* num Euangelij, cuiferuire debebant, pertinent, quam Lycurgi politid.

Koßris Iltens niAgii oruAtu cR mi/niftcrij di^ ^nitM,qudm ullis fcriptis aducrfarioruAdeo ntAt xmèprohihemuf avapXiap. Regnet in Ecclefii uox Chrißi, priceant gregi Paßores, CZ mintflri Euangeîij tnditti luflieia, ut Pfalmus loquttur, hoc eîl,doiflrina,piet:ite,utrtute, fapientia ante* ce[lentes,ci tnunere fuo diligenter fiingentes, In his rebus uera e^ dignit.tt. Taies Pafiorcs eti^ am Caiwnicam politiam, ut uoeatur, facile tuc^ luntur CL fapicnter nwdcrari poterunt, ita ut confetentijs pijs non inijctantur laquei, et amen difciplma retmeatur. iUa uerà uincula de fucccf: ßone ordmaria,non inijciantEcclcfîie,\ndeenim poflea multa fcquuntur. Hune ordinem Epi^ fcoporum ïnva/j-af-niTO/j effe, Ea qu£ communi confenfu probant aut conßituunt ht qui titulum gerunt Epifcoporum, ampleâenda e/Jè tanquam ßrma dogmata, et aupiaç cPc^aç Ecclefite.Èicni^ que hi£c perfuafio, prtecipuum uallwm eR legum intuftarum, regue dommattonis ipforum. Ideo necejfe fuit, nos de hoc circumjfefiiits rc» Jfondere.

Reliqua eH extrema pars, qu£ inuocationem rnortuorum,^!- applicattones Cana: Domini non difmulanter confirmât,quam partem/i quis no* flra fiiffragatione iudicat comprobandam fuijfe, i( conjideret quantum tiJ'oKotxou/'a.p toto orbe

temrtm confirmAturifuijjcmut. Mdgnum Er« fkß£ probriim efl impure calibAtus faeerdotu. Sect multi plut malicsl ininuocatione mortuo^ rum, commenticiu oblutione cr appliedtione JUiflarum^ut uocant, Nec dubito quin pr£ci* put' propter hat 1/cPwAo/Jiaviaç Deut iratut turn crudeli cy fceda TyrannideTurcica Eccleflant punirifinat. Nee ego nunc dugerc certAmind uolo. Scio hie incommoda extenuari, mitigari, iegi,infleâi uerbii. JSlonadeofumilliteratut, ut ignorem h£c 'm matii caufls fieri folere, Htec funt lUa croqxx ifgt;aii/xaH.a, ut Paulut uocat Tci^cwotXoyloU, qu£ fiemper inde ufiq^ ab initio tt!udi,ueritdti tenebroi olfuderimt,cr paulo pofl rurfiii ojfundent. Clamant oput efle coiicordid, pdCe.Agnoflo cr fiemper uoa fieci, ut rebut tan» tis uerè ludicatis, concordia conflitueretur, dedi ttiam operam, ut dificrtè explicatif fiententifl noflrK fiaciliuf coirct cocordia, et fiuififie meds ficn tentiat moderdtaf,puto multos teflari pofifie. Sed nuHa fiunt hu/manapericula tanta, propter qu£ confirmari uiciofi cultus debeant, uidco quid dififienfio noceat patri£,et dolco corum,qui com» mum ammo defiendere patriam debebant,uolun» tatet diflrailds ejfie.Sed non minut doleo, confier» ri caufiani omnium calamitatum in hoc donum Dei, uidelicet tn Euangelij lucem, cum reuerd alt£ fint odiorum caufiie.

ETji mulù dij^utint, utrum expédiât Synoa dum cogéré, CT periculd atque incommoda coUigu^t, qu£ uidcdtur aBatura, amen cumin tot conneiitibM Principes Germanite, re diligent ter deliberaa, Synodum cxpetiuerint, cumc]; in« uiäißimus Imperator Carolus Augttßus, cenßat Synodum habendam effe, qu£ fuerit arrogantia à altbus iudicijs diffcntire f Ndw I?i ex* penderunt d' contulcnmt inter fe cominoda dquot; incommoda. Nulla enim conßlia magnarum re* rum uacant periculis, qua: cum ingens aliqua utilitaspetitur, nonfemperrecufandafunt. Et plcraque ratione regi ac mitigari poffimt. Certè td quod de Synodo metuumt,Imperatoris ac c£te* rorum Principum confilio d fide caueri potcß. Neq; uero non uidit incommoda Synodorum ue* tusEcclcßa,qu£ amen fanélé conflituit,ut j» gilbet dtocaß, bis,quotannis DoäorcsEccle* ßarum conucnirent. Pr£terea, quotics extitc* rutit in Ecleßa dißinßoncs de dogmatibus, inde ufq^ ab ultimis tcmporibiis Synodos coegeriint, prim'um Apoßoli, poßca Principes optimi ac fa^ ptcntißimi, Conßantinus, Theodoßus, d alij, Neque ucro aut Apoßoli aut illi fapientißimi Principes Synodos babituri erant,ß exißtmaß

fent edi [emper mxgis ad dißipandoi ciuàtn ai (onciliandoi E.cclejiai facere. CÙm igitur hoc tempore niulta; ac diffictles controuer/ùe de ma» i ximisrebiü mEccle/ia motlt;efint, optandum e^, nbsp;l

ut exemplum CT Apoftolorum CT laudatißhno-rum Principum imiteturha:ctetas. idj^ uidemui imperatorem pio ftudto conari. Tgt;iam quod aîij difigt;utant,nihil optes ejfieSynodo, fed amtis con= cordiam refiituendamcffe, non ualdc ttitnperan^ dum ronfilium utderetitr,fi de rebus profanis aut leuibus certAmenefict. Hunceiufmodi caufaeii, ■ ut Concordia ne armés quidcm conftitui poßit unquam,nifi prtus confnlatur confcientijs. tsluüa enim poteüefie durabüis concordia,fi animai ‘ rum ludicia difientiant, N«»/ aliquot articuli I corum qui repurgarunt Ecckfiaflicam doólri^ ' •nam, la. certi ZT perfficui fient, ut nemo fanut' eos in dubium uocct. Tantum Sycopbantai quilt;‘ dam, uentris caufa, cafu/mniantur eos, Ht conti^ nent res necejfarias ad pieatem. Taies articuli non poter tint extorqueri bonis uUa feuicia.

extorqueri poffe, quid minus decet m Eccle* fia, quàm cum mantfcfta ueritnte belligérant Plato enim ait eos demum Kefimblicas bcatas efi i fe, qu£ fuum nomen fanantes ipfe, confentanea appelUtioni faciant. Vacant autem fcripturee Tcclefiam columnam ueriatis. ilia uerÔHcclefia minimè fonat id nomen, qua mantfeftam ueriis'* tent

P H I LT P: M £ L J NT: tem delcre conAtur. Deinde funt drticuU (juiditm non omntbiK pdriter per/lncui, fe'd funt inulti boiu apud omnet gentes, cfuorum cum de tintis rebui confcientite ambigant, dccrbrßime erucidntur hdc dubiattonc, Uis profcdo debent eonßulere pdftom Ecclcßdrum,Siciitidem uohint e/Jè Pdftores, nonTyranni. Ç^uid cnim fuerit crudelittf, (juid Ecclcßd indignités, cjuim ales interficerc potins, guÀm fanureflag;,/! lenqudm dnted, nunc niAximè opus e^ Synodo, cum res tnult£ O' mdgn£ controuertuntur, c^udrum exa plicdtio O nece/Jùrtd c/l Ecckßte, er flagiatur d bonis omnibus dpud omncs gentes. Nfc rdfzo eH alid uUd, {]iid Eccicfifsconfiât poßit. Qnàd dutem Epicurei guidam rident h^ec ncgocid, dlif fecuri negdnt qutdqudm eße utcij in ußaa do» éfrind, qudm O pcpercrient, ZT defendant Mo» itAchi,horum mdicijs impijs O' crudelibus recla» mdnt omnesboni. Non cnim fimt obfcurduoa lonorow dpud omnes gentes, quorum exdudire gcmttus,dßici Idcrimis fldgiantium Synodum, Pontifices dccebdt, Qudm hombiltter dccufdt Deus hos qui itd regndnt in Eccle/id, ut ueriate oppreßd, bonds mentes excrucient Oquot; glortdnt Chrifli obrudnt, nec ftudeunt fummis cdldmiati» bus Ecclefiie mederi. Plend eü commindtionibus Kl bdncfcnfcnfùmphpfMrd.QHiirf ft IduddncU uoluntds eâ opttmi ltnperdtoris,qHi remedid pu» bltcis

llicis rtulU cjU£rit c? ordnt/i« eH Chriflui, ut gubernet mtntes omntumPrtncipum er Ponti^ jicum, ad illufirandam D E1 gloriam, ex ad re^ uocandam Ecclcjiam ad ucram pietitem. Sie^ pe antea fuperiotibui feculis Sytwdi coail£ funt non de doilrina fed de opibus Ponti^ ficum, (jUtC etiamfi fuerunt caufe ad publicam concordiamEccleftarum retinendam neceffariie, i «onenimrepugnamm, nee politiamEccle/jaftis cam improbamui, timen ejuanto magii nimc pm eü Synodo,cum non de paucorum opibm, fed de dodrina, qu£ ad omnes pert 'met, diffen/iones ortie funt inexplicabilcs, cjuarü ut nunc Ecclefite communibm uotis expetunt cognitionem ac dijudicatione!n,itA palam etiamflagtture altquan I do incipient, AcCefarisquidemuoluntmoptii^ • tna fatis cognita ed uniuerfc Europe, er poten rit in hts fequenttbm narrationibm perjfici, Nco defuturi funt utilttAti publice in Synodo, noftri Principes, ut eorum rejfonßo teftatur. Sed in multis locis, feuitia tinta nunc exercetur ' in pias, que quidcm qiiotidie cxajferatur, ut uix qutdquam modérait Eccle/ie expeihre außnt. Verum res ed, ut dici feiet, in Dei genibm. Ab hoc petant omnes pq ardentibus uotis, ut fuatii ' Eccleßam refficiat ac rejiituat, er fnidißcet earn uerbo fuo. Bec cilt;m precamur, Pontißccnt babemm Chrifium,ide)n pro fun Ecclefia rogatt^

r H I L it: M E L A fr Tz, 14X tem î VAtre^Siccnim i)iquit:Sânôlificlt;i eos in ue^ ntate: Sertno tutu ucritâi fiî, Cuwi huiui Pontia ficii uoti5,negt;ßrd uotd, noflrdt preces coniungda mus. Nee^ue ucrôdubtum coquin huiufnwdi precibitf Dc«i fduedt. Bene Udle Chrtflidne Lf= «?îor.

EXeufdtione fiulticid; nihil eß inepfius. Sed cü ingenuidntmi prtefertim indrtibits dga nofcerc errdtd, ejquot; fdtcri ucl ingenij imbectlUtda tem, uel negligentidm, ut dlicnK exemplif ddmoa nitt jKMfnfiw, diligcntiuf conßderet i» ftudijSf quô qudji nidnitsdirigenddfit, Adddmigitur tpfe cenfurdm huic editiont îcriptorum meorum, f inqud non folum puerilid ßudid reciabo, fed etidtnexpoKAinquæddm de med uoluntdte in Rex publicd, quo conßlto ediderim libcUofTheo* logicot,

Poflqudm utcunq; didici Grdmntdticen 'Ldtia ndnt d todnne Hungdro Phorcenfi,uiro dodo cr honeflo, Grdcdnt lt;t Géorgie Simlero, qui poflcd luf ciuile tndgnd cunt Idudc profejfus ed, nii/fue jutn

fuw puer ält;lhuc in Acadenitam, ubi cùin ädolej* ccntihiit nihil publice tradcretur prictcr lüant garrulam Didlccliccn, er particulMi Phyßers, cfuu didiccram uerßeutos conncólcrc, (jiiadant auiditutc puertli capi legere Poet is, er ut po^ flulat res, ndiwnxi hifloriarum er fdbuiarum le* üionetn. nie conpictudo paulatim deduxit ad dutores ueteres. Ab bis cum fumeremuer^ bd, er tdmen de ftylo nemo cjutcquam monerct, erquot; nos ddolefcentuli ßnc dclciiu omnid cuoliic^ remue, imô magis recentid, ut Politiant er ßntt= lid qu£ddm dnidrcmiie, oratio mea quaß colorent inde ducens, magis hos refert duriorcs cz ridtores feriptores, quàm ueterum uenuflatcin er' nitorem. Idcöetiamßcbat, quia non intermix fiilla ciudlidcunci;lt;^'Koao(pijj3jj^, qusec'unt ccleriterperccptißem,uel exhaußßim potties, ui= deremeji ab ijs qui tradcbdtit non intelligi, pro* ptcrcd quod ocieß in pcholis er in umbra, non Acnipitb., non forum, non Ecclcftaflicas pugnof uUm uiderant, nec legerdnt oratorum pnlta, coepi ipfc mocum diiimo querere de ufu pr£ce* ptionum,

Eo ipfo tempore primum editi funt hbriDi* alciltci tres Rodolpht Agricola, quos mibire* eens cxcufos Oecolamp.idiui,quem doälrind,pru dentid er pictate excellcntem, non fecusac pa* trem col€bim,donAuit. Horum leélione non eru* diebdt

}gt; Hl T- I r: M EL^KT'. I4t «J/cîgt;dr tdntùgt;n,fed etum cxcitabdr, ut tn ordtio» nibui Ciceroiin cr Dcmofthenn argnmentorunt formM ddigcntiui •conjiderArem ac diflingue* rem.QH4£xreutrum(];lt;tdfrlt;juebdr,ut omtta enes tdoi mclint mtelligercm ac legerem liben^ tiue,Cl ttfum pr,eecptionum perfpicerem.

Cumc^ feu UAtura, feu futo ulii^uo ad hanc feholaflieam militiam traherer, cr doeere prim alios eœpiffem, c/uàm ipfe dtdteifjêm, impulfm fum 4 eommilltonibus, ut ea quie in famdiaribm coBoquifs differentem audierant,cderem.Ua nati fient Ithelli Dialcdtci ZT^hetorici,-cafum4git er quodam iuuenili /iudio,qu4m re fatis cogita^ ta. Siimisautcm niemmit, quales labyrinthi ac tric£ fuerint in Dialeäieis, i^ut tune foil lege* bantur,quatit4 infcitia non folum Imguarum CT hi/loriarum,fed etiam earum drtium,quarum ti* tulis erant orndti Prieeeptores, is, fide fludijs rede ludieat, fatebitur tune qutdemomendatio* nem fèholarum fuifje necejjanam, quam utsnant tOt ipß cenfores noftri,qut nunc nos aecufant, aut mftituijfent ipft,aut melius gubernajfent.

A.C fi iUa aurea attafy quam tune reflorejien* I tibm utcunq- litcris fperabamus, fecua fui/fctf foraßis kttora, ntttdiora, er fiholis gratiora fcripßfjemus. Sed fatalisdtfeordid,qu£po/iea fecuta, cü, er mca fiudia conterruit, er ut fert

temporum mafltcid, trtftiorem crgud/t luga^ brem hdbitum orationi noßrte ctrcumdcdit. Nee «fró niinc de fonttbut Eccleßaßicorum dißidio* rum dicäm. Scio nos ab 'mimicis accußri.aducr^ fus quos mihi quideni pcrfacihs esl C7 ßmplex defenßo. fateor exortis diffcnßonibus me comi* tem er fuiffe er ejfe dus partis, quæ res ueras er Lcclefiæ neeeßarios patefaejebat. Dux eße, Jtequidem perlt;etatem potui. Sed aducrfari pijs et falutaria docentibus non uolebam, nec ïam aliter fentio. Legimus Dionyfium Tyrannum fsctifße in coniugtum, Principis uiri Locrenßs Arißida filiam, quam cùm pater negaret fe ty^ ranno daturum eße, aliquantô pôü Dionyfius confido crimine, mterfciUs Arißidte liberis, terrogat an nondum pœniteat eum confilij, cùm filiam ipß deßonderc noluit. Hic Arißides in^ genti robore animi,ctfî,mquit,magno dolore aß ficior, crudeliter nccatis liberis, amen mer edi confilij non pœnitet. ïtaetfi uidimus, quanam ruinam etiam quarundam bonarum rerum tra^ xerit ciuilis difeordia, amen mei me confilq non pcenitet. Bteret difcordia, non noflra culpa, fid fcelere illorum, qui illuccfientem ucritatem fer* re nequeumt. Deinde iüos ipfos rogo, ut de fon* tibiis non dißutem, ut cogitent, folere faales muationes omnibus rebus humanis accidere,qu£ humants confilijs caueri nonpoßunt. Satis benè nobifi

ttoiifcwm agi putemui,fi fapientia et mcderatio» ne tnttigart poffî^tt, eumcj; non eontingit 0 ouf laç TT Abfj, «f dicitur, decehat lUos ftpientcs, non irdcundidjOdijs, pertindcid dugcre pub. difa ficulates, fed tenture ^vr^op TrÄbp, cr fini aquMte lentre incommodd, e^fiUAre Rempub. Curcum Eecle/Î£ fuerit opui emenddtione, de^i indec'um idnialitjudexpdrtemuatio incident^ non ddnt Oper am, ut faluti omnium gentium rc^ été confu'idtur f Scd define de dliorum uolunati* bus difiuare, de me duam.

l^e nec opum, nec bonorum cupidité ddfo^ cietntem borumecrtuminvm inEcclefid impuUt., Et mei« his tdntii motibuf, c'um honefta: uolun^ Mii, tùm uerà etiam dâionum, eonfiJiorum ex fertptionum reüorum dttj; utHium confeientia confolor. CoRcgi »« duobus hbeliis, in Locis Theologicif,cgt;' in commenfdrio Eptfiold: ad Ro= mnot doitrinam Ecclefiarum noftrdrtim, ^uant profcâà optarim fincerdm üquot; incorruptumai pofteros propagdri.licc indicia Epic urea moror illorum,ciui quid Eudngelium arbitrantur ejjc fabulofum, nolunterrdta Eccleji'drum reprehen^ di, nolunt inquiri doélrinæ fontes, Ham Cya cloptim fdpientiam toto peiîore CJ- odi, cr aboa minor, ludtco tendm ejfe de Deo cr uoluntate diuina ueram doélrinam, qute in Ecclefia D« extJttt, inde ufq; ab initio conferudam in libris

Prophcficis CZ Apoflolicii,cr probdtis teßinto» nijs Ecclcfiæ proxintne poü Apoßolos. Harte doi drinatn colendam, dtfeendam (y propagandam eße ßrttio. Sentio item multa efß in recenti Mo* nachorum doflrina, non dißimulanda errata, Ç^uare cùm partem fcholaßici Uborit fußine* rcm,cotlcgi noiifolum magna.fedulitate, fed cti* am cura er /ilt;/c rerum fummas, quof iiiclußhis libcÜiiy in quibm mihi non uolo ignofci, ß quid ineü crroris.'Vfui autim fum Dtalcdico quodant filo in cxpltcandis dogmatibut, non eo tantumt quod h£c jorma expcditior eü, cz faciiiut rci comprehenfe tahbut metis inteUiguntur, fed etn am quta. qua: propriè (yperffieuè dicimtur,mo* deratißime dicuntur. Sperabam autem fore, ut aliquando rerum optimarum pcrjfieuitas er euidentia ^^’tpyaa.cz moderatio aditum ad communem concordiam patefacerent. Durabi* hora fnnt zx etiam certiora,qult;e propriè dicttn* tur,ßmodo uera funt,quàm ambigua er intrico* ta. Prodeffe igitur noßros libellos propriè feri* ptos pijs ludico, nec ßudium H E R V A G11 amict noflri improbo,qui edendos effe putauit.

Ne tarnen arrogantiusueldehisueldealijs mcis lucubrationibus feiitire uidear, hie iterum teßor, utfepèalt.is teßatus fum, me non de fuge* re ludicia piorum cz cruditorum toto orbe ter* rarum:

TH I LIP'. MKL^KT'. 147 wruw : Amie me Ecclepjs iwßri'S caitdidè per* tHfttere iudtetum de oninibm meii fententijs c?-üdionibtK. Ac IcntioEeele/iam Chrifli eße no* ftrMEcclefiM, pios ubicung; terrarum iudi* CIO CT uoluntite cum noßris Eceleßji eon* iunclos. (X^dam funt breuicra in hii,de giabat dixi, ^uam ret poßulat, quæß uita erit longtor^ cxplicabimw, Jn exteris Theologicii lt;jnid pro* bem, ex co libro cui tituluni feci Locortim, eßt* tne^ripotesi. Quedamenmgt;ßadfuißimeditto* tiißummouißctn. Hihil dubium eß h brum Gene* feos omn'um fcripforum Propheticorum crudi* tißimum eße. I„ bwwc uix fur.t incoate enarra* tioncSjin quibttftum guident etiam fenibuipla* eebat dßcnmcnLcgis CT promtßionisEuange* lice, fed paucæfunt cr exiguë pagclle, cùm hic liber multi) copioßorem enarrationem flagitet. Jn Ioannis Euangclium,guàm tenuis eß lueubra* tio. Sunt O- fentcntie rccentes colledle

guarum aligue iniUtsautori* bus gui citanturßitit fuppoßticie. Hlt;ec CTßmt* ha guedam maUem omijfa eße. Memini olim Tu* binge Lemputn nobis pingcre tn tabula Tranß fubßdntiationem,ut uocant. Mirabar infulßta* tern hominis tum guog;, neg; iam uelim citatit notis fententgs, titulo Cypriani,aut Ambrofif, aut Thcophilaâi, confirmari abufis Sacramenti. Comperi miram fuiße audaciam ct impudentiatn

dcfcribentium uetcres libros, qui ut imponerenl indoili!, multii dc fuo adfcripfemnt pugnAittid ’ cum autoribtif,

Quodautem fepèopfttui, utaliqudndo aua toritdte feu Regum, feu aliorum piorum Prmei=: pum conuocdtt uiri doâi de controuerf ijs omni* bus libéré eollocjuerentur, ey relmqucrent po* fieris firmdnt cr per/ficudrtt doélrindm, ident adhuc opto. Meds fentcntids fuiffe moderatiU, crconfilid vv/xSiSastAa, dd eontmunem con* cordidittdeeonjnwddU,multtnoruHt. Sed tumen idem nolmi dmbiguis fucojîs nwderationibut reflitui errores, cr confirmdri feuitUm noflrd fuffrdgdtione. Qjiterdtur cocordidfdluaris Eca cle/u, non ut tÜe, qui conditioned flcxiloqudt Antiocho fcripferdt,ut dimium nduium ci relin* queretur, pofled diffeilis nAuibusdceruum dinti* didtum reliquit. fîcc ddeô uel hiftoridrum uel tiitie communis igndrtu fum,ut non cogitem, qui fuerintexitus multorum pr^eftdiitium uirorum in diffcnjîonibut ciuilibus, dut in bnperijs tyrdti* norum. Scio feuitum ejfe in Prophctiis,in ƒliant Hei, Apoflolos, fepè etidm exempld cxtrd P.c* cle/îdm conßdero,Th€rdmenis,Dem(gt;fthenis,De* tn4dts,Phocionis, CdÜtflhenis,Ciccronis,cr dlio* rum innumerabilium, qui in bonis caußs oppref* fifunt, 'Verùm huius nojlne mihtine hoc propri* ume^i

T H 1 LIV. MEL AKT'. 149 um eß munits, non folùnt fufctpere honcßa er nece/ßtrid certamind ad calcßem doilr'mdm pa^ tcßdcienddni, fed etiam bdbere pdrdtos dnimos dd. perferenddi lerunindi, quie hanc milinam comio tantur. Sit caufd honeßa cr ^ccleß£ neeeßarid, (xitu^ uero Deo comnundentur.

Hxc pdued, cum dicendwm effet, quos libels los probem, ddieci de mca uoluntatc, qudm qut» dem ffero multis cognitdm eij perßjeibim effe. Altera pars eil feriptorum, qua; Vhilofophtcas materiM continet,quam fatis apparet non aßen* tdtionis caufd éditant eße. Nullus enim libellus eil integer, aut ab fol lit US. Quidam amici ex Ira« /u ad me fcripferunt, quofdam doilos uiros mi* rart,cur ales nugds publicdri finam.His ref^on-i dere foleo, non in Typogrdphos culpam deriuas, ne qutdem in ingenif mbccilliatem,etß hos uer* ßculos de me fepc reeito :

Sed alia eaufa cü, cur bas fcbolaßicas materiM dgito,qutd qui in febolis regunt luuenlutis ßu^* dia, bos ncceffe cß bas dißjuationes preponere. Non eil nobis bic finis noßrarum ccmmentatio» num propofitus, ut uelut olim panegyrics audi^ ente totd Grtecia in publicis cunuentibtis récita* bantur, ita nos ad oßentationem eloquentiæ, aut

doélrmte noftrdf lucu1:rtdtionesedamut,fedutili=‘ Ml fchotaßiccrum ßruimuf,ac fui,cjtMntmn pc» tui,cr hortdtor zy ddiutor,ut adiuvgcrct lu» ucntuf ad doilrmam Cbnfit PhilofopbiiC ßudta, non lüiiK garrula: cy lutulcnt£, fed purioris,ui» dilicet Mathcmata, Phyjiceti zy Ethiccn, zy Ji» ne eloquentia: cxercitijs, et hnguarum cognitio» ne tumen habere haie tam multiplex doélrtni non poteü. ideó uetuflosßriptores utriußj' lm» gu£ multos enArrauimuf,milita deeerpßmuSyqu^e uidcbantur ad excolendos Zy crudiendos in ge* nioß)s prodeße. Id fecißem accurat uk,ß plus ef* fet ocij.üec fuccenßho,ßcfuis ea, qua deßderat, deeße arbitratiir propter ingenij mei tardita* ttm,quod ettam iniurijs fortune zy aularum de* bilitatum eß.Sed tarnen res ipfa oßendit,qua:da)n Phyßca nittdius zy Ethica reHiui 4 nobis expli» cata eße,ciuäm olim tradebantur. Mc quoq; pau» latim ufus,ut fit,erudijt.Diu et conßiium Arißo» tells zy accommodationem Geometricte propor* tionis ad lußiciam dtßributiuam 'm quinto Ethi* corum Ignorant, donee uiderem eandem à Plato» ne aliquantó lüußrius traditam eße 'm qumto dt legibus. Solet enim Arißoteles multas uenußas fi» guras à Platane mutuari. In eo loco ArißoteUs ctiam Gritci commentarij conßtium autoris non exponunt,non mdent eum partiri omnem in uitd eommumicationcm in dHogencra,m rtrumcont»

PHILIP. M 1. L A HT. jyi wutdtioncm, in quA qujcrtndd ch fttmmA lt;ecfuA* litAS Arithmetic A proportionc, zx in focictAtem cum hominibut feu perfonis. in hac focietate, in kgendis mAgiftratibuf, in difcerncndii omnium hominum gradibui priuAtim ZL publice tuetidu eh proportio Geometried. Ner/nie /ufcorc diju* dicaut feihs, CL oftendi quomodo dd doibrinam EcclcftAflicdm kdte yhilcfophicd coferenda fint. QuanquAni dutem djficicns mterdum cditosIn ieUos ipfe multd dc/idero,tdnKnntinui me poet nitet horum Uborum, ciirn cogito infcitidm ignAutdm fuperiorum dnnorum.Memim cum le* geremiK und Oecoldmpddiui ZIP ego He/to* dum,tneg; ddmodum ddhuc ddolcfccntulum in* ua/ijfet mtrificd quidam cupiditdf intelligendi ciim cateros locos de ortu ztL occafu ftellarum, turn uero eos uerßculos in qutbusdit : Quadra* gintd dies latere Pleiades, nemmcm fuijfe m ma* gn4 frequentid, praeter imum Stoflprum, qui nosadiuuare poffet. Nuncciim adolefcentia ad ueteres autores, dd ueram Philofophiant reuocdtur, hate omnibus feholdßieis nota ZX decantdta fustt. Magnum decus eh Ecclcßa eruditio. Deinde ne poffunt quidem ab 'merudt* tis explicari difficiliores controuerßje, in quibus non fatis ch res ipfas mediocriter tenere, fed eti* am forma, quadam et methodo, gencre ticrborum ZJ dexteritate quadam in expheando opus eh.

Utec cum défunt,fcpè optimx feiitentiie corrum» fumtur (tut obruuntur. üecrdràacctditiÜudt ^uod eü in Horatij ddmonitione : Amphora coe=‘ fit inßitui,currente rota,cur urceui exit f Ncc iSud de nihilo cil, quad feu Plato, feu Socrates dit, fefiqucm naélus/it,qui reilê partiri,dißri^ lucre cr coagmentare membra caufarum poßit, tius fe uiri ceu Dci ueßigta affeihturum eße. Si== gnificabat cnim Plato in grauibus caußs maxi* mè neceffariam effe iüam erudttam explicandi rationem, quàm profeilô fine ucra Philofophia nemoaß'equi poteR.

Çùm autem Ecclefiaßicarum controuerßa* nm magna Jit uarictas er dißicultasjoptandunt eü, ut hæc ßudia floreant, er coeleßi doärinte prudenter adiungantur. Et gubernatores Rei* pub. fuis conßlijs er autoritate fua muentutent dd htec ßudia eoniungenda adigere debebant^ Qjiantulum enim nos in fcholis, nifià fuperiori* lus ordinibus adiuuemur,ejßcere poßumusfMa* gna etiam paucitas eR doilorum, qui in utroq; genere élaborant.

li£c fcribcnti mihi dolor acerbißimus re* ttouatuseß,quöex interituSIMONIS GRI« N 7FI uiri optimi er' do^ißimi accept. Hic enim feltcißtme copullrat cum toto erbe artium, non folumdofirinamChrißi,fed tpfam etiam pieta* tem,qua accenfus ardebat ßudio luuandæEccle*

TH 1 LJ Î-. M T L A H T HZ 15^ ƒ(lt;« ZT rei Uterdrt£, erudittßime lt;ii]fcrcl)ttt,*GT de rebut dtuinis,CJ de omnibus Philo/bphi£ pur* tibuSjdocebat cT dcccndctiif ad eadem fludia äli» os, injlrucbat nos librss optimis, etc fontibus ar* tium.Tali uiro,tdlt gubernatore ftudtorum ami/^ fo,ingens detrimentum Lcclejia accepit.

Precorautem Tieum Patrem liberatoris no* flri lefu Chrifti, conditoretn rerum omnium, ut publica optimarum artium fludia ipfegubernet ac prouchdt,cùm uerèflnt ipfîui munus, CT flnt fuppellex P-cclefl£ neceflaria, donet idem defer* uet idoneos doflores. Cum dutem certum flt ue* rèdiUgi Pcclejidtii 4 fl)onfo Chrifto, 4 Paire cœ* lefli,quiPtlium pro nobts uiélimam fleriiioluit, non dubitemus fatiere Deum laboribus cor«)», qui artes P,cclefî£ uitles excolunt. E t hdc con* flrmdti fcntentid,mdiore animorum impetu i» h£c fliidia incumbamus, dc à Deo auxilitim ac defenfionem expeilemus, eitamfi ÏJi.onArcb£ cr Principes h£c tanta oriMmcnta uit£,'EccleJiM ipfds CT doilores negligunt. Portitudo CT ani* tni magnitudo euftos eA c£terarum uirtutum, Qw4rc nobis quoq; in optimarum artium fludijs CT hoe currtculo ucr£ tfirtut!s,opus eA fortitu* dine, ne frangi animos temporum diflicultatibus finamus. Minatur Ecclcfiis itoflns er hüte to* tinAtioni excidiumcj uajlitatcm Turcica bar*

birics, Um ïn aditu GcrntAtiU mgetts bel» lum parat,ZT prorfut, ut Daniel prlt;edixit,publU cts ediétis maledicit ïilio Del, CT molitur cicdent fànôlorum.DiffictleeA in tanto terrore,in tanta periculo eommuni aliquid jjteirettnere : uerlint tue eonfolatur td, quad idem Daniel inquit, de hoc ipfbextremo tempore. Stabil magnus Dux, uidelicctßliuiDei,pro filijs populifui. Nmwc ct;« filam puniri iu^uAo/xavlixç Jinit, tarnen ferua* turum eße uerte ^ecle/ite reliquiof non dulnto,äd quM, ut propagentur bon£ artes, nobif omntbiu to ntAgu nuncannitendum eA, quo atrociics iHa, barbaries minatur, fe ueram rcligionem CT no» fira fludu deleturam efje, Vtinam Deus Mo» narchas etiam noftros exufeitet ad reprimendoj immanißimos hoftes, ac ut Pfalmi uerbis utar, doceat digitos eorum ad prtelium,CT ad liberan» dampatriam» quot;VVitebcrgie, Anno 1742.

CV M in docendo magnopere proßt, teneri ßvmmas rerum ordine CT ratione dißribu»' tos, zj in methodum contraAos, collegi er ego pruecia

prlt;eci[gt;uos lotos dodrmæ Chrißtdn£^, eosq; quos arbitrabdr mdximè dd pietdtem alcndam conduit cerCyZT in uitd cr (xercitijs piorum ufum hdbe^ re, deniq^qui cxtdrc in Ecclefijs (y in concioni» bus inculcdri mxximè debcnt. Ac non fohm cua riofif CP mutiles qu£jîiones pr^cidi lt;lt;c fugi,Çed etidm in rchquis locis^ quos explicdndos eße pu* tdui, optimd ßdeicßmplicitdte jïiic Sophißicd, res tpfds qudntum potui, cxpofui, Njw CZ ipfe abhorrco, ut qui nidxitnèd pr^ßigijs illis dißu* tdtionu)n,qu£ cum multj coUigunt mextricdbi* iia,pcrplexd,pjrddoxd,dbfurdd, prodigto/d, tdtt* turn pcrturbdiit confcicntiM,non docent.

Etfi dutem hoe unum fuit meum conßlium, ut de rebus neeeßdrijs colligercm doilrindm Clt;t« tholic£ EccleßiC Chrißi, uidelicet qux trdditur in Apoßolicis Uteris er recept is fcriptoribus Eccleßdßicis. Tdmen hic pr^fdndum duxij mt libenter Eccleß^ Cdtholicte, hoc cR, pqs, doilis CP pcritis omnibus permittere indicium de om* nibus lucubrdtionibus rneis, quemddmodum enitn Pdulus precipit, ut unufquifq; norit modum ß» del fibi ddtum d Deo, itd cum med mihi imbecil» litds non pldnè ßtignota, neqi dntcd ßneduto* ribusde ullodogmute pronuncidui,nec^Eccle* Jie indicium unqudm dßerndbor.

Nec nero nonum eß exemplum,methodos do» Hr me Chrißidne mformurf. Hidm ct dpud Gre* cos

cos Dâmifcenus, apud noßros Longoldr» ditshuitißnodi ßripta rciiqucrunt : quibtis grd^^ tiam celcbritdtcin ßvmtndm hoc uftum pcpe^ rit, quod mclhodi magno fludio expetuntur. Ud^ que uidcmus cos uel prim£ cLtßis [criptoribuf annumcrdtos efjè. Extiterimt tSquot; dnte hos hu» ius generis libcdi, dnarrdtioncs Cypridiu zy alt» crum in Symbolum. nonnuUi non inconcinnè Augußini ßntentids collegerunt deßngulis, in libcUo cni titulus e^i, De fide dd Petrum, Pxtdt Cf- uetus ficriptum Ortgenis, rrS^i äf xS/j, c«i huste titulum fiecit, proptered quad præcipuos locos Chrißidn£ doßrm£, ibt fierte quadam di» ßsonit Cf explicarc conatur. Ad h£cPaulut qnafi methodum quandam infiormat in Romanis, dccuratißime dijfiutdns de caufifia p€ccati,‘de ufiu legis, Cf de bencficio Chrtßi: quod fit proprtunf Chrißi benefictum, quonwdo confiequantur re» mtßtonem peccatorum Cf reconctliationeiM, Sunt inttio Cf fiymbold hoc confilto condtta, ut extaret breuis qu£dam fiumma doilri‘n£ Chri» fltdn£,'tn qua locos ad pictdtem necejfiartos, tan» qttdtn fimul in und tabuld propofitos, conßiicere Cf compleili homines pojfient :'nam h£c und eil ratio uttltter docendt. Qjtarenon fium autoX noui exempli in Pcclefia.

Sed tllud ualde dngit animum mrum, quo magisopuseH methodo,quo autdius omnesßu* dtofi

P tt ! L I r'. M E LA N T H‘. I77 Holt omnibus ætdtibus hMinray-uyà^ expe* tiuerunt cr exceperunt, eo ma,iore conßho O' rcligioite fcribt dcbcbant. Quid enm dtjficiliut cH, quùm explicare dilucidè grduißimM religto* nii controucrßdf f Quid pmculoßia, cjudm in tdntd ludtciorum Udrictdte reäißimd dcligere f Quid procltiiitis, ^uid tdtti hotuiui propriunt (]udgt;u Idbi O hdllucindri, CE non rdro jßecie re^ îti decipi ? Quid quod f^pe etidm reétc fcntien» teSytdmen m expiicdndo qudji fia obhuißcimtur, nec fdtii commode dicunt quod uolunt. Sæpe ' ccdunt onbri, nec po/ßunt quod Icntiunt expo^ nerc. Inde cum poflcd iinperiti opinionespurum commoddf hduriunt, pturimum oritur fcdndd* lorum in Ucclcßd. Htec fciunt nn non frußrd. queri, qui cum ludicio ueteresßcriptores legunt^ quorum uix uüm eR, in quo 'non interdum uel perßicuitdi, Uel diligentid de/tderetur. QUdin multi occurruntloci, de quibui cum ipfis autoe ribuf, fl liccret, cottoqui cuperemui, o corin diferte fcifcitdri, quid fenfermt, quos hdbuerint dutores. PneÇertimdUtem inhoc fcripti genere Ml methodis, quùm multd non obfcure tdxdnturf Quoties luguldtur Origenes in libro ttô^i âf» Xwp !’ Longobdrdo ne quidcm ip/ius dlumni pe* perccrunt,cr qudiddm lure reprehenduntur.

Itdq; cum tuntam ce dißicultdtis CE peri* eulifit,componerc metbodum,fcpè mihi uenit i» men*

mentent, id twn tmim hominid cfna e/Jè deberf, fed Synodi, in e^un doäißimt cr optimi uirt, re eommnniter deliber:ia, de omnibies ijs articulii, de quibui fepe oriuntnr controuer/iie, ziy- qi(£* dim in ipfis dißimilitudoeü, diligentcriudieaa rent, intégrant doilrinam religtonisederent,

Qjiod PLtto inquit, Principes rerumpubln edrum pr£cipue hoc cffïceredebcre, ut ctues CE bcdti fint,CI inter fe amict. Ad hunceptunum EcclefiiefldtumnuÜdresafferret plus tnementi, qu.im fi tabs aliqud pia ac fimplex exaret for=: ina doilrinlt;e, graui autoritdte fcripta ; htee enitn ambigentes animos fanare,CE concordiam ac tranquilbatemPcclefiæ reftituere, ci inpofiea rum muntre pofiet. Huius fummi inter homi« lies beneficij autores, non folumEptfiopos, fed etiam fummos Principes efièdecet, ut ce gloria am Dei orncnt,CE omnium gentium faluti con^ fulant, prtcfertim cum fitte ope ipforum res tanti perfici nequeat. Hcc uero dubito, quin utquifi que Princcps prudenttßmus atq^ opt mus eü, ta uehementtßme afficiatur Ecclefiæ cladtbus: ncq; enim funt aut obfcuræ, aut iti leties, ut fine fum* ma dcerbitate doloris confiderari poßint.

Veteres quidam morbi harent inEcclefid non dtßimulandt. Confiât, n. quofdam tnfignes articules doiîrina; Chrifiiana dtu laeuifie obru* tot

P fj I Lin M t LA KT H'. tos denßßimd caligine, ex qua, poftquam tuolui coeperunt opera quorundam doólorum zr bo^ norum uirorum,flatmi fufccpta eA paßim inuß* an feuitia, zy indigna Icniate £ccleßaflica. Neq; tantum trucidantur boni ZT doäi uiri, confirmantur abufui, fed omnino extinguuntur fludia doürinæ Chrißiante. Hine ora dtffen= fio, c'um alia inßnia parit incommoda, turn hoc priecipuè,quod locum præbct, ut fit, alicubi me doâtf, feditiofis ZT fanattcis hommibui,qui ZT nefanoi ôto/xaX'açßargunt in Ecclefia,ci' de rebiu ciuiltbui falfiu feriit opiniones,et pernictoe finreligioni citiili hominum focietati, planeq^ transformant religionent in quandam horrible lem barbariem. H« ««fw malis profeélo decct bonos CL fapientes Principes idonea remedia quarere. çftud quod etiam poftcris praftare Ecs elefiamdebent / Qua quidem, nifi ratio inea» tur, ut pia ZT certa dodrina forma ad pofieros propagetur,infinitii modts dilacerabitur.

Extat apud 'X.enophontem breuis quadant Oc plena grauitatis atq^ animi Laconici condo Archidami, qui coUapfant ac pene deploraant Sparam, uirtute fua reftituit. Hic anteidprae lium,quo maxime iterum erexit patriam.cum in» firudaacie,iani jigna canere iuberet,his uerbis adhortatur exerettum : «v/ftç TfA/Tai, vida ayaßoi

StyaSo» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;otvaSAt'-lM/wu/op9o($ o^i«

fj.a.a-ip, ScTTOcPw/jiSU/ Ttiç iTTiyiyvofjSjjoK^ fTbl} TTO.T^'iJ'a.. O generofeim uocem,9:3' digium Rea ge Spartaiw (3 Age/ildi filio, qud tcjbtur itm* gnos er fortes utros debere mAxinas dimictt^ tiones fufcipere,ut poficris faluAm Kempub.tan» tjudtn certam federn relmcjuant. Quanto magts decct fic affeitos effe Chriflianos, (3 Principes, er doilores, ut cupiant pofleris relinqucre Eea clejtam reite conßitutam ac tranquiüani. Nee «ero uÜius rei cura potior er antiqnior effe maa gnis uiris debet, prie fer tim ijs, qui fedent ad gu^ bernacula, qui utmam in tantis Ecclefæ calami* tatibus aliquandofibt hanc honeftifimam uoeettt fubijciant : JlvaeÀ£^(,wƒJÄ^/ opSoiç 'ó/x/j.ao'ipt To7q iiriyiyvofjSjjoK^ gt;rbjj UxAMa trlup. Id uero non poteü effci,nift rite expltca* tadoilrina: nAm uiolenta conjilia nec fanant ambigentes antmos, nec profunt ad confiituen* dam durabilem tranquiÜitatem. Et quanquant cohcrccnda cü petiilantia, et feueris exemplif puniendi fufit,qui ferutitaut amant impiadog* inAta,dut feditiones excitant : tarnen uidcndunt eR, ne pariterßne difcrimine exerceatur feuiM 'm bonos er malos.

Sed utredeam undo digreffus fum. Equi* dem maxime opto, ut dealiqua integra methodo Synodus aliquando deliberet. Sed cum hoe tem* port

pore uidcrem in ana uarietnte dt]jgt;utitionunt at(j; opinionum, impcritis ijua/î regiones mon* flrandiis efji doilrinte Chrijliante, eosg; pramu* niendos ejji contre pernictofM imptas opi* niones,coëgi hos locos sn conpendium.bono/ïu* dio, cr (lUMtum potui dedi opérai», ut ordinent cr uiam ad docendum accommodaam adhibe* rem, meg^ in ipfa methodi fcpa diligenter indu* fi. duod utfaciam, etfietiam ingenij infirmitat me cogit,amen habeo alicjuam confilij met ratio* tient. Quanquam enim funt nonnulli exceUenti* lus ingcnijs pnediti, qui uelut Phidias tribuit ftatuis, non folum aptum harmoniammembro* rum, fed etiain digmatem CP amplitudincm : ia, (y ipfi ad methodum adiungunt fiilendorem cr lumenorationis, adiRuftrandam rerummagni* tudinem: Tarnen hxc félicitas perpaucorwm eil. Ego meo me pede metior,ac fatis agnofco me, di* umam lüam Phtdiœ formam atq^ idieam effnge* re non polfe,ac facile patior me inter KOf OTrÄa« ez mmutorum opcrum figulos numerari.

Quarc maiori cura ac ftudto lüa artis ucftigia confedor. Scio multos alios deleiktri liberis de* clamattoiiibus, CZ hasangufîias methodi fugere. Sed plertque duw fibi indulgcnt,fepe à fcopo de* errant. Et dum muta extra cauffam magna uoce fonant, manucji tota,nihil cerJi lcdorem docent, lüam uero liccntiam Academico more difiiutan* M di,ma*

di,mAximi odi, quamßbi fumiint tugt;itnulli,(lui et reilè tradtti ab abjs calumniofè dcpraiiant M eucrttint,çy fine lege,fine deleilujine autoriti* teuetcri,qutcquidlibet,dicunt, C^uod de Tann* IoinqmtEuripides: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yT^uosafi

otjLey_küii voaopyprofcilo inThcologo turpißi* mus câ morbus lifiguje petulantia. lAeminiße nos dccct,quo in thcatro iterfemur, ludicem habcmiH Chriflum, ]ße£bi,tores Angelos, auiitores infir* inos/^uorum animi facile fàuciantur.

ideo er religionem ac f dem,quam debemtis rebus facris, pra'Jlarc fiudui: er neresalioqui intrieatas magis etiam inuoluerem, adhibui pro* prientem in cxplicando quantum potui. Eam^} ob cdufam ujiatis in Ecclefla uerbis ufus fum, et interdum à fcholis uerba qutedam mutuatus fusn qua funt condonAiida temporibus, Ccterum de* di operam, ut ferme eßet per/fieuus, non admi* fein peregrinas dißiuntiones. Et/i enm in fla* tuo, CCS qui non funt Inftruili liberali eruditio* tie,non fitis idoncos effe ad exponendam religio» nis doiirinam, ZJ in plerifp loeis quadam eX alijs literisaffumenda funt, interdfi conferendsC quadam fententia rcligionis cum Philofophia. Tamen ut in alijs rebus, ta hic quoq; modus gro* tißimiis eü. Adtuueniur ab alijs artibus tn his ip/is rebus illujirandis,in inflituenda oeconomta.

PU inp‘. mel u't: feu, ut itd dicdtn, in ipfd adificij fomtd del'tnien* dd. indoäi ne polJunt (luidcmrCi intricd* tM dptè dißribuere, fed fepè nnfeen t non cohlt;e» rcntid,dut diueüudjt ccnnwihi : nee femperui^ deKt,guidßt in controuerßd, ubi confligendum fit. Ad h:ec pléricj; loei eoüdtione Philofophite fiunt iütiflriores. Nflt;l; tAmen confundendd funt artiim generd, non ooruendd e/l doélrind Chria flidnd dlicnis dißutdtiontbM. Ego etidm, ne prolixior effent, pdrcitit qudm hcuit, deltbdui quicddm ex Uteris. Pduliis uult eos, qui trddunt doéh-indni rcligionis effe J'id'a.nZ.Mvç, quod profeäo netno prteßdre potcR rudis dlidrum lin tes-drum. laq; ctfi funt dli£ pr^flantiores uir^: tûtes, pietiU, ufus uitlt;e, cxperientid ccraminun ffiritudltunt, prudentid, amen impudentes funt hl quoq;, qui cum fe interprétés dodlrin^e Chris fiidn£ cjfe proßteantur, non dant opérant,ut ads tungant libcrdlcm eruditioncm, qu£ non foliem ortamentum eü Eccleft£ Chrißian£,fcddliqtiid ipß doilrin£ lucis adßt.

Ac plané dignos odio effe cenfeo Andbds ptißds, CP fî qui ßmiles funt, qui incruditant quandAtncp barbaricantTheologiam in Eeele» fiant inuehere conAntur,CP contendunt nullis Uteris opus effe. Qvare ontnid confufè fine arte dictent, nuüam adhibent antiquiatis notitiam, m i nuRaiK

nulUm coUätiohem ex alijs dtfciplinis, hi fuum bibent theatrum ; uulgus enim quid UAtua n odit artes, gaudet earum dignitAtem eleuari^ y er urn h£c perfuajio non folùm offictt fludijsli» tcrarum O'ciuili uit£,quam tuentur eictera: ar^ tes,fedetiam nocet religioni. Nameruditio non folùm hoc nom'me prodeü, quod acuit iudteta, quod docendi formam monftrat, fed eonducit ctiam ynoribut : nam ut quifq^ erudittßimus e/l, ta diligentißime magnitudinem rerum animo metitur, quod euram cr folieitudinem reélè do» cendt auget. Contra infcitia negligentiam 'm lonis aht,confirmât in malis audactam,qua nulla tnatoreAB^cclefia; peftis. lAulto enim confiden* tins uoctferantur üquot; pronunctant malt, ubiau* toriatein fibi arrogare fine doflr'ma poffimt. Quare omni contentione cenfeo inciandos ejfe ad luftam difcendi rationem, er ad uera ftudia cum religionis turn aliarum optimarum artium, omnes qui uttltter feruire Bccle/îie cupiunt. In» uiantur autem ingénia exemplis, iuxa lÜud He» fiodicum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ysiTCva yetmp. itaq^ et]i

mea fcripta non fient perpolia, amen'ut nihil aliud prlt;eftem, certe methodus monere Icäorei poteü ad res anas exponendas, alijs

I O A C H I M O I L M A CHIONÎ BRANDENBVRGENSU Eleâorifpàranti expcditionem in Uuti^ariam.

Et Rcipul: grdtuîor, V. C, nütti dd pdtriæ atq; huiui Reip:defcnßonem,cr V.C.grdtu* tulor hdiic mentent, quod d üeo duxilium cr fd^ lutcntpetit, Chrijlm dit: Qjticquid petieritts Pdtrem in nomine mco dalit tiocii. His freti promtßi'S oremui Dcitm propter Chriflum ÇT gloriüH! fui nominis, ut C. V. guhernet,tueatur, rie defenddt, çr féliciterreducdtuiilores,reica ûiidcdcletii immdnißmis hoßtbui. Idprccart, id ordre et pro noflro imperdtore clementtßimo atq^ Optimo Principe, er pro V. C. er teniuerfo ‘ nofiro exercitu conuenit. Etcnim cum omna emnium gentium hiftoridi, populcrum nio* res, militidm, domejhcdtn dut cdftrenfcm difcia pltndm, resgefldsdtc^ imperid colligo er conjta dero, inuenio nuRum iMtionem cxtittffe, m qud plus fuerit impictdtis,crudelititis, fldgitiofirum itbidinivm, denique immuniMis in omni generc, qudm inTurcis, Alif reges dc populi itd geßc* runt beüd, ut pofled Rejßub: legibus, meribm er rcligione orndrent. At Tureg nuRis iujits de cdujis beRi moucnt,gerunt crudelißime, poft» quant

qiMm uicerMit, reltgiones, boiws mores, to* tam ciuilem difciplmam, toüunt, cr deutélas nA* 'tioncs dd nuferrimam cr fadamfiruitutemre* digtmt, itaci;(ciat Celf: V, bellum iure er »m«= dato Dei, tanquamaduerfui fcuißinios homines gerendum ejje. ]pß enim ilt;iin injèrunt bellum tot feculis, GS- in lege ßtd Mdhometicd id profi* tcntur,fc hoftes effè omnium gentium, ltdcj- tamp;n* quitn Idtrones depcüi debent. Mdgnd confbld* tio eü,quod manduto Dei cogdmitr lUosdepeüe* re. Udc confoldtioncconfirmet feC,V. GK nie* fninerit ßeum ddiuudre nos, cum ed gerimui qult;e iußit nos, ut dttDduid : Reueld Domino ui* am tUdm,GS' ipfe ßeiet. Sed nolo ejp; prolixiort Extdnt enim libclli de hdc re dtltgenter GS- dccu* rdtè feriptKT Icdu utiles, Si C.V.ueneritdd pdtruum principem Moguntinum, qu^fo ut me ei commendet, eiqi meisuerbisgratidsdgdt pro naudtd Opera in pdcificdtione fumtno confilio tz fumma fide, dc pollicedtur ci me quod anted etidmfieci, fumma diligentid, ubicunque

crit occdfio, Bcclefiie concordidttt quafiturum GS- difjenfiones mitigdturum eße. An*

FOr«j?w boc geniKhtezMrwmlt;iuod ddPrin» apes inittfmtit, putant quidam ambitione tantum fcribi: Ego profccU uerißimo animi dolore cogito de Prtncipibuf, pro eif nota facto, CP adolefcentes ad gubernationem rerum accef» furoi, mciare uero fludio ad utrtutem cupio. Etß enim in tanta confußone rerum bumana* rum femper pauci bom Principes fuerunt,tarnen etiam pauct genen humano falutares effe folent. Poßem omnium £tatum exempla rccinre. ciint Komanumimperium dilacerarët, Antonui^,Ec^ pidus, DolobeUa cr alij multi, tandem moderatio Augufli reddidit orbt terrarum quietemgt; Sed prazfentia uideamiM, Quotiesiam tumultuanti» bus cittcrii Germanicis ducibus, exitiales motue fedati funt, moderatione fratrivm Palatinorum l,udouici d Prideriei. Gaudeo autcm ex ani» mo laudari indolem tuam,uirtutis fludia, CP mo* res honeßißtmos,ac precor Deum aternumPa* trem liberatoris no/tri lefu Chrißi, gubernalo* rem bonorum Principum, ut tc feruet incolu* mem, ac effictat ut olm Reip: feliciter prazßs, ut Eccleßam Chrißt ornes, cinanquamautemhor* tatores tibi non défunt, tarnen CP ego cum non polTem non adfid cura patrio:,hortandun te ejfe

duxi, ut hunc curfum uirtutii, quem Dfo d«fe inchoaflt urgedf. Diuind res cü gubcrtMre cita teros. Ad hoe tantum munui magtu, cura ani^ tnui pr^eparanduiyCr ingcntia premia Deut gu* bernatoribui polhcctur, Kurfiaquàm horribi* liter iralcatur cum ignauii, turn fceleratù Prin* ctpibui, hiftoriarum exeinpla oftendu^it, quoi guidein legere iam te hacietdteprodeA,utui* deas quantum dccue fit imitari bonos. S£pè au* diui narrantem Capnionent, adeô fuiffe auidum hiftoriarum Palat'mum Philippum, ut context fi* li intégrant ferient tAonarchiarum lt;i Rudolpho Agricola curarit, qui aulam üeidelpergenfent diufccutui eR. Tune enim Monarchias deferi* ptas ab Herodoto paucifttmi norant.Te uero ad* hortor praicipuè ad faera: hiftori^ leilionem, | qult;e doîlrmam maxime utilem gubcrnatoribiu continet, nee uüa parscB. uit£, euius non imago aliqua propofita fit in confilijs, aflionibus CT euentibus Principum,(^uos facri Itbri recitant. Uacderc copiojius alias ad te fcrtbam, fi literals meas tibi non ingratas fuiffi intellexero. Bene et féliciter Uale. Anno i y 4 2.

T ex litcrii tuis anuntißme fcriptis, CP ex grauißimo Arnoldi fernwnet lt;tui tuarum li» terarum humaniMcnt uerbis pib/ecutm efl, be^ tieuolenttam crga me tuttm ßngiüarem cognoui. CluanquAm autcm nihil mihi dcciderc gratius ae hotwrificentius ali tuo ucl jiudio uel iudicto po^ teü, amen hanc tuam uolt^atem nugis Keip: literariie, guim mihi priMtim gratulor. Ndw cMMi his ferreis temporibus, literie publico tu* multu guaß contcrritie, intcrituræ uideMtur^ nifi ßudid ear um rurßus excitent ifti, gui rerum potiHtur,mAxime miht uoluptati eli,exißere ah* guein ttcftri ordinis, gui ßudioßos homines, cr ut Poète ucrbis utar, trifles hac tcmpefldte camcx* nM,reflicidt, Hcgienim dubito guin fludijs I noflris cd tribuds, gue mihi tribuendd cflc duxi* fli. Proinde etfi mihi in hdc mi fera fort und lite* rdrum gtdtumeïl hdbere ucluti dliguem Meca* iiAtem, amen hoc multô iucundius cü, guod pu* blicum honefldrum drtium de fludiorum pdtro* cinium fufciperemihiutdedris. Atg;hdncmednt de te optnionem literetue nunc conflrnurunL Pepererunt dutein dnno fuperiore doäißimi fermoncs tui, cum me ad coUoguium fdmilid* rtßime dccerflui/fes, ubi facile inteüigcbdm, te h£c fludid literdrum, non ddduüum indni dmbt* tione, complexum effe : fed guid fldtueres nemi* • vem fine hoc inflrumentodd Rempub: benè ge* M y renddtn

rendit idoncum ejje. Ego igitur hAidfcniM tuorum fludiorum libenterm(mmi,ea(iipiiblicè pricdicjut. Ndw «fextarer huiui nui de te ludi^ cij teflimonium, dedicaui tibi commenarium itt fententiM Salomcnis fcriptitm, qui propediem tit lucem edetur. Tu ucrôquod fdcis,otnnibiii 'm^ genij dtq- animi utrtbui in h^c ßudia dd qua fd^ pientißimo pdtrii conjilio ddhibitits es, incumbe. üuUumenim oruAmentum ueftric nobilitutiho^ nefiiui e^, qudin perfeikt doilrtttd, Etß uerum eßquod p:ribitPl4to,nAturd inter feeohterere er cogzMf.« efß, nMgndm potentidtn fd^ pientidiii, pro feil 6 potentiam fine ßpientid retinere nemo poteil, neq^ fdpientid /ine hd» rum drUum ccgnitione, in quibus uerfuris, per* fe^h. e//e uüd poteß. Qudre hdttc doilrilt;: rum extflimes dd regenddtn Kempub: non modo uttlegt;n,fed etium nece/fdridnt futur dm effe. Hdc, qudttqudm mihi tua er uoluntdf er dßiduitM notdeR, feripß amen ut currentem hortdrer, perinde dtq^ lUedpud Homerum dit: OTfóuiop dTEvJ'ovTa. Nihildutem m omni rationedifeen^ dl utiliitf e^ßyli exercitio. Hze csl,ut inquit Ci* cero, Optimus de pncfldntißtmus dicendeeffeélor ej-nidgifler, Neq; uero antumud Iccupletdn* ddin fermonis copidmconducit,fed hübet allant longé ntdiorem utiliatcm, quad ludiçium dcuit (tcfûrmdtjmentemqiexciat, ut multó dltiusin^ trojfa

H r'L I PZ M R L A N T'. I7I tro/^iciat omntx^ quum folent ifli, qui fiyli ufum nullum habent. lion confilid autoram, quos Ie* gis plurimosatq; optimos,nm fententias penitus inteüigcs, nififcribendi exercittum ad leóitonetn adhibueris. ïn cxemplo fuo lineamenta qutedam comparent, ex quihus conteéluram facto,pliiria mum te facere pojfe,ß hanc exercitationcm non remittas. EU emm fand oratio tuK, nihil habent itieptiarum, ut ferè poßit Attica dici, quo ego gcnerc orationis plurimum deledor. Sed hxe conuenit Arnoldum domi monere. Egoaddu* élus magnitudme amoris, alterim prouehor quamdecet. duare terogo,mihiutignofcM,ß uideor luflo loquacior,zy ut pro tua fumma hu* manitite conßantiaque, beneuolentiam qua me complexus es retineai, neq; mei amorem abijeias. quot;Vale féliciter. Ex VVitcberga, poßridieBara tholomei, Anno 15'48.

S. H. Eulcherrima rcsefi hicordo cceli^ ftium motuu, qui uices effcit gratißimes atiiman tibia omnibuSjdic Solan rcducens,no^le quietem conce*

concedens, Vere terram rigdns, ut femind dcci^ pidt,ac facuttdd fidt, icftate calorcm dugens, ut mdturefcere fruges poßint. Sed twnmtnuimi’ Tdndd cft pulcritudo ordints politici, Ji giidndo bonus Princeps eum moderdtur. Ï!idm hic catui bointnum ccncilidt,lt;;y afjiicfdcit, ut Dcum ccle* brent, uirtutem coldnt, dment cdflos mores,cru* didnt iuucntutem, dcfcnddiit, dc iuucnt inflos, reprimdnt mdlorum furores. Tdlis gubernA* tor cr imdgo Dei cR in terris, v db i^o ^terno Deo cufloditur dc luiidtur. Hic fdtelliteshdbet, non hos toruos Cdrcs, qui feihintur uulgus Prin cipum, fed dngelos Dei miniflros. Horum dgmi* nibusflipatos effe pios Principes certum eü. 'E.t* fi dutem mies Principes rdrifunt,ut lüe dixit, omnium bonorum Principum imdgines in tino dnnulo fculpi poffe, timen dliquos exiflcre feu fummos feu mediocres nccejfeeil, Ac fuiffe tn Heroico gcncrc ueflro tiles credo Othones, Lo* thdrium mtum in dgris ueftris, cr alios quof dam. Sed hodiequanticH pducitds f Domaiori Idude digntis efl Pater ueflcr,qui uirtute,pictite, modeßid, continentid cdteris Principibus ante» ccüit. Ad ld dccus filios cducat ac inflituit, C^uare eniti uos omni contcntione decet, ut uo» luntiti pdtris obtemperetis, (y cffcidtis,ut ohm ingenid ueflra,mores, exempla luccant in guber» itAtion€,cr uos ZJ- tomm focietatemciuilemor»

r Hl LI r-, MELA NT HZ I7Î ntnt. Cogiate è rcgione quim tetra crexen cranda reî fit Princeps talif, cjuales fuerunt Ca^ ligula, Ncro cz fiimilcs, contaminati parricidijs (T omni genere turpitudinis, ^ui inter hontia rtes, non ut Icônes Dei, fed ut furtæGiabohca uerfati fuftt, totamreru naturam fuis fceleri^ bus poliuerunt, Oro autefn Deunt Patrem hbea ratorts noftri lESV CHRISTI, nux/wè amantem bonos Principes, ut uos gubernct, çr effictat ut ucfira uirtus ftlutaris jit ohm P-ccla fiiecr patri£. ingenti gaudio adficior, cumau* dio uere cclebrarialitJue)nPrincipem,ac rurfus nullum mihi trifitus e^ ffeiizicuhvin, quant uide^ re quofdatn malts moribus prédites, qui funt pea fies Ecclefia: itT rerum humanarum. Ideo uerè 13' ex ammo opto, ut DEVS perpétua uobis adfitt,uos regat acferuct. Bene ualete.

S.D. Priufquam iter ingrederer,ad conuen* turn Haganoenfem profetiurus, aliquoties me bortatus eA S E V E R V S uir optimus, ac pu* blicte pads CL Ecclefiafiic£ concordùe cupidif* fimuSfte ut in Comiatu Rfgio falutarem, ac pol* hceba*

licciätur te Mtoritdtem tudw ad edtn reW,lt;JUdtfi wtdm prteapuè in uotii habco, uidchcet ad Ec= ckfiarum tranquilhatem difctpli^am con^ ßituendagt;»,finguldrt ftudio collaturum ejjc. Ego nero gdudebam quafi faußum omen mihi oflen^ di, ctim audirem te zy cjuofdam alios prteflantes uiros gt;ion abhorrere à pijs conJiUjs,Sed me in iti^ nere oppreßit ßeuißimiis morbus, guo cum re^ tentusßm, accidit, ut prius ad te Seucrusliterat twflras ddferat, (fuam ipß te uidere potuerimus, Cr ueras coramaudire cy redderc uoces. Cum enim anted me Seueri oratio accendiß'et anwre tui,rogdui dißcedentem, ut tibt narraret tneanti^ cited tud cupidißimum eße. Equidcm non igiu^ ro,quo in locoßn qua caufa ucrfer. Sed profeéto 'm bis noßrss ccratninibut ßeniper er expetiui prudentem dijudicationem, er eö dircxi quaß manum, ut ß unquamaliqua de paceafiio infli* tueretur, uiam nwderandarum controucrßdlt;‘ rum oflendereni. R« neeeß'arids er eolhgcre et ßmplteißime expltcare conatus ßum,femotis alijs quibufdani horridioribus qudßtonibus.Hanc uo=gt; luntAtcni er hoc ßudium Deo placere non dubi^ to. Spero ctiani alicubi bonos uiros hoemeunt conßlium uidifjc, er tacitd ßuffragatione com^ probaßc. Tuam uero cenßtratn adco non defu^ gio, ut maxime optem tibi peintus intimosßnut peil orts tuet introjßcilos ejße,quos quidem inge*

nue tibi itperiutu, fi tjuando coUoqui res concee det^ interim me zjquot; huftc afnicum noßrum SeUerum tibi coinmendo, tecu rcgo, ut m auU eumadtuues dc tueuris. O fcrreamtetdtem, ijt tjud tdlibus uiris non pdtet aditus ad Principes. Eruditio tanta eil Scucri in optimis difciplinis, ttt magno ufui eins indußria effe poßit. Ad hanc adiumxit exceüentcm uirtutem, diligentiaift in cmni ofßcio, ac plane Senatoriam grauitatcm, cuius tantum decus eil, ut ei reuerentiant apud homines honeßos ubiq; pariat. Dicam uere lt;]uodfentio. Sxpe intuenscumquoaduna fui^ mus, ingemui dolens talis uiri uirtuti non re^ ßjonderc fortumae benignitatem, ctfi ipfe guidem magna leguabihate animi hasdif^tiltatesper= fert. Sedcumhabeatopus ualetudmts pruefidijs, magnopere te adhortor, ne ei deßs. Quam fit htmeßum CL dignum eo loco ciuem tenes, iuuare bonos cr doiios utros,optime perßgt;icis ipfe. Etß autem fcio te uirtute ad benefaciendwm impeüi, tarnen iucundum eß altqucm ex eins ingcnio fru^ il um percipere, cui benefeceris. Sois autem fcri* pta Seueri, neruis cr puritate extmia conflare. Quare eius tngentum uoluptati ttbi fore non dubito. Leges fcripta de ijs rebus qu^e geruntur à fummis Principibus, in quibus Cf tui nominis memoriam compleüitur. Heminißi autem iÜud Pindaricum, Crcfcere uirtutent pricdicatione foruwt.

tor um c^ui res gefttis ferbunt, ut arbores ertf* cimt uerno rorc. Ac prlt;ecipuè 4 do^K fouendi funtht,(jui j« fcoegewre ualent. Quare anu* bis, défendes O' iuuare fludebis Seuerum uirum cptimu/m,mgenio O eruditione excetlentem,elt;l^ que in re iudtcabis te gratum failurum ejfe noit tantum ip/iScuero,fed mtiltis dodis o bonis uh ris in Germania, ioachimo Camerario, o pbe^ rtfj; alijs,qui ea beneficia,qu£ in huste conférés, ad fefc pertmere ludicabunt, Bene uale. 20. Se* ptemb: Anno 1740.

S. D. M.emmifti qua fuerit utriufq- (etas, qua ftudia,qua tcmporum tranquiüitas, ciuit primtim inter nos amicitia contrada efi, cuius dufficia cum fuijfent mihi iucumdißima, ( A ma» ham enim ingenium tuu/m, dodrinam o cando» rem, o alebatur beneuolentia multts tuis offi» cifs) nunquam earn dekri ex animo paffus fum, etfi propter temporum iniuriam minus frtii no» ftra coniundionepotui,nihilde Repub: ad quam referri eruditorum fodalitia debent, coßoqui li» cuit, In qua etfi femper modéra tos fcntentias dt» xt,O

quot;Philip: mtlanthz 177 xi, CZ fcrip/i/Jc me utilid untiierfie Ecclcji£ ffgt;e^ ro, tMwn ne c^utd ttbi pertculi 4 me oreretur,ni* bil de eommitntbui negocijs tecum diJputiLui. Velim igitur exiftimes proxtrndtn tudmepiftoa Idm per mihi grdtum fuifte, in qudincrdnt note uetufti dmoris ergd me quaftrurfus dccenfi, cr uolunatis ergo. Rempub: optime. Mdgne mihi uolupati utrumq; fuit, t^din ZiT dmicitidm no-* ftram uolo perpetuum eftc, cr nugnopere opto ut coniumftio dliquid etiam utiUatis Reip: ad* ferdt. Ac priufqudm de tua queftionc refton* deo,pducis prefari libet. Seto magnum e/ft in* ter fdpientes ludiciorum dtftimilitudincm, de ee muatione Eccle/idrum, que d noftrii tnehoan eü. Ncccgo iam de querelis ftultorum loquor. De fdpientum ludtcijs fèpè mecum diftiuto, quo* rum dlij hunc ftdtum fetincri po/fe diffidunt propter Cefaris drma^ alij ettamft trdnqutUitoi ft/erdndd eR,amen non probdnt doólrindm,pro= defte putdnt ritus uctcrcs, anqudm uinculd hu* mantatisey bom ordinis. 'Nollent nos d cete* ris nationibus difiungi. Arbitrdntur etiam hanc tAitquam pcedagogiam eftc ad ptetutem, noUent quedam excufartad augendamreuerentiamre* Itgionis cr nominis Ecclefie. A/i/ dißtpdta Ec* cltftaftica harmonia, cr remotis Epifeopis, ue* rentur fecuturam effe barbariem in ftudijs, ty* rannidcm tn imperijs,extftimdnt nuüamfore nec

concionAtorum ncc ïurifconÇultorum dutorit^ tem. Deniq;longè projj)iciwnt excmpld coüi^ gwtty quie cladii fecutlt;eßnt fimiles mutattones. Wlt;cc eô fcribo brcuiu^^ quid arbttror quofddttt iftic eße mdgnos uiros,qui hiec fepè decldtnttdnt. Ncc ego ferreo fum dnimo, fdteor me bis fernw* tiibuf j'^pè moucri. Hcc Lutherum tpfum, ctß eA AchiUed tMturd, drbitreris dut h£c run ui* dere, dut non poßi hos tn gent es dntmt impetus cohtbere, lUe uero cr uidet qudnti fluilus excitdti ßnt, or Ji quis dlius mdxtmè dnimum in poteftate hdbet,Sed difficultntibus crpericulis omnibus Ji non fumus Epicurei, necejje eü nos dnteferre mdnddtum Dei, quod priecipit, ut om* ncs pij in Eceleßd reói^ doârin£ propdgatio* riem ddiuuent, CT nwnet fiimmum Dei eultum ejje cruvayuvi^ïfSS tuayyEAi'w. Nee dubt* temusquinDeus,ut fcletEctleJidm mirabiliter rcgere,exitum guberndturusßt,dc datums men tem Ctefdri dlidtn ,qudm ißi optant, quieum dd crudchatemdecendunt, Qiiiquidem nunc, etß tot Erinnyes eum dd bellum hortantur, tarnen tun uenit hoflili animo in Germanidtn, Delibe* rationes habebit de (arciendd concordia Eccle* ßarum,quds utinam Deus regat cx adiuuet,tion uult prabere ciutlem fanguinem forbendum Pon tificibus. Catena incommoda qua obqciuntur de dtßcipUna dtjßolu^one, de barbarie fecutura, nett

non to obijcitfnt Canonici (y eorum antici, c^uôd fie fenttant,fedopibiiifuk uoluptatibusme^ tunnt. Prtocipuum niticulumc^ difciplinnc uoa ra doiîrina Euangclij ueri cultus His refiU tutis difciplina facile retinctur. enim ftmt mores'm ifi locis ubi dominantur Pontifia ccs,quie pcrturia,libidines, tyrannis, quanti im-puritas,ncmo ignorât. Deinde fi fuerimiis anni^ xi,utfcholæ forçant, conferuabtmtur literie, ZT retmebunt folidè dodi autoritntem. Etquoni^ amtUiqui fecùs fentiunt, uideri uolwntuiri po=! litici,cogitcnt qutefo quaïemipfi flatum Ecdcfiæ defendant. Dequibiis rebus dimicantf Nc«o= /«put« facerdotum interturbentiir, ut confira meturiij^io'Xo/j.ccv'ioc.'tiec fiudia iBi conferuant^ Hoc arte agunt ut uaftiatem in feholis cfficia ant,'!gt;iec folummetuunt finccra E nangclq ftu* dia, fed omnes liter as. duia uident honefta in^ genia mediocriter cxcula liter is, ne po/fequia dent arecri à Thcologicis fiitdijs. Deinde fingaa inus florere c£tcras difcipltnas, cz Gcrmaniant uincere Athenas ipfas, tarnen Ecclefia opus eil allo doârinte genere. ld certè conantur delere, quantum po/funt Epicurei Pontifices. Itiq^ non pofium non reprehendere lulij confilium, qui ZT de patria ZJ de totaEcclefia bené meren pofiet, fi hanc Ecclefiarum emendationem mediocriter adiuuare qu.itn opprimere maUet., Initioferebat

mc di/jlUtintem de pace, moderationon cjudruft^ dam rcrum qu£rchat,C3~ tarnen piè conftitui Ec^ cleftM uolebdt. Poftcd fenfi pduldtim ntdgii de^ prdudtum elJe cuts dnimui». Qjterebdtur mihi Princcps Ldndgrduiia defeiidijjè cum diuorum inuocdtioncm. Legt hoc dnno eius fcriptum dc» curdte compo/itum,in lt;juo omnes dbufus confirm ntdt,fed unujiis guibufddtn fucK,oui non funt durdbiles. C^uanto reiiius fdceret,Jt dutorintcm CE ingenij pr£fldntid»i con ferret ad luudndam pdtridm, dc Chrifti Eccle/tam. Tam multds legit hiftoriiis,tot prueccptd fdpientum,lt;ju£ dehortan^ tur uiros politicos à uiolcntis conßlijs cr iniufld ft Utt id. CX^dre ntiror cur iis fc dddicdt, ejuos confldt nihil moltri dltud nifi crudelißimam c£^ dem ciuium,et Eccleßdrum Udßdtioncm,nec co^ gitdltt Deum effe cuflodem nofirarum Eccleßd» rum, Qudretibimi Andredhutic dnimum grd» tulor,cfuod hdne entenddtioncm Ecclcßarum ma» gis tuen «y ddiiiuare, quam oppugnare fludes, Decet uiros politicos dnniti, ut poflcfUdm incod» t«. eR emenddtio,ia in cdm incumbant, ut poße» ritdti (fudß certdm Eccleß£ federn relmcfudnt. H(tc dc re qudm fudues funt condones in Pfdb mis,ut,Quimdilefla, tdberndculd tud crc. Ù£lt;: fcribo dd tc optimo dnimo,teq; ddhortor,ut dltO» rum dttimos etidm dd hdne fententidtn fleRds.De tudqu£ßione pofl pducos dies tibi rejfondebo.

r H I LI P'. M EL^ NT'. ï8t Pr£cipuè autcm Acadcini£ ucflra rationm m re habendam efjè pronitnctabo, ut tllu nunc quidem egregiè oriMd ingenifs CL doârmd,etta amdd pofleros domiciltum jit crudittonis. Hec coptojiu^ dltds. Ndffz fcoc tempore fumufoccu» pM dclibcrationibui ijs,de quibuf aliquid Crucit^ gero jtgnißcaui, quieij; dd commttncm Ecclejiu* rum tranquiüitdtem pertinent, Iohannis Agri» coLe negoaum tibi conimendo, guod ut agat apud Comitem Albertum accurate fidebter tectiam atq^ etiam rogo. Bene uale.^.lanuarij.

S. D. tucundißimamihi fuitßgnificatio gratitudinis tH£, lt;]uam in proximis Itteris ad me fbripjifli, Ptji entm mea erga te officia minora funt mea uoluntdte,liamCLamoingeniumtu» un CT ornare femper ftudui, tarnen hunc ani» mun tibi probari gaudeo. Ae caitera quidem beneficia tcuia (T uulgaria fuerunt. Sed jifer» fnonum, conjiliorum CL jententice commiunica» tionem de rcbiis maximis, de religionibtis,B.e» pub:, literis, deniq; de omnib, uitie officiis,magni leffimas-ifatcor me tuo iudicio dcleäari. t^am er jignificatio fuit amorn fummi ac ueri confuetu»

do iÜ(t, er cxißimo te ex ijs fermonibtis CT déîitr mbits cum mterioris uita mcictotius ßieäutor eßes^non minus uerje doür 'mic hdußße, quÀm ex idis ingentibus bibliothccis iurifconfultorum, fgt;rd:fertim cum me non folum librierudierint, fed ufus ctiam, quid interfuimus niAximis rebus^. qua in twflrdm atdtem incidcrunt, cr cum in= gcniofißimts hominibus uerfati, cum in/idioßßia mii confliibiti fumus. Quoties de omnibus con= trouerfijs Eccleßa c^Uocutt fumus ƒ (^uoties ue» tercs resgcjldscr euentuscx omniuntiquitate cotteâos repetiuimus, cr cum prafentibus rebits coiitulimus, non ßgt;lum ut diumdremus de exitu, fed ctiam ut remédia conquircremus f Qjaàm multa de cateris Keipub: partibus dißutauimus, Quàmmulta prafagia noßra meminiflif Ac ro te ad omnes uita partes inflrußiorem ejße fdilum ijs tioßris fermonsbus, quod non folum ueras de religtone deq; artibus opmtones indue* ris, fed etiam quaß formam cr adificium R.ctp: me monßrante contemplatus ßs, qua Principum utrorum ßnt uoluntatcs,quain maximis rebus tKoderatio adhibcnda ßt, quo pracipuè bonis ui* rts conßlia omnia dirtgenda ßnt. in hac tanta Philofophia, efß meo me pede metior, er intelli* go quantum ab huius gencrtsartißce abßm, ta* men uerfari me utciwq; tu ipfc tcjlis cs, er fue* runtmihi, ut ide ftpicns Hißoricus inquit, r«

PHILIP'. MELA NTH'. Igf TraSH/xara p-aßK/xara. djMre facile pxtior tehanc confuetudmem noflram magnipenderc. Spero autem cum in cfterii rebui, turn m hoc gcnere, conflare rationem officiorum, qua tn amicitia requirt debent, teq^ per/fexiflè flngula^t rcmerga temeum amorem (T fidem, Vnadere interdum mecum expoflulant noflri libelli, quod te in aulam emifimu^. Etfl nos quidem no autores huius conjilij fuimus, fed Principi paruimttf, Sic^ pè tarnen peccaffe mihi utdeor, quod non fut tn te rettnendo 'm fehola pcrutcacior. Cjuo cnint me animo effc putas, cum proffeélo, m quas tepro^: ceÜM, 'm qua; pericula coniecerimus ƒ Etfl enim fortaflede/iderto tuiflt, ut ilia me iam moueant uehcmentius. Sed tarnen non difficile eRiudica= re,quantum præfertim 'm noflra Repub: fitperi^t cull. Ego ucro cum animo intueor nAturam Priu cipis,A.ud£ cvxwip, prouinctam male ajfelhm, ualdè perturbor. T um ueró toto corpore per= horrefco, cum ea coUigo, qult;e impendere uiden^ tur. Habes Prmcipcm fatis magno er heneflo ingenio praeditum, fed fepè morofè ac fu/ficiofè ludicantcm SckJ'wç reprehendentem HOti eXkovt« otutop, œcnjip h koU= Kiaq viifH. Eata etiam me terrent, qu£ dentmci= ant et p-ETaSoXcèç rivaç. Sed orandiis eSi Deus ut eum gubernet acdefendat. Ham me tfla cogi^c tantem fepè confolantur diu'ina oracula,qu£ te^

flantur Principes Deo cura cffe,Sicut dit Dduidt Qttidds fdlutcm rcgtbus. De/ino ttdcj: de Prttt= cipe dicer(,ciuo tdmen nihtl hdbet duld humdniuf de melius. p..eliqui omnes inuident cr 'mjididtia tur. Üofti tüuduetus: Vigildndume/lfemper, t/iultte infîdi£ funt bonis, dÿ^otics in curwti m* grederis in lüwn cottfelJùm,qui fdcer effe de^ bet, ubi de rébus fummis dehberdtiones hdben^i tur, con/iderd qudnt multos numerdre poßis,qui )wn Jint hoftili ergd teduimo. Ctuiedutempof* funt ejje uerœ dehberdtiones cumfocijsdut ftul= tis dut inuidis f Scis enim quid requirdt Dtomes des cum dit : trasni/v’

omnid. Et hiec tempord propter religionis eon» trouerfids multô plus hdbent m^ximorum peri= culorum, qud: cum drte mitigundd efiènt, multo-rum confilijs jiunt fubinde atrociord. Vidifli nu* per in conuentu noftrorum, quo fßeäent certo* rum haminum uoluntdtcs. Um tfto loco deect te non tdntum tibi confulere,fed Ecelefice,P.eip:, pdtri£. Sed quid potes, ubi non eü locus mode* rdtis con(îlijsf Et quidem Ecclefid, ut lt;egrd cor* pord,moüiter fouendd cft mitißimis remedijs.nb enim pdtitur dfieriord ulld phdrmdcd,li£c péri* culd omnid cum colligo, quo me effè dnimo drbi* trdris ƒ si te d portu foluere in ßeuißimis tem* pefldtibus uidijfem, profeiló retrdxijfcm te om* nibus

P H I L I P. M F. L N T. iSf «itiw uiribM. itdcj-, reprehendo nudm fdcilitd^ tem c/uod tibi cum in lUos fiuéitn R.cip: ducdus es, non obftiti uehcmentius. Qjdod igiturreli:* ^uum e^ oro Chrt/ium, ut Kempub: defen-^ dat, (y mentem tuam regdt, ut Rctpub: fchciter confuLis cr te feruet incolumem. Tc qKO(]';dlt;i= hortor, ut Deo te commendes,(}ui cum imperia (onftituerit ipfc, non deçà guberndtoribui Re« rimpub'.ß db ipfo opem implorent. Hdc me con= foldtione undinfumniKpericulis ßpe fuftentd* ui. Vbec fcripfidd te prolixius, quddam ahuilut amoris abunddntid, ut O' 'mtelligeres mihi gra^ tam ftiißi commeinordtionem uolumtdtis tu£, hdberes uicißim tejiimonium me£ ergd te be^ neuolenti£. Scio te cP natura ad humanitatem incitdtum e:^' optima difciplina adl'uefdilum,in= telligere dinicitids uirtutis caufa conflanter cos lendis ejje. Qjtare non diibito te beneuolentiant erga me conßeruaturum eßfe. Ego uicißim dmo= rem meum erga te fununaßde confcruabo. Atef; utinam amicitia noflra aliciuid opis etiam poßit adßerre Rcipub: Vcni VVittebergdm Lutheri Iltens dccerjitus. t^ondiim uUa de reEritanni deliberare cum noftris caperimt.Herimihi nargt;z rarunt ße ordine de fingitlis articulis doärm£ diluros eßße, ualdè contendunt ne dijcedam. Conßdbuldtiis ßum cum eis. üimium amant TÏoÀoyiaç. Luther US aman ter eos complctli=

iur, CT' corum comitate adhuc quidemdeleikt^' tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tc fignißca miht ciuem teneof locum,

Ct cfualta uidcantur effe aujjucta huim aultci cur^ riculi,(^ aj^erge alilt;iuid de Repub: Bene uale.

D, VVENCESLAO LIN^ co DOCTORI, D.ANDREÆ OS1= andro, D. Thoma VcnAtorio, D. Vzfo Theodo* ro, çy dlijs eorwm collegia docentibui Euangeltum in TccleJidNoriber= genfi,frdtribu'S fuis in Chri= flo carißtmts,

VTinam ßintlis confenfus effet Eccleßarum ubicfi de ucrd doârind Euangelij, ut ucftrd Ecclcßa multos iam dnnos, Dei beneficio nobi= feum tancjudm und uoce Chrißum prædicdt Kec tterp dubitdmus hume confenfum multis pijs mentibus fdlutdrem fuijfe, zy quibufddmEccle= fijs profutffe exemplum, Qjiid eü dutem opta-btlius i quid pio peilori duletus, c^uàm utdere florentes Eccleßusi in cjuibus reélè colitur Eseus, çy trdditur doélrma fdlutdris, ey cjuarum cmpld ivc!gt;H//.a, ut Pduli uerbo utamur, orndnb gloridm Chrißt, Cum igitur maxime tuen con* cordidm perpetuô cupiamus, duximus hoc tem* pore uobifcum communicdndd effe conßlid, cum impen*

ryiLiP: jhelantz ^97 impendere dclibcmtioncs exiftimantur de gt;niti= gandis publicis dißidijs. Scrip/it enim Lunden« fis dd Principes noflros, uenire Ciefirem m Ger« indtiidinpion ut beUum ciuüc moucdt,nec ut fan« gumem piorum propinet exorbendum Pontifi« ctbiis, fed ut dellberet de Concordia moderatis rationibus farcicnda, ac hortatus eü noftros, ut ipfi dtiigeuter cogitent, quarum reriim miti« gatioad firmant C7' durabilcm trancjuittitatem profutura fit, Magna, laus eSl imperatoris Ca« rolffi'hoc ucrè agitur, ut Chnfii gloria lüuflre« tur,C7 faluti totius Ecclefi£ confulatur. Prada« re.n. tllud in Tragœdia dicitur de exceUenti lm« pcratore. Confulcre patriot, parcere ctuibus,fe« ra cade abftinere, mores regere, reddere orbi quietem,feculo pacem fuo. Hac fumma uirtus, petitur b(tc codum uia. Sed nos multa mouent,ut fufiiicetnur uel omnino falfo jfargi hanc famam, ut pulcherritna rei fimulationc beneuolentiam eSquot; plaufus fibi coüigant aduerfarij,apud popu« Itvm, uel infidtas ftrui pratextu pacificationum. Prmum cnim quomodo confcntaneum eü de concordia aduros effe, cum impetrart non pof« fit,ut profcriptio Mindenfis aboleatur,cum pa« ran ad bellum omnia conftet,ctiM reges muiten« tur ad facietatem tmp'ij turpißmi foederis, üuod in ueftra urbe fadum esl f Deniq; cum ferrea mentes Pontificum, nihdo magis ad aqui«

titemfleâi poßmt, ^uatn Pharao poteraf. Sekt cnrni comttari tnlis pertmacia blaffgt;hcmias KJ parricidta. Sed quta nobn uoluntoi Caroli non eü:,(reda)nus fanè Lundenß, nonfalfo promitti dclib(rationcs dc concordia, ne hlt;e guidcm ua=: cant pene ulo.Vt cptandum eß,Carolum uere et ex ammo uelle Puangelio fuam lucent reflitui. cr diuinlt;£ uoci parère, lt;juæ regibu'S concionaturt inquiens : Et «ktic Reges mtclligitc, la mfti/s endum cA, ut nunc aula; funt pleme fophiflices hoc agatur, ut arte obruatur ucra doärina no^ uis praßigijs. \n Synodo Syrmienß, civm Con» ßantius dißidentes Pccleßas conciltare flude» rct, non errore fublato, fed fucato, Sytttbolum meenum tnutatum eü, KJ ^uteßta uox ambigua j communis,quam neutra pars repudiaret, placuit poni pro o/j.o'tso‘ict),o/s.oiop,fed paulö pofi crupit malum rurfus multo uiolentius, K^ hxc ipfa am» biguitas pcperit noua certamina, Eadem prorfus tarn fient, ß agetur dc concordta. Vidiflis haud dubte Colonienfe ßriptum, 'm quo ajfinguntur abußbüs commodiores interprctattoncs. Et laus ingenij putatur, has Sophiflicas gloßas excogi» tare. Itaq^ Rom^e tarn KJ 'm Gallifs in admiratio» ne funt artifices harumgloßarum. Hue ergo de» curretur, Articuli proponentur, ut errores KJ abufuspiéîi fuels quibufdam reßituantur. Eor» taßis ut efca aliqua dcliiiiti ajßntinmur, nobis

'lt;iuoc^i donAbiint aliquos wflros articulos.'Dein-de inbebunt nos confulere non nobis tantum, fed etiant cateris nAttonibus,quie detcrreantur 4 me^ höre doârtna,Ji horridius omnia nojlra dcfen^ dere uclimus. Dicent de periculis ciuilium beU lorum, fatius effe mediocres Eccle/ïas quàm nul* las habere. Has uôces in conuentibus dicifeimus ettamànoftris, ualent htec argumenaapud hommes prophanos, metuentes fuis optbus aut uoluptattbus, quarum eü ubiq; magna multitu* do. Fortafis (3- inßdilt;e ffcaanteô,ut difiun* gantur noftri, quos aduerfarq altoqui non opti» mècohierere uident. Er tint ergo aliqui, qui tc:^ uari cura, fonptibus, periculis uolent,eamob caufam boni confulcnt mtmus Cæfaris, dicent fe decateris non pugnaturos effe, fugiendum elfe ctu'tle bellum, Tarn uariapertculacumiÜæmjî* diofe compofitiones allaturæ fint, profeâo pifs opus eA ad ferre animos bene paratos ac con fir* mat OS, opus eü etiam eis firmo con fenfu inter fcfe. Qiiareutconfiliacommunicemus,duximus uobis figntficandum effe fummam noftræ fenten* tite,ac noftri confilij, ac petimus uicißim, ut uc* ftram fententiam nobis fignificetis. Etfi enim fornftis funt apud nos, ut alibi hommes propha* ni,qut htec certamina ludicant eftc inanes Aoyo= P-aXioç, inutiles ciuitatibus uit^e hominum, ideoqi dant operam, ut quoquomodo cuoluant

fefe, Jtcul Urax pifcis poftquatn Uoritu'it tnum^tdmen cuaditfibi ipjîos ktcerans, ut ab hd^ mo fe ducUdt, Tdmen herum iudtetum nihil dd nos Ecclejidnipcrtinct, ucflrdtn fïtffrdgdtios nem cfUiCrmuiSjZy' ttobifcum congrucre uoluntd^ « tes'EccleJiietieflrtenondubitdmus. Mdximèdu^ tem optdiidum e^, ut concordid, gute fiat hdile^ nus 'mtcr noflrdm zy ueftrdmEccle/idm,fitper* petud.

Totdm dutem deliberdtionem nos quidcnt m trid membrd purtiti fumus, Aut petent in do* élrind dliquid mutdri, dut in extcrnis rebus ne* cejjdrijs, dut in extern is prorfus ddidphor/s. De doilrind pldnè ßc dccrcuimuSi nos prorfus nuUdm mutdtionem uUius drtieuli Confeßionis et Apologue ddmiffuros effe,quocun(i; pr^etextu. A.ugufllt;e rem eo ddduxerdnt, ut ßmul drttculos ; conderemus dmbiguos, flexiloquos,Res erdt ß* milisSyrmienßs illius exempli. Sunt dutem res noftne dliqudnto pluribus lucubrdtionibus itd idm pdtefdäeatq-, iUuflrdt{e,ut quid uerefentid* ! mus fdtis liquedt, Etßquid requirent,cordm de* cldrdbimus noflrds fententids er ordtionc er feriptis. Sed cum ipßsdrticulosnouosnequd* qudm condemns, ne ueritds dnted illußrdtd,nune nouis dmbdgibus obrudtur. si ueritdtem qua* runt, ut idólitdnt, dffentidiitur reéle explicdtis dognidtibus, ß tdntum lUud dgiint, ut cduilUtio*

nibM nouif dcccrpdiit aliquid dc dutoritdtc do^ élrPhc noftrec, fugidmu^ eosut fycophdntdf di^ gnos odio, Difcit Senex in Comxdid, quomodo cludcndMßt fancrdtor,cdpttunculd de die Ïvh via.. Ab Eccleßd procul exploddntur idles cdutU Idtiones, dbßtq-ittud Stnoniu, Aut uerßtrc dolos aut certe occumbere morti, Nos Tyrannis pos tins ceruiccsfcriendds prlt;ebere decet, quàm Eu= angelium filij Dei corrumpere. Extant Catc= chefes ueßne çr noßr^icEccleßie, in quibus do^ Urinée fumma traditur, qute non obßure teflan* tur, nos ucrè confenfitm Catholicit EcclcJÎ£ Chrifii de doiîrina ampleâi cr tuen. Ketine^ mus Symbola, repjirgamus Çententiam totim Prophcticlt;e cr Apojioliae fcripturx de Pani= tentia O' de Eide. Eeßituimus legitimum ufu/m Sdcramentorii. Monßrauimus quid ßntiendum ßt de fupcrßitioßs ritibus, reuocamus pios ad uere bona opera, oßendimus dignitatem officio^ rum ciuilium,difcrimen Legis CE Promißionum. Deniq; multis articulis do^rinæ Chrißiante lu=gt; cem dttulimus. ilt;i non poßiint aduerßa* rij,oßßne calumnia uoluerint ludicare, fateri cogimtur,nospia er utilia doccre. Quareß uo* ^'it, djßentiantur,ß non uolent, fequenda nobis ent régula Pauli ; si quis aliud Euangeliu/m do* euerit,and,tbetna, ßt.

rebus externis necejjarijs, Bits uocdtntif tionem omnium Mijjarum, in quihus defumt, qui uni utantur Sacramento, Abrogattoncm Cano« ms, qui lubet offerre lUam Ceremontam pro alijs uiuis mortuis, Abrogationcm iiniuerja: in^ tfocationis mortuorum, dtreila: ttel indire{l£. Abrogationcm uotorum Monachatus. Kcfti“ tutionem coniugij facerdotum zsc’ intégrée SynA^ xcos. Abrogationcm Magicorum rituum, con* fecranda: aquec,herbarum, nolarum, fimitium rcrum. item funebrium facrificiorim.

Alinus curant Reges dogmata, qiùm Ex* ternam formam Ecclejiarum, idea dmicabunt acerrimè de retmendis priuatis Liturgifs,dc ufi( unius partis Sacramenti, de inuocatione Diuû* rum.Eortaßis qT' de coclibatu litigabunt,quia c^ commodits tuendis opibus Eccle/îafticis et fi'len* don Saccrdotum,intelligimus Pontifices cx Rf-* ges magnopere 4 coniugio Sacerdotü abhorrere, üec monajiicâ omnino aboleri uolent,dcniq; pro ponët nobis moderationes Aioshemicas aut Vice* ltanas,qult;e retinent ncruos impietatis. Cteterum quaidam uulgaria uicia iubebunt corrtgi,quæ ta* men toüi non pofjunt,ßradices maneant.çiuan* quam autem non arbitramur de tAiffa cr ap* plicatione quidquam nobis concejjuros ejjè, ta* menßngamus aliquos dccurfuros cfjead CSallicu confilium, ut quotidiè in Parochijs una Aïi/fà fiat.

P ff I LI P: M el AKT HZ fidt, etidmß dcfunt contmtmicdntes. DißfUtunt enim hdnc Cercrmnidm ejße opia er j^cétacu^ lum,quogrdti£dguntur, quo mmorid retine» tur mortis Chrifli. Poteà igiturd jingulis fieri, inquiuott, ut finguli poffunt uel rccorddtionis cdufid, uel, ut grdtids dgdtitt legere hijloriam de morte CHRISTI, «;/ Pfalmum aliquem eo= dem drgUmento. ihec fi}eeiofè difigt;utAntur 4 Prophdnis, qui 'mftrufii fiunt literis CL elo* quentid, CL confèrent hos ritus dd fiyeihcue ld RomdtiA dut Attied, memoriæ cdufid inflia tua. Videmus cnm deldbi ingenid dd prduds opmiones. Sed nosfimpliciter decreuimus, noa reeepturos nos uüdm Liturgidm fine communia cdntibus. duid nemmi licet inftituere cultus fine ' mdnddto Dei. Tdledutcm figt;eikiculum hdbere^ tur pro cultu necefidrio P.cclefi£, CL difiernen* do dmanducdtionepopuli. Qudre prorfits non recipiendum eft» Repulluldrent omnes dbufiit Ccen£ Domini hdc formd recepa,fidtim enim dictrctur id fieiblculim cultus efifie ex epere Dperdto. Nec ddferendum eft hue exem=: plum Lcuiticdrum Ceremonidrum. Hr erdnt Paeddgogid populi, CL ob edm cdufidm fierudnd£ erdnt,non ut cultus. At in nouo Tefldmento nul» le cercmoni£ fine fide pldcent. Liber fit ttfi» huius ccrcmoni£, ut Pdulus inquit, Probet fieip^ fum homo,et fie de pdne iUo eddt.Lt mdncdtfor’i

riM ittimflerij lt;t Chrifto inflitua (y- clferudti alicjuot feculis in primä Bcdefiit. Hcc queri pofju^t dduerfdrij, nos dhEccle/id dijjentire,ß tdud ß/eihculum tioltmus rocipere, }p/t potius À iierdcr Heten Ecclejid dißentrnnt, aui nwrent ampleduntur igiiotum ueteri Ecclepæ.

Idbimt C7 «WkJ, ut dpprolemuf uftm unitts pdr== th Sdcrdtncnti feddffcntiri non polfumus, non entm licet nobis dbolere inflitutum Cbriflt. Scna ßmus eosddmodum grduiter ferre, cum propter mortuorum iiiuocdttoncm dicuntur idoldtrie. Idco qu£rent nouum pr£textum, dicent licere dici : Ord pro nobis fände Petre. Ncc hdncfor* mdm recipicnius : Nd« owmm ïnuocdtio dbfcntis tribuit till oninipotentidM. Deniq; udrids drbd trdmur pr£fligtds excogMturos cffe, dd excu* fdtiddm etretinenddtnrÄdicem impieatis, zj- ut Proteus onintd ucrfnros fefe in niirdculd rerum, Sed omnino dccrcutmus, ncc de illis rebus extern ms, cfuds recenfuimus, cfuidquant dduerfdrijs ldr= gin. Ad hds ddiungimus hoc quoq},tiunqudnt probdturi fumus Pontificis Romdni poteftd^ tern, qudin ßbi fumit fuprd c£tcros Epifcopos. Qui etidniß uolct fortiffe dliquid Idrgiri no^ Us bdrbdris,ut nos uocdt,amen 'm c£teris regnis eddem prohibebit, tubebit pios micrßci. Hec de* ßnetejfe Antichrtflus,ut Pdulusßgnißcdt.Qud* refidMirc tins Ti:^rdnnidem non licet.

TerfM pArs-dtliberAtionii e^iderebui^dia •ttpJjorii, utfiwt aliqnte in templis leäiones fuCf ueftitiM cr fintilid. Item de Epifcoborum au^ toriMe, turifdiamp;ione CF ordmatione.De hbs rts bus agt nihil poteii, nifiprias uerè conuenutde ■doófrina cr de rebus neceffirijs. Si Epifc-opi mordicus retinebunt errores CF impias Ceremoa nids, neceffè efl Pdulmlt;e regain obtemperaro. Si ^uis aliud Eudngelium docuerit, andthemd fit. iiec illi noftrasEcciefids aruAturi, fed udflaturi potius effent. Sed fi qui effent Epifiopi, ■qui ut ■Kddb uererentur iudicium Dei, cr rejpicere mia fieras Ecclefids dc pdtridi», dmpleili Eudngelium propter gloridtn Chrifit, ftwm officium redo fdcere uellent, cum his de Adidphoris fdcilè fo» ret conuenire, ut nunc quoq^ dißimilitudincs i» Fitibus ddidphoris pdßim boni confulimus, moda utdbfit impietdS,CFretinedtHr doüruue puria tdS.

Meminiflis Attdli Pergdmeni hißoridm, cum quifpiditiAlcibiddesquoddm inconfukoflua -dio pietntis noudin CF ditriorem uidus rdtionem fitbi prttfcriberet,dc quottdiè tdntum pane fr fdle uefccretur, er pduxiHum dqu£ biberet, Ata talus Mdrtyr miff us incdrcerem diuinitus,iuffus edAlcibiddi dtccre,utcommunibus cibis uefcda tur.Et ratio adicdn ea,ne fcandalo fit fratribus, hoc eßf nt41ij rudtores ddmirdntes hdnc nouam

prodigiofätn confuetudmcm, ariitrentur tis lid opéra cultm elfe, cr obltuifcantur doilrinant de ueris cultibui.

Ldudamus igitur nos tos, qui etiam in adidphoris dbolent ritus ineptos, ut ieiutiid, qu£ altquid crroris offundunt iwperitis. Sed timen de toti fornu, Pohtilt;€ P.ccle/îdfticlt;e inter pios tumc deliberandum erit ß qui erunt qui amples dentur Euangelium. t^am gp forma ordina» tionis corrigenda e^i Öquot; tollendi Canones GT Dtgamid, GJquot; emendd,ndie erunt leges Pontificilt;e de diuortqs. Ne poffunt quidetn durabiles eße leges, que non funt diuinitus traditæ. Piortandi etiam erunt itti, ut Cérémonies theatricas GP in^ dignas Chrifltana grauitite toüant, etiam exem=: plis, quales funt ßatuarum geßationes GP alite ßmiles. Sequamur non Ethnica fed Apofloli^ ca exempla, gp amemus diuinitus traditas Cere^ tnonids, quarum fumma eR grauitas CP utilitas, fonent tn templis piteGP erudite condones, ha^ beat populus cantilenas, ex quibus difcat,fdnt precationes ferii,celebretur Synaxis, quoties pij Sacramenttim petunt. Sed antecedat priuatd abfolutio, que multis de caußs ret'menda GP re* fiituenda eü. Keflitudtur GP excommunica* tio, non ut ante tn litibus rerum prophanarum, fed de fldgitijs manifeßis,ddhibitis in hociudi* cium fenioribus in quali^t Eccleßa. He funt

Philip: mêlant h: i9gt; jn/tt« er necelfariie Ceremoniie ad fanciendant difcipimaiti, de qutbut cum aducrfarijs nondum agere poffumiK, (iuibut tantijj^r dum oppugn: gnant Eitangeliwm,nihil autorttatif mEccleJùi tribuere poffivmuf^

H abêtis fimmamnofirie fintentine/tn qua, Dfo diunte, nihil mutaturi ,fumus, Nec profa^^ nA lu.dicia ueremur illorum qui clamitant, per= titiiiciam paucorum incendere bellum ciuile, uoa cif'erantur quidam condonanda effe publicig tvanquiUitati, fatius ejje habere qualefcunque c^uam nullas Eccle/ias, debere nos de his contras uerfqs ante ferre concordiam, ut Turcicum bels lum fufcipi poßit. Deniq; tnulta à fapienttbus coUigi fcimus ad nos reprehendendos. Hec nos adeofine fenfu communi fumus, ut foli non uides amus pericula nofi:ra CP communia : Sed mandas to Dei obtemperandum cil, qui poflulat confefi fionem uera dodrinie, reprchenfionem im= piorum cultuum CP exitum uult fibi commcndos ri : Etfi autem non dubiamus, quin uos, ut ha= iienus cum Ecclcfia no/lra ueftram fententiam coniuniluri fitis,Tarnen uos etiam ato; etiam ro* gamuSyUt nobis uoluntAtem ueftram fignificctis, CP ftieramus Ecclefiam ueftram fecuturam ejfe ueftra fuffragia. Etfi fcimus alios quofdam efte cltgarchicos homines,qui ut Ecclefilt;e,ita Ariftos

crdtif pulcherrimæ urhis non fimtiequi, dum nouo cr immodico fludio ducupdntur grd^ tum bûflium Euangelij, guos execrari propter parrictdM debebant,fdtii ßgnificdnt, ß nos lt;^»0=! tjue libenter exeufjuros,)iposent. Quanto erat ioneftius ermjMyavtltâS 7siamp; îose'^iÂÎu!, lt;judt» confimtdre 'm dduerfari^s odium uerce doârmif, Jßent defeélionts dliorum^

'Nibil igitttrdd iUos oligdrchicos fcribiinus, ttobifcum tdntum deliberdmus,ut ucfirit fenttiui tidm nobis/ignificetis.Deus guberndbit eucntus, nec deferet uerdm Ecclefidm,fed etidmfi fubcun^ dd crit crudclitds dduerfariorum propterEudn^ gelij confeßionem, tdmen iüud tndlumus, lt;]Udm dbijcere pidm doâr'mdm, CT contumelid ddfice* re Chri/ium. Cur deßugeretnus blt;iec gloriofd eertAm'md, cum utdedmus Etlium Qei pro nobis tniferdbile fupplicium pcrpeßum cjße f Si uerè colimus Deum, metn'mcrimus præcipuè pofluldri ut utilimic ßdmus, qudlet fuerunt plurimi Pd» tres. Propbeta er Apoflolt, GJ- N^artyres otnnU tm temporuWyqui maluerunt interfici quàm db* ijeere uera doôirma confeßionem. Senex Efdids, eumdnnos fere oäogmtdrexiffetEcc}eßdm,er pdtridm ingentibusbeliis liberaffet, tandem ferrd fc'inditur, leremids cum quddrdginta annis gu* beriidjfet regnum ïndd, er rcliciuids feruaffet, tddem lapidibns obruitur. iÜis tantis uirisße me* ritis

PHILir: MELANT'. 199 PitK fuit fubcundd crudelitM. pudeät e/Jè tàm delicatos, ut intuflè nobifcum dgt lt;lt;nbsp;Deo pu= tegt;nui,ß nosddfltgi jiiMt. Scd hdnc Philofophi^ am ifti Oligarchici uiri non curant, (Xu^orum molliciem cupiditates uos inprimis detejiari fcmui. Videmus fencfcente mum do crefccre im^ pietatem CE ^picureat op'tntones. Eó gt;n4(orf contentione ueros honores Dei tucri omnespij debebant,non folum dodores Eccleßarum, fcd. etiätn c£teri qui pr£fient ctuMibui, quos etiam fuani autori ta tem ad gîoriam Chrißt con ferre oportuit. Aflut'è hoc femper egerunt aduer^ farij, c^ ß quas proponent moderationes prteci* puè hoc dàuri uidentur,ut noßros dißrdhant, non ignari concionis Eumenis de Antigono, ia qua ille narrdbat Apologum. Leo qui/fidtn amans pafloris ßliam puellam, petiuit Jibi eant dari uxorcm, narrat amorem fuum, ideoq;pros tnittit puellæ nihtl fore periculi. Sed uiäuratn tuto CE fuduiter apud ipfum. Paßor refpondet initia amoris ardentiora effe, pofled fepè inci=! dere rixas inter amantes, Qjiodß inter ipfum et pueüam accidcret, nxtuerc fe ungues CE dentes leanis. Abit igitur leo, de dentes eximi ac trun= cari ungues curat, poflea ad paßorem redit, itea rum petit pucUat nuptias. Paßor ut uidit leonem examiatum effe unguibtts CE dentibus, fuße eum Wultat. / I« uidetis aduerjàrios id agere, utßns

gulos nuddtos prteßdijs opprimant. Verum ict ulderint lüi ad quos hxc cura pertinet, No» firumeA confianttam in dicenda uera fententia præfiare, nbsp;nbsp;nbsp;crue ta tut pro Chrtfii gloria non

defugcreji rabies aduerfdriorum nos ad fupplia (iarapict, H^c fcripfimusad uosoptima cr amicifiimo anùno, ac petimut ut epifiolam no=i ftram boni confulatis, ac nobis quàm primùm rca J^ondeatis, Bcne ualett^

TRARIÆ: VNA PICI PRO BAR-baris Philofophis, Altera pro Hcrmolao Barbaro, feripta à Philippo Melan» thone,quæ rclpondecPico.

r HI LIP'. MEL JUT HZ JOI EGo quidem,mi Hcrmolae^ticc pojjum dut tn* cere,qu£ de tefentio, dut tun fentire ed qu£ de IÜO debcdnt, in quo omnid ueluti finguld fum^ md reperidntur. Sedutindm ejfet ù me£ mentis cdpties, ut pro mentis tuis de te fcntirem, uti» itAmcddicendi uis, ut exprimere aliqudndo po/» fem,quod femperfentto,fdo qutcde te concept^ infinitum fubjidere infrd fdftigid dodrinæ tuæ, fcids zy tu qu£cumq; loquimur, minord cfie ijs^ qu£ conciptmus, turn deeffe fcias dnimo uerbd, qudm rebus dnimus deell. Ef ^lt;uwn itd me dude^ re credis, ut fixerem poffe imitdri tud, quorti nec ntAgnitudinem dftimdre po/fum. Admiruri te po/funt omnes, imiari turn pduci po/funt, quint nemo reprehendcre. Et utindm cd mihifelicitds, ut qu£ fcribdm, Hermoldum meum dliqud ex pdrte imdginetur.Jpfe enim ( ut ticedm (£10^^ ftylus tuus, cui tu ddeo mdlefdues, mirum qtidn* turn me d/ficidt dtq; deleilet, itd cA dodus, grd» uis,compofîtus,eruditus, excuffus,mgeniofus, in quo nihil expofîtum,nihil uuîgdtum,nihil fit t/i» uidle, feu ucrbd, feu fententidsjfedes. Legimus fepe ego ci nofterPolitidnus,qudfcunqi habe» mus tuds, dut ad dlios, dut dd nos Epiftolds, i», femper prioribus certnnt fequentid, et nou£ fier» tüiter inter legendum effiorefcunt Veneres, ut perpétua quadam dcclamatione inter/firandi locum non habcdmus, Sed mirum didu, quant

perfuddeM, O' legentis dnimum, tjuocimq; ueîis impclldi. Bxper^tM fum ego, cum (emper dUds, turn hdc proximd tud dd me Eptflold,m qud dum , idrbdros tftos Philo/bphos inleclAris, quot dicis haben uulgo fordidos, rudes, 'wcultos, quos nee uixijje utuentes, nedwm extinéli utudnt, cr ß nunc uiudnt,untere in poendm O' contumelidnt, ltd Hercules fum commotus, itA me puduit, pi^^ guitq^ ßudiorum nworum, ( idin enm ßxenni^ um dpud illos uerfor ) ut nihil ttt'mus me feeiße uclim,qudm m tdt^thili fdciendd re, tarn ktbo^ riofe contendiße. Perdiderim ego,'tnqudm,dpud ']Lhomdm,iodnncm ScotMn,dpud Albertum,dpud Auerroem meliores dnnos, tdntds uigiltds,quibus potuerim in bonis Uteris, fortdßis nonnihil eße, Cogitdbdtn mecum, ut me confoldrer,fi quid ex nils nunc reuiuifcdnt,hdbituri ne quicqudmJint, quo fudtn cdußdm drgumenteß dUoqui homines rdtione dliqud tuedfitur. Demum fuccurritex ipßs quemptdm pdulo fdcundiorem, fudm barbd^ riem,qudm poterit minime bdrbdre,hunc in mo^ dum fortdße deßenfurum : Viximus célébrés o Hermolde,0' posl uiuemtis non in feholis Gram* mdticorum, Oquot; poeddgogiß, fed in Phtlofopho^ rum coronis, in conuentibus fdpientum, ubi non de mdtre Andromdchcs,non de ^iiobes filiis,dtqi id genus leuibtts nugis, fed de humandrumdiui* ndrum^ rerum rationibus dgitur o dißutdtur, in qui»

P H I LI MELANT'. ZO? in gitibtK iMditdndif, 'mtiuirendii t::T enoidndKt ita.ftibttles.,dcutiticres(^; fuimu^ffUt anxij quitnlt;gt; docf; nimium ZT moro/i fuijje forte uideamur,ß modo effe morofm (^tfqiMm Mt curio/tus nimio plut in indaganda uerttute potcR, At(j; in hii ^uide»!Ji (luis non ttrgunt hcbetudinis er tardi^ tdtis,dge dmdbo cjutcuncii efl.pedem conferdt, experietur hdbuiffe bdrbdros, non in lingud, fed in peéiore Niercurium, non defuijfe iüif fdpien^ tidnt,ß de fuit eloquentid, ejudm cum fdpientid non coniunxijfe, tdntum fortdffe dbeà à culpd, ut coniunxijfe ßt nefdt. Quit en im concinnos^ ^uisfucum in probd uirginc non ddmnet ƒ Qui$ inVcßdlt non detefietur TdntdeH inter Ord^ toris munus er Philofophi pugnAntid,ut pugnA* re mdgit inuicem non poßmt. Ndtn quod dliud Rhe tons ojßctum, qudm mentiri, decipere, cir= cumuenire, pr^eßigidri ƒ Eä enim ueßrum, ut dicitis, poße pro drbitrio in cdndidd nigrum uertere,tn nigrd cdiididum, pojfe qu^cunq^ uuh tis tollere,dbijcere,dHiplificdre,cxtcnudre dieen^^ do, demum res ipfdt nidgicis qudß, quod nos id^ £h,tis, uiribut eloquentia in qudm libucrit fdei» ent,hdbitiimq-,trdnsformdre,ut nonqudlid funt fuopte ingenio, fed qudlid uolucritis non fidnt quidegt;K,fed cum non fint, ejfe tdtnen dudientibia dppdredt. Hoc totum eß ncquicqudm dliud, qudfff merum metiddcium, nurd tmpofiurd, iwa rm

rum pYitftigium, cum d ndtura rei fewpcr uet agenda excédât, uel fi(tnuendo deßcidt,CE fdüd= cem uerborum concentum, ueluti LiruM cr tnuldcra pr£tcndens, duditorum dtümos blandi-endo ludificet. Eryn ne huic cum Philofopho dß finitdt, cuins fludium omne 'm cognofeendd cr dcmonflrdndd cateris ueriate uerfdtur t Adde quad twbii nulld eritßdes, Iduttcidt uocu, et Ve^ neres dffeiktntibuf, qudfi rebut parem uidentes, nec uero nixi trabere in fententidm bis lenocia nijs bom'mes qu£rdmut. Etl ob banc cduß fdm legere res facras ruflicè potius,qudm elegdn ter fcriptds, quod nibilßt magis dedecens,et no^ xium in omni materid, in qua de uero cognoßen do dgitur, quant tmiucrfum illud dicendi genut elaboratum. Hoc forenßum eü qu£flionum, non nAturalium dtq^ coeleflium. Non cR eorum qui in Academia, fed qut Kepublica lÜa uerfan^ tur, in qua qu£ fiunt qu£qi dicuntur popuUri trutina examincntur, apud quam flores fruéli* bus longe pr£ponderant. Non nefeis illudf non omnibus omnia pari filo conueniunt t Eü cle“ gans res,fatemur hoc, facundia,plcnA iüecebr£,

uoluptAtis, fed Philoßphis nec decora nec gram. Quit moliem 'm ccjfum, argutas mdnus,lu^ dibtmdos oculos in bijlrione falatore non probet f in ctue, in Philofopho,quis non impro^ bet, arguat, abominctur f Sipueüam uiderimiu

ff I LIT', MEL J ff T: inoribui lepiddm,dtq; dicc(culd)n,lduddbi»iui,ex= ofcuUbmur. Hæc in rtMtrotM damnAbimuf ^3quot; perfequemur. Hon ergo nos, fed tUi inepti, qui lt;td pedes Vejlæ agtwt Bacchunfilia, qui grd= uiatem Phtlofophicarum rerum, (3 caftiatem ludicris ueluti, CL cdlamiftris dehone/îant. Pro= fedo quodSineJius de ddolefcente, de ordtione dici commode poted, cornu am onttonem fem* per cinoeddm. C^Udre nos nojlrdm,mulumui hir=s tMn,globofd))t,mexpcdiaw,qudm cum impuria^ tss,uel noa,uel fujficionc belle comuam. Alio= qui Pdüädis Peplum nbreueldret,fcd 4 fdcrisuti prophdnu repcllerctur. Et ut nihil ßnt rcliqud, hoc ed uerißimum, nihil effc diuerfum mugis db imftituto Philofophi, qudcumq^ m re, quim quod luxum, dut fdftum dliqud ex pdrte fdpit, Sicyo= nios cdlceos hdbiles, dptosq; dd ptdem diccbdt Socrdtes,fed Socrdti no conuenire. Omnino non eddem rdtio eiuilis hdbitus Philofophici,ficut neq; menfe neq^fermonis. Vtitur his Philofophus dtwaxdt dd neceßiatem, utitur ciuilis homo ctidm dd grdtidm,qudm t3 hicß neglexerit, non ciuilis, (3 lÜe djfeéhuerit, nonerit Philofophus, Si poßet Pythdgorus uiucre ßne cibo, holeribus etium pdrceret,ß fud fenfd dßedu, dUt demu/m minore, quem fcrmonis operd explicure omnino non loqueretur,antum dbed, ut Imgudm polidt, exorneti Quod ucl ob id cauendum nobis, ne illfdus

iUeéltt^ cute medicdtamp;,leilor dcnwretur ad mcduUa.et ftngu'mem no peruadat, quem fubcffr fepe cerufjdto ori infeilti uidimuf. Vidimut in= cjuam'in htfce oninibui qitibui proptcrea ufu ue^^ nit,cum nthil fit intuf non inune, er uanum, de^^ tinere leilorem 'm prima facie modulatu uario, atcjiconcentu. lt;iuodfifecerttPhdofophu^,cla= tnabit Mufontm non Phtlofophitm loc]ui,fed tibi^ c'mcm cancre. Hon ergo nobis uttto detur id non fcciffe,lt;piodfeciffe uitiumcrat. Oji^rimus nos ^uid nam fcribamus, non lt;jult;erimiis cjuomodo, immo cjuomodo quarimus, ut fcilicet fnepont^ pa, er flore uüo orattonis, quam uoltmiiisui de=‘ leânbilis, ueniifta er faceta fit,fed ut utdis,gra= ttis, er reuerenda, er mdicllatem potius exhort rore, quant gratiam ex moUitudine confcqiiatur. Hon expeéhimus theatri plaufum, quod aures demulferit lequabilis claufuU, utl numerofa, ejuod hoc ft falfum, tUitd fit Icpidunt. Sed cxpe=: damus paucorum potiuspræadmirationeftlen^ tium, 'mtrefficitnttum penitus aliquid, aut de naturte aditis erutum, aut de louis aula ad hotnt‘ nés addudum, tum ucl altquidia argutiem ut dcfcndcndi,itA'defenfum utarguendi nonfitlo^i eus. Admirentur prieterea nosfagaces in mqui“ rendo, circumffcdos 'm cxplorando, fubtiles m contemplando,m ludicando graues,implicitos m »mciendo, faciles 'mtnodando, Admirentur'm

f H I Ltr: M EL A KT H'. Vöy Koiii ircuititcm ftyli,f(xam rerum tnulturwm atq; rtM^nAriim, fub expo/itii uerbu rcnwttßi“ Wtii fententi.ii:plenM gujeftionum^plcnj^ folutio* wm, qu.tm apti [umu6, qtùm bene inliruiii biguiates tollere,fcrupos diluere, inuolutu euob uere,flcxdnimts fyllogifmis cr mfirnta,re falfd,et Herd conßrmdre, Uii tituln o Hermolde u'mdia cduimm hue ufg; CT uindKdturos poß; hdc, ab obliuione memoridm noßrdm non dubitumui, Çiu^od fi uulgo (utdicis') hdbemur fordtdi,rus des, 'tnculti, hoc nobis dd gloridm eß,non ad con^ twmelidni. Vulgo non fcripfîmus, fed tibi,cr tui fitnilibus.tiec dhter^uini prifct fuisxnigmds tibus çy fdbuldrum inuolucris, dreebant idiotdt homines 4 myjlerijs. Et nos confiieumus db=‘ fterrere illos 4 nofirts ddpibiis, ijuds non pollue= re non poffrnt dnurtoripdulum cortice uerbo^ rwn. Solent cr qui Thefduros occulare uo^ lunt,/t non ddturfeponere, quifqutlijs integere^ ucl rudertbiis, ut pr^tercuntes non deprehen^ ddnt,nifi quos ipfi dignes co munere iudteaue^ rint. Simile Philofophorum fludtum ccLtre res fuds populum, 4 quo cum non probdri modo, fed nec intelligi lUos dcceat, non poteH non dedece^ re, hdbere dliquid, quie ipß fcribunt, theatrale, plaufibile, populäre, quod demum miiltitudinis tudicio accommodare fc uideatur. Sed uis effn^ gam Idcam fermonis noftri, ea cü tpßßima, qutc Sileno*

Silenorum noftri Alcibiddis. v.rdnt cnim bortvA Simuldcrd hij}gt;ido ore, tetro cr dj^erndbtlt, fed intuf plead gemmdrum, fuppeÜeélilK rdr£ er preci^,ia extrinfecm fi djfcxerii, ferdm ui= deds,ftmtro/fexeriinumendgnofcds. At 'm* quiesi non ferintt dures nivnc djferdm, nunc hi^ ulcdttt, fesnper 'mconfonAm texturdtatHon fe^ runt bdrbdrd no)nind,ipfo etidm pene tmtendd fono, O delicdte ctwn dccedis chordulos ct ci^ tbdrœdos, pone te in duribui: cum uero Phi/ofo^ phos, duocd 4 fenfibtu,redensdd teipfum in dni=‘ mi penetrdlid,mentiscii feceffus.Affume iUdt Tyd* nei dures,quibui,cum otnnino non erdt in corpo^ rc,non terreflrem Uidrßdm, fed ApoUinem cale^ flem, diuind cithdra uniuer/t melos inejfdbiliut temperdntem modis exdudiebdt.His durtbus Phb lofophorwn uerbd ß delibdueris, melled tibi dd Heflorisinuididm eße uidcbuntur. Sed h^c ßnd* mui nimio plus dßurgentid, profeólo fdflidire in Phtlofopho fubtiltßime dißuante minus concino ndm elocutionem, non tim delicdti flomdcht efl, qudm infolentii. Neq; eü dliter dcß quem in So^ crate de moribm docente oßenddt, dut Luxus cdb ceui,dut togd dißtdens, Cr feilum prdue flomd^ chetur ob unguem. HondcßderdtTuÜius clo* quentidm in Philofopho,fed ut rebus er doélri^^ nd fdtisfdcidt. Sciebdt am prudens quant eruditus homo nofirum eße componere mentem, potiuf ■

T H I LJ r, MELANT. 2C9 pofim qu.im diôîioncm, curare ne quid aicrret ratio non oratio, attmcre ad nos {Piafis'crft 7lt;ô=‘ y'op,non attinere -np nbsp;nbsp;-Ti^otpopet. taudabile ia

nobis habere tnufas in animo,ZN non in labris, ne quid in Ülo ucl per tram {onent,uel per libidinem eneruatius. Deniq; ne qua fit dfiors à genuina ipfa, qua temperatus eâ modulabiliter harmot ilia, quam Plato cum intelligeret Theatrali ifta CT PocttruMi fepe corrimpi, à Rcpublica fua Poctas omnes climinauit, gubernandain autent Philofophis reliquit, mox certè fiper lafciuiam dijjerendi Poétas fuerint imitati, cxilto condemn nandts. At inflabit Lucretius, etfi no egeant per fe Philofophis commendationesamaniiatc diccn di, per eins nmen adhibitioncm dißimulandam ejfe ipfarum rerum aufteriatem, Sicut abfynthia per fe pellunt morbos, meBe tsmen illinuntur, ut puerorum stas improutda ludficetur, hoc forte tibi faciendum ent ô Lucreti,fi pueris fcribebas tuafiuulgo faciendum, utiq; tibi,qui non Aba fynthia modo,fed meracißima toxica propinares, Sed longé alia nobts habenda ratio, qui uulgus,ut ante diximus,non aHeihire qusrimus, fed abfiera rcre, ncc tetra Abfynthia, fed ncébir propinaa inus. Sed contendet Ladantius fatts conftare in auditorum animos uel feniorum inßuere poten* tius uerMte)n,ZN ui fua inflruitzim,ZN luce ora* tionis ornAtam. Si fuijfes ó Pirtniane tarn frea

EIO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E P J.? T fgt; L .fp.

(}ucn! inftcrii litcri5,qudtn in ß^lii liiiltu ft hoc non dixtffèsiet nojin non miiUü bene for* t:.j]c conßrnMlfes, (jit.hn dejlruxeraf alienA. Dic ^i!d:fo (juid mouct fortius, ct pcrßudet,quimfa* crarum leélto literurum t Non moz/onf, non per* fuddcnt,fed cogunt,agitant, uim inferut legis ru dio. uerba agrelba,fed ntua,fed anima,tn,flam’‘ inea,acculeaa, ad imuM /firitu penetrantla, ho^^ rti^nein totam poteftate mirabili transformantia. ] cneiis orattoinbus e!ahoratis,et luculentis nihil ß ccmmoneri inqtiit Alcibiades, fed Soc''atis net' bti nudis eeßrjiplicibus addit,et:amßJint inepfa, ra: t m furoretn, extra fe pont, ZJ' uelit nolit fa» ciciidum cl, quod ille preceperat. Sed quid perdo verba in re confe(fa, lt non dejipit auditor, àfu» Ci-'i-(' fermone,quid fferat aliud quàm in/idtas? T rib is maxime perfuadetur, uita dicentis,ueriti terei,fobrietAteorationis. Hxc funt Laikintif qiite Philofopho fidem conciliant,/! bonus fuerit, )i ueridtcus,/i td genus diccndi appctcs,quod no ex ama'tiis Mufirum fyluis, fed ex horrendo flif xerit antro, in quo dixit'Heraclitus, lat it are ne» rititetn. At dicit quiff iam, age amice, cxanittie» tnus hxc depofia contentione. Kcuerendunt quoddam, cr per fe diuinum esl fapientia, nec cxotico quoqu im eget ornatu. Sed que itiuidia

hunc acccdere. Quis negat, qua: per fede* (ent,Jiadornenturfieri deccntioraEgo attvcf hoc

P H I LI r-. M T. L A HT‘. zn hoe in pkrtpi;nego,ddeo mul a funt, quoru J}ilcn dore)n,)i quid adtuxcrif, elumines et no lÜuJires^ Iftt funt fcilicet futt nutura in optmoftdtu,ut de* muari db tUo iu)i 'm pcim non poßmt. Marnui* red domuf pu^urdm no recipit^^ nifiopui albariu fuperinditxeris, demM de dignit3,te, de pulcritu* dinc.Non dliter O' fdpientia et qult;e trd£kintur 4 Philofophis teólorio noncUrefcunt,fedolfufcdn tur,QJiid pluraf nonne uulgdtïi eft bondt formdt ccrußßd deuenuftdri^ I/i uniuerfum quicquid pul* cri fempcr mpondt,celdt quod inuenit, quod df* fert fecu iüud oftentdt QMrefiquad pruts fue* rdt,dd'uentitio pr£ftdt,iailurd fecerit lüud quic* quid cjl,non lucrü, Ob ed cdufjdm nuddm fe pr£* iet Phtlo/i)phtd,iindiq; conngt;tcudm,toa fub ocu* los,fub iudicium uenire gejlit,fcit fe hdbere,unde totd undiq' pldcedt. Qjidntum deed ueln, tdntü de Idude niinudf,ßncerdm O' inpermißam ß hd* ben uult,qutcquid ddmifceas infeeerts, ddultcrd* ueris,dlidm feceris,fldt pundo ^[061111,0 indi* utduo, Qudpropter nee ludendum tropis, nec uerbis dut nimijs luxuridndum,dut tvdnsldtis U* fctttiendiiM,dUt fdätfljs dudendum, in re tarn fe* rid,tdli difcriminisdn qud demerc, dddere,deniu* tdrcßt fldgitium. At inquiens,dge ddmu^ hoc uo Its, ut nonßt ucflru/m oruAtè loqui,fed ueflrum eßccrte,quod,ncc preßdtn^ut Ldt'mè fdltem,ut ß non flori ih, fuii tdmen uerbis res exphcetts.

No« exige À uobis orationem comtdm, fed noîà fordidam, iwlo unguentatam, fed nee hircofmgt; l^on fit leih,fed nee negleih. No;j ejuxrimM ut dekfiet,fcd querimur quod effendit. Bene habet, tam fcilieet ad not defied. Sed amabo meogno* feamits,quid ifitcefit Latinitas, quam folam diei^ tk debere Philofophos, v non perfoluerc,fi di^ cendo ineurrat. Exempli eau fa, à folc hominem produei, caiifarc hominem noftrates dieunt. Cta^ tnabts aiiutum hoe non eß Latinum, hueufque uerè,non eA Komanedtélum,hoe uero ueriui, igitur non reAè, peecat argu/men tum. Dieet Arabs eandem rem, dieet Ægyptius, neyi diecnt Latine,fed amen reâè. Aut enim nomina rerunt arbitrio eonftant, aut na,tura,fi fortuite pofitu, ut feilieet,eommunione hominum in eandem fen-tentiam conueniente,quo fanxerit uniemquodque nomine appellari, ia apud cos rcAè appclletur, quid prohibet hofee Philofophos, quos nuneupa^ tK barbaros eonfinraffe in unam dieendi nor^ tnam, apud cos non feeus fan£lam,ac habeatur apud uos Romana f lUam cur reihtÿ non appek letis,appclletis uejlram nuta efi ratio,fi hac com pofitio nominivm toa cA arbitraria. çyuàdfidi» gnari iüam Romana nominis appeüatione non uultk,Gaüicam uocetis, Briannicam,liifigt;anam, uel quod uulgares dicere folent Parifienfcm.Cum ad nos loquentur cont'mget eos pleraq; rideri, pleraq;

P H J LI P: M EL A NT'. ZÏÇ plerâq; non inteütgi,\dem acddct uobiiapUiteot locfucntibui, ätvaXapoquot;»? Tray afifujouo/ç croÀoia quot;^a o'nuÔcMç.It/fÂ,Andchar* fis apud Athenienfes folooafmum ftcit, Atheni=i enfes apud Scythas. Qjfod Ji nommum reéiitudo pendct ex natura rerum, debemus ne Khetores^ an Philofophos, qui reru/m omniwm natura)n,foU perffeétzim habent CT cxploratitn, de bac reilia tudme confulere t Forteq- aures reffuunt utpote ajferula, acceptât ratio utpote rebus cognation ra. Sed quidoportuit nouare eosHnguam,Crfô nati erant inter Latines, non Latmè loquit No« poteran^ lüi oBcrinolae dum legebant m cala fdtorum leges, cuentortmi notas, ordinem unia uerfi. Legebant in element is nafcendi uices,CT obeudi,ßmpliciü uires, myftorum temperaturas. Lion poterät, inquam,eodcni tempore in Cicero^ ne, in Pli/nio, in Apuleio, Romana: HngU£ pros prtetates,leges,obferuantias annotare. Ç^uare* bant quid abhorrons, quid receptum in natura^ quid à Romanis interea, non curabant. Verum enimuero iam te loco meliore flatuo. Lio tibi elo-quentiam, cr fapicntiam mutuô nexu inuicem conffirajfe. AbiunxeruntPhilofophi fapientiani db eloquentia, abiunxerunt uiftortci, Rhetores, Poëta,quod deflet Philofiratus cloquentiam À faa pientia. Uostu uiduros celebri fama minime dubitas. lUos non nifi in pcenam CT contun.ea

ham, uide (fuid dgM, indiferlam mAuult Cictra frudcntiam quïm ftultäloqudcitdtcm.üon qute^* rimm in pccunid, qua moneta percujja ßt, fed qua materia conßet. Ncc qui purum aurutn nen malit habere fuh nota Tcutonum, quam fub Romano fymbolo faditium. Peccant qui dißtdt“ ttm cordis er lingult;e faciunt, fed quid excordes tota funt imgua, nonne funt mera (ut ait Catoy mortuaria, gloffaria. Viuere ßne lingua pojfu= mus, forte non commode, fed ßne corde nullo modo poßitmus.Non eA humanus qui Jit mfolens politioris literaturæ,Jgt;ton cü homo qui fit expert Philofophùe. Prodeffe potefl infantißini^ ftpien^ tia. infipiens eloquentia, uti gladius m furentis manu, non obelfe maxime non poteR. Ergo in^ quiens,et flatua: non à figuraßed è materia com* mendantur. Et ft Choerilus eadem qu£ Homerus, V de ijfdem Meuius,ac Virgilius ceciniffent, fu* turum erat, ut lt;equè lüiatq; tfli inter Poet as re* ciperentur. Nonne utdes diffarilitatcm fimihtu* dinisflUud cr nos affeuerdmus,àffecie rem £fli* ma,non ex fubieäo. Eîl cnim à ffecie res id quod efl. Sedalia Jfecie qutfquam inter Philofophos aha inter Poetas recipiendus. Scribat Lucretius de Natura,de Dco,de Prouidentia.Scribat de eif* dem ex noflris quifquam, fcribat ioanncs Scotus, cr quidem carmine,utfit ineptior.Dicet Lucre* tius rerumprincipiA,Atomos,a- uacuum, Deunt

PH I Lt f'. M t LAN T H'. ZIJquot; forporeït rcrum noftrarwm 'm(ciivgt;n,tcmerè om= nia for tuit o occurfu corpuf;uloru ferri. Scd hx Latinè dieet et eleganter,dieit loaniies,qua natit ' ra confiant, fiia materia Jfeciecj; confiitui, tfjè Deuw feparatammcntem,cognofcentcm omnia, oiKiiibu'S confuletem.t^ec propterea guod uniuer fa etid infima uideat,ac modcretur è fua pace ni= mium dirtioucri, fed tjuod du i filet tearlovra. in'} KciTitviA'. At dieet iiijulje,ruducr.nó Lattin uer ‘l'ds in dubiu reuocct tam rediim Se o turn philofophari,^ lUc loquitur omat lusf Scd u.^ de quid différant, huic os tiifipidum, tUi mens iit= Jiptcns,hic Grammatieorum,ne Poctarum dicant décréta nefctt,ille Det atej; natur^ihic infantifii= mus dicendo fentit ea,cfuie laudari dtcèdo fatis na pofiut, lÜc fado eloquenttfitmus loquitur nefàda.

Pl£c till fetaffe ajferët Dertnolae cariffi'^ era feiifionem fuit barbarilt;e,aut qua funtfubtilitate, mu'.tàfortaffemeltora,quoru fententia: nee ego plané accedo, nee ingenio cuiq cr libérait acce^ dendum puto.Sed excrcui me bbenter in hac ma= teria,tanqtiam infami,utqui quartanam laudant, ciim ut ingenium peculiariter, turn hoe confilio, ut ueluti Glauco tile apitd Platoncm iniufiiciani laudat,non ferió, fed ut ad laudes itifiieia Socra^ tem cxtimulet.lta ego ut eloquentiee caufTam à te agi atidtd,m earn heentiuf répugnante paultfier nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L

gligcnddm Bdrhäris exißimdrcm, twn ai illis dd edgt;tt,quod nuper fcct, dd Gr£cds îiterds, dd tuunt nutiquam fatis lauddtum T'hemifttum penc totus dcfecijjenh Quamuis,dicdm libcre, quod feiitio^ moHcnt mihi flomdchum Grammatiftte quidam^ qui cum duos tenusrmt uocabulorum origines, ia fe oflcntdnt, ita, uenditMt, itd circumferunt idiinbtindi, ut pr£ fe ipfis pronihtlohabendos Philofophos arbitrcntur. JAolumus, inquiunt, bafee ueflrds Philofophids. Et quid tniru,ncc Ed^ lernum cdnes : fed nos hoc fine eptfloldm cldudd» fntts. si decus altquod, nomenq^ fîbi promerue* rutitBdrbdri ilii,fold reram cognitione,non efji fdcile diilu,qucgt;n locum,quid laudum tu tibi uin»

CVm uiderem te incredibili quoddtn ftudio omnium optimarum artium fagrantem, ad ujitdOiindoélrinam tud ffontcuetcrcmPhilofo^ phiaitt

PH 1LJP. MELANT-. 217 fhidt» dfcj; eloquentiam ttdinngcrc,fi ripßnuper ad te, barharos Phi/ofophos uitnpcrans, iicl ut te ad mehora ftudta mctarem (Zcr£ult;rovTa, ut dtci folet,uel ut gratularer ad optima tendenti.ïaci; cum tuum mihi de fludijs indicium nonßt igno= tum,etß liters quai modo ad me dcdißiß meafett tcntia dißidere uidentur, amen adeo mihtnon fucrunt mgrat£,ut magnie etiam uoluptati fuc= rint, eô quid non obfcuram tuxcrga me beneuo^ lentiæßgnißcationem habcnt. Non enim dubito quin ßngulari erga me amove adduélui, hoc cer-amen mflttucrii,non ut infcitue quorundam pa^^ tvocinareris, fed ut me ad hanc rationem quant probo, magis ornandam accendercs. V tinam ue* rô Pice am facile id pofim,quàm facile erat So» crati Glauconis orationcm,qui lußiciam uitupe» rauerat,refetlcrc,Sed hoc noßrum certamen ini» que compavatum eü. Ptenim cum eloquentii fummis eloquentiæ uiribui abs te accufctur, pa» tronui et facundtor dandui erat. Ego autcm cr copia (y ornamentis orationis omnibin abs te fupcror. Quare optarim te hanc tuant uim atq^ ubcrtatem in altera parte cxpcriri ma» luiffe. Nam mihi ( ut feis ) bctlum c^i alioqui ccûTovcPop cum hoflibus reélorum fludiorumt quieißhocarmorumgcnercquo tu uteris, non funt injirudi, tarnen acerrimè pugnafit odio, perttnacia, malis artibus cmnis generis. Hes

non uelim ueî dutoritate nontinis tui drnidri, tiel drmis tuii dduerfm prlt;efldntißimM dr tes inftrut. Qjiôd fi tuds copids nobißcum coniunxeris, con-^ firmdre dufim, nos breut te uelut CdmiÜo duce-, rem KorndUdm, depulfis Bdrbdris recepturos, ae fnum drftbns decus reddituros cffe, Ego tdmen ne modo, dut tua uoluntdti, dut cduffie publuto defim, breuiter dd ed qu£ fcribis refiondebo, iïdm fi tdntdm cdufiam compleâi totam uellem, , multis uolumimbusresdgenddcfiet. Qjiieenim mAterid locuplctior exiftcre potesi, gudm dieerc de dtgnitdte atg^ utilitdte eloquentia t gudntum in religionibus de religuis drtibus errorum hde umd ex re extitcrit, guod dicendi exercitdtiones negleäiedtg; intermifia fumt. Deinde guèd fue^ rit drgumentum uberius,qudm fi coUatio inflitu* eretur ueteris Philofophu CP hums nuper- ttdt£ Syeophdnticte,qudm Bdrbdri ifti pro Philofophid profitentur. Atq^ h£c fiqudndo curfusoemm tnthi Kefiiub.concedet, infiituere decreui. Hune diluam guæddtn pnecipud drgwmentd tua Epi» ftoLe, non tdnqudm cumdduerfdrio dimicans,fed avG Trd^iàp, uelut tecum confdbuldiis. Cum dii» tem in ordtione tud duo fint loci pr^ecipui, ndifi CZ dbfolutdm rerum fiientidm Bdrbdris tribuis, er contendis iure eos Eloquentidm dfiermstos efie,fequdr tuum ordinem, ac de Eloquentid died anted, quàm eo diets tu Philofopkis non ejfie re» quireii»

tfttirendam, quid tantum fapientüe aut Eloquent tue dißidium e/l, ut coniungt utranque nefasfit, dnisnon uidct te in mAteria nouaatqueabfur^ da. ludere uoluißje f î^ani cum hædua; uirtuta bominii propri£ ßnt ac fumma, mente res bonat pcrjßicerc ac mdere, eatq; dicendo explicare O' ojicndere alijs poßi, paradoxum a/ßrs initio Orationis tiue, quod cum tpfa natura pugnat^ tteßoi ((Jè Sapienti£ Eloquentiam adders. Nlt;t»J «fwi fapienti£ plane nullia fuerit,niß fapienter delibcrata atq^cogitata cotnmunicare alijs pegt;f= finiiu, quod cum Jine magna quadam copia et ua rietate orationis fieri non queat, uirtutes Vice quof natura maximarum utilitatum caujjd copu iauitidiftrahis.Atquifapicntifiimus Po'êta Hojnea ruf utriußq^uirtutis laudë ei utro tribuit, in quo fapientißimi Prmcipis exemplum pingcbat, Izjs enim de Vly^a-otcfi^i (Uop4gt;il Ittsu/j, ivi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atq; idemPocta Ncftort

tribuit orationem rntUe dulciorem, cuius in di» cenda fententia fapientiam ita pradicat Aga» memnon, ut snagnopcre plures fibi confiliarios ifliui fimiles optet. Quodfinefas eü, ut tu de» fendis, coniungere hac, qui dicis, eloquentes oës fine mente, fine peâore e/Jè, fiultos fuiffe omncs quorum Eloquenfia laudatur^ 'Vlylfent,tieflo» rem. Deinde principes iUos Kerumpublicarum, qui fuo cbfilio,autoritate, oratione, maximas res guber»

gubcrnAYiwt^Solonem, Pcriclcm, DenMdett, Dee moflbcnem, Cueronem, Ctefdrem, Oitnuium, CT initumerabiles alios, qiiosji tiuUa (bcietas cR fiontia: cum PJoclticntia, condeninas ftultiche omncs. Confiât cnim bos fuifje cloquentifimos. Gjfid de Vbilcfopbis iiiteribus iudicandtim erit f 'Diccniiis tic bos fuifje bidoélos,qutd nonfunt con fufc,fordidc,dtq; inquitiate loquuti^Platonis td^ ts. efl eloqurntta,ut Gratci dtxcrint,iouctn Ji ue= i lit de rebus diiiinis dijferere, ufurum ejjc Plato== nis oratione. Tanta efl enim copia, tanta graui^ tas, antusJJlcndor uerborum V fententiarum, tit ucrius diua quam bumana. uox teflimaride^! beat. Ariftotelis oratio ctjt breuior efi,amen CT propria cr pura cü, cr ita abundat quibufdam I ƒ((« tuminibus, ut Cicero eam dixerit,jiniilcni ep । fc flumini aiirum uebcnti, interdum ddeö duU ciseü,nibil utpoßitcogitaridulciits. Videau* tem, qiiàm Jit iniuflum adimere fapientiam fum* mis lUis Principibus V Rerumpub: (tr doóirt* nat, Per me liberum eâ tibi, et amare er mirari ingcnia Barbarorum. Sed Ji boc tibi coiiccdi poflulas,ut praferamus ijlos fummorum bomt* ; num ingtnijs, nullam altam ob caufam, ntfiquid ' ßiurce locuti fuut, ctiam atq-, ctiam uidendunt tibi ent, itt fcnteiitiam non folum abfurdam,fed penè crudclem auditu ticrecundè tueri poßis. Ac foraßii aliquam excufationem res baberet,fiß*

He contumelia eloquenti£ßirbdros defendcres, ac tribueres eis fuam quanda Ludern diligcnttte, ac prudctiæ, in reb.inquircndis ac tudtcandis,Gf' fetterer Is defuiffe aliquid uel tp/is uel tëporibtis. Quid.n.mirü eii.dejiderari altquid in hominibus, cum puucißimi fint artifices boni omnibus eetn^ tibiis, etiam in leuioribusartibus, tantum abcfl, ut in hoc fumino genere, panter excellere pofi fintomnes. Sed tu iti défendis iflos, ut eloquent tiam tpfam infeéleris o- plané indignam bonis ac fapientibus uirisejfe contendas. itaq; etfi po^ flea oflendam non folum dicendi rationem Bar= bar is defiiifje,fedetiam alia,qua: tu tribuis,tamen nunc nthil de tflo genere fcriptorum dica)n,ipfi= tis eloquenti£patrociniumfufcipiam. To« enitn oratio tua, non am defenfio eÄ Barbarorum, quam eloquentue uituperatio. Dijfutas enim eloquentlam effe accerfit urn ornatum tor fucum, qui adbiberi foleat aut uolupatis eatifld, aut etL am ad fallendos homines. Rhetorum dicis ejfe mentiri, circumuenire, ZT nefcio quibus pratjii^: gijsanimos decipere. Si non intelligunt ifli tui feriptores, aliud effe eloquentiam,quàm huiuf=! modi fucum,plane ïam detrahenda erit eis Philo* fophiie cognitio, quam praicipuè fibi arrogant, Honenim perfficiunt, cloquentiam peculiarem tiimac uirtutem clfc,uttliatis alieuius caujfa da= tam hominibus, deinde non reélè dcfininnt,quod

Dtdleâtcii, (fUdksfccjJe profitcntur iflî, furpip fintum eR.^-}amcloc}iientid,non eâ, ( ut iflifotn-tuant ) dcccrßtuf culttu, fed eü faculties proprie ac dtlucidè explicandi animorum fenfa ac cogi=i tationes, cjua in re etiam dignitati CE ueritati feriiicnduni c/l,utapa er redo, dicantur, cr ut amplificentur res magniC, ztf eleucntur ea eju^ abijci prodcSl. iaej^ut piâorisfinis cü,uerè ac proprièimitari corpora, guod ^uàm difficile fit tonfequi, non cil obfciirum expcrienti : Necj; ars tan turn,fed ettani magna colorum uarietas atijue difiinilioad idrequiritur. ItaRhetoris fiueita uocari mau!S,eloqucntiie finis cil, ipfas animi co* giationes, quafi pingere ztr repriefentare pro* firio CE perfficiio fernwnis gencre, qua in re cum elaborabit, magna ei uarietatc quafi coIo* ' rum,uerborttm,fententiarum,ty~ figuraruntyde* niq^ ctiam arte qiiadain opus ent, ut ego qui* dem ftituo, multo maiore, quim confummati CE perfeilipiilorisarspoteilcffculla. Tott igittit nobis de dcfinitionc controuerfia eil,quid fit elo* quentia,aut certe de jinc,quem ad ufum homini* bus eloquentia conccjfa fit. Hlt;xc de re, ut omit* tarn ca,quie funt apud Rhctcrcs, communemfen* fum conftdito,aut certe Philofophorum Prin* cipe.^,Platoncm CE Ariftotclcm, quorum alter in} h£.:ro fipienter CE copiofè dt/p!(tat,et quid fit eloquentia, cr quàm neccjfaria fit ad diuinas

CT'hwnMM res expltcandas. Ciuanelii^tm fcto dn^-irburi ij'ii ne locum (juidemdentpLt* tom inter Philofopbos, Sed Arifioteles in rhetoa ricis eddem fcribit. Piefiniunt tgitur eloc^uentia dm hi Phtiofophorum principes, uim ejjè diuini:! tus homtnum genen conce(fdm,ut de mlt;tgnis cr necefftrijs rebus,de religiombus, dererum cocle= fitum dttji dlidrum iidturd, de lure dc iujitcid, de omm mrtutis ofpcio, propnè de pcr/}ncuè do^ cere dlij dlios poßint. Nec ßne cdufa diâum e/l homines dnte dijperfos de udgdbundos in agris, eloquentid eongregdtos eße, ciuitdtes conditds, îurd,rehgtones, legitimds nuptids, CF cteterd fon cietdtis hunMn£ umeuU conftitutd eße. Hict lt;fKgt;» profeélà tenentur ofdtione in cmitdtibus. Hdrtc uim dtumdm, tdm neeeßdridm humdno ge^ neri, nihil putemus eße,niji ludum de pneßigids, quemddmodum fcribisf Ego uero non dubito ingrdtitudints dtq; impictdtis dccufire oês, qui floquenti£ beneßeid non dgnofeunt. Atq^ iüi ipfi Pktlofopbt quorum fequor dutonntem,ddmoi nent in obfcuris CF grduibus cdußs explicdttdis epus eße, non folum prudentid mdgtiA, qug res bonds perutdet,fed etidmuid qudddm CF rdtionc docendi, CF genere fermonis, quod res de quibui dicimus plané exponerc CF fubijeere oculis ho=f tninumpoßit. Itaq; dudsdrtes conflitucrunt in=t ter ß cogndtds, Didledicen CF Pihetoriccn,q:id= rum

rum alterd docendi utam monßrct,alterd doceät, ^uo ucrborum gaicre res exponendæJint. Quis autcm non uidet h^c inter fe natura coniunâA cnimft dereltgionibui doeendi fuut homines, Ji in iudicijsres obfcuræ er intricat£ iudtet dcmonftrandlt;e,num hgt;ee fieri, prtmuni fine Uta docendt, deinde fine magna, copia, uarie= täte acluminibus oratioius exiftimas i Errrfî fi doceri pofic homines credis hoc geritre dijjgt;u^ tandt, quo tfti Barbari in ficholts utuntur,quod non folum populus,fcd ne ipfi quidem initiatt, ut ita dicam,interfefe inteUigunt. Btenim nonfo^ hem genus uerborum nouum eil, er ignotum po^ pulo,fcd ins confiufa funt omnia,ut uclut in laby^ rintho neqi initia neq^ cxitus rcrum deprehcn=i dl poßint. Etfubindefingunt noua ac prodigio^ fa ßomnia er ucrborum portenta,quibus cum rcl ttuUiC fubfint,intclligi nihil poteii. Falßumenint eil, ut Phtlofophi dicunt ôotaTaXN-iîfop. ]taqi fiepe cum inter fier ixantur,uidere licet ipfißii tnam imaginem iüius iudicij, de quo eil prouer^ lium : (PutTKcixpCO J'|/0-K04)@gt;'£K.PIV£TO/ Et quo=! niam qu£dam piilurlt;e, atq; eloquentue fimilU tudoeil: utenim piilura imitatur corpus, ita oratio pingit ai reddit animi ßententias, libcnter ab lila arte mutuamur exempla. QUicfo te nunt ciujmodi piduram probare poßis, in qua fiorm£ confiufa; acnionjlrofienihilcerti Jignificant aut ojlen^

PHI LI r: a F. NT HZ 22f Wit oftendimt ffieilatori. Taktn nbuldtn cjuis foffet £quo ammo ajjgt;icere f Simtlimum autem eh hide piiîuræ genus dtcendi in Barburts. Sed ut tUtui nwnflroftc pidune nuüu^ efl ufus,ia hiec obfeura oratio, quam habet utilitatem in Repu= bbcaf in docendis hominibusf in regendis ex* plicandis religionibiKt in iudieijs exerecndisfdc* ntq: in kac toa uita publiée aepriuatim guber^ Tunda:' Quare conflituamm td quod res ejl,elo= cuttonem non efle inanem cHltum,fld necejjaria umadrauflas omnis generis uerèacpropric ex* plicandas. AcRhetorss ejje,nonut tu dicis,ludc* re ac mentiri, fed de maximis rebus uerè doc ere homines, qui etfi interiiwn in difliciUbus caufis, figura altquA utitur,cr ut tuo utar uerbo, deci* pit auditorcs, td non minus ad officium eins uiri pertmet, qui demi Reflublicas gubernat,quàm ad imperatorent pertinet arte hofles circumue* dire. Huncenim uirum qui de bonis ac neeeflà* rijs rebus reèiè, dtlucidè, O' cunt dignitatcqua* dam docet homines, Oratorem nos uocamus, quem tu Philofophum uelis uocari, nondum fatis intelligo. Equidem Philofophum uoco eum ui* rum, qui cum res bonosatq; utiles humano gene* ri didicit ac tenet, doilrinam ex fchola atq; um* bra ad ufum o Rempubltcam transfert, docet homines aut de natura rerum, aut dereligioni* bus,aut de regendis ciuititibus. De'mde ut maxi* œ me

me OntoYcm tilntum reijciM in fortvm, Mnteii eM Philofophite partes illi, cjuas tu défendis, fuf lt;eperMit,qute/ine eloquentia lumen habere nul^ lum poffunt, Prtmùm enim ctß non eß una ora» tionis forma, tarnen ß anmorum noßrorum co^ ^iationcs alijs commumcare uoiuerimiis, uten^ dum crit certo quodam genere fernwnis, quod uerbis notis zr reüè lunüis, mtegrè atq^ ordinè res de quibus didmu{,expon4t. It/ commustc cffe debet 'm omni crationis forma. Nam etiam iÓee artes, quæ propemodum uideri muta poffunt, Arithmetica Oquot; Geometria, tarnen non poffunt fercipi niß proprijs uerbis (r uia ac ratione quadam tradantur. Clt;eterlt;e uero partes,Phyßcie, ^thieg, CT Theologicte materiie, erui atq; lOu^ firarißne eloquentia,etßne ijs artibus,(fuas Elo* quentia continet, nuUo modo pojfunt. Porrà tui iOi magißri Thomas,ac Scotus,promittu'nt nobis perfeäßf doärmam de reltgtone, deq-, omnibus uit£ officijs,quid praßent, poßea dicam,nttnc tantum degenere crationisdißiuto. Quidautetit poteH ßngi ßullius, quant quod ßneetoquentid Eccleßarum doilores ac uitte duces perhiberi tioluntf ac nequidem quid fentiant oßendere poßimt ƒ I« ßnguUs artibus qutedam propritt funt artificum uocabula. Quarc Philofophis ac Thcologis etiam fua qutedam uocabula ut Archi* teilis ac piäoribus conceditequum eü, Sed 'inte* rittt

Yim rcltquiK (irmo confldre uJÎMis ac noHs uer* bii dfbct, oporM cP in iungendis ucrbis inuari confiwtudincm.Utec non ßunt apud ifloi. Dei»* de non folum habet errata Grammatica, fed net/; fententuiabfo’uuM,necf^ iudicium,nea- ordinent in explicando adhibent. Poftea amiffa lo(iuendi diligentta,rerum etiam iudicium amtferwnt.i'in^: xentnt enim unà cum monßro/isuocabulis in* txplicabilia fomnia, ijuibuf tmiuerfam Philofo* phiam acTheologiamobruerunf,ia iniftorum doârina uerèfunt,ut Grad dicunt,7rcs.vra. p.ioc KÔvilt;j. Quare non folum populM,fed ne ip/îqui= de»t,quod eß uel maxime ridicHlum,fua! dißiuta* tiones intelligunt, ac foloecizant, non ut Ana* charjù Athcnti,ut tu dicii,fed in fuis fcholis.Vc* tiio nume ad aceruum jimilitudinum tuarum, qu£ detrahiM Phtlofophiie,non ut tu ratiocina* ris eloquentiam, hoc e^, uerum colorem oratio* nis,fedineptumqrnatum. Virginem nondecct fucus'. Nfc monßrofa fades decet. Quidautem monßroßus Barbaroru orationcf^iamea ora* tio qua eü optima, natiuus fententia color e^l. Altena,con fufa,CP per turbata oratio, de format amp;nbsp;corrumpit fentenlias, ac ne cfßngit quidem, quod debeat effe orationis ojßcium proprium. Sed fermonem, mquis, non affernor,ornatum no requtro,ut in matronaftmpltcem cultum proba* fnus. Ne Cicero quidem plus rcquirit à Philofo*

phi'S,(Jüdin purum fcrnwnem dptè dc dtlucidè réi explicantem.Sed hicc fdcultds hoc modo dtccndi, er prifcipud cloquentiee pdrs ab arte plus rimum fumit. Kequiritenim fiwimam prudentis um 'm rebus 'muefltgandis, atq; coUocandis,copi* am uerborum amplißimam, ludicium acerrimurn in dcleilu. Nam cum du^eßnt propemodum ords tionis formte,ten uior dltcra,altera grdndior,non ia, multum poflerior dißimilis eA priori, niß quod figuras V ampltficdtiones crebrius adhis bet. prioremforma,m,quie uerecustdtor efl, dijßutAtionibus puant dccommoddtiorem efii, etfi 'm ana rerum uarieate, mula m Philofos phid incidunt, dc qiiibiis etiam grandiore quo* dam fono dicendum e^, ut propius ajfici rerum tnagnitudo poßtt. ïtaq^etfi Ariftoteles er Ctce* ro 'm dißuationibus priore genere uantur, a* tuen interdum aßumunt etiam alteram formam, qud ^uidem Plato ubic^ propemodum utitur, Porro fi Philofophite etiam priorem lÜam for* mam detrahes, plané muam reddideris. Quid enim explicare poterit, fi ne proprio quident er perjficuo genere orationis utetur f Ne* que uero quifquam fine optima doär'md, fi* ne deerrimo fiudio, fine longa exerciattone, iUud tpfum genus, quod 'mdodi omnibus 'm ma* nu effè puant, eonfequi pote^i. Piélorem me» mini nofir^e aatis Apellen, cum mihi cupide du» dienti

rHJLir'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zz'^

iienti commermrdret er ddolefcentùefludid,amp;-qucni fihipoftcd fccpumdrtii propofuij]'et,quo qudfi direékwi mdnum hdberet, dicerc,(cddole» lcentem »« piüurd mtrtjicdm qudnddm dc pene prodigioftm udrletj-tem dtndjji geftuum dtq; or» HAmentorum omnis generis : Nunc fenefcenient fe conßilere ndturdm, in hdnc intueri, ut earn proximè et proprijßime exprimeret,neqi fequoi cuperet.dßcqui ; quid hdc proprietute nihil diffi=gt; ciliuffît. Neq^ uerô fdciliuseâ negocid uerbis proprijs,qudm ndturdm coloribus pingere. laq; Hordtius fignifiedt qudntum htec res habedt dip* ficultdtis, cum laïubet fcribere,utßbi quiuis, Speret iden!,fudet multum, fruflrdi^ Idboret, Außis idem, tintwn fériés lundurdq^ poÜet, Tdntum de medio fumtis dccedit honoris.

At ego itd ftdtuo, mdgnos Ordtores qui Re« ffub. gubernduerunt, quos dccepimus pricmeti» entes dicendi periculd, incredibtli quoddmmetu dd dieendum dcceßtjje, non de cieteris orndmetui tis, fed de hdc proprid rerum explicdtione foUùs citos futße, qudm experiebdntur effe difficili» num. Periclem diunt, cuius ana fuit eloquen* tld, ut tondre de fulmiiidre diilus fit, cum dfeem* dit in concionem, precdrt folitum, ne quod fibi uerbum excideret, quod cduffe obeffet. Suepèetia dm Cicero fgnificdt,fe cum timoré fummo dd di» (endum dcccdere, cuius rei uel hoc drgumentum

ejjè pote/l ^uod dUqudndo itA heMta e^, iudicij die prorogdto, cjuod ci de cdufîd intricdtA dtccii^ dum erdt, ut feruum id renumidntem libcrate dbnAuerit. Vidi ipfe homines clocjuentißimot ndtu g\dndes, cum dicere iußi effent, toto cor= fore perhorreßccre. At qud de redngiputemtu homines peritißimos,num deflofeulis ordtienis,. dut dceerffto eultu, nt tu iudtcds Imo uero de propria rerum explicatioiie folliciti ßunt,nc quid exciddt quod dici non refer t, ne quid alien» loco dicdtur, ne incurrant in uerbd qux offecunt dut cdufe dut ipforum exiftimdtioni. Denic^ innu* merabilid periculd funt. Hoc minimi negoeij eil hominibus copioffsdtq; exerciatis,injigncs dli^ quds figures addere, Pracipuus ornatiK cil ipft rcrum propria explicdtio, ut in piiluris iuffa corporum lineamentn. P,t tAmcn fepè magnitudo rerunt poftuldt,dliquid uel dttoUi uel abijci,quod ctiam fdcerc natura cogit tuos iUosBarbdros, quot;Vides cnim in illorum ffriptis ey fermone, cre^ bras dmplificationcs, fed di] boniquam infulfas. duanto ueriora or aptiora dicerent, ß ffudiwm hoc non effent aßernati. Demus igitur Philofo* phis uerecundam ordtionis formam, modo ut res dtlucidè,uerbis notis,reilè itiftilis,ordinè diflri* butis, intégré explicet. 'Bene olcre mulierem,dit Plautus, quic nihil olct. Talis oratio ctiam dele* {lut fana ingctita, Ncc fo/«w infcholis ac diffti‘ atiotii*

P H I LI tn M S C, A N T'. ï?» iAtiottibu4 laudem habet, fed etiam in foro multi hac una forma, content i fuerunt.

Et tilem nobis oratorctn Homerui Mene^ Idum defcribit, guem ait foîitum dicere, yrav^oc ^JÔ^^,amp;2^à(U.aÀa AiyE'MÇ, tTTEi ou TfXuzxuBQ* cud' atpap-apTOETrilij.Tnttt/l enm ei et propri,* etAtem et fuauitatem. Hi« uirtutes confetjui Phi* lofophum,fiuelit mtelltgi, oportet. Quantum autem abfunt ab iüo Hemerico Menelao ue* fin Barbari, gui cum ea de re, guam fufcipiunt, uix unguam gutcguam dicant, guod faciat •7:505 ETTi^jMwn plerung^ extra caufam funt logua* cißimi, meptiarum pleni. At Ctcero expreßit nobis forma,»! tiling proprij Oratoris ac Tsiyitjx* dicentis, in libellis de natura Deorum CT alijs Philofophicis difisuationibus. Expreßit cr earn ntultis m locis[Arifioteles.VerMn non eR,inguis, Philofophi fcruire uoluptati, VtinamPiceadeo eonteninercnt Theologt tui uoluptates cieteras, ut oratiotus mundiciem a/fernantur. Quan* guam autem nuüa uoluptas homine liberaliter inflituto dignioreü guàm hac: Nulla eüenita harmonia dulciorac naturae homints conuenien* tior,guàm oratio rerum bonarum plena cr com* pofittone concinna,tamen hic non difijuto,orna* turn uoluptatis fid neceßitatis caufià adhiben* dum cjfe. Non enim doceri de magnis rebus ho* tnities pojfunt,nifi cr genus fermonis purum,cr

uia quieddm, amp;nbsp;rlt;itio explicandi, zr catera ^ult;»-in artibiii tmduntur, ddhibeantur. Quid uerà addii^Bdcchandliii inVeflit facrts agerePhilo^ fophos elocfucntite fludtofos, dicdm jbnpliciter quod fcntio,StomAchum niihi mouit. Qute cnint noliiptM cA, contumelid afficere cum ipfnm Elo^ ^uentidm,tum ucro Philofophite principes^Nunt Pldto, Ariflotcles, ( iccro, uidcntur (ibi Bacchd^ iiAlid agerc, idcj; in ftcris Veftx f Hum utdcntur tibicines, quid non fn/nt Jpurcè locutif Et qui* dem PUto longé omnes umcit tum Gr£cos tum Ldtinoi Qrdtores, coptd Cf Jjgt;lcndore ordtionis. Scythd quidam cum dpud Grtccos Muficum du* diret fuduißinte cdnentem, mquit, Aldüe ße audi* re h'mnientem cquum. Satts htc quidem Scythi* ce,fed bisScythicum fuerit, nihil dffici fuduitdte orationif fummorum dutorum, qui Philofophiam »obif pepererunt. Tu uero etidtn furerii eos di* cis. Non fdtis attendis Pice, quam fuflineas per* fonam. Cumenimprofitearis te Phdofophiae dc ueritati patrocinari, minime ed fide dc fimplici* täte cdufjam agis tuam, quam Philofophis tribui poflulds. Quorfium enim pertinent tdtn mult£ fimilitudincs tuje ttndiq^coUcdd: f qult;e non fo= l'um exténuanteloquenti£dignitatem, fid plane iubent ueliit peftem fiugere, nifi utfiucum leâori fdcidiit, ne cioquentite dignitatem ajßiccre pofi fitutrufinhlt;ccKhetoricafimtan »o» phiflicd^

P H J LI P’.,M r.LÂ NT'. ZÎÇ fhifticit ƒ Ccrtc à. uiro Philofophico non dptè di* funtur. Quidenim fctcicsTheologie facundio* ribuf,Pdulo, TSdJtlto, Hieronynto f Ndt» bi cjuotff BdccbdUdlid dgunt f Sed defîno hdx fimilitudi^ nei tntuexcutere, in quibuf hoc commune errd^ tivm cR, quod elocutiencm iudicds ejjè deltcidt qudfddm, non ad utilitdtem de neceßitdtem com* pdrdtM, nos contra ornatum pr^ctpuum efjè, proprtam rerum cxpofitionem. Et tarnen in tan* ta rerum uarietate multa effe, qutbus ut confptci eorum magnitudo poßit, nttorciuidam ddhtben* dus ßt,in lt;iuo etidm neceßitdtem Çequimur. Ser* uiMUS enim dignitati cr magnitudini rerum, ego cum ornatum laudo, iüd orationis fia» gitid probo,(]Uie tu commémoras,cum dedjfeibla tis lenocinijs declamitas, ijualtd deprehendun* tur in Apuleio, qui nihtl propric dicit, fed habet perpétuas Peripnrafes cr Metaphoras, Idq; pec* cat Philofophus. Nfc w«/^o fecus Barban ueßri rhetoricantur.Quanto prudentius Rhetoresf i» quibus tu orationis delicias in crimen uocas,cum nutli mugis ajpernentur ambitiofum ziP inanent cultum, nuUi dicant caflius quam hi, qui ad reilè dicendum his exercitationibus ajfuefaéli funt. Ac uelut in roßs candor,ita in oratione Philofo* phißmplicitas quiedam inßt natiua. Et ut purs pureie rofeVcncris fanguinæconßerfe dicun= tur, ita ernamentaßnt non prodigiofa,fed uenu* y fia ac

fldM fuduU,ciudlid fiiâtt m Cicerone dif^utdiio^ ntbuf, fepè etid in AriflotelicK^ut uerè poßis di» cere, Ambroßd conjßerfdf ejje. Sed nugnii ex» emplis bdrbdrtem tucris. Cultus deeü,incfuis, m ßdcris litcrts.Vcrimi longè dtßimilis cA ordtio in tuis Barbdris, gui plane nouivm fernwtiis genus condiderunt. Prophetie m ßud hngud non loa quuntur uitiofè, ztr uoluerutit mtelligi, quiddtn etidm ßitis ornAti fient. Oduidis enim carmen ut intftd lingua uerè Atticum eü. Apoftoli uerbis bonis utuntur, Paulus ueró etiam adhibet in di» jfutando artem,cr qutedam ornAmenta. Deinde cur diuinitus additum cü Euangelio donum hn» guarum, fieloquentia inutilis eRad res facras et magnasexponciidas. QuidcnimaliudcRdonum lingudrum quam cloquentid, hoc eR facultas plané er copiofères obfeuras explicandi ;' Atq; hic dccufandi erant tui magiflri, quod ccclefte donum non conferuduerimt, quod Imguarum fiudta, qua: dntea in Ecclcßa colebantur, nouo doRrina; geilere opprefferunt. Pythagoratn etiam allegas, qui myfteria texerit inuolucris. Eortaßis till expediebat legere quafdam fenten» tias,quas docebat contra publicas perfuajtones. JSJox ueró non loquimur de arcanis,qua: pro tem* pore occultanda fimt, fed de tllis que e^erri dtiß extare oportet, que pars multó maxima eR in doRrinis. Deinde CZ Symbola et Apologos con» ditos

P H I lip: M r. LA NT HZ 2Î7 iitos 'mterpretor, non hoc conßlio ut pr^ceptx tegerent/cd ut cjfent uelut ntorwm piilurx, uti^^ les ad excitandos animas, ad admirationem. Nlt;lt;= tura 'enim cramamus cr admiramur piéluras, Sed prédicat Arißoteles fua fcripta, etfi cxtoa rent,tarnen non extare. lUeuero non hoc fen/it, fe de tndußria tenebras oß^udiße leiioribus. NdZK plerieji libri ualde perß)icuißmt.Duas enim resadhihet,ciH£ perßgt;icuitatem inprimis eßici* u»t, methodum uidelicet, genus orationis proprium. Ncc uero nvihodum tanta diligentia fecuturus crat,ßde indußriares obßurare uo^^ luißit, 'Verum uiditfua fcripta non eße 'mteüc^ iluros,niß qui libtraliter inßituti eßint. Eius iudicif multlt;e funt caußie. Deterrebat igitur à fuis fcriptis homines ineptos,qui imparati ad ca irrumpebant, quo in genert non kuiter etiam peccauerunt Barbari tui,qui nuHd inßrudi libe= rail doóirina, profitentur fe Arißotelis intern prêtes eße. Poßremo ctiamß Arißoteks inter* dum oneri cedens, ut ßt, non fatis commoratur in aliqua re explicanda, non femper quid qutßy artifex effecerit, fed quid requiraturßiednndum eü, Quis autem eR leilor, qui non optet ubi^ fummam eße perß)icuitatem ƒ Poßremo etiam philofophari incipis,'Vocabula non natura confiant, ais, fed hommum arbitrio, licuit igitur eis fondera nouum fermonis genus, Quid audio ƒ

Si hoc fèwpcr licet,quomodo contrahent inter fc homines^ quomodo docercalij altos potcrunt: Scd cmitto hecc quæ leuiora fu^tt quàm ut diluc=gt; reopusßt. nbsp;nbsp;Vcnio ad alteram partent tute du

ßiutattonis, in qua arrogas Barham rerum feu entiam, Oquot; quidcm eloqucntibus detrahis. Cum autemde cloquent ta rcifonderim, nonquantuM magnitudorei pollulat,fed quantum uclpotuit ucl BpiftoliC modus pattehatur, de altcro etiam breuius dicam, etji h£c dtjfuatto multà maior ac difficilior cü de toto gencrc doéirina; in iflis tutf autoribus. Atq; initto Lucretium QT Sco^ tum eommittis, Eü autem iniquum cum de ge= nere dicendi controucr/îa /it,mAtcrias conferre. tieqi enim adeo amens fum,ut inanem loquacita^ tem pluris faciam, quàm fapientiam. Verùmhoc defendo,Eloquentiam ad res magnas patefacien-^ ' dos neceffariam effe. Deinde cur non opponis Seoto Theotogum aliquem, uidelicet lrlierony=‘ mum f V ter de Ecelcjia meltus ment us uidetur^ iftene cuius cloquentia lumen attulit facris lu iris,pleraq; dogmata diligenter cxplicauit an uerô Scotus qui cum nuüum dogma illuflrauit, titigacißimas dijfutationes in Eceleßam inucxitt I Deinde fads indutliter Ptcc, quod Barbarts ita arrogas rerum fdentiam, ut pr^/lantißimis i«= genqs Gr£cis cr Latinis detrahas, qua in re (um modeftiam deßdero dignam Phtlofopho,tuin

'PHILIP. MELANT. 2?:? ueràetiam prudcntiam. Vitupère quicquid eH difertorum, Poétdi,Ordtores CP Hijloricos. Hoi dicis omncs atnplcxos ejji eloqucntium ßne fd* picntid, cum quidem hoc dd cMßdm tudm nihil pertincrctvPoterdi enim tuis rerum fcicntidm^ )inc horum contumelid tribucre. Sed fie filent rhetortcdri, qui cloquent'ie ftudia uituperdnt. Obficro te nihil putas efji fiptenti£ in Homero^ yirgilio,m Demofihene, Cicerone, in Herodoto, 'Liiiió, CP catcris, qui hos in firtbendo îmMti funtf An non uidcntur hi tibi ueriusphilofi= phdri, cum uel ndturdm rerum fipienti fimè de^ feribunt, uel fimmo confilio put gunt imdgincs omnium rerum, qu£ uel in priudtd, uel in publia cd uitd dccidere pojfiunt, cum pr£ceptd CP' ex= empld uit£ dc morum utilißimd proponunt, qudmBarbdri tui, cum rixdutur, utrum partes fimul fimt£ difiingudntur realiter à toto, CT hoc genus infinitd f non enim libet recitdre. Quidf quôd Ordtores maximum ufim rerum afferent dd firibendum, qui iudicid exercet dtq; deuit. Qudre Philofiphiatn dptè dd ufim CP' dd communem uiam transferunt. Tui Philofiphi »« umbrd ne quidetn uim pr£ceptorum, de quia bus rixdntur, inteUigunt, Sed longum effet de idudibuseloquentiumfiriptorumdtcere,CP non e^ neceffdrium. Pdcilè enim iudicdri poteil, dbunddre cos rébus optimis CP ad uitam necef»

fariji^dc Jumti: fx nvdtd Philoföplnd. Rcdeo tgif tur dd Bdrbdros, quibm equideni non detraho in tmiuerfum rerum cognittoncm.Ac nnnimè uitu^ pcrdndos cenfeo Medicos, quorum ars excrceri fine magna eloquentia potcR, tametji doceri i difiertis filicius quedt. Deinde fontes funtdpud Gr£cos, nee opinor d poflcrioribus umci Hippos crdteni cr Galcfium,dut dcumine 'm inueniendo, dut diligentid in inqutrendo, aut ratione dut proprietdte in cxplicdndo.Sed non difinitas pros prié de Medicis. Ariflotelicos CZ' Theologes défendis, hoshdbes in dclicijs,horum fapientiam admirdris. Heq; ego eos in totum doilrin£ Idus de Jfolio, fludium etiam cr uoluntdtcm laudans dam cenfeo. Videntur enim Philofophi£ ftudid, qu£ niultis fcculis conticuerdnt, rurfus cxcitdrc tiolutffe. Sed fi itd contplcilcris eos, ut incodtd fiudid abfoluiffe exiftimes, longé falleris. Mihi Hero mdgnd ex parte Philofophidin corrtipifte uidentur, idq; ob hdiic cdufdin pr£cipué, quad hds diccndi cxcrciationes ncglcxcrunt.ïaq' non folum genus fermonis, ct nniuerfte do(lrin£ fors main {eR enm confufiftimd) reprehendo, fed etidfn mdgnd ex parte res defidero meliorcs.t^ant cum gcniis fermonis non inteUigcrcnt, CT artes non trans ferrent dd ufum aliquem, iudicio lapfi, multas abfurdas opinioncs genucrunt,quis bus feré uniuerfam Ariftotelis Philofophidm pe*

PHTLIP. MF.LANf'. 2?^ fiîfui olruerunt. ld(j; teßdntiir moles cottinten^ nnorum, qui JtugnAex parte confu^nuntur in lÜis fomnijs, de natura comutfi de hjecceiatibus, de diflmâionibus, ctF de primis 1;:^ fecundis in= tentiontbus, de tnßantibus, amp;nbsp;fîmilibus delird^ mentis. Vêtus ucrjîculus e/l, rà /xhJ'è/) «$£=: ^hvra P-ù ttcvô p-d^riuj. Sed hâte cum ferè/tni commcntitia, non folum nihil afferunt utilitatis^ fed noeent cttam,non folum, quia in his difcendis temporis iaólura facienda esl, fed ctiam, quid iudicia deprauantur. Quanto fatius erat pr£^ ceptaßmpliciterproponcre,CF oftendere, quettt uel in indtcandd natura, uei in negocijs, uel in meiribus,(tF communi uia Rfumhabeant,qHoi modoea tranftulerint ad ufum magni artifices, quid hinc Poette, quid Oratores, quid alij magni uiri fiemfer'mt f Rantum fiagitq eR, quod ill£ nug£ etiam ßudia Mathematum extmxeritntf üoßi enim fcholarum morem. Prdterca uix um» bra Uiathematum eA in Parbarortim feriptis, Qmniaenim planiora atq; lUußrtora funtapuj Cr£cos, Itaq; excellentes noßra netate Mathe* matici Grace difcendumputaucrunt, ut germa» nam Ptolemai fententiam, demde ut Gracos in» terpretes in hoc genere confulere poffent. Pra» clarè inquit Plato de Mathematum doäoribus, facile easartespercipipoffe,ßdoélor continuât idoncus. i^/^^ ovlt;ß ap Ma^oup, ii Gto'ç vtfa-’

vcpKyoÏTO, quot;t^egat qucnciMm idonetim fore dd di‘ cendum, nijî Dcum altquem duccm hdbedt, hoc eR, nifi or fngulari mgenij dextcritatc pvtedi^ tK fît, expeditdtn de per/fieudin docendi rd* tionem fcncdt. Sed in Bdrbarorum feriptis ta perturbda ce confufi funt ontnid, ut hune dit* cem cis defuijfe appdredt, Q«drc grdtulamur iwfiræ £Mi, qud quidam CE Gr£cU literts CE tloqucntid inßruili, cum reliquam Philofophi* dm, turn etiam hdiic partem repurgare atq^ in* ftdurdre eaperunt. tàiror autem, cur Theolo* gis tuK antam Philofophiie feientiam tribuas, cum d Mdthemdticis, qua eïl haud dubiè præci* pud Philofophiie pars, ualde nudi atquc inopes fint, quos quidam tu mthi producis, homines re* ligiofos, ßtie Thrdfonieè de fe predicantes. Vi* ximus célébrés,et uiuemiis non infeholis Grdm= maticorum, ubi de t^iobes filijs difimtant, fed in coronis Phtlofophorum, ubt humanarum cE di* uinarum rerum oratores queruntur. Vixerint fane célébrés. Non enim itiuideo. lllud autem cptdrim,de Niobes filijs eos nugatos ejfe pottus, qudmiflomodo lufi'jfe inPcclejiafttcddoârind, qui cum facrarum literarum fermoncm non in* telligerent, cum nullam haberent antiquitatis notteiam, cum iudicij inopia ueteres controuer* fias ac fententias non rc£lè acciperent, multos fiiarferunt in Ecclejia impios et perniciofos opi* niones.

PHILIP'. MELANT’. 241 hîo««. Qjùm Çunt incpti cum intcrpretuntur ProphetM ZT Pâiâum ç^uit in re in primn ri^ dicidum cH homines Dialcélicos, e^uiq^ in una ih lit arte confcnuijjènt, nufguam uiderc, id tjuod crat Tiidleôitci,(iuid proponat Dauid aut Paulits, (]ult;e/int initia argumentorum, cjui exitnt. Taies interprètes in facris Uteris ucrè funt ^óvoi nbsp;nbsp;p.vs

^a,ut uulgè dicunt. Itng; cum fermonem non afs feguerentur, nouant quandam Theologiam archie* teébttißmt. Centones fcripferunt,quorum ma* gna pars confutaeélex dißiuationibus puertli* h us,qua: agiantur in ipforum TnaleStica. Tana. uis eü confuetudinis, ut puerile ftudium nefenes quidem deponere poßint. Deinde aßiiunt pauca qu£dam dogmata Eccleßaftica, qu£ nonrepre* hendo, Sed quidam de tnaximis rebus fceleflè corrumpumt ipß, in quibus nee Scriptur£, nec Synodorum uerba intcHigunt, ac ferimtimpias er fanaticas opiniones, Reliqua efl pars, qu£ habet infinitas quxßiones, de humanis traditio* nibus,ut uocaiit,dequdovSipvyil^ dicunt. Ac (je toto hoc genere coràm tutius erit dißgt;utare, ubi cum euoluero tuos magiflros, res oßendet eos uerius ejjc 7ri^iu.'tsqlt;^'iefqgt;v^aLq,quamut Ju putas, Alcibiadis Silenos. Quödautem eiseti= am immortalitatem potliceris, ac uiiluros eße confirmas, melius ominari te uclim, ZT Chriflia* nte dodrinie, er alijs honefiis artibus. To uani*

titis proccßiffe dißfiuatricctn TheologiätK MK* »cs fallt fateittur, ut rcuccartad fontes dodlrie »Am Cbriftianam necejfe Jit. Eam ad rem pro=! futura fu»t cloqieenti£/India,quießquando eo^^ lere nofiri hommes incipient, ßero Hcrculem aîiquem cxoritnrum e/fe, qui monßris illis orbem terrarum liberct,quiq; Phdofophi£ Z3' Chrtflia^ ti£dodïrinlt;£ nAtiuumdecusreßituat. Atq;adeo ad hanc laudem expetendam, excimre te Pice non dcßnAin, quem ctr iiigenio exceUcre, ez lt;foa itrm£ uarictAte praditum ejße, qt' ardere increc dibilt quodam ßudio ucrintis inuefliganda, cy eloquentia ad res antas tüuflrandas m/lrudlum e/ß uideo. ^iam /i cü homtnis Phtlofophi, ut certè edi, in cruenda atq^ pate/aeienda uertate bene merende toto genere humaito, te uer£ Ph(* iofophiæ deditum in hanc curam maxime incum* here omnißudio decet, ut coUapfas artes itißau^ res, Neq; uerö mentum uUum maius aut glorto* fins ducendum edl inter homines, cum ueriate nihil fit melius : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tcavnop jmÙ

Îitya0w/j ÿîolg Ky§To7, Tcdviiap av6ftœjf/ç. ut grauißtme dixit Plato. Ac lam quia ßcci^ men quoddam pra'buißi tuorum fludiorum, in quo fignifices, plcraq^ tibi in uetenbus conger* rombus tuis,non probart,ac nouant quaiidam rrf* tioncm, turn ad Philofophiam, turn ad Thcologi* am tradtundaiii adhibes, magnAni in figt;cm crudi* tos ottf

tof omnes erexifti. Relit^uum eâ ut benè precc= mur tibi. Hlt;cf tibi rcft rtbcnda cfje duxi, non quôd arbttrcirer de hts ftudijs aïiud efjè tutmt, quim mcum iudtcium, fed, quod flatuébam gra« tum tibi officium meum fore, quoniam me ad fcri bendum prouocaffcs, Qudnquam,ut tudicK^fto^ iKAchum tibi mouere quofdam GrammatiftM, qui Icuiter deguftati^ primii artibuf, pr£ fe Philofo* phos contemnunt,itiicgotHHltlt;gt;iufliue fuccen* feo moroßs quibufdum, qui cum uer^e Philofo* phue mfeftißimi hofles jint, timen PhdofcphitS tltulo regnant,de mtrdbtli confpirdtione,et odqt pcrtimtcißimts obflflumt, quo minus reflorefcere meliord fludid poßint. Scripfi igitur quædam hic djperius, ne ifli me pdtrocinium noflrdrum. Ute» rarum dbieciffc exiflimdrent, que cum leges, bo» ni eonfulito, Fui cnim uehementior dlicubt, iflot animo intuens, cum fcirem miht hac de re ueriui cum ipfls, qudin teeum ceramen effe. Vt dutetn Steftcborum ferumt, cum Helena formam uitu» peraffent, erroris pcenam cacitute dediffe,po» fteaq;, cum paltnodiam cdncret,oculos recepijfe: ia te quoqi Deo grata fadurum flatues,fi Elo» quentiam coclo donaam hominibui maximarum utilitatum caufa, cuiusdignitatem prior epiflola extcnudt,rurfus ornes ac laudes. Id argumentum tud C7 perfona er facultate copidq; dignum fu» trit, Vale,

STEpc 'de honimum tnöriluf de difciplind cogians, Græcorum coußlium ualde admi^i ror, gui mitio TragcedtM populo propofucru^t, ttcqudijudm ut uulgo ciàftimdttir, antum oblc^ éhtionis cdufd/cd multo nugis,ut rudes dcfcros animos conjiderdtione dtrocium exemplorum et cdfuum fleélerentdd moderdtionem, cz frenan‘ dds cupidtntes,cjuod in illisRegum crurbiunt euenttbus imbecilliatcm naturte hominum-, for^ tunte inconfldntidtn, crexitiis pldctdos iufte fd^ Horum., econtrd uero tnfttßimds feelcrumpoet: Tins oßendebdnt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßnguldrii

prudcntiie fuit, eligere drgumenh, non uulgd* rium cdfuum,fed injignium CZ dtrocium, quo^ rum commemordtione cohorrefcercnt totd thec atrd, ilt;on enim mouetur populus leuium dut mediocrium nnferidrum cogitAtione,fed terribh lis ffecies obijeiendd cR oculis, ejuie penctref in animos erdtu bteredt, ermoueat lüd ipfdconiti tniferdtionc, ut de cdußs hurndnarum ralMitti^ tum cogitent, etßnguli fe ad iÜm imdgincs con* ferdnt. SSlec fuit extgua fdcultds er ars, grdndh loeiuen»

corpore cohorrefco le^ gens tantum, non etiam intuens ut in theatro agentes Sophoclisaut Euripidis Tragoedias. Nfc «tro quilquam tsm ferrcus cü,(jui fineantmi conflernattone legat fratrum Thebanorum ceT’^ tarnender matris iocaflte exitum, gu£ diremturit pnelium cum tardius ucnijjet, cx alttrius jilif uulnere enCem extrahit, er hoc ipfo enfe qui filtf cruore madebat,tniferrma mater fefe transfigit^ Poftea fe mediam inter ßlios abijeit, brachia ßgt;argens, qua/i in utriufq; coniplexu moritura. Qjiid hac imagine lugubrius cogiari poteüf H(fc agebantur, ßieihbantur, Icgeban^ tur,audiebantur eL ißapientib.er à populo,nott ut erotica,fed ut doéirina de gubernatione uita;, Euentus ißi commonefaciebanthemines decaua fis humanarum calamitatum,quas accerjî eus mulari prauis cupiditatibus, in his exemplis ccr» nebant.

Etßcut Pindarus inquit, Ixionem tmph'cis tum rotaapud inferos clamitare hanc uocem, quam Virgilius reddidit, Difcite iitfticiam moniti CT non ffernere diuos:

la Tragoediarum omnium hoc pracipuum efl argumentum,Hanc fententiam uolunt omni* um animis inßgere, eße aliquam mentem aters

nA}gt;t,(iU£ fcmper dtrocM fcclera mfîgnibufcxc emplu punit, ntoderatu uero (y lujiis, plerunci; ddt tranqtiiüiorem curfum. Et quctnquiim hos etiant interdwm fortaiti cafw opprimiint,funt eiiim mnlt£ arcdnx cauf£, tarnen tüa manifeftd régula non propferea aboletur, uidelicet (emper trynniat cy (euM calamitatcs comités cjfe atro» ciivm dchiiorum. H£c fcntentta multosad nw= derationcm fleilcbat, (ju£ nos quidem magis nw= uere debet,qui fcimus cam (y Eccleju clara Del noce fepe traditam ejje.

QuarcTragocdtarum leilionem ualdeuti^: lem adolefcentibus cffe non dubium eü, cum ad comnwnefactcndos animos de multis utt£ officijs, cr de frenandis immodcratis cupiditatibus, tùm ttero etiam ad eloquentiam: Su/mmus eH enim fjilcndor uerborum cr gcflui maxime incurren^ tes in oculos ad omnes animorum motus cisndos accommcdati. Suntautem h£c duo lumma ora* ttonis pr£cipua. Etquanquam mult£ cauf£ re^ citari poffunt, qu£ ftudtofbs ad Tragadiarum le ilionem inuitant, tarnen ucl h£c una perfuadere fanioribus debet, quia omnes omnibus £tatibus dcguflatahac lci^ione,quô fàcpius eafdcmTra^ gadias relegunt, eà magis conßlia opérant, ty fericm ac formant cxpofitionts mirantur, amp;nbsp;fefe ad cogitationem de uit£ humamemifcrijs, reme^

PHILIP: M plan T h: 247 mdgw introjjgt;eéîi£fiMtt. Acut 'm excellent I puHuru, nonpotcHars fubitocon^ * tuitu ludtcari, itd 'tn hii operibics fapicntißime fcriptisnon flat'm perjßici omnia membra pof= funt. Quare ufitatum fuit fepe in theatra eafgt; dem fabulas referrc. Nec mhilcaufe eü^curin Plautino cjuodam Prologo dtólumßt: ÇXui utuntur uino uetere fapientes puto. Pt qui libcntcr ueteres jfeiktnt fabulas, Antiqua a opera d ucrba cum uobis placent, TPquum placere eH ante ueteres fabulas, Ham nunc noua qua prodeunt Comadia, Multofutit nequiores quàm numi noui.

Dixi prolixius quo conßlio cxcogitatæßnt Tragœdia, CL quàm ßnt utiles ad mores regen^ dos ad eloquentiam, quia et morum cr elo=: quentia exempla funt lÜuflriora in Tragoedifs, quàm in Comocdqs. Etß autem Comadia loci (y obleéhtionis caufa magis fila funt, tarnen con-fihum pene cH jimile. Equtdem uetus Comœdia propior eUTragaedia. Apud Arißophanem non funt mcretricum,amatorum,lcnonum colloquia, fed exempla ciuium, quorum ali) Rempub. bene rexerunt,dlq turbarunt ac euerterunt. Et dißt= militudo uoluntatum, conßliorum Cl euentuum proponitur ad commonefaciendos ffe£lntores dutlcflores,quales ßngult gubcrnatorcs ßnt,qui probandi,qui imitandi,qui fugiendi.

Rtß dute»! hommum uitd ncc folii prieß* dijs humants defendi,nccregißla diligentia hu^ mand poteA, cr Reßiub, multas habent fatales mutationes, tarnen plerunq; cR utilms moderart impetus, cr uidere metas officij, nee extra hos euagari, nee adpetere maiora. Btec diligentia aliqua ex parte m poteflate noßra eü, cum accedit inuccatioDei ualdeuttliseü. Tenebat Imperif Komani partem Antonius florentißi^ mam, late doininabatur, habebat opes maiores quant quifquam regum toto orbe terrarum nunc habet. His frui poterat fecuriis, non impediente OHduio, Seddum extra metas fui muneris pro^ uehitur, ac foliis uniuerfum imperium concupi’= feit, bellum nein neceßariuni Oékluio infert, in quoutéluscum fupplex ab irato uiilore uitaitt impetrare non pojfet,ipfe ßbi mortem confci^ felt. Hic fuit exitus beüi non neceffaria cauft moti. ïta exagitantur apud Arißophanem multi ambitioß,inquieti, turbulenti, leucs,ucrtivmin, infleéîentes fe fubinde ad allant parte, aut rixatores,moroß,perttnaccs,lt;^'Aov(i= u.eç,ueteratores, fycophanta;, architeéîi prauo^ rü conßlioru, arte aliorum animos préparantes CT occupantes.Tales funt Clean,Paches, Alcibi* ddcs,Stcnelaidas,Antipho, Hyperbolus, CT multi alß Peontra laudätur iußi,moderati, fugitantes non neeejfaria belia, conjlantcs in fentcntijs ho^ neßis,

PH I LIP'. ML LA HT'. 245 wftis,condonAntcs miiltM iniuritu publicæ trän» qutllitdti,Cimon,i^iciAi,niodotut,zj pauci alij.

Cum dutem femper in guberndtione cttfitd=! turn ftmilesJint dlij bonorum dlij mdlorum, quoi Comoedix defcribunt, utile eA imdgmes utro» rumq;, uirtutes, uicia,eucntus, euentuum cdufds diligenter conßderdre, ut commonefdäi cligd^ mu^ luftd CL moderdtd con/tlid, necdccendi nos dmbitione, irdcimdid, cupiditdte u'mdtÜ£, dud^ ritid. ßndmui,ut extrd metds officij prouch-wiurf dut mouedinuires iniuftdsdut non neccjjdrids.

Nec tdntum res conßderentur, fed etidnt ordtionis lumind, qu£ fumt inftgnid in hdrum imdgmum defcriptione. Vt pifcdtores, inquit Ariflophdnes, non cdpiunt dngtiillds, nifi print dgitdto O“ turbdto jldgno, ttd Cleon quoties iM= conceßam dliqudm utilitdtem ducupdtur, print turbdt ciuitdtem. Udm iniufld obttneri non poffunt, donee legum CT iudiciorum dutoritdtc duddcid frendtur. Hic circumjfice dnimo, quo^’ ties, qudm multos h£e tctds uiderit, qui utilitdtis fudicdufd Rempub, mouere, dut dbolere iudicid condtifunt. Hæc coUdtio ddferet lucemComix^ dijs,cr oflendet quo conßlioferiptd;ßnt.

Hune eundem Cleonem pingit in condone ouium,bdl£nlt;e ßiecie prdßdentem, cl diébintem fententidm pcrterritss ouibut, itu'ris in fuffrd= gium. axe tmdgo mihi inenrrit in oculos, quo=

tits cogito de Synodis, in lt;]uibus doilorum C?* pioru/m uox tcrrore potentum oppre/Jà eû.

Hune ipfum Cleoncm ahbt dtcit al'fcrum ptdetn in cußris, dlterwin in turid habere. }M femper multi funt cy fuerunt propham, indo* äi,'rfÄv'n^aylt;/jiovti^,(}ui alterum pedem tn aulis, alterwm in £cclefîaftiea concione habent, ac pa* riter leges ferunt de Imperijs de dodrina. Haruni figurarunt in Comadijs animaduerßo,fi* vtul (y de uita. hominum multa monet, eon* ducit ad eloquentiam. Pojjùmtis enim zj hdt ^fa exempla ad pr^efentia negoeia apte trans* ferre,ZT hts leäss multa ipß exeogitareßmilsa.

ruit autem initio non ingrata Atheitis h^e hbertas nominatim taxandi etues, ae uirtus du* eebatur,qui monebat potentes, utpopuli iudicùt »ererentur,deinde metu potentum ingenioß ho* mines prttfertim in ciuitiite ociofa, in gua amißo imperia fludiumuirtutis languidius erat, ZT plus uoluptitum, ZT populus tran([Uillam ferui* tutem magis amabat,quam imperij gloriam, qtue ßne magnif laboribus, certammtbus ZT perictdis ! retineri non potesi, tranßulerunt Comadias ad ’ priuatortiAn,imàad iuuenum,mcretrtcum et fer* | uorum lüdos,pericula, ZT incxpeihtos eafus,qui eumexitus funtl^eti, magna, cum uoluptateau* diuntur, Et atnen conjilium in defcribendif perfonis idem fuu in bac noua Çonioedia,quod id

Philip: m p. l a n t h: zyi Mim, Sed tedc, fidis nominibui d priudtis perfonii, potentioresfignificabantur, Oquot; ntifc£= bantur cottCtlid de omnibus uitiepdrtibus,dc nn^ turn uenujidtis cr kporis in ^lt;\endndri fdbitlii fuit, cfui dutor eH pritcipuus noux Comadilt;e, ut dtxerint illo fdk conjferfds e/fe,ex quo Venus qudm fingimt mdri ornm,nda dicitur. Cum du= tern eddem xMc multi Atbenis in eodemgenere fcribendi cldborarint, egrcgid monumental plurimd reliquerint mugnopcrc dolendum eü, feu homtnum barbdrie, feu propter cxadid ur^ bium omnid funditus interij/fe. Num cr ex IdtU ttis utcunq; lt;eß:imdri poteü, qudntum uenuftutis in Gnecis fuerit, CP frdgmena funt elcgdntißi=i nA, Deniq^ confentdneum cîl, homines Atticos ingenijs cP eruditione excellentes, lepore inter fe cercMtes,cum CP honos effet huic fludio, CP alijdbdlijs turn excitnrentur,tum ddiuudrentur, twi infulfos tocos, qudles nunc funt fcurrurunt aulicorum, in thedtrd dttuli/fe, fed fdpienter fXs fogihttt drgumentd, CP udrietdte dodrinie, çy ! ordtionis fuduiate duldßime orna,a.

‘ Poßqudm ueromonumenahorum interie» ) runt, reliquijs frudmur,'PldUti CP Terentij fd* bulls, CP hds foplus Icgdmus, cum, ut fcrmoncnt Idtinum inde hduridmus, turn uero ut morum CP uolunatum dißimlitudmes in perfonls con/ide* rentuf. A.iunt Aiitiphunent Comicum Akxdndro

Comccdidm recitis,ntem,cum animdduerteret R6« gi,inquo urbdnitM zrclcgdntid fummA crdt, ineptidt dlicjudi dijjgt;Ucere,dixifJe, ijs demum pld^ cere Comcedid^,(iui CT ipfi commcßdtores ejjcntf CZ lt;i mullere tilts pldgds dccipere,zy^ cis ddre pld= gds eetnfueuißent,

Ndfwrrf quidem itd fit, ut nuximè eorum feu ludorum feu ftudiorum commemordtione ; ' ntouedmur, qu£ exercuimus. Sed in fdbtilis non tdntumioci funtdmdtorij. Alidmultd fiisttple^ namp; fdpicnti£. Viderdt Alexdnder in duld multos , Demeds, Phormiones, GtMtones. Viderdt inex^ ercitu multos Thrdfones. vfitdtum eR dutem no^ bis omnibus d tdltbus interdum contumelid ddfi* ci. Horum imdgmes in Plduto cr Terentio pro= pofitds diligenter intuedturtuucntus,ut dgnoî fcercyodiffè, CA fugerc morofos, rixdtores, fyco^ phdntds, drdeliones, drrogdntcs dfièntdtores, quorum plense funt omnes ciuitdtes, difcdt. Nfc TerezihfK tpfe cum Demedm cr Aïitioncm con^ ferret, dues obfcuros O’ ignobiles mente intuc' bdtur.Sed Cdtonis morofitdtcm trridcbdt,et lij feu Scipionis grduitdtem Icnitdte fuduitd^ te temperdtdm ïiuddbat. Itd erit dulcior leilto Comœdidrum cum. uitdm hominum contempld^ bimur,GA quorum pingdittur mores,dnimdduer^ tennis.

uii 4 fdilis uulgaribuf oratio ad The fes CP gra=i uißimarum rcrum doélrinam transferatur. djierttur ferunsapud Plautum,non rcddi mutus urn. Inde quàmTragteamquerelain cxtruit,dc legum zx bonorum morum contcnitn.

tàoresdeges perduxerunt lam m poteflatë fua: nHfer£ ctiamad paneton funt fixie clauis ferreis.

De re magna concionatur feruus, O' tarnen iocus e^ admixtiis comtem, de ßgendis ad panes tem honiintbtiS improbis. fowojfnwrj«/, ut adolefccntes comtnónefaéii de confîlijs, cfuare primum fcnpta; fint Tragœdite ü' Comœdia:^ O' de earum utilitate hbenttiis cos CP fepius le= gant. Promitto etiam eis hoc euenturu/m, tit ^uó logent fepius, eô magis admiraturos O' amaturos. O' leiiuros eas auidiiis. Bczie uale, Cal.ïanuarij.1^4^.

IN lt;4nflt;lt; confußone,non opinionum tantum, fed etiam euentuum o fortune in genere hus mans) femper i^iMfiuerunt o quterunt multi,Jit

ne Eccleßd nd aliqud diftinch. d clt;eterii gentil hl'S, C7 zs- iibi jit, prdifcrtim cum maxima fidrs generis hurndni cum florerent ordme qud^ tuor ^•iondrchi£, igiurd fucrit cuis dodrime qu£ proprid eü Eccle/ite, cr niene Mahometied bdrbdries compleddtur mdgnamp;m pdrtem orbis terrdrum, ZiX pr^cipudm potentiam in genert humuno tencat. Qjtomodo autem confentdneum ed pduculcs amp;nbsp;mtferos erronés ÇP uelut fedd tiofos, Deo cdros ejß, lUos nero florentes (d^ pientid,uirtiite,imperijs 4 Deo abiedos ejße,cum quidem fdterineceffe Jit, Intperid diuinitus con^ fiitut.

Deinde in co ipfo ccctu qui nomen Eccleßlt;e fibi tribuit, qu.im horrendd funt excmpld ltccn= ti£ in moribus, amp;■ in ßngendis monflrojis deli* rdnuntis. ZXuaIcs fucrunt Mdnichei f'urores qui late udgdti funt in Oriente zy in Aphricd, duos ejfe co£tcrnos crcdtores, inter fefe pr£ttan* tes, dltcs-um caufttn bom, dlterum caufunt nuli. Tlt;tihil effc libcrtdtem uoluntdtis humdn£, ^ion pcjfc conuerti dd bonum homines yt.diu.oùç, or* tos d mdld cdtifi, biihil ejje diligentidm regendi mores, nulidni effe eledioncm,fed quo caciim* pctus unumquemq; impellcrcnt, co pr£cipitcnt neccffano rucre. Hoc fdfcindti errore, nulium ddhibcbant diligentidm regendi mores, quid nihil profuturd uidebdtur,fcd IdXdbdnt Jrciios cupidi* tdtibuf

tUtihuA nlijdtijs. iplèNartionqui inedcoUuuie frlt;ecipuii fedittonum tuba fuerat, lt;t Diacono uxorcm abduxit, qiu poft annos aliquot rcuerfa, narrauit hiftortam lüutt faólionis plenam ftur= cißimorum exemplorum. EtftnguLe atates ut* dent inulta trift ta ftieihcuia, qute ita turhant mentes, uix ut eluftari ex bis dubitationibus pof* ftnt, An er qu£ jit Eeclcfta Dei. Sed propter banc tpftmluänm animi quotidie m Symbolo tu* beinur adftrmare effe Del Eccleftant, quod cum recitamus,ftmul cogitemus patefaäicnes diui* not, er tefttmonia quic iws doceitt, er effe er manfuram effe Dei Eccleftant, er feiantus man* datum Dei effe, ut nos et adiumgamus, er ciues cuts fjamus. Sicut m Efalmo fcriptumeü. Plan* tati in domo Domini, in atrifs domus Dei noftri florebunt, Sed excufant fe multi dubitatione^ CiMH tot diucrfa agmina ftbi titulum Eccleftit tribuant,ad quam tubemur accedere f Tot fecu* lorum confenfus Pontificiant turbam nommauit Ecclcftam, Hunc alij alios catus monftrant. lüa uelut lacera ta nauis er fathifeens relmquitur, alij in alias Sca.pbas deftliunt, Vos quam nobis ftrmam nauimoftenditis^

üoH dtfftcilis reffionfto eü,ft normam iudi* c'ij fequaris, quam Deus propofuit. Sunt ftgnA ueneEcclefta nonfallcntia,fcilicet feriptaPro*

phetica er Apoftobca,er Symbold, H«ec qui ne corruptelis dtupleiluntur, hi funt uerd Dei Ecclc/id, luxtd hiec diéta, : Oues nu:lt;e uocem me-dni dudiunt. lunddmentiwi dliud pout non po= teüprteter id qud poft turn e^, quod eR Chrtftits lefus. Si quis dliud Euangelium doect, dUAthemA fit. Nee efl hoftes Ecclefiæ Dei efji uni-uerfdlem tlldni generis humdni tnultitudinem, qua Prophettcd cr Apofcolica firiptd Q}- Sym= bold pdlam dbijeit, uidelicetEthnieos, Mahome^i ticos, feces luddicds. Dt his dnnumerdndi funt, qui mdntfefld Idold dcfendu^it. Videlicet Sdcri^ ficuli er IAonAchi,er horum fdicUites^quiidold Pdpa tuentur, inuocdtiones hominum mortuo=: rum, ddordtionem pdnis in circumgcfldtione, hiftrionicd uenAles Miffis, tAonAchorum du^ bitdtioneni in inuocdtione, Eiducidm proprio‘ rum meritorum, udgds libidines. Hac Pthnied exempld cum incurrdnt in oculos, mdnifeße oflendunt eorum defenfores iioneffeEcclcfidtlt Dei,

Etficnim idflitdnt fe retincrc fcriptd Pro^ pheticd er Apoflolicd,tdmtn dut pdldm contrd^ rid decretd illis dnteferimt, dut djfingunt fdlfdd ,interpretdtiones, er prorfus ut diatur, voso* ‘Xa.'Anop -^Meriop populo exhibent. Idem fdcb tent er qui nunc AnAbdptifia dicuntur. Loqub tnur enim de huiut temporis impofloribus, Ex^^ cerpunt

rerpwnt hi lt;}uo(j; ifiutila diih ex fcri(gt;tis Afgt;c» ßolicn.tion umdicantes uofmet ipßAtetn,Et ha^ bcbuntomniit communia. Blt;ec omifß coilatione ahoriim diéiorum, non rcélè intcüciki. dctor* qucnt ad euerßoncm iudiciorum CF conturba^ ttonemDominiorum, dcniq; ad inßnitas confu» ßones, ßcitt olim Carpocratcs alij quidam lacerarutit Ecclcßam Jhniltbui furoribm. Nec difficile eâ iudicare modeflis honfinibus CF re^ äc inßitutis in Eccleßa, qut dißedant à feriptK PropheticK CF‘ Apoßolicu cf à Sytnbolis.

Hane normam intuentes feiamus noflrot coetiK efße uerdm D EI Ecclcßam, CF litti Deo grattas agamus, quod cf feruat m generc humas no fuas reliquias, CF tlos ad huiut fut agminii fos cictatem uocauit, CF 'm hia caßri^ conßantcr maneamita. At obijciimt nobii multi 'mter nos quoq; dißidia cße.His rcßiondeo, congruere cm» nes eruditos C^ dextrè ludicantes de Eundamen* to. Sed ut in magno exerettu nec rtucum efl, nec mihtwm uirtus ßmilis, etiamß uoluntates cona gruimt,ita in multitudinc pioru/m alij magis, alif minus crudtti ßtmt, alij aurtm, alij flipulas fupra fMidamcntum extruunt. Sed de fundamento confenßus ßt. Et dues funt Eccleßlt;e, qui quan^ quam funt inßrmi,tarnen funt dociles, ut de pue« rtli agmine didtFiUusDci, Ex orc mfantium CF laäentiwm pcrfedfii laudem,i^on funt dues ubi-

(uncji fnnt,(fui dut jnonjirofdf opiniones perti* nActter retirncnty aut reâè trddia prtefligijs Se^ phißnAtum Syeophdnticè corrumpu-nt. Vt auteni regantur amp;nbsp;enicndcntur ludicia, uult Hcuf ftudia doilrina; cfle, uult tegi fcriptiPro^ phetiea (y Apolloltca,uult diétA omnia prudent ter confcm, ut Paulm itiquit, Sermo Dci habitet in uobii opulenter, cum omnilapientia.tionßo* lidè dccipiantur dt£hi,, ut acctplebdntcgt;^v9pld7^0‘' dut ut Anabaptißie ßne diflMione damnant u'tndtâam, quam magißratM exercet tnanddto dtuino, çy priuatum, aut utPontißcij ex diilo Petri,Ecce duo gladij hic, extruumt do^ gma, Pontifices teuere poteflatem regiam. Qjiid tnfiulfitiseü, quàm fingereSacramentum effepa* ticm qui circumgeflatur, cum Sacranwna fint aéliones inflituta: ut fiant certo modo. Sed ex* empla itifulfarum interpretntionum nimis multi pafiimobuia fiant, iiec dubiumesl multos tetros errores ab ijsortosejfie,quicimeßentindoHi, continuas dijfiutationes Pauli fiermonem eiitt non inte[lcxcrunt,ideoq: mutila nunibra excer* pfierunt, cz ifi indueru-nt fiententias natas ht ipfis, non traditas in ßrnwnc Prophetico CT Apofiolico. Poßca confirmati fiunt errores con* fienfiti multitudinis, qua deinceps flipati indodi Cr mali exercuerunt ez exercent magnam ty rannidem contra ptos, ut diéiumcü ht Eurtpi^

de, C'en; ^ffaSlay/xîyiçop naKop.Qjiie iitera cß in Prophéties Apoftoheis feriptis, ijud! inuocafioni mortuorum hominum patroci^ itetur f Ef famffj pr^ftigiatorcs t^uidam inde fumsnt teßmoniii centra confcientiam,QL mu^ niti uulgi aiit Principtim fatcllttio audaeißime propugnant ca,ciicc ills grata fient.Pl^cßnt nue cum adhucmediocriafumt literarum fludid,CTr multi ßu'Kt reile erudtti, tjui reßutare errores,cr intpudentiam oftendere aliß poßitnt, ^ui non fimt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QuidfietaltquantopoH, çum infci^

tia barbaricain fcritatem augebit f Hlt;fc rogitta re fapientes ü“ bonos Principe decet,ut matore cura Iltens er difciplinæ opemferant. Cu»i in^ tereunt literie, fimul efferart animos uideniis, ut dicttur^a/j.a.9i(r ^pótcrl^ ïtTriÇyéc^ETO«. Con* ■tra qui procédant in doélrins, magis uident^ ^quanta moles jit rerum quit dtfeend^e funt, er quantum onus jit perjjicua explicatio difficili» ■urn controuerjiarum. Creßeunt igitur jiniuler difeendi cura,er nwdcflia,er inuocatio Dei.

Keccns Stenckfeldtanus fatelies edidit li* brum contra me er' Paulum Ebcrum, m quo ual* de uituperat ftudta doólrinarum, ut hoc perfua* deat,Ecclejiagt;n noncolitgi tnimflerio leéiæ, feu audita: er cogiata;doärtnie,fed prins rapi men* tes Enthujiafmis, poftea Icilionem feu cogitatio* nem fcript£ dotirina; accedere, qua: alqs oflen*

dat illot adfljtM. Ira inuertitur ordo,c]tictn Pa»“ lus tradtdtt,Qjiom{gt;do credciit^niJïaudiant.Coa-^ ceruatautem lUc Stcnckfeldtaiius loitgamR.ha^ pfodiam tcllimoiiiorum cxScriptoribus ucteri^ bits CT recenttb'.is,(ju£dictait,à Deo moites lUu“ firari. Id CT fateniury CT jenipcr nos profefj'os eße, CT feriptx noflra ojlendunt, CT oftendimiii in quotidiaïui Inuocationc, Agimus gralias £tcrno Patri, cjuod mißt Piltum, qui proferret Euangelium ex arcano conßlio diuiniatis. Sed is uult notam efße banc uocem dodrin£,pcr banc esl cfficax in cordibits,ßcut planißime dicitur, de externo minißerio: Quomodo audtcnt,niß pradicatum fuerit, Et de feripta. doilrind Eßaias inquit, Ad Legem CT ad Teflmonium. Delent fanatici confoLitioiiem neceßdriam, cum in dubiationibus CT dolortbiis abducunt nos à fcriptis promißioiiibus. Liée docent ineisagno^ feendameffe uoluntatem Dei, CT earum cogita^ tione fidem erigendam. Sed de hac controuerßa rurfus alibi dtcemus,

Nunc obiter hac intexui, ut conßrmem bate iegentescontra doilrina: uitupcratorcs.Oro au-‘ ton pios Principes, ut CT tpß fua autoriate pea ßcs lilas E ccleß£,qu£ doärmam CT minißerium in contemtum adducunt, réprimant, CT propaa gationem doilrmlt;e,CT minißerij publici confer* Mtionem adiuuentjßcut cis pratceptum eü cum dicia

r H I Lir: M EL A NTZ 2^1 Hcitur : Et nunc reges inteîligite. Ofculamini tilium. Aperite portds Principes ueftrM, item. Reg« erunt nutritores tut. Te cjuidem lÜuflrip fime Dux, cum fontes doilrina Ecclejite ipfc Ic^ doilrinarum initia feliciter didiceris, Oquot; intclligas neceffariam cffc Ecclefi£ Imguarum C honcjlarum artium cognitionein, Jfcró non defuturum eße difcentibus, er Dcumoro,utfe feruet CL' gubernct. Oro ctiam meos comini^^ litones,utconcordiam ament, qua; CE Deogratn esl, eiquot; omnibus nobis nccejfaria, Princtpum lencßccntiam inuitat. Et uidemus quam multi hojles undtq; Ecclefiam cppiignent. Adncrfus bos coniunâione nobis opus eH. Eejfarion cum Principes ad concordtam hortatur,ut reprimere Turcos poßint, narrat hune Apologum. Bellum erdt,inquit,inter lupos CE canes, Cumq^ nunciaa tum eßet lupis, uenire ingentem cxcrcitumca* num ad laccrandos lupos, miffus eA ßvculator unus ex uetulis lupis. Hic ddigcnter cenßdera^ to hoßili agmine redit, eis renuncidt,effe quidem tnultitudiiiem canum longe mAiorem, quam Jit luporum. Sed beneJferandum e/fe, quia uiderit multas cjfe dißimilitudincs colorum incanibus. Hac uocc conßrmati lupi non ccdcbant,fed dißi* miles facile pelli poße /ßerabant.

Eodem modo nunc de nobis triumphos a^ ^unt Staphilus,Canißus er altj in failione PapiK

jiicA. Oro dutem filium Dei Dominum noflrum Jefum Chriflum, ut nos guhernet,i!j- facidt ut omnes in noftris Bcclefijs unum ftm’.K tn ipfo. Sit autem CZ in nobis ßudtum tucndæ coniunâto^ nis. H.fc dd te fcripji lUuflrißtme Dux^ut publia: cd ßudidcommenddrem. Täene udle iüußrißinie Princeps.VVitcbergte Cdl:Septemb.Aiiiio ij-yg.

TOtum opißcium hominis plenum eß in* gentium miraculorum, qu£ non ßolum dcie humdine mentis penetrdri, dc penitits cognoßci non poßßunt, fed ne quidem numcrart omnid que* nnt. AUrdndd eä fenfuum extruäio,fed in men* te cy cerebro eogitdtto,formlt;itio imdginum, rd* tiocindtio,indicium,memorid,nattctte infitæ, er indices reélè de fee us fdélorum,dolor cordis uin* dex feeler urn, funt ddmirdbiliord. Hlt;f c fieri fei* mus, Qjjomodo fidiit ßnritnum er cerebri con* gruente motu. non perßneimus : Sed fie conditi funt omnid,ut fcidmus,hdnc rerum naturdm non cdfu ex Democriti dtomis confluxiße, fed mdgno eonfilioer fummAdrte,dbdrchiteilo immenfe potenti£,fdpienti£ or bonititis, extruihm effe.

Teftimonium igitur de Deo eH hoc fofum adifi, ciam, in quo cttani jittgulare opu^ e^i,fenfM bar:* vwniarum. Cercbrum,nKits,cor, fuauitcradficU untur uocum confotuntiis,^^ ad uarios adfcilm traducuntur, ad placidos cr turbulentosmotiis^ ad Itetieiam cr maßiciam, ut Alexander Mußa (0 bellicum canente, tanquam præliaturuf exi* liebat, cr eodemrémittente melodiam, reßdebat tacitui. H£c itafierifcntimin, Cur uocum per^ cufiio in cerebrc, mente e:y corde, tantam uim babeat, iwn fcimwßed agnoficamuf fie à Dfo con ditumejfie hominum naturam, nec fiortuitas eljè uocum eonfionAiitia^, fed certis metùs harmonicja proportionii contineri, in qua fingularif eR fa^ pientia.Multiplcx ufus eü Arithmetics propor^ tionii, er i« Phyfica er in contraiüibus, ut in nutritione tuntum transformatur, quantum aß fumere er conquere natura potuit, er' in con* traffibuf fi libra una cer£ ualeat UUA drachma, dcccmlibrs ualebunt dcccm drachnns, Hicufia Arithmetics proportions manifefliK cji,cui ue* tuftof dixit.Jimilon effe Democratiam, in qiw icx guntur magifiratis cx omnibus fine difcrimine generis, opum er tnduftris. Late etiam patet ufus Geometries proportionis, ut in artibus er ü' perfonarum er artium fit coda* tio, ut ficut ad imperium Caftrenfe idoneuse^ Scipio, Jie idoneus eil Lsliiis ad fenatoriam gu*

, IcrMtionem.tiic cr pcrj'on£ numcri difcer^ niintur gradibm. dudrc huic proportioni ue* tuftjs coiNparauit Ariftocratiam, in (fua antefe* runtur anteccÜcntcs induftrid in quolibet geiic= rc cr mentis,catcri ncgliguiitur. Ac Plato di= xit, beaam eße hominum uiain, ubi in guberna^ tionc, nel exiguum tdeemetnea; proportionis Deus imperijs tribuit. Vt /t Theniiflocles ignA* rus Mujicie ßt Senator, Timotheus uero eus doccat Ntußcani. Horuwi graduum dtfltn^ iiio ßalutaris eA uit£, ut omîtes fain mtcUigimt. Quam cum non obfcruct Democratia, quse ßne difcrimine ex omnibus eligit M.ußcos, ex nautis O' cerdonibtis, manifcflum eH hanc aqualia^ tern perniciofam effe. At extra Harmonias, ubi conflict inPhyßcd,aut mcontraâibus,aut in monbus ufus Harmonica: proportionis poteflf Vix inuenio exempla. Vetußasad oligarchtant contulit'.ut enim concurfus eß numerorum,quo* ruMi non eü ßmilis proportio inter fefe 6.4. O' amen dijferentiarim ßmilis eil proporlio: in in oligarchia concurruiit gubernatorcs dtßt* miles genere, opibus, induflna, mentis, quorum tarnen eadem cR autoritas, o ut ita dieam, con=’ fonantia. Mihiuidetur concinniiis accommoda^ ri ad Ecelcßam, in qua non esi concurfusßne di* fcriminc omntum,honeflorum o fccleratorum, qui tales manent. Nfc elcdio ßt Geometrted propor*

P H I L t r'. M E L AKT'. proportioiic ex uirtutezy mentis, Sed ualet ibi duleißima. Harmonid M.ujica,qui(i concurfiaeA dißimiliiim, honeflorum ztr dcformium, loßeph, 'DMidis, Latronis in cruce. Sed bi Jtc con* cumint,ut jit proportio conjèntiens differen* tiarum, uidelicctcoiißonAntMindgnitione filij rgt;eidcfide. Hdicfiquis dihgentius conjidcrabit, dnigt;nitducrtct,in qiiolibct gcnerc proportionum, ddmiTdnddm ßdpientidm propctti. Phyficd plu^ rimiim reqinrunt Aritbmeticdm æqiidlintem: Cuberndtio hurndHA Geometncdni. In Ecclejîd conjßtcitur Udrmotiicd, Priccipuè cnimDeies JAujicdtn genen buntdno ideodttribuit,ut cdiitu eomprebcnderetur, tyy alijs trddcretur uerd do* ilrind de Efièntid et uolufiate Dei,fiinul ut me* tnorid extenderetur, quid cdnttleiidrum diutur* mor eü memorid, (y ut ddfeüus doólrm£ con* gruentes exciarentiir, idco femper in Templis uerisEcclefia, zy retenn efilAuficd, zy cultA eü. laq; zy proporiionem ipfdm Hdrmonicdm, uoluit imdgincm efiè coÜeÏitonis Ecelefix ex concurfu dißtmtlium numerorugt;t!,quorum amen fit'm fide confonAntid.Iieindc zy dlufunt con* ÿrucnti£. Vt dutem Deus uult c£terdsdrtes Ec» clefi£ utiles d guberiiAtoribus fioucri, ta

PRlt;f Acr nteum morem literiti dd te dliend m),-* nu fcriptds mitto. üdm cum 'm aditußdud^ rii£ currus euerteretur, dcxtrd dlltfd ttgillo ddcà diiriter qudjjda e^, ut ed nondum utt poßimt b!ec mediocres crucidtus fecuti ßunt ncruorunt concußionem, non omitam amen officium mit=gt; tenddrum litterdrum. De conucniu nihil ddhue, ntfi quorunddm incertds diuinationes fcrtbere pojjïim. publiae debberationcs nondurti mchodtd: funt, de mor£ cdufam effe drbitror, non am quod Principes nonnuUi adhuc expe^ liantur,qudm quod ilii ip/t, cuun uox praire cte^ teris debet,ut Homerus 'mquit t^apXR/J 2.ag,dee/l conjtlium. R« pofcit ut exercitus op^i pondtur Turcis in Pdnnonid grdffdntibus, qui non ex iure nanu conßertum, fed mage ferro prouocdnt, ut Ennius inquit. Et recens oceupd^ to quoddm oppido fœddmßrdgem ediderut, Sed ut occurrdtur, opus eil Gernanorum concor^ did, qudm dliqui la conßituendam cenfent, prius ut nofri dclediitur. Ab his dijfentit Impe^ rdtor, qui ueat patriie nanus ad ferre et compo* nere ciuium controuerßds ciuili modo cuperet, ft qud ofienderetur eins rei perfictcnd£ uid, ïcvM

r T{ f L ! ff M E L A N T HZ Form VVorjuAcietißs dicitur dijjgt;!icm. ¥dtcn^ turenim adhibifos ejjèab dducrfanjs homme!, nee ad ucriatis mqui/itionem idoneo!, nee ex= petentes tranqutÜiatem, Dij^uant rurfus de Trdneofordieiifi formuld, ut deleóli (y Im^ perdtoris et pdrtium ludtcio dWAnter eolloqudn= tur, zy dehberdtA dd Impcrdtorcm zy Prmeipcs deferdntur. üdrrdtitur zy dlij tnedi. Sed de toa re pdulo pojl eertiord hdbebimin. No^ß,ut fiierOfßrmus ent noftrorum confeiijiesyitmus li= bordbmiM. Eriiditorum fcntentiAS zy uolun^ ates congntcre non dubito, ^.deedoniei con=‘ ciondtores de fuo donuno etidm bene promita timt, NID A N V S nobn heri nArrduit,m hoe it'mere tàdeedoncni dixiffc, fe nee À eonfeßione difccjßurum ejje, nee pdßurum ut dbfirdhdtur d foederdtis, Sos quidem tuen confetfum ftudea bimtiif Et tinKti ÉTT/xccfP-ftop non obliui= feemur, /difjfVHlt;ro ne nimium obfequda mur. Oremus dutem O€um,ut bdSdilionespen* culorum er inßdidrum plends gubernet, er mntes noftrus regdt dd lUuflrdnddni Eudngeiij gloridm. Imperator dperte nihil oftendit hoflt* le, ut alioqui eins ddmirundd cH in omni dppartt* tu modejtid, er in reßondendo lenitds. Heri apud eum fuit Ntacedo in eolloquio non aredno, fed m quadam borninumfrequentid.l'iirdbdntur aulici itnperatoris yiùj TraffuolxpWTb. Erat enint

(Ilim Mäccdo acerrima crätione inueäM in aducrfartii fuum,nec aliud ibiaóium cR. Habetis ea,qu£ nuncCjUidem maximè uidcbanturiiliót Zoya deproaniijs conHentus,qn£ utinani Deuf faujia cr feite ia effe uclit.ln itinere D.CaJfar in oppidii Baiiaricis ahquotics eciicionatM cR fre^ qucntib, auditorijs, O’ hoffitü erga noijingula-ris comita^ fuit propter Euangelij ftudtum.Tati“ tum eiiim atligimiK oppida Palatinif noßris ty Rupcrti plijs obedicntia. Philippus PalatitiM Aiihaltinum cum toto Coniiatu traduxit in ar^ ceni fuam, er amanter traibiuit. Bctic er féliciter uale. Deus feruct te ct honefiißimam con^a iugcin er duictßimos Itbcros. Die M.art'ij 29. EX neffrz Khetorum Colonia. P. M.

PS^x optima reriim, Q_nas hoinini iiouiffe da^ tumeR,pax tina triumphis tiinumcris po-^ tior. ItacjjDco gratias aga)}ius,quodautorit!ite Cafaris tnandatum er imperatum cR, ut nemo bellum moueat, er pax fancin, Noribcrg^rur^ fus confirmât^ eR acrencuata. Eiccßne magnis cerKimnibus rcsa(h eR,qtt£coràniexponAiii. Praiipua contcntio fuit, ut pax omnibus dare=‘ tut

P ft I LI P: M EL^NTi tur ijf, ijtti in futurum amplexuri funt doilri^ nAm Euangelif Legatm Cxfirts nonnthil fe dif^ fcticm 101 pruchmt, Ergo cum noflri nollent excltidi d pdciflcdtione cxtcros, decurfum cA esleôjUtflntfdéiiC induche certi temporn. ln= tcred de eo urticulo pdcificdtores fcribent ad Cxfarcm, poû edi inducidf tnmett uolunt paccnt Eioribcrgenfeni ratam dcflrmAin cffe. Hxc rcnoa Udtio pacis Noribcrge/ijis meo ludicio non af^ pcrndiidd e^i, ïncidcrunt inter noflros CtL ali£ contentiones, Petebant nuitates illud etiam poflubri, ut concederctur ex reditibiu Ecclefla^ flicis tantum,qudntum opuses^ adalcndosEc=« clcflarum O' flbolarum miniflros. Di/Jiutatunt câ etiam de auxtlio contrdTurcam, 'fed alterd caufa inaliud tempus reieihl eü. Auxilia contm Turcos promijfd funt, O' indicetur conuentui reliquorum Principum VVormdci^,ut delibere= tur de tuflo excrciti(,ucl in Auflridm,uel in Dd^ corum fines mittendo, Scrip/it rex Polonue grauifimead Marchtonem. Adhortatur ut cunt caiterts Germaniie Principibiis agat,ut auxilia,ft ftcpiis comparentur, Euitq; noflrorum hones flifiima oratio, fe periculis pdtria: nequaquani dcfuturos cffe. Legatus poUicitiis eR fe mandas turum, ut legtones qua: uagat£ flint tn ducatu Luneburgenfi difitpcntur. Id »(/i promififlet, ingens bellum fubitó exarßffet, fed noflt ut hoc tempo*

tempore cupidiores effent pacis, dùahttf rciitt tnott fiint,T^ S^xTuyis vôa-cû,lccl magis difficult täte annotiæ. Itjc^jUt pax fonjiitueretur, dili-genter à Priucipibus utrinif; ailum esl. Poßtum cRinconditiontbus,ut Eoriberg^e conueniant, rr eruditts iitrùiso^; partis deleftt, afiuri de eon= cordia Eccleßariim totius Germani£. MagttA rcs promûtitur ut uideo, elute ßferiofufetpitur, ut ejtiidcm aßirmat orator Ceefareut de C^eßris uoluntate, exemplum nouum erit ci mémorable le. ESam Ceefareus Orator ait Ctefarem etiam diß fentiente Pontißce, tarnen comprobaturum ejß uera iudicia Gcrmtanorum,ß inter cos conuenû re potent. Habes fummam hifloria conuen^ tus,quam amicis noßris et tarn imparties. Tem^ pora ftagitant pacem, dteneras Eccleßas ar^ mis dißipan notlem. Arbitror etiam tuis ope^ ris opus elß; pace, Agamus itacj; Deo gratias, d prccemur, ut nos gubernet, d feruet proquot; pter Eilium fuum Jefum Chrißum. Bc«c uale.Die Georgi], Alueldiai, Anno i y ? 9. P. M.

S. D. Poßquam ucni Eonttam, infcHexi dedijße mandatum, ut forma doflriquot; tijed

V H I LI r: Mr L^NTi 27t «æ er rituum propvnenda Ecclefijs confcriba* tui'i O' quidem ad exemplum iioribergcnßf form£. Ac iufJiK fum inchoatum optes inßgt;ice= re. Id hoe triduo fcci,Epißopus uuU pure trddi doilrindm, O tolli ritus pubticos pugmuntes cum dodirind,fed dduerfari non dejinunt Cdno=: nici,ctfi i« his cjuoq;ftmt, lt;fui dliorum uiolentU am impediunt.iuerufit minitdti e^uiddm ferocio^ res fe cxcu]Juros cffc.Epifcopum. Qjtdre Edud^ grauius ad Collegium fcripßty dc pdUm affirmât fe CI c£teTOS fcederatos fufccpturos cffe dcfen= ßonem Eptfcopi, ß opus ßt. Reliqute ciuitates prater Coloniam O' pi'd:cipud pars nobilitdtis expettt piam Ecclcßarum conßitutionem, quant uident profeélà neceffariam ejß. Vix etum alU bi in Gcrmantd tantum arbitrer fuiße, aut eße fuperflitionis barbaricne et plane Ethnicie, quan* tum fuit in his regionibus, ut adhuc exemplti currentium ad fiatuds oficndutit. Sed uidco nunc eonctones rndgna, ßequentid audiri Euceri o Fiftor'q, O’ animaducrto utrivmq; pure o rcólè docere. Sunt o alif in uieinis aliquot oppidi't O pdgis, qui rec^è docent, o Sderamenta pie adminiftrant.His initijs nt Deus faueat oremus, eaq; prouehat. In ditione Iitliacenfi prorfus ne* gliguntur Ecclcffæ,quod belli tempore fokt de* cidere. Interim wero O’ tUi, qui in lUd regione oderunt purani doélrinam^c esccaßone fduici* am ex*

dm exercent,ut exliterii, qudtadieci uideiiturt qudi quidam ex \uliaccnfi ditionc fcripfit, Deunt leternum Patrem domtni noftri lefu Chrißi oro, ut te fer UC [ mcolumem, tibiq; diu ad EcclcßiC fua; utiliatcm uitam proroget. Salutem opto ho^ ncfttßima; matrome contugt tu£ cr dukißimis Itberis. Bonn£ jg xMujj i y 4 5. P, m.

ETß deeratmihi argumentum, quodquidcDt literis digmm uideretur, tarnen pctentiDo* mino Nicolao dedi banc Epißolam, qui affirma^ bat hoc meum officium Celßtudim tux, prxfcr^ tim in bac ualctudinc, gratum fore. Quanquant enimC.tua nequaquam frangcrctur animo, ualetudinis imbecillitatem, cxterusq-difficulta^ tes fumma, conßantia per ferret: tarnen aicbat D.^icolaus interdum C.tuam obleéhltioncm aU^ quam ctiam ex ßudioforim fermoiiibus aut lite^ risquxrerc. Ego uero non dubitabam, quin C. tua magno roboreanimiprxfentes difficnltatet fußineret. Tenet enimea qux ad confolationetit tS' in doilrina ChriflianA,z:r in alijs literis gra^^^ uißinte

Uißinte proponuntur, qii£ À tne coUtgi hoe loco, nthil opui e^. Vm tÜa eR cfficdcißimd confoUs tio, quod ßcim'MEcclcJjant cßße ßubieiiam ajjiia aioni,cumq^ hancDiaholiu mnuniter oderit, nullis non fcandaUs uc iniiirijs nos cppugnAt, Ergo crzglt;i?«z« ttos,ci meminerimus nonejjecea dendum Diabolo. yincet ts^ndem Chriflits, (3quot; interim nos luttantes inter tot mala ßeruabit O’ gubernabit,]î ab ipfo opent implorabimus. Ac uero exißimo plurimos ptos ubiq^ terrarum ejje, qui o ipfi exercentur uarijs cafibus, Horivnt omnium gemitus exaudtri O re/pici 4 Chrifto ftatuamus,nosqi ad bos aggregemus,acßntul pe^ tamus, ne ßnat nos opprimi rabie ac ßtrore Dta= bolt, ne perire nos obrutos fcandalis ßnat. A\a* gna ut ntthi uidetur confolatio eR, intellige» re,unde ant faut impetus in nos fiant, o fetre, bunc uerum eße Dci cultum, confugere ad auxia Hum Domini nofiri ïcfu chrifli, qui uult in ina firmis uincere. Dac fapientia noa eü Philoßa phia, qu£ amen o ipfa colligit plurima, quaß non remedium, amen obleikittonem altquatn ada ferunt, fed utriufq^ generis argumena ueriora feit C. tua, quàtn utame reciari opus fit. De Synodo cfl filentium. Cafar dicitur redire in Hißanias, etß nondum hoc affirmare poßtm. THant literte i^orica erant ambiguæ fcrtpt£. Sed de Subaudienfi affirmabantfSubaudienfem ducem

U A träiifegifje eu GaUo. Ceditregi GaÜico dued^ tum Subdudienfcm,pro quo uicißim dat ci Gaüui ducatum Burbontenßem. Itd Gdllui aditum in ïtAlidm retinct. Iiterunt unÀ Cncfer Cf Pdpd. Sed Gaüui ad cos non ueiiit, exeufans ualetudtncm, D. Nicolaus uccatur ab Ecclefta ¥ribcrgen/i,fed ni/irc uobtfcumdelibcrata ctc.nthil ftatuit. Be* ne ualeat C.T. zy iunij. P. M.

IN dditu Bduari£ dextra mihi,cM» euerteretur currus quo uehebar, adeô duriter qualJdta c^, ojjd u.âii7ru,ut Medici uocant, luxata fint. Ideo nune fine cruciatu Itteras pingcrc non poffum. Sed tarnen quoquo modo figntfican* dum effi. c. tu£ diixi, Rdtisbonæ mihi reddi* tum ejjcmunus argenfeum, quod in menfd nos quotidiè de egregijs uirtutibus tuis admonet. Mores met tibi noti fint, ut fi)ero etiant probati. Certè parjîmoniam ita amo, ut etiant altos non libentcr onerein fimtu, Pilius Dci in* ter fi deuinélos cjje unit oinnes, qui ipfim agno* feunt, (^Deum ucrè colunt, lure igituramo

t tUäm,qult;e toto pc^ore ampleilitur Clmßido 'ilrinam, ornAt BcckJtM fu£ dttionis tnAgnA fcdulitate. Srntt er clt;eter£ uirtutes, ïuflicia. in gubernAtione,conftäntia animi, ceiflitM in mork bu^,eruditio eximtaßtgnd amorc CT kude. Proa pter has caufM ßmplici animo colo C.tuam, non propter mwnera, fed tarnen hac beneuolentta tua ualdè deleilor, er pro mumre ago gratiae, Uifloriam conuentus adieci in alia pageÜa. Nec rt/fwJ adhuc aélum eü. Certo con/ilto ita breuis ter fummam narraui, qult;e inter amicos Jfdrgi ß* ne pericalopote^i. t^oftri omnes oßendunt ß manfurosejfe in fententia Confeßionis. Sedtas men quidam languidiores uidentur rum abhorre^ reafucoßs conciliationibiit.lüos cothurnes mes tuo,de qutbus fortaßis er tut fratres fcribent. Arbitror breue colloquium fore. EleélorMars chio ßerat, aduerfarios non refragaturos dos ^riiue, ft nos Epifcopis tribuamus ußtatum îx^îœ/xa. Sed Contarenus Cardinalis multo eA durior. Giulia in redifccdi uult à confuetttdine RomazM, Jdeo impedire has deliberationes de concordia fedulo conatur. \mperatoris uoluns tatem tudtco propenfam effe ad pia er modéra* ta conplta. Quidßeieffepoßit, cum adeo dißis miles ßnt uoluntates, rum difficile cA ludicare. rgt;eum Putrem Domini noftri ÏE SV CH Ria Ï 'f I oretniiS}Ut Eceleßam fanguine Eilij redents

tam ZT fanilificatam feruet or nos gulernet. Bene ualete. Die Marei KatubontC, Anno 1^41« Phil: Mclanth:

DOUrînæ ßudia Letis tcmporilus iucnndti funt,ut ludi, quia naturale eii hommi diß cere CT 'mqutrere aliquid, ut Apibus meda face* re,fedhlt;e inmaftitia omittunt operas. Nos in tnocßitia magis appetere dodrmam conuenit, ut ibt caufas miferiarum conßderemus, cr remedia ' patefaikl diuinitus inde fumamus. Aceeßit ad Itos films Dei, non ut ociofis animts de eo philo* fophemur, ut Philofophi oblcdzltionis cauß qHærHnt,an pi fees antcceUant prudentia, an ue* ro pccudes CT feræ in terra nafeentes. ideo Pl* Ims Dei aßumßt humanam naturam, (juia mtferi fumus, ut noßra onera m fe deriuaret cr nos fa* net. Non igitur abijciamus doélrinlt;e ipfim meditationcm,hoc trißi tempore. nbsp;nbsp;Uno fides in

calamitatibus magis accendi poteß,quam in ocio CT in luxu. Scripß igitur libenter concionem, CT ueßram pietatem laudo, quod uoce ueflra

PHILIP'. M LL An T HZ zjy txttnplo allot ad cogitationem doilr'ma: excite » tis, Repetiui autem Argumentum anno fuperios re traäatum, quod jimplicißimum e^, amp;■ audU toribia utiltßimum efje tudico. Nee deßormitat eâ, res eaßdem reilè expoßtax in Ecclcßa repea tere, er fepè incidcare ijßdem uerbis. Inio op* tandumeßet, ut ubiq; tota doärina prorfus qfigt; dem uerbis proprie recitaretur. Ante annos uiginti audiui Doilorem üicronymum Schurffquot; dicere, mutationem dodr'tna: initio ex hac ambi» tione fuißße ortam, quod multi putarunt deform me eße, res eaßdem ßlt;eperepetere,ideoq;nouam doärinam cos genuiße, Feci mentionem Syno= di Tridcntinlt;e in condone. Et optarim in pubz edi hanc concionem.tanquam confeßionem CT. Ego nunc reßutationem Synodi inflitui. Bene ualeat C. tua, Die Decemb.Anno 15-47,

SCio C.T. fiepe de tumultibushorum temport rum gementem cogitare, er inprimis Eccles ßie uafiationes,cr interitum literarutn metuere.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T 5 Agwx

Agnofcdmui dutem hos mctu^ pocnlt;is {ffè tniwdi fdtaleSinoscji hacconfoldtione fiiflentemus, quod ccrtum eâ Dcum,ut in ma,ri rubro,fuum catunt ferudturtvm eße. Qjiare interim cr nos,quibns adhuc concedit otium, uult fedulà in propdgd= tionem Iiterdrwn cr falutaris dodrinte incum= bere, CE luuentutts fiudid dccendere, CX dd po* ßcros qudß Patrimonium, bona^ artes illußrds tdf tranßnittere, qiiod utfaciamiis, certc medic^ enter annitimur. Sed Principes decct huiiis puU cherrimi laborisbiy(,svo^iTa.i^ eßi, excitare, CX proueherc ingenia. Quo in genere tua liberali^ tos non deeüfcholaflicis. Ptjiautem fcio horum temporum difficultatibus CE Principum CE pri= uatorum aconoinids conturbari,tamen ipßs tent poribus condonadgt;is,quod noflri ordinis homines pluresdd te confugiunt.Pauei cnim funtalij qui literat rej^iciant. Citni autem Stigelnui prieelare iuuet CE omet literdrum fludia, uicißim d Ke^ pub: ornAndus erat. Ptfi enim Ualid una uide=‘ tur fuduid CE' uenußd ingenia gignerc, tarnen ferè adfirmari pote^i, nondum poß Ouidi/ leta* tem cuiufquam in Italia uenam fuiße dulcioc rem CE elegantiorem Stigeliana.Et in Germania arbitrer Micyllum CE dlios,qui carmen ßclicißh tnè ßcribumt, libenter Stigelio proximum abEo=‘ bano locum tribucrc. Tale ingcnium CE proa pterliterarum dignitatem,CEquia Patrice ornA^ menta

f H I lip: M E L a N T HZ 275 mento e^, patroiws habere debebat. Scripfit autem ad te pr^etpue admratione etamore utrs tutis tu£ induélm. Ncc dubitamuf te hoc poemoa f turn genere deleóktri, c^uod laudes Chrifti canity Hec extant alia cutufqua carm'nia, in quib. b^nta, luce,zy tato nitorc dogmata Eccleftæ intertexti fint ut in hoc carmine. Cum autem h£c exemo pla luuentuti profint, C. T. oro, ut etiam tua iiberaliate hoc ingenium dd fimilta fcribenda excites. Uonos alit artes, ut ille inciuit,£t profes {là magnos uiros decet honeftarum artium, in ' quibus,ut Plato ait,grata de Deo famaJfarfa efl, dignitatem mtcUigcre, ct fuum iudicium popus figntficare. Bene uale. Die meo natali XVI.

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S. D.

SI genus humanum cafu aut tantum naturie tegibuf fine Dei gubernattone regeretur, nec feruata eflêt Dcclefia antea, nec deinceps feruos retur in tarn horrendis confufionibus, fed firs tnißima fide flatuamus, femper filium Dei coUis gcre,cr inter ingentes proceUas ac tumultus b«= f eriorum feruare aliquem cœtum, in quo lucet

agnitio DeGtz ibicjuidem feruare,ulgt;i mcdiocriii funt do(irtnlt;e 4 Deo trddUte:/ic mquit ipfeßUm Dei, Ero uolißcum ufj; ad conjwmmdtionem fe» cult. Etiretheui inquit : Semper ad fuit generi bumano Eiliuf Det, Bic feruabit zy deinceps aliquos ccetm cr doilrinæ fludia, Bdc /pezy' aliamula commtmis uit/e officid facto, ZJ' hor=: tutor fum iimioribm, ut non defugidnt pidm ZT Deo pldcentemconiugij feruitutem, cr cogitdiis de communibus pertcults toto pcéiorc precor, utfiliiii Dei cuflodidt hdne focietutem, zy feruet publicds zy domefiicdi Ecclcßdf. Btcc uotn etti: dm hue ddfero dd fdcrum nuptiale filite ïodchimi Cdmerdrij,Cf Jfonß, Adolefcentts eruditifimi, gt;©■ fdiiélifimis moribus orttAti,quos ut feruet cr regdt Dem lt;eternm Pdter Domini noflrt left Chrifti, conditor generis humdni ztr Ecclejiie fu£,toto cum peóloreoro, Si udletudo firmior effet,tter tflucfdcerem. Heceffe eR enim nos colloquy Saxoni£ ctuiates tundem dccreuertmt, fe prorfus norecepturoseffe hbrum Augufldiium. Rex Ferlt;ftn4nt/jw in Pdnnonid propofuitEccle-fijs qu£ nobifcum fentiunt, eundem hbrum. Sed nequaqudin receptm e^, Difceßit igitur Rex irrffiWjCZ minians dtroetd. De Etpfico conuen* tu querelas ztr criminationes multorum audio, quas quidem lenire fludeo. Bene cr fehetter ua^ leatc.T. Dtclanuarq P. M.

EX multorum litcris Cr fcrmoneinteUigo» in CA or A lAyßiC, cutm £cclcpAf gubernAtu^ nu es, publicAiii piorum omnium lætitiAm ejje, cfuod Audiunt te non fblum cruditione, (T pieti^ te prAiftAiitem, fed etiAin optintA uoiunate cr AUtoritdtc pTiCditum ad hoc fAfiigium Zccle/iie euedum effe, de /ferdnt tuant gubernationem tnultis modis Tc.ccle)t£, nbsp;nbsp;nbsp;his tot is regionibus fa»

luarem fore. Quare CL Reipub: grdtulantur hanccleilicnem, d optant ardcntibusuotis, ut dDco adiuueris, Sciunt multos eße dodrincC pur£ mmicos,mdgnAm ignauiam pAßoru,m,po= flremo çy mAgnam ingeniorum leuiatcm er pctulantiam, qu£ crebra dtßidia excitant,, hk WitJiî dutoritas tua reßfterc,et c'um dodrina: pue ritatem, tum uero concordiam mwnire er reti» nere, Heo iuuante, potent. Deinde diu lam pub: omnium fanorum querelis dc/ideran funt iudicid ^cclcftdfticd, qua; mores regerent, er di» fciplinam, quantum in hacfeneda, er bis dcli» rijs mundi fieri potc/l, tuerentur. ralis cd au= tem uita tua domejlica, ut uel acente tc, ccn~ furd ejfe poßit ; er tanta prudentia, ut fcias gu»

gubcrMtori hdnc parton muncm non omitten-* dam elJe, fed feuere excrcendam, uidclicet cor= reélioncm uiciorum amp;nbsp;dehélorum : ut (guidant exAtticis oratoribm dixit, quem Demojlbenes citât, (üç ôuiîîp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TToÀîœç.’HTiç /x«

VEupa îTTi Tovç kePiiiâvraç ïx«- Merttà igi^ tur gaudemuf, te ah utrtute,fapientia, auto^^ riate pricditim, fufeipere curant rcgendtoEc^ flcp£, ac precamur Eieum æternwm Patron Do= mint noflriiefu Chrtfii,ut te adiuuet fuo Spiritu, ut tua gubernatio uerè congruat diélo Chriflt: Non «0^ eftis qui loquim'mi, fed Spiritui Patris cceleftti, qui in uoba eü, Hlt;cf fepè precatui fum hoc mcnfe,cr prccor afiduè, ut Deus orna^ menta ingcntta,qu£ contuht his regionibus,tuci dtur : Euangelij lucem, nagnam omnium litera^ rum atq^ artium doUrinam, tranquiÜos politias, CE dtfcipltnam ntediocrem. Hnec bona, utinant CE Principes moderatione ccnfiliorum retmere fluderent, Et/i autem fcio te tuo con/ilio dc^ leôlurumelfe hommes idoncos ad exercenda iit^ dicta Eccie/taftica, amen mdtcari tibi aliquos uelle te arbitror, Eflin A cademia noßra gener Ducæ Piéloris, Georgius Dafchius VVircebur^ genßs, qui cr diu audiuit lurifconfultos, CE nx» diocremhabetlat'mè dicendi CE fcribendi faeub txtem,CE ingenioplacido, ce honeftis nwribus pratditus efi:quemquideniEpifcopus fuusmub

to Ante in A.ullt;im dccer/tuit, fed ipfednoflres nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

Vfidem probdturum te effe non dubito,ßeiuf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

opera, utcrii. l^am Gr fati,s eruditui e/i, cr prmii integer cr incorruptus, GL ftudiofnt tu= endie concordiatycum ijs, cum quibcts ucl priuatu necefitudme, ttel publica ahquaadminiftrationc coniunäiu eH. djuare te magnopcre cro, ut locum ei tribuas inter cos, cjuos cogiiitionibm il= Us pr£ficiei. ludico cius naturani, iufticits GIquot; tranquiUitutis pub: amantem, Gr plactd.tm effe.

Tales ludicijs Eeclejtarum pr^efici utile eil, non epiales pier up funt inforo, homines audaces, cu=: pidi,uetcratores,Phormioncs,E.urybatat,cj~c]uaa Icm uos habetis in uicinia CoraecmAmmenfa mi* fericordia fua promittit Deus maiifuram Ecele* fiam ejfe. Sed ibi antum manfura eil, ubifiu* dia literarum GL doilrina: caeleftis coluntur, gt difciplina medtocriter regitur. Hitc cauft profeilo omnes omnium ordinum mediocres ho* mines aecendere debet, ut fludia literarum, gt difciplinam tucantur, GT conférant conßltaGl' operas ad earum rerum defenßonem. Ego qui* dem meam operam,jî quid ufjuam potero, præ* fiare etiam ueflris Ecclefjs bonafide poliieeor. Deus iCternus Pater D.N.l.C. fcruet te, ac regat ad EcclefitC fu£ falutem. Witcher go: die lohan* nis'ßaptifia: monflratoris agni 1^44« M.

CVgt;K bic nivMciätAeH mors uirioptimÏGe^ ' orgij Heltï, fubita confterMtionc pcnè ex* animatus fum:,dc ftdtim pofted compert publicum ejjè liiilum omnium honefiorum noftri ordinis bomtnum, tjuod nemo non dilexerat eivm pro* pter eximium uirtutem. Meus ucrô dolor ei ' indior e^,(juod cr amicitid inter nos fuit dul* cißitnd, er cum mihi fdmilidrius notus fuerit, | mgfî inteUigo, quantum eins intcritu idilurdtit fecerit Rejfub:. Tuoetium luilu moueor, qui il* ' Ium er propter amorem quo eum complexui es^ ( er propter Rempublicam deßderas, Qupties i M»/ in deliberdtionibus rerum mugndrum fe* de ns, dc locum in quo rejpondere er conferre fententidm folebdt, intucns eum requires^ £tß gt;nbsp;dutem dolorem tuum ddei non reprehendo, ut probem etidm er inßgne ß)ecmen effe pietdtis gt;nbsp;ducdm : tinten prterepa eddem quæ in c£terii : mdgnis arumnis nobis proponimits, hic cogite* mits. Deßderio nosddßci noflrerum uultDeui, uultnosdngi er dolere. Nfc ///lt;«gt;« toruitdteni feu immdnitAtem potius, qu£ nihtl nwuetiirdjfe* , , ris rebns feu proprijs feu dmtcorum probat. Ac )

ƒ/«« Dei fæfiè expxuit ipfe.,Lacrygt;}Muit et accr= nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

prlt;eciptt DeiK, ut cogiatione uolunatis fuiC zy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

lt;etertwrum bonorum, lt;ju£ prointjit fuis, quos ex bac uiti euocdt, mocfticittm moderemur,^^^ pau* Idtim animos erigdmus, (te tllis potiushæc bond grdtulemur,(]udm noftrd tditurd angamur. Non fumus ij,qut hommes^ut pecudes nafei cr extin^ gui tantum,ut ferunt uices matcriie, ncc reflare nobis aham ciuitatem meliorem drbitremur, Sed ut in ^eclcßd uox Dei nos erudijt, feimus ijs qui Eudngelium amplexi funt,d:ternA prdntidproa pofîa cjfe. Ardebdt dutem pedus Georgij dmo= re filij Dei Domou noftri lefu Chrifti, ita ut exs fera in uitd oinnid dueeret longé inferiora, Et Euangclq propdgdtionem fiudiofé adiuudbdt,cr

! ad hoc deeus adiungebat ontnes alias uirtutes, I qud in membris Chrtfli cjje debent. Cumq^ effet m dando conßlio non folùm prudens zy jidelis, fedetiam felix, non dubito ci Deum ad fuif e gua bcrnutorem confiliorum ddionum. Niwic igitur euocdtus hinc dd confuetudinem ccclea flium, fruitur dulcißimis eoüoquijs E)ci, Chria fli, Prophetdrum, Apoßolorum, imô ZJ matris tud, zy agit grattas pro omnibus beneficijs, Zy non modo uitam tuant, fed etiam imiucrfe Eceleßd, qult;e in hacuita ingcntibiis periculis

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28Ö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£Tgt; J STOL

inur ci hunc portum, in quo liCtM dcquiefcit, CT deßdcrium eiiif lenidinui rccordatione uirtus turn ipjtui, præfcrtim cum breui cum complcxU' rißmuf.Quotics de co cogitabimu^gratiMdgd^ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mid Deo, quod Ecclcßic tdlc ornAmentum dedit,

CL ipfum cclcbrcmu^,quod Dei donA.fud dtligen-tid bene collocduit, CL morum modcrdtione ora nAutt, CL uirtutes eiui imitcmur. Hw /«rro coa gitdtionibid dnimtim meum d luilu dbduco, quds recenfui,quod hoc tempore, etiamfi te cddem rea medid cL nofji CL' colligere fcio, tdmen htcc qudfi commonefd^io non inutilis c^l. Si exema pid ctidm qu^rtmui, Dduidi creptus eâ dmiciif Jondthdc, CL mtilto ercptid cR dtrociui. Yerda mid igitur CL nos ditncum lt;i noamp;/j dliqudnto da tins, qudm ueUcmid dbdtidum ejje, pr^fcrtim cum pldcidè in comp'.cxu dtnicißimorum homi“ num Iter illud ingrelfas^ßt. Et ut Dduid petca bdtd Deo, t/dn fttcccjforcm idoneum lonAthæ in Kepubbcd : ttd CL nos petdmus, ut DEVS dlium in Georgi/ ßdtionem collocet, cuius CL uirtid CL diitoritM Ecclejitcßtßilutdris. Na« J7ac curd in hdc pducitdte bonorum guberndtoa rumualdcnosddßcidccct. Et EiIiusDei fedens dd dextrum icterni Pdtris, inter donA qu£ ddt hominibid etiam poHicctur, fe ddturum bonos Pdflorcs CL Dodorcs. Hunc oro toto pedore, nt CL te feruet incolumcm, CL dcccnddt multoa

fff r LIP'. MELANT'. 2S7 rampeâora, ut feit citer feruidnt Eccle/t£, Ute 9.Martij. Anno 1^4^.

NOndum abfolui fcriptumdeStancaricon* trouerjia: Nam editioncm locorum Ger^ manicam abfoluere cupio ante Mercattvtn Frezza cofordicnfem,CT abfut hts diebus Ltp/î^e, Dc or» dmatione mintflrorum Euangelij fcribam ali=: quid plenitts, flatim poR cdtttonem locorum, heoiuuante. Abdiam adferet D. DoÆorMz/za chiui, etji uideo non effe ueterem çr mcorru^ ptam Hiflortatn. De caußsmirandi fxdern di= utnie cr humante naturie in Chrifloflio Dei ZMa to ex uirgine pié cogitandum prodcü exa tare commonefaéiioncs reifïè fcriptas. Legi An^ felmifcrtptum. C«rDei(lt; homo: ejuod etfi te» nuiuf ZT obfcuriiK cH , tarnen non fit ignotum fludioßs. lUiid antem in Germanica pageÜa C. T. dicifizr, ejuod oportucrit ßc redimi Itontinet, nos non quterimus necefitatis caufas, fedquod ita congrucrit. Ideo ßuult C. T.cdi talem aliquatn commonefattionem, fcribam ple» , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niorer»,

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;288 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EP I stolæ

tuorcm,0‘ (fUicdain uerba duriord oniittdnt. D? H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cenfu prorfm jic ftatuo: ccfum nihil ad grduiddt

nccad factum in utero pertinere,ciuia crut con= fcriptio uirorum IIS' fdcultatum, ut in Impcrio fciretur,tmdc milites fumi pojfent, cr ubi exer^ citiis dll poffent. îgt;iec textus tn Luedfîc intcüi^ gcndits e^l, factum eenferi, fed pdrttculd cuj) ixa.2i«.p. TH ^if^VHS'óV^uSl/H, referdtur dd uer» bum igt;.viSn,noii dd uerbum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hoc

ndrrdt Lucds, lofeph uirum funélum CE feien* tern idm coniugem elfe grdutdam diuinittts, cj pariturdm e(fe M.eßia)n, non uoluiffe reltnque» re foldtn domi, cum ipfum necejfe effet proficifei dd locum fui cenfus, quid uoluit puerperte prd* fdre offcid neceffdrid. Et Spiritusfainfus mo* Ult eins peilus, propter priediélionem in Mi* chedfcriptdm. Alid qudftio eruditior cü^ Art oportuerit lofeph pendcre qu'mq^ Stclos pro pri* mogenitojcum Nd?;lt;treiM fuerit Sed cxtfiimo debuiffe lofeph pendcrc illos quinq^ Stclos,id e^, duos lodchimicos cum dimidio, quid Chrißus no fuit HdZdreus politico iUo more, nec dttributtis templojUt Sdinuel. Eene Qf fcliciter udlcdt C.T. CZ C.T. frdter lüufiriß. Ene j^.Eebr,

CVm poR redifumex Babytone ccnuenißet erwmnofa tnultitudo ad rumat Hierofoly^^ tn£, necaut præfîdijs aut macnibM fe contra la^ trocmia defendcrepoßct,filiut Dci confotatur ZdcbdfMW, mermens, i.go ejr murui igneu/s etc. Item, t^on in exercitu, nec in robore,fed in Spi^ ritu meo, dicit Dominum, ïta ntinc (juoej; protêt gitBccle/tam FilitaDei. Hac confolatione nos fufientemuf, Jpcrcmits non prorfus interitu» ras effe ^ccleßas, etiamfiarma inutrag; parte magnas uajiationes mmitantur.Fortaßts euentus oftendet mitiàra conßlia non ßnße aßernanda. Sed oremus filium Dci Dominum nojtrum lefum Chrtflum ut nosregat,CT leniat pœnas. Scripta Oßandri curabo defcribi C. Ikz, etß arbitror breui longiorem hbrum de iUis paradoxis editu^ rum efji, Bezje féliciter ualeat C. T. die ZQ. Oélobris. Phil: Melanth:

MvUd dccidunt ßngulti Hom'mibiff inex^ fricdbiltd humano coii/tlio.^ Plurd ucro

Imperiß CJ'Ecdcjfte. Qu.(relere»jidtcldmitdt: , Scto Domine, uidtn hominis non poße regt tdn=gt; turn humdnis confilijs, Sed ideo Deus nos ttd ex* trcct, cfuid unit nos, non tantum à noftris conß* lijs pendere, fed ab ipfo. nbsp;nbsp;Paciamus tgitur quad

doemt, Humilicmur fub potenti manu Dei, gu^e potenseü,non folum ad prcmendum, fed et tam ad liberandos inuocantes ipfum.Etiamßpuniet, tdmen in tra mtfericordi£ recofdabitur. Miß iam Typographe pageÜas, in cjuibus coUcgi ar* gumentd confolationti/)n,cinas C. T. mittam,cum primumedtt£ erunt. Mitigabtt Deus lt;erumnas inuocdnttbus ipfum', ut fepè ipß ex pert i fumus, Cr uult pctt et expcéturi mitigattonem, non uult nos ird (T indigndtionc dejferatione conta* bcfcere. Literas dedi gubcritdtori Schol£,Serito Mante, qui ojfert fead Mintflerium Euangcli* cum, Bene er feiteiter udleat C. T.

CLARISS. ET OPT.VIRO MARTINO LVTHERO, DOCTO« ri Theologi£i inßauratori pur£ do^ ürinte Euangelifpatri fuo ed= rißimo, P. m.

S. D. De«-? pdffr liberatorii ttofiri kfu Chrifti, cfui pro nobisßtäus cü uiólimd, det F-c« lt;lc/ilt;e, tibi,lt;i:T fdntilt£tUie.^ annum feliccm. Bk nondum funt inchoata: publics dtjjiututicnes. In worlt;t nobis funt aduerfar ij, qui habent inter fè priuatos congreffus, inflitntos, ut uel explorent fuorum anmos, ac fujfragia prteripiant, uel ut articulos cudant nobis pojlea proponendos, qui uideantur controuerfias moderari. De hisarin culiscùm foré totum menfem deltberajjent,alter» cantc Scoto cumPelagio mondebo crtAenJtn» gero (nam hi fontantefignani') andernFecius formulant eompofuit deduobus locis, de peccato Originis,zs~ de laftijieatione, gloriMs non pof» fe ex India aptiorem formulant ad concordiant adferri, eamq; propofutt fuis,ac iubetircin fuf» fragia,qu£ condtur extorquere. Sed amen Dem aliquorum mentes rexit cr eonfirmauit, ne fo» pbiflicis tills artteulis ajfentirentur. Repudiate eü formula Eccij 4 trium Frincipum Degatis, Palatini,Marchionis,Iuliacen/is. Hz modefiè, fed retiè amen,profeßi funt, fè probare noflram fententiam,qu£ in Confeßione et Apologia con» tinctur cr declaratur. Fremunt reliqut, CE de excludendis lüis trium Principum legatis delibe» rant. Sed amen cum id facere non audeant, de* curritureà, ut Eccius exhibeat fuant fententiam feripam pr£/idêtibus. Item «t reliqui tres etiant

fcntentidm exhtbcdnt (crtptum, cjudm dixijfent. Id hcri, hoc esi, i y dic Dcccmbris faéium eii. Sunt igttur ab aducrfarijs trtum Principum k= gdti dltquo modo feiunfh, qutdtt pofled inter“ futuri ftnt eorum colloquijs,iiondum fcio. Nobk pugndndum eft,ut et publicd dijpuatio inflitud“ ttir, GPnefidt fuffrdgdtin, dntequd res explicd“ t£Jtnt. Vtrinq- inirn technis dduerfdrij tiel iin“ pedire dijjiuattonem, ucl irre tire nos fuis feit“ tentijs coiuittur. Sed nos drtieulos db dduerft“ rijs non dccipemus. Congredidmur pdldt»,ct cok Idtis fententijs iudtcem fdcidmusfltu Dei,dcquo Pdtcr caleftis inquit : Hune dudite. Etfi hdäc“ nus occultduerint illds fuds fophifticds formulds, titmen edsuidi. EÜ omnino puerilis ludus, incrU“ dttis dmphibologijs cjfundere nebulds rudibus condntur. Sum er ego inuiatus, ut fortnuldtn aliqudm cotnponerem. Sed rejfondi, me publiée dtflurum effe, quid uidedtur. Intelligo gp dlio“ rum tentxri uoluntdtes. Sperdbdiniis Colonieti“ fes etidm probdturos effe uerdm fententidin de ïufificdtione, CP repudidturos formulaniEccid“ Mill, Sed hi non modo fefellerunt nos, fed etidi» augent periculum trium tllorum,qui diffenfc“ runt. Keformdtionis Colontenfis dutor uoluit initioudldc æquusuideri, CP unit in coneilidri rcpugndntes fententids, ut exifimentur hdâe“ nus tuntü T^oyo/xa^^foufuiffe, Hm inepttus cum libcriui

r H J L I r'. M Z L ANTZ 29Î libcriai refuaffem, dixit mirari fe mtdm uebe» mentum, me remouendiMn cjjc i dißtuatipne, Kogdui, ut hoc miht impctraret : daturum me ipß pro anto beneficia non contemnendum mùs nu6. LegdtiK Pontificiui habuit ordtiumculam fdtis tolcrabilem. Dixit fe ab imperatore uoca= turn e/fe. De pd poteflate in bac Synodo nihil dixit. Eram amen ftans re/fonfuritt, fed impe* dijt Granuellut. Cui cum diccrctErancifcia, me nwde/iè refigt;onfiirum efiè, rejfondit ; Scio mode^ ftum effe, cum uult. Cum effet contentio cum Scoto de Eide O' de Dubitatione, mciuitMona* chui Pclargui,P^cilum efii dubiare, o dtnuit ditium Paiili : Eiibil mihi confeius fiim,fed in hoc non luftificatui fum. Sic uolebat dubiationi pa» trocmari.Tales Spbingoi aduerfarij delegeritnt, ut audirentur fe abhorrere à concordia. Impera^ toren^regre/fum ejji in Brabantiamaiunt, pro^ pter Gallicam legationem. Sed has fabulas nec inijutro,ncc moror.

Coruinum uiuere Jf eramus. Etfi confiât fuific infidiatores ad eum interficiendum ntijfos. Sed Deus excubat pro nobis. Bene O' féliciter uale. DeusPaterDom'mi nofirilefuChrifti fer» uet tc, O boncfiißimam coniugem tuam, O’ dulcifiimos liberos, o toamfamiliam. Die 17, W’orzJMc/rf?. Hrfl»« ueram o integram hifio»

ctiamD. Poiiano CMceHdrio cxhi* iebii ; cut reucrenter fclutcm dicM mtis uerbii.

S. D. Etß non dubtnibäm,nir ctäriß qnin earn ad exccHentem fapicntiam çy doérinattt adiunxißes ßmmam himtaniMem, mcM literoi non grauatim dcccptnru^ eßcs, tajncn 'm antii cccupationibut tuii^ non cxtflimabam teipßm reßrtpturum eße, prlt;eßrtmt fttwi melt;e literie ucrecundiorcs luißent, t^uÀm ut id officium fla* gitdreaudcrent, Cum igitur op'mionem rneam uiccris, facileperffiicio,non folùm humanitatent tuam dignam uiro pr^cßanti, fed etiam ßngula* rem c^uandam erga me beneuolentiami Itucj- lite^ rie mthi tuic gratißiniie fuerumt, tn ciuibta cum amore noßrt, tudicium tuum de fltidijs Phtlofo^ phiic, cy opttmam uolunatcm de mitigandis dtf fidijs Eccleßaflicii coniumxifli, c^utbuf de rebtu ad me non folum pro tua excellenti prudentia grautßtme, fed eHam ornate ßrtpßjli. Dicant enim uerè c^uod fentto, fuit hoc nomine mihi iu^^ eundior cpißola tua, cftiod animaduerti literal abs teex umbra (y paleflra 'm mediant Reipub: tucem cduci, eas^iad adminffirationem reipub: adhibcri

idl)iberi,{juod non folum tibi^fcd ipßs Uteris gio* riofum có4. Rcjjgt;ondereni aut cm cùm ad reliquat epijloltc tuic partes vopiojius, tùm uero prlt;eci» pue de Ariftotcle, nifî habenda tniht eßet ratio tuarum occupationum. Et erit huic argumenta aptior Locus in pub: leripto. Verè enim iudicas plurimum intereßc reipub:ut Ariftoteles confer vctur,ey extet in fcholis,ac uerfctur i-n manibus difcentium, L!am profuUo fine hoc autore, non folum non retineri pura Philofophia, /èd ne qui* dem lufla docendt aut difcendi ratio uUa potent. Pertinet autem etiam ad ucftrum ordincm pro* Uidere ut /implex CT «tt/« Tatio difcendi con* feructur.Quod uero non deßnis me ad lÜußran* dum Ariftotelem hortari,ctß antea fcrip/i,me non fatis ad rem tantam inftrufitvm effe, et quoj* dam molicntrs hoc opus hnpediri pcrturbatione temporum, nmen ut intelligas me uoluntute atq^ animo, non abhorrereab hoc ftudio, cdam au/fii* cio nommis tui repurgatum Ç^uintum Ethico* rum, in quo uidebts, quantum habitura res jit difficula'tis, fi quis uelit lumen afferre exilibus Arifiotelis fententijs, easq^ ad ufum «j «ifct, iit rfpKb; trd/jîfcrrf. Audi enim quid mihiaccide* rit.Confilium Arifiotelis de difiributiua tufiicia, numquam intcüexi, ac multa mihi obfirepebant, donee toi um iBum animaduerti ex Qumto.de Icgibus Platonis fumptum effe, nie primum uidi y 4 quid

quid/^K^kluerit Ari/iotelcs, qui quidem folet le» äißimM fententiui ex Platane dccerperc, lt;!^ tn methodum can ferre, üam cum alij ineptè hune locum in Ariftotele, de poenii intellexerint, hic longé aliud agit, Ottinia perfanaru/m diferimi» na, in iiita pub: cr priuata, in imperijs, in magh firAtibieslegendts, infamtlijs conßituiuult Geo* metrica proporticne, ut efficiatur inter Tyran» nidem Democratiam falutarts genen hu» jnano medlocritoi, hoc esî, ut plurimum ualeat optimorum autoritat, Hanc mediocritatcnt utinam Synodutetiam in Tcclcfîa efficcrepof» fet, ut uidelicet fapientum ZJ bonorum con» filio, uulgi temeritM, e::r aliorum crudelitoi cohercerctur. Sed quo delabor uclut oblittu! in* fiitutlt;e breuitatts,etji hlt;ec affcripji libéré,ac tan» quant familiariter tccum confabulans, quod fia» tuebam tibi homini doäißimo non mgratam ejfe hune ex Schola fumptain orationem. CÙnt autent inteÜigiUS, horum fiudiorum conferuationent eos qui ad gubcrnacula fedeiit in Kepub: cura fua compleiii debere, te oro CZ propter ipßum deciu literarum, er propter Retpub: falutem, ut tua conjilia, tuaméf; autoritatem ad hoc confers, ut fiudijs tranquiliitas moderatis con/il'ijs reflitua» tur,qua in re pneclaré de imiuerfa Ecclefta,deqi oinni pofteritate mcreberis. Efl etiain magno ut» ro digna uirtia, hommes doélos periculo libéra» re,qui

re, ijui cum c«lcfiilt;i dorut, conferuent in terrn, ut dit Pldto, Tthp Béw/j £plt;txZu)6VTaï, reâlà exiftimdntur Deo cur£ ejjè, Mec^uidon intcÜi» gejd ftudiopdctsnequaqudnidbhorrcre, Bf„c feliciter udle, die Lucte. i y ï f.

S. c'um conucntus imperij miferidrum pleni ßnt,tdmen intcrdum hoe hahe/it boni, quod ami* citiM pdridiit inter ignotos, qui forte ibi conue* niimt. Udq^ etfi non deleilor rccorddtione co« nntiorum Auguftdnorum, in quibut trifti dc dtrocf fententtd dumnuti fumus, tdmen hoe priudtim me debere iüi conuentui ludico, quod fdc uitat cm tmhi pricbuit, cum nonnuliis bonts uirii amicitia: contrahendie, in quibiis te uel pr£cipuo loco propter humanitatcm ingenif tui ordtionts fuauitatcm ponere folco. tlt;dm h£tu£ dotes mirificè me tibi deuinxerunt. lllud dccidit mthi perincommodè, quod tud confuetu* dme non permde frui potui,dc uolebdm,propter religionum rixas, in qtids meo quoddmfato inci* di,de quibits hoc te oro,quod eA humanitdte tud

atq; fuduitdte dignißimum, ne priudfdi neccßit!-tudines,propter puUicds illdf controucrlidf, aut dirimenddi dut minus colendde elJc putes, prie=! ^tim cuw ego /inc dligud cupiditdte in nego* tijs ijiis uerfer, ftmpltci dnimo ed guiedd re» tinenddnijftdbilienddm dtg^ oriidtiddin retigionis puritdtcm conducunt, ejiiæ/titerim, idcf^ ttd, ut dppdrerct mikifludium pdcis non deeße. Etenim fi quis dlius, ego nuxmc odt hds uiolcnt-df digki“ diationes, prdßertim dcrcligionc. Ncc probo QdTiovetump. Hfc e04d te fcribo, ut tibi no» flrorum congreßiewm memoridm renouent, dc ut intelligdf, me tu£ dmicitiic cuptdißimum eßfi. Qjtod ß ofienderis te i noftrd dmicitid non db» ltorrere,mdximè confirmdbis meumde tudhu» mdnitdte iudicium. Tjedi dutem hds literds eut» dam turißconßulto, qui edufam ißue djfert mini» mè odioßtm, mcq- rogduit,ut ße dlieuiexueftto erdine commendarem. Ego cum ingenium tuum nidgnoperè dmem,dd neminem ntdlui quam ad te fcriberc,teq; oro,ut huius hominis caußm hdbedS commenddtdni. De Repub: nihil hbet ßcribere. Video hoc pertindciter 4 noflris ddiierfdrijs dgi, titresdddrniddeducdtur. Quodßßet,etßßul» tum uidetur de ßuturo dliquid adfirmare, tarnen cgo hoc propemodum pnedicere dußm, leara.» futurum eßfe neq- Eccleß£,neq; aduerfd» rijs uttleni) Cuius mete opiniotiis non difficile mi»

l)i fuerit muUa certa argumenta colligere, fcdhiecpermittenda funt fati^s. Clarrßimo atq; optime uiro D.Alfonfo Valdefio, ut me reucrcn= ter atq; amanter commendes te etiam atq^ etiam oro. Beneuale, Menfe iunio. Anno i y ? z.

S. D. Non dubito te uirum conßlio (3-uirtute pr£ftdntem, c'utn Rctpub: pcricuia intelligentem, turn uero toti orbi Chrifltano op-time cupientem in hoe triflißimo Pannont^ incendie multa eogitare de narijs calamitatum hu-manarum caufis, de fat is,de prouidcntia, de fee-lerum poent5,dePrincipum furoribus, quarum rerum omnium cogitatio etiam fortibus uiris tn-gentem dolorem adfert. Cum igiturad tede Sigifmundo Pannonie, uiro dotlißtmo, cr hone-ßißimo amice noflro fcribendum ejfet, libcnter aliquid pnefatus effem, quod ad Icuandam tuant moefliciam accommodatum uideretur, Sed omnia qu£ ab eruditie er fapientibus colligiinlHr,nota tibi ejfe fcio. Me uero hac una confolatio ut-citnqi fußentdt. Btjt in bite mnndt feneäi er delirio

dclirio impcndere cxiflmo mitores regnorum confußoncs, (judm fuerunt anted : tarnen man* fnraeslaliquaDEl EcclcJïa,Gr er tent p(jliti£ aliqu£ hoßntid }zcelefi(e literarum fqualidio* ra fortafje, quant anted, fed erunt tarnen,donee iUc dies Utißimus illucefcet, in quo filius Cet uniuerß generis humant ocuUs feße oßendet, ^3quot; fudin lE.ccleßani coeleßi gloria ornabit. Interim fatales circuitus rerum modeflè feramus, (3 i Dconntigationem calamitatum petdmus. Opta^i rim quidem fufcipi lt;t Principibus patrie de fen* fionem, nee raro commemoro omnium a tat urn exempla. Olim in hanc ipfam Pannonum uenit lieilor,inde ufq^ exAßa, ut Rhefo opent ferret, Hos nume ex uictnia oeioß Pannontcas cddes ffeikimus, cum quibus tot uinculis, focietate rc* ligionis,fanguinis cr imperij coniumâi fumus. Sed ßue prdlidbuntur noßri reges, ßue eeßa^ bunt,nos tarnen feimus Pcclcßam Dej manfurdm eße apud cos, qui doóïrin^ coeleßis fludia co* hint,ubicunq-er tent. Ciult;t jfe libcnter coinple* ili te er tueri uiros doilos arbitrer. Valdè igi» turoro, ut hunc Sigifmiindiem audios, Redit in patriam, ut ß poßit, parentes inde traducat i» jiicindm Poloniam, quibiis hoßitium in tua di* tione pricberi aliquantißer petit. Poflquant non defendimus Pannoniam, hoc foltern officium prieflemiis, boßitium ut dcfcrtis er palanttbiif

Ph ! Z I K MtL^KTK eoncedämus. EritditioSigilmtmdi nugnoortM^ mcnto potent eße ahcui fcholæ ubicunéi; ent.lui igiturei hortdtor, ut redest in GernMnidtn, ubi amp;nbsp;pärentibies fibi nidum altquem inueniet, Entered propter uirtutem tud, propter uici^ nidm ddte confugiendü efje cenfet, tibiq' fe com^-menddt. Nee tfubiYo, quin ubi dudiens eum, in= gcnium, erudittonem ej grduttdtem cük Udldc probdturui fts. Eó igitur litcrM ei dedi, ut ddi» turn dd te pdtefdcerent, pofted eum propter fud uirtutem completere, (^inißnt bæc iufla offi= eid tdli tepore, tu optime tntelligit. Si uRd in re, certe htc decet homines meminiße commiunem inter fe coniuntionem commwnem fortii^ ndm. Thebii deletis,cum decretum ejfetfdtum, ne quit exules hojficio excipcret, Athene tdmen ddfc uenientibus ho/fitium pr^ebuerunt, tdmetfi mult£ erdntcduftC,cur Alexdndrum et uitorem, (ir trritdtum forntiddrent. Nec «ero opus e^ tibi ueterd exempld recitdre,cu'm lartus tud dlijs pr^lueeat. Excepiflt.n.R.egemJodnnem,cum no ant'umd fuis defertus clfet,fed etidmuproxi^* mis negltgeretur, Virtus et dutem pr£ctpud. commuinbus hominu/nt non ntadorum cdldmitds

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fortdf.

fortjßii non er it tibi ingrdtd. Bene.cifeliciler Udle,Anno i î 4 y. Dic 2 y Marti/, ^uo ante an^^ nos I y 12 jitius Dei retiiuifcens ex nuirtc, cer^i tum teflinioiiium nobis ojiendit futura CT lt;eter» n£ uitlt;£. Phil: Meianth:

S. D. SigißmnndiisPdnnoniiufcribitmh hißedindnter 4 te except um effè, tua(j;ßuduitdte moleftidtn tam longi itmeris leudtani ejjc. Etfi autem fcio te uirtutis CT Reipublice cauft bo^ nosamp; doâos utros cotnpleéii: tarnen CT nos gratitudinem oftendere decet, Quare tibi grd* tidsdgo, CT de Stgifmundt grauitate polliceor, ftudium eiiis nec tibi nec Reipublic£ defuturum effè. Ntpic aliam ad te edußam ad fer o. CiuiS Pofndnien/is Petrus Polbtok litigat, eitm nefcio tjuo,CT in ludicio Pofnanien^uicitjC/udreetji me non facio ludicem, tarnen moueor tudicif Pofnanienßs fententid, ut extftimem eum iuflam cdufam defendere. tiunc ucro res iterum in au^ Id cognofcetiir. Hic te magnopere rogo, ut CT pro tua lufltcid CT noftra amicitid perßeias, ut hic Petrus non gratia aut potentia fuperejur. Cephalus Lijiie pater etuis Atticus Locuples in* printif

V H1 LIr: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ŸÔÎ

firimisglorutut c^, fe nunquam uocittuin efjè i« ludtcid. ilium liberaliteit fortajfe pcriculit libc^ rauit,me nel imbecillitas anttni, uel inertia à fora deterrct, Nfc litigo nee admifceo me forenß^ but caiißs,[ed tarnen ut de hoc negotio ad te feri-bam, magna Cf granit caufa esl.Petrut lUe Polie tock affinis eR uiri clarißimt D. Gregorij Pone tant lurifconfultiycuiui eß in bis rcgionibut pr£e cipua autoritaf,quod fcire te arbitror,fcdjî uim ingenij, ftpientiam, eloquentiam, integritatem eiutnoß'es, ualdè eum dtligeret, cr ßmilem antie quit iÛit laudatißimis utrts diceres, Lalijs aut Arjißidie.Tuo ettam ingenio,quod multorum ßer^ mone celebrari audit, fauct. Htc cum petttia eaiifa iußa non deßcri fuum affinem, ettam atqi ettam oro, ut cum propter caitßam, tiim uero propter Pontanum et nojlram pctitionem aiquie orem te hüte Petro praibcas. Et ßue bis iudtcijs adhibcrßßue non adhiberis, fludium tuumnoe bit declarato. Eene CtL felictter uale, lélenfelu» niOjAnno ly 45-. p, m.

B PISTOL A AD HEN^ RiCVxM 11. REGEM FRANCIÆ, fcripta nomineTheologorum,qui conue= fierant Wormacite, Anno 1777.

S. D. Inclyte,potentißime,cr Chrißiae tiißinte Kexet Danine ctenwntißime: Alulta er gnama

migni. bene field çy uerc regia muUis ficcitîii cùni alite partes Europte ab 'mclytis Eranene E.e’* gibies acceperwnt, tiim uerö prtecipuè Germania Cl Principes, er grati mennnimiis Patres noftros ex'mia bcneficentta maiorum Regite dignitatii ueftrte,er nof ipfios recens aRegia dignitate uee flra defienfios ejfic, propter quie beneficia er de^ here nos perpétuant gratitudincm profitetnur, er grattant Kcgite dignitati ueflra: habentus-liunc (juocj^ firetibencuolentia Rcgite dignitatis Uefirce erga nos, fivmus fiupplices Kegite digni* tati uefira pro fuis, non ut Regni tanti confîlijs nos ingerantus, fed guia er niifericordta adfici^ tnurin tanta calamitate ueftrorunt,ficut feri* ptum esl : Eeatus ejui intcUigit fuper egenurt Cr pauperem, in die mala liberabit cum Domilt;‘ nus: Et inter Rcgias uirtutes ueftras bonitatetn, clenientiatn,er nnfericordiant erga homines nw“ dejios,non fediciofos,non petulantcr delinquent tes enimcre non dubitanius.

intelligimus aliquot nobiles matronas uirgines, er' alios modeflos homines in u'mculif effe, propterea, quod condones fin audiucrunt, feu probant, in quibus taxantur quedam fupert fli'tiones, qu£ irrepferunt in Ecclcfiam, er cu» tnulatie funt propter infeitiam er auariciant MonAchorum. Neç; cnim negari poteH, multos abufus, altos errore,dlios quieflus caufa receptos

P HI lip: M yrr HZ t^e, quorum cmcndatioiiem ctidm fuperioribi« feculis flagitArunt dodi boniuiri in tüo ipfo doäißimorum catu Luteciæ, qux efl prtccipu^^ urn domiciltum dodlrmarum toto orbe terra^ ru, Guilelmui Pdrißen/is,iohänes Gerfon, Wefgt; feliK, alif. Eopj' abufui fdtemur cr 4 nobis tu» xari CL tolli,ut oflendunt noftra: Confeßiones.

laqifuppltces fumuf, ac propter Deum er propter ïilium eius Dominum noflrum lefum Chrißum oramuf Regtam digniatcm ueftrant, ut uitie tUorum eaptiuorum dementer er pro^ pter Deum pdrcdt. Si dut feditiofds opinionet l)dbcrent,dutdißentirent lt;t SymboUs,dut recipe=gt; rent turpitudines in moribus, nequdqudm pro eis deprecdremur. Ndm er nos contumelids Dei fnmnw curd prohibemus, d mdgnis noßris pe= riculis hocdgimtis, ut reflèDeus inuocetur, er retincdtur Cdtholicte Ecclcßie Domini noßri Ic« fu Chrifli conßenfus, expreßus in feriptis Prophe ticis er Apoßolicis, er in Symbolis er probdtis ßcriptoribus ueteris Eccleß^ purioris. Seuerè etidm morum turpitudines punimus,dc teßdmur Deum, nos non cupiditute inhoneßd ulld,ßed tun* ium ul Deo obtemperemus, nos dmpleßi hdiic dodrindm, quæ extdt in noßris Confeßionibus, quid dgnitlt;eueriati dduerftri non licet. Stude* mui igitur er eines eße uerte Dei Eccleßa, er guberndtores honefli, etJße non dubid in hdc in^*

uocätione Dei cxpeiklniiu cœleflis r.cdeßlt;£ con fuetudinem. Ideo tiec nunc deprecdtoree ejje uoluimui, nifi cognitti, c,onfcßione lüorum, (^ttt Kobu caldnuatcin captiuorum expofuerunt.

ConiperimtM dutem illorum confeßioncnt (T congnterc cum Symbolii, CT dlteru.m eßßei fdtiamp;ticis cr ßedttioßs furortbus, CT fcimusmuU tos excellentes eruditione CT uirtute,dmdntes 'Ecclcßdmßctcntes ordinem in tmperijs Dcj opus elfcyCT tUuftrdntes uerum dodr'mdm de dignttn^ tePohtici ordinis, CT tndgnA curdtuentesner^ iios honefix gtibernAtionis, de ed confcßionc con fcntire, QU‘(rc CT cdptiuos cxiflirndmus d fedi^ tioßsconfilfsCT d fdUAticis opinionibus dlienos eße. Ac nnttiinus exemplum Confeßionis,(iux in omnibus drticulis cum noßrd congruit. In ««o dliquideilobfcuritAtis^de quo concilidtio ßeri poßet eruditorum colldtione, Ncq;enimdabi^ tumus toto orbe terrdrum omnes timentes DeuW ddßduis gemitibus pctcre d Deo Eccleßdruttt concordtam, CT Dcwni ordre, ut fleilut fumnun’ rum Kegum animos, ut redè dijudtedri contro* ucrßds curent, cdmcf; cogitdtionem ante annos uigmti fufcipcre patrem Regix dignitatis ue^ firx, Regem Prancifeum exceUentem fapientid CT uirtutc memtnimus,ßcut CT uetcribus fecults inclyti Reges Vrdiicix dijudicdriEccle/ix con* trouerßds fxpè curduerunt. Hoc CT inclyti pd*

trif. çy TriAiorum. cxenifylum imituri nu,Ut Rcgid DignttM ueflra,quam aliorum tniuftanidj^erta* tem. tUdgriA cum loude kegia DigttifM ueftrd aduerfaa cR Synodo Tridcntinie, quje mdlo con-ßlio ad oppreßioncm ueriatis coÜcéki fucrat. Vtdutem propter glortam Dci ueritM iüuftre=gt; tur Cf conßulatur concordi^ commiirJ, ^egiii dignitdt ueßrM delibcrationcm aliqudndo de controuerfijs expitcdtidis per homines tdoncos mftitudtj ad quant Cf noftros mittere non reçu» fdmin. Jt^dm uiolcntis con/ilqs nee ßanari men» tes, nee trdnquiÜitds Eccleßte reßitui unquant potent. Et tnßißimum eR ßne fine tintum ajßentatem in Ecelcßa exercere, Cf lt;i RfgM to« nitite alienum.

Cfudre reuerenter oratmts Kcgiant dignia.» tem ueflrant, ut propter Doit paredt uitlt;e cdpti» uonm. Hæc mtßericordid Deo grdta erit, qui hdc pronnßione omnes inuitat, ut modefiis lenidntur poen£, Blatt mißerieordes, quid nußericordi» am confequentur. Vtctßint igitur Reghe digni» tntiueflræDeus benefaciet, idq; multi reéièin» uocdntes Dru?» in omnibus terris ardentibus uo» tispotent. Et nosRcgùdignitnti ueßra-offieri» mus noftra officia cum perpétua grat it u= dine. Data; Calend: Decembris,

IDeo Deufhumano gcncri indidit, ut jint commonefdólioncs de ingcnti amove fito erga Tthum O' ergd nos, zr ut Jint uinctda fo^ cietitis humdnlt;e. Vult igitur adjici nos deßderio noflrorum, cr in luäu pteatem probdt. Swnt autem in optimis naturts so^yai expreßiores. Qt!4re non dubito te, amtßßo ßlio ( tub pr£ßr= tim uiro, in quo non tantum indoles Idudabdtur, fed qui omnium artium dodrina excultus erat, ct non fol'um natura ad uirtutan incitabd= tur,fedetidm diumo ßivitu rcgcbatur, CP iunt in hoc fludium ingrejfus crat, ubi ingcnium eins dd artium propdgationem profuturum erat ) magno 'm dolore cjfe.cyua in re non cqui^ demdccufo mollitlem animi tui, de pieatem po^ tins agnoßo probo, Z}- tecum ipfe ualdè do' ko, cum tua, turn Reipublicte cauß, pr/cfertm cum utdeam in hac paucitate redfe difcentium, quot;Eccleßie defutura eße feminaria doliorum. Sed tarnen pro fapientia tua feis utruq; à Deo prieci^ pl, O' ut lugcdmui,GT utßt modus moeflici£. Ac primumßatuamus, cum hos euciitus regi diu'ino conßlio ceriumßt,fle{iendos eße animos ad obee dientiaiit

pur lip: mllauth: dientiam Deo debitxni,ut etiani 'm aduerßsrebus ei placidé obtemperemits.

I^on iam dePhyßcis caußs mortis dicatit, Etß natura fuit obnoxia mult is morbis, tarnen et uolimtatemDci intueamur, er non quid nobis acciderit incommodi, fed ad qua bona, ex hac mifera uita, er quidem triftißimis temporia bus euocatusßt,con/tderemus. Namß ipfum ue* rèdilex'mus,faucndumefteius bonis, tmoßfena timus ueram effe ^cclejia doHrinam,gratulari ipß coelefiis Academia confuetudmem debemus, 'm qua non iam dilutos riuulos fapientia, ut'm hac uita, bibit : fed coràm fruitur immenfo ac purißimo fonte fapientia,audit Filium Dfi,Pro« phetas er Apoflolos,cr menarrabili laticia Deo gratias agit, quod cito 'm huste coetum er in hanc pulcberrimam Academiam abduilusßt, de qua cogitantes nos quoqj, mox cuolare ex hoc carcere maüemus.

Äuget forta/fe dolorem tuum, cogitatio de ipßus ingenio,erußtione,uirtute, et dulctßimam taltsfilij confuetudmem defideras. Sed hoc ipfum decus mmuere luéfum debet. Qjiia er his uira tutibus feis eum in hoc brcui curriculo multis profuiße,ncc fuiffe mutile onus terra. Vidi/ii tea flimonia pietatis lucentis m uita, er in hoc agoa ne, qua oftenderunt initia coeleflis uita in eo accenfa fui/fe, er hanc eius migrationem fuijfe

itcr dd cceleftii Eccle/ttc confuetudinem. Uni qiiotics h^c filij orndmena cogitdbii, grdtidi âges Ceo, qui declarauit fe tibi or ipft fdue^ re, cùm htec in eum contuht muncrd, qua funt omnium fumnu. EÜ cniin grdt£ mentis,non an* tùmdducrfd, fed etidin beneficia recorderi.

cùm igitur fcids, uolunati Cei obtem* perdndum ejf'e,qui lubet moderari dolores,çy fi* lio niM mail accidijfie iudicdudum fit, haruin cdufiarum cogiatione pdulatim te erigito, cz nicerori repugnato. Niouenturetiani animiho* tninum exemplis. Quia luftum uidetur, nodefu* gere communu onera, quæ quafi communi lege generi humaneimpofiafient, duanto trifliiel ffieihciilum fuit primis parcnttbus interitus Abel, quo interfe^lofiimul uidcrunt Ecclefiaiii uirilem m fita fanitlia extinéhlm efie. Quanto hi grauiores dolendi eau fis habuerunt in lUa pri* ma folitudine generis humani, qu.im uos, qui re* liquam hdbetis fimiliam, in qua figna, funt pic* tatés non obfiura f Et in illis gemma uulncrd fuernnt. Elam fielerè impij fratris magis excru* ciabantur, quant alter tus morte.

Innumera exempld ex omnium temporum hiflorijs repeti poffènt. Sed fenem Babylam epi* feopum Antiochenimi intueamur, cui tres filij i Tyranno Cecio trucidati fiint,cum quidcni afta* rent pater C7 mater, nec tantum oculis crudeli*

P H T L I Pi M E L KT'. jn titemajpiccrent, fed etiam adolefcentcs fua uoce confirmeren t. Poftea meter jfeébitrix futt ne» cis ceniugis, çr complexe filtorum er menti corpore,pio ritu ee in terrem condidit.

Memintfti er tmperetoris Menricif hifto» rient, c^ui teeitus Jfe^tor fuit neeis filij er fi» li£,cumcfi ed coniugem uentum effet,lüftens cunt dolore,inquit, ïuftus es Gomme, er reft um ludt» cium tuum.

Semper fepientes miretifunt, cur tintx mo* le terumnerum onerete fit imbcciüe hominum neture. Seditos,qtii fcimusceufesdiuinitùspe» tefei!les,obtempcremus diuino confilio,er reme» die diu'mit'us nwnfirete teneemus, Hiec euteni cum coüiges, er hoc domefticum exemplum tibi proponito.

Si quendo euocetus, menfes eliquot peregrè ^femihe ebes epud infueues homines, leniimtur mole/lie er defiderium ffe reditused tuos. I« nunc defiderium feres modeftius, quie eliquanto potl 'm lÜe pulcherrime Aeedemie coclefti filium rurfus completicris,er quidem ornetum honore Jflendidiore, quem funt hi gredus, uidelicet luce diuine, er collocetum m egmen Propheterum, Apoftolorum er eeiterorum, qui leude dofirin£ fioruerunt. Ibi unèuiuctis in omni £ternitetc, fruentes conßyefluGei, er dulcißimis ferinoni» bus Chrifli,Prophcterum er ApoJiolorum.Henc

eternitiitem 'mtueamur in hdc terumnofd pere» grindtionejtdnqudm metdm, CT' fortim hdi feridi ferdmiK,quid O' breue curriculum eü, O dd iüdnt i£ternitdtcm,'m qud ftpicntid o iuflicid Dei frueniur, non dd fugdcid huiui uitie bond conditi fumiK.

ciult;e cum tibi uiro dodo et bono notd /int, breuius dd te fcripft, dc D E V M oro, ut O dnmi O“ corpqrii uires tibi dugedt, IJleminifti enim didum, In ipfo fumui, utuimits cz »WMe« niur. Ndle.

S. D. CttMi te propter eximidm uirtu» tem tudm plericj; hïc dwemui plurimum, nu* gnum dolorum dccepimus ex interitu honeflißi* nue nutronto coniugis tu£, prtefertim cum co* gitdremu^ edm tdli tempore extindum e/Te, cum tibi in publicis miferijs dliud nullum ej/ct fold* titvin, ntfi dulctßimd confuetudo cum coniuge et liberiSt ïtdq^ O morte ipftui cr tuo ludu udl* deperturbdti fumut. Qudre D.Dodor Mdrti* nui pro fuo fummo ergd te dmore jldtim duxit dd te fcribendum e//e. Ego ucro et/i fctebdm i» me non e/fe tdntum dutoritdtis, qudntd, opics ejfe dd uo$

PHILIP. MELANT. pç ad te confolatidum iudicabam, tarnen addidi me^ M Ittcrof, ut fludium meum optimam uolun» tatem tihi decUrarem. Scio autcm te ea pru* dentia cr grauitate praditum e]fe,deinde ita in* flruâum doUrma ChrifttdnA,ut quibu'S exfonti* bus uer£ confolationes petendo /int, optimè per* ßgt;ici(ts tpfe. Etfi cnim pium cr honeflum eü dolere mortem honeflißimlt;e coniugis: ( Ndw e2r Dco placet htec caritas erga noflros, ut inuiti ab eis diueüamur, or corum incommoda afficia* mury tarnen lÜud Deo etiam placet, ut modere* mur dolorem,ficut Paulus non uetat nos lagere, fed uetatßc lugere, ut gentes lugent. t^on col* ligam, quantii ßnt huius uitae miferilt;€, quantum profertim his temporibus impendeat calamita* turn, ut mors etiam optanda iqdeatur uelut por tus aliquis, in quo acquiefcamus. lllud tantum rogo, ut con/ideres quod Cbriflus ait,ne pa/feres quidem ßne uolutate Dei uitam amittere. Debe* mus aut obedientiam Deo.Çyuare cum certum ßt Det conßlio et uolutate exemtem ejfe his ærurn* nisconiugem tuam, no decet te uehementius Dei uoluntati repugnare. Deinde,nos qut Chrißum agnofcimus,mcminerimus nos omnibus afßißio* nibus obnoxios, ueluti uiélimas morti defli* natas eße. At quomodo tribuetur nobis fanßif* ßmusuu!ltmlt;e titulus, ßrecufamus fubirecom* Wunes ajfiiiliones. Seis Cf illud, Oportere nos

fieri Jimiles imdginis filij 'Dei. Qtidre cum ipfê tdin hombtles dffltâiones iwftrd cdujd pertule= rit, pr£ftemus et uicißint hoc officium, quod re* quint,ut moderate Jeramus ipjius excplo cos cd* ldmitates,quibus Ecclefiam Juam exerceri uoluit. tam hoe nutgnAm tibi confolationcm ddjerre debet, quod m agnitione Chrijlt cr reih, fide h'me difieeßit, ut itéré Jfierare poßimtts earn conßecutam ejje tcterna gaitdid cum Chrijlo, ubi iterum und uiiluri efiis, tntcr fiandos firue* mint lüd letcrnA cy uerè iitcunda. confitetu* dine. Poftretnà Chrijlianos ßeire decet etiam pcccdtum effie frangi dolore, cx irafci ittdicio Dei,dc repugiMre uoluntati ipfius. cgo con* foldtiones miht in multis cdjibiis proponere fo* leo, quds fcio tibi^notds cjjè omnes. Coüegi au* tem breuiter has, ut tibi meum fludium often* derem. lubetenim Paulus ut dolcamtis cum do* lentibus,P.t ttalere aliquid 'm Pcclejia mutua fird* trum conßoldtito debet, ideo rogo ut meas liter AS boni confitlds, teq; pro tua, fitpientia er pie* tdte erigds, er dolori rejiftas, er cogites nos Chriftidnos tun ad huius uitte delicias, fed acerrima certamina uocatos effie, neq^ tarnen de* futures nobis effie Chriftum, qui ait, ^on relin* quam uos orphanos. Aderit ipfe quoq- tibi,cunt uerbo ipfius te fuftentabis et enges. Bene er feli* fiter udle.Vuitebergetipoft Pafeha, Anno

REuerenJe uir, cy amice carißime. Qjtdtta cjuam publica moeflicia facit, ut fcnfm in prtuatis doloribM ßt hebetior, tarnen in omni* bw bonts ingcnijs natiuaso^yit mmimè lentoi motM cict. ciuare non duhitamut, te propter mortem honefltßima: coniugK tue magno in do* lore eße. Iios tjuoej; cum ex litefu uenerandi uiri Magiflri loanni'S Garcan intellexijfemuf, earn fuperatam dolortbut parties extinihm eße, ualdè augeri mocfliciam noflram propßr tan* turn carißimi amici uulnus fenfimus. Cum enim cy uirtutibns omnibus qu£ pi£ matrons conue* jiiunt excelluerit,^^ concordia inter uos perpe* tua,zyconfuetudo plenApictatis cr fuauitatis fuerit, zy iam communi cura cz dtnorc liberi educandi eßent, er tua £tas cy ualetudo iam hanc uit£ fociam neceßariö requireret, magnas doloris cy deßderij caufas te habere cogitabi* mus. Jiüifcrabilior etiam hic interitus co uidetur, partus laboribus opprejfa eil. IMqj etj: com«g« tu£ caufa etiam dolemus, cam atecy à liberis auulfam eße, tarnen uulnus tuum intuen* tes,ßngulari dolore adficimur* Cumciiabfcntcs non

non poßimui aliß officijs tibi meder^decummut ad hoc remtdium, quod omnium efficacißimum eR, Dommum noftrum Jcßum chrtjiivm, fontem CP inftauratorem uit£ oramu^, ut te Spiritu ßuo fanilo conßoletur^ CP ßeruet mcolumem Eccle/ite tUi£,donKfliclt;£ CP publiae. Oramm etMm,ut ti^ bi hberos fcruct incolumes. Scimtü autcm tc non folwn nojji omnia,qu£ diumitm ad confolandam Ecclejiam tradita ßiint, ßedetiamuera fidcam=: pkiii. Cum igitur certißime flatuas, nec naßci nec extingui nos caßu, cp tuam coniugcm ia»i frui caleftis Ecclefîæ conßuetudine, 'm qua rur=‘ fus earn compleflèrts, CP oum ea de fapientia Bei coÜoqucris, cuius ekmenta à te didicit, habet maflicite uera remédia. 'Vult Deus ut cP dolea= mus, CP ut de/tderio noflrorum adficiamur. Sed uultftmul, ut moderemur dolorem, CP fleébimus animos ad obedientiam ipßdebitam, preefertim cum Itetißimos exitus Eccle/iæ propofuerit. Aïf= m'mimus quendam amicum,qui mortuo filio,cuiit in magno dolore ejfet, forte in it'mere,m recenti luâu mcidit in Pfalmi locum, tpßefecit nos, CP non ip/t nos.HtCc tpfa comonefafiio de prouiden* tia ita penetrauit in animum eins, ut dicerct,fuc iße in corde fuo diuinam quandam flammam bito acccnfam,cum hoc diäum legerct, acpoflea mediocriter quieuit. Nec uerö dubitamus, quin tibiexercitia fidet talia CP nota CP ußtataßnt.

P H I LI P: M E L A N TZ p7 lt;Clÿdrc J}gt;erdmiis, te mtuentcm in imiuerfdm do^ ilrinAin coelejlem, repugnArc dotori, Et tecum et cum tuis Itberis Deum oramus,ut tibi (tdßt,t:y te regdt ZT feruet incolumem. De aliß dißutd* tionibus nihil nunc fcrtbendum eße duximus, ZT guiddm mclcmentius nobifciimdgunt,cumqiii^ dem iniuridm noflris Ecclefijs fdcidnt, c?quot; ndn ignorent nos de rebus mdgnis certumind fuß'mea redcerrimd, Bcneudle. DieiolulijjAnnoDo» mini

EX literis Viti intcUeximuf, honefiißimdtit mAtron4m,cotugem tudin, excmtdejjè rebus buwdws. niccdfus multis bonis ZT doßis uiris mdgiium dolorem in «rbe noflrddttulit, qui tuo luétu ddficiuntur. Sed ego mdgis hoe doleo, non foliirn quód fdmilidritds et beneuolentid inter nosnMior cfl, quodq; eüquifddm fludiorum ZT fententidrum focietds, fed etidm quid uidi coniu^ gem tudm,cùm memmi quie liïius uirtus juerit,in omni ofjicio, uidi ZT pdruos liberos. H«c niihi omnid m oculos mcurrebdnt,Viti literds legenti.

ZT tuo mcerore moueor, ZT' iUud decus nM= trondrum penè in ipfo flore extindum effè udlde doleo. Etji dutem te ad grauitatem cr moderd^ tionem

t ton mt iutiirtifinxit,tibiq^ notä fuut otltnlii,clUie nd confoldtione»! 4 deal'S uiris colligimtur, tA* tuen ut 'm bonis ndturis so^ya.i funt expreßißi= niæ,Arbitrer tllds in te mngnopere dolorem AU-gere.Quitre non dublto,qum tecum uebemen^ ter luacris, amp;nbsp;dolori dißßculter repitgnM. Pre* ctgt;r igitur ‘Dominum noftrum Jeßum Chrtfium, qui noftrisderumnis feadfici teftdtur,ut teddiu^ uetAtq^erigat. 'i^AmStoicA iÜA preeceptA^utne doleAS,non ßoliim inAnia ßunt, fedetium Auditu crudcliA atque iniuflA, zy db ed PhilofophiA, qudm nos probdmus, reieOn. ddmndtd Chri^ flidnis fententijs.Odit enim Deus rcùg as-ópy»?. Qudre quod lugesjtominise^ 4 ndturd bené in* ftituti. E/ piè ^^4g• moderdre luaum,et repiigM dolori. Ciuodqutdem fdcies,cum cogitdbisDei uoluntdte unitterfum genus humdnum ingentb bus cdldmitdtibus fubteaum effe, CP coniugent tudm non cdfu cxt'maum,fed Dei conßlio dd im* mortdlitdtëeuocdtdm effe, c? 4 tedliqudntißer Auulfdm, er quod pdulo pàa Deus confuetudt* nem ueßrdm uobis longè mdiorc condittone red* diturus fit, ubt unÀ fruentes eeteruA luce, de Deo ßidutßime colloquemini,Ac longè uincet prüfen* tem fuduitdtem CP confuetudinem illd futufA piorum coniugum ov^ny'ia.. Sed cum fcidm te omnid qu£ hue pertinent, ßne monitore coUi* gcre,nolui effe proltxior, Htec tdtnen breuiter fcrtpfi.

quot;PHiLtr'. m'elauth'. ?i9 fhripß, quod drbitrabar ad amici officium pcrtt^ Here, tali tempore ofteiidcre fe amici cafu afficù Ego uero ex animo adficior, te^ oro, ut boi li~ teraxioniconÇulax. Adfcriham etiamremtdium fummisanimi perturba^ tionibux in primis opem tulit,Onerandui eA ani* »21« occMpdtionibiM, quibm abducatur à cogitta tionibux de interituconiugis, putotibinon dceffe négocia, Sadoleti epiflolam ad me fcria ptum, te uidifTe arbitror,miß enimVito exema plum. De noftrii ftudijs ZJ de Republica fcribe* mus alias. Reneuale.

Ma GN A M «(W cjfe paterni amtgt;ris,etia am te animo tuo exifiimare non dubito, Quare mihi facile erodes, affirnunti, ttalde me dilexiffe filiam KnnAm. Cumautem praiclarède te fenttrem propter fcribendi faculatem eximia am,ut alij mtdtt,quiiudicaredehisfiudijspofa funt, i« ^uibus uerfaris, ZT ex eo beneuolentia ergate /tngularis 'm animo meo nata e/fet,non muitux tibi uolenti filiam dejfiondi, uteji CT Hbi CZ «ob« hac coniunéiio faufla ZT felix efjet^

ceritnui pr^ecipuM humandrum cdldwiMuMyOquot; edrivm remedid,ferdmu^ idnt,quie dccidcrunt, fd» pienter. Etfi igitur ntdgttff in dolore fiim, proa ptered quodfilid extinitd eSi, et quidem proeuli pdrëtum co}ttplexu,et quod priits de rebui necefa fdrijs cum ed colloqui non potuerim, tdtnen edi confoldtiones wihi propono, qu£ diuinitùs trda ditæ funt,qudrim htec pracipud eil. Signa ueri infilid pietitii ergd Deum,O' ante mortem prtsa celferunt,propter quæßgt;ero, eumidm dulcißimit confuetudme Dei, er Tilij eiies Domini noflri If« ƒ« Chrifit frui, cui etidm edm pepè Idcrimdn! commenddui,er utjßero, pdulo poil ibi edmdnta. pleéldr. üofirdm uero inter nos dmicitidm uoa io perpetudm ejje, er ego fideliter edm,/i quibus potero officijs, tuebor. Tuos certè liberos, meos eße duedm, er uerè mei funt, quos non minus dia ltgo,qudm dilexi matrem. Tuiße dutem magnuM incendium dmoris mei ergd plidm, multi norunt, er id morte ipßus non extMum eil, fed dolore er dcftderio dfitur. Cumq^ fuiße edm ddinodum lt;2zÄ0TiKVo/j feidm, ipfius in me aßeilus deriiid* re me idm debere ludico. Ciuid igitur defiliabits er deßlio deliberds f î^on folum conßlium do, Ut dd me mittds pueUds,fcu omnes,feu dliquds, fed etidm te, ut id fdcids, udlde oro. Educdbuntur enim, Deo iuudnte, er fideliter, er fuduiter, ut foror,dd dgnitionemDei, er dd honeftdofficid, fedulà

r H I LI r-. MEL A N T HZ ?2X fèdulo mftituentur. VidesJ^ecîmen inflitutionis in literif,quie fi[i£ tu£ niAnu fcri[gt;t£ fuizt.Ftlium Alberttvm non dubito iam iflhic nutrtcibns corn* mendatum eß'e,quem Dej« feruet incoltvmem. Sis gnificabis igitur mihi tudmuolunatemdc filida bus, ut uel ipfe iflhuc uenidi», uel dmicos fidèles mittum, qui hue dduehant uelomnes, ueldliquas. Mitrfbdm quidë, qu£ efi imbeciÜior,udlde te oro ut finds edm dpud fororem educdri. Ncc bcDi pe» riculis deterreor, quo minus mecum omnes uera fdri meos uelim. Texit nosTt^VShdélenusmds gnA clementid, cr figt;cro proteëlurum ejje nos detneeps: quodéj; rfl officij,ut eurem fitmilidm »t locK trdnquillioribus colloedri, fient opus,non neghgdm. Peto igitur,ut mihi uoluntdtem tudm de mittcndis filidbus fignifices, Hunc dedi relia

wreed«. A Cdmerdrio,ciim nuncius efiet mecum, liter£ dlldt£ funt,qutbus fe ex Tyrigetis proficifct in Francidm fcribit, quod etwn nuncio dixijjem,tdm procul fequendum efii non puauia mus. Ppiftolam eius dd me feriptim tibi mitto, Adiunän eft crdlterd Cdmerurij ddSeturttm. Iilij iiterds dd Sciurum, quds nuncius dttulit, ego in Prdncidm mifiurus fum. Bene O”

T Jj/ex/ ßliiitn so^yii diuinitus mßti humd» n£ îMturæ, o ßnfam amorti acuit mtferi^ cardia, poftquam in triftißimam feruitutem ue^ nitjprteßertimcumliideremmultoiinca uirtu^ i tes adumbratoi eße. Quare poflejuam addeteras calamitates mors immatura acceßit,non poßiim nondolere. Äuget etiam moefliciam recordatto meierrati, Honenim ßua culpa, fed meaneglugt; ' gentia in tintas mißerias inciderat. Cum autem quotidie cam ueris gemittbus Deo commendaue“ i rim annos decent, o mihi perßgt;tcuo teflimonto fignificatum fit, curte Deo futuram eße, iudtco diuinitùs ex hac uia euocaam eß'e,ut tjs calami^ tamp;tibus,m quibtis fuit,liberaretur. Hlt;flt;- cogto» tio pater num dolorem quafi hebetiorem efiecit. Iticji O' Deo leterno Patri domini noftrt iefu Chrtfti grattas ago, ouàd oftendit ße gemttus no^ firosexaudtre, O' tftam tntßeram in tranquiUio* rem uitam euocauit. De morbo o ßermone tpoa riturlt;e foraßis ßeribet altijuis, qui plané non* ' dum oblitus e^ noflrorum oßieiorum, ac mit* tcre abeüarium ad N. meo fumtu dccreui. Tibi

lien gratiM a^o,ijuod amp;nbsp;no/lro dolore affice^ rts, zj- lenire cum fludcs,4quo amen me ctiam cogiatio publicorwm )na,lorum abdudt. Ncc me ant'am excruciMt publica belli nald, quæ funt innumerdbilid, fed ctiam doär'mie conßtßonefj interilM literArum. Synodits telamexorfd efi ad flabilienda impia dogma,a,et habebit applaus fores Principes amp;nbsp;theologos tTra/xcpuTtpi'^ov» Tttç. Irtbw antis periculis cum /itPcclcfia, manifeflum fit ßne ope diuina non poffe dodris n£ lucem retineri, hac me ßgt;e fuflento, quid nunc cum deflituitur Ecclejia omnibus humanis auxtlijs^Deus priefentiam fuam oflendit mirandit libcrdtionibus,quod ut nu/nc facidtjoto eum pea dore oro. E)e refulatione Synodi ualde prodef» fet nos dmanter colloqui.Bene uale.Die 29 Mur« hj, 174 7.ScrMe/llt;e.

DE CONIVGIO, AD ILLVSTRIS« ßmiv)n Principem ac üominum,!). Albers tum Mdrchionem Brandeburgen* fern, Psucem Prufi£,etc,

ILlufirißime er clementißime Prineeps : Idee condidit Dciw intelligentes naturas, ut effet credturd cui fuam fapientiam et boniatem com* municdretjZ^ à qua uidßim agnofeerctur de ce* y 2 lebrurc«

lebrdretur ïn omni xtermtatc.Et ut dgnofci pop lit,de lt;i mdlts rebu^ difccrni, multd defe teftimo^i nid uniuerfo mimdi opificio, prd-eipuè uerô ho^ fninii naturæ impreßit. Trdtisfudit entm in bo= tninum mentes radios fu£ lucis, uidclicet notici* dm, qua dgnofeimus cjje Deum, çy difcernimiis conditorem lt;t rébus conditis.Addidit zy noticids uirtutum, non folum ut uita: hominum inter ip* fbs reilrices effent, fed etidm ut difcernerët Df* m d rebus mdlis. Vult fc agnopd conditor fapi-ente)n,benefîcum, ucrdcem, luflum, caffum,iudi^ cem zy (lindiccm effe. Uxe in omni inuocatione eogitdndd font. Non enim brdchijs ampleitimur Deum, fed mente intuendus eü, zy cogitandui eiuisfît, zy qudlis, zy ubi pdtefailus fit, dn ZT cur exdudidt. Fdcit autetn iUuflre diffrimen hec uirtiis, (juie nomindtur cdflitds, id cR, qua: detc= fldtur et uitdt udgds libidines,zy ordincm de nte^: tdsdDeo inftitutds tuetur. Vult igitur intelligi d nobis, uerè placere fibi hune ordinem, zy ff horribiliter irdfei buius ordinis eonfu/ionibus, fieut zy dtrociffimæ poenlt;e contamiiidtionuni omnibus ætntibus oftendunt,exeidid Troiie,Sibd=! ris. Sparine, Thebarum, zy aliarum innumerdbi* îium urbium.

Contra uerè Diabolus, odio Dei deleèhltur ordinis confufione, zy imbeeiÜem hominum na^ turam impeUit, ut extrd metds à Deo inftitutds furenter

furenter ruât, cùmigitur in inuocatione difccr» nimui Deum ù Didbolii,cT aliji îmmMidis nAtu^ ris,dllociui nos cogitemus fdpiens,beneficum, ues rdx, iu/ium, cdflum numen, quod fe pdtefeat mijfo Vilio ucrdci ci cdßo.

Non igitur tyrunnicd uincutd funt leges cdßi coniugij, ut Ethnici furenter mdgmdti funt, fed ordo eü fdpienttte diuinte, m ipfa mente Dei immotus, CT tndgno confilio propter tnultds edufds humano generi trdditus, inter quds cdufdi illdtneß'e non dubium eü, ut difcrimen fit lUu* firius inter Deum O' Didbolos.

Cum Igitur in Moifc fcriptum efiDEXîT DEVS, fignificdturmirdiidd fdpientid decree turn CT fdiicitum effe, alis ut conderetur homi=’ num nAturd, ut km unicus cum fcemma unicd. eopuldretur, CT intelligercnt diuinte fdpienti£ repugndrehuius ordints conturbdtionem, Signi-ficdntur d' dlid mula. Qitdlis eü uerus dmor, uerd sopytl inJfonfo ergdfigt;onfdm,tdlis eR dnwr M! Fi(io wer!« ergd humdUAm ndturam, qudm dp fumfit.Deniqi drcdtue fignificdtiones mult£ huic decreto inuolutte fimt, de qutbus Celfitudinem tudmpro fud fdpientid fepè eogiture exijlimo. Ac fimus dttenti in confiderdndd ntAiejidtc ho= rum uerborum, DIXIT DEVS. Cedere dutem dicentiDeo, credturte omnes reuerenter ’ detebunt Stdhicucl prtecipuè decldrdt Didbo^

_ E.PI1^TOLÆ lui drdens odio dducrfui Deum, nec foîtvm int“ pcUit homineSjUt unriè contimhic/itur,fèd etiant ï inciuinatos Pontifices, CT multos fanAttcos ho^ fûmes mcMt, ut décrétai cum uoce diuma pu= guAntia, ad contumebam'DeiproponAnt. Dicit CP prlt;ecipit Pdpd, ne Icgitimd coniugid contrd^ hdntur,CP dddit multos tetros errores, uoà Tiuy/J-ccra. Pî£c duddcid Pontificum noneU i fctM«dn4,/cd eR furor À Didbolo ortus. Himcfult;= ) rorem intcUigcre cp execrdri omîtes bon£ imu“ t tes dcbent.

pietds tiid lduddnddeü,quoddicenti ’ Dfo ob temperds, CP 'm to tu guber tut tone tui ordmis d Deo 'mftituti confufionem feuerè pro^ litbes,CP m domeflicd confuetudme coniugijfce^ dus fcmper fdnélè ferudfli, CP' nunc rurfits iit i coniugio legitimo uiuere nuuis, quÀm m pericu^ ! iis uit£ cœlibis, qu£ inuocdtionem Det fepè itn^ pedtimt, Adejl dutemDeus fuo ordmt, CP“ iuuit obtemperdntes fu£ uoci, cp botu confcientU ipfivin inuocdntes, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Qudre tetcrnum Pdtrem Domini itofiriie^ fu Chrifii, condiforem generis humdnt, amp;nbsp;duto^ rem foederis contugum CP generdtionis, oro,ut Cclfitudinem tudm, CP generis nobiliate cP pu^i dicitid prdftdntem ffonfitm tudni,feruet incolu^ mes,CP ut toa guberndtio fit Pcclcfi^e CP Celfi^i tudini tUiCfdluaris. Certtßimum es^ enim, diuigt; tiitùf

nitùf coniugia Eccle/î^ protect,ßcut KOX er exempta teflantur. cùm in lud,eci uagarentur peßimarum gentium exercitm, Sy= \ riaci,Ardbici,Parthi, Ægyptij, Komani, tarnen Dc»s hlt;ec honeftißima eoniugid ZdcbdritC CP EliZdbeth, lofeph CP Mdrhe, CP ßmilium, qut erantEccleßdDeiytegebdt.Nec dubtum efl,M4s ridm, CP eiM fororem, CP dlids multdf cdfldi w« trends CP uirgines exceHui/fe forma, ingenijt, fdpteiitid,uirtute,ncc ignotds ducibus fuijfe. Euit igitur manifeflum Dft bcncficiivm, coniugiorum jflorwm protcHio, Qu^dre CX ßgt;erdmus nobis ^uoejiddfuturum effe, CP ut nos regdt CP defene ddt,drdentibus eum uotis oremus.Eene CP felici*

S. D. Del« teternusPdterDomini noflri lefu Chrifli,conditor uniuerftc nAtur£, cp dutor pulcherrimi dulcißimtci; foederis coniugdlis,ddßt tue coniugio, cp fdeidt ut ßt trdnqutSum, fdu» flum,felix er foecundum. Curntj; multa fdpienter CP piè feriptd ßnt, qu£ non folum digintatctn (oniugij nobis oftendunt, fed etidm nwnent, qua

animi pictite compledi coniunx coniugem cle=s bedt, t^ud moderdtione communes huius uit£ difficulates ferenda ßnt, tum uerô iÜud Pythd= goricum, quod Ariftoteles in prima pagetid Oeconomicorum reciat, lüuftrem piiluram ton tinet multorutn offictorwm. Sic enim dtxiffe Py= thdgoreos inquit,Virum meminijfe debere,dddu= Cl dd feßonfdm dd ara anquam fupplicem.Vides ritum uetcrum effe, lungi jfonfam zy ßonfdfü ante dram, tnßc^b,nte Deo, inter muocdtio= nem Dei. Qui mos hdud dubic d primisPdtribus inftitutus eü, ut cogitemus d Deo hatte contiM= ätonem mflitutam clfe,ZT ab eo iuuari. Deinde totum tus fupplicum transfert ad Jfonfam. fuit ufiatum, fupplices federe ad aras, ZT cos qtiibtis fiebant fupplices, accedere ad hos fubleuandos, Quo ritu inteüigebdtur eis promiffa uenia ZT incolumitds, ZT perpétua defen/io. Qj^id pul= chrius hdc imagined Sponfa ante aras tibi an* quam fupplex traditur, tu earn in tuamfidem re* ctpis, fubleuas tanquam imbecilliorem, perpetu* amq; mifericordiam ZT defenßonem ei promit* tis. vide quant is de rebus hoc ritu nos antiqui* tas commonefieri uoluerit, qui quidem ZT idius lt;eterni connubij Eccleßa: ZT ßtij Dei pidlura eft. Sedet ad aram Eccleßa fupplex, inter maximos cerumnas. Ad hanc accedit ßtonfus filius Dei, ZTearnerigit. Z^iuicompletensmiferam,poüt*

PH I LI V'. M E L A N T HZ ^29 cetur Cl £tcrnAm mifericordiam et defen/ionem, Hdc fidepetdtnits CL expeóiemus etiam hoc tris fti tempore auxilium dfilto Dei, cjuem, ut mters fit ueflri^ iiuptijs,uosci;feruet c:l gubernet,oro. Et/t diit idm moeßicid temporum impedior, quo minui tfluc uetiiam, tdmenuotif adero. Salutem opto CL uiris integerrimts, pdtri tuo cr Jßonfe pudtcißim£, CL uirts cldrißimit D. DoâoriHtes ronymo, D.DoflorJ Zochto, CL pdflori Ecclefi^e ueftr£ Sigefrido. Bene Udle,die i? Fcbr«drij,.qMo dntednnos 1717 NtcdMordrieuKffiMjpa'niMcifi: dit bldjßhcmtdrum, quits dixerdt templo Dei mi* nitdns. Qho exemplo time Dem ojiendit, d. fe defendi Eccleßdm fudm,qui ut iiime quoq;des fenddt, etidtn/i mAgnu tumultibm concutitur, cro. NMper ettm adeffet lüuflrißimm Prmceps Eleélor Mrfrchio, clan inter cièterd diceretn, mt dd nuptids uoedtum eße, honorificè de tuo pu^ tre loquebdtur. Et ego de ingenijs cr fludijs tuts fubieci commemordtionem, qud»i Priitcipi gm* tdm cjße dnimdduerti. Iteriwn Udle.

VT cætcr^rttw omnium uirtutum notici£ indit£ funt humdiiis nKntibm,CL ddiunéle pccitie mmoto ordine fcelerd eomitdntur, ut eße Y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dettwt

D«P«,ez (fUaUsfit cogitemui, tta GP cdftitdtcnt inteUigi Deus uoluit, gt metM gencrutioni dr» cumdcdtt. duid hæc utrtus lUufèredtfcrimen fd^ cit inter Deum,dc iMturds immundas Dic/nonum dc hominum.

Ctttn tgitur Deum dUoc^uentes, non cerncrt eum ocuUs, non compleâi brachijs poßimus, mente eum intueamur : cogitcmus cius patefd» iliones, CP difcerndmui eum ab alijs naturis cioit aliarum uirtutum, tùm uero caftuatis nwntione. Qua in cogitatione hoc etiant ueniat in men* tem-, Deum execrari ueta cf preces poUutorims hominum. Quare in otnniuita tuen caftitatent ftudeamus,cr ordinem à Deo fancitum amentus, S£pè ettam uoluntatem Dei contemplcmur in exemplts horribiliivm pœnArum, qu£ turpia hbt* dinum incendia fecuta ßunt, conflagrattonem Sodomie, CattAnieorum deletionem, cxiliwm Dd* uidis,TroM,Thebarum, Spart£, ej- innumerabi* hum urbium excidia, er plurimarum gentiwm Grhominum intcritus. Quarum calamitatum, etß multa fcelera concurrunt, tarnen proximie caufc,dc uelut 7rÇoK.aTapH.T/K.ai' ßucrunt libidi* nes.nec uüa eâ£tdsßne injtgntbus exemplis.

Laudo igitur confihum tuum,(iuod,utDco obtempères, in coniugio cafto Gr pio uiuere de* creuifii. E^ Deum £ternum Patrom Domini no* fin îefu Chrifli,conditorem generis humani, O' auto*

P H ni P: MEL A NTi îîl tutorem dukißimi fœderis coniugäits, oro, ut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

E t/î dutem Çcio tt fepè cogitdre,cHm de c£a teris ttitlt;e ofßcijs, tùm uerôctidm de cditfîs pro= ter (juds boc «itic gcnttj expetendum, dmdtidtem, O' tueiidum fH,er de eiM comnwdis d'incom= inodts, tdnten nudic inter uotd publicd, O' te O' nos, qui tibi bene uolumus, bdc ipfd cogUdtionc (tccendcre animes ad inuocdtioncm Det fouMe»

E/I omnino dulcis confuetudo writi Oquot; «xow, in quibus o uirtus esî, o mutuus amor, Scd cwn certo de iußo 1)01 conßlio h£c uitd nM= gnislt;erumnis onerata fit, tencnd£ funt confola^ tiones, qute in dnimis O uirtutem O mutuum anwrcm confirment.

Cludnqudm igitur minuf impeditifunt cu^ rd,labortlws,periculis, qui fine familijs uiuunt: tdmen i« omnibi« hdc uerd confolatio dnimum Mt Deo obfcwpereiw, hune uit£ orlt;f dinem admirabili ipfius fitpientid fancitum, Oquot; initio prtetuleritis libertdti, ut nominatur, cz Bitnc anteferdtis.

Ceimt, eufiodem ueflr^focictdtis C7 fdmtltic,cr * omnes leriimnds leniturum cjfie, ut affuiteufios familiarum Abrah£,tfadc,lacob,Tbobi(e,o mub

toYum pioYum, quos, qudnquS et ipjbs multi tYb ßes cafits duYitcY exercucYunt, pYotcxit tdnu'ti, ZJ' in mAgnts pcYiculis ztf tCYumnii pldeidos exi= tus dcdit.

Qudnto tcleYdiilioYd ßtnt omiiidqutepijs dccidunt,qui je neo cur£ ejj'e jciimt,quiq; fc iT fudsfdimhds noYimt feptds ejßc cdjiorum dngclo^ Yum dgminibus, qudm quA’dcadunt poUntis, quoYum pciioYd ntAgnis cYucidtibus IdccYdutur, ZtJquot; qui jaunt je .1 Deo pYcicilos ejjè, ZT in nM‘ gnds cdldinitdtes YUituYos. Nihtl cogitdYt hor^ Yibilius tdli uitd poteH, qudm nee gubcYndt nee pYotegit Deus.

1dm ut animi confldntid in fcYeiidis cont^ . mU'Hibus£Yumnis/itfiYmioY, dttentc conßderes dulcißimd diiih, in quibiis Dcu^s uolu^tutein fudin expYejiit, O' duxilium poUicetuY, qud in cogitdtione oYdiYidbed ndYYdtioiie Ycäißimnm ea,qu£ de/cYibit pYtmdm generis huntdiiifet' YnAtionem,ubi fcriptum cil,Dixit Dominus, Nö« bonum hominem ejße ßolum, fdcidmus ei ddin‘ toYium ßmile ip/i.

Cum qu£YMit humdn£ mentes, cuy non dho modo fit pYopdgdtio, ut floYum o dpiim, nid Phoenicist Et cuy nuYis o fiamin£ copuldtio ceYtis metis ciYcunddtdesl t RetYdhit nos Dens ddße,inquiens,Dixit Dominus, id eü, fdpientß‘‘ »KO conjilio ztP immoto decreto ßinxit butte or^ dinetti.

P H I L / P: M E L a N T HZ dinem. 1« boc décréta âclt;juiefcito,cui aduerftri, gigâtiteo morejycllu.’m coelo 'mferre, Seo«

CaufM uerà confilij diu'mi, in iUd teteruA confuetudine nMgis cernemiM, nttnc dutcm ipß décréta abtemperemies, etidmß caufM amnci non perßncimM, (y tarnen ahquM conßderare dulce eß, CZ earum cogitatione boe genies uita: \ nbsp;nbsp;fit fuauiM.

Canditi pent duo, quia uoluit Dei« genus humanum Ecclcßam eße, uoluit celebrari uocem doélrinlt;e inter plures, alterum ab altero docert, alter um alten teftem eße inuocationis,ztr ßecu= lum ac hortatorem ad omnia uirtutum officia.

Marem autem cr focminam condidit, ut mutua fit cr ardent sofyi, quam quidem amp;nbsp;ty^ pumeße uoluit mirandi amoris in Eilio erga nox ' turam bumanam, quam aßumfit. Circumdedit autem certas metas, ut inteUigatur caflitas, qua uult fe Deus ab immundis naturis difcerni.

Ac ut intelligi pofiit, has met as diuinitus fancitas eße, uoluntatts fua tefies,uoluit eße hor ribtles pantos, quæ iminoto ordine in untuerfo gencre humano ubiq^ mceflas libidines comitan= tur, o/iendunt, non cafu,fed diuinitits deleri eos, qui tetris libidinum confufionibus poUuti funt,

rentibiK er^ nAtos,(iult;£ non ßl cafn âoctnfa., fed itA condita, jit in optima nAturif,in quibuiw^ luit Deus fuum eßgtem conjjgt;ici, oflendit km in tpfo crgu nos ptUcrnam so^yliù çj amo^ rem ejjc.

Hac omnii nedificiwm bumani corporis^ dU ßindltonem fexus, leges coniugij, pocnlt;tf tncejlte confuetudinis,sofylùj pdrentum,tlluflrM prout^ dentiæ teflimoniii eße, nMnifeflum csî, (^ute cjui^ dem oßendumt hune nAturum non caÇu extitiße, fed uerè effe mentent drchitedkltricem, bontuti, tuflam, cjßam, uindicem fcelerum, cuflodem fo‘ cteatis human£, ZT honefli coniugij,

Ncc «erô dubiumefl,coniugtumfiefid!ib ' dus, cum huais uer£ fapicntiæ de prouidenlut fcholdm ejfe conjt'dcrabis. Poflca etiam in gene^ j r4^zo„e cr nutritione foboIis,Qr- in famttiiepm j tedhone,teflmonid prxfentiæ Dei multd cernes.

Stdtim cùm in aluo mdterno fcetus nafcb tur,ne tenelio corpufculo défit nutrimentum,dia u'mo confilio ita, condia dl nAturd,ut Idc in ube=! rtbus cotjudtur,M.iro ordinc diuino laxdntur of fium iuniluræ iufto tempore tn partu, dcpofied rurfits clduduntur,(ju£ nuÜd humdttd drtc Idxdri dut cldudi poßunt.

H£c mdntfcfld mirdculd oflendunt, non edi fu ndfci hommes,fed ordinis hutus cr dutorem et conferuatorem Deum eße, Pofted funt alia multi fignd

P ft I 'Ll P. M P. L A ft T, fgnA pr^fenthe Dei^^uod fua dcxtri tuetur hoa ttiintmt focicMem. Qum latronesadpanof ra^ ' pit,etiam cum ex manibut magiftratuum effugif^ uidentur.

Stepè igitur tecum répétai hatte uocem,'Di^ xit Deui,tion cA bonum hominem eße folum,fa-ciainui ei adiutorium. Dicere autetn hoc loco ßa gntficat,miranda fapientia fancire, cr nobis hoc decretum traders, v Deo dicenti ac fancienti obtemperandum eße fiatuas.

Demde reputes, quantos hic ßt furor, ei' u^deortus ßt. üicentiDeo aduerfatur Papa, qui dicit,î^e facerdos in coniugio legitmo ca fto uiuat. yiolat quidem hunc ordinem fuo lapfit etiam Dauid,fcd tüud fcelus maius eA, legem op* poncre Deo dicenti, qu£ contugium prohibeat, caufa ßt ingentium fcelerum, quibus ira D« horribliteraccenditur. Quantuautemßt auda=gt; Fliegern opponcre dicenti Deo,hominumca» citas non (atis conßderat, fed DiaboU intelii^ gumt,à quibus h£c audacia primum orta eR.

Btß autem in ^thnicis feriptis, ckm quere» he de leramnis coniugij, tum etiam uituperatio» nes GT fexus itr coniugq leguntur, amenfeimut normam iudicq effe uoeem diuinam, Gr mode» finis locuti font fapientes et honefii.

Pythagoras prtecipit, ne maritus coniu» sept contumelia adficiat, qute ad aram ei uelut fupplex

I STGLÆ fupplcx trdditur. H;c fi iiim fupplicum confix derabis,'mteüigcs ad amorem contugdhd cid oportere m uiro etidtn dcccdcre mifiricor^ didtn ergd fixum imbeciUiorem. Tud fide ey utr^ tute coniunx defiendendd, ty eitu infirntitdti pdrcendum eâ. Hac turd dd dvdm fidnciMititr, ubi De um teftem ty iudicem fidcimui hutuf ftr£ uolumtdtii, ty pctimm, ut fit cuftos nvjir£ confiuetudmtSyfi critpid ty officiofii, Sindutent ent crudelts,ut fit uindex.

Admonet dutcm tws de coniugio 7111] Dei ttEcclefia, Huie dd drum fdihi fupplici prontifi fio. Sic enim dd dr dm, id eü, in drcdno confiHo lt;eterni Pdtris, mirdiido fiœdere filim Dei £ccle‘ fidm mfirnidm ct lerumnofdm fibidcfigt;ondet,et complete ns fiippltcem, miferetur cdldmitdtii cuts, de pldcdturiis sternum Pdtrem, in fiefi de^ riudt irdm,fit fiupplex icterno Pdtri pro ed,etfti^ fttnet panAm.Detnde deerr imè défendit fionfiin contrd fieuifiimos hofles Didbolos, et fixa in U-iris Jfonfe dulcißmo fudiitolo, uoce Eudngelip et ddto drrdbone Spiritu fdn{lo,ornAt enm fiii bonis,reddit uitdm,fdpientidm,iufticidm,fe»iper ddeR infirm£ fionfe,et tegit edm tn omnibus pe^ riculis.

Hoc foedus filij Dei cogitdto,non folltm euw tibi fldiitidd drum Deus ffonfiim ddiungit,dut cùmddesi uocdtus dd comniuncm prtcdtioncm iniiu^

PHILIP'. M E L A If T HZ ^^7 i« nuptiarum initijs, fed etiam quoties cum dul» cifmi coniuge et tuis nAtis ad menfam afidebis, aut in thalamum accedes, imaginem anwris et be neßciorum filij Gei in fadere coiugij nobis pro^ pofiam effè agnofcas, ac uos duos CP tioflrum parutem agmenfeito illius Eccle/ite membra effe, ^uamEtlius amat, compleéiitur O’ tuetur, Hunc uicißim amato, zj grato pedore célébrés,te, tuosc[i,cr nidulos ueflros ei commenda,cum ^ui* dem certum ßt,nulla nos firma, præfidia habere, nififiliitm Dei.

Deziiq; ipfumfadus coniugij, fignifica*' tiones de uoluntate Dei multas continct,zii pert petua confuetudo in fecundis ZT' aduerfis rebut exercitium eR omnium uirtutum, ztL mula non obfeura prafentiæ Dei in genere humanoteflit monta oficndit. l^equaguam enimfocietasgene* ris humant diuturna effe poffet in tantis pericu=gt; lisz:rfuroribus,nifiDeus cuflos effet imbectUi^ um; zu atrocia fcelera, tjuibus dilaceranturhos WîMîwm catus,manifefi:is exempHs puniret,zil in bellis Ecclefiam fuam tegeret. Hicc quotidiana ffeilAcula cum cernimus, Cf ettm uidemus nos tpfos Cf infir^ma agmina nofira mirandis modis protegi,ali, liberari O’ feruari uitim coniugum, fiat etiam exercitium uerlt;e inuocationis Dci.

Hlt;f c fciipfi breuitcr, genera feu fontes con folaticnum utcun^recians, confilium, uoluntut

tem, er mAndnteLm Dei, teflimonid priefeiiti^ Dei in coniugio,pands uiolantiiem ordinem d Deo/diicitum: teciiddhortor,ut hdrum grduißi^ tnarum rerum cogiatione conßrmdttK,rcueren’‘ ter dt hoc uit\e genere fentids, Oquot; hdne (ut nomiudnt y feruitutem plucidé feras, ia cum in Deo acqutefeet animus tuus, non folum aduerft fdcilitis tolerabis, zj fiducia prafentia: Dei uin^ ces,fed laiUd fuduitas, ejuam natura adferimt maris et fœminie coniunftio, et fobolis procréât tio,diilcior erit^

Adderem etiam prlt;ecepta de ojfcijs mariti ergo, uxorem,C3‘ uxoris erga maritum, nifipro^ Itxior hecc commemoratio futura efet, quim ut in hde^pompd nuptiah poffet Icgi. Sed firmtff mum eA uinculu/m mutui amoris inter uot, ejuod mentes ueftra pdriter in Deo imum funt, quodcß uos mutuo dmatis, quia Deo obedire dccreuifiisgt; TSiulld enim eü firma amicitia, niß à Dfo ori*

Pofled ey ars ddhibendd efi, alendus amor uirtute ztT offieijs, quorum hoc prtecipuum quod in uetcri uerfu breuiter dicitur:

Sdpientcr crhoc Apoflolus monet, ut ttiri pdreant fexui imbecilltori,non oncrent grauidas, aut alijs nutricdtionis offieijs occupdtasfmiuliit Idboribus,

Simonides uxorem Iduddt, lt;]ult;e /imilis lt;ipicnlie,cdftd,frugalis,mtcntA operi, nonudgd:. bundd,foucns fololem. In w/i wfrcptwHiditot pulcbris uirtutibus,condondndci cft infirniitdsjï quandofortè morofior eéi, dut pdrim comii, dut in coquendo kuiter errdtum fil.

In omnibus dmicitijs, mutud «Triewiqc qttdfddm dmicoriim ineptids ferre necelfe e^i, ut dicitur, Alor« dmtci neueris, non oderis. ld in coniugtomdximè fdciendü cH,quod fummuseü dmiettue grddi«. Deniq; totd confuetudo minut turbukntd fit, hdnc ipfdm oh cdufam,ne commua nis precdtio tud,coniugis,fobolis,impedidtur,fed ut l£ti coniungere uoa poßitis, (3^ dd eumdent ucru/in Dcum qfdem dnimis confugere, er fud cutufq; domus uerè ßt ^ccleßd. Dct,ßeut i?oc eonßho diuinitùs hdnc dulcem focictatem inflia tutdm effe,non dubiam eit.

Hlt;cc(td te in priefentid fcripß,ut oflende* rem, cr frobdrt mifii tuum conßlium, me tca cum, O' ewm dwlcipnii» ß)onfd tua, cr cum ue* flris pdrentibus it Dco petere, ut uos feruet, cr coniugium Hcjîrum gubernet, factat ut totut Mte curfus uobisßt cr alijs fduflus o fdluaris.

Id Kf fjpcidt FdiM^ Del, eufios Eca ckßlt;e fu£,toto cunî pcilore oro. Bcne udle,

S. D. 'Valde conßertMtm fuin lefkl tuit grMißimd querela, iiatn CT tuis difficultitibuf rnouebar, (y ßniul animo coüigebam calamititet ret literari£ plurimM, qu£ uajlitutem ubiq; mi* nantur. impendent bella Turcica, qu£ tam lite^ r(K in uicinis regionibtcs deleucrumt, ïn German nia fcholæ multô ante defertæ funt magna ex parte, amißa ße pratmtorum. Et nunc reliquia in mult is locis dißipantur peftilentia. Samhac adRhenum abftulit nobis multi lumina ingcnio^ rum. Ad hlt;ec malaaccedit odium literarum,le-gum cr difctpltn£ in uulgo infinitum. Poftremi cum Principes tuen crnAmentaE.cipublicie de^ berent,quid aguntfAlij Cyclopico more content* nunt literas, alij etiam oderunt anquam dtfib ptin£ uincula. Qjta tgitur nos confolatione fuflentemus, qui CT hiec fludia colimus, ZT po* tentumodia inflammauimus mutationereruml Equidetq fepè htec cogituns, cr animo reputans ueterum imperiorum, (y Ecclefilt;e nwtus, Ct re= rum uices,earumq^ caufias, qiuro exempla fimi* iia, CZ me utcumq; ertgo coelcflibus uoctbus, qut poUtcentur Eccle/iam Geo cur£ ejfie, nec pojfi funditus deleri. Eo^ ftudia colenda eße, ne nos tpfi

ip/i Ecclefiam protjciamus. Nee «erö dulito te, quem feto eximi4 prlt;editum effe prudentid, f£pi tddem cogiare. Veiiio igitur ad tuam dclibera» tionem. Non dwbifo tibi 'm alijs Academijs lo» cttMt honeflum cont'mgerc poffe, in ^«ibns Itbe» ratm ahcfuiindo labore docendorivm puercrum, in piperioribus profeßionibui cum dignitAte uerfari poßes. Si ab liarpyijs,qut£ expilauerunt ueftram Academiam, rcpcti reditus poßent, ar^ bitror te rnaUe ifihic eße, prxfcrtim cum tarn fis paterfamilias, Sed quid ^eiJit, ttefeio. ipfe ex^: pertus fum,quantumßt onus Academiarum, fed tarnen, jt ent Reßiub: er mcdiocris tranquilli* tos, te ei fimiles deditos tranquillioribus fludijs exifiimo cum dignitate 'm Academijs uiuere pof=i fc. Nonarbitrorte aulas querere,quibus natiud dißidiafunt cumPhilofophis, er bdrbdney, Ac poßi mucniri aulam arbitrer, ubi fit mgenij tut aliquis ufus. Scio aDuee Prußilt;equart uirum doiflum. De mcrcufurd quid rejfondeam Arbi:* tror naturam tuam abhorrcre ab hac u.aTTH'Kÿja 7Lii.H,qua: et pcriculofa cfl er Jtnefeenore tenuis, iüec te uelim abflrahi lt;t literis prafertim pene fenefeentem. Maturuit iamaitate, et ufu rerum, iudicij tui grauitas. Hoc deeuî in fludijs 'm Ec« ck/îæ luce conflnei maüem. Orationem tuam le» gi,qu£ efl qutdem ornattßime feripta. Sed créa Ult Tyrannis 'm aulis,eL hanc ait Ariflotcles i«i«

micißmctM eße ueritati. PMarum ßcif tum cffc,quód AthenM laudibuf mAioribui ornA^ uerat qu!tm patriam,ijuomodo numc Tyranniß^ rent uituperätionein eiui regioniSyqu£ tibi do^ ' tmcilium pfdcbct. Qjiare de Thefi dicere tutiut eßetydc paucK uerfibus m primu pdgina mutatif, Jine oß'enfione legi œterd poßunt. Edeudam^; ludico. Sed expeänbo literdf lude, ut mtelligM quid mutdri uelii,dut,dn mhi conceddi dliqud e^ hypothcji deiwre. Bczîc udle doilißime c? cdriß finie Arnolde, Die tzAdnudrij.

MAgndmcoepi uoluptdtemex ordtionePelt;i tri Niedntdnni, cum mihi generofdtn i»» dolem tudm, fiudid, ctr reSlum uoliuntdtempr£* dicdret. Quid cnim optdbilius eil, qudtn ut nobi^ litiUReipub: gubernAculii deß'mdtd,CP bonitdte ndtura cxcclldt, et doürind itd cxcoldttir, ut um muttui uerè mteütgere tueri poßit,

Jtdq; cum de ßudijs nobilitdtls, deq^ cecterii pdrtibu^ Reipub: coUoqueremur, exiftimdretlk Peiriit medt literds tibi non ingrdtds fore,ßdcile

P H I LI P'. M t L AN Tt 545 mtià fcribendum pcrpulit.Ertt autem'humani» Mii tult;ic,CI' literM ci ojfictd noßri ordinif non ajjterndri. Porrôfemper itafen/i in heroici^ tnilijs uim ndtura praflantiorem effè, (juim in febqud multitudine. Ndm citw ordiflUMt diflin^ âio diuinitu^ fdSta,ßt, ci P)eiK bcroif uni gcnui cateris homirabui præfecerit, addidit etiam mo* tiK (tniworum lt;icrioreSynuliores,CI fcliciores,ut Plato ucrè tradit. Quod cuwi ita fit, profeâà dolendiim efi, tüam uim naturæ extmiam, fepè uel igttAuid extingui, uel corrumpt malts exem* duare te adhortor, prim'um, ut fiopèdili^ genterq- con/ideres, quod munus attribuerit DfiM beroiro gcneri, deiwde indolein diuinia tus donatam, dodlrina, nwrtbtts, difitpHita, libes rrtiiuw artium cognitione cxpotirc ftudeds. In banc Çententiam multa: extant adhortationcSyCr m facris Uteris, et alibi à politicis uiris luculcn^ ter fiript£,quM cum arbitrer te quotidie in ma,^ mbits habere, non putaut utcndum longiore ora* tione.

Sed quoniam in hanc contmonefadioneni tngreffiis fum,facere non potui, quinadijceretn tiarratiunculam, qult;e in quodam pocmate extat^ non iHamquidem htfloricam, fed uenuflam,ci' erudite confiilatn, adnwnend^ adolcfcentia cau^ fa, ut cogitet ci difcrimina ordinum diuinitus

mfiitutd elJê, tmiruiq; elaborandum efjè, ut uintutefudtnperfotMmtueutur. CiuodfiPluto’* nem dccuit grauifiimii difiiutationibus infercre interdum /j-vÿo'^oy'ta.g, concedatur cy nobis in Eptftold, qu£ non niultum eil abfimilis fiimilidri foUoquio, figura altqtu utL

ïertur autcnihec narratio : Longo tnter» uaUo poü conditioncm Adlt;e (y Eu£, cum primi parentes iam haberent fannliam, uifiim eü Deo, femel prodire, ac fe illis patefacere, ut in illd tnundt folitudine quotidianis conflii^ntes drum nis confolaretur. Porte igitur è fenefira profil’* ciens Bua, uidit uenientem Deum conditoretn, cum comitatu Angelorum. Btquoniampoflri* dtefefius diesfuturus erat,ltberos capcrat !dud*‘ re,adfuturospatris facrificio zy concioni. Cum autem nondum omîtes lauijjet, cr uercretur fqualentesac fordidos producere inconfiedum Dei,iußit ut hi fe infano Ctr firaminibus occuU tarent,qu£ ad ufum pecudum proximè congeßd erant. C£teris comptis mandat,utfient ordtnè, expedantes Deum m atrio,cumcpfuerit ingref fus,et à matre falutatus,accédant ipfi, porrigant dextras,paululum flexo poplité, faluta* tione, pofiea taciti fuo loco atq^ ordine confia fiant. li£c cum imperafièt, ingreditur Deus i» atrium. Procedit obuiam pulcerrima mater, pu* dorent ac pauorcni uultu figiiificans, uenieii*

tem reuerenterexcipitamplexu. Dcutcomiter cam dffatur, ac iubet bono animo ejje, fe Patrent »ufern ejfe, et non defuturum ipjis, quibns et ui» tam et mentem, imaginem diuintatis fuie tmper» tiuiffet. Poftca accedunt pueri ordinè, ut iußi erant,porrigtint dextrof, falutant, demde tAciti regrediuntur.

Laudat Deu^s matris diligentiam, lt;}uod non modo ornaffet liberos, fed etiam ad morum elegantiam affuefaccret. Sed hi gefius,incjuit, etementa funt difctplinie,alia grautor doólrina aeccdere debet, ut fciant fe prtecipuè nafa ad agnitionem Dei,ad propaganda)» eius nottciam, ad conferuandam premißionem uobis traditain, ad exercendam obedientiam erga Deum, iubet doceri eos de immortaliate, de poenis impiorum ceternisi.

i^aterrejfondet, fedulo h^e 'mculcari ipßs ab utrocj; parente,cf addit illacrimanst M.emini miferandi lapfus nofiri, cy quanta benigniate nos receperis, coq- omni contentione annitimur, ut foboles noflra ßt in officio, ne grauius te of» fendamus. Projßicimus quantle poe/iie impen» deant pofteritati noff:rlt;e,ß te deferucrit^Hitc igi» tur prlt;ecipua noflra cura e^, ut te conditorem ipßs mon/iremus, er doceamus eos, qult;e officia requiras, er quam propofueris nobis Jfem falu» tis.Sed ipfe uelim eos audios, ut ß quid non redlè

didicertPHt, tUd uoce emaidctur. }ulct igitur flantcm Abelum primo locorcciarc pdreiitum dicbitd, lubet cUrè, de prafenti dnimo pro» ouncidre.

Puer incipit : Credo tmum effè üeitm, om» iiipotcnten2,(dpicntem, iuftum,dc bonum, eondi» torem totuif)nu'ndi,qui in hdcrerum moledd» tnirdndam iidrieatem operum propofuit, ccrttf» Jimum orditiem cakftium motuum, temporum uieei, leges, ac utres ndfcentium, ut htccomnid teftarentur niundum non eafii extitifje, fed ab ahqua aterna. mente conditur,gt; effe. ISlobis uerà bomtntbus nuntem tndidit, in qua anquam iitta» gine lucere diumitatK- noticiam uoluit : addidit mteüedlum,quie cjfictd requirat, qu£ impro» bet,utipß obediamui,Addidit ci mandatum pa» rentibus,quo oßenderent, fe conditori fuo hben* ter parère, d debere obedientiam. Ç^od Jipa» ruilfent,fine peccdto,/ine morte uixißet genid bumanum, d m hac uta fuljiffet multà lüußri» or noticid P)ei,drfißit in peéloribus noflris in’‘ i gensdmor Dei, dßne prattis cupidititibus Deo f fuiffèmus morigeri. Sed odio Dei diabolus, ut deformaret opus dininum, cireamuenit noßros j parentes, d abieâis falßs opintontbus,cdligi’gt; nem mentibus eorum ojfudit, ne cogitarent, quantum Deo deberent, quantoperc requirat Deus, ne à fuo ues bo difcedamus. I« impulfos perdt»

ptrdidtt, quia uioïaa legeDeum offinderimt^ Qudre cum omnid diuinitui conditd bond clJintt peccdtum non d Deo, fed d Didboli eJ homtnu/ni ttoluntdte ortum eft. Hi«c mort fecutd eü, Tyydnnis ferpenti^, gui dduerfui genui humd-num ho/iiliter grujfdtur, cy oninibm cdldiniti.» tibus hommes opprimit,

^d anten ut effent m hoe tnunio cultores, O' prteeones Dei, iwluit Deies prorfui perire ge=* nui humdnum,idcó ddmirundu mifcricordid pro^ mißt Senten noßrtc mAtrt, propter (juod uelit pldcdtui effe geiieri humano, nos exdudire o fdludre, dc reddere nobis teternAm tiitdm, lucetn^ fdptentidm O iußicidm. Pruteipuè uerà i-mmdK nitdi odij in ferpente inftdmmdbitur dduerfus hoc Semen, inßget ferpens dentes eius edlcdiieoy. O crudelißmo inorfu Idcerdbtt omnes ei addix üos. Sed intered cdput ferpentis db hoc Setnine conculcdbitur, uiuet enim i« hoc Semine diuind ndturd. Ideo^ nwrfe»? abolebit, O Tgt;r4nKwn ferpentem in berrtbiles crucidtui dbijciet.

Credo etidm fdcrificid,lt;ju£ À pdtre fieri ui* deo,fignA eße fdcrificifi guod pro nobis lUud Se* men offeret,dd pldcandum Deum. Sic enim Deui nobis fit propicius, fi credimus non propter no* fird fdcrificid,fed propter tüud Semen, nobis ignofci,nos exdi(diri,o fdluari. Et qudnejudm in bdc morali uitd htcrebunt pecçdttim,mors,cr c^ter^

ctcter^e cdldmitAtcs,t:inwn incoatur diuinîtui U(t lux uitd, in hii, qui hac crcdunt, qui qttt^ dem pldcent Dco propter illud Semen, dc inei* piwit ei obedire, quod uenict ctidm, ut iudicct mumdum, redddt uitdm perpetudm ijs, qui ipfi credent, cr punidt aternii fuppltcijs Didbolunt, omnes,qui Semen promilJum contcmnent.

Ad hutte cultum credo priecipuè uoedtos effe omnes hommes, ut hac ddmirdndd Cet ope* rd,cr beneficid prtcdicent, ut Dei trd zy miferi* cordid innotefcdnt,ut Deus timedtur O' glorifia* cetur, O multi falui fiant. Nec deterreri hotiti* nés ullis periculis debent, quo minus hune cul* turn prieftent : Erit enim femper ccetus dliquis pr^conivm Dei, etß ferpens o contemtores Dei mmanem feuitiam dduerfus eos exercebuttt ufq^ddiudicium, in quo immortdlis gloria pio* rum pdtefiet, qui etß erumt imbeciües, tdmeniif certdm'mtbus fuis diuinitus ddiuudbuntur de fer* uabuntur. Hune igitur Deum conditorem no* flrum,quipollicetur twbis fdlutem propter pro* miffum Semen, timeo,inuoco, ddoro, hute me eo/n mendo, db hoc peto, ut mihi propter Semen pro* mtjfumßs propteius, gubernet uerbo fuo, defen* ddt me dduerfus ferpentem Tyrannum, inferdt mihi fudtn lucem, o pios affeaus,dc credo me uerè propter promiffum Semen exdudiri, de re* If ici. Oro Item, ut conferuet o dugedt inter nof

nos uermi noticium tr£ nii(ericordi£ [u£, ac premißi Seminis, ticc finAt obrui ueros cultus aftutia ferpentis, ut regAt mcos meres, ne ipfum offendam, ZL ne mea exemplA c£teris noccant. 'E.t quoniAm ipfe nobis uttam impertit,CT ut aIaù nos, terrAtn fAcit fœcundAm, rogo ut fuppeditet carport uiSfum, cr eonferuct UAletudinem, fcr= uet etidm pArentes nofiros,ne defint nobis do= Hores CT gubcrKAforeî, fcruet tj- regat meos frdtres forores, ut pie cr féliciter uiuAnt,cr ornent gloriam ip/ius.

(ium Abeljinem dicendi feciffet,interrogA:* ti c£teri,Seth,Ci forores, rceenfent eadem. Dct« igitur non nwdo fludium eorum pictdtem Jduddt,fed etidm ordtionis d fententt£ lt;rvfj.a «fuviap CL concordidm,Ac hortdtur eos,ut hdnc fententidm confidnti peflorc dmpleäantur dc proftedntur, diligenterai de doHrind pdrentes rtwdiditf, nec opmionibus ddulterinis contdm'md= 11 doHrindm caleftem pdtidntur. iubet CT in rea liqud uitd pttrcntibiM morigeros eße ; Tefidturó} bos cultus Jibi grdtos effe, dc poüicctur fè ip/js opituldturum ejfe iwownibtw periculis. Dewîde ntdtrem dlloqucns, pdrentuwi diligentidm com= probdt. lubet dccerji c£teros hberoJjTOAximtMn ndtu Cdwi, CT forores reliquds, obiurgdtBudm, quod exiflimarit »jtniwcfr»ioccKUlt;ttos, q«4nt tgt;rlt;efeittes.

Soror igitur ac cerf it reliquos. Prodit Cf liccedit Caïn lt;td fratres, ßat rigide, toruitate uultui contumaciam animi cr ferociam pr£fe ferons, htcrehant in crmibus ftipula; zj fani gri mina,non geßu,non uocc fulutabat Dcum.ïntcr-fogatus ut parentum doélrinam rccitet, inciptt, Cj mutilatam ac corruptam ifXTHX»o'ip rech tat: Credo iinumcjfeDeum,omnipotenteM,(On* dttorem totius mit»di,gnem eolendum eße cen^ feo facrificijs, propter ^u£ foccundat agros no^ ßros, Sed an exaudiat inuocantes, an peccata rcmittatydmbigo. De rmmerMi/rdtc ctiam tune uidero,cum ex bac uita difceßcro. Sentio auteiit bonos mores colendos eße, ut uita trancjuiUa fit. HiCc cum tlbe contu/maciter dixißet, obiurgat eum Deus, c/uàd obîitus fit promifiionis, quod fi* dei doétrinam non teneat, ac iubet redire eum i» uiam,Cf^ integram pictatis doiürinam dificere.

Deinde, inciuit, cum uos parentes bumaiii generis futuri fitis,ueUm uos pofieritatietiM prælucere doârina, pietate, ex' uirtute. Son minus nos oppugnabit ferpens Tyrannus, cjuÀm cppugnauit parentes uefiros. Sed his,qui meam promifiioncm confieruabunt,cpitulabttur aduera fus ferpentem Héros promißus. Etcfuoniam régi genus humanum uerbo Dei, c? coherceri difit* pima uolo, deligam ex ccetu idoneos.

P ff t Lï P. Mt L A N'T. imponens cdpiti tuo,te confecrem, tibi meum spi ritum impertidm, ut fis Saccrdos, eritg; tuu inu=s ntis doär'mam diuinitus trdditcimsieteris omnis bus propotiere, zy facrificid fdcere diuinitus nunjlratd,edcj; reüè tnterpretari. Nee defugies pcriculd, quie propter bane profeßionem fube=! Mtdd erMtt, NdW agones tui tefiabuntur pio=i rum (er«Mi«lt;tó eße eultus mihi gratißmtos, zff fi^ gnißcabunt,ciMle fit futurivm ftcrificium pro» mi^feminis.

Tc Uerö Sefb Regew flt;cferiî pr£ficio,fcis esq; er f««Mi muntis gemin««i efie, Primùm, doilrmam, quam frater profejfus cä, omnibus uirUws tueberts, or impios, qui eonuitiaaduer» fus Deum dtcumt,pienies dc tolles, punies Cf c£^ teros,qui focietatem ueflram turbabunt. Vobis duobus uentura pofleritasobtemperet, er hunc ruflicum Cain, qui ut eü inculto corpore, it^c nwrej habet agrefles cr feros, feruum eße uolo, Cy mef« legum CT pœnArum eoherecri, ne aut reltgionem contumelia adficiat, aut eonturbet focietatem ueflram.

Ita diflributisordinibus,Euamrurfusallo» 1 quitur, eiq^ euram libcrorum regendorum er crudicndorHW committit. Illa lacrmans teflatur fe confumi perpetuo dolore er cruciatu, quem adferebat horrendi lapfus recordatio, Tandem, inqmt, reipfa comperi, calefies minas non eße

EF I STO LÆ irrittü,lt;jute mortem iiohis irrogarunt.AßidiMM .V. mortem mecum circumfcro, Quotics af^icio libères, AC pr^efertimhitncrigidum filium, CT projjiicio ueiitura muld, toto corpore perhor^ refeo er exAnimor. VeniAin igitur grauißfmi errati mei iteru.m peto, cr rnttigari calamitdtes oro. Deui ddfirnut fe tüi igiwfcere, erejudii^ ^udm genits humditu exerceri calamitatibui ue» ht,tarnen rurfuiadmonet cam promißi Seminit. Bwtc Heroa, inquit, tton defuturum effe inuo=lt; cantibtosipfum,er tjs oUm daturum calefiem ui* tam cr gloriam.

Bac conßolationc cum nonnihil leuajjcteiut luilum,difcejjurui porrigit dextram pueris, ter abeumtem comitatur, cumq- incenßa fludio fermonum dulctßtmorum, cr amore conditorii, procul iam À domo progreffà effet, amplexut cam, iubet üeui ad liberos redire, er poüicetlir cr tpff cr marito fuamopem, docet etiam bos fuos comités Angelos, euftodes effè familiié, qui gerant perpetuum bellum ngîj aazrovtPop cum ferpente. Quareßolitudinemminus moleftèfer^ re iubet, promittit deinde ßuturammaioremßd* tniliaritatem Angelis cum tota ßamilia, ut tedium folitudinis minuant. Beccumdixiffètjnube teilus in calum redijt.

Babes narrationem, que ctiamff non eH hü fiorica,tamlt;n res uerd^ cjquot; nMgnas adumbrat.s^ gnificit

P H r LIP’. M NT H‘. ïy? gnificät enim diflindionem ordinum diumitut fdéam eße, quod ucrum cßc ojlendunt ^rauißi^i. mu tc/limonid in fdcru litem, vides et eos ortu^’ tos ejje honoribus, qui pr£flant indole, doilrina, morum eleguntia, jtudio pictatis, utfîgnificetur, quibus rebus inflruäos e/fe oporteat uos, qui di* gniatc cteteris antcecllitis. Scd multorum nw* rcs nequdquam gcneri ac UAturæ rcfpondent, ut nbnuUi uideanturab meulto lUo ctfero Eutefilio prop(igati,non ab alijs. Nec tumen hæc cil gene* rts culpd, fed tpfi femind uirtutum dccepm lt;lt;nbsp;rm* ioribus non excitant dodrina difciplina, aut obruunt etiam dccerjitis malis moribus, qui quàm multipliciter peecent, etiam dtq^ etidtnge* neroft ddolefcentes confiderdre debent.

Prim'um, ut defertoreslædunt imperdtorent fuum,/ic ifti, diutnitus dd gubernationcm rerum deflindti, Deum contumelid ddficiunt, qui cum eiSjtnnqudtn in dcie,locum dttribuerit, non intel* ligunt fuum officium, neq; curam ulldin adhi* bent,utCits drtesfibi comparent,ßne quibus tue* rilofumnuUomodopoffiunt. Deinde commune ius focietdtis humdn^e uiolant, quod et debthim operam prlt;eßdre non poffiunt.

St fentiunt fe fud caufd natos effie, ut uolu» ptdtibus perfruantur, uthabcdnt omnium cupi* diatum liccntiam, quid aliud quam Gigantum genus ejjè cenfendi funt f Longe aliter Achilles A a fentie*

fcnticbdt, qui mterrogdtuiab Atace, quos fufti* iiuiffct omnium mlt;\xin:os ac diffiitlimos labores, rej^ondit,fufccptos pro amicis. Cumq^ pcrgeret Aux itiierrogdrc, quos omnium luciundtj^imos ftiliiniufjct, rurßis Achilles, Eofdetn, 'mquit, Sb ^nificans hrroicum iiirum ßjgrdre immenßd qtiddain cupidiate iitudndlt;e Reiptib: qud 'mcMa tiis res fuß-ipit ajßerrimds, nonut fuie utilititi, ftd ut commitni confuldt. Cum boe entbiijidßno rdpidtur, nibil ei dulcitts e/l^qudm res qudmlibet difficiles, amen in eonimune utiles gcrcre, ut AMijico mhil dulcius e^l cruditißimis drtis fuit exercitijs. Pracldrè Achilles:Et qudiiqudmui* gor ingenij non csifimiUs in omnibus, tdinen bo^ nos omnes, qui prd'futuri ftmt clt;etcris, decet fe^ rió dnidre Kempub: gp dtinili, ut dd cdiii dcce^ ddnt,optiniis drtibus in/lruât.

Eidtn etidm dcres impetus in gencroßs nd* turis,fi non reguntur doärind, fepè aberrdnt. laq^ etfi in Hercule nuximd uis erat ingenij, ameneum ddDoéîores deducunt :Exat enim Thcoeriti cdrmen, qui cius Mdgiflros fcx recen* fct ; rpa/x^ara irp vraÏJ'a ycfiop a!= c^iJ'ld'a^cp, etc.

iiccddolcfcens antumliterds Mußedtn didicit, fed fenex etidin Atldntis dodrindm de fyderum motibus percepit. Qjiali doärind inßb tutus fucrit^ Achilles, Jignificdt Homerut, cum

V n 1 L 1 -P'. M t. L K T H'. ÎJ'y eit, cum budcs clarorum Prmcipum, ludcntcm cithdrd, decantajfc : qua ex re apparet eum ct-hifloriof, Grreliquam eim ætitu doélrinatft O' Kuficam didicilJè. Ncc decuißet in eiuf elypco pin^i cceh u- elcnteijtorum fericni, CT fydera, qutc diflerminant Scptciifrujncm cr Meridiem, ji antum fuijjctrudis Qrjinepedioremilcf. Sed fabulai omitto.

Regum omnium baud dubiè ingeniefifi^ tnui Alexander, non nwdó primai liter ai, fed Uitiuerfam Philofophiam cy medendi artem per=i eepit. Et ut bcllatori nihil /it epm his togatis artibui, certe ei uiro, qui in pace gubernabit Rempiib'.aut ad confilia adhibenduierit,cpiti tffc omni generc doflrinie res ipfa loquitur. Ncc enim Auguftits domi leges emendare, iudicia conflituere Oquot; regere poterat, ni/t ipfe mul» tiphei cruditione infiruélm fui/fet, çy ad eon/t» lia doäißimos uirosadhibuilfet,Trebatium, Clt;(a p[tonem,Afinium,cy altos plurimos,

^i cateros Romanos aut GriCcosPrtncipes erudites enumerare uellcm, quàm longm e/fet futuriii eataloguiEt tarnen haitJenui loquorde îjs Principibui, quibm ucra religio ignon fuit. Eiunc quanto maim onus fu/îinent ht, qui fedent adgubernAcula,qui non folùm ciuilem difcipli» nam tueri debent, fedetiam gubernarereligio* neni f Hanc eiiim titram prieeipuam Dem omni»

bus,qui prteflant clt;eteris,iniunxit,ut efficiânt,ut reâè doccantur hommes deDeo. Vteiiimpr£a cipua ciiufti e^ljcurad focietitem hommes con^ duifuMt,ut alijdliosdeDeo, ZJ-eius uolunMe docere poffent, ta huius maximi de fummi ope^ ris ayavaQircU ante omnia IJlagijiratus eße de= bent.

Qt^onwdo dutem poßimt ßne tndgnd feicn^ ti£ eopid. religiones regere f An exifiimandiM e^l, Confldntinum, ntji ddpteatem ddiimxißit magnam eruditioncm, potuiße controuerjidnt db Ario motum uelmtettigere, ucl tudicare f ide uerô nequdqudm erdt in coetu Epifcoporum itw= lt;Jgt;op ’TT^ôa-QSTpf}. Sed cum m dißsuatione AritiM dextre refittnuit fiM ordtiotie,colleéiis Apoßolo^ rnm cr probdtorum dntorum teflimonijs, tunt plerdfq- dlidsTc-pifcoporum content tones erudi* tis fermontbtts mtra comintte dtremtt.

Sed obutd fMtt in htflorijs exempld pluri* ma, etidm quorundam noflrorum Prïnctpum, qui ametfîex hdc horrtdiore nattone ortt,amen inter tubas, qe drmorum flrepitum dliqutd tem^ pores cttdm Itteris (T Itberdli doârm£ tribue^ runt,ut eßent inflruftiores,cùm ad plerafq^ alias t(it£ partes, tùm uerô maxime ad pieatis cognt^ tionem, GE religionisguberrtAttonem. Quottes enim 'mctdumt in Rempub. tempora, qu£ requi* rient or bonos ge erudites Principes An non hoc

PHILIP, MELA HT’. 5^7 hoc tempore in his publicis dißidijs bonorum et eruditorum cognitio defiderdtur f Ariftoteles deßnit Mdgiftratum his uerbis: 0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4’'^“

Aa| T» vop-îÿ. Breuis eü, fed itéra CT àpM defcriptio,dc prorfus oraculi ftmilis,ß quis euol^ uatea, quie compleélitur. litige enim ob oculos ftantcm Magiflratum, cut Deus tradat utranque Decdlogi tdbuliim, cumcj; iubeat effe cuftodcm ha rum legum, quantos till res comnuiidari exifli* mabisfReltgionis CTquot; ciuilis dtfctplm£ cuflodiant de defenitonem fufeipit : Quomodo dutem cu* fiodiet,hoc e^,reget, conferudbit, propugnabit, ß non medtocriter inteliiget ƒ Qjtid quod ne dmare qutdeni potcü quifqudtn iUud,quodignoa rdt,utuerè dieitur,lgnoti nuOd cupido, Itdq^ itia doäis trddere magndrum rerum gubernotios nem, quid dliud eil, quam legum abulas trunco (tut parieti dffigerei Nee mw de tyrannis loquor^ qut petuldnter hds tibulds dbijciunt, colliduttt,et frdnguttt, tantum de itidoüis loquor, etß infei* tid quoq; feua tyrdnnis eil. Sed idtn de bonis CT mediocribus itigenijs loquer, hue expolienda eße doüritid eenfeo.

üunc in hoc morum eorruptione fatis effe putantdulict,ßddnegoeidddfcrant quanda i«a genij dextcritatent,dut cdÜtditatcm, qult;e fortaffe fußiceret,ß nihil differrcnt ij, quirerummaxU ni4r«»n conßlia regunt,d feruis in Comcedijs.At

lt;ili£ dîtes îecjuirimtur in curid. 'Deinde etidinß qui literds dttingiunt,tdnwn faflidiimt religionis doilrindm. Et ut quonddm erdt op'inio, Phdoß^ phidm imperaturis officcre, itd nwnc iiobilitds fiiidid religionis rclegcndd ej]e ccnfet dd MoiiA^ chos, dd infirmani plcbeculdm. Hic error qudn» tuw Ecclejîiedc uniuerß hominum uitie nocedt, oflendufit multdE.cipub. uulnerd. SilAdgißrd^ tus eil legum cuftos,ut rcilèdtitum esl, primutn ei diuinlt;e leges euftodiendie funt^ de quibus inci* dunt inter homines grduißm£ controuerßie. Hdrum drbiter Jine locupletiore cruditicne ne* mo efje potest, uede îAujicès errdtis nemo furdus ludicdre potest.

Memini me dudire îi quoddm ho/bite, Eegem Hißdiiicum Alfonfum ufitdto more Principum, fuo quoddm fymbolo delcikttum efje:paß.im enitn pmxit Pelecdnum, fodientem roßro peólus, OS' chcientem fditguinem, dd pullos pdßcendos. Huk piéluræ dddidit epigramma, : P R O LE« GE ET PRO G R E G E. ßgnifiediis Pri«' cipcm omiiid periculd ddire debere, lt;7 religio* nis ornduda cdufd,Cî pro populideßen/tone. Si* pienter uidit Alfonfus prtecipuum muttus eße ßfupcriorim ordinuniyreligionis ßudium, confer* udtionem er propdgdtionem. Cumq; omnesho* mines dd hoc opus diuinitus uocentur, ut fw quifq; loco coaferdt dliquid ßudij dd itlußrdu* ddl»

f H I LIPZ Af EL Â N'T: dam Dei glorùm, non cxiftiment fuperiores or» dines, hoc officium nihil ad fc pertincre.

Quare quod amas cz colis Chri/lianæ pie* tatis doéîrinam,Cfquod adhibes pios et eruditos interprètes, ntagnopere hunc tuum animum, amp;nbsp;tibi Cf Reipub: gratulor, teff adhortor, nc te ab hoc curriculo ineptis iudicijs indoéloru/in depcl* It finas. Non alms Deo cultus gratior eB, quant V cognofcere doilr'mam ab ipff traditatn, cr aliquid conferre opera; ad eam tUuflrandam. Ac remuncratur hoe officium Deus cumulate,ßcut inquit, Glorificantes me, glorificabo. Erit feli^ cior eurfus tuus in omni uita, in rerum admi* niffratione,fi uer£ pietatis doólrinam CT dfnua bis, CL ornare contendes. Adiunges autem CT aha /India,ut facis,qute CL ipfa fcruiunt retigio* ni,ity ad uarhis paries in uia conducunt. Audio ■tc grauifimum fcriptorem Thucydidem in ma* nibus habere, qui multis de rebus adnwnere le* élorem potes% de uarietate tngeniorum CL uo* liinatum in Principibus, qualis exitusfuerit ui* olentorum ciuium,qualia con/ilia, qualis exitus bonorum, ex quibus cau/is oriantur ciuitatum conuer/iones, Reile Pluarchus: Vt Ni.uß* eus organa fua noffe debet, la ei utro, qui in Repub. uerfatur, diligentia adhibcnda eii, ut fenfus Principum ac populi callcat, quant ad rem de/criptio perfonarum in hijlorijs non

parunt conducit. Obfcrudbis igitur în Tbucy» dide fammortim uirorim nAturM, fed dißmiles, Themiftoclii, Pendis, Cleonis,Alcibiadii,i^iciie, 3rdfidie,Theramenis : De'ttide cfuim ujn£ uniM fiutatis Atticte coituer/ioncs fecut£fînt,poji^ qudin temrè motivm eü beüum inter Gneedsd^ uiates: Ciuotiestenure fadera rupa /int,uel cupiditnte pdueorum, uel propter ittdnes poten» tum fu/fit tones, deinde dlid muln.

Sed cum Thucydides ipfc in ueftibulo com* memaret,(iu£ fint ex hiftorijs utihtdtcs petend£, hortdtur ut omnium tempor um hiftoridm difed* mus. Tibi uerèpr£cipuè cognofeendd eü fdcrd btflorid, CE legendu res huius Germanici impe* rif, c/u£ te multd ddmonebunt de Ecdefiu mutd* tionibus,cfu£ fcire homines nobiles plurimkm re* fert. Exiflimabis igitur tibi cum dd priudtdtit uitdm, turn dd publicd negocid mugnA ddminicu* Id pdrdtd effc, fi Ct rehgionis dodrind, brfc htftoridrum cr humdnitdtis cognittone fuerif inftrndus. Sed ejudrum drtium dtef^ dutorum co* gnttio expetendd fit, cjttem dd tifum cowpdrdndu fingul£,qu£ met£ fiiiguUs pr£fcnbend£,ne con* fufio corrumpdt indicium,fi intempeßiue mi* feedntur fdcrd prophdnis, nihil ddfcribere oput ed : Hdbes cnim mcnitorem dßiduum, Ct pru* dentu ct fideegregid pruditum AiedmdnniM,

r H 1 LI r: M EL A NT HZ ^61 non dubito tibi dextrè ZT drtium prtcoe» fta trddere, ZT monflrdre ufimt in uitlt;t.

£tli dutem is fedulo monedt, qutc caufie difcendi auiditatem in uefiro ordine exu* fcitare dcbeant, ZT qua. dodlrina uobis iTMximè opus jit,tanun quoniam me pritdicatione indolis dtq; humaniidtis tu^e ftc accenderdt,ut aliquid ad te literarum dare cuperem, hoc argusnento po^ ufus fum, ut inteiligercs cum indicia tAedmanni etiam aliorum congruere fententias. 'Pollremo etiam publica ßudia tibi comimndo : Magium enim uitic humanlt;e partem reguntli» terlt;e,continent religionis dodrinam, leges, om= nid officia humanitatis, deniffi multa uita; praß^ dia. Qjiam ob ritupw fapientes moderateres ci^ uitdtum femper ludicarunt hanc curam ad fc pertinere, ut ßudia literarum excitarent ZT ad* iuuarent, qu£ in tanta ingeniorum humanorum infirmitdte,inconftantia, addo etiam peruerßta* te uarijs modis periclitari folent.

Superiori ætate barbaries cùm cieteras di* feiplinas corruperat, tùm uerô fontes dodlrithe Cbriftiante indigne contaminaucrat.tüaturaliter autem itafit,ut in quolibet geiicre rciki ZTßm* plici doflrind amiffia, fuccedat Sophiflica,ZT in* ßnitd opiuionuw confußo. Inde magna tenebra bonis artibus 'inucilx funt. Secuta eR atas re* centior, qua repurgare artes cœpit, er reuoca*

re hominum ftudtn ad fontes. Ac principia fatis Itea fucruM, ex ‘magnamp;m lucem cum ca terts db fciplinis, tum etiam rcligioiiis dotfirina attulc“ ruait. Sed hac ineliora ftudia fubttó ingcnti pere culfa ruina, languefcere capertit, guta incurred ruait in odia potentum, Cùni autem uia hcnti^ num ex Ecclcfîa ncquaquam carere literis pof fint, omni ope annitcndum esl tibi, amp;nbsp;tuißmili-ius,ut hac parte opent feratis Itteris ex Ecclefat.

Gjialtbet atas habet fua ir,commoda,qiiibui meden maxime debent q, quorum pracipua es^ autoritas, ac uerifimum eii, quodatt Virgitius, ßmilcm effetiiam hominum KAutgationi contra fluminis curfum, ubi fl Icuiter ccjfaucrint rcnit= ges,impcttts fluminis ncMim retro trahit. ntflienim uerftts:

In peius rucre,ac retro fublapfa referri: lion alttcr,q qui aduerfo uix flumine lembuiit Kemtgijs fubigtt,fl brachia forte remiflt, Atq; lUti in praceps prono rapitaluc^ amni. Sed ueftri miincris eft,noiiremittcre iaborem, ac omnibus uiribiis repugnarc tnflrmic:.ti, et'p'ro^ uehere res bonas inter ingentes diflicultatest Hoc Here heroicum esi. Qjtare quantum poterisda^ bis opcram, tit non deleantur, fed conferiieiitttr bonie artes. Mihi crede, pr^eclarè de ton Eccle^ Jia merebuntur Principes, qui fitant autonateni ad cotise

id conÇeruiitionem r{{iorim fludiorum confe» rent, üec ullt triumphi plu^s haben t uerte laudn» 3enç unie, IAirtij,Aniio i y 3 9.

Lifer45 tM45, in ([itibiK prædieits mihi GaUo* rtiw Jiudia,magna, cwn uoluptdte legi. Graa tulor autem wn mmiK ip/is hterts, quàm GaJUî, ^(iôd in bi« miferii tumultibies itdljæ üquot; Gerzna« ntie aheubi trdnquiUum portum, Qt qud/i cers tumdomieiliumnatl^ [tint. Ç^od auteni petis À me, ut dliquid de Conuentu Aitgu/len/î ad te fcribdm, qudnquam minimè dele état me lÜdr um rerum reeorddtio,td)nen ne tibi optimo niro pa* r um officio fut uidear, moj geretur uol-untdti tuic. Et quemadmodum Poètd inlt;j«it, A Iomp I prmcipium, itd nos i Cieftre exordiemur : Nibil ' enim, wi boc conuentu cognoui memordbiliutt quim ip/iut hifloridm Ctefaris'. Magnam bdud 1 dubiè ddmirdtionem «pwd uos habet eiut pcrpe* 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tud fe*

tua. felicitiu/ed hoc logé admiraliliui atcj; hone* ßiM csi, quod in tantis fuceeßtbut G' rebus om* tubus ad uoluntatem fluentibus, niodcrattonent animi tantam retinct, ut nullum eius dtélum aut faólumpauló infolcntius notari poßtt. Qjient niihi K.egum aut Imperator urn ex Annalibus profères, quem fccund£ res non mutauerintl In hoe uno non potuit indulgentia fortunic ani* mum à fuo ftatu dcücere. thulia in co cupiditas, nulla ßgnißcatio fuperbtlt;e, aut feuitiæ animad* uerti potcA. iiam, ut alia omittam, in hae ipft cdufa religionts, in qua contra nos ab aduerfarijs miris artibns incenßtur, tarnen hadenus noßroS ciuiliteraudiuit. Interior uero cius uita plena eH honeflißimorum excmplorum contmentire, temperanti£, Cf frugalitatis. Dtfcipltnadorne* ßica, quie olim apud Principes Germanise feue* rißma fuit, nunc tantum rctinetur 'm famiiiet Ctefaris. ïtaq-, nemo improbus in familiaritatetn cius inßnuare fe poteü, Amtcis utitur tantum Principibus uiris, quos fuoiudicio propteruir* tutemdelegit^ Et quemadmodum ferturAlc=gt; xander imperator untcè deleibitusclfe confuc* tudme 'VlptaniUtrifconfultt, ita accipiofamiha* rißimum Ciefartnoßro ß/iffc M.ercur'mumCan* eellarium quoad uixit. Hune prtedicant uirunt Optimum ey fapientißimum, planeq;Vlpianum alterum fui]fe. Hac ex re conieiluram faccre potes

pûtes de uoluntAte ejquot; moribus Ciefaris,ôri toiS» TOÇ £K.aS@^, ÜIŒZTfÇ HiS^TOtX ^cujop. IMq«e ^uottes ajpexi Caftrem, uifus fum mhi aliq^uem ex Hits Idudatißimis heroibuiac femideis, quos quondam inter hommes uerfatos efji credimus, uidere. Ac ttiulto ueriusmhunccompcterein-dicaui,quod de Augujiofcripjit Uoratius, quàm ad ilium ipfum quantumuis boztuwi cr laudatum Principem.

Hlt;fc habui de Co’fare, qu£ CT mihi iucun* da erant recordanti, cr tibi arbitrabar uolupta^ tifutura. Qjiemenim non dcleibiret hic con* centos pulcherrimarum uirtutum, prcefertim in tanto Principe i Reliqua hifloria conuentus longam habet Tragcediam : Noj obtulimus Con* feßionemfidei,moderatißimefcriptam, ut appa* reret,nos non abhorrere à confilijs pads. Hoc imum pcttuimus, ne ß£uiretur in Ecclefias no* firas propter id do£lrin£ genus,quod ibi propo* ßueramus,cimi qutdem res loquatur ipfa,nos nul* lum dogma defcndere contra Euangelium, aut Catholicam Eccclc/iam, imo multis lods dodri* «iC Chrtfiiana, qui antea prophanis opinionibus iacuerant opprej^i, limien attulißc, uidelicet, de

iuflicid ßdä, de pccniteittid, de iifu Sderamento* rum, de diitoriate tradirionum bumanarum. Qjiod Jî hoc ah aducrfirijs impctrdremM,oflengt;i dcbdgt;f!Uf nos prohxè lUis concejfuros ejjc ontnid, qua ad dignititcin Epifeoporum flabüiendant pertinent. Necj; enim id cgimus uinjuam, utpo= iitia Eccle/iaßica dißolueretur, modo ut Euan» gelium non damnarent Pontifices, üflendimt« ctiani nos in ritibus Ecclefiafticis omnes, (juiui^ derentur oils'icîepofoi, communiter cum ipfisfer:: tiaturos effie. thulium detreSinuimus onus.quod fine f eiere fufeipi poffet, Verunt ne bis qui* dem, quamlibct equis conditionibus placarcad* uerfarios potn!miis,qui prorfus fuo more âge* bant, poftulabant, ut confefiioncm noftramabif ceremus id nos facererceufauimus.

Gregorius Etazianzenus fcribit nullum fe ttidiffe conuentumEpifeoporum, qui non magis acccnderit difeordias, quàm dircmerit. Sic ennn inquit :ÏX3 ouiicç,«/ S'er âXKeiç yça:: tpa/j, ws£ Trévra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cfEv'yap îiCi-

cieoTcosp, on /J-nSitJ-iocq auvôS\lt; euSop ^H^o'fit/xnSi XÛerip nanZii /J-A^op tirxnu-via-q û'Tï^oc^Ku.Luj'.ce.i'y«^ t^Xoveulcu X'ou Aoy»K pciTjorcç crc. Q£odfihocaccidtt illis melioribus temporibus^-quid nutte expeSkin* dum fit iudrcari factlè poteSt, cum ut cietera pa* riafint, certè ^Âa^XÎùü îongè uchementioret

funi. Video futurum, ut hæcnultt uiolcnturc^ medijs mAgts ettunt cxulcerentur. Ncc obfcurum tft per ^uales SyeophdittM incitcntur Prmeipes zy Eptfcopi. Jpfe corùm audiui quorundam uerfaricrum crudttißimos fermones.

MuIm hoc dnno prodigiit nuncidtn funt : Nrfm muldw pepenjfe dccepmus, tty ex^ tmdatiûTybris nuper mirum in modum defor» ïiMuit urbem R.oj«lt;iîk, cz i« lt;lt;gro Auguftuno ut^ talith biceps Mtus efï, (jUte huud dubiè inuMio== nein Reipub.porténdunt Verùm hæc importufii= tdf aduerfariorum certius credi prodtgiumde» bet, qnim uUd alid portenta, h naK.H SaAx êaAEvcrotVTi K.anfs'K.

De nobM exixbunt teflimonid dd oPinem po fteriatem,iios piè rcligiofè feiifilfe, GP fludi= um collocdj]è in illuflrdndd doîtrmd Eccle/ùe Cdtholicie, dinphficdndd glorid Chrifti. Hic cultus esl uerè Aoyinil ÂaTp£ia,qM(e mAximè pldcet DeOj «crbttMi Del pwrè trd^^re de do» cere,

duodß iniuftis drmis oppreßi fucrimus, tu» J men prd'ßdbimuSjUt liter£ noflrd; dcphigtint po« l fleriati dduerftrtos noßros., qui cum pr^textu nomiiiis Chrißi conlrd nos mcitunt Principcî, non conßituiint Eccleßds, non curdiitEudnge» hum doceri, CZ C H R l S TI glorww iil»/lrJri.

Et in hii funt i^uiddm beBi homines, palîm V-pb cur£i, ng,;^ acBEo;, quifecurc irrtdeiil omnes relb gtones. Taies fernnt nobis de religione leges: Sed reprimo me.

Q^oties autem memoria repeto ueterei tnottis B.erumpub:cr Tcclcfi£,o- exitus coüigo, reperio plerofq; féliciter ratione fedatos eff,cr' eequitdtePrincipum. Ac uix imquam uiolciita confilia profuijfc animaduerto. Cum Athenis infinitum bellum inter cities futurum effet, pro“ pter mutUM iniurias et profcriptioncs,ap^vii5'lt;i fdiicita e^l, qu£ minime utilis erat Principtbus, de uiiloribiis, fed ad publicam tranquiUitatciit proderat. Longum effet Romand exempt re* citare.

ïn Tcclc/id uerô fiepe compertum eii, qudilt ßt inutile controuer/ids armis difudtcdre,de qui^ bus docendæ fianandie erant confcienthe. ïtaq^ optandum eR, ut Cafaris félicitas in hac re etugt; dm fitlutißt orbt terrarum, qui quidem hadentu tanta tnoderatione ufuseR, ut in magnant fgt;e»t noserexerit, talia remédia publicis dißtdijsad“! hibiturum effe,qua: non ledant pias conficientids, dut in poflerum pariant nouos tumultus. fiatis con/iderant magnitudinem caufie cr P.ccl(* ßtepericulum, qui autores funt, ut Ecclefilt;e no^ firlt;e difipentur armis, cr trucidentur fiacerdo“ tes. Epifeopos prieflare coiiuenit, ut propage^ tur

iur dd pofleros purd Eudngelij doiirind, hoc pr£cipuè poßuldtur db tfto or dine.

Non poteHdutemßeri,quin inter tumuU turn drtnorum conßkfcdt Eudiigclium, Et Hit Mi iubent drmd fumere, iwn hoc dguitt, ut po^ ßedconflituantEcclejidi: Qudndoenim tßdof“ ficid curduerimt Komdni Pontificesfla dccidet^ ut penititf extingudtur religio, ubi defuerint Ec clefiß idonei doiloresEudngelij.

Poßcm dlid multi recenfere, niß dolore im^ pedirer,qui me penè exdnmdt, ucrfantem in hd* rum rerum cogitdtione, f:T quidem femper fugt;nt eboculos. In brfnc fententidm multi dißgt;utiui ctwn bonis quibufddm uiris kugußte, exponens, qu£ mihi uiderentur impcndere,ß nihil remittee rent dduerfurij, uidelicet horribilis confußo do« griMtum, or inßniti Eccleßdrum dißipdtio. Commemordbdmus etidm hispoßremis temport* bm ßnguldri prudentid opus eße, de quibus prie= dixit Chrißus,^lus fore periculi,qudm dnted.Sed res eA yoauao-i GsS; qudre ordbimus Deum, ut propter gloridm nominis Chrißi, mitid reme* did oßenddt his, qui prdfunt, çr ne pdtidtur in* terire purum Eudngclij doflrinum. Neq; enint hoc negdri poteR, nos in difcrimen uocdri hdnc undm ob cdufum, quod fentimus Deum pldcdri, non noßris obferudtionibus,fcd propter Chri* fium. Uuius gloridm cupimus illußrdre cr dm*

plißcdrc,ut rcilè intelligent Ecclejite, ^Uiebene* ficia Dem per Chrt)lum nobts dortAuerit. Nflt;J; ignoranim que ridicule uideentur Ine dtjputntio=lt; ties dercligwne, CP deEuaiigelio Epicureis lüts, gut Principes ccncitent aduerfm nos. Sed fexit 1)011$, ne nos Euangelij pudeat.

Dttc tibi prolixiiif fcripfi,libenter enim gm* fi in Jinum tuum depono hm mem curm. Tu guod facis, pergm ille ftudia colcre, in gnlt;e ingrejjus es quadani cii/m expeélattone tuorum, qu£ ad dh gniatem tuaniaugcndani,^' ud Rempub^regcn* dam conduciint. üihil cnim opm eü plurtbiii uerbis hortarijjionte currentem.illud amenoro, j ut quantum poteris, adiungdf iUidoilrin^ altes etiam literas, quaYum cognttio homine ingenuo digna cA,ez non minm tieccfjdria Rctpubiquàiti iSji artes,qu£ celebriores habent titulos. EratretH tuum nwis uerbis anunter faluta, Vale.

ILLVSTRISSIMO ETRË^ VERENDI5SIMO PRINCIPI AC Dowiho, Domino Georgia Prmcipi in Anhalt, Coiniti A fcanùe it)'c.Pr£poßto Eccle/i£ ITagde* burgcitßs, Coadtutori inEccleßafiic^

1Lluflriß:tL R-Cuercndiß: Prmcepf,Extitapult;i Platonem fintentia, cuim co^ntionem cum alijs uiris fapientibu^, tum ucró bonts Priticipi:. bus,■gra am eß'e non dubito. Eßonim dodrtna de cdujis giib€rnAtiónis,fimtiji h^c uerba:Deus lt;^ui= dem ZL cum Deo temporümmomena rcshttma^ nus, quod ad ttniucrfum corpus attmet, guber= nant. Minus horrtdum eil amen adfentiri, ad hM principales adiungi oportcre artcm feu dtligentiam humannm. Poflijuam t?i:z tUr Deus hoc tempore, ut cupidiates noftras frenAret,caftigauit bonAm Germania; partem, et aliciuam in gubernatione muationem fecit, acce^ dat hoc etiam, ut boni Cf ftpientes uiri, qui au:: toritate anteeellunt,diligentia fua iftos quaji fltf äus nwderentur, er curent inter tumultus !m= periorum reßitui ftudta uerte Inuocationis Dei, Leges,ïudicia,er omina dißciplina uincula. Au=-diui autem ex narratione quam mihiCeifiT. fix gnificauitjDucem ipfum uidorem Dfo guter» nanteeinspcilus, fua jjgt;ontc adfirmafi'e,has res falutitres uitic hominum, cz propter quas prttx cipuè Deus Imperia eonflituit,fibi curiefore.

Scio er Celf.T.anniti,utEcclefqs reAè conx fuldtur, er difcipUna faneiatur. üae igitur conx folatione nuus dolor aliquantulum lenttur, quod cum uideo non neghgi has res necefiarias, fpero Dc«m prohlbiturum efie barbaricam uaflatiox

ncm,^ ferudturum aliquod fernen ftnitum etid)^ in hii terris, O' ut feruet toto eum pcélore oro. ingentem dolorem multos antics etiam ante beU hm in animo meo circûtuli,propter multa publica bella,qute nunc Hcme/is fecua ell. Atq^ utina comoncfalli tarn trifli Jfelkiculo, eniendareitnis errores noflros o uicia, quod ut fiat, orandui eH Deus,ut Princtpim o Doilorum mentes cx^ ufcitet,ut ueras deliberationes fufeipiant. De bis rebus breuiDco iuuante coram cum C. T. coBo* quar, l^unc cxpeilo lioribergenfes literas, 'nt quibus fiquid ertt dignum nArratu,CelfT,figni» ficabo. Deus lt;eternus Pater dni neftri icfu Chrt* fii feruet o regat Celfi T. o fratres Principes, uirtute o pietate ornantes ^obtlinstem, Ciuare ctiamfî 'mhaccommumi tempeflatc focijterum^ nar um utcinia: fucrunt, amen Deo cur^effe (T ipfos, O' ueflras regiones utdiflis, pro quo bene^ ficio ei gratias a garnies, Bene ualcat CelfiT.dieiO lunij,Anno i f 47.

CVm filius Dei dom'mus nofter }efi{S Chriftas dixcrit, fe in medio eorum adfuturtm effe, qui

^ui conueiitunt ipfo inuocato, Z3' ttt EuMgelif propagdtionem ddiuuent, oro eü.,ut idtn et ueßro congreßui 'mterpt, Spero nthil ufjudm dißidto^ ri««c)Jèin ueflrisEcclefißde doürwiiEudngea ne qua exoriantur, fumma utgilantid pro» nidendum eü. Hæcfît primd inquifîtio.

£)e ceremonijs ddidphori^ ego quidè etfî dmo fîmilitudinem et conuenientid ordinie, tAmen non Ualdè piignare foleo cum dlijs,qui uidentur dcri» ores, zj uideri uolunt liberati^ propugnatoref, Etianicrebræ mutdtiones ojfend'Mt uolimtAtes bof?îWJ«w. idcoMbiwB aliquie faäa funtmuti» tioties, Cf utcunq; 'mftitutiritui,mi,limnon ßt» bitàrurfus fieri muMiones. Sed ego in neutram partem de tiltbui rebut adiaphoris litigari opa» rim. DefendtuEcclefî£,omnino noliem ahum fernttivm eonfiitufiquàm confîfîorium,çui mî eau» fît difficiitoributErinceps ex aula cr Acadcmin uiros optimos cr er«d(»J?fmoy ddiungere po» teil. Non eü politicum multlt;tt nouai potefîatei, niula coUegid,multa concilia inftituerc. Rcâiut efl haie ad Epifeopi Cf gubcrndtorum ordinär riorum et aßiduorum autoritatem, quantum fîe» ri poteil,reuocdri. Mifîffem ante quatriduum hat literdi,nifî adueniffet quiffiiam tfiic ordind» tut, qui poüicebaiur fie nuttcium fore, cr me fî» fellit, Mitto exempla Tcflimontorum,cr pecu» hare compofui, quod uefîro arbiirio niutabi*

MEi»wf cxceUentem ingeniozruir^ tute Albertum üurerum piéiorem dice=: re,fe iiiucnem floride cr viAximè uuriM pidlur^t amxjfe, feep ndmirutorem fuorwm cperum uâldè l£tutum ejfe, contemplantem banc uarietatetti in fuu dluiuA piitura, Poßea fe fenem cocptjfe intu^ tri nlt;ituram,z:r tlliies nAtiuam facicm mtuerico^ nAtum effe, eumcji ßmplicitatem tunc intelkxijfe fwnmumurtis dccus ejji. Qm»i cum non prorfus adjequi poffet, dicebat fe ïam non effe udminto^ rem operum fuorum ut oùm, fed fepè gemere in* tuentem fudf tubulu/S, de cogitanternde infrmi* täte fud. Tdntum c'umfucrit iîliuf uiri ftudtu, in arte non fummd,fepè doleo çj- indignor, nonefe fimilem diligentidm noßri ordinii in quterendd fimplicißimd explicdtione doéirin£ cœlefis. Equidem amo ßmplicitdtem, amp;■ propriè dicere de bis rebuißudeo.,qu£ mirundo conjilio Dei Ec* clefîiC propo/it£ fu^it. Sed tdmen ipfe mihi dißli* ceo. Scripß um Celf T.dudi conciunculif,qud* ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rvitn

PHILIP'. M LL J NT'. ^7^ YVM etßpriorem rcteci, tarnen uoiii exemplum mit to, quia fortaßii erudito non difßlicebit enar^^ ratio hymni Angelici : Gloria tn excelfis Deo: Sed populi aurtbu^ non eil accommodata. Arbi^ tror Cclf:T. utiliin propofituram populo alte^ ram planiorem, cuim ZT ordo esi meltor, d res ad quotidtana exercitta inuocationis magis ac^ commodata futit. Bene ztL féliciter ualeat Cclf: T. dje 17. Dfcewb;

aVod hailenus ad Cclf: T. mbiZ dedi literal rum,fatcbor potius parum officiofè à me fail urn effe, quàm utar aliqua inepta excufatio-ne. Quafoautem ut Celf. T. meam m hoc genere procrafiinatiotiem bom confulat. Ego enini C. T. tfiicuo/fnfZiim ergd me facio plurimi, non fo* lum mea utilitatis cau/a : fed multo magis, quod tanta uirtus doilrma in Principe uiropracix puc mereturadmirationem atq- amorem. Vtinam habercmus multos tales Eccleßa gubernatorcs. Sed CT de pulcherrimis uirtutibus Celf:T. CL de Ecclefiariim conditione alias plura. Nunc mitto C. T. A/f/ij libellum,in quo colleila funt quadant

confoldtiones, quM ipfe ntihi 'mculcdre ' fbleo^ dduerfui eos, qui nobis dtrox fchifriMtts crimcn ebijciuitt. Satis enm excufat nos ifloru/m hor* ribilis crudelitds, quant profedô neq^ adiuuare neq^ approbare debentus. Spero haue confolatio* nem cr T. Celf: gratam futuram efjè. Commen* do autem me Celf: T. tanquam prteeipuo Patra* no, ac poUiccor femper autoritatem Celf: T. rimum apud me ualituram effe, Commendo ettam Celf.T. M.Trancifcum, quo cum mihi propter ip/ius fummam humanitatemac fidem, uetuscâ amicitia. Prieeipuè autemcupit CelfT. effe cotit* mendatus propter exceüentem uirtutcm do* ärmatn Celf: T, Bene Cir féliciter ualeat Celf. T.

NEc obliuione aceidit, nec propter ifinerit m€d,ut tardius mittam concionem’.Sedpar* tim ali£ lucubrationes me remoratæ funt, partim dubitatio de argumenta. Tandem diu quafitd materia, fumpß diâum Pauli ad Timotheum: Attende Icilioni, confolationi er doélritne. Efl enim eruditifima partitio. Bt quanquam magis tdonea mdteria fchol£ uidetur, quam templo, tinmen

THI LIPZ MELANT Hi ^77 »Mf« Mî facerdotuw cœtu decet non ineruditM omtiones bäberi, Atq; utindm din fonent in Sÿ« nodis erudit£ condones. Qjiid enim molians tur boftes dodrina, uidetis. Sed Deum oremus, ut Eccleß£ fu£ reliquids Çeruet, nee finAt ext'm^ gut dodriN£ lucent, 'ßrcuior efl ZT minus fl^len» didd euArrdtio didi Pdulini: Sed nec domi, nec animo tranquillo flripfl, Ac Celf.T.permitto ludicium de flripto. Signtficari etiam miht per Dodorem Georgium Cel/:T.curet,an pagellas rede culioditas tubeUarius uefler exhibuerit, * ' JAitto tres hiflorias ddmodum mflgnes,Scio muU tA cogMturam efli de totn Germania, ubi leget Celf: T. narrdtionem de Elcdore Palatino. Dent réprimât confllia eorum, qui delere uocem Eu=: angelij conantur, Add, concilij Tridentini, boc ed, articuli aliquot cum refutatione editi funt, quorum exemplum heri dedi Comiti Stol* bergio Henrico. Cum uenero 'VVitebergam,fl aliud exemplar muenero,mitta Celf: T. Iter Deo iuuante intra triduum ingrediar. Bene ualeat Celf: T. Die 6.0dob.

V£tUt precept um eft, ut res coutmtwescr tritie dicantur wuo modoficontm uero,ut res nou£ procul extm conf^eétum poftt£, dicantur eomniuni cj- faeili forma orationis. ‘Jtoc /XCV KOIV« KOttVWÇ, T« lt;ÿt KOUVa UCtVbîç.Ma'^ gnA hitearseR, Sed utinam ego comtnuma^ non poßitn communi nbsp;nbsp;faetit genere fermonis

explicare. Id ejuog; magnum dectis e^. Scripß qualemcuncfi conciunctïlam, er libenter Typum Ägni ex Moife enarraffem: fed uidi lümis proli* xdm fore conctonem. Ceif: T.poter it hac conci* uncula uti aut earn abiicere.'Rcs tarnen bon£ pro^ pofitie funt. Hec curo reprehen^iones eorum, qui dicunt, noseadem fubindc repetere. vtinatn unamEuangclij uoeem incorrupam,ßemper ijf dem uerbis, etiam deleélis optimis er proprijs n4ximè,omnesfonarent ubtq;. Scripß hac in lu^ élu recentifm quo propter flue mortem,qult;e fuit mihi mea uita carior, magno dolore excrucior. Deus mitiget publicas er priuatas miferias. Bene ttaleat CcIfT.Die refufeitati Lazari.

VT i»itiumEcclcß£ exorfteü promißioiit Paradtfo de Scmitie falutari édita, ita reâè ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttebis

T y I lip: M-EL A N Tz ^79 nobii annum orditur tempns, (juo Semen lUud fa» luare exVirgme natum eü, quad toto peéiore oro, ut facial, ut hic ueniens annui Eccle/tlt;e ZT hejfitijs pue doélr'ma; eis' Celf:T.faufliis,fctix, et trancjutllusßt. Ad congreff'um Principum ne acs cedereni,midt£ fueru/nt caufe.Mca omnis oratio futura erat deprccatio, quæapnd ardentem iram nihil profutura erat, cwm alter diccretiir de iure dijfuaturus. Dolore etiam retentm fum. Quid enim Jjgt;erem,cum nnam feuittam audiam in ui=: cinia exerceri, qu£ non conuciure uidetur et, lt;jui fe defenforein patri£ uult perbibcri f Ncc cxiliimaut uHof de Ecclefijs futuroi effè délibéra^ tioncs. Vtinam noflra confilia antea non affera nati ejfenl hi, cum cjMibiw nu-nc nofcjuocj; mi gt;ni= ferijsfumui. Confugio igitur ad unum boc pr£a fidtum,uidelicetad Semen faluare,nafum «x uir= gine. Non fum Epicures, fed /fera noftros gea mituf Deum exauditurum effe, (S miftgaturum publicat esquot; priiiatoi calamitates. Non /tbenfer me ingeroPrmcipum deliberatienibii^, ejuorum nec fenfui cum noflra Phtlofophia congruunt, nec négocia penituf noui. Et nunejuam unum agunt negocium, fedfemper mulnt inuoltttu fwtt muno,qu£ res Oquot; his beUis caufam pr£bent, quibus (edatis utinam DE VS pacem reflituat. ! Pancratium Celf: T. renerenter commendo, Vir bonut

ionin eÂ Cr doâui, Bette cr féliciter udledt ( CelfT. DieîfidtAlifilijVEt Anno 1^47. nbsp;nbsp;nbsp;'

ILluflrißime Princeps, Non dubito, tpiin ut Prmceps optimuseii, (y Bcclefiie Chrt* fiinnæ amAntißimiKtitü, miximè cupùt ddiuuire tueri ftudu literdrum. Porrô Celf. T. non folimi dmore pieatis dntecellit dlijs multiSffed erudttionem ctiam tuntum dd c^terM uirtutei ddiu/nxit, ut certdre cum doit is or cidris Pro* feffortbui in præcipuis drtibus poßit.QUdre fcio Celf: T, ex dnimo Uteris fauere, edsqs Ubenter prouehere, ut ad Pccleßa utilitdtem conferuetf‘ tur. Sic cum de te fentidnt ßudio/ipdßi)n,erit buntdniatis tult;e eorum officid non aßtcrnari, ^ui tibi monumentd er Idbores fuos dedicant. PUnius inefuit : Scriptores fut temporis non fuif fe in admiratione apud Principes, quid Princi* pes defijßent laudanda fdeere, Sed cum tui mores ßiit ßiniilißimi, cum uitatotudd Chrifltglo* nam deftindtn, fît, non grand tint permittes no* wen tuum celebrari. Pertinet enint ad exem* pUim boneftos Principes duraturUfcriptis ornd*

igt; ft / L z ri Jiz £ r N- rt fi. ïiediciuit igitur Celf: T. Gcorgiui Jf myliui truditum cz pium Poëma, quod cum leget Celf: T. magnoperc rogo, ut oftendas officium ipfius tibi gratum effe. Spero Gquot; genui tterfuum fc frobdt«r«m. Digni laude fuut,gut conferunt ingenij uckaw ad ortiandam gloriam Dei, qui e^ ingeniorum autor. Taks fumt Prmcipum libe» ralMte adiuuandi, ut alij ctiam ad fcribendum inuitentur. Quare rogo Celf. T.ut Jfecimen uo^ iuntatis fua: erga literat boe tempore huk TEmy* Ito oftendat. Ego qukquid in eum con tuierk, in me cottatum ludicabo. Bene uakat Celf: T. Die liaijzz, Annoi^^i^.

ILl»/lrij?:PrMicepj. Qttôd Celf: T. dementer dc benignè oftendtt, fe nobis in hac annonitangu^

I flia non defuturam effe, agimus gratias, amp;nbsp;om* nia noftra officia cam fttwnw obfcruantia CelJ:

I neficto «icißim fcruet,defendat,c^ «tdiHuet Celf ' T. ffcut inquit: Benediëlio uendenti frumêntum., Etji dutem de precio inteüexi fententiam ue* flrdm, nee ego qwic^tww dlienum 4 conditione huiut

butM temporis peto, tunen rogo ut benignitate ueftra precium moderemmt'.Crefcunt cxèplis terdum ctiam mmoderutè precta. Bafilim curd^ wt frumcntum dltquot ctuintibus, Idcj- fdéltim in primis laudutur. Habet autem Cclß T. m Ec=' ckßa gradum ut Baßhus: Sedhoc fuperat Cciß T. quod etiam Princcps eü Ketpub:, Pietite ue= röac doärina cum Baßlio,conferri Celf:T, pojji fiatuo. Qjiare cum am multa:eauf£ concur* rant, magis laudari tuum beneficium dcbebit, quam Bafilij. NdW Principes, ut uocantur, ita eße paßores populorum, qui ciuibns benefaci* ant, debent. Honten ctiain tuum adnwnet Celß T.de iuuandis popuhs. Ham ytufyàç eR,qui colit er ornat terram, hocesl,qui ut ah homines poßint, eos adiuuat. Bene ualeat Cclf: T. 25 Oiiob: Anno 1 y 5 8.

RPuerendißime Domine. Siepète (ntucnleiit conjußones generts humant in anta fapi* entu' er uirtulis prteftdntia,cr deplorarecom* munes mißertas exifltmo,er cogiarequopailo multts prcdejfie queas.Petes autem, ut de impcr^ non

iUiniiccim,c[U£[um habent futiles conuerßonesy iuuandis doitrinie fiudijs, (S' tegendis doHis er maderätis uiris, Üant }t crunt litene, minebunt aliijua Keipub: orMiwnti, er nwdcratortmi ui= rofum iudtetjs tnultorum animt ad pacem fie-: âentur, cùm igltur hic Hubertus Languettes ßurgundus in îaliam rediret, ut Bibliothecas in^ jpiceret, pottßimum et literas ad te dedi, quem fciebam uiros botws, dodios er moderatos liben* ter compledli. Nec «cro plus ei meum tefiémo* nium, lt;juàm fuam uirtutem apud te uirum rxs ceüentem fapientia prodejfe uolotubi audies,fld^ tim intelliges er -TPÀuisopa ejfe, er uirum pru= denté,nwdeflil,pacis nbsp;nbsp;nbsp;concordix publicieatnäa

tcm,mtegrur!' ac dignum beneuolentia bonorum uirorum. Quare tuo eum iudtcto tueberis cr ornabis. Alienus à fadlionibus, nec circum^ fert ntgociapericalofa pad: Sed Hiftoriaru numena inBtbliothecis quicrit, qua in re ipfino defutura ejfe dodiorum officia ffiero. Tuant ue* ro beneuolentiam non folùm propter caufam pe« regrinationis,fed propter ipßus prudenttam,in=i tegriatcm, worum fuauimtem, er eruditißimot fermones ffiero erga ipfum fore eximi* am. Beneerfelictteruale, Clt;(= lendtlunij, Anno

REuerendiß: Domme.Et memini uiri fapieil* tii Ct boni tuifratris coßliä,t^ doleoßire^ tis cr modcratis fententijs beUa mo tn, eß'e,iiuibtii tarn toto decennto ardet Gernunid, (jute fi nobii Turcos dttrihercnt, iton dubitdndum lidm indc procefpiros effè. nbsp;nbsp;Erat autcni ueflfit

fdpicntùe, omnium gentium faliiti confulere, tdl^ fieri poterdt,fi, ut multi fdpientes guberndto* res fepè fecerunt, qu^ddm ut in fenili corpore, leniretis. Sed dgnofco et deploro h^ec triflidfdt^, poflrem£ cr delirx mundi feneiiie, Ruunt ut uides imper id in fids pands. Cumdutemnon dubitemus, Deum ucrè coüigere teterndm Eccles fidm,fieremus cum dlicubi reliquids piorum eee^ tuum cr doilrinie er hofiitid eorum ferudtu* rum ejje, Hdc und me fie fiflento, cr redid db feere luniores hortor.uiolentu, confilid nihilpro^ futurd efièuüi pdrti femper exiflimdui. Qupd Huber turn dmdnter dudiui/ii,cr debeo O' hdbeo t ibi grdtidm,dc f:io tc uirum excellcntem fapien^ tid O' uirtute non filum colloquio bonorum dodlorum deleäari, fed libenter eis etidm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

MAGNIFICO V I R O, NOBILITATE GENERIS, SAP1= {nti4,amp;- uirtute pviefianti, Sehäfiuno ab Alba /^ma,Oratori inclyti Rcgw Frttncictf 'm aula înificraforis crc Patrone fuo colctiido.

Ne jîert quidem poteâ, «jui« mftJiofrfîfco« mines 'mtuentcs tantum generis humani difgt; , ipationem, ynagno in dolore Jint, {cd tarnen Icni* tur majticia, cum aliquamEcclcjiamDei cr efs fe,amp;- firuari diu'mitus cogitamus, tn qua neccfji cft efje multos,quorum reält;e ftmt uoluntates,cr qui doiïrinarum jiudia colunt, (y coniwnüio» nem amant. Itsq; «dWè deleihtus fum oratione tiuberti noflrt, quem fcio eße uirum prudentem, ernditinn, integrum, conßderantem commua nem uttam, cum mtbi narraret, teÇapicnter iudi= care de omnibus uitic officijs, amp;nbsp;doiirinas intel^ ligere,GP earum cultoribus beneuelle. Puitaua tem pergratum jnibi, quod fingularem eße tuant trga me beneuolentiam commemorabat. Dedi igituT iflucredeunti banc epiflolam, CPutUu-a I berto teflis eßem,de fua erga te uoluntate, er ut cflendcrem /ignificationem grati crgatcanimi. Cum autem fciamus præfertim in hac ultima fc=i tieétAmtindi,maiores fore,'CT imperiorum, cr EcclcßarMn dilacerationcs,qu.àm fuerint anteo, C c fapienter

SP I ST o LÆ. _,j fapicnter hsc faulu lUAld fcramas, fno loco finguli honcflti ftudijs cpitulemur. Hdc re quid |. fieri mdim poteü in antis niifcrijs humants. De mencrotibicr Meo, CT habeo gràtiam,qult;)d me quoq; inter literarum cultores complcderis. Dotcris autcin pneclar^ mihi bencuolentiam tu* am oflendere,/i,cumHubertum grauißimo tu* dieio complcxus ßs,meiicaußtetta)nmigifdili* ges,dtq;ornAbis. Tuit an nos aliquot amicitiit, CT deinde familiaritas ei mecitm,et quo diutius pru* dcnttam,CT fidem cius eonßdcraui,eomagiseum dilexi, CT ditigam ubiciwqi er it. Scio eum aient effc,qua!es in ueteri uerfu defcribuntur uiri bo* ni, «Tra/J to niiM “lolu) ’ix« ifutrip- Bene ualc. lyyS. Die quo celebratur memoria Augu* fl ini, qui mortuus eA anno ecatis flue 76, anno it naali Chrifti 4^0. cumi decennio ante mortuut effet Bieronymus, anno à natali Chrifli 4^0» teatis autem flflt;e nonageflmo primo. Borum ui* rorum memoria te quoq^ deleäuri arbitrer.

ETflflint intcrdum Phyflcte caufle furoriM feu ^ceqipotretKHç feu {Tctvieee, amê eertißh ttiunt

VfflLlf’. MKÏ.jV!r-. |g7 ttUm cfl,Diabolos in aliquorum hominutn corda ingrcdi, efjicere furores cr cructatw in cis, uel cum Phyjicis caußs, uelßne eis. Qjiid mani* feflum ales homines inferdum etiam ßne Phyßcis remedijs libcrari. Et fepè hjecDiabo* Itca ßechculd funtprodigia ct jtgnißcdtioncs rerum futuraru. Ante antios duodccim erdt mu^ her in S£ixo«w,qttlt;e nullas literas dtdicerat, turn cum agiaretur lt;t Dtabolo,pojl cruciatus, loque^ batur Grace C?' Latine de futuro -bello Sitxoni» co.Erit niagnAangnfïia in terra, cy- ira in poa fulo,îssca ôcvàyxH Irrîyîîç opyj lt;y,, rtS XaS riTco. Ante annos ï6. erat in Marchia pueUa, cui rapienti ptlos à ueftibus, uertebantur tÜipili in „KWinoi Marchicos, quos deuorabat puella longp fragore dentium. Et ßgurasBa numnwrum in terdum ex manibus eius fubitô exc tortie,erdnt ueri numtni, qui adhuc 4 nonnullis feruantur. Ac fubinde magnos crucidtus pucUd fentiebat, Sed Itberaa eü 4 toto illo morbo poR menfes aliquotyt^quot; adhuc uiuitfana. Sunt autem crebra: piorum precationes pro ea fdâa,c:y con fulto omiffafuntalia ceremoitix. in lalid au» dio fuijfe mulieretn, qux etiam nuÜds literals di» diccrat, qux cum agtaretur à Diabolo, interro* gaa, qui uerfusVirgilij ßt optimus, Re/fondit. Difcite lufiietam moniti, non temnerc Diuos. Pojfem Cf alla exempla mulo. comgt;nenwrare,

\ic üquot; de illis miferis Virgmibui, quatRo» Wae in furore crucidriaudio, tudico crucian cas d Diabolis,(yßgnificdntur pana itulia cr alia^ rum gentium.Nec uerà dubito ucrapiorum pre^ cattone toîli id malum Oquot; expeÜi Diabolos pof fe, Reôlè etiam facient,ß cfui hommes non £pi^ curci,fed ucrè inuocantesDliurnDei dominum noflrum Icfum Chrtflum, feriô pracipicntDia-bolis, ut difccdant ab lUis miferis, (j- de ucnturo iudiciofilij Dcj, in gua malitia Dtabolorü ofteit= dctur palàm tmiuerfe Eccleßa, diccnt, CT de panis Diabclorum. Sedhatc fieri oportet feriô, cr omittenda flint ceremcnia ng apTOZarfEi“ a^,cr luftralis aqua cr falfarum inuocationum Cornelij c fimilium.Scio plura cxempta,in qui^ busprofuiffe piorum precationem certum ell.

R'E.uerendc uir cr dmice colende : NmIU twta qudm uox in calo er in terra ardentior audta csl precdtione Filij DcijtjuAm wi a gone relt;i cMiiit.ïncjiM orat æternumPdtrem, ut fdeiatt Kt in tpfo unum /itnu^. Idem nos ddiwtài fum* moSdcerdoti nofîro fcniper ucris gemitibus pe» timiis, ut cum ma,nifejiumßt, dtfcordids exitid^ les eße, ipfe hums agri corporis languidd mem^ brd er fouedt zr conitmgxt. ç^uod cum peth mus,ßt in nobis etiam ßudium concordia, Cfquot; oßenßones quafda noftra aquitutc fanemus. Lc^ gimus atit ceramen ißic rnotum de ritu ordwnta tionis, in quo cum nulldßt de doiirind dißenßo^ Udldè dolemus te tam dccrbè de ritu pugnare, ut noinines /dqueum coiißientite morem, qui ferud^* tur in ueflris CZ multis pijs Ecclefijs bono con» ßlio, er ßne dodrina corrupted. Nee iitzn di^ ßuMionem inflitumus, er uenidm damns tuic iracimdta, Sed tc propter Eccleßa er PdtrttC tranqutüitatem dmanter oramus, ut omißo lUo totdnnorum non neeeßario beüo, teadconfen» ßim ueflra Synodi ddiungas. Scimus erudition ncm,pieatem,modcrationcm in ijs,quiin Synodo conuencrunt, tantam eße, ut aßntirihishone* ße er piè poßis. Et euw nonßt de doärind diß ßnßo, reite hoc Thucydideum ußirpamus, ouK ûiKî'wp BOJaiSV inipeditur In« «ociifio Del, in le cz in multis alijs, cum fludia

dijjèn/tonum mccndiintur Jine necejjitriji cdu»-fis, dum utdes quÀm necefiitrlum fit iwbis tuen concordiMt E.cckjidrum noflrurum contm ult;t* rioshofies,Quare te propter rgt;eam,ejf prdpter Ecclejiam, Gf propter putriMi tuain orutliuj^ ne Synodo ueßrarum Ecclejidrum aduerferis, quiC nihil miujlamdeccrnet. Amdntercf honorfieè de te apud nos locutus esl Idcobiis,gui nihil pro=! nuncidt ^J'ioamp;aAiûup, fed totdm rem Synodo permittit, idép failurunireuerendum Jenem utc rum honejlum tsy bené mentum Knipßrophiunt aßirmdt.Cogttd igitur, guid ludicdtun Jintmul* ttboni uiridtibi,fi umus tot doäoru cy piorum fen ten ti£ ddtterj:ris. nbsp;nbsp;Si exißimiu mditts decM

ejjc, cerare Jabtiliate cf dcerbtuie diJJgt;uatio3 num, nimium indulges trdcundtæ. Et Ji alij pro* uocdtt rejjiondebunt, noud fient Ecclejiie uulne* rd, O' ut uincds,erit Cddmed uidorid. Propter hd/jc cdujdm O' nos dligudndo Idcejiitt tdcert jndluimus,gudm difiidid tnfidtndre. fortdßisre* prebendes nos,Ji dtcintus te etidm lllufiriß:Prin* dpi Philippo in bac cdufd grdtificdri debere, Jid amen cum exmid fit cius Jdpientid et pietds, O' mdgnds iurds Eeelefi^ o Repub: cdujdju* fiinedt, decet nos ipfius uohinatem intueri. üuicgrdtiß: eritjjî uiderit, te Synodo dßentiri, O'concordidin eße omnium crudilorum inpd* /rid.llec dd te piofludio fcripJimuSjO ubi^pro* '

•IfJJè tièi poterimuf, perfidemuf ut 'mtcUigM, te tterèinobisdiligi. Bene uale, Calcnd. üouemb: Anno 1 y y y.

REVERENDIS VIRIS, ' ERVDITIONE ET PIETA« tcprlt;e/l(tKtilgt;»s, D.P4«JoR.hodio,Paflori'Eecle»

jilt;e Stetmenßs, cy in/pcdori utaudrum Bccleßdrum, O' coüegis eitu,frd* tribui noftrts cokndis.

REuerendi uiri o carißimi ßdtres. EJuUd ttox ncq; 'm calo nc(ji'm terrés ardentior unqudm dudiaeAjUoeeFilij Dei,lt;jud mdgone fuo precdtus cü,ut lt;etcrnusPdter o fanäißcet Eccle/idm m ueritdte, uideltcet, m Eudngelij do^ ür'md mcorrupo^o ut fdeidt,ut unum in ipfo ßmuf. Verititemo concordiam mEecleßd ß^ lius Del uult et mteÜigi o retmeri, ut in alicjud parte generis humditi rede eolatur Deus. Ad hu tus fumnu Sacerdotis filij Dci preeationë o no^ ftros gemitiu adiungimus, o oramus Deum, ut 'm ueßris CZ noflris Eccteßjs feruet Oquot; uerttngt; tem o concordwWjEt cxi/ImimikiMjUoï 'm con» trouerfiß aliquot annorum cognouiffe er uo* luntdtctn o labores noflros. üunc quoq;de eontrouerßd, quam mouitBalticus Gorgti«, ex« tunt iioßrte reßgt;cnßones moderate fcriptje, qwiW

tarnen ucrds ejje, O' cum ueßris iudicijs con*-grucïc non dubitamm. Confîlijs o luboribm mets O' Codoris 'Biigenhugij conflituta funt Eccleßx uefirie,qudre o dodrin£ uocetn in eis initio trdditdtn, o bcneuolcntLini crgd nos tue* ri cupio^ o cupiimt idem c£teri. Cuméf; uidc* rimus dißntdtiones cum Artopoco habitas, rede fcntire nos iudicaniiis. Kccabca fcntentiddiße* demus, ncc quiequMi contra lüamueflram fen* tentiam tinquam aduri O' pctituri fwmtis. Gptamus enim £ternam harum Eccleßarum coit cordiani eße, nt ßtnul Ceo gmtias agamits i» conßetudme cceleßi in totlt;t£tcrnitate. Hoßes cd apud nos fenex Artopoeus,dc de dognute fe* mel omnino collocuti fumus, non ßne contention ne,poßquäm cxhibuit nobis hanc confcßionctn qudtnmitlimus. Etß autein longiorcm fortaßis deßderatis, tarnen cum domi non fuerimiis, non* dum prclixè coUoqui potuimus. tdud eramus,ut iüuflriß: Principis piam uoluntatem in eoiu* Jiando in hoc exilio conßrmetis. Scitis cnim quam triße ßt ßenem habentem infantum tur* iam abeße à fuis aut uagari à tali grege. üae etß funt trißia, O'iiobis magnwm dolorem ad* ferunt, tarnen anteferri ucritatcin, O' Ecclcft£ ueßr£ tanquiüitatemncceßc cd. Piè tarnen fa* eiet lUußriß: Princeps, ß has £rumnas et Icnict, O' uel fumtus dabit, tiel collocabit euni in ako loco,

loco, fie tarnen, ne à uohii diffentUt. }pfe qui^ dem adfirmat, (e non ucÜe à uobn dijjènttre, nec defenÇurumautexeufaturum e^fcOfiandri doi gma. Hæc ad liters ueftrM nunc rejpondi-niw, ut lecU lue Artopœt eonfeßione, ue/lrum confilium cognofcercmiM. Bene féliciter ud» letc. Die uerniÆquinoâif Anno i ƒ y o.

REz/freziiie uir CL edriß/rater. Hcri hue al» ldt£ fiMt Freden liter£, qudf fcripjît ad Bberum, cum rejfondeat ad communem epifloa . lam, à coUegio noflro placidißimc fcriptd,tn qua eum ßmui eum hortati, ne Synodiim ajfernetur, narrat ß non aceeßißc ad Synodum ueflram, nec pojfe piè adfentiri, CL edituriim feejjèapo* logiam,m qua refutet falfà obieihl crimina. Btß doleo Eccleß£ caufa inflammari dißidia et odid, tarnen sspysp ai Traöai /xt (wd o p.ceu.ooq

tPiJ'äcTK.«, utapud Sophoclem fenex £ru'ma nofui inquit. Kurfui igitur trahet in partes Po* lyphemi ßtios. Nec mtbi difficile erit tandem ab* rumperc h£c certamina, cy dtfcederc ex bis re* gionibus,cr alibi conffituere, Deo iKM£tnte,p(twn eonfénfuzn, de qua rc tibi meum con/itium expo* nam. Ante duos menfes fcrip/it ud me rabiofè

Trcdcrur, te er me prlt;ectpuè Idccmns deerlitite ordttonis no uulgdri. Vfus fum med Philofophid, in gud non tdm fum rudis tiro, hoe eil, tieHi. Nunc fare cupio, quid apud nos dólum ßt, ty quie Jtnt ueftrd conjtlid. Oro dntem Deunt-, ut réprimât 'rhjj a'riu),pdßim deeendentcm difeor^ dids-, er contrijidntem to ayiov Trvtü^ia çv toîi; ic iap iipLthlw ayaTTÏeat. Hdiic epiftoldttidedt uiro doilo eJ^ crudito in }urc,doÜrii}dEeele'‘ ß-e, cz Ldfi).’« er Græcdlingud, pmo in B.eph nenß rcgione, Ertrndniw Copernieo, quiguber= iiAuit ßhoLttn Brdndcburgenfcm annos odo. Pofled hic emn eoniuge honefld er dudbuißlii* bui modeßißime uixit, er iui eiuile didiett tic altos doeutt.Et eum fludta doäritidt dmet,nMÜet in Acddcmid tuuere, cptdni tintum m rixis ßo^ renßbus eonßimere nctdtem. Meo igitur conß’gt; liodd uos profieißeitur, eJquot; petit loeumdoccndi InßitHtiones Eegum in ueflra Aeddcntid, quem relmduet lodehimut, qui hdttenus apud uos Ic* äor fuit, Seto eße hune Ertmannum uirum ho‘ neflum,Minimeci:. ßd{liofum,er cp'tnor poßccum prodeßi difeentibus,eô etid.,c}utd cz ingenious* letter dlijs dodirtnii exeultus eil, eiult;e interpre* tes ddiuudnt.Vdldè te oro-,ut eum lUußriß: Prin* dpi ueßro er D. Caneelldrio eonimettdes„jtt ß fieri poteü, ei traddnt tant ledlioneni. Scio uos tpßiis erudittoncm, modefi;,i}}i er diligentiam i» oinni

omni officio probaturos effi. Bene er féliciter uale. Die z Martij, quo ïilius Dei ante aniioi i^zz. in cruce uidima faduse^, quo die fcribitur Adam er Euam creates effè ante annos y y 18‘. Hodie bine rurfits dtfcedit nunciuf, qui no/lram rcjfonjionem adfert, 'Tt^oçTopt^^^ovrtt OVöp.lt;X ßtTTSffKITri'cuV©-'. P. M,

ASßdue rcpctcndx eü cogititio de pr^efentix ' Del in gcficre bumdtw, er de cdtißs, cur

Tiew imperiti ejquot; grades hom'mum ordüidwcrif, er quales uclit efjc guberuAtores. Vult Deus in tow ictcrniate fefe iwbis comuntcare, id ut fieri poßtt, unit fè à nobis rcilè agnofi:i,cr boe »TWtia tantum, non aliter colligit ætertMmE-cclefiam, uoce «idebcet Euangelij fui. ttanc uult itKdir-i et reéiè cognofci, er in hac ipfiDlius nosalloqui^ tur, er mentes ad aternum Pdirezn fleélit, er in his, qui obedtutit,aceendit mitw uitte ieterii£,fa^ pientia er luflicio. Ueceffe eft tgttur omnes bo» wines difcere dotlrinam de Deo, er de Filto eilt* Domino no/lro lefuChrifto,patcfitäägt;n inEc’‘ clefid, er eius ftudij gubernAtores er iigonotbc» Meffe uult Deus tpfiisReges er Principes. Si»

cut pfdlmus inquit: PtnuncKcgcsititcWgite, Item, Vtconueiihnt R.egcs cz populi in Mtum, crferuiant Domitio.EtPfalm:^6:iihiuit,ÇlUân-do Principes Populorum coiigrcgMtur cunt Deo Abruhum, cxaltutur Deus uulde. Tribuit Deus focietdtem fui nominis Principibus, itujui* t'go dixi, dij eftis, non ut/int tmntum cuflo=gt; des corporun pcpuli, (cd ctium,ut doiîrinanide DEO in gcncrc hutnano propdgari eurent, Primum igitur de prtccipuc difcunt Principes doilrindm deDco, Pihoeius Domino nojtro lefu Chrijlo, er its, difeant, ut fontes ciud:rdnt, non ut illiterdti fumniAm tsntum excerpdnt : fed ul mente complcdbintur totum dodrinæ corpits, er fcidnt,qu£ priccipuè fuerint fcmper in Ee^ e Ie fid controuerjitc, qu£ cerMnind, qu£piorunt ludicid : qu£ uer£ doärin£ fornu er imntoti teflimonid trddia fint, qui refututi(int errores, Atq^ ia fe pr£pdret, ut cogitet Principcmpiunt cportcre iudicem c(j'e tunarum rcrurn,quid, fub^ inde ceramindpiorurn (tmilidmoucntur. ideo er- Deuspr£cipit Deutar.ut Rex diuinos libros, zr cis obtemperct, er Jit cuftos eiusdo^ â^rin£, ne db uHo mutetur, neue corruplelxtni^ fccdntur. Et Dduid moriturus feuertßime filio pr£cipit, ut Eegis diumr cufiosßt.

Legendi fient igitur libri Prophetici (T Apoßclici, er cogiisfccndd. eil Eeclcß£ Ltßo‘ rdi

rid, c[Udntum cognoÇci poteR, difccitJd (j' Sym^ bola, conftderdndlt;e Jingulorum feculorum con-trouerp£ er ludictd piorum. Ef cj»M Dciiï ejjf miniflerium doccndi in Ecctejid, ut iuniorcs erudidntur fernwtic fanélorum librorum, CZ de renm ordinc, fipienter eligcndæ funt aliq!i£ mtcrprentionci propiores fcnfibm, (jux in nua terijs obfcuris ddiuuetit legenton, er fumniM rcrum ordinè mouftrcnt.

Ncce(Jc esi igitur rede diÇcere'Grdwndti^ ccn,jyuledieen, Element». Vdietorices. Ndm ßne his drtibiK de genere fermonis, CL' de diffi= cilibus controiterfijs nemoiudiearepoted,Etut h£ dries intelliguntur^exereendded Ld find lin^ gud, er formdtiddflylo ordtio. Hic Idbor ei ZT necejjdrias c^l, cjuidPrineipes fepè cuwj cxtfMs riwngentiuw bominibiw drc^ nlt;x coIIoijkw bdbca re oporfet de fummis rcbiK, «igt;i linguieldtin^ «fw neeeßdrius esl. In conncntu Colonien/?, poflcjudm Cdroli« coronAtus erdt,iyux Sdxoni£ Eriderieus, cuius tune fummderdt dutoritds,ßea ! pè drcdnis dcliberdfionibi« infcrerjt,Mbi Prmcia pes tantum lutinè coUoejuebuntur. Aliquoties igitur domum reuerfus, bortabatHr Comités eyr 1 dlioï nobiles uiros, ut curdrent filios docert tdti^ I «4m lingfwtn, quid ufus eins in grduißimis deh^ ' berdtionibi« neeeßdrius eßet. Mult£ ettdin di^

fcribuntur tjuotidiè, (jUdreplurimtli'PriKd^ pes (cire neceffè cü. nbsp;nbsp;f^ec F oren fes controuer*

ftM ßnc Imgud Ldtind intcUigere poffunt, qudf cum tudicdre debeant, hngudm fcirc necclß eü. ' Qudrc Princeps Imgnd: Utmse fludium nö oHÜt^ tet, VcÜem dutem cf Grlt;«-lt;c eim tintum difccre, ut pjfloridf gracdt noui tefldmenti fontei ititclligere po)fct. Ad hsec oKnid necefftrid . biflori£ cogiiitio, ejud in re primuni compMi onnes homines non flolidos oportet feriem ntum teniporum innndi, mde ufc{; d primd rerunt । credtione, lt;judm recMt Plißorid tradia Eccle^ file, ufcj; ad hdne noftram aatem, conferendd ‘ funt huiui a:tdtis ccramind ad uetcra. nbsp;nbsp;Confix

derandd câ etiani feries IAondrchiarum,eteogi‘ tandum de pcriculis huius ultimo fencâa mwt^ ' di, in qua cum crcfcant confufiones, tnaiorc eu» rd Principes itd foueant Ecclefias, utadpofleros , conferuentur, ne taks tenebræ fcquantur in his ' regionibiis,(judlcs niunc funt in tnagitA parte an ' bis terrarum,m Afia, Africa, er multis Europt partibus. Diftribuant etiam Piflorias nego» ciorum ciuihum in Dccalogi membra, ex in fin* gulis confiderent, qult;e faóbi fint imitanda, qu£ fugiertdd,ubi tcftimoniamandentur diuinie pro* ; utdcnti£, poen£ ex Iibcrationes, ubt confilia gu* bcriutionis proponantur in fugiendis dtfiimi» hum fccderibus,in uiandh bcUis non ncceffarijs, '

P W l Lin. M E la N Ti ?99 ■»» ^rcendis femmbui periiicioftrum mutation num, in retir.e/idâ conimiSlwne €i«n ordujd-rjo dowiîjp, corn uicinis, cr fugtcndd focietA-^ te fcregrinerum, e^ui tantum ideo Jimulant fe conitinfHonem cum Gcrmanici^ Principibut adpetere,cinia exiflmant ßbi utile eße German mam turbare.Cü in his doàrinis,de qinbiis dixi, Princeps ß mediocriter exercuerit, ualdè pro^ desidifcere en, et initia doilrime lurifcofultoru, ut feut lufliciam certax normas habere, quarunt fons eft Decalogus, deinde ex eo doiürtna Ic^ gum extruibi e^l: CZ eximenda eù perniciopi imdgmatio,quießngit, leges eße potentum arbi* tria, fine metis diuinis,aut tus eße quidquid pla-s cet Prineipibus, aut lujlieia: ordmem intelligi 4 quolibet jinc dodrina ez fine hts fontibus, ex leges oriuntur. Proded igitur DccjIo« gtwn fapienter enArrrn Principi, er bine d«ci legum demonfirationes, es- inferi animis hatte ueramfententiam, lufliciam habere metasdiui^ tutus ordijiittits, Dcuin windiccm eße audaciat contemnentis ilîas metas. Sicut feriptum cft Eflata 10. V4 his, qui condimt leges iniquas, cr iniufla decrea, ut opprimant in indicio paupe^ rem. Aebona; nKitti ualdè utile eR et iucundum, tnteHigere iSsM lufliei£ metas, (:!■ agnoflere cas eße Dei fapientiam cr iufliciam,zr confiderare prlt;effntMnJ Det, etiam in politiflt;t gnberndtionc.

Vtde erit ad hanc ittjiuutioticm tradere elementA Ethica, tolane quotidiè iegatur caf ut in Veten teflamento cr Pfalmuf ordtnè, ZT ad= dantur precatio ad Ceam or gratiarum aétio : nec refert etiani/i non oninta mox intelligct : ne^ ceffè cnim ferietn Hiflorite difccre, quie utcune^ inteUigi potcsl.

VeJ^en legatur caput in t^ouo teflamen^ to, ci Pfabnti-5 ordinè, cy addanturprecatioad Deum, CE gratiarum aélio.

Vna hora nunc biduo in feptimana tribua* tur enarrationi Epißolarum Ciceronis, aut Te^ rentij,aut Virgilij, aut Liuij.

Deinde ex ca leéïione dcclinationes et con‘ iugationes aliqtiæ exerceantur, ce quarantur Kegulx SyntAxeoi,

Poftea pars Gram: aut aba repetantur, CT potcü addi feu enarratio offeiorum Ciceroitb, feu de Amicitia, feu Uiftorici fcnpti Saluftifaut Comin£i de Carola Burgundo,aut ïulij C^faris.

Die tHercurij repeatur Cateche/ts, CE to^ turn rcliquum tempus Stylo tribua tur : CE ad iu^ dicandum de Oratione folua, uelim ctiam Prin^ cipem difcere rationem faciendorum Verfuim.

Die îouis et Veneris matutina hora tribua^i tur Dialc£iic£,hora pofi meridiem R.hetoric£.

Dim S4t«riH tribudtur Icilioni Theologio’, Üquot; euArretur Prmcipi aliguaPauIiEpiflolaaut Sententie Salonwniî, mterdum C7 Pfaîmus nii» fceatur.

Dieî Fc/li tribudntur Hifiorijs.fepè répétât Chronicon^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Eft o»i«i)io Sdpientid donum Dei,et ardenii ti precatione 4 Dco petendumefi: Sicut fcri^ ptum e^ : Qjtdntô mAgts Pater cale/lis dabit Spiritum ftnélum peten tibui. Et Daniel itiquit, Deu! dat fapienttam fapienttbm. Sed Jicut per femina cutturamagrorum tribuit fruges, it», per doilrinam Jpargit lucem fuam,uult doceri et eommoneßeri homines, er ob hanc caufam in= fiituit O“ conferuat minifterium pub: docendk Ac nece/fe cft gubernatores inßru^liores c/fe doflrwid, quam funt alij m populo. Ideo de or* dincßudiorum quedam dixi,longé tenuiora hac amplitudine fapictilie,qu£ neceßaria eü,non fo* Ium gubernatoribus, ßed etiam cteteris mediocris bus hominihus,quiuolunte0èmembra Ecclcßte non ignauia.

Valdè prodeß etiam,ubi didiccrit Princeps Dialeüicen, deinde anni metas er caufas ofien*: derc, ae monerepropter quas utiliatesDf«san* nos diflingui uolucrit, cur uclit temporu feriem notam efje: Videlicet ut initia mufidi fciamus. Item, ut conjîderemus, qua:ßt pr 'ma de Deo do*

ilrïnd, per guos, quibM teftimonijs propdgdfi fit. Item, ut fiidmiu aliquanto poji finem fair gcnerationis hominiim, cr karum cdlamintunt humdUArum, cr pcfted Ecclefiam fimul uidu^ rdm cfie in confuetudine Det indntfeftd. Ac ut anni diftinélio tcnedtur difcat T-odidcifigtiA, (T Ortui Occafii'S injtgmum fiderum cr ßcüd^ rum,Ononis, Pleiddum, Sirij, Ariduri,GP dlid^ rum quarundum flcHdrum. indicetur ey utitp tds,quonu)do dd uices aflat is cr hycmis,ct dd ri‘ gdtionem terra zj ficciatem congruant itiue‘ rd Solis pcrdgrdntis ’Zodidcum. Difldt duteiu çr teflimonid de Deo efle harte tpfam opflcij mundt pulcntudinem, ZJ ordinem corporum et motuum, Ct cum omnia ad utilitatem homiuurn fapienter condia fint, agnoflamus Oei proui^ dcntiam, CZ cft-m grati celcbremus.

Ad huius dodrina initia cogrwflettddi enarrari poteA Hefiodiliber^ cz lcdornonru= dis multd moncrc poteü,de praceptis merdlibtif, qua tbi contmentur, zj de anni circuit», ortu zy occdfu fleüarum. oflcndantur CZ tnographia initia, ut mens cogitet terrarii/m tne^ tds, zir regionum pofitus zy interudtta,^^f per fluent Ecclefid, ubi fle Deus z^quot; quibiistefii‘ monijs pateflcccrit, ubi Ulius Det conciotMtiis fit,ediderit teflimonta,Z3~ Sdcnficium obtulerit^ ubi fluerint ord'mèflafligia AlotMrchiarum, qult;f diner*

TH I LI P: M L L A N T H'. 4ÖÏ Siuerfarum gcntiiwn legfî, quïtiw occaftonibut GTcaufîs imperia mut3.td ßnt^ gtionwdo famü bit Excellentes delctee ßnt,ctimpofteri ßi/mmo= rum bommuw hbidinibus crudcliMe pocnoi attraxißcnt,ut XerxeSjOchies, Antiochi,Ptolea tn£i. Hitruw ■maximaru.m rerum conjideratio, digîM fft bonis mentibus.c^ utilis tnoribtis. Scm^ perttwmdeciw fuit, Prmcipem fcire aliquid de dodrina Phy/ica et Licdtca, Vt Achilles dicitur, Herbarum uires t^yartem tücdicam à Chirone didtcijfe, CP iüuftriß: Pater tuns uidit duunca= luw PÄlrftiutwii Ludouieuw opf (mu')« Principem manu fua er magna uolum'marernediorum jrris l’crc,cr apparitre remtdia. Pecit idem auus tuut maternus,Pr'mceps optimus,iohannes rgt;uxSa= xonite Eteflor.

Præripuè ttero neceffaria cH oinnilits ho=t ' »jintbi« rognitio p^rtiMwi hominis, CP diflin^:

■élio potentwruTO anima:, quantum tn hac caligi^ ticadfcqui poJ?u'mK5;Nfccjjè eü.n.confiderare di ferimen, inter potentiam cognofeentë c adpe-tentem, CP rddioj diuin^ lucis in bumlt;t»M mente agnofeere,qui ddbwc reltqui funt in bdc infirma rtatura,CP funtpriCcipMum dc Deo teflimonium. Demdc necejfc cÄ «idere, qu£ pars tUis noticijs fiteontumax, CP qua parte tarnen frenentur af=i fedus, et quomodo externi geftus regantur,quid

Dcniq; propter tnultd^ mcLximäs cäufd^ pro= deü aßgt;icerc artem fabricationis humaii£ nAtu^ TiC. Ideo uclim ufitatum bbellum de anima Pritts ctpi etiarrari, z:;- mcnftrart piilurof AnAtomi^ cäs.,aut etiam nMtorum membrorum pcßtu^,cum aident fecari ceruos Zir apros. Hane pueri= hm doärinam dcdiflinätone pofcntiftrimani^ mlt;e ZiA numbrorum in Eccleßa neccßariant efße manifefium cü, et moribus prode/i nojß po= tentiarum oßicia, CP fcire qu£ regi poßint,Z:r quomodo regantur, ZP cerncre trifle dißidium uirium humaiurum, ut petamui auxiliuw 4 Eilto Dei domino noflro iesv christo, crucifixo pro nobis CP rcßußcitato, ac régnante at coût gat lt;e ter nam Eccleßam, quem oro,ut ßer-uet Pomerania Duces, CP regat fludia Z^ totum uit£ curßum Principis Iohannis Priderici, PonU“ rantaDucisetc. zp ßaciat eum o Kiv@^

ET con/tlium et uoluntatem tudm probegt;,ijuc)d tcnertK mentes 'Pucrorum imbuis elementis coeleftis dodrim. N.ïw bic catus uel [yr£cipud Eccle/ÙDei pars ed. c^uxre in eo fonare coe* leflem dodrinam necejjè cft : ne Dc«m aternuM Pätrem hbcrdtons noflri lefu Chrifli oro,ut h£C agmimt difcentitcm feruet cr gubernet, q- bo= ^itm eis det trM(]uillä,id ed, politic mediocres. De qu^flione tutt breuiter tibi rej^odebo, Redè^ proprièqtuerè dtcitur,PeccatMn originis ejje Prtudtionem iuftici£, quant Deus indidit homini in creatione. sépKo-iç bicßgnificat quod u/ùatè dialedieis fignißcare folet,ut cuwi dicimus,tenes bras eße priuationem lucis, aut confufioneni priuationem ordinis, Multa autem compleditur appellatio luflicite, illuflrem (T firmant DEI «oiif ùw, amorem Dei cr obcdientiam iuxta to^ tam legem. Hdriwn pulcherrimarum rerum amifito non ed exiguum mjIiwM. Cogita quans turn decus, CT quantum bonim fuerit, lux lUa in mente, firma de Dco noticia, pro qua nunc harent in mente tenebra, negledio Dei, dubitas tknesde prouidentiaidcnique magna caligo. Et

40^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EP IST o L Æ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

firnid cMUerßo uoluntatii dd Ceum, fcilieet (Worüei, tipior ueruf,fiducid ardens, qudttU bond crant Na«c pro timore incdï dnitnif prai phdfid fecuritdf, nulla funt ftamma dniorii or de/iderij ad Deum: catera ipfe tnediteris, non nimuacdt intégré hactrdàdre. Cum igiturdi^ cimiii efje priudtionenifeuamißionem [eu tioncm, plane ZJ propriè loquimur,cr intelligi^ muisi^naip moreDidledlicorti, idee hoeimpe-’ dtt,lt;^uod till diutjSepHirip efJe forma, qua poteßi-adejfe. At lufticid integra, nunc in natura eße no potcA. Hac caui'datio ociofa eü: certè creaturo Jtc eil condita ,ut inea luceret hac iuflicia, (J adhuc eiieiiit capaxcr ci reßUuetur ,fednon Jine diuina ope. Dentquc ßt modui ouptBo* AoyiSip. Si non placet dicere priuationemaut ^éfHo'ip,dicas ainißionem. Paulm eandem priud* tionem fatis dare defcribit, cuwi ait: omnes cd* I rentg/orw Det, id eil, luce diuina glorificantt ! Df«. Pt nuditM in tertio cap.lib, Genefcos mon^ firabat confujionem partium zy deformitatent inferioris potentia, Magna res breuibuf uerbis Jignificata font pijs, Cfpiè hac meditantdna (S' uolentibuf agnofeere htimanam imbecillitd* tern, lliam cauillationemßc dilue : nihil non pu^ niendumcil. Pcccatum nihil cH, Ergo non pu* niendumeil: Aliud eil nihil negatiue, aliud eH nihil prtuatiuc. Nam nihil priuatiuè eil in fob* leilo

rniLiP: MtLaitTffi 407 exï^ente corruptio Cf confu/ïo : ut ruma domut cü confu/io iüiM ordmAti £dtßcij. Dewi^ de uerum eâ,poü priuationcm lue is cr lu/hciA-, feejui )Kultos cTTAutes n20tiis crrorcîj ut duev» fa uoluntM 4 Dfo, ardet aurore fui uolupta^ tum maldrum fine Deo, mens c^eaignara D« lH(fù opinionibus de Deo, alius altud fingit, ut o/iendunt biPuAop-aviaU omnium gentium. Ita poü priuationcm feijuuntur pofittua, ut uulgi loquuntur, cr tarnen deformitas uel in lüo ipfo po/ittuo, etiam eil stpKcr/ç. ç^uantum ego uidere pojfum , h£c pcrßticue çr dextrè di=-euntur er nihil habent abfurditatis, et funt ger^ mana fententia doiirinie Propheticie lt;7 Apos ftolic£. Fortaßis natur£ cauiliatriees multa in» ueniunt, qu£ argute obijeere poßunt : Sed expli» cari 4 peritis eauillationes ill£ facile poffunt. tiam uera funt ßrma,ut Demoflhenis aitfiogy^op T îxÀHÔêç. Vitiiudicium mibi non eA ignotum, Sed facit it!tuflè,quód in deliberatione tanta de rebus diuinis adhibet in conßlium fuam maleuo» lentiam,quie impedit iudicium,nec acquiefcit re» bus uern mcdiocriter cxplicatisßcd quicrit ca» utUdtiones ßneßne. Fortaßis ubialiamfedem naAuserit, publier feriptis bellum uobis infe» ret,quod geret noii felteius,quàmEcciusaut/ia miles geßerunt. Spero tibi fitisfiäuram effc ttoßram cxplicationem, fed tarnen uelim temihi

fcribere ätt tibi/ît fttiifaâium. Mediocrem b£c attentionem (2r candorein in iudicando, dex^ teritateni requirunt. Into confîderationem no= Jira miferi£. Pro tuä erga me beneuolentid ZT pro munere hdbeo tibi gvdtidm. Bene uale Prid: Calend: Septemb. 1^4^, Domino Martino Con^ terranco meo cartßimo, feut pio ZT doélo, omnid fiufld opto. P. M.

MAg««»» omnino deciu eR hic ordtor in Bccle/id, qui reélè,diflinilè, iuflo ordme ptr]jgt;tcuè doilrinam cceleflem explicat: nee aliud opUA in terra maiut eR. Nam htec hominuM nd^ tura,ddhunc fummum atque extremwm finetit condtta e^i, ut Dfuw ceWret Nee uero puU( iUurn Oratorem fubitó nafci. Statim ab ado‘ lefcentia inchoanda funt excrcitia. Dieet in po‘ pulo, pduldtimqite dnimaduertet, quid maxime in diecndo ZT proßt ZT deceat: audiet alios,con* feret fuum confilium fuarnq^ formamad aliorum formas'.magna enim funt difcrimina.Primum in^ doéli nee docere explicate poffunt, nee adhibere motus conucnientes,ZT peccant multis in rebus, dicunt interdum parwm utilia, coüigunt conui^: cia ex fermonibus conuiuioriim. Deinde alij funt dotiioi

PHILIP. MELANT. 409 ioHioreS:,uera. dicentes,fcd Himi'S uerbofè, lt;tc jia ne neruis, nihil interpretuntur, nihil aant injïs gnium diétorivm, qu£ prudentium auditorum dnimos uehementer exciture[oient: nihil récitât exemplorum. Denic^ non multum ah indoólis hi diflant, niß quod u'mcimt copia., zy quad minut fordida kzù a-j^oina dicunt. Ac multi tant fu'nt,qui huic uni rei fludent,ut bac /«xttrit« orationis auditores tcneant. Nominatimaliquos referre poßem, fed id coram reélius fiet. Nam tui monendi caufa hlt;ec fcribo, non ut cuiq inu» ram notim. Tertio loco fiint,qui hocconjtli^ iwn donto adferimt, ut res utiles ac necc/Jària^ dicant,zy has arte lcólis,proprijs er /ignijicans tibus uerbis diflinélè exponent. Vijlribuunt inatcrias,proponunt, admonent auditorcm,quii ex quolibet loco utilitatis excerpendumßt, infe* runt inßgnes fententias, qu£ feriunt animos, addunt exempla/ioncludunt itd,ut populus fcis at, quid memmijfe debcat, quod fecum domim auferat. Addunt zy motus, excitant timorem commemoratione horribilium minarum, accent dunt fiduciam,propoßtis fententijsautHiflo-rijs de jide. nbsp;nbsp;Difertè alias de Lege,aliàs de Ek«

angelio dicunt, zy prudenter retinent dtferis men, alias funt ut in fchola c^HyHrai feu inter* prêtes, alias inflammatorcs animi motuum, ZT hi£c non tantum quadam redumdantia fermonis,

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D d y fed

fed potilif proprio er graui fermone eßiciuftt Talé mctn'ini me olim audire Lutheru. Vt aütdd fornMm Eccleftie utilem te afJuefAcidf, profeilo prodeB flatim inetpere. Multn enim tuts erratis tnonitU'S difces. Ego quoties iam eafdem nute^-riM retexui ( ejuos cnim habemui fcriptores, quos imiari poteram) pauldtimanimaduerti, I quo generc uerborum, quo ordine hdi res did prodeffet. Primd fcripta huius aMis midts, ' référant Auguftini. Pofterioru fant dexterw=gt; ' rrf er Jimpliciom. Cum igitur fendre Eccle‘ conflitucris, meum «1 con/ilium, tibiq; futn horentor, ut coticionAndo exercere te quatttprd mum incipidi. Neq; ideo depones htcc commua ntdfludia literdrum er Philofophi£. Hlt;ec cultuf ra. multum utiliatis ddfert. tiam cruditi magis intelligunt, quid decent er proßt. Dißoncre fdcilius mdteridspoffunt, Deligunt uerbd tudi» do grduiori. ücniq^ ut d pidons nrte fculptor ddiuudtur: Sic lUe interpres feu Omtor in Ec^ cleßd ddiuudtur d dodrinn Phtlofophicd er ete= gdntid literdrum, tdlec putes hicc ftudid coniun^ ginonpofje, imocoUdtto plurtmumlucis utriq; ddfcrt,er utrumq;colldtionc fit dulcius. An tu non putds prodeße hiflori£ Gr£c£ er Ldtiniß eognitionem in Eccleßd, non Philofophorum CT fdpientißimorum hontinum fententijs tlt;x vo/sJ^ j X« lUufirdrd Sed tibi de hdc ceniundiene

P H J LJ P: .M s L Ä.N T HZ 411 dolt;fIr(-nlt;tr(M« meum conßUum notum Effudi lune Epiftolam fubitô, cum cjuidem oduerft ualctudmc confliéhrer, üam contentione uocis in bdc nßiduitute fcholafticä 'm/igniterme lædi fentio, pr£fertim poflguam uires corporis idm MteA curis CJ hboribiK frdâæ funt. Sedhoç uitcc curriculum, quid eil nifi trunfitus ad me^ liorcm uitam per blt;K ærivmnas, in qutbus demui eperam, ut aliqua ex parte noflri labores fcruia ant Eccleßie, CJ lüußrent doîîrmam de Deo,CT de bonis rebus. Taies impendent rerum mutatio* nes,quibus Frincipum ftultæ cupiditutes occa» fionem prabent, ut dtfeedereex his tumultibus hbeat. Sed ß centingeret uita longior, libeUot luuentutis caufa fcriptos ederem altquantô ma^ gis expolitos, Etß occupationibus illiteratis hacconßlia etiam multum impediuntur. SecL Deum aiternum Patrem domim noflri lefu Chris flioro,utEccleßam fuam conferuet,regat, CT gubernet. Salutem opta meo conterra^ neo Domino ^iïartmo,et Domino Philip^^ po, ce exteris amicis. Bene uale,

guidd dclim mundi leneéhl, ZT confus fiones generis humant mai ores fore, qudtn f^quot; runt anted : Et amen filium Dei inter imperia^ rum ruinas, donee mortuos in uiam rcuoeabit, colle dur um ejjc ceternam Eccle/tatn uoce Euan-gelij, ZX non aliter. Dæc idco praididü funtjCT ut pra-paremus animos ad ferendas coninnwti trumnas, ZTquot; non abijciamus do(lrinlt;e propagii^ tioncm,cum hic labor nonßt irritus. Intellexi^ mus dutem magno cum dolore,odio purd dodrb n£,Paflores ijlic ex Ecclefijs e'ijci,zj uagari iant in exilijs uiros honeßos, Zir innocentes, Z!f p/^ conitiges eorum, z^ paruos greges puerorura. Hdc in re ZiP uefira eaufa,z:j- propter orbitstettt Eccleßarum ueßrarum ualdè dolemus,Etßliurn Dei,cjui dixit,non relinquani nos orphanos, pre^ cagt;nur,ut hxc mala lentat,ztr uobis oninib. opM ferat.Cuni aiit fontes ccnfolationum uobis notas effe fciamus,brcttiiis nue ad nos fertbimus, ae tan tum nos hcratniir, ut donee alloqui Eccleßas ue ßras potcßis,eds conßrmctis,ne propter ueflrant calamiatcm de ßde dubitent. î^tbil cfficaeius erigit

trigit animos, ip/ius doóiriiiic inteïle^tus. fint igitur tllujlris antitheßs utriufcjue generis dogmatum.Pdpie fadio défendit multd idoU nifeßa, inuoeationcm mortuorum, z:!' multiit monßrofM fuperflitiones, qu£ inde ortuntur. Impie transfert Cænam Dominiad qua-flum, ZSquot; borrtbili ß^eikiculo in circumgeßaticiic paneifi adorat, cum extra inflitutum nihtl habeat ra^ tioncm Sderamenti. ToUit noeemEuangelij de uera pcenitentia,ßngitßultds fatisfaZhones, ZT excruciat pias mentes carnißcina enumeration nis, dclet confotationem, gu£ proponitur t« dg= nitione Pilij Dei domini noßri iefu Chrißi, de= niei; multos commentittos cultus propugnat. Dc tantis rebus cum dißinßoßt, non exiflimet pos pulus nos certamina non neceffarta mouere. S£s pè igiturrepetitur fumma doéïrin£, er propos nantur feuerißima diólzl, Fugite idola. item, Si quis aliud Euangelium docet, Anatbcma ßt» Item,Si cjuis dixerit blaß)hemiam adtierfus Spiris tumfaniium, non remittetur ei. nbsp;nbsp;H£c fulntina

nihtl mouent hofles Euangelij, tjuorum multi fcientes oppugmsnt ueritatem. \nterea blandi» untur ßbi,Z3‘ pratextus ßngunt, aßute dißimus laut fe hoc agere.utßabiliant idola,dicunt fe ors dinem in Eccleßa tuen, non poffc Coenam Do» mini adminiftrare tales, c^ui non ßnt initiatiab his, qui tttulum habent Epifcoporwm. Uem qui

flint rtmriti.Etß hi prictextui per fefant ïniufli, tanien hoc iniuflius e^, quod hdc emeptiu cie ftruimtmAlum nutui, fcilicet, oppreßio/tem ùerlt;e do(îrinie,CP ucr£ muocutionii. De bw ßdifs populuf monendui eii. Sed de ipßs pr£tex= tibus dicamuf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tyrannii c^, quod nû=!

îimt mantos adminifirure Canum iyomtni, cuin certißrmum fit, in ueteri Ecclcfia manias eo inuncre f undos efjè, cti udeo perfßicue in multis fcriptis deßenßum ed comugium Saccrdotum,ut hic non fit opus longa dijßutdtione.Et cum lus dicat, prohibttionem coniugij or in d Diabo‘ lis, uos dltenos efße d Oidbolicis confilijs l^etdmi^ nt, er non dubttdte Dewin deßenßorem fore con^ iugij UC fir I contrd Diabolos.

Alterwm praitextum deordinationepeten^ dd db Epifcopis manifefte refutdt Paulus, inqtii* quiens, Si quis altud Euangeliwm docet, anathe^ ntd fit. Non igitur peti ordinationis ritus ab ijs poted, qui quanquam Epifeoporum titulo, CT ordinart£ fuceeßtonis, ut uocant,pra:rogdtiM dominantur, tarnen palam funt hofles Euangelij, er idoladefendunt. Tantum catus ueraitido^ dr mam fonans Ecclefia ed, er in hac mmiflcri^ urn cd Euangclq.ttt ad Ephefios fcriptum ed,in hac uerèfwnt claues regnt calorum,qudsfic not minat Eilius Dei, C^uare er in eo ipfo catu iits ed uocandi, CT ordinandi minifiros Euangelij,

gt; W / LI ?: MELANT'. 4Î5» '^iiid ljoflesEuäfigclij uitdre neceffètdnquam anAthenutd. Demde etmmfi peteremui ab ipßi ritum ordmationis, twn tribuercnt, nifî obliga= remui nos ad abijciendam ucram doóirinatn, çr alia impia lancula nobis inijcercnt. Nfc itico Ec« de/iio ucrd/ine paflortbusjine ilaitibusjine uo^ ce Euangelij,/tiie remißione peccatorum efje de^ bent,quia tyrannisBpifcoporum idoneos mini=: flfos pelltt,aut prießcererecufat. J^ec turbamm ordinem, eo quod à tyrannis, qui fimt extra Ec= clefîam,non petmus minißros Euanodij, N(J»i or^wiM confußo eßet à lupis paßorcs petere. SfM/per hoc iusEccleß£ uera ßutt,uocare^cy eligereex fuocœtu idoneos Euangelij mmiflros, ut expreße fcribit Synodus NiccnA. Et eleilos tudieioEccleßte approbabantyZy conßrmabant^ non Ethniei tyranni, fed illi qui prteeränt in or« tbodoxis Eceleßjs. Hic mos uetus piuscum apud nos feruetur^ ßtlßßimum crimen eR, quod dicunt à nobis turbari ordmem. Cum igitur er ad ueflram confolationem^ Gf ad conßrmandos auditores ueßros praßt conßderare, quas ob caufas in uosßeuitia exerceatur, er quibus pr£^ textib. idßat,uniuerfum dodrinie corpus^et UO’^ bis,et populo f^pè propoiute. Vos ipß ærumnai maiore animoru tranquiUitate perferetis, eu cou giabitis in uos iniußä feuitiam exerceri, no pro pter priuatas caufas, fed quiadodrinamueram ernea

CT necejjdriäm deDeo,piè uocati ai Eccleßji docuiflii, ZT qult;eri fâlfos prætcxtu^ dd earn op^ primendiitn. Multos etidm in populo confide» ratio hartvm caufarum moucbit, cT' confirma» bit, et ut doilrinam conflanter amplecblntur, et Ecclefias fouere CJquot; tueri fludeant. Klt;ec dd uos Ireuiterßcripfimus,ut, ddficinos, crueflro,et Ecclefidrum ueftrarum dolore, 'mtcUigeretis, E t ordmus Eilium Dei, ut cum fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcterni

Pdtris,feruet m inultis regionibus Euangelij mi» nifteriu/m, CT nos, cr uos docedt, gubernet, CT protegdt. Vbi etidtn hofintdlibus officijs lenire uobis exilij arumnas potcrimus, non deßutur£ funt uobis hlt;e uicindrum regionum Ecclefi£t Eene Udlete. Drefidie, îdibus Eebrudrij. i 7 y y.

VEnerande uir, CT dmicc cdrifiitne, ficis ferla ptum effe, ïunddnwntum dliud ponerene» mo poteR, preeter idquodpofitum eà,lESVS CH R 1ST VS. Hdnc prtmum funddmenti do» ilrindm feis 'mitià proponendam efife, CT dßidue repetenddm,quie quidem tdntdm fapientidm corn pleâitur, ut m hdc uita tdntum exordia difii pofimt, poftea m aternitatc conjideratio er it il» luftrior,

lußrior. Intcrea noflrdin cdligmem agnofcamut amp;nbsp;dcploremui. Nec dubito tc in fundamentt declaratione aßiduum eße, Qjtales dutem ritus Jint Eccleßdrum ucflrdrum, non fdtis fcio, fedß eongruunt cum M.ifnicisdut Mdrchicif^ß cjuid tnuaturus eß'es, dehberdre te optdrim, cuw ijs, quibus inßeäio ueflrdrum Ecclefidrum eonu mcnddO, e^, prafertim cum recèns ifluc uene^ rii. Mwlforum in nos oculi intenti ftint,cr tnuls ti pdtulds dures hdbent, tjute duidè cdlumnids dw cipiiwjt. Ego mtin nihil fumo iuris in alicnd gu» berndtione, CZ feis me dlioqui fdtis onerutum eße, Sfd poflqudm fccißi in illo ritu leudncU Sdcrdmenti muationetn,reäius erit, te non res fiitncre morem dbolitum, Lutbcrt« bîc fuo ius dido dboleuit, nec rctulit rem dd dehhcrdtionem eommunem. Poflcd uero cum dudiret [c repres hendi lt;i «ic»nt5,cz ßgt;‘trgi Udrids cdlumnids,dtxity fe dudbus cdufis motum eße, PRIOR, eraf, quid cum opinioncm de obldtione Pdpiflica nes ceßdrio ddmndret,rttum etidm fe tollere dices bdt,qui ßdbiliret obldtionem. Mdgndm Oquot; «tra cdUdm eß'e obldtionem Filij Dei, quu; db tpfo folo fdäüeßct ingrediente in SdndumSdndos rum, cernente, dc fuflinentc ingentem trdm aterni Pdtris, Hlt;ee obldtio non fit per dlios. Graeci duos Cdnones Liturgiæ hdbent, in quibus I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dlid fint dißimilidjtum hoc quoq;,quod dlter

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ee non

non locjuituy de obbtione, alter quaficorre^lten non addit, try tii= o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b ti^ooquot;*

lt;igt;S^óp3jJ^. ALTERA Luthert ratio erat, qwd nolebat confirrnare circumgeflatio^ nem, m qua fit adoratio extra ufivm Sacramenti. Certifiimum autemesl, ritum extra ufum infth tutumnon habererationonSacramenti, Debit rationibui potes cogiare. Sed te ualdè oro, ne finas hanc rem in certannn deduci, fid potiuf difcedas. Sin autcin te tolerabunt, omifjd men» tione huius ritus, doceto populum de uero fim» dament 0, erde ueraadoratione, quarum maxi» marri rerum eogitattone finguli nosipfôsquo» tidièexercemus, Quodautemïiltus Dei orat letcrnum Patrem, ut unum fimus in ipfb, idem nunc quoqi petit, er nos ad huius Summi Saccr» dotts precatibnem noftros gemitus, cr uoaad» iungamus,/it etiam in nobu concordix fluditmi. ^go me ab Ecclepjs harum regiorum, quarum

extut Confefiio exhibits, Carolo tmpera» ton in Comitijs Auguftanis, anni 1 y ? o. difiunxi nunquam,

rgt;y 1 LIîquot;. MIL T: 419 IN oninibiK humanif ddionibui fît prima dcli^ bcratto, an hoc quod agimiK^Deo placcdt, quid fcriptum eü,Jn praceptis men dmbuldtc. Item, Omne quod non e^l ex fide, peccdlum efi- Dein« de cum fcimiK Dco opin pldcere, fèruiamuf Deo iuxa uocdtioncm, z:r eum inuocemtes, Oquot; petd^^ tmn,ut tpfe nosgubernet, det falatnrcscuen^ tin, luxa diôlum Pfdlmi : Commendd Dco nidnt tudin.ü- fîerd i« c«wi,cr ipfcfdciet, H^cregu* Id uitec zj düionum femper omnibus non fit. Çlÿôd diitem militid incdufîsiuflis fît opus fuo gencrc bonum,firmißimd tcfiimonid mulaàDco

funt. Approhdt Dcim politicum ordi= nem,Magifîrdttn,Unpcrid,iudicid,lcgitimdm ex* ecutionem Oquot; defcnfîoncm, Row.i^. Htcc execu-» tio er defenfîo cil militid. Et Rom. 1^. expreße dicitHr,Nidgißrdtus eü lAmifter Det, tibi dd boa ttum,fîndut€mmdlèfdcies CIC. î^onenim frua flrd gladium gerit,Det enim mtnifîer e^,uindex dd eram mdlefdciëti.Et miles eâ manin iufti Kda gtftrdtus. Poßqudm confcienttdreëîè eruditu

CI feit mtlitiam Dco pldcere, cogitet miles, fedebere eßenonfoliimfutmdgiftratus,fed ctia dm Dei miniftrum, RciSè dgnofcdt Deum,et mea didtorem dominum noftrum îefum Chrifîum, ci rctlè inuocet cuwi fide ci fiducid Mcdidtoris, d obedidt Deo,iuxa decem Prtecepa, reëiè ina ielltüajferuidt in fud uocdtionefideliter, protca

fuos,non l^edat innocentes,famindf, impnbet res,]it cdftus ucl mxritus cdftus, non rapiat res eoru,m, eptos' defendere debet. Tdlis miles fuit Deo pläcens Cornelius, Centurio, de quo dicitur

IO. Et ales milites Deo placere CT effe redes uitie £terii£ certurn eil. Menunto dtdi: lÂilia botam militiam,habensfidem Cf botani confcientium.

Omnipotens, £terne, uiue CT uere Dciis, tterne CT unice Pater Domini noflri lefu Chri* fii, conditor eali CT terr£, CT hominum, utilt;i eum Filio tuo Domino nojlro lefu Chrifo, CT , Spiritu finilo,fapiens,bone,mifericors,caßc, iudex,uerax CT liberrimè,CFUi dixifli : Viuo ego, j nolo mortem peccdtoris, fed ut conueratur CT uiudt. Confiteor tibi me miferum peccdtorein ef j fe,CT doleo quàd te offendi. ürodutcm,miferc‘ ve mei, CT remitte mihi omnid peccda, CT mßi-ficdme per CT propter lefumChrtflumfihum tuum, crucifixum pro nobis CT refufciatum, quem uoluißi pro nobis effe uiólimdm CT ; didtorcm,CT fdtiilificd pk Spiritu tuofdnâo,ui* tio, cdßo CT uerdci rege CT protege me. Regt : CT ferud tudmEccle/iam, CT politids, qu£ funt ' hoffitid tU£ Ecclcfi£, Kege Principes iioßros

PHILIP: MpLApj'rh: 4js CZ Con/ilMrioj earum, da pia cr falutaria regia mma, lt;13^ piant z^falutarem pacem. Ale Eccte* fiam tudm,CL fac meorganum falutare, Z3 um Mifericordilt;e, non fim uof ira, Oro te om* nipotens CP uere Eietos, exaudi me propter Doa tnmum noftrumlcfàm Chrifium,qui dtxif.Quica quid petieritis Eatrem in nomine meo, dabit uoa tis. Item ; Petite accipietis.

Omnipotens Eili Dei, domineïefu Chrijle, erucifixe pro noiis CP refufciate, Imgo æterni Patris, Emanuel dileäißime, quem inuocarumt patres noftri,Abraham,Jfadc,iaeob,Moyfes, Daa uid, Bdptifld, Paulus, qui dtxifli : 'Venite ad me cmnes, qui laboratis cp onerati e/lis, Oquot; cgo relt; fieiam uos,Miferere mci,cp intercede pro me apud Sternum Patrem tuum, CP fanélifica er rege me Spiritufando tuo, CP protege me,ficut dixifti : Nçnw rapiet oues meas ex mnib««

meis. Rege c? ferua Ecclefiam tuam, er politids,qu£ funt hoßgt;itidEcclcß(e tuo;,da pia cp falutaria re»

HONE s T I s s I M I s VIRIS, PRVDENTIA, ET VIR-f«fc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SenAtoribui ïncly^^

ut-iJii liluflnbus cy non fullcntibus teftimo^ nijs, ïn hdc langtiidfi amp;nbsp;deliru mustdi feneéb, Cy futures effe metorcs gentris humaniconfu^ ßents, ejuèm fuerunt entca, O' temen ïiliu)» • T)ci€tid inter itnperioru ruineseternAmEccle^ ßani uoce Euengelij, O' nonelitcr coticâaruM effe, donee nwrtuos in uitem reuocdbit,qui dein o dliqudEccleße hclfitidferuabit. üenc uos confoldtioneni in diUceratione regniPAn^ nonici tenere necejfe e^. 'Eïï dutem dulcior Jjec confoldtio, uht non impeditur inuoeAtio Dei, diffen/ionibus dogmdtum, Qjtare ueMè dolcmuSjißic dccendi dtßidie opinienum, C7 f‘* hum Dei oremus, ut mentes omnium ad ueriti^ tem O' concordiam fleiktt. Mifinius etietttdi^ iudicetionem uerem o perjfieudm, dequagri^ tum nobis erit etiem alierum Eceteßarum tudi^ eie dudire.

Dileximus Ulatthiem Eauterxeeldt, ut ipfe, O multi graues uiri teßert poffunt, Hec conß^ liutn

rUTLIV'. MI. LA NTH'. 425 flaw ucfirum deeouocando probdfjcmtn,ßcx^ iftimafjèmnf earn à nobit diffèntire. Hoc fciebit« miM, ndturamdmAatem eße argutidrum, er p«a ^ndccm. QHdre pepè nwnuimuf, ne res reélè traditMyinani fubtilitute obfeuraret, Pofled iflic / wdgis coepit indulgere ingenio, ZJ Propofitioa ncj cdidit, m quibi« pdiàrB oppugrwt confenfum P,cclefidrum nojlrdrum, Erdmus igitur ddmo* nitionem lt;td nos miffuri, etidmfî non petita, eßet dijudicdtio, Eft dutene Iduddndd ptetM ueßrd, ^uod ipß tudicid dliorum dudire decreuiflis. Vosg; hortumur, ut cito ext'mgudtis initia, dtßi* di-j. Poteflis er uicitiie Eccleß^ Coronenßs fen^ tentiam dudirc. Ac ß Mdttbids non ddfentie^^ tur ptorum iudicijs,erit pietAtis, Üquot; grduitdtis ueflrlt;e remouere et«n 4 m'mificrio Eudngeltj. Hæc won ßne dolore fcribimns, ßed neeeße eü

BOÎ omnes er ueritati, er pM concordi£ Ecclefidrum conßdere. Bene Mlt;t« letc,Die Oäobris tertio,

IVd itidicdmiit de controucrßd Epcrienß, ut non dcfugidmni iudicid omnium piorum in o» mnibuf Eccleßjs infidurdtis in totd Germduidy Pdnnonid, CTDdnid,dc ßgt;cramus Mdtthidtn memorem eße noßra beneuolentilt;e crgd ipfum, ut ne ipfe qutdem queri poßit, odio nosmoueri in hdc dijudicdtione. Si dieet nos nimtum dnure noflrd ßriptd,dut hebetieres eße, qudm ut fubtb litAtcs fuds 'mtcUigdmuf, pcrmittimus hduc no* firdm reßonßonem etidtn dlidrum Ecclcßdrum tudicijs, ut dnted diximus, certè uult Deus eße aliqud Eccleßd: iudicid,cr ferudt dUquos doäri* nte tefles. Primu/m dutem precdmur Ftliitm Hei, dominum nofiram lefum Chriflum,qui u* dgone utrumq- petiuit, er ut fdnifißect dter* niK£ternuf Pdtcr Eccleßdm ueritite fud,iyut fdcidt, ut unumßmiis in ipß, ut cz noflrd iudi* cid regdt. O' fleéklt noflrd peitord, o i^dtthi*^ am dd piitm coneordidm. Ac ßit i^utthids Çdpè nos Udldè ordfle ipfum, ut fe dd conflnfum Eccle ßdrum in rdunonidddiungeret, fed ndturdcA iiimis dinxiis argutidrun, o plus pcriculi e^ lu* dicdntibus,quddo homines drguti jinefinequd* runt

rtmt dijjtuntionum prteßigitis. Sed ßmplici cr cdndido animo, CP piè rcßiondcniuf, Proba* re nos fententiam Bartphenjis Ecclcßic, quæ re=t t'mct natiuum intcüeäwm propp/itionis, SO^ LA FIDE IVSTIFICAMVR,/?CKt^o« ta Prophetica QP Apoftolica fcriptura affinnat. Sola mißricordia propter Mediatorem recipi, reconciliari, utuificari Spiritu fdttdo uerè cr»dentes,id eéi,fiduciafilij Deifefe confolantes, jicut Paulus isiquit : lujtißcati fide paectn habe* mus. Etfiautcm ha;c fides feu fiducia none A in his, qui feeuri perfeuerant in fceleribus, crfunt fine contritione,tanKn contritio,CP nouapbcdi* entia non fustt res applicantes promißioncnt gratiie, ut dicit Matthias Lautcrwaldt, cp fatis rcßondet Cadafchimu^, contritionem cffe quid^ dam antecedens nece/farto, Cumq^ interrogat Matthias, utrti antecedat ut caufa, an ut mediu, Keßondemus, nequaquamanteccdere contrition nem, ut caufam remifiionis, feu meritum, nec ut medium adplicans promißionem, fed ficut uuln nus, aut uulneris fenfus antecedit curationem. Totum genus humanumreumeAhorrendeeirta Dei, Et fcnfudtuini iudicij per tnini/lerium uo* cis diumœ arguens peccata, gp perpocnas, CP alias aliter commonefit. in his tcrroribus multi pcreunt irafccntesDco,autEpicurco contein* tu magis ruentes contra Deum. Alij non repu*

^riAntes Deo, fed quærentes conlblationeW i uocc EuMgeUj accipiunt rcmißionem peccdto^ rum,reconciliAtionem,ac luflilicationem, (T ui* uificiitionem per Spiritunt fin Slum, dc ßt dp^ prehen/io promißtonis, CT adplicdtio fold fide, ideRyfiducia tAedidtoris, iwn propter contrit tionem, neef^propter fequentesuirtutcs, fedni* titur fides folo Medmtore, feu mifericordid pro“ pter mediatoretn promiffa, eST acquiefcit flt;”*gt;

felt promißtonem rdtam eße propter Mt“ diatorem. Hane eße dodlrmam jimpliccnt incorrupam, trddttnin in Propheticts crApo“ fiolicis fcriptis mAnifeßum e^i, ut mPfulmodi“ citur : Salifum me fac propter mifèrieordidm tudm.^tDanielinquit: Nonin tußteidnofiri, fed 'm mifericordid tud,propter Dominum exdU“ di nos, Et Pdului inquit : Jdeo ex fide grdtis ,ut fit firmd promtßio. Hæc ut intclltgdnttir,niitt ociofds ß)eculdtiones, fed ueros pduores, rdni confoldtioncm in conuerßone, CT quotidid^ «4 inuocdtione confideremus. Docemus gt;ion indnes AETrfoAoyiaç, fed uocem diuindm,amp;res in uia mdximé neceßdrids, eir qute .i pijs inteüi* gipoßunt. Dicintus uocediuina drgui peced“ tum, er onines homines debere expduefeere dgnitione ine Dei, er expduefeentes fide dd me* didtorem confugcrc. Edfi; fide grdtis, non pro* pter dnt€ccdentid}dut fequenttd operd dccipt re* niißio*

T y I LIT-. M^LAKTH'. 427 mißionc peccdtor^, rcconcHidtionè çr tioiië,dc utuificdrt credentes per ipfum ßltu Dei dicentem confoldtionem in corde,zy Itberdntent tor ex doloribus infcrorunt, ddto Spiritu fdn= (lo, dtq; ifd MJcbo4ri noudm obedieiitidm. Hifc ßc fieri in uerd contcr/îone omncs pijexpcri^ MTitwr, NtitiqKitm dieet Dduid fc hdbcrcrcmiß fionem peccdtorum propterfitd boiMopcMt« prafeitti fd£hpdrtidliter,uel totuliter. Remoa ueamits b«« eorruptebis, itecfîfidmut uerdm cona foldtionem pijs mentibut etipi. In ueris dolori* hiK cxperiniHr, nuUdtn efjè firmdtn confoldtica ttem, niji hdnc,dequd Paufui mquit, idfo ex fide ^rdtis, ut /it firmd promißio.

Quid igitur Mdttbitw Lduterwdldt ddm» Kdt doflriHÄ»! ^cclefite no/lrte, et contendrt non foU fide, fed contritione, cr dlijs opertbus fieri ddplicdtionem rcmifiioni'S pcccdtorum, cr iu/In ficdtionis, ludicdJntM cum docere corrupteldi l uer£ dodlri««. Nfc reipßd dijfert h£c com« 1 fitelit d Synecdoche Mojwcboruw, lt;jui dicunt^ l Dde iu/lificdmur,(}uid incbotit ddcólionem cr I dlid bond operd. Verbum fieu promißio fold fide 1 nbsp;nbsp;nbsp;ddprebfnditnr. Nlt;tgt;K bic rc diifierunt fidcs Cf

1 ncni, (y dcctpit non ut meritum, Caterd «cró 1 opera Deo dliquid offiertwt. Dec ddplicdtio per 1 operd intelhgi dlid poteft, ni/i nUone menti, nomen

Honten igUur menti abijcit RUtthittt, rem rctU net, o- Jibi blanditur ocio/is ßfcculationibttt. Ciuod Mtem cbiWAt, toti pcenitentiä: promitti ^rdtiitm, td fittd intclligit, iit non feruet diflin^ ilioncni pcirtiu/m, er fuatn cuiufq- propriemtoit, non recipimui ip/iui diiium. Contntioni pro^ niittitur, ta uulneri curatio. Deinde fide fit (td=gt; pliedtio retnedij, nullo modo poteR diei,qtM propter fcquentid operd detur renttßto. EMit cum fic breuiterdteitur,Conuertimmiddme,cr cgo conuertdr dduos, amen pdrtibm fiu'prc^ prieates tribuendæ funt. Veterem cdntilenditi, inquiet,repetitis.ueriim eü nos cdndem fenten^ tidin repetere, quid hfe imicd fententid in bdc qudiftionc uera eü,cr exijlimdmus totdm edufint dlibi fiepe er perjfiictié decidrdtd effie, non i ito* bis tdntum,fiedctidnidbdlijs,qui hoc ipfioqud» drienniorefittdrunt Interim, er Ofidndram.

Cognouimus dutem ex cita difiiutdtione, pldttè diffèntire cum d toto genere doârine. Ei^ dem intedigit de noticid hilloriie,^^ legis. Dein^ de dddit, Fidcm pof]'e cfifie fine dilciîionc. Dicit, fdlfib nosdocerehds Propojitioncs equipoUentei elfe, Sold grdtid iuftificdmur, er, Sold fide iußi» i ficdmur. Aliud igitur intclligit grdtidtn, qiànt nos.

corruptclM uera doc^rinte in fult;t di/puta* tione proponere, hac nojlrd commonej'aïlione lortdmur cum, ne fe d confenfu piè doce/itiu'm inEcclcfijs Genunuis zy Pannvnicii.di/tun» ^dt, lt;tc ji boe noflro iudicio non cA contcntU'S, placet nobis ip/tns dijputationem, er aliafcrt^ ft(j, banc nojlram rejjtcn/ioncm ad plures tnittiEccle/tas inftauratas. Elihd inhac totare fit lt;t nobispriuatoaficdu«Ho. SeitipfeMats tbi45, nobiJ dulcem cum co «imicifjtiOT, (juàm nunc dtftrahi dolcmus, fed magis dolemiis Ecclefias turbari ipftus «SiAovAK,!«.

Audimus ctiam cura contumcliofè lotjui dc Propofitione ufitata. Sola fide iuftificamur, ey-nuncupari eam ab ipfo clodcam Antichriftt.Exs tant nojira; declarationcs, ideo nunc breutus rc« fiiondcmuSjfed fi nee nofiro iudicio, necaliarum Ecclefiarum (cnteniijs jïeéli uolct ad communem confenfum, hortamur ScfUtuw Epcrienjèra, ut I cum 4 mimflcrio Euangelico remoueat, \ ' VIRO OPTIMO D, GEs

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amico fuocarifiimo.

a Vod infiiicicndum niihi dedifti Elifiori* cura Mersburgenfem,grdtidm tibi habco.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wmu$

winuf we deleikluit, mirer homines duîicos nt uidijje quidem, qu£ res cfjènt mdndandx Uteris. Tiiugds cercmonidrum rccenfct, res grduiores pratermittit, Eram tibi codiccmnuper htcred^ diturns, dc mduc lujferdm ut tibi portiretur. Sed tuidnt dbierds, ExpciUibimiis ergo tuum redf turn. Hic Vitus Jie fdtis intelUgit doétrindiH ChriftidiiAm cr fdctindus eR: Poterit etidm ufit proficere. Qjidrc oparim ei aliquam mdtorein

frudluofiorcm Ecclefiam eommenddri. Scio dejiderdri Didconum in oppido uiemo Priber* g£, Aldenburg, cr opinor dlijs loeispluribusin uicinid E)ref'd£, ei poffe confuli : fed Ji in ueßri uicinid ei locus effe potcü, qu£fo ut ciits rdtio* nem hdheds. Videtur iniht idoneus effe, quid ty doilrind v fdcundtd inftruilus eü. Pojfet ho^ neße tuen locum in oppido dliquo. Bene Udlc.

De //fcrH, fcribdm cum d compdfioribus no* bis exhebitt eritnt, ey curdbo rem ta, mut ut tudin diligentidm dffcqudr, qu£ cR incompd* | rdbilis,fed ut incontrdéîibusbonæ fidetrequi* ' ritur,ne quid dolo fidt,dut dffecTua ncgligentid. j

P y I LI Ft M E L Â NT'. 451 KoHI nihil habebam, prie ter fabulai, de hii, qui fupplicio affeóii funt àCiefare,quod dicnntur eumVenctn prodituri fuijfe. Puto tibi omnia Kota eße. Dc loco Pauli, Sermo fapienti^e, fft dfxflrwjd, denoticia DE i, de ßdeac j})c,qualia funt qua; Luthers traiiat plerumqi: Hkic enim propriè datus eü fermo fapieiitia;. Sermo fcientiie gradusi'iiferiori5,deiifurcs rum cxteriorum,de politicis rebus, propemedutn wt Philofophi prudentiam appellant, dqudiea=s tionem 1^'/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;agendorum, ut uocant,

ut cum dceetEutheruide uarijsVitæ generic 1gt;U5gt; de Magiflratibus, de cauendis technis fana^ ticorum ß;irituum eLi c. Genera l'mguarum gnificant noticiam mularum linguarum. tya fo-lwiia. y?lt;wûîwp, ßgnificat eloquentiani uc^ ram, quails eft Pontani aut Luthcri. Librum reeèns à te miffum pcrlegi totum, neq^ quid=t ^uam inueni,quod ad htcc tempora propric pera tineat. Habet imagines quafdamnafecntisEca \ (leßa, Cr quod gentium Eccle/ia iterum 1 panda fuerit,/iue per hicreticos,Jiuc per I alias pefles.Hac eft fumma operls. ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Puerile fcriptum efl O' in*

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;änc. Bene uale,

Mvltd ’Ctircxum lcudt aura Cygnum, iwjnil Hordtiui dc Pmddricdrinine.liabcteiünt umplificationes ZJquot; interjjierfM fententitix cundißimM. Diélum de quo interroge, e^ pcnultimd Odd in Pythi/s, ubi de Clytentncfi^^ ddulterio loquitur ; 'Verficuli hi ßint. To (P« ViMÇ îtX(3Xlt;’'5

ittuencuUi nuptis Turpißimwin crimen Et quad ccluri ncquit Ahcnds lingutM, Malediei dutem ßent dues, fd e^l, Popit^ lui delcibitur ßdbeUis,qu£ aliorum fattia Iddutth

’/■lop y^óyoi ipÇovS^o’icripf (oTtfovTM Ît2mp Xamp;poveosi lt;5^ ouK.£f Obßoniumßunt ßabclLe inuidis, Attingunt dutem bonosßetnper-, Cum indlis dutem non certant.

•PH J tlP' MELANT'. 4ï? I vide fit lepidd figura, quod dicit, 'm* uidts pro cibo ac pro obfonio ejfe tuks fabulas, quibiM detrahunt de aliorum exiftimatione. Mt» ht crede, nibil, dulcius eR Lyriek iük uerficulis Pindari. Lt quanquam non fum in fcribendo carmine felix, tarnen fi tnthi ptus effet ocij, inters dtm Odas aliquas uerterem, uel oblciîiûidorum J «(wicortwi eaufa. Llequaquam enim putes effe borriduWjHt eft Pioratiw. Sed defino. Pl'mij edk ttonem Pafilienfem fetto longé emendatiorent tffi Colonienfi. Bene uale,

A /{ Agnttwi 4 te munus mihi iudieo miffiim ep iy/ Ip/nw proximam epiftolam mtfifit. Nlt;ob 'Crdc tua beucuolentia amantifiimè feripta eR, Oquot; de coèrecnda iuuentutk petülantia grauifii» mè. Et (tdditæ funt Ambrofij fententite memora^ iilfj, tanquamauélarium. cfuare tibi O' habeo gratidm,O’ référant ieoTM tw ^trpcp, «ici/?»}» aliquid feriptorùm mittam, eum habebimus edi^ tioncs,quas arbitrabor tibi uoliiptàtiforc. De luuentiitis petulantiajOquot; uitijsReipub; nonqui^ dew omittendie funt quereU, fed dolor animi tnoderandus eü. Si adtuuarentur coneionatores gubernatorcs fcholarumàprinciptbus,fre*

itAri luufttfuf nwliiif polfet, Scd fepè feufi, uon lupati elJc äulK hoc fjieihlculum, cum uident nos, tanquäm in arcnA laniari, teramus igitur ingcnti Philofophico i!::^ Chrifiiaiw animo riM,ncc proptcrea nosabduci ab officio noflro finamus, repugncinus mediocriter furori homi-num, er fi quos poffumus, fle£h,mus aduirtua tcm. Hic mihi fcopta propofituseü,hic finis meorum confiliorum er mee Philofophite. Mflt; tnintfti diäum fiapientißimum Friderici Ducis, Tantum, quantum pofTum. Idem nos in no* firo mumere fiequamur. Profimus Reipub. er pofteritAti, quantum poffiumus, pnefidta, grati* am, prtemiad'Deo cxpeélcmns: Humana nuBs fient. Hie fichola/licus Lifiiicenßs ficribit folu» tum orationem, er uerfius fiatis erudite, crat,ut praficiatur ficholte Bornenfi, Ham ts qid fuerat accerfitus mort uns cB. Videturautent htc Chtlianus modefto er bono ingenio prtedi^ tus. 'EtpoÜicetur fie non fiore contumacemad^ uerfitu te er concionAtores : Ideo eum tibi com* tnendo. Ad Epificopum Cicenfient alias fieri* ham. Bcncualc. Die zß Septemb:

P Ji I LIT'. M LLj4 NT Hz 4;^ EVutcj fbant Ct ftcbant nut tentes fèmina incjuit Pfalmus, Significans pios Doélores iiimAgniscJ uarijs periculis circumferrcEua dngfhitw fiepèfacrimantcs. Sed fontes noßi,ntiquot; de nerd remédia haurienda fient. Ex ijs eonfola^ tiónem petito. Ferendæ funt cmnino alii]U£ i«* lurite^cr hacJfe ferenda, lt;juia exitmn Deits gtt^ bernaturus eft, CJ de eaufa er uolunate noßra alnjuanto póR teßifieaturus,(]ud de re etiani meut alloua exempla reeiare poß'em. Scdntencma^ gis à me conßlium. ejuàm eonfolatio^em, expes ûas. Primàm igitur hoc rcitum eße ludico, non deßri à te Ecclefiam, ad (jiiam ritè uocatus CS. Eins uoeationis ßnitiateplusmoueriteuea lm,t}uàm dolore tmuriarum, qu£ ab ijsorinna t»r, efui lt;boc ipfnm agumt, ut te extrufo alicjuettt MîMenian-t dßute fc infleilentcm ad doarin£ com^telas.r Dciwdè cenfeo te, Prmcipi tuo adfenticntem, cjui lotiesadfeuerat à Carolo lmp: non lt;}U£ri oppreßionem doólrm£, in Eccle/iit tua recept£, poße tacere de Imp.uolnnte.te. Etß enim exitns nwiißrabit,cjuid agatur: tarnen inte=‘ rca dnm tali teße probatitr uoluntas Imperato.» ris, non répugnés. Sikil enim opus eR ludicare de ignoa euiufcjuam uolumtate CJe. Noi lußam caufam habuimus cjuercndi deuolienate linpe* ratoris : nobts cnim bell««i denuttciauit,ac noa tlimatim mcntionem feeit quonendam negociot

rMn,(iU£ uerè ad doürinani pertinent, nec inte* tercd oßendit iwjlrts,fe toleraturum ejje fenten* tids pub: receptM apud nos,ut ueßro oßendit-Btfi autem uideo quarundam mdxmartM re^ rum oppreßionetn quart, tAnien nunc quidem te de lUts pugnAre non ueltm. Niihi ipß mgnA contentio fuit Augufta,cum ntultis, ne inferere» tur c0nfeßioni,quaflio, An RomanusEptfeopui anteceüdt alijs, dißilicent enim nnhi 'm Eccleßd omnesde prtncipdtu rixa. Et mAgnocumdo* lore uidi, aliquos /tbt fumere potefidtetn nuio' rem, qudm ipfe Romdnus Epifcopui ßbi fumit-Verum hoc dgi uolui, ut extdret dotlrmd neeeß fdrid reélè explicdti, quod ipfum impediebditt^ Aliqui, quißbi Principes deumciebdnt illcecbrii dißpuationum de potentid. Potes igitur de Pnp'-UoluntAte,ut de re obfeurd, Cf politicd, Gfälia «4 4 tuo munere, tdntißier ßlere, donee tempus Ueriatem in lucem proferet. Sapéßiecioßs in^ uolucris dltqudndiu ueritds tegitur,qult;e amen rgt;eus poßed rctcgit. Omißfd igitur menfione hdrum rerum dinbigudrum äliqudntißer, 'mte» red tdmen ßdtionem tuebere, 'm qud te Deus coin locduit,(^ in eodem ueßigio propugndbis neeeß fdridtn nbsp;nbsp;fdlutdrem doärmdm. Expones ciu^

fds hdrum mtferidrum effe non tdntiimPrincia pum ddfeiius, fed potius populi Gf PrineipiM tnultiplicia deli£ki,ut omnium politiiirum eon» uerßo*

Utrpones calamitofr pœn£ fucriiMt,cr fiwt, er eruMt comunium Çcelerwm.niccs de panitcntia^ defide,de petenda mittgationemiferiarum. Ob» JHrgttbw maledicos, c^ui odia in utracj; parte ir» ritant. Ileilei animos auditorum dd mifericor» dtam erga calamitofos, hortaberis eos cftii ualent autoritate, ut conjilia rcflttuenda: pacis in pa^ tria inter cognates qult;erant. Dentq;, donee poffumus, Eccleßarum concordiam GT mutuant beneuolcntiam alamus,qu£ etiam ahquando pro^ futura eä ad pacem inter Principes reflitnen» dam, Et Deo grata efl,etiam/ilacérantur impe^ na, quod fit multis de caufis,quarum fieries totlt;t nunc non perjfiicitur. Interim tarnen etiam ru^ entibus Imperijs, uult Deus mauere Ecclefiam, Uanc igitur omnibus officijs pietatis foueamus, Oquot; oremus Deum, ut ipfie inter nos Filio fuo do^ mino noflro iefu Chri/io hareditatem £ternAnt coüigat, nec finat extingui ftudia dodrinlt;e: Sed concédât medioerta bojfiitia Ecclefijs, «y difciplwiftm ez pacem tueatur. Bene ualc. Die zi HouembiAnno 1746. P. M.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pf inTrrf«

IN TrdgadidTEfchyh feruiK.,cum6ncnsEt(0» clem obiurgdtur, reprimit fefc, iuguicns, aly^ trcù ■Kiia'otxcU. to /xóocifxop» ld doH nunc prmum cogito. Sed tamtn fepè dolor «i= at, ut pro meocdptuduxcri)n,guod uidcbitttir jllis ip/is gui dommdntur utiliu^. Nuncmagni“ tudo pertculi communis, tangudm in incendia mdgis nos hortatur, ut ß guid guifguam poteH, nionedt. Sed omnid ignoramus. Ego nee gud /}gt;( ducant bellum, nee gu£ habeant auxtlta ac ftayßeup fcio. iüud uideo, cum anted utdere^ tur non contemnenda potentia foederts ejß, td* men noßros expertos effe fociorum infidélité* tem, Sed omitto guerelds. blcs,guieungierunt exitus, confolemur nos hac uera zy firma eonjo* idttonc diuinitus tradita, guód non fit à Dfo de» ficiendum, et tam inter hos lerumnas : deinde Ie* udtienem doloris adfirt confcientia rede ito* iuntdtis. Ndff« ueritdtem fimplici ßudioguefi* uimus, c multd utiliter patefada funt. St pro* pter hoe fludiwm interfieimur, fum^s in numero ifioriim,gui in Pfialmo dicunt. Propter te morti* ficamur toa die. Seruabit tarnen Deus coetunt aliguem bar urn Eeclefiarum, et aligua domicilié. Pdgellam mitto üarrationis exhibcndam D. Port tano. t^ammereuerfii/mftdtim accerfiuit Afid* mus, c? dolorem fuum commemorans, eyr peri* eula nofira dcplorans ; Eratg^finis orationis, ut depi*

PHILIP. MEL J NT, 4^9 ie pdce petcndii cogitaretur. Pojp: fleiliT.mpe=gt; rAtorem,fi nofler fieret fuppkx. Et h^ec meß» ^nificarc aul£ uoluit. Euermtt anted fupplices Othoni frater O' deinde filiiK. Henrico djiin» to Eothariui, cjui poftea faillis eSl Imperator. Stgifmudo,Fridcriciis Aujlriacns. Maximiliano, Philippus Paldimus, Carolo,Veneti,Iuliacenßs, O' Rune alij. Sed '’ui.fnvovTaq arbitrantur permittere, ut Imperator mutet Eceleßarunt doHr'tnam. Si fie fentiunt,nimis fegniter gerunt bellum, Deus pater domini nojiri lefu Chrifii feruet o defendat Dueeni Eleüorem Saxonia ctMn,proptercà,lt;]uôd primus O' pr£ ceteris fiua diadoilrinlt;e fouit,o nofiros gemitus propter fuam gloriani exaudiat. Bene uale. Die ^.Mar» tij^. Phih Melantb:

CVm in fchold fine mediocri dnimi francfuih htdte, uel fine hilaritate potius nihtl decent ter fieri poßit, totum confilium eorum, cfui nos 'm utc'mamPdrthenopen ablegarunt, reprehend do.Vobifcum e/fe ma,lim,ubi etfi mei ufus exigu-tw ejjèf, tarnen cjuia turpe mihi duco, ab lUis ue^ firti aris tali tempore dtfceßiffe,minore/fetdo:t

îorjCr cxpe^o reditum tabeUdrij, qucnt heridd ttos miß. D. ioachtmui ade/l, lt;^ui doloris focie* tdte optimum ctr ßnäißimdm uoîuntdtem fudiit ergd nos perjpicuè déclarât. Si confilio dut ojji* aoaliquo etidm-iuuarc tUam uerè pdtriampoß ßemus, non defugcremus cr labores Gf pericu^ ta, impedimur, utfcis, fujjiicionibus, h

TtÄei, ot yija.ovTiç t’Xir'iJ^uip: conßliit cvofa-ain KaA« proponumt,quie utinam ßnt p* lutarid, Bene uale. Die 17 t^iouemb: 1^46,

Ferenda eFl, inquitCtlle fatis gloriofè, nos addamus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ye 0tb; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßne dtumd

ope,ne quidcm fttßtneri tanti fluFlus pojfunt, quant is tam cymbd noßra concutitur, ideo conlolationem banc Deus toties tradidit, donti^ cilium fuum dffliólos eße, qui ipßum inuocant, Tridcerte ßgna, propria EccleßaDeiconßiei* witur in nojlro cœtu, Sonat apud nos uox Eu* dngelij. Inuocamus ueris gemitibus, GT boßiuM rabies extrema minitatur. Econtraboflesma* nifeße coiMiitur cxtinguerc lucem Eudngelii,

PHILIP: MiLÂNTH: 441 pcrfidioji dmici drte opprimtmt. Jnuocätio jjo« riwn qu£ ej]c poteü f Poflremo fecuri trium^ phintjdut ex periculii fe extricdnt,ut7^iS^a^ ruptis tTMxillis brfmo fc eripit, Oremuf igitur Deum,utddfît nobis, er feructPcclefine reliquia ds. Kitto tibiEpi/iolds,pdrtimP.euerendoD.Pti ftori, pdrtim mihi infcriptM. Lxhibebis igitur Pdftori fttM er c£terds ei leges. Bene Zp- felieia ter Udle. Die, qud memorid celebrdtur pompie triumphdlis,qudFiliiisDei Icrofolymdm ingreft fus eft, ueiitis muld, ubi multi eum exeipientes nMgnificdS ft)es hdbuerunt, qui poftcd eo pen* dente in crucc defecerunt ; fimilid nunefiunt.

dnni initio dliquid Idxdmenti uoa bis contmgit, duoedto hoftili exercitu ex ueftrd uicinid, im, hie dnnus ueniens totus fit fau ftus zy felix noftro oppido, quod fuit hojftitium optimorum ftudiorum, er ddhue eft Eceleßic Dei dlueolus.Pleilere dnimum Cdroli Imp: dd pda fcm nonnuUi condittur, Sed bumdtid fdpientia, l'f î qudttt

quîm ccrU laheat conßlia, fepè tant experti fa^ tntis, Ncc de nthilo efl, guod inquit Xen^hon, «gt;£ âv0pU7r'rn croigza, '’o'jS^p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ï?

TiSTv Tiç 'Tt^ixrl«, ^itod certè ucrum eil de iji conjilijs, 'm quibm non ncceljaria fufcipiimtur, quod ut'maniaul£ conJiderarent.Sedh£CAliîf‘ MUto reliquM pagina Meniani fcrtpti, qM^ rum ccnfores uos ejß uolo, ßmt Tra^tS^ya. «I uidebii. Reuerendo D. Puflori ÇT collegis fälu* tem opto. rnc Decemb. PhibMelanth:

ETß exempla moderationis er clementiie iit Kidtoria reciari ex uetcribui hifloriji titul-apoßunt: Tarnen mgrati eßemuf,ß alior.um potiuf, quam Jmperatorii Caroli Augufli iMti-fuetudmem ae leniatem commenwraremtU) qit fum anteacaptii Regibm er domitis Principle bui magna cum laude pepercit : tum ueroiaW, itißgni exemplo, uidloriam nwderatui eü,.cob locatii captiui Ducti SaxoiiM filiis, 'm amiffi hareÜ^

TH I LI rgt;. M ELA HTz 44Ç h^rcdirdte. Vllt;ec bonitM DEO grdht VMximè conucnicns fummo fajhgio. ^xiftimo (lutcm priecipuos utros in aula, in tuen in Dos »zini fxc»zp/(t, er conßlia ad ßlutcm generis humani referre, Te certè er natura placis dHWdf beneßeumefje animaduerti, ci fapten» tia doflrwiifq; ßudijt it* conJirmAfuw, ut ey-ad luflictee normam omnia con/iha dirigof, ae hanc lenire æejuiate zy mijerieordia fiudeat, ut ftrues boJHi«« non malos, quorum m Repub: potc^- Qwdre ad tefcrihere aufus tninfuetudine ci faptentia fretus tua, Rtjt enm in Academia oppidi Saxonici, quod ops pugnaflis, fuifje me confiteor, tarnen cum arma doélrinam ncceffariam uit£, ^uæcung; erunt in Repub: imperiorum rôtis «er/îoiifî, iKKetifMfi bona fide tradiderim, alis qua me Jfie ueni£ fuftento. ac minus mthi ira* feerentur loniCL fâpientes, fi noffent,quidos lores,qui fenfus, qu£ uoluntiH femper fuerit, O” initio belli, er multó ante, cum femina belli fiargi uiderem, i^unquam opes aut poten» tiam ullam uel Jßeraui uel cap taut.

Uunc igitur fupplcx dd te uenio, teq- pro» - pter religionem e:^ ms fuppltcum, quod qua» le fuerit in 1^4 jwlipre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;com fert»

MH J'' àAKe/j'(K.tTa(5,*iH.£Tû«'iEponigt;^ayvofgt; non ignorM, Oro ut bona O' doélii uirii, c^ui ftmper ahem fuerunt ab omnibus contentioni* bus publicis, o drtcis uit£ utiles docuerimt, Uiathemaa, ac Phy/jcen, aut enarrarunt fcrU pt ores Gr£C{e o Latmæ linguæ, cpem feras, ut redire eis 'm oppidum, unde initio belli exire iuf ft funt,O' fuastedes teuere eoncedatur.Ætjuifi^ mum e^ horum caufani feiungi à cater is, qutttl odio funt propter dogmat um certAtnina: noit enm opmor uos bellum gcrere cum artibus Rex IDemetrius cum Rhodum obfideret, mtirumci;eo in loco, ubi tubula erat Protogenis magno, arte piikl, qudffaturus effet, cum rogdrctur dKbo‘ dijs,ut monumcto illi Protogenis pdrceret, reuo^ cduit 'mde milites,mquiens, Sc non gerere beüum cum artibus, eacj; 'mitid fuerunt fdcicnda pacts cum P.hodijs. Qi^anto entglortofiiisImperato:: ri Carola, feruare tot botws o doéîos uiros, quorum eruditio B,eipub: utiles effe poterit, quam Demetrio fuit feruaffe mutatn tabulaml De me non audeo fcribere, etß fapientibus cr non duris iudicibus de mea uolunate Oquot; de meis dftionibus fdtisfdcere me poffc arbitror, fed a»ii= corum cdufam tibi commendo, quorum eruditio Cf utrt'ds tantaeü, ut non dubitem ultrô te eos de fen firum eße, ß tibi notielfent. Scripß bra uius propter tuas occupationes, teq^ oro, ut mei atn epie

lt;gt;» epiflolam boni confulM, ac mibi per hunc in* tegerrimum conterrancum tuum,Dominum Mt« chaclem ßgnifices, quid Jjgt;ei nofiris amicn cjjè poßit.iiomina eorum perfcrtpß tn charm,quam l)Mic epiftohe addidi. Bene uale. Embaca:, 24 Maij. 1747.

S. D. Grdttwî mihi fuit, quod uir doftus CT honcftus Doctor PbcardM ad me acceßit. Gratii« etiam eü,quôd mea mandata tibi officio* fè expofuit. Nam cipn te tam ohm fingulari beneuolcntia, non folùm propter ingcnij tui (y uirtutis praiftantiam, fed ctiam propter obfer* uantiamerga noftram famiham, complcxui/im, nonmuarunt meam erga te uolunatem tempo* ra,ac ficubi potero,rc ipfadeclarabo, me de te amanter fenttrc, ac tibi benèuelle. Ciuoduero déplorai Eccleßarum calamitatem, qua; nunc edim noua doiirinie forma multiphcitcr tur* bantur, communis htc eü dolor mnltorum pio*

1 rMw.Videmi« tcncbrlt;« induct ueriMti,pctit mul* tos bonos CT do^os Paftores ex fuis Ecclefijs, uagari exulescum familijs, quce £rumnis cxilij CT fimt conmbefcunt, diflrahi uolütatcs,accen*

dl twUiU difcordi^i dißipuri catui difcentium, ubi ux)x doilri'HiC uera. fonabat. a^c omnU per fefi fimt triflißima, ad poßeros Ethni* cam barbarum dißipattonem infiniam eß ficient, niß i-iliut DEI ßcdciis ad dextrunt aternt Patris, eußos Ecdefu „obu opent feret, guem cjuidem (ccum, cr ruw omnibtH pijs toto pedoreoro, ut fcruct ipßEcdeßät, eum rede inuocantes, e^- earura hoßitia. Quid uero etiam de noflres ddiberaliontbui dltcjuid fignificdri petii, ctß umum cd con/itium pne^i ctpuimiy ne dodrinam caleßem, qu£ cd imme* turn Det decretum, mutemut, cr diuinum äuxi‘ hum expcdeniM, tarnen fî hlt;e mtferia; aliqud ex pdrte confiho lentri poßßunt, oparim nos tmd coUocjHi poßße. Nam h£c tanta rerum jMgnitu^ do non potesl Epißola comprehcndi. Sed ut ttbi petenti mos geratur, ejutd ntthi alijs quibuß dam doeentibus Ecdeßas in hac uicinia utdea^ tur,fcribam. Alia dclibcratio ed de nobisßngu^ lis,ft noßro periculo confcßio edenda ßt, ut for* tißis aliquante» pod inquißtio in ßngulos tuetur. Hic optandum ed, ut eruditt teflimo» nia dodrin£ relinquant plana zr perßieua, in omnibiii arttculis, Z!J- non ßrangantur metu fupplicioram. Aliaucro dclibcratio cd, cunt adhibemur, ut alijs infirmés ey- dißimilibuscon^ ßlium noflrum ofiendamus. interdumetiamad-

itm^unturalij, quorum uotuitt3.tes A caufx aUe^ ii£ j’unt. HÏc proponitur nobii h£c terrib^ lis Oratio, tie jine neceßarijs caufis pr^beamui occafionetN iiaftanche patrite.Paticndum ejjè ubi opuf eü, ut Petrus mcjuit: er ßierant poffc dc= tlmaripericula,jireciptd)nusritus alicjuos, ejui per fe non funt uiciojii czaccufatur miufla pertmdcia,ß in lalibus rcbui nolimuspub: tran^ qMiIIiwti feruire. In b^c Oratione etidmft er=t rdnt, am declindri periculd pofjè exi/iimdnt^ nos timen non bomde pugndtnus de taltbus ri= tibus, quid alicc funt controuerfi^ maiores, de qutbus dcerrimd fu^t certdmind. Vt igitur , res necefjdridi retincdmus, fumus in «on necçjjd=! tijj dun, pricfertimcum ritus iÜi magtM I Cf parte lt;tnfclt;t manferint in baruw Rcgionttwi '• Eedefijï. Et ßmilitudinem mftituiidtn olint , eptduimus, ut metnmtfli, Sed dditus fit, inquies, 1 dd mutdtionem mdiorem, (tz Jfies defediionn 1 oftenditur, confirmatur audacia aduerfartoi j rtun. Scimus multa contra, hdnc nwderdtioneni I diet: fed maiusfcandalum eßet, uaflatioEccle=t fidrii/m,qudlis fit in Sueuid. Sihdc nwdevdttone obtineripotcfl, ncjKMtentnr dodirina cr Ittura j gia, nee pcllantwr Paflores, iniuflè reprebendt« J mur.

j In Prdneid Marebio Albertus propofuit ï forttMiti Cerenwnidrum, talent, non mu^

tat res necefjarias, ibi cum Paflores dtibitt* rent, an defcrcndte potius elJint Bccleßte, con* filium dcdimus, potius ut feruitutcm accipe* rent. Tali modcratione uos guog^ potius uti cparim, ciuàm occafioncniprabcre,prorßfcx* pellendi Paflores ex Ecclefijs,aut Principes ipfos oncrare maioribus periculis, guorum tetiti (T infirmitAti etiam parcendum eH, Ncc illiseta* moribusmoueor, fa(ta inclmatione,pofleapeti* turos eße aducr/àrios relicjuarum reriim muta* tionem, Nunc confeßio noflra de rebtn neeeßarijs auditur. tn hac,iuuante Deo,0quot; po* ftea conflantiam prießabimns eó alacrins, quis nobis obijeere non poterunt, nos in rebus par* vis, non neeeßarijs, pertinaccs eße. Kes often* det nos de magnis caußs pngnare. Fortaßis or Mora,dum ha;cdißutiintur,Eccleßijsproderit, Sed etiatnß mor a non eil profutura, tarnen bac conß)latio non inutilis eß cjuód tamdiu infirmis pepcrcitnus,GS' quód non flatim initio ftolitudine in Ecclefijs fecimus,qu£ßeret,finulla in repo* tentibus ccderemus. Et haic ipfa rituum ordina*

e}M multi cupidiores liberjatßciuerun* ^ur, per fte non eftjàçiofa, g- ad djl'ciplinam . ^rodeßetuuentifti poteß Atep^utinam non tan* tum umbryidßciplinte, fed etiam feueriorguber* ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CT uera Jemperantite exercitii

THILJT'. M^LATtr. 449 'noflrorum confiliorum, dc guibuf tdnwn eoriua tecum lotjui malim. Noî, Dcö iKUdntc, uocem «ioiffrwiic, (fUie in ueflris o- noftris Eccleftjs fo= «Af, MïcorrMptdw femper tuebimur, nee uel doa afmue corruptelM uel impios ritui recipiemiK. Nee (iwfcitdWiß Eccle/}£ jilium Dei opttuldttlquot; rumejjè. Sed hdc «tbnoderdtione, ct feruitu^ tem dliqudm ferre mdlumut, quÀm dcferere Eç- ) clefîdt, priufcjud»( cdufe diJ^ipdtionHw grduio»*i res erwnt. Eene udle,

CVm /fes oftenfd ejfet infidurdtionis Acdde^ mi£^mecj;uehementer obtefldrentur colles glt;e, ut redirem, moucrunt me Academiæ nomen, coniiwidio collcgdrum,folitudo cr mceflicid fcn« I iusEcclefi£,mqudmdntedmult£ gentes intue* bdNtur, «t bue dccederem. Videbdnturetidnt' Jinguldre beneficiinn Dei effe, cjuàd oppidwluin' noftrum non fimditui deletum effet, iudicabdnts que diteruw Del beneficiu/m fore, ß etidm dlueo« Il febolæ reßitucrentur, cùm^dutem fciam,mis I bi dtrociter ntdledici ù multis, propter butte meu/m redituwt, nihil re^ondeo, niß precdri me,

ut mco dolori iieiiid detur. Tf.ger etnimiit fempef «rrdt, inijuit l^niuut. lait igitur in hdctanti ntajiictd med,fvrtdßigt;s ditimu^ mew duidior con‘ tuftâionfi uetcrum an!icorum,c]u/but cum in ctctdtc hvicftißmt Idborii tdtndia utxi. Fieri ettdm potu!t,!it ißet plM hdbuerim, qu.impro tcniporuni coiiditione jperanditni rrdt,de inßdu* rdtionc Aeddemu', cfutedii procefßurd jit, adhuc dubium eü. Certè nee uoluptdtes nee opes que-)iui. Viuc hîc meo fumtu,(^ uerforin commiini luilu Cf precdtione. Ntc mthtdiesuüd jineU^ crimisdbit. Si proeedet inftdurdtio,ß'ero pro-futurdtn Ecclcßis hdruAn regtonum. Si non pro^ eedet, tum demum in iioud exila dijlraheinur. Nee mircim cA nos, ut dnantes, baie dijlrddioni mordni aliqudmquieHuijße. ç^ui hoc meant er^ rdtumßc exdggerdnt, tdnqtatn dodlrindm dbie^ eerigt;n,ßuo more cdlumnijs delcehmtur. Qjii iidm etidin fuderratd cogitdrent. Amicosdti‘ tem oro, ut uel-propter amicitidm ttidiccs tnitiores,prtefertm cum hoe iter meum nihil no^ cucrit Rcipub. Edo htc libellam puerilem, ßi ut Jßero,proßiturum dißcentibios. Nd/ti itd rete^ xui Didlcäiecn, ut pene integrum complt^^ fim,Cf lüußrdui exemplis, qu,e in Ecclcßd extA* re utile esl: liunc ad tudniEpijiolam utnio, quam ad Keucrendum uirum D Pozwr«'”“”* jcripjißi : Vindarui inquit : l/idUdicbi obfoniuKt

r'M I LI P’. M EI. AKT'. 4P effc w conuiuijs.Adeó uettn c^tetudo eR dicëdi Sed nccjjgt;argere caluniM,nev ets credere, re nS explorata iujïum eft.Dei'nde multó trifliuf eii^totamE-cclefiam contumelid afficerc,gudttt fiaucos.Ciÿod autcm iüi,de quibui f'cribi5,diunt, b'f dijjeiitire conciondtores, hdnc Ecclepâm, qu£dltoi^Hi in mAgnolttftucftjnwiiife/ïdini«« riddfficiunt. Vrtd ZT confentiens ucxEudnge=i lij in bete ™ oppido Wliebergd,Dei bc neficio,foiwt,«t fondbdt dnte WÏKMi.Ef fere /tn-gulis feptimdnis miniflri E.udngclij hïcpublicd ordwidtioiie confirmdti mittuntur dd uicindt regiones : Hlt;tc jeptimdnd fex pij d' doóii uiri binc dd uicinas regiones mßi fnr.t, qui ogt;nnes,ut olm, profitentur, fe uocem Eudngelij purdm trddituros efji fuis duditortbm. Et dntè vx^ ploriitMr eorum eruditio, ut anted . Res ipfd oßcndit, in nobis nee mentem, neefententidm de doiirind muatani efje. Publice ctidni cr pri« Udtim fiunt prccatioties pro captiuo Principe. Hec dudmiK bîc quenquam male loqui de captiii MO Principe,tjfc pa terentwr id huitts oppidi Md* gifbrdtus. Vdldè igitnr te oro,ne credos ijs, qui KOS dut Ecclc/iam buiiM oppidi,cdlumnijs defor*. mare ßudent,quorum qutdem fjiero refutdtorem ettam Deim fore, qui libcrabit nos ducnenotis Iinguis. Conßdiiter docet tonos in Eccleßd üallenß, ty nibtl dd quenquam fcripfit in!?««

Ego uerô pietatc CT' reucrentid colo Principeitt captiuum, quotidianis hcrimii precibui eum Deo commendo, ac Deum oro, ut libcretur acregatur. üac cum ßiit uerißima,mirAtui fumMaiiitatem tüiult;s, quifquis fuit, quinuhitâii^ tam trudelitateni tribuit, ut dixerit, me etiant frecationcm prohiberc : ScdDeu'moro,utEclt;‘ cleftdm fudm feruetubiq-, cr nos dlioquidfflt^ ilißimos liheret d tdlibus cdlimnijs. Bene udle, Die 29 Augußi, quo die celebrdtur memorid ne= cisiohdnnts Bdptiftæ, qua nos commoneCdcit de docentttim arumnis. Eerdmus, ut iUe tulit mife-rids, CP Deo nos commendemus. üoui d quibus oridutur hæ fdbeUa. Hac fcripß meo CP D. Pd* fions CP Crucîgeri nomme, qui tibi fdlutem op^ tttnt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Phil: Meldiith:

VT pracipud curd omnium hom'mum eße debet, ut rede dgnofcere CP 'muocdrc’De^ umdifcdntt itdciim mEccleßd fe Deus pdteftgt;= cerit, CP uelit ibi fudm uocem audiri, dc uelit fingulos fieri dues eins coetus, cP dd uexillunt Dom'mt noftri iefu Chrifti eoncurrcrc, ut dpud Efdidm dicitur : Erit ßgnum populis: omnino neeeß

tiecefjäriä itr hlt;£c curlt;i,circimjpicere mente^ in tantd confiifione generis humant ftpicnlt;*

ter ({U£rerc, lt;ju£ er ubi Jit uera Ecclejia, ut in earn nos fidei foeietate,inuocatione cr confeßia one includamns,ubicumc}^fumus, Spar/a ejt enint in diuerfa imperia, Sed à prophand cz impid parte generis humani dtßiniki eil ßgnis non faüenttbus, ut [ciatnus uerè rici Bccle/iam ejfe cattm,ubiciincji eü, qui uocem Euangelij fondt incorruptam, cr legitimum Sacramentorum ußum ret'met, nee idola pertinadter défendit. lî£c cùtn ab ijs, qui doilrinam Propheticam ez Apoflolicam didiccrunt, ZT non fabulofant ejji fentiunt, mente, oculis atq-, auribus ludicari pop Jint, agnofci certè Eccleßa poteü.

Et wi tantis wipcrtoruwi ruinis, de hominum di]?ipdtjofiib«'S,bii„c confolationem bon£ mentes teneant, ubi uocem uer£ doiirinæ incorruptam dudiumt, ej- legitimum Sacramentorum ußm cernunt, et uident non defendi pertinacitcr ido« Id^er errbres pugndntes cum uoceßlij Det,ibi fe in focietate Bcclc/i£ eße certißime fciant, nee dubitent,tales cœttis Dei domicilia eße, ibi mini^ flerio Buangelij adeße Deum, ibi exdMdm inuo^^ cantes,ibtre£lè colt Deu,ex eo cat« coUigi £ter nam hareditatem filio Dei,iuxta lüud: Vbicu-ntj; funt duo aut très congregati in nomine meo, ibi fum in nudio eorum.

Kde confbUtione fepè'm dijjcnßßtiiiiiiptf^ lliâs opus eR, qudm quidem eo récita,quid nunc quoq; eldmorib. quorutiddm non Icuiter pertur-^ idiitur noflrd! Ecclcßte^qute banc ucrum etßrtnd eonfoldtionem tenednt, de qud fuos oculos et fu=‘ df dures ßnguli tefles fdcidiit. SouAt cddem uox dottlririie uniaerfte, qudtn m libris nojîris, qui extditt, fonAiiius. Vfus Sderamentorum mnet idem, qui fuit dnte proximum bellum.

Quiduerà ctdmitntTÎdciuslîlyricus, tttPdo^ ârinammutdri, ex reftitui ceremonids quafddtii anted abolitds, primum de dodrina rejfendebo. Paldm réfutât banc cdlumniam uox omnium do^ centium m Ecclefijs ncflris etyr ïn Scbolis. Ac ne loitgd dut obfcura fit reffonjio. De timuerfd don drina fentio quod fcripfi in eo libro,qui in mub torivm mAnibuse/l, titulo Locorum Theologi-corum, m quo non uolui non um dodirbue genM conftituere, fed fideliter coüegi doéirinam com^ niunem bdrumEcclefiarum,qu£amplex£ fmtt confefionem exbibitani Impcratori anno i y î o« fentenlidtn ludico ejfe perpetudfti Eccle^ fi£ Cdtholic£ doélrinam, 4c uolo dextrè cr fî^ ne Sopbifiicd CZ fine cdlimnijs inteüigi id ferit ptum.

Et quantum mihi confciw fum, non fludio dtfjèntiendi ab alifi, non amorc nouiatis, non ^quot;KovuKiMyaut alla uUa praua cufndiatc pulfui fum, ut illam 'Epitonten colligerem. Sed tempora occa/ionem prtebuerimt. Cum in prf?n4 \ in/feâtone Ecclefiarum compertßemuf admo» ' duM» dijjonos clamores^j^ ineruditorum de mull tu rebiu^Summam doéirinæ, quam Lutherm i»' diucrfi{_iTÀiiterprcationuitL et concionum ko«1 trlt;tdtdcri(f, tanquamin umum corpus'' redaciam cdidt,er qu^/îut genus uerborwm, lt;d proprietalem, qult;e itd perßncuitatem co« cordiam utilu eü,difcentcs adfuefierent, ac fem* per omiua fcripta ludicio Eccle/tte no}ir£ cr ipßus Ltttbcri pcrmtji: de multis quo’Jhonibus etiam difertè fcifcitatus fum LHtberttwt,^Mid fers tiret, ac multi pagellarum iH^ruw cxempU dd-b«c habent. In eius doélrina profcßione,quam, Mdixi, fcio perpetuum e/fe confenfivmEcclejii» Clt;ttboliflt;eDomininofiri lESV CHRISTI, O' iiuncDE V M MîMocOjCt muante ipfo banc confeßionem dd aterne Ecclcfîte confuetudi» nem adferam. nbsp;nbsp;Hlt;fc rcctto,nc quis criminetur,

îd»» de ritttum mutatione,qu£ alicubi faihi t^,pauca rejfondebo. optdrmceï'tètnbdc

pr^fertim tantd mxfticid nuUd prorfui muU* tione hiü EccU/ïm titrbari, ac fi qu£faâ£funt, non font Àjneort£, Sed fdteor me fuafijfi O' 1 ïrAUCK Cf- Alijs, ne defireren t E cclefidf propter fi’^^ impietAte fujijneri pojfit, '^^liAt^^quod iüyricm uociferAtur, potiut UAfitti^ i ift^f^ifiè^ficiendam m templie,^^ metu feditio^ niim jefirendos Ermcipes, ego nenimcquidein tfin triHés fententi£ Autor efie uelim. AIia onerd tnultà durtoTA quÀm lineA ueftis eil/ufiimcre nos ftudiorum GT Ecclefi£ cAufA tnAntfeftu/m odw potentum, contumAciAtn populi, mAleuo* lentiAin 'm fucAtis Amicis, difiordtAi docentto/nif mopiAtn, 'mturiM, (O'AliAmultA »iaIa, qu£etiAm trAnqutÜAm guberiMtionetn comitAntur. Niwic «erô turbulentis temporibns multA Accédant AtrOClOTA.

re leuiore-, qu£ tarnen fine impjetAte eil. Mibi quidem mgens mœjlictA hums tetnporis, 'm tan» tA diftrAilione uoluntAtum et opmionum pofce^ re uidetur, ut Adfliäno Eccle/iM confolemur cr foueAmus,quAntum piè fieri potcil, crcurcmas, ut rerum ncccjfAriAruin omnium doilrmA fde* liter exphcAtA, Ad poflerttAtem propagetur, CT Schol£ confcruentur, qu£ cujlodcs jint omnimn honeflArum Artium.

Quod Autem nAvrAt flaciui, Alium ncfcio ^uem,dixiß'e,nK clixiße,iion difcedendum eße Ab Ecclcßjs, etiAtnß omnes ueterei Abufus reßitue» rentur,mAnifeßum mendActum eA.

Ac uidete Artißcem-, ut odiA AcccndAt,cr l^iciones cti,mtilct, ntultn profert ex ßtmiliAribuf coüoc}uifs,(]UA;etiAm cAlivmiiiofe mterpretaturf Alicubi perfonii Alijs fermones fAlfos Attribut, ut hAberc non folum teßes, fed etiAm AdßipiilA^ tores uidcAtur. t^ecj; fenfi, necj; dixi unquamj quod lUe 'm. me fAlfó confort, mAnendum eße in ijs Ecclefijs, m q»ibi« reßituuntur errores, er ablatio Mißdrum, zy 'muocatio fanäorum, er er ßmilcs imp'ij cultus, qui noßris feriptis tnxA^ ti funt. Iwo pal.-tw projiteor, nee recipiendos eßcillos Idoloriwn cultus,nec tolerandos. Etut difcentes in ßngulis materijs eßent inßruilio* res,magna cura ZT magno laborc fontes contra* uerßaru/m expofui,

HÎC Ji dolori meo indulgere ueUem, poßem et de rlacio luße q«cri, qui aduerfus me talia men* dada ßiargit, ZT commemorare ex altorepett* tos caufAsharumierumnaru/m,quibusnuncEcgt;‘ cleßa totius orbw terrarum oppreßa eR, er ex= poncre,quie res armaucrit Audaciam aduerfario* rum contrA ueritatem, er conßrmauerit po= tentiam. Sed b«ec uulnerA nunc Attingere nolo, er tßos ItberMs »indtcej oro, ut ßnant me ZT

faites wullos tdeitos circumferre no/iros doîo* resytiec accendant atrociora dtßidid.

( Gloriatur fe defenforem forcprift'tni fide , tiis. Si fldtum imperia certa cr politias itt-y tciiigit, cr lcc(le/îam fuis tantum manibusin^ ) f^dit, non^defcntit, Sparfa eßettam i« ( à^litias Eccle/fa fbtians uceet^Euangelij in* corrupt^!, cz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;muocatione, ticris goni*

tibiis latrimis Deum, inuocans. Cuméf;tant* fuerit familiar'itas et mecum,lt;juantam teftis effe potesl tpfe mcorum dolofum, geiititu^

aßiduitatis. Nox mpchorttw i^ublti i concußtotiem deploramus, tiee cfuaritnut 'arces aut ptßjidia, Sed in his ipjts Eeclefijs, in putbtis fumuSyeandeni uocem Ettangeli) foiamnt, imiccantesDeum in uera agiiitione cy ßdelilil Eset, cr mcdtocri labore fludia literarum, infli* ttonem luuentutts ZT difctplmæ conferuatio^ ! adiuuamits. S* pote/l Eeclefijs tüe defenfor ■itusaureum feculum reflitttere,triu'mph(tut ^olct.

dur me dclegerit, cùm ntiUa in re unijuàmd me læfus ßt, quem in ifla defenfioitcftatiis,uttio^ cat^primwtfi epprimat^ut Marius Antoitum,tte» fcio-, cùm feiat mtbt femper difplicuiffè corrit* ptelas doólrtno', ZT à me errores praetpues ü* xatos ejfe, Hutteßribit inc promeuere,hoc cniin utitur

T H I LJVi M EL A N T HZ 479 utifur uocabulo, guia fuaft, ne in templis fieret folitiido,propter Itncam ueftcm,lt;tut res fimilcs.

Etiam/i cjU4 effet dijfienfio de re tali, non oia Iiuijcendit crant in Eccle/ta præcepta de dilea dtone, prefertim f twn fcidf nos in magno luéîu tffe,t:y nee régna, nee opes qiurcre: non crant imtanda exempla eiutlium diffienfionum, in q«t=» iuf,qHi/tnt animorum impetus,prouerbio fignia ficatumcR: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’àp p-ii clt;g2p

•^HaiToU lt;fpaKwp. liîe uerà mibi non Untun» ftylum,Sed aliaminaturatroeiora. Optarim nof\ con ferre operi« pofiiw «et lüufirandas res necejà' fanas,fatis enimeertaminum refiat,proptcr inter nos pacifci indntiAs et uelut fyncretifmum)^ non modo nobis, fed toti Ecclcfia; uttlius effet,ne accidcrct iUud,cjuod Pontus inqwit: feXtTrtTt îx.va'XweHTï.Ego reffonfiones nwa derabor ex utilitate, ac ffero me zy feriptis, CT multorum honefioru iudicijs aduerfus cdliwnniitt

I fatis defendi. t^am CL alij pij CZ doili uiri in I multis regionibi« non kuiter dolent, bas Eeeka fias condemnari.

Sed et Ylaeium et altos adhortor,ut cogitent,] I nbsp;nbsp;quid futurum fit,]i utringjaecêfi hijioriam itn«^

noruwi trigmtu rj^e^mus,Qvalis bscc erit telaf^ ■ Quôd toties profert ebitcr diilu in familiaa^ ribiK colloqtiijs, wno er fomnta rccitut, oftendit, qua fide amicitiif et familiaritatis iura eolati slt;ea pè in

pc I« dolore fdmiliares querela; liberiores fMt, ' fepè dijfutiiidi cdufd ego ifgt;fe uehementius fen* ' tentidm, quam dmple^or, oppugno, non ludens^ : fed difcendi cdufd,ut dliorüm c ogitdtionibus erU‘ didr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

'Poftrcmö ndturd med multis noa eil, non dd^ ; petoldudem toruiatis, Sed mediocris eü cowi» ; td/i, qud locor intcrdum etidm in doloribus. Tlt;(=lt; j Zu duffe poßed cdlumniofè ß)drgere,ut ifte ; cit, amp;ÄceteiH.öp eil,non offictofHm,ut nihil dicätlt dlpcriiiiS.Sin dutem, ut in quddam pdrtefu£ ipi^ ßola ßgnficdt, ubimihi glddiosetidmmindtur, cdjus dliquis me opprefferit, quorumeitq; gladiff prabcndd. erit hac mifcrd ceruix, eomntenddbo mc filio Cei domino noftro kfu Chriflo, crucify j 3C0 pro nobis et rcfufcia.t6,qui injfeiloreileor“ diwm, et fcitmcßmplici fludio qutc/iuijfc ueriti* tcm, non fdilionesdut regtiA conßituere,wn ( Xdxs frenoscurtoßmti uoluiffe, neeßne mdgnA r diffcultite diligenter eonßderatd uniuerfd 4«“ tiquitdie,muitdsjntriedtds qutejlioncs euoluijfe, mcq- iuuentuti dddifciplindm o- ddjiolendd re- i äißmd liudid horatarem fuiße. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

Sed de me Lim nihil dtcam. Scio in dtßcnßo^ nibiis eiiiilibus, omnes cdfus omnibus expeUint dos eße,fcio rabiem animorum uarijs modisdclt;= ccndi. Et habere ïldeium fuds quafddm fdecs animdduerto, Sed ez uium mcdm Deo comment do,amp;’

nr J LIP’, mplanth'. 451 do,er 'Eccleßam Dei uerdtti in his regionibirs cr altbi,de qua multo mdgis,qudgt;n dc tnea uitd foüi^ citus fum. Sed hdc mc confoldtione fufteiito, qt(od protnißt Deus, feetidm fenefcenti Ecclcßlt;e adfuturum eße. Et ßlius Dei mquit: Ecccego uobtfcum fum omnibus diebus, ufq; ad confum-ndtionem ß:culi. Serudbtt Dcuj dliquos ccetut cuflodes docirmd: Eudngelq, er reite ipßim in» uocdutes, er ut in bw rcgionibus etidm feruet, toto eum pcilore,CP ucris gemitibus oro.

Hdne breuem reßionßonem oppoßii cldnw» ribits Fldcij, non tdm med cdufd,qudm edrum Ec* cleßdrum cdufd,ubicunq; funt, Pi quibits multo» rum piorum dnmi fcriptis Fldcij unlnerantun Hi tenednt hdnc conßoldttonem, quad certü efl, funddmentum in hts Ecelcßjs fidcliter retineri, nidclicet incorruptdtn-uocem Eudngclij, cmnes «rtieulos ßdc.i, eir ußim Sdcrdmentorum ßne eorruptelis. Tdli minißerio ddeße Filium Dei, ' er in Mit ccEt« exdudire muocdntcs certißimum I cfl, ut ßiprd quoq; dixi. Eene Udlc cdndide Le« 1 ilor.Cdlend. Oilobrii. 1749.

RÉiicrcndi tari cr amici cari^^. Kon i.grè i'crmuf, 1WS amantçr à uobii ucl niencri ' ucl rcprckcndi. Sunt cnim CT ha-c officu in amrcttia, pr^fcrtim in Eccic/ia, ncccljaria. Sed amen oramui uosjit in iudicdndo,pro ucftn prudentta,grauic!gt;,te,o-crga nos bencuclcntia, ' candorem adbibcatis, ncc uetcres amicos, qui , ampitus uiginti annis magnos labores ç)- uarii ccmmina fufttnuimus, u adhuc fußinentus, damnetis, ficut alii quidam, qui falßs criminal tionibus rahiofc nos infcóklntur: quibiis idei Kondum rcß}ondemus,nc am trißi tempore odii ; er dißidta nugis in flammen ttir. nbsp;nbsp;Primlimau^

tem uobisflgnificamits,Egt;ci benepeto, uocem do* dlrin£ candem in Eccleflijs noflris Acadeitiifl , fonare, quam tot annorum conflenfu uobifciM ' profitcmur,cr quam nunc in ueftra confleßione propugnatis. Curnij; ßctamus hanc doäriMin teternum Dei dccretiim efße, er perpétuant ueri Eccleß£ ßententiam,nihil in ea imquam muatu= ri ßumus, ac ne quid mutarctur in dodirina. c7 Ltturgia, acerrima; contentiones nobu boc ipßo anno cum aliquibus ßucrtint,qut ingenifl, erudi* tione autoriate in bis regionibus excellunt. Quad cum taßt, exant non obflcurateßimoniit noflr£ ronßeßtonis,ac aliquantö maiora odia CT pcricula ßubimus in tail confleßione, quam qui inter adplaufores fuos in tuto nobis conuici*

‘itttur, cjuos opnremuf intereßi ijs diljgt;uti(ioni-gt; bl«, i« qKib«î iirgumentA afiutißtme cxccgiaa, nugao lahorerefuMniM. Eduntur apud iws er Itbn i'/dfin, e^ui ante bcUum editi fwnt, Nec ritut alij funt in Eeclefijs noftrif, ejudm quos uidifiis. Êt quanqiiam non yndguA dißimilitudo cA^ßmett altbt plurct,alibi paacioros fnnt,deqiia dißimüit tudine nec anten rixatt fumus, nec nüc rtxaniw, Nuj« Oquot; iqßc pubheos congrelßu hone/iot, er ritus non barbaricos in tills congreliibus,im6 er qu,tdam difcipltn£ jtgiu eße neetffe tfi, inquia bus /Î nibtl contra mandata Dei inßitutum eü-i de ge/Ubus ipßs non eße pugnandum uos ipfi fcitis.Sed me'tuttis i« gcrtcruh uerbo mlidiis,cuiii i' dtcimus nos dc Adiapboris non pugnare. Venia ' unteadem nobis in mentent, qu£ uos prudenter i proßiiettts. E^liwitatej mtiltorum eoßscätint, -«t inclinationcm ad toam politiam Pontificiam faciant. Std tarnen cum occüpati matoribus ccra j ttminib^ 'rebus necejßarips, qmrttimus rixas l de Adiaphoris-decet bonos uiros, qut taiia lea--I gunt,i^hiberedexteritatcm tniudtcando.Vocaa^ ! mus Adiaphora non magteas confècrattones,no« • ' 1 flatuaram adorattones, non circumgeflattones • ■ panis aut jimilia, qu£ aperte damnantur uoce noftra er feriptts,imö ne tneptias quidcm,ut exa cubias ad ßepulcrum. Talia qut uel odiofè coaa ceruant^ ut tws exagitent, uel afiutè coüigunt.

Ut Pdfloribiif duriord onerd impondnt, 'miurïditt nebis fdcitmt, fuiidjfeélibiu morem gerant. Alid multi funt Adidphord, qult;e CT dnticjuißitnd Ecclejtd 'mflituit, CTdd concmnuin ordmem,Qr ad docendos feu commonefdcieitdos rudiores conducunt,ut ordo Pcßorum,le£lionum, publici congreffus, Exdmen ZT Abfolutto dnte fimtio^ nem Sdcrdnwnti, ritM dliquii public£ poeniten^ tilt;c,exdnKii 'm confirmdtione, pubitcd ordindtio ddm'mifteriwnEudngelicum, publicie deßonfi-tiones,0' precdtioncs in nupttjs,honeßt comiti’' tus, dut etidm condones in fuMeribui.

Htec cim pterd(j; 'm ufußnt dpud nos,amp;' bo^ no conßllo retentd ßnt, gud fronte dicerc pote^ rdmus, nos nulls Adidphord,nihil ußeitum äd* tniffuros effe f At^t fit in ftdioi^M ZT fludifs pdrtium,odto dduei^rtorun^etidm tßos uctufioi mores congruentes cüm Pccleßd üet inde uß; i primis pdrintibus dbijcercmiti Sicut CinefiA iluiddm Athenis 'J^os dies corttrürio^populi confuetudini celebrdb^ Et Aßdni fues rmiltti runt,et ccntrarium dtini initiwm conßituerunt, ut oßenderent fc prorfus dliews eßejibißdcli^ Tk. ScimiK ne'itoTßuidcm probdrc noui-titem, ^t rcuercntcr tueriuctuß£Pcclcß£or‘ dmcm,qui bono confilio inßitutusjA.Acpracb pui ritus tnueßruZT nofirtsEcclèfijs congru=^ unt

U«f dd ucterem fornum-, ciu£ extdt 'm fcriptons-buf,qui ante GrcPorium fuerunt. Difcipimjc) fcueriteu aliquantonMior pit, CP cxcrcitia tcmt pcranti£ WMiord fucrunt, cjuàf dudf rcs nu/nc qtlt;oq; optAMiM furæ ciTe pbernAt{iribiplt;lui Cea remgni«, c? twnbrlt;w di[ciplm£ in jjiaem tuere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ißfw.

Sed rcprehenfio ucflra, non de hdc honeßd confuetudine Eccle/tdrum noflrdrum loquitur, fed de guorunddm ineptorum rituum 'tnlldurita tionc,qu£ fieri dpotctttibM uidetur,ut pduldtim reftitudiitur omnesdbufui Pontificij. aïe mdaj lities noUrd dccufdturt quôd non uchementhvt dducrfdmur.qnod dlicubt ddtnt^ con/îliMn P4at HoribM, nedefcrdnt Eccleßdi propter hdne noa' udnifernitutem^

in ditione Mdrchtonis Alberti duld primu«» petiuit, ut Pdftores totum librum Auguftdnum dmpleéerentur lt;tc fequerentur.Pio confenfu nos biliMis, Ciuium cr Pdftorum modeftè fd£kie^ reeufdtio. Decurrit ergo dulddddliudconfilis

um,proponit drticulos, qui doétrmdnt et Litur^ gidm non muunt, fed plus rituivm imponunt,qui

utcunq; tolerdri pojfunt. Additur contm'matio,“^ ut qui hdnc nornumi fequi noimt,difceddnt^ Etfil multi Pdftorei^tfcedere ntdlebdut, tdmen EccJe«; plt;e pctebdnt,ne dcfercrentur. Tdli tempore quidi conftlij ddndum fuit ^^Rejfiondent dltquiuehe=*

I rÂcntiores, dtrocifcripto pcrtcmfdcicitdion ƒ«* ^^ifjrâtiktm mctujcditiotui^zx hac Gorgone re^ [primeiiddin, ne quid in Eccleßjs tiiuairetur. Jd ^tur fdcerc noltmiu mult£ cdufefunt.Et fornßif .tnagi^ irritdrcntur inimici, quhwlunt ßbileges I lt;i nobis fern: diccrent ctuin attrdht cxercftii^ Cæfaris: altd fcrtptA effe cldfic^bcllortiin \exitidliiim p^i£. Ncc uolutmtif deferi Ec-j clêjtds,ut in Siieuid dcctdit,ubi m mulâstemplie • idin prorfus foUtudo eRfdul liipi idm priefunt, qui dodlniMfn impidm et falfM inuocdtionesre= ftituunt. Si t3.li tempore hoc no ft r um conftliutn reprehenditiiftgnofci nobis pctimus,nec propte== red Itos ddintiAri, qui tiocem Eudugclq cdndeiit uobifcum fouAmus, ZiT dliqudnto propiores pe^ riculo fwmus, qu.im uos, qui hdbetis auditorcs aquiores. Et corim plurcs graues cdnfds dice^ rcpojfcmus, cur hoc moderdtius con/îlium iiti’^ lius effe iudicemtis.

Ôu£ res dduerfdrios arnumerit contrdnet Cf duddciam dc potentidin eorum confirmdue= ritftongum cftetdiccre, Cf non cmTruo^iMp, ut Ariftoteks dicere folebdt, fed amen dijfenfio^ nés Cf difimilitudo Eccleftdrum noflrdrumui* deretur fuiffe gitbernAtoribus, ut no* Udm norinAin proponerent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ __

Vt igitur tldrè ceriu pofit, nos non cupidi* Me libertt,tis^nonßudio aouiMiSinon odio dif* fidere

Ji Jfrc db aduerfdrijs,cte mdgnis rebus pagnAmui^ inquibus euidentid ueriatneonuincit fatitores ttidtn inter inimicos. Id jKdirdw«.« utilius ejje^ qudm de ucflitu aut re/imili rtxari,ubt fapientes cfamitMt, noi tantum ßultm mjaroßtate dc con» tumdcii^dduerßri gubernatoribus, diere dißi* dia, attrahere peregrintts gentes. Taltd multi cùm audidmus, opponi non leuescaufas necejji eft. Vobw in außtorio ueflro omnia faciliora flint, ueftram itberMem uobts gratulamur. Sempçr_autem_aliqHdcfl Eccießteferuitiu, alibi 1 mitior^biduriqr, «c lentrierumnas fcruitutis^ confolatione ueflra dccet,non d^eri condetnnA» tione,^um piindanwntimtenemM.

Concordtam igitur mter nos,cr mutuam be^ neuolentiam tueamur,ne inuocatiam nobis, aut ' in populo turbetur,néue trifles et perniciofe du^ , bitdtiones oriantur ex qult;eflionibus non neccjfa»[ rijs,ut olim de Pafchateaccidit, îüi qutbiis bertds »wni« impediti esl,agdnt Deo m pie utantur eaad illu/tran^m doéirinam,nec di! fciplina; frcnosproptereamagislaxent.iAlij in' fcruitute agnofcant cafligari nos diumitiis, oi ueramDei inuocationemcorrumpinon ßnantd ßcut fcriptïi eft; Htfc omnia uenerumt fuper nojJ Jiff ob/jfi flmus fc.Nos non fumus fuafores,ut Ec elefle turbentur, nee in minore dolore er peri» fulo fumus quam uos,fed ubt noua onera mpo»

I tiivntur, prudcnter ludicandivm cfje fentimm, an ' relmquendaßnt Bccleßte lupts, aut facienda ' lttudo,an uero feruitm tolerandaßt. üdtn neq^ I nos impiM Ceremonie recipi uolumtts, neq^fine ygrauißimii caußsdeferi ^cclcßof, ßeutferi-ptum eü : No» déférentes congregationem uec flram.

Bane reßionßoncmuobis fatisfaéîuramefle ßeramus, er optamiis, ut aterna ßt internos Concordia, er aniinorim coniundto in Deo,ß* cut tiliiu D« j«dgo«e fuo precatur,ut Pater mentes omnium in Eccleßa copulet, ut itnum ßnt in Geo. Bene ualete, i6 Aprilss, Anno 15-49.

VEnerandi uiri, ßcut ipfeEilius Gei ante agonem orauit, ut Eccleßa ßt tmti in Geo, itetmAximè oremus ipfum, utconfenfum haruw Eccleßarum,m quibus fonatuoxEuangelij in* corruptd, er in quibus ucra fit inuocatioGei, tueatur. Principesetiam Eleilores c'umuniefi fent, longa commemoratione expcncns,qualisfit dißipatto in aliß regionibus,hortatus esi Anbak tinus, ne ßuAnt dißrahi harum regionum Ecclet ßas,iam reite fentientes. Ac nos quidem doüri* tMm in Eccleßa nofira fonAnt€m,qu£ quidem er cim

VW I LIP'. MELANT'. 4^9 ctwn Mctrchionis Eleiüoris fcripto congruit, guod Mteannosg- fuisEcclefijs propofuit, non mutabimui, nee reßituemui uiciofos euttuf, quoi haéïcniM improbauimuf.

Quód uerö de drticulis faäii 'ut luterboch interrogdtis, feitote nos non 'tnterfuißeiDiar* cdnie dcUberdtioni, in Principuw faikieA fubfcriptio, nee exempld iBorum articulorum hdbemus, nee confecrationes oleorum dut fdlis 'tnter ddiaphora reeenfeinus,dc femper improbds uimM lU« oleorum con('ecrdttones,et dcibuc im* probdbimus,ß qitd tn lUis drticulis mentio fddn eùimdionis: lütid etidm (tdditiMM fuit,rcßdre Articulas non concilidtos, de quibus necelfcßt db Eptfeopis iudicdri quid deßderctur. Foflremo quod interrogdtis, ß liber Augufldnus uobisß* ntul cum Arttculis proponeretur, quid ßt rt* ßiondendum^ Simplex eß ucritdtis ordtio. Re^ ^endete uos normdw doHritue, qudtn Eleilor dnte annos aliquot publico feripto Eccleßjs Mdrchicis commendaiiif, ßdeliter ferudturos ef* fe, nec earn normam mutaturos, Si PrMi« ceps ßc mterpretetur librum Augußanum aut alios articulas, quaß cum hac doürinafut ßri= pti congruant, dc uelit itd reßiondere tmperato* rt,de Cd interpretationedut reßionßone dd Iwpe rdtorê,dielte,VoîPrwîfipz nihil prd!fcribere,fed uos teflari, quad norntam hail en us feruatam fe*

cuturi fitis^ïïdc rejjgt;o/ione fottaßi^ r.k!lbr con* tentiu erit. Scimui fieri folitudinem in multisEe cleßijs, pulfi fimt Paftores plures quadrtngcntii in Sueuia, cr ad R.henum. Tubinga; nunc pufit Paftortbus et ConcionAtoribiu^unicui eR Sacri-ficiiliii,^ui,utItbro Auguflano fatisfiat, ablation ncmrefiituit. Mirum eil igitur, cur adbac tetn aurcam promittat Iskbius, cutn manifijlè uidcat uafiari tàm multat Ecclefioi, pios CT do^ éloi uiros exulare cam lotis familijs. Tantit ei^ lanntates cam alibi fiant^nos ctiam duraniferui-tutem,mod^tjiue imitate,toîerandam potiM ejje exijimiamas^ciuaüi difcedendum ab Ecclefi^s-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PhilMelanth:

REuerêdi uiriet asnici carifi.Orat filiusDci in agotie ßuo, ut le ter nus Pater confcnfuiii Ecclefia; tueatur,ut fimas an um m ipfo,ut uerbd qu£ extant 'm ea nArrattone,recitcm.Eiec eü rita iHa Filij Dei prccatio, Semper erit alitluis calas citftos uera; doélrmæ cößentiens. Legi uc^ ftram dcliberationcm, quam iudtco er piagt;» ifff» er cum nofiris fententifi congrucre. Elfiautent malta Ecclcfiis nofiris m'mitantur, er profcHö hornbilis crudelitoi in Sueuia excrcetur, tarnen

nec «ene doéirina corru^el^nnqt^ rjci^iea MUS, nee uiciofos culties adprobabimusÂn aJijs re tiM Adidpbor^ fcruitutem quamlibet t^ramjo^ lerabhnM, Nee propter leues caufas occaßonem ' t)rif bgndam cenfemuf ^qui peUereJ^äßoreico^i HAntur. qaa de re, cum 4 multés interrogati ß* tnM,fcripß quid »«bi «ideretwr. Quanquam aus tem fcioquibujjjjiiiLhorridlQres (entcntiM mAgis prob4ri.,a)nen h^c magnA cdufu e^i,cur ßruitua tem tolcremu^. ne fidt i« ^ccleßis[olitudo,qudlis tdm in multn locii eH dd Khenum er m Sueuid, NuUi Jiwit congreßus, templd claufd ßmt, nec Bdptifmus quidem in templts ddinmißrätur, pel* iMttur Pdfiores, dliqui ctidtn truciddntur, rapia unturdliquorum coniuges er filtoc. Tiiec Mdgi* flrdtuf ttUi Opern ferunt fuis Pdftoribuf, qutddtn etidm gdudent eos excuti. Cum igitur «idea»««, quonwdo in periculo fint non antum docentes, fed etidm ipße Ecclefi'æ, boe efl, pij cœtus, anti* ßgt;cr donee piè poßumus, mdnere apud Eccleßdi fludeamus, etidtnß tolerdndd ßt dUqud ferifitus, qu£t^nJitJine impieatc, OramusdUtemPi* I bum Del, «t ipße nos gubcrnct et pornx« mitiget. j Non bumunß conßlijsdut uirtbus retinert lux I Eiwngefij in bumuno gencre poteftßed Dei oput ü beneficium efl anti boni conferudtio.Ab ipfo igitur pewmus o- expedemiis «luxiiium.

IN tantd Eccleßdrum dißipdtione O' mafticid optarint qudm tn'mimwm fieri mutâtloiwm. Semper enim etiam tranquiüts temporibus ali* quid eR in inutatione incomtwdi, N iwjf multi inÄfifidolore aJficTimtur bona: mentes, cum tii= dent tales mutationes inftitui, qute fignificant inclmationem ad inimicos noftros, quos certum eAdefèndere uiciofos cultus. Propter banc in* clinationis opinionem triumphant er confir* mantur inimici, Oquot; inter nos multi languefiunt, CE m dubitationemadducuntur. Quare fuaÇo* resmutationis grauiter aceufantur, ce tudican* tur feandalorum infîgnium autores effie, uideli* cet languefiaélionis in ea parte,qute reéiè fentit, O' confirmationis errantium, deniq^ CE obfiu* rationis ueritatis CE gloria; Dei. Hlt;ef non funt exigua mala, de quibus poftea rurfiis dicendum eA,cum fiet coUatio ficandalorum,quiie ex durio* ribus CE moïlioribus fententijs fequuntur. Prim autem difeernenda eA priuata confefitO'à confi‘ lio,quod alijs infirmts ce difiimiltbus datur.

Laurentius reéle fccit, quid mortem prdtu* lit ediflo Decij de pecunia, luit enim in ea occa* fione

PHILIP'. MEL AKT'. 47J pone confeßio eim lüuflrior, tilit celfitudo Mimi ßngulari motu Spiritus fandi iuuabdtur. Altui timidior cenfuißet pcciMHdmpotitMttmiN j tendam eße, (judm Uttum, ZT futßit butus infira/ mitM excufainlis. JSiibil igiturhîcprlt;efcrtbam\ fortibus,(]ui ettdm leuioccaßone confeßtonem, lUußrem fuo periculo edcre uolunt, Sed uideant ut uertu fententiäs profiteuntur, edrum fontes^ norint,ZT non /int Qf«.(rvJ'amp;'Koi,duddces dnte\ pugnAm,poflcd in pugnd dubitnre, trepiddre deßcere mcipidnt, (judles utdimus multos ufque^ od dnciUd uocem fortes, ut in Petri hiflorid ex» emplum propofitam eft.

Niwic dMtewnonde priudtA confeßione di» /futo,fedde confilioddndo dlijs dißimilibus ZT infirmi5,ut hoc tewpore multi guberndtores pc« tunt,ut pdflores reßitudnt dliquos ueteresritui Wiacf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;moderdtionem ßierdnt profu*

turdm,ut plus non pofluletur,nec turbenturPc» clefi£ propter dliM res VMiores. Portußis dutem blt;ec ßies udUd eR. Hic ttnKrt fentio petentibus tdli moderdtione grdtificdndum eßfe. Nec igjwro multd flpicç cz horridè did contrd hdnc fenten» tidm feu timidiorem feu aquiorem, cum initid . mutdtionis confirment dduerfdrios, ne quidem t hlt;£c parud ducendd effe W'iacpofa. Hrfnc durio« rem opinionem fiqui dmpledu'ntur, dmpleitnn»

Cum Petrm dtdt, patiendum eljè ubi opttf eü, Præcipit ut confeßto Jit de rebm ucris Cf nccejjarijs, et occafîo jit honeftâ adeundi pericU li, ut cum Mdgiftratits interrogaiit de dodriM, ucl pracipiunt, ut fado ipfo abijcittmin doâri^ 7um,/îcut Ethuiciprtecipiebtint,ut milites fi' crificarent idolis. non folùm priuatim do* di fortes, (ed etiampopului ante ferre debet uertatis confefioncm uitæ, cf paci in rébus ne* ris, quarum cognitio omnibus necefftriä esl: ut cum priectpitur de corruptclis doilrtme reeipt* endis, out de nunifeflo abufu Miffarum, aitt de inuocdtione mortuorum. Et erudtcnduseUpo* (puliis,ut diferimen inteüigat inter neceJfariAjCf )wn necejfs^ht. Sed cuân pctitur, ut feruetur or* quot;^do ueterum cantionum, Eertarum cf ueflitus, ( hîc non iudico populum onerandum ejfepericu* lis, Cum Pétri rcguludicat. Patientes ubiopus f eü. Vt^ meminimus m loco uicino Bafileit igné ( crematum cjfe qucndam propter efum carniunt. Etfî crudeliatem ludicum luftifimè execramur, i Cf conjlantiam boni hominis in confefiotieluu* damns,tarnen Cif tpfc nequaqnam male fecijj'et,ß I hoc periculum uitajfct, ey ccrtc altos otierare nemo debtt,tit ah occaßone pericula/ibi aecer* \ fant. Secundo, icon tantiim metu nwucor,tit pias, elegantes ecr Jinnies ceremonias optemitt Eeclefijs noßris ejfe,Sjtpc ante multosaitnos non ego

TH I LIV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47Ç

ego fed etiam alij multi guberMtore^ Lccleßarum hortutores fucrunt, ut tn Eccleßjs pM cr /imilis fornurituum inflitueretur. Nec propfercd doflritiam de libertute Eudngelica dbolemuf,cjuie de rcbi« wttJtó mAioribu^ concio* ttAtur,Sed omnes ftni mtcUiitttnt, nAtur£ homt^ nts eonueiwxdirdinis cleganttam in publicts con, frefgt;tbui,licut cj PdultM dicit : Fiant omnid dcy core cr bono ordine. Ac dolemwi in multts locii ectdmutilesceremonidi^abJoluiiotiiiyCdntionumJ 4 clt;etcrii abohtdf effe.

Sed fcandalwn eA confirmare aduerfarios b4c ßiecie inrlinationts. Ad hoc rej})ondco : Si confiant id erU confeßionis in rebi« nccc/Jarifif ut eße debet,non poterit defeiiio nobts uerè obs ijct. Votoenimcr deincepj femper eandcm uoa cent uer£ doélrtme ferudri, nuUos recipi inta pios cultui. ln__c£tfris_duUmrebuj_üß£ifdda\ niM ÿi2^cflidm_ÇZ toleraatidm nofiram in /erJ

Hæe ipf4 fubmißio ft fieret retinendi 1 Euftrt^üj caufd, honclitor eßet, efuam fuperbia 1 in defcrcndi-s Eecleßis. PriCterea nwii« eft Jc4n»i| 1 ddi^HL dcferereEcclefiat propter cdtßM non nut(^ ' 1 xm^,M præbere caufam ludtcfiT^uli, qwt I dicerct, nos propter pdruM res perttnacid noa ßra dttrdbere bcüd, (fuam praberc aduerjdrijs

1 qHdIoncnwq; occdfionem cdlumnidndi noflram I «wdcrdtionew, Et cogia, uter male faciat,an.

^tüe dur Ui er horriduf, aui^ut retit^ Idudem confldntiie,^üuU Ecclefitint defèrere, quimue^ mtUdre, An uerô pdtientior feruitutis, qui { mprofît Ecclefîie/uliinct onerd qudmiw 'mgrd= k l^dßne impteMe, ut tnteredjMne^ccleßd in rebus principdltbus in eodet/j lldtu, cy non I toUdtur minifterium Euan^elij, Gr non turbe^ \ tur inuoc^io in populo. Stepè fitetidm, ut lüi ^ipßdttri uehemntes mdiord negbgdnt, imà I etidtn impedidnt,o^ intered de rebus minutis tu^ } multuentur,ßeut fcriptim eil de coldntibus cU‘ licew, deuorantibus Cdmelum. Pugnant ali‘ qui de uefte, cr intered prorfus tncent de difeb plt)id,imo mdgis edtn Idxdnt, tncent et de excom^ tntmicdtioiie, zx dlijs neruis iiiciojbrum cultu» um.Sed eonfirmds,mquiunt, dduerfartos.

confldntid in rebus neeeßdrijs, non eonfirmdmus dduerfdrios, fed decldrdntusjnodc* \flidmjioJFTdn}, CTquot; fiudium iuudn^ Eccleßlt;^f , quodctjdm feruitutem durioremJoleïdtnus, (T 1 qujdan jßeotolerdmus, neEccleßie dejerdntur, item ut intcüigdnt onines. nos non de noßri Ib 'bertdte, fed de neceffdriis drticulis dißiplin^ di=‘ ]niiedre, Ac feruitutemjo modefltus I quiA.pj^textu liberatis nimiu/m dbjßLfninuso» } tdtendum efi^^tißn uulgdrem fujß£..p^^**‘ I Idittidÿij^torum injui bdnd^ dciiri«d.lgt;lec po pulm

puIiM ttntum, fed etum guhernAtores ZS- fentoA fes nimtum negtcxcrunt excrcitu tetnperantiie,j utilid inuocdtioni.Magna, fuit in difcendo,in ^ui/itione, zy exflicatione tientAtis negiigcutw,' nemo curduit' injpici Ecclejidizy rudioresPa^J |porcï erudirt. Multi Dotlores affeólibws fuis\ ■nimium indulferimt. Alitjui etiani niifcuerimt\ witetnpejjujii, cdufdm Eccleß£ zyjlid ne?ocw.. Hsec nojlrdpeccda zy dlidmitla. commo;icflt;tlt;St', idm prtefentibtiiterumnis deploremm, z^ ita Jta) rdmits feruitutem, ut donee pojfumui prodejfe Ecclefijs, twn difceddmuf.

Uec propfered dmittitur libertds Chriflid^ tiA, ß reilè docebimui. Ndm corJet fcient tales ritus non eße cultus Dei, fed dlid maiord operd, uerd^ fidem, iniiocdtionem, dileilionem, ßgt;em, pdtientidm, ueritatenL confeßioncm, cdßiatem, iujlicidm ergd proximos, Z^ dlids uirtutes ueros cultos Dct ejJ^Sinc hdc doélr'md, ZfA ßne his j «irtMhbi«,]ibcrtiiï externa in cibis, Heflitu, ZT 1 ßmilibus Adidphoris non eil liber tdS Chrifiiand, , fed noud politid grdtior fortaße populo, quid, pduciord uinculd habet. Obijciufit duteni dliqui diélum Pduli: Siqu£ deflruxi,ed reflituo, pr£^ Udricdtor fio. tion errauit Paulus in deftruen= do. At i^dc no/lra jnßrmitite, cum primum ueteres ritus dboliti funt, magna fuit er doren»

tim, GX^ftniojw.'m O' locorum di^militudot Aliqui priuAt!\m dbfolutionem prorfits abolene^ rdnt,quod cum non fitreólè fddlum,cttdmänte hoc tempus reßttui cam o^td.ui.Vdtcdinur nosho mines cjp;, ey potuifje q'ult;eddm tcînêrè ïy incir^ cumß)eilc diccre'^fdccrëT'Tdlid ß qud funt, non grdUdtim cmendemus. Ncc refittutio dito* rum rituum mcdiorum pr^eudricdtio eß, ottm doilrinx purüdfretinetnr. Igt;ldtn qut Pdulo ob* ijciebdNt reflit utioftcm illdm, uolebdnt cum do* ilrime genus muntre, ey dlqs imponere legon Nofdicdm tdnqudm neceßdridm. nie repugiut Pdulus: dlibi in uju dttemperdt ß dd mores co* rum, cum quibus uerßtur, zy propterBcclcfie utiliatem fud liberate non utitur.

Etß dutem feio muttos de hdc qudßioiie,dii* riorem fententidm mdgis probare, amen ßpro* futurd eß (cruitusdd hoc, ne dinittant Ecelcßit uocem dodlrime, nec oner ent ur uitioßs cultibits, pid^ grduis edufd esl, cur ßruitutcmqudniuis dimm dnteferamus dlijs conßlijs, in qud amen ttec confcientj£jêulniêrentur, ncc inuocdttopto* ir«w turbetur. ^quianon lern ter anted nobis !dißidid npßrd nocucrunt,non moucdmusnunc ! inter nos ipfos ceramind non nccejjdridßed jin* l guli in dlijs qudi^dm bont confuldmus,ct commu* m trdnquilliati condonemus, et lenidinus Ecele* ßtetftoc*

ƒ£ mafliciiim noftrd^clt;iuit!Hte,quMttim pofftt^ tftui. Acßltit Dei dominum iwftrum lejum Cbfi= fium oremus, ne /indt extmgui lueem uerx do-ürmxet uerum inuociitionem.z^.Unuurij.'i^^^.

AD AMieVM CtVEN* DAM HÆRENTEAÎ IN DISPV= atione, motA db Oßundro, in articus lo de lußißcdtione,

TVdm Epiflolam longiufculdm dccepi, cjutc [uit mihi lucundißimd, teéj; oro,ut fepè er multttm fcrib(U. üeßde teneo,lt;iuid te exercedt. Tu ddhuc hieres 'm Auguftmi imdgindtione, quï I lt;0 peruenit, ut negetwjlrdm iufiicidm cordUt ' DeorepKWriproiuflicid,Crreäe^tit. Dcma| de imdgindtu^nos iuflos reputuri propter hdttti impletionem Legtr,''ciudm e^cit in nohs^iri^ tus fdüäus. Sic tu ßndg'mdris, fide iufiificdri’ homines, quid fide dccipimus Spirit urn (dnilum,, ut pofied lujli efje poj?itniis impletione legii, qudm cjfieit^ritus fdnélus. Hæc wjdgindfio collocdt noflrdm tufttcidm in impletionem, in w Jlrdm mundittem fiue perfiedlionem, etfi fidem fequi debet hæc renoudtio. Sed tu reijce oculos db i/id renoudtione, sts- d lege in totum dd proa mißionem Qr Chriflivm, auod propter ipfium iua fiijhoced^ dcceptiDeojimtiS) ZX' pMtn eonfeia tntiit

[enti£ inucnidmui, twn propter illdt» reiwudtio^ ( nem. î^am h£c ipfo nouitM non fufficit. Imà fol^ ifide fumni iufh,no quid ßt rddix,ut tu fcrtbisßd 1 tjuid dpprehendit Chriflitm, propter lt;juè accepti fumui, qudlis qualis ßt iüd nouitiu, etß nece/ß^ I riô fequi debet, fed non pdcißcdt confcientidtit, Jmô non dileóiio,qu£e^ impletio tegii,iußißcdt: fed fold, ßde, non quid eA per fed to in nobif,ßlt;^ antum quid dpprehendit Chrißum, iufli fumitt, 1 non propter diledioncin, non propter legis i/n^ ■ pletionem, non propter nouiMetn noßrdnt, etß I funt donA Spiritus fdndfSed propter ChrißuW, O' hunc tdntum fide apprehcndintus. At^ufii‘ nus non per omnid fatisfdctt Pduli fententt£,etß propius dcceddt qud fchoidjlici. Credc miht,rM‘ gnd, cr obfeurd eontrouerßd eß de tußicid fidcit qudtn tu ta redè intelliges,fiintotumrenugt;uei ris oculos d lege et db bndgindtioe Augußini de 1 implctione Legts, dcfixeris dnimum prorfiis in grdtuitum promißtonem, ut fcntids quod ex promißione propter Chrißum tußi, hoc cd, dc-ceptißmus, cj- pdcan inuenidinus. Hlt;fc feilten^ tid cfl ucrd, zy illußrdt gloridm Chrißi, rificè erigit confctentidtn. Ego condtus fum edin in dpologid explicdre, fed ibi propter dd^ tierfdriorum cdlumntds non ßc loqui licet, ut nunc tecum loquor, etßrcipft idem dtco. Quoi-modo hdbcrent confcicnti£ pdcem er cerM ßetn»

r Tt 1 LI MTEt AN T’. 4SI ƒ? dcbcrcnt fentire,cjuód tune demum iufti repu= temur,e'umtUanouitM innobis perfeih ejjctf Quid eA hoe aliud, cjuàm ex lege, ci non ex promtßione gratuita lujlißcari f in dijßutatio^ ne lUa dm, ijuód tribuere luftifieationem dilea éiioni, fit tribuere luflifieationem iwfiro open, ibi mteüigo opinfaôium à Spiritu fando in na* bis. Fides autem luflifieat, non quia eA notiunt opus Spiritus faniüi in nobis, fed quia apprehend dit Chriflum, propter quem fumusitceepti, non propter dona Spiritus fanéli in nobis. Si cogita^ bis ante reuocafidam effe abAuguflino imagi^ natioliem, faeile intelliges caufam,et Jfero te ex Apologia noftra aliquo modo adiuuari, etfi de tantis rcb. eautè loqitor, quæ tarnen non intcllis gentur,ni/i iw cerfdmunbos confeientue. Popu= IiM omnino debet audire prardicationeni legfs et pcetiitentùe, Sed interim h^e uera Euangelij fententia non eâ pr£tereunda. Quiefo ut re=! fcribas, an tibi fattsfailitm fit in hac epiflola de tuaquitftione. Phil: Mêlant: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

VV0RMAC1Æ, 1NST1TV= tiAnno 1777. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Urbetn Vlt;(ngionum uenimus,antequam in» I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I ( coaretta

coiirciitur coiJgrcfJ'M cum Pontificijs, tegäft Priitcipiim ttojirorum uocaueruvt concionAto* ramijjoi ad doilrithe cxplicationcKi, rutit paratos cfje, cum a priefidead congreljutti cum Pontißcijs uocarentur, er hortati futtt, ut pcrjßiate modcliè doÿrinam Eccleßarum noßrarum exponcrent. Hlt;lt;c communi adhorta^ tione propojita, Legatus ducum Saxonia frd* trum EaßUus, loiigam orationem habuit, cant multi poü bellum doélrma; corruptelas rccepif=' fcnt,Primùm rurßts conßituendam eß'e concor^ diant inter noßros congruentem ad confeßio» itetn Augußanam, er articules Smalcaldicos. ‘Deinde Sneppius prodijt.dixitß; mandata habe^ re zi fuis Pnncipibui, ut de articulis conttnuni confenfucondemnationes ßant.

Revendit P HIJ^P P'VSißcondetnnd* Itiones J^enda effenbar tic ulos fcribendos ejfc, iqttide t^ntisre^ explicate dicani, (juidalfeuea I ran^wnj^uid impràbaniî^J^ Nec i« priwo articula Cingtianos damnandos effe,fed etum Pontißcios,c^uihombdia idola 'm Ecclcßam 'tit*

vexcrtint, ty adhucftabiliunt in deprauatione Sdcramenti. Dcfccutido articula extare noftrtt firipta^qntbui perjjgt;icuèrefutatur o/taudrido^ ■âritia.Dc tertio,non refragari fe ip/is,dixit,/èci /amen articulum fcribendum eße,ut fciatur,^u£ forma loquendiretineiidafit. Etjienim placet, oniitti formulam,Ad falutem : tarnen rettneiida/ effe hae propoßtiones: 'i^oua obedientia ncceßd=i m c^l co ipfo, quia creatori rotionalis creatura debet obcdicntiam. item, Clamore^j^momp-rum impiqs eße, qußuociferantur renatos reti^ nere Sptritum fanßum, /yjußos eJJc etu amß perfeuerent in fcclerifus contra coiifcien* /ianj. De quarto dixit, criiwn falßab lllyric^, commißam eße in editionc fcripti Lipßcifö^ tudicium prlt;eßntibuf les^atis de toto iRo nego*^ •tio permittcre. Faten fe dediße conßlium, negt; S.ccleß£ dcßrerentur propter ucßem Imeama lt;y feflorum ty leäionum ordinetn.

wm/U aßingereßß/^üyricum. Libentcrftiaitr fcabfutivr^ e^ dixit ab ipfcrum congreßi^' bits,ß fiterit rcieilm 4 Flacianii.

Deinde dixit etiam, cum ueniffent ad faci* endae condemnationes, articulas formatos fuiß fe adferendos, ut c£teri de eis dcliberare paß fent.Addidit etiam nos paucos eße, ey magnum pcriculum eße,ß nospauci conderemus artrcu^ los, ewtn tanta ßt jnultorum rabies in repreken^

dcndii dîijs. Idem pofled Sficppius dixit,nos pdun cos eUe,ncc fine pertculo articules firibi pojfie,

Brentius plura de Ofiandri centrouer^ fia dixit, fie de doärina prorfus nobifeum fen^: tire. Sed Ofiatidrim 4 fie non condemnari, quia aliter inteUigeretur, quàni fenfifict. ïîts refigt;onfionibus auditis Legati re deliberata refigt;onderunt, Quia mißi effiemusad defin/io-item Ecclefiarum noflrarum aduerfus Pontifia Clos, ntinc nos deberc in cominuni caufa con^ tunilos cfjc,nec faciendam ejfie diftraélionemJl^ ias igitiir controuerfias inter nos dijfereiidasefi fe ad Synodum noflrorum. ïdem Eleâor Palatin nus (criptisliterisad oinnes legatos petiuit,dd quem tarnen accefierant aliqui antea, ut eum contra nos incenderent, Uac inter nos aSi funt, antequainPræfies nos uocauit. Ison multô pàAàPrajide uocati fiimtcollocutorcsutriusi^ partis. HÎc rurfius mota cA contentio de cen-demnAtionibus fiaciendis initia congrefifiuunt. Petiuerunt legati, ne initia communis colloquif hac re turbarent,quia poftea in fingulis artiett^

Ztr quidem rebus explicatis,liberum fingulis futurum efifiet dicere fiuds fiententtas, CT addere condcmnAtiones utuiderctur. Po^longdindb

tercationem decurfium eA cô, ut condemnatios nés ifli exhibèrent legatis noftrorum Pr'mci^ pum. itauideri fiatisfaAummanddtis^quæhd^ berent.^

TH I LIP, M EL ANT. 4SÇ tercnf. Diâum etidmfuit lUuftrißtmum Ducctn iohiinnem I'ridericum bac cxhibitionc content turn efje, Quia cum co clt;etm Prmcipes ea de re locuti erant, cum ejjet i/n uic'mia. Exhibit£ funt igitur legatis no/irorum Principum iILe condemnationes. Deinde /tmul ad colloquium cum Dontifieijs aceeßtmui, uidebatur Miter noflros omnes dulces concordta eße. In publicis congreJ?ibtM exordia erant placida. HortdbdtMr tws Px^es, ut modelie conferremus fententiof, çr ad_£ûncordiam meiit£i_Cr uoluntates fleéle^ rcmti^Deiinde_promjßio.fa{lil eft, ne dijputata ßgt;argeren tur i« pwWicu'm.Demcle de modo pros cedend^liberaltM^esl. ibi nos propofuimus duasuias. Phoregt;M,lt;]Hlt;e inter doftos ü' boi.is utilißma Oquot; expeditißma eßet, ut candide CP placidé conferremus uoce fententias, CL argus menta,CL euw de aliqua materia inter nos cons ftitutui eßet confenfus, mox articulia uniciis de ea re fcriberetur, ubi non conueniret, duo artis cull fcribcrentur. \ta Senatum Imperii facile poßc dgnofeerc, de quibus rebus confenfus eßet, de quibus reliqu£ eßent controuerfia. Hlt;tc uid finonucUentutijjed mallent certdre fcris ptM, nos non grduatim etiam fcriptis aduros efs fe, etiamfi idle certamcn futurum eßet multi longius colldtione, qii£ uoce fieret. Placuit cr Prajidi uia prior. Sed Pentifieij contendcrunt, 115 pîi*

u^riptis çertiretur.î^on rccufàujnnii_ er det^cncficium nobis tribu^diximui, Ventuw eü igitur'ad cer^ammis initium^cjHod fuit /fielt didum er lucundum. Prima, di/futatto hlt;ec fuit. cùm ncceffe fit in Pcckfita, ludicia efiie, oportere er normam iudicij effe certam CJquot; non anibiguam. Hançjtorm^ Pontifidj con/iitue^

' commenw^ttonem. N os am^leéti firipta Pro-gt; l phe^ Cr Apoftolica, er Sy^cla, çr fintitf tjoflrwdw (omprehenfam elfe'm Coiififio* I ne iwflra Augufia: cxhibi^arolo V,lfHperàtO‘ ri Anno ly^o. (yab ca Confefiione nosnoc difccdere,n€c difeeffuros ejfe, er reijeere omnos /e^as, er opintones', pugndhtês cum ea Cottfefi fione, er nominatim AnAbaptifiicat, Sacrament torum deprauatores, Seruetum,StenckfeldùMi er Thamnurum. Reijeere etiam Synodi Tri* dentine décréta er intérim, denicj- omîtes cor* ruptelas cum confefiione lUa pugnantes. tttAUimus nos Cei beneficto er effe Eeelef^ membra, er Pgt;co luttante, femper Ecclefie einer maiifuros e/fe. 'Deinde ad difiutationewaeeef fimus, Sentimus nos (juotj^ oportere inPecleft^ ludicia effe. Sed non admittimus titdtccni eo’^^ fenfum ^um, de lt;^uo ipfi loi^uuntur.. cjUi nos sfi-perpÇtuiis, Jcd es^ confuctudo Pontifieia,is

PH 1 LJ rz M E LAK T h: 487 ^Ud multct contraria uetuftatirecepta ft^nt. Voa^ lu»w gutem gt;wrmdm~é^e iudxij fcriptgPro*i^ phetica^ Apoflolica V Symbola. lHi contri cont^deiant cüm fcripta Propbetica Gr Apo-Ï flohca /int ambigua, antcferendtim e/]c confcn=’/ fumiUum, tanguam interpreteni non gmbiguè^) loquentem. Pik réfutât to 4 nobii inflituta (ydiélumde utraq; parte, de certitudinePro=gt;t phcticiGr Apoftolict fermonii. Dewide debor. argumenta,perpetuum confenfu^Jit norma.Cona fuetudoPontißeiaeR perpetuies confenfus. Igja tur confuetudo, quàm tpfi nom'aiabgnt perpétua Mn confenfum,/it normA, Plura bic df niHJore) dixim[!^,quia efl magis per/ptcuum nfivó/jSjJop.i Certumdl multas opiniones contra ueterem doi ärinam,Gt- multa décréta contraria ucterTËc*' elefîte recepta e/fe a Ponti^ijs. L\anife/ïtm e^ÿ^ igit«r, ccnfuctudinem^ntt/iciam non e/fcper^ / pctuMnconfenfum. Deci^tum de caltbatu, m=gt;^ uoca^mortuorum homintvm, circumgefiatio^i panisßmt ignota uetufiati. Si ueterem Eccle^ /iam^uerenturf/Fatim abol(tjirose/fc multos uicio/èLsuitiis. Anteferendam igitur normam ecrtgmJcdiect,fcriptaProphetica 0quot; Apoflolh: ca,j2' Sytt^ola. Steut GJjn pugulh pip ^des nihtMT, non confuetudme, aut Synodorum dea tretii, fed nit/tur uerbo Dei,i«xf4 diiïÎMWi : Lwa cerna pedibits mtis uerbum tuum. J^emjidt zy

488 iii^udicdtione doilrmarum. CäuiUdtio de ambtguitdte Deum contumclid afficit, qua/i do^ ibiwi a^eolzddidà-fit prjsftigiatrix. Plcruncfi ’m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;expr^iè dicit,^uid Jit fenticnd^um. Si*

obfcuritafj/umttur ex collattone ment» brortim J'(avj2/ff, firitiA confenticn^Decalo* go cr Symbolii. Ncc iios ^crnAtnur neteres JcriptoreSyfcd dicimU'S-,P.ccUjiâin audicnddnt ef* [e utdodlriccm: t'tdem uerô niti uerboDci,cr conßderdrc,dn Eccle/ia doccnsret 'mcdt uerbunt Uei. Citdtû eß etiam à nobii Epiphdnif didlumi Ta 60a pHp-ATO. eu Travra «Tôtou à^i^Hyop/aç, ii^ae wç iX«, fitoopiaç (ft /§Tca mlt;amp;h* trtuç iiçTi) iiiS'ivcu y'fP^iaiùig/cûxx* /^ip.Deniçji mdiiifcflißimur/i eü,dntcferri opor* tere diéh diuifia non ambigua cr confuetudini

feriptrs omnium homïnum. Ejje autem in lAondcborum dodlritid cr Pontißeijs decretis Multd pdtdm pugndntid eum diâii diumi5,in autbui nuüd eîi ambiguitM.CÙmdutem iniquunt fit dduerfarium çonflitueix iudicem, iws eo tpßo (onßuetudinem Pon^ciam nolle ludieem ejje, quid ea^dnqudm gduerfdridm praetpue dccu* fdmui. Contrd illi dd conuiciâ dela^ifu^ noî arrogantes cßße, quidante^mmus nefiras fena tentiAS uctitjl..tt, tarnen internos quoq;dißs fen/iones efjè. Hif c fuit prima o-ô^falii^. Pofled tncoataeü dijfutatto de peccato originis,ubi

TU 1 LI f. M'ELANTK'. 489 fuw yiMijifcftè abfurdd dixiffcnt, excogitatwn eü (tb en conßtium abrumpcndi coüoqu^. Vt «pud J^ciwpbontcm quidam de Lacedlt;emonijs dixit,ßc cum eis bcÜum gerendum eße, ut domi dißipentur,ßcutapes fumo fado fub alueolis facile CT tutó dißipantur,Siclüietiamß'X.etwa phoiitem non Icgunt : tarnen hoe conjilium j-n« uencrunt,petuntßcri tune fiatim multas con* demnationes, Cingltanorum,Qßandri, iüyricL Kefiondi modefiè,ln his materijs opus eße ex» plicatione, eyy explicatione fa£kt in/ingulis ar» ttculis, ordmè nos addituros eße condemnatio» «es, quia nud^ futur te eßent ambigUiC. Hac ex» cufatione reicâa, ilU non dcßnuntpeterecon» demnationes. HÎc collega: nofiri, qui antea con* demnationes exhtbucrant legatis nofirorum frinctpum, lÜas ipfas etiam uolunt aduerfarijs publtcè recitari. Dehortantur eos nofiri. Sert» pfenm tarnen ego condemnationes, in quibut expreße comprehenderam omîtes ifias,quas col» lega tfii proponi uolucrant. Condemnaueram etiam adiaphorifiica ut nominant,nc impediuif» fe me mea caufa dicerent, qua flagitabant illi, qui hac proponebant, Juin tarnen mcndacia ab lllyrico jfarfa dente CT alijs prafiantibus uiris, quorum aliqui mortui fient, minime agnofeam, Sed fateor hoc me conßliumdediße nofiriszT francicis Ecclefijs, ne propter mutationemri» 1 i ; tuum

tuum non impiorum [uo gencre, déférèrent EcclcßM. Kieiluieitim hanc plägani dcciperepd* di fliidio (judnqudtn innocens,cjUdm uideride= futffe publicit cdupe contrd dduerfdrios, eum 4 mdnddtn, cjuie ddferebdnt, ßbt dtfeedere non Itcere loties quererentnr, GT teßdttts hoc effent dnted^dc luitcquoq; teftdrer. Sed ßrentiuf oß^ dtidrum nomindtim axdri noluit. niccoüegdi ttoflri fud! eondemnAtiones ddfcriint dd Ponti= ßcios, quid noflrt edS publice db en recitnri no» luerdnt, dc poßea domum redeunt. tide difird=‘ dione fdäd nolunt Pontificij eoüoeutores pro» cedere. tios pctiinus ut proceddtur.ïntcrrogdto Rege Perdindndo, mdnddts, nitttuntiir, ut proa cedamus,CT fcribitRex,fatiseffc,ß ordinè in ßnguln drticiilis re explicdtd ddddmus condemn ndtiones. Sed Pontificij coUocutorcs ne quidem lubente Rege, er hortunte Pricßde procedere uoluerunt. Hos eppoßa proteßdtione con* feßionem repetiuimus, ut confenfus eorum con* jficeretur qut mdnferdnt, er pctiuimus utpro* cederetur. Permißmus etidm, ut d quoucUent drticulo rurfuiinitiwnt fdcerent. ScdcumPon* tißcij mdnerent in fud ßntenttd, er aliqui dißederent, er Præfes diccret, fe non poffe eos cogere, nos Prd-ßdi grdtids egimus, quemfuijfe tcqudlem fdtemur,dc aliquanto pöß etidm ex ura be Vdiigionum difceßinius.liMcßinjdicetn Mr» rdtio»

PHILIP'. MELANT'. 491 Vitioncm tterAm effe niulu nomnt^qui deltberlt;t= tionibui interfuere.

5. Honc/lißmi uiri, prudcntid Oquot; uirtu^ te prlt;efldntes. Etji mult£ dli£ lt;crumn£ nos non kuiter excrucidut, temen cum Ecclc/idm ue=i flrdm mtuemur, t]U£ uclut cxcmpluM inter c£s terM fulget, Cl quant ualdè dtltgimus, Gl ucnea rantur, etiam hoe dolorc affictmur, quad inter aliquot ifttc dijjen/io ortd eü, Ordntm igitur Hlium Dei eufiodem Ecclcß£ fu£, ut nos onines f^gdt, Cl ut Samaritanus fducio uidtori opent tulit, itd ipfe quoqi Idngutdum corpus Eccleßue fu£ fouedt^ fanet,cr feruet. Intetlcximus aus tem trid membra effe literarum ueftrarum. Sis gnifcari uultis, dn probemus incodtani fortnant procedendt in proponendis drticulis. Deinde, qu£ fit noftra fententia de ipfa controuerfîa, Tertio, Jiinflitutam inquifitionem aliquidefus giunt, quid contra eos flatueiidutn Jit, aut quid aliud agendum uidedtur.

' Erimùnt autem uemßimum eR, pertincre adcur^Sen^tus,utEccleßd reólèdßceatj^, et ne dijsiätct ferantur. ideßq^od inßituta eil de» ~^libera»

libeutio de rcftitucnda concordiä, Setutin pie CF rgflc facit. Scd optarcmui non tàm multos articules propof^s effe, quorum dliqui magnas CF dijjictles_dtj^utdtioncs parcreiit,ß agitaren* tur.

Qjiôd deinde flagitatur ncflra fèntentia. ^t/i fæpèhacde re CF Kcucrendum uirum D. Lutherum loqui aiidiuimus, CF Icgimus tpfius CF aller um feripta, CF' in qua fententia acqui-efeendum fttycogitautmus,tdmcn nunc mota con trouer/ia, fcripfîmus ad altos quoq;,quorum eX’i peihmus fententias, ut collatis tudicijs inter plures, unani confentientem fenteiitiam mitteret mus, ne poflea diuerßtas hecc dtßidium inflam^ tnaret,CF jfargcret in alia loca. Et non folum quid fentiamus oßendendum cfl, fed etiam ad=: denda funt teftimonia,et argumenta, quod nunc fubità fieri non potuit. Quàm conanter autetli accedat ad hune arttculum Reuerendus D. Lu^ therus in enarrationc Genefeos,pagina T. CF i^ condone Torgenfi, confidcrajfe uos exiftigt;na= mus. Tantum ad utdortam Etlij Tgt;ci eum accom^ nu)ddt,cteterafigntficat no inquirenda effe.Victt omninofilius Dci dolores infierorum,SedPfabtti oftendunt dolores inferorum non reftringendos effe tantum ad tempus poft animne ftparationem. Horticndani lüam conftcrnationem, CF..^nfunt irtc Del etiam in bac uita aliqui dcguft^JlL^i^

in qua luóta Spiritm interpellât pro nobis gemttibus inenArrabtlibus. Sed dolor tile Jtngu^ Urn in ïilto Dei,qut mtegrè tulit, fen/ît tnA^ gnttudtnem træ Det aduerfus noßra peccM, longé ttuior fuit,'quint rntquim in uUis Sanft is. Ncc »Mgnifzlt;do eius aut con/prehendi aut fußte fieri ab honiintbns aut angclis poffet, ut tpfe oßendit fudans fanguinent, QP elamans in crue ee,Geus,Deus meus zy c.

Retinen autem oportere hunc articulunt de defeenfu, ludicat Rettcrendus D. Lafbcr«;, etiamßad utfloriani tantum refcratur,qtto cone fitentur deßrufhigt;m effe tyranntdem Diaboli, zy inferorum,hoc etl, liberatos ontncs,qui credustt in Cbrtßum,apotentta diabcli ZIP tnferts, iuxta, hoc diflum, Nemo rapict oues meas ex manie bus mets. Et hanc uiflortani certo modoEtlius Üei diabolis oßendit,CP non dubium eü,Giaboe los fcnßffc fuam pofcntiani ab hoc uiflore fra» (hint effe, zip ucrè caput Serpentis à Semine ntue lieris contritum eße. Etqutdenià Semine ntue Iteris, à Chrtßo Deo ZIP Homine, ZIP interßgna uiHorta: fuit refufettatio multorim mortuorum. Rae intcrpretatione tUc contentus fuit, fed aliài de ipfa controuerfia coptoßus fcribemus.

Eiunc de tertio membro. Cum conßet tape turn eße dißeußoncm de cruciatibus animie Chri fiipoß feparatlottern, oramus deineeps, non ure

geri incluißtionem purticularctn dd dfticuloi iüos,nec gugt;fri inde occdlioncm dltcrutroseija ctcndt. Sed hoc ddnim conßlium. Cum ipfe Re^ uerendiK D. Lutheru^hdnc qutefttonemdepcc* niidnim£ Chrifli po^ fepardtionem noitduxe^ rit moiiendam ejße, VMndetur utriq- partij ut txpeilent dliorum etiam ludtcia, ac intercd in conciontbies, fchoUs, tlt;ut dlijs publicis congreßi^ bmomitant tnentionem huttes qu£flionK in trdq- partctNec intered dboletur arttcuhts, Df« fcendit dd inferos, Sed retinetur, ut fuprd di“ Hum eH,Tantum inqui/itto etus particuheomit“ titurde crucidttbus fcparatce anima: apud infc“ ros,ciiiui partis inqui/itioneni nec D. Lutheries ncceßariam effe iudicauit.

Hdnc noUram reßionfionentßmplicent, CT Optimo fludio fcriptam,ut boni confulatts, nos etiam atq; ettam oranius. Verè autem affirnure poffumtes ualdè diligià nobis cr Eciicjiamty ctuttdtem ueftram, ZT ipfos doiiores Eccleßd“ rum ueflrdrum,quos omnes fcimus ejfe utros bo“ neflos,crudttos, Deum uera pietate colentes, Huila nobis cum quoquantßmultas efl,fed flnce“ ra eHerga omîtes beneuoIeiitia.Hec in hts tantis tnifcrijs noflris iitdulgere ullis aflcHibiis priua* tis tielimus. Quare nihilodto cuiufqiiam, nihil in ullius gr a tiam fcriptum eH, nec Uderc qucn^ nbsp;nbsp;'

(èd ßmplicißime, ZJ candrdißime expofuimus, quid CL ttcjir£ Ecclejïx, CE ulijs Ecclcfijs pro= futurum ejfc uidcutur. Quurtdoetium in noliris Ecclefijs proponitur enArrdtio Symboli, ut ffpè fieri necefji e^, in articule de defcenfu ad mj ea ros ftudio cduemus, ne quis pragrduure quen* quant dpud nos uideatur. 1779. P. M.

T Anns fuit uirties, tintA prudentia, CL' in omni ojfieio medcratio, tentperdtnq; hu* Maiiiuite grauitds infocero tuo, ut fujfiicerent ei»n de dmarent ontnes boni uirt, quibus notui fuit. Ego inu];, etfi ei propter beneficia, qua 'm nt proprtè contulit, plurinium debebdtn : amen id etmt dnandum niulto magis admiratione uir^ tutis ipfius rdpiebdr, qu£ erat cxceüens m omni genere. Peäus erdt plenum pictutis, CL drdebat ftudio Eudngelij CHRISTI, deinde ingenuia tas fumma, erat, cumq^ unui longè uinceret cmnes prudentia, ac diltgentia, turn à fucis, CL fophifticd longifiimè aberat, CL uerMtem in omni fermone, dtq^ dHione lucere uolebat. Nfc moraw ^quabilitatcm maioreni in uüo uidi, CL tllant mediocriatetn, in qua. coüocat Ariftoteks uirtutù decus,colebat fanüè. Emi= nebdt

ncbat 'm co ftnguldrii grauitM, qutc timen pne tnorojicite erat, tram, atq^ odium nwdcrabo^ tur ia, ut quanquam natura accr, cr minimi lent IK eljct, timen affedibus lUis nunquam la^: xarct frenum. Ac mihi non raro ucnit in men» tem cogitinti dcipfo tales fuiffe Atticos, quo* rum in hoc genere moderatio maxime predica* tur. Quid de caterts f Rempub: norat optime, CT amabat, defendebat magno fuo cum pe* riculo.Iamiliam gubernabat fingulari comitate, ac patrio animo fuos omnes complcilebatur.Li» beralitatem exercuit erga Rcmpub:Ecclefia,ci* ues inopcs, ac priecipuè fholafticos egentes, CT ut uita erat caflißima, ita ferma nihil habebat obfcoenitiatis.liec in fectundis rebus infolefccbat, aut exultabat, nec in aduer/is frangebatur. Cum^ utdijfet in Repub: nouas tyrannides con* fiitui, CP projficeret magnam rerum muatio* nem, tarnen crigcbat ipfc fefe, CT non fuceum* iebat dolori,occurrcbatqi illis mailspngtilari ft pientia. Talem uirum quis non dokat extin* âum cjfe I Quts non lugcat eius interitum tan* quam publicum damnum f l^obis uero tali ami* co erepto,quidpotuitacciderc tri/bus f Quart mi Philippe, magnum dolorem foccri tui mort tnihi attulit. Cumq; ad citeras meas mtfertat, qutbus hoc tempore excrucior, ctiam hie lu* ^us acccjferit, uix me fuftento, cclhgendls ijs

Konfoldtioinbin, qu£diuinituf trdditee funt, zy in eruditorum dij^utdtionibiti proponimtur. Cam^; de foccro tuo cogito, tuam ctiam uicem doleo, ucnttqi mihi in nKiitem, qtMntum oncris tMidcccddt ad cætcras tuM curas atq- xrumttM.

autem confolart te debcbam, tamcn hoc tent pore fcrtbere plura non poteratn, cr tibi nom fimt ca, quie in facris litcris ey in Philofophia traduntur. iÜa autem una ratio maxime moucat nos ad moderandum luélum, quôd (cimus non cafu na(ct homincs,aut cxtingui, Deoij^ uccanti nos ex hacuitaparendumeffc. Deinde jjierare dcbemus, focerum tuum ïam uerfari im lîla a’.terlt;‘ na fede cum Chri/lo,cum bcatis angclis, cz üis c£teris, quorum confuetudine (y fermoni* busmultomagisdeleihttur, quàm rebus huma^ nis. Ncc loiigo intcruallo nos antcccdit. Bretii igitur eo fruemur, ty fruemur iucundius quàm aiitea. ^cne ualc.

SEreniß. atq-, inclyte Rex, Gf carißimepater, ewn fcirem Regiam dignitatem ueßram ut K à citteris

cxteris heroics uirtutibus, la ZT itmore Chri» fl{an£ pientii ac ueriatis exceüm : non dubi^ t^uidd eantde med uoliMtnte fcribere, ine pio conßlio, O' Cd moderdttone qua Chrifltdnim Prmcipenidecet, mEcclcßjs meadittonisqult;e= ddm rndtufeftd utltd correiinrnm ejje. Qud 'm re non populi dfßeiiibu'S dut dlienie exemplii mO“ ueor ,jed exijltmodd eorum'officium pertmere, qui prafunt, inßncere Eccle/idm, præjertim tAli tempore, ciun dtffcnjtonibuf motis pr^fici ido* neos doäores neeeffèeâ: O' ratio ineundd eft, ut uerii modii dutoritds religtonis O' difciplm£ retineatur. Ea^' moderdttone uti decreiti, ut non folùm nihil contra Cdtholicdm Ecclcfiie Chnfli fententidin recipidm, 4 qua nulld un^ qudm UIS me duettet, fed et tarn ne quid dutoritd^ tiEpifcoporum detraham,

Inhdnc fententidin civm Germanicèdd R. V. D. nuper fcripferim, fortuffe quidam durtus interpretdti fient literoi, nee fatis expofuerunt R. V. D. conjilij mei rationem. Ç^uareaccidifft iudtco,ut pdulo aliter quam expe£kiram reftions deretur. Cùmdutem R.V,E).edpictdtr dmdrc Cr colere perpetuo decreuerim, quam filiut op= timo debet patri, maximè cupio ciirn reliquam ttiam meam, turn uero et confilia mea 'm Repub. R. V. D. probari, Itiiq; duxi copioftui R. V- D. expcnendam effe meam nKntem,[O' purgandam incon^i

r HrLI r: mtlljiuth: 4^ ittfonyîjjii/if ant tnuati iiidicij fuj^icionem. Proinderogo, Kt hetncnwdmJ-piftolam paterna lt;tnmo R. V. D. legat, fibtó; perfuadeat, me ab ■cjjiao fitij nnnquam difceUurum elJc, Semper tta fetiji, nullum effe maiut deeut, quàm in uera rehgtonc, ueroq; cultuDeiconftantiam. Quæ fententia ßc eil infixa animo meo, ut non ßmu= latii aut fucoßs ofßcijs, fed uerè colendam eße Chrtflianam pieatem femperßatuerim, Ç^uare non raro deploro Ecclcß^ morbos c'um uetercs, tum nouos,ZT ardentißimis uotis emendationent opa,ui.

Nclt; enim negari poteil,quofdam€tiam uct teres morbos in Eccleßa barere, Difciplina uea tus laxaa eü^multx fuperfiitlones in nma Pon* tißcum negligentia QL Paflorum infciiiarece^ ptiefunt, t^onnihil etiam pruefentes difcorditc concußerintt Eccleßam. Ego igiturhaélenut earn grauitatem prceßiti, ut nec abufus proba» rtm,autcrudeliterdefenderim, ut fdciunt alijt nec fanatieis opinionibus inmeaditione locum pr^ebuerim, Habeo utrmfq; rei honeflam, gra» uem CL piam caufam, nec muto hoc tudtcium. Cumq:, uideam opies effe, ut fanciatur difciplina, O“ praßciantur Ecclefqs boni Doderes, fua fcepi cam curam, ut feiat populusin tantisdia fcordijs,quidanipledi,quid fugere debeat. Qh4 in re quatdam in utraq^ parte ttn moderor, ut 4

Catholicd rcck/id Chrifli non difccdani, nee de dutoriate Eptlcoporum quidcju-un detraham. Elam ni/'t aliqnid modcrari nehm, ntdnifcfld fla=: gitid probandd effent, gf initifta feuitid cxer^ cendd ; quorum utrnnq; ab ijs ahenißimum effe debet,qui nerè, non/ïmulatisaut fueoßsoffieqs rcligioncni cclunt, Hif c cimji ia ßnt, ffero me conjlantiani pricflarc digtatn bonis uiris, ZF ues rè amantibiis religionem. Nußquam enim difces dam à fcopo, utdeltece à fcntentia Catholiea: Ecs cle/ia: Chrißi.

'duèd nero mihi exemjyla quorundam uieb itorum Prinetpum proponit R. V.D. qui ntulam tnuationem admiferunt : fepè cum lUistp/is de totu reltgionc eolioeutus fum. idemq; uterq; op^ abat, ut aquiatc Pontifieia reflituereturEea cle/iarum coneordia, emendatis quibufdamabu^ fibus. Socer mens ctiam paulo ante mortem gra-uiß.de ea re deliberattoncs habuit.Vidcbatenint folitud'mcm fieri in Ecelefijs fiiis,ni/t ucUct iniu^ fiam fieuitiam exereerc ; à qua abhorrere cum, ut erat lufttciie amans,animaduerti. Kee mode^ rationem lÜam iudicabat effie autßcceßioncmab Ecelefia,aut feiu'nilionem ab ijs qui pr£ßunt,aut «i rcltquo nomine Chriftiano, Qjiare cxißmct R.V.D. nae non la inhane eaufam ingreffum effe, ut aliorum bonorum Prineipum ludicia aut exempla non at tender im, Si qui autem for affe

T H I LIV. MT. LA NT'. ^OI äßjertores funt, ut efjè non multos uidcinuf, qui fine difcrimmeomnesabufusjomniticmtii tmnunitite fuppliciorum ftabiliunt ; horum ex^ ttnpLi nec antè fecutus fim,ncc unquam imitant da effi duxi. Nff profeélà confinfum Ecdcfije conj^irationem efic, ad iniuftam fa:uitiam excra cendam, unquam exiftimaui. Quarectiamfilea nior alicubi uideor, non propterca ucl ab Ecclea fia, uel à reliquo nomme Chrtfiiano difiundui fum. Ham CL ucrum confinfum Catholicæ Eca clcfi£ Chrifti ampledor, quiextat in firipturis Apoftoltcis,^ ueteribus canonibus d probata: fidet firtptoribus,crpolli(uusfum meSynodo, fi quando rite ccnueniret, non defuturumefle. Ncc défunt mca officia uUa in re commtmi traita quiditnti. ïlt;ec fortunas antum meas ad focicaa tem dcfcnfionis Chrifttani orbis,fcd etiamepea ram in re militari contuli antea, cz adhuc c/fica ro. Nec à me ipfe difcedam,neq^ unquam uoltma Memhancmuabo. Quare fi uoluptati fuit R. V. D. £t«fc(t mca coniwiüio Cf affinitas, quant quidem mihi dtilciß. cr honcrificam effe profia teor: Jfero hancquoqf mcam uoliinatempera petuô lucundam R. V. D. effe deberc, quxfinia per habebit (Deo dante ) generum amAiitim Chriftiana: religionis, CT concordia: Ecclcfi.’.fiia clt;t,tuentemconfcnfu'tn Catholica: Ecclefi£ Chri* fil, Synodis afiinticntem, ahkorrentcm toto pc« K à î dore

il orc .-t fattAticis opiiiicuibm^jiam^tis ittdicio ^ccTcfilt;e Catholica Chrtili gereutem arma, pro' fon^.ni nemme Chrtîiiaw. An qui ßc affe-üui cii,lt;(ccû[ari poter it defertiontiEccleJ{£f Aut lUi iiidcntur potiM coniiinili E.cilc/tlt;e, ejui fine uîld uctcri autoriate receptos dhuÇus dc‘ fendunt, ignotos ucteri Ecck/ilt;e : cjui J^cronids nAtn ßeuitiam in pios exercent f Eiosnonuidc= )nur, (lui non nullo cum pertculo tuemuruerum 'Ecclc/i£ confenfum : ciui populo ueros cultm propont curdinui, CT db ntiujld [£uitid abßme:^ mui. Speropldnciudicium cr R. v.D.cz Syno-di nobis £qiitui fore, qudm ut modcratienes lt;3quot; knintetn nojlrum improbet. Qjjod uerô hors tueur R. V. D. /lt;t expeilem Synodum, fdteor me h£c conßtid dltqudndiu Synodt cxpeihttone difiubifc, Quid CHim communt concordid optds tiuiejjètf Sed hdncmordtnEecleß£ expcàare non poßu'nl^qu£ intered difipdreaturjj^ i» fos liTùdinemdc udßitutem redig^rentur^^^eas non conflitucrewiM. Explorda intht cÂ uoluntds ôroli ïmperdtorii,Dotnmi noflri clementtf, quem fcio ntdgnd contentionc 4 Clemente cr Pdulo 111. petij0è,ut qudfnprmùm Synodut hds beretur,cy rite cognitisrcbui concordid cona ßitueretur. Sed Pontißces non ualdedppetunt Synodos, CA forajfe Kegum ludictd non ßne fdufd metuumt, fed turnen ß qud erit dlicuii

TH 1 Ll'P': MrzAtJT'. fO? Sgt;ttöJi«,Kön deerit ei mum ojficium. Tiaht R. V. D. mam purgdtioiiem, O' perpefua Mis tcftimonium. lün pars Epiftola maioretn etiam dolorem nobis attuht, qm queritur nos rem mdignam à R. V. D. petijfjc, ac uidemits earn partem non in earn fententiam inteUeitam ejjîe, in qttam à nobis fcripa eü. No; fcmper, eham ante hane noflram affinttatem, laudare tnagnitudinem animt O conftantiam R. V. D. fo/ui famus, quam poftea multà tnagis prte== dicaubnus. Sed fdo etiam R. V, D. «rd banc uirtutem adiunxi/Jè altos multos, bono Principe dtgnos ; amorem uirtutis,Chrtflianam pietatem, iufiiciam,clementiam: propter bos uirtutes lis bentcr mettnt conßlium ßgnificaui R. V. D. ac ßgt;ero,eam non improbaturam ejße banc meam uolunMcm in moderandis abußbus quibufdam, ob tllam?i^uißbniilii eaj^am, ne dißipentur Eoa cic/i.g n^te.quod futurum effet, ß manifefia uitia defenderentur. Cum autem cupiam coïts fuetudincm carißimte coniugis meo; mecum fusts utßimam effc ip/i, qua femperfuit o Dfo dons te,futura est perpétua, petiui ut et conßlium noßrum cxponeretur,quie quidem iti nwrcs tne=: os habet pcrßyedos, ut fciat nu et religionisflus diofum e/fe, O abborrere ab iniußts conßlqs, Ctmi'q; in boe noflro coniugio celcbrart etiam Dfum cupiatgt;!us,ßepe prcces coniungbnus,pepè

de diuïnis mdnddtis,de J^c uitæ ætcrine, de iene^ ficijs Chrifli colloquimur: in bis fermonibM eti:gt; am ptetM tpfîuf mihi itugno(blatio csl. Siquis autem amet rituf, bis fuo arbitrio uti potesl. Nd?B mifoi maximiecurlt;eeïi,utnoftrumconiu^ gium utriqi iucundumßt,Z7 faluare: Deitm oro,ut utriufq^mentem gubernetad fuamlau:= dem. Oro autem CP obtejîor R. V. D, ut banc noßram eomnKmorationem boni confulat: str ut paterna amore nos complexa efl,ia nunquam jinat animum tuum abahenari. î^os uicißitn pietatem, quam films optimo patri debet, fiimmi fide praflabimus : ac ualde rogamus,ut R.V.D. mittat aliquem huc,cum quo copiofius de bis re=: bus coüoqui poßim, qui exponat coniugi me£ car iß: bencuolentiam R. V.D. er ga me nihil mu^ titum efiè. Bene ualeat R. V. D. quam Deus dm feruet mcolumeni. i y J 9. Mcnfe OiSotrÉ

Ma G N A fimilitudo eR legum atq^ artU urn : ac fi uerè ludieare uolumus, leges funt baud dubiè arsquadam regendorummo» rum, cj- confiliorum uita. autem non ui» ditf

ici, quint impatienter ferant Lcgtim uinculdf hommes non fatis inftituti affiteftiiit^ Qtiint mdignentiir lt;lt;c fremant, tielut cdrcerejegum mints incbifds eupidiates coercerif Sicut ttpud Pldtonem Gorgias, et/i non rcéîè iudicat, mquit, Legem eurn natura pugnare. Bcec cons tumacid in iuuentute magis ccnj^icipoteü, (y in bdrbaris gentibus, quo quteq^ eü ferocior, eo minus hdbct Legum difciplino’, O’ plus jibi fumit liccnti£. Sieut dutem ajfeiii funt dnimi agrejltores crga Leges, ita uidemus plerumqi adolcfecntes aliquos rigidiortbus naturis prlt;edis tos,erga artes d/feffos ej)e, E fMw cum difount literds,lmguds,hiftorias,rcligiones,Leges,rentes did, amen d pratceptis artium ipfarum abhors rent,h£cumculd jibiinijcinon patiiintur, fei quadam barbarica liberate uagantur 'm doilris nanm campis, cr decerpunt paßim, quantum deleânt,artes ipfas neq- ordinc, neq^ intégré dis fount. Neo uero uHo m genere perfeébt. doilris na comparari poteA hac confuÇanea difcendi ratione, Atq^ h'lc maxime reprehendcndi funt quidam, qui puerts ip/is odium pratccptionum inftiüdnt,quißcut milites lüiterati, Gallicè inter Gaüos difcunt,iaßserant pucros fore Grammas ticos,/ine arte, utcunq;colloquentes cum autos ribus. Vtautem uulgus gaudet, legttm haben.is laxari, ita piieris h-ec c eo-axSa«, duplia noma ah ne gras

E r / j T lt;» L Æ ne grata eü. Nlt;jw er onere dtfcenJi argul^at cdiopu tlli atati leuantur, ßbi libcrtatem concedi putant,tiead praßcriptum loquantur. Sed hecc indulgenttd etianiji eü popularis, td-DKtt eâ ddmoduin perniciofa. Poflquam enint dcfjt ucrndcului upK Itnguæ Ldtina:, nemo ccr^ tam loquendi rdtioncm /ine regulis confequi po^ teü. Itdtj; qui prtcceptiones nen diduerimt, pdulo pó/l uel errcris fui uel ignauid; pwiiM (idnt. Poflqucnn cnim ddolcuerimt, ccnfcij fibi infatué fHe^necloqui nee feribcretdtinè aiidcnt. qudre alij de/ferdtionc ^uddam in to^ tum dbijaunt hterdt, dtij etjdm/t commorantur hl fludijSy tarnen luftos fruétu^ ex en pereipcre iwn pojfunl : quorum utrunq^ multis modii noc eet rctpublicte. Sedent enim ad gubernaciila iu^ dicaturi de religionibtK,de iurc ac iufticia,dc ar tibui,fine uUa perfeikt dodlrina : Nc inteÜigere qutdem propriè ed,qiue à doji'S atdtur.pojfunt. Vt igitur populdritdf cr moüitics in foluen* dis legibus precipua eil tmperitorum peftis, ita-rcligione preceptionum dtiimos liberari, ne^ quaquam eR utile publicis fludijs. Et hanc pu» crtlem eonfuetudmem anlmaducrto in poflc* rumnoeere. Pc/ieaquam fcmelinduerMitcon» tenitum preeeptianum in Grammaticis, adfe» runt deinde Junilem ncgligentiam ad eetcras tnatcres artes : quarum sum leges a/l^ernan* tur,

T 1 L I P'. M P L A K T H'. y07 tur, non folidam doôfrinain, fed cjuandum do= ^rm£ umbrjm ex iBk atifcrunt. Son.n.carti)» milm lt;!3' feriem ord'me cognofcunf, fed for=gt; tuUô cpu'djm inde fumunt,(]Uiedd o/lentatio^ nem,dut tnediocrcm ufum conducerc uidcntur, E.t ^uia cogndtio legum dtci; artium, elabi^ turanimis affueft^is ad eontemnenddf fgt;r£ce* ptivncs, reuerentid legum, qu£ pnudtos U' pu» blieos mores gubcrndnt. itd ncgltgcnhd in re, ut inittà uidetitr,leui,pdrit ingens nulum. Ndut in inflttuendisdd uirtutem hominibus,prd;cipuè bdc diligentid opuseß,utdnimis inferdtur re* uercntid ergd leges, ut uerdf cr ncce/ftrtds iiit£: ejfe duednt, nec priudto drbitrio, fed dd iBdrum prteferiptum mores regendes ejfe fentidnt: ßcut Cyrus puer uenußtßt-me ddmonejur, tuftd eße ducendd, non qutC ipß £qud uidcdn 'ur, fed quie legibus conßitutd funt. Cum enim puer grün» diufculus indutus ^eui tunied, dlteri minori ueßem longiorem ddemißit, ddtd lUi breuiorc tunied, qu£ quddrdbdt ddmodum corpori lUtus, CfresddCyrum tudicem deferrctur, pronun* cidt Cyrus, utquifj; ueflem fuo corpori dptdm tenedt. Id cnim puerili qudddm opinione com* modum æquum eße drbitrdbdtur, Sed poßed peddgogus retrdikttn fententia, ddt pldgds Cy* ro, monct iußd effe, non qu£ ipß uideuntur (emmodd,fed qu£ legibus funcitd funt,Pr£cipud dutem

autem lex eflyUt fuum efuisq; tcncät,ne in aliortt forttmiti quifquäimpetüfacut. Ifs/ignificduit \tlle Cyrinidgijlcr, affucfacicndosef]e animos, ut wflris opinicnibui et cupiditatib. longe antefe^ legumautoritatem. Qwdrf h9(k,^ quid= ,dam fueritjjcncrani leMem fiedlerc ad amandos / pr£ceptiones,ut exi/limet uirttitcm efje,frenarc I ingenium, eyy ad prtefcrtptum cuj^loqui turn 1 ag^e omnia. iUud enim conflat^tcceptionum . contemtu, in fcrocioribusingcnijs uaUe confirm ' inari~Cyclopica)tt audaciam. Ef adole/centcs I ip/^ admoneo, ut /t quern uiderint æqualtum ' inimicum artibus cr pr£ceptis, hanc ut cxißi= . ment notam ejje nature immoderatam libertin I tem conenpifeentis, et le gum repagula ejfraüu=‘ (J ræ.l^uüum auUm nwnßrumperinde tetrum co^ ^gitaripotefl^talis natura impatiens legum cr difciplmæ^jé^trojaaç^tyranniga. Htecingene* re priefari uolui de praceptlonibus amandii,quie effè uerißima omnes prudentes uirt teflabim-tur, O' animaduerti facile poffumt,/t quis inge^ niorum natures confiderauerit. Eâautem qua* dam ad mores O' ad multas res neceffarta dili= gentia, diuerfiatem ingeniorum obferuare. Etfi tgitur in artibiis difcendis non fatis e/i pracepa audire, fed adiungi oportet exempla, imiatio^ tiem o exercititionem, timen hoc perfuaßßie »!um ßt omnibus, uim magnam atq^ utiUtitem

f//è pr^ceptionum, Vorro ut hoe loco tuntuui de hic parte Grammatices dicam, tngens utilitM th, tenere ceram loquendi rationem, cr de tiira fermonis reéïè ludicare pojjè. Errant au» tem totn, utd. Gr toto coelo, fi qui puant h£c ne prlt;eceptii quenquam confequi poße. Idq^ fx» tertres ipfx andern cogiteos, qui omißts prlt;e:i ceptis,ex fold dUtorum lehione lungere uerbd didiccrunt. Deinde etiamß ad quotidianum col« \ loqutum fat is fannular um fuppediat leâio, , quid facient, ß longior eau fa explicanda ' tritt Quomodo compoßtionem illampcriodo^ rum, Gr toam feriem memhrorum in oratione intelligent,niß omnem rationem Synaxeos pro^ iè cognouerint t Poßrenio obfcuras aut uitio^ fis fynaxes quomodo iudicabunt, niß adhibitis regulist Ndw ß antum exempla quierant, oc^ current uitiofa, quorum pleraq; lt;t rehè dnhif rum poßunt ßnc régula difcerni. Porrô etiant dohos homines 'mtcrdum obfcuritas, aut ncui^ tasmfynaxi faÜit. l'!am,ut fx facris literis ex» empla peamus, exat in priorc Epiflola ad Tia motheum gnome Pauli : Saluatur muiter perßa liorum generationcm,ß maiiferint in fide, dilea £lione,eafiiate GT temperantia. Hic multos fea fellit numeri muatto,fi nuinferint: ideoq; dtßua ant,quid uelit Paulus,an mater altoqui pia,/i fia lijabieceriutfidem, peritura fit ipfa quoq;. H/s intenta

tntempeftiuis quneftionibuf nihil cpu^ cffe fagdx Crdtnmutictif facile mtelliget. vt enhn dKÙ tnus : Turbit ruunt, ia hic de fexu locjiiitur, fi tmnfermt, Icilicet jexm mulicbru. Expltcati fyntaxi,pofica cernes, in bic gncme nonAbfur^s dM AUt hypcrboltcAS fententiM contineri,fed dot ilrinAtn de rebus mAximis iiUlißimAm,minimecii abfurdAin, Qua cnim cone to gruuior CT erudit tier proponi poteft, quim hec f ut in (aliiAndis exiliere fidem et fidei fruilus,o^eiA fiite cuiusif; uoc^onis oporM ; itA hic Paulus compleüitur fummam doctrine de falute coniugum hoc diâo, requirit fidem CT uocationis opera,fiilicet,ofiit cia coniugalia,et ca/lMtem.lam quteconfolatio dulcior pijs in coniugto efji pote^, quàm quod audiunt hicofiicia coniugalia non improbari, dut inter uitia recenfcri,ficdpre/lantifimisuirt tutibus annumerarj,quAs Deus approbat, et quic cxiftunt in fialuandis. fententia piosprlt;£t dart- munit contra fitpcrflitioncm. Haicutilis dodrina tota lacet obruta denfifsima caliginc,fi quis ignoret Grammaticam rationem fynaxeos, Itaqs hie prodigiofas ineptlas Thomas comminh fcitur. Exigua laus efjc ducitur, non fatti nt Grammatica, fed amen utilitas ek amphfihnd, Acciditcnim hic quoq;,utftt,quemadmodum di» citur,iifxii ufJ-KTO TTOUiTog. Animaduerfa enint Grammatua fententia, pofica mediocrtter do» élus

tTl 1 LIrgt;-. TZ yn ilidcrc po teil, ad (Jhot locos diélum accotfis tnodari dcbcat. Hicfierrata fyntaxeos in facris libres uclim reeitare, nimis prolixus catalogus futurusefjet. Annotaui autem imumatq-, altes rum.VrtmiintyUt uideant adolefcentes, quam nes eeffaria )int ad ueras fèntcntias patefaciendas pr^ecepta de fyntaxj.Deinde ut bis admoniti ex* empUsJint tn loquendo et iiidicâdo diligètiorcs, InEuangetio Ioannis cap.s legitur: niil)

1(9^1 ZaAw v/aàp. H.'f frfellit Oquot; interpre* tem CT Augußnium figura conftriiólionis. Ndw qiùj ponitur aduerbtaltter, pro particula prorfus, feu pritnùm. CÙm enim lüi interrogajfent CH RIST V Aï ^«(ï effet, re* Jfondit, Prorfus isfum, quem me effe dico, quem me effe profiteer. H£c mterpretatio ^erjficua eH. Alij male inteÜeihi particula, tIm cipxißgt;» legerunt prineipium quod CL loquor uobis : ac dijfutant, quare CHRISTVS fe nominet princtpium. Hlt;ec etiamfi non fint abfurtU, tarnen hoc quidem loco intempc/liua funt, (y offiendunt caligtncni reliquefcrtnoni, ïn Pfal* »W legitur : Confirma hoc Deus, quod operatus es m nobis lt;t templo tuo,(yc.Ciuantum accedet lucis et gratilt;t,fircâè reddaturfigura conflru* âionis ; Confirma hoc Deus, quod operatus es propter templum tuum. Orat enim,ut Deus gu* fvr/ictjodtuuet ©■ confirmet pios,ut propagare doäri*

doilrinlt;()}t poßint : tdg; oratßeri propter tem* plum ipßits : id eil, ut Euangcltum ubicj; tlluce^ fcdt, ut glorid Dei ornetur, or uera Eccleßa crcß:dt. Quimdulcii uerficulmcAinalioVßil^ mo : In conucniendo populos in ununiyCr reges, ut feruiant Domino. H;c Grammatici de con^ flruilionc rixdntur,cum ßt forma orationis con tra Latinam confuetudinem ex Grieco exprcffa: Cum conueniumt populi ßmul er reges, ut fcr^i mant Domino. M.ultd enim compleétitur,Pin= gitEccleßie concordidm,teflatur ctiamad rci: ges Euangclium pertincre : er bdne curam rei: gum effe debere, ut populos ad pietatcm inut= tent : dentej; propter huneßnem homines dd fo= aetitem cjfe conditos, imperia conflitum effe, populos,hoc cA,catus confociatos eße,er reges prapeßtos, ut ornentgloridm Det. Huncßnem cmnes catus hominum in imperijs,ciuiattbus, fdmtlijs,fcholiscxpctcre debent. Monet igitur Reges,Principes, Ciutates,Do{lores, Patresfa^ tnilids, ut cogitent hoc precipuum effe officium fuum, ut puram dodrinam dd gloriam Dci con* ferudre er propdgdre,er Deo obedire fludeant. In his exemplis uident ddolefcentes monflraa fynaxi fententids non modo illußriores, fed eti* am dulciores reddi fludioßs. Multas enim ma* gnas res anted inuolutas fyn taxis profert nbsp;nbsp;ex*

VH I LIP'. MT.LAHTH'. pî uideri leue-.fed mihi creJät adolc(ccntes,non nii» nui prodc/Jè genen hunMno GrammAtieen, dc priectpuè hanc partem, eft abfolutio Gram^ mat lees, lt;]U4m plcrdsiji alidf drtes aut profeßios nes, etß de earum digniatc nthû detrabo. Md=: gnd utilitM c;-' ntAgnA laus eA Archttcâonicie, qu£ iion modó domicilia nobis condidit, fed eti^ am rationem muniendi magnos cœtus oflendit» iju£ machinas omnis generis, utilißimas moles, naues, portas, a^iia:duélus fabricat. Affintior magnameffc haram rerum utiliatem : fed non gt;Huior utilitas Grammatices. Btec religion num, legum, hißoriarum, c? multarum artiimt tjuafi nutriculaguadam e/l. idco non follimdd^ hortoradolefcentes, fedctiam propter gloriant Dei obtcßor, ut diligentiam in difccndo adbibe» ant,lt;]uamprimumDeo,Ecclefia: ey ReipubliciC debent, deinde quam flagitantparentes,quorum ludicijs obtempcrare cos Deus iußit. Ha: caufe difcendt inculcand£ funt adolefccntibus, ut fci^ antfua fludia pcrtincread Ecclcßam er Rem= pub.Niß Grainmaticcn rede didicerint, non po» terimt cateras artes, Ecclcßte e:;^ Reipub:ne» cejfarios, tuen. Nfc noßra opera deefße bis ßu» di/s debet. Idea eùmuiderem hunclibeHum in ntambus cßb puerorum,fui autor uiro doéloVi» toVuinfemiOfUt eum augeret : decßß enimati» quas pueriles régulas antmaduertcram. Prodit L l igitur

tgUur locupletatui non modo præccptii, fed ctU am exemple, quorum imintio adphrafin con^ ducit.Uorantur autem te domeftiea exempla ad has artes amandof, qucC ad rede dicendum ne^ cejfaria pint. Es enim natus in oratoria faniH tnilia. tiamatfum tuumaiidimtis fu/mmamau* toritatem propter eloquentiam cr ciuilempru^ dantnm tn patria confecutum effe, qui, ut iBa tempora ferebant,non indoâus fuit,etfludiofus inprimis, nec deejfent in orattone nerut. Pater uerà ctfi antum natura ualet, ut nuBtus mgeni= um cognoucrmi ad eloquentiam aptius, tinta esl ubertas, tantus/flendcr in etus oratione,qutc na^ turie bona funt, tarnen iBam naturæ feltcitatcm tuagna doiPrinæ copia etiam inftruxit. Horww»

te accendi excmplss conuenit, ut poffcf ßonem hums laudis in familia re=: tmeas. Bene uale.

ILluftris et magnipce Domine, füultorum (ini* mos ha: miferabiles ruinæ regnortim mouent, ut dubitent, an Deo cura: ßt Eccleßa, Sed non folum monct Deus dtfeernendam eße fuam Era cleßatn à mundi lmp€rijs,fed etiam inter regno» rrnn

PHILIP: Ml L A A’t: rumruinus niirattdif modii cam feruät. Sicfer^: riauit cam delea tiierofolynu 4 Chaldieif,ftc ftca feruauit cam, cum poR Cyrum mtcrfcdum dominarentur Rcgn inimui doflrina: Prophet tic£. Speremu^ igitur inter nos maiifuram cjfe Ecclefiam perpetuo, ettam/i rcgriA mutant tur, CL hac moneantur pij Doétores de cm* nibus Peele]tie menrbris,ßcut cl Pfaias preca* tur.Et quanquam magn£ tencbr£ paulo poll fe* cutur£ funt, tarnen Deus feminaria altqua fer* vabit, ne doärina penttus extinguatur. Obßa gnajnquit, legem in dtfeipulis mcts,td eR, men* tes conßrma, ut dodrina de hominam falutead pofieros perueniat. Hocuotum decct primum ■CL pr£ctpuum eße in omnium hominum pedo* rtbus,maxime uerô gubernatorum. Ciim autem audiam tc etiam inter claßica CL armorum fra* gorcm cum inuocatione filij Det eontungcre Puangelij ßudium, quodßert neeeße cd, fertpß ad te tanquam ignotus, ac te obteflor, at hunc Sigßmundum uirum honeflißimum, non ßlutti in Imgua Patina CL Gr£ca,fed etiam in dodrt* na Pcclcßajliea praclare eruditum e ample da* ris.Simul autem precor, ut in tantis tumultibut Pccleßas CL fludt., gentts tu£ omnibus oßieijt foueas, ut Danielem CL alias Adolcßentcs do* drin£ deditos ßouerunt altqui Principes in ex* fldio liieroßolym£, ut poßca lUarum uirtutc(ß* i,l z cut

EP I S T O LÆ cut dccidit') Bccle/îd mfiduraretur. No« dulifo autem pdulopo/l rcpreßd Turcica barbarie De^ «w in Pannonia BcclefÎM Cquot; jludia doiîrn!£ ^uirtutis inftauratitrum cjp:. id iitfiat, iain curandum eü, nedcl'int fcminaria. Et quicun^i erunt cuentM, bona: menti magna Icuatio eil ntocfticia: tali tempore bene uolutjj'e Ecclcfia:. Et tarnen ajfirmo, Deo iuuante,hoc fludium cy' hos conatuiEcclefiie utiles fiore, ut Pfialmiis inquit: Eumtes ibant ztX flebant, mittentes /cmina fua, Venientes autem uenient portantes manipulos fuos, Labores tui Deo placebunt, etiamfi hoc luiluofio tempore firuilus nondum confiiicitur. Hec Hiercmias uidit fiiorum laborum fruifum, fed pofteritasab ipjb feruata uidit, ej iiidebit ipfie cum uniuerfia Ecclefia in ecterna uita. idem de fruiiu noftrorum laborum lam fipcrennts.Oro autem ducem Eccle/iie Del Chriftum, ut prote^i gat te, regat qe iuuet. Bene ce féliciter uale uir fortißime, Anno ï y 4 7. Die 2 7. Martij, quo Eilius DEI reuiuifcens ex morte, ofiendit fe a ter na in ta CE gloria

PH I LJ P: M^tAKT Hi ^7 MVlto ante inteUexi te in deliberdtionibut de Ecclcßdfticii controuerßjs moderdtif* jimè loqui. Qji^iiqudtn dutem eupiebdm tibi cdufdtn noflrdni commenddre, cr nudm de totd re fententidm exponere, ut meliM inteUigi pop ßt, me inprimif cuptdum epe pdcis, tdinen hdbui eertdf cdufdf, qudre non dmbtuerim colloquium tuum, quod fdWd noflri congrejflif uidebdtur «liquid incomntodi hdbiturd, çp- fle fldtuebdnt mdgnos cr fdpientes utros,inter quos merito ienumerdtniifßud flionte dd benefdciendum efle tccenfos. Nw«c- tdinen duxiddfc flcribendunt effle, Primiim.ut intclligercs benefleium tuum dpud grdtos homines coUocdri. 'Deindè, ut co* gnitis noftris uoluntdiibui negocium fldt fdei^ luis, prefertim cum idm in extremo qudfi dgone nidxmè fit Uborundum bonis uiris, utcxitu/m hdbcdt trdnquillitm. Principle dutein hdbeoti* bi grdfidm, qudntdm diiimo concipere poflflvm ndxmdm,q!tôd hdflcniis in dicendd fententid iiiolentd confllid repudidfti, zr hdc uocc med. extflmidbis tibi grdtids dgcrc omnes bonos uis ros in his pdrtibus. Nozi cnim fiint omnes per^^ diti dut improbi iudicdndi, qui dmplexiflmt hoe dofirin^ genus, in quo nos uerfdmiir. Deinde uelim hoc tibi perflud^ds de me deq^ multisdhjs, nos cpfsre nt pdcc ^nflitutd Epifccporum po^ (efldsflt incolumis, or hdne plurimum prodep Ll 5 pEf«

fé Ecclcfi/s iudicarnttf. Ent igitur cïemfnti^ Epifcopalts, ut nos qui parère non rceufiitnus, ferucniur, Atq; ijs rebus relaxa tis,qua neq- ßde lædunt ncq^ bonos mores, quas iam tuturi rerum non patttur mutari, noftri non grauatim parcbunt,ac prouidendü etl, ne ht, qui ïam funt fanabiles, coniungantur cum detertoribus,jàres adarma dcducatur, Qjaàdßaecidet,non foliim inßnitum bcüum erit, ßd etiam oriêtur harefes, qua:ß excitatie fuermt, nüquat» adoninempo= ßerititem coire Eccleßa concordia poterit.Scio quas opmiones, quam pernictofa dogmaa noni^ nuÜi intra parietes fuos contineant, ut per e« caßoneni proférant, Et multum licet improbis tipore belli, prafertim ßdux contingat audax, et furiofo ingcnio praditus.Nieminißi fcriptutn ejfe, Obturans aurem fuam à clamorc pauperu, Cf ipfe clamAbit,ct non exaudietur.Hac res me^ ritö cotnmouere debet bonos uiros, ne hominum tniferorum preccs in alicaufa ajfernentur.'Voa bis uero Cbrißiu ueflra picati Oquot; cleinentia pramia reddet aniplißima.CiuemAdnwdum poi^ licitus efl,Qjai dederit potum aqua etc.Hac nu» la tranquillis temporibus cauert poßicnt,prafer3 tim ß Epifcoporum autoritas ualeat,cr Eecleßa fuarum rerum curam jufceperit.Qjièdßpacem impetrabimus,cgo de nie deep multisaliis bonis uiris polltccor,nos omne fludium iioßrutn ad tüu ßrandatn

PHILIP'. MELÀNTH'. p9 flraddm doürmam Chriftiandm cottdturoseffe» Tale feculum impendet, ut niß tranfmittatur do ärma religions diligenter er prudenter coller (b. ei muma ad poßeros, maior confußo reli^ gionum fecutura uidedtur,ncq- leues habeo edu^ fas,cur hoc metudtn. Et hæc cura decet Epifco^ poî param doélr'tnam propagandi ad poßeros. Gro igitur propterDetm,qui uobiscommifit boe officium in term erudiendi alios,ut quod fid citis,à Hiolentts conßlijs dehortemmi Principes. Bene uale,

LEON H ÄRDO BEYR, ECCLESIÆ CYGNEENSIS PAa fiori, cr Chrißophoro Eringio, docenti Euaitgelium in eadem Eccleßd.

MAgna leudtio eâ animortvm in omnibus dolortbus publicis ex priuatis uidcre Ec» cleßäoppidi fut traquiUd, quia priecipuè acquit: ffeunt animi in Inuocatione Dei,qult;e, cit difeora du in cbjfieélu fusit, ualdè turbatur er impedi-tur. Cuq- hoc tempore multi propter calamitd=: tes magno in meeroreßnt, maxime curädum e^ fingulis docentibus, ut fua ipßs Ecelcßa uelut portas ßt, in quam maßt ciues confugientes tn^ uocattoneDei erigantur. Audiuimus autem de re non maxima inter uos diffenjionem or tarn effe periculofam, propter quam facta esl magna, Ll 4- dcceßio

acceßio ad gräuißimos dolores, ^t/os alicciui, propter multM caUmitates publicds fuflmetnus. Et]i autem nihdautoritatn tjobis fummiusad= Uerfus uos,tiec imperdrc ejuicciuam uobtsuolu* mus aut pofßumus , tarnen dolorem noftrum uobis /ignifieamus, ZJ uos oramus propter De^ um Gr propter ingentes omnium dolores, ut quod uos in hac fencih amp;nbsp;grauitate, GT i» di= umo mmtfterio maximè decet, hoc eertamen omittatis, Et (juanguam uterq; iureÇe contendere cxißimat, tarnen tun ueftro utilitatem-Ec» cleßie anteferatis, Gr paftor deßnat plus oneris imponere colleg£, GT collega ultra offcrat fefe propter Eccleßam fubiturum eße plus laboris. Aut ß non cedit titerq^, cedat alter, nee ex^ iflimctis turpe eße umci, 'tiuUa utäoria, nulli trtumphi funt magts digni laude in Eccleßh, ^uàm in tailbus certamnubus antcferre publie cam concordiam priuato afßeäui, quod cum uoe bis notißimumßt,non esi opus longa commemo* ratione. Exißimamiis uos ipßosßepißime cogie tare de Filio Dei,qui adeo fe abiecit inßa omnes homines, ut coram tcternoPatre iacuerit prœ firatiis, gt fupplex pro nobis, deriuata in ßfe uera GT horribili ira aduerßus noßra peccata, pcrindeac /iipße fe nojiris ßcdenbuspolluißet. Hane tantam bumilitatem in filio Deicogitan* tes nos quidem cxpaucfcimus,ac dolcmus uos GT altos

tlios interdum uehementiuf pugnAre de Autorin titte ucßra. Cedamui potiM de lure noßro, ut ceßit filiui Dei deßuo,c:r ut tp/îpropter Eccle* pam ahqud onera in nos deriuemus, non exifli* memus probrum ejjc uidcri inferiorem, cum fe ßhus Del infra nos ahiecerit. Hac imagine mos ueri omnium piorum pc^lora, non dubitamus. Deinde CT tempora cogitate, obriiat publica moefticia omnes paruarum rerum contentiones, nec dolores alijs atigeaifius, nec impediamtis nos ftram Cfaliorum inuocationem his rixis,qu£ uartè uulnerant animos. Poftremà ÇT hoc cos gttate,nequaquani offcndendam elfe uoluntatcm iduftriß: Prtncipis Plciloris Ducis Saxont£ tas libiis contentionibus,qui non uult duitatcsitt fatliones dtjlrahi. î^oflro etiam dolori ut par» catis,uos etiam atq-, ctiam rogamiis,qui cû etiam alijs temporibiis nttUa de re, nijt de dodrina pus gnandum effc ludicauerimus, nunc in hac niœs jlicia omnium piorum, multô magis ita fentis mus, ne in tantis uulneribus Reipub. plia mali oriattir. Quarc nos iterumpropter Dcum,pas cis aiitorem, QT ctiita h.ec uox cd : ßeati pacifis Cl, quiaßlij Dei uocabuntur,obtcßamttr,ut toto hoc certaininc omijfo, tranqiiillitatcm

CVm ante duos menfes lüu/iriß: PrittceffS Marehio Eleélor peteret à uencrando fcne Cordato, ut gradu Coßorum ornaret te Ct pà-fiorein Ecclcf^ ueflrx, dubitantem Cordatum preeeipuè hoc argumenta conßrmaui, ut proa witteret officium Prmcipi cr uobii, quod fch rem te C7' paßorem uiros bonos, erudites CP Candidas effie, et rcüè fentire dedoólrma Ecelea ßlt;e Chrißi. Ex ijs mets Uteris ad Cordatum apa paret, me de utrocj; bené CP re été fentire, de te Cg~ paßore. duod cum uerißimumßt,magnum accept dolorem, poflquam nunc ex tuis literts inteUexi, uos CP fententijs et uoluntatibus dtßia dere. in Propoßßonibus tu^jaj^atroa ’ citer reprehendas totum coetum concionantium i in Ecclefijs noßris, quod non dicant de leiunio yCeremoniali, fed tantum de temperantia, eumq; I de baptifmo Ioannis diffientire te oßendis àmea \^quaticunqj explicatione, nihil reßripturus . cram, niß idpctijffies, nc uidereraut iracundia, \aut anwre mearum opinionum rixari. Sed quoa I mam à me petis reßgt;onßonem, Primùm de negoa I cio dicam. Etß ludico ucra effe quu fcrtpß,taa [men tecum litigare nunc quidem non uoto: No/o enin

r fl I £.1 i’» M c. t. yt N TZ tnim dugcre pubbcds difcordidtfj^ pjjs leiloria bus pcrmitt^j^cium ttbicunq^itnt. Qudn^: ^Hom (nimcitds Ambrofium cr Augufluiumf amen certim eü,prlt;iedicationcin panitcntu m Zccleßd Det, non an turn angtre pcccdtn, fed fi* mul dnntinciare rcniißionem pcccatorum. Ve^ rum ^lo copiofiiis pcrfcc/ui meant dif^iitAtio^ netiLjwn fum adco morofta auß^'Aa.vr^, nc^ fittnë ut d me dijfcntirc uclim.Ego quie eollc^t de doélrma timcjum magnit^t multat controuera p£ mot£ ejJèntjCr niula ambtjfuè et nimtscön* fufe dtt erentitr, fïmplici cz pto fludio coUc^i, dc ludictum Eccle/i£ pcrmittorTe ucro et tam baäenus dtlext,ZJ adhuc diltgo. blam om nes itt hoc dtcendt niunerc eoniunitos, gut de fumtmi doélrintecon/cntti^f, amicos inter fe e(fe opor= tere ßatuo, ettamß in explicattone alicuius rei non planéeadem dictMt. ^amaltiis aFto dexte^' rttis aut comtnodiusaltgutd dtett, cf bonoi ßde^^ Cr quadatn Phtlofophiea moderattone amietttat celui er colo, ne à me Eeclefiarum noßrarum concordta turbetur. (gt;ttcgt;d uerÔ^ttinet ad gti£ßtoneni de teiunto Ceremtgt;ntalt,ne hatte gui» cdufant fatis iuflam aut dtgnamejfe tudteo, ut propter ea beUum inferendum efje putes toH agnnnidccenttumin noflrisEcclejgs. t^oniam de re tp/à dicattt, fed de parer gts gu£ adnttfees, gu£ eut theatro grata, Jint, non obfcurum esi.

Plaudit in finum uictnui ucflcrLcbu/iattU'S,cum audit te penè untuerfum agmen concionatorum huiui atntis titHatrocttcrreprchcndere, f^on docentur hommes de Poenitcntia.Credo efjè lt;t!i-^Uûs^cjui ifc de panitcnlia nec deßdcßitis diligenter CT crudité docent: I^am paucidoéiri-nam de fide ZT ucra Jnuocatione intelltgimty quie multà ohfiamor c^, quitm dodlrina de leiu^ nto : fed fcias tarnen prlt;ecipuos plurimos in fcriptis çy concionibus compledit integram do^ dir in am, nec de fide tantum, fied ctiani de omni^ bus necefiarijs uirtutibus dicere, c^uos fi tu cm^ nés damnas, CT uocas détériorés idolorum cul* tor thus, nimis dur iter pronuncias, ut nihtlaliud dicam. ifiud-in qu£jtionc eR, an per biduum auttriduü, utdicis, necelfiefit Ifi^ôabftinere, Hoc ne te ejuidem puto fiacere. Vt fiecedere ex turba prccandi caufia interdum commodum eil, ita iudtco ilia leiiinia cr incdiam alicttius diei fufeipi pojfie, ut ad precationem uel cogitatio* nimmagif idcnei fi'miis, fid non, necejfiariam remeffè. Cæterum temperantia omni tempore neccjfiaria eil, Aut igitur cxplicâto, an dicos il* lam inediam,hoc efl,in uniuerfium 4 ciho CTpo* tu abftincre rem necejfiariam efie, aut placidius nobificum agito. Poteras cmn ino totam rem age* re uerbis mitioribus. Citas ex A ugujlino laudes teiiinifiin t^uibus uidcs hyperbolas prudenter in* tcUigen*

tetligendM ejjè, ncc anwn Auguft'mui de tua lUd media lolt;iuitur,fcd antum de Temperantia. Kite feripfi bono çr Jimplici ftudio, teq-, oro,ut fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in quibm ßonat doélrind, quant

profitemur,an!M, te ncbii potiui adiKngM,qu.igt;H mimicis, o' quadain ammi moderationc con^ cordiam tucaris. Satis multos habcmus hofles foris, nee parua res cü conßrinare mentes ucris^ fententÿs. AduerftisiUosYdius DEI priccipit, ut concordiam amernus. Orat ctiam^eternunt Patron in lüo ultimo agone, ut regat mentes docentium O' auditorum ad concordiam, dt« eens : Vt ßnt imum in nobis. Q^are te iterum atq; iterum cro o obteßof propterPilium D« er propter KeclcJ'iam, ut cemnnenem dodrinte cofenfum tuearis, aut certè ut Icnitcr o placidé cum amicis de tuo conßlio difßutes. Pauebat fludijs tuis Lutherus, o cgo et tuum Ingenium laudaui, cum uni legeremus Prcpoßtioncs de duabus naturis in Chriflo Alediatore, quas »M« ximèprobo. Nunc te arma fumere aduerfus nos non uelim. Mitto tibi pagellas tefles nute erga te bencuolentiit. Kcneuale,

PTVMA PHILIPPO AIELANTH: nomme Prmcipum Sohdnnis Friderict Ducts Sät xonilt;e Fleiloris,!!:^ Philippi Landgrauij Häßue, dc religuorum cum his coniunitorum in negot cio religionis,z^ datum Legatis Caroli VAmpet ratons, comitibus Theodorico de lAan‘ dcrfchidjZtr Guilelmo de No»

Eyiiflimamus ctT' lUuftrem Dominum Grant uelwm et generofos Comités bono ftudio has deltbcrationes dcpacc,quas hucattulitD.Sibcrt tus it Lo«c«fcztrg nomme Comitum, ZT pofled Comes Nou£Aquil£ corMn nobis expofutt, 'tnt fiititißße. Quare eis amantcr agimus gratias CT publico nomme et noftro.Verè cnim et ex animo hoc adfirmamus, nobis nullit rem humanämopt tatiorem ejje beneuolentia Inuuiltß: impcratoris Augufli, Domini noftri clementißtmi, CT pace publica Germanie.

ïnprtmis autem agimus gratias ïUuftri Dot mino Grdnuclo,quód ojiendit,fc CT hailcnusfut i0e hortatorcm, ne dc his negoeijs decertaretur armis, CT ßuam autoriatem libenter conferre ad confitia ret'mcnd£ pacis. Hane uolimMem ipfius egi-cgiatn Ct dignam eo uiro, qui maximat

P H I tl P'. M EL J NT'. ^27 TdW rctupï confilijs in gubcrndtione orbis ter^ Urum intereü, nvii dubMmui Deo grlt;iatn ejje, lt;iuem ijuidcm precamur,nt conßrmet ct guber* M hunc antmum, ad lüuftrandam gloriam Chri fti,cr ad commiinem tranquiÜtMetn. Kogamu^ rtùtgt;ilt;jujiitü po/ßumw ipjum Dominum Gratu ttelum, ut in banc curam cogititionemci; in^ cumbat, nt Eccicßte utolentit conßlijs dißipen^ turpotiufguamiuuentur. gloria nugno Uiro er pet en da cü, cfuàm ut fiuilcsdijjenfîones fine auili fanguineoompo/Mt.

’ lHud auteni initio petimui, ne exiftimet nos Meikiri his difcordijs Ecc!efiafticis,aut cupidi= t^te altqua iniujla dtfjcnttre dfc atijs gentibus,CT

I «t tot feeulorum confuetudine. No?i acccrlimuf : Pobi^dia,l^ores, fiimtU'!, periculaj^ot tant an= tios tantum errore O' nwroßate aliqua. Sed poflquamit^derunt dißenfioncs i» Ecclcßa de dodrinaßt ficpè alùsaccidit^non cii abijcienda P^ofeßio ucriati^ec adiuiianda iniufla crude* ! btaf,qu£ inliôminespios o innocentes paßim I txcrce^. Hlt;M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iußas,graues,ueras ÇT

^gn^i caußas dtfßentiendi ^jetcris. Vtjllu^ firif Dornig Granuelus pro_fua fapicntia tpß

, lud^^epoteü. Confiât cnim nntltosmagnosi ) ly dißimuUiidos abufiuabaduerßarijs JeJ findi quadam noua aj^ertute, gute non decet^

Eccle/ùtm, ut monet Pfalmut. Beatu-s cfui infrBi^ git fuper egcnum 13' pMpcrem. Indtettuld lia berabit eum Dominuf,

Et guoniitmmteUtgitnuilnuiiliß:imperda tori infltildri quafd^tm fufßicioncs aduerfuf nos, ut nos non de gloria Dei, de emendatione Ecclea fiarum, de falutc animarum contendere putet, fed qu£rere uel opes Ecckßaflicasuclaltdjma* gnoperc oramus, ut iUufl-, Dominus Granuelus Inuiäiß: Imperatori Domino noflro clementiß: nos pur get cr excufet, Scim us titles fabellas fea ri in populo à mAlcuolis,dd deforntAndamcau^ fdtn qudmdgimus. Sed tdnxn in confîlio fummi Princtpis dominetur ueritds, non fit locus cda lumnijs. Cùm enim dduerfdrq dtffißfuit cdua fe non poßint doilrindm, qu£ ni Ecclcftßnoa ßris trddUur, ueris argument is hlefdihre, dea currant ad has querelas,cldmitdnt occupdri fda culat^m^Eondflertorum aut aliarusn Eccleßda rum. ~Q_udm indignivm eHautem ßdgiare eos opum defenßonimi,non ßdgiare emenddtionem tnEccleßd maximorum uiciorum,qu£ cr ipß agnofeunt. Prima enim cura debebat eße do‘ drinte diuinitus traditæ. At iflis prima curd eß imperioru'm,cpum,uoluptdtum.

lion dubium eA autem,fatis perßeAum efa fe ipßs aduerfarijs, nos no litigarc de opibus, ncc dppetea

ippcterc Ecck/idjlicdi faculates. Sed hie prx“ tcxtusßngitur, ut Keguanimos incendätadde* kndam doUrind, et ad explendam crudehatem, Conftat enim neminem ex nobis uUam partent allem territorij ah/luliffè cuiguamaut auferre couAtiMn ejjè. üemo ex nobis in Germania ade= mit uüi Epifeopo partem aliciuam ditionis. iu* risdiéiioncm Ecclejiaßieam, poflquam defijt cjje t]ua:ftuofa,ipfiabieeerunt, de ne poffunt efuidem banc exerccre. CoUegia Eptfeopalia fruuntur adhue fuis opibus.

Eeontrà adtterfarij occupant multa bona noßrarum E,ccleßarum, CP rcditus débitas no* ßris Ecclcfijs folia prohibent, EtcollegiaEpi* feopalia cum antea folcrcnt aliquid decidere de fuo, ad alendos paßores a gubernatores fcho* larum in ciuiatibus, lam multie ciuititesex fuo arario foluusit ßipendia minißris Eccleßarum ©■ fcholarum. Ac aiitum abeü, ut his ciuitati* bus quicquam accefferit, ut ctiam uetera com* gt;noda amiferint. Interca quantum periculorum Ü fumtuum adfert eis h£c eau fa. Quare uideri tuin poffumt aiit auaritia, aut cupidiate liberta* tis ampleili hoe genus doUrinit.

At malcuoli odiofè traducunt Principes propter ü/ioitaßerta. Hdnc totum rem notiß-.effe

er inuidiß: Imperdtort er lliitftriß: Doniîitô Grdnuelo opantiM, quarc m MottAßerijs ddmh nißrdtio mut3,a fit,qiiomodo boiM pdrtimdd ußuf Ecclc/idßicos tTdKildn ßnt, pdrtim ddhuc 4 nobii tencdntur, qua ßt noßrd de hii uolun-tdf^ Deinde quibui expildtiontbiM dduerfdrij exhduridnt non ßolum Monaßertd, fed etidm cte= terM Ecclcßdf et PdrochiM.qud ex re, in eorutfi dtttonibuiethnicd bdrbdries ßciiturdetl. Ro= ^dnnu llltißrem Dominum Grdiiuelam, ut pro fud excellciiti fdpientid hoc conßderet.

Etidmß qndf dcceßtones hdberent PrincU pes, qu£dut funt cxigi{£, aut certè mttlto m'tno= res qudm dieusttur, amen propter hds neqiid= qudm ßbi ana odid, Idbores, curM, fivmtus, er periculd dccerferent, qudna ddfert h£ccdufd. üdi» ut nibil de oiijs et Idboribus dtcdmus, con-ferdntur dttnui fumtus noßricum bis redttibm moitdßeriorum. Ef dppdrebit functus longé tores effe, quos idm dnnos dmplius fedecim fdci^ mus propter hoc negocium, et ht nebis cmn ipßs dißiculatibus crefcunt.

Deindeconferdnturpericuld. QuisPrin* ceps in difcrimcn ddducere uellet omnes fuM fortiinds er digniatem propter alemdcceßio^ acm.'‘H£c flint perßneud et euidenttd drgumcn^ ti uolunatis nvflr£.

rittdre mAximè oramu^ Tnuiiltß: Dnperetto^ rem, ne fußgt;icctur nos ulla. cupidinte tnoucri in defcnjtone huius caitfe. Omnibus bumanis com^ tnodis beniuolenttam ipfiiis amp;nbsp;patritc concor» diam antcponimus. Nfc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiam ad^*

ucrftrios noflros,ciuibus notie funt noflrieditio» mer toa noftra guberuAtio, liberare nos in bacre fujjncioncituuritiie. Itnej' non aliâme^ catifàm fujlinemus tam difficde onus profitcnde buiuidoilrin£, niß quiuOeus preccpit Euani: gclq confeßionem, ut inquit Ckrtßus, Oijtifquis me conßtebitur coram hominibus-, confitebof eum coram Pâtre cœlefli. Pnecipit etiam utfu:^ giamus impios cultus, luxtA iüud, Pugite Idola» triam.Præcipit item, ne focijßmus miuflte feui* tu,qu£ aduerfus pios exercetur.

Nunc rcdimusad querclam de Monaßerijtt de quibus primùm exponemus caufam, quare munaßt adminißratio. Poßquambis regioni=t bus iliuxit Euangclij doólrina de ueris cidtibus Piel, multi ßionte deßerucrunt bypocrißn Mo^ naflicam, multi dtßcejßsri cx monAßerijs, ut aut redirent ad ßudia, aut aliud uit£ genus hone* ftum ampleßcrentur, ac poßent œconomias in* ßituere,petiucrumt aliquid pecuni£. Cum igi* tur tempora ipßa flagiarent muMionem, ubi* cunq-, rcliqui crant M.onachi, addtdimin pios

ConcionAtorcs^ çj- lußmui abolcri impioscult tut, O' eos qui »Mnere mdlehant in illis fodali= tijs,bberaliter ali,quäiiquam prorfut octofos, ac précipité uoluimut feneéluti pauperum pro^c-âum. Et ddhuc talia foddlitiet in quibufdam itAjicrijs dlutitur.

Euit dittcm utrunq; officij noftri, curdre,ut pid doéirind propojia m tUis loeit fupcrftitio^ nesdbolercntur, o pro]ltcere,ne publicd bond, dildbereiitur, qu£ idm db ipfïs MonAchis uel de^ ferebdntur, uel negligebdntur, nel diripicbdn* tur. Conjldt enint Principes debere euflodes eße publicorum bonorum, t^ec erdnt idtti in M.onAßerijs, qui fdtnilidt regere poffent. coudre prtefecimut aeconomos, qui fdniilids gubernA^ rent, o curdrent dgriculturam, o cotèrent aconomied officid. Sic muntd cAadminifirdtio MoiiAfleriorum.

Quis dutetn non uidet cdußts niutdtionis probdbites eße : nee enim peregrinos MonAchos dcccrferc uolnimus, qui turbdrent Eccleß.is no* firdt. Eldtn multie Pdrochi£ pertinent dd Mo= ndflerid. Stdtitn igitur initiö de bonis MonA* flertorü reditus confiituendi fuerunt uicinit pd^ rochijs.Pduldtm O c£terisEcclcßjs,qu£dcccf: ßone optit hdbebdnt,n!ula ddiecimut. Confiitui* tnus o Hoßialid qu£ddm. Attribuimiis altquid febolis. Hts neceffdrijs ojßcijs mutildtifunt idnt

Keliquum ddhuc cil in potcftdte Princi* pum, quod in plcrtfq; regionibui extgutan e^. Ef tumen ddhuc inde funt dugendæ Pdrochilt;e, «c nttnc quoq^ ex his fdculatibus pepè iuudntur pduperes Sdcerdotes,ddntur CL flipendtd dliqud pauperibus fcholdfticis,dltbi plurd, dltbi pducio^ rd. Ac tempord poflulabuttt,ut conferUdndoa rum ftudtorum caufa incdtur rdtio, ut ex Eccle^ fdjlicis fdculatibus plures fcholdflict dli pofa fint.

Qudre de his fdcultdtibtis quie relique funt ojfermus nos, fi m altqud pid Synodo dut con* uentu concordid Ecclejidrum conflituetur, nos ed bond dd Ecclefite, fcholdrum ZT c£terds pu* blicds utilitites 'm noftris territorijs, non grand* t'm transldturos effe, ut tuncfynodus dut con* ucntiKconfiituet. Ndm fdculntesEcclefidrum pertinent ad conferudtionem m'mijlerij Euan* ^elij, fcholdrum, cL dlios ufus Ecclefiafticos CT publicos, ut teftantur diSbt dtuini luris, CLue* tuflie Sy nodi dc ucteres Canones.

duod cum ia fit, utcifim petimus, utad* nerfarij nuncfindnt bond Ecclefiafitcd, qu£ ipfi tenent, transferrt ad ucros ufus Ecclcfi£, hoc e^,ut Pdrochijs, Scholis er Pauperibus confuld* tnr, ubi opus eA aceeßicne. Nunc cnimmultlt;e

funt cluitAtcs,ubittiit nullt dut prorfui exigui-ftmt rcditus parochiarum. Mcrcd nccEptfcopt nec Cdiwnici obeunt ofjicid Eccleßaftica,negli= guntur jludid Ittcrarum.

ticcefje eû igitur inire rdtionem, ut con^ fertiari rcltgio Chrtjiund ltterlt;£poßmt. Hd» TtMn rcrum cduft cam prtecipuè politidt Veut (onjhtuerit.cdrunr confcruationem mdximè cu= rare futntnos guberndtorcs oportet. Ojferimut etiam nos tune ddturos effè cautionem,ut Ecele= fidflicie fdculates, in noftris ditionibus trdnsfe= rantur dd nies ufus, ut diélum esl,ß uicißim er dduerßdrij cduttonem dederint. Vidennuenim in anm multuudine coBegiorum Eccleßaj'hcoa rum mfinitum nu/merum ßacerdotiorum priedto ejße indoitlis, helluonibus, ßcoramp;tortbus, qui non foluin ußui eße Ecclefijset Reipub. non pojßunt, fed etidm oneri funt.

1dm hoc tempore quid fit lt;* r« duedtibuf Princtpum qui dduerfantur pi^e dotlrinie, ed qu,ie no/lris Ecclefijs debentur^in tpforum ditio« ttibiis paßim ipßioccupdnt, dc prohibent ne no* bis foludntur. Cumcji nos pofcimus debiti, nosé^ offerimus ipjorum Ecclefijs foluturosejfc,qu£ folent eis pendi ex nojlris dittonibus, lüi mutu* ün: tticctn non rcddnnt,QI' ddiuudt hos ludicium Cdmer£,cogit iit lUis foludmiis.ia nojirisEccle* fijs ipfi mpiunè eripiunt qu£ uclunt. Vulgäre

r HI n. I Pi .ME L Ant: 7^7 prouerbiam , ^ciualitât non parit leUum. Ctuàre )i aducrfarif cupcrent (Scrmaniam tfjè tranquiUam, profcâà tam infîgncm inæcjuaha^ tem non exercèrent crganofirMEcclejÎM, qua etiam defraudant parochiM c^pauperes. Sed adeo non curant pta officia, ut nec fuii Eedefijs parcant, indicunt mtolerabilia tributu paro=: chijscr c£teriiEcclcffis. Et quia fcuitiam ex=t ercent ai pios Pa/iores,paßim deßeriintur Paro^ chia.Jbi dcfertirum Parochiarum reditus transe fetuntur ad pr^feduraf. Exhauriuntur Monaa ßeriaadeo,ut inmultii locisdicant Monachi, nihilfibi rcliquum effie, ni/icanipauarum fonum V fuos cautiu, paßan non folùtn pagi,fcd etiam oppida ßunt fine PaftoribiM, qua: rcsmirum 'in nwdiim animos bonorum officndit, CP pant in moribus uulgiEtbnicam feriOitcni, acadpoßc* ros obluuoncm rcligionis barbarictn.

Ac profedo optarcmus Inuidiß-.Iwperafo» tem uerè inquirerc, in quibus locis bcnignii» tradenturPaftores, diligeiitius ornenturEccIe^t ßa, maiore cura ftudia Eccleßa: neceffiaria co^ lanturapudaducrfarios,an apud nos.la res ipßt nobis eum placaret, cp cxciarct,ut enundaiio^t Item aiflitucret ac confulcrctParochijs. iJant donee ßeuitia cxcrcctur in pios Dodores, de» erunt Paflores in utraq; parte.

lUnc totim Narrationem contperiet inui^ äiß:Impcrator uerißmMm clße,qu£ qutdcm ßatis oflcitdit,nos wn propter aitaritiam huic doâri« ttlt;£ ßiiuerc, quiC nobu äugetßumtus (y pertcula, cum interim aducrßirij tuto rapiant ex bonii I-ccleßdflicis quantum uolunt, habcantalioi amplas mercedes, quibm conduéii ßunt ab Epi= fcopn ad delendam piani doélrinam.Deinde/pes ramut nos inuidiß: imperatori ßatis excußatos fore, quod offer mus nos etiam de reltquis bonis Monalieriorum,translaturos effè ad ufus publia cos,quod fupereü, ex fententia pi£ Synodi aut conuentus, in quo eoncordta conjiituetur, Hic arbitramur fatisfailura ejfe itquis Qf réélis in* dicijs de prima querela.

A L T K R A aceufatio, nmltè maiorem do^ torem nobis attulit.quód Inuiäiß: ïmperatorßu* fßicatur nos,eum off'erimus nos ad ueram er ph am coUoeutionem cum alijs, fimulare fludtum concordi£,ut negoeium extrakamus, er re ipßa tergiuerßari erdeßugere ueram dijudicationent, EÎ aüegantur aélioncs ßuperiorum conuentu^ um,in quibits quia non abiecimus doiirmam, di» ctmur tergtuerßati eße. Valdè dolemus clemen» tiß: Imperatorjs ammo nm graues ßußticiones aduerßus nos inßeri.Esl enim odioßa er turpisß» mulatto,maximè in caujis religionis. Igitur ma»

V y I LIT'. M E L .4 K T Hz ^ncperè rogamus, ut muiäiß; Imperator tw^ jlram purgationem ueram er ingenuam au* diat.

Citm aduerfarij ßiarßljint in ipfo conuen* tuAuguflano infiiutoi cilumnias aduerßitBc* cleßM iwßraf,nosci; lußtcffcmuf dtcerededo* ärinaeyrinbui Ecdc/iarum twflrarum, nihil occultauimt{{,fcd ingenue ZS'ßmpliciter totum dodrtnagcniu complcxißumw,ut intelligipoß fct, nosApofloltc£ CathohaeEcckßx Chria fti confciifum uerè ßqui, ac rctinere Symbola,et congruerc doflrinmn ufum Sacramentorum, cum uetere ac puriore Eccleßa.

Babuimuf multas (T graues caußas noßri conßlijjCr ßieramus bonos uiros plurimos tune ^uocf^ placatiores fades eße, cam nos uetcrem Apoßolicie zy Catholica Ecclrßa con* fenfum tuen, z^' abufus atq; crrorcs, qui pofle^ rioribus feculis in Eccleßam irrepferunt, taxa* re. Nf(jj cnim negari poted mula non toleran* da uitia irrcpßße. Dc Panitentia ZJ Remißio* ne peccatorum fuit fumma confußo dodrinlt;e. Sacramentum in Miffa, ad quos abufus transla* tum fuit, cum certum lit priuatas Aliffas igno* tos fuifje ueteri Eccleßa, In caltbatu quantum ed turpitudinis.

uanitntis dtnbitionii, CT' transldtd dtidtigen^ ddmRomdni Pontißctsdomindttoncm. Qudn=! turn fuU onui trddUionum fuperflitiofdrum, tfudm nuüui deleélin mmiftrorum Euangclij.Ge fjK Wdterijs profcßi fumu^, qui errores tdxdti ßn t dpud nos, P. t cxtdn t fcriptd noftrortm,dc multi pii ubiq; terrdrum fatentur, fe ex tilts pie CT uti'iter adtnoiiitos eße,ut reélius de dodrind ChriftijC:;' de ucris cultibus Deifentiant,

igitur fugimus lucem. Cumq; Augu= ß£ compoßtio tcittdretur, nihil prorfusaftutè ßcimus,ojiendimus nos expetere coneordidtn, ß neceffdrta reciperentur,dixtmus nosdeufuine dtffierentium non litigdturos efji.

Propofuimus moderdtdm uidtn, fed qud aquitdte nobiscum däumßt, optdretnus penttiK feire clenKutiß-.linpcrdtorem: Delcät dd edm di= ßutdtionciN db dduerfdrijs, expreße pnefdti funt,fe nthtl niutdturos eße de fua fententid, tdntum nobifcum dijßutdturos, ut tios retrdhe= rentdd fuds opiniones, Incipiebdnt defendere inuocdtionein fdnóloruni,Mijfdrim abufuset fda tisfdéliones. Uitc non erdt dijudicdtio uerd qu£a ßtisfontibus er fundainentis, fed erdt iieteruin errorum confirmdtio.

Nunc quid non fumus dffenß, ncc dbijei* mus ueritdteni, aduerftrij calumnidntur nos dpud Inuiätß: Impcrdtoreni, er finguntnpsßa ntuldffe

PH I LfPi MELAIT Hi tnutaffe ftudium concordilt;e, ut negociiim extrx^ IftrcmM. îicç__^d uoçantçonçütdtionçm, niji defeatûnem 4 ueritdte,ncc poftcg uUa'^t de dp drind dt/^utdtte 'm uUo conuentu.cj^ ntrnqudtn defugimus tales congrelfits, in quibns pie cr ue^ rèdedoârind deliberaretur, (y maxitnè optd^ nus, ut pijs CP doâis lueat de rébus tdntis, (iu£ funtEecle/iæ neccjjdri£,tandem libéré cottociui, naxmè optamus ueros fontes CP fun da me ut a, doürmte cognofci.

C^uare perfuafum effe Inuiéfif: împerdtori cupimus, itos nec effugid nec ambages querere. Si nos puderet caufe, poffemus eam pktufibtlu ter abijcere.Sed quia feimus effe piam CP Ecc/e^ fîie necejfariam, fujlinemus mgens onus confcp^ fionis propter mandatum Det, ut fupra dixi^i nus. Nec agmus aftutè, cupimus propagare CP cottferttare ptam doélrinam propter glortam 'bti, CP nthil optabilius eR bonis, quam pia con^ cordiaEcclcJiartem. idco jicut 'm conuentu Erancofordiano CP alusnos obtulimus,itazp' adhuc ojferimus nos, ad piam CP ueram coHo» cutionemeum alijsPr'mcipibus CP ftatibus\m=‘ perifm qua patefaiiis fontibus CP fimdamentis do(lrm£ Cbrtjliana pia conciliatio inflitua^ tur.

Et ne quid fujficionis pariat ambiguitas, xocanui piam conciliationem, in qua patefaân ueritd*

S’40 EPisroLÆ ueritdte, confnldturEccle/t£, enundentur uett’: res crrores,et reflitudntur ueri cultus Dei. CÙm enim totics idtn di^um fit,uelle }nuiäiß:lmpcrd’ toretn,utuerè componAtitur controuo-jid: pd* tefdélis fontibus O' fusiddmentis, conciltdtio^ tient non intelltgimuf confirmdttonem ueterum errorum,dHt deleélionent d ucritdte.

Non exiftimdmuf uncjudm Itiuiäiß: impea rdtori ucrè nArrdtam eße feriem difßutationis Auguftdn£,tn qud exprefjd præfdttone dduerfd^ rij noflrt tcJlAti funt, fe nihilntutdturoseß'ede fud fententid, fed hoc tantum aéluros, ut nos ad fud delirid iiijleélerent, cfute aperte pugnant cum Euangclio. Si hoc modo res itcrum agere» tur, id non effet reuocare caufamad fondes O fundamenta feu uerjtdtsstquarere^fed Pythd^ gor^um illud nobj^propojiere, tpfe dixit, quod de dutoritdte humand in Ecclejia nequaquant recipiendum eif. t^m uoluntas Dci non poteü cognôja ex humanis qpinionibus, Scd ut lohan^ tieiin^gfr^EïluK qui e^n Juiu Patris,ipfe enar* rauit nobis. Htmc Do^lorem iubeat arbitrum efjè confîvjier/îarum tnuiäißimus Imperator, Iubeat qudtrriicritatem. ut lîluflretur glortd Chriflifo conftîlatur fallut hominum. Eares erit dignA pio lmper.itore.

Et quia uitaiidx funt ambages,O Inuiäiß: Imperator petit, ut prorfus O' pini useuclutd noflrd

no/ird uolunnte proferdinutj^uosarticulas ab^ ijct non poj]e flantanius. Extat confeßio noftn cum Apologia,in ana ßatis apparet,cjuos articu* los aihjuam neccjjarios defendamus, nec dubis tiimus (^uin hoc ipfum genus doi!}rinie,c]iiod in Ecclefijs noflris traditur,lit tpfe conßcnfus Apo^ fiolicte cr Catholics Etgle/ia; Chrifti, quia cr in Propheticis CP Apoftolicis fcriptis hiec ipfa doiHrina proponittir,cr congruunt ueteris Ec= clefi£ teflimonia de rebus neeeßarijs, uidclicet de dogmatibus, de légitima ufii Sacramentorum, depoteftate Clauium,de officio miniftrorum Ec» clcjite, quod prorfus dißmiile eâ dominationi Komani Pontificis, ct de libero ufu traditionum humanarum,

Quare ß abijccrcmiis conßßionem noî flram, dijßentiremus ab Apoßolica Catholic ca Ecclcßa, nosq; ipß ßeiiingercmus ab iüa uera Eccleßa omnium temporum, in qua primi Pas i tres,Propheta:, Apofltoli nbsp;nbsp;rcliqui ßanüi eadem

fide,quam pr£dtcamus,inuocaucr»gt;it E)eum,cr Eilium Del ßatuatorcm,jicut inquit Petrus, Huie omnes Prophct£ teflimonium perhibent. Ab hac Ecclcjia dißßentirc non licet,à qua diueUeres mur,ß abicikt noflra confeßionc uctercs errorcs amp;nbsp;horribilem abufum Sacramentorum reftitue* ' remus.

SU'Ht 4ttlem prater articitlos neceffïirioi «ilif quidam indtfferentcs ritui human!,qui ut in templis (it ordo altquis, mftituti (mH. Dc fcw rt-tibus, de iurisdiólione Ecclc/iaflica, de inflittt^ tione, de ordmatione miniftrorum, de c£teris in((gt;ciloribus E.ccïe/iarum, et de bonis Ecclcßa-flicis, de ludicijs contr^teißarum tnatrimonia* hum conueniripoßet, conßituto ccnfenfuprin^ cipalis doßrin£. Quorfum enim prodeffet alh quid pacifcide ritibusautdelurisdiélionecmn ijs, qui adhuc reuera in articulis principalibui doélrmæ dißiderent. ToÜt dißidium non potefl, fi ‘^^‘i pergcnt errores defcndcre, zj- interfictre pios.

Cluid autemaliqui obijeitmt, errores ad* tnixtos ejße dodlrinje Ecele/iarum noflrarum,etß non dubitamus, dofirinam Ecclcßarum noftra* rum, quam conßcßi ßumits, uerè eße conßenßunt Apoflolicte Z7' Catholica Eccle/ia: Chrifti,tameit ßquid reprchendu-nt aduerßarij,proférant tunc in conuentu, ibi deßngulis articulisccpiofère* ßiondcbimus, CZ ßcramus nos omnibus pijs ZT amantibus ueritatem fatisfaóiuros e(fc. St quid ctiamobfcuruis ZT breutus ejfet dióium in Con* feßione et Apologia,quantu opus efl, declarabi* nnis. Sialioquißgt;arße effent opmiones ab aliqui* bus feriptoribus noßrts, ut^ funt humana, quM !

PHILIP'. M E L Ji N T H' J'4î ^orriÿ opus effet, ilh admonitt twti repugma bunt ueris ludicijs.

Scimus etum humanorum rituum dißim'U Utudmc in noßrts Eccleßjs indoilos offendi,etß jtmültudo 'm his non e]l ncccffdriu,ubi de doäri= m. rcfic conuenit, turnen propter communent concordiam Cd de rcctidniin conuentuagt poß fet, bldm,Det bcn€ßcio,omnes noftneEccleßa Hnum hoc doólrin£ genus, quod extit 'm Cona feßione et Apologid,profitentur. H^c etidcdufi cÄ, cur nos quidem urhitrcmur, in publico cou* uentu potius de cotnrnusii concordiu dgendunt eße, quid dc ufu indifl-'erentium nihil dgi potent, niji pruts de doârind necefjdrid conuenidt,qudm dd rem opus eß qudddtii coüocutione, ut decld* fdrt tes antiC poßint, quot;Dernde hoc conßenßu conßituto commiini corißlio, de lurtsdiätone ^ccleßdßicd, LL dc guberndtione Eccleßdrum^ tnula deltberdttda crunt, qu£ feorjim quotnodo dgipoßmt,nonintclligimus.

'Poßqudm uoluntifem noßrdtn decldrdui* mus, itcrum rogamus lÜußrcm Dominum Grun* uelum, ut ßt horator Inuidtß: imperdtori er dd pdceni fdcienddtn, CT dd Eccleßic reforms,* tionem ßußcipicnddm, ut firms. GL durdbilis con* cordid fieri poßit, i4dm fi uitid nunifieftd ftdbi* lituiturßmper erunt qui recldment, er iniujlum eürc*

eA reprehcn/tonem uitiorum cmrtwi uetle armii prohibere, Talu imperia tun decent in Eccleßa.

Imperator Conflantinuf bis dederat tudi^ ces DonAtiftis, quanquam aperte dclirantibus. Tertio ipfe eos audiuit, ne prins edtékl duriora proponcrct,quÀm res jdtis dißgt;utats, er cogniti effet, ne autor effet exempli m Ecclefia afferio-ris^ Speramus autem inniAiß: imperatorem ea luflicia er bonitate pratditum eße, ut cum tarn mult£ controuerßie de rebns maximis exorta fint, non fit ante ueram er inflam cognitionem aliquid uiolentcr adurus.

Oramus igitur, ut quemadmodivm in Eran^ cofordiano conuentu per Oratorem promtfif coUocutionem publtcam,dementer earn coüocii^ tionem inflituat, ut ficut toties iam didum eA, curet patefieri ueritatcmcx fustdamentis,qtt£ inffici pritcipuè in Ecclefia dcbent,utdelicetex uerbo Gei, quod in Propheticis CT Apofiolicis fcriptis traditum eA, cum quo etiam uctus O' purior Ecclefia congruit.

Quicquid autem accidct, tota pofleritas iudicabit,nos aqua er pia petiuifTe, ac profutuc ra non tantum nobis, fed usttuerfe Ecclefite, cui confulcre Inuidiß: Imperator debet, pr^fertim cum Pontifices ardentes ambitione er crudelt^

t‘H I LIP. MELA tTTt y4Ç hfc ti.ntum ßnt hortutores, ad trucidandos in* iiocentes Gl pios facerdotei, uafiandas Era cle/ïoi. Ac profcólo mAgtiA laui eR Inuilt;!ltß:!mlt;» peratorit, quèd hadenm non geßit morcm his atrocibuif conßlijs, quia r)cui uult 'tnprimis ex« erceri pietAtem et lenitatem erga miferos Euan^ gelij minifiros,

Poßrono et hoe uaïdè orannu, ne tnuiiliß: imperator fidem habeat atroei calumnilt;e, qua altqui ex nobie dicuntur adiuuijße hofles, cum quibus Imperator Inuiólifl: bellum palàm indh ilum geßit. Conflat enim nos eo tempore cera tis offices quofdam Capitaneos Inuiäiß: Impea ratorts adiuuifle, miflflè bombardarios d pula ueris tormentarq mediocrem copiam, libenter etiam noflris fubditis conccßifle, ut in milttiant ad Inuidiß-.lmperatorem proficifcerentur.Cona flat er lUud, nos tunc qu£dam non uulgaria commoda oblata repudiate, non aliam ob caua fam, nifl ut fidem cx obferuantiam noflram era ga Inuiäiß: Imperatorcm tnaiorc fludto declaa roremus. Qjtare nos purga tos efle Inuiil}iß:lma peratori cupimus,c^]i quis ex nobis nominatim delatuseR, etus re/^onfionemf^eramus fatisfiia iturom efle inuiäiß: impcratori,

5-45 £risroLAgt; ticulU^ucrdm ßmpltcem et mgenudnt, rcgdttiiK, M lUuflrii Dommui Granuelui non graudtim le 2,dt,z^ Inuiäiß: imperaton reuerenter commet tnoret, noscj; ci eommendet, dc oret, ut uerdm concilidtmnetn,ficut fupra diäum eà, Ecclcjid^ mm inflitudf,qult;e qutdem ddeo necelJarid cft,ut fi feuitid non eejjduerit, metuendd Jtt dd pofle= roj horribilii Udjhtdf Ecclefidrum. Nftm Ponti* ficesmdlnnt extingui totdmR.eligionem,quw aliqudtn refornutionem ddmittere.

Mdxmè dutem ordmw, ut iUußris Domitttit Grdnuelia expotMt etidm Inuiäiiß: Imperdtori quot;Domino noflro clementiß-.quereldm noßrdm iu= ftiß:de ludicio Cdmerx, in quo nobis contuniU intquißime uexdntur contrd lus er contrd pro* hibitionem Imperdtoridm. Ef qutdem in cdu* fis leuibus non follim iniufiè, fed etidm dtro* ces fentcnti£ feruntur, ut in cdufd Minden* fi dppdret, in qud lis e^l de fixdgintn florenis autcirciter, quos ciuitds egend dttribuitPdro* chi£,ut er dntcd pertinebdnt dd Pcclefidm. Sed ' aduerfdrij ntdlunt eos db ociofis confumi, cum interea ntdgnds opes Ecclefidfiicds hdbedt ibt coBegtum Sdeerdotum ocioforum, qui prorfus non fcruiuntEcclefie. Et nm extgudm pdrtent noluerunt decidi dd ufus Pdrochi£. Propter am Icuem cdufdm in ludicio (Lumerdt Ida eÀ fenten*

Uanc petulantiam Judicij Camerte coerce» prohiberi omnes ales proccifus jnagnope» reoramus luxa petitionem noftram, CLfortnu» lam, de qua m conuentu Trancofordienjt cunt dnobuf Eleiioribus Palatino Harebione adum ed.

Inuidiß: Imperator unit Germaniam tram quiRam eßi, ut ofiendit, profedo procejjus illi ludicij Cainerte prohibendi funt. tiam aies fen» tenti£ quid funt nijiclaßieaingentium tumul» tuum, aduerfus qu£ iure natura conceffaedde» fenßo. Ac ß non aboleantur hi proeeßia, er forte accideret,ut altqui contraberent militunt copias, non poffemus non fußneari contra nos eas colligi. dua ex re pojfcnt fubiti tumultus oriri, quod minime uellemus. Nof cnim maxime cupimus tranquillam effe Germaniam, er ma» gnopere oramus iüuflrem 'Dominum Granue» lum,ut Inuidiß: Impcratori Domino noflro cle» mentiß-.ßt horator,ut nobis pacem concédât,et proceffui contra nos iniußos in caufa reltgionis prohibeat. Kogamus etiäGenerofos Comités, ut nos amanter iUußri dom'mo Granuelo commen» dent. Hos uicißim er ipß er Gene» roßs Comitibus noßra oßicia defer'mius.

ILluflrißime Pr'mccps, cy conßtngu'mee dile^ éle, et/t non ignoratnuf, apud extern nAtiones interdum de nobis iudicari durius, propterea, quodijs,quiE.cclefiaflicosabupis pio fludiocr ueris rationibm tuxarient, non aduerfatißmus, turnen c'uin fciamus D.T.ßngulari prudentia nbsp;nbsp;nbsp;,

grduitite prtediMn effe, arbitratnur eam de no^ bn quidem iudtcium fujßendere, donee h£ eon^ trouerßx aliquando légitima rationeeiudidntur er cognofcdntur, prafertim cum mAnifeflum fit, multos effe ueteres morbos E-cclefie, de qui^ bus necefii eii andern pios gubernatores popu=: li Chrifiidni deltberdre. 'Verè enim hoc dffir= mare pojjumus, nos ex dnimo femper opaffe, ut piè cognitis rebus glortd Dei illufirdretur, fdlu= ti hominum confuleretur er communi eoncor^ die, er Ecclefie pdx conferuaretur. IJdm cum profeßio nobis ingentid perteuld, labores, fum^ tus ddferdt, non eÄ extflimdndum, nos priuatd cupiditite huic negocio fduere. Hon enim ob dlids cdußdsdbufus corrigi pernufimus, ni/i proa ptergloridmDei, Qudre cum cognitionem Ee»

tleßie femper flagiauermui, neqtMqudtn dccu^ ftri poffùmttf anquam feiunäiabEccleßa. Ei oêi ftpicntes Principes ubiq^ oramus, ne quid de nobn ftdtudntyßne cognitione, qute decet Dei Pccleßdm. Hlt;fc pfOhocKw fit lt;equtßimd^ im* pctret d D. T. ne grdudtim hds noflrds litcrdt dcctpiat, quds de trdnqutUiMe ciuitutts M.etena fis fcribendds efie duximus, çùm enim nupcr eo Legdtos nofiro.s niififjemus, nuUiof priudt£ uti» litAtis cdufd,fed ttiMum ut dues dd concordidtn hortdremur, cr uidm oftenderemus piam cr fd^ lutdrem, intetlcximus, quofddtn mimicos ijs, qui doärmam purtorem expetunt, nwliri, ut ad fua odia ddiungdnt D. T, cr auxilio D. T. pcra terrefdciant aut opprimant honcfios homines twbiles ex plebetos,qui CT fitnt tranquiUi cxfia deles in omnibus ciutlibus officqs prteftandis,nec aliud petunt, nifi ut habeant in aliquibus Peele» fijs dodrinam puram, C ufum SdcramentoriMn finccrum. SeimusautemD.T. ndtur£ bonitdte ex uolunate ab iniufta afijcritdte abhorrerez fed tumen calumniofis delationibus interdtm optimi ex mitißimi gubernatores mcenduntuTz ut non fu£ moderationi, fed alienis affcdibus morcm gerant. Promittunt dues tàetenfes, pro quibus fcribimus, fe in omnibus ciutlibus ofiidjs omnia libenter fa{iuros,fe nuUa in re pdet defu» turos, tdnt'um fuas Pcclcfias redè conftitui uo» tin J lunt.

lintt. }dßimpedietur, primùmglorid DEI ditur, deinde mula animdrum ciuiatif perh culd, feiiuuntur.

Peâijuam ßdrfd ed dliqud Eudngelij lux^ ihuitos dbitfiM idtn inteUigit populuf. Ho;fi co* gitur obferudre contrd confcicnttdm, exeutitnr CIS uerd inuocdtio Dei. isiatn cam perturbd* tio bdrei in confetentid, c^ua dcpoin iwn poteß, fugit mens, non muocat Deum. Qjtid esi dutem triJtiHS CT dcteßdbilius, qudm impcdire ueram inuocdtionem Dfi ƒ Accidit etidm intcrdim^ut in tali perturbatione dnimorum concipiantur, uel db erroribns oridatur falße opintones, ubi défunt boni concionAtores,ciui publiée doceant. üocent dutem priudtd opmiones CT dnimabus (T pdcipublico:. Econtrd ucro pid cr fdluaris doilrmo etiam paeon ciuiatum munit.. Con* flat cnim dodrmam de omnibus ciuilibus ofß* cüSjin hdc ipfd luceEuangelij mdgis lUufirdtdDt

^»dm anted umqudm. Et quanquam optan* dum e^, omnes liera inuocdtione cr pijs mori* bus Deum colere, tdmen bi, qui doHnnam pu* riorem expetunt, non funt impedituri cerenuj* nids co;terorum, qui fccus fentiunt. Vicißim dquumeü non labefaéhiriconfcientidshorum, quidbufus intcUigunt, er uitarecupiumt. Ro» gdmuf tgitur D. T. cz amanter CT diligen^

rn r Lip‘. MEL^NTî fp ter, nc fe mciuri ßndt contrd pdrtem ciuitafii^ qult;e EcclefÏM reiiè conflitui cupit, nee ddiuuet trdcundidtn eorum, cjui ciuilcm fdngttmcm hdu^ tire cupiunt, Nlt;lt;« cdufd qudlißuncii uidea tur,mgt;n poteü nee debet promifeuis etmultis ciuium ctedtbui dijudtcdrt. Nfc «fró dubitd= mut, quin D. T. pro fud uirtute dignd, principe bono nAXtmè deteftetur ciuilcm frudeliateta, Cr uelit uicindm ciuitAtetn trdnquULtm effe. Sic dutem retineri trdnquittitdt poteü, fi neutrd pdrs dlterdm ui impedidt. Htec mutiu naderde tio, cr mAximè ctuilis eil, cr muUit ciuitdtibut in Germdntd fdlutdris fuit, in quibut pduldtm ueritdte rldriut lüucente, cr diffenßo mitigdtit tH, cr fdUAta fimt uoluntdtes,. In his loeit fi uioleatd confilid initié tentdtd clfent,omnid fun dituf perijjfent. Semper.tt.in ciuium difienfionis but mdgn fdlutdrid fuerunt mitid confilia, quÜ uiokatd. dudre D.T.pro fud bonitdte dc fdpien tid dnnittdtur, ut tdli moderdtione eonfuldtur ft luti eiuitdtis lAetcnfîs, Hifc «t fcriberemut dd D. T. «on priudto dffieâu, fed honefiiß. (y pUa blicis cdufis ddduâi fumut, ut hone/li cr innoa centei homines, quorum multi propter uirtutes er fdcultdtes patri£ mdgno prlt;efidio dtq^ or» ntmento funt, CZ uero timorc Dei mouentur, ed qutcrenddm de Chrifto Sabidtore puram doa (Irinamjint tn tute, Tdles Principum btiieuoa

yyz £ r / j t o l x lent id tuendifunt. ïdeo rogdtnui, ut hdi noflrtU literds D. T. m optimam partem deeipidt, tws^ noflra officia ü. T.fumma cum beneuolentiadc» ferimui. Benecf féliciterualeat D.T. Dat4 7, üouemb. Anno 174z.

Non paffes barum Eceleßarum labes fine lacrimis uidere. Paftoresaut nulli ftint,dut indoiHißimi. Tota religio populi eâ in adorant disflatuis. QuarefateturPrincepsneceffariam effe emendationem, dc adfirmat, fe edm rede fy uerè inflituere cupere, nee defugere periculd. Colonite nunc fit ueftis ftatu£, cfuam dftmant centum aureis. Bæc Groperus défendit, quem diunt circiter tria milia aureoriim quotannis babere, Etfi magnd eR confufio imperiorum, (tr dolendum eâ dtftrahi Gernidniam, tarnen tantd fimt tenebrd;,ut nos iuflißimis cy neceffa^t rijs caufisurgeri intelligerepoßimiis,ut doitria tid piiritatcm adferamus. Legi h'ic Eccij rabios ßßimum fcriptum, AÜdtrat nos, quod dicimus imputari

PH 1 LIP'. Ml^LANTH'. j-fj ^putari lußicmm. Nihilcontenditdidipau* lo lufliciam, nifi noftrtu qualitAtes, eacf- de re prolixedeclamitat, Quiddgaturhic,fcripfiD, Hodori Martino, Tantum 'mcoatum eß fcria ptum de forma, rituum,^ dotirin£, op fequi» turformamNoribergenfem. Legi quiedam,cr ipfe articulum intertexui, r^iiäp uTrosa« lt;r£u/)TOç0£OTOT@^. Commendo tibi familiant meam. Mitto epiflolam Pontificis ad Senatum Colontenfem. Bucerum cy Piflorium uideo om» niafideliteragere. Hie^.Maij. 1745.

DEjmm teternum PatremTiomini nofiri k» fu Chrifti oro,ut honeflißimtefili^ tu£ det felixfiaußum, et fceetwdum coniugium,ut et tu träqiuüo animo Bcclefi^e Dei diu fcruire poßis, C uideof in cadein flatione aliquanto pofl tuant pofleritatem. initia emendationis Bcclefiarum in his regtonibiis Dei bencficio mediocria funt. ipfe quidem Princeps cupit rede confuli Eccle* f'ßgt; fid eoUegium Colonienfe adeö atroeiter ad,^ Nn ucrfa»

uerfttur, ut nuper Ldndgrduiui dd coUegîtvm fimpferit, fe cr c£teros fœderdtos eum dcfen* furos ejj'e,fîeu/m excutere concntur, ut mmdti fuerdnt. Videres in hii regionibus deplordtt» ddtn infcitidtn pdflorum, Jinguldrem uulgi amcntidm, quod fumrMm rcligionem m folis fld=! tuisddordndii coÜocdt. Et amen Groperus, dlij doüi Colonne hiec portcntd tuen fiudent, profeâô neceffdridm ejje his locis emenddtioa nem facile ludtcdri poteR. ïdeo Dto comment ddbitis hds Ecclejids, zy totum Ecclefdtn dißi‘ pdam toto orbe. Gdttid, ZT Belgicum mdgis feuiunt,qu4m unqudm.Cieterd ex literis friptis ad Keuerendivm D.Doilorem HJldrtinum, cr dd

REutrende domine, îiterii quM Jonæ ßliui de fermone tuo mihi fcrtpjit, ante nwnfem ^ej^ndi. Clup diutiM autem de ueftradeltbe= r‘ftione,lt;jua nuüa grduior,zr magn neceflaria in genere humano inlhtui pote/l,cogtto, eo

amp; opto, uos adhortandos efjè cenfeo, ut de uniuerfo doiUrinie corpore edatii confeßio^^ nemueram ey per/ßicuam, coÜatif iudtcijseru= ditorum, quorum cr nomina adfcrtbantur, ut lt;tpud omnes gentes extet iüuflre teftimonium de doilrma graut autoritate tradttum, utpos fleritas normam habeat,quam/èquatur.Nec ue^ rà multum dißimilii ea confeßto noftrte erit fus tura, fed paueos quofdam articules uelim exta* re ad pofteritatem magis explicates, ne ambu guitates poftea occa/ionemprabeant nouis difa ßdijs. N M«c CT lt;i Cdro/o Imperatore propofù ta eil moderatio controuerfîarum, quam fors taßis editurus eil, fed quia coniungere dißidens tes conatur, idq^ co modo fieri pojfe exiftimat, pofita aliqua generali fcntentia, quam nemo propter generalitatem reijeere poßit, cothurs nos facit, qui nouas difcordias excitabunt, zr

quædammfexit conßrnuturddbufM. In Ecclea It'd reäiufeR,fcdphdm,fcdphdmdiccre, necoh ijccrepoflerii dtnbigud dt£l'a,ut 'm fabula dici^ tur, ponium obieélum elfe deabta 'm conuiuio fedentibui. Si in Germania noflrarum Eccle/idruint confenfia mteger futjfet, 'm hat itiiferiM non mcidiffemns. Magnopere igiturte hortor, ut mcumbof in banc curant amp;nbsp;eogita^^ tionem, ut Ecelefijs uerè confulatur. Si meum iudtcium de fu/fragium ctiani fldgitdbitis,liben» ter audtam altos doâos uiros, ÇE dicam ipfe fententidm meo loco, CT fententix caufas often» dam, Tcc 7r£f6w/j,Ta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut de»

cet m coiloijuio ptorum. Vincant autem femper ueritai,gloria Det, (T falus Eccle/id:,tion prtiM» tiaftiôlus ullk

Elanc Epiftolant dedi Eufebio lÂenio,filio lufti M.cnil, qui Ecclcftas in ditione DucaSaxo» ni£ îohannis Frtderict diu piè rcxit, CT adhuc ytgit, CT prteclarè doilus eà in caleftt doür'md CT Philofophia, CT multa fcripftt utiUaEccle» filt;e,cumcji uiciniam habebat, 'm qua multi tdold Paplt;e defendcbant, CT uenena Anabaptiftarum ffargebdnt,piè, CT diligenter lupos repreftit.Fi» lius ut oris,itd animt paterni eftîgies eh,CT crii» ditionem ad bonos mores adiunxit, pdtremq^ bac parte fuperat, g, Aiatbcmaticd ftudiofè didicit,

in Academu frcquenti m^guA cum Uude doccre poteH. Ef habebdt locum honeflum in ijii regionibus, fed tum trifli tempore Jfeikttor e/fe calamitutum patrilt;e noluit. Vtdutem Gota tbicii temporibuf Bccleßlt;e, doärinarum res bquia in infula ueßra feruuta: funt, itd nunc quoq; tumultuunte Europa, optandum e^l, üt ahqua maneant tranquiUa hojfitia hterarum. Et BnfdnnziC ueßne tranquilUtatem oplo, ÜMicautem Eufebium tibi reuerenter corns mendo, teq; oro, ut cum compleäarit. Potes rit in Academia tJlathonata alijs tradere, er ßero Eccle/îæ ufui, atq^ ornAmento futurum eße ubicunq; crit. üon dubito multos ißue accedere, (ed tarnen bonitatis er pietatise^l tu£, ut tales adolcfcentes praßantium uirortvm, Çr bene merttorum de Ecclejia filios, ingenqs

AIS P ATER PIVS ET VERE AMPLEXVS EVANGE. lium poßif petcre reditm exSdcerdotio cotte* gij Canonicorum, pro ßudijs filij, an frucns alibm reditibue pcccet,

P^imum ßfiliui obligdtur, ut pro ipfo dlius cclebret ußtutds ipßs lAifßK-, dut ddditur alid impid obligdtio,mAtiifeßum eü, nequdqudm idles obligationes reciptenddi eße, er fugiendd cottegid er reditiK, ß reciuirant uÜdm impidtit cbltgdtionegt;n,iuxtdreguldm,Fugite idoli. Se* cundo, ß nuttd dddatur tmpia obligdtio, petere eosreditut, er ßui ittis reditibus, resltctti er coneeßdeü. Imo htec ipfd bona funt mitioi Kegibiu dd hunc prmcipdlem ufum ordindti, ut ßnt docentitem er difeenteum flipendid feu dlimëa.Uoc certißmu eß. Ncc ideo reditus ipß, frumentt, pecuMueßunt res mdlte, quid dnted te* nuerunt impiß Sicut udßd Zfgyptiorum non erdnt res mAl£, etidmß JEgyptij ßuerdnt impij, Ac piè ißrdelitis licuit uti illis Udßs.Itd umuerßd rcruMi ndturd conditd eA dd ußus ptorum er propter eos. Qudnqudm igitur ßtepe impij plu» rimis rebus ntdgis fruuntur, amen ubi concedi* tur, licet pijs ßrui eißdem rebus, Sicut uidemiu emtio*

tDidonibui, henditiombM, dotutionibui, locda tionibuf CL alijs contraiiibuf res ippit Cl ea* Tumufum transferri. VchiturPaulusinuMni» bus impicrum. Dauid prtcdam ’mgentem capam ÄC Syria iubet ad lt;edificat(onem templi compare cic^c. Nota eß Regula. Omnis creatura Dei bonaeii, CL eum gratiarum ad tone fumenda. ltetn,Sandificatttr cibus per uerbum et per pre^ ‘éationcm, ld ed, ufus fit fandus ampledcnti Euangelium, ci utenti ficut Deus ordmauit, nm furanti, non rapientt, fed habend légitima fnodo, CI ad finem benum, ci Deum inuocanti Ucw ficut heet uti alijs politicis ordinal tionibus, italicet uti hac eonftitutione ftipen» diorum ad bonos ufus, etiatnfialij Cano*

Reuocdt ntihi cotloquij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;10^

Euntes ildnt cr flebdnt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4ÎÎ

Vt pracipud curd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4Î2

Sd-pèdehominum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;244

Vt c£tcrarutn omnium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^9

Ycnerdndeuir,er dmtce. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4»^

IM iudicdmuf dc controuerßd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^4

• ...I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oo 2 SigCf

ExtAtdpud Pldtonem. Cum Tiliui 'Dei, tAcm'mi uirum exceUentem. Quad hddeniK Nec obliuione dccidit. Vctiii preeceptum e^l. Vt imttum Ecclcß^e. Elon dubito^u'm ut, QuodCelfiT. dementer.

Georgia Spdldtitio, Quad inßiciendum mihi. De libris fcribdm cum d. Mula Dircteum leudt.

279

281

284 287 289 290

374 37; 37^ 378 378 380

38»

3’9

429

430 43’ 43Î

Ef Reipub. gratulor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifiy

i-tfi exempla nwderationii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44z

ideosDem humaiw. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;508

Cum te propter eximiam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jiz

Reuerende uire:y. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î’î

Sitpè te 'mtucntem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îS*

Eî zwfwiwi uirt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;334

/ißiduc repetendd cü. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JîF

Iff omnihin huntanis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^9

Ceum teternum Pdtrem Dom'mi iwßri lefa Chrifti oro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fTî

Rejfonfum lohannif Priderici Duels SaxonuePleéloris, cr Land^ grauij Haßi^ CTc, p.xiftimamus lllufirem Dominum Granuelum.

Senatui 'Veneto, c'umanno fuperiore. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;97

422

49^

299

J02

nî

Folio 14. «ffp î- edm de Ctefarii confîlio. 28. U, ut. 32.8.(ëcjue id debere. J6.8. TroXiTöw/J. 68.1. pertexuijfe. 68.4 lt;iiM‘

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;75-. 19. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;84- 27. tjuc). 89.12»

ipfi. 117.10. exorti. uo. 8- uno ore. u8. condemtuiljemut. i?6.9. htc. 148. li. dimidi* urn. 16?. 1. deitnedndd. Y77.2. oriretur. 177. 2^.ueUent. 18?. 18. lt;rugt;'X’’lt;^'Pquot; ï8î. 24. o KcUi* KÎaç. 191.6. Sraonjttw. 20?. 12. c'mc'mnos. 204. y. Erzï’zic. 204.pdrum fidentes. 2jo. 8. dculedtd. 224.22. J'u(rKûxîgt;©r^. 24?. 21. uh tuperaffèt. 27J. 20. ignotA eà. ^07.8. uefträ, ' ?i2,17. dolorem. 321.16. nuncio. ^46.2^. ob» ieUii. ^7^. 7. ira. 406.22. Wdgnr. 449.20» ‘ «izietdnf, ucl, utdebdtur. yoo. i?. nuUatti» £02.19. pojjunt, pQ6,2L imperioruvi»