Heliodori ae^ ^hiopicæ Hiftoriæ libri dcccm, nunc pnmuin è Grçco mone in Latinum

, cranslati:

w IC 2: Kl P O LO NO I N~ T E,KIgt;K.RT E.

^^ïiedumeftctiam PHIbIPP^^^jbpfT' *4* TW-ÆJz pnis de ipfo autorc, ÔC hac ci'iifdcm conuer-' fionCjiudicium»

Cum Cæf Maieft. gratia 6!^ priuilegio ad quinquennium.

'PER

ncm Qporinum»

SERENISSIMO PRtNClPl SP

GISMVNDO AVGVSTOj DEI GRATIA REGI ^OfcONlAE, MAGNÖ DVCI L I T H VV A N I AE, R V S S I AE,

P R. V S S I AE, M A S O V I AE, S A M O I T H I AE, ETC D O M I NO SVO CLEMEN

TI S S I M Ö.

E C decus ullum maius,nec ali-quid quod Deo fitacceptius in ijs qui gubemaculis maximarum gen tium præfuntjcogitari poteft,Sere-niß. Rex, quàm ea mens Ôc inftitu-tum, quo omnia quæcunque foris domiquegerunt, ad coftituendam __pacem, ac muniendu tranquillum ^ulütarem regnorum ftatu referut. Nam cum homines J^focietate conditi à Deo fint, ut manfuefafti eum agno-uirtute colere pofsint: profe£lö ij qui nemos amp;nbsp;'^incula focietatis humanç magno ftudio tuentur,cûm pla ' ^^reDeo, turn diuino quoda animi motu cocupifcere res ^3nipræclaras,exiftimandi funt.Neque enim focietatis ra-conftare poteft, multo minus fruftus uberrimi ex uita ^ominum percipi,fi nulla fit à bello intermifsio, fi libido J^ininandi mentes impellat,fi nullus falutaris finis,in quo ‘itpoftremó acquielcendum, propter quern Sc capiuntur “^^eponuntur arma,cogitetur. Plurimarum gentium ob oculos uerfantur, quibus cum nihil aliud quàm ’'Wæjbella, uis belluina cordi eflet, non modo culturam moru âc ingenij non agnouerunt, fed etiam con-^etudine ineam naturæ prauitatem degenerarunt, ut à ^^aijs,bumanitate,difciplma,pace (quæ folanotiones ho-^num de indicia haberi debent) prorfus abhorrèrent. At ^Contra eorum imperia,quæ non libidine rapiendi ftabilie fed pacis faciendæ caufa, tum apud fe, turn apud a-fÇHi^ ornamentis adéó tonlpicuæ fuerunt,ut baud faci-^öijudicdripoflèt,utfufn potentia,apparatu bellicojuirtu ^tnilitjïrican iuftitia,hümanitäte,do£trina magis excelle-^^nt.Tale fuit Roman Or um imperium,Óc Grçcorum,qui ?«earatione maxime creucrât,quod apud omnes ob lau-

Z demiu-

P RAE F AT I o, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;,

lt;îeiTiiuftitiæ,moderationis amp;nbsp;pacis, erant in admiration^ ut multi alioqui uiribus pares, cum fehac parte inferiores eflè cernerent, uel amicitiam cum illis inire expeteret, uel in fidem amp;nbsp;potellatem illorum fe dederent. Quod cum ita fit,grates profeéf ó Deo regnum Poloniæ meritö agere debet maximas, quödparentem tuum, quiiam fempiter-nalætitia in cœleïfi uitafruitur,Óc M.tuam,làlutares Principes ipfi dederitrà quibus,bis artibus clarum,lt;Sr:potens,amp; pacis ornamentis amuensredderetur. Si qui dem maiores M.tuæ, reges Poloniæ, etiamfi gloriareibellicæclarifue' rant,amp; ferocifiimis gentibus,Scythis,jMofcis,Vualachis, uel reprimendis armis,uel domandis, fines defenderantac protubérant, opes tarnen regni continuis bellis attenuaue-rant,neque multum operæin conffituendis iudicijsacao-miniftratione domefticapofiierant. At pater M.tuæ,cum tale regnum accepifiet, quod etiam recentes clades àTur-cisacceptæ,amifiis€xercitibus Vuladifiai regis amp;nbsp;Alberti,non leuiter afflixerant, quanquam arma deponerenun-quam potuit, tarnen bellanon quæfiuit propter gloriæ eu piditatem, amp;nbsp;fàpientiam ac moderationem in reuituenda pace adhibuit.Tantûmque àlibidinedominaiidipcruim amp;iniuriamabfuit, ut etiam aliquarum.gentium bellode-uiftarum imperio uolens nuncium remilerit, partim con tentus fbla depulfioneiniuriæ,partim confulens tranquil-litati regni :quam firmareamicitijs uicinarum gentium, quàm metu, non diuturni magiftro officij, maluit. Deni-que perfecit, ut quædamgentes admiratione ipfius iufti-tiæ,ultrô le ei dederent:aliæ fœderibus cum eo faâ:is,ami-citiam magna fide amp;nbsp;conftantia colerent. Quare cum gu bernatio minus turbulêta efîet, pacem amandam eflefcic-bat,non tantum ut ærario regni, amp;nbsp;omnium ordinumfa-cultatibus,ac education! fobolis confuleret(quanquam amp;nbsp;borum babêda eft ratio) led multo magis, ut dilèipbttam, iudicia, artes, doftrina deDeo,amp; omnia ciuiliaornamen-ta reftitueret.In bis rebus lucere eius lapientiam,iuftitiam, amp;nbsp;cæteras uirtutes, in quibusineft imago Dei, nofifolum fubditi, ad quorum utilitatem omnia referebat,lèd etiam omnes populi Europæ uidçbant. Itaque fatendum eft, hune

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P R AE F A TI o,

hutic talem regem fingulari beneficio Deï,regno Poloniæ ^onatum eße,ut fecum ilia uera ornamêta afSrret ad Rei-pub.utilitatem. In hoc exemplum intueri M. tuæ maximè ^onuenit, êc ut M. tua quoque fit imago Dei, patemæ uir-^ütis imaginem exprimere. Edidit autem M. tua uirtutis 111$ ipecimen adhuc iuuenis admodum, regendo amplißi i^oducatuLithuuaniæ:quem tanta moderationis amp;iufti liægloria obijt, ut nemo efiêt qui non optimû principem pofthominum memoriam fibi datum eflè ftatueret. lam igitur omnium oculi in M.tuam coniefti lunt, inftruftam Hiaiore potentia, opibus, amp;ßpientia: Iperantque fore, ut ^011 modo paternis infiftat ueftigijs, uerûm etiam ad ma-loremgloriamalpiret. Mirantur autem liberalitatem ue-ilignam tanto Reg€,amp;magnorum Ipirituum ac opti-inænaturæ indicium.Neque enim ulla melior natura elle Poteft, quàm eorum qui fe natos ad benefàciendum homi ^bus arbitrantur. Et in ea maximè illuftre diuinæ benefi-i^entiæ argumentum eft, quæ ad beneficium amp;nbsp;gratiam ’^^ndam promptior, quàm homines ad accipiendum, ui-

queat. Mitto de magnanimitate amp;nbsp;excelfitate animi J^icerequæ quanta fit in M.tua,omnes cognoucrunt,cum inhis fluftibus fâto qüôdam-(ut in omnibus regnis decide l'^neceftè eft) excitatis,conftantifsimum animum,immo-tum de adamantinum Cernerent: ut neque ira commoue-^nequeprecibus abduci in aliam fenténtîam, quàm quæ tueMaieftati conueniebat,pôtuerit. Poftremo à Deo de-ptecor,.ut amplificandæ pietatis, amp;nbsp;doélrinarum curam, quorum alterû uerè Chriftianum regem efficit, alterum suget Rempub.amp; quafi feminaria quædam eius continet, iuM.tua conleruet. Magnas enim fignificationes dédit M. ^ua,animi propenfi erga pietatis amp;nbsp;doftrinarum ftudia: 3c oriiàt Regia mùnifitêntia Academiam, quæ tot iam fecu-lis aut Ibîuna, aut certè præcipuum philofophiæ ueteris, ilemotibus de effeftibus cœleftibus, domicilium fuit. Atque ut huius laudis poftèfiionem tueri pofiit, excitât ttiam linguarum ftudia,quæ turn fontes philofophiæ con fnent, tum maximo funtreliquis dilcipiinis ornamento. Hanc ob caufam multi,et ex ijs qui fub ditione M.tuç funt, a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ôc ex

P R AE F A TI O.

amp; ex alijs gentibus,libenter âd M. tuam fcriptamittunUie tere amp;nbsp;grauißima coofuetudineïßcut olim ad Auguftum, adAlphonfum Neapolitanum regem, amp;recenti memoria ad patrem M.tuç inittebatur. Horum exemplo ôc motus,banc perquàm iucundam biftoriam,ex Græco fer-monein Latinum tranflatam,tuç Maieftati dedico, quçifl bibliotheca regis Pannoniæ Mathiæ inuenta eft:ut cum inde Grçca quafi in exilium abijflèt, nunc etiam Latino ha bitu fumpto, Regium hô/x«A/o// in’ Regiam bibliothecani reducatur. Cur autem homines dofti earn leftione pofte-ritatis dignam cenfuerint, res ipfà oftendit. Eft enim cuin ad üoluptatem leéhoris, turn uero etiam ad utibtatem mi-rificè accommodata narratio, elegantia amp;nbsp;uenuftate fet-monis eximia, amp;nbsp;mira uarietate confiliorum, euentuum, amp;nbsp;affèéhuum. Nec Iblum fortunæ uices, led etiam uirtu-tum imagines multæ hic propofitæ funt. In quibus amp;Hy-dalpcs defcribitur,rex Aethiopum,cui non folum laus for-titudinis,led etiam iultitiæ,clem en tiç, ôcpietatis ergafub-ditos.tribuitur. Quarum uirtutum legens exempla, fæp^ mente intuebar optimum Regem,parentem M.tue. Ac-cipiat igiturM.tuabenignè hocexiguum munus:quæfi ftudium meum'probauerit, alpirante lecunda aura Cle-mentiæ tuæ,polmac ad aliamaiora opera,qua?adglorian‘i M. tuæ pertinebunt, uelispaßis peruehar. Nunc autem Deum toto peftore oro, ut-Regiam Maieftatem tuam, amp;nbsp;totum regnum, in bis tantis lEuropæ periculis, clementei^ , protegat ôcgubernet. Ex-Vuarfcbeuuicze,pater-

; no rure. 12.Çalendas'Augufti, Anno 1551. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;.

Fidelis

.. I

Staniflaus Vuarfche* uuiczki.

ir;T;n

V/Hsh■

Tllte^errimo uiro,eruditionc uirtute pneflanti^Ioanni Qpo^ rino^M Baßlicnß^amicoJuo ca^'

rißimo S,

S,D, IntcgernmcD,Oponne,amp;:amicecarifsimc:Etpropcrpc^ ïua erga me beneuolenda tua, Sgt;C pro libris miïsis, agnoÏco me dbi grahtudinem debere, Sc declarare earn non tantum hac uerborum commemoratione,fed eti'am a lijs offices conabor. Nunc autem ad te mittimus Latinam mtcrpretadonem hiftorig Heli'odortScio te jpfum prudenter SC reAèi'udicare de fcriptis: tibi notum efle augt;' totem exidimo.Oratio eft nidda,amp; non tumida,Et mira eft uarie^ tas,confiliorum,occafionum,euentuum ÔC adfeAuum:amp;r uitacima gines multas continet. Itacp à mulds earn legi utile eft,amp;: uarietas k ^ores inuitare poteft. Quare exiftimo te cum tuo aliquo,amp;: reiz pubJiterariæ commodo hanc interpretationem ederc polTe. Italt;^ fituumiudicium cum noftro congruet, qusefo ut earn edas» Interz pres eft Stanislaus Eques Polonicus, nobilitatcm generis, erudi'z tione,uirtutc,0d facundia ornans.Huic ctiam hoc tuum ofRz

cium gratifsimum crit. Bene uale» Die XX, Aprilis,

ÛE AVTORE^

HeliodonisEmefenuSjTheodofij filius,fophifta,is efle uidetur,cuius men tionem facit Philoftratus, Arabium ilium appellans : propterca, utego quiz dem exiftimo,quod fint gentes conterminæ.Phoenices cnim urbs eft Emefa, quae amp;nbsp;Emifos uocatur in Geographids tabulis. Atlt;^ bate quidem de autorc conicdarilicctjcumexbis quae à Philoftrato fcripta iunt,tum ex ipiaconfez dione expofitione declamatory argumenti. Nam ea quæ in hiftoria reciz dntur,ctfi prorfusfigmentafunt, tarnen fuaui quadam congruentia funt ab illo compofita. Acipiaetiamelocutiomultum habet exquifitac diligentiae:

Ueruntamen, utin eiufmodi argumento, oblecftationem quandam placide ftuentem,amp; cum quadam hilaritate conz

tundam, Cecum trahit,

HE LI O DO R I .AETHI.OPI CO-

RVM bIBER P R I H V S:

ST.gt;fNlSL^Q

uuic^ki 'Poland interpreter

'via pn’mumdiesilfucefceretïamp;Sfolcacump/l na montium illuftraretjuiri ex anni$amp; rap-touiuerefoliti, fupramontem qüîadinflu/ xum Niliin mare, amp;nbsp;oftiti quodHéracleo/ ticumappellatur,protenditurjeredï,paulu lum confiftentes jmare fubiedum’contem' plabantur ♦ Cumcp initio in pelagus oculos coniecifsent, nee quicquâapplicaretquod fpem præde oflenderetjin propinquu littus afpeó:um referebant» Erant autem in ipfo res eiufnodi. Nauisrudentibus ad continciv tein religataquiefcebatjuacua nauigatibns,fed plena onerisrquod iiel fjs qui procul aberant,conie(flura aflequi licuit.onus enimufep ad tertiam zonam nauisaquâ premebat. At in littore plena erant omnia recens cæforum hominum,partim prorfus extindorUjpar/ timfemimortuorum, partibus corporum adbucpalpitantium,amp; nuper eHe finitum bellum declarantium.Cæterum non fuerantiu^ ftiprælq notæ ac indicia,quæapparebantjfed mixtæ fueruntinfœ licis amp;infaufti conuiuq, aceiufmodi finem fortiti miferabilesrclP ß quiærMenfæ nimirum dapibus refertæ, quarum aliæbumiinma/ nibuscædeftratorumiaCebât, cum armorum loco quibufdamin pugna,ut ex improuifo orto bellojfuiffentraliæ eos qui fe abfconde ran t,ut opinaban tur, occultabant » Præterea pateræ euerfæ, amp;nbsp;ex manibus quædâ effluentes, partim eorum qui biberant, partim e^ orû qui pro lapidibus illis ufi fuerant.Subitû enim malum,nouum ufum afFercbat,amp; iaculorum loco poculis uti docebat» latebant uc rdjliic fecuri uulneratuSjille cochlea i(flus,quæ indidé cxlittorefup peditarat.’alius ligno confradlis membris, nô nemo torréaduftus, ali] aliomodo, Plurimiautemiaculisareu emiisis confîxi, Denicp multiplicem fpeciê paruo in fpacio numen exhibucrat, uiniim faiv guinc imbuens.Sc conuiuio bellum adiungens,cædes potionibus, libationes madhationibus promifeuè mifeens^SC taie theatrum præ donibus Ægyptfls inftruens.Hi enim cum fe in monte fpedatores harum rerum præbuiflent, fpedtaculum intelligereneuti^potuc^ runt,cum proflratos ibi aliquos cernerent, nufquam autem uiâo--res confpicerent : turn uidtoriam manifeftam, ipoliauero non de^ tradta:ôô nauem folam uacuâ quidem uiris,fed quodad aliaattinet intadlam, non fecus ac multorûpræfîdio munitam, amp;nbsp;tanquam in

. î; V n () J J'B E;R P R 1 M V’ slt; G 1 3 H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$ î

tranqûiJb uâonantemtnmereiiuir.r.TaMctiS autcmqüideflctreï. ■gnorareptj nihiîo minus ta'menJult;jrS,ô^j)rædarafpedabant . Se P ' gitur uidores eflc ciim ftatuifl'ent^progreßifunt # Cumî^ ïamnon procul abcHeiu a nauiy ÓC r) s qui iacebantifpec^aculum îllis contin* gitJongèquàm priotaperplexi'us ; Virgo fçdebat in rupc, wiGgni Huadam forma prædifia,quæcp deacredi pôfièt,ob præfentçm^uv fortétnnôii mcdiocri dolorc atfeda,, ijeru: gcnerofos fpiritusi ' ' âdhucgcrens.Laurocapütrcdirnitûbabebat: pharetra uerô pen^ débat ab hurtîen's :poi‘ràrub fîmtegt;brachiQ arcus jcollo.çatus fuît: reliqua manus ncgiigenter démîHaÎ.Dextro autem femori cubi'to '« îben'us manus incunabens,âc digitis amplexà gcnaSjdeorfum (pe** quèndam procul iacéntcm ephebuni contucns,caput

’ï’otum tenebat. At illc uulneribus läccratus erat: æ paülulum tan tumfcfecrigere, tanquamex profundofomnoferèipfiusmortisj nidcbatur, Verùm uel in his florebat uinli pulchritudiné,amp;: gêna defluxu fangui'nis cruentata, magi's tarnen albedine refplendebat Oculos uerô ipfius dolor deprimébât, uultus autê uirgmis ad fefe trahcbatac en'gcbat* Atcphsfcc uidere cogebantur, quôd illam up debant» Vt uerô fpintum collegit/difficulter admodûrefpi'rans, bnguide prolocutus eft,amp;S, O' fuauium,inquit,faluâ ne es reue^ quoqj obiter ad belli cladem accefsiftiC Non potes onl ^'no, ne poft motteni quidê, à ilobis diuelli, fed ex tuo confpedlu ß ^tuauita peridêt meaîfortunæ. Iri te fitafunt,inquit uirgo,mca ogt;iinia:deni;:p,ut uiuanl,aut non.Hicigitur,uides,( oftenfo cultro ^upra genua ) hadenus paratusfuit, fed propter tuam relpira* tionem cöhibifus eft. Ac fimulatc^ elocuta eft, illico de petra défilait* Illiuerôfupra montéprasïadriîifatione fimulamp;terrore, rancp fiilguris aipedu pcrculli,alius aliiid fubibat arbuftum * Ma^ ius enim quiddam, magiscp diuinû creda illis elfe uidebatur, cum bgittæ repentirtacomrriotionc clangorerri .edidiiîênt,aurouerô intexta ueftisadfolê refplenderet, amp;capillüsfub corona baccbf conioreiadarctur,ac magnam tergi partem occuparet * Hos qui-dem hæc perterrefaciebant : uel potius eorum quæ uiderentur, Uel fièrent, infeitia. Quidam enim deam quandam elle diccbant,8c deam quidem Dianam, aut eius loci præfîdem Ifim : quidam uerô lacerdotem diuino furore afflatam quæ ingentem ftragem, quæ apparebat,edidiifet*Hæc igitur iudicabât,rem ipfam nondum feie bant. At ilia fubitô delata ad adolcfcentcm,8c illi undiquaep cir^ cumfufa,flebat,ofculabatuf,abftergebat cruorem, eiulabat, ari^^ batur de illius falute incümbens. Quod cum animaduerterent Æ'’ gyptij,mentem in aliam mutauere fententiam 4 An hæcfunt ope^ ra deæ C dicentes. Mortuüm' ne ofcularetur numen, tanta commis feratione C Audendum fîbi cife, ac abeundum,amp;^ quid reuera eßet cognofeendum cenfebancCurrî itaep fe recepiifentjdecurrurttjuir^

b gineme^

15 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;heLioöori Aß thi op îCOR vm

gincincp ’adhuc aplïd uulnöraadokfcentisdcprchtndunftamp;fatOr^ go cofiltentcs, repvimut (c(c,nihil neep kjquiamplius,neep agere au IhCï’r'eumfonantC' nero ftrcpitu,amp;timbra-illorum incidente i'nocu k)Sj erexitlcfeuirgo.: Scpoft^ refpexit,ruriusdeor(ùmihclinauit, inufitato coloris conipertu yßc prædonum-armatorum ipccie ne mmimum quidanpcfterritajiad curarionem autem iacentis totani ” fclè Cömponens. Sid ömnino deßderium uehemens, lyncerus ”moromniaquæextrinfêcusadueniuntmolefta,autiucunda,dc' fpia'it : in tinum uerdid quod cgndgiè ânimo charum cft, intueri, Sii. in eo totum animiml atep omhem curam ponerecogit « Cumucro prætereuntes prædones in fronte conftitiffent, nbsp;nbsp;aliquidaggreffu

ri ciîé üiderentur, rurftis fefe fuftulit, ÔC colore nigro elTe eonljiica^ ta, acfaciefqualida : Siiacentium eftis,inquit, fpertra,immedto nobis negotium faceflîtis ; plun'mi enim ueftris ipforum manibui interferti eftis, Qudd fi qui a' nobis, iure defenfionis, ad depdien'' dam à pudicitia iniuriam fufceptæ » id accidit. Sin eftis aliquitxijs qui uhnint: prædonum uitam^ut apparct, amplertimini. Per tem/ pusautêaduenitis/Liberateprefrncibuscalamitatibus, cfdehunc artum noftrum terminantes» Ilia quidem ad hune modum tragice lamentabatur. Atilli,cumnequeea quædicerenturintelliget^ pofient, eos ibi relinquunt, firma illis euftodia imbecillitatcipfo^ rum adhibita. Ad nauem uero prop crantes,onus exponebant:a^ lijs fprctis,(multa autem erât,amp;: uaria,)auri aroenti,amp;lapiduni B precioforumfericiquantum quiicp poterat elfrrentcs, Cumep iam fatis elle uiderctur;,8d tot res erant ut Sô prædonum cupidita^ tem fatiarent, præda in littore pofita, eâ in onera amp;nbsp;portioncs dp ftribuebant,non dignitate fîngulorum quæ accepta fticrant,fed^/’ quali pondéré pondéré partitionem inftituentes» Quod ad uirgp nem amp;nbsp;adolc fcêtem âttinebat,id poftea fiierant curaturi, Intérim altéra multitudo prædonum aduenit, duobus cquitibusordihem ducentibus, Quod cum uidiirentpriores,ne quidem manuscon/ trà leuare aufi,nec ulla re ex Ipoirjs ablatajOc inlèquédi hofti anfam darentjconcitato curfu fugiebât: cum non plures eflent quamde^' cem,triploautem numerumaduenientiûluperarccernèrent, Ae uirgo quidem iterum iam capiebatur, neep tamê adhuc erat capta. Prædones autem,etfiad direptionem feftinabant,tarnenpræin/ fntia eorû quæ uidebant, ac formidine aliquâdiu fc reprimebant. Magnamenimftragêillam, àprioribus prædonibus editameiïc arbitrabantur.Virginem autem intuentes, cum peregrinaSf coii' fpicua ftola,eas formidines,quæ in illam irruebant, non fecus ac ß nulIæeftentjCOtemncntem, totam uero inuulncraadolcfccntism tentam, amp;fillius dolorem perindeaefuum grauiter molefte'cpfe/ rentemrcüm huius pulchritudine,ÔC magnitudine animi percelle/ bantur,tu faucij afpertu. Tali forma præditus, ôc tam procerafta^ tura

J. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L I B E R P R I M V s . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M

tura corporis iacebac. lam cnim paululu fefè collegerat, uulcus pnftinumftatumreuocarat. Tandem poft longu tempus,cum äppropinquaflct is qui illis prædonibus imperabat,inqcitmanu ****'gini,Scfurgcre ac fequi iubet. Illa uero, etfi nihil intelligebat orumquæ dicebantur,tamen id quod imperabatur conieciura aÇ* ff^uenSjtrahebatunà adolelcentem,alioquinecpipfum earn dimit cultrum pe(ftoriadmouens,minabatur fe fibimortcm confcituram eftcjnifi utruncp abduççrent, Quod cum dux partim ^ftrmone,acmagis ex iplb geftu in tell cxifTet: Gmul etiam ieadox Iffcentead res maximas adiutorc ufurum fperans,fi manfiftet inco bmis, dcfcendens ex equo ipfe, ac idem fcutifero facere iuflb, im^ ponitcaptiuos. Reliquis quidem, ut ipolrjs collecftis fequerentur iniperans : ipic autem eueftigio iuxta currens, amp;nbsp;fuftollens ac fuigt; Guldens, G forte quis ex ipfis laberet. Nec uacabat glona,id quod ficbat. Scruire is, qui imperabat, uidebatur, amp;nbsp;uictor miniftrarc ^îptisinanimû inducebat.Sic enim nobilitatis fpecime,8(S pulchri tt Minis aipc(ftus,uelprædonum ingenium fibi fubrjeere, uincc'' « ’■fteriores poteft ♦ Emenfi igitur ad duo ftadia itineris iuxta lir « ^us,dcflexerut re(fta ad radices montis: mari ad dextram reliélo, ®lt;^ruperato cacumine montis,ad lacum quendam ad alterum latus niontis protenfum properabant. qui erat eiufmodi : Pafcuum uo-^Ätus eft totus locus ab Ægyptrjs * Eft autem uallis in illo ipfo tra'' ^lt;^u,exundationes quafdam Nilirecipiens,amp; lacus cxiftens,in me^ Maltitudine infinita,circa oras ante in paludem definens » Qtiod «nimmari littora, hoc paludes lacubus fiunt. Ibi prædones funtjluam Rempub.habent.Et alius, ficubi pau* xillumterræ ex aqua eminet, tugurio compaefto : alius fupranauP giumuitâagit codem in tranfueótionc ÔC habitando utens .In hoc ’Uismulieres feruiunt,in eodem quoep pariunt. Edito autem infan te,primùm materno ladle, poftea pifeibus ex lacu ad fblem afsis e^ iiinnutrit. Quod ft fenfen't cum reptare cupere, funiculo religato ad talos, ad extremum tantu nauigrj procedcre permittit, nouum quondam duclorem uinculum pedis illi adhibens » Atep ita quiC Ipiam bubulcus natus eft in lacu,cundemcp nutricem habuir,ac pa triam GbiS^ idoneum propugnaculumad tuendes latrones eftc duxit.Idcirco quolt;p ad ilium confluit tale genus hominum. Aqua tnimomnes tanqua muroutuntur» Porro magnauisarundinis, quæeftinpalude,proualloanteillosobie(ftaeft. Cum cnim obli-* quas quafdâ femitas, Scmultis anfiradlibus implicatas excidiftent, amp;nbsp;fibi propter peritiam faciles,alps uero perplexas tranfmifsiones dfeciiTentjmaximam munitione ad id, ne ex incurfione aliquo dcz trimento afEciantur,excogitarunt. Ac ea quidem quæ ad lacum, fos qui ilium incolunt bubulcos attinent, ftc habent » Cæterùm fokiam ad occafum uergentc, perucnit ad cum præfedus cum f e^ b liquQ

iz heuoööri'Aethióf^icorvm

Ifquo comitatibEc hi quidem déponebant ex cquis iuuencSjSf pre dam nauigtjsimponebat» Atmagha turbàeorum prædonum qui illic manferant,alio aliunde ex pafude egréflb apparebat.certa/ tim cp concurrebant:8lt;r praefecfló öbuiam progrefsi,tanquäfeg€trt fuLim quendam excipidbant. Cumép muItitudineipoliorumcojF fiderarent, formam uirginis diuinam quandam rem eflè cernc-' rent, tcmpla aliqua aut delubraaconfbrtibusfuiopcrisipoliata efle fufpicabantur, Ablatam uerd eflè ipfam facerdotem, uch' pfum Dcæ fimulachrum uiuum abdudu efle, conieduram cxuiï gine,eoquódnegociumillis ignotum fuit,facicbant, Acmiiïns modis præfedo ob res bene ac ftrenuè geftas gratulantcs,adinius domicilium eum deducebant, Hoe uero erat exigua infula^ procul ab alijsjadreceptaculuminius tantum, cum paucis aHjs qui ilïi adquot; cflê foIebant,abfciia»Qiió cum fuilÏèt deduclus,reliquam dinem in fuam quemepdomum abire iubebat, datismandatis,ut poftridie omnes ad eum conuenïréthpfe ueró cum paucis quimaz 'nerc confueuerant relidus, cum'breui interuallo alijs cocnam im/ ■pcrtiuifletjamp;^ipfeund fumpfiflet.iuuenes Græco cuidam tradit adolefcenti, Ç qui non ita pridem ab illis captus fuerat, ut co inter nuncio uterêtur, ) tugurij fui parte pröpirtqua illis attributa, ciim ut fedulo curaret adolcfcenteiUttum ut uirginem ne ulla in rcinia^ ria afficeretur, euftodiret, imperafis ♦ Ipfum autem laborc iu'neris orauatum,amp;S curapræfcntium negociórum implicitum, fomnus B

. opprefsit ♦ Porró cum quies 8ó filentium tota palude effet, Sc ad primam uigilia noAis proceffiflet, fblitudine abfcntiam eorum quitumultuarentur, tanqua occafionem fïbi datamadlu(ftumamp; lamenta uirgoarripuit» Excitante etiam magis dolorêipfanocfe, nulla re quæaudiriautuideri pollètad fefeanimumreuocante, fed folimoerentiuacationem cocedente.Cum igituruehementius ingemuiffet apud fefèuirgo(feparata enim crat^prout imperatum fuitjin quodam humili uiliep ledo rccumbcns) 8c cum maximope reillachrymafïet: Apollo, inquit,quâm longe acerbius de nobis pœnamfumis, quam deliquimus gt;nbsp;An non fufficiunttibihæcad inndi(flam, quæ preterierunt quod neceflarijs propinquis ca' remus, quod à piratis capti fuimus, quod alqâ præterea fexcentis in mari periculis iaclati,nuncàprædonibus in terraiterûiam com prehenfi fumusCPræterca'negrauiora his quæ experti fumus, ex/ », pedanda funt;” Vbi tandem hæc nftesC Siquidem in morteuacangt; 3, te Omni iniuria,dulcis eft exitus ♦ Sin me quifpiam turpiter cognf turus eft,quam neep Theagenes unquam : næ ego quidemlaquco iniuriam anteuertam,integram me amp;nbsp;caftam(quemadmodLim ad^ huefeci) ad mortem ufque feruans, amp;pulchrum epitaphium pu' dicitiæ inde referens. T e ueró nullus crit iudex crudelior, Haec adhucloquêtem repreEitTheageiïes; Define, dicens, chan'fsima,

Sc anima

. nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER PRIM VS,O I J î : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iJ

û^ânimamcaChan'clia; Meritô tu quidcmïamcntans:uerùm'cxa fffbas magis,quàm exîfti'mas,numen,Nelt;^ enim probrisincelló“: l'CjUcrum orareneecfleeft:precibus,noncrimmibusjplacaturid ^uodeftpotentius» AtilIa:Beneadmones, jnquit*Sedqüomoz « doualeSjobfecroC MeliuSjinquit,àuefpcra,cxadolcflt;;entiscu'' •^tione t quæ mihî inflammata uulnera lenqt ♦ Imo magis knin ^fntiesfub auroram : fubkcitis, qui ad cuftodiam illius adhibkus fuerat. Nancifcar enim ribi eiufmodi herbam , quæ' tertia uicc toniungetuulnus. Atcpbancefleuim eius,expçrientia'comper^ tumhabeo. Ex quo enim hi me hue captiuum adduxerunt, fi quis ^nqiiam horum qui huic prg kdlo parent,fàucius poft confiietum ^gt;fnit,noii multis diebus ad curationem indiguit.Quod autem aP ^ûor conditione ueftrarum rcru, non eft quôd miremini. Vide* ’’’•nicnimmecum commun/efte fortuna; fîmulcp uosqui Græci fftisnnferor,cum ÔC ipfe Græcus fim natusi Græcus,dq immor f^lts’cxclamarunt repentèpre uoluptate hofpitcs» Græcus progt; fedo uoce amp;nbsp;genere. Paulopôft dabicur aliqua à malis relpiratio»

Ssd quem te appellate oportetC' inquit Theagenes * At ilk: Cnemonem, Cuiatem autêagnofciC Athenienkm» Porto qua fonuiia ufurtiî' Define,inquit. Quid hæc moues,Sc eruere cona fisî'tragcedis iftâ telinquamus. Neep enim per tepus hoc auAario '^eorum malorum ueftta cumulatcmrpræterea nec reliquum no^ fufficetet ad natrationem, prækrtim cum fomno nobis amp;: re^ quit poft multos labores opus fit. Cum autem illi nihil remitte*' ’■fnt,8cut omnino natratet orarêt,maxirham confolationêefle du ffCes,fifimilia fuorii cafuum audirentrotditurinde Cnemon. Fuit •rtihipater Ariftippus, genere Athenienfis,exfenatufuperiori, for uhiscuiuismediöcrium ciuiumpar. Is,cumaccidifletutmca Jhatcr è uita difeederet, adkeundas nuptias animum adiecit :in-' ^■gnum ratuSjpropter meunum fiiium,incerto animo atep paruni confiant/uiuere. Introduc/t I'tacp in ædesmul/erculamutbaham quidêjfed inueteratæ malit/æ,tiorn/ne Demenætam. Vt pr/mùm enim ingrefla eft, totum /n fuam poteftatem red/gere conabatur, ^adidquod/plauelkt faciendumadducebat : formaknemall/^ cienSjôi: cùm alijs in rebus amb/t/ok obkruäns (namfiullaal/a niulier,max/mè poteratfuribundum fuidefiderium exc/tare:amp; t€m alliciend/,exa(ftius quàm credibik eft, nouerai ) tû egrefsibus patris mei in2emikens-amp; ad ingreflus accurrens, amp;nbsp;tardius uen/^ tnteaccufans,quôd uidel/cetperrjfiêtfipaululû cÔmoratus fuifter* ^ampleftens poft fingula uerba, den/qj lachrymas addes ofcul/s» Quibus omnibus pater infakinatus, totam illam /p/rabat ÔC co tuebatur. Ilia uero me primüm non kcus ac fi fuus eftem filius, inoculis ferre fimulabat,hoc et/am fibi Arift/ppum deuinc/ens:amp; interdum ofculata eft aceedens, fub/nde ut mecum k obleftarc , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b 5 poflet

gt;4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AETHIOP ICOR VH

pofletoptauit. Qpod ego admittebamjnihil eorum quæfuberant^ fulpicansiadmirans autem, quod maternû erga me declararet afiè* (îlum; Cum ueró petulandusaccederet,amp; calidioraeflèntofcula quàmdeccbat, ÔC afpecfhis modeftiam exccderet,infîilpiaonetn iam apudme ïilam muka adducebanc,amp; fubtcrfugi‘ebâ,acabblan* dientèm repenebam.Omittoalia, qug moleftu effet prolixius com memorare,quibus ranonibusmeadortafit,quas poUicitadoncs propofueritznunc puGonem,nunc fuauilsimum appellans, amp;nbsp;rut' ïus hæredem, 8c paulo póft am'mam fuam cognominans. Deni'tg pulchranominaillecebrisadmffcens,amp; quibus potifsimû rebus capererconfîderans : itautingrauioribusnegocrjsfîmularetma* tris habitum,in ludicris autem amare fe manifeftè declaret. Ad ex^ tremum, taie quiddam accidit ♦ Cum quinquatria magna célébra/ rentur ,quando nauem AthenienicsPalladi terra mittunt(non/ dum autem turn exceiîêram ex ephebis)poft^ cecini ufitatum pf/ anem deæ,Sd legittimo ritu ÔC popa profccutus fum, quemadmo' dumeramami(ftus,unàcum chlamyde coronis redeo domum» Ilia uero cum primùm aipexit, excedit ex poteftate mentis, neque amplius aftu amorê texit, fed præ mera cupiditate accurrit, amp;ani/ plexa,luuenis Hippolytus,Thefeus meus,dicebat.Quo animo ueró tum me fuiffe putatis,quem Sc nunc narrare pudeat^ Velpe/ ri pater in Pry taneo cœnabat : 06, quemadmodu in eiufmodi coiy uentu,amp;publico conuiuio,ibidem pernoftaturus erat. Illaautem B uenit ad me noftu, amp;nbsp;conata eft contra fas quippiam affequi. Sed cum prorfus refifterem, omnibus blanditijs, pollicitationibus amp;nbsp;minis repugnarem , grauiter amp;nbsp;ab imo peAorc ingemifcens abi}t:amp; una tantum nofte interpofita, infidias mihi ftruere Ice/ lerata cœpit, Ac primùm quidem neep è lefto furrexit, fed uc' nienti patri,quid elîèt rei percontanti,infirma fc elïê ualetudinc fimulabat ,Cum ueró inftaret,8ó quid illi accidiffet,læpius quære/ ret:Egrcgia pietate, inquibat, etiam erga me adolefcens, commu/ nis nofter filius,quem ego(dcos conteftor ) plus etiam quam tefæ pe dilexijCum me grauida eÜe quibuldam ex rebus fènfiffet ( quod ego te tadiu celaui,quoad aliquid certi ftire poffem ) amp;nbsp;abfentiam tuam obferuaffet,dum ilium folito more moneo, æad temperan' tiam adhortor,néue ftortis ebrietati animum dederet oro(nclt;p cnim me id latebatitibi ueró non dicebam, ne in aliquam nouercæ fufpicionemuenirem) de his inquâ dum colloquorfolacumfolo, ne erubefcerettalia quidem pudet dicere,quibusme amp;nbsp;tecontu/ melia affecit:in uterum autem mihi inlîliens,ut ita ualeam,quemad modum uides, effecit, Hæc ut audiuit,non dixit quicquam,non interrogauiqnon defenfionem præpofuitffed ßbi perftiadens,nul lo modo earn de me aliquid mentitam efle, quæ eo animo erga me fuerit, extemplo ut me offendit quadam in parte domus, nihil fcb nbsp;nbsp;•

entera

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G , ; ! 11 ß E R P- R.I M V S» I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M

A«fßtcmpugnis fenebat:amp;S aduôcaîtisfamulis, éædebatâagrisjnc id ^uidem quod utiqi commuric eft,quam obrem cædercr^ftientem.

Poftea iiero quam »ram explem't, Vel nue faltcm(inqtHo)pater nien't0,quandoquidem prius Fiori Ueuit,caufam harum pJagarum feirç debeot Ac rile eo magis exaeerbatus : O' Gmulätutrtf inquit^ hominem : faéla fua impia ex me feire uuk » auerfuSj ad Demælt; ’ietam feftinabat.Illa ueró(nondum enim làtiata fuerat)alium do* himtalemcôtrameaggrediebatur,EratriliancrilaThisbe^callens faneread citharam,formaamp;uultu no inuemifto.Hancin me emitx titjUtme amaret impcrans. Ac amabat repente Thisbe : Sc quæ me tentantem antea fepius reiecerat tum prorfus alliciebat ad fefe, agt; ^ped:u,nutibus,notis. Ego uero uanus,quod.repente pulcher.eG ^fm,credideram ; Sc ad extremum in thalamum noClu uenientem ffcepi» Illa uero iteru redqt,8c deinceps continue ueniebau Ve^ cum aliquando multum illam adhortarer, fibi ut caueret,ne â dominadeprehêderetur: O Cnemon,inquit,quàm nimiiimfim plexmihiuideris efle,G meancinam,5Cargentoemptam,tecumde prehendi periculofum putas ♦ Qya porro poena illam dignam iu-f dicabis,quæ fe ingenuam elïè prædicans,8c legitim o iure coniugq fohabitatorem Habens, deniep mortem fibi finem fceleris eile pro^ pofitum feiens,adulterium committitC' Define, inquibam : neq^ fnim tibi fidê habere poEum » Imd fi tibi uidebitur, in ipfo fadlo öadulterumtradam» Siquide ita uolueris,inquibam ♦ Maxime uolo,refpondit: ÔC tua caulà, qui ab ilia iniuria affedus cs : ÔC non îïiinus mea quoep, ut quæ extrema omnia quotidie patiar ab ill a, uanam zelotypiam erga me exercente. Quamobre fi uir es,deprc hende» Cum autem ita fore promififfem,tuncquidem abrit:tergt; Oauerd poftea nodle dormientem me excitât, ÔC adulterum intus ffle fignificat:patrem in agrum fubitæ cuiufdam necefsitatis caula abqfle dicensriftum ueró,ut erat conftitutum, ad Dcmænetam nu perclàmingreEum eEe»Conuenire autem, ut 8cad uindidam me 2ppararem,ÔC armatus gladio ingrederer, ne improbus eftugeret«.

Faciebä ita,8c accepto pugione,Thisbe præeuntc, 6c faces fubi) dente,ad thalamum ibam.Cæterùm ut aftiti »lychni cuiufdam qui intus erat fplendor penetrabrat,Sc ego foribus qbferatis ( ut eram cominotus ira^eEralt;ftis,aperiebam,ÖC incurrens: Vbi eft co’nftele fatuSjdamabamjpræclarus caftæ omni ex parteamafiusC Sc fimuL atcpprolocutus fum,acceE utrunc^ cofoEurus ♦ At pater ex leClo (drj boni)deuolutus,perculfus accidit ad genua meajSc, Ofili,cohi betcpaululum,dicebat,mifercreparetis,parce canis qui te enutrie funt. Iniuria te aEecimus ,fed non tarnen adeo ut ad mortem ulcp uindida de me expetenda fit.Ne indulgeas iræ,necp cæde paterna manus tuas cotamines, Ille quidem his, ÔC alfjs præterea modis, miferabiliter fupplex pro fe precabatur. Ego autem tan^ fulgurc percuEuSj

ld nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H E LI an OR rÆ THIO PI COR VH

percirflus.,tadtus amp;nbsp;attonims ftabam,Th»sben circumfpiaens* / quæ nefoio quo padö fobduxétàt fcfê : kdiiitl amp;nbsp;thalamiim in or^ bcm ocuHs luftfabam,nec quid dicercm fcj ensjttecad agendu con-* filrj quicqua habéns.Exdditmihî St pugiö ètiianibus,EthuncquP dem Dcrtiäcncta propcrèaccutrêsrarripuit. Pater aütem cum isiin extra pcricuium cflèt^iinqcit miht rnanus j amp;nbsp;ligarei'ubcbat, mæncta rttulns rhodiäitdtante ,èC An non bîte erant quaî prædp cebam/:îârtiarttc,qüôd cauen'oportcretadole{centèm,utpoteoc'' cafîoné oblata moliturum aliquid C nbsp;Intuebar üukum i mentent

intelligebani ♦ îlle autem, Prædicebas, cum dixiflct,féd non cre/ debam î rttc turn in ui'nculis dednuit, ÔC exponerc qufppiamutge/ ftumeratuolenti,ne dicendiquidempotcftatcrn feci't. Quant/ primùm autem illuxit,prehenfum fiejUterâ uindus,produxi'tad populum,amp;S afperfo capiti puluerd Non ad banc fpem, ó ÄthcnK enfes, hune educabanî j di’cebat : fed bacillum fencduti's meæfutu/ rum ali'quando fperans ,utpn'mùmmihirtâtiis eftjibcraliteredu/ d:um,amp;S initrjs Inérarum infti'tuturrt,cum trt tn'bulcs amp;gèntilesin/ trodükiflèrrtjin epheborum album retuliflènl, ci'uem rioftrumctP am legibus efFedflêm,totam uitam meam ob hune paru tranquille agebam.Cæterum poftquam horum omnium oblitus,meiniurijs primùm,Ô^ hane quâî mihi fèeundum leges cohabitat j udbéribus affecit:adcxtremumamp;giadioârmatusnodu aducnit,ÔC eatenu» tantum ab co quo minus parricidä fieret abfuic* quatentis Fortuna B reftitit, inopinato terroreutilligladiusèmartibusexcideretconv paransjconiugi ad uos,nomenc^ iftius defero. Tametfi enim miW per legcs liceret,mea manu ilium interimere,tamen noluip'd(:jjto^ tum ueftrö reliqui ärbitrio : meli us me fadurû exi ftimans, li de fi' liolcge,rtortcaîde,fumérêpoenam» Etfimulillachrymabau Eiu labat quoeÿ Demæneta amp;nbsp;fè ob meum cafum dolore affici, Hniu/ labanmiferum appellans, ad iufte quidem, fed ante tempus mor? turum,à malis Genrjs aduerfus parentes incitatû : non lugens ma' gis, quàm teftificans lachrymis nbsp;nbsp;tancp ueram aceufationem plo-

ratu confirmans« Cum autê amp;nbsp;mihi dieendi poteftatem dari po' ftularc,fcribaaCcederiS,anguftam quæftiortcinftituit, Anpatrent armatUS gladio aggreflus dïemC' Me ucro AggreFTus fum qui' dcm,dicente,fed qucmadmodum audiftist cxclamarunt omnes,ac neep caufæ diccndæiusi admepcrtirterciüdicantes,alrjmelapidp bus obrui debere, alficarnifid tradi, amp;irt barathrum prædpitari cenfebant. Mc ueró,totö hoctumultu amp;nbsp;temporis interuallo quo de pœna ftatuebât, O' nouctca,clamante,heu propter nouer/ cam tollor,noucrcameiniudicatüm perimit: adhæfît ad multos id quod àme diecbatur, amp;nbsp;fubibat cos fufpicio rei ipfius ut crat ada: ucrùm ne turn quidem audiebar Jrigens cnim tumultus 8cpertup batio populum prscoccupaucrat, Cum autem calcuU difeerneren/

tur,

L I B E R P R I M V Sgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i7

A tur,mortem mihi' decernentes circiter mille amp;nbsp;feptingenti reperti, quorum alij lapidibus me obruendum elle, alq in barathrum miP tendumindicabant.Reliqui uerdadmille, quialiquid dantes fuipi doni de nouerca, exilio me in perpetuum damnabant ♦ Nihilo mi^ nus tarnen horû uicit fententia*Tametfi enim erant alqs fimul con» junâis paucioreSjtamen eu illi diuerià tulißent fufFragia,figillatim collatione fada,mille maioré numerum efficiebant ♦ Atçp ego qur dernitalaribuspaternisôô patria pellebar» Nec tarnen drjs inuiia Demænetahocdeincepsimpunètulit: quo autem pado,pollea audietis* Nunc autem uobis eft fomno indulgendum : nam amp;nbsp;ad multamnodemprocefsit,amp;uobis longa quieteopuseft. Imô maioremoleftianosafficies,inquit Theagenes,Gpefsimam banc multam in narrationereliqueris. Audite igitur.inquitCnemon, quandoquidem uobis italubet. Ego ita ut er)sm,poft indicium de^ feendiin Piræeum, Sc nadus nauê quæ turn fokiebat,nauigabam Æginam, refeifeens illicme habereconfobrinosmatris. Eócum 2pplicuiflèm,amp; eos quos inquirebam inueniflênl,n5 infuauiter pri mô tempus degebam. ViceGmo uero póft die, folito more expacp ans,defcendi adportum. Ecce autêlembus apparebat. Paululum gt;giturc5moratus,unde eftet, amp;nbsp;quos apportaret, conGderabam. Needum pons redè iaccbat,cum exiluit quidam, Sd me accurrens smpledcbatur. Erataute Charias,unus ex meis iyncphebistôd, O' Cnemon,lætumnunciûtibiaffero,inquibat.Luitiam tibiinimica pœnas,Demæneta mortua eft. O utinâ Gs faluus Charia.Cur au-tèpreteris hoc quicquid eft leti nûcrjC' tanquam quippiam importu num afferens.Exponequæfoamp;^modum.Quàm metuo,ne iiGtato more fit mortua,'ôdeffugerit motte qua dignafuerat. Nononv tc ninodeferuitnos(inquitCharias)iuftitia, fecundum HeGodi feiv ic tentiam : fed quamuis interdum aliquantiipcr connixerit in fceleri lt;lt;nbsp;bushominum,in longum tempus ultionem protrahens, tarnen in lt;« eiufmodi nefarios acrem infjcit oculum. QuæSc de confcelerata « Demænetafuppliciumfumpfit,necp me quicquam latuit eorum quæ dida aut fadafuerunt:Thisbe mihi pro confuetudine,que illi mecum intercedebat, omnia narrante. Cum enim tibi exilium in' iuftum decretum attuliiîet,pater infœh'x, horum quæ fecerat pce-nitentiaduduSjin agrum qucndam.ôd.folitariam uillam fefe à con' fuetudinehominum abduxit,amp;ibidegebatætatê,fuumanimum txedens,ut dici folet. Illam uerô ftatim furiæagitabant, maiore cumfurore teabientem amabat jiiec^ludum intermittebatun^, quafituû cafum deplorans,reuera aute magis fortem fuam:amp;f,Cnc mon(clamabat nodu ac interdiu)pufio fuauifsime:animâfuam te îppellanstut etia notæ mulieres illam inuifentes, magnoperc mira rcntur,eamcp laudarent.quod nouerca maternö amore eftetpræ' dita, 8d confolari èc confirmare conarentur. 111a uero maius ma-c lumefle.

lâ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' HELTOD OrR I AETHlOPiCORVM

him eße, quàm ut côfolatione leniri poiret:amp; alias ignorare, quan^ tus ftimuluscorillius premeret,dicebat» Cum ucröadferedqflct, multi's modis Thisbê accufabat, quód no cómodè illi' infcruiuiflèt: Quàm nimm prompta es ad res atroces, inquiens, quae in amove quidêmc non adiuuifti,at ut charifsimo priuarer,di(flo citius effect ff i,neqj fpacium mutandi confilrj mihi cocefsifti.et prorfus manife' ftasdabatlïgnificationes,quód effet illi mali aliquid molitura. Illa uerd grauiter indignante uidens,amp;S omnino moerore perditâ,para tamcp adinfidias comparandas, ira ßmulöif amoreinfanienté,fta' tuit illam antcucnire,infidijs illi ffructis faluti fuæ confulens^ôCim greflà ad cam : Qiiid eft hoc ô domina, diccbat, cur fruftra accu' fas famulam tuamÇ'Ego quidem uoluntati tuæ, cùm anteafemper, turn ctiam nuncfumobfecuta, Quod fi aliquid non euenit ex an? mi lententia, illa funt fortunæ aferibenda. Atqui Sc nunc fi iubcs, inexcogitandoleuamincpreftntismocrorisjftudium meum tibi non décrit» Quod autem, inquit illa, reperiri pofsit, cumis qui hæcleuare potuifiet, magno locorû interuallo à nobis difiunftus fît,amp; me infperata cor2 quiindicabantlcnitas peremeritC Siem'm lapidibus obrutus fuiffet,omrtino Ôôinmeunâ extindafuiflentamp;^ mortuahcc cupiditatis incedia » Cuius enim fpes abieftafemeleftgt; tollitur ex animo:ôlt;S quod nô amplius cxpe(ftatur,efficit ut ad om/ nem fènfum dolon's aegri animi occallcfcant. Nue uidere me ilium uidcor,per errorcm præfentcm audire arbitror, cum iniuftasinfî'B diasmihiobiicicnte,utprobrum,colloquierubelco.lnterdumuc/ rô,amp;Saduenientefruicurâeftèexiftimo,amp;nonnun^iplàadjllum, ubi ubi terrarum fir,ire ftatuo. Hæcmc inflammant, hæcadfuro' rem adigunt» lufta quidem,© dp ,patior. Cur enim ilium non be' neuoicntia compleftebar, ftd infîclps petebam Cquot; Cur non fupplex fuijfcdhoftiliterfum perfècuta Nonadmifitprimùm,SCmerito quidcm,ut aIienâ»CubiIe paternu reuerebatur» Fortafsis addudus fuiftet, cùm tempore, tum perfuafionibus in Icnioreni fententiam traduftus» Sed cgo fera amp;nbsp;immanis, qüafi nô amarem quempiam, fed illiimperarcm,crudclcfacinus, quod imperio non pavuiflet,öi qudd Dcmacnetam contem pfiftet, quam longe forma fuperabaf, perpetraui.Cæterùm o mea Thisbe, quam Icuationem facilem no minaftff O' dömina,inqutt, multorum opinioneCnemon exur be abrjt,amp; Attica regione iudicio obtemperans cxcefsit » Meuero non latuit, propter te anxiè omnia inquirentc, quod hie quodam in loco ante urbe occultaretur. De Arfihoe audifti proculdubio, de tibicina fcilicet:cum hac Confueucrat » Poft calamitatem recipit cum puella, Sd promittens ft una cmigraturam effe, detinet domi fuæ abftonditum tamdiu,quoad ftfe comparant. Demæneta autem:O beatâ,inquit,Arfinocn,tum propter priore confuetudp ne que illi cum Cnemonc interceftiutu propter hoc exilium,quod

L I B E R P R I M V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19

^ipficiim rtlo contigit ; Sedhæc quid ad nos pertinent C Magno^ pere,ô domina» Amare me ego Cnemonem (îmulabo, rogaboep Arfinoen iampridem mihi notam ex arte, ut nié introducat noefèu adeum,fuum in locum. Quod H à me obtiriebitur, iüllni erit, ut te iam Arlînoen elTeputeSjöC tànquam ilia ad eum ingrédians. Cura bo autem id quocp,ut cum aliquantu adbiberit, cubitunî eat. Si p gitur adepta fueris id quod cupis, maxime turn conueniC üaeare a^ mon. Multis primo expefimento extintflum eft cupiditâtis ineen Amoris enim,quo res prolequimurjfinis eftîâtietas.Quod fitumquoep manferit,quod abfiufecunda érit,utaiunt,Hatiigatio, Si^aliudconfiliû.Interea curemus id qiiodin præfehtialicet, Ap^ probabat hæc Sc collaudabat Demæneta : 8^ ut quamprimüm ag^ §redereturadcaquæfueruntconftituta,orabat, Illauerô diem ^num fibi adhæc peragenda concedi â domina cum poftulaftet, Ar finoen quidem conueniens:TeledemunoftiCdicebat, bacuerd an» nuête:R.eapenos,inquit,hodic,pollicitafum enim illihäenoeftem, nenietautê priorrat ego fubiequar, cum domina cubitûdeduxero. AdAnftippûautem cum percurriftètin agruni,lîclocutaeft: nio ad te here, accufàtrix méqpfius, amp;nbsp;ftatuas in me poenam arbi» tnotuorfilium per meamifîfti,no quidem uolentcm,fed tarnen ad mtricem.Cum enim fenfiflem,dominam haud redlè uiuere,fed eu» bilituo iniuriam inferre,tum mihiipfi nietuens, ne fi res per alium ^uempiam deprchenlàfuiiret,non effijgerenimalumrtiimpræci» püè tuam uicê dolens, quod ctitn tantö amore coniuge tuam com» pleftereris, talem tarnen ab illareferres gratiamripfa tibi nunciarc uefitajiuueni heroindico,cum noftu ad ilium ueniflem,!!! nullus fcre pöflet: 8c dicebam, quod adulter cuni domina inceftam con» Hietudinem haberet. At ille ( erat enim ab illa,ut fcis,antea exacer^ batus)putans me tum adulterum intus efle dicere, ira uehementi inckatus,arrepto pugione,me læpius retinere cupientem,öif quod tum nihil tale eflêt dicentcm,parum curansjuel etiam pocnitere in» dicrj,amp;: fententiam mutafie arbitratus, ad thalamum tan^ amens ibat. Reliquaiamnofti* Nunc uero tibilicet,ut tedefiliö,quam-' uisinexilio dcgatætatê,in prgfcntiapurges:8ó de utracpnoftrûm, quæuos iniuria âffecimuSifdmas pœttàs, Oftendarh enim tibi ho^ dieDemænetam cum adulfero'ih dorrt Cy(quod uel maxime indig-' nitatem augct)äliena,extra urbérn,cubaritcm. Si hæc ita demon ftraucris,inquit Ariftippus, tibiquidéimlibertatis preciumper'' Ibluctur: ego autem reuiuifcereriidnimicam ulcifcens.Quandiu e** goiam angor animo,nihilomrnus tarnen,etfi rem fulpicabar, cum manifefta argufrieft'tâ, quibüs conuiriidérc poftem, nonhaberem, tpiiefcebam. Sed quid faefuridum eftcquot; Hortum ftis, inquit, ubi tftmonumentü Epicuræorüm lt;nbsp;ïbi me fiib uefperam ueniens op» perito; ' Hocelocuta,recijrrebat;5^adDemænetaueniens, A-* c 2 dornate.

20 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AETHIOPIÖORVH

, dorna tc, inquicdelicatius coptam uenire decet. Omnia,quæ tibi à me promiHa fuerunt, parata funt, Illa autem amiciebat fefe, amp;nbsp;faciebatita quemadmodumluflerat» Poftea uero quam aduenit uefpera,fecum aflumpta ducebat, ut erat coftitutum. Cumcp iam prope accéderont, earn quidem fubfiftere paululumiufsitnpfaue^ ro anteuertens,rooabat Arfinocn,m alteram ut emioraret domun culam,amp;^ fibi quietem concederet» Erubefcere enim aiebatadoleP centulum,nuper Venerqs rebus initiatum. Hacuerofibiperfua/ derifacilepaira,reuer(àadiungebatfibi Demænetamcumin' troduxilTec, deponit in lei5lum,5CcandeIamaufert (ncfciliceta' gnofceretur àte,qui id têporis in Ægina uerfabaris ) cumcp taccn tem implere cupiditatcm mandafiet : Egoueroadadolefcentem (inquit) abeo,amp;adducam tibieumn'nuiciniaenim hicpotat. Por ro cum exijiTet, Ariftippu in eo loco qui commemoratus eft,dcprc hendit,amp; u t ueniens ligaret adulterum,incitabat, Ille autem fubfe^ quebatur,amp;cumacee{siflet,incurritindomuncuIam,Iedo(Ç uix ad exiguum lunæ fplendorem inuento: Habeo te, inquit, o dijs im Ulfa. d bisbe autem repente hæc illo loquente, fores utcreparcnt quam maxime potuitimpulit:i5o,ó rem inauditam, effugit nobisa* dulter,exclamauiu Vide autem here, ne iterum aberres» IlleiiC' ro, Efto fidenti animo,inquit, Perditam Sgt;C fceleratam,quamma' xime uolui,habeo, comprehenfamcp ducebatin urbc, Ai illa,om' nia quæ circumftabant apud fefeexpendens,ut eft uerifimilciexpe ® cflationis fuæ frull:rationem,delió:orum ignominiam, pccnamle' gtbusconftitutam:tumexcrucians feie ob ea in quibusdeprehen fafuerat, amp;nbsp;indigne patiens quod deceptaôôdelulaeifetîcumad puteu qui eft in Academia perueniiret,(notus eft tibi locus,ubi He roibus duces more Sc inftituto patrio parentant ) repente diu ul ft» fenis manibus, in caput fe præcipitem dedic. Et illa quidem iace' Eat mala male, Ariftippusautem^Dediftimihipcenasetiarnan/ te leges, tum cum dixiftet, poftridie omnia populo exponebat:amp; uixdum ueniam conlècutus, amicos obibat, quibus rationibusre' ditum tibi impetrarec,cum illis confultans. An autem fit peraduni aliquid, non poITum dicerc, Nam utuidcs,antequäaliquidfiereti priuatæ cuiufdam necefsitatis caufahuc nauigayi, Veruntamen fperare debes, populum ad tuum reditum conlenfurü, patrem ad inquifitionem amp;nbsp;redudionem tui uenturum elfe. Hæeita mihi Charias nunciauit.Qtiæuerc) deinceps confecuta fimt, quo mo do hue ueni,amp;^ qua fortuna fum ufus, longiore indigêt cum oratio ne,tum tempore.amp; fimul collachrymauit.Flebant quoep hofpites, pretextu quidem illius calarnitatiSj reipfa autem quifcp fuorum ea' fuu memoria.’necp defijftentà ploratu, nifi quodammodoIbmnu» aduolans, præuoluptatcfletus lachrymasfedaftet. Et hi quidem itafe fomno dederunt» Thyamis uerofhoc enim eratnomept^

fedo

ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Liber PR I Eî VS* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H

Kclopfæjonum ) cum maxima partenocftispfadâèquieuif^i, à quibufdamuifîs fomttiorum erràntibus deinde perturbatus,re^ pentèfoinno folutus eft : Sc infoluendis illis laborans,inuigilabat incditationibus.Quoenim temporegallicanunt,fiue(ut ferunt) naturali fenfu conuerfionis qua fol nobis appropinquat ad dei fà* lutationem commotûfiuepræ caliditate,amp;;motus aceftæmaturiol ' nsappetituunà habitantes fua denunciatione ad opefas excitangt; Rs,talequoddam infomnium diuinitus illiapparuit. Memphiirt iirbefiia,templum Ifidisingrediens,uifuseft fibi uidere totum fact busacceniïs, ignereiplendeicere ♦ Repletas uefo cHe omni généré animantium aras,fanpuine redundantes Jnareifus uero templfamp;S tircuitum, hominibus, crepitu oC tumultu mixto omnia complengt; tibus.Cum uero uenifletin intimum templipalatium, deam obuL aniprogeifamjtradere fibi in manum Charicliam,ac dicerc: l’hya^-gt;ni,hancuirginem tuæ commendo fidei : ueruntamen Habens non babebiSjièd iniquus eris^ Sc occides hoipitem,nec tamê ilia occide» tar. Hæc ut uidit, angebatur animo, hucatep illuc id quod erat figt; gnifîcatû,quoham modo efietintelligendum,uoluens* Poftremà' bm defeifuSjad fuam fententiam trahit explicatiônê : hoc quidem, Habt'bis, ÔC non habebis, uxorem fcilicet,non amplius uirginem, 3rbjtrabatur«AtidjOccides,hymenem uulnerabis, fignificare cou bâabatur,undenon moriturâ elle Charicliam. Ac fomniï quident Bbacratione intcrpretabatur,fic illi cupiditate ipfius exponenten Qiiâprimùm autem dies illuxit, præcipuos qui fub eins poteftaté fuerantjUcnire iubebat,8c prædam fpoliorum nomine grauius ap pdlans, in medium proferri imperabat : amp;nbsp;Cnemonem ad fefe ac-* cerfebat,præcipiens ut eos qui in euftodia habebantur,unà addu-* ftrec,Curn autem ducerentur,Quænam excipiet nos fortunaC'clagt; niabanc, uchementer Cnemonê orabant,ut fi quare poifet, eos ôdiuuaret Jlle uero pollicebatur, amp;nbsp;fidêti animO efle iubebat, non ornnino barbarico ingenio eife præfevlum affîritians,fed habere a* bquidmânfuecudinis ÔC comitatis utpote illuftri genere natumi necefsitate cogente taie genus uitæ fécutu * Poftea uerô quàm adduâi funt,amp; reliqua turba frequês conuenit,cu in editiore quo^* ïlam loco ante alios confediifetThyamis,infulam autem concioni ^cfignalfet,Ô(S eaquædiiflurus eiîet Cnemonem câph'uis expone^* gt;‘eiufsifièt(intelligebatenim iam Ægyptium fermonem,Thyamis autem non exadlè tjouerat Græcum)CommiIitoncs mei quot;dicebat) animum mcum,quo femper erga uos fuerim,noftis .Ego enim ,ut fcitis,cû eifern filiusantiftitis Mêphitici, fruftratus dignitate facer-* «Jotrjjco quod frater minor natu poft patrisdifceflùm, earn mihi fraude ademit:cum ad uos confugiffem,utiniuriam ulcifei, 8(5 pri* frinamdignitatêrecuperare poflem,munereimperandi mihiue-* ftris fuffragq s delato,hac1:enus uobifeum uitam egi^nihil mihi præ

c 3 cscteriiî

à± nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AETHIOPICORVM

cætcns exmukitudincprædpuitnbuens. Sed,feu peciiniædiftn’/ Â buendæ fu‘crant,æqualitatenî amauüfeu captiuidiuenditi,fum' mam in medium attuli, ludicans èius qui præclarèuelitimperare, •» muneris efle,ut ipfe plurimas res gerat, partorum eum alijs æqua'

liter fit particeps. Ex captis uerô, uiros quidé uobis adiudicabain • fcmper,qui robore corporis ufui erant futuri: imbccilliorcs diuen

debam; Iniuriæ auterh in mulicres prorfus fum expers, cum inge^ nuas ,aut pecunia redeniptas, aut ipfius fortunæ commiferatione addudlus dimitterem i inferioris uero conditionis, quas non tant ius bellicaptiuas,quàmconfuetudo feruire cogebatj fingulisad obfequia diftribuerem* In prælentiauerô,unumtantumexrelk quis Ipolijs pctoàuobis,hancperegfinamuirginem.Quam cum pofiem mihi ipfe dare »melius me fadurüm exillimo , fi communi

»» confenfu ueftro accepero»Stultum eft enim,captiuæui allata,inui sgt; tis amicis uideri aliquid faceré conari, Quocirca hoc àuobis peto beneficium,nongratis,reditauosuicifsimremunerans,utreliqua/ rumrerum ex praeda particeps non fim futurus.Cum enimuulga^

sî rem uencrem delpiciatprophcticum genus, non ad uoluptatis fum,fed adpropagationê Ibbolis hancmihiadiungercconftituL Ac ipiàs caulas,qüibus fum ad id adduclus, uobis recenfere uolo. Initiô mihi bono generenata efiê uidetur. Eius rei coniecîluramfa dOjCÙm ex his opibus quæ circa illam repertæ funt, turn quod neu tiquam calamitatibus fracta eft,fed inde ufep ab initio animos con ß tra fortunam attollit« Deinde indolem amp;nbsp;ingenium probum modcftum,certis argumentisperfj3icio.Sienimformafuperatom neSjSc afpeftus uerecundia,etiamillamintuentesadgrauitatem quandam inuitat, an non egregia quoep de fe exiftimationem mc/ rito relinquetCQiiodcp omnium eorum quæ didla fünt maximum eft, facerdos cuiufdam deæ uidetur eife. Sacram igitur ftolam coronas, etiam in aduerfa Fortuna dimittere, intolerabile amp;nbsp;nefas

», fibi efleduciu Nurn quod igitur coniugium, ô uos qui adeftis, ,, hoc coiluenientius efiepoteft,homineprophetico dicatam deo du », centeC* Approbarunt omnes, nbsp;nbsp;matrimonium inire bonis auf

bus iubebant» At file iterato fermone; Vobis quidem,inquit,ha^ beo gratiam: cæterum conuenientcr præfenti inftitutofecerimus, fi quæ fit puellæ hac de rciententia,cognouerimus. Sienimimpc/

»» rij legeutendufuifiet,prorfusmihiuellefufîèciflèt.Quibusenim ” ui cogerelicetjpercontarifuperuacaneumeft. Verum,cum nunc ” de legitimo agaturcoiugio, utriuiep uoluntatem congrucrcneccf feeft.öc cum conuertiiTetfermonemzQuoigituranimoaccipisid, Ô uirgo,quod de habitando nobifeum proponiturf interrogabat: amp;fimul,qui namcfient,amp;aquibusoriundi,diccreiubebat» At ilia,cum longo tempore uultu humi defixo ftetiftet,fubindc caput commouenSjOrationem quandapremeditari uidebatur» Tandem

Thyamidem

Liber p r i m v

; quot;yamideni cÔtuita, ÔC plus quàm antea puldintudirie tanquani ^•gorequodam obruens(rubore cnim magis quàm folebant,pr^ •itentione cogitationis illi gcnæ fuffufæ fuerant, Sc oculi quodarrt '’’odouehemennus Sc acriusfefe intendcrant)interpretantc Cne--’^one:Conueniebat(inquit) podus fratri huk meo Theageni ora-' ^‘OïDecereeru'm puto mulierem filcndum, uirum uerorefj3on(îoz

inter uiros. Cum uerô mihi dicendi poteftatêfecerids, 8gt;C hoc “ P'^gt;mumhumanicatisindiciûexhibeds,ut fuadêdo podus quàm ui j,^9^odæquum cftobtinere conemini,maximecumomnia qucfc ^‘int didain me potifsimû dirigantur, egredi cogor ex his legibus 4^asmihi ipfi præfcripfi, quæcp uirginum funt propriæ:amp;ad itv ^^•Togationem uidloris reipondere, m tanta tot uirorum frcquengt; ^•îdgitiirnoftræ rationes fie fehabent» Nadone lonesfumus, E--pheli in illuftri familia nati » Cum autem pubertatis annos ingrefsi ^Hemus, lege taies ad iàcerdotii munus uocante, ego Dianæ, fragt; ^^rautem hic meus Apollinis delîgnatus eft facerdos, CæterLim

fit annuus honor,amp; têpus impleretur, profedli fumus in De^ cum facro apparatu, ibi muiîcos gymnicos ludos exhibitum facerdodum more ÔC inftituto maiorum depofituri ♦ Qiiamgt; ofirem nauis onerabatur auro,8C argéto,amp; ueftibus, alqs rebus JieceiTarijs, quantum ad ludorum apparatu amp;nbsp;epulas populo pü^ ^ficèinftruendas iàds efle uidebatunSôluebamus igitur ex portu^ cum parentes turn ob ætatem prouediorem,tum ob metum nauL gationis iadationis in mari domi mâfiflent : porrô alii ciucs, ma gnafrequentia,pars eandeni nauim confeendiflent, pars fuis nauk gijsuterentur. Poftquam autem maxima parsnauigationis congt; fcâaeft,improuifô tepeftas orta,ÔC uentus uehemens, turbinesc^ UiixtijSd prefteres mareconcitantes,nauem à propofito curfu abgt; fipiunt:cum gubcrnatormagnitudinemali fuperatus remififfet, ^paulopôft ex holcade cxcefsiflet, fortunaeVp gubcrnadoncm per Uiififlet.Ferebamur igiturcontinuo üenti flatu dies feptem, amp;nbsp;ndx des totidem. Ad extremum in lit tus eiedi fumus, quo in loco nos cepiftis,atcç edam magnam confpexiftis ftragem. Vbi cum nautæ fupêr conuiuium quod propter falutem quæ nobis contigerat gitabamusjuos aggrefsi effent, ôd propter pecunia interimereftagt; tuifrent,non fine iadura omnium amicorum ac necefîâriôrum,8é ülorum pariter internecione cædendum amp;nbsp;cadentium, foli uiâ:ogt; riarn obtinuimus, amp;nbsp;feruati fumus ( quod utinam non accidiflet ) mifcrabiles reliquiæ.Quod cum ita fit,hoc nomine tame in aduer-^ fiafortuna foclices fumus, quôd in manus ueftras deus aliquis nos «c adduxit: 6c quod ifs qui morte metuebant,de coiugio deliberandi fecultaseftdata.Quodneudquamrècufareuolo.Nam cum capti uamuidoris thalamo dignam iudicari,omnemfupcrctfaclicita^ “ tenutumdijs dicatâ, antiftids filio, paulopoft etiam ânnuentc deo andftiti

14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AETHIOPICORVM

antiftiti cohabitarc,omnino fingulanprouidentiadiuinauacare A nonuidctur. Vnumtantumutmihilargiaris,Thyami,àte peto* Permittc me primû,cùm in ciuitatcm ucnero, ucl eo ubi ara Apolli ni aut tcmplum dicatum fit, facerdotium 80 eius indicia deponere, Commodius quidem eflet Memphi,cum recupcrares antiftitij di/ gnitatcm « Eo enimpadoeueniret,ut nuptiæcûuidoriaconiun^ dlaCjSC poft res bene geftas celebratæ, eflent hilariores. Verunta^' men an id prius fieri debeat,tuo relinquo arbitrio: tantum à mepa trfj ritus ante perficiâtunScio autem te afienfurü eile, qui amp;nbsp;à puc'' rOjUt ais,facris rebus fis deftinatus,et grauiter ac pie de drjs fentias.

Illa quidem poft hæc dicendi finem,lachrymarum ucrofecitiniti^ um. Atomnesalq quiaderät,conaudare,amp;ficfacerciuberc,amp;fi paratos efîè ad omnia cxequenda,clamore promittere. Appro/

• babatamp;f ThyamiSjpartim uoIens,partiminuitus.NampræcupK ditatc qua incendebatur erga Charicliam, etiam illam horam qua hæc gerebantur,infinitum efic tempus dilationis ducebat. Rurfiis autem illius oratione, tanquam alicuius Syrenis cantudemulcc/ batur,amp;^ ad aflenfionem impellebatunfimul etiam aliquidad font/ num rcferebat, Memphi nuptias celebratum iri credens, Soluit deinde concionem, initio prædadiftributa ,multaipfeprædpuis ex rebus, fponte illi concedentibus alf)s auferens, Rorro mandat in decimû diem paratos efte,tan^ Memphim iter habituros.Græ/ CISautemidem quodantea tabernaculum attribuebat. AcaderatB^

■ unâ in eodem tabernaculo CnemoUjiiiiTu Thyamidis,non ampli/ ,us ut cuftoSjfed ut focius adhibitus.Sc ca quæad uidum pertinent lautiuSjUt ibi quidem fieri potuit, præbebat Thyamis : atep etiam Theagenem, fororis reuerentia, eiufdem uiftus participem facie/ bat.Ipfam uero Charicliam, neafpicere quidem fæpius conftitue/ rat,ne afpeftus inflammaret uehemens defidcrium,quod ilium ex/ cruciabat,atcpitaaliquid contra ea quæcommuniconfenfu decre/ tafuerant,quæcp iam funtcommemorata,facerc cogeretur.Thya/

JJ mis igitur has ob cauiàs afpedum uirginis defugiebat: haudqua^ ,, pofsibile cflè,utfimul afpicere quis,ôô intra téperantiæ metascon ,, tinere fe pofsit,exiftimans. Cnemon autem, poftepomnes celerri/ mèdilapfi funt,alius aliud in laculatibulum fubeuntes, herbam quam pridieTheageni promiferat, quæfitum ibataliquantum àla cu. Sub hoc tempus uacationem naftus Theagenes, flebat amp;nbsp;e/ iulabat:cum Chariclia quidem nihil omnino loquens,cæterùm Cu ne intermilsione deos conteftans, Hac uero quærente, nunquid folito more communem tantum Fortuna deploraret, an etiam no/ ui aliquid illi accidifietC’ Quid autê,inquit Theagenes,ta nouum aut magis contra fas fieripofiic, quam cum iufiurandumS^ pafta uiolanturC^Chariclia uero meioblita eft, alienum approbatcon I'ugium, Dq meliora,inquit uirgo : nee^ mihi fis calamitatibus nieis

j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBERPRIMVSgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25

iflfts grauior:neue,cum muleis argumenti's, rebus ipiïs comproba tis,quofim animo erga te,antea fis expertus,ex fermone ad tempus acc5modato,amp; in aliquem ufum prolato,de me quippiam fuipicex ns;nifi contrarium potius cueniat, amp;nbsp;tu facilius fententiam mutes, tjuam me de iententia decefsifle comperias. Ego enim no defugio, neep deprecor calamitaté : ueriim ut non caftè moderatec^ uiuam, « nihil eft tam uiolentum quo pertrahi poffim » In uno me tantiï fcio te mihi modéra tam non efTe, nimirum in amore quo te ab initio com plexafum.’ueruntamêhocquocplegitimoôchonefto » Non enim îîncp amatoriobtemperans,fcdueluticumuiro principiôpadla, ti'adidimetibi,8(^adhoeufep tempus caftèconfuetudinis exper-^ temalTcruauijfæpius tentantem rcpellens:amp;S coniugrj, quod àprP niointer nos eft conftitutu,Slt; iureiurando poft omnia ftabilitum, occafionem ficubi legitime contrahi poITetjCircumfpiciens. Porrô confidera quàm fis ineptus,fi me barbarum Græco prædonem ei lt;luem amo, anteferre putes ♦ Quid autem fibi uolebant ilia, ejnæin præclara ilia concione funt à te recitataC'inquit Theagenes* Nâquôd me fratrem tuiï efTe finxifti, perquàm làpiens inuentum fft,amp;proculThyamimabducensà2^1otypia noftriamoris,atcp ffficiens ut nobis unà elTe tutd liceat. Intelligebam quorfum ten de ’■fnt 8c illa,quæ de Ionia,ÔC de errore circa Delû dicebantur .Erant enim uerarum rerum inuolucra, amp;nbsp;reuera audiétes in errorem iiv

h ducentia. Cæterùm tam prompte coniugium approbate, nbsp;pacp

^cipalâm,amp;: tempus pr3cfcribere,hæc quid fignificarcnt,coni-)cerc necpoteram/iecuolebam. Optabam autem, ut hiatu terræ abfor^ herer potius,quàm talem lâborum propter te fufceptorum,amp;: fpei exitum afpicerem ♦ Chariclia Theagencm amplexa, amp;nbsp;fexcentis modis exofculatajamp;T profufis lachrymis humeftans : Quàm fuaup ter,inquit,accipio bas formidines,quas mea caufa fuftines,Hinc e^ nim déclaras, quod non labafeas in amore erga me, quamuis mub tis calamitatibus incumbentibuSi Cæterùm certo feitöTheagex ’les,quod nelt;^ in præfentianobifcum ferm ones Contuliftèmus.ni* fîhæcitaprom'ilfa fuiffent* Vim enimueheméntis cupiditatis tergt « uerfatio contrario nixu intendit : Oratio uero cedes, èc ad motum nokintatis appofita,primum ardentemcp impetum fedauit,ÔC con te citatam appetitionê fuauitate pollicitationis confopiuit. Primo filt; « quidem conatuqui agreftius amant,inpromifsionem'efflagitam « dam fibi incumbendum eife exiftimant, amp;nbsp;fe potiri poft promifla t« putantes,tranquilliorifunt animo,infpe uacillâtes, Qtie ego quo/ lt;e queprofpiciensjfermone me in illius poteftatemtradidi:r)squæ deinceps confccuturafunt,drjs commcndatis,amp;^ Genio, quiinitiô amorisnoftritutelamibrtituscft* Multumfæpe intermiflùs dies lt;e nnusaut alter momenti ad falutem attulit,amp;:proiperoscafus præ^ « huit,quos nullis confilijs homines confequi potuiflent, Quocirca lt;c d ego

ié nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AETHIOPICORVM

), ego ipfà etiamhoctemporeid confilrjcæterispretuli,certaincer/ tis diïcuncns » Cautè igitur eft, fuauiïsime tanquam lufta hoc Hg' ' nbsp;mento utendum,amp;: filenno occultandum,non tantum apud alios,

uerumetiam apud Cnemonem ♦ Tametfi enim rationibus noftris fauet, amp;nbsp;Graecus eft: tarnen captiuusinprælentja, amp;uidon,Hita res feratjplus gratificaturus ♦ Nam neep amïciuæ tempus, neepius cognationis, iatis certu pignus nobis ilJius erga nos fid ei exhibeu Quamobrem etiamfi aliquafurpictone attigeritaliquâdoresno'

5, ftras,initiônegandumeft,PuIchrum eft enimmendacium,cumau

9, thoricommodatjamp;faudienti no nocet. Hæcamp;multa alia in earn fententiam Chan'dia optime fuggerente, Cnemon incurritnim? urn feftinans, ÔC magnam perturbationem uultu declarans. 6(5,0' Theagcnes,herbam tibi affero,dicebat, quam apponcs curato uiil nera.Cæterùm oportet ad alia uulnera,amp;5 pares labores paratosef' ft. Hoc uero' petente,ut quæ dixiftet, uberius planius expone ret: Ratio tempon's non fert,niquit, ut nunc audias. Metuenduni eft enim,neuerba rebus anteuertantur. Verdmiequereocyus,fe' quäturautem unàôc CharicIia.amp;Tafliimptumutruncpducebatad Thyamidcm. Cum autem iliumgaleam poliente,acucntein haftam deprehêdiftêt: Tcmpeftiue,inquit, ueriaris circaarmaded

jpfe ea indue,amp;5 idem ut all} faciant impera. Multirudo enim ho/ ftium tanta,quanta nun(^antea,nobis imminet : ôé tarn exiguoir/ teruallo diftat,ut ex proximo colle eredus earn confpexerim.’c oep B aduentum nuncias jfeftinatd accurra, nihil de celeritateremittens. Quin etiam dumtranfmitterem,quibusquiuidenunciaui^utfefc appararent. Suftulitftfe his auditis Thyamis, amp;L ubieffetCbari^' cliaquærebatttanquam illimagis metuens,quàm fibi. Quamubi proxime limen ftantem, utferepreflerat,oftenditCnemon:Tu quidem hanc due in antrum, ubi etiâ thefauri noftri tuto afferuan' tur,foli,nemine arbitro dicebatnlla autem demifta charifsime,amp;O' ri operculo ut folet Rori impofito,redi celerrime, nobis bellum erit curæ. Scutiferum autem uidimam adducere iubebat, ut facrifi'

• ciodijs præfidibusfado,præliuminircnt. Cnemon itaqjimpera/ ' tacxcquebatur,amp;5 Charicliam uarièlamentantem,identiclem(pad Theagenem feCe conuertencem ducebat poftremo in antrumim' ”mifit. Hoc autem non erat naturæ opus, qualiamultain terra6(5 « fub terra fornicata exiftunt: fid artis prædonum, naturam imitam ’^tiSjamp;manuum Ægyptiarum fofsioadcuftodicndaipoliaaffibrc » cxcauata.Erat autem fadutali quodam modo.Osilliusanguftuni fuit, conclauis cuiuldam abditiforibus fubiedum ut limen altera ianuain deicenfu fieret,cum necelsitas poftularet.lncidebatauteni facile,amp;5aperiebatur:reliqua parsindein obliques cuniculos ua^

- rie ÔC promiicuèfèda.Siquidem interiores meatus amp;nbsp;fulcï,alicubi feparatim magna arte errâtes,alicubi in fefe incidentes, radicum.

in mo/,

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBERPRIHVS» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37

Ainmorcm impïicati,adunam planiciem in fundo confluentes, coa^ lefcebant: quo lumen cxiguum quadam rima àlummitate lacus inddebat ♦ Eô cum dcmififlet Charicliam Criemon, peritia loei de duâam, Sc cùm alfjs multis modi's cofirmaflet, turn quod ad illam cum Theagene fub uelpcrâ uenturus eflèt, promififlet ( neep emm feillipermiflurum cfle, utcum hoftibus manus conférât, fed illum tffugiturum eße prælium)nihil prolocutâ^fèd malo ueluti morte p ttâ,amp;tan^ anima Theagene priuatâ, fpihtu Sc uoce linquentê rc'' linquês,egreflus eft ex antro: Sc limine claufo aliquantum illachry ’’’anSjiu propter necefsitatê fibi impofitam,tum propter illius for^ tunâ,quôd propemodû uiuam defodiflètjôc lætifsimum inter mor taies nomen Charicli^ nolt;ßi Sc caligini tradidiflet, recurrit ad 7 hy ^midê» Quem deprehendit ftudio pugnandiardente, unà cum Theagene egregiè armatum,amp; eos qui circa ilium congregati fue^ tantjpropemodum ad rabiem oratione incitantem,Stans enim in BiediOjdicebat: Commilitones, non uideo quid attineatuos pliP nhushortari,qui admonitione nulla indigeatis ^fed uitam præcipu 2'TibeIIumfcmperducatis,præfèrtiminopinato hoftium aduen^ tuuerborum prolixitatem præcidentc. Cum enim iamhoflesre tpfauim inférant,earn nonlifdemrationibusànobispropulfàre, prorfus eß eorum qui confilio rei conuenienti deftituantun Seien tes]gitur,qudd non de uxoribus jUeejp de liberis agatur, quod uel Bfolumplerifcpadexcitandos animos ad prælium fuffecit( tametfi

hæcminoris momenti Sc alia quæcunq; uidorcs manent, fi ui^ cerimusjhabcre licebit)fed deuita amp;nbsp;animabus noftris ( neep enim unquam padis bellum inter prædones compofitum eft, neep feede tibusfinitumtfed autfuperftitesefièui^ores ,autmori uitftosncx celle eft)ita cum inimicifsimis,animo 8C corpore incitato concurra ntus. HæclocutuSjfcutiferum circumfpiciebat, Sc nomine fæpf ttsThermutim uocabat. Cum uero nufquamadeffet, uehementer niinatus,ad traiedbum curfu contendit.Iam enim prælium commif fumfucrat:ôôlicuituidere etiâèlongirtquo,eos qui extremas par^ tes lacus.Sc aditum ipfum incolebant,iam uenire in hoftium pote^ ftatem.Nam i} qui aduenerant, cadentiû,uel fuga fibi cÔfulentium nauesôc tuguriafucccnderant:à quibusflammain uicinâpaltidem proiefta,8c arundinem cuius magna uis in ea erat accruatim uoran te, ingens quidam Sc intolerabilis fplendor ab igné redditus in o^ culos,inauresautem fragor amp;nbsp;ftrepitusincurrebat,Sc omnis belli fpecies ciebatur ac exaudiebatur,indigdnis omni côtentioneamp;frox bore prælium fuftinentibus : illisuero multitudincamp;improuifo acceflu longé fuperantibus,6c quofdam in terra cædentibus,quoft dam in lacuunà cum ipfisnauigijs atepetiam domunculis deprf mentibus.Ex quibus omnibus fonitus quidam conflatus in aerem fercbatur,cum pedeftri prælio Sc nauali decernerent, cædcrent SC I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d 2 caderent.

là nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H E L I o D o R I AE T H I Ö P I C o R V M

cadefentjfânguinelacum cruentarcntj'gnf ôdaquaimpHcarcntur, Qnæ cum uidit audiui't Thyamis, fomntum illi in mêtem uenif, quo Ifimuiderat,5Ctotumtemplumfacibus amp;nbsp;ui(flimisrefertumgt; atque i II a elle hæc, quæ nunc uiderêtur,ani'maduertebat:8c ex foni ni) uifionecontrariam priori colligebacfententiam,quôdhabens non habiturus eiîet Charicliâ,utpote bello ereptamret quod intet'’ fcAurus non uulneraturus : gladio fcilicet, amp;nbsp;non uenerea lege, Denicp cum deam utfraudulentam conuicqs oneraffet, indi' gnum ratus aliquem alium Chariclia pociri,fuis aliquantifper fuftb nere prælium iufsis, dum fieri oporteret, in loco manendbus, fur/ tim circa infulam pugnâdo, amp;nbsp;occultis eruptionibus ex paludibus in circuitu faciendis:OptabiIe enim efle,amp;: fie multitudini hoftium refîfteren'pfè tanquâ Thermuthim inquifiturusdqspenatibus uotanuncupaturus, nulli utiUumfequereturpermittens,addo' munculamreuertebatur, Haud facile autem inde,quo femel con-* àj tendit,reuocari,autdeflc(fi:i poteftbarbaricumingenium:ô^fifaîiï

ti fuæ defperauerint, confueueruntquofcuncp charosbabentbaP bari,aut iècum unà efle uelle, etiam poft mortem oberrantes,atJta ui hoftium amp;nbsp;iniuria uindicari.Eandê ob caufam amp;nbsp;Thyamis ont' nium quæ erât præ manibus oblitus,precipuè cum uelud renbus, hoftium copijs circumdatus clîet:amorc uerô,selotypiaamp;itafu/ renSjCum ad ailtriim contento curfu uenifietjdefilienS, aîcaq? noce inclâmans,amp; zîgyptiacè multa proferenà, tic circa os ipfum offen dit quandam, quæ ilium Græcè alioquebatur, ex uoce ad illam dc' duftus, inijcit capiti finiftram manurn,amp; peftus iuxta mammagla dio trarjcit. Atque hæcquidem hoc tard trifti modoiacebat, mifc/ rabili ôô ultimo eiulatu editp.llle autem cû excurnflèt,amp;^ limé clair fiffet ,tumulumcp aliquantu accumulafTet cû lachrymis, his uct'' bis, Hec tibia nobis ipôiàlia dona danturad nauigiaperueniens, alios quidê fugam adornare deprehendic,cu iam hoftes ex propingt; quo côfpicerêcur:Thermuthim uero' uenire,amp; fàcrificiuinchoare. Et hoc quidê cum conüicfjs obiurgato,quód à fe iam ante pulchct' rimumiàcrificiumfadtum efiet,confcenditipfecumThermuthi,et tertio remige,Ne(^ enim plures ferre poflunt nautoia,quibus inla' cubus nauigatur,ex ligno tantûmodo amp;nbsp;trunco uno craffo agrefth us excauata, Soluit fimul amp;nbsp;Theagenes eû Cnemone in altero naui gio, eadem ratione alius in alia cymba,atque ita deinceps reliqui mues. Poft^ autem profefti furtt non procul ab infula, circunma uigantespotius quàm inaltum nauigantes,cohibüerût remigiuni, Sd nauigia inftruebant in fronte,tan^hoftium impetum exaduer fo cxcepturi,Deindeappropinquantes tantummodo,necpunda/ rumimpetumfuftinentes,reliquiomnes fimulatqueuideriintho ftes,illico fugiebant, utneprimumquidem clamorêamp;f ftrepitum belli pertulerint, Difcedebant quoep fenfim ex pugna Theagenes

Sc Cnemon,

P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER PRIMVS; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^

Aamp;Cncmon,non ob metum præcipuè terga dates* Solus Tbyamis fugere fîbi indignu fortaflê ratus, præterea Chanchg ne fuperftcs ^uidemeHèuolenSjimmiiïtfefèin confertoshoftes* Cumc^iam Wumefletadmanus,exclamauitquidam: Hiceft ilIeThyamis, intentus fit in eum quilibet* Itac^ repente in orbcm conuerfis naui §gt;js, côclufum eum tenebant in medio ♦ At illo ftrcnuè dimicante, alios uulnerante,alios interfîciente,dignum erat adhiiratione id quod dcinceps fiebat. Nemo enim tanto ex numero gladiû uel de^' ijciebatjUel educebat, led quilibet omni ftudio annitcbatur ut ai'' capere pôlîèt* Ille autem diu admodum repugnabat : fed tan-* ^fmpriuaturhafta,cumfimuleumpluresobruillênt * Amittitamp;T ^fmigerumjqui præclarè quidem ilium adiuuerat:lèd le tali uulne^ ’■fjUt uidebatur,làucius,delperata lalute in lacum le le immifit,difß îultercp in paludcm enauit.quandoquidem nemini,ut ilium perfe queretur,in mentem ueniebat.Iam enim Tbyamidem ceperant:amp;: «0 capto,to tam uictoriam fe adeptos efle arbitrabatunCumcp tot focfjs orbati eflent,magis tarnen cum iftum unumgt;à quo infcrfedt fuerant, ftiparent, lætabantur, quam cognatos amilTos lugcbant» Siconininoprpdonibus,animabus ipfis pecuniæ maioreprecio e* ftimâtur,amp;ramicitia:nomen ac necelsitudinisadunu lucri fincm dcftinatur.Qiiod iftis accidie» Erât ehim fj,qui antea metu Thy 3niidis,amp;eius comitum^adHeracleoticumoftium fugafcceranu Indignâtesigitur,quódalienisrebuspriuatieflent,amp;adeptorum Ipoliorumiaduramnonfecus ac propriarum facultatum iniquo ferentes animo, tum fjs qui domi fuerant colledis, turn uicinis pagt; gisconuocatls,ad parem amp;nbsp;æqualem fortem eorum quæ acceptuz fielTenqexpeditionis fuerut duces amp;nbsp;figniferi* Thyamidê autem cadecaufacapiebant.Petofiris ill! Memphi frater erauHicinfidrjä hcerdotium antiftitii contra morem amp;nbsp;inftitutum patrium Thya midi cum eripuiflet, Ç erat enim minor natu nbsp;nbsp;maiorem natu fra'

tfcmprædonû ducem elfe audireqmetuens ne occafionem nadlus aducniret aliquando, nciie tempus ipfuminfidias à fe fadas patefa cerct,adhçc fentiens multorum defe fufpicionem, exifbmantium tjuod ille fuftulilfet Thyamidê, ut qui nufep copareret:mifsis nun' cijsinprpdonü pagos,pecunic magnam uim óêpecudu propofuic prfmiü t]s,qui uiuum illü adduxiflènt.Quibus illeêti latrones, neep inipfo feruore belli memoria lucri amifla, poft^ quidam euagno ült,multoru morte uiuum adepti funuEt hunc quidê in terram abgt; Icgant, dimidia parte ad illius euftodiâ adhibita, multifariam illis le nitatem qua uidebantur effe ufi, obijcientem ut probrum, amp;nbsp;uincu lagrauius ac moleftius ferentê quam mortem.Reliqui nero ad infii buerfifunt,ealpequód thelaurosquos quaerebanr,illicellent in' uenturi. Sed ubi totam percurrerunt, neep ullam partem intaêiam tut inexploratam reliquerunt, nihil eorum quibusfpeiam atcpa^ d 5 nimo

30 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODOR! AETHIOPICORVM

nimo incubabant adepti, paruis quibufdam exceptis,G quid forte circa antrum, dum reliqua condcrentur, fub terram relidum £□€ƒ rat : igne tabcrnaculis iniedlo, uefpera iam aduentante, Sc prohP benteillos in infuladiutiusmanerc,metuentes ne ininfidias eo' rum qui effugerant exprælio uenirent,ad fuos reuerfi funu

rum Liberfecundui^

C infula quidem Cicigni incendio uaßabaz tur:Theagcncm autem amp;nbsp;Cncmoncm,quamdiu fol erat fupra terram malum latebat ♦ Ignis cnim Ipecies de die atcenuatur,radr)s dei illuiirata.Po' ftea uero quam occubuit,nodcmcp reduxit,amp; f

------- -------------J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;--J------------J-—

apparebatj ipfi ex palude nodle confidentes fefe erexerunt,inlu^ lamcp prorfus iam flamma comprehenfam animaduerterut. Turn ueró Th’eagenes caput ferions,ac uellens crines: Valeatjin^uit, iamuita hodie,termineturacdifroluanturomnia,metiis,pcricula, curse,ipes, amores: interit Chariclia,perf)t Theagenes * Nequic(^ egoinfoelixtimidus fui, fugamuiroindignam capeifeteinani mum induxijtibi me fuauium feruans.Enimuero non ampins ero fuperftes charifsima,te iacente præter naturse communemicgcm, 5 quod eft omnium grauifsimum:amp; præter opinionem tuam, baud faneinrjsmanibusjin quibusuolebas,uitam relinquete.lgni,beii me miferum,confumpta es, cum tibi faces huiufmodi numen pro nuptialibus facibus accendiffet, Confumpta eft præcipua inter homines forma, ut neep reliquiæ non fucatæ pulchritudinis in cor pore mortuo remanferint.O' crudclitatcmfingularem,amp;infan/ dam numinis acerbitatem ♦ Erepta eft mihi facultas fupremi coni' plexustultimis ofeulis amp;nbsp;exanimibus orbatus fum. Hæc dicenti, ÔC gladium circumlpicienti,fubitóCnemon manumrepulit,S6, Qyid fibi uolunt hæc Theagenes, dicebat 7' quid luges earn quç uiuitÇ’eft Chariclia,amp;^ quidêfalua,cfto fidenti animo. Cum autem hiCjAmentibus ifta amp;nbsp;pueris Cnemon,dixiiret,pcreundu tibi fuit, qui mihi quoep dulcifsimâ mortem eripueris:iurabatCnemon,amp; omnia dicebat, mandatu Thyamis,antr5, quo pado ipfe demifif fet,quæ fit antri natura,quod nihil omnino fit metuendu,ne in pro funditate ignis perueniat, abfexcetis anfraftibusfraftus amp;nbsp;repul fustrefpirauit ad hec Theagenes,amp; ad infulam properabat,iam'(p ueluti præfentem animo circumfpiciebat, amp;nbsp;cubiculufibiantrum fingebat, lucftus in quibus ibi erat futurus ignorans. Proueheban tur igiturfummo ardore, ipfiremigum officio fungetes.Portitor cnim ipfbrum in primo cofli(ftu,clamore lublato,tancp pertica qua dam

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L I B E R s E C V N D V s. ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31

aam excuHùs fiierat.Hiic igitur atcp illuc de recto ciirfu defercbangt; mr,tum quôd infci'tia non pariter, ncc æqualibus intcrualhs rcmi-' gabanutûquddexaduerfo uentusincidebat. Veruntamcnumce ^atinfcitiam prompn'tudo animi. Cum igitnrdiffîculter ôCmub “ mcum fudore ad l'nfulam appuliiîènt, quanta potuerunt ccicrita'' t^adtabernaculacucurrerunt.Ethæcquidemiam conflagrafle de ptehendunt,amp; ex loco tantum cognofci : lapidem uerd, qui Innen berat,tegmentumcp antri, emi'nere conlpici» Ventus enim ucx bmens tugurrjs illatus, cum ea utpote de tenui arundine, atcp hac bbpaluftritexta,fufflando l'gne in tranfitucombufifîct, prope^' oiodum planiciem fubiedlâ oftendebat, flamma quidem acritcr oiarcefcente, in cinerem refoluta: cinere uerd plurimo quidem ■mpetuuenti uehementis ablato, reliquo autem qui manierat pau coadmodum,flatu extinulo,amp; ad traniîtum prebendum arefaclo. Facibus igitur femiuftis inuêtis, ÔC reliquijs arundinis incenfis,iiv gfelTu antri aperto, Cnemone d uce decurrcbant, Poftqu a autem paululumproceiîerunt,repenteexclamauit Cnemon,O 'lupiter, auidhocreieftc’ perimus,interfeélaeitCharicIia:tum facem inter ’■amdeieftamextinxit.amp;manibus oculis applicatis,inocnuacol bpiuskigcbauTheagenes autem jtanquamaliquoui protruden^ tfadcorpusiacentisdelapfus,diuinudimmotus tencbat,amp;f adhæ ’■^batündiquacp ampledbens» Cnemonitacp cum omnino dolori il bmfuccubuiire,amp;in calamitatem incifum eile intellexiirct, mctuc rctc^ ne fibi aliquid mali confcifceret,gladium illi clàm aufert ex ua gma, quæ fub latere pendebat : amp;nbsp;folo relido, excurrit tanqj faces âccenfurus.IntereatraeicéetlupubritcrifemcnsTheapcneSjO do lorenijinquiï, intolerabilem,amp;s calamitatem diuinitus immiliam: c[uæham ufque adeo infatiabilis Erynnis,in noftram pcrniciem ira. percha furittCfux exilium à patria impofuit,periculis in mari, perp culispiraticis obiecit, prædonibus multoties tradidit, facultates à nobis alienauit C Vnum erat pro omnibus relidtum folatiû fedamp; hocereptûeft.IacetChariclia,amp;^ hoftili manu cbarifsima peremp^ taeftjhauddubièpudicitiam propugnanSjÔd mihifeaiîeruans. Ni bilominustarneniacetinfelix,necpipfaquencpex forma frudurn cepit,necp mihi ulli ufui fuit. Cæterùm ô fuauiû, alloquerc me iam ultimo,folitomorennandaquippiam,iîquidadhucipiras, Heu memiferum, taces,fatidicum illud amp;nbsp;diuino lepôre præditum os filentium premit, caligo facis geftatricem, ac chaos ex iacrario dê^ orum minift ram occupauit, Oculi uerd lumine carent, qui omnes pulchritudine illuftrabant,quos nonuidit interfedlorccrtofcio. Cæterùm quo te nomine quifpiam appelletCfponfc 'neC’ at dcfpoii fatanôes.An porro nuptæCenimuero expers es coniugip Qiieni igitur appellaboC qucmpoftrcmo alloquarC' anomniumfuauifsi* iuumnomen Charicliæ 7 O'Chariclia,adeflo animo, fidum habcs quot;

J

5± nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H E L I O D O R I AETHIOPICORVM

amatorêhaud ita multo póft me recuperabis ♦ lam enim tibiinfc^ nas peraga mea ipfius ccde,ó^ libabo tibi ftnguine amico mco, con tinebitcpnos rudéfepulchrûhoeantrum. Licebitautemnobisu/ nqjmütuafrüi eonfuetudinepoftmorté, etiamfîuiuisaDeocon/ celfum non eft. Quod fimulatcp elocutus eftjllico manum iniedt I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tanquaextracfturusgladium Cum aûtnoninucniflètjdCnemon,

cxclamauic, quam me pcrdidiftiatcp etiam priusinhimaffcdiii Charicliamjfuauirsitnaconfuetudineiterum lam priuatam. Hxc illo dicente^ ex meatibus antn uocis quidam fonus exaudiebatur, Theagenes uocannsjlleautem nihil territus audiuiL Veniam charifsimaanima^dicebat, Manifeilum præbesargumentû,tead' hue Cupra terram ferri:partim quod à tab' corpore, ex quo per uim expuiraestdirccdereiinemoleiiianonpofsis:partimqu6d,qwafe pukanon es,fortaisisabmbernalibusumbrisarcearis.Etcuminte rim fuperueniiTetCnemon facibus accenfis,idem fonus iterutneX‘gt; audiebatur, Theagenem appellans, Cnemon igiturexchmans: Dq boni,an non (inquit) Charicliæuoxeft f Omnino exiftimoik lam ftruacam eiîCjTbeagenes.Siquidem exintima antriparte,quo locofciomeillam reliquiife^uoxferitmeasaures, JSIondeiines, inquit Tbeagenes, metoties fruftrari acdecipere^ Atquided'' piote^dixitCnemontacuicifsim ipfe decipior, iibancquxiacet Cbarich'ameffecompererimus, extemplo^cp iacentem obuertebat in faciemiquam ut uidit, Qpid hoceiiported, 6 dijprodigioruaLt ß thoresCexclamat^ Thisbes facies apparet, retulitqp pedem,actre' mens immotus cum quodamfiupore detit^ Theagenesautem iam inde colledlo ipiritu,amp; in bonam fpem animo conuerfo, turn nbsp;nbsp;nbsp;I

reuocabat Cnemonem, queiam deßeiebat animus : turn utquam^ I primum ad Charicliam duceret,orabat,Paruo autem ipaciointer' I miÛb,cum ad feferedrjt Cnemon, iterum iacentem circumfpide' I bacEratautem reuera Thisbe.Nam amp;^gladium quipropèexdde nbsp;nbsp;nbsp;I

rat,exanfa agnoicebateile Thyamis,quem illeiuxta ctedem prpira

amp; fedinationein ipfo uulnerereliquerat^ Deniep tabeJla quadatn

eminente fupra pedius,fubaxilla fub}ata,uolebatquide{fetinea I fcriptum legeretied non ßnebat Theagenes, hneintermifsionein''

cumbens,amp;^,Chariisimam (dicens) prius excipiamusmißnttnee'

tiam nos deus quifpiam ludißcabitur:ha:cautem uelpoiiealicebie I cognoicere^ AcquieuitCnemon,atcpita acceptatabula,gladiocp

fublato, ad Charicliam feflinabat: quaemanibus acpedibus adJu' '

men reptans,amp;^accurres ad Theagenem, ex illius collo pendebat

Ac ilia quidem,Redditus es mihi Tbeagenesthicautem, Viuis mi'

hi Chariclia,{sepius dicebant.poflremd in folum fubitd labuntur, I amp;::mutuisamplexibus cohaerebant, nullamuocem praeter mugi' / tum quendamedentestparumepaberatquin exanimarentur.Sx' / fgt; pius enim nimia Ixticia in m œrorem euafit, immodica uoluptas /

dolorem /

J, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER SEC VNDV s? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35

uoloferrt gcnuit,à nobis ipfi's accerfitum.Quemadrtiodii ij pfæ--atcp opinionem fèruati periclitabanturjdoncc tandê Cne ’^Qnfcaturiginem quandam rcpurgans, cum confluentem illico ^quulam cauis manibus hauGflet,faciem illorum coniperfi't,amp;S na^ fubinde attr e Aans,ut ad fefe redircnt,effecit: Illi autem,cuni «nn'liariterimplicitieflent ,amp;:^iacere fe deprehcndifTent, repente ftefti erubeicebant propter Cnemonem ( ac Chariclia præciput ) ^uihorumfpeÄatorfuerauamp;Sutueniamillisdaret, orabant» Qui '«niter arridens, óC ad hilaritatem illis animum felaxans : Hæc,iiv ^üitjetiam laudem merentur,me iudice, 6c quouis alio, qui cum a--quot;lote antè lutflatus fuauiter in pugna fuccubuit, 8c eius cafus inegt; «uitabiles moderate cognouit* V erùm ilia Thcagenes neutiquam budare potui,quorum etiam me reuera pudebat, cum uidcrem te peregrinam, Sc nullo uinculo necefsitudinis coniündâ mulierem, ’^itcumfufum lugere turpiter, præièrtim me fupereflc uiuere ^barifsimam aflèuerante.Theagenes autê,Nejinquit,me Cnemon ®pud Charicliam traducas, quam ego in alieno corpore lugebam, ^ancefleillam quæiacebat exiftimansgt; Vcrùm quoniam errorem 'nillarefuiflebeneuolentiaquædamnuminis oftendit, quæfo alP n^id de tua timiditate recordere, qua meam fortem prior déplora baSjamp;inopinatam iacentis agnitionem,perinde atcç in fcena deos ptodudos refugiebas armatus gladio inftrudus müliere,atc^

B «animortuam pertimefcenSjftrenuusôCAtticusbellator, Leup ter adhæc arriferunt,amp;: quafî coadi, ne(Ç fine lachrymis : ut in tait ealamitate,magis ludu lachrymis occupât! * Igitur cum paulu bm fpacij intermififlet Charicliâ, gêna fub aure fcalpens : Beatam «[uidemjinquit, iudico, quam Theagenes luxit, aut etiam ofcula^ tus eftjUt ait Cnemon,quæcuncp tandem ilia fit» Veruntamen,nifi meamore angi amp;nbsp;morderi fuipicabimini,quenam fueritilla fcclix, ^lachrymis dignaTheageneis,amp;quoerroreignotam tanqüam meofculatus fis,cuperem,fiforte fcis,exte difcere» MiraberiSjim quitThisben enim Cnemon hic dicit elfe, Athenienfem illam fidigt; cinamjinfidiaruergaieamp;Demænetam architedatricem» Cha-» ricliaautem perterrefada, Qiiomodo confentaneum eiTetChe nrorijdiccnte, ex media Græcia ad extremos Ægypti fines tan^ ex compofitoefietranfinifTam Cquot; aut quiquot; fieri potuerit,ut nos hue de^ feendentes lateretC De h is non habeo quod dicam,relpondit ip fiCnemomCæterümquædeillacomperi, funteiufinodi. Poftep enim Demæneta dolo circumuenta in puteum fe præcipitauit, 8^ pater retulit ad populum de eo quod fadum fuerat; initio quidem ueniam eft confecutus^amp;ineoutmihi reditum impetrare pofièt apud populum, amp;nbsp;ad inquififionem mei nauigaret, erat occupa^ tus»Thisbe autem exillius occupationeuàcàtiônem fibifaciebat, ôünconuiuijs fecurè turn fè, turn artemfuamproftituebat» Cum c autem

34 hediodoriaethiopicorvm

.autemaliquando gratia fuperaflet Arfînocn cubantem À'fiftula A canentem,ipfa ccleriter fides pulfans, concinnèacfuauiter citha ræ accinens,non animaduertitfe fibi apudillam conflafTemcretr? ciam inuidiam æmulationem, coniunólam cum indignatione fîngulan':præcipuè cum earn quidam mercator Naucratites/o/ gnomento Naufi'cles,ample(fi:eretur:Arfinoe,cum qua primü con fueuerat,contempta, ea de caufa quód illi intumefcere genas inter canendum uidebat, uehementer inflando præter decorum ad nares exurgere,oculis incenfi's,acfuafede excedentibus. Quamob rem tumens ira, amp;nbsp;ardens æmulatione Arfi'noe, cognatosDemægt; netæaccedens, infidias illi àThisbefadlas cxpofuit: quædamipfa per fe fufpicata quædam ita quemadmodum illi Thisbe Ibcietatc eoniunóra dixerat, recenlèns ♦ Cum igitur coiuiflent in damnation nem patris mei, neceiTarrjDemænetæ, eloquentifsimos quofcç oratores,adaccufandümagna pecunia condudos produxiflcnt, iniudicata amp;nbsp;non conuicflam perijfle Demænetam clamabant,6Ca-' dulteriiï ad prætextum cædis compofitû fuifle narrabant,amp;ut ex-hiberetadulterumfeu uiuum feu mortuum poftulabant:deni(^ nomen faltem proferre iubebancad extremum Thisben in quæ'* ftionem poftulabant. Cumautem pollicitus pater,nonpoifetiP lam in quæftionem ferre :profpcxerat enim hoc ilia, cum primuni iudiciumcogeretur,ôlt;( fieenim illierat cum mercatorc conftitu/ turn) fuga fibi côfulueratipopulus^'niquè ferens,intcrfectorêcum ß quidem non iudicauit,qui omnia ut gefta fuerant, expofuerat:ue' runtamenutadiutorem infidiarum contra Demænetam,amp;exilij mihi iniuftè indiAi, ex urbe pepulit, proferiptione bonorum mul(fiauit,ciufcemodi fruefium ex fecundis nuptijs quæfîtis confe' cutum. At fceleratifsima Thisbe,quæ quidem nunc in confpcAu meo datpccnas,ea ratione nauigauit Athenis. Atq?bæc tantum feire potui,quæmihiAntieksquidâinÆginanarrauerat:cuquo cum iterum in Ægyptum nauigafîcm, ut fi forte Naucratiæ This/ ben reperifiem, reducens Athenas liberarem patrem fufpicionf bus SC criminibus in eum illatis, fumeremuero'de ilia infidiarum nobis omnibus fadarum pcenas: nunc hic, unàuobifcum ,rem inquiro*Porro quid fuerit in cauià, amp;nbsp;mod um, cafus quos hoc interuallo paiTus fum, deinceps audietis * At quomodo Thisbe in hoc antrOjamp;S à quibus fit interfetfia, deo quopiam fortafle, qui no/ bis exponatjOpus erit.Cæterùm,fi uidetur, tabellam ,quaminpe/ dore ipfius inuenimus,afpiciamus,Confentaneum eft,fore,utin/ de »liquid præterea addifeamus. Placuit fententia.amp; aperiens,in/ cipiebat in earn fentêtiam icripta legere, cnehoni HERO, hoftisamp;^uindex Thisbe. Initio nuncio tibiDemænetæ mortem, quæ illi à me tua cauià corn parata eft. Rationem autem, quaidfc/ cerim,fi me receperis,coràm exponam.Porro feito me in hac infu/

laeifc

« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBERSECVNDVSgt;

aefle decimum lam diem,à quodâprædone ex corum numero qui , hicfunt,captam:quifeetiam armigerum eflcpræfedigloriatur,amp; niecoduiàm detinet,ne profpicicndi quidê uel extra fores faculta^ teconcedcns: hac pccnà mihi, ut ipfe dicit,propter amorê quo me profequitur,at quemadmodu ego conicô;ura aflequi pofTum, pro ptermetûnc àquopiam âufcrar,impofîta4 Veruntameego te dco ^uodam ofFerentc prætereuntem here côfpexi, Sc cognouuatc^ lianedbitabellam clamper contubernalem anum tranfmilî, forz niofo amp;nbsp;Grcco,amp;r amico Principis tradere imperâs.Eripe me qugz locxmanibusprædoniSjamp;fufcipeancillam tuâ: ôdfituauoluntas lfrct,ferua»hoc cogmto,quod ca,quibus in te delinquere fum uila, Hfcefsitate coaeffazquibus autem inimicam tuam ulta fum,ea iponz ftfecen'm.Quôd fi tam uehemens ira tua eft, ut mutari non pofsit, nUrc hac contra me ut lubet, dummodo in tua fim poteftate,engt; imfîmori oporteat.Longè enim melius efîè exiftimo,manibus inz

! ttrimi tuis, funeris officium Græco ritu confequi, quàm morte grauiorem uitam,amp;^amorem barbaricuminimicitia acerbiorem Atti'cafuftinere, Talia quidem Thisbc amp;nbsp;tabella loquebatur. Cnemon autem, O'Thisbe, inquit,tu quidem ut decuit es interfe'' ^a,8ôipiànobis nuncio tuarum calamitatumfunéla es, cxipfà tua cæde narration em offerens. Sic omnino ultrixErinnys,utres ipfa ieftatur,toto orbe terrarum te agens,non prius iuftum flagrum co

Il ligt;buit,quàm me ( tametfi in Ægypto ætatem agentem ) iniuria aP feftum,fpcdatorem tui fupplicrj conftituiflet* Sed quid'nam erat lceleris,quod tibi iampridem ftruenti contra me, Scmachinati per

I literasjfortuna cmanibus eripuitC' Quàm te etiam nunc fufpedam liabeo,amp; magnopere mctuo,nc commentum fit etiam Demænetç morszSc cum mihi uerba dederint rj,quiidipfum nunciarunt: tum tu mari uenias, alterum fpedaculum Tragicum ex Attica etiam in Ægypto de nobis exhibitura» Annontandêdefines(inquitThea

I genes) nimium eiTe fortis,fimulachra umbras reformidartsC^Nc

I que enim dixeris, quod amp;nbsp;mihi, afpeduic^ mco,aliquibus præftp gqs impofueritjCU ego nulla ex parte huiusfabulæfim particeps* Sedhacc quidem iacet reuera cxanimecorpus,amp;f hacde caulanihif ' tftquodlaboresCnemon.Cæterùm quis nam'Gt author huiuser^ gate bcneficrj,qui illam interfccit,5ó quomodo hue demifiam, aut ({uando,egomet uehementer ambigens obftupufi Alia non poP fum tibi dicere,inquit Cnemo* at interfedlor eius omnino eft Thyz ' amis: fi quidem conieéfura facienda eft ex gladio,quemiuxtacæz dem inuenimus ♦ illius enim eftè cognofco, infigne hocanlàé : az quila enim ebore cælata eft«. Dicas igitur,inquit Theagenes,quo modo cædê hanc, 8^ quando * Sc qua de cauia patrariu Quo paz ftoautemhocfcirepoflemC’ rcfponditCnemon:nec^enim mefaz tidicum hoc antrum effecit,quemadmodum adytum Delphicum:

c z ÔC ficuti

HELIODORÏAETHIOPIGORVM

amp; ficuh fjs qui Trophonrj fpecum fubierunt, ufuuenire ferunt, uf r diuino furore afflati uaticinentun CollachrymaruntfubitoThc agenes ÔC Chariclia,accp, ó Pytho Sc Delphi,plorantes damabant Cnemon autem perculfus eft,nec potuit conq cere, quid'nam illisà nomine Pythonis accidiflet* Ac hi quidê hifce erant occupatt Por/ ró Thermutis fcutifer Thyamidis,poftquam èpræliofauciusin terram enauic,cum noxfuperueni{ïêt,nauigium quoddam, qiiod ex naufragio iuxta paludê ferebatur,na(flus, Só cófcendens,adiiV fulam ac Thisben feftinabau Hanc paucis ante diebus, cum ducc^ retur à Nauficle mercatore, in angufta quada uia ad latus montis, ex infidrjs Thermuthis interceperat» Vt autem tumultus belli per^ flrepuitjSd hoftes aduentabant,quandoilium adafferendamup dtimam Thyamis mittebat, extra teli iaólum collocans, amp;nbsp;feruare fibi incolumem cupiens, clàm earn in antrum demifèrat,atcpadeo præ perturbationeSó feftinatione circa ipfum osreliquerat. Quo in loco, ut iniedfa erat initio',metu præfentium periculorum,S^iu^ Icitia iemitarum in profunditatem fundi ferentium, manentéThis benThyamisofFendenSjtanquam Charicliam interfecerat. Ad hanc igitur Ç ut qui effugerat periculum belli properansThermu thiSjpoftquam adinfulam applicuit,contento curfu adtabernacu/ la perrexit ♦ At hæc quidem, præter cinerem nihil erant amplius» Ore uero ex lapide uix tandem inuento,amp; arundine, ficubi adhuG reliquiæ manferant, accenfa, decurritfummo ftudio, notninatim K Thisben appellans, tantumcp nomine Græcifàns : uerùm utuidit iacentem,diu ftupcns,immctus ftetit. Ad extremu, cum murmur Sd fonos quofdam fenfiflet,cx concauis antri partibus effèrri, (cob loquebantur enim adhuc TheagenesôôCnemon)illosipfoseire interfedlores Thisbes fufpicabatunangebaturcp animo, cogitans quid fibi faciundum effet : cum ferocia quidem latronibus infita, amp;ira barbarica magis turn etiam propter amoris fruftrationem intenfa,ad impetum ibidem in eos quos putabat efie authores, fa^ ciendum impelleretur : rurfiis aute inopia armorum amp;nbsp;gladq, ucl inuitus ad moderationemreuocaretur» V ifum eft itacp illi confuP tifsimum eftè, initio non hoftiliter fuperuenirc : fi uero fuppedita* rent arma,deinde hoftes aggredû Atcp hoc apud animum conftitu tOj uenit ad Theagenem toruis trucibuscp oculis circumipeftans, occultam animi fententiam uultu declarans« Illi autem utuide/ runtuirum nudum,eximprouifoftiperuenientem,faucium,cruen ta facie,non eodem modo ft geiTerunt : ftd Chariclia ad interiores partes antri defcendit,fortafsis ueritanudi amp;nbsp;deformis uiri,quiap paruerat,confpe(ftum: Cnemon autem quicftebat, Sf pcdemrefe-' rcbat,cum agnofceret quid? Thermuthim,ftd tarnen præter fpem confpiceret, nbsp;aliquid noui aggrefluru efle arbitraretur. Verum

Theagenem nonmagistcrrebat ipedaculum, quam irritabat:8lt;:

pladiuns

LI B ER s EC VNDV s, ngladiïim intentabac, canquam percuflurus, fîqui'd temefarium aggrederetur,8d,Siftegradum,dicebac,autuuInus acdpies:quod autcm nondii accepifti,i'n caufa eft, quód te paululû agnofcam, èC quamenteueniasainbiguum fit. DeprecabaturaccidensTher^ muthi's, fupplex têporis magis ratione,quam morü,fa(fius:ÓÓ Cne monem in auxilium uocabat meritumcp fc eiTe ut feruaretur dice^ batinullainre unquam fe ilium iniuria affecifie, focium pridiè fu ifle,8c ad amicos uenire, afieuerans. nbsp;Permotus eft bis Cnemon,

amp;accedens erexit amplexum genua Theagenis: amp;nbsp;ubi eiTet Thya^ niis,continué quærebat,’ Ille autê omnia dicebat, quomodo con flixeratcumhoftibus,quomodoin mediamacicm fele inimittens Jimicabat,nec illoru nec fuac faluti parcens : quomodo quencp ob-* uium trucidabat, ipfe uero ftipabatur, cdicto ut quilibet parceret Thyamidi mandante : denicp quod, quid ad extremum illi accide^ rit,non poflet dicere, Sc ipfe faucius in terram enaflet, in præfentia Ueroad inquifitionem Thisbes in antrum ueniret. I11Î autem,quid ipfius intereffet Thisben inquirere, aut unde ipfam adeptus efiet, percohtabantur. Dicebat amp;nbsp;hæc Thermutis,ac enarrabat,quo^ uiodo mercatoribus abftuliifetjquomodo ilia depcrqlTetjquomo^ doalioquidemteporeclamapud fefe afleruaflet, fubaduentuaugt;' têhoftium in antru demififTetmuc autem inueniat à quibufdam in^ terempta, quos qui fint feire non pofsitmeruntamen libentcr refcigt; fatjCaufæ5^ occafionis cædis cognofeendægratia. Cncmon itacp Angular i ftudio cupies fefe quamprimu fufpicione libcrare,Thya'' mis eft interfeftor,dicebat:8ó in teftimonium adducebat pladium, quèiuxta ccdem inuenerant.Eum ut uidit Thermuthis ad hue cru oremanantê,calido adhuc ferro recentem esedem exfudante,00 cox gnouiteiTeThyamidiSjUehemêtiusatcpimoàpeftorcingcmifcens quomodo confeftum effet negociu ignoras iCaligineac filentia oppreifus exibat ex antro. SC ad corpus iacentis ucniens, ac peftort capite impofito, 6 Thisbe, fubinde,necp præterea quicquâ dicebat^ ufc]^ dum nomen paulatim mutilans paulo póft ipfe deficiensi fomno clam oppreflus eft. Theagencm autem Charicliam, tp ua cum Cnemone, fubibat de ftatu rcrum fuarum cogitatio. Et ui* debanturquidem quafi confultare uelle:fed turn ærumnaru,quaî præterierant,multitudo: tum præfentiumcalamitatummoles, •mminen tium incertitudo, obfcurabat atep impediebat partem ani niæ ratiocinatrieem: feipfosuerôfæpifsimeintuebantur,amp;^qüili* lgt;et alterum quippiam in rem præfentê difturum eflcexpcftans* deinde fpelapfus, in terram uultum demittebat,acrurfusättollens lufpirabatjgemitu dolore leuato. Poftremó réclinât fèfe in tcrram Cnemon,collabitur in faxum Theagenes, repcit fefè in eum Chari dia: 8cfomnum quidem urgentem diu rcpellcbant, confilium ali* quodcapcre de præfentibus rebus cupientes : uerüm anooribus

c 3

39 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODO.RI AETHIOPICORVM

ôd laborc frafti,Iegi naturae uel inuiti parebant, ÓC in dulccm fom^ Ä num ut ex ingenti mocftitia lapfi (unt.Sïc equidem cum affedionc corporis, amp;nbsp;animæ pars întdligens confenti're cogebatur » Po^ ftea uerô quàm paululum foninum produxerunt, ita ut palpcbræ tancunonnihil leuarentur,Charicliæ ibi unàcubantiinfomnium taie uenit t Vir fqualida coma truci ac mfidiofo a{peÔ;u,nianp bus cruentis oculum eius eruebat.Illa autem ftati'm exclamauitjSd fibi ereptum oculum efle dicens,Theagenem uocabat.Atcphicuo^ catus ftatim aderat,amp; illius cafum, quafi etiam eum infomnisfend retjdepIorabât^Porrô ilia manumfaciei admoüebat,Ô^ partem^ quamîn fomnis amiferatattredans,ubicpmquirebat» Vtuerôfont niumfüilîèintellexit, Somnium fuit,dicebat:habeo oculum,adrt animOjamp;S omitte timorem Theagenes* Refpirauithi'saudiusTlie agenes,amp;r,Tu qui'dem ut fieri debet,inquit, fob's radios rétines ad' hucincolumes : cæterùm quid tibi accidit, aut quis terror te inua-» fèratC Vir,inquit,feekratus SC proteruus, neep tuum inuiélumro' burpertimefcens,iâcéntimihiadtuagenua infultabat,gladioaP matus, atep adeo ilium mibi dextrum exemiiîe oculum omnino pü tabam» Vtinam autem reuera id mihiaccidifiet,potiusquàmin , fomnis âpparuiiîêt» Hocuerô,Dr) meliora,diccnte: Qyoniam fanè,inquit,melius fuerat,utrocp oculo me priuari, quàm de te elfe follicitam.Quàm metuo,ne te hoc infomnium petat, quem egoo' culum,amp; animâ,amp;; fortunas meas omnes efle duxi, Define,fuk B iccit Cnemon: (nam exaudierat omnia,ad primum clamorem Cha ricliædefbmno excitatus:) Mihienimaliudquiddamfomniuup deturfigrtifîcare,amp;r utrum parentes habcas,reiponde. Hacuero annuente,amp; fi quando erant dicente: Igitur patrem tibi efle mot/ tuum exiftima,dicebah Inde autem eiusrei conieifluramfacio.SK quidem ut egrediamur in hanc uitam, amp;nbsp;hac luce fruamur, parem tes feimus efle authores ♦ Quocirca non abs re patrê Sc matrem O' culorum pari,tanquam fenfu capaci lucis, ÔC eorum queuideripof funt miniftro, fomnia occulté fignificant» Graue amp;nbsp;hoceft,in^ quit Chariclia:ueruntamen fit potius uerum, quàm illud altcrumî èc uincat tuus tripos,at ego fafla uates efle pronuncien Hæc qui/ dem ita euenient, amp;nbsp;in rjs acquiefeere oportet, dicebat Cnemon ♦ Nos autem reuera fomniare uidemur, infomnia imaginationcs expendentes j nóftrarum autem rationum confiderationem nul/ lam in medium proponentes, præfertim quamdiu licet, Ægypdo hoc ( fignificabat autem Thermuthim ) à nobis fcparato,3c exanf mes amores fingête,ac lugente* Excipiens itaep eius uerba The/ agenes : Enimuerô Cnemon, inquit, quonia te deus aliquis nobis copuIauitjSc focium calamitatum fecit, auipicare confîlium. Nam amp;nbsp;locorum in hifee regionibus,8c linguæ peritus es:amp;nos alioqut minus apti flimusadidquodfîtncceflàrium intelligendû,utpote

maiorc

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER. SE cv ND VS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50

A mai'ore flueflu ærumnarum obruti.Paululû igitur immoràtus Cne lîiotijficlocutus eft: Malis quide qui magis abundet,incertum cft. Satiscnim magnum onus calamitatiim nbsp;mihi numen impofuit*

Veruntamen quoniam me ut maiorê natu, dicere de præfentibus rebus iubetis,fic accipite.Hæc infula,ut uidetis,deferta eft,amp; nemi nem præter nos continet.Deinde argeiiti quidem, Sgt;C auri, ÔC uefti um magna copia: (multa enim funt hæc quæ in hoc antro cùm no^ bisereptajtumahjsademptajThyamiSjamp;quiiniaderantjdepofuc runu^cscteriim frumenti,amp;: eorum quæ funt ad uiclum neceflaria^ Henomenquidemrelieflum eft. Periculumeftigitur, ne fi diutius. JiicmanferimuSjUel fame fit nobis pereundû, uel aduentu fine ho^ ftium reuertentium, fine horum qui nobifeum fuerunt, fi colleefti (tjuoniam hune thefaurum non ignorant)propter pecunias aduegt; Uerint, Tune enim effugere non poifemus, quin interimeremur: autfaltenijfileuius nobifeum agerent,contumelies eorum ôô petu^-hniiæobtjceremur.Cum enimfemper fit infidum bubulcorum ge “ HuSjtûnuncpræcipuè, cum duce,proimperioreuocanteillorum animos ad moderationem,carent.Relinquenda igitur eft nobis,SC fugienda,tanquam retia quædam, aut carcer,infula : ablegantibus primûThcrmuthim,co prætextu,ut interroget amp;nbsp;inquirat,fi quid ^«Thyamide pofsit cognofeere. Facilius enim ipfi feorfim confuP tabimus, aggrediemur ad ea quæ facienda funt : alioquiii up ® rumànobis remouerc confultum eft, natura inconftantem, risacimmanibus moribus præditum,præterea aliquid de nobis fu Ipicantem Thisbes caufa : neep prius conquieturitm, quàm nos,fi

! occafionênaâ:usfuerit,infldrjs circumueniat. Approbata funt bæc,amp; uifum eft ut fièrent. ôô abeuntes ad os antri ( iam enim amp;nbsp;diêeife intcllexerant ) cxcitarût Thcrmuthim,prorfuS fomno torgt; pentem.8^ cum deliberatorum que uerifimilia erartt expofuiflent* acfacileuiroleui perfuafiffènt,corpusautem Thisbes in alueum quendam impofuiflent, quantum pulueris ex tabernaculis relp dum fuerat, id totum fupra illam aggefsifient, Sc ea quæ fieri afio^ lent propter religion'em, eo apparatu quern tempus fuppeditabat percgiiTentjlachry misep ac Iu(ftu pro omnibus cæremonrjs pareiV taircnt,Thermuthim ad id confilium perficiendir, quod antea fuit conftitutum,emiferunt. Sed ille paululu progrefTus, rcuerfus eft: necpfefolumiturum effedixitjnecptemerèobiecfturumtanto peri culoexplorationis,nifi Cnemo particeps negoeij eife uellet.Qiiod cum detretftare uidifiet Cnemonem Theagenes (referens enim ea quæ diefta fuerant ab Ægyptio,uidebatur angi animo, èc formidagt; te) Tu ueró,inquit,confilio ualueras, at animis es aliquantö imbc cillior:at(^ id de te comperi,cüm ex alrjs rebuSjtupræcipuè ex pre^ fenti tempore. Enimueró excita fpiritus, ÔC ad fortitudinem erige animu.Inpræfentia cnim ne aliquam fufpicione de fuga concipiat, necefiariun)

4o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HE bl O D O R I AETHIOPICORVM

j» ncceflàriuftt efle uidetur,ita cum eo pad{ci,amp; initio unàirc, (nihil / »»eft enim periculi,cum inermi iter faccre, ci qui gladium habeat,amp; fit munitus armis) deinde occafionc oblata clàm cum relinquerc» amp;uenireadnosincumlocum quem conftituerimus » Conftitucgt; mus autera pagum aliquem propinquum, fiquidê ita. tibiuidetùr«. Benè monere Cnemoni eft uifus, amp;nbsp;Chemim quendam pagum fie appellatum indicabat, opulentum,amp;2 frequentem hominibus, denic^ ad ripas Nili in colkjmunitionis caufà contra incurfum bu/ bulcorû fitum» diftare uerd tranfiniflo lacu, ftadijs propemodum centumroportcrc autem,ut meridiem uerfiis reclà eant» Difficul ter quidem,refpondit Tbeagcnes,præfertim propter Cbaricliam, quæ longioribus itineribus aftueta non eft: attamen ibimus ,men' dicos nos eflè,8C eos qui uiôtus qu^rendi caufa cum pr^ftigps qu? bufdam circumuagcntur,afsimulantes4. Hercle,inquitCnemon: ctenim eftis nimis deformi amp;nbsp;diftorto afpedu, Chariclia præcp puè, utpote cui oculus nuper fit elifus. quare mihi uidemini, talcs cum fitis,non ftipem frufta panisjed cultros amp;nbsp;lebetes petiturû Ad hæc arrifit leuiter , amp;nbsp;dedita opera,ita ut fumma labra tan/ turn rifus percurreret» lureiurando uerd firmatis qs quædecreuc' rant,ÔC quôd nunquâ Ipontè fe cflènt deferturi,conteftantcs deos, exequebantur eâ quæ conftituta fuerant» Cnemô igitur amp;nbsp;Ther/ muthis multo mane transmifld lacu,iter faciebât per denfam quan dam iyluam, tranfitu difficilem ♦ Præccdebat autem Thermuihis, ß cum hoc Cnemon dixiflet amp;nbsp;uoluiftet, peritiâ difficultatis itineris, j qua ille præditus eiTetjprætexens, Sc illi prouinciam monftrandæ uiæ demandâs:magis uerd fuæ fecuritati confulens nbsp;nbsp;occafionem

fibiadeffugiendumpræparans* Cum autem longiusprogrefsiiri àfmëntà incidiflênt,amp; q quipafeebant ca dilfugiflent, dcnfi'orcsc^ ly luæ partes fubqftènt, ariete quodam ex qs qui gregem præcedc'' bant madlatOjamp;Sad ignemàpaftoribus præparatumtorrcfado, carnes uorabant,nec^ exadlam aflâtionê expedantes,ucntre quôd fame ftimulareturproperantc* Tan quam igitur lupi quidam, aut thoeSjdeglutiebant abfcilà quælibet, amp;nbsp;paululum tantummodo p gne denigrata, ita ut quædam adhuc femiufta inter mandendû fan guine ftillarent » Poftquam autê fèfe expleuerunt, amp;L lade fîtim rc/ ftinxerunt, iter propofitum tendebant, amp;nbsp;iam tempus confilq exe quendi erat Jtaeç cum collem quendam afcendiflentTubhoc fitum elfe pagum Thermuthis diccbatjatcç ibi Thyamidem captum, aut detineri in uinculis,aut interemptum efle coniedabatur ) affligi bi uentrem ob nimiam repletionem caufàbatur, amp;nbsp;magno cû cru/ ciatu ex lade profluere dicebat Cnemô,atcp Thermuthim utpro/ grederetur,orabat,fe uerd aflecuturum efl'e.Hoc lèmel atep iterum faciens,amp;S tertid, fincerè agere uifus eft, amp;nbsp;difficulter fe illû affequi confirmabat ♦ Poftquam autem Ægyptiu alTuefecit, ad extremum “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;manfit

LIBERSECVNDVSgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4î

' hianfîtilloinfciojSi^indenfitatcmprofundiorem, quantaceîerttâ' tepotuit per decliuem fefe conrjèiens profugiuEt ille quidein curn incacumen montis euafiflet, requiefcebat in quodam faxo, uefpe^ ’■amænodem opcriens, quaconftituerant, cumueniflentinpa^ §um,Thyamidisfl:atum exploraretiïmulScCnemonêcircumfpp flens,fi fortèfuperueniret,quiddam nefarium illimoliens» Neque cnim relinqucbat de illo conceptam animo fuipicionê, quod This ten interemiflèt:8ó quo paélo ilium uiciisim interficere poflet, co^ gitabat: ac deinde ad aggrediendum Theagenem rabie quada inci fabatur.Cum ueró Cnemon nufquam appareret, 8^ nox intempc^ fta iam effet, in iomnum uerfus Thermuthis, ænéum quendam amp;nbsp;^bimum fomhum dormiuit, alpidis morfu,fatorü fortaffe uolun^ ^We,non incoiiuenientem uitc finem fortitus* At Cnemon initio fum Thermuthim reliquiffet non prius refpirauit in fuga, quam •lofturnajuenientestcnebræ cohibuerunt eius impetUjCodemcp loco ubi nox ilium dccuparat fefe abfcondit,amp; foliorum quantum poterat fupra fe accumulauit:fub quibus iacés, magna ex parte in^* lomnem ducens nodem cxcruciabâtur,omnem ftrepitû,et quam^* libet auram,ac foliorû motum, Therniuthim effe exiftimâs, Quod fîquando uincebatur paululum à fomnô,fugerefeputabat, amp;nbsp;fta^ tim conuertebat fefe, 8c circumfpiciebat à tergo eum qui nufquam infequebatur cum uelletdormirc,abftinebat, co qüód nölebaf, ’iigräüiofafomnia quam res ipfa erat incidens. Adcxtremüm no^ iltHrafci uidebatur, longioremeffecæterisexiftimans» Vtautem ^lemfummo dcfiderio uidit ,primLim præciditex comæ prolixita ^ctantum, quantum ad com parandam fpeciejn prædonibus con^ ’ienientem,apud bubulcos aluerat,ne ilium oburj qutcp aueriaren^ tur,autfufpe(fbumhaberent,Bubulcienim cum alia faciuntut for'' iiidabiliores appareät,tum ctiamcomamadfaftumpromittunt, ^quatiuntfuper humeros Iparlam, non ignorantes quod coma fos qui arriori operam dant acceptiorcs, prædonÉ autem terribp tores efficiat. Cum igiturpræcidiffetCnemon tantijcomæ,quanx lumcôptiori alere conuenit minus prædone, ad Chemmim queiv dam pagum,qui ad couenicndum cum Thcagene conftitutus fue^ ■■itjproperabat. lam uef ô Nilo appropinquänti, amp;nbsp;ad Chemmim pagumtransmiffurOjfenex quidam uir in ripa oberrans apparuit, diufurfum ac deorfum iuxta alueum deambülans, Sc tanqua cum tuuio cogitationes quafdam communicans, coma facro quodam ’'itupromiffamhabuit,prorfus canam,mentumhirfutum,anguftt oreprofunditate:pallium reliquum ueftitum, Græcü habitum repræfentantem.PaululumigitUtcohibuitfeiè Cnemon : fed cum fepius prætercurreret fenex, nccpadeflequCnquam fentireuiderc ^ur(adeó totus erat cogitation! intCrttüS, mens foli meditation! Uacabat)àfronte accedens,in primis illu auere iubebat. Hoc uero

f fe non

42 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI ÄETHIOPICORVH

fe non pofle dicente, quod non ita illi à Fortuna accideret:admira/ Ä tusCnemon, An,inquit,GræcushofpesÇ'autunde;’ NetçGræ eus, nec^ hofpes,fed hi'nc Ægyptius. Qiif fit igitur,quôd pallio Græcos imitahsC' Calamitates,inquit, mihi hune fplendidû ha/ bitiim,aho ueftitu commutarunt. Cnemone autem ah'quem fe or/ narepoffeob calanu'tatcs demirante,Sôhæccognofcereuoknteî Ex Iho me fers, l'nquitfènexjamp;malorum examen,atep ex hisinfi/ ni'tum murmur erga te comoues» Cæterùm quo iter inftituifti,aut unde uenis adolefcens,aut quomodo Græcè loqueris in Ægypto^ Kem,inquit Cnemon,ridiculam poftulas ♦ Cum enim nihil de tuis rationibus mihi dixeris, prefertim prius interrogatus,niearumre/ rum cognitiönem expetis.Non accipio ut probrum, uideris enim efle GræcuszSc quædam te quocp,ut apparet,fortunain aliam figu ram transformat : tum omnino defiderio audiedi rationes noftras teneris. Atqui dolor meus iam diu parturit aliquibus exponere,8^ fortafle huic arundini expofuiflem,iuxta fabulam, nifi in te incidif fem. Ripas igitur has Nili,0dipfum Nilurelinquamus:nec^enim eft idonealogioribus narrationibus extremitas ripe, locus meridi onali ardori folis expofitus.’ad pagum uero, quern uidemus exad/ uerfo fitû efte, pergainus, nifi tc forte negotium magis arduuauo^ cat.Ibi te hoipitio excipia,non in mea domo,fed in uiriboni, quiamp; me ut fupph'cem recepiuapud quern meas rationes,fi uoluerjSjCO' gnofces,amp;uicifsimtuasmecumcommunicabis. Eamus,inquit ß Cnemon.Nam alioquin iter ad hue pagum habeo,utquiquofdani necefiarios hie expeftare debeam » Confeendetes igitur nauigium (multaautem ad ripamfluftuabant, ad ufum tranfuedionis pro mercede parata ) tranfmittunt in pagum, amp;nbsp;in ædes in quibus d? ucrfabaturhofpes,perueniunt, Ac patremfamiliâs quidemnon deprehendunt: excipiunt auteeos fummo ftudio fihaherilisiam nubiliSjamp;SreliquæancilIæquotquotdomi erant, quæhofpitemco lebât in patris Idco.Sic enim,ut opinor,crat à domino imperatum. Et hæc quidem lauabat pedes, amp;nbsp;puluerem abftergebat fub tibia: alia leftum curabat,8d mollem præparabat accubitum: alia urnam fcrebat,amp;S pyram accendebat:alia menfam inferebaqpanibus triti/ ceis fruftibus uarfis refertam » Quod Cnemon miratus, For-* taflcjinquit ,in domicilia louis Hofpitalis uenimus pater, adeofc/ dula colimur obleruantia, fingularem animi beneuolentiam de* clarantc ♦ Non in louis, inquit, fed in eius uiri, qui louem Ho/ fpitale amp;fupplicum patronum exafte nouit.Vitam enim, fili,ille quoep in peregrinationibus et mercatu agit,multc'cp urbes,amp; mul tarum gentium mores ac ftudia funt illi nota. Qiiamobcaufam,ut eft confentaneum, ciim alios,tum me quoep non multos ante dies errantem amp;nbsp;uagabundum tefto recepit. Quis'nam autemerat error,pater,quern narras7 Liberis ,mquit,a latronibus priuatus,

amp; maleEcos

libersecvndvs, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^

Sfmakficos nofcens, (èd ulcifci non ualens, uerfbr in hoG^oco, ÔC luftudolorem profequor,nori fecus atc^ àuis quæpiam, cum niius nidum draco populatur,ôô præ oculis fobole uorat, accederc quP demreformidat,fugere autem nori poteltramor enim iri ipfa repu^ gnat, ac dolor:fcd ftridens circumuolat obfidionis caîamitatcm,in îuresimmancs,amp;^ quas natura mifericordiam non docüit,ncqui'c'' ^iiam maternum amp;nbsp;fuppli'cc lüftum ingerens. Vclis igitur,Cne nioninqiut,quomodo quando graue hoc bellû (ufti’nuifti, enar rire, Poftea,mquit,Nuncuero tempus eftjUtetiamuentrem cu rimus, Ad hoc reôgt;iciens Homerus, ÔC quod I'pfo omnia itiinoris ducantur,præclarè perniciofum eu appellauit ♦ Sed primum à no^ ^iSjpro Ægyptiorum fàpientum difciplina, libetur dqs immortali ^us, Ne(^ enim me quicquam adducet,ut hoc uiolê : nec unquam tc rintum dolor inualefcet, ut memoriam amp;nbsp;obferuantiam numinis

I fxanimoexcutiatmeo* HæclocutuSjeffuttdebatéxphialamex« riniaquam,8c,Libo(dicebat)drjs huius terre,Só Græcis,amp;f ipfi polliniDelphico,acinfuper Theageni Chariclie, bonis hone ftis.Siquidem hos in deorum numerumrefero. fi'mulcp colla'' chrymauitjtanquam aliam libationemillis prætereafaciensmcc'' rinufletu* Obftupuitauditis his nominibus Cnemon,amp;rundiz fenem oculis luftrans. Quid dicisC'inquir.tuihe iunt rcuegt;-raliberiTheagenes Charich'aCLiberi, dixit ho{pes:quimihi abß-

5 quematrenatifunt, Cafiienimmeosfiliosdq eos defignarunc,amp; tdiderunt animi dolores, amp;nbsp;conftitutio ariimi erga illos à mé pro natura habita eft texquaillime quocppatremamp;fputaruntefte,Slt;S j nominarutCæteriïm die mihi unde tu illos norisC Non tantum 1 noui,inquit Cnemon,fed etiam illos eftefaluós nbsp;nbsp;incoltimcs tibi

nuncio. O' Apollojinquit exclamans,ac dq cæterfubiîiam terra rum fintifti,oftende,Seruatorem te meum ,acdqsip(îsæqualem dTcducam, Præmiumautem,inquit,quodhameritC' Inprælênz n'aquidem,ait ille,gratitudo, uiro fapientipulchcrfimum munus, te Quod fi in patriam uenerimus ,qriod futurum efte breui, dq mihi prænunciant,hauries opes quàm maximas, Futura,inqùit,amp;inx j tertapromittiSjCum liceat ex præfènti copia remunerate Indica, fiquid in præfentia uides. Aded cupide uel partem aliqriam corpo tis amittam,ut nullo membro me mutilatu efte, fed integra omnia habere firn exiftimaturus^ Hoc, inquit, poftulo, ut de his mihi

1 nndefintjSdquibus parentibusnati, quafortunaufi,cnarrarc I non recules. Habebis,refpondit,premium quoddam magnum, Sfcuinullum aliud comparari poftet,etiamfi opes omnium home numpoftulaftes. Sed nunc cibi aliquid capiamus. Ad hanc enim temlongiori tempore utriep rioftnîm,amp; tibi ad aüdiendum, mi hiadnarranduopuserit, Cumigiturcomcdifténfnuces, Sif ficus. Su recens decerptas palmulas,amp;aliaidgenus,quibusuefci fenex f 2 coniueucz

44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AE T H I 0 P I C O R V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

confueueräc: (anima enim nihil un^ eicægratia priuabat) {btbci' bant quoqj is quidem aquam, Cnem on autcm èC uinum, Att^ hit paruo fpacio temporis intermiflbzBacchuSjinquit, qnàm gaudcaf confabulationibus amp;nbsp;carminibus conuiualibus,n5 ignoras paterj Quare nunc quocp cum me fibi uendicarit, ut aueam aliquid audP re incitât, ad repetcndum præmium à te mihi promiiïum impel Iit:Sc tempus eft ut iam fabulam hanc taquam in fcCna( iit dicitur) inftruas» Audies, inquit:atcp utinam cotigifTet frugi Naundein nobifeum una eftê, quem (æpius flagitantê, ut à me initiaretur hat narratione,ahas aliter differendo elufi. Vbi autem turn eflèt inter-' rogabat Cncmon,poftquam nomen Nauficlis agnouit ♦ Adw-’ nationem,inquit,profe(ftuseft* Qualem C itéra quærente; Fc rarum,inquit,immanium, quæ uocantur quidem homincs bu^ bulcijcæterùm latrocinfjs exercendis uitam agût, ÔC diffîculter cir cumueniri poflunt,tanquam luftn's amp;rcauernis palude utentes» Cuius autem criminis illos reos facit» Atticæjinquitjamicærap'' tus,quam Thisben ille hominabat» Papæ,dixit Cnernon: atepib lico conticuitjUeluti fefe reprimens» Sene uerô, quid illi accidiflet, percotante:ad alia Cnernon eum abducens,Demiror,inquit,qui, autquibus copijs confîfus, illos aggredi in animum induxerit» At ille: A rege magno jinquit, fatrapa Ægypti Oroondateseft conftitutusjcuius iuifujpræfeftus excubiafum Mitranes,foratus cfthunepagum «HuneNauficles magna fummapecuniæcondu/ ß ôum, ducit cum equitibus amp;nbsp;peditibus multis. Moleftè autéfert ereptionem Acticæpuellæ,utnon tantum amicæamp;f egregiècanen tis fidibus:fed multo magis, quôd earn ad regê Æthyopum fccutn abdufturus fuerat,quemadmodum ipfe dicebat,uxori illiuscom^ potricem,amp; familiärem Græcorum more futuram. Tanquamigh tur ingenti pecunia, quam pro ilia expedlabat, priuatus, omnead cam rem comparât amp;nbsp;adhibet machinam. Author ctiamipfe fui, amp;nbsp;hortator illi ad earn rem aggrediendam: fieri poife, ut alicubilf beros meos repertos mihi feruaret,cogitans » Excipiens auterrt Cnem5:Satis eft,inquit,iam bubulcoru, Sc fatrapariim nbsp;nbsp;regum

ipforum.Parum enim aberat, quin me non aduertentem animum, prorfus aliorfum fermone traduceres. Appendicem hancnihil ; ut aiunt)ad Bacchu annedifti. Quare reducas orationem ad id quod atepromifium eft* Inuenienim tequafi Proteum Pharium,non quidem ut ilium in commenticiam amp;nbsp;fluxam ijîeciem uerti,fed me abducere à propofito conari. Cognofees,inquit fenex.Exponam autem initio meas res breuiter, non fucum tibi faciens in narratio^ ne,ut tu exiftimaSjfed diftinefta et cohærentem cum ijs quæfequen tur,tibipræparansorationem. Mihi eft urbs Memphis patria, pater autem amp;nbsp;cognomen Calafiris. Porrogenereuitænûcerro, non multd autem ante Antiftes fueram. Habui autem amp;:uxoreni

urbis

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Liber SECVNDvs; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^

Urbis inftituto, fed amifi lege naturæ Hæc cum è corpore in aïiatrt •■cci^iem excefsifletjjah'quanto tempore ætatem agebam expers ma Iorum,in duobus fîlqs ex ea fufeeptis me obleAans. Non poft mul tosautem annosjuminarium cœleftis circui‘tusfansdefinitus,mut tattotum ftatum noftrarum reru, amp;nbsp;oculus Saturnins in domum ’iruitjin detenus alferensmutanonê*EfFugiendi auté nulla fpes; JucrumuerOjUt in talibus rebus, prolpicientiaeft, obtundens ad-' iJcrforiim cafuum aciem amp;ardorem»Calamitates cnim,fili,qugim « opinato adueniunt,lunt l'ntolerabiles: at præuilæ, æquiore animo ‘c pttferuntur, lilas enim animus metu occupatus reformidat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;«

§1? fert:hasautem confuetudo rationifamiliares reddit» Accidit « âutem mihi talc quiddam.MulicrcuIa Thracicajmaturo ætatis flo ’■fjpulchritudine autem poft Charicliam fecundas tenens,nominc Rhodopis,nefcio unde, aut quomodo, aduerlb fato corum qui ib lam cognouerunt,profeda peragrabat Ægyptum,atcp etiâ Mem-phim petulanter ueniebat, magna pediflequarum amp;nbsp;feruorum cagt; tftuajamp;multis opibus ftipata, omnibus uenereisillecebris atquç bfciuia exade inftruda.Neque fieri potuit,ut non quiuis,qui in ib finiincidifletj caperctur : adcoineuitabilem quêdam ÔC inuidùm fâfcinummeretricium,ex illius oculisattrahebat. Ingrediebatur fdamfæpetcmplum ïfidis,cuius ego eram antiftes,amp; deaiti contb . nuècolebat uenerabaturfacrifierjs acdonarqs,quæ multis talen ® tisconftabant.PudetdicerCjattamen non celabo:ÔCmeuicit,fæpb us uifa:uinccbat amp;nbsp;continentiam, quarn in uita fummo ftudio fergt; uaueram. Ac diu quidem multum'cp oculis corporis, animi oculis lefiftebamtad extremû tarnen uicftus,amp; affeeftu amatorio^tanquam aliquo otiere preftus fum. Cum igitur initium moleftiaru amp;nbsp;ærum narum diuinitus mihi incumbcntium,quas iam anteapræfcieram, uiuliercm efie deprehendiftem , Sc intellexiftem quod elTet fatalis Uecefsitatis itluoluctum, quodcp is cui turn fors obtigeratdeus,ib hm fibitanquam perfonam induiftet: ftatui non dedecorare faccr^ ftotale munuSjCui à pueritia innutritus fueram ( reftiti )necp dcgt; lubra deorum 5d areas prophanare ♦ A tep eor û quæ erant fatis degt; ftinata,non ob rem ipfam(quod abfit)fed fola animi conftitutionc couenienti mihi mulcfta impofita, ratione in indicium adhibita, txiliopunio cupiditatem, 00 ex patria diftefsi infœlixztum cedens Parcarû necefsitati,amp; illis quiduis ftatuendi in nos arbitrium per^ mittens: turnctiamexecrandam Rhodopin fugiens. Metuebam cnim, hoipes ,ne eo qui tum dominabatur in urbem uim facientCj üelad turpius opus impellerer» Cæterùm quod meinprimis ÔC poft omnia expellebat, fili} erant, quos mihi arcana ex dqs lapien* da,infeftis armis concurfuros,prædicebat. Tollens igitur ab ocu/ listamcrudele fpetftaculum ( quoduclfolcm ipfum auerfaturum tflcexiftimo,radqsnubeobie(ftate(ftis ) nbsp;nbsp;paternos oculos afpez

f 3 Âu cædis

46 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AETHIOPICORVM

d:u cxdis filiorum libera.ns,emigrauijhxc anteuertensî prætcxens net hoc nomine, quod magnas Thebas profeAürus dîèm, ut alte rum ex filqs maiore natu uifercm, qui ibi tum apud auum agebat. Thyamidi erat illi nomeUtbofpes^ Rurfus Cnemon, tanquä no/ mine Thyamidis i(flus,Cohibuit fe tàmê ut taceret, propter ea quæ deinceps narrabantur Jlleautem hc pertexebat narratione» ke^ h’nquo errore intermedium, adolefcens ƒ ni'hil enim pertinetadid quodtufciCcitans^ Cæterùm cumaudiremeflequandamurbem Gtæcam, Apolh'ni quidem làcram deorum autem ah'orum delu' brum hominum ueró fàpierttum tabernam, remotamà tumiiitu popular/: habebam adillam i'ter, conueniens homim'prophetico reccptaculum, facris rebus cæremonijs deftinatam urbeiti progt; ponens.Et cum per Cn'fiæum finum ad Cirrhum appuliflem,cxna ui cucurri ad urbem.Poftquam uero aft/ti, odor me quidam diuP nus ind/dem afflauic : ciim al/js de caufïs urbs mihi commoratio meh'orum uiCa eiÏ4um non minimènatura htus, pror/us em'm uc/ lutimunitio quædam óó arxnatura conftitutajParnaflusdepen/ detjprominentibus lateribus urbem qua/ïquodam finu complet clens nbsp;nbsp;Optimè dicis , inquit: Cnemon, nbsp;nbsp;utaliquis qui reuera

afHationem Pythicam CcnCic.^Eum en/m eileßcum urbis,et/amp2^ terinibi d/cebat,quando illum ad concilium Arnph/dyonicum au gurem urbs Athenienhum miferat» Jgitur Athen/en/is es, fili» .Ita,inquit» Nomen uerd quod tibieft;' Cnemon irefpondic^ Qpa fortuna ufus es “T Deinceps audies, nunc autem continua narrationem» Continuabo,inquit. Alcendebam in urbem, CoP laudato igitur à ciirriculiSjagriSj8(:fontibus,oppido,amp;:ipfo Cafta I/o fonte,exquo me etiam aCperb^ad templum fejft/nabam. Etcnim me amp;rmurmur mult/tud/nis,qudd tempus /nftaret,/ii quo fefe ua-' tes motura e/îct,excitauerat,Cum itacp ingreiTus deum uenerarer, amp;nbsp;quiddam etiam apud me optaremtrefpondithxc Pythia:

Fertilis d regionefer eus uefli^ia

Fortia 'Parcarum ^laminaJjtontè fu^is,

TDuTatO:, ^^egypti (Juoniam nitricantiatradam rua tibi citô,nunc nodler amicus eris^

Hocoraculumutreddidie,egoprocidensinarampronustutmihi propit/us eiTe uelîet omnibus in rebus^deprecabar. At magna c/p cumiiantium caterua^collaudabatdeûjproptereiufmôdirefpon^ fum mibi primo congrefEi datum prædicabantautem fortunas । meas,amp;^me obreruabantindemodis omnibus, amicum meuenire nbsp;nbsp;nbsp;.

deo poüLycurgum quendam Spartanû, dicèntes, Et cum in area rempli babitare ue}Iem,permittebane, utcp mibi commeatus dare^ j tur ex publico decreuerunt4lrt fumma,nibil boni deerat, Auten/m I ad iàcra iàcribcia, quæmulta uaria tota die peregriniôcindi' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

47

11 ß E R 's È C V N b V s;

gîtiægratifîcantes deo làciût,inquirebam aliquidÂ^fcrutabarjauc cumphilofophiscolloquebar^ Nonparuusautemnumerus eiuP j^odihominum confluitad templum Delphkum, prorfus efl Mufæum l'pfà urbs,fub Mufàrum duce deo uadcinqs dedita.Ac p ’iitioqui’dem alias de alijs rebus quæftiones à nobis mouebantur^ Erantenim,quiquomodonos Ægyprfjdeoscoleremus,quære^ ffntialiuSjquamobrem alia apud alios animaliafacra diuina ha^ ^ercntur,amp; quæ eflet de quolibet narratio, percontabatur, QiiP 'Jäm pyramidum formam conftrucflionem, nônulli fiftularum duflus amp;nbsp;anfracîlus fcilcitabantur.Quid multa C Aegyptiarum re^ fnni nihil non inquifitumrelinquebant. Etenim omnis Aegyptia^ ^anarratio, mirum in modum Græcas dclecflataures. Adcxcrc-' ■Tium tandem amp;nbsp;de Nilo,qui eflênt eius fontes, ôc quæ prçter alios fiuuios peculiaris natura, Sc unde æftiuo tempore folus inter onv nescrcfcataquis quæftionem mihi quidam ex urbanioribus prox ponebatMc dicente ea quæ fciebam, quæ de hoc fluuio facris li 15nsperfcripta,fblis antilfitibus cognofcereac legere licet: amp;^nar^ ■■ante,quod in fupremis Aethiopiæ,ultimis autêLibyæ partibus otiatur, qua parte orientaleclimadefinens,initiummeridieipræ^ l)et:crefcit uero æftiuo tempore,non (ut quidam putarunt)E tcfia ■aimaduerfo flatu reictftus fed qs ipfis Uentis circa foiftitium æfti* num,à feptentrionalibus partibus uerfus meridiem, omnes nu^ laespellentibus ac trudentibus, donee in zona quæ torretur ardo^ tefolis colligantur,in quaillorum motusretûditur propter incre^ dibilemcircumftantis æftus uehcmentiam,totoqui anteafuerat paululum congregatus ÔC condenfatus,humoreliquefcente, ôd in^ decopiofis imbribus cadêtibus.Superbit'cp Nilus ,nec fe fluuiutn tfle patitur, fed effunditur extra ripas, amp;nbsp;eluuione tanquam mari ^uodam Aegyptum operiens,aduentufuo foccundatagros.Qiia^ readbibendû dulcifsimas prebetaquas, ut quæilli ex cocleftibus imbribus fuppeditent : eft taëlu placidus ac lenis, non amplius caliduSjficut ubi incipit:ueruntamen adhuctepidus,utin eiufmogt;-dilocis ortus. Quamobeaufam folus ex fluuijs, uapores non exha lauomnino enim confentaneum eftèt,fi exhalaret, eu ex niucliquex fafta,quod quidam dotfti apud Græcos uoluerunt, încrementum capere. Cum de hifee in earn iententiam diftererem, lacerdos A^ pollinis mihi maxime famiIiaris,Chariclierat illi nomen, Præclarè, inquit,dicis,amp; ipfe aftentior huic fententiæ, ßc enim etiam à facer^ dotibus in Catadupis Nili audiui. Et ego ad ilium, ô Charicles, nunquid etiam eo uenerasC Veneram,dixit,lapiens Calafiri» Quæautem necefsitas eô deducebatC'rurfus quærebam» Ille au^ tem, Aducrlà fortuna rei domefticæ,refpondit,quæ mihi amp;foelici tatis caufa extitit. Me uero illud in Ipeciem abftirdum mirante. Non miraberis, inquit, fî rem ita ut gefta eft, expofitam audieris^

Audies

48 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORIAETHIOPICORVH

Audies autem,quandocuncp placuen'u Igitur tempus eft, in qui Ä bam ,ut exponas:nûc enim placet. Charicles autem remota mul ntudine, Cognofce,inquit: liquidem te mihi iamdudum utilitatis cuiufdamcaulaauditorê meorum cafuum exoptabam ♦ Egocum i'nrjflem matrirrioni'um,liberos nonhabui. Seró tandem, Sc xtitc proueó:a,afsiduè deum fupplex orâs,filiolæ pater fum appellatus, cum deus mihi non foeliciter cam nafcituram efTe prædixiflet.Pcr/ ueni't dC ad nuptiarum tempus, amp;nbsp;elocauieaminmatrimonium ambi'enti, (multi autem erant )qui meo iudicio erathoneftiffimus. Eadem autem nodle -, qua marito accubuerat, mortua cft infœlix» cumfulmen quoddam,feu manu excitatus ignis in cubileincidiC fct.Atqîitahymenæum,qui canebatur adhuc,excepitludus,amp; ex porticibus ad ièpulchrurri deducebatur:8lt;l faces quæ lumen edi derant nuptiale,eædemî ipfæ funcbrem rogum fucceridebant Ad^ debat ad banc fabulam SC aliam Tragicam calamitatê numen,dum matrem puellæ dolori luftui indulgentê,mihi aufert.Diuinitus igitur immiiîum malum non ferens ,nÔ expello me quidemèuita, qs qui de rebus diuinis diflerentes, id facere nefas ciTe docent, oE temperans:expello uero me patria clàm, Sc folitudinê domus pro^ cul fugio.Magnum eft enimadiumentum ad obliuionemalorum, »» recordatioanimijoculorumamotioneobfcurata, Cumc^multalo cauagabundusperagraflem,ueni tandem aliquando amp;in tuanl Aegyptum,amp;ipfos Catadupos,aduifendas cataradasNili.Ratio B ncm igitur profedtionis meæ in ea loca,tibi expofui,amice. CoroV larium autem,uel ut uerius dicam', caput ipfum narrationis, te in primis cognoicere cupio. Cum deambularem per ocium in urbe, amp;lquædam quorum eftinopia apud Græcoscoemerê(iamenim nimiô angore animi,temporis interuallo decocto,in patriam redi' rc properabam)uir quidam me accedit grauis, prudentiam uul tu declarans,nuper quidem adoleicentiæannosçgreflus,colore uerô prorfus nigro,amp;l me iàlutabat, ac de re quadâ colloqui fe ueb le mecum diccbat,non cxatflè Græcè loquens, Promptecç obtem/ perantem, in templum quoddam uicinum introduxit,amp;f, Folia quædam,inquit,amp;radiceslndicas amp;nbsp;Aethiopicas teemereuidi: quod fi hæc a me fincerè Sd abicp omni fraude emere uoluerisjiben tertibiproponam. Volo,inquam,amp;roftende. Hicautempro ferens facculum quendam, quem habebat fub axilla, oftende^ bat lapides prcciofos quofdam,admirabiles. Margarita? enim in' ter illos erant nucis paruæ magnitùdine, cxaifra roÉuditatefuis par tibus omnibus in modum circuliabfoluta?,amp; fmaragdi,amp;lHyacin^ thinlli quidem ueluti uernaièges uirentes,quadamlubricitatetan-' quam olci reQalendentejhi uerôimitabantur colorem marini litto^ risjfub arduo fcopulo paululum ereéti, Sc fubicdla omnia purpu/ reo colore tingentis:denicp mixtus erat omnium, uariuscp fulgor, oculos

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LiËÈRSECVNDVSi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^

oculosdek(flansatc^recreans, Q_uæutuidi. Alios,inquarrtjho^ ^peSjiam emptores tibi ut quæras opus eft, quod ego ÔC meæ facul tares uix uni ex qs quse Uidco pares efle pofsint» Si,inquit,emere tion potes,attanien dono acciperepoteris* Mihi quidê,inquam, ad acdpiendum donum uires non défunt : cæterùm tu nefcio quo animo nobis illudas* Non illudo,dixit.fed ferió amp;nbsp;fingulari ftu^ diofacio: amp;nbsp;iuro per deum huius templi præfidem, me tibi omnia daturum:fi adhæcpræterea donum aliud fufcipereuolueris,fonz gehispræftantius» Ridebam iam tum,his auditis. Hoc uerd caufam fcifcitante,Ridiculum enim, inquam, mihi uidetur, quod tanta dona promittens,præmium infuper pollicearis, longe dona ftiperans. Crede dixit: fed iura etiam ipfe, quod optime fis ufu' tus donOjamp;f ita. quemadmodum ego docuero.^ Mirabar quidem îtæ(îtans:iurabam tamen,tantarum rerum fpe addult;ftus ♦ Poft^ autcm iufiurandum à me faftum eft, ita quemadmodum ille man'' dabat,ducit me ad fcfe,8ô oftendit puellam infi'gni èC diuina forma ptæditam, quam ipfe annos feptem natam elle dicebat, mihi uero fam non procul abeffe à tempore apto coniugio uidebatur. Sic e^ nimformæ excellentia, multû etiam additad proceritatis fpecicm. « Ht ego quidem ftabamftupens, turn propter infeitiam eorûquæ fiebant,tum propter infatiabilem cupiditatem ea fpeftandi quæ uidebam ♦ Ille uero eiufmodi uerba fecit : Hanc quam indes ho^

I ^pes,mater quandam ob caufam,quam paulopôft audiesjfafcqs in^ uolutam expofuit, fortunæ ambiguitati eins rationes permittens* Ego autem forte in cam CÛ incidifrem,fuftuh\ Necp enim faserat,« inpcriculo uerfantem animam, femelingreffam humanu corpus, « defpicere 8c negligcre.Eft enim hoc etiam unum zx preceptis gym « nofophiftarum, qui funt apud nos : quorum ut auditor efîem, alk quanto ante fum dignus iudicatus * Alioqui tu etiam ex oculis in^ hntis, magnum amp;nbsp;diuinum quiddam elucebat, adeó me circumz fpicientem acriterôCblandcintuebatur.Expofitus autcm fueratu^ nà cum illo cumulus lapidum, quern nuper oftendi : ÔÔ fafeia^ qux^ dam de ferico filo texta, literis uernaculis narratione de ration^ bus infantis infignita,matrc ( ut opinor) has notas indicia pueE læ procurante.Quæ utlegi,unde nbsp;que effet cognoui,atqp in agru

afportauijlonge difsitu ab urbc,paftoribus nutriedam tradens,amp; interminans ne cuiquam dicerent. Ea uero quæ unà erant expofi* ta,apud me detinebam, ne quæ infidiæ propter ea puellæ ftrucren tur.Primumigiturita res erat occulta. PoftquamautemfuccefEi temporis puella flore ætatis amp;nbsp;forma præftantiorc, quam funt ufiz tatæ,cfleuidebatur(pulchritudo autem,necp fubterram occultata tlt;‘ latucrit, fed mea quidem fententia etiam illinc in luccm prodiret ) « metuens ne illius rationes patefîerent,ôd ipfa necaretur, 80 ego alP quid moleftiæinde caperem, dedi opera, ut legatus adSatrapam g Ægypti

$ô nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODOR! AÈTMIOPICORVM

Ægypti mitterer.8(^ ueni'o, hmcunà mecum adducens, eius'qjres Ä coniticuere cupicns^ Ac huic quidem illico, quamobrem ueniam, exponam:Si quidem fc hodie legation! audiendæ uacaturum mihi denunciauic.T ibi uerô amp;nbsp;drjs, qui hæc ita gubernarût, in manum do puellam : conditionibus iurciurando firmatis, qudd hanclibc' ram habiturus fis, ôd libero in macrimonium daturus, ficuti cam â nobis accipis:uel potius à matre, quæ illam cxpofuit « Confido au/ temteomniadequibus collocuti fumus, explecurumefie, iureiu'' rando fretus,amp;tuis moribus, quos per multos dies, quibus hic uerfaris,reueraGræcos eflècognoufi Hæchabui,quætibiinpræ fentia breuiter dicerem,iam me auocante ncgocio legationis : pla^ nius uero cxadlius arcanis puellæ craftino die initiaberis,circa templum Ifidis mecum conueniens ♦ Faciebam ita, quemadmoquot; dumilleuolueratjamp;S afiùmptam puellam ducebam teflam ad me domum.Ac illo quidem die tracftabam puellam honorificè Ôô rcue renter, uarijs blanditqs deliniens:ôô agebam Deo magnas gracias, ex eo tempore filiam mcam exiftimans câ elTe, amp;nbsp;nominans.Poftri die autem propere ad templum Ifidis, qui locus mihi fueratcum bofpite ad colloquium côftitutus, abij:Sc cum diu obambulaflcm, neqj ufquam apparerct,ueniens in domicilia Satrapæ,analiquislc gatum Âethiopum uidifiet^quarrebam Jbi quidam mihirenuncia^ uit,quod elTet profedus, imcàpotius expulfiis, ante fob's occubP tumreum Satrapailli,nifi finibus excederet,mortem minatuseflet. ß Me autem quærente caulam,Quôd,inquit, legationem exponens imperabatjUtabftineataSmaragdinisfodiniSjtanquam ad Aetbb opiampertinentibus. Reuerîusfumadmodûa’grèfcrcns,non fecusatepi] qui grauem plagam acceperuntrquod cognofeere non potuifiem quicquam de puclla, quæ ,aut unde, aut ex quibus eflet nata, Nemirerisfinterpellansinquit Cncmon)amp;ipfeenimmo lefte fero,quc)d non audicrim,fed tarnen fortalsis audiam. Audi es,mquit Calafiris* Nuncuero' quæ deincepsCharicles fubtegt; xuitjà me dicentur.Poftquam enim in domunculam,inquitillc, uc ni,prodit mihi obuiam puella,8^ nihil quidê dicebat,ut quæ nom dum Græcam linguam percepiflet. Salutabat autem manu apprc/ benfum,amp; meuilà tantîi cxhilarabat.Mirabarc^, quod ficutgencz rofi catulijcuiuis uel paululum noto abblandiuntur, ita ilb mcæ erga fe beneuolentiæ lenfus inerat acris, 80 me ut patrem complc' élebatur* Statuiigitur non diu Catadupis commorari,ncab'qua maleuolentia numinis,Sc altera filia me priuaret: amp;nbsp;per Nilum âc' uedlus ad mare, ac nauem na(fi:us,nauigabam domum.Et eft nunc hicfiliamecum :filia inquam mea, nbsp;meo cognomine appellata,

. perturbatam enim, ob iplàm ,uitam ago. Et quod ad alia quidem attinet,etiam iioto melior eft, tanta celeritate Græcum fermonem didicit, tam celeritcradflorem tanquâramus aliquispræclarcflox

renspcp

LIBERSECVNDVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JTI

A tcnsperuenit: pulchntudine autem corporis fie omnes fuperauit, utomnium oculi,percgrinorum æquè äc Græcorum, in illam con ijeiantur.Deniep ubicunque apparueritj len in ddubris, feu curfi^ buSjfeu in foro, tanquam reccns fadla ftatua dei cuiufpiam, omnP um mentes ac uultus in fc uertit ♦ Cumcp talis fit, tarnen me dolore intolerabili afficit.Nuncium remifit omnino coniüaiö,ö^ in üirai nitatis ftatu agere totarri uitam conftituit : SC Dianæ miniftram ic 1

præbensjuenationibus ut pluri'mum uacat, amp;!!. iaculandi artem «rcet, Mihi ueroiäuel uitaipfa acerbaeft, quifperarim meipfam nepoti meo ex forore daturum in uxorem,(ànè urbano,amp;^^ morum aefermonis commendatione gratiolo adolefcenti: nuncautenec obferuantia,nec pollitationibus, neeärgumentis ullis illi perfuade ït pöfsim:Sed quod eft grauifsimum,meis ( ut dicitur) contra me ütitiir pennis,amp; multiplicem in dicendo experientiäm, atep appa-^ tatumjad id demonftrandum,quod optimum uitæ genus delege^ riCjConfert,diuinis laudibus uirginitatem ornans,èCpropédeos immortaies collocans,immaculatam Scillibatam incorruptibï-hmappellans.'Amores ueró,Sc Vencrem,amp;Somnemnuptialeni pompam ac cærèmoniam,extreme uituperansjn hac re ut mihi fis auxiliOjte implöro : propterea naAus occafionem, quæ fe ultro (juodämodo obtülitjongiorenarrationeapud tenecefiariofum ufus.Largiaris mihi gratiä hanc bone Calafiri, iapientiam aliquam ß autincantationem adhibe, perfuadeas autuerbis,autfaeftis, ut na^ turam fuam agnofcat.Sd quod mulier fit nata perpendat. Facile au temid negocium exequi poteris,fi uolueris.Necp enim illa abhorgt; tetacolloqurjs uirorurn, fed utplurimum cum illis conuerlans eft «ducata,8d habitat ibitecum in eodem domicilio,hicinquam in circuitu amp;nbsp;in ambitu templi. Ne me qui tibi fum fupplex deipicF as,necppatiaris fine liberis et cöfblatione,fine fucceiToribus in gra uifenedute ætatem agere: : per Apollinem ipfum oratus, deos tuospatrios» Collachrymauihisauditis Cnemon:quoniamamp; ille non fine lachrymis preces fupplices afferebat, promittebam me ilium pro uirili adiuturum. Adhüc nobis hifee de rebus deli berantibus,incurrensquidam nunciabat^ præfetfium legationis Aenianumproforibusadefiejamp;iampride efie folicitum,orarecp utfacerdos adfit, rem facram incipiat. Me uerd interrogantc Chariclem, qui elfen t Aenianes, quæ effet hæc fa era legatio, quod facrificium celebrarent: Aenianes,inquit, Thelfalicæ gen^ tis eftnobilifsima portio, amp;nbsp;prorfus Græca, à Deucalione Græco ona,adMaliacum finum protenfa,metropolim prædicans Hypa^ hm, quemadmodum ipfi uolunt, ab eo quod cæteris præfit im** peret cognominatam:ut autem alii s uidetur,quod fub Oeta mom tefita fit.Sacrifiicium uero 8gt;C facrarrt legationem hartc,quarto quogt;’ que anno, quando amp;nbsp;Pythius agon celebratur, ( celebratur autem

2 z nunc.

H E LI Ö D o R T AE T H I o PIC o R V W nunc. Ut (cts) Aeniancs mittunt NeoptolemoÄchniisfilio.Hk c-* Ä nim eft dolo interfedus,ad i'pfas Äpolli'nis aras, ab Orefte filio A' gamemnom's. In præfenti’a uero hacc facra legatio, eti'am magnifia centius quam cæteræi'nftruitur* Achilh'dem enim fe eflè glohatur legationis dux.Fortè cm'm pridie adolcfccnd obuiam ueneram:amp; mihi reuera uidetur in illo fingularc quiddam, dignum Achillidis elucerejCiufinodi Ipecie ÓÓ proceritate conipicitur, ut ea quod dea fit natus confirmer. Me ueró mirante, 8c quomodoex Acnianum familia cum fit,Achinidemfcappenet,dicente:(Homerienim gyptrj poefiSjAchilIem Phthiotam efieoftendit^luuenisquidcffl, inquitjunàcumreliqufs Aenianibusheroem fibi aiïerit, Thetim ex finuMaliaco nupfiiïè Pcleo,amp;Phthiâ circa, finû ilium efiè anti/ quitus appellatâ afleuerans. Alios uerô, propter gloriâuiri ilium fibi uêdicantes,mentiri. Alioquin etiâ alia ratione fefe in numerum Aeacidarum refcrt,Menefl:hium luum auum proférés, Sperchi) fi lium,S(C Polydoræ natæ ex Peleo, qui ÔC cum Achille inter primos . duces expeditionem fufeepit ad Troiara, amp;nbsp;inter præcipuosMyr midonum propter cognationem copias duxit. Cum'ep Achilli un-' diquaqj adhærefcat 8c annalcatur,atcp omni ex parte ilium Aenia' nibus adiungat, argumenti loco fumitpræter alia quæ recenfet,e/ tiam hancparentationcm,quæNeoptolemo mittitur, quaomnes Theflâli (ut ille dicit ) cefierunt Aenianibus, teftantes illospropf' us genus hoc attingere* IIlisquidemnon inuideo,inquam,Cha'' bquot; rides, fine hæc fibi ita largiantur, fiue etiam ucrè uendicent : cætc' riim præfedS facræ legationis uocari intro iube. Incredibili cnim defiderio illius uidêdi teneor» Annuente Chariclc, inoreilus eft adolefcenSjAchilleios quofdamlpiritusgerens,amp;ad illuuultum animos référés,credo collo,atcç à fronte comam etiam in alturn rcfrenans,8ô cohibens:nafus nares libéré aerem attrahentes, num iræ amp;nbsp;impetus : o culi non prorfus rauidi, attamen cum rauo colore nigricâtes,alpedum acriorem, neq? tarnen inamabilemha/ bentes, tanquam maris poft fludus nuper in tranquillitatem corn pofiti. Poftea iierô quàm nos,ut eft moris,falutauit, Sc uicifsim cft relàlutatus, tempus efleut fàcrificium dco ofterreturdicebat, ut Sé inferias heroi, amp;nbsp;coniundam cum illis pompam in tempore perficerc liceret. Fiat,inquibat Chariclcs:5c côfurgens, Videbis (ad me inquit)Charicliamhodie,fianteanonuidifti, Adeifeenim ôô miniftram pompæ SC parétationi Neoptolemi,confuctudo eft. A' me autem puelIa,Cnemon,fucrat iam antea uifa,etunà facrificta celebrabat, Ôd de iàcris narrationibus interdualiquidinquirebat, Sed tarnen tacebâ,futura expedans: fimul'cpibamus ad templum, omnia enim quæ ad fàcrificium pertinebant, erant iam apparataà Thelîalis. Vt autem accefsimus ad aram, amp;nbsp;adolefcens rem diui/ nâ incipiebat,precato antea Iàcerdote,ex ady to effatur hjc Pythia:

Gratia

Liber t è r t i v s» . Gratia cui ordituTyfedfinitgloria notncn^ I^anc canitc ô Delphiyprogeniem^ deet» Qwmea linquentes delubra,falum^ ruentes

d Solis uenient torridum ab igne fiolum. Magna ubi pracipua: uirtutispratnia tandc m

'T emporibus fufiis,candidafirta gerent»

Hæcut eftdeus elocutus, multiplex dubitatio eos qui circumlîa-* Dant,fubibat,quid uellet oraculum l'nterpretari nequeunti'bus, Agt; lius enim aliô relponfum detorquebat : 8^ ut quilqp uolebat, ita ÔC fonietfturamfacièbaCjrtondum autem quilquamueraaflêquebaz ^ur.Oracula emmamp;fbmnîa utpluri'mû exeucntibuSi'udicantur. Ali'oqm'n autem Delphi ftupentes 8c attom'ti, ad pompam magnigt; ficèinftruélam properabant,neglclt;fla cura,de fjs quæ relponfa fu* want,accuratius inquirendi.

HBLIDDQRI

runt Liber tertiuh

osrQ.VAMautémpompaSlt;? parentatîo pctaAà eft: Atqui haud peraefta eft pater,excipiens Cne mon: liquidem me nondum Ipedatorem tua red'* didi't oratiOjfed magis quàm credi pofsit, audien-» di delîderio fuperatum, amp;nbsp;fpedlare panegyrim ____ ftinantem, non fecus ac poft feftum ucnientê ( ut dicitur)prftercurn's,cum lîmul Sc aperueris theatru,etdauleris» quidem ó Cnemon ( inquit Calafîris ) minime te uellem alie-* ’^is,amp;:eiufmodiqualia nunc delîderas,perturbare, ad præcipuas narrationis partes, ÔC ca quâj à principio flagitafti deducens: cacte^ lum quoniam è diuerticulo Ipeftator eflê uoluifti tu quidem,uel ^inc te Atticum efle déclaras : ego autem tibi pompam celebrem Jnter paucas, cùm ipfîus caufa,tum eorum quæ ex ipfa euenerunt, breuiterexponam. Præcedebathecatombe, uiris myfterfjs initia tis.incultiore uita amp;nbsp;habitu eâ ducentibus ♦ CinAura cuicß ueftem albam in nodum colligebat:manus uero dextra cum humero mâmtlla nudata,fecurim ancipitem uibrabat. Boues omnes nigri, collo lafciuientes, ad mediocrem conuexitatêilludattollentes, cornua paria amp;nbsp;minime intorta gerentestpars deaurata, pars coro nisex floribus confeftis implicita:fîmis tibrjs, 8^ profundo guttu tefupra genua dependente . Numero autem exaeftè Hecatombe, Sf reuera nomen implentc» Subfequebatur hos aliarum uidima* turn diuerfa multitudo » Cuiuslibet autem animantis genus, feor* fumamp;ordineducebatur, cum tibia 8c fiftulainitiatoriam quan'* damamp;: denunciatricem facrificq partem inciperet. Hæc armenta, g 3 ôedu-*

ƒ4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AETHIOPICORVM

diKfrores boum, Thèflâh'cæ uirgines excipiebant, pulchraquagt; dam profunda cindura,amp; capülis folutis. Diftruebaturautcm induoschoros* Quæin primo chorofuerantjferebäntquafsillos florum fruvf uüm plenos. In altero autem bellaria aromataca lathis ferentesjocumodorisfragrantiareplebant» Nee ueroma^ nuum minifterio inhiiceutebantur,fedfupra caput geftantes, ad choreamiuftoordineStf tranfuerfim ducendam fefe mutuo tenez bant,ut incedere (ïmul Só choreas ducerc commode h'ceretCantP lenæ autem pfaricriptum alter chorus illis dabatzhüic enim, ut toz turn hymnum caneretnegocium datum fuerat. Hymnus autem erat,in quo Thetis Iaudabatur,amp;:PeIeus,amp;; pofteahorunifilius,ac huius deinceps^Poft hos,d Cnemon: Sed quid CnemonCinquit Cnemon. lam enim me iterum fuauifsimis rebus priuaspater,ipz fum hyninum mihi non exponens, tanqüam me (pen;atorcm tan' turn eorum ex quibus pompa conftabat, non auditorem etiam conftitueres» Audies »inquitCalafiris, fiquidemitalubet*EraC autem talis cantilena :

JSlcreu pro^eniem latidó marine tuatti, (^^^m duxit 'Peleüs ciittt louis imperia O nbsp;enerem noßrdin-,lumen nbsp;nbsp;cequoreum;

jM.artem belli^pnecipuum^ ducem^ Jitßilmen Greeds nobile nbsp;nbsp;nbsp;bille tuutn

^didit.at tua tegloria ada/lra uehit^ Qui pepérit coniunx ruß Neopfolemum, Jlxcidium Troûm, pr^efidium Danaûm: l^ropitius nobis eflo Neoptoleme Plerosjt^ui'Pythiacondereteélüshumà, cdpe tiiinc hymni thunerafacra piß ^elle omnem noßra promptus ab urbe metutn. 'Te^Thetidem^canopulchra^aueto Theti, Hymnus igitur,Cnemon, hac ratione, quantum meminifle queo, fuerat compofitus:tantumcp concinnitatis ineratin choreis ,amp;fîc fffepitus faltationis ad cantu quadrabat, ut oculi in contemptum eorum quæ ccrnebantur,ab auditu adducerêtur: amp;nbsp;ij qui aderant, uirgines fèmper tranfeuntes,tanquam à fono cantuspertradi,fez querentur, Viep dum à tergo epheborum equitatus,Sc horûpræ' fedf US cum refplenduiilet, omni auditu melius egregiarumrerum fpeéfaculum repreientauit, Turma epheborum quinquagenario numero conftabat, in uicenos quinos utrinep, in medio equp tantem præfe(ffumfacrælegationisftipantes,diuifo. Ocreæqui' demipfis purpureo loro intertextefupratalos côtrahebâturtchla mys ueró alba, aureafibula inpedorenecflebaturjcærulcis capitiz bus in

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LtBER TERTIVS;

Busi'n orbcm ad oram inferiore picffa, Equiautcm Thefïalici omgt;-nes, illorum camporum amocnitatem hilan'tate afpeófus repro fcntantes.’frenu quidem, ueluti dominiï recuiar ent,defpuebâc, amp;nbsp;fpumacôpiebanncæterùm mêti,reó:rici feßdris, quo'cunc^ ucrtez retjobtêperabant* Phalen's ueró frontalibus argenteis ac deau'' »■atis ita exornati eranc, ut hac in parte certamê de gloria inter ephe bos cfTe uidetur.Sed hos,Cnem6j(ïc cxornatos,adeo' defpiciebant præteribant oculi eorum qui aderant,amp; in præfedlum equitum (watautcura mea Theagenes)conrjciebant,ut uideretur tanqu â à fulgurc totu id quod prius lucebat, obfcuratu efïc.Tatam lucê noz biscófpccffusattulerat,cumcques quoc^ ipièeflet,ôdarmatus5amp; baftâfraxineam ærea cufpide uibraret,non tecflus galea,fcd aperto lt;:apitefefe oftentâs,purpurea chlainyde indutus:ciiius alias partes ’urûuariabatjLapithas côtraCentauros armâs:Hbula uero Palla^ ‘Icexeleâro repræfentabat,Gorgonis caput in fcuto pedori præ^ fftentê. Addebataûtaliquid gratiæ amp;nbsp;cômendationis rjs qtiæ fie-bantjUêti placida aura.Blandè enfin afpirabat,comâ traquillè circa tollu carpens,amp; capillos in frote difcernês, ac oras chlamydis terz §0equiamp; feinoribus inrjcicns» Dixiiïes nbsp;nbsp;equû ipfuin intellfgerc

forma domini, q? pulcher iple pulcherrimû geftaret redore fèn tire Jta coUû c5mouens,amp; arredis auribus caput attollenSjSó trux fuperciliù fupra oculos uerfans ferebat amp;nbsp;ferebat,exultas ac fupergt; ß biës:amp;: laxato freno alacriter progrcdiens,ad in utruncp latus alter nisfèfe librans,extremacp ungula terra Icniter pulfans,comotione dinceflus trâquillitate temperabat.duporé incutiebat omnibus il bdfpcdaculû, amp;nbsp;uidricia fortitudinis amp;nbsp;formæ fuffragia omnes adolcfcêtitribucbant.Denicp peruulgatæmulieres, que aftedît animicontinentiaoccultare non poterant,mailsÔC floribus eum petcbantjbeneuolentiam quandam abipfo,utuidebatur jCaptaiv tes. Idemcnimiudiciumapudomnesualebat,nopoflequicquam bumani apparcre,quod Theagenis pulchritudinem fuperaret.At roieis poftquam digitis aurora refulIîtjUt Homerus dixit,ac è tem^ ody/iJ^ ploDiana?euedaeft pulchra lapiens Chariclia,tunc quod Theagenes uinci aliquâdo poHet,cognouimus : fed eatenus uinci, quatenus natiua muliebris formæ uenuftas prima uiris compagt; rens,maiorem quandamÔCfingularem ad alliciendum uim habet» Vehebatur cnim inrhcda,quam iugum boum album trahebat: uefte uero purpurea ad pedes ulcp demiflâ,et aureis radijs uariata* indutafuerat. Zona porro pedus præcinxcrat,in quam artifex to tamfuamartem concluferat, cum neep antea quicquam eiufmodi fabricauiflet,necp iterum pari arte conficcre potuilîct. Duorum e* nim draconum caudas ad parte dorfi inter fcapulas connedebatî porrdcollafubmammillas permutatimproducens,amp;’ innodum tortuofum implicans, capita ueró clabi c nodo fînens, tanquam ap pendicenî

•^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AETHIOPICORVH

pendi'cem nodi ab utrocp latere fufpenderauDixiHes ferpetes non tiideri ferpere,fed reuera ferpere:nccp rigido Sgt;C terribili aljoedu formidabileSjfedhumidofoporediffluetes* Acilli quidemerantj quod admateriam attinet,aurei, cæterùm colore cærulei, Aurum em'm arte denigrabatur,ut afperitatem amp;nbsp;uarietatem fquammae ni'grumfuluomixtumrepræfentaret.tail's quidem eratzonapu/ ellæ.Coma autem nec^ omni'no complicata,necp difioluta,fed praî cipuailli'uspars ÖCa collo produda,fuper humeros i'adabatun Cæterùm earn quæ à tier tl cc óó à fronte defcenditjaun' tenelli ranii coronabant,rol[Ïs fimilem SC candidâi,turbancpimmodicèæpræ-' ter decorum Ipiratione aurarum nonfinebant » Ferebat autem fi'' niftra arcum deauratum à dextro humero pharetradependentc, altera ueró facem accenfam,Cumcp eo habitu eflet, mai'us tameab ipfius oculis lumen quam à face reddebatur. Illi ipü, Theagcnes

CharicIia,excIamauitCnemon. nbsp;Vbi'nam terrarum funtifti »

oftende:di'cebat,pcr deos obteftanSjCalafiris, conlpici eos à Cne-* monearbitratus» IlIcautem;Videreme,inquit, pateretiamab^ fentes putabamiadeói'IIospropn'è,amp;qualesuifosnoui,ani'mocp retincOjtua narratio exprelsit. Haud fcio,inquit,an taks uideris, qualesillo die Græcia ÔCfol eft conlpicatus:adcóconfpicuos,ade0 beatos,uthui'us quidem uin's ,illi'usmulicribus optabi'Iiselfetfoe^ Iicitas.Illorum enim coniunftum par i'mmortali'tatê efle ducebanK præterquam quod adolefcentem indigenæjUirginem autemTbef ß fall magis admirabantur, id quod primum uidebantutriqj præcf

55 puè fufpiciêtes.Nouus enim amp;nbsp;inulîtatus colpedusjfacilius quàni 55 confuetuSjpoteft animum percellere.SedóduIcem decepnonem, d fuauem opinionem,quomodo me in fpem fuftuIiftijCum teuide/ re charifsimos,amp;S oftenfurum eflè expe(ftarem,Cnemon 'TTuueró meomninodecipere uideris, Cum enim ipfbs iamiam uenturos efle,Sc in confpedfu futuros, initió oratione promifcris,ob'cp iftxc præmiumàmehanc ipfam de illis narrationem petieris,uefpera , iam amp;nbsp;node aduentante, nufquam præfentes oftcnderc potes. Ille autem : Ades animo, inquit, amp;nbsp;omitte timorem, eo quódfint reuera uenturi. Nunc autem fortafsis aliquod impcdimentum in' terccfsit,quc)d tardius ueniat quam inter nos conuenerat. alioqui nepræièntes quidem oftenderem,integramercedepriusnonre^ portata. Quamobrem fiad conlpedum illorumproperas,impie ld quod tuuicifsim promififti,ó^ deduc ad finem inchoatam narra tionem. Ego,inquit,amp; alioqui iponte defugio ncgocium, quod meadrecordationemeorum ex quibus dolorem capio ducit,amp; me moleftum efle tibi tanta garrulitate fatiato exiftimaui. Cæte/ rum cum tam cupidus audiendi efle uidearis,amp;Shoneftis narratio nibus infà tiabilis, age ad en partem a qua fum digreflus,aggredia mur,accenfo prius lychno ,8d libationibus ante fomnu dqs nodur

nis fadis:

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIRËRTERTIVS,

hisfädis:utufitatis ceremonfjsperaó;is,perno(ftare nobisuacän-tibus hifce narrationibustranquille liceati Hæcdixit,ftarirn que lychnus accénfus ab ancilla fenis iuflu inferebatur , ÔC libatio nemfaciebat,cüm alios deostumpraécæteris Mercurium inuo^ cans,acpetebat foeliceminfomnijs nodemzamp;utfibiapparerent charifsimiin fomnis,fupplex orabat♦ His autem peradlis: Poftq? ’gicur,inquit,ô Cnemon,ièpukhrumNeoptolemi pompa cireur tertio ephebiequisfuntcircumueôtijploratum fuftulerunt mulicres, ÖC uiri inconditum clamorem ediderunt ♦ Tum quafi ad ünum quoddam fignum,boues,af ietes,capræ maô;abantur,tan^ unamanu cæde omnibus illata♦Denic^ ara infigni magnitudine kxcentisligrxis fifsis onerata ,amp;defuperlegitimis omnibus uidr misimpofitiSjUt indperetlibationem iàcérdos Apollinis, aram . Tuccenderet, petebant ♦ Charicles autem libationem quidem ad fe pertinere dicebat, aram autê præfeâ:us facræ legationis ab æditua bceaccepta fuccendebat » banc enim confuetudinem patria faricit bx.Hoc dixit, ac ipfe libabat : Theagenes autem facem accipiebat* Sanè ut ftatuamus quid iît,mi Cnemon, Sc quod diuinu qüiddam anima,,cognatumep fuperiori naturæ,exoperibusSdfunô:ionP bus dus cognofcimus,Simul enim fe inuicê intuebantur,tanquani anima fui fîmilc primo congreflu cognofcente,amp; ad cognatû pracz ftantia digrtitatccp par accurrête ♦ Principio igitur repente quafi c5 fternati conftiterunt î amp;nbsp;facCm hæc quidem cundrantius tradebat, illeautemrecipiebat,uno obtutu in fefedefîxis oculis: non fecus ac bi qui fe alicubi antea nouerunt, aut uiderunt, alter in alterius m ex moriam redeuiites ♦ Deinde leniter arriferunt,amp;^ furtim, ita utri^ ium diffufio tantum uultus redargueret. Poftea tanquam illos fa^ di puderet,rubore funt fuffufi:amp; rurfus cum affecT;us, ut arbitror, corperuafifret,expalluerût. denicpfexcentæipecies intra exiguum tempus in illorum uultu uagabâtur,ac mutatio omnis generis turn eoloris,tumoculorum,(îgnificans animi commotioncm.Hæclate bant uulgum,ut confentaneurn eft,cum alius in aliam rem Sc cogr tationem animum intendÜTet. Latebant amp;nbsp;Chariclem,confuetam precationem amp;inuocatione recitantem.Ego aut foli obferuationi iuuenumuacabam poft illudtempus,quàmde Theagene fàcrifi^ câhteintemplo oraculum cecinit, adfu]^icandum ea quæ euentu'' rafuerant,exnominum coniecfturacommotus» Sed tarnen adhuc nihil exafte de qs quæ in reliqua parte oraculi prædifta fuerant,co iicicbam.Cæterùm poftquam ferd aliquado, amp;nbsp;qualî per uim auir gine auulfus Theagenes,facem fubiecit, ÔC aram fuccendit, ioluta eft tandem pompa,Theflâlis conuiuia ineuntibus ♦ Reliqui autem ex populo in fuam quif^ domum dilceflêrunt ♦ Chariclia quoep aP bopallio feie opérions,cum paucis famih'äribüS àd conclauc fuum, quod erat in ambitu rempli, contendit ♦ Neep enim habitabat cum

h credf

HEblODORIAETHlOPlGORVM credito patre^quo minus p^rfuaderipofletjomnino feieabillo/èpa i rans.Ego igicur curiodor redditus cx his quæ âudierà,amp; uideram, obuiam uenio Charicli,dedita opera. Hle au tem: Vidifti ncjntcr-' rogabacjumen meum, Delphorum, Charicliam C Non nunc primumjinqinbam ièd Sgt;(. antea fæpius, quotiefcuncp populusin templo erar.Et non tantum è diuerticulo,ut dicitur,fed unamc-' cum non raró facrificauit,óó de diuinis ac humanis rebus,fîquid3.' liquando ambigebat,meinterrogauit,amp;^ ex me didicit. Quidigi/ tur tibi uifa eH in præfentia'TNum etiam aliquem ornatum pomp^ attulit7 Bona u6rba,inquibam,CharicIe,nonfecusacfilunaftellis cæteris antccellatunterrogas. Atqui laudabant quidam,inquif,et Theiîàlum adolefcentem, fecundas iHi tribuentes. Imó amp;nbsp;tcrtins, egoinquam. Cgterùmcoronidempompæ amp;nbsp;ocukimreueratuani filiam agnofcebant. V oluptatem inde capiebat Charicles (mihiuc róex uerisadfcopum iter præparabatur, idpræcipuècupienti,ut fidenti animo uir eflet ') Sc arridens : Eo nunc ad ipfam, dicebat. Qiiod fi tibi placctjcas una, ne fortè aliquid moleftiæ ceperit ex turbæ tumultu, mecum reuifas, Gaudens quidem annuebam, ueruntamenpræmeferebam alt)occupation! anteferreilliusnego cium . Poftquam autem peruenimus co,quo fefe rccipicbat,ingref fi dcprehendimus cam in lecfto languentem,amp; conquiefcerenequc untem, et oculos amore madêtes.Cumcp patrê folito more ample/ XU excepiner,quærentiquid illi accidifletC'dolorem capitis fibimo^ ß leEum eHedixic:libentercpfequieturâ,filicear.Turbatus his Cha/ ricles,cxiuicè thalamo nobifcum unà,ancillis ut pax eHetrebus im/ perans.Sf progreflusanteædes, Quid hoc autem eft,boneCalaß ri,dicebatCQuislanguorfiliolaminuafit'?' Nemireris,dixi,ficum in tanta populi frequentiafefe oftêtarit, attraxit inuidum aliquem oculum. SubridensigiturironicèjTu quocp,dixit,uulgimorcfa'' fcinationem eHealiquam fortaflecredis. Vt aliud quippiamquod maxime uerum fic,inquam.atquehocita exiftit.Hicaerundiquac^ n obis circumfufus,per oculos, nares, amp;nbsp;anhelitum alios poros intus penetranSjamp;S unà fecum exteriores qualitates, quibus imbu' tus eftjinferens, qualis influxerit, talem quocp affedlü rjs qui ilium exceperunt, infeminat. Quamobrem cum aliquis cum inuidia res prædaras eft intuitus,(îmul ôd circumftantcm aerem infefta quali/ täte impleuit, Só fpiritum àfeamarulentia plenum in id quod pro/ pinquum eft tranfmifit.lllc autem,ut tenuis Sc fubtilis,ufqueadof fa ipfaamp; medullas pcnetrat.’atcpitaplerilqj fuit inuidia morbicau/ 9, fa,qui proprium nomen fafcinationisaccepit.lam autem amp;nbsp;ilia co/ Hdera, Charicles,quam multi dolorem oculorum ScSpeftis conta/ gionem haufcrint,cumhaudquaquaattigifsentillis morbislabo/ rantes,imó nele(ftiquidem,necmenf3ceiufdê,fed tantum aerisfuif fentparticipes. Argumento tibi fit,H quiequam aliud,tum etiam a/

morum

LIBERTERTIVS» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;59

Riorum ortus,qtiibus obiecla uifa inidu anfam dant, amp;nbsp;taquam fubuentaneos affedus per oculos in animas adijciunt ♦ Ac uerifimi liquidem ratione,Cum enim inter cgteros poros et fenius qui funt in nobis, aipedus plurimaru mutationufi't capax, amp;nbsp;calidifsimus, facilius recipitafFedionescircumftantes,feruentiipiritu tranimu grationes amorum ad fefe trabens ♦ Quod fi opus eft,exempli cau^ lànarrationem aliquam tibi ex libris facris, à naturæ confideratiogt;' hefumptam,proferam, Charadriüs,idericis medetur:quæ auis, fi ifthocmorbo laborans aliquis cam conipexerit,fugit nbsp;nbsp;aueriàtur

tum conclufis oculis,non inuidentia ( ut quidam aiunt) auxilrj,fed qudd aipiciens accerfit amp;nbsp;trahit ad fefe à natura morbum,ueluti flu xum quendam : ac ea de caufa déclinât aipcdum,tâquam idum.Et quodferpens quibafilifcusuocatur,foloafflatu amp;nbsp;aipedu obuia quæc^exficcetamp;inficiat,fortafle audifti*Quod fiaîiqui amp;:charifs.i inos,aceosquibusbene uolunt,fafcinant,mirum noneft ♦ Cume-* Rim natura fint inuidi,non hoc quod uolunt, led quod à natura eft iliisinfitum,faciunt» AdhæcpauluIumcommoratus,Hanc con^ trouerfîam,inquit,iâpientiftimè Scmaxime probabilibus argume tis difloluifti. Vtinam autem etiam ipfà defiderium amp;nbsp;amorem aîi quando ientiret:tunc equidem illam rcdè ualere,non ægrotare exi ftimarem ♦ Scis quod bac etiam inre tuam opem implorauerim^ , Nunc uero' nihil minus metuendum eft , quàm ne hocilli accP ’ deritjquæledumodit,ô(famorem aueriàtur,fed faicinationere^ liera laborare uidetunNeqj mihi dubiurrt eft, quo' d hanc dÜToï Here uoles,pro noftra amicitiajSc fapiêtia tua omnibus in rebus fin gulari. Promittebam jfieamexaliquolaborare fenfifiem,mepro uirili opemlaturum. Cumcp adhuc de his deliberarcmus, accurrit quidam properans,amp;,O' præclari,inquibat, uos uèro' taquam ad prælium,aut ad bellum,amp;: non ad conuiuiu uocati,ita cundamini, cum quidcm illud apparet optimus Theagenes, præfès autem fit il liusmaximus héros Neoptolemus»Hucite,necp adueiperam con-* uiuiûprotrahite,cum foli ex omnibus abfitis Jnclinatus igitur Cha rides,in aurem mihi:Hic,inquit,adeft baculo inuitans,Quàm fubgt;» limis eft Bacchus,præcipuè humedatus» Sed camus : metuendum eft enim, ne ad extremum plagas nobis inférât» Tu quidcm ioca^ ris,eamus tamen,inquibâ» Poftquam autem uenimus,prope feip^ lumcollocauitChariclem Theagenes» Mihi quoquetribuebat alp quid honoris, Chariclis caufa.Iam quid tibi moleftus fim,narrâs iP hquæin conuiuio fuerunt, choreas uirginum,tibicinas, armatâ pyrrhichiam faltationem ephcborum,amp; alia Cum quibus lautos 8^ opiparos cibos Theagenes temperauerat, familiare amp;nbsp;magis az ptum compotationi conuiuium efficiensîicd quæamp; teaudire in primis neceflè eft,amp;S mihi narrare iucundum,hæc fie accipe» Thca* genes præfeferebat quidcm lxticia.m,ÔC feipfum frangebat, ut huz : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h 2 maniter

t

H E L I o D o R I AETHIOPICORVW maniter ac fcftiuè tralt;fi:are præfentes uideretur : cæterùm à me df/ prehendebatur quorfum animo tenderet,cumiamoculos uerfa/ ret,iam uehemcntius amp;nbsp;fine ulla cauia ingemifceret, nunc triftis ef' fct ucluti cogitabüdus,mox uukum hilariorem fumeret, tanqua fibiconfcius amp;fèipfiim reuocans,denicp inomnem mutationem 9» facile delaberetunMens enim amantis,perindeatc^ ebrq,flexibilis eft,amp;Squænuliacertafede manerequeat,tanquamanimoutrifcp » inhumido affèdu fluóèuante. Proinde in ebrietatem amans,8C in amorem ebrius procliuis eft.Pofteaueró quam ofcitationema renti amp;nbsp;anxia plenus apparcbat,iam ÓC cacteris qui adcrant præfen tes,manifeft Û erat quod non rede ualeret. Vt eciam Charicles id a^ nimaduertens, Quid hæcuarietasfibiuultC'fubmiifè ad me dice-* ret.amp;hûcinuidusuiditoculus:idemcpmihi uidetur, quod amp;nbsp;Cha ricliæJIIi accidifle» Idem,inquiba ego,perIfim:neciniuria,quan/ doquidé in pompa poft illam excellebat. Hæc quidem nos^Cæte rum ubi calices circumagi oportuit,propinabat quidê Thcagencs cuiq^ uelinuicuSjbeneuoIentiæergd.Adme auc utperuenit,ciime accipere ab illo offîciû beneuolentiæ dixiftem,fed poculum non re cepiflem,acntcr 8gt;C ardentibus oculis obtuebatur, contcmnifeex/ ftimans. Quod cum intellexifiet Charicles : A' uino,inquit, cibis animantiuin abftinet ♦ Illo autem caufam interrogante:Æg]r prius eft,inquit,Memphites,amp; antiftes Ifidis.TheagenesigiturcU eflêjôt antifticem cognouit,fubitôingenti uolupta B te eft aftedus : ficuti rj qui in thefaurum aliquem inciderunt,fcfc crigens , aquam popofcic. cum ebibiiTet: Cf fapientifsime, inquit, ad hanc potionem, qua tibi ex rjs quae tibifunt fuauifsima propinaui, Sc amicitiæ feedus inter nos hæc menfafàciat, Fadat, inquam optime Theagenes, quæ mihi iampridem tecum intercc'' dit: SCrecipiens bibebam. Ac tunc quidem in hæc defijt conu? uium, Sc difccdebamus in fuâ quiftp domum, cum me Theagenes fæpius Sc calidius quam priore noticia, amantcr Sc cum ofeulis complexus eflet« Poftquam autem ueni eo' quo me rccipiebam, inibmnis primum nodem traducebam in ledo,furfum ac dcop fum cogitationem deiuuenibusuerfàns,ÔC quiducllent extremae partes oraculi inquirens ♦ Cum autem ad mediam nodem pro/ cefsilTetjUideo Apollinem Sc Dianam, utrebar: ( fiquidem rebar, - amp;non potius uere uidcbam»)aciIleTheagenem,hæc autem Cha/ ' ricliam mihi tradebaUamp;T nomine me compellantes:Tcmpus eft,di cebant,ut in patriam redeas : id enim poftulat Parcarum lexJpfei/ gitur egredere,8c hos receptos adiunge tibi comités, in liberorum diligens loco, amp;deducex Ægyptia terra,quo amp;fquomodo dijs placet. Hæc cum dixificnt,illi quidem dïiceflerunt,datafîgnifî-* catione,quod non fomnij uifiofuiflct,icd res iplafic fe habuiflet. Ego uero aliaintelligebami£a,quemadmodum uideram: cæterùm ad quoi

« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBERTERTIVS,

Wquoshomincs,autadquam terram deducendi effentadolefcen ’eSjdubitabam. Hæc quidem, inquit, pater fiquidem ipfc poftea eognouifti,deinceps mihi quoep narrabis. Cætcrùm qubnam mo' dodicebas tibi oftêfos efte deos, quod non in fbmnis uenerint, fed •nanifeftc apparuerintC'Eo modo, inquit,fili,quem fapiensHo-' merus quafi ænigmate fignificat,multi autem ænigmaprætereunt: iiud. ^iunlt;iuepedum (ut alicubi ille dicit) crurum^ßmulueßi^iapond

^uo^uc co^nofcipolJunt^ccrto^ notaris

Atqui ipfc uideor ex multorüm htiméro cfïe:amp; huiüs me fottaf feredarguereuolcns Calafïrijhorum ucrfuum fccifti mentiontm: quorum ego (èntentiam uulgatam tcneo,inde ufque ab eo tempo-'

amp; uerba ipfa edodius fum.Cæterùm infperfàm illis theologt; giædodrinamignoro . PauIuIumigiturimmoratusCalafîriSiamp;: ’^entern ad arcanam fignificationê eruendam exdtans:Dq,i'nquit, numina,Cnemon -, uenientia ad nos, amp;nbsp;à nobis reccdentia,in a* ^iaànimaliararifsimè,inhomines autem utplurimum fefe transfor ^*nt, ßmilitudine magis, ut uiium infomnq efle opinemiir, nobis ’niponêtes. Quam in's igitur prophanos homines latuerint,tarnen Hdnàfapicnte cognoicantur, effugere non poflunt : fed ex octilis ’lotari poflunt»cum continuo obtutu intueantur, amp;nbsp;palpebras nugt; . 9^amconcludant:amp;rmagisetiam exinccflujquinonexdimotiorte pedum,ncque tranfpofitione exiftit, fed exquodam impetu acrio, ^uiexpedita,findentium magis auras quamtranfeuntiunl. Qiia^ obrem ftatuas quoqp deorum Aegyptq ponunt,coniiihgcntes illis pedes,amp; quafi unientes* Quæ etiam Homerus feiens, ut AegyptP 0s,8lt; doftrina facra inftru(ftus,occulte amp;nbsp;inuolutè uerfibus reddit dit,rclinquens intelligenda rjsqui poftent. De Pallade quidem:

truces oculifulfere tuenti. De Nepturto autem: fidum, crurum^i fimuluefligia pone', nbsp;nbsp;T erfoile' a^noui rem eant

^anquam fluente in incefsu» Hoc enim eft,p€rfacile remeanternon ot quidam decepti, perfacile' agnoui.putarunt ♦ His quidem me d diuinifsime initiafti,inquit Cnemon, Cum uero (xpe Hom erum Aegyptium appelles,necp credere non pofthm,8ó uehementer ad--mirans obfecro,ne prætereas hanc parte orationis inexcuflam. Htfialienum eft Cnemon ab inftituto meo,nunc de his difterererta ’nen audies breuiter. Homerus ab alfjs quidem aliude nominetur; S^patriacordato fit urbs quæuis uiro. Erat autem reuera noftràs, «c urbs illi Thebæ centiportes, ut ex ipfo cognoftere li eet.pater autem opinione hominûi antiftes,(ed non mentitus Mer eurius, Atqui eratillius exiftimatus pater antiftes, co quod cum e-ius uxore célébrante quf dam lacra patria,amp;2 in tempio dormientc, coiuit deus,amp; Homerum procreauit/crentem notam inceftac con fuetudinis, In utrocj enim femore inde ufq^ ab ipfo partu, ingens

' h ? longitu/

6z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELÏODORI AETHIOPICORVM

longitudo criniu innatabat.Vndc cum inter alios, tum inter Grâ?gt; cos oberrans,poema canens,nomen eft naftus: ipfc quidem no/ men proprium non dicens,necp patriam aut genus nominans, terùm rjsqui fciebantillam corporis affeftionem, ut in nomen illi uerteretur perficientibus * Quorfum autem lpe(ftans,pater,tacc/ bat patriam 7’ Aut quód pudebat ilium exilrj : erat enim pulfus à patre,quando ex cphebis inter confecratos recenfebat,ex eo quód notam ferret in corpore Ipurius cognitus.uel hocctiam fapienti confilio fecit:ac dum ueram celaret,omnem urbê patriam fibi ueiv dicabat ♦ Hæc quidem redè uerè dicere mihi uifus es, facienti conieduram ex poemate uiri,cum omni uoluptate obledatione quafi Ægyptia temperato,ÔC ex naturæ excellentia; que certè ita mnes non fuperaret, ni fi è diuinis quibufdam reuera fundamcntis extitiflet.Sed poftquam deos Homericè deprchendifti Calafiri, quid deinceps fit confccutum,mihi expone. Prioribus,Cnemon, fimilia: rurfus infbmniae, amp;nbsp;deliberationes, Sc amicæ nodi cO' gitationes, Gaudebam,aliquid me eorum quæ non cogitabam, inuenifle ipcrans,amp;^ reditum in patriam expedans: excruciabar au tem, fore ut Charicles filia priuaretur,cogitans. Dubitabam qua rationciuuenes efientunàabducendi,8ô excogitandus modus c5/ parâdi exitus.De fuga eram follicitus,quo modo illam clam capcf fere, SCquo dirigcredeberemus:amp;utrum terra,an mari» denique procella quædam cogitationu me obruebat, infomncreliquum B traditcebam nodis.Necdum exadè dies illuxerat, perftrepebat o/ ftium atrfi,amp; fenfi quèndam puerum uocantem. Interrogantcaût famulo, quis pulfàret fores, ôô quam ab caufam C’ dixit is qui uoca^ bat,quod Theagenes Thefiâlus adefTet.Deledatus fum nuncio de adolefcente,amp; uocari intro iubebam:ofterri mihi ultro quafi ca/ fu initium côfilrj capiendi,quôd præmanibus habebam,exiftimâs.

t Coniédabar enim,qudd cum me in fympofio Ægyptium amp;nbsp;antifti tem efte audiftèt,ueniret adiutorem fibi in amore afiumpturus, ita, ut plericp (ficuti exiftimo )animoaftedus,qui Aegyptiorumfa' pientiamunam SCeandem efiêcxiftimant,haudredèiudicantes. Eft enim quædam uulgata,5(f utita dicam, humi ferpens,quæ fimu lachrorum miniftra eft,8d circa mortuorum corpora uoluitur, hcr bis intabefcenSjôC incantationibus dedita,ncque ad ullum bonum finem perucniens,necp hos qui ilia utuntur deduccns,fed in multis ctiam ipfa fuis rationibus oftendens, triftia uerd quædam amp;nbsp;fordfi

* da intcrdum præftans:nimirum uifiones eorum quæ non funt,tan quam efient, amp;nbsp;fruftrationes fperatarum adionum, flagitioruin^ ucntrix,8ô profufàrum uoluptatum miniftra» AIterauerô,fili,quc reuera iàpientia eft, nbsp;nbsp;à qua ilia adulterina degenerauit,quam nos

facerdotesScantiftitum genus ab ineunteætate excolimus, fuprà res cccleftes contemplatur, deorum conuidrix,S(S naturæpr^ftan tioris

11 B ß R T E R TI V S7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

tions parüccps,aftrorum motus i'nquirens,et futurorum præfcieu tiami'n lucro ponens,ab his quidem terrenis mail's remota, omnia uerôadhoneftatem utilitatem hominum inftituens» Proptef quam amp;nbsp;ego patria cefîi ad tepus, fî quo modo quæ tibi antea nargt;' raui,mihiabip(àprædicla,amp;bellum Eliorum meoruminterfefe poHèm euitare ♦ Sed hæc cùm dijs alqsjtû Parcis commendata fint: inquorum,uthæcfaciant,autnon,poteftate fitum eftzqui etiam mi ïiiexiliûnon magis propter hæc omino{à,quàm propter Chariclie ’nuentionemimpofuerunt.Idautem quomodo euenerit,exijs que ^èquêtur cognofces. Cæterùm Theagenem,poft^ ingreflus eft,âlt; felutauiqrelàlutatum prope me in lecflo conocabam,amp;. Que necef fîtas tâmane te ad me adducitÇ' interrogabam. Ille autem cum diu ^emulfiflct faciem: Anxius fum,inquit,de fumma rerum, erubefco âutcm aperire.amp; conticuit. Animaduerti igitur tempus efle mentû 'ndiapudipfum,amp;diuinandieaquælciebam. Itacphilarius eum contuitus, Etiamfiipfe dicere cunlt;fleris(inquam)tamen fapicntiæ noftræ dijs nihil eft ignotum.Et cum paululum me erexiflem,ec calculos quofdam nihil numerantes in digitis compofuiffem, amp;nbsp;co nià lparfiiîèm,afflatos ui numinis imitans,Amas ( dixi) ó fili. Ext luit ad illud uaticinium ♦ Poftca uero quàm amp;nbsp;Charicliam addidi, hm turn id me diuinitus cognouifle cxiftimans,parum aberat quia procumbês adorarct ♦ At cum inhiberem, ofculabatur iæpe capuc acccdens,amp;: dijs agebat gratias, quôd Ipe fila lapfus non efTet, utq? ’lliferuatorcflem precabaturinequeenimfefuperftitcm eile polie, fiauxilio,atquehocipfoceleri deftitueretur.Tantum malum fciiv uafiire,atque ita flammis affedus uri, præcipuè turn primum amo^ temfentientem. Confuetudinis enim muliebris expertem fe efie di cebat,multis modis iurans: fempercp relpuifie omnes, amp;nbsp;coniugia ipfa,amp; amores fi alicuius audiflet, quoad illüm Charicliæ forma c5 uicilTet: quod non naturali abftinentia 80robore fuiflètprædicus fed ufquc ad ilium diem mulierem amore dignam nonuidifiet. bæcdicenslachrymabat,inuitumamp;^pcr uim àuirgine fe uiftum c fife declarans.Erigebam ilium,amp; confolabar,8ô,Efto fidenti animo j dicebam,cum femel ad nos confugeris:non enim erit ilia noftra fagt; pientiafortionEft quidem aufterior,8d diffîculter in amorem delà bipoteftjuenerem ÔCconiugium contemnens,uel finomines tangt; tum»Sed propter te omnia mouenda fiunt. Ars naturam frango tepoteft:tantum confidentem clTeoportet,etimperantineceflaria a parère»Promifîtfe omniafa(fturû,ficutegoimperalfierh.Itailloob cc fecrante ac obtcftante,amp; præmium omnes fuas facultates mihi pol licente,uenicns quidam à Charicle: Petit à te Charicles,dicebat,uf adfeuenias»Eftautem hicpropèin templo Apollinis,ôôhymho dcum plaçât,propterea quod turbatus eft neficio quomodô in foin nis. Confiurgo fiubuôgt;amp; Theagene ablegato, in templum pcrueni enSjde^

64 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AETHIOPICORVM

ens, deprehendo Chandemfedêtem in fella,admodum triftem,amp; continué ingcmifccntê* Accedens igitur, Quidita triftis es,amp;moe rens^interrogabam * Ille autemzCur enim non debeam efle,cum infomnia ine turbauerint,amp; filiameaficun audiui æsi'afîuamp;to/ tarn nodeminfomnemducatCMeuerocümalioquidoloreafiidat illius aduerfaualetudo, tum præcipuè quód cùm fequens fit ccrta mini deftinatus dies, quo armatis curforibus ædituam face fuftoP lere, Öd pra^eifle legitimum eft alterum ex duobus eucnire necefle fit:uc aut abiens peruertat ac deftruat morem ufitatum, aut ueliiv uitaueniens,grauius etiam affligatur, Quamobrem fiquidem pri US fieri non potuit,nunc faltem opem iUi ferens, amp;nbsp;adhibens medi camentum aliquod,officium iuftfi erga nos amicitiamcpnoftram, coniundum cum pietate erga deum feceris * Scio quod minime fit tibi difficile, fi modouolueris, fafcinationem ( ut ipfe ais ) curare.

” Antiftitib. enim uel^aximapræftare,haud eftimpofsibile. Fate' barmeneglexiflejilliquocpfucumfacicnSjöd utmihi fpaciumpræ fentis diei concederet poftulabam, quod effem aliquid compofitu rus inufummcdicamêti.Nuncautêaduirginemeamus,inquam, diligentius confideraturi,Sd quoad deri potcii^cam confolaturi.Si mul ueró,Charicles, uelim te de me uerbaaliquafacere apudpud lam,amp; mecommendatumillinotioremcfficere,utmihircdditafa miliarior,confidentius quocpfanäntemadmittat. Sitita,inquit, Poftquamautem uenimusadChafidiam,muItaquidemquidatti B net dicercTSuccubueratenim prorfus affed:ui,Ód exgenisflosiam fugerat,5d ardor uultuslachrymis tanquam aquarelfindusefleui debatur: tarnen fefe cömponebat,cum nos uidiffiet, amp;nbsp;confuetum uultus habitum omnibus modisreuocareconabatur.Complexus autem earn Charicles,amp; multdm diffiiuiatus,Sd nihil blanditiarum omittenSjO* filioïa,o nata,dicebat, mene patrem celas,ex quo labo res 7 öd cum fafcinata fis,taces,quafi iniuria affeceris, öd non affeda fis ab oculis qui te maleafjacxerunt C Sed ades animo, Oratus cfte/ nim à me Calafiris hic fapiens,ut tibi fanationis aliquam rationéin' ueniat.’poteft autê id præftare.ExcelIit enim, fi quifqua alius, in ar te diuina, tanquam genere uitæantiftes: 8d quod maiüseftaddita' mentum,nobis in primis amicus, Quarcmeritô fcceris,fiilium ad^ miferis abfcp ullo impedimento, fiueincantatione utijfiuealio mo/ dofanareuolenti,teipfàm tradenstcum alioquià fapientum gene^ ris confuetudine non abhorreas, Tacebat quidem,annuebattamé Chariclia,tanquam libenter confilium de me datum admittens. Et tune hifce conftitutis,difcefsimus,reducente mihi in memoriâ Cha ricle,uteaquæàme petieratcurarem,8dcogitarem quomodoin

Chariclia cupiditatem aliquam côiugrj 8d uirorum efficeremgt;

' Deducebam iaitur Iætum,cum illius uoluntati breui k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O

fàtisfadum iri promififsem.

HELIO'

EIBER Q_V A R T V S.

i^EL IQDO S.I ^ET HIO^ICO.

rum Liber quartus^

Oftridic uerd Pythius quidcm agon definebat.iu uenilis autem feruebat,arbitro (utexiftimo) SC præfide Cupi'dine,amp;^ per ho^ duos athietas, quos coniûxerat,tTiàximuni certammum fuum ofténde re contertdente* Accidit enim tale quiddam* Spe^ (flabatGraccia,iudicesautem erant Amphyóio-* nes.Poftquam igitur alia magnifiée peracfia funt,curfus certamina, luftæconfertioneSjCæftuum pugnæ: ad extremum præco, Arma^ tiprodeantiproclamauit* æditua Charicliainextremitateftadi) ftatim refplenduit. Venerat enim,quamuis inuita,propter morem patrium:uelmagis,méa quidem {èntentia,fe uifuram alicubi Thea^ genem fperans:finiftra ferens accenfam facém,altera autem ram uni palmæprætendcns.Et cum coparuiflet, cotinuo' totumtbeatrum adfefeconuertit. Cæterùm baud fcio,art nemo oculum Theaoenis anteuerterit » Veiox eft enim amans,ad uidendum id cuius delide^ a

Ho tenctur » Atqui ille infuper cum audifiet antea id quod erat futu u l’unijin earn folam obferuationem animo uacabat ♦ Quapropter ne tacere quidem potuit,fed fubmifsè ad me, (fedebat autê proximus mibi dedita opera ) lila ipla, inquit, Chariclia eft. Et hunc quiderrt quicfcereiubebam. Ad ediftum autem preconis,ucniebat quidam œ'miain habilibus armis fpecie,amp; magnos fpiritus oerens,folusq; inter cacteros clarus^ut uidebatur: qui in multis iam antea certamP nibus coronatusfuerat, tuneautem concertatoremnonhabebat: ïitmine.ut exiftimOjin certamen prodire aufo.Remittebant igitur tum Amphiftyones. Neque enim léx permittit, u t ei qui non iniez Ht certamen, corona decernatur * Ille autem prouocari à præcone inccrtamen,eum qui uellet, poftulabat* Imperabant indices : prox damauit præco,utprodiretaliquis,qüi certamen inire uellet* The eigenes autem ad me;Hic meuocatjinqtiit* Meautem,Quo modo hocdicis'Tquscrente: Sicerit,inquit,pater. Neep enim quifquaalix üs præfente uidente me,ex manibus Charicliæ uicloriæ præmiu auferet* Fruftrationemautem,inquam,ignominiamquæhanc confequitur,nihilomnino curas,necexpendis“T Quis afit, inquit, tam furiofe uidere nbsp;appropinquate Charicliæ contenderir,üt me

antcuertatfCuiuero' périnde,atepmihi,afpe(ftus illius alas addere pofsitjSceuminfublimerapereC Anncfcis,quód Amoremetiam alatum faciuntpicïorestagilitatem illorum qui eo detinentur,quaz u fiaenigmatequodam fignificantesfQuodfi oportet iadtationemac c« tedere ad ea quædi(ftafunt,nemoadhunculcpdiem quod me pedP buspræcurrerit gloriatus eft* Hæc dixit,amp; profiluittac progrelsus inmedium,nomen cdebat,ÔC indicabat gentem,amp; locum cut fus for i tiebatur;

66 HEUODORI AETHIOPICORVH

tiebacur: amp;nbsp;induta tota armatura, ftetit ad carceres, ftudio ctirren A di anhelans nbsp;nbsp;fignum tubæ inuitus ÔC uix expecftans « Præclarum

quoddam erat fpecflaculum, conlpicuumj ÔC quäle Homerus,in quo Achilles prælio adScamandrum ceftatjintroduciuCommo' ta enim erat Græcia tota adillud facflum, quod præter opinionem accidebac:amp;S Theageni ui/toriam precabatur, non fecus ac fi quil?

», bet certamen iniret » Maonam enim uim habet etiam ad conciliant ^5

a, dam alpicientiumbeneuolentiâjformæuenuftas. Cómotaquoc^ fuerat öd Chariclia fupra modum:8d uidi, cum id diu obferuarem, fubindein aliüatc^ alium uultueam commutari» Nampoft^itaut exaudirentomnes,præcocurfu certantesnunciauitj amp;nbsp;proclama/ uitjOrmenus Areas öd Theagenes Theflalus, relinquebantur ceres, curfus autem conficiebatur propemodum oculorum c5pre/ henfionem effugies» Ibi nequieta quidemmanere ampliusuirgd potuit,fed commouebatur illius gradus, öd pedes præ exultatione fàliebant : tanquam animo unà cum Theagene fublato, Sd ilium in curfu adiuuante: ac fpecflatorum quiuis pendebat ab euentus expe â:atione,8d follicitudinis plenus erauEgo uero etiamagis, quiiant apud me conft'itueramjUt illius non fecus ac filq curam fufeiperem. Nihil mirurti eft,inquitCnemon,quóduidentes Sdpræfcntesfollit ' citifunt.Nam 8degonuncTheagenimetuo,8dà tépetouteó citf us,ß uióror eft renunciatus,exponas, Cum iam medium ftadium conficeretur,Cnemon,paululum coriuerfusÔdOrmenûtoruècon B tuitus,alleuat feutum in altum,Sd ereefto collo, ac uultu toto in Cha ricliam defixo,ad extremum ad fcopum ferebatur : öd tantum anti' cipauit Arcadem, ut ille multis orgijs à tergo relinqueretur : quod interuallum poftea menfum eft* Accürres igitur ad Chariclia, totus exinduftria in illiuspeftusincidic, quafi impetu curfuscontinere nonpofret,8dcum palmaauferreqmenonlatuit quoduirginismat nu ofcularetur. Beafti,dixit Cnemo, quod et uicit öd ofculatuseft» Sed quac'nam deinceps confecuta funtC Non tantum audiendo non iatiari Cnemon,fed etiam à fomno baud facile opprimi potes: öd cum iam non parua pars nodis præterierit,uigiliasfuftines,6d exprodudain longumnarratiome tædium non contrahis. Ego uero Sc Homerum reprehedo,pater,qui cum aliarum rerum, turn 9’ amoris iatietatem effedixerit: quæres (me indicé)nullam fatieta/ 91 tem admittit, neque cum fruitur quifpiam, neep cum auditu perci pit. Quod fî ab aliquo Theagenis Öd Charicliæ amoris fiatmentio, quis eft ufqueadeo adamantino corde, autfcrreo,ut non ft obk/ det, to turn licet audiat annum Quam ob rem continua narratio^ nem * Theagenes quidem, Cnemon,coronabatur, 8c renuncid, batur uidor,ac deducebatur omniu pratulationibusrChariclia uC' rd plane uida erat,0d mancipata amori,magis quam prius, cum ite

„ rum Theagenem uidiftet ♦ Amantium enim mutuus aipedus,affe/ dus

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBERQ.VARTVS.

^»recordatio ac redintegratio eft: Sdinflammatmentem confpc ü ftus.perinde atc^ ignis tnatëriæ admotus, Acillaquidem domum a Ueniens, fimilem nodem prioribuSjUel eti'am acerbiorem traduce Ijat.Ego autem rurfus infomnis eram ,quo'nani ucrteremur fugæ «landæ caufa confiderans,8ó in quamrcgionem mictat iuuenes ^eus cogitans ♦ Ac fugam quidenl per mare intellcxi capeflendam dTcjex oraculo conieAurâ faciens,übi dicebat: Saïum^ tucntes,

foils ucnicnt torridum ab i^ncCæterùm quo eftent de/ ^occdijiinam iàltém ad cognoftendum rationem inueniebâ, fî quo Biodo poiîèm adipifci expofîtâ cum Chariclia fafciam, quam illius J'ationibus inßgm tarn efTejCharicIes dicebat fe audiflc Confèntax-neum enim mihi uidebatur » quod inde ÔC patriam 8c parentes puz ^næ,quos iam fufpicabar, eflem cogniturus, quo fortaisis etiam fa tismitterentur, Maneigiturad Charicliam cuuehiflem,8calios neccflarios lachrymantes deprehendo, non minime Chariclem«. Accedensigitur, Quideft tuniuItusCinterrogabâi llleautem: Intenfior cft,inquit,redditus morbus filip^ grauiorebanc,quàm antea,nolt;ftem experta eft. Secede,inquam, reliqui omnes exe 3tis:tripodem autem quiipiam tantum,8c laurum, 8c ignem ac thus äpponauneq; me prius quifqua interturbet, aduocaucro.impcz fault hæc Charicles, ÔC fiebant.Nadus igitur ocitim, quafi in fcena fepræfentationem fabulæ incipiebâ: Sc thusadolebam, quaeda “ fufurrantibus labris precatus, laurum à capite ad pedes Charicliæ furfum ac dcorfum fubinde commouebam:Sc fomnolenter,uel po Pusanilitcr ofcitans, fero tandem defrj -, cum multas quafdanugas inmeSd in puellameffudiflem.llla autem identidem caput commo fiebat, èc fubridebat * errare me fruftra morbum ianorare fionigt; ncans. Afsidensigiturpropius, Eftobono animo filia,dicebam: morbus enim uulgaris eft, curatufacilis, faftinatio teimpetiuit baud dubièjcum pompæ intereflès: magis ueró, cum præefîès cer^ tamini. Ego autem fufpicor eum qui fafcinauit, Thcagenes eft,qui certauit armato curfu, Net^ enim me latuit qudd in te læpius ingt; tentus cflet, oculos petulantius inrjceret, lila autem : Ipfc fine ita me uidit,(îue non,multum ualeat.CïCterùm cuias eft, aut unde oriundusC Videbam enim multos ilium cum quodam ftupore adz mirantes. Quod Theflalus fit genere^ audifti antea ex præcone, quando ipliim renunciauit.Refert uerd iZad Achillem generis auz thorem,amp; mihi uere hoc G bi fumcre uidctur,conicduram facienti ex proceritate forma, Achilleam genefofitate confirmantetpræz terquam quod non eft arrogans,necp infolens, ficut ille, fed animf fcrociam faftum fuauitatelenitactemperat. Qtiodcum ita fit, tarnen acerbiora ipfe patitur,quam intulit:habeat licet inuidfi ocu'' lum,amp;^ teafpecftu infafeinarit. O’ pater,inquit,tibi quidemhabeo gratiam, qudd uicem noftram doles,amp; molcfte fers : fed quid firuz

I % ftrainiz

d3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORT AË T H I O P I C O R V H,.

. Itra imprecari's ci qui nos nulla iniuria afiecit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cnim faCdnS'

none laboro,fed alio quodam (ut uidetur)morbo. Qiiid igitur cclaSjinquaiTijfilia^amp;nonpotiusaudatfler exponis,utcofàalius auxilium inuenirc pofsimus f Anhon pater fum tibi ætatc, uelma' gis beneuolentia'TAnnon patri tuo notus,8c qfdem animorum ftu dijs coniundus71ndica quo labores.'habes me fidum,fi uelis etiam iureiurando obftridum.Dic confidenter,necp dolori uires tacitur ” nitate fuppedites.Omnis enim afFedio quæ cito cognofcitur/acilè curari poteft:fed quæ tempore inueteraicit, propemodum eftinia ” nabilis, Alimentum eft enim morborü,ßlentium : cæterùm quod *’enunciatur,leniri confolatione facile poteft. Paulukim igitur immorata ad bare, 80 uarias animi mutationes 8d aifedus uuJtu de-' daraus: Concede mihi,inquit,hodiernum dic,audies ueropoftea, nißipfc antea cognoueris, quandoquidem uaticinandi artisperu turn te eflê uis. Abibam confurgens dans facultatem puellæ,ut interim animi pudoremmoderaretur. Charicles autêmihioccurz rebat,amp;,Quid babes quod dicas C quærebat. Omniafaufta,di/ ceba.pofi:ridieenimdoIore,quiiUimolcifuscft,bberabitur. Atep his didis recurreba,ne plura ex me Charicles ßrifeitaretur. Etcuin paululum tantum progreflus eflern extra domûculamju’deoTlie/ agenem ibidem circa templum ôd ambitûtempli obambulanteiTij fecum coHoquentenijtanquam fufficeretilli, ß habitacukim tan turn Cbaricb'æ uiderct, Defledens igitur præteribam, quaßilium ß non conipexiHèm» Ille autem:Salue,inqu(t,Calaßri:amp; audi.te c' nim expedabam. Conuerfus fum fubitö,amp;,Theageneseft,dice^ bam,formofus, Non bercic animaduerteram. Quf formofus, inquir,quiCharicliænonplacetÇ’ Simulabam uultu,meindigiiari, amp;,Non deßnes,dicebam, me artem meam afficerecontumelia/ aqua iam illa capta,amp; tcamarc coadaeft,amp;^tanquamaliquépræ'' ifantiorem feuiderc optât» Quiddicis,inquit,paterC’uidereme CbaricIiaC’ Qiiamobrem igitur non ducis ad ipiam fimul pro^ currebat. Apprehendens igitur cü palliorSta bic,inquio, etiamß ualeas currendi celeritate» Necp enim elf negocium boctanquam præda, necad confequendum facile, ôô cuiuis uolenti expoßtum: fed magno conßlio indiget,ut comode perfici:5c magno apparatu, ut fecure agi poCsic, An ignoras, quod pater uirginisprimum dig^ nitatis locum Delphis obtinetf An non legü tibi uenitinmentem, quæcapifalempocnam in tales conftituuntC’ Haud multumrc^ fcrtdnquic^etiamCimoriar,potitus Chariclia : fed tarnen ß uidetur, petamus illam in matrimonium mihi darßpatreaccedentes. Necp enim indigni fumus,quicumCharicIeaffinitatem contrahamus. Non obtinebimus,inquam,non quodaliquid in tereprebendiaut deßderaripoisit: ied Charicles fororis fuæhlio uirginem iampri' dem deipondir» Plorabit, inquit Thcagenes quicunep tandem ßt:necp

LIBER Q.VARTVS;

qütfquam ah'us,mc uiuo,in thalamos ducct Cfiancîiam* 'ionülqueadeômanus hæc ôdgladius torpet meus. Define, inx 9^am, nulla re eiufiuodi opus erit: tantum mihi obtempéra, amp;nbsp;fac ficut ego præcepero Nunc uero difeede, caue ne If plus me con Venire deprehendaris , fed quietè 8^ folus mecum congredere* Abibat fubtriftis. Charicles autem poftridiè mihi faélus obuiam, 4Uâmprimummeuidit,accurrens,multoties caput ofculabatur» ƒ antum ualet fàpientia,tantum amicitia,continuè exclamans: per berum eft à te magnum opus.Capta eft,quæ difficilis captu fuitramp;S

eft inexpu'gnabilis antea. Amat Chariclia, Ad hæc lafciuP fbam,amp;f contrahebam fupercilium, 8d fuperbè incedens : Minime ^ubium eratjdicebam, quod ne primum quidem impetum fuftine ^^poflet,cum quidem adhuc nihil maius admouerim, Verùm unlt; ^fjCharicIe,amantê deprehendiftis C Ä' teperfuafîdnquit.Medi ‘^osenimprobatæfidehquemadmodum admonueras, cumaduo-faHemjadinfpetlionem ducebam,præmiumopesquashabercni pollicenSjfi il li adiumento efîe pofient. Illi autem quamprimum in ^•■ffsifiint,interrogabât,ex quo laboraretcHac uerô auerfà,ct car '^^’iHomericû exclamâce,Inter ^^chtuos 'Peîidapneßan ior ottt' fapiens Aceftinus ( nouifti fortafle uirum ) manu carpo etiam ■nuitæinijciês, uidebatur ex arteriaaffècflionê iudicare,cordis mo tus(utexiftimo ) indicanre.Cumcpnonparuotemporearteriani tentafletjScfurfum deorfumep fæpius contemplatus efl'et, O' Cha^ fides,inquit, fruftra hue nos aduocafti » Medica enim nihil in hac profecerit opéra. Meuero,O drj,quidhocdicisC'excIamante:pc fitigicur mihi filiola,amp; iam extra omnem fpem falutis pofita eft. gt;nbsp;Ne tumultucris uticp,inquit,fed audi. amp;nbsp;cum me abduxifiet feor-*

à puella amp;nbsp;ab aIr)s:Noftra,inquit,ars afFedi corporis curatio^ ce •itrti profitetur,animi ueronon principaliter,fèd tum tantum cum lt;« compatitur corpori afflicflotuicifsim illo fànato iuuatur fimul, «« conualefcit. Cæterùm puella morbo quidem labofat, fed non cor quot;nbsp;pons.Non enim humor aliquisredundat, non capitis dolor illam grauat,non febris inflammat,non aliud quicquam in corpore,ne(Ç pars,necp totum morbo detinetur.Hocprofeéld, neep aliud quic* quam pro uero habendum eft. Me autem obfecrante, ut dice ’■ft,fi quid intellexiflètjpoftulante: An non ,inquit, etiam ipfi piP filæ notum eftCaffeftum efîe animæ, amp;nbsp;morbum, amorem manb feftum. An non uides,quôd illioculi turgefcunt,8(C afpeftus diftor tus cft,amp; facie pallet,cor nô accufànsC'adhæc animo errat,quid-* iiisoblatûloquitur,8c uigilias abfcp caufafuftinet^Deniep fuccum corporis 8c iuftam amplitudinem fubito amifit. Inquirendus eft d bi,Charicles,fi modo fieri pofsit, unus aliquis. amp;nbsp;hæc cû dixiftet, dtfeedebat. Ad te autem ego curfim abif,meum feruatorem,amp;5 de* lim:quêfolumbeneficionosafficerepofîe,amp; ego 8c ilia agnoftit.

i 3 Nam

HELI o D o R I AETH I OP I C o R V M

Nam mcmuldsmodis peten te, amp;nbsp;ut diceret quid patercturobfegt; crantCjUnum tantum refpondit: quód ignoraret quidem quid fibi accidiflêt, fciret au té qu od fölüs Calafiris fanarc poflct, amp;nbsp;ut te ad illam accerfercm,orabat.undeuel maxime fum conicó:atus,tuafagt;-pientia captam efle. An igitur, iïcuti quod^mat ( ad ilium ego) ita quem amet,dicere pofsisC Non per Apollinêjinquit.Quo modoenim,aut unde hoc fciremC Optarem autem illam potius, quam omnia Alcamenern amare,fororis meæ filium,quem iampri demipfi,quodaduolurttatem meam attinet,fponfum deiïgnaui. Me autem dicente,quód liceretfacere periculum,introducenti ad illam 8(5 oftendenti adolefcentemîcollaudato conGlio,di(cedebat* Rurfus autem,quo tempore forum eft refertum,mihi fadus obu/ am, Audies rem acerbam moleftam, dicebat : filia infanirc up dctur,adeó inufitatum quiddam illam detinet.Introducebam,ficut iubebäs, Alcâmenem,amp;r delicatius exornatum oftendebam.llla au temtanquamGorgonisconipedocapite,autaliquare adhuema gis formidabili, alta ÔC acuta uoce exclamauit, uultum ad aliam partem conclauis auertit,amp;s manus tanquam laqueum collo admo ucns,fe fibi mortem confeituram eftè minabatur: ô^iureiurando confirmabat, nifi quamprimum exiremus« Abillaquideiiddido citius difccfsimusîquid enim faciundum fuit,abfurditatemtantani uidentibusC'Tibiautem fupplices iterum fumus,neueillâinterire, neue nos uoto noftro ff uftrari patiaris. O' Charicles,inqua,haud ß falfo dixifti infanire puellam. Commouetur enim à copfjs quasilli immifi,amp; his non minimis,fed quæ illam(ut conueniebat )ad ea fa^' cicnda,àquibusamp; natura amp;nbsp;animi conftitutione abhorrebat,co^ gerent.Sed mihi tiidetur contrarius quilpiâ deus, impedirenego^ cium,3(^ cum meis miniftris digladiari. Quamobre tempus eft om nino,utmihi fafeiamoftendas,quam cum filia expofitam,tecum epteris indierjs recepifte dicebas.Quam metuo,ne preftigijs aliquu busimbutafit,amp;impofturisexacerbantibusanimam pida:cum inimicusaliquisilliftatim ab initio,ut aliéna ab amore,amp; abfep prole totum tempus uitæ degeret,ita infidias ftruere uoluilTet. Ap probabat hæc,8d paulopoft affèrebatfafciâliterisÆthiopicis non uulgaribusjfedregqsnotatam, quæ Aegyptfjslacris cognomina-tis funt fimiles ♦ Et cum perairrerem, talia quædâ inueniferiptum 5’cxponere: PERSiNA REGINA AETHIOPVM, quodcunque »gt; tandem cognomen habituræ, amp;nbsp;fob's doloribus filiæ, donum ult? JÎ mum exaro hancinferiptam lamentatione.Fradus fum,Cnemon, poftquam nomen Perfinæaudiui.'attameneaquæ fequebantur,

gt;» îegebam,quæ erant taIia:Q_V o'd ob nullum fcelus,filiola,te natam „ expofui,8^patrem tuumHydalpem confpedum tuum celauijte-„ ftis mihi fitSofauthornoftri generis: ueruntamen exculatairi me „ tibialiquando cupio,filia,fifupcrftesmanferis,amp;ei quitefublatu ruseft,

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER Q.V A R T V Sgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yi

•' fUs eft,fî qucin Deus adduxeritjtotf denicp uîtæ hominu,rctegens

I caufam expofitionis.Nobis maiorcs ex drjs quide funt,Sol amp;nbsp;Bao chus.Porro ex numero heroum,Perfeus amp;nbsp;Andromeda,amp; Mem^ « nÔpoft hos, Hl igitur qui regia domicilia fucceflu temporis extrip xerunt,pilt;fi;urisea,fumptis ab illorum rebus geftis,exornarunu Acaliorum quidem imagines amp;nbsp;res geftas in habitaculis uirorum amp;porticibus depinxerunt:thalamos autem Andromedæ Perfèil^ amoribusuariarunt» Ibi aliquando nos, decimoiamelapib anno, ‘c poftquam me Hydafpes uxorem cognouit,nccdum eflent nobis li terijfub meridiem quiefeere contigit,fomno æftiuo compellente» Tum quoep mecum rem habuit pater tuns, fomnium illi hoc prægt; “= cipereiurans:6cicnfimecontinuôgrauidam eile» Tempus igitur “= uf^adpartû/eftumpublicûerat, amp;nbsp;facrificia gratiarumadionis 'tgo dijsfiebantjtanquam regefperantefucceflorem generis.Poft fjuam autem te albam pepcri,inufitatum Æthiopibus colorem re^ “ ferentêjCgo quidê cauîàm cognofceba,quód cum alpedui, in coiv fuetudine cû uiro,piÄura Andromedam obtulifïêt, undiquaqj oftendiflet nudam, ( turn primiim enim eâ Perfèus ex rupibus de^ ducebat)iïmileini in pr^fentia infoeliciterformaflèt» Veruntamen ftatuiamp;meipiam liberareignominiofa morte (pro certo Habens, tuum colorem adulterrj crimen mihi conciliaturu, nee quenquam crediturum effe cafum exponent!' ) Ôé tibi natæ incertitudinem for tunælargiri,longé morte manifefta,aut omnino fpurio nomine“' optatiorem:tecp mortuam effe continuo, apud uiru fingens, claii' culum amp;nbsp;occulte cxpolubquàm maximas opes potui,præmium ei “ î qui tefuftuliflet unà exponens:amp; cùm alrj s rebüs te ornans, tû hac ' fafcia,8d miièrabili narratione tuarum mearumep rationum inlioH uens,quam lachrymis propter te profufis fànguine fculpfi, cum fimul primo enixa elTemjSC in multiplicem luefium incidiflem.Cæ^ terùni ó fuauium, amp;nbsp;ad exiguû tempus filia,fi fuperftes fueris,mex uiineris præclari tui ortus, eolens pudicitiam jquæ fola muliebris uirtutis amp;nbsp;animiregrj charaéfer eft : ôé parentes imitare,eam exer^ “ cens. Meminerisaüt anteomnia,ut inter pignoratecum expofita annulum quendam inquiras,et tibi üehdices,quem pater tuus mf “ hi, cum illi defponfàrer,donauit, regio quidê figno in circulo feuH “ ptum, lapide autem Pantarbe occulta ui prçdito, in pala confer cratum.Hec tecum fumlocuta,fcriptum ad huneufum inueniens, ** cum me numê uiuo colloquio amp;nbsp;coràm in oculis pofito priuafTet t quæ ut facile muta amp;nbsp;irrita effe, ita et ad utilitatem aliquando per uenirepoiîunt.Etenim incertitudo fortuhç hominibus ignota eft. «c Denicp hæc quæ funt à me feripta/ô nequicquam formolà,qu e no « bis crimen forma c5ciliafti)lîquide feruata fueris,indicia tibi erût: « bu,quôdutinamfcmpcrauresmcaslateat,fepulchrales6ê( quod «ibfit) funèbres lachrymæ. HæcpoftquamlegijCnemon,cognof«e cebamiÔi

HELIODORI AETHIOPICORVH cebam,amp; deorum gubernahonem admirabar,ac uoluptatefîmui / dolore implcbar,amp; afFeólü quodâ nouo dcti'nebar, lachrymand fimulamp;gaudensjfoluto in lætici'am animo propter eorum quæan tea fuerant I'gnota inuenn'onem, Sóoraculo refponforum euoluti'o nem:cæterùm anxi'o, de euentu confèqüentis têporis:amp; humanam uicammiferante,utremquandami'nftabilemindrmam^amp;^aliis 5’ alio inclinantem, tuncaucem in primis ex fortuna Charicliæcogni tam,Subibat enim multarum rerucogitatio,ex qualibus orra, qua liumputaretur, quanto locorum interualloapatriaefletabduda, fortitafiliæ adulterinuni nomen,amiflb natiuo Æthiopumamp; anccps,cum men'to fortem illius pre teritam miferari amp;nbsp;deplorare poflem, futuram autem prædicare et laudare non anderem ♦ Donee tandem reuocato ad fobrietatem a^ nimOjftatui non cunélandum efle,{èd cotinuandum inceptum nc' gocium. Et cum ad Charicliam ueniflem, deprehendofolam,ianl prorfus afFedu feflam:8«f animo quidem eluÂari conantem,corpo re autem omnino afflidlam,cum cefsiflet mprbo, ôd refiftereingru enti magno impetunon quiuiflet. Cum igiturproculremouißent cos qui aderant,amp;S ne quifquam tumultuaretur impefaflcm,tan^ prcccs quafdam Sc inuocationes puellzc admoturus: Tempus adeft,inquio,Châriclia(ficenim pn'die prömififti^dicendiquidpa tiaris,8(î^ non celaiidi uirum te beneuolentia profequentem, quieti am tc tacente omniafeire pofsit. Illa autem apprehenfam mcam B manum ofculabatur,8c illachrymabat:ct,O' fapiens Calafiri,dano bis hâcgratiam pri'mùm dicebat, fine me tacentem irtfœlicem effe. Cum ipfèjUt uis, morbum cogiioueris : dC ignominiam euitatamin gt;»lucroponere,occultantemeaquæcùm pati turpetum, enunciare multo turpius eft. Me ante etfi dolore afficit morbus inualefeens, tarnenillud magis, quod initio morbum non fuperarim, fed uiâa fim ab afFecftUjqui mihi Temper ante hoc tempus odiofus fuit,et uel auditu ipfo uenetandum uirginitatis nomen contaminât. Con* firmans igitur ipfam: O' filia,inquibâ,duabus deeaufîsredèfacis, quod premis rationes tuas,' Nam Scmihi nihil opus eftutea co** gnofcam,quæ ïampridem ex arte mihi funt nota:Sc non abs re tibi acciditjUt erubefcas ea dicere,qu^ mulieres occultare magis decet, Sed quoniam fern el amorem fenfifti, Sc Theagenes confpedus te cepit,(hoc enim uaticinium diuinum mihi indicauit:)tu quidé fcP to te non folam,necp primam huncaffedum experiri,fed cum mul tisilluftribus fcGminis,cum multis quocpuirgfnibus,alioqui(fifpe

** des cætera)pudicis. Maximus enim deorum eft Amor,acipfosc^ ” tiam deos interdum fuperare dicitunCæterùm confiderajquopa-« ” do optime tuas res in præfèntia côftituas.Siquidem expertem efle amoris initio,beatitudo qusedam cft:at ubicaptus fis, ad modéra/ ” ticnemreuocareanimum,fapientiafinguIaris,Quod èCtibi,fi crez dere uo/

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBERQ.VARTVS.

acre uokiensjicctrcupiditatis nimirum tùrpe nomêrepelîcrc,con lundi'onis autem Icginmum uinculûanipkdi,etm matnmonium Werteremorbum. Sudore multomanabatpofthæcdiéla,Ciiex mon:amp; mamfeftumeratomnmOjquôdlaètarctuf rjsquæaudiegt; hcfoUidta effet autem,amp; anxia,de qs quæ fperabat: dem'e^ erube^ fceretjconfcientiaeorumin quibuserat deprehenfà». Cumigitur nonparuotêpon's mterualloquieuiflêtî O' paterji'nquitjmatrp moniû nommas » amp;nbsp;hoc ampledi l'ubcs, tanquam manifeftû eflêt, 3ut pattern affenfurum eflc,aut inimi'cû meum illud ambiturum* ^ôd ad adolefccntê attinetj firmum eft,inquibam ♦ Magi's eti'am ’llqquàm tu ,captus cft,fimih' râtione commotus * Si'qui'dem ut eft confentaneum, ammæ utriufe^ ueftrum,pnmo cogreffumutuam îlterni'sdignitatem cognouerunt,ôô în parem affeeflum funtde^ ^3pf?.auxi uero ego ipfe, tibî gradficansdllius cupiditatem*Cægt; tcriim qui putatur tuus efle pater, alium tibi parat (ponfum, AIcagt; menem,tibi non ignotum ♦ Ilia autem : Alcameni quidem fepuk dirum prius,quàm matrimonium meûparet» Me enimautTheagt;' gencs ducet, aut id quod eft fatale excipiet. Tu uero unde cogno** uens quôd nÔ fit meus pater,fêd putetur efle,Charicles,quæfo pone.Ex hac,mquam, tænia:fî'mul earn demonftrans* Vnde augt; tÊiîi earn adeptus es, aut quomodo C Poftquam cnim me in Aegy'' ptoànutritio acceptam, nefeio quomodo hue adduxit,abftra^ ß hcnsillâàme,repofitamin ciftaafleruauit,netemporisiniuriacor/ tumperetur, Qyomodo recuperauerim(inquam)deinceps augt; diesdn præfcnti a uero, an ea quibus eft infignita fcias,dic mi hi.

At cum ilia nefeire fe confiteretur : genus, diccbam gentem, amp;nbsp;fortunam tuam exponit.denic^ ut aperirem illi qusc fcire,obfecrart ti,referebam omnia, fcriptum alternis legens, ad uerbum inters pretans. Poftquam autem feipfam agnouit,8ó animum erexit, margis ad genus fuum ferebatur, j Quid facerc oportet Z interroga/ bat. lam turn confilium manifeftius incipiebam,omniaita ut fe hä bebantretegens. Ego,dicebam,fih'a,etiam Aethiopesadij ^ftu^ dio illorum Gpientisc cognofeendaî. Fui amp;nbsp;matri tuæ Perfinæ no/ tus. Semper enim hofpitium Sc reccptaculum iapientum generis, eft aula regia : amp;nbsp;alioqui confeeutus eram aliquantum gloria?, Ae/ gyptiaeæ iàpientiæ gt;nbsp;accefsione Aethiopicae, maiorem addens aiP thoritatem. Poftquam autem me domum difeeffurum fenfit, tuas rationes omnes mihi exponit jiureiurando primumfidem filenti) a me accipiens, dicebat ftpientibus indigenis dicere fe non aufu tamfuifie: à me autem petere,ut feifeiter dcos,primum an expofitä ftruata fis:dcinde,qua in terra degas ætatem ♦ Nec^ enim ft audirc in gente Aethiopum ullam tale eift, etfi id anxie inquifiuerit. Ego autem cum omnia à dqs didiciiftm,8^ fuperftitem te efle, 8^ ubi ui/ Um degcres dixiffem,rurfus petebat ut inquirerem, amp;nbsp;in patriani k reuerd

74 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H E b I O D O RI AETHIOPICORVM ,

reuertiiùbcrem.Seenim fine proie amp;liben's, ex dolore quoprogt; A pter te afficiatur,manere:paratamcp cfle,fî quâdo apparueris, cofi^ teri patri tiio id quod accidit.Scirecp,iIlum perfuafumiri,tum diu/ turnitate temporis quo fècum uixerit, cxpcrimentum de fe haben/ tem, tum fuccefsionis liberorum præter opinionem oblatæ,du/ dum cupiditate ac defidcrio* Hæc ilia dicebat, ÔC ut facercm obfc/ crabaqmultis modis me per iufiurandû Solis obteftans:quod uio/ lare nemini fapientum fas eft.Ego autem uenio, preces iureiuran^ do firmatasexecuturus:quâuis non earn obcaufamhociterfufce^ perim, tarnen deorummonitu,maximo ex errorehoclucrircpoP tans.Et iam longo tempore in id intentus ,nec quicquam conuenÉ entis obferuantiæ erga te iampridem intermittês : tacens auterem iplàmjUtoccalîonem nandici,amp; tæniam arte aliqua, fidci fadende caufa ijs que tibi dicflurus eram,adipifci poflem,expedans, Quam obrem licet tibi obtempérant!, nbsp;fugam bine nobifeum capeflenti

(priulquä aliquid u cl per uim,quod minime uelles,fuftineas,Cha' ride tibi iam Älcamenis nuptias apparante fummo ftudio)genus, amp;nbsp;patriam, parentes recuperate nbsp;nbsp;Thcageni uiro cohabitarc,

quafeuneç in terras uoluerimus,fequi nos parato : amp;nbsp;cum peregrp , na amp;nbsp;extraneauita,genuinamamp;rprincipem commutate,unàcum ” charifsimo regnâti. Siquidém oportet cum drjs amp;nbsp;alijs rebus, turn oraculo Apollinis fidem habere ♦ fimul reducebâ in memoriam oraciilum,8c quiduclletcxponebam ♦ Neepenim ignotu fuit Cha/ B ricliæ,cum alioqui uulgd eflet decantatu. Adhælît ad hæc.Poft' quam igitur deos ita uelle èC tu dicis,et ego credo,quid eft tandem faciendum pater f Fingendum,aio, quafiapprobes Alcamenis nuptias. Grauequidemeft,inquit,amp;ralioquiturpe,uelpollicitis alium anteferre Thcageni: cæterùm quoniam mein deorum pote ftatem,amp;r tuam, pater,tradidi, quem nam fcopu habet, amp;nbsp;modum, commentumhoc,utpriuiquamadremdcducatur,diflbluipofsitï'

M Reipfa cognoiceSjinquam. Quædam prædidamulieribus,inter' « dum cundationemattulerunt:cadeiubitdagicepta,maiorccum •» audacia plerunc]^peradla funt. Sequerc tantum confilia mea, cum in alqs, turn in præièntia, ut te accommodes ad iententiam Chari-clisdenuptfisjtanquam illo nihil adurofinemeoduduamp;faulpp eijs. Promittebathæc. Atcpillam rclinquo lachrymantcm. Vix autem ex xdiculis egrefTuSjChandem conCpicio triftê admodum,

Omnimccroreplenû. Et,O*præclare,adipfuminquio:Quan do te oportebat reqiv\amp; Ixtari, drjs facrißeia facere gratiarum adionis ergô,ea quæ iampridem optabas côiècutum, Chariclia rd tandem arte muîtiplicifapientia,ad cupiditatem nuptiarum ' inclinata,tum tniîis es, amp;nbsp;mœftus, tantû non lachrymas, haud fcio quem ob cafum^ Ule autem : Sed cur non eiTe debeam cum fi t futurum, ut ebanCsima mihi in uita, fortaisis ante in alias fedes transferatur;

(

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Liber q.v a r t v s, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7^

^'^ïrtsfcratur : fiquidem aflèntirioportetfornnrjs ctimalqs, tum rjs ^mbusperterrefadus fum hac node, qua rebar, aquilam emilîàm «manibus Apollinis,cum fubitó deuolaflet,hei' mihi j exmeo finit Wiolam rapuifle,fercntem ad extremum nefcio quem terræ termp 5üm,tenebricofis quibufdam fimulachris 8d umbrofis plenum, ^enicp neque cognoCci potüiîTe quid nam cgifTet, infinito interual binteriedo,utunàeum uolatu confpedus efFugeret,tanquâex: ïnfidqs efficiente. Hæc Ut dixit,ego quidem quo tenderer fomnigt; ^Hiconrjciebam:iliumuerô à confternationeanimiabducens,amp; **tquàmlongifsimè abeflet A fufpicione eorumquæfutura erant, ^fficiens: Sacerdos, inquiô, amp;nbsp;quidem inter deos uaticinqs claz fifsimijnon uideris mihi coniedationcm exfomnrjs redènoHê, quod cum inlomnia tibi nuptias filiæprçnunciertt,amp; aquilam qui* ^unaceepturumfponfum quafiænigmatefignificent: hæcuerofu lura annuente Apolline, tanquam ex manu fua maritum addu^ fwtc annuncientt uultu indignationem déclaras, amp;nbsp;fomniû in de^ ^^riorem partem trahis. Quamobrem fauftumhabeamus os Chagt; ’‘•de,Sd accommodernus nos ad uoluntatem numinum j eo magis b id ut puellæ perfuadeamus incumbentes. Hoc uerd interro^ §ânte,quid fado opus eflèt,ut magis obtemperantem puellam ha^ beretÇ' Si forte tibi adhuceft, inquiô, preciofi aliquidinrepofi^

' tOjautueftisâurointertcxta,autmonilemagno conftans,hæctatt^ ß quam fponlàlia affer à lponfb,amp; donis plaça Charicliam. inexeufa bilem habet apud mulierenî fafcinunl,aurum ÔC lapis. Deinde alia «c quoc^ ad hanc celebritatem tibi lunt apparanda. Oportebit enim continuare nuptias,nulla interpöfitä mora dum adhuc puella cik piditatemarteextortam immutabilem retinet. Nihil me inter'' uiiflurum effe exiftima eorum quæ in me fita funt: cû dixiflet Cha'' tides,recurrebat,ex uerbis rem ipfam facere præ uolup täte accelegt; tans.ôc fecit,qucmadmodum poftea cognoui,ca quæ illi fuggefle^ ram,nulla dilatione, cùm ueft em preciolàm, tum monilia Æthio^ pica,a Perfina cum Chariclia indiciorû ergô expofita,ucluti fpongt;-faliaab Alcamenepræferens. Egoautem obuiusfadusTheage^ ui,ubi uerfarentur q ex quibus pompa conftiterat,interrogabam. Illeautem,uirgines quidem dicebatiam egrefias efre,idco utlentp us iter faciant præmiflas î cæterùm ephebos nelt;^ amplius ferre mo ram,tumultuantes,8(f fe ad redicum in patriam impellentes. Quæ ut cognoui,8d quæ illis dicenda client, ac fibi facienda, ut'ep obier'' Uaretcumàmcdaretur fignum occafionis ÔC temporis imperaui, ab hoc difeedebam. Ad tem plum autem Apollinis contendebam, fupplicaturus deo ,ut me oraculo de fuga unà cum iuuenibus faeix endaedoceret.Sed erat ucl quauis cógitatione celcrius numen: nbsp;nbsp;«

îis qui adiones fuas adillius uoluntatem accomodant,auxiliatur « etiamnonimploratum,bcneuolcntiâfæpius precesanteuertens.

k 2. Quemadmo''

76 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AETHIOPICORVH

Quemadmod um öd tune, nondum feifeitationem fa(flam anticipa A Ult Apollo refponfione,re'cpipiàfîgnificabatfuumdudumamp;uo luntatem. Siquidem me follicitum de ijs quæ cogitabam exequen' dis, ad uatem(ut dixi)properantem, cohibuit quædam uox pre tereunté:Præclarè,properes, hoipites cum te uoeêu Celebrabant autem cum cantu tibiarum,conuiuium in honorem Herculis.Co/ hibuiimpecum,poftquàmhæcfenfî:necpenim mihi fas erat,diuP nam uocationem præterire.Poftea uero quam accepto thureado leui, aqua libationes feci,uidebantur mirari fumptum mearum oblation u m:uttamen una particeps eflem conuiufj ,petebanLob/ temperabä amp;nbsp;hac in parte,et cum recubuiflem in thoro,quem myr thi lauri hofpitibus ftrauerät,ac ea quæ folitus era deguftaifem: O' præclari, ad ipfos inquamzeonuiuio quide fuauiisimo non am' pliusindigeo , cæterLÏm rationum ueftrarumomninoadhuefutn ignarus»Quare tempus eft ut mihi dicatis,qui,aut unde fîtisjnde/ corum enim eft et agrefte,eos qui eiufdem libationis amp;nbsp;menfæfue

„ rint participes, 8C facrum fàlê inirium amicitiæfecerint,non etiam „ cognitis mutuo fuis rationibus difeedere* Dicebat igiturfeeife Phcenices T yrios,mercatores artificio. Nauigare autem Carthagi iiem,fitamin Africa:nauem onuftamlndicisac Æthiopicis,amp;£X Phœnice mercibus, edferentes , InpræfentiaueroHerculiTyrio pro uiftoria parta epulationê inftituere,quódhicadolefcens(o' ftenfoeo qui ante me fedebat) ornatus fit hic corona palæftrica, ß èc uiftricem Tyrum inter Græcos déclarant. Hic cnim,poftquam fuperata Malea,uentis aduerfisufiad Cephalenorum infulâappli' cabamus, fomnium illiprædicere futuram uiftoriaminPythijs, per patrium hune deum iurans, cum nobis ut deflefteremus à pro pofita nauigatione, 80 hue applicaremus, perfuafiifetjreipfa fidem fecit uaticiniojuiftor nobis præclarus,paulo ante mercator cum cf fet, declaratus : amp;nbsp;hoc fâcrificium deo monftratori, ob uiftoriam partam,S^ gratitudinis ergô celebrat.Diluculo enim optime folue mus,fi uenti noftræ uoluntati aipirauerint. Sic igitur reuera fia/ tuiftis,inquio. Itaomnino,refponderunt. Quamobrem comi tem me habebitis,fi uolueritis. Mihi enim propofita eft nauigatio in Sicilia, quadam de caufà. hæc autem infula,ut feitis, præternaui ganda uobis eft, Africam petentibus. Si uoIueris,dicebant,Nc' que enim quicquam commoditatis defuturu nobis exiftimamus, cumuirofapiente amp;nbsp;Græco,8^utteftaturexperientia, dqsgrato uerfantibus. Velim,ad ipfos inquio, fi modo mihi unum diem ad apparatum concefleritis. Habebis, inquiunt,craftinum,tantum ut fub uefperam fis ad mare. Magna enim ex parte nobis Sf nodes in nauigatione confumuntur, auris àterra confurgentibus, tran/ quille naues deducentes. Paciftebar meitafadurum eire,iureiu-' rando pnus,quôd non effent ante ibluturi quàm promififlèntjac^

cepta

liber Q_V a R T V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77

ffpta fide. Ac hos quidcm ibi reliqui,adhuc tibqs ac tnpudps ope* dantes, quæ ad fidiculas uolubile melos Aflÿriaca quadâ con ‘Uetudine faciebant, nûc leuibus fâldbus m altum fublati,nunc ad fucci'duo poph'te (efe demittentes, 8cflexus toto corpore tan ^uam numine afflati intorquentes. Et cum ad Ch arid fam uc^ adhucinfinupignoraà Chan'cleferentem 80contemplant tcni,8(^ ad Theagenem poft illam, Sgt;C utricp quæ facienda effent, èc ^uando ffuggefsiffem, domum reuerfus, intentus eram in ca. quæ ttant futura. Sequent! autem die talia fiebant, Cum mediæ nogt;’ •^csfomno urbem mergerent globus iuuenûarmatus ædes Cha» *’*diæ occupabat.Dux autem erat Theagenes huius amatori) belli» ^xpompa in cohortem cphebis inftruftis. Qlü fabitd ingenti clat We edito, amp;nbsp;fonitu icutorumrjsqui paululumfenticbantpert ^cttefadtiSjCum facibus accenfis irruperunt in domunculam, emot tahaud difficulter lanua : quod iam antea ut repagula facile aperiri pofientjpræparatum fueratïCharicIiamc^ inftrufta, SC omnia pre ^ifientem, ac uim iponte fuftinentem rapiunt : non paucam fupek hftilein,quam uirgo uolebat, fimul efferentes. Poftquam autem donio egrefsi funt, hi quidem bellico clamore fublato, ÔC horren-* quendam ftrepitum feutis edentes, tranfibant per totam urt ^emdn incredibile quendam terrorem incolas conrjeientes : quod ^intempeftam nodem ideo, ut formidabiliores uiderentur, ele* gerannSc Parnaffus ad ilium fonitum ab ære redditum,uicifsim re. fonabat. Poftquam autem egrefsi funt ex urbe»quanta celeritate potueruntjin Locrenfium Sd Oeteos montes equis auefti funt.At Theagenes amp;Charicliaanteaconftitutafaciêtes,deferuntTheflât ^oSj Sc ad me danculum confugiunt, ÔC fimul prouoluti ad genua» diuampleftebanturtrementes,amp;r,Seruapater»continucdicentes. AcChariclia quidem hoe folum,ctiam demiflb in terra uultu, tan* quam recens faffû erubefcens : cæterùm Theagenes amp;nbsp;alia me obt teftans adrjeiebat, Serua (dicens) Calafiri peregrinos, amp;nbsp;urbe Cat rentes fupplices,omnibus priuatos,ut ex omnibus fe folos lucrifat ciacSerua fortunæ deinceps addifta corpora, nbsp;cafto amori man

tipata : exules uoluntarios quidem,fed alacres, qui omnê fpem ialutis in te collocarunt. Confufus fum his dieftis : ÔC cum animo niagis quàm oculis fupra iuuenes collachrymaffem, ita ut illos late rct,meum autem dolorem leuarct,erigebam cos»et confirmabam. Deniqî bona fpe euentus illis propofîta, quod diuino aufpicio net gociuminchoatum eftet: Ego quidcm ad reliquaexequenda,int quam,abeo:uos uero me hoc in loco operimini, in id omni cura diligentiaincumbêtes,ne ab aliquibus conipiciamini. SC hoc cum dixiffem, recurrebam. Sed Chanclia me uefte apprehendebat, ac retinebat.amp;jO' pater Jniuftitiæ (dicebat) initiu hoc,uel magis pro ditionis, fi mei fola relifta diicedes,Theageninoftris rationibus k 3 commendatis;

73 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HEMODORIAETHIOPICORVH

gt;» commendatis : ncque cogitabis, quam infidus fit ad cuftodiam agt; mator, fi in illius po teftate fuerit id, ut amove per fr ui pofsit, amp;nbsp;ijs

gt;, qui illi pudofem incutere pofsint caveat « Magis enim incendituv* »1 ut exiftimo, cum omni pvæfidio deftitutum id quod expetit,expo »»fitumfibi uidet* Quamobvemnonpriustedimittam,quammihi turn pvæfentis tempovis, turn magis etiam confequcntisgvatia ^iu/ rifiuvando àTbeagenefecuvitas fivmetuv,quodconfuetudinê Ve neveam no fitmecu ante habituvus, quam genus ôôdomûineam recupev^uevoraut fi hoc numen pvohibuevit, fake pvius quam me fponte cofentientem in uxovem accepcvit:fin minus, nequaquam* Cumcp ego ea quae dida fuevant, mivatus, omnino ita faciendum efife decreuiflem,amp;^ domefticurn focum in ava fuccendiflem,rhus(^ adoleuiflem,iuvabat Theagenes,iniuvia Ce quidê affici dices, quod anticipatione iuvifiuvâdi fides fponte animi conftitutione præftan da pvæcidevetuv: neep ie laudave poflè cam uoluntatcm,quæ metu potentiovis coada effe uideatuv, iuvabat tarnen per Apolline Deh phicurn,amp;Dianam,amp; Venevem ipfàm,amp;:Amoves,itafeomnia fadlu vum, ficuti Charidia uellet. Et hi quidem hæc, quæcuncp tandem alia prætereac5teftantesdeos,pacifcebantuvinterfefe. Ego autem ad Chaviclem contento cuvfu ueniês, tumuku plenam amp;nbsp;ludfu domum deprehêdo, cum iam miniftvi ad ipfum ueniiTent, vaptum uivginis nunciaflènt:amp; eines frequentes confluèrent,amp;

Chariclem lugentem circumfifterent; denicp infcitia eorumquæfî B event, amp;nbsp;inopia confilii ad ca ftatuenda quæ facienda effent,labo^ ravêt, IntonansigituvmagnauocezO' infœlices,inquio:Qtiam^

9, diü tandem ftupidis hand abfimiles,muti ignaui fèdebitis.tan^ 99 un à Cum aduevfa fovtuna mens etiam uobis evepta fit f An non ar-' mati iam pevfequiminihoftesC Non compvehendetis amp;nbsp;fupplicio affîcietis eos,qui uos iniuviaaffecevuntC’ Chaviclcs autem: Super'' uacaneum eft fovtafsis,deinceps cevtave cum pvæfenti fovtunadtv telligocnim,quódobiramdeovum luohancpocnam: quam ab co tcmpove,quo intempeftiuè in adytum ingveflus, uidi quæ fas non fuevat,deus mihi pvædixit,pvoptev ea his quæ animo meo charifsi^ ma effent me pviuatûiri. Attamen nihil impedit, etiam cumdiis(ut aiut)pugnavc:fiquidê qui fint pevfequendfS^^ eum qui tâtam clade nobis intulit,fcivemus, Thefialus,inquio, (quiapud te fuit in ad/ mivatione, quern etiâ mihiamicum fecifti ) Theagenes eft,3c rj qui cueo fuevunt adolefcentuli,Atcpitapofsisinuenivealiquêadhuc in urbe,quiufcpad hunc diem hie morabantuv. Quamobvefuvge, Sein concilium conuoca populu. Fiebat ita :duces indidiuâcon'' cioncm dcnunciabant, tuba præconium urbi fignificantes : popuz lus ftatim adevatitheatvum nodluvna cuvia fiebat. Chavicles in me/ dium pvogvcfîus,6efubitóeflFufusmIachvymas,talia dicebat: Fortafsis me,ó Delphi,mcas ipfius rationes nunciare uolentem,in

medium

LIS ÉR Q.VARTVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;79

medium progrcdi, ÔC tantam conuocafle concionerrt cxiftirnatis* magmtudinem mearum calamitatum intuentes.Cæterùm aliter le tes habet.Etfi cnim fæpius eafuftineam,que uel cû morte ipfà com parari poffînt:amp;S nunc deferta, ÔC diuinitus uaRata,Sc fola in pofte tum mihi fit domus ,omnibus fimul chariflîmis,in quorum confuc tudine amp;nbsp;fuauitate acquiefcebam,orbata: tarnen omnium commu nis fruftratio ÔC inanis Ipes, adhuc me fuftentat,amp;S ad tolerantiam l’ocat, inuentionem filiæ gt;nbsp;cuius res ipfà facultatem dati pollicens» Sedmemagis urbs mouenquam uiftricé,fumptapccna de his qui illaminiuriaaftecerûr,priusmeuidere expeto,amp; expedo.Nifi for *ènobis animum generofum, ÔC indignationem pro patria,amp;S drjs Patrijs, Theftalici adolefcentuli etiam abftulerunt.Nam quod eft gtauifTimumjpueritripudiones pauci,6d fàcræ legationis minigt; ftrigt;abeunt primaria urbe inter Graccas uaftata, templo Apollp ms preciofîfsimo thelàuro fpoliatOjhei mihi,meis oculis Chariclia» 0 implacabilem numinis erga nos, 8^ pertinacem iram » Primùm mihijUtfcitiSjgenuinam filiam,unà cum fponfalibus facibus extingt; xitimatrem prædolore.quem ceperatex illius morte, fimul abdu/‘ ’^■bme patria expulit ♦ Sed erant omnia tolerabilia, poft Charicliæ inuentionê.CharicIia mihi uita erat,fpes fuccefsio generis,Cha' tidiafolà(blatium,amp;: utitadicam,ancora. Ethane abrupit,acabgt; ftulit,quæcuncp eft quæ me inuafit tempeftas, Nec quidem fimpli ß dter,nec^ fortuitô,fed quo tempore confueuit intempeftiuè et cru déliter nobis infultare, propemodum ab ipfis thalamis, tanquam ’lupttj s uobis omnibus iâ ante denunciatis. Adhuc hæc dicentem, ^totuminlult;ftumàpropofitodelabétem,dux Hegefias cohibo amouebat. Et, O' uos qui adeftis,inquit, Charicli quidem ^poftealugerelicebit. Nosuerônomcrgamurhuiusdolore,ne^ lt;lucinconfideratè illius lachrymis tanquam aquæimpetuaufera-* mur,occafioncm négligentes, quæcùm omnibus inrebus,tum in c« bellis maximum momentum habet. Nam nunc nobis ex condone m ^xeuntibus, fpcs eft aliqua hoftes pofte comprehendi, dum ut ncx glcftim iter faciat,efficit noftri apparatus expedatio, Quod fi ad* hucmilerantes,uel potius muliebri geftu déplorantes, cundatio* ttemaiorem illis facultatem ad effugiendum præbuerimus,nihil a* Jmdnifiutirrideamur,atcpidiprumabadolcfcentulis,relinquitur* Quos ego aio quamprimum comprehcnfos,cruci affigi oporteret ft quofdam ex illis ignominia aftici,translata etiam in familiam poc gt;^3. Hocautem facile fieripoftit,fiad indignationerncomnioueri mus TheflâloSjCÔtra hos ipfos qui elFugerint, amp;nbsp;eorum pofteros, mterdicêtes illis decreto fiicra lcgatione,et iuftis funebrib.herois, tjtiæutærarq publicifumptu conftarent,decreueramus, Ciihyc ®dhuc collaudarentur,8cdecreto populicoprobarentur: Confir ,, metur fuftfagrjs ueftris,inquit dux,fi uidetur et illud,ut non ampli

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ys often*

ÖO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H E L I O D O R I AETHIOPICORVM

plius oftcndaturædituahis,qui curfuin armis certant. Quantum enim coni] cere poHnnijinde initium impictatis in Theagene flam/ mas concepit,8ó de hoc rapcu,ut uidetur,exprimo aipedu cogita* uit.Bonum eft enim, in conicquens tempus tollere occafîoiïem ta** lisaliquorumconatus, Poftquamautem ÔC hæc uno cakulo,amp; manu omnium obtinuit,Hegefîas exitus iîgnum dabat, tuba belli* cum canebat, theatrum in bellum diflbluebatur, èC curfus efFufus ex concione in præliurrt fiebat, non tantum robuftæ amp;nbsp;armatææ* tatis:fed etiam multi pueri puberes promifcue,promptitudinis accefsione^iorem ætatis aügentes, audebat illius expeditionis efte participes, Multg quo(^ mulieres,fortiores quam pro natura ani* mos gerebant,’amp; eo quod cuiep fuit obuium armorum loco arrep* to,nequicquaminfequebantur:amp;S fccmineam, fuiep fexusimbe* cillitatem conatu fruftratæ cognouerunt, Vidiftes fenis cum fe* neft Ute pugnam, amp;nbsp;tanquam trahert tem corpus animu, ac illi præ ardoreamp; promptitudine infirmitatem utprobrumobijeientem» Tantum omnino dolorem urbs coepit ex raptu Charicliæ : amp;nbsp;tan* quam uno affeducommota, adperfecutionem fubito, nediequR dem expeftans,publice ftft effudit.

Tum Lihcr ^uintuf,.

' R B s igitur Delphorum bis efat occupata : quicqtiid ^‘ tandem elFeccrit.necp eniin feirepoftum. Mihi uerd occafionem fuge,illorum perftcutio attulit.etaflum I ptos iuuenes ducebam ad marc,ut erat eadem node, ödimponebam in nauem Phoeniciam continuofu* nes loluturam, Etenim iam diluculo aliquomodo apparente, non cxiftimabant ft amplius iufiurandu mihi datum uiolaturosPhœ niceSjdiem tantum öd nodemunam expedandi mecum padtMa gno igitur cum gaudio uenientes nosrecipiüt, öd ftatim èporture migioprimumin altum prouehebantur: deinde poftquäplacido uento ä terraafpirante,fludushumilesfubibant,ödquaflarride/ bant puppi,nauem uelis pafsis ferri permittebat, Ätep ita Cyrrh^i finuSjöd eminentiæ Parnafsi,ac Aetoli öd Calidoni] fcopuli propc modum tranfuolantcm holcadem praeteribannöd infulæacutæfi^ guraacnomine, ac mareZacynthium, fole tum primüm ad occa* fum uergcnte,apparebant, Sed quid hæcintempeftiuèproducoC Qind porrc) meiipfiusÖdueftrifum oblitus, öd narration? extent do,pelago uos deinceps reuera committens'THic reliquum ftrmo/ niscohtbcamus,uicifsimlt;:^paululumibmnicapiamus, Etßenim minime fis in audiendo tediofii s,öd fortiter fomno repugneSjCne mon , tarnen exiftimo tc iam dcinceps labafcerc,cumegomeos affedus

Liber q.v i n t v s, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;èi

âffedusâd multam nodlem produxerim. Et me alioquijfilijCÜm fenedus grau at, tum calamitatum recordatio mêtem difloluens^ infomnum deferu Cohibe,dixit Cnemon,patcr,non tanquam me narrationem fübmouenté : nam mihi quidem, etiamfi multas nodes, amp;nbsp;dies plures coniungas, id accidercnopofleuidetur, sdeó infatiabili quadam fuauitate nbsp;nbsp;Syrenijs illecebn's codita efti

Sed me iampridem fufur qüoddam,amp;: fonitus tumultus cuiufdam circa ædes circumforiat * Et quidem non eram perturbationeuagt; cuusjfed tacere per uim conabar,cum cupiditate à te dicendorum traherer» Ego quidem non fenfi,inquit Calafiris,tum quod fim^ nelobætatêhebetioriac languidiori âuditu(Sened:usenimcùm « aliarum partium,turn aurium præcipuè morbus eft) tum fortalsis lt;« co quod narration! animo uacarim ♦ Videtur autem mihi Naufiz clesuenire,ædiumdominus:fed quid tandem,ó dfijeffecitC” Om* nia,utuolebam,inquit Nauiïcles,cum fubito illis apparuiflet. Ne^-Clue enim me latuit,bone Calafiri quód follicitus efles de meis acti miibüs,amp;: tanquâ animo una peregrinareris^Sed te perfpexi » cdm alias éx tua erga me obferuantia Sc uoluntate,tum ex his de quibus tè hïc colloquentem ingreflus deprehedi ♦ Sed quis eft hic holpesC’ ^raïcus(inquitCalafiris ) alia ueró deinceps audies »Tuuerofi quid à té dextre confedum eft,nuncia citius, ut habeas quoq^ g^ciz dq participes. Sed ÔC uos,inquit Nauiïcles,diluculó audietis: in præfentia autê uobis, quod meliorem Thisben acquifiuerim,fcire lufficiat.Mihi enim ctim cxitinére,turri éx alrjs cogitationibus mo hftiafomnobreuiutique eft lem'enda, Hic quidem cum hacedi# xÜTetjrecurrebat fadurus ut dixerat. Cnemon autem contriftaz tus éft,audito Thisbes nmione, præcp follicitudine omnê cogitati miemretró conuertebat anxius,amp; grauiter continuée^ ingemiz ^ccns,reliquum nodis fefe difcrucians traducebatmt neque Calafîz ridêadextremulatêret, quamuisardiorefomno detinereturïfed crigensfe fenex,amp;: cubito innixus,quid illi accidiftetinterrogabat, quam ob caufam tantopere inquietus eilet,non multum diftans ab infanis. An non meritd inlania,ad ipfum Cnemon,cum qucid Thisbe fit fuperftes, audierimÇ' Qpæ autem eft hæc Thisbe,inz quit Calafiris,aut unde auditam agnofcis, amp;nbsp;nuncio allato quód ui nat follicitus es*:' Etille:Alia quidem audies poftea, quando tibi ^meas rationes exponam: cæterüm illam interfedam hifce oculis apud bubulcos meis manibus fepeliui. Dormi, dixit Calafiris.Hæc autê quomodo fe habeant, non ita multo póft cognofcémus. Non potero,inquit.Sed tu quidem quiefce immo cusiego autem haud fcio an pofsim uiueremifi quamprimu dam e^ grelfusjaliquo modo curiofius inquifiefoiin quo erroreNaufîcles nerfetur, amp;nbsp;quomodo apud folos Aegyptios mortui reuiuifcant. Arrifit ad hæc leniter Calafiris,amp; rurfus lapfus eft in fomnu. Cnez

1 mo au*

Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H È L I O D O R 1 AETHIOPICORVM

mon aùtem egrcflus conclaui, inhibuit qui'dem fefe, ut confenta' neum eratjcum qui nodlu et in tencbris in ignota domo oberrareU attamê omnia fuftinebat,metu propter Thisben, amp;nbsp;fuipicione onerare fe quamprimum properans.Don cc iero tandem, amp;nbsp;ßcpi/ us rjfdem locis,tanquam in alijs feCe uoluens, fenßt mulierem dàm S)C lugubriter tanquam uernam lufciniam,lugubri et miferabiU can tilenalamentantem, ad domunculam kuflu quak manu dudus contend it ,6c foribus quaparte inter fe committebtâtur, auremad-' mouens, audiebat, talicp modo adhuc lamentantem deprehendit» Ego uero mifera ,ex manibus prædonum me elapfam cfTejôC mor^ tem cruentam expedatam effugifle arbitrabar,amp;adurammcde^ inceps cum chariiîîmo peregrinam 8c erraticam uicam,fed cumiP lofuauiiîimam futuram.Nihil eftenim mihi tam moleftum,aiit grauc,quod non cum illo fit tolerabile. Nunc autem nondum fatia turn,me autem initio fortitum numen,cum paru uoluptatum pro^ pofuifiet,rurfus decepiuSeruitutem me efFugÜTe exiftimabam : en feruio rurfns,ÔC in carcere detineor.Infula me habuit antea,amp; tene brærpræfens ftatus illi iam eft fimilis,uel ut ueriusdicamjetiama' cerbior:eo qui hæc confolatione lenire Sc uoIuiflet,ÔC potuiiTetjfe/ parato à me,ÔC auulfo antrum prædonum die quipræceflît,diuer foriummihifuit:infernusetbarathrum,denic^ quidalindquàmfc pulchrum ilia habitation Cæterùm 8c hæc, omnium mihi charifsp mus,præfensleuabat.Illic6Cuiuentemluxiq6c proptermortuam B (utrebarur)lachrymasprofudit, tanquamcp interfedam déplora/ uit ♦ Nunc ÔC his fum orbata ♦ Périt particeps mearu calamitatum, mecum dolores tanquam onerapartin'folitus* Ego autem fola,6c defcrta,8c captiua, multis modis deploranda relinquor,acerbe fortune arbitrio expofita,3c eo tantum uitam rétines,quôd fuper/ ftitem eife charifiimu fpero.Sed ó anima mea, ubi tandem es n aut quæ te excepit fortuna C An 6c ipfe,hei mihi, feruis: libero anf mojôc feruitutis impaticnte,præter amoris, præditus C Sed fuper/ ftes fis tantum, nbsp;cofpicias aliquando Thisben tuam. Ita enim me

uocabis etiam nolens. NonampIiusfecontinerepotuitCnemon, ut hæc audiiiitmeçp expedabat ut reliquaaudiret, fed ex primis a' lia fufpicatus, ex his autem quæfub fineaudierat Thisbê eifepror'' fusftatuens, parum aberat quinconaberetur,apud ipfasprope' modum fores. Cæterùm cum uix reftitifièt, metu ne ab aliquo de/ prehenderetur(iamenim gallifècundo occinebant)recurrebatla/ pfans, ÔCnunc pedes offendens, nunc uero in parietes fubito inc? dens, ÔC iam liminibus fuperis,iâ uafis ficubi forte laqueari depeip debantjCaputimpingens.Cum autem ad domunculam,in quamfc recipiebantjlongum tandem poft errorem uenifiet, continuo in le dum corruitrôC ipfius quidem corpus tremor inuadebat,dentium autem multa collifio exiftebat: 6cfortaflêad extremum periculura deucruifet.

LIBER. Q_V I N T V S.

ocueniflet,nifi ftati'm Calafiris,poftquami'dfenfit jaftiduèillum fouiflct,8c fermone omnino ut ad fe redirct efFedflèt ♦ Vtcp paulu^ Jum refpirauit, caufam ex eo fcifcitabatur » Ille autem : Aélum «ftde mCjinquit* Viuitenim reuera pefsimaThisbe. cum hæc dixiflèt, iterum emon'ebatur ♦ Calafiris autem rurfus multum ne^ §ocijhabuit,dum confirmare ilium conaretur, Emmueroilludc^' batplanè Cnemoni quoddâ numen,quod,ut alioqui utpiurimum lt;c Its humanas in ludibri} amp;lufiisloco collocatjtanecp tumfuauifsp te Bîis tranquille amp;nbsp;ablc^ moleftia frui permittebat: fed ei quod mag^ namuoluptatem allaturum paulo póft fuerat,cafumaduer{um im plicabat: uel quod ca fit ipfius confuetudo,etiam tu oftendens:uel t« quod natura humana^merâ amp;nbsp;non temperatâ læticiam capere non te pofsit.Qiiamobrem Cnemon quoqj turn fugiebat ea,quæ illi om^ nium maxime fuerant expetenda : amp;nbsp;fuâuifsima formidabilia efle txiftimabat.Mulicrcula enim quæ plorabat, non cratThisbe, fed Chariclia Jta autem fele res illius habebant. Poftquam Thyamis üiuus uenerat in hoftium poteftatem,amp;: captiuus detinebatur,in* fila autem ihcenfa fuerat, amp;nbsp;incolis bubulcis uacua, Cnemon qup dem 8ó Thermutisjfcutifer Thyamis,matutini lacû tranfmiftrunt, «luaconditione eflêtpræfeftus apud hoftes exploraturi. Talis au^ tem fuit ratio illorum itineris, qualis antea expofita cft. Porrô foil Theagenes amp;nbsp;Chariclia in antro relinquuntur,dilationem præfeii tium calamitatum maximum bonum æftimantes* Tumprimùm cnimfeorfimjamp; omni quiobturbare potuilfetliberatijfecura uer^ fantes, non impeditis confummatis coplexibus ôô ofeulis fe exgt; plcbant,amp;^in omnium obliuionêm delapfi,in amplexu mutuo diu^ tifsimèherebantjucluti in unum corpus coaluiifent: cafto quidem adhucamp;pudico amore felatiantes,lachrymis autê humidis amp;nbsp;ca^ lidisfecum tempcratijpurisc^ tantum mixti ofeulis» Etenim Chari dia,fi qua in re Theagenem decori fines cgredientem,et petulantf üsagentemfenfcrat,commcmorationeiurifiurandicoercebat,Illc autem baud difficultcr reduci fe in uiam patiebatur, amp;nbsp;ad moderat tionem rcuocari, cum amore quidem inferior, uoluptatc aute fiP perior eifeLCætertim cum fero tandem in memoriam eorum quæ dîentagêdaredrjirent,necefsitatecoa(fti,fe{àtiatoscfle ftatuerunt* ÔC Theagenes ciufmodiorationem exorfus eft: Vtmutuacoiv fuetudine prefentes fruamur Chariclia,ct hoc confequamur quod omnibus rebus antepofuimus propter quod omnia fuftinup muSjamp;nosoptamuSjamp;SdfiGræcanici præbeât» Atqui cum hu^ manarum rerum ratio fit inftabilis, alias, alio inclihct,S6 multa pafli fumus’, amp;nbsp;multa Iperamus, propofitum eft nobis ctiam,ficu fipafti fumus cum Cnemone, omnino ad Chemmim pagum pro* perare:tum incertu eft,quæ nos fortuna fit cxcepturatct magnum, immêfum'c^ (ut uidctur)interuaUu, ad terra quæ fperatur à nobis^

1 z conficiendum

84 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AETHIOP ICORVH'

conficiendum reftat : age notas ah'quas componamus,per quas amp;nbsp;præfentes arcana cognofcemus,amp; fi aliquando ut feiungamur acd derit,abfentes nos ueftigabimus mutuo, Bonum eft enim errons compendium, amicorum teflera, quæ inuêtiom's caufà aflêruatur. Collaudabat hæc Chariclia: et uifum eft,fi à fe inuicê fepararentur, ut templisautftatuis infigmbus,hermis ,amp; lapidibus in triuijs, Theagenes quidem Pythicus,Chariclia uero Pythias infcriberent, ad dextram,an ad finiftram abi'erit,ad hanc urbem,pagij, aut gen^* tem, di'eml'nfuper horam exprimentes, Quod fi conuenircnt, fuffîcere quidem, ut alter ab altero tantum confpiciatur ♦ Nullum j^enim tempus obfcurareiriillorumanimabusamatoriasnotiones pofte ; attamen Chariclia paternum annulum fecum expofitum ftendebat.’cicatricem autem in genu, ex uulnere inflifto à fylueftri fue,Theagcnes. Porro uerborum teftèras, ilia quidem face, hic aU' tem palmam ut haberet,inter fe conftituerunt. Ad hæc confîrman da,complelt;ftebantur fe inuicem,8d rurfus plorabât,lachrymas ( ut cxiftimo ) tanquam libationes fundere incipientes, amp;nbsp;ofculaiurif îurandiloco fîgentes.His ita inter fe conftitutis, antro egredieban tur,omnino thcfàuros qui ibi erant reconditi,non attingentes, E/ tenim opes zx fpolfjs partas,impuras ducebant. Cæterùm quæ fe' Cum ipfi Delphis aduexerant,prædones autem cripucrant,eacof' ie(ftaad iter iecum apparauerant.Chariclia uero' etiam ueftem mu tauit,impofitoinfiircinulamquandamiurifiurando,amp;coronis,amp;: B facra uefte: atcp ut occultiora eftent, etiâ alia fupelleftili uiliori de^' fuper iniedararcu autem 80 pharetra Theageni ad ferendum tradi ta,onere illi fuauifsimo, amp;nbsp;armis dei imperium in ilium obtinentis proprrjs. Quamprimum autem lacui appropinquarunt, amp;nbsp;naui* gium confcenfuri erant, multitudinem armatam adinfulam tranf mitten tem confpiciunt» Cumigitur in uertiginem exillo formida/ bill' fpeftaculoincidiftent, diu fteterunt obftupefadli, tanquâpræ magnitudinedolorisoccalluiftènt ad fortunæiniurias,itafineim termifsione inillos fæuientis» Sero' igiturtandê,amp;:propemodum applicantibusqsquiaduenicbant,CharicIiautrefugercnt,amp;anx tro feCe abfconderent, atc^ ita clàm deliteftere poiîènt, petebat: mul'cp ipfa refugieban At Theagenes illam retinebatjamp;T, Quouf ,, que tandem (dicebat) fugiemus fatum, quod nos ubiqueinfequigt; », turÇ'Ccdemusfortunæ,amp;rn5 opponemusnosimpetuiquiinnos irruit. Quid aliud quam errorem irritum,amp;uitam erraticâ,5^ingt; fultum numinis,alium alq fuccedentem lucrabimurC An nô uides, quot;nbsp;quemadmodum exilio coniungat piratarum latrocinia péri culismarinis longe afperiora in continenti,magno ftudio amp;nbsp;con^ tentioneconflarenitaturCBellanon itapridemexcitauit, prædo^ nés paulofpoft adduxit:captiuos paulo ante detinuit,folitarios rurfus defertos effecit: liberationem amp;nbsp;fugam liberam propo» fuit,eueftr

liberq^vintvs» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;éy

Iuit,eucftigi6 interfcAores admouiu Tak bellum quafî per lufum contra nos fucepi't,noftras rationes non iccus quam kenam aut fa.» bulamrepr^ientans .Curnonigiturpræcidimus amp;5abrumpimus hoc tragicum ipfius poema,amp; nos rjs qui uolunt interficere,tradk « ’^usÇ’ ne fi forte intolerandum finem fabulæ imponere conetur,no hisipfis manusalFerre cogat» nbsp;nbsp;His dicTi’s non omnibus aflentie^

hatur Chariclia,Fortunam quidem iuftc abilloaccufari,dicens: cæterumhoftibusfpontefefetradere, neutiquarri confultum eiïc ccnièns, Ncque enim cxplotatum efle, an fint illos comprehcnios ftatim interfecfluri: necp fe cum tarn facili bencüolo numinelu^ ’^arijUtcekrem calamitatum exitum amp;:liberationem cocefiurum fit,fed Reri polTe ut ipfos etiam referüare feruituti uelit. Quod qua tandem morte non efietacerbius r Peftibusbarbaricisexpofitum cflead iniuriam indignam ÔC ominofamzquam omnibus modis,5lt; t|üoad fieri poteft declinemus ipem,fucccfrus,experimeto cafuum quipræterierunt metientestcum iæpe iam etiam illinc unde minus

credibik fucrat,fuperftites euaferimus, Faciamus ut uis,cum dP ’tflfetTheagenes/eqUebatur prçeuntem,nô fecus ac fi traheretur» Neqtie tarnen hoftes.fuga ad antrum anteuerterunt : fed dum eos quià fronte adueniebant circumfpicerent,nonanimaduerterunt feàpartc hoffium, quæin aliam paftem infulac defcenderat,à ter^ gocindos conclufos effe. Ethiquidemperculfifteterunt, con^' ‘ ^g’entefiib Theagenem Charicliatutfietiam monöpusefiet,in tnanibus Theagcnis id fieret.Ex his autem qui afcenderant^inten-^ taucrantiam quidam idum : cæterùm poftquam contuitu fuo in-« ticnes illuftrarunt eos quiirruebant, conciditillis animus, amp;nbsp;tor^ pcbant dextræ.Formofos etiam barb aricæ manus uerentur,ut uf a • ^etur:8cadamabikmafpedum,etiamimmanis oculus manfue^ tt feit. Comprehenfbs igitur ducebantad ducem,magnopere cupP entesfpoliorum pukherrimum in primisadducere. Etquidê hoc tnium tantum allaturifuerant. Neep enim quicquaaliudulluseft adeptus, quamuis ab oris ad oras infulam percurrifknt, 8c armis tanquamretibuSjtotam undiquaquecircumdedifient. Nam relP qua quidê infula priore bello conflagrauerat:folum antrum re^ fidum fuit,quodignorabatur. Et hi quidemita ad Pokmarchum ducebantur.Is autem erat Mitrancs, præfedus excubiarum Öro'' nndatiSjfatrapiâ Ægypti Régi magno adminiftrantis, magna fum ’tiapecuniæ(utdi(ftumeft)à Naufick condudus,inquifitionis Thisbes gratia ingreflus infulam ♦ Poftquam igitur Theagenes amp;nbsp;Qiariclia addudi funt propius in conlpedum,(eruatores deos fæ^ piusinuocantes,mercatorio qüodâ callido confilio inito Nau'' hcles exiluit,8c accurrens. Ilia ipfa eft Thisbe,magna uoce dicebar, 4na priuatus fueram à perditis bubulcis, nunc autem câ tuo 8c dc^ otüm beneficio recupero Mitrane, Turn apprehendebat Chari

1 3 cliamgt;

Só nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI ABTHIOPICORVH

cliam,inagnopereép (ègaudere/îmuIabat:amp;sCharicnâ,utfèTfiisgt; A ben elfe fateretur, liquide falua efTe uellet, adhortabatur,fubmifle

Græcè illam alloquen5,utlatêrecid cos quiaderant, Succeßitc^ illi fophifina, Cbariclia cnim cû fenßfletlinguagræcam,5^aliquid quod eflet fibiprofuturum a uiro agiconieéiareturaccommoda'' batlequocp ôâ componebat adfcopum ,amp;rMitraniinterrogann quæham cognominaretur,Thisben fe uocari fatebatur ♦ T une ac^ currês illejofculabatur diu Mitranis caput, Sc fortunam iplîus de^ miranSjinflabac barbarum,quôd cùm alia muha præclarègefsiflct in bellis,turn prelentem cxpcditionc profpcrè ÔC fœliciter fufeepif fet.Ille autem inflatus laudibus,amp; fimul rem ita le habere,ex nomp ne faifo exiftimâs,etfi perculfus eft forma quæ ex uefte,atqjhacui' lijtanquam ex nube lunæ Iplendor relucebat: tamê cû leuicas men/ tis illius, fraudis celen'tate coprehenfa èc conclulà eflèt.amp;' tempus pŒnitendipræreptum:Hancigitur,inquit,cumtuaiït,recupera/ tam ducito ♦ amp;nbsp;cum hoc dixiffetjtradebat illi in manus,reij3iciens in illam continue, Suf quod inuitus,ac propter præmiû ante accept tum cederet de poiîêfsione puellæ, fignificans» Hic autem, quf cuncp tandem eft(Theagenem innuens)fi't noftrum Ipoliumjetfe/ ' quatur,cuftodia illi adhibita,mittendusBabylonem. Siquidemea ineft corpori dignitas, ut ad menlàm regiâ miniftrarepofsit, His di(ftis,tranfinittebâtlacum,amp;feparati àlèinuicemjNaulîcles qup dem Chemmim, habês Charicliam,peruenit:Mitranes uerô,cum ß ad alios pagos fuæ ditionis deflexiiTetjUulla mora interpofita,The agenem unàcum literis,adOroondatem, qui turn eratMemphi, 5,emifit.Sicautemeratferiptûinliteris: OROOndati saTRA' „PAE, HITRANES PR AEFECTVS. AdolefcentcmGræcum.præ if antiorem quàm ut fub mco degat imperio ,amp; dignum qui in dei, .

,, regis maximi iblius confpe(ffuuerfetur,amp;illifitabobfcquijs,cap' turn ad te tranimifi', concedens tibi.ut tantum ôô taie donum hero

,, communiofFcras,quale aularegia necunquâ anteauidie,necpo/ ftea conipedura eft. Hæc ille quidem per literas iignificauiu cæ terùm cum nondum dies exaftèilluxiiîet, Calaiiris cum Cnemone fperansfealiquidcogniturumquod ignoraret,ad Naußclem ue/ nit. Atep ita quærenti,quid confeciiTet Ç' omniaNauficlesdicebatgt; quod ueniifet ad infulam,quód deièrtam deprehendÜTeGquod pri rniirn nemoilliobuius fuiilêt,quód Mitranem fraude circumue/ niflet, quod quandam uirginem quæ apparuerat, tanquam This^ ben accepiflet : ÔC quod melius illi fuccefsiifet hanc nado, quàm fi illam inueniflet.Neque enim paruum diferime eifejfed quantû fie-' ret in comparatione dei ad hominem, Adeo nullam elîè præftand am formæ,quæ illius pulchritudinem fuperet : neep fe id exponere uerbis digne poiîejpræièrtim cû liceat præientem demonftrarc. Hæc ut audierunt,lf atim fuipiçari rem ipiâm incipiebât,ô^ obnixè orabant,

i

LIBER (IV I N T V S.

fabantjUt quamphmum adeflc puellam lubcret JnefFabilem eniin pulchritudinem Chanch’æeflè cognofcebant» Sedpoftquamcft 3dducla,6c(cum incedcretoculis in terram deieôlis,amp; facicm ufcg îdfupercilia uelaret)Naunclc ut bono animo eilet adhortâte, pau blum oculos iuftulit,uidit'(^ ac uiià eft præter omnem ipem ÔC opi ”100601, repente ploratus ab omnibus iîmul iublatus eft, ôô tan^ ^uam ad unum fîgnum aut plagam eandem eiulare cocperût. Ließ

audire utplurimû eas uoces, ô pater, ô Hlia reuera Chariclia, ”onThisbe Cnemonis .Nauficles autem pre ftuporepenèobli bonefuijobmutefcebatjCÛ Calaiîrim amplexû Chariclianidachry lias non tenuÜTe intueretur : ÔC quænam effet tanquam in feena a-gt; ^nnio mutua, ignoraret ac dubitaret: donee ilium dillauiatus Ca blîris, allocutus eft, Tibi quidem uir optime, dq tanta largiantur,^ lt;]üanta tuo deiîderio et uoluntati fatisfaciant. Seruator meæ filiaï ”un^ iperatg extitifti, et effecifti ut fruar cofpeâu mihi longe om ”iùiucundiflïmo,Sed d filia,dChariclia,ubi'nam Theagenem relt ^uiftic' Ploratum fuftulitad interrogationê, amp;nbsp;paruo fpacio inter iniiro: Comprehenfum, inquit, captiuum ducit, quicuncp tajidetft ^ft,quiamp;mehuic tradidit» Petebat igitur Calafiris à Nauficle, ütindicaret ea quæ de Theagene ftiret, quis eilet qui in illu m impe Hum haberet,amp; quo ilium captum duceret. Dicebat omnia Nauiî HeSjCum intellexiffet illoseiîêhosjdequibusfæpecumillofenex collocutus fuerat, ijs'cp inquirédis oberrare ipfum in kicru feiebat^ Addebat autem,nihil illis inde acceffuru effe præter cognitioncm, liominibus inopibus egentibus : cum mirum ht futurum, G uel ”iagnafumma pecuniæ propoGta inducat in animûMitranes,uc dimittat adolefcentem* Sunt nobis amp;nbsp;pecuniæ ( clàm ad CalaG^ HmChariclia) promitte fummam quantamcuncp uis » Monde, ciuodtutefcis,aiîèruo ,Sc mecum fero, Erec'tus igitur animo ad Iiæc CalaGriSjCæterüm metuens ne aliquam fufpicionem rei ut fe^ fehabebat, caperet NauGcIes, nbsp;eorum quæ Chariclia ofterebat:

Bone NauGcles, inquit nunquam Gpienslaborat inopia, fed fa^ lt;• (ultates uoluntatemetitur: tantum accipiens à præftantioribus, quantum petere honeftum effe iudicat » Quamobrem die tantum «« ubiGtiSjà quo detinetnr Theagenes:Gquidem diuina beneheentia nobis non deerit,fed fuppeditabit quantum uoluerimps, ut auarp HæPerGcæhac ratione medeamur» SubriGtadhæc NauGcles, 5(,Tunc(inquit)efGcies ut eredam, te pofferepente tanquam ex machinatione ditefeere, G pro hac mihiprius precium quo redima turdepofueris ♦ Omnino autem {cis,quodPerGcum mercatori^ Um genus perinde ftudeat opibus 7' Scio, dixit CalaGris, habe-bis*Cæterùm cur non cunéîaris .y amp;nbsp;nedum nullum genus beneG^' centiæerganos intermittis, fed ctiam anticipas noftras petitiones, ^reftitutionem Gliæipontèadprobas ac dcnunciasÇ’ me autê prk

39 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AE T H I O P I CO R V M

US prccan oportet ♦ Nihil inuideo, inquit NauficIes.Quin etiam hita üidetur,faciam enimrem diuinam, adefto lacris, Sc preare de!ös,amp; riobis quidem opes petito, tibi autem accipe. Ne ludas^ nec^ fis tam incrcdukis adipfum inquit Calafiris : fed incipe amp;in^ ftruefàcrificiümprofacultatibus,nos autem aderimus omnibus paratis» Faciebant ita: amp;nbsp;paulopdft à Nauficle quidam ueniens, uocabat ut properarent ad iacrificium. Illi autem( iam enim, quæ eflent facienda, inter illos conuenerat ) læti öd alacres ibât : hi quP dem una cum Nauficle,amp; reliqua multitudine inuitatorum publi cum enim inftruxerat facrificium: Chariclia uero cu filia Nauficlis, ÖC alqs mulieribus,quæ uarias confolationes adhibentes, obfe' crantes, uixilli ut una irent perfuaferant : amp;nbsp;haud fciö an unquam fibiperfuaderi paffa fuifietjiiifi prætextu facrificrj defungi prech bus pro Theagene Cogitaflet, Poftquam igitur ad templum Mer currj peruenerunt(huicenim facrificium faciebatNauficles,tan^ forenfi amp;nbsp;mercatorum præfidi,præ cæteris drjs ipfum colens et ue nerans)8d facrificium fiebat,paululum exta Calafiris cotemplatus, öd uarium fignificari rerum futurarum euentum, hicundarumpa/ riter ac trifi;ium,mutationibus uultus declarans, inrjcit manus altä ri adhuc flagranti,Sdtanquâèpyra extraxiflet ea quæ iampridem ipfe ferebat: Hoc tibi, inquit, precium redimendæ Charich'æ ; o NauficleSjdrj per nos ofFcrunt»amp; fimul tradebat annulû queridarii regiû,eximiam rem ôd diuinam, quod ad circulû attinet ex eledfo B confeórum, cæteriim in pala amethyfto Æthiopica relücèntem, tanta magnitùdine, quantam oculus uirginalis circumfchbit 5d oc cupat: pulchritudine autem longe IbericumôdBritanicumfupe/ rante.Hic enim inerti,8d cui nullus adeft fjalendorjflore rubeufimi liscp eft rofæ,quæ primùm ex bâccis in folia finditur, Sc turn radijs folisrubefcereiricipit» ataméthyftus Æthiopica ualdeôdex prox fundo rutilât. Qudd fi tenens ilium circumuerfês, radium prorjcit aureum, non obfcurantem afperitate uifum, fed gratia Sdpuritatc fîngulari illuftrantem. Atqui ôd uis ipfi ineft genuina præ occiden-^ talibus.Neq^ enim falfo fibi uendicat appellationem,fcd uerèarcet cbrietatem ab eo à quo fertur, fobrium ilium in côuiurjs retinens. Ac eiufmodi quidê efl: omnis Indica ôd Æthiopica amethyftusxæ-' terùm ilia quam Nauficli ofFerebat Calafiris, longe uel has fuperaz bat.PidIura enim fuerat exornata, ôdad imitationemanimaliuex/ culpta. Ac picftura quidem talis erat. Puer pafcebat oues, non ad* modum editæ rupi circumfpiciendi caufa tanquam fpeculæ infî* ftens, pafcua gtegi obliquis tibiæ cantibus diftribuens:illæ autem parebantjUt uidebatur,amp; ad fignum ac præcentum fiftulein pafti One perfeuerabant.Dixifletquifpiam eas etiam aurea uellerahabe re,non arte id gratie addête, fed amethyfto proprio ruborein ter* gis illarum rutilante ♦ Depi^æ erant ôd agnorum teneræ lafciuiæ;

ôd quidam

LIBERQ.VINTVS»

^lt;^u{damgrcgatim curfupetram confcendentcs,qinda circapa^ ftorcm petulantius fefe in orbem intorquêtes, paftorale theatrum præcipitium rcpræfcntabant : alq ueróin flamma amethyfti tan^ infole lafciuientesjfakibus extremarum ungularumpetramrade--l’ant^Nonnulli aiïtcm exipfisreccns nati,amp;zferociores,etiam tran fibreuclle circuluin uidebâtur, cæterùm ab arte prohiberi,auream palam illis,ôt rupi tanquam fpcluncam quandam circumdante» ’^atautem rupesreuera,00nonimitatio.Cum enim extremam par--lapidis ad hoc ipfiim circumicripfiflet artifex, oftendit natiua ^fntate id quod uolcbat.’fuperuâcaneum efle exiftimans, lapidem « nlapide fingere. Tabs igitur erat annulus. Nauficles autem per-fulfils nouitate rei, magis etiam deleóhatus preftantia,facultatibus fiais omnibus precio lapidem reijaondere exiftimans.’Ego quidem Iudebam,dixit,bone Calafiri,amp;^ ab'oqui uerba tantum erant poftux latio preeqad redemptionemrlcopus autem,ut tibinonredem-ptam filiam liberam dimitterem. Enimuero cum nonrerjeieda fint te (utdicitis)præfl:antia donadeoru,accipio huncdiuinitus miflum lt;c bpidem, perfuafum Habens Sc hoc inuentum mihi uenire more fo bto,ab Optimo beneficentifsimo in me Deo,qui tibi omnino do uum per ignem fubminiftrauit.’unde ÔÔ uidere eft,eum flamma rcz lucere.Et ab'oqui iudico lucrum eiTe pulcherrimu quod cum nuP lt;« biacturapræbcntis,ditiorem efficitaccipientem. His didlis cum fonfiimmaiTet facrificium,epulas cum airjs una inrittmuberibus fe-orfim in interiori templi parte loco attributo, uiris autem in uefti-fiulo collocatis. Poftquam autem obledationis ex cibis fatietas ib los cepitjamp;: poeulis menfæ cedeban t, uiri quidem Bacchum inuoz fabant, cum libatione cantu ufitato in ingreiTu in nauim, mulicz •quot;fsautem adhymnum in honorem Cereris côpofitum fàltabant. Cæterùm iam egregiè ferüCntc compotatione, Sc ab'o ad aliam obgt; bâationem uerfo, phialafinceræaquæprotenfaNauficIes: Tiz bi ô bone Calafiri,inquit,nymphis propinamus: tu uero fi uiciisim nobis fermonibus,quorum defiderio tenemur,propinaueris, pub dierrimis fane, fuauifsimiscp poculis nos obledaueris♦ Audiscz nim ut mub’eres moræ cauiTajSc remifsionis à potatione, choream inftituerint.Nobis uero tuus error egregiè,fî uolueris,conuiuium traduxerit, fuauior omni chorea ac tibia futurus. Cuius narratioz uem cüm antea iæpe,ut icis,diftuleris,quoniam te caius tui obruez fiant ac demergebant,iâ certe ad nullum tempus cómodius, quàtri præfens efl:, cam referuarepofsis, quando exliberis filia quidêfab Uaefl:8Cconfpicitur,fib'us autem iamiam auxiliantibus drjs conQji ffitur,præfcrtim fi me non affcccris moleftia, iterum narrationem differens. At tibi plurima eueniant bona Nau/îcles, (ex illius icr ui cum omne mufîcum irtz lia quidem in præfentia ne m pligis.amp;l

O O *

9ö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AET H I O P I C O R VM

gil gis ,8ó uilioribüs concédis:cæterùm arcanas rcs, nbsp;cum uolup^

täte quadam diuina temperatas, aues audire * Et mihi quidem ui'z deris numinis uim ÓC naturam optime intelligcre, qui Mercuriunt ï, iuxta Bacchum colloces,amp;fermonum oblelt;ïlationem potationi mifccas. Quamobrem etfi reliquum facrificq fplendorem Sóappa ratum iuftc fum miratus,tamen baud fcio an quifquam magis ulla ratione Mercurium placarepofsit,quam finarrationumilliusin^ primis propriam fymbolam in conuiuium coferat» Parebat Ca/ iaG'ris,amp;cdm Cnemonigratifïcans,tumNauiïclem fibi propter ca quæ confecutura erant deuinciens,omnia dicebat: prima quidem, amp;nbsp;quæ iam Cnemoni expofita fuerant,c5trahens, amp;nbsp;præcipua tan turn quafi capita repctensiquædamaûtfponte tranlgrediens,quæ Naulîclem fcire,non efle operæprecium iudicabat ♦ Porró ea quæ nondum erant narrata, nbsp;coherebant cum his quædiélafuerant,

continuabat, inde inducto exordio: Ipfos, cuni nauem onerari'* am Phocnicum cofcendifîent,poftquam Delphos effugerunt,pri/ mum nauigafle ex fententia, cum fecundo uento etiam à tergo im' pellerentun AtcumadCalydoniumfretum perueniflcnt,nonme diocriter turbatoseiTejCum incidiflent in mare natura inquietum ac turbulentiim ♦ nbsp;Cnemone aute ut necp hoc prætermitteretpc/

tentCjfed diceret, fi quam cauiam commotionis illo in loco cxiften tis inueftigaflet: Pelagusjinquit,Ionium,ex magna latitudineibi in anguftias reda(flum, tanquam per oftium quoddam fefein fî/ B num Criflæum infundcns, 8c mifceri cum mari Ægeo propefans, ab Ifthmo Peloponefiaco inhibetur ac retunditur: prouidcntia nu minis fortafle,ne ex aduerfo fitam terra eluuione obruat, obieâo collo interclufum.Et cum inde, ut confèntaneum eft, refluxus exh ftat,8ó circa hoc fretum magis quam in reliquo finu cogatur amp;nbsp;co' arftetur,eo quodadhuc influit,in id quodreciprocaturfæpiiisin/ cidente,bullitionem aqua efficit,amp; æftum feruentê excitât, ex mu^ tuo concurfuSCcollifioneinflucftumcumulatû, Quæ cum platt fu ôdlaudibusexcepta eflènt,his qui aderant ueram eße cauiàm conteftantibus:Cala(îris continuabat narrationem. Cum ftipe^ raflemus,dicens,fretum,8ô conipecftum infularum acutarum amh ftftemus, Zacynthiorum promontorium profpicere nos conieda bamur,tanquam obfcuram quandam nubem in oculos noftros in currentem : amp;nbsp;gubernator uelum contrahereiubebat» Nobis au/ tem percontantibus,quamobremdiftolueretôClaxarctimpetum, cum nauis lècundum uentum haberet: Quoniam fi fecundis au'' ris uela permiferimus, circa primam no dis uigiliam ad infulam ap pellemus:cum interim metuendum fit, ne in tenebris, in loca faxis: latentibus magna ex parte plena, amp;'præruptaimpingamus4 Corn fui turn eft igiturpernodare in mari,et uentum cefsim amp;leuiterex dpcrc ea proportione,qua fufficere pofsit ut manè ad terram appli

cemus*

LIBER QVIXTVS, i^nius.Hæc dîxit quidem gubernator,cæteriltifl non fichant,Naiii^ ßclcs:fed unà cum oriente foie, nos quoc^ anchorâ demittebamusi ^orró infulæincolæ, qui habitabant ci'rca portum,non procul du ftantem ab urbe, ad fpeôèaculum noftri aduentus, tanquâ nouum ^inufitatumquippiamconfluebant,admirantes (utapparebat) Iiabilitatem nauis onerariæ,ad pulchritudinemfimulamp;altitude ’lemdaboratæ, Phoenicum induftriam 8^ artifiefj gloriam uel inquot; ^ecognofcidicentes:5Cqudd incredibili 8dinufitata fortuna ufi ^flemus , qui tranquillam nauigationem èc fecundam hyberno ^fiBpore, ÔC iam occidentibus Pleiadibus confecifîèmus.R.eliqui » 'gitur omncs,cum adhuc funes religarentur, relida naui,ad ur^ Zacynthum negociaturi currebât. Ego uerô,audieram enim forte à gubernatore,quod in infula eficnt hybernaturi, ibam quac'’ fiturus alicubi diucribrium circa littusmauem, qudd eiîèt inconuc niensnobis habitaculum futurum, propter turbâ nauticâ: urbem âutem,quôd parum tutum propter fugâiuuenum,deuitans» Cum igiturpaululum progreifus cflem,uideo lenem pilcatorem,feden^ fern pro foribus, amp;nbsp;retis lacerati nexus reficientem. Accedens ig^ tur propius: Salue,dicebam,uir optime, 8c die ubi nam diuerlb-' î’ium quifpiam adipifei pofsit. Ille autem, Circa propinquum pro niontorium(inquit)in fàxum latens pridie delatum,laceratum eft» Rurfus ego; Hoc quidem cognofcerc mea nihil intcrfuit:cæterùm officiofe feceris,amp; humaniter,fi aut ipfe me hofpitio receperis, aut alterum demonftraris» A t ille.’Non ipfe,inquit, neque enim unà tiauigabam(abfit enim ut ica offendat ^aut tantopere à fenedu^ teprematurTyrrhenus)fed eftpucrorum culpa, quiinfcitialaxogt; Bim fub mari latentium, ubi non oportebaqrctia tetenderunt» Serôigitur tandem cumintellexifl'em,quodhebetiorcmhaberet auditum,alta uocc intonans,Saluere te iubeo,diccbam,et ut nobis Wpitibus diuerforium oftendas Oro ♦ Sed amp;ipfe uicifsim,Sis falgt; nus,rcfpondit,amp; maneas fi uis apud nos : nifî forte es aliquis ex eogt; nim numero, qui domos multis ledis exornatas inquirunt, aut fa mulitr) ac feruorum turbam fecum adducunt» Ego uerd cum dp xiflem^quod liber i mihi elPent duo,amp; ego tertius:Grata eft,inquit^ proportio ♦ Vno enim plures uos inuenictis. Etenim amp;nbsp;mihi funt duo filrj conui(fi:ores(maiores autem natu,du(flis uxoribus,funtip fîpatresfamiliâs)amp;^quartanutrix infantum. Siquidem materipfis tft non ita pridem mortua. Qiiamobrc optime,ne cuncfleris, neep dubites quin te fimus læti 8C alacres excepturi, uirum etiam ex primo colloquio gcnerofitatislpecimenexhibentcm. Faciebamita* non multo póft cum Theagene amp;nbsp;Charicliame uenientem, lu-bens Tyrrhenusexcipit,amp; partem calidiorem domus nobis attrt buit.Sane'cp non infuauiterhybernû tempus initio tranfigebamus* diesquidem fîmul confumentes: ieiuneftim autem cumdormien-m 2. dum fuite

HELIODORI AETHIOPICORVM dum fuit, cum nutrice quidem Chariclia : ego autem feparatim Sé I Theagenes, Tyrrhenus uero in altero conclaui cum fuis liberis,-requiefcentes* Menianobis etiam communis apponebatur,alia quidem nobis præbentibus, Tyrrheno uero opfOnia affatim ex mariiuuenibusfuppeditantCjCum partim ipfe pifcaretur,partim nos quocp interdum per ocium in captura adiuuaremus, quam ua riam,amp;Sad omne tempus accommodatam inftruxerat. Eteratlo^ eus iaciendis retibus idoneus,amp; pifeofus, adeo ut pier ie^ quod cagt; piebat ex arte comm odum, fortunæ bene uolentiæ referrent accep tu.Sed baud fieri potuit,quin (ut dicitur) femelinfoelices,non fem per adueria fortuna laborarencNeque in folitudine turbis amp;nbsp;mogt; leftijs caruitforma Charicliæ. Sed Tyriusille mercator,uidorin Pythrjs renunciatuSjCum quo nauigaueramus, feorfim me conue^ niensjßepius mihi moleftus erat,ÔC dolorem afferebat, obfecrans, acinmatrimonium fibidari tanquamà pâtre Charicliam petens: multa deie prædicans, ôépartim genus illuftre exponens, partim præfentes opes enumcrâs,amp; holcadem quod illius propria poifef Co eilet,quod'cp maiorem partem mercium prg cæteris pofsiderct, quæ eiîènt auri, lapidum multis ralentis conftantiS,amp; fcrici. Nec paruum momentum ad accefsionem iplendorisSCgloriæ,etiam uicfloriam in Pythijs partam iiominabat,amp;alia præterhæc multa» Meuerôpræfenteminopiamprætendente,8lt;: idquodnunquarrt in animum induulurus eilem, ut in alia regione gente habitanti, 1^ quaetanto interuallo diftetab Aegypto, filiolammeamelocarem: Omittashæcpater,dicebat. Dotem quidemmetuliilemultorum talentorum,amp;f uniueriarum opum,ipiam puella arbitrabor. Gen^ tern ueró amp;nbsp;patriâ ueftram cum mea permutabo, defleclens à pro^ pofita nauigationeuerfus Carthaginem : uobis autem me comité, quo uolueritis,adiungens. Cum igitur uiderem Phoenicem no re^ mittere,fed Sé uehementi calore,in ea uoluntate amp;nbsp;propofito perfi ftere, SC diem nullum quin de rjfdem mihi moleftus eilet intermix tere,ftatui in prefentia rem blandis pollicitationibus diiferre,ne all quid per uim in infula pateremurlamp;S omnia me fadlurUjCum uenifi fem in Aegyptum, pollicebanlta cum hue paululum remouiiTem, rurfus flucflum ( utaiunt)fupraflu(fi:unumenaduoluit»NamTyr rhenus no multis póft diebus,cum me inlittus quoddâ flexuofum aifumpfiiTet : O' Calafiri,inquit,perNeptunumiuro,amp; alios ma/ rinos deos,me, 80 te no fecus ac fi meus eiTes frater nbsp;nbsp;tuos liberos

perinde atep meos ferre in oculis. Ditfturus fum autem tibi negoef urn quod contra te ftruitur, moleftum quidem Sé acerbum, cætegt; nlm quod Sc me reticere fas non eft, cumrjde lares fuerintmihitc cum cômunes: SC tua feireomnino intereft.Infidiatur holcadi Phoe niciæ piratica officina,fublaterehuiuspromontorii eos tegente^ ampledente delitefcens,amp;ipeculatoribus peruicesegreiTumnauis obferz

L I B € R dV I N T V Sgt;

obferuans, Qiiâobrem iiide utcaueas,8d cogites quicf nam tibi fa^ dundîi Ht» Siquidem propter te»magis aût propter filiam tuâ, hoc tamcrudele faci'nus,illis aût ufitatumjconceperunt. Ego aût ad ip lum:Tibi qui'dê drj prohis di'gnas référant gratias : cæterùm unde inlîdias deprehendifti Tyrrhene^’ At ine:Exarteji'nquitgt; uiris fum notus, Sc cum illis opfonia afFero maius precium ab alfjs repor to.Itac^ heri cum naflas colligerem circa præcipitia,mecû congreP fusarchipirata,Num audi'fti quâdo Phoenices èportu funt folutu riCquærebat * Ego autem cum intellexiflem infidias lermonis,Cer tiquidem(inquio) quod dicamhabeo nihil, Trachine : cæterum ineunte uere pn'mûm illos foluturos puto. Igitur,i'nquit, Sc ui'rgo quæapud te diuerfatur,unàcumillis nauigabic’:' Incertum eft qui dem,dixi,uerùm cur tam cun'ofè anxicid fcrutaris Z Quôd de^* pcreo illam,ita ut uix lîm compos mentis, cum femel tantum uide--nm.Necç me fcio unquâ incidiflè in talem formam,præfertim cunt niultas no deformes captiuas ceperim* Occulte igitur cum per'' trahens eô,ut mihi totius confiltj fui rationem cxplicaret.’Quid igi turdnquiebam, te opus eft cónfercre manus cum Phoenicibus : amp;nbsp;îionpotius fine ianguinCjamp;’ priufquam confeendant, adipifei ex dibusmeis T’ Seruatur,inquit,5ô apud prædoncs confeientia er^ lt;« ga notos, officij Sc humanitatis «Tua igitur caufa parco, ne tibi ea ** fes difficultatem amp;nbsp;laborem pariat, cum à te hofpites amifsi repo' fctrentur:tum una opera duo maxime coniequi uolo, opes nauis, amp;^matrimonium uirginis. Qiiorû altero omnino me fruftrari ne^ cefte cftjtcrra negocium aggredientem : alioqui neq^ tutum eft, cum fi quid eiufmodi accideret propc fita urbe, cotinuo amp;nbsp;faftum hntiretur^ perfecutio futura effet, Cum igitur cum multis mogt; dis ob prudentiam conaudaflem,ab illo difeedebam» Tibi uerd in'* dicans infidias, quæab his ftruunturpiaculis,magnopcrc oroamp;f obtcftor,ut in id curam amp;nbsp;cogitationem intcndas, quo paefto te ip fum amp;nbsp;tuos feruarc pofsis. Difccdebâ triftis,cum hæc audifiêm,^ uaria ueriàbâ apud me confilia: donéc forte cafu mihi obuiâ fadfus uicrcator,8ô de fjlHem mecû colloquensjanfam cuiufda cofilrj præ Fuit.Occultans enim cxrjsquæcrantihdicataàTyrrheno,queuô hbâm,illam tantû partem retegebam,quód quidam indigenarum cogitarct rapere uirgine, cuirefiftcrc ipfe ÔC le opponere non poG fet» Ego autemtibi potius,inquiebam,mallcm ipiam deipofare* turn propter notitiam quæ mihi tecum iamanteaintcrcedit, turn propter opes tuas : amp;nbsp;inprimis quod te in noftra patria habitatip ’■um,fimatrimonium confecutusfueris,antèpfomififti»Quamob* rem fi id tibi omnino cordi eft,properè hinc abnauigemus, priüC quamanticipemur,ah'quiduel peruimpafsi. Vehementer eft dc'' hftatus, hisauditis:amp;r, Recftc pater, inquittfimulcpaccedensca put ofculabatur,amp; quærebat quando foluere iuberem “T Etfi enim

m J nondum.

(

I I

^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AETHlOPICORVx\ï

nondum tempeftiua eirec nauiganojicere tamcn in aliumportum lefe transferentibusjinfidias quæ ftruuntur cuitarc,amp; aeris coftan iiam operiri. lgitur,inquiebam,fiqiiidem ualebitmeûimpen'um, fub inÏciÛ nocflis nauigarc uelim. Et ilk quidem fic futurum cum di xiflet,difcedebat.Ego autem domum reuerfus,Tyrrheno quidem nihiljliberis autem dicebam,quód poft crepufculum rurfus holca^ dem confcendere oportebit. Hisautemrepentinum illudfaftum mirantibus, amp;nbsp;caufam quærentibus, diftuli, pofteame difturum pollicens:nunc autem conducere ut ita fiat, dicebâ. Caeterùm poft quamfumptacœna modicainfomnumlapßfumus,infomnismt hi apparuit quidam fenex, reliquo quidem corpore arefadus, uc' rüm patellam fupragenu,reliquias amp;nbsp;ucftigium proceri corporis in ætate uegeta exhibens,galerum in capitegerens, Sc fapientiam acuerfutiam afpedfudeclaranSiamp;tanquam cx uulnere aliquofe^ »nur claudicans poft fe trabens. Cum igitur ad me propius accefsif fet,amp;S minaci oris babitu fubrififiet:O' præclare,inquit, tu uero nul lam rationem noftribabuifti, fed folus ex omnibus quicuncp Ce-' pbalenen præternauigarût,amp; noftram domum contemplatifunty gloriamcp noftram cognofceremagniacftimarunt ,adeónoscom tempfiftijUt neep uel hoc quod uulgare eft,allocutus fis,præfertim in uicinia habitante. Ac tu quidem horum non multo póft luespce nas, Sc fenties eofdem cafus amp;nbsp;calamitates ,quas ego fum expertus mari ac terra fimul in hoftes incidens.Virginem uero quam ducis, B meæ eoniugis nominealloquere:SalutatiIlam, quöd inprimis co^ lat omnibus rebus anteferat caftitatem, finemep iHi profperum ac föeh'ccm annunciat. Proripui mc,præ uifione tremens,amp;Thea genCjQuid »ammihiaeGidifîet,quærente: Propemodum(inquic bam ) exitum nauis è portu negleximus:8c expergifcens,eacogita-' tione fum perturbatus.Sed ipfe furge, ac tuas res collige. Chari cliam autem ego accerfàm. Aderat filia,cum fignificaftem.Tyrrhe nusquoep cum fenfiftef,furrexit,amp; de eo quod fieret inquirebat. At ego,id quod in præfentia fit,tuum confilium eft,dicebam. Effu gere conamur infidiatores.Teuero dq faluum 80 incolumem coiv feruent, qui optimi uiri officio erga nos funófus es.Hancautem da nobisultimam gratiamacbeneficium: Tranfinittens in Ithacatrii facrifica pro nobis Vlyfsi,amp;r pete ut iram fua erga nos mitiget, qua fe commotum elfe, tanquam fpretum amp;nbsp;contemptum, cum nobis hac nofte apparuiftet, fignificauit. Promittebat fe ita faóturum eG fe, uftp ad nauem deducebat, magnam uim lachrymarü profun* dens: 8e ut nobis nauigatiofccliciter,ÔC exanimi fententiafuccede-* ret,a Deo deprecans.Quid multis opus eft‘T Cum prim ùm lucifer illuxiftetjin altum prouehebamur, initio quidem nautis magnope re contradicentibus,ad extremum autem à Tyrio mercatore per-* fuafis,cum fefugere aducntumpiratarûfibiprænunciatumdixiP

LT is Ek C^VINtVä*

W.Et ilium quidcm latcbat, quod ueradiceret, cum fi'gmento uti iioluiflet.Nos autem ucntis aduerfis ac uiokntis uIi, amp;nbsp;tempefta'' terninfeftam, Si. flucflum ineffabilem experti, Si co propemodum utnon procul ab incerku abeflent peruenicntes, ad promontoriu quoddam Creticum appulimus,altero clauo ammilTo, Si maxima parte antennarum confratfla» Vifum eft igitur, refîciêdænauis cau ^a,amp; noftrtim ipforum recreandorum, dies aliquot in infula com-* ttiorari Si his ita faftis nauigatio nobis iterum denunciabatur in primum diem Lunæ accenfæ,poft coniuntftionem cum foie. Et prouefti in altum ,fpirantibus iam Zephyris uernis,ferebamur digt; 8i nocftem,gubernatore ad Africe terram holcadcm dirigente. öicebat enim,re(ftà,amp; continuo curfu, uento impellente,pelagus tranfmitti pofte. Accelerate autem fe, ut pofsit continentem attingt; §ere,aut portum.Piraticum enim efte acatium, quod ex puppi ap-pareret. Nam poftquam à Cretico promontorio foluimus, fequi tur ueftigijs noftris infiftens,amp; nufquam declin.âs perfequitur no-* ftram nauigationem,tanquam ex codem curfu fuipenfum : depre^ Hendic^ illud fæpius unà circumuehfeum ego nauem ex induftria arefto curfu deflefterem.Hæc cum difta eftentjquidam commoti luntjSd reliquos adhortabantur ut fe ad defenftonem appararent: quidam uerô negligebant. Solere, dicentes, in mari breuiores nagt; Ues,magnas confequi, tanquam maiori experientia amp;nbsp;certitudme uiamdemonftrantes.Cumhæcadhucin utramcp partem difputa rentur,erat diei tempus,quo aratro bouem eximit agricola,amp; uen tus iam ex nimio impetu languefcebat:amp; paulo póft remiftus,inefgt; ficaciter Si molliter in uela incidebat, concutiens magis quam pro-uiouens autprotrudens lintea. Ad extremum Si in traquillitatem lubfeditjtaquam unà cum foie occidens,uel(ut uerius dicam ) per-^equentibus inferuiens.Nam hi qui erant in acato,quamdiu impul fiuenti nauigabamus, longé à tergo nauis onerariæ, ut eft confen taneum,relinquebâtur,maioribus uelis plus uenti capientibus.cae terdm poftquam tranquillitas mare ftrauit. Si necefsitas remos ad uocabat, celerius quam dici poteft fuperuenerunt, cum ( ut exifti-uio ) omnes remigum officio fungerentur,leuec^ acatium,8^ ad re uiigium magisaccommodatum impellerent.Cum autem iam in propinquo eftent,exclamauit quidâ ex Zacynthijs, qui nobifeum unà confcenderantzHoc illud eft, uiri, perijmus,piratica clafsis, a-gt; gnofco Trachini acatum. Concufta eft ad nunciumholcas,amp;^ in tranquillitatetempeftateimplebatur,tumultu,lamentis,amp;trâ(cur-lationibus incitatatalqs in concauas partes nauis fubeuntibus,alrjs lefeadpugnam in tabulatis adhortantibus,quibufdamdefceftdengt; dum efte inftapham Si effugicnducêièntibus : donee interim duni cunftarentur, uel inuitos ipfos anticipans bellum fedauit Si cohi-l^uitjco quod obuiumfuit cuic^ armatos » Ego autem Si Chariclia amplexi

^6 nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AETHIOPICORVM

amplcxi Theagcnem,totum æftuantein SC ardcntcm pugnadi dio,uix cohibuimusdlla quidem, ut neqi in morte ( ut dicebat) ab eo iepararetur, fed uno gladio, amp;nbsp;eodem uulnere communicatam cum Ülo calamitatem fuftineret: ego uero, poftquam Trachinuni cfle qui adueniebat agnoui, aliquid quod eilet in pofterum profu-' turum,prouidcns. Quod ita euenit. Cum enim appropinquaf^ lent piratæ,ôd tranfuerßm effent aduc(ffi,periculû facientes, fi quo modo incruenti holcadem occuparc,ÔC in fuam poteftatem rcdige re pofTentjtela non conr)ciebant, fed tatum circumnauigationibus orbicularibus,nufquam nauem progredi permittebanndenicp ob fidentibus erant ffmiles, qs qui pact is ac deditione nauem cape-' reomninocuperent.amp;j O' infoclices,diccban{^curitaamentese^ ftis,amp;f contra uiresadeoinuicffas,longeueftris fuperiores,ad/ iierfas manus toIlenteSjUianifeftum uobis interitu accerfitis 1 Ad'' huchumaniteruobifcum agimus.Permittimus utfcapham confce datisjamp;f feruetis uosincolumes,fi uelitis » Illi quidem hæcpropo^ nebât.Atq qui erant in holcade,quamdiuprælio fine difcrimine,et bello incruento decerrtebant,audaces erant, neutiquamfecxccf luros effe dicebancSed poffquam quidam ex piratis audacior, infi liens, gladio obuium quemcp feriens, cæde morte bellageri docuit:tupocnitebatfacffi Phocnices,06procumbctes,utipfispar cerent,quôd imperata facffuri effent, orabant.llli autem, quamuis

9Î iam cæde graffabantur,(confpe(ftus enim fanguinis,irritatioamp;ex B citatio fit animi) tarnen iuffuTrachini præter omnem fpem parce bant procumbentibus : èc erant induciæ atroces, Sc bellum reipfa

„ quidê crudelifsimum: pacis autem falfo Sc adulterino nomine dif „ folutum,conditione prælio ipfograuiore propofita. Siquidem ut cum una tantum ueftenaue excederenr,pronunciabatur: amp;nbsp;mors

»* ci qui uiolaffetjedicebatunSed eft hominibus,ut uidetur,anima 0/ 5, mnibus rebus preciofionpropter quam turn quocp Phœnices,fpe opum nauis fpoliati, tanquamiac'luram non feciffent, fed lucrum confecuturi effent,ut alius alio prius fcapham confcenderet, accele rabant:quilibet fe inprimis,amp; celerius quam cæteros, fuperftitem effemagna contentioneexpetens» Poftquam autem nos decre to obtempérâtes aderamus,Trachinus cretfta Chariclia: Nihil ad te,inquit, pertinet hoc bellum charifsima, fed propter tefufceptu cft.Et te iampridem inde ufcç ab eo tempore quo Zacynthum reif quiftis,fequor,tantum propter te pelagus èc pen'culum aggref fus. Quamobrem omitte timorem, amp;nbsp;ades animo,amp; fcito te domi nam omniumhorum mecumeffefuturam»Hæcillequidem dice/

9» bat. At ilia ( eft enim prudentis confilrj, tempon’s rationem con/ 9» fiderare, ÔÔ in bonum commodifsime uertere) induftria fingula/ ri, amp;nbsp;nonnihil ex mea admonitione moerore ob circumftantia ma-' la uultu excuffo, amp;nbsp;ad uenuftate ac illecebras compofito : At ego, inquit,

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b î B E R Q.V I N T VS.

dtjs âgo gratias j qui hoc in ani'mum tuum ut knius in nos ftatuasj'nducunt.Qiiod fi me uis omnino confidentem efle,amp; ma nere,exhibe hanc primam fignificationem tuæ erga me beneuolen tiæ: fratrem hune meum ô(. patrem ferua, nec^ iubeas illos nauem deferere.Nam his fèparatis, nulla ratio eft quæ me in uita retinere 4ueat.amp; fimul hæc dicens, procumbebat ad illtus gcnua,amp;S diu tegt; nebat fupplex, Trachino fe amplexibus obleâ:ante,amp;r promifsio^ nem ex induftria protrahente.Tandem cum èc oblachrymas in cô ’’liferationem deduceretur, 06 uultu ad obfequendum mauciparc ^uqereétauirgine : Fratrem quidem,inquit,dono tibifumma uogt; bntatc. Video enim adoleicentem plenum fortitudinis, 86 qui ragt; tionibus noftris adiumento efiè poßit. Senex autem hic,inane po^ ’Jus,in gratiam tuam tantum adfic. Hæc cum dicerentur Ô6 fièrent, JblqiiidemjCÙm circuitu fuo exadèad occafum perueniflêt.ipàciü inter diem Ô6 noAem interpofitum, obfcurum opacum reddi-' mare aût repente, feu caufa mutationis à tempore accepta,feu fortunæ alicuius uoluntate tranfmutatum commouebatur,86 mur uiurdefcendentis uenti exaudiebatur: flatusc^ nimiusac uiolentus irruens,tumultu inopinato, 86 perturbatione piratas implebat,cu propriain acatumreliquifTent, Scinholcadeindireptione mercP Um deprehenfi efient, amp;nbsp;quo nam modo magiiitudine nauis ufuri tflentignorarent.Qj,iæhbet igitur nauigationis pars,à quouis ob^ uio extempore 86 inconfultè tradlabatur, 86 artem alius aliâ quam nunquam didicerat, proprio marte audader aggrediebatur, qui' bufdam uela tumultuariè 86 perturbatè remittentibus, alfis funes imperitè difiribuentibus.Atlt;^ aliquis imperitus proram fortieba tur,alius puppim tenebat 86 colIa.Præcipue igitur nos in ultimum periculum coniecit,non uis tempeftatis(nondum enimprorfus fuerat commota)fed infeitia gubernatoris, quireftiterat quidem quamdiu luminarisdiurni fulgor lucebat: fed ad extremum fuccu bueratjcum tenebræ fuperafiènt»Itacpcumiam mergerentur,S6 nôprocul abefiet quin deprimerentur,initio quida ex piratis cona bantur in fuam acatum tranfeendere: deinde repreiTerunt fele, ex' fursfàpropofito,tempeftate:86Trachinicôfilio,quiperfuadebat illos fexcentis nauigfjs abundaturos,fi holcadem, 86 opes quæ ilia continerentur,integras retinerent. 86 ad extremum etiam funem, in quo pendebat, ab holcade abfeidit, aliam tempeftatem hanc ip' fos accerfere affirmans,86 fimul lecuritati in pofterum fe profpicegt;’ tedocês.Sufpedum enim elTejapplicarealiquô cum utrac^ naue: turn fit futurum omnino,ut de his qui in altera nauigalTent, inqup tatur. Videbatufep probabilia dicere, 86 duabus in rebus uno fa^* ftoconfilium fuum probare:cum breuemremifsionem fenfiflent, poftquam acatum feparauit : quamuis non omnino periculis libe^ rati effent,fed fludibus continuis fine intermifsione iadarentur,et

n multas

HELIODORI AETHIOPICORVM multas nauis partes ami'ßflent: denicp omnerti periculi fpeciemfu ftinerent, donee illanoctc uixelapfa,circaoccafumconfequentis dici ad liftus quoddam iuxta oftium Nili',quod Hcraclcoticum ap penatur,appulimus,8c in terram Ægyptiam fortuite»,amp; prêter no if ram uoluntatem infoclices defcendimus:alq quidem Iæti,nos au tem magno cum dolore, amp;nbsp;mari fàlutis beneficium ut probrum 3, obqcientes, quod nobis mortem omnis expertem iniuriæinuidifi fetyÔC terrae formidabiliori, Sc expedfationi tradidifiet, nefario ac fcelerato piratarum arbitrio expofitos»Quodcernerelicebat ex ijsjquaccum nondum in terram propemodum dciccndifient,pia/ culaaggrediebantur* Nam cum fe Neptuno iacrificiagratiarum actionis ergo faduros dixiflent,uinum Tyrium,et alia id genus ex naui efFerebant,quofdamadpecudes inuicinis lociscoemendas dimittebat cum plurimo argento,datis mandatis, ut preciu quod prim iim poftularetur, foluerent zPoftquam autem illi ftatim ade/ rantjtotum ouium amp;nbsp;fuum agentes gregem, amp;nbsp;hi qui manferant, ijsreceptis pyram fuccendebant,acuidfimis excoriatis conuiuium apparabant,Trachinusmc feorfim,utalrj exaudirenonpoflent, afiumpto: O' pater,inquit,filiamtuam defpÔdimihiinuxorem; amp;nbsp;nuptias,ut uides,celebraturus fum hodie,folennitatem fuauifsp mam cum iacrificio deorum coniungens. Qtiam ob rem neSó tub pie re antea non audita aliquid trifticiscaut mœrorisinconuiuio præ te fcras:amp; filia à te edoóf a, læto animo accipiat id quod eft fu^ turum:ftatui tibi mcam prædicere fèntentiam,non quód fufffagio tuo confirmari illam uelim, fiquidem non decfl mihi poteftas,de^ Ipondens ÔC obligans uoluntatem : fed quód alioqui fauftum n decorum efle iudiccm, fimaioriaffenfu amp;nbsp;alacritatefponfafe præ-’ 35 parct, cum à parente nuptias præfciuerit ♦ Collaudabam hæc ab

3IIO didfa, gaudercep me afsimulabam, gratias agere Deo quàm maximas,qui dominum filiæ maritum defignaiîcnt. Cùmc^ difeef fifiem paululum ac animum intendüTem in cogitationcm eorum quæ facienda eftent, reuerfus obfecrabam, ut grauius celebraren'' tur ea quæ inchoata eftent,amp; ut thalamum puellæ holcadem défi/ \ gnaret, datis mandatis ne quifquam ingrediatur, aut moleftus fit;

ut etiam ornatusfponlæconucnientis, acreliqui cultus ac dccoris cura in tempore fulcipi pofsit. Etenim effet omnium abfurditifsk mum,fieaquægeneris d(gnitatcamp; opibus effèratur,amp;quodeft maximum,Trachiniconiunx fi tfutura, neep his quibus licet corne retur:etiamfi nobis fplendidiorem pompænuptialisapparatum, tempus amp;nbsp;locus ademiftênt. Diftufus eft gaudio,his auditis, Tra/* chinus:amp; lubensfeita fa(fturumpromittebat,iufsit'cp ut ftatim 0/ mnibus quibus illis effet opus,exportatis,deinceps ad nauem non appropinquarenuEt hi quidem quæ fuerantimperata,faciebant: cftèrebant menfas,pocula,tapetcs,aul£a,Sydoniarum manuum

Tyriarum

LIBER Q. V I N T V S.

^yriaruin Opera,alia quorum in inftruendo conuiuioufus elt: omnesdemcçprofufe ôdfîneullo ordinein humeris exportabanc

’iCjCum ad Charicliam uenifrem,amp;illam lachrymatem inuenifTem: Ö filia,inquam,hæc tibi iam funt ufitata, SC nô peregrina, attamen ^uges,amp;lbaud fcio an eadcm quæ prius,uel ctiam aliquid nouû IL I^autem : Omnia quidem,inquit:præ omnibus autem, ea quæ ex^ mihi inuiiamTrachini beneuolentiam,quam confentane^ iinieftillirationem temporis intendere^Solentcnim fucceflusino/ « pinatiad petulanteragendum prouocare.CæterüniTrachinus,amp; lt;« Trachiniodiofusamorlugebit,quiàmeanticipationcmortiseuirà ^itur.Meaaût de te, èC de Theagene, cogitatio, fi quidem me à uogt; ^isfeparariaritefîncmcontinget,adluâ:umdeduxit. Remipfam, inquam,coniedaris » Nam Trachinus in nuptias fuas ÔC tuas, poft ^3cnficium,conuiuium tranfmutat,amp;mihi ut patri confilium expo iampridem cognitam habentiillius erga tefuribundam com^ ’notionem,ex his quæ meciim Tyrrhenus in Zacyntho collocutus «ftitacenti autem apud uos, ne obimpendentes calamitates animo sinte tempus frangeremini,præfertim cum fieripotueritutinfidias ^ffugeremus.Ceterum ó libcri,quoniam quo minus id fieret,Deus « ’■cftitit,amp;in extremapericulauenimus,agegenerofum Scäbruptu

S bcinusaggrefsi, contra periculi fummum incremêtüm earn iis: aut «« rebene geftapræftaturi, ut nobis generofè amp;nbsp;libéré' uiuereliceat: te aut faltem id,ut cafte ÔC fortiter moriamur, in lucro pofituri. Poft/ quam autem fe faéluros eftè quicquid iuberem promiferût,Sc quid faciendum eflèt ego docui, illos quidem relinquo fefe apparantes. Ad eum aut pr^donem,qui fecundas poft Trachinû tenebat,(uoca baturautemPclorus,utopinor) cum ueniftèm, haberemequidpi amutile,quod cumillo cômunicarem,dicebam.Cumcailleprom/ pft obtemperaflet, amp;nbsp;eo ubi nullus exauditurus eflet, peruenifiet:

Audias, inquam,fili breuiter ÔC compendiô : nec^ enim auguftia temporis prolixitatem orationis admittit, Amat te filia mea, liquid dem utà preftantiore uiefta eft.Sufpicatur autem,quôd archipirata tôuiuium nuptiarum caufa appareunam eiufmodi quidpiam figniz ficauit, cum ut elegantius exornetur imperafiet. Quamobrê üide, quomodo id difcutere,amp; tibi potiüs filiam uendicare pofsis, Dicit enimfeprius morituramefle,quàmnupturam Trachino. Turn ülc:Efto fidenti animo.Nam cum iampridem et ipfe perinde fim aft feftus animo, atep puella, optabam me aditum aliquem ad rem, amp;nbsp;occafionem nancifei pofte Jtaeç autfuafpontemihilponfaTrachiz nus cedet, aut acerbas fentiet nuptias, ab bac dextra quæ conuenit paflus. Recurrebam cum hcc audiftCm, ne aliqua oriretur fufpicio: amp;adliberosueniens,confirmabam eos animo,confîlium redam te

Wô HELIOÔÔRI ÄE T* H I O P I C Ö R V M nere uiam nunciâs.Ccenabamus paulo póft* Tum egogt;q[uSdöianii r madidos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in petulantiam procliues ufdebâ, fubmifsè ad Pe^

»lorum (fedebamautemproximèipfum,deditaopera) Vidi'fti'ne, inquiebam,quo modopuellaexornataeft Z Hocueró,Nequa/ quam,diccnteî Atquilicec,dixi',ipfamuidere, fîclàm perueneris ad nauem. fcis enim, quód Sgt;C hoe Trachinus prohibuit. ipfam Dia namfedentemuidebisïfedita,utin præfentiamoderatcafpicias,nc amp;tibiamp;ipfi mortem concilies* Illeaûtnihil cun(ftatus,tanquanî urgente aliquo neceftario negocio,furgit, amp;nbsp;clàm incurrit in holca-dem.CumcpuidiflctCharicliam,coronamexlauro capitegerentCj amp;nbsp;auro intexta uefte refulgentem ( fiquidem facra uefte Delphis a-r lportata,amicT:a fuerat, tâquam aut uiftorig ornamento,autfuneri parentationifutura) amp;nbsp;alia circa ipfam cxornata,amp; fpeciemthala' mi nuptialis refercntia,incenditur (ut eft confentaneum)fpcftacugt; lojcumfimul defideriûacæmulatio cocurriflent.Eratcpmanifeftu indicium in uultu redeûtis,quôd infeftum quidpiâ ÔC furibundum cogitaret. Siquidem cum uixdum accubuiftet : Ego uerd, in quit* præmium,quod debetur. ci qui primus nauem confeendit, quant/ obrem non reporto C Quoniam,inquit, Trachinus,non poftulagt; fti:fed ne diuifio quidem adhuc eft propofita, eorû quae capta funt.

Turn illcdgitur uirginem captiuam mihi depofco, At cum Tra/ chinuSjPræcer ipfam quod uis accipe,dixiflet : Pelorus fermonerrt excipienSjDiftbluis igitur,amp; abrogas piratarum legem, quæ ci qui B primus nauem hoftilem conlcendit,amp;fe pro omnibus ceftamini periculofifsimo obtulit,eleclionem pro ipfius arbitrio tribuit. No hanCjinquitTrachinus, optime diftbluo,fed alterius legis authorh täte amp;nbsp;patrocinio nitor,quæ ut præfedis cedatur imperat. Sane af fecT:us fum fingulariter erga puellam,amp;accipio mihi illam inuxor^: anteferri metibiiuftum eflepronuncio* Tuuerd nifiidquod lex imperat feceris,non multo póft plorabis,percuflus hoc poculo. Pelorus autem cos qui aderant intuitus:Videtis,inquit, quæ ftntla boru præmia Sic amp;nbsp;ueftrum quilibet aliquando præmio priuabh tur* Quidigitur deinceps uiderelicuitNauiîclesÇ’Maricomparaf fes uiros repentino turbine concitatos: adeó cæcus quidam ftuh tus impetus, ad ineffabilem tumultum eos impellebat, uino fimul amp;ira tanquam furore quodam correptos.Cum igitur alij in huius, alrj in illius partes inclinaflent, hi honorem amp;nbsp;reuerentiam tribui praefeóto, illi nó diffoluendam elle legem tumultuabantur. Ad exgt; tremum Trachinusquidemintentabat iótum,tanquampoculum impafturus Peloro:ateumhic(erateniminftru(ftusantea ) praegt; uertitjpugione mammam traijciens.Itac^illeiacebatmortiferouul nere accepto. inter reliquos autem atrox continuabatur bellum, amp;nbsp;concurrentes fefe feriebant,nihil omnino ßbi parcentesn'lli quidem tanquam præfecfurn ulcifcentes,hi autem tanquam Pelorumiufte protegeiv

L î B É R QV I N T V S,

ptotcgêtes. Eratcp unusgemitus omnium, fuftibusjapidibus,po culls,menfis, pulfantium pullatorum » Ego autem cum me Ion* §ifsimèremouifiemacfeiunxiiîèm,inquodâ tumulo fpeclacukim ab Omni periculo uacuum mihi præbebam. Cæterùm necp Thea* genes erat expers belli,necp CharicIia.Siquidem ea quæ conftituta ftierant facientes, ill e armatus gladio, alteri parti fefe initio adiun^' gebat fociumjOmnino furore afflati fimilis:hæc poftquam commif füm efle prælium uidit, ènaui iaculabatur ,fingulari ccrtitudine ia* gittas dirigens, ÔC tantum Theageni parccns. Iaculabatur autem -non in unam prclq partem,fed qucm in primis uiderat,eum confît debat : cum ipfa non uideretur, fed hoftes facile ad ignem confpi'' caretur, St perluftraret: illis interea malum ignorannbus,qui* buftlam eiuinas efle plagas fufpicantibus:ufquedu,cum alij cecidif ient,folus Theap^ncs relicflus eft, cum Peloro finpularicertaminc oimicansjuiro ualde ftrenuo,8d pliirimis cædibus exercitato: cum heCharicli^ quidem iaculatio prodefle quicquam poiTet amplius^ dolcntis quidemquód auxilium non ferret, metuentisautem fru* ftrationcm, cum iam cominus Sc confettis manibus prælium ini'^ ïent. Verumtamen ad extremum non fuftinuit illius impetum Pc iorus.Poflquam enim ad inopia auxilij reipiàferendi redatfla Cha flclia,fermonem auxiliarem Theageni eiaculata eft, Strenuus efto chariisimc,exclamans turn iamlongèPelorumfupcrabatTheage nes,tanquam robur amp;nbsp;audaciam illi uoce fubminiftrante ac fuppc ditante,ÖC quod pugnæpræmium fupereflet indicante. Nam ere* lt;^toanimo,mulfis uulneribus iam fracto affliéto,infïkiitin Pelo rum, amp;■ gladio cæfimin caput deiecflo, ab hoc quidem aberrauit, cumille paululum idfumdedinaiTettcæterùm fummitate humeri ptæfcâ:a,manum ilk in commiiTura cubin' abfcidit:amp; inde ille quP dem uerfus eft in fugam, hie autem infequebatun De alijs, quæ bæcfunt confecuta,non habeo quod dicam, nifi quod clam me re^ derfus eft,cum manfiflem in tumulo, necaufus eirem nodu uerßz h in loco hoftili, fed minime infeia Chariclia. Nam animaduerti, poflquamdicsilluxit, ilium quidem non abfimilemmortuoiace* re: hanc autem aisidere, plorare, nbsp;quod fe defuper confoderc

nelletdeclararc:ceterum parua fpe quód fuperftes maufurus efletj reprimere fe,acftiftentare. At ego infcGlix,nec alloquiprius po* rui,ncq5 rem cognofcete,nccp cofolatione leuarc calamitatc,nec ea ^luæfieripotuiflent curare, cp marinamala,tcrreftrianullo fpacio ’nterpofito excepifiTent» Cûprimûm enim,fimularcp diem côfpcxf, tumulo defcenderc,predonu Aegyptiorûmanus,ex monte quiit bcprotcdirur,ut uidebat,dccurrebat:amp;iam ceperat adolefcêtes, ^cpaulo póft abduccbat,quæcûcp ferre poterat è naui exportans»

aûtnequicquâ c longinquo Ioquebar,meas amp;nbsp;illorum deplo ransfortunas, cû neep defendere poflem ,necp illis immifccri con/ n 5 fultym

loZ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H E L I O D O R I AETHIOPICORVM

fultum efleiudicarem, adfpem auxilij mereferuas* EnimueropeP Ä durauijSc manfi fuperftes,tum quidem reliélus, fenedute quo mp nus perardualoca una ciimprardonibusdecurrerepoflemimpc' dienternunc autemin inuennone filiæ,deorum dementia,amp;tua Nauficle beneuolentia ufus, cum quidem ipfe nihil ad id contuliP fem,fed ludus tantum folos 8^ lamentationes afFatim largircr. Ad haeclachrymabat ipfe,Iachrymabant fj qui aderant:denic^inflez turn cum iioluptate quadam tcmperatum, tranfmutatufuerat con uiuium, ( Vinum enim prodiues quodammodo in lachrymas cfR''

” cit») ulcp dum Naufides confirmans CaIafiridem,O' pater,inquit, tu ueró iam in pofterüm cfto lsctus,ac hilar js, quandoquidê filiam hancrecuperaueris : 8c ne non filium uideas ,fola nodeprohibea/ ris, Manè enim Mitranem conucniemus,et omni ratione liberare, amp;nbsp;redimere optimum Theagenem conabimur» Vellem omnb no,dixit Calafiris.Nunc ueró tempus cft difloluendi conuiuij.Re^ cordatiö fiat numinis,amp; gratiarum adio pro liberatione, cum liba tione coniungatur ♦ Poft hacc circumducebantur libationeSjdifi foluebatur conuiuium : Caïafiris autem Charidiam circumlpicie^ bat.Cumcp tranfitum multitudinis obferuans,eam non inueniflêt, feró tandem indicio cuiufdam mulierculæ, adytum ingreiTus, de^ prehendit ueftigia fimulachri amplexam: ciim orationis prolixi täte,turn doloris acccfsione,in ardiorem fomnum ddapfam.Cum igitur paululu m collachrymaflèt, amp;nbsp;à Deo, ut eius rationes in me/ B lius uerteretjfupplex petijflet, paulatimcp ipfam excitaflèt de fom/ no, ducebat ad conclaue erubefcentem, ut uidebatur,quod efleta lomno uida imprudens.Hæc igitur cüfe in gyncceo feorfum cum filia Naufidis ad fbm num compofuiflet, uigilando uacabat curis, Sc cogitationibus,quæ illi incumbebant»

HEL lODORl ^BTHIOPICO^

Alafiris autcm,Â^ Cnemon * cum in quadam pargt;^ te condauis uirilis quieuilîènt,poftquam reliquG nodis tardius quidem quàm uolebât, ederius au tem exiftimabant, elapfum cft: quod illius ma/ xima pars fuper conuiuium, amp;nbsp;narrationum pto lixitatem infatiabili cond/tam fuauifate præterie rat, neep exadum diem expedantes,ad Naufidê ueniunt:amp; ut ex/ poneretjubi Theagenem degerc arbitrarctur,ac eo quamprimum duceret,orabant. A tque hic quidem ill is morem gerebat, amp;nbsp;fecum fumptos ducebat» Charidiaueró cum multis modis utfequeretur oraret.manere coada eft : Naufidc, quod neep procul eflênt pro/ grdsuri,8lt; quamprimû cum Theagene redituri,affirmante» Hanc igitur

L I B E R s E X T V s, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toi

’gituribi relinquunt inter mocrorcm propter l'Horum difceflum, lætitiâpropter ea quæ fperabat fluduantem» ïpfi uero cum pnlt; •Hum èpago egrefsi effent ripas Nili præterirent: cfocodilum tonJpidunt, qui à dextra parte in alteram reptabat, ÔC alueum flu* wij concitato impetu fubibat. Ali) igitur illo uifo,utconfueto minp ’iiemouebâtur ,præterquàm quodCalafiris impedimentûquod^' lt;lani in itinere futurum fignificari prædicebat:Cncmon autem ue-' liementer etiam fuerat confpeôlu perterritus,quamuis non exaélc ’llianinial apparuiffet, fed umbra potius tenuis ilJû fubijflet : adco i^tparum abeffet quin refugeret.Calafiris igitur, Nauficle in rifum fffufo, Cnemon (inquit) putabam ego te iioôlurnam tantum timiditatem infeftare,atcp earn tibi ex ffrepitu obicuro,ac tenebris inuoluto accidere:tu uerô amp;interdiu nimium es, ut uidetur, anf niofus:amp;^ non nomina tantum exaudita,fediametiam ipectacula '^'Jlgaria,amp; cuiuis obuia,ac minime metuenda,tibi terrorem incu^ tiunt» Cuius autem dei,Nauficles inquffautnuminis appellatio,» ’itm audiens bonus hic,ferre non poteft 7 Sanè fi ex dijs alicuius, ’■efpondit, aut numinibus, non haberem quod dicercm : cæterùm adnomenhominis,quod magis eft mirandum,neq? uiri cuiipiam, auteorumquigloriafortitudinis funtilluftres,fed mulieris, amp;lni ills ( ut ipfe dicit) mortuæ,fi quis illud commemoret, cohorreicir* Hacenimnoiffe quaueniftiàbubulcis, incolumem nobis adduces CharicIi;I,ncicio quopaó:o,autundcdiocdcquodico exauditono mine,ne paululum quidem fomni me capere pcrmifit,c5tinuè præ metu emoricnszut multum ncgotij habuerim,illo reuocando ad fe lè,8ôreficicndo:amp; nifi ilium dolore affedurus eficm, aut perterre--fadurus,amp; nunc dicerem Nauficles nomê,ut rideas magis. fimuf^ ijueThisbencommcmorabat ♦ Nauficles autem non amplius ri debatjfed contriftatus eft, cum audiffct : amp;nbsp;diu ftetit cogitabûdus, hæfitans amp;nbsp;quærens apud animû, qua de caufa Cnemoni, aut quo commercio,autquidàThisbe accidiftèt» Turn ueromirosrifus edidit,præ nimia lætitia,Cnemon:amp;:, O' bone Calafifi,uidcs,dicc bat,quanta fit huiusnominisuis,amp; quod nonmihi tâtumeftper^ fonæ inftar ac tcrriculi,fed etiam Nauficli noftro. Quinetiam pla^ nèmirificam affecftus mutatiô'nem attulit.ego enim uicifsim rideo, fcioenim non amplius effefuperftitem:generofus autem Naufi.' cles,antea multo tifu alps illudebat. Define,inquit Nauficlesffa'' tisenim nos ultus es Cnemon. Sed per hoipitrj amp;amicitiæcufto^ desdeos,per iàles amp;menfàm,quæin noftra domo expertieftis, ut arbitror,fumma uoluntateuobis exhibita,unde fit Thisbes no^ mcn,fiueicitis,fiuemc terretis,fiueiocum in me compofuiftis,indi täte. Calafiris autem: Tibi iamincumbit, inquit, narratio Cne/ mon, quam cum iæpius mihi te expofiturum promiferis, amp;nbsp;corn* municaturum mccum derationibus tuis,nihilominustarnenha^ (ftenus

t

104 '• HELIODORI AETHIOP ICORVM (ftenusnarijs effugijs diftulen's, opportunem præfentiainftitiics: Nauficlï fimulgratificans, nobi's moleftiam i'ti'neris Ieuans, nap rati'onccp amolicns» Morem illis gerebat Cnemon, amp;nbsp;narrabat omni'acompendio,quæ antca Theageni èc Charicliæ expofuerat: Quod illi us patn'a Athenæ,quod pater Ariftippus, quod Demae' neta nouerca fuiHet. Recenfebatcp nefandum amorem, quo ilium Demæneta deperibanSd quod fpelapfa,infidias illi ftruxilïetjminp ftra infidiarum Thisbe fubornata ♦ Addebat amp;nbsp;modum amp;nbsp;quod pulfus effet in exilium èpatria,populo tanquam parricidæhâcpoc nam irrogante : quodqj illi in Aegina degenti, primum Charias ip nusex fynephebisDemænetameffemortuam, modummortis nunciaflêtjàThisbe ipfi quoque ftrutffis infidqs : deinde Antieks, quod pater in calamitatemincidiffct,'falt;ffa bonorupublicatione, cum ij qui coniumffionc fanguinis Demæneta attingebant,in dam nationem illius coiuiffent, populum in earn fuipicionem, quód jpfe cydem perpetraffetjadduxiflenuDeniep quo paeffo Thisbe fu giffet AtheniSjCum amatore quodam,mercatore Naucratenfi.Ad extremum commemorabat Cnemon,quódcum Antiek ad inqui' fitionem Thisbes nauigans in Aegyptum, ut fi forte illam ibi inue/ niffèt,reducens Athenasjiberaret patrem calumnia,ó(5 de illa poe/ nas fumeret:cü in multa alia pericula incidiffet, ÓC uarios cafus mc/ dio temporis interuallo fuiffet expertus, etiam in piratarum potc/ ftatem ueniiret. Deinde, cum quodam modo effugiffet, SC ad Ae^ B gyptururfusappuIiffet,abubuIciscaptusfuerit,atcpibicumThea gene Chariclia'cp familiaritatem inierit ♦ Simul etiam Thisbes intc/ ritum adtexebat, reliqua deineeps ordine, ufep ad eaquæerant Calafiridi amp;nbsp;Nauficli nota omnia. Quibus auditis,Nauficles fexce ta ueriabat in animo cófilia, nuncaperire fuas Thisbes rationes cogitans, amp;nbsp;rurfus differre ftatuens. Poftremó uix feie continuit, partim ipfe commodius effeiudicans, partim alio cafu impeditus. Cum enim circiter fexaginta Radia fuiffènt emenfi, ad pagum in quo Mitranes habitabac,propius accederêt, cuidam qui fuitNau'' ficli notusfiunt obuiam,amp;quó contenderet tantoRudio,roga/ bant. Ille autem,óNauficles,inquit,quæris quo properemîtan/ quam ignores,quid mihi in præfentia incumbat “T Ä' me omnia ftu dia ad unum diriguntur fcopum,utlfiadis Chemmitenhsimpera/ ta faciam.Illi colo agrumjillius caula quæro amp;nbsp;côparo omnia,pro/ pter illam noeffes dies'cp infomnes duco, nihil omnino recufans ( quanquam inde nihil præter mulcffam, laboris moleffiâ repor/ tem)quod mihi imperarit,feu magnum,feu paruum fueritjfîasib la.Et nunc accelero,auem quandam hanc,ut uides, Niloticâ phoc/ nicopterum charifsimæ mandato ferens, Quàm facilemes,in/ quit Nauiîcles,amaffam confccutus,Sôquàm exiguafuntilliusim/ peria,qudd tibi phccnicopterum,8c non iplam phœnicem potius, qua;

L I B É R s E X T V s» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïo^

lt;îuæaui's abActhiopibus autlndishucad nospcrucm't,afferrciuP » Et ïlle rurfusdlla quidem, inquit, more folito ex me meis'-' •^ueratiombuslufumfaci'nCgtcrùm quduos inci'fsim,amp;' quam ob Wufam iter infti'tuiftisC’ Poftquam autem, quod ad Mi'tranê con tendiflent,refponderunt:Inane eft,mquit, irn'tum ueftrum , ^iûjquôd Mitranes in præfehtia hic non fit,fed contra incolas Beß fcbubulcos hac noéle exerci'tum duxeriGÄdolefcente enim quen captiuum, quem ille Memphi'm ad Oroondatem miferat, ut jnde(ut arbitror) ad regem magnum muneris loco perucniret, ßdTaenfes amp;nbsp;eorum dux declaratus Thyamis,incurfione fada cregt; ptum deti'nent. Et ille quidem bis didis abibat : Mihi uerd ad Ifia^ cft properandum, inquiens, quæ me nue forfitan fuis acribus oculis circumlpicit,nemihiah'quam offenfam inamore inora SC fundatio afferat. Eft autem nimium callida,in acculationibus etiâ finecaufa, criminibus ac infimulatiohibus contra me fîngendis. ^liiuerouthæcaudiuerunt, taciti 8^ ftupentes diu fî:etcrunt,quôd præteropiiiionemfpeamp;expedationefua fruftrati eflent. Donee

tandem ipfos Nauficles reuocauitad fefe, 8c confirmauit, adz ’i^onenSjiionoportere breuis fruftrationis caulâ,ôôquæad tem/ « pus tantum accident, omnem fpem curam eorum quæ præ ma « uibus eflent,abfjcerc: fed nunc quidem Chemmim redeundiim

, Sc cüm confilium gerendæ rei capere, tu m peregrin a t io n cm uiaiore uiaticO inftrudos , ad inquirendum Theagertem,fiuea^ pud bubulcos jfiue apud alios quofcunque illurn elle audiuegt;' hntjfufcipere : boni fpe inuentionis ubique fibi proponenda* Nam nequenunc abfcp numine prouidentia dcorum uideri fa^' •^um efle,quod cum in quendam ex notis incidiflxnt, fjs quæ nun/ ciata funt quafi manu ducantur eo, ubi Theagene inquirere opor/” ^fbitjiter ad bubulcorum pagum tanquam ad feopum dirigentes* bleccumdixiflet,hauddifficultcrinisperfuaiït,fimul(utexirtimo) sliafpe ex fjs quæ nunciata fuerant elucente : amp;nbsp;Cnemone feorflm ftiam Calafîrim bono animo elfe,quod Thyamis Theagenem fer^ Uaturus eflet,iubentc ♦ Placuit igitur,ut redirent, Reuerfi Chart diam in ueftibulo deprehendunt, procul amp;nbsp;in omnes regionesib brum caulâ circumfpedantem.Cum uerd nufquâ cum illis Thea^ gtnem cernerct,lugubri ploratu edito : An foli,inquit,pater, 8C ^ücmadmodumhinc exiftis,rurfus reuertiminicquot; Theaoenesue^ ’’0 proculdubiOjUt confjcerelicct,occubuit.Exponite,per deos o^ ’■âti,quamprimùm fi quidhabetis,necpaugeatismihi calamitatem uuncij dilatione, Cum humanitite quadam coniundum eft, feftiz lt;lt;nbsp;Uumaduerfæfortunæ indicium,ut quod animum adrepftendum « uiagnitudini mali præparet amp;nbsp;lâtietatcm doloris citb afferat, « ^ræcidens igitur eius mocrorem,admodum ægræanimo,Cnemô: Quæ malùmeft,inquit,iftaconfuetudo Chariclia C Procliuis es

o quodaiw

lólt;S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AETHlOPICORVNf

quodammodo inaugurium deterïorum, fed falforum uticp: qua Ä quidem in parte reólc facis.Theagenes enim eft,Sd drjs uolentibus ïTianetincoIiimiszamp;quomodojamp;fapudquoSjbreuiterreferebat, Calafiris autemzApparct te nondum amorem expertum efle,Cnc/ mon,exqs quælocutus es, dicebat. Scires enim profecfto, quód 8C ea quæ nihil habent periculi,formidoloßi amâtibus cxiftunnfolis'/ s, que ocuIiSjin ijs quæ iucunddsima gratifsima funt,fi'dem habet» 9» ïllorum ueróabfentia,metum iam amp;Ibllicitudincm in animabus »9 amore captis cfficit»Porrd in caula eft,quód fibi perfuaferuntuter que altert charifsinii, nunquam Ie rclióturos efle ,nifiillorumcoiv lunclioni aliquod trifte obftet impedimentû» Quare mt Cnemon, Charicliæ quidem ueniam damus, quæ uerc exacfti amoris affedu laborenipfiuero' ingrefsioftium,deijs quæfuntagenda,cogitc/ mus» His di(ftis,acceptam à manu Chartcliam, cum quadam obfer uantia paterna inædes introduxit.NauficIcs autem recreate illos à curis uolens,atcp etiam aliquid aliud molies,conuiuiu fplendidius

foiebat inftruxit, ÔC fob's cum filia lÿmpofiû concefsit,utde]ica^ tior S)C comptior folito appareret illam inftruens, fumptuofius cxornans.Cum autem conuiuio latis efle oblecftatos cxiftimarct,!/ taadilloseftlocutus: Mihi,inquiens,hofpites(dijfuntteftcseogt;' rum quæ à me dicentur)præfentiaueftraeftiucunda,ctiarafi htc apud me totum uelitis degere tempus , communi iure facultatum, amp;nbsp;eorumqucmihicbarifsimafunt.Cumcpuosnoninaducnarum B hofpitum loco, fed amicorum in pofteru amantium mei, ucrGgt; rum habeam,nihil crit mihi oncri quod in uos collatufuerit. Quin etiam quamdiuuobis adfuero,paratusfum idlîuelitisà necelfa/' rfjs meis poftulare,utoperam fuam uobis auxilium quibufcuiv que in rebus pofsint,impertiantur.Ccterùm hand dubie ipfifcitis, quod mihi ratio uite ad mercaturâ eft inftituta,amp; hancartem colo amp;nbsp;exerceotanquâagrum»Cumitaqjiam Z^ephyriegregièflantes, ut nauigationi mare pateat effîciât,et nauigandi comoditatem mer catoribus promittâr,me quocp negociu tanquam præconiu quod^ dam ad pereorinatione in Greciam cuocat»Re(ftc ioitur feccritis,fi mecu uicifsim ueftra ftntentiam cómunicaueritis,ut Sc ipfe ad fco' pum uobis propofitu,meas rationes côftitucre pofsim. Poft hæc dilt;fta paululû quicfcens Calafiris.’O' Nauficles,inquit,Tu quidem bonis auibus nauigationê pares,Mercuriuscp lucruprpftaSjSó Ne ptunus trâquillitatis efFelt;ftor,comités deducftores tibi adbntjtcb que in omne pelagus latum tranquilliï deducant: omnê portum tutu,amp;f omnem urbem accelfu facile, mercatorii ftudioftm effi^ ciantrquód amp;nbsp;præfentcs nos tanta bencuolentiacomplcxuses,S£ difcedcre uolentes dimittis hofpitrj amp;nbsp;amiciti^ leges exadèièruas. Nobis autem etfi graue amp;nbsp;moleftum cft,à te amp;nbsp;domo tua,quam ut noftram elfe extftimemus cffecifti,ftparari: neccflàriumeft tarnen

amp; irre* ,

♦

L I B Ë R 8 E X T V s» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tô:?“

^irrecufabilcjàdinquifitionem charifsimorum oiîlninoagoredû Êthæcquidem mea eft amp;nbsp;Charicliæ fententia.Cnemo autem quid liabeatinanimo,amp; fiuenobifcum unà oberrare, SCgratifîcari noz biSjfîuc aliud quidpiam facere ftatuit,ipfe dicat in præfentia» Vo-' Ifrtsigituradhæcrefpondere Cnemon, amp;iamiam aliquidprolo'' cuturus, fîngultiuit fubito, amp;nbsp;repente illi calidæ lachrymæ profU'quot; fcjinguam obftruxere:donec fero' tandem fpiritu colîecfloj ÔsT gamp; niituedito:O' fortunæ,inquit,humanæomnismutationisplena « ^inftabilifsima ratio,quantum malorum refluxumcùm in alijs « n^ultis fæpiuSjtum in medeclarafti ♦ Genere amp;nbsp;domo paterna nie priuafti, patria Sâ urbe quæ mihi eft charifsima extorrem e^' gifti: ad Ægyptiam terram ( ut multos intercapedinis cafus taccz am ) impegifti, prædonibus bubulcis tradidifti. Paululum quiz ’Itnibonæ ipei oftenderas,familiaritatem uirorum, etfi calamiz toforum, Græcorum tarnenconcilians : cum quibusego mereliz cjüumtempus uitæ tranfadurum putabam * Sed ôôbanc,ut uide-' tutjpræcidis confolationem . QHjo' enim uertar quid'ue mihi faciendumeft“T Anrelinquam Charicliam,quæ nondum Thca' gcneminuenit* Sedintolerandumôterra,ÔCnefas facftu eft. An ftquatjamp;S unà inquiram 7’ Siquidem certa eft inuentio, præclarum df fubire laborem ipe foclicis exitus:iîn inexplorata eft futurorum t« ratio,amp; maior moleftia nos excipiet,incertum eft ubi tandem con « fiftet,aut quem finem confequetur hic meus error. Quid fi à uobis « 8lt;^dr)samicitiæpræfidibus,ueniam dcprecatus,nunc tandem in fa tniliam 80 patriam reditus mcntioncm faciamT’ præfertim cum oc'’ cafîo opportune diuina prouidentia,ut uidetur,inciderit,amp;f Naufi ' des hic ( ut ait) in Græciam fit foluturus, ne uel interim fi patri ali tiuidacciderit,omnino fucceftbre orba amp;nbsp;exberCs domus relinqua tur.Etenim,ctiamfi in inopia uidfurus fim,feruari tarnen per me ali lt;luas rcliquias generis honeftum eft,80propterfe expetendum. SedôChariclia,tibi enim me præcipuè excußtum uelim,amp; à te ue niam peto,ac deprecor,da mihi hoc beneficium : ufcp ad bubulcos fequar,à Nauficle,ut parumper expect et,etfi nimium properet,im petransmt fi te forte tradidero in manus Theageni, fedulus depoz fiti cuftosfuiftedeclarer :bonaquocpfpe futurarum rerum ,cum bona confcientia falt;ftorum à uobis feparer.Sin autem, quod abfit, fpelapfifuerimus, fie quoepueniam mercar : neçp tefolam turn rcz linquenSjfed adhibens tibi Calafirim hûc bonum amp;nbsp;euftodê amp;nbsp;pagt; trem. Chariclia uero,amp; Cnemonem multis argumentis conqcigt; ens ergaNauficlis filiamcommotum efle: (acris enim eft amans t« in deprehendendo eo, qui fimili affedfui fuccubuit) Nauficlem t« ex qs quæ ab eo dida fuerant, ut affînitas côtraheretur iampridem nioliri,amp; Cnemonem uarfjs illecebris allicere intelligens : fimulcp ne conuenientem quidem itineri comitem,etfufpicione uacantem

O Z inpoz

ioâ HELIODORI AETHIOPICORVM

in pofterum futurum Cnemonem exiftimans ♦ Quemadmodum A lubetdrtquit. Ac pro offices quidem antea nobis præftitis, habeo tibi gratiam,amp;^: dcbcre confiteor: quod auterri ad cOnfequens tem pus attinet,non omnino incumbit necelsitas,ut noftrarum rerum Cura fufcipiaSjS^ in aliéna Fortuna uel inuitus una pericliteris * Sed tu quidem Athenas tuas, amp;familiam, amp;nbsp;domum tuäm récupérés: Nauficlem hue, Sc occafionem quæ cum ipfo offCrtur,neutiquain dehnt pugnabimus tamdiu, quoad finem erroris inuenerimus : z/ ii tiam fi nemo hominu adiuuet,deos comités nos habituros efle con

fidentes ♦ Hæc uerbä Nauficlcs excipiens,CharicIiæquidem,in/ quit,ex animi ientetiä quæuult eueniant, 8c drj comités iuxta illius preces adfint,amp;S pfopinquos recuperet, quandoquidem tarn excel foanimo,amp; prudentia fingularipræditaeft♦ Tu uero Cnemon, quod Thisben Athenas non reducas,non amplius ægrè feras, prg feftim cum me habeas,reum raptus illius, ÔÔ clandeftinæ Athenis auedlionis ♦ Ille enim mercator, Naucratites,Thisbes amator,ego fum» Quod fi tibi perinde atq^ mihi placebit, amp;nbsp;pecuniæ magnam copiam confequeris, amp;nbsp;domum Sd patriam tuam recuperabis,regt; ducente me: denicß fi uxorem ducere uolueris, hanc mcam Naufi/ cliam tibi coniungente^amp;maximam dotem addête:amp; illam, quod àte uicifsim expedandum eft,äccepifle ftatuente,poftquamge/ nus amp;nbsp;familiam tuam cognouf Ad hæc ne paululum quide cum

,j ófatus Cnemon,fed qu^ optans anteaSc expeteris nonfperabat,ea 5, tumpræterIpem oblataarripiens: Omnia,inquit »lubensaccipio quæpromittis.fimulcp dexteram porrigenti, filiam Nauficles tra-' debat,defpondebat: S)C hymenæum cani à fuis iubens, choream primus incipiebat, fubitas nuptias ex præfenti conuiuio efficiens* Alif igitur in coctu reliqüo erant, hymenæum non denuciatum, in thalamis cum ialtationibus amp;nbsp;cantu celebrabant,0^ nuptialifa^ ' cetotanoAe domus collucebat* Charicliauerdfeparata ab alijs, confuetuminprediturconclaüe,acoftiurriclaudensacmuniens,à nullocp leimpeditum iri confidens,quafi furorC quodam bacchico percita,capillos nihil omnino fibi parcens foluit amp;nbsp;turbat, ÔC uefte fciHai: Age,inquit,amp;nos numini,quod res noftras fortitü eft,qua poftulat ratione choreas ducamus.Canamus illi ploratus, lame tis tripudiemus : tenebræautem refonent, nox obfeurahae face terræimpaiîla, ijs quæ agentur præfit. Quales enim etiam noftra cauflà porticus extruxit î' quem'ue thalamum nobis comparauitC' Solam Sc orbatam iponfo numen habet, quod me fibi uendreauit, co inquam,hei mihi milëræ,qui nomine tantum eft fponfus. Cho'' reas ducit Cnemon, coniugium contrahit:Theagenes uero' errat, atep adeb captiuus fortaisfs ÔC uindus. Atque hic quidem efletbcx nignioris fortunæ cafus,fi modo' maueret incolumis.Näußclia nu bit,amp;^

. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER S E X T V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to^

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 rnc difiunóla cft,quæ ufc]^ ad præten'tam not^lcm una cübä

ï'acCharicIi'a nero amp;nbsp;fola,amp; deferta, Nee ofFendimur illorum for^ tnna,o drj amp;nbsp;numi'na : quinetiam ut illis ex animi' fcntêtia fuccedat, optamus;fed noftris rati'onibus,quód non æquè nobi's hæc imper ^amintSic hune aftiim noftrum in immenfum prodüxiftis, ut ub traomnes feenas repræfèntetur. Sed quid importune de calamita^ tibus diuinitus immifsi's queror Z Perfici'antur amp;nbsp;reliqua qudufc]^ ^ijs placet.Sed óTheageneSjd fola mihi cura fuauis: fi quidê mor/ ^uus es,amp; hoc audi'ero, quod utinam nunquam rcfci'am, nelt;ç l'pfâ lt;liffèram, quin unà fim tecum futura , Inpræfentia uero has tibi perago inferias(fimurque uellebat cri'nes,amp; in ledlum impone-' bat)amp;hastibi defuper fundo libati'ones exocuh's;quitibichari ^bnt(moxcp humeeftabatur ftratumIachryrriis:)Sin manes inco^ bmis,(îcüti merito' debes,hucades,ôô unà requieCceJn fbmnis mi biapparens.Parce tarnen tum quoçp mi Theagenes,amp;S euftodi côx Bubiali lege tuamuirginem,neep commercium ullumcum ilia iri ^omnis habeas.Ecce te ÔC ampleÀor, adefle te amp;:: me intueri exiftb ’ï’ans. Atep hæc clocuta,defjcitfefe in ledum repente pronam, ^circumfufàhærebat inamplexu fingultiens, atep uehemêtius in^ gerriifcens:donec illam præ nimiô dolore ftupor etùertigo fubies, parti animæintelligenti caliginem quandam offuildcns,clâm in ^orrinum deduxit,amp; ad diem ulcp claram detinuit. Qüamobrê Ca-' lafin's mirans, et quod nufquam prçter coniuetudinem apparerct, inquirens,ad thalamum uenit,pulfanscp fotes üehementius, amp;nbsp;no minatim continue Charicliamcompellans, excitauit èfomno. Ilia uerôfubitauocationeturbataeft,amp;co habitu in quo deprehenià fuerat,ad oftium fefeproripiens,uedem remouit,Ô£f ad ingreflum fenisforesaperuit. Illeuero' ut üiditcapilIosturbatoSjamp;Zueftêm failàm circa pedus,afpedum(p adhuc fluduantem,caulàm intellc xit.Cumcp illàm ad ledum reduxifletjamp;S collocatâ exornaiTctjpab bumep illi impofuiflet : Quid hæc malum,inquit,CharicliaC'Cur tamgrauiterSCabfcpmodo teexcruciasCCuritaomni abiedara^ tione fuccumbis cafibusC In præfentia te non agnofeo, quam iemz pergenerofamamp;modeftam anteacognoufiAnnonabhac ingen tiamentiadefinesC’ An non cogitabis hominem te eflenatam, rem irtftabilem,amp; leuibus momentis ad utramcp partem declinantem^f *« Cur te ipfà interimis, ante fpes fortafle méliores C Parce nobis nà' ' ‘ ta,parce inquam,fi non tua ipfius caufii,faltem Theagenis, cui uita tecum tantum eft optabilis,amp;f tefuperftite inlucro ponitur. Eru* buithis auditis Chariclia, maxime cum reputaret ea in quibus de^ prchenlàfuerat.Cum'cp diu tacuiiîêt,CaIafiri refponfionem flägp tâte: Veras quidem ob caufàs,inquit,obiurgas pater,fed tarnen mihi fortafle codonadas. Neep ériim me peruulgatâ,auc noua quæ dam cupiditas ad hæc impulit rniferam, lèd purum amp;nbsp;caftum uiri o 3 utiq^.

no nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AETHIOPICORVM

uticp,quanquâ me non atti'gerit,deGderiû: atcp hoc ipfum Thcage A nis,qui me mocrore afficit, quod una mecum non eft:ac magis etia terret,quôd utrum uiuat,an non,fci're non pofsim » Quodadhâc rem attinet,bono animo eftojdicebat Calafins, taquam illo fupcp tecum una uicflurOjdijs annuentibus : fi quidem oportet rjs quæ funt de nobis oraculo prædi(fî:a,fidem habere : atcp etiam ere--dendumeftei,quiheri,quddaThyamide cum Memphimduce' retur captus eflet,nunciauit. Quod fi captus eft,hauddubiequoq? feruaturincolumis, cumilh'iam antea amicitiaamp;familiaritascutn Thyamide intercédât « Quocirca non eft cunlt;ftandum,fed propc^-randum quantum fieri poteft ad Befiampagum,5Cinquircndi tP bi quidem Thcagenes,mihi uero infuper filius « Audiuifti enim o--mnino antea, filiummeumeiTeThyamidem. Turn Charicliaco gitabunda:Siquidem,inquit,fiIiustibi eftThyamiSjamp;efttuus^S^ non alterius cuiufpiam,8d alius,nunc res noftræin fummum diferi men adducuntur, Mirante amp;nbsp;caufam querente GaIafirj:Scis,in-' quit,quód ueneram in poteftatembubulcorum captiua Jbiigitur ^Thyamidem impuleratinamoremmei infauftaquapræditaefi fe uideor forma : ôd periculum eft, ne fi inquirentes in eum incide^ rimus,confpelt;ftam mCjillam ipfam efierecordatus,nuptiasquasa'' liquando mihi ab illo propofitas fallacijs eluferam, ad rem deduci

95 cogat. Calafiris autem: Abfit ut tanta fit uis cupiditatis,ut etiam 9» paternumuultumconfpe(ftumaudeatcontemnere,amp;oculos pa-' ß 3gt; tris non reuereaturfiliuSjSó non reprimat fi quæ eft prauameupu ditatem»Sed tame quid prohiber, quo minus aliquam machimam adeludenda ea quætibifunt formidabilia,cxcogitesC Vidensaut efle induftria,amp; callida,ad excogitanda contra eos qui te adoriun^ tur effugia,amp; dilationes. Exhilarata eft his Chariclia,amp;, Siue fc rid diciSjinquitjfiue iocaris, omittatur in præfentia.Ego uerd arte etiam prius cum Theagene compofitam,a fortuna uero' precifam, Sc nunc quod fauftum foelix'c^ fit,introducam.Cum enim,ut fugc/ remus ex infula bubulcorum, necefsitas poftularet, placuerat per mutatohabitUjpannolbsjamp;admendicorum fimilitudinem,uerfa/ ri in pagis Sc urbibus.Quam ob rem fi placeqfingamus hunc habi' tum,amp;rmendicorum perfonam agamus. Sic Sc minus erimus oE

95 noxij infidiatorum iniurrjs* Securitas enim inter eiufeemodi tenui 95 täte comparatur:ferecp commiferationi propior eft paupertas, inuidiæ:amp; quotidie necefiariurn uidfum facilius adipifeemunEtex

3, nim in peregrina terra empturis ignorantibus loci cofuetudinem, omnia carius uendunturtmendicantibus uerd dantur facilius* Collaudabat hæc Calafiris, quamprimum iter ingredi propera/ bat.Itaquecum Nauficlem dcCnemonem accefsifient,amp;exitum cûjillis comunicafiènt, perendie funt egrefsi, (neep iumêtum ullu, etfi dabatur,neqiiehoniinem quenquam comitemfibiadelfepax dentes)

liber 8EXTVamp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ut

ticntes ) Naufîcîe Cnemone dcducentc,8C reli'qua domüs multi tudi'ne» Deducebatetiam Naufidia, multismodispacremuthoc illiconcedcret orans, (pôfæ conuenicntem pudorem amorc erga Charicliam fuperâce. Ad quincp autem ferc Radia progreisi, ualc-*’ «licebant fîbi inuiccm uldmo‘,pro fexus rationc, amp;nbsp;d ex tras iüngo l’ant. Cumc^ magnam uimiachrymarum profudiflent, utpfo* ^percac fœliciter à fe inuiccm fcpararcntur prccati eflent: ac ctiam Cnemon ucniam,quôd unà non ireü,quôd recens illi thalamus coa bifletjpeteret: amp;nbsp;quôd illos eflètaflêcuturus occafionê naétus fin* gerctjdigrcßi funt à fe inuiccm,hi quidem ad ChemmimjCharidia 'lero’ôc Calafirisin mendicorum fidum habitum fetransformaA ’’untjpannis fefe,antca præparatis, uilibus admodum qperientes^ F’oftea uero' Chariclia amp;nbsp;faciem conij3urGauit ^infcriafuligineôô btoillito contaminans,amp;S faiciæ confpurcaftæoram,de{uper à fro* demiflàm, circa oculos incompofité loco’f Cgmcnti inéiari fines» Porrd peram fub hala co prætextu,tanquam buccellarum Sc uiâtigt; fipromptuarium eflet:reipfà uero adrcceptaculumfacræueftis* C^dphis afportatæ,amp; coronarum ac monimentorum cum ilia à ’’iatreexpofitorum,indiciorumcp füfpcnderis«Calafirisautcpha* ’’ctram quidem Charicliæ corrupto ÔC inutili corio inuoluens, tan ^uam onus aliquod aliud,tranfuerfum in humeris ferebat : arcum ^lerôneruolaxatojpoftquam celerrimè adrcditudinemredrjt,logt;‘ cobaculi fumpfit, totus illi, amp;nbsp;magno oncre incumbens » Etfi forgt; ïèfe uenturum alicuiobuiampræuiderat,dcditaoperamaiorcm gibbum fimulabat,quàm fenium cogcbat,amp; altero pede claudica' bat,a' Chariclia interdummanu dudus,Poftquam autem perfb na eiufcemodi fuerat illis propc afsimülata,alt;î effida, paucisep fc5 matibus fefe petierunt, alter alteriüs habitüm ût conuenit ioco pcrftrinxit,a' dco illorum rationes gubcrnante,ut mala ibi fifteret, ^præteritis e{retcontentus,deprecati,adBeflàfnpagum propc* rabant:ubi cum Theagenem amp;nbsp;Thyamim fe inuenturos fuiffe fpe* rauiirentjoptato cuentu fruftrati funt.Propius enim ad Beflam cir ca foil's occubitum accedcntcs, ingentem ftragem rcccns cplbrum' bominum con{piciunt,plurimorum quidem Perfarum, qui ex ha* bitu et armatura cognofeebantur, paucorum uéto quorundam bam indigenaru.Et belli quidc efle repræfentationem coniedabâ-^ tur,cæterûm à quibus amp;nbsp;cum quibus gefti ignorabâtlDonec circir «untes cadauera, fîmulcp circumfpicicntcs ne forte aliquis ex pro* pinquis alicubiiaceret,( cum enim fint meticulofi folliciti animi ''le fj s quæ charifsima funt,facile ctiam acerbiora augurantur ) inci deruntin quandam uetulam mulierem, corpori cuiufdam indige* iiæ adhærentem,amp; multiplices edentem’ploratus. Statuerunt igilt; turconarialiquid, fi fieri pofret,ex anücognofcere^EtCum propp Usafrediirent,principio quidem confolari ÔC fedarc illiusueherpen.’

ia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AE THIO P I CORVM

temïucîlum conabantur jdeindecum confolationem admitteret: A quem1ugeret,amp;f quod'riam bellum eflecgeftum, percontabantur, Calalîride cummuh'ere Ægyptiaca Itngualoquentc* Illaautcm dicebat omnia breuiter: Propter filium quidem iacéntem feltige^ ex induftria ad cadauera ueniflè,utaliquis armatus dccurr« j'ilam tollat è uita : interea uerd iufta fîlio pro facultatibus Jachry^ mantem,amp;f lamentantem foluere. Quod ad bellum attinet, ita nae rabat, Dücebatur quidam peregrinus adolefceris,forma amp;nbsp;proce^ ritate excellens,ad Oroondantem regismagni principemMem' phim,Miflus autem fuerat,à Mitrané,ut exïftimo,cxclûgt;iarum prg feiîlo captusjtanquam itiaximum quoddam donum, ut iplî aiunt. Hune noftnexhocpago (oftendens inuicinia fitum)aduenien' tesjcognofcere(èîUtliium,fîuereuera,lîueprætcxtum fingentes, dicebant. Mitranesigitur cum hæc audiflèt, ut eft confentaneum, iratus,adduxit exercitum contra pagum,ante hoc biduum,Eft au/ tem bellicpfifsimum genus hominum in hoc pago, femperi^ prægt; dando uitaftt agunt,Ôlt;: mortem defpiciunt omnino, multasép pro/ ptcreafæpius alias,ôd me in præfèntia, uiris ÔC filijs orbasreddidc/ runt.Poftquam igitur aduentum illius certis argumentis cognoue runt, occupant infidijs loca quædam occultandis copr)sidônea,et exceptes hoftesujncunt.'pars collatis (ignis^ ÔC à frort te pfgliû inc/ untes,pars a'tergo ekinljdrjscum clamoreincautos Perlas adorth Cadit igitur inter primos Mitranes prælians,cadût amp;reliquipro/ pemodum omnes cum eo, tanquam circundati, ÔC nec^ fugæ patc^ fern locum habentes: cadunt amp;nbsp;noftri pauci.Ex quorum numercf, graüi èc afpera numinis uoluntate,ctiam filius meus hic eft, quiia^ culo PerficOjUt uidetis,in pedore uulnus accepit.E t nunc quidem tnifera hune iacentem lugco:deinceps autem eum qui mihi eft relb duSjludlura uideor, quod amp;nbsp;ilie heri cum reliquis, contra Mem^ phitarum urbem expeditionis fuerit Ibcius . Quærebat ÔC caugt; îam expeditionis Calalîris * Sc anus, audiuilîê le à filio fuperftite diçens, narrabateoSjcum militibus regrjs cæ(îs,8ô præfedocO' hortium magni Régis interfeéio ,lcirent propter ea quæ perpez traflênt,rem non in paruum, fed in ipfum de fumma rerum dh lcrimen illis deßtura efle,Oroondate principe qui eft Memphima ximiscopqsMÎftrudo,amp;quamprimum audiß'et,primoaduentu cintâuro pagum,amp;S internecione eorum qui locum incolunt, iniuz riam uindicaturo: ftatuiflê, quod lemel fe in periculum de fumma reru conieciflent, magnos aufus maioribus, fi fieri pofsit,redimez re,^ anteuertere Oroondatis apparatum: exiftimantes fe eum inz opinatd aducnerint,autillum çtiam fublaturos elle, fi Memphi de prehenderint:aut fi abfit,bello quodam(^ut aiunt)Âethiopico nue occupatus^et fadlius urbem ad deditionem compulluros,tâquam propugnatßhbus defertam, et plbs extra periculum in prælentia futuros;

L I B E R s E X T V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;üj

A Hiturôs: infuperc^ Thyami fuo præfedto egregiam nauaturos ope ' ’’ain, Sc antiftïtrj facerdoti'um quod l’niultè à fratre natu minore per uim tenetur,cum illo recuperaturos efle. Sin fpe fruftrari l'ilos acciden'tjpræhantes tamen occubituros eflè, neq? aliter uenturos I ’nPerfarum poteftaterri,amp;S illorum cruciatibus amp;nbsp;ludibrqs expo^ ficosfore^Cactertimhofpi'tesquonunci'bitisC Ad pagum, dixit Calafiris ♦ llla uero' :Non eft tutiim uobis,inquit,amp; intempcftp ^c',amp;præterea ignotis,uerfàfiintereosquireliéiifunt, Sedfi •loshofpido exceperisjinquit Calafiris,non defperamus nos fecu'' l'os fore» Verùm temporis ratio non patitur,anus refpondit.Si' ^uidem nocfturnas quafdam inferiasagereconftitui» Attameniî ftrrepoteftis,necefle eft autem fortafle,etiamfi nolitis, alicubi à ca ’Jaucrib» feiuncci uacuo in loco j nOtftem traniîgatis « Dikiculo ue^ uobis me fecuritatis conciliatricem, hoipitio cxceptis,rcck pïô fore» Hæc ilia elocu ta, Calafiris omnia Chan'cliæ exponens,i earn fecum aflumens,fecefsit»Cumcp paulülum cadauera prêter gtefsieftèntjin quendam tumulum humilem incidunt» ïbi illé qup flemrecubuit,capiti pharetra fLippofita:CharicIia uero' fedebat,pe ’’aloco fellæ fubieda,orientetumprimümluna,6dlumine fuoillu ftranté omnia:tertia enim dies poft plenilunium fuerat » Et Cagt; Jafiridem quidem,ut Sc alioqui fenem,86 itineris labore feflum, ar^ ’^iorfomiiuscompleélebatunCharicliauerô præcuris quæillam amp;nbsp;angebantjperuigilem noiftemducens, fcenæ cuiufdam impiæ quigt; dem amp;abominandæ,cæterùm indigenis ulîtatæ,fpedatrix fiebat» Anus enim uacationem fe,ut a nullo necp interturbari,necp uideri poiTetjUaftam efle exiftimans,primùm quidem fodit,poftea rogu fxutracp parte fucccdit,amp; medium inter utrumcp cadauer filrj cob locans,amp; craterem fidilern ex quodâ tripode qui iuxtà aderat pro •^ens^mel in foflam infundebat,rurfus autem ex altero lac,ex tertio porro tanquam libationem faciebat: denicç piftam quandam farP ’læmaflàm, ad uiri fimilitudinem effidam,lauro malathro flue Mellio coronatâ, in folTam iniccit. Deinde gladio inter fcuta fubx lato,tanquam furore quodam percita, multa ad lunam peregrinis auditu nominibus precata ^brachium incidit, lauri furculo fan^ guine abfterfo,rogum conipergebat : aliacp multa portent! fimilia præterhæcfaciens,tandem adcadauerfîli) inclinata,amp; quædain illiadaurem accinens,excitauit,5c iubito confiftere præftigiarurrt ^icoegit» Charicliauero,quæ necpanteafine metuS; formidine Ipcftabat, turn quidem amp;nbsp;cohorruit:amp;S inufitato fpedaculo pror^ lus confternata,Calafiridem de fomno excitauit,amp;Z ut Ipeélatof eft Itteorumquæ fichant efFecit.Ipfiigitur ut in tenebris nonconfpb tJe’oantur,confpiciebant uerô ea quæ agebâtur ad lucem amp;nbsp;ad ro-» gum facilius,atque ea quæ dicebäntur quod non procul aberant, . fxaudiebant,anuiamclariusctiamcadauerpercontante»Erat aût

P

«4 nbsp;nbsp;nbsp;MELtÖDORÏ AETHIOPICORVM

interrogatio hæc : An frater quidem ilh'us,filius uero' fuus, fuper/ Ä fteSjefleclaluusrediturusCllIudautem nihil refponditjfedannuens tantuni,amp; matri fpem quandam fucceflus ex animi fentenciaambt guèpræbenSjCollapfum eftfubito',óóiacebat pronumJIIauero' conuertitcorpus, utfupinumiaceret,amp;non intermittebat quæ/ ftionem,fèd uehementioribus coaólionibus( ut uidetur)mulra ad aures rurfus accincns,óó tranfsilicns armata gladio,nunc ad rogum, nunc ad foflam, excitauit rurfus, amp;: eredum de rjfdem re bus interrogabatjiionnutibus tantum,leduoceetiam,uaticinp urn manifeftè dó perlpicuè indicare cogens, Interca uero' mukis modis Calaiïridem orabat Chariclia, ut propius accedentes ad ca quæfiebantjScipfiinquirerentaliquidabanudeTheagene.nieau tem recufabatjdicens, amp;nbsp;fpeCtaculum quidem impium elfe, fed ta' - men neceflario âfe tolerarfNon enim decere antiftites,aut dcleda »» ri,autadefl6eiufinodiaéfionibus:fed hisuaticiniaexfacrificijs Iegt;-gitimis precationibu8fieri,noneximpuris,amp;reuera circa terra Sc corpus mortuum errantibus:quale nunc Ægyptia petente utul deremusjcafushuius temporisattuliu Hæcillo adhucdicente, cadauertanquam exanguloquodam,autantrö confragofo,gra* ue quiddam ÔC afperum prorumpens: Ego quidem, inquit, initio tibiparcebam mater, delinquentem tegrauiterin naturamhu-' manamjSc Parcarum leges uiolantem, atcp ea quæ manere debent immota,praeftigrjs atcp incantationibus mouentcm,patiebar.Ser-' E a uatur enim Sc apud mortuos erga parentes,quoad fieripoteft, re^ uerentia.Cæterdm poft quam Sc hanc tollis,SC pergis non content ta nefanda 8cfcelerata a(ftione,quam initio es aggrefta, in immen/ fum nefandum hoc facinus producere,8c non erigi tantum, SC nU'' tus dare, fed etiam loqui corpus mortuu cogis, fepulturam meam negligens, Sc uenire in coctum reliquarum animarum prohibens, priuatæ necefsitatis caula:audi iamea,quæ iampridemtibi indf care uerebar.Necp filius tuus incolumis redibit:necp ipfa mortem, quam à gladio debes occumbere, effugies : fed quæ tuam uitam in tarn nefandis aftionibus confumpferis, uiolentam mortem defti* „ natam talibus omnibus,non ita multo póft obibis: quæ non fola fe orfim,fed in conlpeftu etiam aliorum,hec tarn arcana Sc filentio oc cultanda myfteria agere fis aula, ac teftibus his mortuorum enun-cias Sc prodis fortunas:ex quibus alter eft antiftes. Et hoc quidem clTet leuius. fcit enim,quæeft eius fapientia,talia ne euulgentur, fi' lentio apud fe obfignata occultare : alioqui dijs eft charus, ac fi-Iios fuosincruentum certamenarmatos defcendentes,8Cmono-machia dimicaturos,intcruentu fuo prohibebit,ctrem componet, liquidem accelerauerit. Sed illud eft multo grauius,quod 8c uirgo quædam, horum quæ hic circa me aguntur,eft Ipeftatrix, 8c exaU'^ dit omniajmuliercula inqua amorc concita, et omnern ut ita dicam

terrant;

LÎBER.SEPTIMVS» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«ƒ

tftramjamafrj cuiufdam caufa pcrerrans ♦ Cum quo poft infinites 13bores,amp; fcxcentapericula,inextremis terræ terminis,tandem •npræclara Fortuna amp;nbsp;regia, uitam tranfiget » His didis'jillud quiz iacebat corruens. Anus ueró intelligens, hofpites eflc cos qui ^peftabant, quo fuerat habitu gladio armata, Sc furibunda ad ip' fos contenditjSc per omnes partes iacentium ferebatur,inttr cadaz Utra ipfos latitarefuipicans: in animo autem Habens interimerc fii ’nuenifletjtanquam infidiatoresjamp; eos qui ipeculatores illius præ ftigijsaduerfifuiflenttdoneedum incautius pre ira inter cadauera ’IJos inquirere pergit, fragmente haftæ ereéto per inguen traiefta fftimprudens. Hæc igiturita iacebat, uaticiniumredditum à fi* ^’0 extcmplo iuftè implens»

HEL IQDQRI ^ETHIQVICQ. rutn Liberfeptintust

Alafins autem amp;r Chariclia cùmproximètâtum diferimen eflent,tum fegregantes feie àpræfentigt;* bus tcrroribus,tum etiam propter ea quæ uatieP nio prædiAafuerant accelerates, iterMemphim feftinatocontinuabant. Etquidem accedebant ad urbem,cum iam ea fierent, quæ mortuus, que cuocauerat mater,prædixerat» Hi enim qui eran t Memphi, paulo ante cp adueniflet predonum manu è Beflà duces Thyamis,portas dauferât, milite quodâ qui fub Mitrane meru.çKat, amp;nbsp;exprælio ad Beflam effugeratiaduentu illius præuidête, Sc rjs qui erantin urbfe praenunciante.Thyamis igitur circa quandâ mûri partem arma de ponereimp€rans,fimul quiete poftc5tinuumlaboremitinerisrégt; gt;nbsp;ficiebat exercitum,amp; obfidionem urbisiiî^oare ftatuebat^Oppiz daniaufem ,qui priusmetumagnarum copiarum aduentusconz ftefnati fuerant, cum paucos eüe ex mûris defpipientes cognouiÇ fent,extemplô colletftis fagittarr)s Sc equitibus,qui pauci ad præfiz dium urbis relidli fuerant, amp;nbsp;reliquamultitudine ciuiû armis quæ cuicp cafus obtulerat inftruô:a,exire urbe,8c cum hoftibus prsçz lium committere properabant : grandiore quodamôc clarouiro contradicente,amp;docente,etiamfißitrapam Oroondatem abeiîe conngifret,ad Æthiopiçum bellum profelt;ftum,attamé ad Ariàcen illius coniugem rem prius deferri conuenire, quod illius confenfu milites qui in urbe reperirentur, facilius elTent promptius ad o-* pem ferendam ciuitati,concuriuri. Cum'ep reâ:èd/?dfre uideretur, Contenderunt omnes ad domicilia regia,in quibus abfenteregeiaz trapG habitant, Arface autem erat alioqui formofa proccra,et fin gulari induftriain rebus adminiftrandis prædita, atep animo ekz to propter ortus-fui nobilitatem : qualem extitiflein ca, quæ foror

» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P ƒ magni

Üö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AETHIOPI CORV M

mägni rcgis nata eflec, confentaneum eft :cæterùm propteruolugt;’ ptatem ilhcttam ac difîolutam, in uita culpa amp;nbsp;reprehcnfione non carebat. Inter caetera quocp öd Thyamidi aliqua cx parte caufa ali/ quando extiterat exilq,quo Mephi cedere coadlus eft.Cum enim, fimulatcp Calafiris propterea quacilli diuinitus defilrjs reljjonfa fuerätjMemphi clam emigraflet,ac nufquam compareret, atqj edä perrjlTe putaretur:illicöThyamis,tanquam filius natu maior, effet ad dignitatem antiftittj uocatus, lacrificia in ingreffu cclebraret publice,cum mcidiffetin templo Ifidis Ärface, in adolefcetem gra^ tiofum,amp;^ ætate florentem,atc^ etiam in illa panegyri magis confpi cuum Sc exornatum, oculis ilium petfjt intemperantibus, Sc nuff bus turpiorum rerum inuolucris»Quaequidcm Thyamis nepauz lulum quidem ad animum admittebat, ciirn natura ad temperan/ tiam idoneusjtum à puero pracclareinftitutus. Alioqui etiäeaqup ab illa agebantur,longius fuerant petita.quam ut ille fufpicari poC fet:8c fortafsis aliter quodamodo fieri exiftimabat, cum totus effet facris rebus intentus» Cæteirdm frater Petofiris,qui iampridê ib li antiftitij dignitatem inuideret, 8c illecebras Arfaces obferuaffet, occafionem ad infidias fratri faciendas,illius illegitimam follici' tationem arripuit.EtOroondantem clàm acccdens,indicauitnon illius tantum cupiditatem,fedinfuper,quód Thyamis iamcumib la pacifcercturffalfo id adfjciens ♦ Ille autê facile Gbi perfuaderi paff fus eft, propter fufpicionem quam iamanteade Arfaceconcepe, tatlueruntamen moleftus illi non fuit, tum quöd manifeftiim ar^ 'gumentum, quoiillam conuincerepolTet,non haberetitum quod teuerentia generis'regq, etiam fi' quid fufpicabatur,tolerandumjSC premendum eileputaret,CaeterümThyamidipalam denunciarc Sc minari mortem noitpnus dertitit.cp ilium in exilium pcpulit,8C fratrem eiusPetofirid’êttiinantiftitrj dignitate collocauit. Sedhæc quidem temporibus qüaepraecefrerant,acciderunt. Tum aute Ar/ face, cum multitudo ad'illius domicilia confluxiflet, aduentum'cp hoftium,quod 8C illa præfenferat,nunciaret,et ut imperaret conue nire milites qui effent, peteret : non ita fè facile id permiffuram db 3tit, cum nöhdurri quant« fint hoftium copiæ,aut qui finthoftes, 'aut unde, fciret : ad hæC, ne caufam quidem, propter quam uenc/ 'rintjCogniouifrèt.Oportére igitur ufcp ad muros prius tranfcende/ ‘fe. Sc ill irtt omnibus rebus confpedlis, alijscp infuper colledis, ad ’ca quae fieri poft?, 8C conducere uidebuntur, aggredi, ReCIc db Sdfte uiG cft.’contenderuntcp indef edla ad murum ♦ Ibi cum taber/ n^culum pürpltf ëf s, aurobp ihtextis,intentum uelis, Arfaces iuflu collbcatum effetjipfacp füTrtptüofe exornata ueniftet, pro tribuna/ li edifi'óffcol]dens,conocatis circa fè fatellitibus, in armis auro fuff 'gentibus Sccadüccö’prblató,tanquam colloqufj pacificatory fÿm bolo,prûhos Sc præcipùôs exhoftibuspropius ad murum uenirc '1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iufsit.

LIBER S E P T I H V «♦

iufsiuPoftquam autem Thyamis,amp; Theagencs eléAi à multitude ticuenerunt,amp;: fub muro conftiteruntjfeliquo corpore armati,cæ tcrùm aperto capitc,præco hæc dicebat: Âriàce Oroondatis pri niifatrapæ uxor,foror autem magni rcgis,quærit exuobis, qui tis,qudue animo,amp; qua de caufa hue uenire aufi» Illi autem, mub titudinem quidem Beflaenfium eflerefpôderunt* De feuero Thy^ 2mis,quis eflètjexpofuit, quod iniuria affeclus àfratre Petofiri» de,acOroondate,amp;antiftitioperinfidiaspriuatus,inpriftinâ dp gnitatem àBeflaenfibus leduceretunQuod fi iacerdotium recupe rauerit, pacem efle, Beflàenfes domum rcuerfuros nullo omnb Bodamno illato: fin minus j bello fe iudici armis rem committee teftatuifîe. Meritôautê debere amp;nbsp;Arfacen, fi quid cogitet eorum quæ fieri oporteat, opportune de Petofiride pœnas fumere, infigt; diarum fibi factarum, Sc criminum nefariorum, quorum cum fab foillamapud Oroondateminfimulaflet,ôdipfiapuduirum illicite turpis'cç cupiditatis fufpicionem,amp;^ fibi exilium èpatria,dolo 80 in fidrjs, comparaflèt, Àd hæc perturbata eft tota Memphitarum multitudOjCum Thyamim cognofcercnt,amp; inopinati illius exb lij cauram,quam initio tum,cum pelleretur,ignorabant, ex his quç didafuerant,fufpicarentur,amp; ueram efle crederent*Ârfàce autem omnium maxime perturbatione plenaerat,amp;:tanquamprocella cogitationum undiquaep premebatur.Nam ira côtra Petofiridem inflammata,amp;^ ad eorum que iampridem acciderant cogitationem animûreuocans,quo padlo ilium ulcifei poflêtjdeliberabat: Thyaz midem uero alpiciês, ôô rurfus Theagenem,diftrahebatur animo, amp;^alternis in cupiditatem erga utruneprapiebatur: erga alterum quidem,ueterem amorem renouans:erga alterum autem, acrioris adhucÔÔ uehementioris initia fllt;âmasc^ concipiens:ut neep circumgt;' fiâtes latuerit ilia animi anxietas,ac fbllicitudo,Verumtamen cum fiparuo Ipacio intermilTo, non fecus ac fl qui ex morbo facro rede Untadfefe,rccepi(ret : Optimi,in quit, fané uos ad bellum amen^ tiaquædam impulit,cum omnes BeiTaenfeSjtum uos etiam floren^ tes ætate 8é uenu flos adolefcentes, amp;nbsp;bono genere natos, qui uos (ut animaduerto,amp;^ coniedturam facere licet) in manifeßum diferi men pro prædonibus conieciftis : cum ne primum quidem impe^ tum,(î prælium fit committendum, fuftinere pofsitis. Non enim to anguftiæ redaeflæ funt Regis magnirationes, ut etiamfi fatrapa abefle contingat,nonàrcliquris exercitusqui eftinurbe,omnes Uos cingi pofsitis.Sed nihil attinet,ut exiftimo,uulgus affligi:prægt; ftatcpjcumpriuata quorundam iniuria,aduentus fitcaufîa,non publica,necp communis,priuatim etiam controuerfiam compone finem qui à drjs 80 æquitate illis defignabitur, ratum habere.

Æquum igitur mihi elfe uidetur, 8c impero,ut reliqui Memphitac quieti fint, neep fibi uicifsim fine cauflâ bellum inférant. Hi autem

It3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HEblODORI AETHIOPICORVM-

qutbus eft de antiftiti'o controuerfia, fingulari certami'nc dimicet, Ä ea condinone,utuilt;flori facerdonum pracmi’um proponatur» Hæc cum Arfàcc fuiflet elocuta, omnes qui erant Memphi, excla'^ mar untjamp;^ ea quæ dicfta fuerant collaudabantzcum 8ó Petoßrim in fuipicionê fceleratæ uoluntatis propofiti uocarêt: pcriculutn ob oculos poficum,8d imminens, alieno fe quifq^ certamine depa^-lifle lætaretur.Multitudo ucro Beflaenfium,non uticp decreto co'' tenta eflcjnecp periculo exponere fuum ducemueUe uidebatur, tâdiu, quoad iliis Thyamis, ut a{lentirêtur,perfuafit,imbecillasui res Petofiris dé infcitiam bellandi exponens : Só quod longcmeKo-' re conditione,propter peritiam,præliumipfeiniturus eflet,eo» confirmails. Qiiod etiam,ut eft ucrifimile, Arface cogitans, Hngula re certamen propofuerat:animaduertens fore, ut fine ulla fupicio^ ne,id quod animo expetebat, cxillius fententia eueniret; óóquód conueniente modo Petofiris illi datums efletpocnas,cum Thya-mide longè generofiore dimicas, Ibi cofpici potuit, uel dicflo citius eaquæ fuerant imperataperfici,cum Thyamis omniftudto ad id quod denunciatü fuerat,proper aret,ac rel iquu m armorfi quod dc fiderabaturad iuftam armatura alacriterfumeret:Theagenequo^ que multis modis illi animum addehte,8^ galeam capiti imponen^ te egregiè crifi atam, dé deaurato fulgore micantem, dé reliqua ar-* mafirmiter circumligante.’Petofiris autem ui,prout imperatfi fuc^ rat,extra portastruderetur,multa ad dcprecandum certamen cla* B mans, arma inuttus dé coaólus capiens * Cum igitur ilium con* fpexiffet Thyamis : Bone,inquit,Theagenes, an ntoii uides,quâ^ topere præ mctu tremat Petofiris f Video,inquit * Cæterùm quo modo ijs quæ funt præ manibuus, uteris Neep enim fimplex hofhiSjfed frater tibi obiedus eft » Ille autem:Redè dicis, inquit, dé proximè fcopum meæ mentis attigiftfEgo ueró uincere annu »’ ente deo,non iterficere decreui, Abfit enim, ut tantopere ira dé in* ‘ dignatio propterea quæantea fum pairus,in me efferuefcat,ut sj cum fanguine fratris,ÓC germani cæde atep contaminatione uindi' dam iniuriæ præteritæ,honorem autem futurum commutarc ue-* 9? lim» Generofi hominis uerbafunt,inquitThcagencs,amp; naturae ' uim egregiè iiitelligentis.Mihi ucro quid ut obferuem imperas C

Turn ille:Certamê quidem propofitum nihil habet periculi, ita ut 55 facile contemni polsit:ueruntamen quoniam multa,atcp ab opinio «) nehominum aliénalæpiusfortunæ humanæuarictasefficit,fiui--èfor euafero,unàingredieris urbem,ÔC habitabis raecum ^qualiia re:finaliquidpræterfpcm accident,Bcflaenfiumiftorum,qui tibi magnoperefauent, dux eris,amp;prædonumuitam ages,donec ali* quem fînem tuis rationibus dexteriorem Deus oftenderit. His itacompofitis,complelt;flebanturfemutuôcum lachrymis amp;ofeu* lis♦ Et hic quidem ibi quo fuerat habitu,fèdebat, circumipiciens id

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L I B E R s E P T I M V â.

futurum erat : amp;nbsp;Arfacæ præbebat,infcius ipfè, ööcafiönem ^oluptatem capiêdiexfuofpelt;fiaculo,undiquacpinum circumfpb ^gt;enti,8ô oculis turn cupiditate frui permittenti Tbyaim's uero ^dPetofiridem contendit ♦ Cæterùm ille non fuftinUi't ei'us aduen^

1 tum:fedcum ilium le commouiflê uidifTetjConuerfus ad portam^rc fiperelèin urbcmuoluit»Sednihilproficiebat,cumabrjsqui ad

I portas ftabant,rcrjceretur:amp;: hi qui erât in muro,adquam partem turfum dircxilîetjiie à quoquam reciperetur,adhortarentur» Fugt; giebat igitur quanta celeritate potuiqin circuitu urbis, iam abie ^tis armis^Currebat autem unà quocp à tergo Theagenes,propter fhyamidcm follicitus, nbsp;nbsp;noncontinens fefequin uideret omnia

lt;luæ fîebant:uerùm non armatus,ne ueniret in fufjaicioncm qudd Tbyamidi eflèt opem laturus: fèd ad earn parte mûri ad quam con fçderatjin confpecftu Arlàces, fcutum halîam deponens, Sgt;C Ipegt; ftandailli rurfus pro fe exhibens, lequebatur illorum curfummec^

i adhuc Petofiride capto,necp longe præcurrente, fed iamiam comgt; prehcndendofîmili, nbsp;nbsp;tantumeatenuseffugiente,quatenuscon^-

ftntaneum fuerat armatum Thyamim à tergo inermis relinqui. Se Migitur atcp iterum ita decurrerût circa murum, Sed quâdo ter-' tium orbem conficiebant,iam haftam Thyamide dorfo fratris intê tante,amp; manere nifi uulnus accipere mallet iubête: ciuitate autem, tanquam ex theatro,iudice amp;nbsp;arbitra fpeélaculi conftituta: tune fa nèfeu numeujfeu fortuna quædam,gubernans res humanas,noua lt;« accefsione tanquam in tragœdiaauxit ea quæagebantur, quafi nbsp;nbsp;«

niulatione quadam initium alterius fabulæ afferês: amp;nbsp;CalàGridem die ac hora ilia tâquam ex compolîto,focium curfus, amp;nbsp;infcclicenl fpectatorem certaminis liberorum de uita,conftituit.Qui etfi mul tapcrpelTusfucratjamp;multatentaueratjexilioI^feSt'fecefruin pe-regrinasterrasmul(ffauerat,uttam crudelefpedlaculü euitarepof fetaamen fato uiâ:us,uidere ea quæ illi iampridem drj oraculo pre dixerant,coaCtuseft.Etèlôginquocurfumamp; infèdlationem pro^' fpicienSjCx r)s quæ illi læpius prædiefta fuerant, fîlios fuos elfe intel bxitn'ntenfiorfcp curfu, quàm alioqui ætas patiebatur, antéuértex re illorum ultimam manuum confertionem conatus eft,ctiam uim bciensfènetfluti.Poftquam igitur fuperuenit, propius iam unà currebat: Qiiidmalùmhoc amentiæeft, filijCquot; fæpius inclama' bat. Illiautemcumnondumpatrisuultumagnofcerent, adhuc nicndicorum pannisueftiti,Sifipforû animustotuseflet incerta^' •nine, tanquam aliquem circulatoremjaut alioqui non fàtis mentis tompotem præteribant. Ex rjs uerd qui erant in muro, non nemo ftiirabatur,quód fîbi non parceret, amp;nbsp;inter digladiantes fefe confjz ^cret:aliquiuerd tanquam amentem,amp; fruftra fèfemediu inferen» temridebant.Cûigitur ienex intellexiflet,fe propter uilitatem ha^ bitus non agnofei deiecit pannos quibus defuper erat indutus,

fa cram

facramcomam cum non efletreligata promifit,aconcre quodgc/ rebatinhumcris cumbaculo quemhabebat inmanibus abiedo* ad Cüpplices preces uerfus, O' filijjCum lachrymis prorupit: Etl cgofumCalafiriSjCnegofum uefterpater♦ Hiciamconfiftite:amp; furorem,qui malo fato exortus eft,compefcite, cum patrem amp;nbsp;Ha^ beatis,amp; reuereri debeatis» lam tum languebant,tantum^ non collapfijprouoluti funt ad genua patris:et amplexi primüm defixis oculis intüebantur»examinantes illius agnitionemi deinde poft^ quam non fpedrum efle, Gd ipfum reuera cognoueruntjuarijs aP fedibuSjamp;f inter fe contrarqs commouebantur * Lætabantur pro'' pter parentê,prætèr fpem fupérftitem conipedum:excruciabatur, er ubefeebât propter adionê in qua deprehenfi fuerât:amp; erat fol liciti ob futuroru incertitudinem, Hæc aut adhuc fjs qui erant in ur be mirantibus,8ó neep dicentibus quicquâ,necp agentibus, uerùm pene ftupentibus præ infcitia,óó pidorum fimilibus ad folum fpe^ daculum arredis, alius adus obiter inferebatur fabulæ» Char/ dia ueftigrjs infequeps Calafiridem, cum è longinquo cognouiiTet ’»Theagenem(acris eftenim in cognofcendo amantium aipedus, ” fiepiusep motus tantum amp;nbsp;habitus,quamuis èloginquö, aut etiani àtergOjfimilicudinis opinionem præbuit) tanquam idä illius afpe étu,niribunda ad ipfum fertur,6c hærens in amplexuj è collo nulla uoce édita pendebat,lugubribustp quibufdam lamentis eum falu^ tabatjlleautem,uteftueriiîmilc,uultumlqualidû,amp;ex induftria ß corttaminatum Sc pollutuni uidens,amp;: ueftem uilem ac Iaceram,uc luti aliquam ex circulatricibus, reuera uagabundam repellebat, ac reijciebat:amp; ad extremumjCum non defiftcret,tanquarn fibimo leftæ,5C fpedaculum illud Calafiris impedienti, etiam alapam inRi xit» lila autem: ó^thie,fubmifiead illum, necpfaculæamplius recordarisC Turn Theagenes uerboillo tanquam iaculoilt;ftus,8C ex conftitutis inter illos teiïèris faculam cognofcens,dcfixis'cp ocu-lis contuituSjS^obtutu Charicliæ tanquam ex nubibus radio emP cantc illuftratus, in collurn inuadebat : poflremó tota pars ad mu' rum,in quo lederat Arlàce tumens, amp;nbsp;non fine zelotypia iam Cha ricliam afpiciens,plena erat Icenica quadam mirificaep repræfentagt; tione.Dirêptum eftnefarium bellum inter fratres ; certamen, quod cruentum fore putabatur, in comicum finem ex tragico degt; frjt. Pater filios armatos contrafefe, fingularicertaminedimican/ tes confpicatus,qui eo' diferiminis uenerat,ut pene oculis parentis »» infœlix mors liberorum fubt)ceretur,ipfe pacis fiebat arbiter«Qui elFugere quidem fatorum necefsitatem non poterat: cæterum tem poriadeaquæ définira fuerantueniens,fortunæfucceiruufusup debatur« Filfj parentem poft decennalem erroris intercapedinera recuperabant,amp; eum quifuerat caula propemodum cruente prompter antiftitiû lèditionis, ipfi paulo póft coronabant, lacerdotijtp infignijs

LIBER SEPTIMVS.

til

Chanclia atlt;^ Theagcnes, fortnofi 8d uenufti I'uuenes, cunl præter omtiem fpcmôd opmioneni ferecilperaflenc,uigebat: amp;nbsp;’’’ägis quam eaetcra,urbém ad fpeétàculuni fui conUcftebat. EfFu^ fiaincp fuérat per portas,amp; patentëm campurrt frèqüeritia cuiuf ætâtis impleuerat i pârtc ciuitatis pubère j uinlem ætacem pn'mùm atnngente,accurrénte ad Theagené:ad Thyamidem üerójflörèntis ætatis,amp;: exadàmatuntaté uiros cortftitùeritis,âtcp «iam per ætatem Thyamim cogriolcentisi Porto uirgineà urbis portio de iponfo iam cogitans,ad Chan'eliam adhærcfcebat. Seniz autem amp;nbsp;factum genus totum ftipabat Calàfiridem* Atqj ità po^ p3 quædam (àcra repente conftiterat,cum Thyamis Beflâenfès rcz ’’’ifîlfet, gratiasc^ illis pro nauata fîbi cupidé opéra egilïet : boues

mille uero Oues, lîngulis decem drachmas paulo pôft ad plenilunium fe miflurum ptomittês : collüm uero mariibüs pâttis fubrjceretjamp;^itirieris molcrtiam leuarét,iriceflùmcp fenis præinlpé ’’ato gaudio fenfim latlguefaôlüm ac difîolutum,fuffulcirct Sc fufté ^îtet. Faciebatuerôidem exaltera parte Petofîris,amp;cum facibus ^fccnlîs deducebatur in templum Ifidis fértex,plaufu ÔC gràtülatioz ’’ibus ftipatus,multis fîmul fiftulis ôd tibrjs facris tefbhantibüs ÔC 3d tnpüdià feruentem ÔC uegetam ætatem exufcitantibüs ♦ Por^* ’^dnccArfacë àtergo relinquebateaquæ fiebant:fèdfuamquolt;^ ^ateruam amp;nbsp;comitatum, feorlîm magno cum fallu oftentâs lèquez ^atur:multumcp auti iil templum Ilîdis impofuit, eo quidem præz ï^xtu,quôd exêplum reliquæ utbis imitatetur: exfolo üerô Thea^ §tnefurpendens oculos, ÔC præ cæteris illius côfpeÀu perfrüens, •itc tarnen fincero erga ilium ftudio fe obleclâns lt;nbsp;Porto cum Chaz l'icliam Theagenes manu tenens duëetet, turbamcp cotifertam rc' •iioueret, acrem quendam zelotypiæ ftimulum Arlàcæ infixit i AtCalafitiSjUtingrelTuseftinteriorem rempli partem,ptociditiri fâciëm, amp;nbsp;cum ueftigrjs fimulachriincubaret j multocp tempore p hmaneret,parum aberat quinmoteretur.Reuocantibüsautem ad fefe circumftantibus,uix confurgens,cum libaflêtdeæ, uoz ^îcpnuncupalfetjdemens fdo capiti facerdotq coronam,filiûThya ’Widern coronabat,feiam feriern eire,ad multitudinem dicens^ a* ^•oqui fibi imminere mortém prôfpicete:filio uero‘ maiori natu,amp; deberi infignia antiftitrjjege, 8^ ilium Gtis habere dotum animi 8C forpotis ad lacerdotrj munia obeurida^Cumadhæcpopulusèx^' damaifetjlec^approbate laudibusamp;praJcohrjs lîgnificalîêt,iplc ^^pliquandâ pattern occupas, quæ antiftitibus eft attributa, filids '’là fecû habens,amp;S Theagenê, ibi mâfit. Reliqut uerd in fuam quif 9”^ domû difcedebât.Dilcedebat amp;nbsp;Arface, uix quidê, 8c læpiüs ’'fuertens,quafîcp maiori obferuäritia circa deam immöfans:uetuz timen difeedebat aliquâdo identidem felè ad Theagenem quamz

û diuIP

tzz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MELIÖDÓRI AETHiOPiCORVM

diulicuicjconuertens» Poftquamigitur inregiamaulameftùv greflâ,re(fia' ad thalamum ibat,amp; detjciens fefè in ledlum, eo habi/ tu quo fuerat iacebat, nulla uoce édita : muliercula alioqui proclP uis in libidincm,tum uer6præcipuè,confpectuformæThcageni9 excellendSjôCreliquas omncs quafcuncp anteacognouerat fuperâ tiSjinflammata. lacebat igitur tota nodtc, fubinde in alterum latus corpus obuertensjidentidemcp uehementius ingemifcens,nuncfc erigens,nunc in ftrato labans,amp;S magna ex parte uefte fefe nudans, rurfus repente in lecflum corruens. Aliquando ÔC ancillauocata fine caufa^^nihil dans mandatorum,iterum earn ablegabat. Denic^ in furorem illâinfcqs omnibus in pofterum egiflet amor,nifî quæ^ dam anus,nomine Cybele, cuftos cubilis,amp; rerum uenerearû Ar/ faces minilîrajincurrifletin thalamûmecp cnim ilia clàm eratquic^ quam eorum quæ fiebant ,tanquam lucente candela, amp;nbsp;flammarn Arfacesamoriaddente: Quidhæc malùm, domina c’inquiens» Numquis tenouusaut inufitatus affecflus excruciatCCuius nam conipeélus meam turbat alumnam C Quis eft adeo inlblens,atqu€ amens,qui tanta tua forma non capiatur,necp fcclicitatem ducat ef fe fingularem,tuam ueneream confuetudinem,fed nutum tuumct uoluntatem contcmnatExponc mihi tantum fuauifsima filiola. Nemo eft adeô adamantinus,quin noftris capi pofsit blanditfjsèC illecebris ♦ Expone quamprimum, amp;nbsp;non fruftraberis fucceflû ex animiiententia. Reipfa uero fæpius, ut exiftimo,idipfum cxperta B es. ]fta quidem hæc,amp; alia horum fimilia accinebat, multum pe dibus Arfaces abblandiens, amp;nbsp;uarrjs adulationibus ab illaconfefi fionem affècftus flagitans ♦ Ilia autem cum paululum quieuiflêt : Accepi uulnus,inquit,mater,quantum antea nûquam: cum'q? mul tis betieficiiSjamp;L fæpe fim a te in fi'milibus cafibus affecfta, haud fcio an nûc fis eadem fœlicitate rem geftura.Bellum enim quod ad mu/ ros hodie propemodum commiftum fuerat,aliis quidem incruem turn fuit,amp;S in pacem defijtîmihi uero initium uerioris belli,Sc uuf nus non partis tantum alicuius,autmcmbri,fed etiam ipfius anime cxtitit:cum peregrinû ilium adolefcêtem, qui iuxta Thyamim fub monomachiæ tempus currebat infœlicitermihi oftendifîèt » Scis omnino mater quem dicam»Necp cnim paruo interuallo, reliquo^ rum formam fua,tanquam fulgore quodam obniebat: adeô ut ne' que agreftem quenquam,amp; prorfus ab amorepulchritudinisalie-' num id latucrit,nedum tuam multipliccm fapientiam latere pofsit. Quamobrem charifsima, cum uulnus meum cognoueris, tempus eft ut omnem admoucas machinam, omnem andern fafcinum, amp;nbsp;blanditias, fiquidem tuam alumnam fuperftitem cfiè uolueris,Nc que enim eft ulla ratio quæ me pofsit in uita retinere, nifi omnino ill o potita fuero. Noui, inquit anus,adolefcentem. lato fuitpe-latis humeris, collo erecfto amp;nbsp;ingcnuo fupra cæteros ernt-

nens»

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBERSEPTIMVS. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U J

ut uno uerbo tanquam faftigio rem abfôfuam, omiles fu^ peransjgnc mi'cantes Habens oculos,amanter ÔC feuere fimul afpf lt;:’ens.lll€, qui omnino delicate capillum nutrit, amp;nbsp;genas nunc prix ’^um flaua lanugine ueftit: ad quern muliercula quædam peregrix ’’ajUon deformis quidem, fed infignitcr impudens, ut uidebatur» fubito' accurrens, annata illi eft, ÔC circumfufa ex illo dependebat. An non hunc dicis Hera C' Hunc, inquit ,matcr. Reftè enim mihi ^inßgne in memoriam reduxiftfos illud impurum et fceleratum, forma longo tempore domi aiferuata, quotidiana tarnen ÔC fu^ ^ata animos attollit: attamen me longe foclicior eft , quæeiufmodi ’iaftafitamafium. Adhæckuiterarridens anus: Adefto animo, omitte ibllicitudinem,inquit,hera: ad hodiernum diem ilia eft à percgrino formofa habita,fi.uerô effecero, ut te amp;nbsp;tua forma potia tur,aurea (utaiunt) cumacreis permutabit,illa meretriculapetulâ te, 8c fruftra fefe ialt;ftante,côtempta. Siquidê ita facies, Cybelion tbarifsjma, duorum pro uno morborum eris mihi curatrix, amox fis2elotypiæ:illo quidemimplens,hacuero' liberans, Atilla: ^ocmeæ curæcogitationi'cçincumbeutuum eftautemuttcreuo'' tes,8d in prælentia quiefcas, necp deipondeas animum, antequant ^drem aggrediamur: fed bona fpe te fuftentes.Hæc dixit, amp;nbsp;abla^ to lychno,atcp conclufis thalami foribus abrjt.Cum autem uixdum j K dieini€nfifrct,unoexregriseunuchisaflumpto,prætcreapediflex ' t|tt^ tinà cum placentulis nbsp;nbsp;nbsp;alf)s rebus ad facrificiû deftinatis fubx

fcqui iufra,ad tcmplum Ifidis properabat ♦ Poftquam ftetit pro fox fibus,facrificium fe deæ fafturam dicens pro domina Arface, quix bufdaminfomnrjsterrita,amp;placarcuifàuolente,quidam ex ædix tuis prohibebat,amp; ablegabat, moeftitiæ plenum eftè templum refc tens.Antiftitem enim Calafiridem, cum poft longum tempus dox ttiuni rediiiref,conuiuatum efte lautius,unà cum charifsimis fub uc fperâ, èi. ufum efleremifsifsimoad omncmhilaritatcacdclcftario tiem animo» Poft conuiuium autem libafle, nbsp;multum fupplicafle

^eæ:cumcp filijs dixilfet,quod ha(ftenus effent uifuri patrem, dedif fttep mandata de iuuenibus Grgeis qui cum eo uenerunt,ut illis di bgentifsimè profpicerent, amp;quibus in rebus opem implorarent, pro uirili adiumento effent,cubitum fe contuliffe»Deinde feu prox ptergaudrjmagnitudinem,meatibusfpirituum ultra modum folu tts amp;nbsp;laxatis,tanquam fenio confefto corpore,fubitô uiribus defti tuto:fèudrjs,a quibus hoc petierat, illi præbentibus: circa gallick tiium cognitum effe mortuum filrjs propter ea quæ illis prædixex tat pater,tota nocte in illius obferuationê intends. Et nunc,inquit, mifimus nuncios, accerfituros ex urbe reliquum pontificium amp;nbsp;fà ^«rdotale genus,ut illi iufta funebria fecundum legem patriæ per^ foluant.Difcedendum eft igitur uobis.Necp enim fas eft cuiquam tngredi templû, nedum madare quicquam ,perhos totos feptem

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

n4 ' H E D I O D 'O R I AE T H IO P I CO R V H dies5præterhos‘qui faccrdotiofiinguntur. Quomodoitacphofpi tes hoc tempus traducentCquærebat Cybele. Tum die : Habita^ culum illi's extra templû adornari lufsitnouus antiftes Thyamisî Sc uc uideSjifti ip(i cedunt,dum legi obtepcrant,m præfendaè tem plo emigrantes. Cybele igitur occafioncm,quafi ad rapinam, amp;nbsp;iiiiniim auCUpq accommodansîQuamobrem,inquit, æditue deo-' rum amantifsime,opportunepoteris 8gt;i. holpites ÖCnosbeneficio ,afficere,magis uero Arlacen regis magni fororem.Sci's enim quan topere Græcis faueat, quantoep ftudioperegn'nos holpiti'o foleat accipere. Die igitur iuuerlibus » qudd iuifu Thyamidis, in noftris ædibus habitaculum illis eft inftruAum'. Fecit itaædituus, nihil eorum quac Cybele moliebatur,füipicans:fed exiftimans febenefi' cium collaturum eile in hofpites,(i illis opera fua latrapicam aulam conciliaiTetiSc fimul rjs qui petebât rem gratam, neep cuiquam dc' trimentüm aut periculum ällaturam,fadurum.Cumcp ad Theage nem Sc Charicliam uenilîèt,mocrore aclachrymis perditos : Sane baud légitima, inquit, necç ea quæ patrrj mores inftitutacp ferant, præfertim cum fit uobis antea ludu interdicT:u, facitis,quód antifti ’»tem deploratisSc lugetis : quern læticia 8c gratulationiblis profc' . ’*,quendum eiîe, tanquam meliorem confecutum requiem, ÔCpræ'' ftantiorem ftatum fortitUjdiuina ÔCÏàcra dod:rina præcipit.Quâ^ quam uobis quidemuenia danda eft, qui (utdicitis )patrem,SC patronum, eum qui Cola ipes ueftra fueriqamiieritis : ueriimta/ B me non omninouosdeiportdereartimum oportef.T hyamisenim ( ut uidere eft ) non tantum in antiftitium, fed etiam in ftudium amp;nbsp;beneuolentiam ergo uos illi fuccefsit,8c in primis prouideri uobis imperauitthabitaculum'cp uobis inftru(ftum eft lplendidu,8Cqua^ le fibi optaret aliquis altioris gradus hominum, Sc indigenarum, nedum péregrinorum,SC eorum quorum in præfentia anguftæra tiones, Sc humilis Fortuna cflcUideatur.Sequimini igitur hanc(o^ ftendeils Cybelen ) communem ueftram exiftimates elTe matrem, Sc excipienti uos parete. Hæc illc quidem dicebat: facicbat autem Theagenes, uel quod ueluti procella qUadam eorum quæpraîter fpcm acciderant depreflus cflet:uel quia irt tali ftatu rerum, quodgt; cunq^ oblatum habitaculum 8C receptum boni confulerct.Cauiflet

, autem fibi,Ut eft confentaneum,fi tragicos Sc intolerabiles cafus,al laturum efte habitaculum ill ud,et magno malo ipfis futurum,fufpi catus fuilTet.T urn uero fortuna,illorum rationes gubernans, ciim paucarum horarum interuallo illos reercaftet ac refeciflet,et unius diei tantum fpacio læticia frui permififlet, fubitd triftia Sc aduerfa adiungebat, 5c tanquam fua iponte uincula Gbiaccerfentes, hofti adducebatrprxtextu benigrti hofpitr),iuucnes,8C hofpitcs,SC igna » rosfuturörum,captiuosefhCiéns.Sichercleuita quæin errore agi J» tur, inftitiatTi tanquam cæcitatis tenebras oftunditqs qui in pere/ grinis

L 1 R E R SEPTIMVS,

gillis terris, exteris nationibus uerfàntur ♦ Hi igitur cum ucnifz « ^^ntad domiciliafàtrapæ,amp;ingrcdereiiturueftibula magnifica,amp;^ ^ditiora quàm ut curn priuati hominis conditione comparari poP «nt,amp;ftipatorumfaftü,aliorum'quCaùlicorumfrequcntia feplcz ^jOiirabâtur ac turbâbantur ædes, præièntem illorurri forturtarrt j j^ptrareiiidentes.Sequebantur tarnen Cybelen multis modis adx I ^ortantcm,8cadefle illos animo iubentem,amp; quod expeélare de^ °frcntlætaiqüæinoseflcntexceptura,promittentem* Ad extrcz '’’unijpoftquarn eos in c5elaue,in quo habitabat anus, fcparatunt ^feiundum à türba,introduxit,remotis arbitris, fola illis afsides:

(y Iiberi,dicebat,mOefl:itiæ in qua nûc uerfamihi, cauiam cogno dolorem^quem ex antiftitis Calafiridis morte,meritô à uo-* ^'scultiin parentis loco i accepiftis. Aequum eftautem,utprætcgt; ’■famihi qui fitis,8c undc,exponatis Nam amp;nbsp;hoc, quod Grxci iî^ ^*s,cognoui:amp;S quod bono genere nati,ex qs quæ in uobis cernuttgt; ^“^argumentum caperet licet. Vultus enim adeo' liberalis, elèz gans atœ liberalis forma,ipecimen præftantis generis exhibêt: fed quaGræcia,atçpadeo' urbc,iîtis jdenic^quomodooberrantes ^Ucuerteritis,cum aueâ id cognofeere ueftræ utilitatis caufa, quæ^ foniihiexponite, utetiam dominammeâArfacen,regis magni ibx ’’orem, Oroondatis uero maximiiàtraparum coniugem,Græcogt; jk nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;elegantiæ amantem, 8c in hofpïtes bcneficarri,de uelfris

I ’’ationibus certiorem facere pöfsim : atCßiita cum maiore debitoep ‘ Uobis honore, in confpecftum illius uèniatis 4 Dicetis uero' mulièri non prorfus à uobis alienæ. Sum enim amp;nbsp;ipfa rtatione Græca: Lef lgt;iauero',urbisinqua fumnatacognornine, captiuaquidem huC 3dduâ:a,cæterùm fucceflu fortunæ meliore quàm domi utens. Su tnim domina* omnium rerum miniftra, 8c tantUrri non per me ipP , ^’atjSi:uidec:fcd mens illi,Sô aures,ct in fumma omnia film ego,pro I lîoshoneftosc|î ferhper in illius notitiam deducens. Theagenc nero'ca quæ didafuerant à Cybele, cum qsquæpridieab Ariàcc ûfta fuerant conferenteiet quod ilium defixis oculis,8ô Iâfciuè,dcgt; nilt;^ fine intermifsione,ôf cum indecoro parumep moderato nutu 2c fignificatione intuita fuiiTetjCOgitanteinihircp boni inde euentu

augurâtCjôd iam diAuro aliquid ad anû,fubmiire in aurem illi Ghariclia : Sororis,inquic,memincris,in ijs quæ diô:urus es» Cum igitur intellexiflet id quod illi fuggeftum fuerat 1 Mater,in^ quit,quôd Græci fumus,iam amp;nbsp;ipià fcisjllud autê cognofee, quod cumgermani eiîemus,parentibus à prædonibus cap£is,ad illorum ’nquifitionem profedi, magis adueriàfôftuiiaquàmilli ufi fumus, incrudcliores uiros incidentes,ô^ omnibus facultatibus (multp au *cnicrant)ipoliati,uixuero' ipiîièruati,amp;rquadam dextra numP nisuoluntate, cum heroe Calaflri congrefsi,cum üeniflemiis huç *2nquam reliquum tempus uitæ cum illo tranialt;fi:uri, nunc (ut up

q J des)

HELIODORI AETHIOPICORVM

' des) ab omnibus deferci foU reli(fli fumus:eo qui uidebatur eiTe pater,amp; erat,cum alrjs parentibus amiflb. Ac noltræ quidem ratio nes fie habent.Tibi uero’ ingentem habemus gratiam pro hoc offi' cio humanitatiSjamp;S hofîîitalitatis. Maiore autem beneficio nos tibi deuinciesjfiutfeorfimamp;clanculumhabitemus, effècens: officium quod nuper conimemorafti,fcilicet ut per te Ariac^ innotefeamus differens, necç introducens in tam fplendidam amp;nbsp;illuftrem fortuz nam,peregrinam,erroneam,tetricamcp uitam.Noticias enim amp;fa miliaritates, cum fimilibus ( ut feis ) inire conuenit. Non potuit fereprïiiierc Cybcle,cum hec dicfla fuilTentded ex hilaritate uultus^ manifeftum exiftebat indicium quo d magnoperc audito germa' norum nomine fuiflet deleélata, cogitans nullo fibi impediinento fore in rebus Venereis Arfaces Charicliam : , O' pulcherrime adolefcens, inquit,nuquam hoc de Arface dices, poftquam expert tus fueris mores mulieris» Æqualiseit enim, accommodataad omnem fortunam. Quinetiam magis eft auxilio ijSjqui præter diquot; gnitatem quippiam funt paisi.Cumcp fit Perfis genere, magnopc/ re ingenio Græcos imitatur,gaudens ijs, amp;nbsp;iè oblecftans, qui inde adueniunt, mores'cp amp;nbsp;confuetudinem Græcorum fupramodum amplediitur.Efte igitur bono animo,quôd fît futurum, ut tu omnt bus dignitatibus quæ ad uiros pertinent ,orneris, Ibror autem tua familiaris ÔC conuicfîrix iHius fît futura. Cætertim quæ uefîra no-' -mina illi nunciare oportetC' Cum uero' Theagenis amp;nbsp;Charicliæau ß difiet,ut ibi illam operirentur dicens,ad Arfacê cucurrit, datis pri' us mandatis ianitrici(erat autem èc ipfa anus) ut neminem ingre' di pateretur,atcp adeo' neipfos quidem iuuenes qubquamegredi permitteret. Hac uero',Necp fî tuus filius Achemenes adue^ nerit Cquot; interrogate; nuper enim poft tuum difeeflum in têplum, cgrefltis eftjUngendi oculi gratia,quôd aliquantulum adhuc dolo' risamp;moleftiæfuftineat: Nequefîillc ueniat,reipondit;iedobz ferata ianua, ôd dauern ipfa apud te Habens, die me aiportafîe. Sic que accidit» Nam cum uixdura Cybele abfcefsÜTetjfblitudo Thea* geniSC Charicliæ luétuum amp;recordationis fuarum calamitatum tempus fubminiftrauit: rjfdemcp propemodum uerbis, amp;nbsp;mente eadem fefe deplorabanttilla quidem,oquot; Theagcnes;at »ne,o* Charb dia,identidem ingemiftentes» Et hic, Quæ'nam fortuna nos inua^ fît Z nia autem, In quali'nam ftàtu rerum ueriàbimur f ÔC poft fin' gula uerba ampledebantur fe inuicem, amp;nbsp;rurfus cum illachrymafi fèntjdiflàuiabantunpoftremo' Calafîris recordati, in illius ludum ploratus conferebant. In primis autem Charidia,tanquam maiorc fpacio temporis,magis illius ftudium amp;nbsp;beneuolentiam erga fe exgt; perta,Et,o''bonumCaIafîridem,exclamabatplorans; etenimorba ta fum fîiaui nomine,quo minus ilium patrem uocare poisim,cuni numen mihi patris appellatipneni undiquacjpræcidçre conten-* diflçt»

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIßßRSEPTIMVS,

«iuctPatrem qui me procreauit, no agnouùeum uero' c^ui me ad'' optiuam filiam feccrat,hei mihi prodidi : porro' hunc qui me recegt; pit,8(: aluit,amp; feruauic,amiG',ó(S neep lugere funeru ritu ac cæremogt; gt;iia,adhuciacenscadauer,àcOEtu prophetico mihi eft permiftum». Enimuero nutricie ieruator,addam autem ÓC pater, ecce etiamx finolit numen,ubilicet,SCquomodo licet,facio tibilibationesmo i islachrymis, amp;nbsp;addo inferias ex mets capillis ♦ fimulcp uellebat plu hmoscrines: ÔC Theagenes quidem earn reprimebat comprehend ^tns,tendenscpmanus fupplex * lila uero' lamentabatur mhilomP nus. Quid enim ( dicens ) uel uiuerc iam conducitCln qua ipcm oculi conrjciendi funtïDuétor in peregrina terra;,bacillus erroris, duxreditus in patriam, parentum notio, folatium in aduerfi's re-' adiumêtum ac depulfio infortuniorum', omnium noftrarpm

Wtionum anchoraCalafîris pcrht,nos miferumiugum quaG cagt; cosinfcitiagerendarum rerum in peregrinaterrarelinquens.Onv nenobis iter,omnis denicp nauigatio pre infcitiapræciiàeftratque gtauis blanda, iàpiensamp;canareuera mens euolauit, beneßciogt;-Itum erga nos netp ipfa finem conijîiciens. Cum talia atep alia præ^ ttreamiferabiliter lamentaretur,Theagene partim apud fefe clam lugente,partim fe ut parceret Charicliæ cohibente, aduenit Ache^ nienes,amp; ianuamfera Grmatam deprehendensiQiiid maliim hgef cxianitrice quærebat» Cum uero' matris efle faeftum cognouiflet, B accedens adfores,amp;: caufam perpendens apud animu,fenGtChari diam lamentantcm:0C inclinans fefe, per anguftias per quas aperigt; tur clauftri copages,uidit omnia quæ fîebât rurfus ianitricem, tjui'nam eflent intus, interrogabat. Illa au tê, aliud quidefe nefciré diccbat,pr3cterquam quod eflentuirgo Sdadolefcens ,peregrini quidam,ut conielt;ftari licet,nuper ab ipGus matre introducfti.Tuni ille iterum ftfe incuruas, conabatur exadtius cognofeere cos quos I uidebat. amp;nbsp;Charicliam quidem cum omnino non noflxt, propter formam tame demirabaturtatep adeo' qua? apparitura eiret,amp; qua lis,niG mocrore ac lu(ftu conficeretur, cogitabat: deniep admiratîo ne,in amatoriu afFedum clam deferebatur ♦ Theagenem uero' obgt; feurè ÔC ambigue fe agnofeere opinabatur. Atep ita inteto in illam conG'derationem Achemenc, aduenit reuerfa Cybele, cum omnia de adolefcentibus,quemadmodum gefta fuerant,nuciaflet:amp;r mul tis modis ArGicen beatam ob fortunæ fucceifum predicairet,à qua illitantum cafu quodam elTet perfeeftum bonum, quantum fexcen tis conGlrjs amp;nbsp;machinis nemo fperaflet confici potuilTe, ut cohabp tatorem habeatamaflum.Et cum multis eiufmodiuerbis Arlacen inflairet,properantem'cp ad afpeeflum Theagenis, iam uix cohibc^ î’etjpropterea quod nollet illam pallcntem,amp;: turgidis oculis ex in^ fomnia præbcre fe confpiciendam adoleftentûfèd poft præfèntem diem,quam requieuflTet, priftinam'ep forma recuperafletjta cunt ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iætani

12Ô nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODOR! ÄETHIOPICORVH

Iætârhip(am,8^bonxfpetdecüèhtuexanimifententia plenamef A fccifletjtum quæ facerc côueniret, tum quomodo hofpiies acdpC' re cum lUaconftitüiflet, utaduenit: Quidjinquiqitacunofcin-' quirisfihV Ilieautê;Eosquifuntmtüs höfpitcs,qüilÏnt,autun/ de.diccbat. Noneftfas,inquit ad eu Cybele.’imo'idquod fcispre me filentiojamp; apud te retine,nccp cuiquam narres,necp mültu uep fare inter hofpites. Sic ènim domine uifum êft» Ille igitur abibat,là eile matri obtempèrans:ÔC ad côfùetürrt âc uenereum minifterium ArfàcæThcagenémafreruanfüfpicâs,amp;: dilcedens. An non hic eft (fecüm loquebatur ) qui mihi nupcr,cum eumaccepifièm à Mi träne præfecfto excubiarum, ut deducerem ad Oroondatern,mi^ tendum régi magno,à Befïàenfibus ereptus eft, quando êc dé uita propemodum periclitatus fum, amp;nbsp;folus ex qs qui cum dücebant, uixeftiigere potui Anuero'mefalluntóculiC Atqui melius iam ualeo,ôô fere ita quemadmodu antca confueuerâ ,perfpicio. Quirt etiam Thyamidem audiui pridièàduenifîe,8ccum fîngulari certa» mine cum fratre dimicaiTetdacerdotium recuperafle.Illè ipfe eft O' mnino.Cæterdm in praefentià hoc indicium tacêdum eft, èi. fimuï obferuandum quifit animus dominæ crgahofpites. Hicquidem hæc fecum * Cybele uero ad iuuenes incurrens, ueftigia eorum quæfaciebant deprehendebat. Quamuisenimadftrepitumfork um,cum âperirentur,componebant fcfe, Sc confuetum uulturti èC habitum afsimulare conabantur: tarnen non potuéturtf celarè âgt; B hum,oculis adhuclachrymisintiàtâtibus.Exclamas igitur,O fuâgt; Uifsimi liberi,dicebat,qüid ità intempeftiuè ploratis C quandogau dere oportebat, amp;nbsp;gratulari uobis ipfis fortunæ dexteritatem, Arz Gcè ôptima quæcp,amp;^ quæ uobis optare pofTetis cogitate,amp; üt po* ftridiéinillius confpedumueniatisannuentc,acnund uobisomz niâofficiahumanitatis omnemobferuantiam attribuenté. Qua obrem abfjeiendifuntuobisiftifatui èé pueriles plane flétuSiintue ri uerd uofmetipfos amp;' com ponere conuenit, accedereäcobfequi ArGcesuoluntati, TlieagenesautemtMemoria,inquit,mortis ' Calafiridis dolorern in nobis excitâuit, amp;nbsp;ad lachrymas nos dedu* xit,qui illius paternam erga nos uoluntatem amiferimus, Nugæ funt,inquitanus,iftæ,Càlafiris,6^pater quifpiam fidus^quicomz muni naturæ legi, amp;ætatis temporicéfsit. Omnia tibi ädfunt per unum hominem,præfedura,diiiitiæ,deliciæ, frudus florentis ætatis:denifp fortunam tuam eflè puta,amp;^ adora Arfacen.Tantum mihiobtemperate,quomodo illamaccedereamp;afpicercdebeafis, quando hoc præceperit,5ôqua ratione agendum tradandumeç fit,fi quid imperauerit* Animus enim illius magnUS eft,ut fcis,ct ex celfus,SCregius,æcateiuueniIi8^ forma infuper elatus, Scquife co temni fi quid poftularit non pàtiatur» Cum ad hæc reticuifièt Theagencs,amp; apud fefe,quod turpium quarûdam rerum, amp;nbsp;cutn

fiagitio

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/LIBER S E P T I M V S,

nagitio coiïmncflarum fîgnificationes eflènt cogitaret : paulo póft i^unuchi aderât,reKquias fàtfapkæ menfæjquæ omnem fumptum 8lt;mollidemfupcrabant,maureafupenédiliafferentes4 Et cum di xiiïcnt, quod hïs domina honoris caufa excipit hofpites ÔC appogt; ^uiflëntiuuenibus,continuo' difcedebant ♦ Simul uerb proipicien Jcs, ne quid officio detrahere uidef entur, aliquan tulum degufta^ oant ea. quæ crant appofita» Atc^ hoc ÔC ueiperi fiebat, ôi. reliquis deincepsdiebus^Poftridieucro' ferc eifeiter horam primarndiei^ ndem cunuchi uenientes ad Theagènem : Acceriîtus es^o nimiû foehx,à domina,dicebant : ÔC iufsi fumüs ut te in ilh'us conipedlum ^educamus. Quamobrem cas fruiturus fcclicitate, quam âinè paU dsamp;rariuiculéimpertirifolet Jlle autem paululum quieuit: deiiv detâquam ui trahereturj'nuitus confurgens : Solum'heme uértitc ’niperatum eft^ad l'pfos dicebat, an etiam unà mecum fororém hâc WèamC’ Cum autem, Solum, refpodiflent, amp;nbsp;illam ièorfîm eiîê ucn turam: nunc uero' adefîe Ariàcæ quofdam ex magiftratibus Peria ’’um. alioqui moris eflè u t icorfim cû uiris, cum mulieribus autem allôtêporeagaturn'nclinansfeieTheagenes, Nec^ honeftahæc ftint,necp non fuipeda,ad Charicliam fubmiisè cum dixiiîèt ,ab ib h'cjpuicifsim audifftt quod non oporterét contraire,fed curium u* Ha tenere initio, ^rptaefe ferre uoluntatem omnia ex illiusfenten^ h tiafaciendi,fequebatur praeeutes» Cum'c^ modum quo ilIam opor “ ftret compellare atc^ alloqui,amp; qüod moris effet adorare ingredp entes,docerentmihil refpondit. Cæterùm ingreffus,amp;: illam feden eem'pro tribunali deprehendês, purpura auro intexta uefte exz ornatam,moniliumq? precioSCtiarædignitate fuperbientem, ac delicatèdelibutam Sgt;C fucatam,fatellitibus aftantibus, ÔC primarrjs Htrincç magiftratibus afsidentibus:nonconfternatus eftanimö, fed tanquâ eorum quæ illi fuerant cum Chariclia conftituta de afsi »nulataobièruantiaueneratione oblitus magis eft eredus anP mimagnitudine contra faftum Perficifpedaculi : Sc nec^gertü fiez •^ens, neep adorans ,fed credo capite nbsp;nbsp;Salue ( inquit) regie fanz

guisArlace. Indignantibus uerôqsqui præfentes aderant,amp;: Hiurmur quoddam contra Theagcnem, tanquam temerarium èC ^udacem,quód non adoraffet, emittentibus:Àriàce fubridens, Date ucniam,inquit,tâquam ignaro peregrino, prorfus Græ eo, èc illinc contemptu noftrilaboranti. Simul amp;nbsp;de capite tiaram depofuit,multum fjs qui aderant prohibcntibus.hoc enim faciunt Perfæ ,ad reddendam gratiam ei qui ialutauit.Sc cum ad ilium, Bono animo efto hoipes,pcr interprété dixiiîèt, f quâuis enim in-' telligebatlinguam Græcam,Ioqui tarnen non po tuit ) Ôd die fî qua teindiges, repuliàm non paffurus:remittebat, innuens eunuchis* Deducebatur uero cum pompa iàtellitum. Ibi amp;nbsp;Achemenes cum dlum iterum conipexiffet,cognouit exadiusî ÔC nimi] honoris qui ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r illi triz

130 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODOR! ÀE T H I O P I C O R V M

ilk tribuebacifa-iCaufam fufpicans,tnirabatur:tac£;bat tarnen,ea qüe Ä decreuerat faciensgt; Ärface autem opnmatibusPerfarumamp;ma/

’ giftratibus magnificoapparatuaccepti8,eoprætextuquodidhogt; non's caufà,quemadmodum folebat,faceret, uerius uera' propter colloquium cum Theagenebabitum conuiuium agitansjoontan/-tum portiones ciborum,ut confueuerat,Theageni mittebaqfed e' nam tapetes,ÓCpcriftromata uerficoloria,Sidoniæamp;Lydiæmagt; nus arte elaborata ♦ Mittebat quocp unà mancipia ab obfequrjó futura,ancillam quidemChancliæ,puerum uero' Theageni,gene/ re Ionica,ætate ueró pubertatem attingentia:multis modis adhor tata Cybelen,utacceleraret,8ó quamprimum fcopum illi propoß' tum perficeret,no amplius affei^um ferenti: nec^ ipfam quicquam remittentenijfed uarqs rationibus circurndantem Theagénem. Ac manifeftè quidem non exponebat, ArGces uoluntatem cæterum circuitione èc inuolucris teélam intelligendam relinquebat:bene uolentiam domina: erga ipfum prædicas t amp;nbsp;cüm pulchritudinem non apparentem tantum,fed et cam quæ ueftitu contineretur quiquot; bufdam conuenientibus occafionibus ob oculos ponens: turn mo res,quód effentamabileSjSCcum quadamfacilitateconiunffi,6i^ quod deleólaretur delicatioribus, amp;nbsp;ualentioribus adolefcêtibus» Et in fumma,expcrimcntum cäpiebat in ijs quæ narrabat,an uencz reis rebus alliceretur* Theagenes autem bcneuolentiam illius er ga fe,amp;:quódmoribuseffetpropenfisinamorem Graccorum,amp;B quæcuncp tab’a præterea conaudabat,óóinfupcr agebatgratias» Porro' illecebras abfurdiorum rerum necç intelligens ab initio, fpôte præteribat. Angor igitur quidam inuafit anum,amp; quafî pun gebatur dolore c ordis,cum conieclaretur eu intelligere illecebras, faftidirc autem nbsp;repellere omnes conatus uideret: Arfacénon

amplius ferre fciret,tumultuâtem, Sc non amplius fe cohibcre pof fe dicentem, pollicita repofcentem, quæ alias alijs prætextibus Cybele differebatn'rtterdum quamuis uellet, reformidare adolefcc tem dicesn'nterdum ucró,aliquid incommodé cecidiflêfingens.Et cum iam quintus amp;nbsp;fextus dies prætcrijffet, Charicliamcp Arfacê femel atcp iterum ad fe uocaffet,amp; ad gratificandum Theageni hoquot; nori fice illam accepiflet,beneuolentiacp fingulari fuiffet intuita,co gebatur planius colloqui cum Theagene, amorem'cp aperte expOquot; nebat,multa amp;nbsp;fexcenta bona fi aflentiretur certo' polIices:amp;,Qii? malum eft hæctergiuerGtio f addcns : quid'ue adeo' alienum are' bus uencreisC'adolefcens tarn formofus,8lt; florenti etate,mu}ierem fimilem amp;nbsp;amore illius contabeftentem repellit,amp; non præda div cit,amp;inlucro ponitnegocium: præièrtim nulla formidinerem co fequente,necp uiro præfente,ôlt;S me quæ illam educaui,ac omnia ar cana in poteftate habeo,hanc confuetudincm illi procurante. Ne' que quod ad te attinetjullo intercedente impedimento, non ipôià,

non

LIßERSEPTIMVS.

•^onuxore, Atqui amp;nbsp;hæc læpius multi c5temp{crunt,qiii fana men præditijdomeftids ea re nihil fe nocituros intellexerunt : fibi aux

profuturos pofleßione opû, ÔC frudu uoluptatis in lucro ttdente»Ad extremum 06 minas quafdâimmifcebatorationi, Go^ (dicens) mulieres,amp;: iuuenum cupidæ,implacabiles exiftunt, « læuam iram c5cipiunt,cum fæua ipe labuntur:amp;f contumaces,ta « ^uam eos à quibus iniuria funt affeda',nierito' ulcifcuntun lam de lt;« ^âc,quôd amp;nbsp;Perils fit genere,cogita:amp; regius fanguis, quod tu ip^ antea tua'confefsione teftatus es : amp;nbsp;quod magnis uiribus amp;nbsp;potentia fit ftipata,quailli nbsp;nbsp;honore afficere beneuolos erga fe, SC

punire fibi obfiftentes impune liceat.Tu uero' Qc peregrinus es, ^ïfertuSjó^ qui tibi opem feratnemo eft. Parce partim tibiipfi* partim ÔC illi ♦ Digna uero' eft cui à te parcatur , quæ defiderio ^uijquo iuftè potiri debet,tarn fjriofe fit inflammata, Verearis ^iram amatoriam: caueto quoep quæ contemptum fequitur uiiv cc • ^iftam.Multosnoui,quospofteaeiufmodianimipocnituit.Maio «« ' ’■ttn experientiam, quam tu, in rebus uenereis confecuta fum, Ca^ nuscapillusipfe,qucmuides,inmultiseiufmodi rebuseft uerfax ds:fed uicp aded rigidum,amp; incicurabilem neminem unquam cox gnoui.Denicp conuerfo fermonead Charicliam ( necefsitate enini adducfta,aufa eft audienteilla talia loqui Adhortare, inquit, filia tuquocp.neicio quemmerito' appellem,iftumtuumfratrem,Prox deritamp;L tibi hæc ipià res, non pilo minus ab ilia amaberis, maiores cÔfequeris honores, ditefccs ad iàtietatem ulc^,de cÔiugio tibi pro fpiciet fplendido.Hæc ucrô amp;nbsp;fcclicibus optanda funt, nedum pe* regrinis, amp;nbsp;egeftate in prsefentia laborantibus, Chariclia uero' toruè ÔÔ ardenter contuitatOptandum quidem, inquit, fuerat, pulcherrimû omni cx parte,optima Arfacen nihil eiufmodipati: “ fin minus,(altem moderate ferre affeftum, uerumtame cum quidx dam humanum illi accident, uitfta eft,ut dicis, fuccubuitep cupi ditati, confulerem ÔC ipfa Theageni huic,ut rem non recufet, fi tu^ td id facere pofsit,ne amp;nbsp;fibi per infeitiam, amp;nbsp;illi mali aliquid accerx bt,(i hæc in lucem prodierint,amp; alicunde cognouerit hoc flagitio'' fim faftumfatrapa, Profilijt ad hæc difta Cybele,amp;amplexa diifauiata Charicliam: Relt;fte,inquit,facis filia, qudd amp;nbsp;mulieris na ^uratui fimilis milerta es,amp; fecuritati fratris follicite' profpicis, Vc rumtamenhacdecau(anon eft quódlabores,quódnec^fol, ut di-' dfoletjidfitcogniturus, Define in præfentia,inquitTheagenes, concede nobis dcliberâdi fpacium. Cum ueró illico exiflet Cy

Me: O' Theagenes,exor(àeftChariclia:numen taies fuccefTus no tlt; bis conciliât, in quibus plus ineft aduer(æ fortunæ, quàm quæ exx lt;c trinfecus apparet foelicitatis,Quod cum ita fit,prudentium tarnen t« eft,etiamparumpro(peroscafus,quatenusfieripoteft,in melius« conuertere. An igitur habeas in animo prorfus perficere hâc rem, r X dicerc

HELIODORI AETHIOPICORVH diccre non pofîum:quamuis non admodum repugnem,fi omm'nd i in hoc ut feruemur,aut non,momentuni confiftit. At fî,ut fieri de* bet,ac honeftum eft, abfurdum iudicas cfle! id quod petitur, finge tu quidcm tc aflentiri,amp; aiens promiisis barbaræ lt;îupiditatem,dû »gt; lationc pr?cide,ne præcipicanter durius aliquid in nos ftatuat, ipe J»» deliniens, ôé molliens pollicitatiohe iræ incendiuni, Confentane* 9Ï um eft cnim;aliquod remedium ( Deo uolente)inteneâ:uni tem P» pus pariturum' eUc.Cæterùm Theagenes, uide ut ne ex méditation neinturpitudinemreidelabaris♦ Arridens leniterTheagénesj Sed tu necp iri aduerfis rebus, inquit, mulieribus innatû morbuni »» zelotypiæeffugifti.Me uerd ftito necj fingere talia pofle»Facere e.' nirh turpia,ac dicere,æquè decorum' non eft.Et alioqui ut omnino defjîeret Ariâcc,hocip{um'aliquid commodi adfert,uidelicctnc pergat nobis amplius rriolefta eiîe^Si uerd pati aliquid oportuerif, ad ferenda ea quæ accidunt,fæpius iam me ÔC fortuna,amp; aniini cô* ftitutio præparauit, Ne te Iateat,quôd in magnû malum nos cou qcies: cum dixüTet Chariclia, conticuit» Hisautem in harumrc/ rum confiderationeueriantibuSjCybelecum rurius Arfàceninbo nam fpê fuftuliflet, ôd qudd meliora expedlare oporteret, dixiflér, ftgnificaflè enim taie quiddam Theagenemzredqt rùrfus in concla lic,8c intermiftà ilia ueipera, ac multis modis Charicliam, quam fo ciamleéfi initio' habuerat,adhortatautili eftetauxilio,nianèrur/ fus interrogabat Theagenem , quid ftatuiflet apud animumî’ B Cum autem manifefte' recuGret, ac omnino ne quicquam ciufn trio'di expcftaret, indicaiîêt, triftis'ad Arfacen rccurrit Cybele.

Poftquam autem ferociam Theagenis renunciauit, Arfâce anu in caput præcipitari iufla, incurrens in thalamum, iacebat in lefto fèipfam lacerans. Vixdum autem conclaue muliebre egreflâm Cy* beien, conipicatus filius Achemenes triftem amp;nbsp;lachrymantciNum quid importuni aut molefti,mater,accidit f percontabatur ♦ Num quod nunciumdominam excruciatfjNumaliquacalamitas excagt; ftris renunciata eft f Num hoftes funt fuperiores in hoc bello Æ* ’ thiopum domino Oroondate C multaeiufmodi quærebat. Ih la uero’ : Nügaris ociofe ; cum dixiftet,recurrit. At il le nihilo ma gisintermitcebatjfedaffecftanSjamp;manibus apprchendens,ÔC corn pellanSjUt exponeret fuo filio ea quæ illam dolore afficerenqfuppli cabat. Accepto igitur illo à manu, in quandam partem horti fecén dens: Alrj quidem,inquit,non expofuiflem mea amp;nbsp;dominæmagt; la. Poftquam uerd ilia omnino flult;ftuat,amp;: ego expeâro periculufii deuita(fcio enim cp Arfaces amentia ac furor in me fît rèdühdatu rus ) dicere cogor,fî forte aliquam opem’ ci quæ te gcnuit, amp;nbsp;in lu-» Cem ediditjamp;S his enutriuit ubcribus,excogitare pofsis, Amat ado Ieicentem,qui eft apud nos,domina,non tqlcrando quodam,ne(^ lifîtato, fèd infànabili amorc;amp; quem ego amp;nbsp;ilia nobis ex fententia euenturû

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBERSEPTIHVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«5^

fucnturu cfTefpcranteSjludebamus opera.Hinc erant iiïa multa hu nianitatis officia, amp;nbsp;multiplex béiieuolentia ergahofpites. Cæte^ îûtnpoftquam,utftultus ijuidamSc ferox,amp;intrac'tabilisadole^ fcenSjtecufauit ea quæ nos uolebamus, neep illam exiftimo efle up fturam,amp;: me interfedam iriintelligo.Hic eft flatus prefentis tem poris » Quod fi quid babes quo auxilieris ,adfis mihi tua ope. Sin gt;iiinus,mortuæ matri iufla exequiarum facito, Ille autem : Præ^ niium autem quod mihi,inquit,erit materC Neep enim efl tempus, ütapudtemeiademjautlongis ambagibus amp;: circuitu orationis äuxiliurn promittam,ulcp adeó conflernatæ,amp;C propemodum defi dcriti animo, Omnequod uis, expeda,inquit Cybele. Etenim ttnuncquocp fummum pocillatorem,honoris mei caufa eóftituit. Siuero maiorem aliquam dignitatem animo complexus es, enun^ Oa.opum enim neep humerus critiquas pro præmio feres,fi iêrua-* tormiferæextiteris. lampridem hæc,inquit,mater ego fufpicas, 8finteiligens,tacebam,id ejuod euenturum effet expedâs. Verùm ullam, neep opes euro : uirginem uero quæ foror Theagenis dicitur,fi mihi dederitin uxorê, omnia illi ex animi fen^ têntia ÔC belle càdent. Arho autem uirginem haud moderatè, ma/ ter« Quâmobrem ex fuis rationibus priuatis, cum cognouerit dox mina effed:um,quantus amp;nbsp;qualis fit iuflè ipfa erit adiumento ci quieôdemmorbolaboratjatepadeo tantum fucceffum promitten ti. Nihil dubitesjinquit Cybele.Etenim domina redder tibigra tiam,nullamofa interpofîta, curtihocbencficioillamaffeceris, feruator illius extiteris.Quinetiam fortafsis nos ipfi uirgini pfiua» tim perfuaferimus.Sed expone quæ fit auxili) ratio ♦ Non dicam (inquit)priufquamiureiuranelô fuent mihi confirmata promif-fio à domina. 7 u uerô nihil conéfis efficere principib apud üirgigt; nem. Video enim quodammodo illam quoep magnos excelioS animos gercre,ne Forte' imprudens negocium peruertas ♦ Omnia futura cum dixiiîet,incurrit in thalamum ad Arfacen, amp;nbsp;prouolu/ ta ad illius genua:Bono animo eflo, inquit, omnia deo uolente cô* niodè cadunt, filium tantum meum Achemenem uocariintro iiP bc. Accerfatuf,inquit Arfàce,nifi mihi rurfusuerba datura es*

Ingreffus eft Achemencs, cum omnia narraffet anus, iurauit fonceptis uerbis Arface, fcillüm compotem faduram effe nuptia/ rumfororisTheagenis, Achemcnestum,Quiefcat(inquit)de/ inceps Theagenes,cum fit fèruus,amp; tamê erga fuam dominam pc^ tulantiusfefe gerat. Quomodcgt;hócdicis7^cuminterrogaffet,o^ tnnia enarrabat : Quod lege belli fuiffet captus, captiuus abdu/ flus Theagenes: qucîd Mitranes mififlet eum ad Oroondatem, Juittêdum deinceps Regimagnotqueidipfc inter ducendum,illum amifîffet, infcfto aduentu Befiaenfium amp;nbsp;Thyarriis : quôd ipfe uix effiigiffet:deniepprætcr omnia,literasMitranis in promptuha*, r J bens,

154 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AETHIOPICORVM

bens,oftendebat Arfàcæ, Et fî opus effet airjs argumenti's ,IiabitU/ rumfeuelThyainim teftem, Refpirauit ad hæcArface,amp; nihil cûdata,thalamo egrefla eft,amp; in domu, in qua pro tribunali fcdês uacare folebat explicandis conftituendiscp rebus, ueniens, adduci Thcagentm iufsit» Vt eft adducflus, quærebat an noffet Achemc' ne, proxime ilium aftantem ♦ Hoc uero affirmante: An uerö,quod captiuum te duxit rurfus interrogabat » Confitente uero' amp;nbsp;hoc Theagene: Seruus igitur nofter efto, tu quidem facies quæ fupplices lólent,nutibus noftris uel inuitus obtemperäs.Sororem uero tuam Achemeni huic in uxorem deipodeo, qui primas apud nos obtinec,cûm matris caufa,tum alioqui propter ipfius erga nos beneuolentiam atcp merita:eatenus differens, quatenus ad diem præfiniendû,amp;feliqua ad conuiuium fplendidms apparandumin ffruenda per tinet ♦ Theagenes autem iótus eft quidem tanquam uulnere, illis uer bis:ftatuit tarnen non contraire, fed tanquam be» ftiæ impetum declinare « Et, O' Domina, dicebat, Dfis fit gratia, quód cum alioqui fimus bono genere nati,in cgteris calamitatibus hæc nobis bene cadunt,quód non alr}s,led tibi feruimus:quæ erga eos qui uidentur effe alieni Só peregrini, tâtam humanitatcm ctbe^ neuolentiam declarafti.Cæterùm de forore mea,quæ cum captiua non fit, proinde neep ferua, parata fit tarnen ad obfequia tibi prx^ ftanda, amp;nbsp;ea quæ tibi placent facere decreuerit, ftatue id quod re^ (ftumefieiudicas. Arfaceautem:Conocetur(inquit)inordine B corum qui funtab obfequrjs ad menlàm,amp;rpocillandi artemab Ar chemene edoceatur, utadregium minifterium multo ante affuefiz at. Exiueruntigitur,triftis quidem Theagencs,amp; uultuad delfi berationem de qs quæ agenda effent compofito:ridens ueró Ache men es, amp;Theagenemludibrijs excipiens:Eccc,inquiens, quinu^ per fuifti infolens àc faftuofus,qui ereóto collo St (blusliber uidez baris,amp;S caput fubmittere ad adorandum indignû iudicabas, quaz lis iam nunc fadus inclinas ill u d : ni fi forte paulo póft etiam pugnis illud fiSjdum inftitueris,fubmiffurus nbsp;nbsp;Arlace autem alqs ablega

tis,ad folam Cybelen : Nunc,inquit,Cybele omnis eft fublata excu fatio,8c die huicfuperbo, conueniensilium, quod fi nobis parucz rit,8ó arbitratu noftro fecerit,libeftatem confequetur, fplendiz dè in omnium rerum copia uiuet:Sin autem in contraria fententia permanferit,00 amafiam contemptui habitam,amp; dominam iratam fentiet, extremam feruitutem amp;nbsp;abiedifsimam laturus fuppl? ciorum omne genus paffurus » Venit Cybele,renunciauit'cpmâ'' data Arfaces:multa quoep ipfa, quæ uidebantur conducere exhor tationiadeaquæproponebant,addens. Theagenes igitur cum, ut paululum operiretur,petr)fiet, Iblus ad Charicliam feorfim : A-* dum eft de noftris rebus,inquit,CharicIia4Sane omnis rudens(ut dicitur ) eft ruptus, omnis Ipei anchora prorfus eft euulfa,necp am

plius

I

i , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• L i B È R s È P 11 Ri V

phuscuiTi nomine libero incalamicatibus uerlaniur,{ccl in fertiitu ^ftnrurfus recidimus:(et quaratione,addebat)barbari'cis'(^ contu crucianbus dcinceps expofitifumus ,uel agentes ea quæ placent his in quorum poteftate fumus^uel inter damnatos connu îtterati ♦ Et hæc quidem tolerabilia eflentîc^terùm quod omnium Efauifsimum eft, Achcmeni Cybeles filio te in uxorem datura Ar^ làcepromifit. At id quidem, quod aut non fiet,auc àme non uidegt; ^itur,manifeftum eft, quoad uita gladrjs amp;nbsp;armis ad propugnanz

flippeditabit » Veriim quidagerc oportetrautquaexcogitaz •■^machina ,qua 8c meus cum Arface,8d tuus cum Achemene dete l^andus congrelTus difcutipofsitT' Vnum,inquit adeum Chariz ^llt;a,cum comprobaris,alterû qui ad me pertinet impedies 2” Boz ’iauerba,inquitgt; Abfit enim,ut tantopere numinis erga nos acerbi fäs inualefcat,ut ego Chariclip cxpers^alia confuetudine incefta me polliiam.Sed quiddam præfèntisconfilqinucnifle me puto:inuen ^hxcpomninoconfiliorumeft necefsitas» Simulad Cybelenfez ^cdens:Renuncia dominp,diccbat,me uelle (olum cum Iola abß ^uearbitris congredL IlludefieputâsanuSjamp;fuccubuifTeThea genem^recurrit ad Arfacen:amp; cum iufla efletjUt poft coenam addu ffretiuuenem,ita faciebat.Nam afsidentibus imperas, ut quietem ^ominæ concederent,amp; non tumultuarentur circa thalamu, clam •ntroduxit Theagenem,cum reliqua omnia tanquam nofturno tê pore tenebris continerentur, occulta efle quæuis paterentur, lb lum autem thalamum lychnus illiiftraret. Cum autem introduxift Wubducebat fefe. uerum Thcagenes ea cohibuit: Adfit amp;nbsp;Cy l^deinpræfcntiajdomina,dicens.Scioenim quod fingularifidein sfTeruandis arcanispræditaeft: ÔC fimulmanus Arfacesapprehen ! densjO Domina(dicebat)ne(^priuseôut refifteremuoluntati fuæ, differebâ id quod mihi imperabatur: fed ut fecuritatem fafto IProuiderem.Nunc uero' poftquam me etiam feruum tuum fingu^ lariquodam beneficio fortuna declarauit, löge promptior fum ad obfequendum tibi omnibus in rebus* Vnum mihi tantum te largiz ^uram annue,cum quidem multaamp; magna promiferis. Renuncia ’mptias Charicliæ Achemeni.Nam utalia taccam,eam que fplêdo ti ’’emaximo generis excellitjuernae cohabitare fas no eft*alioqui iuz tc rotibi per deorurp pulcherrimum Solem,amp; reliquos deos, quod •lecp morem geram tuæ uoluntati,amp; quod prius quam aliqua Cha hcliæuis ilîatafuerit,uifura fis memihiipfi mortem confciuiife* Arfaceautem:Haudaliter cxiftimes(inquit)quam meuelle tibi oninib. in rebus gratificari, ut quæ parata firn uel meipiam tibi tra ^cre.led anticipata iuraui,me elocaturam Achemeni fbrorem tua*

Bene fe res habet,inquit,domina.Sororé igitur mcam quæcungt;' ' lt;luc eft,elocato:cæterùm earn quam ego ambio,amp; Iponfam meam, ‘Icnique quid aliud quam uxorem, quod neq^uoleselocare, fan's 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fciói

H E L I o D o R I AE T H I O P I C O R V M fcloïnccp ßueli’s elocare,potcris. Quomodo,inquit,dicïsï' Ai ille:Rem ipfam,re(pondit4Necç enimfororem habeo Charicliam, fed {ponfam,ut dicebam« Qyamobrem i'urei'urado foluta es» Licet ueró tibi'ifi uolueris,amp; ah'ud habere argumentum, cum côuiuium nuptiale mihi ilH ( quandocuncç tibi uifum fuerit) inftruxeris. Pupugitillam fanc,cum iponiàm eflè Charicliam,non fororem, haud fine zelotypia audiuiiîèt» Veruntamen fiat ut poftulas,dixit Arfàce^Nos autem Achemenem alfjs nuptijs côiblabimur ♦ Præ^ ftabitur amp;tibi à nobis,inquit Theagenes,poftquam hæc irrita funt fa(fta»amp;r fimul accedebat taquam manus ofculaturus» Hla uerà inclinant feCe, ÔCos pro manibus obqciens, eum oftulata eft » amp;C' xrjt Theagenes,ofculumreferens,non uiciftimipfe ofculatus:amp; Charicliæ,nalt;ftus occafionem omnia expofiiit (non fine zeloty/ pia quocpipfa quædam cognoftente)8dinufitatumpromifsiônis ftopum addidit,ÔC quod multaper unum fint confefta : Aclicmegt; nis difturbatac nuptiætcupiditati Arfàces, prætextus dilafionis irt prælcntia excogitatus : denic^ quod caput eft omnium,effèdtû jUt Achemenes omnia tumuitu impleat, ægrè ferens quod ijs quæcx' pecftabat fruftretur,amp;Sindignans quod à me fuperetur apud Arfa^ cem gratia»Necp enim quicquam clam illo futurum efle matrc illi omniaexpofitura,quæ utadeflêtpræfens fjs quæ dicebantur,ex in duftria prouideram, cùm uolens hæc Achemeni indicari, turn te/ ftemillam confuetudinis eiuftemodiquæ uerbis tantum confia-' B 55 ret faciens»Quamuis enim fuffîcit fortafie^nullius ftcleris fibi com 95 (cium,bencuolentia numinis confidere; tarnen honeftum eft,idip/ 95 fum de le hominibu5,cum quibus uerfaris,perfuadentem,tranquil 95 lè uitam hanc quæ ad tempus tâtum durat,tranfigerc » Addebat SC illajprorfus efle expe(ftandum,etiam infidias facfturum eflé Arfacæ 9, Achemcnem,uirum conditioneferuum (oppofitû autem efipro/ ,, pemodum inuniucrfum idquod fubiedumeft,eiqui imperium ,9 in illud obtinet ) iniuria prætcrea affe(ftum,Sc iureiurando frauda/ turn,uidentem quocpalios fibihonore prælatosefle,Ô6confeium omnium flagitiorum ac ftelerum, cui nihil ad infidias faciendas comminifei fit opus,quod fæpius multi exacerbati funt aufi, fed ex uerisliceat habere expedite ultionisrationem» Talia multa cum narraflet Charicliæ,amp; ut mediocria fperaret adhortatus effet, po/ ftridie ducebaturab Achemene,miniftraturusad m€nfam»nam hoc ab Arface imperatfi fuerat:5c uefte preciofa,quâ mifèrat,indue batur:amp; aureis torquibus,amp; monilibus gemmis diftindis,partim uolês,partim 8d inuitus ornabatur»Et cum Achemenes præmÔfira reilli, amp;cxponerc artem pocillâdiinciperet,accurrêsTheagenes ad unu tripodem,in quo pocula difpofita fuerât,8(S phialâ tollés pre ciofam: Nihil,inquit,magiftris indigeo,fed ipfe meo marte mini ftrabo dominæ, in tarn facilibus rebus nugas has reijciés » Te enim optime

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bIBERSEPTIMVS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;137

ûptimèfortunæratio taliafcirecogiumihiueróScnatura, témx « pus ca qu;c fint facienda,fuggeht.Et fimul infundens kuiter, affe-rebat Arfacæ,concinno quoda Sc apto gradu,extremis digitis fub^ latam tenens phi'alam.Et hanc quidem magi's, quam antea,illa poz concitauit/orbentem fimul,amp;2 defixis oculis Theapenem intu

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o

^ntem,amp;; arnoris plus quam uini haurientem:ac phi'alam dedi'ta o^ pera non ebibentem, fed arte, paruiscp reliquqs Theageni' propk uantem» Vulnus accepitui'cifsimakeraexparteAchemcnes,irafi uiulac æmulatione impletus,ut nec^ Arlacê id latuerit,cum toruis oculis afpexiflet:ÓÓ qs qui aderant prefentes,quiddam fubmifsè inz bfurrafiet. Cum autein conuiuiü diifolueretur: Phmuatepeto bencficiü ô Domina, inquit Theagenes,inter miniftrandû tantum me utihic ftola iube. Poftquâ annuit Ariàce, confuetu habitû rcz tipiens exiuit. Exibat unà ôô Achemenes,multis modis petulantia TheaoenijUt probrum obrjciens,et quod puerilis eflet eiufinodi te meritas,quodlt;:p initio domina tanquam in peregrino ÔC ignaro ad faàum connixerit.Cæterùm fi perrexeris efle itacontumax,haudz qiiaquam gratificaberis,inquiens.amp;:^ qudd ut amicus confuleret,ac

; paulo poftaffînitatis uinculo iungendus,amp;r fororis illius iuxta pol licitationem dominæ maritusfuturus, Ettaliamultahicdicebat» illeaûtne audienti quidem fimilis,humi defîxos oculos tenens pre

. teribat : ufcp dum forte Cybele fuperuenit, deducere cubitum doz “ iTiinam tempore meridiano accekrans. Et trifte filium conipicata, quaerebat caufam. Ilk autemzPeregrinus hie adokicentulus,in' quit,prælatus eft nobis,8lt; beri amp;nbsp;hodie,obrepens quadam ekgan tie fpecie, iuflus eft elTe à poculis : èc nobis architriclinis nbsp;nbsp;pocillaz

toribus uakdiccns porrigit phialam, Sc affiftit proxime regiu cor puSjdignitate noftra, quae uerbo tenus tantum iam eft dignitas,c5 tempta» Et quod hie quidem honoretur,amp;: adipifeatur etiam maio ra,0C particeps fit uel magis arcanorum,quia nos ipfi peruerfa qua dam ratione tacemus, amp;nbsp;adiuuamus,minus acerbu eft.Cæterûm il luduticp licuilTet fine contumelia erga rios rriihiftros, nbsp;nbsp;focios ho''

neftarum adionum talia fieri ♦ Ac de his quidem aliud erit fermoz nis tempus.in prekntia uero^ mater,fponfam mihifuauifsimâCha ricliam uidere uelkm,fiquo modo morfum hunc animi illius afpez ftufanarepofsim ♦ EtCybekzQuakmfponlamfiliC' Viderismi hiobminimasmokftiasindignari, porro maiorcsoffenlas ignora re, lam non accipies in uxorem Charicliam. Quid dicis mquit cxclamans. An non fum dignus ut ducam conferuam meamC Qua ob rem,mater C Propter nos, inquit, Sc noftram ilkgitimam erga Arfacen beneuokntiam fidem ♦ Poftquam enim illam præferen tesnoftræ fecuritati,illiuscupiditatimagis quam noftrælaluti confukntes, omnia illius arbitratu perfccimus, femel ingrefius iir thalamum generofus hie præclarus amafius, Sgt;C tantum confpCz ( . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s dus

ï39 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AETHIOPICORVM

(ftusperruafitjutuiolarettibifaólunniufiurandum: amp;nbsp;ut fîbi Chari cha defponderetur,non (brorem, fed fponfam fuam efle aflèueras.

Promi(îcig(curhæcina,d mater C Promifitfili,refponditCy^ bele,præfente me,amp; audiente: nuptias illorum fjjlendido appa/ ratu celebrabit paucis póft diebus.Tibi uerd aliam fe in. matrimo' niumdaturampromifït. Vehementius ad haïcingemifcensA--chemenes, amp;complofïs manibus:Ego,inquit,acerbasomnibiis reddam nuptias, tantum me adiuua in nuptiarum ad tempus con/ ueniensdiIatione»Etfiquisinquifierit,grauitermeaffeft:üdecum/ bere in agro renuncia.Sponfam generofus nominat fororem, tan^ quam intelliginon pofsit, hæc tantum ad difcufsionem eorûquæ mihi funt promiflà fîeri.Quafi uero' etiamfî ampîedatur, fî ofculc^ tur,fi cL!ti nunc facit,denicp etiamfî unàdormiat,manifeftum fit im dicium,quôd non foror,fed fponfà eft» Mihi hæc erunt curæ,8C iu reiurando ac dqs quorum eft religio uiolata ♦ Hæc dixit, amp;nbsp;ira fi mulaczelotypia,amorce^ fruftratione percitus,(quæres alio-' qui amp;nbsp;ad ahum,nedum ad hominem barbarum perturbâdumfuf ficcrent) cogitationem quæ inciderat non expendens ratione, fed primo impetu approbans, equum Armenium quifâtrapæ adpo' pasSC paneoyresalebatur,cum ilium clàm fubducerepoflet,con/ feendit,adÔroondatem iter tendens,turn Thebis magnis contra Aethiopem exercitum colligentem, amp;nbsp;omne genus belli uarias copias congregantem, ateg exitum contra ilium iam adornantem» B

HEL lODORi ^ETHIOPICO^

rum Liber oélauus*

Exenim Aethioptim cum fraude circumueniflêt Oroôdatem, amp;nbsp;altero belli præmio potitus effet, ac Ph ilas urbem femper expugnatu facilem, antf cipationefîbifubiecifîet, adfummam rerumpe/ nuriameum adedut raptim ac tumultuariéma/ ____ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gna ex parte expeditionem fufciperet,redigebaL Vrbs enim Philæ fita eft ad Nilum,paululum fupra minores cata^ raftas: à Syene uero' amp;nbsp;Elephantina centum ftadqs circiter diftat, ’ Hancaliquando exules Ægyptfj cum occupafîent amp;nbsp;incoluifîênt, ut de ilia inter Aethiopes ÔC Aegyptios ambigeretur effecerût: illis quidem,Æthiopiam cataraftis terminantibus : Aegyptrjs uero' tiam Philas, quod eas exules illorum incoluifîênt, tanquam bello parlas fibi uêdicare uolentibus ♦ Cumep continue tranfiretabalrjs in aliorum ditionem urbs, eorum qui anteuertiffent ac deuicif fent efîet,tune uero' præfîdio Aegyptiorum amp;nbsp;Perfàrum detinere ,retur:Aethiopumrex,inlegationeadOroondaté,repofcebatPhf las,repofcebat amp;nbsp;Smaragdifodinas. Etcumiampridemhæcdc/ nunciaffet.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L I B E R o C T A V V 8.

fiündafTetjUtdidûeftjÔdnon obtinuiflct quod poftulabät, paucis Fiebus præcederelegans iufsis,ipfe fubfequebatur,cum an tea om ’^lapparatufe inftruxiflet tanquam ad aliud quoddam bellum, ÔÔ ’Gemini quo uerfurus effet molcm belli indicalîet. Poftqua autem f^hilas fuperaffe legatos coniecflabaturjqui negligentia amp;nbsp;fccuritaz teincolas implebant,amp;tanquampaciscaufa ÓÓamicitiæ legatio* Hefungerentur nunciabant:ipfe fubito adueniens, SC præfidium ^iedt, quod ultra biduumtriduum ue multitudinemhoftiumóó fnachinas quibus muri oppugnanturiuftinerenon poterat, 8c ur/-bem tenuit, neminiexincolis ullo damno illato. Propter hæcpergt; turbatum deprehendens Achemenes Oroodatem, amp;nbsp;de omnibus äbhis quieffugerantedo(flum,adhucmagispertwrbauitjCumino' pinato',00 non aduocatus adeffet.ExtempIo'cç, Ecquid male Aria^ fæjautreliquædomuicecidiflêt,quærenti: Cecidiiîequidem,cæ terùm fcorfim fe uelle dicere, refpondit» Poftquam alij fecefîeruntj oninia indicabacQuomodo à Mitrane captus effetThcagenes,ôd âdOroôdatem miffus,ut donum régi magno ( fi uifum fuiiîct)de-* iiide mittcretur.Etenim effe adolefcentem aula regia,amp;f menfa o m nino dignû. Quomodo à Balîaenfibus ereptus efiet, qui amp;nbsp;Mitra nêpræterea interfeciflent : quôd poftea ueniffet Memphim,fimul renouas amp;nbsp;Thyamis rationes» Ad extremum, Arfaces amorcm erz J. §aTheagenem,amp;migrationemTheagenisin regia domicilia, honoresilli cumquadambeneuolentiæfignificatione habites,ac ' illiusminifteriajSC pocillationes:amp;S quod adhucfortaiTè nihil incegt; I ftæc5fuctudinisintercefsiffet,refiftcnteadolefcente,8i' répugnant te.Metuendum effe tamen^ne adducatur aut ui,aui; alioqiii tempo risdiuturnitati fuccumbJs, nifi aliquis ilium antè Memphi rapiat* totum fcopum amoris Arfacæ præcidat. Atcp earn ob caufam fc tjuocpaccelerafie, clam elapfum uenire indicé, beneuolêtia erga dominû, occultare ea quæ contra uoluntatê domini herent non ua Jentem » VthacorationeiraOroondatem impleuit, amp;nbsp;totusin-' dignatione uindiélæ ftudio efferuefcebat: f urfus eum cupidita» teinflammabat,narrationemdeCharicliaadBciens,etinfummuni faftigium ficut erat attollens,ôépulchritudinem uirginis èc forx mam omnino diuinis laudibus ornans, quod nuquamtalis fuiHec uifa,necp iterum uideri pofiet : Floccifaciendas exiftima, dicens, omnes tuas pellices præ ipia, non tantu eas quæ hint Memphi,fed amp;nbsp;eas que te fequuntur.Et alia multa ad hæc addebat Achemenes, fperans, etiamfi rem habuiffet Oroondates cum Chariclia,fc tame illam paulo póft,cum earn pro præmioindiciorum petijßet, in u** ï^orcm accepturu, lamcp prorfus irritatus erat amp;nbsp;inflammatus Sagt; trapa,inretia fimul iræôc cupiditatis inicélus.Etnecp minima dila tioneinterpofita,Bagoa quodam ex eunuchis ( qui fide Sc author! täte apud ilium ualebat)accerfitOjtraditiscp illi equitibus quinqua

s i ginta,

I4o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H E L I o D o RI AETHIOPICÖRVÈI

gjnta,Memphimmißt,utadfeadduceretTheagenem amp;CharicK am primo quocp tempore,amp; ubicücp fe deprehenfurus eflèt,impc/ rans.Dedit literas,alias ad Arfacen eiufcemodf : O R o o N D A-TES arsacae: TheagenemÓC Charich'amcaptiuos germagt; nos,regios uero' fèruos,ad regem tran(mittendos,mi'tte. Acfpoiv te mitte,quoni'am teinuita abducêtur,óó Achemenis fidcs apud nos ualebit ♦ Ad Euphratem uero' fuprcmum eunuchum Ment phijtales : Negligentiæ in curanda mea domo, poltea reddes ratio nesjnpræfèntia uero' peregrinosGræcos captiuos,Bagoæ trade ad me deducendös,feu uolente Arface,feu inuita Omnino autem trade* Alioquin fcito à me imperatum cfle,ut ipie uindus adduca^ ris,officio tuo priuandus ♦ Bagoas igitur ad id quod imperatum fuerat,profedlus eft cum literis lïgno fatrapæ obfignatis, quo magt; i'orem fidem illis haberent hi qui erant Memphi, ÔC eo celerius iugt; uenes traderent*Profcdlus eft amp;nbsp;Oroondates ipie ad bellum congt;-tra ÆthiopeSjAchemene quocp fequi iuflb:qui filentio,amp; cumnp hil tale fufpicaretur,uflt;^ dum ea qusc indicauerat,uera eiTe côprogt; baret,cuftodiebatur* liiclem diebus hæc Memphigerebantur* Statim poftquam in uiam fe dedit Achemenes, Thyamis cum iam antiftitium pleno iure recepiflêt,8ó propterea primas in urbe tcnc ret,aceaqusc ad funus Calafiris pertinebant perfeciiTetjiufta^ exc quiarum patri omnia intra dies conftitutos perfoluiiret,redibat in memoriam Theagenis Sc Charicliæ inquifîtionis,quando iamuer B fan' ctiam cum extraneis lege pontificia permittebatur* Poftquam autem ubicp exploras,amp; follicite inquirens, cognouit eum in fatra pæ aulam traduftum ene,quanta celeritate potuit ueniens ad Arfa ' cen,quærebat iuuenes peregrinos, tanquam ad ipfum cum multis alijs de caufis pertinentes,tum quod pater Calafiris moriens,extrê mauoce illiomnino inculcaifet,peregrinis ut prouideret,8deos tueretur imperans » Ac fe illi quidem agere gratias, quod acceptes hofpitio iuuenes peregrinos amp;nbsp;Græcos,per hos elapfos dies, quf bus ueriari in tempio non initiatis interdictum erat,humaniter tra (ftaftet * Petere autem ut ip ft fuum depofitum recuperate rurfus If ceat * Arface autem: Miror,inquit, quod cum nobis comitatem 60 humanitatem teftimonio tuo tribuas,rurfus inhumanitatis nos condemneSjdum ftudes ut aut non pofle, aut nolle proipicere pe-' regriniSjamp;S conuenientibus offices illos ornate uideamur* Non hoc,inquit Thyamis:fcio enim affluetius hie ui(fturos,quam apud nos,fi modo manere ueIlent*Nunc uero cum fint præclaro gencre orti, alioqui autem uarios fortunæ infultus experti, amp;nbsp;in præfen^ tia oberrantcs^nihil illis potius eft,quam ut fuu genus recuperent, in patriam redeant. Qua in re ut fim illis adiumento, hæf cdem me reliquit paterreum mihialioquiintercédant cum hifeeperegri nis 8C alia multa amicitix uincula nbsp;nbsp;Recftè fads, Arface ad ipfum.

LIBEROCTAVV8. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i4lt;

* (Juódoniiffo lurgio ÔCira,æquitatem obi'jcis:quamagis nobifcum beere apparebit,quâto dominan',quàm fruftra profpiccre,ad obgt;- «« tinendum maiorcm ui'm habet ♦ Thyamis autem adiniratus,Do hiinaris tu uerd,inquit,horum Quomodo C lurebellli,relpon dit,quddcapti'uosferuosefficiu Cum igiturintellexifret Thya^ niis,quôd de Mitrane di'cere uellet, Sed ó Ar(âce,non bellum ( in^ ^uit) eft, fed pax,ratio præfentis tempon's : et illud quidem in fer^ lt;« iiitutemredi'gere,hæcautem m libcrtatem umdicare folet: ÔC illud t* eft uoluntas tyrannica, hoc uerd decretum regium^Deniep pacem helium, non nominum pondus, fed ratio conftitutio eorum «« qui utuntur uerius iudicarc folet. Qpamobrem æquitatêm fi his af bnfa fueris,melius definire uideberisicaeterum honeftum amp;nbsp;utile, hec^incontrouerfiamuenit» Quomodoenimhoneftumtibieil, autconducit,iuuenes,amp;: peregrines,tarn furiofe uideri,amp; fateri,tc rctinere uelleC' Ad hæc non amplius continuit (cle Arlacc,fed idnii accidit, quod omnibus in uniuerfum amantibus accidere fox bt:Cum occultasefie fuasrationes putant,erubefcunt:cum funt « j dcprehenfijomncmpudorcmamittût. Quilatet,cundantiorefi:: « 1 quideprehenfuseft,audaciorefficitur. Quemadmodumamp;illam tc confciamensredarguebatjScThyamimaliquidfufpicatum efie de bexiftimans,nonfaciens flocci arttiftitem,8Cantiftitri dignitatem^ ömnemep pudorem muliebrem abijeiens » Sed neep ( inquit ') ea quæin Mitranem admififtis,uobis condonabuntur.Cf teriirn tern puserit,quandodeinterfeâ:oribusillius, amp;nbsp;eorum quiunàade^ fantjOroondates fumet pocnas.Hos uerd non dimittâ,qui in præ fentia funt mea mancipiarpaulopdft uerd fratri meo Regi magno, fecundum legem Perficammittentur. Ad hæcrhetoricarequan^ turn uis,iuRa ÔC honefta utilia frufira definicns,qudd nullius in^ ft ‘Jigeat is qui habet imperium in aliquem, fuumarbitrium quodlf het horum eife ftatuens:amp; ex aula noftra eueftigio Iponte difeede, ne forte incautius agens,inuitus cedere cogaris. Thyamis igitur exibat, deos teftes inuocans: SC tantum affirmans,qudd hæc bonû finem non effent fortitura:indicare urbi, earn in auxilium aduox care cogitans. Arface autem : Nihil euro tuum antiftitium, cum dixiffdei Amorfolum refjîicitantiftitium.potiêdi folatium: in tha^ ** lamum fecedens, Sc Cybelen accerfens,de præfèntibus rationibus deliberabat.Etenimiam aliquomodo amp;fugam Achemenisnon comparentis in fufeipionem uocabat : Cybele,fi quand o percontax retur amp;nbsp;inquireret de Achemene,uarios,amp;alio tempore alios pre textus commiicente, ôd omnia magis qùàm ut ad Oroondatem eu uenturum eflecrederct,illiperfuadcnte.Veruntamennoomnino ad extremum fidem faciebat,fediam propterdiuturnitatemtem» porisilli fides non habebatur. Tuncigiturî Quid'nam faciemus^ dicebat, o Cybele C Quæ tandem crit ratio qua me ex ijs quæ cirgt; s ) eumfiantÿ

t4i HELIODORI AETHIOPICORVM

cumftant, extricarepofsim Nam amor nonremittit quicquam, A fed magis incenditur, tanquam materia à iuuene hoc, magno cum impetu accenfa, Ilie autem eft Sd ferox, intradlabilis nbsp;nbsp;qui hu^

manior efleprius quàm nunc uidebatun Tunc quidem fraudulen tis pollicicationibus me coniolatus: nunc autem omnino etiamma nifeftènoftrarecufànspoftulatagt;Q.uod me magis perturbât, ne forte de Achemene quæ fufpicor, ipfe quoq^ audierit, atqj ita ma' gis rem réfugiât ac reformidet. Enimuero præ omnibus me angit Achemenes,qui nunc ad Oroondatem profeftus eft,aut perfuafu rus illifortafte,autnonomnino credibilia difturus. Videam eoo modo' Oroondatem:unas blanditias, Sgt;C lachrymulam unam Aria

3» ces non fuftinebit.Magnam ad faciendam fidem uiris,habentuim 5gt; fafcinum,muliebres ÔCconfuetudine habitandiconiundiocu/

li. Atillud eft acerbifsimum,fi non potitaTheagene,anteuertarac cufationeraut fortafsis etiam poena, fi quid,priufquam ego foelie? täte perfruar,audierit Oroondates.Quamobrem Cybele omnem mouelapidem,omneminuenimachinam,uidensin extremumpe^

„ riculum res noftras deucniifezSc fimul cogitans, quod cum de me 5, ipfa delperarim, haudquaquam alijs fim parfura. Prima fîquidem fru(ftum capies extiiifilij conatibus:quos q^uomodo ignorarepo' tuerisjconiefturaaifequinon polfum» Cybele autem: Quod ad filium meum,inquit,attinet,amp;: fidem meam erga te domina,no uc' ra te opinari,rc ipia cognofees. Porro cum ipfa tarn fegniter cures B tuum amorem, non eft quod conféras culpam in alios, qui uacui funt à culpa. Neep enim ut domina imperas, fed ut ferua blandiris adolefcertti.Quæ initio quidem reefte fortafle fiebant, cum tenero amp;iuuenili animo efie putabatur. Poftquam ueroexurgitcontra amafiam,expcriatur te,amp; agnofcat ut dominam,amp; flagris cæfus ac tormentis excruciatus,fupplex tuæuoluntati fe fubrjeiat. Confue'

»gt; uerunt enim adolefcentc3,cum coluntur, dcfpicere : ui autem coa^ »3 (fti,cedere.Quamobrem amp;hic faciet poem'sada(ftus,quæanteane gabat blande SC leniter traeftatuS. Videris tu quidem rede dice/ re,inquft Arfacezcæterùm quomodo ferre poflem, oculis meis ui/ dens illud corpus cædi,aut alio quocunep modo affligiC' Rurfus, inquit ipfa,mollitie diffluis,quafi non fit futurum,ut ipfepaucis tormentis adhibitis, meliora ampletftatur : tu paululum excru' ciata,confequaris omnia ex fententia.Atqui licet neep oculis dolo/ rem accerfere ex rjs quæfient, fed illo Euphrati tradito, amp;nbsp;puniri iuffo tâquam ob aliquod deli(ftum,abefre à fpeftaculo quod te do/ „ lore afficeret(auditus enim,afpelt;ftu ad commouendu dolorem mi 5, nus eft effieax)5dfiiliumfententiam mutafle fenferimus,rurfus ' poena tanquam refipifeentem eximere. Pafla eft fibi perfuaderi Arface; amp;nbsp;accerfito fupremo eunucho,ea quæ decreuerat impera/ uit, Ilie autem ÔC natura eunuchorum zelotypia laborans, amp;nbsp;ianv

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L t B E R O C T A V V S» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14^

Pudern infenfus Theageni,ob ea quæ ui'dcbat amp;Cfufpicabatur,fta^ Hm eum fn uincula ferrca coniecit,óó affligebat fame amp;nbsp;uerben'bus ’nhabitaculo tenebrofo conclufum: Sc feiend quidem fèd tarnen ^rsimulanti infcitiam,amp;r quærenti caufam, nihil re(pondens,quo« poenasintendenSjamp;magisquam uolebat Arlace, acpræce/ p2rat,excriicians, neep ullum introgrcdi finens, præter lolam Cy^ ^den.Gc eni'm i'mperatum fuerat Jlla ueró perpetuö ueni'ebat,et J'menta feilliclaminferre fîmulabat,tanquam milèrans l'IIius for-/ propter familian'tatem que fibi' cum eointerceflerat,deplo *‘3ns:re i'pfa autem,quid haberet animi in præfenti fortuna,amp; fi re^ ’Witteret aliqui'd mollior fieret tormentis,explorans, Ille autem ’’lägis uirum fe præbebat, Sc tune præcipuè repugnabat conatiz ^us;corpus quidem affligi finens, cæterùm animos caftitatis congt;' foentia attollens:amp; glorians in illa fortuna,ac cxultans,quöd cum ’i^aximam partem affligeret,præcipuæ præftanti'fsimæcp gratifica ’’eturinfuper occafione declarandæ beneuolêtiæ erga Charicliam • oblata»Tantum fi fcirethecilla,opti'mc lecum agi exiftimans:amp; co , ' ^inuèCharicliam,lucem amp;nbsp;animam 8^ uitam appelles, Quod cum ftiam Cybele uideret,Sc quamuis contra lèntentiâ Arlàces(ex qua lt;luod kuiter Theagenem affligi uelkt audiebat, ut no ad mortem, ^edad coactionem traditum)ipfautpoenæintêderentur Euphrat tirenunciaret, necp ita fe quiequam proficere fen tiret, fed omnino

B res defperata fuerat, ipla præter Ipern experientia edoefla quk businmaliselTetjintelligeretrnuncquidempoenam abOroonda^' tCjfihæc audÜTet ex Achemene, iamiam expedfatlstnuc ueró,ne an tea mortem fîbi côfcifceret Arface, tefrita amoris deprehenfione, rrietuensjftatuit niti contra ea quæilli incumbebât,5c magno quo-' dam malo perado, aut exequi ea quæ Arface uellet, in præfcnz riaexpeefatum ab ilia euitare periculum, aut argumenta oninium negociorum tollere,necem fimul omnibus moliens animo, Atque itaad Arfacen ingreiTa, Ludimus, inquit, operam Domina,Nec^ «nim quicquamremittit ferox ilkifed femper audaciorefficituf, Charicliam femper in orehabens,’amp;illiusappellationetanquam lgt;Ianditfj s fe confolans, Vltimam igitur,fi placet,anchoram (ut dk dtur) iaciamus, amp;nbsp;earn quæ eft impedimènto è medio remoueaz mus,Si enim cognouerit earn interfjiTe, confentaneum eft fore, ut niutata fententia aflèntiatur noftræ uoluntati,cum prorfus defpe-' rauerit de illius amore ♦ Rapuit id quod diftum fuerat, Arfacet cum zelotypiam,qua iampridem laborabat,ira propter ea quæ digt; ftafucrantintcndiiret.8(f,Re(fte mones, inquit, Mihi curæ erit, ut kbeam hoc piaculum tolli, Quis autem erit qui obtemperabit^ refpondit Cybele. Cu enim omnia fint in tua poteftate,interimerc ramen ablc^ iudicio magiftratuum Perficorum, legibus eft prohk bitum.Opus igitur erit,ut laborem óC mokftiam fufeipias, in congt;

gt;44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AETHIOPICORVM

fingehdocnmine amp;accufatione contrapuellam.Prætereainccr/ tuniert,ajifimuscaufamprobaturi♦ Sedfiuidetur (omnia cnini tua caufaamp;^ andere amp;^fuftinere fum parata )ueneno infidias exe^ quar,öc potionefuco fadlo adueriariam è medio tollam ♦ Appro/ bauit hæc Arfacc nbsp;nbsp;facere iubebat. Illa autem ftatim aggrefla eft

adfatflum.’dC cum deprehendiffetCharicliamin lamêtisöZ lachry/ mis, quid aliud quam lugentem,acmultiplices rationes quibus èuita migraret cogitantem(iam enim fenferat Theagenis fortu/ nam,quamuis Cybele initio' dolis earn falleret: amp;nbsp;quód non appa/ rcret,necp ueniret folito more in conclaue, fubinde alios atep alios prætextus fingeret) O' mi(èra,dicebaLAn non defines temacera-* re,Ô(S fr U (tra confumere C Ecce tibiiam Theagenes emittitur,amp; iieniet hodie ad ueiperarri.Domina enim, quæ ob quoddam illius erratum in miniftrâdi munere paululum fuerat comrhota, amp;nbsp;con* cludi iufleratjhodie fe ilium emiiTuram promifitgt;feftum quoddâ pa triumcelebratura,fimuletiamprecibusmcisadduda * Quamcb rem confurge ac te recipe, cibum unànobifeum tandem aliquan/ do capiens, Quomodo autem tibi credere debeaCinquit Chari clia » Nam confuetudo tua me continue mendacqs fallendi, fidem rjsqLiæâtcdicunturadimit» Cybeleautem: Perdeos,inquit,om/ nés iuro,omninofore,ut omnia tibi fint expedita hodie,amp;utabo/ mni cura deinceps uacua fis futura : modo' ne te ipiàm anteinteri/ maSjCumiamtotdiebusàciboabfiinueris:ièddeguftauticp,çbe/ ß diens nobis,ea quæ nunc tempori funt parata ♦ Vix fané, fed ta/ men parebatCharicIia,fraudem quidem ufitatam illi fulpicans: cæ • terùm iureiurando ex parte aflentiens, fuauiratem eorum quæ promifià fucrant,Iubens recipiens.Quæ enim expetit animus Jibe ter credit. Recumbentes igitur comedebant. Et cum A uræ mi/ nifiranti,amp;poculis infufum uinum porrigenti,utprius Charich'æ afferret, CyLele nutu fignificafièt, poft illam ipfa uicifsim accepto pocLilo bibebauNeedum erat totum epotum, cum iain æftuarea'' nus uideri, amp;nbsp;eo quod fuperfuerat effufo, toruis oculis ancÜIâin/ tuerijôCuuIfionibusacinflammationibusacutiisimispremi.InceP fit autem horror perturbatio Charicliam, amp;nbsp;engere illam cona/ »gt; baturjncefsitamp;:alios,quiaderantpræientes. Malûenim,ut uide/ tur,omni iaculi impetu celerius eft,tabifico ueneno tinStû,et uel ad

« iuuenê florcntem^tateinterimendûiatis uiriû habet.Tuncauf, eu in fenili ec iam effœto corpore ueriâretur, celerius dici poteft inpræftantifsimas partes permanabat, Itacpanusitaconfumcba/ tur,amp;f membra uulfionibus remiisis, motuomnideftituebâtur ac difioluebantur, color nigerfuperfîciei cutis inducebatun Sed C/

„ rat,ut exidimOtUel uenenoipCo animus fraudulentus acerbior. Si quidem Cybele iam effians animam, dolos non intermittebat, fed partim nutibus, partim interruptis Sc morientibus uocibus, Ggni' ficabac

LIBER OCTAVVS«

^cabat Chariclia eflc,quæ illiftruxiflêt i'nßdi'as^Itacp'anuscxtrcx (piritum edebat:ct fimul Chariclia uincTra detinebatur, ad

^'nacen continuo duccbatunHac ueró quærente, V trum uencnu ’pbparaflètC fi nollet uerum fateri, cruciatus ac tormenta mini^ Mailte : nouum erat Chariclia infpicientibus fpedaculum. Necp e^’ ~ triftis^aut aliquid p’ræ fc ferens qiiod degcnerem animum

gueretjGd ridens uenit in confpeó;um,amp;: ludibrio habens praefcn tianégocia:partim propter confcientiam reifièfaélorumcalum*' '’hm negligens: partim gaudens, fi Theagene non amplius fuper^ ftitc eflet morituraret quafiin lucro pofitura nefariu facinus, quod ’pCainfeadmittereftatuerat,alrjs conficietibus* Et, O' prgclara,in^ ^uit. Si quidem uiuit Theagenes, dico me efle infontem huius CX' ^is.Sin aliquid illi accidit,tuis impqs confilr)s,nihil eft ribi opus,ùt 'illis tormentisàme confefsionem extorqueas ♦ Habes me, quæ ^iiftuli earn quæ te cnutrfjt, amp;nbsp;ad pulcherrima faóla inftituit,ac ’nterfîce fine ulla cuncflatione ♦ Nihil enim tantopere eft cordi 1 neagcni qui tuos fceleratos conatus, optimo iure auerfatus eft. In furorem uerterunt hæc Arfacen:SCcum illam colaphiscæ^ iufsifiet, Ita quemadmodum eft uindam ducite (dicebat) pia^ ^ülumhoc,utilli oftendatis,infimili ftatiiefTeprodignitate præ^ darum illius amafiû:ôô cuilibet membro uinculis iniédis,Euphraz dquocp iftamtradite,utcuftodiaturad craftinumdiem*capp ^^lipoena iudicio magiftratuum Perficorum damnetur. Cum auz tcm iam ducerctur,puella quæ erat à pocuh's Cybele(crat autem al tera exionicis mancipqs, quæ initio iuuenibus in ufum obfequq

Arface donatafuerant)fiue quodammodocommotabeneuoz hntia erga Charicliam,propter familiaritatem ÔC confuetudinem, Hue dtuina uoluntate impulfà,collachrymauit, amp;nbsp;uehementius inz geniifccnscO' miferâ,inquit,quæomnino eft à culpa uacua.His ue *■0' qui Circumftabant admirâtibus,et pcripicuè quid uellet dicere, ptoferre cogentibus,fe dediffe Cybelæ uenenu confitebacur,8ô acz cepifle ab ilia ipfa,ea conditione ut Charicliy daret: deinde feu perz turbatione ex re inufitata anticipatâ, feu inhibitâ à Cybele, quæ ut pHus daret Charicligmnuerat,permutaflêpocula,etanuiobtuliflc id in quo uenenu fuerat. Ducebatur igiturredà ad Arfàcen,in lu Ctoponensjfiàcrimine uacua Chariclia inueniretur♦ Generofæ « uim indolis 8c uultus cÔmiferatio, etiâ barbaricû genus fiibire fo' Ift-Cumcp eadê dixiflètancilla,nihil proficiebatur : fed ipfàm quoz queconfciamôC adiutricem efledicens Arfàce,inuinculacorttjci, euftodiri ad indicium præcepit, ac primates Per{ârum,inquoz nim poteftate confilia de Rep. indiciaSTpcenarum détermina-' dones continebantur , nunefjs dimifsis,ad indicium in fequengt;' tînt diem conuocabat. Et cum multo mane uenietes confediiTent, âceufabat Arface,ueneficfj crimine, omnia utgeftafuerâtnarrans.

14lt;S HELIODORI AEtHlOPlCORYM

idcntidcm inachrymans,quôd nutricem, Só earn quæ I'lh’ ornnv / bus rebus fujfîetpreetofîor,amp;^maxi'mabeneuolentiaergafepræ' ditarn ami'fiiïet : prouocas ad ipfos ludices teftes, quod cum pere^ grinam recepiflet,ac omnia humam'tatis officia illi impertiuiflet,ta libusabinainiurrjsgratiæloco afficeretur» lnfumma,illaquidem fuerat acerrima accufatrix^iihil autem refpondebat Chariclia: fed rurfus efiam confitebatur crimen,amp;quod uenenum dediifet affirm mabatraddens infupcr,quód Arfacen libenter fuftuliflet,nifian ticipata fuißet.’aliacp præterea, Arfacen diredè conuicqs onerans. Cumenim omnesfuas rationes noótuin carcere cum Theagene communicafletjaciniusuicifsimaudiuiiTet: padacpefiet,utfiopor teret, omnc genus mortis quod decerneretur,iponte adiret, ac dP fcederet c uira moleftiarum plena, Af errore irrito, ÔC fortunaim' placabili, deniqj cum illi ultimó(ut eft confèntaneum^ amantcrua ledixilletjinoniliac^ cum ilia expofita,quæ alioqui femperamp; occul tè ferre ex induftria folita fuerat,turn intra ueftem utero fuccinxif (èt,quafîquædam iufta exequiarum fecum fcrens, omnecrimen, omnemcp mortem, cuius infimulabatur,confitebatur,amp;noninfi' mulata nihilominusipia comminiicebatur.Quarn ob caufàm iudi ces neep cunftati,pardm aberat quin illa atrociori nbsp;nbsp;Perfico fup**

pliciofubqcerentrueruntamenfortaflc quodammodo commoti afpeclu, aciuuenili amp;inuidaforma,ut ignecremaretur decreucquot; runt. Raptaeft igitur continuo atortoribus, amp;: paululü extra mu/ B rum ducebatur,præcone quód propter ueneficiûadrogumdu/ ceretur continue proclamante,Sc magna multitudine hominum prætereaex urbe fequente* Qiiidam enim ipfi earn uiderantcum duceretur, quida ueró ex auditu amp;nbsp;rumore, qui celerrimè urbem peruaferat, properabant, V enit autem amp;nbsp;Ariace, fpecflatrix de jnuro fiebat. Acerbum emm illi efte uidebatur,fi fe aipeólu fuppIP erj Charicliænonexiàtiaftet. Poftquam autem rogum maximum tortores extruxerunt,óó flammis fubieeftis clarè fuccenderunt,pau lulum fibiconcedi temporis Chariclia, ab bis quitrahebant,cum petr)fiet,8lt;^ fe iponte rogum confeenfuram promififlet:O' fol,excla mauitjSc tcrra,beati cp quicunep fupra terram eftis, Sc infi* a terram bominum fceleratorum inipe(ftores Sc uindices, quód firn infons corumquoruminfimulor,uoseftis teftes. Sponte autem mela^ turam mortem, propter intolerabiles animi dolores, benignèclc mentefqî fuftipite. De hocuerópiaculo Arface,quæfefceleratis faeftis polluit, ÔC adultéra eft,amp;S hæc ut meo fponfo me priuet facit, quamprimum fumite pœnas. Hæc cum dixiffeLomnibus quid^ dam exclamantibus ad eaquædióla fuerant, alijs inhibercpœ^ nam ad aliud indicium adornantibus, alqs iam conantibus, prac' uertens roQum confcendit:8din medium fefe conferens, diuinta-'

^3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

(fta ftetit jcircumuagantc potius ignequam appropinquante,ö£ nihil

LïBERÔCTÂVVâ.

nihil noccntCjfed cedente,in quam partem fe Chariclia coniecifTet* acut illuftraretur tantum, circumftante fplendorc, magis ob pub chritudinem confpicua, ôé quafi in igneo thalamo nubens effîcien te. Ilia autem nunc in banc, nunc in aliam partem rogi trâfsiliebàf, admirans illud quod fiebatjSc ad mortem accelerans : cæterùm nb H1 proficiebat,femper dante locum igne,amp; tanquam ad illius fnogt; tumrefugiente. Tortores autem non remittebantquic^,fedmaz gis etiam turn incumbebant(Âriàce quot^ nutibus minacibus imgt;' perante)ligna congerentes, ÔC fluuiatilem harundinem cumulant teSjHc Omni ratione flammâ alentes 80 cocitantes.Sed nec ita quic^ lt;luam profîciebatur,fcd magis urbs perturbabatur: 8c diuinam o^* pemefleexiftimans, Mundaeft muliercula,infons eftmulierciv la,cxclamabat ♦ 8c accedentes plericç tortores à rogo repellebant: Tiiyami incipicte ^8C populo ad auxilium ferendum animû adden teCiam enim 8c ille aduenerat,immenfo clam ore id quod fiebat in.' dicante)Sc Charicliâ eripere cupientes,proximè quidem accedere «Ô audebant, fed ut ipla rogo excederet puellæ imperabant .Non enim quicfp periculi efle metuendum ci quæ in igné uerfata fît,fi ümrelinquere uoluerit. Quæuidens 8caudiens Chariclia,amp;^ ipfa putâs fe diuino præfidio defcnfàm eife^ftatuit fe non ingratam elle debere erga numê,ncc rerjccre bénéficia: exiluit èrogo, ut urbs præ gaudio fimul 8c ftuporc magnû clamorem, 8c Conlbnantem tolleret, ac magnos deos inuocaret: Arlace uero non côpos fui ip/» fius,defiliret ex mûris: amp;nbsp;pCr portulam excurrens, cum magna ca.' teruaftipatorum,etproceribus Perlàrum,inrjceretipfa Char ici iæ tnanus:amp; populû proteruè alpiciens, Non pudet uos,diccret, fcC' leratam mulierem,8c ueneficam, amp;nbsp;authorem cædis in ipfo facino te deprehenfam,amp; confelîàm,conari poènæ eripereC’ cum quidem interim dum fceleftæ mulicrculæ opem fertis,fimul Periarum legi bus,amp; ipfi régi, 8C fatrapis 8C proceribus ac iudicibus refîftatis: in--defortafle,quod non conflagrauit, ad mifericordiam errore quo^ dam flexi,8c drjs euentum ilium aferibentes. An non tandem rede tîntes ad meliorem mentem,intelligetis, quod hoc ipfum magis iP lius ucneficium confirmet, cui tanta fît præftigiarum copia i ut etfi ani ignis uiribus repugnare pofsit;Conuenitc,fî uidetur,in concb lium craftino die,quôd ex uobis publiée conftabit:ibi cognofeetis ipfam confîteri,amp; à confeqs quos afleruo in cufl;odia,conuincû

Simulcp abducebat ipiàm,collo inhacrens, 8c iiipatores remoucre eonfertos ut in turba imperans. Illi autem partim indignabantur, Si^refîftcre cogitabant: partim cedebant, aliquo modo fuipicionc tieneni adduôli : quidâ etiam metu Arfaces acillius potentie deter febâtun Ac Chariclia quidê Euphrati iterû tradit,rurfuscp in plü fa uincula coni}ciebatur,ad fecundu iudiciu et fuppliciu afTerüâda; inluçromaximoin aduerfîs rebus ponens confuetudinê Theagc/ t 2 nis,6d

143 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AETHIOPICORVH

nis,amp; facultatem rationes luas illi enarrandi.ab Ariace enim hoc A ad augendam poenam excogitatum fuerac, quo iuuenes tanquam il lis illudens excruciaret,ut in uno carcere côclufî, fpetflatores cflent mutuo fuarum calamitatum,duni uinculis öd cruciatibus affligercn

s, tur.Sciebat eniiTi,quód dolor eius qui amatur,magis amantê quam fuus excruciat. At ucro' rjs fadum hoc, confolationis loco potius c/ rat, amp;rinfimilibusdoloribus ucrfarilucrum ducebant: fi alteruter ex ipßs minus cruciatuum fuftinerec,uidum fc eße ab altero,amp; qua fi inferiorem aclanguidiorem inamoreexiftimans« Licebatucroih lis uerfarifecuiTijôC mucuófeconfolari,confirmarecp,ütfórtiterSó generofe fortunam quæaccidat,Sc propter pudicitiam amp;nbsp;fidem eiv ga fe mutüam adita certamina utercp ferrent.Cum igitur multa uß que ad nodurnum tempus inter fe colloquerêtur eiu(cemodi,qua' lia confentaneum eft eos elfe locutos, qui poft illam nodem ampli usdecolloquiodefperaftentjamp;feconfuctudine mutua quoad fieri potuit exfatiaflent.ad extremum in miraculum illud, quod circa ro gum acciderat,animumintenderunt. AcTheagenesquidemdeo/ rum beneuolentip caufâm acceptam ferebat,qui auerlàti fuiflent im iuftam Arfaces calumniam, nbsp;miferti innocentis ac nihil promerk

/ tæîChariclia uero' ambigere uidebatur. Nam ifta quidem inufi-' » tata ratio falutis,inquif, diuino quodam beneficio omnino contigif 9» fe uidètur.Cæterùm huiufmodi calamitatibus affligi,fine ullainter/ ß 9» mifsione,ac tormentis cruciari uarr)s,ac fupra modum, horum eflc 9» qui diuinitus affligantur,amp; in maius odium incurrerint. Nifi forte 99 fit aliquod m iraculum Dei fecretius, qui in extrema pericula conij/ ciat,amp; ubi nihil fpei fit reliquum feruet. Hæc cum adhuc dicerct, Theagene ut in bonâ partem interpretaretur adhortante, ut ma gis piè fentiret,acrefipilceretadmonente: Propitq nobis eftotedri, exclamauit.Qiiale enim nunc mihi fomnium(feu uifum fuit)in mc-^ tem uenit,quód cum priori node uidifïem, tüc quidem nefcio quo modo exciderat animo.nunc uero’ in memoriam illius redq. Som/ nium ueró uerfus erat,in metri rationê aptatus. Verfum autexpo/ fuit diuinifsimus heros Calafiris,cuius tahs quædam fuit ftrudura:

'Ponc mctumflammæ, V ant ar bes fréta mcdclai P^csfcilis 'Parcispprodi^ioja licet.

Theagenes quocpconculTuseft ,nonfecus acfjqui diuino fpiritu concitantur,quantumcp concedebant uincula profiluit,amp;,Benigni fitis in nos dij,exclamauit.Nam ego etiam poeta ex rccordationeef ficior,amp;^ oraculum quoddam mihi â fimili uate,fèu Calafiris fuit,feu deus aliquis Calafirisforma apparenseditumeft,uidebaturc^ta/ liadicere:

t^d terram ^^ethiopum ueniesjComitantepueÏÏay

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DI BER O CT A VVS* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14^

inclis riaccs cra/linus eff^u^icns^

Qyod quidem ad me attinet^quorfum tendat oraculum conqceré PoflunitTerramenimÆthiopumjeorumquifub terra ætatem de §ut,dicere uidetur* Vnâ autem cû puella^id eft,cum Proferpina co ^abitaturû : 8C foluti'onem ex uinculis, hi'nc ex corpore difccHum.

autem quid nam dici't uerfus, qui ex contrarrjs fibi conftat ^omen quidem Pantarbe,omniametuês fîgm'ficatxæterùm pro^ ’’iiflum uult-non metuendum efle ropum. T um Chariclia /Sua «

»

inquit,meum Theagenes,confuetudo uerfàndi in calamita- «« tibus cfFecitjUt omnia in deteriorem partem accipias, coniedlu» ’■ainterpreteris.SoIent enim fere' homines, ad ratiohem ëorû quæ ®ccidunt, accommodate animum * Cæterùm meliora quàm tuexi-ftimas, indicate mihi ea quæ uaticinio prædi(fla funt uidentur, ut puella fottafle fim ego,cum qua te pàftiam meam Aethiopiam con fcenfurum elle promiflum eft,cum Ariacen illiüs uincula efFugc ris.Quomodo autem id fit futurum,ncc^ nobis mariifeftum cit,nc 9ueincredibile:drjsuerôpofsibileeft,amp;curæ critrisquiuaticinia « gt;^eddidetuc«Nam prædicftio quæ ad me pertinet, iam ut fcis uolun lt;« täteill/us perfeëla eft, ÔC uiuo in præfentia, de qua iam ptorfus de^ Iperatum fuerat. Atq^ adeô cum falutem meam reuincftam mecum pottarem, tune quidem ignorabâ:nunc uerô ut mihi quidem üidez tutjintelligo. Cum enim indiciamecum expofita, etiam temporP bus quæ præterierunt geftare ex induftria iblita fuiflerri, tune ma^ gis iudicio de me futuro, quod ultimum fore expeeftabam, occulte utero ilia fùccinxeram, fi quidem feruarer,ui(fi:um et res neceiïàrias fi’ppeditaturarfin aliquid mihi accidilîèt, ornamenta ultima ôô iuz fia exequiarum futura Jnter hæc Theagenès,qug funt monilia ma gno fumptu conftantia, amp;nbsp;lapides Indici Sâ Aethiopïcï ualde pre-ciofi: eft etiam quidam annulus,dono datusà patte meo matri, turn cum ilîi deiponderetur, lapidenl qui uocatur Pantarbc,in paft infertum habens,amp;Slitcris quibufdam facris pidus: denicp cære-utonia quadâ, ut uidetur,diuiniore plénus, A qua cohiedor uim aliquam lapidi accederc,quæ ignem depellat : hoc fis qui ilium ha-bent,utnullolenfu,nec dettimentoin flammaafficiantur,dono tlantem^Quæ amp;nbsp;me forfitan uolûtate diuina ferüauit.Hæc con-fjeere polTum, Sc feire ex eo quod diüinifsimus Calafiris mihi fug-’ géfsit: cûeadem amp;nbsp;dici èc doceri, rjs notis quibus efièt infi'gnita ex pofita mecû fafeia, nunc uero uterurri mefi obuoluens, fæpius narrare folitusfuerit. Iftæc magisprobabiliafunt, amp;uera,5lt;f cum bcneficio quod tibi contigit conuenientia, inquitTheagenes: cæ-^ terdm ex craftini diei pcriculis, quæ'nam alia Pantarbe nos libera-bitTNeque enim uticp immortalitatem( quod utinam fieri poiTèt ) dcpellendis rogis promittit fcelerata Ariacc,ut cônieduram face-relicet,aliumqueiidam SCmagisnouum pccnæmodum irtpræ-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t 3 fentiaex-

Ijo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H E L 1 Ö D o R î AE T H I O P I c O R V M

fentia excogitante.At(^ utinam fimul ambos, amp;nbsp;urio generernorgt; tis,amp;r eadem hora, condemnaret:non morte profedó hoe eflè div cerem,fed ab omnibus malis rcquietem» Chariclia autem: Ades animo,inquit.Pantarbenaliamhabemus,eaquæfuntnobisuatici nio prædida. Ac drjs confidentes, feruabimur iucudius: fi opus, fuerit,maiore cum pietate patiemur. Hi quidemin horum confi deratione ueriantes,amp;r nunc lugentes, magiscp excruciari amp;nbsp;anxi/ urn eflè alterum alterius cauia quam fua affirmantes, nunc nero ub timis obteftationibusfefe mutuó obftringenteSjSCquódufl^ad mortem feruaturi eiÏènt fibi fidêin amore, per deos præfentcm fortunam iurantes ita tempus tranfigebant. Bagoas autem, amp;nbsp;équités cûillo mifsi quinquaginta,multano(fle, fbmno omnia de/ tinente,Memphim perueniunuEt cum eos qui erant ad portam fi lentio excitaflènt,amp;' qui'nâ eflènt,dixiflènt, Ô6 cogniti eflent, in au/ lam fàtrapæ propere Sc confertimingrediuntur» Ac équités qui/ dem Bagoas ibi relinquit,domicilia fatrapica illis cingens, ut fi for tè exifteret aliquis refîftendi conatus, ad defenfionem eflent para/ tijpfè uero per quandamianuamuicinamportæ,ignotammulti/ tudini, cum infirmas fores paruo negocio emolitusfuiflèt,amp;el qui ibi habitabat,fèindicaflèt,atcp ut fiïentio premeretimperaflèt, adEuphratem confuetudineSCperitia locorum accelerabat,ad-' g hucetiam turn paululumlucenteluna. Cum'ep ilium deprehendif-fetin leÂOjCxcitauitdeibmnOjSc tumultuantcm,8c,QLu'shiceft^ ' clamantem,compefcuitBagoas:Ego,dicens: fed lumen inferriiu/ b e. Aduocato igitur puero, qui erat afsiduè circa ilium, lychnum accenderéjita ut alios dormirefineret,iufsit.Poftca uero quàmue nit puer, ÔCin candelabrum impofito lychno difcefsit,Euphrates tumdicebat, Quid'nam calamitatis nouæ portendittuusfubi/ tus ÔC inopinatus aduentusC Illeautem:Nonmultis,inquit,uer bis eft opuSjfed has literas acceptas lege, Sc antè hoc ipfum fymbo ' lum figni cognofce:Sc quod Oroondates fit is qui dat mandata,fi/ dem habe:quodcp eaquæluntimperata,c5ducatexequi,ipfepri/ us apud animum æftima, Cum itaep Euphrates accepiflet epi'’ ftolas, 8c utramcp percurriflèt: Arfàce quidem,inquit,lugebit, amp;nbsp;in præfentia eft in extreme periculo, cum febri quadam tanquam diuinitus immifla pridie tentata effet, 8c acutus calor fuccefsiflet, quifllamha(ftenusdetinet,SC exiguam fpem quodfuperftcseflc pofsit relinquit.Ego autem has ne quærenti quidem 8c poftulan/ ti darem,quæ potius ipfà moreretur, 8c nos unà perderet, quàm iponte iuuenes hos trader et» Tu uero fcias,te per tempus aduenif acceptes peregrines abducas, ac pro uirili parte ad auxilium illis ferêdum,ftudium tuum afferas« Ac miferere illorum omnino quimiferifuntacinfoelices, 8c fexcentos cruciatus actormêta,me quidem inuito, cæterum ab Arface iuflo fuftinuerunt: alioqui, ut uidetur,

» , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L t ß Ë R OCtÀVVS* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i;t

^idetur,bono generc nan, quod me res ipfà Si^ cxpericntia do^

omnibus in rebus modefti ♦ Atcp hoe dilt;flo, ducebat cum ad ’■ärcerem» Cæterum Bagoas cum uidiflet iuuencs captiuos, ^Uamuisiamcruciatibus exhauftos SCattenuatoSjobftupuitad^ ’’’iratione proceritatis 8d pulchritudinis. Illi autem, hoc il lud efte ^xiftimantes,ac intempefta noefte Bagoam uenire,ad indicium ca pitalcamp; ultimum eos abdudlurumipaululum funt perturbant öeinde crcamp;i, læto amp;nbsp;exporrelt;fto uultu, quod nihil curarent, 5^ •^agislaetarenturjmanifeftumindicium ijs quiadera.nt dabann

autem Euphrate appropinquante, ac manus admouente, amp;nbsp;’’gna quibus uincula fuerant conclufa eximête,Theagenes: Eu^' gepiaculum Arfàce,exclamauin Node ac tenebris fua nefaria faci ’’otafcabfcondituramputatîcæterüm acriseft iuftitiæoculusin «« ’■^darpuendo, ÔC in occultis, abfeonditis, èc nefandis rebus in lu-' «« ^emproferendis, Sed uos ea quæ imperatafuntfacitis,ô(ffiuéix«c gniSjfiue aqua,fiue gladius in nos eft decretus, eandem fimul ip •lani mortem utriep largimini, Petebat hacc eadem quoep Chagt; hclia. Illachrymantes igitur eunuchi(intellexerant enim taciti,ea

diftafuerant)cum ipfis uinculis eos educebant» Poftea uero 4uàm domiciles Satrapæ funt egreßi, Euphrates eô loci manfit,. Bagoas autem, amp;nbsp;équités, dempto onere uinculorum iuuenibus, J, ^i]stantumquæillos cuftoditura,noncruciaturafuerant, relu ® ^is,utroCp in equum fublato, ipfbs in medio collocatos in orz Bem ftipantes, quanta celeritate potucrunt Thebas proficifeeban tur.Cumcp quod fuperfuerat noftis fine ulla intermifsione itirieri tribuiffènt,Œ poftridieufep adhoram ferè tertiam nufquam genu flexiirent,radiorum fob's feruorem, ueluti æftiuo tempore in gypto, no amplius ferentes,8c exhaufti infomniatmagis ueró Cha hcliam continua iaftatione equitandi defefiam uidentes, ftatue^ ’’unt aliquo adequitantes recreare fefe,reficere 8^ equos,et puellæ *'efpirandi fpacium dare. Erat autem ripa quædam promontoz hum Nili, circa quam à redo fluxusperpendiculo aquarecipro/ cata,amp; in gyrum lemicirculi inflexa, amp;nbsp;ad oppofitum locum defle honis conuerfa,tanquam finum quendam Epiroticum cfficiebat, ’d quod circumferibebatur, multa pratenfi herba, ut qui totus cf fet irriguus,plenum tmulta præterea gramina, paftionem pecudf Büs8cpafcuapinguifsima,fponteferentem:arboribus Perfeis ÔÔ ^tSycomoriSjCt alrjs quæ Nili focietate et alimêto gaudent,coiite^ dum ÔC adumbratum.IbiBagoas, unà cum his qui cum eo erant* inimoratus eft, arboribus tetorq loco ufus : cibumcp ipfe fumpfit, Slt;^Theageni cumChariclia impertituseft:renuêtespfimùm, co-* gens:amp; fuperuacaneum efle cibum capere ftatim morituros dicen hbus,perfuadens,quód nihil eiufeemodi euenturum effet affirgt; ’^andozô^ quod no ad mortem, fed ad Oroondatem ducerentur,

edocendo»

HEblODORI AETHIOPICORVM edocendo Jam autem mtenfo æftu meridiei relaxato Jok non ant Ä plius uertici immincnte,fed in latera, amp;nbsp;apartibus occidentaliori/ bus radios conijcientejamp;Bagoafcfe ad iter apparâte,aduenit qui/ dam eques,ex perpetuo curfu(ut uidebatur)anhelans ipk,ac fudo re manantem equum ægrè fuftinens:amp;cum quiddam feorfim Ba^-goædixiflet* quiefcebat, Ille autem aliquandiuhumi defixouub tu, quafi cogitatione ea quædida fuerant expenderet : Hoipi-* tes,inquit,adefte animo,poenas uobis dédit hoftis,mortua eft Ariàce, laqueo k fufpendens, poftquam uos difcefsifle nobifcum audiuit, amp;neeeflariarn mortem Ipontaneaanteuertit^Namnon effugiflet ab Oroôdate ôi. à Regß fupplicium, fed aut interfeda fu iflet, aut in reliqua uita perpétua ignominiæ nota haudquaquam caruiflèt.Nunc autem hæC fignifîcat amp;nbsp;nunciat Euphrates. C^are confidite,8ô bono efte animo, qui nunainiuria,utcxadècognoui, quenquam lacefsiueritis:eaueroquæ uosiniuriaafFecit,fublata fit. Hæc dicebat Bägoas aftans, non redè quidem pronuncians linguam Græcam, multa adulterina parum apte coagmentans: dicebat tarnen,cùm ipfe gaudens, proptcrea quôd proteruitatem Ariàces tyrannicè uiuentis grauiter tuliflet: turn etiâiuuenes con/ firmans,amp; confolans. Sperabat enim, quod tarnen magnum £ue/ rat,fuumftudium Oroondatiegregièprobatumiri,fîferuairetP pfiadokicentem incolumcm,quiomnem aliamturbamabobk/ qufjs,adumbraturus eflet:ac puellam inuida forma,uxorem illius B poft Arfaces mortem futuram. Gaudebant Theagenes cum Chariclia illo nuncio,deos magnos amp;nbsp;iufticiam inuocantes. Ne(Ç fequicquamacerbi pafluros efièdeinceps,ctiamfiaiperrimafor'' tuna illos excepifièt, arbitrabantur : inimicifsima iUis,iacente. Sic ,, omnino fuaue quibufdam eft, uel perire, dummodo inimicorum ,, internecione pereundum fit. Cum autem iam crepufculum ad leniorem flatum diffunderetur, amp;nbsp;ad profedionem commodita^' te auræ inuitaret, profedi inde, iter habebant ilia ipfà uelpera, continua node, kquentis diei matutino temp ore, accélérantes utThebis Oroondatem,fi fieri poflet, deprehenderent.Cætenim illis non fuccefsit.Sed cum quidam ex exercitu fuiffet illis obuiam, amp;nbsp;quod Thebis egreflùs efiet fàtrapa nunciaflet. quodeç ipfe miP lus eftêtut omnes milites armatos,etiamfî qui efiênt in prefidqsre/ lidi, cogeret, amp;nbsp;ut Syenen accelerarent hortaretur : omnia enim plena eße tumultu ac perturbatione, Sc metuendû ne urbs fit cap-' ta:fàtrapa quidem tardiusueniente,Aethiopicoautem exercitu tanta celeritate aduim inferendam uib, utnuncqfamam aduen/ tu præuerteritzdefledens de itinere Thebas inftituto Bagoas,Sy'' enen proficiicebatuf.Ianl autem appropinquans ,in Aethiopicas jnfîdias, 80 manum iuuenum armatorüm incidit:qui miisifuerât, ut cflent Ipeculatores, Sgt;C fecuritatem iuneris toti exercitui cxplo^

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rando

LIBER OCTAVVS, tando præftarent : tune uero propter nodemamp;înfcicia focorum (id enitn fuerat ilh's imperatum ,ut cum à fuis remotius difcefsif-fentjubicuncpcommodum effet tnfîdiasoccuparent)quofdâue' pres ad fluui'um fubeiites,(îmul ôô fibi præfidijjôô hoftibus infidia-rum faciendarû cau{à,mfomnes ad dlam uepn'û quafi mum'tionem txcubabant. Primo itaq^ diluculp cum (cnfîflentBagoam nbsp;equigt;

tes cum l'pfo præten'rCjSC qudd pauci effent diïpexiflent, paulip Wcp eos præterequitare fiui{îentjamp; nullos alios fubfequi certo rognouiflent, fubito ex palude cum cîamore egrelsi, eos mfeque^ lîantun Bagoas autem, ÔC reliquus equitatus cùm mopinato cia -niore perculfî funt : turn ut ex colof c Æthiopes elle eos qui e rupif fcntcognoueruntjSc multitudinincutiquamferefiftcrepofle up derunt,(mille enim fuerant ad explorandum mifsi,leuiter armati) neêxadtè quidem alpeiftum illorumfuftinentes,fugam fecerunt: lentfus quidem micio quàm potuiffent, Sc ita ut non prcccps efgt; fufafugauideretur dilcedentes^Hi autem infequebantur, primos emittentes eos qui inter ipfos Troglodytæ fuerant circiter ducen^ ti.Troglodytæ autem funt natio Aethiopica,pafcuis dedita,amp;: K-' rabibus contermina:quipernicitatem eximiam amp;nbsp;à natura confer quuntur,ôôàpueritia exercent* Ad grauem quidem armaturam prorfusnonfuntaffuefadlKcæterùm fundainprælijsiaciêtes,auc iniprefsione fa(fta,detrimento aliquoafficiuntrefiftenteszaut fi fen ferunt eos eiîè fuperiores, refugiunt,atilli ftatim omnem ipem ingt;-fequendi abfjciunt,ualere illos pedum celeritate,amp;: quafdam cauer nasangufti aditus amp;nbsp;latebras occultas faxorûfubirefcientcs* Hi igituf tum pedibus équités aflequebantur,amp;fiindisiacientes uub iierabant:ueruntamen conuerforum impetum non exceperut, fed lènfimadfuosrefugiebant* Quo animaduerfo,Perlæ,Ô!:contem ptapaucitate,aufifuntacie conuerfain illos impetum faceretetpul fis paululum ijs qui inftabant, rurfus fugam accelerabant, cal carigt; fius equos concitantes:6^ quantum illis erat uirium, Sc celeritatis, laxatis babenis omne id effundentes* Alii igitur efiugiunt ,fub uer^ ficem quendam Nili,tan^ arcem curfu fefe conpcicntcs, Sc tegmê ïoripæ ne ab hoftibus conlpici poffent,fefe abfcondentes. Bago^ î'sautemcapitur, cum equo offendentc collapfus, altero crure ut , ’’louereilludnonpoflèt luxato* Capiuntur quoepTheagenes Chariclia,partim relinqucrcBagoamindignum iudicantes, cuius 'iiribeneuolentiam ergafeiam perfpexerant,acinpofterum ipefa fiant:eamcp ob caufam aftiteruntilli, defilientes ad pedes : partim îfR’.gere nequeuntes,uel magis etiam (ponte ie in illorum potefta^* ^frndedentes. Theagene adCharicliam,HociIludeffe(omnium, dicente,amp;:Aethiopeshosjin quorum terram nos captiuos pergt; 'icnturos effe fatis deftinatum cft ♦ Cofultum eft igitur dedere nos ’pfiSjSc committere potius incertæ fortunæ, quam certo apud

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U roondatem

1^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AETHIOPICORVM

roondatem periculo» EtChariclia qui'dereh'quum intcHigebat, cum in rem ipfam fen'c quadam fatali quafi manu duceretur;amp; me lion's fortunæ fpem côcipiebat, amicos magis quam hoftes qui ad uenirent exiftimans .attamen nihil dicens Theageni, eorum quæ cogitabat,fe aflentiri illius fententiæ tantum fignificabauCum igi/ tur appropinquafTentillis Æthiopes, Sgt;C Bagoamquideeunuchu cffe de facie cognouiflent, hos uero inermes amp;uinó:os, forma SiS proceritate inhgnes uiderent,quacrebant quiham cflcnt:Ægyptio quodam ex fuorum numero,öd altero qui Perfi'cam linguam calle^ bat,ad percontandum adhibito, tanqucäaututruncp, aut alterum certe intelledluris.Etenim fpeculatores,et exploratores ad Ca quae fiunt amp;nbsp;diCutur copnofcenda mifsi,ut eiufdem linguae fermonis peritos,qua indigenæ hoftes utuntur,fecum ducant,necefsitatc funt edoffthPoftq? igitur Theagenes longo ufu linguæ,ad Aegyp^ tiam amp;nbsp;breuem interrogationcm,refp5dit: Illum efte præcipuum ab obfequrjs Pcrficifatrapæ,feautem Charicliam nationeGræ' cos,à Peril's quidê primùm captos,nunc autê Aethiopibus,duftu melioris fortunæ oblatos amp;traditos î ftatucrunt illisparcere, amp;nbsp;captiuos abducerCjUt ita primam quafiprædam maximamrégi fuo offerrent,preciofifsimum quiddam ex facultatibus fatrapæ. Perfarum enim regqs aulis, oculifunt aures eunuchorûgenusî qui cum neqj liberos necpcognatoshabeât,quibuseoruanimi de/ ùineffi effepoisirtt,pendent ex eo lolo qui fe illis credidit, luucncs B aute, donum pulcherrimu, ad obfequium regis,amp; ornamentu au^ le futuros exiftimabant« Dcducebantigitur eos ftatim cquis im^ pofitosjillû quidê ut fauciû,hos uero' tan^ uinculis impeditos, fc/ ftinationi itinerisceleritatenon futurospares.Eterattan^inafti one fabulæ prologus,id quod fiebat.Peregrini æ captiui, qui pau lo ante fufpenlî tenebantur metu cædis ob oculos uerfantis, no du cebantur amplius,fed deducebâtur,in captiuafortuna,catcruaeo/ rum qui illis fubditi paulopoftffuturi erant,ftipati, Ethiquidem in tali ftatu erant»

HBL lODORi ^ETHIO ICa

rum Liber nonus,

YENE autemiâ prorfùs obiîdionc cinda fucrat, amp;tanquamretibus, copijs Aethiopum conclufa. Oroondates enim,cum propemodum accedere Aethiopes fenfiflet,amp;omifsis Cataraêlis,adSy/ enem infeftis lîgnis contendere,paululum illos an teuertens, ingreflus fuit urbem : amp;nbsp;claufis portis, ac in mûris mifsilibus, Sê armis,amp; machinis difpolîtis, expeêlabat id quod futurum erat ♦ Rex autem Aethiopum Hydaipes, cu prox cul adhuc Perfas Syenem efle ingreffuros per exploratores cox gnouilfet.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER NO NV s»

gnouifTct, atçpadco ea fpe quod illos antcucrterc poflct,/n infc' ’ïuendo accélcraflèt,mhilominus tarnen tardiusaffuiflèt:exercigt; ^^niadmouitad urbem,ct in orbem muro drcumfunderis,(ïne ub JopræliOjtantum quafi in (pedaculo afsidebat, fèxcentis myriadb Oüs tam uirorum et armorum,quam animaIium,Syènenfium cam pos complens, Sc in anguftum redigens. Atcp ibi ilïum Ipeculatoz ï’cs deprehendenteSjCapnuos adducebant ♦ file autem cüm deleda eft afpedu iuuenum,iam inde beneuolentia liberos, quäquam ’iefcius,animi prefagio quodam corripkdensttumlætusaccepit ^Hicnillud uimftorum addu(ftorum,ÓZ,Euge,exclamauit,uin(ftos ’ïobis Dij hoftes ex initijs fpoliorum trädunt ♦ Atlt;ç hi quidem,in-' SdtjCum primifintcapti,ad primitias belli feruentur incolumes ’Oeum finem, ut in lacrificijs triumphalibus,ficutrecepta moribus ^inftitutis Aethiopum lex poftulat, uidimæ fiant dqs patrijs, cu ftodiendbSpeculatores autem donis remuneratus,hos ipfos 8^ faptiuos ad impedimentarcmittebat,prefidio firmo eiufdem lin^ güæ peritorum attributot amp;nbsp;datis mandatis,ciim ut omnis cura 8C diligentia in illorum rationibus adhiberetur, 8c uidus iplendidus illisfuppcditaretur,atcpabomnicÖtärhinatione ac macula uacui, tanquam üidimæ quædam afleruareiitur t turn ut uincula permu-tarentur,5lt;^ àurea illis inrjcerentun In quem enim ufum apud alios ferrum in eum apud Aethiopes aurum deftinatur. Et hi quidem ««i ß ca que fuerat impcrata,faciebât»Cum'cp prioribus uinculis demp^ tiSjSc fpe iiberalioris uiuendi rationis fada, nihil amplius præbe^ rentjamp;Saureas catenas illis aptarcnt:tunc amp;nbsp;fifiis fubijtTheage^ ’iem,6c,Papæ( inquit) unde tam Iplendida mutatioC Magnoperc nobis profedo fortuna blanditur:aurea cum ferreis permutamus,

locupletes cuftodia redditi, maioris preci} uindi extitimus» Arridebat quoque Chariclia,amp; Theagenemin aliam fententiarri traducere conabatur, turn his quæ à dijs prædida fuerant erigens^ tuni mclioribus Ijjebus deliniens^Hydafpes uero Syene aggreftiis, Cüm antea primo clamore fe Cum mûris ipfis urbem difepturum fperaftet,tum autem propemodum à propugnatotibus reiedus dfet, 8c re ipfa ftrenue impctum hoftium propulfantibiis, amp;: uer^ lgt;isad contumeliam 8d irritandos animos illudentibus,ira commo üis,quód prorfus refiftere dccreuiflent,et no ftatim ab initio ultrd fc in illius poteftate dedidiiTerinftatuit tion terere tempus cum ex^ erdtu,ociofa cundationemeep eiufmodi oppugnationes inftitucx ccjquibus quidam capi,quidamautcm efFugere poITenttfed obfidi one magni operis,amp; ineuitabili,urbem funditus quamprimum e-' üertere* Faciebat igitur tale opus. Circulum circa murum in pör^ clones diuißt, amp;denas orgyas denis attribuens,latitudihemcp profimditatem maximam defignans, fodere foflam iufsit. illi uerd fodiebantjSe ali} materiam efFoflàrrî effcrebant. alq tumulum in ab

u 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turn aggere''

heliôdoriaethiopicorvm tum aggercbant, alter um mur um contra eum qui obfîdebàtur ex-* citantes. Nemo aucêimpediebat opus, nee obfiftebat, quo minus muri ambitus perficcrentur: erumpere ex urbe propter ingentem exercitus multitudinem non audens, amp;nbsp;mifsilium ufum ex propii gnaculis inutilem efle uidens, cum medium interuallum inter du^ os muros tantum efle colligeret, ut extra teli iaclum eflent i] qui o/ peras faciebat. Poftquam autem amp;nbsp;hoc didlo citius perfecit,utpo te ingentibus copijs open' celeriter inftantibus, aliud tale incipie^ bat. Parte circuli latitudine femipletliri plana non accumulata reli(fla,definenti exutracp parte extremitati crus aggeris coniun-' gcs,ad Nilum in longitudinem ducebat, ab humiliori ftruduraiit altiorem femper amp;nbsp;magis arduam,crus utrunc^ erigens. Contulif fet aliquis longis mûris molis illius rationem. Cum æqualem latitU dinem femiplethn* ubic^ feruaret, longitudine uero' id quod eft in ter Nilum amp;nbsp;Syenemfpacij occuparet.Poftquam autem iunxitrP pis aggerem, deinde tanquam oftio quodam fluuium in alueum cruribus interceptum deriuauit.Sicutiigitur ab editiori loco in decline, amp;nbsp;ex immenfaNili latitudine angufto finuaquaincidens, manucp fadis ripis cohibita, ingentem quendam amp;nbsp;ineffàbilê cum ad oftium ftrepitum,tum fonitum in alueo,ut uel ab f)s qui longifl fime aberant exaudiri poflet, edebat. Qiiod cum audirentiam,amp; uiderent bi qui erant Syene, amp;: in quanta mala incidiflentintellige^ rent,quóduidclicet illius circumuallationis eluuio fcopus eflet, B neep effugere ex urbe poiTentjaggere et aquæ affluxu exitum inter cludentc:necç manere tutuefTe cernerent,ad opem ferendam fibi; quantu facultatis præfentis ftatus ratio dabat,fefe apparabant.In^ primis autê,ubi tabulata circa portas difceiTerât, ftupa bitumb ne obmuniebant et obturabant:dcinde murum^ut firmiori in fede maueret, fuffulciebant. Hie humum,ille lapides, non nemo ligna, quilibet id quod obuium fuerat aggerens. Denicç nemo quieft ccbat:fed muIieres,SC pueri,perinde ac fenes, in opus incumbe^ ” bant.Nullius enim fexus,ncc ætatis opem, répudiât periculum de »» uita. Robuftiori autem ætati,etuegetæ,quæ in armis erat,cunicu^ li cuiufdam angufti et fubterranei ad hoftium aggerem agendi negotium datum fuerat.Etquidemhâc ratione opus perficiebatur. Puteum prope murum ferè quinc^ orgyarum, reda inftar perpen diculi profunditate cu effodiflent,amp; fundamenta fubrjflent,tranf uerflm dcinceps facibus accenfis,reda ad aggeres ducentem cunb culumagebant: rjs qui fubfequebanturàtergo, ÔC pofterioribus, femper à prioribusiufto ordine humum effbflâm recipientibus. Sc in quanda partem urbisiampridem horn's occupata efferent!/' bus, ac in tumulu aggerentibus.Hæc ucró faciebant eo côfîlio jit ß aqua ad locum ilium terra uacuum perucniflet, ad perruptionem occafionem Sc aditum haberct. Sed tarnen calamitas anteuertc-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bat ciuium

» , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ L ï B E R N o N V s, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1$ ƒ

“^tciuïum promptitudinem, Nilus enim lam fongum ducHrum ag geris tranfgrefluSjimpetu in ipacium circuli delabebatur, ÔC undp ^iiacçcircumfluenSjipacium intermuros intercepturti quafi fta^ Slum quoddam efficiebat. Atcç ha continuo exiftebat infula Syc^ mediterranea urbs circumflua,NiIi fluélibus æftuans.Initio 9uidem,Sc unius dieifpacio fufFecit fuftinendæmoli murus,Cæte ’’Um poftquam ingruens uis aquæ in altum attollebatur,amp;^ per fiß-^utas terræ,quæ cum nigra et pinguis eflet,æftiuo tempore difceP [^ratjin profundum penetrabat,ôd fundamenta muri fubibatitum ’^uiponderi cedebatfubieä:amoles,amp; qua parte obmollitiem ^axitatem terra defedifletjibi murus inclinabat, ÖC uacillatione pe^ ^iciilum ruinæ denunciabat, cum propugnacula quaflarentur, 60 pvopugnatores ebullitionis impetu concuterentun Porro uefpc ra adueniente, iam quædam pars muri turribus intercepta cor-* ’’uitmon quidem ita ut ruina ftagno inferior fieret, necp ut aquam ’’ecipere pofiet,fed ut quincp ulnas uticp emineret,minitans propc •^odum terrorem eIuuionis,Propter quæcomploratio mixta eo-* ’’Um qui fuerant in urbe,quæ amp;nbsp;ab hoftibus exaudiri poterat, orp fbatur : Scmanus ad coclum tendentes, quod fpeireliquum erat, öeos feruatores inuocabant» Et Oroondatem, ut legatos ad Hy^ ^afpem de pace acffuros mittcret,fupplices orabant. Ille autem pa^ ’’ebat quidem, feruus fortunæ uel inuitus fadus ♦ Cæterùm aquis ) ß üiterclufus, SCrationis qua tranfmittere nuncios ad hoftespoflet uiops,necefsitate eft edodus.Cum enim fcripfiflet que uolebatjSC sdlapidem deligaiTet, funda ad boftes nuncq loco adijciebat, fup^ plicespreces trans marc mittens,Cæterùm nihil proficiebat, cum häus languidior eflet,quàm ut longitudine æquare pofret:ö^ prp in aquam incidcret,quam fpacium fuperaret, Ille autem rurfus ^uoq? eadem ratione epilfolam eiaculatus,lpe lapfus eft:omnibus fagittarqs SC funditoribus,tan^ rfs quibuscratde fcopo fortuz uæcontcntiojfummo ftudio traqcereinteruallumannitentibus, uniuerfis autem eadem ratione laborantibus:ad extremum autem

nianus tendentes ad hoftesquiin munitionibus ftabant,8dtheax trum illorum calamitates faciebant,miferabili geflu, quid fibi ueP hntilliia(fi:us,quantum fieri potuit indicabant: nunc quidem ab anteriore parte manus protendentes in fpeciem fupplicum, nunc üerb poft terga ad uincula recipienda circumducentes ad feruitu'^ tisconfeisionem.Hydalpes autem agnoftebat quidem illos ialugt; têpetere, Sc paratus fueratillis ea dareJndicit enim quodamodo,

imperat præftantibus uiris clementiam, fubiedus hoftisJn præ „ fentia uero' cum expcditam rationem nullam haberct, ftatuit cer-* -düsfumcre hoftium experimentum. Erant autem iam antea naup giäfluuiatilia parata,quæ per defluxum fofisc ex Nilo ferri finens, poftquam ad ambitum aggeris delata funt, attracfta detinuit. Ex

u 3 hisdcx

.i^8i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AETHIOPICORVM

his decem quæ nuper compaó:a fuerant,cum delegiflet,S(f ftgi tta' -rios ac armatos in ilia impofuiflèc,amp;imperaflet quæ illos dicere o-' porteret,ad Perfas cmifit. Illi autem tranfinittebant inftrudi, ut 1Î quid uel præter Ipem tentarent rj qui erant in mûris,ad ineundum prælium eflent parati » Erat autem inprimis nouum fpectaculum, cum nauis à mûris ad muros tranfiret,et nauta in mediterranea rc' gionc nauigaretjdenic^ nauigium per locum cultu impellcretur» Cumcp fit nouarum rerum author femper tumultus belli,tunc ma xime miraculum omnino inufitatum introducebat, nauales copp as cum i}s quæ ex muro depugnabant committens,amp;r contrapalu/ ftrem militem,terreftrem armans.Hi igitur qui erant in urbc,naui gia 8^ milites ad cam partem ubi murus corruerat, appellere conz fpicati.homines attoniti, 8^ tcrrorc iam ac perturbatione propter circumliantia periculapleni, etiam eos qui lalutis eorum cauflauc if niebant,infulpicionemuocabant(fiquidem omnia flint fufpeâa »» 8cformidabilia,quæin extremo periculo eueniunt)etiacicbantdc », muriSjamp;Siaculabanturin naucs»Sic omnino homines etiam qui de s, fuis rationibus defperarunt,femper quod fupereft temporis ad di

lationem mortis,in lucro ponunt.Iaciebant autem ita dirigentes L duSjUt non uulnerarent, fed ÖC acceffum prohibèrent ♦ laculabanz tuf autem yicifsim Aethiopes,8c ut certiori idn petentes, amp;nbsp;nonz dum animum Perfarum intelligentes,continud duos quofdam,ac . deinceps plures transfigunt:ut aliqui flibito et ex improuifo accep tis uulneribus de mûris extrorflim amp;nbsp;in aquam, in caput deuolucz rentunEt quidem magis exarfifîèt prælium, his parcendo tantum prohibentibus, Aethiopibus autem etiam cum ira fefe defendenti bustnifi' quidam homo illuftris,8c iam fenex,cx Sycnpis,intcruenK ens,ad eos qui crant in muro uerba fcciflet: O' amêtcs,inquicns, præ calamitatibus obftupefadi,quibus hadenus fupplices cra^ mus, amp;nbsp;in auxilium aduocabamus, hos cum præter omnemfpcm amp;nbsp;opinionem aduenifrent,iamarcemus Z qui fi amico animo ueniz unt,ea quæ ad pacificationem pertinent,nuciantes, feruatores noz ftri erunt : fin hoftilia cogitant,facillime etiam fi applicuerint,fupe rabuntunEnimuero quf magis rationibus noftris confulimus,cti am fi hos confeoerimus,cum tanta nubes, terra amp;nbsp;aqua urbem ein xeritfcur aute non potius eos recipimus, que fit illoru fententia cognofcimusî’Omnibus in rem dicere uidebatur, Collaudabat auz tern amp;nbsp;Satrapa,amp; ex collapfa muri parte hue atep illuc decedentes,’ immotis armis quiefeebant ♦ Poftquam autem fpacium illud inter turres uacuum fuit propugnatoribus, amp;nbsp;populus uelamentisfi-' gnum dans conccdere fe portum fignificabat:tuc Aethiopes pro' pius accedentes tanquam pro concione,cx nauigrjs ad obfeflum theatrum talia dicebarit: O' Perfæ,amp;r Syenenfes qui adeftisî Hyz dafpes orientalium amp;nbsp;occidentalium Acthiopum,in præfèndaue;

rd Sc

I , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L I B E R N O N V S» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;159

uefter Rex,cum hoftes domare noui't,tuni ad mifcricordiatn ^I'gafuppliccs à natura procliuis eft : illud qin'dê forntudinis hoc ^utemhumani’tatis : atepakerum uirtutis militum, alccrum ipfius proprium decus efte iudicans.Cumcp ui'tam ueftram habeat in po ^^ftatCjita ut earn uobis largiri,auc eripere pofsit : tarnen quandogt; Spidernfuppliceseftis,libérât uos,omnibus ob oculos uerfante ^minimè dubio belli periculo:conditiones,quibus uelitis hifee ca ^ïmitatibus liberari,non ipft propones, fed uobis, ueftro arbitrio ^Wgendas permittens» Nequeenimpro fualibidïng tyrannicum Quicquâ ftatuit,fed manfuete amp;iine inuidia gubernat homrnum fortiinam» Ad hæc Syenæi quidem refponderunt: feipfbs, amp;nbsp;Ir ^eros,amp; coniuges dedere in illius potcftatem,utin.is utaturpro ar ^itrio:amp;urbem illi, fi manferintfuperftites,tradere, quæamp;: nunc ’n extrema defperatione uacillet,ni(i quæ lalus à DijSjaut ab Hyda ^pemifta,excidium anteuerterit.OroondatesautemzExijs quæ ^dli caulrr. præmia fuerunt,fe deceiTururn efle dixit,8C dimifTu^ rum Philas u »•bem,amp; Smaragdeas fodtnas : cæterùm petere, ut in ' ’pfumnihil durius ftatuatur,neepfeipfeneq?militesdedauSedfi üditHydafpesintegrum officium humanitatis declarare,concegt;' dat nullum damnum inferentibus ,ncque mantis contra eleuantP ^uSjdifcedereElephantinam :quód fibiperinde efletnunc mori, . 3tcp deinceps fuperftitem proditionis exercitus à Rege damnant

Quin etiam grauius illud efle futurura,8ó afperius: quadoquideni uunc fimplex genus mortis ufitatum fortafte illi fubeundum eft ltt,tuncuerócrudelifsimum,amp;cuni acerbifsimo fupplicio noua rjuadamrationeconiunclum, Hæc cum dixifietjUtduos Perias reciperenradfefe,orabat,eo prætcxtu,quafi Elephantinam eftenc Huri:amp; fiquidem illi qui ibi eftent, ad deditione inclinafient, neep ft amplius, quin idem faciat,ctmlt;ftaturum. Hæc cum audiftenc præterealegati, continuo profedli funt in altum duobus Perfis aft j fumptis,ac deinde omnia Hydafpi renunciarunt. Ilie autem cum j fubrififiet, multis modis ob ftoliditatem Oroondatem reprelt; lt;nbsp;hendifiet,quódde conditionibus diflereret,homo qui non exfe, fed ex altero, utrum illi uiuendum an moriedum eflet, anceps anft tc rno pcndcret: Stultum eft,inquit,propter unius amentiam,tan' lt;« tainmultitudinem internecione delere» amp;nbsp;eos quifiierantmifsiab « Oroondate, Elephantinam ire permifit, tanquam nihil omnino cu rans, etiamfi illi refiftendi confilia quæpiam iniuiflent. Ex fuis au^ rem,alijs ut oftium Nili fofla dedudum obftruerent, alps ut aliuci ’n aggere excinderent,negotium dedit:ut ita et influxu prohibito, ftagnante aqua effluxu delap(a,celerius exficcari poftet fpacium circaSyenem, Sc ad ingreiftum durari. Ac hi quidem iufta, pauluz lum modo opus exorfi,poftero die executuri fuerant: uefperafta^ tiniamp;no(fte deinceps,fjs quae commemoratafuntmandatis,fuper ueniente»

ido nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AETHIOPICORVH

uenientc, Porró ij qui erant in urbc,obuium,amp; quod haben po» terat,auxih'um,nonintermittebat,defalutequamuis præterlpenî obïata non defperantes Et alq fubterraneum cum'culum agentes, iamaggeri appropinquare uidebantur,interualloamuro adag^ . geretn,quod oculis erat fubiecflum, in foflam fchœni menfura elle dcprehenfo.Alq murum facibus adhibitis erigebant;facilisautcni erat inftauratio,lapidibus introrfum in ruina deuolutis » Poftquï autem præfentis temporis rationem tutam efïc arbitrabantunne^ que tum turfiUÎitu Sgt;C perturbatione caruerunt:fed media node pars quædam aggeris, quam fub ueiperam Acthiopcs perfodere ceperant,(fèuqudd terra laxa, amp;nbsp;minime dénia illo loco aggefta» ceïsit fundamëritum humidum redditu ; fine his qui fuffödiebant, utfundamentum propter uacuum ipacium inferius defideretamp; collaberetur efficientibus:iiue in eum locum ubi anguftius fodi cc ptum fuerat,aqua poft difccflum operariorum fuccedente, amp;nbsp;no' (ftu aufta moles diflblui cepit, cum id quod femel perruptumfuez rat,magis acmagis perforaretur, ièniîm profundius fieret: fi'ue diuino auxilio quiipiam afcribathoc opus )præter opinionérutn-' pitur,tantustp fonitusatcp ftrepitus eft redditus, auditu mentem perterrefaciens,ut id quod acciderat ignoraretur : cæterùm maxf mam partem murorum abreptam eife, amp;nbsp;Aethiopes amp;nbsp;Syenæifu fpicarentur ♦ Et illi quidem cum in tuto degerent, fecuri fefe in ca/ ftris continebanc;diluculo plane quid eilet cognituri: hi autem B 'quierantin urbe',’undiquemurum nbsp;nbsp;in orbem circuibant,cum

quiicp apud iefe integrum cerneret, apud aliü autem cladem illam ' accidüTe conieélaretur: doneeortalux nebulam calamitatum,de quibus ambigebatur,diipulit,cum ruptura conipiccretur,amp; aqua fubito abfeefsiflet. lam uerd amp;nbsp;Aethiopes deriuatum oftium ftruebant, cataraclas ex tabulis comparas demittentes, amp;nbsp;ligiiolt; rum crafsis ftipitibus extrinfecus fulcientes:fimulcp humum amp;nbsp;far menta colligantes, quam deinde multamilliarepentèpartimarf pa,partim nauigrjs ingerebant» Atep ita tadem abfeefsit aquatneiK tris tarnen erat peruium itcr ad alteros. limo enim profunde terra plenafuerat,amp;^fub fuperficie, quæexficcataeiîèuidebatur,humf dum Iatebät,quod equi æquè atep hominis greflui hærentiin pro' fundo infidiabatur.Dies igitur duos,tresüe, ita tepus trafigebant: apertis quidem portis Syenæi,dcpoiîtis uerd armis Aethiopes, pacem fignificantes ♦ Ac erant induciæ quædam abftpmutuacon^ uerfatione,neepampliusapud utrolcpexcubiæinftationibushagt; bebantur.Quin etiâ hi qui in urbe erant ,oblelt;ftationibus opérant dabant.Etenim quodammodo acciderat,ut tunç quoep Niloa,ma ximum apud Aegyptios feftum,exoriretur:quodquidemcirca folftitium æftiuum maxime,dCquandoinitiumcrefcendifluuius capit,celebratur,ac in fummo honore præ cæteris omnibus habe^

tur,propter

^'^^propter eiufcemodi caufîam» Deum eflè fîngunt Nilum Aegy ex numi'nibus maximum ducût,çmulum efle Cœli fluuium P’'ædicantcs:quddinis abfcp nubibus pluuijs aerrjs afua irriger, quotannis continua feriehumeAet,tanquam imbte*Et bgc qup ^^miaiflanturàuulgo.Quaeuerô diuinislaudibus ôrnât,illafunt: q^odhumidæ amp;nbsp;ficcæ iubftantig copulationem,ortus Sc uitac ho*' •^itium cauflâm maxime putant efTe^alia uerd elementa cUm bis U' ^^^adefle apparerc dicunt)et bumidam quidem Nilum,alteram ^^tem terram efficere» Sed ôô bæc peruulgata funt « Cæterùm my-* ^eriorum periti,terram Ifim,et Niltim Ofîrin efle affirmant,res no ’Minibuscommutantes.Flagratigiturilb'ustotius defiderio Dca* ^gaudet cum fibi adeft, non apparentem f uf (iis luget, atep tan ^üam aliquod inimicum fulgur odit:uiris,ut exiftimo, in natural^ ^nirerumdiuinarum confideratione uerfântibusiîgnificatio'* bis iniperfas profanis non detegentibus, cæterùm fpecie fabugt;-^^primùmeoserudientibusrporrôbæc cogno(cendiftudiofos,nl 'plo facrario ignifera face manifeftius rebus ipfis initiantibus. Et « •lobis quidem bæc propitio numine diéla fint : cæterùm magis ar-^ ^3na alto filentio premantur,bonoris caufla. Hçc autem quæ circa ^yenem acfla funt,dcinccps ordine pertexâtur.Siquidem fefto NF loorum exortOjindigenæ quidem maAationibus uiiflimarum amp;nbsp;^^crificqs uacabant, corporibus quidem ÔC circumftantibus malis laborâtestanimis uerô,pietatis erganumê,profacultatibus,haud'' ^üaquam obliti. At Oroondates obferuata occafione, media no^ cum SyengiarAo fbmno poft epulationes premerentur, clàm ^ducit exercitum,cum antea ÔC horam unam nbsp;nbsp;portam qua egre^

diendum eftèt,clanculum Perfis indicafiet. Imperatum autem fuc'* *■31 unicuicp decurionfiut equos amp;nbsp;iumenta relinquerent, ne impe dimento efientin itinere,neùealiquo modo ex ftrepitu fentiri poP lent ea quæ fièrent » Cæterùm arma tantum acciperent, trabem ^utaiTeremnaAi unà ferrent ♦ Poftea uerd quàm congregati lùnt 3dportam,ut edidlum fuerat, ligna quæ unaquæcp decas baiulaue *at,luto tranfuerfà infjciens, Scitautinterfe cohærerent compo^ **cns,cum qui à tergo fubfequebantur, femper præcedentibus per ’*ianus traderent,tanquam per pontem facillimè amp;nbsp;celerrimè muE **tudinem traduxit. Terram autem attingens,8cÂethiopesqui **ihil eiufmodi fu^icabantur,nec^ excubiarum curam amplius ba^ ^ebantjfed fecurè dormiebant,clàm præterienSj quanta potuit ce^ Irritate, Sd quantum Ipiritus fuppeditabat, Elephantinam exerci/ duxit, amp;nbsp;fineimpedimento in urbem eft intromifTus, eu duo f*erfæ,qui Syene præmifsi fucrant(fic enim conucnerat)no(fturno tempore aduentumobferuarent:amp; poftquam conftitutam tefie^ tam pronunciaruntj continuo portas patefacerent. ïllucefcente uerd die, Syenei primùm fugâ cognoftebât, ab initio in fua quilep

X domo

HEblODORIAETHiOPICORVM domo PerGs,qui ab iIlishofpido accept! fuerant,nó uidetesï dein de nbsp;concilio coadlo inquirêtes, dcnicp Sc ex ponte fufpicionê ca/

pientes. RuiTus igitur maximus terror amp;nbsp;cofternado eos incefsit, et fecundaru im'un'arum crimen grauius expecflabat: quód tantam dementia experti,parum fidos fefe prebuiflent,amp;S facultatem fugi/ endi Perfis dediflent.Statueruntigitur uniuerfi urbe exeutes, tra/ dere fèfe Aethiopibus -, èC iureiurando inCciriä fuam confirmare, ß quo modo ad mifericordiafleólipoflent» Congregataigituromni ætate, ramis ad fpeciem fupplicu declarâdam fumptis,accereis amp;nbsp;facibus accenfis,facra genera Deoru,et Hmulachra, tan^ cadu' ceos præfeferentes, ad Aethiopes per pontem cu ueniHènt fupph/ ces,à longinquo genibus flexis fèdebant,et quafi ad unu fignum ac uocem, lugubrem miferabilem eiulatü edêtes, fupplicum geftu culpamdeprecabâtur,Denicpad maiorem mifericordiam captan dam,pueros infantes in terram ante fe depofitos,ferri pro arbitrio permiferunt,per ætatê ab omni fuipicione et culpa aliéna,iram Ae thiopumprpmollieiltesjnfantesautem pr^ confternatione,amp;in/ Icitia eorum quæ fiebât, parentes quidem nutritios, forcafleim/ menfo clamore auerfi refugiebät:ad uiam aute quæ ducebat ad Ae thiopes quidam reptabant, quidam uerd balbutietes eiulantes apto ad mifericordiam mouendam modo ferebantur, tan^reprp fentante in illis fupplicem habitu fortuna, Hydafpes autem cum hæc uidereqSi^ fupplicespreces iampridem fignificatasaugercil/ B los,acomninoculpam confiteri arbitraretur,miflb nuncio quæ-' rebat quid uellentCEt qui* fieret,qudd foli,et non cum Perßs ueni/ rêt CÏlli' autem omnia exponebant, fugam Perfarum,fuam innocen tiam,feftum patrium, Sc quod fe intends in cultû numinis ,8ó poft cpulationes in fomnum uerfis, clam efFugiiTenttcum forßtä, etiam fi uiderent, nudi armatos prohibere non poflent. Hydafpes igitur cum hæcilli rcnunciatafuiftent,fuipicatus(id quod erat)doluma/ liquem infidias Oroondatem ftrudurum, fobs facerdodbus ac/ cerfitis, amp;nbsp;fimulachris Deorum, quæ fecum un à ferebant maioris authoritatis caufla, adoratis, fi quid plus de conßlijs Perfaru cum docere poflent,amp; quorfum nam c5tenderint,aut quo podfsimum fidant,quærebau Illiautem,alia quidem fibiignota effe dicebant: cæterùm ft conrjcerc, Elepbandnam eos contendifle, ubi maxima pars exercitus colleda fit:8c Oroondates,cdm alijs, turn præcipuc cataphradisequidbusconfidat»Hæccum dicerent,amp; ut urbem tanquam propriam ingrederctur,iramcp contra illos remitteret, fupplicarcnt: ingredi quidem in urbem in prgfentia Hydafpi uifum non eft, cæterùm duabusphalangibus armatorum immifsis ad ex/ plorandas quas fufpicabatur infidias, aut fi nihil eiftt eiufeemodi, præfidio urbi futuras: amp;nbsp;Syenenfibus cS benignis promifsis dimif fis,ipft exercitum In acieni eduxit,aut excepturus aduenientes Per fas,auc

» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L I B E R N o N V s*

«s,aut cuncflantcs aggreflîirus » Necdû totus crat m Aru Aus,cum ^peculatorcsuein'entes aduentum Perfàrum,ad præli'umi'nftrLp ctorumnunciabant. Oroondates,cumaliumexercitû Elephant tinam conueni're iufsiflct, ipfe ucro quando Aethi'opes præter opi nionem aduenire uidebat, incurrere cum paucis Syenem coalt;flus aggcribus interclufus falutem petrjfletjac luxtapromifla Hydafpis impetrafîet, perfidia uincebat omnes hommes ♦ Cumcp perfediïêt ut duo Perfæ unàcum Aethiopibus tranfmitterent, eo prætextu quafi (èntentiam eorum qui Elephantinæ erât, eflent ex--ploraturi,quibus conditionibus uellent cum Hydafpe paccm face fe: reuera autem, utrum fefe ad bellum apparare ftatuerent » fi ille îliquomodo effugerepofiet:fraudulentum propofitumre ipfa'e^ Xequebatun Et cum'paratos deprehendifiet, ftatim educebat, ne paululum quidem quin ad hoftes pergcret difFerens ; fed in céleri-tate,ut ita apparatum hoftium ( ut exillimabat ) præucrteret,om^

fpem ponens Jam igitur crat in confpe(fi:u,fafi:u Perfico afpe-præoccupans, ÔC argenteis ac deauratis armis campum tan-Sluamfulgure quodam illuftrans ♦ Tumprimùmenimexorientc folCj^ radios in aduerfbs Perfas conijciente, fulgor quidam inefta tiliSjamp;^ proprium iubar grauioris armaturæ refplcndentis, etiain ineos qui longifsimè aberant proijciebatur^Acdextrû quidem . cornu Perfæ amp;nbsp;Medi indigenæ tenebant,armatis præcedentibus, “ fagittarijs autem à tergo fubfequentibus,ut cum grauiore armatu-tacarerêt, tutius iaculari polTent, armatorum præfidio tedli. Pot** to Aegyptiorum 8c Afrorum manum,amp;peregrinam omnem, in finiftro collocauit : (agittarijs ÔC fundatoribus his quoc^ adiûdis, quibus ut excurfiones facerent, amp;nbsp;àlateribus fatflo impet u iacula-tentur,imperauit ♦ Ipfe uerô mediam aciem tenebat, curru falcato splendide infidens, ôd ab utraç^ parte collocata phalange fecurita-fis cauifa ft ipatus; cataphraftis equitibus tâtum ante fe inftrudis : quibus præcipuè confifus, prælium committere aufus eft, Siqui-fiem eft hæc phalanx bellicofifsima, Sc tanquam munis belli infra-ftus antereliquum exercitum obijcitur * Armaturæ autem ratio ipfis talis eft* Vir ledus, amp;nbsp;robore corporis præftans, galeam fu^ niit cohærcntem amp;nbsp;compadam,ac faciem uiri exadc,non fecus ac in perfonis uidere eft,exprimentem * Hac àuertice ufcp ad collum totum, præter oculos tranfpiciêdi caufla,tedus, dextram quidem armat conto maiori quàmhafta,finiftraautemregendishabenis uacacgladio uerd ad latus fufpenfo,non tantum pedus, fed etiam totum corpus lorica munitum habet. Lorica autem ita conficitur» Laminis æreis amp;nbsp;ferreis, quadrangula forma, magnitudine palmi fiudis,aliam fuper aliam ad extremitates latcrum aptantes(ut infe l'ion' parte fubiedam, in tranfiierfum autem conuerfa, proximam femper continua ferie corifcendant)ÔC futuris fubter commiifuras

texturam

5

t64 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AETHIOPICOR VH

texturam connecflentcs tunicam quandam fquartimatäefficiunt; quæ fine ulla moleftia corpori incumbit,öC undi'quacp adhgrefcit. Circumfcribi't autem unumquodcp rrtembrum, fine ullo impcquot; dimento in motu contrahitur Sc extenditur ♦ Eft enim manicatajà collo ulcß ad genu demilTa, in fblis femoribus qua parte terguin equi confcenditur ,necefsitate ita poUulante^difcinéia^ Loricä igi-' tured talisjtelaretundens, amp;omnis generis icftibus refiftehs^O/ créa uerd à fumma planta ad genu pertingit, conlerta cum lorica. Confimili autem apparatuSó equum muniunt: pedes octets eit' cumligantes, amp;frontalibus caput prorfus operientes: àtergoue^ ró,ad uentrem circa utrunep latus, tegmentu ferreis nexibus cöiv ftans,fulpendentes,ut fimul amp;nbsp;armet,amp; propter interceptum iia/ cuum Ipaciücurfumminimeimpediat. Sic inftru(ftus,05quafiin armaturam inie(ftus,infidet equo:non ipfe infiliens,fed alrjs prop' ter pondus fuftollentibus. Et poftquam pugnæ tempus aduenit, equo frenum remittens,amp;^ calcahbus eum concitans, omni impC' tu in hoftes fertuf,ita ut ferreus uir aut ftatua quædâ malleis com' paefta moueri uideatur. Contus autem qua parte cufpis eft ,longlt; in direeftum prominet, öd uinculo ad collum equi fuftinetur. Pop ró manubrio nodo ad femora equi anneditur, qui no cedit in con fli(ftu, fed adiuuat manum equitis idlum tantum dirigentem : atc^ itaipfo magis intendente, Sc reriitendo uehementiorem efficiente ad uulnerandumimpetum,transfigitquemlibet obuium, 6dduos B uno idu fufpenfos fert fæpius. Cum igitur talem haberet equita' tum fatrapa, öd fic exercitü Perficu inftruxiflet, procedebat ad ho' ftes Cx aduerfo.Et à tergo femper fluuium relinquens, quia multi' tudine longé inferior erat Æthiopibus,aquatanquam muro quo' dam obiedba, quo minus ab hoftibus circumueniri pofiet, prouP debat. Vicifsimautem ducebat exercitum Hydafpes: cotraPer fas öd Medos, q ui erat in dextro cornu,milites ex Meroe in armis dimicantes, öd ftatariæ pugnæ peritos,inftruens. Porro ex Tro' glodytica regione,6d ei traeftui uicinos, in quo cynamomum pro' uenitjleui Öd expedita armatura inftrudlostöd fingulari pedum ce' leritate præditos,Sd iaculâdi arte præftantes, ij s qui in finiftro cor nu collocati fuerant,negocium facefsituros oppofuit.Mediam au tem aciem Perfici exercitus, cum elatam eftè robore audifiet, fe illî 8d elepbantos turritos quicirca ipfumerantoppofuit,adiun(ftis Blemmyum ôd Serum armatis, 8d qfdem edodlis, quæ illos facere cum ad rem uentum eftet,oportcret. Cum autê fi'gna utrincp coU' cinerent,Perfico quidem excrcitu tubis,mallcis uerô ac tympanis Aethiopibus fignum pugnæ dantibus: Oroondates clamorefuos adhortatus, concitato curfu phalanges ducebat» Hydafpes autem initio tardius obuiam procedere iubebat, gradûgradu lentèpet' mutantes, hac ratione ôd elephantis ne defèrerentur à propugna'

toribus

LIBER NONVS,

^oHbusprofpicicnSjamp;fimul impetum cquitum quierantinmex “'o ante confliclum confuméns ac diflolüens.Cum autem à fefe ad ^^liiadum diftarent,8d cataphracflos equos irritate ad inuadengt; ^^inijBlémmyesanirrtaduérterentjea quæimperatafuerât abHygt; dafpe faciebant:Só Seribus, ut eiïènt prælîdi'o elephan tis^relidis, ’pfilongè ante ordines profili'unt, amp;nbsp;quanta celeritate poterant ®^cataphraó:oscontendunt,furorisfpeciemintuentibus præben quod tam pauci' contra plures Óó ita. armatos procurrere audc ’’^nt. Perfæ autem magi's eti'am tum quâm pn'us citatis equi's inuex ^d)antur,inlucro ponentes illorum audaciam : amp;nbsp;earn fpem con^ ^•pientes,quafiillos continuo'primo confli'ólu eflent rapturü }^uncBlemmyes cum lam ad manus uem'flent 6^^ pfopemodum ’■^haftis hærerent,fubitó, quafi ad unum fignum fubfidunt, èC fubeunt,genu quidem altero terræmnixi, caput ueró Qc ter equis fubqcientes fine ullo detrimêto, nifi quod calcationem fuftinere cOgebantur.Cæterùm rem incredîbilem, Ô6 prater om^ ’iuim opinionem faciebant,5c lædebant cquos,ucntrê illis in tran fitufuffodientes 4 Qj,iamobrem cadebant non pauci, equispro^ pterdolofemfrenuafpernantib. S^fefToresexcutientibus. Quos Sccruati'm lacenteSjBlemmyes fub femoribus difiecabâtJmmobp Jis eft enim Perfarum cataphraélus, fi ducftore careat ♦ Quicuncp autem integris cquis eua{èrant,ad Seres ferebantur. Ilh' autem,fta^ timutappropinquabantjpoft elephantos fefèrecipiebant,ad anri uialtanquam ad tumulumaut propugnaculum ah'quod confugu futes.Ibi magna cædes,et propemodum ad internecionem ufq? âc ciditequitibus.Equienfm ad inufitatam elephantorum fpecicm Jubitó nudatam Sé magm'tudinem peregn'nam ex con/pcdu for^ uiidinem incutientem alij tetrorfum fugientes, alij inter fefe per^ nn'xti Sé coar(ftati, ordinem phalangis celern'mè turbarunt, Et hi lt;iuierant in elephantis,cum fex fingulas turrés occuparenti Sé bp uiab unoquocplatere iacularêtur,fbla parte fupra caudam uacaiv te,adeó continué Sódiretftè ad fcopumè turribus tanquam ex ar-cetela mittebant,ut dcnfitasiaculorum nubis fpeciem Perfis ex^ Jiiberettpræcipuècum oculos hoftium fcopos fibi proponentes Aethiopes, tanquam non pariconditione pugnarentjed iacuJail di peritiæ certameninirent, ita icopum collimarêtjUt hi qui transgt; fixi fuerant iaculis,fine ullo ordine ferrentur per multitudinem,iâz gittis illis tancp tibrjs ex oculis prominentibus.Quod fi aliquos ex impetu curfuSjCum feiecohibere non poffentjequi uel inuitos eue xerant, elephantis obqciebant » Et hi quidem ibi ita confumeban^ tur,cum partim ab elephantis euerterentur Sé protererentur,par^ tim àScribus Sé Blemmyibus tanquam exinfidrjs poft elephantes Iocatis,excurfibnes facientibus, Sé alios certo idtu uulnerantibus, alios cominus ex cquis in terram deijcientibus,conficerentur.De^ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X 3 nique

nique quicuncp effugiebantjnullo facinore memorabili edito ,ftec ullo detrimento elephantis illato,difcedebant ♦ Siquidê bellua fergt;

ro eft inunita, cum in prælium deicendit : amp;nbsp;alioqui etiam natui æ donofolidicateamp;Sduriciepræditaeft,a(pera fquamma fuperficp cm obducentCjSC omnem cufpidem contrarionixufrangenteac repellente.Poftremdomnibus qui fuperfuerant femel in fugäuer^ fisjturpifsimè omnium fatrapacurru relicffoequum Nifæûcon/ fcendens profugit, ignorantibus hoc qui in finiftro cornu fuerant A fris, ac ftrenuè prælium ineuntibus, ÔC plura qui** dem accipientibus quàm inferentibus uulnera : cæterùm obftina/ to animo acerba pcrferencibus. Nam milites ex cynamomifera re-' gione, côtra illos inftrudi, uehemcnter il I o s prementes,ad inopi' am conßlq defperationem redigebant:refugientescum illiadue nirent, èc longé præcurrentes auerfiscß in tcrgum arcubus etiam in fuga iaculantes: cedentibus uerd inftantes,amp;: àlateribus air) finv dis iacientes,ali} paruas quidem làgittas cæterùm ueneno draco^ num infecflaSjConijcientes » Textura enim quadam rotunda capiti impoiîta,ôô lagittis in orbem transfixa,partem quidem fagittæala tamad caputconuertunt,porró fpicula tanquam radios extror^ fum prominere finunt.Et inde expeditèin prælrjs tanquam expHa retra promens quilibet, ftrenuum quendam ôé quafiSatyricùfab turn facienSjSó iaculis coronatus nudo corpore in hoftes immittit, nihil omnino Ferri ad fpiculum indigentem. Os enim ex tergo dra^ B conisauferenSjprimumlongitudine ulnæiaculum adæquatjdein' de extremitates quàm maxime poteft expoliendo exacuens, iàgit^ tam natiuo cum fpiculo effîcit, ab ofsibus etiam fortalfè Græcis fie cognominatam.Longo igitur tempore conferuarunt ordines Ae^' gyptrjjôd confertim denfatis feutis iacula fuftinebant, alioqui natu ra patientes, amp;nbsp;mortis contemptu non tam utiliter quàm ambitio*' le gloriantes,fortafsis etiam poenam defertorum ordinum profpb cientes, Cæterùm poftquam cataphraôros, quod præcipuum ro-' bur amp;nbsp;belli fpes effe exiftimabatur, profligates effe cognouerunt, amp;nbsp;làtrapam fugilfe, Mcdiæos ac Perficos milites laudatifsimos. nihil admodumpræclari gelsiflcjfed pauca damna intuliflê Mero/ enfibus ,contra quosmftru(flifuerant,plurauerôpaflbs efle,acre-* liquos fugafubfequi,remiferuntamp;rip(î contcntionem,amp; tergauer tentes fugiebant.Hydalpes autem ex turre,tanquâ ex fpecula, præ claræ uiftoriæfpecflatorcum effetjnuncfls dimifsisad eosquiinfc quebantur,ut à cæde abftinerent edixit:fed uiuos quos poflent ca* perent5Cadducerent,SCanteomnesOroondatem, quemadmOz dum amp;nbsp;accidit » Expanfis enim phalangibus in formam feuti orbr cularem, Aethiopes, amp;nbsp;magna latitudine ordinû in longitudinein iitrincpextenlàjdeindecornibus conuerfls in orbem Periîcum ex'' creitum compulerunt,Ôlt; unam tantum uiam ad flumen patentem.

fugæ

O

LIBER N ON V «» rugaehoftibus rcliqucrunt.In quod cum multi incfdcrêt, ab cquis S^falcatiscurribus 8c reliquo tumuku ac mukitudine compulfi cum magna trcpidatione,cognouerunt,quod ftratagema quo up debatur cfle uliis contra hoftes iatrapa, fuiflcc incptum,amp;S nulla ra Clone fadum. Siquidem cum initio nc circumdarentur metueret, propterca ita inftrueret exercitum,ut à tergo Nilus eHetmon a-* ’liniaduertitjie fibi fugæ fpacium obftruxifle. Ibi igitur SC ipfe pitur,cum Achemenes Cybeles filius,qui iam omnia quæ adta fue^ cant Memphi audierat, in illo tumuku eum dolo intcrhcere cona^' Cus efIet(poEnitebat enim ilium eorum qug de Ariace indicauerat, argumentis quibus indicia probare potuifletfublatis) fed tarnen gt;nbsp;^pefruftratusjktale uulnus illinonintuliflet.Is tarnen dédit ftatim poenas,à quodam Æthiope ex arcu transfixus, qui cognouerat fagt; Ci'apam,8cferuarc((icutfueratimperatum)uolebat:acindignabaz tur fcelcrato facinorijquod quifpiam hoftes effugiens, rurfus fuos aggrederetur, opportunitate fortunæadukioneminimiciobfèr^ Hans. Hunc igitur addueftum ab eo qui ceperat,Hydalpes defici entern animo confpicatus,ô^ muko cruore manantem, quern quP dem facile rjs quæ ad hunc ufum parata fuerât inhibuif, cum ftatiP iflèt feruare fi poftet,Sc confirmalTet oratione: Optime, inquit,tibi (Juidcmutfuperftesfisjmeauoluntateconccditur^ Pulchrumeft «« enim uincere hoftcs,ftantes quidé adhucpræli)s, collapfos autem te bencficentia. Cæterüm quid fuit in caufà, quod tam perfidus exti- «« tiftic’ Ille autem: Ergate,inquit,fedfiduscrgameum dominum» Et Hydafpes:Cum igitur fuccubueris,quâ in te ipfum pœnam fta“* tuisC rurfus quærebat. Quâ uerô,inquit,rex meus ab aliquo tuo^ turn ducu,qui tibi fide feruant,capto expeteretC Sane,inquit,col laudaret, 80 cum donisremitteretzfiquidem rexuerus eft,5è no tyz «« tannus,8lt;?' ftudetutfuialienislaudibusincitati,fimiliaexempla æ«' « niularidifcant.EnimuerOjd præclare,fidumtcquidemeircdicisî lt;« fed quo'd imprudens fucris,an non ipfe fateberis, qui tot myriadP bus temerariè te opponere aufus fisC Non eram fortafsis impru dcns,refpondit,in conrjcienda regia uoluntate, qua illc maioribus pœnis afficit timidos ignauos in bellis, quàm præmqs fortes ac ftrenuos. Statui igituroccurrerefpontc ipfè periculo,etautali' quod magnû et præter opinionê edere,ficuti fæpe multas occafioz « nés bellum ad rem bene gerendam fubminiftrattautferuatusfàlz lt;« tem,fî hoc accidilTct,locum excufationirelinquere, tanquam nulla te ex fis quæ in mea poteftatefuifTentjàmeprætermiftâ* Talia cûi dixiftêt, amp;nbsp;audiftet Hydafpes, collaudabat eum, Syenem mifit, datis mandatis, ut fummam diligentiam in illo curando medici adz hiberent.lngrediebatur uero amp;nbsp;ipfè unà cum delecftis ex exefcitu, tota urbe omnium ordinum ætatum frequentia illi obuiam pro greffa,coronas,ôd flores Niliiacientein cxercitum,6lt;gratulaffz onibu»

i68 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AETHIOPICORVM

onibus propter uicloriam partam Hydafpem collaudâte, quam autem intra muros elephanto tanquam curru inuedus eft, lîatirhin resfacrasSCcultumdiuinum grati'arumaó:ionis ergoa^ mmum intendit:quæ efîèt origo feftorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi quid admirari

oneautfpeélaculodignûin urbe oftenderepofTentjinterrogans* Illiautem puteum Nilum menfurantem oftenderunt,fimilemei qui eft Memphi,ex lecfto quidem amp;nbsp;polito lapide extru(ftum,Iin€' as uerô ulnæ interftitio exculptas contiilentema'n quem aqua flu-' uiatilis fubtcrraneo meatu impulfà,ôif in lineas incidens,incremen taNili S)C diminutiortes indigenismonftrat,numerote(fiorumaut nudatorum charafterum, rationem exundationis autdefeftus a-' quæ rnenfurantium ♦ Oftenderunt quocp horofcoporum gno--mones^nullam umbramin mendie reddêtes : radio foil's, folftitio ,2cftiuo Syene ad amufsim uertici imminente,amp;^ lumine undiquat^ circumfufo,omnem cafiim umbra: repellentejadeo ut etiam in puz tels aqua in profunditate illuminetur, fimilem ob cauiàm. Ethæc quidem Hydafpcs no ualde quafi pcregrina mirabatur ♦ Accidunt enim eadem Meroe Aethiopum* At cum feftum prædicarentgt;

Nilum magnis laudibus attollerent^folem, fertilitatis authoz rem appellantes, amp;nbsp;Aegypti totius, fuperioris quidefefuatorem, inferioris uerd patrem ôè opificem,nouum limum quotannisadz uolucntem,unde Nilum Græcis efle appellatum,et annuas tem poris uicifsitudines exponentem:æftiuam quidgm incremeto, au B tumnalem uero decremetotuernamautemfloribus,quiexipfoez nafcuntur, crocodilorum partu : ÔC nihil aliud elTe omnino Niz lum quàm annum, hoc Sc appellatione confirmante .literis enim quæ nomine continentur,incalculosdiftributis, tercentuquint^ èc fexaginta unitates,quot amp;nbsp;dies funt anni,congregabuntur* De nicp cum plantarum8cflorumamp;animaliumproprietates,amp;alia plura his adderent: Atqui non Aegyptiæ funt hæ tam graues, dixit Hydaipes,fed Aethiopicænarrationes.Cæterum cumfluuiz urn hunCjfeu ueftra opinioncE)etim,amp; omnem fluuiorum cumuz lum, Aethiopum terra ad uos deducat, merito à uobis coli debet, quæ uobis Deorum mater exiftat* Et quidem colimus, fubiecez runt facerdoteSjCÙm alias ob caufias,tum quod nobis feruatorem

Deum exhibuit. JModcratas debere efle laudes,Hydalpes cum dixiflet: nbsp;nbsp;ipfe Syenem ingrefliis, reliquum diei fibi ad recreatioz

nemfumpfitjCumprimoribus Aethiopum,amp;:iacerdotibusSyez nenfium conuiuiuiniens:etreliquis utidcmfacerêt,permifit:mtll-' ta armenta boum,multos gregcs ouium,amp;: plurimos caprarum amp;nbsp;porcorum, amp;nbsp;maximum numeru uini, Syenenfibus exercitui parz tim dono dantibus, partim uenum exponetibus. Poftridie autem fedens pro tribunali excelio Hydafpes,iumenta, amp;nbsp;equos, amp;nbsp;reliz quam prædam quæ partim in urbe, partim in prælio colleda fiiez rat,exercitui

LIBER NONVS, wtjcxercitui diftribuit, unicuic^ pro ratfottc eorum qusc ab cö gé ftafuerant,tribuensgt; Poftquam autem hic qui ceperat Orogt; ondatemjaderat:Pete quiduis^inquicad eum Hydafpes» Ille aU' tem:N5 opus cft rex,utquicquam pctam,dixit:qui contentus furn futurus eo quod habeo,fi à té mihi adiudicatum fuerit:quod ab roondatc abftuh',ipfum uerd luxta tuum mandatum feruaui. iî' muloftendebat pugionem fatrapæjapilh's diftindum magni prc/-multorum talentorum fumptu comparatum:ut multi ex cir^ cumftantibus exclamarentipfiuatihomim's fortunam excedere, magi's regium thefaurû èfle, Arridens igitur Hydalpes:Quid âutcm,inquit,magis regium eflepoteft,quàm me earn magnitude hem animi conferuare,quæ huius auan'cia non capiatur,et earn de^ «« Ipiciat Deinde 8d corpus captiui fpoliari, uiiflori lus belli conce-* ^iuQuamobrem abeat,accipiens id confentientibus nobis, quod hélinuitisobtinuifletjhauddifficulterabfconditum» Poft hune adueniebât hi qui Theagenem ÔC Charicliâ ceperanttet, O' rex,digt; cebât, noftrâ uero ipolia non aurù,necç lapides {unt,quæ res in Ægt;' tbiopia exigui funt preci},8(S aceruatim in regfjs domiciles ftrata ià fent:fed cum tibi uirginê et adoleftentem adduxerimus,germanos et Grecos, proceritate amp;nbsp;forma omnibus hominibus poft te antcgt;' edlêtesjpetimus ut lîmus participes tue infîgnis munificenti^ ÔC U' beralitatis» Opportune,inquit Hydaipes,reduxiftis in memoriat etenim turn addudtós, obiter ÔC tumultuariè côtemplatus fueram«. Qiiamobrem adducat eos quifpiam,ueniantautem8ôreliquicagt; ptiui.Adducebâtur igitur continuô,cum quidam curfim extra mu tosad impedimenta perueniflet,ôôcuftodibus utquamprimùni eos ad regem ducercnt,dixiflet. At illi quendam ex cuftodibus,qui altcro parente Græcus erat, quoham in præfentia ducerentur, ingt; terrogabant^ Cum autem ille dixiftetjqudd rex Hydaipes inlpe^ •^urus eftet captiuosj Dij feruatores, exclamarunt, fimulatcp no ’hejiHydaipiscognoueruntiuueneSiCum ad earn uicj horam ne ^IterquifjjiamregnaretjeflèntfollicitÉ Theagenes igitur ftibmiC ß ad CharicliâmtExpones igitur charifsima,regi rationes noftras» ^tjuidem Hydaipes regnatjquem tu patrem tuum fuÜTe, Qpius mi * bidixifti» Chariclia ueró:O' iuauifsime, inquit. Magna négocia « hiagnis indigent apparatibus. Quorum enimuarièintricata initia te hümen pofuit, horum neceiîe eft ÔC fines longioribus ambagibus ce Peragû Alioquin ea quæ longum tempus cohflauit, breui tempO'' ce hsmomento retegerehaudquaquam conduciL Præièrtim capite lt;c fundamento toto, ex quo prorfus hoc negocium amp;nbsp;inuêtio pen det, Perfina inquam matre mea, abfente:qua ctiam iuperftitem eP ^e,Deorum uoluntate,audiuimus,. At fi nos alicui addixcrit,fub^ feiensTheagenes,auttanquam donum captiuudans,facultatcm ^uo minus in Aethiopiam perueniamus præciderit Z Nihil mi/ y minus,

HELIODORI AETHIOPICORVM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

nus,inquit Chariclia» Nunc enini ßcpius à cuftodibusaudiuimus, quodalamur uiâimç drjs quiMeroæprçfuntimmolandÉ Quam obrem non eft quod metuamus,ne aut dono demur,aut ante intc/ 9gt; rimamur, qui fumus ex uoto Dijs confecrati : qudd uiolari auiris pietatis ftudiofifsimis fas non eft ♦ Enimuero fi huic immoderatæ 9, ictitiæ de fumma rerum indulgentes, futiliter rationes noftras ex' »j pofuerimusjcum hi qui amp;nbsp;agnofcere hæc, amp;nbsp;authoritate confirma 9, re poflent,non adfint:periculum eft, ne per infcitiam eum qui hæc 9» audiet exacerbcmus,amp;iratum nobis merito noftro faciamus: pro 9, ludibrio fortafte amp;nbsp;contumeliaid habiturum, qudd captiui, ÖCad 99 feruiendum deftinati,fiftis amp;nbsp;minime probabilibusargumcntis 99 tanquam ex compofito fe regios efle liberos fimulare audeant.

Sed indicia,inquit Theagenes(quæ te accepifte fcio,amp; feruare) no bifcumfacicnt,utnon figmento uti,necpfraude uidcamur. Cha' 99 riclia autem:Indicia,inquit,iis qui norunt ea,amp;: expofuerunt, indi/ 99 cia funt:at ijs qui ignorant, aut non omnia nofle poflunt, thefauri 99 inanes amp;nbsp;monilia funt, ÔC fortafte in fufpicionem ctiam furti la' 99 trocinij eos quiferunt,uocanu Atquietiamfi quippiamHydafpes cognouerit, quisnam eftquiquodPerfinadederit,quisdenique 9, qudd mater filiæ,perfuadere pofsitC” Notio, cui contradicinon po 99 teft,Theagenes,materna natura eft:qua fit,ut id quod genuit,erga 99 fobolem,primocongreftu,amorisamp;commiferationisaffeftuim 99 duat,arcana quadam naturæconuenientiapermotum.Hæcneigh B tur negligemuSjamp;T omittemus.in quibus eft fitum, ut amp;nbsp;cætera cre dibilia efle uideantur Z Quæ cum inter fe colloqiiefentur,iä non proculaberant aregezaderatautemamp;Bagoasaddudlus, Pofli^ autem aftantes uidit Hydafpes,paululum fefe è throno fuftulit.Ett Propitfj nobis eftote Dftcum dixiftet: rurfus cogitabundus fedit Primoribus autem Perfarum,qui aftabät,quid illi accidiftet,quæ' rentibus:Talem,inquit,mihi hodie filiam natam efte, amp;nbsp;ad eiufmo diflorem fubitd peruenifte rebar: cumé^ nihil omninofomniûam tea curaftem, nunc fimili forma eius quam uideram admonitus, in »9 illius memoriam redft His autem qui circa ilium erât,quddima/ 99 ginatio quædam effèt animæ,fimulachra futurarum rerum fæpius » adumbrantis,dicentibus:tum illud uifum negledui habens,qui ef fentjSc unde, quprebat* Tacente uero Chariclia, amp;nbsp;Theagenedi cente:quôd germani eflênt, Graeci: Euge Græcia,inquit,quæ alioquin bonos præftantes producis, amp;nbsp;ingenuas nobis ac fam ftas uiftimas adfacrifîciapropter uidloriam partâ celebrandapræ buifthCæterùmcurnon ôcfiliusmihiin uifioneinanatuseft(fub' ridens,ad præfentes)fiquidem adolefcentis huiusftratris puellg,8£ . à me conipiciendi fpeciem amp;nbsp;fimulachrum mihi prius in fomnis

(ut dicitis)offcrri oportuitC Poftea conucrià oratione ad Chari cliam,ièrmonem Græcum fbnans ( eft enim in honore hæc lingua apud

L I B E R N o N V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I7i

3pu3 Gymnofophiftas reges Aethiopu:)Tu uero ó uffgo,quâ^ obrem taces,neqp quic^ ad interrogati'onem refpondiftiC Changt; lt;^baautem:Adaras,inquit,Deorû,quibus nos uiôimas afleruan' intelligimus me ÔC meos parentes cognofcetis* Porto* ubiham tcrrarum func hiC’ad illam rurfus Hydafpes» Ilia üerô,Et adfunt, Jnquit:8d omm'no dum nnmolabimur,aderunt» Arn'dens igitur ’terum Hydafpes:Reuera,mquit,fomniat hæc filia, xn fomnis mihi ’iata,imagi'nans fore,ut ex Græcia in mediam Meroem parentes illius transferantur« Hi igîtur ducantur cum diligentia copia lolita, iàcrificium exornàturû Cæterùm quishic eftpropè ftans ^nnucho fîmilisC’ EunucHû reuera elîè,nomine Bagoam,quidam miniftris reipondit* Sequatur 8d hic,inquit:non tan^ uicftima, tanc^ alterius uiélimg,uirginis huius cuftos,ut nobis cafta ufcp :3d tempus facrificq conferUetur.Habet quiddam Zelotypû euntP chorû genust quibuscftenimipfum priuatû,adhecalrjsprohiben daobrjcitur. Hæccum dixiftetj alios captiuos ordine adueniem tes circumfpiciebat, amp;nbsp;recenfebat: quofdam dono dans, quos fer^ üos etiam initio' fuifle oftendebat fortuna: Bono autem genere na tosjliberos dimittens ♦ Decem utique iuuenes eledos, ÔC totidem tiirgines ætatis flore amp;nbsp;forma excellentes, unà cum Theagenc ad eundem ufum duci iufsit.Deniquealijs deijs, quorum quiRp indi» §cbat,refponfîs datis:poftremo' ad Oroondatem accerfitum,8ôin leftica allatumî Ego,inquit,cum ea quæfuerunt bellicauflæ obz tinuerim,baudita fum affè(ftusanimo,utplericp.Nonabutorfor^ tuna,ad cupiditatem plus præ cæteris habendi : neque in immen^ « fum prolato impcrium,propter ui(ftoriam:fed contentus fum finf “ bus,quos initiö' natura pofuit, Ægyptum ab Aethiopia cataraftis difcernens. Quamobrem cum ea obtinuerim, quorum cauEa de^ fcendi,reuertorcolensæquitatem*Tuuero' fi fuperftes manferis, eftofatrapa eorum, quorum Sôanteafuifti;Scfignifica Perfarum tegqquod frater tuus Hydafpes manu quidem uicit, animi autem te uioderatione omnia tua tibi dimifit : amicitiam quæ illi eft tecum, te retinere cüpiens(qua utre inter homines pulcherrima inprimisce dclecftatur: ) Sô tarnen pugnam, fi rurfus quippiam inceperis,non detrecftans.Syenæis uero h is tributa, quæ alioqui pendere ibient, S^ipfe in decennium dimitto:amp;ut tu idem facias, impero» His diftisjà præfentibus quidem ciuibus,perinde ac militibus, gratula toriæ uoces plaufus,qui longeexaudiri poterat,eft fublatus : O'* foondates autem manibus protenfis, dextra in alteram permuz tatim tranfpofita,inclinatus adorauit, cû fit res inufitata Perfis, re^ gern alterum hoc modo uenerari, Et,O' uosquiadeftis,inquit: uonuideormihiuiolarepatriainftituta erga regem, eum quimihi fatrapiam donauitadoransmeque inique agere, æquifsimo omnp Pm hominum id præft:àns,qui mei intefimendi poteftatem habet.

y i Vitam

I7Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AÊTHIOPICORVM

Vitain autCfn mihi dementia fingularilargitur. Cnm'cßilli iusdoz minandi competat, mihi ut firn fatrapa concedit, Propter quæ, figt; quidem fuero fuperftes, Aethiopibus amp;nbsp;Perils fpondeo mepa^ cemdiuturnam 0lt;S amicitiam fempiternam,Syenæis autem quæ funtimperata preftiturum.Si uero quid mihi acciderit,Dfj pro be neficqs in me collatis Hydafpem,amp;: domum Hydafpis,ac genus rcmunerentur.

HBL IQDQRI

rum Liber decimus, E his igitur quæSyenegefta funtjhadenus didum fit: quæ cum in tantum periculum ucniflct,repenz terurfus eiufmodi beneficium jUnius uiriclemeiv tia æquitate confecuta eft. Hydaipes autem ma-quot; gna parte exercitus præmifîa,ipfe qtioCp in Aethi-' opiam proficifeebatur : Syenæis omnibus, ÔC Per/ fis, longifsimè cum gratulationibus ac uotispro illiusfalute,eum profequentibus, Primurn igitur iter faciebat, femper Nili ripas amp;nbsp;uicinaloca fluuio tenens, Poftquam autem Cataradas peruenit,ia crifieijs fadis Nilo,8d dqs finium præfidibus^defledens magis per mediterraneam iter tendebat regionem. Et cû Philas ucniflet, du/ os ferè dies exercitui ad quietê,ÔC recolligendas uires tribuiuRur/ fus autê multitudine uuigi præmifia,ipfecommoratusurbismŒ B nia firmauit, Sc præfidium impofuit. Hoc fado, egreflus duos e/ quites deledos, quos oportebat ipfius aduentum anteuertere, ÔC equis in urbibus Sc pagis permutandis, celeriter imperata confiée re, mittit cumliterisadeosquierant Meroeuidoriamnuncians. Ad fapientes quidem,qui Gymnofophiftæ appellanturjSCaiTefi fores confiliarfjcp regij funt,tales dans: divinissimO coN/ CILIO HYDASPÊs; VidoHam partâde Perfis uobis nuncio, 5, nonuenditansrei bene geftæfucceflum, liquidem Fortunæ uices „ amp;nbsp;inftabilitatem ueneror:fed antiftitrj dignitatc,cum femper, turn in præfentia ucracem,per literas lalutans et appellans. V t igitur uc niatis in confuetum locu,6c oro,6^ meo iure impero,facrificia gra/ tiarum adionis ergó,pro uidoria parta,grauiora prgfentia ueftra Sc conipedu, Aethiopum communi conuentuireddituri. Ad uxorem autem Perfina eiufmodi, Vidores nos eflefcito:Sc quod teproxime attingit,faluos, Qyamobrem fumptuofas pompas, Sc facrificia,ut grates drjsagamus,præparato:Sc fapientes cum literis noftris coram adhortata,in cofecratum drjs noftris patrijs,Soli,SC Lunæ, Sc Baccho, ante urbem campum, una cum illis propera. His literis allatis, Perfina continuo: Nimirumid erat, inquit, fom/ nij, quod hac node uidebam,grauidam me effe putans, 8c parère fimul,Sceditum foetum effe meam filiam repente florêti ætate. Per dolores,

L î É E k D Ë C I M V g.

ïlölorcs, utuidetur, belli certamina: per filiam uerd,iii(flöWam, gnificante fomnio,Cæterùm urbem obeuntes,Iætis nuncijs impie te. Etprjrcuriöres quidemid quod imperatum fueraqfaciebant, eapitibus Niloo loto redimitis : Qc ramos palmarü quOs manibus tcnebantjConcutientes amp;nbsp;oftentantes,per prgcipuas partes urbis, fiCmagis confpicuas equis uehebantur,famam de uidloria^uel fblo habitu figura corporis peruulgätes. Impleta igitur erat repentè lætitia Meroe,cum nodu ÔC interdiu ccctus facrificia in fingulis ûimilrj s,ct uicis,ac tribubus drjs celebrarenqac delubra fréquenta--fent.’non perinde in uidoria, ut in fàlute Hy dafpis acquiefcentcâgt; quod is uir æquitatc fimul clemêtia in fubditos» ac lenitate, eumt afièdum animispopuli, ut ilium iil patris loco diligerent^'nftilla^ üerat. Perfîna autcm,cum boum greges,amp;r equorum,ÔC onium» eoturnicum ac gryphorumgt;amp;S aliorum omnisgeneris animanti^* Um,in facrum campum præmififiêt, partim ut ex quolibet generc îiecatombe ad facrificium appararetur partim ut in ufum cóuiuij publiciconu*crterentur:ad extremum ad GymnofophiftasuenP ens, qui lucum Panis ad habitandum fibi elegerunt, literas ab Hy^ dafpe illis tradebat,Sc adhortabatur,ut poftulanti regi morem ge*' terent,ac fibi quoep ex parte gratificarentur, amp;nbsp;conuentuipublica præfentiafuaornamentoefiènt. Illi autem cum earn paululunt commorari iufsiflent,in adytum ingrefsi, p recandi caufa, amp;nbsp;à drjS quid eilet agendû fcifcitati,parua mora interpofita redierunt. At-que alqs tacentibus,Sifimithres,qui primas tenebatin conciliot O’ Perfina, dicebat, nos quidê ueniemus:dr) enim præcipiunt.Cac teriim tumultum quendamSd perturbationem forein facrificio, numen præmonftrat : fed hunc in bonum amp;nbsp;fuauem finem defi- , turum,quód membrum quoddam ueftri corporis, aut pars regnf perpiTet,fatum autem banc ipfam inquifitam exhiberet ♦ Perfina autem:Maximc formidabilia,inquit,planecp omnia in melius miP «« tabuntur, uobispræièntibus. Ego autem cum fenfero Hydafpem «« aduenircjuos certiores faciam. Nihil opus cft,inquit Sifimithres^ ut nos certiores reddas. Gras enim mane üenict » amp;nbsp;hoe ipfum tibi paulo póft literac fignificabunt. Atep ita accidit. Nam ftatim redegt; Unti Perfinæ, amp;nbsp;regia domicilia proximè accedenti» literas régis c^ ques tradebat,poftridie aduenturum eum fignificantes. Præco-nes igitur extemplo rumorem de literis difsipabant, maftulis tan * turnobuiamprodeundifacultantem dantes, mulieribus autem egt; xituinterdicêtes. Siquidem cum mundifsimis tantum amp;nbsp;lucidifsi* gt;uis dqSjSoIi Sc Lunæ,iàcrifîcium faciendum efiêt,mifceri famine Um genus moris non erat, ne aliquauel inuita contaminatie ui(ftigt; uiis accideret.Soli autem ex mulieribus iacerdoti Lune adeiïe per-* uiiiTumeft, eratautem Perfina: quód Solis quidê facerdotio rex, Lunæ autem regina,moribus amp;nbsp;inftitutis gêtis ornarentur. Affu^

y 3 tura autetn

174 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AETHIOPICORVH

tura autem erat Chan'clia hi's quæ agebantur,non tanquam {pe^ ólatrjx, fed uidima Lunæ futura Jngens jgftur impetus amp;nbsp;cupidP tas irtcefsit urbem * cum neçp indicflum di’em expectaflent,inde ufc^ à uefpera tranfmittebât Aftaboram fluuium, ait) per pontem, alrj nauigrjs ex harundiiie fa élis,quæ plun'ma et in multi's partibus ripæ uacillabantjhis qui longius à ponte habitant compendiofbs fubminiftrantes traiedus*Sunt autem celern'matum propter ma* teriam,tum propter onus, quod non plures quàm duos tresue ui'^ ros ferant ♦ Àrurtdo cnimin duas partes difîeÂa eft, ex qualibet fèélione nauigium præbet ac effîcit. Cæteru'm Meroe metropo lis Aethiopum,i'nfula eft alioqui triangulari formajfluuqs quæ na^ uibus tranfîri poflûnt, Nilo,amp; Aftabora, Afàfoba, circumflua* Nilo quidem in uertice incidente, amp;nbsp;in utramtç partem fifTo : alrjs liero duobus in utrocç latere fe inuicem prætcreuntibus, amp;nbsp;rurfus fecum coeuntibus,amp; in unum Nilum, alueum amp;nbsp;nomen deferent! bus. Cum autem late pateat, ôé continentem in infula demonftret ( tribus enim millibus ftadiorum in longitudine, mille autem inla^ titudine circumferibitur ) animalium infignis magnitudinis, ciim aliorum, turn elephantorum eft altrix: ut arbores fuafpontefin gitjita aliarum quoeç rerum ferax eft.Nam præterquamquod pal mæ infîgni proceritatc,8C palmulis onuftæ in ea crefeunt, frumen/ ti quoep Sc critici fpiex procericate quidem ea funt, ut équité om/ nem,interdum SC camelo infidentem occultet : fruftuautem adeo B ubere, ut femina terræ mandata, trecentuplum ferant : Sc arundi** nem procréât,qualis iam difta eft.Tunc igitur tota nofte,cum alP us alium fluuium tranfmififlet, obuiam prodcuntes, ueluti deura cum præconrjs Sc gratulationibus, Hydafpem excipiebant: hi quidem etiam longius, aliquantum autem ante campum facruob' uiam progrefsi GymnofophiftæjdextrascpiungebantîSéfaluta/-bant ofeulistpoft hos uero Perfi na in ueftibulo templfet intra am* bitum. Poftquam igitur fubmifsi deos adorarunt,0Cprecibus gratiarum aftionis ergo pro uictoria 8c falute fine fecerunt,cgrefsi ambitu, ad publicum facrificium conuertebantur ,in tabernaculo iam antea preparato confidentes, quod quatuor conficiebantre/' cens præcifæ arundines, figura quadrilatera, angulum quemlibet una arundine columnæ inftar fulciente aefuftinente: in fummo au tem,in formam teftudinis addufta, Sc cu alfis, additis palmarum ramis,iun(fta 8c connexa,fubie(ftumcp fpacium contegente. In alte roautem tabernaculo,proxime fuperaltabafideorumindigena* rum fimulachra, amp;nbsp;heroum imagines proponebantur,ôé Memno nis ac Perfei 8C Andromedae, quos authores cfîê fui generis reges Aethiopum exiftimant. Inferius ante, amp;nbsp;tanquam fupra uerticem numinibuscollocatisin altera bafi,Gymnofbphiftæfedebât. Hos deinde phalanx militum in orbem ftipauerat,fcutis ereftis ac den* fan's in*

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBERDECIMVS» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17$

*atîs innixa, mulcitudi'nem à tergo reprimens, ac medium ipaci^ ümab omni tumultuamp;^ moleftia uaciium facrificantibus confergt; ’ians» Enimuero cum pauca præfatus efletad populum Hyda^ ^pes, Sc uidoriam, ac ea quae pro Republica proipere ac fœUater gefta eirent,enunciaßet,ad facriHcium aggredi ris,ad quos rei diui næfaciendæcurapertinebatjimperabat. Porro' cum tres aræ in ältum eredæ eflènt, ac duæ quidem peculiariter Soli Sc Lunæ con iSdim, tcrtia uero' Bacchi in altera parte feparatim collocata eflet, Iiuic quidem omnis generis animantia malt;fïabant,propter peruul gatam uim ( ut exiftimo ) numinis, Sc omnibus gratificantem, ua^ rijs et multiplicibushoftrjs eum plaçantes ♦ In alijs uero' Soif qua^ drigas albaSjLunæ autem iugum boum, propter uicinitatê terra?, agriculturæ adiutores confècrantes» Cum hæcadhucagerentur, clamor fubito' eft fublatus,mixtus ac turbulentus,qualem confcn^ tancum eft multitudinishominum confertorum extitifte,Patria fa era celebrentur, ijs qui circumftabant exclamantibus : moribus ÔCinftitutis receptum facrificium deinceps pro gente fîat,primitig belli deinceps offerantur . Cum igitur intellexiflèt Hydafpes, 1 quod humanam uiôlimam flagitarent,quam ex fjs tantum qui in 1 peregrinis bellis capti elTentjofterre confueuerant:manu fîlêtio in^ dicato, SC ftatim id quod petebatur confecuturum cflc,nutibus fix gnificatione data : captiuos qui ad idipfum iampridem deftinati fu erant,duci imperabat» Ducebanturigiturcümalrj jtumTheagex nés Sc Chariclia,foluti uinculiSjamp;S ftipati:triftes quidem,ut eft con fentancum,alrj:minus autem Theagenes.atChariclia leto uultu ac hdenti,perpetuo ac uno obtutu Perfinam intuens;ut 8c ilia aliquo niodo alpeiftU affîceretur,etuehemêtius ingemiftens: Oquot; marite, diceret,qualem uirginem ad facrificium delegiftiî' Haud fcio,an ui derim talem formam^Quàm eft generofo ÔC liberal! uultuî Quàm •nagno et excelfo animo fortunam perfert‘C Quàm ob florem æta^ lis commifèratione fui commouet animum ‘T fi fuperefTe contigiP fet,femel ex te conceptam,amp;^ male amiiîàm filiolam,propcmoduiTi totidê impleuiflè annos,quot hæc,deprehenderetur. Sed utinam bceret marite,aliquo modo liberare hanetmagnam equidem habe*' tem confolationem,hac mihi miniftrantc.Fortafsis autem Sc Crf-* ca eft mifera : neep enim eft Aegyptiæfaciès^ Græca quidem eft, inquitjamp;S parentibus nata, quos in præfentia dieet ♦ neep enim ullo modo oftendere poterit, quamuis promiferit ♦ Liberari fànè illam afacrificio impofsibile eft,quamuis uellcm uticp,cum et ipfe aliquo modo commouear animOjamp;S miferear puellæ, Sed feis, qudd ma* fculum quidem Soli,fcGminam autem Lung, Sc ofFerre et fàcrifica* telex poftulenCum autemhæcmihiprima fit addu(fta captiua, præfentifacrificio deftinata, omnino exeufationis locum non hax béret apud multitudincm dilatio ♦ Vnum tan um illi adiumento ..... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çflepofiet.

HELIODOR I AE T HI O P I C O R V M eflc pofletjfipoft^ focum ,ut fci’s,confcenderit,non fe conferuaffe A expertem confuctudinis uirorum deprehenfàfueriticum lex murt dam eflè earn quae ofFertur deæ,fîcuti et Soli, iubeat i de Bacchi uc roiacrifierjs fit indifferens, Cæterùm uidefi commercium habit ifie cum uiris deprehenia fuerit jnehaud deceat talem in ædesreci pere» Tum Perfina:Deprehendatur,8d feruetur tantum. Capti uitas,et bellum,extorris uita,a fedibus patrijs tam remota,uacu 91 um à culpa facit propofitum,præcipuè in hac, quæ eu forma, uim 91 contra fêiplà,etiâfi quid eiufmodipaflàfitjcircumferat. Hæcadgt; bue dicente,amp;^ fimul illachrymante,celarecp id eos qui aderant co* nante:afFerri focum Hydalpes iufsit. Collccfiis igitur pueris imgt; puberibus exmultitudinc, miniftri (folis enim eiuimodi fîneullo detrimento attingere licet )eiFerebant è templo,8ô in medio collo^ caruntjcoicendere quemlibet captiuû iubentes. Ac ex his quicun-* que côfcenderantjftatim in planta adurebanf, cum ne primû quP dem,ôdad exiguûtempus,c5talt;fium quidam fuftinuiflent: aureis quidê uerubusfoco intertexto : porrô ad ea efficaciam elaborato, ut quemlibet immundum,ôô alioqui eum qui peieraiTet, adureret; atecontràeorumqui lècus ætatem cgifiènt,fineullodetrimento greflum admitteret.Quamobrem hos Baccho amp;nbsp;alijs drjs deftina* bantjpræter duas fortè aut tres Græcas, quæ cum focum confeen* difientjuirginitatefàluacfledeprehenlælunt. Poftquam autem ,

TheageneSjCum conlcendiflët, mundus elfe apparuit, omnium B admiratione exceptus, cùm propter proceritatem pulchritudi riem, tum eo quod uir adeó florenti ætate rerum uenerearum ex* pers efiêt,ad Solis fàcrificium inftruebatun At ille fubmifle ad 91 Charicliam: Apud Æthiopcspræmiamundeuiuentiumfaerifi cia^amp;^ madationes eorum qui caftitatêfèruant brauia f Sed ó Cha' riclia, cur non te iam aperis C Quale tempus adhuc expedas C An illud demiim, cum aliquis iugulum feriet Ç’ Die obfecro, indiea tuam fortunam.Forfitan Sc me,qug fis cognita,fcruabis:fin minus, Ct tu utique dubio procul periculum effugies:quo cognito,uel mo nmihioptabileeft* IllaautcPropèadeft certamen,cum dixiflet, amp;nbsp;fors rationum noftrarum nunc uacillat : ne imperio quidem eo' rum,quibus erat id negocq datum,expelt;fiato, induit facra uefiem Delphicam, ex quadam farcinula, quamfecum ferebat, deprom* ptam,intextaauro,0lt;radrjsuariatam acrefertam.Denicpcum co niamibluiflet,amp; tanquam furore afflata uifaeflet,accurritamp;:infi luit in focum, ftetitc^ longo tempore illæià, pulchritudine magis turn etiam relucenterefulgens, omnium oculis ex alto expofita, atep à figura ftolæ fimulachri deæ magis quam mortalismulieris fi milis,Stupor igitur omnes cepit,8ó clarriorem unum obicurum 8^ inarticulatum admirationis indicem ediderunt, cum ahaiuipicien tes,turn quod formam plus quàm humananiiamp;.ucnufîatemflo/ rends

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L I B E R D E C I M V Sgt;

fends ætatis mtadâ attoncrét,ac dcclararct Ce habere pudicitiâ for nia cumpn'mis exornatam; Angebat igi'tur Sgt;C alios in turba, quod 3d facrifici'um aptam èC idoneam efle conftidHet : èC quamuis fu^ pcrftitione Iaborarent,h'bentifsimc tamen uidiflênt illamaliqua fatione feruatam ♦ Cæterùin magi's excruciabat Per fin â, ut etiam adHydalpem diceret: QuànimifêrâÔ!Sinf(xh'xefthæcpuella,ne-' lt;juicquaiTi haud opportune pudicitiam uendi'tans, Sgt;C mortem cum hi fcc multfs laudibus commutans. Sed quidhâ fieret, inquit, 0 ui'r At ille: Fruftra, inquit, molefta es, èc miferen's eius quæ fcruari non poteft:fèd dfiSjUtuidetur, propter naturæpræftantP 3m inde ufqp ab ini'ti'o cuftoditur^ Denicp fermone conuerfo ad Gymnofophiftas : Sedô fapfentißimi, l'nquit, cum omnia fint parata,cur non rem fàcram incipitis nbsp;nbsp;nbsp;Sifimithres autem: Abfit,

inquit, ( Græcè loquens, ne mulutudoquot; exaudiret ) Satis enim iam M hifee aipedum ÔC auditum polluimus^Sed nos quidem in tem plumfecedemusjfàcrificium adeo' nefandum,quodhumanis uidi mis confiât,neque ipfi probantes,necp deum admittere exiftiman tes. Atq? utinam licuiiTet Sc ilia iacrificia,quæ aliarum uiózimarum madiatione conftabant,prohiberc,cum fola qu^ precibus amp;nbsp;odo^ lt;« famentis fiunt,noftro iudiciofuffi'ciant.Tu uero manens, (neque ênim in controuerfîam cadit,quin fit necefiâriû, ut rex feditionem Uuigi fedet ) fac hoc immundum quidem iàcrificiû, cæterum pro^* n pterinueteratam confuetudinem,ac Aethiopuminiiitutisconfir ' matam,inexcufabile :ita. tamen, ut tibi expiatione poftea fit opus futurum,aut etiam non futurum. Neque enim mihi uidetur ad fi^ hem peruenturum ciTe hoc fàcrificium,cùm ex alqs, tû ex deo congt; lultöre coniediuram facienti, amp;nbsp;lumine circumfufo peregrinis, ac Humen aliquod cos defenderc fignificante. Et hæc cum dixifiêt, Unacumalfis afiefloribus furrexit,amp; ad fècefsionem feie apparat' bat Tumuero'Charicliadefiluitèfoco,6daccurrensprouoluta

I eft ad genua Sifimithris ( miniftris omnino prohibentibus, ÔC il' lumfupplicemhabitumjdeprecationem efie mords exiftimantp bus ) et,O' fapientifsimi,dicebat,paululum commoramini. Siquix dem caufa mihi agenda cft,amp; iudicio decertandum cum rege ac rc gtna;uos uero folos etiam tantis ius dicere audio» Adefte igitur,8d certaminis de uita eftote iudices.Madiari enim me drjs,nec^ pofsi bile, neep iuftüm eile cognofeetis. Admiièrunt libenter, ea quæ didiafuerunttamp;T, O' rex,dixerunt,audisheprouocationem,amp;'ea quæpercgrina prætenditC’ Arridens igitur Hydaipes : At uerô quale indicium eft, inquit, aut unde mihi cum hac f deniep qua de caufa, quo tie iure exoriturC Tum Sifimithres :Eaipfa quæ dP ccntur,indicabunt. Atqui,nüm negotium hoc indicium,8d non iniuria potius uidebitur,fi cum capdua ego,qui fum rex, in iudieP Um defeendero nbsp;nbsp;Faftigia dignitatis non reipicit ^quitas,reipon «

2 ditSifimi

178 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODÔRI AÉTHIOPldORVM

3, dit Sifimithres : fed is regnat in iudicio,qui probabilioribus uinci't A p, rationibus, Cæterùm cum indigenis, I'nquit, non cum pere/ gn'nisjcontrouerfiasregum iudicandi,facultatcm uobis lex dat,

»gt; Sifimithres autem:Non uuItUj inquit,tantum extrinfecafpecie, it iuftaapud moderates ponderantur,fedpotius iuftitia» Manf 55 feftum eft quidem,dixit,quód nihil dieet ferq: fed quod ijs quiin 55 extreme uerfanturpericulo, peculiare eft ,inanium uerborumfi'' 53 gmenta ad dilationem proferet:attamen dicat,quandoquidem ita Sifimithri placet» Porro' Chariclia,cum alioqui effet fidenti anf mo,propter liberationem ex circumftantibuspericulis,quam ex' pelt;ftabat:tuminprimisexhilarata eft,poftquam Sifimithrisno-' men audiuit .Is enim erat,qui initio expofitam fuftulerat,8ó Charf cli tradiderat ante decennium, cum ad Oroondatem de Smarag'' dæis fodinis Icgatus mitteretur. At tu adhuc unus ex uulgo Gym^ nofophiftarum erat : cæterùm in prælèntia præfeélus cæterorum declaratus fuerat. Faciem igitur uiri non recordabatur Chariclia, cum admodum adolefcentula, annos feptem nata, ab illo fepa' rata eflettuerdm nomen agnofeens, magis lætabatur, aduocatunt ilium fibi, adiutore ea in parte, ut cognofeeretur, fore fperans, Manus igitur in coelum tendens,cum exclamafletitautexaudiri poftet. Sol author generis maiorum meorum,dicebat,amp; alij dij ac heroes maiores noftri,uos eritis teftes,quód nihil falfi dica: uos quoep auxilio ueftro mihi in hoc iudicio aderitis, ad quod cum iu ftamcaufamafteram, indefumam exordium. Peregrinoshcrex, B an indigenas maeftari iubes Çquot; Hoc uero',Peregrinos,dicente: Qiiamobrem tempus eft,inquit, utalios ad lacrificium inquiras* nam me ÓÓ ueftratem,acindigenam repcries. Hoc autem miran te,amp; fingere eâ dicente: Chariclia, Minora,inquit,miraris: funt autem alia maiora.NeCp enim indigenam tantum,fed etiam genus regium in primis,amp;proxime attingentem. Rurfus Hydafpccon temnentc,amp;auerlànteuerbaillatanquâfriuola: Define, inquit, pater filiam tuam eleuare,amp; auerlari. Turn igitur rex non defpi cere tantum,fed etiam indignari,ludibrium efte et iniuriam,rem il lam ducens.’et. O' Sifimithre ac reliqui,dicere, quoufep tandem abutetur mea nimia patientia An non plané amentia laborat pu-* ella» quæinfîgniaudacia confiélis mendaefjs,mortemdepellere conatur, filiam meam tanquam in feena ft efft, deiperatione qua'' dam aifeuerans, et tanquâ ex compofita machinatione proferens, qui nunquam(ut feitis ) in procreatione fobolis fucceffu ufus fim, femel tantu fimul audierim amp;nbsp;amiferim.Quamobre ducat cam aliquis,neamplius excogitetftcrificio dilationem» Nemodu^ cet,cxclamauit Chariclia,nifi iuiftrint iudices»Tu uero in præfem

55 tia iudicaris,nô fententiâ fers,neep dccernis.Peregrinos quidê rex 9gt; maólarefortaftêlex permittitli;b€rosawtêma(ftare,necp hec,nclt;ç

natura

L I B E R. D E C I M V s* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i7^

hatura ipfa pater concediupatpem enim tehodiedtj meum,ctiam^ fi neges,declarabunt»Oinnis caufa quæ in iudi'du uem't, rex, duox lt;« bus maximis Sc præci'puisargumentisnidconfueui'ufcilicetpro « bationibus,quæ fcriptis cotmentur,amp; teftium confirmationibus. V trumcp tibi'juc fih'a ucftra efle declarer,cxhibebo« Ad teftem qui lt;lem non aliqucm ex uulgo,fed ipfum ludicem pröuocans ( Maxv mum autem ei qui dicit,ad fidém faciendam adiumentum eft,iudi/ *lt; cis fciencia ) Scripta uerö' ^meæ óó ueftrae fortunac narrationes pro poneus» Simulate^ hæc dixitdUicó expofitam (ècum fafciâ,quani fub utero geftabat,proferebat:amp; euolutam, Perfinæ offerebat. lila ucro' ut primdm uidit,ftupida muta reddita eft,diucp admo dum ea quæ crant infcripta fafciæ, amp;nbsp;puellani uicifsim contempla batur,amp; horrore ac tremore detinebatur,fudorecç manabat, gau^ dens quidem qs quæ comperiebat,anxiauero’ cafii inopinato, ÔC baud facile cuiqua credibili, Deniepmetuens Hydafpis,fihæcpa tefierent, fulpicionem,amp;S incredulitatem,auti'ram ,fortafsis etiam 8^ pœnâ. ut ÔC Hydafpesjintuens ftuporem,amp; angorê animi con^ tinuum: O' mulier,dixeritj quid hoc eft An aliquid tibi accidit ab hac exhibitafcriptura*:’ Illa autem: O' rex, inquit, amp;nbsp;domine, ac marite»Nihil hoc amplius habeo quod dicam, nifi ut acceptam legas^Doftoris uice in omnibus fungetur apud tefafeia. Vtep tra diditjiterum tacebat tri ft is» Cum igitur accepiflet Hydafpes, Gymnofophiftas utaccederent,amp;:unalegcrent,aduocairet,recert febat fcriptum,multum ipfe mirans: Sifimithrem quoqj percuh fum,amp;: fexcentas mentis mutationes uultu declarantem, ac defixis oculis tæniâamp;^ Charicliamafpicicntemintuens» Ad extremum, poftquâ de expofitione, caufa expofitionis edoftus eft : Quod quidem mihi puellula quædam,inquit,nata fit,Icio:amp;r cum mortu^ am elTe turn audiffem, quemadmodum amp;nbsp;ipfa Perfina mihi narrai bat,expofitam efle,nunc cognofto. Cæterüm quis eft qui illam fu^ ftulit,feruauit,ac enutriuitC aut quis cft,qui tranfportauit in Aegy ptumÇ' An etiam unàcaptus eft‘^'Denic^ iinde omnino conieftu tain facere licet ,quód ilia iplà fît, amp;nbsp;non interierit id quod expofî'' tum fuerat:aliquis autem cum incidÜTet in hgc indicia,abutatur for tuna,Sc huic puellæ impofîtis,tanquam perfbna, illudat noftræ IP berorum procreandorum cupiditati,8c fuppofîtitiam acadulterP nam fobolem nobis in fuccefsionem ailèrat,ueritatê haefafeia qua-^ fîadumbrans^T AdhæcSifîmithres:Prima quidê,inquit,eorum dequibus ambigis,tibi explicari poftunt. Ego enim ium,qui expo fitam fuftuli,amp; clanculum educaui,amp; in Aegyptû tranftuli,quan' do me legatum eo miferas^Quod autem mentiri nobis fas non fît, Ipfe iam antea nofti. Agnofeo autem 80 fafeiam regis Aethiopum bteris infignitam ,necç prçbentem ullam ambigendi conieôturam, qudd alibi fît compofîta : cùm quôdPerfînæ manu notata fit,uel à s a teinprimis

tÔo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H ÉL I O D Ö RI AÉtHlOPlCORYM

te in pnmis cognofci pofsit.Cæterùm erant et alia unà expofîta in/ dicia/radica â me illi qui receperat puellam, homini Græco, Sé ut uidebatur probo amp;nbsp;honefto ♦ Seruantur amp;nbsp;hæc, inquit Charr clia:(îmurcpoftendebat monilia. Quibus uiiîs,Perlînamagiscft' exanimata:?lt; quærente Hydafpe, Quænam effent C ac fî quid præ terea feiret C nihil refpondit, præterquam quod noffèt quidem,c£0 terùm domi hæc examinare amp;nbsp;ferutari optimum effet, Rurfus igiturangijSd pene animo deficefeHydafpes uidebatur. At Cha riclia:Hæcquidem fint materna indicia:tuum uero' proprium,hic annulus eft.oftendebatcp Pantarben.CognouitHydalj3es. dcdegt;' rat enim ilium dono Perfinæ,fub deiponfationem. Optima, inquit,indicia quidem mea funttcæterùm te ut meam his uiam eflè, non aliquo alio modo ea na(ffam,nondum agnofco. Nam præ/ ter alia color peregrinus,amp; inufitatus in terra Aethiopica, relu cet. Sifimithres autem: Alba, inquit,8d ea fuit quam fuftuli.alio/ qui ÔC annorum tempus conuenit cum præfenti ætate pucllæ,cum decern feptem fere annos hæc, expofitionis tempus impleue/ rit.Porro oculorum aipedl us mecum facit, 8^ totam uultus effi'' giem,ac excellentemformamquænuncapparet, conuenirccuea quam turn cernebam,agnofco. Hæc quidem optime dixifti,Sifi' mithre, ad ilium Hydalpes: amp;rmagisutaliquispatronus,fummu ftudium ad caufam affèrens,quàm iudex.Sed uide ne ex aliqua par te dubitationem eximens,aliam quæftionê moucas, cum arduam, B • turn baud facile coniugem meam culpa liberaturam. Quf enim ab bam,cum fimus ambo Æthiopes,procreauimus,nequatp confeiv taneo rationi modo C Limis igitur eum contuitus Sifimithres,ct ironicefubridens:Tibi quidem,inquit,nefcio quid accidat,qui ex afFeâ:utuoinpræfentia,patrocinium nobis ut probrum obrjeis,

»1 quod ego mihi haudquaquam negligendum effè duco .ludicem Cz », nim legitimum definimus,eum qui ^quitatis patronus ac defenfor eft.Ceteriim cur no potius tibi,quam puellf,patrocinari uidebor'T cum tcpatrem,deorum auxiliofretus,declarem:amp; quamuobisab incunabilis feruaui filiam,eam8Cnuncfaluaminfloreætatisnon defpiciam C Sed tu quidem,ut uis,ftatue,Sc exiftima de nobis, qui

•», hæc facimus flocci. Neep enim ad aliorum arbitrium uiuimus, fed », meram honeftatem nbsp;nbsp;æquitatemiedlantes,nobisipfifatisfacere

cupimus.Quod ad quæftionem de colore attinet,huius explicatif onem ipfa tibi fafeia exponit : Perfinam fcilicet attraxiffe quædam fimulachra,etimaginationcs fimilitudinisin tuo côcubitu,cxconz fpedu Andromedæ.Quod fi alioqui omnino id comprobarfamp;S fl dem tibi fieri uis,ad manum eft exemplar 8c archetypws : contemf plare Andromedam, que perinde in uirgine atep in pidura often/ ditur,ita ut nullum fit diftrimen. Afferebant his diélisfublatam imaginem miniftri,et cum earn proximeCharicliam erexiffent,tan

turn exgt;

L î ß ER Ö E C I M V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iSt

^um excitarunt inter omnes plaufum ac tumultum, dltrti aîq alqs, 9ui paululum tantum intelkxerant ea quæ dicercntur amp;nbsp;ficrent,(p gnificarent, ÔC propter exadlam ÔC confummatam fimilitudinem, cum quadam læticia cxanimarentur : ut Sc Hydafpes non amplius diffidere pofîèt,{èd diu ftaret immotusjæticia fîmul admiratio-* Uedetentus» SifimithresautemiVnûadhucdefideraturdnquit*. Deregno cnim,00illius légitima fuccefsione agitur, 5)Cante omnia ueritate ipfa « Nuda brachium uirgo,nigra nota pars fupra cu -Jîitû maculata fuerarNihil dedecoris affert,nudatum parentum amp;: generis teftimoniu. Nudauitillis Chariclia iiniftram,et eratquafi cbenus quædam, in circuitu brachium tanquam elephantem max culans. Non amplius fefe continuit Perfina, fed repente de thro no defîluit, amplcxa'qp lachrymabat: amp;nbsp;propter magnitudine gau ^tj,quamreprimere non poteratjnugitus cuiufdam fimilem eiula turn edebat ♦ Etenim excellentiagaudq etiam ludlum interdum gix gnere folet:parumlt;^ aberat,quin una cum Chariclia collaberetun At Hydafpes miferabatur quidem mulieremgt;cum illam lugere up derct : Sgt;C ad fimilem affedum animo flc(fiebatur. cæterùm oculis tanquam cornu,aut ferro in ea quæ cernebantur defixis,conftitex rat, doloribuslachrymarumrepugnans. Cumcçipfianima,cdni patrio afFeótu, tu uirili fpiritu effèruefceret, ÔC in utramc^ partem tanquam fludlu raperetur, ad extremum tarnen fuperatus eft à nax tura,quæuincitomnia:amp;r quod pater cffet,non tantum perfuaderi «« fibi patiebatur, fed etiâ ita ut pater afficiebatur animo:8c Perfinam collapfam una cum fih'a,ac perculfam erigens uifus eft etiam Chax ricliam amplelt;fti, ÔC lachrymarum affluxu quafi quibufdam libatix onibus paternum cum ilia focdus facere.Neque tarnen omnino ex cuffus eftfjsquæagendafuerant:fedpaululum commoratus,8iC populum confpicatus æqualiaffetftu commotum ,amp;obfortunæ ttiirificum cafum tanquam in fcena exhibitum,pre uoluptate fimul commiferatione fle ntem, ÔÔ nec^ præcones filentium imperangt; les audientem, manu protenfa filentium denuncians, commotiox nemuulgi in tranquillitatem compofuit.Et, O' uos quiadeftis præfentes,dicebat:Me quidem dfj patre,ut uidetis auditis, præx ter omnem expecftationem declararunt:amp; quod filiamea fithæc uirgo, multis argumentis conftat» Ego uerd tanta fum erga uos SC patriam beneuolentia præditus, ut baud multum curans amp;nbsp;gencx fis fuccefsionem amp;,primam appellationem, quæ omnia mihi per banc euentura fuerant,dqs earn facrificare pro uobis properê.Etiî autem uos lachrymare uideo, 8c indiciu dare, quod humano quo** dam affedu commotifitis,denicp miferaripucllæimmaturamad tuoriendum ætatem, miferari quocp meam nequicquam expetftax tarn generis fuccefsionem:tamen necefle eft me,uel uobis nolentP bus,patriQ obtemperare inftituto, utilitati patriæ potius quâm lt;nbsp;z 3 priuatis

töi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AETHIOPICORVM

J, priuatis commodis confulente.Equidem an hoc dijs ita placeat,ut A fimul præbeant ÔC auferant ( id enim ïampridê cxpertus fum, cum effet nata: amp;nbsp;nuc expen'or, poft quam inuenta eft ) dicer e non pof fum.cærerüm nobis confiderandum relinquo. Neque hoc ftatuc^ re poffum, ut quam extorrê egerint patria procul ad Ultimos ter*' rac fines,rurfus mirabili cafu in captiua fortuna offerentes trad? derintjcandem rurfus maeftari fint admiffuri ♦ Quod cum itci fit, ni hilominus quam ut hoftemnonfuftuli, ôôcaptiuamnullodetrf mento affcci,eam filiam cognitam facrificare, fiquidem ueftra uo^ Juntas ita fert,non cuneftabor. Neque affedui fuccumbam, quod ÿ, ah) patri fortafle condonandumeffet:neefrangaranimo,necde/ precabor ut ueniam detis,0lt;^ hoc officium in prxfentia naturæ prg lege tribuatis, eo plus erga illam affedui dantes, qudd alio quoc^ modo liceat placare numen. Sed ut uos, qudd æquè ac ego animo afficereminijfignificationem dediftis,et noftros cafus non fecus aC priuatosdoluiftiszitaamp;àmeueftræ rationes longé mcisantepo/ nuntur,parum curante hanc calamitatem:haud multn quoephanc miferam Perfinam lugentem, quæ fimul amp;nbsp;primi foetus parens, èC prole orba reddita eft. Quamobre fi uidetur,definitea lachrymis, amp;?gt;noftriinutihcommiferatione, ad facrificium autem aggredia/ mur.l'u nerd fî!ia(priinùm enim te hoc fuaui nomine, amp;nbsp;ultimiim alloquor) d nequicquam formofa,8ó quæ fruftra parentes inuenf ftfquæinpatriam,aliéna terra longegrauiorertîinfoeliciterinch B difti, ÔC peregrinam quidem falutarem, patriam autem perniciogt; fam experta es,ne mihi animum lugubri fletu perturbes : fed fi um quam antea magnos illos fpiritus ac regios oftendifti^ nunc præcf puè attolle : amp;nbsp;fequere parentem, qui te quidem nuptiali ftola or^ nare non potuit, nec in porticus aut thalamos ducit, fed ad fâcrifi/ ciuminftruit,amp; faces non nuptiales,fed ad ufum facrifief) deftina/ tas accendit,etinuidam hancpulchritudiuem pro uidimis offert. Vos autem drj propitfi eftote fis quæ dida funt, SC fi quid præte/ rea affedu uidus,parum pièautreligiofefumlocutus,quifimul filiam uocarim,amp;: interfedor illius exiftam. Et hgc cum dixiffet, inficiebatCharicIiæmanuSjducerefe earn ad aras Sc pyram quæ defuper erat afsimulans : amp;nbsp;euentum uerborum,quæ pro concio/ ne fecerat,ut fe in animos audientiû infinuaret; deprecans. Muh titudoautem Æthiopum concuffaeftadeaquædidafuerant,amp; ne paululum quidem duci Charicliam fuftinens, magnum damo/ rem quendam amp;nbsp;fubitum edidit: Serua uirginem,uociferâs:fer/ ua regium fanguinem, fèrua cam quam dfi faluam elfe uoluerunt, Habemus gratiam. Impletum eft nobis, id quod legibus debeba/ tur. Agnouimus te ut regem, agnofee te tu quocp ut patrem : pro/

5» pitfi fint dfi huic, ut uidetur,delido. Magis peccabimus, refiften/ tes illorum uoluntati, Nemointerficiatab illis conferuatam, Qui cs pater

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L I B E R D E C I M V8.

paterpopuli,cfto 5c domituæ pater* amp;sfexccntasadliæc,8ô In's finnles uoces profcrebant. Ad cxtremuirijet reipfa fe prolnbere de ^brabantjOpponences fe nbsp;nbsp;obfiftentesjacalqsfacrificijsplacari

^ïutnen poftulantes, Hydafpes autem ultroamp;Iætuspatiebatur fi^hacin partefuperari,optataiTihancuim fïjontefuftinens: amp;po^ Pülum continuis exclamationibus diutius indulgentem, gratU' ’ïtionfbus infolentius lalciuientem uidens, huk quidem uolupta^ fe implendi facultatem dedit expedlans ut aliquando fua fpoiv ^^conquiefceret. Cæterùm cum proximè Charicliâ aftitiflet,Cha^ ’^ifsima^ d kebat ) quód tu quidem mea fis filia,tum indicia often^ ^fruntjtum fapiês Sifimithres teftatus eft, ante omnia deorum fi^neuolentia declarauit. Sed ifte quis tandem eft * qui unà tecum ^3ptus,nuncaris ut madetur admotus eft Ç'aut quomodo ilium fi'âtrcmnominabas,quandoinconlpedummeû Syenæ primùm ^ddudieftis'fNecpenimutiqueSd ipfe filius nofter cfTe reperkz ^nr.SemeIenimPerfina,amp;te folam enixa eft* Charkiia autem, fiumi defîxis oculis,cum rubore: Fratrem quidem,inquit,eum eP fifnientitafum,neccfsitatecommentumfuppeditante* Qui autem fitreueradpft melius exponet. Vir enim eft, ÔC côfidentius me mu “ fiere narrare non reuerebitur. Hydafpes autem cum non intelle ‘® ^ifiet fententiam di(ftorum:Da,inquit,ueniam fîliola,quæ per no s ’’ubore fuffulà es,alienam à uirginali pudore quæftionem de ado^ ^efeente tibi proponentes* Sed tu quidem in tabernaculo unà cum niatrc fcdc,maiorem læticiam illi nunc afferês, quàm cum te pepe-

ægram animo tuæ præfentiæ frudu,et de tuis rebus harratP One confoIans.Nobis autem facrificia curæ erunt,deleda omnino ea fi quam inuenerimus idoncam,quæ pro te unà cum adolefccnte niaftetur * Chariclia uerb parum abfuit quin eiulatum ederet, fi^ gnificatione madationis adolefcentis commotatuix tarnen u til itagt;-ferukns,furibundo affedu necefsitate poftulantereprefib amp;nbsp;co fiibito,rurfus occulte adrepebatadfcopum,amp;,O' domine, dice^ fiat* Sed neep puellam fortafte te amplius inquirere oportuit, cum fibifemel populus foemineifèxus uidimâ per me remiferit * Quod fiquis contendat,par,amp;r ex utroep fexu lâcrificandum efle, non pu ella tantum,fed amp;nbsp;adolefcens alius tibi inquirêdus eft: aut nifi hoc feceris,nec puella alia,fed ego iterum madanda fum * Drj melio^ î'a,fubr)cknte,amp;caufam quamobrêhocdicerct,quærête: Quod, inquitjamp;S cum uiuo hoc uiro,me uiuere, et cum moriente,unà mo ri diuinitus eft conftitutum* Ad haec Hyda{pes,cum nondü rem ipfam confjceret: Laudo quidem,inquit, tuam hâc humanitatem filia,qu2c peregrinum, ÔC Græcum, amp;nbsp;æqualem, unaep captum,6c cui tecum familiaritas ex peregrinatione interceflerit,officiofè mP ferearis,amp; feruare cogites. Sed haudquaquam eximi poteft fàcrifi^ cio. alioqui necpktas amp;nbsp;religio patitur ,ut omnino circumfcriba-

turpatrP

ï84 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AE T H I O P I •HitR V x\I

fur patrium I'nftitutum, de facnficio ob uidon'am partam facïen'' do.Deinde nec populus ferret,qui' uix ut ti'bi ueniâ daret, deorutrt dementia permotus eft» Chan'dia I'gitur : O' rex,inquit,patrem enimte appellate fortafle non licet: Si qui'demdeorumclementii corpus meum feruatum eft,eiuldem lîcdementiæ, meâ quoiçfer/ uare animam,quam uere mihi efle anima, fj qui hoc fatali quadarrf neceisitate fanxerunt, fciunt ♦ Sin hoc irre tradabile par cis inuen^ tumfueritjôô oportebit omnino exornarelacrificiummadatum peregrinum,unum tantum te mihilargiturum eflePromitte, h plam me iubemadareuidimâ, ôtfgladiotanquâcharifsimoquo' dam preciofifsimoacceptopignore,confpicuamapudÆthio^ pes fortitudinis gloria effici. Perturbatus hifce Hydaipes : Sed nonintelligójinquit,hanc tuæ mentis in contrariam fententfam m utationem, quae nuper defendere peregrinum conabaris, nunc autem non fecus ac hoftem aliquem, manu tua tollere expetisac poftulas. Atqui nec^ honefti quicquam, aut gloriofi, quod ad te actatemcp tuam attinet,in adione iftainefte uideo.Venim fac efle; facultas tarnen deeft. Solis enim iacerdotio Solis amp;: Lunæ fungen^

O tfbusjpatrfjs inftitutis datum eft hoc negociummec fls qufbufeunx quC,fed illi quideni uxorflhuic autem uiro cohabitati. Quod cum ita flt,tuauirginitas impedit hanc,quæ unde oriatur haudfeio, pe^ titionem. Enimuero hac de caufanullum eft impedimentu,in/ quit Chariclia,pre{ra uoce.Sc ad aurem Perfînæ fe inclinans: Eft c^ ß nim amp;nbsp;mihi,mater,is qui nomen hocimplet,fiquidem id ueftrauo luntas feret. Feret,inquit Perfinajarridens leniter:amp; ftatim te z' locabimusjdfls annuentibus, ei quern te nobis dipnum elegeru mus. Chariclia autem clarius:Nihil opus eft,inquit,eligcre eum qui iam eft. Cumcp iam quippiam planius didura eftet,(addebat enim audaciam immines periculû Theageni,ac ob oculos uerfans, pudorem uirgineum feponereacnegligerccogebat)non am/ aî pliusferens Hydaipes; O' dfl, inquit, quam mala bonis mifeere uidemini ,amp;præterlpemmihidonatamrœlicitatê aliquaexpar/ teimpediretquimihi filiamno expedatamquidem*,fedamentem quo'dammodo oftendiftis ♦ An non enim fatuæ mens elTe déclara/ tur in cà,quæablurdas uoces ediEpratrem nominabat en qui non crat.Deperegrino quiadeft præfens,quis nam eftet,'cum interro* garetur, ignorare Ie dicebat. Rurfus ftudebat Icruare tanquam a^ raicum,eum que non norat. Cum Ic obtinere no pofte petitionem intellexiftet, ut ip la madarct tanqua inimicifsimu, obfecrabat. At cu neep hoc facere fas elfe diccremus,uni tantum,8óei coniugf,tali là crificio nuncupato:uiru fe habere practexit,non addes quern.Quo/ modoenimeumhabere polsit,quern neepelfe,neep fuiftè illi un^ per focum coftiterit C Nifi forte in hac Ibla fallit, id quod apud Ae/ thiopcshaudquaquamfallax eft, caftorum expcrimetum,amp; cum confeen*

H B E R D E C I M V s» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÏÖ/

A fonfccndiHèt non aduftam remitnt, ac ut adüïtéfina uirgini'tatc (è üenditetlargitut ♦ Dem't^folilicetamicosamp;^hóftcs eoldem pun^ fto têporis habére,amp;^fratres ac uiros qui non funt fingere,Quamz obrem uxor,tu quidem tabernaculum ingredere, amp;nbsp;hanc ad fobri «tatem reuoca, quæ aut à deo qui ad facrificia uenit, in furore con-citatur: aut prac nimia lætitia ob fucceflum infperatum, mente ab^ errat, Ego autem cum earn quæ drjs pro hac maeftari debet, nbsp;inx

quiri Sc inueniri à quodam iuflerim,tantifper dum hoc fit, ad dan-reiponla legationibus i quæ àgentibus ueniûqôô dona quæ ad gratulationem ob uidloria partam,declaranda afferuntur, uertar,.

Hæc ut dixit, prope tabernaculu in edito loco confidens, uenP relegatos,amp;Sfiquæafferrêtdona,adducereiubebat. Internuncius ’gitur Harmonias, Vtruomnes finedifcrimine,anordine ôô exu'' ^uacpgentedeleóloSjdenic^ fifeoriïm adducereiuberet,perconta batur.Hic aut cum orditie et diftindfè dixifïet,ut etiam finguli pro ^ignitate honorem confequant, Rurfus internuncius dgitur, in quit, rex, primus fratris tui filius Meroebus ueniet, qui nuper qui dem aduenit,fed ut prius dertuncietur,ante feptu amp;nbsp;corona mihtû ‘ïiiacinéfifumuscxpccffat, Curaûtftupidifsimeamp;f fatue,ad ilium nydalpes,non ftatim indicafti';'cum non legatû,ièd regem eû qui adueniflet, efle feires: et quidem fratris mei non ita pridem mortui filium, à me in illius throno collocatu, atc^ adeb adoptione fil iu J nieum coftitutu 'rScieba,inquit, domine, Harmonias * Sed ante rnnia occafionem captandâ eflè ftatuebâ,cum fi ülla re alia intern û* cns,in primis ratione cofiderationeep temporu fit opus,Dabis igi tur mihi uenia, quód te cum reginis colloquentem, auocare à fuagt; oifsimo lermone fum ueritus. Nuc itaqj ueniat,ut dixit rex, recur febat, quemadmodum erat illi imperatu.’amp;f ftatim redibat cum eo lt;luodiniurt(ftufuerat,Venitcpin confpelt;ftuMeroebus,cofpicuus quidêiuuenis, tuprimümautem adolefcentiu ætatem egrediens, eu decern feptemannosimpleret, proceritateaut fupraomnes propemodu qui aderât eminens, côfpicuo ftipatorû comitatu ijlu deducête: Aethiopico ueró exercitu qui circûftabat,cum admira-done fimul et ueneratione uiam ad illius aduentû fine ullo impedi-«nêto patefaciente.Cætcrùm neep Hydafpes in folio rriâfit, fed obx üiâprogrediebatur:amp;cû paterna comitate eû c5 plexus prope fc collocauit,iunlt;ftaqî dextra:Tempori uenis fili,dicebat, folenne fa-» crificiû ob uiftoriâ partâ unà fadturus, Sgt;C nuptialia facra celebratu rus.Siquidem paterni dp generiscç noftri authores,amp; heroes,filiâ quide nobis,tibi uerôfp5iam(ut uidetur ) inuenerunt. Enimuero arcana auditurus poftea,nûc fi quid forte agere uis cugête quç tuo regno fubieéfa eft,indica» Meroebus aût audita fponfæ mentione, prguoluptate fimul amp;nbsp;pudore,ne in nigro quidê colore celare poz luitqudderubuifletjtanquâ adfuligincrubore accurrente. par-

ißd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODOR! AETHIOPICORVM

uo'^ fpacio intermiflo: Älq quide,inqui't,pater legati qui adiiCtii *Ä vt,præcipuis rebus ex fua quifep regione,tuam preclarâ uiétoriam ornâtes, temunerabuntur.Egoueróte,quiftrenuusin bellisexti' tiftijSC maximis rebus gerendis præapuam uirtutcm declarafti, quum conuenientifimilidonariomunerandûefleæquumiudi carina,uirum tibi ofFero,gladiatorem in bellis amp;nbsp;(anguine adcóexgt; crcitacû ut neminem fit habiturus qui fe illi opponere pofsit. Lu^ tflaautem ceftuum pugna,inarenaamp;ftadqsadeôualiduni,util liusroburà neminefuftineri queat.amp;f (imul innuens,ut ueniret uir,fignificabat, lUcautem progrefTusin medium,adorabatHy^ dafpem,tanta proceritate,amp;:' prifca ilia (îatura homo, ut cum genu regis ofcularetur, propemodum eos qui in alto loco fedebât adægt; quare uidereturzamp;f ne imperio quidem expedato, exuta ueftenux dusftetitjOmnem qui uellet,feu cum armis, feu nudis manibus,ad certamen prouocans*Cum autem nemo progrederetur, quamuis rex frpius per præconem denunciaflet ac edixi(ret,Hydafpes:Da/ bitur,inquit,tibi quocp à nobis xquale præmium. ôd cum dixiflét, clephantem multorum annorum,8cin(îgnis magnitudinisofferri ipfiiufsit. Pofi:quamautemaddtuflum eftanimal,illequidemac* cipiebat lubês. At populus fubito' concitus,miros rifus edidit, ur* banitate regis delec'tatus:amp;poft fubmifsionemac dedecus ,utui* debatur,ex irrifione ipfius ia(ftantiæ folatium capiens» Poft hune

Serumadducebanturlegati,araneorumquifuntapudillos,fta* g mina amp;nbsp;texturas,ueftem altérapurpureo colore tindam,alteram candidifsimam afferentes. Hisdonis receptis, cum ut dimitteren* tur illis quidam, qui iampridem damnati in carcere detinebantur, petii(lent,amp;f rex annuiifetrArabumfoelicium legatiaccedebant,amp; folt) odoriferiamp;ftocchadis amp;nbsp;cynamomi,amp; aliorum aromatum quæ Arabiafert,dona multorum talentorum ex quolibet genere offerebantjodorefragrantifsimolocûimplentes. Aderantpoft hoscxTroglodyticaregione,aurum formicinum,amp;' gryporum iugum,quod aureis habenis regebatur,offerêtes. Deinde Blem myum adueniebat legatio, arcus amp;nbsp;iaculorû (picula ex draconum ofsibus,in corona implicata gercns:et,Hçctibi(dicebat)ôrexâno bis afferûtur dona, diuitqs quidê al lacis ab alqs inferiora, cæterùm apud fluuium côtra Perlas,ut tu ip(è teftis cfte potes,comprobata» Preciofioraigiturfunt,mquitHyda(j3es,quàm multis ralentis con ftantiaxenia,quæutah'aquocpnuncmihi offerantur,incaufac(îe dicimus:fimulcp (î quid poftularent, exponere iubebat. Cumip (î* bi minui alleuari tributum petqftcnt, totum in decennium dimi fit. Póft autem quàm propemodum omnes qui legatione funge bantur,in confpedumuenerunt,et (îngulos paribus,plurimos au tem amplioribus donis rex remuneratus eft,ultimi aderant Axio* mitarum legatûqui quidem non pendebant tributum ,(êd alioqui

eranC

Li BER DECI MVS* ^Vantlocrjamp;fcederattQuamobrcm de rebus profpere ac foElicigt; tergeftis gratulâtes hi quoep dona adduccbant, cum alia, turn ani tnantis cuiufdam fpeci'em,inufitara fimul amp;nbsp;admiranda natura,ma gnitudme quidem inftar camcli,colore autemSCcutefquammis flon'disdiftmdaacmacuIata.Erat autem ipfi poften'or pars unà eum uentre humilis 8^ leonma porro armi amp;nbsp;pedes anteriores SC pedus fupra proportionem aliorum membrorum eredum : graci le collum,amp; ex magno corpore reli'quo, in tenue fubtile guttur produdum î caput autem forma quidem cameli, magnitudine au;» tem ftruthi) Lybici caput paulo plus quam duplo fuperans,amp; ocu lostanquam ceruflaillitoshorribiliter uerlans. Immutatum etiani ^abm't inceflum, omnino terreftri animali ÔC aquatico contraria tatione uacillans,cruribus non permutanter, nec alternis inceden tibus,fed feorfum et fimul duobus in dextra parte,figillatim autem SCconiundimfiniftris,fimuImotoutroq?laterefefetranfponenti bus^Porrdaded habile ad motum,amp; manfuetum ac cicur habitii ex alTueladione comparato, ut gracilifuniculo uertiei circumdu' fto à magiftro regeretur, tanquam ineuitabileuinculum eius uogt; luntatem ducemfequens. Hoc animal cum apparuiflet,multitudi Hem quidem totam perculit,amp; nomen à figura fortitum eft,à præ-' ei'puis corporis partibus ex tempore à populo Camelopardalis n» niinatum : tumultu autem amp;^perturbationepanegyrim impleuit* Accidit enim tale quiddam» Aræ Lung aftabat iugum boum:Solis autem,quadrigæ equorum alborum, ad madationem prcparatogt; turn » Porro' cum peregrinum Sc inufitatum, amp;nbsp;cum primis mon/ ftrofum animal apparuiflet, tanquam fpedro perturbati, terrorc impleti funt,amp; eorum qui tenebant uinculis ruptis, ex tauris alter qui folusutuidetur animal conlpexeratjSd duo cquiinfugam effii fele côcitarunt» Perrumpere quidem feptum exercitus neque^ Untes,cum confertim denfatis feutis milites tanep murum in circu/-itum duxifient : currentes autem fine ordine, quoduis obuium niedio in fpacio feu uas feu animal euertetes. Ita ut clamor mixtus tollereturobid quod fiebat, partim prgmetuabhisad quos delà« Fuerant, partim præ uoluptate ab illis quibus du in alios infilirent deledationem amp;nbsp;rifus materiam ex conculcatione cadentium prac bebant. Quamobrem ne Perfina quidem Chariclia manere qui ctaCjCtintra tabernaculûfefe côtinere potuerunt,fed uclamine pau lulu amoto Sc fubdudo,fpedatrices eoru quae fiebant, exiftebant* IbiTheagenes,feu proprio amp;nbsp;uirili fpirituincitatus, fiue etiam di/ uinitus immiflb impetu ufus, amp;nbsp;cuftodes qui illi aftiterant difper/ fos propter tumultum exortum confpicatus, erexit fe fubitd, cum anteaad aram genibusincumberet,amp;Smadationemfingulismo^ mentis expedaret,lignumcp fiffum ( quorum magnus numerus in ara iacebat ) arripit, amp;nbsp;ex equis qui non effugerant unius dorfurtt

A I occupât.

t88 HELIODORI AETHIOPICORVm' occupât,8ó apprchenfis crinibus ad collu propendentibus,iuba^ tanquani freno utens, calcaneo«^ quafi caïcan'bus equum urgens, amp;nbsp;loco flagn ligno fiflb continué concitans, taurum qui eftugerat agebau Ac initio' fugam cfle Theagenis,rj qui aderant fuipicaban tur:amp;S clamore,ne fineret illum extra fèptu armatorum euehi, qu? iibct alterum quê proximè aftiterat,cohortabatur. Cæterùm pro/ cedente conatu,quódnori formido efTetjUecpfugamadlationis, c/ docebantun Aflècutus enim celerrimè taurum, aliquadiu à cauda detentum cgit, lafsitudine conficiens fimul, ad ccleriorem cür/ fum bouem incitans: quo‘ Cc autem concitaiïèt, conuerfum feque' batur,gyrationes exitus anguftos cautè declinansgt; Poftquam autemillinotumSófamiliaremconfpeólum fui adionemcÿipfam reddidit,iam ad latus adequitabat,cute cutem attingens,8é anhelf turn taurinum acfudorem equeftrimifcens curfum ita æqualt celeritate moderans, ut hi qui longius aberant coaluifle uertices a^ nimalium opinarentur,ôd Theagenem aperte diuinislaudibus ex/ tollercnt,qui peregrinum quoddam exequo tauro iugum con/ fecifïèt. Multitudo quidem his uacabat. Chariclia uero intucns, hörrore amp;nbsp;tremore detinebatur, cum quorfum tenderet conatus ignoraret,amp;^ deillius uulnere(iï forte lapfus contingerct)n5 fecus ac de fua maétatione eflêt follicitamt neep Perfina dam id eflèt,fed, O' filia,diceret,quidham tibi accidit C Videris pro peregrino perP clitari ♦ Etiäipfa aliquo modo commoueor, Sé miferet me illius iu-' ß uentutis.Effugere illum etiam periculum opto,8é côferuari facris, ne omnino imperfeélus, Sé negledus à nobis cultus diuinus relin'' quatur» Chariclia ucró:Ridiculum eft,inquit,optare ur non mo riatur, earn ob caulamutmoriatur* Cæterùm fi id à tepreftari po/ teil mater ferua uirum, mihi gratificans, Perfina aute caufam non ueram, fed alioqui amatoriam fufpicata : Etfi haudquaquam, inquit,feruare illum pofsfm,tamen quæ tibi cumuiro confuetudo intercédât,propter quam tantopere tibi eft curæ, audader iamde inceps matri exponezetiamfi fitiuuenilis commotio, Sé uirginitati

,, non conueniens ♦ Materna natura filiæ, Sé feemineus fexus mulie/ a, brem lapfum,quo cognatione quadâ afficitur, adumbrate rtoüit. Cum igitui* fummo cû dolore collachrymaffet Chariclia:Et in höc, inquit, præter cætera fum infœlix, quod etiam ab his qui fîngulâri prudetia Sé ingeni) perfpicacia fùnt præditi,dum loquor, haud im telligor : Sé cum calamitates meas exponam, nondum cas narrare exiftimor : deniq? ad nudam deinceps Sé apertam accufationêmei U enire cogor» Hæc dixit: Sé cum uellet rem ipfam apcrire,rurfus cft excufîâ, clamore maximo à multitudine fublato ♦ Theagenes e/ nim cum permifîfle t cquo,quanta celeritate pofIètuti,Sépræcurgt;’ rentem aliquantù, pedus capiti taurino adæquare, hune quidem liberum ferri huit defîlienszinqcit autem fe in collum tauri,8é in me dium fpa/

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBERDECÎHVS.

diiim fpacium fntcr cornua facie coIIocatajUlnis uero' tanquam co ! ’'onacircumpoGtis,ac digitisin taurinä fronte in nodurrt complica ^*s,ac reliquo corpore iuxta dextrum armû bouis demiflb i depenz ’^cnsferebatur,itautpauIuIûtaurinisfaItibusconcuteretur.Poftz S^arn autem iam fatigatum nimio pondéré, languefados efle iP ^•niufculosex nimia inteniîone feniît,at(^ id loci in quo ièdebat ^ydafpes prætereuntem, obucrtit cum in anteriorem partem, amp;nbsp;’llius cruribus fuos pedes obfjcit,ungulis eos continue impingens, ^greflum bouis implicans, Ilie autem in impetu curfus impede robof c iuuenis grauatus euertitur,ac repenteiri caput deuo

^ütus,ereÆ's pedibusinicapulasacdeorfum proie0:us,diure^ ^upinus porréârim iacuit,cornibus terræ infixis,8ó ita ut caput mo '*crc non poflet radicatis»Cruhbus autem nequicquam faliêtibus, opportune aerem findentibus,amp;f cladem languore teftantibus.

^ncumbebat uero Theagcnes (fola finiftra manu ad deprimcdum ’Jïcans, dextram autem in ccclum continue tendens ) amp;nbsp;in Hydaz ^pemamp;freliquammultitudinem exporreda fronte intuebatur,riz

; illos ad obleAation em prouocans, ÔC mugitu tauri tanquam ^ubacclebritatem uidoriaî denunciansgt; Refonabat autem ex ad** ; 'ierfo0dpopuliclamor,perfpicuum quidem nihil amp;nbsp;articulatum 'n laudem proferens:ca?tcrdm hianti ore utplurimum ex arteria ^olafonos admirationis indices edens,diuqj communi confrniu

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad coeIu fercns.luflii igitur régis miniftri accurrentes,aIfjThe

quot;gcnem erecflum adducebant,alqcornibustaurilaqueoreftisinz 'ed:o,ducebant triftem ac demiflum,amp;: aris rurfus hunc SC equum fornprehenfum alligabant.Et cum Hydaijaes aliquid cum Theage nelocuturus eflet,amp; adlurus,populus, turn delecflatus adolefceiv f^Äinde ufcpab initio cum primdm uifus eft, dngularitcr erga ifr affedus : turn roboris admiratione ftupefadus, magis autem AethiopiathletæMeroebiinuidens acæmuIans,Hiccum Meroc pugile iungatur,communi confrnfu exclamauitzls qui elephanz tern accepit, decertet cum eo qui taurum cepit,continue pronunci

' sbat. Cumcp diu incumberet, annuit Hydaipes, ducebaturc^ exz ; tempid in mediu Aethiops, fuperbe trucibuscç oculis circa fe omz nia luftrans,ac fummis pedibus incedens,Sc dilatans feie,ac per uiz cifsitudinem cubitis ulnas infolenter quatiens.Pofteauerd quam prope concilium'conftitit, Theagenem contuitus Hydaipes, Græ co fermone: Peregrine,inquit, cum hoc tc inire certamen popuz Itisiubet» Fiatidquod illiplacet,Theagcnes refpondit.Cætc'' tdmquæratio eft certaminis Ludæ,inquit Hydafpes» At cur non potius oladiorum,inquif,amp; armorum, ut aliquo præcla-* to facinore edito, aut cadens im plcam Charicliam, quæ hadenus tationes noftras taccre fuftinuit:uel ad extremum,ut uidetur, nos Ualereiufsiu Quid hoc fibi (inquit Hydaljoes) uelit, quod noz

A 3 nbsp;nbsp;men Cha^

ipo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORI AETHIOPICORVM

men Charicliæ admifccas,amp;: habeas in ore, ipfe fcis: cæterùm lu(îla ri,8c non diglathari te oportet.Siquidem fanguinem cfFufum ante {acrifîciumcon(pici,fasnon cft, Cum igitur intellexiflet,quôd metucret Hydafpes ne interficerctur ante facrificium : Redè facis, inqui't,quod me drjs conferuas,quibus etiâres noftræ curæ erunt; fimufcpfumptopuluere,8chumerisac ulnis adhuc àbouiscircû^ adionefudore madentibus infpcrfo ,aceo qui nonadhæfcratex^ cuflojobijcit porreóu'm manus.Et pedibus in ueftigio firmiter de* fixi'samp; poplitéinflexo incuruato'c]^ y humen's partec:]^ interfcapu* lascontorta,amp; collo alfquantum inclinato,dcnicp toto corpore contra(floftabat,prehenfionesludarum cupide cxpeAans. Ætht ops autem intuens,minaci oris habitu ridebat,amp; ironicis geftibus infultare aduerfario uidebatur. T um repente incurfione fada, eu bitum tanquam uedem aliquem collo Theagenis impingit : à qua plagaingentifonituexaudito,rurfusexultabat,amp;Sftolidèfibiarri* debat. At Theagenes,ut uir in gymnafps Sf undionibus ab incun* teætate exercitatus, Sc certandiarte Mercurpexadèinlirudus, cedere initiô ftatuit,amp;: experimeto uirium aduerfari) fumpto, tant terribiliimpetuiamp;S ferononrefiftere,cæterùmagrefteroburarte eludere.Statim igitur cum paululum tantum à terra commotus ef* fet,magis fe dolere geftu nmulabat,amp;: colli alterim partem expoß tam ad idum excipiendum obrjeiebat. Cumep Aethiops herum fe rfjneCjCedens plage,propemodum fe collabi in faciem fingebat.At B poftquam in contemptum illius addudus Aethiops,amp;animatus incaut? iam tertio irruebat, öd cubitumrurfusfublatum impadu* rus erat:fubiit repente Thcagenes, inflexione corporis impetu declinato ,amp; dextro cubito bniftro illius brachio iurfum impu! , foacremotOjproiecit aduerlarium nodoimplicitum,atcp etiam fuæ manus impulfu fruftra incitato in folum abreptum, fub axillam illius fe confjciensjcircumfundebaturtergo : craflbfpuen tre difficulter manibus cindojgrelTum circa talos SC malleolos calcaneo magna ui àC nulla intermifsionc fada demolitus,6^ in ge* nua procumbere cogens circumdat pedibus, partibus circa in* guina prefsis, cruribus ac palmis, quibus innites Aethiops pedus attollebat,excufsis,cubitos nodi inftar circum tempora dudos,acl tergumamp;humerosretrahens uentrem illius in terram porrexit, Vna igifur uoce ob hoc fadum,ö^ clariore quam antea,a multitu* dine edita,necp rex fefe cohibere potuit,fed exiluit è folio,et,O' ne; cefsitatem odiofam,dicebat:qualem uirum madarelegecogimur^ ^fimulcum cum aduocaifet: O' adolelcens(adipfuminquit) Vtcoronerisetiam adfàcrificia,ficutimoris eft, adhuc reftat.iicl maxime autem hæc præclara quidem amp;nbsp;illuftris,fèd inutilis tibi amp;nbsp;diurna uidoria, coronam meretur .Cæterùm poftquâid,utteex præfenti ftatu libéré,etiamfi uelim,prgftari à me non poteft,quan* V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tum licet

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBERDECIMVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I9t

tümli'cetjCt conceditur,præftabo:amp; fi quid nofti,quô téadlitic ui^ diente luuare pofsim poftulato* Simulcp cum his didis auream lapidibus diftindam coronam Theageni impofuit. Nee non agt;-•limaduerfus eft qudd lachrymaret ♦ Theagenes autem : Igitur poftulabojinquit: Sc peto à te, ut hoc des meis preci'bus, quando^ ^jui'dem promififti. St madlationem omnino fubterfugere ÔC eut' ^are non poflum,{altem manu tuæ,quæ nunc inuenta eft, filiæme •naftan tube. Morfus hoc di'fto Hydafpes, ad fimih'tudi'nem ^harichec precati'onis antmum referens, cæterùm non ludicans o^ peræ precium efle,eucftigi’o rem ad amufstminquirerezEa quæ fix pofTuntjinquitjhofpeSjamp;S petere te iufsi,8lt;f daturum me efte pol licitus fum,Porró nuptam efie uiro,non ui'rginem,quæ maéletjex diïèrtèiubet. SedSCiplâ habet uirû,adtllum Theagenes* Deh' ’■antis.mquit Hydafpes,homints,ac reuera ani'mum defpondentis « ^præbentis fe morti,uerbaiftafunt* Matrimonij amp;confuctudigt; lt;« »lis cum uiro expertem efle ui'rginem, focus declarauit. Nifi fortè Mcroebum hunc uirumdicas,nefcio unde cdo(ftus:nondum qui* ^etn uirum, cæterùm iponfum à me nominatum, Sed neep futu* »■iim ftatue,dixit Theagenes, fi quid ego de Charicliæ animo feniî: ^fîmihijUtuiftimædiuinantijCrcdereiuftum erit* AdhæcMe »■oebus.’Sed non uiuæ,inquit,præclarc uidimæ,fed maftate ôë re^ lt;« , extis fignificationem uatibus exhibent. Quamobrem retftè *« dixifti pater,defpondentem animum inepte, nihil ad rem loqui peregrinum.Sed hunc quidcm,n iubes, ducat aliquis ad aras* Tu Ucro cum abfolueris, fi quid adhuc reftat, ad facrificiû aggrcderc. EtTheagenes quidemducebatureo', quo imperatù fuerat* *At Chariclia, quæ ob uiftoriam aliquantum refpirauerat * Sc mcliora fperauerat,ruriùs cum ducereturjn luftu crat.Et Perfina multifa* ham confolantCjCt confentaneum effe quod pofsit feruari iuiicnis* fimihi reliqua manifeftiora de te narrare uolucris,dicente:Chax ridia quidem tempus dilationem haud concedere uidens, ad præ' dpuas amp;nbsp;principales narrationes aggrefiâ eft* Hydafpes autem* fi qui adhuc ex ijs qui legationc fun^erêtur,rehqui eflent, ex inter-' nûcio quærebat* Harmonias uero:Soli Syenenfes, inquit, Rex, literasOroondatis 80, xeniaafferétes*Nuper autem etmomentd ante uencrunt* Accédant igitur hi quoep, Hydafpes cû dixifiet, aderant,amp; literas tradcbât:quas apertas amp;nbsp;euolutaslegebat. Erâc autem eiufcemodi. clehenti et beato aethiopvm Régi hydaspi, oroondates magni régis satra* P A* Quumuincensprælio,magis animi celfitudine uiceris,amp; mihifatrapiam totam tua fpontc conceiTeris, haud mirum mihi int præfentia uidebitur,fi exilem petitionem coprobaris*PuelIa quæ* dam cumMemphi duceretur, obiter belli fuit appendix: amp;nbsp;qudd captiua iufl’u tuo in Æthiopiam fit miflà, ex his qui unà cum ipfà fu « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cruntj

191 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HELIODORT AETHIOPICORVH

crunt,amp; tum pcn'culum effi.igcrunt,audiui\Hanc oro mihi dimit^ A ti muneris loco»cüm ipfius pucllac caufa,tum præcipuè patriSjCui il lam feruarc uelim.Qiii multum tcrræ pererrauit,et dum filiam in^ quireret,a praïfidio quod fuit Elcphantinâc fub belli têpus captus, àme contemplante hoc tempore eos qui fuperfuiflent ex prælio, confpedlus elf ,amp; ut mitteretur ad tuam clementiam petijL Habes ibi unacum alijslegatis uirum talem, ut uel folis moribusgenerofi tatem declarare pofsit:8C dignum ,ut uel uultu tantum amp;nbsp;facie à te quod petit impetrct.Lætum mihi hue 6 rex remitte, qui pater non modónominatur,fedetiamèxtitit» Hæcut legit: Qiiisigiturcil ex his quiadfuntj qui filiaminquiritC percontatuseft, Etcumo/ ftendiflent quendam lenem: O holpes, ad ilium inquit, omnia petente Oroondate lubens faciam : Sed decern tantum adolefcem tulas captiuas duci iufsi. Cum uero unam filiam tuam non efle cœ' gnitum fit,reliquas contemplare : fi agnitâ inueneris, accipe. Procumbensfcnex,ofculabatur pedes.ôc cum addult;fias puellas contemplanSiCam quam inquirebat ho inueniflet: rurfus triftis ÔÔ mœrens. Nulla ex his eft,Rex, dicebau Voluntatemamp;ftudp urn meum,inquit Hydafpes,agnofcis tibi non deefle^Fortunam au tem accufa,fi earn quam inquin's,non inuenis» Nam quod ne(ç alia uenitpræter has,necp ulla eft in caftris amplius,circümfpicere tibi licet» Cum ferijlTet frontem lenex,amp; collachrymafiet, faciem at^ tollens,SCmultitudinem inorbemcircumfpiciens,repentetan^ ß furiofus cucurrit: cume^ accelTilîètad aras,amp; pallfj (hocenim for^ tè indutus erat ) oram reftis inftar contorfifiet, infjcit collo Thea-« geniSjôd trahebat, damans ita ut exaudiri poftet: Nadus fum te noftis,habco te confederate amp;nbsp;execrâde Cumep euftodes refifte^ rc amp;nbsp;auellere niterentur,firmiter hærens,amp;f tanquam in unum cor pus cum illo coaluiftet,ut eum duceret in eonfpedum Hydafpis concili) ôbtinuit » Et, O' rex ( dicebat )hic eft qui meâ filiam tam quam prædator mihi eripuit, hic eft qui domum folitariam amp;nbsp;libe ris orbam reddidit,ÔCexmedijsApollinisarisanimammeamra«' puit, ac nunc tanquam pius aliquis deorû aris afsidet» ' Common ti funtomnes ad eaquæ fichant, uerba quidem non intelligentes, cæterùmrem ipfamquæcerncbâtur admirantes, EtcumHyda^ Ipes planius,quidham uellet, dicerc iuberet: fenex ( erat autê Cha'' rides ) ueriora dégénéré Charidiaé occultabat: id ueritus, ncjlla in fuga forte,amp; itinere iam antea fublata,bdlum fibi cum ueris paren tibus accerfèret, Exponebat autem compendio ea quæ nihil noccz bant,ac dicebat: Erat mihi filia,rex,quam fi quali animi indole amp;nbsp;forma fuiftet,confpcxiftètis,iuftam caufàm habere me, quâobrém dicam,crcderitis.Eratinquam in uirginitate ætatem degens,mi niftra quæ Delphis coIiturDianæ, HancprædarusifteThelTalus genere,cum Delphosmeâ urbem quafî patrium quoddâ faefum

celcbraturus.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBERDECIMVS.

fcicbraturus, præfeôlus leganom's conftitutus ucniflêt dam ex a^ (^ytis ipfi's abftulit,atcp adyns Apollinis* Quamobrem erga uos ’’lerito ddicjüifle exjftiman' debet, qui patri um ueftrum deum Pollinem ( qui idem eft cuni Sole ) ac illius delubrû prophanauit.. ^orró quoniam quidam falfus antiftesMemphiticus,fociushu' ’üsfcderatæacnefariæadionis extiterat,cum cflemin Theffalia ^epofcens àreliquis ciuibus, nee ufquam inuenirê,illis mihi hunc ♦tiam in fuga, amp;nbsp;ubiuis locorum inueniretur,tanquam peftem de^ lt;^tntibus : arcem amp;nbsp;afylum fugæ Calafiridis Memphim efle certis fonieduris fufpicatus,eó cum perueniflem,CaIafiridem quidem ^toportuit mortuum deprehendo : à Thyamide autem eius filio,

omnibus quæ äd filiam attinebâqSC qudd Syenen ad Oroonda mifla effet,certior fadus: Oroondaté etiam Syenæ fruftratus (nam illuc quoq? ueneram ) Elephantinæ autem à bello deprehen ac detentus , uenio hue in præfentia fupplex, filiâ inqüifiturus» ^tinmc calamitofum hominem beneficium contuleris,amp; teipfo ’’Sm dignam feceris,fi deprecatorem fatrapam pro nobis no afp er ’’ari uideberis. Etille quidem tacuit,lugubres fletus ad ea quæ ^ixerat addens» Hydafpes autem ad Theagenem:Qiiid dices ad ^æc,inquit Ille autem: Vera,inquit,funt omnia,quæ in aceufatio^

commemorata funt♦ Prædo ego fum, èc iniquus, 8^graffator, ». S^iod ad hue attinct:caèterùm in uos beneficus» Redde igitur,iiv ® ^uit Hydafpes, aliéna, propterea qubd dijs antea deuotus fis, ma^ ’^ationê lâcrificf) illuftrem gloriofam no fupplicrj iuftam per^ fitiirus. Sed non is qui iniüriam fecit, dixit Theagenes, fed quiz lt;« ’niuriæfruélum habet,reddereiuftèdcbeuCum igitürtu ipfehaz ^eas,rcdde.fiquidemhanc,tuam filiam effcCharicliam,amp;: ipfefatc ^itur. Nemo amplius fefe continere poterat, fed fimul omnium ^onfufanea commotio exiftebat. Sifimithres ucro cum diu fe con *gt;nuiffet,iampridem ea quæ dicebantur 80 fiebant feiens, cætertîm ^ïadexaótam amp;certam cognitionem peruenirent, ea quæfenfim patefîebantexpe(fians,aceurrebat,amp; Chariclem ampledfebatur* Ht, Salua eft adoptiuatua,amp;: à nobis tibi quondam traditafilia, ^gt;cebat:reuera inuentà Sc cognita filia eorum, quos tu ipfe feis, Et Ehariciia è tabernacülo procurrebat ac negletfto naturæ omni ac ætatis pudore,Bacchico quodam amp;nbsp;furêti impetu ferebatur,ôd ad genuaChariclisproüôluta: O' pater,dicebat,non minus rilihi ^nàm qui me procreafunt obferuande:Vlciicere me,ut uis, ncc eâ ’pfam excufàtionem, quod fortaffe id deorum uoluntati quifpiam tribuere po{sit,amp;^ illorum gubernationi ea quæ fa (fia funt, aferibe-' tc,aufcultans. Perfinàautem in altera parte Hydafpem amples ftebatur,amp;:,Omnia ita fe habere credas, mi uir, ad ipfum dicebau Sponfum effefiliolæGræcumhünciüüeriem,omninofcito, Poz pulusitidemaliaexparte,gratulatorqs clamoribus geftiebat ac tri

1^4 hELlODÖRt äethiopicorvM pudiabat.Omni'um ætatum ordinum hommes, communi con-- A (ënfu ob ca quæ fiebant, lætabantur : plurima quidem eorum quæ dicebantur, non intelligentes : cæterùm rem ipfam ex his quæ pr£/ celserant Charicliæ rationibus, coijcientes : fortafsis etiam diuino quodam impuifu, qui ut omnia hæc mirifîcè caderent tanquam in

!» fcena, cfFecit jad animaduertendam ueritatem adduéli, A' quo amp;nbsp;maxime contraria ad conuenientiam aptabantur,cum gaudium amp;

•gt; nbsp;nbsp;mœrorinterfeconnexaSccomplicataeiTenqlachrymærifu mifcez

rentur,triftifsima amp;nbsp;acerbifsima in Colennitâtemfeiiicommuti'

»gt; rentur:ridcntibus iîmul his qui plorabant, 80 gaudentibus his qui »lugebant: cum inuenirent eos quos non quærebant,amp; amitte^ »»rentquosfeinuenturosefleexiftimabantzôd ad extremum expe ,,» (flatis cædibus, in piafacrificia tranfmigrantibus» Cum enim Hy

dafpes ad SifimithremjQuid facere oportet, d fapientifsime^dixiP »gt; fet:Recufare amp;refugere deorum iàcrificium,impium eft: maflarc . »gt; eos qui ab illis funt donati,rcligio ♦ Excogitandum cil nobis, quid

faciendum fit» Sifimithrcsnon Græca lingua, fed ut omnes ex^ audire poHcnt,Acthiopica: O' Rex,dixit,olTunditur caligOjUtuP

93 detur,etiamfapientifsimisuiris,prg nimia iioIuptate.TeigiturucI iampridem conrjcere animaduerterc oportuir, deos non admit-' tere facrificium quod apparabatur * qui iam cx omni partebeatam Charich'am,ex iphs aris filiam tuam effe declararunt;amp; huius nutri cium,tanquam ex compofito,exmediaGræciahucaccerfiucrunt: B iam tcrrorcm amp;nbsp;perturbationem equis amp;nbsp;bobus, qui ad aram fta-* bant, incutientcs.ód fore utrcqccrentur maiores hoftiæ moribus amp;inllitutis receptæ fîgnificantes : nunc tanquam bonorum coro^ nidem,amp; tanquam facem fabulæ, fponfum puellæ,hunc Græcum luucnem oftenderunt.Enimuero admittainus ad animum hæc dh

’’ uina miranda fa(fla,8ó adiutores fimus illorum uoluntatis : con^ tinuemus magis piafacrificia,hoftias humanas in confequétem æta tem reqcientcs» Hæc cum Sifîmithres clarè,amp; ita ut ab omni buscxaudiripoirent,intonairet: Hydafpes,cûamp;ipfelinguamgen ti uernaculam intenigerct,Chariclia Theageneapprehenfis: Jgi

»» tur uos qui adeftis, diccbat, cum hæc ita deorum nutu uolunta » te peraâ:afint,refiftercfasnon eft» Quamobrem teftibusqsipfîs qui hæc fatis deftinarunt,amp; uobis qui illorum duôrum animorum aflcnfu fequi uidemini,par hoc folennibus nuptqs coalefcere decla ro;amp; mutua confuetudinefrui, procreationis liberorum uinculo coniuncfi:os,permitto.Et fi uidetur,c5firmct hæc quæ décréta funt facrificium:8Cadremfacram ucrtamun Hæc dida approbauit exercitus, amp;nbsp;plaufum manibus, ratum fe habere coniugium figni/ ficans,edidit. Appropinquansitacpafis Hydafpes, amp;nbsp;iam rem diuinamincepturus:O' domine Sol (dicebat)amp;Luna domina,ß' quidem coniuges Theagenes Chariclia,ucftra uoluntate decla-

ratifuntgt;

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tîÎ5ÊRtiECÎMVS» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40^

hti funtjicct îîïis Gnè facra uobis facere. Et bæc cum dixificti ^ua8cPerlînæmitra,nota (àcerdotq dempta, alteram Theageni, 9uæfuaerat,alterâChan'cIiæ,quæPerfinæ,impomu Quodcum faâum efletjOraculi quod illi redditum fuerat Delphis, Charicles ’’ccordatus eftiamp;S re ipßi perfeAiim elîè l'd, quod lampn'dem à dfjs Ptædidum fuerat,compen't:quodiuuenes dicebatjpoftquamfu-»

I giflent Delphis, ettturosjolistorridumadigncfolutn, ' ubiprcecipuce uirtutis pramia tandciit

'T emporibusfufcis Candidaferta^crant,

Coronati igi'tur luuenes albis mitris, èC lîmul facerdotio, uo cé ^^ntêtiaqj Hydalpis ornati,cû làcrificium ipfi rite pcregiflènt, cunl fîcibusaccenfis, Sctibiarumac fîftularumconcentu,in curribus

^^uorum quidem iuncflorum, Theagenes unà cum HydafpCïSifi-* •^ithres ueró curn Charicle feorfim : boum autem alborum Chari ^liaamp;s Perfîna, cum gratulationibus,plaufu ac tripudfjs,Meroen ^^ducebantur:ut reliqua quæ ad nuptias pertinent,magis arcana, *’iurbe,maiore cum folennitate celebrarentur» Talem fînem fot titaeft confediodeTheagene ScChariclia Aethiopica^ rum orationumîcuius author eft uir Phoenix Emelènus,ex genere Solis,Theodogt;

fq filius,Heliodorus»

AE T H I O P I C AE HISTORIAE HELtODORj LIBRI DECIMIET VLTIMI

FINIS.

B i

I

ïNhelioDori hisIoRiam aethi^

o P 1 c A M index.

INDEX.

flu^uiifuprafluilum • j. $2i. tauricumTheagcnepugna iSs glt;i Chdricliant ttrjetißiinuf pOjIfefiumuemre n b. a.crb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^b.^sab.

rudensruptuf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij^-b. Tekdemui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15rf. Theagenif cr Charicli£in At

Prouidenti£ diuitiit menura teffericTheiigenk GrCh4ricti£ gyptumproßilio bik exemplum. 10 crii-nttb. S4rf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Theagenis çy Charklitt teffè'

pudicitiie uer£/peculum 11 è. Theagenes ' ex 'gfrtfre Achittis r£ O' inuentionis not£ pugioniff(trap£ elegant defcri natnt tia-cr^rb. Theagenis ad Charicliam on-ptio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^9 a. theagenes Charicliam, quam tio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S}b.

pukhritudo amorem conciliât nbsp;nbsp;nbsp;antabat,ui rapit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77 b. Theagenkfomniu

(}b. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Theagenet cu C hariclia à Tro~ Theagenis iuramentum Chari-

Pythi£ oraculum 4.6b. glodytis captm if}b. elke datum

Q, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Theagenes ßrtun£fu£ impro- Theagenis cum Pcloro moiio-

Qjitnquatriaßjta 14^. Hfrffcw rffp/orrft 841, cr machia

R nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s; rf- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Theagenis ad Calafmmluppli-

Rhodopk ßnno adinirabilis. Theagenes captus à Mitrane ad catio

4sa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oroondatemmittitur S6b. Theagenispraclaracum tauro

S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loyoj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pugna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;its ab.

Sapiensnunquà laboratinopia Theagenescum Ormeno'mßa- Theagenisrobur

srb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dio certat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;66 a. Theagenis cum Aethioptcolu-

fapientia uer£ deferiptio 6ib. Theagenes curfus uelocitate c£ ilatore pugna 190 a. o de fagitt£ draconum ueneno inß- teros u'mcit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^s b. eodem ukloria 1^0 b CT

. ä£ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ié6a. Theagenesuiäorcertaminis co ,ç,i 4

feditioß conuiuij deferiptio, ronatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;66 b. Theageni Chariclia à paren-

sb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iTheagenes Charicli£ mortem tibus coniugio copulatur.

fenespkrunq; hebetioris audi- nbsp;nbsp;nbsp;déplorât jibitem Calafiri- y

tui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;91b. nbsp;nbsp;nbsp;dis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;117 0. Thyamidis feutiftr iC 0

feneäutis uaria mcommoda. nbsp;nbsp;nbsp;Theagenes à Cybele ad Arface Thermuthis 27 b eins mors4i 0

81 rf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eins omoreflagrantem muita Theffali lieoptolemo parenta-

Siciliainfulo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;76 b. tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;124. b. tionem inftituunt s^b

fllentiummorborummultorum Theagenes Arfacen Perfarum Thetidis hymniis soO alimentum ' 6sa. hwreadorarerecufat 129 b. Thisbefidicina ssbeiusßrmo flkntij commendatio 230. Theagenesin ArfacesaulaßcT' 2^0

Siflmithres cocilij pr£fcs 273 b, uire cogitur 13 4 a O'b. Thisbe miferias ac calamitates

Charicliam expofltam edu- Theagenes Charicliam matri- fuas exponit ^^ab cat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17 b. nwnioflbicopularicupit. Thisbe Arjlnog flruit inßdia

Smaragdusgemma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48t. est. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3jte7j4lt;t item Cnemoui

Smaragde£ ßdin£ 339 a. Theagenes non fr ater fled mari- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3; ab

Solisflacrifleia 173 b.irsaetb. nbsp;nbsp;nbsp;tut Charicli£ eße deprehen- Thisbe à DemanetO accufatur

folitari£ uit£ comendatio 4s a. ditur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iS3b. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;is a ad Athenienfesnauigat

flomnineceßitds ifb. Theagenescü Chariclia captus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î4tio4lt;i

fomniumThyamidis 21a, adtriumphalia flacrtflciaafl- Thisbe à pradoiie in antrum fomniaunde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;60a. fleruatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;333 a. elau/'a,neobpukhritudinem

fomniaexeuentibus iudicantur Theagenes uklima ad aras duci nbsp;nbsp;nbsp;ab alijs adametur 3s a

33 a. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;173 a 176 b. Thisbe in antro mterficitur.

fl)eäro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U4b. Theagenes taurum inßgä uer- nbsp;nbsp;nbsp;34 b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

fpei natura nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t s a. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flum,ad flacrifleia redueit. nbsp;nbsp;nbsp;Thisbe quomodo interßila,

Sperchius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;32 a. tSsa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çyàquibus ssbosrb

Syenenfles î^lilo fèrè flubmergun Theagenes Charicli£ manibus Thisbes nomen unde 103 i»

Ittr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33y a. mailaricupit 19 nr. Thisbes ad Cnemonem oratio,

Syenenflumobfldio334b.i3sa Theagenesaris iam adnwtus,à qua indicatquopaÜoàpr£ b. O'islt;gt;a. cum Aethiopi nbsp;nbsp;nbsp;Charickobrapta filiam ac- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;donuminiurialiberaripof-

buspax nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;139 a. nbsp;nbsp;nbsp;cuflatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1930. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit

Syenenflumantiquitatcsacmi- Theagenjesffioflus Charicli£ad Thisbespudicitia ssafe-rabilia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lösb. nbsp;nbsp;nbsp;deoruaras coronatur 1^30. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pultura

T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Theagenes in dcoru numerum Thyamis prodonum profi^us

Taurus ad Lun£ flacrifleia du- relatus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45 lt;

äus,camelopardtsaffleäuau- Theagenis deferiptio 322 b. Thisbes interßUor declaratur ßgtt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;isrb. nbsp;nbsp;nbsp;pukhritudo 3 sb.atnor er- sfbo'srb

Thyami-

ERRATA.

66.34-. narratipne si-zr-nomine is.u.'mlapidé t7p.uerju ultimo,tex permittit liberos iSf-13. « unàquaquéi çrucrfu z6, auocare, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

B^SILR^E, BX

ÏOjillt;iKll8 OP OR.12V J, Saïutis humante D L lU jSlcnlt lanuario^