Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

ïf’Ö’ïtdfroC'TUXh 41« Aî? »Atr

W'qamp;WÎÂ'VîCî hic»wif'lt;'ttrflar ofoiFpwqfltv obmwôn^fi ^nnoâihbq» tean^î^iî. n tw pbnfhwurihtflnn

Irmd ûttciww bnbime* wf * ïrbctfîwnV'fliîfliftmWîîrtr

^h'WofcTß'^ pttveöneïftU TgopqiWÔ

IWaôfWnàpininraôpuft m cßbä^q fl^ttWîW ttmwHtv muom^ptcoflî»* AvdjwlÂ iwnc*0lâh«gt;gt;it^ttcpbnt* ro-»ftiîflî'Wmtf (h^arntmr krtwf ipwf aigt; Ttguimrs ‘|.îr

îpftrtiï(!frqlW^^ ptn^nctmowM

ambueprurpî wiUfvcUr'muÄh lUttomirtoUctw

SIMI PRINCÏPIS aC DO^ MI NI,DOM INI IOHANNIS Frïdcnci lecundi , Duels Saxoniæ, Landgrauij Thulî^i^æ, ôi Marthionfs Uiifhite/uo ac Fr^trum Dd^hannif Vuilh:-hni,cr D. lob.izj;gt;;; Fndcr/c/ mtu Junioris nonùne/olidd ZT e^t-Verbo DEl fii!np:a Confutdtio cf condemnutio c/p.’farum Corruptcldritm, Seflarum, ZT ororum) hoc tempore dd injidtirdtio non O' propdgdtionc m Rcgni xnt c':rißiR.oni. Pontifteis dUarumque f^ndticdrunt opin^n'dm-fngruentium O g^dUdntium,contrd Uerdnt fdcr!e'^cripttirie,Confeßionis Augufl^tne, o Sebmdl* kdldicoriim Articulorum Religio}icin.,dd jit^e Celßt.et Pritrumfuorum fùbditos cüiiißunque Ordinis feriptd çrcditd,utdUxihdnteDEO illds Sitdn£ tcchiids cduc

^i^,Crin puritdte quot;Verbi DEI prlt;fdzd(j^«c chnftidtid •ignitd,reeeptd,cr confe/jd Religione(in cuius conleßi one zy ipßrum Celßtudiucs, DEl beneßoo^conßdntct di extremum ufque uit£ ßiritiim perfeuerdre dccreucrunt) tUi quoque permanere ß(nt,qucinddmodum lt;7 debent.

CVm federit Rex in folio Rcgni fui, dcfcribet fibi exemplar jhuius Legis in I'bro coram Sacerdotibus Le» uitici gencris^erirque iliud penes eum, ut légat in eoCVNCTIS DIËBVS uitae fuæîut fcilieet DI S C AT TIMBRE D O MIN V M Deum fuum,8ió SER» VARE omnia uerba Legis huius arque ftatuta ifta.ut faciat ca : Et ne extoliat cor fuum fuper fratres fuos :neque RECE» DAT àpfæcæpto,neque ad DEXDE» RAMjnequcadSINiSTRAM:neque reducat populum in Aegyptum, propter multitudinem equorum.-ut PRORO« GET dies in Regno fuo,ipfe ÔC Filtj ei» us in medio ifraêlis.

ALVTEM.GRA* tiam, amp;nbsp;noUrum fauo* rem deferimus, no« ftfo Si illufirifs^Prind« putn,Ioliannis Vuilhel Iohannis FridciH ci'fertijiDucum Saxoniæ, 2lt;c. charifi« morum Fratrum germanorum noftrorû nomine,omnibus SC fingulis noftris Prae latis,Comitibus, Baronibus, Doäori* buSjMagifttis amp;nbsp;ProfeHonbus Acade* miae noltræ Jencnhs,nec nonSupcrin* tendcntibus, Padoribus, Concionatorf* bus,Duc»bus miIitaribus,Præfc(fiis,No» bilibuSjQuæftoribus, P ræ toribus, Con* fulibus, ludûibus, Decurionibus muni* cipalibuSjLudimagiftris, Si teliquis no* ftris Fratrumcç noftrorum Subditis S)C coniundis*

prarditijnon ignotum eft uobis toticp Gcrmaniar, «eternum SC omnipotentem Deum,pro ineftabih fuaerga nos I'ndig* ßos mifericordia ÔC inexliaufta bonnate iacrotànôam 2»^ laiutarem Euangelij do» .ctrinam,lns poftremis QC thlîînus tempo ribuSjpcr Reuerendum fummacp dotftrf» na £lt;: pietate præftantcm DEI Viruin D. Martinuin Lutberum, Iiuic prauiïTi» inoamp; ingratifluno mundojc denfiflinns AntichnftiRom. tcncbnsin lucem re» duxiftè,Quamoh'm pro fingulari grana be efticacia DEI Maiorcs quoq^ noltrijK» liiftnftîmt Principes,D.EridcricuSjD. Io-banncSjÔL D.IohannesFndcrilt;us,Duces Saxomac, lacri Imperij Romani Archi» marfcbaIci5lt;EIccîlores,6lt;c«Patruus, A» nusParens, nobis dilecftiftimi ,fan* «ftæ S)C illuftris memoriae,non folum ultro fiC alacriter amplcxi funt: fed ctiam ad cam conferuandam et propagandam in» genres fumptus,omneqp fuum ftudium be operamimpcnderunuDcnfc^ propter peri picuam et ingenuam eins ConfefTîo» nein grauiflimapcnculajSc damna longé »nftülima fubierunt acpcrtulerunt;!n qua per omnem etiain tctatein linguian be»

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neHcio

ncficio DEI perftitcrunr; donee tandem placide exhac mortaliÔd aerumnoia uirx ladatione ad portum xteinæ Salutis à cœlefti Pâtre nolîro euocati font»

Quia uero Nos poft obitum Dotnû ni amp;nbsp;Partis noftri perpétua memoria 8C rccordattonc cckbrandijtanquam harre« des, DEI gratia, in eorum locum 2lt; gu» bernarionem Nobis relidam fuccelft# musjnihil tam nobis curx fuit ( quod cia; tra arrogantiam loquimur)quam Maio» rum noftrorû præciaris infiftere ueftigije* èi hoc cœlefte depofitum nobis ab iplt;ó* rum Cellitudinibus qua liper manus tradî tum non tantö in noftra L)itionc,ct apud Subditos noftros purum QC incorruptun» abft^ fæcibus amp;nbsp;fermentis humanaruTri ditionum,ficut ÔC ad nos Só ad Fratres noi ftros inuiolatè tranfmiflum eft,conferua» re.’fed etiam ad pofteritatem öC ad exte« ras quoc^ Nationes eandem Dodrinx puritatem Chriftiano ftudio tranfmittcrc £lt; propagate, longe latcep fpargere et cuulgare Quod amp;C noßri Fratrum no^ ftrorum muneris elTe ducimus:nec cura uiolationcm Maieftatis diuinæ,S^ tur* pem negledionem ofFicij,quod nobis à

Profitemur etiam ingenue, nos in pofterum quoc^ exemple Maiorum no. tirorum hanc puram EuangelijConfeffi. nem(quam ilh non folum multis Si gra. utbus pcriculis, fed ctiam magna rerum 1 nbsp;nbsp;(uarum iadura amplexi magmfecerunt,

r«(Selt;p doceri curarunt ac promouerut) auxilio DeijConftanter QC Iibere confeU furoSjô^ pro uiribus propugnaturos eflê, omniatpftudia £lt; uoluntates noHras in cumfinem direâuros,ut fyncera Keligio floreat dominetur: ac(quantum in no« bis eft)ad pofteritatem incorrupta ôt in. uiolata perucnianldc^ iuxta facras literas fid formulas AuguftanæConfcffîonis,A-pologtæ 8C Schmalkaidicorum Articu* lorum:quae Auguftæamp;f alibi in publicis Cominjs Qi Conuentibus ab Auo Si à Parente noftro exhibit» funt-Nec dubi. lt;amus,quin aetentus Si fidelis DEYS (qui hanc piam uoluntatem in nobis Ma ioribuscßnoRrisaccendir,Si huius tanti Thefauri cuftodiam nobis commihr,quê Si ardenier,hducia ciusFilij,Mediaions ' nolh i,inuocamus)uires,robur,0i (uceeß fum

fum nobis 2x^ amantinimis Fia tribus no* (tris fubmindtraturus fit.-ne ullis unquam pcriculis, Satanae itaudibus,aut Tyran* norum uiolentia de hoc fando propohto deqciamur aut deturbcmur*

hcfi autem magna fpesnos tenuic fore,ut ficut initiorefforefcentisEuange» It^magno à plurt'bus ardore excepta eit cius Dodrinæ puritas r- ita eosdem ucra erga DEVMgratitudinem cmcndatio* nemorum ac uttae,conllantiqj Verita* tis confeffionc deciaraturos efle:pr«eci* puc cum tot cuidentibus Verbi DEI te* lbmonijs,manifeftiscp diuinæ præfentiæ, comprobanoniSjÄ cfFicacfae indicijs di# uinitus in fummispcncuhs,Satanx^ fu# roribus ÖC difficultatibus, hoc ipkim potîtrinat genus, quod profitemur, con* (irmatum lit.'Tam en, proh dolor,contra« riö apud plarroscp iam elucet, Quis enim non uidet, plurimos omnium Ordinum homines fatierate quadam 8lt; faftidio, ac ueluti naufea dodrinse Euangelq labo* rare, ab eacp plane abalienatos eflet* Ex quo tanquam uberrimo fonte, tetra in* gratitudo.horribilis Euangeltj contem« ptus, tot fbedi errores ac corruptlt;iac,om* A iiq nisqj

ni'scp generis ferlera 6^ flagitia émanant ÔC proliliunnQuibusôô iraDEIquotidie prouocatur, QC grauilfimæ poenac toti Gcrmantae fubinde magis SiC magis tu* mulantur,

Quycueropoft amantilîîmi Domini 66 Parentis noftri,eïuscp excrcitus mile* fabilem dadem, amp;nbsp;triüem captiuxtatem (ïn quam,DEO fie eonftantem ipfius fi* dem explorante ôô côferuantcjnduifiusi SC mïrando modo poftea liberatus eft) quamcp retræ uadllationes, mutatïones, perniciola fcandala ac ruinæ pratter om* nium opinionem in Relïgionc confecu* caefinnquam tnuidplices edam contra cxprcflùm Verbum DEI conciliationcs Chnfti ÔC Andchrifti, Interim,SC oollufi* ones tentatx ac fufeeptat: Quæ præterea corruptelæ in dodrinam à uarijs fedudo ribusinduôæSCadmifiât^ôCquam multi* uitiofi ritus(qui graui conlilio iamduduni erant explofi)cum ingenti feandalo roaX nifeftaque abnegatione reuocati fint:SC quomodo Ecclefiac mulds in locis mile* rabiliter Papiftarum ludicris fpedaculis deformatæ, ÔC tantum non in omnem Papifiicam abominationem ac feruitu*

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tem

tem pcnitus rcdadæ fint: hoc omnibus cognitum et manifcfiumefhldenimnon tantum manifcllis exemplis, et ipforum proprqs fcriptis cuincipoteft: led acce* duntquocp multorum piorum gemitus, cruces,exjha,uota et fulpiria:quide hac trjftiflimaperturbanone,con(cientiaruni uuineribus,implicauonibus,et illaquea* liontbusjuiolanonegloriæ DEI, infini* tarumcp animarum interitu, grauifilme dolent miferabiliter queruntur* Multi etiam cum uiderent caufam Rcligionis dfummisquibusdam tanta leuitate tra* (^lari,Slt; ad uoluntates hominum infiecfti, addudi funt,aut in prophanam fecurita* tem,autin grauiifimas dubitationes, ita, ut non haberent, quod certo lequeren* tur,aut fugcrenu

Sedquantuscorruptelarumet no* uarum opinionum aceruus nunc undic^ emerganquantacp leuitate et petulantia contra euidentem Euangelij dotftrinatn manifcftiiïîmi errorcs palfim defcndan* tur.-uiolentiac^, tnfuper fraudibus,cnmr. nationibusôd mendactjs propugnentun nemini fano ignotum elle potclt. Qux Sedhtum colluuies baud dubie DEO ' J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noftram

noflram ingratitudincm et Verbi fui contemptum iufto iudicio uindicantc tam kte et tam porenter graflâtur«

Quanquam autem (perauimus, pria mum iftas Sedas recens exciratas Euan* geltj lucem non diu ferre poflë r fed tan* quam nebulas à Sole, titra uUum maio* rem Ecclefiaclaborem difcufîum ir):De. inde Architedos feu patronos fucofa. rumconciliationum 86 nouarum opini* onum,priecipuc toties Chriftiane corn* monefadoSjet erroris manifelle conui* dos, qsdem abiedis aliquando tandem in ufamfponteredituros;DEIcp gloriam et Eccleliæ falutem fuac exiftimationi li* benterantepofituros fuiffè.-Tamenquan toperc haecfpes expedatioep nos fefcHc rit, illud certotndicio àCdocumenio efîè • poteft,quodindies,non folum hæc pefli* lens opinionum contagio latius ferpit,ôf uires ac robur accipit : fed infuper omnia ifta deliramenta tanquani pia,8i Scriptu rae confentanea,d magni nominis Theo logis publice ornantur,pinguntur,8^ aftu le cxcogitatis pharmacis obliniuntur : d£ (quod maxime dolendû cft )pro fana do* drina ConfeiTioni» AugufUnac uendi* tantur

tantur,S^ fimplicibus obtruduntur ; ab a» iqs uero ueHaltetn filentioprobanturSf ßabih'uniunVndeillud ïngenspoHea ïn commodum exiftit,ut non iolum ex Kni bus Ecdelïae non cxterminenturxfed eti ä ,vt ïndar uenent limpidiflimos Religi onis fontes,fimphces Chrtfti pufillorû animos inßciant,amp; pediienti eontagio* ne laedant ; tetra ingentia kandala ex« citent : ac dcniqß tnftes ac periculofas tut bas atcp pugnas moueanu

Haec ingens dades£t^ pernicies,quae ex Seóarum 8C Corruptelarutn patroci« nioin Ecclefias reöe conditutasredun* dar, merito omnes pios Magißratus ex« citare,mouere,8f impellere debebatsut ab omni earum focietate QC foeda eoHuiione, nonfolumipn abßinerent:fed utfquan^ tum in ipßscßet)funditus easdderent ac proßigarent : Patronoscp earum imp«« nitenies magna feueritatecohiberent,ö^ compcfccrent.Hts enim bbibus Öi carci« nomatibus Reiigionis e medio (ubiatis ; fid communi piorum Magißratuum QC Dotßorum confenfu damnatisjpuritas do (ßrinae propagari,ueraq} lalutarisacflabi lis cocordia in Ecdefia DEl redintegrari poßet:

podêt : ubi econtra ncccfle er it uc1 RcH» gionem protfusintcreïdere ,uel prouera Doón'na corruptam Qi falOs opinioni onibus dilutam infeçftamœ, poftcros Icÿ qui ampledijtetrascp dtflcnlioncs per* pecuo uigere.

cipua ciTe debebat,omnium Ordinum bo mines,in primis Magifhatus tangat 8C afficiat, res ipfa teftatur. Qua focordia etiam efficitur, ut Satan inrerea maiori impetuö^nouaacceHione Regni 'ftii fines promoucat, fcrendo no* uascorruptelas,amp; cxcitando idoneosSe ólatores acpatrones;quiuel ambitione ud odio,uel alio aliquo priuato 0£ prauo ^fièóu inclt;tati,liaud grauatim operam (igt;. am in pernidem Veritatis accomodent.

Etfiautemfquodjïngulari Dei bene ficio contigifiTe fatemur)Ditiones uoßrx, ô£ amantifs« Fratrû nofirorumyhadienus ab eiufmodi SetHarum amp;nbsp;Corruptdarum colluuie(quod quidem ad communem confenfum attinet)non fine magno fuo periculo integrx atep immunes manfe« runt: nec latum unguem apura doâri» nac cœlefiis norma difcefièrunt,multo mi

nus ah'orum petulantfam leuir3tcm,^n archicedandis fucolis concihationibus, autexcudendis nouis dogma(ibus proba runt(QuodbcneHcïum,ut fummum efle agnofdmus; ita utpotro quoqucnobis Dominus perpctuo conferuet, ardenter uotafacimus) Tarnen cogitatione repu* tantes,nifi maturo confilio his Satanæ fu ronbusoccuratur :ÔC Subditinoftri ferio præmoneantur : facile tandem easdeni Corruptelas in noftras etiam Ecclefias tnuadere poOe : Vnde poftea turn totius Euagelq uel interitusuel labefadatiOjtû uaria quoep tetraep fcandala (ubfequeren tur.QuodtarnenutDE VS ciementer auertat, propter Filiutn fuum Mediatos ( icm ôô conferuatorem Ecclebæ fuæ,toto i*‘ pedoreuerocpgemituprecamur» , Hacc itaep grauiflima incommoda a«

nimo pracmetienteSjà: de remedijshorû ‘ malorum folicitc cogitantes,ne uidelicet p.oftra culpa Religio pure ad nos tranl» mi(ra,aliquid detnmenti accipcrenfcdut cum gloriæ DEl,quantum iplius auxiLo à nobis beri poielt,per nos conlideretur, tum conleruatio ôé propagatio uerlt;e do • ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ôrïujc

ônnx promoucretur jmultis etiam fur» bâtis perculfis confcientijs falubr», medkina ÔC firma confoiatio adhtbere» tur :TbeoIogos noftræ DitJonïspracci^ puosfatts magno numero congrcgaui» «nus ; ac coram dementer hmul amp;nbsp;ferio Ü lis iniunxïmus,ut materias controuerfas ordinc 3d accurate euoluerent, expende» rentjôd ueram ac grauem corruptelarum dqudïcatïonem amp;nbsp;confutatïonem Scrip» turæ teRimontjs firmatam, contexerent ac extruereniiôd graffannbusnuncCor ruptelis opponerent.Qua omnes error es ôd SeÔæ, abfcp ullo priuato afFedu,uel ambitione,uel gratia,nulla plane habita ratione quarqmcuncp perfonarum dam^ narentur rdd ex Augu(fanaConfeflionegt; noftriscp Ecdcfijs exduderentur^ ac pe« ' nitas exploder entur.Id quanta illi fîde diligentia præftiterint.fcquens rerû dex* ira limul Sd pia explicatio, commodafe» riedifttibuta euidenter declarabit. t

Quam errorum explicationcm ac Re» futanonem,ficut Nospronoftro ofltcio præcipue fubditis noftrts legendam Ôd cognofeendâ proponimu» (utpoftcain ,

Epilûgo mcnfcm fcntcnnamcp nofîram eisprolixms exponemus)irapfjs onini# bus ubï^ terrarum cam prodcfîè £lt; pro» ban ex animo optamus amp;C fperamus.

RORVM ET CoRRVPTELAR VM, QVAEIN bo( Ifbroronfntati z;‘coniicmiiitti conttnentur.

V A NQ_V A M Hacrefes impiac de DEÛ opmioncs uanx lunr, inulrïplices: ta* men ferme omnes in hunc quafi unicum ko« puni colJimant.S»^ diredf æ funt,ut iudicio rationis innixæ.aut in eHèntiam,autin Voluntatcm DEI incurranf»Sicuti igi* tur olim in ucteri Eccelfia excitate hærc« fes.'ita £lt;: récentes noftra ætate exortar, duobus hifcc generibus commodiflimè comprehendi poflunt.

Ad primum genus furorum deEi* fentia DEI, pertinet Serueti error, qui hac tempeftate, inter tot récentes Hære* ticos, fermé unus, acfoIus,Articulumde Elïentia DEI blafphemis fcriptis ador* tus cft;actetramillam Samoîateni,Pho« tini,QC aliorum uetcrum hxrcticorum bla * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B • Iphemi»

CONF VTATIO. 1|:}?emiarcoou3uit,pcrnnacïtcr negans, Hóyop, Verbum,in Euangefio Johannis fjgnificarcperfonamdilhntfïam à Pâtre, fubfiüentem, uiuam, intelligentem, in* communicabilcm :fed propolîtuni dun* laxat Partis,Si cuancfcentcm cogitatio# nein feu uocem diiabentemin auras»

Hic error procul dubio fuamduxit originem ex amifla noticia Trinitatis,ÔC retenta qualicûcp noticia Vnitatis Di5I. Etfi cnim Euangeliûnoticiam Trinita* ris tnfiaurat: tarnen præualet,3lt;^ iudicio naturæ magis applaudit noticia unitatis, cû infuper Legis autoritas accedat : quæ paßimunius Oei adorationem urget,6^ îfagitat, Huic fundamento innixi feamo* fatcnusôi Seruetus,unàcum Turcis QC ludæisjfuriofé magnaqj pertinacia negât Trinitatem Perfonarum; Si putant fum« mam elïè Idülatriam,dicere,Chnftum,ôd ijpiritumfantflûellêDEVM; cum Les ïubcai Vnum tantum DEVM adorare, cicp foli feruirc, Deut»6, Audi lirac 1, Do» minus DE VS nofter, Dominus Vnus dt.

Verum nequat^ hac eft fententia Legis, ut urgendo unitatem Eftèntiaedi uinæ,tollat aut cucrtatTrinltatem Per^ fonarum: Sed unitatem effentiae oppcnit Creaturis, amp;multitudinigentiliü Dco^ rurn.óó commenticiorum Numinum,que funt extra Eflèntiam DEI : non autem perfonis Tfinitatis,quae futituniuSjS^ eiufdem Eftentiæ,feuamp;zx9^a'io«*Quare ut DE VS oftendat acceflûram, adbuc ube* riorem patefatftionem Eflèntiac Vo* luntatis diuinac, promittit DcutJg/ Se cxcitaturum alium Prophetam, qui mo» dis omnibus fit audicndus^óó ièqucndus.

Sunt igitur huic ex Lege perperam falfo detortac noticiae,de Vnitate Dei, contra Trinitatcm perfonarum,diligen« ter opponendae patefadiones Trinita* tiSjtam inueteri,quam nouo Teftamen# tofa(ftae»Qualiseftilla in Genefi: Vbi Mofes ftatim in ipfa creatione hominis introducit Trinitatem,fecum quafi (ut humano more loquamur) dcliberantem, iuxta qualem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aut ipecieni ue*

lit hominem condere;ÓC tandem cóncki ß ij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dit

dit iuxtafuam iinulitudincm. Faciamus (inquit) hominem iuxta imaginem no^ ttram,âtegt; Hine EuangcliUa Iohannes in ,fua Euangclica narrarione, cap. i^Aoyop^ Verbum, difertè collocat in infinuam il» lam Aefcrnitatcm, inquiens ; Inprinci* pio crar Aoyoç, Ex qua Aeternitatc tan» dem in lueem prodierit,duplicimodt) ;

' Primum tanquam Archiredus mundi, «na eum Patre öi Spiritu faniHo, Per ip» lt;üm,inquit,omnia fada lunt,amp;: Mundus per ipfum iadus eft ; Deinde tanquam Redempror mundi per aiïùmptionem bumanæ naiuræ, VER B VM, inquit,iU lud earo ladum elf, Hxc proledô non pußüncintelligi de uoee ucl cogitatione cuanefeente ; quæ aJiam naturam libi co* ' pulare non potdt ; fed debent neccflariô .àntelligi de natura lubliRcntejdiuinajôi: conditrice,cum Patre amp;nbsp;Spiritufando.

Huic teltimonio Iohannis fuffraga* fur Propheta Micheas cap.r. \ bi de Chrifto uaticinansjdupliccm ei egreffum aflîgnat, Alterum,qui e(t temporalis in Bethlehem; Aiterum, qui eft «eternus ab antiquo

antique dicrum^ôCc* Rede igitur 5^ gm uiïsime Paulusdicit adTimoth. DEVS apparuit in carne; luftificatus eft in Spi* ntu: Vifuseft Angelis: Prædicatus eft Gentibus: Fides illi habita eti in munde« Recep tus eft in gloria«

Hue pertinent omnia dida, qu» Chriftum nuncupant VnigenitumDEI ftlium.'S^ difeernunt à filrjs adoptionis:iu» bentc^ inuocare, tanquàm Saluatorem, amp;nbsp;omnipotentem,iuxta iHud PfalmûOf* cuiamini Filium, Beati omnes, qui con* fidunt in co,8lt;c«

Adde hue infigninia dida, quae af* firmant præfentiam Chrifti, öd mirandas ciusliberationcsin Ecclefia. Sic Paulus ad Corinth.diferte diett,Ilium DE VM. qui ICraëlitas ex Aegypto eduxit, fuifle Chriftum :0dnon cIk tentandum, ficut olim ab Iftaëlitis tentatus fuerit,etc.

Hue accedit teftimonium antiqui* tatis öd primitiuae Ecclefiar«Sic enim Ire* nxus inquit : Chriftum Tvoyop, (empcr ad fuide EcclefiXjöd a{îumpiïlTehumanam naturam« Scribit ctiam Eufcbiuslib. 7.

courvTArio hune furorem contra diuimtatcmCIirifli in lila eelebn Antiochena Synodo feue* rlffima damnationc fuilTe cxplofum, im* peranteCæfarc Aureliano,muko ante \ 4tcenam Synodum : in qua-poßea Arf» used condemnatus.

Omnibus modis igicar prouiden* dum eft in Articulo de elkntia O E hne uerus DEVS amittatur: quodplærun* que in duobus extremis, ucl defe(ßu,ucl cxceflu fieri folet : DefeCtu amittitur à Seructo,TurciSjamp; ludæis : Qui prætex* tuunitatis Eïïèntiac negât tresperfonas: £lt; tribuuntDco pauciores, quamreip» fa habet : Econtra in cxceflu peccatur ôd amittitur D E V S, 4 Valcntinianis ôd Gentibus : quiprætcxtu Trinitatisper* (onarumjicinduntaut difeerpunt Vnita temDE[,8lt;tribuunt DEOplurespçrfo nas,quam re ipfa haber*

Media Igitur S)(. regia uia ingredi* enda cft,ut ncc plus ncc minus quam ue« ritas habet, de Eflçntia DEl fentiamus ; Sed Verbum DEl,uei;crem Ecclefiam, Çi denic^ Auguftanatn Confçflîoncm fynce*

ERRORIS SCHWENCK, 4 fyncere fequenteSjunum DE VM in th» bus perlonis, óó tres pcrfonas in uno DEO, damnato Serueto, omnibus^ lt;a fimihbus ac cognatisbæreikis, colamus óiadoremus.

OST confvta; tum à nobis Scruetum, qui in Eflêntiam DEI ac diuinitatcm Chnfti blafphcme impcgit: rcïi authores, qui ordine fequentur « terroè omnes, circa uoluntatein amp;nbsp;adionem

qui dcinccps errroruro

DEI crga nos deprauandam. Si pcrpe* ram detorqucndam occupantur. Inter quos Sienckicidius merito tanquam^n« ß iiij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teiig*

tefîgnanusin prima fronte èC acic collo« catur, Czteri cnim omnes, quamlibct peruerfl ac peßilentes : tarnen ccrpori Chn'dtanæ doönanae parccntes, ód tah^ quam uoci dïuinæ,ac coeleßi,debitum bo norem deferentes, aliquot duntaxat mé« bra ipßus corrumpunt 8^ dilaccrant : So* lus Stenckfeldïus eo efirenisfuronsSC Si ïinpudentïæ,progreditur; ut totum cor pus CfariHtanædodrinx inuadat.'SC euin cere ßudeat, non eile uoluntatem neqß mandatum Dei,ut nos per exercitiuni,ac meditationem Propheticæô^ Apoftoli* ex fcripturX) Spiritu fanôo illuftrct, ÖÓ ad feconuertat« Eiiep peculïarisfrausôô teebna Satanx : qua id molitur ac machi« natur, ut nos à regia uia Verbi Dei auul* foSyindeuia Si prxeipitia abducat«

idea poft^ hifcc poßremis temport bus,(îngulari beneßeio Dei,aniniaduer« lityper Lutherum, fanóum organû Dei, minißerium Verbi,cum pluriinarumani marumlucrifadione, fdiciter infiaurari: ödhumanas Papac tradttiones£lt;

SCHVVENCKFELDII. J* porcis rebus, ut in obfcruatione locorû, temporutn, ciborum, ucftium, ói rcrum fuperfticiofe ÔC magicc confecratarum , conliftcbant) pafliin abqci, tan^fuper* iiitiofas,idol3trtcas,8^ faluti pcrniciofas: ibi ItatimStenckfeldium cxcitauitrqui fc acerrime Luthero opponcret:ót mundo perfuaderct, NuUum in uniuerfunrdog« ma,MofaKum,aut ctiam Propbcticum, dc dodrina,Sacramcntis,aut uilis omni« no cxternis rebus quic^ conducerc ad falutem : Sed per mere fpiritualesrcucla« tloncs Dcum in nuda maieftatequæren^ dum enèproprtjs fpeculationibus,amp; Co rybanticis EnthuüaCmis S)C fomnijs« Hoe quid aliud eft, quam fcalam cœlitus “ demiflàm ac porreëtamproteruc defpice« re:Sióper praecipitia ad inacccllum foliû Dei (candere : ucl lucero diuinitus accen» fam,nefariè extingucre, inancs futnos uendcre : ÓC Ecdetiam Dei uix è Papx tenebris eluëh(am,in multo denlïotes rc trudere : ita, ut in poflerum uniucrüs do« gmatibus fpoliati,necucra nee falfa au» dumus: fed Umplicitcr ipfaui nudam ac incom*

CONF VT ATI O incomprchenfibilem maicUatc Dei fetu* tantes,tanquam tentatores Dei in acter« num exitiumruamus.

Eftlt;p iftud Stenckfcldij delirium tan to nocentius,quanto propenfiorcs homi num animos ofFendit. Eücnim in!?eniü

O humanum naturaliter curiofum,u3gabû* dum, admiransfuam iapientiamacHg» menta, ôd gaudens liccntia ,quiduis de Deo comminifeendi : nihilcp molcfhus acimpatientius fert, quàm femmißeno Verbi,quail quodam ergaftulo,Slt;odiofo car cere,mduiumôC captum tencri. Sicuc (ecundus Pfalmus introdueit, mundum ad uocem Apoftolotum fremebundum dicere; Dirumpamus uincula eorum,£v protjeiamus à nobis iugumipforum. Tabs impatientiac erga mimfteriff, uagabundae curiofitatis, in fcrutanda uoluntate OEI,autores extiteruntpriini Parententes in Paradifp : ubi Satanæ ini pulfu non acquiefeentes promulgato Verbo Dci,amp;propofito fîgnouetitæAr boris,aliâ fapientiam 8^ prudentiam aflt; (edarunt: qua ipGs dtjs pares euaderent«

Talcucnenurafemel àSatana propn’na« tum,0^ bauftum, jnomncs pollerospro« pagaruntjta, ut omncs homines natura procliucs fint ad Stcnckteldicam^amp; En« thufiallicam Matacologiam,conira tnlh* tutuni miniherium. Ncc dubium eft, quin,ßcut Stenckfeldica hæreüs flatim in cxordto mundi omnium prima proru« pit : 2lt; omnium malorum initium extititj ita nunc ucrgente adintcritum mundo, fit ultimum futurum malum ; eocp infeli* citatis ac miferiæ res Chrifiiana deuentu ra,ut minifterium Verbi pro fuauifabu* la ridcatur 8lt; contemnatur.Sicut Paulus 2.T im. 4. de poftremis temporibus uati* cinans inquit : Adcrit aliquâdo tempus, *cum fanam dodrinam non fuftinebunn

Quaraobrem Stcnckleldij error aut furor potius,pra: omnibus alijs, aerem confutationern mcretur, tan^ blafphe* mus, in totum corpus doórinac Chriftia* nx,S^ fapicntiaî diuinæ, ita,ut mertto quaedam communis fentina 06 colluuies ônis generis harefiû dici queat. In Sacra «Kto Cocne dominicc eûdê propemodû errorcm

errorem cum Zwtnglianis fouet ac tue* tur : Inartjculo luftincatioms partim Ült; fiandro,partim Papifttcis accedu.-dum ex DEI eficntiali lulticia, nodra reno« uatione acobædientïa ßmul unam quä* dam'iuditiam confiât Ôiconfarcinat. Ve* rum noftri inftifuti non cd, omnes ipfius errores nunc refellcre, quos habet com* muues cum alijs:fed tantumodo illos per ftringcmus,quos de mimficno Verbi icri pti Ô6 uocalis proprios ac peculiares ob* einet. Horum tres funt praecipui*

PRIM VS STENCKFLDII E R- • roreft, QuodnegatdoCtrinam, Bi* blico Volumine comprehenfam,pro prieloquendojcfiè Verbum Dei:fed im* proprie ac figurate per /xtruw/t/ap, quan do uidelicet lignü accipttur pro re figna* tarficuttedatur eius libellus, titulo, De (acris literis,capite de difcrimine inter fa* cram fcripturam, ôd Verbum Dei,pagi« na 2 7.Slt; 1S« item, Libellus de Verbo DeiAc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ad

Adhunc errorem tucndum,Stenck« fddiusarmatur tcftimonio Euaugeliftac lohanms , appellanus Chnftum filium, Dei,A070/J, Verbum cflentialcquod De* us Pater ab ætcrno,cum communicatio* netoiius diutnitatts protulit ac genuin Vnde Stenckfeldius condudit : Si Chri» ftuscftaflcntialiter Verbum Dei: Ergo nullum a'mplius ert Verbum Deijpropriè loquendo. Quis fanæ mentis hic non uû detimpiamôcblafphcmam eflè Stenck* feldiiargumentationem c'Nam etfi nullf pio orthodoxe homini dubium eße po telt aut debet,quin Filius Dei feu fecun« da Per(ona,uccetur Aô'yoç, Verbû,auifer mo,capite i,loha«et uluh.i.ac in alijsqui • busdamlocis: cuiusctymologiærationê »am fcrupulofius ferutari non libet (eti* amfi nonigneremus Patres ödferiptores varias caufaseius recenfere folcre)'Ta* men certiiïimû eft, cœleftem doônnam in facets literis comprehenfam, uere ac pFoprie diciôfcnê Verbum Dei.

Hine enim paÜim [aerx literx omnia tlla,que Deus per Prophetas et Apollo* loslo*

los loqnitur, mandat, ucl promittfr, fiuc de corporahyGue dcactcrna uKa,uocanï Verbum Domini. Quale eftillud uSa* muelisif. Vbi Samuel Regem Saulcm increpans,inquit : Tu transgreflus es ver bum Dei,quia non delcuifti Amalech.Si militer Deut. 2.4 5'. Vbi,cum non de Eß’ fentia Filq, fed de externo Dei mandate agatur, necelîàrio Verbum Dei ex ter# nam doifirinam fignificat« Vocat Mofes Decalogum Verbum Dei, tunclapideis tabulis diuinitus inftrjptum,8lt; in polte# rum pafltm fimbrrjs ueltium, poftibus adiii in memoriale ob oculos pingendS. Prophetæ quoqp paffim iuos libros,ac uaticinia nuncupant Verbû DeitôChoc litulo auditores præcipué ad feriam atien tionem excufeitant, contra contemptum S)i. fomnolcntiam..ldeôpaflim ingeminât has uoces ; Audite Verbum Domini: Sic dicit Dominus, Elaie. rg. Os Domi# ni locutum eft. Item leremi. tp.enume» ratis pluribus poenis, addit : Eo quod non audiuerunc Verba mea', dicit Do* minus,quae Ego locutus ftjm ad eos per

EÏlt;RDRÎS SCHWENCK« 8 fcrnos mcos Prophètes, confurgcns QC mitrensjamp;^c«

Hæc alia infinita teftimonia, nul* lo modo poflunt eludi, tanquam iigura* te,fignum,pro re rignata,accipiatur. Di* dt enim Apoftolus Paulus i«Thef.i«Vos acccpiftis a nobis Scrmonem, non tan^ feimoncm hominum : fed,fîcut uereerar, SermoncmDd. Hic Paulus diferte af* firmat.fuum Euangelium, effe Verbum Dei,nô figuratCjfed VERB ac proprie«. Similiter Petrus commcndansi« Pet« i*-Prophetica amp;nbsp;Apoftolica fcripta,inquit: Habemusfirmiorem fermonem Proplie* ticum: cui dumattenditis, ceu lucernx apparent! in obfeuro loco, rede facitis, donee dies illocefcat, amp;nbsp;lucifer exoriatur in cordibusueftris.Si illud prius noueri* tis , quod omnis prophetica Scriptura non lit priuat» interpretationis. Non enim uoluntate hominis prolata eft olim Prophetia ; fed à Spiritus fandi impulfti locuti liint fandi Dei homines.

quicuncp Stcnckfeldico more, fcripta PropheticaÓd Apoliolica,negateiïê vet bum Dei uocalc aut dogmaticum : atcp qui ip Turn Chriftum, negat dîé Verbum Dei eHcntiale. Idemcnim Deus, quid* lud Verbum, nempe Filium ab æterno genuitjhoc dodrinæ ucrbum certo tern* porcctiam protulitjhumanocp generi pa tefecicut per id fuam uoluntatem de no* kra falute,virtute efticiam declararet, exerceret, ad nos deriuarenOb quam efFicaciam Apoftolus Paulus Romu»E« uangelium uocat potentiam Dei ad falu tern omni credenti.

Quamobrem Satan per iftum pri* mum Stenckfeldtj errorem ndul aliud moUtur, quam extremum contemptum Bibliorum QC Propheticarum ÔC Apofto» licarum concionum,atcp adeo totius do* ôrinacjâ Deo ex immenfa mifericordia generi humano patefadïæ, Quamprimö cnim auditores perfuafi funtgt;hanc dotftri nam non elîê uere Verbum Dei: tunc Ita timper Antithefin coneludunt: Ergo eft mendax, inane verbum hominis, auf

ERRORIS SCHWENCK, . p Fallax figmentum Satanac,fndignum au^ dituï Deinde abducötur homines à Chri fto Saluatore in Verbo comprehcnfibiH, ad Chrifium iudicem extra Verbum in^ comprehenfibilem.

Qucmadmodum cnim Chriftus in Verbo ÓC Sacramentisquæfitus, eft Sal uator,j00 diftributor fuorum beneficiorft iuxta hxcdicftajMatth.ig. Vbicuncp duo aut tres congregate fuerint in nomine mcOjibi ero in medio ipforum^ Item,Io* han.14. Quicuncp fermones meos audi* ueritjQC feruauerit, ad hunc ego,0C Pater meus ueniemus.ôC manßonem faciemus: Ita contrâ Chriftus extra Verbum inue* ‘ftigatüs,{gnis confumens,non niO feue* rus iudex,3^ omnibus perpetuô incom« prehenfibilis eft, Hinc apud lohannem cap. g, àludxis interrogatus, quis eilet, nihil aliud refpondit, quam : Principio, quod loquor uobis, Nimirum innuens, (ruftra fe quacri, fine verbo innudafua cirentia,nilj prius in verbo 8^ Sacrame« (iSjauditusôCcomprehenlûs fuerit«

Scenckfeldij eft, Quod negat no* (tri conuerlioncm dC illuftrationem me* diate fieri, per exercitium minifterq:fed immcdiarc à Deo ante ufurpatum minis Rerium,glt;c.

Ad hunc errorem ftatuendum, SfcncJc feldius ualde friuola 0^ leuicula rationè mouetur. Scilicet, quod Deus non fit fi* mllis homini archicediorquiad ftrucHu* ram opus habet inftrumentis:fed fit Cré* ator, qui omnia immediate per feipfutrt cfFicere queat,fine ulla acceifiofte creatu* rac, in lib,De fecns literis, fok io«facie 1» Itcm,fol.iJ. facier.

Hie iterum nemo non, faltem com* * munirationc præditus,intclligit,nullain efle confequentiam Àb omnipotentia Dei,ad eius uoluntatem* Non enim Dé* Us omnia agit,quae poteft, ne quidem ih Corporali uita : multo minus in Ipirituali* Polîètfinc paré tibuspro create homines, non umen id facit: fed utitur ordinato medio

«ncdio coniugii.Sic po Het amp;: nos conuer* tereac illuftrare,fineullo auditu Verb/, ÔC miniRerto Ecckdæ faltem per Com* nia uel EnthufiaCmos : non tarnen id fa* cit.-fed Canxit minifterium Verbi ÔCSa» cramen'torum, tanC^ fuam officinam, fiC utcrûmaternû,adnos fpritualiter conci* piendosjregenerandos, ÓC cóuertcndos»

Hinc paiïim in facris liter is minifte* rium uocaiur Vtcrus Dei, ucluti in Pfal* TOO no» Ex utero ante luciferum genui te.Efaie 46. Vos portamint inmeo Vte* rOjSC gcftamini in meo aluojacob i.Pro gcnuitnos fermone ucritatis,ut eRèmu» nrimitiæ quxdam fuarum creaturarum* Hucalludit Dauid Pfal.ijuVbi narrat . fe inftar Infantis Cugentis Vbera matris, totum pepcndiRe ex confolatione facrx ßcripturacjtaiwuam fpirituali alimente* animae : grauiflimècp de fide, Ôi ætetna (a lute periclitatum fuifle,quottes extra fc* ptafacræ Scripturæin ipeculationesra* tionis cuagatus fitiDomine^inquit) non cRexaltatum cor meum, ncq^ambulaui ' ' inmirabilibusfupramezQuandoanima ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C i) meant

' CÔNFVTATIO. mcam non pofui, amp;nbsp;lilcre feci, tune crat anima incajicut abJaiftatus à matre lua.

Hue pertinent infinita dilt;5a z quac iobent operationem Dei, amp;nbsp;illuflratio* nem noftri, non nifi in uerbo *cnpro,6d uocaliquærerCjVelutiEfaiæ« g» Âd Je* gcmSC ad Teltimonium, Quiliæc non dixerit,non erit ei matutina lux, id eit, qui verbum uocale contemplêrit: non il* luRrabitur agnitione diuina : fed peirbit in atra nocte ignorantiæ,glt; dubitationis de Deo« Huit confonat Apoftolus Pau* lus Rom. lO. Vbi prtmo tan^ indubi* latum principium de modo adipifeendx fïdeiponit: bides,inquit, exauditu,Au* dittts uero per verbum Dei. Deinde mo* ’ ■tïct quæ(uünem,tanq; dereprorfus im* poflibili abfurda,{i quis illuftrationem lidei quærat extra externum auditum ver bi ; C^omodo, inquit, credent, de quo aonaudiuerunt, ÔCc. Tandem feueriffï* «ne proliibens vagabondas, amp;nbsp;Enthüll* afticas imaginationes de Deo,Ô^reuo* cans nos ad verbum uocaie, inquit îNe dixeris

ER R o R î s s CH WENCK, Il dixens m corde tuo,Quis afccndct in cce Jum îquot; Prope cft Verbum m ore tuo, ÔC in corde tuo,Hoc elt, verbum Hdeijquod prædicamus ÔCc.

Comprobantidem fnnumera excm« pla eorum,qu( ex ethnïca Idolatria,et car« citat€,miniltcrio Aportolorum, ad fidera èC ueram cognitionemDei conuerf; fupt, adeojUt Paulus tones iaôetjfçeflê coope rarium Dei,e(patremfuorum auditcrum

. ’ Etfiigitur Spiritys fantflus reycra eft caufa eriiciens principalis noftræ con uerfionis, ÔC illufti^nomX.; proptereacp digitus Dei appellatur, quod lanquam ArcUiteôys dehruétos ac camales repa* retôi rclingat : tarnen nequa^ uyltex» cludi minifterium tanquàm fuaro ofFici» nam ôô inftrumentum ; quod négligent tcs,tam parum illuftranturjatcp illi,qui lA lullrationem efficacixminifterq aiïcribû« fine Spiritu fando, Vtriep enim àçaedia uia illuftrationis defledunt: dunrralteii folum Archiiedum line infirumenio: aU

Media igitur m'a cftinccdendum copulatio Spiritus (andli cum nuniUerio nequaquam diftrahenda amp;(. dirimenda: (ed ita arôe amp;nbsp;fîrmiter tenenda cfl, ut o* peratio Spiritus Candi innullo homine expedetur, niüuCurpante roinifterium: Slt; econtra, minifterium in nemine halt; beaiur efficax, niii accedente Spiritu (àndo : luxta hxc dida, quæ talem conlt; nexionem paflim coroprobant.Efaie fp« Hoc eft fordus meum cum ipfis, dieit Do minus,Spiritus meus,qui cil in tCjôcZ ucr ba mea.quéc pofui in os tuû, non recedêt * ab orc tuo,nec ab ore Ceminis tui, à gene rationcjin generation«, atnodo ufque in Ceculudnlns ucibi* Deus arternofoedcre fe erga EccIcOâ obligat,quod u élit eâ re« gere,ô^ colligere,per ifta duo coniunda, uidelicetper Verbum oris,amp; Spiritum fandum.Elaieyy.SicutpIuuianunquam fine frudu decidit,fed foecundat agrum, producit frumentum: Ita Verbum me.

ERRORIS SCHVVENCKgt; Ia «m non redibit uacuum,amp;c. Pfal. Sgt;SZ MattlKtiUnducitur Deus,fuam laudem, id cft j nodri conuerfionem , qua ipfuni agnolcimus, Sgt;C agnitumlaudamusplitct nonperHcere,nifi per os infantum amp;nbsp;la* dentium.Rom.S. Quos prædeftinauit, eosdem ctlam uocauit, Palam affirmans, line uocatione mini(lerti,nemïncm ad ui tam pr3fdc(«nari,necp gloritïcari.

Ex bis fatis patet fecundus error Stenckfeldfjjinquo negat conuerfionem noftri fieri mediate per exercitium mini* fterij * ÖC ita abducendo nos à minilfe* rio, priuat nos operatione Spiritus fan* ëti : et obtjcit excaecâdos Satanac^Exeae* catio enim efthorribilis pœna ingratitu« dinisac contemptus miniUerij. bfate^^ Matth.ij.Ad.zg. Rom^ii,

dij eft, Quod negat Spiritum fan* öumoperarióófanóiificarc per minilfe» rium illorS doöorum : qui ipfi non funt C iii) fandii*

CONFVTAtIO fandlificatï, etiamO légitimé fint uocati, £gt;ó rede doceanuln Summario cius re* fponfionis fobo ii.Itein in libro de lacris literisfolio xi«

Huncerrorem Stcnckfeldius mutu« atus efl; à Donatiftis : Qui non minus, atcp prxcedentes, p.eftiiens ac pernicio» fus eil« Vult enim Satan Ëcclali^ petfua« dere, operationem Spiritus fandi, pen« dere ex qualitate aut dignitate miniftrc« rum:quamcum nemo mottalium, prxgt; terfolum Dcum KapJ'toyvtSsn^ peripice» re pollitjlèquetur inde inrïnita dubiiatio: AnEcclefia tales habeat minifl;ros,per quos Spiritus fandus fit efFicax,an non.

Ideo munienda efl Ecclefîa fîrmis tefii nionijs,quod Spiritus fandus etiâ per in dignosminiftrosoperetur* Scribis enim olim S/C Pharifgis quid magis fuit impiut* Et tarnen Mattli.x?, iubet eos ChriRus eatenus audire,quatenus verbo Dei con« fona doccntf In Cathedra MoO (inquit) fedent Scribx ÔC Phanfxi : omnia quar« cûc^iuiïèrint uos feruare/etuate etc.Hoc manda«

ERRORIS SCHWENCK; lî mandatum Chnfti plane eflet inutile ac ftuitS : G iuxta Stenckfeldtj opintone mi niGeriumimpiorumeflct irritum inef« Gcax. SimiliterMatth* 7* GgniGcatmul* tosdodoreamp;per nomen ChnGi prophe» tare^dxmonia eijcere, multas uirtutes præGare altjs, miniGerio ipforum utentia bus.'cum tarnen ipG ad inferos detrudan* tur, lanc^ opérantes tniquitatem. Itidem Paulus Philip. 1« dicit, kuangelium non eodem animo ac pietate ah omnibus prxdicari : fed ab alqs quidem ex charita« te 00 bona intentione : ab altjs uero per inuidiamd^ contentionem. Quocuntp tarnen modo id Gat (inquiQnil refcrt, dS modo Chriftus annunciatur, 0lt;C4 Sic pec ' • ludæ proditoris miniftcrium Spiritus fandius acque fuit efficax , atcp Petri QC aliorum Apoftolorum, licet ipfe fuerit impius»

EtG igitur fummopcre optandutn cllet, ut omnesMiniGri, ptj pariter ac fandi cGcnt tfuoque excmplo miniGert« pm ornarentjSt^ auditores ad pietatem in« uitarenc,luxta illud Pauli : Epifcopus Gt forma

formagregisfTarnen fil'd non fit,non propterea mmifterium ipforum eft uanS 6^ irritum. Quantum ad cfFicaciam ipfi* US attinet,inregencrandis,6d illuftrandis auditoribus, tarn parum earn promouct pietasminiftrorum :quam parum remo,« ratur impietas mmiftrorum ; fed tota pen detex Deo per Spiritu fandum ;quie(t potens 0^ ueraxjtam pgt;er pios, quam per «mpios. Et facile fieri potell,ut doCior fuo quidem minifierio audit orcs ducat ad falutem : Ipie aute fua impietate pro« peret addamnationem.Hinc Apofiolus Paulus uCorinth.3lt;graui(fime obiurgat illos : qui efficaciam minifiert), ex mini« (Irorum dignitateuelindignitatemetiun gt;nbsp;tur : Cur(inquit)intcr uos litigatis de Mi nifiris.’ôôalius contra ahum gloriaturt' Ego quidem fum Pauli; Alius ,egoium Apollojamp;c^Quis eft PaulusCQuis eft A pollofNonne funt miniftri,perquos cre^ did iff is, prout cuique Dominus dédit î* Ego p’äotaui, Apollo rigauit ; fed D E« VS dedit incrementum, Itaqueneque qui plantat eft aliquid : neep qui rigat:

I fed qui dat incrementum DE VS.Cactc* j nbsp;nbsp;rum is,qui plantat, ôd is qui rigat,unum

J do ôi irrefragabilitcr pateat, Stencklcl* , nbsp;nbsp;dium impie negate,Scripturam Prophc*

1; ticam 00 Apoftolicam,eue propric Ver* f bum D E1: 0^ min liter io Ecckfiac falfo derogate operationem Spiritus iàndi:

J quomundum fanaticis, Epicureisc^ im* , pleat :0C contemptum minilterij confù« . met 0^ augeat.

Ideo merito ex Ecclefia DEI explo* . ditur, tanquamuenenata zizania|exa* j gro Domini ; Slt; contra ipfius blafphcmi* as reâe extollitur miniiterium V crbi ÔC ' Sacramentotunijtanquam unica oifici* na Spiritus fandi, 0(. ineffabilis Thefau* rus îutpote per quern DEVS ucrus ialutßcus,alioqut in inßnita ilia aetctni* ■ täte ac nuda Maieltate incomprehcnfi* bills,ultro ex inuiûbili ilia ÔC arcana fcdc ad nos alloquendos prodrjtret fuamnobis uolun*

uoluntatc denoftri raluatione,3ó trans« la none adfe,patcfecit: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;talempa«

tefadionem uniuerfos qiortalcs auqirc ac fequi, tan^ fuum irreuocabile Deere« tum,Sapientiam cœlelteni,Lucernam in atranoêiepraelucentem,ó«i monftrantc peregn'nantibus in ualle lachrymarum SiC mutidi regno compendiariam uiam ad æternam patriaRi:Denï(]^ tan^ certiG fimum ipfjus quacrendi ac colcnqi rndi* cein,adeocpfacrofandam omniü noflra« rum de ipfo cogttationum normam ac metam ; quam ultro citroue tranfilire no folumpiaculum, Sed prorfus exitiabile iir»

Quod porró hoe Donatïftïeum dog« ’ ma,aliacp Schttgt;êckfeldiana,in prïmisc^ quod dieït: Fïdem non efle ex auditu ex* lernac dodnn3e,fit per Confeflïonem Au ^ufianam damnatum, nullum eft dubiü« Hacc cnirn uerba in Confeflione extant, numero 8.Damnantur,ttem Fanatl« cïfpïritus: qui fîngunt Spirnum fanâu dari aut efticacem cfle, fine VerboDei : ob earn caulàm damnant minifterium

K R R o R1 s ANTINOMORVM. If Euangelij ôd Sacramentorum : OC qux* runt illuminationes fine Verbo Dci,

Sic ïn SchmaikJdicïs Artkulis,in capite de Confe(Iione,eitprolixuslocus: in quo hic idem Schucncktcldtj error aut furor potius, damnatur»

Quoniam igitur hic impijffîmus ror verbo Dei manifeRe contrarius eft,6^ à noftris Ecckfqs femper damna« tus : Nos quotp eum pro reieóo damna* tocp habeamus, 2«^ ardenter conftantercp una cüm fuis autoribus ÔC Patronisde* teftemur ac execremur»

» t

ERROR ANTINO. morum proximo gradu £lt; ordine fequitur delirium Stenckleldt], tanquam pars totum,

toninijS^ Lex integrum minifleriû Ver* bi.Quemadmodiim cnim Stenckfcldius negando, conuerfionemô^ illuftratione bominis effici à fpintu fantSo^ier V erbS fcriptum glt; uocalcrfimul tollit totum mi niftcrium Verbi,in pïæcipuo eiusufugt;ôC in locum eius obtrudit pracftigiofos Sata næEnthufiafmos: Ita Ântinominegan» do contticionem cfRci à Spiritu fando, per Legem,totam pariier Legem in præ* cipuo eius ufu abrogant : amp;nbsp;ita miniftcri urn Verbi,prima fui parte, truncatum 0^ mutilatum, induduntinfblum Euange« lium : inde dodlrinam totius poeniten tix amp;nbsp;conuerfionis ad Deum, deducen* dam extruendamcp eile contenduni*

Videntur autem huius perniciofi er roris occafionem inde fumpfiflê,quod ini tio inftauratæ ueræ Religionis multi £• uangelioimpropriè tribuerunt,non tan turn remiflionempeccatorum : fed ctiatn prxdicationcm pœnitentix, Si lane illi id Hatim initio fux difputationis,ceu fun damentum fuierrorisicollocant*

Ë(i igttur hœc quo^ß bærefîs ïnOdi* ©fa techna,Satanæ:Slt; eo direôta, ijt,qué« admodum hadenus,in Papa tu nthil aiù ud fuit,quam mcra carniRcina CQnfcien tiarum, ad delperattonem comparata î quandoquidem ibi (ola LeXjcaqjdepra* uatafonmt : lia nunc ukc uetfa^per Præ» dtcationeni foltus Ëuangelij, mundus ex carniHcina et defperatiooe Papatus trâs feratuijin carnalcm fecuritatem amp;nbsp;Epku ietfmu»n,Videtenim malignus iJIe Spirl tus nos ftultos,dum temereuitia fugt« mus,facile in contraria cunere.Hoc reuc ranihil aliud cft,quam(_iuxta Proucrbiû) euitata Cltarybdi,inciderein Scyllam,ÔC ex uno inferno demigate et ruere in aliö« gt;nbsp;Securitasenim carnalis, ôd contemptus diuini ludicq contra peccatum, a;quç ex* traRegnum Dci uagatur,Slt; adtnfernô ducit,atcp ipfa defperatio de miiericotdia Dei(

Vbi igltur Satan uidit,reflorcflt;entc iamEuauangelio, conlfernatis in Papa* tuconfdentqs, brinatn coofolationemre ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Üituit

niCui : 5^ omnêanfam defperationfs am» putari ; produxit in medium Antinomf* am, tanquam uiolentiilimam remoram» féliciter currentis frudißcantis £uari gelrj,3^ tanquâ exitialem tubam, ad im» pœnitentiam carnakm fecuritatem: hoe nimirum efficere moliens,ut tam pa» rum hoc tempore nobis prodeflet Euan* gelium, opprefla Lege : atque olim in apatu Lex profuitjobfeurato ÔC oppre^ fo Euangelio. Ita nimirum Satan, inftaf Prothei, in omnes formas fe uertit t Si ubique Deo nolfratque faluti contrariu* occurrit; noSquea media uia, adexire* ma impellititollendo minifterium Ver* bi; aut eius præcipuas partes,Legem Si Euangelium, confundendo, uei alteruin hneakero urgendo.

Haec præcipua eft fraus Satanar, qua falutare remedium ueræ Theologiæ,uer* tit in mortiferum uenenum : et Spirituin fan(ftum,in colligenda Ecclefia,et côuer* tendis hominibus grauiftîme impedit« Lex enim SC Euangelium rede inter ft coniunóa Qi diftinda,funt falutaria Spi* ritus

ERRORIS ANTINOMORVM. I7 ritus fandi organa ; per quae mirando» illos motus uerac conuerGonisad Dcum in nobis operatur, contritionem uideli* eet et Fidem: Vt confpedtu quidem pee* cati noftrijcx animo tnftemur : cófpedu uero lufticiæ Chrifti,cx animo letemur : et falutari huiufmodi temperamento ti* morts ctfideijUerum Dcum colarausjux taillud Platz« SeruiteDomino in timo* re: 2lt; exultate ci cum tremorCjôCc^Quâ» do uero Lex ô£ Euangcïium confundun« tur : uel alterum fine altero traditur ÔC uTgetur ; mox amputatur Slt; præcluditur Spiritui fanâo uia in nobis conuerten« dis,amp;^ efficienda in nobis ilia temperatu* ra timoris ÔC Fidei.

' Sicut enim Lex One Euangelio,nc* celïario extinguit Fidem,Spemjôi Inuo^ cationem: 8lt; gignit timorcm feruilcm, Cainicam delpeiationem, uel Pharifai* * cam praclumptionem'.qua repudiatur mi« fericordia Dei,pcr Chnllum nobis par« ta : Ita e conuerfo Euangcïium fine Lege ineuitabiliter fuffocat timorem Dei, uc» ram conttitioncm ôô humilitatem,3c pa«

ritcarnalemfecuritatcmrqua luftum Dei iudicium contra peccata extenuatur contemnitur: Itno ipfa quoqj mifericor* diaDeijunâ cum uniueriiS befieficijs Cbri fti prorfus uilcfcif»Nemo enim fcrio gra* tiam,iufticiam,bencdiüionem,uitamj2ilt;:: ccelum expetit 0^ quærït ; ntîï pnus fena fu peccati, maledtctioms, dC irac Dei, (jt mortilicatus ad inferos perdudus, luxtahæc dicta Pfalmi ii^*Priusc^ humi liabarego,errabam : Nuncautem clcqui urn tuumcultodiui.Item,MattlKU. Pau» peres Euangelizantur,tf3.6i. Mißt me ad Euangelizandum paupetibustmede du in contritis corde : confolandum lu» genres,ÔCc*

Exhifcediiflisliquido paret, ncmi* nem eiïè idoneiim ad audiendum utiliter Euangelium, et capiendam opulenriam Chrifti : ndi pnus per Legem egenum SiC vacuum uafculum fatftuslit :2lt; perdue» tus inferiam cogniticncm cu!pæ amp;pœ» næ inteHigat, quam horribile malum (it Originahs corruptio nofirænaturæ con tra Legem Dei,mxia omnes uires : qua

ERRORIS ANTINOMORVM. Ig tû damnû fit amiffio originalis iuftkiae imaginis Dei : ÔC efle imaginé amp;: manci^ piumSatanx,reum acternæ Deiiræ damnationis»

Horum malorum atrocitatemjquan to minus homines in Lege perfpiciunt : tanto magis funt fecur i, piælumptuofi jôC admirantes uires liberi arbitrtj. Quaprop ter Legis maUeo,tanc^ duri £lt; alti mon* tcs,contundcndi,conterendi,2lt; dcqcicna di funt,priusC^ ptofundæ ualles thefauriâ Euangelij impkantur 6C erigantur,iuxta iliud Lfaiæ 4o Parate uiam Domino : Ôi redam facite in folitudine femitam Deo noRro.Omnis uallis clcuabitur:St omnis mons ,atqjcollis humiliabitut:ÔC quod ' curuumelt,eritredum,Slt;c.

Hoc dido tota ratio Rcgni Chrifti in nobis çomprehenditur. Primo Filius Dei pingîtur imagine Viatoris,onufti thefaurisjceleri gradu ad nos properantis 60 reportantis amifiâm falutem» Deinde , noftra pedora , propter originalem corruptionem comparantur talibus uijs quæ partim ob profunditatero uallium, D tj partim;

partim ob altitudinem montium,5t den« Ltatem ueprium.prorfus in accclDc et ina uiæfunt.ldeo ferio roandatur Dodlorï»/ bus,ut parent uiam Domino, deijdendo montes,implendoualks,St éequando tor tiiofa de filuofa Joca» Montes fublimcs, funt confidentes proprijs uïribus ÔC meria tis : Taies uult humiliari fcucra coneïone Legts de pcccato,ira Dei,ô4 morte. Val» les profundæ, funt contriti Si defpcra« bundi: Talcs uult erigi fuain SC læta ton Clone Euangelij de luftitia Si uita per Chriftum acquifîta^Curuæ Si filuofæ uic, funt relïquix carnis in renatis : quas uult fubinde mortiticari,Slt; ad nouam obacdi* entiam fleefîi ac dirigi.

Hoc nimirum padio ueri Dodîoves parant uiam Domino, ad plantandum dC inchoandum eius Regnum in nobis : quando fecuros terrent Lege, Si conter* ritos confolanturEuangelio, Atdliob* ftruunt Slt; intercludunt uiam Domino : qui aut Pharifaico Si Papiftico more, io« htn Legern urgent, fine Euangelio ; aut Antinomico more folijm Euangelium

ERRORIS ANTINOMORVM. IJ urgent (me Lege : nee debitam fcucfita* tem in taxandls uitqs,öd exagitandis fee» Icribiis hominum,prcftanG Priores effo* diunt ualles iuito profundiores,8i defpe« ratione ufq) ad imum fundum infernt pertingenteSjUt Dominus ipfas pénétra renequeat.'Pcfteriores uero congerunt montes montibus fuperbiæ acfecurita* tiSjGigantum inftar, ut Dominus eas tranfeendere nequeat.

Cum igitur utrique,tam Papiftici Lc» gis Düóiores.quam Aniinomici mellitac Gratiæ Dodores, regnum Dei à nobis arceant: Si regno Satanæ per defperati* onem,ucl fecuritatem nos fubijciant : nó fine caufa tam horribiliter utriscp mina* • tur Deus per Ezcchielem ij.VæiUisÇin* quitquot;) qui interficiunt animas jquæ non mori debebant : uiuificant animas, qux utuerenÔ debebant. Væ uobis,quirooe* rere feciftis cor iufti mcndaciter, quern ego non contrifiaui : Si confortaftis mantis imprj,ut non rcuertcretur à uiafua mala,5iuiucret,amp;ic.

peftikns haercfis, amp;Ó peculians Satanse | machina,ad carnalem fecuritatcm ftabili j cndamfugiatur ;Slt; LexDeiin Ecckfia . audiatur ÔC incukctur, tani^ neceflaria pars minifterîj Verbi,falutare organS î Spiritus fancfri ; per quod primum mo» i turn conuerfionis,fcilicet Contritionem, in nobis operatur ; ueterem hominem î mortificat ; Euangelicac confolationis fi ’ tientes ôd capaces reddit : carnakm fe» curitatem arcet ac depellit : amp;nbsp;ita nos in* ftar Paed agogi ad Cbriftum deducit,

Nec quenquâ moucant dilt;fîa, ä qui* busdam ad patrocinandum Antinomico crrori citata.ueluti lohan.iô^SpiriWs fan* ^usarguet Mundumde peccato.Lucae ’ 24: SicoportuitChriftû pari,ÔC hoc mo ' do intrare in fuam gloriam, Vt prxdice* tur in nomine fuo pocnitentia amp;nbsp;rcmiflio peccarorum. Rom,i» Reuelatur iraEJci , de cœlojfuper omnenî impietatem

In his ÔC fimilibus diôis, fequenda eft régula Viri Dei Luthcri ; quam ponit in fuis Antinomicis Difputarionibus,dif* putati»

ERRORIS ANTIXQMORVM. to putatione i.ôi propofit^ig inqm'êstQuic quidoflcndit pcccatum, ira feu mortem, id exercetofficium Legis; iiucid fiatin ueteri fine in nouo reliamcnto.ltem ibi« dem inquit: Lege amp;' prardicationcm pec* cari et irlt;E dei,elle termines CON VLIL TlßlLLS.

Hæc régula effjôi notatu digna,5v omnibus Tlieologiæ ftudiofis maxime neceflàfia.Neccffeeftenim Lcgcmamp;E uangelium tanquam difpararasMinifte* rij partes diftingui : ôi diuerfa ctiam offi* cia obiefla illis tribui ; Vt quemadmo dumfîdes in Chvi(iû,Gtproprium Euan* gelij : Ita contritio Si peccati agnitio fit propriû Legts«Horô confulio eff cuerfio totius Theologiæ,ôd cccafio maximorô errorum in omnibus partiibus dodîrinæ Chriftianæ.Confufis enim primarius offi* ctjs,neccffe eft ôi ipfas doétrinas pernici* oie confundi»

Tetros igitur Antinomorumerro* rcs,quod Dei Verbo, Augullanx Con* feffioni , publicis noftrorunn Theolo * gorum feriptis, Religioni deniq; Chri»

ftfanæô^Ecdedæ aduerfentur ÔC repu* gnentyuere ô^ex anïmo daraneiuus 6^ execremur*

RECEDENTU bus erroribus contra minifierium Verbi in uedis, aptifîîmè fubtj« ciuntur corruptelæ Sa cramentorum, ficut fi* gilla literis. Sût enim

Sacramenca re uera cœlcftia figilla di pi* gnora ; qu?c Deus nô fine grauifiîma eau ia,minifierio Euangelij appendit. Quia enim tenta,tis, amp;nbsp;Lege Dei perterrefa* lt;Sis animis(difficile eft apprebendere relt;» miftïo*

ERRORIS ANABAPTISTARVM. Xl miflïonê peccatorum,8lt;uitam æternam, quam Euangelium vniuerfalitcr propo* nil omnibus: Ideoaddita funtSacrame* la,m remiflionem peccatorum applicent ad Ongulos ; idcp non nudis uerbis, au* resque tantum fcricntibus : fed etiam ex* ternisfignis inocules incurrentibus:ut quibus longè magis mouentur ÔC confir» mantut hóines: vt hoe modo pcccator tre piduSjuidens fimul£lt; audiens,Deumpe« culiaritcr fecum aßcntem, ÔC fuam grati* am tamoculis qu^ auribus ingetentetn tanto firmiorem fiduciam ÓC TrAupotpoplafi de gratuita eius mifericordia concipiat, conceptam tentationibus opponat, Óó ad inuocationem fe exufeitet«.

* • Cum itacp Sacramenta tam nccefla* riaadminicula óf tam falutaria fulcra fint Fidei öd Inuocationis : Idco Satan, nc quid noftrorum bonorum illibatum re* linqueret,contra illa quoq; bxrefes excf* tauit : ut, quemadmodö per Antinomos hoftes Legis,excuflo animis timoré Dei, carnalem iecuritatem öC licentiam pee» candi confirmauit: ita per deptauatores

Sacramentorum amoucrct adminicub Fidei,ô^ fubminiftraretcaufas dubitatiö nïs dcfperanonis.

Hue nimirum tendit Anabaptifmus quoÿ Cum emm Sacramentum ßaptif» mi,fit quail prima iaiiua tranfcundi e reg no muiidi ac Satanæ,in Ecclefiam SC reg num Chrifti, percuiientis in eo cum fin* gull's peccatoribus æternum tœdus Gia* tiæjSC regenerantis ac uiuifieantis mortU osac carnaks.Ideo SataOjUt banc falut» rem ianuam obfirueret,et homines ab ei‘ usingretlii auencret, per Anabaptifias, tarn contumeliofeßaptifmum déforma* uttôC blafphemijs confpurcauir.

Qyapropter nequa^ hœc impia hae* * refis filentioprattcreunda,fed diligenter refutanda ; ÖC maieftas ßaptifmi contra Anabaptifiarum blafphemias uindican» da eit.

Quan^ uero laborant 6C altjs qui» busdam non leuihus erroribus contra fc cundam Tabulamiueluti quod negarit homini Chriftiano Jicitum efîê gcrere pO * liticum Magifiratüm:auerlàntur iuramen ta legi*

ta légitima ; dirimût uïncula ÖC iurs. Ma« trimonijjutpiomifcuos concubitus exer ceant îdenicptollunt dominiarcrum ÔC contraâus,ut fibi parent impunitatem fu randi diripiédi aliénas iacultates, ôi^c« tarnen haec ôô fimilia portenta fcelera, quia diffîpant politicam focietatem, diui nitus fancitam : ideo potius gladio Ma« gtftratus quàm Scripturæ tenirnonijsjco îutari merentur : dilucidècp teftantur, Sedam banc agitari à Satana.Habent dç inde tetrosquocp errores contra primam TabulamrOmnespariter hngunt, null« clTepeccatumoriginisiôô proptereane« gant infantes baptizandos elfe. Alt)blaf phemias Seructi,contra tres perfonas di oinitatls circumferunt. Alf) opinantur uc luti Monachijfe iuftosefîefuis operibus, uidelicet externa difciplina,patientia, toruitate.defertione ciuilis uitaCjÇlt; fimiU barbarie».

brcuiterattingemus, quos de BaptiTmo profitentur, unde eti'atn appellationein ■ fortiti funt. Primo quidam negant Spiri' ; turn fancflum per Baptifmum regencrari j acuiuificarecarnaks ÔC fpiritualiter moi j tuosrAlij uero addunt per concelîîonem, j ctiamfi id fieret in adultis; tarnen nequa* j quam poflê fieri in infantibus, óó iuciicio rationis hand dum ute^^ibus» Atc^ho^ f modo infinita infantum agmina exclu* duntafocietate Ecclefiacjôdinîcternuui falutis difcrimcn conijeiuntTdum mori* entes ante adultam ætatem fine Bapnfi ç mojfimpliciter iudicio Dei committunt. q

Tenenda igitur funt firma ôd perfpi* J cua Scripture teftimonia,tam de effeefiu^ quam de obiedo Baptifmi, quod Spiri* n tus fandus uere per eum regencret ac uilt; it uificetjidque omnes homines promifeut'» a, fine uHo diferimine fexus aut setatis« if Hine Paulus in Epiftolaad Titum cap# ej 3. uocat Baptiimum lauacrum regene* ij rationis ac renouationis Spitus fandi, p per quod nosfaluos facial, Deinde ad n

Ephcf.y.uocatiauacrum aquae per Ver» bum, quo ftiius Dei deformes Ëcclefiae rugas £lt; maculas ex originali peccato contratSasabluitjôC fibi in Sponlam glo» riofam,(anlt;ftamjmundam ,00 irrcprehen» f» fibilem copulat et exornat.Similiter Chri

Uuslohan,5»Nicodemo quxrenti focie» tatem uerae Ecdefiæ Qi regni Dei, re» fpondetjEamfocieiatemnemini contin» gere^nifi renatocxaqua ÔC fpiritu. Hine ergo firma confequentia colligimuSjRe» t* nafeentiam hominis carnalis profitifei à

Spiritu fando per aquam Baptifmi.Et t» quia infantes aequè funt carnales, ÖC con» tagiofa feu haereditaria kpra originalis i* 4)ei:catiinfeöi, atqjadulti : Ideoadipfos quoc^abluendos £lt; regenerandos perti« i* net BaptifmuSjSicut Chriltusibi diferte in fingulishominibUS,tarn infantibus t» adultisjcarnalcm natiuitatem damnans, 5’ inquit iQuicquid ex carne nafeitur, caro efi,td eft : quiequid naturali ordine ex pri

gt; Wis Parentibus propagatur, eft corru. Vptûjirædiuinæ reum ,lpititualitcr mor* dtuum,glt; rcgençiationc Baptifmiindi» (♦ gens, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hine

Hine Marei ic» Chriftus Apoftolos, arcentes infantes ab ipfo, feueriflïme in* crepanSjinquit ; Sinite pueros ad me uc* nire,2lt; nolite prohibere, TaliG eft enim Regnum ccelorû» Amen dico uobis,Nifi quis inftarpucri fufeeperit Regnö Deii nuni^ intrabit illud, Etmox eosblandö ofculo amp;nbsp;amplexu cxccpit:6lt; impofitü : manibus bencdixiuHis uerbis ÔC bus aperte déclarai, fenequa^ uellein' fantes à Baptilmo arceri,cum fint mem* j bra EcclefiæÔL Regni fui,ficut inquit: Talium eil regnum cœlorumjdeocp grJ uifiime peccant Anabapnftæ : qui inlan' j tes à Baptifmo abigunt,tanquam ob im* j potcntiamrationis nondum idoneosalt;i* j i idem ôiRegnum cœlorum C amp;nbsp;tantui'' . adultes Ctîrifio adducunt,tan^ ob iudr ; ctumrationisaptioresadFidemôô Re^ , num Chrilti. Imô(Chrifi:us inquit)coi'* . trariumell uerum IpfiinfantcsmuH^ ’ aptiorcsfuntad fufeipiendum Regnuf^ i Ijci,quarn aduiti *♦ propterea quod adulf^ à ratione naturali,ac Satanæ tcntationl' bus uoicntifiîme à Fide rctrabuntur : Sc*

infantes immunes funt ab ut roep tmpedi i» inento .Non entm ducuntur iudicio ratio i* nis,nee affrciuntur ignitis telis Satana: ♦

fed tan^fuauiterac placide dormicntes, tgt;' loti ex b’pintu (antfto pendent Z patt* fi untut eius diuinam opcrationem à gu» j) bernationem Z Ideo uult Chriftus, ut po» lö tiusadultifefubmittant,ad pafïiuamfinx^ ilt; plcitatetn infantum : quam infantes af* i* lurgant ad acftiuam alfutiam adulto* V rum, quæ perpetuô Spiritui fanóto re* 1* pugnat, t;

t’ Nullum ergo dubium cft,quin Apo ü' poftoliexpraed'dfa rcprchcnlione Chri» '1* itijcorredo amp;nbsp;abicóo Anabaptiftico er?

• rere de infantibusjlumma cum alacritatc If ipfosadBapti(mumadmi(crintÔlt; bapti« U* aauerinr, ld inde colligitui,quod adfa ïf Apoltolorum totics narrant,jplcs inte* |i gras domos baptizaife.Ergo fimul ctiam (* rnfantes. Domus cnim Ôt familia: rato I* funt fine infantibus, Comprobat idem

Origines expreiFe (qui circa le o. Do* li' mint annum floruit} (ertbens in Icxivm P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput

Caput ad Roman. Ecclefia (inquit)ab / Apoftolis accepit tradïuonem etiam Pat uulis dare Baptifmum.Sciebant enim il* li,quibus arcana myfteriorum coromen* data fueruntjquod fintinomnibus infi* tæ Cordes peccati : quas per Spiritum Si aboleri oporteat.

Sunt igitur Anabaptiftæ, una cuin fuabJaCphema hærefi contra Baptifmutu deteftandi : ex Ecclefia Dei cxcluden» dijtanquam peftifera zizania ôd organa Satanac ; Sicut tum in Auguftana Con* feffibne,ö^ Apologia, tum deniquein Schmalkaldicis Articulis, atcp adeo in omnium noftrorum Scriptis,femper ma* nifcftedamnati, euidêtercp refutati fünf., Baptifmus uero cum fumroa reuerentia ufurpandus, tanquam falutaris Cons : in quo Pihus Dei una cum Patre Qi Spiritu (anlt;^o,reos abColuit, carnales régénérât, SC Ijîiritualiter mortuos uiuificat ; poz* dusdcniqjæternum init cum lingulis,tö infantibus, tum adultis : ita utquamlib^t poft Baptiimum lapfi fint : tarnen mane^ atillud fcedus tirmum ac ratum ; Ci modo fcria

Z WING LIANISMI. If fcriapœnttentia ad Deû red cant ; gKffce-^ dus illud çum Deo inßaurah ueto gémi« tu expeunt.

VE MAD MO dum hæc naturalis uita fubfidia externa, ôé fuas necefîarias commodira« tes defiderai : Item phar maca antidota ad auer tendos auidepellendos morbos,qui cor* pus infeftare folent,nec€flàriô requirit ; Sic Vita ipiritualisjfuis quibufdam ad* miniculis indiget : quibus initia fideiôi pietatis prouehi,8lt; perpetuo inpijs ali et prontoueripolïïnt*

Gram' ignur coniilio Sacramcn*a, iSon tantum ohm in uctcri TeUamcnto : fed etiam à Filïo Dei in nouo, fancita èC ïnlh'tiita funr: Ól quidem hoe ordtne, ut Baptifmo inïnau,óf per Spiritum fandtö regcniti,quones uctcris Adamr dithdcn tfa^fenfu n x Dei peccatorumque ohcié, óódenicpalijs Satanæ teils nos grauari, 6^ obrui, atqj adcopenc dehcere lentil iriusj ad hanc faeram Synaxin, tauquaui adlautifnmas epulas accutrentes ,Çon» feienttjs fulcrum, nouum quali robur, nouasque uirescolhgeremus : Fide Icfe Verbojôô externis Sacramcnns luleicn* teSÓ corroborante-Hmc emmvita fpiri tualis mirifite reficitur recreatur,amp;; no « «O quodâ uigorC fuleitur QC fulfentatur»'

Semper itacp in Ecclefia hæc duO Sacramenta,ut (ignacula Gratiæ, eamcÿ applicantia Teitimonia promiilionum thrift! coniunrftim rctinenda:SC abo* mnibus corruptclis acriter uindicanda funt.Vndeenimmaius folatium turbata 66 percuKa confeientia petere poteft : quam fi foedus in Baptifmo epm DEO fancituni

2 VV IN G Li AN i s MI.

fencitum in mentem reuocet,iUudque ae» ’ teinum ÔC immotutn efle Uatuat i iuxta ‘ illudEfaiæ 5'4« Montesmouebuniur,6C

colles contremifcent : IMifericordia au* tern mea,nonrecedet à te.nec fœdus pa* cismeæ moucbitur : dicit mifcrator tuus Dominus. Deinde,etfi hoc fœdus pccca« •’ nbsp;nbsp;nbsp;tis fæpe culpa nolha interruprum fit : ta*

ftitutain ôt deftinatam efle, ut quafi de integro illud cum Deo cocat, 06 inltau* 1* retur.lbienimFiliusDeijianquam me* gt;nbsp;nbsp;nbsp;diator inter nos ôi DeG, uere prxflo eft :

* pro nobis tedimendis effufus eft, Patri '* proponens, 06 reconciliationem nobis 0 ’ wnpetrans ; Altera eundem Sanguinem » nobis exhibens, ôi fimul fua beneficia

per Fidem eaappfehendentiapplicans: ß ôi confeientiæ terroribus perculfie ne« I’ ceflarium alimentum,0C falutarem medi* * cinam adhibens.

Cxterum fic u ti in prim itiua Ecclefia, Rattm poft ætâtem Àpoftolorum, Sa* E ij tan

fan fîngularj fraude £lt;a(turiadc Trim* täte articulum inuafjt : eumi^ corrumpf* re deprauareffuduitjut ueram Dci ne* tùiam,quo ad umratem Efiennæ Dci, diumitatem Chnfti, uarijs præRigqs ôL fophifmanbus obrucrctjS^pemtus exnn gucretrltahac poffrema atarepütiflimô in hoc incumbit,ut falutis noftræ iniîru* men ta tquibus ôduera Deinoticiapro* ponKur8lt; illußratur,amp; ipfius beneheia, ceu in canalibus ad nos deriuantur, fuo errorum fœtore conturbetaut obüruat«

Statfmitaèp poQ emergentem Euan* geli] lucem, quam Deus per minifterium Viri Dei Lutheri for tirer infiaurauit,, quofdam non jb» profeffis hoftibus, fed ex nollrae Ectlefïæ doôonbus eo promo uit,ut uel ambitione fafeinati, uel ratio* nis iudicio illeâi, ad Cœnam Domini fnoftituendam $gt;(. eleuandam induftriam

Ac mirum eft,quam ubicp in exfre* mis Satan artifidutn fuum exerceat, Vt enim in Papatu «litnium amplifîcando » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QCcxt

Z WINGLIANISMI. Tt.7 ôi extollcndo Cœnam DominiIdolum jnde in abominatione Miiïæ extruxit:3C adorationem hominibus Idoli iliius per* fuaüt : quæ fœda apToAaSfî/’a nunc quo* quequibufdam fyncerisac conftannbu» Doâoribus à calumniatonbus prartcf omnc meritumobijcitur:lta contra nüc per ingçniofüs quosdam magna auto* ntatc donisque confpicuos hoc fummo ftudio moliiur,ut nimiû deqeiendo pror* fus illam eneruct,2lt; euacuct : omnem fei* licet utm ôi efF.cariam ci dctrahenstSC quafi nucleo fublatb, merapuiainina in Cœna Domini oftentans, àC exeuffî# granis inanes paleas obtjeiens : exem* ptaque pecunia Marfupiuni uacuum ob trudens, 2lt; ita Ecclefiam prxcipuo the* fauro fpoliansr

Contra hos Satanæ cuniculos, ÔÔ multiplicem7ravxp7/a|j,qua ieper magni nominis Viros, ÔC quidem Auguftanac Confefftonistitulo infignitos, nunede^ nuo in Ecclefia infinuat, eorumque opc* ra negotium hoc prouchere ftudet, totis uinbus anniti nos d^cet : ut pufillü Chri*

aduerfus tam fpkndidas per* \ fonarum‘8C argumentorum impofturas £lt; plaufibiles opinioncs muniamus : eö* que na armemus, ne uel ad dextram, uel ad finiftram mmiumdefleÓendo, à regia diuinitusque pracfcnpta uia temere ab* erret, ac in trifte aliquod prarcipnium, autpericulofas Syrtes ïtnplicetur»

Quiaucro ahbi, intégra huius lod enarratio ânoftrarum Ecclefiarum Do* dïoribus,acinprimis à reuerendo Patre Domino Lutheropiæ memoriae, luculen ter confcripta,óó in lueem euulgata eft : nunc tantum breuiter, noftrarum Eccle* liarum de hoe Sacramento fententiam re petemusÄ addita confirmatione prx* ’ cipuas Antagoniftarum obiediones di* luemus. Omnes entm ipforum argutias Ö^captiofas eluGones uenariaut pcrfcÿ qui,idem eflèt, ac uelle reti uêtos capere*

Porro fumma fententiae noftrae, fi* cut amp;nbsp;in Augultana Confeftïone 0lt; Apo logia,amp; Schmalkal: Articulis proponi* tur,haec cft^uiddicet ; Quodin Coena

Domini Chriftus rc uera, Corpus amp;nbsp;fan* ’ uinemfuum iumcnnbus impevtiatz idc^ Î non imaginaric, fed uere QC iubllantiah* ♦ ter : non abfentia in coelo, fed pracfentia 1 in terra : nec tantum dignis, fed etiam » nbsp;nbsp;nbsp;indignis: nonfide tantum fpiritualiterr

pSicet remifllonem peccatorum atquc j nbsp;nbsp;nbsp;alia beneficia in Euangelio promiflà»

, cct. Siquidem à uerbis Chriiti difccdere, aut in uaria s figurasaorquere, no eft no*

J uerum illud ÔC fubftantiale Corpus^uod pro falute generis humanijacerbitumos cruciatus luftinuit : SC una cum Vino ex* hibeti 8lt; fumi Sanguinem Chrifti, ueru

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E iii) Hane

Hane uero praefennam ita teßamur, , ut nequaquam admittatnus, ullam fieri conuerfioncm Panis in Corpus ; aut Vi* . ni in Sanguinem.Nam Paulus hanc Pa* pißieam transiufionem aperte damnat, nCorinth.ib cuminquit: Probetautem feipfum homo, amp;nbsp;fic de Pane illo edat» , Item ; Qui manducauerit Panem hunc indigné, ÔCc,

Etfi autem mulfipliccspreßigias ad, oßundendam caligmem et eludenda h^C Chrißi uerba Antagonißae noßri exer* cent: tarnen nosuerbisChrißimaiorcm autoritärem tnbuamus,quam ullisSo* phißarum argutijs : qua £lt; Chrißi gloriâ imminuunt, eiufque uirtuti SC ueritati « plurimum detrahunt.

Porro in uerbis Chrißi,fi altius ex* pendere SC excutere uolumus, hate duo inprimiscontinentur,Subßantia fcilicct,. ôd ufus Cœnæ : quae ut dißintße fuo loco ßd ordinc rceitantur : ita nequaquam in* ter fe commifcêda SC coniundenda funt. Nam harumrerum confufio, foecundifli* ma mater,fcaturigOjSd fons eß corrupte* larum:

‘ '■ ba nobis fuppeditant: Accipiens Pané, ‘ dcdit Difcipulis fuis, ac dixit : Accipite, ► comedite, Hoc eft Corpus meuni.tt ac* * ccpto Calice : Hic eft Sanguis meus. * nbsp;nbsp;Quod Corpus,ÔÔ qui Sanguis, ô^c. Fru«

® ipfeclareftatuit.fi nobis tollt auteuertl * nbsp;nbsp;patiemuriiam ad corruptelas ianuaSo*

* * de EfTentia: fraudulenter de Irvóibus declaroitare magno in (peciem fplendo*

• inftitutionis fitmifTimc tenebin us, 06 0 hocordine ea diipenfabimuS, non facile * To pHTop Spiritus ianatici eripcre, ôdfup* • politiciam J^tavoiap fubftiiueicncbispo« * terunt.

ExhibensChridus panem DiTcipulos inuitans ad banc fàcian' Synaxinjdiferte addit: diltribuere fe Col pus 06 Sanginnemfuum.Quod àC ipfunt Pronomen TSrlt;j,Hoc,cuidentercuincit( Neque eaim demonftrat fedentem il* lic Chnftumijaut totam adionem: ut Fa» natici quidam fomniant : led totumid, quod exhibetur comcdendum óó bibem dum,uidelicet non folum Elementa uifi* bika,Panem 8lt; Vinumzfed eriaminui* fibihajCorpusóó Sanguincm.

EltÓdhocanimaducrnone dignuni) qood Author buius Cœnç.difcernes pot reétionê vinufque, repetit eandem pre» dicationem : Hoc dl Corpus meum :Hi£ ell Sanguis meus.Quo amp;nbsp;Papilheum il* lud coinmentum diluitur,quod in aircru* tro lit utrunque: Sacramentarioruoi error, quiadipiritualemduntaxat man* ducanonem, banc Cœnam federate de» torquent»Nam ilia reduplicata afleuera» tiojtum certius præfentiam Corporis Sanguinis dominici aftruit : tum Corpus quidem Pani, Sanguinem uero Vmo diftinóc

gt; diftinde attribuit : tum denique fpiritua« li iftorum communioni, quac utruncp in alterutro fumit,nequav^ cóuenire poteft,

[* delicet Symbolicum, Metonymicum, fi'* * ^uratiuum,fpirituale,typicum, uel figni* j ficatiuum Corpus 2lt; Sanguinem cum. ’ Pane ÔC Vino exhiberi : Sed idipfum, quod pro nobis in Crucc traditum ói ef* tufum eft»

Ingens itaque temcritas Si. deteftan* da impietas e(l,uerbaChriiti conuellcre s ôijfublato uero corpore, Symbolics ali* quod aütimaginarium fubqcere : aut côg , cinmtatisgratiaad Metaphoram aut Me tonymiam confugere,

P orro ulum feu effeöum K benefi* ‘’cia huius Tcftamenti haec uerbadecla« rant : Prouobis traditur, Pro uobis ef* g, funditur. Item : Hoc facite in mei com* memorationê «Docent enim hoc ipfo Sa* cramêto tan^ fignaculo obCignari et fui» ciri in pctSoribus Fidem noltram : glt; fi* ■jj mul fieri ad credentes applicationc bene , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ficiorum:

fidorum : quæ mento amp;nbsp;obafdientia hu^ lus uiâïinx parta amp;nbsp;acquifita funu

H Ane eflTe ueram Si. immotam huius Teftamenti ÔC inflituti fœdc ris fententiam, addudis præterea aliquot tedimonqs argumentis ex uct boûeiextrudiSjConHrmabimus«.

CertilTimum e(l,Chri{lum,quod fcnlt; fîf,ô^ uoluilîè ôô potuifle eloqui.Neccflc cft igitur,ex ipfius oratione.dcxtre colla* tis menibris, fumere fententiam :£lt;ac* comodare lap idem ad Regulam : non di* uinam R.egulam,in(larplumbeænorm^, ’ ad humanas opiniones infledere.

Quoticfcuncp in pluribus locis de eisdem eadem dicuntur :ibi certum eft, retinendum elle tô filro/j : ncc quærendÔ elle J^i«vo!apgt;Tr€S Éuangeli(tæ,amp; Pau* lus magno confenfu, eadem fcribuntdc Coena Domini* Ergo certilîîmum ed»

Quod ad Euangeliftas attinet, ccr* tum dt, nullam in tjs diflènfionem rca* kmdeprehcndi poliê. Etfi enim Lucas Ö à forma locutionis nonnihil difccdir, quâ ;c rdiqui ufurparunt; cum ponit,Telia» a mentum in Sanguine, ubi reliqui, San* '.t guinem noui I cftamenti, fenbunt.-ta» men certum eft, eandem ubicp cflê fen* tentiam,uidelicet,uerum Chrilti Sangui» nem in Coena exhiberieoque oblîgna« nfœdusôiTeftamenium, quod per do» nationem Fdtj cum Eccleüa initum ÔC pereuflum eft»

'» tentiam adduci poteft hac ipfa Concio» ne î quam u Corinth.io« introducit : Po« culum, inquit, eut benedicimus, nonne Mivavià, hoc eft, participatio Sanguinis Chrifti eft lt;nbsp;Diferte eo in loco fratftioni quidem Panis,Koivwvia/j,id eft,Participa* tionem Corporis,- potioni uero Callicis,

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eftjparticipationem Sangui«

CONFVTATIO pationem hoc in loco, etiam ipfîmct uerfarq iam contitentur, Nô ergo in Co^ na Domini figura,Typus,aut umbra Corporis£lt; Sanguinis habcnda ôd afiê* rcnda eft,ut ueteres noui Zrvingliani fomniant,

Paulus eodem in loco, cap.ii.inquit! Quicuncp manducauerit Panem hunCjS^ biberit Calicem Domini indigne :reult; erit Corporis Sanguinis Domini,

Reus autem is cfle alicuius rei dici* tur,aut pcr3gitur:qui non figuram tan* turn : fed rem ipfam,cui fummam reuerefl gt;nbsp;tiam dcbebatjtemere QC impudenter pro phanat ; aut contumeliofe tracfïa r,perdir» eàue abufitur. Ergo in Cocna Donuni» uere èC realiter exhibetur Corpus amp;nbsp;Sail guis Domini : Alioqui cnlm nemo in* dignac manducationis reus peragipof* fet : nec fibi indicium iumere : cum abfeA tern nemo iumere,nedum praua fumptio ne prophanare aut uiolare poflit*

Sic ôé Cyprianus hæcucrba Pauli enanat,inrJermone,de Lapfu,pag.in* cum dicit : Idolâtras ab arts Dùbolt le» r» uercntes ad Cœoam Domini, faucibus b contagia tunefta redoknnbus Domini 0* Corpus inuaderc.

Et Ambrolius bauddubic ad banc ttiftem Pauliconcionem refpiciens,The ‘ odofium lmperatoremitaobiurgat;lltas ne adhuc itillantes, iniullae cxdiscuore manus cxicndis : ôd ijs fanÔifltmnm Cor pusCluilli prchendis : uel prcciolum ik lum S^ngutnemjOri tuo admoucbisiqui , tantum effuderis Sanguinis, didatofu« remis animi decreto Quapropter difce '* de f ncque uelis prioi em iniquiiatcm bac •*' ’ aliainiquitateaugere. Tbeodorciusbb.

Chriftus inquit:Hoc eft Corpus me* û,quod pro uobisdatur,£lt;c,Hic eft San* f, guis meus,qui pro uobis eflùnditur,Ne* ,0 que nero aut Panis pro nobis traditus •Q eft,nec Vinum pro nobis eftutum. Er* go non tantum Panis ÔC Vinum : ted 1/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ leuexa

' bentur. Ahoqui enim eodem modo fe' queretur,non Corpus , fed fpecfîruifl aut umbram Chrifti pro nobis in Cruclt; oblatam effe.' Ac tropice intelligendicf fent Prophetæjô^ Apoftoli:ubi pafîîifl Corperi QC Sanguini Chrifti redemption nem humanigeneris afleribunt. Zachafi asinquit: Videbunt,inquem transfixe* runt.Item .’Sanguine educes uindos tu* os è lacu. Et Petrus dicit, Nos faguine Agni immaculati redemptos eftè*

Neceffe eft differre Patrum manducat/O nem corporis Chrifti ante natiuitateiH ’ Chnftijöi: ante inftitutum hoe SacrameO turn ab ca,quam nos in hac Cœna faci* mus.Alioqui enim Chriftus fruftra ac mere fuam lacrofantftam Cœnam infti* tuiflet,nobiscp in ea fuQ Corpus QC San^ uinem promitteret QC offerret.Negari^i' tem non poteft,fpiritualem manducatio* ' nem,ad quam Sacramentartj uerba Clt;X*

(I inunionem Corporis iplius,etiaiii quan« jti dam corporalem côccdi ac conftitui, V n jC de porro lequitur,quod manifeftè uerba Teftamenti peruertunt :5lt; dignitatem huius Teftamenti imminuunt«

iji In formula Teftamenti fententia Teftatoris,propriç, nô figutate proponi folet; ücut Ôi in Legibus Caefareis cautS efle diciiur, Ne Teftamenta improprio fermone feribantur. Cœna Domini eft T eftamentum Filt) DeiÆrgo Filius Dei proprio, nô fîgurato genere oiationis in '., hac formulai cftamêti condêda ufus eft« lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vil.

.J, Omnes Articuli Fidci pjoprfo, S£ 'non figurato genere Sermonis à Deo tra dit! Slt; propohtifunt.Doôlrina de Cœna

^0 Domini eft Articulus Fidej,aut certt æ* jil quipollet,aut eo pertinct. Quare’hon du [fl. biumeftjCœnam Domini proprijs uetgt; bis,etnôfiguratis,inftitutâefre.

i Sacramenta feu ritus Teftamentl «eteris fuerunt typi » umbræ,ôd pitflurat noui Teftamcntl. Ergoquod in langui* ne pecudunij utinHgura adumbratum/ ac quafi à longe oftenfum cft, id in boC Chrdti Teftatnentoueré prællaturetcx* hibetur.Non igitur taniû ell,zx»K/xo'a'vv«/i) autmutux bcncüolcntiæ documentunigt; Ht funt amicorum conuiuia ; fed uerc ta» lis Cœna,in qua uerum Corpus amp;nbsp;San4 uis, Chrifti dillribuitur inpignus ardiii» fimi fœdctis,quod inter Chriftiim ÔC Ec», clefam fancitum cft, Si m applicationein bencfîeiorum Cbrifti,ad Hngulos ctcgt; dentes, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Paulus Ebre, p^conferens uctusö^ nouum Teftamentum citât didlum Moi* ' ûsibiic eft b'anguis Teftamenti, quo^ iBwndauit nobis Deus. Qui locus dilige^ ter nobis obferuandus. Nam adueriatil deducunt originem huius facrofanóiS^ çramentià commuai confuetudineanK* corunija fe iiiuicem dtfcedentium^qui

1) )C c*

I»

1) a*

ïtgt;

«noriæ gratia poftremouna conuiuan* tur : quo facilius pcrfuadeant,nihil hic ali. ud quam Symbolicum aut tnemoriale quoddam coniundiionis cum Chiido in*, ftituturfiedè.Verum Scriptura clarçof» tendit originem huius Sacramenti ex ue teris T ellamehtl feeder ibus fump tam ef* fc: eo:^ etiamhoc illorum naturamali« quo modo exprimere.

Nam olim in fœderibus conftituen disauirenouandis ea feruabatur raîio,uc eiusdemuidlimæfanguis, partim DEO Gftcrretur,partim in populumcircumfu* lum^argeretur, Vtauiem tune infœdc te erigendOjUerus Sanguis,non Symbo« licus,aut HdiciuSjô^ Deo ipfi oblatu»,Sd ’ in P opulum fparfus eft : Ita hic Teftatoc nofter in ftabiliendo fuo fœdete cum Eca I délia,non tes aliénas aut Bguratas : fed uerum (uum Corpus,quod profaluie ge neris humani obtulit,b4 uerum Sangui* nem,quem ad nos redimendos in Cru* I ce large effudit, diftribuit : uultquc , ad hoc Teftamentum nos lacpcrecutre* te,ut eo lanquàm fubfidio 2lt; adminiculo

quot; Cæterum ut hæc uerba ; Hic cd Sang üis Teftamentijnon figuratejed propn« ab omnibus intelliguntur de præftnti fanguine illius Vidimæ, quæ ofFereba* tur : Ita Só in Cœna Domini propria uff borutn Ggnificatio retinenda eft : nec to* lcrandum,ut uioiêter in alienuna fenfut» rfetorqueantur.

t.Iohanj.dicitur.Hic eft,quiucnit pef Aquam 6^ Sanguincmlherus Chriftusî non per Aquam lolum : fed per Aqua et Sanguinem.Et Spiritus eft^qui tediHca* tur«Quoniam Spiritus eft Veritas, Quo ’ niam tres iunt, qui teftimonium dantf Spiritus, Aqua,ÖL Sanguis: 06 hi très u* numfunt.lniwc concione Apoftolusde Sacramentis à Chrifto inftitutishauddu» biedifferiu Vtenimper uocem Aquat» Baptifmum(ut omnes confentiunt) dclt; feribit : Ita confequenter a pari per Sang uincm,inrcgram atdionem huius Tcita* menti oompkditur: 06 h«cc duo Sacra*

g Sanguincm, quafi dicat : Chriftum nere Sacratnentis adeflc : per ea nobifcum a»

■( fiamus cum ipfo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* -

it guinem, Spiritum fandum, adhuc in terra refidere ; atcp ita Spiritum fanÓum cum Sacramentis connecftit (utSC Pau*

( cari, ÔC uere nobis exhiberi, non tantum » remifiionem pcecatorum,fcd Spirit« 0 * fandum : qui fit effieax in noftus peflo : tibus,Slt;adpiam obxdientiam nosex» * ufeitet.

, ni efle Sacramenta teftificantia de Chri* ♦ fto,uidelicct,quod uerç fua obædientra î bêSacrificio tanaavliXurjunoscxpcc» cati ÔC mortis Tyrannide uindicaiosjin

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F il) poflèfft.

CONFVtAtIO ÎiofTéfTioncm lufticiæÔC uitat rcftitucrit? dem enim Chriftus ipfeafßtmatjfe ü* delicei in Cccna idco dare Sanguinei” cömunicantibus, ut tcftis (it de aeterno lt;1 Io federe ; quod per Sangutnem FiJij fült; JDËVScum Ecdefiafua pepigit öi ob* lignauit» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

In primis uero notanda eft Empha* fiSjUbi dicit, Sangirincm teftari in terra* Si enim tdiatur in terris : necefle eftià Sacramento Cœnæ uercô^ realiter ipfö præfcntem eiîè Qi. exhiberi. Non igitur ii le Sanguis in terra tcftificans,aliquid ui” bratile aut figuratum eiïè poteft : non ip fa remiifîo peccatorum ; non fpiritualit communio,pcr qua Chrißus Spiritu fuö ’ in nobis habitat, noiep iua membra eflß* cif; fed Qi uerus ôôrealis ille Sanguis: qui pro nobis in Cruce effufus eß,6c prît cipuón Sacramento Cœnac,non tantû fide,fed etiam ore accipitur» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•••

Hoc dicîum Apoftoli,quodcu(fl inßitutione Chrißi pulcherrimeconfen* tit,Qi uerba Pauli explicat,diligcntcf abferuandum eß, Vbi enim Pai^s in* quit:

quit : Hoc eft Teftamcntum irt ?angai» ne Chrffti, Iohannes (îc ena^rat : Saogut« nem teftifieari de nouo Teftamcnto.fe« hoc ipfo confirmari ÔC obhgnai t foedus noftrum cum Deo percuflum in morte £lt; facrificto Chrifti^ gt;nbsp;i

Videtur etiam haec fcntentia allude rcaducrba Tcftanienti uetcris :Hic eil Sanguis Teftamenti„quüd inandauit uo . bis Deus« Vtenim Sanguis illeinpo* pulum fparfus, Tcftamemum foçdust^ popuhcum DEO renouabat 06 confir» «nabat ; Ita amp;nbsp;in Cœna Domini hoc iplS iœdus,quod cum DEO nobis interce» , dit preciofiftimo pigno»e Corporis 8^ SanguinisDominijhic in tetris nobis fin gulis renouatur, ftabilitur et coHrmatur,

Nos igitutr in fimplici fcntentiaucf borum Chrifti acquiefcamus : ncc creda« mus aut applandamus ullis Sophifma« tum præftigqs utcunqucTpcciolls, quæ TO p«ro/)ucrborumCocnaî Domini elude* rc,aut in figures SC tropös transformatç çonantur» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

TIO PRAECIP VARVM obîedionum, quæ aduerfus ueram Ecclefiatn Cbrifti,ÔC Auguftanæ Confeflu onis fententïam de

in gonfirmatione ue fententi'X fimul eriam ali lu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sacrainentarïorfi prx*

gM^Wftigias detcximusr fid arma ’ quxdam ntm folutn ad not muniendos, fed etiam acl depellendos ho ftïinninfultusnniplicibu:s animïs fubie* ctmas S)C fubmfnißraum lus : tarnen qui» puiillib Ctyifti confulere cupimus^Sd futaüoneró ïn illorum pr xcipue gratiam adornamus,qui ConfeiTn onem Augufta* nam pure profitentur,alK ]uas uetcrum et nouorum Zuuinglïanori tmobiediones dilue*

diluemus:ut ex his Ledores admoniti, ab his prseftigiatonbus reóius fibi caue« f ipforum infidias facilius fugere ( poHint*

Chriftus fupra coelos otnnes eucdlus e(l,amp;Cnunc confidet ad dextratnæterni Paths, dehnitoamp;C citcumfcripto loco. Ergo

Impofflbflc cftjin Sacramento Cœ* nx Corpjus ÔC Sanguincm Chrifti uere ôd fübßantialitcr exhiberi.Hxc obicôio rc ' ôe fie diluitur : Afccûfionem Cbnfti non * nbsp;efie localem quandam difiuntfiionem aut

* , feceflîonê ab Ecekfiatfed pateladionem r illufitem, confpicuam Diuinitatis: c^ » nbsp;nbsp;habuit Chriftus ab xterno una cû P atre :

) forma ferui aftöpta,in natura noftra * tantifper texit occuhauit, donee myfte rium redemptionts nofttx ablolucret.

‘ Deinde dextra DEI, non fignificat ' locum aliquem definitum 8lt; circunicri* ‘ 'ptum.ut eft dextra alicuius Regis: fed ut

, DEVS nullo corpovah loco eondudi ôt gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apprca

apprehend! poteft : ha dextera e/us oi# nia impict, exced!t,6lt;: fupcratjg«: rtusqif lx)n pracfkgt; adcftjuxta hæc dida,

£faiæ66. Cœlum Jedes meat teil' autem feabeHum pedum mcorum« lei^' X}. Nunquid cœldfn terram ego ißi pkoc'dieft Dominus»

Eft autem hæc forma loquendi(ff ■dcre ad dextcram)â confuetudine urKaf fermonis translata : Vt magis oftencte* 60 'illuftret aequalitatcni èC Maieftatei' dignitatis Ct potenriac Fili) cum Patff Hicc uero Maieftas Qirifti ut modo nul' loimpedimcnto eftpraelentiæ eorpofl' iplius in Cœna rha multo magis caquot; xomprobat Q(. confirmât. Et quia Iwin® ’ pitas Chrifti ad dexteram DEI coHoca” .cft:2lt;cumdiuinftatcperpetuo QC indil* folubili fœdcrc copulata unione hypol^ tica r Quantus igitur furor eft, corpot’’ lem eius præfentiam à Sacramento CeP nx exf ludere f

• Deinde contra hanc impoffibifif^ tern Zvvinglij, CaluinijSd al i or uni illigt;’ uiciflim opponendum eftj Chriftum«^’ qu^

quæ promifitjpofle etiam pro fua omni* iJ” potêtiagt;ÔC ueilc pro fua ueritate preftare» 1^'

Cum isitur cxtct in inllitutionc Chrl fti diferta Promiflio de exhibitione Pratts Fentis, Corporis ô^ Sanguinis ipfius, in i’' omnibus piorum cordibus ufcp ad finctn mundi îNemini dubiutn eflTe poteftjquirt 8Ó reipCa promiffionem fuam cornpro* tï' betAc quid impoflîbile eflet illt, qui fuS W humaniratem contra omnetn naturae cur ei' nbsp;fum 2lt; ordtncm,€x V irgine inuiohta aamp;

iff fumpfit:aflumptamindiflblubili focdere n* cum natura diuina in una Perfonacon« fociauit: confociatam in mortem K in* a” , feros demerfit : demerfam turfus ex infe* fl*' ris ôd morte ad uitam immottalem reuo« cauit : reuocatam fupra omnes cœlos lif cuexit: cueéiam ad dexter am DElo* mnipotentis collocauit. Vbi uerenunc ta* gloriatut, fibi etiam iuxta humanita» tf* um datam efle, non aliquotam (cd to* tampoteltatcm:non tantum in coclo,fcd ta* çtià in terra,habttandi in fingulis piorö 'iü*gt; nbsp;nbsp;pedotibuSjtanquam cap ut in membris,*

fài nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£lt; os

8^ OS de oflîbus noftrïs idque non alt;l momentum, fed ßngulis diebus ufc^ai^ confummationem (æculû

In dodnna caelefti,ubi to |Hro/s paril abfurditateSjConfugiendum eft ad J'/kvoi' «/,♦ Sententia de præfentia Corporis Sanguinis Chrifti in Cœna multas fecS trahit abfurditates,vt ucrbi caufa : Quolt;) Corpus Chrifti fit immenfum, per totui” orbem diftufum : idque contra natural^ QC proprietatcm humani corporis. Erg*) , merito ad declinanda hæc abihrda, iuxO lA/avo/ct/j feu Mctonymiam, amp;nbsp;non iuxi’ ro^vTop ucrba Chrifti intelligenda funi* »

Reipondemus. Quoties tó' pitrop tai' turn impingit iniudiciumRationis,ne^ pugnat cum uUo Articulo Fidei, 0^ all* quoties eisdem uerbis Scripturac repeti* tur : utraque manu illud retinendum eft: nec quærenda tavoloi alludensad iudid* um rationis. Deinde omnis interpretatie fumenda eft ex ipfis materiarum fonti* bus : ubi res intégré exponuntur, QC Sn*

'il

fl»

cû

)d fl’ (fl

.(»

(1'

ptores î KTrpoai ytirtus hoc ipfum aguni,uc fuam perpetuam fentcntiam plane ac di» ferte exponant.Sed to pmto/j Ccen» Do» mini tantum pugnat cura ludicio ratio» nis.non cura ullo Articulo Ftdei : et qua» tüor telles eandcmfententiam de Cœna Doraini tjfdera uerbis repetunt. Ergo nulla caufa eß,cur ab expreflts uerbis E» uangeliftarum difcedaraus.

Magnopere autem mirandum cft, cur Sacramentattjabfurdahuius loci tan« topere exaggerent : cum alioquin non minora inconuenientia naturae humanx ultroadmittantjUt penetrationera diraê» fionum, euecfltonem Corporis fuprao* ranes coelosjfeflioncm ad dexteram Pa» ’ tris : cum fine cöhttouerfia omnes fate»

Ji* antur, nullum efic locum fupra €œIos,Slt; nullam Creaturam dignitate potentia cum DEO conferendam aut ei arquan» i*‘ damelTe.

Quoties igitut hoc abfurdum deim» -i* menlitate Corporis nobis ingerunt : nos •i® alia non minora,qu« ipforum etiam con i‘*, fenfu recepta funt, regcrcre poflumus. d' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;At

At fi illi ad omnipotentiatn Chrifti con* fugi'unt : nobis quo^ ad eundetn recep* (um fores aperiunr»

Chnïlus lohan. 6.inquit : Caro nofl prodeft quicquam:Spiritus eft,quiüi* uÉhcat. • Érgo In Cœna Domini tantum fit man* ducatio ipiritualis.-eacj} fola hanc uim ha* bet confcrendi Spiritum amp;nbsp;uitam. Vh* cçôtra Sacramentalis manducatio feu cd poralis retjcitur: aut prorfus euacuatur»

Rclpon.Faliô hoc dicfiumChriftiad Cœnam torqueri,cum co temporc(qudl ex ferie rerum geftarum Chrifti facile cot* , uinci poteibCœna Dominica nondui” fuerit inftituta Deinde Chriftus principe liter illic tradat de fruÔu fpiritualis mal’ ducationis.-quæ ex Fide in mortem Cbt’ fti,non ex Sacramentis profluit 3^ enaf* citur.

Magna igitur impudentia eftjgcoüJ namÇhrifli fententiam pcruerecre,ôf a** nollros aflfedus uerba Chrifti inflederr*

Adde quodde Chrifti carne nihil ibi prot fus dicitur : 1'ed tantum noftræ carnis itu»

I« porôicæcitasperltringttunquod ad per cipiêdaChrirti mylleria prorius rudis lit, ,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etnortaa miß aliunde,uidelicet à Spiri

)(! tioncitnbuatur» Quotiesenim infacris i* literis Caro fpiritut opponitunfemper in.

teiligenda eft carnis noftrae dcprauatio -amp;C ara^i« ; qux perpctuo uitiolïs moti» bus Si prauis incendijs seftuarc (olet,nifi b' à Spiritu fando rcnQuettjr,ÔC in obtcqui of um DEIcogatur. Vt R-om^g.Si fecundâ . carné uixentis, morieminuGalj* Caro concupifcitaduerfus Sptritum, ôC Spirt*

ïl' , i 513' j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

if* ' gt;nbsp;’gt;■ )'jup« Ill'l, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

ƒ♦ fes aliqux abfurdam per fe fcntentiam gignentes occurrunt : turn hat hgurate vji uel Metonymice exppni folent. Vq, Agnus eft Pafdw : Circumcifio eft Û in * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fœdu«

Fœdus,8^c. Ergorefle ad uitandam ab' furditatem in his uerhis ; Hoc eft Corpü* ineuni,€lt;c.ideni tropus ufurpatur.

Refpon^hObferuandum eûTedift^ men inter populum ueteris SiC nouiT«* (iamenti\ illi enim plæraque in umbri^ figuriSjôC Symbolispropolita funt: qü^ poftea fineinuolucris à Chrifto expoiit^ patefa(Sa,Slt; reipfa exbibita funt. ldeolt;^ Paulus i,Corinth. j. affirmât,maiore«” cfîegJoriam noui,quam ueteris Telh' mentuContraria igitur potius fententi^ . tenenda eft,uiddicet: C^ac in ueteri ftamento typiceaut figuratefuntaduH’' brata : ea nunc uerc corporaliter,effent** aliter et fubftâtialiter nobis donari et e***, hiberiin nouo Teftamento.Deinde fal® cft, exparticularibps aut aliquot faite*” exemplis elicere : quod omnes aliae locD* tionesipræfertim magno confenfu rept* titæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accipiendac fint.

RefponÆtfi impropric Sgt;C KaToxf’'« siK«ç Manna interdumpro Sacramento fumitur: tarnen euro nullam habet pro» J nbsp;nbsp;mitTionem GratiatjSalutis,ö^ remiir»o*

Cœna Domini conferri potell aut debet. Deinde certuro eft,Mannam roagis ad 4 «orpotis ufum ÔC fubCidium uitx natura« 4 nbsp;nbsp;lis,quam ad ullam applicationcm benefi»

i' • Quod uero importune urgcnt,Man nam tarnen uocari cibum fpiritualem ; i» i'* deoeç inter Sacramenta cenfendam ôf an numerandam eflè : Refpondemus cum * , Ambrofio , Mannam ideo uocari cibum 6 fpiritualem,quod non corporaliter aut tlt;' phyfice,fed miraculofe à Dco,ôô quidem ti* cœlitus conceftùs ÔC donatus fit.

“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VI.

De ijfdem cadem eft tenenda ratio. ji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In Baptifrao non fumitur Corpus 56

04 Sanguis Chrifti. Ergo. Nec in Cœna *. i/ cum hxc Sacramenta eiuldem fint digni« jt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G wnsj

Refpond.Ëilîhæcduo Sacrament» in genere,quo ad effeCium amp;nbsp;caufam etfl cientem,conucniunt;tamen in caufa M» teriali ôd Formali prorfus funt diflîinilia» Vbi enim in Cœnæ inftitutionc diciturJ Hoc efl Corpus meum: Hie eft Sangwis meus.Item Fralt;ftio Panis ko ivavla Corpo ris Chrifti eft : Ibi in inftitutione logé ah» Baptifmi ratio ôi: forma conftituitur.

Quod uero Pauli illud aliqui obijci* unt :Quotquot baptizatieftiSjChriftum induiftis.Refpondetur,Paulum illic noO de Corporis Chrifti,fed de merito Qi be* neficiorum eius partcipiatione diflérere' • Sicutôi Roman, 6. cum inquit; Nos iO mortem Chrifti ,baptizatos eiïê. At ha^ uerba t Hoc eft Corpus mcû,non loquuû turpropriède meriiisôi eorumapplica* tione : fed de exhibitione ueri CorpO* ris,quod pro nobis acerbiftimos crucù* tus in Paftlone fuftinuit, Alia et§p £aptifmi,aliaCoenæDoinini ratio elf:

ZVVl N GL IANIS MJ. 41, nee uakt hæc ratiocinatio pueriIlt;s.*Slt; in Baptifmo non fumitur Corpus ôdSan guts Chndi fubiiantiahtcr. £irgo nec iQ Cœna,

Sacramenu funt adioncs fpititua« IcsÆrgo Et in Cœna Domini iftauerba (Hoc clt Corpus meum)ipiritualitet in« J telligcndafunt,

Refpond^ Diligenter üttandasciïê ansbiguitates : nec ludendum cHe uerbo« ) rum praeltigtjs. At uox, SpirituSj5lt; Spi* , nbsp;nbsp;ritualls,alibi opponiturnaturis corpore«

, is : Só fjgnilkat id, quod fola ratione aut ,, . cogitationcpercipi potc(l,ut DE VM, J nbsp;nbsp;Angelos,Diabolos,Animas,etc» Spirt*

j tus be naturas Ipirituales appellamus. J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deinde f piritualia dicuntur: qux efgt;

, fi in externos fenfus incurrunt i tarnen figuratam quandam Allegoriam 0lt; my* t nbsp;nbsp;(licain Ggniricationem adiuncflam habet«

;j risTdUmenüdiflçritur» Polhemo uoc3 ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gt) tw

tor amp;nbsp;fpintualia,qu3e propric ad ReligP Önctn fpcdant,amp; â IJeo deftmata kint faufuin fpirïcuakmjtan^ media Qé orgs na; per quæ Spiritus fantîius opcratuf, ôt quae Salutempromouent,ac kideino* ftrxiubferuiimt.

’ff Expolitis prædpuis (ïgnificationi* kus huius uociSjfpiritualis : nunc obferü^ muj, Sacramentarios dicere Sacra men* ta,Slt; praeferrim Cœnam Domini,eflè fp’ ritualia ea ngnificationc,quam primo fccûdoloco expofuimus,quodfcilicet fiP* tes quedam typicç,figuratae, fola ration^ amp;nbsp;cogitatione comprehenfibiles,ô^c» ' Verum Sacramentapropriefpiriti* ilfa edê dicuntur, turn efFicicntiSjtum fi* . naliscaufærationein hac ultima fignifi* lt;3tione,nempc,quia gC à Deo, non pd pliyficas caufas proueniant, ôô ufum hî* béant ipiritualem,non corporalen)«

Omnium Sacramentorum naturk Cf proprium eft, ut aliquid figmficeoi' Vndeóf Sacramentanuncupantur. Ef' go,óf Corpus óf Sanguis Cbrifti tantu«” ' * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lïgni*

ZV V 1N-G LIA N 1 S M 1.

I Refpon. Elfi non negatur, pro* , ptiurn elle Sacramentorum, utbenenei* f um altquod inügne £lt; memorabilc in memonam nobis reuocent : Detque con , tinuam ergafuos (piTïavOpaTriap QC bene* Î nbsp;nbsp;nbsp;ficenüam anitnisquafiaitius infigantSC

in Cœna Domini nonexhiberi: fedüf ,i lud tantum inde coUigitut : Ergo amp;nbsp;hoç j nbsp;nbsp;nbsp;Sacramentüeftp.vK/xoa'uvop mortis Chrf*

Maneat ergo in caufa,quod muta* jt nbsp;nbsp;tl nö poteftjöC quod Ecclefiæ noftrae pio

confenfuhaöenus docucrunt SC propug narSt : uidelicet,lnCocna Domini Cor* pus ÔC. Sanguinem Chrifti realiter ac iub* j) ftantialiter fumentibus,dignis 2lt;indig« nis diftribui 06 exhiberi : Idq; in hunc h • j, 'ncm,ut promifltoncs £lt; beneficia Chrifii (j(! nobis redius applicentur,2lt; quafi Sigü^

Io quodamobfignentur:deniq;ut Fid«* in credentibus magis cxcitetur,fulciafuf confirmetur.

Ex bac autem fimpha,uera et pW* fpicuacum explicationc ac confirmatie» ne t5 j«T^; uçræ fententfæ uerborutfl ChriftideCoena Domini,tum confuta* tionc Zuuingliani erroris(qux ucluti in compendium etEpitemen Lutheri eia* liorum praeftantium Virorumdc hacc^ trouerfia iuculentiora Scripta contrahit) minoriserit negoerj, reliquas Caluinid ahorum argutias difcutcre; Etfi fempct fuadcmusjtutius efTcin fimplici ernati* ua uerborum Chrifti fententia acquief* । cere : in cacp confirmanda aflereod» laborem ponere ; quam jn reuellendis dilucndis omnium Fanaticorum argutijs Ce nimis curiofe torquere,n’misc^ ferupö lofe in illis confutandis fe fatigare.Dcin de 0^ hoc pijs omnibus apparebit, noßt? rumEcclcfiarum fcnrentiamamp; nunc,8^ olim Cuperftite Luthero,uidorem fuifjft, ac de contrario errore triumphafle.

ma teftimoniagc argumenta Ver» bi D£l,quibus ucram fententtam de praç fentia Corporis ÔC Sanguinis Domini folide conhrmatam efle, ucquaquam du» bitamus zKefutauimus eriam orones pr» cipuas Aduerfartorum obiedliones, ita manifeitê èC euidçnter,ut Veritatis ftu* dioOs fatistadum efleccrto ftatuamus; Omnesuero corumargutias fcrupulofi» us perfequijquod perinde eflet,ac fludua numerare,nequaquam opère precium ef» fe putauimus.

Reliquum igitur eft.ut ctiambreui» ' ter demonlhemus, hune errorem turn in ,* * Augullana Confeflîonc , Apologia,ÔC Schmalkaldicis Articulis, tumdenicp in * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Omni noftrarum Ecclefiarum dodrina,

’’ Nam primo Auguftana Confeffio dicit,nobis ucre Corpus Chrifti in ilia fa-crofanda Cœna cxhiberi,ut tollat iftorû umbraiileSjfidas ac phantaftieas Corpo ris Domini communiones,

Secundo Apologia dïcitjSubftanti aliter exhiheri Corpus Domim.-quæ uox etiam figniHcantius omnes iftorum coifl inenticias,rationalesjtypicas,figuratas,ô^ Metonymicas lumptiones Corporis Si Sanguims Domini taxatK côdcmnah Memorabile autem eft, quod Apologie dicitjHaficefle fcntentiam tum LatinX tum Grarcae Ecclefiac : er,ut id confirmer, Cyrillum eandempraefentiam Corporis amp;nbsp;Sanguinis diferte teHantem adducit.

Tertio Schmalkaldici Articuli hun^ cundem errorem etiam difcrtius QC icn* ! us damnant nbsp;anathcmatizanr.

LVCE' ergo meridiana clan’us ap paret, prædidas noflrae dodrin^ formulas, omnesque noßras Ecclcfiasi hune errorem femper condemnafle St confutaflè* Quarc nos quoque ijsdei” Veritatis ueßigijs conßanter ope Do»’* ni infißentes, cundem errorem totopc* doredeteßamurac execramur.

V M haflenus ex fa^ cris fcripturae fontibus præcipuos furores amp;nbsp;te« tras opiniones, quæ no# (fra ætate, aut contra Eß fentiam Dei, aut minifte •^•utuChrifti in Ecclefiam irrepferunt, de fcxçhmusîôC iufta confutatione Veri»

iatcm à fordibus Qi afpcris fæcibus uin# dicauerimus ; Sequitur nunc, ut eadem tide Amplificatores amp;nbsp;Patronos liberi Arbitrtj,quorum aliqut etiam Augufta^ næ Confelfionis tituJo fc uenditant, ag# grediamur : QC pufjllos Chridi de hoc cd* am Articufo contra fpeciofos tpforö pre* tcxtuâ

Idqp fjs pon'flimum decaijfis,utct ho mines à fuperba carnis confidentia, ói na iacftationead fux miferæ et depraua* tae naturae confiderationem deducantuP er ut amplitudo miCericordiæ DEI io minis reparatione adlnbita,magis illuftf^ tur et conipiciatur :denicp, ut Deo iuftK^ Ct conucniens bonos tribuatur«

Oritur autem hie error, faeultatci” uirium humanarum fuperbe praedicaD^ Ôd extoOcns ex ignorantia pcccati orig*' nalis deftrucRac imaginis Dei,0^ c*’“ miratione ôi. fiducia nollræ lufticiae,ac niep ex plaufibilibus Philofophiæ dog«”' tibus. Cupimus enim Temper aliquidcl* fêjôô quae noftra ftulticia,philautia,noßf' uc admiratio cftjCtiam nobis uidemur^* cp ægerrimeeo adducimur,ut uniK^o!' Deo in iolidum relinquamus fapienti^ Ct iufticiæ gloriam. Eiufmodi fuperbia^ cut ab initio ingenita fuit hominibus.'ilt;’ Satanae ianuam aperuit ad eos multis ii”' pijs prauis^ opinionibus imbuendosamp; fafeinan*

DELIBERO ARBITRJO» 4^ fafcinandos. JDeinde extirerunt iaeculis omnibus Sopbifta?,qui in extoHenda ho jpioum iufticid Sc libcrtatc, quod fciebât ‘or^ plaulibilc,ftylum cxerccrenr.

Horum itacpopinionesordinerccêfe* bimusïS^ quia nouis iam coloribus pin« Sontur,0lt;; in Ecclefiaquafi iurepoftlimi« 2’i '^«uocâtunmaiori eiiam cura SC (ludio 3 nobis confutandx SC dilucndx funt Eo

faciliornobiseftcum Antagoniftis defeforibys libcri Arbitrt) côgreflùs et ^^pf^i^^tiojquodjnon folum uniuerfam “^bemus Scripturam nobifcum confenti cntcm;fç(j quod tam olim eiusdem opinj ^'^ispropugnatoresâviroDci Doöore } Eutherojumma cQ laude SC ingcnti Spi« * ritus ?clo,ex arena depulß et profligatj

fAPinio corum eft,qui impudcn* Vz ter finguntjhomini poll l3pfum,etl ante renouationem tatas adhuc uires ineflx

îneflè : ut, fi annitatur, QC Legem DcGSt obaediendatn omnibus numerisabfolu* tamaflèquióópraefiare poflit«

Hæc impietas à Pelagto pnniuni jntrodudtajôô poftea à Sophifiis quibus* dam docionbus Scholafttcis propagé ta,communt ctiam uetens Sgt;i purions clefiæ confenfu repudiata efi, ôé Jtapro« fligata; ut hodie inter Papiftas nemo tan* proteruc de hominis facultate amp;nbsp;uiribus humanis mutire, garrirejautdcblateiaf^ , aufit.ltaqj hoc tam craiTum delirium uni* co illo Pauli di(fto,Rom«î.8lt; ex Pfalmo defumptoretundi poteft Vbidenatu* ra generis human! diflerens,non tantu*quot; infirmitatis damnat liberum Arbitrium: fed omnes efle inutiles pronunciat, aucf fos à DeojÔi tyrannidi peccati addióo^' Qualis autem Libertas,qualis obxdito* tiaaut lufticia à mancipqs peccati ri autpraeftari poteft c*

cil; Hominem lapfu Adæ uitiafumSó dé foo ftatu 6d intcgritatemiferbailiterqui* dem deicôum cne,ita, ut natura ad peclt;» wtumpropenfus Sgt;C procljuis fit; fed ta. Wen uires humanas non ita prorfus pro«* ßratas,extin(flas,fi)ddeletas efle, quin gra itaDeiexcitanti amp;nbsp;adiuuanti hbere in eonuerfione hominis cooperari poffi'u Hine acceptionem uel reieôionem Gra I« Dei in hbero hominis ArbitriocoU locant : mentem ac uoluntatem homi I nistrû vfpyop, kucaufam cû uerbo Slt; Spi* r/tu Dei cooperantem ftatuunt noftrae 3d Deum conuerfionis feu regeneratio* nis.

At(^ de hac fententia potiflimum ccr* ’ tWn nobis cum Adiaphoriftiseft:quo quo modo iH» uarias quæftiones inter fc wifeeantjnosep ijs intricate conentur«

Hæcigitur opinio cum non minus impicjquam infulfe, conuerfionem homi num,partim ingratiam DEI, partim in Arbitrium hominis diftrahat, SiC uirtuti Deidetrahat:ôé tarnen Patronos habea 3t non obfeuros nec ignobiles : accurra* tius

dus paulo prolïxius à nobis confutan* da elt : ïd^ declarandum,quod haidicnu$ magno conicnfu in Ecclelia Dei docui* mus,uideIieer,Naturain humanam lapfu Ad« no modo infirmatam : fed prorfus à Deo auerfam cicp inimicä èC Tyrannidi peccati ac Satan« fubiecfiâ eflêjUajUti^o tantum propenfa ad peccandum inclinée CI fera Cur :fcd peecato prorfus obnoxi» ôd mancipata fin Etfi enim lapfus Adse non fuffulit ip fam uoluntatem namen libera feruatnjôd ex bona mala fecit, Dt* inde profitemur utrum^ homini non re* nato impolfibile efiêjintelligcre autap* prehendere Voluntatem Deiin Verbo patefaiQam :aut(ua ipfius uoluntatead Deumfe conueriere, boni aliquid uclki aut perficcre^

1« Primumenim Scriptura uniuerfui^ genus humanum mortuum, inutile, Si Deoauulfum efic pronunciat. Gene.^* Si g.Omnis cogitatio 0^ figmentum co'' dis humani prauum eft à iuuentute. pfab fi.Tibi tantum fum peccaior, lohao.!« Quicquid ex catne natum eft, caro eßgt; hçi”

IL Scrïptura,corda cmniuni mortali* urn natiiralïtcr lapidea eiïê dicit ; nee ui» dumadpaucos re(lnngit:fcdin geneie pronunciat,quails lit omnium hominum Natura. Qualis autem erit cordis ferrei à feipfo pra’paratio,donee mirabilicen* uerfionc carneum elle cœperit î” Icrc.x4. Ego dabo eis cor,ut fciantme, quia ego fuin Dominus.Hic promittit.fe lingula» ïisgratiac loco daturum Ilraclitis cor,ut ab ülis cognofcatur, nimirö innuens ho^ minis mentent tantum in rebus Ipiritua« libusfapere,quantum absfe iiluÜratafu crit.lete.juDabo Legem meam in uilee ribus corum,2lt; in corde corum fcribani «ant.Iere. ji.Ponam limorem Nominis met in cordibus eorum, ne déclinent â •nandatis meis. Hic iterum proprium Slt; ^blidumDeiopus efleteftatur Prophe* tagt;Cornouum crearc : ex eorde lapideo f^ccre Gor carneum : conuertere corda,ÓC V^raDciagnitione imbuere,nt£lt; Ezech ’tlcapm, amp;C}6»

Ilh FIoc ipfum $)C Chnftus dïlucidè co’’ firmatjcum dieft : Quffep audierf t â Patf^ meojuenitadme. Item: Nemouenitad me,nifi Pater traxerit cum, Quafi dicat! Nemini patere faeultatë ad ueram Chu* ftiagnitioncm,nifi cuinouam mentetquot; Spiritus fanCtus fua iHufiratione fecerit' lllL Omnium uero clariffime Paulus (i.Cor i x.5.)qui difputatione hancc^^ profeflô fngreflùsjpoftquam ftulticiat^* uanitatis condemnauit uniuerfamhoniii num fapientiam, tandem ita concludii! Animalem hominem non poflè ea perci' pere,quse Dei funt. Stulte igitur tantui*' ïntelledus et acuminis homini tribui* mus,quo ad Deum et Regni cœkftis mj fterfum penetrarc pofljt,cum ApoflWuS exprcflêdicat: Infatuatam efleäDeofs pfentiamhuius mundi*

Hoe idem alibi etiatn facit, cumif prccatione inquit .-Deus ÔC Pater glorl^ detuobisSpiritum fapientiæ,ÔC reueh' t/onis.Vbi iterum affirmât,fapientiaint* reuelationem efïè Dei donum^Quicun^ igitur pIusTibi intelligentice tribuitrt^ magl’

V. lam ficuti, quo ad intdiedum, in tam denfa cah'gine Sgt;C ignoradone Dei uerfatnur,ut ne idonci quidem fimusad boni quicquam cogitandum,tanquam ex nobis: Itauoluntas etiamnoftra ad Del obacdientiamautad bonum elfgendum prorlus cxtinda ÔC dcprauata eft» Id quod Paulus difcrte teftatur, cum non tantum uolcndi facultarem,fcd ipfum uel Ie in nobis cfftci pracdicat,ita,ut non all* unde,quam à Deo fit aflenfus et obfequi urnredie uoluntatis»Deus(inquft)eft, qui cfftcit innobiSjUelle et pcrficere.

Hie Paulus totum Deo uendieat, quod fcilicet non tantum uoluntatem no mam adiuuet : fed ipfiim uelle 0^ pcrfice te efficiat. Ifti ucro praeter adminiculum, nihil Deo acceptum ferunt ; ac dumho* minem focium Deo adiungunt,0^ inter Ipfum 2lt; nos partiuntur : uirtutem Dei niagna ingratitudine imminuunt 8d exte nuantridcp ad nos tranfleribunt, quod ptopiiumeft Deiopusr

Hucpern'net illud iere» ji* Façiaff» inpraeceptis rneis ambuletisJohan^iJ Irem illud Chnlti ; Sine me nihil poff* ftis facere.Et Pauli didtum. i.Connrh.}» Non quod idonei fimus ex nobis iplîSj cogitare qufcquam,tanquam ex nobis lt;p fis ; fed fufFicientia noftra ex DE O fft: qui îecit nos idoneos.Huc etiam refcren dæ funt precationes Dauidis Pfalji.ô^ iip.Damihiintelle(flum,ut difcam man« data tua. Item ; Greflus meos dirige. Si cnim aliquid petimus à Deo:deefle id no bis palâ confitemur:et eo ipfo,quo Deus promititjinopig noftre noscômonefacif-

Iplà etiam Spiritus fanëli epitheta, ôi proprium eius officium,quod in Ecd^ fia perpetuo cxercet,hanc liultam pctfna fionem excutere nobis debebant. Cut enim Spiritus fandificationis Ve* ritatis prædicatur.nifi quod hoc folo Dn* ce ÔC Magiftro ad ueram Chrifti agniti* onem perduciraur, ÔC in abdita Del my* Ûeria penetramus*

Poftremo Auguftini etiam teftimo» nijscontîrmarenos pofliimus îôdAnta* goniftia*

DELIBERO ARBITRIO fo gondfrarum falfam QC fuperbâ opinion« euertcre, Plurimis enim in Jocis tefiaiur gratiam Dei fic operari in nobis, ut ex nolentibuSjUokntes faciat.Item laborât homines,ut inueniant in nollra uoJunta* *e,quid boni Gt noftrum,quod nobis no fit ex Deo: at quidinueniri poflitigno* ro.Sic alibi i Liberam hominis uolunta^ tê efle negat.quädiu uincêtibus Si uincie •ibus cuplditatibus fubiecta eft.Itêivida nitiojin quod cecidit uolGtate,caret liber tätenatura«ltem, Libero Arbitrio male ufus homo,et fe perdidit ec ipfum. Item Magnas homoliberi Arbitrtj uires,cungt; conderetur,accepit ; fedpeccando ami* fitJtem,Non attendunt rtultihomines in liberiArbitrij nomine fonare liberta« temiSiautem feruilunt peccati:quidfe de libero Arbitrio lacftant “i A quo enim quis deuidus eft : huic ei feruus et addic* tus eft. Quin etiam alibi palam nomen ip fum ridet : Liberum, inquit, Arbitrium, fed non liberatum : liberum lufticiæjfer« uumpeccati.

CONFVTATIO ERRORVM oitutc ccnuiëii a bj) era mus ramfuperbas I opinjoncs:8lt;eo ardcnriusad libeiatoré properemus« Si enim foli ht hberi funt, , quos Filius liberauit : fequitur alios fer* uosahhuceüè peccati.

Fugiamus etiam QC dfteftcmur Dog «na eorum, qui argute philofophantur, MentemÔi Voluntatetnhominis,in cofl uerhone ieu renouattone eflc liru caufain concurrcntem amp;coopcranjgt; tem ; cum dC Deo debitum honorem eri* piatróó (ut AuguHinus inquit) fuos de* ienfores magis præcipitet, QC temcraria confidentia labetadlet, quam ftabiliat.

Quod autem poft regcneraiionem homo per Spiritum fandlum noua luce » SiC uoluntatc donatus,iam ut ternplum di organum Spiritus fandli Deo obtempe* rct,8C tunco'uvipoç Dei appelletur, noo refragamur : praccipue cum QC Paulus hocelogio pios omet 06 dicatjUos ad bo na opera cfteconditos,qu«c Deusptæ* parauit,utin illis ambulemus, EtChti* llus alibi nos uelit elle luminaria accen* fa, quae per bona opera alijs adgioriam Det præluccant* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Non

Non igitur ex hac Confutatione qui'si^ defidiæ occafioncm arrfpere po» tcft.Ita enim de hoc loco diflerendum fc cenfemus: ut inter hos duos fcopulo« media uia lencatur: ne autßudium pic* tans debilitctur : aut temcratia cooiiden» tia Deo fuus honos præripiatur,

O Pinto eorum eft, qui content dunt hominem in hac uita intègre renouari. Si imaginem Dei feu iullicianj originalem plene ac folide in nobis iaia teftitui di. intlaurarû

Contra hunc furorem tenendum eß, , Nunquam ira nos liberari, quin pcccati iugo pars nodri obnoxia maneai: nun« quam ita inßaurari,quin multx hominis terrenælineæ femper appareant: nun^ ita renafei quin de uetufùte aliquid reti« neamus.Circumferimus enim femper re-liquias carnis nodræ.quamdiu corporis huius carcere circundati fumus« Inde con flidus nafeitur, Si alperrima colludario, qug pium hominem per tota uita non le-

CONFVTATIO ERRORVM niter exercer. 2. Corinth. 3 .Nos trans* formamur de die in diem ad imagined Deijamp;c.

Faceflant igifur papiftæ 6^ Stenck* , feldiftac, qui proteruc iacflitantjiiihil eflè facilius bomini rcnato, quam Deo per* fetflam obsedientiam Sgt;i plena obfequ«a præftarernihilœ Deum impoflibile bo* mini pracccpifle* Item Ofiandriftac ,qui nimium reliquias peceati originalis ex* tenuantjdum comparant eflèntialemfu* am lufticiam mari, 0^ reliquias peccati fcintillæ ignis, ôéc.

Sed cum bsec dodrina de articule li* beriArbitrtjin noftraAuguftana Con* feffione,fubfecuta Apologia,0(: Schmal kaldenflbus Articulis perlpicue Qi con# cinne propoflta 00 explicata fit ,* Audio breuitatis huic diflertioni non amplius immorari,fed ad prædieflam Augufla* nam Confeflionem nos potius referre uoluimus*

Chriftianæ I^DodrinscArricuIosuix alius O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Satanæjtum rationi

human æ intolerabih'or, quam Articulus deimputatiuaChnfli lullïcia» Satan quidem ei infenfus ell odio ct in* uidianoftræSalutiSjUtpote qui facile in telligitje nihil efficere poflc (uis tenta* lionibus de noftri indignitate,prædefti* natione, amp;C fimilibus Ipetflris quamdiu is Articulus purus et incorruptus in con* icientqs regnat.Ratio autem humana ip fi contradicit,partim ex ingenita propri* arum uirtutum ÔC lufticiæ admirationc amp;nbsp;confidentia, partim ex notittjs,filt; ex uelata Lege fumptis imaginationibus, demehto uitae æternæ*

omnium temporum Hypocritae. Non j folum illi,qui extra Ecclefiam inter Eth* nicos fine Verbo Dei,iblius raiionis du* ôum fecuti funt; uerumetiam illi, qui in externa ibcietate Ecclefiac, Verbi DEI Dodores amp;nbsp;auditores extiterunt. Qua* ies olim fuerunt apud ludæos eultores Idolorum ÔC cumulatores Sacnficiorum, contra uaticinia Prophetarum de facrifi' ’ cioChriftidtem Pharifæi rigidi extern» I difciplinac obferuatores,contra dodrina ! Iohannis Baptiftæ ÔC Chrifti de remiflio* ■ ne peccatorum : Item Pfeudoapoftoli ur* genres Clrcumcifionem ÔC Legis opera . contra do(flrinam Pauli de Fide gra* tuita mifericordia per Chriflum parta* Hi fimiles non agnofeentes originni^ iem corruptionem human» naturae, ncc Legis Dei feueritatem, qua exigit per* fedlam obædientiam,lulticiam in fuis ui» ribus mentis collocarunt : ÔC prætex* tu Legis, bona opera exigentis, nega*

Talc praefumptionis contagium, poft Apoftolorum tempora fubinde ma» gis ac n?agis crcuir: donee Papa illud pro Wdamêtü lotius fuae Religion/s arripies, publicum eius patrociniö fufcepit:óó ma«gt; ximam Chriftiani orbis partem fub eius «ugum per luimen excommunieationis redegitjCum inenarrabili multarumanü marum fempiterna iaiftura»

Et licet fubinde aliqui etiam in me* dio Papatu admoniti lediione Propheta rum2lt; Apoftolorum, acriter buiedam* nabili err ori reftituerunt tarnen tyran« nidePapæ fubinde oppreflî funt, utpote poteftateTenebrarlt;madhuc dominante amp;nbsp;Deo impium mundum ob ingratitudi nem puniente : donee tandem lurfus ei« us calamitatis milertuSjper Lütherum, I tanquam fingulare plane heroicutn ( Spiritus fanóti organon,huius hærefcos atrocitatem patefecit, cundisc^ob ocu los pofuit s si lalutarem lufticiam Chrifti in Euangelio monftrauit : 2lt; Ecclefiam Pap» tyrannidc amp;nbsp;conlcicntiarum carni ficina

Cæterum liane felicitatem Satan no diu Eecleliae coceflit integram : fed mox è medio cœtu inftauratæ Ecclcfiæ,diftof ta ÔC ambitiora ingcnia quorundam exci tauit : qug articulum luflificationis nouo fuco et artilkio deprauarent* Inter quoS non infimum locum obtment Ofiandct

Sanckatus : qui ex Scliola Luthcriôf cœtu ueræEcclefiæprodeuntes, tandetn utricp circa articulum lufbficationisjfœ» dum naufragium fcceruntjôC Ecckfiain horribiliter turbarunt*

Cum enim Lmberus ex Propheti* cis ÔC Apollolicis fff iptis,reôam ÔC islu* ’ tarem uiani de noftra redemptione Ä ftifi'catione demonfîraflêt :pronuncians lufticiamÔC redemptionem noftram,ef* fe opus £lt; adionem totius perfonat Cbfi ni,ita,ut utratp alteri in una perfona cofl îunda,fimul pro nobis redimendis QC lü* (lificandis laborarit patiendo uineen* do« Ibi Ofiander dC Stanckarus, rnuto«? certamine de north iuftificatione,inter ft

OSIANDRIET SPANCKARI. f4 cógrcn«,ambo ab hac regia ÖC media uia dcflecflêtes, QC no(irâlu(ticiam,perionæ Chrilii eS derogates,ad Ongulas eius na turas perpera detorferunt.-atcp ita utercp medïos ac debitos limites euagati in ex* tremis uitioüs,tn exceüu uiddicet et delt; fcdu,hxferunf*

Ofïander haefit in exccnu,diim nimis al te fubuolansjfoli diuinitati Chrifti luftict amnoftram tribuit,per eiusinhabitatio» nemSlt;efFicaciam;äL côtra imputatiuam lufticiam Pauli noftrarumcp Êcdcfiarû, feu lufticiam remiffîonis peccatorumpe nitusuel fuftulit,ud cette côtempfit, pcdibus côculcauit.Quod ex bifce eius le • tcttjs manifefte appareuNam propolitio ne 7î«ruæ dilputationis de luftifîcatiôc in lt;juit:Glaciequocp frigidiora docêt,cjui« cG^ docent,nos tantu prop ter remiflio* nem peccatorum reputari iuftos.ltem in Conleftîone.-Hypocritæ docent noftram lufticiam eflTe nihil aliud, quam quod De us nos pro iuftis habet,etiamfi hmus pec* catores,2lt; no^ftrâ lufticiâ elle',extra nos.1« tein incôfutaeioneprioriskripti Philip

CONrvrATIOERRORVM pidicit; Deumnec uelle ncc acceptât^ ullamaliam lufticj'am, quàm fuam pro* priamóóenènnalemJtem negat,nos pof Ie probare ullis Scripturx teltimonijsjrc miifionem peccatorum die lufticiam no ftratn.IteiTijChrifti eflêntiahs Iufticia,eft noftra lufticiajoon remiflïo peccatorum# Et huius generis innumera teftimonia io boe Ô6 alqs ipfius Scriptis reperiuntur.

Sed facile erroris conuincitur,uel fo ' lis bis duabus rationibus: Primo quo^l pugnat contra ufum,Rnem aut officiufi aßuinptx carnis^Si enim Diuinitas nuda Cola nos iuftificare potuiffet, uel uolü' illèt, quorfum opus fuiffèt aflumption« carnisc’Oeindepugnatetiam contra ip* • fam naturam noftrx lufticiæ, quam Deo* per fuam Legem in nobis feueriter flagi' rat:ad quam propter iuftana Dei iran* contra peccatum requiritur perfeóa im* pletio S)C obxdientia Legis in agendo d patiendo*Diuinitas autem non patitur, nec mori poteft.Ergo Diuinitas in Mc* | diatoris olficio Ibla non iuftificat : fed nc cede fuit ei adiungi eiiamhumanitatetii)

/ Etfi igiturdiumitas Chnfti, quanta c pertinet ad efficaciam ÔC uidonam, ne« o ceflario reqmrïtur ad parandam noftram (I iuGiciam : tarnen fine humanitate panen 1# tcamp; moriente ncquaquam illam perfi» fl cit. Deus enim nolrns peccatis oflénfus, noluit placari fjneperfolutione fuffiden (jl* tiSjói acqualisprecii,niere ufolcnta fubla J tionc peccati of fuppikij : fed humili paf» ni ftoncfupplicijjqua eiuslegali luftïciæ,i» U *^æjacujndid3c contra peccatum fatïsfie» ret.luxta tilud Matth. y.Non ueni foluc» I« *^eLcgcm,red implere^ Atcphic quidem ,# • «ft error Ofiandti,contra Aruculumlu» jj ftihcationis hærens in exceflü»

QT^anckarus econtra hæfit /ndcfci« kJ du,dum nimis profunde deicendens foil humanitatï noftram lufticiam adkrt»

CONFVTATIO ERRORVM adfcribit. Humanîtas enim Chriftifola, licet (ancfla èi. iufta : ramen fine auxilio diuimtan's, ncquaquam fufFeeiflêt acqui* rcndæncrtræ lufticiæ.Namnon folapo* tuiffet grauitatem immenfæ irac Dei coo tra noltrapeccata,ncc uiolentiam noliro runi hoftium,Mortis,Inferni,ac Satanaf fuftinere: fed oppreflâ oncre fuccubuif* (et, mil Diuinitas ipfi hypofiatice feu pcf fonalïter adiunôa tum fuflentaflêt pati» entem liumanitatem,tum illa mirabili iO iundioneprxftantiâ menti, facrificij,8^ mcdiationis ,infînïto cumulo auxiflêt» Quemadmodum paflüm in Scriptura tc ftantur triftilfimae eius querelæ m patieJ* do,ÔC lugubres gemituspro liberatioP^ , lu(tcntatione,ueluti Pfakxi»Deüs,D^ us,refpice in me , quare dcreliquiftimC' Exaruit tanquam tefta uirtus mea.PiaJ* ' mo ós.Saluum me fac Deus, quoniamiif cp ad animammeam intrauerunt aquat* amp;'non elt iubftantia.

Omnino igitur necefle fuit,fucrut* rcre Diuiriitatem auxiliatricem : quæ fu* î ©mnipoientia humanitaiem Chriiii rill’ ‘ intolera*

intoleräbihira Dei trepidantcm, fudan* tenißnguinem,moricntem Sgt;i deicendc» tem ad inferos fuRcntarct,Iibcraret,2lt; ad immortalem uitam ói acternam glori« am eueheret.Siciit Petrus tcftatur, inqiiienSjQuod DE VSjid eft, diumitas Ghi«fti,quamhabet communem cum Pa treód Spirttu fando,ipfum refufcitauerit folutis doloribus mortis. Sicut ipfë Chrt ftus fatetur,Efaiac é3.inquiens;Circumlt; fpexi, £lt; noncrat mihi auxiliator, ideo brachium rneum fecit mihi ialutem»Simt liter lohan.io.iuxta hanc diuinitatem gJo riatur contra mortem,inqiiicns : Ego po noantmammeam.vt iterii fumma iplam Nemo tollit eâ à me;fed ego pono ipfam • ameipfo, PoteÜatemhabeo deponendi cam ôc poteftatemhabeo ircruin fumen di eam,ideft,fubire mortem,Slt; redire ad uitam propria potentia,id quod poflibilc eftfoli Diuinitatt,amp;c,

Eft igitur Chriftus noftra iufticia, non iuxta folarn Diuinitatem, utpote nimis fublimern ói præpütentem,ncc ad Sachtjcium Pafltonêue latis tdoneâiNec

fuxta folam humanïtatem, utpote m'mis humilem,fragilem, óó ad aequiualcnspr^ cium peccati totius mundi minus fuHicf entern :Sed iuxtautrascp pariter Natu* ras,humanam ÔC diuinam,in unamPerfo nam indiHoIubili fœdereinfeparabilitei iundas.-ô^ pro nobis in integrum reftitu* endis laboranteSjücut teftantur hacc diÓ3 Efaiæ 7» Nomen eiuserit Emanuel,hof cfl, nobifeum Deus, uel Deus unitus 8^ aflociatus homini in unam Pcrfonam,8^ ira pro nobis redimendis contra hoftes in aciem collocatus.lere. tj.Gcrmcn Da* uid lehoua crit luftlcia noftra,amp;c,Efa* ix 4Î, introducitur ipfe Deus alloqucns Genus humanum : Mihi laborem teeiß^ , peccatis tuis.

Hine 0^ Irenaeus pagina igr» inquiü gt;nbsp;Sicut homo erat,ut tentaretur : fic ÖC bum erat,ut glorificaretur. Item Vigil** US inquit.’Talis hoftia rcquirebatur,qü^ ita media effet inter Deum ôô homines» ut amp;nbsp;morti fuccumberet per illud, quolt;i hominis habebat; et mortem uincereG eo,quod Diuinitatetn in fe tenebat.

Ncquaquam igitur Ofiandn'co mo« reluftfda noftra Chcifto attribuenda efl; per communicationem Idiomatum,ficuc aliac adiones,quæ funt Vni duntaxat na turæ proprigjueluti Creano,AEternitas, Pa(fio,mors,€tc.Sed realiter iuxta uträ« Natura« Siquidê utracp Natura fimul eft occupata,altera quid nafcendo amp;:pati* endo.-altera uero Pafîîonc potenter uinlt;* cendo. Hine Paulus Phil«i.dicit, Quod licet Chriftus fuerit in forma Dei,8lt; poa tucrit uno nutu idiu Satanam profliga rcjöd de omnibus hoftibus triumpliarc, Slt; nos in integrum reftituere : Quemad« modum mundum uno Verbo creauit:ta* .mennon duxit fuam Diuinitatemrapi» endamadtam uiolentam noßri liberati* oncm.’fed exinaniuit feipfum,nonexcr» cendo uires fuae Diuinitatis,ö^ in forma ferui fubijeiendo fcipfuni fuppikio mor» tis, QCc,

Refle etiam Iohannes Baptifta di* cftjNonipfum Deum,fed Agnum Dei, tollere peccatamundi, 0lt; reftituere luftü

ctam« Item Paulus Rumj^difcrtcpro*' «unciat nos ficruurtos nonfok effica* €»a, ucl uiolenta potctiadiuinttatis Cbrgt; fti: led eius liumili obædientja.Oicitur nim : Qiiemadmodum per mobædienti* am untus hominis peccatores conttitui* fuimus multi :lra per obædientïam uniu» luili conitituentur multi.ltem AÖo lo« Deus acqutliuit pcdeliam fanguine fuö Item ulolian.ilSanguisChriftipe ritica* nos ab omnibus peecatis.

Ex bis omnibus liquidé patetjOe^ Ofiandrum.nec Stanckarum ueram ailé* qui lulhciamChrifti: iedutrumcp uaga'j nó^ errare in duobus extremis, excell**^, amp;nbsp;defctîiu, dum earn in fingulis naturk Chriili quæruntac coilocant :ubi econ* traregiam mediam uiam in Seriptui/ monftratam,in utrac^ Natura uni Perlö næ coniutii^a, pios omnes fequi öc afli* pleói oportet,

Vcium quoniam nonleuis adhu^ cura de en ore Ofiandrico EccIeHam pretnitôCexaijciâi: ne^ bacçoniitte^

)fi turn à Verbo Deij quodfupra oilcnfum e eft, alienilTimuin elje ; fcdetjam aCon* [j* fedione Auguftana,Apologia Sgt;C Schmal id kaldicis Arnculis inde apparet, quod ugt; nulla ulquam in noftra Auguftana Con*

lt;effione,Apologia,amp; Schmalkaldicis Ar IÖ ticuliSjde elfentjali aut fubftantiali lufti* cianos iuftificante meniio laifiafit : fed Iola imputatio meritiChrifti, QCremilRo peccatorum pto noftra lufticia docetut

ERROREM MAiORlS, quod bona opera ncceflarU lint ad Salutern,eiul(^adhx* rentiumÔLCone iundorum»

^adliærentium QC coniuncto rum eatenus cum præcede* ® ti OfiandrifiC Stanckari c6* ^gruit, qüod plane ad can*

dem cum ipfîî» roetaxn tendit,in corrum* pendo 2«^ depranando luftificatiohis ar* ticulo : diferepat autem Maior ab modo ac uia, quam in extruendo fuo er* rorefequitur.nii enim fuam impofturam contexunt adulteratione caufæ efFicien* lis, dum lufticiam noftram afîîgnant nö toti perfonae Chrifti,iuxta utramcpfimiil Naturam operantismerito QC efficacia : k fed alterutri duntaxat ciusNaturæ,ita,ü(' una tantummodo amp;nbsp;fola lufticiam no* ' ftram producat : altera nihil ad eam con* fer en te

At Maior,licet concédât,totampef» fonamChriftiene ueram caufam elFici* entern lufticiæ noftræ: tarnen aliumcu* niculum fuftodit feu rimam agir, ftruit^ infidias deprauatione caufc tormalis Ceu raaterialis. Yera enim matenalis feu for* malis

mall's caufa lufticiæ noftræ nulla alia eß, , quam perfcda impletio ÔC obædientia

j-o Legis, à fola Chrißo obaediendo QC pan* ’ «rtdo praefïira, £gt;é fola Fide apprchcnfsy tanquam meritoria dC ncceiïaria ad Said

j,, contaminât faills fcntentijsetimpijsFro pofitionibus de neeeßitate bonorum cw

l,j perutn ad Salutemtquas tempore Inter! miflico à Papiftis, Intcrimiftisôi Adia-phoriftismutuatuseft^Horum igiturfal* tem præcipuas aliquot ex eius Scriptis rc cenfebimus amp;nbsp;breuiter tefutabimus.

ii'J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L

uatus eft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Has Propofitjoncs uanjs rationP bus 2t glodispin^it, Qi palliat.* quarutii aJiqux Uliem in fpeciem uerihroilesrali qua: aute palam impiæ amp;nbsp;falfæ iunt ni inirû,utprerexcu ucn finiiliû falfas uendi tetaicp obtrudat. Ventatis ipeacmhoC commentopræbetgt;quod pafïimieipfun* declarans icribit: fè bona opéra ad Salu* Cem neceflàtiadocere, non tan^ mcritô fed tan^fru(flum amp;nbsp;effêdium ,neceflârio comitantem iUos,quifîde coniecuti (uni Salutem*

Ad hanc gloflàm Maior ubi^ pro* iiocat tan«^ euidens teftimonium fuae in* cegritatis contra fuos Antagonifias.’qui ïptum Papiftici fermeti accufant.’fed boc prætextu nequaquam elabi poteft. Etfi coim pracdida eius gloflà uera Qi non fi* tnulata eflentamen quiaea abutitur ad fu candamÔC ftabiliendamformam loquert dijfiropliciter falfam Qi Papidicam ;dein de quia fine omni neceflîtate Qi ratione conatur hanc falfam Propolitionem prx tcxtu gloffæ ueri Qi lani lenfus puliHis Chrdb obirudere : ideo non efî'ugit cul* pam

lt; ' Pugnat cnint eins gloflä ex diametro lt;nbsp;I cum ipla Propofitione ,quæ mcrïtum ex ji nbsp;nbsp;dudir,quod tarnen Propofitio includif«

ente,in(trumenraJi,formali,£lt; materialf, , nbsp;nbsp;nbsp;quodillaiT» rem cfftctar,confhtuat ÖC co»

; ' Dicere autem bonos {ruclus 0^ ef» j I nbsp;nbsp;feißus eflè neceflarios ad bonam arbo»

fe quoqj ordo naturae lie dicere prohibet amp;nbsp;reclamat : fed potius contrarium5uidc licet, quod bona arbor fit necc(Btia,ad bonos truôus^Sicreôe dicitur, Salutcm amp;C lulliciam eile neceflariam ad bona opc ra;quandoquidê(telte lohanne i. Cap.?») 1 iit) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iolus

CONFVrATIO ER R OR IS folus file,qui e(i iuHus,ïufta facit.Ted non ccontra rede dicitur,Bona opera eflè ne cedàriaadSalucem.lntali enfin oratio* ne ordo rerum QC caufarum inuertitur : frudus ante arborent,2gt;d bona opera ante Salutem feu bonum operatorem collo* cant.

Eftigiturbic primus error Maioris feueriflima reprehenfione dfgnus. Quia prætextu uerorum gloflèmatûpingftô^ inuehit Papiltfcas, ambiguas,flexflo» quaSjinGdfofas perfcuIoTas formas Io* quendi.Si cnim huiufmodt lufibus gloflé matum in Ecclefia Dei locus concedere* turrfpfius etiam Porphyrtj, Arijjô^ fimili urn hærencorum blafpbema QC portento fa deliria aftute excogitatis coloribuS pingi QC excufaripoflent.

SEcundo. Quia errorc (ut dicitur) nihil eft foecundius,ita,utfeinpcrer* ror errorem pariat, Ôl fuum defenforem fubinde magis magisep demetgat Ä con tagione inlkiat : idem Matori quoep ufu uenih

ueniuSufccpto enim femel patrocinio fle xiloquae ÔC Papifticg Propofitióis dent» ceflîtate operû ad Salutê ; uiolentia eius» dem eo tandem abnpiiur,ut palam impia papiftica profiteatur:£lt; fuas ipfius glof (as fupcnus pofitas de cxclufo merïto o* pemm euer tat,daronet,ôi feipfum turpif fime cortradidionibus implicct.

Sequens igitur error,quem defen fione fupra diëtarum propofîtionûjqua« lîquodam uenenatocôtagto haufit, pug nat contra prïncjpalem ufum Fidei à ap phcationem merit! Chriftiadnos. Dcea cnim hadenus communis Catholicae Ec clefiæ côfenfus ex facra S’criptura K Au guftana Confeflienefuki Qi^odmerita Chrilti fola Fide apprelicndatur amp;nbsp;appli« cctur. At Maior in dtfpofitione fua fu* per Cap. lo.ad Rom.cxprclTc cam a dp lï« cationcm tribuit,non tantum Fidcijiêd etiamConfeflioni,

Quo quid abfurdius öd pcrnicioGu# fingi poteftt'P erinde ac fi quis ab alio por redtum tliefaurum accepturus tcndat ad ipfum,non tantum nunum,fcd exerat c» «am

CONFVTATIO ERROR«, ctiam linguam, quafi ea cum manu ad i* dem officium fit deft«nata.Paii,imo mi.I* to maiori cum abfuiditate Maior i idem ctConfcffionemin applicarione merui Chrifti ad nos conglutlnat,cum lamco lint diuerfiffima«

Fides enim propric eft mere Dei in nobis opuSjamp;finguIaris motus à SpiritU fando in hunc pnncipalem fincm condi* tuset excitatus,ut effet nobis quaiima* nus quaedam mendita.quamad Deuin I porrigeremus t dC ab ipfo Chrifium una I cum fuis thefauris in Verbo excipere» ' mus: ficutinhnita Scripturæ reftimonia i leftantur.Matih.ultimo: Qu«crediderit | faluus ent «Item Efaiæ fj.Scicntia fui luf* tificabi t multos. lerc.j. Domine,oculi tU rcfpicient fidem.Habacuc i.luftus iuaP deuiuer. Rom. 5. Statuimus homincifl tuftificari Fide,fine operibus, amp;:c.

Confeffo autem cftFrudus Fidei! quanihil (alutisa DeoaccipimusHcdan tea fola Fide acceptam ore confircmur,6^ Deu celebramus ,iuxta illud Pfalm|iiilt;« Credidipropter quod locutus rum,amp;c. ' Qy'”.

Quin ipfe quoq? Maior ui Venta» tis coadus ahquoties in fuis Scriphs af» firmat: fola Fide nos iuftihcari,amp; folaFi de beneficia Chrilii nobis applicari,amp;'c« Et mox fuqpfjus oblituSjafTuit ei Confcf fionem ; ÔC ipfam in eodero ufu applican di ad nos menti Chrifti cum Fide collo» cat: atqß ita feneftram aperit fingendi in» finita media applicatoria,qua!ia in Papa tu uigueruntjueluti Miflac,Pcregnnati» onesjnterccflionesmortuorum.ôic*

TErtio, poft deprauatam applica tionem meriti Chrifti ad nos,à fal» fo Confellioni pariter ac Fidei commun! catamjtranfit tandem ad Papiftica Enco* mia bonorum op6ruro,ut Pharilaicam prxfumptionem confirmer. Laudatenim bona opera non more Scripturae ufitato: fed alio duplici amp;nbsp;plane Papiftico modo: turn quod pars fint noftnr lufticiae corâ Deo: tum quod caufa retentiua lintac» ceptae Salutis*

Prius Encomium liquide patetex definitione lufticiaetquamponitin Dif* pofitioncfua indecimûcaputad Rom, Iufticia(inquit)eft Verbum deFilioDci incarnato QC crucifixo habere in corde : in eo lætarij acquiefeere : id ore profiteri ôd propagare.’Ä propter hoc Verbum omnia extrema etiam mortem iuftinere OC pati,

Inhac detînitioneS«^ Didis adiun» dis euidenter in iubftantiam lufticiac col locat opera noftra,ct opera Chrifti (ta^ metiihorum admodum obfeure 2lt; tenui ter mentionem faciat )pcrinde quafi unä amp;nbsp;eandem lufticiam conftituant: cum ta men longius à fe inuicem di(lcnt,quam cœlum à terra.- imo extreme inter fe pug nent.uftpadeojUt prorfus impoifibile fiigt; ca epniundim in eadem fede,id eft,in fo roArticuli lufticiæ morari.

Ibi enim fola obaedientia Chrifti to* turn dominium occupât : Ôi noftram luW ciam omnibus numeris. abfolutam red* ditjiuxta eius tcftimoniumlohan.if. lu* fticia eft,quod uado ad Patrê^ Cum quo

Chrifti dicSo prorfus et ad amuffim' con« uenit 8C illud Pauli ad Galat. Si ex operi« bus ed luliicia : frufira Chrilius eft mor» tuus. Idem enim penitus eft Chrifti tcanOtus ad Patrem, quod mors feu Paf» fiOjóócJtem Ëfaix yi.GIoriatur de tali lu fticia,quod omnes illoSjqui ca nitantur, durabiliores reddat cœlo amp;nbsp;terra:8lt; côfer uct contra defperationcm, Salus mea(in quit)durabit,00 lufticia mea nun^ defi« ciet. Efa«45'« Apud memetipfum iuraul immutabjliter, Quod omne genu fit mi« hi fletftendum; £lt; omnis lingua fit iuratu ra;ln Domino eft mihi lufticia Qi, forti«* tudo.

Inliis QC fimilibusdidis iubetFill« usDeifuam obædientiam folapideap« prehêfam iudicio Dei opponere,tanquä perlediflîmâ Iufticiam:ncc humana ope* ra ei admifcerc, AÜoqui enim tota amit* titur.Hinc Apoftolus Paulus pafltm in fuis Epiftolis,præcipue autcmad Roma nos amp;nbsp;Galatasjper antitbefin argumenta tur , Si ex operibus prouenit lufticia : Cluiftus fruftra mociuus elbltem Gala. 3^-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quot*

Quotquot cx op crib US Legis funt ;Ma* kdidioniobnoxij funr^lteni.'Si gratia fai uamur : b'rgo non ex opcribus : aiioquio Gratia non eflct Gratia etc«

Nee Fides noftra duabus pariter co« ' Iuinnis,nofiris uidelicec ÖC Chnfti operi« bus fimul nitt QC acquiefeere poteii: fed diiirahitur öC uertiturin dubttationem, luxta illud Pauli ad Rom. 3. Ideo ex Fide utfit firma Promiflio.

noftfX Salutis aeque fit opus foli'us Cbn» Hl in nobisrac ipla acquilitio. Sjcut cnim alle folo inerito fuo fide nofira apprehen* fu nos iufhficacôi faluat : ita deinceps iti ftificaios Sgt;é (aluatos contra carnis Slt; üa« tanæ tentationes Spiritu fanefto gubcr* nat ôd corroborât in Ftde,inuoca(ionc,ec noua obac dienda,«uxta^hæc ditfîa,Philip .i.Qui inchoauit in nobis opus bonum: idem quotp perficietjufep ad diem Chri* fti.kcm i.Petrii. Virtute DEI cuftodi^ murper Fidem ad Salutem, amp;:c.

Nifi enim filius Dei cum Patre Spiritu fantHo fuam manfionem in nobis facienSjôC tanc^ inuidium caput noslua languida membra lubinde repararet, grallantem Diabolum reprimeret: ceric nullornomento acceptu donum uitaræa ternç retinere poflèmus,iuxta illud Efaig 4o*ipie datiaifo uirtutem«amp;. cuinon (unt uires,multiplicat robur.Fatigabun* tur pueri ôd dencienc. ÔC luuenes imlt; pingêdoîabentur:Expe(fIantes autê Do nunu renouäbunt unes ; lenaicentui eis

CONFVTATIO f cis penna» inftar aquilarum: current non fatigabuntur : ambulabunt gCnon deHcient.

Ad retendoncm Salutis pertinet etiam perpétua ilia rcmifiiio peccatorum, propiciatio, SiC Dei placatio. Sic enim mum in Chrifto permancmus aut conlï' ftimus ; fi nulla nobis eft condemnanO) ■ feu ft perpétua Chriftipropiciatione peC cata noftra tolluntur aut aboicntur. Si*' * cnim inquit Dauid i Si peccata obferua* ueris Domine, Domine,quis con lifter ' Quia igitur Dominus peccata non obi«* uat, coram facie omnipotentis Dei, fcü igne illo omnia confumcntcjumbraculö Mediatoris proteefti conftftere Sgt;C perina* nerepolTumus.

Errat igitur grauiftimc Maior ha« quoqî in parte,quod,tribuendo boniso' peribus uim conleruatiuam accepts Sa“ lutis,abducitpios abaflidua Chriftii’’*quot; ploratione pro perpétua remiflïone p««' catorum,pro confirmanda Fidc,amp; co*** feruanda Salute,ad fuperbam praefunap* ■tionem,ct confidentiam de proprijs opc* quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ribu$

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D^MAIQKK. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;r

P Arneulo iuRißcationis reliquerit:^,quä lum Papiftas contra nOs armauerit,duni eandem catnipGs focraam loquendi u» furpat r Qi, ^oflêmata propoiiitonibua contraria anùit : applicationem tnertti Chrifl:i,qu3c foH Fidei proprie eft,ad con feffionem quo^ transfert: denicp mifeen do in deGnitione lufticiæ noßras uirtu« j nbsp;nbsp;tcs,Clwiflum debito honore defraudatiâC

confeientias, uel in Pharifaicam hypo* crifin^ôt Papißteam pra:fumptionen):uel ctiam^contra in Caintcain defperatto« nem præcipitau

Horum tam Jiorribilium malorum \ cuin (oo impio dogmate author exißatr non umen ueretuf palam gloriari,fe nû« quamàfanaDoârina dikeßlßeJedfem per nauaflê præclaram operam in prob/« benda carnali liccntia,uçl prophana fecu { nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K tttatc

CONFVTAnO r/nitt amp;nbsp;accendcndü ftudio bene opcrârt dï « fSó autê uider, de quibus hadenus in enarràbilia 8C acrociflima mala, quae Cub fpeciofo ifto przKxtUyin immenfum ca* «nulat : uideiicet quod Articulum luihn* cationis neCarie corrumpii : Euangelium transformat in Legem : Chriilb debitun» ♦lonoremeripit:Papifiicam pracfumptio tiem ac conhdenciam operum confirmât indignis aucem, peccaroribuâôê tcrritis conicientrjs omnem confolationem am* fntratôf adimit, easq; ad defperationei» «digit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..i- . .

•;gt; Haecmalainßhitis modis funt grauio lt;a quam catnalis (ecuritas :quam tame ipCan^ Omnes orthodox! Euangelij dotfiO C«s acenime taxant, fed diuerfo modo» •Quid enim contra fecuriiatern grauius dici poteff,quam hae uoces : quas in omngt; lt;buB cencionibus acfcriptis fonamus : uf ■delicet.quod illi,qui carent propoliro re* die agendijSClaxant frena ciipiditatibus tcontraconfcientiam, careant uera Fide, ult;l,ßquam habuerunt, amiferintcfint fpi rityaliter mortuùdcüituti Spititu lànâûlt; 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;agitati

gîta tl à Satana obnoxq corporaltbuji ÖC scternfi pœnis,2lt;:c.Quê hæcîiornbili^ tonitrua hôdeterrcr à carnali ljcefltfa,S^ accendunt ad nouam obædïcntiarA :tuih« nun^ Maioris Papiihcac propofitionea de neccffîtare bortorum operum moue* bunt ÔC emendabunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-■

Non folum autcm cum Verbo Del peftilensbïc error pugnai,utha(Henusa« bunde oliefum eft.'led etiam à n oil ris Es cleftjs toto tempore inliaurati Euange« ïij præfertlm autem anno îé.ôi deinceps, cum quidam eutnaftute ex Papaturelli« tuerc conarentur, damnatus èi. reieduà cft.Qyinô^ Auguftana ConfelTioÔC A-pologia non obf cure hune errotem eo ip fodamnat: quodcum multade gratuîta acceptatiôe bonis operibus dicatieàcp om^(a.ftpdiofe confçdetur, quæ Aduer« farios nobis æquipr^s, redderent :hànc ta «nen propofitionèm MonatchisSi^ Ai^ U et fat qs longe /exoputiflimâm. nus^ uet nut;u.ponit ,anlt;tit/aut fa Item Tubïn* ■ ''' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;IXv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nm

NTERVEROS cultus,quos amp;nbsp;Dcus om nlùm maxime probatjôi quibus honore afficïtur, non poftremum locum obtinet conftanSjlibera, t\. iogciida buahgeltjConreiïio, fcgrega «À'ab Omni fuco, diffimulatione, aut col» lubonè çum holtibusl: pricfcrtim eo tem» porêj'cum Tyrariniuel uulpina uerfutia, uet lupina uielcntia doôrinam ChrilH îut éorrumperc,autôpprirocre 06 deierc fonanrur.l unc enim ominum maxime

eprn adglofiam Dcijturo Ecclefîa^uerit» «sœ (tdnhrmatiortjfrfi'heccfîâria cft Gon» lemo : licut ceftantuy bæc Chrifti dlôà’ Si feucr^ çômminattôfîiJs, Maïth.io.Qôi* fùttqj nîc coram horrffhnbus confeflîis fu erit,ô6c. Item Març^* Quem pudùerit inci,Slt;c.EtEbrc,ihOff«amiisperCbri ftuin

ßum iuge Sacnhcium laudi$:’qüöd lt;ft frudius labiorum conntentium Notneo cius.Et Matth. Ji«Ea neccflïtate pohula tut Confeiïio, ut hominibus eamomit» tentibusjlapides in i piot um lûcumfubi* te oporteat. Nullû igitur nec maïus ncc atrocius fcclus cllôC.indignius homme Chriftiano,quam tali tempore Cenfellin oncm ucrac Doôrinæ'uel abqcete uel oc eukarezaut infuper fucofas impiasçp coa ctiiationes Si coUuflones cuin bollibust* nircjôi fufeiperç. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i. ..

Quia uerotalisCohfénió plærunqt cum maximts ci grauiÜimis periculis cô iundac(l:amp; naturaliter omnes otium, tranquiliitatem,amp;é(ecùtitatem amamus; fieri faitt,ut0ngtiientfla1iqua pet(ecurigt; oncyhomines po]itk'dgt;jamp;( fapientes, cum ;de.fuis corporibusâCjaculratibus.magis quamde Ecclcfis^ uerûatiscp falute an« ginKur,Re1igioneni ad uoluntates homi numinfleâicupiantgc patiantur:Slt; inlt; ■ tcveadelicias fibifaciunr,quafi hxc inclî i natto ad hofles,quæ admittitur in rebus (xternts £lt; iua natura Adiapboris, nul«

lamEcclcfiæ Chrifti cladcm aut pertücf* cmafferre queat/' • nbsp;nbsp;nbsp;: i‘

‘ i Ita noUra ætate, cum Auguftanui« illud Dccrctfî (quod uulgo INTERIM uoc3nt)ab holiibus Buangelq concinna# cum promulgatum elîèt, paflim ad Elt;: ckfîaE; internecionê ôd Papatusinliauta Clone obtruderetur, addins fcucnnimis edtZb's ÔC comminationibus : multi pro^ fus hl's minis de fua priftina conliantia amp;■ firmitudine ita deiedli funt :ut uitandi riculi caura,quod turn grauiflîme impeiv dereuidebatur,Idolo artiheiofe conflato feprofternerentdC fubtjeerenr«^ u-...

•il- ) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ri-' :i

■! All) ucr©,0d hi) quidem non obfcugt;i ne^^nobilesjicno autoritatc QC donii praecellentes, quos Deus tan^ duces Anrefignanos m prima acie collocara^ hanc uiam tnibanc,ut necpintotumiet)* ceknttne^ prorfus approbarehuIvledK igitur uiam,ut tuiflimâ digéntesjita ceigt; iebant itacß dißerebant J CJonfulciuscH^ aliquarum Csrremoniarum mutatione»^ lulciperejÔd fimulatcfucofas/ conciliatio A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PeJ

AD7APH0RISMI. Ég nes cum hoftibus inïrc ;quâ hoftem pluft fatïs antea ,fæuum di'incitatum grauius cxafperarei aut Stoica, ur ipfi aiebant) pcrtinada uaftùatem Qi, folirudinem Ec* ckfijsgiRcbufpub, accerfcrc. = nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■*

Atqjboc tulminc tune terrebahr 8lt;( dementabant multos,-ita,ut uercFcntüt nifiahqua beret in gratiam hoftiungt;Ca?a remoniarum tmmutatio» qü« obædien* tiæ QC concefljonis fpccicmi prttlwref j certiffimam ac præfentem ôd Sc1iöIMtS£ Ecclcfirjsimmincrc uaftitatem: Doöo» ribus Ql PaftoribusEccleGæ unacöpat* uts libcnsSi coniugibus cxtlium:âlt;paù Io poft Hifpanicam Tyrannidenfigt;ubi£p in Germania regnaturam efte, n . : fin. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ t

Ad auertenda igitur bxc incommo« da , 66 ad rctinendum mediocrem Ec« cledx Statuni,ad fedandam etiam boftiK fxuitiam,feTuitutem potius aliquam Re ligionis fubeundam ö^iiolerandam efle ducebant Ql fuadebat : qua inconfiderato zeliferuorenouos motus concitare:66 fc Qi aliosinfqmmüm diferimen adducerc:

' Hinc tot conuenticuU, inquifitio« neSjdelrbcrationes^nouæ Reformatio nes Ilic (Ilie tentât» funt; quarum aliqu^c ctiam inlucem prodierunu Ët quia quo* rundam Pnncipum ÔC Prateeptorum au* fhoricace fuerunt ornataz Ôd extruôa^« muitif^ fucis pigmentis coloratæ, ■naximatncp fecuritatem ampledentibus promiferunt ; tnaiorem etiam ruinam fc* cum traxerunr» .

Hanc foedam collufiencm ÔC tmpi* as confultationes cum manifeftis hoiii» buSyhocqß Philofophicutn QC politicun* co(nmentâ,quo fimulamp; Deo à Tyran« fus fucum facere uoluerunt,ôd reuera rùatem abncgarunt.infedamur : quoticî .ia Adiaphorilmuminuehimur^

Htsetiamcontradicereôô répugna re.ptps omnes oportet,etiamn (fadus il* labacurorbisidortcc communi confen* fu£lt; publica tcltlhcatione eorun3,quifê Auguftanæ Confeflîonis fociosà: aflet» tores profltentUFiô^ fais confiltis non ram tvniincerfuerunt,fed ctiam pfaefuerunt, . .Qt ! À nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hac

ADfAPHOR. ISML 70 haecdelina confutent. ürauiiïïmis ergo fat/onibusÄ argutnentfs ex verbo DJdl nirnptis,qüörum præcipua nunc fequun tur,adducimur,utca diluamiisamp;: repre^ hendamùs»

I» Prkriuih ,Neccflè cft enidiri Efdep« fiamde rtb'us controucrfiSjamp;ïdikerni' in^i terconftïfa,quae ante Tyrannfcam m Ec défias Chr.fti irruptionem ab Architéc* tïs Adjaphoncarum corruptéïarum, fu^ perfti'te EürhcfOjpi^s Ecclefiæ Nutrkijs

Verbo Dei propofita fuót,a confulta tionibus Adiaphoriciï;qu3c polka rebus aliter llantibus fufceptæ funt.

At fumma confilt) ante motum beb lumin deliberationibus publicisbæcc* tat :jqon eflè faciendam murationê Cæ» remoniarUm ingratiam Aduerfarioruni Euang^lij,nifi prius iatfiocumeis funda »ncntOjHoc eft,(labïhto conlenfu de pu* titate doôtrinæ Sé de legitimo ulu Sacra* tnentorum.

Huius confiJq fontes STcaufæ red debantufjurquod Iohannes (nEpift.x«tt) quitrSi quis hanc Dodirtnam non aflert',

lîe dixeritis ci Auc, Qui enipi zi diçitt^ ue,commiinicat openbus mahginiS' i.Corinth 6«Nolite iugurv qucçtecuô' ï’nfidelibus.Qux cnim pârtîçipatîo luß'* dæcum iniquitate :auï qûacfôçictas cicum tencbrisç’Quæconucntiô Chrift' cum BclialfQux parsfîdeli cuminfid^* hYQuis aurem confenfus templô Deif* IdolisfPßJ.i«Beatus uir,quihón abijtijj confilium inipiorum^Sx.' in uia ÏJ.eçcatüt'* non ftetitjSf in cathedra Dcriforum nd* fedit.Pfal.z^.Non fedeo cuai^Çpncil*“’ uanitatts, cum dolofis non cohuerfc'' Odi Ecdcfiammalignantiunt $^/cuniilt;^ pijsnon fedebo.Huc affcfcbaturSi dilt;!lt;’ in Apocalypfi de non redpien^o chai’ derc BeftiXjid eftjde uitanda collufioi’^ cumhoftibus Euangclii,filt; de feiundi*’' nc ueræ Ecdefix ab Aduerfàrtjs» ‘

II» Secundo.Confenticntibusctiam^* nimis linguisdocebaturtin feflionis Cæremonias non amplius ei’’ Adiaphora.’SC nihil,utcunœ paruum,ai’* mittendum efle.quod aut ConfeflÏond'’ obfcn’

obfcurarenaut libcrtatê EcccleCac fagui ne Cbrifti partâ quoquo modo imtninue ret. Item,Non ncgiigcnda eflè paiua ini tiatquibus paulatimpoßea niaioresße« rentacceffiones. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

Hue afferebatur uox Marei Arethu fij : qui ut apud Theodorctum ex tat,dix» it : Ad impietatem conferre uel obulum unü,perinde cfi,ac (i quis eöferat omnia

item exempla Daniells amp;C Ëleazariz qux declarant,ex paruis fxpe magnaru momenta rerum pendere« Etß cnim per te ÔC fuo genere Adiapharon «rat,recita» reprecattonem fenelùis cœnaculi fiue a« pertis fiue claufis: tarne Daniel apertis fe neftris prcces fuas recitauiune uideretur impio Regis Editîîc parère ôlt; obxdir«, quodueram Dei inuocationem impedie* bat r Ac maluit Daniel inter Leones ab tjei, quam geftu aliquo prae fe ferre obæ dicntientiam erga regium Edi(Jtum,pug nans cum iecundo Prxcepto de inuoca« tioneamp;^ ConfeHionc« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:

Sic Bkazarus maluit ab hoRihus ^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intetRct

^CbNFVT'ÆtïÔA interHd/quamüïderi tantum ucfcicartU ïuilb.Quia nô hoc agebatur à fatellittbirf Antiochi.ut tantum uiolarct LcgenrtK cïborum difcnmine ; fed ut ipfo facfii’ oRendcret, (èà tota Lege dcfccifîë:ô^ Rchgionem Ethnicam amplexum efff' IIL Tertio,Magno confenfu, uiucntlt; adhuc Luthero ôd rebus tranquillis.Axiû tnailludurgebatur; contra Aduerfario^ pcrtinaces utendum elle cxemplis lib«f* tatis :amp;àdhuius conHrmationem affeflt; bantur teßimonia Scripturæ.i. Cor. 7' Precio redempti eftis, Nolite fieri fcrui hominum.GaI.y.In libcrtate,qua Chn* ftus uos liberauit, Rate ; Nec rurfus iugo feruitutis implicemini. Galat.4«Nunlt;i cum cognofeatis Deum,imo poriusal^ fpfo cogniti fitis : Cur iterum conuertit”* ni ad infirma ÔC mendica EIcnjcnta:S^ his denuo .feruire uultisc’ ColoCi.Cau«’ te,ne quis uos depraedetur per PhiJofo* phtam SC inanem impofturam fecundu* traditionem hominum,ô^ clementa mui* diôi^non fecundum Chnftum.Item,lStlt; mo uos iudkct in cibo aut potu, aut

if te dief Fefti.Si cnim per morrem Chrïfti jf uendtc^ifi el lis ab cicmentis Munduquid |( tanquamuiucntcs ininiindobù..dlt;^C'^*^^*^ () obtempératisï''Non guftes, non tangas : quæ fpeciem quidem lapientùe pra: ie ie

j( Uil» Quarro Addebaoïur óó exempla (0 hutus Regql» : V t,ApQftoli idolant tra* 5} ditioncs Phariiarotum, fvJat.n.amp;C ly.GaV f( a.Sed neep TttuSjCum ciTèt Graecus,cof ,( aduseli circücidi propter falios fratres; ƒ, qui inCtdiolê explorabant nollram liber» tatem,quam lubetnus in Chnfto : ut no» fj, inferuttutetnredigerent: quibusneead ÿ horam celTimuSjUt ueritas maneret aput) uos»Btincodemcapite, Lapfum Petri, jl) nonquidemiadqlt;ftrgt;na fedjauiU Über» taris taxans, feuerdfima oKAno.ne utitur ;

jt Peiro aperte teftiti in faclêrinqu« : Qiiia ÿ uidebam quod r«preheolrwqe,dji8dws ef? qi fet, propter hypocrifin, iuxta qqatn non

jjH V. Exaggerebant dodrioam de Scan ^(1 dalis: V%bofnuu,pet queoKUtinitkan» j,, dalum» ‘loa tl' — I-ui ;

({ ov“ 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quod

’ Qgod uero intempeßiua mutatiö Carremomarum fons eiïêt plurimorut” èC maxïmorum fcandalorum euidentf*^ 'demoniirabant. Quid enim,aiebant gis deformat doÔrinâ 2lt; Ecckliam,qU^ i 11 ueteres SC iam prtdem graui conlii*^ abiecli pannïculi afTuantur nouac ueftgt;^ Si dodrinæ repurgatac ôd bene conftiti’* tisEcdeftjs Papifticae aiïuâtur Cacrei”® niaej’MonebantJmbecilks non adduce” doseffe^jn dubitationem t ne uidcH^^* exiftimarentrepurgationem dodhnatS* i CacremoniarS prius faóam nó cfle Dei:fed humaüaaudacia lcntatamót^ iceptam efïè:imo inrempeßatiuam müt^^ tionem Gecremoniarum itagratiamix)*^* üm fadanijnibil aliud prat fc ferre, qu»quot;] fpecicm defcâionis a tota dodrina leautem Apofioluni,utnon tantQ musa ïoalôifed etiâ à fpccic noali,»* falon.y^- P ‘‘■rzuj, nj, i. o • Vh In pofhilatione concûrdiæ ftibüs fcmper (pedandam elfe 7rf oa!f « fine, quetfi hoßespropotom Sicut amem Diabolus non contcntu«** lû.iij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prM”

prttnó üülAtrc; fed inde longam telam te 'xit pecéatomm ÔC poenarumIta hoftcs JEiJang'e^ non Contentos efîe mutatione €«t«ttWrtiaf um fed ab bis paruis initqs A Pmgtcflüstacere addotfitinac corrupte» las.

Idëó iondudebant,quotics Papiftae , fcasnolrtsCafrcmonias lub fpeciecoft» (^0 tordiac öbtniderent, nobis fempcr ipfo» ^0 rum hypoCTifin SC Sophifticam,quxfub boc ptaêtextu latitaret,magnopcre cauen ƒ damSi fugicndam cffe, v’ TJÄK ijiuente Luchero^rebusc^

X Xadhué tranquillis ÔÔ f1orentibus,S!( ante cdiqonê Sphyngis lntefimifticat,tQ ,(() publicis priuatis delibérattôibus ^na^ iiit noomnîuin fKnfenfu, multa^ libertate orationis conllantifllmc SC fortinîmis jt» animis ai^tata, propofita, Slt; in lucem e»

Uulgata rätjCtiä in iHs libris, qui côtinet corpus ^eligicnis noRtaCiUt inlocis de b» Caercmonti's de Ecclefia, de Scandale,de

Poße%uero, tngruenie^^ycÇçcuxioOA reiedis et repudùus luspriüribùs coni'* It)s et fcnientqs ex Scriptura dedudi^’ prorfus contrana,tuagis ramcpïpeciof'^* et eo tempore plauübilia :fe4 »pn^utaO* tea ex Verbo Dci.fed ex prophanis Jufophorum et, politicorum ludicqs .prpmptarô^ itiultorum piorun» dod*^ /um aef;fïipne.uel tantum propter fordi* ,d«n Iineam ^Vcftem, et quia ex 4^et his noui's Decretis contradicebaii*) ûncita et ûb ligna ta funt.

Necp ^jcrq in confultationibuttai** 'turn res conftitit :.fedpoii^ pixcf)^* rum TbcJlogorum autboàtâ»‘âcfcw*’ '^ühlicè noüa Êcclefiarum Rè'fôrmatiol*’ ^itfîaôt prörilulgatacfttquae nonleui^*' las tantum Ca^temoniasjut jllîexcuû^l* jùAfs fuæ gratia impias (lias cpnciliatio* ’nés cxtenuare fólent : feditigef)s agmt^ Papifticarum Cæremoniârûm et {«dilgt;i b^arum Corruptelarum rcftitüt mandî' fcat. = nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Accenêrurtf lus Ûecfetïs collufio' nés ÔCconfulta (tones cum manifeliisl'O ftibn«

ftibus.'8lt; non obfcura teftimonia»bis non paruis initqs aditum prarparari QC inclina tionem ftrui in grauionbus ad rcgnum Antichrifti»

Circumferebantur paiïîm 5lt;^ obtru« debantur ptjs Paitoribus cpiftolæ confi* lia,adhortationes,00 deni^ édita Scrip* ta fub docfiorum Virorum titulis ôôauto ritatemunita iquibus hoc idem fuadcba tur,ne dotflores Ecclefiac hâc feruitutem pacis caufa inhis Conciliationibus impo litam horride detredarent-

Laudabantur, ut amantes concor* diæ ÔCmoderationistquihas politicascö (ültationesprobabant,ôi in Ecclefias re cipiebant* Econtra excuticbantur tan^ ifiAóvtuoj 8^ pertinaccs: ac hoftium fæui* ciæ obijciebantur ; qui contra uel hifcerc uel mutité audebant.

Rationes prorfus ex Scriptura, ut antea confuetum fuerat,nullas affere» bant: fed ut fimplicioribus fucum face* rent, exaggerabant pcricula ; certabant autoritäre amp;nbsp;numero fuffragiorum : ex* ccnuabant has letras £lt; impias collufio*

1 nes cum boßibus E’uaogeii) èi Imtcamf* ncuelabant : ac ordincm in EcdeOadc* centetn conllituendum efle contende* bant : quali uero antea Gneordine in me' ra QC magna omnium rcrum confuGonc Bctk’fjænoftrac uixiGcnt : amp;prop(erc« non fine graui caufa perfecutionem paf' fx,S)LC,

Hærcntibus in fummo diferimin« propter CôfeGionemôt de EccleGa op‘ time mentis,non foiumnuUam leuatiû' ncm aut côfolationem adliibeant.-fed ublt; qj hoftium elogia décantantes afflidis ii Gtdioncm addebanr.

Cum ueroadmonerenturde priori' bus côfih]s,quibus pios Principes QC M’ giftraius antea rexerant,non iolumaftu leôi uetcratoric ilJa eludebant, circuit' Gannas temporum,periculorum, euentt* vm,ôi perfonarum exaggerandoifed ximis etiam 8^ fxuifTtmts ertminationi' bus eos impetebant .-quorum ChriGian'^ ßC placidismonittonibusabbisimpijsde i Gberationibys nouiscpdecreiisabGen^ ! bantur.

Hacc Ut initio fub promulgatum In« terim tctata et fufceptalunt:ita,quod om nium maxime dolendum eft, etiamnum Sophifticèpaliantur,pingunturjcxcufan tut, ôif non folum Rhetoricis coloribus miriftce exornantur :fedetiam publicia fthptisac teftimontjs exfacra Scripture male detortis adhuc probantur,conHrm3 tur,2lt; defenduntur quafi re præclaré ge« fta. Econtra, omnis turbatac Ecclefiæ ôd fcandalorum occafio QC culpa in eos deri uatur,qui his imptjs ac nouis Decreiis co tradidorijsc^confultationibus dC Scrip* tis uerojpio, QC confiant! zelo Verbo Dei obftiterunt.

confutationem, nos non odio aut maleuolentia,fed iuftis ÔC grauiffimis cau fts adducijorones fani ptj facile intelli« gunt^Verû adtjciamus lane adhuc alias aliquot rationes ,quibus hæ impiae collu* fiones cum Antichrifto adhuc euidêtiut refutentur»

Confultationïbus tempore uirï DciD' Lutlïcri fufccpns de quibus paulo anteJ prolixe dicflum elhquod iubet iiitarC omncm focietatem cum pertinacibus E* uangclt) hollibus :óópoftulaf conftantG Iiberam,öd ingenuam EuangelijconfeE fioneiPjfineulla tergmerfationeaut fucö Matth. 10. Marei g.i. Corintlhó.NolK*^ jugotn duecrc cum imptjs^

tucndarumcp fuarum impietatum crcdîi, funt, dare oftcndatur Ventans facies ; £lt; declaretuijSemcn aliquod (andfum ÔC pias rcliquiasdiuinirus conferuatas efle: quæ nô curuarint fua genua corâ Baal, nee acceperint characterem Beftiæ.

VT uero hæc tanta mala erröt5 ac fcandalorum rede fynccreq; la« nentur,ôt ex Ecdefia Dei tollanturxo* pottetomnino fequentes Regulas con» ditionesuead amudim obferuari,

PRimum, ut Exarchi 8^ architect ti harum confultationum Si perturb bationum in Ecdefia cogitent de fanan» ' dis his uulneribus : Si ad componendas domcfticas controuerfias afférant ani» mos non exulceratos iniuftis odtjs, non impœnitentia pertinaces, non imbutos Sophiftica : fed candide iudicantes,quc« modo uera Si falutaris concordia ad gio* riam Dei Si Ecdefiac falutem fpedans fandenda fit ; uidelicet ,fi ingenuade-lidi confeffionCjSi acri ipforum refutati«

one fucofae illac cociliationcs QC Adiaph^ ricac collufiones ct corruptclaCjquibusE^ cleGa Chrifti horribiliter deformata eftj prorfus condemnentur et aboleantur»

Nam hac pertinaci Gaphißica pre’ pugnationc iniufte fadorumjcedec^ fefl lientium ac monentium damnatione,no folum augebunt diiïîdia:fedô^ fibtjpO^ iram Oei triftioresc^ poenas accerfenG luxta ill ud Efaix r* Væ uobis, qui dicitif malum bonum,00c^

Secundo, Hoc etiam cauendu, ne in pofterum confufio admittatur Euan* gelij cum Humana fapientia,ut tunc faóö eft.Namubi Euaugelium confeffioncin imponit acedi requirit coram RegibuS amp;nbsp;Principbus ; Humana fapientia late* brak quærit,amp; HpKsr^ju'ÿJiTaTiue aftuta effu giacaptat,'quibus elabatur,ne propiet Confeflîonem aliquidpericuli fuftinere cogatur.Id quod non citlcuc crimen.Ted, ut didum, eft iuxta| Paulum,manifeftai* ' nimicitia Cruets Chrtfti, Gal 6*

Tertto, Vt Ecdelise libertas,quac€ft fumma Slt; caput tonusReligionis Chrn ftianae,confcruetur :SC fimphciores crudi antur: otnnes Cæremonias ab Anttdin* ftoobtrufasjóó cQopinione neceükatis 8lt; cultus impofi tas, cane amp;nbsp;angue pcius fugicndas cflê, prefertim tempore Per» fecuttonis.

Quarto, Vtquon'cs de Rcïigionc cum holtibus agitur omnem pacis öi con cotdisc promiflionern fufpeóan» habc^ ant : ôé diligenter cauean t,ne inetu bello« rum ôô periculorum fralt;rti,aut prauo pacis ôi tranquillitatis conferuandæ ßudio illedijdoôrinae corruptelas admittânauc Tyrannicam feruitutê fibi imponi patw antur^

V. PoßremOjQtuia Deus à nobis requi rit,nô tantum ingenuam amp;nbsp;côftantem ue ritatis Confeffîoncm :fcd etiam corrupt telarum pcrfpicuam Si illuftrem dam», nationem : Pt Adiaphorifmus pluri » rnis corruptelis ianuam aperucrit : ôi non tantum ab Augußana Conleiïionc

CONF VT ATIO î difceflèrit : fed ÔC omnino ab omni Chii* ftiana Confeflione, utpote qui nihil ah* ud nifi mera abnegatio metu crucis fuf* cepta fucrinldeo necefle eit, eum £lt; prop ter gloriam Oei,amp;^ Ecclefiæ falutem di* ferre taxari,8C ex Ecclefiacxplodi,ö^co* ira limiles praeftigias pios muniri.

Nam (j^uihlentio hunc præterunt, aut fophiflice exténuant : hij fe alienis d tiam peccatis polluunt:ö^ex Äugufta* na Confeflione confulJonem, ÖC ex Cbri ftianifmo Epicureifmum faciunt; poilu* tosep hac Babylonia fcortatione in pro* fundum tmpœnitentiæ horribiliterim* mergunt»

HIs inquam amp;alr}s grauiffimis cauGs indudîiharfîenus Adiapho» rifmo eötraximus :2lt; nos ab ipüus autho ribus tantifper fegrcgamus,donec folen* ni ahqua amp;nbsp;perfpicua Refutatione ab ip fis condemnetur ;etcx Ecclefia Chriftl explodatur ac profligetur*

Nihil aurem nobis Ô6 pqs omnibus inagis in uotis eit,quam uthtj,qui primi Adiaphorifini authores Ô6 hortatores ex titerunt

ADI A P H OR I s H I. 77 titcrunt ac Ifiacl fua authontate in eiro*-, rem abripuerunt,fcu,ut Scriprura loqui» tur,peccare feceruntjapfus lues fcrio ag nofcant : non folum à conuitijsjfra* irumcp rede ôô piemonentium pcrfecu«. tioncjô^ patrodniomalæcaufae pofthac fibi tempèrent ; fed fua etiam teftibcatïo nc.ftudio amp;nbsp;opera Ecclefiam Chriftiab hifee 2lt; alijs Corruptelis aclcandalis,no«, bifeum unà confentientibus animis utn» dicent Nam hoefolo rcmedio dîHcnfioo nés domefticaefinin', hoftium impetus frangi retundhEcdeQa. in integrum re ßitui,8C priuatæ ac publicæ SalutijOpti« mcconfuli poterit.

LIS EPILOG VS TOTIVS Opens 4 enumeratis îgitur confutatis SedïSjeuidentifn conatu

dam lücc falutan's Eiiangdq: quam DE* VS Pater longe benigninimus .pro luo ineffabilt in nos faluandos amore,difcuf* fis Papatus tenebris accêdit: tum ut erga gloriofum aduentum Filtj fui iam iam im minentem nosprarpararet:tum etiâ, ut inhifce horrendis confufionibusamp; tem peitatibus nos confolarciur,ô^ crigeret, in Fide,Spc,Slt; Inuocatione.-qua tanqua facra anchora in petram ChrihumHxa ni (eremur : 8C ab ipfo tanquain in fluduan te Cymba dormictc, conieruationê,libc rationê/ó^ æternahakyonia’pcteremus»

Satan autem,utnos prorfusnudos inermesobqciatpræfentibus calamité tibus nouiflîmac diei,mûdumcp in ex* tremam impietatem demergat, maiot* nunc impetu, ad opprimendam tem ruit-ôi fpargitfuum peftiferummeP daciumpertam multipliées 2lt; fpeciofas Seôias. Quarum authoress PatronoS aecerfit,non folum ex Papatu:fed ex no (Iris quoqjScholisô^ Eeclefï)s, tanqua*” noxias uulpeculas,ad uaftandarnuineam Domini emifTas*

Sicut in Cant ICO canticorum Spiri tus fandus no immcrito de talibus graui filme côqucntunad eafcp accrrimc confu tandas,hortaiur,(nqu«en^omprehedite Uulpes, uulpes paruas,uaKratriccsuineac DaminijCtc. Voeat eos no lupos(etfi re« ucra lupi fint) fed uulpes, eascp paruas i propterea,quod uidctur in fpecte parum nocererSi exténuât fuas CorruptelaSjUt ‘ nbsp;nbsp;nbsp;indignas reuocatione Si fimpiki tantum

At fedîarq funt domcftici in nofiris ’ nbsp;nbsp;Scholisamp;l Palxftris uerfati,non folum ut

ftatfeSjUerumetiam ut duces 0^ praecipui [ nbsp;Antefignanljarmati autorirate amp;nbsp;opinio

I ne Veritatis; à quibus uel latum digitum ' nbsp;difientire tngens piaculum efle duci*

' ( tur.Enimuero de talibus et ipfe Apofto lus grauiflime queritur in Aäis,cap.xo.

Vbi primo lupos quidem pracmittit,c3 inquit Z Scio quod poft difcefîîonem me am lupi rapaces inuos irruent,non par* centesgregi.Sedmox fubijcitjalios mul to uicinioreset nocentiorcs,inquiens : Quin adeo ex uobis ipfîs forgent Vin lo quentes peruerfa,ut abducant Difcipu* ios poft fe.Quibus uerbis ilJos innuit ni* mirum r qui in Ecclefia fummum locutn Ôôgradum docendi obtinentesinmani* feftos errores labunrurrglt; tarnen fjbi tâ* quam praecipuis Dodoribus peromni^ Üdem adhiberipoftulant.

TaIis7rpoo'M7roAK4'ct noccntiftjmum ôd muftis infuperabile malum eft. Ideo in facra Scriptura paftim tarn feueriter QC aj trocitcr prohibetur. Gal.i.Si Angelus e cœloaliud Euangelium prardicauerit,fii Anathema. Matth. xj.Nolite uocari Rab bi,id eftjPraeceptores :unus eft Magifter ueftcr,ô^c» Matth, ƒ. Si oculus f hoc eft Dotftor^tuus fcandalizauerit te : erue ip* I fum, ÔÔC. Deut.îj.Ç^fdixit patri fuo,ô^ i matri fuæ : Non uidi eum;0d fratres fuos i non agnouitneep filios fuos cognooft*

Hl cuftodierunt eloquium tuum,amp;r pa» ■cftum tuum conferuannlpfi doccbuntia cob ludicia tua,ô^ Iftaekm Legem tuam ôfc,

Qnamobrem memores utihfîîmæ il bus commonefadionïs CIirifti,Mattb»io Lftote prudentes,Gcut rerpentes,8lt; fim» pliceSjficut columbac,ô^c. Simplicitatem columbinam ita temperemus prudenha ferpentina : ut propter nullius dignitatê Ôd authoritatem mendacio alTentiamui: nee propter ullius uilitatem, Veritati re« pugncmusîfed eam Dodrinæ puritan lt;etn,quam DEVSper eledum organû fuum Keuerendum OocQorem Lutherû, ex Propheticis 8lt; Apoftolicis fcriptise# ruit amp;nbsp;in lucem protradlam inuito Sata# na 2lt; toto Mundo illuflrauit, humiliter ÔC reuerenter ampleôamur r per quoU cuncç tandem ipfam DEVSnobisofFe* rat ; nec offendamur multitudine uel dig nitate corrumpentium et abnegantium c am,aut ab ea dcficientiutn,

tis multis fignts extremi diet QC uarfjs Se qux euin prœceflùræ eflènt,tandem hoc quafi cpiphonema adqcicns inquit•’ Vbicuncp eft cadaucr, ibidem congre* gantur a Aquilae ;innucns pauloante extremum diem,in medijs Corruptclis et confuliôibus Religionis femper aliquos fore,turn inter Dotftores,qui luce Spiri* tus fan(fti,0£ aquilina perfpicacia pratditi confutaturi ftnt Corruptelas : turn etiani inter auditores, qui aquilina fame,amp; ar* denti defidcrio ad Chnftum crucißxuin Cadauer in puro Euangelio annunciatS fint conuolaturi.Taletp Aquilinam tußi aciem in dinofeendis Corruptclis,turn fa mem in ampletftenda Veritate, dignei rur nobis donate, augere Sgt;C conferuare ihefus Chriftus Filius OEl: cui cum Pa# tre Si Spiritu fantfto lit Laus Si Gloria in fecula feculorum Amen,

Adenus expofïtæ fut df* (udicationes öd Coniutatioa nes.Quæ.quia cum ad rctmc dam doôrinæ piiritatem,tü adeuitandas infidiasCorruptelarum, qui bus natiua Euangeli) fêtêtia uarie depra» uataeftjpJurimfî moment! noftro iudicio babituræfûuuoluimus earô cditïonepri« mû no fin s Subditis profpicere, quibus hoc officij ratione debemus, ne à (impUci Verbi Dei norma, in uarias Syrtes nbsp;La

byrinthos humanarum opinionum ôi Ibmnia abftrahantur» Deinde alrjs,ex* teris etiam quibulcuncp, ftudio Chriftia* nxcharitatis prodeiTerqui uolenthanc noftram operam,folo prouehendæ uerac Rehgionis ftudio fufceptam.candidè am pledi.'ôdferio à fucatis ôd Pliilofophicis commends ôd figmentis, quibus pollui* tur dodrina coclcftis, abhorrent* Po« ftrcmo etiam id in hac Confutatiotiia Corruptclarum editione fpedauimus; ut quoniam re(?te lentientes, non ob« fcurc ab Aduerfarijs QC Setfiarijs ua« riorum

riorum errorS, praeter omne meritum io(ï mulantur,hoc Scrip to côfiteremur,tcft3* tumcp faceremus coram DEO» eius , clcfia,fotocp Mundo,nos in AuguftaO^ jConfeflïone femel à Parentibus ^agnitajccepta ÖC confefla fyncereperfï* Jlcrc : éó turn ab his iam rcfutatis Corrup teils Seólisjtum ab omnibus altjsjtoW . peifîore abhorrcrc, eascç damnare ÔC dc^ jteftari.Hoc enim prœcipuo ftudio qusff' .mus,ut ucra K iucorrupta dodrina Eua*’ -cell) » iuxta facras literas, ConfeflTionen’ [Auguftanam, Apologiam, ÔC Sachmal* ,kaldicos Articules,ab omnibus Corrüp . telis uindiçâta fola floreat : 06 in Eccleli’ “ad gloiiam DEI hominumep iàlutemdo ^minetnr.

N oftro igitur Ô6 chariflîmorum Fr3* trum noftrorum nominefpermoti ad boc ctiam multorum piorum obteftationi* bus,qui ucras praefeintS certaminû Cen* furas Ô6 Corruptelarum drjudicationcs à Nobis no (iris cp Dodloribus flagita* runt)hanc noftrorum TheoJogorum cofli iêntientem confutationemin lucemcn^i

fimu8jdcp(quod toties protcflamur)tan tum uero amp;nbsp;fyncero p iet A t is zelo,amp; tum ut R.eipub.Chriftianac totiustç Religio RIS puritas óó incolumitas per noSjquo adcius fieri poterit,prouehatur: tum uC dctedis pernicioforum Sophifmatö præ Itigqs rudiorcs fib» facilius à felfis Dog* tnatibus caucrepc)?/nt.

Sed ód illud notum facimus,nos hac Ccnfura alijs uerepijs Principibusglt; Ma gifiiatibus nequaquam uoluifiè quicquä præicribere : aut quafi præiudicqsquen* quam illorum (tametlî noftro ludicio Cliriftianifrima)grauare.Necß enim du* bitamusjeos,quibuscordi eft uera Religio, fua fponte faóuros officium fuum: bi ledulo daturos operam,ut puram QC in uiolatam Euangelij dotffrinam ab om* nibus Seôisôi Corruptelis fegregatan», fubditis proponi curent : prsetercaji quac forte in ipforum Ecclefqs effent enatae, utnon fophifticè pingantur,fed grauiter mature^ exterminentur t Deinde ne in

poßerum liccntu fingendt nouas 6^ à fa ( era Öcriptura aliénas opiniones,aut collu dendi cum hoftibos uel manifeftis ,uel e» liam ocukis Scduc*loribus,Do(ßonbus Jbcdefiæ ahjsue concedatur.

Illud etiam dc nobis omnium Ordi* .num homines kbiperfuafû habeant.nos CO quoep confilio addu(Sos,hanc Confu tationcm adornaßc : ut Fidei noftræ Co felîto, üudiumtpnoftrum prouehendæ uc ræReligionis omnibus mnctefcerc[,ôi perfpicuum fieret nos uerc Maioium noftrorum laudatiffimis ueftigijs inliltc» rcinihilcp tam in uotis habere,quamuC ubic^jcxtirpatis omnibus hominum pra* iiis raditionibus, Commentis ÔC Cor* ruptcIiSjlblaEuangelij dodlrina pura 6^ incorrupta tradatur SiC propagetur. Idcp non iuxta concinnas ÔC plaufibiles impo fturas, Philofophorumcp præftigias conciliationesded iuxta lacras Literas £gt;^ i formulas Auguftanæ Confeflîonis, pologiæjôi Articulorum Schmalkaldûo , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum» ,

rum. Quarum pura glt; natiua fentcntia hadenus innoürïs Ecckfijs locum obti^ nuir,8lt;iuuantc DEO poft hac ctiam, re» pudiatïs omnibus pcregrinis opfniont* busjfebciter obunebir.

Hacigiturdecaufa mandamus pn'lt; mum omnibus ót fingulis,noftræ Ditio* nis PrælatiSjSC in primis Academiæ Ie* nenfis Profeflbribus,præfentibus £lt; fu» turiSjUtquæ Scholaab llluftriftimo Prin cipeEIcdoreamantiflïmo Parente no* ftrojóó à Nobis dileeftiffimisep Fratribus noftriSjad tuendum cœlefte ialutaris Vc ritatisEuangeli] depofitum, oppugnan-doscp errores ac Sedias præcipue inffitu« ta fundatat^ elDtem Supcrintêdentibus, Paftoribus SC Condnatoribus,quocuncp gradu aut dignitate pr xditiSjLudiredo* ribus,ctiam pucritiæ formatoribus, No« ftro Fratrumep noftrorum nomine, ut SC puram Euangehidoeftrinam confentanc« am fcriptis Propheticis QC Apofroheis, formiiliscp fupra aliquoties ciatatiSj5ï dc M 1} niep

hifce quoqj Confutationibus coli* }*rucnt€m la l einplis ÔC Scholis doCù* aat.-nec ullaranone Corruptcbs iHis.qu^ rum Confutatio hic fufccpta eft,aut uihs ai')s patrodnium aut fophiftüam defenft» onein accomodcnt»

Deinde mandamus etiam omnibus noftri Ducatus,Statibus,Comitibus,Bâ rombus, Nobiiibus, Confihanjs, Prx^ | fcciis, Confultbus di Decurionibus, ot ucrani CEI doótrinam (uo loco promo* I weantóf tucantur: contrarijsqj erroribos bmniledulitate ÔC feueritate relu(ïientur: ! ncc patianiurfe quouis uentodocfîrinï agitari. Quod Chriftiano peélori omni* ■ um maxime deforme, fimul ac pernicior ' fum eB.

Dcnicp pratdpimus ctiam omnibus rcliquis noltris Subditis,ut in pura totb cscp nominata dodrina conftantiiïÏfflC pcfiCuerent: 2lt; turn hafce, turn omnes aluspraeterea Corruptelas earumcp Pa» * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tronos

tronos fueiant ac detedentur. Idçp fub Cc ucriffima Noüra Fratrumcp nodrorutn % ntmaduerfione.

Ad prxftandam autem huic Edidlo noftro obaedicntiamjfletdcre Si impdk* re Gngulos debet non tantum Noüra amp;nbsp;Fratrum noürorum autoritasiautpocnac nolfræ fcueritas: fed multo magis cum grauifljmum DEI mandatum,tunr quod boe ipfo puritas Vçrbi conferuatur 8ï gloria DEI aflèntunDcnic^ quod Ha pii uatimóó publice omniû hominum falus temporaria 8^ seterna pro . uebitur Sgt;C promouetur. •

rumtjuc Confutätio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol.47'

Adid^horiftarum dcUbcrdtiones O'(onßlU Adiaphorifmo (itr contadicenduntißt aliquot rati» nes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6%7O,7).72.7j.j4^yf.-j6.

definitione Efiangelq,quod ßt pr^edicatio pte nitentiico' reinißionis pecatorutn.. gt;ƒ• Antinomi ncgant Contritionem efficia Spiritufan* âopcr Lcgctn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;If.

Anh'zjowM quid ntali progignit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;16.

Antinomorunt diâorum folutio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19.

Antinomi Legem in prie^ipuo eius ulù iirogna. 1 r.' Antinomi doilrinum totius fccnitentifc cz conuerßo= nis lt;td Dcum injolum Lu-MAngelinm includunt. if, Anabäpti/inus ([uid muU djferat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;li.

Baptffmus lauacrum regenentionis per S.S.ßue in dultisßucin infantibus. ^aptifmiisadinfdntescluo^ipertinet. . Baptifmus infantum ex Origene probatiir.' Baptifmus tur ufurpandus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 •

Baptifmus quaïe fadus cum DEO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14. i- ƒ♦

Ca/:lt;e Dominict tranßübßäntiatio pdnis in C or« pus e:y Vini in finguincm^noti eß admittendu zS.

Cant Dominict prtßntiam Corporalem Corporis '' crfanguinisChrißiteßimonid Confirmania,amp; argumenta firrnißima ex Verba Dei adduiHd- -îc.ît.î2.îî443r-

Clrißi uerba in Cana duo proponunt/ubßantiam amp;nbsp;Vfum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zS.

ChrißiCorpus ZSquot; Sanguis in Cana dignisßmul indigtiis dißribuitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i?«

Chrißi Corpus ucrum cz Sanguinem eße in Ccend prolixe traHatur. 28.29.jc.5!.313j44-

Chrifti diuinitdi fold nudd non lufijßcdt^ T 4« Chrißtii iißlicidnoßrdinutrdf^ndturd.

Chnßi afccnßonem non eße locdlcm qudndim diß* 'iunilioucm,Sed pdtefdâionem illußrem Trinitutis-^

Contritio ex Lege. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17‘t9«

ContrÄ/o propHMrt Lfg«.'- nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïei

ßihVino. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'■ X7.ig.

1 Corpordlis erßtritudlis mdnducdtio. ja.jj Corpus Chrtßi ér fdnguiiicm,it(gt;n ßrmholicuin,metd* nymicum,ßffirdtiuum,ßtrituale, typic«»! uct ßznißcd«

INDEX ßgiüftcitiuum^um Punc ^:^ Vitio exhiM, Sei /d ipfuin,lt;]ucd in an crucis pro nobis tradituit creffujumefl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50.

Corporis cr fanguinis Chrißi in coend prtcfcntite poffibilitds. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jg.

Dondtißtrunt error. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;12.14.

Tides ex ttuditu quomodo intetligendum. 10. Fide foti mentKm Chrifii apprehenditur amp;nbsp;dppl/cu tur.

i . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

lew Dcj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47-4?'

Eomojuit py'oprid Voluntate ne^ue dd Ccum fe cot? uertere^ncciucboriiquippidm uelle neque perfr ' cerepoteft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A“l‘

Homo poß conucrßonem non dnte neq; in Cotf Uerßone tfuvtp'J'oo' Dei appcllatur. fC' Homo non renatiu neque intc!ligit,neque apprehe»» dit Voluntatem in Vcrho Dei pdtefaâam^ne^H^ fuis propy.ß uiribuf dd Deunt fe conuertit^i' 49-

loh;(WK diâum.t. lohan.^^. Hic edi,qui uenil per iigt; qudm crfanÿiincm ibefus ChrifiuSjexpHatit î4.îr.

Jufticid quid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;62.6^^

iuHici^ imfgt;utdtiu£ contrddicit ratio humana. î i. Juflicia propriorum mcritorum,quomodo defendatur,

quot;btflipcdtionif artieulum ofiander amp;nbsp;Stanckaruf dea prduant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F 3 «F 4*

luflicid if) utra^ Chrifli natura (onjißit. 4.^^. jmp«UUM4 ab Ofiandro quomodo tradctw.

Juftici£ chriftidnig ucram caufam Mai :corrumpitS3 luflciaftt folid)uinitati ihrijii Ofiander ajfcrigt;its'4, It^icia Cbrißiana anchoris niti non pcteft^

6gt;» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L

Lex diflinguitur ad F.uangclio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j 6,17,

Lex quomedo urgcAt Vnitatem e/]entiA: diuinlt;e.amp;' tAmen trinitAtem per/onArum non tollat.

Liberi arbitrij caufA Deus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4-9.^o.

quot;Aoyoaquot; quidßgnißcet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jL,

AÓ ygt;o quid Serueto fignißcet» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i,l.

Ma/or. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fj.

ft)wc confèntancæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I %

MiU'amp;r ^Komo jo pyopoßtionentiBoftil opera pint ne» 'cejßariaddfa!utcm,pMet.

Maioris falfa encomia dc bonis operibia confutan^ tw. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;61.64.

Maioris propoßtio, Optra bona confcruare falutcm, damnatur,cr erronea conuineitur» nbsp;nbsp;nbsp;63.64.

Ma/or« tcrtium axioma, Memo unquamßne bonis 0:= peribus faluatus eß,tanquam fomentummul^ tarum falfarum inde promanantium opinio*

62.

40.41.

41-

Hinißcrium Verbi er Sacramentorüm offfCfM Spiri j tuifanäi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14*

los minißros, ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

Kinifterij effiewa non ex iignitdteperfon^fSeito tdex Deo per iritum fanäum pendet, Jj» I Miniftertoejficacemejje Spiritum ftnäuitit H» î

explicntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ji.

PfccatMW originnk quid, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47,

Peccuti rcUquite in ranntif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fj,

Sacramenta fecundum fententiam Sacramentaria» rijm,tjMomo£lo tlt;tat«in fpjritJtólM, facramentaucUrisTefiaincnti qwd fwerrnt îî.

Sdträmctitorum ortgoex fadcr/las Veteris menti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ’ î4»

SpiritiKftniltif a^itper itidi^nosminijlroi. j-.H', Spintiif finltiK fuit ejftcäx per mitiißeriuu ludee.

SUnarz«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ in . ■ JX

Stancari error er confutatio eittt. ^^,^ v l îî-StaiicariM errat in artictilo iujlifcitfonif.

StenckfeldnegatuIIam doUrinam quiequdm condoh cere ad falutem^Sed Deüm proprijs fpecuiatfo* mbta qu^rendum eße.

Verbum Dei e/Jè proprie Scripturam PropUetieOlt cr Apo/lolicam Stewkfelditfi ivgdt, i4.

Verbo fcripto (r uocali neglcâo non effè ^u^ereiit ddm operationem Dei ó’Hlyftrittiontfnhomt/jkitt?» 8.50.

Zuuittghjerroramp;’ imiio/Jîbib'tdf pr^clêntis Cot^orii cr finÿ*fnif Chnjliin Ccemre^utAtwr.i^. }8.