Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

ï il »»«ara^ U'«*^ nbsp;nbsp;nbsp;«1 «tt W^-ïï» Jjji’li ’

.. “\ ««ttW' Jn atffjXww; £n2gt;ttij 4^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4) ' 'V

., ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;att!^-^'gt;^ä‘^ ■ gt;«#« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g»

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!”*^H«r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-t?Ï

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-5’!dhM«ii^’ ''^ I ••'

«h. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”gt;ügt;a I

•»«ß 2»fMjä»»«lP nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;««JcB*

.n)lt;|(l^ '9gt;Vnij^'*ttfiffO fci’9'ÎJ93^l|«D ^^tntmt^ ^auKFM^ijuS^m a)9lt;)K »pm«) ((M V ' t j»»««»^ *j»»»«‘gt;»»«j»,Äj»ägt;fciYni^s«^lt;fv’jip***

»**’'lt;! '»*^4lt;h^'lt;; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^nn^ttl)« ^*lt;5ij’‘*J|“‘;

4^X,0qn^^«»|lt;m}ji»lt;p4.uni^-j3mligt; ill tiyf h 'litfO, atOK^ üul^jn^a)('lt;lt tl

infill'(/^ {| OUi^ ^ff^^nm^tt f.*-~^i.ja9^tn ^hbe u^0a»)|M|4tlgt;^niai*ia^a^ Tpm:^ tn|»

HI ER ON Y-miCardani Mcdiola-NENSIS MEDICI. DE VTI. LI TÄTE EX ADVERSIS CAPIEN-da, libri 1111. Ex qiiibns in omnifortuna, re* busfecundts ÓC aduerfis, diligés Ïedor mira* bilcmad traqüillefeliciter^ iiiucndn (quaa mminhac mifcramiferoriim mortaliiimco* ditione fieri poteft) utilitatem percipiet:prç-lerea magnam miiltariim,iiariariirh^ rerum lcientiam, uftim SYprudentiâ,Theolo* gusjiircconfultus, Medicus fiC PhilofophuSjfibi coparabir»

IOANNIS BAPTIST AE CAR-Mcäioljnenßs Kledici,T)eAbßinentiiiabufit fiborum fœtidorum libellus exiguus,lt;^ue)n mariens explerenon potuit.

j_Ibrum cum uolcs diuidcre in hunc mo* dum poteris,Libri 111- Finis eft LI], ôC

Primi Tomi, Secundi Tomi pringt; dpium eft. Quart» libri eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;i

les Reipublicæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iij

8 An Liceacamico ocddcrctyrannum 215 9 An poft mortem no effc mais 224. 10 An Mors repentina terribilior 24. »1 An Ante mortem prodigia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tyx

or fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;259

An Maior dolor dclidas no guftaife an a-mififse nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i6t

»» An MuHcaütïlîsfit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44î

De Arrium cffeAibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fçit

î4 Vriljcaces feribenrium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fti,

if An Iniiiriafoecunda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fif

2é An Injun'a difsi'tnulanda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f}i

3î An InfcHcisuitaduriorfelicismortc $$6 34 An In fururis opinio rebus præftet ffz 35 An Prefensfitfimiliusfuturo,anpretcri-

to nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fét

40 An Coniunftio cumdefcendcnnbus fft habitura finem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' -

oslufccpit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;107«

'bos quam nullos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uoa

14 Plutarchus de differêtia amici 8C adulai tf -PvJ vtMffhlar nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(toris,

PIOlANENSIS MEDb d, in libres de utilitate ex aduerfi» capienda ad O Aauianü Cu-fanü luriconfultum.

Anta fuit maforib. no-ftrisdccoris ÔC honefti I cura.odaiiianc Cufa-J ne urbis noftrç infigne ornamentiim, ut focra ________________ tes de uita pen'clitans LŸfiac rhetoris ea tempeftate primarq orationemluculentifsimâ flC omnibus noftris abfolutâ afpernatus fit : te fia tu s bonâ quidemÔC prçclara oratione, fed minus tarnen fibicôgruentem. Eaego quoep rationc, cumultainnominisfa« miliçcp tuæ laudcm,tum operis attp argument! côfcriberc poflem,aut facun-dia atcpcloqucntia ornate uirtutem tuâ ac fada: aut utilitatem operis miris qui a s bufdanx

biifdam modispro morccxtollere,ma-lui fola propofîra nuda ucn'tatc, uckic decebatphilofophûgraircm, cahicprq poncreqiiae ad intcllelt;?tû operisipfîus faccrent.nam àC ci'us dignitatem ÔC tuâ his praeçqntjs indigere nô exiftimo. Eft, cnim operar fiiperuacancac SiC inanis fuslaboris, eaquaromnibus notafunt fie perfe data, grâdioribus ueibis ueL Icilluftrare: nam fi ucræfunt, fruftra,fi falfCjid adulatoris eft improbi.Cu ergo duo finthomini maxime nccefiaria, habere quod ueliSjô^ his quç babes uti c5 modefcireihocfecundû in ciiiufcK po-teftatc efi,modo induftriâ,curâjdiligcn tiâ .p adhibeattalteru m nô omnibus ncc prorfijs,fed plerifcp atep maiorc ex par-teconcefium eft. Horü igitur duorum caufa quatuor hoslibros côfcripfimus quâ accurate per id têpuslicuinfiqui-dem ante medium curfum contigit mi hi graue ilkid infortuniû atlt;p calamitas, queuel fapientifsimû quenœ derctfta ratione deturbare potuilîet. Et ut uera fatcar,non tatuû profucre hi libri in hu

tufmodi dolore,quantCf miht profuit Cd iiiiïè morte hanc iam multo ante prçdi-ôâjOrdinatamcp certo iudictadnnna: la pientiç quafi prodigto infignisalicuius calamitatis. nccefi'e enfm erat ut e iufti fanguine aliquis publico indicio,ucki£ inahjs cxcidijsjcaufa quad à honeftiore in noftro excidio plederctur:^d quan^ do futurs fit, nec fci't nec fcirecupio.fa tis fuit mihi obftitifie quantû potucrim, non fols priuatum ancdlS, fed etiâ tan^ tum mals ab omnium capitibus auertc rem.Nâ quod ad me attinctzquin perie rim nihil abfuit, nifi diuinamanus me fubleuafïet,prim5 monitu perfomniS, deinde confcribcndolibrosillos admi-rabiles Theonofti,in quibus affuiffe mi hi numen aliquod fan's intelligo.nâ fub lato dolore omni Indus, me mihi rcftf tuit.necp enim folS fcribendo,(ed etiam legendo illos omnis calamitatis memo ria,omnif(ç dolor abfccdit ac tollitur.lL lis ergo libris no his opus efl:eis,quibus dici id iurc poteft Euripidis.

Qui uero quæferri pofîunt patiun-tur,ÔC Humana quicp curant ut quâ fell ciisim'cproconditione fuauiuant, his IcLlioncm horumlibrorumhaudinpti Icm futurâ exiftimo, nec folu in aduer-fis,fed in fccundis rebus. Secûdis enim rebus fi quis abutatur,ut quidâ’amare, ambitio(e,crudcliter,iniufte,libidino(c non iam fecSdac dici pofiunt,fed aduer-♦ Quodpræclareindicat illud uirgi-lianum:

Bona enim fortunafiquis male uta-tur,perinde eft ac fimalam experiatur. Qiiot diuitibus opes nihil aliud quâ lu xumSC morbos pepercreÇT quotuiris uxoris pulchrttudo dedecori ÔCexitio fuit^Vidim? Petrû citadins eut eu efiet ptfeina in hortis,fuffocatus eft in ca uni eus illi9 filius,fepté annos natus.Bernar do «idem Scacabarotio delitiæhorto-rum abftulerunt unicû filium annorS

P R AE F A T I o. quafuordcci'm.qui uero artcm adamart tes pcrforandi inucncrar,SC famâ amp;nbsp;lu-cnim adeptus eft : uerû cS ex ca in Grç ciam rranuflctjaufiis perforarcadaman tem principis Turcaru infignismagnt-tiidmis ÔLpiilchrftudïniSjfilt;; imméfi prç cij,fallentcfucceffu feipfutn interemtc, ueri’tusgfauiorem mortê.PIenacftno ftra utta hüiufmodi cxcmplis,ut nÔ mi nus neceflâha fit hçc ars 'a nobis tradita, fcelicibus qiïâ etiam miferis» Qiiod ctfi tuto etiam liceret inter tot pcricula ui-iiere:nihi!ominusfaltem propter iifus feientiam utilis eft. Sedcûdifciplinariï qtiedam magis fciâ quam üfu cÔftent, ut Geometria,TheoIogia:quaedam ex ^qüôjUt leges ÔC medicina, hæc ex ho-rumgenerum neutrûeft fed ex tertio in cnio plusualetexercitatioquâ feien tia Parum enim prodeft fapictiâ fi quis ftult'e fe gerat; ut ergô ufum aliquis exercitacionem adipiftaturj quoniâ u-fus ratio trifariam confiftit,in adipifeen do ipfum,in prompte exequendo,5lt;; in eins perfedione habenda: hxc habetur naturay

tiatiira, arte, diligentia, excrcitatione^ confuetudinecp cum perirfs in ca at-gueexpcrtis.dnigentia quidem ad per-fedionemfacit, adufiim ucrbhabendum aut promptitudinem paruin aut nihil : at natura ad promptitudinë plu-rtm5confcrt,ad ufum uel eiusperfe-dionem parum admodum,uel protfus nihihars uerb ad ufus perfedioncm pin n'mum conducft, ÔC eft prfncipiîï ufus: »d promptitudinem autem operâdi pa rum aut omnino nihil, rurfus exercita-tio ad promptitudinc ufus facit,ad pef-fedionemnihil, adufumuerohaben-dû eft maxim'e neceftaria. Ipfa etiam co fuetudocum pcritis ad perfedioncm ufusplurimufacit, adufum prôpti-tudirtemaliquidpoteft. piincipiocxor nandus eft animus,corpus firmandum, '' munieda omnia bonis funt fortunæad ■ excipiédos idus aducribs: indc cogno fcere oportet qui finis fit nofter, nili e- gt;nbsp;nimfincm noftrönoucris,uclut nauta quiquocLirfumdirigatnefcitjin inccr- • tofempcr uagaberis, neque cognofces '

iqirod «itc genus illi conueniat.fcire aï5t id non ponumus,nifi natura noftra qua ïis ßt inreliigamus. Sed quod ad natu^ ramipfam arrinet,duo funt quac dubite mus, tertiiï nero peculiarecft ipfifinu Et ad naturcm qtudcmilkid primum, an ob obitu animus pœnç amp;nbsp;premtj par ticepsfitfuturuscorum, quæinhac c* gerit uita : Secundum,an aninri omhes eandem fint fortem fiibiturijfolum ma gnitudinedif paruiracediuerfam. Vtß exempli gratia,omnes beati quidem fii turi fint,led aîiusalio magis aut minus: an uerb ctiam pccnarum amp;nbsp;dolorum ca paces crunt.Manifeßum eft aut in prima dubitatione quatuor queftiones in cludi,nâfianimi pccnas amp;nbsp;premia fub-cunt, ambiguQ no eft quin fupcrfint 8d fintimmortales, quodcpfinguli feorfii maneant,ncc in unQ confundantur töd quod eorum quae hic aguntur in pofte rum ratio habcatur. Qiiod fi ita cft,palâ fit etiâ nos omnes neruos intendere de-bere,ur iufte,fanlt;fte,innoccntercp uiua musjomne^ côfilium,omnc(j cogita* tionem

(ionem noRram e'o dingcndamjit poft morté beata illa uica arternat^ fruamiirj nec^ (ölum ut bonis illis tam immenfîs potiamur, fed etiam ut pœnas tam graues ein'temus. Verum fi pœnas non fu mus fubituri, fed folum futuri parttci-pes premiorum,poterimus tune utricp uitæconfulerc,8C futuræ uirtute ac pro bitatefntegritatecpmorum,ô(S præfenti curando ilTius commoda,ualetud(ncm (cilicet,opes,filios,amicitias,famâ,cæte ra^ id genus bonorumjquæcum höné ftateconiunda funt.At tertium dubiS non circa rerum naturam uerfatur, fed in ipfius finis ratione tantum:atcp id eft an ubiincertu fit de his, quae ad animo-rum pertinent immortalitatem fuppli-cia^ ac præmian'mo nihil quafi comper ti fitjUelut Epicurci exiftfmant, expedi at fequi maiorem expeeftationem, licet ualde dubiam ac pene defperatâian po tentib. inhaerere,nam quæ Ariftoteles, ftoici^ produnt de honefto , uirtute, præclarç^ illede moribus difputatio-nes, ac de iuftiti3,precipué fi ipes meri

Corum ab obitu auferatur, tain funt fri-gidae,inanes ÄS ridiculæ, ut nihil magis. Qiiod fi praeter has dubitationes illud etjâfcire liceat,dc quoaclSeftinlibris «de Arcanis Aeternitatis,an mundus fei licet ô^hôminS genêratio fine aliquan-do habiturâ fint, an non,tune expedite ^debonorû fine determinatepofiemus» filiorum enim ftirpis félicitas ad bona conmunia, non propria pertineret, cû inter mortalia bona numeranda ef-

fenualioquin aut prima futura ac prin-çipaliSjlonge^ fapientiamaior a ten in'r il ture.Itacp S Socrates quicScjaîq de Il moribus tradarunt abfcp naturaliü re. Il mm determinafione,opcram utdicifo I' let amp;oleSperdiderunt. Abfurdius ta., ë nien Ariftotcles amp;Stoicicgerunt,qui, ut dixijfublata fpe premtorû SC pœnai u ab obitii conati font uïrtute cite bonâ

hominibiis perfuadere.Ec efTent quidc Uirtuteshac rattonebonç,fed non om* nés. Vers fola prudentia, côftant{a,C0-

Hnentiajortitudine atcptrâquillitate a, hinlS muniemus, Côftâria quidem ad-’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b uerfuà

Urrfiis calamitatcs quæ iam nosoppr/.' tnunnid^duaqusrationibus.Prima«^ acqua omnium mortaliu furura Gtcodi*-tiOjimb melior infeliciû.qm moncdo nl hil amitcét, atc^ hxc ratio omni tncerori (àtisfacic,tametfî apud puoCdam no adlt; iTiodu firma clTc iiidcat. Altera prorfus firma eft,etfi no tâ ampla, tanta tame ut lucftû quemlibct fiinditus ciicllere pof. fit,amp;accrbifsimos dolores tollere.Defa pta eft aût ea e Plotino, oes uidelicet in iurias,omncs linftus iiift'e nobis adueni refiCinferriï licet qui inferuntiniuft'e nobis il las inferât.ltatp fi iuft'e nos fubi. miiSjCtiam leniter ferende funt:qgt; uero alias iufte fubeamus,hauddubiû eftè de bct,cfî fint præiiifæ:amp; lî prçuifç, ordina tæ,atcp ideo’a Dco côftitutæ.quæcuncp aût à Deo côftitura fiint, iufta omnino funt.Netp.n.uel fapietia uel poteftas il-11 defuit, aiit inuidia uel ira moueri po« tuir,quinomnià iuftéô^ etiam protem Corû ratiÔediftribucret.Necç ergo du-itandûeftde tota ifta oratione,nifi for tafte ab cius initio ^d eft didû, omnia

qiîç côtingunt præuifa efle. At höc oßc dût tot Pythij Apolltnis oracula de Grac ciç calamitatib. de morte Philippi Rc^ gisMaccdonûjtot oftêta de Cçfarû obi tu. Sed omittamus antigua, flC innita-mur prçfentib.folû ac uifis a me in nece filij,gcôrtatquatuoreuidctib.prodigqs (ta prxuifam, ut genus dies latere no poHèt.ncrç uerbexiftimandû eft filiunt meß aut me tanti fuifte, ut noftra cau-fa noua lex fcientiæ futuri fit coftituta: quinpotis omnia arque certa efle apud Deß,no tarnen prodigqs oftendßtur.nä ut luporß cçdcs iüftc funt ob fceler3,fie agnorfi ob facrificiß.Sic ille obtulitfiliu fuum,fed præfciens mortuus cftifiCquä parum abfuit,ne unicß filißab Abrahä* * utimmolareturrepoftcret. Quid ergo op9 cft ut mctuas,nc cafu in calamitatc fnciderisf iniuriamaccepcrisÇ’ iniufte damnatusfislt; Quodfiitaeft,hac una rationecOnftrmaberis, modoarqui pa^ tiens amp;nbsp;amans fueris, utanimiinten^ donem baud remittas, aut in pofte-rutn doleas atqueeuertaris. Simili ra-

t . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I? ’ tione

itóneferes fortiter incumbcntia malâ* non quia non terreanc (ut ftultiquidâ pcrfuaderc conâtur ) fed tanquum ne-* cciïaria. Et ne ille àfsiduo metu euerta« ris,8C uniucrfæuitæada perturbes tri-fti cogitatiÔc, nec ullâ dulcedinem pef , cipiasxontinebis etiâ te ab ira,cupidita te atcp libidine,quib? malis fi fuccubue ris,non euades e maximis infortunés, iiixcp etiam à periculisingcntibus,etiâ fi Rex fueris. Prçftat ergo nihil amare immodic'e,quandoquidem huiufmodt amoresautmagnosludus, autmagna ' damna afferre folent. Ad trâquillitatem ’ aût plurimû facit coniyderatio hare, quantûcult;çpofsideas, id totû minimu \ cfttotius terræ cÔparatione: ipfauerô terra totius orbis cÔparatione, nepndt • quideminftareft. Quid ergo tâ amplS eft. Ut partem aliquâ pofsideredicipof fis Elus uerb quod habes nihil ferme ruG eft,fed procuratorum,difpéiatorff, £âmulorum,filt;ftorum,amicorû,furum, fi defint litigatores. Quin etiam qualis ufusç'quanto plûtes inculina,tantôplû

P'RA E F A T I Or f es qui tuisiut, fcreant, tradant cibari» ijfdê ibrdidis manib.quibus feces deter gGt,etftcrcoraria uafadcferût.Ipfa uerà UJtanbreuiseftjCuius initiûfini cohçgt; retç’ Et in cuius principio nihil certi ha béas,in fine nihil fuperfit C Denicp ad te ipfo mifcriores couette amp;nbsp;lactus uiues* Inipicetriremiucalamitatesjcarcerisdut ritiem, Xenodochiorûfœtidatcm, fia-bulorû inopiam,in quibus ftipula ÔC mus pro ueftibushominûfunt. CacterG nudi iacent media hyeme, fqualore ilhr bleep obliti,famc, frigore, morbisep narijs conflidatijUt eorum multi ne manu quidê adcolligendam ftipem extender re ualeant.Intucre ilium qui iacet ad ur bis noftrç porta Lndouicâ perpetubin ledo,cuius pedes percifi 'a relique cor pore ante ilîG pofiti funt. Narrat Chry-foftomus, nidifie fe Demophilu qnen-dâ claris parentib. ortu iamquindecim annis perpetub trcmentc,in lama panp tatecû unico ferno traherc uitâ. Alinm nomine Ariftophneu Bythiniû côuuL fionib? totû diftortu iam p (exenniu in b } maxima

maxima omniû ret 5 inopia cû aRcina iti xiflc, cS nulliis ob foeton's magnitudi-ncm illi appropinquareaiideret. cSuer tête deinde ad dânatos.ad meCaHa,ad la pidicfnas captiiioscpTurcar3,ubi uxor nlqc^ fînguli diuerfîs dominis uendunt diftrabendi afportandi in lôginquif-fimas regioncs,quor5 nec nomina audi re licebit.Filia SC uxor proftituunt, filtj in cathcnis impubères ad fœda minifte ria,puberes ad fodiendâ terra adigunt, êC tarnen hi oés uiucre uolunt, tu ucrb déploras tuam calamitatem. Quid de priuatis omnibus dicam, nulla domus miferia carenfi diues,infîdiæ,liuor, dif-cordiaifi pauper^omnia defSt.lnde mor bi metus omnia exagitant, hçc cG tu côfyderabiSjinfumma tranquillitate ui lies. Reftat ut de pradentiaagamuSjin qua facQo magis quam uerbisopus eft. Peccatur autem circa illam multis mod's , primum ignorantia praeceptorum quæhic traduntur: ufuquoc]p,atlt;pob id confuetudincsloci cailere oportet. Qiiod Licroplurimu obcûhuic uirtuti

P R AE F A T I o.' eß tmprouifum conßJium, ßru arte micoriîyUel tccû traAantium:feu^d rel natura 2C prçceps occafio nihil tempos ris dec, feu ßuhicia tua aduerfus primS ultimu errorem te exercebis diligen Cer,fi non unquä q^uic^ proferas aut de libérés, nifi perfea'e intelleda re, item re etiam intenelt;ßa,ni(i confilio peritorS in ea re adhibiro.nihil etiam ardu um ag grediaris nifi prius parentib.aut fratrib. autconiundifsimis adhibitis in confuL tationem: refpôfiï quotçin die fequ entern différas, etiaminleuibus negotqs qyçinchoaturus es.Periçpe enim ex Ic uibus inttqs magnae in tota uitamuta-tiones eueniunt.cöfydera etiä cQ quib? negotiü trad as, amici ne fint an inimici aut çmuli rui, item prudentes an ffulti, improbine an fîmplices, q^uae caufa eos impellat uttcfolicitcnt. Semper ucro ab hisqui te urgent cauebis, fiCrem i-pfam quomagisimpellût différés. Doli enim pellis eftceleritas.êC qui urgec dois armat, qui retardât remittic cô^ pedes till inqctc. Inrepencinis aût cafib9 b quan-

P R AB r A fl O. ' quants potcs tc r etraheSt^Jd faltcm cog nofce ah dolf quicquam fubfit.id cftam cauc,netnirrcparabih'amala tc conijci-*. as, deinde quos potes in côciltum ad hi be,ô(f Den rOga ac confulc. Optima eft ' autcm ut priuspericulo occurras,qu5* ni ipfi rei,toticp negotio inconfultus ad rem accedas.Cafus quocp prudentie cô , filia perturbât,audis falfa narrantcm aiïèntiri melius eft qua contendere,fecl fî potes,non andiremclius cft. Abftine-bis etiâ fcômatibus, memor cius quod accidit Antiphonti à Dyonifio SC perti nacisfilio à Caracalla,cSeumGeticS quod fratrem Gctâ occidiflet p iocûap pellaftct.ftatim enimoccifi funtab illis, quos fcômatc ofFcnderat.In uniuerfum autcm memineris maximaftultitiæpar tem, imb totâ ferme in nimia de feipfo exiftimatione côfiftere.nam qui minus dccet de fe pollicent hos timidos foie mus nominate,qui fî nÔita occafioni bus utâtur ut dccet, fecurius tâto tame uiuûf. At de (e plus polliccntiû tria (tint gcacra, q otnnia ad infaniâ perünct. Pri ' nbsp;nbsp;/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mum

tarnen folö plus /cire fibi perfua^ det,objfrcquêtiâ in ftukorum numero cenferi non folet.nam omnes hoc mor-bo ferme Iaboramus:ac maiora aut plu-ra fpcrare quam habiturus/îs, Rulti pla ne cft, inter ftultoshi numerari fblcr. Verum plus poflequam poflîs crederç aut habere quam habeas, hoc non tant, ftulti folum, fed infani atque pcrditæ amentiaceft. Itacp ab hoc maxime, tum etiam 'a fecundo gencrc cauendum eft quod fi etiam a primo tc eximere po-tueris, magnam ccrte calamitatû occa-fionêabrumpesatœ effugies. CacterS uirtuteshae animi niblataimmortalita-te etiâ nobis utilesfunt, fed no tame cis plcnc utendum: nclt;^ enim temperabi-mus ab aliéna uxore, a uirginc, nec pro patria pugnabimus,/ed folum his ad co gt;nbsp;modum noftrum utemur :altjs autem nullo modo,uelut Iuftitia,Fide,Libcra » Iitate, Veritatc,nifi quatenus ad nomen

gloriam captâdâ falIendS^ hominé utiles crût. Ergo ut ad ré redeâ, eu in li bris Theonofti fine hue noftrû animi^

P R AE r A T I O.' faclicitatem ac poenas ira oftcndcnm^ut multi forfô duuitare ueltnc nuHi poCTtnc qiiamtutniiis athei fint, ob id omnia ea aux ilia prxfentibus in libris pretermiD» quçnullomodo prauam tradationent ar(^ ufum conucrti poflrnt, ne minimo lucromaximanatiaduramfacerem^auc facere alios doccré. Circa ufûaûc diligS ter obferuarc oportet res,opportunita-tes locorS, temporu, perfon3ru,ac reli' quarCi conditions. Ambiu'ofum hono- ' rabis^auarolucri Ipem propone, iuuc-nibus illecebraSjIuxus S)C uoluptatum oftcnde,iniuria^edis uiam ulciicendi ita non (ecus ac aues pifees^ turn feras efeis proprijs allicies atc]^ captabis. Ani mo diligenter przparato ad corporis cii ram te conuerte, reda uidus ration« at que laboribus temperatis.Inde fortung auxilia quaeres, uxorem,filios, amicos, opes: plurimum autem ad has confère uerfari cum probis,prudcntibus,benc-fortunatis,ijrqûcquibus cumtu fortunate aliquid experiris: 6^ contra eos de uitarcj quib us cô infoeliccs cuentus for tiris

P R AE F A T I o.’ lirfs. Neminem phis iufto amabfs, Rec prorfus amabis qui te non amet, praeter parentes, filios,fratrcs, fratrum^ filios, fi continuât ut ab illis non amerts,ncc tios qui Jem,ubi alij fint ex bis qui te a-met, nihil enim infelicius cis qui te nô amant, aut immodicè amare. Aequalis .n. molefiia eft feu pofiideas, feu amit-tas.Practereacû foelicitas noftra in trib? cÔfiftat,re,expedatiÔe et opiniôe: qhis duabus ultimis prudenter utitur, prima haud ualdé aeget.Nam confiare feli citatem fnagis opinione quamre indi-cio eft,quod fi quis nondum fuïceperit filioSj'aut unum habeat tantum,non do let nec trifiatur. idem cum quatuor fuf cepçrit,pericrit^ unus, dolet ac lamen tatur: Rwrfus fiquis non cogitet in magt; ximb etiâ luducôftitutus,nihil mali fen tit, perinde afiieitur ac fi nihil incom-modi pafhis eflct,nequc doleret unqu â fînunquam cogkaret.nam dolorû corporis qui nos cogiéare defccogunt alia ratio eft: opinione igitur nô re,aut faite magis côfîfiunt humanç felicitates ati^ miferiae

P R AE ï A TI O,' miTcn'æ.Expedlatio aut qtiafi media eft inter opinionê SC rétre ipft tenuior,öpi-nionc folidior, V eru nifi animum ipfutn pracparaiieris,nuno horü trium modo-rum bcatus cflê poteris,imbcontra mi-fereris.nambeatus eneniillo modo po tes, imb mifcr es, cG optatis no frueris: at n animü cupiditates non cohibuC' ris,fieri nö potcft ut illis potian's.hiima-, na enim mens cuni cupiditatibusin in. finitum cfFeratur, nunquam poteritfa. tiari, cum natura Humana infiniti no fit capax, imb ne magnæ quidem cuiufdâ partis eius quod optât: ncccflc eft ergo utfiquisnon cohioeat cupiditatem SC defÿderia,quamuis potés fuerit et Rex maximus quidam,ut miferrimusfi'tfir-fus.Quod fi mods his pofueris facile fc res aduerfa propria, SC fi propria etiam facilius aliéna: filioru, fratrn, uxoris, a-micorum,afïuetus enim patienterferes tua incômoda,lcuiu s feres aliéna.Faci, lius etiam curabis ilia,modo hi obtêpe-rare uelint. ut enim medicus facilius a-, lienos morbos q proprios curat:ita et fa piens

P R AE P A T r a pfens ac prudens ad u er fa filiorû uxo ris gpropriatSC licet dicat Chryfoftom? fiipremû malorS fuftinet qui in metu in cidit,ne fine filqs decedat:hoc tarnen fu prem» malû,cpcogitationeaugetmuk tis naodis diilolui poteft. Si animus ad loca bcata migrât,fi generatio Humana ahquando finit, fi filq fratrS aut ex ma-t rdb U s,for or ib U s patr u clés fu per fint: ni fifintjperinde cft ac fi filtj fuperfuifient» Dcmû illud cogita fimilc eflè hoc, ac fi doleres §d orbis terrarû monarcha na-tusnÔ fis,nam plures monàrchæ funtg ij quorum ftirpsfutura fit (èmpiternatq modocuncp aût ôi. quandocuntp fînetn habitura fit perinde efi prorfus ac fi fine hlrj s obtiffent.His rationibus, fi ratio nis côpos es,tibi plane fatisfàcies, ctiâfi ad opinionem nô rem refpexcris. Illud etiâ animaduertens, qtiot homines fu a fpüte fine filtjs obire uoluerût,feu facris initiati,fcu etiâprofani.Hoc fûmofut uî detur)malorû c medio fublatofitaenim noftrû femper eft infiitutû ) aliaomnia minora aut mediocria,aut minima fa ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cil

cil^ fercs v funtuerb ÔC c calatnrtatURÎ genereqiiædâquç fui natura bonapa-riuntjUC labores, paupertas, inimicitix; Vtenim ex lilif herba grauitcr olentc iiafcuntur flores admodû iucundi odo^ ris ÔC formægratx: ita ex malis quibuf-dam peculiaricer bona oriuntur.In Hoc gencrefunt morbi qui afsiduè reuertS tur.hi cnim temperantiâ pariunt 5gt;C con tinentiam, mortis timor hominé eau turn facit, probum ac ad omnem occa-(lonem paratS. Similis rationis funt le- ' (fliones ÔC fabulæ, ac intempéries Poe-tar um, in quibus fl non ex malis bogt; na feliguntur,ex turpibus faite pulchra excerpcrelicet.Sic etiam turpium imitatie aeledat, ut in edypis mufearu m fie fearabeorS iraaginibus, 6e in hiftrio-nib.cû ebrios ftultos^ fingût. Luc^ùs quotp deledant bis in rebus q ex fe hor rorem pariût.Pidura quoeç horrêdi ex cidq deledat ctiâ illos g in eo periculo fuerût. VelutapuduirgiliûjCû Aeneas Troiç ruina in parietemiraretur.

\ Sic ait: ac(^ animû piâura pafeit inanf lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sed

Scd quia ciï ca cçcidcrant toi amicf,atç toniundijfubqcit Pocta: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(uuicS.

Altj uero non ita,fecl uelut in tragöe-dtjs altcnarü calamitatG cómcmoratio-nc uoluptatcm capiunt. Vtin3 crgohu lufmodi calamitatcs cucniant quaruni mcmininènon pigcat,fiC ut alicnis potl usquânoftn'sexcmplts fiamus fapicn-*-tis.Ccrte propter ca quxad ufum necef fariacHe atep utilia docuitnus exrmpla nolcuem uim habcnt,ut potc q uniç cir iufdâ inftrudionis rationem exprimSt» nclt;p folQ exempla calamitata,fed ctiam errors ac uitiorum longe magisperfae pc nos mouenr quS uirtutistucheméti-uscpcómouemiir afpedu ebriorS atej infaai'entiSjót corSg expfufionc men. dicât,qua temperâtium,contincntiuni atqj parcorS.Minima ergo mutatioina-nimo uclut in hipomocho caufa magng diuerfitatis fuccedentiG,affelt;flionSamp; ca fuSjfi ein animus fit prudens ac Fortis,t3 côtincns,temperatus,ac(^trangllus,paii cz dim use, honores modici, non multi

filtj 8^ amici fuffici'ent ad felicitatcm : fi æftuct intus,nihil lâtis eft.Nô amcs, ^d facile te deferere polTet. honeftus ergo actut?eft Dei amor,inde uirtutis, poft diuitiarû, uxoris. filios ama, fed non adcèperdite,forfan te deferent. Procter haecama tanquâ ofurus, ut fapiensille dteebat. aliqui ex eorum difeeftu auC uoluntatismutatiôe,fine amici fint, flue amatoresuel domeftici,non Icuem (ènties dolorem. Porto fiincalamita-tesiam decideris, quadri fariam contin-gitplene illis poffe fatisfi'eri. Primum îiincodemgenerc aliquidboni mains priatur exea calamitate,quod fccus or-tum nonfuiflet,ueliKcuid3m afiîni no ftroleni contigit,cuius uxor cum mor tuaellèt, amp;iplacuius iuuenculair. du-Xit,ex qua tres filios mafculos fufee-pit î Abus ÔC ipfe affinis nofter, cum fi-lium unicum extuliflèt, atque ex CO a-tnilfahereditas aliâduxituxorem, ex qua feptem filios habuit, 8C nunc foc-lix uiuit.Sic Cæfari ex damnatione fc-natus açcefsit imperium, multi ex/' I . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oppugna

P R AE F A T I o. oppiignationibusSC accufationtbus in claruere ignoti alioqui ♦ Deinde fi ex malo maiii^bonum akcrius generis ex oritur, q, euenit Themiftocli qui exilic fackus eft dominus quatuor urbiu, cum domi baud praediues eftet.Sic Ro mulus expofitus Cyrus magne gio-rise anfam arripuerunr,ct paulo ante no ftra tempora Caftrutius Caftracanus. Sic Hiero. ex morbo SC cruditus ÓÓ me lior euafit. Ad hecfi plen'e uindidam de his qui calamitatem intulerunr,fu-metelicuerit. Poftremb fi in pofterutn cxitium parari fibi intcUigunt,quiiniu riamintulere,nec tarnen interim quic-ti uiuunt,quemadmodum Sd Chriftia-ni Iud?lt;os uki funt. cauendum eft autë ne nominatim in hoc genere quenquS laceftas: pcriculofum enim eft tibi amp;nbsp;ft lis gloriofum. apparet enim ÔC caligu-gam 8d Neronem ôd Eroftratum, mul-toftp alios facinorofoshomincs quçfiC-fe famam ex flagitrjs. nolut multi nomi nari.’Aon ob dedecus^fed ob metum,u-bl metus defit, earn infamiam nominis c %ternitalt;

æCcrnitati utilem ciïè putant.Qiiapro-pterfómiliam'ia odium pofterommin iniufto facinorcjfi ultio te dcleAat, co-memoraflefuffîciat.Cætcrum rnaximç calamitacesfuncquaî fynccre funt,ine-uitabilcs f'C ex quibiis redire non licet: atcKideo mors line dedecore Sfcrucia tUjliis ramen qui dedecus morte mains , nonefieexiftimant.Morsetenimcum . cruciatu 5C dcdecorc,dum animum d*. ftrahit atque confundit,licet aftantibu# læuior uideatur, magistarnen faeàâ eft quæ fyncera SC breuis eft. De corporis autem dolore aliudftatuendum eft: is, ergooftendit SCinmalisSC inbonisni- -liilmaiusefle cogitationc.Qiiod fi rà- ‘ tionibusprçditftismagnum animidolo rem,ft triftitia lit ex prefentibus atlt;^ prp teritis,feu timorem ob futura 5C iiicum bentialeuare non licet, magni SCnoui dolores ac cafiis folent curarüaut potu Mini in quo radix mâdragoiac diluta fit, ut docebat hypocrates, uel ft breuis fit affeduscroci orientalis.Vitiorû aötani mi maximorû qualia funt aka,amor im

modieus, pttnacia,fhikitia, impoccntfa,' ineôftantia in alqs mcdelaeß, firationi no parêt.ncc auxilijs uincunt naturalib, timor SCtriftitia maxima ac diuturna,ac defuccudo.In bonis aut adtpifcêdis maxime curabis ut fenfim afcêdas,ac quafi per gradus: unde fi primü gradCi amife riSjUelut in icalis, poftmodS pedem n5 ade'o extendere licebit,ut pofsis afeen-dercjfcdherebis inimo. Ergo primunt höcgradü quäcelcrrim'cpoterisarripi-es.Qiix uerb plurimu ualent ad pertua dendum funt.honeftu,utile, cxemplü, præces uel mine,religio,amp; perlonagra tatcôfiderâdû eit ctiä ut res tâti çftimes dû habeas, quanti fiiaamifilTes.etenini fihomines fenfum amifsionis haberent dum pofsidenr,nemo nifi ui ôc coaclus in miferiam incidcrct, fed quoniam dû babemus non (entimus,quaUs{uturus effet dolor fi amittcrcmus, turpitcr in eum errorem inetdimus: palam eniin eft calamitates omnes atque miferias in amifsione atque priuatione confiftere. nä dolor eft amifsioindolctiacamp; morb?

P RA E F A T I o. uaktudinis, QC iitdys Chwftianoriim. ergo fi filiS iiel fracrem, uel fund«, iiel domii m, uel pecuniam habeamus, ubi amiferimus dolemus uehcmëter.In.cu n'a ergo habentiu caufa eft,S61udi 5lt; ali or urnerrorû, ex qin'bus in ingentcs ca lamitares incidimus: quis enim eft qui û dolorem amifsionispecuniarû ex aléa antequâ amttteret fentiret, in animû in-ducere pofTef/it ei fe pericLïlo nifi pror fusamensexponeretç’Çauereigitur O-porter ut diligenter dû habemns perfpi ciamus, ô^inHlijs quidemac domefti-ciscaftigances,abftinentes,rubuenien-tes,necogamus illos abfcedere, aut.nc ïmprobos reddam us : contracû ulcifci improbum quempiâ familiärem inani^ mo eft,nihil melius opti ma tradatione nam poftqdeferuerit nos,fenticns quâ-turh amiferit gr auiterplcdetur,dirum hoc pœnc genus, atlt;ç ut alias dixi a ci-uc noftro Lypithochô excogitatum.In his uero quos deferere cogimur,fi ante nosfuerunt, natura? neceisiratem pro-ponere expedit, ut in parentibus,fratri bus.

P R AE r A T I o. buSjtnaionbus.nam nifi iIK pn'us te rc-linquunr,omnino necefle eft ut iHos rc linquastu pan dolore, pcriierfb naturae ordinc.In tjs aût qui poft nos uenc runt, ut fratrib. minoribus,filrjs, equis, fiamiferis, cogita tempus in quo non-dum babebas.pari enim forte nunc ute ris, nec^ uerótum dolebas nee triftaba ris, intcriedlö aut tempus quo ufumil-lorum poftedifti, quid eft quod non id inter delitiasSCfauftacolIoces, eorSqj memoria quae tuncadafunt recrecrisîT In omnibus praeterca caufis quæ hic no adeb cxplicatacuidentur, imiratioe per flip piemen to uteris, uelut in cuftodien daSf cohercenda tmpotêti familia, exempla duces a phratrqs,ubi tot capita 6^ tarn diuerfis moribus 0^ conditionc adeb quict'e continentur,fame,uerberf buSjCarccre, duritie,ut cogantur ea ma xime quae nolint: deferere amicos,am-plcdiinimicos ,''ut omnia inobfequio pofitafint SC uoluntarqscoadisadioni bus.Eademcß ratio in facris uirginibus, atlt;^ has perpetub in domo côtinemus, c $ iUos

fllos nô nîfiimpetratodliceflu ÔC comî-te adie(îîo,ne hber'e quicquâ agere lice at.Eadem ratione impotentes domeftt' cos ôiTpetnlantcs domabimus.His ergo armatiis praefidijs quicunep ad hune li-brum legêdum fecontulerit, inrelligeC quantum utilitatiSjdecoris ac uolupta-fis fibi corn parare ex eiiisleclionc lice-at.nâ quæ tantimagni philofophi,coru pace dixerim, in hoc genere fcripferût uixcatulæ mortuç ludum leuare poiïcquot; iiidêtur,ut in aduerfis nô modo fuppc-tias non fcrantjfed alia doccnteSjalia fen fientes,ac agentes miferos fuos clientu losaliorum iniuriæ exponant aedete-ganuquamobrem parce illorum ledio ne utendûeft,quæ nec pietati fatisfacit, aduerfisep prçceptis atep ambiguis fen-tentqs cû ea ludatur, nec utilitati homi num atquc uulgari opinioni, fed ipfos impotentes Sepauperes ac côtemptos cfficit,ncc ualidis rationibusieuat mife «arumdolorem.Nosucio turn hichugt; manitus, turn in Theonofto diuinitus docuimns cäs rationes quç omnino gc

P R AB F A T I o. nus omne calamttatis abunde leuarc poïïunt, fed tarnen ita ut quædam adeo acerbe fint,ut plane enarratione corum quæinTheonofto continentur indi'ge antnbi enim explicatahon folû at^dL lucidaeft enarratio immortalitatis ani^ morum, fed SC coniunâionis illorucŒ dijs glorie^ immcnfæ,tn fpkndoris ac uoluptatis jncfïabilis qua ab obitu fru untur.Incuius quidem librt eonfedio« nefperabamusaliquoadiumento futu rû eum Marei Antonini librûjqui dcilH us uita nuper in publicûexqt. ueröfeu illiusnonfîr,quod magis arbitrer: feu melior fuerit princeps quam philofo* phuSjfeu fœlicior quâ fapiens,nihil de-prehendi ^d ad meû ufum polfem tra-ducere.Multa enim c5 eflent nô afper-nanda, tâ inordinate tarnen côcife amp;nbsp;, prorfusfineulla dcmÔftrationc feripta ftât, ut alio Antonino cxpofitorc indi-géant. Cæterumtibi b flos patritiægen lis urbisnoftræOdairfane Cufane,qui folus in tanta calamitate me non a-fpernatus es, fed cumdefpedum me c prorfui

prorfus ab omnibus cxiftimarcm ,in i- ' pfoacerbo Indu munere ctiâcgregio Îîgnificafti, quantum fi licuiflet uoluiG fcSjUirtutem^ apudbonos atq? pro- • bos uiros.uirtutifcp opinioncm immo- ‘ bilem efle.ribi,inquâ, hoc totum dcbe- ' turjdcbcnt^ mortales, cuius fingulari prudcntia ôi. probitate far^lum eft ut ab Ibluipotucrit. Quare munushocno-ftrC qualecunt^ accipe uir iplendidifsi-me,melt;ÿ tua irimebencficia teftari ho-norificcntiusnon poHc puta,quam cQ

INDEX EORVM OMNIVM, Q.V AE IN TOTO HOC CARD A-ni opere nuximè obftruatione di^na uifajiint.

BARrthoniuxx xdrianilmp* diOnm ad iaimi-hortulano rcx com nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7x4

Abortnm ticien adnlator non «ni tddiQos 6jf tii ^7f 8c ^76 adulator amp;nbsp;difsimulator paf.

buit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;98s adulataris proprium éff

accepta uix pofTont reddi ezt adulatoris dcfcripti« éjr4 achillc quid nobilitautrit 714 adulter qnomodo cojjnofca-achillinus philofophns peripa tor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^94^

teticur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adulterqu3 definiatur

fat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;717 adulterium omnibus natioxti.

aßionefuatepora habere 76} but olim inuifum 9;^ adolefccntquoordine inftitui adulteria execrabilia effe

debeat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S71 Aegypti rex tx feiuis cligitur

adolefcentem fallere facile eft, fol. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;824

uincere difficile 1022 Aegyptioruminfunebritmoa adolefcentum uitia innumera fol. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;386

bilia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loaé xmulatio difeenda

adolefccntium quatuor infti» zmulationis exemplum 327 *otoTct nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^6 icmulatio inuidia 8c indigna.

adrianut imp.laudatui 210 tioftimnliadnimitcs fit fdliaautiiiÛutcft 4^2 zmnlatio triplex

da occidit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnune nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14M

auarisiauidia pcrutilis éfS fol. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4o*

ftoriainfcripflC grxcatn i6f fa qttx cauere oportcat 6Qf auguflus bis 1 Poiupcù* uictas beaefâriendi ratio

bat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7)7 beneficia cui impartiendû^ox

dcleûabatui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;beneficium in j. generibusM*.

aulx impedimenta maxima pofitum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;éof

duo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48X beneficmlibcrius peterequii»

authoris feopus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8. beaefîcü coUatio lege niedtî

lefaûum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;beneficii compenfatio eft ait»

cardani natiuiti* ^^7 cardani moi Sefortuna ytj cardani cafui in amicitia po* tentiorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jt»

card.clcmentiaergifiliS tojt cardani animus fyncerus U17 card.refp6f.ad ctimioat.tt44. car.fil.iufté dinar! nd pot. tty* carolui V. Imp. Max. ncnena

»»rcerijtrijgtnerj 834 cxrreris feptccn genen 84^ carccris incommoda

cardanut febre tertiana dcca-

bnit

eardaant mortem timet i8j catdanus nomcafuuundeha-

beat ■

catdanui uiorem dneit 465 cardsn. furdus dfe uellet 170 catd.ucnerisimpotês fuit x8* cardsQus de feipfo 377 catdanus pro educatione filii

quantum impendent 43» card, focenl lairdat 439.460 card.paupcrt.fua dcplorat493 card.qnado fcripl.fuos lib. 513

cardanus premitur infamia yxi carolui Magnus propter pieti* cardanus conquetitur de mor temlaudatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tot

te filii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;571 carthaginenfes ingrati Ä49

card, fcribit quo animo priu- cato oâogenariui gnccai lite« ceps inamicitia ergaen fue« tasdidicit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«71

rit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cato Cenforinns »98.

cardanus de fuis libris ypy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xoo. loia

dcrindi dicit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1107 cato Cenforinui oöogenariut

cardani in medicina doa.t74 «to Vticenfii acccnfli carbo-cardani memoriaal quid iuue nib,fcipfunifuffocinit lyi

tit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J78 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ catul-

«toltus nix trigdîmum exceC- comtnodut fitaanum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;commodutn pcculiarc in ad-*

ccnatio honeftt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijo communia cum omnibus duo

fol. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiyy conon pro Achcnicnfibuf fe

eibi qui ntendi/int xt8 fponce occideudii offert ip8 cicero primus apud Korn, phi- côfïdtrüda circa calamitates 8 lofophiam docuit 406^ confuetudo malorumipfa m* cicero quumodo nomine amp;nbsp;la minuit

taredidiccrit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49^ contemneus leges ambitiofus

ciconia exemplum gratijt tfyS eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7?7 cinis bonusqnisfît pâ contemni 9t: iniuriam pari u-ciuitas qnibus cenfîftat fzo trummaius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49^

«laudicatio duo facit 284 concemptus iuftamob caufam clientium Sc amicorum oiFicia cur difticilius tolleratnr49;

quorfum pertineaut ifj contemptus quid ^87 •ogitatio in mortis periculo contemptus duplex 488 fol. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»44 contemptus cui probo occur-

CoiomannusPänonisrex 152 reredebeat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;408

fcl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;176 nbsp;fol. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49*

eontemptus ïduerfatur glorias JiA«aquid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tfjo

Srbonoii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^8 dindumeftlibentcr

contemptuprzfe ferentes Ca- mus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;498

vendi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^4j dcfcnfionis caufa uidenda eft cotitemptum contemncrepof aniuftafit

temptu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;490 deformitas inter mala fortume

turn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z4 defotmitas corporis animi pul

randa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4; delifta duasob caufas paniun

funtfottuQK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;80 deliberationis nominis error

circulas ingratus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;638 demctrius Phalerens apud Pto

uit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7J5. nbsp;nbsp;cjuid fit

D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dcfyderium pecuniarum amp;nbsp;o-

I N D »nimos cnecat dômitianus mufcas ucnabatur fol* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ZlOf

(lomitiani ira arque inopiaata fupplicia ^$6 (484 dominas ambitiofus furiédus dominatio rcgum. quz nbsp;nbsp;ƒ j o

draco leges fcripfîc fanguine bumano nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;817

dragutifaftumcnmfe redime rcüonpoffct nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;838

E Ducatlo filiorum 88 epicurus uoluptatis laudato r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î4x

kpicurus noluptatem fequi iu bet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;196

«quites duo Regé Hifpania; Fer dinandSCaftolonenfem cita rût ante Cbrifti tribunal error paruus in principio ma-ximusinfine nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4X4

eiuratio quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XJi

«unuchiamp;mulierei longioris uitæquamuiri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;181

quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;éjo

fauor uulgi inftabilis 4^7 fœlicitas quid lit 84.119 et 12t fœlicitas noftra ubi côlfat 27 félicitas Romanamulicr 567

I N D Micitatîs noftrz maxima pars ex cStrariis ortu habet ao.aj feltcitatisapexia uirtuce repo licpseft

felicitatis tria neceffaria jit fclicitatisordiaes quatuor57o felicitatis certucnfigiium 8$i fclicitatisnouemgcuera ligno rum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;861

ferro occidcsfperniticgc ttio felixqniselTepofsie yi8 fidemfallendo quos iniuria af«'

filius cur parentes fuperarc be^ nefleiif nonpofsit 651 filius Perfei régis Macedonum faber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48t

filiorum curam habendam ef-fe

filioru res tribus confiant

filiis miferia quot modis cotin

6«

fortuna aduerfa quid efFiciat fol.

fortune calamitatu ordounde

fumatur

fortuatos cafu bcatos efie 487 fortitudo feruo prodeft 8if flagitium infères admittit ^4^ florentiniinfuosingrati 649 francifeus Caluus immobilis

decumbebat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a88

francifeus Crimignola Vene-tiisfecuripercutitur 8tj

francifei Crimignolz fafta 81} funebrz quomodo celcbran-

tur

Furis dcfcriptio

furis forma amp;nbsp;natura 67J furesexterni grauius puniun-tur quim domcftici tiio

furesqui

furtum au donum maids faci

endum

furta domefiica publice uindi

eaada non funt aato Gedeou

G nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confcquatur 480’

QEdeon fcptuaginta habnit gratia nil cclcriuj fsncfdt pio^ filios nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;588 uidentii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48«

Genus homiDOm quod occu- gratia à quib,repcdifoleatj7^ litfuumodiutn TiZ gratiam li non reddit amicus genctatio xtctna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;60 nbsp;quid agendum 6tj

generationi utilia 974 grati« genus gentium uariarum ta functie gratix débita ubt finiatuinoa bus mores nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;387 nbsp;nbsp;eft facile flatuere 6aa

77 gratis optimum genus J77 484 gratis 3.quz in tribus aftioai-241 bus confiftunt

gcrmani qualcs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;484 gratis quotuplicet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^30

gcrmanz fœmins fufpendi ma grati« grxcis charités domina-lueruntquimferuire 847 tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;630

gualielmi Poftclli mors 254 gratis fe innicem pariant 631 gula plures occidit quim gla- gratis reddends exempla C38 dius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;753 gratiam expeâanti quid prs-

grscorninfuncbrismos 386 flandum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ypÿ

gratas unde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;630 gratiam non reddentes quales

grati homines nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;117 p^Arpagus filins patri in cœ-

IND

hutnanu humanitus traQanda

funt 1

humanxres tribus coftât

butnilit3samp; paupertas affines

fol.

humilitasâ paupertatc quomo

do différât

humilitatis deferiptio 478

bypocritarum pcffimDm ge~

nus

hypocritirnm forma 6^6 hypocritas dînât Chriftus

_Afon fordidis natalibus fuit

1 fol.

iatiuiafilii an pattismaior fit

fol.

impatiens qualis

impaticnciam cohibedâ quid

iuuct

improbi homines

improbiqualcsfint

improbi perfidi eut fint 6'99

improbum defignantia 70a

improbiratis duo genera 697

gratos elfe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßiy

feruut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jti

ftus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yt-y»

improbitatis propria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;st4

improbitatis exemplum in Ca infclicc elfe cuius uitiu fit t48 ligula nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;698 infamia tribus modiy obefi

impioiumoblationes DeonS fol, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gif

I N D infimia duplex ' . infamia.cóflitur ex iuDidiapp infamiarur laborcmu» infamia iufta quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjïo

infamia iniufta quid

infamixrontrari»

infamix querela infamiziniuflscotilitates

infamiam quxangcant

iofaiis iicrtio mcufe geftari ia cipiat

infant quamdiu laßandus lit fol-

infant en ambularc geftitquæ canendafint

infortunia ab animatis, inama tit amp;nbsp;hominib. qux fint 6x9 infoxtuniorumnoflroruxn pri. go qui fit

ingratus quit fit barbaris 589 ingratus eft perfidut fSt ingratus quomodo recufare pofsit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÊXO

ingratus quando. det beneficia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;581

ingratus quid fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;9;

ingrati in patronos coriterum in feruitutem redigendi

Ugrati fumus in peuin,illcin

fiant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x6x

ingratfiuidcripefsimum f7 f ingrat® fouere ingrati eft 578 ingratum defcribit Plautus 581 ingrati pefsimi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;éió

I N D rinm Jedocere pofsit 4^4 inimicus grauis qui$ no ïityjé inimiciocculti inimicorum genus quod odio profeqnendum $io' initnicorfiin 'confpïratio dum rèpugnatnr.confirmatur 131 ibimicorutn fufpicioneaugea tur quid faciendum nbsp;nbsp;nbsp;341

ibiuria plus ledimnr quämob opum iaöura nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;88

ibiuria condobabda ibiuria curinferatnr $24 ibiuria dbis amp;nbsp;effeäus inuidiz fol. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;324

ibiuria quo animo inferatur fol.

ibiuria quid

ibiuria qbibusinffrenda 332 iniuriam amens infene no po reft

ibiuria qûando inferaturamp;uU

ibiuria cur non â Düs inféra* ibiuria circa quid uerfetur 334 ibiuria ex quibus producatnr _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î4î

ibiuria quo deuitanda 343

iniuriam Deo inferre peticu* lofomiamp; qui inférant ^^6 iniuria infene an accipere dete

licet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fft inuidia commutée malum.fo^

ihiutiam qois recipiat ibid. Iio ' iniuxiaiûfacisfaûionis duplex inuidia auaris perutilis

loiuriarum utilicates nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inuidix amp;iniurix diferimeo.

ceat ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fjt inuidus pronioreft ad ira am-

fol. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;74 inuidiproprium* 3x9

interfeûi per induciat poten- inuididefcriptio 6$^ tiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;740 inuidi quosincifosferuant. fo

fol. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6’01 inuidiorum damna amp;nbsp;effigies

fob nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;éiji inuidiorum notx éjó

(inuidia odio perfimilis 3x2 inuidendi geuus duplex fzf inuidia Jr odifi in qnibus con inuideri noluptas eft Seres uti

io.Petrus de Medi nxorem tf. indicia amp;nbsp;æftimitio hominum uulneribusconfodit uzp quatuorrationibus modéra

foL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48? indicia quid fecetit ttjt

ioanni* Petri Buzii fabella.Fo- iulins Cxfir Staliger quid pro lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ90 nbsp;memoria nfusfuerit 280

ira Principis quod fcdari foleat iurifconfultotum iniqui iudi fol, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1}1 nbsp;nbsp;cia

ira aliqua utilis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;686 iuftjnus êfubnlco Imperator.

uerfari nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8 indinianus imperator 101

tor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;89; indus iniuftè infamatnsdupli

irriforquidprxfefcrat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ci emolumento fruaturjzo

irrifores qui fint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;692 iufti progeniem no deficercin

italorum mores nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;489 inuencsqualitcr nutriedifint

buit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;481 J_^Aftâtius Firmianus nfij ad

iucundnm nihil quouis amo mortem in nolutaria pan re nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j6y nbsp;pertatcuixit

htroaem defignantia 67p laurentü templnm fulgure ar-

fit

lez uenenariis tnagis partit

quam ficcatiis

Ifges contemncns ambitiofus

«ft

legibus non fubiacent^quxiu

fti aguntur

leonidisdiOum liber qui uult effe, feruutn fe pbilofophix faciat

liberi qui fuut

libertate affueto dura eft cit'

cere premi

liberati careers mcliorcs cfß-ciuntur

libidinofum multipliciterdi-

lilii Gregoril liber de nigratis, pâg-

lingua apud principes pluret occidit quam minus 7;^

lis quid efficiat

lite qui exercetqualis effedex

beat '*

litium dux partes '

litium genera

litibus abftincadum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’jir

ludus public! diuifio 581 ludorum genera duo J78 ludorum genera in futnma de cem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;59z

ludouicus Gallix Rex diu in uinculisfuit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;838

lupi ingratitudo ^40 lufores quales fint luforum dcfcriptio ^94 luxus hominc folet depaupc.* rare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40z

j^^Achabeç 7,filii propter do minummortife obtule runt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1064

magnates cur inimicitias exo* ptent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7iy

mors quid lit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loó

mors repentin»

mors impioruni qnalis

mortis ad ttaüatioac fex pcrci nent

mortis genus lepidifsimu.rS^ morti inhurrcntia tpj mortem neminé alacritcrfer*-

re nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-. nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïQ

mortem quxßbi fponteiutux

lerint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;108 109

morte tria tcprrs habere, xy-j mortem non tnalamefle jjx mortem figna indicant 2fi mortem fibi qui confeiuerint.

fcl.

mortaliom conditio eft,ut ex-

timo malum metiatur 16j morientium tria mala przei-

pua

mori an niuere safere mife-

liu’

mortuns an uiuusfœlicior.fo-

lio

mortuos deflerc dignu eft 5^7 mores principium 309 momm genera duo 868 mofes paupctib. qux largitus

fueiit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;710

mulieres fitcundz quales 972 mulierum mores amp;nbsp;fafta ^63 mulieribus abftinendumlt;lt;);o mutû eiTe minus nocere qua

uatnrxmortaÜumbonorS jj nutrix qnieligcndaflt 97^ naturauitioruminfinita 850 nutrix qnomodo alcdafit978 natnfæportcntû Claudius Im natrixpuerum fcrofx laftaa-

peratoY nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;698 nbsp;dumfubiecit 1041

naturaliuramp;ftudiotum part o- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O

ptima nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3x7 QBligatio inter filiumjepa.

nauigatio pitiétiî aDget 891 trë abrumpi no poffe 79t ncctiïaria adfelicitatcm coax obfequens lufiico contrarius

fequendam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;666

reauxiliom nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14 obfeqnentnmdcfcrlptio 666

fol. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;109 nbsp;nbsp;fôl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yf}

ncpotis iigi fuum educators nit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yt6

fidcs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loj ocio pernitiofo quotnodo oc-

ftcrcaureamdomumcondidit nbsp;cutrendum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yty

fol. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77 ocio qui uitamtranfigere pof-

ncro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;348 nbsp;nbsp;fint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PS-iyy

Eo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iij citn aanis incarcéré fuit 8; 8

offfciofl homines nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;panem lenem quis excogitaue

neredecet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sf6 papiliones ut tollend! 854.

animum quàm corpus ener fol. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f6f

tiït nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4JJ paftoralis apud Turcas ferui-

operis huius utilitas 18 pater au filius prxftantior ffo opifices amicitia indignoseffe patres in folitudine fcclicifsi-

opinio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;408 patrisfamilas inftruüio 435.

uoeatui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;470 patientia nauigatio auget.S^t

OFcftesinfanns faftas pauper i multis muncribus amp;nbsp;ofteatatorqualislît nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;61^ nbsp;nbsp;periculisimmunis cft

oftentatorem deflgnâtia. 680 pauper diuite nihil infelicior. oftentatio doit pars nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6-j^ nbsp;nbsp;fol.

ottonisïmperatoris infuncre pauper diuîtlas melius trafiat milites fc fponte occiderSt. quamdiues

fol, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^7 pauperis coditio meliorqndm

D , P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î9i

pau^cruinfélicitas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;phahtis crudclitas éil

paupertatisutilitas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;philofopbibeatifsiinl too

paupcrtatis uolûtarlz cffeftus philofophorum optatus lapis fol. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;471 duplex aureus Si argentcui

petfidixnota nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;660 pithagotas quinquennale ßlen

perfonîrefpiciendam elfe 1137 gladio incedete 184 perfatum régis frater ad Tur- pœnis gtauibus lûülta obiîoxi» cam defer it nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;363 fol. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54»

perfatuta rex «Qius nrbis ciui- poetatum fabulç pluVfoidiuW ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç babeat

Public! calamitat« gr»uesS95 K'hinocurura nrbs ia Aegypto psgna quid fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j8i fol. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yjÿ

tirtt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rom.pop.lexdefupplicio 779

K. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;romanorn more omnia in pogt;

repnlfa granis quid fit j8j fapietiae iaaura grauifsima 90 rcpulfa in prxftanti uiro quid fapientia: maioti quam nö forgt; fol. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49t titudinishabcdaeftcura 95

res humanac motu augctur J9Î fapientiae optimumbonn 48Q .lt;■ resmortaliumcaducas 104^ fapientiamuirtutem 89 rerumprlncipiaduo 7« fapientemrarifsimèirifci 99 Rebus omnibus quxdetrimen fipicntum monumeutapcrpe tüm afferuntabftinendu 338 tua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6c»

rctflbntiobes quibui incafib. fiardanapali noluptas 18x pofceie licet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fariaColumnx Caidiaalispon

I N D

tificem mo ri cocgit 838 fatisfiflio qualis cffe debcat^^i fceluj nulla tam dirum quod

pecunia non diluât

feipio pompeii focer gladio fe

transfodit

fecuriras duplex

feditioforum hominum genus

quale

feleucusyiCznainolis amp;nbsp;Syriz

rex fit

feneca manu trunca fuit 18 6 fenecx epiftolarum argumen

tum

feneez fententia de iuiuria no

ulcifcenda

fenex ne fe mifeeat alienis con I- ' uiuiis

fenem dccentia

feiiemfclicicrcmiunenc jjj fenesqu ales fint

fcneûus aliqKain fe continet

fgt;ona

fene£gt;utis incommoda leniri

- polTqnt

ferapioh Eremita feipfumuen didit

lenfuucognitioad fapientiam

pertiuet

dabat homines’ ' 348 figna mortem indicant zft fpcflacula quzfint 351 focietas quorum fugienda 44 focratcsftatuariifilius 46'7 focratis laus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,3^^ •

reobiiCTe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zzf

folitudincm diuinamrcmSoo folitudincm periculofam cffc 'J'Aciturnitatispræceptfi 4t fol. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sot Taurea filios fuos occidif

uontulerit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii2j tempusfanis adimerequidfo-

tefuftulit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J62 tempus quale torplfsimè pe-

fttiltitixfigna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;697 templûAmbrofiifulgureiâum

ftudiaquidfiat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;228 teftesqualeseffcdebeant 766

antnus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'' 184

niri fancli cur in folituJineta • iuerint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xyo

mifera conditio xa(S uita quid fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;747

uita humnna fomninm 1044 nitx generalis infiitutio 300 nita quomodo bene infiitucn«

niÄusopportanuiqoij uinculorum amp;nbsp;trircmis duo ge

ncr» •'

uinum perpctuo ut qai? fugiat

fol.

uircus natura fua fcmpitcrna

foL

uirtiis quid fit

iiirtus hcroica

uircus tribus confiât 600 uircus iuuidiacn excitât 601 uircus uolupcati prxponenda

fol.

uircutis fiuis

uircutii eiTcncia in quo confi'

Rat

uirtuternfiiifcn bonorum cur

vlrifccndi aftio natura: iduer-‘ fatut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' qz-j

«Itio quando ncceffaria tikio homini quid cóferat jjy *itio iniunis non conuenire quando uidcatur ƒ40 «Itionis genus contumeliolïfsi mum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j’jp

«dcionis modi omnes ßmiles fol. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;740

Itltionis diuinx mali principes miniftri funt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y4j

rttionc qnifumpferint 724 •ItionófruQusat^exitus slylTes Diomedi charus curfit

fol. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;717

tur

utilitasqux capiitnr ex fcrip-tis Cardani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;py

uxor locuplex raro commoda fol. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;944

uxor fafsa adulterium non ain plius uera uxor 114$ uxorcmprobam occidere flagi tiumeflc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1148

J^Antippen mulier laudatut fol. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^

Xenocrates nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jz8

xenodochii exemplum in iniu riapatienda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^4^

2^Elotypiaquidßt pp

Zenon ab Antigano mune ra accipiebat

zenonisphilofophiapud Athe nienfes authoritas 79

I O G E N E S Phäofophui^ cum effet pauperrimus, foiebat tantum fccum deferre ptrrtm er baculum, 'ßaculujn quidem, «t . rear,pro fußen taculo,quod iant I letate effet inualtdus, tmn etia ad J abigendos canes ac feras ,fî qua

pinos,quod erat Uh familiare edulium cr olera deferret,eadem ctiam aquam hauriret cr biberet.tam panels uir illc cotentus erat. Dormiebat dufem hyemefub porticihus fubßrato fxno pdledHe,lt;eflate in hortis fub dio,crfuper herba.Hac Uli pradulcis uita atq^fuauif-fimauifd eß.Ciudm etidmmagnus Alexander compro bare uifus efl. Ver'um cHiit dljqudndo priftcricnj fon-tem,confpicatus effet puerum uoLa mantis caua biben-tem,dbieéld perd dixit: At ifle flne philofophid^fedfo-la natura inßrucius ,frugahtate mf fnpcrdKit. Exifli-A mrfns

nMnsbeatifsimum effcpaucifsimis indigere,cjuôddif qui tales abfq; dubio funt,nullis prorfus indigeant: ne-que enim Ulis efl cibus,aut potus,uel ueflimentum,aut domus,autpecunite, aut aliquid horu, ob quorupof-feflionem nos tota uita diflruciamur.At illi tarnen nut Us indigent, quoniam eorum uita atlt;^ natura flbi in omnibus fufficit,hominis autem non ita.Quamobrent fl quis dijs fe hac in parte comparare uelit, poterit amp;nbsp;pifcibus ac ranis eadem ratione fl conferre,dicens:pi-fces in aqua, cr maxime aüiuo tempore dormiunt no ilu,zrranieinlimo:atego flmiliterid agammónne hæc plané flulta ratio elflt,ac confllium perniciofumi Konergoflmplicitercarere multis ad fllicitatem uu efl,flcundum Diogenem,fld ita animum ac corpus plt;s ratum habere,ut quàm paucifsimis indigeat. Uocflli-ciflimum uita genus efl,ut contra durifsimumcr mi' ferrimum,ita animo corpore molli anxioq^ eflè, ut dum ad mortem properas,alias fuper alias farcinas U borum,curartvm,atqi diuitiarum tecum trahere cogd' ristcum quibusdum moreris unica fpes flt in anima interitu ob tot admiflàflagitia, crfletiam illudtibi perfuadeas, er dolor tot parta,tot^ laboribus relitt' quendi,cr quod amplius non reuerteris, nec in ater' num ( cum tarnen Dij,Sol,Luna,elementa,bominug( nus,imc) er cuniculorum er muflarum,er ades ac ei' uitates in aternum manfura flnt)amplius eris.Quam' obrem horum fielicitatemfl quis reétè perpendere ut

tit^non in ipßs partis conßare deprehenJet,fcd in fluK titid,in amentia,in aÄtÄf/ttVtayquod efl no cogitare, feu ÂiÂ»g-âxt,quod eß obliuifci, imô fare potius nol te,repoßtum eße. Cum ergo harum extremarum opi~ nionum utra^ uitiofa fit cr inutilis,palâ eß,nos aliatn ^uampiam rationè ^uafi mediam inuenire oportere, omnibus in rebus fatisfadat : id fiet,fi quod in u^ truq; opinione utile eß,in unum conferamus.în prima illud efl optimum quàm paudflimis indigere, in fecun da pluribus abundare : fie ertim bfutoî iUoseflèuidé-tnus,qui longé plura funt,qua fint eaquibus indigent: longé uerà beatiore5,fi plura habeant quàm optent. Ergo fi quis id pofsit eßicere,eßidet etiam ut homines fint beati.ld uerô plures conatifunt, tùm generaliter^ tùm ex pjrte doccre.

Inter quos L. Anneuî Seneca fuit : is in epiflolis eo-natus efl homines fuo iudido fèlices reddere. Ulud mlt;(-Ximè acfiepius proponent, p4r4toj nos eße oportere aduerfus calamitates omnet, tùm perpetuô medituri mortis aduentum,rdtus,ut arbitror, ewm qui mortem uldcriter expedare poflit,cMn d mulis liberemur,fine noleflia uidurum : quenwdmodum enimfi quis in car cere pofitus,fdat certôfe breui liberandum, carcerit incommoda facile feret: ita quicertô fe nouit morte tuiifurumpr£fentiamala,ubi crederepofsitnon eße in morte malù,beatus eafpe uiuet,^:^' calamitates om-«es (cquo animo feret. tta tàm pauds,fdlicet médita-

tionehetd mortis,^contemptu pdupertdtis,felices nos redderepojjedrbitratur.Adijcit his duds dlids rd-tiones,lt;judrugt;n dlterd eftnonrjjè ntdlum in dolore, is enim eü quern mdxmè metuere folemus, num diutur-nuseünonmdgnus/imdgnusnon diuturnus:dt indium oportet,fi formiddbile ejje debet,mdgnum fore dc diuturnum. Alterd,quod quic prteteritd funt, idm non funtnidld-.quinimo eoruminemorid dulcisdtq; iucun-dd ejl.Torfdn zx h£c olim meminiße iuudbit.

Præfentid quoq^ mdld torquere hominem non de-bent,momentdneu enim eil quod prüfens ejl.nec quif-qudm tdm grduemfert dolorem, qui ft fpcrdretftdtim bene fe hdbiturum, non modo non patienter ferret do lorem ilium,fed qui no Ixtdretur. Verum omnes ob id dolent,quod perfeuerdntiam metuunt, ey' ingruentid deteriord,qudm qud pdtiuntur. Bt ideo malorum cdu-fd totd pendet ex expeâdtione futurorum,non ex pr£ fcntibus dut præteritis. Verùm defùturis etid torqueri non dcbentus,quod omnidfaturdfint incertd. Et tumuis ccrtd fint,non ddeo unqudm certd erut,(utipfe inquit) quin hoc certius fit,futurum incertum effè.

Verùm hdc Senecd opinio multifdriam muncd eil peccdtq-, Oinitto nunc quod dd fitylum dttinet, nam 0“ Cicero dit,multum conferre dd perfuddendum,utres fille dignæ ctiam orndtè dicdntur. Si mors inter indiffe rentidrepomtur,ddquid perpetuô in ed meditarUfi inter inald, ddquid totdm uitdm perdere in tdm triât content-

conte mpldtione^ut momenti terrorem effugias fguem etidm non fie effugies : dliu^ enim eürei, aliud uerba: aliud ratio diilat,aliud corpus fentit.Italt;^ ftultifsimam eamopinionem,crexatra bile ortam exiRimo. Erat is pofitus inmaximo macrore,dum hasferiberetepijlo las : metuebatenimfibi iratum Eieronem,aclupremlt;t minitantent, ideô fcmetipfum his nugis nitebatur con-folari. Ven'on mittamus haec, unutnfat habeo egregiè inftnum hoc ejje argumentum,ut ille dicebat : Die ro-go quis furor eft,ne moriare morifQjtod fl femel mort ne moriarisfuror eü,quanta maior amentia infania^ plenifsima, millies mort quotidie, ne femel moriariSf atq; id etiam nonobtinereùmô ne id quidem, ut tune à metu mortis fis liber. Accefsit huic errori longé maior impietas,dbfurditas ac nequitia : impietas quidë quod Dei non meminit,fed omnia ad ftultam, uanam cr in-certam quandamfapientiam,glori£q; breuifsimæ ex-peiüationem refert-.iion Dei prouidenti£, non beneß-ciorum memor.Sed qu£namfapientia fine Theologia, -philofophia natural!,mathematicis, ullius quoq; artis cognitione, fed folum ut mori feiamus : tanquam fi ad ea qu£ refert de tollerantia, non multi canes tranquil-lo magis animo,qui hi fui fapientes ac fortes uiri per-ferant mortem.Videntur igitur h£c non minus abfur-da quàm impia. Sed quid abfurdius, cum loties mortis meditationem inculcet, animum mortalem tarnen eße dicat i quod fi uerum adhuc effet, mali rhetoris officio

fungeretur:at nunc cumfalfum fit^quid fiultius dut mlt;t gis intanpefliuè excogitari potuitiHortiitur nos dd mortem, cr nihil d morte fuperfuturum perfuddet, Quis tdm dmenst ni/i omnino non folum improbut fit,feddediuind bonitdte diffiddt^oui malit non effi quam effe,etfi in mdximis miferijs fit conRitutus t Nf-quitidm uero cr improtifdto» fumnuim iüis fuis in fpiüolis oüenditjcum in tot præceptis fuis,neq; liberd litdtis in dmicos,ne^ mifericordiit in pduperes, nee ui lius penè uirtutis,(iu£ dd focietdtem humandm fpeäet memtnerit.Sed omnid dd folitudinem, tollerdntidm dc fèrindm illdm uitdm referat. Tortuito id fdilum dices i nil minus: fed uafro confilio,dnimolt;j} lt;juo femperfuit. Cupiebdt libros fuos legi^addiilus indni illi opinion! Udnxglorid poü mortem ddipifcendæ,fperdbat id md ximè confecuturum,fi ed qu£ neminem grdudrentyin-termifceret. Nam diuites,obftyltvm Epicuriq- inter-mixtds fentctids,(forfdn plus defeipfo perfuafus qudnt decuit) exiüimabdtgrdtdm hdbituros leiüionemfud-rimiepi{ioldrum,finihil intermifceretur,quod illis moleàum effet,non ut ufurds rcmitterent,dmicis largi rentur,pduperes pecunifs iuudrent,impotentium iniu rids ulcifcerentur,iu^itidm defenderent, caRè mode-rdteq; uiuerent. Sed puerilem qudndd, dc omnino infd ndmfpeciempdupertdtisfuddet,digndm potius rifu, qudm philofophid prlt;eceptis.Pduperes etid dd leudn-dds miferids ( qudnqudm ut dixi fdnè frigidis drgutio-

tis ) ineärumepiHoUrum Icóliontm pro nosfuturot fperabdt. Ud uir hic pefsimus omnia ad commodu proprium urrteni,c^ D« ty bomi/uwn oblitus eft. Vnde etiamilludquod Cicero cr reliqui oratoresreferunt, ei ad per[uadendum defuit: opinio fcilicet bona de rhc toris uita.nam qualis hic homo,qui de paupertate tot-leranda,uerba facit {qui non toto quadriennio Nrro-«w amicitiit feptuagies cr quinquies centena miUia aureortiM coronatorum congefsit ? totam Italiam foe-nore exhauriensi uiduarum teïiamenta captans? Suil-lijaccufator,Neronisadulator, confcius paricidij it-lius, aut faite laudator,quod defenderefcelellifsimutn fuifjct Aliud omnino omnifcelere maius,e^ cuius meri to non fatisiuftasluitpxnas,ut inNeronisEncomi» diximus,quod Neronem fu^ commijjùmfidei,cr in ft lutemhumanigenerisillitraditum,non curauerit in Philofophia erudire, ut diutius ilium,quemadmodwM Tacitus refertjin fui admiratione,contineret.O hominem omni latrone peiorem, Catilina fcelefliorem,qui ob fui commodum,neq; necejfarium, neque magnum, nec laude dignum,totum humanumgenus perdere fu-flinuerit?qui totflagitiorum,ctedium^ quas tile perpe trauit,caufam prabuit ? Sed h^c mittamus: fatisft di-iium Senecam(nam fine prafatione talem uirum nomi nare non decet)etiamf qult;e fcripfifftuerif milia fu-iffent,fde dignum his indifputationibus cenferi non pojfe. ^Hiï credat paupertatem laudanti,cum

ipfetäntum opum,tam^i iniiiiiccoiigcjjerit^guispro' bitdtem,cumßirritproditorfui difcipuli^quis bonos ‘morcs^Stoicdqi dogmdtd,cum pdldtn eßet Epicureus { Jtdcjue nobis cjui hiccpotius uitæ genere,(jtùm pruece-ptis probduimiis,id munens mdxnne conuenirc uifiiM r{i,ZXut certdm rdtionem bedtitdtis uit£ in^iituere-mtis no^iro exemplo omnibus comunem:utqi ed qudnt pducifsimis indigerct,ßufficeret autê undequdq;, quo' nam meliore modo,dut qud uid excogitdri potuit, qud ■ut dduerßs pro coinmodis meremuri ndm cum uitd no ßrd, dut ßccundts, dut dduerßs plend ßt ,ßed omnibus plurdßunt dduerßd qudmßecundd,plerißq; etidm longé plurdßint dduerßd ßecundis ,ß dduerßs commode cf ad utilitdté no^lrd uti fciuerunus,nemini fermé modus bene bedteq; uiuendi deerit.Conßdt fdnè hoe drgumeft turn longé aliudeßße db eo,quod docet dduerßd eßt' uti-lid optdnddq;,dut ßdltc ßcrendd, quodq; docet quóndttt pdéfo ßcrendd extenudnddq^ ßnt dduerßd,ß euenidnt, dtq- quomodo qudm commodißsimé ßerrt poßsint, ut^ ex eis utilitdtem cdpere licedt,quod proprié pr£ßentis inüituti intentum eR.Quinq; enim cum ßnt circd cdld tnitdtes conßyderdndd, primum,qucgt;d bon£ ßnt et uti-les,ßecundum quod indißercnter,dmbo h£cpdrddoxlt;i füllt,er dd humdiids délioncs inutilid: quin etidm ßolis Philoßophis dtq; Chrislidnis dccommoddtd,cr de qui-bus in libris de conßoldtionedétu.céi,erd Stoicisdtq; religioßs uirisdbundé trdétdtum. Rcliqud trid dd pr£ ßentent

fentem dttincnt inflitutioncm^utilid lt;juidcm homini-bus,crininimèd fenßbus humdnis ciuiliq; négocia-tioitealiena.îla;cautcmfunt,lt;]uomodo quis calamita-Icm ingyuentein cuitare pofsit, aut dechnare uel immi nuere:^uomodo ubi fuperuenerit,eamfacilius,et cum minorepertculo iaäuraq; tollerare: demum quomo-do ex ea commoda confequi pofsit. Vnaqult;eq; enim ca lamita5,niß admodum ßeuaßt, uiperje afsimilatur : in quafeloculis humanis falubcmmum continet,quodß quis prompte erudt,plus coinmodi ex illo, quam ex to ta uipera incommodi confcquetur. Conditiiuw cft igi-tur ut bæc omnia prompte inuenire,cr confequi pof-ßmus.Prafertim hoc ultimum,fcilicet modu expifcan-di commoda. Etenim hoc ipfum ad quotidianas ailio-nes,et ciuilem uitam maxime accommodatum cft. Pru dentes enim uiri, er præcipuè exercituum duces,non meliorem anfamfelicitatis er gloria:, qua mediocrem aliquam calamitatem inuenere. Indc Clt;epr tmprriujw orbis ddfptHJ uiilus à Ponipfio, er ex hac clade naäus occaßone tim inßgnis uiôloriæ. na prio-re cafuPompeius animatus,außcs eft dncipitcmfpo» certtc uióloriie antcferrc. Sic Annibai uiHus,funditus Romlt;«i!w» exercitumiuxtaCannas deIcMit,Mtcontri Annibaiis damna Romanos euexerunt. Camillus fx fxiiio fummus Imperator e:s‘ putri« liberator euaßt. Agathocles Syraeußs obfefßts,multas cx ea neeeßsitate gloriofas^uiiloriasconfccutuseü. At nero er uita-A f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re diiwcr-

re aJuerßi,cr imminuere CT leni reJ6l4tijs,ijuis negii^ re poteR non ejjè prudentù uiri ojficivmi Oiiauianui Auguiius, or Tiberius Cttfar amifsis filijs ad urbants négocia, çr res imperij fe tranüulerunt.Alij in hortos conceffèrunt.Qjtidam fortiter aduerfa tulere,quidam non. At qui ealibenter tulerunt,ex belli ducibus nullum exemplu inuenio, nec minus ex priuatis ciuibus. Annibal Philopamen fortiter tulerunt fuprcmif dieiaduentum. Decij,Uiartius Cato Vticenfis mortem ultra expetiuere.Turpiter, cum dignifsimi nece effent Perfes crïugurtha,pro eisdeprecati funt.Sedquili-benter,qui alacriter tulerint,nullum exemplum inue-nio.Socrates fummus Philofophus,z!r fpontanea pau- 1 inßgnis,mortem fortiter tulit,alacriter nequa quam. Videtur igitur Philofophiaforte efficere poffe aduerfus paupertatem atq; alacrem, aduerfus luitum filiorum,ac propriam mortem uixforte efficere pof-fe.Multum igitur debent inter fe fortiter fme calaini-tates,cr eas inter bona habere, fed multo magis debet calamitates exiftimare bonaset utiles,aut docere quo-modo ex calamitatibus bona atq^ utilia confequamur. iUud etiam animaduertendum,quod quie confolatione indigent,rarà poffunt effe utilia, cr qua ad utilitateitt conuerti pofjùnt,parum indigent confolatione,difplt;ff . ergo non folwm trailatio hac eü, fed fermé in contra-rijs conflituta. Sed o' res ipfe ad diuerfos pertinent, ’ ' laudare enim aduerfa,facundi rhetoris munus e{l,fri'-titer

titer ferre generoß animi,aut diuitkt fäpienti{,utilita-tem ex eis excipere,prudentis.

Diffèrt etidtn hoc argumentum plurimum 4 defèn-ßone,cumineaperfuaderenitimur,in aduerßs nihil tnaU eße repoßtum. ats^ id per aliquot calamitatu ge^ neradifcurrendoeuidenseä. Infania defèndi crlaU' dari potefi, quod prteteritorum malorum monorun« auferat,prtefentium fenfum tollat, imminerttWMH fen^ tentiam non admittat.Omitto quódE.rafinus indecla^ matione üla flultiti^ tantis earn laudibus illu{lrarit,ut Witximè fluititiiefauiß'r uideatur. At quomodo tdmcrt cx ftultitia aut infania utilitatem aliquam colligere ll-ceat,nondum potui inuenire. E-xtrema quoq; feneilus aliqua in fe continet bona, fcientia snultarum rerum, uenerationem,admirationem,prudentiamauget,mul‘ tas à nobis perturbationes, tum animi, tum corporit txtinguit,magni doloris mrtiwn in morte aufèrt:nemo tdmctt ex w ictateßuäum capere euidentè docere potent. Otnnw deniq; mala laudari,aut ut non ßnt mala deßndipoßunt,ut tarnen liceat ex ipßs omnibus fiv~ tlum Utilem coUigere fieri no potc/l. Nilt;m ex Pbtboc, Citrcinonwte magno , refolutione,accufatione laßt mdieftfttij, ci«tt in uinculisfiterisCè quibiM tametß innocent euadas, excamificatus tarnen cf pixnon fu-peruiilurus exibis) nunquam utilitatem capere lice^ bit. At contra è uitijs plurimis utilitates confequuntur, nulium t4men uitium UMdem poteil prometeri. Mut-

tum igitur intereft inter ldudatione,defenßoneinq; clt;i-fuum ittij; malorum, dc iÜorum prudentem traétdtiO' netn,quie in tribui,ut dixi,conßiiit : in uitando ac mi- ■ nuendoillj,inßrendokuiter,acutita dicam, delini-endo,tertioinutilitatisqu£exeis baberi potent, tunt commodorum inuentione.

Primut» igitur fcire oportet in unoguo^; gencre, quid fieri poßit,quid non-Veluti fenedus ineuitabilis: leniri tarnen pojfiunt itliut incommoda,atq^ utilitas ex ea captari potefi. Mors ineuitabilis, nec comoda licet exeacapere,neclenireittiui atrocitatan,nifi quate-nus dicamus, Vincula faciliws uitari pojjunt quam k~ niri,aututilitatem capere. tn uniuerfum malorum ge-nera duo prima funtfintimum C!quot; externum,utrunque neceßitatef^magnitudinedefinitur. Externorum du pkx ed genus,aliud propriè externum,ac cÖfenfu ont nium tale dijudicaturtatq} id ad fortune arbitriu per-tinet:aliud quafi mediu,quod corpori accidit: corpus enim nulla pars eil nodri, nobis tarnen communicat. Atq; cum bis omnibus eueniat ut pnt perpétua, maxi- ‘ ma er ineuitabiliatquas conditiones paUm eil exitia-libusmahsconuenire. Alia ueromixtigeneris. Erunt trgo fimplicium malorumgenera decern, atq^ infuper ' unum quod ex pluribus conilat. Eiec mibi breuißima i cr abfolutißima malorum diuifio uifa eH : uelut dica-mus,intima malafunt,aut neceßaria,aut perpétua,aut j maxima.iîecefiària quidem utperturbationcs : maxi- ’ tnaut

ntä ut infittia: perpetuum dutênuUum e/igenere.ndiu ß elJèt, animus non ejjèt bonum guippiam. Extemo-^ rum maximum eü luilui ,necejjdrium miferum efßr, autinuideri,perpetuum carere fecuritate. tàediorum autem neceßarium mors,maximum fenfuum prinatio^ perpetuum feneilus : h£c enim ubi dduenerit,femper in deterius labitur : uidentur ergo corporis mala omnibus détériora, lt;juôd externa non adeo nos tangunt, O’mutaripoffunt, intimaautem non percipianturi nobis.et ob id neq; nos torquent, nec uitari aut minui, nec leniri poßuntmec quicquam ex iAm boni excerpe-re,autconfequilicet. Quteueronecmaximanecperpétua funt,neq; genere ncq^ numero, tametßßnt ne-ceßaria,decimum conflituuntgenus.Mixta autem,ue-lut,ß quis fenex,a'ger,o‘ pauperßt,aliquid magni ma li ßret ex omnibus.Et ß unumquodq; fx bw per fe tol-lerabile eßet. Verum omnium horum ratio exßmpli-cibus coflat. Uaq^ uidentur tantu oólo fupereße modi, de quibusßt confyderandum.ïam uerô ß quis etiä omnia animi mala tollat,o neceßariaqua necmagna ßnt,nec perpetuafient,cum decimo genere,id efl eorii qua nec perpétua funt,nec maxima, quinq^ in uniuer-fumgenera.Sed hoc quintum genus, quoniam o maxi mum o perpetuum eße. poteü, licet non tale natura ßt,ut dolor ac paupertas,erunt feptemrurfus genera, dc quibus erit dißgt;utdndum:nam mors prater id quod eü raalttwi nfcfjj4n(»n,m4xtmiMn f twin cft.Porro ne-ceßaria

ceffärM funt ineluilabilid,diffcrri tamé nonnunquani poffùnt, ut uerà neceffarid nil prohibet ipfa, ^uin le^ niri poßint. talia ijuoq; minuere licet, non tarnen quti maxima funt. ïnuniuerfum neceßitat omne admittit auxilium.prjeterqua quod ne eueniat,prohibere pof-ft. lAaxima nec utilitatif anfamprafbent,necuitari polfunt,delinire tarnen eorum fenfum licet. Perpetud tollere non pojfumuf,fed eandcm fubeunt le^ê quant quttnecejjàriafunt.

Itaq; utßngula iam diligentiut percurramut, c«« non ex omnibus malis anfam utilitatii capere liceat, nam non folum maximis, fed etiâ cum minima fùerint fiitélu non capias,uel fi plura fint cr mediocria, ut fU' feriui diximus.Hac enim implicant animum, iBa non mouent,nec meliorem rffïciunt,aut prudentiorem ho minem.Generaliterautem quoufiq; hominë obruunt, prorfus funt inutilia,feu multitudine,feu magnitudine ipforum malorum,feu ipfius homints moUitie, aut imprudente uel metu,aut quouis alio modo.Ciuæ igitut in ipfo homine funt,omnia funt huiui generistinfanio, ira,timor,ftultitia,inuidia,imperitia. non enim ex hi( fruâum aliquem omnino decerpere licet : nam cum in animo fint,animum obruunt,atq; idea hominé : homo num animus eü.cu enim,ut medici dicunt, à fana pat' te fanetur morbofa,qui fieri poterit, ubi totus legrotet homo,ut à feipfo fanari poßit i Quadam uerà fui mag nitudme obnïit, ut morbi ualidi^ extrema^ feneduf, maxitni,

orbitate dut prduis ßlijs oneretur. mm in-comodd illd ntc toUi,nec leniri poffitnt,nec ex his uti-litdtem poßkmus uUdm fperdre.Diutumitdf etidm ca-Idmitdtismolles dnimos penitus eneedt. Multi etidm ndturd,Ufl educdtione e^amiMti,uel imperiti, dUt dd irdmnimiuproni dduer/isfrdnguntur,ct'eoncidune, tdiuum dbeÙ,ut utilitdtem dliqud ex his confetjui pof-ftnt.Vnde idles ex mdlo in mdlum,ex inßrtunio in in-firtunium trdnfeunt,dumpriord excutere nituntur. Hincdlifs miferdbiles «oc« ZTfinldtus,dÜjsexitidle fdtumfinem imponit.Ergo ou^ mdxime dd confe^uen - dlt;m utilitdtem ex ddue^s fdciunt,h£c funt : Primùm firtitudo, deinde prudentid, inde rerum experientid, pdrdtd^; dnte ex his dd ingruentescdfusduxilid,ex opibiM,dmicis,dutoritdte, robore corporis, exercitd-tione'.demumutqu^ehicfcriptd funtdiligenterperle-gerit, dc diutius penßtduerit, didicerit^ ,pr^ceptlt;t nonfolum mente comprehendens,fedfepius exercen-do ed trdildre ZT ud ufumdccomoddre dffuefcdt,t'um mdximè quod multd ßnt,quie nuHd drte fcribi poffunt, nbsp;*

dutprieceptis doceri. Qudpropter cr plurimu dd hoc conßrt ingeniu uiri,dlid^ dnimi iRius dotes, dc prom ptitudo qutedd dd ciuilid negocid.Tum uero regind iRd humdnoru cdfuum ßrtund,in omnibus multum potefi.

Ergo cum in his experientiaopusßtmdxime,ex-pertis credendum eü.Eos^ dignos ccn feri,qui de tdli-busfcribdnt,qui etidm uitte generende pdtientid doâri

nam teüantur ct confirmant. Ob id ergo peropportu^ num mihifiiit, ac maxime decent,cuiia totut uitæ cur-fut calamitatibus plcnut fiiit,lt;idecgt; ut necejje fit,fi quic-fjuam mihifiiuilum ac filix contigerit, caprifici inliar radices in calamitatibus protulijfie. C^uod fi cui etiam per inßrtunia uita diu,ut nobis pergloriofia certami-na duila eR, difficile tarnen fferit admodum bene fieri-here de his,cum exercitatum adfienbendum huiufimodi argumentum ualderequirat hominem. ob id non nifi incertogenerequidamficripfierunt,ac quafi de parte huius argumettti. Primum quidem quodficiam Cicero in libris de Confiolatione in morte filite TuUioU qui pe rierunt:cr de fieneiiute quern habemtts,atq^ utinam to turn hoc argumentum complexus efifiet :hac enimnos moleüia careremus,cr ampliorc colligèrent homines fruilum ex ea,quoin no^a le£iione.Porfian et officio rum libri ad hoc pertinent,cr definibus bonorum.Ve rum nemo exquifitè hoc noilrum inUitutum uidetur effè complexus,fiedomnes circa contemplationc illatit uerfiatifiuntiquid bonum,quid malum,cf quis finis,ta-liaq; eiufimodi: nonautemadopus ipfium,atq; ciuile ui tâ pcruenimus,ea fiupponentes,qu£ unicuiq; fiunt per-ffgt;icua,commodaficilicet efifie bona, incommoda autem mala.No multo pofi fiuccefiit Seneca, de quo diximus, uir qui maluit in perpétua mortis fioUicitudine uiuere, quàm pauper in traquillitateinemo enim dubitare po-te{l,quôd fi,ut Pocta ait,Scnecai pr.ediuitis hortos Nf-ro no^

fiitißet,dutrcdiiffctpiltein,nonßbi conflatä ßijßin-uidiam,nec uocatum in coniurationi-, uel ßaltan iüiia fu/pitionem : nec potentiäin lUim principi ßrmidabi-km.Viruntdmen ut illc homo ßterit malus, epiiiohe ill£ multum buic argumento coiiducunt, nec iüeßau-dandus gloria, nec nosfilt;rtum quaß admittere debe~ mtts,quinimö libéré fateamurmultumex ealeéiione iuuatos : uerfatur tarne ut antea declaraui^ ßrmi totui inhocargumento^mortemnonejße malum ^atq; idea nullum c(ße malum, quandoquidcm morte ipfa ommét incommoda eßugcre liceat. Aliud cß magis abfurdum, e^- plané iinpium,fapicntc non debere metuere Dcos, quôd illi non potentiores ßntfapientetquandoquidcm fapiensàDeofolaperpetuitate diffirattimà minus,ut itadicam,hac in parte diffcrt,ß hominis animam exi^ flimemus immortalem:uerum differt 4 Deo^quàd non per^éluseü,nihiluerenouit, omnibus indiget quod fecurus non eR,fed comisq; alijs, îtaç^ cum plané deli-ret in his,non tarnen qiiie bene fcripßt ob hoc derelin-quere decet: pratfertim quod ea fapicntia licet ingrato lt;t{Hcnmf,non tdinc» inuito Deo, imà crjßonte tri-buere.Qjtamobrem qui bene di^a uiui improbi cJutn-nat,fu£ fortis ignarus eße «idetilt;r, omnej cniui pmi« traprobi,fcd magnitudinc plurimu «khc ab altero diffère. b crgo malafatis compcndiofa diuißone partitus fila'n iHorfcm,piiMpcrtilt;to»,ç3quot; extcrnam uiolcntiam.

Sdtisbreuiterapteq;,dcßrfanctiampro fuo in^ituta fufficicnter: dt non pro nc^lro, qui quomodo iÜa in unoquoq^ pr^eildrepoßimus,qult;iepr^pofuimui doce-dggrcdimur/cilicetquomodouitdri,declindri aut tninui poßint i quomodo contmodiu^ uut leniterßrril dcinutn qudm utilitdtem (x unoquoq^ Srttere,cr quo~ tnodo decerpere licedt.

Porro utilitdt huiitt operis, ut reor, non mediocris cuiqueßturd e{i,non enim hoc dedicdre propoßtut» elb,ut pdupertdtem opmbut,orbitdtemfilijs,inimicos amicis,pdrddoxd ßruendo copdrdrr uelim:dbßt, penè enim dmentitc hocgenu^ uidebitur his,qui no perfcHè idm dd diuind penetrduerint : fed fiquis multitudinent occdfionum benegencrdndterciexdduerßs cucxigui tdte cotnmodortim, mdgnitudini lUoru quie ddeo rdro tiobis ex ßlicitdte ipfd ddueniunt,compdrdre uelit: amp;nbsp;tfunc qudß cumuIumzT'dceruum integro ßuRo,mdiif ran ex dduerßs qudm fccundis rebm ßußu colligere poße nos intelliget. Quan etßperexiguum eße con-tendds,duin ilium qudlifufq; ßt dßerndnti,nihil mdiuf itßcqueris,coÜigcnti nihil dmittis, colligere melius rit qudin dßcmari. Etcnimß quis died perddt centum aiircos corondtosßnde mutdtd forte decem tdntum re-cupcret,collufore fe fubducente ,nunquid decem iHoS uirprudensquosrecuperduitdbijcietl Quin ctidm, quad fepe dixi,dnim.iduertdt nojlrd omnid ex minimis conjidri^nihil effe integrü dpud mortdles,mdxinut qn^

ab exigu: s du eer c origidetn: non folim mitiinu ne pereät foüicituf erit,fed ad (juafcuit^ occaßones bo not captadas,^ Ittcra quaiituüis exigua coüigeda,dili gentid et curäadbib ebit. Tunt uero iUud accedit,guöd quemadinodi'Mquiforbilando bibunt,nonadeo dele tiantur,ut qui ße^e ac fenßin parum hauriÜt: ita bonlt;t paulatinicongefia magii nos dcleiaant,quam quxeon jèrtmadueniunt.Vtetiantab antaris edulijspotus dut aßiini apparent : ita ex aduerßs feeunda, fx calamity tibus proßgt;era,ex iaäuris lucra fuauißitna ejjeuiden-tur. Atqi id in re inerito, cum qu£ nobis confirtim, äc quaß injßerato bona adueniunt,ßxtus ßrtun£ exifti-mantur,qu£ßc m:(ltis laboribus ex calamitoßs decer puntur noßris propriè,induRri£qi noßr£. E^o füm fx compiratione ad pr£cedentent animi uexationem, turn quod qu£ fenßin parantur,f£pè renouata uolupta temagis delcâant ; quod natura noßranouitate pr£-ferttm qu£grataßt,er noluptatè alferat gaudet : tun quia natura ex indußria noßraq; uirtute, qu£ ßc pa~ rantur,parta etiam eßi- uidentur ; titm quod nunquan firme bac occaßo deßt^iUa uerö rara admodu, quibuf-dam autem nuquam aduenit,er coUeódus aceruusßpe magna iUa ßrtun£ blandicntis munera,quc)d raraßni fuperarefolet,his totcaußsh£c doilrinade utilitate iex aduerßs capienda ,fed er alijs etiam plurimis,quM infiriiis docebimus praßätißima eß,atq; hominü gene irimaxime accommodata. Sic diues,eruditus,fama ccle ß * bris

bris,cunâd habeM,nifî ad aduerfa uitanda, declinddj, tntnucnda,lcnitcr/rrenda,deccrpendamq^ ex hisutili tatempdratuifts,ßrtund opes turbabit,temporau( prtefentid fduebunt imperitilt;e ,famd muhis cdfibus ey“ perfondtts uiris nutdbit, gloria geßorum conueBet, amici peribut,filij improbi euadent, ut omnibits huius conte)nplationis,tametß non fetnper fùtura ßt una ne-ceßitds,nec contemnipoterit niß ab his qui parum ex~ perti ex letate,parum prudentes natura, parumq^ na^ tura: gnari ob impcritiam es“ rnalam educationem, nonmutuohifcfirtung dona accepißeß putant,fcd quaß connata nunquam mutaripoßß credunt.

Verum ß quis humana rcputct, maxima noßra ßli citatts pars ,dcfirme inomnibits excontrarijs ortunt habet : Dclitite ex dolore,uoluptas fx indigentia, galt dia ex foUicitudinibtts nafiuntur. vbi quis falebroßint uiam fuperduit,ubi naufragiü cuaßt,ubifilius ex gra-uimorbo fdndtusefi,tùm lætùia maxima afßcifole-mus,nihil curamur aut moucmur,ß nihil horum pr^~ ceßcrit. Atq^ ob id qui opes indußria pdrarunt,ßbi quaßgratHlantur,c!“filiccs multo magisße eße pu-tant : quamß in opulentia nati eßent. Cum tarnen hi iiuUds moleßidf in uita ßenfirint,illiuercgt; plurimas. Thefaurorum autcm inuentio ob id nos plurimum de-lcüat,qu6d non folum prißinam paupcrtatcm depclli mus,fed quid Deorum donum eße uideatur. atq- ob id etiamnosdijs gratoscße perfuademits, quod certeß

ejjet muncris caufa, maiore^ in pmio hjbenda munm ipfo. Uaque omna hac injiitn tiQite in(iigereuidenturpduperes,ßquidan quoru ma ximta eß numerus, ob paupertatem ipfam. Diuiiet quoq^ ob ipfts diuitids multis cofliüanrur modis: grün dinc,fiirtis,fùgd debitorum,fed fdc ut nihil horunt eue niât,dutß euenerit minime torquedt,ucl ob immenßta tem opum,uel hominis liberdlitdtem, id ne impetrdbis ne liste non dißcruciet,dut ßlius improbus torqucdt, uel odium principis,uel morbus,ucl dlid quapiit mdla cruxlSed etß nihil horum ddßt,ddhuc poterts etid ßne fußgt;itione,ßne timoré,qui te omnino non torquedt ui ueretpoteris euddere cdlumnids,iniurids,probrd quo-runddm petuldntiumiuerumßts,quodßeri non poteil unqudm,utomnid fecundent, nónneuelßenio conficie ris tdndem,uel iuuenis morieris ƒ quoru utrunq; mifer rimum. qui enim ßenio conßüus eß,idm mortem dd ho rds qudßußq; pra firibus ßdntem hübet: qui iuucnit moritur,urgetureo quod proculdbejßeexißimdbdt. ltdq; niß his prlt;eceptis munitusßs,z:r multo plurd, er longe mdiord incommodd ßenties, qudm ßenßurus efjes in uitdicrgrduius lüd te torquebunt,nec Ucebit ex his incommodisdliqudmutilitdtem coUigere. Verum ß dptè his rdtionibus utdris,z:r multds er diuturnas corn moditdtes cdpies er etidm mdgnds. Cum enim uitunt hominum contempldris,inuenies honores,potentidm, diuitids,reliqud^ mdiord ßrtuna dona , ex ddjier-

Scd non eodem modo,ncq; eadem faciliMe licet ex omnibuf mdlorumgcncribuf utilitatem confequi.natn exmaxintiso'lcuibttfmdlii dcintimii,tninui dcmd-iore enm difficultate fohinu-i utiLitdlis capere. Ex ani-tniigitur morbisnulldm prorfus, utdiilum rft,nec ex liisqui corporis cum pnt,dnimo tdmë propicrcs funt, uelut comitidli ey obliuione.i)ifficulter ctiani ex mdg nis corporis inßrtunijs:ut carceregraui^tormentis tttorbhq- dtrocibus,rdroq^ cenfequi utilitdtem,etf co-fequdris, leuißimdtnatq- inconflantemlicet. Qudtuor fnini modis nidld mdUs deteriord funt,ß fdcilè eueniât: f nidgnd j':nt ac grauidji perpetud,/i plurimd, dt cen-trdbor.d bonis praßant firme ijfdem rdtionibus.Ergo etiam in corporeis detrimentis mdgnum difirimen cfl: Cd tdmengencrdliterfirtund: mdlis peiordfunt. Scd et in bis rurfns differentid non leuis, qutcdä enim mdgis nostdngunf.utfilij pdrentesq^ ey uxor,tum diuitia, f d honor er contemptus propiord nobis ejje uiden^ tur diuilijs er pdupertdte:hd:c dutem mdgis quinn ferai tiel dmici inimiciue.Ex huiufmodi,quo mdiord funt, co mdiores utilitdtes cdperc licet. ndin ubi minirndfite rint,nos nomouent.Ex intimis fi fint mediocrid,d mdg tiiscnimdutmuhisfimulobruimur. tnclt;eteris quicme did hdbenturfi mdgnd fint ddmodum,fed non in rxtre mdiore excerpere licet,fmul ennn er not tnouentfer dlios in ddtnirdlioncm truhunt. Terminus igitur

igitur omnium horum efl, ut maxime moueantnoSf nee terreant aut obruant,licenim obflupefcimuf ii» maximiscalamitatibufatfjueconcidimiii. Nee umni rfticö putes me infanire,ut uelim te fubire maiora maid,ut utilitdtem egregiam confcquaris.cjute enim per fe fuut, multo amphora funt his,lt;]ult;e cjUdß ex indu/iriit nosfacimus.Dico uixfieri pojj'e,et maxime in hts,^u£ omnino à nobis non funt aliéna, ut bonaßnt detrimen tis compdranda,ne dum lt;egudnda.Quare caue diligen tfr,nc mala tibi afcifcas, ut pofi modum horum libro-rumfruiHum confetjuaris.Quinimo ut iam flt;epè adma nui,id cura quam diligentijùmè,ut furgentia inhibeas, minuM atqi declines: decUnare uoco,cum id agis,ut licet euenerint, quam minimum adte pertineant. quo maxime præfîdio uti folemus, cit mah genus externum ac qudß commune eâ.

Quifquis ergo nonprorfuseâinfôehx(atq; fub hoc genere maxima pars hominu comprehenditur) maximam partefu£ filicitatis ex aduerfts celligere fe pofji inteÜiget.nam ut medici pricclara iHa antidota ex dele terifs componcre confueuerunt : ita nihil in humamt tdta tarn utile,tàm uenuüum, quam quod ex mails bo-nisq;ßmulconflatur, Sanitat poft mdgnawi morbttw, eulta paupertat,filij ab orbitate, quies pofi longam ue xationan, inimicorum reconciliatio, reditus Ù pere-grinatione.atq; huiufmodi quàm plurima. Ergo nihil tamfuaue eft hominibui,quam ex mails tranßre ad bo

gt;id,çy' ex dduerjis utilia colligere. Nihil ùm commune mortalibus, guam ex obfcœnis atq^ negleâtis optima cju.eq- fibi parure rufticoru more,qui ex cocno acfimo fordidioributq; alijs,qu£ ncc nominarefoi puto, über rimum fegctum, leguminum ,fruiluumq; proucntuin coÜigcre folent.Oftendit ipfa rerum fériés nihil tarn fa miliare aut frequcns,quä ex bonis mala,ex mails bona oriri.ibifummum perfepe incomodu/m, ubi atq^ unde maximam fferabas filicitatcm. Contra in adue^fs ac pene deffcratis caftbui occafones diuitiarum,jfiendo ris,nominis tui,acdeniq^falutis.c\u£maxime oppor-tunafferabamus,cxittaiiafepc experimur,ey' sontrà qutc cxitialia opportuna.Nil tarn perpetuum nobis ut tiicißitudo rerum ac mutatio, nihilq; prorfus cffc pcr^ pctuum. Soleo humanas res hancq- totam machinant fublunarem,cr qu£ufin ea contingunt,cerc£ malfle itßimilarc,in qua dum comprimitur,tubera in cauita-tes cuadunt,caua protubcrdt,ßrm£ omnes uariantur, modo in ßmiles, modo dißimiles tranfeunt, pulchras, fcedas,a]fc£lu horribilcs aut iucundas. djia ut conjfi cuaßnt in huiufmodi exemplo ob temporis brcuitatc: ita fl qitis longum-illius ßgt;atium,quod tarnen breue eft, fed uit£ human£ comparationelongum uidetur, con-fyderet,quôdlaictnos,ç^ admiratione dignum ftrtc uidcri mnltis poffet,etiam maniftftè ita fe habere uidc-bit.Non rcft:rd nunc exempla qu£ inalljs libris fcripft mus, hoc unum fails fit pro omnibus,ita omnia nulle

annonim,dut pdulo plurium cttrfu ntutdtd, ut non fb-lum prindpis cuiuflt;judm,tniö ne ulliM quidem cgreg^ aut potentis uiriftirps dgnofcdtur,adcö ut cum tot Ro manos,Gri£cos,dliosqifdmofo5 uiros ex hiftorijs fitijji certo fciamus ,nuüius autan horum defeendentet ui-deamus, dubitare quis merito poßit hos,qui nunc extant,non ab alijs hominibus,fed ex tcrrd,ut quidam re firunt,dut ex lapidibus originem duxiffe. Ergo ut ad remredeam,cimimutdtiones,utPhih)fophi dicunt,ex contrarijs crdn contraria ßdnt,ubi genus qualitatis mutatußierit, ex bonis mala, ex malis bona orientur, uideturq- mihi natura hoc quodam egregio cxanplo, atq; maius aliquid expreßijje. nam in montibus nobi-liorum metdllorum,acganmarum argumenta llt;euibus quibufdam indicijs expreßit, quafi innucret in malo-rumdggeribuspa-ßepe(non enimßanper)ßlicitatis thefauros latitare,quosßquis non cotannat ,ßiturü'm tttlaboreacindußridmaximasopcs cSfequatur. Vtq; exuilihdbitu,dcßacdominiüerio diuitiiC comparatur immenfe : ßc ex malorum aceruis ßepius perpétua glo ria,Qr iucunda uita deducitur. Cü igitur malorum nobis tantaßt copia, bonorum tarn rarus prouentus, iÜe rede inßrudus ad humana negocia,dd ueram uitam, ad ßlicitatem comparandam ßolum did poterit, qui malis bene nouerit uti,atq- ex illis utilitatcm dcccrpe-re : quod prater commoda qua ddco multipliciaßsnt, ' ut nuUa horaßrme,ncdum dies ab his uacuaßituraßt,

illud fuduißimum uidebitur coUegifJi proprû indtt-firia dtq} ldbore,tum adeà opportune bonucxhis quit plurimumobejjèiuremerito tinterc poterdmut,ectq; in rem noftram uertilJè ac commodum,qu£ quifq; tdti quam peßimd £grè füjlinuijJèt.Atq^ ex hoc etiurn fub-ittdjpe,cemulis tiiin inimicis noceripofje ,cu)n utde-rint nos aduerfîs tjnquam fccundisßliciter uti. Ç^uid pofteu dicM deglorid, de hude qu£banc tantampru {lentiam,tdiititmqi dexteritdtem in rebus arduts de diß ficiltbus trdéldndis confequitur.

Sed cü,ut diet folet,fuus cuiq; fit dfylus, obijeiet dti-quit mult J ad hlt;ec. Primum quôd filices çr pr^fertim dtuites tdhd zy- contemnunt,et iucunddm uitd ducunt. Verum hi quunquam fibi /tlices uideantur, miferrimi tarnen funi,^ mortaliuin conditioné ignorant.accidit ) dutem eis quippiam no abfimile, quodfilijs eorum qui { aliénas pojfeßiones coduxerunttcumenim dum pueri funt,pdtrnn coOigentëfriidus colonisq^ imperanteui dent,exißimantes ßtndos eos ejfe fuos,lætdntur, at ubi adoleuerint,nihil fuum effe prêter laboré animaduer^ tentes,uehementur triflantur er dolent. ïta ft quis h£C bond coduëta reputet effe fua errore proprio,felix eß, fed ubi quod cuenire ncceffariu eß,uero domino repo fcëte illa,dliend e(ferefciuerit,dngiturmulto uehcmeit tins,non fois quód omnia repëtina mala magis nos tor queant uclut !nfferdta,fcd quoniain hominë imparatu ad pondus fubeundS reperiSt.Pr£tcred qui fc tanqua debonit

if bor.isfuis fecuri uiuunt,nfc e^uidßt malum, quid at lamitaf,cxperti funt,non norut quid fit iucundum aut dulce,nec perciffiut ex eo qua habent uoluptatc.c^uii enim dulcedinm opit pcrcipiet,nifi expertuf pauper-tatis,aKt fianitatis,nifi morbo opprefiuflaut quietis,ni-fi qui uel in mari fiuâuauerit, aut ab inimicis uexalu« freritfEt hoc quenia nofira filicitas,ut rede definiunt Epicuriei,in indolentia feu inrec^t'ec confißit.At hane priuatione non nifii ceparatione eoru qua fiunt ,uelut tenebrof lucis,crfiurdttatë auditui.ç^ carceres liberté tis,unqud perapere poteris.Prcpterea ergo uolupta-tè in ortu filicrü primogenitoru,omnes non îeuë per-cipimuf,quoniam nemo/latirn ab initio fidios adeptut rfi,ut opes CT fianitatë qua contigit pluribu? fimul ad-^ffi^tlt;lt;’ficentibuf.filijetiamipfialiquid funt,prater id quod nobis adejjè necefiariu/m fiu. Sed nee qui ab ortu ipfio fie jilices natifiierint,his propter qua filiccs efifie exi/hmdtur,utinofcerepoJfiunt.Sedfiopeshabcàt,aut profitndut nimiu,atlt;^ fie cito ad paupertatë deueniut, aut no audent omnino uti,timëtes quod nefic iut.Ciuod ergo plures fefine hac difciplina filices exiftiinët, non idmouere nos debet, fed praftat ficire,anfineea cfjè poßint filices.nam crjiultoru magnus numeius(fcili-cet corum qui lata ftultitiam patiutur) filicë fie credit, alij principes,alij diuites fie exiflimâtes,cu fimt forte mi dieûnemo tamë ob id iüorü conditionëfiubire uelit,no fûlu quôduerè beata no fit,fied quôd, quoi non efl, cre

î8 DE DEMONSTRATE dendo dccipÎMtur. ïtaq^ nonfolam utilis eft h£e cogni tio ad filicitatan confequcndam in aducrfts, ucrùm ad fruendum botus ncceffaria. Sed hæc infra clarins o-ficndcmui.

Ali) aiunt,h£c omnibus naturaliter compcrta effe, ttfiiî); magii quant doélrina conftare : nam plurcs ex Ni qui literOi non norunt ad maximam potentiam eue huntur,quam ex eruditie, plenosetiam effe Ubroshif difciplinam appellans, ut iam lo-ctii non fit uacandihuiufmodi pr^ceptis. (^^uinimi ^iunt quidam, doce J^\edicinam,Geometria,Arithme' tieam,totqi alias infignes artes,propoftum tuum lau~ dabimus,libros tuos euoluemus, aliquid ex te in his di' fcere polfe fatemur i hic quid doces, aut quos uel cur! Hum tu tanta hac tua fapientia,atq- tàm praclara non omnibus adhuc miferijs opprejjùs es! tantus artifèx no fîbi confulerepotefiinon tu in diuiti)s,non tu in hono-ribus,inamicis,injilijsßrtunatuses!Si diu uixifti,ß incolumis,debes hoc nature ,aut ft modo aliquid tri-buere tibi ip ft uis,debes medica arti,non morum infti-tutioni. Hac atq- alia plura obijci mihi fimilia pofe fcntio.uerum ncquc ob hac f-a{ius,non defijlam,quin quibus pofiim modis humanum genus iuueminihil pri muminhuiufmodiargumentofcriptum effe cotendo, aut fl modo fcriptum fit paucis in partibus ac cxiguis : attotumipfumdequonucagiturintailum adhuc efi, fed fl modo ctiain multa fcripta effent,aut non bene , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnino

»mttino Mt bene,fed non quantum oportuit, etfi (^id^ iam orniitiM,nónne etùm meliusß quis dicat,alius ait tein ornatius lt;]ui melius dixerit ante/èrendus erit I Sed cedat res ijuouis modo,pium efl propoßtu iuuare mor tales,illosq; ab erroribus liberare.Ncc guifquam mihi obijciat cafus aduerfos, iHud potius laudct ac admire~ tur,quomodo cum tot aduerßs neq;fraillus animaßm, necmceflusuiuam,necadullum turpe obfequium re-ia(ius,necetiammifer. licemihi deflerunl maiorum, occaßones,ß inter bona numeraffem.Scribimus ait tern h£c fuccifluis horis,ac ut iHe diccbat: Syntheflbuf dumgaudet eques dominusq- fenatus i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dumcn decent noflrum pilea fumpta touem.

I Sic nobis ocium hoc noftrum utiliter cofumere placet, genioq^ noflro parcmus. 'Vtrum uero aliquibus I pro/KturMm fit baud dubitoiuidemus cnim canoros natura arte fieri mcliores,cr pugiles arte reddi pr£-flantiores,cr bonos fludijs philofophi£ proficere,atqf in omnibus hoc idem obferuamus.Quid enim aliud eH difciplinaItbristradita'quammeditatio abfolutaI an ucri finemeditatione reîfè agere nobis perpetuo lice-bitlimouix paucis in rebus collimare continget.Ti-meo ne mihi obiicias,h£c efli pr£cepta puerilia, nam infeholis qu£dam cdrmnw Catonis nomine legun-tur huiufmodi argumenti I At cur non etiam damnas qu£ Arifloteles in morali Pbilôfophiafcripfit, ß fint huinilis er nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fjl hac doitrinalucrùm nego quic-

^iictnt fîmüc his, qu£ hic traiuntur in libris fcriptit^ ej]e. nbsp;nbsp;nbsp;id ctidtn nego, nMrji plus Mt tMtnm pofji

in hninfmodi quMtwn cirt?,uclut ncc in mnßca,nec chiteiliir4,Mt ^tlijs qi(£ arte uUx coßint. Sed cT ^Innt fcriptis his in h^c leilionc exercitato,ddßiignUs occd-ßones dgcndormn præccpta emergent,quibus infinite idi cafnn uarietatifitisfades. Sed cur uideantitr dliqni fold n iturd migis proßciße,cur etiä nemo his artibiit fdäns lit opnlentns,cttr nos non maximos honoresß-mus confecuti,licetartem cdUedm'dS,nunc audi. Primii qnidem dd nojirdm cdufdmfdcit,cii ddeo h£c ars utilii fit,ut qui earn etidin dbfq- difciplind nbsp;nbsp;preceptis exef

cuerint,mdgnumcommodacx ed confequ tntur. Inde etidm id contingit, quod drs generdlior eß zJquot; certior, ndturd dutë promptior dd cdßts repentinos nos efßcit, i ut nefcidt quid horu ßt prjeßdntius dd ßne conßequen-dum.Hocunum tdmen certueß,utruqißmulplus poß I fCfCr neutrum idorum per fe perßädm ejfe.CiU-gt;^i^^ qui fold niturd duce è mdgnis cdßbus eudfcre, tandetH tdmêmiferdbiliterperière:ut Iulius C£fdr,CdßrucM!, Valentinus Gorgid, er dnte hos omnes Ro mulus. V' fus ßm exemplis inhactrailitioneautautoritatibus ad hunc ufq; locum,quad res qu.e trailantur in ufußul quotidiano,er pcrtrit£ apud omnes. Rara et admirai* aa rdtionibus,autoritdtibusac exemplisßtlciemus: id iucudior,cldrior ßmul dc hreuior hxc hißoria euadet. rrxterea qui natura duce id nadi funt, non idem funt

e0nfecttti,lt;JUûiJnon docemus ,fcilicet ueTitm félicita^ tem,)fd ^uafi ipßusßlicitatisßtnuldchrum. Opes ade-ptifunt,fed non tranguiHitatem, prudentite opinio-iietn,fed nonpritdentiam,potentiam/ed non fecurita-tem,regnum,fed nonfaili funt reges, laudem ,fed non gloriam,ß)cios multos fcelerum,fed nuHos amicos.Ita-que quod iHi agunt, ncc tutum cfl, nec laude dignum, necomninô bonum. Quapropter nec noftriinflituti efl omnes eat artes tradere, qult;e ad potentiam zr opes parandas,amicosq; conciliandos ßtciunt,fed eas folum qu£adßlicitate fanólteatq^ boncfl^ funt. Si enim pan cis licet intentumaßequi, cur id potius non affèque-mur, quàm multis laboribus illa,quibus etiam adeptis adhuc laborandum eft f Scio artes effè tyrannicas,de quibus nimiu in libris de fapicntia egimus-.pleilimur^ tufte ob id diuino iudicio.quapropter leniter ex meri-tb quicquid patiareßrendum eft. Sed ßmplicitate ni-mia aberrauimus. ncq; enim hoc intelligebamus,ident rjfefapientiam,frlicitatem ey probitatem,atq;uirtu-tcm.Audieramus fo’pè h£c,maximèàstoicis,fcdcum resipfaparadoxa itideretur,multiq^ contradicercnt, necuUus, quamuis fubtilibus argumentis,quos yia-iacvs uocant, abundarefe profitcanturftd fatis probauerit,uitä ueró eorum àftntcntia hac ualde aliéna non credehamus. Itaq; poftquam h£c intelleximus, ftlicitatrm ey tranquiUitatcm quam brcuiori uia li-cuit qu£ßuimus. Omnia ilia relinqucntesquanosre-norarentur.

morarentur.ßultum enim fi cum iter agus ec^uum quit' rere,qui te multis uc mdgnis fdltibiM,ut te h amines ad-mirentur exagitet,nec ad hojjtitium fit dudurus ea die,alium uero qui dedudurusfitjpcrnere. Et rurfuf breui calle relido^ut arnicas couenias,dum caupaiiaitt nan pates attingere^latranum pericula tecxpancre. Cum enim eo netatis perueniffcm, ut uel ad filicitatein, uel ad apes cr breuein hunc fajlum peruenire nail pojfem,maluifilicitatein atque tranquiUitatem feqtii, quam turbulentam illain cr labariofam apum^atq; bo narum prlt;epo/lcrarum adeptianem. Et quamuis hiec obfùtura filijs pafiit abijcere, nas tarnen mains et pro-priuin,z:rcertuinbonu}nalieno incerta,atq- minori antepanere decuitAtaq^ propafitum noflru in hac opf re efi,uiam quamodolibet patentibus, ac iniferis diuiti bus,acpaupcribusad filicitateinaperire,atqi etiain cum bis ut amnia bona,qult;e ad banc filicitatc faciuiit, qui non babent adipifcanturibi modo exigua, alij inag na maximaq; pro cuiufq; conditionis ratione.

At dices,nónne cadem abfq; bis calamitatibus nobii parare licebitidjicedam etiamfaciliuscr melius,quit' dam autem noniatcji in quibus parare licebit, non boc uolumus ut calainitates fubeant,ut cxpifcentur inde hl celli aliquid,fed po/iquamfubierint, babeant quo re-crcentur.At multa funt qu£ abfq^ malo bonababcri non pofiunt. Nfc Cyrus,fi modo ucra eft biftoria, nec ! Romulus, nec Caßrutius eô potentie perueniffent,ß expofti

expofitt non/ùi)Jènt,/i non in paupertate eJucati.Nrc corporea uoluptM ab/q- dolore, uidemns ante coitunt ientiginetn,c(nte aur£fuai(itatcm c(tloré,dnte fcalpen-di deleâdtionem pruritü. Qjùes non fentitur nifi poft l4borem,fomnu! poß uigiliii{,dtqitealiahuiufînodt. QtMmobrem et Müßet hoc nofeentes, crudam diateßi trônante diapente, CT horridam eptaphonin ante dia-pafon coüocant. Ei emm eß natura mortalium bono-runtjUtfemperinmalisfedemhabeant. Opes rantur in labOribus cr iniußitia,conßientiaq; ßelerit, dum partie funt in foüicitußne:uoluptates ut dixi in doloribuscy‘anteai!lamiferia,honores in timoré zT cura,amiciti£in t£dio er fußgt;itione,filij in met», cura,iadura rei familiaris,potentia in pericults er inui-dia. Atqu£immortaliabona funtin immortalibus,e£ omnia cum fumma etiamfuntuoluptate,atlt;j; idfo ab bis toto genere diff'erunt.Cin£ d«tem in not»« non ro-4on modo omnia.uirtws cnim omnw.cr d«w paratur, er duw parta eß etwn uoluptate,eß er iucunda,fapien tia autem non ita ,fed dum paratur,moleßa er grauit eß,partauerödele£latfineuüa trißitie permixtione. In fapientia cnim pKrwm er merum gdudijwnrcpo» fitumeß.

Plurimi etiam obijcient,Theologos mriii« h£c do-cere poße dc pcrfwddcrc Î dt id omni no falfum eß.uer-fantur cnim ut Philofophi foli circa ea qu£ uulgo pa-I rddoxd «idcntHEMclKt dWplclt;ften4dW paupertatem,at

nosfiigiendä docemtis,illi morbos, contemptu, aîÎM^ ' calamiMes ldudant,nos minime,fed uitanda hlt;ec om-nid fuddemt{s,ßßcri potefl:dliter quomodo leuiuspet frrdntur doccmtK,dut quondm pdßo malum bono pen fdndo minora dctoÜerdbilidredddntur. itd utuniuer-fumhocnoftruminßitutumßt circa reszyoperation nem:at Theologi folum dißgt;utant,res ipfas minime mn tant nelt;j; traélant.Qÿoßt ut htec argumenta plus diffe raut inter fc,qua nox à ße.Qjtodß quis rurftis id pcT' tritum in media affèrat : facile cum ualemus nos tegris conßlia dare. No« negabimus adeo miferam eße mune ris conditionem noßram, ut multorum qui tegrotant aut orbifunt,uel in carceribus, aut omnino miferi aut j contempti : fed quid horum non ßrme paßi fumas ati-quandoietß quid nunc non patimur,beneficio id acci' ■ dit conßanti£ atq; uirtutis,tùm prjefentis, turn pr^teri ta‘,qudsnon negamusDeorum eße dona.Nemo inuide bit caßbus noflris,uitat multi,ßrtun£ pauci ßrfaii poßcnt.Sed quid ego h£c i fuo loco per fe nota erunt, utnon fit neceffarium perfiaforia oratione. Qjtid eßi poteiil£tumfeni,etiam ft nihil aliud aduerfum patia-tur,modà uelit res teßimalione uulgi iitdicare ? At nos iam qtiinquagefimiim oäauum annum fuperauimus, nee paupertas difeeßit, cafuq;ßlij acirbißimo conßh üati,nec quicquam exprtneipum amicitia acceßit.ßt tarnen cum bis omnibus ita quieti uiuimus,ea cum ani- ' tnitranquiliitate,utnecAietellusilie,quent unum pro exemplo

rxmtplo filicitatK hiftorici refirunt,bedtior uixerit. Ergofummiis apex fèlicitatis in uirtuterepoßtw eji, ernamenta in ßrtun£ cafjbuf,natur£^ libei;alitate.

E D iam tempus eß, ut Je Pr£parafionè cnimadßlicitate affèquen dd duo maximeßnt neceffariaßona ate}; ^Sco decora ,z7'ut ab aduerfis minime heda-

t ris,utrifq; borum tarn neeeßdria, quàm utilis fcientûi iüa efl qu£ doccf : quomodo bona ipfa dignofcamus, quomodo adipifcamur , utamur,ac quemadmoduni

I illis aduerfus mala ipfa nofmet muniamus. Prinri-pio igitur omiffa dij}gt;utatione de bonorum finibus acparadoxisiOis, cum paupertas morbi, orbitas cf-teraq; huiufmodi bonaflnt : aut quod félicitas in folcc uirtuteconflflat,ea folum fupponemus dtq«r traiia-; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bimus,qu£ funtab omnibus concejja: uelut iliud quod

quiamentes funt,qui dormiwnt quatenus talesfunt, * nec fèlicitatis,necinfllicitatis funt participes. Hlt;fc ■ , nbsp;nbsp;efl fumma utriufque, abfolutiflimaqiie ratio, agnofee-

flijüjid non funtßlicitatis pdrs,niß ut ad animum reß runtur. Atq; idem de miferia cenfere oportet,ß habere acpoßidercnonfunt ßlicitatis pars^nißquatenusai animum reßruntur.Uecualerenecrobußum eßeßli' citatis partes funt,niß quataius ad animum reßrutuf- ■ Vt enim ueSes corporis indumenta funt,ey' ipfuni ex^ ( crnant:ita corpus animi eß mdumentu,et ucHes etiant animi indumenta, er «df o ho» magis homo inßUx ob ntorbum aut paupertatem,(ptam ob ueßes atq^ ßmilia, animi ergo participatione homo folu eß inßliX,ß non ad animum penetret dolor,multo minus eß inßlix qui tapis aut equus.hi enim inßlices non funt, quoniä nec ßlices nec inßlices eße poßknt. At qui non dolet, non eß inßlix,quoniam caufa inßlicitatis abeß. De Socrate cum in carcere perijt,reilè ^ßimantibusiiubium no eß,ß non doluit non ßiiße inßlicem.Hoc enim dubium noneß,aliteromnesmorienteseßmt inßlices,ßd an dolueritl An ergo debemus mala quæ in nobis noßtnt, ; ad nosßonte deduceré ? Etßßcabies aut elephantiaßs, aut peßts in ueße eß,illam quamuis alioqui pulchram, decoram ßtmptuofam circudare corpori, ut er uoS eodemcontagioaßiciamur^quin potius erit à nobii quantumuis pretiofaßt,procul abijeienda? ita er cor-poris er figt;rtun£ calamitates,atqi moleßias non folum abijeere decet,ßdß,ut dixi in ueßeßnt pretiofa,id eß, i diuitijs,ßlijs,patria,honoribus,ne contagium ad not * deueniat,ne animus moleßia afficiatur,diuitias abif-

( LIB 6 K I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yf

tere,fî atàer ßtri non poßit,plt;ttriamfiUosq; reîinijuf-re,Grhonoribus rcnuntinre debemus. Hxc igitur ßt prima ratio effugiendorum omnium malorum, atque aduerfus calamitatcs nos prteparandL

Veràmutetiamiüisrefijiamus,cr melius aduerßt ferre aut declinare ualeamus : uelut ingraui beUo, in obßdione, alijs^ magnis periculis, nos munire decet, animi,corporis ac firtunæ bonis prius comparatis, Animumigiturcumomnibusuirtutibus munire expe diat,tlimmaximeßrtitudine,prudentia zy' modéra-tione.}i(ec habent natura,confuetudine,ratione, fed in ßrtitudine plus natura cr confuetudo, guam ratio poßtint:inmoderatione confuetudo, inde natura, de-mum ratio : in prudentia ratio cr confuetudo,demutn natura.vbi tarnen natura omnino repugnet,nihil ho-rum haberi poteß, maxime ßrtitudo ey moderatio» Arißoteles tarnen in omnibus quteaduirtutemacui-tia pertinent,totwm in educatione à teneris ßrme con-flituit. Eß autem moderatio alia à prudentia,lt;juoniatn multis accidit ob naturit impetu, ut occaßone uti non poßint,4utmodum rei imponere, dum prudenter omnia animaduerterint. In quem erroremnosfepeinci-dimus.nam natura fum iracunda, ey ßbi non omninö itnperantis,fed pracipitis paululu,cr 4 perturbatione uiäe. vt uerb ufus plurimum conducit,ita maxime ab ipfa pueritia du educantur. Porro «t ad rationis ufum redeam^q^uoniam eafola multiplex eil,ç^in manibus

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C j noßris.

no/lri5,idco diligentißime pro ßrtiiudine dßßequendd, quod ontniîi qu£ huic propoßto necejßtridßunt, diffï- I ctöimuwt eß,djßueßcendum,ut Senecd re£lè docet, ut de morte cogites.rtdin primum iHd ceu cotnmuni idtiud ef fitgere omnes cdlamitdtes licet. Eth£c cum fit necefid-rid,tdmen omnid exuperdnter, ut itd ’dicdm, continet propter qu£ dificrucidmur.Pduper esl dt non memini-fii cum morieris etidm qu£ hdbes te defierturum? Eiliut dußgit f dt non cum morieris iüius confuetudine per-petuó es cdriturusf Mortuus eftdmicuSfdnnoncum morieris omnes dmicos defires I cum nunc uno duntd- t 9Cdt priudtusfis- E.rgo mortis meditdtio qu£ nobis pro ! tcimdinftdt,etidmfi diu fiupcrficturum te ficire pofiès, cum dd pr£teritorum annorum memoridm,qudm cito diffugerint,reuolueris,dißfi)luere omnem dnimi trifti-tidin firmè poteft.fermè dixi.quonidm noUris tempo-

' ribus,dtqi qu£ddm maiord morte dcciderunt. Ve iutficuifiliusuitdmprdudmdegdt,mortepropridhoc quidem grauius efi:,mdximè fi unicus fit, nee hoe nid-ium ipfid mortefinitur. Et rurfius duriord prindpintt ' pr£ceptd,quibus nonfiolumßrtun£ zs- uitd in difcri- , men uocdnturfied etiamglorid ç^fidmd.ttd omnis £tiii '°} fudspdtitured!dmitdtes,crfuosqui/'q; pdtitur mdneS. j Sed h£c alibi docuimus. tïïud unum ex priore exemple Zi cogMowj'njwï 3 nc ulld cdldmitds fiud utilitdte c^rerff; 1 nuïlumdolorem,utdntej firmè dixerumus ,mdiorent 1 efifie diiimimolefiid. ïtiuUus morbus ubi non ^dfiit mor- ‘ i s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ til

tinnetus.nam hicad animi dolorem non corporis atti nctyitqudre potefl dnimi dolorem.Qudpropter cum di uites non poßint eße udcuidolorednimi,non etiam poßunt eße ßecuri db inßlicitdte mdximd,nec uUo modo mdgisqudtnpduperes. Quinmocum anmidolor tndior ßt in diuitibus dc ßlicibus, qudm pduperibus do miferis.quippe in dnimum udcuum, dolor crmoleSiid mdgis pedemfigut,cr propdgdntur tdttqudm in puro foloßcquitur ut diuites dc ßlices cu ucxdntur,ßnt pduperibus e^mißeris ipßs longe inßliciorcs. Scd et quoi fdnumrftuehcmenttusdolet,itd dnimus curts udcuus ft quddo opprimdtur,redditur mifcrior. Ifrf i« boc dcer bo dolore hlt;ec mecum meditabdr dtq; concludebdm,ut Deus conditionem nofolum mortdlium,fed etium cun iidrum rerum qult;e fub coelofunt,iequdß'et. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eniitt

omnino non uiuunt, doloris pdriter ZX uoluptdtis ex £quo funtpdrticipes.ClUie uiuunt necfentiunt,et mor tem er uitdin dbfq; incommoda experiuntur.Clute fett tiunt,fcd non cogitdnt,ut non uehementer malis conßi ildntur-.itd nec uoluptdtibus plurimum djficiuntur. Qji£ intelliguntßi dnimi doloribusnon dßueuerint, mirum inmodumcum curlt;e fubeunt,qudffubirene-ceßeeflinhdcnoßrduitd,dßiciuntur. Qui bedti funt bonis corporis dtq^ßrtunte, hi udcuu habent dnimum d moleftid.îdeô cum mors dut ludus,dut cdldmitds fu-peruenerit, mdximè dolent. Zrgo ut breuiter conclu-ddin/umind filicitds er infilicitau, nift uirtus dutmd-

xintd aliqua ßrtund ordinem peruertat, apud eofdeni ! hiibitiint. Ita flupidi çy acuti fen(u ex £(juo in utroque genere,fcilicet bonorum nbsp;nbsp;mdlorum fumm. Sed iunt

propo/itumpr£tergredimur,utergo dd propoßtum rededm, non folum ßrtitudine, moderdtione cr pru-dentid dnimum cultum hdbere decet, ueriim omni alio uirtutumgenere:comitdte,liberdlitdte,iuftitid, de c£te risfimilibttSffed h£c ut illd,non ex £quo nos dfficiunt, । «cc nobis funt neceißrid nihilominus coiidndum eü propter cdfuumingruentiumcr ßrtun£ udrietdtent, ut dnimum exomdtum omni uirtutum genere hdbed-nus. turn etidm quod minus djficimur, etfi dfficidmur, . homines dd mifericordidm mdgis commouentur ex cd Idmitdtibus noftris,dtqi ideo mdgis etidm fuppetids ß' runt.Tribus igitur modis reliquæ dli£ uirtutes nobif duxilio funt in dduerßs pcrßrendis,cr lt;]uod minus bo mines improbi cr £muli,inimici^; dd offendendum. ob ßfciüdtdm uirtutem bondmq; de nobis fdmdm:cr duoi nos minus dfficimur,^- quod nobis minus turpèfit cd-fu,gudmpropridculpdopprimi:dcmumijuód plures mifericordid moti dd duxiUdndum fe conßirdnt. ç^uoi fi te fupinum neg; uigildntem dduerfus imminètid,nec repugndntem defe tuentem uiderint,guinimà perßit' guld generd uitiorum uitdm otiofdm ducere dnimdd'^ uerterint, rdpiendo ,fdllendo,ird prouocdndo homi' nés dtg; iniurijSyCdlumnids ferendo,denique luxurioß uiuendoJióntK omnes meritô te oderint, dtoue de tu^

, cahimiMibutgäudebunt^Dicentq; tibi iUui pMct: Leniter ex merito guiclt;]uid p4tMre,ßrendum eß.

At longé plures te ctdm fccum accufdbunt’.aliui ruditlt;e tem,dUut importunttdtem,dliits ruflieitdtem/ocordid, intempefliudtn irdcundidm,pr£poflerum luxü,ftigmlt;t trf inuidiie,dudritidm obÿciendo ; dlij irrifos, dlij con-temptos,dl{j fedeceptos. C^uid huicuiro boni etidm4 (onfdnguineis contingere poterit?At contrd,fi probut er bene cultis moribui extiteris,lduddbunt:dlij huntd-nitdtem in uirtute nbsp;nbsp;drtis exceÜentid, comitdtetn in

ftudiofo,offtcid in pdupere,continentidm in peccdtidi occdßonibuSjCultum in inopid,fidem in eo qut neceffit rifsindiget,dtlt;pdlidhuiuf!nodi. Verum triitpriorutn uirtuttm longé nidior efi ufia.vbi dnimum uirtutibut bond^ opinione hominum exomduerii dt^ muniuer rifjdrtis etidm cuiujpidm excellentid illumdecordrt oportet, ndm ex edtridmaximdbondcompdrdntur, amici potentes, lucrum er gloria non beuis. At longé melius eft Ciefdris exemplo, qui cuiufddm ignobilis in alpibusoppidimdllebdtejjeprimus,qudm Row Jc-cundus.Melius eftfutorem eße prteftdntißimum,quant uulgdrem lurifconfultum^cgdrium^ medicum.Vn» de illd pulchrd Epigrdmmatici Pof tlt;e qu/rcU:

Et mordere luto putre »f teqj folum. Pritneftina tenes de/ùnéli rura pdtroni,

Ojtid cum GrammaticiSjEßctoribn^q; mihi. Trange leues calamos er feinde Thalia libellos.

Harratur de multis piiloribus ac ftatuarijs, t^ui mi ximum ex arte quiefum ficcrunt: fed res notior ejl indies,in quibiifcunqi artibus, qua ut exemplis aut tefli-tnonijs indigeat.Sit fatishoc commune effe prlt;ecipuif artificibut, utfamamßmul ac pecuniam amicitiamqi potentumftbi comparent. Atueroin omnibus obfer-uandum,ne lingu£ mobilitas te précipité agat,nullibi vtaiiis periculum etfaciliorlapfus. propterea teipfum contineas,affuefcAsq^ pauca loqui, dicebat lUe, in con-uiuio.üec quod iiolis feiricuiquam dixeris. Hota funt qu£ Arrianus dicit de temporibus fuis,atq^ Imperator rum exploratoribus.At nunc etiam non minus peric» lofum eji loqui,quam tune fiierit, cy error linguæ gra uiore poena punitur,quam faiia fcelerata : nec ßrfait immeritcgt;,ftquifnonfanos mente exeipiat.nam h£C tiatur£ procacitatefiunt cum uoluptate : ille pctulan-tia çyltnitateabfq- uoluptate accidunt. O quam bene dixit quidam,etß ritdi cameena :

tatio ,fertno,ailio : aâiones femper ad utilitatem tio-flram dirigcndæ funt, cogitationes autem de omnibm eßedeben[,täm his lt;]ult;c nobis funt utilid,quam (jutt aduerfantur: fermo uerô utei placeat ad lt;]uem dirigi-tur.ob ld blandus, lenis, clarus, in rebus leuibus ambi-guus,in periculoßs femper breuis cr modeflus, td«to Hcrô longior cogitatio,

VbirfrttJtiMmredè ad omnid compdrdtum habue-ris,dd corporis etiam robur cr incolumitatem tranfe-undum eft,itd affuefces Uboribus' cr moderatie uiitus rdtioni, ut nihil tibi cum medicis fit negocij. Lucm qu£corporiobeffepofiunt,dmicitids,quanto mdgis ' uoluptates,cr,ut breuiter dicam, quamcunq; occafio-nem corporis commodis inimicdm /jterne cf deuita. Sit uiâusfimplex,cr ex rebus qu£ non facile putrent: etfi dura (int,mande diligenter, moderate utaris. Cibi fint pro fomniratione,potus autem ciborum. A cibo quiefee,anted te exerce. L£tus uiue. nam nihil ejl ’ quod ddeo hominem perdat,qudm triftitia. Et Umen ednihil tuis rebus adijcitcommodi,necleudtulUex parte calamitates ipfas.ïnaëre falubri degas,fitgias confuetudinem pritHorMm,iw»nicor«tn,otio)brttmi lo qudcium zr infilicium. Prauifemper obfunt, etiamfi beneuolosfefimulent,f£peq; accidit ut in diferimen fam£ cr ßrtunarum,dc uit£ ob illos,tametfi innocés, ' «ocfris.ïmmicorum confwetHdo illis fuf}gt;eiia,tibi peri (ulofd eft, otiofi tibi quod prcciofifimum onniium '

rAoquot; cuius etidm eft mdximd inopid fuffùrdntur,teM pus fcilicet.Vndc etiam occafiones gerendurum rerum fepè Idbuntur mugno damna tua.Loquaces teßultunt \ nbsp;nbsp;nbsp;reddunt acfibi fimilein,quod,ut dixi, periculumfepè,

utilitatem nunquam dffèrt.Demü infalices quap con-tagio quodam,focios etiam eodem inßrtunio afficere folent. nie uerô dubitatione dignum eft,an omnino ali quod anuni uitium poßit efje utildnec quterimus ident dehoneflo.namnuüum uitium honeftum ejfepoteü, at nec turpè,ut dixi,uolumus eße. cui cnim magis arri det quteilus çr potentia quam honeßum, is aliam cott ßituatuiuendirationem. ifos omnia utiliaampleiH-mur qu£ turpia non ßnt.Turpia appeBo fitrari, faBe-re,inuidere,mentiri,iniuße quicquam agere, auarum nbsp;nbsp;i

rße,crudelem.Lrgo iBud nune qu£ritiar,an uitium ali i fit utile,nec turpè tarnen {utile dico ei qui uitia âlo non caret,no turpè,quoniam nemo ex eô beditur, imàßrfan plurimis utilis eß. Eße autem unicum tan^ tum duco,quod partim uitio, partim umbra uitij confiât. Atq; iBud eß fimulatio irit in eo, qui maximam ha hctpoteßateminßbditostutfummus magiftratus in ciuitate,dux apud milites,paterfamilias in fuos dome-fiicos,filios,feruos,famulos. Liam cum neeeße fit plu-res eße errores quam p(xnas,ne homo crudelitatis opi nionem fubeat,^' cuius etiam nonnunquam paenitere eßet neeeße, ire fimulatio fubditos fuo imperio prohi-bet à peceaiuiOf Çf“ in leuiter delinquentes pro fuppU-

rio efi.Porrô /îmulatio uitium eß, amp;nbsp;imßeaef uitif t(mbrd,ncq- enim iraßi uerc conuenit. nam ira faror rfl breuiSjCrmultorum errorum caufa eße poteâ: ^uinetiam perturbât animum çx hominem Ledit, irtc igiturfimuLttionead coèrcendosleues errores,tùm pe tulantiam çr Ltfciuiam lt;juorundttm,indigemuf. Nec fcoc ftÜere efl,licetfdllantur qui metuunt, in alios ta~ men nonadeô conuenit earn exercere, fed pro rations animorum:ut in uxore,ßatres,minores,nonnunquant etiambeneuolos,inpotentiores nunquam,niß amoris uinculoßetus.'Verum qui amat quatenus amat, eo qui itimatur inßrior efl.Atq^ adeà id notum efi omnibus,ut nonfolum meretrices nilßequetius agant, quam iront ftmulare,fed crfilif multi improbi, cr pueri adamati, Cr ueteres famuli. At hoc non caret turpitudine,nifi eaufa ipft ßerit honeflißima.

fortune etiam bonis munirefe oportet : ea autent iocere oportet que non omnibus adeo notafuntfCjquot; facile parantur. nrfm docere cd que nota funt omni-bu{,dißiculter autem parantur, uelut quod potentent çr opulentum eße oportet,nihil magnum aut arduunt infe continet. Qm* etgo faciliter parantur,zr pluri.-mumprofunt,Ztr non lt;t4cö pertrita funt,induobut ' uerfanturgeneribustaßinitate feilicet atq; dmicitia.de dßtnitate ergo que plus amicitie conßrrefolet,ßqui^ dem affines etiam plerunoj omicifunt, ztr cum hoc fan guine coniunäifUnum^ habcnt commune dccus,fcili-

eet er dcdectif,cotuinclum O' honorent, ignotninid'nl er gloridm,prins dicendum erit. 'Ergo enm njfïnitates nbsp;nbsp;f

coniugijsparentur,/iuxorcontingatdgnntis cogmt^ tisq; potens ,p dines ,ßprobd,ßßtpiens, ßfaecundd, quMtwm dfßert emolnmentumiEx affinium potentid, concilidtur ipß coniugi potetid:ex opibus uxoris opes ipß coniugùex probitdteßecuritds, exßtpientid filici' tds,exfoecunditdte indxinid uoluptds,mdgnumq; in ße^ neunte comntodum : qumetidm ex omnibus iflisfilio^ rum bond indoles,er educdtio oritur, turn uero ex his omnibus ßtpientilt;e opinio,dc demum mdgnus cumulus bonorum,exquo trdnquiUitdshumdnd cofldt.Qudm^ nbsp;t

ofcrem mdximd pdrs humdnte ftpientiie, mdximumq; exnnplumeius,tùmfèlicitdtisrdtio in ducendduxore commodd coßilit.nec dliud quippidin mdius eß in uiM humdnd,proximumhuiceßglorid perennis, tertiunt uitie prolixitds,ultimum mors leuis.ïiis qudtuor cumn Ins bedtitdtis mortdlium dbß)luitur. Rrfgj ex hoc id per ßgt;icuumetidmßt,oportere eum qui trdnquilldm ui-tdmuelit ducerc,ommno bene con^itutdm domum hd bere:ß:ilicet dmore,timore dcßde,tkm prudëtidiprio^ ribus tribus ergd dominum,ultimo ergd omnes. quot;Diffl-ciÜimd enim res eß inteßind pugnd,nihilq; tetrius qud firis dtq; intus oppugndri, er dum pugnds poß tergd tutd non hdbereidumq-, d pugnd redis, omnid domi nS inuenire pdcdtd durißimum eß. Et qudmuis Soerdtes Xdntippen tulerit morofdin ddmodum ß(xmindm,ßiit potins

fotitlittift^iieonflanM exemplum,eim qui fuamremcupiat benegerere. Et ßrfunadmortem ca putientia impulit,dum ßrendo paupertatem,uxorenr, iemulos,indtram bilem incidit. Nam mors illa qu^eftta ab eoßonte potius, quam ab alijs ui illata mihi uide-tur.Namquid attinebat pofl damfuttonrm primam, in qua nec morte nec exilio, fed pauca pecunia folutn mulilabatur,indices criminari atq^ irritare ? pofwit c-nimuelpecuniolamiÜam foluere,quam nec ipfe,fed Mmici certatim offcrcntes foluturi erant, aut mifericor dia indices fleäendo abfolui. Et/i hoc durum uideba-tur,autadimpetratidum difficile,in prima fententint ^Mie grdHW non fr4t,permdnn*r. Sf J exi/limo tlt;edio «itäC a{lum,quod iamfcptuagcflmum ingreffus annum nihil iüi exfententia cædcret. Pjupcrt«« }ndgnd,uxor morofa, fiiij duo paruuli, natu autem maximus,quoi credo iHiwn prifcipKc tor)ljfe,nihili adolefcens,nec arte uUa ob pdtris pdKpert(ttftn,ncc iidturd ad uirtutemfatis idoncut,Vndc iUwd extimuit.ne fenio U bentib«5 fenflbus dcjiituerctur db dmtcis, dtqMc itd db omniglorid pdrtd dccidcrct.Mdluit ergo generofa ali quamortefe àtantis incoinmodts Itbfrdri,dcpmulmi ximdm(qi{od ©quot; obt!n«it)tntmicb',imö toti urbi inwi-didm conflare, dtq; ßlijs ipps tncUu-s confulere, amici ndmcjj illiîis ob nicmoridw tdnti uiri recentem, ey cd.-fum illinsmifcrati,cos diendosfufccpermit,drtescj; ut docerentHr curdwermit, quorum alcerum,fcULcetedu.-cdti'o

idtio ipjî Socratiß uixijjèt^auior fitiffèt: retiquu/M âutem Socrate uiuente indecorum, t^am qitàd ad iudi^ cium dttinet,non erat cur mori ueUct.cum inimici eiut hocfolumquæfierint^ut tdntumeius exiflintdtionet» iudicio iUo fcelerato imminuerent.Publicd enim duto^ »■itof quantumuis iniqud,frdngit priudtorum autoritd tem. Atq; hec de uxore^iÜiuicy commodu diitd ßnt, îiuncddamicitidmtrdnfeo,omittdm dutent rara, t(tq; ideôedm partem, quiefolum cognitionëmutuaM quandam ampleilitur, Loquar dutem tdntum de uerd amicitid atqi beneuolentia,quie dmicitix ßmiUimd eft, fed dut non adeo perftëia eft atq; abfolutd, licet inter •paresßt,duteft inter omnino diftiares conditione : ut inter dominum fdmulum,uel cliente,dut inter prin dpetn dtq; ciuem.Suntautem inutrifque triafcitu ne-ceftarid ; fcilicet quinà pro amicis deligendi fint,quo-modo concilidndi,quomodo iUis utendumfit, Videtur ' dutemamicitididea quadam PldtonK,qu£ nufiquam uerèfit,fed tdmenad iüiusfimilitudinê dtq^ imagittetn muitte focietdtesfingantur de conßrmentur. itaq; fatit obfcurè omnes de illd trdüdrunt.yerùm nos pro facid tdteconabimurquieddmpr£cepta docere,cum non-dum mihi contigerit duos homines amicitid coniun-élos uidere, atq^ ed que de Pylade cT Orefte, Thefto CT Pyrithoo,Achilk cr Panoclo,Aened nbsp;Achate ar

bitrorfalfafùiffe. Porfan tarnen aliquifùere, ut Dd-mon çj- Pythitff Pythagore difeipuli, Alexander amp;

Epbfftion,Ti{gt;criiM Gracchut er Btofîut,C.Grdcchut er Pomponiiti atij- Lciloriut,!A.LuculliK er Volum-niuiyD. Brutta de Tereittiuf,M. Brutuf dtq^ Luciliuf, nam quad re/èrunt de Scipione Aphricano maioreac L£lio,ego eos uix inter dmicos refrrâ. cmw Scipio Lee tio, ne Imperdtor cxercitui creetreturfprofratrefuo obüiterit.utcunq; fit,quod ùm ßepe dixi^alijs in eaujis ttiem in hac una re/èrant, facile eft exempla amicitiæ inuenire,ubi mortem hommes contemnant^nam di uitiasetrreliqnacommoda parui facitnt. At hac no-ftratetatetàmmolli,digt;fici!!imum tifet amicitiee ueree txmpla inuenire.DeDiocletiano,Maximianoq; Im-pfrdtorifc«^ ptw conflat.Rc/irut er Longobarciorum tonponbwî qucMiidni fanótulum atq; Dwconjwn fieiffe amicos^At noftr4 £tas nihil tale,ucl in hoc uel alio uir tutumgenereoamp;cndcre poteü,quanquam er de prlt;e-teritis multosmentiri inhuiufmodiexemplts fujficer. «ec nifi fd rdttonc di6la amicos inueniri credam.Quic quid fit amiciti£ idonei funt, qui nec uitam nec opes magnifaciunt ,fimplices er in affeétibus uehementes. /îijuidem amicitia affeétits cft uehemens.Qui Mcro triées funt cr pdrwj curantes, dd dmicitùm funt inepti t tnjldbilcj qHo^; cr qui de fe nimium pollicentur. Pd-m etidin qudiitum licet de fmiilcs £tate,ßrtuna, mon busq^eligere decet,arte dutem non itd.Eft enim in add giofgulus oditfigulum.B.ff'icaccs quoqj uiros er im-piÿ'osmagis q»d jègncj er/utiles, eosq^ qui non ddeô

cum pluributuerfantur,titles enim ad familiiiritiftftS potius quam ad amicitiam funt idonei.

Vbi uero delegeris quos djjumas,cocilianda efi ami citia,ea quatuor principaliter caujis conflaturxonfut tudine,uoluptate,jpeutilitatis zj morum utdixi,a( natur £ ßmilitudine. Hominum enim aéliones,uolupttl te,utilitate,natura atq^ confuetudine conftant.üaturii ut ßnt pmiüimi £tatc,ut dixi,ßrtunis,ajfeHibus,atqu( moribus.naturaliter enim hæc conciliant amicitiamji cet non omnia hiec naturaliaßnt,ut diuitite, qu£ cafit confiant aut prudentia. Ua cr mores partim, cr maxi maexparte,utdixi,educatione.Confuetudo uero pd' rit beneuolentidm,cy fx beneuolentia amor çr dmici tidgeneranturAtdq; et dbfentid diuturnd dijjoluitanti citidm,niß ßtddmodutn dritd dt(^ perß{ld.Vix autetit fieri poteft, etidmfi nil aliud intercédât, ut inter bonos Ct icquales diuturnd confiuetudono pariat perfiâaiit dmicitidm.Pri!efertim quod diuturnam confuctudinem cum pluribiis difficile eüretinere. Si igitur dd amici' tiam natura aptus fit,quam uerifimile ell cum alijs gis contraxijfe amicitidm,qudm cum eo cum quo fctn-per uiuit ? Accedit illud quod nifi ea confuetudine ad-modum delc£iaretur,non tarn diu in ea perfcueraffet. QuinimoCtilludddremfdcit,quodetfi ea conucrfd' tio db initio non ddmodum deleîlaffet, cSfuetudine ß iucundior.Vclutenim infuetum uinum, mucidum,odo re fdlitdimuSjidem ubi ei dffueuerimus,firimus:itd co~

fuettiio äußrt omncmfcnfu^n uitiorum in äm:cK,mo^ do non fint uitia mägna nbsp;nbsp;rediuiua, ut ita dicdm,uc-^

i«t ebriet4(,fiirtum,littrociniiim. Conandum e/l igitur ut confuctudinem iüam ab initio er diligenter cola^ tnui,^ altering firamui.ld ergo agemut, ut uoluptate illtim quafi perfunddmus dc deledlemur.in uitijsauteni eius quttfi conniuedmuf. Deleiidmus autem hominent non und rdtione,fed pro iUiui ndturd,dffe£libuf atque cofuetudine. At idntfuppofuerdmut ipfum efie uirum protuw : itdlt;^ operibmfecundum uirtutem phmo it^ lum deledidbimus.Deinde eifdent ftudijs fdpientite, hi-^ ftoridrum,ndrrdtionum,ciuilium dfttoiutm, iocK,ue-ndtione. lufui dutem dd beneuolcntidm plut qudtn ne-cefje fit dffert^dd dmicitidm no conuenit,quonidm hu-mills dcfordidiquippidtncontinet. Aleæ dutem lufu« er pecunidrum multdrum, nec huic nec iUi idoneuf, nifi cum principibut, Mt Cicero rejirt de Antonio his uerbis: idcinium IcnticuLtm de died condemndtum col luforem fuum reüituit. Et dübi : Agrum hune tu com-prdnforibus tuis er colluforibus diuidebds. Alibi que-flus eil coüufores in indices eligi. Itdq^ ut dpud principes Indus beneuolcntidm perf£pè,fdmilidritdtemfem-‘ perpdritlitd inter priudtosfi pecunidwi mwltum uice^ ris,odium ndncifceris,fiuincdris contcmptum,utmi-nusutilisfithæcconuerfdtio ,omitto modo quod pd-rum decor d,er minimè honeild fit. At lufus qui fit non tntercedentibus pccunijs ciwn nmicitid efie poteft,dmi~

yi D I P R AE P A R A T, citùm parère non potcâ,fed beneuolentiam:tali!ptf‘ run^ latrunculorum certamen lt;tc pugna. at comme//i , rr comprandere^ adfamiUaritatê er benetiolentiattt, , atlt;^etiamamicitiâuiafatistrita e^fe folet. üominunt enmgennf,ut etiam Homeruf teQ:atur,conuiuijs gau-det,adeô ut etiam banc confuetudinem ad Deos tranf-firat. itaq; çx iucunditate zs' hilaritate cr iocis, cotn^ tnefjationibut,tudis,ornatu domuf, hortorum, cluin' bm déniai ailionibui,narrationibui,focietate,fapiett' tix præceptis hominem deleiiare debes, ut multis uijf ac pifeium excmplo retibus ftmul circumuétui, in anù citiæfifcellam et pifeariam deueniat-Vltimum quod ad utilitatem pertinet,multa genera ßnium habet,alites e-nim quicrit diuïtiat,alius potentiam, alius fapientiain, quidam gloriam uel famam uelßlios, aut eorum cujlo diamtomnia tarnen uni ratione confequitnur, feilicet t officiorumyde qua cum Cicero fufficienter,cr accura- î tè tribus libris feripferit,nihil aliud fupereR,quàm td eos libros quos ad inliitueitdumßlium unicum conß-cit,diligenter pcrlegas.illud fané conüat,ojficijs hoitti nés deuinciri,uel adgratiam uel ad amicitiam. Vertu» qu£ funt fecundum uirtutem,cy' in probos jiabilem,et perßiHam gignunt amicitiam. Virtus enim naturafua fempiterna eji,e^bonum in nobis diuinum : reliqui tempore cr pro occaftonibus marcefeunt. 'EÜuerô interamicithefxdera,nonuulgare hojpitij iusquàd inuidia uacet,quale apud Scotostnam apud nos rarius

cftjCr ow«fÎ MW dd caupoiM! iiuertunt. Argumen-tum^ idc^,nos fados détériorés maioribus nodris. Inuniuerfum ergo amicos fibi par are oportet efficaces,officiofosG‘probos,ieqiiales,non undequaq- tibi fed qua parte defcis potentiores, qua præ/las infrig-res:ut quemadmodum in urbebene indiiuta nihil deß ciät aut abundet,neq- unum aut duos folii,fed aliquan-to plures, non tarnen multos,ne tot non poßis ofpcijt rejfondereiGT cum in contrarios cafus deuenerint, co garis çgtucontrarijsaffedibus ac perfonis,fabulant imitari. At beneuolorum no n adeo ardæ leges,minus clientium ac multo minus familiarium.Adulatores au-tem his omnibus contrarij fiint, ac quaft uenenum zT pefiis. Adulator enim neq- amicus,nec beneuolus, nec clitusautfamiliaris ,fed inimicus fub amici perfona, atque ideo exitiale uenenum, nec adulatorem effe ullo modo boneflum cß,nec admittere utile uel fecurum, Dicemus autem infrà de his.Sed nuncpr^datde bene-uolis agere : eosnon ut amicos pares, fed potentioret eligere debemus,ut minore uinculo idem dare poßint, quad amici non adeo ßgt;lendidaßrtuna. ^ecipere autem beneficium debemus, nonfolum quia indigemus, fed quad recipiendo iUi nos magis amant.neq^ aliud eß incaufa quodfilios magis amamus quam illi nos,nifl quad eis beneficia conferimus,non iUi nnbis, er ab bis in perpetuum/fieramus product pojfe ftirpe nofiram, non tüt à nobtf. Amare autem potentes debemus tunt

DE P RAE P A R AT. tndxime,utbencßcium rependatnus:illi nobis bond, àdnt,amântautem pdrum,guodob ambitionem exijli mentfe digniores ut amentur cfuam ut antent, nos dU' temcontrddmdbimus,beneliaddutem dmorisloco re cipiemus.melius etidm eü dmdre qudtn dinuri, ut Ari' ftoteles itu}uit,ut cognofcere qud cognofci. Siquidetit dmdre çr cognofcere folum nobiliorum funt dnimd' 1ium,dmdridutem ZTquot; cognofci etidm indnimdtis con^ veniunt.ïn dnimdndo enim uoluptdf eR, dindri dutei» tJon niß ex beneßcio notu nobis efï. Qudpropter cunt iÜinonrecipcre,fed potius pritüdre beneficiumcu~ pidnt,nos dutetn potius recipere qudm prxfidre pdrd^ ti fimus, inde ortd rdtio dduldndi ,dtnos,ut diximus, dduldri non debemus. offîcijs ergo reshtecdbfoluen^ tur,ut funt:fdlutdre,inuifere,prlt;efto effe cum ægrotdt, cumlitigdnt,cum iter déiurifutit, cumoperam tudtit defyderdnt,cum triftitid dliqud uel filicitdte infigni dfi ficiuntur,plura pra^dre qudm poüiceri, dbfentis fit' ind tueri, ddmonere de infidijs, de bis quiglori£ iüiiti inuident,pecunidm fudm fideliter trdildre, uili pretio entere necefidrid,cr qu£ lUi pldcent optimd qu£rere. Eoî qui in ilium peccdnt leuiter, mdximè quos diligit feorfum moncre,curdre ne qu£ funt in domo co rrutn-pdntur,uinum,trtticum,foenum,ueiles. ïtd multis mo-dis pldcere potentibus ingenue pofiùmus. Qjtoinodo dutetn cum bis tùm dinicis dgendum fit etidm doce-re oportet. îJlulti enim dmieis çr beneuolis pcrperditf

tttHntur,dUt ijuoniam nuÜi ufui,ob timoremfubrufli^ cum^ pudorein iüis [unt,dut guia his utuntur,gu£ uct minimo pretio poffènt redimi abfç^ iBorum opcrd,uct etiamß pereant minimum dffcrunt detrimëti,uelgui£ ardua nimif expetunt,unde deieili nonfolum ipfis de-decus,fed his qui pro eis l4borarunt,conciliatur.ideoq; odijjèincipiunt,qui antea impenfè amabdnt,autde-mum quoniam nimis aut dmbitioß,dut duari dßiduam opcTdm beneuolentium (y amicorum exigunt ,iinde iUos tlt;edio dtc^ fdüidio dfficiunt,impudentidmq^fUdtn detegunt.Primum igiturß quisarnicas babeat atq; be neuolo5,uti autë non audeat in neceßarijs,dut pudeat, cui nam ufui iüi erunttVerùm deterius erit ßab i/fdem imprudenter aut inuerecundè, qult;e ad iÜos non pertinent,aut ßipra uiresfuas ßint requirdt,dut ßniflre ope ra iÜoru utatur: uelutß à medico,requiratßjcios dd ri xdm,zrd iurifconßilto paupere pecuniar mutuope-tdt.îiam pudebit iBum negdre quad præSlare non po-terit:ita uelut in domefiicaßippelleäile,neq; lancibus utimur dd hauriendum uinum,nec cirnea ad cames in rnenfamdeßrendas,itd maxime fcireexpedit quibus in rebus amicißnguli idoneißnt natura, arte, inßitu-to,conditione,firtuna affinitatibus atque dgndtis,tùnt amicis acßmiUbus. Si enim quis amicum requirdt,ut à communi inimico quicquamexoret,nónne propé ßultus eritiqult;eret^ idfru{h'a,quod etiam iÜi à quo re quiritur graue atc^ molefiît erit J Itdq; neq^ de minimis

iüos uexlt;ere,neq; de his qu£ in eorum non funt potc/l6 te,nec de alienis ab ufu eorum expcdit,pr£tcrquam fummii difcriminibuf,ubi magnitudo pericuU nos cX^ cufdf.utßdeuita noftra,uelßlij uelparentis, uel ont' niumßrtunarum amißione, uel quôd proditionis in fimulemur,licebit nobis etiam qult;e ipß per fenonpof-fint rogare,ueniaq; digni fumus^ctiamfi illi non impe' trauerint. At non idem pro confequendo magiîlratK, aut emolumento aliquo mediocri. plebeium enint fft rogareamicumutaliumroget,ßultumuercgt; utetiam ad tertiam perfonâ deueniat. Verùm amici amicorum caufac^beneuoli etiam (fi modo boneßum cß quoi petitur)amicos non rogati rogant^rogareq- tenentur. Pro amico cnim amicus omnia agere non folum,fei rtiam tentare debet.pr^tfertim quod pro amico minore cum rubore,quam pro nobifmet intercedimus.Aßi-duè autem amicos ac beneuolos failidire,ni ßrtunte fie uientis,cx ipfius afiiduè lufius fit, no folum impudentis eil fed inutile,cum amicitiam abrumpat perfi£pc,cr il los ad officia fiegniores reddat. Eft f ntm beneuolentia, ut Cf rcliqu£ res mortales una ex his,qui ufiu uelut co tes nimio atteruntur,nonadeo amicitia,ficdcr qui ilia perperam utitur id agit, quod qui opibus atq; potctia ad catdes aliaq^ nephanda fcelera abutuntur.

Citterum in confieruanda amicitia at^i bcneuolétia eadem cßratio qu£ in comparanda.utq- omniumpr£ ceptorum iam diâorum fis memor ^d eiiam adijce quoi

ijuod Senecj in epiflolis [erifißt : ^^onftrabo tibi ama-torium ßnc medicdmento,ßnc herba,ßne uUiut ueneß carminc:ß uis dmari ama. An ucro amicu incrcp4~ repeccantmliceati Rejßondit Cicero pronobifdi-censttiulldeil amicitid,cum alter uerumaudire non uult,alterddmentiendum paratui eR.'Si igitur aini-ctttn delegiiii (jualetn oportet,audiet te libenter illunt accufjntem,fed non niß certa lege.Primum utfeorßum monflt;«,non ut uidearis iUi picdagogiK palam. Secundum ut de re magna. hoc enim curioß f ft non amici le uiafeilari pcccaU,nf iHe reßgt;ondere poßit :

Tertium «t certumßt id de guo arguif,ne in duplex HÎtiMm incidatjCr ut damn« innocentem,et magis alif quam (tmtco credrrf «idfdriî. Quartum ut culpaßaa iduendfrif.zwin criminari (jult;eßniüre acciderint,uel ctwjji mini« boneftd Hidc(tnt«r,imó quieflagitiofa iu-dicantur,ac dmieuw dcforcprebendcrecttwcdfuid contigerit,uelalteriuf culpd,lt;td«ldtoris mKnuï efl,aut nimis ambitioß,uelßulti plané «iri,Ht iuftc tuæ poßit renuntiare amicitiic. Neceffeeil etiam nerescaßt,in quant non facile relabere poj?it. nam aceufare prieteri tdjpræjfrtim apud dmicuw,quic mutari non pojJtMif miniraè lieft, boe aceufamui quod ne eueniat cauere oportct.Quod igitur ainpliu-s euenire non potfft,noft . cftrcprcbendendton, Inbiïftiamquicreprcbfndfre ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D s uokuKU^

uolutnus cr ratio perfoihe et temporis haben daeil.importuneenimetiamß maxime peccauerit in luilußlij,etiamfi eum occidci-it, reprehendes. AlioS quißintiracundioresleuiter,^^ uix uiilt;]uam acerbè in magna calamitate,ß non potes auxiliumßrre,uelß noneacaîamitas itli ex inueterato flagitio eueneritt tttinadulteris,amatonbuspuerorum, luforibus alcit. Sed quomodo cum huiufcejKodi uiris amicitiam iure contraherc potueris,tu ipfe uidet (Xnamobrem uix da !• Sur occdßo amicum reéla ratione reprehendendi mul to minus bcneuolum,nam iüuin nunquam de his,cju^e ncl te nonßcirc putat,uel non uulgari cupit reprehen-des.reprchendes folum in his qute ad artem tuam perti nent:utß medicusßs, deuidus ratione,nam itla ßecut ei ignota eü,ß archite£lus,quod ruiit£ domus non ob-fiet:ß ueSiiarius guod blattis ßnat ueßes erodi,ß rei rtt fiiclt;e peritus,quodgeneroße plantte curam non gerat, qu£alioqui ßt perttura. Admonere aute antea quant in periculum inciddt,uel in ipßo periculo dccet cf anii cum er beneuolum,etßßecusßceris proditor falutis d iorum es.Sed erfailioß hoc agunt,quanto magis offi' cium probi uiri eil t nam faäio eil ar£ia malorum fo^ cietas.alterum amiciti£ pcrnitioßßimu ßmulachrunt, ut adulatio.Q_U£cuq; enim optima funt, ut in contra-rium ucrtuntur,tanto détériora euadut, atq^ idco peßi ma.Duo enim uitia in amicitia accidunt,altern in ipfa

cft trgo ubi adtnonums erroris,etiam lt;]uomo^o £ge~ re debeat docerc. nam fi nullum auxilium c^t aduerfui calamitatem,^uorfum refricare itlius memoriam?}i£c igitur cum propofuijjèt Ariüoteles ab ipfa traélatio-ne abüinuit,nos ueró ex euidentibiis declarauimui.

nam cum unius comparatione omnia di lt;i‘fôdfît nobis fummu bonunt fciuerimus, nec cotinget fcire (]U£ bomt pnt,atq; idea neq^ mabt. Nec ergo uitare ilia nec mi~ nuere,nec utilitate ex illis capere licebit.Omnia igitur turbida et cofiifa erunt.Certè /i bonu eü alijuod fum-mum in code gcnerc,efje necefje eft aut unu aut plura. Eft cnim maximus homouel maximi homines,etiamft ojnne J eftentpigmei.Et maximus calor çr fapientifti^ mus nÔ folü homo fed etßrmica,ft ßrmiciu effefapien tes ftatuamus.Erit igitur fummü aliquod bonu homini bus,aut plura,ft modo bonu efte admittamus. At bon» CU accipiatur pro eo quod plerio; dppetMuf, et malum quod pleri'q;reßgiut,coftat multa e^ in utroq-gene-re:ut bona,fanitas,opes,amici,gloria,fapientia,fobo-lesxontraria uero bis mala. Bonum autemftmpliciter fjl quod perpetuum eft,illud enim bonu cumftt,ftmpli eiter tale eft,quia çj fecuru zr immutabile eft. Q«lt;e-.

mm dum igitur m tdiquod tàle cffè poßit in humano ge itcrc,(2r ft ft, facile eR dijudicare quid fît, at f non fît uRumfîmpliciter bonwm,quale faûemfît maximum in humano gencretProponamui igiturquod immortale in nobis nihil effc poteil nifî mens, at hi£c fupcrioreâ bomini crpr^fentem tranfgrediturcotemplationenn Siigiturmens£ternae{l,fummumbonuanin illius ef-fentia confîftit.At non qu£rimus fummum bonum hu^ manum, no mentis,hic igitur dubitatio rurfus accidit, an propagatio fempiternafît ! conüat enim fub t und nihil aliud effîe perpetuum.namfî effet maxime, ejfcnt tnonumenta fapientum : atconfîat iBa non uetu{liora tffî tribus mtllibus annorum,uetu{lifîima enim eü Tri megiüi hiHoria, nec aliud ad nos antiquius eo libro peruenit,ni ßrfan Ni.ofîs Theologia,fed Mofes mundi initium ftatuit.tiihil igitur prorfus perpetuum effîpo teil nifî generatio, etiamfî mundus jiatuatur teternus. Ciftera enim omnia,utpote libri,£difîcia,urbes atque alia huiufmodi,cum conHet non ejfe £terna,conilat etiam non effe perpétua. At de generatione conllat,fî mundus fîtfînë habiturus ut leges affirmant, non pof-fe earn effe perpetuam. Et rurfus,fî mundus etiamfît fternus ,fedadconßfionem certis tanporum ffatijs deueniat,ut Plato Aegyptijq; fenfîffe uidentur, CT not in Arcanis Aetemitatis docuimus, non potcH gene-ratio effe perpétua, fed fùnditus deleto humano gene-re,omnes etiam flirpes finiri. c os autem qui fuccedunt

f limo noua trahere originem. Qjfôdpgmeratio ætoquot; tupt,cumutinprimode Arcanif teternitatis declare ttimu5,omnes ex uno çy ex omnibus hominibus ^uif^ ortus/it,fîetutquorum flirps feruetur perpetuo^ne~ (elfe ßtetiam defcendentestoti dominariorbi feme. Quamobrem multum tunc intererit,dn flirps feruetur an non.Prim:tm quod differet hie euentus, ut mortalis abimmortali’.deindequödnecelfeßt fuos defeendetet toti orbi dominari.demli quod perpetuo, Nrfm «t dixi finguli homines tandem ex unico nbsp;nbsp;ex omnibus origi

nemducent.quarenecejfe erit in corum flirpe perpétué) mundi polfeßionem manere. Multum igitur inter-efl,an flirpe humana perpetuafit,an abrupaturfquan fwmHis entm fera id accidat, neceflfc eft nullam nobit ftlicitatis umbram inefle, etfi maneat in continuitate generationis,erit ncc maior quam in beluis, cum çy in mis hoc fit nbsp;nbsp;defyderium propagandi fimul, ut etiant

in nobis, nec dedicarent propter fcientiam,prmum quod id certofeire nobis non licet, deinde ft feiamut nulla arte idfcirepolJumus,quod noilra ftirpsinter eas fit adnumeranda qu£ perpetuo manebunt, nec po fieri etiam,ex quo defeenderint obferuabunt,quinimi mutantur fdmiliiirHm, adieilis cognomini 6ms obliuifeimur maiorum. Ctuaproptcr hoc inter reliqua Mofesfanxit, ut tudan famiUaru nwiorwi» feriem,quàm diligentiflimè retinerent : hæc ergo fl ge neratio bomiiiHni perpétua fit cr contiiiMuü.

Sei ubinon fît,dico prorfus nulUm effe ßlicitdtM, omitto nunc altiores rdtiones,ßquidem liber hic fcribi turldiotishominibus,atlt;^ rem ipßtmrtonfolumpu^ rrfm nbsp;nbsp;finefùco tradimus, fed etiam craßiore miner- i

Ud.Situt,gratidexempli,ßlicitM in opibus confiRdt | ( tmm quod de hoc dico defilijs, amicis, potentia dc CiC ! teris bonis,non folum feorfum fumptis,fed etidm ßmut diäum uolo)zr quißiidm ditißimus fit poßidedt^ dttf plißintd bond,prædid,hortos, nümos, gemmlt;is,ueües, mutuo omnibus his dcceptis 4 Kege uel eius dijfenfd^ tore,fedtdntuminhordm,querodnhuncßlicon dp^ petldbit^fcio certè dices,non,perbreue enim nimis dtlt;^ dngu^u eü.Sedfdc ut in diem,nunquidßlix did mere bitudnon rcjfiondcbis,ndmz^ hoc tempus breueeS:^ Ai fcio quid didurus fit modo, certo mediocri/fidtio, ut per dnnos pducos,fed itd utßidtiumiHudmorte clduddt,ille^ fud ed ejjè exi{iimet,ßlix did poterit.At fdïleris,qud enim rdtione hord dc dies trdnfibut brcui, eddem non folum decem dc centum,fed ey- miÜe nbsp;een

ties mille dnnitrdnfibunt,dc breui trdnfibunt. Nditt eddem ed proportio perpetuitdtis, ut deßturo tdtum dgdm dd centies miUe dnnos,quie zyquot; dd hord, efi enim quodcunt^ tempusfinitum dd perpetuitdtem compd-rdtum,insldr pundi in toto orbe. Sed dices non dd pet petuitdtem,fed dd hominis uitdm hac compdratio fie-ri debetfperßdum igitur tempus erit, quod totdm ui-td)n explet, etidmfi (Hd breuißimd fit, Vf dicdmus fiU-

«w in diuitijf fiàljc^iquî uel ututm iliem expfeuit in di~ Kit^s,atq; diues mortuus f ft in fine diei. longo tempore diues,qui maiore uit£ purtii tempore diues fitittbre ui tempore in diuitijs filix,qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;temporis uitlt;»

parte diuetfitit, prefer tim qult;e mortt non cofttunfti« fiiittut pote fi quis dccem annis diues fiierit, inde uixe-rit ufq; ad centum quinquaginta dnnos p4«pfr, hunc breuifiiijfie in diuitijs filicem dicemus.ttaq; filix potefi efiè in diuitijs,quiperpetuö ad mortem ufij^ diMff wf-xit,çrfiparumadmodum perpctKit^tw compdrrftio-ne.Sed hocfücatum eft rcjponfum. Ndwt di«filix ejji nonpoteSl,qui di»nonKixit,lt;lt;tnpmo diw«tHtt,p4-r«»nq; darrt ad uerum bomm confiquendum,an bor»» ldtantum,an centu annis uiuat.ideo fi qui horula tdn-twn uiuit,filix cjfi non potcft ob breuitatem uit£?nec qui centum annis. At dices centum anni brcue Jfiatium perfcfMnt,qHonMffi lt;lt;d pcrpetuitrftnn refirri debent: cum tdfflcrt lt;td (tnnuw uel paucos compdruturJonguMt dicipofjunt.quoniamadeaquafuifunt generis com-pardri dcbent.Sic dicimi« eiepbdftton paruum er mi* fcamac cuniculum magnum, ita er bominem longiC-uum er breuis uit£:er ideo diu filicem aut breui ap-pfUarc dcbemi«. At necbocfatisfacit,d«andoqitidctn nihil coparatione diet debet tale,quodfimplicitcr tali non eü.ideo abfurdum eft dicere,ajnium fapictitë,/or-micammagnam,leporcin/Drtem. At licet ficappelLt-re,modo intelligas b« non buiufmodi eff'e,fid afinum n«den»

rudent aliquanto^tùm minus alijs:cr ßrmicä (taruMi, nontamcn adeocxiguam,atquc ita leporemfirtem» Qupd ß ßmpliciterresadmodumexiguaßt^utAchil-’ ris inter anim(tlia,uel ualde flupidi fenfus, ut cochlelt;i, tune nunquitm ^udmuis ad fui generis animalia dut res compdrdtdycontrdrium nomen promereri poterit. tJema enim dcharim magnu, uel cochlectm/àpientetii dixerit,quanto minus ergo beatum hominem licebü dppel2are,cuius uitaßmpliciter inüar puiti eil in tent ports genereivbi ergo animam prlt;etereamus,etßnegt;it dliquem ßatuamus hominumgenerationi, nihil pror-fuspoteil effe ßlicitatis in humana uita. ^hocei quod redlè Paulus Chriili difcipulus ait: Si animus no-ßer non fuper effet à morte, multo miferiores effemut alijsbeluis.nameàquod nullumprorfus animal aliui ab homine fe morituru noua,omnia animalia aliquid retinent ßlicitatis eôquod funt:nam funt quaß femper effènt.ideo fempiterna beatitate participant: folus homo,cum nonfolum fciatpoffè mori,fed certôfciat n^ ceffariumßre ,ut omnino moriatur, atq^etiamintra prlt;eßnitum tempus,prtecifus efl ab ipfa fanpitemitati cogitationeipfa.quareomnino etiam iüius momenta-nc£ßlicitatis, quam eo quod animal eil conßquitur, omnino expers eil. At fi ßlicitatis eil expersl eit etiant inßlicitatis,funt enim in eodem fubieito, çy mutatio-ne recipiunt. nam Dij ßlices funt, nec poffünt effe inß iices,quoniam mutationi non funt obnoxij. Et ut bre-

i(iter die a felicity res eü,infèlicitM priuatio {jUiedam. Sediamlongiusdigreditnttrapropoßto. Jtaque utad itiftitutum fermonem reuertamur. Petrus in epiüola fecunda reâè aitmunc dies apud Deum tanquam miOe lt;(nni,cr mille aunt tanqult;tm unus dies. Hoc fecundum fttismdnißüumeR,atquomodo unus dies tanquatn milletinniinißquod compuratione ad alia quamad ttemitatem,quod did etiamfolet,dies unus miUe anni uideripotell.Auerrois quoq;fapiens ille uirin prooe^ mioPhyßcorumexautoritate Alexandri Aphrodifei docet,quôd cum utta humana in coparationead ater-^ nitatemßt inflarpundithomo ßrtis euadet,tùmne exfpolietur 4 ßlicitate qua in contemplatione conß.‘ fiit,titin ob uita brcuitatcm,tum quiaßgt;c priuatus,ßli citatemhancadipifcendimorimauolet quant uiuere.

At dices oppoßtu pralles dus quod polliceris,pol» ticitus es auxilia aduerßts ingruentes,tùm calamitates^ tümcafus:atuideoteßlicitatemex hominum opinio-ne ßtnditus ueüe eucUere ? Non fdon inßeior me uelle homines ab erroribus liberare. Si nemo ßUx f ft, nemo inßlix, cur homines id debent exiüimare i aut eur agrèßrre quod cos huius admoneami At liber hie inutilts eritfilicibusißt ita i Et «nn^m plurimû atque diußtinutilis:atinfilicibus nequaquam erit inutilif, ipßs uerà beatisß placet infanire^et quod alienum rft fuum exifiimare,quod breui cafurum perpetuum,non irafcor.Tibi, quicunq^ es qui teßlicem exijlimas,non

aliucl eurniet lt;juam üyciÜa iÜi,lt;iuigdtîo fuo irafcebcl tur,nuod eutn fomniantein Mid^e thefauros, çr Gygif filicitdtem èfomno exturbdU'et,nidttcbdtq; grdndcm il Idtnfdlfdm bedtitdtis imdginem, gudnt luceUum guod ex futurd ueteris calceifdâurui erdt. itdq^ multi funt qui mdlunt errore ejjc bedti,qudm res fuds,fudmq; colt ditionem uerè dgnofcere.Atq- cô plures,quo hecdco' muni hominîc fenfu remotiord funt. Sed hcecmittdinutt nihil enim tdm perfficuum efl:,qudm nos hocfolo noit miferos effe,quàd conditionem noürdm cognofcdmM» Sed hocipfo non poffumus effè fèlices, imô reüiuf, nec ßlices nec inßlices jùturi fiiMus,ß conditionem no ßrdm dgnouerimus. Verùm rurfus inquis,quid ergo opus est curd dliqud rerum huntdndrum tquid prudeO tid f ßrtitudine ? qudndoquidem omnid icqudlid funtl nec quifqudmfiltx efcpoteü dut inßlixt cui ufui tut» ifte liber? ttdm utilitdtc hdc ex dduerßs decerpendd nb indigeinus f ¥dteor nuUdm eße, ut dixi,ßlicttdtem aut inßlicitdtnn, hanc tdmen perfondtdin qudm hdbcntUf cuitodire dutßgere,opère pretium eü. llt;!onne Iduda-tur dnus illd qu£ fdrmëtorum quifquilias coüigit? naiif qudinuis exigud,tlli tarnen ob conditionis humilitdtei» opportuiid funt. Eftumbrd fomnij cdldmitas dtq; beau t.isnoürd,hâctdmëample£li debemus,illa uitdre. Soin nid quis dubitdtfalfa ejß, nec eas iindgines quicquam ,^lß'^^)u,is tarnen nolit magis fomnia iucüdd quà trijiin wdere ? Quinimo medici etiam ad hoc qu£ uitari,qu/

edi debeattt,docent.An tu etßgerului efjes, et infcenti perfonctm régis induifjcs ,quMiquMn intra paucas ha^ ras depoßturus perfonam,cj' ttd ontra ßrenda dcnuo redituriis,nollcs oinnw conctiinè peragerequteregi conuenireiit ita etgo nobis agendum: ßenamfumus ingreßi,paruo temporis jpatio pcrfonam 4giini« no-bis impoßtam,umbra foKiiißßlidtatis aut infilicitatts proponitur,farmentorum quißqtalite iacent,omnia tlt;* men pro rrftionr agenda,coiligend£ quißquiliit, quan~ doquidera er hoc fomnium umbrneßlicitatis dulce efi. Inhac ergo fomnij umbra,uaria uerfantur circa fineni bonornm.Stoici quidem exi^limant efße uirtutem,Peri patetici operarifecundü uirtiitê,Epicurei «7r«amp;aecp feu in4olentii)iJi,!d eß,no dolere corpore,necangi ani ino:alij uero ex hrs,tumßbi, (ut par efl)non conueni-untuoluptate ; Aiierroes fapientiam fummam.Veriß^ milc autem no eft,ex tot peritis uiris neminem fcopum attigijße.uidendum eft igitur quis attigerit,aut qui atti genntier anfirfan dult;e aut plures ex Dis opinionitiw inunumcoeant? Mißt primiim uirtus finis bonorum nonejjc Midet«r,cM)n,boino uoluptatem fummamex ea non cipiat,atfinis bonoru eft fumma uoluptas,qu.v titraen bonejld erfecHrj/itVirtute enimnon ob tilind fnembortortMnJlitfKMntjqudm quodoporteat jinet» bonorum efft ('ecurum,at bonortwn corporii cr/orfn-n« nihileft cumfecuritatc, uirttw igitur fummum bo-hum.Sed pwnini dialeilici, in ipfa falluntur diulerticj;

Securàdtem efje nece^driam fùmmo b ono,id certu eß. üdmßnge hominë multcKgemmM pecunidtqi habetv-trm, in caupond fylueflri eu latronibui holj)itdri,quii efttimamensquihunc ftlicem tune appcÛdre dufit! Sic zy de eo qui multos hübet filios, in tempeftdte custt iUis nduig4ns,atq; alijs huiufmodi. At uirtusfccurè «lt; ttobts habeturtVerum eü igitur,uirtus efl fummum bo num. AbcrrM in dialeHicd. Forftn id aptius fummunt bonithomininulli debet inuideri,at omnia bona pof-funt homini inuideri prteter folam uirtutem.non enint eft in poteftate noftra effè diuites, glorioj6s,fapientes, atq; huiufmodi:italt;^ in fola uirtute fumtnum bonit re^ pofitum efi.At neq; in «Tssct^ieCjCum experiamur noS aliquid plus habere,quam non dolere aut non pertur-bari.H.ecquidem funt necejjaria ,fed tarnen quißlioS habet bonos cr multos, plus habet quam qui non habet,nee de Uli'Seogitat:amp;‘ qui diues e)t,quâ qui in pau-pertate non angitur: et quifapiens eß, quam qui quod fapientiam non habeat,non dolcf.et quigaudet, quant qui non triftatur.Effentqi limaces abfolutèßlices cunt ualerët, pala enim eli eos tunc affedibus corporeis no torqueri,nec animi perturbationibus. Effet ^fummlt bonummaximeßupidorumatq;imperitorum. Quod plané abfurdum eß.cum enim jummum bonu no/irunt à uere fummo bono defluat,id eß Dea, palam eß id e-tiam eorum effe deberc,qui fummo bono aliquo modo magisßmilesfunt.no igitur malorumßupidorum uel imperitorum-

imperitorum. Voluptiu etLm cum/ît infldgitiofîs ma^ ior perfepè et beluif,fumtnwn bottom efje non poteß. nee uoiupt4f corporis fummä,etiam in animo fummn eß. 'Venus cnim corporifummam offert uoluptatem, animo non ita.prudentesenimalt; ^trobi multa iUicita: ueneri prteponuntffamam, opes,filios, ac reliqua hu~ iufmodi.Operari uero exuirtutedecorumeß.atq- glo riofum,atq- ita exißimare quodfummum ßtbonum, ereeßreipub.dttamencum potius id ad alios perti-neat,lt;}uagt;n ad eum qui operator ,non poteß did fum-mum bonum. Prieterea uel qu£rimiis,ut iuxta unum genus uirtutis tantum operetur aut omnial nam plur4 dicere uoluntarium eß.ß omnia,nemo ßrfan hoc fum~ mum bonum adipifcetur.fi unum tantum ZT belua, ut leones participes erut fummi boni humani^Ergo fum^ mum bonum eßfummo bono aßimilari. iHud omnù noHit,optimü eß, fecurum ac fempiternu, nuUius indi gens.inhomine ergo ßliciomniah^cadeffeoportet, quatenus adeße poßunt.Oportet ergo eum effè fapien tißimum,ut plura nouerit.uirtutibtu pr^ditum, utfit optimoßmilts.Sedcrhtecambo fecuritatë humanant affèrunt.duplex cnim cumßtfecurit4S,altera ßmpliei-ter dida,quam,ut lt;Jixt,bomo habere non poteß : alte-ra ut qu£ poßidet dit uiuit,amittere nequeat, atq^ ha;c eß in animi bonis omnibus,ut antea diäum eß. Atque idco tu «irttttf primum,dcindefapientia,oportebit CT «àidbomiUfmcJJèppiefttfWjCr uirtute pra;ditum. i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ E Î Sempt-

Sf mpifernitM autan cjuatcnuf^ut dixi,nobif concelp^ çr in/}}efilioruin rcpoßta cft,ßlios igitur uthabeat necclße rfi.NuUius autan innigere ad ßrtitudine perti itet,nain cf^ui perturbantur^cr qui dolent,(y qui ■ paupertate opprtinuntur,non poißunt eße ßlices.’Vnü ua-ößrtitudohii omnibusßmulreßflit.ßrtcs igituf eßße oportet qui fummo bono gaudere debent. ConM paupertatem autan er alios ßrtun£ caßus,nonnihil plerunq; prudentia iuuat,quainobretn cum tarn ßrti' tudo quam prudentia fub uirtute contineantur, palaiti eßßimmum bonum in tribus contineri-.ßapientia, quit iiomini cum propriaßt,principan locum occupatmif tutc,qute cum aliquibus animalibus communis efl,ma-vimè autëßrtitudine atq^ prudëtia. Etßlijs,qu£ pars non ßlum animalibus, fed ctiam uiuentibusreliquis firme omnibus communis efl. nam quadamßunt ani-malia qu£ßlios non gignunt, ut laides cr uavticuH | inufcarum.

Tot ergo rebus atq- his tantum circumßcriptum (imbr£ ßlicitatis human£ fomnium, cuius caufa tùrr* quifquiliarum coüigendarum,tum eorum etia quifaHi in his uolut,ßlicitatemq} ac infilicitatëflatuüt, h£c d( ntilitate capienda ex aduerßs ßcribere, aggreßus ßi»-Veritm ut quifq-adeptus ßerit h£c tria, etiam rcliqiiif illis neeeßaria comparabit. Si cnim,ut in libris de ßapi-entiadiximus,homoßapiensßerit,idemfamam,op(S, £micos,gloriam^lt;idipiß:etur: quodßquatum neeeßi

efl lt;tcquirdt,f)rorfu! fiUx ent ;ß non quantum necefß: rß,no ebßlicitite priujbitur,fed quatenus ab ußt aut adeptioneUnimex tribut iUis,aut plurium impedte^ tur.Netj; ergo diues ut diues,neq; amicis abundant, ut illisabundat,nequerobußut corpore quatenusrobu-flus,äut honoratus aut gloria,uel potentia inßgnis,ß-iix e{l,nec quatenut his priuatus efl inßlix,fed quate^ nutinuno ex hit tribut ab iUit impeditur. dico enint tria iüa,fapientiam,uirtutem crßliot. Hlt;fc autem di^^-uerßs modif nofiram ßlicitatan efficiunt.Virtut enint omnibut communit eft,cr omnibus conuenire pote^, filij maiori parti hominumifapientia in apice ßlicita-tis federn tenetiuerum paucn concefßt, quam enim Seneca appeUatfapientiam, partim prudentia est, partim precept ftultitia.Sapientiä dico Ari{iotelii,Theo-pbraßt,7hemiftij,Auerrois,?latonif,fummam autem in Plotinojfjuod alias diximus,admiramur. Par eß autem apicfm ßlicitatis paucis congruere,uelut Cf dorem non in toto coelo,fed uniufeuiufq^fydere tätum. Hoc nuton contingit non humani generis ratione, fei materie, que er prohibet perfiätonem, er fubieüe eftßrtunecaßbuf. P.rgoficuinonadßntopet,adeo utfilios non poßit alere, dwt ppicnrifC opcrdiji dare, aut iußitiam exercere,hic non ßlix erit certè,fed non quatenut pauper,uerùm quatenutßlicitatis opera no poteß cxercere,aut que ad earn pertinent manu tene-reinectarneninßlix erit,quoniam potitur fapienti£

yi DE FINE BONORVM pdrtibuf.lUe uero infclix,qui omnibiM iUis tribus deßi tutut,etidntl^epotiundi cdret,utfenesmdximè dtque pduperes.

Porrô uthdttc infiUcitdtem,quæ contingithomini ob fcientidtn inortdlis conditionis fuie,Detis imminue-ret, ne beluis efjèmus infiriores ,jpem immortdlitdtii dnimorum iniecit : idiotis quidcm per leges,fapiëtibiif dutetn ex philofophii drcdnis.fed ddeo pdrudm,ne ni'gt; misfirmdfiefj'et,dliorum dnimdlium miferd conditio dicipoljèt:itdlt;j;edmleuibus coniefturis dtq; tnirdcu-lis muniuit,quandocji ob rei humilitdtem uel pcrfond-rum,uel doli fufpitionem,uel uetuftdtein uel rdritdtetit ruentus,uel fimilitudinetn cum rebus ndturdlibus. CeT' tè nimis dmbitiofd effet mortdliu conditio, nimisq- bed td,ff perffiicuum effet illis dnimum noftru effc immof' tdlem. Sdpientibus uero hæc opinio conflantior tdtito eff:,qudnto ipff fdpientid præceüunt.At quoniam id po terdt, quoddmmodo fecuritdtem ^Udddm prtefidrehu ius rei,ex dduerfo idft:dtuit,ut fenefcentibus ffgt;es ed nti nudtur.itd fcmperex sequo res iftd pendet.cumq; pro' pè ffnem deuenerit,ut idtn dboleri incipiat, tune nouif prodigijs dtq- mirdculis confirmdtur.üiec dutë uicifsi' tudo dtc^ dltercdtio femper uiguit etid db ineunte lt;euo, uiget dc uigebit,donec iAundus durdbit. Exemple eo-rum quiffiperfftnes dmbuldnt,humdno genere nutd»' te,ffed hdud excidente è ff)e,dut fecuro de exitu. At cit'-iusÿrdtididcontingdtinlibris deArcanis Aetemitd-

tiiträä-itum ril. î^obis fat fufftcit fcire,quonidmh^( contemfflitio ultra huim libri fines tranfgrcditur.

Ergo non folum qui pleni Jfie immortalitatis ani-tnoruin funt,firtiter firunt aduerfa/ed etià qui fe bea-tos ob fiUcitatem exifi:imant,hanc doéîrindm jfiernut, Quinitnô alif etiamfinem nulium bonorum commu~ nem ejjè flatuunt,fed fixneratores in diuitqs iHum col-locant,principes cr milites in potentia, fenes in quie-te^amantes in amata, lufores in uiiloria, tegri in fani-tate,atq^ itahuiufinodi in omnibus rébus diuerfi fines rrunt. Contra quos dicendum eft. nullunt enim maius meritum efiè poteft, quam hominum genus àfalfis opi nionibus liberare. Etenim amafiam non ejjêfinetn bo -norum ex hoc confiât,quodpluribus eadem non place bit,multis etiam nuÜi ufui fittura:certè apud neminem maximo in pretio,nifi apud unum iÜumdquoama-tur,quomodo ergo finis bonorum did poterit ? uideo quidrefiionderipofiit,finem hune effebonorumilH, tùm etiam hoc nomen merité ei deberi,quàd fumma fit in his uoluptas,fitienti dum bibit,efurienti dum co-medit,ut amantidumamatapotitur. Ciult;edametiam magis generalid funt quam tria iHa: ut diuitiie,hono-res,fdnitds,plures enim dppetitdri funt h£c,qudmfd~ pientiam,uirtutem crfilios. Adhuc ergo hæranus in uado. Sed fi filicitas efi in bibendo et clt;Jcndo,pnmKm, ut dixi,beluis communis erit,nos dutem humdna qu£-rimus,deinde ea filicitas no fit nifi in adione-.adio au-

tem breui tempore durât, nos autem diutumum ({Uif-' rimus.demum hac uoluptiis non f ft niß dolore præce-dente,ut ingentifume dutßti. Hos dutetn cum indoleis tidfilicitdtemelJèfupponimus. Itdq; ß hocßdtudtur, er fcdbioßos er podagroßjs, dum conudleßcunt ßli-ciores dUfS effe dicemus. At quiuelitefße ßcdbiofut obßcdbendi uoluptdtrm,poddgrofus utßdneßcdt i Iit-firmitdtis er imperßilionis nojlric hd;c ßint drgu-tnentd,non pars ulldßUcitdtif. Cæterum quißgt;ijm di' cet ut Epicurus, durium er oculorum uoluptds dpud pln'oßj; mdioreß, qudm eorum in quibus canjlitui^ dolorem,dtq; htec dolore omnino eurent, nec funt no' its cum beluss communid ? Fdteor, fed non id,ut ßt in f}is mdior uoluptus qudm in Ulis. ndm qui perdpiunt, mdiorem in fdpientid,er uirtute dc ßlijs dulccdinevi fentiunt,qudm in mußcd uel uiriddriorum djßcd-u:qni uero non intelligunt,nec bdbent, boni indices borum efßnequeunt.oportetenim ludicem ex aequo utriuf^ rei,inter quds iudicure debet efß compotem.

Dubitdbit dutem merito quißgt;idm,cur quoedant ßnt in mortdlibus cum magnu uoluptdre er modico dolo' retut fedbere pruritus rejfeilu,edere fumis compdrä' tione,bibere ßtis,dlid etidm ßne,ut uoluptdtes duditut er ufus:quedd)n cum minimo dolore omnino, ut lenti go,er tdinem cum fummd uoluptdte in Jfurcitid? con^ tri dlid cum dolore mdximo,uttormentd, er miniind Uoluptdte cum ceßdnt. Que ergo in tenui conßßunt

L I B ï R T. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7j!

ptJlrfnfirfjprfTKKm affèrunt dolorlt;m,dut nuHwm rt ue hementcm uolttfgt;tdtan,guid parum imprimunt, et re~ ditut'eommdd naturalemfldtum uelox eütatquiein craffàfuntfubßantia,plurimum imprimunt, redeunt autem fenßm.quamobrem dolores uehementes faciut^ Cfdumfananturparuamaffèrunt deleâationem. Utt repcntina gaudia atq; inßterata,maxima nobis uiden^ tur.QU'^inteÛigëtia uoluptasmaxima eü, obidqu6dfubitofit,crrariore{l:rara autem pluri-mumnosdeleétant. Vtrumuerö omnis inteUigcntié parsßtßmtmi boni f Certc ßc : non tarnen apex iHe in t/lathematica contemplatione,fed D« coßflit.Ei pro-ximaqutteorumeß,qtlt;aillinatura proximafunt,ut inteÜeôlus cr amor.Mathetnatica uero, quoniam cer-tißimamagnam cr ipfa,fed non perfiUißimam affe-runt uoluptatem.Natur alia autem qu£ apud nos ut dit biaminorem,utin fubflantijs conßflunt nobiliorem. Ergo Kf (ifred uoluptas finis ratione,id nbsp;nbsp;generatio-

nis maxima efi,et quoniam uapor iÜe tenuißimus cutn fit,moleftiam minimam affèrt ,fubita folutione pluri-mum deleâatur.

Sed ut ad rem redeam,opu’m cr bonorttwt, ac reli-quorum fimilium poffeßio generaliter iueundior eft il liî tribus,fateor, igitur in iUisfummum tonuw confi-ftittnonconcluditratiOjfeduelquodiBa non extequo nobis cognita fint,uel quod fint magis hac ittis neceffii rw.Trùict«« magis optant obfeßi, quä uefles aut gent mar:

lt;^6 DE FINE B O N O R V M mM.igitur triticum ueftibtn acgeinntis cil prietiopm ! ^u^sfummum bonum eft hordeum,fjgt;âtiiiri, equdbui iungi,non iüi nobiliorein norîtt uoluptâtem. Ergo bu tttMidßlicitdf tdÜi cßi dcbeifpueroru fcUcitM in dftrd gdlorumlufurepofitdeß. îgitur humdnd ftlicitdfcd uoluptdte nihil mdiiM hdbet ? quid dbfurdius. Aliud eß necelfdrium,dliudbonoru,dliddlijs fuut quoq; bond. Gemm£ nobis funt in pretio,beluis no itd : uttde etidt» notißinidfdbcüdgdlli cum idjiide.Plus homo db honti ne diff'ert,qudm uir d puerosfi igitur dcUtiæ pueri mul tu duiri dclitijs differunt, qudnto mdgis hominis idio-tie d. fdpientisi Quid hoc eß igituri homines mdgis cu^ piunt honores,bondm udletudinem,diuitids, quam fd' pientidm,uirtutem etfilios,igitur iÜd his prgßdnti Di çds igitur hiec funt mdgis neceffdrid, cr his qui mdiitt bonum non dgnofcuntlndmei qui fdpientidm nouit quod dffumitur non probdbitur:uerum dieet cum Sdl» ,, mone: îJielior eil fdpientid gemmis : cum ed quiccunf f, expetuntur no funt confirendd.Dtrurfusnnihi optdit-i, tierordntiprudentidddtd eß,fdpientiteßgt;irituf f, obuenit,qudm ego feeptris folijs dntepono, er diui ,, tidsßcumed conferdntur nihilifdcio,nequegemmdS ,, preciofds cum ed compdrddds duco. ndm durum omne 5, ß eu ed cofèrdtur,tenuis drend eß,et drgentu pro luto ,, hdbeiidum. hdiu: ego fuprd udletudinè crßrmd dino, ,, edqi hdbere mdlo qudm lucè,quippe cuiusßilendorßt inextinäus.ndmheminibuseßthefdurus inextindui.

Gregorim tJeoC£firienpsaffèrt deprudentiafenßle rxpfrinjenttwn,quod eaßt potentia ty diuitijs potior, quoniatn pauper conßlio bonoferuabitciuitatcm: di-ttes ftultuf malo conftlio prrdetrempublicam.Sed hiec extrametasmuOuteftuerèfdpiensqui fapictiam cum opibuf commutaret.yerum quod ad neceßitatem atti-net,nec diuitia immenfa cuiqua funt neceffariæ, quint tnôoncripotiuiact£dio. louper Genuenfes quidam cum pluf haberëtpccuniarum quant iUn ex ufußret, tedificabant domos prætorias prlt;efeT propo/îttwn.Nc-ro auream domum condidttzdt fapientia qwo mdior,eà ntfltor.cMtn maxima noflra fapientia,minimafît uerô. Ob id dulcis acquifitio,dulcior pofßßio, dulctßimum defyderium ciiw.CMm ergo fummum bonum ta bis dc-bfdt coHoCitri qu£ animo coniundißnt, qu£ perfe bo iM,qu£fecura,qu£ mali expertia, qu£ nobifcumfem-permdnent,maniß{lumeü,necdiuitias ncc honores, nec alia huiufmodi, qu£ in ßrtun£ drbitrio funt, par tes effeßlicitatis human£,fed auxilia qu£dam aeßn^ damenta.li£c igitur de Jiac bonoram dida fuffïciant. C£terumutetiamadqu£cunq; agenda hominem in~ ßriwmiM,i!l«d (taimctdaertcrc decet,quodfummant

j utilisfit confédérés atcj; dcliberes. Deinde an iÙum adi l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pijci poJ?t5.Et ubi adcpttis eumßeris, ne nil aliud dete

rius ex co,ttcIadipifcÉdo fucceffiirum timeus. Dent«)» ctfi non confequans, an aliquid fainot boni fequi ne-

cejjeßt. Cutn^; trid prima reóiè fe habumnt,lt;iccinge' rcoperi opportunum cenfeo.Si autant hoe quartif, necejjarium etiam eße duco ut id peragM. Porrô iinpt dimenta,^ (ju^e amittuntur inter'ea numerare uelim, qu£,ut dixi,détériora uoco,ciu£q; timenda funt, dunt acquirere aliquidftudemus,ac iam acquifiuimus. HU tijn paucis pr£ceptis omnis prudenti£, qu£ ad aélió' nes pertinet ratio confiât,quam etiam omnes quafi tvf runt,fid non adeo exercere fiiunt. Nunc ad utilitatciH generalem ex aduerfis capiendam tranfiamus.

SNiïi«»i fx propofita finis huius libri di-uifione,quam Hippocratis atq; AriHot^ Us more bis terq; ac pluries repeter(gt; ubi res admodum utilis fit,commoditiil exifiimamus facientes.'Ea efi quod aduerfa ne euetA prohibere,aut minuere uel declinare,propofitum ubi euencrint modum inuenire,quo fiacillimè toüerort poßint,no filumfapienti£ auxilio,atq‘ his pr£ceptif qu£ de finibus bonorum nuper cruditis fcripfimusfid etiam auxilijs ex ipfia re petitis, uelut peregrinatione, ludo, cultu agri, uenatiotie, alijsq} folationum argit-tnentis.Demu ut ex unoquoq; genere mail, an aliquid boni epificari liceat, explorcmus, uerwn horit priA

TX ADVERSIS, LIB. I. 79' iam generaliter in prieparatione iocuimus. Defecutt Jo autem^tjuod in hoc fcopo prtecipuè uerfatur,ut ^uam comodißimeßramus aduerfa,attji adco leniter^ ut ipfie calamitates etiam uitie dulcedini,aut ad alia tra âanda négocia impeJimento nonßnt,nunc dicendum eß.conftatautem non folum in Philofophiæ, fed etiant in agendo fuisc^ prteceptis contineri.attigit ipfum Vir gilius, ac tanquam facile g- cniq^ promptuin Cieteris prætulit dicens: tiate dea,quofata trahunt retrahuntq; fequamur, Quicquid erit,fuperanda ontnis ßrtuiia /erendo efl.

N(jm /Î dixißet jèrenda uel toßeranda ad confol^t tionem, non ad ailionem pertinebat, nunc cum dicaC ' fuperäda, docet,quonam paäo in aduerfs nosgerere conueniat.De ultimo etiâ ut ex aduerfis, uelut ex echt nis caflaneas, bona eruamus. Ç^ms enim tàsnfcçors erit,qui echino in uiam iuucnto,nucem in eo non que^ ratfAut dum depafei agros àfiris cernit,non iUis retia, tendatf Et turdis depopulantibusjaqueos no iRis ponat^Aut ß in horreo auicube grana depafcantur,nS mis parct infidiasiutßmul feà iaäura uindicet, er ali quid etid lucrifaciat.lSieq; tarnen in omnibus par ratio eft,aut eadë utilitatis præbetur occaßo.na aduerfa quo moderatius premunt, eo facilius ac certius occaßonem prabent capiende ex eis utilitatis, qua etid cr celcrius confequuntur,G' euidentiore eniolumcto.in his enim, Ut inreliquis omnibus efl excefliis,ut exiguitas ac moderatio

àerdtio (juteddm,/t ita licet a[)fielL(re,aut certè medio-critM. Ab exce^u,ut diximus, obruimur non folum acfailo, fed etiam j^e deijeimur. dlterum extremuiS cum uix licdimur, ut cum propeßtnon afficienti not, nuUam utilitatem ajfert.ndmfi qua non afficiunt nôs, nobis ufui effent ut dduerfi,ex omnibus utilitate coH fequiliceret. Expreßius iduideamus inexemplO)eX inimicis,ex temulis licet utUitatem non leuem cofe^ui, ^uodß exincognitis penitus,cr cum quibus nuUd e^ cogndtio boni uel mdli,liceret eande hdbere,idm cui^ prudenti uiro no fecus dc Liondrchtc cuipidm,uniuef fus orbis ufui eßet.Hoc dutem cum dißonum ßt, etidttt ab inßituto noflro eßdlienißimum. Itdq; non firtuüA rfl h£c inflitutio,fed proprid ipßs dduerßs. nam quoi de inimicis diximus, de morbis, exilio, cdrcere,dtqu( dlijs inßrtunijs intelligendum efl. Et qudnqud m dduer fd tdlidßnt,ut indifferentibusßnt potiord,dd Militate cdpienddm,nibilominus nemo ed debet quicrere, quif incertum bonu exiguum dtq^ inßdbile, licet gloriofun pdridt,cumipfdperfemdiordßntfidbilid dtq^ euiden tiord’.ut quantum prudcntiseßexdduerßsiamortit utilitdtemedpere, tantum amentis effet aduerfa fibi ^ueerere,ut fecunda ex Ulis affequi liceat. Hirnis procli uis eß Idpfus mortdlitdtis in calamitates^abfc^ eo quoi guis eaprocuret,into cuiqjinpromptu funt, ermaio ra nbsp;ßequentiora quam uelit. Verum ubi iam ingrut

tunlt;Uora,lt;]uo omnisftlicitMcdlamitati fuccedens,dut dor e^t qudin fi continuetur. Videmm eo( qui à pruri tu fcabunt, quanta uoluptatcfruanturiftfne itto dolorem pro uoluptate perdpiunt. Ita res humante fe hâtent,ut ft calamitates fuftuleris,toüai5 Cf bonorii ipfo-rumiucunditatem. quod cf Plato in Phlt;edone fub So-cratis perfona dum pedicts eßet liberates, docet. Prga ft nulLe effent calamitates,nulla: ejfent uoluptates. Et uoluptof lüa fuauißima eße folet, quie triüitiæ fucce-dit.QUod cr fgt;\ediddocent, affinnantes deliciof non ßeri,niß répété foluto dolorc.Sicut et contra dolorent ipfum,dum è naturaliflatu fubito in contrariumut fenfus transfèrtur.Eorum dulcißitna uita proculdubio crit,qui fa:pius ex aduerfts fe transtulerint in iucundn oppofita,fanè:ut fx orbitate in prolem,ex paupertate in diuitias,cx contemptu in honores, atq^ ita deßngu-lis,quodfaótu difficiÛimum eütßquidem prior em pri-mumexucrchabitum oportet, deinde poRerioréin-duere.Proxima efl eorum quifolum dimidium itinerii peregerunt,fcilicet qui inßrtunia exuerunt,non tarne contrariamillisßlicitatemadeptifunt. Tertia cRqui manente priore calamitate aliatn non oppoßtam, aut contrariam ßlicitatetn,fed non maiorem,tùm oppoß-t(t uel contraria funt cofecuti. Vf ß quis ex orboßat di ues, ex paupere amicosßbi multos conciliet,uel hono res adipifcatur. Diligëter igitur procurare oportet ne mala augcantur.nonfolum ut minus ltedant, fed etiam

ut ne alijs bonis parttnJis aduerfetur. ïUud ^uoij; corif^ derändum,quod quidam bona uni maiora uidebuturf qui uulgus minora exi]limabit:ut apudme fama coiv-fcribendorum librorwmpotiorefl:diuitijs,uulgus ZT proccrcs contra exiftimant,plures eorum fequuntuf opinionem:cruditiatq;uiriprobiacßrtes famam di^ uuijspnfrrunt.Atq^hicin dißmtatione poßta funt. Hemo tarnen ab hoc difceßit, quod ß diuitias parare non liceat,quin hoc genus gloriæ non ßtampleden^ dum.Çiult;e igitur minora ßnt incommoda primüm ßit tuere oportet órdine quodam, ut ß neceße ßt alterunt fubire,nouerimus quidßubeundu/m quidûe uitandwnt» ubi in noflraßt poteüate. Neque enimß bonum bono prißrtur,ßatim malum tnalo eodem ordine deteriut eß.Vtpoteß ditarimelius efl quam honorariuelhabe rc ßlios i orbitas autiniuria ßxda minus malum erit paupertateiEtß fama melior eR opibus i non deteriut erit incognitum eße , ac nihil fcripßße , quam eße mendicufn.

duisigiturßtordo bonorum malorumq; nunc di' eendum : nam non folum quæ eligcre bona magis coft' ueniat fciemusßed ß maiora mala efßigerimus,loco be neficij habenduerit.'Vna igitur ratio uidetur magnitU dinis bonorum atq^ malorum propinquitas, ut dixi,eo rum animo,ut quo duisillorum intinium nobis ßeritgt; nam niß in animum penetrarint, non funt bona neqiie tttala,fcdfiindamentauel,utita dicam,radices bono-

nm dtlt;j; mdlonm.NHpcr ditißimiu quidam cui n-ant filij zir Hfpotfs, er magiih-atui amicitia regulo~ rum,crfatii incolumi corpore,fummamq} in ßio ordi neretinens dutoritatem,ex dcßjcratione obijt. Credo fuperii uolentibiM o^endere/elicitatem er inßlicita-temqudmUlis fdciUßt,nobis immittere. Qiiisrogoftt «iM fi tMuc homini dico dutcquum morfretHr ( cum elt;t mente tdmenßnuidiffet.Et noj dum jih't« ‘^‘^ß^ijjet ge. ruli conditioni tnwidf bumuî.un tunc ergo cum tot pr^c fUris ornumf ntij ßlices did aut ejje potutmt« {dbfit. quot;Vtnec cum infummo dolore podugrico rtdcremi« oni niu quÆuobw Dei« bond pricfl'itcrut,mcntc rcuolucre tes inßlices uppeHuri merebumur ? Vu!giw tdmen ewrn. boiMdutmuUbeccfXternduidrt eße ingentid,ßlices dut inßlices eiijudiedt homines: nonfecus dcß quis ex-teriiM piftdm bene domum puîcbrdm appeßet, qudm-tiis tntui earn non uiderit: pulchrum etiam «t'ridariu't» plantw egregijs uißs,cum tarnen dn frudißrx /int ad-hucignoret.Sedcum pierMn(j;accidat,«ttta ßt,erut domus exterius depi6tte,tntws etiam ßnt commode,er ttt pîantÆ egregif fpecießnt etiam frudifiræ,nec pof-ptdeanimisbominumaiiamfumere conieiäurä,quan« quod iuxta ca qu£ uideturßmilimodo afficiatur.ideo neq; uulgi iudicium improbabimiw, ncqj tarnen iuxttt iHud depntenda ent ßlicitatis atq; inßlicitatis ratio.

i nimisenimab/urdume/Jet,nobis rem tarn ferio tra-’ ftantibus circa rei cxailam ueritatem adeo faUi,ut cos

dui ßlices contra miferos appeÜarama. Er^o ƒ Jepre iendere métan hominii licedt,iuxta iiïorirm iudiciuM de femetipßs hoc ftatuemin.Sin no licet?ex Uticia atlt;^ triüitia melior acßrmior conieilura fumetur filicita^ t({ atq^ inßlicitatts. Qnôd ß

Kocfolum uulgutfaUere poteH, intimum ainiciM aut clientem nequit.Domi enim ac ßjli moerent, ßtßi-rant,gemunt,quidam fient leui quacunq; fx caußa,irii~ fcuntur,ncgligunt domeüica négocia, abüinent à ci-bo,paÜent,maccfcunt,ut enim Salomon inquit: Ani-muf triRis exiccat ofßt,nec dormiunt,fed iuxta Poetit neqi enim membris dat cura quietem.

Qjtidam uero ßrenßem exercitationem ex toto re-linquunt:alij plut iuRo eä ample£luntur,an fatisputot ex bis pojjete conieüura afiequi, qui nam ßlices aut inßtices ßntiat non ex ßtf^itionibut,quie fepißitni ßaUunti

At dicesß folum hoc eil inßlix,fe exiilimare inßli-cem,hocfolumbeatum,fe bcatum exiHimare.tamin quo differt noHer hic AïeteUus 4 ftulto ? plurimi enim fiultife reges efie putant,nec quicquam mifcrum pati, fed omnia fuo arbitrio fieri atq^ agi ? Irfni ergo nil^il aliud eritßlicitas,quä falfa opinio de femetipfo, quant mera infania.Cruciabor ego in tormentis apud iuid-ces infimtmodedecore,exclaniaboqi nihil hæc ad me pertinerei Exßbilabor à populo,gratulor mihi tarne!

Quishocfcrdtiinquottdmàßultodiffèrami lAefUm tiliquam hic flatuere oportet^ndm falfu opinio no bctt turn cfficere quenquam poteR. Atfapiens nuUd in par te decipitur. /èd hoc dicit pauper fum,fed diuitiee bed-turn non efficiunt,humdnd bedtitds fomnium e^, quid nec fecurd nec conflans. in alio beatitof conßflit, Hif c quatuor uera funt,atflultui dicit,diuitine beatum efft~ ciunt,maxima res eft beatitas humdna,fecura félicitai eß effè diuitem,nihil efl ad filicitatem adipiflenda melius dut maius diuitijs,his enim amici,fi(ndi,domus co-moda uoluptatesqi habenturiat ego inquit diues funt, Tam paruo ergo ßfcrimine fapiens à ftulto differt,cK in eadem conueniant fcntentia. Quid ni ? An parunt eUdifferre quantum afalfo uerum,cr hie tot modis differunt. Attamen in eadem fententia conueniunt utriq;,beatos enim eflè putant cum miferi flnti nequa-qudm,cum plura habeat etiam prater id commoda fd-piens,quibusuitam[uam cr exiflimationemdecoret, prudentidm,firtitudinem,fcientidm, comitate, aliasqi Qjii enim hoc uidet,fcilicet,fapien-tern beatum fe exiflimare cum fit pauper, primum cer tiaddubitatan infanuiflt,uerum cum infelicitates ud rias acgrauesconfyderatac experitur,quibus opu-lenti laborant,iam facile ineam fententiamadducitur, ut diuitiee non flnt filicitatis fùndamentu,fed quantum fatis cH hdbere.Paupertas uero nonmifera,fed uel lent ter omnino mifera,uel etiam beata. Adiuuat hoepro-s., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F » pofltunt

poßtum communis tam opinio tot Philofophorum, ut nullus ab hac fententia penitus difcrepet. Q^tin imi eiiam Epicurus ( nam de cofteris omnibus neminidu-biü esl,Peripateticis,Acadeniicis,Stoicis, Cynicis) qui uoluptatem ßummum flatuit bonum,paupertatë ubiq; ! diuitijsad ßlicitatem c5fequendampr£ftilit, At quoi dediuitijstanquamfamoßßimisdixi,dealij5 ßrtunfi , bonis diilum eße uelim.Conüatigiturßapicntem cunt .1 ßulto folum in fententia ipfa conucnire, in caufa uerit dc ratione fentêti£ Philofophu diffcrre.Quod ß etiant parum differret,quid mirum l cü iam,ut dixerim, Ùttt parum humana h£c inter fe différante Incerta opi^ nione,uanaß-u£lu,incon{lantia natura,male tuta net omnino unquàm fecura, tempore breuia, qu£ paucK intercedentibusannisadeoobliterantur,ut ne ueiti' gium quidem memori£ eorum relinquatur. Ergo mi-taris quod tàm paruo interuaUo etiam fapientum fen-tentia àffultorum opinione différât. Sedh£cfatis,ai 1 ordinetn reuA-tamur. Poüanimimala,funtcorporif dctrimenta,cruciatus,deßrmitates,cr

«'SJitijicca-tiQ'ßtaliceatdicerelatinèfenfuum priui-tiones uelut c£citas,furditas,flupor, manbris effé mo bilem.El£c cnim adeo propè animum funt,ut muld etiam Philofophi eiufmodi calamitatibus tâgerentur-Potrà ut h£c inßriorafunt animi malis, maiora aute quamßrtun£:ita non adeo perfficuum qualis ßtiit' ter h£c ordOfUti^ ob id dicendum de his.Certè deßrtnt

tx ADVÎXSIS, LIB. T. 87 tM cum dlieno iudicio menfuretur, inter maid potiut firtunæ,quamcorpor« recenferi debet.Cruciatus au» tan deterior eft priuatione fenfus,uerum pleruq; bre-uior.deterior igitur eHJeu utita dicant , infenfilitofquamcruciatus.dum uero durât maiorc^ pana cruciatus.ua uidetur apud Buripidrm Cyclops: M/zoi xaT«i'3g«xflB laKamp;'

Dolet quod igne iubar oculi amijerit. Ob id etiant fubiungit ni-rssi TOIS t/fiy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SfdcrOfdi-

pus inColono,z^Tyrannus apud Sophoclem uidetur nonmeminilJe cruciatusineruendisoculis,fed mife-ri£ aecitatis.Ergo priuationes ha: grauiores funt ipfls CTHcidtibuj/tiiiin dum homo esi in ipfo cruciatu.nant ad animuin ut dixi magis pertinent. Atq; iUi adeo pro-pèfunt,ut ptirj eius efje uideantur. nam çy' uidere cr audire cr fentire omnino animo magis,quam corpore nos fxiftimumMS. Accfdit quod plerunq; dolor,aut mu gnus non e^,aut no diutumus mo zr rnngnus ZT di«-turnus uix ejfc poteü.

Cætcrum in ßrtuna calamitatibus maior e^ diuer» fitM,quoniam ZX inter iflius doiw unwrn (jModddiw fu» peraninet corporels bonis maius,fcilicet procrentio Jilioruntjin bis enimfnnul iitidgo npSrlt;i,ß)f$ uternitu tis,lt;ttnicitiie (irlt;flij?inilt;e uincMlum, çy po^emu utatis leuamen mdxinittm comprfbfndifiir. Q««im ob eau» fam educatioßUorum à legibus tot priuilegijs omata efi,àfacrafcrtptura,à¥hilofophis loties laudata,ut ni li 4. hil

hit iuctmdiuf in totd uitd efjè f)ojjè,perjpicuum ex hif fit.iioruntey belult;e omnes qucintumcun(^ immanet acfeuæhanc dulcedinem,z^omnid fermédnimdlid. Solipifces mägna ex parte ob rudern naturam atq^ uo racem hanc tàmfuauem curam defficere uidentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

go utfiliorwn educatio iucundißima eft : ita orbarift' lijs,prteftrtim adultis ac bonts,omni corporea calami-täte maius eft. Contingit id:quod licetfilioru procrea-tioadcafumcrßrtunam pertinere uideatur,filijtarnen çr corporis eg’ animie noftrlt;e,ut ita dicam,partes efteuidentur.duàdueràcafucotingat fuftipere pof-fe atq^ educare, itidem cotingit in fanitate ac fenftbus: nam etftbonaftnt corporis,uidentur tamê in arbitrio ßrtunlt;econS{tuta:quöd ft h^c tarnen bona corporis nonßrtunlt;e appellare licet,quidprobibet fanè ne ont ne etiamfiliorum negocium fub bonis ac malts corpo-ris,non autemfortun£ coüocemus ? Sed utcunq; libeat facias,modo non ignores, hanc curam poüanimi bona ac mala ftatim coüocandam.

Reliquarumßrtunte calamitatum ordo ex propin- ' quitate cr nobilitete fumitur.uelut opes amittere dete rius eft quam amicos,propiores enim funt nobis opes qnam amici. nam opes omnino funt in poteftateno- . ftra,amici non ita,fed quandoque nobis repugnant,ey j maxime in minus honeftts ailionibus. Plus etiam Udi- ; mur ab iniuria,quamopum iaélura. quoniam honor diuitijs prteftat,iniuria autem honori opponitur. Sic uxoris

'tk ADVERSIS, LIB. L 89 «xowmolejlwer pÆrentMW tndior eUguamfratru, crfrâtrum quam amicorum : horivm autcm maior eïl quant fdiniliarium, nifi idemfitcrfamiliaris zx ami-cuf.SicetiamdeterimeftefJèin carccrc quam cxilio, pro/criptiwn quam relegatum,ßgt;retu contemptum quam imuria afftéium,partim deteriiu eft,partim minui malum.lnimicitiæ etiam neceffàriorum amp;nbsp;coniun £lorum,cr potcntiuw er liberalimn,cr crudelium ac IrtfrontMtt zr pcruicacium,peiores funt alqs.Atque ita nonfolumgmera inter f€,fed/jgt;ccies etiam diflingue-rc oportf t.Et ipfarum etiam f^ecierum ultimM,ac minui communes differentioi iuxta propinqMitdton ani mi,et earu nobilitatem,atq; ea qu£ poft fubiungemui.

Itd ftwtrt in animi bonii,cum ea ftatuerimui uirtu-tem^y fapientiam,qu£ ambo plures ß(b fe continent fi)ecies,fcire oportf f quid nobiliuifît ac prueftätiui hac in traHatione/apientia an uirtus^Et an conßß:im,fi ft pientia prieflantior eft uirtute, omne gern« fapientilt;e præftantiuiftt omni «irtwtis genere ? Sed uidetur Ari-ftoteles fapientiam uelle effte uirtutem boc argumento, prudentia uirtm eR,cuiui generis eQ:fapientia, ntque prucienhd ipp nobilior,fapientia igitur uirtus erit.At «tnirtMticompdrnturppicntiit nobilißima eiui pm frit,tum quid diuinis conuenit, ey nos Dijs ip/ij iun-git.Etcnim abfurdumfterit opinari, Deos efte ßrtes, Wdgndnimos,Überdies, tdlid enim fwnt priudtiones po

1 tim uitiorum quam perftüiones. QnodJl prudentid 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¥ s MirtMtitm

90 DE VTIL, GENERAL. CAPL uirtutum omnium firme nobilißifnu e^, nee niß tite cedit in pucefirtitudini autemßrfan in hello, fäpi entij(^uanto omni uirtute nobilior evit i Deniq^ fapi' i. entes ijdem uirtute pri£ftant,fcientM enim diuinorui^ ad omnnn uirtute nos accendittat uirtute prtcditi inul tinatura funt non fapientçs,quandoquidem nemo natura fapiensefjipoteft.Optimum igitur nbsp;nbsp;nbsp;nobilißie

mum bonum ßapientia. Qjtapropter er inßania omnium malorum apex.Qu^e igitur ad tüam deducunt,obli t(io,ira,ßupor mentis,inuidia atq^ eiußmodi,inter maxima mala connumerare decet. non ut luxum,ßuper-biam libidinantbac enim non è regionc cum ßapientia pugnant. Ex quo manififlum cß/apienti^e omnem ia-äuram,grauiorem efße omni uirtutis iadura, non tarnen omnium eorum qude ad ßapientiam pertinent. tX-que enim imperitia puta naturalium deterioreR iniit fiitiatßquidem imperitia inßani£ pars non e^,nec put ritia ß(pienti£,ßed ad ßapientiam ipßam accefßum at^ ■ ingrcfßum nobts pnebet.

Ctupmodo uero dignoßcasteeßßeßapientein autin-ßanum,cum reliqua bona ac mala ßaciUime percipia-mus ; unde cotra ilium habitu pro difßiciÜimo ßeipßwm agnoßcere,paucisaccipe.Primum lüu de teipßo metia-ris,an Deum quantum oportet uerearis. initium enmt ut reélèßacraßcriptura refirt,ßapientia eil timor Domini. Eß uero aliud non leue huius ludicium agnoßce-rehumiUtatem,at^ mißeriam coditionts humanic.De-mwn

tx ADVERSIS, cap. I. 8v muw proprium imperitiam. At hoe pr£ c£teris ßrfan durumatq;(treiMUwuidebitur. Qudmobrem quunturn ^uifq; nube ignorantue opprimdtwr docerc optrrprc tiiwn eß. Nonne prtmuin omnej irdfcimurfiifq; id uo-kntes fdcimuf.at quid dliud eft ird qudtn breni« ßror^ teke Ariüotclci Quis uero irdfeitur ? quifefdpientan fxiftimlt;«t,ncq; enimirdfceretur,ß neßcirefe exiüimd-ret id ob q«od irdfcitur.ob id enim irdfeitur,quonidt^ few dudierit/i à quo dudiuitfidem plenum tribuit ,feu quid uiderit certuw ejjc putut,lt;(ut eonieüuræ firmiter credif.omnino fe decipi non pojjc exijiimdt, ob id iniu ridfitufdHum putut. Ergo qui irdfeitur fdpientcmfe credit, feireq^ id euiut edufd irdfeitur ,crfi»tul ftultut ek.C^i ergo fdpientem fe exiftimdt,is ftultui eft. Titles funtperuicitcfS,dmbitio)i IIS' improbi plunè. Hicc igitur fie eoniunâd funt,/ùpientemfeexiftimitrc dc irdfci,ftultumq; efft.Et rurfiK ftultum eJJc cum fdpien-tein te credes ob idq^ irdfciidtque etidm ftuhum ejJc dc iri(fci,quoniilt;mfitpientemte effe putus. Sapiens ergo rdrifiimèirdfeitur,quidneefenjibt«,ncc iudicio fuo, nec aliorumuerbis multum credit. Ergo non Jîbi^nec lt;tlijsjîderc,noncxiftimitrefefiipientë,noniri(fci,ilt;gno feere mortdlis conditionis imbeciilitatem, Jecudum eft ppientiie/îgnum.TcrtiHmcftJîomnibusin rébus mo dumitdbibcitt,ob idapudcoinicum/tc loquiturfenex; Horum iUe nihil egregiè prêter c£tcrd StudebdtfÇ;- tamen oinniu blt;eo incdiocritcr,

Ndm mediocriter omnia itttingere,indiciu eft pofft fibi mperare.Quæ entm Ijionte attingimui ob dele^t^ tionë attingere certu/m efl:.Si (juis ergo neomnino diU' tins perfeueret i femetipfo impetrare pote/l, non päf-uum efi moderationii c/uod poßit,prudeti£ quod cog-nouerit drgumentum:citq; ideo talesfdpicntiæ iamb' mina ingreßi funt. At ß protinus à caepto fe retrahunt, fi alio fe coßrunt ftatim,non id fapientite fed impoteit-tisanimi,acprofligatlt;eluxurilt;e indicium eft. Atabi^ mos potius puerorum eß quam adolefcentum, adole-fcentumq^; quam uirorum. Sic Momentanus iUe apui iioratium.Çiuodfi ex uoto omnia fuccedant, o'ßiftp fri}mne,uno ingenere perpetuus is felicitatis curfrf, quantum fapienti£ argumétum e(fe poterit. neq- enitit omnia unißliciter euenire poßunt, in tatnfragili cont page breui tentpore,totq^ caßbus mortaliu. Ndmji»/-tus ßlix diu omnino etiä,(ut ita dicam) fiDij und con-ßgt;irauerint,elfe non potell, utuixfapiensperpetui inßlix. At de hoc contemplari non e/i præfentis inflitu ti,fed altioris cuiufdam confyderationis. Vltimum fff, Kf trfZw ab omnibus habearis. nam cü hic in hominunt iudicio repoßtaßnt,id pro conß:anti ac uero habendu eß,quod ab omnibus,quod 4 fapientibus potentibusq; probatur.De uulgari enim fapicntia,ut diximus,nunc loquipropofnum eß. Hlt;ef ergo funt fapientis atq^ pru dentis indicia. Prlt;eceptu igitur lÜud cognofce teipfum, ßß fecundo continetur indiciotcr qutecunq; de hoc à maiorßus

vuîoribiK prodifd funt fub ali^uo horum cotinentur. Proximum huic bonu proculdubio nbsp;ßrtitudo : na fx

ftimtia magis propria e{ihomini,fèrtiivdoautë cun» fcf/«K comMnw.Fortitudo etiâ etß maximußt infiliäM tii leaamen,adßlicitatem tarnen parum aut nihil con-ßrt. T«m Kfrößrtes nafcimur magif ,fapiente5 cultu Crdoélrinafumui.(iult;t»tobrem(dpientilt;e maior ha-bendae{i cura quam ßrtitudinii, Portitudo etiam r4-nut(ß quid ad remfacit)nobi5 auxiliatur, ut in pericu lis ac calamitatibuf folum,at fapientia femper. Deni^ ßrtitudo fapientia ftpius paratur:ut in omnibus capbus praterquam mortis qt orbitatis,quod hi circa in-teritum,atq; id q«od f ft à vx tsj ots nihil eße,horren dum plane.ln cateris conßlio adhibere er euocareßr titudinem licet.Vt ergo facilius emendare licet impru-dentiam etfiultitiam: itaßrtitudine rarius opus efl no bis.Vbi enim te blt;lt;«d eßefapientem agnoueris ex pro-prijsfaltemcaßbusargumenta fumpto,er id femper animo uoluens quod conduilor es non perpetuus bonorum, acfapientiæ ipßus dominum, corriges facile tetttetipfum,faßum depones,autfaltem, ß rfrdKum id uideatur mtnucs. At ut facilius hac curan tur,dißicilius cognofeantur, ita metum facile quifque fuumagnofcit,diß'iculter depeUit.ùd hi animi morbi heilic£ phniKßeciebus pulchrè complt;trdnt«r. lufli ergofapientes,ß)lendidi,ciuiles,ac cetera huiufmodi fducatione es- inftitutione cuddnnt: ßrtes natura ori-untur^

(fttcrfhottf uix jiunt. unde ^Liccus nofier, fortes creantur ßrtibifs,cr bonis^

in iuuenci5,eft‘in equis patrutn Virtus.nec imbeüan frroces Trogenfrant aquiU columbam.

Scd habet hoc unit ßrtitudo in uita dulce, quod ont nia iucundiora reddit qua nobis placent. Videos Ro« »Mitftö; illis fuis temporibus uiros ßrteSjfane ca quo tn nepublicatraaabant,quieinterfe,qu£ domefticO ht-dos publicos,couiuia,iedificationes,ßc traHafJe uttoit quam intmortales effent Dij,çir, fummanl uoluptatem in aüione caperent,çy nihil uitiemoejii aut memoria tnortis immifcerent.Atq; idfummum bonum ßrtituO-nis effe duco, uitam reddereßlicem. At contra timii^ uita ac nimium,ut ita dicam proßiicientis tametß fapi-entis,miferatotaeftplenaqimocroru ac fufficioniint. ob id igitur curädum efl maxime,utfimusßrtes. Ch« reuoluo ueteres Komanorum rerum fcriptores,hui quam beatam uitam duxiffe mihi uidentur: nihil hunti le,nihil trifte cogitantes,fed imperia folum, magiftro-tus,honores,conuiuia,ludos,pugnos,bella,apparatus, prouincias,ciuitates,itinera,claftes, nauigationes, d(‘ ftnftones, accufationes, aurea teila, pidluros ,ftatuof, triumphos, arcus,porticus,facra pontificum reftonft, fenatus confulta,populi indicia, Philofophorum diftn tationes,fexcentaq;,utita dicam,huiufcemodi. Verum ft hac uera effent prtemia firtitudinis, quis dubitatft-pientia

fifntite non e/Je longé antefirendam? fed/ifaOerefen-fus,ß decipere conßlium noflrumjifabuliif pro hiSlo^ rijs,ßfalßtpro uerisfubijcerelicet,in quibuf tandem nobis utilis eritfapientiaf Non fft ergoßrtitudo obli-uifci noftr£ conditionis,pri£fèrre leuia magnis, mortlt;i lia pro perpetuis habere,fed rebus ipßs cjuales funt in-teHeélis,optime ßbi confulere: feu uitando ,feu leuiter firendOjfeu quam breui omnw finiantur inteüigendo, Kefirunt phafianum uifo accipitre occulere cdp«f,fdn quammiferumnonßt,non agnofcere calamitatem im mtnfntow.Sfd Cæfar dü cddcret uifus cft obduxifß; fiipititogdm. Atßrfan h£c minus horrenda funt non KidfTf ,non prieuidere,fed Mmr n omne deßnßonis lt;tM-xilium tollunt,zr (tmcntiiwn cogitationes funt.

Succeditdifcrimenmalorumex magnitudine fum~ ptunijiwin tnifcrnin eße mdit« eß quant inßlicem, zr wrnJtcum qudin pd«perfni,ft nnicuw amittereßlium qudtn f X plnribu J unum,cr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magnitu-

iinc cd»ptrttm:«t inimiciti^ potentiorum cr latronu, qiwm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;moTdtorMm,d«t piorlt uirorum:

C uarietate generis calamitatum,ut cum pluribus mo dis aßieimur atq; difcruciamur.Et conJitionibuj adie H'is,utiniuridabamicoàuili perfona accepta ab co inquem beneficia contulimus,àmagijlratu ab alumna magis nos coinmouet,quam ab incognitis uel inimicis.

Jgt;i\efcntia cticon magis ßturis,cr fiitura prxtcrift5,cz inter ßtura qux «nminent Jn-igtJ, quam qnx procnl ixbfunt

abfunt nos torquët.Sed ùm ad utilitatis generalis, ex aduerfis capitur explicationem ueniamus.

Principio iüud nobifcum meditandum ac fepius re j uoluendum^quod quanquam ftepius diëlumßt,repcte' j re tarnen abs re minimefiierit,parum dijferre qute ui‘ | ginh miUibus annorum perfeuerant ab bis qua tribui • miUibusminusucrà qua tribus minibus annorum ab bis,qua miÜe annorum f^atio ßniuntur : multo minui qua centum annis tantum dur ant, ab bis quamiüc-rurfusetiamlongèminus,quadecemab bis qua cen^ tumnninimè autem qua uno aut duobus tantum ab bii j qua decern annorum ßgt;atio ßniuntur.bac fi tecum co- | gitaueris qua uerifiimafiunt,omnemfiaflum, regiwtn, ' omnem^ etiam calamitatem ac miferiam facile con-temnes,illud tecum reputans CT breuitatem teinporii, . cr neceßitatan cafius atq^ inutationis. Itaq^ boe uno at i g«)Kfnto, gKod tnJi« m4gJï ac magis experieris ejfi certifiimum,omnan molefiiam animi depeHes.

Accedit buic unum, quad malorum confiietudo ma la ipfa minuif.primumquidem laxatis partibus, uelut in podagra dolorem efficit non adeo grauem.Etfi non in eodem mali generefit, illud Hippocratis adducere poffiumusiDuorumdolorum qui nonineadem pattt fiunt, maior minorem obfeurat. Nletus quoq^ alteriui malifauioris dulcem efficit fenfum mitioris. Pueri fia-gris cafi cum uoluptate Uteris incumbunt,qui non «-pertifunt plagarum dolorem incredibili moleflia affir ciuntur

EX ADVERSIS, LIB. L 97 «Mntttr.Ip/è tjuoij; doior partis fcnfum obtunlt;lit,lt;juolt;t in his ijui diu torquentur^cr qui uruntur expcrimnn Quin t’fwm itnintiM ipfe trijiitia uacuus aducrfa exci-pit,ut dici folet,plenis uelis,ac dolorem totu in fe hau-rit.Si CUI in luitu con/iituto perçut res, agrum grand» depopuletur,uix earn calamitatê fentit. Et contra pait pert )t filiiis aufiigiat, proprilt;e moleflùe me’mor uix afficitur:contra diuiti nbsp;nbsp;nbsp;frlici adeo grauiscurah^c

Necidomittciiduminconfolatione rerum noüra-rUjpleruq; tunfu neeeßitateagi,ut nuUa hiemana pro-Midcntid uitari queant.ciuin etium qult;enobw mala ui dentur,dum hominem difcruciät,ad uniuerß ordinent iJtq; per/rihonê pertinere, Adeo ut qui fati opinionem citru leg« nojtræ iniuriam inucxit,no puruw ad folan dos miferos cointnodi attulerit. Quid uero tàm triße, quod tempus non leniatiCiuid hint calamitofu/m,cuiui meinorium unni non ubolcuntfQuid miferius autftul-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;til« effe potejt, quunt in.ilu nojtru animi dolore auge-

bumfcurnontttinmeliorußierdre tibi quamdeterio-rlt;t licetlcur non in arena conßlium, ut dici folet, ca-pislCur non alio mentem conuert«, negociuq; qult;e tc dftineuntjuc uebcmentcr foUicitent cupej^w ? Cur non lt;110 migr4s,(tliosq; tibi quicr« fociost Et uelut qui immobile uult; Jine urnu putido bumore uacuare unit, 4qu4 immittit uJ^iduCjUt illu Jupergrediente labra atqi

f9 DE VTIL GENERAL. CAPL ■ t^u/d prauum liijuorem fecum trahat, ita animuf ah risgrduibus plenuf, alijs curis minoribut fed aßiduit thicMndufefl,dutfakemexonerandut. Duo h^c tibi || propone cum omnibus communia, fcilicet zimjnrtrtB beatum effc,omnibus^; monendum effe.Ciupdfimorf respeßimaeil,deplores conditionem humanamnott tuam fanè licet,nifi ut cum alijs coiunéla eß. Qjiif noii rideatflentem hominem ob amiffum obolum, qui bre-ui ac certo amiffurusßt omnia { Sin autem mors maU non eil,ea teabhis malis omnino fubtrahet. Sed neque id prlt;ttermittêdHm,quod iam antea diximus,incertai9 cfßefitturorum expeïlationem, net^ malu uHum atroX quod extra nos ftt. Experimentum malorum eßficere ut mala qu£q;,etiam ipfa mors,leuiora uideantur.’R.e^ ßrt Seneca eos qui in arena fepius uulnera accepert, ßrtiuf dimicare quam qui nunquam alias pugnarunt. Quistamhebesejlquinegetmilites,qui morti fepiut occurrunt, qui^ omnegenus malorum aßidue cxph riuntur,cr ad mortem promptiores ejfe, cr ad omnia mala perßrendaiHabct ergo confuetudo, quod in ont nibus leniat ac molliat. djiodß omnia metuei'e uelit qu£ eucnire poß’unt,quid miferius uita tua excogitari poteiiiSifalli neccffe eß ƒ cur falfo metu uis difcrucia-rilan non longe melius esl mala expedantem etia cer~ to uentura,l£tam interim agcre uitam, quam non uen tura timendo in maxima trißitia uiuerel At fieri pot(‘-ritetiam,utmala ipfa noneueniant. Sedcrû pleruc^-

ÏX ADVERSIS, LIB. I. 99 tifueuenit,utfalfometu homomagii concutiatur ae mceredt qudm uero.quoniü uera cmiï Zimihbi« etiam ungußii contineet ur nullos habeant terminas aut fines.

£rgo h6i h£c talijq^ tecum meditdtus fiieris,pr£fl4 bitutddhdncexercitiitionem bonitèmdfjï erucndite lrdducds,(ju£ nontdmutilKejlqudm neceffitrid. El duriorßrjdn 4b inino tibi uifdßerit, wiomi-lùrw nMÜ^m tuinen efic Miliorein, cum mala pußim in «it4 bdc nobis prrpftuó fe offerdnt. Q«irt etiam Mt ex bonis bond colligdf,mdiore opus cH,licet no adco aßi-duo ldbore,cjud «t f x ntdüs ipfis : quod bond bominen» WdgH eneruent, er mdgw tn«idcdnfur,mdiorfç fint inole.Veriim etfi dura efiet hiec exercitdtio, ufu tarnen moüior eudderet,cu «idedtniw cos qui chelin hingunt, eum fimuldcxlrd dc finiflra Zudfrejdfqueomnibi« fir mè digiris cogdtitur, cojuetudine tumè moUefcit ea dili gentid.CiHid lÜi ^ui in pedrs auerfi profiliunt?(]ui^ fiinesCuperdmbuldnt?ciMldtrunculis,dled,pild ludunt «tbdrdniq; pinui pulfdtti, cum cd ex wfucridm fdcili dgcrc uidediitiirtcur hoc in négocia longé utiliore li-tet non ddro ddrairdbili,tlt;edcdt uel mediocre ddbiberc diligenridmiiit per omnes Mitlt;c bumdnx dnfi-d(liK,non foluin ilkpis ,fcd boneftè nbsp;nbsp;cu glorid tranfeds. Connn

dum igitur ejl ut dnimo,c5G!io,uJu,prlt;eJ'ens ddps nÖ Jo Ium «t prudens cuddus^ed crid ßrtis^ne illud comicurt tibicontingdriSictimor exdnimo omnem expeftordt ppientidn». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G » Vbi

Vbi ergo non tantum in maUs his mi(cri£,cjuem4i-‘ modum uulgus infanum putat ( quandoquidem nec in bonis tantum ftlicitatis fit)eße didiceris,etiam non par ua in malis bona aut contemnenda effe inteUigas. Print«»! quidem quod pietatem nobis ingérant, cogantq; mala ut Dei reminifcamur ittuq- colamus, ac unicè di-ligamus. quod cum perfe optimum fit nosgratos erga omnium bonorum autborem,ergo tantum bencfaito-rem ejfie laudeq; dignum,etiam ad uit£ commoda utile eft. ^^amq; ea eit rerum ratio,is ordo leries^,ut qui Deum rchgiofißune colanftquanquam uulgo quädoq; fecus uideatur)ijdan omnium mortalium finit ftlicißi-mi.Çiuodprimum in gentium acciuitatü fiucceßibus, dande hominu etiam declarabo.Populus iudtens quan diu Deum pie coluit,nónne quemadmodum monuerat eos ante Mofies,cr reges gquot; indices habuit optimos ac potcntißimostannoihe cr frugum abundantiam,pa' cem,opes immenfias,florentem rerum omnium ftatuml ubi deficiuit,ftatim in omne mifieria cr calamitatis ex-emplum recidit. Cij^id died de Chriftiano populo. Sed omittam hacexanplanecuiquamgrauiorfirn. Cut Philofiophorumpleriq; beatißimi/üeretPlato, Diogenes, Zeno,Cyticus, Antiftbenes, ^enocrates, Xeno-pbon,atq; alij innumcriùtifi quod quantum ex lumine Ulis naturali concefifiumfiiit,Deum pie coluere. Obi/-cics ftirfian Socratem cz Plotinum : fied ego malim illo~ rum ftrtunam fiequi,quam omnibus delitijs Alexandri

M4gnt turn uiélorijs ucl C£flt;irii potiri. Venidmu! ad ßngulos,quispietate Carola Kdgno conßrri poteili quisetiamßUcitate illi comparandus rrit { Diu uixit clarui iti{lorijs,amplittidiiie imperij,eruditione, lt;edift darum magnißcentia, bonarum artium incrementii, folßitibiKßlijs,leni morte abfumptus eü. Sed ne^; luRt niitnui Imperator plus inter Orientales huic inferior, gloria,ßlidtate,diutumitate imperij. has autem confer cum his monflris lt;jui Deum non ucnerantur,Com-modus , Vitellius, Heliogabalus, Seuerus, quifratrent fratri inßdiantem cum uideret,nec uOam reconciliatio nisßgt;em,miferior quouis gregario milite uixit. Sei omittamus exempla,ratione oß^ndamus quod propo-ßtumefl. Qui Deum ucnerantur crcolunt,primiim quidem mentis lumen adipifcutur. Optimus enim cum ßtfprobo homine infrrior effre non poteif. Oflendimu* autem alias,omnem noflram frlidtatem coflare fapieit tiaßdem cum boniflntgrati, alios quidëgratias repen tlendo,alios fama integritatis ad benefaciendum fibi inuitant. tpfa uero pietas adeo moerores atq; moleflia^ animi liquefacit,adeè illu exhilarat,ßgitpropoßtum, fit nihil tàm beatum effe poßit,quam bonu ipfum ama re.fluduantomnesalij,flredeanimaduertas in tem-peüuofo mari,cum fuis licet farcinis diuitiarum, hono rum,magiflratuum,caufaq; principum familiaritate,fl Hypomochlion non quiefcat: Si Deum non ames f teq; tftum ac tua conßlia ut decet iRi dedas owutum ergo i commodi

commodi in inßUcitdtr repoßtum tibi eß,ß propter il lam inßummi boni cognitioncm ac cultum deiicnei ii ? ' idcfuamutsmultidepiorum ßlicitatc dubiient,ncmo tarnen ex improbis ipßs ac impijs cß,cjui non ßlum ß ■ heemßenonejßeexijtimet, fedcfui inßlicitatim fua»t nonintelligat,(juamuis plures exeiscam dißimuient de tegant.Qjiis Senecd legendo cpißolai,non uideatil lum ßitfße miferrimum, cuius fumma beatitas mortü fuitexpediatio i E„ «ri« nos, qui ïam quinquagcfinïi annum fumus ingreßi,quicji uel publico flipcndio fo-lumßißentamur,aut priuata medendi opera, cum toi dduerßs,cum totlaboribus,nihil tarnen pruts morte rffe ducimusiin reliquis fatis ß lices,quod fatis piè u'.Xt rimus. Impiorum ergo utcam,ß quis miferiorem cjff putataut tiirbulcntiorem,decipitur-,neq; enim e{l, aut excogitari poteH.Solum tanttjfer quiefcunt,dum infi ni£ßrijs agitantur,maldfuper mala congercntes.Vbi , reßpifcunt,facies omnium malorum e:^ laru£,flagiM ‘ rum ifedira oculis obuerfantur : quamobrem qui ex il lis prudentiores uidentur,hanc unam requiem malorum inueniunt,occupdri perpétué negocijs,nec loiWti relinquerecoç^itationi. Quid iliaterribilisgcnioruiH fades ante oculos Cdßij, Bruti, Ciceronisq; tùm Sylbi parum ante mortem obuerfata! nifi fcelerum grauißi-morum cr impietatis imago. tgt;!ec credos hos effe anti-quos fobulos,aut alia non inueniri exempla ,juotidie ■ apparent taliajZj ego nemmem agnoui impiu, quihu

tx ADVERSIS, l!B. I toj tu[modifupplicio carucrit, Vmim non permittunt proximih£cobinßtmiameuulgjri,cr quantum licet talid tegunt,alijs etiam negocijs, maxime dirtpifmldC autcolligendithiereditatianxiè intenti. Ipfî ueroqui b£c perpetiutttur,no niji exprefja magna ui cofrßio-ne,fatentur.Succedit huic clarißim^ pietati altera minor,fed houd contemnenda,cumin ipfis calamitatibui parentes,ßlios,frdtres nbsp;nbsp;nbsp;nepotes,confanguineos, de

niq; omnes ac etiam dmicos,clariore affèétu compïrflt mKr,dtg; deofculdmur:quos fecundis ßrtun£ afflanti-bus,anted aut contempferamus,dut neglexeramus.'Vtt df mukis ob id nwximd commotu euenere, çj“ prlt;ect-puè pijruwliî, ^ui diligentiore curlt;t educdtißtiq;,ad ’’wgno J gradus dignitatis peruenere.Qtiemadmodunf calorßigore in unum coaäus,melius coquit,cr odor iucMM^ tetro circMnddti« conßrmatur : ita homines eduerfts caßbus pfrculji, fuos mdgtj «mpiffluntur er cttrant.Cwtn quiddm patritius noamp;er nfpotem ne jrettreuixutcalorcmdluifßt,quod puer iUe eßet 4c notbMJ,ifgrofduie,4gn4t«Jcrbicr« ab inteflatodo-munijMn^udm Morituri,lt;lt;db(tc iflo uiuente,j^liauit, quo faüo,£ger indigrwtuî.nf pofon cb4ro affr^lu am plexus ,h£redem uniuerfalem injlituü, «rjlibuj cum onwtjcujlod« corpohs ddijeit,futorrspotentes cT in/ignes con)lituit:itlt;i fdüum eß,ut nepos bis pluribus (ufeeptis ßlijs inter primos ciuiwtis wrnmultisunnis mtine4t,alioquifordidrf inßrtuna uiAurus. Et turnen

104 DE VTIL. GENERAL. CA PI. ^uiprodeplorato iacebtit, credo indignatione iu^ exciMui uires affùtnpfîtatq; coualuit,aliquotq^ annil fuperuixit.PaupertM,miferi(e,ca/dtnitatesRomanorii populum in unum coniunxcrunt,tn cultu uirtutis cott tinuerunt,exercuerunt in arduii ,euexerunt ad orbit imperiu : atfilicitas,uitia ex luxu inuextt,difcordiaiit pepcrit,feditionesq-,indebeÜa intuli[,i)nperiuq- euer tit,demum etiam urbem, }pfa deniq^ artium inuentio toi commoda,tot decor £ adieda cui debentur inônnt mortalium inopiæ atq; indigenti£ f

Sediamcriüud £ftiinemut nobifcum, cfuod nihil eft quod magK noftram uitam producat fen/u ipfo ca-lamitatum:qui enim perpetuo in dclitijs uiuunt,hi5 no fecM ac dormienttbut uita ipfa clam diffluit. At quid tniftriof homini contingere,podqua ut ortui mortetn coniungati Ob id Ariftoteles fomnuin interliminiwm. uit£ ac mortu appellauit:eosq; qui dormiunt nec mor tuos plané ejjè nec uiuos:eos etiam qui dormiunt tem-pui quod dcfluxerit non percipere. At qui in fummi ftlicitate uiuunt, maximec^ in ocio iucundo,non fecui ac qui dormiunt uitam tranftgunt. Si mihi non credit, non Ariftoteli,ipfa res te doceat,nam totos dies luden^ do tranfiges,uix horulam pr£tcrijfte exiftimabis. N»-hil temporis imaginem longiorem reddit^quam bonorum expedatio,ey' calamitatisftnftit:nihil brcuiores» quàin uita iucunda expedatioq^ calamitatum,magno-ruméjjmalorutn. Si igitur calamuates itaperpctiaris, ut

Mt etidm bona expeiles longißimd tibi uita uidebitur. quorum utruntj; ei euenict,(jui calamitdtes ita jirt, ut ßgt;einferuet.At k quifilix eft,nec temfUK prtefem fentit,nec meliora Jferare poteil, ut ambobin quæ ad uitte longiorit j^eciem conducunt,dnfis deflituatur. ob id reüèfanè ac iufle uidetur compenfaffe natura uitas, nonfo[umhominum,fedetiam anmantium omnium^ ut breuiores tanto quantoßliciores effent uiderentur, At ßrfan dieet ,nilmeaintereß utbreuior uideatur, modo non fit: neclongiorem effe cupum quæmifera fit.Attuôegregiequisesquiuelis Epimcnidw fomnii dormire,folumq; duodfcim aut quindeeim annitfuper uiuere^nónne meliut efl Mecitnatis exemplo tribut an nit uiuere fine font no, q«4m lt;ieconlt;tnnw totitperpe-tuo dormirf ? Quod ft te Mntuw uerte res deleétant,no ementita earum imagine moueris, quid efl quod huma namfllicitatem ampleilarisf qMiC «t dixifoluinigno-rantia atq;,ut tUe reüè dicebdt,in flultitia repofita efl{ fenfibus multi Uh i ecce fenfus habes,qui tihilongum auum référant. At quanto diMhiM «iu4m,tiinto dirior uita erit^an cum hac tarnen imô qualicunq; ,fi fapis e-tiitm abfq;flgt;e bona uiuere ueües i at nunc jjgt;em no de-rffe,necdefuturameffe fuppofuimus. QKid ergo efl cur uiuere non uelisi At quamdiu uiuam expedtrftio bo ni me torquetian malum potius expeilare uclles quum liontMnJdn non hoc bonnm quod unfe mortem expe-d4ns,4»in tf cxprftdt tone torqMrt,mortts expe ftdfio-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G y non

»otf DE VTIL. GENERAL GAEL nan producendo plut affert commodi qudm incotni^ lt;, difplusc^cidimitdolorifdcmetiii,(}uhi moleliiie afft- j ¥inge aliquan cui certo oraculo nundatunt atijiit pr^diäumßt quatuor annis,pojl àfilij unici que put-rum olim amißerat. reditu iiiterituruin, natiiien modo torquebitur expeäatione, modo gaudcbiti quoi quanto magi5diff'erttirhicreditui,tanto longioreui-taßtffuituriMi iiergoßmul er cito er fero rediturum optabitfilium,uerumex expedlationelongiör uita ui dcbitur.Seddchiihaélcnui,deffgt;e ipfa interea aliqui dicamui^poftquam in rum fermonem ineidimui.

Duoßunt trifles ex opinatis affedius: pr^fentiä qui dem doljor,quem etiä ad pricterita transflrre faletttUS, ßiturorumq; mettic.totidem iucundorum, prtefenfiuut quidem gaudium, quod ut dixi etiam ad prictcritd, quaß adhuc maneant retorquetur:et fiituronm quam fßem appeUamus. Cuiw Plato tribut u er bis feripfi encomium,cor nutrient flgt;es,ßenedlutemq; ßuent,tf qu^ uolubilem hominum gubernataninum. Uaque ji ßne metu flies efli paffet,letitLe proximaßret: at cum metui plerunq; admixtaßt,fiepiut molefla efl quam iu cuttda.Ergohacperturbatione carere uelim feinpet, niß cum remßmnidolofam certo antecedit. tune enim iucunda e{i,quoniam expedtationem inuißamretardât. C^eteruni nihil aliud effefliem quam uigilantisßm nium,idan Plato docuit.Qjiiergo flierant, contrario modo fe habent, quam qui laiantur ed' qui timent; if bis

tem Çunt hii ^tii in mœrore degunt,ut uideaturßtef tnceroris guf^mßifcies dolor tjuidam : (ed ßßies dolor cjuidam eft,cur non metus uoluptas ^uaedä erit i an quia cum metws, fftes ey perturbatio quicdant animi cumdoloreconiundfa e^liSed tarnen dolor tern-pufproducit,metusautemcorripitf Eft cnim metut fumuoluptatequadamconiundlus,dum homo timet quodftrre poteft amittere. Ergo qui in ftgt;e eft,bonum dum J})erat,aut melius in maerore quaft pofttuseR, qui timet dum détériora metuit,quaft inftlicitate con-ftitutus.Atftlici tempus diffluit,inftlici producituriob hoc qui ft)erat,tempus putat eftè longius, qui metuit breuiusxum uterq; conditionm quam habet mutatu-riMM in contrariumfte exiilimet. Eft autemftgt;es boni, metus mali.Ergo quiftierat in mala, qui timet in bomt (onditioneftbi conftitutus uidetur. Verum cotrariim rxiflimanthi,quoniam ab eoquod exfttedtantnoni priefentiftatu uiticconditionnnlt;eftimant. Eft autent metuentis expeäatio mali,ftgt;erantis autem boni.Omit to nunc improprium (ignificatum ftgt;ei, quale iBud, Aftiemalorumadmearum rerum laudem conuertif-fem. EtiBud:.

îtaq; poftquam jftei er Irnit dolorem futuri boni txf^e{lationt,(y' longius tempus prieftrt,duplici o« o ktttriu»

lumcnto in cdLunitatibm nobis crit, 'Felicitdti uel ubi cdfurnm intelligds minime oportund, nam iif bis pro jpe dej^eratio fubit,in Ulis turbdt filicitdtis uo luptdte. vbi uero cdldmitds mator fuerit, ibi j^es md-gisneceljdrid.ndmmoderationc ilLi omnino tndiget-Sdpientiiutem l^esnon conuenit ,ndm Dijs fdpienf ^udntumpoteiidßimildri debet :Dij dutan nelt;j;j^t‘ rdnt,neq; timent.AtpoQ:qud euentus cdldmitdtum, (X perfe uitdm e^ficit longiorem,et dumjjiem offert dtlt;b oftendit,edndem etidm longißimdm reddit: edrum di-uentuscdldmitdtum quæ ff ent nobis non prtecidunt, friiHus hdud uulgdris æftimdri debet, Licet dutem amp;nbsp;tn mdximis nidlis ffem opponere periculis ,uelut fi ^uis fexdgeßmum ndtus idm annum,cui ego nunc fuiU propior,fingdt uitdm in oiiudgeßmum, nónne meliiK fdciet,(iudm ßi in fexdgeßmum quintum dut feptudgeß mum,(juonidm cum id quod fupereß,uit£pr(eteritie compdrduerit,triflis dc mcerens quod reliquum eft in-tttiluer trdnßgetidt ß ffem prorogduerit cui ntdlo boc tfß poteß ?ß nonfdtidr, nihil ex uoluptdte perper^ dmiß,ß fdlldr,interim ed ufurd frudr. Atß breuem ui-tammthi ipß pr£fcripfero,totis interim diebus emo-ridr. aÿdrc fferdre ctidm praeterffem in huiufmoii dduerßs ddeo terribilibus conuenit.

Subfcribdmus et ex dduerßs ortuq- in eis noua ff ei (quSdoquidem uelut in defertis dridisq^ locis Aizoum dbunddt,cultd locd non dwdtßtd ff es cdldmitoßs fubt ritar)

£X ADVERSIS, LIB. L nt«r)commodt«n aliud general,lt;juod miferos perfe-pè beatlores,(juam ante calamitatem efficrre foltt : i4 ejl,ut m arduis cr difficillimti,çr incredibilibui /pen piamcolloceht,^uamcumijuif hauferit,tanto diffïci-liuf exuitur,(iuäto induitur. Huiu/mamp;difunt ijuie jpoit dent Chymift£,quie et/i falfa millies comperias,nun-^uam tarne coarguere liceat aut de/perare poßis, (jult;e liecromanticidemanibus ac diemonibus /àbulantur, quteq; uifa audita^ jpeéira renouent animos’.aut ijult;t uates pradicunt,aut mon/lra amp;nbsp;miracula, in quorum narrationibus atq^ habita fide tantum uoluptatis repo fitum elfie credos, quanto qua:finguntur maiora ueris cuw puer e/Jèm ( pr^ce/Jèrat nit-per ingens ac diuturna multiplex^ calamitos, adeout pauci e/Jent mortales,^ qui fuperfiterant etiam patt-percs)audicbam mortuorum cateruos in ordinem eu9 tium,alia^ no magis mira, quam auditu iucunda,qu£ uiri illi tanquam uerißima narrabant.Erat^ uoluptot qute ex horum credulitate oriebatur tanto firmior ea, qua ex delitijs bonorum/ortuiue, quanto h,ec iUa ma-ior.Nec eft quod obijcios inanitatem, ubi cy nos maxi me in horum pofteßionefalforum bonorum ea labore mus,neq; omnia ilia falfa effieputa,quorum aliqua ui~ demus quotidie exempla, cT quic tot legis teftimonift probantur.Sed iam ad reliqua,qu{e trailationifunt op portuno,tranfeamiis.

Velutadiditliudcxcalamitatibiis necej/ario confe . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qucns

^uenf bonum,utmifcridmconditionis noßrteco^ö' f:^s,qult;i intellcilj,çr fupcrucnientij faciliui Jires, di reliqi-td uùmU pru ientior etades,.^ in perßreii' do quod pdti cö^mSyßrtior nbsp;nbsp;cjutiorßes. iant urri

minus dfficierts,ubi nourris te idin ad hitc mala firent da genitum/eininacf; eorït tant diit in te latuiße,que»t* ddinodum is cui uoinica antiqua erupit.Çin'd eniinno ut mali patitur l an nefeiebat fe miferuni genitum ? efjèmortalemQ^hprudentioraliquantoftes,dui» conditionem quâ dißimulabafi,non ignorabas, in pitb' licum expo/itt/H. Dicesßrfan conditionê cr tniferiain ttojlram agnofco^mala tamê baud fentiolNlifer eße p» teram fed non eramßno ßlix, ttMltu inter ejjè et poff eß interuaUi. Eadein ratione qua nvfer effe poßütn,Cf inßUx etiam ßlix er rex eße poßum. Sed quid bocfquandoquidem cum hacegregia poteliate memh eem l eße poße nec eße,nihil prorfus eß. VerumfaSt' ris,nondumtemiferia tua plane mortalis conditiotiis admonuit. Statim enim ubi mortalcm te eße inteHexi’ jh,fcire debueras etiä feientia in te eße recondita, qui-bus tandem neeeße eßet omne calamitatùm genus atc^ miferiarum aliquando experiri. Proptereafapientef admodum Anaxagoras mortuum nunciantifilium,te ß}ondit,fciebä megetiuiße mortalcm.Sed quia hic noU philofophari,ut aiunt, docere inßituimusßed utiUtate rxaduer/is capere,doceamus inquam quam nam utilf tdtcinexaduerßsqualtbufcun.^ uenari Uceat. Cerit

lec ut omnia deuitetjomnibus projpiciat, in nuUo e-uentu quantumcung^/ilùi confidatjUeritm ut opttmus arcis{gt;ra/riluscupi(xubi^utget,omnia pacata ßnt, excubi/u tarnen uelut arce hojiibus circumdata, in mit riscontineatinecnoôiu ßolum guando abf^ periculo periculum imminet,fed etiam in ipfa media die, Slt;epè enim euentus docuit fub tranquilla pace in ipfa fecuri^ täte die media,obtruncatos euflodes, arces captas,prà fèüos occifosmec unquam deeffè caufam,ubi non deßt occaßo. Qtti ergo ita munitusßierit, ita proffexerit, ita uigilauerit,quid ei eueniet( Certè ut eo tutius uiuat quo minus fecurusiquodetß opprimatur (nuüa rntn« diligentia humana niß Dei prouidentia accedat, cafut omnes anteuertere poteü) minus afßigetur,non ßindi t«j eKcrtftKr,fed aut arcem iam captam recuperabit, aut iUa amilfa effugiet falte. Quod cfp omm'd pcrcduf, ipfe ab animi iufto dolore,atq; ab infdmia liber erit,ut qui omnia qua: preeftare debuerit. Ita qui omnibus dili genter projpexerit firtunx caßbus, aut raro aut kuiter à mails opprimetur:aut oppreffus flatim exurget, uelut fapiens in caßris Chirurgus,cui omnw priclo pi* rdtdf«nt:dut^«itndo omniapeßime cedant,confeius Jibi non flt;t cnipd proprid accidiffe,nec torquebitur a-Himo,necinfamiainuulgifubibit. Atuero utcunque prouidentia lenidt cafum aut dolorem,quando, nt diet fokt,

At fac ut inortdlitdtis immemor,in htecmdtdin' cdutM inciddcprimum quidem flt;epiiis offenderis dtif grauiorc cdfu,nec dpud te liber ab erroris confcientid, nec apud alios ab infamiaSed quantum nos torqueiOi calamitates quas ipß nobis ex imprudétia parauimufgt; CT quanto magis quant qu£ cafu acciderunt, maerot^ (ifficiant,ut ibi: Proh luppiter ibit Hie dit,cr noßris lüuferit aduena regnis.

Tantâne me tenuit uiuendi nare uoluptat Vt pro me ho^tiU paterer fuccedere dextr^ SiciUud:

At ego nulli tefti magis qua mihi ipßßdem aliqKf' tfei htcc experto adhibeo.Vera enim ßtnt mala qui ue bis ipß accerßuimus,nam multiplici horum dolore äß ficimur,ey quod communem prater malorum iadU' ram id nos torqueat,quodfßote ea nobis aßeiuerinuu' quod non habeamus de quo queramuftquod antea rC' dèualeremus ,nec uüa neeeßitate impulß,ineaipß tneiderimus:quodq; mortales nos irridebut,amici ßn^ reprehenßiri. Nji» lt;y«if aduerßis nos multi iadaid, modo mens redi confeia ßt,necuitio ullo noßro id decider it,jßernereßneullo dolore debemus. itai^aduer-fa nos prudentiores nonfolum,fed etiamßrtiores efß cerefolent. Qiÿorfum VirgiliusfuumAeneamtotiei terrii

ttrrisüÜMitcraltoinißutillitn eximiam ßrtitudi» «cm decLiraret atq^ prudentiam ?

Tacit er iiduafaßrtuiui,ut non folum iucunda iu~ tnndiora,er bona }neliora,er dulcia dulciora, ut dixi tnut,uideantur.fed etiä cura adhibita cfficiantur.dJiif txeogitauitapudGermanospananilium adeo Ituetn crfuaum,infi frumenti tnopirf?^uis morctum iüui Vtrgilianum niß paupertas^ quts tarn multiplices cdfa ias ineadem domo,niß loci angußia? Tdaborare corw-murquorummateria per feuilior efl atque negleüa. Vbi ligna défunt, excogitata cß cMhrwrMmdnguftij, aibacus iuxta Idrem.iw ntc Dij tonc nf, «f ibidem jutiui-IM (j«dm inumpio tric[inio,eti4m citrafumptus c«rdn» ^cr bjemem cumfamilia c.eiidblt;tm. Deleüabat me lo-eus igne totM ob paruitatem cdicnj, nulllt;f ex tot oflifs patentibusqißneßris rim£,exiguus ßeus qui nos exc« lefaceret propc jtdnfes ctntc retroq;,ncc exurerrt/uw in dmplis cxnacults mugni« ignis ante te urdt, ßigeoi tarnen in tergo. AcccditcommodMmexdnguJtid cull* HÆjUt objbnid temperdU in menfam afferantur ; interim odor lt;7 d^JcftiMtcdcIeófdt. Ibi in «num collcfti, Jilij ,uxor,dncillif ,quod pidccdt in medium femper dli-quid dflrrunt.Nibil ejl ùm incommodum, quod in co plurd non experidris commodd. Scruts eures,null« jeruitus iucundior dut dptior quum proprid, non co-quus condimcntd,non puer mcnfdm,non anagnoßa thecam [criptoriamfCalamum^i tibi uptius purdbit, H qudin

^uam tuipfe.deßdilt;econfuetudoficit,uf aliénaferui-tia nobis blandirêtur.Olim mirabar, quad pater meuf multafacereßbiatque parare confueuerat,qu£aliji .famulis parare folent : at nunc deßno mirariidgeniK officij nonnunquam expertus, nee ob fegnition inter--pono id inunus,ßed quoniä interim aliquid melius ago, lcgo,ß:ribo,meditor : nunquam dumuefles induo aut exno,pdßßis iuuari ab aliquo familiariu, prteterquant in educendis caligis,quod iamßeneßcenti id mihi opero ßumnimisuideatur.itautalijs inßruire minus iucuih dumßrßanfiterit minusq^ liberale, praiterquam pue-ris’.ßc nuHiiis ßcruitus adeo grata e::r accommodate, quamquteanobißnetexhibeturefßcpotefl. .

km uero çr in aduerßs illud emolumentum eß tiotf contemnendum,quod morte facile contemninuis,quoi Ule ctiam dicebat:

lÄars hominum ßlix qu£ fc nec dulcibus annis ïnuehitiCt' moeßis faipe uocata uenit.

Et quäti eß hoc,quod omnes beatos torquet,cunt^ alios uidcamiis ßlices,nos contra miferos, nónne Demonadlis apudLucianum Samofathenfem fuccur-rit f quod km Uh moleße ca bona breuißnt exuMth qiiä nos late arumnas atq; miferiaslQuid igitur,dam-nabimiis ne ea cataplafmata qua, quduis moleßaßnt, acerbißimum tarnen liolorem leniutauttoUuntlQÿ.»^ ßctiaiü

ÏX ADVERSIS, lib. 1. tij p Cl ïdtn tUud adiecerimttt, guod hj’c noflra fclicitds no tÀm IIIrcbivs ipßs rcpofitd cfl^qudm iti ipfw'! anitni no ßri mcfurd dtlt;j; iicfttmdtione,fdcilè fieri poterit, ut bex tiorfit homo in non ddinodum aduerfis qudm in fccuti dis.ddmodum dducrfd dixi excipiendd, guod (juiegrd^ uiordfunt morte ipp,mortë dcerbiorem eff'iciunt:ue~ lut cdfits Comitis VgoHni Pifdni,qui in turre cum epud-tuorfilijsfitmcencétutefi. Hjnc cdldmitdtem Icnifii mortem dut mortis exlfieädtionan,quifi(niisfit ne di-xerit.SedrefolutiOjinuiiid podded,niendicitds, c£ci-t4î,mort{S expeól4tionem, Cy tHtns Cttdm dolorem le-nirepofiunt. Qjtinimôuidi perculfosfubitdmdiorii partis bonorum umiJ^ionejmortem prtcoptdfie. Vt ergo dnimut nofter pdtientid, moderuttone, prudentù, tidturdq; res dduerfids metitur : itd mdgiids dUt pdrudt efficit miferids. tndicio eft quod multi mdgnis in cdld-miutibu; bedti\ut Soerdtes nbsp;nbsp;Ariftides, plures in ra

pid radximd bonorum miferi non folum fiierunt, dut d fdpientibus tdles hdbiti,fed etidm communt oinniii con fenfuiuelut Tberdmenes,Ntci.M, uterq^ Diongt;JiiM, çy dpud Romdiios M.Crdjfiis dc pleriq^^qui uitdin tjirdii-ntcdm etidin fi intrd proprtos peiidtrs/xercuerunt. Sedutddrnnrcdedm,nonfecusdc multis cocujpidm iótibu^,fdcilècdditilexdrbos,quie|ïrmitcr folo inbd;-rebdt,mdximo cum Jlrepitu etidm fidngif.fic qui cdld-mitdtibus tdin dJJucucrunt,monnM mortem prunt.

ttg DE VTIL GENERAL CAPL Jis,ciuodfub grnrraliratione continetur : uelut morii tmperatum efficiant,iniurLe {)rudentem,ino[gt;ia (um,iiiimidtilt;ecMtumcr impigrum ,exilium folef' trm,infitmia contincntem,career patientem, atq; h^^• iufinodi talia omnia dum uitare conamur mallt;i,itd colt trarias hii cdufis[ex quibui obortafuntcdlamiutfb nut adhucßuentur uirtutcs,nos ipfos retrahimut. ttirtutesetiamconamur uitijs opponere,tametß i^ non contrari£ fint:fed uelut ceruus pedes er cruraß-giendo exercet,faltumqi ac curfwm meditatur, quant-nis repugnare non'audeat infequentibus,hoctanteit ipfo imminens periculum conatur euadere. Solent au-tem aduerfa dum hominem excitant, uires iÜius intnt-dere,ac excitare animi egregias dotes:tamen uero homo quafi cumßrtuna luilaturus,omnia quibus ualet, animi,corporis,ac firtuna bona in fe coUigit, illis uti-tur qu£ iam obfolefcebant abufu. Qu,£ enim bona ha-bemus quibufq^ non utimur, acfi non haberemus nobis funt.Velut ergo Philofophi dicunt,ut exiguumfii-gus extranorum hyeme,pr£cipuè in pueris, uires co-gendo caloris,eorum robur adaugef.ita leuia aduerfi non parum profuntfemper hojmni pr£/lanti, medio-cria etiam f£pè,nonnunquam etiam magna: fed id fir-re pofiim,experiri nolim. Condifeit petulans mifereri aflii£iorum,fuperbus non cotemnere calamitofos, ubi inpatriaßerisnojfemereexules. Quoduero hacin taufamaximum frnnèeamp;,quanant arte melius,fad-

IX ADVERSIS, ! LIB. t «7 tiuj dut certius difces cognofcere amicos ab adulatori-fcuîfproboj dfc improbisi grato$ ab ingratis i inimicos ab lt;einulis atq; inuidis?offîciofos 4 petulantibus? )î in calamitatm aliquam incideris {nam ainicus prf-flofubuenit, adulator ftatim fe fubducit, aut etiam tibi infultat. Eft er aliud genus, cjuod gloriatur tibi pritdixilfe,inimici uerô gaudent, er lt;}uo magis urge-. ris,eo acrius te pronunt, timentes adhuc ne refurgat. At amuli tnuidiq; ubi in calamitatem incideris,te tibi relinlt;juunt,folum obiicientes,h£ctibi qu£ iUi iamdi» expeàauerant,merità accidiffè. Grati uero bominej in quos iam beneßda contuleris,accurrunt,omni^ au xiliorum genere te iuMurc conantur : ingrati quafite nunquamè facie noui{fent,fenfimfefubducunt,cr pudorc pfreiti, quod prlt;e/cntcs non iuucnt,cr tifncufrt ne pctf ntc te auxilium,opes esquot; pccwm’dc cxponcrc c9 jlt;tntMr,((ut in diferimen falutemfuam uocare.officio-• fl fe ojferunt, leuibusq^ in caufis ac communibus etiant nonrogati,operamprlt;eflant:petulantesauteirrident. Dcniq; improbt qtwuis ex pdrtc urgent,occafionemc^ ««rripiuntjUt incommode tuo remfuam nugcant. Pro-fcoî autem miferet calamitatis tuo:. An httc tanta tot^ fcire,exigui rcj preeij eftlAedcpol dixerim,ß cui cala-mitates non contigerint, praftare bomini ut ea adefje fingat,ne tarnnecelfarijsrebusactSpulcbris careat. Quid cnim qu£fo pulcbriuj in uita homini,aut dcconi moduriw contingcrc potcjl,^U4m ut bonosimulit, H 3 ingrdtot

ingrdtos À.gratii,officiofos dpctulantibus, amices ak adulatoribus,inimicos ab tcmulis dignofccre qucati Ef , tarnen ha:c omnia koe unofcilicet euciitu alicuitts çald tttitatis aut miferi£ cafu certo cognofcuntur, nee alio folertia:genere,ncq^ alia uia dignofci pojfunt: namf uüa aha uia ejjèt‘,certè principes quorum tanta eft p» teftM,tot oculi,tot aures, tantumq^ hoe fua intcreft, ii^ agnofccrent: at tantum abe^,uth£cilli norint,utilt;i dies ab eis decipianlur,nec uÜi minus hoe nofcerc con' f^icidtur. «0« absre,nam hoe tantum bonum cuiit pr^Ret ipfti calamitas,ab co maximeexiftimandu»^ eft cos abeffe,qui habcantur beatiftimi, quales priitd-pes ab omnibus,licet, ut dixi falfo,cenfcntur. Sed amp;nbsp;amafijsCfi quid ctiam talium cura ad hatte traâatio' nemff)eéiat)eadcm eit ratio dignefeendi ueros ftâosq: amoresiunde pulchre apud Lucianum Comicosq;ftl^■^ giturmerctrixamatorcdefcrcre,cum primueuin ftt' tuna pecunitcij^ deferuiffent. At quanti eft amari I pto f quo mori mahsAtaq; çy ex affeilibus Hierum erga te^ tpftim,çj proprijs ctiam iüorum eum neceffarijs ac cf teris homiiubus facile eft deprehendcre,quo quifqi nbsp;nbsp;nbsp;’

tUud quoq^ accedit in inßrtunijs,utfiuequis perft' rat,ftue icgrèfrrat,famamfibi nonparuam conciliett fed ca ft ßrtiter,fi prudcnter,ctiamgloriam,uclut ibe ramenes. Sed Socrates ipfo mortis gencregloriO' ftor,qu4 tota artteapcraiHa uitaßit.. Scncca atq^ Otte

ïmperdtor/uw uitam turpißimämgelJcrintJpfd mor te (ju£ in Senecrf ^uodßrtiter tuliffe filt;m Htdcdfur, in Gttone ^uod pulcherrimd,honeSiißinM et uoluntdrid, fùmt,uitd omnis d. dedecore redemptJ cft. Sic crucid-’tuf fenii Afdrubdlis,zr tarmentd EpicbdriSjCT cdpti-«itrfîDiogcnùjCr Iri pdupcrtiW,lt;lt;tqucaIù bwiMjinodt innuincrit^qMibiK plenifunt libri excntplis,multorum nomtrtrf dd pofteritdtctn deuoluertint,quorum rfitonnt «tïit trters,morfs frdüi,ttdtdles humilesßiere : hdc du-tem inßgni cdldmitdte nonfolnm ipß,ßd çr pdrcntei cr pojleri fddi funt inpgnes. Accedit ultimo loco ex~ CifLonitdtuin dduëtu nwxinmnt omnium commodum, fcilicctßlicitdf ipfu.quod ^udliter ßdt ut docedm, dl-tiui repetendu eft initium.Tcelicitdtem igitur primum deßnire oportet,ed igitur eß,plcnd perccptio uoluptd tis ex pojßeßione bonorum. Bjße enim in genere uolu-pt4ti5 hdud dubium effè pote)l:(}udndoquidemßlicitdt ßtcjUteddmuoluptdfdcdeleüdtio.neq; quifqudtn tdm UTOens ejlj^ui litpides dtq; dlid uoluptdtii expertid,ßli cej ejje dicere duJit.Nec omnino ßquis dormidt,ßi quit dttonitufßt,etid quod dfßudt bonis ipßs,ßlix did po-teß:necß fecundum uirtutem moeren J, dut inuitm perdgutj/èlixrurpMrfppcnurimcrctur. Atq; biecipfc Ariftotelesconßtetur,tiim in mugnis morulibusjtum in bis qu£ dd Eudemumßcripßt.'Diis Mtemßrfdnßli^ citits congruere poiejl, fed hoc prorjiw extru pr£fen-tem iruftutionem eft. Igiiur in quudum uoiuptute er

incognitioneßtdeftomnino filidtiit. Quodfifummu honumhominifilicitdf eft,dtq;inipfd cognitione con fiitutum,ccrtè non in trifti/ed iucundd fitum ejje opor tet.'E.fiergo ßlicitds in uoluptdte,dt uolupfM ctunt tmimalibui proprid eîi:,fiiicitdi autem non.cum igùuf ßt homini proprid,in co quod homini proprium cftt ttcccjjdrioßtd crû, hoc autem proculdubio ratio atlt;f opuf illiui eR,in Ulis igitur operatione, non in ipßi fo^ laßUcitatem conilitutam eße neceße efl. Qjiid igitur aliud eßfilicitds quä perccptio, h.ec enim rationis eä Opus proprium,non uoluptdtis?plcnam ante eße opor tet,nam maximum opus eß,atq- corum qu£ homini co tingere poßitnt eminentißimaßlicitas, quare nbsp;nbsp;à ple

na perceptione oriri iam neceßarium eß. Plend igitur non erit perceptio uoluptatis,primum ß leuis ßt,tttß Jmis percipiat uoluptdtem,quod aßem lucrificerit,aut timpura ßtiquicnam enim erit plena uoluptas eins, qui ex morte filij autßatris quem unicè dilexerit, htC' reditate ditatusßUcum maiorßt ex luilu dolor, quam ex opum incremento uoluptas. Sed nec ß non tuta ßt, plena eßepoteü hxc perciqgt;tio uoluptatis, multoq^ mi nusß nonßtfecurd,namßfecura noeß cum metu eß, at quomodo cum metu plena perccptio uoluptatis ejß poterit,oportet igitur ut plena ßt,utetiam magnaßt, pura,tutd dt^ fecura. Ex bonoru poßeßione,ne quen quam ex ludo,aut c£dibus,aut fi(rtis,uencßcijs ßlicctlt eßi dicamtu.Porrö quae nam fmt bona hec, dcclarare oportet.

«portrt. Prirtdpio enim oftenfum e{l, ea. princifidliter rßc trid,uirtutcm,fdpientidm CT fobolem,cr quæcun--^ue dd htec contpdrandd dut retinendd, dut dptc com^ )itodeq;’excrcendd fdciunt,necexoppoßto gctwredli quorum ex principdlibiafüerint-.ueluti opes non ini» /ièpdrtte,dtnici,fdnitdf,cteterdq; buiufmodi. Conftdt »»■goßlicitdtem,utdixi,^eperceptionem uoluptdtis plendm ex bononitn pojjeßione. Et cjuod ut plendßt, ^tuorßtntneceßfdrid. Vt ergo melius rem dffè^ud^ »tur,quierendum eJi, dn ctedes, poßeßio uirginis, dut pueri dmdti,dut dlien£ uxoris,ubi ex his plcnd perci~ pidtur uoluptds,ßlicitdtis pdrtes eße poßint {dut cum ipfdßlicitdte conßflere ! Neque uerô perperdm htec ffidtuor expofuitnus exempld, neque duplicem de bis ^utßionem,tdmetß quæddm ßxdd uidedntur, immifce ^■qudndoquidemexhdrum quafliontvm dijjàlutione prrßifdßlicitdtis cognitio emergdt. Ergo de c£de, cü f^onßtopus fecundumuirtutem,non potefl ejjèopue filicitdtis,niß qudtenus eos odcideremus, qui ßliorwm inßdidrentur:ßc enim dd filicitdtem hiec c^edes ,ß feliqud non deßnt,pertinere poteß.Qudre etid ß quos pdtridihofles.ndmhietidinßliorum uiti dc libertdti *duerfdntur.Tutiusuer(gt;hlt;ecdd ßlicitdtem pertinere poterunt dici,ß uelfacrdmento publico dddili, uel iu^-^icismdnddtoßdnt.tuncenim prorfus operd erunt dd ßlicitdtem pertinentid.Cædes ergo hominum dliqudti Opus fiUx eße poteü.'aliqudndo imo plerunq^ frlici

Memim^eâitiCumfît opta guod uirtuti adurrfatur, utßob proprias inimicitias illos occidcris, tune enit» camopuifit guod uirtuti aduerfatur ,plcnant perce-ptioncin uoluptatis non habehis ex pojjeßione bonorum. Ex uirginis autem polfeßione/i nihil aliud ob-fiet aut dcßciat,cum ad generationcfobolis pertineat, ßlicitatii opus hoc effe dicanus.At alien£ uxoris cum ieges omnes adultéras abominentur ,ßcriptumq;ßt no }nceel:aberis,ea tier à poßeßio ad generationcm prolix faciat,mixtamefßeoperationcm confiât ex uirtute dc uitio,quare partim adßlicitatem,partim ad inßlicitd tem pertinebit.Çiu,£ eoim aduerßantur partibus defft-nitionis principalibus,atqi h£c ßunt uoluptas er bonu ad infilicitatem pertinent: rcliqua autem ut perceptio plena,poßßeßio, neutra ßunt nbsp;nbsp;quaß in doibrina.ttaq;

apparct poßßßioncm amati pueri, quod ncq^ßecudims U(rtutemßt,quippeab omnibus legibus uituperatur, et generationißliorum aduerfatur, ad infilicitatem fo Ium pertinere. Horum igitur quatuor poßeßio unim ad puram filicitatem pertinet uirginisßquidem: und ad pura infilicitatem fcilicet pueri : alia mixta eft alie-n£ uxoris:alia modo ad puram filicitatc,modo ad infi licitatcm,fcilicctperpetratio c£dishuman£. Vtru ue-ro qu£ ad infilicitatem pertinent prohibeant hominit filicitatem ? nam uidetur quod homini iam habentifi-lios,non obßt amarc pucrum ? quoniam iam filioritm procreatione non indigetlSed hoc tarne prohibet opti mani

EX ADVERSIS, LIB. 1. nj tnam cducdtionem,z^ db dinoreprolii dißutigit,ciuani ob cdufdtn fold Ariftotcles uituperdri inhisuerbisz IVCC/^M 'OjeÂôfiKifKiriyTHpn^àsTOVS aygii-Äj TioiftJ-tçs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sedmore Cretenßum er dlteriitt

legisldtons fentcntidm recitdt,non probdt. Ergo „o» poteß guod uirtuti dduerfatur,etid ß homo feciK opti^ niè uiudt,cumßlicitdte conßßere : fedfoltm ed qug li~ eet non ßnt ßlicitdtn pdrtes dut operd,notdmen cum uitio funt coniunitd-.uelut lufiaer uendtio dc Utes,ma db uoluptdtem dut bonum non impedidnt Sed dn délia nes lt;ju£ uirtuti dduerfdntur,rdro tdmenßunt,impedi-•■f poßintßlicitdtemlcerte non : niß ddmodumgrduei fmt,ut (judrum memorid uel exemplum dutnoxddiu duret.namut ex runs délionibus honefldm dc plendm pdrientibus uoluptdtan noßt homoßlix,ni hie in Ion gum tempus memoria uel exemplo, uel fdéli natura extendantur,uelutinco^ui liberande pdtrie cdufd^ morti fe expofuit, prêter jfem dutcmeuaßt,utreß-runt de Horatio Coclite,erdeMutio Sceuola, ita non par ell tàm facile continuatam multis operibus atque ßndatam ßlicitatem eruere.

His uißs ad principale propoßtum reuertor.ßierdt dutem id,no poffè citra fenfum calamitatum hominent eßeßlicem,nämßßlicitds eße citra fecuritatem no po tell,non poteß aut'em homo fecurus eße, quin relaba^ tur ex gratia in odium'ex diuitijs in paupertatem, ex fanitate in morbumfCXgloria in cotcmptum,ex quiete intur^

in turbdtionem,ex Idude in uituperationem, non pote rit ergo homo ejjè filix, tuft eo fit animo ab experieit^ tia confinnatui,qnod lt;eger,pauper,eontemptiu,a« huiufinodi ßrtun£ cafibut confli{latur,non fit fiituriu infilix:fed uelut qui dormiunt,aut apud Principe figt;oit te detinentur,nec infilices fiint,cum dolorem nuÜu aut moleftiam fientiant, neeJèlices, quoniamperceptioiK uoiuptatis plena uti nequeunt,fed fiola adione prinath tur : ita hi cum ml deteriat timeant ftlicet erunt. Sed quomodo,ut rede Seneca iiiquit,poterunt ha:c nofice-renifiplurahorum aut aliqua faltem fieerint exper-ti.qui ergo nullam calamitatem expertus ed, omnù maiora putat quàm fitnt,etfit non maiora putet,nonta-men exidtmare potedfe tuneftlicemfitturu ; atfihat non exidimet,fed miferum futurum fe effie figt;eret,nón' ne iam ipfo timoré infilix cd ! Quß enim quife aut fi‘ tios ftatim morituros efje credat,non fit iam infilix lat ft paupertatem ©“ odium principe, er Utem çy exi^ Hum, er inimieitiat er morbum taliaeffeexiflimet, ^aliafuntmorsatq;orbit4(,qu£nam rogo erithac filicitoflimo potiuf perpetuo mifer erit. Conflans igi' turfintentiaerit,neminem prorfuspofji effe filicent, qui perpetuo omnis calamitatisfuerit expert. Calami^ tatumigiturqu£firri pofiint,euentus ad filicitate» neceffariusefl.Ob idDemetrij Philofophiapud Sene-cam laudabile didum illud admiror : liihil mihi uide-tur infilicius,eo cui nihil unquam euenit aduerfi : nott

Ccuit enim iHi fe experiri qualii futurut effètjï quid ei non ex uoto contigerit? nee Di/ßrtuna^ dignum dijit dicarunt quem experirentur,fed tjnquammollem çy tneruem indignum^ eu quo contenderent,omiferunt. Adijeiebdt eonqueri de Dqs,quod non iRum præmone rent de his,qu^ iHi mala efjent ftiluri : nam ultro eum omnid fubituriim,ne inuitui edfufeepijje uideretur^ neq; enim uRum elfe edldmitdtis genui,quod ßrtes dli-quißonte nonfubierint:orbitdtem,pdupertdtem, edr ceres,exilium,mortem,eieeitdtem,iRos quißißent re-(itdbdt. life igjfKr unieeim qu^e eommemorduimut, tmolumëtd pr^cipud funt,qu£ cdldmitdtes omnes con ßquigenerdliter folent:qudnqudm et multd dlid.Vnde hominibut initia incremêtorumfelicitdtis glorid^qudt ttidm nuindt dd pofteros,iueundd ßjcs dtq^ expeädtio, Kutdtio morum,uirtutif dmorfdpientid, commiferd-Iio uulgifenfitsßlicitdtii et commodorum. Omitto d» lem nunc edyqu£ ex legibut perfidemfuprd fide pro~ mittuntur,uitd ieternd,glorid perpetud ,fedes fupre-m£,fuduitds incompdrdbilKfecuritdf bedtitdtis, diuo-rum confuetudoßubdr immenfum: quie quamuis ntdg-nd ex pdrte honeiloi Pbilofophos fentire non folunt Chriilidnos decedt,quid tdmen defotii bumdnii rebut, dtq^ bis qute oculis ipfis fubidcent, dgere propofui,dd dlidm trdildtionë ErnnitafeiJicet relegdbutur. Hunc uero nonfolum, quomodo qua diëld funt eo iRis pro-iedntjddntonuilfefufificidtfeirdtionemgenerdlëirih-dere

dere oportet,quomodo turn hjei tkinßnguldcommO''^ da,cx ßngulis incommodis trab ere fciamus. Triplex enim eß koe quad propoßtimuf generaliter, utilitatê docere exaduerfts cdpcre.Primumutex omnibus in-com)nodis,qult;eddm commodd eltgere doceamus. Ter-tium ut exßnguUs incommodisgenerdli rdtione cont-inodd quonam pdâ-o elicere licedt^trademus. Porrö primum cum idln docucrimus,etidm indiuifum nidnet, at reliqud iuxtd diuißonem priorem dgendorum, circa liicommoddßmt dißinguenda. Tuit dutem kite, ut primtim toüere aduerfa neeuenirent, conaremur, aut iHorum dduentum declinaremus,dut euenientid minue remus.Secundumut£quo animo iüa ferre dißeremus, tionfolum philofophia; praiceptis ddiuti, fed etiam eX lp fa re petitis auxilijs. Tertium ut ex ipßs malis fubtrdhercmus,exemplo durißeum ittorumqtiidU rißdtnas curdnt ,cx ncgleéio enim puluere dc ctxno, tnetdlld pr£tiofd cruunt.Porrö quia et horum, qu.egt tierdliter propoßtd funt,no Icuis pars eü abfoluta, äi ea qu£ reßant tranfeamus.Duorum dutem in bis gene raliter pr£ceptorum memores fiinus, dlterius quideiti Cduo enim funtqu£ facienda proponuntur principit-liter,fcilicet utprobibeamus nc eueniant ,çyutcx bit qu£ euenerint utilitatem decerpamus) ut incumbenti-bus prompte occurramus,qu£dam enim funt in qui-busß dißerdtur,reliqua auxilia parum aut nihil prO' ßnt. Itaqueuclut excubitorcs tiigilare perpétua nos aporteif

EX ADVERSIS, LIB., L 1*7 •portet,Gr ill omtiein occaßonein intentas eße,exempla uetMtorum,ducupum,pifcdtorum, Itißorum dt(}uc Kilitum:uitdeiiinthlt;ecnoflranil aliud quant milttia rß.ob id ergo diuino fauore prteter c£tera, in huiuf-inodiprouidentiaindige)nus,nenos Panicus iUe torpor occupet.Çiuamobrnn Romani iUi numini,fub c» nomine,in arduis nbsp;nbsp;rerum ingruentium initiß facriß

cabant.Alterius ut auxilia ex coniunäis at^pmilibus fumantur, ut in feruitutc ex obfequio, quod nbsp;nbsp;canes

quamuis belua: norunt: Incarcéré ab aßiduitateflu-idiorum zx operu:In paupertate ab induRria: In inimi citijs à uirtute,fui/pßus cognitione,amicisqi parandis.

Initium ergo facientes ab aduerßtrum ne nobis cue niant impcdimcnto,atq; id turn aliud ell quant iUa dc-clinare.Sedcumcalamitatum quidam non recipiant increinentu,ut luiltus,qu£damferô ut cotemptus, alia rare) ut exilium,qu£dä celeritcr ut ir£ principu, qu£-. dam uario modo ut carceris acerbitas. Vbi increincnti nullum cH periculu,ßuflra ne augcatur cura adhibebt mus.Sed etß cclcriterßifccpturu eß incrementu malie, automnino celcrrimè occurrendu,aut uix prohibere iUud poterimus.Qj(£ uero incertos habet exitus no ft die probibetur^plurimu tatnen potell prudetiaAn his aut qu£fero aut raro ai'lt;i,Liicur, no poteßß id accidat ut augeantur,homo culpa aacarc. Generaliter autc in-omnibus tantii rclinquiturauxilif, quantu temporis, uirium,prudcnti£ atq^ diligcnti£,tùm libertatis nobis reliiiunt

rdi£lum Ht Quamobrc infamia,cotemptus,exiliittlft ftcilitu toUuntur dut leniuntur^quhn ira principunft cdrccr dut morbut. tn horum enim uno celer increme» tum eSt mdli cr potens cdufd, in dito Ubertdte J^olid-mur,in reliquo incertd eil medendi uidtet/i certd ftt nd turd morborum,i nobis certu/m tdmeit tempus oppri-mcndi requirit. 'E.t interim qudntwmuis nitdris dete^ riorem,no pdrum potius quim meliorem efficids coU' ditioiian. Diuerfic etidin funthominumconditiones, crcdldmitdtumetidmeiuldem generis diuerfx mdg-nitudinestzr utpepè diélum eil,plurimiim in hisßrttt lid poteil tiun in omnibus alijs. Defcendere duteitt^ fummisgeneribus dd j^ecies ßrfdnfdcile fiterif.dd fin-guldtdmen exempld pcrdrduumdc longions trdild' tionisopuselj'et.'tieq^ uero ob hds t^ multipliéesnti lorum. Gr hominum, et temporum dtq^ occdßonum do lilrinds, reguLtm qudnddin generalem conüituere lico hit.üdm quidamfortiter dc celeriter occurrendo ettf-jiientibus caldmitdtibus,dlij ßgiendo, quiefcendo dlijgt; dlij leniter declindndoyßnem bonum confeeuti funt. W venti funt gt quiddm in fingulis horum leniendi cabt' mitdtemgeneribus qui male periere,quißrfdn cont^ Mutdtd rdtioneferudti effent. Vdbius ïgt;\dximus impo-tumAnnibdlis eludendo,rem Romandm tutatits ejliSci pio contraßrtiter occurrendo liberauit gt duxit. Ht comutdtd rdtione beüandi ambo perijfßnt : neq^ eniiit fabius par erat efficadae Annibdlis : nee Scipio ft rem produxi/ßi)

IX AdVERSIS, lib. L pro3uxijJet,occaßonibiK quibui per ccleritatem ufut eft impiiratos opprimcndo,frctui fidjjèt.ïiobis patten tiacreonRantia famma maximum attulit auxilium, plurtbtif cum impedimentis modica potèntia, magno ftudiorumapparatUjdMuma incolumitate : itaij;fa~ ilum ejl ut mimici diuturnitate temporis magna ex parte extinâißrtt,cr nbsp;nbsp;nbsp;m/ frint mw/w in re literaria,

fmul perficerim.Alij,qui potentia polieret,nee habe-ret tot lt;emulos,nee ntß in uno gencre aliquid elabora-tum/iiiß'et,hacproeraftinatio inutilis /uijjet: quodß ietiam cum hoc in ipfa iuuenta obijß'et,ualde damnofa, Quamobrem CatuÜiis,Tibullus,l4icanus,Perßus, glo riain qua nunc etiam florent conferiptis libris, ex cele ritateßbi arripuerunt. Hi/t maturitatem £tatis me£ aut etiam Horatij uel VirgUij expelt;aajfent,iam de illis td did poterat :

At nos contra,ß quamprimum conatus noflros ade re tanqiiam immaturosßettis properaßemus,quid fii-turam erattquandoquidcm multi etiam cum hac expe fiationeineimportunitatisaceufent icfrtè non fo'um eainuanumedidißemusjfedcr bis qua po^nodurn fnjjemusmaturiore coßlio,c^maiorecum diligentia ac labore edituri,uiam pradt(ßjßmiisadgloriä,ß qua efl,ßtit,ei'itiie confequcndam.liaq;nÖ una iiidetur ho-ramoiKtiim ralio/t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dixi,ea uiu cft.Conan

dum cft ergo ut rem ipfam per generalid capita di/i^ guamui:iudicium quo infingulii,oninibtis coniunótif, 'i Utt debetnui,unicuiq; pro occafione relinquente5,prdc ‘ fcrtim quid multa fint,uelut etiam alijs in artibiis,qu£ fcribinequednt,^-tarnen ad reilè deliberandum funt ualdcneceffaria.lgiturprimumcum inferiorem te itt caufa etannii effe animaduertlsjlultè egerisft eodetn pugnxgencre decertare uoluerii,ut contraßfuperioV fis alieno. lUe eruditior te ell,tu amicoru fauore pug- ' tiabtsiilleexperientianotior, tu difiiutando ilium ag-gredierisitlle te itidicio GT opibiis oppugnat,tu amici-tiam principum oppones.ltafacutfcmper imparibrif aim fuperiore,paribuscum inferioredecertes. Si uim* ille intentât,ad fenatum ad iudicem,ad communesanii cos rem trabe. Si litem,ad iudicem qui componere ue-lit,ad a:qt(itatem,dd potentium amicitias,ad uim refii-giesnnulta enim inrc folcnt,quj: tarnen iniufta funt,ob tineri,ut in probationum defiüu. Similiter eos qui op piignare te aggrediuntur,qui qualesq^ fint confydera. Si enim pluresfint,tempus trahendo ittorum coniuiu-ilionem dißip.ebis, uniis moritur, alium cocpti negocif pa'nitet,alius fegniorredditurad oppugnandum,cogi tur aims alü abire,alium dctinent propriæ res, alq in inimicitias deueniunt inter fe, quidam exorantur ab amicis,alios pudctfaéli cum qiiictüte effe animaduer-terinf.tit interim focios tibi afcifces, caufe honcfiatent doccbis,feres inter illos difcordiä,I{arö cuenietutcun

EX ADVERSIS, L!B. 1. tjt Hatkh dduerflii plures feorfum infiriniores,ut fupe-rior non euddM.Vnum e]t ncemplum Trot#, 4 multn regibui in unum conjj)iriintibuf rxpKgnjt# diuturna bcllo,eorum in quibin nibil plures contra unum pro/i cerintprotrctéia expeditione mille,in quibus rtiäfuc~ cubuerint multd. Ef nt' longius pctatur 4 Chrijtianis aducrfusTurcarum prtncipcin,quoties conß)irjtione multorum principum zj' populorum infduilè dimicit turn eßtnunquam uerô quicquMi infignr tametfl pro^ pcTMtibuf diüum.Ciuid maius aut adminbüius cxpf-ditioneillabcllifdcrifqu£ tarnen incommodamulta, jruilum exiguum pcpcrit.Cum ïtalia aducrfus populi Kqmanu beÙo Rdlico conßtirajjct gitdinuij Jlmilibus armis, ducibus egregijs, potcntia longè maiore,quid, 4dH»n efl^ltaqi aduerfus inultos et furore percitos cun âando,uelut alter Fabius,rcftitues rem. Eddon rdho eft in ira principis,in qua latere, quiefeere, tutius eft ^Hdtn ucl rationem innocentite ojlendere,uel etiam ex «rare. Frimi animi motus non in hominum poteftate funt:at quicquid fanciuit princeps pro lege habetur^ etß etiam aberrauit,pudet magis pccnitere quàm rrrd rr,qKdw infontes pleâtere. Exemplum cape ab obliga tis uulneribus,qu£ p repente dctegcre «dis, prêter id quod ingentem cxcitabis dolorem,etiam carnem lace-rabis.Si fenfim fubducas glutten,tuto id facies erfme, dolore. Tempus omnia dijfoluit, z}- «t mdturdiidM/n «Jlingrdtid princip«niddeoi!t!noddjîfci pdrundd,; it4 11 in irx

in ira fuflinendum ac tardandum.Pleri^homina ca* tffsimmitdntur^quijùgicntes infequuntur ,in contra fc ucntcntes irriiunt,ut paruideatur periculu in utro^ ^ue,in quiefcentes neutram agunt,fed quidam blandb nnturfouiores admirantur c:r quiefeunt etiam ipft-At quie/cere ubi df magna principefu/^itione aga^ tur,aut cum uchementer iratus, omnino periculofunt ejhln magiftratibus tutius efl ( quanquam ut dixi nec pro illorum natura,nec poteflate,nec calumniæ gene-re ac magnitudine ratio general^flatui poteR)cSquie ! fcerc. linitare nauigantes ( flquidem noflra uita efl na-uigatio omnibus,pluribus etiam naufragium ) hi cuM feuiuntuenti,cum mareflruet,anchormdemittunt, cum placidumeflatq- tranquiUum,uela expandut.Hif qui fl primis rerum perturbationibus flatim obijeiut, etiamfl quandoq^neceflitaicogatidfacere,multain-' commoda adfunt. Vrimuin non inteüedla re te obijcis, ubi ab alijs irridcris,ab alqs reprehenderis. Deinde e-tiamflremintcllexeris,imparatuscofllio atc^ opibuf contra paratiflimos utro^^ modo tendis.Sed fac ut paratas tu quod uixfleri potefl,primum iHum int-petuin,illam alacritatem cogeris excipere,flu inimico rum flu alterius calamitatis. Qjtod fl iniinici flint,illorum conflirationem dum répugnas, conflrmas. M«fri enim male aceepti quamuis iuflè id contigerit,accepta mala uleiflei uolentes iliis adiunguntur,qui flecus illoS fiiifll nt deflerturi.nam flaipè aeeidit ut ab inimieis in fl , cietatent

ÎX ADVEISIS, LIB. 1. ij» eietätemfdlßs perfudßonibus pnt aUe£li, qu4i cum illi iiitellcxmtit,nS folum am eis eljè uolunt,fedfrequeii ter ex amie LS hoßes ipßs fiunt.Quicutuj; ßiperare illiquid uultß(pcnorcm ße pr^eßarc oportet.i^od ß fo-lus aduer/us plures pugnure cogitur,uel iOos dißungt n- oportet, uel alios ßbi focios adiugere, uel quod opti mum eß utrunq; efficere. Memineris etiam quod qui ex hoßibus tibi iungitur,modo fideliter id agatur,duo rum uicem imo etiam plurium gerit: primu quod unus tibi adiungitur/ecundum quod uiuis ab hoflibus deficit, tertiumquodanimumillis adimit,quartum quod perituseß negotii,ultimum,qaód omnibus maius eü, etiam confiltj hoßium.Quamobrem procurandum eà diligenter ( modo id tutô poßit ) ut altquis ex hollibus ad tuas partes accedat.Sed caue ne hoc perniciofuin tibi ßttmulti enim cum lucri tanti auidos ßiant eße ini-Kicosfuos,è fociis unum ad eos amandant, qui uel dato uel ui uel cotißlio eos perdat, atq; ea arte Romanit CannenßscladesiUataeil,defeifentibus ab Annibale (rerdolum cquitibus liumidis,Romanis uero excipieit tibus.Tutißimum uerofiterit unum è tuis amicis occul tis iUis adiungere,qui cum defcifcat et iliorum animos frangat nbsp;nbsp;conßlia reuelet.Ergo ß aduerfus potentem

tu cum pluribus alijs obuiam eos,contraria ratione id agendum maturandumq;, ne tuus lUeexercitus dilaba tur,aut cogitando ob timorem eneruetur. Bade quotp dtiirina in morbis inuenitur, in quibufdam enimßa-

ÏJ4. DE VTIL, GENERAL. CAPI, tim obuiäm eiindum, utß uend in peélore diß-umpii-' ti(r,ß turgCitt materia,ß uencnum f£uiat: atcontràiit t^uictisßbrtbui baud propcrandum. Jtacj^ medicoruiU opera atq; ßalertta nobii pro excmpioßt, quandoqui-dem cr hoc mederißt malis fuperuenientibut. ittui quoque femper prae oculis habere oportet,nuHam c/ß: tantam uim humanam quant tempus no ß-angat,ßoler~ tia non euitet nbsp;nbsp;cludat,occultatU) è periculo non cri-

piat.ln his igitur trtbus,potentiam, perfecutiones,tatt duam fupreinis anchoris fummam ßgt;cm euadendi,col-locare oportet. Q^uid Alßyrioriem,tÄedoru,PerßaruM, Grlt;ecorum,Romanorumpotetitiain ßegiti tanpus. Antipater et Arißoteles nónne temporis beneßeio Ak xandri minas uitauerunt? Sertorius Solertia er Viria-tus er Spartaciis, nónne diu eluferunt Romanam po-tentiamiatq; adeó ut illos ad dcjßerationem fermé re-degerint. Hanne plurcs lepores fitgiendo atq- occul-tandoße,qu4m leones aut apri pugnando uitt pcricu-hm effugiunt? Tria ergo argumenta funt uitandorum corum incommodorü,qu£ nulla uißtperari pofßefpe-ramus:T)ilatio,ßolertia ç^fùga. Verum non omnibus omnia hcc conueniunt nee ex cquo, nam dilatio omnibus neeeßaria eR,aut faite occultationi. Latuit Chri ßusfeptem annis, doneetterodes Antipatrk obi/t: o' Mithridates decern annisfmnè in fyluis,Saraq^ Colum na aliquotannis Pontifci inuifus.Piiomncs poflmodu « magnas resgefßere.Solertia que à fufpicionc libérât, temporis ‘

BX ADVERSIS, LIB. î. »jj tentporii auxilio non indiget. Inuniuer/üm fapientix plerunq; dtij; Philofophi£jiudium i ntagnts caLtmitit tibui nos uindicdCnant ut reólè Senecd dit, uita fapicn , tisddßlicitdtem eß:,uclut tcmprrdtiad fdnitatcm:ple run(p enim temperdti fanifunt, non tdmenfeinper o“ omn«. Cauendum uero ut /i uelit alio modo uiuere lt;judm uulgus,ne id publice inßituere uelle,dtgue alios iocere uideatur,hoc enim maximam folet conflare in-uidiain,dum er mores priflinos er communes dämmt re uidetur,er in populo feditionem mouere. iBud uero diligenterobferudredebetuir prudens,ut cum inter duo mala poßtusßt ,femper id eße uitandum,(}uodß acciderit reparari nequeat,eA enm konorabile, hone fiius^idctutius.

Verum,ut dixi,nonß)lum prohibere mala er uitd-re,acßrre commodius præceptis Philoß}philt;e docere in^lituimutßed etiam Icnire arte atq; indußria. Philo-fopbia enim,ß res neeeßarbe nobis ddueniunt,conßgt;lii tionem aßert^ßnßrtuito etiam auxilium. Primum igi tur iüud cogitabis,quod moriturus ßs, atq; id. certo zy breui-.undeiUudVirgilianumßib tfezentij perßona:

Stdt ßid cuicfi dies,breue er irreparabile temputf , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-----omnibus eüuit^e.

eft,in quä mors neceffario repoßtd eii:ut difFugiffc ui tam cerlè lUc appoßto pulchcrrimo epitheta reitè di^ xerit.Hoc cum memineris,cum moleßiam iüam tecum reuoIucriSyneceßitateinq; ac temporis breuitatem cott fyderaucris,nuild eft tarn graun calamitas, aut animi triüitia,cuiuf non ßatim obliuifcaris,eamq; depelhiS ex animo. Oh dices,fedßlij manebuntfratresq^i quid ad teftulte i tu ipfe moriturus es i Uli nihil fentient i tu tormentum id intollerabileperpetieris,tu nüquam re^ dibis,omnùi ilia quid ad te ? Ergo quid agam i torque^ bor ne femper hoc metu i nequaquamtfcd poftquatU hoc tanium malum negligere potes,negligas et hoc mi niisAnde uide cui ufui/itturus ft hie doloriquè ß tequo ammo perpetieru, eyr conflantisçyfipientisuirifd-mam promcreberis,^^ curfum priflin£ filicitaiis dU-gebis dtt^ implebis,non interrumpes. Cluemadmodimt de Horatio,Euluillo,Acmilio Paulo, cj' Quinfio Mdf tio'P.cge,Anaxdgora,'Xenophontc,Pericle^,M..Bibu lo,IA. Antonio Philofopho,Tiberioqi narratur. Contra alius cum è feptem ßlijs unus obijjfet,uix quarto tnenfe lugubran depofuit ueßem, ad omnem comme-morationemflenstita decern annisfenior uno uix men fefdlt;!lus,c£teris male proßiexitßlijs,ilUnihil profidt. Sedh£c ßrcndd ß non laudanda, in ceteris animunt detcctffc,neccomiferdtione,nec excufatione dignum, fed amcnti£ non leuis argumentum eit,acperfiaâi ainmi,dignusqi habendus e^t infamid gratti. Quumob

rent non abs re erit tunc,ß aliter commode perfirre ne queof, moleHiarnuoluptatibia lenire.Sicapud Ver^i~ liuminaufrdgio.

quot;Vina bonuf qu^e deinde cadù onerarat Aceftet Littore Trinacrio,dederat^ abeuntibm heros. Diuidit.

Alibi etUmepulutn inter maximat curas inflruit. l^onidMprdndete(inquit)uiri hodie apud inßros cat naturiSapienter ituhi uidentur antiqui ludos inßine-ribus ad leuandam mccrorem inftituijje. unde etiam is titulus manet in codice,De fumptibus fitnerum et ludo dlete. Nihil mihi tarn proßät inmorbo illo tabifico quam alea.Nam cura uincendi potuit diu tnorari cant tri/iitiam,quam mihi ex imminentis exitij periculofitt xeram. Nec uUa in re ludwm cordato uiro conuenire pojje crediderim,quàm ad leuandas euros, quos per/èr re non queat.Quare exiftimo,iniufle obieélum Augu fio,quod bis uiélus à Sexto Pompeio nauali prælio,ludere pergeref.nam leuandarivm curarum caufa lußffe, id argumenta ejjèpoteil,quód cum maxime tuto ludere poßct,lußtabfq; omni fußjtcione duaritite aut ht xus.Neque damnauerim Principes,qui mimos, hißrio nes,aretalogosq; alant,leudddrumfollicitudinuni cau-fd,quas illi moleäißimos frruf.modo ut ipß his homun cionibus utdntur, non dbutantur, habeantq; non ha-beantur.Neqienim exhiiarareanimwmhoneßius con ficnit,qudm m doloribus atq^ trifiitia. importuné enint

infmjs,fuperfluèinlætitid adhibentur. Eddcmciuo^ vnà etidmmdgKflatuipofpintde dlijs uoluptdtibusi uitij ßi]jgt;icione dlienis,qudles funt uendtio,pifcdtio,dU' cupium,iter,ccxnæ,pompd publicd,fcen£, reliqudqttt buiufmodi.At filios dmplcxdri,dinico5 couocdre, ntdg num dffert in cxilio in morbisq; lenimentum.Auocdre etidm dcribusjdudijs çr negotijs drduisjitibuscj; trd-ûdntüs ufq- CO ut pro dinicis depugHes,obliuionis mo-le^lidrum non Icucm dnfum probet. Itd drtc non mi-nus ijudinßrtitudinc dtq; prudentid grdues ex dniino cur£ depellifolent.Scddliosdlid folutid iuudnt’.ndiit quiddm ledlionehi^oridrum,(juiddmfdbuldrum, dlij pdngcndis uerßbus,dlij hiRoriæ ,dlii mupcd dulceiU-neq- hdrmonix inultiplicis leudntur. Qj/ibufddm lt;ediß cdndiidaurdutilioreü,dele£ldntur dlij eàypis,ftd-tuis,pi£iuris,rebusq^ pcregrinis dut monftroßs.omniii tcntanddfutitinmagnis difcriminibusdc ntdlis,quorum certd noeü medeld. Sed nihil certius,ß quem h£C furd delcadt,qudm in dgrum fe confèrre,ibienim prater dèris dc loci,qucmßrßdn intuendo Idchrymd-bdris,mutdtionem,multd dccedunt qua dnimumàmce Tore ducrterc poßßunt.Primum quidem colonoru ßm-plicitiu,uitd miferd,noud rerum jßecies,drfe dtq^ ndtu Td conßdns,ßgt;es dnni,mutdtio temporum,dtq^ in urbo ribus de herbis non mediocris Udrietdt ,ßudid deinde rußieorum in ùm leuibus rebus,er ittorü indnes ßes, CT' qudiH exilibus in negotijs repoßtds, duocure men-

trm 4 triüitiiifolaü.Proximum huic eSïftudium chy-wicie iirtis,qu£ hac in parte,ut mala alia plura,merit9 locMninuenit,namqita:/j}es ueræ ob paruitatcm im-plcre atiimum cr triiiitiam dcpeOere non queunt, inanes h£,quoniam nullum fibifinem ftatuunt,efftcere

' pojfunt, licetautem minoremalo maius depellere. Et MiftHrrf rei,uit£ incolumitatis ac fam£ damna peri culaqjOuertere.Seuenim res noua aliqua fucce/]erit, quod rarißiinum efl,feu in irritu alea ceciderit, quod nuic arti perquam familiare eSl,magnum leuamcn cu-rarumaduenit:hocquidem memoria perditæ iinpen-f^e,Z:r noua /fefabricata fibü illi dulcedine inuenti, ac flgt;e in immenfum prolatata.tieq^ enim uüum genus ho minum magis fuos clientes imô femetipfos miris ac in-credibilibus Jferatif laäarefolet. Quid cum ilia enar rant,qu£ nunquam flerunt nec^ effe potucrunt, tan-pr£fentia ey fub corum manibus pofltat cum ra tiocinantur,diuidunt,numerant,diflgt;utant,certanttan qttam de ueriflimis rebus at^ experimento comper-tißimisicum errores fuos Jfonte accufanttcum emptio nesexnondum parta pecunia, fed qu£ indies minor fit aliaq-opera facienda non mediocris fumptuspro-ponunr.vidi patritium mibi familiärem, qui in luilu ùnicifilij ob has tantas/fies, ob tàm locuplctemfabu-lam potuit quàm breui amißi filij obliuifci, cum ctiam e/fetfenex. tiefcio an hominumamentiam magis ri-ieam,an auxilq potcntiam admirer; Sc 4 ut mthi uide-tifr.

tur,nihil mcliui eS: Mt flrmiuf aut honejlim namt^ ttonibia lie immortalUate Mi)norum,(iuibu'5 in fuprt' vu die liilidniK imper4tor,C4to Vticenfis, ac Socratet ufî funt.Quprum untK ßigientem mortan retrdxitul-tér ut nccejjdridm £quo dniino,q!MmuK ïuuenis et I« f erator,pertulif.tertiu^ cum eßet Philofopbus Icthu/iti Ijcto animo expeàlauit.Sunt quibuf ada ßrtium uiro-rum atq; exempla eorum,qui Jponte mortem fubiere fatiffaciant. E quorum numero ego aliquandoßi,ciiM enim anno trigeßmo £tatif extra primam cr pauper-rimui ex tabe,ex qua pofltnodumDeo auxilio fcrua-tiu,imminentemmihi mortem expedarem,nullo alitf confilio tantum timorem atq; moerorem leuare potui, quàm aßidua ledione eorum qu£ paßißerat, qui pro Chridi lege interierunt. lAecum enim ipfe dicebd,quii edquod tätum doleai mortem naturlt;e lege tibi incum^' ientem,cum hi Jponte earn ßbi accerferinti atq^ ipß di uites crbeati,tu autem mißerrimui eyinfiiixunde' auaqßilli incolumes erant tu £gerietß etiam effiigerit nocpcriculumquamdiu uiuerepoteris abßumptusß^ bricula hacjZr purulento hoc tarn copioßo ßuto i cui uero négocia idoneufiitaq; dum mißeria ntiferia: dolo^ rem leuabam,utrunq; efßugi.Sed ad rem redeo. Alij »» grauibui uiris famitiam nouii feruitijs augent, alij aßß niim aliitßlios, atq^ in iÜK educandis atc^ infli'uendii (quadconßliumßresßamiliarisadmittat, non uitupe ro)deledantur. Sunt qui horum loco catulos,ßmiah

SI ADVERSIS, LIB. i. »4» (»« alant. Vt non mirer Auguflum,cum bane fuper~ fluam curam quorundam conj}gt;iceret,interrogaff'e,drt apud eoi gentes mulieresjilios non parerent i Qwod uero follidtosfenes aut tdia ex caufa de uitæ breuitate tnultum alleuat,e/i,fi fe alicui mortis pr^efenti pcricu-lo obijcidnt,uelut nauigationi aut belUciC expeditioni, tiam ubi euaferint maiore metu minorent pellente, er tjuaft (juod fupereR uit£ pro lucro ducentibus,obliui~ feuntur fermé eins inanis curæ. Hlt;fc igiturat^ ßmilia faecre,excogitare,ßngcre^ licet ac decet,ad rnoUten-dasanimi moleßiM,adleuandas calamitatnm curas,ti-moresq-feu iufla caufa,feu inani coceptas, modo cuut decore aeßne crimtneßant.Ex phyßeis autem bugla-fum, meliffa, bibineUa, crocus, apium, hyacinthus, fmaragdus.

Ergo ut h£c boneüè ac ßne criminefacere poßis, atci; quod difficilius eil efficaciter, didi illiuf Epicuri tnemineris, qui uult Uber ejfe, feruum fe Philofophue faciat.Neq^ uerb pr£ceptis flud^5,quie no adeo ha mines mouentjfed uita er conuerfatione ad imaginent iuHam uerèfapientis fe effingat. Cum «crö fapientis di co,non eil ut adijeiam etiam Pbilofophi : quippe uerè fapienseffenonpoteil,quietiamoptiniusuir non ßt. Hoc autem declarare hue non pertinet,fcd alibi àno~ bis cum oftenfumßt,cr longo indigeret oratione, niic utmanißHum fupponatur. Verum ut rem tarnen bre-uibus ampledar^apiens quomodo fapiens erit ,ß non beatan»

beatdm ßbi uitain compdrdre norit {at quomodo ub tdm bcdtdmßbi coinpdrdbit, criininibuf dtq; multiple ci fcelere inuolutu/sioinitto quad uelis ucl ßc bedtu ejße polße,quod tdmen ucrum cfjc non potcß,non iüud ßdb tmncgdbi5,ßnehii longe bedtiorem ßiturnm ? Ergo ßdpiens dutomninoprobiK erit,dut prafldtßdpienti omnino bonum et purum e/ß potiui qudinßcelerdtum dtqi improbum. Huie ergo fdpienti,qui dduerßusßrtu rue dc ndturce iniuridf tnunireße uult ,ßc ße conßrmd' bit homo,qudßßngulis diebus rdtionë uit/e,illiui diel tdnqudm puerului M.dgi{iro ßeuo redditurui ejßet. Quodß quis hoc efficidt,hominemq; optimu dliquem ßbi deligdt,quein moribuf et däionib’M ßuis pr^ßeidt, cuique cunild uelut in exomologeß re/^dt,non ßolunt dbtd ßed cogitdtd, is ßdne dduerßus imminentid mdldße prjcpdrdrcpoterit. Vilde pdtet exomologeßttn ergd ui rum undequdq^ bonum et ßdpientem, non ßolÜ ad Cbri fiidnos pertinereßed ejße ex lege ndtur£,cum quis optime ßdpientercuuiuere curduerit : neque enim dliter ^udm hoc pKeßdio db impirobd uied,d uitiorum Idpßu, dtdmmultiplicipeccddilicentidß tot erroribus quiß-qudm ße retrdhere poterit,qudm ß er pudore er metu quoddin dcreuerentid,tum etidm coßlijsßdpientis coii tinedtur. Quodßtdlem omnino inuenirenonqueds, mortui dlicuius,utpote Zenonis, dut AntiHhenis dut Clednthis,dut Pldtonis dut Socrdtis,dutßdnfli dlicuius uiridißlfindßmi iüornmquiiii ErcniQ nitdtn duxe-re,

EX'ADVEßSiS. Lis. I. «4» re,imitiindum tibi propone. Vbi uero fapientiam dde-ptut fùeris, indies,dum lt;juaß per fculdnt dfcendis,Deo propior fies.non eguidem ut quantumuis fapiens infi~ »ito interuaSo non dijles,fed uelut centrum cuiufeun^ lt;}uecircuit(juantumuis mdgni uiin quandam ac fimi-litudinem rejirt,^^ pote/idtem effingitiita /àpiês dam per caufitrum cognitionem dd fupremdm tendit,propior de utueriusdicdin fimilior lUi efificitur: Deum^ ^gnofeens dliqudnto melius,fui/pfius dutem compdrd-fione longé plus dc perßilius iüi dßimilari condbitur, ptiritdte,confldntid,contemptufèrtuitoru,cognitione multorum ex pducis dcper pducd,probitdtc, turn ue-ne erga iHum ingrdtusfit,dum cogitdt, quot poR fe ^eliqucrttmortdles,tmpuritdte,metu,fuj}gt;icionibus,ig nordntid,erroribus,inconfldntid fortunée dtq; propo-fi^i finis ignordntid,omnes uero tnquietos cf infdtidbi les,ob b£cq- omnid trifies cr plane inßlices. Quod ftfi interim fdpienti fbrtunæ bond non ddeo ddfint, no tarnen ob id infilix eritifed uelut Deus dtitequam mu» ium ordinajjet infemetipfoßlix, ut qui totusfilix fit dd opera tarnen felicitatis non prodit. Hac igitur fapi-tntid atq-confiantid, CUIUS pars patientia non parua dut contemnendaed: uelut optimus nauta tumetiam reliquis,ut diximus fèrtunæ bonis inflruHus,magnos firtune impetus nullo negotio declinabisialios elides, ddingruentanuero ualidam tempeflatem pardtustin dequaq; occurrcs,qud tandem fuperatd,filicem ac bed

144 DB VTIL. GENERAL. CAPL tam 4Kcet uitam,nec folum,ut dixi,contentus phitolb» phicd itU lt;]uiete,fed prater illam quantum par cßfa-pienti,exomnibui,naturieacßrtunlt;e commodis adc' prui : utpote ßUorum, amicorum ,fanitdtis corpori!, prudcnti^,fcientiie,ghrùe,laudis,opHm,honefl£uolu ptatis,potcnti(e longeuié^ uitiie,atq^ cteterorum fi qtut funt alia bis potiora.

Cur non hac omnia tibi,qui alios doces ? DiuinUiU quidcm eSt bona docere ac prteäare, habere autem tnultum teßimantis talia : nam cum ßrtuna parenting nobis multadenegauerit, utpote fanitatem,i fenibuS ac inßrmis iam parentibus natusßum:opes, pauperef enimerant,contempferunt^ iüarum acquißtionent, clicntelM,amicosinecefße erat uel ß(pientiie fludia hx( parare uolenti negligere:uel itla ob ßapientiam er columitatem. C^uid quod de litibus quas pater mihi re liquit,er multas er cum potentißimis uiris er inextri cabilesitJeq^uero tametß Sol generationem inhonii nibusalijsq;uiuentibusßliorum facit, ipße ßliumuit' quam progenuittat SolßUo non indiget f Sed neq; ntfS nultis qute hic adipifci docemus. Prima enim bona do cuimus eßße uirtutem/apientiam ac ßlios,c£tera prop ter b£c. Atßlios habanus,de uirtute erfapientia alijs iudiciumrelinquimus.Sednequealiorum qu£ adbfc feruandafunt necefßaria, quiequam Deo dante,decli.

EX ADVERSIS, LIB. I. »4» No« ergo oinnino medicuiille fum ulceribuf fcatcns : fed cum pluribui njtiu ulceribui, iam pro tot labori-hui zy tàm imbecilli corpore, turn ftudijs aßiduii flo^ rid£feiieilutif limna ingreßifmut. Earnßlicitaten mugii Deiauxilio quàmftpienti^ noür£ ( ueracese~ nimfumui)tribuimiM. Sed crfapienti.-onipftmnifi Deorimmunusomnino qua lt;ejliinet ,non folum im-^ piut eft fed etidm infanui. Sed ut anted diximits,cjuo~ modo cdldmitdtum hilioridtn ac commodd confcrtbe-re,dut confcribenti intcgrdßdes haberi potuijjet, niß tdfdem nosfiiiffemus omnes fermé cxperti,dtq; ab his explicdtilVtcrgo Niatthiolo dum de plantisfcriberct, Ananidtn udUcm ut luftraret,fepiin imo aßidue expe-diebdf.ùa mihi de calamitatibus fcribenti conuenit,ut feruitute!n,imbecillitdtegt;n corporis,pdupertatem, in-opidin omnium rerum,Utes longas zy graues, contu-macidin parcntum,uxorisci^ aßines dues, inimicos po tentes,contemptum popiili,publicdm(ji infdmiam,gra ues ini!irids,amicorum ingrdtitudinem,morbos pr£te red mnumeros,peflcm,hydropen,uentricu!i, coli, den tiumcj; dolores,cdfumq; oculißnißri lachrymam, po-ddgrdm,leprdm,dyfenteri.m, nephritim, meicndi ti-ttefmurn (rem fane taolellißinumi) dcßilldtionem,uul~ tues proßmdum in fronte ex cafu,fibres, cordis pdlpi~ tdtionem,melancboliam,nodurnos timorés in fornuis,concoijucndi imbeciüitJtem, hnemors'oidds, impo-ienUMn ueneris ufyue ad ultimam dcjfrerationcm in

ipfo flore !uuentutis,guod inter cteterdfummumnU' lum ejje dttcebdgt;n,(juie omnia fubij, tùm cafum eejuo^ fumfrequenter,iaîlurctm ex ctled,infldiMq; cr dome-fiicorum peruicaciMt,principwn quoq^ irat, ne quii ad cumulum calamitatum dceflet,experirer. In filijsaii tem nuÜum defùitmalorum exemplum, contumaces, fiultipenc,improbi automnino miferi,maiorenatii dcerbiflimo cum lu£lu extinilo ac publico iudicio, in-foccundapueÜa.ïtaiurcfadlumeflut cxtremam fcnc'

élain ingrcdcrer, ncuit£mctemalorumautbo~ ' norum, qu£ ex malts coUiguntur exprimentum ullum de-fyderaretur,

. • ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’4^

A M ergo nbi hune cahmita-tumeelebremnumemm ddim-pIcMcritit, quivum nonriulî.tt f)crpetuo,plures diu perprjjiet fiim, quis aude.it fe calamito~ ' fam aliéna culpa dicere fi ego ciimtottantisq; main non fo-

luminßlix non fum,fed ctiam ftlicißimum me exiili-tnem^neq-ßrfan imnierito , cuto co wm pcrKcncrim, tibi pr^uentin morte wix did potero. Cumq; omnibi« gentibiM ac populis noti«,dc ctiam principibuimaio-ra mis pr£ftare poffàm quàm illi mihi,puerafunt (qu£ tjincn uera ejje compcrimus)qM£ EpicKri« Uo-ineneofcribit:fdlicet,fe plus illi quamuis principibiK fainiliaritate maxim.a coniundo,maximisq; defiindo honoribiis pro{ùturu,quàm Epicuro idomrnciK pof-fet.Siquidcin immortalitatis nomen largiendo.Quan-principes in offenes potentioresfint, commune cilboc cumjérisnt^ {.ipidibusut beiiefacere cum diji

commune nobu eR, çy ueræ Jrlicitatii argumer^uM-Itaq; lUi nos miferos effîcere pojj'unt,fcipfos bedtos mi nimè.QU‘gt;‘^fîfiliorumßrtunam,quod plurimi Philo fophi ßcerunt è ßUcitatis fubüantu fegreges, itbundf meßltcem ejje putabo : nam prêter commoda otnnii priudtos^acpublicos honores, tot libros euulgatoS, longé plures confcriptos,plures etiam aliorum quibm infertusfam,mains quippiam ejjè exiilimauerim feh entiam tot arcanorum, qit^e rationumgenerinofctre fds non eft.Ç^ÿdnquam his uti,edq; tenere qudndo ut' lim,liberum mihi hdudßt. Nji«ƒ; licuit Seneca: hoc at ré diccre.fdpientiam iUam quam ipße poßidere praßte bdtur,(truncum quidcm quaß inutilan, utpote non ß Iumßne ulUs arcanisßed etiamßne difciplinarum cog nittone,ßne uita: integritdte^eam producere filicitati qua: longe hac uulgari cx natur £ ßrtunaq- bonis of^ tum hdbente maiorj!neerrore,jßlendidiordt(^diui' nior eütquidfané dicendum erit de hac abfolutd, quf mortdli concedi potclî omnibus numerii fapicntial continentid quidem uitte,et omnium bonarum artiuns notitid munitdiErgo inßlicem eße,non naturte uitiiM efl,nonßrtune,ßed tuum,poßquam ego cum tot tari-tisqimalisßlixetidmeffepojßumiHec quißquam mé dccufetfib id inßolentije,quaß fuperuacuis laudibut me efßeraminam hec ipßa bona mea non eße dgnofco, ilia etiam minima cum per fe exißimantur,plura enitn feit lon^è qui exgenijsquaß nulla cenfetur in tuime-ro'-tit I

TO :ut argumttttim rei h£c4 mf extorferit non acccpe rit. Qj(amobrem quid cfi quod quis ob deßnniMcnt difcrudetur,po{lqu4m tanta mala tequo animo perßr rcdecetfapicntcmtfed hoc iam noRri opens non cfl inlîitutu,uerùm,utdiximut,exipfo inßrtunio (poll-quam hoc pro inßrtunio habet)commodum fuum cli-cere,imôß elicere non poßis,exprimcre. Sic natura è i^apeüo pr^fentißimo uencno mufcas cduxit, er mures aduerfus uenena falutares.Et in perßco inutili fané uit£ßuftu^landem tot morbis comodam. Ars quoqj c fcorpionibus oleum aduerfus illorum iiüus, erexfer pentibus theriacen propriè aduerfus ferpentum mor-fus excogitauit.Voluit et ad alia alterius generis com-moda traducere,cum uinum aduerfus elephantiaßnt ex ijfdem coßcere docuit.Sic qui agrosflercorare, gal Unas uermibus per hyemê atq; urticis pafeere, ut ou£ parèrent inuenit:Et è blattis Philomenas,atque huiuf-modi exempla ßne numero humana folaiia uide-re licet.

Deßrmitatis ergo uitium quod l£uißimum eil inter corporeas calamitates, qu£ funt morbi,dolores, uelutc£citaserfurditas ,feneäus atque mors,plus alijs quam tibi ineSmodi affert. Sed et deßr mitatem uoco non folum quiequid abominantur ocu-U,fed incomptamuocem qu£ aures fatigat,os feedum, lituin male olentc,rem fané merité cuiq^ inuifam: Omnia^ propter^i homines er perj^eófmn tunm er ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KL 3 totmer-

cünucr[gt;itionem,mcnfteqi autcubùuli foi ictatm: ode-i, rint,uelutfadduitiligo,fcalies,tuipet itian iti,peâi. cu[t,cunôld h£e Jtq; ftnilid fub defvrmittid'Snri e lO, prehendo.Si putresfntdentes,ßmbcrcuHqudd^tn tit fdeie oridnti(r,ßdeßeiant cdpilli uel barba,ut plirifq} elephdnticis,fi dnteriores dentes dcßnt,ßßtdor ,ß pe~ ' ies multafactent.Otnnid hxc huic inalo adßribt uo'o: euinqi untiinfuin corporeorum malorum genus fex . hts enumerdtis eontineaturiipßt qtioq; operdpf etiiint-ßerit oßendere non plurd ejje poße. Itaq^ cum oir.tiiS; ! deßüus aut ßt mdximus,^:^' ßc nbsp;nbsp;mors, aut ineuitabi

iisatq^ßcfeneitusuoeaturiautuitaripotebl ante,fei ' ubi fuperuenerit totu außrt quad afficitur ,ßcqj funt iucct^HToi feu «i/xnittutcieci, furdi,iIaU‘ ii,qM omnesßrme funt infanabiles. SanabiUu autertt gnifTf alu quidem cum noxa magnd,fed paruo fenfu, uocantur^ gt;norbt,uelßfenfus noxam exuperat dolof Uocatum Cum uerb in operatione uitium non eß, uod tur de^rmitas feu fanabilisßt feu infanabilis. Hon«» ' igitur duo omnino iminedicabilia funt mors cyquot;fene-ßu tdao natura fanabilidßieet ob uehrmentiaindut , eaujds aliamüe occaßonem non poße fanuri cotingat, morbus er dolor.unn quodnatura partieeps eß utri-ufq;,licetmagis infano-bile ßt,quam fanabile fcilicet »‘etiamp;ÿcriet: unum quod indiß^crens eßac commune defirmitas,de qua nunc agere propoßtum eß. uerùnt Ut anted priefaius heut malo Uuia ettam commodd fo^

tuntur.SifixJitM aJßt curandum eR, ut äuxilijs me-r iic£ artis tolhitur.Quid ßxdius tiaß deß{iu,cx tdmen ex toto reparari poteR cjuadragintd dierum /ßatia irdccbißmufcult carne. Leuiora pcdiculi,ß:abief,cru-ftieteadmonebuntutdiligentiorßi in balneornm ußu pr^fertiin odorißroruin:itaßet nt non ß)lu}n mundus fed bene ölens euadas.Hü etiam inco.nmodts dum cor pus purgatur,dum exejuißtiore uiéiui ratione uteris, diuturna fanitateßueris. Memini me cum ßcabie ilU triginta annorum laboraucrim , interim pricter ta-bißcam iüam tußim ü“ febrem tertianam dupli-eeinßeptem dierum me nullum aliud fenßße incftmmo dum.Exiiliino etiam perpurgato ex tarn aßidu^ mal» ^quißtius corpore euaßße phthoen: cuius indicio eft ^uódcummedicamëto ualidiore fcabicm lt;]ult;epoflm» dum nun^uam redt]t,anno guinejuageßmo primo ietlt;( tis curaßem,nunciuam poßmodit conßanti ualetudint adel) ut antea ufusßgt;n.E.tß morbos hcues perßerre medici fponte confulunt,^uofdd etiam arceßere,ut à grlt;i uioribus tuti ßmus,guanto magis iam conßuetos,cr ni hü inali inßrentes toüerare bono animo decet f Siqui-dem,ut dixißuius caußt homo cotinentior euaditxon tinentia autem mater cüfanitai is er incolumitatis,cr roboris uirium,longitudinisq-, uit£. C£terum quid cH quad uel deformitate torquearisi cum er Plato kuiter gibbus eßet,erßcappeÜatus quod latamßontem ha Ifueritlnam ojitenome tlli uerum /uit AriRocks, ade» i;.-gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K 4 KtTW«

ut non folum dcfvrmis eljct^fed d dcßrmitate (^udft ptT, imßoncm nomen iUi inditiifit.Et Ariftoteles paruus, paruis oculis,gracilibusq^ cruribus uel quod non mè, iitts emendare quam illi hoe damnum, guod qiiantn ïumcunq^ ßt,nil aliud affèrt^c^uam ut ßs ridiculus,poß feßerauerimtAn uUi eorum hoe obßittan non in ad-tniratione omnibusgentibui ae toti poücritati hi de^ firmes fieruntUcuem hane nature iniuriam ae turph tudinem eorporis ineomparabilianimi pulchritudint penßantes.Pjdeaturßmiaz^eertopythecus ob défit-mitatemmon uir fapiens,flrenuus,firtis, prudens, in-ttoeens,probus,illujirisuef talcs potiusßijj)ieiamus,a»f plcäamur,admlremur(i;.'Vcrum nee hane exiguant hem Arißoteles neglexit,fed ueßibus,annulis, comittt-tgtegio alijsq; ornamentis texit. Sed nulla maiord, fermoinselegantia,prudentia,comitate,fap!cntia,aitlt eorum multttudine,gloria,{plendoreq- uit£.Sic exifii-mo ColomanumPSnonheregemclaudum,gibbofi.ntt lufcunt,blefium,ore defirmi,nec ipfio Nireo uifium infi riorem.Reilè iubebat Socrates utßeculutn confulere mus,utß deformes uideremur, defirmitatem iHam aiti mi pulchritudineßarciremus. Siquidmagnu effet cot porea pulchritudo,facies(i; decora,fiurina nonßbf fßonte OS uulnerihus defirmaffeti fi multerem pucrujf firmoßßimum deformem^; jenan exeoriatos inß^' das,minimum diferiminis in pulehritudinecffeani-MaducrtM.QuidergpefiutaiticuU folius rationef»

At dices,aiixilium peto,lucrum ^uærojphilofopha ritionudcat^llludpro lucrodeßrmitatis pone,^uod firmoßs obßmum périt:périt autempudicitid,pe~ reunt uires,périt mens. Omnid hæcin dcßrmä^us tu-id:etfiguisdnuturcrfecurioreß duplici cdufd,ciuod felt;tmari,id eü,dnimum non corpus inteüigat, et quod iidmornectetdtis,nec ßrtun^drbitrio ßtperifurus. Verum ud morborum hiHoriam trunfenmus, tanto no lgt;i^utiliorem,quanto morbi iaäuraipßtturpitudine ff-lt;tuior f ft.

Rgo morbos ipfosmuîtis dîioqui gra i ues,qui fapiens eil ita reget, ut in po-1 ßerum longé melius ßbi confuldt, eo-rumq; monitu cr incolumitati et uitte longitudini,cfrci fdmilMri,ac c£te-ris omnibus fuis commodis tumetidmfuccelßjrum me liuspro/ficidt.Fertur Alexandermagnus cum uulnus graue in crure dccepijjèt,tùm primum à longd infania qua fe cr louisßlium et Deum ctiam ab impofloribus Ammonis facerdotibus perfudfus credi uoluerat, reß-

,54 O E, M O 1 B I S fïpuiJJCjdixifJeq-nuneagnofco tne efji tnortlt;iü,quoi mortiiliuin dolores expcrior.Sedhacadmonitionequi non mente exciderit haud indigebit. Verum illa fecui» reputdbit, quot zy quant.t négocia conßifareUqui! ÿttidß modo perirem quam graue onus bis quos niaxi ■ ne diligo effem relidburusipropterea iam in poßcrut^ res meaaita trail,abo,utqualicunq; hora mors mihifu peruentura ßt,omnia expedita meis barredibus relith. quain.lnde conuerßtsad preterita,hui dicet,quantut». mihi tanporisfiuilraperijti in poßerttmetiä moine» ta ipfa colligamtnequè eniin uidco quiequam mihi pe-, rqße quod non pojßm recuperare praiter tempus,ont nein ergo diligentiam infiiturum adbibebo, ut totiui. temporis rationem habeam.cumqi cognofeam quanta ßt eins non ßolum caritas fed etiam pcnuria,non niß re bus magnis ac neceffarijs lüudimpcndam. Kurfusai amicos couerfus,facile intcüiget qui nam doleant, qui ßm)ilent,quiq; etiam hiereditati inhient. Poflmoduai familiäres rejficiens uidebit alios Utos, alios trifles.; alios promptos in officio,quofdä fegnes, alios prude» tes,alios flupidoSjde quibiis ubi conualuerit,uel etiam in ipfo morbo,quod illi ey dignu uidebitur et c re fua, ftatucCPoiihieccr medici induflriam çr pharmaco-, poU fidem diligenter explorabit. Demum illud con ft. derabit,quo nom morbo laborotunde mihicaufai hac (erte qu£ mutaui,morbuin hunc pepercruntt iUa qui-Hem omifi,his pratter confltetudinan ufus fum, iUa ni-, mis

• • L I B B R T L ’ Mi f^fß-e^ttentMi,Micifsniinisindulß,t(b irdc^ eurit tneuLncipaffHsfum:ob/iiereh£clt;juid nmis imbedUi ucntriculo fum,i!ld quonidm iecorisfum calidioris : in fojlerum proß)idam ne crapula me occupet, ne per-turbationibui uincar,ßudiwmfilutis negodjs Mtepo-ndm:ßigiddm omittdm,cxercitationi matutinlt;e incunt bdin,crudif uix utKjuain utar.O me bedtum,fi mihi ab buiufmodinimiiduldoribuiac crudis temperarepo^ (uero^fedtemperabo ,uit£ fumina cura habendae^i. km uei'ô rem exemplo perguam appoßto declarabo : Ualueram annis quadragintafex perpetuisß tarnen ßc Kalere cum podagra,fcabie, tußi totq; aliji tncommo-dis ualere did potefi.Sed ualuijfe dixi, quod hoe toto tempore tantum tribus diebus decubui ex fibre dupli^ d tertiana. Itaq^ nnno quinquageßmo quarto die, ter tia Septembris £grotare caepi fibre,qutc ut plerunque filet ab initio Icnior uifa eft-.uerum cirdterfiptimaM diem tanta me uis morbi circa os uentriculi,tùm etwtJl imumeiusinuafit,crincertofibfenfu quafi cordefi-^ cere t uiresq; oinnej, ut me ucnenum haußßc exifltma-\ ron, zr defalute defierare inecperim : epoto tarnen oleo, quibufdamq^ alexipharm.(ds,ea molejliafanc fiblata dl,fed nihilo fedus fibres hora uejßertiname inuadcbat,uerùm lenta z^quaadftatum uix pcrueni tetimaneautemabfilutum medici me exißimabant,U borareq; duplid tertiana arbitrabantur. At ego cun» indies res mea deterior fiiret, co recurri quo ßolitus eram,

erain/citicet äd Deum fupplicibuiq^ uerbit i^um exa-rans,ut me per fomnum ddmoneret,^uidfdcere opor' teret,quieui ufq; dd folennid fdcrd templi cui è regione domus med pofitd eft. Eß dutë iiedes diuo MichdcU ( di Clufidm uocdnt)ldcrdtd,tum prater morem ante dient tnnpeßiidus cxperreilits,nihil me per fomnum uidifft dnimdduerti,uerHm credidi ob infuetdm itldm oud eX‘ perre£lusßierdmhordmddmoneri,utmihi ipß conf» lerem,quod e:xßci:uocdto ergo uno ex familidribut pueris,iubeo dfferri mihi Auicenn£ codicem,qu6d ß» detidilibrosdliosIdboremme fuilinere poffe diffide-rem. Cumq; tertidnie noth£ cdput reuoluo,nihilpror-fits meo morbo confentiens inuenio,non rigorem,noit ßtim,non uomitivm,non oris dmdritudinem,non cdlo^ rem uehementem,non fudorcm fub dcceßionis ßne: ue rum ubiddCdput dmphimerintc me trdnßuli,inueni omnid mihi meoq; morbo dd dinußint congruere, tant in urinis qudm in pulfibus ,dtque dlijs dccidentibiit. Qu^dinobrem idm conceptd ffe cundem duthorë,qudfi nuhi diuinitus obldtum,de ratione uidus confulo, turn uero ey Gdlenim dd Glduconem quod morbus ey ho rd dntelucdnd longiorem non ddmitterent Idborem, ßquidem idm dies imminebdt,cr ego cupiebam corpo ri requiem dliqudm dnte cibu medicorumq^ dduentiM dare, c^u^ro etiammedicdmentdeofludio, utleuiori iuberem parari.de omnibus interim cum medicis meis conßlium initurus.Vbi ergo pdululum quieuilfcm,dd-

ttcniMntHU^cdnonfmuljprimin Mtrm 4 memulrit beneficijs ortMtUf fterat,ddeo «t quicquid haberet cxi fiimationii,mihi debcrct,hunc ergo beta excipio hmZ-tu, narrant me morbum inueiiiße,exiüimans turn ob officia pr£flita illi,tùm ob longam confuetudinë inter nos interceffcrat, necfolum co/ifuetudinnn ,feii rtiamfainiliaritdtem,tùm ob alias caufas etiam maio~ res,ilium grata htec animo et uultu excepturum,at me ffffllit opinio:tantu enim abfüit ut l^to uultu hlt;ec exci peret,ut etiam adieccrit me infanirc, effèq; hoc unum ex mf«)îgmfntK,4ppeIZijfc4tq,- fuo more btte imagina. tiàhes,id eit,falfas (, ut ejuod dicere uellet magif,quant quod diceretexprimam ) imagines. Neceo contentus, fubiecit,nihilrefèrrequomodo quis mededtur,artera enim nihil ad falutem agroruin conffrre,fcd fiue quts bene feu male feu morbum agnofcat,cr curet redè feu perperam,uel etiam unum pro alio,flatutum effè qui debeant mori aut fanari.Hac ego c«m audijjèm obffu-pMijUf uera illu dicere exijiimaui,qui me infanire affïr maret,cum in tâto diferimine uitlt;e iHius opera uterer, euius comparationeThelfaliis ille,medicus illuflris fane uocaripoffèt.Qiuàdß cr nunc Galenus uiuerct,no iam tanta contrà illît declamaturiim,cum is uel faltem id amitteretjdifcrimen effè inter artis ufum et abiifunt. QMmobrem tu modo cogita uternodrum effet infa-iuoriUa(^ abieëla ilia mea immodica, ut par erat tient patientia,eiun ablegauinecunquam poümodumtl-lius

tiuf confuetudine ufuifti/m.ExißimanSnomeliori coli, filio eum ergd rcliquos ægros uti folcrc,gult;im erga vfui eßet.vbieumdmanddße)n,päulopoß dducnitdl' ter,inulto cfuidm prioreprudentiorcreruditior,amp; nihil defoeio conciueftuij£td utpriorcmfronte excc' ptum,maneo de hii qua pro fdlute med inuenerumfro cens edinfrbrem dmphiinerind effr,feu quotididndin, non duplicem tertidUdm. tnudluerdt interim in urbe opinio i quoddm medico regio introdudd ,frbrem no inueniri quotididiumfid neq- db eo,qudnqudmfene^ effet unqudmiiifdm:cuq;elfetmdgni nominis ,omnes' nil dliud qu£rentes,in eum defcenderüt: ut quem.idino dum ego dicere folitus fum,ignis elementum nuUu eße, fed dd coplendum tetrddem elemëtorum inuentum, cu folü fuperfrt nomentitd dd explenddm frbriu tetrddctn (tdinucntdm dmphimerinäßndne nomen.Hdc imbutut perfrdfrone meus ille dlter medicus,jldtiin negdt frbri-tnedm efre dmphimerindm,ddijcie'ns etiü uelle me infi-nudre cu idtn tdmdiu pro duplici tertidnd eum trdddfr fent,fe mihi morte potins qudin fdlutë moiïitos. Cumfr tBi dpogrdphum omnium frgnorum congruentiu per andgnolldm iuffu nieo eldbordtum oftenderem, dixit fe refcriptùrum,quod et freit. Verum etfr pdri iure cer td!fet,uix potuijfet obtinere, qudnto minus cum inferior cdufd effet.Q»imobre tdmetfrrdtionibus refrott derenefciret,fdlus.jiinpericulo uerfdretHr,mdluit td-men pericUtdri dnuei fdlutem quùtum in eo frit, qudnu dogini

'ioffnd propere. ïtaq; mcmetipfum coUigèns iefercre iKgt;lM,zy Mxilijs pdMis comutdtdqi medendi rdtiona ■fldtim mdim me habere coefgt;i:trige/tmo itdque die bri-s intermittere uifd eR,qaddrdge/ïmo per «rina co-piofam perfiélè iudtcdtuf jum.Tum uero mecum repA tare cocpi,quanto in periculo ob deßdiam de pertina- nbsp;nbsp;'

ciam medicoru mortales uerfdrentur,mecumq; iicebi quidmißeriiiftii,quiartisfunt ignari continget,ßme ?uemfallerenonpofJèintelligUnt,itdtraélant.Verùni

’cundui lUe mcdicut quamun affïrmaret me laborare tertiana,omnia tarnen duxiliduelttt quotidiana labo-ranti adhibebat : amaKtt enimplurimitmcatck pofl-modutotinuenitquotidiandt, ut iamßrme iuflo plui inuenerit,quâ qu£ ßrßan ego ßißem inuenturut:affir nabatq iam illas ejjè quotidianas, meam tarnen ßißße nunquam fateri uoluit,quanquä in mea exquißtißimti omniafigna ddcjfent,in iüis midta dcejjent,et qtt£ ade rant no effent exquißtißima.Interim uerô,ne quicquâ pr(eteream,rogaui De«w ut me certiorem redderet an ex CO morbo effem fupcrßturiisfintellexi plané me cr fuperßturu,niimeruq;annorufeu uerÜ,feu perhypa iagë et propè reecpi,quafiducia multa fum aggreffus, qu£ anted ne tentare quidc dufusßerä. Itaq; iâ habet tria egregia bona,qute ex hocmorbo fuperlucr'atut' fuin:Dei dementia erga me indignu,uitâ fecuriorê,co gnitionëq deßdi£,ignoräti£ ac pertinaci£ medicoru. lam uerô dum £g)otdrem,mecum delibcrare ceepi, ut' diiam uit£ uiain îiHrem,atqi omnia in tneltuicoin-

mutarem.Scripß (rgo,pdrtim pum mei me diildiüt fcribebttntlibrum,cMtitulM erdt «KHdtiKfeudeDe dicdtione,quem etfi non perßcerim, in Didlogum timen de foUtaria uitd,feu Brcmitdm poftmodum nidg-ttdex pdrte h'dnftuli.multd uerô qult;e perperd fcripti exiüimduiIdcenns dbieci.Bilium natn maiorem quit ^udin hdud ddmodum rei literdri£ deditum,itd inipuli ut biennio cxdélo medicinie Iduredm ßt coßecutuftdeii deetidmincollegiummedicoriimurbi5,ijuod fdiiè eü celeberrimumßt cooptdtw.alium. etidmfilium mino-remurgebdm,utnuncetidmmdgnd in jßeßm,iüun tdinetß contumdcem fdtis pojjè proßcere. Coniterfn etidm dd librorum curdm/dntum ^uddriennio tot» proßci qudntum non dntc alia uix decennio, con[cri bendo,cdiiigdndo, perßeiendo, adeo in rem intentuf fùi.Sed nec remißior in pecunia,authoritate honori-buiq; augendis,ob qu£ latrunculorum ludo, qui mihi non pducdf hörmßtffurari conßlt;euerdt, uale dixi, Et ofliobibliothec£cr in pdrieteè idnH£ regioneintui fuperßripß elogium illudtTetnpus poffeßio mea.Veiii re enim foliti plures erdnt,qui cum diuites efßent, tempus ßubripiebant,pecunia no ddbdnt,quos omnes iti hoc elogio abflerrui,ut in poßerum folis pauperibus (quodpium nonßolum eßße duxi,fed etiain humanum adeo ut quod iUts impendere oper£ ZT tanporis In cro mihi eße ducerem)h£c conßulendi gratuito uia pi tuerit.Sed cltm tot epßoUs uodequai^ abfq; ßuclu di-ftinerett

fiincrc t,cdito de libris proprijs libello, interpofui itU uerba(lt;juamobrem malèficiunt Gcrmuniate^ltali) reliquiiq; guibus poflmodu minus molcfti jùere in po^ fterum. Cum^; animaducrttjjcm me fgrotdjjc,quodfamp; piusdildtoinurjjteram prandio plura ederem quant dfcrrrtjNfc edcrcm quidcin,fed prxfame deuorarem. itaq;ßebdt ut crudis cibis ac ntultis nrc attriti5,uentri-cuw plena rurfus per urbem difeurrerem, id etiam in-teüexijjèm oliuas ( quibus plurimum ob [aporem^ÇT dwod uëtriculo meo imbeciïlifdlutares uidcrentur,ue-jcifohtus eram ) multnm ob/uijjè, omnia commutaui, t«in «erô zr potwm «beriorrm preter^niß, Qj' locum frmpfftiud? cocrttc reliqui. itaq- m^tKriiw etiam omißts negoeijs uelfaltem dilatis, icntdculumfaciebaapran-Hio abjiinens.lentaculißrinajcuior pMis,pajß£ uu£, mrljMJrtii« prfiiis, uel pinea èftcebaro, olei tdiquidexhis qu£cr lucwitdt funt odoris O'te-nuiorisfylidb£^abfmthtum,rutit,mentit, meliffa, drd-contiußc libet noiue bcrbiCalienum nomen indidijje, Itdljco uiilgari fatis pmilefanieulum,ßtluijegcrmina,

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cauliculiq- tf nfriorfSjOnniMqj ex oleo et (die citrrt rffc

i t»m,noiin«nqiwm falita pifeium oH4,cr piftttcù, pu-l nicaq; nuL e::^' duleia rfrjntiù. SeJ rx bis non nifi unu, 1 p(frd(j; ,Kt dixi,ex oleo ßle.Omittcns tnicrórt I queßigidd elß-ntßtcultdte,et qti£ pingiiù: ut cames, y nbsp;nbsp;nbsp;oua,pißcs,c4fcum,omni.tßquidc (alia,prêter oleum,

ó()portuniu{ uidebatur.Si pituitti uentriculiMt obfîiei ret/umebdtn cappares,ß refrigcratui effet uentriculuf rutam,fi imbedüis,uuM paffM,ß robuitior ac ßigidi-orind(geretq;ßolidiorequodam alimenta,pißaciafft ßccioratey calidior,mala punica arantiaq- : cum ueri tijiniKfame et temporis angußia premerer, ut diligelt tius ettam manderem procurabam, fenßmqi ffudui ut etiam lentius.difftcillimum enim eftexquißteatq^ cele ritermandere. ltaq;exhaclenitudinetriplici afficie-bar commodo,o‘ quod interim minus ederem,ct quoi, fames celenus ac magisfi-angeretur, er quad quight tiffèm coßioni aptiora effent,ßquidem melius manfä-Addidi prêter h^c tria alia prlt;eßdia,pedeßrem deam-bulationem leuan,cum antea per urbem difeurrcrent, unde er laßitudo er fanguinis ßruor,er fames eo incendia èxritabantur : lenis enim deambulatio iciuno uentre,ut Cclfus reßrt, maxime cSfirt imbecilli uentri culo ,ptiluinarq; fuperpofui toti uentri horafomni» fomnumc^ auxi uel celenus ine leilulo applicando,uel ferius furgendo.Per hyemem quoq; lepons Sarmaticis peUem candidam moUißimo pilo uentriculo fuperpo-noAtafaébtm eilut bis auxilijs non folum firmiorent fanitaipm adeptusßm,fed etiä ad omnia abeunda ntu-tiia parafior.Dentibus quoq; cum laborarem,non mo iicam adhibui diligentia, pricfertim’quod iam quitu^ penè mihicxcidiffcnc,mahimq; id ejfet k£redit-ariiM,. iiamq; paler anno qiiinquagefimo oilauo, quem nu-

t I B 1 R II.’ Véi per excf^^o’Wiifs àmiftt dentés,mater uerà fèrtnè per petuà illorKW dolore laborabdt. Materna guog^ auiti^ ut 4 matre audiui,ob id perijt ^«od c«w» dentes fenfmt amifjßetdicet fatisfimii,cibum deglnciret baud ut de-cebat attritum atq^ commixtum. Ergo curaui utfîngu los mane aceto fcillitico, in quo piper tritum diu ia-cuißet,os cotlucrem,ne quern cibum ualde calidumfu-wo-fijijplui enim obeß calor imniodicus quamfrigut ipfum,tümmaximècumcalidos cibos potiis Jiatim fri gidior exceperit,tutic enim dentes inßrmi euaduntjçyquot; facile decidunt.Ergó bac cura,tùm etiam pra;purgat9 corpore ex prior eittorfco,rffq; auxilijs ob eum adbibé tis,quod commune bonum eft atq^ emolumentum cu-iufcun^-morbi,utinpoßerummeliusfe babcant,tu-h'orcjf^jdcJecuriorcj/intdb ditorum morborum pert cuîo,cjKicunq«c iammorbumgrauem cuaferint,ßniK no folu uixi,ßd quaß aduerfo ßumine deueélus,quan~ qiwm ingruuefeente ittdies £tate, proj^jcriorc ualetu-dinc ufusfum.Indicio e^lproßtcdimunus renoudtuw, totcj; litbores in artis extrcitcttione fußepti. Ergoß quis reputet tot t^ntuq; commodlt;lt;,q«ie mibi euenerint ex eo morbo,nónne dicere were poterit idipß{m,quod Philoßiphus nie dixerat, cum ad pbilofopbiam ex nait ßagio,quo omnia bona amiferat,fe contulißet {perie rumniß perijßcm. Addidi etiam id,ut cum ejßcm nimis negocijs familiarib!is,ßudijsßribendisqi libris,tùm ur I Hs operibus implicittis, nee poßem ßmnl etiam ciuili

uittcujcarc^guodt^mc/i necefjarium efl ad umiatiits vpcsó; parandM autoritdtem augendam, ut mctho dum hatte iniht ipfi conferiberem alia^ longé utilio-ra,lcilicet Artem medendi paruant Novp ^0Hp,V)iale' äieam,ut fub breui compmdio maxima quatq; nccejjj na complcélerer,Gr ftnc temporis dijpendio omnibus neceßarijsfattsfacerem. Ati^ b^c itafe habuerunt.

Seduideo quid difturus fisireclè inquam, ontniit hic atque uerè,quoniam hæc uiro contigerunt multis modisaducrfushuiußuodimala prieparato,cgt;~ quo-luam femel tantum id euenit in tam longo annorimt ffatio-.fedf hxcfepiustibi,ueletiam femelhomiiii ittt perito liicraruYii aui eliam perito,fcd non adeo uario geiierc,ncc adco exerctcato aut pauperi aceidiffcitt, nefeio an tune iaélare liccret.Pericramus nifi pcrijffe-muiiq’.ttii potiusperijmnsquoniama-grotauimus. At ib egrcgiè,iioii iiegauerim primum quod Arijlotelcs di xitiGraitdia 0“multa malapricmunt^uitamq; beatain ia:dunt,afferunteiiim dolores ei' multas operationes impediunt.Aßiduos ergo morbos cum paupcrtatc,aiit fetios ft quis obijciat,iam ab initio teftatus fum de his loqui non inftituiffe/ed fac ut finttollerabiles,redcant Hero fepius,impedient qtiidem plus quam ft far,el tan turn quis eos expertw ejfct ,uerum nec obidomtiino ttiili;atis expertes eri!nt,noii tarnen adeo uberem fru-étun! eo iiepius repetuo coRigerclieebit,uelut cum pri me adtti tut,commune etiim hoc etiam cil ipßs b viis,

ut noud mdgii delcilcnt çx iuuent tjudih cum funt cön fuctd.Nempe cdufdf tnorbi intclligcre,uerd auxilia co 1 quirm,mortem mtnuf ßrmiJdrc, æquiui ferre mor-' bum,medicos alïiftentcs etc neceffaria melius pdrdtd, dtq; commodiiK habere ci magù conucnitnit,qui wire fepiuf icgrotduit quam qui femel. Sed adimc timorent mortis,dolorem erpaupertatem,multi funt qui ßre~ âè ucllent rcî expendere,mcliiK uitam ducunt agri quam fani. Scio quofdam dum perpétua torquerentur fed citra magnum dolorem,podagra,aßidue legifje li-brosq; cofcripßße.E quibus units fitit tulius Cafar fca-liger qui contra nosferipfit: tdte^' Erafmus RofcroJ*-inus,aliiq;plure5.Aditnittegt;npusfanis amicorum mul titudo,ßrum,dcambulatio,tiedium illud induendi call gds,ueftes atq; exuendi,cr tarnen ftlix uita non in cor poreis aäionibus fed proprijs, id eft,aHimi repofita eft. At dicts,tibi quidem tàm inulta,fed quid alijs ? For-fan plura plebis iudicio ntdior«* melioraq;. Diony^ /iiwBorrdcfrdontcum attem fatis infeliciter cxerce-bat,correptilt;sautemindicalue,nequid mifero deef-fet iacebdt inlcólo,ncc uOis auXilijs libcrari potcraf. Euenit tandem poft multos menfes, cum çf corpus ZT bona abfumpta effcnt,ut in quendam empiricum incilt;^ ieret,quiitlufdnitati rcftituit.titm Dionyflus, ut erat uir inter plebcios minime uulgaris ingenij atq; foler-tia,diligentcr omnia qua ille adminiftrauerat animai üertit.üai^muneribus don^to homine,c(rpit (cum ta~

tamen nee legere fciretyprofiteri medicinäm,non dem cuiufuk morbi,fed duntaxat ïndic£ huisluis, (^ud adeà féliciter exercere ccepit,ut iam multis Hiffi' nii cjuibiK hic morbm familiar is efl, concurrentibm f cerdone faiiui ftt medicus, longeq; meliore ßrtuntl quam inpriorearteufus,mendicitatiualedixerit. Poß ne quid pr^poftere non lüi contiiigeret,è medico chi^ rurgus,è chirurgo tonforfailus eft. Atq; ita credo hic exmorbo tonfor,chirurgus ac medicus failus omnii fimul exercuit pluribus annis:ßliosq^ reliquit artis amp;nbsp;bonorum h£rcdes, uerum longé prxßantiores atquC etiam literarum non ignaros.Quodfiliberalioremlt;lb initio nttólus fùiffet medium focium,non mediocres re^ liâurus fiiffèt opes,ferô enim nobifeum amicitiam eo-traxit.Sed uclfie pulchram domum ex£dificauit. Sinti le quippiam loanni Pirmo Triuultio Comiti(nomen hoc cjlSarmatic£ dignitatis ïtali£ inueélum) accidit^ Hic cum eodem morbo diu laboraffet, quendà tandem inuenit,qui ilium è fèretro reuocauit,doeuit^ medied-mentum,quo pofimodum Ole ufus ,idq; per minifirot exercens quod nobilis effet ac pr£diues,famam magni medici eo ingenere morbi tantum tùm adeptus efl.Sed quoniam iam tempus ejl ut ad alu properemus(neque enim horum exempla defùtura effent, qui ipfi à lapide uefic£,à comitiali morbo,à podagra liberati,magnittH qu£fium ob morbumficcrùitfde dolori-bas dicamus.

TfnimworfiitMffuw» rndgnum tncu-tiunt,crucidtwn rxiguum, itd dolores magnum cruciatum, metum nuüum : nam nunc de hii eilfermo, non de ne-phreticis aut uentriculi, fed ueluti den tium,podagr£,arthritidis, htemorrhoidarum, capitis at^ huiufmodi-lnhis utmetuf mortis abeR,ita non li^ cet ob tormentum uacare cotemplationi aut dijfoneit dis rébus. Quamobrem peculiarcmquandamutilita-tis rationem mire oportet. Cum uero qui dolent à dolore quieuerint,beatißbi ejfe uidétur.Efl enim ea mor talium conditio,ut bonum ex malo metiatur. Kemini cum podagre dolores quieuißcnt, metum multo fili-ciorem uideri mihi,quam cum non adhuc illos exper-tus effem,antea enim omnia metucbam,tunc mihi erat perfuafum modo à doloribus effem liber,beatumßre, ttecuidebar indolentùe munera unquam fenßjje,niß poftquam dolores acerbißimos expertus jùeram. Qb id etiam podagræ celeberrimum fcripß encomium, quodadhuc extat. Suauis etiam qu£^m uoluptat in membris ipßs leni prurituißmilis relinquitur,ufcom-penfare doloris moleßiam natura uoluiffe uideatur. Accedit aliud commodum ex dolorc,quod omniü inte rim nonfolum/ed etiam multo poß ealamitatum obli

ui feer is, nuÜiis ßtpor uejliu ddeo fordes eluit,ut dolo^ inßrtuniorum tnoleftiM.Sett quodanimum ab ea cogi tationeauertat,feu quod totum corpus mmutet,fcti quod dljuetui homo maiori malo,minus non fentidt, non folium paupcrtatem,fcd er luctum c:^ career is i( fcj uitutis fenfum toüit.Solus hic morte defyderare cO' ^iLYndeiUa ^Utcfiio fatisfresjuenSydn ob doloris dcef bitdtemuitaniamlibedthominißbi confeifeere mortem! idea dixit Arilloteles,iieq;ß quis dolorc ßgiens (quodfolent multi)mortem accerfat (ut de Chirone re ferunt,quiquamuis immortalis effet,ob uIcctk doiori mortem optduit)ßrtis erit. Similiter zg fdbuhe ndrrät HercuUm ob intoüerdbilem dolorem,qucm ex Dciani ræ interuld coccpit,fe flammis inicciffe dc perfße.Cer tè cum aliquibus fine dolore ßrme mors eucnidt,etfi non optandd,dlijs optdnda quidë fed non Icuis, his qui diuturno dolore fatigati funt,er optdnda cr leuis ad-ucnit. Sed nemo tarnen dolorem optare debet, ut fine dolore moriaturifed ei qui doloribus ineuitabilibus torquetur,hoc unum folatium effc potell quod fine do lore fit periturus,erßne metu interim earn expedlatu rus.nemo enim quod optdt metuit. Sed dicam tarnen plus ueritati,quam rei argumento tribucns,quid accit derit,ut dfidedignisaudiui:Lugduni,latro Jiib ffecie uendendarum merciu inuitatisaducnis mercatoribus, qui qudter in anno nundinaru tempore ex praifcripto ßequciites confluerc folcnt,eos iuguldbdt,etid tinpran s’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßs.

fos^nc lt;]uid perirct iÜi.Suprâ uiginti cum occidilfet co dolo tiindon dcteâus,pocniii rotic infcrtm dcdit. dum^ ibidpricdret^camißccm /ibi adduci rogabdt gui cum jlriinguLiret,eriit autan cdriufix in urbc, Utro ad fe-cundimifirme lapidan.Vi{ii tandem mifcricordia gui, prlt;eerdnt,exoratts iudicibui,carnificcm adducunt,ubi nocens iUum procul uententem uidit,dixit,fi tue malle fie morijita metus mortis dolores illos intoüerabilcs fu perauit. Seu firfan defatigato corpore ïam dolorum acerbitasejjèt imminuta.uerùmJlrangulari iufiïis fft, ff« a/pernati homints mollitië,feu irati guod lüosfru-ftrd fatiga/fit,feu guôd no liceret iudicum fententiam tranfgredi,aut quod dccretu effet (quad damnatis atro cibus deliüis fieri folct(nulla illis in re obfcqui. Sed ad ran redeo. Habet hic dolor,quod fi uincatur turpè no ed,fi dolorem fuperet, pulcbrum c/l fficdaculum çr laude dignum.nónne ergo res iüa utilis es“ digna cenfe ri debet,in qua iaâura; nuUum eft pcriculum,ct tarnen non leuis lucri ftgt;es affulgct 1 Va-um nec magnum cH perfiepè magnum dolorem fuperaffè. Vt cnim ignisfî alimenta aliéna fubtrahas quato maior, tanto celerius extinguitur,quod fuam fidem deftruat: ita etiam om^ nibus his qui ca diffbluunt in quibus funt,accidit. îdeip frgo fuperare dolorem,qui ffjonte hnminuitur cS' fini tMr,rfîmagnaeft,necfuperariturpe. Quinetiam nul~ la in remagis,quanquain ut dixi omnibus hoc aduer'~ fis commune fit, amici dignofcuniur quant in dolore, L s pr.efa-1-hn

pr^fcrtim diutumo. Flt;tdem enim amici excowmiftri none,cxofftcifsdgnolccs,quodq;t£dio non afficitur. At ucrô quantii interdit rede amicos dignofcere,antt^ didumed.Cumuerô omnesmorbi mente perturbent, licet plus minufâe,doloromnii hoc habet pr^cipuuiit utcum iüuflrct^ni/icxpernitioforu^nereßt: utcuttt ad conuulfionem Jljgt;edant,de quibus noednuc fcriM. At non parua certè res eß quomodocunq^ accidat,fcrc n^tre mentent no/lram atq; iüujlrare:h£c enim eft ont-nis no/lr£ fèlicitatts cygloriiC author. Qmittä er aid, illudlatisßt,necmorbu nee dolorem res eße magnas, eit Plato ea qu£ßerit,atq; ex faluberrimo loco in Aca-demiaminfalubrem fponte fe contulerittunde etian dcccmodo menßbus quartana laborauit, ut uideatur exiflima[fe,quemadmodum in nimis luxuriante uite obruiuuM nec maturefeeretita in nimis firmo crßno corpore turbari et opprimi animam.J^e igiturmagnS malit arbitremini,quod torn fapiens Philofophus qu£' ßuit. Sint ergo robur erßrmitas corporis atq^ falubri tas,tùm magnitudo er pulchritudo acc£tera huiuftno di inßgniuin belluarum priuilegia,homitii nihil magit expedit,quant ut h£c omnia in animoßnt : in corpore nero ßrmitis ad iniuriä,ßalubritas ad luxum, pulchritudo ad ßagitiam,magnitudo ad augendam impenfan dum ueflibus opus eß, non ad aliud magis opportutia ßtnt.(gt;uaredefeneduteagamus.atq;id breuiu$,quoi Cicero luculcnter de ea librunt conßripferit.

Eneólute non indiui malum nee magu fninui reparabtle in-uidetur , quippe ^norbofa non folum fit cr defir Cr imbeciUis uiribuf,fed wortt proxima imo coniunâa ( nam omnis fcneilutis termini eft mors,atlt;^; etiam deftgt;elt;!iui irrifui contemptuiq; habita.Quamobrem lt;juifeneâutem dicit,maximu md lorum dicit,neq^eü malum (^«od cuiquatn poßit tw-iprfcrfn'{frtfftMte maius.Qjiodft aliquid aliud calami-tofum adiungatur,ut uxor autfilius cotumax,aut pan pertaf,aut morbus aliquis familiaris,aut ftoliditof, mortepnè deterior eft.Neceft ut uerbispulchris Cice ronisdecipiaris,quiCatonem quendam Polycleti fta-tute inftar nobis defcribit, incolumi corpore ac ualida erfenftbus etiamac memoria uigentibus. Talia enitn infene maxime iüo mortuaria pro miraculo, non pro fommwiti fenum natura habenda funt. Sunt enim om-nej queruli,moro/i,triftes,nugaces ,fôedi er inualidi. Reliqua mala etft non femper pra^fentia adftnt,nullum tarnen àftnedute in exilium relegatum e{b,quinimo in firibus aftant, utft aduocentur nuUS moram ad pa-rendum intcrpofituraftnt.'Exclamabis firfan, hcu me mifcrim,noH trfntit mala noueram: ùnà etiä lon^è pl« r*

rj j'untdtq- mdtord qudm dixi. unum ddddm Ari ftote!ii,cfuod pdrumJpn-jre fgt;otcS-fenex,qito nil md-un mniani ejl. Et tdtnm ß te pigetfenem efjè,tiid cidpJt idaccidit,quôdintedgt;norittolttifti.EJiiic dUud infe-ne mdMS rndlumt ejî,quodndmi inuißtm cjße fuis etiaiit proprijs ßlijs.tieu dices rurfas : hjcc fdnc no funt ßre« dd.Quidinimis humdnd conditio bond efßt^ quemdd modum iuucnes itd feues bonisßueremur. Sed hoc md lit e^,quod nxmo uel cogitdtioiw euddere quedt, qidit uel mors intempeßiud fu,uel fcncéîutis mdld non expe ridtur. Ciuid ergo dgendum f Eß ne uüd uid eitddcitdi tdntd mdldte^ fine,non tdinen omnibus coeeßd-Opot tet ergo eum qui htec euddere uclit,non fecus dc regent qui beOum in longinqudm regioncfiéturus fit, omnii pdTdta hdbcrc qu£ illi nexeffirid ßturd cognouerit, nil prorfitsjferds ex inimicorum dgtis. Ammo igitur Cf corpore crßrtunlt;e bonis itd pr£pdrdtu effe opor-r tet,ut non,qucmddmodum in general trdädtionc dixi mus,hdbedt quod fdtis efl,ueriim omnibus dbundetcu tnuldtè dntequdtn edin £tdtc ingrcdidtur.Speiidre igitur oportet duo,primMn qud rdiione lüis mdlis occur rdt,inde quibus bonis nidgis indigedt. Indigebit dutein mdximè his qu£ illis dduerfuntur, quibus feneilus op' primitur.DiximusdUtem mdximè illdsn opprimi fep-tem rebus,imbecillitdte corporis, deßrnutdte fub qud etidinfaeditds continetur, morbis, contemptu, mortis n(peitdtione,dcffcrdtione,cr quod fuis proprijs inui

p ßt.ltt omnibus bis qu^-.rudit ratio ut nulu uitentur, ut parui à noUs £^mëtur,ut ifiiod proprium c/l huic contemplitioni,ex bis malis bona expifccmur.Princi-pio igitur uiJeihium eft ,quid prius fcnefcat in nobis an mens,an corpus,an fcnfusfuelut in ciuitate qu£ ein gitur ah bo/iibus,refiigimus in arcem,at(^} in ea omnia (gt;on4 coHocamus,quant licet feiamus capiendâ, tarnen quiaferius,ecgt; reponimus cbariora. Et certît efl, quod mens,inde fenfus ultimo fenefeunt, primum autem cor pus.Ergo omnia non fblum ad mentis arbih ium bona coUocanda erunt,fed lt;eslimare etiam oportet etß non ita cjjet,mentis boaaeffe potiora. At ctim ita modo ßt, nee de boc(cum inter Pbilofophos de c£teris placitis HMgHdßt) uUaßtcontentiü,quanto magis nobis pro^-ponere drbcmuî bonum uerwm ,fummam ßlicitatem, V ucramuoluptatem eße in mentis bonis collocata: Cit funt,ut diximus, fapientia, honeflum feu uirtus, CJ* eumfenex nullusß antca uoluerit,horu poßit efß; ex-pcrs,manißßum eü nuiltwn fenem niß culpa fua per/è äaßliciratecariturii. Q«ô(i etßfilij fub ftlicitate cont prchendätur,necobidfenexnoflerßlicitatis hae par tccarcbit,nametßad gcnminjum tunc idoneus tton fjt,antea quis uetuit ne liberis procreandisoperam dcderitllam rrgo conilat nihil dccjfefeni, quod adfrli citate principalitcrßt ne'-ejfariii. Videamus ihuJo dc reliqtiis,id uero tibi accoinoilaio rxnnpfo oflendä. So lent enim exepla magis mouere quam præcepta, quod ètiamantea diximus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Annum

Annum ageb^m quintjuägc/imum oâctuu dc prape tnodum fuperduerdtn,cum pducis iam anted inenßbui ießrbuijjent calamitofd iüa dc diuturna beüd,ego ue^ ro in ciuitdte dd lucrum duorum tdlentortm mdgno^ rmndurißngulo anno perueneram,indies creß:ente cum gloria diurno qudßu. Exceßerat enim è printd-rtjsmedicis unus, alter fenio tnaximo conßilus erat, Ef gKlt;c mihi obijciebantur ab £inulis,(jua;q- per ciuit/t tem jßarßd erant, falßa eße dcprehcndcbantur. Ef fg» alioquiinmedendoßrtundtißimus,tum primu etia»t intentiisinran maxime, Cf auxilio libelli 4 mecon-fcriptinuper^quemArtnn medendi paruam appella^ ueram,adeö proßceram,utneque Galcnum a;tateßa, necaliorumquenquam,quipoß floruerunt adcoßli-cem in artis operibus,feu ßtnando,ßeu producendo «t-fam eorum quißanari non poßßentßeu prædicendo fit‘ ißße exiüimauerim. Eorum enim quosfolus curabant uixè quingentis unus interibat. Quidam etiamcunt focijs a me curati c deploratis caßbus ,ßednonaded multi,neque tarn facile,ßeruabantur. Quad igitur a-lios accendere potuißßt,me d ccepto munere deter^ ruit.Erimumcyfujpeilam hab ui immodicam illamß' licitdtem : cf co magis quod cf natalitia mea nouijC firtume mee blandientis ßdem atque conßantiam : Gf quantis uiribus contranitereraliorum quorundam do lis dc improbitdti,metuebam ciuium meorum crit-dulitdtem nimidm.Sednihiladco me,ut hocmunitsef-ßgcretn

fûgfrem hortdbittur, lt;]uod intérim tibros lt;}uoe confcripferam pati iacere cogerer:(y'0uod h^c fortune eo£tgt;itiiadueniQèt^nquduel deß/lere /ponte ne-ce/Jè mihi ßret,uel defidentibia uirßuf crefcenteq- U hore brcui interire,qiMmobrem id mecum cogitaui,ut ^uetn4d)Hoduw,lt;}uiequumntiIitdrem afcendi/Jèt, cui regendo uiribta e//èt impar, nihil iUi melitis e/jè quint dcfcendere,pri!e/Mrec^, longé id quam /peciofo/pedd-culo,fèd baud diu edito elidi de pmul uitdm amittere: omne con/tlium dd mutandum uituc genm adhibui, Aniinädturtens ergo mentis uires indtes augeri,fcn-fuum^ conlbdnter perfiare,corporis ejjè in interlimî-nio,totdmrejn mentis arbitrio atq^ aâionibusconi^ mittendam ratus : decreui quonam pado idcommo-dius effîcerepo/Jèm,diligenter confyderare, cr «f fp-ficeremadniti. Plura enim edidcram,plurlt;t edendd rr-ftabttnt. Quamobrem intercedente Duce Sue/Jàna profitendi munus Papite rurfus impeh-aui. Sed deerat poUmodumufus intermijjà odo annis confuetudinCf crobfrigidiaeris hduflum,uentriculus fuapte natura imbecillis,uehemcnter affligebatur,huic obfiiti ftn-gulo mane antequam profiterer, deuoratis tnalipu-nici pauculis granis,cr longé pluriumetiam fiucco, fiibmifiàqûe inter perfitendum uoce ; ipfi uerô metno-rite e:^ ordine cr raritate uerborufuccurri.His tot tan tisq;prtefidifsmunitus aduerfus incomoda feneélutis, tùm etiam uiéius ratione diligenti non [olu,fed etia accurate

,7« DE SENECTVTE curdtii,cffugere poteram omnia feneélutis incdmino^ da.ueruntßrtuna fe noftris confilijs oppofuit, ut nihil mihi tamfauftu contigmt,(juin in aduerfum cucntum deciderit: hoc cnim ut dixiantca mctiicram.

Propofitum ßit primum fencs qucrulos effè, moro fos,triftes,inutile5,nugaces,ßxdos.curabimusigiturut paruin compoßtcij^ loijuamurjxtuj; maxime in con-uerfatione degamus. quod ctfi multa nos torqueant, multa nobis occurrant qu£ dicamus, nobifeuin ea rc-uoluamusfxpè:

C£terum ut omnem fœditatem uitemus moderaU uiâusrationeutendum,diximusautemde hoc in tertio libro de tuenda fanitate,ita mundicic cr cura mini me focios offendemus. Diligenter quoq^ cauendum ne in conuiuijs loquamur edentes,fubfilittt enim cibortint fragmenta ex ore,)naximè fl dentium aliquis anterio-ruindcficerif.ne potibus mifceatfe alienis aut edilid manibus traólet. Omnia enim quteftomachttm moiie-re poffiint,his qui mundicia amant uitarc dccct feiieni. iJiemoriUiusodiofuineffefenem,cariofaméq;feneilani appellari folcrc.tion uerô omnino fi fiiUctnafusaut tußiat,omnia enim hgc perfejlomachofa. Et cumfa-liiiario

rio Icntore abundat os ( mdterna lin^ud ditior ba-t udin Gr^ci uocdnt)itifMtium moreJEt imo ß fenex inco aufcultet coiißlio,uix unijuam alicrûs ini~ fccbit fecoiiuiuijs. Quid ciiimdiWi/cere/ccuwt poteii^ fifem(gt;irtdce4tdUtlocjHJtur,teijuémolrJliis ent. Et q«i firn Jibi grduii ßt tacenHo qiùm d/ijj loquendo. Cum fecus multi libentcr fenes loquentes dudidnt,utpo tr atdtts beneßdo fapieiittores.lnterim tdmen cduebit quod ob fdliiid; contingit copwm,ne loquendo ßfutum emittrft dppelletq^ lrtcc^^ól^Oi^,uel etumquod dete^ Tiuf efl pyttfdntein.ln uniuerfum m^giKira ori ddhibe-bit diligentidm jenex,quodcrmuliercs ZJ puerosfd-crreHffft. Seddiucrjis modis diuerfdq^rdtione.ndJtt cumfeniobdentiuinrimds inbierere folcdnt prididni cibi reliqui£,quibus nil djßeilu tctriuf,et qua odorem rtummitluinoHiffKiitjCurdbit ut tenuißimis prnnis, (lt;Mt pcrciiruwi dculeis,uel ïignonmi frdginentd tTwart* tur.ndmcrdßioribusl)iulcißunt,(yfatifcunt.Cuuerö ffMinJcdbrifiitntjc nigrcfcdnt,dentifi-icijs Htenduw, qu£ dentes ipfos ettdm conßnnent, gingiuds extcit ddnt non dbj'umdnt.CoUudt igitur os uino dliquo Icui dlbo,mod0 jcrto,inolt;io ardente aqud ,fed non coruin conuiuis.Et antequd loquatur os/jnito purget,cr tardé niroq; «rrî).t pro/rTat,nf ut dixßpytizct.Afßuefcdt fttrfin conjlriflis qMjp Libris (oquiuwmJi drnttbi« at» tterioribiK ainijsiï id faciunt plfriq;,præjbtcandcin

ceßitätem minore cum utihtiitc faciant, diligentïM VMe cnim decorum eft/i ftc te loquente reluceÜt de» tes cartdiduitjCjuod in focmints ac pueris bene inflitutis animdduertere decet. î^eque fenan izv^mrvovvTflf »bhorrucrim,modo delicatius non uehementius oledt-Vt enim adores exoticidedecentobluxitridm, itd oirf-ttid experiri debemus ne cuiqtuon moleftißmits.tttsäf tibus noQ^erfenex inüruilin ,et fecurè inter pueros amp;nbsp;honeflc inter luucnes,^^ utroq; modo inter alios fend uerfaripoterit.t^ecmultumaberitfimilitudine 4 Gof gia Leontino illo,que)n fèrunt ad centcfimu feptim«’» annumßne uüo iiKommodo uiticperueniße. Vnde iHf tainßlix decrepitaßeneilus?rcß)othiit,nuquam uolit-ptatis caiifa quicquainßci aut admiß.C£terum ne co» teinnatur naßer fenex,diß;at ab aniinalibus,boues cot nibiK non dentibus pugnant,eqta caleibus non corni' bits aut capitCyßles unguibus non calcibas,canes denti bus na unguibus,lepores atc^ cuniculi nuUis armts ßi protinusfe in fiegam arripiunt.Cum ergo fenex no^er mente prteditus ßt,deterius fegeret bis brutis aniinab-busi quin potius aniinaduertens ße neq^ oculis neq; ai^' ditu prteßare,nec roboreaut agüitate,uel curßu uel pt ritia annoruin,fed fola mente atq; conßlio,penitus ib lis alijs reliclis ea in parteßc exercebit, quaßeßuperio-rem agnoßcat.Cur ergo uiäi adolcßccntes, du illttt» a» dieriin non uenerabunturicum natura ettam anim^lß li^ts induuin ßtjUt uiili uiäoribus cedantlct iüos etùgt;

(ient‘ircntur.Sicingallii,perdicibus,tMris,ec}ui5,cani-bus,ac itlijs gutbufcunq; certâmen expertis. Non ergo Mt medicus quiddm noàtr decrepitJ letdte haftüudio in tegrorum domibus operam dabit, ne, ut illi accidit^ confduciâtufronte,c:r/cipfum nbsp;nbsp;artein et letatem ridt

culdmfdciat. Scd fanis confîlijs zr frpientia ddniirlt;tn-dumfr pr£frdbit,itdifciet(i; hune titulït frneôtuti, cum duoj illi reïiquerit Arifroteles,friliect,ut effrt prHdens dcuenerttnda.Verumoccurres,héecnon omnibus con crjjd,non omnesprofiteri publiée pojfrint,libros con-dere,prineipibus amicitia fr infrnuare, quin etidm nec omnes er«diti,non omîtes udeo prudentes. Deinde un tuprudens es,quemte toties multi irrifrrunt? qui te tanquam Polycleti normd effr cxislimds,ali^s omnibus uiuendißmidin iniungcitsi Hoc erat frnè quod me peplus jègnem reddidit nd hune prouincia cdpejcenddm, ^H4ndof|uidemuiderc,HixJinedceuptione elt;tm trdujï gere polJè.Scd plus Hiiluit dpud me pub/ici boni dtque Mtiiitdtis rutio, (judrn metus hic autpudor ftquiscfje debet,iiut iierecundid, dtq; ut uno uerbo omnibus bis fitisfMam,Pl.ttonem jecutus,exifiimMi boita hlt;ec om nid turn m,(bi cdlumnias dtque laudes ejfr umbrutilcs: quid ergo eft cuius gratia aut metuam, aut uerccuder? Ex iiiftnitis umbris atque etidm mdximi$,ne minimdin

I feobcm uelteiiuiftimam effreeris. Hoc eodem con/ilio 1 nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;irrifusf'um,quodedttoncurarcm,qua!illiuelittdlaucl

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M i mortui

mortui funt,quôd cum ego 4 morte paruin âbfjjè ntf inteüigcrem, ctiamft centum annisjùiffèm fuperuiflu rus,iüi tarnen quamuis multà plus fc abefjc crederent, uteuentus oücndit, multà minus diflabant à morte. Q£id ergo ex illis rcliqui cR,quos confiât fiiijjè infa-nostErgo fi irrideri aliquid omnino effet tquod baud fatebor,certcab infianis irrideri, pro laude ducendum effet. Irridemur oinncs,infdni à jdpicntibus, ab infanii fapicntcs,plurcs fiunt infiani t funt fané: malts ergo effe infianum qu.im faptentcm,ut àpaucioribus irridcarisl ftulta quidem cogitatio. Sed reuertor ad propofita,tfi omnes poffunt profiteritat plures abfiq- eo laborc unit re pofiitnt t duid horum melius, an babcrc quo uiu-ü abfiq- labore^an tua indutlria pojfic uiuere t Propterei prudentis uirt efifiibi parare ante fiencilutem quo uira ducerc pofiit. At dices,fi non hoc munerc/ùngi potuifi fies,nonne uel te indice abcrraucras f non,nam fi quoti diano labori addiétusfinffcm,dcleéi:atio fiudioruin no medctinuilfict,fied aliorum moretantas congefiiffèni opcs,iit in fienefiute mendicare non cogérer, qui ergo ftudijs liberalibus non fiunt dediti, hocfiacere debent, cjuifiunttnoncoguntur. Ego necfiacere poteramglo-rite comparand/e intcntus,neqi eniin more aliorum te-gere uitia uolo,elfiem enim mendax.Scdfiateoreo uitio taboraffic,quod uirtuti proximum nbsp;nbsp;nbsp;habetur çs' efi,.

Porràquod non omnes banc dificiplinam callere pofi' fint,excufiatione dignum noncfi,cum fiultum fiit om

n« [cire numerarejoqui,decif)erc,ludere,lt;juorum ali qua [uperßui [unt,dliqua ctidm maLi, ccrtè omnid mi nws neccffaria : at reitè «iwfre pdwci norint,[olum ob idquodpaucidi[cerecurent.namq;ddid nature iiifti tuto/èrimur,ut non nifi [upina negligentia ignorare h£c pr£ce{gt;ta poJ?iraKS.Sfd ad rem redeo atq; coBigo, qu£namfit uita qualisq^ ejjè de bcdt prudentis [enis.

Quicunq; igitur eo pcruc nfrif,primum meminerit qudnto beneficia obfi:riéius Jît De o, atq^ natur£ quod eà perufnfrit,qHo pducis pcrurnirc cSceJfumfit. Dr-tndf pedfatrftrdbdtdbomntb«JMitijJ,/i quæ natura auiufiiaut firuoreatatis coiitrdxrrdt. iicc [alum ab his,[ed ftidiiimunrribus iuuentuti proprijs laboribus, coniugio, crwdorMm cJu,Hcrbij faélisq; nonfolum tur pibus uel obfcœnis, [ed ctidtn /rwtbHJdtqjiadnibi«: Dunsquocjjitcgotijs çx bis qu£ dd finem longo nifi poft tempore deducipofiunt,ne Kegis Nicomedis cx-fmplo ciuitdtem .cdijicdrc inciptdt Jciicftd decrrpitd : tfd^ nrc projitfri qwt nHttqKdin profijfius fit,aut naui-gdrc qui nunqudin nduigdurrit aggrediatur:ftudia [e-quatur £tati con^uentia,[apienti£[cilicet^moderatio nisftnftitutionisfiliorum,gubernationis'R.eipub.uer[e tur inter pares jtudijs, dMtboritdtc, moribws £tateq;, boc eiiim tutum eji ej' honeftum.Quodfifapientia no ddfo poücdt inter pueras,melius est rnim prodeffe qMdntttlMincunq; er urnrrurt dtq; ob[eruari,quam nihil proficiendo irrideri de contumrHjs affici. Circa ui-tam

tam {jiiicti er Icéiionibus non arduis, dcamhulationt, fbinno,balneisc];fe tradat,d perturbationibiifoinni-biif,maxime ira,itacet.Cgt;cium non probo. nam fegnes redditcr contnnptos timorcimj; mortis adanget.Ujl ctiamrcsfuas£onllitttat,acß indies eßet moriturtif, t/UcC oceaßo inter ß.'nciT:ntts beneficia numerari po-tcfiniam et/i ennp liceat resfuas reäc qttandocunei; ttc lit ordinäre,beneficij tarnen non uulgaris loco habendum cR^ijuod t]uis cogatur eafiacere efuæillidecord fintatq-, utilia. Hocfiàfenciiluteipfa impetrarclicet, cnius adiicntu, ut uafia quam prirnu colligamus,admo- ' iiemurAlla quoqßibi proponat,fimodo iuuenesexiamp;i mat ejfi: filiciores,iuuenis er ego fiii er omniahic poß'edi,quat bi(atq-, utinani tarn iujla partitione caetera diuija eßent quam £tates,parum enim in rege etgt rulo dedicauerut'jet breui illt mihifitmillimi erut: quid csT- ergo quod dificruciet tarn iniufitè ƒ Porró dices omnia hate liera junt, fed unde hre tarn ampla bona que 1 db initio pollicitus es colleiitirus fiin non ttideolAn no priinum efi:,huius attatis beneficia uenerari ab omni-husideinde carere perturbationibus,coquieficereq; df-dorem ilium amorisamarumiatq; ob eant etiam adnto ucri magijlratibns ac honoribus: nä paucis ni omnino /tupidi jint,aut nimisgraui inuidia laborent,fecus con ligit. PræSireaitotlaboribus iufitam ueniainimpe-trare,qua: etiam militari difiiplinat, er cuiciinq; ordi-nifitnne coneeßfia e^,iurc tain diuino quàmhumano,

iiMitim ob débita capi non poßint,non uuîgare print legium eR. Confiili etiam ab omnibusgloriofum,(y uer£ fapienti£ teüimonium. Vitam quoq^ ducerefait» irjoremhuic atati conceßilt;mefl,dicente Hippocrate: Seniores iuuenibus plurùnu icgrotant minus.Sed quoi omnibus maximum efl,Jiudijsfapientilt;efe dedere,hoc £tatishuius proprium efl atq; præcipuummt uiuentes dtibuc immortalis eius jilicitatis, cuius capotes folunt fitnt (t morte cieteri,nos participes fimus.

Vamobrem ejjèfenium in mortis interli minio,no ob aliud graue e/Je potefl, qui ob timorem mortis. quippeis omnibus alijs quam grauisßt nefcio,mefanè adeo

torquet,ut nil aliud magis moleftumßt. Et cum recor-dor inf monfurßwt, nihil nonfolum tam fuaue eü aut trifle cuius nonobliuifcar,fed lt;jru'ino linquor: naâus wim corfi-igidum atq^ humidum imo leporinum,mor tis cogitationefola dcflcio »credo ne quid mihi ad cul-mum infllicitatis ey' lerumnarum deeflet. Atq; cum in omnibus alijs aduerfls Philofophitc pr£ceptis non pa-rum profleerimfln boewno (uera enim fateri uolo) ni ■.hilflrmè auxilij inueni. Sujficor in alijs flrmèidem contingere , uerum plerique diflimulant, uelut qui iam fu/fendendi cachino timorem mortis uelant. Ego , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M 4 (td

lt;td uentäte iiatits,ed fatcor qu£ nrmo ulld rdtione ex-torqucre polùt. Ne/cio fanè an quisßtqui mortn tinio rem effugere queat, quamuii no ignoré quanta Stoici imà Epicurei bac in caufa iadent. Qjiinctiam no fol» uerbis,fed ipfo uultu animi robur ojientant. Et certi obliuifei mortis o' non paucrc ob ignorantiam licere cxidimo,mortcm aut cognitam, aut proffen tern non li cereputo.Ee’uas enim maxime iratas, crpueros no» paueremortetn ob mentis fluporem tudemus: quicu^ tarnen ex his prudentiorcsfunt,maxiinè timent. Sec nero rurfits repetenda funt huius rei£apita,ne in inter to uagemiis.Sunt autem an liceatmortts obliuifeitan It ceatdolorisillius i An liceat cognofeentinon timcrel uidetur autem timor omnem dolorem poffc fuperare. nam dolor eft corum quoi funt,timor autem non fol»r» eorum qu£ funt et qu£ ejfc poffunt,fed etiam qute effe non pojfiintAtaquc timor maximus ejl omnium afft' tluum,nam cr labant genua in timore,0' tremunt O concutiuntur dentes,o aliquibus excrementa prof»-unt,nonnuUi etiam repente moriuntur.Ergo timordo loris animigenus eft,dolor autem communi nomine di dus,corporcus ejl affedus. Videturergo timor hotni-ni magis proprius,dolor autem corporisiEt uterq^ in-tcrficit,fed timor ccrtius, à maximis enim timoribas uix ulli cuadunt quin pereant,à doloribus no ita. nam O'ex dolore capitis Galenus ajfirmat neminem uii' quam ejje mortuum. Sed ad rem redco, qu£ propofti

fùit,fcilicct an liccat obliuifci dolorii mortis i ät^ue id (juidem certum eftfaißbus imminutis, mortis etiä ca~ dem ratione,no tarnen fcnfibus integris morte prf fente:ubi uerb recorderts,non timcre,hoc arduum eü, Vtrumuerb fi no timeas,dolor aliquis alius maior ßt { certe,utdixi^nonmaiorfedmagnusfupereü. Quodfi dolor non eßet nifi in neruis,nec aliud eßet genus dolo ris ab iüo communi,paruus eßet dolor in morte.at ego inmeipfoexpe)-tusfum,crin alijs prudentibus uiris Äperte cogioui,nulltvgt;neß'e dolorrtnlt;lt;dfomugnMit», qui dolori Cordts copararipoßit'.at morienttbus pro-suldubio cor aßligitur^multo pauloüe antequam nio-ridrUMr uehemëter aß^icitur.ipfum enim fft quod pro-priè in contrarium mutatur,quoniam folu/m primo ut uit. Valeantergo medici cum fuisnugis,affirmantes coreßeparuouclnullofenfu pricditum, quod puuch neruorum ramulis irrigetur. Cæterum et lUud anima'd «frffnduMif/l,iuxt4mortwgfn£T.t etiam doloris eße «drtiW mefuras. l^ortis igitur dolor in tribu« confiftit: in cognttione,in cogitationc,et in affeitu ipfo.Horum omnium maximum eft cogitutio,indr affeilus-Oppoft U ergo winuunt btcc ,funt autem oppojiu, non cogno fcfre,non cogitare,fcnfum minui. Atque bfc purtim 4 nrttur(t,purtim ab accidentibus unimi,purtim à corpo

Irii. Ergo nutwru qui bcluint funt ac ffri, mortem con-temnunt inter bominesi/icut contruriu rutione, qult;c inter belluM muxirac ualentfenfu'.ut clepbuntcs mor-

I ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ms tem

tem ßrmidant.Vnde reßrunt Pompeium mjgnum potiui pdruu, cditoßicädculo in quo plum elephaif' tes morti deflindti crdnt, iüos ddeo mortem expduijß acuocibus,gemitu,geflu fignificdfji^ut populus dduo cem hominum,puerorum,ct mulicrum dd beftids ddin Hdtoruni imniifericors,dd hdrumfupremds uoces mO' ueretur dd commißrdtioncm. ltdq; ßrtes quiddm ßtil ndturd (y' intrepidi, dlij confuetudinc qu£ dlterd ud-turd eß,dlij uerc) ob irdm qu£ cum exdrdefcit omiiiuint Kiceßngitur:ndtur£ quidem cor excdlefdciendo,amp; propter perturbdtionem obliuionem mortis inducit, dc cogitdtionem omncm dußrt: Sed ex doloretn todit, ndin corpord ird ßruentid dolorctn uulnerum nottfet tiunt,cdlor en im impedit fenßm,quo nid fenfus in nut' tdtione conßftit,immodicus dutem cdlor mutdtionetit profnbet.Sed ex in prelijs hxc omnid ddfunt,ex red mors fit cum fdnguinis copiofo efftuxu,qui fi libtf fitmultum minuit mortis dolorem. Id dutem depreben fum e/i experientid,cum fub Augujlo primum,inde Ti fcerjo ex CdliguLi homines fupremd metuerent,eit'gf' nus mortis dcerbum eX bonorum dmißionem, leuißi-mu/mquiercntcs,dd uendrumfeiiionem communicon fenfu conßgcrunt,continudto experimento,quod dp-pdreretlüosèuitdmigrdre. Çiudmobrcmreiièuide-tur dixijße 'Virgilius :

------Pulchrüqi mori fuccurrit in drmis. Et »-«r/iß.' quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pulihrdinq; petunt peruuliterd mortem.

quot;■ J^onfolum quod pro Rcgibtn aut Republics fufd-piaturCnammortemRrguli nemo pulchram effè dtxc rit,quctnquam pro populo Rotnano fufccptam)fci pulchram etiam quod mors ea omnium fit mitifiima, qu£ in tanto animi ardore cotinglt;tt,nec fentiatur. Ac^ cedit huic mortis generi,quod uelociter finiatur, unde cr brr «iw tormentum v mint« efi. De breuitate non efi quod indigeat declaratione, cuw iamfupponatur, Jed de leuitate ex hoc dignofcitur, qdod quic fenfim ZX lenteadmodumfiuntaut fubito mutationcs,dolorem non infirunt,ut cum crufi£ aueUuntur dutpili:qu£ an temmediocri celeritate magnum folent infirre dolo-rcra.Interim ergo homo morttwr antequam doloron percipirft. Inopinutam ergo ZT trc«enioricndi gern« Cîulius C£far optauit cr confecutus efl, non minus hacinrefllixquamin reliquis omnibi«.

ergo pr£fidium efl in ira zr pugna ac prclio, fed hoc eflaccerferemortemleuem dc pr;eocc»p(trc,non le-nire «cntKrdm.

Proximus bnic modi« e/l,ct«n ex grdHtbiM foUicita dinibiM mortem quis oppetit, ddeo «tmcmorwilJit-rummortKinemoriJdboIedt. At iflud multo deteriut fJl,qiMm (i mori contingdtpne ilUs,cum dolore cinga ris «frinq;,er dolorii jinem dolor alius excipiat. Ate]; bi peiorefunt conditionc,q«lt;tm is de quo Epigrumind ticus ait:

DeiiiJc/lulti efjct banc dduocjre tam feudm occd' fionein,gu£ipfd mortegrduiorßt:dbfi^j eo dutëguoi earn dduoces tton factie occurretAtaq; hoc genere au-xilij Capnc Scyri£, imo potiui panis lapidoß aut fcul net relicîo^tie incédium olco reßinguamtts, ad tertium dcucnire licet. Tentanda enim plura funt, ubi paucd tionfufßcereapcrtumßt,ncc jfcs eßuel omnibuthis poße fatisfacere.

tgiturcummultaprietercaßnt,(iult;eab authoribuf claßicis maxime Cicerone ac Seneca adducuntur,oi!t-tua ad quatuor capita redigi poffe uidentur : primunt ut oflcihlamus,non ejfe in morte malum : fecundum ut medicationc affuefeant homines illam mtnori cum dolore uenientem exciperc-.tertium ut omnino illitis m(-moriam ex animo cxplodant : quartum utrationibitt certent,quandoquidemßt ineuitabilis,£quo animo et expeüandam ßrendam. Itaq^ qui obliuifci lUiiis cit piunt,quamuis per nodlem cr in ocio reminifci cogati tur,hoc tarnen lucrifaciunt temporis, quo nil de ed co gitant. Itaqj tllud prudentißimi uiri in tria capita diui-ferunt:alq enim ncgociationi incumbebant aut Keip-trd£iand£,quemadmodum Cato maior ficit. ïduerb etiam commodi acccdit,quod ßrtes atq^ prudentes exi ßtmantur cum noßnt,zr amicis reiq; familiari augen d£adextremam ufq; dicm reite conjulunt. Verum interim non uiuunt, tmö CT quodeüuit£,uigilijslabo-ribusß ac curis reliquis decurtant. Hoc auU in duplex

• L I'B H R' 11’ fïi# »ncommodu adeo mdgnunt eß,ut nolim, ß fieri poßit^ banc follicitudinem tantifacere. Aliud cntm eft tempe raté opérant dare filijs,dmicis,reipublic£crrei fdmi~ liari,aliud eft ita opérant confulto ddre,ut rejpirare Hoii poßi5,ne etiam mortis poßis meminiffc^additur et tertium quod ut dixi, nee quod cupis aftèqueris : nolit enim uelisite dum tegrotas,dum dormis, dum aliquan-tifter quiefcis,h£c cura maxime ft fenex ftteris tedi-fcruciat.Quamobrcm uidi quofdam fenes, qui cii hæc omnia cy cumulate agerent,nihilominus inter loquen ' dum dicebant,omnia nihilifacio,nift quodftptuageft-mm dnnum exceßi,hinc umIIim reditiw eft,et quotidie fio fienior, tarn tremit caput, dentes laborem perftrre ' nequeunt.Paucißimis uero contingit, ut àfeptuageft-mo anno omnia integra iÜis relinquatur. Eos ubi mor bus letbalis acceßit,uiderunt pleriq; ex amicis palam flentes,^^ mortem miferabiliter déplorantes. C^uid er go ex tarn aßiduolabore hi ftint commodt adepti non uideo,quinim(gt; cwm effent ditißimi,quod uix alius pau periorum dicere debuiffet (fane non dixiffet unquam) nonfolum irrito conatu, fedftulto plané hi dicebant : optarefeeff'eiuuenes,crfineullis opibus. Conftabat ‘’’■go go^w^ 1 lt;*0 conftlium iftud omnino nihil profuifft.FJ Philippus 'Vicecomes MediolanenftsRegulus olim,ut à pâtre mco qui cripfe ab alifs audiue-' rat,intcllexi,totas noilcsfolus deambulando coitfume b.it,nam diem negoeijs impendendo abfumcns,ftne mo ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IcRia

leßia pr£[eribät,noilem metu,terroribM,cogitdtioti but triße horrcbdt. Er4t enim brcuis modiciq; fomni^ er tenebr£ lUum difcrucidbdnt cur£q-,, ^U£ cjudmuit t^udles eßait^er de quibui incertum ejjef-uerijimile td menßtitcumregnumrecuperdfjet potiui mortis in(' tu,er(lU£cumcisconiunguntur,qudm dduerße ßrtH n£hdncueßgt;ertilionisuitMtduxijJ'e. Etqudmuis hdC muld per feßtfficidiit dd improbdnddtn hdne confueM dinem,nectdmenneglexei-inihdc opinione tifuq; iß» fßem pr£fcindi uit£ßitur£,homine5qi eo ipßj fieri détériorés. Quod fiidcontingdt,uitd h£c noflrd tiihilf meliorfùerit dut filiciorfimô potius miferior beHud-rum uitd:ill£ enim nec nifi pro neceßitdte lubordt, ind iorq; pdrs uit£ edrum in ocio confiumitur, nec norunt femoriturds ,nec curis dlijs ditguntur dut dificrucidn-tur. Proximd fitit opinio iUorum,qui qudm bedte ui-uendo dtqi luxuriofiè,no Cdtonem,ut dixißllum in Rf-pubhed uerfdntë ,reiq; fdmilidrißudentem, tum hono ribuserntdgißrdtibui ddininifirdtionibicsq- xmuldri fdtdguntßed Epicurum potius dtq^ Arißippu, imo uc-rius Sdrddndpdlum,ut mortis moleßidmßd eß^memo-ri£ lüius difeutidnt. Quos ego ut Idudure non poßunt, prioribus turnen bis duobusdntepofi.ierim, etrquodui tdm fiidm Idboribus hdud minudnt,nec trißem reddHt, er quöd meliorcs euddüt homines,pietdtëq- de ins md-gis coldnt.Eldrrdturfidbuldficu hißorid Thrdjylu Axigt; nenfiinPytbodorißliu correptu inftnue hoc genere, ut

St cxiftitnjret tiMes omîtes, qute in Pireu appeUerent fitM e/Je^Ergo 4durniaitesfumma cum uoluptateex-dpifbatjdefcedentes comitabatur hetus,/! qua perinit noncontriftjbatur:ititq; filixhac opiniottc uiucMt^ «WW Kfro adueniente è Sicilia Critonefrdtre, medteo-rom opera ftnatus effet,interrogatus quantum gratitt deberet quodferuatus effet I reffiondit : -----Pol me occidiftis amici

Si ergo uoluptas hac ementita beare hominem po» teft,qM4nto mdgis Hcraiut eu Horatio rurfus dicas : --!r. rebus iucundis uiue beatus. Et iter««:

nil eft iucMndumruiuds in nmore iocisq^. VMe,uaîe. Et rurji« ddhwe mcîiits(nd hoc ex inftituto fuo fuerat) TnqKdmcunqjjDeus tibißrtunauerts bordm, Grdtd fume manu,nec dnlcid differ in annum.

Qttod etiä deer iUe itirtntis exdflor,Primo Etbieo-rwm ad Eudemu fermé faffits efi,dicens : Plurimi emm fclicitatem idem quod fecunddm ßrtunam effè arbi-trantur. Et nonnulli etidm uoluptatnn uirtuti atque prudeiitiiedntcponunt. SdrddiMpdIus illecumffbiß» Iici)?imc wixijjè uideretur ,fcmetipfum cum coniugi-bus zx foncubinis dc dclicijs otntubus coiitremdwiL

Jtdfji cum er maviM uoluptdte er dolore çr furore ob liuifcdmur fupremte diei,uidctur uoluptdf horu triuw rlJe prtcjlantißimd'.non enim hic agitur de optimo uù t£genere,(iuod certè cum honcftjte coniundlum effe debet/eddeeo quo mortis meeftd memoria dcpclld~ turiid^ uoluptdtc conjläre dicimus,qua nonfolu mot tis obliuifctmur,fed quodcunq^ uiuitur iitcundum tcin pus eü- Itaq^ in hoc uno acquicfcercm,nifi melius dliui fe offtrrct,dicam autem nonfolum nunc fed etiam p0‘ fiea,quitle itlud eße exiüimcm. Ergo nobis hxc inedi-■tantibus,occafio quidam honeftior aßulßt, inucnieit' darum artium ac conferibendorum libroru,in qua ont nia qult;e ad inßitutumfaciebant continebantur,fcilic(t uoluptasobipfamrem,omnes enimhomines naturi deßderant,er propter ]fem glort£ atqßaudis conß' quend£:honeftas ob uirtutem er fapicnti£ jludium bc neßeiumq; humanigeneris, er mortis obliuio ob ftu-dijintentioncm.Verümrurfus obqcies,non omnibus coneeßum ejl nouas artes inuenire, non omnibus occs ßo er facultas confcribcndi librost Sed hoc non necef fariu eß,cum aliud perfe fußieiat, quod omnibus ccr-tèconeeßum eß. Quisnam tu cs,omnisexposartisl aut tarn expersut earn codifeere iicl in fenio nequeas, cum Cato oibuagenarius tSr£cas literas didiceritlAt egodiuesftim,molliter enutritus,n5 potui difcerc ncc decet.Nonlquot principes piibluram,fculpturam,pbt-ßieen er tornandi artem callua-c f Deinde Ehilofo'

pbû non folum principes decet, cr iHis utilis ed, fed etiam c^uîm mdximè neceffiria: Geometrid dutem, A-rithmeticd, Mußcd, Aflrologid, njturdUs Mdgid,fcit mechanicd expérimenta, Optica, lt;^uemcunq; præcla-ri«« Hir«, (jUdcunijj «etatem deccnt,in his noua femper I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiiMcntrf licet (ne .n.more terreftrium ranarum terri

I fibi decf/c timentium,inßntdm cum habeas rerum inue 1 nicniidrirtn congeriem, ne tarn paucis ßeculis quan-1 to minus tuabacfugitiuauita omnia coinpcrtu atque I inueiitafufpiceris ) ut nulla boneßafludia zr cum uo~ I luptate dtq; utilitate adiunda deeffe pofsint. Sed iam 1 alio tranfeamus. Tentemusq; an rationibuf couincere I poj?imus, mortem malam non eße, neq^ monorium il~ I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jius bomintbus formidabile m.

I Id «cröprii« oßendere decet, quibußtam^ex caußi 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;( qudiiquam zT id ex parte fupra attigimus, morsgra

1 uts dtqj molcjiaßt. Videntur autem in ea eße hlt;ec triit I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»ndxiin(t»n,!l(lt;,doiormorifntii,d)nißio omniuwtono-

' abfoluta. His ergo omnibus mortis memoria adeo ter-ribilis cft,ut fapientißimus mortalium earn eße ultimit tcrribiiiumpronuciuuerit. purij^imuwi f)l uniinx cor pus relinquere , cum quo turn longa confuetudine, turn (tnflo uinculo coniunc'h efl,durißimum nunquunt reuertimrq; quicquü ex bis umplius poj?c reß)icere, I non aßines uut fanguine coniunilos, non unticos uut I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßlios, non ipptn mundi muebinum, cocium, clcinentd

totq; pr£cljr^ in eis contenu. Et tarnen cum iu fit,n ff folum philofophi oratores,fed etiam Poëtit nos au-dentconfolari rationibuthis qu£iamomnibusinore funt : quód ineuitabilis fit mors, quid naturalis. it ec~ ciAufonius!

Mortem optare malum, timere peius : ¥axis ut libeat quodeft nKcjJc. Et Martialis ctiam' Mortis Paule timor tibi uiugaudia toüit

Te de morte metus foUicitare nequit : lî£c efifè inania quis certè nonuidctihoc folum dbcC' re nos poffunl, ob flagitium nbsp;nbsp;dedccus non cffe fiigi*

endam mortem, uerum potius pr£ftare mori homini quamfubire turpitudinis autfceleris notam, quando-qutdcm omnino paulopofifis moritunts. Hibilo feci~ us tarnen hoc non elcuat mortis acerbitatein uel terun^ cio. Qjltdeniin facit quod fit naturalis, crineuitabi-listhorurnenimalteronihil proficitur, altero ettarit conditio moriisgrauiorrcdditur-.cumob hoc ipfunt pr£cipuè gr.iuisfit quod ineuitabilis.grauia autem an tequam fupcraeniant funt tembilia. Si duo in carccre hommes detincantur, quorum alter fit iam ad mortein damnatiis,dc alterius cxitu non confict, fed indices inter fedifiideant,quem ejfe horum mifcriorein dicasl certèeumquiiamdamna usfit. Spes enim mala mi. nuere, timor botta folct. Q^id crgo affers ex bac ra.

twnc confoîdtionis : folum itlud mones,nonproferen^ damtriftitiam,nibiltentandum, ftrendumæquo animo, quod etiantfi nolii, nihil iuuet, at potiui tibi tu-Kq; etiam dedeciK addat : rem uerà ipfam nihil htec affèrunt utilitatis, neque dolorem uel tantiUum rnin«-«af, qMin potiut augent. Alij uolant ad confolationé Ïjocip/Mgt;npfrtiaerr,quôd dolendo metuendoq; nihil omnino proficiat, ôpulchrum confolandi tnwentuw? quontitnt mdluttieboc immedicabile eft,quoniam con-q»frt lt;tc dolere nil affert auxilij, ob iil doîorem îchiih ffr/rres ? imb minui, qüoniam]fies omiiw inorUliuw, •wdfs cr lentmfatiwn peri^t. Simile eü tllud Sencflt;f; mors omnibus communis e/t,Rfgibus,potentibws, pnw prribusq;,ob id /trenda lt;equo unimo,cfrtè boc folum xdimit iniuridm, ne nosfoli morwmur Sedfi inuidi no fumus,qudm num medeUm afiert hoc timori aut dolo-gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rijdf morte concfptofmorif mur pnèomnes, fed quid

\fan aliquid facit ud rem, quôd ab initio uttie incipimus obuinm morti ire:illa quinimo ab ortu nosfemper co-mitdtur, dormientes, uigilantes, Judentes,plorilt;ntcs, euntes, ftdntcs,nobifcuTO^ crefcit,ut nihil noui uentu-rum nrbitruri dcbclt;ts,ct«nucncrit. Vcruntlt;«ncn,ut l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dixijboc triflitidw nugcrc poteft polius quitm minu-

1 ere,cogitnntibus nobis, quiim ncerbu condicione n^fi 1 fimuf. Rcjèrt idemPdcuuiiwn quendnm, qui fyriæ im-I peritrfuit uiruin nepbrfriwm, folitum fùijje quotidie \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K i fuinere

fitmere ctxtunt fünf brem, äudire^ 4 cttna puerof nidm occinentes, diccntescj;, hodie uiximu^, tanquänt memor effet mortis. Scdquorfum hdc^fcelcrätiuiri fdäum re ferre? çy jlulti ac imperiti conßium uanum probare ? mortis enim memoriam nemo efl qui utilcnt rffedicittdutnon damnet, nifi quantum ad benefan-deq; uiuendumcoducit. Quarehatteconfuctudinem, non nifi atri hutnoris cf cuiufdam amentis, ft non oc-cultioris doli, argumentumfuiffe crefiiderim. Eß etiam cuius nos meminimus confolationis ratio, quoi morte multis ab incommodis folcät homines liberari, atque primum ipfa moriendi tnoleßia, tædijsq; mul-tis,tnetu quoque mortis alijq- innumerabilibus, qtiiit quidan fi bonis quam amittimus conferri poffcnt,attt omnino dum cogitamus iam peraäa effet res, ßrfm nos conuincerct.Veru tarn pauca aqua,tanto incédio, tarn umbratile Icnimen, crut folet did, ßtmi umbra, tanto dolori leniendo quem ex manoria amißionistot bonorum concepimus,fatisfacere non poffunt. Jtaque non uidentur h^ec argumenta qu£ doloris magnitudi-nem fatentur,quicquä proficcread oßendendum mor-tem no el^c terribilnn. Videamus ergoß qua funt qti^ nobis petfuadere poßint, non effe in morte uckenten-tem dolorem, nec horrendain effe ob td, quad nunquit fimus noflros reuifuri, necamplitts redituri. idq; euftt nuHa rationeoßetidcre poßimus,exemplis demonßre-mus. Et primum illud nobis à Seneca egregium exetn-

fIwm occurrit TuUij t^arceUi, cfuicumiuuenisefjèt tegrotMq; morbo difficili guäuis no infanabili n-micos confuluit de cofdfcmdaftbi morte,omnibus dif-fuadentibus,Stoicusquid4m hominem idm propenfum dd id perfiidfit, imo potius confirmduit, diui/tsg- pe-cunqsnonmultisinterferuos, iuxta illius confilium, tribus diebus dcibo perpetuo dbfiinuit, qudrtd die in cubiculo udfe coUocdto, lufiit fibi dqudm cdliddin fu-perfiindi: dtq; itd difiolutis non fine quaddm,(ut fgf «■ rc/rrefcrff, ) uoluptdte, uiribus, leni morte dbfinnptus eft. Et Dionyfius Herdclcotes nbsp;nbsp;Diogenes,cum dd dn

num odudgefimum primum peruenifient, dmbo fiibt morte jfionte confeiuerunt, ut Cenforinus refirt,quiii aliud exiflimdndum quamuit^tiedioi Et Dton^^wt quidem inedia, Diogenes cruditdteextinduse/i.Atti eus etidm iUe Ciceronis amicus, feipfum cibi abfiinen-tid occidit.Horum igitur ludicio neq^ mori malum net mors ipfd efl, quandoquidem ex his elJcnt,quibus nihil deerat prater iuuentutem dut fdnitatem. Omitto quot militesfefljote infiincre Ottonis ïmperdtoris ot ciderint, folo illiusdmoread hoc incitatif eyuotob amorem,dut irdm,aut cdrceres,dut feruitutè uel amifi-fdin pecuniam,flipfos intercmerunt f non ergo exifli-mandum efl, mortem eflè rê difficilem. Nee ueri/imile eflinre tamcommuni ac neceffarid,magnum malum naturdmcollocdflè. Etquoddiximus alias, Ariflo-ielcscenfetfeiumi mortem fine dolore aduenire. Erat

pr£tereä fentctid 'Bdßi Außdij fcnii dpud Srnecd mot tm fcitum fdctletn eije,lt;ju()dj^iritiK hiifit in labijs, i-gnem cui modicd O' iouis mdtcrid fubßt leuiter extin^ gtti. Omnium etid morte dut exiguo cum dolore eßf, autß mdgno cum breui. vidimutnos fdnè puer os amp;nbsp;mulieres td aquo dnimo er expeädße o' tulifße mortem, ut dppdrrret nec^ dolore,qui ante ilium cotingit, neq; in ipßd mdgnu eße. Dicebdt Cdto dpud Cicerone, Gdudere fe quod moriendi cdufdm ndiius'eßet: qudit-doquidem dominuns in nobis Deus uetet nos iniußi fuohinc difeedere. Hrcdn uerediäd,dn idddtionif cdufd, nonßdtisdußmdffirmdre. Ojtocircd neq-ilU mdgnifdcidm, nihil iuudnt uoluptdtes, niß fecurus amp;“ dbßq; mortis metu uixeris. Aut illd rurfus, ßquis uiti contempferit ßtdm,dlienie dominus erit. Atq- rnulm huiußnodi,de quibus nunc tdinë de hominum potentio rum dc fdpientum conßenßs dgendum eß.

Quid enim refert quod Conon fe ßsonte occidendu pro Athenienßbus obtulerit, cum eßet Rrxf nbsp;nbsp;Soerd

tes cum poßet è cdrcere dußtgcre,nolucritier Curtiut feinhidtumpræcipitduerit^ ODuo Bruti pdteramp; ßlmsfe deuoucrint inßrisf er Cdto Idcerducrit uincu-Id, utoßenddmus mortem non eße timenddihoc cnint oßendit non eße fiigiendd, qud oß fugids cu dedeco-re ßrfdn crudeliori ( certè pdulo poß ) occurfurusßs illi. tlt;Ion. n. quonidmßgicndd no ßt, timendü no eßi demonßrdfur. tmóernos qudntumuis timidi, hone-ßieauft

flicuufa mortem no uitaremm. Et mulfo mini« ct«« fenesfùmw,nihilofeciuicum metu nwgno id fniluri fjjèmuf,dtq; ob id tdmë occurrimus,lt;iuódfcidmuf om~ nino nee multo poß ( etiamßper uiojnti lt;tnnoj ) mo-« riendumeße. Quödß «itdm inpfrpetMUW dlitjM uu producere ßgt;es ejßetfirßn non tot Socrdtes,Bruti,jtlt;ji Cdtones inwenirfntKr,q«os exiflimo eodem metu, aut pdulo minore è uitd exceßifse.Vndc pukhre Lweidn«« lt;nbsp;uerfutui iüe homo)Socrdtem trepiddnton ad inferos defeendiffeßngit. Idqj fxißimo contigiffe, (judjujiww! çr ufu Zf condtu quoddm uimßbi ipfi inferendo, co« Jldntidincr/örtitHdinonprictMlfrint. Quodutemc5 filio Cdto mdior iUd dpud Ciccronn« dixerit ( ß modo tdles nugdf unqudtn dgreßis iUe uir meditdtm eß, multd mentifntc rbetorum more bdc in edufd Cicero^ ne ) nunc docebo. Rußieut qitiddm erdt inter fuos wunicipdifs fdtii diues, zf Ht tnrn uidebdtur reéli lt;e~ Quique tendx Cdto cen/örintw, (}ui nefeio ejud edußt certè fduentibut dßris Romdm uocdtiM feculo iüo meliore , nondiwt Annibdiw minis è memorid. ob-literdtis , non folum ciwn Scipione iHo Aßricd-MO radiorcfrndtormcruitdppeîldrijfcd prob /ortM-ud Romdnorum , cenfor credtus eil : dtq«e iUe ruRiciu de fdlute non folwm prouincidriwn, fei cdpitunt-Korndnorum decernebdt. Qtti Cdrthdgi-nem fceleßo, Udf-o, dcntq[; inutili conßlio euertit. üunc tdmen »iriwn optimum fuiffe memordnt, N 4 qwdifj

fjuaîes fumnt improbi, çr quibus moribus pricditi non poßum dßequi.Priefertim cum conftet ca lÔum fù‘ ißi auaritia atque immanitate, ut feruos uetulos, debiles,icgro,atque agricultuviC laboribusincomm» dis^; attritos,ciuod uix dues no/iri de etjuis facere fU' ßiiierent, publice in corona uenderet. Non illum tne-rita laborum, non mifericordia lt;etatis aut ualctudinif, non paupertatis ref^edu, non uUa humanitatis recot datio mouebat. At dices, optimum uirum ob id ccnfc' bant, (juod muneribus non corrumperctur. vidcinitf iniprobitatis argumenta manifefla, quis dubitat, nc h£c innocentia no à probitate,fcd à uafricie originel» duccretl feiebat homini ruflico, alienigente,noniid' tnodum diuiti, nullis fiilto affinitatibus,nullis pr£cU' risgeflis , nulla eruditionc, niß lt;juod peßimam ilhiiit fallcndi rhetoricam artem pro temporum conditione immodice ojlentaret,nullis pofßc artibus inßnuari por pulo,e:rtot pricclaris uiris anteponi, niß fanditatis opinione, qua ey ad fummos honores euedus, Gf wi' griflatiis adeptus, diuitias ßbi magnas comparait’ Quod ß (quod uix turn pauci faciebat,)corrumpi nt» neribus ßepajßis efjèt, quis rogo hominem inquili-num, ignotum, ignobilcm,aut j'altem fenatorio ordi-ni imparem, ciutum res dmptentem,Gr ucnale ius hd‘ benterntulißetlaut aceußatum deßendißßtl quando-qmdem uelßc, ut Plinius teßis cd, quadragies quater caußamproßedixerit. ücc credendum cd magis in-^

iuftè fonpfr iccufitum,cjudm pépins faélionis fduore, ijMÓd inter plebeios numeraretur (fane inter eos qui te tiui ernnt cenfu, immoderata) ui dixi, eloquentU damnationon uitauifje, ey' indices elufjße, non ab illis luißeabfolutum Ergo is bomo nonagcnario propior cumfilijs duobus,contraéia cuwi patritijs primarijs af-ßnitate,funilusmagißratibusfummis atque bonori-bus,refainiliarilocupletdta, quid aliud cogitare po-tfrai, quàm pr£fe nie fortKnam nbsp;nbsp;nbsp;ram prijlinic tont

pararffatqwf eo animo c uita dißedere tanquam in wr be mundi domina, feme tipfum fcilicet per ßlios fuper-Pitfs, pcrpetMO coüocafßeti in quo uir philofopite oc-pers opinione decfptus cft in tribus, primum quod Romapcrpftuo fictura effet mHndidomnia,cwm ncc manfurafjjfturb$,autmlt;cnia, imö nec diu ß tempus illud quo fuperfuit prrpr tuitati comparctur, ncc ßir-pfin multo minus fcmpcr uiäuram, qu£ duo iain e-ucntus dfclarauit: ncc ut dixi, ftirpis ß)cm mortis a-trocitatë obtundcrc po(Jè,Icnircccrtè poffè. Sed,ut dixi, uiro imperito, ruflico, paupn-i, inani gloria m-fiato, nihil non poteR pcrfuadcri.-qui ut erat cîoqucn tij^imus Cicero ,ita adornauit ut ferme ipfum me,ni ad. modumhdc uigilantibus fenfibus traflaron, fatlerc poßent. Simili rationc Senccamdamnabimus,quinos

1 uclit perpetuo de morte cogitare, ut quantalumcnq; l uita* eft amittamus: nec aßert etiam in ba« cogitationc 1 (blatium ullHm,nifi quod tandem animaduertens Jua« 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N Î fflT®

Jrrdf anbndf no interire,fed diit obdomifeere, deindt tn corpora noua reuerti, iuxta uirgilianum iüud. Vjtrfuf zx incipunt in corpora uelle reuerti.

Vt loco elyfiorum illorum locorum ato; panarum in^ frrnjtrum,unuf fit omnibus ex lt;cquo fomnui diuttir-nui : quanquain hoe iujh'ti^ diuinic non rejf andere uideatur. Ergo hunc hominem infanicntem,zr foln^ inanigloria ut Catonem Cenforinum tumentan, reliit quamuf, omnis mali exempli atq^ priecepti authorein. Qjft fuadeat nobif perpetuo de morte cogitare,noit ut boni fimut (hoe enim zr ft non laude dignum elfet, effetßrfanßrendum ) fed ut fupcruenientem mortem fortiterfuftineamut,gloriafeq- obeamiif,in quorum altero decipitur, in reliquo nuBa prorfui eü utilitat. Hie idem nos à fapientia zr fludqs bonaru. literarum auertit: turn ucro etiam ab omni humanitatis curd ac pietatts,ipfe amarifimus zr rapax inuidusq;, ft quismortaltum, mortem à Nerone meritam fibi im-tninere cernens,has jlultas zrplcnas atræ bilis conferi pftepiftolas. tnquibusnccanimaduuertit(adeo ofei-tanter ilia de quibusibi diff utattraHauit ) toties ex-plofaab Ariftotele atque Cicerone, tanquam uerißi-mazr per feab omnibusconceffaaffumere. Quern-ddmodum tllud,f in morte dolor diuturnus, non ma-gnus,fmagnus, non diuturnus. Quodmerito à Cicerone irridetur, cum ipfa expçrientia quotidie nos doceat

doceätmultoscfji dolores acerbißimosde diutumos. V-rgo im refpondebimus, o Seneca, non nos de morte uolumus cogitare : non enim imminet Nero TrKCM-lentus,fed mitißimi Reges nobts dominantur:non nos Italidin ftcnore exhaußmtts, fed libera efl nobis atque innoxia paupertas: non nos Suiüium fenatorem teipfo meliorem, in gratia crfeuitia î^eronis confifl, accu-fantes ad mortem compulimus, fed innocentes uixi-mus, oforesfceleratorum tantum cr uitiorum. Ctete-rum aceufationes damnationes delatoribus ac ma-giflratibusreliquimus:non nos tot fiagttiorum ejUie üeroadmifltjteuel fuadente uel laudante,uel faltem obgratiamzrambitionem conniuente, authoresaut participes fumus, ne^ue omnino rei, fed uitam no^ flram in priuata conditione humilem cr pauperem turbulentie er periculofe aulicæ pretulimus. No-bis non contigit, ut Neronem occidentem matrem, adeô gratulationibus cr llt;eto uultu exciperemus,ut omnes flnne exiilimauerint, non eflè te infeio oc~ cifam. nbsp;Non nos prodidimus principem noflræ fidei

creditum,at(]uecumeo totumorbem, ob folum inanem gloriam, ut ignarus philofophtæ te ipfum phi-lofophÜ triobolariu fufpiceret,^uè conflat ex tuis ip-fus epiflolisfolufcire,te arbitrari bene moriendi artê atc^; in hoc fapientiâ totâ,fpretis eu tuo Epicuro omni bus difeiplinis ta diuinis qua humants, coÜocaße. Sed neque hoc te feire conflat, multoq^ minus quamalia, iitpau-

utpdulopoßoßendemiit. î^onnos jlimulos pyoditt-rihuf iiüedmm ad proprium principem iinterficien^ dum:necfmeuanaßie occupandæ etiam tyrannidi!-Honnoscum corpore cxtingui animam arbitramur, utfecuri, ideß, ßnemetudiuinte ultionis mori poßi' tniK, erß multo minus quam tu flagitioß. tion nobii beata er iucunda uita ex ß:ientia tot rcru,ex benefic“^ tocupletiluxta noßras uires comunicato, mortabbits deeß:utnecß centum annisuiuere contingeret, ipß ultimo anno uiuere pigeat, nec deßuturtßnt ßiauißi-ma: uoluptates. At tu cum er imperitus omnium bo-narum artium cßßes, er flagitijs tantisobßridus,er tnetu tyranni merito cui cßßes inuißus perterritus, ef nuUum 4 morte ßeransßupplicium, er inani lOa cuin Catonecenßorino,alijsqi uirtutis emeiititlt;e ßmulatori-bus gloria turgens,tibiq; er lt;etatisiitc3modis,er pot' nitentia totßcelerum anteada uita,admißbrum ftcno-rum,fiirtorum, rapinarum,ß£uitia;q;,ut non eßes tuo iüo dißcipulo melior, fed occultior tyrannus, er qnbi maximum eß adraßia tHa uindice odioßut,quid mirum edadßummamdefßeratione coaäumnil niß mortem cogitaffc i nil loqui conßueßße quöd ad iüam non perti-neretiin ea omnemßpem,omnc refugium tam flagitio-f£ uit£ collocaffei in qua nuHus niß amens aut impro-hißimusßiem fuamreponit. Cbriilus, Apoßoli,ce-teriq^uirifandißimi quoad l'cuit refugierunt. folum fubeundain ob hone^atem prtcdicarunt, non quia illa bona

boMfît,fcdlt;}ui4turpMçr flagitioft committere de-teriiis certè fit,quant paulo antequant nature lege de-cretumejlmori. Sic Socrates, fie alijßrtes uiri mortem non reeufarunt. Ea mente omnes fapientes atque philofophi mortem cr uitauerunt,Qr rem omnibus merito inuifam efie dixerut. Sed hxc omittamus, tri-ac^ iUa qu£ ad propofitum no/irum coducunt,aggre-diamtir. EtuideamusanhicnofterStoicits, Epicurus Cf omnino Diagorifia atq; Theodorijla optimus, in hacquamfolum fenouiffè fateturbene moriêdi arte pr£jlet,qu£ poüiceatur. Primum quidem an fatisfa-ciat bis de quibus homines conqueruntur,fcilicct «t do ceat mortem non ejfe atroce. Deinde crfiid reâè rf-ficiat,anutilefithominiobidhuicde morte contem-plationi omntbMS alijs negleétistotum fiedederèfaut etiam utile Reipublic£,ad bonosq; mores idem perti-neati Demum an in hocgloriofocr forti,fapienti^ uit£ f xùit tanta fèlicitas fit coüocanda, refq; adeà laude eximia dignafit! Equidem quèdad primum atti-net nihil minus ejficit,quam ut doceat non efic metuen dam mortem fed folum non effefugiendam. hoc minimum fft negociuttt/UMtperffpe uitarinequeatcffi queat,hocfolùmargumentumfufficit, «tfitrnnon fu-giamus quad di« effiigere non liceat. At id in quo con-fiijlituitabeatafcilicet cdrere met« mortts,non docet, Vt entm mortem non ejfe metuendam doceamus, tria ojiendere oportet : quomodo obliteranda fit illius memorie.

ioÄ P I M o R T B morù, quid in moriendo dolor non eft,quodq; tdrert tot bonis mdlu no fit.Atprimu ddeà belle interuertit, utfeper nos, ut dixi, de ed cogitare uelitftulto fuo exé plodtq;coßlio:^uitd nobis dcerbißmä efßcidt, dtq; nosßultos pldne. Secundußrßdn exeplo illiusßui celli obtinuijßet,ß iä ex Außdij Baßi uerbis noamplitti in ßentetid ßid more ßio coßdns no ßtteretur,morte dß. ßnremdximd perturbdtionë, quomodo ergo ddeile' niseßßepoteß? fed ziZ in tertio deterius fegerit omni dlio philofopho prdter Epicuru,cu omnëffë fecund^ uitlt;eomne foldtiu iinmortdlitdtis diurne ndimdt, Sed erß ïiors res effet no folie lenßimd,uerkm etid iucu‘ dd er utilißimd effet,no deceret homines de edfemper cogitdre.Dicebdtenim fipientißimus mortdliutoin-nis exceffus etid dd uirtutëßgnu eit dementiæ. Atq; ü efidc ftquëpidde couiuijspdrdßtorumoreperpetuo differentë , uituperdremus, dliu quëpid poRmodu quis duribus pdteremur perpetui loquentë de exone-. rdndd dluo. Sit tAors iucudd,utilis, neceffarid, ndturd, Us,fints tdittë eit,cur de hoc ultimo exitu tantu cogitd-re deceit et fermones noitros omnes in illius Idudib. co. fumeretnónne ßnis eius cuius eßfinis minimd pdrs eßt limes dgrfpunëlu line£, a-epufculu dieit quis ddco in fdnidt ut de dgri limite folü uerbdfdciës,dgri ipßus qudmeminerittEflq^etidid mdximè ddmirdtionedi-gnum, quod er dnted propofui, quid cu unicum effet tn hdc meditatione bonu, ne illius quidë uerbum ficit.

' I 1 B B R I L • «fer d«od inferius edocebimttt. Veru an hiec cogitàtio uti-lußt bominibtu aut reipublicte i mortéq^ contnnnere tamprgclaru fiter ad bonos mores /ficéiet, no facile admiferim. Videtur enim mors no optanda uüi, nec fa ne aquo animo firenda nifi his,qui uel à morte aliquii melius fibifùturucertàjf er at, uelquib. uitaodio fit^ At qui certo Jferarc pofiint,ab obitu meliora uix que~ asinuenireobmultadifficillimaqua fpè iftâ obrum~ pMnt. NeceJJc ejl enim utfeias primu tefuperfutur«,et quodtaliterfuperfisutboni particeps effe pofiis at^. intelligëtiaft-ui: deinde quod tails fis,ut hlt;ec bona fpe-respoßepromereri. Atquomodotot er tanta tibi e-uenièt, ft quit uia, nonfat inteüigodeges multa habët intermixta,quit utfupra naturâfunt,ita creditu diffî-ciliora, nec uUa e/l lex quæ ufum talium bonoru certo poUiceatur, Philofophoru fentèthe difeordes, ancipi-tes: deniq; oës ferme Academics exceptis,in hoc con^ ueniut no ejfe expeâada premia n mortr .Qtti uero no ob hàc fxpfftdtionë morte no odcrmt,omn« egregije prauos fuiffe, er ratio fuadet,cr experimentîî docuit. Brutu.n.er Caßiuet Ottonëreliquateorit Romano rit turbâ,quifibi miinns intulerutfcel^atißimos homi nés fuiffe coflat. Sed cr ratio id delclarat. c«. n. ut di-xi, mortë no formidët quia uità oderint, odiffe uitâ illis neceffariii fitit: at nemo perfe odiffe uitä potefl, fx n(tturlt;e enim lege omiiia eße appetüt, quod ctiä in tu-1 iißimis atq; infelicißimis animalib.fpeäatnus:odere~ ergo qtionidaUquid efi quod tätit oderint, utetiauita

fjßidio fit. Quod etid tadcmus in magnis crucidtibut, maroribus, infortunijs atqne timoribus. Si cjuis ergo eitrd hitc dtq; etium mdximd., dliud ctdeo odijfi- poteit, utfibidifpliceat, fcelus effe necejfi eil. Qutnimotiec propter timoran aut crucidtum, nifi tdlis fit ut eum o-mnino etiunt mors fubfecuturd neefidriofit, neq; ob d-liud infortunium quifqudm uitdinmerito dutfidpicn-tcrodifiepoteii.lieino ergo ob luélugt;n,cdrcerem,mof bos, tormentd, fieruitutem, iniuridm, incndicitdtem, iuilè poterit odiffe uitdin : qudiidoquidem mdxùnuA mdlum quod ex hoc confequi potesl, fit ip fit mors. Multo dutem minus propter exilium dut leuiord muld. At propterfldgitium odiffie uitdin, cr rudioni confen^ tdneum efi, cr experimentum itd effe docuit: cumpb^ res fie mortifiponte ob feeler.i dederint, uelut cr luddS Chrifto prodito dtq^ uenunddto. N\ulciqi ex Romdiiis iudicio ddmndti,cumnemineprohibentein exiliudb-ire tuto pofifient,fiemetipfios interemerunt. Sic Antonb us poil tot nefidiidds c£ddSdc ficelerd fieditionesfifie-fperdtioneimpulfiusfibitndnusintulit. Lt Clcopdtrd fiecum re infidnda illd Ptolemeorum flirpepofiine-xhdufldm luxurid Cdquot; induditd crimind. Appius quo-due Cldudius deceniuir quo nemo fidgitiofior dut iniu fiior, Cdrbo ficeleftifiimus,CrdffusdUdrifiimus,qui mi fierorumciuium rudern emebdt: Dolobclld brid nequifiimi. çy- fieditiofifisimi dues CAïdrius iuinor qui mdgnnm pnrtem Korndiue nobilitdti5,ut eos bonis fipolidret

jjjolirfrrt occiderdtrGn.NortdniM qui contre tmgfti* tiuw SyÜ£ Irgitos uiolaun-ât. FanniiK quoq; Cipto, quîAugujlumnuüiicaufaoccidire tentauit. Liciniut Mdcrr CT Si/diiiiî. T. Mjnüjßliut î pdtre ditmiwtu-s, rtpfturtiùruw rei dmîgt;o : Ncro quo nemo fldgitio-fior inter mortjles : S^MiMPcfrciiM Pompridni« (Imx cr lubd rcx NuwtddruTOjCornf Î«M cfidm Gdlli«, qui cuntfwd poeß Thtebdf)ßoliauit:Papyriut q«i fororcnt uiolduevAt. M. CoIiiM ùin infamii inHncribt« rrguwi Orie nfw ,ff dis «enr no fe pernnit.'LAubulut fucrilegiu «tb exiho rf«ocdtHS^cuw effet omnis flagitij noccns^cj“ ipfe/îc pfrirc nwluit ne carceri includeretur. Et Dio* clftidniM qui tot injbntcs Cbri/lianos occiderdt. Md;g-nrijtiiM quoqj cr Drcc ntt'us t^rdnni d Con/ldntino ƒ«• pcidti mMiisffbi intulcrunt. Ét Opptd weftdlis db irt-cfJlM, CT Tdurcd lubf îliits Cdpwdtms uir feditiofut,oc^ dfd uxore pni« de jilijs,cr Amjiiitds cum fruftrd ten-tdßet,Alexdndrtvm caujd turpi occiderc .Herodes Anti

Ipdtrijilioruwi cr infiintium carnifèx. Arbogdßcs qui iuniorcin VdlfutintdiiumjlrdgHldurrdt pdrrictdto in-Jigni,AntjibdIprrfîdilt;ecxn«pIdrctpeuijùnius, Afdru bdlprius fiidSispijsctuxorc.Mitbriddtesquo nnno eruculcntior,ßlijs,uxoribus,dmicis,inimicisq;pncdi pritninccrudfliter occips.Nicids Atbcitienpuw dud-riJ?iirtiW.Ecflinits tgt;rdnitus, quo nnno tmindnior. Sed crMntippusPbœnix cum C^nicdm feftdw pro/îte-retur,dinijpi pfcuiiid îdqueo fe fuffiendit. Quf»«dd-

inodum cr Sardanapdlui rcgum dedccm cum furpiß^ tnè uixiffi^rcgnojjioliatur. Hoï omnes peßitnos up rosfumina dej^crationefibi intulijjc morton non titudine,coflat. Qjtorfum igitur exemplapcfliinotUKt hominum fequi,utoptimihabcamnr ?

'Vcrkmfirfanobijciesaliquosfiiiflc uiros noni»‘gt;-probos,qui tarnen feipfos occiderint, uelut Empedo-clon,Thcmifloclem,Demoühenem, Adrianwmq; C^c-faron,qucmconflatminimèmalumfiiifl'e,fl reflafl' Ha cum Itbertate,^ ipfe cum fuperioribus ac flquciP tibits Catfaribus conftratur. Sed ut de Empcdocle pgt;'P mum dicam cum Horatio :

NrfJTttfco interitum,Deus immortalis haberi Dum cupit Empedocles,ardentem fligidus Aetnant Inflluit.

Cluidiugulemmortuoslin quo meliorbaberide-bet injanus improbo Ifed hic improbits nónnehotni-num genus totum fléla diuinitatc dedpere uoluit. Vf-ritm fac non fiterit malus ? Qkj J in illo probas I an flut torum faHa funt imitanda ? Succedit Thoniflocles, btinc nolim uituperare etiam fl poflim,nam iure fe in-tcrflcit,nc aut impius effet ,aut fimul pcriurus or in-gratus:at hoe efl neceflitatis non confilij.

Porro antea teflati fumus, poflquàm diu neminifn peruiucrc licet, pr£flare homtni mori quam uitani pro fupplicio rctinere. Hoc enim efl unum quod cx-ccpimm,

efpimiK, DfMioSbfnon haud tucbor lingita loquii-cem, pdf /wgrfcctn, confilio dolofum,tndnibus rapd-ccin, Mm Athenis inutilcm,quam fuit Roinæ Cicero. At de Adridno non iefènddm,qu()d uoluerit non po-tuerit. ndm id ßiit pietdtis dc furnnid; diligentilt;e An-toniniddoptiuifilijdtqueoptimttari. Sed nectnedi-cum iHum dccu(dbiinu-!,qui inter utrunque mctnin po Jîtu-s,nf ddrctMcnfniiwpfffnti Adridno dut non pd-reret,[emetipfum inter/ècit.ndm bnne quin Idude dig-nmnonfùerit,nemodubitdredebet. Ncc Adrwnum utcdufefduedmui plus iuflo accufdbimuf, quod Anti noum cr Seruidnum notidgendrium fenem occident cr Arcbitrftuwi.Primwm enim incertum efl,fecun-duro Ht fuceeßbretn optimum db inftdijs czriudlili-berdret; Tmiitm ob contumdcidmirdtus.uthiec^e-des ueljlnecrtiiîtnc,uflexiguo perdilafint. Sfdp be-nefdâd illiui rrj])ici)nut,Jî dijcipltiidm miJitdrcmJi pTtfsldntidm dnitni,pd«coj dut nullos împcrdtoresß-miles bdbuit.inter reliqud inßgnis Mirtutis excmp!d,/c . Xdgeiidrio mdior nudo cdpitc, per (oies, imbrcs,ntMcs ÇX f'igord to Mm pcrdgrduit orbem : «ndc etidm illi cdufd mortisfiiit. S£pè loricdtiu una die uiginti p.tf- . (uum miiîid peregit. rcs in priudto milite nedum or-

1 bis domino ddmirdbilis. Qttid ergo cdußeßiit ut mor tcmoptduerit?certdjpcsimmortdlitdtisdnimi,non ui tium ulIum.Vnde etiJ iUins cdrmind qUiC id te^untur, licet pdritm quonmddm iuiiicio onidtd,

Hoflyes comcsq^ corporis: Qu£ nunc dhibis in locd PdlUdulj,rigidttld,nu4uld: Nec ut foies ddbis iocos.

ltdq; optdre morteni amp;nbsp;dfcifcere,res infdmis rfi fcelerdtisuirisnon probisdignaautconfuetd.QuaiH' obrem re(èrt Aelius Spartianus Euphrdten phtlofr-phum ueniam impetraffèab Adriano, ut liceretftbici cutdin fine ittfdmid bibcre:qu6d idtn fenex effet, et^* ui morbo Idbordret.

Poftquàm ergo contemptus mortis nec bonos effi“ dt,nec probitdtis efl argumentum,fed improbitatit potius,qudn-endum efi:dn firfin hocutilefit,(juoditigt;il ticreduntdd Rempublicamtndm ex hoc conteinptu ßrtes in beüo earn tucbuntur. Sed ego non illos utild effi reipublica arbitror, cjui mori malint quam untere: fed qui cum mon necc/Je fit breui,non firmidant ob rcipublic£ utilitdtem, non ob odium uitte,aut mortisdefiderium mori.talcs enim funtquosßrtes ap pelldmus,cr merité, ^lam qui ob uit£ odium mori cu piuntjomnid negligunt, omnibus dominis dc mdgifra tibus ßrmiddbiles ,flulti dc dejferdti RempublicatH nec conftituunt, nec illius pars funt,fed fingulismo-mentiseuertereapti.duinetiamdmicitidnónne maxi mum ejl reipublic£ uinculum çy auxiliumt at quis hu iufmodihominum amieitiam defiderdbit,qiti feipfos magis

nugif oJfTttnt quam quiuis maximum hoflem aut ini micumiAt inquit Seneca nofter,qui uitam fuam con-tempferit alienee erit dominus, ideo quid reßrt quod tyranno feruias,quern potes quandocunq; uolueris oc cidere{Strenuauerbae::xbocipfo Philofopho digna: fedadmittanturpoflquàm omnia tyranicidia fauent, nónne hoc eft tarnen quod diximus,quoniam quiuis ty rdnnus iUi effè poteft aut uideri.iUo etiam iudice decer tare attftm,deterius efte tales habere tyrannides quife metipfosoderint,inquibusnuUusfidere poftit,qui ob odium uitaftne deleftu talia audeant, aut audere pof-finf.quam homines benignos,gratos,amicis fidos,cont wodi curantes, qui folum ob id morti fe expojituri ftnt,quod publicum bonuw priM^to prlt;eponant,et pri mum diligëter iudicent an iüe tyrannusfit icrfifttan morte dignusîDeinde ft morte dignus ftbi uideaturfan i Kepubiftt I'UiMn occidi i Sapé enim cum tyranni mor te Keftub :ftmul occidit non cxfurgit,ut in cade C. Co. farifteyGaleazijSfirtia^quos fatis conftatpraftafti Reipublica «t fiipo-uixiftent. Dcmtan an etiam ft praftet Reipublica occidi tyrannum , an ad ipfum pertineat occidifte : tiugantur enim qui dicunt perti-nere ad omnes, «t corum auxilio Reftiublica à tyrano liberctur.tiam neq; adfilios, nec fratres,nec uxorem, nee mcdicKm nec dmicKm.nec eum qui beneficia fufee pit hoc pertinet.

Rf nuntia amicitiit,beneficia priu^ repende, abdici temet ab iUuii domo ,fdc M non fuis beneßcijs ctedes illi emptafit. Oflende teßrtem uirum non tngratiM, pjtriec amicum,non amici proditorcm,uit£ ta£ con^ temptorem,non alien£ infidiatorem. PoJltjuam egre gium çr fuprcmum facinus editurus es, fac ut omnt infami£ non folum labe, fed etiam fujfitione careat. ISlefcimus tarn effe iußum occidiße iyrannum,(]uagt;K iniuftum prodidifje amicum aut benefaSlorem, Si occi derelicet eos,qui nobts coniunfii funt,nunquam de^ erit eau ft occidendi. 'Deferuit, tyrannus ejfdolofe nos amabat,prouocatus fecit,iniuriam intulit,peßimus eß iiir, iratus ßdt. At ego iure rejfondebo h£c,oinnii tion tàm mihi nota funt,quam quod fis perßdus.periK rus,er paricida. Ergo hac unica dempta caufa tyran nicidij,quam uides ut inßrmaßt,et quam iufliusacho neflius per alios exerceri poßit,quid habet fané hic ui t£ contemptor aut utile authoneßum,aut pro exetn plo bono bencq; inßitut£rcipublic£ f

Quamobrem hisrcliilis,adfermonem iam propo ßtum reuertamur. Is erat ut doceranus mortem non elfeßrmidabilcm,non eße malam,er quomodo ut mi nusßnitidabilis er mala ßt, cfftcere poßimus. Cutn enimßnt tantum duo malorttm genera, pr£fcns erß tttrum :ßturi,ut ali.ts dixi,metus cß er ßrmido, pra-fcntis autem dolor. Si quis igitur in morte malum non elfe, aut quomodo efficere utnonßt, er quod non

fit ßrmidabilis docrre po tuent, is fané totuin neg9 tiumabfoluerit. Quodßuclhocunumdocercpoßit, non efße dum adeß malam,4 metu etiam fùturi no» liberabit.

Ergo prorfus fufficiet oflendere non effè in mor te malum i fufficiet ejuidcm,fi hoc efficcre liceat : fedß non liceat,poterimus tarnen cum hoc ouod mala ßt oßendere antequam eueniat,noneffè ßrmidabilan. nam difeere er fatigari mala funt,non tarnen firmt danda : aut alia ex ratione,qucmadmodum quod nc ceffària ßt, aut quod occupemur,autquodin hoc ß~ mus ßupidiores. Muxinif ergo in hoc elaborandunt uidetur, ut doceamut, mortem hand malam effc. Ij continget,ß docuerimus non eße in ea doloran aut exiguum,poft earn autem nuüum incommodum. For fanuerô operiepretiumßlt;critiddocere,cui bonofùc rit mortem natur£ conftituere dJeo firmidabilent, Ndin cHjn natura cuperct ßgt;ecies animalium confer uari,id «ero dnobi« indigeret,ut quteiamcßcntm4 nereni,er poftquàmfemper manere non poffènt, alia propagarentur,qua: in mortuorum locum fubßitue rentur, id generatione faélum efl. Duobus igituv indiguitadharum pcrpetuitatem,conferuatione pne fe}itium,erfiturorumgeneratione.Singulis autan ho rumduobusmodis proffexifßquidan utmanerentin uita, nec tot laboru pertafa atq; mtomodorMm,«!fro »Hörte g^Kicro'enl', bifariä prouidit er in prtefenti mor

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O 4 icdoiorcnt

te dolorem ddijciens,cx in fiiturd ndturdliter fuut' mamßrmidinem.Similiter cr generdtioni dute qui' dem uencris dulcem intinodicè ftimulum,crdgeiierii' tione dmorem fobolis. 'SdieccIJc igiturßit, ut in mof' te dolor non exiguus effet, er in eius expeitdtione fff mido'.utfictot cumincommodisdtque ærumnis inui' ti in uitd mdnercmus.Quàd nifi hæc dmbo effent,quo' tufquifque ex tot millibus hominum in uitd munere uelleti Qnod etfi dolorem folumpriefentem in mof' tem coniunxiffet, metum dnte fulluliffct, hoininet dd illdm properarent, ut neeeßitate induóli, po/bno-dum nee ppenitere liceret. At fi folam fèrmidinent dnted iniunxiffct, mortem dutem dolori nonconiun xiffet, fpretd inani ßrmidinc homines ultra fe tnor ti offèrrent. Indicia eft ßceffc,quod ddbuc cum bis dinbobus uinculis tdin miferd eft uitd humdnd,tdm pdrud in illd commodd, tdm facile homines cogitdtio nein db Cd duertunt, ut plertque morti nuüd excdufi fc offèrant : innumeri uero ucl minima propoßo premia,ut quotidiein iftisgregarijs peditibus qui di militidtn proßeifeuntur, cernere licet, nec folum manißftummortispericulum cunt, feddd innunferi incommodd, ipfa ßrmc morte détériora. Pro'ffdtigi tur bifc propofuiffe feire dc conpderdre,utde rci' pfi plcnius dffmdiore cum ratione trdüdre poßimus.

Vt ergo ddpropoßtum redeamus, fcxmihi offen-da e neceffarium effe uidetur. Primum quo nam pado mors

mors ipp qudm mlt;txiinè poßit retarddri, n^m ex boc triplex nobK commodum euenict ; priinum «t iittfr»« uitic bonis diutitif fruamur, fecundumut mortem mi^ nus fonnidemuf,nemo enim negare potefl quin immi^ tifiitid bis q«je proeuî dbpint,non fit formidolofiord, tertio quôd ubt relegata fùcrit in. extremum fcne(lu~ tcmjcwior mors crit cr q«lt;t)î oputd. oftendere prr-tered oportet nec in morte nec dntc nec pojl cjjè inge» trm dolorem, fed in mortis cdufd nonnwnqttnm.Et ritr fus quo num p4Óïo cdufiim mortis leuem efiicere liceut. Qttiirto mortem non ejjc Jormidunduin etiumfi mdU fit. Etrurfus uit£ incommode tot cr cjjc wt iure non folum mortem nondebeumus effùgere dut timere, fed optdre potius.Demum qu« Ù morte fint expefldn-dd,Qptdbilem eßteere pojjc dc debcremortem. Sedcî b^ctrdddtio in Tbeono/lo feu Theude, qui çx Erc-mitd inferibitur, dbfolutd ßt multis dißiutdtionibus, . fujficietbdcinpdrte pduculdfuo locofubiunxijje.

1 Ergo ttitd ut qudndiu projrrre liccdt, crß de boe I qudtuor libros conferipferimus, qui de Tuendd fdni-1 tdteinfcribuntur,nibilominusut rem bdne pro pre-, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fenti injlituto dd pdueißimd er fdciHimd redigdmut,

I , dentium,cdpitis, ueßclt;c,Rdmicuw, dtq; boruw quod I , dduitdmdttinet: ut dutem etum bene uiudmus,fcnfu« I omnium, prsecipuè uifus er duditus, num olfdftus in 1 bominc non ddmodum necejprius : tddus er gujluj V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o « Wtlt;

omnium, pr^cipuè uifu^ ç^^uditm, njin olfj^usin homme no admodum neccIJdriuf.titélus zxgujh'S uix deficiunt dum homo uiuit, quunguam uiderim Augu-jlum Corbetitm fratrem Ctialtcrij illiuf infignis uiri, quimultisiam annis cr olfaélu guftu prorftn pri Udtuf uiuit. Sedh£crard,(y'ad morbos pertinente. Hos hic (judntum propo/ito {dtisfdcit,folumtrdädre dccrcuimus. Ventriculi igitur primum curd hdbendd eü, (fuôd Ulo uitidtoz^ iecur çycor crcdput fmtul dc ueftcd dfdciuntur. Hunc utro ft diligenter commo-deep- trdädueris, omnibus ex £tpuo confules. Cur-ttt-dum eii igitur ut omnesfuosfcntidt affcélus, nuUis di-fcrucietur dut oneretur, non f ne fdmefumdt cibum, non cibi defedlu fdme torquedtur, nongrduetur cibis, non defnt ctbi quibus fdcictur, UHUS fit cibus illi fd-milidris ey iimoxius, femel in die, dliduice duo-bus contentus fit : uu£ paffd:, mel, Idc, pine^, cdfcus, cdrnibus ey ouis dc ptfeibus præfcrdntur. Pifees tdinc ntdrinildti,fqudmofqüe, cdrnes duium fylueftrium, unicumouumcumpdiieprodeft etidtn fenibus,quid fuincipotejl. SdccharummeUis loco habetur, mentd, dbfmthium, cerefèlium, cotoned,pipcr illi duxilidii-tur. Keliqud omnid medicdmentipotius,qudmcibilo co funt. Aqud potior uino, ey album rubro,ey dufte-rum dulci, odordtum inodoro, fomniim exercitdtio, rxcrcitdtioncm cibus, cibum potus excipidt : reliqud fifitt in tempefliud, Etß priora defecerint,d fucceden-tibtlf

hfcus dbjlincto. Ajjït pducj aut frixa elixK etiam mul-tis pricferdntur. Qjticquid edii mdndcs diligenter, ob id enim dentes neeeßarij funt. Hoeft munerus cibd. iionis,ctutmenfurttuïïct,ftdfcnftt5dtqiutilitdspro lege, Lftus Mine, ncc cxcrcittttionc corporis autanimt odiofa interpelldbis animum. Hoc eft quod tot philofö pbijUiri pij,Gr dramjtictjRbetores, Muftci dtq; ptfto-res 4d cxtreinjiti ftneiiant perwenere, dbftinentid,con tinrnti4,lt;tnimiq;trdnqMiliit4î. SiquMweneri operjm perpetwô det, nunqu^m reddetur iinpotens ad uene-rem,ft quisfainem quotidie uelit expeilare, nunqudtn Opus uentriculifrujiradeftderabit. Motus moderutus ferudtmortrfîù, immortalia perpetuuwjibi iniunxe-runt. Motu trahuntur cibi, codlioin aditus paret, tnembris dgglutirtitur,penne4nt mëbra, quiequid eil inutile excernitnr. Qui ante fttieda obeMtit,omncs ui fldbibitrf nature intereunt. Adhibetiiruisextemismii lis calore,jrigore,mole,ferro,inftdi]s,internis curis, labore intèpeftiuo, uigiltjSjCrjpuIu, inediu JuperJîuu, malls cibis, quietc nitniu qu4 funftiones mebroru im-pediÜtur.Ejl et uis ueris ijyderb.cÖtrailafiu uniuerp lis feu homini propria, bæc ut rarißima ejl itd jrequés interna, externa no adeôftepe incidit. Quotas quifq; ftbi uiuit: Et propter quod omnw agit, et cuius medio ■ id in ultimis b4ber,minimcq; curat, lam uero izrft oleum commendaucro iiitus ac forts,non abs reftet. Re-ftrunt Galiorum uentriculos nature pmilitudine multum t'rodefte. Et Mugiluw in furno exftcctfr

torum : fed h^c potins medche cm ft, quant ut feruare poßintdiuroburmembriintegrum. Sedfuper omnia panem triticcum cf fuillam carnem uel apri commen-dauero. Capitis cura fuccedit, mundum crßccum fer nare decet, uelut CX pedes,fed horum calor uentriculo Cr capitifalutaris ejl. ob id ctiam abluere quinque frigida,fed exaücßccare conuenit. Exerceri nonnuit quam ac liberum aercm experiri: à curis omnino ud-care, diudorinire, nares palatumque purgare,frigi~ da ipfum abluere,frigida exigua conuenit, multa no-cet,ab igne cauere, cr ab iólibui. Summum deniq; prtt fidium, ell non nocere,beneficium alui procurare. At-que hlt;ec oculis cr auribus etiam conducunt. SedocU-lis confirt lucem non injficere magnam, ut folis ueli-gnis,cauere etiam àfitmo, aquam frigidamtutumefi admouere, non folum ipfis fed etiam fronti, auribus ficca crcalida, ut figoßipio obftruantur, auerteredb immodicis fonis.

Dentes non fine capitis cura feruabis, fed ncciHd perfe fufficit. djtamobrem ne calidis utaris, ne dura confringas, negelidum potum fumas, dilgenter cancre oportet.Peßimum efl, fi à calido cibojrigidifsimuM potum fumas. Dcntibus,capiti cr fenfibus aer purus ficcusq; mirum in modum prodefi, ey aqua etiam mu-da, obfunt autem qu.e his funt contraria, uenus etiam immoderata his omnibus nocet, ut crapula, fed o' lac CT paliuarum fruilus obfunt dcntibuf,ob id ab horum ufu col-

L 1 B E 1 1 t ■ M» vfucoÏÏuereosuino decet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obfunt

^uia iüosfepitrdnt, «tpunici mali grana,quiedam quo niamgingiuM exedunt.Conuenit ergo à prioribui ab-ftintrf,cr tenuibw r(idjciwn,nHc«ni rdmrntjs qwod i»* teriacet educere. Gingiuat er dentes confirmât ftiliti-cttwixcctiMKcMmpipcrcinorccontrntiwn, er prater id cdput ctittm purgdt 4 pitMtt4. Rdriorem ctiam ufum 4g4rici aut ebuli gemtiiuiMi in uere non nbborrucrin», ciwncdpnt dKt uentriculus ddeö in/innd funtautaer tdin prduiw, ttt necefjario caput cruda pituita rcplea-tnr. Oportet dKtem rarifsiinè hocfacere, er çxquifi- , hfsimè,o“4 purgatione exiguo, denfo er optima alimentouti. Qttod fileuioribus per interMdlIdMen-tricuIiMncr cdpntpurgdrclibcdt, idcrjmd lentifcina. cttnt rofa fitbaàa tuto facere licebit. Memineris etiant capiti zrbis qult;e in eo funt, cubiculam ficcum admo~ dum er tonperdriwn conuenire, pr4tt«n «cro in fe-rico Hclgofsipio non plunnnd.

Vejicdm er rene j jic tueberis, uticafeo rt Pifcibt« c4ncrortMn^;gencribtE,tM)n qu£duraucl moUi tefta iïitegHntKr,c4Kf4ï. Alnuwi lenem bdbfdï, Auenzoar cnimcxiftimauitbac uia pojjc uniuerfiMn corpitt in-columeferuari.Qute incidunt er renes expurgdnt 4c-commoddtdfMntjUt ctppares faliti, cum multo oleo pdwco^ aceto. Acetum oculw er nernis obeß fi pluf-quditt decet eo utdrii, fed er rug.-ts accelcrat er canos: Mt contrdoleHinJdc,rael, o/fundunt oculii caliginetn erp«

crp£ ^U£ ex eo gcnere, lens, lailitcd, braßictti utXilocloes Cardamoinuin'ac foniculus iuuMt^ nuclei oßium, ceraforum , purgant renes er ueß-eam,ut radix lapathi, quam coilain cum oleo uel iure edere oportet. i^tudantur apices et' tegnti' nateftarumcochlearuinereicadie. In uniuerfumex^ purgatos oportet feruare renes ac ctiam ueßicain. Adeo utin ufum tranfeant gennina faxijragia:, ri' dices gramtnts, Umutiif mali, fuccus carduorum, etiam gennina cum fummaradiceeßtareßolco. Summa ni in fine meiendi exprimere comprejßa utexpur get perjeéle ueßca. Renes non tegere , nißi lineis. Rxiftimant columborum pullos plurimum bis mem-bris prodejße natura: proprietate , feu quod purgent er conßrment. ouiUum quoque lac. Atque in huiußmodi cura uriiuts nonnunquam obferuare oportet, nam in ueftca calculus non fcnfim fed maiori ex parte ßmul gignitur, Lachrimam ctiant, terebinthi deuorare ( purgat enim membra bdc amp;nbsp;aluum , ex intcjlina à doloribus tuta reddit ) bo-num eR. Sed lentifei aliquid , mentaqiic odorat.e adijeere conuenit. Ui uniuerfum rxererre fe oportet, ne coeat,eä' crudi/ates uitare ne materia dus generetur. Vt Ramex non infi’ftet, colligct uitta fu-periora inquinum,à flatnofis contento jfiritu, ponderum eleuatione caueat. C£terum non rädern eil ralio temporum e^ attatis, fufßcicnt enim,

îjifc i cjUädrageßmo ad fcxdgeßmum (tnitioft, ab ea ucrà rtd fe[gt;tuagefmum frtélioncs adhibere oportet , çr Icuibus Mti deambulationibus, atque oinnw nutriunt minufrc, qute non nutriunt abdicare, Mt ctùj» ttcnms ufum ,ftudid omnw laboriofa lon-geqûe ntrfgw c«rdj. Sncpc contentuf ßs otM unico, çr pdtic meüifqûe ntodico, abdices ctiam quteque contumatia concoôtu ßint,diutiufqüe fimno indul-gebif. A feptUdgeßmo ctidin dd oiluageßmum uf-que deambulationem ntinwfrc, loco earum friélio-»u'bKS zr leni equitatione in dfturonc aut mùla ex-erccbcriîjàdUmcti ne mwltuwcrurtt diuaricet, Ctt-fctculo calidiore ewb^btî , Gquot; ih plummco kilo di -fctmhere liccbit. St dente s deßnt aut inualidi ßnt, fcrculis uteris. Pdter meut à quinquageßmoßexto diino dd feptndgejîmunt uixitßne uRo dente. Idco-busHcbriCHS bdc in «rbe f£nus exercens ,etiain per tnnitd incomraodd quibiis miferd iUa gens afßigi ßo-let, d trigeßmo dnno dd o^MdgcJiinuni abßque ullo dente peruenit, g udhuc uiuit, fatis robußus. De dlijs etidm audiui qui ad extremam feneiSdin perne., nerc,nec ßraudi fuit caruiffe déntibus. Exijlimo quoi plus utilitatis in cura uidus repojitnjn fuerit bis qitdnt iaduTie in dcntitim deßäu. Priffertiin quod qui ex totodenttbns curent ,etiam cruildî pdnis op.-timè atlcrunt,quûd in pdtrc ineo fepins obferuaui.

Qui imbecittes häbet dentes uut non è regione inuiceii poßtos deteriori conditione ßint, prtecipuè ß in iüo^ rum ußt conßdMt. vbi diuturnitati uit£ reólè proßgt;( xeris,illudießimaredebes, noneffepofl mortem tndf tum uüum, atque id tribus rationibus canuincerefacH timuin erit: prima, quodß non es, nuUuin paticrisntil lum,ßßtturus es, multo uerißmilius eß ut fperare bü tta debeas, ijuam utinala timere. Deinde (juod nemi’tf inßrior ßtturus ßs,nam qui iam mortui ßtnt pari labi rant calamitate, ut illis non debeas inuidcre, qui HÖH' ßiimnatißtnt,nec illis conuenit qui nondum funtut inuideas,prcfentibus cumcr iUi omnino ßntmoritu^ ri, non potes aliud inuidere quam mortem ipßam: fi bona eß, iam tu adeptus cs,ß mala,earn iam cuaßfib At dices, fcio omîtes pari conditione fiituros,ßedcur tarnen non ego ut ßydus aliquod perpctuo manfurus fitmlo ßultacogitatiol Curnonm£res quoniamü' Deus nonßs ? non ne fatis eil quad nemini cogaris inuidere? quod nemo te ipfo beatiorßt ? quodnil itt-tl* patieris, aut omnino pati poter is? atquehoc ß pefsi-ma conditio natura ßt. at ß non peßiinacy-tubcne uixeris etiam fperare potes optimam er fempiternänt uitam. Rurßts tarn inßlix eß conditio huius uitte no-firte, ut melius ßt no eßße quam eßc.Sanile tibi iuro 0-tlauianeCufane,ßquis Deusamortemihi optionent det an uelim redire in uterum mulieris, atque iteruM ttaßci optima conditione(non dico regia,nam illam in-ftelicißsiiiiain

injrd fjjc o)lfndlt;i»n,felt;J PbcIwJcnpï Ptolc-mei dut Uippocratis, quos Jmos bomutcj uerè fdicijU mos fuifje exiftimo .tutmcy dd fummam fencdutan pcrMcnrrHnt, zy mdximd intrdnquillitdte uixere, CT fdpiciU wjn prlt;ecipU(tm funt confecuti, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atdte zj

poßrrw feculis gloridm r^rdm, nc c defuerunt necefjd-rw,qMitictwin«iiicor!«n dMos filios dfjkiffc certum fft, itn alteridcfutriiU non c/l compcrfum, qu£ fcptê condittones cutn «irtutc non folttm dbfolntdin félicita, tem,fedetidm omnium ddiHdm ncccfjdriorum nuwe-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;runt expient) non rcccpturnin. At uide in tot feculis,

' tuiwtoSjquitmiirduuumpt/ïfortcdi/lribuuntMr uit£ incuruMi (tlteruintneiderc. Njtw/i per alioruw uit4S difcurreSjOmncs bis duobus inferiores inuenies. De re gibus enimres adfuum locuin rclegubiturtnuncptis

, fuerit (tdinoncre , illos oinnes ejjc pUnc infilicißi-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mos. At de ppientibus nunc dicendü. Arijloteles mor-

I tuuseftexuljCrnonddmodumJcneXjmuItusq; prrjc-cutioncs innu)nerasq;moïcsltA$pu(JusrJl. Pluto ucra ppientid C£(ruit,tuin etidmfilijs.Socrdtcs ddmndtus,o-bijt in cure ere, jilios ntcndtcos relitjuit,ipfc uo'if ppi-entilt;£cxpfrs,puuperrirait5,uttuTO pcrpctuis ciwn dijfi. cultettib.cgit. Ciceroni ex omnibus qutCdd félicitaient ß)C(Sant,prxtcr gioriam er diuitias, ac unicum jîlium i ^uocaruiffe præ/litijfet,nibilfuit. Part fermé condi-

multo minus fplmdidu opibus,poténtiii,glorilt;itiiitt pr£fenti,tum upud poßeros-VirgiUum infelicem glo-riii tUd,ut itd dicum^inuni excepta fuiße conflat.üoti ttus parifortuna:Ouidius plané infj:lix,c£tcri poeti paupemmi,aut prima iuuenta extmfii funt,omnese-tiam fermé orbi et infames. Galcnus,Plini] utriqueef orbi zr baud long£ui. falfo enim de Galeni uit£ loif gitiidinc illa referuntur. Pliniorum ctiam unus pr£-ter kumaniores literas nihil fciuif.altn'u quis nifigrä-maticupuriTinter fapientes nuinerare audcatl Quiii-tilianum infelicem fua ipfa uox,duobus fublatisßliß quos folos habuit,teßatur.Reliquorum rhetoru etgra maticoru turba mtfera de felicitate no contendet. Pht-tarchus à duobus tertius cjßepoffet,ßli0s cnim habuit, fenex uixit, uxore egregia ornatus, gratia principe atquediuitifs: fapientia tarnen uera Cf gloria apud poßeros tills longé inferior. Reliqua philofopha^ rum turba aut orbitate infelix, aut paupertate gra-uis,ucl uitjc breuitate futilis, autßultiti£ potius qiiaiK fapienti£opinione infamis, à felicitate proculabeß: nam de Seneca iam fatis diäumcß, cr fidiélumnon eßet, nemo adhuefortem fuam illi inuideret, quando^ quidem improbus uixeiit, nbsp;nbsp;diu in fummo metu, ad

extremum uita ex fortuiiis omnibus ßmul fpoliatm ßt. Orbum etiam mortuum fuiffc conßat,quamuis C!quot; nefeio, unde quidam fratres, ex fratrum filios tanqua ab eo geniios iHi tribuerintfCoßat ex Tacito,pojiulaf-

Je (wprfHto montfnto uit£ tabulas, «t ainicos hiredcs injlitHcret, quodji jilij dffMjJènt,neqi anticos bicre des injlituerc oportcl,lt;tt,ncc Tucituin qui uxoris zy conui U4rMtn inrminit udrô minutiin, ßlioru ùm ncccfjario'^' ruin decuic,mentionc omtutio non jrcifjè,fed bxc oiuù Uinwj qM«e extrd propoptum fwnt, qnod propojiterji.-mns potins projèqnnninr, nonfnfeipiendnind morte wilnHippocrntis conditionem wt in uitanircdeam, im rcraeritô etuf offeratur, dixi. Nd Ji/wfcipcrr deben, cnin4morte leqnn pnt bon.( mnlis, qnin nibilhoruiw (td/itjOportet ut fl iure fwfcipcrc debeo ,boiw pluru ueî iiuioM ejjè qn.(in mnifcnt non itn fj}c,fod Htppoa'4-ti plnrn ej mstorn malj-luitfe qium bondjiinnc ojlcn^ d4m.Princip!o quidem nb eo momento in qno conceptus fjl,ufque itdunnum qudrtuindeciinuin,nilfcrc ni /i nwli pdjfus e/l. iutuit in utero fjcde ut uermis,n.itus cuin lubore.ob id infantes, ubi primuin nati cr plis i resctùinpojlper diesjicntob doJorem,quc)n njfccn-do, umbilicuin uîligundo, injblttumq; lucemfcrcndp frigusqj toUcrant. Inde inter fordes propriumqj/der-cus uriiwm educutur^eoric quu: putttur nibil nifi ße du fignificare potejl. Vnde plura admouent nutrices ’ quibusirritentjquuleuentilliusmolejlium. Trjditur pojl modutn fijlidiops mugijlriSjUnpuUtjobiurgutur, nullit ejl miferior uitd. Effugit pueritium, euujtt mi-n.« pr^ceptoris. Uic iuin nouus lubor cjl ineboun-’dus, Nnnquid pntjs Hippoerntem ad tutum perue-

nifjc ftipientit(nt,(iuin rcuolucrit ominlt;t,uel faltcnt pf tiora uolumina antiquorum i non folum in mediciM, fed Geometria philofophiaq; fuorum temporui oflcn~ ditftudiaiUiusin MathematicisTetragonifmus fuiif, in philofophia ratio,exortus fyderum nbsp;nbsp;natur a:,tcr^

raruin, aquartiin, ucntoru, tcinporumq; adeô exadâ, ut cam nec tot florcntibut feculii poil quifquâ aquate potucrit.SuccedutEpidemiorulibri, qui docent ^u.uf tum in artis operibuf infudaucrit. Quid ergo i nonne magnam partein Gr^cite atq^ßnitnnarum barbarica-rum rcgionum peragrauitiAt fludiorum caufaî jiudu^ fané quid aliud funtquam /ßontanei laborcs ,laborcs ergoifed gloria caufal Si prafentis ? breuis :ßfiitural quam incerta,quam periculofa ? quam inanis i QuMi paru abfiiit quin illiusfcripta omnia intericrint i Eiiß Philadelphus Ptolemeus fuperueniffct, ncfcio quoti pars uoluminum Hippocratis iam fuperejßt lEtßt,it tot fuccefßribus ucllicati, rcieili in Cafariano incett' dio plenc aboliti funt.Sed nil horum eucnerit l quis po tuitfacere ut in tarn raro euentu tàmfecuru/S eßetftäm bene jferarcti fedfae ut fferaret ? ß nil à morte fuper-eilfqiiid ad illu hacgloriaiß fupereß i quota pars quodfupercfllAt latus interim ac jße uixit^ßt fané O' laboriofus,zyanceps üquot; multiscum molcliijsf Qn'^ durius quam atgris infcruire,Plcbcis bumilc,Principi' bus adeo laboriofum çy molcflum er psriculofum, uix quifquam ex bis qui afidué infn-uiut,ad fcneflM peruettirt

peruenirepoßit,dliosdumferuiunt tedeat uitæ. HiCc ego omnid expertia duß(gi,etidm ut Ucertit [ölet cau^ d(treliäd,omnidhumdn4dura,omnts [eruituf mole-fid/ed hdc ip[d nihil duriiK,nihil molcjiius excogitdri potejl,[cd Ptoletneiif itgrif nonferuiuit.Cittpties uigi-buitjpernoiHduit utfyderd contempldretur, qudntui labor in concorddndis his qu£ decretis [uii repugna-re uidebanturfquantd molc/lid in toüendis erroribia Î Qndlisdngorin excogitdndtstot,tdmq;[ubtilibuira-tionibuifquantd curd in totminutijs[upputdnd^siDc-ni^; cfuie dnxietdi,ne «no déficiente totui Idbor in irri tum decideret.Atqi h£c omnid inanis cuiufddm gloria fludio. Ciuidfi uitd in medio curfu dliqud[ors,ut mul-tisclardcondntibuf,dbrupi[[etQMis Dci«iÖiwn hoc metu libcTducrdt ? aut quii dliuf à Deo ilium liberare potuit^Atpotuit.exdftris enim hoc dignouerdtifed lt;jUK [extercium depondtfub ed fide dtq; pron«)? »s J Ve rum bicc reîiti^uo.-qutend»» interim uobiptates {[lon-wtit uitte Moluptt« eit malum no [entire: dt dolor ac cru cidtusuniusdieimultorum dunorum uoluptdtemhu-iuficmodiiequdrepofiùnt.îiihiltdm incertiwn quit» bonorui» diuturnitoi,nihil tim certum quim muU no nifi [ero ey mugno negotio pofie amoueri.QU'^ ptMejlinfilijs,quof multi menfes e:^' unni ddnt,unà, noxdufirttsi nondufirdt,mi[eri,improbi uel cotuma cesef[epof[unt,quicquid horum contigerit,molelli£ ut [int potius quim uoluptuti necefic eft.Ergo necefi-

fifîfcfcbmjn'tt in uitânvftra telcrabilid facit,non ut uî urrr ob iüa defy der are pofsintus. At uide modo i^uaUt pducif:nt,futuriq;fintilippoo-atcsaut PtolcmciiA^ bus orbus moritur, alius nondum cxaôfa iuucnta,lt;jui-dâ ctid in pueritia : alius uidlit mendicat, alius animi . perturbationibus detinctur, alium dctinctfcruitus,a' lium exagitSt Utes, alius eft imperitus, altus ab ininii-eis, à prineipeue uexatur:tot funt modi percundi,uni' ca eß nia aréfa, obliqua, ardua ut pene inaccefsibilil ad ficlicitatc.fcd fac ut omnia benè ceddt, eflq; ipfe nio ricndimetus,certaexpe£latio,ineertatcporisdtlatio, ' ' ut in ntometa fingula mori nos neccife ft. Prafertint f inimicis non careas feu iCgrotes, feu peftis diuage-ft!r,aut eaelu corrufeet, aut ancillâ dubia fdei habeas, fexcétaq; taliat Ç^uis emm à te)ra‘motu,a cafu tcgul/e, rt lapidis incerto tdiu,à canis rabtdi incurfu,ab equi ci 1 fu tutus efe poteftî^epos ex forore PÔtifeis huius oc-ctfus ef,dum mingesetab uno cui crat incognitus,cun iuraffetè eatipona exiens ebrius occifurum quempri mum cafus obtuliffet. Suecedit fenedla plena malo-rum omnibus,plerifque ctiam plena miferiarum. An ptlistihi iure uideor non rcccpturus conditionenire vafeen di t an alia cr cxpcdtas,ut dicam, molefias af f Ilium t contumaciam ftmiliarium, perfdiam clicn turn t pucrorum ex ancillarum ttediafaftidia,fteda mi ' ti'fteria. Vt fqui lraâantquæedisconfydcres,fa tnc potius fs penturus. An non ancilla: cr pucri exonérant

px»iifr4Ht dluum, pediculos è capite toSuttf, inde ilia fis mj«ibwj qu£ comedis tanguat zf attrclldtit ? fd dehisdlus, Ç^uis ergo nifi infanidtJpontc in hdnc uitditt fit rediturus ? Aut cur miramur Htegefidin prjtionefdcundd potuifiè Aegyptios dd mortem/fiait tè dfcifccnddm iinpeUere Iguando nudd ordtionc per fpicuumfitopiimèfehdbere qui idmuitdfunciifuntf At dices nihilomiiiiis uiucre hoc iucunduin cft, /fieéld re ccelu,/yderd,terrds,mdrid,fiuinind montes, tot pul^ chrd,tdlè orndtUjtot drtiii c/fcâus,fcnfus oës obleéld~ re./cd tdinè qudndo fine impofiturus eslnônne dd edde perpétua redisi bisedde/fieëtdffèfdtietds efic, millies ui difti Ztr ddhue uidcre dc/yderds ? fexdgintd fuut çtr dd fummu cëtu per qult;£ quotidie reuolueris,nec piget dd eddë femperreuerti ifingulis diebuffitrgere,uc)les in duere, ccelumfolemque dc fyderd intueri, forum inui fere, prdndere,cocndrc,ludere, difceptdre, numcidre, rdtioncs exigere, tótdon ue/les exuere dc leclo fe con derf, iiicfTtum lucis futur £ zx de multis dnxium, fed etfi h£c omnid dijfiutduerimusfuppofito dnim£ in tcritu, ob id ne dbijeere ffiem nos decet immortdlitd^ tis animorum l certè non, ndin ego quid dlids te/ldtut fuin,huiufeeimmortdlitdtisfdtiscertiisfum. Quid hd. bes quod mihi obijcids in hoc mdximum dtque pr£ci puuinl Quad nemo unqudmreuerfusfitdd nos ex tdiitd raortuorMin mu'titudine l quad uidedmus hommes fenfim dugeri, deinde uerfus feneëiam rurfus

qui natißint ante pubertatem pcrirët,nemo co- ' gitaret nedum dubitaret,quäto minus änderet pronnu ' tiare animos noßros efße immortales,quod etß adueti' tu ad iuuentutein multa egregiaßiperaddantur,netniquot; ni tarne dubium eße poteSi ha:c non huiufmodi eße,tii digna ftnt immortalitate inßnitaq^ natura,qua cu int-mortalitateneceß^irio coniungitur. Qitodßquiddiui num eße contends,ut eße mentem confiât,at inam feedere nobis integrisßepius,palam cfi. Demum qnöd uideamus ea qu£ ßint immortalia alterius eße generic, corpora quidem immenfa imo er incertum illoruinß-nem ac perpetuo tequaliq^ motu ßemparagitata,^!^!' tus autanßecretos ab omni corporea mole. At homing pußlloquidexhisßmtletßedpotius alioru animaliuw natura,moribtis atq^firtuna-Ego tamenrurfus ßanilc iuro in mcagnoßcere animi immortalitatan,femperqi eße agnoßco,ncc nuc quaß firtuito : ßcd ß quis inoduM (I me requirat non fatis dixerim,nec docere poßim.Ve rum iüud pr£claris uiris per/ßeffum paritcrfidße cxi fiimo: Arifioteli dico Theophrafio,Thcmifiio,Alexlt;t» dro, Auerroi, Auiccniite, Ptolcmcoq;. Hippocrate)» eoußq;, multo)ninus Galcnum perueniße non puto, ut ' clarius diuinis intentum Platonem. cßnainobremßufii j catusfumßtepiuf,eum qui in nobis efi immortalis,Deit intcllcétu eße adcptum,quod non niß pofi magna me» tis perfiiiionem hoc ßentire cotingat : na)n in his adeo nbsp;nbsp;।

wenti noftræ unitur.ut nos itnuin cwm illo effe fentid-mtisMnc ergo blt;tud ubontmits exiflimantes nos femi-per fJJfjinimortttlisq; naturiC. Qu,4 in opiiùonc ctiam nobijcwm conjcntit Alexuiider, dubiusq; ob id Pbilojô ^bijcrtno.Sfdp (tiicniwnDcum in nos immigrdrc non contingrftjUt iiîius uiæfiingdntur, (ongioron »ilt;lt;w bit iits confilij nbsp;nbsp;dßicriorcm dij])Ktdhonem inire oporte

bit.Cogonnr^ Herd pd non uerißmilior(t,certiord fed obffMriorddicfTf.Etcniin cuiq;fMlèlùeritperfudde-re,mentent no/lrdm luniine diwino confßerßim, non Deo coniunâam,[entire per illud immortdlitdtem in eo,q«od recepit no iUud fed ipfd, no in ilJd [ed in ipfo, «tnibiloferiusipfdmortdlitlt;ttifMi£relinqMdt«r,cr lit me ipftwn citmcdfits ddwenerit undede/lwxit denuofe recipidt.dtq; bic modus eft)ùcat£ immortdlitdtis : q«5 nemo reßttare dufus eß. Sed ditior qult;eddm ejl clt;tuid,li cet Mtdixi,dbftr«fd mdgis : ndin cum animus ipfc eo perucnerit,utfcmetipfum colligat,tune [eipfum agno-[citcr[ubßantiitm[udmmortali uinculo Iibcrdtd,non 1 dlijs rebus tune incumbenton fedfibijpp. Plurd etwrn 1 contingunt,cr in difcejßu çr paru diite difeeßum, tum \ noftrum tum dmicorum qui pure fdnftecj; uixerut,dut 1 omnino impiè,per qu£ dignofeimtts nos Dtjs curz 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eßc.Et qudnqudmbæc curd Deorum de nobis, quf ut

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;euidensejljitd nonfdtis firmum immortdlitdtis dnimi

illarum tdiimos arbitremur ,plurague ex eis tld tempus, erin efcuin nobts educemtts ,)lgt;an turnen pn-bet fupcrflitis animi. Et luß Stoicorum opinio exi-tivm non inucnirct ( exisiimant enim hi anùnus no-ib'us non prorßus c(Jc immortdles,fed tuinen diu i tnorte fupereße ) his ou£ apparent de mortuis,qu£-tjucuulgo dicutur injgiscongrueret,ßmul ex lt;^nor-taia qu£qüe, tjU£ ad immortalitatem ac infirmity-tem nuincri aniinarum fcqui uidentur,effugeret. IM-ejue er aliquos ad nos reuerfos ßiijjc à multis re-ccptuin ejl. Etliberarinon augeri mentent palam j eß : cx hoe qiwd paucioribtis cibis ac potibiis da-rioreuadit. Etßquis Solern ß)lum inter nebulasße-^iaßßct, Solis puïchritudincm atque diuinum fui.-gur non poffet deprchcndere,ncc tomen ob id quin pulcherrnnusßt Sol CT fülgentißimus diuinutq;,ne-garedebemus. Apparent etiain non ß)lum inpueris, fed infantibus,etß nonmeatisatq; linmortalitatis ueßi gid,faltc!n natur£ ab omnibus alijs animalibus aliéna atq; altioris.Audiebam matrem meam dicentem,quod cum quadrimus effem, circumducererque in porti-cuquadamdepiSlafneminiautanilliuser loci erß-giirarum, non tarnen ear um qu£ dixerim)reffionflt;i plura me dediffc,de qutbus omnes qui circumjlabant, non folum admirarcntur,fedßuperent. î^unquid ergo h£c ab equo tiel elephante, aut cane ucl ßmii, rtiamfi loquantur, audiri aut expeéiari poterunt!

Qniiwttaitt turdos,picM,pßttlt;icos loqui didicijjc ,f£-i plus omiifs uidcre poturrunt, quæ ex tpps propop-. to uocfiw uccommodrfre didicerit ,ncmo uidifjè glo-r mri potcü. Et tumen non ntiniM dut certeparum minus ingeniofu eft nuturu boruw (juum cunum, ele^ pbuntorum uutpmwrum. Mrntein ergo in nobis di-«inum efje confiât : quæ ctp dbfiedere uitieutur,po-tius conquiefiitcjudmabfccddt. Sienimabfiederet, niuximè in jónino «bfeederet f propè mortem defti-tucreti dt bis temporibus non folum femper dbeâ, (ed nonnunciuum quædum udmtrundd uidet ex oflen-dit. Num bomo uxiomutum nunqucon obliuifcitur, i^on ergo exercctur fine cogitattone,cogitatto uu-fott nobis Jemper ex conpjp)infft,nemo mentiso-pus in cogitdtione fhiürd defiidn-duit, non ergo mens recelât intérim,fed conejuieuit. Fidere igi-tur debemus nos juperfùturos ,tdmet(i tjudltter id/u-•turum pt, folum ex reiigione condifcerc licedt. Quod P itu eft, non bæc uitit,inlt;tmors,frdcontri môrs bifc ilîu uitu uppcUundu crit,fucccditmodoex-dmeiijUninmorteptdolor? Dicebut Diogenes Cÿ* nicus, Mors muU non eft, qux cum uduencrit non fentitur. Sed bic cuuillutioncs purum me mouent,il-lud potius mdgnij-dcio, quod cum Scipio Pompei) forer ud orum Apicæ inuitus uppulijjet, unde feiret fe inmunus boftium urnturum,glitdio fetruns/odit. Qumntibus «utem bo^ibus ubt num eßetlmpcri-to)-?

cldrauit. Cato Vticenfîs cumobligdtumelJètuulnuit quad ßbi intulerdt,mdnibu! düdcerduit ipfuntjidnquot; tjudmexiguum eßetfeinterficiffèfemel, c^uiddeeitti ßtia qu£fe dccen/is cdrbonibus fuffocduit. Vnde iOK^ Mdrtidlis elegdns diélum: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Et fubtrdiid fibi qunereret drina dolor : l^oiidum fcitK dit mortem nonpo/fe negdri :

Crediderdm hoe uos idm doeuiffe pdtrem. Dixit,zy drdentes duido bibit orefduiüdf.

Qttdnqudnt de hoe fdtii dubitem,eum tdin eldri ex-rmpli inter tot minus ddmtrdndd, nbsp;nbsp;ubi toties pdtris

tins meminit,Seneed mentionem nuUdmfdeidt. Sedfà tuds ut libet,multos uidi pucros dtef; famines,qui dunt morerentur bene fe habere dieerent, nee ibi fußiiti» ; erdt utfingerent, uelut edoéli itd loquerentur : multo minus ne philofophite operam dedijjènt. Et md“ ius cft,crd Cieeronis £tdte dd heee noilrd tepord per-feuerduit:Indemulieresdeeertdnt,qu£ nam inmariti funere feeum urdtur : cr triais dbit non qu£ periturd eft,fed eui perire non lieuit. Itaq^ etfi non ignoremfd-tdlemihieffe,eumde morte feripfero,exfomnio iSa redeundumq; dd eulmcn domumq; ruRieam, unde li-bros de morte ob id etidm dboleui,quos fertbere eaepe

•LIB-ER’II. ’ xj7 fdin,tfuidtdmen lt;juid cx illd dontomihi decerndtur, non inteEigo,^' quodcunq; ftdtutum eft,uel me uolen te cxpleri poituldt,cr ut publice utilitdti fatiffdcidm, tjuede morte fentio bic dperire inllitui. Hrffcef erÿi won (ÿi£cunc^y trid tempord,unu in guo dd interitum tenditur,fecudum in tjuo fenfus deficit, tertium in guo dnimd efiïdtur:dtg- ed tempord brcuidfunt,dut longd, coniunitd dut difiun{ld,ut pro rdtione morbi dc cete~ rorumeuenireconfueuit,ddeóut etidm in his,gutbut uno iéiu ceruix prefcinditur,hec omnta effiudnt.ndm dit ceruix prefcinditur,cdufd mortis fuperuenit, pre-cifd dmittitur fenfu! : fenfu dmijfio firmè ftdtim,fed non omnino fubito moritur homo,ndm (y' dligudndiu cor pdlpitdt. IdW ergo fenfu dmifio dolorem nuÜitfiei ri pofiè bdud obfcurum eft,efl enim dolor fenfus dffè-äus:in ipfd igitur morte dolor nullus, Deprehenddi etidm iÜud rdtione dtq; expérimenta. Experimento, f(«od nulïiw dwm efiidt dnimdm,contorquetur,fed md-net immobilis, etiamfi diu dnted fe torferit, Rdtione, quod qui in fomnum fetransfirunt,nihil prorfus fen^ tiunt necdnimdduertunt, qudnquamiüis fenfus folum fopidtur,non dutem iiiterierit.At uero du fenfus dinit^ titur,figt;emdliqudin(cllatitemmortis tempore diutur-nior hec mord)iioioris multi prlt;t/irunt,plurimi enim diufetorquent. Quód finonmaior effet dolor qudm in fomiio,qiidm in atiimi dcfèólionibus illis, qwds olim pdjfus fiim,in altera quidem nihilfcntiremus,in alterd etidm,

iiS '5 î I JVI O R- T E etittin,utretuli,uoluptate)n. Exijîiino iiKtë procjufif rationc h£c cotingere. n^n ß exfoluxtur fcnfm anintfi cr uitalis cdlarii deß£lu,uolupt4tem potitu quant dif hrein fentiri exiflimandu eft:ßti dolore aliquo aut fuf Jocatione,ut injlrangulatis afciticis cruciatibU'Sq; noit fine doloreßeri ex folutionemarbitramur. Kurfui M prima parte,qua ad hac fenfm amifiionë tenditur,qu£ proculdubio alijs longior eß,magnä ßcntire perturba- nbsp;nbsp;j

tionëomnes fatentur:fecedenteßenßu,oppugnatis arci , bui.Ob id pro morbortiratione ra fuccedit.In fangui nii enimcrhumorum immodicii euacuationibut, pri tnum quidem quictè res agitur: pofiubi eó pe:-uëtui«t ut deficerc cogatur,fi no celerßiccedat efßuxio atq; ue bemens,diu torquentur perturbatione quadä,qu£ ejl omni dolore deterior:ut etiä ipfi Senec£ contigit, dunt ' iujßu IJeronis ßeniles uenat incidifßet. At ß flatim cjßtt- j at)latim cefjat. Ob id fues modo rctinendo, modo fait- ' guinëfluerefinendo,magno cruciatuacmiferabilimo nbsp;(

dici queßus gratia apud nos occidut. Qui ergo laqueo jirangulantur,crudeliß’mepereut.Ob tdleges oppoß tum eius quod facere debuerant ßatuerut: fcilicet atro •Cem mortë et minus horrendä,cum pr^ejlitijßet horren da,cr minus atrocë in t^un exiguo fcelere conßituere. Quibus uero ceruix uno iëlu amputatur,partim Jlrait gulatione,partim fanguinis effluxu moriutur : atq^ ob id non line cruciatu ejl er ill-t, fed minore quam in hii qutfußfocantur laqueo, celeriusqi abfoluitur, liidido

f/l,morton exfuffbcationc dcerbißimS eUc,conuuIßa ’ nes O' contorßones qWiC tÖM dccidut,o' nbsp;nbsp;nbsp;rcßrebdt

duo Pdtricijfratres ex Cdfdtis,lt;}ui jmbo ex fuffocatio-nefaéld ob morbu peculurë,lt;juâuis feiies fjjrnt, inte~ ricrKiit.QMi ueró ad decrcpitS xtittcm perweniMt, hix • ullu dolorem fentiÜt.ndm in mortts bord pdrëfubewnt condition?,du fenfum umittut qui iä in eis perfc be bes eft,leuiiis dfficiütur.antea Mero quod eft primu têpi«,. f xpcrimcntK docet pdrÜ eos afficiiaut igiturßne dofo re obeut,dut per qwdm exigKo. Atp in morte dolor no eß,ne g; ante mdgni«,nec poß hUus eJI, ant ejj? po-tejl,inortë timere omnino fupcrudcKU ep. Qnntffi'n’i magna Ù morte folittid propoptafuntiKelutfomniu i£-Ind lojdpbdt,gMod a Dara jfccno bis Hcrbis propemo-ditrecitatnnVidiracadpratnra ampin dedu{lu,ßori bus drcoris de bene olentibus ornatitrabi arbores om-nis generis erät fuis Jr«ftibus,ct guide magna ex parte raibiincognitis onH/lx.Earit quoq;ßlidfudui dgitata aurdjdKlcè quendà Jb n « reddebant.totiwq; loct« rainlt; in modttflagrabat odoribus ßiduißimis. Ibi Jedes auro geramisej; nitcbâtjeâi qtiog; precioßßimis ornaractis dijpopti: limpidij?imi(]; aquarie riwuli dulci fufurro de raulcfbat aniratî. Ajjîeélus ueró tpfc aquaruiucundipi mKS,in quaru irao lapiHt uarij coloris rrpdgcbant.Prr htec locd tä amcena, ad ciuitate logé amocniorera duftt fumiis'.itammuri ex auro erant,gcmisq; rutilantibiw, quarum maxima pars mibi iiicognira erat. ipja »ro*

, bis propugtutcula lt;iltißitnä,i fumnto auté/^lendidißi' , nid lux earn totam iUuibrabat. In ea exercitus folum af , leRcs babitibant^ueüibus ornatißiinK induti : nouäi« , fymphonidin ßMuißimdmq; cdncntes, cuius ßtiiiilcrtt y mortdlium nuüus uitgud dudiuit. At dices, fomnid mr rdsffdteor,fed htcc fomnid turnen longé minorem filid tdtan déclarant,qudin qua: bonis tiiris a morte profu fita fit. Dices unde fcisi c^uid quidam optimi uiri pau lo antequâ obirent,hic maiora uidiffcfe affïrmabdiit : nec illos quibus tant parum uit£ fupererat, commenta tdlia confingere uertfimileßit. Bdttio quoq; ipfdfud-det,incompardbiles ejfc deliciasfiitura: uita his, quJf in hdc uel cogitatione affequi licet : quod etiä in infoiti vijs,?^ euideiüius in eäafi deprehcndimus,ddeö ut wf liusfit negare nos talium poffèefiè participes, autfifi temurmulto fuauiora,pulchriora,}naiordqi dc )jgt;lcn-diora exiüimarc. Stultu cnim cft arbitrari cam lucent propter quam hlt;ec illtiürdntur,eam uoluptatcm prop ter quam bate uoluptate perfunduntur,paria cfic Mt pdulo maiord. Aut igitur totam habere conucnit eatn filicitdtem,dut nullam. ^.ieditare ergo fummo amino fempiternam quietc,uitam fecurä,lucein clarißiinain, focietatem iucundißimdm,fapientiam foccudißimanb quodq; omnibus maius cft,z^ cximium amorem, acter num et immenfum Dei. Tot amplas regiones,tot Jplcn-diddfydcrd,tot pulchra decora qua: uidere contin-got, iam pocniteat ad mortem interpofitx mor^f,

(t À f dm grdtiofd ac iucuda uita intcrpcRf t. Tdlw me rt tercwolwfnjjfdcics wt )j quid in mortis mnnorid de ci-bidut(tmdrireliilumßt,dulcefcdt. Quod ftjiftllcrc-mttr(q«od tamrn noißero)hoc errore nihil meliui dut milius elfe poteß,fdllereq; ßc ac faüi, gratum ac com-modumeft. Multos uidimus ex bis ejui uitumfdnUam lt;gunt,mole)li«smortis mordm tulijjè quùm mortem, »tq; bdc in pdrte religio noflra feu continentid moru, feu ftcpromijjôruwi,dpicemfdpientilt; fummu dttigit, utjimulet pnftè er féliciter nos uiucre doceret,zy fit turdm bcdtitudinem plenè explicdret.

Quo fit ttt non pdrum ddmirer bomines hdc £tdtef qui ob tdm breuem uoluptdton, tdm mdgnie, tùm diu-turn£ fèlicitdti,qU(e d morte fperdre potcjl,rcnunciët. Sit qudntuldcunqj fpes exigud,prnnium certè tdin mlt; gnum efi, ut non nifi infitni fit udle dicere tdnto flt;£no-ri. Genuenfes quifænus exercent, uel nulJdfpe fpent emunt ex trigefimu quddrdgefimd, uel dd fummu quin ' qudgcJimd.Sors bæc glori« perpétué fænorifi confi-rdtur, nec miUeßmum dttingit. ddde quod forte ipfum uelduplicdtdmipfdfpes fold reddit, qudndoquiden» boc ipfum fperdre mdiornn quü que dimittis uitid,et folidiorem uoluptdtem dfflrt, uitdmq; producit.Dein de quid dmittis?lMdum,dt qui ludunt, tempus priraum rem pretiofîf imum trrunt, inter fpem çr metum qui mdximi dffeiluifunt in bominibus, diferutidntur, in-fdmesfîuntjfomni idi^urum fdciunt, cr rei uel dmici ■ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ql. fermé

fi mè etidm fnnpcr.No occidami Quantu periculi Jf td agis, O' dum egeris à legibm, ab affinibus eius pcrijt,dedecus,f:eleris cofcientia,mânes te exagitant. îiônne noluijjè preflat,lt;juod non potuifjè utile /uitief non potuifje utile eR,guodficifji pocnitetf Non in de^ iicijs uiuam,non cititis moricris,uoluptatcs ucras pet^ tipies,ßicatas uehcmentius o exaatus,magis laudabf ris,ti)neberis,fufpicierts.Nullum uinum magiscoieW-ptum j O morbos parit,guàm luxuria o deftdia, foenerari nonlicebitiafpicequam beatifintfacnerati)-resiaut quam contemptilleges interdicunt, multi no‘ iunt exercere,etiamß planeßnt Epicarei. Ac nee ri potero,nec decipere.Furtis propoßtagrauiseüplt;* na,atqf äedecus niaxiiniem.Qui decipiunt ß detegaM (iolus,o' infames efficiuntur,o' poenof iratts dominif fapedant. Atnónne melius longe eß laboribus proprijs in tuto uiuere, quam ßelcribus in pertculof Deni^ li nulla fßeßtturi feculi propoßta, tot philofopbi ; Optimum cenfent (imo etiam ipßus uoluptatis laudator Epicurus) fecundum uirtutem uiuerei quod tnalu, quafuria nos exagitatil ?qua amentia nos obcacat! ut malimus nuUo compcndio,imó non leui iailura in pef petuo metu,o' fiuUa Jfe uiuere,quam in perpétua jjif ac ab omni metu fccuri?ni damon aliquis improbus hU ' mams confilijs fe admifceict.

Alittd jiultitiagenus, fed non ut hoe pcrjiitiofuin. Herum potius rifu dignutn, reprebe/idcre cogor. nai» inea

in f0 q«on de prieplt;tr(«tionf ad mortem tibro fcripftt, bomincm in ipfo mortis jgone inducit cwm caeodtma ne dijjèrcntem, enm irtinpenè omnes{enfin dolor ob^ rweritjdtq; ea dicentem ae reßjondente, qut uix Theo logiMnuUinegocio nddiiSus, prndens, pnus^dtcere lt;tq; reßjonderc norit. Atq; ea omnitt meditatn ornrto-tione,((c per KÜtf^ce diuifd, «t comxdiM rcciUntes.dttt infcboliî di/ptttitntcSjpIitnè imitdretnr. Et ne quid tan to dccori drrjjèt,prnntum pictjtw, cr benefaitorum remMnerdtionemer liberalitatis diuinie infîgne inu-ntw,dd fuididiogi rriSdmrfcitdtionem,mfmortdm^ totdrgi«ncntorumdcreß)on)ionMm reuocdt. Pdrun* fdpicnter cr ridicule ß dpwd pbiloppbos, pdrum pie jt dpMdTbeoIogos.lBud etiam abfurdtus,qu()d cuwtdi wirdndd propondt, perfuddere nititwr, cwm tdlid «et probdndd pnt uel ficpponendciidm probdtionibus fa^ pientes,luppoßtn imperiti dq«ie|cKnt,pcrfHdponibt« ncMtrimdmrnn in dwbidm rewocdt, deinde d difficultii te illdm non cxplicdnt.vbi ergo co ncntiwn)it,Mndc re \ gredi pojjè no J^cres,qHdtHor hiec pcrjîccre properd, Ji non anted qnod twam erdt pronidijh.Primum conji-derdjdn cniquam qKicqHdm dolo,ilt;i,dMt neceßitate,ut in foenore eripucris feu detraxeri« ex exißimatione, aut iinpedicris quo winus dliqwd ddeptt« fuerit, id to-tnm dtfl; cum focnore ipfo cumulate illi,fuiiie b/redt-biMre/ritue.Si pdtre)nclt;edc,|ilijs,operd, utilcm cripui JlijpdJce jilios esquot; in/h-«i ({lo$ tnd pccunid iitbebK.De-‘ à inde

inde ad eos qui tibi beneficerut te cÖuerte:iÜosq; bené ficijimutuiidUt officijs, liberdliuf pro conditionetui reinunerd.Si locuples es,partem bonoru ad extinguen da deliéla diuide:Si pauperes funt necefjarij, hjeredef noli ex alieno effe liberaUs.Haredem neceffariwm con jhtues, nifiomninoerga teingratus fitit, autquiiüi fuccedunt pauperes adinodum.cr ille diues. ïniuriü Vmntb.bis rcmitte,qui te non ob fold læferint improbi tatem:nä improbos tanquam Dei bonorum et uirtutS ofores odifjè non folum licet,fed etiam par eü. PrauoS non propter te odiffe iuftitiie pars eß. Adfilios inde, dtq^ doinefticosconuerfiK, eos adconcordidm,adpi tientiam,ad labores,ad uirtutem, ad continètiam, atqs prudentiam,ad educationem ßliorum,cr deßnfioneia infirmioris œtatis atq^ fexus hortaberis,maxime uerà ad ardentem Dei amorem. Prouidebis etiam tu, ut quam melius fieri poßit,illis confultum fit. ïnde conuer fus ad religionem,omnia de morefacito que iuffa funt, curatoqi ut fiant diligenter. De fi/nereac pompa ne fisfolltcitus, licet ubicadauertuumeffeuellisuocein fiituere.Demum ad Deum totus conuerfus,illius immé fitatem,bonitatem,ac beneficia in tecollata recogita, ncc non de bis qu£ aduerfus bonos mores, illiusq- man data admififti,ueniâ pete ac ingemifce:Dicens,fummu bonum,quod tibi libet de mefacito, indignus enim ont nino fum,ut aliquid abs te petam. Verum co animo pa ratusfum, ut erfi mihi liceat uelfanitati rcfiitui, uel

drfênwmpoft obitum gloriam inter mortdles confe-dut inter fyiern perpétuant beatitatem, te aliquo modo offènfo non fm recepturus,atqi h£c non uerbif, fed mente flatuens, ac perpetuo di^um uolens omni alia cura reliUa, totum te trade, cogitatione de beata. Ma,patrKfilijq;,at^ diuini amoris,ex quorum frlici-trfff omnïJWM aliorum, quifequuntur beatorum fpiri-tuum, perpétua exultatio confiât, uerum de hit fatii, quads alia huic negocio necefiària profequamur. Di-îiumefi rnimnon efic metucndam mortem, quod in morte non fit dolor, cr tarnen repentinam,in qua mi-norcm efiè dolorem docuimus, magis formidamui. id fbrfannonabsre, utinretam contraria natura om-nes aberremui.vidi quendamfenio confiäum, qui ad fulmina uehementer expauefcebat,fatebaturq},f'e fei-re mortem non multum abefii,tamë hoc ipfum repente morireßrmldabat, nonminiK, quamquiiuuenei rlJènt.Verum ob tres caufu id cotingere reor. prima, quod repentinamors femperprafensadeffie pofieui-detur,at prafens malum quod imaginamur magis nos torquet. Siciutn pl«rfj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exattonito

morbo,répété hoc pfriculuwi prafens nobis fingimus, O' cww fo mortem,at(^ ideo uehementer terremur,at ƒ) exfluxH dMt mort^ alio longo,primum cu nos fanos decernamus,fanitates etiS exifiimamus. Oportet enint prius in inorbum incidfrc,elt;»gfn, ac din luftdiitoK de jjium interire. Hie piMriitJJ/i’es e/l,prtm(t nc morbo

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î compirf-

com'pi(tw«r, fècundâ, ut correptis in tMo tempare, aliquod jiuxüium profit,uel fx mcdicind,uel tcmporii tnutationc,quemddmodum pepe uidcmta in paßim ui ‘gdntibut morbis,url ex cdfu,uel diuind opc.Et/i etidin nihil profît, fdltcm mors ipfd tdin diu necefîdrio db' efî,qudmdiu morbus protrdhitur. In uiolentioribus dU tem cdfîbus non folum menfîum dildtio zr dierum nos fobtur/cd hordrum momentorum. Vidi qiidiido^ tiddiStos Idqueo potum petere, non tdm quad fîitirent, qudinutuelilloexig'to mometo uitdmprotrdherent, alias ut ucrbd dd populum fdcere liceret. Itd in tdm df duo trdnfîtu nuüdm dildtionem afpernari folët. Histtl tiontbus non folum repcntindin morte mugis timemMS quam lentdm,fcd etidin occultas morbos mugis quant notostquonium dum funifumus, feimus etiu nos funos effe,dtqfîdeo ù notis morbis tutos, ub incognitis non itUjfed uercmur,nc quumuis eos non fentiumus, ub illis tumenfîmiis deprehenfi. Sic etium db exemple fon-tium, fînosfîmusinfontes, quumuisucerbifîimumft mortis genus publicum,non terremur,quiu ubefîihoc periculum ù nobis plurimum exiftimumus. Ituq^ cum mortem repentinum fingulis momentis infture nobis imuginanur,et præfens mulum nos mugis terreut, qud quodproculuut faltan longius^beft,ideorepentinu inoriendigenus mugis nos terret qudm lentu.Quiue-ro per morbi centum genus prope mortem peruenr-runt,non ddeo timcnt,ut quifanifunt inftuntan mortem,turn

en» tuM quid mdgttd pun jenfui perqt, ftm quia fjti-gatimorbo,non tarn optant mortem quamodereui-tdm,refolutis etiam uiribut fieri non poteli,ut fi multu doleantM quidam uehementer timeant, contingit cH fenfiu adhuc uiget,ut de cafatis fratribus.diximui.Pre-tfrelt;lt; c«i» nbsp;nbsp;nbsp;d«« refi:iterint,non putantfcmorituros

cr prtcipue quod uirium lap fis eSl exiguus. Secundd cduft fft quod mors repentina fit fimiidabilis, magis lenta eft tranfitusd uita fimul acfanitate ad intcritum, dt^ idea maior cr periculofior, maioreq^ cum labore de uexatione naturaliter iüum cotingere arbitramur, uelutcumturrimprocul altiorem ldtioremq;,digito difudicamui,tametfi tequalifub angulo ambo biec apr pareant.Natura enim.npta ut fint ieftimat,ignota ue^ ro pleruq- multo maiora,certè maiora femper. Ducit rtiam exemplum ab aólionibus noilris, nàfi gradatim per centum paffia defeendamus, id tutè eôT fecurè agi^ mus,fi per uiginfifimul,agimurpracipites.ldcm often dit jenfis çy iudiciumoeuli:fi in monte admodum excel jo,jed aeliui fedcamiishaud timeniuf,fi in præcipiti loco uel turre longé humiliore mote iÜo, multum tinte mus,uixc^ftantibusgenua jubfiftunt. Idro tfrrifci/w eü mors rcpni»nlt;t. Antiqui etiam pro fipplicio Idfie maicftdtis,ty eorum qui prodere Rempubaioluifiênt, tanquam gruMij^imo ,ftatuerunt ut ex alto pr£cipitd-rf ntwr. Vndf Mdiilitt maiejlatis codemnatu è jaxo Tar prto pr4fcip«4ri«f,tlt;lt;nqMd terribilia meditantib.aduer

fum remp.terribilif mors. deberefur Aflyânlt;tâi àutl Heäorisßlio hoc mortis genus portie affinxere,itt odium putris ub Achiuis,quorum priecipuos ucer W' ólor interemerut. Tertid cuujd eß ^uod mors rcpêti/i^ rardßt,rdrdinfurtd,infurtd autemconfuetis funtßf-tnidoloßora. Vnde homines magis horrent cede mori, ^uum morbOfCf mjgis Ù ßris occidi timent, quum db hominibus, oderunt etium magis nuufragio perire quum i/èris.siis ergo omnibus cdufis, qudtnuif repente mori minore contingdt cum dolore, md^ tit' men horrcndum eß,qudm fenßm.Ceßtr autem no tM repentinum mortem optauit'^quum inopinatum. ut' rum illam propter hdnc,ndm que inopindta cll,titnf' ri tenquum repentina huud poteßtea enim quem utrt pentinamßrmiddinus, inopindtd nuüo modo eße po-teß.Qjsöd ucrà ob id repentiitdm mortemquiddtnUC' reuntur, quod homo ßt impdrutus dd poenitentid, idM hoc dd Chrißidnosß)lum pertinet,non rei ndturü qiui litdtemq; jßeädt : nec etidm dd iBos pertinere multuni uidetur,qudndoquidem dnted dnimo conßunti dum ud lemus, prepdrdtos eße oportet, dliquibusq^ operibui ßdem uiudm teßdri. Ndm metu mortis multd beließet re,etidm per fdnitdtem nedum egrotdntem,timidi p0‘ tius eil qudm pij hominis.

Cum igitur trid ßnt tempord mortis, ut diilum eit, primum in quo morbus lethdlis eße incipit ( quibufdd eniin morbus lethdlis incipit, quibufdum non, fed ud fuperueniente

1 î B a SL 1 I. 14, JùpfTUfntfntf dito morbo, aut ex errore aßiflentium, aut,egri,autmedici,uelcafualiquolethaUsfit) hoci-pfum nofcere,ad folos medicos ^eilat, dtlt;j; etiam péri ti)?tmoj,i(Ieoqj ad paueißimos, pauci enimfunt medi-d, CT inter hos etiam rari, qui admodum ßnt peritf, tertiuw autem tempus cum animamfcilicet efßant,om iKsfrrmè etiam plebeij norut, cumfcilicet amißb iam fenfu, crßgt;iratione faäa difficili, pojbnodiwn omni« fenJiMdcmottMcejJdt. NdWtjMdndoq; contingit cejjk re motnm omnent lt;tt^ fenfum, hominem tarn! uiuere, qwod in quatuor mdxime caßbus fieri folet, «inimi defi £lu,fyncope,attonito inorbo, et ftrangulatione , qu« 4 fngida materia oritur,cuiufinodi ea eji, qu£ accidit in aqua fuffbeatis, dtq; Hyftericis affeilibus. Sed de)r-diManimijpulfui inanens detegit,fgt;ncopim, reß)irlt;t tionis reliq wiee, aut faltcm antea no multum uitiata ßgt;i ratio;(ujfocationë àfiigida caufa, cauft ipfa tum ut in f^incope Jp irationis reliqui«, aut non antea breuis Jrequensjpiratio ; attonitiMn »norbuw repentinuî ca 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ji«.fuere etiam qui ajfimpto opio temperato, clati è

l carceribt« pro mortuw ueram ementita mortejn, eua 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fere.Itaq; euw tot pnt modipmilcs mortt, in bis qui an

1 teaincolumi fruuturßjtratione, ubi qutjjic cociderit, 1 CT ex inulteribus qua grauid£ funt,aut tant peperc l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;runt,aut affeflibus uteri uexari folcnt ,fuadco ut non

' ante triduum fepcliantur,aliqualt; enitn eonfq; dijluhf-l Je acccpimut,antequa»nrcuiuijcrrcnt. Ç.oj ergo mor-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q_ Ï tuoj

tuü!,guî ab Afclepiäde atq; alijs fùfcitdti funt, fantrtß in ipfo rogo,no uere mortuos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crediderim:quSdo

quidemiraculo diuino fierio(gt;ortedt,ut fepdrataani laa in homine,denuo corporipoßit coniungi. TAnfcd-rumautem forftn aut redire, aut alia generari non tàm abfurdum, fed meliut eft exiftimare etiatn in lÜK tatuiffe, non fubduilamprorfut fùtftè è eorpore.Ve-rum fecundum temptti illud, in quo homines ueriat tnoriuntur omni amijfo fenfu, quamuis etiam mouean tur inconditis quibufdam motibus ,atque reftiireid, multi quidan fed non adeo to^nee tarn parua adhibi-ta induftria deprehendunt, tuneenim eoncutifolent ^egri eo momenta, atque expauefcereiunde nonnullii perfuafum eft dæmonem malwm lUos uidere timi, ptt-uent enim er alij, uoeem emittunt, alij etiam furgert eonantur. Cum enimfubitö communis iüefenfus äb~ rumpitur, quodtscum motus origine coniundlus fit» imaginantur terribile aliquid,er idéo timet acfe con-cutiunt, ßrfan uero er alia qujepiam altior caufa hu-ius eft,fatis hoc unum conftat, ubi id fuperuenerit, nee fentire ampliits,nec quenquam ex his reftitui. Srdß fenfm pereat fenfus, uix hoc apparet, er non terren-turautlcuiter fané, quibufiam autem quifirmiore funt natura, cerebri corduiie redit hoc malumante-quam foluantur,quibufdam diutius perfeuerat,ut non folo momentaftniatur,plerifqi oeißime. Qttibusuero aut redit aut perfeuerat,non ultra tarnen exiguam ho

Vf prfrtê pfrffMfrrfrf poteft.At^ oc bis ^Hlt;e intus «lo-rituris dduf ni«nt,bifc funt.

Exterim autm tjufdam ctwm tjuihufdam contin-grrf Kidf f«r,qMlt;e loco prodigiorum bdknUtr.Opfr« pretium igiturfùerit ZJ' de boc fermonem habere, unUlwfupeueniitnt, CT lt;lt;n omnibus J Et)i dliquibus, curhismdÿi qiùm Idis? un ucrô b^cndtiiritliterun nort^Et an uliquid etiitmfuprd ndturdm dppdrcre pof-)it?q«emilt;dmodiwn omnes referunt, et rnuximè Cicero de MuSirtid Cf Ça idibus Februdrij duw CfÇar purpu-rrfm induiÇÇet quæ corde caruit. Animal cnim pcrß-ftiwn,mlt;(gnum,cr co mdgis quod optima uiflimn ßit corde carere fuprd leges nlt;tturlt;e cjjc uidctur. Deinww ji tdlid dcciddntjdn mortem prlt;efdgidntntdq; ut prob* bilid de bis,qHlt;e «jbfcurdm bdbent Idtcntemq; canfam, necfatis certdm bijloridm aut diligcntius explicdtdm, pro)èrdm:ucri)imilcbocferme contingere circdom-ncs.ndm Ji dliquibus euidentiut contingit, obfcurius dlijstontingcre cddem credcnduw c/l,prfjcrtim quoi homines non natura autnobilitate interfcdi^unt, fed /ortundjUel uirtute dc uitijs. Non ergo creßndwm eft feu hæc prodigid db cddë cdufd,qu.e interitu dppro perdtfeii dgenio proprio, feu db bis qui blt;ec inßrio-rdcurStgcnijsjeudPco ipjbfidnt,bominëbomini iu xta fortunx blddicntis durS prffcrrijfed omniü «equ* le eÇÇe cujtodid,dut/i quid intcrc|l,dmorè eße optimo-r«,odiu peJ^imoru.Vcru bomincs cufortumitos fußji ccrcfolcdnt

^cre folednt,ctidm in illif fmguld tarnet/! /ênnè nuUtUi momenti,animacluertunt.Caufitetiam ^U£ grandefi iiïam fortunam pepcrere,cum uehementioresfintuen /mile eß,etiäeuidentiordprodigia parère atq;

■ Ea uerô ut libet cjuifj; interprietatur,raroq- morituro rum prodigia quifquam animaduertit,inortuorum tem quam frequentißime. facile enim eßiamexadif rebutqu£uifafiierint,qu£ illeantea egerit fucce/fni accomodare. At mihi quoties canes ante oftium uluU-runt^corui crocitaruntiflrepitus inconditi audit! funtf qu£ dum cotempß,uiuo; Etji perij/fem, non dc/ui/ß’^ qui h£c inter certa prodigia mortis me£ numeraffè/ii Certum tame efl infignes uiros admodum raro ob can-fat diäas,citra fui interitus manifefla/ignainterirt' Dicam autë quod nuper mihi contigit,cum captus fill filiut meus Iohannes Baptifla, ea die flgnum appamil in annular! ungue dextr£ manut,fùfcum nbsp;nbsp;tenue ual

de quod tertiam partem unguis fuperiorë occupabät, paulatim autem afcendens fiebat breuius: die quintjn^ geflma qu£ noëlem pr£ceflit,qua capitc mulëiatuscfi cum iam adfinem perueni/fct maiut longé apparui!, cr adeo rubens ut ftammam cr fanguinem fuperaret. quo fado me infcium fitturi ualde exterruit. fadem no dePapi£,du£catul£indomo mea pauones dorndti-cos mafculum (3- foeminam,quos iam diu in delitiflh^ bebam,adeo difcerpfcrunt,utne/rudu inucnireUctu-ritjèd omnia membra minutim //)arfa,quanquam cd-

tarnen quia nos lex Chri^ana uetat obfcruare,curare non prohibet,ia exoleuerunt non fatis,ut uerè fatear magna iaäura,ßue uerafînt ej ineuitabilia,feu faifty fruftra anxiam mentem noüram torquentibus. Illud etiamaccedit,nuüamfacilioremejp uiam impqßori- , bus ad fallendum,quam ß quern his fidem habere ani~ maduertant.

Melius igitur iam fiteritad id quod relinquebatur redire,fcilicet quonam paäo zy doloremmortiscr illiusexpeólationemlenireliceatiCum uerô,ut dixi, mortis dolor maiore ex parte crmorbigenerepen-deat,oportet circa huius lenitionemuerfari, quidam autem ab initio fauiunt, quidam poR, quidam in ipfo fenfusdifceßu. Ab initio quidem dolores uehementet coli nephretici, poß phthoe lateralis morbus, in ipfo fenfus interitußbres,efßuxiones fanguinis. Alij ab ini tio adßncm mites perfeuerant,pe{tilens fibris,attoni-tus morbus, diarrhaa. uaq; AuguRus in multis faelicif’ fimus,cum lene mortis genus optaffet, ex ea extinéhet cü,nullo prorfus doloris editoßgno, quamuis confiait tefenfu.Cum ergo fenfus partes tresßnt,cogitatio,cog nitio,dolor,primum e:;- ultimum aufirre oportet, fe~ (undiim aufirre nihil prodefi : quod enim ager uideat audiatq;,folatio potius effe debet quàmmœrori aut ti mori.Qurabimus igitur utdolor omnis et cogitatio au firatur.Qua igitur hac aufirut,cicuta potus,ut etiant in

in EuphrJte diäum ca,guamuis er iuxtit mertm ht ui momenta Soçratem legamus (ùfiuliIJi aculos, ijiioi couulfionis indicium fùit.Atq} in eo grnere ejl opiunt, tAändrdgorä,foldnum,hyofcyumus, pdpaiterts dbuif' danf efut,inurii alpini cnro, cr columborum, aocU!, nalum jjnnofum^aqua nympheæ fuâuis,nux lunugiiK obdu£ia,quain falfo uomicam appellant, atq; alia hu' iufmodi: uiperarum morfum ut rem diffïcdem omittff-Seddulcis uini potum baud ajjiernor ,quo Epicurus ulifqi Philofopbi non infulfè uitâ claudere maluenud.

nuper Aloyßus Gonzagha Patritius uir,cum deßx ratam faluicm uideret,potu uini quad maxime optant rat extinitus eft:ue!ut enim infomnum prolapfiab[i^ dolore extinguuntur.Sed hoc folum diffïcultatis [upfl eü,quod antequam fint deplorati,certum folet ajf^ ubi adhucfupereii exitium,poflquam fiterint non mc minerunt,aut iam deploratos fe cfiè non exishnunt' Paefirebat Gualiebnus Pofteüus amicus noiiergraua^ tos multo croci pondéré uiatores,ubifuda(J'ent et quit uiffent in uia duld fomno corripi, atq; prorfusfinc ii lore in ipfo eodem expirare.

Ergo cum fex fint qult;e ad mortis traélationë perti' nent,ut fine dolore fit,ut non fit timenda,ut cam lenii vtus,ut utilitatä ex ea capiamus,ut gloriofa fit,ut per-fiuadeamus fortiterfiredam:ultima uero hac duo mud ha funt,tria uero prima docuerimus, rehquu efl ut de Kortismilitate agamus,Scdprius quod propofitu ei. i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;explicemus,

I ! É ! i 1 lt;nbsp;ifs tiplicemus,fcilicet nibil refirre quomodo quii moh4 , tur,ßrtiter fcilicet 4«t ignlt;tMiter,gIonofè dnt twrptte» pwkbrè 4Ut ƒ^edè,mo£io no crudeliter et m^gno eu cru cidtu. Itê nil pitritfr reßrre un ijuts ßrtiter oepedrt »t l4,lt;lt;HtpfrpftHo dfplorrt iHtus (lt;dufntttTn,niodo dolor par )it in cogitationr ,atqj idë mctwJ.Quod cnim morte gloriofamtjjè uelit^ quidfdd nos,ß tue et po)l pfrpe tttofcnfuJiiKHS «rituriùt glorioju res efltnugaris ftü fi Cd gloria ad nos pertinere pojjet. Totirs nobis Cato hë inculcas,quod fortius morte oppcticre {(jnorw nee nomë nec memoria »Ha extat^jlultu efl crederc.Cato-né ob morte fjje célébré, q«« iUicummultKeomHni« /ilt;it,propter uita qu^ßngularisfitit excpli,non coli it Ims memoriä.Vir cotinen$,innocen$, incorr«ptu$,;^r tis,reipHb,amator,iM)ltts,prnden$,magnanimM$,«itio rît ofor.lncidit prietcrca in tempora bellorit àuiliu,in reip.eMetfionèjinimicns eins remp. occHpawitjCZ q«* rempub.orbis dominä; in «täte JlorentiJ^ima.Hic pej?i mws uir nibil tot uirttttibus,qMarM ipfe expers rrat(Ja nerator,auarus,raptor,malignw$,inHidMS,ambitioJ^?i m«s,impcritiJ?tmMs,et quoddeterius erat.bonarUom-niw artin boJl:i5)tribMit,fed morti Jbwlttr e:^ impaticti« doloris.In q«a inimici potins qwâ ryrani rationë babe re nifits cjl ; näß tÿrannidé odio babuitjcur jecMtus eft pompeiw totins mali priinît autborcmtdcinde cwr non experiri malnit clonentiam tgt;rannicumj^jc iuuandr rcipub.qnamilUmex toto dejerere I QKlt;e gloria eft ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcmetiplum

femetipfum occidereß ùm facile? autß adeô glorioß hac res?cur no ardua nec omnino facilis? Rf de w* hi,inqUi(m,Theologi noßri dicere uidcntur, dxmoni’ bui malis non eße obfe^ucndum, etiamß pia fuadeant, ttd nec Senecie credëdum eß, etiam ßuera perfuadeat. En cjuis author fcripßt de Ira, dementia ,ProuidenM DfijBfdtd uita,de Beneßcentia,detranquillitate, Df' mMn,^uod omnium efi ridiculoßßimum,de uit£ injli-tutione tot Epiflolaf,ubi(ß librum de paupertate idiuf ticglt;^t)p‘tupertatis laudes priecinit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßrjt

daudium deprudentia, îieronem de dementia, NO' mentJzwmdMt Vitellium defrugalitate,di(Jèrcnté?S^ ne hic præcepta fanihe philofophii£ irridere,non doct re uoluiffe uifus cßlfed hune omittamus, ßgloriam e^ morte cpter'is,^^ itlußre fepulchrum diuturniorcm amp;nbsp;maiorem pruejiabit. Et turn illam contemnit, cur haiK tantu defyderatfin uirtute repoßta eR hlt;ec,illa in opi-bus çr profi(ßone,nil agis, iiu£ uirtus eß femetipfuH occidere?ß ob calamitates, nónnete docuit Ariflote-les moUitiem eßeiß ob iniuriam, cur ilium lt;]ui tibi W-tuliteam,uelin/^emeditatur, potius ijuam teiiieti-pfum non occidis?Ergo iam pars una inutilis eß. Vor-titudinem laudas,non addts auxilium^quis ignorât ont ninohoc amarum catapotium effe deuorandum? ut-cunq; ducas mortem,tibi nihil prodeß, fedß perpetut formides,unico iam carmine te monct Poéta:

Bt diwtt tiaioniK mortêjpfo timoré ad iUam magii ticcedimM,adeóutqiiidamob mortis inanem metum mortui fint. An uerô in ipfio extrema agone,aliauii dut multumrefèratfolatium parentum,a^nium,filio-runt uindtdie ,figt;ei (fuanquam brcKîïuidctur flt;tnè ï pt cwrusinfpijloûtfjfdrier pHIoJophwijdunt fortinm «iroruw morton refcrt. Et lex noftra qu« morituris cojbldtorfs adhibet.Virgiliits quoq^ id infinuat dices: Hpc tdraen infilix mifcramfolabere mortem

Brcnitdî etidm uitte nofira: id admittere KÎdftwr, r » tnnpori« püéiumfdix pro totd uita fit. At è diunfiofi Idbitur quid prodcP?,)î nibii fwpfrc^, ubi gd«diiim,p fupcrcjltquotd pdrsiiifo punfto? Itdq; bdcc quxjlio dîtior fjt qudm ut hicfiniri poj?it tdqudin pducw.Opi-nione igitur bominum id confiât. Scd dd Scnecdut rc-dco:ndrrdt omnibtts nota, fed magno fupercilio , »ion-rß: inquit uitd JùgienddjUt tire mors?Dc uita baud du-bium cß,de morte fi pojsitn honefiè, mdlè docet:p non po|]rum,jTuftrd:p turpitoquot;, idm alij multo grduioribiis fententijs dtq;drgiMnrntis,pbiIofopbi docucrcplur« ipfo cxpcrimoito ,p(d doétrind non indigemttt, nil dr-\ cet,nil dijlinguit,nulliiM diiti firmasrationcs affert. 1 ]S5on dccctinquit,ddeè ejjcgfncroßuw, ut uitdin con-\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;temnas,adeb ignduuin ut illd te grduetur. Ad infdiios /î

îebat uirfèrtii uideri cr tamê uiucrr.diuitidrwin conti fgt;tor,fcd ilUs retincrc, imó etiam cum ejjcnt immenft, G' quM, ut ipfe ticronifajjïu cfl,firrc non po/Jèt,dU-gcbat,uolebat fan^M non folum fed cr philofophuf i Stoa exiftimari,et omnib.cupiditatibus indulgercyi^ui re hoe mon/irnm horrendiim,otHnium tmproborii bo ninum exeplar dimittamus.Deut nire oportet ad prit dpale inftitutum,qHod ab initio tamjuam primüprd-poßtu e)l,hic ultimo loco poUulat abfolui,fcilicet (juli ex morte mortn^ timoré boni conjeijui liceati PrtitHf trieur hominem admonet, ut omnia parata ad difeeß»' uclutlongijiimüitcringrejßurohabeat. Profficiatfne eefjôribuf,uitijs omnib.maledicat,acceleret peragëda, ptè,fanëlè,religiosè uiuat.tLxplicabit inuoluta^dclebit tneptiarum teßimonia,omniu alioru maloru,paupcf' tat{s,oTbitatii,inii(riaru, ut maximu expédiant,obliut fcetur,atq; ea cotcnet. Vt dänatut ad triremes cuntßb merßonis inßat perieulu.Humanior ßet,fuos oës cha-rua amplexabiiur, ut niiguä amplius eos reuifurut. I-iaiß mortis memoria omnib.utilis efße uidctur.fcelerit' tis tcr impijs ut à uitijs fe rctrakät,infelicib.ut ßiant fc ab airunis liberari : Probis ut premia expedlata recipe re ßieret,aut falte ito inßriorc loco efßeßapietib.cjHoi iognofcantfortunlt;e bona uirtute ofje longé inßriora: beatis ut moderate atq^magis fecudu uirtute occaßone utätur. ytquifq^ igitureritaßedius,ita opportune uti liiatcmfud excipict ex mortis mcditationc. Achilltniis

lt;ut,ut frlt;tt pbilofopbiM Pfrip4tctictw, dicebatfe uifu~ n«tt ut rtsfe hAberet.finê b«ïc ar^umëto itnpoßturin cr4in,fed duo dubwpriw abfoluere dccreui,unufciti~ cft,(juod iÂ propoptu fjl tanquu ù philofopho,fcilicet Mit ù mortf uliquid prcmij ùel pcetnc jßerddußßalicru unmorsinfeluitrttf mlt;txii«d,art jnuximu càlamitute grduiorjîtîttt uerô primu cxpfdu. De« no curarep-b»Ilt;«,pMcrüt(i,nH2Xi, pomafu nec cognopei c, baud d«bi«fji,t((Ij(t.n.n5 funt, etpmbfurdu: üa nec [aIius nec lufuc, q«« omniu etu è tiofira memoria breui eu4 nejcîït et obliteratur.no îgitur nec pivlu diflaiic uKt bo «HijMcogifdtioncs curabit,nJ puruo pojl tëporc iiiw-go iHoru apud nos uix ßtpercß,mitiort5^i bubetur amp;nbsp;inunior puerilib. præjènhb, fabulu ac Iu)ib. bxc enin» no ex toto, quëudmod« ilia u apud bominej oblitcrd-tafut.CXiâobrë premia, imo no premia fed beata uitl fol« quidà propoJuerHnt,pa naî aüt nuUM.lure uteri“ to igitur credcdwm ejl,quod fciri non potejl. Et maior bis quifupra naturÜ lumcfequucur, qua rônib. leuib. Jides babcda f)l,prlt;cffrtim quod qi(lt;f à naturalib. trci“ dictur ttflutinclt;elejt(b.orbib. bomo ccntricts no omnî bus expcrimëtis jatisfaciat,benc igiturß^eräilu eJl.TÄ niiferis qua bis qui ex bac uita beati difct dut. Na in r»

I mAgnwm eft difcrimcn,bfnc aut male J|)rrare,gt;nori tutßliccaut infelicem nort tantum re}ert;nainquod adfe dttinet infelixßlicüer, ßlix «Kt infrliciier mori tur,q«odad fuos a«t)Jgt;eëlatèc3tr'à. Simpliciter aüc K «rbi«

orbii fflicibiK injrlicior eft mors, filios ttutemreliit' tjuentibus felicibiufelicior. Claudcre decreucram hdc. trnüdtionem/cd rccordatus olim dn iunior eftèm cdr-mind qineddm tn mortis Idudem exdrdftc,diu dubitdui dn ed bic ddijccrem, cui tdm dcerbd: commemordtio-ni ludicrd non conuenire cxifttmdrcm, imo potius nic cum dixijtdm triftis ndrrdtio aliquo ioco dulceftere de bet: dccipe igitur iuuenitüis iiicptids, ne quid mi' hiperedt.

Hulid tudin poft bac uexdbit curd quietem. Dulcibus «eternis produces tempord fomnis. Cdndidd florenti jnlgebunt lilid prdto, Securusctelitempeftdtu/mq^ruinds P.t maris cr feui tam formiddtd tyranni Imperia,crfdftus fugies tetrosq^ dolores. Cum cinis umirofa iaceat mollißimus area.

Roximd morticdldmitds eftctecum ejft, feu natusfts,feucafudliquo fadlus. Vtru fecrum grauiuf fit non facile explicauC' rim,ille delicias no fenftt,bicmemor ejfe poteft eoril quee uiderit, iüeoptarepoteft fe uelfemel,, orbem,c£lum,folem,fyderd, pratdq; florentid, marid, montes,domos,pidlurdsq^ ft)c£ldffe:bic cum uiderit no ait qudntd uoluptate quantisq^ commodis priuatusfit.

Brgo iÜe atufdm certS nuioris doloris habet, hic ueri magis dolet c«m rwur rit qu£ amifcrit. fi enim reda tioc ^ftimareres uelimus,pr£teritafTlicitasfigt;la q«ô4 fecurafit maximam affèrt uoluptatem:fi peruerfa bo-minuwt ingénia, nihil durius aut grauius qua poffè dt-ccre,habui,non dictrc pojjè habeoAtâ diuerfis fiib iu-dicibus rf J £ftmanda rrit.Itdij; uifus ob id charißimus rjl,lt;)uod plura nobis oftendat ey- maxima,Gr nwximf opportune ufib. uita; nojtrie, ac maxime procul in (jui b«s ortinibws cum alios omnes fcnfus pr£cedat,merito omnibuj dlij j ctidin praferrifolet.Orbatos uno oculo ciccos non licet appeUare. Pcrtinct^; boc calamitatii gfnwj (tddeformitdtem potiws quiXin «»cuo-Ssat ccpt necitnpfdimcnto fiiitPhilippo RUccdonuwrcgidiit Annibxlijquo minus fortia fada gererent oculo Ktto «ttnijjo qu4)ndnte4. Horatio quo^jRowdno duwtpon ton tuetnr,cxc»(jHS oculws c£litis dgnomen dddidit dl gloridm,d«tfi iam anted,nam quidam folum ea pugna. trdbedcoxdinfuijjèilli transfixamaffirmât, nihilob fuit ad tantam Idudon confcqurnddt». Sed h£c mittd-inuSjCif corutn «erd folatia qMlt;crdmus. Non cgo Home rijl nonƒdba^ôƒdm,incertdmfditem oecitdton inme dimn dd defoijioncm afferam : rbrtoris enim boc non pbilofopbi ofjncium potiws cjl,ncc «erd docetis utilitd tij gratia,fc d pcrfiudere condtij,dc fallerc uolctis dm-bitionijdMtcontrntionis/lMdio, At nee Appij Cldudtj finis adeb laudatam fortitudinon conJiliKwq; prüdes.

y^rimuin t^upd no omnib. edicts fendtorê Roingt;ïnuin,tf Pytri /Mff ejjècontingit. Deinde (juodfortitudo ilU in feite œcoq; dc togdto,(}ui uitend cïuium corpord non fuum periculo exi)onebdt,ffotiuf 'Inuididdutde^ /perdtio qiidmfortitudo merebdtur dppetldri . eonßlij prudentu fdcile eül4uddre,cjuod beneeeßii, fedß iftts periculi mdgnitudinent crrdrdm uirtuteiV ducumettentusq;prodigiofos, uelut illud medici ijifi Pyrrhutn occidere ueneno poBicebdiur , ConfuHf uerb Romdni conQ:dntidm,ijiiibus mdgis cjudm artttif uiiHus Pyrrhuf, tum caldmitatefociorum in Gnecinit* redift, ællimdre uelit infdnum potius dut fdltem tente' rarium Appij conßlium^ciudm ßrte uelprudetUdf' pelldre malit. Sed non funthuiufntodi rdtiones d cdß bus db unius ßrtund fummendte,fed db ipfdrum rcrunt ordine,mdgnitudine,dignitdte.Cæcus eü,dbldtd eüuis uidendi,reliädrdtio dccogitdtio cum dUjsfeiißbu!-Non (üciï (juod ^ui foldtivr dicerefolent,hübet cy nott delicidf fuds, habet fdne hdbedtqic^uis nefcitlfedfuib Ids, ueneris ufum dtque ciborum.Sed nec in bis cjuic' ^udin perfiéfum eße poted oeulù ddemptis. tAdxinti uoluptdtis pars in uenere eil forma paiientis, dliteri Diogenidno fcortillo pdrum dbefl,(fuomodo ergo fine oculifßieildbisßrmofdßtdndeßrmis mutiert fuHinedt foedd; dnui, leprofedc tuberibus ulceribus^ fcdteiiti congreditnec uelit potius ipfum fernen ßontt per fomnivm dißlueret ajtid ergo argutis uerbis opni

iilid reliilum f RfErgo ad foUdd drgumentlt;i,dd reéldne «itlt;lt;m re dr dtntts, folemur^; no folum cacum hunc,fei 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rtid ddiuurmu5,pcculidriqi dliquo dntidoto, ex ip/tut

qui ed,qud qui ciecifunt alijs pr£^dre folcnt. Eft diit I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vien{,dtiditus, tdiiHfque perfiilio.His enim tribiu qui

j Ciecifunt muxime ndtura alijs hominibus pricRare co-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuenere. Id etid poetd iUe demente inßnuauit eu dixit:

Dr 4 niftUor loquens. De td^u dUtem ttide-mas C(ecos digno^ere nuwmos taftu, quod nemini ex his qui uident concejfum eft. At de auditu quemadmo-diHM cz dr mente ac tdäu diâu eü,idetn experiment« cadêqj ratio docet. Cu enim in ciecis magnd multitudo Jfirituu, his qui uidët per neruos obticos,quorumdxi I ma proculdubiocduitdseft,deferrifolitd ferueturdd, dliorii fenfuu auxiîium,tum memorise dc rationis ima giiiddiq^ funiiionë, ipfo etid uifu fublato minus wens dlijq; fenfus diftrabantur : ddeo ut uel hdc priccipud cdufd multo melius difeamus àfomno, erfenfuumfun éUonibus perfeilius utamur, turn ueró ex quadane i eonfuetudine,quonidm uifuifidere non poffumus,md-gis intenti operibus,mente dc reliquis fenftbusfirmius mcuinbant. Ideo hés tribus caufts etiam alijs omnibus

in dilionibus qu£ dd cogiütioncm pertinent,hi tadelt tibus longé prtcfldre folent. Quo fit ut non dbfurditi^ ejjè exiütmem credcre,cpiégt;d dffirindre cofueuit Honii rum c£cumfiuißc. Eteniin etxhoc id fuddct cjuôd multi in difcipUnis egregij uiri,tdmetfi rtonpenitus c£cijù( rdnt, uifiu tdmen minus qudm dlij communiter ttdlue-runt. 'iiomerumc£cumetfinonexiftimcmfiuijjc, noit enim regionum, locorum, ra-um tarn cxdédm notitiit trddcre potuiffct : param tarnen uidtfic cr imbeciW oculis fuiffè crediderim, inde ex hoc c£cum diduiu, quod procul ininimé uiderct Qiiod uero de fei‘ pfio dixerit

Tucphos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5r«7r«;vvot(rfl’!gt;'

tion ddeo crednlusfiim antflultus,ut opiner c£cu O'lneitilicumeum fiuijje, fediUi potiusab Hcrodoto mendacifiiino Gr£corumafcriptumtquanquamfihac itd eficnt,non parum cdufie mea-fauere non ignorent. Ergo ad argumentum inftitutum rcdeamus : Qific£ci füllt piurimnm tadlu,auditu,ct memoria liaient.Ob id oraiitcm qiicndam £inuli cam ettertere ucllent,dduer‘ fits foils radios fitggcftu collocdrut,quo ille miler obli-tits repente cfi:omniiim,qiii alias Cinea memoria reci-tare folitus erat. Omitto nuac Oidymum Alcxandrinu qui ad arcana diuitiac£ciis natus pcrucnit: cyrguod matiis cfl,eti.t gcomctrica fciuit,fingula quomodo afe qui optime liccat profeqiiamur, er quid tn unoquotl; geilere pr£jlct c£iitas, quod ab alijs habcri no pofiit, ofie.ndaiKUt.

oßcndmui. ïfrrjriffipj c£cm qui duorü fa-mè mt-gnorit (t«ri tulctorum infingulosdnnoSjUt «udiui, ex dittifW orgdtid pKÎpndi arte jlipendium meruit e» pro feceritt,ut cum Petrum bonum confulto nutlè cheli pul faiMn audiljèt, rogarit ut chelim ilUm c »wnibi« qui cunq^elTetK auferret, ubi cuwjnututo confilio artis fu£ exceSentiam dfclurdntcm duimdducrttt, admira-tus printuin uc pdrwn fubßftens,erupcrit in banc uo-cë,bicPetrus bonus f/t. Qu^/t cr quodnonini co pro feeijje concejjum effet,ztr ipfo quod maximum effet in telligeret,uno teflimonio incoiMpurubtIc,inutroq;dr-tis peritiitm decLirduit,^^ in Petro exfreendi çy infe-ipfb iudicftndi. Cneui quoijj Aujîdius lurifeonful-tusçxfenator lt;fgrfgitt$,qMumuis c£cut Grxcum bi-fioriamfcripfjt. Et Diodorus cti^m Pgt;tbdgorcus pr.« tcrpbtlo|bpbwni Geometru eiwjit, tdon ctiumjidibus puîjàbitt. Atq; ægregriè ommù.Qnid igitur obcjl quin fxonplo lippi ïlorcntirti,qui cum c£cusfdüus eßet ex morbojpbiloJbpbiiC de rhetoric£ auditoria frequëta-^ butjtuquoq; ftudijsliberalibus diligcntiam udbibeus , ingenio melior,memoria fîrmior, nuRis interimojfi-l cijs occup4tus,nutlis diftraëtus cdufi5,mirum in modü l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proJicfrcpotcris.Merainirtiummf !cg!(}è,CctiiiDru-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Juinluripconfultiiin cumpbioculisnonpojjèt p’‘û/j'i-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erreitduinccnduincuurus,altos confiüomtrunt in no-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dumitdtuutjJè.VeruitîdiccSjprojictam inquam/atnen

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nwgno li(borc,neclt;feciiis uidebotô jlH!te,4ii nirÜas rft

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K s n-'ii

non uidere çr reüè fapere,quant non redfè fdpimteft bene ocults proJpicerefNÔnne hominis propriu eß fd re^tpfa eruditio,oculis aut uidere eu omnib. fermé ani malibus commune i Qua fmel uidiilift uideas iterum quid prodeftiaut iterum uidendo in quo prof cere pO' tesiaut in quo beHuis effe meliori at ft exaiiiut intcHi-ges quantum prodejiiquanto melior tcipfo euadesiub tra progredi nunquam uetaberis, augerefapientiant cr longé plura feire quam feiueris, nihilinco cotn^ mune cum beUuis.Difcere non potes,ludcre alea niin^ fantas quod quam pernitiofumfueritmultisluceipß cLtrius eü,ZT quam did po] tu iet. Ergo ftudijs dedituf tot tanta unius pueri auxilio difeere potcris,utani' mam quoddamefftciatfflcndidumiubar. Quidddi-uat oculis uidere mortalia, ß mente imniortalia in-tueriliceti ocuUs cernimus multaqua placent, feit' tiam qua difflicent plura, at mente folwn pitlehra er iucunda. Si tantum effet in' oculis utilitatis er tia,nemoftbi /fonte oculos effodiffet, utDemocri-turn fcrunt. nbsp;nbsp;Sed ßt id uanitatis exemplum, aut certé

uanum, quis non malitfapientißimtis e/ßcquamocu-latißimus i fed fac ut etiain tibi condonem, melius e/ft tnediocriter fapientem oculis proßneere, quant cacumz^ fapientißimum, nónnetamenmeliuscßin hac calamitate feire btneficio hoc uti quam nuüol Certé id nonconfului,ut adipifeenda maioris doélri ttacaufa temetipfum excacares aut ßlios, fed poß-

^umt fortuM in cdfntecaJciinitatcmconierifJèt, oc-cdfione utifcirrs.Scd idm adfecundam utilitatem tràf- '' f)l cMr ji in mußcd «dfô pro|êcfris ut oc«-loj drfÿdfrc J nefcio (jMdntwm alijs td perfuadcre poß pm, cfrtf fgo inbdrmontÆ longé nuttorem nolnptiifê pcrcipio q«4in in Uto lt;juoms df^célu. QitiH csl lt;jnoi{ pbilojopbijîw.ixintè Acjdanici,hdrmonid jinxere diii jnû ejjè noftrd^motusq^ cceleftf s nd fymphonid tcpcr j rtfnort dd djßcäu dut coloretn ucl lucë^ ccrtc quod dul dus nilnl,nibil iucudiuf,nihil^; edßt diuinittt.Cur ergo non dnniterif «t bnne perfcilißiind exertißmam^} fcmper tecîî I? (ibère pojsù? tibi ipp tHCMndiM,lt;îijs ow-nibiM Hol«pt(itt et ddmirdtioni^Sed dices, quid in rc eoc tddu propci(tw?No dlid n«nc m ib i fuccurrit, quum in ddmirdndd iHd p«!/ilt;« cognitione,Mt pojsis/uminu nr-tis medicif cHlmen dttingere. Qnàd fi obij cicts pro rlt;e-terMjigniSjdecjJe (iwxiliuwi ocnlorum reßjodnniM, u-niusfigni exciiSdin notitid mwkiî imperßÜis loge pr^ ßdre.Omitto n«nc,qMod c«ck no tlt;tm grdni« e/i mors, tuwnwximè quèdHelutbeluie nonniji ippeinorien-tes morte dgnofcdt, Coßindfcj; Medices moribnduscît fUn/îj^et oculos, cHritd pcerctinterrognnttrejpon-ditjUt ((JJùeJc(int ,)«(ign(t cnim p(trs doîoris mortis eft iradgiiwri tenebrjis ilbs. Deniq; creis plcrjcjjfunt iu-cundiorlt;(,crm(lt;ximèjîlij uelut etwm jciiibiM,quod itt hssjentidtrcftitutum quod ipj^s dcjîcit.

Vrâitdf aliud malum eß: œcitati copäT' , ^uishorummor' ^■cfgt;orKt« fit df tenor ? nam oculis captus, utdixi,)imilior eftmorti,ctfolusinedt re uix audet aut poteft, atßurdus ab h«minufn conuer fatione,qu£ res dulciftima eft,ftiungitur. Sunt autefit fttrdorunt triageneratquoddam à natiuitate originettt ducës,at de hoc nue agere propofttü non eft,funt cniigt;t hi etiam omnes muti, cutn eniin difeamus audiendo h qui,qui audire non pol]ùnt,nec laqui etiam. Alij poj^ quam orti fttnt,furdi jiunt,fed antequam loqui diftdt, atq- hi pari coruiitione muti euadunt, ut no ftnt i pri^ ribus dißimilestquamobrem çr fub uno genere atque tradatione continentifr. Duorum reltquortim unut» loqui prius didicit, alterum etiam feribere : atq; de bis fermonem nue habere injiituimus. Qjti igitur ïam ftri here didiceruitt,etiam contterfari cum hominibuspof-funt. In his ergo magna utilitae cr uoluptaf,paruus do lorac minor iadlura,legendo mim omnium praterito rum mentent ajj'equi,tum prudentiam atq; feientiamU cet,quam ft potentiam minorem eftè exiftimas,non pi rumfallens. Ncc cogtris tot audire importuné diâi, inaniter,inepte, fupcrftMeéj;. Vides in antiquorum li‘ bris omnia qu£cunq; poffederunt bona, malorum amp;nbsp;tiitiorumjühil:pr£terquam in Seneca, e^ui adeô info-

lensfifit, Kt nee uitilt;t quæ haberet feribendo dtpofue^ ritAnrdi(]uis omnibwj meduHamtotamaJJèguerisin genioruntpCorticis et tepninis äc lt;juiflt;juiliarum nihil, paruo^ temporif ßt^tio qu£iÜi multorumanncrum litbore collegerunt,uidere ittq; affèqui potes. iUud etü lùcrifdcies optimè, utcum ineptiarum nihil auditu, oratio tua pura ab illis etiam te nolenteßitura/it.Ete-nim ut qui foli Ciceroni operant dant, non niß cicero^ niana lingua loqui ac feribere didicerut, itafi nunqui ineptias audios,ut ineptèfcribas uix fieri potefl. Sole-mus eniindicere,corrumpunt bonos mores colloquia malaùmô magisfermonem noftrutninficiunt, Ôuii oliudnobisHomertcd iüafabella Syrenu,Vlyfiisq;ac fociorum aures obturantium fignificatur l quam pra:-ftare ut multis aures non prabeamuslQjiibusnamfplu ribus fané quam hi fint quibus prabere utile fit. AduU toribus primum infididtibus,improbis,fcurris,impijs, ftultis,amafijs,atc^ Imî qui perturbatione animi aliqua detinentur,uelut iratis,inuidis,moerentibus, auaris,ti-)nidw,lt;tmdntibiM,iniMri4 lacefiitis. At uide quota pars hominum ab his omnibus reliqua fit.ltaqi undiq^ Sirenes inuenias licet, Hwqut tibi confulant refte neceffe eft ut tria adfint,fint amici,fint prudentes, rej tK(W opprime norintfiecus tnclius eft que nqwdtn non confule-rcfedfcmetipfum.Sermones inepti tempus furripiunt, audiendis inutilibus homines affitefaciunt, c nojlrM adioiies interuertunt,ac nos ineptè loqui docent. Si di ues effent

tics eße furdus h^c conditione eße cuperem. nu crédité , cur { filtern iin^iU uerbd,turfgt;id,fcelerati(^ nan iudi' | rlt;7»; non cogerer tempus ineptijs audiendis terere, Ïpttis fi non dudiM,morofus erft^iofm hdberis.Td-id funt bominum ingenid. At ddhuc non credis {nultf nune fdcidm ut credds. D/c /öd« cur fuifii uiri iüi,M tonius, Hildrion, Hieronymus ,totq; dlif in folitui^ nemfe trdnßulerint ,nift ut bominum fermones non dudirentl Tdnti fècerunt boe commodum, ut plU' rium commodorum quje exeonuerfdtiottebominuitt hdbentur,obliuifcerentur,dut ed ob boe unumcorh kmnerent. At c^ui fardes eli eo incommodo cdret, nee indiget pdne, igne, cdfuld, nee fèris fe expo-nit. Cur igitur non exißimds me fi diues eßem ( rum fie auditu indigeo ut fdmilidm diere pofii)n)me non malle furdum eße guàtu tot inutiUbus fermonibus eogt ut operdm demldt non poterisrefilutdrrfihi' tantes { çr pro falutdtione maledicentcs depreheiu-derelAgam ut furdafter ille,qui cum labia moiicrc ob-ùiosdc fibi cognitos dnimdduertebdt,ficrefdlutdbdt. Ef uobis etid. Itdq; fi illi dixerdnt,bene tibifit, couetiie bat rcßgt;onfum:fi pereas,dut carcinoma ut eueniat tibi opto,non minus reßronfum cogruebat. Sed iocis ontif-fi5,inquis,expcrseriseiusquâadeo laudabas mufiacl Su fanèinuUum egregium botumi inter mortales abf^; aliquo leui filtern malo.Sed malo fie mibiuiuere borni num conuerfitionem duerfdntem,c:r muficiC uolupu-

tii non expertem, qwm abfurdefcere etiamß diuet effèm.Verwm C4 dixi «t oftendcrè mim'nwm efjc buiia priiiutts Mdurrftn. Slt;epiiw entm tejlitfi« fum me hoc in opère neininem borUri, ut »mLi perpeti aut querere «clitjfedp ewrnirfnt docerc qiùm leuiafmt, dut le niter/èrripoj?int,dt(j ex itlif utilitutem colîigere li-cedt. Nil mirum tgitur buius nwli pducd inuentri ex^ rmpld,(j«onidm ddeo leue fit,ut inter ddmirdndd dUt diffïciUa re/èrri non meredtur. Cicero diwn /îmul md-ximi ntdld enumerdret in Quinto Tujculdn. Q«lt;e-ßionuOT.furditdtts bdud meminit : idem pdulo post cttw furditdton commemordret, uniu^ Mdrci Crdf-jî necfurdipldnèjfedfurddftrimentionem fdcit. Tc-jlimonitHn Ciccroniî libcnter affèro, Senec« refiigio, bic enim uirtutein Uuddt, uitiofe uiuit, Stoicum fe projîtctur.EpicuriMn dinpleftitur, eruditt« uultui-deri,ndturdles^ qu^ftiones tdin temere quàm inful-fe fcriberc dufw ejl, eruditionnn non uno loco cz ßi-entidnt reriwn dcteftjtur^in ipfos erudites mitligttè in-«cbitur,dcniqj in ed qudm unicè projitebdtur eloque» tid,ncc cdfus,nec eruditiM,nef Jrlix: iinpirtdtis c::;- mor tdlitdtis dniniorum dutbor egregius. M Cicci o cul-tne n eloquentif^ouetn etidmoui dccupnt budunt, cta »ibus eruditis j-auit, onines Pnilofopbos prd'fentcsß~ «it,înort«os colldudduit,dd uirtutem omnesbortd-t«r, pictdtis imniortdÜtdtrs dnitnorum prfdicd* tor; Fpicwri iinprobutn dognid infcihti«cjljfdcun, dUMa

eliutjM umus,((n fubtiîius ßnguU tradat,incertum efi Re'[)ub.quamtuebdfur,inijua erat educatuißdelior (juatn prudens denfrnfor: uni irdcundi£ fatis.Reipub. id poftuldntibuf nimium indulgent, uitum tarnen pro ßßioni ßmilem habuit:locupletatut tcßamentis ami' corum quos officijs fibi deuinxerat, aßidua orandi opera.Atiücßenore impudico, tyranniq^ßiolijs. Scd uereornc ß manes Ciceronis nunc h£caußant,indi-gniusßcrant ße tarn nefario homini comparari, quant gaudeant bis laudibus nojlris,qu£ illius gloria ac uir-tute ßadisq^ longé ßnt inßriores.Verum ad inftitutu/m rcdeo,argumentisq- ipßus Ciceronis utar.CUudo ante utTufculanas illius qu£ßiones,non minus prudentes quam fortes his ipßs qu.e nunc dilßerimus,adiungas, quid ßapud barbaros er aliéna lingua utentesuiue-restnónne apud omnes illos furdus eßest er tarnen lice retßlieiteruiucret Cum apud Scotos eßanneminent intclligcbam, nec illi me ( quod etiam ext^a aleam eß, nom furdum loquentem c£tf:ri intcUigerefolenQcr tü-féliciter interim,imo felicius folito, quandoquidem na £ta occaßone mihi ipß uiuebam.At latino fennone in-telligebaris er intcÜigebastEt furdo non defunt, ut di-xi,fcripta quibus cy intelligat er intclligatur à piuri-bus. Sed dices omnia ad fludialiterarumerfapientie traducistquid ßfaber furdus ßtt nunquid et illu ad phi lofophi£ dißiutationes atq^ arcana traduces ? minimè, quid ergo faciestliic yitruuij, Acronis, Atheneiq; di-élafcru-

ihtfcrutabitur,fuccos,fgt;ulun’e!q; dc iUoruM potcniii experietur ZX condifcet, ali^uidj; indies drti dddct, Semper e/l quo proßcere poßis,modo mußcum furdu non proponiu. Verumß dntequam legere dcßribere didicerit, ßirdut efßcidtur, quid dgere ilium miferum oportebitferimen ell,ciM decedtßmul zr loqui difee-re,zyfcribere,zr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pdrentum fit hoc crimen?

quid modo fdciëdum? feribere dc legere ut difcdt opor tet,id enim Ucet uelut zr cxco,quod dliis ut licerctfd-cere docuimut.Ardud fft res, fed turnen qud etium nd-tutfurdus efficere poßit.ln drduis mdgnd utilitM, ntd-iorglorid er Idus eil,ß tdmenhoc non dßfcquaris.noit enim omnibus ddtum e^ ddire Corinthum, nec pruice-ptishis indigesdutiuudripotes, quorfuntigitur htec feribere? feribdmus dutem non tdnqudm difeendd, fed uelut poßtnt Jßonte illis in mentem uenire. Loqui didi cerustrogdre potes ut tibi qu£ funt circd urtes dreana commoflrent. Sunt dutem,ut dixi, in ßngulis plurintd. Signis non fecus dc uerbis comonjirdre licet.Confldt fi ne Romie Mimosfuiße, qui geflu burbdro regi itd ont nid exprimèrent, ut zr Ule fermonis igndrus,fabuldni totdin inteHexerit, zr pro muximo munere,cum duot ex bis petijßct db imperatore, dcceptos hdbucrit. Sed it quemddmodu olim Uteris hieroglyphicis res ipfds ei ird fonum uocis zr feriptd repræfenture licet. Deniq; hónne totd infdntid furdi dc muti fumus (ut iam de pri itio furditdtts gencre,quo ab ortu contingit aut paulä

po/l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minui ctiam fenßbui,robore demente,

uatemustçy tarnen tune nuUitf eft itijèlix eo ipfo,ç^ ar tes unufquiftjj proprias difcit. Dcum italt;j- uenerantur Cr colunt^mnti,furdió;,cr cum mentis fint participes^ tnl prohibet ut in artilus elcgantiora et politiora ope ra perficiant,cr fibi ipft magis uiuant,omnibus ob mo rumelegantiam maiore fnt inadmiratione. Ne~ mini me guofdain furdos ac mutos nouifè, ^ui cum princtpibiis alijsci^ proceribus infcruirent, eif dein erant grati, minusq; turbtc ab iüisexcitabatur in aula, minus ipfi ab alijs infcftabantur. in uni~ uerfum cui metis non deeß, cidem nihil magnum, C quod mentis auxilio reparari non qucat,declje pof-feuidetur.

Ed ft mutus folum homo fit non dutem f'^^dnsthuiquamilliparumperiß. Vix fenno uitam feruauit,innumerisdde wit. SoZiî fapientibus aeprudentibus aepoji longam meditationem oratio utiliscfl,autui~ dequam paud fintfapientes fmul ac prudentes tcT qudtn raro homo quantum necejfe fit cogitet quiC dd durus eßt nónncddagij lUius memini^itlocutum fuif fe fepius nocuit, tacuißc nunquam. Contendat ali-quit adagium non redi- uocari t modo uerißimum fit, uincat. Adde quod etfi pares cffe tit numero bo

BÎ M mM extttK,qui ex fermone ortum ha{gt;ent,mu[-to tarnen maiora mala ex uerbis perperam edi^ tis proueniunt,quam bona. Vnico uerbo multi ß-bi exitium, multi exilium, paupertatem c4rcf-rcm, Z!quot; uincula, iram principis, /lultitite opinio-ncm, alij infcitia, alif impietatis, uel impudiciti^, uelfcelelîi,pepererunt.Atuidequ£ hii bona square poßtsi Etßcontingat opesuelfemel,auterudi-tionis opinionem ex uerbis acquirere, uideas quot uerbis opus fit ? ac quoties rcpetitis fciitentijs, uerbis autem mutatis,aut rhum fententijs ac uerbis^ c^uis unquam uerbo ftbt parauit amiciem niß forfan qui uerbo illo uilior fit. At quoties capitalem uno uerbo parère contigit inimicum ? Nibi'i inquit tutius mutitate, ß iddicere conceffum effet, (eqgt;otin«ij iicamusealingua cuinihtl dicerenonefl conceffum, *tq«e huic filentium proxunam eß adeô /uMAifMin. Sed po/lquam ßlentium tam pauci feruare noue-runt, melius efl mutum effe oinnibuî his,quibKS uita fermone non confiât, uelut concionatoribus, tubi-cinibus,profefforibus,falgamari)s, quam non. Eq«i-dem quot fide iubendo pro alijs bonis exuti fund quot imprucmeditato refponfo donrfr«nt?niMtMOife-derHnt,aut poOiciti funt, qu£ pofiea dum feruare ucllent,in maximas calamitates tnciderwnt { Qna-re Areopagitas non alio titulo honefiarunt quant taciturnitatis J Qnare Pythagoras quinquenalefilcn

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S 1 tunn

tium omnibtK [uis difcipulii pr£cepiHAifi ut inteUi-geremui, nihil ejjè noccntiui lingux. Ér hii ^ui pri-udtis odijs trucidantur,(ut eos ejtcipidm qui irntcie cd-, dunt) pars uix quartd ctliam oh cdufim quam oh ucr^ bd imprudëtcr c^utitd périt. Qjtaobrë ne doled! ft ere pld tibiftoccdfio totpericülorüdtq; tudloru. Cdtteru ut de utilitdte agam^cum homines uniuerft tribus tenty poribtis continedntur,pr£terito,futuro dtq- præfenti, qui proculdubio pduciores funt, civm pr^teritis legen dt),cumfuturis fcribendo, cum prlt;efentibus loquendo, dtq' dudiendo uerfdris poteris. At cum duditu non ft dejtitutus,dtq; prtefntes pducißimifintjicet inteüige-remiitimdm fdildmex«ifusfta idëlurdtn, qudtnetid fcribëdofarcies.AtfcTibere tam multa laboriofim efi tdeo quidlaboriofum, pauca fcribas. ^ónne l^cones hocipfocelebrabdntur db omnibus,quad breüiloqui efenttfed O' nutu acge^u, quemadmodum dixi, omnia, fgnifcdrè potes. Effe cc^uv'ixp rem Icuemdcfd alem indicdt,qu0d multiflentium perpetuum aut fbi imperdrunt,dutfnxerunt.Interim uero hdc ereptd oc cdfione tot modistamqi pernitiosè peccdndi,ftudebis O' quod tibi ex hoc commodi deeße exiftimas, o tetn ports lucrifecijfe, itd tëperdre,ut præîlet mutüfuijfe quam eloquentißimum. Défunt tibifemina tempus te-rendi,difcordidrum,atqi malorum omnium. Cura igi-tur ut occdftone utaris.Si eruditus es,lege,fcribe,ft arti fex, dtfce, animum iti{lrue, ingeniumacue, expoli fa-brefdëta.

» trcfdild.Neminem fufurro aut murmure in[u^gt;itionè trahes. Succedit his malts ( qui mala effe putant)obli-«10, Df fcdc memoria pleriq; congueruntur,quod nec Cyri 4Ut lAithrtdatis uel Cinene habeant.at contra The . iniflocles querebatur,quod multorum non pojjèt obli~ uifci.Hac ego praftanti dote ornatus, ne quid ad icru-mnarum cumulum dee/fet,fiti prcefertim confcripturo tot libros,publice profèfpiro,artem exercitaturo,quiit memorem maxime hominé expoflulet.Negant hoc ali qui^mulpnt alij,multi funt qui nec iuranti ßnt creditu ri,cr tarnen ita efl,ubi cnim eph£biam exceßi,duas li-.neasni numerofo pede alligarentur,tribusuixdiebus memoria mandare ualui, fed nec facile quatuor aut ad. fummumfex carmina. Hunquid hoc me deterruit latine lingu/e ignarum, ut qui dtmidio unius diei tantum ludum literarium adierim,pauperë, tegrum ? minime^ fed artificium inueni quononfolumadprofitendum, ad ftudia, ad exercitationem artis,fed etiam ad libros confcribendos plus omni natiua memoria contulit. , Quid ego aliud dicam quam quod Epióletus^ Claudus natusfum,fcruus ZS“ pauper,di/s tarnen gratuit At ego etiam quicquam deterius, paupernatusfum, robore .corporis inualidus, memoria infirmus, charus tarnen Deo.Ergo memorùe diffifuSjquie uideba,qu£legcbam digna mihi adnotatioe,antequâ artificiu illud £grcgiu inueniffcm,ungueßgnabam, certum numeru mihi ex ordine declarante.Asitea uerô indefèjjo labore tranfcri

bcre foliiui rrdin. Scd hoc parum utile inucni^cum mill titudo confufionem pjrcrct,cffctij; noum obeundut U l)or,ut ex tanto laborcfruilum caperein . Sed tarnen rlfeci,quod oflendere pojjunt reliquiie eorum lt;ju^e ab-fuinp/i.Pofl htcc etiam in apice foliorum,ne mefaüeret memoria aut numeric,numerum lequalem eouf^ue do nec mutaretur,defcribcbam. Aliter necelfarium fùi/ftt iiclßngularum paginarum margines diltgentiiit ex-plorare,in lt;juo duplex incommodum er ia(lur£ teitf ports er pcriculi,ne guid adnotatuin delitefccnte litu-ra omitterem,uel omnino inuifos margines ac res jciiit dignas pr£termitterem. His ergo duobus pr^ßdijsar )natus,cfuorum in Itbris de Subtilitate meminßfed alte-rius ohfcu re,conßat autein di{lionibus,ex cuius copi^ principifeci, c£pi latinam linguam aßidue loc^uendo exerccre, ac ei ßudendo operä dare. Quod uero ex me noria natura detraxerat, ingenio addidit.ßcutdua bus rebus diuerßs adiuuante ufu,opcram ßinul pul-chre pratjlare poßfein. Dico Icgendo humaniores lite-ras,in medicina fcribcndo,nonnunguam etiam prieter id mathematica meditabar. Atqueßc amißi temporis non minimam partem farciui. itaque cum familiärem mihi linguam rcdßdiffem, conceptas uero res Cf locos una uel duabus didiionibus comprehendißem, facilitati dicendi er indujiri£ conßfus,ercjuodmul-ta pcrlußraßßcm in mcdica arte,at^^ exercitationeipfa prob aßt-, aufusfum profit?di muneri me accingcre, lief

Urcfolu inhoc/ed etid perorâitdi extépordtific orutia ni fcmper cofifta,cu meditata memoriie nùdare de/pe îrfrnn.Hiici^itMr (lt;rff non ex Circes pr£canutionib. çdrminibusûe,quie omnia ßibulofa funt, no medicamê tis anacardinis quie pernicié afferunt,dtq; nature utin de homini uigilidf, no cofuetudine iUa dßidua,ldborio fd multUjparü dût utili, no admiranda iÜd locorû imjt gine,qu£ Uborccû reb. ipps memoria feruandts coda plicat,fed numine docente teui prlt;eftdio ron,(j«4nUna uüusmortdlium, no dduerfus nature auaritidyfjquidê «'frît monorù multdru,ucrborû nuÛd conce[Jèrdt,fed prêter illius Uberalitatë adeptus fum.Verùm eu etiâ in ïngenio labè in/ignè mihi reliquijfet/iquidcm turbidû iUud effecerdt,quod etiam aftrorum pofitns déclarant^ rrant enim Mercurius zx Venus fub laélea uia, indul~‘ gentid p4tr(s dnm me Geometricorum rlcmcntortw» principid docuit, fludijs Bdcardi ad mediocrent cidritatem reduxit.duid ergo eft cur queraris inepte, quod memorid no dbudest^eo fepe tot qutcrulos ha mines,dc tu magis cu me hac in pdrte laudat, in qua e-tiä qui mihi adernit qult;e habeOjiul.Cæfar Scdliger,fett mdftix,feu mdftigid,na unit ab altcro deriuatur,nos e-tid extollit mediocritdte no contëtus.QJiare mihi Ion~ gèplus contulit obliuio qudmdlqsmanorid,inmcft quidem obliuio induftriam peperit, in multts memo-rid fecuritds negligëtcs,dtq; inertes reddidit. Habes er go tot contra illdin prlt;eftantißima auxilia,utimme-

ritô ß cfuerttri5,queri(ri5.'ti(ibes CitlMnum,lituritnt,nlt;gt;‘. dos, imagines in notis domibus comfiardtas,Stichiona, ntd noßrum,ut ego cum Qirce aliquid habeam, o'noun nominibus rei duthoritutem ddddm,indc dntidoto-rum unguentorumq; pyxides,Quid dmplius minus fdl luntur qui deßciuntur memorid, qudm qui dbunddnt, ueluto plures ndtdtores ßibmcrgunturindqudqui ndtdndi expertes.Itaq; qui memorid deflitutus e^,ciM dicdt Arißoteles plerosq^ memores minus reminifci,et qui bene raninifcuntur memorid minus udlere, remi-nifcdntur,ingeniuin exercedtu,dißgt;utent, ßepius rele-gdnt,leéid in ordinem redigdnt,diligentia fumma om^ nid traitent,ddnotentq; priecipua. Experimento ego eßß poßum,nemincm dtjfidcre deben; quin res prteclJ ras aggrediatur,tamctß memoria ßt ihßrmd,quemad-ddmodu O' alioru admirabiliu Anteßgnanus faitus.

ßucceßif.anno atatis uigeßmo primo cu iuuenculd concubui de more,dtqi ut mi-_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hi uidebar ad uenerem ualidus ac pront

ptus,nefcio quo cdßi peRis familiaris puiri redire in pdtriam coailus,ita reite ceßit resutab eo tempore ußq^ ad trigeßmum primum annum exaitum (interßie runtdutemanni decem integri, nunquammihilicuit cum muliere concumbcrc,plures mecum dormitum du xi,tKnt

^i,tummâximèeo anno quo Acadrmiäm Patduinam regere cotigitjiber animo, uiribui cetera ualidui,£tlt;t teflorentißima,abflincntia ac ciborum deleâu pari in dußrtj Utens,omnes ftccas reliqui, adcb ut cum fiepiut idcmßxißcm t£dio,pudore,dejjgt;eratione,in totum ab hac experientia deßjlcre decreuerim, nempe aliquan-do tribus perpetuis noóhbus apud me mulierculas ha-bueram, nec quicquam proßeceram. Fdtror ingenue hocunummalorumfuijßegrauißimum,noferuituspa terna,non paupertas,non morbi,non inimiciti£,litcs, iniuri£ ciuium,repulfa mcdicorutn,falße calumni£,in finitaq; illa malorum congeries me ad de/ßerationem, uit£ odium,uoluptatum conte}nptum,triflitiatnqj per petuamadigerepotuerunt.hocunumccrtepotuit.De ficbam calamitatem,ludibrium ndtur£,deflebam ueti-tas nuptias er perpetuum orbitatem. Die« unde h£c tibi tanta mala^certèfatcor me neßcire.Cumqi hac can fa mulierum conuerfationè,ne tanta lubes deprehende retur refugerem, ne quid mali afßiilo deeffèt, er hoc ipfum quod uitabam, infamiamfcilicet, in fußgt;icione maiorisdedecoris conuerfum efl. Quid hoetpotui ne' ego Fatis reßflere ? aut quia in parte mihi defui coßlio uel opere ipfofSi non ludere fùris argumentum efl^ no furari latronisinon decipere pecunia adulteratis^ eer tè non ucto quin quifquam me peßimi criminis ream agat. Sed uideo quid dicas,quis tandem exitusi Anno trigeßmo inchoantcpcrnitioßßma illatabela

hordrc c£pi,inops,extra patriam .1 coüegio meiicorït reieélM, hoc deniq; malo prelJîafine fratribuf autfo-roribui, anu maire, cum multis inimteis atg^; p otenti-buiafftnium litibm inuolutui : quidaliud Deus uoluit Oj1cdere,quâ ipft me omnia debcretPr£ter fdlutut tabe,po/lfcptê menfes ftatimc^hocuinculo ficutne ueftigium rcntanfcrit,quin aliquando qua deeeret prlt;gt; nior ad ueneremjey quam mihi utile e^et .Imodoamp; morborumeuentus deploratferuauitme, utapud Va-ierium ^\aximum, lethale uulnus,comploratam nanti cam, exdeploratomorbo, lethalls alia le^itudo.Scd (ju£rcs interim,qua; mihi ex hoc malo cÔmoda aifers! plura, nce square uellem incommoda, fcdubiadfit fx ’i«?b alio malo tot commoda confequi liçet. Primu cnim abftinentia Veneris, robur non leue corpori ad--iiitur,cr uita longior efficitur.Vnde Patnuchi ey mu-lieres plerunq; longioris uit£ quam uiri. t^unc etiam cum hicc lues Indica omnes conßeiat, ab ea tuti hac int potentiaerimus.O quot ucUent fuijfe impotentes,mul tà pluribus etiampreeftaret.Tantum uerà iaéiur£ tem paris cr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;examore mulierunt '

contin^it, ft a:ßimemus, hoc uelfolum penfare potell Koluptatem ilJam. Deniq^ quot ex quanta pertcula ex amore mulicrum adueniunt t non efl ut utar exemplis in huiufmodi eau fis: ut nec de his qui ob uerba periere imprudenter effutita,cum exemplis utendum fit in rébus quee raro eueniunt, hiec tam frequenter accidant, utnit

ut nilfr«]uenttus:o}mes cnim priudta iniuriit ex ucr lùs dc iurgijs oriuiitur,dut nmore mulierum,dut ob pe ■ cunids,fed dcpccutiijs eotitentionoti iudicia dtrimere folent,fequitur utrixd et homicidia propter hof duof cdufu omnes fiant, (^uid ergo agendum cum tanta uti litdte^ut ea uti fcids,Muficie,foro,negotij ftudijs,uena-tiont,R.eipuh.boncfti'S(j; alijs rebut,utpote ab omni fer làtute liber opcram da.Sed dues, at interim carebofi-tijsfnon fum poUicitus refiituere te in integrum:Scd de hoc alias diâurus fum,ubi etiam de orbitate uerbafa-ciam.Interim non deerunt filij exfi dtre,uel etiam ado ptiui,fi hoc unicum bonum tibi natura inuidit.Scd ut dixi alias,de his locupletior erit fermo. Hoc unum fuf-ficiat,nunc multos qui pofièntfilios fufcipere,bisJfon te carere uelle,quando plures efiè qui uclint,quam qui habere uelint certum efl. At dices, curam tarnen huiui morbiqutero noncomodd.Sit ita,edebulbofa,nucesq; auellanas cum facharo modico cr pane,bibc modicum mombafij ,rafurà uirg£ ceruin£ auttaurinte fumecii aqua ieiunus.puelld ajfueta ueneri, ut tn librisdeSub~ tilitate dixi, fedamata arcum tendenti incumbdt,te-tumq; ludibunda excipiat,donee erupat ardor.Si /fion fam inire non potes,per nuptialem annulu fi^onfa min gatfdut ffionfus nefcics uerbis contrarijs difiàluat mdtrimonium,rcpe^

tcm qui res ratione mctiütur leuiord.Vi | cdtn tgitur de cldudis prùnum:hi pericuUs qua ex pug ; na cr prouocdtione contingere folent honeftè,quod integris no licct,fefubducere poffunt:i belli quoq; ntK ' nijs hifunt excufdti. Ixntius etiam eundo (^r laßitudi-nent et fibres non incurres.multts nocuit liberMi h/c ) moderdtdferuitusnos continere folet,non impedfif-Hfc qua ego fera monitus morbo^ut dliâs dixi,diutur no uix reliquiycldudicatio. confiftiin uitdre docet etco git.Dices dt ego integer equitSdo hac incontodd deui tabo.Non per louem, num primumnon exerceberis: qudntii uerà cxercitdtio,in4xintè deumbuldtio necejfi rid fit tuenda finitdti baud obfcuru efi, diâuq; priiis, Perfixofitm etid urbein equitdtio no tuta eft^cum péri culoq; coniunéld atq^ molefia. Sed quid fi equum diere fitfficiitt- ^tfi clàudicet^ nonne ex noua Idbore péri culumfubeundumeft? At pdrud dicis hac coniinodd, fedexiguum indlum,ut prater defirmitatem uix inter iudldnumerdrimeredtur. tionpofjum inquisfi gerc,ncc fequifigientem ? munerd hac funt equorunt non hominum : Etfi hominumfi plebe non nobiUtdte. Sed è plebe fis l no omnium,fed eorum qui cum pericit

’■ '1 1 B B K 1 T. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î8/

fo uittc éios in idem periculum prouocent. Curmaxi-fhd p4rj pIfbK/îftf g/ddio incedit^m magis necejjàrûu cßgladiutad pugnjm quämfitgd.Leges cos qui in cer taminc occidunt,non adeo graui pceau affïciunt, ac ß ßigicntnn perfequendo intcremerint.Videris cnim b» miJion omnino oeddere uoluißc. duies hæc ub impor tunis motibus etiam animo non parum conducit, Mf-ihorM firmior redditur, ingenium acutius, confiliunt mclius,tnanium laborum occajio fubtrahitur. Deni^ I j contingitf.mperferme,quad claudi caHidiores ßnt atq^ magis cones.Diximus paulo ante nil obfùiffè hoc r.piflcto ph;!ofopbo,quin ad maximam gloriam per-u.cneri[. At non omnes quodßepe didum cflfumus phi lofophi ? adijcio etiam nec omnes artifices l quid erg» claudicatio mihi proderit: Quid agam l î^uÜi deefl be negerendiremoccafiofiuelit proficere,e:y èrenatii confiliumcaperet'Facit claudicatio duo, eximit atq; exeufat te à inultis importunis laboribus atque pericit listhoc per fe bonum, nec indiget compenfatione,plt;i interimetiam impeditte, ab expeditis qtiibufdâ aîlio nibus,defDrmitatcmq^i adijciti hæc farcirè dècet atque oportet.At non poljum,ingenio. Uteris careo,notï pofi fum arte,artem nullam didici : at non potes affiequifa mam opinionemq; diligentis,prudentis, probi, côfian tis ? quibus longé plura adipifeeris, quàm ex quauis pr^clara arte,ne dicam etiam liberali atq^ eruditione. Sapientiie(gt;nihi credaf)cum integritateconiuniff£,nec

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defùei-unt

defiterüt unlt;ju^,n(c in poflerü defittura fut ttidgnä pW mid.Dico,opcs,pecunia,amici dignitof, adminijlratio ttes,neceffaria c}U£q-, tü etiä uoluptates. AtcL hicc , hic dixi dc triu bonoru genrre,fcufimulfeujingulatint ' parando in omub.calamitatib.diéiü uclim, nc fcmpef repetere cogar.Vcrum bic ea omnia enumcrare capi, i quodhtec calamitof maxime explicatu hominem lin- ! quat,cr quaft inter externoi numerari mereatur.Poï“ ró in externis hoe addä, ut jfecies horu comodoru re- gt;nbsp;fera. lu «ec fuperßua nee diminuta h^c traäatio relia quetur.At dices quod fape obieceras, no h^c etiä eura I qui claudus no ell,adipifci atq^ habere licet {melius utitc^uid claudicatio ad probibitate,fortitudinem,di^ gentia,prudential la dixi,eos qui ftc impediti funtleui ter corpore, et natura et ufu ad huiufmodi paratos ef-fe,tu etiä facilius affuefeere his,quod non dijjrahantuf adeo ut integri à fuperßuis negotijs. Sed nbsp;nbsp;huiufmodi

homuncionib.magis fides habetur caüiditatis et probi tatis,relucetqi uirtui magis in eis,uelut in quibufeunqi natura infirmiorihus^ut de itto qui fine manib. fuebat, in ipfo quidë erat admirabile,quod in omnib.alijs om-ntno dejfiicitur. Itaadmiramur inmultisfolertiamßa puero prudentiä,atqi in muliere literarÜ eruditionem. Calamitas etiä comiferationëmouet, comiferatio amo ris pars e^,amor ingenerat in nobis fidë quam iUis h^t heamus,atque ob h£c ambo magis in Ulis quam c£-teris confidimus,eadent ratione qua çr in eis quos eda cauimuf.

er iniüis comiferatio dworfin,dmor fidentiäm,ex utroq^ conuerfatio äßidua,ex quibus on» ttibiii fiepe euenitut tales dontitioruetiam euadant ha «d«. Quin etiiun claudi cum incommodé fatis eant, curabuntfifdpi4nt,ut equos o' feruos habere poßint, atq; ob earn caufam ex inertibuf fient in rem diligen-tiorf J,lt;Jf magis attenti : funtfilij pluribus qttos optare pdtrej poffint eße claudos, ob multas etiam alias cau-fas (juas adducere non eft priefentis infiituti,illos ta-menclaudosfacere,cptemadmodum de loue ej Vulca-no illiuifilio poetiefabulantur non licet, guoniam ia^ äura certa eft, utilitas incerta: nam quidam etiam filif frugi temporis aitxilio euadunt,abfi^ tanto tamq; pe~ riculofo fupplicio,quidd nec à fuppliciomutdtur adri firinifunt autnepotes. Si tarnen cafus firat utfine pc-riculo eße poßit,multis erit utile. IJam hoefabuhefi^ _ jmcito docfmar, eos qui artibus incumbunt oporte-rf eße fedentarios non ambulatores. Quod fi manu fis defiitutus,altera fiingetur oßicio. Confiât Senecam manu trunca fitißc,ut Cornelius Tacitus autor eR, uix tarnen diu la:tus, diues er potens, nec ob id à fapien-tia: profeßione alieniis. Vtinam ne plus Keronis timor,quam manca manusilliobfuißct.Parum eficare-re manu,fi parum eü oculo. non pugnabis, non rixaberis, à multis tc eximet periculis hoc incom-modum,ab eo latere chiragra non uexaberis.

Edfi homototufcorreptus mobilii, is fane deterriore conditione erit,fed no adeo détériore ut multi eX iftiin(int,nam cr quies fuas habet de^ litias.t^olim iüum effe pauperem, ni' inis enim graue eß duobus egregijs malis hominem ini plicare. Sed tarnen erfißt, ßudijs ac meditatione tantum proßcere poterit,ut femetipfum erfamiliam ale-re poßit. Nunquid Socratem no exißimas,etiamß pen petuo in leilo decubuißet, potuiffe alere fe cum totafi miliaicertèßc. At dices nonfunt eiufmodi tempora,no Socrates hodiepanem,etiam integer uerbis, conßlio, ! dißiutationibus ßbi comparare queat. Gorneonibnf erfeurrispotius locuserit. l^onfub regibus uiubniü fub quibus, quato fecuriores ob potentiam fumus, tail nbsp;nbsp;j

to minus cur£ eß inßitutio du ium,neq- enim illi maio ] ribus impliciti negocijs,diligenter ut in parua Repub. neq^ unus ut plures omnia curare poßunt. Sedfaüeris non défunt Critones,fed Socrates.'Vidimus paucis ante annis Trancifeum Calluum qui etiam omnia decoxe-rat,in ledulo immobilem perpétué decumbentem, cui cum nihil effet,nihil tarnen deerat, alebatq^ anagnoßa nbsp;nbsp;.

^ui ei er puer erat er ancilla,iuuenis cruditus,patics, ' prudens,quiq^ optime feriberet, Lt tarnen Caluus adeo ■ querulus !

I T D î A M A N T. L 1 B II îÿ,, ^ucrului erat,ut nemo alius eumfuftinuißet.Podagra triuinphans iüum inualerat,cah:ulusc^ altcriiam ilhus curamgerëtcs, ipfeinifcr inter dolorcs uelutmarmo-rcajiatua in leiio iacebat. Affulßt tarnen beneßeiunt libcralitasq; Alpbonß Ai{aIi,Principis ißhonij, ijui tnenftruum illi flipendium ex publicis redditibuscon-/lituit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nulli fapienti uiro atcj; bono,uita: eonioda

deefje poßunt, etiafi immobilis in leâo iaccat. L ingua. cr'mens hominis funt arma, non manus,aut hajïa,uel gladius.Lcgetfapiens,diäabit,docebit,mouebit,diJßu tabit,conßabulabitur, non deerunt auditores cr ainici quifepius illum inuifant,imà plnrcs ^uam'uclit.Aïeini ni duos me agnouijjè,qui ca eßet iiitntobi!cs,ad eos eo ipfo innumeri coßucbat,(]uod fcirët no ßruftra ituros, alter tjuidë du puer eßcni lo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V/cfwm'rftKî,

hteraru ignarus,fcd nobilis ac diues.Mui quatÜ ctià tu cum puer eßem illi inuidebà. c^uaquam enim eßet lite rarum cxpcrs,rcru ciuiliü erat tainen fcietißiinus,nar rabat pulchra,audiebdtur pulehriora. iioua pleraq;, certè mihi noua. Alter eratfummus Tbeologus cf pU nèuir doëlus,exPhratrijsP)ominicanis, quos Gratia rüuoeât Mediolani, Cornel. balbus nbsp;nbsp;ipfcpatritiiis.

l^iie iuuents cognoui, ad quëprimarij ciuitatis uëtita-bdt.TÜc intellcxi hac no ejpt mala omnino, neq; cnint uUuseorum quouis uoluptatisgencrc hone^lo caruit. Sedçrlo. Antonius fenex etßc affeëlus, ßliußifcepit Cajßare nomme,quë fuper^litë moriens reliquit.

Aim malum eil rrgo infanus amor, flue il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*fxoris,dut altcriuf

K inulurii.Sedquoniam deuxoreçyßlip infcriui diituri fummuf,idcô de uulga-riamore tiitnc tantum diccndum erit. Verùm de idiiH remedio lepidè dodeq- fcripßt OuidiiK, çr nosea-rum calamitatum qu£ à nobts ipfis originem ducufit, meationnn facere non decreueramùt, attamen amantes '.-clinquere baud fas eße dueo, multo minus odiffè amorem. Prtefertim quod qualifeunque fit,illius diui-ni amoris imago e^, qui in nobis omnium bonorum caufa cil. In hoc ergo femina etiam aliqua effe eiut unde duxit originan,uerifnnile eft. Ardet iUe punis inmentibus,crad originem fuam nos etiam inuitos trahit. llle fapientiam, illefclicitatcm,atquedeccrrent nobis largitur. O fanfleamor, quern ego ucnerarieo gor,fed bumana ft-agilitas tuam puicbrttudincm etiam ad caduea htec traxit, t::rftnonadeft etiam ftngit, non tarnen omnino immcmorfttlendidililius atq^ aternia-}noris,ftudia qua^danon prorfus inutüia in amantibus i gt;fts ingcniattnundiciei,quodpuriftimusfttillefuper ntisamor, nitorisquodftgt;lendidtfttmus, dccorisquod pulchcrrim!ts,uirtutisatq;fapicnti£,qttôdpcripfum omnis uirtus acfapientia humanis mentibus infunda-Iur.Qjiamobrcm qui amät,etft ruiliciftnt,miru in mo du uenufti euadunt,iice res alia eft uHa qua: morib. ma iorcm

torn« a J ddt decorem^nobilitatcniq; aniinis, çr corpo ri cultu, quÄ dtnor, llie nos ad mu]ic£ jiuJia impdlit, artnis ludere, pi[aq;,{}ale]lrafe cxercrrc-. Deos ucnera rixorpu^ ornjre ueftibus,eomitdtê, biLsritdtem,mdn^ fuetudinê,fortitudinem pr£ fe ferre, tum liberalitatè, tnagnißcentite, iniiMmcrd^; aliu homiiMm aut potius Herouw orndmëf4,cf(lt;rrfsc[; uirtutes docet,quin etium eloquentiam addit,undc iüud: Facundumfaciebat amor.

Non mthi Caüiopenon htec miki cantat Apollo, ingeniunt nobis ipfa pueüa facit.

Cum igitur ornatiores ac uenuftiores e/ficiantur ere dniorf,dc magis moderati atq^ tèperati,tum fortes,fa-pientes,liberales, magnanimi eruditiq^, ut non imme-rito Boccatij fabulam Cimonts, Cyprij flagrâti tphige nia: amore iinitcmur, amor hic potius inter uirtuteS quä perturbatioes, inter comoda sjuä calamitates, mo do moderatus ßt,numcrari debet ac rccenfcri.lnde co'— Euriali er Flifi apud Virgilium erfortiafa-ilatPugnaapud Homfreow acerrimaParidiserJs\e~ nelai propter Helena.Ptolemcus propter Caletis p«c riamorcexcrudelietiamin fontes clementie famant s adeptus eß.Petrarcha exemplo Ouidij, propertijqi b-brontm coftikrilt;ior«m argumenta ex amore fump!'t.

Omnium poetartmtntMima pars libri ab antorifnaf rationc pendetAtaq; ftamicitiam adeô laudamut,etii in amorcfemina illa £tcrn£ dulccdinis latent, guarU' obrem illud qu£ri merità debet.

An amor inter uolufitates an dolores fit reponen-duiiEt iiidetur fané in Ahctoricis Arifloteles hoc def-tnjfe.Cum enim inamoretria fmt,potiri,lferare,time JT, iMxfii kos affcélus diuiditur etiam noluptas nbsp;nbsp;do

lor. cjuienimpotiuntur perfeila uoluptatefruuntur, qui jfcrant imperfcâa,fquidem ffei timor quidâ fetn per immixtus cfl, ut in ouïs uitreis, quod uacuu ejl bit more,aére complctur. quantoq^^ minus eft fx Kno,fdrt-to plus de alcero incft,nunquam tarnen ouum illud exA éîè humorerepletum cft,fed acre totum quandoq-. itA ffes nuUa fine timoré,quanqua parxiguo nonnuqua^ timor autem abfq; fferarifiime, fed quandoq-tarnen, Vbi ergo timor ibi dolor,comcmoratio ergo cr expe-ilatio cum fint fiiei partes, uoluptatem afferunt: fed utdifeeffius timoris neredeatargumentum,uclut accedere nonliccat doloris.ldem rurfns in Ethicis ofté dit amorem effie iucundum,quia fit rci iucundte nbsp;nbsp;bo

nte appetitus,defideriumq;. Vcriim eu boiut iueundaq; kiftriani dicâtur,alia quidcm ucrc,alia opinionc,ideà etiam fit ut amore quidam iucundus ucrèfif.ut cum a-mamus filios,parentes,f'■atres,uxorcs, alius autem no ucrè,quonid nec cum honcliate coiungitur, uelut cunt fcortaaniamus. Pucrorum autem amorquoniamft-pieatiant

pif ntidtn ex dnimo elidit,infdnite pdrs eil, nec ut mutier um diedsuirtutes hominëallicitautimpellit. Scd plerunq; cutn dUdritid, immunditid, de multif dlijs ui-tifsconiunélus eü, undmfoldm expofeit dudacidin. iÇopter immoderMtidm fuint temerdrios efficit. im-moderdtus eft dutem, quonid cum dduerfus ndtur£ leges /it,necejjè fft «t mdximd cdu/dfidt,dtq- ob id fast per immodicus,efl etium inwsodicus,^uid ut dixi infd-nije pdrs cumfit, firnisfdpicntitc exclufs, non hübet ^uo regdtur. Ejfe dutem infinilt;e partem guis dubitati dinare tarn labilem pulchritudinem,fine reciproco af-fèëiu,tamfxdoufu,tam infclici fitted Prlt;eter enimid ^uod in ufu ipfo cernitur abominabile, etiam illud eue nit,ut lt;^ui amantur uelfxdi laxato mufculo, uel rupto criüati cuadant, ut prêter faeditatemfeelus admiüunt fit,cum iniurif fimus in eos lt;^uos amamus, ipfi etiain i]uih£cpatiuntur,mdiore fcelereob/iridlifunt. iugu-lant enim homines. Et ut iam natos audacioris ac im-pudentioris, ita prjefeindere nafeituris uiam crude-lius. tjuo in crimme etiam cum fint gui fie amant, tum etiam ut dixi, in alio feguitur ut ctiam his,gui aman-turgrauius pcccent,pr£fcrtim etiam propter £tatem cr potentiam, fed tarnen iiterg- grauifsimo fcelere ob-ftrithis efl.Finis etiam ipfe pefiimus eJi, cum no folum generationi hocfilioru,fed corum educationi plurimîi obfit. Ciuantli enim potefiproficesr puerulus interfi-mtlia exëpla agentis patris,cui natura çj- inftituto afi

tnildri cupiff cr pätientium, à quibm £tdtc p^irum ftdt^omitto liccntiam quJin in lUis uident, reliquosq; mdlos mores i ob id igitur hi fummo bono, non folunt gcnerntionis ,fed cr rcäx ßliorum educdtionis priuS iuriQjsjmobrc ß fui compotes effi'nt,lcgtbus ullis,äut inc tu ptennrum ut coercercntur, non indigerent, ipfc enim nmorfibi ninxirntan fupplicium eft. Et qunntii minus dh'ox Icgumpicna fcelerispoend eft,tdnto cer-tior,dc ut itd dicdm fecurior, Porro qudmuis ad dudd-cidin bic dinar impelldt omnibus dlijs nidgis djfeéii-bus,ndm et Aridlogiton Athenienßs Hippdrchum,amp; Amileon lActdpontinus, nbsp;nbsp;Mendlippus Aggrigeiiti

nus, ut ex PlutdrchoetidmPetrus uiilorius ndrrdt, tyrdiinos occiderunt : cr Amyntds ob cdndem cduftm Alcxdndrit mdgnu occidere condtuseft,no tdmenldU de dignos efficit.Nd fi tot dlidi iniurids tyrdnnorum hi inubds effe pdßi funtimortes dffinium, raptuuirgina C/ filioru,inccftu uxorlt,immdnid fdôid,bondqifibi e~ ripi,appdrethos homines non fortes fuiffe (qui nec Reipub. necfuoru,nec proprid dnmnd ultifint,fedin~ fdmcs dinorcs, uerÜ inftnos çy duddces,hos eniin non fipienter)dut überdies,dut uenuslos pueri,fi modo ali quos diligunt,diligere folcnt. Et quonidm dmor eo-mm fempcr fermé timori çoniundlus eü, ideo fo-los diudiit quos tiinent,lt;:y' quonidm db bis iniurids uin dicari, quibus ob letdtcm obnoxios fe exi{limdnt, poffefferdtit.

Kcîiquuw igitur efl ut his c^lainitdtihus, efUtC hotni ttibus intimae funtemuneratis, quandä uiumnormä iraducendit uÙ£, tanquam diâa recoligeNfcs inflitua •fnus,qu£ ctùm ad fequentia turn intelligenda,tum cxe quenda utilisfit. Initiumfacientes ab eo quod princi fgt;alej-fl,e^q; id unuac principale, principiït^ ad oiw ne folatium calamitatum, non ntfi ad unum omnia: deduxerimus, fruRra hiec tanta in unum congejferi mus, tanquam unam faâuridoârinam,federitacer uus potius quidam pr£ccptorum. Hoc ergo ipfum eä principium totius traHationis, quod tempore out madifloluuntur,ey in nihilum rcdiguntur, non fo~ hm uolupiates cs- dolores, uerum etiam omnia mor talia.cumque tempus facile diffluat,ac celcrrimè, et fli infinit urn,hoc folii efl iit dccenterfi-uaris praifl ntibus, proflticias iuxta condicioncm fortun£ tu£,ac tempo-rum prudenterfuturis,ftc utfeias que optanda,qu£ fit gienda,quieucmagis optdnHUjiiKt magisfiigienda, amp;nbsp;rurfus an magis optandahaic, an fugienda ilia f Dr-mum qu£ confequi poßit ex his qult;e optanda funt: qult;eq; uitare ex his que fugienda . Et lt;]Kif ex parte iiceatfljtou perfieilè,affequi aut uitarc.his paucis pre ceptis, que ex «no ut dixi oriuntur, totu uita nojtra confiât, uerum cum tn flngula diflribuuntur capita, mcmferutimque difcerpuntur , ad longé plura deuaiiunt. Vramp;pofltus etiam efl finis units tsiuere quam féliciter, id quomodo fiat,di{iu efl fupra,

fcJ tdmen cjud uid compeitdioßßme, nonfdtis confiât, Epicuruf ccrtè uiu h-ddit rcguld huic propoßto dptd, (^u£ß non omnid dmpleól-dtur,plurimd fdltcm nos do-cct. lï cMim c««i uit£ noßr£ ßncntfcop:imq;,dcßlicittt tiiculinen conRituijßf.imum dixit, dltcrumdocuit. C}uoddocuitcß,itduoluptdtem feqiidris, ncpr£fens noluptM ßuturis dc fuccedcntibus nidtn pr£fcinddt,dut impednnento fdlteni ßt. Itdqßnqnit Epicurnf dieenti luxuriöse uiudm^tiiuc,ßcd cdue ut ßnt tibi poßmodunt pccuni£ in Cofulis,ne poli eßtrire cogdris.cdue ctidm mudletudo offenddtur, cogdrisc^ dolores perßrre, qiiimultoinoleßioresßnt,qudm foerit iucundduolu-ptds. Cdue rurßus ne inßimidßubßequdtur, ex qud con-temudriSjiniurifsq^ obnoxiusßds. Cdue etid ncßoeieti tc ex hdc cu hominib.incds,qu£ tibi periculd et meero res pdridt. Cdue etid lucm indicd. Cduc uigilids,ne poß modum cum uigildre iucudumßt, oportcat dc dcceat, dorinire cogdris. Vxorë dlterius poßiderc uolo:poßi dere rcßgt;ondcbit Epicurus „ fed obnoxius cris legibus: cogeris in perpetud fußieione mdriti uiuere,ne ob in-iurid te occiddt:db illd qu£ tmxchd eli, quomodo tutus erislqu£ ctidin cum timebit fc relinqui, ueneßeijs inß-diibitur tibi,ddcrit ctidin infdinid. Etecipidin dlique! Eiccipc inquit Epicurus,fed iUc te ßdtiin dd iudicc uo-cdbit,irdfcctur,inimicitids pdldin tecu excrccbit,dpud omnes tc infdindbit,c£tcri oinnes réfugient,fceleris co feientid urgebit, uuumquodq; ntdlum plus offcndetdc tibino-

tibi m)cebit,utpote corporis dolor, timor, triflititi,in-filt;miit,iniuriii,qudin poßitfolari uoluptds. Ob id ergo diccbdt Epicurus, non pojß- uiui fccundum uoluptutê, niß iuße,modcrdtc,tcmperdte(]; uiudtur.

. Statuit igitur Epicurus felicitate in uoluptate, cjUjc tamcn moderata ft zj' temperata.^Cumq; illam difflue }-f errnerrt cr iHcon/l^jjitnn efè, dixit illius memorii ad felicitatem conjirre. Q^£ri igtturfolet,an mono-ria uoluptatum pmeptarum iucunda ft an triais i Si cnim calamitatum metnoria quas euafmus iucitda eft, (]uare uoluptatum ejua: efftuxerint non erit triüisi paucosinretanti momenti recbè uerfatos uideo: Zif tarnen hoc nece/ft crat,ncc cpicejuam utilius. Perpef-fumfuilfe calainitates trifte proculdubio eft, fedeua~ fjfe iucundum. Qui^l mains ex hisibreues calami tates uitain faciunt lucundiorein, diuturnat triftem zx iiifelicem.cuafftè longam calamitatem tato minus dul ce,quanto grauem iucundum ft,magna fed breuis. Ci* enim comparationc res human£ conftent, co dulcior eft uoluptas,quo dolor qui recefit maiorfuit:quinim9 receftiis ipfe dolorisfolus uoluptas eft. Rurfus f fon-pus quo uoluptate f ui conceftum eft, longe mains flt;e rit calamitatis tempore,dulcis res eft meminifte,f con tra,graue ac durum. Ob id feite luuenalis: -----Gaudent ubi uertice rafo

Ht idu'.lvirgilijbuc ßyccl^L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

rangit or Cicero hdiic quæftio!iem,fed non fufficit utßnt inßgnes hi labores, erßne turpitudine, iiiß ut dtxi,etiü breuesßuerint, alioquin no minime eji trißis memoridilloru,quddulcisuoluptdtüy ßcd Arißoteles ut plerjq; dlidßcitu digna, in Primo Phetoricorum äd TheodeÏlitm de hoc dijßutdt,dddit aut rdtione:quonii cum iucunddßnt quibus deleHumur, quouis tempore percipere homo ße inteüigdt illä, homo deleilutur, cum ergo uel percepißi meminerit uel percipit, uut percepturum jßerut, in omnibus uoluptutem cupit. 'uerum iÜud nos non docuit, curß non percipere mu-Ium iucundum eß, bonis carere triße non ßtiobid uidetur adieciße, ß quippiam ud mißeriushoneßum dut utile conßequdturi At hoc iam ad primum mo^ dumpertinet. Idco uelut in nuußrugio quandoque tn^eri£non eßconiunilu uirtus, quandoque eß, ut in plerißque periculisalijs, ubi coniunild eil uirtiu tion obßcurumeßcur deleiletur nos inemorid pdrt£ ßdiutis uirtute noßrd, ßed ß uirtutis ßiecimen non ddßt, dfleildmur compdrdtione pr^eßentis, Q«o-! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nun«

nwnt utntcdici dicunt, rcditum fx doïorr adittdolen-tiämßeri cum uolufitatc. Hoc ergo cum recordamur, ^uia iucnndü eü,uolufgt;tt(tem gignit in animif noflrii, non ergo miferurum memoriä, fed quod euaferimuf dulce efidtq; iucundu:hiec enim inter iucundd numerH tur.î^Seq^enim cu recordamur naufragij dcleitamur, fed cum memincrimut, quomodo ex ifgt;/ô naufragio euaferimui, Ifrf CT uoluptatum bouoruwq,- memo-ria iucunda ell, at ft recordamur amifffè félicita-tem,id trifle fl cafu , trifliut fl noflra culpa, minime autem triple,cum'^idordine natura faélum flt. Ve l»t Ji alteriui uxore quit potiatur, ab initio enint hanc uoluptatem non flatuunt homines perpétua, fed propter innumeras difflcultates nopoflèeffè cotinua. Quod fl cafu contingat amiflio,fuccedatcj;Houauo-luptas, nec tunc percipitur triflitia amifli boni, uel etiamfl no fuccedat tarn cito, modo tempus fxlicitatis diuturnius flt intcrmiflionis tempore, iucunda fft etiam memoria. Sed ab initio dum amittimus do-Icmus, antequam aliud iucundum fubrogetur,quo-niam prateritum tempus metimur quantum fuerit, amiflionis aut propter timorem coniundlum imagina mur eflè inflnitn. Cum uerô noflra culpa id acciderit^ fepius nos ipfosftUimus, quafl fa^um flt cafu, nnno cnim flultum libenter fe efle arbitratur aut credit. ob bac igitur omnia ey- triflium cafuum receflus, cr bo^-norum poflèflionis memoria inter iucunda ç^uolu-ptates

fates ab Epicuro reâè numeratur:non fatis confyderi te,cum uenia diélumfit, à Cicerone rcfelluntur. Sei nec omnino clarè,ut deccbat, ab Ariftotele explican-tur,ueruntamenfatis ut dare pofeilt exphcari. Cunt eniinçyiucundarecordariiucundum. fit,cy recefuf triüium iucundifint,etiam illorutn maninifè iucun-dum efl. At non poffuinits recordari hos reccffus,nift Cr rccordanur qute pafifugt;gt;ius,nam in mutationeu-tcrq}terminicscomprd}cndilur,quare etiam triflium mcmoriamfdlfo exifiimainus lucundam efc cum non ftt,fedilloruni folum quit uel per fe iucunda flint,aut qu£ cum iucunda flint,funt tarnen neccjflario cum trijU bus coniun{ta,iit rcccfflus ipfli miflcriaruin.

O'R^C) iucundaalia quidemper fe,alia deducant,alia quod ab bis qua: nobis triflia flunt,liberent. Per fl iu-cunda funt,ud quia utiliaiut opes cr be nefleia recipcre,ud quia honefla,ut exerceri in flu-dijs, in quibus flumus exercitati, uel quia pnecellimitt aliis,ut honos,cr gloria, cr uidoria, uel quoniam fl-cundumnaturamflunt,utucrflaricum fliniilibus £tate, moribus,arte,ac alqs eiuflmodi.Repetere etiam conflie fa ad hoc pertinct,nam talia flint nobis flamiliaria. Quatdam plura ex his continent,uelut regnare cr excel! ere

crilfrc atcf- utile,fdpientm eße honeüum de prtecel-lens,lt;tmiciti(( utiliißinul defecutulum ndturdm. Q«lt;c uero dd ed dedueuntfunt,ut dd gloridm ludi conccrtd~ tarif,bcneficiorumci^ colldtio,exccllentidm declarditt^ dt fdpicntidm codrguere dlios, uidetur enim teflimo-nium.Et rurfies difeere dbfoluere inchodtd,td(]udn» illis pdres fdpientid gui inchodrunt. Imitdtio uero cr piéiurd çyfculpturd deleôtdnt,quid bis difeimuf, difee re dutem,ut diétum e^l,dd fdpientidm ducit. Iniuridttt guog; inßrre dd regnum pertinct: potentidm enim te~ fldtur,utridiculd dd noRrum fdpientidm. num qui ri-denturtdnqudmftulti,in/èriorcs nabis fdpientideße uidentur.Admirdriuero ddfdpientidm pertinet,ob ii enim dd philofopbidm bomincs peruenerunt. Subite autem rerummutdtiones ob id deleóldnt,quodddmira tionc pdriunt.Aduldri uero pdrtim dd ddmirdtioncm, pdrtim dd copdrdtiddm dmicitidm,qudm diximus eße utilem crfecundum ndturdm,dttinet. Q_u£ uero d mo Icftidnos liberdntiucunddetidmfunt ut dixi,fed dlte-rius generis d prdcedcntibiis.Moleflißimd dutë eit ont niuraind/orMin iniiirid, idea ultio iucundd Gquot; ird. eit enim cumjfe ultionû.ldeo regibus et tyrdnnis pdrum irdfciinur,quid ulcifei etidm pdrum jferdmus.Cupidl-tdtes quoq; expleuiße iucundum,ndm illis torqueri mi ferum eji. Ed de cdufd etidm commutdtio nos deleädt, num dßiduitds tædium er dolorem nonnunqudm pd~ nt. Ergo nbsp;nbsp;in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in Idcbrymis uolupt.n

eli,in hii enim exprimitur quod molcflum eft,fcilicïi^ Ijiirüui drdens acfiiligine plenta, in illo reçorddinui' eiut (juern dileximm.diximui autm corum qu£ iucun ddfiicruntmcmoridinquoqidulcemefjè. Scd cumcf td intitginemur mßnitum effc,quo carituri fumus,md-tor cfl in luüu dolor,longe quîm uoluptM.

'Ergo bit uifis,decet fapientem et Epicuri prteceptiS quibufcunq^ honeftis,uoluptdtibui opérant dare,ut il-lorum memoria exhilarari queat,atqi interim eiffrui, quandoquidem uita hac tarn breuis ejl or fitgitiua, ut luuentui pueritht cohi£reat,iuuentuti feneilus, eyeX unainaliam£tatem imprudentes delabiinur uelutin fomnum. O quàm rcâè ait Seneca :

Ojtamobrem enitendu eft ut omnibus uijs, omniq; laboreatquefolertia,tempHS ipfum quod comniodato fumpftmus,rebusinegrcgijs atq-honeftis träftgamus. Etenim ftc mutuo fumpftmus,ut nemini commodare li ceat,nec ft nobis pra:terierit, ab alio fumere cominoda to.Qjtid ergo eftut tanttc rei cuftodicndie atq^ dtfpen-fandteadco négligentes ftmusl ttortatur nos Foeta pulchrè ad hoc dicens :

Sfatpuä cuià^i dies,brette ZT irreparabile temptti Omnibus eji uit£:fedfamum extendereftâis Hoc uirtutis opus.

Cumq; tint pulchre ipfum impenderis, adhuc dilt-buntur qu£ colligi/ii,cr hominumfaéiu diffluunt,cr memoria, rcrum cgregiarum euanefcit : quæ maxi~ ma uidebuntur,breui in nihilum rediguntur. Qho4 ß quismutuoaliquidacceperit,intra certum terminunt reSiituturus, curat ut interim eo utatur anteguàm la^ batur tempus, lO“ tarnen rurfus’ commodato alias fu-nere,uel aliijuid flmile poljumus, in tempore hoc ttcgligimus, cuius tanta eft penuria. Tantum ocij tibi fumes,quantum ad feruandam ualetudinem eâ ne-celfarium. Nfc m prima £tate terendum tempus eil, nee de/ferandum in ultima, nam quanto bre-nius,eo magis à uoluptatibus liberum eil. Ob id c-tiamnifi aliquibus impedimentis turbetur,iucundif-fima eil fenilis tetoi.Hec totum illud eH uiuerc, quo a-nima corpori iunila eft, fed quo uacamus contem-plationi, acfludijsfeu libcralium,fcu aliarum ar.* tium.

VnJe fmilis uir egregius cum perpetuo in magi-flratu fùiffet, duntaxat ultimis feptem annis excep-tis,hoc iußit fjbi epitaphiiim frpuichro inferibi. Similis hic i,Ket,cuius lt;etas quidem multorum annorunt fint,feptcm autem duntaxat annis uixit. Ob id Seneca ait rcilè:contingitut multi moriantur aittequamui-uere

,04 DE GÏNERAL. VIT. ENSTlT, uere incipidt.AÏij etfi uiuerc incipient, non tarnen tli uitam pcrfiéldm pcrueniunt, cum mutando genui fie-fiiui illam inchoant. Non ergo folum inchoanda eft ui-tit,fed (fuomodo inchoüda fit fcire, atq^ in ilia pcrffié dum ejl femper ufj; ad mortem,fi beatm effc uelts ! nli fie agenda femper ilia perficitur. Cogitarc ei iam expe dit,quôd quotidie aliquid deffluit de uita,ej idcô illui farcirideberc.quamuis cnim corpm uireicrefeât, uita decrefcit tarnen perpétua atifminuitur. Qjiôd/f miferijs opprimaris,occun-atdum ell potim mortifen tentia multorum philofophomm, qttàm inertem illitti prteüolari aduentum. Etft enim non licet fe intafcc-re, licet tarnen mortiobuiamireadeuitandiimdcde-cm. dnàd fl fie animatm ejfe potcslfi non fitpra oin-non potentiam effe tibi licutritleim faltem extra ont-nem.Quid enim tyrannm eifacere potcH iniuritc, qui mortem contannit ac figt;ernit. Verum interim fi adeà curai,ne qitis tua inuadat bona,aut agrum, aut domu pecuniamûe, cur eis qui uitamtuam inuadunt ,tei-pfum concedislquinimo ctiain auxilium prafiai. Etcü inraebuitam parui momentitam oculatmfis, ineain qua omnia continentur adeo conniues cr fupinm ci, unm horam eripit in nugis, alim ut audiat circulato-rem, alim ut pergat ad conuiuium totam etiam fuffu-ratur diem.Ciuidd cogunt te legere carmina male cou farcinata, quidam ut amico operam des, nibili poflu-lat.Requiritmuficui ut ilium audim, alim te deducit

vuw QKid miferiui qMtn cum omnibuf alijs uiiiAf,ti-biunifoUuon uiuercCornues cuwi prodige diuidant ttitdm,cuiuc tdnta eft penuria,cr in qua retinendu lt;(«£lt; ritiit,honeftè uti poftcmus,mediocrem pecunidrîift.m^ mdm inter pduperes nemo uult diuiderciC^uantum ex inrfnt metu,ftultu lietitiii,exiguo dolore, duidd ctipidi-tate,bläHdd conuerfttione tibi pereat, cum hii comptt test inueniesuixmtnimdm partem uitietibireliildm, itdcj- nulld cu iftis uita longd ejfe poteft:ftne iftis pduc^ dicipoftunteftebreues, nitjUW 4 primd ddolcfcentid prlt;eripidtur. Ifitcj; honores, diuitiie, elolt;juentid,uoiit-ptdtes, nospotiusfuffocdnt, qudmut cuiq;bonoftnt. Quid o-go dulf tiK qudmftbijpft uiuereihoc eft in ocio uiucre,quod ctidtn Auguftus teftdtur in qudda epifto-td'.utdpud Scrtfcdm, qui etidm decerptd ex Augufti e-piftold uerbd dfcribit.NihilominiK nullu turpins pent tepuf,qud lt;jttod HiMo,deinde crdpulic, poft ucneri im-penditur.Hieccnimoperrf cum belluis communid,for-didlt;lt; dtq; etidm ftxddfunt. Hodie quot uideds qui cum urgedntur cj' urgednt, neeftbi unqu^m uiu4nt,tdmf u nec quod fterdbdnt dftequunturtitd miferi ilii optima rem dbijciunt,utmediocrem dftèquanturtet certd umit tunt,ut incertd potidntur, nec etidm id licet confequi. Non e/t longd nduigdtio diu in mdri ejfe, multo minus diuerfts dgitdri ingentibusq;ftuibibuS:itd nec uitd ditt i turnd longo tempore in hoc efft mundo,multo minus tftiduis mdgnisq; negocqs imp.'iCithr Jed longd nduigd y tio eft

tio ejl lotigam pr£tcruehiorA,multti locd legere. Et ga uitd multd cfficere pofj'e,qu£ ad opm uit£ Jjteôfanf, Cdtullue, Tibullus, Perjiuf dc Lucaniu trigeßmu anttU iiix attigerunt, Mt faite paulo poft cxcefferunt, hi tarnen diutini uixerut quam Argantoniui, quamuit etia nx. llliftbi uixerunt,magndq; jfeft-eti,immortalcnt ingenij fui gloriam reliquere. Si quantum inpericu-Its,feu iudiciorumft'u morboru/in,uit£,cur£ impendi-mus: tantundem dum imprudentes per mille inutilet caufts, pluresq- ex hts damafas eâ terimus, impcndcre mus,longe diutius uiuerët homines,ncc de fua fortuM aut natura quercrentur. Itaq; qiiod tîte cum perituros fe exiüimant,facere deeernunt: fcilicet ut ftbi uiuât,ut partis fruantur, non indies noua qu£rant,ut ocio ua-cent,idmulto antea cumutiliuseftconfilium, accer-tiusfapientcmfacere decet. Proximumfuillibus uolu-ptatibus, eft iners negocium conuiuiorum, cultus cor-poris,ornatus domus,cum tibf ex huiufmodi rebus pc-rierit tanpus.Dura uerô condicio eorum qui opes con gregant,atqi ™ fttiferior, quâ qui ftbi uiôlum quarrilt, quodhi finem habeantaliquem,iUinullum. Pofthos psitt quiforo operam dat, qutq; honores qu£rut,pro-priamfelicitatem femperin alieito nutu conftituta ha bentes, atq; eo magis populi omnibus uirtutib. hoftes accerrimi.Sed nec in Repub. honeftum locu obtinere, fummos magiftratusgercre, tametftgloriofumfit, ey generofo uiro non itu{ignum,ad propria tame félicita

- L 1 B B R t I. ' joV few pertinct.Veru ipfum hoc quad nüc dica, nec ad ut uu,ut dicifolct,rë refecabo.Diximuf in uoluptatt effi frlicitatë,c]uatuorô- genera bonorÜ lt;lt;c iucundoru,de~

L cftfrgo/cire,portlt;j«lt;(»noninitgt;. potiri non licet, qui^ bus nam maxime expédiât. Expedit aüt magis bis qu^ maiorafunt,meliora et diuturniora.TAeliora generib. ac/peciebtesdi)linguuntur,maioranumero ipfo bono r«w,«t Kn««i aliud fub eodem généré cômpilt;refMr. Quàdfieadanfmtmeliora, maioracrdiuturniora, nemini dubium efjèpoteft, quin eafint alifs præ/cre»-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mfliortt autad eosjj/eôlât qui uerè féliciter uiiiere h»

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;afficit,reliquorum triü honeftu pricfèrri debet

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uulgaretn,qult;epræcellcre facit nbsp;nbsp;qult;e uilis efl. Harît

uerà facit exceüere diuitib.atq; nobilibus. Eddë ratio crfuturaruçxprlt;eteritaru,qux cr praifentiü.

AtdubiÜ cftrfn memoria uoluptatu ßtdulcioran ßgt;es?uidetur entm Epicurt« mçniorww praißrre ffei,

ipfa memorw.QKWimo propter folam fpem uolupta-' turn ac bonorum,multi pcricHlis fc exponunt,pro-pter mcmori(tm ncmo.Vidctnr etiäßies corn effe, quic

,08 DE GENERAL. VIT. INSTIT. quandoq^ futurdfunt prafentü, memoria autcnteo-runt cjUiC efje non pojJunt.Pneterita igitur iucunda mi nui mouent, fed illorum memoria fecura efi,atq; idea pars felicitatis eB::Jfes autem cum metu femper mixta incerta,ideo^i minus tuta nbsp;nbsp;perturbatione mixta,

non adeo eft pars fyncera felicitatis, nos tarnen magif mouef.affteilum ergo maiorem efftor felicitatispartem non idem eft, fed maior félicitas eft in jfe,purior inmemoria perceptarum uoluptatum.

, Scd cum honeftum laudent omnes atij^ uirtutes, cur eft c^uod uitia magis ament homines atij; fcquantur! Jdeo hoc cotingit, quoniam uirtiis circa medium ijuod dam conftftit ac quaft indiuiduumtuitia uero in extremis magnum continet Jfatium, quocirca difficile eft collimare.Liberalitas cnim inter auaritiam zy prodi-galitatem,fortitudo inter audaciam çy timorem, reli-quatqi qu£ in fecundo Ethicorum ad Nicomachum co numerantur. Eaciliiis ergo in extrema incidunt homi-nes,quam in ipfum medium. Alia ratio eft, quod uitia quatdam à nature defeilu oriuntur, qui accidit ex mater i£ impedimenta, ut quaft qu£ circa immoderantia gul£ er ueneris ucrfantur,naturalia did poftint,quo-circa pronus eft hipfus in iUaxum cnim, ut dixi,medio confiftat uirtus,uix fieri poteft,ut à medio natura non defledatur in plerifq;, quoniam opus ipfivm natur£e-tiam plerunq; ingeneratione, educationeatq; inftitu-tione impeditum eft. Principu quoq; mores, à quibus, „ nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tanqiiam

tlt;lt;nej«4»n Polydeti ftatua fumunturexempli, tia femper fermé iiefledunt,non tam intemperantid ff Itbidinc ac libertdte, lt;jult;i abuti pojjunt/ed quoniam (1 lis hoe conducfrc uidetur. Audritia enim opulètos rf 1 quot;nbsp;dit, O' omntbiw ob idformiddbilis. ProdigalitM ami-cos iUis plurimos pjrdt, ut utroq^ tutiores ßnt:cum li-beralitdte nee quantum fufflcit opwm nee amicorum ftbi parent,unde magis contemnuntur. Sic crudclitate nimw timentur, amantur mifericordia, iuftitia neutrum effïcit. oftendit hoe exemplum Dionysij maio-ris,qui fumma eumfieuitia,adeó ut puerum quem ama bat, eo folum quod riferitflatim oceidi iufferit ,crttt refert Ariftoteles Polyticorumquinto,Bo Syracufa-nos tenente, contigit dues in quinq; annorum ljgt;atio eundoffacultatcs fuas in folueiuiis tributis cofumpftf-fe, o tarnen quadraginta duobtes annis tyraniiidnit nuUo pcricMlo,m4gn4 Heet cufujpitione tenuit. At cort trafdius ob contemptum, cm multo mitior tarnen ef-fct,eaIpoliatus eft. Accedit quod liberalitatem quiac-cipiunt,cum non quantum uelint accipiant,auaritia}n . appelldt,iuftitiam,qui læduntur, feuitiam dut odium, qui aceufant indulgentiam aut remißionem,atq; ita ab omnibus contemnitur. Horum exemplo aulici primum,inde alij uirtutcs contemnunt,cr ^d extrem4 tranfeunt. Similitero populusliberalesautauaros Hocat. ctim f lura iGiH-? muior purs in extremis fît, patt (i enim circa medtocritatem uerfantur,eosq; qui in me

dio funt,cum ipf! fe mediocritatem obtinere exiftitnét, ad oppoßtii uitiu traducüt: Prodigi auarof, duari pro digos appellantes eos,lt;juifunt Überdies. Pr ottered cum omnes homines fermé fecundU uirtutë uiuere fe putét, ob id errore duéli^nS uoluntote uitid diligunt,nS ergo uitin uirtuti protferut,fed lt;juo; fit uirtus et uitium igno rdnt. Itdq^ decepti in uitio degunt,t0lt;jud uirtuti operi dent^uittorim etio fines oliquid unu hobent quo pro-cellunt^ideo ad felicitdtem compendiofiore uio deduce re uidentur,dc expeditius:uelut raping cr duoritid dd opcs,crudclitd4 Gr iniurio ad opintonem poientiotjin-fidio; erfrdus fapientiie,poteiitid aüt, fopientio ziT fof titudo dd fclicitdtem.Qjidre qui imperitifunt( funtdU tem plurimi gt’ pene hominum nioximo pdrs)aberrdH tes tot cdiifits uitium uirtuti pr^efcrunt.

Sed dices quid eit uirtusi GT quoi funt uirtuteslldU-ddbilebonum profeélo efi uirtus atqihonorobile.ndin rx opéré illius femper lous confequitur, no aüt ex opu lentia,potcntidfiortitudtne,pulchritudinc,ijsenimey' bencGr male quis uti potesl. Pjl autë uirtutis finis ho' tiefium. Jpfius uero eßentia in hoc confiât,ut nemini fiat iniuria,audritid enim,crudclitas,Gr iniuilitia cir^ cd dliorum uerftntur iniuridmùmpudentia, prodigd-lit.is,intemperantid,circa fuimet. Sunt ergo uirtutes, Portitudo,Prudcntid,}ufiitid, Temperantia, ManfuC' tu do,Liber alitas, îÂagnanimitasÇutita dicereliceat) ridgnificentiafindigndtio,Grauitds,'Vcrccundia,'Vr‘ bdnitds,

banttäs,Veritas,Amicitid. id uero quod uirtutemfe-(emit à uitio, eü ut dixi, quod non eü in uirtute ex-ceffits,Gr quèd nullifit iniuria,fed mediocritas dufer-tidtur^iußitite cuiufdam pars eji omnis uirtus. Verunt adhuc quicritur quidßt uirtusf Eü,inquit Arifloteles, quiehabètempe^cit cropusbonum reddit.Sed quid eRbonum adhucdubitatur. Itaq^crhoc indifcujjum rcliquit Aristoteles, nee facile eratillud flatim explica re. Homo igtÏMrfMt altius répétant rem) ad quatuor comparandus eft: ad Deum er ßc oritur pictas, eX fft cultus Dei rcâus : Ad cietcros homines, er iuxta hoçquiiHisbenefacit, er pro ratione hominum bonus appellatur. Vnde bonos dicimus, gratos, libcra-les,patientes, atq^ huiufmodi. Qtd ergo ad Dcum er hommes comparati reite fegerunt, probi dicuntur. Eft ergo probi officium, utftt pius ac bonus. Bonus ergo in omnes homines eü beneficus, fed tarne or dineferuato, priusenimer magiscurateosàquibus beneftcia accepit, ut fttgratus: deinde in probos alios quiftbiftmilesfuntmagis, quamincteteros indecon-iunitos,er idea in parentes maxime: funt enim maxime coniunüi, er ab iHis beneftcia plura er magna accepimus : er in egenos demum, hi enim maxime indigent: unde in ftlios, funt enim coniunitißi-mi, er auxilio noftro ob tctatem er paupertatem maxime miferabiles. Sed uirtntcs qua ad femetipfum pertinct,nec bonos ncc probos efficiunt, ut Prudentia

CT fortitudo.harum quidm duplex genuf, hoiieflunt^ ut mcignißcentiä,jvrtitudo,et utilf:ut temperdntia,co tinmtid, prudcntia. Diffn-unt autem incontinens intcmperdns,quonid)nintentperdns ntdlo ipfogdudet atq; in ipfo perfeucrdt,incontinen! qudfi rdpitur itdM rd’ ui,nec dclcitdtur indlo,ncc in eo perfeuerdt, Vt ue^ ro bonitdigenus eft uirtutum qu£ dd hominesißeiidt: itdchdritdscdufd eft omnium horuin bonorum, quo^ nidin enim humditum genus qudft totdm undm qudn^ ddm dff'initdtem diligimus,ideó benefdcimus illis et co pdtiinur,ctidm ncillos liddinus unde tollerdntid. Dift fert dutem chdritds db dmicitid, qudft db intanperdto incontinensidmicitid enim mutuum dmorem expofeit, chdritdi no. fed fufficit ut dmemus. Compdrdti uero dd leges ft iuftic ftint,iuftidut iniufti dicimur. tufta cenfcit tur leges qud: db ijfdcm conftitut£ funtiut Venetd: Rei pub.cr communes luftinidiii.tÇiullius cium emolumen nbsp;nbsp;'

quoddd dues dttinet, cr Tyrdnnicd: cum de proprio commodo nondgitur,etidmiuft£hdbend£funt. uero deproprijs commodis dgunt, et municipdles qu£ de exteris cum ciiabus decernunt, plerunq; leges non funt,nec iuft£. Vbi ergo leges iuft£fuerint, idem erit probus uir dc qui leges ferudbitiubiuero leges fintty rdnnic£,probus uir d legibus dcclindrc cogeturidUt le ges obferudndo improbus eftè : non enim fufficit uiro probo ut in dues bonus cr £quiisftt,fcdin uniuerfos, homines

bomines.£t ut âducnæßccdrio dcbitdtn pecunia exigé ti,à fuo affine due reddi iubeat. ita tarnen ne ex hoc Reff ub.in poßcrum maiore ^uopiam dctrimento affi datur.Iuxta hoc igitur crunt plura etiam uirtutum nominaiutpote PietM, Toüerantia, Acouitoi, Gratia, dementia,Cbaritai,Continentia,Bcncßcentia. Qua ctiamratione in^uinq; generafupci-iia cnarratadi-ftinguenturomnes ha; uiginti dua: uirtutes: Ad Deunt coparatione Fietas,adhomines alios Atanfuctudo, Lt-bcralitas,ßcneßccntia,Clementia,Tollerantia,Vcrccu dia,Charitas,Gratia,Amicitia,Vrbanitas,Veritas. Ai lcgcs,luiHtia, Aequitas, indignatio. Ad fui utilitatcm, Temperantia,Continentia,Prudentia.Ad Dfcorciw et honefldtem,Magnanimitatcs,t.\agnißcentia,Portitu-do,Grauitas.H£ omnes cum uirtutesßnt,folum tarnen qua: ad Den er homines Jfedant probufaciunt. Qu£ ad legcs,bonum ciucm,ß iuß£ autemßnt,etiam ad pro bitatemfpedant.quoniam uniuerßs conßrunt. Sunt pr£tcrea fapientes uiri qui Diuina, naturalia, hu-manasq^ leges nouerunt. Atq; hi fapientißimi, qui iußis legibus operam dat. Propterea merito fapientif-ßmos iurifconfultos appcUamus, quoi legunt ratio-nem atq^ morum teneant. Qui ergo ea agunt qu£ i probis et fapientibus uiris laudantur, hi fecundu uirtit temoperari dicuntur ,ß ea ex dcliberatione egerint. Habitus autem in anima,quo h£c expedite erßne curt dationeagimus,uirtus uocatur, fpfum autem opus Bo

num humanum eü. ld uerè omnibm bis pdrtibus ItiU'' dabileeft. PrimumquodDeofmilcmrcddit. N4W etJjDrus uirtutem nonhdbeut,effetenimuirtusDeo fnelior,ß uirMe Deus bonus effet, utredé inquitAri floteles. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen ipfe uirtutum principium, herio-

caqi uirtui. Herioca uirtus eff,cum omne uirtutisge^ nus in unum coit,atque exceHenter. In Deo etiam prit ter id origo ipfeeff huius,no ab ipfa perficitur,conn'4 rium huius uirtutis eft ffritas,unde ad heroicam uirtii-të maxime pertinere uidetur prudëtia et manfuetudo, nä jèræ ftultie ffunt ac f£U£. Prüdentia utilißiina edno lgt;is,ut infania deterima: ita etiä manfuetudo alijs hoini nibus maxime prodefi:,ut crudelitas officit. Drgo per uirtutesDeo quatenus licetffmilcs efficimur. lifdem etiamprofumusnobisatquealijsomnibus. Quaquam iu{ius fontes ad necem publici boni caufa damnet, priuato tarnen officio dementer utitur. ita uirtute omnibus proded, fcelerum fomcntafubtrahendo, amp;nbsp;quodboni uiried, inpriuata adione dementem er humanum fe exhibet. virtute etiam legibus confirma-tnur, quib. unio ac ciuilis uita humanaq^ comoda,qu£ aliter ftare no poffènt,coflàt. Virtute etiamlaus apud ionos er fapientes paraturiquonia h£c fola laus uera eft à fapientib.proftda,zr diuturna à bonismä malo-rum dida non diu conftant. funt enim mala quafi non fint,er priuationes ac defedus quidam . Et qui maft finit quafi déficientes er manciiitaque er natura erdißidio

tiiißidio inter ipfôs nihil diuturnum euadit tipui il-.los. Demum uirtute,confcientia bon^ ZX ^uiet, z?“ animi conßMtia attjue tranquillité , unde félicité oritur.quare nullus malus inter tot ftui3-us dctur--batù.nes animi fielix efjc poteft , Hide orta dubita-tio lUa, unde bonis calamitates? quam Seneca, utfo-iet, fub titulo de Dei prouidentia fatis inepte tra-ifat, nam primo debuit oflendere rei qu£ßt£ ueri-tatem,indequare id contingat inquirere.VnumVti-cenfem Catonem uidctur pr^ferre ad declarandum, honosejfe calamitofosimanfcmetipfum occidit.Hoc fufficere debuit ad oftendcndum ilium eße mifer-rimum: nobis quidein hoc certè fufficit, apud Senecam uero, qui tantam felicitatcm in firtitudine, in uoluntaria morte consläuit, nefcio quomodo ilium miferum cr calamitofum pronunciareaudeati. fed admittatur concedaturq;, ctiam quod nemo con-ceffurus effet,hoc unum exemplum täquam clarißimu ad hoc oftendendum fufficcre, quod prlt;cftantißimoru ciuiumexitusßnt miferrimi : illud ctiam nonrogatus relinquo quod nefciam,quomodo hunc hominem adeo ut uirtute celebran laudare poßim,qui foleret inebri4 ri,unde etiam Martiale ridiculum:

Qÿid nimio gaudes noéîcm producere uino tgnofco,uitium Gaure Catonis habes. taceßät omnia heec,quduis apud plerofq; maxima,

^16 DE GENERAL. VIT. INSTlt. tendo fgo fuiße improbum, nec prouidentiam uHdtit ^Uterendam ob hoc in Dco, tanquam[celui fit occidif- ; fe Cdtonein,uut eà compuliße ut[anet,[t uir dignui ui deriucUet,occidere cogeretur. Dices leges [eruduit, fuitq- incorruptU'S,dde() ut iudicid illd iuftißima bttbe-rëtur,quibui Cdto prießedus eßet. Ciuis optimum [uit. Et d toto populo E.omdnotdlishdbituseft,Vndeillui E^^cdni:

Sed quo Fdtd trdbunt,uirtus [ecurd [ecjudtur Oiinen erit [uperis ey me [ecijje nocentem.

Omnid ddmitto, ey optimum ciuem dppelldri per-mittdm,contêdo tarnen ßiijße peßimum homincm.LO' gè diffèrunt optimus ciuis cr optimus homo,boiuis ha mo er bonus ciuis. Ciuis bomuseß qui leges ciuitatis [dluds e[ße cupit,R.empub.dmplißtmdm,ciuibusq; bene [acit. ld quo jitidto, ut primum fi poffet illi dominetur. [cd dbßt in Cdtone,no cagitduerit iäudißdite quid nolit quenqudin ßbi praftrri, ip[e multis,[ccuriusq; uiudt, crßirps [uddc [dmd in perpetuum,quomodo humd-tue res polßunt,propdgetur,in quibus minime decipie-bdtur.An putat uerdm [ui[ße probitatem, quæ ßueret tyrdnnum peßimum totius orbisi Deteßamur [atelliti tyranni unius urbis dtq- modeßum,hunc [atcllitem ty-. ranni orbis crudelißimi,dicemus optimum uiru, quid tyrannidem ßueaticur non omnes tyrannorum [dtclli tes in tyranni uerba luratos non collaudamusi nam cT nil tyraiiimm [aluum eße uoluntißcd curiob proprium commodum

lt;om«toJî«Hnonob^don,m«lto mini«ob uniuerfo-i rum utilitdtem:Cum Cato tantas turbot ageret,(}uis du bitat [ui commodi gratia id non rgiffd Eo cnim poten tiiefcdens in umbra,peruenerat, optimi duit hacfuctt U opifiione, «t nec Cafaritfudorcs, nee Pompcij glo^ ria,nec Ciceronit facundia, nee Craßi diuitite iÜireß^ ftere po(Jquot;nt. ob idq; coaili ßnt «n unu conßgt;irare Cx-pr,Poinpci«î ZJquot; Crajjiitmixqi [ufflciebant ad hone fe iSrfm tyrannidem uitandam, ni ad arma uentum eßet. Inquibutcum inferioron talibutducibutfeuideret, non ob modefliam,[ed quia illtt imparem boc crrtrfmi nitgenere[euidebat,f^onteceßit: quod etiam Cicero ■ alio tyrannidtt genere cert-WJ [ecit, [cd uiliori hofli quam Cato [uccubuit,ideö etiam turpiut. Cur ergo no deßendatdeorumaliquisadhunc tyrannidtt [atetlite

Cdtonc dico certe tuetidumto ne[otio impie~ totem maximät Sed quid maiut ctio de Ariflide ac Pbo Clone dicamtfuere pr^ßantes dues,non boni uiri,mu~' nero imperatoria cxcrcucrunt,ciede5, oppMgndttones urbium,rapinit, inceflibus mi[eris bomintbiM in [erui tutem trahendis interfiierc,ctni Deos boj cHr£trrt,qHt pro implenda libidine nihil penß habueruntiSi rapuif [ent ipß,z^ pro peeuniahtcc [edße couincerétur, non ne ßnc controuerßa [acinoroßs appelloremutt at nttc pro inanigloriola, pro dnibittone id cgißc illos certü ejl, quid hoc efl t non ejße innocentes,[cd criminisge-»t« [eu potiitt cau[om eße l «t b#c honeflior ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;riJpinit.

rapiitit {at iOa multis ßrfan necejfaria? ilia laulari n» debet, h£c omnino non pote]i exeufari Hi dues de legibus contenderunt ^uas feruare iutebantur,quo coit-/ilio nefdo,certè non guia probi ejjcnt hommes,leges multi euertere ftudet, plurcs illas in fuum coinmoduftis trahere atlt;^ diftorquere nituntur:obidnecejfeejlji hoc uelint facere (prtefertim quod omnibus fucus fu-bolet, cuius caufa taeri leges adeo mordici conentur) multos turbos magnasq^exoriri, multosßbiinimicos parare,lemulos longé plures: quid mirum eft ergo hos uel iUos dore panas 1 quandoquidem omîtes tyranni ßnt,fed legum bi autores ac deßmßores occulti:alq,qui hos oppugnant manißfli.Qjj,otcnim ex lUis hi fanlii uiri trucidarunt l Sed qui trucidabantur nomen fubie-runt feditioß}rum:qui trucidarunt,iufloru ac Reipub. deßnß}rum.Scio iam me inteüigi, unus reflat qui mihi oßqciatur,adeo ßepe iadatus Socrates probus uir, qui deutam domnatus bibit,cum huic nihil ad fanilitatetit. deelßet.Hic pauper non fc unquam tradand^ Reipub. immifcuit,quamuis fepius potuerit: dues ad omttc uir tutem hortabatur,tyrannisq; pro ciuium ßilute, cum euidenti mortis periculo fe obiecit. Quid ergo ad hac didsthabes multa fané- Omitto nunc eos qui ßlidta tem inßola uirtute conßdere aiunt : nam de hts dicam illud Philoßophi : Nec jßonte, nee inuitos uera dicere qui in rota pendentemßlicemejße aiunt. DicoSocra-teineam mortem,quod etiam aliasteßatus [um,ultra .

fibi cr (fuibuf ex cdufis accerßffeAnile etiam nnteafe-i duäum inani ambitionc, ^uod Ariilotele! infî'* nudt. Quorfum eoslt;}uiproßtebiinturdifciplinlt;!(S,co-«rgucrc?rton frut boc uitia reprehendere fed irriure^ non uirtutesferere,fed irridere. JAon/ùit Socrates in-filix fed/elicißimu!,dcmpto mortis genere. Vixit fe-nex,etenim feptudgeßmo anno obijt,faniis perpetuó : fivmma quant ille maxime affèélabat gloria, tiim pr£-fenti,tùm poft mortem conferuandte ftie. Amicos es' cognitos ex omni Gr£cia, quantum uel alius quif-quam antea uel poft, feu Philofophos feu ciuitatii-prirtctpej habuit. Nihil ex neceftarijs iUi defitit,adea ut Arijlippwj diccrc foleret, Diuites Athenienfes fu-iftè poenu Socratis:omnes cnim omnid contribuebant, uel non petenti.Sapiens, corpore firmo, uegetis fenft bus,naturacrinïlitutofirtis:quodad obtincndm fi licitatem notiparuo auxilio eft. Pilios tres mafculos rêliquit tncoïumcï, amoribus fuis aut potitus,aut po tiri haudprobibitusetiam illuSlriftimorum adolefcen tulorum.Duabusfiinul uxoribus etiam frtii cotigit,ne quid ad explendam libidinem deeffet.ln ciuitate do«» florentiftima totius Gr£ci£ emporio.Nec unquànt alias ante in iudicium uocatus : raro coailus ire in ex-pcditionem.Addidi de adolefcentulis,non ^uód non ig noroMpotiuïrfdinfèlicitatein,quam adftlicitatëboe pertinere,fed ut iuxta mores illius £tatis corruptoJ declararem, optatis nihil potuiffe deefft, si modo ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;filicita4

felicittif iuxta utilgi opinioncm eft potiri uoM idem conuiuijs flt;epe intercrat, nibil,cum tarnen ejjetß liui fculptoris,totd die agebat,ciuam coUoqui modo en eruditii,modo cumadolefcentuln in foro circumftan-te coronatatq^ illiuifapientiam,ut uulgi mos eR admirante atq; laudante. Adeo utfj aufusfuifjem committe re inanes bas rationes,ac dijjiutationein cum difeipli' narum folida fciedtia, atq-, ex ea ueragloria, nee mors ra uel infelix,ß no optata,uel infamis,ß non eo inuito contigititertium inter felices homines nuineraß'cm,pi ri quaß ßortuna,nomini( ßgt;lendore ac uit£ tranquilb-tate.Hoc igitur uoluit,hoc habuit,quis bunc hominem calamitofum diccre auieatißed utdeamus Antißhcnem Zenone)n,Platonem,r)iogenem,T:heophraßum,totq; alias Philofophos,quanquam necomnino bonos, qni fiierüt undequaq; ^nc fclices.Sed et cleantes minime fuit,aut appellari meruit inßlix. Efƒ? modo inßlieem huncdicas hominem,natum nonfailum ira deorumß teri cogeris. Dixi non bonosßtilfe hos uiros perßde, namextotphilofophorum feHisnuHaefficit homine bqnum,fed Chrifli lex fola homines efficit bonos. At di ces,hi nonßeerunt felices, fateor : fed id contigit quo-niam Chrißi cultorcs id genus fclicitatis exprofrffo Jj)ernunt,quare nil mirum eos non adipifei quod jfcr-nunt. 'Boniergo felicesfunteo ingenere,quo boniejfe volunt,non. qui ut Chrißiani uiuere uolunt,qui felices autem ßmpliciter effe, Sed iam tempus e^ his quf ad rent

ron necf/priit crdrtt cognitis, ut ^uod capcrion n«nc tnftitutumfermoncm dbfoluamuf.furrat autem îs quo modo homo f£lix euddere pößit {Dixcrdnti« tria, eße neceßaria ad frlicitatem,fapientiam, uirtutem,filios.

I Et quoniam félicitai in uita ey opcrxH'onc perßila co tingif.ut h£c commode pofjènt ad finan perduci,atqi «(d opiM tribus alijs indigemus,libertdte,bona ualctudi ne, atq; opibus. At de libertate nonfolum qult;eritur ne in carcerefjs aut feruus,fed etiam ut ibi habites, ubi leges optimaßnt at^ feruentur. De uuietudtne bomt

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ltd lt;td tngruentes cafus paratum eße oportet,fed de

1 boc ctiam poflerius lt;nbsp;Quod igitur dd filiorum numeru ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;attinet duo fufficiuntiquanto tarne plures habebis tan

Ito fecurior uiues,ita tdinc n ut non magno fludio,maxi meß opc s nonfuppetant,illorum nuinerum augere cu res. Df Opibus autemßfolusßs,metam flatuere oportet quantum poßis fx redditibus entfre /ruwf ntwnt an nuum pro duodecim uiris.^iamß frumeti prrtiiwn cre Uerit,habebis etiam quo cojnpdrrs reliqua,ß uiliusßat

I i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X eodem

co Jem modo. Kieliui eft ergo ut frumentum pro Teil' tu habeas,ftilicet quantum fufficit ad duodecim hoAi-nes alcndos.Sunt autem Ubric tritici X 11M D C. ultra ut habeas non eft necefte ut(oliciteris, ß tarnen oe-cafto detur,ufq; ad duplum peruenirc potes:ultra auté oneri potiusfunt qua ufui. Tru etiä prater haehabe-reconucnit, reditumunius anniinnumeratoftmper paratuWjob ftortuitos eafus.Domum etiam pro priant, non tibi locatam. Et induftria qua ftcontingatperire reditus,aut non fujficere,non cogaris mendicare.Quf-autem ftt et qualis,in ftquenti libro diffuse docebinius. Praterea ft filios habuerh, reditumaugere oportet, frumcntumadalcndum fexuiros fufflciens pro una-quoq-ftlio,tantudëpro du£ta uxore.Caterum cumbif caruerts,ancilla una fufficietad beatam uitam traduce dam. Sedcumuirtusac fapientia expeditafintbonOf filij bonum oncrofum implicatum, curandum eftut tarn tempeftiuè cos fucipias,ut cum feneila fuperuenit, nbsp;nbsp;।

till iam )int iuuenes,à iuttando enim iuuenes diiti pint, namft dtftuleris ita ut fteni adhuc ftlijftnt impubères, pcriculum eft nc duplici onere grauatus ftuccumbas,co garisq^ lUud occinere poeticum:

Ca:tcum ut rem ab initio repetam, poftquam iam ta turn prafatus fum,ut modo omnia ftmul intelligere li-ccat,cum quatuor ftnt propoftta qu^ad filtcitatem hi.

1 T ff E R ï t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î1Î -.

BcnHrfWt f«nt necrlfaria, fubirilunt quidcm quoi dixi~ min efjc triplex,fdf)ientiâ,'Vinutcm, ¥ilios: Et q«lt;e aJ, iÜoru ufum efjènt opporfwrtd, tria rurßtt, libertatcm, pniwtfjOpfs: Modu etiâ qui cft pcrcrptio uoiHptittis: crfcientiam u/uj borMm.ln/îngulisgcnfribuîpirf ne cejjario eft,quomodo adipifci liecat, quomodo qux dit Mfr/dntur, tolli uel minui debeant. QKomodo adipi-|ci liceat non poffumitsßcire, nifi mctam fciamiK. lu principditbi« ergo nuüam inctdin ftatuere oportet, nam quanto maioremfapiëtiam,uirtutes acßlios pof, federis,eo beatior cris. In necefarijs dd ufum meta ejl^ ut quam celcriter cz expedite principalibus uti pofis, «dm cr celeritcr ejX expedite ad felicitatem ipfam per

Uein'cj, atque idcàad finem optutum,«! diutius beatint tehumanafrui poßi^ • Et licet in principalibus nuO.t metdftneceffarid, ßlios tarnen fufeipere nondntc ni-gfpiniMnquintMdnnttnjjJîuntenim incontinentes,po/l qurfdrdgcjîmum dutrm etfecundü imbcciliter plcrüq;: nec tame contenere nntos decet,licet fera ad iuuentutë peruëturos,curare cnim oportet ne orb. décédas onini no.Nec in kis tarne,nec in uirtutc autfapientia id con ■ ßituas tam effe neceffaria, ut uel metu amißionis,uel /ï «o perftdionë affequdris,infelicê te ejf- cxijiimes.

. In «irtutibus ncrè ipfisfcire docet, qnomedo ad u~ truinq; uitiorß latus declines,in quibufdä enim perjfi cuu eji, ut in liberalitatc ad auaritia prodigalitatc: infortitudine ad timorc er temeritatë : at in alijs qu^e

» nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X » plKres

plures longé funt,hocnon eü ddeô perjpicuum ■ uelui in umtdte ad menducium perjj)icuu'm,ad exuperantii non itd. Ef frfmcn e}i,cum non togatui ZT inJidiJtibuf ueritdtan prodis: ÇT'fiplura dicds quam rcquirantc» iufddtn inunis gldriæ cupidiis, itu circu uerituton etii peccM. Et fi qude non fias ccrtè, nwires utquc fiu/fiicio^ nes,(iudmui5 uerû efifie non uffimnuueris-.potes enim fih lentio iüa tranfi.gere. Pictate ud impietutcm ZT âdfiu‘ perfiitioncm. num Deus ucncruri nuit, non tumcn hoc cultu indiget.Plures uerô itu dgunt, ut omifiis necejfiu^ rijs rutionibus ud iiïum fie trunsfirunt, quufi indigeut. ytunfiuetudini perjfiicuè ulteru ex purteopponitur fi-ritds,non iüd de (juu diximus, eu enim eüeuputuitio-rum, fied delt;jud Arijioteles dixit, minus mulû ejfiè qui uitium. Efi ergo ujfieritus uelut in dgrefiibus cupris, ceruis uc tduris:ulteru uutem ignauiu,cum nimis fiocor des truéluri nos mulè permittimus. EÜ uutem munfiue-tudo ut nos hic uolumus,Uumdnitds quufii uirtutu om^ Ilium dccus quoddum ziT ornumentum. Clcmentilt;eper ffiicuè fiicuitiu,ulteru purte obficurius remifiio ZT mifie-ricordid. ïnterirdmetjluporemTollerütid pofitdeü. Prüden ti^e, imprudentiu zx djiutiu:Beneficenti/e,durt ties Oquot; indulgentid,fieH potins qui dlienu plits proprijs negocijs curdt. Ofifiiciofifiimumjfied non in bonum pur tem interpriCtundo. Churitus odium hübet ex uduerfio, et ujfedum ilium quo quis deperire dicitur,fieu infiunu dinorem. Amicitiie cum,ut dixi/it mutuu chdritds,etii

ifadem contraria erunt.Verecundie,impudcntiacr i/lvlt;rt»7rtx,feu nimia uel dânofa uerecundia. Gratine etftsia rt redttndantia,urbani, fcurrilis çx ru^i-eus’.JAagnanimiit inter infolcntcm e:y abie/üumfub-tnißumüe. Ma^ificcntia proß^jlonis er faftiuacfor-^ dis medium cü. Indignatio liuoris ex improbitatis, fett nimi£ patienM.Aeguitas ex iuRitia in eodem genere funt,fedaddiuerfa refrruntur, Aequumenimdicitur yuod iuHum f ft Mfrè ex Irgis interpr^tatione : iufium uerô quadiuxtaIcgemfit. Quare Aequitasinterfeue^ ritatem ex legis contemptum poftaeji. luslitiauer» inter legis exceffum cx diminutionem. Grauitas inter morofitatem,ex leuitatem. ijdem etiam qui cr Icues et ridiculi appellantur. Intempcrantite, ex ab/lincntiic temperantia. Sedcontinentitc incontinentia, eX nimia abflinentia opponitur. Pdr cnim eü ut tantundem at^ extremis extrema diftent,quantum media inter fe. Sut etiam qutedam uirtutum partes:utfortitudinis patien-tia,/è)t in doloribus,fcu in laboribus.Et conßantia prit dentia pars,qult;e tarnen inter duo extrema iacetiut uir tûtes ca;ter£,pertinaciam fcilicet et mobilitatem. Qua dam ex duabusiutFiduciafeufidentia ex prudètia eX fbrtitudine, inter diffîdentiam uel de/ferationê ex eo fidentiam uirtus po/ita efl.Moderatio quoq;eX Mode flia partes funt prudenti£,fed modeflia etiâ ad urbani tatem pertinet.Jntcr ambitiofum etiam ex abieélu uir tus fft nomine uacâs,quie liberalitati rejfodct, fed ilia - . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X } inho-

DE GENERAL. VIT. INSTiT* in bonoribut ferujt mediocritiitemjiberalitäs in diui“ tijs. PrompMudo etiam media e)l inter pr^ecipitem fegnent, feu lentum er tardiim, uirtutifimUis, jed di çorptii potius pertinet. Ingcnuitds quoq{te,honeftd(, , nenujias ex bis funt. nbsp;At Heroica uirtus er innoce»

tid modi funt uirtutum, non uirtutes fMplicitergt; Vnaenimomnes easexceUentercomprebendit, alte-rd omnid excludit uitid,ob boc non inter duo extrenH poßtx funt, fed uni tantum opponuntur. Meminifi dutem decet uirtutes non efje medias inter extrema, quoniam ex bis conflentur: funt enim quidam audri in quofdam, in alias prodigi, nefeientes medium teuere nec liberales. Cirçafdpienttam(,cum nonomnemaii pifei iiccdt)qute ad mores,qu£q; ad naturam conducit iitilior eii. DcDfo dutem lex noftra plura docet, tum Ariftoteles et Plotinus.tgt;\atbematic£ dutem dnte alias: certio res enim funt. PLngere,fingerc,numerdre, feribe re,canere,pulfare, omnibus pr£ter b£c debent eße co i munia. Ciu£dam autem nefeire pr£ftdt,uelut carrnim condere,}iamcarmina quodäßiroreut poefs conftat: ob idftulte multa folent fürentes ea ratione edere,quie dUoqui nonfuiffent edituri. Eaq; caufa fold tres uiH, quorumunus pecunia grauitermulilatus ef,nefcio an etiamgrauiore paena, alter in eculeo deciesodies tortus,tertius publice laceratus ed. Puit er alius multis uulneribus confolfus,quamuisfape-cuixerit. Decent carmina ucl cruditos^ucl cos qui Mts componendis folum

JàÎKtn incumbunt. Studiorum uerô näturdliunt fars ortinid eß,ciu£ de ccelo,dftns, elemeiitorum motu ac ciuiete,de dijsac Mima çy hiigu£Ùmorte:adci Vtinhoriim ne fmilium contemplationem,uclut mi-rdculd mores^; annimantium nonmjlè Seneca Fclici-tatcm( fed meliut ut dixi filicitatii pdrtë)coUocduerit. uerum blt;cc omnid ideà ad felicitatem pertinent,quoi. Uoluptdtem pdriant.hic enim cfl ufuf.

Çmnergo uoluptds fit cognitioiiis modus, eSl cnin* «leleóldtio ex cognitione, tot modts dclcSiari con tingit quotfunt cognofeendi dtlferenti£. Sut dutem extertue quinq;,tot enimfenfus:intcriores dutë qudtuor,Mens, rdtio,memorid uis irndginandi. Dubitdtur dut qu£ ndmmdiorfcertè interior his qui iüdm facile djjèqui poffuntnnanct enim diutiiis, mcmori£ auxilio qua tiesUbet reuocdturina{lu,ulteriusetid progreditur, eüq; rerü nobilioru, et mugis propria bominiAnteria ru pr£ftantißimd qu£ per metë, eft.n. £ternoru et iin mutdbilui: memoria uerà gaudent pueri cr imperiti: Mdthcmdticd imaginari folemuSjdtq^ ob id quonia cer tißima fut, ea operationë diligerefolemus ac magnife ccre.Verum ratio homini proprid,eß ftia ad bumtt nés ufus accomodata. Exterioru maior eß uoluptas itt taëlucrguüu,quoniamfunt in materia:uerÜ eu imptt r£ßnt et communes cum beüuis. Q»lt;e ex uifu habetur taagis cß neceffaria et fcienti£ propior,qu£ ex auditu maiortininima et minore in precio eß qu£ ex odoratu oritur.

oritur.Pr^eßat autem ut quifq; eft inftitutut. Et confuè tuJo, çx nuturd çr rdritit rei feu nouitM,ac per/èâiit c^eraq; ßmilu.Ergo uir tûtes, neq^ earu opera fèlici-tdtis partes funt, fed cognitio acdeleilatio tam operti quam uirtutum. Senfuum uero cognitio ad fapientioM pertinct, non quodfentire ßt faperr,fed quia cum tria diximus effe principiaßdicitatis, fenfuum cognitio ad felicitatempcrtinet, quoniaminteriore cognitioneeX teriorein percipimus,atq; de ea iudicamus:unde VeniH cr ciki ielicati in cane pariut uoluptatè, in homine U9 luptatem cx ßlidtatem.Canis enim quia mente tione caret,idea felicitatis efl ut alias diximus, expert. Qjiamobrem félicitas in ratione tantumßta ac mente effe pote{i,non in fenfu uel memoria, i^am de imagina a ui uidetur aliudgcnus,quam quod in belluis effe,di‘‘ gnofcitur. Solu cnim in ea cognitione efl félicitas qua homini proxima efl. Ergo in ratioe er mcte,zr forfait imaginandi ui,fl,ut dixi, quod exifltmo alia prorfus fit facultas ab ea,qult;e in caitcris cernitur animalib. Qua obran Eilij zx uirtus à felicitate funt remotiora,quà)it ftpicntia : cum felicitatem pariant nifl ut cognafcun-tur. Sed nec ftpicntia ipfa pars eflfllicitatis, fedfcire nos fapientiam habere acpoßidere, uel habuifliuel ffierare nos habituros. duomodo ergo inquit gloria felicitatem paritlnam ipfa non efl ftpicntia,nec uirttu neefiliflnee fenfiis aut cognitio aliqua interiorlaut er^ go plura erunt felicitatis principia quam tria,autnon

. ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-pariet

bitdtio quig ZT de fenfuum cogitatione ZT multu al^s fariter, quonidm fèlicitdtê pofuimits in tribut illit pri mo,poftmodum in oinnibm qute uoluptdtem pdriunt, Sfd trid lüd felicitdtem pdriunt folidam ac abfolutdm, pducw tdmen congruentem ; h^ec «erô ownù commis wm ZT mdgndm certè,zT qu£ pluribut uel fold fdtitft cidt, cr huic trdâdtioni qu£ etidtn plebeii hominibut fcribitur congruentem,ab Epicwro ortdnt,et tdnqudnt priorr m dbfolutd)n,orndntem. ConHcniunt fdmcn lt;tn» blt;e,quod no conjiftunt nec in re ipfd, nec in uoluptdte uelfdpientid,fedineadeleildtione qu£oriturexco-i gnitione mentis dut rationis,qu()d deleüdti/imus: feu mente,ut in fdpientid rdtioneûe, ut inglorid dc uirtu-tttw poffeßioe,dutfenftbus ipfs exterioribus.Tdm oquot;-* go nofird omnis dbfolutd felicitds, qudm ctutin Epieu-« ri inrdtione conflitutd eft,quonid rutio qu£ eft nos co gnofeit. Sold edqu£ mente mentem intcliigit,dumfc-pttritmur, momèto^ durdt,dut dliquoties ripetitd put* cis momentis,in ipfd mëte fitd efl, De qud uf prlt;e/cntil inftituti non eß dgere, itd fi prietermißffem,imperfi‘‘ üdmreddidiffem hdnctrdüdtionem, imô potiuî dce-« phdldm, dereliila opimu digniorc lt;ttquc iüußrißi-

Cieterum poftqujm felicitdt noflrd et in ßiefiituro rtwn,er memohd pr^eferitorum bonorum et pofßßio He pricfentium pofttd eü, dubium eß dn prlt;efentiu ». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X » »oruM

ttorum poffcßio jjgt;e futurorum fit maiori ndm futur»» nim longd, çy muior plerunq; quä præfcntium ualu-ptdf.maioru enimfferarefolemus guam eueniât. Prie teritoru etiÜ logior uoluptiu et lt;equè fccura ac pnefett tium. Oritur dut quteiiio hiec iure merità ex diélii,M felicitiis noflrd no in fenfu uoluptatis repofitd e/l, fei in cognitione iUim fcnftK.üd et hoc ueUe Epicuru per fficuum eft. Eteniin fi in fenfu çy uoluptdtereponeret felicttdtë,memorid priCteritdrum uoluptdtum cum il-llt;e idtti è fenfu fint dildpfe,nihil dd felicitdtë ftcerent^ Cum ergo uoluptdf felicitdtem non pdridt,fed cogno-fcere fe percepiffe dutpercipere dut percepturum uo-luptdteiu,ipfd uoluptds pricfens nihil dfferet commodi dd filicitdtem. Cum itdque in hoc paria fint,pr£fens, futurum ey pr£teritum,prieteritum: autcm longitudi ne temporis fuperstt prüfens quod momentaneum ,fii‘ turum quoque cy longitudine ipfa temporis ey ma-gnitudine rci qu£ expediatur,uidetHr tain fiituri expe Hdtio quam pr£teriti memoria in iucundis maioretit poffe parère uoluptatem. Atque id etiam ratione colli gitur : qui enim pofiidetftatim ne dejlituatur ah initio timet, quod fi nontimeatut ffieretneceffe eflifelici--tas ergo h£c ad futurum potius quam ad pr£fens per-tinet. Etfimiliterfi non ftatim id contingat,fed quod ia diu pofiidetgaudeatf ad pr£teritum h£c uoluptasac félicitas pertinebit. Experimentum etiamhuicratio fubfcribitf nam qui ad ciuitatem aliquam inui-

^nd.tm pergunt, longe maiore uoIupMe fruuntur dum in itinereßmt, zy muxiinè äppropinquantes il~ li, quätn cum ium in urbem pcruenerunt. Et gui in morbo filutcm ßiermt, libcrari fe cernentes plut gaudent (juatn funHum failùimô cum fxni funt,uo-luptätem nuUum pror/it^ pcrcipiunt, Subfcribit buic ratio alias diiHa^,civtn in mutatione zy reditu à flatu prteternaturamad naturalemftatuin, tantum non poft reditum medici et experimentumipfunt doceät,delicias oriri. Alia ratio etiain diiia eft,fcili cet quod timor ey maiora oftendunt qua expe-ditntur, QHifmobrcin dicendumeft,cognitionent illam fieri iuxta qiuintitatem p£Tcrpt«e uoluptatis in fet,ifu,qu£ ut rcliqua omnw euaneftente fenfu^ licet non ftatim paulatim euanefeere incipit. At iuxta ißam metiri oportet frlicitatis quantitatem , quia tarnen ex diuturnitate uoluptatis ac perftueran-tiæaugetur continué ilia félicitas : ubi diu perman-ferit, ft f4in foli uoluptati pricfenti comparaucrif, maior effte poterit. Sed ft ad earn qu£ ex prtffrn-ti zy proximè præterita conflatur, fùerit compara ta,proculdubio minor erit. Si ergo(ut cxemplo rn» faciliiis intelligas ) lt;tnrto lt;t!gt; bine nno purllnm pooide* reliilurus ea cras,hinc ad annum maiorëfcntiâ ex hoc uoluptatë,quâ prima die qua illam poftidere clt;cpf,nift ftgt;ëfuturd uoluptati diei illius adieceris,no tamë nidia reuoluptatchincad ttnnMfxbocpcrcipùï nbsp;nbsp;nbsp;bodie»

7quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imô

imè nee quant fexmenfibiKexailis. nam pr£ fens ilU uolu[gt;t£f cum uolufstate fex mèftum pr^terttorum ma torent parit animo meo fatisfailionem, quàm poß annum annu£ poßeßionii pr£terit£ memoria. Eadem^ ratio de futur a ilpe,çoncepta ßlicitatc feruanda erit.

ïuxta quam quôd qu£rere uolebamuf, dißfutandu eß,an maior ßtßlicitM fenis uel iuuenisfNeq; enim du biumeiiquin omnia qu£ non funt in extremo conßi-tuta, incrementu non affequanturet diminui non pof-ßnt.Deo quod fupretntts ßt,ut nee punflo,quod minimum quiequam inaïus non eß neque mima. Kaius tarnen pundtOjCr minuf Deo dicere confueuimui: fed de fclieitate tametß perßcT:um fitbonü, baud dubium eß quin aliqua maior ftt aliqua minor. Maiorem in iuue-ne pleriq; exißimant^quod iuuenum nuÜutfenëfe eße malit,fenes omnes uellentfe effe iuuenes, ÇT de hoc u-no conquicrunturiß igitur bonu eß quod omnia appe tuiit, bonum eß luuentus, malum feneilusßn bono aui eß conßitutaßlicitOf, non ergo feneäus filicior, into nbsp;nbsp;*

neefelix, Seneâuti etiam prpxima mors, fenfus hebe tes,languidieuires:in bis autem aut turn hisßelicitas,fe nib us igitur parua uel nuUa félicitas: Ate diuerfofe nex uoluptate fecura iam pr£terita fungitur,fecurior etiam in ßlijs quos habet iam grandiores uirtute ac fa pientia pr£/iat, uitia abolita, tranquillitas maior,ma tor à laboribus quies, minora pericula. Si igitur feiici tas in animitrqnquillitate coßflit, ac feientia multarS

letrum, feücior erù fatex ^uam iuuenii. Habet hicc ^uteflio plura capita,fi enint ftatuamus animos irnwor taies,baud dubiè félicioreR fmex muene,utijuiiarn propemetame/l, fiuperauit^laboreSjey cttrfusperi cula. Sin autem mortales adhuc flatuere aliter atq^ ali ter decet,aut unu iuxta populi opinionè, atq; fie luue-nisfelicior effè dtcetur,ut qui omnibus bonis corporû polleat, ffieq^ diuturnioris uit£ præjiet : fin autem fa^ pientum ,fenex ob ea qua: dióla funtfielicior efi exiâi mandus.Porrè ueBe apud duos contrarijs legibiu indices utentes, eandan ftatuere fententiam,non e/l arguti hominis autfapientif,fed infani. Propterea bis reliais iam tâdem ad ufium eorum,quie adfelicitatem pertinct deueniamus, idq^ primum ftatuamus eum qui jèlix ejjë uelit,oportere omnino non res ipfas augere,fed minue fe cupiditates,non quantum habeas aut defitpecunia-rum,honorum,amicorum, opportunitatiSjConfidera^ fed folum quantum fit tibi necejjàrium. Omnia etiant qua nonfunt utilia prafcinde,ne tibi occafio infèlicita tem pariai :'Vtenim arbor ramis præcifis licet defôr-mis firma manet aduerfus uentorum impetus, patula, Jficciofa licet fit, extirpatur : ita homo negligens non neceftaria paucioribus cum impedimentis cr t«hiw ai culmenftlicitatis peruenit .'Dicebat Seneca quod ue-

' lut in tempeftate qui enatare uolunt, nudi enatant: ita ex bac uita tcmpeftuofa non enatabit quifquam nifi ne gocijs uacuus. Ego licctfient entiam grauem cr fitmtli-1 tudinent

3j4 de general.'VIT. INSTlT, tudincin comptam U!dcd,con^ucntijîj^; ucrbdfitileilt' tarnen camparationem effc cerno:quoniodo enim uiU ßne negocijsfquomodo cjuii matabit è uita^ qui è mari cndtdntferiiMur,qiii ex hac uita, iuxta lUiuifcnten~ tidmtotipereunt:netamëfrulirlt;tilLi uerbahuiclibro inferuerimus,dicamiti eum qui nolit po-petuo fluUua-re in hdc uita,fed folum natdre in ed,o por tere eße ex-pïicitum db omni orierc dtq- impedimcnto’.uel ut nduis onerdrid cum onußd eß furgente tempefldte mdgno uerfdturinpericulo,udcudfuperdtunddt:itd uitd no-ßrd negocijs opprefft/t bellum,feditio,dut dlid cdldini tM fuperuenidt,ntergitur. Atq^ id rebut ipfis er experiments congruit. ç^uiddm cum emijfet frumentunt belli ff e, er ob pdcemeutlui(fct,ldqueofe fuffendit. Aliut cum drmd in beÜo principi uendidiffet no nume rdtd pecunid, illo fuccumbente perpetuo in poflerunt mcndicduit. Aliut cum in pdce multd emi(Jet,bcllo fu-perueniente direptis qult;e einerdt,dolore ptriß. Ergo qui in fui poteftdte coüocdt ed qux dd /ilicitdtem perti tient,isßlix eft prorfustfed non poffumus- uerte igitur er die qui ftlicitdtem in bis coüocdt que in noftra pote ftdtefunt,huic facile critftlicitdtemdftequi, er de cd affequcndd fccuris erit. QKoJftftniftri quiequam cue.^ nerit,non euertiturdßrtund,fed concutitur. Qjiid c-. niin ftultius quam ftlicitatc in caftbus collocdrc,qui ut ftcundi eueniant non v.oftri eft arbitrij^fed fortune aut. dlterius potentioris caufd i Itaq; dccipcrc beneftciu dr-bitrij

»ƒ} dlt;intis,ïtnpendtre noflri.in preßamJis ergo benefi-cijs ßlicitatem noflram coBocabiinui, no acdf)iendis.. Sic honefla deßderia,lteta uita,opcratio fccundnm nir tutem,ßudia fapieiitite, redd conßliaßmte femper in noflra potefldtefunt,etfecurd coriwn poßeßio.ideo^ in huiufmodi rcbw coüocdnda ßlicitds.Eß enim drbi~ trif noßri,ßlicitatcm in gudcuq^ rc uolueri)nui,modo üel bond ßt,uel diff'erens:ut potêtid,diuiti£,robur,col îocdndi.unde homoßrine femper ùnißlix ed, mdxi-mèfdpiens o'ßrtK,qudtumfe eße nult.Cum cnim fili citdtè in bis collocduerit qud prorfns fudßntßmo quiie id poßidet,pldne ii omnibta nuwcrwßlix crit. Vnde qui dixit,cognofceteipfum,ineliui ßrfdn dixißct,tibi, ip/i impfrdüii lüo entm mdgnÜ eß bonu, in hoc uero fummu.Eßdut hoc illitts qui prudensßt et ßrtis,ufuq} dßueuerit,pduldtim ßbijpfi ii«pcr4rf,dtlt;jj id dßequi^ mur cupiditdtes coprimc ndo. Quißbi iinperdt fimilii fß equiißeno regèti : qui dutaßueuit id cupiditdtibut imperdre,equumdnfuetü cußeno equitüti: qui no int perdredßueuit,nee imperdt cupiditdtibui,equitdnti dgreße equiim dbftjjjreno. PrimiM igitur mdximn cii di/ficultdtib.fcrudbitfeiSecudusßnediß^icultdtibui et pcricMlo l£tia,et cu uoluptdte perdget propoßtu iter: tertius dut db equo excutietur,dut dgetur in prdceps. SoliK n-go ßdpiensßlix eße pofcjl^qtiid qult;e cupit pof ßdet O'fecurtit,nec putdtßbi quicqiid dceße.Oßcnde mus hiec inßa dd filicem perttnere,lu et adßiidtatem

»W ßt uecelfariu ut fecurui poßideiit.Sapiens i^^itur cS tutó qult;e cupit poßideät, nee putet fibi quiequä deeße, quod omnid, h£c in fua ßnt poteflate fælix cft-.alij nei tuto que hdbét poßident:into nee ßeuri,eognoßuntq; multa ßbi deeljè,quiintumuis fuds opes de potentiant oftentent:non igitur etietm fecundum Epieurum qui p piens non efl,filix eße poteR. Si ergo ßpiens f^lix ejfe poteil/qui fdpiens non efl, fielix eße non poteü {jblut fspiens faelix eße potefl.Sapientidm ergo toils uiribui qu£rere oportet.Qjtôd uerà arbitrij noflrißt ubi no-bis imperdre didieerimus, quocunque uolucrimus f£li citatem eoUoeundi, exhoemdnifeflumefl,quodcum explere eupiditdtem iueundum ßt, et iueundi poßeßio puriat folieitdtem’.crßomnes,ut dixi, ramos ex arbo ris truneo pr£eiderim us,in ipfo trunco iaeebit tota ƒ«. tieitds,nihil aliud nobis ex deereto optantibus. At cu-piditatem noßram ex eoneeßis in eo qui ßbi imperat, quoeunq; uoluerimus transferre lieet,atque ibi eoüo-care:eertivm ejî igitur abfolutam ß-licitatem in quoeü-quefapiente qui ßbi imperare poßit, quaeunqßnre uelit,eonflitui poße,

lam ergo Eelieitatem abfolutam in manibus fapieit tisqui ßbi imperare poßit,irretitamhabemus. qua in re igitur iüam eoBoeabiti feu quibus in rebus i eït plu-resßnt res neeeßari£ etiam fapienti, etß poßit ßbi im perare.Vtpote qu£ ad uióium. requiruntur et exijiima. tionem retinendam.Quid melius quam ut in fapicnti£ fludifs

jbdijs?Q«i fm’m wtilw fcripfere documenta,fuccefjo^ rumfunt procMrjtom, idon crgo et de nobtsßftudue rimui,fi inuenerimtK,fi feriptis mandauerimu'S, pofte^ tradiderimuf: oportrt autem ut antea dixi,in flu~ d^s habere deleétum cr inauthoribut, «t pricdpuis lü fijiamus. Quodfi aliquando relaxandi animi atc^ rc-crcddigrrftM dd iüos nos conuertertttimjlatim redeu-dum (guandoquidem uita noflra adeà labilis fu cr bre uif)utdd metamfepeguamprimuperueniamM.E.te-nim idgt;i adfapientiam po-Kcno-imus, friraus qua/i in tuto:eß fapientiie nomé uenerabtle, ncc «nejuam ddro ntalitia pr£ualebit,temporaqi infefta erunt,gHiii pljt-lofophiie nomen facrum nofit.Verum nec publtcè pro Jitfri neceff'arium,fed non tam fiudijs prießarefe fapiê tem,guam etiam ailionibui. Nft kcIÎc Ifgfs ettertere, feducere plebcm, cfrUrc cuwi imperitif,gloriam doeê do cdptdrf:.fcd fapere occulere, temporunt^j, loci, confuetudinis, tmpcrdnUKw Gquot; hominwm cum quibiw uerfaris rutionon habere : conßdere etia in iußis ailio nibus,G' guod aguißimum eß ß)erare,ft tarnen perpe ti cogaris iniuHißima ; fi aduerße ,ß etiam dolores ac cruciattif,lt;eguo tu animo ßr, tecum dicens ,multacr egoßciGnorumnonegocaufafiti. Quiddetetrimu eß guo te afficere po^tntfcrKcidtMS g mors? at ^uales cruciatus perfert podagricus ft nfpbrctict«? iino puel

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U di»n p(trit?oquot; guam commode ilia fèrunt? Et tu cum

itobis quoi iSis priefens eft foldtium ' Sei ey hoc quoi iixi rarißimwm eft. Duo ai fummum aut tres philofo-phi perleretyrannica iii, Anaxagoras,Socrates, Ana^ xarchus.fei duo poftcriores nolctes, ne peruicacia di‘ câ ftuaide primo etiam iubiii eft, an culpa fua perierit. Certè 4 Periclc tu,qui reru Athenis potebatur, deftfut eft, At ie morte plura qui etiâ jbrfan opus erat itâi funt. Pxcute igitur metu, nehtec prouiiètia ftituri,nut li ufui,tibi inutilis futura ftt. Certè bclu£ logé nobis iit hocbeatiores funt,quoifolii praftntib. periadis mo^ ueantur.Aiaior femper Jmnè nbsp;nbsp;timor qua res ipfa,et

calamitas qui expcâ^mus. Cum etia perftepe ea no fu~ perueniatyinanisq- ftt hfc perturbatio, ey fruiira ü-fcrutianur.Excutc ira quie non pro caufte rone accédi tur ,fteipro ftomite que illiftubmtniftras. E/f.n. uelut i-gnis qui quàtuuis exiguus,plurimu in ftipulis et palea augetur,omnia^ ieuorat,magnris ubi lapides inuafte~ rit,extinguitur nec obeft,quot précipites ira egiti Ab omnib.reb.qué magna afterut dctrimèta abftinc : hac eniminftelieem femper aut faltem maxima uit£ parte hominem reddunt : cuitifmodi funt cèdes què noniif ultionemfadiè funt, feiillam irritatiamores puerori atch nuptarim,in his omnibus res tempttsq; pcrit,perf euîa,iiffamia comitatur confeientiaq; fceleris . Et quoi in his duobus ultimis maximum eft, pendes: femper ex alicno arbitrio, quoi eum felicitate è re~ gioneptign^it.

bm ueroß nonfâpientù: oper^tm dedms,firticita-tr proximo loco fcilicet in uirtutibuf cottoca, nahae uoluptM perpétua eft munda,fynccra,lauddbilis,rer!i qu£ arbitrio fortunæ rcgutur,incofldns,foedd,cruci((-tui mißlt;x',infamii.Vt hoc agdf comodiuf,p£ddiogu ti~ bi ßatHC.i.amicum,cui omnia lt;]U£ agis etiâ occulta, ut alias dixi,reuelcs, Tîte «erô profrcißc te fcias,cum tiii fgt;lt;gt;tdagogusßtilii'S ens, cr tui ipßus puduerit. Nfc lt;t Dro i{lapete,CiUieß homines audiant,pudore afficia-risiquam iniquumeft lt;t Dco petere audes-e, cIUjC no cf~ fes aufurus pctcrc ab homiuibtist ItJ ergo eft flbi amiett faótii cftc,cu homoftbi poteft impcrare,ac ftmetipfum. corrigerfjtwm bora’/W utruij; in amicis pojfumus.Patt ci tamëfunt quiftbiftnt amici,na qui amicus eftßbi,ui tia odit : iüa enim inimica nobis apertè funt,et nobiftü beÜîi perpetuàgerüt, tty- noj inftimas calamitatcs pro trudere conatur.At no;,iws ipßos no amantes,ilia non odimiis, fed tanquâ cîi amafta cumnpfts litigamus, çr de iüis conquerimunhabere enim cupimus,fed offendi ab illis nolumus.Cluia enim noftpfos ftulto rfmorc non trerà diligimus,diligimi{,s etiam affeäus noftros atque cupiditates no fecus ac adulatores: abblandiutur nn'i» nobij, ideô etiam uitia cupiditatibus uoluptatibus iunüa diligimus.Et quamuis qtiod rrôluwt eft,cr quod «onrciftnni dignofeamus à uitijs,tarnen ipfts ftgt;oliari l jnetuimus,tanquam noînptitftwn lcnonibus,ne cum le-~ nonibus difeedant amafue npftr-euoluptates.

-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tl. Dniuort

Demant fiadeöuirtutibutnondwmperßcerif, ßil-tem conftanti dnimo eße difctu, et fettes imitare qui ff' Ium uerd timenttndnt pueri etiam ItruM et perfonatos ttmcre foleiit,^^ quicquid imàginanturi nee db hoc ui tio immunes funt iuuenes:ut uero no timers, nee tttnd, nee ff erd immoderatè^ut Cdto docebdt,ut no ames /fe restée immodicè,uilid dmu, uel qute prorfts fnt in pO'-tcft(ite,Grpdrud fferdtfferdbss parud fi pärud concU‘ pifees Gf modicK rebus contentas fùeris.SpeS enim md lorum certiores funt qudm bonorum, et euentus etiam frequentiores: quonidin mdld ut eaenidnt,duxilio no' ftro non indigent,fed nolentibus nobis eueniunt, bond multd nifi nobis confentientibus, imo femperfirme cd rdm exigunt noürdm. C^Udre çr mdlorivm pr^ediàHo^ ties uerte,bonorum plerumque menddces. Ergo ubi itt pdruis er fecurisffestudsdtqicupiditdtes coSoedue-ris, cuipidm indu{bri£ ,ft nec fapientid nec airtus fup^ petunt,te totum trade,er iHi opera da in eius poffßid ne,incremento,opere,utilitdte,ldude ßelicitdtem tudtti coüocdns.Qaod multos feciffe uidi er bedtos eudffji, non folum proprio eorum iudicio, fed er dliortim ef priecipueprincipum. Qu£uercgt; felicitatemmaxime impediunt duo funt,uitium-ndturie, impdtientid,cum aliud fldtuimus uitam beatam effè, alium uiuendi mo' ' dum-Velutcum fint tria uittegenerd,pium,fapienter, er iuxtd exi^limdtionem,hoc autem eR Chrifiianè eT fccundum Peripdttticos,erfecHtuium Epicurumtfeli' citdtet»

éitiüent dwtem quis fijtMt iuxttt communein uul~ gi exiflimationent, fx ChriRianui autm uel Peri~ pdteticiK uitam iuxerit, in maxime alttmiMes inci~ det, (yuititmmiferam ducet. Qniuerà contra cgc-rit,frlicißinttuerit:Vt ß ßelicitatnniuxtd legem co» {lituat,uiuat autcmatt^rebut fuis projßiciat ex n4~ turteinflituto.

Haâenus igitur de generali uitie infiitutione di~ iluin fit, gu£ in cura horuin quatuor repoßta rft, fa[gt;ienti£ fcilicet, Virtutis, filiôrum,cr indulirite, comitante uoluptate honefla omnium fenfuum,meKlt;» ria quoque crfpe iOarurn turn fecuritate.nequid om~ nino defit,feuad explendamf£licitatë,feueorum qux poßidemuf tanquam adfelicitatem necejfariorum, quantum tarnen in humants fecuritatem obtinere li-aet. QuodetßomninoaUquidprêterexpeiHationetn mali pteeeßerit, fatßt tunc dolere,ß modo dolendum eritcumeuenerit:interimde hisqu£ poßedimus tant gaudere. Et «t Epicurus dicebat, compenfare pr^e fentem iaâuram cogitatione prieterit£ uoluptatis, Efl enim félicitas unum quoddam quaß homoge-neum, ej ßmile ßbi undequaque: uelut terra, aqua, caro,ut deffînitio illius crtoti tsquot; parti eadem ßt,ac tx £quo competat: pariter enim dicimusguttama-qu£, aquamcramphoramaquie, ertotum element tum aquie/tmiliter aquam: ita cr de ßlicitate ßatuen , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y } dKw

■düeil.nJi i]u£cu!ilt;j; miiiimd l:gt;jrsf£lidtittis,crtotcilr--mulfdicitAs hoc nomine f^licitätis coprtchëâatur,

defjinitioe qu£ cft: 'VoluptManimæ ortä ex orä, ■hone cognofeente poffeßione rei iucunlt;i£. MJiüfejltt igiiurqu()dcognitiok£cde pofjeßione, ut didtf iiitclligüur,de quicunque poßeßione, qt quocunque tcmpore,pr£tcrito,pr£fcnti fiitiiro,modo fnffieiät ■adgaierddim uolupMem inanim.(.'Diffcrtitutemß£ ßcit4tiiihoc4ftult:iti4, quod.licet flulhtia poßiteßi cuvt uoluptate dnim£, ortd ex ratione cognofcent( fo/ßßionem rei tucunde,non tarnen ex cognitione r4 honh.,fedßtlfd opinione orta dl tdlis uoluptof. Vnde nec iüdhabuit,nec ex illitort4efi,necpoteüeßecon ftans, nec anima qu£ noluptateiUaperßunditurinte-gra fft, o“ ab alijs etiam exterius irridetur. Vera au^ teinfielicitatnon femper facitfelicem. Vndemußunt di^-runt e]fe frliccin ej- poßidere fdicitatem : omîtes enim ferme poßident felicitatem aliquam,quamuis multi minimam: felices autem uix units aut alter in Unaiirbe. Qportet ut felix ßt, abfolutam poßidC' refelicitatcm, utnihildéfit, çr fecurum cjjèdehac po jfcßione. Diximus autem quomodo fecurus ejfe potcrit.vtucrößtabfoluta ey nihil deßt,idcontinge rct fi in pauciSjß in paruis eä colloeet,circumfcribatq; omnia qu£ non funt necejfaria . Vt uero nihil défit cliam, id cüut non inten umpatur abaduerßside ; u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prefentibus

pYdtfentibu! tjuiScm malii [dtif diximut, finit etiaifi ÂC pr^cidendo omnino metu futurorum,de pr^eterito rwn autcm malorum mmoria, in tuo drbitrio eflfer uare iucunda, obliuifd^ rrrortwn atqut md/or«»(. Obidnon inepte diccbat Themiflocles fe otpcremul torum obliuifci, unqium memoria iHorum felicent eum eßeprohiberet.

IB /«twrorMBt antem cxpeäatione fpem tuam feut per inter duo coUoca,quorum utrunque iucundum fic enim femper fieltx eris. Velut inter amici expeéfçt tionem,cr fludium aliquodgratum.tnterfilijcaptili fceriitionon cr Hgt;mcnf i«n, dut uium lt;i curt« folutam, cum iHe fuerit nequam.

VFFICERE poterdnt hjtt tjUit di£ld funt dd perfuddettd^, hofninibui nec diuitidtnecho-nores,nec f£dtu uoluptdtcseßi necejfdridi dd bene bedte^ui-uendum:nift qucmddmoduet in morbii corporis dccidit, ut

àdtn tdntd fcdbie ldborent,ut sxijiiment fumtndmfdli' citatem in fcdbendo effèrcpofitdW.itdplcriq; bedtoi fenonpofjeefje credunt,niß mdximds opes ddipifcdn-tur,primos occupent honores, et exquißtißimis de pie nis uoluptdtibuf ß-Udntur.Quos eo ipßo decipi conuitt cdm,quód cum dd ed omnid peruenerint,hdud coquie 'fcunt:cr qui ex his modeßioresßterint,ßneinq- dliqué ddipißcendo impoßterint,nuÜdm tdmen percipiuntuo luptdtë,fedfolum dum ddipifeuntur, ddepti quôdnoit doledt, non egednt hetdntur. Indicio igitur eü ob id he tdtos dnted,quonu indigere fe exißhndbdnt, nd aliter itoluptdtet»

ÿoÎMpfdtf tn irt acquirenio non ctepiffent, cWM m q»x pitrtd funt idin non ddiaent,nifi antca doluiffint : do-lebiint ergo ante cr trifles erant, igitur cum nuHa. alU ex cttufa, pdidm e/l eos efli perflidfos, quod indigerët, J^t cum non indigerent,quippe qwi plwfatis hdbcdnt, igudt« qued fufficere homini uni diximus, crrtu efl o!gt; errorè ut(^ deceptos/rufint doluiflc, fruftru ergo ctii idboraflè,triuiflè igitur perper dm tonpus, corpore ft ligdto j/nimi citrw opprejfos, «iUm ctidm irutni dolo reminuifle. Citr ergo pnos hos homines ejjc dicdc? ey cur iQorum non miferearisi Sed htec lt;tdbuc pio iUis no flifficiunt.Age dumcxtrcnw confideremus,quis pote)i dor lt;t«t ditior principe, cm omnid tibi ex uoto pcccf-flrintiimo ultra uotu,nec eo peruemes utfls princeps, fedfdc Mt perucnidJ, dico te miferiorem mendico futu^ rum.'Volo dutem ut udletudine,robore,fl)rmd,fipicn^ tid^/int pdrei. Quid dis dicis? infdnisncfdut infdnur» we putdsfMcI ioclt;tris?ttio itd efje,nec iocor,iudicem te-met conpituo qui bæc Icgis,non alium requiro,Bjedê-( nefdpis dut délires ? Credo me ppcre,rcftè imô etidW S reiliflimè,nec delirare. Omitto etidm qua de animis li I lege noüra produntur,ndin res flc in maximo difcrimi I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne po/îtd ejjet : nihil cnim non coguntur regni tuendi,

1 dtq; proldtdndi eius terminos cdufd fltcere principes, 1 no iugulât bi hominë,fed intégras urbes,exercitus, no xios cz innoxios, mdres ac focminas,uiros et infantes, I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cmo ctidm qui nondum iuccm uiderint, fana ac profa-

1 nbsp;nbsp;»... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A * nbsp;nbsp;nbsp;«d^o-

«4f^oli!tt,omnii fub e^idè lege tenentur. Et iulïuvt (ß 'quodcucji libuerit.Sed hoe extra aleä.Animä täquä nid la fit omittamiK in hac eau fa,de prafcntib.falum bonii differanuif. Aio prater hocunu quod impunè homines lugulare poffunt,ac prater illà felicitatis falfâ imlt;l ginc,cu bi qui afiiftut çrnudo eaptte, ey flexis genib. tanqud deos adorët,aflare cogutur, pompdq^ iUa auri argentiq; expofiti atq^ gemmaru,quafi argentar'qfint atq; gèmarij,qu£ omnia etia adfilicitatë nihil prorfiü facere infirius oftendâ,fi no exijlimes hoc ejfc fieliciti tè inuididniouere, queadmodu puerifolent,principef efiè mifcrrimosiet ut ab initio dixi,deteriore conditio ne quä medicos. Sed er iBud condono ne fint tyranni, netereuocem ad Democlisexempluapud Dionyfiu, ut facile uincam:uolo effc reges aut principes à tyran-nide fepofitos, er longa etiä ferie maiorum in domina tione perfeuerantes, atq^ eo magis hac adijcio,ne quit nouas in principatu lafam fe poßit fuf^iicari.lAiferam omnium conditioncm ejfie aio qualefcunque fint, die, no£lu,domi,foris,inter fuos er alienos,in pace ey'bel-lo,fanos er agros,ab uxoribus,à filijs in conuiuijs iliif fumptuofits,in fiirtiua uenere,in rerum feientia, in ocii lorum er durium uoluptatibus. Si dehis omnib.te coit uicero, an adhuc dubitabis me non uera propofuiffd Jam primü à diurnis operib, incipiam, in qiubus totiu dies in audiendo fubditorii querelas abfumiitur.omnet petiit/i qui iBh dQnät,funt doiM Grattoru, nulla hora

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(«poT#,

.fupereft,im6 ncc ipftdies fufficiet,]: oi»n« turfnä (juorfum tot hofliarij, nifiad multitudinë tUam (lientu explodedäl non ob cuflodiä, cu iUa ex Germa^ tiis milttib.ccftet. No tnultü labortibo hac in cduf(,camp; nano tdßt principu uddiäui cduße, ejui hdc in pdrtc no fdtedtur eos priadtii ownjfci« inferiores. Succedit nox,necilld mini« luboriofdfcribëdis fecretiorib.cpi^-fiolis: hds plures eße necefje eib, quontü er plwd c£teri négocia bdbet, c« phnctpib. alijs, cu afßnibxit miniflris, Adcß à libetlis cu fdfciculo mandatoru tjua fubßcribere cogitMr,nonKnq«5 etw legerc.iî£c diuim Opera «ttij; noftwrurf qu£ nuquä eeßant^et ob id 4 poç tis fabula Sifyphi declaratdiVnde illud pulchrèt AMt pft[s,d«t aurges rediturum Sifyphe fdxumb r Sitt quidd inepti qui dicut omittfre pot phncfpj hue laborë.Princepsfi hoc dgdt^Scianiunßbi utcomparet neeeße f/l,i lt;j«o mc tadè tp/è eu familid excida ^tur ßrro uel Kcncno-Princtp« trwfHrttgfnfrrf.'VioIf» ti et öiranni qui femper metuunt, non turnen femper fraude aliéna pereunt: contoMpti (j«t piwptTplt;ciî4lt; ddt,nihil enim adeo certumaß'ertexitumprincipiut eonteinptus, qui ex inertia erluxu accidit: Et fconi qui er moleflta hac cdrerenonpoßunt,uclutincrtet er qui iniuriam nemini faciunt, atque ob id à ty--rdnis diuiß.tiec tn totfeculisß id fieri poffet, ut pro^ pria et publica négocia no traëfarët, defuißëtexëplié ■iit nulliusfc(leris,nullius moilrofe luxurite,nullius ßa lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gitioße

gitioße uitæ in eis defiterit, nee quiequam intcntatui^ Tiberius feceßit,Uerocrudelißimusfuit, crinfceiH publicefef)roflituit,ßixit inguina uirorum,yiteîlitK inpopinis ,îleliogubalus inlupttnuribus, Comodufùt ttenutioneey ludo gludiatorio ßxdißimus imperàto^ rum. Seuerus Afer nuUä Mußt truciddbat homines,o-dudgeßtmum dnnum excelßerat,omnes tdmen hss libt ribus incubuerut. Sit ßttis hoedd oftédendum, nuütnf principemhdcmißcridcdrerepotuiße dutpoßße, DO' ttti uero cum omnid hdbent quietdßplend perpétué auld flrepitu(ubi multitudo,ibi cldmoreSjßrepitus^ co fußo)triclinium, cubiculum, omnid plen4 hominibus, ut uix rejßirdre poßsint. ^.x ordine fldto ddßunt cubicu tdrif,pueri,domeilici, inde frequenter ex mdgiftrdti-bus,ex dmicis,clientibus,mußci,cr principum nunci/, principes.Adeo moleftd res eft hac, ut quemii-nodum dixi,Tiberiusinperpetuumßeceßßerit, Augt^-flus ßepe, alijc^\omnes qudm frequentiuspotuerunt principes. Hicrurßusdicis,curnon expeüunticrud-cudm regidm efficiunttnS ßcio,dut ß ßcio non udcdt di-eere,certum eß itd efße, nec huiußmodi rerum quiequi intentdtum fuifje,ßeri compertum eS: non poJß.Solut D omitidnus hoc dußus eß ßdcere,dtq‘ id mdlè iüi ceßsit, ndm eyßolus cum effet oceißus eß. Cum, minimum ddeß fdmilidrium, nunqudmßne qudtuor dut quinque efße pofßunt.Sed ar hoc qud exiguo iUis tempore licet : fei finn etitm dormiut in cnbicuio ßunt alij, utar peditM

L I B E R IIL U9 nliorttittplfot» dormifntiuw audire cogantur^cr tp/» uix {tedere hcfdt.H« efl: félicitas principum. Sri an^ fugiunttfeceduntünterim quouis etiam priuato in ipfo itinere miferiores:fl puluis eit in uia,quanto cum pul-uere hi equitare coguntur ob turbans i nam equeïtri cuilodi^ uale dicere non poffùnf.indecorum enim eS, Cr periculofum etiam optimisprincipibus: funtalif principes,nobiles,neceflarif quorum importunitatem etidfl nolint,perflrrre coguntur.Accurrit etiam perfln pc raorio molem pulueris excitâstopportunè aducnif-ff ilium fateri oportet, ac ridereflmul, quamuis mok~ flè id ferat.lta mos eli,flc confueuerunt,et qui lege nul la teneri quumuis optinw poterant,leges graues (con-fuetudinesfcilicet abfurdas )/fonte flbi ipfis impofue-runt. Scd ut hoc efugiant calamitatis genüs, muiorn» fubcunt, CT per angarias iter peragunt,tam periculo-fo zr damnofo fxcmplo, ut hoc genus ita a^ndi inter fupplicia acerba etiam numerari poßit,incommodé fe, df ntjpfriculosè curfltant, plufquam oportfut promt-, nfrttrtbcpfjtppijs, crura contraHa moleflx ferunt,ne cetno impfdilirtturrer corpus ipf«w,quod peius omni Bus eft,ita concutiunt, ut uentricula er uifeera omnia labefaäenttunde morbi,trifl:isq^fene{lus, ipfaq; mors multo celerius aduenit.eoq; magis,quod necàcibo, ut. pMr eft dbftirtcnt, nee ut deberent uinciuntur. Tandem jd fecejfus locu peruenitur.nec tune quiequa ha-bent melius priufttis bominibui. Sd omni4 turbulëM, •

C!quot;dntequiimfinguliidijpondntur,zr ipß incomnó'' id multd pdtiuntur.Et gudiiquam minord ilia lord, tdmmfibi uidentur,lt;}uonidm confuetudine et diK turno Inxti ddeo Idnguent corpord prindpum : nt dolores,et incommodd omnibus dlifs hominibus plus felt t,idnt,uoli{ptdtes dutem miniis.lndicio cft,nccin fcceßi bus ilios conquiefcere,cjuôd rdro ibi diutius mdnedtit, Oquot; ccrtè mdgnis cum difficultdtibus tot homines in lo-eis folitdrijs uiucrc poffunt,^^ exti d urbes : nbsp;nbsp;qui id

urbibusfunt,principis pr^fentiam requiriint. Q^oi fihycmciterfdciendumft,luto oneruntur ob multitd dincm,e::rfeligereillK uidm tdm fdctlè,hdud licetiit priudto. }dm tn beUo qudnti Idborcsi quot curdtimettit etidmifed fuffitiones longe frcquentiores,periculd pri ttdtis non minord? qudtidoquidem unus ipfe ut belli cd put,dd neceffe db toRtbus expetituri In pdce ucro inter dlienos minime tutus,inter fuos qudntis dgitdtur et fitfRibus ey ^Rubus Ifue perfondrum conditionent in/ßieids, inter fiires, fcurrds,dduldtores, conftitutus eii.A/ùribusbondàiripiuntur^d. feurris mores cor-rumpuntur,crutquif^mclioreft ex duld dbigitur^ db dduldtoribus ueritds fummum inter mortales bo-lUiin dblegdtur.Vnde miferi principes propter has hr uds in Cimerijs,ignordnti£ tenebris perpetuo uiuunt, O miferdm prindpumfortem,qui nunquum norunt^ qudli in ftdtu res fn£pofitte fint.Adeo ucro dures prin (ipumemollitiefunt,Ktdducritdtisnoinen tdiiquS nd

ïîffi CätMfltU obfurdefcant.Ab his non folum omni^ bus bonis dmicisl}gt;olidntur,fed etiam benefidoru gr4 tid. nam ubi in guencjuam beneficium contulerint, uel ht in guos contulerint,db his anted emere^el faltê ubi acceperint non principi,fed ilhs acceptum rejèrre «-guntnr.Sf rnn» authoresfùififie perfuadcndi, çx alter pro dltero mutuufcabentes,ut multi id teJlätur.Ciuip, pe coiurati omnes ad faUendu principem,dd fiirandu, ad perfuddendum his gui beneficium acccperitt uelac cepturifunt,nilag(re pnncjpon nifi exfocij præfcrip to,omnes qui bcneficiu acceperint in tpfitm principe Teddutingratos.Quôdfiunueximere uelit princeps, «ix potcftob omniu aliorum preces qult;e à minis parH abfunt:coq; tandc pulfo uelut parua quantitds uini ah aqua fluminis abforptd,ftdtim in aqua tranfit : ita qui denuo fubrogatur in lUorS mores concedit,no priore «ielior,fed mini« ad faUendum exercitatus ac prompt tus.ltaq; quodfummit exiftimas cr effè contendis bo. num in principc,diuitiie,non principK funtfed dijfieit fdtoris,procuraforis,cubiculdrij,coqui, lenonis,jcur~ rie,aduldtoru,milleq; aliarum peftiu,à fecretis,à libellis,ab epifl:olis,thefaurariorti,pr)eguflatoru,mdgiflro ruq; aultC.Sed nuUa maior authoritds qua lenonis,poß qu£ftoris,inde eius quieftà fecrctis,fcd er cu^7if«^ariƒ ex hörü finitgnè,poji niedicis.Hi oës in unü (öucniüt ncquidillispereat,utquätupofiintrapidt,iie quid re fiifieat princeps-.in alijs dificordes pugndt,etinimicitia^ exercent

rxtremt inter fe capitale! ob inuidiain. Scurrarunt Hf ró peculiar!! ^u/edam calamitoi, oui ad omnia minui hone/la hortantur principem, ut pbißmilibu! faueat, cr ut ope! profitndant in peftimo! quofq^ atq^ inutile! ‘ homine!,mimo!,ludione!,faltatore!:in eos autem qui~ buidebentuel propter ßngularem arti!operam,aut diutumamferuitutè, aut merca iüiifubßde créditas’, aut quia ob ßtam falutem manißeßo periculo fe expo-fuerint,nec obolum quidem impendant. tSiihil horum genere peius. Sunt autem quidam natura minus mali, fed magis procaca, quidam ßudio qui peßimifünf- . E quorum numero fuit is qui îlorentiæ principem oo cidere fonatus eß. Horum ergo apud principes maxima eß authoritas. C^uamis c«r? esquot; cur tam inutilibia j animalibusproßt tantum donare pecuniarum i Noit ' ineptèßirfan primum,nam fcurr^e in penetralia prin-cipum aliorum ingrediuntur,cum proceribus uerfatt-tur,tum etiam cum populo,imo plebe: unde principif nomenßt iüußrefama grandefcit,gloria iUius omnib. nota fit,ßmul timetur atq^ amatur. Scripta cr libri no mini fuo nuncupati, non adeo mouent hominum animos, ut hi uiri:cum no ad multitudinem nee alios prin cipes tam cito perueniant, hienim leüionelibrorum baud uacant. Quod ctfi tam cito cr fcripta ad hos ont nes ut fcurrarum uoces peruenirent,minus tarnen Ulo rum animos mouerent,quam uiu£ uoces horum bala-tronum.Btß fcripta ad pofleros de)nigrcnt,parum curant qn£

rimf q»4f poß mortem iUis euëtura fint:deinde ab illif iecepti rurfus ßgt;erant ab obitu,uelßne fcriptorum itM xilio omnibui,c}uemadmodum rtiam dum uiuunt, no^ tosfuturos. adeà uerô iUos turn ht (iwn co’teri adulato-res è fenfu proprio exturbant, ut ftmiles dijs effèfcjibi perfuadeant. Et ut Satyriats ait,laudant:

dij mi miferi,morbis,inopta,feditionibusq; fx ino~ pifirfto opprimutur:athi flatim cum præda dijfugiüt^ cr ad alios luxuriofosfe conferunt, nihil præter infa^ miàflultis illis relinquètes, turn ftwm odia bonorum, i^amifitis dfccpti multipUciter frr(tnt;pnmuw diffe-rentes benc dgf ndit tdriqwdm perpctHÔ uiéluri, c «mi tlt;t nicn,ut dixijftùm in bis qui ad extremam pn-Hcninnt fènedntnn diet poßit,mors ortui cohlt;erere : quJto ni4 gisß quid antea priCterßie accidat^Deinde quod tempi« cMtiM maxima inopia «rgentnr, «judntuIncKiiqne exiguimfit,non folum dilabi patiuntur,fed etiä quod moretwr Urdet quiernnturf Vide quod flultitilt;e ge-, ssuslçsr quali errorc teneanturi Exiflimarefe mdximâ 1 nbsp;nbsp;nbsp;copiant eius rei habere,cuiusmaxima penurialabo-

rfnt?Tfrti«m quod ab bis impulß,bonos uiros erfru-gi ablegant, alios iniurijs ajficiunt,ut ßc commodis mulfuis priuentur,cr ex amicis bo/t« Jîbi pdriant in-1 famiamqi. Donu quôd in inutiles res at^ homines pe L cuniam Gf opes profundentes, fuismet munibi« con-* nbsp;nbsp;nbsp;fdßi dirt mcTMntKr.Sf d qnôd h^c turn perperum pro-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7^ fundant

fundüt utfibi ui({etur,lt;junndiimodü dixi, non db/ürdè: fdciunt. 1« plerisq; cnim principibuf hæc donatio efcd' cü,no libcralitds. falfa entm ratione mufici,fatellites, mercatores,artifices,alifq-, qui indu/lria fua uiuere (b-iët,fiic argumëtantur atq^ concluditnt: fi in ineptos nul Ïius^ utilitatis homines tanta profiindit,lt;]uid mihi fi-' Hums efticui iure tenetter,nee no er ex beneficia pr^ ftito plurimum debet. Ofiultei nihil ,curi uertefyl^ iogifinum, uidebis trifiariam concludi oppofitn. Si dat igt;nmeretitibus,igitur merentibns non dabit.Contraria rum enim cotraria fiuntrationes,etcontrarti euentus-Et rurfits fi datimmerentibus,prodiguis: fiprodigutr tion liberalis, tantundem enunàUberalitate dijhitprlt;f digalitas, quantum auaritia. Si ergo liberalis non efii quibus debet non dabit, hoc enim fifiaciat effet Itbera-lis:at non eft,nonfaciet igitur. Tertio fi dat quibid non debet, quod det quibus debet non habebit. At nemo dat quod non habet, non dabit igitur, Vide quam pulchrè te tuo fyüogifmo eonfici, tuisq; affum-ptis propofitionibus.Apud quos ergo aliquid pojfiint, ne plurimum dicam hoe hominum genus multismo^ dis, hi principes necefiario miferi fitnf.primum quod in hts fiiem eonfidentiamq- reponunt, quiefecuritati ac bonlt;e exijiimationi nihil prorfus coducunt : falicet in horum nebulonuin cr rabulariem nugis,opinio‘ neq^ uulgi ac principum, nobiliumq^ exhisconce-pta. quod quant abfurdum fit imó damnofum, quif-

gnf poteft inteüigere, cum rx hoc dcprehcnJjntur nt«. Dnndf quod mali,poftqudm hac oc cttftone multi decipiuntur, liberales eos e)Je exifli-mantes, atque ob id parte bonorum/poliantur. De-w«m quod eos ampleäantur, 4 quibus amicis, zy uiris probis z^ fapientibus, zsquot; exißimationeprtua^ ti funt. In alium pra'terea errorcm horum per-fuafione non folum principes, fed etiam potentio-res omnes incidunt:quôd fuis tam iniuüè, quam etiam iufiè fanent, partimhocipfoquod dixi,fcilicct per-fuafione adulatorum, partim prccibus importunis fgfntiiwnrtUTO etiam quoniam hos operas loco pr^tnio ruin ddnt j ut ab amicis ut benefcifujficiantur, ab alijsat potfnt« ztf acres fautores timeantur.BÓ uerb proeeßtt hoe malum,ut pro ingratis habeantur,/! officium aduerfus lt;equum ZT lujhtm non prlt;eflitcrinte Itd intfr duo mala potentes con/Htuti funt: ut ft nonfii ueant ingrati ,fi faucant iniujli habeantur, er Det leges frangant. Quid cum illi pofimodum prtuiit aut quibus debet f aut qui confanguinitate coniunili funt:' qui^ autmagna, aut periculofa,aut iniufia,aut dam-nofa, aut mali exemplorogunt. Quibi« denegure turpf uidetur, eoerdere deterius etiam eft. neq; tellus

1 petit equ4,quoniü fcipfum er fua officia pluris iuflo quifq;ie{bmarefolet.tnhisdifficultatib, uerfaturtota y nbsp;nbsp;nbsp;principe uita.Sedforfan falte melius in officijs, quód

^«lt;tnfo plurcs enim tanto peim, uno in alterum onM reijciente. Sic ut miferi iUi prandium candm^, nonf» lu ob id, fed etiam ob pitrandarum rerum multiliidi-nem plus cogantur expeifare, quant qUify} priùdtuf. EÓ enm peruenit res,ut nonnunquant horam excedat h£c expeitatio. Nfc audet queri, ne iUorum exemple plures audacius peccent,quia inultus quiieritur,nec pel lere,ne totam confundat aulam. Si modo queratur Alquot;-chitriclinus,rejfondet coqui culpa fuilfe,coquui que-riturdeemptore, negat emptor potuijjeantea, iwi nectuncnißab uno Tcrentianiq; fenisperurbemer' ror« commemorat.Sed quid mijcrius,quam cum adu-latores iUi in apcrtas inimicitias prorumpunt,pro qui bus adeo angitur princeps f aut quid ridiculoftus cu/m iUos inter fe conciliare nititur i Non abfmili exempt eius mariti,qui plorantem uxorcm,mcechi mortê,ejà-flimans propriu aliquod iÜam deplorare incommodu, folabatur,atq‘ cum ilia plorabat etiam, nonne hiec uet ipfi Heraclito rifum mouebunt I 'Errant rurfus in hoc principes, cum indicia inertium de uiris pr^ßanlibiit audiunt. c^is unquam imperitus fapienti,quis igna-uus prteftanti uiro amicus eße potuitt Hoc unum fcito axioma, laruatum, fapientem uero fapienti,fucatain mulierem pulchrte,vlijfem nullum Aiaci unquamanti cum futurum. Itaq;ß quid babes o laruate amice,pro-fer, licet cf expedit res ipfas narrare, principeinfaâi admonere,indicium alij qui non innideat illius dignitt, ti,qui

ti,qw‘ pwr««* bdbf 4t dmicum, qui plurii fäciät uirtue tes quant proprium commodum,rclinque. Quid efl ut uh inimico,itncgt; quod peius efl ah inuido fententiam de illoeuiinuidet,requiratif{ Probantur homines orbit iudfcfo nbsp;nbsp;popttlormn, non coinquinatis aulicoru fen

tentijs.Sed agro principi plura auxilia! praflantiorei mrdicifHui nuUa in parte infeliciores principes,quam incauftuita. Primumqualesquarunturmedici? auli ci,lt;iulaq; moribuJ congruentes. Si aula confllijs atq; aflutijsfanarentur homines, nonHippocrutis çx Gul icni inuëtis,certè optime cum principibus ailum effet. Plfri^jCrfUfntquicquid in rem non facit, atq^omnia, (ut qutdum de medico quodum dicebat ) prtf tcr literat cr mrdicinum. Scd hacreltnquamus tanquam odiofa. Sint medici principum quâtumcüq; egregij,non tumé impetrabis quin etiamfub ipfls nonpeßime in morbis ff bubeunt Principej.Primum quidem quod non audët duxiliu Jlrenud udmonere, nec qualia oportet:quonii finiftris fucceßibus non foluminfamia, fed etiam peri cttlum coniungitur.lpp etiam medici ceremonijs inte« ti, cr ut officio non deeffe uideuntur, uigilantes: adeo ftupidi O' obliuioß euudunt, utfape per tres intégras dies,etiam infebribus urinurum obliuifcantur.tta prlt;e paranda carnis mcmores,ey' oxÿpori conficiendi, uel ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aqua plufculo fu(tuiorij,muximorum ac necefflriorti

’ no recordantur.IAirarisiQuid nonne Prancifcus Sfor tiu quotirt agrotauit, toties nimiafedulitate et aßidua

opera medicos itd morte fitmilictres compulit. Noaißi mus extremo morbo uix feruatus eft,tciuia princeps pt rijt.'tieges adhuc te credere. Quid efl guod'principti ox leuiflimis quibuflunque morbis tä fera fananturte^ mediocribus (^xmagnis nullus euaditiSed ncgas amp;nbsp;■hoe. Difcas experimcnto, quem rcgcm Galiorunt,aut Hiflianio, ucl Angli£,uel Scotiie,uel Turcarum priit' cipcm aut mediolaiii, ferrario, uel f^eapolis treceti^ tisabhincannisad feptuageflmum annum pcruenip fc inttenies f cum priuatis annorum hic numerus fl-miliaris flt: pluresad oduageflmum, quidam etiain attingunt nonageflmum. Vnde hoctnónne culpa ntedi corum’ nónne lüi ut nos hommes funt ? pluribusq; ft' leüis auxilijs ac medicamentts abundant? Sednon culpa medicorum fanè,fed utdixi, potius mifera condi-tionis principum. No/t licet etiam iÜisgauderebe-neflcio fuperuocati medici'uelut priuatis : primum oh fufliicionan odij, inuidia;,ha:redum ctiam nonunquat , nee ipflaudent fe eoinmittere medico, nee medicus, ut in fuflncionom deueniat,folus quiequam agereaudet. Vbi uero cum familiar ibus coierit, fl quid commtnto-ret quod non probent,irridcturapud neceflarios priit eipis,cr pofl etiam apud prineipem ipfum, cum bent res ccjjcrit. Si ea atlulerit in medium qtt£ improbart non liecat,diflimulantur,procraflinantur,ut non tan-quam illius,fcd ipforÜ atixilia in ufum adhibeantur.Têt pr^flat fanè: quanto enim diutius legrotat princeps,eo

^rutim iiïi (frindpi imperant. üâbètg; cjui rogét quo-tnodo udlet princeps ? melius ne fe hdbetfatq^ intérim fu/piciuntur. Vroptered redè mibi Philippus Rex re-fifondiffè medico,qui os iugulifrdélumcurabdt, pecu-nids ultrd modum petcnti,uidetur: dicens,pdr eft ut dc eipids quantum uelis, dauern enim in manibus habes. Cumeniinomnes duw tegrotantinmedicorummani-bus torqueatur,tegro defalute timëte:par efi ut princi P« magis omnibus alijs torqueatur, qui plurib.excau jîj «t didîi ejl,plus timere coguntur,^:/ quos medici in inßnitu curado protrdhut.Quid de incSmodis poftmo lt;l«m dicâ,tot aßiflcntiu,cubiculariorü,medicoru,ton-foru,pharmacopolaru, affiniü, amicoru, miniftroru, prtnnpM,4 quib.prteßcäturlüa apud principesct h£c adefl infielicttas,quodfingulaßngulis minißeria matt dâtur: noMinpriuatis units idëhomo plurapr^flat. Jn hoc turha quam tuttim ßt principi tegro ucrßtri, ttt ipfe conßdera : ndm facile £gros,iam qui inßdian-turueneno tentureaudent, morbiuirepcntinum «e-neni infultum excufante. Prgo cum plurimus indi-geantjplurimos ßrre coguntur.Adeà quorundam importuna inuerecundia, ut nec neceßarijsß exoner antis naturte munßs, circa iüoru potentiafrui liceat.Sed quod poßmodu inter hæc omnia miferius eß,ubiq; ian gi, ubique exempla cr fotusiUosinfjdices fußinere. Quodßaliquantulumin dcteriut res declinet, tofjh furros «nif rf, moefia cubiculariorum facie,amicorum '• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z 4 aßiedant

t/jieäü mutdtum, multd etidtn praeter folitum mifctli dnimdduertit, ut millies timoré de moerorc peredt, Uaecigiturfunt commodd 'prindpum generdüterdc' fcriptd:quorum cdufd Arrius Antoninus,Antonini Pij duus mdternus,uir fdttdlus, qui bis confulfüerdt^ üer^ ua conditionem miferdbdtur,quod aetdte iS confçAiU, onus illud imperdndi ddeo molejlum fubijjjet. Et Nico Idus Picininus, cum eum cofolarentur dmici, tdnqudi» conudliturumd morbo:nolite inquitdmicihoedice“ re.ndin libëter pereo,tdmgrduem domejlicorummeo rum moleflidm eudfurus. Sed idm dd peculidrid illorS foldtid deuenio. In primis ddefl uxor,qud nil principi oneroßus, quod neßeire poßit unquS dn ßt pudicdfitit^ pudtcaquodßtfcirecontingit, Quisenim principif uxorem, etidmß milßes edm in mdnißefto ddulterio it prehenddt,dudedt dccufdre illdm, et mcechu pro inimi cis perpetuis hdbiturus^ Et mdximè ß iSßlios fufeepe' ritfndmßnon cdm occiderit princeps, qui dccußtuit, periß:ß occiddt,dßlijs mortem expeddre oportet, ob id pduae mulieres dntequdin prolem ßifeeperint, ntiX' chdri dudentfß coniugem hdbednt uirum, dut praepo-tentem. Sußceptisßlifs tutö qudß peccdnt ob hds diffi' cultdtes. Qjcidßdccußitornon perßtddedtmdritolno ne idm efl in mortis fducibuslnónne toti domuißuae exi tum compdrduit certum i Quod igitur optimum efl in coniugio ddes, in uxoris probitdte, edm minus hdbert , potefl priticcps qudtn ullus dUus. dtque etidtn ob edtn / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ (dufdM

minw cnti« de proprw prole.Pecctindi etian flimuli äc licentid maior in uxoribus pnnctpum.UnU liberts iOdrum, tot dulicif dc duddcibus iuuenibus,for moßstcoptii, drtibus denitj; ntdlis inflruäis, Sitmod« etid pudicißintd(qudqud etß liceret dicere) in hdc pdr te nuUi principibusfunt infrlidores, nuüis grduioret iixoresfunt,crpro multii fupplicdndo: dd eds eniinfo lent confitgere uxores illorÜ,qui iniuftum dliquid pete re ftudent,quod neijj qui petit, nee quic pro iüo fnppU CÄt uxor,nrc i qud prtitur, penp quiequÄ hdbent, nec qudiiti rf/iTrft iniufium dliquid p4trlt;lt;re,«orut.Q«lt;i» obrem in perpetud rixd dc pugnd cum uxorc pt opor tf t priucepjjcr quod peßimum eft duld mifeere dbßn tbirfjitut tlÜMj cedere importumfdti cogitur, er bonü publicum peruertere,iuftitid uiol(lt;re,proprij honoris dtq; uirtutis obliuifd.Horü noud exonpid omirto.quä uis nihil no tiuj,nibilfrequentius.lQudjbliwtt dicere dU Jim, iUorum.qui principum uxorej dccufdrunt dc boc crimine, quomodocunqj rcj cejjerit, neminem cjjcfcr Mdtum. Antiquorummemineris t/leßdlind: Cldudij,cr luli£ Auguftißlid, ZT uxorij Antonini pbilofopbi im perdtoris de qud ille:fi ediit dimittimui.dimittdmuî zT imperium.-iUud/ignipcdns pdr efje pericuhim er infd midm,macbdm uxorem retincre et uldfd. Sed melior forfdn in ßlijs conditio t nulli pdtri dcriorcj hoftes,i ■ nuüis mdgis timendum. Qui pint optimi, coj pdtris td \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; wen obitumflgt;erdre,quis fdpiens pdtcr no fulßicetutf

* nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zf Dird

Hird regndiidi libido. Sedfdc ut ipß bonißnt,^ulf iUorü dpertè etidm non corrumpitur db dduldtoribus, cui non condntur pcrfuddere,morte pdtris mdgnoßbi rffè rmolumcnto? Deinde fi unut cft ßoluiteiui uit£ md ximè timctur.ß plures, neceßße eß ut eorit dliqui pitre ipfunt oderint,etfrdtib.dlij5 inßdietur. Ob id Ottomd-norumdomui unu tdntumreß!icitexßlijs,cuiregnJ( 'rcUnejudt. Df reliquii itd ßituit,cjuod longe experimé to uidet obßerudtü, ut iBe unui oës dlios cum eoru etü ßlijs perimdt. Itd domm h£ctdnidiu in uno ßlio^taqul Jndi£ fdbulofd Phcenixßerudtur. Quiendm rogofeliei tifpotc/l eljèhorumpdtrü, qui norintunüex filijs, rateras omnes cu totd ftirpe occißurit ? ^^uper Soliind nus prinecps tl(orum,nónne Muüdphdßliu cu tiepote exeo dnnorit X11 fu/iulit. Quamnor inßlicitdsho^ mini contingere poteii:,qud dd id cogi quod etidm leo^ nesiy tigres horrent. Sed qui mitiores eßße uoluerunt, deterius etid reb.fuis projßexerunt;uelut Coßdntinus, qui cum tres ßlios reliquißet harcdesßnuicem poflino ' ium pugndntib.ßlijs cu haredibut, penè regnu perijt. t^drrätur duodut tres,quißlios dilexerint principes, Ariobdrzdnes Cdppddocia^et Seleucus,dlq Demetriu hdbent Afßyria, qui cum inter res ddmirdndds nurne-rentur,non. eß dÜuddrgumentu quarendu ut deleild remur,qudm nrd ßt pdtrum infilios,multoqi nriorß liorum in pdtres,principes chdritds, dmor crßdes. (middm Gdüorum reges cum filijs regt^ü diuißim reit

1 I B r R 111 riuißet^Cituftm dederut, ut ob inteftina belli Gallu af~ fiigeretur,flirpsc]; eorum regum penitm interierit.

Cii fratribtit no ejl ut dilputem,ferrdri£ principis huitis anus duos fratres excacare coetäd eft, ut cruder Horia omittam exejnpla. Sint optimi ijuantutnuisfratres,hoe unum eft,principan nö poffr ilUs ßdere, non tam illorum uitio,quä ut dixi, improboruadulatoru, qui ueüent ignem aecendi,ut cz ipfi calefiercnt.Sut amp;nbsp;antaßt nbsp;nbsp;«xor«,iquitus cxpugiutnr iuuenilis ani-

»niK,nonn«n^tt4 etiä frnilis, cotinguntfmultates ca-fusq;,iti quib. faeilc eft propter paré regnSdi fran, ai aperta odin z}- bellum deuenire. No/lrts difbiw Perfa-rump.egis frater, eït pro rege fortiter ac faits frliciter depugnalfrt,mulieriffublatie ftbi àrege iniuria coino tus, defecit ndTurenru principe« iüi inimicij^imum, .cr quantum ad eum attinuit, regnum euertit .t^otifsi-gt;na eft hiftoria MarciVicecomitis,quifratrë cx cxfra tre pfium regno froliauit no ftbi,fed tdw ctfari acqui-frto.eosq; in cdrccrein triftiJ^imiiTn coëgit: atq; ab ijfdé ru ii euaftftent,fub amicitit free ie pmecipitatus cjl.lrt deetid Gdledtij (tkertMS jdcBei'nrfboiï exeadëfamilia patrui et nepotu diftidia,qualè trdgocdidw excitarut? ex qua regnit deuenit in Stortiadum familu.Patrfus ex hacfamilia no alia caula,qua breni in GnllornjindcHt franoru hwiiq infubru regnu tritnsUtu e/ï'. HiCc cfl fra terna principu lt;t)nicitilt;lt;,clt;ininrf,«H!pin4 Jïdes, lupina-focietfW.Qiid/ï fti.ï eptimè c« jratre iÖueniaslilie aut dliquii

1(4 OE PIINCIP. INCOMMOD. cdiquid agit iniu{tè?finésne inultum,ut iniijuut non [o lum princeps uidearis/ed omne iniuria ulcifcenda pf riculuminteconuertes.Homines enim aliquando ^uiore dnimo prindpum,gudm fuorü iniuriiu/irunt. Sed fi punidi,crudelis uocdberi5,lt;}ui infratrcs tuos tiidis. quæfifii occdfionem opprimendi Jrdtrem ob inuididm,non. iuRi dmore id egiffè diccnt.Propttrhoc omnes dffirmdnt inutiles efièfratres principibus:eT ^uodpriuatiseiidulcißimum,illis ejji triüe çrone-rofum.

Confitgimus Inde di dmicos,dd dntafidi, plures hù nobiliores,fimtiores.Sedfdlleris,nihilmcmore quo-uis iucundumjiiifi fentire fie umuriM quomodo feiitire potes te dmdri,fi iüi omnes inter duos potentifiimos df fidus fiunt pofitifmetum ob potentidm tudm fCrfi’eia diuitidrum tudrum i At finge ergo quod qudm diligis, edametdliquemfu£fortishominemydtq; fibs finnilent eonditione. hoc enim natur die efi:,cr raro non euenit. Qw enim exillimat fie amari ab infimie fortis homine dut puella,ide agit de fife ab uxore principis,dut prin cipe dmari credat. Ivonne Ariftoteles nosfiepius mo-nuit,nobis cum dijs dut principibus nullam intercede-re amicitidmletft enim nos iüos dmemusfiUi tarnen nos tninimè.Vingeergo principem,quinorit dmafia fudtit nonipfum,fed dliumquempiam fult;econditionis^aut »liquanto infiriorem ( quod fiepe dccidit,quonidm hi efftcacius till blandiuntur ) amdre,qudmuoluptdtê ex illiut

L r B E 'R 111. VÄ, iSiuf concubitu perdpiet f quitre homines non cupiut cum ßnnofis,cum nuper c uittt migrauerint,concum-berdtjuia dices anima abefi:at cr in his abe/l animus, qui dignior eüanima. lllud etiam cogita, quod qui ex his caHidifunt/ciunt fenon amari à te, multis iiuii-(ijs agnofcunt : omnes Philofophi id docent,frequent experimcntum demonflratxur ergo te amabunt?ß fei unt fe non amari à te? Quodß non amant te? quam uo luptatem ueramcapere potes exhis,qui praterquant quod te non amant,tibi iBudunt.Si feni cuipiam ueßi-busaegemmis bene omato pueUte abblandianturin conuiuio'nunquid iüe ni infaniat gaudebit harum ß~ do amoreicum non obfeurum ßt iUi feabhis irrideri : audiatq^ fufurrantem hatte uel itlam in aures,autfocia rum,aut iuuenum quos uerè amant,uellem ut mihi U-lamgemmamdaret,uellemego torquem aureu iUunt habere,zr ipfe eßet in lupanari: quid iUi cum torque ey'quamdecetillum,magis medeceret mi animula, nonne^tiaeß audiat,non fatis fanui ßtß eas amet,ß ta Ubus abblandiatur mutuofdulcis res eß amari,fed aina rior irrideri. Talern fe inteHigat princeps eße apud a-micos Gf amaßas,ß fapiat. Sedßt ut ab aliquo probo ameturprinceps,redameturabdliqua:in tarn multis enimßnne neeeße eß altquein uirum probum cße,ali quam pueUam mitem er ppic«tent, moribusq- inte., grts praditam, udbuc pnncfps maiore in aßu uerfa-bitur:nam ß omnes amare uelit,tot nctMlonitiw «nit« xmici

Kmici cMfi, totiinprobKmulicribiK,ob utlÀ fola,(iui hoc dmore digna cjl,fjuere cogetur. At dixi duriui ef^ fe itc trijiiiK imderi ac dccipi, quÂ fit amari iucundut ßomncs negligat,nuüa ergo horii dinicoru dmdfit rum uoluptdte fruetur,(fudndo ex aqua db omntb.iüii fe exi^met non dindri.Si feUgdt,hoc in pericnlo uerfi bitur,ne in utroq; dberret, eos edsq^ reifcicns d quibnt itindtur,çr 4 quib.decipitur et irridctur^pro dmdntib. bdbcndo, Sed cr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cogitet princeps,dn dignutfit

üindri^fdcile inteUigct quod no: tid ijudidnidrifdciunt, fut pulchritudo,robur, lufiM,chcli pulfdre,fdltdre,per pctudferuitui,nihil dencgdre,quod principi diffialli^ mü eft,ni Gquot; potcntid, çx dtnicos, cr exiüimdtionée-^ Wertere ob hoc unu uelitifdcilliinü priudto,hdc und ex cufdtione no poffùm ,'ut fs in ueneris rebus potens amp;nbsp;«ßiduus, dfino lucidnico fnnilis: hiecfi hdbcdt prin ceps,uerefedindri pcrfudderipoteritffnfecus, crC' ddt db dntdfid derideri non dnidri, fed fud tdntum. QUdtn rem optime dnimddtiertentcsdcinteüigctcs ty rdnni,ex tequo in omnes feuierunt, quafi iuflè id age-rent,oinnes eniin fibi infdidre cognofcebdt. c^nod lit eff ueru fcids-.nónne phdldris cr Dionyfius,quos pef fimos omnium fuiffe tyrdnnos refert Ariftotcles, peperccrunt dmicis Ulis inter fe, quorum units pro dltero uddem fe conftituerdt, in crimine conuiâo Icfc mdieftdtis, çy infididrum dduerfus tyrdnnumidlter dd poendfufcipiendd reiterfusef ftdtutddic,tyrdnnusq;

îIUm codé 4miciti£ iure trrtitî excipercntS, ifuafi dicerct/i amicü dlitjuè mihi cffe intelligeremjnO' feuirè.Adcà ut hoc or iufliorcm e^dat cauptm tyran norit,cr illos quâ uulgut exiftimat, crfcriptores reft rdnt,prudëtiores eße oftcddt,}neliMq; forfan reb.fuK,' qua noilri principgt;’sfalfis amicis fidëtes,prof}gt;exij]e.

Sedincouiuijsfaltemfeliciores fuiit principes^ on» nia habët quit optât, jèrarît carnes, pifces è toto mari conquißtos,embamdtd admirada, exotica farcimina, ÄUCS raras,dltilesgdllinds e:^' cdncros,oßred,prtecocei, fruäus, ientacula dulcid,et omnù iucudis odorih.cort natd,cafeu placentinumfpretiofa utndtildbët,aga ßtn pÜcitfr tecu,non comemorabo quanto periculo,qudli metu^quafu/pitione ifla edatur: quod durißimit eß tn principe forte, uerfari eu his quos pciiw angue ode ris dlijs prjficipib.Hocurt çy «octtrc lt;lt;d ccena (näß no feceris et paru prudes kaberis,qui odiu tegere,dißimu /(treqjiniuriAs nefoias'.Qr fx inimico hoflë fades, et ex ßmultdtib.in dtrox bellit frîtpcSjid^ tud eaufafddu dé cet)dbßt omniî ßßeri pot inrtMî, oc periculu facefjat, rccfddt fofoùiÔes, oinniu ßnt libera lucudacy.hoc unit adrffè no pot,gußus pridiana coctw corrupti«,inertie (S' ocio fopitus,abundantia faßiditus,unde tot coquiß tte citpedije non fufßciunt.Qjtis negare potefi totobfa niorit perpetuu Mjiw«,tÜtü ddicatoru ciborw copia,nii qua eeßante erdpuiJ et ebrietatë, ntillu defyderio dbo ruMl loeit relinquere paß'rj Reife in^Kd ut pleraq^ alia ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dieetdt

dicebit Socntes, cum deambuLttionem folito conciU-^ twrfw produxißet in cocn^ horam,fc obfomre canï. VluUamihicredefunt i.v9lt;ftK[0n-et ^ute mtunlide fyderio compirarifioßint.Deinde cui ufui tanta^ß nif edtufoliu çr äbßineMi prieHiterit non idefjè : omne! in fufpitioncm uocM,dlijs omnibus fis fuJ^eéliK:uel ßl tem tu foliK fapiens uideri uis,interim tuu Tantdlei c^ nd dl. Si edds, nónne medici omnes cldmdntteirriti-mentd omnium mdlorum ederefpoddgrte,cdlct(li^d-uedinis,ndufelt;e,tetri odoris oris,didrchao,quod minimum eß iUorum,ßbrium,difficultdtis J^irundi, hydro pis,uifcerivmqiduritieii QMnto ergo meliuscf fnit' uiusedereçy tutius ßmplicem cibum { guam tot minore cum uoluptdtetcum idilurd certd udletudinis,cii ingenti periculo.Quodetß non euenidt, eo timoré timen cdruiße plus longé rejèrt,qudm in fybdriticis c» nis perpetuô uolutdri. Sed quid prodeß Uutitid Hid eu nbsp;nbsp;1

ildnt iUotis minibus,dlius tußit,ßernutdt dlius.l^iußci ' excellentes ddßint^hoc aliquid eßetjß principes allèrent mußcdm, nuBd crede mihi nifi uulgdris uoluptds mußcd niß drtis peritis. At principibus mußcd ßi-re Alexindrimdgniexemplo uetitum eß. Quid ergo uoluptdtisillisßdltemexquißttedfferre poteßi Quid im confert undequde^ exquißtus excellentlum tibicini rum numerus, niß forfdn id dmbitionem nbsp;nbsp;exemplu

ctwm failo periculum iüud non kue efl,ne dum principes quod nefdunt,fe fcirc uideri uolunf.hæc probit, ilitddinndnt, À peritw artis irridentur, quod cam fe-pf cKcnit ut mireris. At non plt;tl4tn id audent? futeor, fed quanto deterius efi animis artem callcntium irride ri,quant uultu?ob id inter egregioi Alexandri laudes numerantur,quod eu apud Appeüc lÜi multa perperi de arte di/jgt;utanti Appelles dixißet, tacenepuerisbis qui colores mifeent rifum moueaslKex tacuerit,malue ritq; paru errando flatim palamrubore perfiindi,qui diutius peccando'.licet non uultu,animts peritorum ar tis clam irridcri. Rfx ue I hoefolo prudentiie argunien tOjittq; iudicij tanta fortuna dignu-s. At nunc inertes bi in talia dicentem,quid faduri effent?

Um nibilrchqMum eff in quo beatam uitam tradu-eeretilts liceat,pr£ter djclt;e Indum. Quid bubfstin hoc ctiura c£teris funt miferiores.nam ludi uoluptas eft lu-crari, bdc in pdrtc cum à familiaribus, cum i pau-pcrioribiwlucrrnturminoruoluptas eR. Ctuine-tiamffjcs lucridecidit.Cieterum ludus ipfe ad fjclicita tern an pertineat dubium eft. plurtnt£ tn co funt per-turbutionejunimi, metus, ffgt;es, dolor, unica uoluptas uincendi. Atfa:licitas uoluptxi animi ex rationc cognoftentepoffeftionem iucundi? Sed no eslpoffeßio iucundi, dolorem mettlq- p^ti. quod etiamft effet «efii-jHurc dfbemiM , lt;tn ob id iucundumiucunditwnÜquid omfferimus. nam o' qui laftuiitur iucuntjo aliquo po-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A4 tiuntur.

tiun/ur:ùerum dum molcjliie id mixtum locüli occuput ulteriuf potioris,ad ßelicitatem uid no eji,nec feliaus hominis oput.Sic ergo intelligere oportet pof feßionem iucundi,ut nihil iucundius pro eo amittatur. Oupcirca quatuor ftlicitatis ordines coßituere decet: abfolutam lUä qua Deo iungimur, conteplationem cu tiirtutefilijs atq; dlijs auxilijs coniundiä.Aliam, comU' nem diximus^fecuram uoluptate ctnimi,cr nufquitdeli tientem, ob rationë cognofeente poßeßionem iitcüdi^ atq; in hac nihil oportet omißjßc iucttndiui,ut noßt lu dus pars huius uoluptatis ; quoniamfynceriora alia iu cunda licet inHenire,zx qnlt;e non tantum temporis eri-plant pro tam exigua uoluptate. Tertiumßlicitatit genus eii,quod ex bonis atque indifferentibus oritur: nelut honoribus,diuit'ijs,uoluptatibus, atque in huiuf-tnodigenerc ludut etiam comprehenditur.Sunt auteM quidam imô plerilt;^,qui uoluptate non exiflimat uolit ptatem,niß triflitue modicwm et dolor is,ac ut ita dreS^ tentiginis ßierit immixtum.atq^ id exemplo ueneris,ci tgt;i, potus^probantinon enim deleëiamurhis niß ait-tea appetiuerimiis,^^ quanto acerbior eß: appetentia, eo dulcioruoluptas.Qßartumgenusfelicitatiseßfal-fum,cum cupiditates iniprobas explëdo, nobis falicei eße uidemur. Haëlenus nimisßrßtn de principum incotnmodis exterioribus, nam interior a piget dinu-merarc,trißitiie,metus,ßußgt;itiones,irte, aliaq-, quteho «eßatis caufa pr^etereo.

VfTUW iices^audiui incommode,dicam e^o in ejiii-J1« pricceliant. Cum Deus trinusßt tjui origo eflpo-teßjteßgnißcJtur, fapientia ßecundo loco, amorjiue iucunditof tertitem poßidet. Principes plurtmum pof-funt,ideoqi Dro Gf originißmilesfunt. duangtutm hoc probabilc ßt,logiusqi petitü,reß)o ndebo tarne: po tejlateiÜos eßefelices, impares tarnen eßepoderi.ob id homines gui id fitjlineùt eße inßliccs. Quamobrë ft pientia hominib.magis cônuenit er iticunditati proxi gt;nior,guoniam iuxta philofophos amor abinteHcfsu ptoßcifciturtguägiiä noilra lex aßirmet ex utroq^ pa riter procedere:neq;.n. gu£ßmpliciter dtgnioraßant, fed gue nobis magis congruunt,tneliora funt. Sapicn~ tia regit nos er nongrauat.regnu nö regit fed ut regt tur indiget,er nos gratiat, idea fapientia magis quam potentia indigemus.Dicis,cur ergo principespriuatü ßatum non defyderant, priuati defyderät principatüf Emolitos babent animos tarn et corpora,ideo non tant fuffèrrët. Podagrofus ne defyderät ambulare nec equi tarc,uix tarnen guiequd iucundius,fcd ßrre no poteß. duin etiäfl tutü effettuclient, quod Phalaris in quadä epiHola teßatur. Qjtidä etiä depofuerunt ut Syüaßcd. iußlix^ii^tfuceeßus deterruit C. Cefarctn OilautMu Augußüjqui uifus eß diu hoc optaße,nec fiilè’.nÜ poß modu ubi deliberauit retinere,nullum deponedi ueßi-giü prafe tuUt. Depofuit ex Diocletianus,fed er ipfe po^eros ab hoc exemplo deterruit, cwn abeo qui

fucceßit,indi£ilt;icauftt ntori cottämßt. Amardthet etiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;multi,quamuis tam prriculofe, imprrio M

mcnfc abdicarunt.Adeô resgrauii rcgnum,cr bo' mini miferum.DicifjCur ergo huic mifertje fuam ùiili^' - tatcm non adijcit ? titulus enim trdSlationis hoc expO“

fcit.Scribitur hoc opus his cjui fe miferos eße guerun-tur,non his cjuifunf.principes cr}imiferrimifint,fi‘ teri tdmen pudet fe eos eße niifei-os, ideô quorfum erit ad illos dirigere fermoncm'Sed tarnen dingam,mone-bo,utilitatem docebo,ex principatu quomodo aßequÄ tur,cjuäuis exiguo utfio frudlu, no perfuadebo quoi pciiculofum e)i, abdicarefe principatui aut omittere cujiodias. Sed ut ableget nebulones,fortibus utris et fi pientibusfauedt,ftudiis opérant det, conutuiararace-lcbret,nec ipfe interft:in adulatores, fycophantas, de ceptores, omnesq; quiftmulconlfirant,grauiterdni maduertatjiußitiam colat,cieterMq; uirtutes. 'Visautê uidcre, quoi Principes noftnejetatis non funtprinci pesfed fmulachra principum l Et quam facile eßet,fi unus eßet princeps etiam unius exigute partis prouin ciiie,euadcrct in maximum regem ? uideas in fngulis re gnis id contigiffe quantuinuis exiguistquodq; idem qui regnum ampliarunt, ijdem magna geßerunt,cr mari bus optimis fuere, omnesq- propria curarunt: ut cum reliqui odio fint molles,ßupidi nbsp;nbsp;nbsp;fuis affentatoribus

proditi qui cr ipßfunt inertißimi, nuUo fortune auxi lio ad hoc egent nifi uit£ diuturnitatc, Itacj^ ut fint pru

iêtes,utgriiui,ut diuturnt uit£,indigct his tribustdliit fibi tria primÜ coparabutmilitc exercitatu,flrenuosqf duces,er arma ac pecunias,fidos^ arnicas. Hi'î[ex er~ go [reti auxilifs cotra iUos^ejui omnia htc conuerfa ht bent, uel unu tantu ex his, [cilicet milité exercitatu rc tinet,(juä paru negocif erit ad erpugnadu eosfobijeies tria, arces inexpugnabiles,potcß:ate, çr polos,qu£ft teor aliquid poije,retardabunt^ aliquädiu magnitudi né incrementorumihilominus ubi uirtuti autorisas ex firenuis faäis accefferit, inimicoru uires atq; impedimenta uelut nix corä fole di/Jàluutur.Vt regia FerdinÜ di Neapolis, er Ludouici Sfortit Mediolanenfiu regia i Carola er Ludouico Gaüorum rcgibus regno pulfo rum.Ergo exempla id coSigas, nemini obfuiffe parut initia ad maximam gloriain. Vide Agefilaum Lacedt moniorum,Philippu Macedonum, Carolum Magnis, Gallorum,Galcazium tertium Mediolanen[ium,Fcrdi nandum Philippiproauum,}1i/})ani£regein. rum ut ad rem propoßtam redeam, calamitofam pri/t cipum uitam quatuor maxime declarant,[umma uolit ptas eorum,ocium,aulici,etmors,utreliqua omittam. Summa uoluptas rft in his ultio, alioruq; mi[eria, etii fi bonifinttquodfi beati effent gauderentaliorum ba-nis:[edbeatos cum nonpoßint [e exiftimare exproprias bonis,malis alienis ludicant fflices.Sic ßmulgau-dent ey mi[erantur. Odum etiam declarat quam exi-gutßnt er inatKsßtt uoluptates. Auguftm puerorii Au » jbcictute

fbcicidte nucibus cum iHis ludës gttudebat-.eligebdtd^ Afros, ne crcdds cum nepotibus lufrtfre dut frgt;nn£grd-tid.Domitidims mufrds uendbdtur : AlexüderïAdmett Çorturnicupugnddelcildbdtur. Quodfr principufre licitdstdntd eftdutetid pdulo minor gud tefrimatur, dlids uoluptdtcs hdbuiffènt. Sed fruelismdgisdfridudi cr c5munes,nulld4 pr£ter ludü inuenies j^intrids. Alcd lufrriint AugujluStCdliguld,Claudius,iiero etid: Spintrijs Tiberius,Cdliguld,lJero,yitctiius, Heliogd-bdlus.Vides modo maximds principu uoluptdtes.Per-no{idbdnt,ey' more Aegyptioru dc Bifranoru die dor fniebdnt,no£lu uigildbdt:(ju£ uitd dffuetis noxid,infre tis intollcrdbtlis,omnib.dbfurdd,pcruerfr ordine Mttt }■£ eü. Aulicoru uitd oès deplordnt,illi plané cr ex co ftfro mijcri futtdt ft bedtus efjet princeps, illi no poßet elfr mifcrùRcilè enim Theologi dicunt,dominu here-bi er ddmndtorti maximis pacnis crucidri:et rurfus co fcntientib.etid omnib. philofophis,omnes qu£cu Tieo fuut cocle^es animds bedtds ejfr,quód Deus ipße frt bed tus. quot;iicq; enim uel unü hominè libenter in duld uerfdti uidcds,nifr lucri cupiditdte. Atdpud fapientes etidM omnes ipji bedti funt,cr trdnquiHd uitd dguntMorte: ex defrerdtione cu nullum genus hominufrequentiiH pcreat, appdret uitdm itlorum etidin dum uafrt proxi mam efre defrerdtioni. Qjcteris exëplaiplurd uidi,fèlt;i non nominare honeHius e{l,cum tdmen pduci frtnebde infclicitdte nofiris temporibus principes perediit.

Mrfkj ergo uit4mprindpS^nonfolu mfH^icorJt uit^, fed ipp miferia nu^iore.unde reâè dicebat Mec^enat ^ui infuhltmi poßtuteft,ibi efl ubi pmper tonat.i. inter maximas perturbationes cr pericula ingcntiaac fafla horrcda. Quorfumergo iÛucproperarecutot iaboribus, ntoleflifs,curis,täta uitte iailura ac infamie tam frequentibia caßbus ubi cum fitcris, détérioré ajuam prim conditioncfuturm ßs?pr£fertim quoi uita noflra htec uinbratilisfit, er nos ipßß rcâè rent penßtaremm umbra^ßmui : wmer cadaueri-bm immerße peruias propn-lt;tnt«,immf«jor« HiiJe Ufzierimus quoüe tfnd^miw,pauloq; poftßmm perué tKn, QHi«no6rlt;m contenti efft deberemm exiguis er forte noftra,ate^ in ea felicitate,ut dixi, reponere-.pr^e fertim cum adfrlicitatetn abfoluta afßequettda opMS ßt fapientia diuina ac naturali iä:ß ergo etiä hanchuma-na fequi uoluerimus,difficile fuerit oés adipißn, ipßt^ feiicitatii poffeßio fero adueniet nobii. po/lcjHä fßelicesfunt/oli qui quod uolunt poffùnt, er qui quoi poffunt uolüt,poftquam poffè quod uolumus [oli Dev foeeßü cft,quod poffumus uelle par erit,minimiiq-, co têtu effe.Verü dices,fi parua deftiicere imo etia medio eria atq; cotenerr oportet eu quifelix effè cupiat,qua modo fielix erit cü in minimis repoßti uelimus effefa Ucitatèteaaut in quib.failicitasrepoßta eft,optada nc cefjario funt,quia ad optatußne perd«cwt?Citptto htcc r/ljOptxrtdufHnt[eeurrf, no mdgnlt;lt; aut parua, er qute ha 4 optand4

optjnddfunt def^icere non oportet: paruadej^icere oportet, fed no fecurd:defficere ergo no fecura oportet ctiä ß indgnafn'-.Sed fecurd botid omnù parua funt ideo in paruis no quia parua funt,fed quia fecura felici tatcnojlrä confliiueredecet. Parua aut quæ defficert couenit funt mala,ne ex his difcruciemur : nd fie cujre quêter aducnidt totdfilicitatem impediret : eficmuflt;lf perpetuo infelices. Sic ergo maioris claritatis caufa di fiinguere oportebit: tn bonis fecuris qu^femperpar^ uafunt felicitate conüittiere decet eu qui felixelfeue lit, ut facile poßitadipifci er perpetuo retincre.bona au tem non fccura non deßiicere debet,nee in his repo Here filicitatê, fed uti du habes feu magna feu parua. Mala auêt necejfaria feu parua feu magna dcjfiicere oportet,quoniam uitari nequeunt: fiortuita quoq; par ua,ne perpetuo infelices fiinus.Sufificere igitur htec po terant ad injiituëdum hominem,utfielicitatem abfolu-tam confequipoffèt. Verum quiautdixi quidam non fibi uidentur poife,nifi diuites fint et honores adipifea tur effe feliccs,et nos quarumcüq^ calamitatum utilita tes docere ab initio poüiciti fumus,ideô profequamur.

i Pfert fe primo magnum iüud malum exe crata paupertas, cuietiammiroquodi ; natur£ odio illam perfequentis canef adlatrant, nuda, inifera, abieêla deffe-êlaq^. Hanc igiturfi licet primum c domo expeUas quo uisinoio

uù ModordidiHriM autemfum infrit de his.Mihi dutcm ^ui non hoc propofueram, fcilicctutpariirnnopeSf fedfolum rtf »«ëdicdrc cogérer,fufficit aliam inefji ra^ tionem no folum in häc caufa,fed omnibm ftùrti alijs: ea fuit ut non fmplici reflitutione aut entenddtione crrjtort««, aut compenfatione ddiwni contëtui effèitt, fedfemper aliquid plut exigèrent (juam effet amiffum, aut erratum.îtd non fufficit mihiut inertes feruosface ron mfdiocr« fed impigres : Ex bfî«ortiigt;i« moderd-tojffd jrHgi : Ex irdcwndw non modo mites fed etia pa fientes efficere conabar.ita in coiürarium femper affè ftum uitid tranfmutare nitebar. Sic ex rudibut foler-tfSjfxfocordibiM diligentes redderefolebain.Si decent coronati cafu aliquo mihi perijffent,non ceffabam do-nec «igirtti extrd ordinem rc cMperdjJon.ltd failum rjl ut plerunq; ddmrtd mibt lucro effent: ut contra noimt* qudm mibi,quod multisfape contigit,ex lucris damna ob rtfgligcrttidmfe^ufrfrttur. St tcmfxjrij xliquidßne utilitate uelut in Irtdo defluxiffet, curabam ut edendo, dfjmbrt/drtdo, alijsq-fecretioribus opfribt« pluî opc-ris cortjîcercm,lt;j«dt« pratermiffum effetMaxima au-tem tonporw rdtiortcmfoKpcr blt;b«i. Ciwn ftwm ii* morbij zs’ wif inbrorHm affeilibut mdliî rtort fola fani-täte contentus ßti, niß muko fecurior effern irt poJio-S bk qui co met« liberi erant. Pwgiwrti ddtifrpM omnia

' irtcommodd pro uiribiMmcc trt alijs damnis impcrit[lt; tnimicorum,omißi offteij fmplici «nqudm rcjlitutto-

, tionecotentwfùi, quodinedùiiurteiilicfKiârelitufii exiftintarem. yer'um cjuid ludi mètionem üionem propoßtdtn abfoluere decek an ludwadjvtó täte pertinrat? uidetur enimutilii ad illam,qudndolt;]ui dent felicitat,ut dixi,fit uoluptat anintt ex perceptio-ae rations cognafcentis poffeßionem rei iucundtC. IM dut res iucunda e{i,et adeo grata,ut multi principes in eo fummam uoluptatem eße credant. Sunt autcm duo-rum generum publici atq; priuati. Priuator urn genera tria fortis,corporit,cr ingenij feu indußriit. Corpo ris autemJfecies tres, roboris, agilitatis, dexteritatis. Præter hoc funtnanpropriftutcertaminaperdicum, gallorum,canum:Et Regis eledio gt oflracinda quißt difcurrentibut puerit.Et M.ynda cu conniuent gt runt quiefcentes.Et otlariut cum depoßto capite uelli-tur aut uerberatur,cogiturq; diuinare : qui ludusße-quentatur apud nos teßate, uocaturc^ Pelucut, Ef lt;««(lt; torijcum pueüis diledis blandientes ducimus hortin quale illudPropertij:

Et medqs coelo luna ruberet equis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Ponetdmç tuis Cynthid temporibus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:

St modo gdudebitm Ltpfos formdre cdpiüos, Huncfrrtiud cduis pomd dubam mitnibu« Et iüud f tùtm:

O me ff licf m:o nox mihi cdndidd cr o f •» Lfftuir delicifs fuite beute meis, Qudnt mnltit oppojttix nurruntur uerbu lucema Qttintnqj fttbUto i«minc rixdfitit.

Ndm modo nuddtis mecum cjl luilutu clt;tpillilt; Intcrdum tHnicd dnxit opertd moram ïlld me os fomno Uxos putefreit occllos Orc JttOjCr dixit (iccinc lente iucesf QMdm udrio dmpIrxumutdmMS brdcbid.çjudntw«».

Q^inrtwmJjWfHUcTHtsproMfxeritird nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Necdum inclinât prohibent te ludere mammae, Viderit hæc ß quam iam peperijfe pudet.

Forma papillarum quam ßiitapta prcmil Qu tm caßigato planus fub peilore uenter?

Trfittiw ioctî refloret uita humetna:publici autem ludi diMidunfHr inflgt;eaacuL(,potnp^u çr pugnam.Spe ; ilacula funt animalium attj; ßrarum : pugtw aut na- , MjrttinrerKm oftentatio, comedi^e, tragoedi£ : pom-p(lt;,ctwn f X Ubttitj, gfff»nK,lt;tKrci j,4rgfntf is, myrrhi--nisq; uaflf, floribus,mufica exhtlaratur populus, «t a^ pKd noi in oblationibut. Et lt;ipwd Athenièfes in Eleufy nis facrif in qua cum duceretur HftrmodiiM er Arijio~ gitonoccideruntHyparchumPyflliratiflhum. Apul -Ronwnos crdnttrittwipbdlcs omnium certi pulchem in£,er ut plt;tr erat in urbe orbis domina [umptuoflßi^-mic.Sf d de bis in librts de Rfriwn uarietate feripflmus. Erunt prftcr hat priuatorum pomplt;e in publico du-ärrutin nuptijs er pr£cipuè funerales,de quibuf Ale Xander ab Alexandro bis uerbis ad unguetPraficas c5 ducere folebant, qu« luäui pr£effent,cr qu£ cuntu ct “ fitnebri carmine lainentarëtur.uitamcyetpr£clarage uirtutesnonflnemiferationelaudarent: “ nonnunqummimos, quiperfonAsfingerent,fa£lacii ac diftït rfpre)cntctrent,(tdbibeblt;int.Qu4s quidon Nlt;c nias Gr£cis in luUu f^pe declt;intlt;(ri inuenimus. Qui “ Apio corondri deflunili laudes recenfere, cdrmine “ quod iJemon uocftnt, er resmemorutu dignes, ckro pr£conio cclebrare aflueuerant. Senatorihiif ueró er “ pdtricibus utq; fummis ducibus tuba : minoribus et ple “ beijs exequiali tibia canebant tibicines. Qujm tibwm non infltneribus modo,fed in peris, in I«dis,in conui- “ uijs gt;idbigt;

tgt; uijs itiihibebdM. Imperatoribus etia pluribits tubis ifiSi »» ftum cllt;itngentibus,quàdiCdribufcrPhœnicibi(fdt' »gt; dudlumttuttimdnt,quiinfiiiwbripoinpii breuibuf ti' »gt; bifs lugubre canentibiKUticonfueucre. Defcreitdiue^

ró firetrum propinquioribtts uirilisfexus ddbatur ntK »gt; nut.itdq^filqparentes,^frdtresfororesfiatereeldtM »gt; de/irebant,nonnunquam ferui libertdte donati,noit‘ a, nunquam fendtorq,uiripr£torij crconfulures, qui^, igt; ttmplißimis bonoribusßtnili erant, Imperatorinn amp;nbsp;» confulariumfèretrumdetulére. QuarePauli Aemilil

qui de Macedonia triumphauit legati Macedonum.'Bt »gt; SylLe Didlatorisßretrum fenatores,Qrfacrtc uirgintt », extulerunt.pt MeteUofilij tres confulares,duo mim-»gt; phales,Cenforit(iunus,cir alter prietor ledium fubie^ »» re.Dumq; effertur inßgnia bonorum quos geffèrunt, M utfdfces,fecures,li£lores, armaq; dcdond militdrid co », ronasqiomnisgenerisquds in uitdmeruifjèt^uexilü »a atq- urbium dond,et legionumßtoliaq^ bojlium ac mu i, ncrdquæquis daturus erat ,exprejjbsq- cerauultuSi »gt; Grdecoramdiorum,totiusqffdntili£ longo ordine a, muldchra crgentileflemina ab ultima origine praß ,, rebdnt,qudnto cum poterant apparatu. Qjtare C. aa fdrinamitteßmereMarij ßatuas pro decore familie », detulifJefirtur.Et Tiberius in Druß ßinere originem », ïuliiegentis,Aeneam,omnescp Albanorum reges, Ro-a, mulumcrAppiumCldufumcigterdsq^ Apptorumef-„ ßgies longo ordineproiu}tit. ïeruntquoqueluniant

rMn imagines,uelut indidivm Jplendoris er uetuila- n tis fiimili£ inßinerehabuißi. inter tjuos Mankos er » duintios Caßium^ er 'amp;rntivm. Igt;ionnunguam «t » amphore ef^e fiinere plures defiinilo ftrauere le- n äos,(]ui inflrati in pompa funeris anteibant : Sicut de ,» Marcello cuifexcentos,cr SyUa cuifex miüe pralatos,, legimus. Tumß ejui ab eo ferui libertate donatifiie- n rant,illipr£cipuèlt;]uifide inßgnes i domino cogniti », ßrent,hfrileminteritummiierantes pleni lachryma- » rum'elatam corpus pileati pr^cedebant, aut lana alba », capitibusuelatis: qui quanto plures erant,tanto plus », riominis laudisq; dedere,quöd famüiamtotamdece- „ densdominus,tantismuneribus cumulajfet,a( Uber- », tatis premia affècifjèt. Contigit amp;nbsp;quandoque,ut „• qui raßs capitibus triumphantis currumßerant pro- „ fequuti, eiufdem defitndi pileatos in ßneris fgt;om- ,* pa corpus preceßifße.ut Qjtintium Terentium CnZ- », ' ieonem,quem Africanus feruitio exemerat. Poilfe- ,» qucbdturamicorumatqueaffinium turba lugentium „ habitu, capillo demifro, uefte puBa aut caerulea,ut „ Catofrgnifrcat.Cum cnim adolefrentisfiinus facerent, -coerulcuminduerefolebant.Apudexteros uerö pbic- „ US color fumebatur in luilu. Antiochus audito „ fratris ohitu,purpura depoftta,phteum induit,qui „ inter album et nigru colorem friiffe trddÙHr,(«t^ idcir „

*» co is eJi quem nos einereum obfeurum appeß^tnus.Uo »» nunquäin fen4tu uniuerfo er magiftrdtibui cum ue' n xiUis, inter dum equitumturmis ß qunndoregumjut » imperatorum fitnus efferrent comitantibus. Funerd n enim h^ec lex erat, utprtecedente pompaß^nebriuiui M fequantur,tdnquam hdudinultopoßmorituri. Inter-ti dumleüulopleriq; flores er corollas ideere: nonnul^ »» unguentd er odores,dlij dond cumuldre,idq; noäu cT »gt; obfeura luce,idea faces drdentes ddhibebdnt. Ndin die »gt; fltnus uetufto more non licuittquod Eemetrius Rex cd »gt; uit edidlo,ut dnte lucem uel pofl crepufculum eflèrant 9» corporatinterdiu nonliceret.Siepetarnen imperatoris n autducis quiinacie occubuiflfetfunus milites,quantu »gt; poterant militaribus ftudijs celebrarunt. Fapompd »gt; fuitM armatte inftruäieqflegiones in turmas O'eeH' n turias diuifexum uexiUis militaribus inuerßs autabie n äismilitiiie infignibus defunilum comitentur : phale-»» rasq^ equis detrahant,enflum mucrones er lancearum »gt; cujßides humi deiedasferat,er rogum lujirët. Jd quod »gt; etiam apud nos Gratcos feruari legimus. Rogo igitur extrudoerpyra cupreffo circumdata,propter graue j» cr«nlt;«»'corporwniè/orfw,nf tffro odoreabigerentur gt;» qui proximi rogo effent, defuperq; deffundo corpore •» locdto,illius oculos antequam cremarentur patefacere »» etcalooflenderemoserat, alijs etiam uanis utifuper » ftitionibus. Prlt;eficd interim afliflenslamentabilicar » ntinepopulum circunflantemadcomplorationemer

idcbr^mi« prouocabdt. Vnde Urgi« fletus exoriebd-t«r.lndf ad mifrrdtioncm carmitid canebdtur, CTuer-fu^ ad tibiam cum laudibus lachrymii,pietatrin cz bian4iittlt;»tcin,et tntcritum defitniit miferantes.Vyram Mcrô ipfam pro bonorituî ac dignitate lUiu^ cxtrue~ bdnt,mdiornn^tanto,(iuâtomagijiratiti cr imperia maiora ddmintjirauerat:lege autein duodcciin tdbuld~ rum cautum crat, ne ex lignis politis extrueretur,do~ «fc per fwrifTUW miniflros,(iui Poiliîidïores diiti funt, corpui igné fuppofitu crenubttwr.So/ebvjiit igitur ari da ligna pilt;pgt;rwni(j; utfaciHui accenderetur adijeere: nonnuiiquitin odorn gratia, er pompx dugemix cro-«Mn er uinum affatim appoiicbunt, Genndnis/b-uent rogi,nrc Hfjl:c,nec odoribiw cuntuldrc/tcebdt, fedfua CMi(j; drnid er eqwiw rogo adijciebatur. Corpord «crà clarißmorum uirorum, non niß ex le^ißtmii lignis certigeneris,ßne ulio folèni apparatu cocretnari per-tnittebdntHr.Dumq; tgne accenfo corpus drtlebdt,pro Hignifdte,proc|j opibiw, quibu5 lt;juifq; poUebdt,dmici, a/fines atq; coniunâi qua chara babehât, prifcipni^; cukui «imgeintt» et quaftumiferabili in luôlus aegra uißimi dolorisßgnum inijciebdnt ignibus. Sic mniti triumphalesuejles,enßc5,baltbeos,ßgnamilitaria:r,!u Itères uerô ne ftudijs uincerentur,ornamenta fua, dr-milldî,:condî,mMndu)n jn«iicbrrm,«ittds wirgiiwlis co

I mte,retortos cincinoSjtorqueSjbnlïdj: prlt;etered ac pra , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te JCMS Itfccrorunij «ngwëtd ctiam dfq; odorcj omnium

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, B b gciicr«)«,

*»» generum (fuosl4ncibuifereblt;int,rogo ß-dgdntiirimlt M tebant. ö^are multos ob odorum copiant ad pyrattt »gt; rxanimatos conß:at. InfunerequogueSyiïteftatuant » iufla magnitudinis exodoribtcscofiélam,abfumptant K comperimus. CiU£q}Ctiamdefun{lochdrißima,etcor n diinuita fùilJè arbitrabantur, quarumq; rerumtni-rumcrcffîcax fludium fiter at : ut fcuta, gladiosar-matj^alia, necnonequos^ canes, htficiniasj, aues^dc-funélo charasiugulabantad rogMn!,ei(ji imponebant. Nonnuncjuam contigit ut amicifemetipfos occiderit, ut cum defunilo cremarentur. ynde multi in domino-' rumrogis ,doloris impaticntia fibijpfis manusintule rut,aut ignib.fie iniecerut. Qjtod etia exempluÇquait' quam dtilu admirabile) aliquos canes fecutos efiè refi runt.Velut de Hieronis er Lyfimachi regu canib.me-moriie proditum efi. Grtecoru quoq^ et Aethiopit moi prtecipuus erat ad rogit difiecare comas,corporiq; CT ignib, imponere, ati^ cis bis equos, boues, pecora, canes,uinu quoq; et oleu fundere.Vtqi rege fublatofami liares,lt;er qui cft eo coiunitißimi uixerunt uim uitteßt-

M bi afferent, unaq; cocretnarentur. ïndoru etiä peruul-„ gata hijioria efi, uxorit ebarißimä und cu marito igni „ bus abfivmi. Tbracib. er Getis idëmos,fed omatafitm n ptuofiusadtumulumaäabatur,utin eode coderetur. gt;, Gallis uero olim feruier clientes uiui in eadem pyra », abfumebantur.Scytbte Gerri cum Regis cadauere aro-,, matib. cSditOjprtecipud concubinaru ,prceguftatorê coquum.

io(iuum,lt;tgiifonêminiflru,utMtumul4b/iftt. Quintjtu «• gtnu etii ex minijlrif ecjuof^ prxßjcabänt. Grrci In» •• pfTdtoredttt Ducf mortuo,fiinMap[)4rdturegio,cr ♦» folenni pompa efferebant, boues er o«fj tttrfiSdbdnt, » militesj^onte, captiui iußi interfe ad necem digUdia- *• fcitnfKr circrf roguw: equiuiri^; tondftdntwr, pro- «gt; pMgndcKÎit è mut« dtrwfbdnt, templa lapidabantur, »» ara: fnbuertebantur, lares abijeiebantur, partus ex- «» ponrbitnfMr, (jttlt;crf$ ad impietatem pertinebat, deo- »» ruMiqj contonpHMtijignon cxtingHcbunt, abftinebant »» icibo: in ßtneris pojnp4 SittcrHotcj, milt;gi/îriituî| gt;gt;nbsp;p«fri lt;tc iuuenes cum coron« uv tropheis er milita-ribusarmis fequebantur.ltactiam funebre tudictum »• lt;pud Romanos ff u feraleindiccbatur, in quo iura fo- n ra^filebant .ferales quolt;j; cooi« 4pud Grlt;ecoJ infti- »gt; tWfb«tntur,tn quibt« cratcres irinojuflcjfdnguinc plf- »» ni,nec non meüa et crocus adrogum deferebantur.Ga gt;• latg morem hue habuerunt,ut amici er affines, defun t, fii er familiäres epijlolasin rogic inijeerent, unqujj» » Irgcndi«4pud inferosàmortuo.fAitiorefané atq^ bu- » Muntorc infaniédiexemplo. t'unebré uero laudationë „ «pttm4tr$ et natu maiores, proximiqj ac in honore co ,, ftitutirecitareconfueuerunt-.inquafaiiaiUius tutndi ,, diila totiujq; uit«curfum,m4iorttmq;grjllt;lt;rccitiire ,, mosfiait. Primus Valerius publicola Bruto mortuo „ id muneris acurata oratione profccuti« eft, inde „ inßitutum ut cUrorwm uiroruw injùno-ibus folennis „

J» ejjèt UuJdtio.VnJe etiam Appij decem uiri plebs, fi» dätionem fcquentibus trmporibus in funcre acquistifh

}} ribus dudiuit. Et Scipionem in /ùncreut hominem diui }, num Maximus commendauit. Apud Aegyptios qüói^i n dcfùnHo rege,antequam iufta darentur , perfuprentu „ faeerdotèomnis uita fodes illiusfaila, diéia, belLi,nio }} res ex fuggefto recitabantur.omnibus penfatis 4 popu gt;9 /o iudicabdtur an indignus eßet fepulturaiatq; ßc in ß » pultuni cadauer abijeiebatur tanueró eßet ornnindus lattdtbus, cum pompa er unguentis fepelietidusl

f) Reliquos cuiufq; ordinis ßne uUafortunarivm erpn- ' ». tenti£ mentione 4 ßola iußitia,pictate, religionisq; cul 99 commendabant aut uituperabat. Inde orta opù 99 nio iUa de inßrts, er pacnis eorum ac iudicibus, utex 99 Diodoro Siculo habetur. Apud indosautem permul-

ta fecula mos uiguit, ut cum quifq^ moriebatur pro do 99 musßgt;ribus,magiflratus cui hoc munusdelatumcrat 9. ante fires uitammoresqi defcriberet, ut eorum uirtu^ sj tes ac uitia omnibus palamßerent. inter miracuLi fir^ 99 titudinis atque con{iantia:,ut ad noiira redeam,firtur 99 Maximum inßradlaoratione acmagnojpiri-}j tußlijlaudeminßunereapudpopulumrecitaße. Vro-99 JÙMW primum apud Gra:cos fuiße Periclë, qui car 99 mi/ic rfc laudibus eos qui pro patria in Pcloponcß bel-}} lo occubuerint,celebrduerit: alij Solonußinebrisora-99 honjî inuentorem faciunt. E^ quamuis a principio f) uirorumtantumgcfialaudariconftcuifiènt, quiata-

Wftt Cdinillt tempore À mulieribiu coïïtttum (t«rtwn ,» fiât, Ht fe popuîus RomdHHS 4 Gallis redimeret, tdeó j, citutum fitit trt po/leriwn,Ht in funere etiam mulieres ,t üudrfrentHr. Nono autcmdiercliquiasdefùnilorum n tt-crmati cineres,mater,foror,propintjui in nigra ue ,, fieQreffußscomis,autpontißces ac facerdotes:nonu- „ tjuam patres ipß bonoriamp;iis perfunili,tunicati ac di- ,, fciniH,lotismanibus,nudi5pedibus,olfaàcineribusp; „ Pjr4ti( laéle nbsp;nbsp;«ino lauabant, deosq; mjnes inttocit- „

brfntcGricdttirto ^unguento inßgt;ergerefoliti,cumâ- ,, odoribus effnß in lachrymas,in urna componere crli neo ueiittlrfrefoîcbdnt. Solcitneetwm/MitdpudlnHoj „ cr Aegÿptiot, regum fiinebres t«ntC(lt;s,q«ibHJ cinerej „ crematiàreliquafaut^lladiflinguebâtur,fxlicioquod » Jgiù non abfumitur conßcere, easq^ ad rogum deßtn- » duw corpus iikduere, Quippe in Crfrÿfto Upis n^fce- » 64tHr,(jHi uelut lana intextus nuüo igné exurebatur. » Twnc poftqHdtn defuniio concUmuto, zy nomine de- » ploratofatis lachrymaru/mluHusqifucrat,ipßq;qui ,, bieccuriib^ntter aquaafßerßcflußratierant, omni » WMnerc abfoluto/upremum Salue nbsp;uale, tanquam „

eos nHnqjum uifuri ultracla)nabant:z^ à prteßcaßra ,, libusofßcijsiußisq;perfolutis, po/l bmentit er pbtn- „ dus ILlCET diceb4titr,qH4 «oce mijßum populu facie „ bitt.lndf funeris comités quaß fupremo fitnili officio, „ ad proprios Ures reuertebâtur : ««jHuqj affierß ignem ,, fupergrediebantur,hocfe piaculo expiari credentes, „

quoirtUm expiittionis genui fuffitionem clixerccti^ »» iui rri edufdfirids fepc indixcrunt,Dtnicdles uocdtdt-M Grteduerii dqud luflrdbdnturpurdyCddan^expur-M gdbdntur,inqud priuf torrem ex dltdri extinxi^lent, »gt; ScythiC poß funuf dmicos exdpientes,epulum pr/*

bebdnt hd quicddduerfiierdntcomitdti. Perdâofit-nere Romdtü, ubidluduquieuitdnimui,uifcerdM' nent cxfunebres ludos plerumó; glddidtorios, Grid f Gymnicd certdmind equejtridin defundi ntf-V moridm:nonnunqudtn nduium curfui dc nauntdchidnl

populo exhibere folebdnt. Qjtiddm ctidm dtiniuerfd' »gt; rid,ut etid noßrd itdte fdcrd cum lugubri tempora or »i ndtuetflehiltmoduldtione. In ipfd uifcerdtione inflitH

tu erat,utomnid cdriusuenirent:qudreddPoüindwM sgt; etnere did folet. Perturq^ in hii epuUs ex Numi edi-agt; do,non licuijjè pifces emere qui fqudmmofi no eßent.

Et ed in ccena omnid dffdtim fuppeterent, »» litdritdmennondecebdt. Fuit hoe inflitutum,ut per V cibi dC potui lenimen,tum etidm ludos(unde titului in lure de fumptibus fiinerumi^ludodlei^defyderiutn •a defitndi leudretur. Priterhdticerdtetidm exequid-V liscand,quie fenibus cr itdtegrdndioribus ddbdtur, »J ex qud difcedentes dlter dlteri udle dicebdt: hdne^Si-» licemium dppelldbdnt. Athenisperßtneripnßdot V epulumdpuddcfundi mjximè neceßariurnddricon-

fueuit. Argiuorum ueró inßitutum,ut defitndi dfpnes, »? ßdtiindbexeeffu Appolüni fdcrificrnt^ ertrigeßmo

|5o|l He Mfrcwrio : ApoHinis äutem ftcerèhtihordeu „ tient,ignemq; extinguant^rurfui ttccendSt,cttmes^ „ tuitimirum perco^uant,lt;juibui pofle^ uefcuntur.Eos „ ^uidë ludos tiftparatumagnifico continuif tjuidë die- ,, iuf nouemjnhisq^glddiiitoru pdrid, qui uendlemfan ,, quinenthdbednt,Romdniexhibuere, ddquosmdtro- ,, RdJ wtromiUi nefds hdbitum.ld^ ddeo ufu dc moribuf „ iftterdiilußtit,utP.Sepronius uxori,quód ludis fùne-brib.interfiu/Jèt,répudia dederit.Domi quoq; nbsp;nbsp;ïn la

cocelebri de/ànâi imdginesinmemoridpojleritdtif, plcrumji rn'frfï, dut mdrmoredi, uel tenedsxolumttdt rtidm cM«i trophais cr titttlis,dc mdgnificentißimif de cretis,publico confilio crigere,zj‘ res gejïds monumen tis infculpere,leuddi defyderij cdufd,dntiquis mosfiiit. Qh4lt; etidm iniitrid cteßs ciuibus,fcmpitemo lt;euo du-fdturM, publico décréta erexerunt, utgratidm bene-tneritisßrrent. ApudLdceditmonioshisquiinremi-litdri fdcinord jartid geflèrdnt, ftdtutu cx colum-ndfpdriter cumelogijs poflobitumdedere.Regeue-ró defitndo ipßu^ßntuldchrum, itd ut uiuus dppdre-ret in toro er purpurd zr duro inflrdto effinxere. At luorent ftdtudrum non folumob uirtutem militdrem fèd etidm fdpientidmdc potentidmtotdGr^cidimitd- » td e{l,fed nuRi mdgis hit fluduerunt qudm Romdni. nbsp;nbsp;„

Plurd fdiiè quditt oportuit defitnebri pompddc ,, l«diï fX Alexdndro decerpimus.dd propo/jtiwn redire „ pdrßterit.lnuniuerfumludorugenerddecefunt: p«- »

55 blicd (iute,ut dixi,i/tJj)cólitcuïd, pomptu et pugndiglii 55 didtorum diuiduntur.Sortiscorporislt;juod in trid diut „ ditur,Roboris,Agilitdtis et Dexteritdtis:lngenij,cert^ 55 minumdnimdlium-.Socictdtuin, oftrdcindd Myindd, gt;5 (ylldriits cjy Atndtorius. Funebres enim pompée ludi^f ,, pdrtiin publici funt,ut Indusglddidtorius,l{ogus,pont „ pd frrdli5:pdrtim priudti,ut epuld; eyquot; dled.Porro de lit „ disingcnijdc fortis abundc alids fcripfimus :quodbic „ quieritur,efi, dii dd bcdtdmfrlicemq^ uitdm conferdnt? „ ucluntoruendtio, qu£ inixtd ejl ex corporeo ludo dc „ certdminc/rrdru,uidcturdulnn non congruere, quoi „ /ludid intcrucrtdt, ncc fjpiëtes hts ufosfuijje lcgdinufgt; 5, Atntdxiind parsprocerum nihil fuduius cxpetit. Prh 5, mttm igiturludis indtrocibiis cdldmitdtibus locus eSi, 5, «41» o“ oblcildrc folcnt, cy leudntft quid dliud curdS, ,, maxime uenatio er Idtrunculi. In his etiain tempus no ,, ebfumt did potcß,cum ob doloris dnimi uehementid if 5, ftudijs uttlioribtis dppltcari non poßit:lcudtq; pericu-„ Ium morbi er infantie. Cæteris non conuenit qui in di-,, fciplinis funt exercitati, nift honeüigeneris fnt:ut ,, Mufci,Aindtorij er corporci,£tati er condttioni con „ grueiites.Soctctdtum er ingenij raro ddmittipoßfunt, licet tarnen. A mufeis dutem, id eSl, nonßudiofts bond »5 rum drtium,quicunque fine idélurd er dolore funt,ut fortis moderdti in quibusdeparudpecunid certatur. Nunc cum in tantd cabmitatc uerfer, ubi de cdpite md » iorts iidtuß'ijfumno difcriminc dgitur, uiilus d dolo

interpofuo,dlicjudntijjgt;crconguiefco. QMdnqudmiii difcipliudrum cognitionematorem ejfe deleildtionent lt;judininludii,drgumentum fit pbilofophos ludwnon obleâdtos. Ciudntobremfdpieiitum lt;j«dmRrgummlt;t ior longé/èlicitds eft. Scd rurfm dd pduperum commo dd reuertdmur.E (juibtts ntdximu fermé eft ill«d,q«cl pduperàmultif miineribuicr pcricMlwimmunisrSl. Phmum (juidcmin exdélionibiK tributorumminimè Uf xdri folet. Et c{udnqud uidcatur in hoc dtuitis condi tio mclior,fdllerii: dut enim licet hdbedtfiindos et do tnos,pecunijs cdrebdut eti.imfi hdbet, hdbet ono'^t domf/licd:er)i etidm non hdbedt grduiw uidetur iniu fté guicqudmfoluere, cjudm «on hdbere quod foludt, quonidiB in illo ey iniurid et dolor dum priudtur com modojcorttirtcntur. Sicut cttdm eft grduiut excacdri quam cd:cum cjjc. Rej entm bumdud: omnes mot« mi-rum in inodum dugétur.mutdtio cnim cdufd eftfenfut. Siquis hdbedt centum corordtosdurcojinreditibu^, fdtis fibi locuples effe uidetur : fi fexcentos rcdcdt, dut dd quddringentos dolet ey triftdtur. Qjuicquid cnim e/l dut effunditurjdut confumitur dut reconditur.Si ef^ ßnditur:deeft ubi imminuatur. Difficiliu^ eft prodigtt 1 litdtem retunderr qudm hberdlitdtnn: nitid cnim cum I fired extremd confiftdnt, potentiord funt ey magisfir md uirtutibui qu£ cired medium.Si cofumitur.mdnifie ftu eft defutun« necefftrijs quod decedit. Si rccoditurJ

Quptcr guäitta juntetiMndiuitiexconfuctudine onerdextrdordittcnt impofitdfPetuntdmici, clientes, Iticini,fgt;dufgt;eres,fdcerdotes,it4 ut diues noftris tcmpo^ ribus ßt ddminiftrdtor, non dominus opumfudrum. Ciuid de ßlijs, uxore, domeflicis, affinibusdicdmf Quid de fitrtis i Argos ßt oportet, nee ßtfficidt dd eds eußodiendds. Prundid exhibere dmicis, principibut conuiuid oportet. nbsp;Deniqueß dond non poßint du-

ßrre,mutuo petunt dduldtores. Si deneges,totidem hdbebii inimicos,dc te mdledieunt: ßdes non hdbe-bis, aut uix habebis, dut fadumdeterius: reliquos etidm dd hoc officium inuitdbis. C^uibusß des iam tiundinis domus tua ßinilis ent:ßnondes,ctidmdd. iurgidperuenies. Queruntur enim his,ciuibusde-difli poßpoßtos eße, Si retineds ZT dbßondas, dli‘ ^Udnto detcrius tecum dgitur acß non habeas, üun-^uam deefl importunus adulator,impudens amicus,tie dioßts familiaris,dmbitioß proceres,uicinus,cliens,ß^ cophantd. Kimis bedti ejßentß qui diuitias hdbent cas poßiderent. Ita eß de illis,ut de horis ac uiridarijs, mi~ nor eß dominorum uoluptas dtq^ poßeßio.Adde quoi etidm mdgis obleitantur qui raro bis ffuuntur, quam qui dßidue. Sed iam ut dixi,etidm in periculis longe tutior eß diuite pauper: ab occultis enim inßdijs ac ue neno fecurus eß. htec enim potentioribus parata ui^ dentur,fed de ui ipfa etiam non dnbito^quandoquidem diuites

diuttes cliuitib.inimicißut de potentioribui.His ic bonorf cotentio eft de indgnis rebus, «fide tdle$ mdiorib.frelt;juétioribusq; in periculis uerfdntur.Prin-cipcs eerlos deüinSt ex proceribus quos periculis obif cidnt,non ca-donem dutfabrum.

Umwcro utuideds qudntd ftt pdupertdtis utilitdf, «ufli« diues Jilieiter uiuit, nift dam pduperi fimilû efflcitur : fcilieet ft earn pducis domrfticis, ft frugdli-ter,ft philofophi£ operdm det, ft diuitids poj?idf4t tdit qM4»n non hdbedt,dtque eo ditimo: quod igitur ftmili-tudinefud bedtum ejfteit, bedtum eft. QBOModo f-nint jntfT turbds ftelix efjc potes^ubi rumoresftrte, uer bd,murmurd, ontnid ineonditdidtque hiee quo dd dni-tndm.Quod dd corpus dttinet,peditus,ruitus,tetri hd-litus,nihil iucudum in homine pr^fertim uiro, prater cHtnn.An dormire uelisfolus lt;(n cu multisidt hutnaud felicitds quieti cr fomno ftmitlimd eft, into etid per td tempi« mdximè hdbetur.[Scripferi(t de folitudine,dtq; iUius Idudes non infulsè plures,nihilenim ti dulce qui folum ejje,proximum huic cum pducis, ininuj cit mul-tis. Sifelicitds eft uoluptds dnimi ex rdtione percipien te poffeßionem iucundi iquomodo in turbulentis et ia ter ftrepitus felicitdtem percipiemiMf dut iUius compo tej ejjc poftkmus ? Principet et ïmperdtores legimus, quoties ftelicitdtë et uoluptdtë cSfequi uoluerunt, in re cejftus fe cotuliffè. Auguftu primo,inde dpertius Tiberiu, Domitian«^. QjjinetiJ uis lieëtid coçeffd, dwlfiorej

dulciores funt ueneris uoluptates,ofculti,dmplexm, Ik fui cfuotiefcuij} teftii deeft. Videtur enim primum priit cipum nojlræ nature unitiu:proximum duo, indc tres atq-inhisfinitur tranouillitM. Qjtctm fujuecflcum utio communicdrc conjiliafud ? dtq- pdndere fccrctd, quæ obijci nequeunt. tidin couinci unico tefte nemo po teft. Itdq; folitudo, pducitdsq; clientum çy fdmilidriu, tjudin qui diues efl: dfjequi non poteft, res e/tperqudns fuduis,i}no fuduißinid: melius feruit unus qudin duo,et duo qudm trcs,mihi crede feptus experto. Qj4otfd' muli tot domini, imà potius tot hoftes de inimici : md^ ior quies in pducis,cr minus teedium dtq^ impenfd. Abeji domeflied rixd indlarum mdximum. trugdlitdt quoq; udletudinicruolnptdtitdm commodd,pauper^ tdtis comes ea,diuitibus exoptdtd ç^rqutefitd. Semper du tem id dtümdduertere decet, iucundiord ejje qu£ co trdrij Ipeciein retinent. [

Velue fdlfd ueris fnnilid, uerd qult;c fdlfis dßimuUn^ tur.Pueri puelldrum effigies,pueült;e puerorum imdgi-nem hdbentes,frugdlitds in diuite,dppdrdtus in pdupe i'e,humdnitds in potente, confldiitid in humili: cldrus fdpientis fermo,prudens idiotue. Horum omnium und edufd rft ddmirdtio,ddmirdmur enim que mdgis iidM re contrdrid effe uidentur,cr rdrd cr difficilid. Adini-rdtio dnimum mouet,motits dutem dnimum exhilardt, ßrerumfit iucunddrum. Efldutcm iucundum,cogno-fcere,fentiredtq; intelligcre.

• I 1B U n L ' bt («ntrfdcô appofîtè dcfcribuntur: tjuonum nonfortui-to contigerunt, fed confiéla funt, ut ueris ueriora ui-deantur:multaqi continet tjute pulchra et ornuta ädeo funt,ut plus deleélent. N er a lt;juiefalßs/imilid funt, ad~ tnirutione o' miruculo grata fiunt.Ua guôd praciputt efl in contrario,in alio continetur, Quidprlt;ecipuum efl in uerô ? fides:(]uid infalfoi rei magnitudo : utru^ igiturinutroq; continetur. Palfumquodueriimagi~ nem refert^fidem recipit ob id quod uero aßimulatur, O' magnitudinem exfua natura poßidet.Verwm quoi falfoßmile ell,magnitudinem recipit ab imagine, fidë à natura propria.lta puerfamineis moribus, agilita-tem,ingenium,robur, prteflantia à natura propria ha bet:pudorem,patientiam,}nanfuetudinem ab eo cuiß^ mills cH. Puella etiam puero moribus ßmilis,pulchritu dinem,patientiam, manfuctudinem, pudorem,decorê O' uenens ufum, quem prxflare potcü ex natura fx-minea habef.promptitudinem, ingenium,memoriam, indicium,agilitatem, nitorem morumfeufynceritatè^ ex mafculina idea,ut ita dicam,recipit. Ita etiam in a~ (lionibus qua fciuntur, fi tanquam non fciantur tra~ {lentur,o quam multam proderiti nam o'gratus uide beris o' bonus,0' omni deniq; uirtute praditus,inimi cum aduerfarium inuades. Multi ut fcire uideantur, multo plura effuciunt agutq; quam conueniat,et qua~ dam etiam leuiter malè:fcq; incautos opprimunt. Alif tacitumitate, quad fecurißimumeH, cunildtegunt.

Eßeiutem prtcceptum fätw utile,dißimiiUre (fMgt* ris.Sfpèettain(]U£ non noui^ii, tanguant nofcat tra-Hare utile eß,ac adfaüendum inimicos tuof.

Sed utad rem redeam,frugalitas optima efl,guonii cum paudi indigeamm,ß paulo comptior menfaßt^ lutta poterit uideri,nec fanitati tarnen oberit.Non eßt rire,nonßtire,cr uentrem faturare minimo £re licet : ideo paupertof guic lege natune confiât,magnarum opumuicemgerit, Quamobremrede£picurtMdice^ baf.Diuitiarum aguißtio non efimiferi£finis, fedtnH tatio.nam zx fub bis non minus guam fub paupertate laborat animus ac£fiuat,licet alto modo, Pauper indi . tft,diues opprimitur:pauper ut acguirat folicittts efi, diues ut feruet:Pauperi omnia défunt, diuiti immenft habendi cura cfi,pluribusg} gu£ poßidet offenditur: tauper optât habere,diues timet amittere: pauperi guo utatur deefi,diuitë ufus multarum rerit ac non ne^ ceßariarufallidio afpcittPauper uim,diiies longé ma-gis timet inßdias.Pauperdolet guôd non poßideat in-terim,diues guôd breuißt reltdurus : Pauper angitur guôd guos amat, bis non habet guod relinguat : diueS guod relinguere cogatur bis guos non amat : Pauperi tempus deefi ob labores,diuiti ob luxum, inertiam ö“ focios Tärgo mundus uid:us,non lautus nec luxuriofus opportunus ed:atg; ita figulinis tarn iucundè ac accurate ut argenteis uiuendum efi,atgue argenteis t,imfi miliarirer acfigulinis, Ita de omni ornatu ac fuppel-kiltle

Jfcflilc itcntJunt eft attjue ueftitu. Sifericetd ueftes in~ duere non licet,gerät lincM Ltneäsiie/ed pulchräf, mundäs,corpori äppofttof etc conuenientes. Ob ü tnetdnt paranddrum diuitidrum Epjcwri« zx clt;etc-rifdpientes ftdtuerunt ufm neceßitdtem. Quprfutn hbordf utfericeii indudris ,ft ldnc£ fufficiunt f qud:-MtttfttperfludcurdIdborq^ i Quprfum ut drgenteit utdrisftfigulindfufficiunt{ Quid depiäd dontut iu~ Udtjftcldrioreftdl^fdn non cdndor iUediutimfer^ Udt fudm integrum pulchritudinem (juauis pidlurai ‘Visuideremeliorem multo ejfe conditionem pdupe-ris qudm diuitis,utriufquerifum inftgt;ice. Pauperis U-tuse:^ effufuf,diuitisfemperlanguidui. Porfan dices, at pr^ftdtluxuriofè,delicate ftilendideq; uiuere { dt-que dlios qui bonis fortune abundant imitari i Si du-caris inuidia,fcmper hdbebis cui inuideasi ergo nun~ quam aftequeris ftnetn^ itaque quantumuis diteris fentper dolebis:dolor autem ftlicitati feu animi fit,feu corporis è regione aduerfatur : nam ftlicitatem uolup tdUm e/fe diximus animi ex ratione cognofcente pof-feßionem iucundi. Inuidiic ei'go uitium eft,quod falum reólc ex adunfo fiiicitatis pofitum cft : adeö ut omnet uitijs IdborantesJelices effe ac dici poßint, duntaxat folis exceptis inuidis.Auarus,fuperbus,iracundus,in-' ers,dtq; gulofus,libiditiofusqiftlices efiè pofifunt,pro-ji prijs eitim uitijs fepè dclelt;fidntur,inuidHS nunqua.Eâ intiidia purus dolor.cu ueró duplex fit inuidid,ed fold propriè

prophè nomen hoe meretur, tjute de alienis bonis io' lef.nttni quie optât bona,dolorem ajfert,(cd longe ini^ norcm. Çiu^e uerà gaudet de alienis malis,non afl'ert ht felicitatein ullam,quMnuis ßt uititvm.Sed quiagauderc de malisalienis, nbsp;nbsp;nbsp;triflari de bonis feinuiccinconfe-

quunturßequitur ut taies qui alicno malo gaudent, ck rtiam de bono doleant, nece(J'arioßnt infrlices. Triplex igiturrationeinuidiie genus. Hor«»i igiturqKÎ inuident,cum triplexßtgenus, quod optât bona uitio non aßcribitur , ßlicitatan tarnen impedit : quod alijs mala optât felicitatein non impedit, uitiuin tarnengri , veeß,quöd dealienis bonisdolet,ßlicitatem impedit, er uitium graue efl. Qui ergo ut alijs œguëtur^diuitiai quorum,hi miferifunt, atlt;^ longé inßliciores bis qui vb pauperiem:nam hi ßnein fuumaffequuntur,autaf-fequi po(fe fferant'.at illi non (ferare redlè poffunt ad ßnem peruenturos, multo minus iUum ajjèquentur, quamobrem in perpétua moleßia funt : magnu igitur coinmodum gaudere partis, atq; uti iUis itautuelis qut habere poßis,non ut poßis qu£ uelis habere: pro ximum huic ejl ut quaras qu£ habere poßis,licet non- nbsp;nbsp;I

lt;j««t habeas.namßne honeflo(fes, laborq; tüus clau-duntur : ut uerà habeas qiue qu£ris, diuitiasß nanci-fcaris,uel ut partis commode utaris, aut patienter CT £quo animo paupertatem ferre difcas,non cuiufuis ejl ut multi exißimant hominis,fed artis opus: non minus quam Geometrie autafirologi, ynde ctiam ad(f ecia-

. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lia atq:

■ L 1 B ï R Ill. . 4ox feil lt;lt;M; pr^ecfptrf uenicndivm. Scireq-, tie contcntplitri fingultt diligenter oportet. ab initio,ut de primo dicam,mentemadhibere oportet,atq; etiam cum men* te opera : «tçj; in ßnguUs minimum error in principio, maximutfititißne, itaetiam in hoccafu,atq-magii quant in alijs ,ßquidem diuitiie ex diuitijs fiimf, u’ res ex re,non ifj omnino in extertsmam ex fundii erdo-mibu5alijsq;rcbus reditus colliguntur ; ex pecuniaßx nus,ex mcrcibif-s lucrum.Cum ergo ab initio decern col legeris aureos coronatoi, fepe cuenit ut uiginti anno-rumßiatio dd decern mille perucniant,replicato ße~ piMî Iwcro.qudnto enim minor e)i pecunia,lucrum mx ius fit pro rationc ; iidtn bomincs in paruarum rerum emptione conniucnt,c^ fepius repetere licet.Magna-rum uero pccuiiwrum licet non fint lucraadeóma^ gnu nccfrequentia, nihilominus perfe lucrafunt magna. Adeó utfolum ex perwutdtfoiiemonetÆ (I'td dice relicet)non exigua utilitatem confequamur. Ergo ul» initio maxime diligcntißimcq-ftudcndu,utaliqitid col liga!,A\cmor Uhus diili : Ex nibito nibil ßt, ut ergo àliquid co[liga5,duobus tllis Epiâcti'pratccptis titarif. fcilicct: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i(j (XTTij^ts-Ob id dicebat tiicolaus tii-

gnarca,qui ex pauperrimo failus eft ditißvnm, cum a C^ßare Vicccomiie intcrrogarctur, quona pailo id e-gi^ett rcßponditpatientia et abßincntia. iiuUu enim l.t i, lorem quem mibi utücm exißimarcm prattermiß, nul lam uoluptatem capi.Addo qttod temporibus di^Ticil-Cc li;:iit,

fimis, cr in c^dainiUtibut publieif hite eontige^ runt, nuüd autan tanpora opportuniora funt hii, fjuiditariuolunt. Vnde Harcum Craffumcxruinii fttcendijsq; publias, tumfeditionibusditatumin im-mcnfuin, hiftoria tradunt. vitanda ergo maximè ^u£ depMpcrant hominem dulater:ea autem funt t^uintjue ,luduf, Akhymica, Architeélura, Utes cri-minales CT luxus. Ludus duobiis modis hominem depauperat, dum pecunia amittuntur, ç^dumne-gliguntur négocia cr artes. Verum non femper ûui ludunt amittunt, fed cjui uel impmcifunt, uel in-fbrtunati, uel cjui cum deceptoribus ludunt : luxus uerb manifèftè depauperat hominem, fwe cfuis cir-. ca libidines, feu circa comeffationes profundat. AI-clrymica uerô noua/fe femper animas rcplens,lo-tulos euacuat : necuUa fine fi-uélu certior aut ma-ior iailfura, ijuanquam ludus quandoc^ue celerius cuit éla ab fumât.

J^umeru eorum,(jui horum modorum altero repente mendicifailifnt,non facile collegerim. Accufatio-nesuerà atque d^cnfiones, zy ob contentionan zf CT of) neccßitatem exhauriunt fuauitcr patrimo^ nia, fed cum in alijs abjlinere liceat,atgue ob id Epi-ólcti praiccpto falubri uti, in accuffationibus etiam utile ait, in defenfionibus non ita . fed profundere cogimur ob accufatoris peruicaciam. Atgue hec de abßinenti.( generali. Specialiter autem fin-

galk diebut multit occurrunt (ju^e hoïttincm ade-tnendum confiMendum pecuiiiM inuitant: qu£ ^uan^udm paruic ùâurte fmgula fint, fi tarnen colligantur, cMm«/(«n fatis magnum in anno coa-ceruant; quàdfi plures fint anni, etiam magnum è pluribui cumimIiî paruk c«m«/H7n confidunt. Et lit primk ut dixi prtecipuè annk, pr^fertuninmer catoribuf, diuittof aut paupertatem afificrunt. Q«lt;ini obrem maxime ftudere oportet, ut ab mitio parties fis, c;- nihil perperatu , lt;juantumuiis mini -mt«n effiindas, fed uale dido cupiditatibus ac io-cis pecunias eoUige, tot igitur de abfiinentia dida fint.

Df patientia uerô in laboribw , in indujl-rîa, in inuentione, tribus cnim his patientia abfol' uituridtque ea qute adlabores pertinet minus fru âuofa efi ad quaflum, qult;e ad «luenfionem opti-' IÇ4, maximeqûc lucrofa , quic ad indujiriain me -dia cft inter has. Etquamuis ex contrario in coa trarium difficillimus fit tranfitus in omnibus, prie-terqiiam ex ignominia in gloriam ZS“ honores, quôd. fi affeélus in folo animo pofiti fint, nam non ita ex orbitate in fobolcm,ex morbo in fanitatem, ex impudicitia uxoris in pudicitiam facihs ejl tran fitus : attamen paientiie auxilio) atque indu/lri£ , «jcdto contingit hoc firequentius in paupertate, ^«(lt;m tft Ciftcrü fcüicet ut in contrarium fiat Çc i tranfitus.

tranßttti. Vchemcns enim appctifus ex pdupertätf oritur,ex tjuo obluta occaßone perßcuerunte ob appe titum labore,opes egregite puräntur t dtß ex orbitdte foboles oriatur, njm tarn induflri£ aut alteriiis uirtu-tisnojirætnuniKeslquam ßrtun£. Extnorbo uutent lt;tli(jujndo contigit curutos diligentim, admelioreni ßdtum pcrucnißcnnultdf cnim mulicres ßeriles ex cu-rdtione ßuperuenientis morbi,foecundM cfßeä-M uidi-niM. Hoc idem etium in uiris, quamuts non tarnße-pe. E.t ex ßbribitt curatis alios faßosfuißßc inelioris bi bitus.Sed utad rem rcdcam, cx patietia atq; indujbria, uelinuentione perßepe magis ditantur pauperes qui wedioa-es ; natn inpauperibus uehemcntior lücaffe-ütis coinparandaruin diuitiarum, er timor expertiC iam inopite äuget patientiam ad labores, ad indußrii, ad qu£rendam nouant inuentioncm, atq^ amplifican-dam illam. Ergo tn hoc manißeüe uides ad opes non parum conßrrc paupertatem. De laboribus ergo res perjßicua eü:at de ind'iflria non adeÓAnteÜigo igitur indußriam augeri dcbere,ita ut artificum opera dili-gcntiiis abßoluätur. Diligetius dico,politius,ßubtilnK, . ornatius, maiorc cum gratia, atq; proportione ad un-guem ßcruata,nccßtlitm in forma,fed etiam in materii eadem cura adhibcatur,è Chalybe purgato non impU' rofciro. Sed er' chalybs cligatur qualis apud nosfagit talis,mcliorautcm DamafeenusautPerißeus: coqua-tnrfepiiis,tundjtur,ßuci is imbuatiir. hicc omnia ad in duflriam

ibtjlrum pertinent. Si quid autem minuf uulgdre fit ex biSjijcpriEcipud aliqua utility exea induüriit onlt;lt;-iMfjUd iiiuf ntionem pcrtinerc dicnniw.

S«nt ey alij modi purundarunt diuitiarum-.Heredi-tMPrmcipuinittq; potcntiorum, gratia magiftratiis mcrcatura cr cajùs^ utThefauri inucntio.Sed et in his abRinentia ZT patientia in ohfequijsjn officijs pr£fH dis,indutlria quoq^ ac labore opus eft non exiguo. cH Hero ex bis non omnibus omnia conucniant, uidendic fjl quibiM htccuel ilia congru ant. Hoc igiturfeire ex pedit ex hominis conditione,arte,ftatu,loco,tempore, caufaq; pdupertitti^. Si enim res naufragio pereat,ad mercatores con)ùgiemui:fm bello, ad duces,zr focios, milites :ß pauper natus Jn, lt;td principumfamiliarita-indttftrijm zr jrtem : ß fumptibus iminoilicis

Z/ luxu, alios quxras qui luxuriöse uiuant. Quidam funt artes qu£ breuidifcuntur,etfinefumptu ullo,qu£ Ume utiles funt,fed omnes infamesiuelut lctionitt,pro fenetarum, uatum, ludicra, caufidicorum corum qui folicitant, non legibus defèndunt Utes, pricftigiarum,

• Kng»fnfdrtor«m,cr/Mcorwin,pdr4)itlt;trum, tubicinu, conuiuia ordinilt;ntiutn,)nfdic4, atq; huiufmodi plures dîiif. Quibufdam tp/nw in/ortuniuin opes attulit : ue~ lut Virgilio bonorum profcriptio, Hordtio etum cj, ptumfuiffe. Vterq; enim longé magis quant antea di-tatus,ctiamamicitias Augujii ZT procerumprome-r««:glorMiii^jiionmediocrcin, nonfoUimfua£tate,

fed ad hdtic ufijue dicm perennem fibi comptffd^ uit. Quis ergo efl gui fie aut eapi,aut proferi-bi nolit ? conueniebttnt bac illis feculis: nuncprdii-dio poctd conducitur, dureo cdriits operd iÙius e-tnitur. Si reuiuifcdt Homerus, id dicere uulgdtuM iicebit.

Irrridentur Aftrologi, contemnunt Geometrie,efu riüt Kuftci,mëdicdt Grdmdtici,guis ergo fdnus poéft bis temporibus operdnt ddbiti Frdcdfloreo obfuit non pdrumfiiffe poetdm, mihi dd opes rndthematicd;. in precio precium nunc eft : Medicind zr leges uiolenter potius gudm ob hominum eruditionem, tndgnifdcien tidm, ægudin uoluntdtem, dut redum iudiciuin ddhuc propridm gudft dutboritdtem retinent.

Qjtdre feu uelis tu Uteris operdin ddre,feuftlios in-ftruerc,ftcubi drboreininpo^t ztr mdthcmdticisimi-tdre, Cerdftin Medicind dc iuris prudentid. Scidnt prtus homines te dbfolutum effe medicum,uel iurifeon fultum, dntcgudm ineditcris difeere dltdrum gudin-pidin drtiunvuelut Rhetoricdm,Gcometridm,Poeftni, Græcds literds, dut idle guid huiufmodi. Ncc dete ftor hos mores,ignordntid enim meliorum poefis olint in precio fuit. Primus iidingue dpud Romdnos Cicero philofophidm docuif.uerum breui turbdtd res Rei-public£ feditionibus dtgue inteiruptd, locum incre mento non rcliguit, Sed ut llomeri tempore dtgue Hc/iodi

Hcfiodi dpud CrtecosM Virgilijet Tided apudRo^ ntdnos iminixtd pduca philofophite prteceptd, multis edrminib.effecerant,utijdem ejjènt fdpienta crpbt lofophiac poetlt;e:itd conuenit, ut ob id etiampoe-l£ in prrtio haberentur. Videndum e/l dutem quid eomtnodi pdupertds Virgilio dttulerit de Tldcco:Nunt librosforfdit dut dodores, uel uitlt;e cotnntodd, dut la corum dc gentium cognitionemlSdnè ridiculum.(Xuid rrgo,pdticntidm Idborum,indu/tridm,'potentiorum cultum, promptitudinem, obfequium, fortitudinent qudndam, ut femetipfos experietitilt;e fubijeerent, cr qutcdditt etidm [uprd uires ditderent. Vn4f in epiflolis ipfeTldccus:

ttdque ex huiufmodi contigit, ut potentiorunt dmicitie inßnudrentur, çr ex hdc fumum cf gio-ridm inßgne'sMe diuitids compdrurent . Tlolim di cere, dlioquiji pdupem non extitiffent,ft no propria amißffent, pduperes futuros:fed iUud dicere dufim,fe rius dliqudnto dd hac omnid peruenturos, nre etidtn opfM illorum tdnt eldbordtd conferipturos, ut non fa lum opum, fed cr gloria erfuma minus illis in pofle rumrelinqueretur.

Vfr«m ut dixi^non ex aquo omnibus hac died fuece dit,im6 ncc expedit, qudndoquidemß ndtura lege ui-xcrit, nilqudm poßitelß'pduper,ßopinione,nunquä ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cc 4 lilKW

diucs:opinio en im cumfälfd fît, niiÜum fîitan fûts defy dcrijsftituit'mt natura fînë rebits omnibus impofuit, Vndetibi pulcbcrrima Sencc£fcntcntia:cum uolucris diÿiojccrc an quod defydcras naturale fîtaciufîumi an ex opinionc abfurduntlconfÿdera an quod defî-deras meta habeat an nonlfî habet,naturale eft,ft non, ex opinione falfa defyderium illud oritur.tnfînitum e-nim illud noftrum defyderium in nobis non eft, ob na-turam nostra qua: huiufmodifît: quid eniin abfurdius, fed ob deft ëlum atq^ ftultitiam zr imperfîëlionemtue-lut etiam in materia iüa prima quam hylen uocamus, neq; enim formis unquam fatiatur, ita nec noftra opinio,quoniam perftäa non eft. vt igitur quod infinita optemus ob impcrfèâionein nobis euenif.ita quieunih infinita optant, nec finem defyderio imponunt,fe ftul-tos cr infanos effe declarant.iyefyderium igitur pecu-niariim cjT opum immenfarum ftultitix fignivmejl. O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reële Horatius inquit:

Latins regnes aui dum doinando Spiritum,quam ft libyam remotis Gadibiis iimgds,lt;::^ uterq^ Poenus Seruiat uni.

Et quamuis aliquando cotingat,ut maximis opibtts ad nos feruandos indigeamus,quod tarnen raro euenà: ut in captisaTurcis, et in edendisjftlendidis operibus, nt fola: diuitiee nobis atternam gloriam comparent, ut VI labyriiitho Mnots cr Perfa: Hetrufeorum regts, in

regum Acgyptiorumjn Maufolifepul-çbro : Tmto ctiam in batcfacicndo amicis,ac bonts ZT eruditis,quod pricflant^imum c}l inagn^rum diuitia-mm commoiiuw.'nibilojninus hominan torqucri animo, cr cor porc fjtigari aßidue non decet, ob tdin in-ccVtutti, rarum ac leuc commodu, dtc^; ob id certo iam maximoq^ incommoda affici. Pr^jcrtim c«gt;n tuntuw, imô pluf obßnt opes in educdtione,ttt inßrins fxpone mni,guam iuucnt inßrtuitis,ttducrfis caßbin. Qw^n-quion non ncgdnchin, mallum effe imà peßimum pju perem dclitiosc cr in luxtt uiucre et cducari.Qji,in po tiia optimum eß diuitemin laboribnf Oquot; continents fuTOmii,dc parcitate lO“ educari o' uiuerc.ïdeà optimè diélu eft, illummagisßui diuitiß, qui cm minut curât. Et horum etiam pr^ejiantior eft cducutio frugalis quü uitd, niOn teneriores unni mugis inuitudeUbuntttr: Et ut iüe dicebat:

h'c cum unnis uirtutes aut uitia crefeunt ac conßr-muntur, udeô ut puwperi ctium boc inter cæteru co»i-moduminßliorumeducatione accedat.Etß diues edu cure reâèfilios uelit, educet ut pauperMq; idea apud magiflrosgrammatics non indomo,atqßdapri)nii annis,neiniuriampuerßbifieri exiüimet. QMumob-rcm non à coi)|purundi$ diuitijs, ut mos eft plebciorü bominum,fed àfludijsfapicntis Seneca prudenter in-{ choandam bunc breuem «itum lubct. Si coin» inquit, 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ce f iüiqui

illi cjui obfidentur, ne fèruiant folum,iiut ob glorié Jludium fdinem tolerant, quanto magii ob philofo-phiicainoremtaliaperpeti decet, minui molefta fame: cum philofophite poffeßione non folum libertat uera, fcdetiam fecuritatçr animi ab omnibut uitij!, purgatio ac puritoi comparetur. Vnde etiam Deo di-gnusefjè non poteft, lufiquUllais contemnit ,eisqûe tanquamre fugaciac minimèftabiliutitur. nbsp;Quad

eyquot; lex noftracomprobat. qui enim Diuina pr^cepta fcruare cupit, non folum diuitiasfed amicos,ßlios cf omnia commoda negligere cogitur. Qjfodß quis, ut dixi, diuitias ad feruandos ßtios neeeßarias effe contendatlßquidcm bonißnt, illis ad feruandum minime opus erit, ß mali,non expedit : fed neque e- ■ tiain cti illis feruaripoterunt. Qjitd eniitt profitere di-uitiæ Claudio,Veffafiano,Antonino philofopho, aut Seuero Pertinaci, Getæ patri ad ßlios feruandosi Dicat uir probusß modo cordißnt iOi flifquod Chri ftus,fcilicet : No/we potens e/i Dem fufcitare fx dibus iftis ßlios Abraha l At quidam mali fitnt ßlq in iuuenta, qui poßmodum procefßt ætatii in bonos uertuntur ? è quorum numero fuijjè Auguflum le gimuSjCy me quoqite talem fuifße agnofeo : fed nullii pecunijs opus miht fuit ut me feruarem,feruauit me ab innumerii periculis atq^ prafentsbus longé melius diui na prouidentia,quam miiïe talenta feruaffent. nbsp;iußi

non cft quod de ftirpis perpctuitntc difcrutieris. PtiC-tfrcd fupere(i,quod iinte diximut degenerdii oiterifi* fr« iuxld legè nolirdm,feu iMXtrf Acadcmicositum ue-rà quie efwm f«per bis diximtit, rtùm p (Ctryn-ipt hominum genere. Et quôd p «Nimt ßnt fupcrftites, parumprodefl hæc coHtinMdtio, gawdcbisrniincuwi mdioribus tuis : ß non, quid prodeßutin tuofcpul-cbro multi è flirpe tua condantur hoc cinin boiniiicî folum defyderunt, utcuw mdioribus futs in fepub cbhs idcednt, non cuw dcfcendentibus. Denique nuÜi affines défunt,quibiis funtßlij : t« «rrotneo»« muni attauo aut tritauo rum Ulis coniugeris. Si is uiue ret,omnium illius defeendentium ßlios tanquam tuos exiflimaret: mors illius efficere non debet,ut fententiä ac iudicium mutr s.Nibilominus diligenter, ß ita uide-bitur cura ut habeas, aut non difcrucieris, p non ha. beas,quinpotiusutomninonondifcrutieris. Quarc opes pc nulii ufui erunt. nbsp;Verum obijcies,ubi deßlijs

cMrnbdbeduptjplMrimuMtpropuntopfs ß cumfapicn tia coniungätur.'E.rudiri cnim apud magißros,!:^ iRis in contubernium tradi, quamuis ibi paupere cum cul-tu degant, uitamq;ßmplicem agant, non efl p^uprrU tarnen hoc opus fed diuitis.vnde etiam iUud: iiaud facile emergunt,quorum uirtutibus obßat,

Qnomodo cnim doilores qiti erudiant^p£dagogoi quiamalafocietate,qu£nuneßequens cü malu aucr-tant

iniurid cjuoq^ tueantur? qui lt;i periculii drce^t! contineiitidm tiuuiigant ? unde libri dd inftitutionem rcliqudq; ncccfjdrid huic négociai Pduperibm perçut ßlij in infdiitid ob neccßariorum dcftélum,in pucriM ob cdfuijn iuuentute ob rixds. Vnde diuiti duo ßlij fo~ lent mdiorcin dcfcendentium multitudincm dfferre, qudin pduperi duodcciin. Moriuntur pduperumßli/, dißicrguntur, alij ccelibes ob pdupcrtdtcin uiuut:dlijS ubi ndti ßicnnt,ob tot mcndicitatis incommodd breui moriuntur. Qjiin etidin pduperquanto numeroßore prole, co infelicior exiflimatur ey dppclldtur, diuef dutcm felicior dcßrtuiidtior. Tilijqtioquc diuituin cer flores,num uxor nobilior (y melioribus inftruâd mo ribiK,plurcs encodes,nulld pcccandi neceßitMipdUpe ri nidlè morigerd uxor, ßolitudo, fames, nuditas,mul~ taif alia adfallendumconiugeminuitant: pra-fertim ubi adulten non puniuntur.Verum,ut dtxi,hdc in par te ( ctiamfi felicitatan in fobolc prtecipuè conßituds) nulla rationc ucl quadrate inßlicior diuite pauper efl. Vt uero fingula breuiter percuiram ( nam ubi defllijs agetur,locus erit omnia flgillatim profequendi)primi{ id conflitucre decct, quod qui féliciter uiucre cupiunt, omnia iuliè ß poflùnt peragantißn minus,faltcm pru-denter.ß nechoc,ß)rtitcr.Qu^£ enim iuftc aguntur,le-gibusnonfubiacent. iuflumenim eü quodfecundum legesßt. Lfg« dico non folum imperatorum quf fo-1» iuflic uertc funt,fed etiain municipales, qu.e plerult;p

Tyrdnnici'.iniuüum uerô quôd contra illas. In his er. go parum prudentia indiges ob fecuritatem. Qjtàdß non idemßtiuftum uerè, CT'fecundum leges municipa les : dut mdgno uerfaberis in periculo, dut pr^epotcn. tem ejjè,dut Udlde prudëtem, dut locum defcrere opor tet:ndgt;n multd dccidere folct dut faltcm pojßunt, in qui bus quo te uertds non habeas. Si igitur non omnino iu flè dgere poßis aut liceat, prudentia non parua oput e^. Qjtôdß prudentia te non feriiauerit, fortitcraut agédit aut repugnadil, autfcrëdu quodcuq^ euenerit. Dico ß)rtiter agendum, ut fi adulterum clam nccaue-ris, dutprimum alio te confiras. Si non licucrit,te ad. uerfiisliëlorestueberisne capiaris: pugnabis, deci. pies,in apertam fugam te conijcies, captus utè carce. ribus euddd5,nihil intentatum i clinques.Si non liceatf fdëfum denegabis,tueberis te rdtionibus,pruden ter re ß)odebis:demum etiam aculeum ignés omnidq;,potius fortiter fires,quam utfatendo moriaris. Vbi ergo dli. quo modo fitccubueris dc conuiëluf fiieris,nihil reli. quum eil nifit ut fortiter feras neccfiitatcm.

His ergo conflitutis, adfingula obiefld ueniamus: Doëlorem te effe oportetfiliorum tuorum, non dlium qu£rere necefiè eil,neq^ enim illorum amdntior quif. qudm effe poteil, nrccircd cor um curant diligentior aut attentior: ncmofidelius illos inilruet,Hcmo niitius in illos animdduertct, mkHik minus in aliorum infiru-fiione occupabitur, iiwühs uitia coru naturaliq magis intclliget.

intclligcf,iutmeliui obuum ibit. Quod ft eos iiijirtie^ rf oportcat in litms(hiec mint de moribm dida funt) tu uerô ignurtti earumßs, non décrit Mnicns tibfcjui ttel ipfc hoc poßit^uel ut alij uelint efßcidt. Sunt ludi U tcrurij communes ü“ inußc£,multi etium bene inflitu^ tos piieros prccari docent, tiint ffonte, turn ßgt;e, tunt pcrfuaß ab amico ; nonnuqudin ctiam pccunijs ab co e(cceptis,adco ut è ciuibus quantumuis mëdicisnullunt ui icam,cuiusßlij ob paupertatem magißro artes libe rales docente indigeant. Itaq^ fadum eß ut plurcs pau. pcrcs in optimos mußcos euadant quä diuites. Et Eraf mus noßra £tate Unguis eruditißimus,non alijs magi-ßris quam è publico ßipendium mcrcntibus ufus cd. Eibri nitc bénéficia Germanic£ inuentionis,typogra-pbic£ fcilicet artis pari uencut,mutuà habere licet, uti uctußis er obfoletis codicibus,in quibus pr£ter ni torem nihildefyderatur,cuwßntcadigatiorcs. Iftin-fantiafecurius agunt,nam optimus cibus cdpanis co-dus in iure non pingui-Diuites,carnes,Oua,uinum no infantium fed morborum alimenta fubminijlrant. A-pud Eh£tos er in uillis depaßos pulte,fomno cf quit: titradunt,ut nihil melius, feu ad corporis robur,feil ad ingenij acumen,feu bonum habitum,aut mores manfuetos,aut patientiam,ad labores, ualctudincmqi profficram.Eaudabantur Aegyptij, ut Diodorus Sicu lus rcßrt,qui filios fitos caulibtts paliißribtis ergrami num radicibus riutricbantßta minimo alebantur : Ac-1 taiis

s fucctffu pifcibusi dewtUMi etiam pecoribus uefee-brtnt»r. Stc plMrcs alere licet,cr fimplictere cibo,ad mores,adftnitatc)H,adfcxcunditatem. Moriperfua-fum bnk-TOiM fx neccjjarioritm inopia cos,ijuibus de-litiie CT iMi cibi tum pottK non fupprtunt. P«frùt4' pdHpfrumctwnmcM/lodM aßidua parentwin fint,fe~ (nrior eft lt;t caftbus quam diuitum. Fdto nemo ob«i£t»i ibitiquo laxiores babeniie,eo periculoftor euentus. Vbi adoleuerint artibus inftruóli,neccfitate opcri al-ligati,paupertate modc3torfj,r4riMs periclitantur obrixascrcontentiones.Yoecundiores funt diuitibut pdUpereSjCTo^ttot funt pauperumftlif quidtuitum efteexiftimanturiincubantaltenislcélispaupcresfte^ quentius cjHiim pitnpcrHtn diuitcs : ob id nee certio-rcsftlij diuitum,nee fecuriores lt;ju4im pauper«»«. Pum-perd mulierfacilius qualisftt dignofcitur, cwm plures fcubfitt pcccrfiidi occdfiones. ubi peccauerit ,facilius eftde illa panoifu/mere. Hoeplws prodrjl ad morum probit(ttem,(]MÜgcncroplt; ftirps,frcquêtiaq; euftodu. Sed q«is c«/todif t ipfos cuftodesfFœcudiores funt patt pcres diuitibus ob tres cauftes: laborem qui abfumit a-queum bumidum,q«o generdtio impeditnr : foinnuin qui profiittdior illis aduenitob labores qt uiftus Jim-p/tcÙ£(tcinlt;NMnt etiä gnauo pawperi ob pdMpertdtc et deftitumneceftariorumfilij pereunt,fedfolum igna^ ms GT improbis. Quamobrem er ijfdcmfdiorum nu-WeruJ mrtgnus grduts ep,er quaft dedccori. At prx-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jlnatibui

41« PE pàvpertaTe ßäntibus uiris etidmß medici ßntneciuaqudm.Oclud ties me pauperioribus ob numeroßtm fob olem inuidi^. omnes originem ducimusi diuitibus or pduperibus, fed .lt; pduperibus longé pluribus quam diuitibus.

QKtf igitur,ut dixi,obferudiidä funt,fcilicet iußiM Crfortitudo atq^ prudentia, in pauperibus plus dffe-runt utilitdtis,quam fi in his peccct diucs. In crimini' busconfeßisnuUiteftucnid. Eudfit nuper ob conftaU' tidm in tormentisfdmulusfilq met, quipretio ucnenu dederdt domino fnccduft, perijt films meus quince iufferdt ddrLAliqui iudicid ob diuitids cuddunt corrU' ptis minijiris, tehibus iudicibus, longé plures tdmê e^ pertiiidcid ncgdndi crimen. Hdbentfmguld quie iniif ferentid dppelldmusfud bond, fud commodd,fudsfee» ritdtisdnfds,fudsq; defenfionis rdtiones. in his tdmeii qud; mutdri pojfunt,nec tdntd iuftitid,prudcntid dc fif titudine opus eit. luudnt hd: uirtutes in omnibus,fed in his qu£ mutdrinequeunt,qud:q- mdgnd funt, funt cM neceffdriæmelut dpudnos inconiugijs, incrimiiiv/in conjefiionc, in emptionibus dc uenditionibusfiendo-rum, in Principum feruitute,in fufeipiendis mdgifird-tibus,dut profitendi munere : dtfi equum emds,ncc bo ttusfit dut non pldccdt,uendcre licebit non mdgnd id-£lurd. Si iter importunumfufeeperis redire licebit. Si tibi undtn conduxeris qiue non drridcdt, udte dicere potesmbidc hominis fdlute dgitur,memento mdgndni rem cffi:ddmoduin,zy'inreuocdbilem errorcin fi occi‘ deris.

ier'KMm multi in iuumtd mali^aptimi tetatif procef. ƒ» cuddwnt.QUitmobron indices ad mifericordiam tic- , /iedere in bw, quiiuuenes admodum nonanteadcli-^KCTMnt, /èmperticbcnCittmMluiiMnittmbiUoiic, cr fortii humanie,çj' propri£ confcienti4;^iinmcmorcs du, ili,noniÜudEuangelicumobferuanf.Quifquis ucjirti fine pcccrfto eft, primiw in eam Ijpiden: iaciat, fed fe-uiunt. Itaq^CT hoepauperi co))imo(liwn,Ht»ecin-itt/iiw necfeuus dici mereatur. Plura enimfunt inqui-bi« no poßis bene cofulere, nec quicquafit inelius qiiÔ, negoàj non e/Jc participem, horum ergo malorum ex pers eft pauper, Srd tarnen pleriq; opfnnt hæc indicia cxercere,ut timeantur amentur, exijlimantes etia hoe iUis gloriofum effe.Sed ß quis reputet dtffïcultatcs incorrupti indicis, cum in diuina dementia, illinc bu-mantt ambitio, hiclex,illic £quitas,hicgratia, iUic iu-fli amor,bic Incrnin, iHic innocenti.i,hic potentium re ßgt;c(ius,iÜic fceliis ingrn$,bic ueritas fadi,iüic pertinit tia negätis:tlle faffiis ejd ctidin qu£ nonfecit, hic in tor mentn obdurnit détériore incrimine : quoium pad» incorruptum te pr£ßabisiScd tumen ob id banc aleain fubimiWjCjKod nwioru exijtimumiw (jUiC bdbcmiM, lt;ju5 qu£ expeitamus: tandem^ eo deuenitur,utrata ctidHi tipud Hcos, qu£ nonnunquâ àregibus refcinduntiir, ittdiciu crcdumiM. Horuwi igitur omnium muioruw ex pertem effe pdupercm,ßbi pro lHcro,non pro calami-täte eßfepoiiat, At uer£ aefolida taudis cr gloria no

ininus ptirticcps cfl pauper ipßs regibut,^üttniUis notl ' adco inanifrftaßt pauperum ut regam duin uiuuntft ina:quoniam rcgum Ltus crgloria potentiafiilatur,. pauperum non. Plures uideas è pauperibus quam po-tcntioribus,quorum fama ceïebretttr.- tournera philO' fophos omncs quorum ne unum quidem diuitem natS ejjè crediderim,Grammaticos,Phetores,Poetas, Mcdi cos,prater unum Galenit: Mathematicos, pr£terunîi Ptolemeum,qucnt diüitcm fuifße exißimo-.lurißconßil-tos etiain plerosq;,pi£lorcs,jtatuarios,fculptores,ar-‘ tium inuentores, uiros fandlitate inßgncs,oi»nes pau~ pcrcs.SoliP.eges GT exercituum duces, ßd^r horuM aliquot pnccipuiq^ pauperes ßterc : CamiÜi», fabitfs, Cincinnatus, Miltiadcs, Cymon : Et qui rejßub. rexe-runt diuitibus adnumerantur, ut Elicias çr Alcibia^ des: Sed ü“ interhos pauperesetiamaliquigloriam jnagnam conßeculißtnt, Lycurgus,Solon, Arißoteles, Phocion, Publicola, Catones utriq;, quamuis iunior medioeri cenßu fiterit.ïta difficile fuit ac quaß mon-ßrofum in tarn diuite repub.cos,qui magiftratum Roma: gcrebant pauperesßtijfe. Vt ergo gloria laus^ communia funt diuitibus ac paiiperibus: ita ctiam non cß paupcruin coditio diuitUm uUa ex parte hac in ca» fa inferior. Si eniin ad multitudincmffcilct,longè plu res paupertas obtinuit: ßadantiquitatem, nee in hoe pa U portas cedit op tb us: OrpheuS,iiefiodus,lîomerus, irus .^gamemnoni comparatus. Si ad caufam,effica-

elor in p4ttpfri[)«lt; fcilicet uirtui cr cruditio: Si ud m4 gnitudinem pdMptrutn multo cxccücntior. nam . guw folum nomina recenfcntur, qHor«n(.ilt;lt;nt ciiuin gc 'fia IfgHntur: at eruditorumlibriinmanibut haben-tur, O' eorummf/itcj dm hos rcuoluimut nobifcum funtat^ urrfantur. Qjwmobrfm non eH Mt Huitiat optes ob gloriam, cum potiut impedimentum quint auxilium ad earn afférant: ipfte uerà niß cum immcn-fefuerint,perfcinglori£ßnt.

Cæferum «t nd reliqua diuitiarum comwodd redf(t w«j,q«ie funt, cibi, uina, uelles, ligna, fuppeÜex,domus,famuli,ancill£,equi,amici,medici,medicamenta, crndmentcï,uihd(lt;riilt;, concKbin«, aliaq; inßnita,cum ad decorem, tum /(d uoluptatem, quibus omnibus mife ram paupertatem cjrrrc perfpicuum efl. Sed er di-ues plures ac magis fidos amicos habent, id dufort maximi ot duxs caufas : primxm quidem quod a-micitiam inimus ob fpem confequcndx utilitatts, inxdKfrJis Jiqwid contingat tat ipaupere nonpof-fumus fperare auxilium, quemadmodum 4 diui-te. Altera eft, qnöd timemus, ne nobis pauper petendo grauis fit : nxtn )i er nos fimus paupe -res, plus Kfrfc«ndilt;e nobis mérita negantibus in-ijeiet, quam fibi importuné petendo compxrxKcrif. Sin autem mediocri fimus cenfu, autdando depau-pfrxbit nos,aut negando renuntiabit amicitia noflre. Sinuert) diiiorcs fimus, ob difiimilem conditionf»« i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D d » nrgxt

tiegdt Arijiotflcs,dmicitiä)nfMle polJè confldri. Oitf^ nibui igitur in uitne commodis paupertas uidetur opi-^ igt;us in/trior. Similiter in honoribuf,gratia princt-pum,magiftratibut, cr lt;IU£ ex his omnibus comparà-tur,quanquä mortales omnes appetunt, qu£ etia jelici tatiproxima e{l uoluptate, ncc nonetiamqu£exhis conflatur antediélis fcilicet Potentia, crqu£ex poten tia ftatim définit libcrtate omnium dnlcifiima,tum etti qu£ optima efi rerum humanarum, cr immortalibiis bonisfimiUima fecuritate. Vt contrà pauper etiantfi quid babeat praftans, quad potentia defiituatur.ut u-xorcm formofam cf pi-udcntein,filium rgrcgi£ inda~ lis,gemmant raram, pidiuram pulchram:,antiqui ope^ ris exanplÜ aliquod,ncc tato necfiecurè, atq- ideo nec cum uoluptateiÜa pofiiderepotcfi.cum liber kaud fit. Ne c p«f« uana e(Je h£c:uiget mos apud T ureas nunc utquiequid fit pulchrLapudChriftianos,rapiant,ey‘ abutantur uirginibus,pueris, alijsq^ minoris pretij re.-bus. Ef olim apud Taurinos cöfuetudo fuit,ut qui prin cipes efifent nuptas primum defiorarêt: ut dicere pofii mus,quod alias etiam ex Satyrico adduximus: -----libertas pauperis h£c efi

Pulfiatus rogat,cf pugnis concifius adorat Vt pofiit paucis cum dentibus inde reuerti.

Veriim fatleris,fi prudëtia adfiit,nihil pauperi deefi adbenebeateq^ uiuendwm. Sed oportet primum eunt qui féliciter uiuere uelit cauere, ncfub tyrannis uiuat.

Mm cumfub tyrännis uiuitur,infelicem hominem ejjè tiecefje fft, necejjc cft enim iiiiurum infrrre aut pdti. Si in^s i milm es, nbsp;nbsp;nbsp;ideo, ut iam oflendimus,infis-

lix:ft pätieris,etidm inßelix. nihil enim inter mortales cdfus iniurid durius e^. Ergo quomodocune[;fub ty-rdnnouixeris, infxlidter uiues. iüudpr£teredetidnt grduius, ^uod tyranni jitnt omnes tyrdnnorum mini-ftrijtum morum ßmilitudinc,tum ob emptionem magi flrdtuum. Cluimobrem nihildurius,quam fub tyrdii-nis uiuere.Optimè igitur dgit qui pdtridm ßbi eligere nouit,ßib rege dut republicd(fed hoc minus fdüdx) no fub tyrdnno,fdlubrem,cr in qud eruditio drsüe tud cr mores in pretioßnt. Q»od igitur optimum fit homini idi^ diximds,fcire pdtridm cf locum in quo hdbitet cli gcre.Secundum eù,eligcre uxorem: tertium drtem ç}“ exercitdtionem, qudrtum dmicos. Qwi hnec norit dut fèlix dut etidm beatiss erit. bedtum dico omnibus frlici tdtis numerw dbfolutum. Si igitur locum delegeris li~ beru, omnid tutd erunt:dliter fe inferre coUegijs uelfo cietdtibus oporlet,dut principi fdmilidritdtc iungi.Sei cr h^c omnid non omnino tutd.tn focictdtibus ac col~ legijs fußgt;eild eft inuidid, ddeo ut undefduorem expe-äes,timendd ßt iniurid. Principum amicitid d fcruitu-te pdrum dbeft.Itdq; dd libertdtê,dd iuftitid, rurfus re^ currendum eft. C^ttod )i non idemßt locus[dlubris,et in quo drs tud in exiftimdtioneßt, uel ubi reges^omi nèt»«r,prim« putd ejfe reipublicie ftdtu:quód dduerfus

tyrannidem ab initio minora fint pr£fidia,in procefi temporis maiora er feuiora immincant. Poft fallt' britatis cura habenda. Qÿid enim proficics ubifent' per £grotaueris i Vltimum igitur eft ut ob fernes lucri oecaftonem. At prauis tyrannica potentia alitjuando amftt ob morum fimilitudinan. Sed iam fac ut fub repub.bene inHituta uiuas, qualis Venetorum, quid ti bi metuendum C^terum patientia, induSirii CT corpus, ad labores cr incommoda firmius, priui-legiafunt paupertatis,non quod diuites non ftntindu Hrij cjquot; patientes acftrmi:nam duces exerdtuum nul' nbsp;*

Ji pauperi in hoc ceduntftmo cr reges hello afftieti/ed quoniam pauperes ufu cr neceftitateinhismetiores euadunt. Ex induürùt patientia^ prudentia ac fortitu do oriuntur. Ex mduRria prudentia,ex patientia ma~ gis fortitudo. ïnde ex paupertate tandem militia quit omnibus bis conftat medijs,fcilicet induftria et patien tia,ac ad media confequentibus prudentia c^fortitu-dine:quod Virgilium fenftffe, Seruius, exponens ueT' fus iUos,déclarât:

Sum patria ex Ithaca,comes infelicis Vlyfti, l^omine Achemenides,Troiam genitore Adamafto PaupereÇmanftftètq^utinamfortunayprofedus.

Kis etiam caufts ey ftrma ualetudo ey cruditio com paratur. Sola enim neceftitas hortari poteft ad aftiduu ufum ftudiorum ly exercitationum: fine quibus boM ualetudo Ct eriuiitio non coparantur neq; manét. opes ftfim

«ùm luxw parlant, luxus Uw dnimit tjud corpus enn-udt.Si qui diuit« cruditi emerferîit, curd dtqi diligëM pdrentü fdâu cft. Wlt;qj bonfftiut necis genus Siculi ty r-unUnuencreJuxuriofêi adolcfcëtiu cducdtionë : ncc^} « pittfT uidftur dd defperdtionë compulijfefiliunt, qui iHi in omnib.obfecutus eß.Sed prieSitcrut dupucr ejjct,durius trdildre,fcucriuscafligdre,itd t4mfn,nc il icuidcdt dlios mclius mihÏMqi traâdri, VHdeddboc TTcut/letä^tio-naJitutilißimditdinutiliseftßbidlijs^ çx pdtrùe ddolefccns male infUtutus, quüqui mortuus idmfîtiqudmobrem curdre oportet ut fint optime injîi tuti ddolefcentes.Vdupertdte igitur opus eft fcu dd plt;t-tri£, feu dd coniunélorum utilitatem, pro inftituen-dit pueris dtq; ddolefcentibus. Sic doürind fdpientid^ fdmilidrid JûrUpdUpertdti. Mdloruwi uero, ut Jdbor pdupertdti,itd non minus dura folicitudo diuitijs con-geiutd uidetur: Diuitiæfine Idbore fuiit, pdupertd« A/aifi/jivîctfruiturcr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quodefludcdrc

(ôlicitudine, Neqj enim minor eft labor diuitidx dfor-tunte mdnu dcceptlt;Mfer«dre,tueri, coBigcre,dift)enfd-re,qud denouo pduperi pdrdre.Et cum pduper dcqui-fterit, longé fdcilius,eds trdildt, duam cui forte obue~ nerut,fdcilius etiam qudm dcquifterit.Hemo uerè dint tijs uti reëlè nouit,dut iHdrum commodd perfidie per-fipere,nip qui eds pdrauerit.

Porro dittitidru duo gna funt,hiereditdriH et pdrtM,p4 rdtur duob.modis, iujic iniufteq-:qu£ iuftè parâtur in Dd terhona

ter bond ChriRiano et iiiro probo digna nmnerdnfur' Suntautem talid e^u,c mdlo alterius non parätur: uelut cruirtus^lorid,libertds,incolumitds,fipientid,trdn' (juilUtds,dmici,uxor,filij. Ex diuitijs ergo gucedonis, niercdturd dc laboribitt dquiruntur feu induftrid, IdU' ddbiles funt,cz inter bond repoft^. Qwf uero idiUU' fd aliorum, nonfunt optimo uiro dign£:ueïut nee ub tic^nee uiilorid aut frdus. Quèd uero pluris fit modtu pdrdndi diuitids ipßs diuitijs,decïdrdt iudidum duetnn t{lorum,ejui in direptione urbium nihil ftbi ferudrunt, MEpdminüddt,Scipio,dlijcji multi.Edruin dutein (jttif hjereditdte bdbetur ufitt obtinuit, ut di^uiftio hone/ld effe uidedtur,etidmft forftn non ftt. Etunc in dubiutit }?d-c (lujefió reuocddd non eß. Poßtjud ip/ißenrrdtO' res,publicdni,primum locu in republicd obtinent.Sed «on eß noßrum propoßtü hic de his dgere, nec idcclfere uolumus,nec quid honeßum ßt aut turpe,iuquot; ßum dut iniußum decernere,fed omnisferino ddutili-tdtem direélus eß. Ex moJà igitur honeßis,quibus ho inoe pdupere diues efficitur, eß militdris drs dtq; prtt dentid. Nrfin etß qudndo fortund uotis non fecundet, «bires ntdle ccddt,uitd çr pdru£ opes in diferimen di dacuntur : ubidfßduerit, bond non folum militum,fed fubditoruin pro premia funt uidoribus. Ud nduigdtio çy died, qu£fdgitt£ Philoiletis dppeUdntur. ijfdem e-«im drtibus quibus perijmus, ijfdem ftndmurdcrefur giinus.lo: Ambroßus Eis^js^ordè mcispucris fdmilid ribttt

ribiK «niw cuw inwiriün euaßßet, èfmmd pi(Upert4-te diwfj,è diuùijj mifer nauigatione failut cft. Q«« f nim Cf Icron hlt;tbf nt mot«gt;n CT incronentutn mdgnu, rfpdrdndiî opibtM funt mcommodjtd. «dut, «t dixi, ttrs militdris,nauigdtio,aled.dt diuitibmfitgiendd tun-t«ndon. fœniK «frô inptine omnibt« ex dequo condu^ cit. Publicttni rtidin, çy qui ad magna opera faciendti cendHCKiit, fub hii continentur qui facile è diuitijs iil pdBpfriejMjCrè contylt;lt; pcnw«tdnt«r.

At gratia principum Afxtrtl^ntiM rx bortuLtno Si dontic rcxfaâui cft ab Alexandra magna. Et Sdf«-ci«,cuiM ifli effet à pcdibi« aßte minoris cr Sjirt«. lujli nus ImpcTdtor è fubulco b«f7«Icuî,tnde lignario fabro oprrS lociiwit. MaximinutèlixacrCaloneCdefarfa-diM eft.Alij plures è feribis,inter quos Mlt;(Mrttim.No-/lr4 «etate tot tantaq; uifa funt,ut Sfbrti£ Ucobi Atten duli cafus admiratione di'gnt« no ßt.Puit inter c£teros bumilis fortHnlt;e,Ilt;(cobi« Mrdic« folo uirtutis/flen-dore,nuüiinmilitariitrtffecunduj, peritia,fortuna, autoritate,potentia, opibws. Eft Caflrucij Cdftrdcd-Jti4 notd omnibus bijlorid.Sfd infacerdotijs etiam ma^’

I ior,crfrequentiorfortun£ mutatio. Qui pitncm qu£ I rebat boßiatim ,faiius eft clt;lt;rdin4lis, çr n«nc magno I mtrdcuîo celebratur.Sic lorBcHud et GHgliclmut lèrif-1 fonetus è fordido flatu çr ip/î cardinales euafere.Pon^ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tifrx qui nunc efl, frater ßiit lacobi Medices : nbsp;nbsp;certè

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D 4 J ftantia

flantia intcgritdte did(loteR. Quid mirum,euM firtund neminem indignum reddere poßit, quod ini qui fuftulit Uber aliter reddidiffei Etinalijs dedißi ea^ quihttt hi ne teruncio quidem aut meliores, aut dignia reseuaferinti Uibil efiopibuimobtlius, nihiliiKer^ tiut.cum omnia amiferii plura reddi, cr cum ßxno-nore unde nunquam ßgt;eraueras,contingit.Si honor,ß incolumitas,ßßUjpereant, nunquamuulnuthocß‘ ne cicatrice obducitur. Si alij renafcantur.ßlij non iß dem ßtnt,non tam tempeßiue,ßeroßudum ab iüis ex~ pedarecogeris. NuHamerxuilioropibutjnihilß-neßjeminut nobiiiüis périt. NuUum exempUtmä^ pud htßoricos frequentius aut admirabilim, quam eo rum qui uel ex humili ßatu diuitÎM magnas compara' runt,aut ami/ßis recuperarunt. Eortißimo igitur ani mo paupertatem ferre debemui, atque Uli obuiant ire, nec infortunium aliquod minorif facere,'fed ßliceatcommutare. Quo animo ego ßlif falutem , redemeram, ni fata obßitißünt ? Sed iam uita mea curfum exemplo quodam paupertatis multiplici at' que lUußri recitare dea-eui. nbsp;Ea tarnen ratione,ut

qult;e alias diffuse narraui, breuiter pertranfeam, qutc alibi breuiter,hic difßtßus. nbsp;nbsp;indulgeant mihi hacin

parte led:ores,cum in acerbo hoc cafußlij htcc taU' quamlcuamenquoddam doloris fcribam.neque enim aliud quicquam facienda, quam cum bæc fcribo dolore adeo ingenti loMri polTum, Bißoriam uero exor-. -- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dior

' ^or mifcr4bitnn,çr lt;}u£uel i[)fis Sylofonti atque Nf“ roui ldcbriinlt;M rccKtcrf poßit.

Ndtûj /um dnno Salutii miUefimo ciuingentc/i~ nto primo quafi incbolt;tnte nouo feculo, 4if uigeß-mo tfrtio' ffptnnbris quo Romani Inditionem in-choMt, PapiiC, ut priuj quam nafcerer exiliuin ex-ferirer,medicamentum abortiuum, mater dum in u» tero ejjèm, utabortiret aliéna mandata bibit, ferua tusfumintotcalamitates. Fratrfj mri/örorfjqjtaii quam noient aduétum expeiSare,pf/If abfumpti funt, Thamas, AmbrofM, Catilinaîtriduo mater laborauit in partu, capite prominente, cum ip fam tam tam diu~ turnos ferre dolares non pojjèt, per uim extradu^, ut mcojupplicio matrem Itbcraremà morte: Mortui« extraifÏHJ, nigris cum capiUij prxlongtsqj, augu-rium fortunæ meg meciim in bunc munduw tuii: «ini balneo, quo c£teri extingui folent, reuocati« fum ad uitam : paulopojl uiüricia diecula pefie ab fumpta miferante patre, à pcßilenti domo errpti« fumaperalfidari,Peft£ patritijTicinenßs, fed nan à pefie,ßatim cnim ca correptus in facie cruct-sßgna,cii [ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nee Petruf eß?,nec Andreas,aut iudas,uel Simon,Cbri

, jli tarnen crucë ferens,ac in pojlerum laturuj euafi. Ir» de lac przgnantit hauß, per uarias nutrices laëlatut aciuiSatus, bjidropCjfcbribus alijsqsmorbisconflt-' ^atujjum, donee fut fine o{baui anni fxdgt;|èntn M te febre ufque ad mort« limtna perueni, pnlfaui ojhun»

4x8 DE P AV PE R T ATE, o^um,fed non ^iperuere gui intro erunt. Anted ueri Udriolds etidm crucis fub imagine rurfut prodigio cia-ro, malo nuHo pertulimnâ namq^ in fronte, in mente alteram,tertiam in naji apice, fmgultts ingenis,ut ef~ fent guing^,uelut ex carbuculi peftifèri,eifdemq- in lo-cii. Ex hoc in pdtertMm,ut tune rebar, feruitutem du-ram trdnsij ad annu ufq^ decimu nonu,tegula in capite ttnno nono uulneratuf fum, ante morbum etiam iUunt grauem in fronte maÜeolo è fcala decidens,ut adhuc ci I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cdtrix credo dehifeente ojjèapparedt, pofl guùigua-

ginta annos. Interim me pater docuit loquendo, lati-nam linguam, ^rithmetic£,Geometri£ çr Aftrologiie rudimenta. Sed çy fomno matutino indulgere perini-fit,ndm cr ipfe ad tertiam diei boram decumbebat.Sed iüud graue admodum mibi uidebatur, quôd quecunif hdberet mutiio daret alijs, quorum pars quôd no eßet foluendo periit,pars quod principibus data efret,maxi mis periculii cr mdioribus,etiam ldboribus,f}ne ufurd nix potuit recuperari.Hiec nefeio an disante dicmone illo,quem triginta oilo annts obtinuit atq^ poffcdit,fed intégré ad annum ufq; M C XI nbsp;nbsp;nbsp;ita uiginti quiii^.

^e£lc igitur quod ad educationem attinet, ut poflmo-dum fucceffus declarauit, pater filium deduxit cum d-crioriseffem ingenij. huiufmodi enimpuerisnonfe-eus de mulis frenum mandere utile eü. C£terum couer fdtio fua baud dffgt;ernandd,facetus,iucundus, miracula rum cffabularum recitator, multa de d£monibus nar rabat,

ucra effent nefcio,certè e^ hiüoria ft ddmirabilM er p«Icbrè conjîdïlt;lt;,»niriwn in modum me obledabat.Çiupd ddntiMri in ipfo potuit id erat, quoi aliquot aluit pueras in ffiem hæreditatis fi obijffemz quod nil aliud erat quam me manifefto pcricMio zsquot; in fidqs patrum illoru fxponerc propo/ito premio. Tor ^«fblt;(nt fe mutuo ot hiec mater er pater,adeo utfepa rare habitationem decreuiffent, qua animi molefiiit perculfa mater, per interuaUa hyfterico , ut exi]iimo,opprejft affeilu cecidit in ceruicem integra, collifitq- occiput pituimento, quad è lateribus confia bat,uixqi poji horos duos nonnunquam tres redijt, er f«perHixitfonpermdgnomirrfc«lo, tMmuximcqMÖd , fiiumam ex ore iftgetem ultima uice emiferat. interim fimulato religionis ingrejfu,in phraticam uoeät. mendicantiuVrancifcanorumtotam tragoediant co»» mutjui, in gymnafium enim mecontuli, anno uigejt »HO primo incbo4ntc.Exq«o defyderio abfentisfilij le nitus pater,zr iUi mater reconciliata efir. Antea uero muficam didiceram,fuppeditante pecunw mettre clam ipfo pdtre, er dialeilicam ab ipfoetiam patrein qua «de0 profèci, ut antequam in lt;(cciidoni4»n me transfér rem,priH£ttim aliquos docerem adolefcentes. Ergo t» Acitdrrairfmbone/lo etwn «wticome tranfinifit, nec mihi uel «erbo negocium unquam exhibuit, clemès in ine admodum,benignus etpius.Verum toto quofuper «ixit tempore ; JkperHixit uutem guutHor firme anna maftm

' mœfinffcmpcr uixit,ut decLtrauerit cjuMtum me ttmJ^ ref. Qjiin etùm cum quodam fato,dum jegrotaret in pdtridin reuerfiis cßim, quôd pefla fteuirct,quimuis fupremain horam aduentaffè priefcentifceret ,ro^4‘ uit,imperctuit,coinpulitq; me omninà inuitum,ut péri culo qud celeriui poffèinjtnefubtraherein. Lacbryin^ cooriutiturmihijCumiUiui in rnebeneuolentiMumcit tereuoluo.Sedfatisfdcidmpdterquoad poteto meri-tis tuis,pietdtiq; tult;e.£t donee chartte nbsp;nbsp;fegentur,no

men tuu dcuirtiis celebrabitur.'Fuit enim incorruptus ad omnia muncrd,uereq; fdniliti.Ego tamè implicitiif tnultislitibuiremdnß,nibil penè explicatum baben! prtcter domunculdin. Stultè uero e^- id cgi,quod Rf-dorgymnaßi Parduini effeélut fum,tùm cum tnops ef fem,cr in pdtria bella maxime uigerent,et tributa in-tollcrabilid.l^’ldtrittarnen(bllicitudine eifeâum eß,ut pondut impenfaru,quamHis xgrè fuftinuerim. Dk«, quid te ad hoc compulittira certè nbsp;nbsp;infania, quod,ut

dixi,impoteni eljcm ad uenerc,ddeo torquebar ut ui-td mihi odio ej'J'et,tcntabdmq-omnia fatis ita uolcnti-but,qudft remediu tanto malo inucnturut.Et certè eue nit,ut bac caufa inuenerim. Ergo cum redire eo anno in patriam,fait dût M.. D.XXl.pccuniarum exigëda ru caufa,nil abfuit quin in Eenaco lacu tcmpeftate fub mergerer. Anted quoq- pefl:em,dum annum agerem ui gefimum expei'tuf fum. Aïemini tamë(itd mibifcinper t/td!ii bonder bonis mald fitere coniunita)cu prmum (onudlefcercin ab co morbotfiubonë enim è iccorisre gione

Jionf [MpfT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerarH coßartm ptiffu^ fum) pe^quot;

tijjjc i patre dn dmonë «crè haherrt ? (iui,ut dixi,ii ,, »ne dmdbdt paläm,fjfjinqi eß habere,ßd non uinüum tune:folußß enimcummorbo iüo graui premeretuTi tuwq; deßuiße uera prædicere. Vt ergo «td rem redea, ctwi inpdtrw è Pdtduto redißjcm, omnia inuerfa inwe tti,collegium repeÜcbat,medicifocietata medm renue tant,Utes cu agnatis,cum potentibiw.Ud^j iteru ad ex plendummunus(]uo/ungebar reMcrJûîjdmicùidW c3 ttoicîÎFrdndfco Bondfîdemedico probo, ejui incdd Sdccenfe opptd» dfd«xit,tbi duxi uxorè adolefcentu^ li(m,qudmperjbm)ium«iderdin,crc«m ejua folutut fum co uinculOjdnno in« .redij in pdtrid cu uxore ßne dote dwdd ob MotM.Ed poß modu mihi peperit io.Bap tifia primogenitum,Clarä er AldM.Cum ergo inter ex tremdt inopi« difficultates uerfarer : Ex Gdödrdte op pido MedioldniîjdeJperdtw (juaß reb.redij,alebam me uxore,matrem,amicä,nutricem,fiUolu,feruum feu fa^’ tnulu,ancillam ctmuid : nunqndtn tarnen ßliciorßß)^ rarefiitura potitiffèm,nâ coHegit! ingreß'us,crfiiij fuperßites ZT Utes fedat£,cr ego diuturnà prlt;eter ex* peäatione uitä naäus,ßUcißimus ex tot incomodiî t« ter mortales euaferä.Quid ergo egerim dicam,ut feiat ^ui pauper eß etfamilia oneratus,fe à pdupertdte ex-plicdre.Cwm autem ßnt pduperwm generd quatuor, prim« cum idinprrinitpdMpcrtiW quad grauißimum efl:fecundum cum inßat idm,nondHm tarne premit,ut arte habeas qux te alat/ed ßlij ia crefcunt,zr tu exißi matione

'matione decidis: Tertium cum in periculo omnu uer-fantur,uel quia crediderii dcbitori potenti, aut qui foi uendo noneft,tiut miuiacuentii omnid : Qudrtumcu cdfu dliquo prdter expcâdtionem omnid pereunt : ut i furto,incendio,homicidio,quo dd fifcum omnid deuol uuntur. Priorum modorum difcrimcn hdud obfcurum eü inter fe quo differunt-.dtqudrtumd primo ßcdißin guitur, ndm qui ndtiud pdupertdte premitur, nuüiuf tniferdtione dignm uidetur, non potentes dmicos dde-ptus eR,non eH quodfe idilet, quod nouis negocifs in-ferdt,ßdempro udde expondt,trdadtionem prieferdt: qu£ omnid iUi funt,cui çdfu dliquo res omnis peri/t-lt tertio etidm nbsp;nbsp;qudrto pdupertdtis rdmo decet fipieit

temomnem tdntum db dled,d ßrtune drbitrio, feu in fundo feu in peculio excipere, ut uidtivm fibi fdltem te-nuiter feruet.Sic enim frugi ruilicum, dpum curdtoré imitdbitur:qui non uniuerfum mei ex Udfe exeipit,fed tdntum dpibusrelinquit, qudntum inßquentem bye-memCdutumno eniin dußrre folët) fufficere poßit,Sed I quomodocunq^ opes idtn deßnt, ut nobis qui non tum in primo genere qud fecundo uerfdbdmur,duob.his dc ciniüi telis occurrcmus fucceßione fuperßudru impé-fdrü^ne quicqud omnino inutiliter peredt et lucri ßmi tibus.Sut dutcm,ut dixflucri fomites, inuètio noud,in drte exiilimdtio, bldnditiæ, dmicitidq^potentiorum, i aut iüorum qui cum pluribus uerfdntur^ö' quid commune cum tuddrte bdbent:uclut ß lurifconfultus fu, defenforum

iefinfdrumcaufjrmn,tabelldriorum,mägiflrii(aum:ß «nfdicuî,cbirttrgortwn,toforuwt,ot)lctricMW,p!7dnnlt;t copoUrum/ircMUtorit, fycophdntdrum:ft ttifrc4tor p4nnortMn, ueftidrij, futores,zondrij,limboldrij,tex~ tores,fuüone5,inß{tores,pro[cnette acfmiles:tum ud-iimonid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dlid huiufinodi.tiec fcgniter

«t oppriiTMt tf priws infDrtunium,ndm «dcntcnt reti~ nerefdcileeft,quiidtn ceciderit eleudre longé diffici-lius.ltdq; duobw'j contvdrqs motibus in bi« cdfibtK ho^ minent reluélari oportet pduperiei,cdufdmretdrddn-io,aHxilidq^ protnpU cotrd tllam coquirc ndo,in nr«-tro blt;erfrc,/fd uelut in uocibus tain q«« di« dc in loit-giiM produc«ntur,qM(lt;ni qute ocyßme inutitiifur funtn tcnoremfcrurfrcoportenitrf iiiduxilijsdduocdndis cr in reßftendo his, nbsp;nbsp;nbsp;te dbfumüt quonuw lente proce

dere inipßs,iniüis fumntd celeritdteopus ßt,cddent conjldntid dcßrmitdte in nullo tetritus,in nuHoKc titu bdiis uteris. Oportet duton inßngulis priinum maximum deligendi obßrudtionem bdbcre.Ergo primu ex püccmiw. Res ntdgni pretij, utgemmds er uefles-feri-ceM tenuiores prsccipuè, et qua: licet pretij mjgni non ßnt, breui tarnen atteruntur ußu, ut line£,molles telx dtqi delitid;.Sitfcopula,ueßis noua: loco, er pro fcopa rioferuo tuipje te nitidioreinßceris. Diligenter autè cdue ne multos habeas familiäres. num qux non uiunt I HtgeinwÆ erueßes,nonnißdum cinuntur opesmi-huunt quotidie,etiamß lUts non utaris, et ea diligentif

fmè férues, fîngulif diebui teipfum abfum«nt. Ëxhli ^Uiedam non folum dum uiuunt,fed ctum moriëdo ré perdunt:uelut equi,ftmM,pfitaci,duesq^ canorié dc i qudces,ingcntisfgt;rrtif. itdq^nilhorumnifiexufunc nbsp;nbsp;1

md curd dtq^ cuftodidMq; itd ut dntequdm perednt cS mutes dut rufticis uendds, tiihil enimddeó inutiki^ precio caredt, mdximèf fubfide ucddtur, dc mord fo‘ lutioni interpondtur. tuudt prlt;etered non pdrumfdmi lidres hdberc multiplici ufui dccommoddtos, no folum quod pdticiores fufficidt,fed quod dumperpetuo occtt pdnturminimegrdues fHnt,G'tuproptiorib. uteris^ ttdeo ut db uno plurd officid cÖfèquerk ob feduktdtë, qudtn lt;t qudtuor,dü de/ides unus in dliu mundata domi iii reijcit. Simili Jiudio 4 couiuijs, db epulis exhibendit fufcipiendisq; hoftibus cduebis, dtq^ideódömumittt-gujidin conducere cxpedit,minorem impenfdm condit t endo ficies, melius tud udfd de ornumentd domui colliges,dduenisß)em hof^itij pr,ecides. Ef ut in ue-fiibus munditiein loco fflendons fubi/cere te docui: itd loco tdbuldrum cr jtdtudrum drchetyporumqi toron, pdulosq; cyjthos torcumdtd^ in pluteis exhibe bis. Sit iiilis Juppcllex,fed mundd, exigud er pducd^ fed dccomnioddtd er oriidtd: Remq; nonfolim donk- j fticd fed etidm rujlicdm curdbis. Memor eflo Cdtonid ni illius prlt;ecepti, oportere pdtremfdmilids ejfe multo ntdgis uenddcem qudin emdcem, ideo potius deßnt ne cefftrid

-VrBll ïll' 4îl nffâridquS fupcrßnt.Qjite enimfuperfunt Mrrtitur, tcmittuntur,mutuo dare oportet,it4 fine fruäu perçut. lUud rurfiM Cdtontî prfccptM utile : Dmlt;w, inquit,aut treshabeatfamilias 4 quib.utêda mwluo accipiat et qui but dct,it4 paucis fatisfacies.lc.£typat, uafcula libros^ preciofiores nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diuitib,faits couenire.Nifi è lite

raria difeiplina quteftufeeerif,duos aut tres libros fuf-ficiat habere pergamena «cldtos : unus fa£la,geRa Ki-t4q; religioforu hominucontineat,dlius crfrminc lepi-do demulceat animum, tertius uitam ciuilem doceat, alios fumere commodiito licebit,dum nbsp;nbsp;nbsp;illi tuos à te

prtent.Qtti (td ciuilem in^itutionemfunt, uelut Plato nif autPlotini,fi altior tibifit mens aut Ariftotelis,uel PlKtdrcbi aut Luciani, quâquâ hic aliquato fordidior, Cauere oportet nein dJifjue incidas qui tededoceat: Kiu/ti enint taies no folü de prteccptis,fed etiâ in facra pagina cireuferuntur. Melius e/l ut decè pîfecepta fa-lubria Jblumcontineat, quam mille falubria quidan i Jêduelduoauttriaperninofa. Quamofgt;rcntnonni)î prHdentiJ?imoru»n uirorunt in hit duabus faculta-tibus,fcilicet,ubi de religione aemotibus agitur,libros legere oportet, quanto minus in domo habere. Sed (y CU iudicio talia documenta deguftare debcmus.Ob id Senccä ego libëter ac Lucianü ex hoc numero ni in-inuidiosè fecijfe uiderer cxpungcrc.Quäto magis mul tos alios materna lingua jeriptos inquib. fanitisuete rum praceptis fuauenena,autineptiiM plurimi mi-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ee * feuerunt.

fcuerunt. Akius enim cr ah initio dcducenJa funt sm-tiid,ß falubrcm dominant cotcxere uelis. Cum ergo ik li quinam fit aut quotuplex finis humanarum reru M fcidt,ncc diuidere fciat ad minima qude necejjària funt j ad bene beateq- uiuendum,plurima confarctnat utilia, inutilia,reaa,non rcd}a,pia impiafi; fimul,non necef farid prorfus ualde necefiarifi mifcentes,nec fciuntdk i fiinguerc inter ea qua honefidfunt nbsp;nbsp;qua turpia. At (

inaiijs difciplinis non idem ekpericulum, fed qudlef ainqilibroslegiffeiuudt. 'Verumhadua,utdixictmt omnium difficiüimafint,in nukis tarnen plureS libres effe comperids, quoniam exiftimant hac qua ob diffi-cultatem maximam ab lUis non percipiuntur,effe for^ tuita, nuUd artecontineri: quaautem mediocritef funtdifficilid,inhis difficultatedeprehenfa abeisab-ftinent. Ergo ut ad propofitum redeam,multis ab iin-penfis non neceffarijs abftinens, per totum annum cu^ mulum quendam coaceruabis tanto utiliorem,quanto tempefliuius coÏÏedlum.nam ex multis annis ufura for ti lundia (dpello autem ufuram legibus permiffamiue-lut perpétuas locationes, mercaturam focialcm, cultii agrorum quos conduxeris ) aceruum non exiguu com pardbts,nuUa iniuria alicuius,uelfanorc uelftagitio. Simili rationc in diurno uidlu multdcontrahescrai paucd reduces : quod praceptum non folum ad incre-mëtiem opum facit, fed ad bonam ualetudinem,dd mo^ rum temperantiam,dd ftudia literarum, dd tranquillk

lutem uitte,äi inftitutionem liberorunt. ViJef (fiMutit bond ex una hac admonitione orianturfAnimui in ent puld dgitatuf,inter uindflu{iuitns,nec conquiefcit,nec ^uiequdm bonum fapit. Hine dd uenerii illecebrds rd~ pitur,illicinirdin prorumpit,ftmper ocio corrumpi-tur,de/ididm dmdt,fitgit ldbores,ddmonitionibui non dcguiefcit, odit/ludia ac difciplinas omnes ,fui impo-tens,nec femetipfum nec corpuf inudUdum regit. tuue~ nibus ergo triticeus pdnis leuis ac mundus,qudlem no firi uocant Teutonicum, fal aepta ex cijlernd uelfalu^ bri ßnte collegia fufficere po/Junt in prdtuiio.Sed ß li-bet dliguid iniungeregrdtius, et pro icntaculo Perßco more,Hafiurtium aut Drdcontium,dut furculi gcnni~ ndq;ßxniculi,rddicesfylHeflris fcolymi,guib. ego md-ximè utifoleo : cldud cardui fuauis admodu CT qute in delirijs bdberi folet : nbsp;nbsp;nbsp;candidißrobili,uel encephali

furculi, Sicilië tarnen potius qudm Ualiie peculiares: ermentd dpijea /pecies quam Alexandrinam uo cdnt,que hyeme uiret cum cetere deficiunt herbe. Et generaliter quecunq; odore,funt iucundo pauluhm deres, etiatnß amareßnt : zy funt qui diligant abfin-thium,rutdm,faluidm, meliffdm,que utfunt falutares itd ininuf iucundeguftu, quod nutrimenti nihil firme exhibeantdaélncam etiam non uitupero eiusq^ radicê, uel etiam decoila inter que afßdragos, crißgt;dtos,cdn~ didoj clt;t«I«,ran noKuin Genue (delitiarum Italie me tre)nuper inueiitainflorem caulinwrn «oclt;lt;nt,lt;lt;dmod« Ec i gnftu

guftu iucund^m atq; fuäuem. Quoici^; mihi V renibui,iecori, ueßaefdlutdre meduUd rddicis gri diorisIdpathi, turnfurcuU. QuinctiÄmaluæindj^drd gorüformZExfrufiib.ftidfabds recëtes, pifd cr létes fed coild h£c:cdftdnedlt; nuces,fed optime dueUdn£,me liores his dmygddlæ, drdncid, citrid, uu£ pdß£,pine£ piildcidq; punicdj; mdld. Sed h£c quinq^ mdximè co‘’ duciitetidfaùb.'Verufenibufcofulo ut modo mei dut fdcchdrum moüioribus ddddnt,ut Ltducis çr cdulibin de indluis furculii : dmdrioributdtq; dcrioribin olctM dffdtim. Diüum eft dutém de hts in libris de tuendd fd^ nitdte. Oliudsetidm pinguescdrnefuccoq^noomitte mm. y/cjferi Lic uel cafeum recentem,uel cdmesfe' nex eddt:iuueni quoque unum horum, dut in erd -te ^itm pifcis couenit.Senexfine mette non comeddt i[lii,ut nee oud pificium in mcmbrdnd fudinuolutd fint plu ri oleo. Gingiber quoq; cotritu fubtiliter,(^ piper hdud cotritu fenib.exufu mdximè funt. Non omittdM noftrum dllcum,c£pdf, porros, qu£ cr per fe,a'e^ dulijs dppdrdndis feni congruunt. cruddetidm bentim qudm co(ld edere foleo Piperitis in codent ufiu eti,nec oris hdlitumuitidt. yini fului modicum d^ tfii£ mixtum couenit feni, tu etidm his qui ddolcuerint fi imbcciUi uentriculo fint,ne Apoüolo uidedmurafiie riores,qui lüum difcipulo fuo fudfit. 'H£cupediæTur^ cdrum cr occidentdliu regum Idutd conuiuid fuperdt, qudiidoqu^ccocindnturfdme dtlt;^ ejcercitatione. Ai

ie quo4 m tafrugitli uiâu id comodi ^ccedit, ^uod cm ad opifarof aUguof cœnM uocarii, out aliquid tibi ex amiconm uel clieiitum liberalitate accefj'erit,tum fua uitate quâdam immortalë expcriri uideris, htec uita beata logemeltoreSl qua diuitu,quib.rcdunddtitt niliilif parit prater exitiu:quàd ft ininopia décidant, conditio eoru redditur miferabilM.Veru cu his rationi biuadhucimpenfegraui no fufficerem,nec liceretaut matrem autmaterterd excltidere citra pietatis offen-fa,nec altorum quèquam non Ufa exijiimatione.Vola aut noftrum hunc pauperë nec cynicu eße zr impudS kin,nfc Diagoreu d«t impiu, fed optimu atqL pariter ffii tantüdë prudentë.Hac uiä excogitaui,uelut.n.qui fer fentes acdumos iterfaäuriueli,cogitur aliquarïi ßfinaru aculeos fentire, egregiè aut aäu exiftinudfit ß citramagnuincomodu ex tot difficultatib.euaferit:it(t crhis qui in maximis difficultatib. co{Htutifunt,fatii eßefibiducit,inagnos illos aduerfa fortuna impetut eludere.GaUaratu procul ab urbe uiginti quatuor mil bb. paßttu mc cStuli, na in urbe nec coüegiu rccipere uolebat, nec cu aliquo ex iüis artem exercere licebat^ er fine iUbs difficiÜimum erat. ïtai^ opptdum illud,alf arceex quaoriundusfamCardanum uocatur,miÜia-rio dijiat.Sunt qui putët eße nos familia Caftiüioneos, itdcniwtonpli milt;gni habet Prothema: Cafiillionei ex CafliÜiono e:^ Caflillionei ex Cardano qui nunc Cardani dieütur, Atumc ^u(4 rt quodda genus Caflil-

lioncorü Cdrdanihabitdbit ,cx quorum numero fuit Brdndd,cuitis filium Guidum cumfilijs nos dgnouimui Cridindnnis quddriiigentis fuprd quiqudgintd ^àilo Cdrddtius 'Pontificdtum urbis noâræ, dtq^ cum pontifi cdtu prouinciiC imperitt ddeptus effet,regndritq; in ed dnnis penè odo, fùccelferitq; vberto CribeUo Media Idtii pontifici, qui pofîmodunt in mdximü Pontificent eudfit Vrbdnum eins nominis tertiü : turn uerà ne etiÜ Milo Cdrddtius non Cdftiüioneus diceretur, inter tdin denfds uetufîdtis tenebrds quid died non hdbeo,prtefer tim cum in codé tempU prothemdte nulld dlid fdinilùt Cdrddiiorum inuenidtur: Et tdinen nobilê edm qudlif-cüq^fit,feu Cdflillioneoru rdtnus,feufdmilid feorfum effe conftdf.cr turn etidm cum prothemd coaditum efl fdcerdos exeddem fdinilid eodem loco effet,quo nunc Idcobus Cdrddtius pdtruelis noflrifilius.Ergo eo conft ho me tlluc contuli,ut qudtuor commodis fruerer,pri muin ut in fdluberrimo dëre conudlefceretn prorfui extdbeilldqudmMedioldtii concepertm: utdliquii ibi luerdrer cum liberd effet medendi fdcultds,ut ne me dicos dlios d quibus iniuridm pdtime cxifiimdbd,dtq; exijiimdtione Jjgt;olidri,fiorentes dutoritdte de lucro,ui dettdo contdbefcerem: deinumutfrugdliorem uitdin duceiido in lotigius fufficerem.ttdm ruri omnid uiliori uenduntur, qudndoquuiein exrurefoledntinurbetn cotnportdri,plerdq; grdtuito hdbentur.üis rdtionibut eà me coiitulcrdtn, qu^e n on ex toto me fifiücrüt, nüqi

pk ne [aniMi re^itutui fum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f o ßliolo quo»

n«pfr mibi eripuit fenatUi.Verùm prietfr Ißem paupe riorfddiK inpittriamre(lij,auxilioq;Philippi Arcbin ti qui poftmodum pontifrx urbis credtiti c{l,uiri uirtu tf »»/îgnis,conditionf tn tolerabilemjî non locuplctcnt turn medcndi,tum profitendi adeptusfum.'Diximui dU tem de bis in librii de confolatione tim dlijs.Sdtii e)l in terim me multa excogitdjje ad uugendam drtein,no«d, ptticbrd, artißeiofa, fcribendo etidin dußtm lucri lt;ilte~ riui arripui. Cuifi foli intendiffem,poterdt lucriw» di oito miOia fextertium in quatuor uel quinq; poftremis dnnw edfndo accedcrc. Sfd boc toto tempore cdMi,nc ne «juicquî flagitiofum, turpe/ordidaw, bumiléue ad mitterem,aut inualetudinis iailurâ,aut irdcwndc. Pdw pf rtdtem æquo dniino ferebam, mcndicitdton exHcrc fuff'iciebat. Nono duriorem JortKndin diutius aut mo-‘ deratim tulit, qute per qwddrdginfd cr fex annos iatn ßnece(JdtionemeafflixitCnamq; tredecim iHoj quibu* dpdtrid abßii excipio)dum infantia morbis, in pueri-tiaferuitute,reliquo toto Hitlt;e tempore fumma pauper tate:demum tanquam inßgni aliqua coronide (ncqj c-nim aliud erat expeilandum tam inclyto certdminc)it* uenisßlij jitpplicio.î^iecenimCtamdiurafuit Mit«melt;« conditio)pdupertdtem inter in^Ucitatis caufas named

I TO. Serio cnim tibi dico exilium eSquot; pdKpertdtem non efje mala prorfus,ß quis gnarusßt cy prudens. Inter Wdid conntttnerdbo.morboj.contonptum, iniuridm»

tdrcere{, dolores, machdtn uxorê,nepotè huiußnodi. Vaupertds oquot; exiliu,licet Cicero grduiter tdlid tulerit,non funt ntdld, nift uel dlijs ntdlis iungdn^-tur,uel tjuis ßt ignduus dut imprudens, uel ex diuiti)S in pdupertdtem deciderit. Caterum fepte lUi diini bus Pdpiie idm proßteor, inter cdldmitofos d me nuntc rdntur, c^uod hunc excepit cdfus ille dtrocißimus. Vi~ gintiqudtuorcnim dnnisextrdpdtrid uixi, Qudtuof primis dimt ejjent infdntulus, fAoirdghi nutritus, qui' bus fiel inßlicißimus, qudtcnus ictdtis rdtio pdtitur. Sex dnnis dlijs quibus Pdpid; e:}“ Pdtduijfludui, quoi t inter ßlices receiifeo, cum fex itUs quibus in Sdcceiß Oppido medicd drtê exercui,quduis pduperrimusM nttquoq; iÜuconumero quoinScotidproßüusfum.

Sed dd rein redeo, nuUd inuentionis in drte occdjlo vnqudm deejße poteß,qudndoquidem omnium drtiunt prlt;eceptd numeroßnt pene inßnitd. Et rdtio tempO' tum, ey loeorum dlia dtque dlid nouis ußbus requi-tdt. Plerdq; etidm poßulet obfoletd reuocdri in lucem: ttdeo ut nunqudm deßiturd ßt tibi rdtio inßituendi nO' tid duxilid,dtque hac inuentio nunqudminutilisejß! poteß : qult;e uero extra artem minus hdbent exiHintd-tionis dpud homines,minus decord, lucrofd dut fecurd fisnt : qudmobrem conßtlo utdb huiußnodi dbßineds, poßqudm certd zr honefliord non deßunt.yerßdtur er go ratio repugndndi paupertdti circa quatuor, dbßi-nentiam in uiäu^lijs^ impenßs : er circa lucrd,quo'

VtMH mftimdtio zy dmicitid cdufe funt Je quibutfuo loco dicfniws: tumukimo circa temporis diligentem curam. TonpiK cft ow»M, quonum omruM in iHo fiunt. Prxßdt igitur confyderdre,dn ddre opcrdm mu~ fica utile ßt «idftur dutem lt;}uodßt. nam ey Plato çr Arifloteles tn ea iubent debcrc pHcros inflitui. Rd-tioetidmidßiadet,ndmcum non liceat pcrprtuôiit-cumbere ldboribus,interponere ocium necefji eft.otiii dîït inane cr uacuu beata uita efficere no potrft,(jKÖ(i bedtduitdin opcr^ttonc conßftat:necefjeefligiturin otio at(j^ per otiu uti dlilt;iuo exercitationis genere,tdin etß nc^j utili ey mnko mint« neeeßario, ßilte honeflo Urnen lt;lt;c liberdli,(iudle eftmußc£fludiii,atq; id rtidii« quöd mußcii et deietflnt ut iocut,çr dd difciplinä, et ad uitte inßitutione ut iUs efi.Prteterea cü deleilatione abf q; detrimeto afferdt,omnib.utilif erit ac prtecipuè pne ris. Atej; in eint ktwdë quædrfin in oUduo de Republic«* fcripjit,qult;e cum «tdmirjtione digna ßnt,eydd prlt;e-fentem trlt;t(ftlt;ttionempertine4nt,«tdijcercdccrfui. Intuit enim: Attjuinos lt;tbelt;t afficiexOlympiciscan:-tibus perfid licet, qui ßne controuerßa mentes per-mouentjCr inßiniiu quodnm diuino afflat.Mentis aut permotioey inftinät« diuinus, qufdismeftmoruitt lt;lt;nimo affeäio. Umqui/imulncbrumcrjÿecicmmu-ßc£ audiunt,omnes uni afficiuntur unim«, etiant fublatis numeris ip/is nt^ue clt;lt;ntibu$. Omnium «jutem rerit, exceptif uerw iwturM,n«lj4 uerius «juü numeriw crcJHiw

» zxcäntus,ir^e,clemeiiti£,fortitudinis,temf)erätite, on n niumcj; ciu£ bis cotrarid funt^dliorumq; ad mom per-n tinentiu/imilitudinesimaginesqi exprimit. Idg; resip »» Ça indicat,mouemur enim animis cu h£c audimus.Ete-» ntm in quibufda grauiore animo et contraitiore^ut in »t co quL mixtus eß ex lydio: in alijs moUiore cr remißio n re animo,ut in remißts: moderato et contento maxime n in alio,quo ingenere is folus eß concentus qui DoriM

dicitur. Phrygius autem ad permouendam mentem ua kt. Verum quia obijeiebatur quod mufica fordidos bo mines et fegnes efficeret, deleßum nonÇolum in inßrn mentis,Çed etiam in numeris habendum cenfet:ita ut ti bia primum cr pedlines ac barbiti, eptagona cr trigo na,cx fambuc£,cr quieunq^ manuum officium defyde »gt; rant explodantur. Archyt£folumcanorurn ac hone-5j yî«)M probat, Herum in cantuum uarietate tantum po-», nituirium,Htb£c etiam adiecerit.Sed in tradendaarte „ ijs utëdum eß,qu£ morat£ßunt maxime, ut Doritts eß „ concentusicum autem alij manibus artis opus exequen ,, tes audiuntur,ijs agendum,qu£ ad permouendas men-f, tes ualent. Qh£ enim permotio mentis in quofdam ani „ mos uehementer irrepit,ea ineß in omnibus, Diffèrüt „ autem paruitate ex magnitudine, utmifericordia er ,, metus, exanimimentisq^permotioiàquomotunon-„ nuÜiprobi efficiuntur,quos etiam uidemus cum utun-„ turcantibusanimumadfacrorumcultum expiätibus, „ confirmari nonaliter,qHamßmedicinaufieffentcx

LIBER III? 44J purgatione. Quod idem ncccfjccßufuumirchis,gui „ mifericordid, lt;]ui metu, gui denicj; c£teris aniini per- n turbationibnsfacile commouentur:alijsdutgudntum »gt; ad (juemq; b^c ipfaJfeildnt,omnibusq; necefjè eü qua 3^ damquafi purgdtioitemcortttngere,eosqßeudricum » uoluptdte. hu tdlibus hdrtnonijs, cantibusq; eiui 33 generisßgt;eilädifunt hi certdtores, quitheatralcmmu 33 /teamfcquuntur.De Dorica dutem inter omnes cofiat, 33 edmremfldbilem, mdximèuirilesq^motusct'animos s* in primis continere. Dithyrambum refmint ad Phry~ giam harmonidin pertinerc. Eft lt;tHffm dithyrambia carmen non numero temporum, fed fyllabarum dulcit foni,utapud Pindarum. Atueropueris Doriusobid conucnit,utfenibui Phrigius,qui dnimos emoUit cr re mittit,infuauitatem dc fonum reduéens: ut lydius tem perat,iuuenibuf non dd prelium cocitdtis dptiM. Erg» fiquis ßieäet operofam hdnc noftram cdnendi harmo num, qu£ pIuribiMfimul inuicetrt cdnentibusfit, ««» neq; per ocium fieri pofiit,tot indigès focijSjtamq; dif~ folutis moribus,certè inutilem earn cuicuq;ftdtuemus. Vnde nojlrd £tate neminem ferme muficum inuenias, qui non omni redundat uitiorumgenere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;huiuf-

modi muficd maximo impedimenta, non folum paupe ricynegotiofouiroefti fedetiam omnibus generdli-tf’’- OHtiirtw»» utrorKut cgrcgioruwi noftr£ £tdtis nc wincin muficumdgnouimus,Erafmum,Alcidtum, Bm-d£um,lafonem,Vefialiu, Gefnerum. At «cro q«olt;i do-mum

iK«m fuerterit nteamji dicam uerafatebor nteo ttamcrpecuniie no Icuëidâuràfed,et quoâ nidiia cß fihoru mores corrupt.Difficile efl cogregare quduor aut etia quinq^ qui propte canât. Cü fepe id fieri cure-ntus,quomodo perotiu idfiet.Si in domo habucrimuSt mdgnis fumptib.dlèdi crut, cr adolefcentiu aut pucro fUjfiliorii ingenid corrupent. Sunt enint pleriq; ebrif, gulofi,procdce5,incoftdntes,impdtientes,ftolidi,iner' tes,omnisqi libidinisgenere coinquindti. Optimi qui' que inter itlos ftulti funt.Ergo explodendd muficd dO' tno,èfilioru inftitutiondnequdqudm. Sed cum muficd tribus coftet uoce,ntmiero, cr cognitione,qu£ perfen fum hdbetur, cognitio omnibus utilis erit:tum ut uirct drtis inteüigds, turn ut fi contingdt dudire cdnentes, non expert fis uoluptdtis,dcmum ut ed pofiis uti, quo^ modo dut,pofterius dicdm. Ergo numerum etidm tene reob poëticdm utile e^,dtqi ob dclcildtionë fcicntiüq; rd,de ufum eundcm.Deuoce uero edtenus eîi exerceit dd,ut inflrumentis focidri pofiit,no ut plures fimul cd-ndnt. Inffrumentd huiufnodifunt,Cbclis dut lyrd,uel quad uocdtur orgdnu,feU catidliculis crfiftulis coftet, feu etidm fidibus. bec enim inftrumentd fdtis perfidd funt,et unu folu defyderdtbominë:dtq; ideà licebit per etiu folum fe exercere dcuoluptdtë cdpere. Itd genus hocmuficte tribus illis comodis,quie Ariftoteles propo fuit,fdtisfdciet, fcilicet dd mores,dffe£lus,Gr dëiio' nés confinndndds aut mutandas, Eifdem ctiam conue-.

L I B î K ÎIL 44T nient mo5i iili iwxtd ietatcs,tum etiS moref pueroru et ftdolefcenùti ac inftitutu uitte. Sed cr plena mußcä dives perdifeere potcrtt.cr focietatè conßituere ex dele ilis bominibiMj^ttôd quanquà arduuftt,peragi tarnen potcß.Sed tieq; puMperibwi, nee pueris aut adolefcenti bus, nee nis qui in domo filios inilituere uolunt uti-lis eß mußca focialas, uerum fdentia ipfa potius q«dni ufus, atq^ perfeüoru inßrumentorum.HuUius tarnen ufqueadeo ex eo genere quo buccte inßantur ufum,at-que inter reliqua cornuummagisdeteßor. quodneq; honeßusfit nee deeës, nee cerebro aut pulmoni aut ui triculo utilis er ramicofos redddt. Arißotcles uerô eu etiâ borît inßrumetoru qute nos laudauimus,ufum no ■ probet,publicd reßgt;exit utilitatë, nos comodaßngulo ru. Et forfanquôdlongiori tempore indiguit mußca fuanetatis, utpotequiein triplict genere uerfaretur^ quam noßra qute Diatonicum, Diateßaronfolum c3-plexd e)t;nec (tbfolMtum.ldi» uerô occurrat forfan ali-quishiecmihiobqciens, q«ôd ewm plurej drtei noue-hm lucrofas, facile ßt euadere incommoda pau -pertatis,atq} iHjm cotewnere, Quinetid magis uideor uitte me/ curfum profequutus, qui propoßtü argumë tu, fed quidfaber, quidßüo agettaut nobiljî pauper, nulliuj artis gnarus, automnino imperirujJ boc uo-luwius, boc doce, qu£ feribis omnibus fermé nota funt, Quammuki funt ex tdiotis, qui minoribus opi busßne tot pr/ceptk, breuiori temporis )J)lt;tio, er longé

hngèfdciliui ad multo muiores opes tranßerüt ? QU,£ dicistrita, gu^o/ientdsexigua, cju£ doces uulgariii fünf. Sed dudi,fdteor nihil efße in his ddmirdtione di-gnum, niß quod iuße dcquirere decrcui : nec opes fed nomen qudntulumcunqi mihi pro fcopo ß^ere.At opes fdtius fuiffent ?fdpientes nimis eßßemus dc ß)f-tundti,ß itd quernddmodii pr^teritd cognoß.imus, ßtfuris pro-fßiceremus.tlomo fum,multis implicitus negoci}S,dcU rdrerMnpropridrum ufq^ inprafentem diem, utpublics utilitdti zyglori£, fdteor inqudm, ßuderem fe-motus:¥dtd obßdbdt,non exißimdns tdntum efße in ho minibus improbitdtis, tdntum in ßliodmenti£,tdm dd-uerßos me hdbere deos:uiilus ßum,ßuccubui,fdteor.Dt meipßo cxempld retuli, quodfdcilenonßthominent tdmdiupduperem inuenire,tdntisq; cum ßumptibusne cefßirijs,qui ddeo pdupertdtem ipßim perpctuo pertu lerit:cum pleriq; uel in uinculd coniedi, uel folum uer tere,uel turpiter mendicdre,uel mutuum pctere,uel /J-lios non erudire,dutßlids in domo detinere, non habe tes quod pro dote durent: uel d fludijs litcrarum udcd-re,uel necefßdrijs cdrere,dut per urbem lucri cdptandi cdußd mdtutino diß:urrere,uel pdcißci cum pharmdco-polis dtqi tonßoribus pro £gris habendis, dut his quos hdbebam dliorum more ßeruiliter addict, dût xenodo-chid,dut ßdcrds uirgines phratriasq; pdiipcres curare, dutqu£dam minus honefla ßacere, atitßagitiosedli-quid committercjdut ob inopiam et Ubores £grotare, dutßor-

tattforäiilum O' p^nofum per urbem uelßne aSlurco-Me curfttare, Mt faltem dfcribendi m«nfrf cejjare,uel fumptutf^niliie^; ampla nuwn-HiM imminuere confii fuit. Quorum cu nihil mihi prorfm contigerit, eti-ita magnis ac datnnoßsßliorunt erroribut, de cjuibui hin egi,cum tot äduerßs,cum (of f m«(orutn confßirationi I)i«,intcr belld perpctud, cunt fumma diinonx carita-te,ßnc reditibiM ullts tritici dut uitii,certè non ut pro-prium,fed ut rarum cxcmp/uni propofui.-ncc credo ti diuturii£ caldinitdtisßne uÜo prorfict incommoda ul-lum aliud exemplum inuenturum. Vtfola pdtietia,uir tute,moderdtionc, induflria, contra tot impedimenta nonfolum euaßßcm,fed iamfelicitatis runiumCucruni bcK jrugifem atej; caducum)apprrbendijfcin.Qtiando ^uidè multi longé me ditiores, et paucioribui cu inco^ modi« fuffiilti, etiam affinibui utq; agiiatis cognatiscj;, plurd ex his cjujc propofut quin admitterent, effugere non potufrint.Vidi lurifconfulcu c primdriî ob alicnu ^s,contra leges dud in carceribusiquod medici aufiige runt in oppida urbi circumuicina : alius obfidebat td-hernam pbunwdcorunt, alius cum tonforibiis cr obßc tricibus de lucri portione, uut faltem demutua agrorum tranfmutatione pac^fcebatur.omnes per urbem Ji tis tempdliuè difeurrebant. Nitweru prxtercd bono-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rcs,dignitittf5 ß)lendidas,occaßones lt;ju4S btibui,«t nul

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quifqi alius ex arte queat i in receptis 4 nemine Jupe-

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ff rer.Qä“*'”*

rrr. Qmlt;0»obcaufampertiiiMoceaßoinimic^cTf-, äo uirtuti afjïixU, quo maiorc mepotuit incommoda f ut medio uinculo fi-licitatit tdnt£ abrupto diffblue* ret,adcô cotnpailamtanta diligentia, prudentiaef crjedulitate uirtuteq^ coagmentationem:nam fi me peranifjct ? quid egeratinónnefxlix mortuus fiiiffèmi nónne in me uirtui contra iÜam gloriari poterat, fuum alumnum uiciffe fortunam i Quid fi filiaiit fiifiuliffet ? nihil prorfius adfum erat ? non lucrum, non nomen familie imminutuminon ffes propagatio nis fiublatai Quid fifilium natu minorem, quanquam illc ingeniofior i uno tarnen inatino duos tales nepo*. tes reparare poteram. Df lucro, de exiftimatione, deuinculis, cumcittitate,cumcoüegio nihil perijffitz Tac ut omnia amififfem bonai o res apud me confiue-ta, nihil habere, nihilpofiidcreigloriofioremnctan to ffediaculo me efficeret, timuit t Seiebat quain ffier-’ nerem omnia illius bona. 7ac ut morbo aliquo peren* , nime implicuiffet, timuit nemaiore adhuc admira-tione apud homines tanquam Geus colererinam infi-lifs foffgt;itibus,in nepotibus numerofis,qui fuccefiiffent in lingUie mete artibus, in libris conferiptis, in gloria iam ex idis parta,in fedulitatefiliorum, ubi tantam he titiam confifiis oftendifiim ? quid aliud hoc fiiiffët,quâ cu«i ueluti fiammæ fabri parum furgenti aqutc modicum inffergunt, ut illam excitent,ac longé ualidio- k rem fflettdidioreinqs exurgere coganti Ergo hlt;ec omnia nihil

WÎitnibil eritnt : ntdnebant tarnen amicitia ptindpum^ Senatui ainor, proccrwin in meßudia, cr apud popu-îum exiflimatio, nulhe iniiniciti£ nuOa priuata dut publica iniuria,fed folu J}gt;es fobolts amplioris, bina^ tnillia coronatoru,lt;jult;c in iÜum pro educatione impen di amifijJèm.At nunc effraâo, ut dixi, medio uinculo, prater Jpemfobolii e:^- pecunidm,periit amicitia prin cipum : Senatuf in me auerfi uoluntM,procrrum con-fuetudo et in me fides dilapfd, tKm populi exislimatio, inimicitiaplures crcdtæ nunguàfinè habitura, et q«« ies cithis,lt;juos etia fi iimicißnt,/irre no poßis.qua ut rô atate cr d q«o perferëdte,iamfene[cëte mcduo togdto, fludijs addido, infueto huiufmodi cfrtdmini-bf«?T«ni maxime ^uód iliud îiafonts pulchrc mihi cS «enïdtjdc dicere poßtm.

Tresfumus imbeUes^numeroßne uiribus.alter tilius,ipfe fenex:paruulus dfvjj ncpoj.

Vides ergo cöuulfam domu ßtnditui.ld prrferrd qua ß d jôrtund uidetur excogitatü, magnitudine doloris fcilicet uix fieri pofjè, ne no interirem aut infaniremi ^uandoquidê Baptifta tonfor Mediolaiti folo metu,ne filius pœnd capitali pleileretur,cr infaniuit primît cr indeperijt,cum etia efßent illi filif plufyuâ uellet,inter quostres aut quatuor iuuenes. unde apparetfandæ pbilofopbi« potëtid. Sed iâ ad propofitïi fewcrtdinur.

ringdmusqj meipfum fuifße iignurium fabrum { non adeó certè dd Iwcrd tdm nidgiid, dd honores uia ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i UJt»

tdm atnfyÏa patuiJJèt^Sed nee muîaferuo, tot^; tomtit fericeis opus mihi fiiilJet^ncc uxorem indotatam ex ui to coailiü fuijjcm accipereUam ergo hæc omnia exci-piac.çj' cogita tunc (ijuód ut dixi nunc non fuit) omni ] ' udium,diligentiam,laboremq; ad opes parandas, no cd coferibendum libros,autgloriam acquirendam me dirciiurum.Sed dices,à uoti pcrfolutionc abflincre po tuiftiinon.nam ncc^- Gaienusc^uanciuam non Geumue rum fed uana idola Hxroas co!eret,cr animam no-pram mortatnn cxiftimaucrit, attamen uotum Aefeu-lapio nucupatum, tamctßceleberrimus medicus pro ' pter fülutem adeptam perfoluit. infani enim atqueim-pijprorfushominiseR,cu'mnaturd!iauxilio crartif ; folcrtia cuadere .i calamitate non pof.is, dijs non uotit ' facere? maius uerô impictatis argicmètum atijue ingrtt tianimi.cum uoucris cr acccpeiis, dijs no perfolucre, p; 0 quo hominibus ex lege teneris.cfuicquid enim mi tis,quicquid confilij nobis ineib, td per fngula momen ta nifià Geo tibi impartiri intelligas,ßultus es. quam-obrem fncm haudiucundum expeôlare tedecet. î^ulta enim in ßulti uita incommoda euenire neccjfe eft,çrmiferum finem fubfequi.B.urfus eigo ad lignaùj fahrt hijboriam redeamus,facq; ut inops fuiffcm ab ini tio,multa quidem noua in arte excogitajfcm, uniq; iOi ! induRriætum fnntlium incubuiffem, tabulas conjiru-xiffem uarijs ex lignis,quaft deptäas, men fas duéliles, areas cum abditis loeulis,te}fetatioperisfcrinia, tin-

ftttrdsßorHi« Iigfwr«!n,perpetUiM fljbilvscii inuenif-fem.Quid dicdin de dolabra ad fimniam tabulis tenui-taten dcduüisiad fumman politiem'dc {IruHura mufi (a^amujjeata libenter dixeriin cuin Pbilrfndro. Qttidl de fculptura orn^inentoruwt niKpcor!W«,in/lriMnertto-rumfalibi de huiußnodi ailum eft:non ptgrt Mmen ai ieciffe, organi maioris templi yiediolânenfis limbiwn tribiM tlt;«Ienti-s aureit ampliiK magnis feu US D C C C tteniJJèjCuiws materiam ne tribut i]uidem aureis coro-»Mtts autfejiertio enws. lU nctnini deeft pdrdndi opes ovafio,modo (tn-ipere e4in nouerit. Torno ledi fdbri f4nt«r,è nutij uel buxi ligno iiigëtis pretij. Naitq«4ni deeft lt;j«od 4g4î,modo fcias quid agas. At decjl pccH-ni4,mKf«o accipe çy redde bona ßde forten cumfoe-nore. Itaindiesaugebit cyreincrßden, QMenitn MMtK« djt lucrum facit, er amici officio fùngitur, iicc faeniis eft cu«t certMiw noit eft iuermn, ideo multi hac occafione deleftantur/rftnq; libcnter arripiunt.

Obijcies forfan ƒ! tarn facile eft caique ditari etiant lignario fabro, cur nonomnes ditantur ? Qaoniam non omnej aßidue laboribas intendere uolunt, non onineî diligentiam «idbibere, non ontneî indu^ia in-genioq^ ualent, multi aliéna opera ffeédare dedignan tur. Sed er horum qui infignes babentar artifices, qui dam qu£ lucrantur abliguriunt,profundunt in conai-uia,inambitiofosfumptut,inmerctrices. Cumfwnnti* dthgcntù («nife ridant fit, ut lucella qult;e ab initio pa-ïf i rantur

t^ntur, (juänPumuis minimd cottigds.Vt enim ieneU^' drbores per initia facile dißipantur, nec nemus adole-fcit:itaß non ab initio exigua illa lucra curaueris,loit ge ferius quam hac caufa fieri pojjè credos, ad di-uitias peruenies. Dicebat fapientißimus iüe Phi-tofophus : Paruus error in principio , maximus itt fine. Similiter er m aliéna trailatida pecunia ino-ximam adhibere diligentiam oportet, ne uel ni-nium poHicendo lucri nec dando, fidem euertos, uel dando abfumos qitod induflria comparafti: uel nihil aut ualde parum poUicendo, iUe mutuum dare nolit. Laborat enim pauper in mutuum inuenie» doer,utdicifolet : Habenti dabitur, era. non ha-bente aufiretur ab eo, ita plura exigunt à paupe-rihitr quam diuitibus, cum tarnen res hlt;ec contrario modo habere fe deberet. Similiter caueas ne ia-ilabundus ilium ffe impleos,aut admoneos totius bt-cri, atque folius fumptus pr£tereundo, ut fic plut ufur£ requirat, aut non dando exprimât : aut ne cum malo uiro er improbo tibi res fit, qui quam pri-mum uideat te exfurgere er ob inuidiameyduari-tiam, erne iüo non indigeas,poftuletmaximamlu-cri partem, imo firè totum ipfum lucrum.Semper ue~ ro, ut dixi, per initia cura maxima habenda eft lucri, quantumuis exigui, nam fi lucreris feftertios XXV folum , inde liceat fuperlucrari fe^lertioS

HS XXV pofl decern lt;tnno! peruenerlf ad cen-fumXXM. US, eruntex LXXV,HS,LXM differentia HS X L M : uurei coronati pene ntiHe. Q^tumueró interfit hdhere in cenfu dureoscoro-Udtos, MD rfHt D folum fdbro ligndrio, ut cuioi ufurd cum induflrid tertitim partem foleat faperare totiusfortis, facile inteBigit.nam fi D. biifcKrriJ, pro pter fumptus guotidianos nunquam tota uita ditabe-n'j : fl MD. decern alijs in annis habebis V Al aut VI M, lt;]uibus amplam familiam honeftè alere po-^ teris. quot;Ergo nonfolumindando mutuumcuides ui-dcto(antilt;juumdÛud pr^ccptum obferuare oportet) fed multo rnagis in accipiendo. At eäam cpuoniant mutuum dccipere, reddere,cmere, fabricareomnia iaólura fiunt, mutuum dare rttm periculo, uenditio fola lucrofa eftmaxima diligentia in uendendoopm eß, ne uitium aliguod commitat. ut ji contenticfff, obßinatus, irdcunduj, fuperbui, trißis, dolofusûe ßs, abides elt;nim emptores, non allicies. Eris ergo non effufus, fed blandus, no« periurus, fed in diccndo fuafor egregius, comis, facetus, patient. Vt memineris interim te pro rebus uerba uendere.

Sed iam hue fabrum unà nec amplius pagina ditdui »NUfjWodo generalium ut dixi, praccptorum monir e rit,fcilicetcorum(fuiuenales efficiuntmerces. Sæ-pcrtiunt amandarcaliquot in alias regiones, cwmin îf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t«4

tud nonfuerintin precio, uel anptorcs deßerint ctM mercibui,uclmcrcdtoribusgenmlem quandam uen-ditionem fdcere utile fuit. Licet nbsp;nbsp;commutdre ubi pe

cuni^ (tliquändo dcfint: nam merciiim plum general celeriusacfjcilius diftribuuntur quam unum folum. offert ergo iteru fc patritius nulliusartisperitui, pM per,qui uitam duccre ueUet,im() ft fieri poßet ditari e-tiam cupit.Ojtid agendum.multa funt qu£ mihi occur runt in huiufmodi cafibuf,auxilia, agros, fabricatio-ncs,ueiligalia conduccre, parua impenfa magnis redi tibus.Trapezitarum numerare pecuniM,dut xenodo^ chiorui»,in quibus pr£terßipcndium ex pecuniarutn pcmiutationc, ex donis, ex numeratione ante tempus lucra no exigua coUigere licet: licet etiam magnoru/m mercatorum trailare négocia,nobilium exigere redi-tus,à principibus gratuitas impetrare penßones,diffe fatoris aut eius qutejl à fecretisaut a libellis, officio munereq^fungi. Liunciumagere,cubicularium effe, pr£effe cquis,famili£,coquin£,omnia h£c cgregie ale re pojfiint komines,etft diligenter or induliriose admi nillrentur,cum liberalidomino etiam ittosditare. Sut quiaut:upio,qui canibus pr£funt, qui ceremonijs. Licet etiam publicos minoris autoritatis magiftratus habere atque excrcere. Pr£effe annon£,rcparandis pu-blicis uijs. Pr£cffe liéloribus dut carccribus, caufas tue ri,h£c enim ars fex dicbus difcitur,licet alicnis fumpti bus atque idäura, lam ergo uides ubi nullum exitieitt fferabds.

^erdbds,innumcros dtguc opportunes fcfe qudfi Jj)on te offerre. Sed ù-tm unius finguUris exempli atque arti ßciofi meminiffe uolo.

Àltobeüus de Bdnddrenis ex oppido Sdecenfî, an-nos natus circiter trigintd quinq- hirfutus toto corpo-»■c,prfr«iw,ffrcttf)us membris,fubnigro colore,e(Cteru pldnè conùs dc prudens erdt. U ex Thdded uxore fuflulit tres indfculos filtos, qudtuor fccminds qud-rum ndtu Wûtiornn, ut dixi,ob uotum Dco nuncupd-tum in uxorcm d«xt. lüi trecenti dut dd fummum qud~ dringentt erdnt durei corondti, nec dtnplius quic-,

Bx hoc qu£ftuuiuebdt focer iüe meus cum uxore dc filijs:ndin in pdrtecduponæ hdbitdbdt,nefivmptumfd^ Cf refill coiidMccndd domo : wiueSdt quic^wpoiw exercebdt,eodem ex qu^ftu. Hlt;tî pec«nid4 «t reor in beÜo iuueniî dcquißerdt. Nec inireris Um pdriui» pecuiÜÄin tdtis reditibus [uffècifjè, prudentißiinus erdt icconomi«, plcrdqucdntc tempus longe uiliore precio promercdbdtur, multd prdfens,longeetidnt plurd fubßdedccipiebdt : itd utomnid temporis (uc~ cefjù cdriord eudderent. «t his pecunijs nonfolum cun ponte fdtisfdceret, fed mercdtiirdm etidm ægregidin exerceret. Erdt entm ßdei obferudtor, cdutus,dili~ gens, comis, bldndus, pdreus, quod omnium , mdximumerdt,mulierumfuffultusdmicitijs, nec fo^ 1 lum populdrium fed etidm nobilium dc ntdgijirdtuum: I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Ff î ddfà

ddeo ut (juorunidm tuendo cjußifapud Frtefore!, plK ribui uenùm im^tctrando admifforum crrorum,cr bertatcm transß^endi, quæ ediiiii interdixcrat,tot do na acciperet, ut fermé ad akndäfamiliä tenuiter fuffi-ceret.Vina enim frumentu,anferes,gaÜinafyColumbos, auenä,fue5q;,cafcum fuis quifeji teporibus dono mitte-bant.Plus etia camodi hæc afferre poterant, guöd ipfe uel inuitus apud alios fermé femper prandebat atq; éa nabaf.nam feu popa ducenda ejjet,ipfe apparatui pr.e erat,popamq; ipfam ducebat,Gr qu^ ad iSa necefjaria erant partim emebat : fi abfumi oporteret, aut mutuo riccipiebat ab oppidanis atque nobilibus, ß eiufmodi efßentquorum pretium nonleueeßet, crtarnen ußn corum folum ei pomp£ effet neceßaritis. nbsp;Seu con-

uiuiacelebrare, aut aléa eertare, aut legatos excipe-re, dut agrotaret Prtetorautnobilm-umquifquain: feuocium grauaretiUos, omnibus fané intcrerat,ami citid, officijs, Icpore ferinonis, modeßiaq; momm omnibus grauis atque iueundus, adeo ut etiam ueßes aliaq; nobiliora munera fepe aeeiperet. Sunt enim Venetij iUipatritij admodum gratiacueré liberalest nam uelut in neeeßarijs fumptibus ßlendidi, in fuper-fiuis parci,in amicos çy iüos a quibus colutur oßleijs, grati atq; etiam liberalestut ueré hos homines folos ap peUare iure poßis,et eorum Rempub.fub qua ßliciier probis uiuere liceat. Sed ut dd rem redeam,hanc fantam in pduperrimo homine frlicitatem firtuna inui-

4'f,npc îongius procedere pafjd eß, nam^ ntägntt Uni t(ceruu,(iucnt in Jpem lucri congcffèrdt,pucrulut natit viiior nomine lAdrciis i^në iniecit,ex t]uo tota domut turn fuppellciUile uniuerfd

nino fupcrfùiCAUc tarnen unguetn arrodens,nec iratM efl,nec uerbumuBum profanumcdidit, fed Tgt;eo gratins agens,guodfiUos faluos reli^uijjèt. Dixiffes philo fophü egregiÜ lt;jui tarnen niinquâ liter as didicerat,ru-dera iubebat inuertUutß quid no omnino abfumptunt rcliquiffèt ignis, id recuperaret, Interim euulgaU calamitate conßuxcre amici uaria defrrentes, alius atque alius filios doini excipiebat. CüUeâis igitur pauculis pecunijs ex bis qult;e incendium non oinni-ito corruperat, turn amicorum liberalitate, atque etiam nonnuBis mutuo acceptis cogitare cocpit,nul lam effe uiam qua ex tanto infirtunio fe redime-ret,nijt militiam ëxerceret: ars enim ea nobilibus et ru fiicis, fenibus atque iuuenibus, robuflis ac inuali.Us, peritis literarum ac imperitis,cx nequo ferme communis eft,namque fortitudinem cr prüdentiam,exercitit tionë^ in ea aliquam,qult;e omnia ille habebat habue-ratq-,folu requirit. Itaq- cu pratoriufrequètaret plus folito,dixiffes Thomam Marinum locupletem uirit ibi adeffe, adeoerat comis,hilaris,officiofus,facilis,be-ncuolus ac decoris perfonarum cum quibus uerfa-batur memor,ut emnes flatim in fui amicitiam impel-leret, Qj^id^quodludendo probajjis hominem omni uirtut«

ai uirtute pr£ditum:Ludcbat enim ßnc dolo,ttUinti^ idai(ntù,contumiicid,uerbisturpibui aut impijsßiie ird,umanß:Sliue,prudentcr,uflt;j; ad fui admirationê, hyiariterq^. Sic o'pro quibus ludebat o' contra quos, pariteraÜicicbat.iicq^ciiim de pecunia niß raro par-uaq; admoduni/ed focialiter o“ de conuiuiorum funi-pcu plurei,cum plu ribut deccrtarefolitierant. C^uiJ in alijs dicam poüinodum officijsiquam proinptMn,fi ciinn, diligentcinq; fe exbibebat i quantßdeli opérai Hii atOj a'iß artibM partim laudedignis, partim qu^t improbarinonpolfcnt,fatis munitns amicitijsnobi-kamfolum opperiebatur occaßonem,qude quam bre-ui eucnit : contigit enim ut flagrante Italia barbarico bello,P,-inceps Perrarite in /ßem ueniffet occupandi partem lüam Patauini agri, quam uocant Poleßnum. ttaqi fuflragantibui amicii conditionem offert Alto-beÜus Keipub.Vcnetiefe ß ducenta iuuenibiu ducen-tie beüicie machine dentur(,uocantur autem Archibu-fj )cos ad omnem occaßonem paratos habiturum abf-queuUo pretio.Plaeuitconditio Senatuißnerebrefee-bat enim fama belli,hoflispropinquus,null£ arces tne iliie,res opportuna,exigua pecunia opus erat,amici prlt;edes fe dabant,ipfe agnitus omnibus, o'pro inte-græfidei uiro o“ prudentfo' milite ueterano,o' ämi co Reipub.ergo fuaßt et perfuaßtinumerata pecunia, rmptæ machinlt;e,diflributteqi in iuuenes ruilicos,ami-cos,quos habuijß^ plurimos lam diximus. Cogit ergo

1 I B r K III' 4'tfï rkftifOî iïïo!fiftis diebus,in d!dinßrmdt,modo in an ncum,modoincornud,modo in (juddrdtdm figurant dgitiDos.Recep'rdntZX iuuenrs libcnter conditioner nonfolum ob lüiuf fdmilidrildtem,fed ob exercitdtio-non libertatanj;/{rrndi armd. Ergo mcnfeunoaut dd fumtnum dltero,edocct turbam lUsm dcian ^uo~ cunlt;j^ dirigcre,tympana anuntur et uexiHum. Rf' pri mo miperitii «c ntdibut rifu digna uidebdtur,fcd ndfit tiifitcuf fubolebdt,nec contemnendd. Expicuerdt iant CjUod pollicitui ßerdt,dtc[i uberim cjudm tencreturcü fijtim rumor belli omnis feddtU': coneidit. Qjtdmobrê Altobelhu Venetidf pcrgit,exponit ldbores,idiîurdtn tanporis,diligcntidm,profiäu dtq^ utilitdtan inchoit ti operis:rogdt Sendtum ut cum dueentis illis licedt dbi re(]uouelitddlocdnddmoperdmfudm,ut milites hd-beat mercendrios ubi opusß{erit,fempcr Reipub.pdri turum reuerfurumq;,inopidm cogéré, non duaritiam incitdre ipfumAbi dmici inhibët ne abedt,fldtuitur fli-pendium illi in fmgulos menfes, immunitds militibui. Pdulopo/l ßrtund,quie iUum interguiefeere non pdtie bdtur,dlium obicem opponit.Oppidani alicjuot priud tis cdußs illi pdrit dmicùttdm d forore cuiufdâ ex pr£-' eipuis uidud dmdbdtur,dlij etiam ilHus potentiie etglo riæ inuidentes de irati,quàd iHitis rufticos i cultu dgro rumfeuocaffct,fdiHinßnßores,eu dpudRempub. Ve netdm dccufant, quôd tentaffet omnesmachinas uen' liere atque dbire.quodji pecunia in deleilu accepta' quofdant

quofijnt dimitteret qui eßet militiit upfi, athsfrujifi uexaret extorquendorum muncrumgratid ,idm ctx-pijjèdgrumtotum tributuriu fjcere. Ydcilècredikiee pocerant etiam fine teRibui, quid pauper elfetßtmi' liaq^plurima oneratus.Ducuurinuinculii fèi reirVe netiof.ïbi rurfia amici cum ipfuinculp^econfcium no ejfe animaduertercnt,tuentur eumjnfons maiore cunt gloria liberatur.Ex ea itaq; accufatione maiore in exi ßimationc habitus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;charior amicts. Vnde paulo.

poil Venetiof rcgreffus docet,bonum eße ut treccntit dlijsmachinisadditiseUganturquingcnti milites. EX accufatione cnim priore conßabat,dum Illi quos elige re potuijfet omiflfet, enwmerant amplifimum eJfe agrum,multoq^ plures poß'efecerni tyrones.

tiam fuadet,ut eandem tota in parte quam Italite poßi dcrent id agère uelinf.triplcx ut uideo ex hoc conflio emolumentum cdptaturus ,pruicnti£ opinioncm,uti litatemReipub.cr fibi fecuritatemmamubiq; eledo cr parato tyronepericulum no imminebdt,ne inchod turn hoc opus interinitterent,dc fimul ipfe à tribunitid milituinpoteftatc decidereiit,perfuaßt : nunc tota eamilitia, qua fub Venetis ad Reipublicte fecuritd ternmagnamparata eSi,confilio foccrimcidebetur. Quinetumalijprincipes,inter quos Elorcntite domi nuseamimitatifunt,coepitq; inGaliia,fed utaudio, non perfeuerauit, partim aßiduitate beüorum, partim dißidijs religionis,partim,ut rcor,nobilium timo.

tntemiiffà.Perfuafîtergo utrunijue,numeratttrpe-funilt;t pro ntdchinK,tympattii,ui-xillii,rrlilt;]uoquc ap^-paratu:Mgctur iUijlipcndium longé plitifCr ob labo rii magnitudinem, cr ob confilij utilitatem (nuUi nim ut dixi homines toto orbe gratiores , ut etiain pro inuentis exiguarum rerum perpétuas penfio-lies inuentoribus flatuerint, Hfc i^uenguam fuA (j^e fi'audarint)cT' ob innocentiA experimentum, iHutam-^ûeguafi ex uinculis iniuriam/jc utiamnobilicon-dignam ducere uitam pofjèt. VixdelegerAtrccentoi illos,atquein area excrcuerat,cumrumorcertusaf-fèrtur,CArolumClt;efarem in {taliam properarctmu^ niri urbes Senatus flatim decernit, uel /ponte in~ ter primos eligendus ab amicis etiam proponitur, prApcitur chw pdrte feleéla cohortis fu£ periculo-loßori porta Verona, de gua etiam maxime dubita-bant,quôd uicina c/fct uia,per quamduâurus erat comitatum Cafar, iidju abfquc exercitu ut ßt/pitio-nem, credo , dilueret uenit. ibi ÇT diligentia ßim» tna ,fiudio, indufiria, uigilantia ita fe geßit, ut ne-^ue ad ßdem erga Senatum, nec ad modeRiam er~ ga dues urbis, nec ad ßrtitudinem , «ec ad officia circa Venetos qui urbi pra/èdi erant,necad de-clarandam peritiam militaris difciplina quicquam defyderari po/Jè.

Itaq^ optima iam nomen adeptus,conßrmataq- opi lûonedefeapudRemp.meruitfUt aud^artii quodex-pcdûiofùî

peditionit caußt habucrdt, rcucrfo in pdtriam ftipeit^ dio ordinario ddiungerctur. lUq; ùm res fudS in tuto tionfolum uidebat,fed ctidtnféliciter proceßifje. Sei non dormiebat ßrtund illius uirtuti inimicd, mtrniß cum domum amplam pro tribunitù gud ßaigebdtur dignitdte coduxijjèt,erdt in ed officina textoris, cuiuf folum tdbulis conflruilum cum effet, ftilum eft ut ito^ ife c^uddKm puer qui folebdt texendo uigildre, primi ttigilidobdormtfceret, cumq^ obfi-iguspdteUdmcdr-bonibus dccenfs plénum ( erdt eniin hyems)pede pul-fdffetiüdm cuertit, utq^itd tdbuldtumprimumccepit 4rdcre,demumfldmmd conceptd prodigiofo certè eue tu,ut cum effet occlufo in loco, necuUdnidteriaigni 4ptd pnetertabulds et drundinetum, totdm qudf repè te corripuit domum. Quid plurd,dderd enim pnefcns, uix ipfe cumfilijs ferudri,nec omnino fine offenfd pucl te natuminorispotuerunttereptis flummisomnidcef nebdt comburi, udeoq; urgebdt ignis ut crederent to-tum urdere oppidum debere. Sed feu muns Idpideisfine cdlcejldtim ereilis,ù Pelizurijs opidcntis mcrcdtorl bus,feu diuino quodum iudicio iddilum fit, plenèamp; fold domus illius dbfumptd efl inccndio.Vbi illuxit, plt;i ri pdtientid qud çy in primu cdldinitdte oregrutiM Deo reddidit,cr grdtuldbdtur,quod è tam ingentipe-riculo ipfe cum omnibus fuis fcrudtus effet. offerutü fe dmici intérim donuq^ dfferunt,fîlios in domum red-piunt,hortdntur ut tequo animoferdt,b ominê ium fui' ffoiitc

^ontc ut uidebatur ad tnaiora paratum. It rfH folitu re fugium,falicet Venctiof, flatim literof obtinet, utfex menßum ftipendium adnumeretur, (iomitw mibi coa-tigMdtn conducit. Scguenti æftate lt;tnno ßcjuidcnt M D X X X11 jifidm {«ai» in Mxorrm duxi,(]uo fa-fto admodum l^tatuf eft, neq^ enim cogitauerat inc in in patriam rfditurMin. Scd paulopoft heet £quo animo reditum tnci/m tulerit, uehementer turne n trißitia affe âuseji. Exijhmabat enimfiham Hiam bon^fortumt fult;e guaß prineipium aut omen cjuodd im ejfe. Paueis antediebm ejuam difeederem, tegula ne/cio ejua eauft ignifuppoßta,maximo ftrepicu noile dtff-aci:d,pcr to turn eubiculumfparfa e^.guod il!e augurium ut infau flum femper pojlmoHuwi abhorruit: ubi difeeßi paueif poft diebut,neq; enim toto anno fuperuixit.feu dolore maioris natu filij qui peßime fe gerebat,feu quod mul~ ti affirmant ueneno,quaßrepentino morbo perijt. fit ((dbuc «jMtpptdin increinrnti 4 Rfpwb. Vfiiftu habuif-fetAta tota ha;c tragieoina-diafeptè ßnne aniiK abfo-luta eft,annu enim utreor X L1111 ingreffus iä erat cum obqt,'X.'X.Vt fermeabßoluerat du in ineoepit.Ex bis tres annos primas exiguo cufrudtu,magno eu labo re exegit,quatuor pofiremosßelieiies. St diutius uixif-, fftjpotentirf ZT gloria inter primos illius Reipubli-cic duces, Opibus in mediocres, euafißet. Reßre-I bat fe nunquam pauperes oppreßiffe, fed mifer -twn tüorujn «Urntut« . Si ucneno intereeptus

1 nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GS

nS e/l,fxißimädu cft curis fnultii,licet ut poctd Spem uultußinulät,prcmit dlium corde dolorem.

OppreJJutn.Tu quod ob amicttias quM colere ftude bat non parceret conuiuijs: cr in ipjis conuiuijs cibo cr potui, non ob uitium, fed ut illts magis placeret: Dici enim folet,quód apud alios edentes, debemttt effi • eomcdones:nam f apud parum beneuolêtes difcubuf-rimui, inimicorum rem abfumimut : ß apud amieof, iibenter iUe nos uidet fuis eikisac inuentis deleilari. Er^o quem non potuil fortuna loties proieâum uin^ ' cere,lcthotradiditutfuccumberet. Tametß glorii hjeeßtaß non effet, nec uirtus in iUo pofßct glorii“ ri, conlempßfße ac fuperafße ßrtunam. iamergif inßgne exemplum numeraui eins, qui ßne uüa arte, fineopibns,ßneaffiniMnpotentia ad magnamexißi* mationem euaferat. Sed obijcis,ßngularc eil hoepau-cisq- conueniet.Dicam quod Demetrius iSc apud Sent ea,ß mores bonos comutare uoluero,diues facile,bre-uiijieuadam. Quierismodum,unît dicam,Genuenßb. familiäre.Liclius uultducëta millia in Bifßania, nume rant centu nonaginta miliiatScipio uult cëtu nonagin-ta millia in \talia,cogitur numerare in Hi/ßania ducc-tu triginta millia,horu dueëta millia numeral in üifßa nia Gaiuenßs Lailio, in Italia qu£ accepit à Ltelio cett tu nonaginta millia Scipioni. Ita Genueß in Hifßaiiia triginta millia fuperfunt, cam ne obolu è fuo expofue- ‘ rit fed fold ßdö. t^ni Kero è potentia cxciderint,logèfa ciliut

ciliuSit3 priftitiM ope5,qudm (jui de nouo omnia parti recogutur^rejlttui poterunf.his cnim iam parattefunt pecunije,amid paterni,nomë,gloria,familiarity pnit cipii,affines cognatiq;, peritia cr cofuetudo tradadil tu magnaru rerurni,homines beneficijs deuindi, et ob caufdac fadionë coiudi,ffgt;cs populoru,(]uib.omnib, iuuätur ad recuperanda priftina potentià,aut aliä noua adipifcedä. Qiioties Mithridates regno pulfustquo tics reftitutuslAnnibalquoties dignitatë fuärecupern uittprimu apud proprios eines, inde inuidia fadionis pulfus apud Antiochü,poii apud Prußite regè.Aldbùt des quoq; modo exul, modo dornt, ncfcius ubiglorio-ftor extiterit.Exëpld htec ta multa funt ut mcminiffefit pcrfluu fit,ac tanqua lapillu in maris littore oftendc-re,innumeros cnim cffe confiât. At Agathoclcs çy Io: bcofcits Medices utriufque eucntus exemplum exhi-bent:utriq;enim humili loco ndti,ctfd'pitisloco pulfi, potëtid totif s rccHpfrarttt et auxcrut,quoties f x ea ex cedcrut,infignis uirtutis drgttwfiittt: ut cotra animi ui Us zy profligatlt;e uirtutis eorum,qui in potentia nati et eiedi,ncaufi quidem tentarefunt reditum in regnuiut Aragoncs çy Sfortiadæ, quanquam tn Sfortiadisfi-lij mdiuj uirtutis fitedme n cdiderint.Eorum igitur qui fine arte fflcndide uixerut,unus ey tanquam caput So crates fiiit, is namq; fidtUdrijfilius,locupletumAthe-niëfiît omniu fermé opi'biw innitebaturiadeo Ht cu Ari fiipptis iliius difdpulus argueretur, quod contrlt;t mlt;t-

giftri morem pecunias lt;i difcipulis dcciperet, rcffiodf rit:Socrati diuiti£ ciuium locup/ctioru pro petiufrut. Pinto i^uoq; et Ariflippus foin moralii fnpiëti^ opinio t!c,i^U£ nu Ho jîudio compnrntur^fed cuitj; cjuufobuU ^^,4 Dioiiyfio iuniore ditnti funt. Accepit PlntO ^ni ftiodcftior crat oiluaginta talcntn nuri magnatArifiip pus tantîi ut etiâ iujferit ferull, (juonin pondcre niniif g,rituarelur,parte abijccre.Xcnophon ex priuata mill tia fuis ftcrificiis çy oraculis magnas opesfibi copara tiit.Aefoptis libcrtatem confecutus cfl,ac demum diuet mort aus c{l,foli5 cum fabeUis. Q_uidam amicm eu naît fragium fèciffct, receptus ob id inter familiäres prinà pis,cum iüiusinduflriam cognouiffet,ornauit eum ma gifcrati’,atc^i ßc magis ditatus efl guam ß féliciter naui £affet. Demofihenes fabri,Euripidesholitorls filijfia re,amb o diuitesfaëlifunt. Dices exempla rarafuntift teor ß ad ignauos,rudes, luxui deditos rcfcrantur,imô penè nulla. Sed ft ad induflrios,modcflos,ingeniofos, patientes, abflinentesq; confiramus, adeo ßcquetia ut neminem firme ßs excepturus. Mauritius CappadoX nnus inter multos èmendico faëluseü orbisimpera-tor. Volo oftendere tibi adeô optatum Chymiflis ueru pbilofophoru lapidé,fed bic duplex,aureus atq^ arge-teus : aureus c^uidem gratia eß principis, argenteus fe dula induilria,cum abflinentia er patientia conitlila. Potro de paranda gratLt principtt,uel ut orbis te in a-»iicitiä inßnues, ne banc immoderatä traélationè rei

Jamus in cjud tamdiu uerfamur, dum de humilitdte ßr tun£ dgemtK,proß(jua)Mr. Nnnc de dlijs pduperuin commodii dgdmue. Sunt dutem,cum in Republicd trd éldndd mdgiftrdtu: CT honores nihilominus ddipifei-mur.Noflrit autem efl tunc utrum uelitnuf etidtn pdr4 rediuitids. Quidamfolishonoribusdcpotentidconté tißere,ut cnim gemma iüußris guanto liberior tanto puchrior;ita magiRratus cr potentia in paupere ma^ gis funt ddmiranda:uelut Athenis Limachus nbsp;nbsp;ut di-

xi, Ariilides CT Phocion: Thebis Epaminundas çr Pe lapidas,Rom£ M.cnenius,Aggrippd,Paulus Aetnilius, Seruilius,lfauricus innumerijij; dlij.Hi ^uamuisin Repub, fummos addeptißnt magijirdtus,cr honores gef-ferint,(]uiddm tarnen 4 Rep ub.ueftes,alij dotemfiUartt alij impenfamßneris, pleriq^feruos ad publicum mu-nus tratlandum acceperunt. Demonax quoejj philofo phus mendicus propè centum annos uixit. Demetrius Stoicus feu Cynicus Scnec£ £tate,ut dih nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e-

rat.Zenonë ab Antigono ditatum uox Antigoni ipßtis déclarât, alioejui etiam ßne opibus clarus Athenis, ut retuli,uixit.Sed Origenes cu fludio Chrislian£ religio nis pater eins fupplicio affcâus eßet, bona ad fi~ feit dcuolutd,'ipfe cum paruulis fratribus relitîus, nec ftudiafapienti£ deferuit,nec Chrijli cultumtadco uero in utroq; profreit, ut nefcio quoihodo à Mamea niatre Alexandri Seueri imperatoris,qu£ tarnen Chriß-ian^ wn eratfRamam reuocaretur. Hie ergo cum neefatis

habuiljèt propter diuiiiu itoinen, f^reuit opes, femet^ Ipfum eodem/iudio callrduit,exi)litnSs nullas ejji deli tiM humanas cit ad caele/lë amorê confcruntur. Nee in hoe deceptus e/l.ni/i opes,gloria,poteiitià,filios cjuoc^ çr uitä)jgt;reueris,aut i^ernere poße falte didieeris, ini ferrimus uiues. Dicas hymni illius quotidie earn parlé: Deo M. gratias dgite,qui iuélitià colitis et pietaté,gri( tulamini noéirte felicitati,cr de ea gloriemini. Cijtôd ß teetidbuiuspr^fentis ftatus bona delcélât, no ob pin fludiü ea dejferes, nâ bominu mentes etiâ ft principes fint ccettisq- mortalitt,uclut cotonea mala exiguis mo-fehis pendctia,buc illucq; iailâtur.Sed fi conjlantèglo rid at(j; felicitate nancifei cupics, nec diuitijs opus erit nec gratht principum. Siquidem felicifiimos ego finjfi reor Hieronymum infolitudine,Benediéium, Franci-fcum,Bernardum,Dominien,P^lbertü,Tbomâ,Bona~ uenturà,Brunoncm,quduis non folu pauperes fed etü fttcndicos. Atq; bipaupertatis beneficia Diui nomen, gloria perpétua,uitäq^felicefibi,Chriftian£ aüt R.cip. eomodu immenfum peperere.Naq; feu félicitas noflra in poffcfiionc,fcu in opinionc,feu in alia uita coâitun turtboru foin ac pauperu eftfélicitas, qui eu nihil ha^ beât,omnib.potiütur. Qjeidiquod plus efi nihil optât: nihil ergo buiiifmodihominib.dceil:At diuitib.nojlris ru longé plura defint qua habeät,cur eos no pauperia res c£teris exiflimabisi Ver a ergo paupertas eft cÖfilij inopia, ç^uodfi mendieufilin uix uelis uiuere,illius mi fertini

minut tu qui cofîlijf inops tû.Si qui ad flt;gt; fâ gloriâ ]^eilubit,Coruncani,¥ubritij,Publicol£,nec Dei philofophia notitiu habuerc, diuitias etia in Rrp. Jj/rcuerdnuc Df« cognofcëtes,philofophilt;e pr^ecc ptK imbuti, fub regibus quorum arbitrio cunélafubiacét, nonne pudet diuitius non omnino contemnere ? ac ue-ris bonis incumbere ? Rejèrunt Laâuntium Firmùtnâ CU1W eßet Imperatoris magijier,ufq; nd mortem tdmci» inuoluntlt;triu pdwpertdtf uixiße.Hos domines quit no tanquei in terris,ut deos uenereiur et colat?Quis ab bu iufmodihominib. iniuilu quicquamtimeatt qnw dolo dreumueniri ? Qkis «um uliquidjuut borrotd«,u«t iniquît fxpfflurc poßittoßendit uoluntaria paupertat innocentùm. At ß nolis omnino tâto,ut exiflimas,ma-îo teflari innocentiam tuâ:faltem fac ut ita uiuas,ita ii* 4icej, «t oftfnd^s opes iiinocentiif pojßenon obeße. Id ßrfan zrß no fecurumßt te{limonium,ßifficcrc po terit.Oribaßusmedtcus,cuius feripta tato mulo pubit-co perterc, nüji in«enirfntHr,Hon eßet cur G.iîriiM de fyderaremus: dtwes cu ejjet, puljus in txiltti,imó upud barbaros relegatus ,ßgt;oliatuscj; bonis, expicutt tarnen Opus iOud celebrc feptuaginta librorum ; uixifq^ non fotum l^tits apud illos,fed etiam apud eos mugiiu in ue ueneratione habitus elb! nam uidentur ab in/btu-to feinota, cum de utilitate eapienda ex aduerßs, non laudanda paupertateagaturt imö ad propoßtum titaximè coferiptaßunt, Si enim ituro 'ßizÄtiu,quifqu4

uiäm oftenderet compendiofwrem, gua nee pericub maris fe cxponcret,nec infidijs latronum, neeß-igorn inclanenti£, nónne is utilan fe lUi pr^beretfSane fie. At fi gloria, potëtiam, honores,filicitatem deniq^ ota nem, opuin auxilio occupaturo, oftenfo compcitdio-fiorc uia hjec omnia ahfij^ opibus haberi pofifi, nónne illi totum hunclaborem fuRulerolut çr breuius ad bo na ipfa perucniat,zy'faeiliusacfinelaborelOptimain ergo, ut breuiter dicam, conditionem efifc dueas eins, t]ui in uirtute or fapictia filiis,alijs^- his proxintis: utgloria,potcntia,fama, qu£ fimilia funt sjuafi uirtu-iiyCr fi diucs fit ornatior erit.PoR eius qui diues eft, et diuitias aliquid effe putat,nâ femper torquetur,et mul ta praua admittit, uerorum bonorum obliuifeitur: pefiima cH eius qui pauper ell, nee fie poffefe efife bei tum putat.tätum intereftob folam opinionem, ut quit fjtfelix aut infelix hac in eaufa, adeo maniftftè cöftan tibus ijfiiem rebus fcilicet inopia. namquiputatopet minime ad felicitatem efife neceffarias,^^ adgloriä,bo nores,fapientiam,uirtutem, Deicultum,filiorum pro creationem atq; inftitutionem properat, iUe filieißi-mus eftproculdubio.Qui h£rctcrnon nifi partis opi bus fe felicè efifc pofte putat, is plané eft infèlicifiimus. Atq; h£c eft rerum ipfarum ratio atq; mortalium eon ditio,cui penitus nihil repugnat,nifi quantum ex erro rc quorüdam pcrfuafum eft, in ilia acquifitionc beatof fe efiftfCr quod adfecuritatem attinet, cum fub tyrants uiuitur.

utuitur. Verum cr ilia commutatur,cum priores ob potentiam finnandam diuitibus faueant guifuccedut eofdan perdant:uel »f ipfi ditentur,uel Ht {kos amicos locuplctcnt,aut ut plebem adfe traliant,cuius ftudium fecurius ZS' minore iadura, atq; in commodis contins turAtaq; quod ad fecuritatnn attineteademeftratiOj lieft pro tcinporuMi conditions uarietur.Scd ut Hocebi jnHSjUbt df exilio loquemur, omnw htec coiwmoda in rcäa locorum incolëdorum rations repofitafunt.Ssm per pro bo uiro ea pdtrù utilior sü, ubi opes non fiint in pretio. Ergo fi cui res pereat,poßitq; recHpcrlt;trt di jludio carcre,nihil melius sR quam Zenonis zx Ori gsnis exempio ftudijs fapicntiæ incumbere. num ex ad uerfafortuna melius aliquid, so quod amifitrscupero. re poterit : tamstfi cnim stiamfi nihil amiferit, hoc co modo non cariturus fit,cxpcditius Uwen Uteris incum bet pauper,ac nwiorc cum uoluptate.Vacilius quidei» multis fublatis impedimentis, curandi, cuftodicndi,uo luptatum,parafitarum,lcnonum,adulatorum. Namfi mihi uilla aut ager, aut uiridarium aliquod extra po mcriHin non proculfuijjèt, dum cmiffèm, dum coli cu rafiem, dum inuififiem diligentiam ruRicorum,du or na^sm,dumme eö contuliffem relaxandi ttniini caufia, uel amicos excepifiem, quantum temporis peri(fit? quamferius omnia obfoluta efjènt opera i Nnnc miki lucus paternus, nuUo dijfiendio temporis alijs locatus ■ indiget paruus^ ager, cuiusfifi-uëbis pereant oinnej

non Inboro : Et indterfw domiii qua curant conduceHquot; dæ domui au/irt,non äuget. Itaque proj'pe^tim mihi idijs immortalibui bene intelligo. utcum ßcuideant iiihiiqutemanißßafunt, cur cft quodetiam inaïijs, licet rationem non inteüigam,no ita exijiimemtQuod ßadhucuel ßcopum defyderiotencrii, nbsp;nbsp;fapientia

ipfa uiam ad illoi parabit, ’Verum cum ea dulcedine fueris imbutui,eo potu inebriatui,uix aliud quicquant optare poterit. Et quamuii h^c non omnibmfatii-facientpro opibus,uel quibus inhiant,uel quas amißai dolent,fciant tarnen hoc potiui efß:decipiq; nimio ea-rum defyderio uelut legram mentem, corporaq^ qi(£ inutilibus urgentur cupiditatibus. Qjtodßno eßet hoc Optimum,cum aliud fe non ojferat auxiliu qualecunq; illud effet, hilariatq^ pacato animo excipiendum erit. Tum maxime quod uita pauperis ab inuidia tutior cß qujemagnivm malum e^. Et nielior etiam ingentibits opibui illis,qu.es(etß propoßtiißt docere paupertatis fugam^iolim etia ß poßis,modo mihi aufcultare uelis, habere. Q_uid enim in Ulis prêter inane nomen ? Hie ingentes parauit diuitiai,edißcauit, opera tegregia co ftruxit. ’Verum cum hi participesßnt omnium incom modorum, quibus labordtprincipes,commodorumta men baud participes ejßepoffunt: uelutiglori£, obe-iienti£,fecuritatii,traii-ationisqi regnorum, ac feere-torum qu£ ad earn pertinent,neenon explendæ omnis libidin^, Eorfan optabis iRus ingentes opes,autfalteiit

~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mediocrei

Wf diacres ob ßlios ? ne(jua(]uâ:uel enim ob fapientiÀi atq;fic pduperu coditio nielior cR, cu eos ubi ddoleue rillt neceßitdf,diuitu piedagogi urgeant. Ergo inpwe-ritid diuitumßlij ßint eruditiores, iji iuuètd pJMpcri“; Wdiorcmindc Udlidioreft jlimulus neccceßitdtis qui piCiJdgogi«,©' [ongior letM iwucnfäf lt;]«dm ddoleßen~ ticCjindgisq} inftrMlt;St« iuuenis ipßo pucro. Ergo pai* prrti« dd erudiendosßlios opibuî wwgw conducit.Ed-dctn ucro in obedientid,cr iworitm protitutf. Qjidm-diu fttim ßib pieddgogis contineri poffiint, nteliores füllt diuitumßlißubi eudferintjogè deteriorcs.Tilioru fnimRcgioritqui pdricidiu tentduerint,quiq;etidm expleueriiit non deßiturd funt exèpldilAithriddtii, Tt grdinSjPtoiemxi cognoininc Eucrgctw, Eucrutidis re ÿs Bdilridnorum , Horodu Partborum, Pyßftrdti, Orcbometu'or«m, Artdxcrßs Perfarumßn qwc m ddmi rdndocr miferubili exemplo quinqudgintaßlij con-Jßirdre pottterunt, tis noslrei ætdtf T urcaruiw, quem ßlius Selinits occidit. At nobihum nbsp;nbsp;nbsp;diuitu run.

to plurd crede exempld eße, quduto piwr« ctiu»« funt nobiles qudmreges.Vnde etidm lUud: tilius dnte diein pdtrios iiiquirit in diinos.

Egt;e pduperußlijs ne fußiitio quidein,propter quid cfitni.itut cui bono t Eorfdn ad piftatnn condncunt o-pfs?iif(jMa(jMä,piiMpcTiio cogitur dure,quid nö bubet: diuesß non def,impiHJ eil.Si det, quid plus hdbet pji* pcre,nifi trdâdtionëjblicitudinèf Idborè, Deinde

magii inuituf ddt diues guam pauper. quot;Vt uix häe in parte liberaliorcs locupletcs pauperibui inurniaf. QuinetiamilliuiRieronymimeininerii diéli: Omnif diues iniquus eü aut iniqui h^rcs. Quod ft ita cil utro Ui'S modo male parta, quomodofaluapietatcretincre poterisaut licebit,undc ortum ctiam iliud ChriiliSaci lius ef camelum ingredi foramen actes, quam diuitetn rcgnum cœlorum. idem dixit : rurfus beatos cffc pau-peresJfiritu,fctlicet qui omnia dißribuerint, iUoruni cnim caelefle regnum effe. Reliquum eftutuideamits, an ad uirtutem çx gloriam paupertas utilior ft diui~ tijsinam,ut dixi,fi hiec qu£ adfelicitatem pertinét,aut illiproxima funt,abfq- diuitijs ex tcquo comparare li-ceatfaud dubic compendium Icuefiterit, diuitijs reli-élis ad hxc primum acquircnda fe accingere. lam ue-rc) anted qu£dam cognofcere oportet,qu£ ad rem funt ncceffaria, fcilicet, an liceat feruare diuitias iniufi prorfusl an exlegeiniuftè, iujlèautem uerè cr apud Heumtidem dico de parandisiueluti quis accepit talen tum ab amico fuie chirographo, fine chirographo red dit, flij pofl patris mortem rurfus répétant pecuniam numeratam,exigunt iuramentum an acceperiti iurare tenetur,fe non debere quicquamtfi cogant potefl iura re non accepiffe,quia dolus eft in iuramenti petitione. Quid f uerè debeasiexuaris omnibus bonis reftitucn-do? negabis neiSi neceffc eft, melius eft exui bonis qua fide, ft potci euadere melius eft ut iures fc, ut utrique

^oäfuum eftfaluum fit.Q^amobrent periurîum non efl cum lumndo non heflrii (juemjuam. id fiet fl nihil retinums guod fluum flt^quainobrem et in criminibiit Ciidem ratio feruanda erit. Neguc cnim pciero fl mille accepi,etfl nunc dcm,quotnà euiluerut praidia,exuor bonii negem acccpiflc, reddo autcin mtllc,cum pretiii redierit cjuale tunc fuit. Si urgeatflurabii tantum teac cepijfl quantum ualent nunc prædia, quie tunc mille ^üimabantur. atq; haic ubi animo co dedcrit atq^ acce perit.Si igitur iniuflu cH diuitias acqfiircre fiirto,per^ iurio,dolo,etiä retincre iniuHum erit,ergo nonfaciett dum. Ergo uirtus malum 1 utpote fides qua; hominem depauperat i nequaquam, fed tantum boni efl in ipfa uirtute, in ipfa teHimationc, qua paupertatii malum periurio poflponit, ut uirtus malum ejje non poflit.

Qiite ucro molelliam paupertafis minuunf,funt ea qu£ uel aflgt;eritatcm iUius leniunt,uelut eruditio et ma ximèreiiucundie, ut Ajlrologi^ cr Muflcte: adeôin huiufmodibominibus uix unum inuenias triflem. plui enim poteH affciHus, quam eflèélus^uel quejfie implët bomines,ut Cbymica,^ propria quiedam flngulis ne-gociaiuel quie differre poffunt in logins calamitatem, donee regreffus pateat ad reparlida neceflariajUt pro-Jfiera ualetudoiuel quibus rcgrefltis patcat ad opes, ut tnduftria cr potentum gratiaiucl quibus non fentimus incommodum paupertatis,ut pietas, uirtus, dolor,tri-flitia:

fiiâiüucî cjtt£ bonît aliud præliant,ut ßlij plures bott^f indolisfiientiaùe multarum rerunt, ucl quicplura ei hisfimul exhibèt,utgloria:nant magnain uoluptateiti parit,amicos comparât ac uencrationem, f;£c pauper tatif ariditatem irrigat : uiam cfuoq; ad magi^atut et reparand.if diuitioi préparât, ç^uarc optima pauperi ret eügloria,cr ideo ctiam rara,et rara paratu diffîci lia. ideo ft ex paupertate adgloriam aditut pateat,pro lucro cr paupertM haberi debet. Catterum quoniajrt glorije bumilitat generis opponitur,de generis huiniU tatcdicendum ertt.

Ffines ftunt ualde humilitas generis ef paupertas,paupertas tamcn,ut dixi,glo riofta inuenitur, çy diuiti£ ftordidie,feit opulcntia : ea etiam gloria qu£ inanis eftin ojtencationeft(ndatur,qua: certè eft uulgaris,cr in applauftu populi conlians,imi nonnunquam etiant principum ef procerum Seneca non folum inter boni non collocâdam cenftet, fed potius inter ipftas calamita tes,atq^ id rcâè admodu,fti ftapis i Etcnim quod uirtuti innituur,quod ueris bonis comune eji ucl aftftne,id fto-lum etiâ optaridebet,celcbrari,in honore haberi atq; defy der an : Siquidem illâ ad ftuam natura referas ftaljd cumjit,nulla eft.Siadfirmitatcm,inftabilisatq^ muta- ' biiis-.Siad tempus quo durât inoinentanea eft. Ergo ft^

1 I B î 1 î I 1 ■ Xrÿ florid Id-c inanis ejl zr contannenda, humilitéßrtit næ dc generis nihil obefl, dicdmq^ cunt Ouidio : ridm genus ZZ produos zr qult;e non ßcimus ipfî Vixcd noflrduoco.

Lotjuiturdut hie fdpientißimus Vlyßes,gui tim p4 ffniHw ^uam mdternügenus dd louéreßrebdt. Ç^uin ttid cü uirtutes ippe uidcantur in dlid cömodd ordind-td'.ut temperdutid infdnitdte,comitds et lepor Zf hil4 ritds in dmicitid zr bcneuolentidi/irudenttd in poten-tifn,iu^itid fides zr innocètia in glorid-.indne hoc no bilitdtis nomendtq;fdlfa opinio uulgi neej; ortu habet ex aligua uirtute,neq; in aliquod ueru bonum de/init. Cuqi cu Cd efuridt plurimi et caducd fit,inter bona cen féndd no eft. Quod fit dicds,ed eftè dd uiam,dd lucru,ut in circuldtorib.quo quifiq^ pulchrius dd populu uerba fdcit,eo nidiore in pretio cjfidtq; plus Iucrdtur:reftgt;on demus de hdc nuc no efte fiermonê,fied hdbituros cu de cotemptu in arte loquemur.Certdmen uerit atq; iuRit ed inter potentiam zf Çdpientid,utrd nteliorfit dc m4 gis expetenda : nam potentia omnia nobis commoda. fiuppeditat,fdpientid autan nos dijs iungif.illa maiord bona priebet,hicc fiecurioratilla magis explet nos, htec iucundius fiatiaf.iUa plura ad felicitatem fimenta fiub-miniftrat,hlt;ec diutius durât ac inßtura fiecula pro-pagarifiolef.illanos mails o{lentat,h£cpurdm bea-‘ titjfftn in nobis créât : iUa gratior ZT magis expetiu tiulgo («t^MeininrtiorcKenfrrfhonf, htec probisypijs.

rftijj diuinis hominibia in maiore exiftimdtionc, iUi ü pui bumanis honoribiK : h^ec deos uenerjri docct atc^ intimé colcrc,i!la ojlcntat corporis dcliciits,hcec aninti fuduidtcm paritnUa fdlfocmcntuurDeormn imdgi' nem,hieccjuid nos ftmus ucrè edocef.iüd mdgisnece/pl rid,hiec prdtftdntior.iÜd frcqucntior^hucc dtgnior, tlU 4 pluribus expetitur,htec 4 prudentioribus: illd totum hominem undequdquc dmbit, h£c quod in nobis diui-num db omni mortdlitdte fegregdt: iiïdfélicitdtcm to^ tdin circuit dc compleüitur, h^epdrs eji ipfd ftlicitd-tif precipudtillddpueris cf mulieribus dc impcritii fold cognofcitur dtq^expetitur: hxcfcncsdcuiroscf eruditos orndt, illd mifcros dd fclicitdtcm dcducit md-gno cum fiupore mortdlium,h£c diuinis honoribus di gnos ex £quo ficit tdm mifcros qudm bcdtos: iÜd pro-uehit homines dd regnivin, h£c ut cunéiis potidtur effi cif.illd uitijs dcuirtutibus pdritcrdeleéfdturdtq^cunt eis uerfdtur,h£c uirtutes cducdt cr cum illis uiuittOe-nique potentiæ fummwm bonum cll,pojjc obeffe pluri ntum dtq^ obejjè,fdpiëti£ dut fcire,cur cj cui,c^ qud-do procleff',zr quado,cur, cuiq^ non obeffè expedidt: Jn lUd etidm ignorure fuü dc mortdlium ex £quo condi tionem optimum cjl dc qudßnecejjdrium,ut tenebr£ quiß dc non medituri impendcntid dtq^ nouißimd por tus ßt fdlutisnn bac diitan lux,cldritM,fcientid,exqui fuißimeq; omniaßire^omnid tenere plcnain dß'ert uo luptatcin^ßuctii/mqi illius pcrfiéium. CXliid-ergo eß, quoi

quo J pro potentie fübijciM, ft illi atm prafirri nolit, iigntKautmdiui,dutiucundimfapicntidipfd? Quid ergo miramur lubam lAduritciniæ régis filium regno Jpolidtum incubuifjè herbarite cogitdtioni f ExiSlinio çr turn mdiore ctvm uoluptate, certè trancjuiUitate ui-xiffè (judm putrem in regno : ej nunc etiam magis ob opus illud admirabile celebratur ejuum pater. Eiliunt Perfei Regis Macedonumfubrilein artein Rojnæ exer-cuiffe dccepimus, tulit humilem (iirtune conditionem, fed non tantd ntdld uidit ijuuntum pater : uiilds dcies, cafos dmicos,fe in carccreflrdnguldri,cdthendtum du ci pedibus in triitpho cum filip infantibus,certum pro pefwi exitij incertum exitusfiliorum, cdptiuosomnes dc inferuitutem dtici guos dmdbdt.Huic expeóidtioni, huicetidtnpericulo noniure pr^etulerim «iMcrfcuw Uxorc in officind/èrraridt Sadocupus MdrcoradnorS Rex dt Amulpho Imperdtore cum'tribus dlijsfocijs folitdridm innemoribiis uitam ad extremum fenium ducere mdluit,c]uam uel iterum regni tenture ßrtuna, uel db inimico locuplctiorem inpetrareconditionem. Ergo fi diniffd potcntid,fludijs fdpientitc te dedcns,tan quddimiffdfarcind dtq; impedimëtis fortunlt;egrdtids dgcs,lt;juod dd lucHJidioroM dc tranguilliorem fi no lis fdteri nobiliorem,certe pari nobilitdte uitam trunf-ieris. Etji dbfq; diuitijs eße potero, qu£ multd dfferre folent commodd, fine bdcdinbitione qua non nifi maid,leflus çy pericula afferre folet, cur effe non queam!

I^il affirt comntodi dignité, lt;ju^teinuiJieexpamt, i tnultis necefjdrijs negocijs retrahit. O quam bene Poli tianui iüe dixit:

ftelix iiïe animi! diuiscj^; ßmiUimK ipfir, Quem non rejjilendens mendaci gloria ßtco^ Solicitât,non fafloß malagaudia luxus, Sed tdcitos finit ire dief,cr paupere cultu, 'Exigit innocu£ tranqmüafilentia uitte.

Quideüguodcuhac firtunie fuperbiaboni jfiertre pofiisrurfiat, nifiutmoleftuffisalijsiçr tibi tpfigre* ttistç^Deo ingratusfNon obliuifcaris,quod Siepius uentis agitatur ingens

Sedfil modo tantu te urit hoc potctiie ,hacgradita.-tiSjhoc/fiiêdide firtunenomenimitare Ichneumone^ qucfirütpttgnaturu eü fierpcte,fie luto circildarenta et tufieruitutè indue,ut ingenuis antecellas. Pila effiinge, iju£utdltius aficêdat maioreimpetu illiditurfiolo. Do minzt ergo quteras in cuins amicitiä ita te infi!nua,ut il le multo miniM fine te efifie poßit, guam tu firne illo. Hie uidestripliciartificioscindigere, ut ficilicet poßit ae

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueltt

Wrlttturrt, uttdlisfitut offîcijs ad idimprUere eum poßii,utgrittiam illius confequarif. Scripßt loanncy Clt;tp in hoe generc opufcuïum politum CT elegans, ti~ tuil« eß df Potcntiortwn dc taiuiorum mutuis inter fe officijs. VerMtn ego non ed dttingam quic ab iRo trd üdtdfunt, liber in omnium munibui efl,fed mro more qua cdpitd funtrerum, quaque db iRo pratermißd leuiter dttingdm : nequefub eodem titulo,fed hoe po-tiui de Grdtid dpud dominojcrfptdiidd, eonferudiida Cr dugfftdd. Seripfit cr mdternd lingud Hijßdnuf quidd pulchrc,fed minuf drtificiosèmec pigebit iRu le-gere.Doârind enim dulieoru ctmonitd grdtiolbru dp peRduit.Ergo primu deligere dominu oportct,qui pol' ßt^qui dudedt,quiq; uelit tueri dmieu,dliter in ruinofii in«rBm impegifli. Atq; hae no ex cöie{lurii,fed eerta feiëtid deeipies,uidebt5 qud grdtiitfücrit in cos d quib. dlids benefieid lt;tccf pif,©quot; quddo ct qud cdufd.Plurimü, n. reßrtfî,qud: id if. dnnis egerit,in mëtë reuocduerit.

hominît ndtKrd atdtib. Videds dn proßceritj, quod optimit e^, dn db initio Alexander, Gdlbd nunc tudßritmt nojird atdte plurimi,uidedf quib.ex cdußs! qui in dbfurdd proßinditgdneones,dduldtores,leuiu')n rcr» cdufd,eu certè exiflima inutileni his, qui offieijs, crfyneerdßruitute, ermdgnis periculis dutldbori-bus grdtidm quarut.ltdq; dut perfeuerdntë,dut in melius profieientem ,quiere: Portern fdpientcmq; domi-minum, cr uoluptdtu de dduldtoru dominu,no dlioru 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ah » dominHîtt,

dominum,horum autan feruum. Minime uarà ambi-^ tiofum. Stultum cjl exijiimare adeà fatuum,ddeà itn^ prudcntanfuifje Ariftotelan, ut aufusJùeritfferare ^uod crcderanus,aut ipfc inulto minus crediderit, ma gnanimum effe ingratu : feduoluit ut intelligeremui inhuiufmodi homines beneßeia noncfjcconfercnda. Vifus e^i tuto laudare eos,4 quoru famtliaritate abßer rere,cum periculofum ducerct,cupicbat. Eft igitur ac fi dicercf.ambitiofis hominibus ne inferuias, ne adh£-reas. quod ego malo Tato meo praceptum nonferua-ui. Gaüos iracundos,truces Germanos, Italos infidot aliquando fleélerelicebit,ambitiofum nunquam.Putat me fiudio aut dolore faÜi f cur prtneipi dlt;emonioru)it malorum,atq^ ipfis cacod!emonibus,non iram,non in~ uidiam,non ftultitiam,non perfidiam,tribuerut The» logified ambitionem,ut nunquam fledleretur precibuf autinonitis, aut meritts uel fuafionibus uUisiitaq; am-bitiofum dominum, cacod£monis manor, fùgc. St te feruauerit,fi euexerit, inanisgloria fiudio aut alios ca ptandi caufafaciet,non tui gratia. Atqueob idetiatn leuioribus officijs ac beneficijs promerentes ditabit,ut euidentior iüius fit liberaiicas, atque iüufirior ranune ratio. Plerique cnim,quoniam honiinum maxima pars fiulta cfi,exifiimattt tanto maiorafutura pramia bene meretiu. Eofdë puta effe bonos nbsp;nbsp;malos,fi ficus exijü

maueris decipieris.cfui atrox eil in infidos,idcm bene ficus erit in iufios atquefideles: qui affier in maximis, in mi-

in minimis coniuebit. Quißtres odit,dm{)lelt;!tetur uiit dices. Qui abiget inertes o' inutiles homines,idem eru ditosftudifos^;fouebit uflt;j; ad ardm. Qui leges ex uer bo ferudbit,cwm opus erit ftbi nullus leges effè putabiL Qui in tcploßiuere nefus ducet,minget in alture. Vbi ergo potentem,fôrtem,fdpientem, grâtumq^ principe delegeris,c((ue ne nimis propere quxrendo grittMin,il Um iimittds.Memineris femper HorutUni illius : Virtus eß uitium ßigere,o' fapientid primd.

Frfc Mt te primum dominum dgnop:i(t,quomod9 enim fi alijs te feruire inteliig4t,/}gt;erdre poterit ipß ai diôlu foret id ergo erit ne uitijs, cupiditatibus, alieniSy injeruias,fed totus tuusfis. Plerique etiam multa fibi défais officijs atquc obfequqs,quamuis exiguis cr uut garibus fibi pollicentur. importuniusq^àdominispe-tunt autconqueruntur, unie pro gratia indignatio-nem promerentur.Qute uero impedimenta in aula ma xima funt,difficile eQ:effiugere, inuidiamfcilicetcro-dium.nam fi négligeas fùeris, humanus ac quafi humi lis animi dejfiicierts ac contemneris,fi exijlimationent feruaueris odio haberis. Simili modo li parum gi-atus domino fi(eris,cotemneris,nihil ffierandum: fi charus, maximainuidialaborabis. Vndiqueprojfiicundum rt bi erit,undique cauendum ab infidqs. Itaque ut partant uirtute gratiam tuearis, multiplici alia uirturc opus rft,induftria,diligentia,patientia,lepore,comitate.Au daces officijs,timidos tororc continebts : alios oppri-

mm cjtii contumiicitcr tibi dduerfiintur cogeris:J^elà omnibiti inijcids,cugt;n occdfîo ddbitur, iÜos in grdtidtn domini mdiorem eucSiurum. ïd ctidin curd,ut munus tuuin nuîli dlij comune jlt,fed db omnium alioru mune re dißiicHi.ydut ß 4 libeüis, d fecrctisßs,dut medicuf, dut tofor,udcurforib.elt;juisprteß{lu5. Aliud etidn eß pcriculum,dum et id grdtid ddeptus fiieris,nefi nonpe tas re in longum deduda, dut impeßmentü prohibent cum uelit,dutofficiorum obliuifcdtur. nihil enimgrd^ tid celerius fenefeit. Et maxime eu multi fiter int copeti tores. Si urgeas,ne gratia amittas. Ergo fi proprio eui da muneri addiduf fis,tutius efi petm. na aliüfi uelit fubflituere nonfacile poterit,quonid externu cogitur qUiCrm.Prteterednouatione illius dnimum nonerepo ' tcs.noud enim delcdant, qua: deledant animu mouët, aniinii eu préparant ad benefaciendum cr remunerd |

Sed fi comune officia fit tuu,dliquo adiutore opus hdbes,dut occdfionë expeëfare. îâ uerô idfdcilius,qU9 niâ principalis propofiti copos idfadus es, fcilicet exi jiimationis dtq; potëtia:. Cteterum ut gratis dominieo feqHdris,paucisdgd,fcdulitdte,tdciturnitdte,diligëtid: fi prudesfit,pdtictid fuma, induftrid,J^iiKo7rgi'asiet, pcrfcuerantiaq-:nâ de fide quid dicd,opus eft.Simili rd tione cofyderandum, quoniâ omnib. no folumgnduis h£c fcribunturM p défis fis,dut lucro dut parui prdtif homo,ne fapientib. atq^gratis adhtereas,fed his folum qui firtuito uiuunt nbsp;nbsp;omnia agunt. ybi enim aUj tibi

fliuJ efl tota ri arbitrio fôrtUM incer te dlee committere,lt;jud certare cum hii de iure qui iu re fînt tibi pr efirendi.'tii refirunt Artdxerxê Cdnnia cuidcttn rujlico qui manuf aqua plenes, alij dicuntgd-Icam obtulerat, et ÿ'dtid 0- pecuniü ingentë reddiße. fortututi.n.ut no uirtute,fed cdfu bedtifunt,cafu etU ud benefaciendu mouentur,et pro paruis rebus, er ho minibus fiupidis atq^ indigais multa reddunt, pro ma-gnisueràbeneficifserpreflantib.nihil. Quoniamagna nolunt, parua turpe ducunt. H« ergo ignaui er nuUius utilitatii uiri ut adhereant cofulo:habcbuntq;, ut did folet,fuas labra la^ucas. Sediam de contempt» agerc opportunum ßierit.

Ontéptus dl honoris priuatio, atq^ Uli è regione aduerfatur.Non ejl ut quifqui doleat quod merito contemnatur. na di fjt in aliéna potdlate, quid alitid ab alijs txpedandu qua quod promerearistbieq; etiä hic te l^ dit.Extranos enim honor e{t. Ex honore etiam tan-^ quant re admodum inftabili,nottfolum qui contempt» dtgnifunt,('ed etiä indigni relabütur. ï^ihil ta injlabile qua uulgi/àuor:fîue quiequä tibi accidat fiue no acci-dat, mutätur illoru iudicia à manc ad ueßterä: aeddüt etiä perfepe cafus,qui ho'es debitis honoribtis /poliät. Ire prindpit, iniinidtie potentioru, aut intimoru uel (Krboforu,amißioopu,cecitjs,ßfrditas,fenedus,uxor

maecbä,filiu5 amens, improbui^ uel eiut dut pdrentîf, aut fili£,dutfrdtrt5 iiifîgnis cdldinitds: dut error illorü dut tuui,in quibus ftudid dur£ uulgi mutdtur. Si dufm eft dicere Socrdtes,qu£ fuprd nosi nihil ad nas^ quinto ueriuf,qu£ extrd nos omnino nihil dd nos. idtnf£piut ' dixi,fdpicntcmhisnondebcre commoueri, nequeed cduere qu£ perpetud non (int : qudnto minus qu£ nec perpetudnec diuturnd, nccinnoftrdfunt poteftdte, nec utilid,nec mdgnifunt monièti f üihilominus fi iu^ ftus eft contcptus,dut illius caufdm fubmoue eu te tor-quet, dut dliquid honore dignu meditdre dcfdcito, ut honor dlidcdufdrecuperetur, Quod etftuulgusuir-tutem de fdpientidm in honore non hdbedt, nihilomi-nus quenqudm non defticit,nifi iinprudentem dut fid-gitiofum,dut Udlde d. fèrtund dffliéhmt.Si omnes mife-ros uulgus contemneret dtque dej^iceretl non efjèt mi fericordi£ locus in uulgoldt e?l:igitur mifericordidm oriri neceffdrium eft cum conftdns, cuin probus uir int mérita dduerfîs dffïcitur. Veru dices,nihilomintts mi fericordid CTipfd cum contemptu eSl:,ndm etidm mift ret eorum qui dd ftippliciuin dueuntur,quos pdldm eft indignas omni honore eftè. Erit ergo duplex contem-ptus,dlius quidem cum uoluptdte,dlius eu dolore, que mifericordidm dppcllainus. lüe eft odio hdbentium,hic dntdntiumiille deterior,hic miferior. Pr£tered miferi-cordid non oritur, nift quid dliquid in iüo effe exifti-mumiis indignum fupplicioiuelut £tdtem,dignitdtem,

xäufam f»iili,uirtutes et bene anteaâam uitim, officU in nos ipfos,pdrentum innocenti(tgt;n,fiUos paruos,ini~ micorum potentiam, patientiH illius,acerbitatem fup-plicij atque huiufmodi. Odium uero erudele ctmt con-teinptu ex oppofitis oritur caufis. Bß etUm mifericor did cum honore cr uenerutione coniunild, cuiufmodi appdruit in Socrdtis ncce ,0quot; in his qui uel ob feditio-nem,dut religionis dißidid, dut irdm populi,dut prin~ cipis:uel ob dcres potentiorum inimicitids dbfquefce~ lere perierunt, cum anted inter nobiles cenfcrentur. VnusPhocioncumtotiesin fupremo mdgiflratußiif-fct,cum contemptu fdmcn populi et abfqueflagitio pe riß.t^ocuit opinio uirtutis illi,ut etiam Ochi Artdxer xis pdtruo qui folu ob id db eodcm cum centu dc plm filijs dtquc nepotibut occifus efl. Multum ob id fydcra poffc crcdcfidtwn efl,dtque legis noflra; præceptd, qult;e ut atrocitdtem mitigantfltd cultu intimo nunc oblitéra to non mitiores efficit,fld uerecundiores: quandoqui^ dem,utlexre£lè inquit„fummum fupplicium omnino flt mow, feu ut Seneca inquit ignibus feu cdrniflcinis minutis excogitdtd,feuf!mplici uulnere. Ad idem om-nid redcunt. Vndc Nero non ultra mortis fnnplicisge nus etiam in coniuratos contra fefeuijt.Vt conflet ita los hos nojiros ef Chriflianos nomine tantum Balos effe cr chriflianos: uerum barbaros cr Bpicureos inflitutis.Bnitaruj^; Germanos cum rotis o' Tureas ex quifitifliinis fupplicijs.ltd cffccerut ut occiiicrc poflent , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uh s quos

quos lege non liceret, tanquä morte ipßs aliquid diriftt effet,quo fubluto liceret interficere. Sed quM hdbêt le ges ipff fi fuo tcpore experiâtur,4 barbarie coqueri no poterunt.Si rrgo iniufiè contënaris, no poteft hic coté ptus effe diuturnuf, er fi fit, in aliâ patrià te confieras: atgregias enim tuas dotes tecu defirens,rclinques con-temptu ttiu qui adeà te urget. lAaxima pars auxilij in contemptu eji,contemptum contemnere pofifie. fie far Catudu qui probrofia adrnodu cr infianda de fie fieri pfierat carmina,ipfia die coene adhibuit, qui parua con temnere non pot^,magna ferre cogitur. tta leues iniit rias aut à plebeijs contënere difices. Sed neq- in his qui à principibus aut regnis totis,aut religionis caufia, aut à magiflratibus proueniunt contendere ui oportet ad-uerfiut lUoSjfied blanditerrogandó,depreeando,horta~ io, adiurando, beneficijs (y- offieijs fibi deuinciendo, tmpetrare decet qu£uelis. Tempus cr occafioncs inte rimer iusipfium mouethominuntcorda, ey mutant exifiimationem de te, £xhoc autem genere maxime fùntrepulfi£, quas tot uiri illuiires cequo animo tu-lerunt. Ferox.fi. SyUa er Portius Cato à prlt;eturA petitionerepulfifiunt.L. Aemilius Paulus,er C^Cie-cilius lAeteüus, cum confiuLttum obtinere non po-tuiffent, er confiulatum cr Cenfioriam dignitatem,er ttiilorias infignes, atque triunqgt;hos affiequuti fiunt. ' Nfc P. Scipioni Naficie probitatis infigne nomen profuit, necauunculi pr£potentes,eiu. Aeüo Tube-

troniutircpulfe rubore uindicarcntur. C. ^noque l/idrius feptcm confubtibiu mcmorabilts Cimbri -cisq^ tropheis, cr lugurthic cttptiuit(tte,triumphô--que uiM die binM pro lt;edilitatibuf totidem rcpul-tulit. nbsp;Marcius quoque Coriobnui, qui ob uir-

tutem db hoftibuf exercituiprefèâui fft, i ciuibut ob uniui diei dildtionan confuldtus repulftm fubijt, Gdbriel Condelmdrius Venetus pdtritius cum eleâut inpontificemSenenfem e/Jèt, i populo ipfo reieäut efi:hic tdmcn Pont. Mdximtii credtuf,Eugenius qudr-gt; tus efldppcUdtuf.Leotius è priudto fdcerdotio eieilut. Pontifex Antiochen£ ecclefi£ eudßt. Simili exempta Theodofiut fdcerdotio priudtus, db Eugenio Pont. Mdx.d Gregorio qudrto illius fuceeßbre Sdguntin£ « clefi£Pontifexelctluseji. Quiddliudeftergorepulf4 in pr^fldnti uiro gt conteptus in probo, qudtn flimu^ lut d.d tttdiord prontouendi t dico nonfolum honores fedçrdignitdtesdc mdgi/lrdtiis de potentidm. lußd enim indigndtio exdcuit ingenid, dtiimosdddit, cogit duxilid querere, reconcilidri inimicis, bldndiri temu.-lis, tnultd ferre, noudexcogitdre, dignitdtU perfo-ndm retinere,liberdlitdte uti,dlios premere, dlios eue~ here, potentibus dtque principibus fe inßnudre, cole rediligentiusdmicosermdgilirdtus, udledicere ftu. difs literdrum, gt ddciuilem conuerfdtionem dnitnunt dpplicdre,ferre inter inimicosßmultdtes, quofddm eà promouere, quo tw »on poßis pertingere.quieom-

nia quid aliud funt quam gradua certi ad ciuilemfo-tentiam obtineitdam f atq^ honores ac nomen inter ci-ucs egregriwm ßbi comparandummec fecus enim ac fi concufjo lapide ignis excutitur,qui alias latebat intus, ut ne uefiigium quidem iüius appareret,ita leui hac in iuria irritata ,f^uida ingenia, mira uirtutis exemplti edunt. Adrianus antequam eßßet Imperator agrefliut orationent in fenatu pronutians ab omnnibus eft irriquot; fus : at iÜe tantum abßiit ut irafeeretur, ut ex hoc ipfo ad fummam orandi pronuntiandiq; peritiam peruene nt.Memini me cum alias à Senatu repulfum quondam paljtiseffem, nil tantum ad autoritatem mihi in arte comparandam profiälfe : exiflimant enim homines in bis, quos prteftanti ingenio lam ejje exiüimant, tanto plus lUos ualere una in re quanto minus in altera. Vt etid contra, quato plus in altera exiftimationis habere cemunt,eo minus in reliqua poffe putant. Eft ergo h-nius repulfa,ac eiufdem diftiplinæ aut periti£ content ptus alterius incrementum. Qki pZ«j ualent opere,mi nus creduntur docendo apti,atque è contra, djii ciuili bus in negocijs minus in artibus.i^on cunilis datgrata Tieus,crillud:

Quocirca pluribusoperam dare rebusartibûsue, inpngulis minuit exiftimationem. ïAemaratur Hippias quida Socrati cotequalis à Cicerone uir omnium artiumgenere peritus, crprtcterea eloquens pro mi-raculo

L I B E K IIL 499 racuto tjuod uixcontingerepoßit, uttnortatifhomô propfrr uUte prtecipuèbreuiMcminmultisexcelba. QttdmobrfW quid de huiufmodi hominibuf fiatuere debeant principes ac mortale genus?qui tam pracîaris naturje conatibus, pulchrisq; ^leélaculis aut inßdian^ tur,lt;iut minimis ex caußs periculum uitlt;e afférant,aut quad deterius eR ßiccreß:entia in maximam ffemger minaßiccedant ? Vt uerà contemptus iuHam ob cau^ fam difflcilius toHitur: ita qui iniuffè nobis aduenit in~ toüerabilior efl ac magis molefius. Sed unde hoc ! ob tres maxime caufas, inimicorum cf lemKlorUMt dolos, uulgi Z3- imperitorum uanitatcm,uitia^ tua:ß non cir ca artem,proximam tarnen artüutdeßdiam, auaritiâ, iracuiidiam,inconRantiam,nimiamdmbitionem,iaili tiam G'garrulitatem,ruflicosmores, importMMttw in genium,fordidumcr incomptum corporis habitum, baud decentem proßßioni et autoritati, petulantiam, lafciuiam,improbam flultitiam quanddm,^^ worej i» copoßtos e:^' inaquales, uitiaq; gt inimiàtias,ac inffr tunia magna coniunilißimorum, ut parentum atq^ß^ Iior«in er/rdtr«w;omfiittwbtslt;tt£j; alijs tam iiüufl:è quamneeeßario minuitur autoritas flteditur nomen, exiflimatio offènditur. Multis obefl inopia,uelut mibt, cwm ob paupertatem mathematicas pro-fiteri cogérer,non ignorabam quantimt authoritati in medicina ob hoc decederet, fed quidfacerem non ha-bebam.Eadem rdtione z;- pannofus jftccdcrc cage ban

494 Pf CONTEMPTS Anteuiiebdturjjgt;ecießxdißimmcfJc, Huik diuis ftmilii,mdgnut quos pufcit Olympus.

Tantum potcfl ueRiu mutatio apuduulgus, tejle Komero.Trgo h£c in triplicigenerc collocandafunti quie in nobis, uitid,ßagitid,imperitia, qua circa not maiorum mald famd,ucjl:es fordidæ, ingenita diffïcul-tas,qu£ pr£ter nos,inimicorum z:rfalf£ uulgi pcrfult;( ßones. Vt uerö circa h£czy‘de his aliqua ßngulariter, çr ad rem profèrdm,cum dduenis çy ignotis occurris, maxime cum comitate feruanda eft autoritaSjatq^ ideo paucisucrbisutere:propriorum liegociorum nihilre fir,nil admiratione dignum recita de temetipfo,no di-cdf quicqudm,frge opinionnn leuitdtis,gdrrulitatis et oftentationis,eTblandusefto tamen.Qui ergoimtne^ rito contemptus dccidit, ut cy'reliqua inßrtunia not exdcuere debet, extiindreq; decetcumpifce qui not cibicaufde)cpetat:dutcumimpîdcabili hafte remha-iere,non fubmittendd ceruix,non corpus humi deijce re,fed animop ob^lare ingruenti proce!l£ : neq; cnint conuenit arma dbijcere,ueniäpetere,ftgt;cm in deditio^ ne dutprecibus,dutmifericordidhoüit uÜamrepone retdbcant ldchrym£,faccjjant argumenta commifera-tionis,qu£ animum tuum labefaftare pojjunt, crude-lis hoftis feuitiam minuere nequeut,nec eins duritiem ftangere aut propofttum mutare, Dtmi enimjßeras, dum cunilarts,dum animum rcmittis,eà te dcducit ini micuSjUbi necueni£necdeftnf}oni locus relinquitur.

inuiJiam enim frangcre, non Ienire,ruwpei'e,non f lacère oportet. Interim uerô ut etiam aliqud ^li principale propoßtum afferam,duo commodagignit, tnaioremfcilicet fecuritatem,cr occaßonem minuen-die impenße.

Quid etiam ad pietatem^ad iuditiam,ad bonos ma res, ad liberiorem uitam magis conducere potefl, ^uani ut abditus uiuas,nec tanquam expoßtus in publica ßienalAn malts prandere,cocnare,dormire in pub lico jßedaculo, an in domo tua^ßmilem exidima uitam etui qui Jßlendido in honore poßtus efljßadhu-milem hominem etmparetur. Caue tarnen ne cum te contemptim putes,nimis fujßiciant homines. Neq;.n. idem efl iniuriam accepiße atq; contemni : nam qui 4 principibuijà magiflratibus,à multoru conjßiratione iniuriä patiuntur,tantu abeft ut contemnantur,ut etU intelligantmagni^flimari. Cur enim ille fe contemni iure exiflimare potefl,ad quem opprimendum no ulU priuata uis,non plurium con/ßiratio fufficit,niß publica potentia er nomine regio ßiffulta obijeereturi Qu^amobremqui feem cxidimabitduplicemcommit teterrorem,unumquod fecontemptum putabit cum tionßt, duplicabitq; iniuriam : altcrum quod magno in periculo fe eße putet, cum credat ex contemptu rßefecurum, nam decet contempfos quietim uiuere, Sed

Sed cduere oportet ne nos fdifo contemptos exiftitn^^ muî'.ubi uerô cotemptos nos intelligdmus,duplici tno^ do occurrendum erit. Primum ut cdufam auj^amiis fei licet gdrrulitatein,iinportunitdtem,impdtientidm,dut aliquid fmtile.Sed utfciuinns hoc, nos ipfos circumj^i-cere oportet. Qjiamobran uclut iecur or pulmoiies mdgni abfeeffùs occuparcfolent, non itd uentriculurt dutueßcdin, quod htecinembrd magno fenfupr^ditd ßnt,itta nonnta Reges er bene fortunatos repente ntd gtta mala frequentius opprimere folcnt,quam content ptos nbsp;nbsp;humilis fortis uiros:hi enim ßbi femper ut cu^

fiodes certi,urbi qu£ in periculo eß aduigilant. Hdf' rat Plutarchus,Ciceronem cum è Sicilia rediret,cxiJli-‘ maße uniuerfum Populum Romanum ei occurfurum, at cum inteüexißct plerofq; etiam rogaße poß aduen-tumubitamdiu fnißett ciepiße nomina er prtenoini-na ßngulorum aß'initates,ordines,amicitias, uiÜas cf etiam pr£dia quarere ac di feere, atque adeo tantum proßeißeuttotouertenteanno, omnesduesalicuiuf nominis aut exißimationise fade cognofeere ac nomi ne,pr£nomineqi falutare didiccrit. Vnde poßmodum tantus fauor,tdntaq; potentia accreuit,ut beneficio hu ius diligenti£ ereloquenti£ Arpinas Rexpertocum quad certè inRempub. plurimumpoßet, appellaretl Kemineris tarne hacincaufaduorumC. tulijC£faris didorumÇnam his maxime in unaquaque re credendit eß,quiinea ultimum de fe experimentum dedei-int, ut Cefar

ut C£fitr qui gloria omnes mortale:, etûm ante ade-ptum imperium,fuperauit)Facilius hominem èfecun-do gradu in ciuitate ad ultimum detrudi,quam ex primo infecundum. Q«od etiam uerum efl in principum gratia,atqi alijs rfd dtgnifdton quamlibet aut omatuin pertinentibM.Alteru erat,malle feprimum e/Je in cxt guo oppido quod in tranßtu alpium erat,quam fecun-dum Roma./îgnificans hoc,debere nos potius dignitatis rationem habere feu in arte eligenda,feu in ciuili co uerfationc,quam rei aut loci. Ifd dicrmuî malim cffè primwj tonfor quam uulgaris turifconfultu;,quamuis hic plus longé lucretuT,^;' maiorefît in exiftimatione. Sed nihil huic uoluptati comparari poteü,qu£ ex con fcientia principatus in quauis re pcrcipitur.Vcs-u me-Jius fft CT ophmHinjjnnitdtis dnimi lt;trg«)nfnt«)n, no fejui uulgarem confuetudinem,nec trahi inuidia alio-ru: utq; quie a/pemanda font natura, quaq; ex te ipfo negligeres,optarc uelis quoniam alij magnifaciat .hoc enim eR alienis fenfibus atque iudicio inagis crcdcrc quamtuijpßus.Sic utncc uincaris uoluptatibus. Si ui-des ambitioncm noneffeniß inutile animi pondus cr mofcRdinttitdm, curquod modo alios eadetineriui-delt;w,dcnno quod reiccifli ampleilcrist logiores fumus forfan hac in re,cuni ad contemptum tollendum puucx foff'iciant:ut qui in negatione conßftat,atque ideô qu£ libet uirtus,qu£libet bonafortuna contemptum tollere poteft,nonßc infomiam : qu£ cum in ailione conß-

ßdt,opinionan ut toUu necejjè eß, hoc dutem leutfuoloco cxplicabitur. Verum guid contemptiH gloriit ey honori dduerfdtur: gloridm dutem hono rem conßquuntur potentid cfopei dtq^ dmicißdeö e4 qutc contemptum toUuntlibenterquiJquedifcerecu^ fiiet,funtdutêfcx. Priinumeß CiceronidnumiUui TÓTPpiTsop ut fernes, quod fimul congruumfho-tießum,dignum, dccensq^ßgnißcdt. Ldtininon habet: tiomë ßmile:proximiui tame in fignißcato fft Dfcor» Huncigiturexplordtdconditione tud, temporeq^ac loco er confuetudine,diligenter oßendens in fennone primum, inde in ueßitu,tertium inambuldtido dcge^ ßibui, nec non in focietate er in dlijs ailiontbus, tum familia hdbitdtione^ retinebis-.Secundum utuitijs cd-reas. ob id etiamraro dd conuiuid accedes: difß-ciHimtim enim esinen peccdre,feu er tu delinqudi aut deliquentes imdeds,dut non inuites mutu6,ut ru-fiicus dut dttdrits : aut fordidi doini apparatus exi-fiimeris. propter htcccniin tria homincs .t conuiuijs (elebrdndisplerumqueabßincre confueuerunt. Deni que fi inuitds, perlt res, er difficileeß feruare medio-critdtem in fumptu, ne aecuf^is aut irridearis : er in utroqueiaduramaffersUidetudini. Qtsiddicam dete tnulentis ac uoracibusialtcra parte funt continentes dc temperatd omnibus effet inferuiendum. Sympoßa iüd PlutdrchierPhilelpbi erErafmiconfiildexißi-ntdtßfK pojjc/it cclebrari Ut feribuntur, intcreffe lüis

( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non

Mon dubitdrc.Sic 4 turfgt;ib.dntoribuf,qUdeftib.fordilt;iiSf tttutuà rogdnio abflinere oportet,opcr4 quoq^fuÂ in pretio rctinere,nec uili potetib.coUocdre. Sic Plduti~ ntt iRud: itti ijjènt drdchmii mifcri,neino pote]l tiinoris quifjud nummo,«! furgêifubigerc.

Quôdfi cogdris precario potius cr grdtiidrtm exercebif.Pcccdturetidm quarto loco non minus mt iitione qudm infeitid,maxime apud plebcm, cr æinu-los,cum pnepojlerè aliéna profiteris:ut iurifconfultits

Medicus aftrologiam, Princeps pióiu^ rdm projitedtur. Sic Alciato,quanquam effet onnicn-tißimuf apud inuidos eloquentia,nobis peritia mathe-Wdricjrttwi aliquid detraxit autoritatis. Liuiduse-ni»n ut potator cfl : huic enim ad bibendum omrie «lt;«, illi ad malcdicendum omn» caufa fatisfacit. Verùm ft minimum incumbant bis qua: multum ab arte dbfunt,cf logum poftulant ftudium, apud omnes etiâ damnarifolet.Vtliizoliusmedicus,quiquâtuglo riafibiinfludijs Ciceronisacnominiscoparauit,tdn tîldb artis mcdica detraxit: quocirca ad aras ufq; pro gredilicet,autjiudia rxcrciuttüt cÔpilt;rlt;(rf. Vt Lfoni cenus,Mdtthiolus, Veffdliusq;. QjiinfM eft, «(-dwiicos tibi potent« aut plures, aut qua addiilos nomint tua parias, idaütquomodo,fuperiusdiduejEvltimueft, 1 ut opes tantôt habeas, ut neceffdrijs fatisfacere poßis. J Heceffaria uoco,dignitati tult;e,ordini atq; exiftimatioi j cogructia. AcciditaÜtfepe circa huiufmodi negotia-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;li gt;nbsp;tioncs.

tioncs, ut homo fimul ad duos magiftratusaut dignity tes ex diucrßs prouintijs aduocetur, tumq^ uerfatur iit fericulo,ne ambas occaftones amittat^aut ainbabusfe. wiplicando iaduräßdei honorisßum utrisq; poiïi cituseüßdciat.'Ergo tuncßcagendum, utreßribastc uenturum his conditionibus,modo iÜi tempeiliuè rece per int. nam er aliunde tc urgeri. Id uero tu tins ae ino-deßius,ß petieris ut quam celerrimèßeri poteß, nulU adieila caußa negotium abfoluant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

Qjsodß eontemptus hie circa artem propriam uer fetur,ut quaß alter Bibulus in confulatu domi maneof, • ßieciatim ac diligentius quemadmodu res patitur,noii quantum poßulat excuttenda efl. nam nonßjla autori tas ut in contcmptu,fed res etiam atq^ lucrü perit.Eiuf tnodi autem aliqua auxilta, dum de paupertate loque^ remur, attigimus. Vei-um hieproprie locus cüßtßn-giüatim omnia attingere propoßtum eß. Cum uero eX unaquaq; arteiommoda quatdam prseter lucrum coit nbsp;;

fequi liceat, opportunum eße duco de ßngulis difßere' re,ut facilius intelligamus quid ex tUis conßequi cbmo dipoßimus.Ergo Grammatica memorem hominemßt cit,cr ut quxßimus eleganter O' clarè, reileq^ expli‘ care poßimus: efficit autem og^rhulos uelut o Ehe ! thoricafedfacundos o ualde memores,^“ ad argumé nbsp;I

ta conquirenda atq; inuenienda accommodatos.Diale 1 £iica acutos O' foUrtesin rationibusinueniendisßd contentioßjs. ytrdqs dutem harum facit ut alias feien- nbsp;nbsp;'

IMS penè nuUius precij effè cxiflitnemuf. ^uoniàtn idc putantfcire iocjuî de rebus, resq; ipfts teuere uc[cire, nugari dtq; contendere. Geometrid er enterte mdthe^ mdticic docent dignofcereuerumùfdlfo, trjótdtiones exijuißtdf dprobdbilibus drgumentis, indicium prtß bent er ingeniÜ dcuunt. Ob id Arißoteles et Pldtofuit ferunt,utpucriilldsdifcerent:uerum Geometrid dd di iudicdnddsfigurds ex piäurds,ftdtudsq; er rerum md gnitudines er tdrdum indicium dtq; fecurumconfert. Arithmeticd dd trdädtionem cum hominibus dd mer^ cdturdm, dd folcrtidm ingenijq; prompt«)» difeurfum fdcit, Mjtficd peculidrem ob pulfts utilitdtem medicis prtebet,deleéldtplurimum,erpromptitudinem in ne~ gocijs perdgendis mirdmdffèrt : quonidin quicdnunt dut pulfdnt,coguntur mdxima uelocitdte er nullo in-terpoßto pene tempore wocej «euere dUt remitte-re, eruerbis dccommoddre, er dlijs canentibus du~ res ddhibere,dut uerborum loco mdnus mouerc. Ob hocinconßtlti cuddunt in negocijsßtis, plerüq^ etidnt ùt fuo loco dicetur,mdlorum mortwn, er luxurùe per-dit£. Geometrid nero er Arithmeticd trifles efliciunt oblongdscogitdtiones. proßindd enim «rser tuue» tio rerum eurum quid cert£ßunt,plurimit detinä dti mum,dtq; deleddt. Aflronomid eddem facit qu£ Geometrid et Arithmeticd, fed mdgis cogtiabundos efficit. quoniam diflicilior efl, er longioribus periodis innen »tones ill£ continentnr, er imdginandifdcultatè pint li t fdtigdntf

fatigänty^ pîuf delrädtit. Sed omnes Mlt;(thentlt;iticie immanores rcddut, et d cittilibui de domefticà diiiotù bus hominem feuocdnt,ut uix inuenidi cfueiu^udtn iüo nun (fui multum proßcerit in eis, bonum aconomtM dut prudentein ciuem. At Architedurdfolertes prU' dentes^ ejficit, uerfdtiles cr ingeniofos:mitiimè tdnté dut memores ucrboru dut officiofos, nec uÜd in re eX‘ ceÜentes. Sunt tdmen cr ipfi meldncholici,leges fdcuit prudentes cr memores udide, in achmonicis tdinett , minus uerfdtos, cr'pertindces de immobiles ubîidtn b£ferint. In moribus dutem dd extremum deducut, dut f enim optimi eßficiuntur dutpeßimfmediu tenere non j poffunt-.quonidm cum feidnt quod reélum eft foli,ß ei oinnino ftudct,necefje eft optimos euddere,fin peruef tdntur,ßudio ipß) er fdilo peßimos fieri neeeßfe eSh fiait dutem omnes dmbitiofî,qudmobrem er ir£ eoru, ’ er odid er uitia quxeunq- fi db eis tenedntur, nulld rd tionc feddri pojßunt. ofienßem eü enim dmbitionë effe omnium mdlorum propugndculu,non tdmen origine.

Medicindfdcit rerum memores non uerborum, edl lidos,ucrfdtilesfingenioinuidos,dudros,dolofigt;s,ldbo' riofos, no ingeniofos er minimegrdues:opus enint eo ru er exercitdtio minus qudm liberdlis eil,et cu udrijs nbsp;nbsp;.

ris difcipUiid impios, fdgdces, udfros, crudeles, nihil | boni dotibus ingenij dddit prater promptitudinem et nbsp;nbsp;'

floteJe,lt;tßimilcttur,fitrorem additet lepornttjngcni» tnhil,memoridm exercet.facüe enim numerofam ord-tionemmemorite mandarelicet. Di/fert autem tota generetouted fiudio,crqu£d lymphdtico impetufit. Aßrologid reli^uieq; diuindtidi artes fdcitmt decepto^ res. captiofos et prudentes, mendacesq; uanos cy ina~ nés,taies enim funt mendacio addiili. Milücs,poëtie et unies inhec camunicant quôd Ittti uiuut, parumq; de fùturo (blicitclicet uates ml aliud curare uideantur,ct militibus incumbantmulta,omnescf; atra bile incitan-tur.Ars ruHica facit auaros, curiofos,folicitos,fiabi~ les,agrefles,laboriofos,in quibufdâ reb. fôlertes, litii inimicos, cr uoluptatum paru amatores, nec ingénia nec memoriiC coducit.Venatores laborioß, agiles,cru déles,impigri, heti atq; alacres.Philofophia naturalis fapientes,prabos,ueri amatores,ingenium cr memoria auget,dignaomni uiro ingenuo. Moralis aüt pru^ dcns,uafros,ingenio memorite non adeô utilis. Si-ntulatores cr graues, in ailionibits fuis modeiios lt;juo gue cr duarosùn fermonegratos, faâis parum pios. Chymica mendaces, cogitabundos, plenos uanlt;ejfei, modo hylarcs,modo triüesdeceptores, necmemorite nec ingenio utilis, adulterin£ pecuni£ fabricatores, pUnè ftultos. iiecromantia uanos,inanes, mendaces, flultos, deceptores, rudes inornatos, ut etiam Chymi^ ca atq; pânofos:Mcrcatura do!ofos,blâdos,folcrtcs ad omnia ciuilia négocia aptos.Verboru minicriâ aufèrt li 4 ingeniumq^

ingeniumci; minuit, litcri cupidos or in conuiuijs lidft' ralcs.Tlt;lduigiitiofordidos,laboriofos,uigilcs,contumlt;i ccs,cldmofos,intpios,duddcescy fdcif.hdud ciuiles.Geo grdphid,comes,ftudiofos eruditos(j;,memori£ uerbo-bar urn conducit. Videtur^; difciplind omnibus ferme utilis dtque conueniens. Tdbrilisfirri indufiriofos,me diocritcrldboriofos,fimplices et meldnchoUcos. PiiHi* rd inconftdntes,udrij ingenij, meldnchoUcos circd mo. res udlde iiitequdles. Pæddgogium infdnidm parit amp;nbsp;ambitionemftultdm,fdcitq; ird duidos. Sculpturdß-tnilis ell pilt;!lur£,fi'd Idboriofos mdgisfdcit, minus in-geniofos. Vtræque bdrum exercent uiin qud imdgind-inur Udlde,ey dd libidinem puerorum plus c£teris dr-tibus hominem inclindt. Gymndfticd ey fdltdtorid eifi , dem penè mdlis Idbordnt : tdntoq^ mdgis obßsnt dnimi uiribus, qudnto corporis robori dtq; dgilitdti condu-cunt,ldfciuos, procdces dc incontinentes fdciunt. Q«» fcribere docent cdUidiores funt p^ddgogis, ey mdgii ciuiles dc cduti,dd piólurdm dccommoddti. Eft enint id pidur£genus.Vellium dutem drtifices,folertes,fu-rcs,nugdccs,menddces,iucundi.Tonforcsnugdces,ßgt;n plices, fdtui, off'tcioß, neque ingeniofi neq-, memores. Gemmdrij prater dlios mercdtores cduti,jßledidi,grd ues,puerorum dmdtores, nifi uxoribus cito iungdtur. funt enim meldncholici,(y multd imdgindntur. Cdu-pones,dolofi,comes,hyldrcs,fdceti ey menddces. Coqui l£ti,iocoß,ocioß,non fdtis ßrmd udletudine. Chi-.

rurgi dolof!,crudeles,fordidi,dUäri,fäceti. Curfores ui gilantes,lttboriof},menddces. JJiioresfeui,heluonct, tmprobijlufores. Argcntdrij ßtbri,morbofi,mddchoU ci, pdrciMinti hiJlriones,fcurrte,lHdiones,aretdlogi, fycophanta, circulatores, moriones, pantomimi atq; huiufmodi homines è fordida plebe, de quafifex qu£~ dam mëdaces,gulofi,ebrij, nugdees,improbi,omnibM malis moribus pr£diti,nullis uirtutibus, impudentes, procaces,lufores,nil penfi habentes. Hisproximi funt pr£jiigiatores, fed in uidiu teperati magis ac ctiam in geniofiores. Prdßantiores hts etiam qui in feenafabu lasdgunt. Admemoriam hoc maxime confert,unde pwrroî turn in his,tum in declamationibus exerccrefo letnus. TdbeUiones memores,probi,cduti,neque uUd. difciplina ingenio uirodignior. Primxphilofophia ftudiumhominem facit dmbitiofum,ingenioturbulen to cr ancipiti,cdtlidum, negligit difciplinas ojnnrs,plt;t rum etiam memori£ confert.Profejfores gymnaftoru, auari,pcrtindces,dmbitio/i, contentioft,grdti, iucudi, memores,prompti,eruditi. Dißiutdtionesmyrieledti^_ c£ quantum profunt imdgindnd£ fdcultati,tantum ob funt rationi cT monortiC. Proptercrf didiciffe pr£fiat dc fcire,uti non eft neceffe. Mathematicis tdincn difei-plinis condwennt. Sophiftic£ ingenio utiliores funt,n5 trfmrn lt;td pcrquircndd ueritatêfunt utiles,nec uUis di-fciplinis. QKlt;ed4in MruwicondMcuntbKqwipKkbri mentir» Moiwnt.n« confentientia pr£cedentibus dicere^ 1» s doermnr.

tudinem,ut etiam lignariafubrilis: cuiufmodi cttrpen-Urû fynceros çir ueridicosfdcit. Textores non uniuf-modi funt,qui enim piäorumfitnt operum, ingenioß, mrliincholid,alic}ttdnto conRdntiore{,in opere pido-rtbuf,in rcliquif illii/jntilrs. Cxteri ntdlidrum uiliiM drtium opifices,/implicef,pdrum prudentes,nihil pra terdrtemipfamnorunt,dßiduiinopere. Aurigædu-ri,fdHdces, contumdces, crudeles, improbi, laborioß, cldmofi.PhdrtndcopeliecdUidi,menddces,ingenioß,di auilcm uitdm fatii dccommoddti, rerum mdximè me^ mores. Vnguentarij blundi, irrifores, cripßrei-um memores, dduldtores, menddccs, deccptores. Ab his duobusßfpldßd originem duxit. 'Ldnij,ßtlßsmentd.rij, tnolitorcs, dcceptores, ßtres, irdcundi ; minus tdmeit fdlßdinentdrij, dudri,uiles, ßjrdidi, pdrum mente ud' lent : lußores cldmoß,iinpij,fatldces,ßures,blandi,dud~ ri,ßed inconfiantes, quandoque enint Sf quibußlam in rebus prodigi hdbentur.Qui libros ueldnt litti,ßmpU ces,nugdces, corpus purum dnimum^ minus exercet, lidrietate negociorum dele{idntur,noudrum rerum cu pidi,femper pduperes. Trdpezit£fidei tenaces,prude tes,pdrci,dd ciuiles adioes et couerßitione dccomoda tt. Paenerdtores blddiores,et melifluis cu uerbis,impij, dUdri,deceptores,crudeles,ornnid pr£teropes, negli-’ gunt. CeredUum mercdtores his etiü détériorés ßsnt,l4 trônes domeüici,feu Urudti,obftetrices inuid£,mcdd-

ees,uordces,imbitiofe,nugices.Proxenrttemeni4ceSf blidi,afluti multdru ro-ît bitbc nt notitid,inuidi, Ioq«4 ceSjdHdrtjimpMdfnt«. Generaliter aut artes omnes ac difcipliiiie mini« aptis funt utiliores: atq; ideô quib. funt magis neceffarùe, b« mini« coueniut.uelut tardif mufica ad promptitudinem magif conducit,qui tdmcn tdrdi natura funt,in muftca mim« proßdunt. Et ^ui memoria minus ualent,uerborum' dccidmdtionibi« er comoedijs recitandis admoueri debent, cum tarnen cateris bis muneribus minus ßnt accommodati. If4 natura hominum fortes diftribuit, «t ubi plus effet neceßitatis, ei minus conucnirct. Ergo quod proprium ejl unicuique arti, utileque, id excolere licet: ut in mußcapromptitudinem, in Ifgibusmono riam, in mathematicis dar as tradationes, efficereque omni fludio, ut homines te praflantißimum in dr-tf cd efje inteUigant, itliqi mdximè intendcrc. Ergo er abdicare qu^cunque cdm opinionnn pojjunt, aut minuere aut mutare, uflut dlicnd fludia, curds grdUfSjdijIiutdtionfS de alijs rebus at^odentatio nem.Quam fiolidi quidam etiam earu reruquæ no no runt prie fe frrunt. h£c igitur eo J^edät ut arte tenere per/èdè teexiftimêt atlt;^fcire.Veru neq; hoefatis e)i,ß non etia credant te fdre, optime uti.id eueniet turn ri-fdon rationibus:tumß inteUigant te exercitationi aßt due incumhere, etßin potentioribusac fapientiori-bus uiris i4 agas. Sapientes nunc duili tUafapientia inteUigo,

intelligo^non eruditos aut literdrum fludiofos, ctjî uti Icm dtq; lucrofdin ejjè uideunt. Vndc nbsp;nbsp;ab ornatu cT

db em^tionibin dcfumptibui ittud coniedlantur. Fdc n-go utobliquis qutbu/dam uijs in edi conieôiurds in-ciddnt,dtque ut edi combibdnt, Ef ƒ te rebui in omnibus prudentem inteüigant. namque ex eo coUigut pru dentan effè in exercitdtione. Vt ergo prudètilt;e opittio in omnibus dd omnia utiliseft, ita jiultitia cunilti euertit: utuerô prudentcm exijiiment inSalomonis prd^ccpto rcpoßtum eft.Siquidem inquif.ex uerbii, ut flitu dtque ambulatione eße conieilandum. E4 oinnid loco, tempori, homini, confuetudini^ congruerede-bent.dtque in omnibus his mediocritas eft prlt;efldntißi ma, proximd illt pdrcitas, dcmelioratq^lduddbilior effufionetut taciturnitas loqudcitdte,tdrditds in eundo celcritate, uejies iußo uiliores potius quant fumptuo-ßores,dftriit£ mdgis quam nimis dmplæ. Habet prdte red loqudcitdi prætergenerdlem idâurdm,fcilicet ud-nitdtii,ftultiti£,ineptiie et leuitdtii,duo alia pr^ecipud mald, quibui deterior eft incompto ornatu prteci-piti inceftu,fcilicet utmulta loquëdo aliquid dicas ont nino imprudenter, zx quod exiftimationi tUie aduerfe tur : er ut aliquid proféras quod ipfts rebui non con-grudt,ut non folum uanitatis fed etiam mendacij coar guariiyob id reélè diätem eft in adagiotln fermone aba danttore non deeft error. Quintum argumentum legit imlt;texercitationi$ ab ipfaoperü nobilitatefumitur:

ittfî piâor tabulant exponat nuUisnutneris tnancantf UtedicM dcploratos curauerit, durifrx uapioflendat operis Mcntaris aut Phidi£. Optfiabus frgo facilius eflhocatijue commodius, quant medicii aut iurifcon-fulùs.quoniam opifices in opcre ipfo artis cxcenentii déclarant, Uli'S uerà non opus fed iaäuram nbsp;nbsp;pericu~

lum quanta eßent ad artis oftëtationem, docere nccef-farium effet, Quo circa opifictbus faciliuseflinclare-fcere Cf breuiori tempore, quam medicif aut iurifcon fultis.Cum opificibus erunt etiam etquot; mufici zy aflrola gi. omnes enim opusfuum oflendere poffiint,atq; in o-pfrf difcipltme excellentiam. Verùm tametfl hiî in di-fficultattbus uerfentur huiufmodi nobiliores artes, ut etiam militari5,qu£ quafl media efl inter opificum çy barum excellentiorum conditionem, nihilominusfre-quens deploratorum tegroru cura multum ad exiflim4 tionem mihi contulit.quemadmodum in libro de librit proprijs teflatifumus. Recolligamus ergo primü qu^e iam diéla funt ad opinioncm perititeartis, afq; ea funt munus publicumizy fl occaflo eius défît, aliquid ia arte edere,aut diflgt; utare quod exiguum cft, ey propter euentum, ey ob iudicia hominum aliqua, ey ob uiëli opinionem, aliéna fludiafemouere, ey graues curas. Vt uerà in exercitatione te clarum effe putèt, diximus' prmam conieéluramàfcientia qu£ in his tribus diftis repoflta eüflumendam effeifecunda ex perpétua aëtio' ne tum in potentiortbus atq; prudentioribtts.Tertian» àflnc

ißne exiftigt;nationi{,fcilicct lucro.QMrtdm i pruJe/l tia inceteriittäionibi». QMntiimißncartisfcilicet operis nobilitate atq^ perfrciionc. Eß uero tertium ne cefßariUfUt legitime CAin exercitiitionë adminijlref, bi uerö conßßitinuirtute, uclutißde,diligentid,patien^ tu,Htitmdter,piè. Sede^linquibußiddrtibui prietel' id neceßdrium qnippiS, ut in medicind er cdufdrü de^ ßnßonc,fcilicet ut cum coUegis comiter, cocorditereß ómnidgerd(,ut nec dmbitiosè prieripidi munerd, nec contentiose répugnés,aut humiliter nimis dgendo de^ fßieidrif. ais ago tribus pr^ceptis qu£ ex drte funt, amp;nbsp;breuiter d me cotteéld,dulciorem gloridm,fecurio^ rem, diuturniorem c5fequeri5,quam ex coUußonibof cufocijs,obßetricibus,chirurgis,tonforibus,phdr)nd-copolis, ufq; eà cum cduponum fdinulis. nbsp;qhlt;c etß

iuuent, non tdmen parem dfferunt gloridm,neq; ddeo ingens lucrum er mdiore cum labore: er quod omnium peius eß cum fcelerdtd confcientid,proditione Id borantium, dt^ diuina indignatione. idq; iiidicio effe poteß,quod cu tot opibus,potentid tdntd,tot confßird tionibus nihil famé proficaät aduafus me:qudiiqud nullis fenatorumfauoribiis,nullis procau fußätltus pd trocinijs, donee publicd ßlij ctede, omnia fateor fend-tus dc principis autoritate cocuffa et euafa funt. ücq; *2® ^nfus,fed diuuM tJl-iUa, mihi tot annis tutrix ac propitia,quie quamuis c^dem priuatdm d ßlio repule ritmdnißßomiraculo, catis tamenfuiEati legibus, hdne

lidnctMtdmhbcmomnii mali exempli ftmukchrwM incurrerc permi/tt. Quo id conßlio ad me non f^e^^ Hat fcire, id folum fcio, quôd fi uir bonu! amicum fiuii in aduerfis atque calamitatibw! nS deferiCDeum Opt. Max.id minus fa'Hurum in fieruo fiuo qui iÜius gratian» ctiamfiliü Abrahami exèplo iugulari pafiùi eil^e tot annis pacicntiâ, ob illiusamoremcfuetierationcmfit fceptam,in aliquo uiolaran aut interrumperem. italt;^ ^utd lUi egerint uideanf.namq; ut dixi, de fjelicitate tn ' artisoperibuseoufijireshtsconfilijsprocefièrat. Vt uero indignum exifiimo (ad rem enim redeo)his artib. turpibus ^Uieritaregloriam: ita neq; comoda qu^e eue niunt faluis honeitate,pietdte,acfide aj}gt;ernari nonde bemus.neq; ego fum ad hac ufiji diem,fed multo miniU eb initio ajpernatus.

Eràm quoniam, utdiximu!,propofitii noneilociu inarteauellere,necdocere poUicituf fum, quanquâid prffliterim: fed ex odo tHo inuifo qui grauior eft ca te)nptu,quôd eu iadura coniundu fit,cr certi ac prin cipalioris generiî bonorit noUroru utilitatê capere^ ideo de hoc nue dieere me oportet. Qu^cuq; igitur in arte cofecutut fum prteter cieteros, feu prtedtcèdo, feu curddo:feu politè artis opera tradarêffeu eu exiflime tioneauteum Jflcndidiore lucre, dut in prineipibus,

nut quoi procul aiuoc4rrr,ttut coßliu pro exttris ptm ra conßribcrcm:Mt quoi tnuximum eße exiflimo no folumßne errore, fei etiam fecurè in eifiem operibuf ticßireryexiguoq- cum labore,ß modo quicquam bo-rum mihi cotigit, huuddubium efl totum iBud me ocio ipß debcre.mtm uelut qui [dltare dut cheli pulfire di^ feere cupiunt, idß fen/tm dc lente db'initio dißcdnt, iti proßeiuntut perpetuo drtem ipßam intégré ç^dbfo-lutèdc ßne uitio uUo exmednt. Sedßpr^poperedi-fcdnt,nunqudm dd dbßolutdm er ßne culpd drtis illiut exercitdtionè perueniitt. itd ocium in drte efficit prf-cipué medicd,ut cocinné,pulchrè,dd dmußim dtq^ per feite dißuefcds cunild perdgere : inde ufuconßrmdtut t im prompte tu reite er dbfolutè cunäd perdgis qui ccetcri inordindtè,confusè,perperdmqi fud ddmtiiijîrd re folednt.Vnde tibi Idus cum dtiimi Letitia bond co feientid dduentf.illii multd incommodd.Secundd utili-tisexocioe?t incolumitds, udletudo, proßerd uit£gt; Jiutumitds.ndm ex intempeßiuis Idboribus tem^erd-tard eucrtitur,uitd cu uiribut dtteritur. ltdq- per ociu jtdletudini operdm ddre licet,dptdre rem domctticdm, ßliosq^i diligentius educdrc,duc etidm ßcriberc. Cieei-o cum deplordret omißivm ßorenße negotium quo fe bed tum exißimabdt,nibilominus nüc mdgis floret eo ipfo feptennio quo Udcduit, feilicetdb dnno urbis eonditlt;e D C CIH1 L. Lentulo er C. lAdrceüo conßulibut dd annum D CCXJ. C. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w tjQti.Pedio COSS.

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' quo

^uo tempore libres iUos omnes qui nue cxtdnt,c^ mal to plwrej qui pcrieruntfcripfit: folis bis qui fuperfunt ddro gloriofus, ut fdxilfè dici poßit in bis in quibiis pe rire fe exifliniubut, perijjfe in quibus uiuerct. Noî quoq; quxfcripßmusocio debemus. duxresßrfjn, quid exferiptis comodi 4c Jiudijs dißciplindrum^djiin que fané pr^cipua er certa reliquis bonis incompara bilia,ea funt,fcicntia ipfa rerum nobilioru er abdita-rum,commodum quod ex bacfcientia babetur, quod tantu eß quantü in ufum ciufmodi ueniunt,glorijc prlt;c fentis fenfuSjeiufdem etiani jfes in poHerum confequè deApßus glori£ utilitas apud poßeros tuos. Prefer c4 qu£ minord aut minus certa funt, ut mens ipfa qu£ in feriptis rediuiua manet,tu gloria qu£fupereß, ob qiiä folam multi licet abfurdè morte oppetierc. Ef fenfus à fuprema bora, tumglori£ tumfapienti£ reliä£ apud. nos,fi quis fenfus eß inßris. Et bonorcj atq; opes prin cipumq; gratia, qu£ folent plerunq^ opinionem erudi tionisconfequi. Eodem adiutore dum d profitendi mu Here udearem quaß ociofus,inßgne illud ac logum iter peregi,quo tot inuifi prouincias ctfine quo, ut ucrc di cii!rt,pcnt’ hmUk-j eram. Èrgo ocium pr£ßantibus inge nijsßmile uidetur aqu£ lacus Samofatbcnßs,qui in co «idgcne eß prouincia,quam referunt injperfam flam-mam accendere: ita ocium in una arte hominem ad no bilioris aut utilioris difciplin£, uel negociationis exer citationemaccendit. O ^K4mp-pe4ccidit«tomiJJd oc

caßonc teurquanadmodu cum ego folitu^ cumre cot' legium phratrium quos uocant reguläres ( eos jutcuf cum XVII anniscurufjimitä, utnuUwexhisinte-fijjjèt, qui mosdut ßrtuna mihi pcrfiepe familiarif eft)cumtatumonus fufcipcrerecu/îtjjêm, collegijcit' rationemumiß, erat id honorarium quinum aureó' rum pro quo mihi rebar illatam iniuriam : incredi' bile quantum ex ea iailura lucri, ex iUo cafu gh^-rtlt;e mihi comparauerim . Nam fupra duo integra talenta auri utilitatis res ilia attulit : curant Principum , proßtendi munus Papije , ut mcltoV fuerit hitc commutatio quant ea de qua Homerus dixit:

At male poßmodum ceßttl ceßit male Arifloteli tanta fapientia, ut magna parte honorummulîlatus, exul in Chalcidc Euboee infuLe interierit. Dauus funs non Oedipus. Noucram mores multorum in patriif, fed non tantum proßceram ut eoufq^ attingcrem, licet cegrè confidebam,quod tot annis ms tutatus efßem,alijs fedfub proßä:is,dlij5fub praßdibus. tatam anlentlant infilio non pr^ßemere potui. Si prieuidißemßtcile fuit auertere omnia.Scd^ut dixiß^c diuinitus erätan- ' ' tea conüituta.

Quadfimodouirinclytus iampropefenium inttr ' bem quampiam non admodum opalcntamfe conßrat,

• ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ubi

mendictire ,ut ita dicA,clientes,dut e^uaß tyro pra carioartemexercere turpe fit: cogatur tarne ob ino~ piantjob jbrtuni parto uiuere,(]uomodo tä pernitiofo ocio occurrendu erit^ne (juicguam intentatic relinque

ffl,exigua etiam lucra indecora nec fufftcient. Diu ex peäandu eft,^uod morü no patitur, Ego pne fi ibi nil habeä conftitutu, in ditiorè urbem er mjgis populo-fam me conférant.Sed fac ut no poßim,c}uid agendu in ■ ijuis^oportetè tuis fivmmittcre, cjuiiiiunogencrete plurtmiwM pofjè affirtnêt : Velutfi medicus fis in cura-tione hydropisauttabis: fiarithmeticus ,arte)n magnum ce feire optimè ac docere pofiè euulgcnt : Si chirurgus, in finuofts ulceribuslt;aut ani : fi tonfor in purgandis aut confirmandis dentibui, aut fu -CO iHufiri conficiendo ; aut manibus moüibus red -dendis teipfiim extoüant, ac ftngularem fxpe-* rientiam pr£dicent : nlt;«nq«f lt;}«od «nj in re excel-lere te dicant facile perfuadebunt, cz lt;}uod «ni il-li incumbas, confentaneum eft, ut credant etiam te rjfe expertifiimum: nec inuidiam mouebis qu£ princî pijsmaximè aduerfatur. Ex hac una ad pluresfenfint tranfibis, artibus ijfdem i^uibus dixi munitus acra-

I, tionibiw. Oportet autem illos tenture qui cum pluri-bws uerfantur: Ht proxenet^w, tonfores,eôfquequi , affinitatibus niultis fidtifunt, quique nugaces put.

gnum certè commodum e/l,M ut dicebat Seneca: (juatf doquidcm uita tota nauigauerimuc tn tempeftuofo ma, ri,liceat faltem cum morimur ejje nobis in portu,neq; uUidubium elJe dcbet^ouin moriturus non atquiore a-ninto mortem laturus )it,fi ex ocio cmigret,lt;juamfl eX aßiduis artis negocijstfua etiam melius ordinabit ac co flituet.Si etiam intiideas alijs tjuod necjue illis utile ell, nec tibifitturumfalutare,maximaftultitia eR. forfait hoc tclatct, quodomnis negotiationisfinis eiiocium, belli qutdem pax,itineris acceffiis ad locum cr ingref-fus,litis ui(loria,ftudiorum fcientia,ut etiam huius ui-\ nbsp;nbsp;ta mors.atque htec eH Arillotelis fèntentia. Çiuis ergo

tam amens eü ut uelit negotiationem in infinitum pro traheret Ergo quâto celeriusadfinemperueneriinus, tanto nobis melius erit, 'Verü iam de infamia agamus.

SMnitinfamia honoriac laudi opponi^ tur.C^ocirca eos qui infames habetur, laude nbsp;nbsp;honore indignos extflimamus.

Eft autem duplex,alia qux à legibus in-uritur,cum uelgrauibus pocnis fubijciuntur licet eua dantiautquipoftmodum libcranturprincipum uenia ac gratia,aut quifolum infames iudicantur tametfi p« na nuUa adijciatur. (^i ergo capite damnati nofunt, in poteftate infames fiunt,crqui in trircmib. aut in in fulas relcgati nbsp;nbsp;nbsp;qui tabcUiones eo munert priuatur.

'Ernt olim cenforum h^c potcflm.Alij uulgij uoce inft mes dppellnntur,lt;]U(gt;d perinde ejl acß quis 4 coruo in fnmis nominetur.Ergo htec cnldmiti^s nelt;^; mutiert(,ne ^ue honorespublicos dufrrt äut eis nos priunt.obeft tit mê trib.modA'.priinu quid in hos permißu fft iudicib. feuerius inquirere,f] exfo critninf quo infnmid l(tbo~ ILi.PS. rdnt,ticcufentur.Se^ndu quod multi ab iRoru cofuctu l.t.De dinedbßerr€ti{f,malutq;fetutoseßequamexpcriri, bis qui Tertium quod omnis infamia urit hominem,nam fi iu infa-fta,periculum ed ne £mulatione, odio inimicorn, aut mia no cjfu ad ludicum tribunal deferatur:ß iniußa, quid cru tantur. delius,quidmiferiushaberipro improbo cumprobus fisi Verum ubi habites quod ßepe dixi,conßderare de^ bes. Num plurimum rejert ubi uiuas, et ut uulgi clamo ribus infameris.Cum enim reile uixeris ibi habitandü eß,ubi exiflimatio hominum in iudicum folum ßt po-teflate.na prieterqua quod exiflimatio tua his uocibut llt;edaturfllmul etiam uirtus nbsp;nbsp;eruditio pr£muntur,ob

fufcantur er obtunduntur, fceleflicrpeßimiquique er imperiti euehuntur. Hoc hominum genus Socrate er Ariflotelem perdidit.Veneßcis ac latronibus longé pernitioßus.nam hi proprijsfolum dolis,inßdijs ac ui-ribus innituntur: iRi quorumcunque er magiüratuu, ut quos proprijs uiribus obruere poßt' diffidunt, alie-nis er titulo etiam fub iuRiti£ flieciofo opprimant. NuUibi magis uixit hic mos quam Athenis,qui earn ur bem exfiorentißima reddidit calamitoßßimam. Vbi

crtnrt MiSrt ZT bonos eucrti,cr malos dominari,zT fanda omnia atcj^ iniufta perpctrari, et feditionibus ut tgt;em dgitari neceffècji. Quodßiam malidominentur, nuÜa guident feditio oritur, fed oppreßts imbecillio-ribus in alienorum feruitutcm omnes decidunt: ut 14-f fdicwo/nom fub triginta tyrannis Athenienfes.Er^ tniferrimu eß homiiti populari infamia obrui, in qua non babes de quo conqueraris,quem accufes,quod cri ' men aut cuius criminisfußiitionem dcuites,cui irafea-ris,de quo ultione fum.ts:quod ß oblu£leris,ubi te fen^ tiant torqueri, audacius infurgunt ut cruciatu cr do-lore tc périmât. cyuicunq; teoderit,ob ira,ob iniuriâ, qui bonus effe potejt,ab eoßicrare licet remißioneul-t!onis:atqui te ob uirtutem, ob fapientiâ liedit,noneß titfßeres quod tui mifereatur. ïnoleuit confuctudo, ut bonos ßultos cxißimentßapicntes folum uiros inßgnis improbitatis:dicoinuidos,ßires,inßdiatorcs,crudelcs, modo cautè ZT faluis legibus cunda fiant.Quod ß ulci fciconcris, ßthiaces magiftratui: fedquod maiusefi Dcum offindis, qua: ofifcnfa multis uitx fßatijs, multis imperijs penfari non potcft, uno etiam aut duobus in-tercmpto, quid ailuiß occulte^nihil egilli millefuper funt:ß aptè,ut alios dcte)re.asipocnas das legibus.

Rom. Chriüiano uiro hac facilia:Paulum cofule.ïntegra IÎ. nbsp;inslitutionemferuare oportet,non in diuerßsuittgê

ner ibus uerfari,qui felix efic itelit. Si exiflimas ( omif-ßs modo frigidis ratiunculis philofophorum) animum fuperefiè,

fùpfreffè, nihil durum pjti, fî non exißimM î (ton eß cur^utinuidii moueM,uitie ulitno genere uelis uti. n4 tx hocinuidiu^tx inuidia coflutur infdmid,[eduéi4 db tmulisplebe, Curenimdlijquitcipfobedtioresfuni opibus, dutoritdte dtque dlijs fortune bonis, infdmiit won Idbordnt? Ergo quod tu Idbores tuum crimen eil,lndnein qUierisdntbùionem,ideo conflds tibiin-udiam. Si ßnfle uiuere uis, non prohibeo dicunt æmuii/edhocnonoftcntd, prtebeuitd: /J’cciemfmi-lem noßr^e, ut uis tuo more uiue . Ergo quereU iniuftd e/i. Ergo /î ium te opprejjcrit, cdufds infd~ mi£ dilue dmicorunt teßimonio, oßeiide curerum-pdnt,cur confiäd ßntfdcile efl peruincere ,fl unitisge neris imperilum te eße diuat: dißgt;utdinföro,perfi-duminegotio dlicui publico curd ut præflcùtris, info-lentemi exhibe te humilem. Sed fl flukum dppcSent in iudicium uocd: num hocinfamiie genus ddcoin-certigeneris eüdtque perniciofum utbominnr, cuer-tdt,necpoflit conuinci. Si igitur magilirMUS ulci-fcdtur, liberdris metu db infdmid, fl non curdt? iilio te conflr, ubi occdflo/uperuenerit. Difficilts cfl iÜe crucidtus qui nunqudm hominem deferit. Simulfl; Aeneieexemplo deos tecu duehe. Sed id dd principdle propofltum reuertdmur: Primum quidem ultiones plurimdsuidebis.dtqi eds cum uoluptdte ßieädre lice-bit.ndmq;fcriptu efl: ßedti qui efliriut iuftitid.quonU tpflfdturlt;ßuntur. Licet odifle mdlos nbsp;nbsp;improbos no

iniinicos'.ät ditimici boni cjjè pofjunt,qtii fine cdufi te malcdicuntimprobi funt. iujiè ergo hoc inimicoru genus odifjè potes, guare etiam de iüorum incommO' dts çr cdldntitdtibus gdudere. At guàd caldmitates perpelfuri necelJario, ne dubites tribus ex caußs: pri' tna guod ndtura mortdliumeiußnodiejiut femperßf obnoxid multis ddiierßs cdßbus,gui gudnto ßerius dd-ucniunt,eo poüinodum funt dtrociores.Secundd guod iniurij cumßnt, er tn ciuitdte mdlè ob id inflitutd,ne-ceße eü ut multd nidld fucceddtit.Tertid guod Deus ul Pro- tor no deeü:Inguit cnim Sdlomon: Agu£ undd dtünuis uer.12. régis efl, inmdnuDeieuinguocunguelibetincliiidt.

Sunt etidin inigud iudicid ïurifconfultorum,errore gt;ne dicoru!n,doliphdrmdcopoldrum,beüd, pefles dc iiinit merd alid mdld. Pdc modo ut iuslè dicere poßis ittui cdp. nbsp;nbsp;Alicbed; : Populus meus guid tibifecüEgo pro te depu

gndui,multorum fubij odid, pluribus periculis me ex-pofui,ddmnd mdgnd dccepi,tu uerohdsmihigrdtids reddis. Veru,ut dixi,duplici emolumëto in hoefrueris, et guod de guib.dolebds guod oppriinerctur,gdHdebis tdgud iam improbis er tibi merito inuißstcr guod bis guos oderis idin ntdldfuperuenire uideds. Nec metue ne fdlldris,dut exigudin mord iniguo dtiimo ferds. nd uelutmurus ex lapidibus dbfgue ennento conßflere neguif.itd nee diu ciuitds dbfgue bonis er eruditis eo-rumgi definforibus. Ergo iufld infdmid uerd mdgi-ßra uit£ noßrd: efl, iniufla dolor cdldmitdtumdlio-rum,ut

nwijtttpotc improfcoruw er proprwrMm.çjuonw cor obtundit zx in dducrfumfleélit, au/ert^ dut magna ex parte minuit, ^nt etiam tibi liberum, uelut in captif uiurbibufhoftilibus feuire iuliius, multare pecunia, exigcrcßne rejßeäu, modo nihil dolose: omnia libe^ rius agere licet in tui commodum,illius autem incont-modum. Quartautilitasefl,utcimfalfainfamiapre.-mens, efficiesutueradetecrimina minus habeantfi^ dei apud fapientes, atque principes çrmagiüratus. Quinta utfepe duwi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te euehant.Dum medio-,

lani fenex quidam me inuifum haberet, diceretq^in utilem arti medicie,collaudabat me Prlt;efidi Senatus fac co tanquam ad proßtendum aptiorem. Edm Hocen» ita ille excepit ut qui feiret ab amulo proßeifei, ut ei muneri me praßceret, quod mihi utiliusfiiit: dtimo-ciMin mains naélusfiim,cr in arte exiflimationem au-xi. tnfamiee igitur tot ßtnt commoda atque etiam a^ lia,ut tibi caueas diligentius, ut pluribusßs cognitus, «t deprehenfo fitco celcrius emergas. Solum illam me.-tuere oportet qua ad crimina maxima pertinet, uelut laße maicllatis,h£reßsq^.'Vix cnim ab ilia quantumuis innocens euadere licet,quare in eiußnodi nec contem-nrre initiiim nec diffèrre oportet ,fed flatim delatores ipfos accufare expedit. At quoniam infamia ab inuidia oritur,ß iniußaßt zr ex calumnia gé

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cenduin cß.

Rw funt,(lidt Seneca, qu£ hominem ie-temptui O' inuidiii.V.odemfermé tendut hac omnia,ut hominem fciUcet euertât. Sed contëptus rem peraââ potiuf oüendit, odiu O' igt;^ uidia mali caufam, feu ladura atij- malorii no^trorii Sed fi muidia non obfit,aut inuidui ignauut fit,uel im-potens,autfi:ultus,aut timidus: tam inuidui quam inui dia,magno fi qua res alia nobis funt emolumento. Cum enim inuidus cunda quafi perfficilijs uideat,teftimetq; aliéna boiM pluris longé quam fint, nuüius opinione heatioraut patentiorcü homo quaminuidorum iudi do crexiftimatione. Eft autem ut Plutarchus inquit, inuidia odio perfimilis: cr i» fcoc conueniunt quod u-tra^ beneuolcntiiC aduerfatur, ac de felicitate commo disq; alienis dolet. Dtfferunt quonia inuidia eft omniu cr ob felicitate: odium dut quorundam hominii folu, O' quoniamfimpliciter ilium malu efjè exiftimat, aut fibi filtern malimt.uerfa rurfus ratione odium in omni hus anmalibus inuenitur ex offenfa : inuidia autem in folo homine atq^ canibus. Inuidia etiam fine caufa efi, odium aut cum caufa. Inuidia etiam affeilus efi minor odio, nam inuidia efi eiusfolu quod exccÜit quatenus excellittquamobrem cupit folimt inuidus,ut homo cui inuidetur,dd mcdiocritatem rcducatur. no illius inte-ritum

ob id miferis aut principib. inuidemui,fed hisquidëob excellentiÂ niniiano audemuf copararc nos,illos aut negligimus acpotiuscorum mifcrcmur, ^uà ut eis inuideimut,(juoniâ no exceUunt.Et ob id e-tiamfrdtrib.atq} coiunâii inuidemus, no tdtnc iüoso^ dio profequintur.Odiu quoq; intrritu cupit,cr quÀto fnagisquiodio habetur, uirtute autfèrtunaaugetur acgrandefcit,eo magii odiu confirmatur uiget: in^ dia autem,ut dixi,interitu no optât, Odiü etiÙ in quof cunç dirigi poteStfî ab his offendamur, inuidia aütfo ium incognitos-.celJat uer'o aliis ex caufis qua inuidia, fcilicet,uel fi melior iüo euadat, uelfi irttelligat te ab il lo nuBa pafsufiàfjè offènfam, uelob beneßcia in te col lata, inuidia uerô tantum abcft utabbisfeddurac extinguatur, ut etiam ab opinionc quod probut fit, cr à bénéficias irritetur. Inwidia prteterea fetnpcr eftcuMiHiho, odium autem fine iüo effe poted. nam malos odiffe aduirtutem potius quam ad uitium per-tinet. Propterea Chariclem Lyc«rgi fiUum Sparta: principem pleriq; ut Plutarchus refèrt uituperabant, quôd malos odio non ut par erat profequeretur. Idfo P odio aliquos profequi omnes homines fatentur, tan quam rem minime turpë : at inuiderc alicui nemo uult fateri;quoniam ipfa recrimem dctegitur. Efl inuidia animi uitiu, cr inuidere peccatu atq;flagitiü : inuidia etiâ cü iniuria in hos conuenit,quàd utræq; male tiunt homiiië. Etcnim inuidia autorë fuum diferutiat crurit

Vaquer qui inuidetzr qui iniuriusc^ male affi^ ciuntur.Pari ratione cui inuidetur cr qui patitur iniu riant, calantitatem non leuem perpctiuntur : hie quod durißimum eü ßrre cogitur, iÜe tot habet inimicos quot inuidos. Inuidia etiam eft iniuriie quoddam ini^ tiunt Cf quaß fernen,ita utßt iniuria imperß{la,iniU' ria uero efßeüus erßnis inuidite. Ob id etiam qui in-riant infant er qui recipiunt, ob inuidiam inßritnt atq; recipiunt. namque qui damnum aut dedeeus alia ratione recipit aut inlert,ut propter odium aut ira no iniuriant recepißi aut intuliße dici debet,fed ultionent potius. Aliter etiam h£c inter feac quaß contrario mo doconueniunt,uelutßeumquiinuidet, eiquiiniuriä patitur comparetnus, uterq- eiiim dolore afßcitur: ut qui infert iniuriam,et cui inuidetur is prteflantior effe videtur.JJcet ergo inuidia caufa ßt iniuri£, inuidia ta tneneß calamitas erflagitium: iniuria autem folunt flagitium in eo qui earn infèrt. ïnuideri ueró nee ca-lamitas nee flagitium: iniuriam accipere calamitas efi non flagitium. Ex quatuor igitur hisunum fub titroque collocatur fcilicet inuidere, unum fubneu-tro fcilicet inuideritduorum reliquorum flngulum fub fingulo. ut in tabula expofuimus. nbsp;Ergo cum ferma

ie bif qui inuident dice- Inuidere : Cul. C}“ 7lâg. dum non efl:quoniam ut Inuideri : Nfc cdi, nec tib initio diximuf fiagi- ïniur. ïnf. 7ldg. tium admittunt cTpec- ïniur, Acci. Cidum. cant,ßmtlitcr nec de his qui iniuriam infirunt:reliqu» ejl ergo ut de iBis folum agamiK, quibuc inuideturuel qui iniurid pdtiutur.Attdmen no dbs refùerit,eorungt; qui inuident dumnd zr effigiem ab Ouidio pulchre de piâam hic ob affinitatcin nominis defcribere.funt tUt-ton huiufmodi carmina:

-----Domus efl imis in uaïïibus antri Abditd,fole carens/non uUi peruia ucnto : Triftw zr igndui plenißima frigoris,cr qu^ Igné uacet femper,cdligine femper abundet, Inde paulopoü mores depingit:

Surgit humo pigrè,femefarumqf reliquit Corpora ferpentum,pa^uqi incedit inerti, Vtq; deam uidit,fonnaq;,drmisq; décorant Ingemuif.uultumq; dete ad fufpiria duxit.

Sic liCthalis hyems paulatim in perfora ucnit VitalesqiUiascrreßjiraminaclaußt.

Ncc conata loqui efl,nec ftc conatafiiiflèt Vocis habebdt iter,fdxum iam colla tenebat, Oraq; duruerdnt,flgnum exangue fedebat. liecldpisalbus eratfua mens inflceratiHum.

fig Dl I N V I D I A nd bond lnuidedt,dut ut ntdla iiïis optes.Prim certè mi nus tttdlum eß, ftbi quidem dcfyderdre atq^ concupifce re bondtdtque proximumidefiuttdm non fttfL^i-tium,fcd fold cdldmitiUi quid tarnen in uitio animi repofitd cft,de iUa pertrattiare priefentisnonejipro-poßti. Veruntamen cum bonum iÜud quod altj inui-demus ,honcßiim ßterit e:xcum uirtute coniunitunt, Uocdtur xmulatio. Df iüa iÿtur dicere oper£ pre^ tium fiterit.

Hoc fane uirtutis quoddam genm er flimulmad egregiafd£ld,quainutdixi,litterarij ludimagijlri ad excrcendos,erudiendos,euehendo!q;puerosanimisil-lorumadhucpurioribusinfculpere debent^non ind-lis depingcre. Dicerefolebat Themi^ocles,t,\iltiadiS trophiCd iüum excitare. Dt uere ad fummam pro pd-trid uirtutcm erglorid furrexit. Ctefar narrat deduo~ bus tribunis exemplum admiratione dignum,quoruni uterqiqltericdufafdlutisfiiit.Eßdutetn lt;emulatio tri' plex:dut eiufdem uirtutis,aut eiufdem honeftfuto' punt,gloria,potentije,dutoritdtis:aut diucrforum,ue-lut apud Sdluftium in comparatione Catonis er C£fa-ris.Erat enim in diuerfo genere,fed utraq; cld\ißimd. ,, Vtar autem ipfius uerbis. fJiemoria mea ingenti uir-t, tute diuerfis moribusßiere duo uin,C. Ctefar er ALO »gt; to,quos quoniam res obtulit,filentio pr^terire non ßiicconfilium,quinutriufq; natura et mores quantum » 1 ingenio poffem aperiretji, Igttur bis genus,ietds,elo' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quentid.

^uentù,f}ropè£lt;}ttlt;ilùfitere, magnituJo itnimi,par 3, item gloria,fèd aÛa alij. Ctefar beneficifS ciT munifi- , » centia magnus habebatur. Integritate uit£ CatolUe,,, manfuetudinecrmifericordia clarM faâuf efl,huic 3, faueritiU dignitatem addiderat, C£far dando,fi(ble- ,, uando,ignofcendo. Cato nihillargiendo gloriamad- »gt; eptm eft. In lt;«/fero miferis profiigium eratfin altéra , » nain pernicies : illiui facility, huiiK conflantia lau-,, dabatur. Po)iremo ôefar in animum induxerat,la-,, fcordrc, uigilare, negocijs amicorum intentm ffuane ,, gligere,nihil denegare quad dono dignumeljèt,fibi,, nuignuimimperium,exeratwm,nouum bellumexop ,, tabat,ubi uirtm enitefcere pofièt. At CatoniJludium , j modejli£, decori5,[ed maxmè feueritatis erat. Non ,, diuitijicum diuite,nelt;]ue faihone ci«n faéliofo ,fed ,, cMmfirenuo uirtute, cummodeüo pudore,cum inno ,, cente db]linentia,certabat. Effè ijuam uideri bonuf, malebat:ltaque quo minut petebat gloriam,eo magis , a/Jèquebatur.Uocigiturefiiemulationisindiuerfo ge, nercccrtunt cxonpiwin.

P./i e3‘ aîius aniini affèHm fimilis inuidi£,cr ex eo demgenerefermé, fed iuüiut quod indignatio uoca-t«r, cum indignos prater mérita euehi uel fèrtunari uidemin : quad cuin citra animi uitiuin accidat cr ta men torqueat,ut de illo agamin occafio ipfa nos adma net.Communicat inuidia. quoniam inuidinetiâ debo nti ac dignis angitur^ cotingat Mis pro mmfj«.

‘ Vnde indigniitio or inuidia homines ad ftudia rerwM nagnarum accendunt.Tria enim hæc, £}nulatio inui-^ dia ey indignationifidefidùeiwtgantur,ftimulifunt ad uirtutes magna opera ,aecob id pueri ab inui-dia arcendi funt,nifi fiicrint ignaui. Eft enim calcar ad magna opera. Et inuidia ft cocrceatur tempere-tur, facile tranftt inamuL-ttionem uelindignationent. Ideo cum duos uirtutes proximas habeat, non debet in uidia inter uitia aut mala numerari. ferunt Ariftote-lem indignatione 'Kenocratis Acadania erexijfe,pro-fttericj^^ capiffe: adijcientem etiam,turpe effe x.enocrlt;i tern loqui gt ipfum ftlere. Sedft indigni tibi præftrart-tur,ftgt;es eft facile te locum recuperaturumnmi nec exi pimabitur lUum pralatum fttiffe fed euerfum iudiciit. Idea hoc non maltem eü. Si etiam indignus pra-ftrtuf, Crnoncumalijs con/ftiret facile euertetur: ft autan cum alijs indignis conjfiret,bonorum ÇT pr£ftantiiiM uirorum caufa periclitetur. Si uero cum dignis,illi no uidebuntur digni. Itaque indignum prueftrri longé ^ni nus malum eft quam dignum. Qjtinetiam ft quando oc cafto tulerityUt ad eum locum peruenias,indignum fu-perafte facile fuerif.dignum autem difficilius.Ergo ut inuideri uoluptas eR e^res utilisacgloriofa,Grdd augendam exiftimationcm neceftaria:itainuidereamp; indignari caufa eft utad maioreshonores, acjiatum digniorem perueniamus. Eerunt Themiftoclcm cuM iuuenis effet dixiffè/e conieilari quod nihil Jflcndida

ßciffct. ^uonûm inHtdos|no haberet. Er^o CT inuide ri er iniiiderc ß quis occaßone uti norit, utile eß dtq; bonum. fed inuideri prüfens eR, inuidere dutem inßt-r turii extcnditur.Sed er inuidid cu Jpecies ßt inimicilt;e, cdutiorem reddit. Inuidi« enimß potefl deprimit non occidit:quonidm propoßtum eft folum ut ilium fupe~ ret er ei fupermincdt, er quonidm minus efl periculo fum qudm occidere,tum ctidin minus mdli excmpli:er qwod illius dilio ßt hominibus mdgis notd fed ß hoc non ß)eret,pemitiem molitur.Porrö cum qudtuor ßnt rdtiones quibus hominum iudicid er lt;eßimdtio mode-rdtur.-Res,Opinio, RÄtio,cr 'ticceceßitM,uidetur opi nio plus pofß in hominibus.CXUie enimmdgni eßimä-tur utfilij,multi oinnino negligunf.putdtq; dffines oj» nes modo bonißnt eo poße reponi. Diuitids plcrique mdiores cfß putdnt,nec res credunt dliquid eije,niß ut db bominibt« in precio hdbentur.Rdtio uincere debe~ retmeceßitds fnperior efl, Alid ergo negligcre licet tdtiqudm pdrutt dut incertd, dut dubij euentus:qu£di quid opinione dlijs minordfunf.nonnuUd quonidm rlt;t tioni pdremus,omnid neceßitdtis etfortis humdn£ me mores. Qudmobrem qui inùidid uel iniurid torquen.-tur, foli opinioni fuccumbunt. Exigud enim mortdlium bond:huiufmodi dutemper-minime mdld.

'tiiuria crgo efl iniuftd offen ft ffonttîl-v M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lita.-nec quicguani e/i ^uocimagis morU

ObidfeireexpeJit, ‘t quibiti iniiiridm quis ptti potrfi, amp;nbsp;{jui patipoßinticr in qutbut'ac ex quibtK?^ an ulci-fei bomm Cut quomodo euittndatet quie borgt;lt;t ab il la decerpere liceatt nec non quomodo iniurM fatiffie-ri pofit.i^on patimur certèa dijs iniuriam: abfnrdum enimeum iUi fut optimi atgue iujlißiini, çy noflri prorfiK doinini. Etenim dij noflru funt domini no Ht reg«, regüenim dominatiotyranica efl,nam nobùdo tninantur folu ex comuni coi^enfu aut etiâ ui. quartf quippiant abftulerint,non außrut quid fuußu,atq; ob id iniuriam infàre poffuntfi iniuftè atq- fcicntes^ et ut iniuriam faciàt abfiulerint: acq- enim reges nobis uita autßrma,aut corpus aut incolu/mitatem dedere,neefi Itos ettd nec fcientiä. Torfan ßrtunaru domini effe uel diel pojjunt,quoniä etfi no dederint dare poßüt. At di/ ciim omnia h£c dederint, fifuftulerint, no iniuliediä poßüt id egiffc,ncq; multo minus iniuria intuliffe.non ergo à dijs propter has omnes caufas iniuriam patiiu re unquain dicere poffumus. Sed neq^ qui nefeiüt quid fit iniuria,iniuria pati pofunt, oportet enim eos fiire quid fit iniuriaiquoniä ille qui in fiert iniuriam,fi debet injèrre, eo animo oportet ut inférât, ut iniuria fiaciat, nobisé/i

hoHiqj f3 itccepiße intelligëtibuf: ^uo arcd iniuriani neq; beluic neq; infantes neq; infant redpere poffunt. neq; enim quid fit iniuria tales norut. Aliud aut ejiin^ iuftè agere,aliud iniurid infirre:etenim er quiuicod dus tibi no^t,feu bona corporis,feu diuitias feu hono rem aufèrat, aut etiamfi iniudè id agat, fed iufiè agere fe exiftimet,uel etiam iufiè fi id agat uel oinnino etiant fi iniuüèfeiensq^;,fed nonut iniuriam infirat, fed quia putette latere, ueloblucri cupiditatem hts omnibus ttiodis d.imrw infèret,iniuriam non infcret.quanquant in plerifque etiam iniuftè id agat. Contingit etiam ob id iniuriam infèrendo iufiè agere . Vt fi contingat tjuod idem iufium fit er tibi iniufium uideri poßit,ob inimicitias uel ob certas caufts . ld fit cum indices auidè damnare aliquem uidentur. Atque adeö ut etiant fi contingat, iniufiè fint damnaturi.EÓ Jpedatfi aliunt quempia ininfte abfoluérint. Vidcnfur enim damnatu ri etiam fiiniuUafuifict damnatio.Qjtodfi infimili ca fu iniufiè abfolueritalium,iniuriam tibi illatam potes exifiimare. Aliud ergo iniufiu efi,aliud iniuriam pati. Attque hoc deterius efi qua primum.Cietcrum fi tu tan quam iniuriam fadam exifiimas, indicium feu iufium feu iniufium iniuria non e{l:at fi iÜe putat fe iniuriant intulifie,tu rfRfc m non accepific quia animum non no-

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ris,aut indicium iufiumeffe putas iniuria efi. Suff'icit

I enim ad hoe ut iniuria haberi debeatur, quèd «nnno I fo intulerit Kt obeffet ct tK Jnteliigerf pofies^uanqua tl i nrçj

obfùcrit ncq; intcUexerit. Et ob hoc,ut dixi,nelt;, cuni aut equo,«iut pucrulo iniuriam infirre licet, neq} eiiim inteüigunt ncc intcüigere pofjunt: at uirß no in tcUigat intelligere potiiit. Si ergo facercpotuit ut in tclligcret nec außM e{i,aut neglexit iniuriam non intn lit,niß tu intellexerii. civm enim ut inftrret intulit: ttt ucro etiamß mentent non declarauerit, inteUexißi in^ iuriam intulit. Quad etß intulit quidem,nec tantum de clarauit ut intelligeres, c£tcri tarnen iniuriam illatain effè intelligunf.iniuria eji, quoniam quod alij inteüi-gere potuerunt CT tu inteüigere potuißi. idq^ maxiinè ß iniuHa ßt offelißa. Ergo rede cenßent Eartcnopei quodcr Arißotelisefl,qui elata manu quamuis pro-cul ille abßt cenßcnt iniuriam Oquot; colaphum illatum (7 acceptum.declarauit enim ille ße nocere uelle atq^ ini» riam inßrre tibißc,ut intelligeres iniuria: inßrend^ caüßa intulijje. Scd quid tu prius Uli iniuriam intulißil non poteß ßua iniuria appeUari, quoniam tu iniuriam accipere non potes ab ec à quo promereris ultionein. ut enim iniuria ßt,oportct ut tu ß non iniuße,im}n(ri-toßaltcm accepißßc did poßis ab iUo quem neque tu he ßcris.neq- illius coniunilum. Qjiarecuminiuüaoßßen ßa ab itlo did no poßit qui inßert, neq; etiä iniuria diet poterit‘ Aregibus ergoatq^magißratibus, quoniam ßub prxtextu iniuüitia: multa Ulis ßacere licet,non tarn ßacile eß exillimare iniuriam acceptam. Sed neque ab bis quoruitt intereß ut ins adminiilretur. Chw ergo nullam

nuUjmob cduftitn iniuftè dliguid agiturquo l^deris feu ù periurdto feu d mdgi]irdtu,idm iniuridnt te ucce-pijfe exiflintare potes. Eo autem ntdgis/t inimicus lUc fit uel inimicis tuis coniunilus qui Ufit.dtq; hlt;ec hdui obfcure.Quôd fi etidm coiuiuHifiimo tibi, ueîuti filio^ pciretiti,frdtriùe,iniuri!im iutulerint, tibi intulificui-dentur. licet non uttibiinfirrentid /ècifie uideantur. Solumdubiumeü, cumiUioffenfitmacceperint, non iniurùe nomine neque iniu/lc: num tunciniuriam non uel infirre uidenturfed ultionein:ucrum cdfucrob ne ceßitatem, tunc enim ulcifci ueUe un dd iniuridm perte nedtdubium eftmdinde exceffu fiparuus fit non pro iniurid cenferi debet. Et fiiniliter fi ultio longe md-ior /ùeritdut in dlio gcnere:ut fi honor uioletur pro pecunid fubldtd^ Vt ergo minime d dijs iniurid pdti-murütd d pdrentibus uix fieri potefl ut iniurid pdtid-mur: primum quod ipfi nosdment : deinde quid fi iniuftè quicqud ergd filios ddmittdnt:non tarnen id a-gunt ut iniuftè agantfied ut profint uel adfummum ut ulcifcdntur. Ob id etidm rarô lt;i Jî/ijs pdrentes iniurid afticiutur, numq; cr fit iniu^è dgant ultionis cdufd dut ird dgunt.Dubitdndum eft ergo,dn irdtus iniuridm in firre pofiitiSiquidem ubi ird cejjùueritfe in manus tra. diderit eius quem offcndit,fic ut declaret fe omnino fit tisfdélurum, iniuridm non intulit : nam dmens iniurid infèrre non poteü, quonidm dèlionesfud iuüi dtq- in~ iufti participes nonfunt. Irdtus dutem dum irdtus eft

ennens cil.eft enim ira fiiror,ut dixi, teinpordneUf.£i‘-‘ go iniuridin inftrrc non poteft, nifi cum ab ira recufa-rit fati(faccrc,aut uerbotcnus tantuin fatiîfacm uult. EaJem ergo ratio infratribus erit. Rfg« cT tna^ gijlratus iniuria; frfritionem minus priuatis fub-cunt,quod iuftitia: uclo fr obtegant. minus tarnen

(i^ôd per alios id faciant, cr quoniam inui-di£ non frnt adeo obnoxij erga fubditos : ncc fa^ eile mediocri pecunia corrumpantur . Tamctfr e^ nim pecunia corruptus index non infrrat iniuriain, tarnen quia iniuflus minifter eft eius qui iniuriant * infrrt, iniurius did poteft. Ttîam ft pecuniamac' cepitutalij fiendum adiudicaret, iniuRus eft nonitt' iuriam infrrt. Qui enim pecuniam dedit non in^ iuria; caufa dedfr nec ut illi eriperet frtndu/m, frà ut ip ft haberet : non ergo iniuriam infrrre medita-tus di, ftd auarus zy iniu^us did meretur. lUro o*-go iniuria circa pecuniam uerfatur, fed circa corpo^ ris bona nbsp;nbsp;honores,quie qui aufrrt in ft transfrrre ne

quit. Ob id ergo à latronibus iniuriam non redpimus. agunt enim lucri caufa,nec quos ladunt agnoftunt.At i tiero iniuria hie no ftfrnio quemadmodu Ariftotcles, fcdardius,atq;adpropofrtuminiurif hominis contra dam.tniuriäergoàpriuatismagisaccipimus, cfma-gisabbisquib.benefrcerimus. Etaparib.atq;paulo -humiliorib.grauiordnä ab huniiUim£ fortis hominib. nbsp;nbsp;i

tü. eR lt;]uod in humanis comouere nos tnagis fo Udt iniuria.Ldbienus, ut ait in cotrouerfijs Senf c4, cm in alios nintia dicëdi licètia uterrtur, hoc pa/fus eji ut Wonumenta (ua coburi uideret:ciuo doforc perculfus, uiuufc fepulchro maiorum iußit in/èrri.Hunc fcripU fua magis cjuâ patres filios diligere foleât dilexijje coït fiat,feu cupiditategloriie lefluâsfeu iniurix dolore,feu ira dut omnib.his,incertum câ.'^uc hoc no qult;ci-itur, fed Arifioteles Quinto deRepub.plurescnunterat qui iniuriampaßiita feuierut indutores,ut falutispro-friif oHiti «i4frfnt«r.lnter reliqua durißima legis no fira præcepta eft remißio iniuridru,cu dicat :mibi con dona iniurid cf ego retribuam.Uaqi Je hoc nunc agen dumeSi, tametft multa in librisdcAetei-nitatisArca-nis de huiufmodi ftripferitnus. Non hie de diuinii prteceptisdifiutarepropofltue^. Quid. n.Chriftiano hoinini firtunatiuseuenire pot, qua ut ftrat iniurias? Hoc enimfdlutare illi,et in quo animus coquitftit. Vn deetiä Paulus idfuadet.Adieëhe etiä funt in hoc coftlio proinißioes taquâ indifficillimo.Paulus.n. inquit car^ hones accefos fupcr caput illius cogérés, quafîjattcije ttt£mëti hoccondonäs.'Diuina uoxretributioncs pol licetur,hocfolo in priccepto bomo humanä exuere nd turam cogitur, acconditionëfortisfudfupcrare. Srd quid diceres,ft philofophus uir fatis pulchrè hoc cont-probaretratioefSenecaquidë, Deus(inquit)no ulcifti tur iniurias:aut ergo no pot aut no uultifi no uult,non

par efl nos ueUe.ndmille optima digit, ilhimimitari decet. Efl enim fapientiflimiu.Si non potefl,ut i^ui lege peterna teneatur,cum flt frliciflimus, iniuriam non ul^ cifli non oberit ftlicitati. Quorfum ergo ulcifliiSed ue rius dieet ciuiflgt;din non ulciflitur,ciuia infèrri nonpo^ tefl^nam iflebeatus efl nec quicquam ab iüo auflrreli^ cet boni, non efl ergo iniuria, fed iniurilt;e meditatio» Qjtin etiam pauci admodumfunt, nifl prorfus infani, qui rgt;eo iniuriam inflrre meditètur,quorum certè mi iorpars aut omîtesßrfan pœnas dant. Grauior cnim eflultio, dum animo pacatoacquafl obliteratainiu^ riiememoria ultio fuperuenit. ytenimflquisfeabiettt dcrius fealpat dum pruritus feuit parum dolet ,fi iam pruritucefldtemultum afficituriita ultio ferafemper grauior efl ea qu^e nobis dudum delinquentibus adue-nit.Verùm etfl Deus ulcifeatur quôd iniuria fiat ab in gratis,non tarnen nos ulcifei decet, quibusgratia non debetur. itaq;ficut Deo nihil affert commodi ea ultio fi modo ulcifeitur, nam flatim ulcifeeretur, ita nec ho^ mini ad fllicitatem. Sed uelut fedato quodam furore ac pruritu homo fibi beatior uidetur, eu nihil habeat ain plias, ita ininiuriarum doloreaccidit: Qieamobreni Cum Satyricus dixiffet:

Chryfippus non dieet idem,nec mite Thaletis ingcniuinflulciq^ fenex uicinus Bymeto:

itac]; confiât etiam philofophorum fententia, lt;juan ^uam durum uideatur,ultionem non efie Htilem hoini ni.vltio ipfa dolorii confißionem exprimit.Etfi in de-biliorcm te dirigitur,parce iüùfi in potëtiorem te^ar ce tibi,dicebat Seneca. Ç^uin etiam omnes hos ultorei infrlicißimos fidfiè uides ,'nec fiirpemfuamfuperefiè. Declarantur exempla mdximè in PelopisorOedipi defcéndentibut.Pelops namque ctt«i rcgndrrt, tres re~ liquitfiliosAtreum,Polyfihenemcy‘ Thyefiem. Pri-mus ergo cumregnaret Atreuf, quianatumaiordb~ fensqj effet, Thyefies «xorë iüius heropen corrwpiï, potitiwqjrcgrto fufiulit ex ea tres filios,Tantalum,Phi liftenem ac aUum cuius nomen non memoratur,Pelo-piamq^filiam.Atreo reuerfo Thyefies in exilium per-rexit cum filijs. Atreut dißamulata re, tÜton reuocat ciwn filijs tdnqudtnrcgnttni iÜi communicaturuSjUXO.^ ro» i«npifétitur. Atreus iugulatisfilijs fanguinem cw Mi'no tibendufw tradit, et «mes in conuiuio dppofuit, quo tempore Sol mitxiniion deliquium paffus eft.Thye fies re cognita confulit ApoÜinem quonam pdfto inti* riiim poffet ulcifci,confulit illc, ut cum Pclopiafilia co ctMnb(tt,ex qua fufiulit Acgifihum. Interim Atrcusfi-lios Polyjihenis iam mortuos multo ante infilios rc gnifucceßionem ddoptdt Agdmemnonem McncIaSq;. Ag^memno pricjîcitur exercitui Græco Troiam pro-

flut cum Clytemnc^n uxore Agumemnonts con^ cubit: reuerfo exTroia Agamcmnoneprætextuquàii cum captiua ran habcrct,cx infldijs ilium occidunt. Elcilrj Clytanncftr£ ex ägamannone filiu Oreflem nuper mtum Strophila Phocenfl Pyludii parenti e-ducandum tradit:quod cum patefjcere nollet,ab dduL-teris interficitur.déid funt hæcflib flne primi unni quo Agamemnon à Troia reuerfut efl, atque ob id pro-creatut cy natut Orefles: hie ergo ubi adoleuit au-xilio populi Mycenarum,matrem cum adultéra oc-eidit regnumque recuperauit. Verum ob parici-dium infanut fadus fft, tandem expiatus finan domui Pelopidarum flne filijs moriens pofuit. Oedi-p!(f autem interfrdo patre Laio,cr ex inatre génitif Etheocle cr Polynice, cum altcrnis annisregna-redeberent, quodOedipufrcgtio fl ob duplex flceluf tdidicaflet atque etiam excxcaffèt, neguuit primut Etheoclcf Polynici regni flucceflionem . Vnde cum Polyniccf in exilio Adradi flliam duxiffct,flocerio‘ iUius amicorum auxilio reuerflus eilThebat,uturbe patiretur:cu flruflra uires hie inde abflumpt£ eßet,tan dé conuenerut inter fle ut pugnarentfratres,zy uido-ri urbs adiudicaretur.Mortui flunt utriq^.Superfitit flo-lu ex flirpe Oedipi Theflandruf Polynicis çy Argi£ fllius,qui in beRo Troiano abfque flobole iuueniso-bijt. Hi funt frudus atque exituf ultionum. Sed

«rfoHlwi'Kin Griccorum atqucRontiinorumPerft-Ttwwqj qui tâtn’dd ultioncs prompti erant dii uiuerentt «c ueiiigium quidem uUü flirpii fuperefl. Quid ergo JAiloni Clodiu,Clt;eftiri ZT Oäduio tot inimicos,Cicero ni Cdtilinu, Antonio Cicerone perdidijje profitittOm nid udnii flipulis dßimildt. Bft etid ultionts cotuinclio flßimÜ genui, dignum no ejjè uißum ex quo fumeretur ultioM Senecd dit. Ex dduerfo tdmen multd obijci fo^ lent,dtqi in primis eelebre iBud Publij î.\imi cdrmen: Veterem injirendo iniuridm,irritdi noudm.

Ctuinetiddutor librideMundo,utCThocdiuinddU », toritdtefulcidtur inquit:Deo ipß co)nes ddiuéld eß ul-, * tio,qu£ diuindru legit uioldtores uindiedt. Cuiui fdnè ,, qui bedtuf fælixq; fùturui eft id,inde 4 primis uit£ ru-, » dimètis particeps fuit. Sedquidcldriusqudin4..Ethi- gt;* cor«; dui nSq^ no irdfcuntur pro quib.oportet,EtMt, » oportet er eit oportet et quib.oportet,fdtuifunt.ndm , » neq; fentire neq; dolere uidentur. At qui non irdfeitur » t none^dptuiddulcifcendumtperßrre dutem contu- »» tnelidszrfuosnegligere,feruilceflfdnè. ExHperdtio uero per omnid quidemfit: tidmfit CT in qiiibm non gt;nbsp;* oportet, zr pro quibus non oportet, zr mdgiszT gt;• uelocius,zr longiore tempore qudm oportet, ttdque , « ultionem eße neeeßdridm dd ßlicitdtcm,ubi occdßo de tur circitferiptd bis conditionib. quds Arißoteles definit hdud dubiit eß.Scilicet ne perfonü pro perfond mul dci.'Mt pdtrë pro filio,fi-dtrcmüe dclinquentis pro ipfe delinquente.

Mtiquentcuel ob ninds Icuem offcnfam, uet ut nimii exccdas modum atque alia huiufcemodi. Itaque multH modii uidetur ultio in iniurijs coucnire: primum cunt egregijs failis dcuirtute oüendiste ilUiniurid indi-quot; gnum.hoc dutem fempcr licet. Secundum cum pericU’ luineftne firendoin contemptumdeuenids,dtqueitd omîtes dd in/irenddm iniuridm irrites. Tertium cum il ie eo folo iniuriofiK fiiit, guod potuijje tutö id fdcere ffierduit.ndm certum eü itlum in omnes bonos ideinfd ilurum, cjudmobrem ut peßem publicdin er odiße amp;nbsp;caftigdre Ucet.dudrtum cum iniurid tuos dttigit.ndin ut dliena dondre non licet proprid licet, itd de iniurijs dccontumelid. Ciuintum,cumcontumelidtecontem-ptum reddit.reddit eniin et tuosiqudmobrem quod tui cdufd jubldtum eü,necejj'e eR ut reflituds.Sextum cum iniurid infirtur ßc ut pr^textu criminis tui iÜata ui-dedtur, nam prater iniuridm fontem tefdcit: quilibet dutem teneturfe d.fußiitione criminis liberdre. Septb tnum, cum iniurid d, iudice profieißeitur. iniußus cnim iudex pro proditorehdbenduseß. Hisergoin cdußs ulcifci iniuridm neeeße efl. Tum uerö mdgisß iUein contumelid infirendo perßeueret.llludtdmenpraocu lis hdbëdum in mdgnis ulcißicdis iniurijs, prius ut cur fum incrementi bonorum tuorum decurrds, etidmß multisdnais expeildndum ßt.

Sed numquid inter iniuria dccepta er ultionis tem pus iniuridm dißimuldre conuenit.hic fate dißingten dumeü.

Jum eft. Siquidem ulcifd decreuifti,bonum eft dißinut lare, ut incautof opprima: quod uerè ex exiftimatio^

' ne deeeßit,intérim in ipfa ultione plenim reSlituitur: er quod inftgt;erata ultio nobilior eü,ç^ quad pruden-tilt;£ nomen aftequerii. Sed fi non jfierof ultionem quo~ niam cum potentiore multo rei eft,mcmcto illius Pho^ cionis adfilium,cum per iniuriâ dânatiis eftèt ad mor^ tem, inquit cnim ; Fili noli omnino obliuifd horu tiec nimium recordari, nam in uno fidebat animum decla^ rari feruilem, in altero non Icue imminere periculum. »MI» infirunt iniuriam non minui oderunt eos qui bui intulerüt, quam qui intulerut eos qui acceperint„ quoniam meritôfe odio baberi inteüigunt.Par cft au^ tem odifiè inimicos. at cum potentibits inimidtias graues gerere periculofum cft,cum ucl neceftàrium fijt ut uel populus te intelligat contemni, atque ita e^ tiam ab iUis qui € populo funt contemneris, aut, ut qui l£ferut,intelligantfe no ejjc 4 te tutos. Omn« au-temhomines in tuto uiucre defydcrant. Quamobrein in bis feruandus modus: fed fi abeffe poßis çxteà dede core cr iHosàfuftiitione liberas.Si no potes, faltem ab urbe ilia difeede: nam durü eft quotidie occurrere ini-micis. No» adibis,nonfalutabis, deuitabis occurfum, non maledices,im() nec prorfus de illis loqucris:ita exi ftimationê retinebis, nec in te uulnus, nec illis fuftgt;itia nem augebis.Sed fi quid ante iniuriam acceptam no co nomine poJlidtus es,prteftabiiabfqiinfinuationc.plus enim

y4» D ï I K 1 V R Î A frt/tn drbesfidri (fudtn iniurite. non enim iiïos fed leip' fum iniurid,fidèfjllendo,afficeresA.m ucrö fermonés illiPlatoniideiiltionenegligèdad Socrate introduiÜi loco cr tempori Z!' perfonæ cr profcßioni dccomtnlt;f datifunt.namad^uid laudaffè conueniebatultioncnf CU eßet in carcere fenex contra ciuitatcin,perendie cii fêritit periturus atq^ uir innocent,et tàm probatte nit^ ac fuper uita ciuilè conflitutus,de diuinii fanper medi täsf Propterea fecus in legib.loquitur,optatqi na aßrf ricaufam neceßitatis ultionis in quaß peragas non ft naristß no pn-agas unus pro multis,id eft, pro Repub.’ pcrit.Etenint bono Reip.eft no effein ufuultionê.Ari' ßoteles uero in Ethicis cofuluit quid cuiq^ eßet optmîi er honeftutn. Vtru ucrô de Regibus ac tnagijlratib, iniuria accepta grauißima ultio fumenda ßtt Antiquo tèpore ut dabatur occaßto de omnib.fumebant ultionë. Et nunc etiä in Italia et apud Scotos pluriini principes fuos occiderunt. An tarnen liceatßc eß confyderandu. Propterpriuatä quidem iniuriam,cu non proßieitur fccuritati fui nec fuorutn,minime licet: nam qui princi pum occidit Rempub. imö plures excindit Reßub. at non par eß tot infantes ob unius necem quamuis iniu-ßam pleëti. At boni publici caufa ut caueant principes ab iniurijsolimobferuabatur,utetià tyrannicidis pre mia propoßta eßent-Verian quonia plures er maiore detrimento occiderentur quä par effc[,non Heere uide tur.in oinnib.enim decretis circa leges ac mores,quan-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doquidem

âocfuîdë nihil femper optimu cfjè poteft, ctluert opor tet ab his lt;}Ute détériora funt ac periculoßora. Eß ctiî alia caufa,quod boni principes indigni omnino funt necetmali aut funt diuinæ ultionis tniniflri.quaobrem nuüomodo uiolandü eß Rfgiî«puf. Atmagißratuü aliaratio eß,nälegib.et iudicio principu fubijciutur: oHd exigere licet quod iußu eß,ß tUi certa iniuria in' tulerint. Quomodo uero deuitada iniuriaßt,nähoc eß optimu in bocgenere:quädoquide,ut diüu eß,ubi acceperis atquè malußrme ta fit ulcißi qua ßrre,nuc dicèdîi eß.Atq; infeipfo facilius eßßed ob filios,paren tes,ßatres (y-famulosthoru citim jnmrid ad nos perti nert putät,dißicile eß.Videamus cx quib. iniuria pro ducatur,inalijs quidè pr^ecipuè ob ambitioné,irâ iw-Wfnpm,(t«4rùw et improbitatê ata; confuctudinê.Ex te CU iniußusßeris in alios,aut maledicus,irrifor,co» temptus,aut pmindx.Ex urbis legibus ubi plus poten tirf wrtkt quä probitas,opes quä lus et lt;fq«i( poßut. Er go CT tu wrbibwj bene c3ßitutis,z^ fub iußis inagißra tib. Cfunt enim aüus legu) habitare decct.Et comitdt» ducerefecii ex uiris qui autoritate dpwd dues prtcßet, etuitare holes,ut diximus,petulates zj' iracudos:ob id à iuuenib.maxime qui paulo adolefcëtia cxceßerint co. uèdu eß.Eiibilagasquod à c3fuetudinegenerali ho'mt loci et incolarii difcrcpet,nefis iadator, cotentiofustfi quid pr£ter cofuetudinë agere cogeris,clanculu et in^ ter nos age.Solitudo bis qui minus poßut,et ubi folutis legibus «i'

jr4 D ï IH I V H A, ttJMJÏKrjproximit eft fodetati. Iinitarc ludteosqui dej]’^ iii db omnibui,ciudntu'm licet iniuridt deuitdt. Cum co temnerd non tdin Idbor cft in dcuitdndo propridf iniugt; ridf qud tuoru. Ob id eos in mdxinid obedictid et metti cotinere oportet. Animaducrtcre etidm decet,(lHod ctt omnium rerum ßnt (juædum femina dntequdmpro' deunt,idem etidm de iniuridftdtuerc oportet.

primd irritdmentd fuccidere bonum eü, ucltdcendoi uel comutdiido fermonem,uel dbeundondq; fucere dC' eet, cum nondum iniurid dccipere uel infirre cogeris. horum enim utrumejue malum,dtq; ddeo mdlum iniu-ridm inßrrc,ut Ariftoteles in quinto Ethicorum dete^ riuf exiÜimet efjè qudm dccipcre:ndm qui in/irtßdgi tium ddmittit,qui dccipit culpd cdret. Attdmë quond pleruq; cum dcceptd iniurid etidm ddinnum recipitur dtque cotemptus,ob hoe homines mdlunt iniuridm in-firre qudm dccipere. Cum ergo initio nullum idmßt detrimentum nee expreffus contemptus,utilc fuerit in iuri£ edufds lldtim pr£cidißßc. inteüigitur dutcmfdci-le iniuriie origo turn ex iidturd hominis,ex odio uel iti uidid,ex ddmirdtione dßdntium: num cum dd rißem id peruentum eß,iniuridm idm tibi illdtdin eße cxiflimd. Deßniendum eß igitur quod deterius dc pcriculoßuf ßt inßrre iniurid qudm dccipere:turpius uero er dum noßus dccipere qudm inßrre. vtrum ueroßmpliciter deterius ßt inßrre iniuridm qudm dccipereiNiihi funè non uidetur rcäum,utßmpliciter ran dcßnidmus,ßi dißingudmus:

âi/ltMg«dmK5,n£tm/î inter cecjujlcs res ell,lt;iut etiam minor maiori iniuriam in/vrat, deteriits e/i iniurid infir-re quam pati, turn ejuia (jui infirtfldgitium admittit, crÿrt timoré eftrtimor uMtera d/frflionitnt unimi, ut iÄ diximns,mMima e{i:dtfi iniuridàpotentiore profici-cifidtur^itd Ht 4 timoré pofiit efie liber,deteriiis affici-tur qui iniuridm patitur : non foltim qitôd qui infirt lt;i timoré immunis fit, fed eriM qubd ob potentiam cz quid maldipfi non fentit ncc experitur qu£ qui p4-titur mdgnrf exiftimat, qui infirt exigud effe cre-dit.quareetidm pjrum afilcitur. CdHcndHi» efi ctiain «b his omnibus qutc contcmptitm prlt;c fe ferunt, cuiuf-modifunt rifus is quem uocant irrifionem,difiimuldtio qud SocTdtcs cz Scipio Aemilidnus utebdntur,nâ tarn ctfii uenufî:è hoc fennonis généré uterentur,qucgt;d ad 0-pes parandas non dirigerctur,nihilofccius multos illis hoc iftdnc fiudium ambitionis inimicos compdrauit. üuncfubldta cftcxuitio uitiofd res:ndmq; cum pleri-quefermones dd lucrum dirigdntur, dißimuldtionc in loquendo non opus eft.Compdrdntç^ odium,eydd in iuridm pr^pdrdntfcomdtd nbsp;nbsp;ueri nimis exqutfitd feu

inddgdtio feu exprefiio. Si ucrô iniuridm inter cudum ab ignoto ferme dcccpcris,fifine tefte negligcrc potes, lAemcnto exempli Diogenis cum coldpbo pcrcujfits cft,fi corS teftibus difiimulare uerbd potes, gt facile ul cifci.Vtilitdtes dutem qu£ex iniurid accipiuntur pro-xinitefunt hts quee ex contemptu ez infamiamam iniu ]S\in rùm

triäm noem ob id tmtximè diximui,(iuod homiiteni cS _ temptui exponat et uiïuram injrrlt;tt,docuimut etid ttgnlt;xtii fumendä utiHtntë. Vt ergo aj^erfut aqua ignii inlidui uehementius infurgit,itlt;i lt;egregius uir ex iniu- ■ ria ticceptu nobiUor exurgit : colligit femetipfumni-resq; fuas,amicos, adulatores ey inßdos amicos qitO“ rivm pondm atq; confuetudine grauabatur rei}cit,ttt4 ioramoUitur: dum farcire contemptum cfdamnutn

ficpiut plm reparat qua amiferit,induib-iii,pru^ dentiantipatientidm, conftantiamanimi atq- uigorent vftedit.DuobiK Nicolais Siccis nihil plus profitit inith ria à potentiore fvemina accepta.Cum me Xenodoch^ prajriti olim Iticello feptem coronatorum inßngidot annos priuafjent, effecerunt ut intereeßione Francifd Strondati uiri illuftris Trancifei ac Luca cruceifrd trum quorum alter turifconfultus,alter medicus in col legiu medicoru, cum alias caufa ilia fepius iugulata tf fet reciperet. Licebit uero tibi eius qui iniuriam intulit ctiam inimicos adiungere.Sed quia hlt;ec eadem reßrtn tur ubi de utilitate capienda ab inimicis traëiabitur, idea ad earn recurrere licebit.Nuncpeculiaria iniuri^ commoda profequimur,è quibus unum etiam eß quod tu moderatior ac cautior efflceris,aliud quod omnibus ianotefeis. At dices non jte ueüë innotefeere. Fallerts res eadem no code modo ab omnib.recipitur atq; intel ligitur. Qui comiferantur amant,quidä ad uirtutë tua reßerunt: alij te laudât quod illif oderinttalij cocurfum

Smicomn tuor« admirantur : multi äppttratum tuimt induflriitmq; lt;iuä ad ultionm tf praparM Jjgt;eitjnt. P/wr« niß te jupinum prtebeM aut nugacè, magis lau-dabant ([uam eum qui tibi iniuriam intulit. Et prtefer-timßßne caufa tua er repente intulerit. Vlures etiam excufant uel atatem,uel armorum deßäum, uel folitu dinan,uel locum uel metum magijl:ratus,nunquä caufa deeftubi uel iÜumoderint, aut tc ament uel tKtmt-(frdtur.Ex accepta iniuria multa licet qult;e 4«tflt;t no» licebäf.ferre arma,colere focietates, »«diorê exifiima tionë retinere aut exuere,ac quaß cotra niti contume Ute uel earn ßternere.Si deliqueris inagM dignui es Kenia . vltimu cftjttt ttidfdttiw« iniurijs quomodofitft tisfaciendum,er an omnibus fatisfacere liceati er qua modo ulcifcenda.Eft enim duplex fatisfaüionis genus, uoluntarium er coaiium : alia enim erit ßrtuna cxi-gendi «Itioncm ,*dlM fxbibendi fatisfadionem. Ergo er ex bis oritur qu£flio,quodfmtgcneraexigen-di fatisfadionem i uidentMr autem tria, priuatum,pu-

1 fadio apud indices honeftiore modo, fed non tuto^ 1 nam uel propter defedum teftium,ucl legitm fegni-1 tiem,uelgratiam inimici,uel probitatem iudicis irrita 1 ittdicwcMddunt. QuaduitiumapudChrifiianosma-1 nbsp;nbsp;nbsp;magis quam uel Romanos olim, uel Turcas noflra

Logobardorum tcmporibus initiü ducens: diitea enint apud Romanos folum contra hoßes uiritim pugnare licebat nbsp;nbsp;confuctum /ùit.Pugnauit Romulin ipfe RcX

TAanliiis Aï. ytarcellits. At ucro citra indiilüm bcb ï lum zr cum alio quant cum boße inufitatum fuit. Li-cff crp)'‘lt;’ffTf4rtilt;ïjn fine iniuria repetundarumpe-cuniaruin quai quis negat acccpijßc,ad inonomachianf uocare hominem,ßres magnaßt.Ob id etiam ßngula-re certamcn iudicium publicum antecedcre debet, quo fanciatur caufam pro quo ille in certamcn uocatur tait ti momenti cfßc,ut nobilis pro ca fc exponere morti bo ,gt; tieße poßit,alter uerô teneatur.Rt periculum efße dein iuria ubi accufatio ucra ßt. Appello nunc iniuriam mo re Aj-iilatelis iniuflam quamlibet offenfam. Ergo bo-iicflain reddit prouocationein eligendiarma facultas in eo qui prouocatur: neq; enim ucrißmilc eR,ob iniu ßam caufam tantain armorum traâ-*tione imequalM tc ilium prouocaturum. Qjtarc uidetur légitima pro-uocatio,ne hominesßant adeô iniurioß. Sedß iußiM omnibus ex atquo fauerct, melius effet omnem litem in dieijsfiniri,quod in ufußiit no foli-m apud Romanos, ßd apud omnes Rejfiib.bcnc ordinatas,ac ctiâ regni rcétè conßituta. E,xigerc autcin oportet fatisfa-äionem tequalcm aut paulo iailura maiorem, non I infinitam iußiiis atque honcHius. Sunt autem offenfe iuxta bonorum genera quatuor, iuxtaquailibroshos di/iinxiiniis. Sed animo oß^enfa infirri non poteß,

uerum corpori uulnera,uerbera, amputätiones mcm-brorum,Fortune,opes,bonos,amici,externa,uxor, fi lij,parentes,fami[iares. Honor igitur fola ui£ioria aut confißione inimici reiiituitur: opes tanti lt;]uanti fitere cum expenfis pecunijs.At corporis uulnera er uerbe-ra uulneribu^, amputationes membrorum er fydera-tiones morte, aut ut apud indos poena talionis repcn-duntur. Mortes autem parentum e^^filiorum erfra-trum nonnifi mortefarciri poffiunt. quoniam non de-cet nos uitie aliente prodigos ejfie, turn minime filioru, partesenim funtpatris, ut Arifloteles inguit.uerùm adijeit dumpuerifunt, cumenimiamadiuuentutent peruenerint æquales dicit effi patri, at tequales funt et fratres zr alij.Ita ergo tequales inteUigit quemadmo-dum fi pars ipfa crefceret.Paru ergo diff'erunt,fid non efi aufus proferre adulti ftl{j,ab ipfis parentibus. Pan enim ubitotiæqualis reddatur, uelutinarborumra-mis,magis eadem eR toti quamfi fit a:qualisfolum,nec tarnen eadem prorfus. Sed interfimile cr idem mediU quoddam. ob id ergo crin fatisfaciendo cr exigenda aut idem aut quod magis urget recipere oportet. Tii-gnumergorurfius e^dubitationeanmaior fitiai^rn filif an patris i Et nbsp;nbsp;nbsp;cortwn maiorem exigat ultionc{

Et unde maior proficifeatur iniuria, an perempto pa~ tre anfiliof Ergo quod ad iailuram attinet,fi uniusfit filius,maior eii iaifiura in amißionefilij:quoniä parë^ tes propterfilios funt,nofiUi ob parentes.dignioraut

eilßnif. Etijuoniam flirpis jjies affcrtur, cr qttih nitim plus aufirtur. nam ßlius iunior eSl patrc.-er^ go tnaior eft iailura aufirre ftlium unicum pdtri quätn putrem ftlio . Sedde iniuriu fecus eB:, quo-ninum dignitus femper CE opes plerumque pu-tre fubluto Ù ftlio duf^untur, non dutem ù pâtre fubldto ftlio. Vbi ergo plus duftertur de honore ibi mdioriniuridftt: ftdutempdtriftntduoftlij,dtquee' tidm fuperftt pdtris ipftus pdter, quonidm turn puri ' ftgt;ci ftbolis duftrtur, mdior ddhuc eQ: idélurd ftlq qudin pdtris. Eddernq^ rdtioneetidm ft plures ftnt, , Plustdinen tenemur pdtri qudtn ftlio. Ergo hone- ; ft urn mdgis reft det in purentc, utile dutem cr /ßes in ftlio. Si cui ergo unicus ftlius CE pister in uinculis fintî couilitutum dutem ftt ut decern milUbus feftertiuntdl-tcruter liberetur:dmbo dutem XXxM. non hdbedt dutem illc nift X. millid,quetn rcdimere debetlEx dite rd pdrte eft honeftum ex dlterd utile,ut diximus.Ergo ft ddgenerdndum potentftt,pietdtis ratio zy honefti hdberidebet.Sindutcm ddgcnerdtionemdliqudrdtio ne ftt impotens,redimere debet ßlium. quonidm uincU lumillud cum /ße £ternitdtis coniunfiumeft. E-te-nim zyhoc dui ipftus intereH, ft nullos dlios hdbedt de fcendentes: Qjtid enim pauci illi dnni dui dd tan^ j turn fßem ? Sed ft duo ftunt dlij ftlij ftcilicet ftdtres till, hi loco ftlij tibi erunt, quumobremmelius erit ferudftft pdtrem tuum:in huiuftnodi dutem multum re- ।

fertuoîuntiiseius,ideüaut\ nam fi itle uelit condo-gt; nareuitam fuam poterit firuari nepos, finolit, ipfe dominus eü. Attamenfinon fuperfit Ipes prolis atmens eji : ameiitis autein iudicium non magnifxce,-re oportet. De «ïfione uero par ratio efi haben--da ! neque enim in ultione redimitur res, aut damnum rejiituitur, fed foluin tollitur iniuria honor recuperatur,dolorq; iüe tam immenfus accepta iit iuriafedatur. Ergo dolor in filij ultione magis irritât, in patris aut ratio:quare tempcrädum efi inter utruqt Cr par ultio utriq^ debetur.De patre aut neq^ pro pâtre neq; profilio iniuftè peretnptis [untere uindiâa li-cettnâmiufiè nos nihil agere decet propter id qitôd in iuflè iniuria affieéli fimus. Defilijs aut pro patre autfi tifs, quanquà inhumanu fit fifumatur ultio, hoc habet excu[ationis, ut difcant homines ab iniuria parentu et filioru abftinere. Semper autfatisfailio leuior efic debet,qua extorta per uim ultiotqui enim [atisfacit,uide tur uel non iniuria omnino intulifie,uel animo in inin ria no perfiftere,quàd ea[atisfaciédo danet. Inter dan naergo maximit eil filij mors,inde ciecitas propria aut filij,poft furditas nbsp;nbsp;ehfio dentiu,rcliqua ad de/ormit4

tê pertinèttpoft eil ereptio bonoru.Euiratio aut morte ipfa deterior eil.quonid etia dedecus adijcit. Si tame ex morbo accidat tantiUo minus mala,quant it eft quod fitpereft uita.Tcratru uero iniuria,parëtit acfiliorit mi ^or eft, fed filioru utilitati magis frater accedit:iunior

Ifj, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E I N I V RI A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.

robuftior cy inJpein magisflirpis qu^n pätcr: pjren turn ucro honeftdti quoniam digniores, neutrum tumê lequunt. iniuriam Mtem nobis iilatam fumiliurium Ù-éluru O'dedecore, proprio duorum äutfiUorurn'eo^ ' rum funguine rediinerc non licet, quumuis hoc multi agunt,ut mult a reliqui ftultè. Sed necfumiliuriu illius, nbsp;nbsp;'

quid enim Uli potueruntlfed iure dgere oportef.niftil^ , le aducrfus tc nut tuos aliquid pernitiofum Mcntdue-rit,fnniliter ncc defratibus ultionem fumerc etid untif [ fo filio licet. Soli enimfilij turn mdlorum qudbo norit nbsp;nbsp;*

tern ex irdo'impetu inimicorum.Quocuq; ultrdpro celJeiis iniuridm immcrentifdcis,qu£ nec iuftd eß ncc tceximitidcdecore. Propteredinpdrentes,frdtres, fdmilidres ßcuirc,e{i impotentis dc infdiii uiricVerunt quicunq; pdrticipes funt iniuri£ dut de ed l£tdntur, in nbsp;nbsp;■

iuriofifunt. ddeo nidximum mdlorum inter mortdlcs iniurid esi, propter qudm fd£ld immdnia fubfequuM ; funt, fcditiones in Kepub.cuerftonesq^ regnorum.

Verum cum ut dixi res £ßimdnd£fint uel ipfd ex fub~ fidntid proprid, uel opinione, uel rdtione,uel ordine uniuerfi: h£c ucro duo ultimd ddeo pdruo fint in pre-CIO populdribus ipfis dd quos fcrmo dirigitur,ut uix ulld fint in confyderdtionc,dubitdndum de duobus pri mis merito erit.Duo funt,exempli grdtid,uiri fcnesdtt norum fcptudgintd,uni funt fcxßlij ndtugrdndes, mo rigeri,pr£jidntcs,dliquotqi rx i/Z/s nepotes, diuiti£di

HS uicies,altcri unicus,infMs, £gcr, in cenÇu ne trecc tit c}uidemfeftertid:ubi obierüt, huiui infdns adoleuit, filios multos fufcepit HS.dcctcs lucrdtiM eiltdlteriui pc ftc totd fdmilid cumfilijs fubldtd e{l dtq^ nepotibus^ ne uno quidem fuperüite. cofldt hune tdmen qui hos pro genuitdntequdmperiret frlicioremfùijjc multodliot cui exiguumjjiei non folum in opibus,fed de proie fu~ pererdt opinione ipfdtdliü uerô re dtlt;l; fuecejjù ut cu~ tus nidnedtftirps decord,qu(m ergo du uiueret uterq; frliciorem dicemustndm pronuncidre priorcm date o-bitum,dlium poft obitumfrliciorem,dbfurdum. Q«t enimfieri poteîl itt qui idm no cR,dut fdltcm inter nos noftrd pofiit dicigdudere ftlicitdtc! Qwôd ji nihilo fe~ dus,hic dlter ob bonum fucceffum dtq^felicem ftlicior e^.ergo fiiturdfielicitds nihil ddnos pertinebit, qudre neq; jfies fùtur£ ftlicitdtis. At prior ob ftian ingentë fielix efje non poteft, neqfj ob præteritd qu£ diffluxe^ rHnt,ncc ob pr£fentid qu£ plend funt dcerbitdtis: nullus enim uellet perpétua mori cr toti orbi domiitdri, ndin quid dd ilium primum potentid illd qud frui non potefti deinde quonidm nemo morienti pdret, fed pro mortuo hdbeturtdemum quôd tum dcerbi funt morien tis dolores,ut omnes uoluptdtes mortdlium omnium,p in unum cogi poffet,ne dreimum quidem doloris illiu« Jeu molefti£, ut exquifitiore utdr nomine, extingucre poffent: nullo igitur modo fclidor erit dltero, nec dici merebitur,confr4 id quod propo/ituw erdt. Ejl ergo

fh/tcr fcUx perfeuerante flirpe. quonümßlittipittrif pars efl, crlt;iuic(}uid pars partis etidtotius pars efi: ^mobrrm ego miüefmti maioris meiatq; ufyuein inßnitum,ß tantum procedere liceat parsfum. Viuit trgoilk lam in me 4 quo tam longa licet ferie fu/m pn-ocreattts. Re ergo alterfelicior eJi, alter opinio-ne quis autem felicior dubitatur Si anima fuper-eji CT fr'fc memoratur, proculdubio fecundus O* abfqtte contentione. Sedft hac non cognofcit autotn-vjjio negligit,tunc rurfus quterendum: namfi aut diu-tiusautfempiterno tempore manfura e^ progenies, to felicior erit is cuius manferit ob rationem diélam:ali- Æ ter qui cum maiorejfe morititr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Videtur enim jfes tametji inanis,ubi euentui depre hen di non poßit,facere ad felicitatem. quoniam uolu-ptateaffeitur. Vudemiferanur eorumquiorbatif-kjs ac omnibus bonis,ac defferati prorfus intercut: co tra congaudemus illis qui alacriter, magnaq^ cumfft Vtoriuntur.atque id iurè,quandoquidem omnia relin-quant morientem prater jpem: feu iüa in beata uita ft tura repofita fit, feu in gloria reliila hie apud nos,felt infilijs ac nepotibusfratribusue. In his enim morien-tesconfolantur. Quocirca qui animiimmortalitati uale dixere,magno comodo priuati funt : nam feu ft- nbsp;nbsp;nbsp;lt;

perfit animus,feu non fuperjtt, deterius longé afficiun turpijs hominibus.Propterea reilè fcriptum eft-.Mori impiorit mifera,Atqf hac deJfe,cuius exitus nobis uh

Itcntihut ieprrhendi ne^uiCdtdeiUiUjiiSiJUttlisfiie-rit dfprehèdere licet,dubitt eR an melior fit metu^Vbi eniin ffUerit uehemëter triflamur, ut cotra liberati 4 metu multu gaudemuf. Etfquod metuintus euenerit, longé minus triflamurf quad /^eramus fucceßirit mi n«J ixtrfmwr. ^Aelius ergo ejl timere ac maleßgt;era~ re quam bene, At contra qui bene ßgt;erat dum J}gt;e-rat felix cft, qui metuit injèlix. Et longiore to«-forc durât utrumque, quam ut digna fit tanta cx-peëlatione euentus, Utitia, aut triflitia. Quam^ obrem neutrum^ facere melius eft: rem Hero ipfam inter indiffcrentia coUocare, ftie ft ftierandum eft qu4 ft exinanita tu metu,ut cum euenerint proftiera exifti-tnatione elata,plurimugaudeas : cu aducrfa,nec expe ilationefi'audatus.nec magnitudine territut,cum no» augeas exiftimationê fed retineas:in uniuerfum de bû cum quibus leto dnimo uiuere licet, melius eft fterare re aduerfa,cu quib.neceffe eft moerereft longa ftt fxpe ftrftio proftera.Sed totM an in minuêda de re exiftimlt;t tione collocata eft. Sed de bis haëienus quod ad propa fttum pertinet,nam po/lfriws fuo loco dicetur.

lUud potiws profequamur quod huic quieftioni coiti Hum eÜ.Nä diximus felicf du moritur,ftftne ftie mort tur.i.ahfq;fobole,inftlicißimä mortem fubire:eos au~ temquimiferifuntinuitadumterumnas exuunt, mi-ntts dolerc in morte. Qwicrendiwn eft ergo quid ftt mi ferius horum duorum,miferc ne uiuere an moriian du rior inft-

«or infclicis uitd,ctnfilicis tnprs ? omnesfcio quid di' (btrilint, quidpdri tcmporii /^atio accepta infili' cior eii morsfelicis quant uita miferi : fed quoniâ h^c multK annii durât, ilia momenta finitur, omnes mor‘ tem miferam minor is faciunt quam uitam. Atque hdc uera ejjent, ß mors momenta ilia ßniretur, nbsp;nbsp;re ip ft

conftaretfolum:uerummors multo antea incipit qua mortis cauft incipiat, Morimur cogitatione, mo-rimur exemplo atque metu . cum eiiint uel leuiter , uel in periculo fumus aliquo, mortii recordamur. Similiter cum uidemus incommoda fene üutis,cüm inter loquendum aut legendu/m illius memo ria fubit,aut cum alios pr^ecipue tetate pares, aut ual-de nobis familiäres :aut cum multos,ut peßis tempore, interire uidemus,iam fubit recordatio mortis. Itaque fepius in die morimur, ey fepius hanc noflram fcli-citat^ dulcedman amaritudtne fupremiC diet infici-mus-Cluamobrem hoc tantum malum efl, quantum e-tiam iUorum qui iniurias,quod humiliorisfint coditio nis,perfrrre coguntur.Sed iam ad alia tranfeamus,

IPfert fe pro incommoda nonleuiami-H il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utdixi, few

{gt;/ît mçj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcdc^nosalicjUäfuperiMdi

ximus.ç^uid tdmenlocus hic proprius cjl,(ju£ oportu na funtadijciemus.Eo ßjeäatit libri de officijs pulcher rimi Ciceronis, guos guiltbet gui ueldtnicos parare ucl retinere,uel copia eorunt af}iuere,uel etiam orna-re,uel ip/ts uti contodè uelit, pcrlegere fapius debets Plus uerà hac in re Ciceroni, guam uel Ariftotcli,uel Senccte, uel alij uUi tribuo. non folum guôd elegantißi me CT' adfiliorungt;.,cr in republica florctißima ubi ma ximè opus amicis erdt,cr ubiomnes huic negotio gui diligentißimc operctm dabdnt,guôd in eo opes, mdgi~ flrdtus,potcntia,religudg; omnia bonafua ejßent feri-pferit, fed guod homo nouas cum effet, nano tantum amicorum potentia ualuit,ndm cr amicorum teftatné tis locupletatus c{l,ddeô ut inter primos dues numera retur,poßideretg; plurimas uillas, inter guos pompe-ianum, Tufculanwm, Fortnianum Arpindtem,Anca-fwni, Acddonwin, habitaret in domo cuius area fola uicies feftertium etiam ab his gui îllum in Repub.cre-feere noUent, aftimata publica pecunia redemptaßt: cumg; urbe pclleretur,uiginti millia hominum ueflan mutarint. Hiseffccitutguintus Romie uir autoritatc effet dum uigerct Reßtub. fcilicet poU Ca’faron,Pom-pci«m : Craffum atg^ Catonem ; pulfo Antonio autem primus,cui ergo credamus magis in Arte, guam ei gui talc exemplum defe prafliteritic^uamobrem iüius li' bros fuadeo,ut femper in manu habeas atg; euoluas, feta-

fie tarnen utarif ut omnia ad tioiirorum temporsi9 conditionem accommodes,ne alter longoUus euadof. Chrißophorus LongoUus ïaeobo Sadoleto PontificU QiinamPontificU Decet fané loco actemporifeac^ eommodare. Dicebat Seneca res praftantißima eßa-tnicus cum fit alter ipfe, idea ft uis eum tibi parare t ama. Ladern fitit Pl4tonis,Arifiotclis,Ciceronis^} fin tentia.Lgo olim puto fiiffi amicos quandoqtiidem tot praclaros uiros de Centauris,qui non extarent,aut Sa tyris locutos fiUjfe non exiilimem, nofira atate nullum uiditquominus certè laboro eum, qui non habeat quod nulUbi inuenitur ut confoler.Pacit ey,ut hoc ere dam,paucitas excmplorum in tanto tempore,quan- nbsp;nbsp;*

doquidem uix feptem paria numerenturamicorunt, atque inter hiec pleraque fabulofa^ Sed modo ft fie-runt,quid magis abfurdum quod quer arts de paucita-te earum rerum,quarum uix uno aut altero feculo in totohumanogenereunumextat exemplum. Quera ’| rie quod non habeas plures phaenices aut opalos I Sed nonexquifitos iUos amicos defyderas fed gregarioSt qui mutuo dant ey accipiunt, benefaciunt fi pofiùnt, plorant cumplorantibus, gaudent cumgaudentibus, ludunt, exhilarant ,folantur, adiuuant, comitantur, confilium prabent, admonent de periculis,de infi-iqs, communia habent fiudia , oquot; penè etiam fa- “ cultates.

irnti£Îjotfardre,quim arduum eü)rtrnere,quia» operofum uti^ut (imul gaudettf cum gaudenttbuf, cam fientibwflcMf atque ita dijjxiri femper tinimo inter contraria uerferis { Reprehendit Fiutarchas harte nultitudinem, rcprehendit lYancifats Petrarcha in libro de Remedijs utriufque Fortun£, nee probat Ari flotelef. Si iliorum inconiinodiifuccurrere uclis quaa tus labor ift inopi£,quie diuitùetibi fatisfacerepote runt i Praterea borum non deeü copia cordato airo atquc prudenti. Qjtondam cum unum talemamicum amiftfjèm, quinque pro iUo récupérant. Cum etiam ex illis duo aut tres eßent eo prielbantiores. Sed 0quot; illeadmeredijtmelior,cum uidijfet non deeße mihi facultatematnicosparandiffed uoluntatem. Pater nefeio qua ratione nuÜos amicos reliquis, utinam non maior fitißet in paupertate atque alqs rebus i4 ilura? Cum ueröamicitiafiatacconßetdeleäatione quddant,deleilatio autemconiunilione aut uirtute: aututilitate præfenti aut fiitura,uel uoluptategign4 tur,erunt totidem fcilicct quinque caufarum genera conßandte amicitia atq^ retinen^ : ab eorum quoque contraries abjiinere oportebit. Coniunélio igiturfir mißimum amiciti£ uinculum,^- anfa tuta: ut inter pa trem 0'filium,fratres,maritum er uxorem. Primum frgo lt;jf» aßlnibus , agnatis cognatisque amicitiam tamq; à faciliori inchoare docet : tum uerö etiam ah iilorum rurfus agnatis , cognatis, afftnibus atque umicis.

amic'n. Senum morofa cr triflis,^ac caduca eRlimici-tia, puerorum, adolcfcaitiivm, mulierum inflabilisae perfepe minut decora, luuenes ergo cruiri maxiittè dpti funt.Vitare oportet ex his audros,irdcundos,am-' bitiofos,perfidos, ingratos, infames cr diffarigradit nimis inieqnales,paupercs,inuidos,fcgncs amp;nbsp;luxui de ditos.Dices nimis multa excipisSuerte orationem bre-ui dbfolucs:TS.lige uiros hone^os,probos,non omitino paupercs. Reliquos ita abige, utß amicos nu habeas, nec habeas inimicos,fdluta,alioquerc, leuioribus offices gratiam quterito. Virtute cr communibus jiudijs paranturfirmie ac jlabilcs amicitia:. quoniam uir~ tus benefica e^,anguüisq; terminis continetur.contrs uitiorum lata ejl area,er in ojfenfa confiant. ProptC' rea cum magnas mutationcs in uita efficiant, odiae^ tiamprogenerant. Omitto nuncpertinaciam,attari~ tiam,inuidiam, ambitionem, iram,toto generc odiofa er inimicitiæ potius qua amicititc aptioramónncpro-digalitas pro liberalitate,dum immerctibus das aut iu^ fto plus inuidiam apud altos moucs:apud ipfum cStcin pttimSScurrans euehit nimio hominem ut exifiimet tc tüius indignum amicitia.Proptcrca Plato fuadet ne ni- J tnium laudemus amicos,facimus enim nofira confuetu , dine indignas, ut contra ambitiofits nimium /fernit. Amicitia ob uoluptatem turpem feeda efi, idco er plt;i' rum pura ac decora. pfi memoria pluribus odiofa, at ■propter honefiam uoluptatem:ut iocos,carmina, inu^

L.I B E R . I IL s^t Jjcdm nbsp;nbsp;nbsp;fldbilis, donee amor eorum jludiorum man

ferit. In utili autem maior efl amicitia, obJpem guain ufum cr pofleflionem. Qui enim amant ob utilitatcin etiamfl fruanturob j^em amant, non ob id quod iam perceperunt.nam quod percepcrunt iam fuum eR: gquot; fl ament ob id ad gratiam refertur, neq; enim,et/i utile efl quod pereepimiis,utili{ eil amicitia ad id quod iant percepimuf-.quoniam amicitia utilis fiât adpercipien dum,ergo ubi pcrcepimuf iifut iam amicitiai cejfat. Ve rum propter alia quaifuccejfitra funt amicitia eil uti-lif, GT ob id etiam propter jperata Gf lucri continua-tionem,non propter id quod lucrati fumui. Eft igitur b£c amicitia cum /fe coniunila,non cum acquifitis. Quamobrem Gquot; principes cr amantes, et mercatores etiam inhoc decipiuntur, qUod putantfeamari ab his quos ditauerint : qua in re bifariam decipiuntur, cT quodamarife exifliment fi nonadfitflgt;cs, Gf quod fl adflt flgt;es propter ca qua acceperintno propter'flient amarifcpatent, vtergo/femalantoportetoflende-rc, gt quod pofiint gT quod uelint, GT quod illi i qui-bus amari fe cupiunt huiuflnodi auxtlio indigeant. Vi-detur ergo in huiuflnodi rebus prafens cum praterito comparari.

lure igitur dubitarl poteil cuius temporis potius parsflt,prlt;efens an prateriti, an/ùturâSiquidem cum praterito tribus modis conuenit 1G^ quod in illud fla-tim tranflt,G quod nece/Jarium efl non dubium ut fit-

turum, Oquot; ^uod lcuem tribuit lt;tc labilem uoluptd^ tem. nam qu£ ftabiliseftacfolida, adjùturumquoi fucceditßieddt. Yuturo autem aßimilatur eo quod no pcrijt,nam pr£teritu perijt, et quod fùtura in pra-fens tpfumJèrÜtur,ut priefentid ßntpotejt.tte,crquod prit ritü quendd mouent de titildtionè pruefcntid uelut amp;nbsp;ßiiturd. Ndm,ut diximui,uoluptds fx pra-teritit tarnet-fl fecurdfit etr purior, no tdmenglifcit nec prurit,fed qudß mortud cß. l,\emorid enim hdru uoluptdtu etii dd mortuos retro fèrtur.Dicemits igitur quad pricfen-tid ffccic cum fitteris magis conueniunt,cum dicoße- . cic cogitdtione etid intelligoifed re cu pr^teritit, prit- I fensij; eß precteriti potius pars qudm futuri.

culter hdc uid retinctur,iuß 4 potentibi« dut qui qud-fludridm operdin dominis exhibent,r.ec tdme ucra eß nbsp;nbsp;|

KeT4 çftim dinicitid dmdntium dinorißmilior eH qiiMk uulgdri.quonidm amicum non propter noßrum coin- j woiÏMîn dmd)nud,fed ob fuuin. Ef ut illoriem inultitudo grduis e^, itd iUis prorßtt carcrc non debemuf.Qjtdnt uii enim fdpiens in feipfo ßt bcdtiis, dttainen eoruqufi extrd nos funt optimum estdmicus,ßlius nbsp;nbsp;ßdterdnt

'Rurfus ergo dubitdre licet,quid nam melius ßdter, ßlius an amicus ? Amicos quidcin eligere licet non ßdtres dut filios : amici etiam mtituis beneßeijs funt (oniunäi, illi lege nature, Atnicorum prete-

L I B E K ht; fSi ^ittudibuf er amicitite ipßuf pleni fuiitlibri, non t(deô filiorum dut fratrum. Qjii ctidm filios hd -huerunt ZT frdtres, qutcßuere dc pdraucrc nihi!o~ minus dmicos, ut Cicero: nnm er Atticum hdbuit dmicum er Ciuintum frdtrein,er ßlium Mdrcunh Videtur etidm minus coluißcßlium, dc de iüo curdßc ^Udjn de dmicis,potentid,glorid. Amicus etidin rcj «-rior eflfrdtre dutfilio, er dd potentidin er gloriü pd^ rdnddin ctptior. Amicitid etidm eft dnimorum coniun-^io,erßcutßlij corpore nobis iungittur. Frdtres etiÜ frdtres eßefeimus, ßliosß:irc non poßumus.gudmob-rcitt, ut dlids diximiis, non dbfurdum Indorumcon-ßlium,quifororum filios proprijs in bifrcditdtcpriC ßrunt, ipji q«olt;j«cindgts parcs filijs, ætdte,mori-‘ bis,nobis etiam mdgis duxilidri poßuitt. Plurd c-tidm firme pictdtis frdtcrn£ excmpld mcmordn-‘ tur (judin parctUMin infilios : pfns atiffw certè quant filioruminpdrentes. Scipionis Africdtii iudicio op-^ pMgnato 'Ld:lio emn ejuo dmicißime uixit ( ddco ut inter excmpld rdrdLiielij erAfrtcdni dmicitid nume-retur ) prlt;flatus Scipio frdter, ejudmuis ei prouin-i cite minus apti« dd Aßdm occupandam mijßus cft. 1 Ncc erubuit mdior natu minori triumphdlis, non 1 friumpbaÜ legatus dcccdere,necfolum1.telium ex hoc 1 jnunere frdtrisgrdtid, fed etidm ex confuldtus peti-1 tionedeijeit. M.Pdbius triumpkum ob frdtrismor-l ten reiecit, cum Pdulus Aemilius ejudrio ab obifw Hn * maioris

maiorisfilij die triumpharit.nefcio (juo uultu,ß lietitn tisifiiitere filij,ß trifli,in triumpho.IAiles quoq^ Cn.p5 peijcum ßratrein ttefciM inSenorianif caflrii mil(ti4 fi^ngentem occidißet,execratui fitneßam uiiloriä gù-dio ß: in fitncre trdnsfodit,cuiuf rei inßlio exemplum nondnminueni. Qfiidde ThimoleonteCorinthio,de Ithdphernis iudicio, de quo dlids diximus quicßdtrent coniugi ej-ßlijs pratulit f Qjtid de Clitdco ßratre Cdppddocib'M?res fuprd omnem prorßifßde f ß:dnec egotdmetßnon monumentd dbfoluendd obflitißent, pro filio meo qudmuis contumdce mon recußdfßein-fedilludmdioremirdculo dgitdtum, Ç:r inter iuuenes euentum rei hdbuit,cum minor ndtußrdter pro mdio-re doloßdüens mortem ßubierit : hicfenex pro iiiuent ncc euentu res cÖßnndtd,im() nec obldtd,ne uidcrer ii itdntid oflentdre, cum fcirem per leges non Heere im-petrdri,nec ut ego occiderer, necutob id tile liberdre rctur. duidrurfitsdeP.Rutilio,dcligdrijsß-dtribus, dlijsq; duobus eodem modo profcriptis. Idzdtes quo^ que Adidbenorum Rex, cum uigintiqudtuor hdberet ßlios,omnes prateriens regnum Monobdzo ß-dtri mo riens reliquit. Elidurusquoquepius cognomineW-tdnorum Rex, Artdgdlum frdtrem regno pulßim,^ in ßyluts dbditumßn regnum etidm nonßne mdgno pe riculo nec meritum rcßituit.tntcr ïo.Cdmillum etid Cf Vitellotium ßrdtres tdntdfuit chdritds,ut exemplü pdf' inuenire dißlcillimum ßt, Qjtdmobrcm non iüud Vdl.

Mdximi fubijcietnus'An eodan iomicilio dnfequam nlt;t fceretur habitaui, in eifiem in cundbulii infantile tan para pa-egi, eofdem appelhtui parëtcs,eadeni pro me nota excubuerunt,pdran ex mdiorum imdginibuf glo ridin trdxi. Chdra ejl uxor, dulces liberi,iucundi dmi~ ci,dcccpti affines,fed poflea cognitis nuUa beneuolen-tia accedere debet,qu£ prioran exhauriat. Mihifanc hanc uoluptatem experiri non licuit. At etiam ^uan-(juarn repudiatisfilijs atq; patribus,régna per amicos fideliuf quandoq; ddminiflrataßntiut Darius qui fo~ cijsMidieatq; Eunuchi regnum feptuplo Sicilia ma-iusdiuifum adminiftrandum tradidit. nemo tamë ami cos ßlijs aut fratribus prietermißis h£redes inflituit, Paucißinti etiamfratresfilijs pretulerunt. Exfilijs e^ tiam ac fratribus amicos facere licebit : ex amicis autc fratresautfliosfaçerenuquam poterimus.Ergo ami-cumfiliofuppolitOjfed ita ut nonrefcifcat alumnus,fèr mè comparabimus. Erit itaq; coniunüio filiorü ac fra trum propter etemitatisJfem prasflantior, in aeteris fccurior cr utilior frater, chariorßlius:amicus tarnen omnibus numeris abfolutus utrifq; pricßrendus. Atq^ inter rara etiam amicorum exempla refèranusMu-tianum cum Tito atq; Veffafiano. Qjtodfifiliusfit co tKiwdx, aut patri inimicus uelflultus, autfrater einf-modi ? uterq; tarnen preponi ea rationc amico debet. Eratcr tame filioß malus fuerit,filius aut infanussfra-terautem bonus ac fapiens, namcertiorefifrater,cr

er fccurior expcilitio,qu£ duo mdius unitatis uincU^ Ium fupcrarc pojjüiit. Si tumen nepotes incolumes äd-fmt,cos omnibus prætuleyo: frutri quidem ob coiitun-^ionem,putri fuo ob probitatem. Sed ad in/litutunt ' redeo^non tarn amicum parare opportunum rS quant coutifdre. ïd ergo agamus primum, nc plus in^ teüigat nos poße quam prteftemus. idenim amiciti£ maxime aduerfatur.Deinde ne rogari te permittas,fecl ßgt;onte accedens exhibeas non offeras: neq; conßlijs iit certis abundes,ncc ubibeneßcio affeceris commemo-rabis qu£ pr£ßitcrii, aut ipß aut alijs,quod etiä dete rius eii:ßed nec recepißße te coram iHo ( adulationise- nbsp;nbsp;;

nim Ißecics cß) beneßeia reßres : apud alios autem no niß aliquo iam c£pto ßermone, atque id breuiter, fed ample. No/i trißis,moroßus,reprehenßor,caßiga tor, imßor,ßed nec multo minus qu£ ille peregit turpi ter, aut qu£ minits honorißca ei contigere, ctiaß non fua culpa,commemorare decet. iion ergo iUi imprilde nbsp;nbsp;:

cora qu£ paßßis eSl, aut ludus tu ipße commemorabis, S ed ß ipße iam c£pcrit de aduerßs conqueri,aut errata propria coargucre, non leui prudentia Opus eß. ?ri Mum igitur ßyiiceram mentem erga amicum déclara re oportet,fed nec miaius prudentem eßßc:pleriq- enint dum alterum nimis oüentarc uolunt, delinquunt in re . Uquo.Vropoßru eßaut in utroq^ dolorismemoria mi-nucre,idßct (i duo eßeccrimus ut re ipßam minuamus,

Crut/ùlunexpcilationcm pärum utile oßenJamutJ hes pr£teritlt;:U ininucmus, uehnortuUum conditione extenuätd. Mm in paruK paruus f ft cxceßiis : uelut ji ^ilcndamus, no! inluäuleternitdti noeffecoiunäot, ^uod fernen no/it inilkßiM pars hominis: ergo milleji snusab hincprogMtus, miUeßma partis eritmiUeß-' )na.At licet gnantitasin inßnitit diuidi poßit, non ta~ tncn res nantcs ßc diuidi pojßcnt, guare neccffè eß ali-^uädo häc coditioncfiniri,ubicunq; ßniatur et qutdix euq;,poR modu nihil interefl: cu lo.annoru myriades no maior parsßnt ætcrnitatis qua diecula una,uel co^ paratione ad nos ipfos no{b-aqi:namß in iuuëta^ut ttc rißmilefuit,abfumptus ßiifßm tabc,necfilij alij qui ßt perfunt fupercßcnt necnepos, nec qui obijt eauita qua ßuitus eß potuißetßui : nec iÜius nec mei uH^ nicnioria manßjfct,nec ßcs uUa perpetuitatis, luëtüq; maxintutn matertera Margarita qua: me non minus filio diligebat attulißcm,tumetiam ipßmatri. Similiter cafus aliorum miferiores oßcndcmus maximc,jt ucl uoluntarq ßerint : ut in TeÜcitate 'R.omana mulie-re, qu£ pro Chrißi fide quinq^filios corÜ fc crudeliter »ccidi permißt, cum po^t dehortando iUos liberare. Jta ex caufa,conditione rei, gcncrc euentus rein ipfant ntinuemus. Adfutura quoq^ coßrendo o^ëdemus qui parua primum in oinnib,ßgt;cs:inde in illos comemori tes omnia quæ ad iRius uitupcrationëfaciunt,ut mala malum depcllamus. In his luhil abfurdum, humile,uel

CM7M affeélu coniunétum:talid enint i prteficis lt;(d exci^ tandum uchementem ftetum populjri more comitüfci folcnt, fed tanqudin db irdto proßrri debent : dugeii-ddfunt impedimenta Cf )fcs£tern£ iüius felicitdtit dnimorum,dtque itd dgendtvm ut uultum dmici intuei rii, dtqiieincoperfcucrdfcrmone, in quo uultum ai minus triflem /federn effïngi animdduertis. ïn hu-iufmodi fahbus ac iods faceti/sq; omnino dbfine-bigt;,ni/iadmodum graues fiterint. Cuiufmodi iUd Senelt;-(d:,l!cet dd fermonem hic inflitutum minime dccommo ddtd,de eo qui cum dudi/fet cdrmind à quoda recitdU, faits nutante lingua,fua e/fe dtxit. Ventu/m efl: ad iudi' cium,qui audiuerat fecurius cf melius redtabatalit na quant ille fua. Huiufmodi conuentunt qu£ aninwm cumgrauitatemouere pojjùnt.

Vtrum uerè liceat cum improbis amidtiam centra here atque rctinere nonhefaexi/limationei hauddu biumeft deuulgarihacamicitia:naml£to uultuiüoS exciperc,cumillisuerfdri, blanditer, offidjsquenu tuis iuuare fe inuicem licet. Proditores tarnen ex-dpio, quorum etiam odorcm /ùgere decet. At nunc fallere in delidjs repofitum efl. Siquidem autem im-pium aut improbum exigat amicus, non iuflè irafce^ tur fl dcnegducris,cum inteüexerit te iniuflts caufis iUi non deeffl.ürgo qui malos amidtia fibi uindre defyde rat, huicunirei tanquam maxime incumbant. efle-nunarduum. Clt;eteruntde utilitateexbac amicorum

p4Kctt4tr deccrpendu, fitis antediilif traäatumeSh StrióHmcolligendo,nec temporis nec labarum,nec rei iaSluram facies, fipaucos habueris arnicas I Quod^; maius e^ ft admirabilius,multo melius qu£ optas co« fe^ueris: multitudo c niin amicorum incertum hominë reddit auxili),dncipitem conßlij, dubiumq^ quid agat auteligat, Sed hoc omiffo , de ufuillorumacgratia' nunc dicendum efl. Scripflt no pauca Cicero inhocar guMirnto in eo libro, qui Lalius feu de Amicitia infers bitur,cr in libris de ojficijs. Sed cr Seneca in libris de 'Benefieijs, que fl effent exaiiacrlucernamolerent, pitruMi nobis fupereffet. Ntt«c no« querimur quicqui deflcere,multa imperfeila,alia nimis breuiter explica tit, nonuUrfnjtnMscfrtitordinfqjcon^tfo, uerioribus intermixta. Et Utnen confulimus ut coj libras perle-gas,forfanqHippiammagis quam nos inucnturo.itaq; hoc phrattin cogita,in amicis repofltum cjfe decoru fl-wmI utile 4tejj honeftit, adeo ut etfl omnia arcana rerti coplexurus contëplationi hareasiueniat aut nucius de periculo amici te certiorè faciens,no iufUt aut honeflu ejfe exiflimabiSj ob quantäcuM;fapicntiaofficiupro amico, uel teporis mometo diffère. C^uamobrè coffi CUÜ efl officia ifla in arnicas, in coiuilos quouis fludio praRantiora effe.Ciuodfl uel ob ludos flgt;eilandos,uet perfuadenda muliere id egeris,ut fcilicet morula inter ponM,no fallt iniuflè atq; flultè,fed ctià turpiter ac fia gitiofetegefferis.tn omnib.aütpraiflandis offici/sita

nos têfxritbimus in aninti corporis motiottibiis^ni intelligdnt homines nobis nô deejjè coftdntid.'EAcnM fublitdjimüü offîciic fud reùnet dignitdtcnt,nullus homo mdgnifdciendus eR. Videds hominê dccurrentc ii* * amici periculo uel etid parentis, cogita ƒ no ta hoc ex animi affciiu c{i ciuà neeeßitate cafus:ut in pugnaaut rixa,n5 nifi laude digntis eft:fecus uidebis hostd ferui-àosab initio definfores, in officia ipfo languefeere, iu coßlio uaciüareßn execfuèdo minus ejua deceat eße liberales. Quocirca prfflantidcrexhibere inamicoru officijs er exigere,et in eligèdis amicis requirere opof tet, ne nos amicitix uinculo opera ferua habeamus no recipiamus. Quapropter et à fordidis uiris cauebi-mus,qui uel operas fuds locant, aut artis exccUentia in opera repoßtä hdbët:utfutores,carpentarij,fabri,aut cquoril officia ad uoluptaté ffedat, ut tibicines,unguê tarißtalarij, aut qui mercatura uilê aut tenue, aut non longius audam exercent. Verii quifflendidd,magno' itre atq^ multiplied longiusqi petita, per miniflros po- i ' tius quam per feipfos auehunt, hi amicitia dignifunt. Quiß célébrés quafdaartes no uulgari more,ffd ingé tib.precijs ac premßs tradatiut pidores egregißarchi tediqi,nd fculptores no receperim ob opéra nimis fer-uilem, fedflatuarios et aurifices quofda qui non per fe metaUa liquant nec uafa ßrmant aut poliut,fed potius per difcipulos atq^ minidros. Et équités flrenuos uita cr morib.pro^tostet qui rura colunt ac curât, opera

Umé feruorii.Et profrjjbm librraliu fludioru,no aut eos gui quæfiüfaciut ex diurnd aduocdtione,multo mi nm ex medicd arte,quid. n. etfi Cratei-usfit,diff'ert ab his qui in officina artë exercêt- Et nobiles oinniu funt optimijUt qui nulli alij rei incumbdt,nec drtiu forditie uUdfunt coiiiquindti. Sitcerdotcj quoq;ßilendidos,^^ Principes fdpietite fludiofos, esquot; reéti tendces colere de ect.Ab dlijs cduendu, ne niinid cotrdhdsfdmiliartcdtc: nd quduisßeri poßit,ut dliquë bonu inuenùsjquid td-»ncfi rdrô id euenit, melius e^ no tëtdrefèrtundm in td to periculo,tdtdq; bonorü copw. Vndecim generd iUo ru defcrippmus.Cduendu tdmë eß in dmicitid potêfio.r ru deligëdd ne fdlldrts:nd uelut qui drduos dfcëdiit ino tes Mt ßrds dßequdtur,ß no pcntt fint ddmodum itine~ m,nwxtmo pcricMlo dtq; Idborife exponnf: itd fit im-prudenter pdtrociniü unius deleger^s, facile omniu id aurdficeris,quemddmodd ego,qui uel hoc «no exnn-plo lïdmoneri potuerS: cu exëpldr Geometricoru ele-mentorii dixit fe dmifjffc, (j«od unicïï mihi erdt,dccuit fanè me quodfdcere moIhi, «jjjcrndri mniiui iUuH cètit dwreorn corondtorM/xi/linwns quale periculum effet duhe no dffùeto intermifeere me his, qui dit cdlu clt;tpi-te tâgunt,omnidhtec humilidpdruifdciut.ticqi.n.folii ^eólddd eü ndtura in principib. proprid,fed eorü qui dpud illos plurimum po/s«nt. Egopiièinnnus (Qud quod qHdm inuitus dccepcrim Deus nouit,fe d ùtlurd, qudßcerä ßres obfidedout librurçciperë,mcflcxtt. dccepifië,qudqud mtrtp fccdtè M.edioldnifiiifië

Quid ergo?non cuiq; datum eß adiré Corinthum. non tàm eiljpeilanda principis potentia,quantum tibi uti Ui effepoßit,nec natura illiutquam bona fit,qua quitus ille deleileturftudijs atq^ ho)ninibus,qualibufque ingenijs iUi pra^diti fint, cr tu quam auhe moribusfii accominodatta. Itaq;fi ego deincns hdecfigt;eilajjcm,no magiiitliiisquàmpra:cedétium prouinci£ pr^fiduw, quorum longé mihi locupletiorem conditionem aßer natus fueram, amiciti£ me infinuafiem. Sed retenta quam mihi uirtutis atq^ firtunæ beneficio paraueraitr, autoritate et lucro per quam magno dona quieuifietn, nullis firtuna; procelUs iailatus.TSlunc pro hoc beneficio in prima lucrum ey nomen amifi,avm etiam urbu mcenia horream,tanquam tantee cladis coficia, Scnatus cr ipfius Principts amicitia priuatusfiim: Pilium uni-cum,fficm inclinantis eetatts me£ crudeli morte ac iiifia tni perdidi. Ego quàm parum abfierim ne dolore inte rire,ni DeusJfiecialibtis auxilijs me tutatus effet, quilt bet intelligere poteft,qui prêter cafumipfitmperfe £cerbifiimum,tot caufas qua ilium mifierum filiivm im-pulcrint,quas in fine operis annexi, nihil cotuliffè ani maduerterit.ltaqihacegregiaamicitia,hoc tam ffleii dido patrocinio,fi{nditus pro meritis euerfiis fum. co-gorq^pendereSenatus arbitrio,ut profitendi muneri incumbam,fi propc patriam mattere uelim. Nfc f/l quodmefi)laripofiit,nifi quod etfi hoc etiam fiuftule-rintquamuisinops,quein deficruerunt ingrat! animi, ç^-cum

O' cum fK biMMrffttwngcniw Det« non deferct, pro ch-iut uencratione ac nomine omnia htec mala libenterfu ftineo,nec piget me perpen,necfi poßim mutarc, mu^ taße ueIim.C£terum quod ad mortalcs aftinet cr prut cipumamicitiä,h£c ßiere quieprototilliuslaudibui quai in fronte librorum de fubtilitate uerè (ut meo indicia uifum e/i)frripfr,mihi euenere. Veru in aliorum ordinum amicitia obeunda ut non tantaß^es efl:itafa-cilior aditui ac longé minui periculum.în hii etiâ ma-giifreilabisillorumindigentiamac ncceßitatcm qui potentiam,quod pauci noftra lt;etate faciunt: in collo-candis beneficiß,atq; eahilaritcr promptè,ac maiore cumfixnore,fr quicquamaccepifrifunt retribucndaf frxcundorum agrorü exemplo,ut ait Cicero.Ita tarne», alif non contuleris,ut tibi uel alteri amico plus naceoi. Velinpriiefcnti gratificeris ea inre,qu£ podtriodum fuccefrutemporispluiobfiituraßt,uelut improbi zy“ imperiti medici facere cofueucrunt. In (Onicitw dufen» utilitatis caufa folum contrahiturjllos fequere (quanquam non ex bisßnt ordinibiti) qui in parandis diuitijsfintßrtunatißimi,tametß etiam freneratores frnt. Secundo loco gratos ac benißcos : tertio autcm li-berales.Citterum cutrt ftudia hominum quatuor frnt,ft pienti£,adminiftrationis rerum ciuilium,negociatio-nis,cruoluptatum,iuxta frngula genera horumfunt amici. Sunt etiam eo ordine quo fcribimus pr^frrendi. optimienimquiob uirtutent er ftpientiam commu-

tiem anticitiam iniere,inconftantes maxime (fui oh U9 luptates.In omnibusfanè off’icijs corüatq; aßionibus, etiam uittC human£ confy derate agere pluris cH ijuànt cogitare prudentericumc^i in ipfo beneßcio conßren' dojn prtcßandisq; officijs fummum bonum ßt in ipß aélioe,id tainë cancre debcmus,ne omnino in ingratos eonßramus.üamgratiamßierarc tanictßminus hone nbsp;i

qu: natura gratioßjunt detradium puta. Pratcrea tiir^ pf eßfaüi acq^ indecorum,aliorumq^ mentes talia exempla ingratis impcrtiendi,à beneßeijs bonis prtcßan dis,cjT4liberalitate deterrent. Quo circaß inhosiin-pegeris,quid agendum ßt dicere nunc aggredior. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

;\ ■'• i y - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßt,lt;Jtiod Scnccä j/f.-PJ»' nbsp;nbsp;nbsp;।

'i'*•'-■ i ^^*^^t{xbciicßciagr.ttoshominesreddcrr,md g.ia ingratos,cii{àd homines redderepti-^''’m oratidni non nißmaximj. cum diß'icultatc,autimt ^uocumdamnopoffèfeintelli?ant. Quodcertèdiilii omncs à magnis hencficijs confirendis abftmrere pop fcaimhi autein tametß non inutileßtpriieceptuin^t nd

Hrte itlMi dccommoddtum,tamrn multii Maits aflrin^ gcitdum uidetur,dtlt;j; primo in amicts ueris hand ob fer uandum erit.ciuandolt;]uidem idem fit acfi in te iHn con firds. Secundo cum nullius gratis figt;e confirtur, t^uod maxime contingitcum homines potentes infuosclien tes beneficia confirunf.neq; efl ut iHi ingrati euadant^ f ««I fcidJit quantulamcunq; gratiamfint relaturi, cm qui beneficium cotulerit, tequi boniq; confulturü. Ter tio fil cafius id exigat,ut uel cogaris periclitari amicunt fincreûe maiusfigt;e beneficiü affcrre:quo in cafiu Prin-ceps ille erga me erat cum neglexit. Tametfii cnim non parreddi beneficium polfiefigt;erabat,quod tarnen De-us nouit : nam maius ßrfan /ùturtem erat régi ac genti fuie,tùm maxime quodpofl:ularem,denegare non de-buerat. Ç^uinimc) etiamfi non petat ob uerecundiam, tantum ualere'debet uerecundia, quantum perfi-iilte frontis, aut miferi animi lachrymabiles fiupplicatio-ncs.Quartocuminprobosifiacamp;nfiruntur,aut uirtu tiscaufa,tametfii enim non reddent par, tantum tarnen reddere poffiint quantu pro itiorum uiribus Jfierare li cet.Juuare enimfapientem aut probu ipfium perfe bo-num eft.Seneca autem omnia refirt more fiuo ad dantis gloriâ,cü magis perfionasfitcâare debeamus. neq; par uum eftfapientë aut probiifiifjè,quandoquidé tam nt rifiint in alterutro genere. Démît cît benefiet) coüatin non à te fed ab illoincœpit.mcliuseft cmni reftitutio-nê amifiiffie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o probo uiro lt;ic grd

to multo ma^is per/pidëdum di i quibia beneficU rx petat «utfufcipidt,^u«m quibui tribudt. Velut indgif (otifyderandum quid tibi furto fubripiatur quam qui tum dones. Quientm donatfcit quid donet nbsp;nbsp;qua/f'

tum,cui aliquid fùrto furripitur tametfi exiguü fit,ne' fcit quantum effepoßit, tantum ergo effe cxi^imare debet quantum effèpote^ : at quod furripi potdl infi' nitum eftùtaque qui fiirum arbitrio uiuit etiam ß exi-guumaußrant, nihilhabef.quidonat etiam ßmagni donet diues eßße poteHAta ergo qui beneficium imper-tit etfi immercntifcit quid perdat : quißtfcipit ac red-pit neßcit pro quanto ßfobliget. Ergo cum recipisau recipcrc debeas diligenter conßyderare decet. Sedßui tijs non etfisia amici laborent,ira,dolo,contumii-cia, negligentia, mora, id perßepe utilius tibi erit qua fiomni officiorum genereerga te prompte utantur. Cogita enim iUa eadcm in te eßße,er uide quam graui-ter alios afftcias : itaq^exiUorum erroribus optimus croßßicioßus euades.cum enim aliorum gratiam expe rieris, uel temetipßum conßyderaueris facillimè tnnet-ipßumßalles, erdignumamicitiaexifiimabis, cumin nultis delinquas.Sunt autem grathe duo gencru, quorum unît eil,ut in eos qui nos beneficijs affècerut bene fid er ipßßmus:alterum ut pro his qui pro nobis mi la perpeßi ßunt er nos mala perpeti nonrecufemus. E/i autem hoc genus certè prlt;eRantißimum ac nobiliß-fimum,comune^ omnibus elßcpoteS. Quandoquidé nibd

nihil nos prohibere potejl (juin mala fulgt;eumus,ncc fcoc opibul dut potentid indiganus. Vnde reilè ddmo~ dttMi hoc in uno gcncre grdtiæ tota Icx noRrd fiindatd fft. cnil«P ^uis propter tot fccnc/jcù guæ dDeo dccepit,dut dlijs benefdcidt:dut propter glorid,dut uir tutci» dut confuetudinem, uel etidm tndld æijuo itniino pfrpctidtMr, dut /jtofe fubedt, calejîis regni pdrticeps fet.Sed/t ob Chrijii dinorcm qui nojlri gratia mortem dcerbd pdffiis eft, ob Deiq- beneficia et dignitatë fdce~ re dut^rre no reeufet. Optimu igiturgratiie genus plt;t ti uellc pro bis qui pro nobisßtonte pdjù funt. Et qui boc agit optimwj,©' dd omnia bond facienda paratus ‘'ß-Ojtippc cui plus debetur fatisfdciat,(:y' m«tiore pre cio,qM(tiito maius eft mala pati quâ benefacere. In prt mo igitur getiei-e ponëdifunt qui pro his qui paßi funt cr ipft pati no reeufant, ut Martyres. Pojl qui bis qui paßi funt,dut pro hts henefaciut, «t Paulus et Hicrongt; mtwiTrrtio loco qui pro bts À quib. beneficium accept riitpati nonrecufdrunt,ut Macchabci,quoru ftftu etü ecclefia célébrât, vltimo loco eorum q«i benefaëîori-bus benefdciunt, è quorum ntwiîero ijj^xintit eft twrblt;lt; , etiam idololatrorum çy aliarum gentium: prlt;ecipuè ta. 1 men cornm qui fanëia philofophia: prtecepta intimé 1 hauferunt. At illorum qui beneficia non reddunt peßi I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mifuntiquiparentibusinßnßfuntquibiis ntaxiinèile-

berent dut eosiniuriaaffteiant, quant fifolum fint eis 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O O injrnji.

rji DE INGRAT. ET PERE inßnß. Qui ergo pro Chrifta multa nolentcs tur, in his oit^ne uirtutis genus relucet. ideoq^ ad rent-‘ pub.conslituendam accontinendam optimiJunf. Sunf enim admodum iufti,beneßci, piß mites,m:ßricordeSf fynceri atque confiantes amici, Quamobrent lexno^ fira optimos efie nos uno uerbo docuit.Sed cum nonfi eile ßthistemporibus intamamploÇbrifiianinomh nis ambiiu,Chrifiianos pauculos inuenirc.ideo faltatt iuRos ergratos qiierimus. Efi enim iufiitia rebus in humanis adeô necejßria, ut uelut Cicero ait,etiam m his qua irdu^ißiine fiunt,ut latrocinio,pyraiica,circii ttentione, iufiitia opus fit. nbsp;nbsp;Et qui omnino admiiti-

fir.tre cr ex fententia cunila uolueruntfi fuis fint drferti aut etiam obtruncati. Eargulus autem amp;nbsp;Spartacus, ac viriatus çy Sertorius in latrocinio iu-‘ fié adminisirabant cun£îa,atque fccundumlatronunt leges. tngratoruin autem admivabiits quadam eü tura, qui omnibus diuiius, humanis aefirinis legibiti relMis, exitiale cr detefiandum crimen exercent, i't quo omne fcclcris genus cumulatim continetur, do^ lus, proditio, feuitia pietasq^.P.cs profiüà foeda au ditu, horrida utfu, memoria moleHa. Latins patet hoc malum quam ([ms credat,undiq; ingratorît numerus efi infintttis. Nfc parua pars mail eH ingratis be-tiefaceTe,alercq; hoc tam fiittefium malum in republi-ca renon folum fed etiam exemplo. ltaq;/Duercingrii t-um ingrati elt.Male^ confulit Seneca, ut etiam in d-losßmiu

totftmus hencßci. Sed (juonittm, utdiximus, nunc at^ olimingratis omnia plen4 erant: gloria autem confiât multorum in nos beneuolentia ac ßde,exiftimd-tioncq^ dignitatis, quomodo hanc mwltorwm beneuo-lentiain ajjequcmurß non pî«rifciM,pî«rttgt;«j^j ingra-tis ob id ncccIJitrio bene/ecerimus i Ergo aut a concu-pifeenda gloria prorfns abjlinendum erit,aut ingratis bencfaciëdumlDifficile «jKoq; nidf iwr ingratos hosfe-cernerc,qu()diidem homines in quofdamgratißnt,in alios ingrati.Cn. Pompeius in Cn. Carfconnn ingratm fuit,in multos altos gratioßßimus. ïngratus e:s- Augu-flus in Ciceronem çr C. TordniKjn. Itaq; cum res bw-»ndni« lellimo,nihil tamfyncerum in eisßatuere licet, ut gcnrrdlon rationë de Ulis conflitucre poßis:mutan tur letates çy eu iliis mores,ita tarnen ut nunqua ex ui-pera agnu,aut cx agno uiperäfierilßeres. Adolefcctitc er pucroru ut funt animi inflabiles ef À rdtione ac co ßlio mdgij rflirnijitd ctia rara ab iliis gratia rependi fo let. Srneî «cró ob timorem crauaritiam er ipß pa-tgt;um grati efße folët : multa interim occurrunt qu£ etfi natura no mutât,mentis tamè deliberationë tiertut nio do in hoc modo in illud. Cogita oës homines quicquii faciantfuicaufanoalterius cuiufpidfaccre. Sitte gra tias reddat,ßueßt ingratus,liberalis,auarus,ac ciufmo dt omnw proptcrfeipßts faciut.Colimus deos, no tHo-tti caufa,niß ddmodumfapientcs,fcd ut bene nobis ßt^ aut ut pietatis nomen confequamur, folum in cru^ I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O o » dfhtute

dclitdtcc^mifcricordia potiiK nature uim fcqumté ^uam itoftram dcIibcrationm.'Ergo cam homii u uâ-riant ntorcs, illos à natura cr dclibcratione proficifci puta,quos habet dum maxime liber eß cr prudent, ^uos (juaßßonte cxercet,tum uero in maxime neceßä yijt- Quo s ergo ui potius ç/uam natura uel confilio in~ gratos ejfe animaduertis, in bot eonfires beneficia. Irt foîrfwfm ^ui ob inuidiam ingratifailifunt, autcjui confilio nbsp;nbsp;improbitate,confirre beneficia fiultum fie

rit. Sedfi ab bis tu beneficia acceperis clam alijs red-des,ut re non exemplo gratus in eum fis. ïam uerô ut td deas ingratorît numcru, quotußquifq; non iniurius eji in Deum,à quo ipfam uitam,mcntem, incolumitatein, ipfum,hocfiui mundi pulcbritudine adcptus cü-Qtiie dam etiam gentes non tam iüum ignorant, quam nefii re nituntur: ut qui amplifiimam regioncm Tartari.ifH appellatamfub Borca incolunt. Et Indi occidentales. Inde in reges quifiipendia,dignitates,potentiamq; co-fequuntur,nthil minU'i quam illius caufa fiaciunt. Hiiu^ auarttia,ambitio,inuidia,amicitia, odium, files,arnica omnia regisuoluntati atq- utilitatipraiponuntur.Cice ro homines fcptcm rebus ad deliberandum comouert tradidit : Bcncuolentia, bcneficiorum magnitudine, prtefiantia eius de quo délibérant,metu, figt;e utilitatis, ncc non largitionis et ipfa largitioneiijfdem etiam eau fis ad parendum alicui incitàtur.at ex omnibus his nid la non prior efi regis utilitate,ubi mentent alia ex hit

'ftiufîs occupduerit. nam no omnes ab omnibuf irritan tur, Multi enimfunt gui neq- fjgt;e paruarü rcrum, neq^ exiguie largitiois, ncc ipfa exigua largitione tâgÜtur. In parentes quoque qitMin rari grdti l in reliquos mul-to minui.

E)l çtjd perßdus ingratuijingratUfq^ perfidut: quoi to nomine quifq; beneficium recipere creditur, quoi ubi occafio euenerit repenfurum fit. Um qui fidem fri git eo ingratui eft quad iÜe confifui eü in eo, ipfe autê gratia non reddit.Hiec igitur cum fintfumma mala,nil mirumfi fint afftnia.Qui^ autem eorum deteriortccr~ tè ingratus, nam ei beneficium credidit atq^ in eü con-tuIitaUc uero folum ei credidit.Q_uocirca ingratui per Jïdo deterior.Vt facile fit paululum menton adhibenti perfidos cognofcere, fed de his infra. Verum cum fiepe contingat ut in uita bumana fieri folet, ut uicifiim mul ti multa conférant atq^recipiant beneficia ab ijfidan, mwtuoq; fie ingratos appellêt.ob id frire oportet d qna prius bene faciendi initium duxit,Gr quænam maioraf er quas obffies. Slt;cpe cnim multi benefacere incipiut, /lonut benefaciant,frd ut recipiant: cuiufinodi iUe gri maticus fuit qui er prius carminain Auguflilaudetn frripfit,er pro acceptis carminibus flipem obtulif.ne-mo enim fane mentis aut in carminibus offerendis,aut fripe beneficium grammatici laudarit:quàd nullu effet tum ob paucitatem muncris, tum accipiendi potentia tu quia praflidaat «t (tccipcrct. Ergo in ingrati officif ■ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O 0 Î iaäurj

S8* DE INGRAT. E T P E R E. titélurj cjuÀ maxima zyquot;frequentißimam efji docui,rt prudenti conßlio crflatim occurrere decet. Captabit । «frô ut dpud Plautum. Puclio occaftonem feruaniit i rei, fiMuram’pepererit ingratut AliquK,ob idqût i

Quidfiquijfiiam ignem qu^ritiPxtingui uolo, lie cdufie quid fit quo te quifquam quaritet.

Ham fi ignis uiuet tu extingue extemplo: Turn aquam aufitgifie dicito,fi quis petet^ Cultrum,fccurim,piftiüimi,mortlt;irium, Q_u£ utenda uafii fiemper uicini rogant. lures uenijjè atq; abfiuliffe dicito.

Ergo nanini inferuiami nuüi quicquam accomoi^ boiminimè. hoc enim efict omne officium ex humand uita, fine qua Rare non poteR, toüere^ac initari AM-brofium Aliprandum ïurifconfultuin ciuem nofirum, ad quem confulendi caufaEonromeus PrincepsPhi-lippus cum ueniffiet,atq; inter loquendum,ut multi filent, firficuldin manutraRaret, Aliprandus inquitt omittite firficulâ, nam diebus bis eu quidâ ad cofilen-du me ucnifjet grapbium fuflulit. omißit 'Bonromeuf fimplicitatem hominis admiratus. Dein cum inter lo-quendum credo cogitationemultumintentui uerbiSt nam de re magna ut opinor traRabatur, rurfus fèrfi^ nbsp;nbsp;'

(ulam traRaret, quafi indignantifimilis Alipranhs omittite inquitillam,fi uultis ut reRè uobis poßint confulcreiitdmonui emm nos quentpiant hts diebut

cm f«t f^ecic confulcndi ueniffet, fùrto fußulifji grjfihium. Omifit Bonromci« ßrficuUtn, plus^j iCliui faenti£ iurii tribuit or négocia ferio (jMtn ftultis interpcHationtbuf. Scripjani« Umcn de hu^ iufmodi uiro muhei rifu digna in libra caUidarunt tccbrwruw. Srd ut dd ro» redfdm, hoc ipfo mitli ingrati officio hdbes lt;juo poßis indignas i petition ne repellere, di'gnjî ac merentibtts inferuire. Qw-fgt;us uero nobs nec deceit, bonis ucrbis fitisfa-cies. durum eniin ejl onenre bomincm grauibus diilis quern fiâis iuuure nolts. qHditdoquido» etittm benefucientiutn ( multi afferu diilu m^gis horreant ) qu^m rcctpiMnt gratam habeant : ut er~ go (ynccra aqua uentriculo onerofu e{b faccharo mi xtc(noniti{,ficmclifluituerbit pro fdilidimidio funt. Si ergo commode inferuire te non paffe oflcndds,ft ocemplm prior« idilurie, Jfecie ftltem dmicimd-Jifbunt, nec de te conqMercnturrdutmJdm fumatn ffiirgët,nec multos pro uno «tmittes.Purd enim repul-fa no fine coteptu effe uidetur. ob id duriorfanè quant ut anima beneuolo firri pofiit. Earn etiam hi qui amät ueritatem difflcilius effitgere poffunt.quamobrem ue-rax his temporibus mdiores inter perplexitates uerft iur. Grauior igitt'.rrepulfa,ellcontemptus crmitto-ris £^imatur. caue ergo ne quenqudincontemnerc Midedrts. Ego o/tin cu /jirds ijudtuor mutuo dedifiê,fa luq^ tres rcccptj?ê, noui nil mutuo daturu,nifi bis quib.

lt;»4 INGRAT. ET PERK eÙMn fi dono eddcm dediffan häud pigcret. Sic eo Uff-to multis incommodif libcrdtM fum. Adeô enim cjuO' ruitddtn impudentid crcuit,ut eùam ignotis mdiore ue recundid dcneges quod petunt,qudm itti fldgitciit.îiit^ per adolefcens uddimoniü à me trigintd aureoru coro tidtorum tdm pcrfi-iiüd fronte, tdm conftdnti uultti re^ quirebdt, ut frater àfratre non fecurim fùiffi^t petitu^ rufxum tarnen ilium nec cfacie agnofeeran. duod fl altert mutuum dediffè quA obieccrit, rejfondebif inà^' luilfeut ille dono acccpijjèt,po/iquam tantu ei dcbue~ rat. Ergo quibuf mutuo dandii,quibuiq; beneficia ini' pertiri dcccat,paucis accipe.

Scripfit Eiliui Gregoriut noftra £tate libefium dt de ingr-atii fané acrem elegantem, quo uitiuin hoe dctcjlatur, adeoq-utetiam homines ab hoc uitio ab' fierrere conetur.Sed fanè lufcrit hic operam,fcu ingrd tinatura,feu confuetudine confilióue fiterint. Uorunt enim uno tales fiuntmam cu uitia quatuor modis eoeï ceri ac dcpelli foleant,religionis infiituto, Glorireffe, legum feucritate, ac rationibus quibus id oflendamuf qiiod laiidare uolumus effe utile,quod uituperare iiiU' tile, nullo horum e^ficipoteft ut ingratos à fuo pro-pofito dimoucamus. nam quod adfidem rcligionanq; attinctnon eoufc^Çutcæteraomittam impedimenta) proeeßiffet ingratus, fi ucl minimam partem aut bene ficiorum,autpcenarum expedlandä efjècredereti Glo na: fiudium, uirtutis honc/li decor adeo inter mortuu efi,ut

(tf cbnfntclt;e lupinorum illud emeritn. Omnia pc cuni£ at^ potentite dcduntur. Ex tribut temporibut duo amiftmut,O grammatici,uobis certamen hoc relin quo.tieq; cjuißierii c«ro, nec quid fiiturum fît cwme debes ,fed qui fîs,quid habeas, impar pugna tanto erro ri euellendo,tali monjiro fîtgàdo. Etfî pitr efjè poteft. implt;tr his armis gladiator(mihi ignofcat)fitturu5 erat. Oportebdt Ciccronon aliquem aut Cratippum uel Hlt;c gcfîamdeclamare:fed «idco facilius poffîe expugnari uiMc ndi cKptdiMton auaritiam, aut ingrato per fitjdcrc ut benefîciorum mn„or efîè uelit: leges ipfe in tâto criminefîlentauttorpët,uel hallucinantur.Qui tumq;aduerfus hanc belua pofjènt uifum efî in Athe~ ntcn(i()Mî,qMi cum de ingratis feuer am legem tuUffent, nuUi eo populo nwgw autfepius ingrati frereAam ra-tionibus pugnädum effet, fed quia ab utili honeftu,ab inutili turpe nonfccernut,boruMt nulliw ingrdtiM erit, quid autcm aliud utile ab honefto ftatuut,nec condbor perfudderc ncc ßrfan potero. Quid ctidw quorfum hiclabor!inc£terisgratiamreßrre poffe Jferabam, ab ingrato gratiamfferare infanicntis cft. Eft ingra^ tus mortalium pcßimi« tribu-j priccipuè ex cdMpjrpri-»idquodomnigcncrc uitij fît coinquinatus, auarus, ambitiofus,crudelis, inftdus, mcndaxtdeniq; no iinpro bi«,Jfd ipfd improbitas atq^ nequitia.Secunda quod in cos mdxitnè pcccdt in quo5 minus,etiamfî pcrcdrc lice

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rct licet/cilicet in Df.M,pdtrid, pdrcntcj er bcneftcos,

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oo j Tnttd

Tertid quod ip fam hominum coniunilionem difsoluit quii omnia illi bona co flant.trib.enim cum prteflcmM cteterif aniinantibtit,inteÜ€£lu, nam cocordia hac ip fl tarnen fola fuperiorei flmus ilUs atq^ banc euertit à Dro, ut ciuitatibut nihil pcrnitiofiuf ejfl , poßit:fvres,latronts flceariot ip fl ciuitaa ferre potefl, ingratof ferre non potefl. Quit enim alteri auxiliabi-turi quit filium aletiquis parentes fluebit autitU' triet ? Ergo rrit hie ciuium eonfenfus { aut cui bo-no. Reliqua uitia omnia in inimicos, in incognitos, alle nos, in eos firuntur quibus non confiât ci-uitatis ratio ': hoc folum crimen contra eosfeuitqui-bus maxime flmus coniunili: dum iungit, dirimit, dum itnit,diuidit,duin coüigit, abrumpit, dum feruat, perdit.quid hocipfo iniquius excogitaripotefli Ita-que grati£ memorem inter totpericula, fui uxoris, gentis,ßrtunaru,\tirgilius flnum Aeneam fleit.

num neque fine fene parente Anchife difcedere uult,crdimineannuiffet,fublatum in hwmerosper media pene inimicorurn caftra detulit ad naues. Sed quorfum in Didone ingratum facit falfl cum hiflo-ria ƒ quern pricflitifjèt à tain nefando crimme e-tiamfluerum fiiiflet,uel fllentio liberaffe. Exifliino nos docere uoluiffe propter publicam utilitatem e-tiam proprif debiti nos debere e(fe immemores. Sed non fufficiebat hoc. nam publics utilitati per pri-Mtum fufficere potuit beneficium: quomodo cnim

w U J littm ptrucnirc potuifjet^niß rcßäit lipud Dido «OB JMuibiM? ob id quatuor adiecithuicexcufatio-^ ni pricfidia; primutn quod ifpulfut eô fuit ui, twit ffionte, fecundum quod mandato deorum difccßit, crDidoetiumnon^ontehitc peregit, fcdd cwpidi-nc decepU: Tçrtiumlt;^uàd nihil (tdmißt conird ilkm: ^udrtum nonfperaffe quod neq^uerifîntile fuit illuKt gt;nbsp;ffonte fe ocdfurttmApfa qutcritur: Dißimulare etiam fferajli perfide tuntunt Poßenefasi

Excufit aitt fe in fexto, Bt dixi, de ultimo hochii uer^ bis: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hec credere quiui

Baicpoterant cxtterdcr ore excufare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tit

inter heroas connwmcrdri non meruifjct, ni men -dado mortem pratuliffet. Hdc enim priedpuct caufd dijs homines gratos fieri docet Homcr«J,f«ni dixit:

Et JpudSopbockm Axwof yoHj uerusfilius. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÀlXCUCf

ZiiKMit ^nitn ueraxcft,cr omnem compleélituruir tutem.Scd poëtii multa licent cum prater hi^ori^t rietn:ddßt orationîs oriiätuijaffeiluum motu!,fdpicif^ tiieohumbratio, worum cxcmplu^perfoiMrum decor, dcdeleädtio »onpdrud.ddfdpientidm cnimpeuene-runt uelut hi ejui ex carcerc exeuntes in dubia Iticeprt ittum resdnjjiiceregaudent,nam 4 claro prorfus oben cantur-.ita qui rudes omnino funt uelut etiam pucri,iit fapienti£ uejlibula per pocfim introducuntur, deleäi tione etiam adieda.Ex quibus ad penetralia per pbil» fophiam po/lmodum patet ingrejjiis. Sed prieter cet( ta perfonarum decorem poeßs feruat,non folum excel lcnti£,ut Deoruin, üerouin, Kegum çx plebcioruw, fed munerts,ut ducum er militum,ac afßeduum ut fini titi£,timoris ac iracundixMifeet tarne indigna dignis iquapropter jludiosè legenda. Et imitatione perfoM-rum uelut iüud:

Kude hoß)es contemnere opes^i^y te quoq- dignum tinge Deo,rebusq; ueni non aj^er egenis.

Euander Graius fenexzyrex loquitur interfacri Alcidisqui ßtit pauperriinuf, quamuisdiuitijsnefcio qua ratione cum tunone ilium præficerint. ïtaq^ multi pliciter decoris ratio feruata ell lt;i Virgilio.lUud eos de fendit quod alij alia fentiat. Crudelitas apud Tartaros uitiuin non ed:,formido maximum uitium. Qjtidam e-tiâ parentes edere impium non putantinosgraiiius fee lus carnes humanas edere exißimanus quam ipfos ho~

- L 1 B ! R III • ' quot;nbsp;j8r nine s occiiere.ïta creditum eft nuîluw cjjc uitium,tud Juin fcelu5,fed conflare omnid legibm dtq; confuetudi-nc. 'Verum non hoc idem dubium eü in iiigrdtii, quos omnis lex dtq; confuetudo damnat v ajjgt;emdtur. Ii» hoc folo difcrepant quàd barbari ingratum neminem ejje putant,qui beneficium alienigente non reddidcrit: ciuiles hommes in omnes eifdem faeris initiatos,in cæ« teros non ita : Probi in omnes gratos cjjè dcbor cen-fent. î^ametfi in Scythds officia coffrrefupcruacuum fit,cum tarnen ab illis ajficeris beneficijs,iam lUe nom» negentisfu£ indignus haberi non debet.

Ergo fnmmum ftudium, fumma diligentia adhiberi debet in officijs prieftandis, de beneficifi impertiendit fufcipicndisq;.quandoquidemfiingrdtoscontulerisß lix eris,fi in ingrdtos infelix. Quaquam in gratis non fuffnciat ipfa animi uirtus, fed etiam potentiam requi-rat.Decrepita ætate fenex, zx pdMpcr inualidus tarnet fi gratifint,ab «Itero non cxpeifldrc debes beneficium, alter uerà etiam tibi oneri fiiturus eft. Non t^men illâ quifu£ uirtutis/fieciem blandicnte firtuna fepius pr«. buit,dcjfiicere oportet.Cum cnim non ut Timon info-litudine uiuere uelis : etfi nuüi beneficium impertieris 4 neminefis dccepturuSjneccffè eft in coUocandis bene ' ficijs mitxinuin ponere diligentiam,fummaqi prwJen-

tia uti. Id ergo quatuor rntionibus conftnfrpriind ne tu Jp/c ingrnti« Jis, ndm hoc deterrimum eft çr ipfO)Cr infamia,^^ i^ftwrd «tq; in niU ciuili.Secundîi ■, ne etfi

B ï INGRAT. E T P E R R neetßtugrdtutßSfiU tarnen agat ut eos cumquibut uerfirKingratosreddoi.Tertiumutingrdtos à grdtü difccrnere quedt. Qudrtum ut poßK ipfa bénéficia confrrre : plurimos enim fcimta gratos cfifi hommes, in quos uel quid iUis amicitid coniunäi nonfiimtis,uel ob humilitatemßrtun^e nojb-ie,uel etidin ob ineptidHt qududdm beneficia coUacare nobis non licet.Efl etiant cofiyderationedignumfcituqi neccßarium, homines il los quigrati finit phtres plerunquc habere amicosxo-giq; in plures ut beneficia impcrtiantur, quöfit ut no-uis amicis operam dare non poßint. Quo fit ut multa ■ fepius nobis à mediocrisßrtun^ uiro beneficia confi-ûuamur,quam 4 principibus: non quid plura non pof ßnt principes, aut quad beneficiorum memores nott ßnt,(ed quoniam petunt tot,ut uel omnibus fatisfacere non queat,uel non fialtcm equè bene, tiarrabat amicus noâer ïoannes Petrus Buztus l^edicus, ac artis profif forinfignisnoninelegantemfiabellam,quæ qtiiaheri dumnarraturhuncin locum apte incidit,recitare il-tm hic non grauabor. Dicebat ipfe contigififi quon-‘ -dam ficcitatê magnam, adeo ut flumina,ßntes,putei, coelumqi nuHdsremitteretaquas: uiÜicus ne cum tota familia ac iumètis periret, recordatus aliquando m.ig nam alias etiam contigijfe ficcitdtem:ucrum in radici-busmontis ßnticuluminuenififie, eo pcrrexit,nec fru^ liratus}fie,dqudmfcdnoa multdm inuenif.rcdijtdo- ' affiiùbus pcculiaribusqi amicis conitocatis di

)dt,ßntem tnucni(fe,fed M lege deduélurum iÜoj utoi* dinequifquebiblt;ret:primumipfe cum uxore inde amici atque affine!,poft boues equiq;fui,tum tir-nenta,itidem fuo ordine çr aliorum. Afjènfcrunt illi poftquamnonhaberent,quodfthi promptius occurrc ret,auxiliwm.'Erat uillico iHi domeftica picrf, quic eu»» ordinemhuncaudiffet/ecumdixif.dominus meus et* fimeduaurusfitadßntem,cum tdjnrntot mihipra:* ftrantur,aut ßns ipfe certè ftccabitur,aut antequant o»nncs biherint egoftti inteream. Itdquc aquam aliô

1 illi poßint,non quantumftbi illot bencftcijs deuinxe-j rint,autquodhabedntilli «pud fe uel magis coniun-' âoSjUelmagisgratos. Qjiaremelius forfanßerit in fluuio exigMo piftari quam tu mari,tametfî »nurc Ion* ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gcplures pifees ac grandioreshabeat.M.clius cft longé

1 pnf^c iu »ncdiocrtî ßrtunie uiros beneficia, aut pan I lo maioris quam mcdiocrls collocafje,quam in ipfos I principes ob quinq^ caufdt.'Prima,quôd princfps intel I ligit beneficium iÜudfte porius quam amorc i« ipfutn ! confirri.Secundum,quod eo beneficia no ut mediocrii ßrtunte uir augeri fuà exiftimationê putat,nec magni fieri à te ut illetncc fi exiftimet itlud curat,aut credit a* lioshocexemplomoueridebere. Atq; etiâfiidcredat parumreftrrcputatkoc.quonidpotentiam fuamnon ob id augeri ftgt;erat,qufe omnw in priuftt/ conditiotiis

lâro funt. Tertium,^uolt;i tot competitoribus dut nuit*' tjuam par beneficium reddit,aut tam fiera ut omnia ex peâationeiUadiutuma tibipereant. Quartum, quad non audes ab illo repetere ut à priuato. Etfii modo répétai,non audes omnia lüi tam ex ungue explicare ut amico fdmiliari. Demü ^uod maius omnibus eR,quad hacffiefietus multa audes, multa audçnt tui quibus tierteris: dum neq; tu iÜis fiatisfiacere potes,neq- pria' ceps uult. Vifium efl nuper infilij mei mifierabilicafiu, in quo bifiariam Patrocinium principis SueffianinoS perdidit. Pilium quidem qui cum putaret iuftè ulcifici, l jfierabdtftultè quidem definfium iriab illo-.me autem non tam fi:ultè licet infèlici euentu qui in iHo confifiuf certiorem fialutisjfiem defierui.Ç^uis dubitatfit non «K adeàin iüius nomen pronum uidifièt filius,non talii dufiurum ? nec de hoc conqueri dignum eft. amenM e^ mm ittiusfinit, non principis peccatum, nihilominui ex confidentia iüa ortumfiuit infirtunium. At de tnei in principem fide aliud{latuendumcfifiet, Sed,utdici I fiolet : Manum ad os app onere oportet cum de princi' |

/o^«jm«r,Infcrj£re Augufti. ïüud tamë fiepe me ' cum recordatus quod apud nos did filet tumbrä prin-dpum ftultorumptleumefiè. duamobremconfiulue-rim probis uiris, neprincipibus infieruire ommtio ue-linttSed finamus eos illis qui uerbis fiolis cr jfiecie ofii-ciorum,non offlcijs zr uirtutegratiam iUorum mer-cantur. di^rumnihil intereâ quomodo dominifiit, !

Jtifotum curant ut ambitione atcjue opibusip/jaHos uincdnt, habeantq^fua labra laibtcat. Odio «if/wijjè dijs «0« ob aliui effè exijUinaui, quam guod im;ncren tibuffidem,uirtutcm,con{iantiam,innocentiamq;)er-uireuoluerint. Reäius Alciatui Curtiufq;,tametfi li^ brosdcutüitattcxaduerßs capienda nonfcripferint, przcfpu mint trailare nouerunt,fibi ipßs uiuentcs:dt mihihocinfrlicitatii etiaminterreliquafidt, utnihil fciuerim uUa inarteautnegotio,antequam metbodiw» in ilia aliqum confcripferim.Quod non obiter conti-gifji exiftimo, fed utadcommunem utilitatcm hit in rebut quibut mihi ufui opus elTet cofcribcran. Sic Dia ledicam totam Ari/iotelii, Galeni et Euclidit oito ßm plicibi« chartis pîcnè ac ordinatim confcripß,quod u~ tinamopus qwod iant triginta annts facere potuiffcnii frcißem. Sednon funtnoürahæc, uerùmutrcorDci muiicrii. Medicina uigintifeptcm:morcs hoc «no opr-rf, ludiwn latrunculorum quod eo plKrimKm oblefia--rer,pluribus firme qua oportuit chartis defcripfi.Philo fophiain XXXVlIIÎibriîdf Subtilitatc cr de Rc ru-mMdrietitteiimpiexiKfiHn. Aftrologiam quatuor commentarijs in Ptolemai libros defcriptis. Tbrono-fionfex. Has feptem difciplinas ey neceffarias,cr in methodum deduccndas earatione duxi, utaduolupta

I tern Herlt;t«i Tbeonofton confcripfcrim,ad ««Igitrem rt familiärem delatrunculorum ludo.Dialcilicam ad re-j df confenbendrf oper^, ad dijudicanda, ad explicada, Pp ridin-

Ergo «t itd rem rcdc4m,nibil eu fit deterlU'S ingratumeffè, ejuomodo iüos cMcbii nittt ne efiieim prouidebif, fi tu ingritui fiterU^ ipfo federe deterior fadut, quant fi mille ingratoifùifies expertùs.dui e-nim ingratut cft beneficij 4ccf pti duld memoria défit tuiturter «irtHtc qua ad gratiam re/èrendam fiimulat priwdtur. Exemplo quoque altos deeet ut parem gra-^ tiamrcfirant:fdlicet ut et ipfi fint ingrati. itaq; prim le iHud prafiare hominem deeet, ut neq^ fadis neq^ mort bus aut cogitatione fe ingratum ofiëdat, fi ab alifsgra tirfm expedare uelit. Verum animum iUum quemi Heo nitidu er pulchru aecepifii,fi neefapiëtia nee bo nis moribus/edfordidis aff'edib.repleM,quid aliud a-gis, quamfi accepta àrege pulcberrimäuefië maculis totamfœdares ey caeno conffiurcaresi Nonne in illius contumeliäid ficifieuiderertslcü ergo homineshanc tuam uefiem adeo fordidä uiderint,quid turpe aut in~ dignum in te admijfitros exifiimare poternnt, quod irt tuam iniuriam ce£td ctiamji illos innuwerti beneficijt affecerisi ut enim non ueremur principunt prodùores q«4m«iî de nobis minime male meritos, ctiam [anguine coniundos uel amicos explodere domoq^eijeere: ita improbos er in Deo ingratos nnno contumdia I er ininrw indignas iudicat. Piuqi ejfie ducit erga illos I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;effie ingratos.Quod etiam in Potificio anathemate ex-

ignë iUi prabeatildqi erat olim apud Ko.Aqua et igne I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pp * »ntcrdifoe.

intcrdicerc. Abfurda efl mint opinio illorum non foil* tinpia, (juiDeosob idminiKuenerationedignosptiquot; tant,quodcun{ilt;tneceflitate quadäm flcere uidcütur. Nlt;tnj primum cum res humante dtquc prtecepta tribiif conflent: perfuctflone populari, ueritate, çr utilitdte: deditobusprimis nemini dubium efl deorumucnera-' tionem ejji neceflariam. pij enimapudomnes exho( babenturfCr id ddeo necelflirium eft, ut tyranni ad curitdtcm,rcligionem,ufi^ dd fuperfluionem etidm gât.duèd uerô maxintè Deo debedmiis. quomodocuit que dgdt,crut memores bencflcij, o' refld uiuëdi nor tnd baud dubium efjè debet.Si enim propter utilitdtetn tantum grdti efje debemus,tieq; pdrentibus decrepitift nechisquidiflefjuri funt, redeuntes inpdtridmfudHt Jonginquiorem : nee morituris nee multo minus mor-tuisgrdtidm reddemus uUdm. At quis non ddeS durut efl utfepelidl pdrentem. Memoratur inflgne exent-plum Simonidis poct,e, qui mortuum in littore ntdrH inumtum fepeliuit :fequenti noile monitus db iüo ne nduigdret,pdruit, quotquot ndues difleflere ndufrd' ' gium flcerunt o fubmerße funt. Autor ydlerius mdxi | muî. Ùecefldrio agit inquis,quid iüi debeotquid UtiîiM tis reflrdm?Scito itd Deum agere necefjario, utomni-no liberius dgdt quam nos. quippe qui nullum habedt feipfo mdiorem.Aut ergo omnino liber agit,dut fl dli- ' qua f S neceflitds iUa ßbi ipfl imponit : uelut pater qui maiore neeeflitate urgetur dd benefaciendum fllio ob amorci»

Mtorm quant fcruo ; an ergo ob id minui ifilio dili~ gendut erit, ^Konwnt neceßitate maiore benefaciatS qKift potiiM ÇX mjiore amore cy gratia dignus eü, quód eam fibi neceßitatem deliberatione flabili be-nefaciendi impofuit, çy ut perpetuo prodeßet ftatuit. quo fit ut Dei beneficium maximum fit, cr gratia di-gnißimum. Quod etfi non indigeatgratia Do« nec iit uetur,attamen nos quod debemus prieftamus,noftro^ munerefiingimur.Lachrymte gemitutq^ quat pro mor tuis necefiarijsfitndimut, quid iHis aut nobisprofunti fundimut tarnen quia dignum eRdeflere charißimos. Quodfi quid in iUos deliquerimus, uiuentes brfud d«-biè nobis remittunt iniuriam. Gratia nunquampérit, fi iÜi retribuere non pojjunt,retribuunt dificor er «ni mus d confcientia liberatur. At non profum Deo,uel wo}‘t«is?cuw rfgon ucnerdrM quid iUi prodeil i Bt tarnen pulchrum efi uenerari reges, atq; illis iucundum. Qui indigent noflro auxilio, beneficium ab utilitatt metiuntur,qui non indigent à decore. At mihi hocfal.-ton inutile erit f quid primum amittis Deum colendoi deinde quifcis an neceßitate aganti Deinde fi etiam ne ceßitate aguntlfapientia ilia qu£ infinita proculdubio efi, Menerdtioncin fitnulac compenfationem coniun-xit.Si non omnino hie cuniia redduntur, à morte et in tHOspoftcros beneficiumexpeHare oportet. Quis no /Irum efi qui non ob mérita, putris non honoret filios ac iÜiffaueat f C«r leges filios in bona paterna femper

in honores plerunq; admittunt^Cur C. Caligula mon^ ftro humani generis impmüdelatum,niß ob Gemuiquot; tiici uirttitë?Cur Mamerco Scauro Cofuldtm dignitax, cum iUe effet fordidißiintis, niß memoria Scauri uete^ ris i Quam memoranda ilia Seneca uerba in librii de beneßeijs i deos uerißmilius efi ut alios indul' gentius tracent propter parentes auoßjue : alioi propter fiituram nepoium pronepotum^ue,ac longé feguentium pofierorum indolan . Notrf eß enint Ulis 0peris fui feries, omnium iUis rerum per manui fuasiturarum feientia in apertofempereß: nobis ex abditofubit. Ettjua: repentinaputamusjllisprouifi ueniunt cx'familiaria. tion efl ut ejuifejuam de diuimt prouidentia acgratia dubitet ? Si benefleeris quod loU go tibi uidebitur tempore, poflfuturum diuina boni-tas compenfabitnios faHit expeélatio feu diuturniov uita noßra,feu etiam pro aflimatione noflra longior: multa fiunt propter praterita, plura ob fiitura,pluri-maobreplendosEati inter medios flmus:omniata)nê tequa lance penfantur atqueprocedunt. Ob id noniU' fulsè illerogauit Chriflum,ancacusispeccaffet,anpa rentes eins. Qua putas felicißima dum ad flatum prO' perant er ad interitum. Tu tarnen admiraris eyquot; inuides.o flultei fabeHahacrufliciefl, qui cum omnia impetraßet qua optauerat, nullum alias deterio remfrugum prouentum expertus e^l unquam, qitod uctoril nS mcininilfct,ncfcimiis quid petami{s,quid ex pediatf

pediut,intô nec quid prorfui uelintui.Ceiitdeifiipre' na die nihil facicnt cunófa ilia. Sed ea inTheono/ion: nucrem profequamur,fcripßt libru locupletê de fera Dei uindiéla Flntarehu^Anßnita conumeriitur exëpla de uindiëla deorü ad quarta ulteriorë generationè, Hffodofi« meminit de Crafo Lydoru rcgc,cMr cü pint eßet à Cyro tamë Perfaru rege pulfut nbsp;nbsp;eaptusfit.ll-

Û omittamus qua; minui certafunt : Diodorui Siculin reßrt Agathoclem regent cumin African transqßct, profrgt;,erè fuccedentibusrebut, OpheUamregemÎAu~ midiic ulterioris, amicumfolicitaffr ad commune cum Carthaginenßbui bellum: eundemfrnecaufa dolo oc~ cidit,firtunis exercitufroliauif.inde et ipfe pra;ter omnem frem pofr paucos annos fcilicet tret aut quatuor coaëiuseflcu nauiculafiigere, totum excrcitum duosq; filios crudeliter necandos Carthaginenßb.re-linquere. Ego dird patior:Deui tarnen mihi teftit e^, quäquä in intolerabili dolore,nec cogitatione minima conqueftu apud Deum,feiens quid quecunq^ iüe agit, iuftè agit.lllefiliu iufte obtulit pro humani generis fa-lute,ut lex noflra docet:at nil hoc excufat quin Pilatus C^facerdotes execradi nonßnt,Dtiäß Chriflut ( eße prorfus no potefl)pcccaßet.quädoquide excufati-one digni eße pofrët ludai, quod legë illoru euerteret, ß ob ftudium legis ilium dänaßct:erraßet. n, folum nS falfam tulißetfnidm:fed ob inuidiä cu neci tradiderint no ob fludiu legis no crrarut,fcd ob improbitatëiufti

Ergo ut äd rem redeem, indeosnosfumusingr^tf femper,illi in nos ut dixi,n»^uam. imin cum morimuf tfuantumtiis longd netdte, querimur ^quod nimiscito hinc cxeamiis, inde flenies dii^gementes : nonnunqui etidmdeosiiccufantrs digredimur. Qudntumuixeri’ mus, quantum uoluptatis cfperimus interim no recor damur,non iP.is gratias dgimus. Si ob dolorem mortif dc metum tolerdbile,fi ob temporis breuitatem ingrd-td! mentis. Qjio ingenere etiam Theophraftus quditt^ uis philofophus grduißimud non pdrum peccauit.-pul-ehre quidem dixiße uifus eü,fed qudß fcommdte dduer fusdeos ufus,tum minime hoc illodignum: utquiäi extremdm perueneritfeneilutem, pdulo minus qudi» centum cxpleuit dnnos.

Ergoutncminëdd «^eefts'nfii faills tuisinuites, duplicem fcopum habere oportet, diuinum humd' numqtte;diuinus probitdte confiât, probitate enint omneiÜuduirtutum genus comprehenditur, quibui dd cohibendas animi perturbationes zr impetus opiü efi. üam uirtus inquit Cicero,tribus confiât: hocutdi-xi,generc,tum feientia rerum altiorum atq^ fapientid, tum ufu moderate defapienter cunild adminiSrandi. Probitate igitur opus efi ad fcopum diuinum obfer-uandum, er'ut homines excmplo tuo aut iniuriaad ij^agi^tapnoninuitentur: probitatisin unaquaque ffecieduo funt fines, exceffits qui nomine improbitd-tis etiä defiüus, qui ignaiM declaratur.ln humano ue

Kq cduere oportet,quod er dlids diximiu,inuididtn,o-diMtn er contemptum. inuidia oRetitatione paritur, odittiniurid,conteptuf impotentid. Et inter reliefud lgt;ond,(iu£ qud/i occulere decet,maxime uirtutem occ» lere oportet. lU er exercere er occulere quad arduti eß neeeßarium eß.t^am uirtm omni alia re magis inui diam excitât plurimat ob caufas.Prima quod nee pcc» nia nec doits,quorum apud multos abundant ia efl pa^ rari potefl.Secunda quid in pauperib. maxime niteat^ quos aliter deflicerefolemus. Tertia quôd certèfum^ muMi bonufit atq; diuinum, quod^; nosfimiles dijs ef-ficiat.Ciuarta quod nobis propriafit, cum opes et ami cifirtuiite bona cenfeantur. Qttintd quod nonutopu et reliquoru bonorü tam facile poßint efleparticipes reliqui homines.ideo no flgt;erant,et ubi no Jfierat inui-dët.Sexta qwôdàplwnbtw qua reliqua bona laudetur, neefolu ut ilia laudetur,fed etiâfit in admiratione. Se~ pttm4 quod ubi parta fit, utretineaturnullo labore prorfus indiget,cu reliqua bona nifi curaueris diffiige refoleâtAniuriâ quamuis facile fit non inflrre odi«,tlt;» men difficile efl effugereiquôd nonfolum ob iniuriam quic infirtur alijs quamuis htec prlt;ccip«lt;t caufafit, fed eamquieà nobisaut coniunëlis noflrisaccipituritunt inwtdwjn grauem er metum etiam, turn odia necefla-rior«m odiKiw in nos conftatur. Solet etiam ambitio odium cr inuidiam pftrere, ut nimia humilitas con~ temptum.

Df coH/èrrnlt;/w itutnn bénéfices utgratos quirfcl piunt rxperidris:primum illud proponere oportet:na fêmper beneficia efièconfirenddutgrdtidmrecipi^-Uam^ue in arnicas beneuolas, mendicas, fenes, infirmas,generaliter^; in bonas Dei amore beneficia coilquot; 'fèrenda fitnt, abfij; compenfatianis rxpeilatiane.Bfi^ id optimum etia atq;fyncerumbeneficiu.Deindeant-tiibus tit his tu alijs ita expedit benefiacere, ut qudinttii gratiam non expeäes,fic tarnen agas ne ingratos iSof efftcids. Ergo ut ad rem redeam, non filum ex ChriHi fcntentia esquot; optimi cuiufq; philofophi,fed etiam fapH tißimi Arijlotelis, cf amicis cix indigentibus boni uirt propriimeâ benefiacere: turn etiam generaliter omnibus , fied illis, ut dixi,prgcipuè. Etenim c/ute cha^ ra habentur, fortuna atque iniuria aufirre poteft, beneficium non potejl, licet quandoque benefiet} fin-ilum. Propterea bene dixit M. Antonius apud P4bi-riumpoëtam:

Eligendus eft ergo cui impartiaris beneficium talif, ut etfi nullam gratiam refierat,non pigeat tarnen im-pertifte : ficilicet probus, Innocent, Eeneuolus, Sim-plex,Memor,Sapiens. In hunc turn in exterosfitc con~ firenda fiuiit bénéficiât at apte prudenterqûe con-

ferds.Aptètjuidë.cjuoniacumomne benepciu intrib. ^encrihns repoßtufit,in uitlt;e neceJJarijs,utilibui,iucS dis,mafuetif:qu£ uitlt;e funt neceffitru in tria genera di fiinguuntur,in ea qult;e uitam [eruant apertè,ut cuwt ho mini à latronibiM tuemur,aut profcriptu occultamus, aut educimits è carcere damnatu/mad mortetn: aut cü euin qucm iratus princeps prolequitur,ad/ùgdm hor tamur atq^fitgientem protegimnf:atque in his quanta grauius pmculuw, Unto maiut proculdubio eß bencficiuin:SecundumgenU'S eorumfine quiti« ui-Here no debemu5,ut bona më5,pudicitia,libertas, inca lumitaf.Tertiu,fine quib.nolumus,ut liberi,coiux,p£ ‘ nates,exiflimatio.Vtilia uerô funt opes, amici,gloria, potêtia,honoresAucuda aÜt ut Aflurco,Piäura,Eily^ pd.Inomnib. his oportunitas çr raritas prcti« addüt rei.împortunu.nxfi cü poina ia ubiq^ habentur,poma donare tametft £gregilt;e nobilitattsfint. Tu grJtrt erit pica expedite loquens,qud mutus pfittacus. Tdtiï uerô poteft raritatis opinio,ut eu ad Alexandru regé ambi-tiofißimu mififient Corintbij legatos,qui inter catera muncM retulcrunt iHiwnctntUtodoiMtont, atqueiUe qui orbis pene doinini« erat, quafi indignaretur, «fdum djpcrn^rftur, dicens: Quid hoc tantiiillire-fi)onderunt, foli Herculi prater eu hoc munus con-cefiumfiiijfe:tantifecit ob hancraritatem compdr^fio nrmqj ddbifrodin iüü, munus id «t libcnferrfccrpmf. Daiidit efi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;libcntcr,cito,finc dubitAtiouf, cr ut

und reguld doceam omnibus quæ traüâtur commutii, fie ut uellemus (tecipere.Eoa modo etiam gratite ageit dlt;e,ut cuperes tibi reddi. üihil aut in hocgeneredcer' tiuf, quum quod ùm impetra^ii ut hdbeiis^ denuo ro' . gdndum eflxontemnendd funt iüd beneficia qua: à qui bufdam difficilius eSl dccipere qudm impetrdre. Sic «-num ab uno per multorum manus teritur:ut tatum dU torigratite pereat,qudntu efi quod cuilt;p debemus qui rogdndus efi. nihil autem tcquè amarum quam diu peu dere. Hocfaciunt dulici, quorum tdnto maiuf uidetur benefi.:ium, quo pluribus o' eum pluribus fimul often ( tdtur.itae^ in dandif bénéficias lenti,in ira uerô précipites funt. ïabius Verrucofus beneficij hoc genus duri panem lapideum uocabdt, quemer dccipere inutile et dire inglorium ey“ finefruîiu: licebit quoi^ bond uer^ bd bene dantis no affèdiata fedfimplicid ddijcere.Qillt;t lia funt qu£ Seneca mdffto fiudio conferiffit, ea duté funt : Irafcor tibi quad cum aliquid defyderafifes, non olim feire meuolui^i, quàd tam diligenter rogdfii, quid quemq; adhibuifii. Ego uerô gratulor mibi, quad experiri animu nofirum libuit, pofiea quicquid defiderabis tuo iure exiges,Semel rufticitati tué igno^ feitur. Cdue etiam ne exoreris in perniciem rogantiu: fieud enim bonitds ed eft,ut fi pecunias dd ludu'm,drmd irdtus ad hominem occidendivm amicus petat.Vt enint ö in honefiis préuenire rogantem pulchrivm ell: ita ubi turpid roget indulgere turpe efi, cr pefiiftrd neftrOt.

Honcßd uero qu^ecum decore dantur,uthonores er tnagi/irdtus, publice dare prteflat ctctera qute alilt;juii cuinßjrtuM coiundum habent occulté. Sic pecunitCi opes, uindicare iniuriam, liberare hominan ab igno~ tninia,ab infamia.Quedamadeö uerecundis,etiamci tra id guôd iîli feiant. Tanto minus ergo expro brare ia(taréue,tie ddcat feruaiii ut oRenderes. JNuBum eti2 beneßeium dabo quodturpiterpeterë-.necpetâ^uod dare nolim.Cum enim beneficium iniurite contrarium fit,nulli autem iniuriam infirre deceat. palam eil om~ nibiK, modo copia adfit er facultas,beneficium imper tiri debere:fiue amicus fit,feu probus,feu gratus,feu in digeat,non tarnen omnibus dandum,lt;juatenus iBeuel eftingratus uelmalusuelfieuus,uclnonindiget. No/F indigenti fi dabisJfiarges, ingrato malo eicemplo da-^ bis,improbo facies ut pluribus nocere poßit,fieuus in^ dignus efthominum focietate. gratia autem eü uincu~ lumfocictatis.in c£teris dabis nec perfon£, rtec expe-iiationis, aut gratix refrrendlt;e habita ratione.Verbe-ramus improbos pueros,defides,fùrcs,tiolcntibusq; in uifum quando aliter fiert no poteü beneficium imper-timi'.r. Aegro fecat carcinoma medicus gratia no odio dignus.^ec feruo negligam beneficium facere, nec ab eo accipercdedignabor.Seneca n(lt;lTlt;tt,cu4nDrMmot-tum quod defcifict obfideretur,duo ferui à domina au-fitgerunt,capta urbe dominam cteperunt,educunt extra urbem, interrogant milites quid failurifint ifup-K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plicti«»

pliciuin de crudelißima domina fumere ueüe f^dieutl at^ita dduerfiuediâumbis transßtgiC faûi eamfer-uarunt.'PMffus ordinis fenatorij in couiuio idÜMerät, fe cupere ut CitfdrAuguflui,qui tarne nondum Cafdf ttec AuguRus,fed Triumuir poteßate eadem crudeli^ tdte magis timenditt,nunqudm ex expeditione reuerte retur-.ddiecitq; tauros et uitulos etia hoc idem cupere, ManeddmonituteSldferuocorumqui dixerdt,resoc culi inter tot conuiudf non poterdt. Adijcit feruuf coit^ filium ut feipfum defirat.Paruit dominut feruo,occur^ rit OélauiOjdicens heri ebriut cum eßem C.

xi,me optare ut nunquam ex expeditione reucrtert' riSjOptdre^ idan tauros uitulosq; : hoc nuncfobrius optdrim potius fuperme meosq^ omnes. Imperauit 0-iiauiusutßdem diilo fdceret,fummam pecunia non grauem, ignouit^ iüe domum rcdiens feruum tato po-riculo liberüßatim manumittit, pecuniamq; oilauin tranfmittit. iSe ut inteUexit rem ex pecunia quam tierat aftimationeferui, Rujfo remißt. Nota eß nimil hißoriddeßdbuldrio,qui Garium primumadregni Verfarum cr Orientis fa^igium euexit. Tria cnim ma gndcontemni in prouerbio habemus,aliasq; retuli^ musxonßlia pauperum, mcretricum pulchritiidincnt, roburgeruloru.Ergo quos beneßcio afficimus, quÂta minus ab eis dcceperimus,eo libentius inßgt;icimus,tan-quam noßra uirtutis/^lendidum teSlimonium. Vt tan quam dij cfficiamur qui perpctuà benefacicntes,be-

Ât cum beneficij recipiendi cauft benefdtiff tum d« Vgenter cMuere oportet,in guos beneficium coüocer, ratio tarnen coUocàdi fitdé efl. Nf$ frgo in fines,men ilicos,ftultos,inuidos,ingratosKe collocabis.Vix itiAnt bitiofis,lt;]uimaluntdarequamretribuere. M.ifieri non poffunt,etfi occafio detur aliquando reddendi: malunt tarnen uendere alij quam tibi precario donare. Licet tarnen pauperi retribuere etiamfi fine pecunia fit.i^ec ego fi pauper fim cr finex metuam accipere beneficium à potentiore,quod retribuere pojfi defierë.Eâ unît quad necfini nec pauperi denegatit eft, quo pof-fit gratiam etiâ locupletèrefirre. Omittomodo mille occafîones qu£ inter uitte curfum occurrunt. îÜud fint per in promptu eft,ueritatem patefacere qua adeè qui beatifunt indigent,bonum^confilium prtebere, Hlt;ec lt;(ico necejj'ariapotentibu5atq;rara,diff'icilia inuctu, ut cum Auguftus ftultè prodidiffit apud populumfla-gitiafilite,illamq; in infulam ob id relegaffit, ubi refi-puit exclamauit getnensfi Mecanof uel Agrippa ui-uerent,nonhtecmihi contigiffint,adeô inter tot homi nu millia quibus imperabat difficile fiât inuenirc duot amicos .t quib. ueritaté intclligerct,et eortt qute mi nus mala effent admoneretur.iiô exigua hiecfunt,noa parua,n5 mediocria,nÔ magna deniq; muneraifid ma xima inter tot adulatores patefacere ucritatent,inter tot anfiadtus totqi periculofos cafus bene confiilcre.

lt;o8‘, Dï INGRAT. ET PERK iiffîcilius eâ inuenire potëtiorei qui fe tdlibui indi^-^^ re perfuadeant, qui non negligant, Jpcrndnt,oderint^ QUÀmobrem cum fanper hiiduabuiincuußsamico (omitto modo ut dixi inntvmertus aliiu occafiones)pro-deffc poßi5,feu tu potcntior iüe mifer : Mt tu mifer ük potens,uut ambo miferi ucl potentes, non debemuf uK qiam amicooptare inßlicitdtem ut iUiproßmus, ut noftrd opéra indigedt, utagnofeat Mimum noftntiu quam erga iUum propenfusßt. perfidie enim amicitiit hoceficr infidiofi dnimi,optare itti mdlum incerti exi tus,ut operdm tudm qudndoq^ etiam damnofinn perß pc inutile expefidtur. quot;Vis ut ægrotetlut cures ipfutn-ut litiget,ut ddiuues eumlet in cdrcere fislut iÜu eruiuf, nunqudm(fit qudntumcunq; operd tud pricfidns, ddi' gens,filicis exittts)ex toto homo dd prifiindin intègre tdtcm reftituitur,périt tempus,pecunid, curie exedunt interim cor : nunqudm melius fiât curatum efifie quam non tegrotdfifi,uictlfi: quam non litigafifie: Exiße è edf-cere qudm non fuijjè uinilum. Nifi hiec poftmodum,ut te docui, fubttlibus rdtionibus dtque inuentionibus igt;t contrdriumtrdnfinutdrepotueris. Ergo «troncifpM profequdr: Vbiuelincgenos uelinfilices beneficium coUocdueris, cdue ne ucl uerbo ucl fiailo illud expro bres,uerbo quidem commemorando, ut dpud comicu inAndrid'.uelrogdirite anted pricficrtim fiepius pro ea re permiferis. Eailo dutein,ut ucl tam exiguum mu nusmittds, utmagisillius paupertatemtefleris quant dlicues

tßeues:'ue!utpaucos panes,dut uini Juas tresûe am-phortu. Vel/j pro ntalediâo munus dccipi poßit,ut c-briofo dulce uinutnß iniferis, aut fi fie idm ei qui aliàs damnatusfùerit de latrocinio: uelfi pilcum liberto [et uitutem cxprolgt;rlt;tndo, uelfi mudumfixmineum ei qui olim infimuldtiK fiiit, quôd uxorem fraude fuftulerit, uelcalccos pulchroscerdoniolitn, aut tabellam piäi olim piâort nunc aliquo cafu nobiliMo, prioris firtu Uie incinorjjtn ajfiernanti ac deuitanti. Ncc «erô qwrrt qudm beneßeio ita iuues ut alium htdas, fiquidem dici jolet,beneßciorum winnorùnn in puluere, iniuridrum rtutfin in marmore fcribifolere. Veruntamê cum fifpe décidât, ut uel gratù reddende necefiitate, uel amici-ti£ caufa cogaris non folum aduerfus potentem ami-cum tueri, fed etiam oppugnare, cxponcs iUi accepta ab eo pro quo pugnas beneficia, blandis uerbis utens, ueOeiOiprodcfJenoncinocere: fi componirespofiit euraturum ut amicus etiam aliquid de fuo iure remit-tat:in reliquis officifs tam fuumfùturu qudm nunc pro rtinicoJÎJ : boc innegotio nihil aâuru quôd fit pr£ter caufie amici fullentâdte necefiitatem, atq; td etùm pr£ ftdre,nec acquiefeere inanibus ç;' improbi-s itmicoru'in «otis, quibuf non fatis eH ut caufam fuam pro uiribuS iefèndaf,nifi eodem loco cum illis cum quibus contends tn inimicitid babearis. QKdnjobrcm nec in iniu fris cdufis ddfiteris amico, ut non tam amicus firmus il-

1 lius,quam uir improbus ciuitati pernitiofus exifri-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnerif.

merii. QuodßiUidcbcM,ßbeneßciumitercpoßxt, (juód maxunè ßacereßolent pleriq^ in hii rcbw in qui-buf non conutnif.ßeu quod difficileßt in eiuftnodi de~ ßiißres inuenirefßeu ut tuafocietate cuuße turpitudi-nein uelent : tu paljim negdbii,in alia cuußa honefliore. patrociniu'mpoÜiceberis, aut de tuoßatiißlt;icies: illuw uero non minuf à propoßto turpi aut periculofo corta bcrii abduccrc, quam lüe te coneturfecuin implicare. l^eq^ etiam è diuerßo fufceptarum pro amico iniini-dtiarum amicum admoncbis, qua: eaitn palam finit cur reßicare oportet i aut augerc ucrbis beneßcium.

Difcrimen uero non leue rft in dandis aut rctri-tuendis beneßcijsiin dandis quidem, non dabo cum pe riculo meo infantia aut iaàura ß dcdero: non dabo improbis,utdixi,ßultis, ingratis. Rétribuant omnibus etiam ß periculofum ßt retribuere l ß damnofum! ß nonßne leui infamia id dare poßiinlquod datur meu eßialienum autem quad redditur. In me is igitur quid again requiram, in alienis conniueboiretribuam ergo maxime petcti uel indigenti, etiam conniucntibus ocu lis. Vt ucrö non tanro incommodo redderc cogar,caue bo quam maxime potero,ne cum magno periculo rr-cipiam. Quid ßcoadiuscalamitatejim,rccipiamnei tyranno,latronc,àpyr.tta beneßcium l accipiam cer-tè CT ßbono animo dcderit'.poßquain firtunameeo compulit,exißtimabofa{tu Dei uoluntate,ct ob idred dant

Ält;lt;m non[o!uin,(ed etidm inter amicos numerabo. Stzt lt;Mtnn fgo IfMitcr coadut acce{gt;i,reddä citMiHliJfèjdmt CKinoßam. Sin lt;t«t dolosè impertitus eft beneficiutit, rfddrfin t.itncn rtidm ft uitam exponere oportucrit: fed (juantuin dedit,non plus,nee cumflagitio. In his ttcro tjirdUnw qui modum feuitid: exeejferunt, ilt;t ^Ht)ïhoJcorlt;iinplt;«Jrf ocdiiMnt, ut ait Seneca, hoce-niin prlt;ecipuum e^t immenfe inaudittcq^.ac ab omni butnano genere alicn£ feuititennbos quidem, quod ^e non è re effe putat, rr dJe nJiim effe beneficium cen feo. Sed conari oportetfiimmis uirtbits,ne qiiicquant huiufinodi dcbea5,quódft debes ut quam primitm exol uas,nefinon fecCris feruare inuitus mijiorc qunm oc-«prhs beneficia uitam illius, autfiliorum autfiatris cogaris.Sed pojïquam in hos fermones incidimus,locïi Ariftotelis emenddre propofui.Septimo EfbicorKin ia ^Kit:Ant q«odfèrunt dcFhahtride. ld pfrpernmali-interpreUti funt,quàd antea fcrmonein habuif-fet de Ponticis quibufdam nationibus, quat filios uicifiim epulandos exhibèrent. Phalarim exhibuif-fe inter epulas filios patribut edendos : quad non tam fitiffetfiriniiementis aefatietatisfieuitia: quamabomi-nädu iÜk Neg; cniiw unqua praterquä de Atreo Icgi.’ twrl^ic mos apud Griecos. Sed potius gnod p4tres quo ru filios occiderat méfie ac conuiualibus gaudi/s adcjfe cogeret: gwod etiam in Caligula Imperatore ut exe-crabile inter infinita crudclitatis exempla,quèd huma

tMinhoc folo naturam fuperaret,commanardrunt. 0^ id Ariftoteles nec quid effet adeo memoratu indigniM cciifuit,retirenoluit. ç^uinetiam confîmiliratione Alexander magma omnium quiuixerunt hominuiti gratißimut, cum Philotam Parmenionn filium occul-tare conf^irationem erga ipfum comprehendijfet, ni-^lilominia nefeni patrißlium eriperet,ignouit. Cugt;» poftmodumurgentibus amiciscr Philotte inuidis ai-moneretur Alexander, nontotum eße iam deprehen-fum in tanto fcelere,uiuum relinquei-e non folum iüiiit fed alioruin exemplum fequentiumcaufa,admorte»t damnauitjftatimqi expediuit,qui patrem antequam re fcifccret,occiderent, I« quofailo Curtius cateriq; dtt-pliciteriudicio aberrant: primum quad Alexandru ii fecifjè putât quôd à Parmenione timeret, deinde quoi crudelis fuerit.quoniam infontis patris necem filij âd-iunxit. Sed nec ingi-atus Alexander erga Parmenionê fuit,qui poßquam cafu coailus ell,ut fe tantum prifii^ ret filium occidere, longé minus feuumeffeduxitp^-tran tanto dolori,tam^ horrendo ffieétaculo antequa refeifeeret fubtrahere,quam inanes illius querelas poß nodumaudire. Vaque hoc etiam grathe genus fuit ut quam minime poffèt,infelicem amicum effîcerct. Prilt;t-musinter infèlices numeratur folît, quôd filiorum c£-dibus interfùerittParmeno feuParmenio, namutruq;, legitur,quod non rrfciucrit,non numeratur. nbsp;Vf nec

rmptifmt.Pc{tcrenmquifoß)ite5rfIiquitfi[io!,(]uic^ quid poßmodum illii accidcrit, no poteii infelix diet. ld f tùm teftatur,quod Alexander in ParmenionKßlü Cratero MMpfdm beneficus fitit,curduitqi Pdrmenionit flirpem non excinderefed fuperejje dtqueflorere.Rex omniKtn grdtißimut, neque «jcIm peremiIJi Pdrmeno^ nemfußgt;icdndum.ndm Mdcfdon«m regumfummd eß dutoritds er obedientid, nec niß di^lo parent, atq; eo ntdgis quad Alexandrum nondumBarbaricumhabi-tuw perfarumfumpferat, nondum adorarife iußerat, non^ importunis Macedonas laboribus lt;td Indos pc-Uftrdndo ucxauerat,ut iUii eßet inuifui. Et t^men «el /icperpftMo paruerunt.SubtraxifJetet Craterumß ob haue cdufam iüum peremißet.Quid rnim caufeerat ß fecuritati proß)iciebatur,ut e«»» inter corporis eußo-des habcrct,qui er foeeri qt eius,cui fororius ipfe effet ingratam necon defleretfnec repKdwrctwxorcm? At Crdtcrus dices ditmndtionë urgebat Philot£? urgebat quiaeripere no potcrrtt,Q«is huicßmulationi crc didißet. SedRexutdixicogitauitqualem tragcediant excitaret. Meminerdt pdriwn ante qu£ ab Aßyage Mc doriMH, 4 Cambyfe Perprtwn regibits auila effent, die filiosin parentum occulis occiderunt. Infiußa fane er borrendd regibus ß)eä:aculd,nec niß ab imperitis frlt;t--ffdndorMm regnorum hominibus,et ficuitiie ac ine ple »WS iwdicibws perditd.

ti£ obügdtionc liberctur^Sut qui ueliiit utriq;fdtisße't riquoditbfurduputo,niß iniuridtnulto mäiorbcncßgt; cio fu.tunc eiiiin ut ulcifcMiur fatisfuciêdu cH benefit cio,ne iiigrati opinionêfubeds. tdfrequenter cotingit tn adulteris, du nurito pecunidf douât, aut mutuo dit_ fub amicitijç /ßecie. Sedfi iniuria leuisfit,fitb indiore beneficia obliterundä ell. S/ pdulo mdiorfiit iniurU utriufiji obliuifri oportet:quod uUquid de tuo remitii.lt; la liera quibufdd zy pecuniiu dure et pefitre bénéficia coueiiit: utnutricibuf,medici5,ludi literarij mug^ii, cjuponibus, beneuoln, imutis, Cf bis qui nos mdgno dliquo periculo nofirosûe liberdrut: qudtenus enim o-perd iUarÜ dut impenfittn figt;e£ldnius, pecunia compeit fandd funt:qudtenus officium erga nos,diligentidm uti litatemq^ qudm ex bis percepiinus cofyderdmus,bent-ficium dccepiffie teftati tenemur, reddereq- grdtiam de bemus. Quidametiamfiolisuerbisgratiainagnamred dunt, uelut apud Senecam. Turniuf cum patri Anta-nidttM partes freuto ignouijfiet Auguflus, inquit iUe: cfficifli ut banc unam habea a C£fidr iniuriä,quod in-gratus uiuam cr moriar. O Reg« rrgno dignos pe percerunt patribus qui mucrones aduerfius fie nuddue~ rant ob fiiiorum memoriam : quifilio non pepcrcerit amici nemo fiiit,imo nec ut inter exempla huiufinodi feciffrnt numerdbdntur,quod nofacere aut freiffie nec in mentem prorfius ueniffiet. Opportune etia in refrren da gratia agendu efi. c^uida cu fiolarctur me,lauddbdt

Importuneßliümeum,me)nores ntägis tpß cttptandm gratis: À me guä ut mihi prodeßet, lt;jHod etiÄ in rneniji pleru^ facer e folét.Qjiibui ego mecü reßgt;ondebä,fi M lern cxi)iimauerds,cur non er tu confdio er re iniußi me ut tueri poße,lt;juein modofruftra tatopere laudiui Prudentiores alij, etiä qute nec cogitauerat abijeiebät, taquam denuo iüum accufaturi. CXuam prauo animoi tjuamßultus dum uiuerettfepe iI2Mmlt;idmonui,nonp£t rebat cuiijuam, inquamala proripuifßetniß uerituf tefuiffet I Et tdmen proripKiï.'non aufusfum dît uiue~ retiÙum dccufare Äpwd te,fie nimis lUt irafcercris.De-teriora expeßabam tametß hxc leuia non funt.Quoi ad iüum attinet melius conßtltumeßipß. nain er bu iw/inodi calamitates effugiet, er nil boni iUi nec tibi per lÜHitt ßgt;erari poterat: mdgno inßrtunio mißr fibi natus erat, nihil hic graue prêter mortis genus , fed euaßt modo:quanquainß uixiffet te mortuo, deteriorem expediere oportebrft. Si/ciresdimidiwn» forum qu£ patrauit, grattas Tgt;eo ageres, quod poß te non remanferit, quod eripuerit.ln huiufinodi nonßbi fed amico benefaceredebemus,acßuderefoluiiii!liits utilitati. Uonfum nefeius quofdam qui ßbi placent huiufinodi calumnioßs ((dmonitioni!gt;tti,nort fccus ac fi uiueret irafeituros.

Sedß amicus non reddit gratiäquid agendutanego requiram iÜätacut mutuam pecuniam repofeamtSex Utiq; in caßbus retributiones pofeere licet, eit urgeris

magno periculo,ut de uita, libertatc, de fortunis omi' biis:namß turn beneficium fine uerecundia petere pr^ caria licet, lt;juanto magii repetere I Secundo cum pro alteriu^ falutc er incolumitate pugnas, muUa enim fil uo pudore proalijs petuntur,qu£ non pofiumuftii' ß uerecitdè pro nobis cxigere.Sic profilijs nojirisfi^' tribus, parent lb us ,uxore petere multa licet honejle, quod homines propter doloris acerbitatc nos exeufi-tos habcdt.Ab his rurfus qui nosho fubduntur officio repetcre licet,à filioicgo te qui genui,educaui tâta dili gètia,tot impefasfuftinui?tu uero hoc unu beneficiunt pro aniico mihi dcnegabisl Seu cu homine alloquimur fegnem,imperitu, obliuiofiim, licet admonereillu,bt' neficifiexcitare licet négligente, urgere tardantem,cX cutere obliuionem,admonere pcriculi tui,inflammarc tlt;erbis,ad inemoriam reuocare qua’ pro iÜo egerit. H ß mimicus iüe fit tibi,aperte enumerando,ciuale idud Ciceronis ad Antonium: Ego fi abs te fumma officia de fydcran,miru nemini uideridebeat.Omnia enim à me in te profeóla funt qua ad tuum comodiim,qute ad ho-norcm,qu£ ad dignitatë pertinerent,er qu£ deinceps fequuntur. Et ut in epiftola ad OHauittmiSed fi amicM modeflè infinuaffèfiifficiat,quale iÜud eiiifdè ad P. Va tinium. Grata tibi eljcojficiamcanonmiroricogno-ui enim tegratißimum omnium. Poft multafubiungit de Dionyfio fi me amas confice: liquet çr officio-rum qua: in iHum contulitmeniiniffè^crgratiie quant

ibiÜoeß confccuttK,utduplici rdtione ipfum ad beneficium (tmico confirendum alliccret. Id totum pU nil« in prim4 epiftolu ad L. P/dncuw dpparet,ubi pu-dentiufcule commrmorrft amorem, offtciu in illutn ffie quoque incitât. Et in cd rurfiuf 4d cwndontut pri mumpotejldf ddtd fft: QKdtuor igiturfunt cjUie bomi n« dd gfdtidm refierendd,dut prifjbrtdHwt beneficium incitdre pofiunt, cotnittcmordtio pricftiti tiww dccepti beneficij,dmiciti£q;:tum propc/i in iÜim dnimi.Quin to loco commemordbimui beneficium tempore idi« ob foletum, dut lt;lt;p«d bomincm multitudine ncgohoruM» opprejjùm: Sic mil«lt;(dmonMit,lt;j«ódprnt»ljin quic-fcentifubiecifièt, ey dqudm ingdled obtulififietfiitienti Cifpri,pfr«icit^ cdufdm. Cunt ctwm dmicum de lt;tmi-co dlio ddmonemui,beneficiuutriq;fdcimut:uni quod ingrdtumefiè ilium noit prftimur, dlteriquodmipit beneficium. Sunt ergo loci, ut breuiter colligdm,ut pro mlt;tximilt; rebut, uel pro nobis coniuniiifiimis: tiel ut cos cjui nobis pdrent,uel ctww obliuioneobfoluit bcneßciumiuelutdlegnibus crimperitis, mcIcihm lt;i Idterc cotnraoncpciiniM, fcilicet eorum cjud: dd nos nibil fficéldnt. Vcrunt petcrc briicjicium liberius qudtn rcpcfereut dixijicet : In boc cnim foldm re pulpm «frcm«r,in illofi non impetrds dmicitwm db-rwmpis. Adijs/ipetimus, omnid fcire bduddubium efi:,cur dubitdrc debemus db dinicis petcrc I uerecudid

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obfidt,petcrc cum nihil dcderistfed ucIumi dlitjuod ob-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qjq r tcrulere

têdcre opartet neceßitdtein tudßüiut bcnignitaté, coß iètid tudm. T^xcmpld no comemonbü.ne extorquere potiui qud impetrdre ueUc uidearis. Sed lt;]uidß rcpcté tideneget, dn ingrate ßdtiin irafci dcbcmustnecfud-ijuâ,urru pldcido,mdnfueto,magno^ animo illoru int probitatan firre drcct. Nff ungud ad cam uocc defci^ dds:à qui ueUë no dedifßeiatq- id præfertim quod mul-td impediant,pcrßepegratu nee efficiant ingratu: ue-lut tmpenfd, periculum, uerecunßa ofßcij, occupatio negotiorum,pigritid, deßdia quadam, mala conßlia, impedimenta nonnuUa tum domeßica tum externa, di fcorditc clientum, dol'M: cogita quoties tu in deos, nu-tricem, beneßaHoresq^ tuos ingratui fiieris { in pa-triam quot ingrati ! omitto fiarium Syllam Cfp-rem . Cn. Pompeiui caput huius mail did poteil, qui cum tot honores crante tempus à Komanisacet piffèt, non folum tyrannidem in populum inudßt,fcd ut leniret inuidiam,ßrmaretq; potentiam, alios in pa-trite poßeßione induxit,inter quos Clt;eßiran. M..Craf-fumScipionem. M. MarceBum. Indigne igituruniex eisßcilicet Cicßari pccnat dedit. Sed nec minus ipfe tir-bes in optimos ciues,piget er pudet uniuß:uiußqi earu commemorare exempla. Rom^e in Coriolanum F. Clt;lt;, millos quinque ex Cornelia gente. Athenarumin Arißidem, Phocionem, Sacratem, Miltiadem alios^ üinumeros.

Af«joiiij$ (^UMtuis fanilißimis : multo plMr4 Argis^, Thcbis, Gcnuæ, florentix.cogita etidm an parentesl Quisrtitmpatri fuo ut innocent)it,fuprmumdion «3 optrtf i «t modo-4fM expeâat- ut pint cogitât inquit Seneca. Ergo ß tefterit ingrdtuw ilium efficies int-wicHin, indicium tuum damnabii,uerbis, nutu, ßdetn ünguiddm, humana pateris. Si tarnen ulcifci potes ulcifcere,fac utßt cxonplo alijs improbts, tio odio habeas, utergate ingratum,fed «tingr4t«Mt, non Kt initnicuTO, fed ut bonorum hoflem: non ut qui te llt;f/rrit,feci ut qui dignus fup plicio ßt.

Scd dices ß Utn magnum maltwn eft cur contrx ifllt;tin tam pauc£ urbes legem conflitue-runt J Solt Perfe, MdccdoncJ, Athenicnfesq; amp;nbsp;Ronwni Claudio Ncronc impcr4toribi« ddwcr -fus liberos flatuerunt, ut Ji ingrati effent erga pd-tronos, rurfus in feruitutem redigfrentur . Atque buiui rei rede duodecim caufe principdïiorct à Sc-neca numerantur, üamprimum gratia ipfa peri-rct, cKtn nemo gratusmerito did pofßt, quod ob-feffus i legibus reddere quaß mutuu cogeretieffet ergo. fubtrabereàmortalium confuetudine pulcberrimuni ffedaculum. Ncc poj?et did gratus rem fedffc glo-rioßnn, ß ingrdtwm effe no effet tutiwn.Cumq; boe no men beneßdj ac gratia; tot inodis ambiguu eßet, de U4 ric poj]ct interpretdri, dneeps erdt eiufmodi detenni-. »wtio, ex quo iÜKd etiJ exorieb^tur, ut iudidb.nimit «r.;pU

itmp!â licentu pcccandi relin^ucrctur: modo grdti^ nomen nmis arâè interpr£tMdo,modo nimis ampli extendendo. Quinto quôd ipfa coüdtio beneßcij It-gf metiri non poterat: ut uerbo, re, periculo,daione, occafione tibi mibi dut dlij:dum ornât,duxiliatur, fold tiu affèrt.M.ultd enim funt mdld,(iug quid definiri non pofjùnt 4 legibus,non puniuntur: uclut drcanum dmi‘ ci reuelafjefidem inimico fregiße, pudorem in uerbii fjrgoftibus feruaße. Que enimdut mßnitdfunt,dut una aüionednimum non déclarant,non facile hisfd-tui poend potefl. 'Velutß quisßtretur oboltm,decldrdt fe ctidm aureum fiirto dblaturum:at no ß quis proptcf obohm ingratusßiit,erit etiam ingratus (i illi aurcan donauerisiSed ey ingratus eo reßcgere femper potr^, ß non reddidi beneßcium, occaßo deßtit: fi oblata ße^ rit,reddam.non enim uelut in mutuo, pecunia pro pecunia reddenda efl,fed hic me liberauit 4 latronum pe-riculo,ego ilium 4 morbo liberabo. An ego ut beneßcium reddam faceredebeo utiegrotet,duteurare ut in latronum infidias incidateSeptimo quod qui accipit co ditione fud minus mcretur ignobilis, fenex,ignotus, mendicus,debilts,profcriptus,principibusinuifus.dtlt;ß idea magts tenetur,et tarnen minus poteil reddere. Dif ficilius indiciumfequitur,fi qui beneficia affècit etiatn affecerit,ut diximus iniurid.V.taiim quanquam id deß nierimus,ta)nen nec qudntum,necqualiter,necquo^ tttodo retribuere debeat,confulere potefl iudexmam ß ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fimplex

ßmplcx r« diffïcillimd e/i,permi(Jd tiuUd arte dedara ri(}uc4t.tiondeffîcitutcumfciainuide beneßdo non teneri,eligemut in quos canfèrre deleamuf,uitabi-miwqj ingrtftos,mlt;«ïoï,indignoj.Mn(JeJirt ut bonißue-antur.Quôdß nulla lege pariter df mutHo toicrfnt«r bominfîjô qtwin pauci iam mali efjent,iniufli atq; in^ grati.vituperM tu non poßtam legem de beneficijs re-tribucndis,ego laudarë iußiuf lt;ttqj utiliore ratione nul lam conftitutam legem de mutuiSifjua tùmqtti dat,(iuam qui accipit malus euadit: tjui dat obßxnuSf quiaccipit quod nonfolumfortem,fed crfanus rcddc re cogitur. O quam bcxtus eßet njundns/i lex redden^ di mwtHi aboleretur. Ergoß lex mutui efficitmundum mißerum,malos bomine;, ü«lt;lt;nto miferior eßet mun-dus,homines^ dftcriorc$,ji beneßcijs etiam lex impo-neretur f Atq; biec præcipMrf efl caufa certè cwr non prr/lft. Dccimnm ejt,qttöd qu£ accipiuntur uix pof-funt reddi:uita cnim,dignitlt;«,inco(u«iit(«,pnit(«,ff c» ritiW quomodo refiitui potcrntJ Etfi eadem pro ijfdent nrq«c4nt,qMomodo rrólè compenfabuntur. Sequitur etiam ingratos infamia er odium humani generis,er prlt;ecipuè bonorum omnium. An boc cxiguww eflfup~ pltcium ac panai etiam fine lege conflituta. Duodrei-mo,quodnonfitfacileflatuereubi gratiic debitumfi~ nwt«r:dfbcmMspilt;rentib«s,Jîîijj, uxori,fratribus,an modoeh(nnplt;lt;trMO,p4trueIi.b«cce/l certè quotidùnn quereU.PatrHcItsmeKj in tUum muximum contulu be neficium f

neßcium^ipfe in me ingratitf e/l,reddet ne er^o p^itritè. li,non mibl qui contulero beneficium dut etidm poU mihiiSi etiam mihi,bis cogetur reddereiSi iüi fi)lt,itôn mihi,ingratus ergd me erit { Si ego non iujjèro uel dd-miferofolimihiddbitfoli enim tenetur ut inmutuo: eum non ddero ddbit,cui ut det reliquero. Si non cui prima m occdfio ddndi obijcietur exhis,itd utmaxi-tnèfilijs crfrdtribiu,pdrentib'M,dmum etidm uxori. In reltquis ut db inturid dbfiincdtfufiicit. H^c dutent lege ftdtuere difflciüimiim eft^ dtque cdufdm potiiu pricberet tdrddndi retributionem,qudmincitdretdi fdcienduw.ndm iuito quoddm iudicio legis nature me lius ddminiftrdntur quam legeulld ciuilùque cum ho-^’ mines if dem cefiant^ob udrios euentus rerum proui-derereélenequit.

Vnde cum nonprouidedt, potius dfferre impe-^ dimentum quam duxilium. Ejl etidm multitudo cont-penfdtionum çy beneficiorim : ey cum in nolentes. dut non pctcntes beneficium impertimur, çy cum idm lege ndture debemus, ut in parentes, adeô ut fiiturd efièt quæddm medid délio. I« mutuo enim qui dccipit dliquid dccipittqui ddt etiam eo quod dat fe pri Udttatin beneficio non ita efl:,tueinur aliquem nutlo tarnen periculo noüro ,liberainus alium ab infainia, nuUo noftro labore : magiüratum con/èrimus di-gno non imminuta noib'd re,dut gratiauel pofen^ tidtitdbaieficiorum coüatio media eü inter nihil y

L I B î R ni «»t tilitfuld (X condiâo debcre : atque hoc no^m eH in^ uentum.

Obijciât ßrfjn ali(]uii nugnorum uirorum tjuo-r«ndd)nrxrmpk:ucftttCtftoniJ Cenforini qui in fcr^ uos fuosadeè ingratus ßit,ut fenio cy laboribus de-bilitatos ,lt;tgrosqi piftrmi dominis uendcret,ut rdi^ quum qwod lüii uitic fupcrcfjèt,in aßiduo htbore fub terra abfquefolatio ullo,pulte nbsp;nbsp;aqua aliti tererent :

alios qui prorfus ejjènt inutiles,ut déplorâtes lt;cgros è naui ita ilie è domo proijciebat potiuf quam eijciebat. Regum pra/ertim Bdrfclt;tror«m çx Impcr(ttorMm,pr« cipHc Griecor«m,(jjHt in eos po- quos fummam poteft^ tem adepti junt,ingrati ctiarn ujque ad necem fuerint, multa numcruntur fxonpU : omnium dutrm princi-pum in aulicos ingrata officia tàm funt uulgata,ut re-ßrre non opus fit. Ariftotrlon quoqueinPlatonem inagiürum fuum ingratum ffiffe,monumenta illius declarant, inqutbuj non fufficit lit undique ubi pofiit iüum carpat,fed cr pcrpcrum intrrprf tdtur ut cdrpf-re poj^it. Adcó odiffe uidetur illum,ut malit uideri im^ peritus qudiw iÜum fapientem.Ciuinetiam dij erga nos ingrati effe uidentur,cum multi infilicioresfint,quant qui illos ex animo colunt, uelut ego fum : contr« nuUi filiciores quum qui in deos et dominos ingrati ac perfi dl funt.Sfd dc Catonc fitperius diximus,monflrum im-manitatis fanüus hic iiir ßit,nec hocfcclus muximumi imè minimum. Cogita ilïiuj cofilio,opcrajiudio,delr~ turn

Cdrthâginan: contrafxdern ctiam contradicdi'^ te t^aCicj,tot miUia hominum contra fidem trucidata, tot imbelles atqne infontes in feruitutem traéloslini^f feu ira deorum,feu foluta à metu urbe fecutas contciü tiones/edinones,profcriptiones,tyrannides,cuerfi«t tandem cum omnibus familijs urbem,flirpem fuam igt;t pronepoteextinäamaM. Antonio, cumCatonisiu^ nions flio Cafar peperciffet. üec ipfe feruos hominei cxiHtmauit, ncccogi po/fe ut effent infelices illi lt;jui-bus liberum efet mori. Talibus enim argutijs fuinini auaritiam çr crudelitatem uclarefoliti erant. De Rfquot; git;« 0- Imperaroribus ne miraris: tllud admiration^ dtgnum effet, ß corum quem^uam (juifie ingratifie-rtntdiu regnajjè, autféliciter uixiffe,aut mill inortii generc dië claußfß,aut fuis regnit flabiliße coperircs. SednuUuhorü hucufj^uifumeH. ïngrati cr infdi,in gratos et inßdos multos ut inueniàt neceffe cfl.at^j ob tdut incaffes décidât breui oportet. Ingratißimus Caligula er regnâdi breuißimlt tëpus, er mors crudelißi-na,er cum lUa extinilaßirps. ingratus er Hero, fei non ade(),ideó diuturnius Imperium,mors tarnen inf£ hx,er cum iäo tota tuliorum familia concidit, I/i d«-licosß delincjuunt principes, hoc idea neeeßitate con-tingtt,augentq- aulici quierelas, officia fua multo matons teßimantcs. Et dum aliorum deprimere mérita non auden[,fua in immenfum extoliunt. Plerosó; tarne rorumfi domum,uel ab ipfo initio remittAf,nö babent ^uii

itfWtJPrater enim geflus quofdam compofitos, itdgrâtiitm pcnè muliebrcm, nbsp;nbsp;ucrba pMcula ex nor

nidßrmata, nihilhabent ^uo dominis utiles effe pof~ fint. De Ariftotele non habeo quid obijcùm illi,quan doquidemin tempîo aramaeftatuam dedicauerit bis «rrbis: Arifloteles bancnrdmPlatonidedicauit, «ij-o que nefjis eft i malis laudari, Subiecitq^ bac clt;lt;rmtnlt;lt;: Qui foins uita,do£lrin4,moribus,ore,

Vt uirtute queant ftlicem (iMcere uitjin. tiuüâfèixnt talnnfecLißtura uirunt.

IngrutiM ergo ßerit qui Ariftotelem inPldtoneni ingratumfuifJèjUel tantum fujfgt;icatusßerit. Sed in grata utriq; Trapezuntij Be/Jàrionis altercatio: qMdndoqKifiem non ob aliud Platoni contradixerit A-ri/lotcifs,t]H(«in nt ob id certamen nterq; bominibus lit clarefccret, nec tcrtiMS médius ddnufferetur, qiiod çr euenit: Voq^ cxcmplo zS' in adininijiràda republica et in medicina,cr aduocationibiis bini cr bini fuper ali-os eueili funt.Sed poftquam bac ita fe babèt, uidendi* rß ergà quos maximumßtßaginum eße ingratos, cr inquomdximcgenerc peccdtur. Soletßatuiordoin I Deos,in pdtrijm,in purentes, in eos quorum ope cr

©perd «iuimus.Eddrm de fide dicenda funt.Pgo tdincii utdliàsdixijinpdtridminqud iuflis legibus uiuatur, , grdtum mdgis eße oportere cenfeo bominem quant in.

fjrcntu/cJ cr amicorum ojficia de beneficid priittult ris.Qjiôd fl fecusßceri5,ingrdtiif eris duingrdtu te pu tesjpfió^; ducs te imdebut.Tu uerô delufus dbfj^;grd-tid idccbisxuin eiiim tiec féliciter cedüt exitus negodo rtim,nec iuxtd dliorit confuetiidinem trdildntur, b te benignitds in uitiü non uirtutem refèrtur. Refèruntue dütud dmbitioncm,ftulticijm,exiftimdtioncnt defe ud nitdtemci;. ingrdti autè funt quddrifdridm hominesiuel I «m bencficiu non rcddut,cu ucl dtfimulant dccepife, uel citm negdnt dutcum obiiuifcuntur Senecd hos pu-tdt efjcpefimos.quonid excdufd quxillos ingrutosef fcciijîdgitij qutrunt exeufdtionem. Sed idem pojlino dum iudiciofuo reßlliturlEgo detemmu eum effe exi flimo qui negdt dccepijjc,qudndoquidem nec reddere uult ncc debcre,cr in ipfure fldgitiofus depreheiidi-tur.eftenimmenddx. At qui negat dccepifje ,duobiu pr£)ldt obliuiofo'.quod non femper negubit ^obîiuio-fus femper obliuifcitur,dtit oblitum fe fmuldre pote^l. (iuiciidmbeiiefduindccepijfenegdt, beneficij nomen non tollit, ideo generofior eft , mulM prd'tei'cd hdbet quibus fe tuedtur,iniuridm dcccptam, tndlitm dnimuin duntis dtque dolofum , quod non indigtret,quôd qui dcdit mprobusft. Itdqac nefèr-fditdtjnojird munerd ajferncntur,dtqiobidingrAti fnt,unde tllud:

A/pcrnatus eß Lyci facrifidu lupfgt;iter:c7facrlt;i pi giiM dacet non eße grat^ obldtiones impiorum Dro. Sed ftort oinnc pfccrftun^non omnefldgitiu impiu red dit hominetn : nec Deus in qtienquam ingratus eße potejl. Vcrumnon ntß qu£ beneßciinus in muneruto habemuSjmulorumcfßelerum [ramrmorcj. Plotinus tarnen exißintdt nos humnna humanitus deberetrn-ädre. Eflenimimpudentis nedum drrogdntis uiri 4 Deopetere,qu£tuimunerisfunt,utßids dc exequd-yis. Qttüiniobrort tui muneris eß ut primum h^c prteceptddißdiiyfilios doceds, Ego quididtcinort tcmprJtiMc fdtis,ob hoc pîciîor.

SfdqMtpofcrxntdipcrepriMj qudmdoceran i a* docerc phus qudinfcireinlßd undefcire potHic« non eßet qui docerettt^onexißimdbdtn tdntd inpnwiniri filio,improbitdtemin dßinibus,

Fulicamp;itnt me ditkid philofophiæ esquot; medicinteßu-dùjdtnor publici cominodi me incitdbdt. Spcr4£gt;lt;s)re po(ß librorum de fdpientid documentd, er de pr«-ceptis ddßlios fdtisfdcere.

Sfd mdiuj (iliquid fitror fuus, fdtique dcerbitds, prodigiofd tempore inuenere , ob id dd ßngu -idcodilusfutndeßendereßicetfero. Hec Dewm mü-hi irdtum cjjc p«tcm, nec quod ingrdtus ficerit ergo. me querdr. vtifwm uelßc gt;ion plMrlt;lt; ddbwc dc-bedtn : omttto modo ]^ein dlterius mundi , zr

détériora meruerim. Quof'^ti ut in Pfalmo betur: üon ciiim quifquam mortaiiu apud me expert culpte.Quifcitquorfumhcectendantt Ottomanorunt regnum nunc inuiilum, et' q^o nullum maim : nonne ab uno ex his regibuf originnn ducit^qui miferrimè irt ßrrea cauea abfumptus cfliAt dices is à Parthorum re ge feu Scytharum,nunc Tartarorum (eofdem enimef featq: fuiffereor:fedantiquifimo nomine Scythas^i Cro'ciSjParthos à Romanis propriam illorum lingui imitantibiis appellatos)uiffies çy captus elifFateor,feti Raiazetem primum(fc enim uocabatur)Tamberlaniit odio occidit. At nunc quot florent^quorum maiores in féliciter perterei Ver ion eoru qui in Deos ingrati fnnl fùerùntue,exemplum nunquam laudabo^multo minnt fcquar.Siin Deosingratuses,quomodofelixcffepo' tes^cuiusfumma félicitas cr Jf es communis interitnsl Inde confeientia facinorum quouis malo magis peßi/i ra,infamia publica à qua nee ipß reges,cum tot prato rianis cohortibus,tot fateUitibus ac ßipatoribus liberi ri poffunttdiuina tandem ultio qute fuauiter praterla^ tentibus annis in poßeros armata impingit, ac nefeios fcelerum maierum crudeli extinguit exemplo. Cur er^ go eß ut audeas ingratus eßfe in Deos!

Db htec qui improbifunt hac ipfa legere nolct,ßd uelut ludo'i occludebantadfaluteria Stephani monitit aures er cxclamabant, qui etiam mos Romanis erat, (uminiquumaliquidà fuis ducibus per uim obtinere tentabant,

tentabitntûtd hi libres hos negligerefeßmulabunt,legere baud uolent.Partim ne errorum guos âdmiferint moniti tort^ueantur,partim optantes in fcelerata uitit perfeuerarettuin guod ilia iam ob ultioncs,rapinas ac uoluptates eis dulcis,iucunda ac utilis uidcaturttum ne eoaài ui orationis nojlrie ( tanta enim eft uis in uerM te,tantwm decus in uirtute, ut perÇe ipfatn animos in-uertere ualeat : quanto magis addita dittino pratßdio, perßtaßone, ob iniquam filij necem)commutare conß liiim uideantur,ç^ inconjiantiæ ßgnum preberetaudi entes tarnen multa probari, aliqua aliqui legent ,non utfalutariafed utneeeßaria : nanq; ut Cicero rede aie bat,cum nojira inßrtunia ex tribus aducnirc foleant, animatis,inanimatis hominibus:qult;£ ab hoininibtis frequentiorafunt ac maiora, ac fola etiam cum inßa-mia aducniunt.ab anùnatis emm, equis, canibus, aui-bus,pifcibus,rarißimde calamitates nobis accedunt, eje ß accédant nunquam cum infamia, raro cum periculo uit£. Ab inanimatis etiam rariora, tametß periculo-ßßima,naufragio,ruina,ßlgure, terriemotu, penurie ß-ugum,morbis:omnia tarne hæc abfq; infamia etiam. At ab hominibus c£des,iudicia,lites,iniuri£, bclla,fe-(litio,carceres,bonorum amißio,magnaßequentia er plfrungj- cum infamia.Ergo huic traäationi, quando-quidem ante nos nemoßmilan fcripßt, incumbendli: atq; utinam poffem ingratis(hos folum excipio, qui ut ab omnibus bonis,ab omnifacro cœtu digiufunt ut eif

ciantur)non fcripfiffè, Grtitus igrutijs ^idtur,^ti^tt ^uib.potuerunt laudib.dntiqui extulerunt.Tres nuine rantur Euphrofyiie, Aglaid, Thdlid antiquo tempore induite,poft nudie fingebatur.quod oporteut beneficilt;( cr oftftàd gr^tumq; nudd eftè, nec aliquo amidu ueU tam. Ob id ctid dudf qu£ nos dft}icerent uultu:und i' uerpitn pingebât,quod duplex benefteiu rependereJe ceut.Charites iGrtecis tiocStur. Sunt dût tres quid it trib.düionib.conftftûtjbeneftcium conftrendi, dccipié di,rctribucndi.Ct^i dnti^uo tempore uixerunt ffecK^i funt Theopbrdfti iudiciu, quigrdtid in publicd mdgni ficentia coüocdt: qui nudds uerdm benefuciendt ratiO' neminftngulis. Dotent ddre pro filidbtis coUoedtultS niiptui,redimere cdptiuum,£s dlienû perfolueretpält-peris rem proprid Ùberdlitdte dugere, pdruulos fiHoi educdre, eegrotdntetn re opericq; fubleudre, pro lid' gdnte pugndre,pecunids,ddiutores fubminiftrdre, i«-diccs illi propitios reddere:dd uirtutem,dd /apienttdttt ) properanti, dutfilios erudire cupienti pr^berefuM- ! plus. Ktec Ciceronis rdtio nonfolum prohdbilior,fei ctidm fold ucrd.ndm Theophrafti inutile cy hdud phi lofophicum confilium.'Ergo ftnguldrum nomind print explicemus SafAitci celebritds iuuenimt,uiriditds,co~ rond,ftftiuitds, lætiddflorefcens: îv^p»crui/9 dele-ädtio. ÀyActict lftlendor,claritds,uenuftds,uoluptiis, , mdicftds.Suntquiexed'i^ireumßrmd inftgnem ndtû effcfdbulcntur. Sunt qui Pdfythedin uocent.

Ergo «t dd rem redcam,cum amicis nihilfiélum,ni hilfitcatumefjè debet, nihil debet retineri, fed plenv fmu effundenda in probos, in amicos,ingratos bencfi cia.Et folutisgratiof zonit indeßgnificabatur ab Hor,

Urn uerófi benefdü poUicitm es nondn prteftitifti pTicflare oportet.Vcrùm ^uibufdä in caßb. neceße no efl.Primii cît no bonafide idc teen egit,fed ut te deßau daretmiutuü petit, déclarât infi(ndts,in mercib. niultct haberemo habet,no tenerii,na etmutuufigratuitufit ex beneficijs hoe folu eft,ad lt;juod reddendu lege tenc,-mur.Rurfusfilid (juisfilio tuo eoUoeare uult ? recipis, itweniielephantiafi laborare, eße genitalibui uitia-tam,no habere integratn pudicitiam, alij fidjfe deßjon fatam,effefanguine coniundu, non tcncris his in quin que cafibw: magnac oportet ejfe eau fes qult;efidê in ma gnis rebuf abrumpant.i^utuo quidä aure'n pctit,polli eeris,uult emere uenenu,debes non feruarefidem.iye-métis etia eft fidè errori prteflare. Philippus Alexadrt pdtf r iüe adeo fipiêsxu militi Macedonis ruftici bona petcti,quód natißagio omnia diceret amißffe,done de diffet,ubiàruftico cognouitmilitë itluè naußagio be nignè i rufiico exceptu,et proprio in leélo coÜocatu, nntrifM^; ab eo menfe toto,inde etia uiatico donatu,ào

in D E I N G R A T. Z T P E R R nationc refcidii,bona ritftico rcftituit,inilitiqi ftigmi' td inuri iußit. Ex Ennio cnim iüud Cicero reilè citât'-'Scncfdild male locatd.malcfaâd drbitror.

Vt ucnenum in mcÜc pcrnicioßm cft : itd beneßeif ioco fldgitium dure dutamentis cß ß incdutm, dut int' firobiß uolcns idßdcidt. Similiter cum inter promißt^ tin tempin,dc pr^eßdndi noud lex aliquiduetuerit,lt;iuo teneßeium ddri probibcdtur,certum eß non teneri-E-^ generdliter cum dliui eß dnimns poßuldiitn dliui ddit-tn'.ueletidmrei ßdtns intet medio tempore mutatuf’ Si tarnen mord iam tud cdufd intercedat,ut quo tempo re dare dcbuißi non dcdißi,tud improbitdc aut deßililt;t Uli ddmno eße non debet. Autß iam pd£lo teneris,lt;}ifo illedliquidcitrddolumperficerit,dut ßreddere noO pratßdre beneficiën oportet : tunc cnim alicni potitt^ drbttrij eß beneficium qudm tuum. Ideo omnibutbit incdfibutnulldexceptionepropofitd beneficium pf‘^ ßdre dcbes.Ed rdtione in parentes,ne excufemur uHit occdfio eß. nam illis er uitam debemus, çr bcatam uU tdin. Dubitdtum tarnen eß lt;i Senecd,dn parentes bene-cijs fuperare liccat ? Ate^ in huiufinodi dißutationib-minimè aßternandus aßuetus controucrßijs,de quibus etiam librosßcripßt. In uniuerfum duo uidentur eße pratcipua,propter qult;£ filius parentes beneficijs ßupe-rare non poßif.primum quod uitam,corpus, educatio ncmillisdebeat,utidmnilßt ßbi reliquum filioquo poßit ufuramfdcere quam parentibus donet: alterum

^uod omnid (juæfucceiiuntfilio, ob uitdin cum fucce-diifU paren tfbus debentur,ut dgrifruHii^ : qu£ dutc la dcbentur beneficium nonfdciunt cttwreJdMtur. Huic «on cft difficile refigt;ondere,ndm CT ndutd cr medicus ijuinosferudueruntdcbitdgrdtidcompenfdri fiofiut: purcntfin ««temmuxirnc puter etidm quod uitdm de-i derint,dliud dgentes dederunt.Qwinimo quiiium rtdi-tulè dicebdt,fe non purentibuifed lUos potiui ei debe-re,qu(gt;d dum fdcerent ipfum, uoluptdte no lcui fiunê tur.Altcri rdtioni qwlt;tnlt;j««m difficilimfit reffiodere, dicendura eft tumen bencficid iUd ndtura lege,confue-tudine dc figt;e confèrri,non ob «morem tantum ergd il~ los. Quicquidfit, conftdt putres multos ob filios orbi innotuiffe,quifecus ignoti fiiifJènt.VtWcosndchu pro pter AriftoteIem,Sopbroni£cuMi ob Socrdtem,Artfto-ncmob Pldtonem,GryllumobXcnophontan,quine-tidinPhilifipumpropter Alexdndrum. Officid qKocj; piorum in pdtres iucundioru dulciordq; funt,çj' fcr-• udffe pdtrem bis filius inuitd poteü. Deinde fi ob id, quóduitd ùpurtependcrft, iÙum beneficies ptpernre «on pojJuMiult;,ncc ««urn, nee lt;(«i«m plt;pcr«rc licebit: dtq^ itd tdm non unum dUt duos, fed fcxdut qwdtKordc cimhdbebimus,quibusnunqudni fdtisfdccrelicebit. I-1 titq; pojlqwdra boe nee pietdtan minuit, nee ucncruti-onem Idbefdéidt: quinimo onines iWitgis «de« «ccendu tur,quorumpnemdttingerc pojfcfiicrdnt,fi:dtuemut

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;filium benefieiéspdtrem pofièfuperdre.Ciutnimo flt;epe

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rr j idctKnm

id etiäm exiguo cum Idbore contingere rear, cumfili^, us pictjte patrii dtnorem fuperat dc uincit: ndincii etfi fortund pdtrem fupcrdumt,heneficid^; plurd M-iord contulerit in pdrentes gudm illi in cum, dbßt dut fummd pietds dc uencrdtio,no died filiit iSu benefieijs fnperdjjè parentes. Speâdui in M. ÀnfowioMdioM^io amico noitro,cumnondum ddeo res pro/ùndè dif^uiri rein,ut nunc foleo,illu pdtri mperdre ut ferme fdinu-h, quod pdter humiliorif effet conditionis ; itdque j pdrudm de iUo ffgt;em confidntis ßlicitdtis concepi, net I deceptut fum. Kdro uel nunqud infilicitdtes fine moio Uitio ddueniuntiuitium uoco dmentiam, inftgnemdef didin,crimen, impietdtem dtq; huiufmodi. Ergo ut dd rem rededm,tnfigne exen^him eü pietdtis,dujndo pdter dut ntdter dfilio uiitos fe benefieijs fdtentur. titter reliqud^xenipld ndrratur infigne iUud. M, Corio- nbsp;nbsp;[

Idni exemplu quo iniuri£,glori£,exifiimdtioi : deniep etid ob id potêtiæ dc uittc cefiit,ob mdtri preces. Enitit itcrinfuperioreAfricdnono leue pietdtis exempli in niffdnid tutdto pdtre, duguriu tdnta filicitdtis qu* tdin pofled confccutui fiât. lAemorantur etidmL. iJidnliut Torqudtus, zr Cimon ergd Miltiddem pdtrem,ZT Pluto Pinenfis bello Itdlico, dtque Anphitio-mus crAtidpus Siculi frdtres, qui parentes per medias ignes detulerunt: turn Aeneas de quo dlids di-ximut.

irrmrfgnusnon immcrtto, ut tjuemadmohm rcfcw« ^eftii omnes ante cum ac poR fupcrauit, ßc etiam in eminentißima uirtutum gratia primum atque infupe-Vitbiiem pVicftitit.

Intergcntfs Aegyptij etiam exiflimantur:poß Sc^l-tbie ß Herodoto cTfdfndiwn eß. Sed ad hominum nongfnti«mfxemfgt;krf«frtor.Dlt;rit« UyRaßiis ß~ Kuî cum 4 Sylofome in priuata ßrtuna CbUmidcm da no accepißeifSamiorum inßlam Rexfaéluf iUi,ut lt;}uo ad uiueret impfrlt;lt;rft, dedit. Q«o cxcmpio ddmo-nonKr^Urim alacri ße debeamut in homines animi generoß eße, liberales : ut contra quam multi ßnt qni «bi ddßlendidioremßrtunam euaßerint, «ctrrcs lt;(»nico$ CS“ bcnefailores, uelut humilitatis prioris ßr~ tunte tcßes pfii« angue oderint. Verwm quia per uir tutis [emitam ac ueßigia ad potentiorem ßrtunam uenerintßi quantumuis ignobilibus natalibus grati-amreßrre nondubitant.

l/icque enim C. Mitriui quantumuishumilis ßrtuna ßditioßis 5 in duas Camertium coborte J ncri-, ter prrlio Cimbrico pMgndntcs ingratusßit : ncc i?, SyUa tum ß crudelißimus er ambitioßßimus in Cnaum Pompfiuw gratiam dißimulauit, quod ab mius patre beneßeium accepißet : itaquehoc nnod-iîucrhbfrdlitdtcmcrbwntitnitdtfin declarauit. Bf-' neßeij fniin compenfatio maioris uirtutis eft qninn largitio, qui enim compenfat er liberalitatcm d«in tio,

CT humànitatcm dum accepilJe tcRatur declant : liirgitur liberdlitatemfohtm, quicquid id eù dd ftoßitrcßrri,fcumifmcordid,feu dtnbttio humdnitd-te ip[d ntiiiM dignum hdberi dcbet.Ergo ut ad rem rC' dedin, omnesfirme ntdgni uiri etidmgrdtifùcre : Mb thriddtcs in Leonicu d Rhodifs cdptum, Alcibiddcs in dmdtorem,Ptolan£Ui in Dcmetrium,Philippu{ in cd' ptiuum priudtum: Agrippa uerô etiain inferuum Tdn maßen,atcf-etiam ob leuißmi officif caufam. Quid de adnurabilil^rgij cinii Romani profcripti,bcneßcij gratia dicam! is etiim cum beneuolcntite çr miferatio' nis eau fa primam cohortein militum proferiptos occb dentium euaßffet, in fecundam incideiis:ne primi premium necis ob indulgentiam am it ter ent,ad primos re-di/t à epuibus interfici uoluit. lnfign£ etiam meinoriit accepti beneßeij exemplum in Fl. Valerio Martiano dpparuit erga duos Lycios frdtres,Tacianii iulianiim-gue : turn Admirati in 'ßalduinum quamuis hoßem Cf alien£ religionis,tum Caloiani in Francifeum Catdlu-fium Genuenfem.

O fanUdccâquot; admiranda gratiarum aHio,qua; nec ipfas beluas refùgis. Et Ole quanquam in citeras immi tes,benefadiores fuos tarnen tuentur. llac uirtute ut e-tiam reliquis ingenio praßant canes, de quibus cum ßngulis diebus uideantur exempla, inter rarißimi ta-tarnen conRantia numerantur cants T.Sabini,tdfonis, Ly cij, RegÜ^ üieronts atlt;^ Lyfimacbi,quos mortuoi itapra-

ftlt;lt; profecutifunt,ut non mater filium rnaiore affeitu, imouixparifoleatfetjuimamc^ alleuare proftr^tos esquot; pattern prabere,cr mori rtiam fccum gmdam uolit crc.QMtn etiam eguus Antiochi rcgis,ciim ilium inter ßäordominifuiCentraretut Gallata afcenJiUèt,fre‘‘ niiarreptninrupemcurfuperrexit in/idente inuito, prtecipitumc[; dedit ut morte fua domini mortem Cen-traretum occidendo ulcifceretur. Sed Cr de Elephattü Pyrrhi reois gratia erga fuum cuRodem mini« mirtint eji. cjuandocjuidmprudentia er humanitate inftgni taliaanimaliapradita ejjefoleant. AtdePanthera cr-gaPbilenisphilofophi pdlrcmm^tU'S fanèmiraculutn efl.Tum uero de Leone Gothefridi Eolioni, zr And~ modi ferui,alteriusq;qucmSencca uidijfe fe affirmât magijirum fuum in arena aduerfus alias f^Oi tuentê^ nota biftoriatcr tarnen uix credenda eft. Quid de A-^Kiirt erga puellam 4 aua nutrita/ùit, cuius morte co-gnita çy ipfa illiiM defiderio perijt^ QMtd de De/pbi-nibi« erpueris, neij; enim unumfiiitexemplu^Quid de anfere zy' pbilofopbot nos uidimus pauonem domi ttofuo pergrdtion dtcjj illiuf amantifiimu. quad ab eo-demfitifièt nwtriliM. Notd rurfus eft biftoria ( ne no e-tiam ferpentes tantlt;£ uirtutis expertes effent, uipera qu£ (tpud Aegyptiu nutrita,cum catulorii ipfius «ni« hoffitis filium necaftèt,illa non cognofcere uoluit, dn iureer irritatusfiliusfiliumboftntisoccidiffct,fed o-mnibttsfilijs occifis, credo ^«èd nefciret quis eor« ho-ftiiti Un-

f^UitdntÂ iniurietm dttulifjet,domo fc fubduxh. lntlt;f ^egregiddutcrîmindliügrdtiie reddendie exëfild funt cicoiü^:undeetiddddgiit Kt'TtTnÂcigytî'i/: blt;e enii^ deftilos tetdte pdrentes ut etid tejldtur Ariftoteles no folumdlunt,fed ctidin eldtos dorfo gudß Jpdcidtudefi^, . runt.Vndc tum ob hdnc inßnge pietdtê, tum quod jà pentes uiperds,rubetdsq; deuorët, c^eterdq; exitiofd d‘ nimdlid d multisgentib.in honore hdbenturxdutu'm^ Jege eft ne quis infidijs dut ui iniurid ittis inßrdt. Ani-, . mdlid ucrô ingrdtd eojlolidiordfunt,nuüum ingrdtim

drdneis qui pdtrë de mdtrcm occidere folent.Ciuo dlio figno,nifî ut inteüigdmus eos qui in pdrentes feuierint nbsp;nbsp;J

fimiles efjc drdneis: fcilicct uirulëtos,de/Drmes,jTxdotgt; breuisuit£,inudlidos,miferos,imbecilles,dejjgt;eëiàs,o' mnibusq^inuifosMerdues cuculus ingratus dicitin', qui Idtet in drborib. perpétué, nec hocßne certè md^ gno myßerioßdtere debere femper qui fe ingrates ojlë derint. Hirundinem etidm tertio loco ddnumerdnt, quad nobifeum hdbitdns nos non fecus de dduendt reßi gidt,difcedensnuttumgrdti(e ßgnum relinquat,nec unqudm mdn[uefcdt,ut duium reliqud genera. Vnde e-tiam inPythdgora fymbolo,hirundinein ne domo ex ceperis.Hæcßint Gr£c£ udnitdtis exempla qu£ Plu^ tarchus per otium digeßit. üirundominimèingratd

Cijiiddureo ,utdicunt,ßymbolouolueritPythd^ gor as, ß modo arcanum aliquid latet ßib eo alij qu£- ' rant, nos ambitioßßimum Gëquot; menddcißimum ui-

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum

fum tjfe depriehenditnn^ cumfuo aureo fetuore ,fi ea tumrn de iÜo narrtintur uern funt. Hirundincnt HKÜo modo hacratione cxplodamuf ^uod ingrataßt, fum ntbil minus,/orpn lt;juod loquax.efi enint admodu garrula inter omîtes auestfub hoc fenfu laudo conßliii (y bominiî inuentum, glt;trr«IorHm cnim cr ioqHUciît hominu confuetudo pfj?im4 cft. Et efid mrfximè c5«c-niebat qui quinquenale fileittiü difcipulis [uis indicere foleb4t,tanqu4gctrrulitittis inimicißimo. tngruti ne-quaqud dixerim,nec auë ipftm ocplodcndù, beneficia enim plura affèrtidum adeft câtu obleëldt,mu(cM infè ftifiimas df popwUtur, miriJ in eduationefiliorü fludi um di[cimus,nec folu matris fed etiam patris: coniugif exonplu pnlcberrimM fxbibrt, cor^m nobis cnnit nec ierretur inaniter ut catera aues,nec mœüa filet nobia prafentibiis.vbi «tbierit nidu relinquit lethalifiimo fci n4ncbie morbo etd dliosq; ufus utilifiimthftercus ad pte rigid,lt;td maculas oculorum,cum rc difrit memor hojfii tij eft,fuo acceffu atq^receffu nos temporuw uicifiitu^ dinis (idmonct. Pduperuw domos libentius ,fapien--turn er innocfntium more,q«!lt;m dùiitum inbdbitdt. O^claujîra rc/ùgit ? ingenui animi ejl refugere ferui-tutem,non uult nobis familiaris fierit agnofeit hominem quam dolofusfif.docet nosjic improbis congred» oportcTf Ht profimus,iîli ctidin Ji obeffè uelint nopof-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jint.Qwid dKd po/iinodum de diMinitutc qHddôi,q«d et

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àjlcndit?

oftenguod nuîld Mîf carniuora illjm profecjui tttr t(ut ei infyld ßt.Sed b£c omnia ti furent folum adiecijji- ad declarandum quanto in turbine ßte rint antiquùnunc propoßtum profequamur. inter iit-grata animalia folent tria quadrupeßa numerari,Hip popotamm qui patrem oeddereßrtur, ut cuin matre iungaturtquod anßtuerumfatis dubito. nam cum uix conjlct qualc ßt hoc animal,ob raritatem qui fieri po-tefl ut boc aliquis animaduerterit fub I4ili aquisi Dein de quomodo fciuit quàd patrem nonalium occiderit! An perpétua à concubitu lUum donee filim ado/cuit obferuarunt-Videsquales nugasadmittantquinofirit librum dialedtica: non legunti Proponitur de lupo qnê ouis nutrierit. Vnde iUud elegans epigramma:

làe démens adigit paßor ut idfaciam, ïnmerurfus er it ßra poflquam creuerit ex me.

Grtecum erat-.ßc uerßum ab Eraßmo exßcripß. Pub chra poetarum inuentatßed quam ucrum etiamßt hoe neßcio.namneq-,firmumputo,utres tandem adarietê redeat,quem confiât educatoresßuos cornu impetere, cruafaßmiliamätiaex quibuscibiim er potufumit euertere. Vtresad tria exempla deducatur : perfidoru er dejfiedorum araneorum,ßcmperlatcntium cuculo rum,quanquam nihilcerti de boc babeatur, er infant arietistqui non ut noccat/cd ut ludat pcterc folet edu-catorein

L 1 B 5 1 lit 64't Moranttinlt;{udmfdmililt;trißimum: utrestaniem in-jrufortMndd «nii« aranei monßroßßiini animalis c-xemplumredigatur.necullidlif ßmilior eflingratitt autalteriuf forte magisdignuf.

Ergo bull« trffiti boni nuüumßrmeanimal experi cß,nedum bonio.Ntro in plurimos gratus )uit,tametft in bomtnum dcleólu pcccauerit,ac multo magis in be-neßcijs coÜocandis: nibilomini« non tarnen rrprebrrt • ßone dignui eft quod nwrcnfibi« non dederit, cjudi» q«od dederithaiidmerelibus.'t^arratßiiffe tonporib. Jmw Seneca uirum undeqtiaq^fingulari uirtute abfolu-tum nomine Demetrium, dcijKo etiam ftiperim egi-muf,profeßione StoiciMn:b«ic Nero ducenta feftertia dono dare uoluit,nonexiguiimfanè mnni«: funt enint aureicoronatinoftripenè QninqMicj ntiHe. Q«od muntis nefcio quo confilio iUe repudiauit dicens : qui pdrud fummd Holutt me tentare C^far tß nofucritt were experiri toto debwit tenUrc iinperio ? qu£ uerba ambitionem potiwt qwlt;tnt uirtutein præ fe ßrebant. Non xcceptjf etiam magis cuiufdam inanis glori^ßtt diutH,qwdm ueramfapientiam oflenditmam ea fumma «ec dlijJ grrfwiîfifturin erdt, nbsp;nbsp;ipje honefliore ßrtu-

I nd dlios plures longé dd uirtutein amplexandam inci-tdjfet, quam in tdm deßrmi conditioneApfum quoqut ■ principein adfiuendos bonos pluf ddbortdtt« effetjß-l biq; beneuolum reddidiffet. Nec fo!u«t iliiui exempln ! ob förtunam honeßiorem,fed etiam prudentite opinio

«nn multo pluret frcuti eßet. Nec iüc Zenonis Mtorii fui doginatis cxèplu fecutui eß. Zeno enitn ab Amigo no munera aecipiebut et tndgm(,ut ex ipßus regis tejii tnonio deprehëditur,et indigètib. umicis diftribuebi^. JJcmctriHs fold probitutis opinioe ab eo, que ut crude lißimu homines deteftdtur,ducèta promeretur.Sed no acccpit quia fiero tyrànus eratiî^id ad rem,no exfecu ' do genere tyränorüßtit fed uitlgariu, niß quod in pro pinquos deßeuijf.hocetidfaciÜtTurcarü Imperatores eogÜeur proxiiniores occidcre reges, quod ad eos folu periculi fulßicio,et inuidëdiregni Items pertineat.lllt nulli parëti filiu,ncminè exquißtis tormètis occidit,if nuüu prceter dignitatis rejfeólü ßeuijt.'üÖ ejl mihity-rànus qui benignè,elemëter,Uberahter,gratè er ex di gnitate mca mecü fegerit.Brgo poßqua td ingrate hoc feculo,td crudeliter, du comuni omniu utilitati cofnlo in patria exceptas fum,prodigiofo hoc jßedlaculo pro tä jingtilari innocentia exhibita,quod etiä ipfafaxa di Ltchrymas comouere poßßet,rogo(ji quid commodt hn manogeneri per tot aßiduosgrauesq^ labores euenißt rxifliinèt') Principes atq; potètes quoußq- ut gratia ca mijero huic nrpoti(ex inßliceillo filio lo.'Baptißa)Td Clo Cardano ab obitu meo refirant.Difßdo rniin tädi» poßfe lauere,donee puerulus ad adultä tetatë peruene-rit. EtpatreiÜiunicuprießdiußißulerunt. Ego ilium rgt;eo,tlluhumanogeneri,pro quib.pateripßperijt,e- gt;nbsp;go in lachrymis perpetuis cößuutus uitä ago, tormëto

ho uolupttitißmillimÄ comèdo. Vicißintq; Dcît ipfunt fontebonoru, omniaqfoculo illo perpctuo lucëtcuidê tè,rogo ut cr in iliü buius beneficij uutorè propitiuf fit,ncefinat nepotèdmaiorüfuoru intcgritate co ftaiitiii dfgencr«(re.Rch(jurf ille idem ipfc quë tiec ftftit c£ error effugit uiderit. N«c ilt;d modit quo bcnefjcere i}isquib.oporteatpoßimus,acißos promercri trunfea. mus.Scopiduoficeràt co^rëdi pojßc heneficiu amicitiit uliquu^uelfamitiiiritMetres ipfa qua puuper diuiti,mt fer potëti^tnfelix fclici co/vrrc poffèt.At de re ium dixi mus fupra duob.ucrfcis.'pJdrrc uerititë,cÔfiliuq; bonu dire. Ahß[cires Oëlauiane Cußtne quuntü proßt [cire ueritatëfqud pauci ei p.rtcßicere uelint ((juJtd [it ueri dicorü inopiu-mirdrfTb'.IÂ quidü nori animädiicrtunt qute agÂtur in tuis reb.quid miruquidoquidë nec inßi is-.Alij (tô curât,quidü [jbi timëf.uUj oderut tc,alij inui^ dëf.nonuüis lucro eft cielâl[e,Ali) quàd nolint nocere[o cijs,Alij quod te cotëiiit ntc proficere quicquü jferët: Jifc exiflimÜt te ultra uerba progreßiirÜ, quidü quoi mulo animoßnt,uereüturq; talionë : ah) ut probtorct uideÜtur,quo[dü naturalis perßdia et nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deti-

net,ut operepreciü ducüt domino male[accre. Inde pgt;* ëlis,minis'nonulliab officioprobibëtur. Cu igitûr tot ßnt modi euertëdi ueritatë,quod rarius eß tato carius, inonleuecommoduafferet ueritatë ainico pate[acer-e:

tnulto minus egregia conßlia in rebus arduis cStemni-debët,autoré[uei[loru.Brgo utilitatë affèrrepratter

ßrtuittis innumer^if occafîoncs familiaribui non mi-gntirescfi,f€dqu£paßimfeobijcit. Atamiàtiam url faltem fätnilidritatcm contrahere, ne tionbeneßduM dare potiut quam proijcere uideard, nonadco proingt;‘ ptwm eß. Superiuiqi multa nee uno in loco diximut. P.rgo primum ß roget,loco amici habendes cß. Et fl non roget,alitis uero eiut nomine tibi amicui petat. Et rurfuf ß ßrtuna te iÜi in ipfo cafu obtulerit:ut de ruß co zr Artdxerxe. Secm inßnuare fe in familiaritattui miu^ mille modis licet : nec tarnen difficile eß ordint propoßto ex uno in alterum uelut ingradibtts fcalaru progredi, qttam effcei-e ut quod arte quießtum eß,lt;i^ ßßrtuna tibiobiedum uideatur. Plurimos autonit familiaritatem adigere minus difficile, quam unu aut duos.nam ubiunum aut duos familiäres habueris,ilt multonim confuetudinem qiiaßpronus delaberis: SC' rere occaßones amicitiie,fermonibus,officijs,cx rixit dum te interponis, ex contentionibus,cx litibus,dum ttuxiliaris,interfßedacula dum gratularisfcmper li‘ cct.^iihilautem aptius quam at quinq; pra-cepta obfef uesiprimiitn ut ßudium HHus quale ßt intelligas,totutit que ci,te dedas'.ne cum occupatuseß rebusjnaioribus^ ulla ex parte ei molcßusßs:ut plura in his qua: peragt dafuntagas quam dicas,ut ßdclemte experiatur: ut uanitatis ac ßulticite quantameüq- minimam fuß^^ nem deuitcs.'Ergo omnia iamco ludido tedocui,qu^: ad eoüoeanda beneßeia «tq^ recipienda idoneafruti pratef

prgterîdutfciresinquoscoUocttndafînt. Dtxt nSin tos qui reddcre non pojjùnt,id non eâ difficile intelli-gere:reliquum efl qui nolunt,horum miignuf eft nume rui çyf^èquigTMiitliquotinimiuitio Liborant,in bos beneficium profiiderii non autem coUocdueris.

Cicter'um utfermonem fermoni continudre licedt, lt;£gt; ipfo cdpite trdâdtie rei initiü dcducrfWjtd^j c/l quo modo ingrdti dignofcantur. Primvm illud fid'uere • «portet non edndem efjcrdtionem Reipublica dtque friKjti hominifieddem enim Reffiub. diuerfis dtque di uerfis hominibut,alio dtq; dlio tempore conftdt.Ob id etid modo grdtd modo ingrdtd efficitur.Uomo unalt; ir» concioitf, imo in omni multitudine fldgitiofdtn o' grdtdm efficit totdm muititMdinfin dut cœtum. (ftq^ i^ deo idmdnififtiM,ubiordtorum fdcundid bnc iUuccf} pfritosmuIritMdiniianimos,fuiq;anxiosrapit. fit ut Demoübenis tempore Atbenienfes,O' Ciccronis Romrftti plurimos errores o'graues, qudniiimali.it unquam ddmiferint.Etenim quantum fludio orn^fè d» (endi dtq; perfuadendi adijcitur,tantum ex confulendi refl-rf ratione detrabitur.adde perorrfntium dtwritwi» O' «tmbttioiieiH in Dcmoftbcne,odiMm er irnm in Cicerone.

Sic exifiimo,errorem bunc quem ddttcrji« me com ' KÎfcrunt, «niult; improbitute, qui fuo o'fit^f^utn coin-’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sî Î Wödo

^4^ DE INGRAT. ET PERE. tnodo ftudiferit emândfjctquàd exemplum doloris met imago in omnes manauit.

Quotics ijdëpopuligrati dtq; ingrati fitere?GrdtU popuü Roifî. Ctceronis tempore non gratiaßiit,fed im moderata profù/lo dccipientibtK,dd tyrannidem occU panda ftimulut ac fcdld,ceteris inuidiofa.Vt erga ?om pciMn,inde Oëlauium (^uos ambos antelegitimu tent' pusfuafore CiceroneS.P.QJ^.dd confulatum immoÜ cosq- honores euexit.Contra acrius fauitum in Cdtili-' na: coniurdtos,alij etiam negleili,

dgis dttbitarc de hoe potefltPauit Cicero flbi,erg9 CX potentibus plufquam deberet:aliter enimßbi fane-re non potcrat, ni fuis iRis longis orationibus aliquii ultra debitiim adieciffèt. An ergo omnibus dn pducis, ft pditcis cjeteris iniuriam fieri necefiefitit. tndeq^ odid cr fimultantes, tdndemq; etidm feditiones exoriri.Sm aiitcm omnibus pro quibus perorabat ordine quodäl quod hauddubiè credoinecejje fiiit conucUi Rempubh et ad potioru potentia quod omniu erdt trdduci.Prgo Reifiub.modo ingrdta: modo grata funt fiterut, erut^; femper. in cognofcendis autem cuiufuis hominis nd-turiSjUtad gratiam refirëdam dpti fint, prater ed qtiit diëla de ingratis in Oeos,parentes er amicos(quando quidem erfi multi tn Dcos ingrdtifint,quód omnia flt;l to er nccefiitate agi exi^imentialij in parentes in eo' rum benignitate confifi,quibus ob impietatemcrani-tni improbitatem, tameit exemplum ut henefacias non-fuddeam

RoiMit«itriwn hi/lorùrum grauif autor : Pocni ingratorum ad Deumßgt;cilare: Improbos etwm ingr4 fos fJf fxi/limi. nbsp;nbsp;Ndm uß tyranni in alilt;fuos grati

funt^ut ntaeßitdte id agunt,ut in fatellites,flipatores, inedico!,ijuando neceßeßt huiufmooi hotninibut fain tern corporif fui commiitere : uel ut tc maiore in re f-uertant.cum entm beneficium tuum retribuendo fupe-rarintjCogeris rurfus cr tu illam fuperare coinpenfd-tionê:dtç[; ille uicißim ß pergat^tandë eô uenies ut fui iuris totusfias, ^uod ex tua re baud efl:cogita lÜos qui benffacicndo alios dutecellebant, non proditosßtißi tyrannos,fed uiros uirtute pr^ßantes Kt eoj (ic quibia fupra diximus,tum Maßiniff!m,Attalum, Minutium, Terentium, Culeum,MeteUum,Pium,Largiuni:at cow trlt;( ingratos animi minimi prießantis, D.BrKfam, C. Q/Uttw CdligKldJUjCrtlpburniKi«, Craßfum: Dcceba-fewnjlpciuw Angrlumqj impcratores. Âh gM^ntoruMt malorMningraticdufafunt. Qjiid Ctefaremhortatut eß occKpdndum RfmpK^gt;.nlƒI in tan; ingrata aâa Sena tits Gallia cuptdi Qutddd tyrannidcin rctinendam coëgit, niß Scipionis cr SylLe exemplum la quos populus Roman.ßiit ingratttslQuare Oiiauiu: e:^' fo~ eij prafcripferant tot è popKio Roradno ? Sena-torij ordinis Rcclefiaßica equeßris bis mille, reliquat rum fupra 30 müJirtfqKonwm C.Cæfarem ab bis quib. pepercerat trucidatu annnaduertißet. Augußus

nrc potentiâm modcrdtiK eft,ne occideretur ut Cieftrgt; nec iinperio fe dbdicauit,ne cotemneretur ut SyUd.V) fiftrdttM Athenienfium tyrannidem inuafit, Thefei fX» lii exemplo commotus.Pmcles nutem Themilloclu et iAütiddii indignii caßbuf.Lttcedatmonij in üdbidif ff uißimdm tyrunnidcm inciderunt,(Mmq; pricter cite-ros und die trecëtos rx nobiliorib.dtq; principib.ciuh tdtii trucidduit)ob Agidis Regif aptimi dtq; mäfuetißi tni indigiidm 4 ciuib. pdtratâ necë:nd(j; Lconidif pdif-cisdiinii regnumobtinuit: Cleomencs autuigeßmo-quarto dnno, antetjud tidbis focdui cum Rontdntsfdce rftuiânseft. Cetrdüii ergo ex uigintiqudtuor dnnil hii ^uibui Cleomenes dpud Ptolemneum in ßeruitute ui xit,extjuibustgt;idbi5dnte ßxdui cum Romdnis iiiunt regnauit,inteüige5 Nubidis tyrdnnidem fucceßiffe Cle oincnisinteritui. Tentpin uero quod delude Cleotne-nn dd îidbidis tyrdnnidem intereeßit, ipßt tyrunnide tdceditmonijs ßdt pdulo ßliciu4,cum eo prelio onitiei dues firme cecidißent: cdptd ejßet urbs, zy- peregrini quod nunqudm dlus in urbem ipfam dd hubitundum inb'odudi. Nabidis dutem tyrdnnidi Romunu omni d-Itdduriorßucceßit.SicSyrdcußjingrdtd Hionis nece, qui eos lt;t iunioris Tiionyßj crudelißimd tyrunnide li-herduerdtÇcum ipße non minut in ipfum Dionyßu fdit guine coniundum fiiißfit ingrdtin.ob idq^ diuino qud-ß mirdculo dnted utroq^ ßlio orbdtin, etidm non ßne DeorM» irtc tefiimonioßn tyrunnosirurßus inde Gel»_

JiMpmilwm inctdfrMnt,q«orum (rmporibt« r;pK-giidtd i M. Marcello urbe in Romanorum fcruitucem reddâifunt,à qua nonfunt poflmodum,nifi euerfo Ro »wnoriwn imperio,liberdti.Cdrthdginenfes ingrdto in ^antippum L4cfdi«moncm dwcrnt cxonplo (ciwn iUe Attilium Rfgulunt clt;epiff'et,docuiffctqi Roturfttos lt;i pee itM «inci poffe,modo dux non deeffèt ) effecerunt Mt hi pofteru duccni externu non inMcncrint/uos^timidio r« rf ddidrrwtVndc exitiu ciuitdtls eoru ortu hdbuit. rlorentini qMo^j totifs infuos ingrdti,multii lt;tntf4 edldntitdtibutdfliiäi,noftrd ^tdte dtniferunt prorfwi libcrtrflfin: nulli indgisdb hoc uitio immunesVenetif, cr Umm cti^tni ipß bis notdti ed Idbe in trdneifeo Vo-fcitrcno.cr Carolo Cmo. Effecit ingrdtus «t no folutn lt;tlij in rum beneficium confi:rre recufent, fed etiam in-iHridmin/nrenonrf/onnidcnt.Hoc ipfo in b«nc bo-montioncm ingrato, cadis filij m« exonpfo fi potuif-fentuel fujfiicdri, etidm prater diuin« ultionis, qua nunqudmirriucjl fxprdMtionon, qudittMnmdlifub fjjèt,n«nq«dm iUuin peremiffent. Qh'lt;1 c”“” profiiitUieronymo Qrddno fingularis illdinnocm-tidf imo qudntum obfiiUietenim fi dliorum more ex co dito tantum iljos curdffet,pecunids qua iUt defiierunt 1 *d fo-uandum filiumfibifuperlacrdlus ejjet; lt;ttq; mul-to plurcjjimo etiam exiftimationem muiormi.

Atq; h£cftjtim:alu uero fmui cjute ad diuinS peiquot;' tinent ultionem. Velut zy apud Lacedætnonios tntef Agidii nccem,fy cladem fub Cleomrne acceptant art' nicirciterduodccim aut paulo pluresinterceßerMt-IndeilludValerif Maximi: Diuina enim prouidentKt tarditatem fupplicij grauitate cSpenfat. tnteÜigo ijui^ dicetis^ tu teipfuni laudaf,cr pro te multa in contutnC' fiant noßram atc^^ calumniam affèrs. ut inuidiam créés! magnum Régi ncgocium eßet ,ß deßngulis ( quorum ttumerut penè inßnttus eß)qut tn tot regionibui darrt-namur,patnbut,ßlijs,fratribut, reddcnda ratio eßet! At uobiireßondeo quantocuq; noßro fupercilio rei-dendarn eße deßngulis ey uobts, ey regi fationè Deo, animasß eorum qui iniuße percuntetiam ßatirn ab o-bitu fupplicareDco:indecalamitatespublicas cladcs-quefubßequi,ciediexercitiis ,claß'es naußagijs obrui, ttrbes expugnari,ac diripi : ßeditiones inter principes interq; priuatos oriri. Non eadent eß ratio,etiant ft nultttudo hominum caßt pereat uel beüo, quie uniuf tantum hominis qui indigné iudicio occßus fit.

Nota eß hißoria templarij hominis,qui cum ad ne-eem duceretur iniuße utßbi uidebatur,inßnejlra pro ßedits GaOorum rege Phäippo, CT Clementefumtno pontifice ad Chrißi tribunal,uir Italus ambos intra an num diemq; unam citauit. corum enim opera puniebä Sur tetnplarij: intra igitur iüud tempus pontißx ey

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R«

Rfx rejjfntiniî cdCtbut ohim: dt non multos Ules occt dt !ujjcrttnt?c(rtcßc,(rd alij minus conftanti lt;lt;nimo çr fide ergd Deum,dlij minus ßrfan fineerd uitd, confieij xiiorum criminHm,n((Ilis ipfii prineipes t^udfi per ludi britim ajlitcrr in publico,ndmnifi dftitijjènt imincuo turnßturum illius exiftimo.Duo équités a^m infimu-Idtiscriminihus ud nrerm dueerentur,uifi) Hijjxsn» Rrgf Ferdinando Cdftolonenfi,qudrto iUum ut «ntr^ trigintddies.quodiniuflè dbeo urgerentur ad morte citduerunt ante Chrifti tribunal,obtinueuuntq;. nam ’Pf** t^lgffi^ntd die ut mirdculo plenam fdceret fident repenteobijt, QuinetiamPirata ^uamuis fceleribut prejjus,quôd odio gentis Cdtheldn«edprlt;eßäo clafiit Genuenfisdd mortem ddiudicjtus efièt, potiusquàm ttîld in Genuenfes iniurid obtinuit:ut idem prx/iäus intra conjlitutum tempus interiret.

Memento quod magni uiri er potentes fem et ulci-feuntur proprijs-uiribusrprobos er innocentes ipfe Deus. Si quidemmihi ab anno M. D. LIH I. ad anniî M. D. LIX. ex tot Hijjjanis quot curdtti dnnorufeili cet quinq; cum dimidio j}»atio quôd nnno perierit,ro-go an boc datum fittfdpienti^ mea ! an innocenti£{ an fdlfid de me prrdico?/i fdlfd pradico dignusfium pœna non leuijUt qui inuidiam iudicibus, er nomini Htjjja-nico permcrtdacium quaramf Sifapientia id contigit dbfiurdum eft:metdm enim fuperat hoe bumanam. Sin ex innocentid, uo£mft iudicate qitam mibi gratia pro ■

t4retuleritui Quodetiamex ciuibiuuix ètrecent» tmut in mttnibui mei$ perpétua ßrtuna obierit: unie hoc-an feire negligitistfeio quoniam ab hisperfuaßf-üis quibut quod precariatn operam exerceant ego no poßintjodiofus ßtmiUiso'Kobistfed pr^eßat iniuüt mori quim iuRts dignos mortibus, etiant inter Sybarl ticâsdeliciof uiuere.H^ecigitur funt ingratoru ftgna, exigui criminis rationem habere tot beneß{iorum,at‘ que innocentißimt uita non meminißße.

t Iain ergo poßquant hoc flagitium ingratorum, ei quibuß:unq; ßceleribus ac uitijs ortum habet,i dißimtt latione etiamgignitur. Dijùmulatorem autetn attp lt;t‘ lium quemq; quouis uitio laborantem quinq^ modis di gnoßcere licebttimoribuf ipßs notis , Phyßognomii, lAetopoßcopia zx Chiromantia’.uerum dehis duobuf ultimis altero quidem à nobis,rcliquo à multis alijs di-£lum eii.Dicain autem ßc ut his parum indigea{,Meto pofcopùetanquam euidentiorisßgnaadijeiens.Dißi' mulator ergo ad inimicos ut ad amicosße habet, minh ttalaudat Cf in minimis gratum feoßendit, nonßne pr4fatione:tamen tanquam rem maximum, periculo-fam er grauem ßtciat,parum aliorum diéiii aut ßailit commoueri ß: oüendit.Et cum beneßeqs quamuis ma~ ximis haud moueatur,pro minimis tarnen gratias magnat agit: Cf pro minimis iniurijs maximas meditatur uindiäas. Semetipßtm rurßts non folum de minimis ac oitfat/ed etiam rebus laude dignif,Qiilt;e contentionem

etidtn ommno ignotafibißre affirmât. Szpe »H* in ore habet,non credo, ddintror, obßupefco, non ttcrip(ttiîe'cft.Gfner4Îitfr(t«trmd«bi(lt; feire fenegat, de certis dubitdre femper uidetur. Subijeit Theophrt fiufhuiufmodiperplexis «ocibiwdtg; repetitionibiK, cdue ne dMt auffultes ant credas. Talia enim ingenia, necapertaffnt nee ßmplicia,fed dftwtd, cuGidd e:x lt;lt;4 decipieiiditw fwnt parata:ideo magis ab eis lt;juàm à ui^ peris caucnduni eft. Scripftt hune (ibrum dnnoî «t con ieflor nattis nonaginta nouew, «nde etiam decrepit^ letatis indicia in omnibus maniftfta ftnt.ïudiciumma-tHruWjHij iinbeciîldjdrguwtcntt«« priCcUrtwn, narratio inepta,hiftoria diligens,ftylus humilis. omnid effèe UrumuihtMMjCrin interitum tendentium drgiwnen-td.Sedjî «erd f«nt qn« de asiate Senece reßruntur,ne-cejJèeftutiUeepi^iolaspoibcenteftmum dnnttw feri-pftrit.Sedquomodo coÙigantidnonfat inteUigo:nu-werentHr retro decent dnnt NerontJ, quindecim pro-pemoduwi Claudij Caligula,tresTyberiftuigintitret rritnt quinqudgintd d«o cum menfibus interieilis col-leilis: non plus duodecim annis arripuiffe ex Augufti imperto coHigo,qModdntin loco ut fiant anniftxagin tdquiitMor.Sed qui dicunt ilium potuiffe niderc Cicero ncm,Seneca atatem ad annum penè centeftmum retro, hat,non Urnen «Itrd.Ergo er Scnccte et Vdrrom's dtqj Cdtoniî exenjplo,t€«n l/ócrdtjt butic Itbenittn Tbro-

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;phraftus

phrdÜmfcripfit.Porrô dißimulatoris nomë na utun» babet ß^nificlt;itu:tjuidä enimprobifuut,4tlt;j; cautifoln ergd æmulos inuidosq^ dißimuldtes,quos Liude dignos ejjè na dubito:hi eniin prudêtesuerèßunt, dlij qui cunt omtiib.dißimulant,de qaibus hicagiturMorutn igitur qui uitio non curcnt oculi ßunt rugoß,cr qult;e circu o-culos pinguid er totd facies quafi fo!nnolenta,iardè îoquuntur,cr leuißime fubrident.Profiinda lined, in-ter cilid,dlidcp in fupreina fronte nitida elegantem de-cernunt dißimulatore. Horum princeps friit Socrates, * Adulatores ab amicis ut dignofrantur^nosfuperi- nbsp;nbsp;।

US tradidimus er ex Plutarcbo etiain:amico undequd-que ßmilis eftniß in ferijs^nam neq; pecunias dat, nec pro te pugnat,omniaq^ grauia munera refiigit,pollice tur pecunia cum feit ea te abundare,ofr'ertq; quam re-cepturum non jßerattutq; amicus omnia minorafre-cie prxfrrt quam re, adulator contraria ratione agit, blandior etiam efr in fermone adulator dmico,er cum urgetur aut hjeret aut irafeitur. Tuas quoq^ res adulator diligentius qu£rit,tuisq} magis fe familiärem arnica facit.Corporecircumtorquent fe quaß gesiiculatio nis initiuinfadluri,hilariterrefrgt;iciunt oculis. Profrm-das lineashabent inter cilia, er humilë,nicida, tranf-uerfam. Loquacior efradulator dißimulatore. H« rfwo gene ra bominum in aulis paßim inuenies : omnes enim adulatores dißimulatores er inuidos ejfr necefre efr,r(liqua uitia uerö inter illos diuifa funt. nam neq;

wiftfî au jri aut ingrati aut maledici funt/edfuo (]uif~ ^ue uitio gaudct.his 4Mton tribus omit« foicnfHr. Adulatoris igitur poflijuam propriu eß placere arnd« lt;lo ac uenerando,ac etia iucitditate ipfa lucünduf eßo-mnis adulator,att]i «t ita dicâ,amico lucudtor uidetur, fed hoc utilitatis proprilt;e eau fa. Propria igituradula-tori iucun4itlt;M.Et qui illieregioneaduerfaturdifßci^ liî dtq; contfiiriofw^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dißimutato^

ri uddbundm. Sfd rsl adulator duplex,aliuf (juidan populi,alius dttfcm tjirduni. Vnde «b» uigent dduUto« reî tjiritnniàem non régnant cj?e inteUigimut. ctun e~ iiun gaudeat falfa laude indignus uera effè deprebcn-ditur. Vt ambittofts gratiorßt ddulutor amico: nam a-muittapareffe «idetar apud utrwnqj, potior autem CZdigniorddaldforiJ iudicio. Qttamobrem ddwUtor ambitiofos colit.at nuüi alij grauis eß ambitiofus, lt;^u» niainfe pracfert ultra mctam. Ergo ambitiofus ciwn d-dulatore conucnit er dduldtor cum ambitiofo.Hinc il.-le bwmilu totut ac plenè feruilis'.hic duton cUtus cr ni bil modeßum fapietis)reôiè copuidntur.

Sunt ftidm aduldtores non uni addiéii,ciui omnia te prlt;eƒentc qudmuiî uix tibi familiäres comanorant et mutant genus faäi,laudantcs uituperandd e:j t«rptlt;lt; CT ^u* laudari debe nt plujqudwt de bent,uel ctiam coram tuis amicistnecfatis f.dunt illis quôdttbi cdcju« lt;iixrruntreiulrrint,ni)îcripjitdndfnt tibi reßrant. Griecorunt proprium «itiKtn,

j Q»[W quoi dduldtiiii gens non pruJentißimd M* Jdt.No/ira ætdte Siculorum iicdpolitdnorumcj;.

ïnuidorum not£funt,cum alicjuctn Idudari ditdiüt cum ipßs dlilt;jUd rdtione conuenientem:aut ftdtimdbe-eunt dut fermonem mutdre condntur,dut rident dUt ci trddicunt:(jui contradicunt aut ßmpliciores funt, dUt iracundi.Alij oinnino filent fed contra hdbent fdcient' ijuiddm rnn ipfint tjuæ pdldin eß uerecundiores mini unt.Nemini bcnefdciunt dtq- cum dlienis dc dij^dribiit folum libenter ucrftntur. Si uitium,ß inßrtunium dini ci ndrrdtur,miruin in modum illius uices dolere fimU' ldnt,exiguntq; tdnqudm non'audierintplenè:denub hiftoridtn repeti, commiferdtionem ipft pr£/èrunt,dt-gue dlijs qu£ contigere ipf ndrrdiit: ey dolorent dni^ mioßentdnt,dddugent^ fd{li dut turpitudinei»,dnf dtrocitdtem.dtcji id etidin dguntutoccultdre dolorent non pofß uideantur,quidam etiam eo ufq; procedimt ut cdfum dcfleanttut apud Ouidium Vlyjfes: fatd^ntdnuq} ßmul ueluti lachrymantia terfit ÏMmind,quis magno melius fuccedit Acbytli!

Sed CT aliéna négocia diligentius quteruntfud oc^ euïtant prorfus. Et f quid mali magni accident, aut o-mninoflentio teguntdut ultra omnemmetamdefët, turn quid parui fint animi,tum quid omnia fua deterio ra putant,conditionemq; miferiorem.Suntautem ma-leficicr ingentium malorum autores, bonorum au-t(7N

, DifcordinK ferunt zr homines præcipites agunt,bli difermonejCr cum de atlamitatibus alienis quifq^ uct' beßtcit,fubhilardntfdciem,cr intcnti ad audiêdum no fernaclapideihominesmanent acperftant. Omnes autcm qui cum te uiderint quafi fubrident, eSquot; facuin in moron pufrorum aliquid optantium blanditer co-ponunt,dißimulatores funt,inuidi ««t auari,aut timen tes te,aut contcmnentes atlt;^ imdentes. liihil mirü au-tem ejîfi Um difficulter dcprehendanlur inuidi, quorum pTiCcipuum jtudium cfl latere, nam nullus tam im purus eft,qui adeó latere uitia cupiat, ut de Mamerco Scauro apud Senccam,quam inniilw.omnium cnim «-JM uoxfjt etiam inuidentiftimorum:at ego illi non in-uideo.turpe enim eft inuidere fe fateri, quod in tpfa c5 |rj?ioiif culp£ pccna eft.Vt ergo pooiiim occultent occultant cruitiuw.omnesenimftagitiofos ft non de cri mine,de ufti [altem criminis gloriari uidcbis,ut «Mdrot dc partis par/imonU rebus, libidini deditos,de puellis lt;t«t «xoribns alienis quos poirederint,iracundos dc ul-tione,ambitio[os etUm dr illata iniuria inKidosmcc dc criminc nee de hts qute ex criminis fruélu proucniunt, nunquam uidebis gloriari. Inuidorumfaciesparttaeft pland,macilenta.Oculisintentisdftgt;iciunt ,color plc-rifqj pdUidiis. Eft diitcm commune malïi inniditi,quód

1 de omnibus ftt,uelquidobtinuerint amiferintejimt [e-I nes iuuenibusfelicitatem robur dc delicias inuidct, uelquonidm difficilius obtinucrint aut maioripecu-

èy« DE Die N? HOM. 11 T. ttM,ucl cjuia mdgtjd tra^aCc/uietjuid enim eoru traifi tiotië effiigit inuidid mouct^ Ergo ambitio ß omnes dUdri inuidi funt.Similitrr çr fdpientes dtq: ßlices,cif' ficrent enimfud omnia alicnis prlt;eßrri. Ef q«o mdgif de rebus magnis agitur, eo funt inuidentiores^unde eti am Alexdder Achyüi üomerum inuidit: Et Vlyßes ac biomedes adeo Palamedi inuiderunt,ut certum ßt idtt eundem eos interßctfße incertum an Agamemnonif fciente.Videtur autem opera illius idßtilum, aut faltl ab eo non uindicatum,gttcgt;d üauplius paterClytenne ßr£ conciliduerit Aegtjium. at^j ita adulterum in nt-, cem Agamemnonis incitauerit.

Auaris autem perutilis eR inuidia, de ß införritnijt àlienis,ut M..Cra]ßis Syllte profcriptionib.ditetur. Siit er artes quæ inuidos reddunt in guib. non tarn oper^ gudin artis exceBenfia remuneratur, ut Medicina, pi-^urd,fcu!ptura,architeë}ura.VndepronerbiumiSucl: Medicus inuidiic pelagus.Et medicus inutdi£ perßrd-ta Clepßydra,id eß inexplebile Udf. itam à Elepfydrt ßolet agtid efßindi denuog; impleri. idun-ö accidit, guod lucrd precarid guaßfunt minuta atq; freguëtidi guibus occaßonibusß ignobilitas çr auaritta uel ambitio ddiungdntur,nihil poteß eße inuidentius. lurifco ßultoru licet eadë ratioßt, guia tarnen lucra maiord funt er rariord,er cum labore maiore. ideo non adeo inuidi funt lurifconfulti ut medici. Plebs aut tota,guo-ttiam uililucro inhiat inuidentißima cß:efl etiämops idea

tófófei«pfrtn«i«Jct.C«mfrgo humiles tenuibus lucrit fcr plt;trM(4 ncgocijj/înt intenti,poten tes miigniî ihicêti paruiiiutß'eduentia,mägnuriir4,neceßce)iuthumi~ HuminuidiaptfrecluentiorGrfeinper aßidud,fedito »wgiiit quia non eft de magnii rebuf,er ftepius de und inuIwinclt;tHj(tm»nMtctKr,lt;tfq;ïtnwdc kiio homine in »lium:potentiorum auttm «troritnt quâto rarior tato grauior^ adeô utnonunquam ad machinationë exitij perueniat.Oportetetiamfamiliofcr codittones aliai inftiieere. Rufticicnimtotogcnereinuidifiintertnii lt;nbsp;«ictpiorKin accolie,nam medq fttnt inter ruüicos er ci uei,quamobrë utrorumip uttiaretinenttciuiu ftilicet ambitioné er iram,rufticorH inuidia er auaritia. Oi» ne s ftiim qui dolofts arttb.opéra dant,circulatorei,nii tni,fycophant£, e:r qui ex fuperftitione uiuut inuidf « tißimi fttnt: er quoniam auaritia maxima inuidiæ iun~ âaeft,kiinuidiafteualaborant atq^ frHCMleiit((,nrtt« Ittcrum in eis nonfobtm prccrtrium e)l fed etiani fine induftria rt incertu atq; incoftans, «t aucuparipotius qua lucrari uideantur.Aiilici etiâ,ut dixi,omnes maxi ma laborât inuidia no foluquôdlucra precariaftnt,fed etia quiaunius lucrü alteri eft iinpceîtmèto, et quôd cS l«cro grdtû «Jonttnt dt^; exiftiinatio coiunila ftnt. Eft i dût inutdid inert et experreftd atq^ cxcitata, ac exitid

lis.PrimS genus prorfus inutile ac maledicu, tertiü aut tacitii ac peftimît.CuiuftnodiAnyfti et îAeliti in Socr at. lüacedonü in DioxippM,Bdgolt;e in Indu Regë que Ale

XJiidcr dcceptui d puero prorfm pcrdidit. El Dioztj^ fij iunioris in fhiloxenum poetam. In rcgum aulâ 0“ ergâ cxternos bocgenus maxime fieuit.

Media inter utrunq^ genus eruditionis^loriee, uir- ’ tutis,bonorumq; operum allrix eft.Kefirunt eos quid literam quaß fupinam,z:r infèrius hiantem fuper dex^ tro oculo altius poßtam habuerint ob inuidiam mult^ patùuelß fuper dextro oculo propè illum)ßgurd feul auerfum:at uerà inuidi Cineas babent exiguas in altii^ refrontis parte atq; direüoSjtranfuerfam autem unam atq- profitndiorem,multas etiam inter fupercilia fede-biiquas inuidus bumilis eß animi cfuatenus inuidet, quatenus putatßbi deberi excelß. Moderati (jui intti dia cxcitata anguntur,fitribundi qui exitiali, bumilli‘ mi qui inerti.

Pn-ßdiic nota eß leuitas^qune ab inconßantia diß /rrt quod leuitas inconfulta eß, fedperßdus boe agit ut ßbi utilitateni pariat:leuitas communior eß,ctr ad be^ neßeiorum obliuionem plus facit quam perfidia. Rard etiä perftdus eß,leuis ßne caufa leuis eß. R.omani Gra~ cos uno uerbo omnia probra continente notabant,fci licet leuitatismam boc perindc erat acßßultos,perfid dos,ingratos,pétulantes. At ad leuandam inuidiain fei pfos tum Italos c^eterosgraues appcllabant,id eß prudentes,gratos,ßdosatq;conßantes. Ergo pcrßdtfunt . . quicunqi ^^uesfunt,cum ucl prodigi ßcerintaut auari i uel ambitioß,aut iracundi uel amatores. Si autem non admo-

timoäumleuesßicrintyhorumdliquo uitio uehemcn-ter Ltborare necejjè eß.Alee lufm perfidoseffîcit. Ni-bi7 f/i perfidiam nobii ingencrct niß dßriHuf qui rationem uincaCnainfides cfl per fe itmdbilis.Et lufiiciie conforSjtacitumq; in peüore numen.

Vinciturergouclob conßlif imbedllitdtem,ut in puerK,mulieribui,udnii dtq; ßultis:Mt ingenitam im~ probitdtem,ut audrijmpij dcJponte perfidi, uel obue heinentem irdin ex iniurid conceptdm,ut Pdufdnidi ch Philippum interficit: ey qui Aflydgem prodidit. Et Ro/îmundiicümRegent Alboinum coniugcmoccidit^ quàd in cdpitis pdterni cdludria edm bibere coegißet. Qtwmotreninilmirumeft hocuitio Idboraße Demo flhenem çy Ciceronem, quod d Sendtu dd populum, lt;nbsp;populo dd Sendtuf pdrtes trdnßret Cicero: aliui etidtn quod detcriui eft,(tcceptlt;t pecunid proderet popKim Athenienfem. Sed cr Ciceronem dccepi/ße pecunidt quibut cdufdmfuorum Siculorum proderef iure credi tuM eft.quod obiedum crimen fcommate diluerit,fdtif dd tdntumfceliM inepto.Efl autem uulgdrefcelu^ perfi did fed rdrum fldgitium:inquit eniin Comicui: Sdtin,ut quem tußdele habedf, dut cui credds nefeidft

Multi more ifto dtq; exempla uiuunt, quoi eu cenfcdt Tibi dmico5,reperiunturfalß teüimonijs.

Cur ergo in mdgnts rebus minus perfidi funt homi^ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tt Î nes

K« qudnt in pdruiiicum potiin contrario modo resb^ tcre fc debcret id nobii dechtrat aperte uoluntatê no deelJe/ed pœtutm timeri.itaq^ facile in paruis critaiti maduertere:ne credos his qui dicunt perfidum parais in rebus de dolofum,in tnagnis fùturum fidei tenaceitu Carthdginenfes Afriq; generaliter perßdite notantur, ac Thefjali, Sed cr Graici omnes parum fitere conäiit tifide.

Annibai units inter eos qui parum fidemfenut-rent numerabatur.Scd nec Syüa dextra fute net^ in ch ties pepercit. Sut qui humillimis fidem non feruandani inter giorite infignia ponant, principibus autem dati euftodiunt.Hos impios effe confiât, feder fi in aliens veligionis homines no feruauerint autinperfidos, ad fi coaäi fidem dederintnonfiionte, putantàfeperf-alite crimine liberos. hinc orte muite dubitationes. xifiimant etiam patrie caufa atq; parentum licere ru^ pere promiffia: licet quidem fed non ita ut perfidus diet pofiis.namperfidiafolum circa extrema mala uerfi* tur,ut mortem out feruitutem iUius cui fidem preftiti-fii aut fil iorum,fratrum,parentumiconiugis,amici uel prefiili cxercitiis.At fi de pecunijs agitur aliud efi, ximusq^ que in hoc cafu peragenda effent. Aliter cum perfidiam,religionem,uim, prefiitefidei obtenderisi, dicam Ouidianum iüud:

Si perfias certare, locum redeamtis ad iUum l^dde hofteSfUulnus^ tuum,folitumqs timoretn

M dicei,ergoß me feruus dum exuo uefles ßcclt;t aggredtatur,pojiuletq; miUc corontitos,i(t^ etii im-funitatem exigdt,permittam ne tue occidi i dut ddboi dut fdUam^boc in cdfu emittdm nec dabo propter n«-probitdtan^xempli,non tarnen trddam iudicibus. Sei ft in uid Ulf Idtro occupet,ddbo, nec pandam ßnonßt immenfdpecunia,nemo tarnen alius dabit:/ed etiam il~ ium ut fecurior ßt,cr ob iniuriam iudicibus tradet.Er go (juid agendum eßet inteBigis, intelligis etiam lt;^ui3 à te ßt expcäanium. lAaxima perßdi£ exempla in ty ranais Diodoro,cognomento Tryphone, Ptolcm£o Macedonite R.ege,Agathocle Syracufanoru.ühadami flo HybniiCjPbilippo lmperatore,Lyfandro Lacedic-monio,stilicone, Eicbimerio Patritio, Emaniiele fccii do Oricntis lmperatore,Micbdcle Paleologo, Valenti »0 Ctefdrc,Eorgia Hijßano,Antonio Spinola Genuen ßfEernardino Curtio Mediolanenß uifa ßint: bósgue oinnes confiât iracundos ßiiße, crudeles,ambitiofos, humilioriq; quam profafiigio cui prtcpoßti erant con ditione natos.

Ergo hi omnes blandifiint uerbi{,in agendis prom pti,mcnddces,prodigi aut lu fores, iracundi, n« irani tierbis effunduttinimicos blâdè excipiut,minime male dici,partes circa oculos moües et udcute,oculi aut coca ui,longiores multo qua lati, in quoru iride circuit aut femicirculi,uebcnKter mobiles incofiätesq;,fanguinei ft 4 lt;iut

aut palliiii^fufyerciliei iunila ,fi-ons contraäti, captif Crijjii, coUum breue, ttures plt;tru£, mentum exporrC' f}um,pcâé cjuaß ßcca carne uelnt tn ßmijs obduiiu/mi uoxßubmißßi,ornittiK uenußits,color ruber, aut patli-dui nigricans,motut concinnns,inter eundum retro pe rejpiciuntnineas habent uiperis(contortas ßcilicet) in fronte ßmiles,^:^ maxime ßuper oculum utrun^,ß‘ nijlramq;ßuperiorem maxime huiufmodi: n£uiquo^ ßtperßniflram palpebram,aut ßupercilium,aut circtui aut dcßrmcs ßguvte tranßuerß£q; in tota ßonte perfdi am declarant. lAotus ctiam incompoßti er in£qualefgt; cumq; pueritiamexierint,ßlocjuendo oculosnon ii' toHunt nec reßyondent,inißgndbundos efße declarant-Hi autem maxime proditoresßures eptotj; omnes prO' ditorcsfunt. nam uiles er lucri cupidi at(j; improbi-s Ineptiguimodo locjuanturnuüumdißcrimenhi-'bent temporis,loci,pcrfon£,propoßti,fed omnia ptf' peram aß'crunt in medium.Confiât autem hanedefir' mitatem fiulticiiepartem efße,fed in fermone nonino-pcrutionibus.üiergo locjuacesfunt,nec(juid lo^uatf-tur animaduertunt.Quamobrem præterid quod au-dientibiis fafiidium pariunt,amicos er coniundos qui priefcntes adfuntfui caufa erubefeere cogunt. Sunt CT ' inepti ad negotia quaß minus apti, erß loquaces non ßnt:inepte agit aut loquitur quad ab omnibus repre-' hendi potcfi,adeo ut quidam etiam pueris rifum moue ant.Facies magna uatde,tum frons cx circularis,color albus,

mÎFuî ttutnimi'Sniger,prlt;eIongdcruruo' rotunda (y foluti articuli,colium complexum,craffum o' coUiga-turn, mufculi fcapularum furfum expanß, mandibuhc magn£,oculuf prominens o' croceu3,dut dlbui no cd-uuf,qud ceruix collo impldntdtur omnirf, carnofd er pinguidO'f‘(cicsprlt;ecipuc.}nßontenulld:line£ aut rxiguxniec reihe aut firmle. Sunt o inepti ad difeen-dum quos rude! merito iippcüitrc poffumtis, é nbsp;nbsp;^ßiei cum famuli! ac feruis fermone: ducant ac

quaß dcmdgiiK rebta loquerentur ftijw fecreti: nullt! fidemhabent nec credunt,nec ullis inre m(tgnlt;t in-feruiunt.Voluptdtibu! parum deditifunt,fcd multo mi nu! decorem curant,uilia diligunt, praclara non fu/pi ciunt,ab omnibtt! petunt, utilitate cunila metiuntur, ßmplice! funt, nifi ubi de re fua agitur, nihil quod ud quicjbm pertincjnt negligunt,cupedidrum o'fermo-nis compti,o' fuauitatii morum contemptoreSjUt e ti4 fiudiorum libcritlioruw er mußcte:rudes,inculti,incu rioß,parum aßeiübuf »no«cnt«r,imp«dcntcs,!dborio ß,duri,timidi potius quam ßrtes,inuidi,trißes,ubi ira 'eßerbuerit non facile coquiefcunf.magna non admira t«r,nfc de eisfermonem libenterferunt, fuperüitioß ■ualde,ßiturorumquieddeosperttncntfoUiciti,infocie

tdtf tJcitijCr db omni ioco alieni, alio! nerô hetim lo-l ^Hcntcs er dd hilaritdtem incitantes ajpernantur, tun ' queon nond«di£tnt.Frontccdpcratd,»niniinè pcrluci-I do colore,facie oblonga.incejfii fdrdo, in ßontc pdw-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tt s erf’ll-

Obfequentes ingcnere quaft funt dduldtoru, puet rilibutq; moribiu dßimildiitur. idcoq^ in pdruif rebiif more gerunt,^^ cum quddi oftentdtione/corti qudßfi milesidbbladuur obfequeni pdrutsfilifs, dtij; omnibiU quos domino gratos ejjè exijiimdt, dtq^ cunitis fe pri-bet grdtum,iucundu,offîciofum, cultum diligit dcnin-elicic, libenterq; c««i inßrmioribui ttdte uerfdtur : ut fenibiif,puerulK,iielfexu,utmulierib. item ßrtuMtd f«itt dnctUis dc famulifiddbieret ctid ddolefcentibuf generdliter refiigit fdpientes,ßrtes,robujlQ!, quid bgt;f minilife charum putdt. quoniam humilibm rebut bi no ddeó delefldiituriuerfdtur cum diuitibm zr ti{,negacid illoruin diligenter trd{lat,fed mdgis in ciem qudm rem,prafeaetd dgit.Tc,ß ßrme ru^ico cÖtrd rim, fed tarnen uterq; ad uitiu refertur. Stpim dd teue nit,exordt leuid,tuiiq; affeilibm qudntu poteß ß commodat.Si illiirafcaris abblanditur auttdcet,f crrduerit ultro fe corrigit cr iaiiuram emendat.Horu fhyfiognomid adftminali decorem dccedit,lineieq; b) giorm inter fupercilia zsquot; tranfuerfe, pulchrt, ctltrd nt ddulatorum fed moUiorainec obfequens ddeo utilité ti fit in prtßns proß}icit,uerMn bona jfemeliiK aU-tur,creditq;mdgK amico.

« Vecordesfunt qui omnino pudaris ratiouent nulla, neqi honeßdtii retinent.ideo omnium impudeiitißbnt, fiagitia ontnia traitant,nihil turpefibi ejfe ducunt aut

L 1 B B K I H? eai ngtre Mt pdti. Ex «trtibiw cocjui, prifconfî, Brwtij feu liilores, ueiligdlium exaâores, faltatores, mimi^ coin(xdi,knoncs,laniftj;,fùres,circullt;itores, tot^qj fur bdfyco[)hdntarum,(jult;e nihil humani diuinig; iurii pê )î bdbftinwtribtK alimenta denegare non pudet,periit rare,depofitumnegarecfmutuumillis familiare eft^ •'fgbgfTf filtos,abijcereg; cfwm abfque culpa. Tybe-riiw Brntiiw erat Gallaratlt;e,hic qMinquf nnon unicum filium è pedibuifujfeitdit,uide quo crittfinef cr obijt ea caufa.

Magna uoce cr abfona pubticè loquuntur cr aliot euocant,nihil illii pulchrum ni/i quod alijs turpijîiintt uidfdtur; alijs nugas quaji magnum aliquid difluri in^ pifurrant. Emptionuw tarnen cr ucnditioniwn utiium K riwn periti,dtq; Jr^udum omnium menditc«, guloß lid urrboruw contentiones iurgiac^ procliues cont»-tnelio(i,zr cum ipps nihil turpeßt alios quofeunq; cU mortb. deßrmare ftudfntjoquuccj qui praicipuè boe «no lt;tb initio ftatim dignofeuntur à ctcteris, quôd ueri tditfincorumquteuliiwrccituumt folife tenere affir-mantluel quôd extra propoßtum lt;lt;dfô dicuciutiî amlt;t tores fermones aggrediuntur.

Qui uerô ex his callidiores fe exißimant,occaßone «t loquuntur quicrunt. Vtriquf tumenubi loquicœ-pfrint, dicendifinem nullum inueniiint,fed ex unu rc inulium tranfcuntcsfiquijfiamfe intermifeeat intur i^unt : luudut alios maxime concionantes, ut anfam loqurndt

D E D I G N. H O M. V I T. loguendiarripiät.Comitem fe praüdt ultra 9mnibut,undcilliidlîoratianum:

Gctrriret,uicos,urbem budaret^ut illi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Nil rejjgt;ondebam,mifere cupii inquit abire, iamdudum uidco:nil agis ufq^ tenebo.

SifdlibtM ac fcommatibui tangatur gdudet, turn ul loqucrtdi cdufitn hdbedt,tum quad fibißmilcs inuene-rit.Pucrorum,mulierum,uiliumq; cr imperitorumfb detdte l£tdtur,ttedio[iti eft, CT cum loqui non poteji, dudire cupit. Ex nico/iftrfnft(WM numero efl.

Siuitium hoc in potentioremdc nobilem incidtt mirumeft qudntumReipub.peftißrumfit. Catilindrti huiufiinodi fùiffie hdud dubium efl.De quo Sdluftù(t,co lor exdnguis,fixdi oculi,citiK modo, modo tdrdut w-ceffiui,prorfus infdcie uultuq^ uccordid. Hicitur dUté uecors qudfit fine corde,cum cô enim dmentid proce/fi rit ut fitprorfiui finie uerccundid,uecoriid dicitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

dore enim hominumdiid diduq^ definiuntur, Cum p» i dor omnis profligdtui efi: uecors dicitur. lAdnififium efi ergo huiufimodi homines peßimos efie,crdd oinne fldgitiumnequitidmq-pdrdtos. yndelUi peioresom-hibus fiunt,quibus cum uerecundhe fignd dpparent de^ teriores euddunt,uelut refirunt de Syüd diddtore, tue enim mdximèfiieuiebdt cumfidcies rubore pro/undebe tur,quod in eo ir£ non uerecundi£ fiignum crdt,ideocp infignis uecordi£. Qui enim ex uerecundid rubent ey titubant.

titubdnt,ut rnifer iüeßlius mew,hi optimd ndturd pr^t ditifunt,ut ctwm Senecd teftdtur, d uecordidq; qudtn mdximèdbfunt.Sedhoc tempore uecordid pro «cre-cundid in pretio efl.Timidi ergo dcin loc/uendo uere^ cundi dpti funt,c^ benigna ndtura.Cdterum uecordis figndex ndturd fuiit,cdputdcutum.ndfusd fronte fta^ tim incurudtus,minimcq; bene dedrticulatus, latus de contrdilus:oculi ignei acfrlendidi, pdipetr« craffre, color fiduus faciei,uox dc«td, pc(ff«s rt Kcntcr gidbrd, dorfum pilofum,crurd ddeo plow «t pdrwin diftare ui deantur,digiti pedutn tncHrwi, inceffus uelox cr inæ^ qudlis.ïn fronte dutem lincicprjncipdlcj abruptte,dli£ pdrud,in£qudles,obli(jult;e, interrupt*, defirmes, zr maxime fuperfmijirumoculum.

9 Impudentes non adeô improbi funt,zr per gene-rd diftinguuntur: nam aliqui ob duaritiam ZT lucri o* piditdtem,41iqui ob I(bid(nem,gt;tliqut ob ftulticiä, lt;]Hi-ddmob improbitdte quos uecordes effe diximus funt. Horumeüpropriummutuopetere,zr rebus alienis fine uerecundia uti, Cum uero docuerimus pudorent in homine efre frenum uitiorum, er indicium probitd tis,quifinepudore funt in omnia mala prolabuntur,. qute legibus non folentfubijcùinuerecundi funt men-daces zxpftuldtes,dtq; duddccs, ucrdces,uerecundi.Si ergo uerecundus dc turpi rezTuera qudinuei metu, ueLndtur£ftiinulo,autalterius doto admiferit inter-rogetur,hierebit inter menddcij crlt;on/è/?ioiii$ turpit metuii»

Wftttwt cTämbiguitatem. Ex qua conieâart morrf tit rejpondendo hcebit, ç^faili turpitudincm cy mcntii frobitatcm.Signa illiusfunt quijitinuerecundus, oc» lu^ apertui crß’lcdidWjpalpcbrte fanguinea: craf-fie,facies rotunda,nafusparum curuus,color rubeni crflammeus,ntufculifcapularumeleuati, ey peâiK furfum traéhim:figura nonreiia corporis, fed parut» prona,inceffiis uelox O' quaf concitatus,lincg front» quafr infrujtula diuifa;,uultus contentus, o qui colo-rem non mutât.

to Vanos fic deprehrndes,}nulta /fonte falfa loquu-tur,conlianter^ affirmât rationè o argumëta addut, tnagnâq; uim orationi adhibët,ut qua dicutur credos. Contenta fingut,atqi in hoc à mëdacib.ctiâ,qui folu ut faSât mentiütur,diff'erut. tioru pars quafi frrio agit, grauitatè quâdâ pratfe /irt,alij fubridèt,incofrantes o-^ mnesfunt-.no tamë omnes incofrantes uanifunt,adin-. credibilia fi no mouearis,tandè traiifeut. Omnes iüor» niliones atq; indicia uana funt ac Ixuia, caput habeiit quafr angulofum, fronte magna atqi rotudam,qui ntt oui nitunturtalij exigua crjiriélam. Horum propri» efi circa oculum frnijtrum multa habere,o' incondita. Il }nconfrantcscumadteuenerint,antequâ fcdeant circu/ficiîitcntla'.ctarrepto fcâmno nihilominus alià oculos intrndut ofrdët, cr quafr proprij inuticris o-bliti febue lüucq^ circîiuertunt. Iidëhabitu,uocisto' iio,uotis,ambulatioe,amicis,/iudijs perpetuô euariit.

Uuiufntoilï hominê Horatim pulchrè drfcribit, clicès: Qaod petijf /pernit, repetit ijuod nuper omijït, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Af/Uut cr«ùlt;e difconuenit ordinc toto, l)iruit,tedißcat,mutât lt;^uadrata rotundif.

Ëor« proprtM è mdtuij.nunqUjf cjuiefctre nfc fedilit fedßpudedt magno laboreineodê petjiät fitu. öfMd ho ingratifcmper,ßd ßrtuito gratixoßates mim pra priègrati funt,quoniä beneßcioru memonäfirmä re-tinent.Frons parua admodu, aut magna ualde atq; ro-tHnd4,cM ocults pdrMM udWeq; mobilibuî, corptM tot« gldbritjtiMt pciîforf,burner«,dc uètrc toto hirfuti funt. UdmlineafmultMgraciles,inter fuperalta c^iuxtn fmifirum oculum habent.Hos facile deprehendes

Ciirio/t ciwn federint çy cu no laquuntur ,fedulo omnia circulpiciunt,ocultic}i mdgi« intètif quä incon^ ftantei-Taciturnifuntcrtutsblädiuntur^obUquaffa-ciuht irtten'ogdtioitfJjCr adfingitlarejponfa Midêtnr admirari.Virgil.in quarto Aeneidos lnnonem Vene* rw mentem explordntein inducit:

Yiabes quod tota mente petifli, Ardet dmdns Dido,trdxitg; per oßa fauorem. Comm«nem bunt ergo populum pdribiM^regdmttî

Inde dnxi« nimisßturi, quamuis feniorem i iurtt® re dccipi o/lendit.Sic ciiim luno rurfum: Vendtum Ae iiedt «ndq; mifcrrima Dido In nemt« ire pdrdnt,ntgt;i pritRps craßinin orti«

Extulerit Titan,rddijsqi retexerit orbcm Ht! ego nigrantem commijlagrMtiine nimbunt.

Multafeiens pr£termitto. Curiofosfi quisagno- i feat,facile effaÙere. Scripfit de curiofitate libeUH Pbi tarchus. Sed tant eft bona curio fa diligentia,quàm fol-lax aut molelia curiofitas intproba atq; odiofa. inter animalia curiofa dieißmia potefl. rades ergo parM, ey oculi çir qute circa colluin nbsp;nbsp;nbsp;fcapulas inacilenta, |

articuliq^ foluti. Et timidi plerunc^ curiofi funt, linc£ uero mult£, tenues inter fuperedia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

IJ F«r« quoq^ cum in locum quempiam uenerint, cunda circun/ftciunt,fcd intentius quam inconfan-tes,cr tradant no ut curiofi,nec adeà diu oculis lulbrî tur,fed or pecunias ZT res prcciofas diligentius inj^i^ ciunt.Si etiam occafo detur domuin per ambulant, at-que difeurrunt hiccinde. !gt;\otus habent in£quales,lt;lM doqueenint lentizT cogitabundi incedunt.

Perfepeautem cum aliquid habent negocij prope-rant.Suiit etiam motus eorum leues admodum,adeô ut ex oculis firme euanefcantimanus quoq; cum corpore inter eundummouent. Pulcbris non deledanturjt preciofa non fint. cum importuné tenuibus in uerbo-rum leuitate blandoq- fermone conueniunt, fed opera dant ludis,conuiuijs,zr meretricibusxiim pecunia iM meratur intentis admodum oculis infpiciunt, fepius [ traélant qu£ preciofa funt, modo rctinêt, modo mu^ tant,

nunqucon uacim habcnt. PdUium peélori ‘ obtendunt: duw trddfrtnt mu’td perpcr^tm nugdntur, dlioquin tdciturni,raro foli inccdunt,cum bntnitjjgt;lë j nbsp;nbsp;didè tndMKnturrgcnfrdlitcT dutnn fordidè dtq; tfma'-

tcr.PropriuTn ejt eorum ignotis fe adiungerc, ucl ct!~ dm tdi:iti,cr ctwn bis domos incognitorawi fonjUitm il lorum focij ingrcdiuntur.

l prouerbiofit eosfolerefulfnndcre d ijuibusfrrrint li-berdti.'E.t rrrtè cumfub dmicitite/fgt;ecie ßrrntur.Ciuid

gt;. I mirutn cjl etidmfi amicos toties quottcs poßint^fal-Unt*Qui(ufMrj tdlesfunt, oculos hdbentnoólu luccn tes,£(«t exiguos,d!bos,intus reconditos,dlij udlde mobi leSjdures«dldc piir«»M,fDnidi fiint zj omnid oc 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;culte dgunt.

1 lt;}uales,zr ungucs 4dHnci,cr trwrj in externem par-j tem fmudtd, ßgura hlt;ec et linc£ tialdc obliquie n» ' nbsp;nbsp;nbsp;Jrontc in modum drcus, er maxime fuperfinijirum o-

uerjd quoq; breuis fuper ßnijlnm octilum ex ßontis corn» dcßendens,fi non adßnt lineie longa; ull^e nutu-

1 Itc du^qi in medio fcrnics.ïrons etiam fades pilofa l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V» pro prix

14 JmportK/w tenuitas auaritiicjjiecies eft,qutc itlit nif rebiti non fe immifcct,fed param ^nam dcceat [uti cuftodit.Vnde ab impudente in hoc differt,(piôd idea-îtena auarè trailat, nam nuUo iure eis importuné uti-tur,modo mutuo,modo etiam per fc quaft ioco çr eu rifu toîlcndo'.ut audacia pro confenfu utatur. Hor»» f)’go qui de fuo folum parcifunt proprium eüblalidif verbis uti,quaß natura fupplente deßilü rnu atq; ofß cioru,fermoni5 Icnitate.Timidi [unt omnes in repeeu-niaria : Et, ut inquit Cicer-o, nihil tarn angufti atiiini, tamque parui, quä ainare diuitias. tn ueftitu quot^ Gquot; ornatu domus atq^ familia fupramodu tenues: uaja tri ta,calcei pùtres,i::r ueteres erß terßßnt,cQnuiuia ni faciunt,neç quenquä ad edendu ßecu invitant, minima quieq^ curant,et propriit corum cß diligetißimos eßt-djaeruli funt,er liberalitatè in alijs profüßonein vacant,ßlendore uit£ flultitiä,lcti funt in ambulädo,p!u ralicttanturcrpaucaemüt,adabicil}aq; acuiliaße‘ ntät,fe cofirunt. Si quid habeät uenale tanti uenduntnt emptor nihil inde fuperlucrari poßif.tufuadätutco-mutent,er preeiü emptorifub ßtnore credunt. NwH« mutuu ddt,nulli accommodât. Hy emis tepore ignis fnb cineribus latef.alijs uero temporibiis, ne fub lüis qui-dem feruari uult. Si quid cafu aliquo pereat, obiurgan di increpandinudtis eflßni5,calceos ueteres, detri-tasi^ laccrnasfermant.

• Si quid urcuni uel exigui hubent moHini dicunt, tic itu cchintjUtfifcire uelis magno precio cma^, uerfan-‘ t«rq- libenter cmßmilibus,ncc paupcrit colloquia à- nbsp;nbsp;-

Jjgt;criMtur,modo lt;td row cxigua aliquid fact ant.Eorufcapulte, id eß,ojjd lata in acutum dcfînentia qua humeroritmotufurfum deorfumq^ dguntur, ip/i quaßdorfoanncxtcfunt.Vocanthof in quadrupedib. rfnnos.FœdiM ajficilbis O' uultivs paruugt;,parui oculi ct pftrHd mëbra «ijin rcliqua, uox acuta o' ccler,color fubpuniceutuclnigcr,facicsreini(fa,rugofa o' quafi abrafa,macilcnta.Crines reili ac nigri, inccfflis tequft lii o tardut,linete exiles brettesq;,O' inwicë ualde pro ximæjCZ priCcipKc in medio Jr oiitis.

Pétulantes impudentes funt,fed cum infolita an-daciaitäto rainiK tamefunt proliiiuti pudoris ipßs im-pudaib.quäto audacia cz importunifdtc/ùcrint mole ftiores.Bt ideo etiäipßexingratorunumero p«it,|c4 no omnino fcmpfr.qnSdoijjfiiim etiä grati funt.Vocet mrfgn^s O' incondite cmutat^cr purw familiäresßbi: noiinunqtwm etiam incognitos laceßuntArrident om-ncj,m(lt;xime ^»os foeijs inuifos ejfe putant, turn eti.in» miferos,quos nonnunqud uerberant, uel tranfuerfoi .pedeinterramagunt:infultantinfelicibus er iudicio uidos irrident, aut quafi nefeientes illos tcniquum ui-ftorcs falutant.

Nfc uflitgfdiM hominii bonis ta infeftu, ncc quod in cognitis fit adei moleftti, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tâ impudcfcr «ppc lief.

Familidrfs frfaciunt potentioribiis dum alios irri-icnt,çx tnifrris ut iüos infrflarc poßint. Si ciuis cos dt uia intcrroget,aliam cosnmonßrant,^:^ ubifacicm ilb uertcrint üatimrident.In feruos z^famulos nullidetc riorcs nam cr laborcs inexhaitßos iniungunt, çx quantum fatis efl cibi pr,ebcnt:pueros autan familières f^pe,Qr etiam fine caitfa uerberant, çr plcruiiiji‘f tiudos inde cauillantur,çtr ad fermones qiiafi blaiidof inuitant.

Turn dicunt utilitatis fuie eau fa iUos uerberajf(gt; tiec anteqiiain uerberent ulli affcriores^poßqiiam berauerint uUi blandiores. In filios etiam moleßi. M»-tuum Cf commodatum aeeipiunt tfepe etiam fibi ß-munt nee petere dignantur.aut etiam à nolentibiiS-

Cnnnia faßidiunt,cf omnibus moleßi funt. Prodige autauari feinper , liberales nunquam. Ontniadc' niof fibi,alijs autem nihil uolunt,cr omnium futitnio-leßißimt priefertim mpotentibus.

Morbus efl hicadolcfeentibus familiaris. Plcriq; mm taies funt prieeipuè diuites,kts labium fupaius cf quafi inuerfum,ey‘ ffecie proiiifunt cf rubieuiidi gt;nbsp;nca in fonte eirea mediu cf rubric: boni habitus funt crfaeie rotunda, o' carnofa babent entra, Cf pètui ßatura, affedluq; bylares.

«tj Imporcunus cfl petulans, maligntisßdco qiheciiit-quemaximé dijfliecntagit. Luiiuofos ut C.Caligulè faeere foleb.it^ad ioeos ineitatiimpeditos ad ludos,rt-

tinctq- ittuitos,tegros adferia, fejjot ad deambulatio-iiKieiunos rrtardat,tadtos ad narrationrs ,follicitot de rebui ferijs,ad iiugas hortatur : compe Hit nolenteSt laudatgnieoderiSjiy'adea ^ute non inueniuntur uC ^ult;cras bortatur,^u£ noHrrtnt Jocerf unit. Dum pue ri alieni uerberantur,alios commrmordt qui ob ident peccatum acrius uerberabantur,fuadetqi ut magis f^e-uiant,èreiUoruntforeatq;eisutile:inde eifdein com~ memorat^cr an dolorem pagra intulerint^cr an ad-hue fiagret interrogat.'Et an loro an utrgis cædi malit. Senem de libidine, pauperem de fumptu ,fingulos de proprijs calamitatibus ridens fcifcitatur,acmoratur uerbis.

03« q«i5 ßeri nolit is ad agendum fe oftendit para tumdites cr accendit nonfedat. Kil detenus hoc horninumgenerefi nomen ipfosnon dcclararet qua-les ejfent,ßultos fcilicet,improbos,omnino inutiles cr moleJios.Sunt eorumßgna ut tUorumquos diximus pe tulantesuocari,fednonfuntadeo hilares. E-toculiiHo rum rugofi z^que circa iUos pr^ecipuè, tuw etiam in tota facie pinguia: rudes funt erdorft jfiihim quant longißimam habent crurium copurdtionc. Hts nece/Jè ejl ut in uita multa accidant inconuenientia atq^ incommoda.

17 Imprftifnj natura efl potius quam animi uitio: J» gnofeitur aut quod cu morari uno in loco diti cogitur quiefccre non potefl,modo caput,modo manus,modo

pedes 11! o U et,rar o q; din in uno loco moratur. Ab iitco ft^ntimiiltum dijfert.inconjldntà enim animi uitiui» cü CT diliones pertinet^impatientid natur it, ideot^ ad corpus, Ad négocia ciuiiia non eft aptns, in caterit ntiniinè mal!ts,nifi ubi patientia opus pt. Si expeilaft iogatur deambulat^nec eadein uia fed ditierfas in par^ tesprturJuPrans omnia loca domus. Suff irai, geinit, tefuatjaborem quieti praponit.tmpaticns dum ainbu lat, crura iaâat.Auibus fmilis eft natura iinpatiésih^ eniin niß cauca conftridta cr adépto lumine quiefcut, iracundi funt hi. nbsp;nbsp;Cercopithecis,\ndis, paruis,ßtfdb

Qu amobrëparua facie funt tales, macilenti,piloßi graciles,fubnigriqi.istafus in apice ualde acutiA itnplt;t' tientia: fignu ejl. nä auib.talis uft. Lineas breues,teniie! fupra ocultt fnijlrum babent,uel etiain in medio fupif cilioru.'Eft etiam impaticnti^e genus quoddam parutii 4 flulticia differens,de quo alias dicemus.

t s Lrffro/i« lento paffu zy inatquali, nec redlè ad4-mujiim inccdut.Capillo inornato necreólo nec crij^o fed inaqualiioculi torui,fùfci, maculis fanguineisuel aureisreßterfi, obliqué a/ficiunt tarnet ft {Irabbi no» pnt.Rauca uox,hi}jgt;idum pedfus, color faciei fcedus,g( ftus inconditi,fupercilia craffa zy coniuentia inuicei». Siccos habent oculos,zy arilas narcs,facies quaft font-nolenti,cruramufculofa zy iuniluriC bene colligatt.

trt Jrÿtf uel pc iSK utl linea exigud luper fîni/lrS oculum ^KïC tid exteriorë illin^ dngclunt tendit : uel ß fupcr eundem dut lineæflcfe habeât t;::^Utronë h^ec omnid dccLtrdnt.

»9 Oflentdtio doli pars efl,cu ^uæ uo hdbes hdbere tefimulds,dut meliord maiorMe.Ydi!lis,diëiis,fcripM, filentio hominesfeoßentdnt.intertgnotos hi liberim uerfdntur,lt;juii( locus cfifrdudi:uelß inter notos de i~ gnotis lotjuutur, ut præteritis ç:;- quie procul funt,M4 xintd oftentdtionis pars efl occultdrc omnid ab initio, dcuclutrepentinufe infèrre. Vnde etidin irrtiptio militdris oH-ëtdtionis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft.Verbis potins cjudm fd-

ÄK dutfcriptis fe oflentdt homines,ciuôd uei'ba letiißi-mdßnt.Tum in communibus difciplinis,ut Dialcëlicti Gquot; Rhetoricd,tum dbditis ut in 'rheologid, Chymicd, TSlecromdntid mugis quÀin medicina aut matbemati-cis.îtem in pompis ac fepulchroru ornatu proprie hommes fe ofientant. /

Oftfntator quaß è regione dißimulatori contrari-weft,ob id etiam contrdrijsnotis,fcd nonexquifttè de claratur.Rerum in quibus fe oftentat per longas uari-asq; ambages fertnonem deducitmbi eo perueneril im4 ««It ab alio recitari qua à fegloria fua,aëlaq;.Si nemo id agdt circuloquitur,nec ut antea è re in rem traaftt, fed circa idem uerfatur. At ft nec hoc fuccedat f aliwnt tjMfmpwm laudat aut in re eadem aut conftmili, ut iomines ad huiufmodi fermones trahat. Hortatur

ctiäin focios clam ut de ipfo loquMtur, non quoi hu-iU’S itiitantiii cupidum fe oflendat,fed quoniam id utile jibififturum contendit. Ojiidam eo amentite ob impu-tientiam peruetüuiit,utfi quis dlium in huiufinodi ne-gocio lduddt,feipfos fupprcjfio nomine, nel fubutnid perfiond extoUant de pne/vrdnt. KÂx^vns Greci uocdtit hos boinines-.leopdrdis dtq; pduonibm uitium eft pcculidre.Hiomnesudnitdtisjuic tejiiinoniunt dU-quod uel in uejhbta,ucl orndtu refirunt.

Si quempidin dgnoficere uelii an oftentdtor fit'dmi-cumüUmIdudd, nontorquetur utliuidui,fiediejluit donee dd fuimentionem trdnfiteris: nonenim irridet dut minuit dlteriitf exifiimdtionem ut inuiduf,hdbet etidm in orndtu inxqudlitdtem, quonium dum nimii findet in eo in quo fibipldeet,reliqud omittere coÿ-tu r,dut non purifiudio colere. tdem fit cdndt,pulfiet, te citetjoeulos cireumuertit,fifieadtqi dftâtes,dn in ipfunt omnes intentifint^ Vbiabfiolueritfiocio etidtn fi nuitr qudm dlids eum uideritfieuniueldlteri prdtfirt. täu-ddtetidm unum utdlqs honefiinsfiedntepoiidt. Quin etidm pdldtn Iduddt cUriorem è fioeijs, ut ab iÜo uicifi fim Idudetur.Sitdlionem illenonredddt, tdeitè irdfici-tur,ç:rperflepe dbit,de eldm iüum deeufidt. Ofientdto-rem in eertdminibus mufiteis IJeronem fitifije hifiorici omîtes refirunt.dÿi uerô etidm prteter ofientdtionem fie Iduddt idéldtor efi.

Ks rotunda,coUum er dorfum tongum,peäiK expo’s Uto’uiJi.’coXfC er foemoru carnofa,foluti oquot; luxi arti-chIkoj indgnum habcnt,infidi ht funt ac Icues An fronte tinea fuper ocutos mdgis qudin in meJio.

io Ambitio/i freitiorii cognitionii funt inuidis.ejuo nilt;im in excejfu pcccdnf.Hi ergo ueftibus ornati oquot; co ptijfdinnlos er eqnos omnid luxta fdndent rdtionent bijbfnt,non ut oftentatores. Sututant potcntiorcs, er cldin ftidtn ac foti ac}uatcs:fimutant etiam er perfape humanitatem,undeetiam ptebeiosnon dedignantur dntf fatHtare,fed etwn irrifone quadain.t^uoniam in-(iigudntnrnon effefalutatospriui ab iÜis: in ccetib.ho miniwnrdrö refalutant inferiores,uix annuunt. nbsp;Sei

necf^mediumfrruantiaut enim tjuafi negtigunt,aut ni-mis ofpciofè refatutant,uctut nihit poßint ex fua exi-ftimatione minuere,hoc enimfaciunt er principes,ij-lt;if in familiariter tecum agerefe proßtenturiin tocis ta men pubticis priinuin tocum,fi pfnnitutnr.rtidm prlt;c ter rdtionnnrf hilf nf.

Siejuis eripiat «tut non curare fr oftendunt aut patt lo pofrabcunt.'^iecmußcaneciocis ncc fattationibm detcilantur,niß in domo fua hac agantur.Triflem uid tn prafefrrunt,tacitió; mnnent doncc occafto iltis tle-t«r,cr a d omni uenuftatemftudio fr coinponnntCwn frruis cordin alifr non titigant,nec itlos niß teuiter arguant Suos fuaq; omnid inird indujiria efrerunt : c«»» occafto toquciidi ddtur nnnqudmjinfin faciiint, qno-

nùm uf ßbi ipßs plMentJtd alijs phtcerc ßcxißitn^nt, Submißßitioceloquuntur, dum nemo eii contradixe-rit:ubi ijuis contradicatjtd iraß:untur,itd pugndnt,ut dixcris dc proprij capitis pcriculo iüum contendere. VbipMlitlumßeab audicntibus obßerudri animaduer ti(nt,tunctc(nqttdmdijab omni dinbitionis ßtjßicione immunes ße pr^eflant^ddeo ut eos ciui co uitio udcdt,hu mdnitdte uincere uideantur. Sibi ipßs dures dum lo-^uuntur pr,ebcnt dc placent ddmodum, er /i c^uis uel fereetneduminterrumpdt agerrimi frrunttç^non-tiungudm irjßcuntur. Veridici ßunt tibi deprehendi poßßunt ej cum iC^udUbus^cum dlijs dum deprehen di non poßunt multd mentiuntur.

Mdgistdinenrei Jßecicm e:^ (judntitdtcm mutant ^tidm ipßdmrem.Dercb. mdximisqua;Ulisprteterjße tcciderimt^dc congrcßßt cum principibiis,dc cum ipßi eorumßdmt!idritdte,tum etiam de cdßibus in quib.ßr-tundßudio citidldßuccubuit libenter loquuntur. drei icqudles er .emulostgenerdliterßemper de illismemo-rrt dccoris,er cum exiflimdtione loquuntur.in ßieciit libuf contrddicunt,oppugndnt dtq^ irrident,partes il^ tisrelinquunt minus opim.is: in bis dut ße iHis dpertè pr^ßrunt.Autßnimisilldtconiunil^ßnt partim ce~ dunt,partimßeßttpra extollunt: diligenter dutem ani-maduertuntcumquibusloqudntur. priuatim publice négocia extra negocium cum amicisproprijs,uel alte trim uel coininunibus, quem ßolicuertcrc poßjc déférant

Pofiuliiremlt;iurlt;tmiiduerp(somnij ptcrte philofo-pbiic priccfpfx mitximè obferudnicrca()tJnt. Om-ncs ämbitiop iracundifunt AUt aperte aut tacite, quo-niammulta iüis eueitire necejjè eft propter quie irafti turftdeo natura in hahitumtranpt: ncceftft eftautnn plura illis conlingere propter qut iraftcantur, ^«oniä plura exigunt qua mereätur : nä ft non id agerent ma^ gnanimi potius eftent quam ambitiop. Ambitiop pmt mxxt'mè ignobiles,cumà firtuna ad Jplendidum ftatS ruehuntur:iinperiti cum plcbem deceperint, improbi cum(dnHitatis nomen falfi occtipducrint. ob id htec trix genera ambitioforum peftimapint,cr genus con-trarium maxime oderunf.fcilieet nobiles,fapientes 0“ probos,ab his enim timent ne fucus detegatur: ob hoc etiâ ufq; ad internitionë iSos odio profiquutur. Vnde ciwn tn exceftupt ut diäu eft hoc uitiit,cràfalptate o-riginem ducat,peßimii eft cr exitialt. Crudeles adino-ium funt ambitiop, borum generum nil penp habëtes in quo exiftimatiois fu£ periculum agatur. Dannones ambitiofos, no alio uitio laborare dicut Thcolagi no-ftri.îion einendantur uitia in ambitiofo, quia ut alias diximus,quie emendantur à meliore in melius commu tantur:at ambitiofus uix Deum,cei-tè nihil aliud feipfo melius efte putat. Aliquando ambitiofus hie gratus eft^ Ut probitatis nomen retineat non uirtutis gratia.

tf«4 P t D I G N. HOM. VIT, Wlt;xiw«»rt dmbitioß crimen eü cum irafcitur, cum co tendit, tunc eitim 4 nemine uinci fe patitur,nec iuri fuc cumbere uult,indignabundus prietereu cji ambitio/iK-Ltcumhumiliorib-^uerfäturlibentiinguMt cum qujlibus,ciuiii iüi cedunt humiles, tequales nanuiujuH tedere recuftnt.Si plures[int leguales atque inter hot tmbiuoßäliqui,fl4tim hi inter fe conueniunt. qiioniii alios inßriores effe putant, malunt fmilibus lungi sjuam inßrioribm.placarifolentobfecjuijscum, huim nitate coniunélis,iUud virgilianum iailantes: Parceie fubicólis zr debeHare fuperbos.

Ciuod uerbo patins cfuam re preßant. pflzr itmbi tionis aliud genus laudis non expert,cjuod zr ad uirM tent nos capejfendam excitât, ZT ea adepta uoluptatê cjpit:efß ueró aliquando laudabile oiiendit iUiiis con trartum,quod fcinper uituperatione dignum cfl,fcili~ cet uecordia de qua diiium eß, ü” fordities animi quje dam ac abieilio.

Ob id quam reétè inquit Arißoteles huiufmodi am bitionem effe laudabilem,quoniam homo plus alijs ho norum eß appetcs:uituperatione quoq; dignam, quia non folum plus alijs hominibus honore^ appctat, fed etiam plus iußo:hoc autem non conuenit. Conßßit aut ambitio in honore et amore,atq; his qu£ qua: ex dttob. his confequuntur.cum enim ambitiofus amari atq; ho norari fe cupiat ac credat. ob hæc etiam magißratibus atq; dignitatibus ornariplus alijs fe dignum cenfet. Er

go CT ut rfmorcm retincât ZT exiftimationem,coinpo-JitiMcomii^ ac bllt;tndui,/j prudcnsßtambitiofia rriK Secum tarnen omnes alios ambitiofus deßgt;icit:parti)n ^uód cum plurimum àfe dißare quemuis putat : partim guôd ß humilis ille ßrtuua ßt er mißer,per ße dejßi citur:ß nonßt huiußnodi,inuidet iUi ambitioßif, Am-bitioß enim ut diximuf,inuidißant. Ambulant ergo ata bitioß longispaßibus,guialentis: lentis autem ut décorent feruent ac uenuftatem. Venuflas enim er decor iniegualitateconßftit:tegualitasaute incelcritate ßr~ Uari non potejl.Praterea in celeritate inultafolent co-tingere inconHenientia,lapßis,caßui,ceßgt;itatio. Oliea dit etiam celeritas iüa motus animi lenitatem,liquident forpKj 4n!mi imperio mouetur.

Qui etiamnos comitantur,aut irrident aut qu^erun tur,ßquiscogateosiufloceleriusambulare ac fequi. Cum «frö mrfxtm« itirtforumßt ambitio,ut cuius cau-fa ucl auaritia omnia iniufla aguntur, ubiq;, ut reßit Arißoteles,uitandus eß admodum ambitioßis, maximeß non ob uirtutem talisßt. Sunt ergo ambitioforii triagenera: dolofum quad peßimum eß,uirtule prlt;edi tum quad optimum eß,er minime aßgt;ernandum. qui doquidemhumana natura uixßneuttio eße poteß. Eße enim abfq- uitio uüo proprium eß deorumiç^ we «Jiwni (jHod ob reliiÜM opes er maiorum gloriam ß ia flat'.tanto inßriuskocfecundo geliere quanto primo melius,nobilius ac traäabilius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oinnis de fe

exiRintiitio hihctur mdgni dniini e(l. AmbiM/ißitrt^f nortdlium fiiit,fed fine reprehenfione Alexander md-gnuf. quoniam uirtute parem fie dffeilui gefiit. Sed fdmilidre hoc uitium prjeclaris uiris in arinis de fiapiett tid.ddeà HtArifi:otelemrefirantpænituififie infieriptio nisrhetorictcadTbeodeilc.Videtur ergo no ambitio tnala tam cffi,ut dixficjudambitionisgenus.Stulta ue-i ro ut Lucdni,ftultd çr impia ut Erofirati, PaufiatiiA Olgiati.ergo prigfiiterit ucl maldueliinmodicadgn» ficere ambitionë. Eco Aquila inter animalia ainbh tioßfiima fiunt.Sed dues ob diftdntiâ nature ad homittît firma redigere uclle,nimis arduu eft.De Leone ahqud dicenda fiunt: caput habentcrthoracêainplum tu os, fdciem quadratam no ualde o/fieam,fiuperio''ë mandi“ bulam no ualde eminente, nafium crafiiuficulu, oculot concauos caropos,fiupercilia magna,frontem qud-drdtdm,cdudm in medio, coîlti firmü in ambulàdo jfid tuldsq; mouent, crura graciliora ncruofia.ln fronte line£naturalespulcbrif. Atq^hsecdehisqiii uirtutif ftudio ambitiofii fiunt,in reliquis eadem firme, fied ab-eR uirtus or eruditia çir probitas. nam ambitio per fie hoc ma/um eft, fied pro natura corum quibus itingitur uelut gy ira çy reliqute immoderantix,noinë boni uel mali dccipiunt.

ti ïracnim aliquautilis efi eyldudabilis,cuiufimodi ey indignatio.Dificernuntur autem iracundi opéréé pfiofiacile/i fixpe,fidcrùerifiexleu(cdufif iraficantur, fiiiit

diu îmcundùin retinrent. Acriter irafeuntur funquerdtionan audire noliint, crmulta contttme liofè dguntacdicunt. Parûinque differunt ab ebrijs ac üultis.

Vndcrfflè Ariflotdes iram definiuit^trorê breué. Motus hi habent omnes ccltres. Etlt;^ui iram feruât no tarnen facile irafcttntur,ad prudentiatn nbsp;nbsp;animi ma-

gnitudinem magisrefiruntur.De buiufmodi homini-bus inquit Arilloteles:Reclus corpore,figura bette latus, animofus,fcapulie difiantes indgfif cr Iittie, futr» fus^extremaq- mdgfJiX cr/ôrtWjturbiitus profccjCdpil-lorum dmbitus/îonJus deorfum tendes.i^os uerô hac adijcimus,pedus hijfiidu zx rubeum ualde,uenx latæ, color nigricans fi adfuerit,zr paruitas corporis et md cilf ntid, irucundos, crudeles, ambitiofos, CT auarifii-mos fjuiufmodi dijfiofitiofîgnificat.Et maxime fi capil li etiam nigri fiierint zr crijfii.l^igram fitge iram. Ari ftotclis ergo figna funt facilis iræ non fau£, qua not adijeimus improbè zr pertinacis acpcrniciofat.Facile ftirfm ex relatione faciei ad aff'eHam,affc£iusnaturant inteUigemus,

Et çjuib. pepe mutatur color, omnfs neceffario timi iifuntaut iracudi. Et ijuil». tremit labiu inferius, aut qui blefifuntoës iracudi funt,et qui uariu habet coloré quitj] rubor in candido macula fit ne permixtus,et qui in eùdo quup funt précipites. Et linca: uelut fagitté iit ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;frotis medio etfuper dfxtr« ocHliî.TKjrfS quoq^ biatts

crfidtura mdgnd cum hdbitu mdcilcnto,zr cotorefiil meo cr oculi rubicundi, cr uenlt;e in collo tumidie C tnanifrflie, cr uox 4 graui incipiens cr' in acutum deft ncnstuelßdcutamc^uehcincntem k4be^!:t uoccm. Nafus quo^; ualde acutus iracundi£ßgn4 funt. Et q«» bus uox facile tremit timidus cfl aut tracundus. Et generaliter tremor qualifcunq; alterius duorum atfeftu-um ßgnum eß.

il Stupidorum notte funt obliuio, paruiq; affeflits in omnibus rebusjra leuis,non diuturna, dbfon£ opb nioneSfCum mulieribus uel pueris libenter uerfatur, facile decipiuntur, facile credunt, miranda narrant, uix unquam ad prudcntiam perueniunt. Sub his enint fatuos comprehendimus. nam flulticiie prima germina refirunt,fed non abfolut£,Vt aliéna curent, propriorum negociorum obliuifcuntur. Ineptorum fignabic conueniunt,fedfatui facile decipiutur çy'garrulifiint, Oquot; prartcr propoßtum multa nugantur. Eifu maxinte dignofcuntur fatui. cß enim cr rifus ipfc fatuus,u' f* caußs abfurdis,atqi prater propoßtum inuiüum ma-lum:ß quidprodeß efl diuturna cxes'citatio atq- labo-no/rfjcr cum prudcntibus confuetudo,(y ßlenuu Pgt;-thagor£, quod horum eau fa pro'cipuè indicium puto. Eabium utrumq; crajflim hi habent,çj-fuperius inji-riori prominens,ad aflnos enim reflruntur.

Morofus falutat,non refalutat, quacunq; ex re ta:-dio afflciturtprecium rerum ucnalium quas habet noti exponit,

txponit,facile irafcitur,ctiainß nolentetn fe uel minimum oßrndifße ilium intelligät.adco ut lapidibius «14 ittqnoj imprudcnsfjnciderit.Moleflißime /irt, imo no firt ut guencjuum expeilct.lndignabundui eft,nec cdn t« ncc falttttione obleildtur.Superbus etiam exgencre occulta çr trißis dmbitionii hic animi morbut cft.So-lii cniinfuw deleäatur moribut, morofin : omnium u-liorum nutem fjjlidit.Declarat autcm Ariflotcles Hip podttmi Eurjpbontis excmplo in fecundo de Rcpnb. tliquos gloria ßudio eße morofos.dum en im cupiuiit gloriam 4ttq; aßetüdnt ,multdj'eorßim comminifeun-tur.Vndc iÜe cum pauper eßet,ncc in adminißratione Rcipub.eleäui,multis ino dis ut fe iilußre faceret qua-fwitmutriebMcapillos Njwfnorum more dpnd lu-dieoîinîongitudincm immenßim^ornabatqife mirurn inmodum:cumq;pdupereßi.-t eyuilibut ucßibtii uti cogcretnr, plcnlt;K et fardas deßrebat no folum hyemc fed etiam aliate,atqi «t in omnium etiam oculis oquot; ad-miratione-.cumq; non eßet ex bis qui Rnnpub. admini flrarentjde ea taihen non uulgaria fcripßt prlt;ecf-pU.Eojergo quipfcwlwri more habitant,ucfliunt, 1 huiufmodiq;faciÜt,morofos eße intclligimui,quod a-Uorummores improbent, non enim peculiarem clegif-fentp dlienos prii« non iinprobaßent. Kes ergo rn^ peculiaribtismoribt« utißnismultiplex, ulpotcglo-na jIudiumjdKt infania^aut natura quadä pccMÜuris. Qum ergo dliquem alienu moribus, fermone aut uifti ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xx fiijuue

tu uut uâionibus lt;t cominuni confuetudine uidcrif,fci^ to ilium fibi uiuercatq; alios faflidire. Inter morofof exlegregiijsuivis. C. luluvm Ctefaiem numerabiinuf, c[uèd pilos uclut mulieres ueBere fuftineret, adeo tnte magna cura illifiiit.

Ciui etiam,in fermonc ftbi nimium dum placent, w* rologi appellantur. Cuiufmodi funt fenes amantes amp;“ i in luélu po/iti:ob uehementem enim ajfcüum no (fuf , alijs pro/int enarrant, nee ^Ute deleilant illos audire ! fed ea in qua rapiuntur ab affeélu.Sunt morofi plut‘^ 1 haud morologi,è quibut primus Comes uir inßgnis,it‘ micusq; noßer Uebraa Gracaq^ ac Latina lingua evu-dituSjUon parum ex inßtcris literis,probitatis prate-rea inßgnis,atq; hoc aßßilu tum ueflitu moroßis. Leo quoq^ Vglonus üußeus magißer^ meus ex ipfet*^''' probusaepraßans, hicChlamydem cvuiridetnrent certè omnibus inßuetam geßabatinunc iam longé loreß Oiluagenario. Quibusergo oculirugoßßnl J CXfacies quaßßomnolenta,hac ambo autem pinguia hi moroßfunt.Ltß linea in fuperiorb parte fiontisfir ma cernantur.

24 Inertes lèto paßu ambulat,nihil curât,tardèloquu tur,multis funt impliciti negocijs femper.quia à nuHo fc explicant.Proptcrea à eötrarijs aßfeHibus inertia ni tnia ex nimia folicitudine idè proucnit,curarufeilieet multitudo,atq;negocioru:otio dediti funt,necaffeilib. muliii mouëturt Leti in edcuo,uefiib, obfoletis ac fordi dimi

ni in aliorum curdßnt.In (juibufddm uerô nimK folltà tK lt;xtq; Idboriofis ob neccßitdtem aßimildntur, occdfi-onem omnem qutcrunt ut nibildgdnt.Ob id faciles ad cuiusq; prcccs cr fermones,nuliis tarnen operant pro:-ftant^fdeienthabent crßontemmagnâ,fcd fronscti-am rotunda, oculoru fuperiores palpebra: decidtu-e, mcüeus color,ftatura procfr«lt;,pingHh, candido colore per uniuerfum corpuf,linex in frote nulhe, autpau cie exilesq;,aut admodii profùndte in fuperiorc pdrtr.

IS VoMcfS (qiMnquÜ ad ingratos pdr« refrrantur) bi funt qui logius fracium habet ab cnftfonnßfrtrcula.

lt;4 umbilicu qua ad iugulu.De cibis lt;(c couitiijs libèter loquütur,ferut «erbd ut adh£reät locuplctib.Paraßtit ru mores apud romicos lt;ie/criptoj habes, fainiliartbus oinnib.amicitiafr inßnuät,officioß funt,et maxime in reb. Icuiorib. horis prJdij dc cocnif mdximè tibi adh£-rctrnullu e)l mdii« ac certiusßgnil quä quod cotume-lidi )trHt domf/licoru e:j iurgia tua faalc.Tacië habet ping«cm,er/l«pidifHnt ob confuctudinem immodic£ rfpiftionw.Qttiderö ebrioßfuntoculosrubentes bd-bcrttCZfwwiidos,ttt)nidlt;«q; pdîpcbrzî oquot; totdm faci-rm,acrubentemobfruro coiorf,crcuwidHdiHnt MiJiit comtnemordri exhilaratur roriwn afreäus. Et lincic pdruwfMprd/upcrcilid in medio colorata:,nccfecun-die natura proj'j'iM.tdlcs ciiiin prr trüfurrfuni Jitæ junt.

Tmidi,nec bi nctejfario funt fed tarne prdftat fei »•frt«lt«rdb9miiiMfiidobHtiiitdtê;nd)M/i in tiinidum

D B D I G N. H O M. V I T. contuleris beneficia ubi opus fùerit ultione aut definfi one,ab inimicorum iniuria hic prorfius inutilis tibi f-rit, tametfi minime malus: Pilimolles^ corporeno/t » reélo fed inclinato,qu£funtfub umbylico furfum tra-ila: extrema corporis er crura imbeciUa çr parua,fi‘ militer o' lubi^ manus tarnen long£ funt fed graciles, in motib. uehemens fed fitpinuserguafi incaius.o-• culi imbeciUcs O' mobiles, o ipfe mohilis o foUici-tus,color pallidus ac quafi turbatus afieilus cum fit,p‘ gnum efictiam nature. Candidus ctiam punsacni' ger,fi-ons quoq; quaficornutd, o crura ualde long^ uclut ccruisjimidum indicant.

Rugofa etiam faciei atq^ qu£ circa oculos macile't' ta,oculusq; ipfe uelut plorantis,humii:is O' remifiitf, fixmineainpauidamqi naturamoftendunt.tnbis facile color mutatur: eundo hue tllucq^ circum/piciunt re-troq;. Qji^runtomniao'interrogantquaeadipfos non qua: ad alios pertinët,à curiofisq- ob id in hoc dif- J firunt.alienorum enim itlifitâa requirunt. Pnetcrea, ut dixi,tremor ubicunqi fit,timoris aut irlt;e fignum efi liuda frons 4 lincis,uel etiam long£fifint CT fupee llt;-nifirum oculum,pauidum declarant.

XT Irrifores differunt à petulantibus quod non mo-lejli fint cuiquä.ex genere funt ambitioforu.A morofis differuntquoniam pecultaresnon habent mores, ant confuetudines. Omnia uel minima obferuant,maledici funt,differuntàdifiimulatonbus.quoniam illinon pa

UmirtKidnit, cumaliquisèfocijs difcedit ilium Ucitè fuffllat.Prudentiam çx moticrdtionem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pr«

fe /irt,comptuicii efi dc orn(ttus,fagiens excefjum, nf, guod in alijs rcprehendit ei obijcidtur,metHens.Pron-ton Jùcicmq; plt;trHi!in v minus decorä habet, feipfum mimwin modjwn audit,nee nifi cum paucis ac deleitii ambulat, lineashabet inter fupercilia, non in^eguales deßrmes.

j.8 Libidinofi multipliciter dicuntur,aïij molles,alij efjfrenesç^immodici:alijfaedi,alij audaces ut adulte-ri.Communiaomnibuf lafciuia,blandus ferma aßie fli«.Profgt;«4 effrenis libidinis corpus pilofum zx maxime fxmora,tales enim funt aues.Capiüi reÜijCraßi, nigri,tf)ttporlt;t pilofa,color ex rubfo «ndtiiui. Molïi-tiei autetn uox fœminea,gracilis cf rupU dc inaqua-lis,crura collidentia,fur£ craßiores,color albus, cum maculislentibusftmilibus,aßie0lusbLindus, mollis,cS ftans,rotula genu plana,inclinatus dd de xtrdm in am-bulando inccßus,ornatus plufquam ad uiri'.em décoré neceffariusimotus muiiuuMi fupini dißbluti, CT it eundo inlt;equalitM CX flfxio genuum.LÏitera inter fupercilia uel hr-/ fuper finiftrimoculum,uel inf-on tis laterefinißro 'xFk. aut —3 fupcrfiniflrum o-culum: uelfreâa fuper eundem ad tanpiu defmat,fu-per^ ipftwn linea exigua reäa pedeat, et 7 fuper dex-tru,re{ta autem inter fupercilia: uel ft inter fupercilia hoc modo dppdruerit, uel etiam eodem loco XX Î crux.

crux.Etgcnertiliter in puerii cr adolefcrntibui itffpu dicuf df^eihif,dißbluti mores,pudor profligdtuf, iti-mid fdtnilidritds cum incognitis,petere mutuo ,do/K) dc flmilid.Eddrin ueró fignd morts impudentid,!^' fciuiif dtq^ duddcu decUrdnt ddulteros,ß cum robore cr ßrmitdtc corporis fiterint^çx tcmperaturd cdUiH» rc.Etgeno-dlitcr multum in ucnerem potentes CT 4dces,oculo ldß:iuo omnes ßnit ddulteri: oculi Idßciui, ut dixi/unt quales infdntibus,dum pomd uel dlid quit iUis pldcednt petunt,fcilicet Sudi,hyldres,ßgt;lendidiilt;^ tenti. Fdcile ridet ddulter bUndui ddmodum tß, in publico coinptus,dc modeßus cr orndtiis,fed ptiif‘^^ tint inteinperdns.Dignoßiturdutem ddulter indximt quod mutiercsßrmoßisoculisemißitijs,tdmetßß it“'* conßdittibus ob prdfentes injßicit.Turpi dutent io concubitus gcneri dddiitus,ß:u pedico feu irrunut' tor ,ßeu phoenicißd,dut ßjintrid, dut mdßrubdtor ud ß'lldtor.ueßigid etidm hübet ßxdd in fi'onte,ct'Mi*^ ßummitdte ndß. Et in inßriore pdlpcbrdßnißri ocuH-pecuiidriter dutem in ßrontis dextrd pdrte ßvmmo bo( ßgnum -n_.

X9 Lufores ßtntßnquit Arißoteles,quicuni^ breuio“ rem cubitü hdbent,(^ qui duds lineds pdrudt inter fu‘ percilidipdruds o' dd ßnißri inclindtdf,mdgnd quo^ crux inttr eddem peculidre lußtrumßgnum eß. Etgc nerdliter quic d medio frontis ddßnißrum oculum ß-giid deßcribuntur,

T^ksfunt bldttdi uerbis,ocioß c^obtreiHdtoyes neßt~ rifdiuorumlt;it(^i iafitmes ,ftcrilegiifq; exeraMionet I« orehabentxogittibundi etiam multu er ualde ittie^ ^iiles,in urftitu modo omati nimis, modo pitnnoß er in uttliu modo trifles,modo leti,ut alen ceciderif.de l» fu etiam libenter loguuntur, er alios loquentes pari^ ter placide er attente audiunt.

30 Hypocritteèpeflimogenerefl(nt,fosChriflasdâ 5^ nat,Cicero digito cotnmonflrauit, no enim facile hoc „ nomen alio Latino nomine cSmutaueris,dicens:Toti- ,, wautiniuflici^ nuUacapitaliorefl,lt;juameorum qui ,» tum cum maxime fallunt,id tarnen agfint, ut uiri boni ,, tffe uidcantur.In bw plerumq; omnia infant mala, ell ,» enim heroica uirtus cdcod^emonwtn. funt enim ambi-tiofl,diflimulatores,f£ui,iracundi, libidinofl etiam er aHari,ergeneraliter improbi,iniulli atq^ impif Itaq^ cum tot uitljs occulti efle non poffunt,priefertigt;n quoi cumirafeuntur,tunc germina plantarum prodeunt, namhMefl una uia ad omnia fcelera quteinexceflit conflflunt detegendatiUos ad iram repente prouocare. (KiK enim abfeondita flagitia prodeunt-Videbis cxcctt» iefeere er inflari ut percuffas rubetas,et ut ait Virgil. Mille trabens uarios aduerfo foie colores.

Exprimt illam in uultu in fandam mentis dirita.‘ tem,ambitionem,odium intra{labile,uoces illas tyran iuc4{ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;er tamdiu inuito animo tellam a-

perint, mdiomfolito aquM cffundunf.itacompreßi nfinia paficntia/mulat£ pictatis,improbity cum fu-bito cruperït iiiaudituin ncciuitiatn dctegit, pr^cipuè cum ädco exärferint, ut perfotu quam exprcffêrant obliuifcitntur. Probat autan uir çj'ß excandefcat, fo-lumucrba. habet qua: cffiiiidat.

Ergo cuin quanpiMi cx hit qui fe humiles, piot, probos,intégras,contineiites,conßttntes,iuflos,benb gnos, quietos ,facilem ad iram çr tumultum uideris, uutjlia fuadentem qudm quie couu'eniant profrßioiti, uut aha facientan,ttlia laudantem, ne dubitare potd ex illorum geher/ eßequos nuper diximus. Calui, amp;nbsp;oculis ßccis,cf cum maculis fßlendidis er flrabbi, CT quicunq; bonitatisinoduw,authumilitatisaut hutnd-nitatis,er comitatis er pietatis excedere uidentur, amp;nbsp;qui affedlant ut boni iudicentur,omnes hoc uno crimi ne detinentur.Et qui exigua peccata plus iullo incre^ pant,er qui occulté omnia agunt. Ef qui fuperflitiofl funt ad idem genus reflruntur.quid mirum, hodietait ta efl horum copia utnon iuuet efle improbum autfl-licem,nifl peflimus fls er Optimus uidearis.

Ex his tarnen macilenti,nigri,obliqua ceruice, reco ditis oculis,quosfi paululum uexesaiideas toruum in-tueiites peßnnifunt er uipcrina ira.Vipcrinam ira ap pello non folumi uirulentam er exitialcm, fed qutt ai mortem ufq; animu accendit.cuiufmodi expertus fum in uipcra quam oliin mediant diffecueram.i.ine£fron tisobli-

hs obUtjUte,diuife,fa:d^,fuperciliii in unum coeuntu, inflexd,dc (juafi tnuicein contorta zx craßa.

imfùturie cognofcere præftat.nam pr^fentis h^c trilt;t fdt/int: omnc iramotifr4tuw,omnc infuetum,omne in» fortKiwm : dt^tKr« tdlwfrunt, Peitus nonantefed À Idtrritui prominf ns,cUues lt;id iugulum poßu, tum rfliqui articuli cotKluß de qudß immobiles, imberbes etidm,tetdte ilt;tm proueiîl4,oculi twmidi cr proldbêtcî, uinoßq; colons,dures mdgnic et duulfe ù cdpitCjfuper cilid in medio tnuicem diftdntid,fy dd tempord muU tiwn procedrntid uerfus dures, uenter prominens, totus hdbitus pingui$crcitnlt;Jidus,4UtmdciIrnttM çjr niger udlde,collum breue,crdffum, frons rotundd, fd-cies mdgnd (lt;dmodum,extrem4 qudß imperfrild, dß?e ftus uerfatilisùmmodicd rerum cupiditus cr /ludium, ird er trijiitid, lt;tut metus lt;tbf^; cdufd tndnifrftd,diutur nlt;t uigilid,fr)es indnis.

31 Improbitdtis uero proprium efl obeffe cum pof-JîtjUt frulti dberrdre in uftionibus.Duo 4utem funt in» 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;probitdtis ge neru quod occulté cr quod upertè noce t:

1 quod occulté obeft lt;tb inuido purum differt, nifr quoi I inuidi« folu cognitis nocet, nec miferis improbus ont l nibus nocef.mifrris etidm longé libcntius,qubdlt;tb bis 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonmetuut. cwm ergo improbi er male fdciunt, o'

I nuximè oderint.cr miferis quod fdcile, ktenturq; de I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xx s mulis

malts itUeitK omnium,palam eftimprobosno diu fint laterepoIJi.Sed cur tarnen quidam latent I quoni^ nature répugnâtes er utßbi ipfis profint,dliquib.be' nefaciunt:nam improbus nemini bene facit du propri' OS fequitur affeilus. Amicos fibißmiles habit, niß lt;li‘ hue uirus iliorü lateat.Adomeßicis odio habitur,nec coniunfioru quifquä ab eo beneßeiu fyncerè recipit-Sedß quid recipiunt odiofè erga iüas fe habet. Scortd amant immodicè,quia nullu aliu amant,et quia impto bi funt,er tarnen etia hocinamorefunt inconßantes-r.xem plivm improbitatis ipßus in Caligula tmperatO' re habet, quem nefeiasanuerbis fiterit truculentiorl an faills immanior.Qccultè ante iinperium,adepto iit* perio manißße improbus, atq^ in utroq- genere malt graßari deßinauerat firro apertè,ueneno occulté ß ß peruixiffet.Alterum natura portentum fifit Claudiiif imperator qui Tiburi nocentibus ad palam deligatis cumdeefßtcarnißxamaneufq; adue/ßeram ut üaculo ßeuo potiretur,ilium expeilare fußinuit.£rg9 palam eßeum ßiißfeimprobumnatura,difciplina atU-quantijßer emendatum.Sunt ergo improbiplane Infi ni magis quam funt itulthhorum enim utrunq; infanu fitißfe aperte conßat. Hec eß ut caufat reßram cu pU-ne ni cohortes militu obßitißint,poßtnt uinciri.Bß go improbitas nil aliud qua maligna ßulticia : qua f» «onprogrHÙMr ut perßüa infania ßgna proßtrat, ’ quoniam paululum mentem dirigunt,fcilicet ad mali' gnitatetit

1 I B 1 R ni lt;99 ffiitätem dcnequitiäm. Tdmctfi ergo non ueßiantur moriontim)nore,altdq;uocecrinconditd in lo(]uen-do utdntur,nec inter eundum tam prlt;ecipiti grejjît in-ceddtttdtq; celeri,brttcchid ùâdntes: nihilofeciutinft ni admodu funt,)itqi infaniæ détériorégenere. Ex hoc genere funt qtt6s diximm perfidos appeÜuri. Sed non omnes perßdi improbi tarnen funt nec uicißim ,fiunt enim perfidi ob uehementes affeéîui, ut in iufta ira,a-moreexuperante,neceßitatererum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alijt

huiufmodi etiam citra improbilatem. Sunt etiam im-probi baud perfidi ob gloria üudiu.Verùm ut Rejfiu. fidii,probis^atKq;dcfjpientibufcon{lat,ita 4 con-trarijs boriwn turbdtur, mifcetur,dcbilitdturq;,cr tan dent nifî quii opportune occurrdt,euertitur.Eft etidnt improborum propriuni,cMn quidcffententid imma-ne prietextu iuflici^ßcerintßd fiepiuf de libenter com memordnt,qudfi lingud maleficium Ungêtes,ut cdprtc falegufldto,et equi tinélo meUe.Qu.oniâ ueroperfidùe crime nullo uelamine tegi potefl,improbitdtis nonnii-qud:qui pudorë profiituerint feu corpore,du pueri f-rat,feu cScededo filid(,forores,uxorë,du uirifunt, his fiultît efi:fidere,omnet exifiimationê etfama negligut: Et fimiliter qui infani funt,nuUis debët præponi nego ciis,quonid ad improbitatèfola nequitid deefî:,qu£ pin rib.irritdtur modit,ird,inuidid,dmbiti5e,dudritid atq; huiufmodi.lncert£ dut funt not£ uitioru quädoq; obid quàd homines quatü poßut cas fupprimut: nonunquâ

cum contrarie funt duorum uitiorum,homoq; utro^ Idborat.ut irdcundi,cderes,zr uarij funt in umbuldn-do,dmbitioß dutan lenti dtq; compofiti : ft qui fmt O' dmbitioß O'irdcundi,incelfum bdbebunt moderdtuM O' mediocrem,fed tdincn plerunq^ potiui mixtum amp;nbsp;Udrium.Necexipfdoperdtionclicebifuno oculi intui tuhominismoresdignofcere. quonidmdUdri in coih uiuijs dlios fuperdre folent,credo dd eluenddm dudri-ti£ opinionem de dlijs rebus dtq; negocijs : tame etidm quid timent in ipfo uitio deprehendi,idco mdlunt ex^ cedere qudm dcßcere,tum quid certiord hdbent lucrd quibus recuperdre quod effunditurpoßint,plufqi iitnt repoßtdrum in drcd pecunidrum,

in uniuerfum igitur tdmetß femel fußgt;icids,dniinäi uertiffe hominis dlicuius mores meliusß(erit,fiepe i/-losrepeteredtq^coßderdre. l^ecfolumex rebusqud-litdtnn dnimi dignofccs,fed plus proderit ipfe modus: uelutfidudrus celebret conuiuium, tdmetß ffiendidè celebret,nimidm in tllo curiofitdtem introfficies,dili-gentidin in precijs,cußodidm in udßs,conferudtionein in his qu£ fuperfunttquit in liberdli deprehendere no poteris,tdmetß non ddeo fumptum grdndem is lecerit. Sicnosutinlibroseffemus liberdliores,in ueflitu amp;nbsp;domus orndtu fidmus pdrciores.

Sic quiddm in re literdrid dmbitioßores, in cteteris funt bumdnißimi. Quiddm perßdis o' ingrdtis mdxi-mèirdfcuntur,fecusueràfunt mitißimi. Ergo ex tot uitijs

L I B I K III. 701 uitiftingratos,perßdos,flultoscr improbos maximè Jfteélarc oportet. Etii^eflus etiamexuper^ntes,per ^uos in hiCc flagitid deuetiiunt homines. Dicebat Sene ca çy' reiiè-.î^on minus rejjgt;icere oportet cum ^uo ui^ uds quam quod edas.nam folitariè uiuere leonum eji potiu5acluporum,quàmhominum. Sednontam ne~ ceßaritun eft id ob conuiôlum,quàd liceat etiam bomi ni noftra atate qute ut uideo multo deterior eil, quam fua folitaric honeftius uiuere:fed quad uitæfocios habere oporteat es- comm«n« amicos, atq^ab huiufmo-di grauibus uitijs immunes quos cognofcere prtcilite-rit. At uerö,utdixi,in perftdia ad dignofcendam hominis naturam,unicum fufficiet exemplumiin ceteris uitijs aut plura exempla,aut natur£fignafunt necefti ria.namlcr ft homo aberret femel aut bis,non tarn in-fanus erit quamftultus. Atftultos omnfJ rcMcfrc fu-peruacuum eft. quandoquidem ftulti omnf s ftmus.Er-go improbitatisfignum eft leua pro dextera uti,quoni •(in CT id 4 iwtKrd eft alienum.

Et'quidiftortisfuntoculis,aut nafo aut dorfo aut crure.obliquitas fntm monbrornm improbiutow çy malignitatem oftendit,materia diuinie potrnti« relu-ilrtnff. CèJpMt etiam paruum,anguftum,rigidi capiUi, oculi ftcci,tenebroft,parui,intentiftumidi,gena;long£ çy angufte,mentum oblongum, uenterprominës, um nusacpedesduri,crafti,color paUtdus acfubuiridis: quacfinq- in oculis immodica funt aut monftrofa. Et line£

E/ line g tanqudinfruftti ßtniculoru infronte,ucl mul-tgttbru[)tg dißiiniles,inordindta,inconcinng,[cmptf ! improbitatein decUrt(nt,cr qug dd unum quod^fcc- | lut ßgnd confcriptdfunt,fu{icriut rx Mctopofcopid.

Cgterum cum ßgnd ex compoßtione dc notiscrli' neisinßonteßngulorum uitiorum defcripßrimiif,'i't li^uum efl ut eddem per cdufdt 4 temperdmento fuw-ptdt doceamuf,et quomodo unuquodq; ex proprid ini xtioe exoridtur. Pituitoß enim inertesßunt,bilioß,iri cundi et ßeui/dnguinei petuldtes,mcl{!cholici, Jlulti et , inuidi. Cluib. etid cdüidü ßcco dut humido duplu efl hi eptimißtnttß dut triplu dut quddruplu boni quaq; dd uirtutë reßrutur: ut in cdlido O'ßcco dd dnimi ntd initudine,ßrtitudinö,ßde,ut in cdnib.uidemus, inßi gido dut duplo dut triplo ßccitdti cotinentê,pdtientëi üdbilëc^ ießcribimus. Si ergo cdlidußt duodecim hu-midu ut quinq;,fxcedet fdiiè duplum rdtione:ßn dutß nbsp;nbsp;,

ptê db iÜd deßciet,in exceßu rrgo petuldntid, in deß- ) ilu ignduid coHocdbimus. Sic ßigiß dd ßccü in exceßit pertinatii o“ ruüicos mores,in deßilu dut inuididtn. Coßderdbimut o' principdliu mëbrorü uim, nd dppe titus O' irg etid iecur principiu eß. Ob id qui cdlido funto'ßccoiecoreß(ntirdcudi,quimdgnu hdbèt iecur comedones dtiq^ bibones. In corde dut firtitudinis, nbsp;nbsp;'

proptitudinis,irg,ßguitig, Igticig, triRitig principiu eR. P,R etid liberdlitdtis,liberdlitdf enim pdrs eR qug- : ddanimoßtdtis.Atelfeprudetö, beneficu,fidu, grdtu, ' memo-

tnanorêjngeniofum aut rufticK morib.cr inuidit^ct-i. rebri munidfunt.Cü uerô proportio dfcnfu rcmou fit trit,exquifitè tamê integra,ut duodecupU frtït ttirtw-tes abf^ uitijs pHrlt; c nitidte,fed occulta quap cf mi niM cuidètes,ut qui nec auari ne c prodigi.ncc iibrraîfs nec cr«dflrs aut pif lt;tut mifericordes ,fed quafi de b«-itifmodi rrbiM blt;tud cogitdntfS.Mlt;lt;gnit«dinê rrgo affe ilus dechtrat potentia qualiUtu,magnitudinê «Mt uitif uel uirtutis proportio notij'!ima,ut aqualitatis lt;(«t du pllt;lt;:p«rtt4î aut uirtutis aut uitiu merît proporho cx-quiftta aut diilantia mdxintrf ab iOa. In calidis ergo 4c «fbonrntib.ndtHrù lt;lt;pprfrët uitiorû e^r uirtutu affe-£lusclarimagniqi:in moderdtis aut Habiles ac fîneeri feu uirtutis feu uitioru.î^atur£ urro uirtutu ac uitio-rum ex natura principif çy qualitatib.quie fuperant (IrtfrminStHr.

Vdut calor éfficit in Uelocitatem, ßrtitudinent promptitudinenfAn cerebro autem perffiicacem, inge niofim,memorë,beneficHAn uniuerfum ergo uirtutes ac uitia terminab «tur,princip jj s,qu4litlt;(tM ge nere ,mlt; ' nbsp;nbsp;nbsp;gnitudine, proportionc nota aut ignota,magnitudine

Hicc dut dort fol« ex bis, qusc ab Ariflotele ac Galcno didd funt,manifiHa ejjè uidètur ,ffd cr ex cxpcriëtw I nbsp;nbsp;nbsp;crrationeipfa.quoniâ fingularurerufuxcaufiefunt,

7»4 n ï DIGN. HOM. VIT. ctTffcro caufit eft prodigitïitatn,dUitritiie,zy' liberaliM tis circa pecuniM:ncccj]i uelut cr in muficis cx •fdiß' ciji liber dlitdtis cdufd ejjè proportionè:prodigdlitdM dutem exceßum ut dUdritue deßilum. Ef pejßilte itt conildutisliberdlitatisproportionem notißimam C dbfolutißmdm,ut exdàam dupldin. Ef mdgnitudini^ iüius dßßeilus dt^;frcqucntitßu£lus uirtutis, mdgnitu dinem illaruin qudlitdtum.

Videnturdutemdrtemedicdhuiußnodi omnid ui-tidpolfeplcnècurdri,necobefjè nobis nißi fcgnitieut indifcrndo,inexequendo,crincogendo cos qui bU' iufmodi uitijs Idborant. Vtar dutcm Ari^lotelis declu-rdtione.Siquidem flulticid,qu£mdximum eft eyintx pugudbüe mdlum,d médias purgdtione atq; dlijs duxi lijs expugnatur cr curdtur.quonidm humor educituf riuftnodimorbi fimes,cur nö in omnib.dnimi dftèétib-idem fdccrelicebiti At inquies,fold ftulticid qutedinor boprouenitcurdturdmedicisdc£grè: nos dutem de tidturdhbus uitijs fermonem injiituimusfnon ergo ue riftmilefiierit hosanimi morbos mcdicdmentis poße curdrLPMrfus cum hi morbi non ex fold tempcricßd rtidm cotnpo/itione procédant,utfuperius decldraui-mus'.compofitio dutcm iminutdbilisfit,cui etiam figni ex lineisfrontis adiunguntur, quoniodo licebit mcdi-cd arte membra à naturdli jlatu duertere, cffi'ontis li neds dc neuos purgationibus aueüere! RejfondemuS Ariftotelis fententidmejje, quod corpus anime adco coniun-

torttwnt'fuTO efl,ut corporis mutdtionrfaâd mutetur C lt;tmmlt;t:ctwn ergo pr^ftdijs medtcintc corpus perpétué poßit immutari,immuUbuntur e:}- wow. lt;« tfw fx coinpoßtione ^«lt;e mutari non potefl proueni-MtJt morej(ndm pinguedeo cr blt;(bituï uc color muta-ripoffunt)nonddeóeuidentesfunt educdtione dc philofophiieflud^stefteuclipfo Ari{iotele,uel etiunt Gdleno tn Mcdicit «trtc mutdntur.confldt igitur mores commutdri pofjèfemper^dc plerunq; ex toto dc in aliud genus pofjè pcnMut4ri,ttt fX rf«4ro liberdUs,ex in-iujlo iuftus efßciatur. Lfgitwr de Poleinone qui cunt dudijlet femel XcnocratemPhilofophum, fx dtffbluto cr flagitioßßimo adolefcente faétus efi Philofopbus continentießnguldris.P.t qMdiifum in proueild etate difficilius quam in puero ex etatis natura uitiorwnéji conßrmatts radicibus'.tantum in eddem plus non pof-funtfaniïe Philofophie precepta Z!quot; capdtior, Quod uidfiniw in bis qui in pbratriasfe conqciunt, quiq^ Cbriüiani cx idololdtris faéli funttnon enim minus boni dc confiantes fitere Cbrifiiani, qui fettes di ebrifiumfunt conuerß,quam qui pueri uel adolefcen-tes.Oélauius qui figt;onte çr tum penè trigeßmum attin gens annum mores mutauit, in quo minus bonus fiât his qui ab initio boni ficerunttMutatur igitur corpus, , ergo mores,ergo etiam ad uirtutem mutari poffun t,in I ftitutoetiam.'tionnedixitSocratesfefiiiffenaturd ru-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;df in CT inte mperantcmihoc enim reilè dijudicatum 4

( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y y pr«c-

phyßognoino qui ctu^s piélurum affabre ßi-tricatü eoijjjgt;cxerat,cr tamenfitilia eji continenßßb' mus atq^ßtpientißimus.'Ergo utrdq- uia Vhilofopbi^ fcilicet medicinte,licet non folum corntnuK^re mores,fed ex uno extremo in aliud reiia tranßrc. De Zi-«c/j dicitfn mirum quoddam in filio nuttt minore,is dir nee maior natu uixitnuUum diuturnioris uit£ pru-dcntite,probiti(tis,eruditionis fignum habait, fedc^d mortefrittris prcetn-jfcm duobii} Mt tnbus primif-mcnfibus adhuc magis inftniebat. E^o wm oin-nan Jpein abicccritin, extreme auxilia tentitueranh nihil proßeiens:mirabarquodeuentus aßrorum de cretis non confentiebant.

Deß^erabam non folum ob prtcfcntes mores, ßd ob lineM qu£fummam nequitùm er breuitatë uiti^ portendebdt. Adeà anceps eram ut niß tÜum aluiffettt, perpetuô in domo commutatum ac fuppoßtum dteere cjfein duftis.Ua omnid dijßentiebdnt no foludb d/irorS decretis,fed etiâ d ptteriti£ prima uefligijs quib pri' cldrdindolè,mdximdq^defeJjgt;ë,prefefirebdt.'Vbijjgt;ë omnino dbiecifßem nec tdmen duxilid deferuiße, quod folus mibi relidtus effet ob humdnitdtem ßnguldrent Sendtus,grdtidmq; Sueffdniprincipistrogdbdm De-umutnond/ficiensdd meritd med ueÜet miferefeerë tumßlq tum etidm mei. itdque qudddin die fcilieet db obitu ßdtris menfe penè qudrto exdilo,ccepstfe»-fim mores comntutdre : uerùm sum pdrum ßdei

. X • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hitie

fjuiccotnniuMioni ddhiberem, animaJucrti ßgna i pfa in dies uaridri,idq; et o/tendebam.

Uttq; in trib.nienjib. cum hic feptimuf (it .î flt;eun cdfu ita. omnid mutdtd funt,ut iüc prorfm aliMßt, C7' delinedtio omnii prorfin dlia. Didicihoc ndturx dred nii cxdâè,nec niß ntdgna eu admirdtioe. Mutdbdiitur ueftigid ilid in dies, ßc ut diceres grdphio delincdri graphióque deleri. Lrgo ß totius tcmperdmentum tnutdbicur ^udridhitur iu^liciie d/feétus, libcrdUtdtis CTdnimimdgnitudo. Si eordis foliin, ßrtitudo cz irdcundid:Siccrebrifo!ius,prudentid,mcmorid,ingc~ nif dcumen dc conßdntid:Si cordis dc cerebri,prompii tudo dtqifdcilitdf délionum CX iuflicid; dffcéius: ß icco i'is,temperdntid in cibis dc potibus turn delicqs.Si cor-dis dciecoris,in Venereis CT' ocio,dc confdbuldtionib. tfc ludo.Hiecenim eflfirme fentcntid Pldtonis,ddco ut pdtientid cr continentid dd hoe genus ultimum nidgis pertineantjtumetidmpctuldntidcrinquics dc mole-jlid.ldm ergo hominummoribus intelleäis,uidendum eß tn quos cf quomodo beneficidßtnt eonfirendd, quo ordinemdgis.Sunt eniin utdixi,prlt;ecipuè qudtu-orgenerd hominum exhis qui refirre poßunt beneficid,inquos cofirre tdmêminus expedidt per fc ingra ti ndturd,qui ut dixi,in Deos impifiin pdtrid mule dffic üi, pdrêtib.inimici: in oês benefitâores ingrdtifunt. Qttoru fldturd plerunq^ mdgnd,longo peilore crueti tre,cutecrdfidf colore firrugineo dcrubiginoßo,ßgt;d-

tultf ttrnfilii^inceßu tar do,fa de oblonga,fonte paruif, fuperdiijs magnts,crafts connexis lincis in fonte,pro findts ac longts cumfgnis improbitatts,fmnone bla’i do,latis pollicitationibus,oculo dolofo attj; fauduleii to,intus nimium recon dito aut prominulo,auaritia fi^ gulari,uixenim talcs inueniasexcfuiftè ingratos i]igt;f fnt liberales. Sed nee prodigi nif in fcorta foeda, uer-ba rara,corpits deforme cy obliqua membra. PojihoS funtftulti, namhietf quadogratiefepofint obejf etiamjblent. Ab hts perfdi,Ultimi ex his funt impro^ bi.nam inter hos plures grati etiam inueniuntur.Pof hos autem funt auari ac fres indeq^ hypocritie,flupi‘ di,ruflici,inuidi,uecordes atq; incpti.alij non aded iftit lifuntutfemper neceffariumft illos effc ingratos. VC riim cum benefeia fnt quatuor generum, alia in qui-bus périt aliquid quod non perire neceffc eft, funtq; U beralitatis cr niunifcentiattalia in quibus périt quod perire necejfe eft,ad ftudiumq^ diligentiam aclaborem pertinettalia in quibus nil tibi périt quod non perire ncceffe eft,ut gratia ct magiftratus’.alia in quibus nil ti bi périt,quod tarnen etiam perire neceffc effet, ut com muniaoffeia crcommendationes ,resque leuifintit. Prtmogenerebenefeioru folum ingratos autamicos utemur: quod qua uni damus alteri dare no poffumus.

Aut igitur dandu non eft quo nos indigemus, aut ft non indigemus immerito non dabimus aut ingrato quod grato cr benemerenti debetur.eft cnim ac ft fr^ tuitt

tum committcremM. vltimi generis betreßcijs in om-nes utemur,excmplo Ariflotcli^,(jui ciwn ütpem dedif fetimproho homininnterrogatus curitd,(]uia humant tati dedi dixit,non homini. Si enim nec dando fis pau~ f mor (juia nil tihi périt : nec non dando ditior ,quia omnino perituru eß:, melius efl dare cuiucunq; detur, modo non in perniciem alterius quempiam fernes,qui non dareiuelut ignem accendere,aquam fubleuare ca~ dentem,commendarecaufam iuftam, crfi non proft quoniam nonobefl tibi,duo bona dando facis.ex inuti li enim reddis utile ey- beneficium præftas. Yieriq; po~ teft ut etiam iUe aliquando gratus fit,qui finon fiicrit, utraq^rationediuinamnaturamimitaris. Verum fu-perfuntduo alia beneficiorumgenerade quibus magis rft dubitandum:uelutfi Regi cliêtcm commendaun'o, nihil mihi périt,id tarnen perire non erat neceffc,nam feruari httcgratia pote{l,cf ut pro alio impctrem uel amiciore uel mcliore licebitinam cr gratia principunt abfumitur,nec quicquam mihi périt, quoniam er fi non petam non habebo,nec feruatur mihi: fed uet ßrfan occafio non dabitur petendi,aut princeps antea morietur.Certum eft fi recepero iam ccnfumi,fcdft no recepero haud certum efl manere iüam.Ergo in his da bimus his quos non eflè ingratos exi{limamu5,tamc:fi gratoseffenonfciamus.quoniamcrdando er accipi endo amorem augebimus Mtringj,cr in principem er frincipis in nos:er in eum in quem beneficium contu y y î krimt«

Urimus zr iUius in nos.^^dgis ctia augetur amor priit iipts erga nos guatn nojlri in principem, ndnt crßli-osindgisdiligimus quamiUinos. quoniam nos inil~ los, non iUi in nos beneßcid confirunt. Ergo qui beneficium pvicbct mugis diligit: qui rccipit, magif tenetur.

Cum ergo gemina Iimoris uicißitudines dugeütur hoc fdiiio nee quicquum tibi peredt,ßulficitut neßidt ilium cui dus, nifi certu defiinaueris amicu cui des,rfii ingrdtii. At uero cum dliquid tibi périt, quod omni-no perire tumen neccfifiefi,ut tempus maxime,id eniitt fi-u non dg.is omnino diffugif.dtij; fic beneficia qud it^ moriturusn,qu£ in difiscffiiru coUocafli, pecuniiequas habentimutuo dediftijfruélusdecidui quos coUigere no potcs,granajßdrßt,uinu putreß:ens,reliqui£cibo-rum qu£ omnia ußiißolent efiè pauperibus. Pnetere-t domus no locatJ,agcr incultus qu£ iam tibi pereutian gi'dtuito ingrdtis dandi fiinti In bis no ut in eis qu£ no bis non perciit cuilibet dabimus,fedgratos qu/erenttd’ fi non minus ingratos.M.ofes pauperib.talia largieba-tur,crrecdc:hos cnim prieièatanteponere. cum etiint beneficia aut noftri caußt fint callocanda.aut eorîîgra tia in quos confiruntur,nofiri quidem gratia in gr^‘ tos,illorum autemqui recipiunt in pauperes Cf qui mdximè indigentfiintcollocanda: ErgofiiniHof nbsp;nbsp;,

H^nc igitur beneficiorum diui/tonent cum Sftteci» Bon animaduerterit in fuo libro De Beneficijs, rc-fugnantia ntulta, multti dbfureU dicere cottilui elk netjue eaim aliter dicere poterdt cimb beneficid qui-bufdjtn ttlid , ut communid etidm ingrdtis o' non indigentibui modo petdnt ddnddfint: dlid uerc in-iigentibui folum , licet etidm ingrdtis dut etidm non gratis hi enim pr^efirendi, qudlid qu£ nuper di-ximiis ddndd ßnt. nbsp;Alia ru^us non ingrdtis,dlid uc-

r.o folum grdtis ut pecuniie . Sic Attici fjUum md-ximè Iduddtur qui Ciceroni in exilium eunti dono MS. CCL. Philippeos fèilicet fex miUe ducentd quin-qudgintd prope. Cuius Attici uitdmin dundisbene-ßcijs pro finguldri exemplo ut legds confulo. neque enim meliorem dut fapientiorem,ueltemporibus ipß$ Kjgis dccommoddtum inuenire quedd. Dedit prudent , uir fud fed qux omnino periturd effent,dtq^itd femeti-pfum O' chdriores ^ïjhcoj reliquumq;pdtiimonijfer-uduit.Sed de his hdHenus,modo poft arnicas inimico-rum meminerimus.

Empedocles fane uidetur mihi reâè duo rcrum prmcipid conlUtuiffe, difeordiam o' amicitiam : quid h^c duo uidiret in humanis rrbui omnia cir-cumagere. Et qui utrumque commode traçant, e-ofdem potentes atque beatos effc. inimicttwr« ratio ut O' amicitix in partes dtuiden^ eft,quonid ini tnicifunt OMtdi ob utile ut qui luigant,O' hteredes etii yy hisi

fit, D E D I G N. H o M. VIT. hisüguibus hierrdiMem cxpcólMt.ijuiditm ob odium proprium,atlt;j; impcdimcntum uoluptatis zx mctum. Qjiidü ob contentionë cTglorum. Efl autcontrntio ipfa adglorid tendens per fe uiélori^j^etquodß etiditt de reb.jit boneßis utq; dccoris,illuflrior et magis htudd bilis. Inter hos funt occulti inßdiutores,ut Pifo Gemut-nico, quidd latrones et manißüi ut Niilo Clodio,Cittili nu Ciceroni, cum uero cxercituum duüoresßierintbo fies uocantur ut Murius Syüu, Cafur er Pompcius. Qjtidum iudicio ut qui dccufunt uelut L. SulpitiustVulerium Pluccum Llt;elius.

duidum litigdtores qui folum de re contendunt, ut iixi,ut A. Cacinnu çy Bbutius. Sut cr bUterones qui uirus euomunt in populo quo te conficiunt. Alij ex hoe genereßtntqui tua fdéiu didetq^ obferuant,ubique te criminantes. At Plutarchus quimuis in hoe urgumen-to luculentcrfcripferit,multa turnen cr pracipuuge^ nera ex his omißt,uelut latrones,infidiatores, gquot; blit terones. duisenimnefcitinimicosillosqui ß)lum ex rebus cr criininibus uccußttionein in^lituunt non cd-lumnijm,non uim intentant,potius magifiros noftros quant inimicos efiè appeUandos? namcr qua ab adu-latoribusae clientibus ob timorem ab amicis,ob incu-riam de te audire non potes,audis ab huiußnodi mimi cis, qui ut Draco Heßterius uigilant. nunquam tam be ne norit faila tua amicus quantum amulus. Btobis au^ temß:rmo ent de balatrombus, uencficis, latronibus, hoflibus,

hoßibus,mixtoq; ex his genere,uelut chryfogonus,Se xto Kofcio Amcrmo, zr Oppidnicus A. Cluentio,qui ucneno, ui infamia dpud populu, dccufdtione «pud (m dice Sjinimicoj perdor ftdtuerunt.

Ergo Ariftotelis prieceptdfecuti dßmpliciorib. dti^t fdciltorib.inchoemw.fcilicetmdni/rftisinimicisetuini infèrre pardtis. Offerut dZt huiufmodi inimicitiie pri-tnu nobis tria contmodorugenerd,dmicitidm eoru 01« niumlt;}uindturisinimicisinimicifnnt,(jui cum pluribus modii nobis ufui e/Jc poßint, ininticus uwtew folu uno modo nocere quedt,mdnißß:um eß uberius lucru dumno ejje. Sic dum Cafdris hoßes Pompeio,Pompeif C^efdri ddh£ferunt,duo uiri uniuerfdm Ronpublicun» occupduere.Sic SyUd dc tàdrius. Et Pyßßrdtus dd ty-rdnnidemprorepßt.Virgiliuf quoç/^fuum Aeneam ßc ßbi Eudndrum zr Tdrcbontf m qudmuiî ultcr Grlt;ecus

Z!“ ot td Trowni« infinfus,alter ignotus dc Itdlut f X flt;lt; fcilicct gente cui bellum infirebdtur,focios udiuit xißefingithis uerbis:

Qtiidüe petdtjduidüe ipfc firat, tAezentius urmi» Qttif /ibt conemei, uiolentdq; pefloru Turnt Edocetrbumdniî qult;e ßtßducid rebus Admonet,iminißet(i^ precesthdudßt mord Tdrehon iuiigit opes,ßxdusci;ßrit.

Puerdt enim dnted cdoélus dr edufd odij db EuSdro, edmq; anted luculenter defcripferdt,dicens:

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ty J Vrbif

Vrbii AgiUintt fedes ubi Lydiä cjuondam Gens bello prieclarit,iugis infedit Hetrufcis: Hjnc multos florentcin lt;{nhos,rex deinde fuperb» Imperio^ztrfeuis tenuit îAczentius armis £t pitulo poft:

Componensmanibusi^ manui,dtq- oribusord At Jifti tandem dues infanda fitreutem Armati drcumfiftunt ipfiimq; domum^ Gbtruncant fi)dos,ignem adfiilligia iadant. tUe inter cxdes Rutulorum elapftti in agros Confitgere ey' Turni defindier hoftitis armif, Er^o omnis fitrijs furrexit Hetruria iuftis Kegem ad fiipplidum prafenti marte repofcunt. Mis ego te Aenea dudorem miüibus addam.

Mulla ergo occafio tam opportuna offerri poteft ai amicos,potentiä,gloriäq; parandä qua egregiits ini t»icu{,tnodo no ofcitäsfitem çr ignauus, «ccafionê^ tieglexeris.

Secundum commodum eft,utipfa cotentione gloria, famàq^ tibi copares. Ciuid enim Herculein nobilitauit ttifi Euryftheus, lunoq^ infinfa,'Centauri,tatq^hoftes fuperdtiiAnteui,Geryones,Caciis,Eryx,Eurythui,U trônes,Indi,Leutber'q Gigantes? Quid Achylleinmft Medoret Scamdder,duodecimq- urbes ui capttdQuii ^xadru nifi durifitperati labores, Darius pracipui

er PoriwReg«?Qttid Athcnienfes nißcurfuiad Ma-r.athonc,ç^ Cyncgeri manus am[gt;utata,cr Volyzdi in ßrtunium Callimachiq; uulnera^ duid Laced/emoni-os magis iliujirauit pugna adTbermopylM^duid Tbe bd«o$ ni)i Leuitrica pugna^Dcbeo ne adfyluam lign4 afferrr^aut rndgn^m Valerij M^aximi excmplorum ^ptiflte¥uIgoßj partemtranfcribere!B.citc iflud A» pudOMidiitm: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nfctdin

inimicitiof exoptent,ut inclarefcant. Sfd omitto artef nunc cr cjuæptof inimicitiof ex induflria, duo fujßciat adduxifße, clara natuvte tetatis exèpIaAo.iacobi Medi-ces cum uicecomitibus ex q«it ad tantam potentiam e-^ ueéluseft,utfrdtremnunchabeatPont.IAax.ipfefum^ mis honorib.acmagißratibusinremilitarißiniliMßt. Prorex BobnnitfjDux exercitus ad Turcos, ScrtdJn ur bfOT expugnauit, inter magnos principes numeratiit efl, arces pofledit ct oppida.Maior longé flturus /i trt C4 tempord incidijjft in quibiMRfgftmrfxtminonofr fiitifßenteiusincrementis.Porundem Vicecomitii ini~ micitijs lo.Idcob.TriH/tiiMprimtt exul.indeduxGaUici cxfrciti«crcrfi«i:pnncfp$fxpri«lt;(tlt;t ßrtuna euafit, multis ereilis tropbeis,multarum artium dominus, fa-^ miliäfoliiseuexit,at^ inter primas urbis iioftrA fum co»8««ù.

, Adijcidm Mtem cjuomodo iiütnicorum impetui» fffugerit,qugt;tmuii tot potcntium patritiorum àrcunt unituf armiSyttec fatis amicit principibiu.Dißimuldto oïlio prindpum in curiâ loricdtuf ueniebat.clam quo-que armdtos famulos nec uni fed ftrenuos ducens,tjuo iturits effet nemini dicebatyfidumfolum è familidri-but unumquafailuruterat iter præinittebat exphf“ fdtum, nec unquam quacxieratuiddomunt redibd. Conuentut ciuium,ßra,Utes,quantumpoteratfieri, deuitabat, uitamq^ priuatam agens ab honoribus otit' nibut acmagiftratibut perpétua abftinuit, atq; ita pt* riculum necis declinauit.

Ergo CSquot; deuitare cr aggredi cr incumbere çr dif fimulare,tueri ulfcifciq; difces ininticosfi inimicos hd bueris.Eademqfrationearnicas aréliui complederis, ßuebit clientes,omnibus blandieris,autoritatem déco remqi feruabis. Multa quoq; i te perperain fada diild ue,autob inuidiam in malam partem interpretata,gt;no do inter tot uirtutis exempla,cum tanta exijîimatione acpotentia,cumtotfautoribits,intanto rcrwMt noua-rum turbine,aut obliterabuntur,aut in melioran par tem interpretabuntur.

Profiifio pro liberalitate in tam periculofo tempore,auaritia pro parcitate ad protrahèdam tantam co-tentionem,f£uitia pro feueritdte,ira pro imperio o' autoritate habebuntur. tgt;iihil opportunius ad exerceit dam uirtutem aggrediendo,uitando,fallcndo,cxplora

tMiiinM, clementine, contmentine, iuflicine,liberalitatK, gratine,mnocentine. Qjtin etiam focios criminum dtij; Mirt«ti4,Jêd maxime periculorum in pofterum ita tibi dcuincicSyUt nHÜdunqKjmtnwporiï longitudo foJ 4 te difiungi patiatur.Vnde zrhoc pulchrè Virgiliui ii»

Et Homer»j Vlyfjem Diomedi chnirum facit ob cS^ munia pericula.B.lt;juidemfapientinenomen inconten-tionibus jolum citra improbitatem adipifci poteris.eó f«im prduifÆî ternporum peruenit,utfi ejuietus uiuaf, uel improbus effe cogaris,uel pro ilulto habearif. fo~ lum cnim imprpbumfapientem,flultum «eró omnew probuin effe exijliment.Sed fapientine Hf «lüs dtxi,pla ra funr generathumanam ««utew banc tjui uelit difcere non meiius qudtn peregrinjtione lt;7 inimicitinu exer~ rendo dtfcet,ubi neeeßitat facit cautos,prouido!,foler tcs,promptos,aftutoscj;. Difces cauere,tacere,cantine re te,pati,uitareq; infidioi,fraudes periculaq} i iti tonga peregrinatiSe iHud tecum femperreuolue Comici: Lupus efr homo bomini,n5 homo,lt;juum qualisfrt, na nouit. Viator inermis tibi pro exploratore, armatua pro ldtronc,caupo pro inftdiatore,focius ejuifq; pro fjt fopbantj tibi frt,tion iHoru oculos,fedfa{ia,manus pà desiji obferua.

diligcntu in alendts equis nefcenMn Hf d’ uenam noâu detrahant,quanta cura ne quicquain il' lu deßf.quantum projpicies ne alelt;e ludo te impliceitt conuiuieine fciant te habere pecunias-ne quo iturusß( refcifcanti Çiua diligentia pefjùlum oRio obducesico-ßdcrabis dauern quæapertri intus non poteü: repag» lum deßxum tenui crtnarcido clauoiubi recondofni' dulumiHtecq; ubiparata cernisomnia.Ergoßris pc^ regrinatio prudentemfadt hominë,dum cauere peri-tttla docet in hoßgt;itio,in uia no cognita,inter dues, i-gnotos,interlatronupericula,intertotritus abfonos magiRratuu exigentiu ucdigalia,tributa into rapiniis pontiu,portuum, ædiumpublicaru feu n^wvttt: W~ iuriæquoc^ ratio qua; ab inimids proficifcitur te ad' wonet unde tibi periculu imgt;nineat,odij quoq- tlloru, crquos amicos putaras,oppugnatorcs tuos cxperiris, quant debeas cauere ab omnibus diligêter: quanta pre maris inuidta,unde tibi (y qua ratione ttmendum fit; qua ex parte erresiraro enim inimicus ualidiora aut inculpata petit: ß eruditus fs,appellat te imprudente, fi cautus,imperitu,fi peritas cr prudens,improbum:ß-nec hoc creßßteratfegnem aut Icuem uocat, hoc agit non ut uera dicat,fcd ut credat.

Venefcos aut cauere licebitß Agrippina ESeronis mater locujÎ£ artem uitare potuit. Vndc Suetonius: Et cum ueneno ter tentaffetffentiretq^ antidotis pra;-tnunitam,lacuiuria qu£ nodu ruerent fuper dormi-entent

fnton lâXittd ntdchind (mrauit. Liquet ergo nihil tat» ejjèfallax quam uenenum.Sunt ttnguentd,funt medic* tncnta,funtcautiones. Dicehat Carolut QMntas Cr-pr(lt;j«odetidminfitgt;fD»df uenenif ^»i apud Sne/pt prirtciprm efi,à nohis fcriptus,reßrtur)uenena no fe ßrmidanda.quoniam uoraces fojumfaüere poßint, idq;exemplopriejlitit. tutufenimab cgad feneäam peruenit. Udq; ex hdc fujjiitione hoc lucri faciemut quid lentiui mandemiM cibojrpdrciH-sq; iilis MtfmHr,rt fimplicioribus,Antidotis etiam ad alia utilib. «temxr. nr quantum falutaria prlt;ecfptii fmt, exitui Mitbridrf* tis Pontici Regis mlt;tximi docuit,qui bMinfmod» prlt;e)i dijs, quäuis per tot teflui animi corporisq^ labores,ßt~ gl«, itinerM, pre Iilt;(, uigiliat, inexhauftoi libidines, «t qui plures bdberct uxores,atqi «ndm qu£ femper illw comitdlt;b4t«r Hip/icrilt;tflt;(m ad feneiiutem pcrnenit, Mcc nifî jirro mori potuit. Q«od rtidm Scnec* conti-git,dum hoc tiinorc pomis uefceretur çr dquS ex ßn-te biberet:tantus prlt;fdictlt;tor contemptHS mortis.Sdh-«s enimßit ftrftim mori quam tanto cmn mctu çx »»' ter tot curas femper uiuere,

Sed ne«j; mibi ea cura quindecim perpctnorwm *n-^ «orttwi obßit quicquü ac ualctudinè,aA uutoritutem^ feruandam, dum à conuiuijs ea fpecirabftincrcm, ia quibiM mwltt medici exifti)«lt;ttio«M non lenem itiffu-ramfaciunt.Suntergo cawendi præccpu,xbjlinere * {onuiuijs,àcibisueheinentisfaporisatque èdoris » * mixtis

mixtis compoßtisq; ßrculis, diligenter ntiindere,ße ut dente duritiem,lingua faporein,palato odorem, gutt» rc naturam cibi pr£ßentiM,ßdi minijlri,federe non ex peélato loco,cr antidota prafumpta, lUitaq; arterijt medicamentaßtdorißca uenenumq; propedentia.

Generaliterautern inimici nonfemper qualeßuit queßnt,nec in quibußtis rebus inimici ßunt.lA. Mar^ celloCafarhoßis maximus pcpercit,eiusßimiliarii iBum interanit.ego inimicos nbsp;nbsp;temulos tequiores [ent

per iudicijs expertus ßtm. Sed quid ß togatus inimidti as agat cum milite?exemplum amici nollri Auguslini iMuizarij Comenßs fequeris. is cum eßet ß nex Senatus libellis liter arum iludijs non armis deditus,litt gabat cumßccario,cogebaturq^ noilu per urbem uo-iitare,nam interdiu ßttis tutum fe arbitrabatur ob pef fonam quamgerebat,militari fago indutus cr crijluè pennisincapite,dixißes centurionem non uulgarent eß'e,incedebat,huic cum ob paupertatein nec famulus effet, detraita crißa fub paUio condita:fago autent hicolorimutato.nam aduerfa parte totus erat niger,ii‘ dibat indices, atqßtafex menßbus perpetuis inimicu fißllit.Suadeo ego c bubulo corio fieri loricd,na firro abfq; ferro optime reßftit fi fit quale effie debet coriu,è dorfo fcilicet CTquot; fenioris animalis,atq; diligenter pr£‘ paratum.ïnteUigo corium lantÇLybiæ tauri genus efi, de quo inlibrisDe Subtilitate,tumDe rerum Varie-täte aüum e{l,quod leuifiimum e{l,fed molle taólu firro re-

rorf/î/lfrcnortminiwtboritce/frrfo.DtximiM çx de eo qui fit ex equina unguia,fed ego coriaceit tant omni bits quad maxime moUefît 4c leue, licet ualde crafiùm firetulcroiin cdpùc è laminii rotundis tenuibuf, Cha^ lybeis,f)uris ac arte duratis,confiitisqi inuiccm, cr fub fericeo prfnno condiMcapitio utar,fcemora,crura 6r4cljie(,m4iiiM,omnw corio eitifinodi muniam,fed te-nuiore ac duriore eiufmodi cerHirtttw efie dicunt. ESl eniin bubalo longé tenuins ac duriw.'Ëxtendam ctid)» loricaniadceruicemulqi)èrmè,fic ut humeris paulu-iiwn fujfienfis coiliwn totum integatur.Omniaferico ue labo,ut nonminus toge decori parcam quam etiam fe curitati confulam: dmtdbo çx manM chirothecis c cer uicorieautlant , gladiumq^ pro décoré pendulo ac~ cingâ. Duos quoq;famulos fortes in rixis exercitatot militari è generefidos probè,feel clam armis teéîos me cum ducamiillosq; amanter tra{iabo,milgt;i dewmcidm. Prxceptd dKtemproprù in exercëdis inimicis bec funt.flatim ab initio cum accenditur odt'iwn fedandim efi totis uiribus,leniendi finit iwn im'trfiidt animi ini-micorum, tkndtendum, cedendum, que palam funt, nec que in dubiiim «crtKittwr non funt excufanda,fetl ' quedefèndipofjuntfeuiureoffenfe,feufaih rationc Jèit modi defindi debent modefiè,conftanter non cott-tUMidcitcr.-mitibuj etiam uerbis additis. Paruus cnii» error inprincipio,utreélèadmodum inquit Ariftote les,maxima ^jiitt'fitie^ E’ifi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nunquam

’iit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Igt; E I NI M I C ï S.

r«wt m Jximè in imnticorum caufa .ïduero ttges ut uet inimicitiof fedes,uel minut cruentM reddat. Q_uodß pcrßcnt nccfleâantur omiüno,iufliorem teipjum exi ftitnabunt,Gr plures habebis deßnfores,indices quo(^ er magiftrdtui tnagis propitios habebis, erin tuant partent trahes. Si quid prteterca iüisßmftri contigerit promeritum dicent,fin tibi, miferabutur cr te adiuui bunt. Totmodisigitur proficies ab initio inimicitiai placando,molliendo,leniendo,dcclinando.quaictiant quaiitumcuiiq^ gloriofa: tibifiituræ fnt atq- utiles,fui deo utdeuites qua rationc potes,etiam Icui detriment to rei atq^ exißimattöis accepto:ut cam coaâus fùerit eas excrcereita poUniodum uigilanter,intètè,acrit(f, foflanteratcy acerbe ßrtiterq^ exerceaf,ut non aniniu ttd fuftinendÜ aut aires deßijfe inteUigät,fcd humani-talè uiélorite atq^ proprio dolori pratalijje. oportet ctiam in huiufniodi contentionib.omnia camfipienttt CZ fzirfgi J in eau fa exercitatorum cofilio agcre,non fo lum quod homo minus prudcnsf.t in his qu£ nunquS alias expertus /jt,eo qui diu in eadem re focrit exerei~ tatus illâq; profteatur, er quod did foleaf.ln propria caufi aduocatum qu£re:tum etiam quod res maxima ßtccrtaredefirtunis,fama,falutc,fedqH0d illud ce-lebretur:

Et non folum ira,fed etiam timor. Uaq^ nihil ex pro pria fenteiUM agendum ejffed omnia confHlto,er coft ha

Hoc rurfnt confiderjndum, quod homines otn-^ nés inhumanitateconueniunf.cr cjuàdab uno unaiji ticct nonconiugibusaltciuândo ortum habuimus. Si i-gitur communw lüc omniit pater dicerct,aut mater ilia tot hominu,quid agistcurmeu hune trinepotem otf eidereuis ob leuëiniuria^curorbare me parentan t» umcttpisdcfcendentetcuruiolare decreuifti fanguinc meumdtq^effitnderetquidrcßwnfumselJcs.nonncob mute feeres?cur ergo idem non facts quod faiHurits rf-fesft tUi uiuerent'nónneddbuc uiuut parètrs tHi dpiii rcliquas Mit(«?nónnc Det« ipfe pro omnibus uiuit? no «e etiam ft nuUibi effent anima dcfitnóloru,ft niilid effet rerum haru cura Dco,praftarct p epcrciffc his qui ex ijfdetn prfrentibi« prodtere,qMlt;(m cos occidiffe. Inde conßdera,quid per fe nobilius,melius,boneftiiifque fttferuare dn occidere ? mifereri an feuire ! pdreere anulcifci?mitemeßean crncicfcm ? probum an im-probum? dmicumbdbcrcqMdmnoa bdbcrcf Cogita etiam exemplum ultionis proprium quale fit, cum quis ulfeifeitur acrius,id agit quod qui fcabit carnait prurientem ultra debitum ac metas, num qwdmui« dulce fit fcabcre ettm Urnen prliritiis fedatus /ùerit, abieritque molcHia iRa fcabtei, fuccedit ftagrans dolor crurigo peßima ipfo pruritu decuplo moleßior: inde ulcera^fordes, cruß^,factor.

Sic ab ultione,pomitentia,timor,dedccui,fu/fgt;icio, confcientia fiiéii, exemplum malum,infamitt,inmicO' rum. O' ft occultorum multitudo maior.

Occifuf ßliui ille,ego dira paßi ftvmm.Exaéld res ejl ipf nonncmorietitur { nonne fibi acpoßerisodittitt pararunt. Veinde memorare (fuam brcuis uoluptas, gt;nbsp;hodie trucidaui hunc, tntra annum moriar: nee iniu-ri£nee ultionismemoridpoft alium annum reftabit. lupinum ftrinumq^facinus egi,hoe ferpentes immitf-queftr£ agunf.at Dij etiam l:is cjui cxecranda deipff uerba proftruntfauentlvltus eft Cicero Catilinam.ilt;i-AntoniusTriumuir Ciceronem,C. AiariusPatritios, SyÜaplcban cum CMario,CtefarPompeium.'Vitclli-usftxneratores, Mithridates Stratonicam, AJartialif, Caracallam, Andreas Lampagnanus Galeazium flor-tiam,alijq;ftne numero praclaris fa£lis:fed ntmo ta^ men féliciter poft uixit aut non exaâa ab ipfo acerbio reultioneperijt.Cluantogeneroftuso' pulchrius A-driani diüum,qui Imperator failus ueteri oecurrens inimico dixit, euaffti. quaft dicerct,qucm inpriuata. uita ne iners uiderer cupiebam ulcifci,nunc cumpa~ lam fit pofte,noliin.Demumillud quod maximum eâ tecum reputa multo feuius cr longe plures tanpus ui ctfci,quam ft ipfe princepsfteres.

Aliorum quibus bencftcerint,quos amaucrint,fratt dc,iniuria,ui,intertre maxime quod iniuriarum quas alijs intiilerint non ampliusmcmincrunt : fautfmum.

Mortis genus eße (]uo^cuncj;ßt quis iubiUti Sic Claudius 0“TitusC£fares,ßc'Viteüiusçy Weliogabaluset Adriiinus,tum etiam Atticus Romunus,((t dixi, eques interierunt.Sic in exilqs Scipiones cs' in curcere iugur thd Perfa,multiq; dlij Reges miferdbiltter periere. At non erithlt;ec uindiila tud fed commune fdtum^nonfd-tiumtuumfedordinisrei'umgrdtiiit non glorid tud fed temporis orfirtunte.Decipieris^tioflrum efl quod cunq; iniurid dffèâis congruit dc re£tè fuccedit, no-ftrum efl quicquid dDeo iuflè procedit, noflrii cfl cum neceßitdtemfdti in omnibus confidcr.iKUs.tionnc Hie rttpfowcxcidiWttitnCbrifti cflacabi indtguds ncces non folum Chriflidni,fed nbsp;nbsp;alij trdnsflruntfnonne pe

flemqua fecutd efl Athenis in Socrdtis mcrtemt Nonne Pompeij mifcrdbile domus excidium in Cdrbonis in digndm ctedem cr putrid; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nonne Qfonîî

ruinum in excifdm contrd flcderu Cdrthdginem^ Nr cé Ciccronis cr bond dmißd quis ignordt nonfliffe cdu-fdcorruprorumeloquentidiudiciorum,in quibus ut ttunc,fednontdnto drtißcio indigent,nocentes mdio-rum criminum dbfoluuntur^minorum periclitdntur, Hunt uenidm coruis uexdt cenfurd columbds.

Nonne Sdluftius ndrrdt,fifonem quod de Trunflid lUno iniuflum fiimpfl{fetfupplicium,dCtefdre repcfun ddruin dccufdtum^Ob idq; perpetuus inter illos inimi-eitids interceßißefSed mittumus htec,dn p«t4lt; Ciccro-«U cttw cdput peteret Popilius ut extrd leilicdm exten Zz Î dtref.

derft,er Cato cumßbi manurn ueüet inßrre non ß(if-fc maiore longé in mif(rii(,lt;judm uel Vatinium iniuSli ditmiuttum,itut Carthaginenfes urlferuulos iÜos cunt tibijcerenturtcertéßc.nam hi ex cdlamitate in cdUmi“ tdtemnecßummdmtrdnßbdnt: illiex fummis delicijSi ijuiete,ßecuritdte,opibui dtq; potentid in extremu rt' pente exitium.Ergo uindiää de inimicis ß negligdmuf plurd uidebimiK qua uelleinut. quandoquidè uitd hdc tno'cßidrum dccdldmitdtuplenaßt. tionnunquamta men expedit earn fumere^aut quod facilisßt aut tuta, dutßilendida: nec tum niß cum de improbii non folü inimiciißumendd erif.tutd uero dc facilii ad alios de^ te^rendos utilis efl. Cteterlm res ipßaßcße habet,ut no Opus eßet, nißßuperefße nos tandiu ut tot malis idoru fatiaremur,dut ut illifua mala paß mortem uideretad uli ionem de mimicis, etiam plufsjuam ueüemus uberê, abßq; noßro criminefatisßuperq^ exigendam,

Porro ineditatio uindiiu dtq; deßnßo, ex cu ininti fis cotentio mirii inmodü animünoßrum dcuunt ey corpus ßrmdntjddeö ut homo ex inimicisß dffeäiitê-peret bicc duo non leuia comoda confequdtur. Dum ego mißerum ilium filtü deßnderem,quamuisnecdor-inirem tiec ederem,nec animo aut corpore unqua quie feerem,nunquam tarnen melius ualui, animo ad aliud magis arduum intentosatq^ ob id etiam cotento ut cor pus ipßum etiam ßmul contenderet att^ßrmius redde-ret,ut in fiuiibus experimur.

Aâio ucro ipfdu}cifcendi,occidendi,Hlt;(turie4dueT fdtur me contraria rjl.occifofnimhomine h£c otnni4 eueniunt:fgt;rimu oceißfaciès fierpetuo ante oculos cr tn antmo homicidie obferuatur. Inde noflurni pauoret t«dlafomnia,ç^ improba mens,çr timor dddjlri£ nos urit O'exagitat. Cogita illud ô impie uel non prorfus ero t (juid ergo tibi prodeß félicitas tua nunquant ampiius fituro^ melius effet tiunqua ßafje, ut aliquatt do fùturuseffes,aut iüud horretidu Dei iudicium fubi~ bo?quonilmaiushumana mens experiri poteü.Inde etiamid perpétua nobis ante oculos uerfatur, quoi iudicium O' Deus O' qn‘e iudicatur anima perpétua fint.utàpœndiudiciu,nccanimaà iudicio iHo terri-bth in teternum abfoluaturtquamobrem qui fapienticf r« funt, optant quôd impetrare no poffunt,fcilicet ut eum animis fuis ex toto effe deßnt. At fupereffe anima, ex hoc etiam conieiiari licet quad uitte portio in ipßs cadaueribus ad aliquot annos durât, abfumitur certè quôd liquidum efl,quôd pingueefi excedunt uennes. dt ubi exefd ßierint omnia,o' abfumpta manet uita qualisinlapidibtiso' plantisnon omnino iUuJiribus fcilicetmanca,quoniamhumidttm o' pinguisfubilan tid abfunt: dtq^ ideo necgenerdntßmile ut animalia et plant^Andicio buic funt ferpentes qui ex dorß /find in fepulclms nafeuntur : ut in corpore Lacedamonif Regis Cleomenis.Et ungues dtque cdpilli qui ad multos annos crefcunt.quoniam exmembrorum humido

nonfdnguine dut pinguedinefiunt. Certd enim eß hi~ ßorid cum multis etidm gui imberbes erant b^rbd prtclongd ad multos dnnoscreuerit,unguesguogue longitudinc admiranda. Et fanguis ipfe anteguam pu trefcdt coram inimico è pidgis cffùnditur ußj' ad fecutt dam CT tertiam diem mira experimento : nonnungui ufgueadguartam in hyeme. ufg^ eo enim uita infan^ guinelcrudtur,non dutem fenfusac motus,fed naturi hs uita: fenfus tantum conuenientisatg; hofldis. guO' cired eßunditur guia inualefcit, guodetiamfignunt criminum uindices inter iudida numerant.Si igiturtd ta in fanguine manijèflè manet donee computrue-rit, in folidis membris guandiu manient,ßd aliguan-totenuiorremanebit, Qjiofitutnonabfurdus frerit illemos diligentißime condita cadauera confcruaiidi apud Aegyptios, gui nunc in principibus folum ferud tur.in religuis ob auaritiam omifßus efl. Si igitur ^tan^ diu feruatur uita ilia dnimlt;t ut ita dicam nutricis ac Id' pidofd.cr per tot annost guid exiflimandum eß de mi te gutc nullo corporeo indiget duxilio, guie diuina eâ cy' omnium rerum capax cr abfolutd natura cil?

Occultarum uerô inimicitiarum ratio hieceß,alid‘ gue longe à priore,cr tanto difficilior guâto obfcurd a claris dißcrunt:tantog^ utiliorguanto occultiores i-uimicitia:freguentiores funtapcrtis.Apertè guodcon tra leges agant cr multi communes amici fe interponant paucx funt.Et non diu ut pturimum durant, at occultic

eccultiC fine numero funt,(juôd necùlegibi» impcdian tur,necabainicisfopidntur,cr caufam undcqudqwe inuenunt. Siue enim benefices aßidu'n ingrrftitw 0-ncraueris non demulferis,quod nimis ttbi ob ea dftri-üumfefentiat,nonfufficiteffeingrattvinnifi etiam ini micum ff fxbibcxf. Verba Clt;clij dpnd Ctco-oncm fe quercntii dppondmrPndf t me tibi conßteri nbsp;nbsp;quan-if

de Appij bominw ingratißimi iniurijs, qui me odifßc^ quoniam magna mibi debebat beneficia cæpit. Et cum homo auaruf uteafolucretfibi imperare no poßet,oe enitum beüum mihi indixit.'E.ô ucrô procedit h^ec iniu vu aßidue cofèrendi tn ingratos beneficia, ut cü natura nofira dd libertatem pronafit,cr quomodocunque «dIedtjCMpwt àferuitute fe explicare,pofiquam neque foluendo nonuult,autnonpoteflfeexfoluere bencjî-I cwreddfrtdo;impiopnèuoto ut fe quoquomodo libe-ret benefacienti exitium qult;erit.

1 Sic ide qui pro filio db Aefopo cducdttM fùerat il-* ’ nbsp;nbsp;nbsp;luw cdpitis accufauit. Sic Caligula Macronefn ey En

nidtit. Nero Mdtrem CT libertos adipifcendi imperij autores interemerunt.£t uxor Puluij re dcmptd db iüo àferuitute accufauit eum dpud triumuiros,ut crudcU-ter occifusfit.Eteniin qui multa accepit cum tibi obui-amfit meminit quali uinculo tibi aftrilt;lhtsfit,à quo uel Ift abfolui.Ambitiofus etiam aliqua in uirtute compd-

• tdtu^ occulté te odit,quia dum plura poflulat qudm di i gnut fit,odium in ahum cuius caufa impediri fe putat ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zï lt;nbsp;uertit.

ttertit.Sic Artaxerxes Methrodorum cy'Carem auts resuiitoriieçy' imperii(hi enim Cyrum fratrem eiuf iHpugnaocciderant)c^NeroLucanum ob ambitio-nem occiderunt. Omntb. ergo t^ui uirtMe (gt;rlt;eftatat^ erudittone ambitioß, (jui iSm profitentur non ha-bent inimici funt,dc eifdem inßdiätur.Ob id multif«itt eruditi lt;]ui eruditum neminem euehunt,non maligniquot; täte natur tc,fed fuic fecuritati projficientes. Alciatttut nunguam uidi lurifconfultu laudantem, aut ad altiori prouebentem,ne in fnu uiperam,iuxta fabulant,fout' ret. Metninerat Emblematis pulcherrimi ab ipfo con-fcripti de capra et lupo,(juent ob clegantia hie fubieci, Capra lupum non (ßonte mea,nunc ubere lailo.

Creuerit iUe fmul,mea me pofl ubera pafeet^ Iniprobitas nttüo fledlitur ohlequio.

idam qui euehitur paré fe putat uirtute antet^ta e-ueélusfiterit,pojl autfirtuna etid,fed uirtute prafiatt tiorë. Si*no eo peruenerit quo improba de feipfo pcT-fuafto duett,in iniuria ponit quicquid no adeptiM ell. Ob id plus poterit dolor no £quati benefieij,memoria accepti.lnhoe aut generc funt qui eu nefeiunt feirefe putant.atq- hi ajlriem funt erud itoru,norunt communia er di/futationum eauillos:aut {feeie tantu ae inft-gnibus pralatijn turijfrudctia aut medicina peritiori busq^ inuidët cr ex ambitioe oderut. Ambitio enim ni bil habet medium quodfit affeilus magni excejfis: fed

lt;Ht nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rdr'o cotigit,dut quod femper ftrmè,o-

dit.lnßriores enim opere,indußrid,ßrtutia cr crudi~ tionc non pofjnnt non nifi odi/fe præ^dtiores. Tcrtia loco ßnt itiuidi quifcinper,uc dixi, no odcrunt,fed cit inuidid conjirmittMr^iMtMrnttdtf tfmporw mnlttî irrttlt;«mfntM,lt;tnjnnK iatnfauciiM rfcrkdrpù.Et pr^cfer tim eu hdc ipp cdufd,uel de lucro uel de extftimatione MliqHidpfht.Pronior rftddrfpcrtd inimtcitià tnuidi« iimbitiofo,^uèd ncc tequdri tibi h»«ft,nfcf«cowntgt;fre adeà metuit çr mrfiorc unitni dolore difcruciatur-.nihi lomtni« ciuoniâ timidus natura fjl cr (fuia perrumpe re no licet ei,niß patefaélo ipfo liuore,rarius dd «per-t(«Jîrauklt;ttfs deuenit:ambitiofui «crè dît omnia cS:fw nit cr fe multo fuperiorè cxiftimat,periculoftor eft od erttwpcndîtinHido.Qutdergo dicemufiinuidusßiöte ft fx mdgnit caufis facilius ad apertof dfUfnit inimici tiof ambitiofo.Ambitiofuc aut irritatui etiâ fx fruttut cdußs cocitatur ad ira et odiu manißftu.na ambitiofut plM teftimat bonorë ijua pecunia,inuidui cotra.Eß ue ro rt ambitiofut auarut ob prodigalitatê qult;trilt;dd alia, rum reruWjKtimmodiCieqitd optât gloria fatiifaciat. Quarto locofunt improbietiäßnon laferit. ctïcnin« tdufam no habeat cur oderint, turpe dnennt odißi p4 IdmrctwnHeroontnrscHwqwibi« uerfantur, odfrinf, funt enim in-itdbiles,necefjàrium fjl ut occulté odio te habcantidtfßcillimum autem eü borum malignitatcnt ejjßtgcrc, niß cum maioribut caußs dctincntnr.

Memorabile iÜud Gabrielis Stonduili CremoM ranni,(jui mariens com^uerebatur cjuod Sifffmundu/ni bnperatorem,cr'Ioannent uigefimumquartum fuw-mum Pontipccm ex urbis altißima turra priccipdff non egcrit,nec definjjë uotum: ucrum timuifji ne MO pracipitato alter pojhnodtim non effet in fuas mattilt;f «enturus,nondeffiff'e tarnenftudio (juin ambos fitnid in urbe haberetffed occaßonem uotis tius nonfauijff-Vides improbitatem ^uam leuibus imb nuOis caußs/d maxima fcelera nedumoecultas inimicitias progredia tur.Suntetiam odij diuirfe: aliæ nonnunguam ita dicamßrtuit^ecauße, uelut antigult;e maioruin ß‘ multates,ob auaritiam zr lites,ob iniurias à pucriM acceptas. Meminit Ariffoteles quorundam cjui ob uio‘ lat im dum puert effent à dommis ui pudicitiam, illant nec dominorum uindicauere. Scioquendam patritiu noffrum,qui de huiufmodiiniuria palam à magiftro In di literarij accepta conquerebatur,nec tarnen uindica bat:quàm fapienter non dicam. lllud fane confiât nt minemßbi debere amicum exifiimare iüum,cuius pu-iicittam in puerili tetate uiolauerit quouis modo, mul to minusß uxoremffororem, filiam aut matrem dus uitiauerit. His annis proximè elapßs amiffa cfi arx in-expugnabilis,quôd Hißgt;anus pnefedlus forore facer-dotisper iniuriam potiretur.Prgo inimicos eosexifii ma occultas,quorum tu occulté pudicitiam Iteferis. Et ß ament inßdam exifiima amicitiammame^Paufani-

LK^fowici« Stortu ab exolttis proditi funt. No» poff^ cßc tuta dmicitia,qude ab amicitia (fue ab iniu-ria proßcifcitur.Suiit zr in hocgenere,qui de fn/ßicio ne pudicititc uxorum,autfiliarum propter te laborât, Vicini ^uoq; qui tecum contenderiut,aut iniuriam ac ceperint intuleruntûe.Qjiiq; tuorum funt inimici,üut quorum coniunüii tu fùerii inimicut, omnes dare te odißc exiflima. Ne exijimes inter maloi uerM pofjè cotre amicititis.

Quanquamenim Nero nonperdiderit Epaphrodi turn aut Tigillinum,non negauerim aliquid profecijji morumfimilitudinem,fedmagis neceßitatem in Nero ne,nam g- locuflam habuit ufq; ad uita; exitum,in tüis metum,non Neronis folumfed omnium, tot enim flagi tia admiferant, ut exiftimarent non nifi incolumi Nc-rone faluos eße poße.Ex occultii autem ittimicif,quo» proprièdiximuiinimicosfierifinetua caufa, quinc^ genera enumerauimui. Ambitiofos, inuidos,impro^ bo$,indignas in quos maxima contuleris beneßcia,cr ßrtuito faüos hofles. Sunt prieterea tria hominumge nera ad inimicitiam contrahenda apta,perßdi,ingra-ti.Exleuißimisiurgifliracundus ß non des quantum uelit, perßdus ubi prodendoflies lucri aflitlferit. eR etiam genus homiuum quod adeofuum occulit odium, ut nihil agendo folum fe inimicum profiteatur : rident enimin calumnijs iUius,conniuentininfldijs,gaudcnt in eorum calamitatibuf,Gr cum ainarc fe ßmulent,eo~

rum giorite de ßlicitdti inuident. Ergo ne tii ind , dem deldbitris, ß cjuts tibi non ßt inimicttt fed futni^ ] liurii, tdmen omni fludio dgere^debes, ne eadcmM , agJK iri tOiui aduerßs, qute nupcr in inimicis occul' ( tiidamnuui.

Stepe enim eddêfdciunt dmici non oculdti qud iniint' cißudiofe,cjudlid nuper ego ndrrdui. In calunijs ergo modeßefe obijeere debent,dtlt;j^ edt diluere,inßßdi P't tefdcere ßc ut refcifcdt'.nec dutorem cjui paldm ßeerit dgnofcdt.Si dubitds de iliiiK fide dut prußntid,Chiro-grdpho ementitd mdnn in domo iüiuf reliélo,fdcilei:ü dtq^ opportune id dgere, Atq; hie cum uel illiuf fdlxf uelfdmd petitur dutßltj,uxoris, frdtris: non conitiue-bis in uUo quod dd lüiut pertinedt fdlutem. Si conßdif tudgi-s foli failli cuniid endrrdbis. Hine difeere ltcet,cti qui folum culumnidm reßrt occultu tibi eßfe hofietn. qudndoquidem nil dliud dgit quùm quod dtiimu tuum excrucidt,neccdlunidtorcsdutinimicos edocet: need quibtii cduere debedf,nec quibus modii occtiirere pof ßsddinonet: non enim dtnicum dutinimicum dbdlio difcernere potes,niß quod dinictit utilitdtem, inimiatf ddinnd afferf.qui ergo non tibi ed pdndit qudedddeßn ßoitem tudm funt necefftrid, is tibi occitltui eji iitimi-CM dtq; Udlde infidioftn. qudmobrem ilium dblegdre debesidicemus dutem de hisfuo loco.

fnßdiofiii. (juoniam nil a^it guo fe atniciM tibi ßre oftrnditt.E/Jè autem ccrté iramtcuw docent uerba Ci-ceronif,(juibM iUivm cfui non tuetur hominem à. calam nWjjwtfgK inimicum efje déclarât,(juam fit is aui calu-niam infèrf.funtautem hieciî^am gui intujlè impctum w guempiam facit,aut ira aut aligna perturbationt in citatus,is guafi manus uiolenter a/fcrre uidetur focio: „ gui autem nrc deftndit nec obfiüit fipotcft iniuri£, „ Um eft in uitio guam fi parentes aut patriani, aut ami,, cos déférât. Atgue iÛit guidem inturia gute nocendi „ caufa de indußria inferuntur,ftepe è mefm proficifeun-tur:cH«t is gui alteri nocere cogitat timet,ne nifi id altert ßcerit,ipfc aliguo afficiatur incommodo.ltag; mx nißßu efl roj gui non tuentur abfentem, nonfolunt a-mteosfed maxime tnimicos effe. Ergo ut omnia breui coUigamifi amicum calumniari de ridicula rc inteUi-gis filentiorem tegeifm feria res efl, ilium tuere ft potes, fl non,admone paLim amicumfl confidis, aliter, ut dixi,fcripto fuppreflb nomine tuoinunguam crimen fl ne caufa autoreg; protuleris. Sed fl caufasaaufator

iiiKenfru accufationem, amicitiâ dif-fuenondilacera.neg;enimimproborum,guoshoncflè tueri negueas uniJcitirtin retinere decet.

Nrc efl arduum calumniam ab accu fat tone di.^ gnofcere.nain calumniator genusrei nonflseciê pro-flrt : non dd hoc inHiUt[«,non tefles adducitiubi 4cc« faucrit fubridct.ld «erô (frtttwi flgnum, ii«m flfalft

funticur de arnica comininifcitur^fi ueraicur rideti Tii cit ergo calumtiidtorflultm eft,mi[le facit errores, eil improbus, perfidus,ingratus,igt;nperitus:necubi nec quando,nec tn lt;juo hicc deprebeitderit,adijcit.

Nunquam ergo ilium tibi non grauem effe ini-micum puta , qui calumnios tibi rc/èrt non calum-niatores, nec rei feriem. nec amicus eft c^ui non tue-tur, amicus eft qui tuetur, amicior qui re/ert omnia e-tiamft per alium aut fcripto. Optimi autem amici ofti-cium esl,ni tu nimts fis iracundus,tucri te atq- ettâ cer-tiorem reddere. Porrôad inimicitiamparatifuntat-queodium,maledici,imfores,contcmptores,decepto-res,auari,queruli,triftcs,morofi,imperiofi, contumaces,contentiofi,crudcles,ftulti.nam bi omnium malo-rum feges funt.

lam ucrà liquet ex bis alios effte occultas inimieos, qui occulté infidiantur : multo enim minus mali funt, occulti inimici quos tarnen inimieos cftè noueris (oc-cultienimdicuntur alijsnon tibi) inimicis apertis ac mani/èftis qui tibi occulté infidiantur. nam occulti mi mici non femper,licet oderint infidiantur.nianifeftiatt tem cum iam ex profiffà inimicifint,perpétué infidm tur. Quiuehementiore odiolegescontemnentcs,Gr glori£cupidi manifèfté,quigloriamcontcmnunt, c/ nec adeé uebemenier inftammati funt,amp; leges ueren-turocculté-.inquibusautem uebementiaodij CZ leÿ^ Crglorix obliuifci cogit,bi cr aperte occulté tibi çj'tuii

tultos hoß:es,multo minu^ mdgnos zr pernicio[ds,mul toq- minuifomidandos mani/rftif.qudnciuant non de~ fint occulti hojies qui etidm molliuntur quantum pofi-fiuntinfiidids,fiedbiin numero ntdnifèjîorum inimuo-rumhdbendifunt.Dubiumuerô ejl qui nam détériorés fint exhis qui ex proßfifio tibi funtinimici,dnqui tibi infidids ckint aut aperte moUiunturi Planum eniin efi quoi ex bis priinigloriam fiecundi leges ob odij ma gnitudinem/fiernunt. utriq; ucro cy Det er bumani-tatis obliuijeuntur. Qui ergo leges contemn it ambitio fus ejl,quigloriam impudcns : ergo ab impudenti mc-tuendum magis quad nuHa uia,niji lUius morte pericu Ium tepoffieeudderejfiesfif.ab ambitiofo autem uio-lentius quippiamtimeredecet. Itaq; magis repentinu efi quod ab eo qui aperte te oppugnat expédia tur: He J aliud diuturnius.non ergo ftatiiere de bis quicquam li cct.quid ratione perfonarum, loci temporis aliud alio niigisfirmidandum: timiài etiam magis apertam liment uim,ßrtes autem potentes occultam. At iieró fi occultus inimicus uel quia timeat te,ucl ob ambitie nem uel ut te fallut, facilius quod multi facerc folent quandoquidem faciendi tot fint cdufe leuibus henefi-cijs te aff'ecerit,quid agendumlSuadeo ego ne pollpri mum beneficium recipids, nam primum recipcrc de-bes,ut experiaris an firfanin amicitiam ueram fit re-diturus-.at ubiintelligas fiicum quàmcelcrius potes te Aeia abitlo

nb iUo reddito brncßdo explica:'at fi intprobuf fit fiult;t mctligntM,in hoc enimfiolo dififirunt. c^uàdimprobuf nocetficmpcr,malignui non nifioblau ficcurioreocctf fione:beneftciuM neq- primum acccpern, quandoqui-dcmnccfi fierio agitt,expediitttibiillim habere ami-cam. Sed cr inutilibui amicii uale dicere confulo,quôd graues tibieficpofiint, ey nullum tarnen beneficium recepturus. Sieniminultitudinemamicorum figten-dam er Ariftotclcs er Plutarchus ob hoc unum fiaient ( quamuis alioqui utilisfit htec multitudo ) quod grants fit,quanto magis eorum qui fint inutiles.\n hoc genere connumerantur parentesfienes er auus,er lt;lt;•* uia erfi‘lij paruuli,aut quod deterius eft inertes,Hultit improbi er prodigi,generaliterq- inutiles, erfratres parui,aut ut didum eft,inutiles alia caufi, fed nuüum hortim ut fiuo loco dicemtis reijeere aut deferere con-ucnit: at in alijs mendicos, opprefjos, ficnesque,familiäres amicos clienterque tam amentis eft qiuerere, qudmiamhabitosrelinquereatque abijeere infolen-tisatqiieimpij, modo ipfi ex improbitate non co fè coniecerint.

Quo in cafu etiàmfihoneftè liceat, funt adiuuan-di: inpoilerum uero amplius in confuetudincm no-ftram nonfuntadmittendi.condonandum eftenim alt quid humanitati er plura etiam,fifine magna iadura fieripoßitrumoribnshominum. Sed fiamicus bonus fit,plHriinos tarnen iHaemulos inimicos,infidiatoresqi habeat

fi4bedt,lt;iui eo quod itti dmicui ßs ittuq; tueuris^ßnt ti-hiiniinici,quidfdcièdufdcfcrâ ne amicu,4Ut potim pe riculit fubibo ne fimul cu illo opprintdr^Si cliesjifumi karts palam renunciandu e]l confuetudini, clam uero omnibut opibm adiuuanduf.na iUe ne teruncio detert orßet,tu ucri fecurior uiues nbsp;nbsp;tutior erts. Qu^‘^ ß

hocltedife putdt,improbui eß ac nimi^ ambitiofus.Sin aut amicusßt aperte ilium tuebcris,ita tarnen utubii-niquascaufastucatur,ßtadeasutillis cedat. Occultas autan inimicos commutare in apertos flulti eß. na« ut docui aperti détériorés ßtnt dc magis metuendi: quibufdam tarnen in caßbus non tarn utile eß quam nccefjarium, fcilicet cumeauia nocereuolunt^ncc te ab tillscauere, fed inuidia apud populum,magiRra~ tHS communes amicos te onerant .tune prœsiiterit ilium habere apertum inimicivmialios autem non ini. micos quam occultum iüum , aliosqueßmul omnes caufa: tu£ac uit£ boiles : fecus non ut multi infam fa-ciunt, melius eil ßrre occultum inimicum quem ine-tiM quiuis continet, pudorterret, Cf tnitium faciendi atq^inueniendi ut noceat,inertia quidam impedit. At neque ex apertis occultas facere ualde utile ed, quandoquidem cum placare neque tu nequemagi-flratus, nec communes amici potucrint,quid altud agit,quam quodß occulté nocere moUiebatur? idem tnanetß aperte. Occulte in poüerum nocere tentab t-Quid ergo egißi,aut in quo tibi proßißi,quddoqutde

ut c{ixi,aperti inimici qui apertè nocere tentet,aut occulté non inter iüos magnumßt difcrintcn. Imè etiant ßrßtanhocoberit.quoniam confißüne audaâer tibi itocedt,confidentia tua te pcrdat. Hoc mibi ni mcmnri ain iam eos rcuocat,qui per inducioi çx promißa po-teiitiutn interßilißant.adeo ut difßallimumßt inimi-citifsßnem inucnire,multipoßreconciliationem occi ß ßint qui aliter opprimi non facile potuiffent. Sic uir iHußris loan.Udptifla Caßellioneui à Legato î,iaraui-lid'.ßcquidam plcbeiMab Antiflite Comitum qui Cante diccbdtur.SicBituitm Auernorum rex à Gn. Do-mitio dcceptus.Sedomnium mifcrabilium cafuum nta ximtif fuit Achei per mantn Bolidis Cretenßs decepti. Cui Antiochus poßqudin tlldchrymdtusfuifßet,quaft iniferercturnefcioqudralione oculos effodi, maiiui prtecidi,dures er nares dmputari iußit, indc occidi. Plufquam humante fapientia: reor ejße intelligere ßne odij er inimicitite. Quotin medijsinducijs trucidatil inter quos quidam Gibeüus accepta fideiugulatus ab mimicis,cum maximus tarnen uir his inducijs fe in-terpofuijßet.Suntqui exifliment interccfß)ris uolunta tcidaélum.periculumimminet ab his qui amicorum uicefcintcrponuntipcriculum eR ne utriq; faUantur CT nbsp;nbsp;fe interpofuerunt,er qui amicitiam contraxe-

runt. Ergo ex principalibus indicijs qute fumere opor tet cum qui reconciliaturus eß fe inimicoiß inter medi US uiramicus tibißt er magijlratum cxcrccat ) pluri--

mum enimfdcit publica MtoritM.optimum etiam fcnt pcreflinitulucifscduere.Sedfdäd reconciliatioiic u-trunq^ extremum fuj^eäum habere oportet,/jue nimii alacri animo excipiatur hlt;ec pax,feu etiam trifti uul~ tudemcejio. inter crudeliaperficliie exempla recitd-tur Thcodorici Galiorum Regis in HermefredumThu nngoniwn Rc^om fcelus: Carolus quoq; Galiorum fe-ptimusRex lodnnemBurgundi£Ducem(ut appeüd-re regulos nunc[blent^iuramcnto fuper folcnne facri ficium fumpto interemit. nefcio an maiore impietatis an iuftiC ultionis excmplo-

Quamobrcmtutiusefl nunquamfiderehis quo: grauiter Ciefaris quacitnq; interpoßta ßde. Scd tarnen habenda eflratio hominum uitlt;e Metopofcopije,Phy^ fiognomid! çr maxime quo uultureconciliationem ex ceperit.Adeô tarnen infelix res eß reconciliatio ut ut tiouis modo cedat,illius fides infiirtunium non Icue pa rcrcfoleat. Pomponius Sextus Gn.Popeij magni.P. re concilidtione cum Augußo çx Ni. Antonio fada db il~ lis poßmodum euerfus eß.quos fi prteuertijßt confilio fui liberti dominus orbis euadere poterat. Rurfus M. Antoni«-s Augußo reconciliatur quid aliud egit,qudm ut regno poßetßgt;olidri etßrtuna^Admirabilis fuit re conciliatio Prancifci Galiorum Regis ey Caroli quin-ti:Scd quanta mala fecuta funt hanc reconciliationeml Seruata fides,ubiq; exitio feruantibus fuit.Rrgo impla cdbiles inimicitix, odta, interuicina, bella perpétua

funt cxercettdd{ non , fed ttd recondltaberts utexd'^ perto inimico occultum cuafffè credM, quodßfident fiimnidm in illo exiüimes, non deerunt adnlatoref qui cr iniuridf acceptdf exponant,cr occaßonem be-negerèddc reipr,epondnt.Fierinon poteü ut pdx u-nioq;cx£quo utilußt: autßßt,ututrique adeà tutdt quàdß etiam ex tequo tutd fiierit,diuerßs tarnen tent-poribu4 uni quam dlteri opportunior crit iniuria. Fi-nire igitur jpertdt oportet inimicitidt atque illasfedd re,occultasuero dißiciüimumeß.quamobrem HIm de uitare oportet,dtque etiam ß fieri pofiit benefictjsdbo iere. Fxemplo quoqtie atroci in perfidos edito. Sed quonam padio inuidos,ambitiofos, atque iratos tibi a-micosrcddideris.horumenimefialiqua ratioinon i-tdingratorum,perßdorum,improbortim ac fiulto-rum quibus quanto magis beneficeris tanto maius tibi imminet periculum,non ita db alijs. nam non folunt reconciliari tibi poterunt,fed etiam amici fieri. Sci-pionem enim confiât ita Tyberio Graccho ex grd-uifiimis inimiciti/s rcconciliatum , ut iUumingene-rum fiibi afeifeeret. Sic nofira iietdteF.ex Gallorum Henricus Kcgem Hi/faniarum Philippum pofi tot trucuIcntißimabcUagencrum fibifècit. Hotuc funt M. Aemylij Lcpidi,cr Fuluii Fldcci itémque Sexti Liuif Sdlinatoris dc Hcronis fimultatcs grdues atque con-cordia adla , nec uüius rcitamfiequens exemplum.

fdulfißiere. ^uomoio ergo hosttiuerdmpdccmde-Juxerimui dicendum eß.Ambitiofum ƒ humanitatem prlt;e/rres,dum te deprimis dinicum nun^uant hdbebis: dmbitiofin enim pare autpotentioremdmatnon hu-müiorem,nonenigt;ndigndtur hdbere amicum:opor~ trt ergo ut dmbitioß dtnicitid confequdrii, te ejjè dnhgt; titiofißitnunt,

Dico in omnigenerefdtnilidrib.orndfu domut,fu-pellcäile,ueflitu,equif,moribiis,fcrmonc: cu ipfo un» uero fdmilidriter ulum, dtq^ iUi omnid comtinices nee cedes,nec ff ifli prdponès.Sed licet modefiè in quibuf-ddmteilliprteponcre,utßobtinueristc ejße indiorem inteliigdt:ß no obtinueris gdudedt le tibi proponi. At tUud in hoc incommodi eß quod dum uni pldccre üu-des,omnib.dil}gt;lices?non,ndm primo pdrib. dtq; mdia ribus ßitd cogredidris qudß dmicis exiflinidtioe retèt» non irdfeetur tlie:rurfusß ntittoribus, ß pduperibus? humdnitdtem oüenJe, dignitdtem pr^eßr. Hoc non odiofum eß cy dmbitiofo fdtisfdcit ,mdximè ß omnibus in cdußs teipfum dnteponds. nec dli/ dgrè firent hdne tudin dmbitionem, mo do fdótis potius qudm uef bisconßet, illisquefdueds:üultugt;neß ueüe dinbitio-nem prdfirrecrnulldinredb dlijs prtefirri.

obro» curdbis ut arte , prudentid , dmicis, diuitijs, orndtu , potentid , confdnguineis, populdri fumd Gquot; hominum opinione dlios dnteceÜds, dUt prd-üdntioribia v primes ciuitdtis dqueris.

Kthilautemdcteriui cft ut dmbitiofui, {lulteut-dearis,qu4)n fi maxima. inaqualitM in te deprehenda^ tur,ßue in uno genere : utpoteß togam habeoi pre-cioßamßagii ueró ut caligas ueteres e:^ adtritas, aut itt generib.diuerßs utßeejuu habeasßrigoßum,ßiimulof aiit orndtos:aut ß diucrßs temporib ■ eadë diuer/itoi de prehendatur,hodie pulchrè ueflitut,crtts fordidus Cf pannofui.Efl tertium genus inascjualitatis cum te ßgt;er' ni irrideriq- permiferis,aut ß ueßem defirs ßaddtä,iit I]na incuria er deßdia ßamiliartum, tui^ÿ contemptut cernatur. Itaq^ difficile cßßapere erßcire. Oportet e^ mm qui exißimationi uultßudere omnia poßkabere, ut banc ßolam retineat: neque tarnen paruu munus eS: quod comitantur diuitne princtpum amicitia, atq^ ut tta dixerim tota humana félicitas iüa uulgaris.Eacitet plurimum ad ambitioßorum amicitiam retinendi cum lüis in moribus conßentireßaudare quat iÜi laudant, ui tuperare quiC uituperant,magnißacere qu£ magnifa-ciunt,ßuderehisquaßudent. Jlt;ionnunquam enim itt precioßunt opes, nonnunquam gloria, nonnunquam religionis cultus: Htpoßc Chrißum duobus aut tribus prioribus ßeculis.Semper tarnen ambitio in una harum rerum ßedem poßuif.nunc opes pr^eponuntur.

Eacile ueró eß cum alijs idem ßentire,quandoqui‘ dem ut dixi,in bis tribus repoßtaßt beatitas erßudiu ambitioßoruw.firmeq; eadem atatein diligendo exhis tribus uno omnes conßentiant.Arduum quoq; eü, ubi uel

U el femel dbieéii(is ejl qui compofito è re^ione cotrd-rius ell)fatnMi confcquutiK fùcrit,ut ambitio/iores in fuainfocietittem te recipient. Nec putes te uni umbi-tiofo pldcere poflè, alteri autem non,nam ita in unum conf mferunt, ut ne Chartußani quidem facerdotes 4-deàfanélèfuam régulant feruent.vbi ab unoexcideris ea caufa(non proprifsßmultatibus,litibus,iniurijs,mi nis,maledtdi5)ab omnibus excidijfe te puta.Si ueroob iram iam in occultas uel etiam apertas incideris inimi citias,non tu tefleâas nonfubqcians,fed amicis cornu bus ex equo eyquot; iure res componatur.

t^on efl arduum cum parem te iUi uiribus fenferit cr iure certaturum,Plurimum in hoc pojßmt affines^ pleriq; etiam principum autoritate intercedente gau^ dent.Sin autem ob rem ex auaritiam communes amici illam facile fedabunt. extinäa enim caufa inimiciti^ qu£ è re nafcitur,flatim inimicitia nafeutur. nbsp;nbsp;nbsp;enint

hoc genus inimicitite uelut tertiana ßbris cuius nuBu foletrelinqiii ueftigiu.Si «erô ex inuidiaoccultte imm» citi£ ortu habeât,fas ut uel rétro cédas aut multo ante progrediaris.tlt;ibildeterius efl qua diu pariter eundo certare.Scd etmutatio domus autartis nonuqua fedat æmulationem. Sihtecnoprofuntautadbiberi auxilia nequeunt,facito ut intelligat tua felicitate ci utile eße.

At (i neeße te odiffl deßerit,ita age utß non potefl de ßncreodifßjdeßnat poßenoccre. PorroomitM ucBe curare tarn flulti efl quam etiam ntbil.

QmoJ dutem curdndum eft ntdgnum ejjè debet, cuiuf-modtPrincipUMiradtqiodid,guenon folum ntdgM fed mdximd haberi drbrnt,ideóquede iüisnuncdh eendum efi.

R I N C I P I O igitur conflituert E' oportet dtt inimian fit princefisf dit eft etidnt Idboret, plurimd enim ex bis exitidlid efti folent: item qudin iuftus fit dut tyrdnnui,crf tyrdn nut, dn rdpdx dit etidin feuta. tibi etidm conftde-rdtidum, dn in duld dn ex mdgiftrdtu uitd fit dut U-berd, çy dn fufficidt ilium tibi non effe inimicum I dn etidm neceffdrium fit,uttibtdmicutfit?quodmdxb mè conuenit hu qui ex duld uiitum quorum , dut hit qui pecunidin dut rem prineipis procurdtoribus ere-dunt : dut qui reditm dliquos ex fifco dccipiunt, uel qui poßident bond quo principum fitere dond, uoednt lurifconfulti Feudd , ut proprid unieuique herodidlid. Truces tyrdnnos quduis cdufd tibi in-finfos ut cffùgidf üdtim fuddeo . pdulo enim minus miferiwi cffe , qudm ex drbitrio inimici fem-per pendcre ut mifer fis.

Qttidefl uita^nifi ipfum ^uoduiui^ ! atßc pendele tjimori non uiuere , (^eius guod ctiam fuptreSi timor eripit partrm, cr totum uitiat. Qnidcxpe-étM dn ut te trucidet,inde iudicio te ahfoluatteiuèd ijui bufdatn in Anglia ohm euenijjè audio. PoHhabeoi cunäafaluti atquefecuritati: Ji effugies ex truculen* t«5/is fèrfan rebus pareet tuistßnon parcet,melius eft tuas res hbieripit^uam te rebus tuis. Cogita priua-tum aheiuem tibi inmicum,gui te in fylua comprehen derit tnon alio in üatu, imo etiam détérioré es, cum in mMib.inimici tyrani/ieris.Sed mortui fuut iÜi Pha larides, Kabides, Agathoelei,Dionyßf : Athoneüio-reshiijuimoreTyberij Cahgullt;e,Neronis, Senatus iudicio occidunt t quap non detenus perire fit iudicio ^uam/ica: Sica infames nonfiuntliberißedad honores peruenire po/funt, pdthmoninm non périt, inexpeéfdta mo« eft. Verwm fi non facuit tyrannus, ftd pecunia: tantum inhiat, aut rebus potius tuis in/è-amp;US eft (juam tibi : tunc lt;e{hmatio rei habenda eft, ft maior eft iaäura periculo perfiftendum omnino : fed fi omnia in diferimen uertantur,non tutum eft htigare fub in/vnfo iudice.

Sed hæc mittamus,propius accedamus: non tanto in periculo aut diferimine ucrfaris,intelligis tarne te prin dpi odio effe^uel tjuöd inturia intuleris,uel quod acce pcrisiuel quodgnatonufuoru aliquis ex bis tarnen qui plurimu apud principëÿojfunt,accepi/fefe exiftimet, ttef

ud quod uxoris tult;e Mtfili£,aut fororii iüi blandien^ tis,acrior ultor quad tibi inuideat,tunc noK leuedifcrimmfubilJeteintcUigM. Vcrimcduene ex magno maximum effccenrAd maxime cuettietft con-querendo iaélandóue illornmmentem etiam üimuU^ ucris. Opm eftfumma iaciturnitate atiq^; dißimula-tione. Omninoßlentio tegere oportet qu£ uindicare nolis,fed tanquam nulla intercédât offenfa blandien-dum eft régi. Cum Camby fen in conuiuio uino opera immodcratiuf daret,admonitus à Prexa/fe è proccri' but uno quod uinum omnibut fed regib. prtecipuè no-xium effet,quorum interefft’t alijs imperarctrejfondit Cambyfes lamfadurum ftatim ut intelligeret nec ocu-los nec manus,nec mentem uinum offetiderr.inde lar~ gilts bibens,ultimo maximum etiam mcri uini poculu ingurgitauit,ac Ratim arcum cr fagittam petift, iußit que more Pcrfarum,qui etià mos bac tetate apud Tur casuiget,utPr£xaftgt;is filiuspuerfublata manu fwi-ftra,quaft per illius digitos fagittS tranfmiffurus,prlt;t^ fatus patri traiedurum cor,datimfilij pedtu tranfuer berauit fagittaiilloq; iufto difeendi coram patre, quteft uit an modo intelligeret, nec mentem nec oculum aut manumfèftliffe.PireffoditPræxaffes ne Apollinein certius collimaturum. Keprehenditur à Seneca diduin utrunq;,CX quod infilij acerbißimo cafu blanditusfit quod anted ilium increpucritiat mibi in neutra reprehenftonc dignus uidetur, in admonitione ■

rnim Regisßdcm integram exhibait,non tantumJße-rduit,non medicus femper fanat,non omnia reâè fa-{lareâ:èfuccedunt.'Dum blanditusellRégi, non tain timuitfîbi quam filijs reliquis acfratribus quosPerft rum more palam erat in pcriculum uocari. Sic Hdrprf gum cumAftyages filium clam iugulatum mcnfe c-dendum patri appofui/fet,quc)d minus diligenter mâ-data eius in exponendo Cyro nepoteex flia expleuif-fet,cum intcrrogaffet capite er manibusfilq exhibitis an reéle canaff'et,refpondiff'efèrunt omnis ccena apud Regem grata eji.Seneca reprehendit, ego laudo : nam quid uerbulailla fuie fenfu,fîne mente qua: tum ilium c£terosq^filios àpericulo uindicarunt ey ad ultionè quam paàmodum de Rege fumpßt referuarunt. Aper tè rejfondeat cui nec fui cura uüa eil,nec pro fuis me-tus,nec jfes ulterior ultionis. Si horum unum défit,no funt commutanda paucula temeraria uerba quafi dolo ris ir^ re)rigerium,cum nece uel tua uel tuorum a-cerba etiam uelcum figt;e ultionis iufiæfumendte,/: mo' do ulcifci decreueris cf parfiterit. Sed nonfunt ul tionis modi omnes fimiles.rarô enim uel nunquam eô uenicndum eft,ut uelut Martialis Imperatorem Anto ninumBafiianumulcifcëdumfi-atremoccidas.namcr infamia iufiaafitergi poteH princeps e^belio peti,et feditio excitari inter fuos,cr inimici principes aduer-fus ilium commouerùzr accufari apud illummet cuius modi qui 4 Philippo Rege ad Pbilippum ipfum,fed fo

1 , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;brium

D E P R IM. o D. A T. IR A. briumdppeÜauit, ut crrore commotM doleat de fuit fiilis.conSiat quofiatn iru libettorum fe ad uoluntdri-d)» mortem udegilJc^non eft uehemens cruciatuf cork-fcientiu fceleriiMcufttio apud tcipfum,eft tumen diu^ turna. furere cxpit itSero cum audiret probru eoru (^uos ud mortem dumnducrut. Ergo in huiufmodi cuft^ biM blandiri nece/ftrium et utile eft,cjuod ipfe Senecjf fui quuft oblitus lauduuerut in puftore.

Sedft iniurie expert er jpud principem eftedecre uerii,fcidf nil effte in-itubiliui dure principK.funteniitt omnei principes irdcundi,no mediocriter dico fed int^ moderdte ob quincjue cdufts : primd guod cdlidis cibit moderdtisq; ututur,uinis potentibus,uigilijs de uenere lt;}U£ omnid bilem admodum excitdrefolent. Secundd quod perpetuo uexdntur,t£dioq; aftiduo dfficiuntur. Qji tfold cdufdfdcit,utmdgiftri ludt literarij omnes ftnt iracunditdt principes, utdixi, prater bdncdlids plurescdufds hdbent : hdne ueró ddeo mdniftftèur-gentem ut cogdtitur minus nbsp;feurrts operum dure re-

Idxdtiois ergo,nee uideo cur nonpereiitdut infuniunt. Cum igitur ftngults diebus irritentur ddeo uebe-menter,quLd cenfes conftrmuto idmmultis dnnis hd-Utul Tertid e^quodfunt dinbitiofjftimi, omnis dU-temdmbitioftisirdcunduseft.quonidm exislimdt ftbi non exhiberi ea quibus dignum fe putdt. Proptered i-rdcundid quuntumumbitio ipfd crefeit, Qhirtd quod Regia exiftitJMtio/uf cduft iras concoquere cogun-tur.

turjdeóijue ui fupprelJîe animi perturbationés, ue-lut conclufa ignis aut aqua uiolenter acrius crunt-punt. Vltima er quaß maxima caufarum eft, quoi principes à principibus nafeuntur quorum iam natu ra huiufmodi eß,er longo ufu ad iramfaäa prona : i^ taque er qui defeenderunt tales faäi funt, auge^ turq- uitium,donee in atram bilem tranfeat. ut Camby ßs atq- tlt;[ero quos potius ftultos quam iracundos dixe ris.Ergo iracundi funt maxime principes,er fi irä mu ximeexaduerfo celent. Suntetiamambitioß.quia ab omnibus coli fe uident,er quoniam fecuritatem in cul tu effe repoßtam putant. Sunt er ex bis crudelißimi quoniam ob potentiam atque licentiam minima ultio mors efl.mors autem ultimum terribilium: quod ergo ultimum eflalijs inperßrendoßnillis initium pana-rum eß.nam dicuntqult;e pœna eflmori cum nobis co^ muneßt moritcf omnes moriamurtaliud inuenire o-portetiquapropter ad ulterior a procédant, er arnpu-tationem artium,er ßdiculas excogität toties occidere homines exiüimantes,quoties acerbißimis iüos crucia, tibus affccerint,membraqi detruncaucrint.Sunt quoep auarißimiquoniam omnibus rapinisaliorum fufßce-re coguntur ; at tot funt raptoreser tamauidi,ut nequemare ipfum ß argenteum totum ßt,erqui in ipfo funt pifces,ganmte, er fcopuli toti aurei, infatia kili aulicoru uoracitati fatisfacere queant: quo ßt ut tio tä auarißnt qua efße cogatur.quSquä net deßnt qui

er mvAii ßbiferuari cupiant. H^c igitur getteralU funt,nam priMti perfetjui zsquot; qtite ex huiufmodi tno-ribus fcquineccß eji,iniurij cramentii hominis effet. Bjec enimfolum dixi qu£ necejßtru funt homini ut principKgrtitum ädipifei poßit,aut iideptam ferM re.Si ergo omifjo modo äudritix crimine principes o-mncsmMimefuntirgt;icundi,iimbitioß atq^ crudeles, cogitare debet homo qui cum iüis uerfutur, qunnto tn periculo perprtuoßtietium ft lUe Kexßt, quaß Ageß bus Mt Augußus poßbelld exiHaiuel Titus hunhuii generisdelicbtuelTruiuntisnut Antoninorum duo-rum iilter,uel AlexuderlAxmea qui feptë inter £quif-ßmos dtlt;^ mitißimos humum generis principes nuitte runtur,quorum nuüits prêter Titum,ß bene änimud-uertis à principibus ortum duxit.Sed zr Titifolum pi terprincepsfüittcr ipfe Titus qudntumuis delicb ho minumnefcio quiiliumhominum,teRelofepbo, pluri tnilitt tudæorum inter quos pueri ey muliercs folunt, quodcultum Deipatrij atij;ltbertutempdtrcs,tum ui ri fui dcrius deßndiffent,ßris Ltcerundit ey edendu pu blicè expofuit.

Itetqs hiec trid ut rurfus de dudritid qu£ non coruin proprium crimen eß tdcedm, funt ex ipfd principunt ndturd conditioneq;. Tiuereid dgendu quod Calißhe-ni nepoti Arißoteles pr£cepit,qudnqudm pdritm me-mori dum iter dd Alexdndrum pdrdret: Aut Pldce dut Tdce. Odurcducrbd cydignu Ari^lotclc nepotciti exforore

ex forore inftruente:CiU!e tarnen iÜe natura infoknti-or dum nonfcruauitut Maccdombw placcref.caufant crudelii necis inuenit. Et cnim ut Medicifolent diccre ^uod plum occiditgula,c}uamgLtdiu(,ita dicae, apui principes,plures occidit lingua cptammanuSjUerba jluUa quam improbafaâa.tlUergo quilingu£ omni-no imperare nefciurrit pr^cipio, ut omnino ab aula

principum confuetudine abjiineat. Alexander Cli-tum nutricis fuafilium cuius lac preripuerat,ob uer~ bu/m occidit à cana ftatim,cum ille temulcntus id pro fùdijjèt in ccena.ncc pro/iiit paulo ante Regem fcruaf-fet 4 fecuri impendente barbari,dum rex tpfc galeatn pugnando amijljjet : imo nocuit. nam exprobratione hdc irritatus ejl ad iram Alexander. IfJ omnc bcnum nocere paratum efi.ß eo uti commode nefcias. Artaxer xes cum in Gracia fadurus eßet expeditionem,gratus iUi hoßes Pythius rogauit,ut è quinq; fili/s unît pro fo latio rclinqueret, annuit rex, iußitq; ut eligeret pater, quem cum elegijji’t elediun coram I'do in duo fi-ufla di uidiiußit,exercitumq} medium tanquam expiaturus boc facro eduxit.Quam praflitiffet tacuifTei Theodorus Cyreneus ob uerbum Lyßmachi in crucem fubla-tus efl. Mitus à Tyberio occifus quod ilium in Augu fliflineretaxaßfetauaritia,nonimpune fiât amicoa-pud Dionyflum coenanti,cum interrogaffet quand pul chriores flatua haberentur f reßondiflctq; iUc non de artis exceBcntia de qua interrogabatur,fcd hominum

filais,Uitrmoiiij cr Ariftogitonis(hi enbn erât qui A-« tbcnif Pyfiftratifiliii tyrannu occiderât)intellexitDi(gt; nyßui itnprobu cr importunu diéiu,pMlo pojl^ illii interßciiußit. Qjiid memorem Baßiani Imperatorii in Antiochenos,qui eum ß:ommiitibM laceßiuerantßt üum^nam nonßjlu ciues fed er mulieres er pueros oc cidit.Nafonem ob probru AugußiK er ß mitißimuf,(t ß mußs pepercerit in pontum relegMit. Tiniagenent hißoricum et Poetam ob eafdem cnußM domo expulit. Päfßts efl apud Aßnium Poüionan conßrncß:ere, non ob clementum fed ob gloriam.TStam qui dum candret tot millid hominum profcripferat,centuridsquc Send-torum,ChiliddM equitum P,omdtnorum.L. Cinn£ coui iio inßdiarum in caput eins pepercit: cur id f dn non ob potiui ut contemna-e uideretur quam parcere^r-goß non à te indicium fa^orum fuorum, £ut diäorü exigdt princeps,qui tarn flultus ßs ut uelut pteddgo^ gtM cenfuram facere uelis,dc eo cuius nutu uita tud CT mors pendeatfSin autem interroget,abßt in reßgt;onfo omne fcomma,omnis irrißo,ßgur4,dnceps diclum, ue ritatem leniter fatearis. Si eô uocatusßs ut intrepi-dè ueritatem fdtcri cogdris uchit preceptor dut con-futtorßmitare Senccam ad tstm-onem de dementia fert bentem,tametß nondum apicesaculcoru feuitu p^o-trudißet. id tanto magis,ß crimine non careata^ gendumeß. ’Lauda contrariant uitiouirtuteminillo, tanquam horteris acrius ad perfeuerantiamglorioßß dl,non

ia,non tanqudm dchortms 4 ßlt;lt;gitio. Efiq; id pr£ ccptum uulgo, tämctft multi ob petulantiam tlliut o-bbuifcantur.Sic munificentùm iHimnonfiélis rxem~ phs nc irridere uidelt;tris,fcd diligenter conquifjtis, nul U enim cliqua défunt ( n^m cr Caligula feuiti£ culmi relegatos reßituit,commentaria ad matris ac fratrum iamnationem pertinentia exußit non uifa.

Inauaro commendabimus, utintelligat princeps potins quid illi agendufit,quam quid egerit. ErgoJi li eet fugere,debes principu ira iracudosq; principes fic tttfugere no uidearis.Sed ft nihil necejjarif negoeij tibi (um ilUs ßtftnelius efl omnino latere.Si opera tuam no rem poflulent liberaliter eis impende, donaq^ libenter quod tui arbitrij uendere non efl.nam bifariä tibi gio riofum erit,cr quod rogeris et quod donestin reliquis quäto logius abes,tato tutius.Sunt enitn eoru ine non folum rcpètinie fed flne caufa,cr flultit etia. Perfarum Rex unius urbis ciuibits omnib.nares ut equis anhelo-fis fierifolet difeindi iußit.Vocata^ urbs in poflerum eb id lcJ?inocurura,in Aegypto efh Cambyfes autem Aegypti Regë effoßu fepulchro uirgis cedi,flylis pun gi ac uri iußit,quödfiliä uiuës in matrimoniu denegaf fet.ueritus ne ob infolentiä non pro uxore fed concubi na haberetur.Cyrus quamuis prudentior habitus,nón ne iratus Gyndo fluuio,quod iter eius Babylonem cun ti moraretur , maiore mora crammenfis laboribus aboleuitillwn,diuifo in trecenfos fexaginta riuuIos.Et

1^6 DE P R I N. O D. A T. I R A, fucccfjor iSe eiiM qui Europam Afiie ponte iunxit tnil^ re ucrberauit,ncc uniib! tarnen malte concorÄK prouin da’cum totccntenismiUibufmilitum,cumq; fua grandi iracundia impetum fuftinuit. Eyßmacbus quid ' pafju^ eft ab ira Alexandria quid admißt Kex faäut Tl oiadis cy Pergami in amicum Thelejjihorunt pho-diumltrnncis naribm c' auribia pauit in caueaßrrea pronum.Ea:dore,pili;,iUuuie,facie,callogcnuum,un‘ gutbut prdongii exefum,à lateribu^ extra humanant firmam deduilum.exemplo (dalijlheniiapud Alextit drwmiut non minus eßcntamifericordia alieni quant ea digni. çyuid Caliguhe faäa commémorent, qui tref nbsp;nbsp;,

fcnatores ipfe ucrbare fujlinuitlßdiculis eculeoq-, tor-qtiereiinde tribularibuf atq; igne excarnificatos occlit fo jßongtjs,ore autfrußis ueßiumß lüe deeßßcnt interi mebatl üonnullis quorumfilios occiderat mißericorf princeps,ut eorum patres à ludu liberarctiper noiüe mißn centurionibus eos occidi curabat. Qjiid de Do mitiani inopinata ira atq; ßipplicqsfnon ne multo nie Itiis efjet mori,quam tanto in pericula, adeo^ aßiduo uiuere ? Bodie quum Auguflißunt Calendit nefaßi an-ni PA. D. LX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reduce

returq; ac ßflerct,rogauit lidlores ut eandem ducerêt. Vir uita quam morte dignior.

Ergo ut ira: atq; ambitionis principum rationeni habeas, cum ante iGos uerbafacerecoginiur,nonno Ibro dolori indulgendum efl, nec qiuepranunt effiiti- nbsp;nbsp;|

re,nee in diuerfitrios probra conijccre, ne prindpent tnoleflta affici4m{M,iudicifqj nojlri leuitatetn proda-mus,dtq; inutilium commcinoratione mcmoriain uti~ hum dbolciimui. Ojiinetidm ubi pericUtemur ne pr£-termittamu'S utilia,aut inutilid recenfeamiif,memento qult;e no dida ßmt dia pojjè,qu£ dida funt ut Héld no fintferi non pojfe. Amantfupra inodum ut Dij uene~ rari,exi/ltmantq; in hoc maximam/fern fecuritdtis cf~ ferepofitam.Duéiictidin Probilmperdtorts exemplo qui noininis ominc ad imperium afeendit. Cum enint exercitiK dcclamalfet dcbcrc eligi uirumßrtem ,fdn~ élum,uerecundum,clanentem,probum ,jidtim recld-marunt Probe Augufe Dij te fcruent, çy cetera qu* de more adijei folebdiit.Sed

Jn uirtutibus ac prudêtia non uana ambitione prit» cipumfecuritds repoßta eft, At dijs uencratio debetur qui optimi funt.Pifdem etiarnftneera cum ftntfapicn~ tiftimijUt non uerbis indigeant fed rogantibus nobis fo la mente largiuntur ea qute magis expediunt. ijs ergo fummiisbonosdebetur.Eiueroquidulie dddidus eft, quodinalijs bretti,illifempcr curie efte debet: utfeili-cet ne erres in dliquo,cr principe fuosq; intimos, turn procerosbeneuolos tibircddiis,idq; uerbis,moribus, faélis.lntimosdico corpore iunéios, feu frdtresdut fill os feu uxorcs,dliaiß qua cadein culcitra teguntur.ftul

tum dutcm eß: alU rutioneIßcntre pofjè ut intimaßtt etidß fcruiendo totdabfumfifms aMë.Hoc fecretucu pauci normt,multi miranturquôd ma^ijlratm reditM paMrÜq- remißioes penè ignotis hominib.ßimiliiirif-ßmK principii prietcritls deßräturxum tarne cauft manijißa.nä intimii intimu eßßelicet, pecunia, ofßicij^ alijsq; modis quoru qucrulhuocib. commoueturpriit ceps.Principii ergo animu aüiciut familiar it at eu inti mit cotraëia,qu£ cÜ eis no intercedit:propta tarnen in iüu CTquot; pulchrè praflita officia dele£lat,crmaxinitl ett hibita ucneratio iUi tu maxime eu externi adfutit,eiil-tutq^ ac fermo eoru in quib. pr^eeipuè dcledaturÆtf cum ab fente ad ßdera euehat. Q«lt;e uerà licenter eorâ iUo dicuntur,cogunt ut te ucl oderit uel contënat.Ag-glutinâda prxterea eß amicitia fenßin no uiolenterco paginanda,nam difoluitur. ïta uerô uiue ne à te timeat nec nefanda comittereaudeat. Caue aut ne areaita eiia feire cupiat,ne ß irafeatur exitiü tibi maniffßtnn immineat-.cumilliusuitaey'exißimatio in periculoa te uerfctur.Arma,cibos,potut,nctraëles, neepropiut accédas nift iuffut.Vcnenunetangatuüa ratione aut domi habeasxum nemine quem oderit ne inimicorüfa miliarib.neucrfcris.offîcia no cxpetas,iniunëiagna~ uiter exequere. Abßinebis ab ira,indignatione, quere la,loquacitate,inliidia,faßidio,cotumacia,moroßtate, pcruerßtate,petulatia, incotinentia, ßulticia,incoßan tia,iaëtâtia,uanitate,nialediëio,ut ne minima exulcerä dorum

iorum animorum in duUm occaßene inedf. Sei fis ut f^bierdjtotusrotuiidusneullius affèüus mdli aculem promineacfi ilhefus apud principe neidildtus uiuere uelis,lduddUudiddinodcfiè,qutenon potes rclin^ua ne cupids fdmilidris principi uideri,fedfdc ut te omet, proptercd no nifi de ncceßdrifi illüdlloquere. Tui inu neris exiflimdtionc retine,dlteriuf ne eripeßisqute nS ttoris no te intromittds,fcd dd eos dd quos pertinet ne '^ociii relegdbtSjfic te db onere leudbis,^ iUu tibigr,i tii reddes.Qji'^ àut dd te pertinet fwinntd fide, celeritd-te,däigetid,nitore quodd ddicilo perficies.Nulliusfor didi uiti/fujfiicionè fubedi,ut ßrti,dlcie,ebrietdtis, pu eroru ineptiie.Sis in dgëdo apertus, liber,nec fififiicio fiü,fed fine crimine. Licet tdmefuoru pdrcü efie,cr dc quirere er pefiones petere,^^ exiftintdtionë exdótè re tinere,et efiè potius impudètë qud uerecundu:mentiri quoq;fedcofultè,utrehqud oinnid- (itwdfi uelficd~ gëti mdgnu inpericulu. decideris,ob cafum,fufigt;i(ionë, cdlunid duterrorë.homines enim fumus cr'di errorë perpetuo pdrdti,nec tu fiddle ejl rë præftdre qud pre^ ceptd trddere,ddeô ut îdicoldus î^idcchiduellus qui tot ettdtddemilitdriKontdn. dificiplind difiertifiimè ficri-pfierdt,ne und quidë cobortë hertdte Vrbini principe inflrucre dufics fit)fi:dtim dd dmico s cofùge gquot; te ledo dcgrum trdde,ut primas impetus effiugids,G' Princeps inteUigdt te idm ddre pcends. Sic mifiericordid,preci~ bus dmicerwn,temporis duxilio lentes irds principis.

Ef mord ueritiis crfaâi fériés elucefcet. Refiritnt Craffum Lydortim Regem tum Cambyßs Satiti[)en,et Aefojpumßc dliciuot dnnis Idtuiffe in fepulchris inde erutos dignitdti,grdtite cr bonis fuis reüitutos.

SEd ùm de Lite dgdinus re omnium in ßßißimd,cjU£ tempus eripit,pecunidf exhdurit,hominem 4 fiudijs ey nego-cijs iibßrahit,cor curis exedit. Oini-nus mirum eil Neronem ut inßnfM mutrem exagitaret,fubmißffe qui earn Rointc litibus, extra urbem conuicijs inquietarent. Si accufaris? peri-culimagnitudo teterret:ßde patrimonia dgitur,res eßnunqudmfinemhabiturd.'Vtlitibus effe implititu resßt omnium mole{lißima.Qjilt;e tarnen ex huiufmo-di contentionibus commodd decerpferim nunc dicam. nam ab anno uigefimoquarto,quo pater peri/t,ad annum ufqiquddragefmiumfextum non minus frilitiu mearutn procurator,quàm alienorum morborum me dicus. Vt hac ratione omnibus prafertim magißratib, notior faiius fiin : amicos etiam aliquos paraui c^a-qititdtis,prudentiiC,moderationisßgt;eciemexhibui.Di did compcndiarias uias exigendi pecunias à debitori bus, pjcifci ad tempusiet quod nihil deterius eß quant lttigdre,prtefcrtiin bomininegociofo.Et quamuis fua-deret

ieret Hieronymus Cardanus ïurifconfultus peritißi-mus,ut litem guadam cum potentiore exaäius profe-^ucrcr,non parui guôd uiderem confultorem ipfutn litigando ad egeftatem rcdaólum. Semper eniin 4 rc-tus ipßs craliorumexemploconftliumcœpi, cf ut alij caperent fuafi. Cum de iniuria (gt;.geretur,injßiciebÄ Phratrios cf Hebrieos lt;]ui fine armis ac fodjs fe probe ab ea turntier. Cum de l,eta uita agendatartifices qui fumma cum paupertate hilariter uiuunt.Sic etiant non folum per genera id perquirebam,fed inquorumcunt^ uita.Sanitatem in milite incolumi,opes in his qui pau-peres fitijfient, aduocatos fine inimicis. Et ut breuiter omnia concludam,contraria femper in contrarijs. Sed utadremredeamilitiumalitequidem ciuiles, alhecri minofte.de his autem fi dicamus fatis efiè exifiimo,cum alie longé minoris momentifint,cr per eadem firme media agitentur atq- regantur ? Porri litium cum du£ fint partes definfiocf accufatio,de dcfinfione tantum agendum,cxi{iimo utpotc principaliore, difficiliore, atq; humaniore.uix enim pertinere puto ad hominem probum atq; ciuilem,quenquam etiam ex grauißimo criminenifi publics rei,aut proprite ficuritatis caufa adfupplicium adigere.Habetautemhtec adio, uelut Cfmorbi fua tempora,cr pro tcmporum ratione fua prtecepta.Cum igitur de ermine aliquo accufaris,con fidcra quo inftatu primum res tuie fint qui accufatur, uidices,criminisgenus.cyjiód adcriminisgcnus,fica^-

pitdle prorfus no eft,rußigere flultum ejjèt. Si cdpitdle aut dd proditionë principe uel Reip.pertinet,ti(cq; fù gii drripere decet.nd fi uerè dccufdris nuUd efi/^es cud dêdi-cfuinimo fitppliciugrduifiimu dtq; tormètd extrc tnd fubire necejjdriü cft.cxufid crfino uerè-tot tonné tis iüos exponunt ut uclfdlfidfdtmdo,nihilominuf fup pUcio fuppondtundut repugndndo inutiles Gquot; brcui fuperfùturiècdrcmb.excdnt.Vide Andredtn Mdliu rdnt lurificonfultu,proditionisin frdncificü Stortid fAe dioldiü principem,pcdibus igné exufiüs gquot; ulcere infd ndbili in dltero eoru cotrdéio,miferi uitam de breuent duxijje. Vidi dlium ex M0ron9rufdmiiid,nifdllor,ecu leo pei.‘loris,uinculis folutispofi Uberdtionë eodë dii-no extinëlu.quinetid defirtundpu guerebdtur, ddeègt; ut nec in tormëtis inori,nec fuperuixiffè uoluififiet. Sd-xo uieecomes inter crucidtus eddë in cdufid perijt,alij^ multi, t^eq^ tn huiufinodi cdfib.uUd lex ferudtur,necul lus modus. Sed fit principis drbitrio res dgitur,idem eil iudex Ct hoftis dtq; dccufidtortfi dlioru idm mdgis iüifie uiunt in principis gr dtid,et utfidi efifi uidedntur. Atfi crimë Cdpitdle fit,non tdtnen uerit, omnibus penfitdtis exponerefie periculo propter infidmid reliqudji cuU oportet. Sin dût uerû fùgere melius eft,nec tenture ßrtunam ettü in probdtionûdefièilu. Verum fit dubid fit res de periculo,dttdmenquæ probdripoßit, etidm fùgd confiulendû.Ç^uodfit idm detinetur dccufidtus, tue uelut in morbis réélu fierie gquot; per cdufie tanporu pro-

ceäere äcbemtii.Primum ergo quf rendue eft ofgt;timtli medieiK/tut medici,hi erunt caußdici, procuratorei, çr dduocdti ex pr^eßantioribuf urbii : atq; eos {batim confulere,quoniam uelut in morbis nihil melius celeri täte. Sunt ergo triä mdximè tum quiierendä, primum än liceat ä iudicijs pecunù corruptis, antequam de il-lisquteftio habeatur,educere accufatum. Poffuntenim illi cenfere iniuftè cäptum,qui4 non certis iudicijs ca-ptusßt,ätq; itä prgtendere iniuriam iUifädS. Quoi (jr Ubentcr liélores äudiunt, ftquidë locupletiore pre mio dumßc liberätur cäptiuus,donäri confueuerunt. Dicam in hoc quid uiderim. Säcerdos erät in Säccenfi oppido Valerius Montechius,huic erat/raterCquèd e-tiä maius fiât exul)qui in fu/ßtcionc ucnerat, quodft-mul cum tribus alijsfacerdotem alium Aloyftum Do-natu noäu occidijjet,atq^ Jpoliaftct multa zxampla pe cunia in domo propria.Hic nefcio quomodo captus eft Patauij i quo Saccenfe oppidum ad dccimum lapident pofitum eft.ftatim nunciatum eft Valerio hoc.erat Patauij loannes Mazochas uir ualde probus,Prætoris ta bellioValerius conuolat Patauij noâu,antequam refci feat Prator ilium ejße in tabula profcriptorum,aut ini mici refeifeerent eum ejfe captum. Sic noäe eadent àPr£tore pronunciatum eft,caufam ob quam captus erat,non fiujfc idoneam ut detineretur, atq^ dimijfits eft. Etforfan ille nomen mutauerat: ita qui maximo in tnexrore ueftieri difcejjftrat mane latus redijt, atque

impcnfü gräues uitMÜ. quod ft ud modicu diftulijfct nonfolum fecuri percujfiM,fed etidin inter tormentd, cum mdgtid ignominid extinduf fùijfet. Qjiàd ft d iudi cefiigdm CT libertdtem impetrdrr non liccdt, idm ten tdndi funt cuflQdes,ft exifiimds grdue effè crtmen, nec deelje probdtiones euro,ut Philippus Rex dicebdt,pd iet uid, dditur^ in qudmeunq^ munitdm dreem. Duce tis dut trecentif dureis coroudtii multd cr mdgttd dgii tur db humilibutperfonis. Difficile efl in buiufmodi ndturd fmplicesdocerefdtfùerit ear urn ingenid exci tdffl,qui prompti dtq- folertesfunt,dtqi ruiffe.i^dm quod hordm oportedt hdbere conflitutd, uefies,pileum,bdrbdm fucdtdm feu emptitidm, tiutn-ntos^equos dijpofttos,pr£fidium uirorum,hdud obflti rum efl.Sed ft nihil horum fuccefferit,cum perdlios fl dos h^c melius qudin per teipfum tentduerisfldmfcire te decet ntdxundm pdrtem fecuritdtis in non fdtendo crime effl repofitdin. Venetijs enim ubi reiiè ins ddmi nijlrdtur, non conflßis mortem nunqudtn irrogdtfei fi conuidoSjUt ifli dicere folent effe exiflimduerint,o^ culo uel ittdnu mutdnt.Sub bdrbdris dutem dUt TyrdU nis quad legibus cdutum efl feuerius qudm iuflus obfer udturifcilicet ut morte quod indignum efl pleildntur. Vocdnt conuiäos cum duo tresüe tefles egregij, et nul la ex pdrte fulflcüi qui flmul interfiierint, tuncq- cote fles uocdntur id teflantur. Qua ft certum eße poßit te-fles aliquos nullam pati exceptioiicm.Acft quisdicat, mortdient

t T B î R ItL -/(fC nortalcm itmnortitlem,hominem bonum, cum nuSut prorfus ialiißt. Compertumq; tibißthos h omincs ab omni amicttia,odiojndtgnationc, in uidia ,f}gt;c, metu inuliebri,perfuaßonc,auaritiaq; fe motos efße. Poß er go pertinaciam non conßtendi eii iudicum cr mini-jhrorum,(y tabtUionum amicitiaAndc accufatores te-nirc per communes amicos tentabis. Teßes etiam cor-rumperc ^uibusuis modis no negliges, cr conßßione minusßtneüam reddere.Sunt ergo in uniuerfum lt;juin (jue.^onfateri,autßcfateriut deßndipoßis. Indices amicos reddere maximum poß primum praßdiii rft. Inde accufatores lenire,teßes corrumpere,^ optimos aegnauos deßnfores habere.In omnibus his tria pr£-cfpU obferuare decet,primum ne in aliquo erres, ZJquot; Horatianum iBud pulchrè exequaris: Virtus eß uitium ßigere.

Secundu ut omnia efuam occultius poßint,peragan turfummaq; patientia. Tertium ut perfides minißro» er amicos.interimq- tjuocunq; tempore,ß res fit in pe riculo priorum pr^efidiorum, ne obliuifearis ,fcilicet ad fiigam pertinentium. Stepe enim in proeeßü defin fionis occafiones emergunt opportuniores,ijU£ ab ini tio non apparuerant: oportet igitur femper intentum eße in rem non conniuentibus oculis. Tu tarnen ob fer ua,utlt;]uamdefindiscaufamiußam,uel per leges uei lt;tijuitate,uel apud Deum dicere poßis.Nam tres hi mo di plcrun^i er ß iiiuicem conueniant,nonnu}Ujam ta

men inter fe plurimu diffcrunt.Vclutßijuis jßoliet ali ^uem pro ea pecunia guainßbi debet,nee tarnen fcri-pto uel teßib.iüu conuincere poteß iuße fecundu De-um:ex legeuerb et tequitate deßndi nuüo modo poteß. Rurji^ß quis hominé occideritcläculu,nec ex lege nee ex tcquo codènari poteß, ex diuiiio lure tamè rem e^. Rurßiiß quis iuuenë amicu ad uxorë ire hortetur cia fe, inde fingës ueUe etià occidere amicu,uxorë fold oc cidat ex nquitate à legib. abfoluiturxu tamë diuina et humana lege parricidij teneatur. legë enim adulterij ß mulatioe,ac defiélu probationu dolicludit. Rrgo ut no fateatur crimë tota uis eß.coßßis enim nuliu aut udl-de breue tëpm ad deß^tßonë datur,lege potiusßeuißi' ma qua feuerißima. nam hoeßolo prgtextu quód peri culum ßt, ne uenia principis fontes euadät colorari fo let.ïnterim multis modis peccatur:primiun quod multi funt cafus mifericordia digni, qui principis uenia indi gent,cr tarnen lege abfolui no poteß.Deinde quad ob temporis breuitatë debitis ac iußis deßnßonib.deßitu untur captiui, at^; iniuße codënuntur.Detcrim eß au tem infontem unu condënari,quam fontes deeë libera ri.Tertiô quod ßatui lex poteß, qua principis autori-tas ad contumaciam pceniereRringatur, nec arbitrij fuißt plenè liberarefontes:cum fcilicet çx crimen g)-a ueeß,!;;;- deßnßo ßiuola.Vnde fx bac pr£cipiti priit cipis uenia deterius perfepe contingit,eos fcilicet Ube rari qui nihil habcrent quo fe tuerentur atq^ deßnde-rent.

rent QMrto quôd ƒ prittceps longiui ibeft, cefjdt boc pmculum:fi prut/ètu uel brcuißimum tempus,aut etiam duoruin dierum fuffîcit.Italt;^ ut ad rem redeâ ut nonfateatur admonere,cr confirntare captiuu opor^ tet.^m'um cjuidem muhii modis fieri fi}let,admiifigt; a-ligua per cu{lodes,idqi optimum efi.Quôd fi necami-citia nec pecunia id impetrare liceat,per liter as ccrtia fernfacereilium oportet.literasaliguando in pifce in pane abfcondere licet, ey per cufiodes rei confcioi tranfmittunt, nam per infcios periculofum efi. Cu/ios fnimficfaUere indices,tanguam deceptus ipfc pote^: admittere guenguam fine periculofam£crfuo no po Icfl-Quèd fi nec hocfacere potes,per alium captiuunt tentarefolemus.fauent enim plerum^ captiui alter al~ t^i-Quôdfinecficmonereconceffùmeft,epiftola po mo includiturnnulta uerô fcitulus puer ludendo guafi itd captiuu per finefiram mittit unît alterum^, fed fie ut intus non perueniât,guod uerô cpiilolam continet, deftinata iâu inijcitur. Demufineeboe facere pofiu~ mus, aüigata epiftola fagittte perfeorpionë è finejira immittenda eü.nuUus enim career firme abfg;fineftra uel minima faltem efiêfolet.Sed fi allogui liceat hoc 0-ptimu ell: nam non folu moncre,hortari cr confirma re hominem potes,fed feifeitari cofeios telles,omnia^ guib.caufieprodeffi potes,fcu occultâdo,feu palâfaciè do.Multos etia altos modos excogitare pro ratioe loci atg; cujïodu licet, guos nimis lôgum cfict enumerare, Sermo

Quituor generalia pr^eccptiiferuabii. primum bi be perpétua acjudin : Secundum linguam dentibuf itu uulnera ut uix loquipoßii.Et dum te examin^tnt, corn preßis Idbijs idem perages. Tertium, ne cm nuncio neefrufri tua crcdcts quum mihi. Qÿ4rtum,ne extrti exdmenuelinmenfu,uelcumfocijs uerbum de caufd tudegerif.siloqudnturitutunqudinfurdui fis obmth tefce.ß interrogant cur fie? dicas de alia cogitAbum. Proprid primum cum ojiium aperirifentis, ut ad exâe men ducdnt,ndm hoc ante cibumfdcere folent, ucrbd hæcprojerfubijee dutem qudlidcuncj^ modo dd remfd cere uidediiturfic cum tibi liélor munum inijcit Ubiu non mouensiTertium cumapud iudicem es. Et ft te ft ni düigducrint,qudrto eddem répété. Secundum cum interrogdnt te,iindgindre mortem ante te pofitdm,ld-queum dut fecurim,cr in ed meditaberis per totum e^ xdmints tempus, nunquam earn cogitationcm defe-rens.Tertium cum interrogdnt te de principdli,reß0 defimpltciternon.Dedlijsrebusqu£non adrcin per tinent circußdnt,tame nefeio aut fi dliquos dies inter ceßerint, non memini. nec dd dlid ref^ôfd te permuta, dut in illis te diffunde.Q^drtum ft pollicedntur,ffjgt;é dent,f conditionem olfcrant. Kefßonde, duorjùm hdtc fi nefeioiEt f récitât uerdfalfduc tejîimonid dlio rum non dicds quod qHiddm,ddducitc iUos,fed perfid inhoc

inhocuerbo,non ƒ deprinapaliagitur:uelinhoc ne fcio aut non recordor.'Duo prieterea memineris :unti quod ß in tormentis aliquid ßtcri cogaris, uelint ante ut explices hißoriÄ,tu poüicere diilurum omnidß toi ldnttormentd,ubifußulerintdicds,nilhorum fcio: ut me d, tormentisfolueretis qult;efirre non poteram com mentiK fum.Et qudntumuis te dd tormentd cogdnt,ed-dem répété. Alterim ut nullum uerbumproßrds niß diu meditdtum.Et in fummd,qudm uerißintd dicito,fed itd ut ueris diiiis tuis abuti non poßint in perniciè tu-dm. Leäd epifloldm in minutißimdßuflaßatim Idce-rd,nomen tuum ne ddijcids.

Hon ddijcies nomen,nec dian nec huiußnodfiUe tit men feiet qui miferit. Verbo dutem ztrper internunci-tvmddmonere non utile ddmodume^:ß quidem in pe riculoes neilledccufdtore5monedt,crduplici ßdude res dgdturidut fdltem ne qui monet inßnitos ddmittdt errores.plus dtitem obeß uclminimus error,qudm iu-uentdecem pr^eceptd etidmßobferucntur.ndin ex er-roribus cdptiuiin contrddiäiones deducuntur,ex pdr tibus cogutur fubire tormen td. Tribus enim cdußs dut qudtuor tormentd ddhiberi folent,ob teßes,ob euideit tes conieilurds,ob criminis mdgnitudinem.

¥dcit dd hoc perfond infdmis ium etr qult;e codent crimine notdtdßit,c:r conditionis humilitds. Caterd ddimprobitdtemiudicum pertinent. Sipoffiimus etidm monere de tomentorum qudntitdte, mdgisconßr

wabitur lt;cger,ß temporis pcrbrcuisßtiSed cxß teflei cordin ipß) deduóli ßnt,confldntctn eßße oportet,dc ni-tl ut tUos in contrddiilionem deducat. Crocum etidin edere Cf Idpidem corui pifcis fccum dcfirre, turn Ame thyßum dut Androddnidtd bonü eßet et utile, ut quidi putdt.Sed ß cdptiuus rej^odere uelit,dut ddntonere jit os dmicos licebif.id hdbitd chdrtd ctplumbeo jlylo,dut (drhone.'Vbireß:iucrintdmicidetcßibi{s,ß(d interet dliosmitigare dut dblegdre.itd ut interim mord iild--bdtur cdufd.

Sed uideo quid requirds d gt;ne,cdußdm fcilicct pre-, ceptorum epi^oltciDcßnßoncm doliicy præcdiitdtio nis imdginè (tdtnctß in medicorum librisquodddfd-lutem tenddnt multd huiußnodi deßndi folcjnt, nolo tdmcn his inniti)prodcße hec. quoniü ubi ex hdc ßlfi perfudßone fidem conccpcris ßlentij tui, fdcit bsec Iides ut nee proßm perperam quicqudin in mentèue-nidt,necinaculeopoßtus,dutdbigne crucidtus dice-rcpoßts.quöd dicmno poßßeidm coßdis.P^perimen tumducnercdeducitotadmulierem dccedds hoe cum tiiiiore,cu hdcfirmidine,quód cu cd concubere non ti bi liccdt, nö licebit quin amplitis ut mingds,ß no poßi te credds non minges,dut uix. ïndicio eßße perfudßone cdußmi impedtmenti,quc)d dliqtiibus dolore dut leuitd teingenqbxcnonprpfunt, utnecrcliqud preceptd, qudinutspduci ßnt. ^Similiicr quod monucrim do-cendos cdptiuos,.iilt;tp!t^ mcnidlè cgiße,f£pius cniin circum-

circumucniuntur quant uera fateantur mifcri. E.t iam, ut dixi,aduerfu‘S conuiéios lex feuit, etiamfi pcrtinaâ ter negcnt.Plures igitur contra unum,eruditi çr caUi~ di contraßinp!icem ZJ imperitum:intcgri mente contra metu pertcrritu,carcere in dcjperationcm adadu: hinc accußator,illinc tefies rigidi,indices minaces tor-gt;ncntorumajßeaus,expe£iatto cruciatus deniq; : units bortatur,alter pollicetur,aliqui minantur, illt mutuis eonfilijs armati âduerfùs omnium inopem.lüon défunt qui lurent fi fatcatur,parcituros:alij etiam ofiendunt fidempublicam: Sunt qui omnino etiamfinon fatea-tur moriendum illi pr£dicarrt:fi-uftra experturum tot tormenta,tot cruciatus: non iam quatüionem banc a-gipropteripfum, nam de ipfo decretum etiam quid iam aâuri fint, fed propter alios.Forfan complices fa-tcndo,aliquid emcrfurum pro dcfinfionefua. Qjiic-qtiid cueniat pertinaciam banc iudicibus inuifam fibi inutilan,fcdfolis bis qui ilium damnarunt atque accu-farunt. Ita aliquibus accidit ut fateantur qutc non pa trarint,dliquibus ut quant patrarintgrauius efficiant crimcnipluribus utfatcndo crimen uenia dignum, ex dcfiéiu probationum iniuftè damnentur.

Erfde m rrftione de corrumpendis tcfi:ibus,non id a-gam ut horter dicere qu£ non uiderintficerintûciab-fit,fedut diâa fua temperent.namhoc non folum legibus permiffum eft,fcd funt c nobilibiis îurifconfultis qu£ h£c doceant c;- tradant.

üiximiKdliisejJe in ueritate dicendd modum excelßi,in.ddquideandrraretttq;fateri(iute non folu contrd tefint,fed etidm iudicem in opirtionent contra te inducdnticr ut db eo iniuftè ddmnerts efficidM i iu-fium cr iniuftum lex determindt diuina und, hominu plures: nec eadem dpud omnes gentcs. idem crimen no dpud fingulds ndtiones, eddem pcend punitur, legecri me cofldt. Si lis dpud fuperos effet ,teftes coirupere ne fds efief.kic multdfupplere loco eorum qua defi/nt dut dufirre licet.teftis ncininem grduet,nuUinoxdm dfie^ rdt,non dicdt qua non funf.fed itauera profirdt utcd ptiuus iniuftè non ddmnctur. Dices quomodoi QJi^-ddm lufcus cTdt necfitis deute cernebdt, uidit quédant qui iniuridm fudnr ulcifcebdtur, cum quareretur re-fi)ondit,fcitis me oculis hebetibiis ejfe non ut dufim df-firmdre quisfiierit.Et certè non folum dmiciftluti co fuluit,feduerifimilid dixit.qudndoquidemdlius fimili ter cum uifus cduft deceptus effet infontë dccufiuerit: pdrumq^ ipfeàcdpitdlipcenddb/ùerit. Aliuscumno-bilis quiddm db dmico fuo interftflus effet, interrogd-tus dixit,ilium qui interftcerdt uidiffefugientem db eo quiinterfèiHus effet.Ex quo fequebdtur uel non inter-fècium ilium ab eo qui de criminedrguebdtur, uel ob cdufdm legitinidm. Et tdmen uerd dixit. Vix eft ullum crimen,quod teftis dUt iudex grdudre non pofiit,dut le uiusrcdderc.ltdq^ftultieü non confulere iuHè rebut (uis cum inüdnte cdlumnidtore, iniufta dumndtionis pcriciilum

pfriculum fubif. E/l non integritatK htec IdUi, fed {lul-ticite Idpfui. Cdufd uero fingulorum præceptorum hu iufmodi eft. Potui aqua efficit hominem cSßlio prüde tiorem,cr in rcj^ondendo cautiorem. Et (ittw udktu-dinem débilitât,dnimivm conßrmdt:lingud dentib. fut cidtd uix ddmittit rejfonfi,^ in memoriam tardundo uerbd reuocdt qux opportundfunt propoßto. Stepe uerofnborndnturminiftriqu£tud: cdufefduere uidê tur,monent^i te de rebut exigui momcnti,quibu{ dunt tc perdit in cdffes incidis. Itd contigit in cdufa qu£ inter Prdncifcum Gddium Ambroßum Cauendgum olim dgitdbdtur.Udm ^iepos Gadij lodn. BdptiUdde Coruo,qudmuis publiciu tdbeUio et harum rerÜ hdud igndrui,nihilominm deceptusfiât. Sed non erdt capitale crimen.

Cauendum eß igitur db omnibut.nam idem etidm 4 focijs cdrceris contingere potefl. Quamobrcmß per illot qui cuRoditur ddmonere uclit definßores,itd dgc-dumefl.perepifloldmprimo pr^monedtur ut perfo-ndperfondtfubijcere norit:uel è regione pro fabro ßt tor:uelordinecerto,utpoteterti£ dut qudrtæ domut dominuttddiedlo indeloco,uidq; dutßro.Sic illos ßn« difcrimine docebit quos dUoqui necefjèßt. Quod ue-rô in conuiuijs ßlentium habere oportedt cum focijs Itt dendo,dum ßmuldnt,dum prædicât te abfolutum: dum quod plus eü ctiam pcierdnt,imcgt; diploma abfolutio-nifo{iendunt,hocdrgumento inteüigas, quodmaiui

eft periculum logé in hoc quam in aculeo. Qudtnobri quociiqj ducdrii,ubiuis ftteris ddhuc Idqueu ct cufalce morte irndgiiure,nullte bldditie,nulli apparatuf,nulle cupcdi£,nulld proiniftd,no amici no iuramèta^non diplomata etia ftgiUoftrmata te ab huiuftnodi cotepla tioe auertät.preftat infanire mctu et imaginatioe qua perire,omnis morbui fanari poteft, mortum nuUut re furgere poteft.Si inuitët ad pocula,aqud bibis,caufare capitis aftiduu dolorë.Tuc crede te libcratu cli iam an nus exccjjerit à carceris cxitu,mora queras,tëpus per ïrahas ft)ote,ftc minus grauabit te carceris tediu,cf ft curius uiues à timoré fatëdi que reticere oportuit:inul tos enim quos tormcta euinccre no potucrut, carceris faftidtu ad cSftftionë adegit.Omnib.preftatàftagitijS abftinerc,ftdnullis magis qua impaticntib.more ett£ ^ij- Qjtdtuorftint inftrumëta ueritatë eruëdi,Dolus, bläditie,cruciatus er tediu.Terror nä^-fub cruciat» cotinetur. Cur aut,breuiftimèrejjgt;odëduiquoniâ logus fermo aliqua que fujfticionë iudici affèrut detegit. Eft enim bec ratio uclut diftgt;utdtis. Scdcapitis tamë pericu lo te difttutarc meminerts. Preceptu eftergo philofo-phi in Topicis ut quä breuißime reftiodcas. Cu uero ad ea que circuftät fe träsfirt iudex, quia talia multa ejft poßut,no ftmpliciter negadu ne deprchëfttsin mëdacio augeascriminis fu/^icionë,ob id ncfcire,no meminiftè. oportet aut hominëexcrcitatu ejßc in ea parte dialeili cjt cuius ußus id^tametft ualde utilis)exoleuit. uoeät aut obligatioiian

liber III. TJ^ vbHgiitioncm gux 4 PmIo Vencto diffltfc 4c pukhrè rxplicatur.Supponituraliquodabfurdumßepiiif fumfolu, nonnutiquam quód cjjè non potcft : cr iux-tcieaqu£fuppoßtafuntrc/jgt;ondcrc cogeris, contra-diéiioncmq; uitare. uclutfi dicdt,fi(ppono tc non eße, admittain autem :qu£ret quid rcßgt;onderim, dicain Ttonreßtondiße : Queret anjßlrmdtiud ßt hiccfup-poßtio dn negdtiud, dicum nulldtn eße re/ßonßonem. Ergo tales nug£ plus longe profunt qudm multd alia, qu£ nunc nuUi cumßnt ufui, in precio hdbentur.

Proptercd quod alias dixi, nihil agds ß potes quodßlctio perpetuoßt occultdndu: nä et in pcriculo maximo ßemper eris, cz t» tibi culpe conßeius cogeris fupprimerc quefcis,tormcnto no leui animi.Verùmß ittnocens à criminc ßs,dißvfo ßermonc claro atq; exp» iidto cundd narrabis. Veritas enim quanto clarior in lucein prodit, eo fccuriore reddit eu qui aceußatus eß, Porro rtd banc dißciplinam ineptißtnt immemores,ßul ti,impdtientes,loqudces,timidi,irdcüdi ey ueritatë di £erenefciunt,ndm hi nec mendacia fingere oportunè norunt.Etenim ß mendacia tuta eße debent, uerißmi-lia eße oportet:dt quomodo ucrißmilid dieet,qui ueri tdtem dicerc non confueuit. hos igitur in aperta ui uin difla potius quam in dolo collocare licet,quoniä et ho nefliorcffecurioreß. Quodßcrimen recensßt,du-biusq;ßsneconuincatur,uelnopoßitprofrrre tormë ta,epißolam hoc modo exarabis. Si times iudicijs con-

uinci aut fuccumbere tormentii,ßulticiain ßngefa^lit diüis^, ac in his perfcuera nee cura quid interrogatuf Memo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confentientiaprafirasnecineodëpro

, poßto ntaneas,perpétua autem loduaris. hic enim mos tix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ , ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

jtultorumAn eculeo obiurga,mindre tudicibus,clama dicas’te alias qui uiuunt accidiffe. Si fecurim aflende-rint tu collum ultra fubijcCyà cibis perßepe duobus die bus abßine,toruum intuere, uentrem infla aliquando reßpi/ce,pofl denuà ad ftulticiam breui tranfi. magna prudentiaOnemento^opus eftadßulticiam reileßu' gendam.propteruariasiudicum interrogationes. Si interrogent an prudensßs,prudentißmum te dic.ira^ fcariseiquitejlultumaut f^atuum eßße dixerit, aliter conßilarcsuidebitur. Uabet'hlt;ec ßmulatio quatuor egregia commodd,ut conßjßus etiam plenè liberetur, quanquam ob multitudinein teßium conuiiius dici poßisdbßoludris,ut conßßio omni5,feuintormentit feußne his irritaßt. Et ut abßjlutus non euadas infd-tnis,fed pcriiide eß dcß inß:iusßsßafii, Etß capitale periculum aduocet nec in dolo uÜa fiteritjßes,ccrta ßt gd ei conßtlitur.

Qupd ß nec huic locus ßt,idm omnis ßies in deßnß one repofita eß.Tum uero er teßibus er dduoedtisß-dts ac pr^ßdntibus indiges,propitijsq; iudicibus. Etß crimen graueßt,res in arilo eß coUocatamihilominus mißrrum captiuum deferere non oportet. Gratia quo-queprincipum,quôdfupre}num etiarn e^ tutißimum auxilitma

«uxilium,plurimi liberätifunt.Principamgrätia habe tur iitq;f^crdtur,uelbeneßcijiinillumcollatii, quod inudliJum cß uinculum,ßquidetn principes plcrique nuüis(uixdijs ipßsßrfdn)fedebere exißtmant. Quu-tuorfunt dlid bis pr^eßdia ad aucupandamgratiani lo gè hacßrmioraßatn iliatis is qui principi imperat, CJ“ cuius nutu omnii agit, qualifcunq; iüeßt, alius prin^ ceps quem aut timeat autuehementer amet, amaßa et facerdos omnium confcius,fedhic non apud pleroß^ inueniri ßilet,fed uelreligioßßimum uelfapientißimit principcm.Quomodoautemhosuel iUos tibi deuin-ca4,fatK intelligere te puto.V.t ubi deamicitia crfami^ liaritateaólum eß dixiße me nemini. Vnum eß quod inrepentiniscaßbusrepentino auxilio ad amicitiam conflandam opus eß.

Quare eum quiftnâè uiuere uelit oportet aut, ut dixijfub cultu optimarum legum uiuere,aut Deu plu~ ris longe ßtcere, quam omnia reliquaaut ßrtuita o-mnia contemnere,at^ etiaminter h£cßrtuita coÜo-careßbolem atq^ poßeritatem.aliter uel caßs uel me^ tu mifer eris.ludices quoq;,ut dixi,ijfdem rationib. be neuolos facere pr£ßat.nam caput illud de Arbitrio iu dicis eodum ampliarunt ut iam nihil timeant, timent uocem populorumfeodum ut uotisfuis conßrmem. at queitautpropugnaculum, non hoßilem machinant außgiat qui bonus eß ex ea patria,ubi homines pluri mum poßunt.nam uix tuti eßemus à fuperis,ß nihil bi

Hmerent.SeJ timcnt iullum,£ciuu,bonu,piuin,fiinilu. Eccf quàd plura tiinct dij qui homines. Sed non timèt dij^uerum hiec tamê diligëtiui obfcrudt qudfi timerèt. Homines mortälcsfunt. ob id multispm-turbationib.äc uitijs refirtifunt.hosquÄ minime tutu eft Dijspurisfi miles facerc4c immorales cf nullifiubditos.Quäobri lt;lt;nbsp;Rom. olim criminü indices forte duccbdtur,et ftjtini finito iudicio illo definebdt effe indices, optimeq; coft luit qui etid indicia ad equeftre ordinc traftulit. Et Ve netijs fex menfibfolÜ priefidct.quä pulchru eft eisftb-ijei iudicib.quos paulo poft alios indices metuere opor tcattsi l£fi qucnquÄ,fi inuidia laborotfub (Cternisindi cib.quomoM tutus ejft poj?ii.Si m.tli fint quis prohibe bit infontë dare pocnastfi boniifaltë àmetu nemo gt;»e liberabit:ubi metusfibi fumma infcelicitas. Acquis ergo iudicib.lcgib.agendii eft:oftëdcre oportet probità-të,pr£ftantiâqi ac uirtutë calamitofi,cdufam qua id e-gerit,coditioncs qua; crime dlleudt,nobilitatë ad tnife-ricordià reuocarc decct. Si ha;c plies pofiut qua gratia: æternâ ilia potentid,quatenushuman£ taies effe pofiut exiftimare decet. Si minus fluxilë atq^ cadneà. Vnde re ële Ro.pop.legë ftatuit,ne quis ciuis nifi qui in Remp. coiuraftet morte plcëicrctur ex quouis criminc. quod etià Cicero teftatur.nam fummufuppliciü coftat juifti relegare hominë. Hase qui idola coluerut,Dtu nonco-gnouerut:at nos pijfiimi Chriftiani cf in dubijs reb. et ancipiti crimine, cfattraëlos aliéna fcclere crudelifii

mè occûiigt;nu{!adcô utctiäßtrespäupercs fatneq- pref fos,cxiguu obfurtil laguco fujpëdainuf.lnde cötjueri-mur yiahitatctaitoru res in dies fieri ampIioresiSedfac ut qtiód dare debet cm ere cogarisince hac in parte ofici tdtëefie oportet.nä no uerbisfiedfiaëto inimicoru ne~ t]uiti£occurres.fi ^o.pepigit inimiciis, loo dabo,non querar de caufiainiquiore.näfictäquä prauït aceufas ludicë quë tibi reddis iniinicifim!u,qui nee das nee acci pere perinittts,et prater id fceleris reu ut jibi uidetur, abfq- caufafacis. No fiiiin d/ikr qua qui in pëfilib.ta-bulis agitütur,uehcmëtius hucillucqfiaétati magis coci tatur.T^ilaüt hac in caufa deterius ejl animo inquieto litqi impatiëte:tametfit in omnib.patientia fumma opus fit.Scd iHisparu prtecepta bate profunt.quonia quantic cunq- bonificeris,uerbu unit inconfideratè protatu e-uertit,fcufatëdo crime, feu indicé aut miniftro etiâ ira fcaris.Melius ifta per eomunes amicos agutur. No eft «f iniqud omnë largitionë effe dicas:nä et Cato ipfe ad uerfiis Cafarë publica largitionë pro Bibuti confulatu coprobauit.Mediocris aut largitio inutilis c/i.na ut a-nimu iudicis moucat,parua efl fi uincaris, perijtAn du bijs ergo caufis magna eße debet,in altjs niinima:caue etiam in minoribus criminibus,dum aduerfarios uiue-re celertus {ludes,ad-maiorcs conjùgias magiüratus wide aduerfariorum potentiam tefteris, tuam inopri notam facies, indices priores irrites, pecunias efifim-das, uiäus abeas, (iuamobrem ubi tniuflèfatigcris^

Sed ad rent redeo:ß potes i litibus abßincndum con fulo etidm ciuilibus,fed ha mitiores de ut ita dicdm bU diores. Quôd ß cogdris exercere,feu hdifeu iUdS metni niffè oportet cum qui exercet debere eße ddmodum U terdlemjblertent,folicitum,pdticntem etidm iniurid-fum,ut dduerfdrios fleildt peritumq; exdilè iuris, Cf ndximè municipdlis dtq^ confuctudinisßrtetnq^ in tnnibiiSjdc ut itd dicdtn, qudfi duddcem in periculis ob eundis,cum r« in extrano uerfdtur difcrimine.Quôi fl itd eß,idm expertum tdlid eße neeeßi cß, ïnde igitur primd utilitds qu£ ex buiußnodiinfirtunio coüigitnr, utßcontingdtdlidspdrdtiorßs. tgitur printd utilitdi in dduerßs cunilis, pr^terqudm in morte,cumßt dißt re dut tueriß dut perßrre,in litibus criminoßs mdxi-tneenitetedpdrstuendißeinpoßerum,ß ßmile quid euenerit.Secundd robur zjr incolumitds corporis. Ani mus enim intentus ( quid quemddmodum iUe dicebdt dormire in epbippi/s non debemus)ut cdrbdßd nduiin, corpusßißinct.Cum. ultimis uiribusfilijßilutem tueri condrer,qudmuis animi aßu mdximo,ut unqudin dli~ 4s Idbordrem, er prictermodum ac intempeßiue me ^xercerem er uigildrem,nihilominus ßdnus er udli^ dus ßmper ßii ob intentdm curdtn.Vndc non mdle mi^ bi uißis eß Epdininundds ddmirdri de milite ßrenui qui in cdßris morbo perierdt : dicens unde illi tdntum ocij

•cijfupfr/ùitâd moriendumfTertiiiamico! ßbi pluri-nos pirure. Quod er ft etiS compares inimicos ? plut tarnen deleäaiit amici ac profunt quam obßnt aut affi ciant inimici.quod amici cum uis, aut faltanfrequen^ quentiusadßntpriefentesinimicis,nec iüorum opera legibus utinimicorum interdicantur. Quartaejico-gnitio morum hominum ad multos ußes accommoda^ ta.Dico auaritia uelliberalitatis,fcienti£ aut ignorait tiaßdei aut pcrfidi£,efficacité aut languoris, atq; alia rum animi qualitatum.Quinta efl ut difcas liberalita^ tem, qutceßineospecunias ermuneraerogare qui promerentur.Difces etiam patientiam,ßrre contuma ciam,malediéla er iniquas iudicum uoccs ac iniußa fa äa.Tum inteÜiges te in tartaro fepoßtum, extremaq; fupplicia pati,inter metum erjßem femper torqueri. Qui in tempeflate periclitantur, Dijs fupplicant er mortem unam timent:at qui in litibus uerfantur im~ probißimis hominibus fupplicare coguntur, er plu-res morte timent. tnexorabiles iüi er diuturna animi poena,nauigantium breuis,flt;epius aditum precibus in~ uenit. Mala hac funt moleüißima, fed tarnen qutc nos admonentmiferia; noftr£ er calamitatis huma-na,er quanta eße debeant qua; apud inßrosfunt.coge ris atrocia uerba audire,truces intueri uultus, imma-niafailaexperirimecmagismetuendi indices, quam cumabblandiuntur,'Domitiani exemplo,funt incondi ta fauitia,immenfa ambitionis, inexplebilis auaritia.

Infer tdgrduid maîa uerfanti ciu£ltbet occdßo Icui-s licitdtis dut tr^uiüitdtis, dut ocij plurimum delccldt. Iljî dliud litiü cdput,dn liccdt qumqud dccufdrc f fine deßnfiodpud oëslduddtdeft,dccufdtionoitd.ndct Ci cero in Diuindtione fc excufdt,quôd eu tot dnnis multos definderit,nemincdccufduerit. nue cogi d Siculis in ufitdtofùngi muncre:nec uUu extdt xeplu quitfludrine dceufdtiois pr£ter illud:nd inVdtiniÜ,rifonë,Cdtilind, Antoniu,Sdluftiü,ucl pro Aeip.ucl pro fcipfoinucélus eft.Deinojîhencs plurcs dccufduit, ut Aefchinë,Ari^lo gitonc,îJtidid,Ariliocrdtê, Timocrdtc,Thcocrinc. 3t utbreuiter copr£hendd rem,ut Cicero defindit ,rdro dccufduit-.itd Donoflhencs fepiusdccufiuit qudm de-finderit. Sed priores public£ utilitdtis pr£tcxtu. in A-phobü dut tutorë dcfequëtes priudtd ob cduftnt, eüq; infignisiUd ob utilitdtë litis intëtdt£:uiëlor enim dduer fus tutorë fuu R.emp.cdpeßiuit,dtq; in ed exëplo pria-, ru dflionu iUuftris eudfit. Itdq^ et multis cotigit^utof li tes illis intëtdtds procurdtores litiu de defènfores eud-derët. Verum nee h£,nec dliquot alitequ£ftudri£funt, fed ut rein fud tueretur,dtq; ciuiles potin; qui crimino fe.Turpe ergo exiflimdridebet,ft ob mercedëquifqud depriudto crimine dccufetur,no dutdlio modo.Porrà eil deeufdtio liberdfit,non eft ut doeeï qudliter ex illd utilitdtescdperclicet. du-tnqudm hdudobfcurum fit hoc quos exercitdtionis ufos Rome ddolefcentes ut in cldrefcerent. Verùm eu dccufdtionu nbsp;nbsp;criminoftrum

litiüßn'ußt,uelmors ueldbfolutio,autmulilauelexi hum,de morte fuperius quantum fatis cjl aiium eß. de abfolutione non eft ut agam, multas inter damna rei er paupertatis caufas recenfuimus.

E f xiïio igitur agendum eß ; er quam-uis triplexßt ihiusgenus,lata fiiga,aut relegatio in infulam,aut certorum lo-corum aditus interdiilus , ut Ntartia-nus affirtnat, nihilominus de omnigenere inteUigen-dtmeamp;.

Non eadem in exilio, quie in alijs calamitatibus dice da mihi puto ßre neceßariu,cu in illis er uitare inßr-tunium er dolore leuare docerefolitns fim:at in exilio folu idfupercße mihi arbitror, ut commoda itlius de-fcribammcq; entm exilium inter ealamitates numeran dit cenfeo.fed buiufmodi rem, quam multi fapientes et optimi uirißgt;onteßbi delcgerunt. Ncc admiror multi tudinem eorum qui hoc uit£genus feu amplexati funt feu libcnterpcrtulrrunt,fcd cur non omnes fe co conß ranttnec aliam fcio inucnirc caufam,nifi quod non o-rmesgnaui aut prudentes,aut boni autßrtesßnt.om-nia enim h^ec abeße oportet ut homo in patria, quan-tumuisfcclixfe contineat.omitto enumerare quos nu-merare nequeo, qui fibi jfontaneum exiliu delegerut, ut ty-

«lt;tLgt;fMr^ttW,SoZonfW,A^iC(lt;nK)w, Knionium Orlt;tW rem fummum,RutiUum,VJtffum,exilij tantum incommoda commodaq^recenfcbo. fed e:3quot; hoc parce ijuód Plutarchui primum,inde Petrus Alcyonius in hoc argumenta duos libros fub dialogi ßrma eleganter con-fcriptos relicfuit,in quibus etiam rxiflimatur non pan ca ex libris De Gloria M. Ciceronis quos ad tUum per-ueniffefamae}linferuiffe. Quicquidfitfatisconüat eos perfefacundos effe atq; eruditos. Videntur igitur exilij prlt;ecipua incommoda fex effè^carere patria, bo noribusq^ eius,tum neceffarijs ac neci damnatum effe (hoc enim folet exulibus adijci ut impunè pofiintocci di)infamia quoq; acabfentia charifiimorum. î^ihilo-minus uidetur res adeô utilis exiliu ut nemo fxlix effe pofiit nifi in exilio,nemo prudens,nifi qui iüud exper tusfît.Pgo fanéquandiu extra patrid fui beatus fri, nec uel minimam moleftiam ßris expertus fum, ut nec domiquicquamfuaue,nifi quantum ex üudijs fubri-puiAn patria morbos omnes quos paffus fum fubij, pe amp;em,ßbrem,aliaqi omnia, Taben etiam Mediolani à qua in Saccenfi oppido liberatus fum. Mediolani accu fatus,reprobatus à collegio,ubiq; gentium laudë, glo-riam,officia erga memulta fum confecutus.

An non igiturfacilius cil in toto orbe deligere federn commodam quam in patria,çr fi fit optimis pr^-dita legibus ac uirislDici folet nil effe tam beatu quin itUquidpofiitbeatiusinuenirimil tam fanélum,quin aliquii

iA'tjuiâ finHiut. Ergo in toto orbe licebit urban dut oppidum,non folum legibuf ey inCtitutis dc moribut bberum eligere,fcd etiam ubi der cr agua ualetudini dcuitieconueniiint,(yars tUduel induflridin prccio fint, hdc enim ut dixi,funt necefJarid.Sed dices cju£ ptt trid crit hecc bonis îegibws dc moribus infiitutd^n qua reélèuiuentifecurè etid uiuere licedtf Et nihil fit tdnt ittdlèfdncitum dut perperdm neglc(tum,ut fiecundunt leges uiuere non poßis. îlt;Jmplerifq;inlocis htcc ne^ gledd uitdm dcerbdm efficiunt,uelut ubi ddulterijs dt^ queiniurififduetur. num d'que indium cjl feu injùmi^ dm perfirds,feu cum uita pcriculo ulcifcdris.

Ergo in huiufinodi urbe dut oppido fijelicùis te ui. uere pofiè dio, qudmin pdtrtd ipfd ettdm fdtis bene inblitutd.prunum quad prudentidm mdiorem ddipi-feeris dliendt prouincids inuifens,dlienos mores exper tut qudmfi perpetuô delitefcus domi ut iüe: Hic mibi mufd uirum cdptiC poft tempord Troia Qui mores hominum multorum uidit cr Mrfcn, î^iouit mores,leges,injlitutd,regiones,îocd,dnimd‘ lid,dries multdrum urbium acgen'ium, domefticM dc peregrinas drbores,herbdt,!ngcnid uirorum,mulierïi puerorum, mdrid,fliimind,montes,ftdgnd,ldcus, pdlu des,linguds ddeô ut hdc in pdrte neminem turn iniqu» iudieem hdbere me pojfe fentidm,qui negeter prüden tidm cr uoluptdtan iiidiorem non gigni lufirundo no regiones,qudtn fi more uermiculorim in putria

fu4 uelul iüi inliid auelldna perpetuH exigdrtt uitditb Quirictidhornm guialiènesinuifertitregionesnemi-r. ncm uidi in Pruetoris mdiuu incidtjjè, dut in rixd occu-buiffe: non folum enim prudentes ßrtes,fed et boni dtq; corpore agiles euadunt.

Coducunt pr£tcred hiecetiarndd lucruw er glcf^ riä: peculiariter aut locorum cognitio' in bello utilißi-tna eß.lndeetidndrratioeobleilamusaudictes. Ex nd turaliu rerii fciëtid,duxilid medicd, ornameta domus, mercdtur£etlucridnfdnoexigud habetur. Prxtered deligere facile feies ex morii cognitioe in ßngulis regi onib.fcruos, dncilldf,famulos,artifices,pd:ddgogos,nd litcs,cocfuos,nutrices.generalite)‘ cjuoq; ipfumßireper fe pulchrit eß et deleétabile.Qjiod ad affines attinet ff lij uxor ad exules proficifcutur,nec ulla eft lex ta barbar d qu£ bis prohibeat aditu ad Udos. De reliquisfi na amant,cur eoru defiderio frujlra tentarisl fi amant ai te uenire illos baud pigebit. imo et tecu libcter ati^ diu tius cömorabuntur. Experieris etiam amicos fläos,ue ros atq; inter illos quißnt prdflantiores.Affinitaté e-tià in cxilio cotrahere licebit,atq^ nou£ clieni:l£ fe itt fcrerc.Similiter ac logé celenus nouos amicos parare, atqi focios tum famtliares: abfentibus etiam per epiflo Im ßequentes fe lungere animis uirorum j corporibuf faminarum iungi pr£j1at.

Quod ad infainiam attinetß flagitiofe non uixi-ffi,non potes eße infaiuis.ßuUum eiun: eß, utanted.di xi,cum

bn uoeulM tor(]ueri dc expaucfcere, neq^ cnimfuppli cum Cbrijtum ant Pctrum, aut Paulum aui Socratent tut exUium.P. QamiüuautlAetellum infanta reddere potuerunt. Caufa efl cfua etiäß non tc damnarint,fl no expulerint è patria,itnó etiäfl ornarint,ut Seianum eC Tigillinum,infamem reddit. Ariflidc feimm ob exiliH optimum fùiflè Hiru,quod in cxilium aólitiflt guia o-ptimus effet. Qjtin ctiä multa defirmia in uita noüra apudexteroslatent, adeoutmultiflagitiofl proeuli patria uixerint,folum ob id ut fl-tgitia laterent.Egofla, gitiofum me ob id efle nolim,fi tame aliguid flt quod ci tra culpa meant homines turpe efle putet, id latere cer Ie cupiä.Velut iniuriam accepta,paupertate natalium humilitatë,minus nobilis artis exercitationë,quôd jfltt rius natusflm,quód uxor moechafiicrit,quodfilius ob fiagitium publica morte perierit./^ïulta funt huiufm» dl qult;e latere uelim,cr fl ad me non pertineant.Hoc i^ gitur commodum efl extlij, quamobrem er ea occulta re quantum licebit fapientis erit. Vt contra maio~ remdete exiflimationem habere poterunt, quöd ut ftcpiusdixiignotafempermaiora exiflimari fllcant. Uaergotegeres ut oninia inte bonailli maioraeffl credant. Cum enim apud exteros incognitusfls,om ne indicium transflrunt dd mores : cum ergo hi plané flntin tua poteüate, lt;ip«dfxtcros tdntiw cjjc pot« effe uelis,non ita apud tuos dues.

uerô res h^ee certa ctûm çy etttjens,ut cti^na v^ria h£c cxi^iimatio domißrisq; in Chriflo locu ha-luerit,nâm domi palam contemnebatur. Virtutesae prgt;e/lantiam exercerepotes,uitia occulcre. Propterré Sycophants cr quorum uita neouißima eft ita aftidué uagantur, ut uno in loco nonnifi trib.aut ejuatuor die bus maiteant:hoc igitur ftxtum eft in exilio commodu prster iÜa generalia tria qu£ propofuimus,fcilicet fe-curitatem,falubritatem,(^ lucrum. At obijdes pau-cos agnoftoliyeo magis,magisftiperisac contcmpU-i tioni ftudebis, quid aliud agunt ha turbo: clientum amp;nbsp;fociorum,quam ut inutili conuerfatione ah iitili hone* fta er débita Deorum cura te auertanti Habes çy tent para incumbendi Uteris latiora. De cauCis autem exi* ïij,liectfemperinmelioremtransfirre: occidit inimi* cum,uir ßrttsftniuria ultorßonoris proprij non tndi ligensconferuator.Exulat ob monetain adulterinom, gnarus eft Chiinica artis^multafecreta nouit. Scinutt amicumtioftrtvm exhacdamnaticneadmotum proft* tendi muneri,meliore ac locupletiore quàm antea con ditione.Seditionem in populo mouit, patriam prodi-ditlmagiftratum iniuria ajfecit. Homo eft potens do* tni ac nobiUs,plures ilium obferuant,principes iniini* ci uel uicini premijs ac ftipcndijs annuis ornant,mune ribusq^ ßbi conciliant. Cum domum redierit,ab omni* bus obftruatur,à complicibus colitur.hos enim omnef faitioneCibiadiungit.Eailio[osnonlaudo:fi quid ta*

Wf« 44 hontinum potentùm etc gloria fdcitfa^iio efl. Verùm ut in corpore fjiüio uni membro utilir. itd toti perniciofd. cum toto aut parte perire necejje eß.Uatp ^ui redeut in patria,ob faüionë pulß ijdè eu magiflra tu potentia fumma er honoribui redire folent : uelut AlcybiadierThrafybulo apud Atheuienfes contigit, er in noilra ciuitate loanni lacobo Triuultio, toa-ta^-fobo Ktcdices,ilieronymo îAorono. omîtes enim pro uinciie pr£fèai euaferunt, aut aliquanto etiam iHujlri ores,nec id abfj; ratioe: neeeßitas enim uinculo indif-folubili animos iungit, eadem facit prudentes erßr-tes,ßrtunte conditio humanos. SicOttoni Vicecomiti utab exilio diuturnamfamili£ fu£ damnationem pa~ reret,imó perpetuum niß domeßica pt rfidia ob^itif-fet.Concolt;]uuntur enim conßlia in diuturnis ealamiti tibus,fed in exilio cum libertate fautoribus er gierig etiamiitaq; in egregiafaéla erumpunt.tE.rgo er' umiâ tia arda er prudentia comités funt exilij^nec folum in bis tjui feditione c patria pulß funt, fed etiam in omni-bus.Deßderio enim ciuium deuindiß aliijuibus occur rere co finget, uerä erfirmä cotrahimusamicitia.Sed feditioßs mutatio flatus Rcipublic£ magnu commo^ dum afferre folet.Human£ autem res cum in perpetuo motußnt Exemplo uidori£C£faris,ac prddidionK Arufficisfreijuentcrac guaß femper mala in bona co mutare folent.Tabulas teflamentifalfas confècitf cali.-dus efl,aflutusflngeniofus.Lcuè ob caufam exulaltuix

PE EXIL I o, inßgnisrft,pr,eftdns,obinuididmriMlium pulßtf cß. Vettig^ nuUd td turpii cdufd eße potefl,guin fubduxif-fefc homines indins putent,qudm crimen atq; ddmnd-tionê.Crimenenim comittere humdnueß,ddmndriin Uidid; er dcerbitdtis inimicoruw.dt præoccupdre, pu~ bltcdf uires fuperdreßdüere oculos hoßium prudeM er ßrtitudinis inßgne eß argumentum,dtqßfaäu pra darum. Ob hoc etiam exuli magis timentur,tum etii ejuid nihil hdbent quod eripi queat, ideo^ illos mdgi! obferudt homines,dues dut nidgis amàt.at timeri tuti-US eß qua dmari. Porro quod ad periculu uit£ dttinet tllud cum his qute de mimicis dida funt, cxplicatÜ eße fcio,utßußrd ßt repctedü.Pacilius aut eß logé deiiitd-re hoc in exilio quä domi.quod logins abßs,quod adue nä facile caucbis-.inquilini et duesß id patrare audeat in codé periculoßnt,dcß non damnatus efßes ac doini. quod ßnt multa locd ob iußieia inßgne fecurißimd, ut ileluetioru urbesmlid ob diligentia ut Perraria in qui quandiu uixit Lauretius Mediccs,qui Alexandru Plo-rentiæ principe occidit tutusßit:cti Venetias fe contu lit pcrßccariosad deßinatos ßatim oppreßus eß.Tur-carii aut regio magna ignominia Ckrißiani nominis ab hoc periculo tutißima eß,er procul maxime abeß, er dihgcda cxquißtißima adhibetur ne nocentes cud-ddnt,er captifeuere puniutur. ttdq; hoc periculu minus è logé qua quod ab uHo, uel minima inimico in pi triu impedet, Reliquu eß i^tur ut hoc ipfum folu gra-

»tf ßt in exilio exulitre ac ()riino arceri.Qjti^iS enimpu tüt debere nobis pAtrid gratd c/Jb ac pdrèces,(jucgt;d fdpi entes oès plus teneri pdtrix nos dffimtët ciuâ parètib. at^id uerît r/l attigitc/; Alcyonius ,fed nefciultfed ti difßeili modo explicdrc.^io eniin oinnid poljùmiisoès: Ergo pdrentib. quidë lege ndturd; debemus, dtlt;j; idea etid lege diuind-.pdrtt enim dbfunt inßitutd hdrit prx^ ceptionu,ß guis reëlè interprætdtus fùerit: pdtrice ex couentioe dcpdiîo. Ud enim couenimus ut doneeßmut fumus,dlter dlteri ciuis dHxilictur,et omtiescomuni bo no fducdt,guonid ctuitds dliterftareno poffi'ttErgo. u~ bi ciuis exuldt liber eft db hoc pdélo,reieëtus d ciuitdte folutd couetio:deßnit effè ciuis,pro mortuo iUi ciuitati r]i hdbeturq;,dlijs uiiiittdt pdrctib.nulld lex interdice re potefl,dut ndtur£ uinculu folueretob id gudntuuislt;i pdtrefilius explodatur, aut pdter 4 filio iniurid pdtid-'tur,deßncre no potefl amicitid, coiîtëlio^} mutudeto-bligdtio tnfrr pdtrë dcfiliu, guid uinculu iOud ndtura dbrupi fwrt potefl. Vnde bene idc Ateyonius endrrdns bdc cdufdm,ed coiunëlionë decldrduit his uerbistFilioi guidë nos procredmus,de noftris uifcerib.extrdhimus, eu uoluptdte fufeipimus,noftris mdnib.dlimus, educd-miiSjdd noftros mores fingimus.iUos utexprcfjds effigi es dnimi,ingcnij,uolutdtts noftræ exhibemus,ftmpcr^ in oculis hdbemus,uel duld ndturæ comëddtione. Atg^ h£c ut dixi defilijs optimè : fed ius pdtrie ftrtuitu cfti tiredidit,nec ius coiuëtiois intel}exit,nec cur in cxulib.

tnanet pdtrite chdritiU elji debet imtior guam paren-tum,guta fx conuentione efl:fed cimt conuentio abru» piturnil po/lmodu fupereft. Quod fi exulef aliqui pd-^ trite periclitanti opituUti funt, id inter ntdgnißcit aâit non autem debitd numerttri debet. Ergo cdrere putrid nonmdiiuefl ijuam ilia te ipfa cdrere:iÜd abrupit pdt âum dc mutud focderd'.tu liberdtm es i uinculo,d debt to lt;]uàdiUiprtcfldretenebdris. Ç^nideftergo e^uodte premdt ob abfcntidmift lege ndturie^nihil iüi debes : ß hihmdnd dtq; ciuiliimerito iUdm odiffe potes ut iüd te. nbsp;nbsp;nbsp;î

nec tdmen neeeße cfl ut cum illdm oderis,ut etidm ont nestuosconiunüoscjuiinilldfunt odio profequdris: fed licet iUos dmdre,dlios dejßicere, quofddtn etidm diffc.Atq;hiecgenerdlitertnuncdutem [ohm reliquS eildehisloquiquit exulem fdcere oportedt propriè, uerfdiitur dutent cired trid,ele£lio loci quod dd fdlubri ■tdtem(ndm de legibus diiium efi cr fecuritdte, de 4mi corum zr fociorum eleitione) uitd iemumßludid dç ■ {onuerfdtio.

Principiô igiturregionemdeligere oportet in qud homines diu uiudnt,cr ubi plures fmt fenes,pducique oblteft,rdroq; dbortidnt mulieres,dut ex'puerperio pe nbsp;nbsp;nbsp;!

rednt,cr ubi rare homines legrotent, nec dcutißimis morbis intercdni,ubi pueri dgiles,mulieres cr uiri be nbsp;nbsp;nbsp;|

necolordtifint.Vbiuiilimdrum ddeps edndidißimus cr cdro mdximè rubicundd, et iecur minime uitiofiem ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nee

neecâkulispîcnumApfaurrô regio borialî er Orien Uli uento perflatd alijs non obnoxigt;t,fabuloft,apricd, libera ab alt;]uis ftagnantibiK, [cd propè flumen limpid dum,procul lt;i mari,uel prope mare (tneflumin e. A-(/uof habeat peUucidat ex guiC epotlt;e non grauent ui‘ [cera.flnt etiam loca amocna ex uiretii cr plantis odo-ratis,noncicutaabundet,aut Byofeyamum aut Sam--bucut.indeligendiscjuot^amicis minimi fls prtecep!. fumcji hoc ubilt;^ coueniat,mdgii tame extra patrià eft obferuandum.Infl)iceigiturprimum ijualiter cum a^

Ageflirint amicts, e:s‘ mores ittoru ^crciud facile in eoru amicitiä te inflnuare poflis. Inde flmulainopiä, et uide (]ud propte fe exhibeät ad mutuü et auxiliu. ni mutuum femper fuit officioru maximu ÇT ultimum,fi pecunia grandis flt.Caue etiam neamicos tibi adiugat guifolum tui in aduerfaßrtuna mifereantur, [ed ctü quiinfecundagaudeant. multi enimfunt qui amicos habere ueücnt ut feruos er famulos.nam miferet iüo-rum aduerfleßrtuu£,fl tarnen prouehantur inuident: amicisergo inuidispr^editumeffeperfepe inutile eil, Hec plures tibi para in aliéna regione.nam multis pe-ricuUs atqi labor Aus, tum etiamfu/ficionibus facile implicaberistnec longis fermonibus,nec de eifdê rebut fepe nec nimis flequenter congrediendo illos failidio aflicias,nec Hierum fldem cum detrimento experiaris aut cum periculo. Heccommunica qult;e feiri nolis fi potes.£S in eorum incommodis pr^efto antequam roga

laudd.'Exéplo enim difcét qua modeftus fis,ne pugnes, ne idiies te,ne iüos reprehèdds cord dlijs. omnid eniin h£c infolëtis funt et jmicitid dejlruut. 'Viti uerb duccs idutè cit dticilld fitld,fdltë et ftmilidri, pccunids ne oßi tes:f ßrt coditio tud hdbeds tecum uxorë,filios dut d-gndtos dliquos dmdtes tui. Lucro,fobrictdti,moderdti oni dc probitdti,mdfuetudiniq; intentius qud in pdtriit operûddre oportet, lucro quidem qutdfdcilein.ü^ere poffes, nee hdberes unde mutuo fumere comodè ut in pdtrid. ob id etid et ob dlids cdufds d lud o dbftinere de^ çet,quod pduci cufdcere norint in mdgnds cdlamitdtes fncidere folët.Sobrietdti ob dëris nbsp;nbsp;nbsp;dqudru uitîus

tnutdtionent: neq; enim ey'f der optimusft tibiq; c5‘ uenidt,fdtim tibi coueniet,mutdtioe enim fold morbît fdcilegignere poterit. Eft etid ob id pr^cduendi^qnbd dduerfd udletudo in externu regione plus incomodi df fertqud in patrid,crgrduiorë propter multds cdufdt qu^ quidfdcile intelligi pofut, d me no refirutur.Pro bitdti uero fudercob idpræcipuèoportet,quôdipfim txiliu improbitdtis no leuê fufiicionèdfferdt.UidfuctU dinê etid pnefèrre mdiorë. quod in externd pdtrid dnt^ bitione ey ird nil ft dbfurdius, periculofus cr mdgis inuifim. Expedit etid fcilicet quddiuferi p»te{i,n5 de tegere cdldmitdtë tud,multis enim exitio ficit dntequd amicos copdrdueris,ey loei confuetudinë intellexeris, Se4 nee negdre dpertè,ne poflmodii mëddcij drgudris.

M plentio teuere çr prtedfiere fdmilidrihui ut ne cuiquam dicant, ft obijdittur ( iSii entm dtret ^uod erubefctu licet ) negent. Tu uerô ß negdre ne^ queds,rem extenua de pdudßimis uerbis âge. Pieta^ tem cole ZT cultum etiam iüiui prdf/ères,

Zrgone uereare bis morib. bac prudentid none^ (jUdlemconditionem et quant inpatria babuiHi red-perc poße. quandoquide m Tbemiüoeles etùtm longé locupletiorem rf Perfarum Rfgc lt;(ccf pif :ßquidein re-ditus quatuor duitatu, uniuf pro tritico,dltrriut pro uino, duaru pro obfonijs. Annibal apud Antiochîi bo nefli non mintu quam in plt;itrid,ß caliditate Ro. ffgdtt nonfiiißeteuerfm.Dentetrius Pbalereus ctpud Ptole^ m^u maxima in honore fiât, adeà ut dm fuafu biblio tbecoi ey regnum etiam ordinauerit. Hic Régi fuade-bat ut librosDe Regno e^quot; Principatu leditaret ,quo niamdemultisadmonereturdequibmamici non au-derent iBum admonere. At uerà illorum qui non exu-larunt ,maximain tarnen gloriam apud exteros ßint confecuti numerum quii dicere poßitt Imo noflrii te-^ tatenuli£ maiores opes cr gratia, cr potentiaquatn apud exteros maxime Aetbiopes,Indos nbsp;nbsp;Partbos.

Et o/im Anacbarfts Scytba apud Athenienfes receptut efl inter ciues,cr Eleufinis facris ejl initiatus,quod mu ximum erat Athcnicnftum donum : adeô ut Nero non änderet bis facris intereße. Toxaris uerà ipfc Scytba apud eofiem, G“ ^atuam diuinosbonorcs promcriiit,

promeruitjiberdta urbe i peRilentid,qu^: efidtttHip* pocTrff« promeruit ob cdndem cdufdm,(y dccepit.

Zeno Quogue philofophm cum citteus effet tdn-tædutoritdtû/ùitdpudAthenienfesut penes iHum ci uitdtis cldues reponerentur , cr Ancigenus Rexd-pud ipfum coendret. Nnnini ergo dbe/l dliend pdtrid nipotiits nos nobis ipßs in itld negocium ftceffdmus. QMddicam de bis qui in dliend pdtrid edo{li,cldri d-pud omnes eudferunt {ut Pldto çy- Eudoxus in Helio-poiiAegyptiiplerique philofophi ddueniC Athenis, ut AriRoteles,Theophrdüits dlijque innumeri i Conß derdndum eft igitur quod res ipfd,non locus efficit bed toscrincolumes.Viuo C^fdredicebdt Brutus Rom£ non poternm effè incolumis. l^dm locorum udrieM pdrumfdcit,ut Vdrro dicebdt,ddfalicitdtem. qudndo quidem eddem rerum ndturd ubique utendum /it: pd-rumdutemreftrdtftquiddeftt, cumomnidddomnid etidm locd conuehdntur. Qjiinetidm Cicero ipfe non femel folitudinem cr dbfentidm d, Romd Idudduit, qu£erdttummundidiuind:tuuer(gt;db urbe deffeâd , CT fordidd dbeffè non potes f Nullum igitur mdlum (ft exilium mdlumeft)exili9

, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iceuiuseffipoteft.

E Solituäine uerô fcripturo quiJtne Y J litnfuccurrit quant ut eadicamat^ |R| hii uerbis, ni melius dicerepojjcjpe-remquibufCiceroiinquitenim Ajri n canumdicere folitum fcrippt, Cato n nunquam minus ociofum ejfe quam cum ejfet ociofus, » ■ ntc minus folum quam cum folus ejjet. nam in folitudi » nefecum loqui folitum,ut neq^ cc^ret unquamcrin » terdum colloquia alterius non egeret. Et du^e res ,» quxlanguoremaffcruntcteteris,iÜum acuebant ociu » çr folirudo. at ego inquam inquit Cicero,non eamfo- „ litudinemlangucrepatior,quammihiaffèrt neceßi- „ tas : cr quanquam non tantum roboris habeamus ut „ cogitatione tacita àfolitudineabflrahamur, plurata- „ menbreuitemporeeucrfa,quam multis annisflante Repub.fcripfimus.Uac lUe cum dixerit,cr uerè ut ali „ àsdocuimusdixeriti nihil aptius contemplationi ejji palamellipfa folitudine.Quid iÜudproucrbium tant Gracum quàm LatinumlSoli fumus, quad multa funt qua folifacere poßimus qua cum aliß non licet. itat^ folitudo ipfa maximum affert libertatemAÎla nos iun~ git Deo, neque enim unquam melius Dei recordamur quam cum impediti non fumus ab hominibus.

'Viri iUi maximi Antonius,Hylarion,Hieronymus Mofes e;y Paulus Dremita,Magdalena diutuma folitu dine

iine äiui nomen conüdiis fîbi compärduere. Scrip/t tnui in boegenere multa in Theognoilo. ob td nunc nirepetereiamdiäauelimut quampduca fuperfunt. Sed er in hocgencre libri extant rrancifci Pctrarehie, çr numerofo pede Theophylm poeta: nos uerô magii neceffaria attiitge]nus,cy' gute ad hueßnc maxime j^e ^lant,ßquidc ad humana; iiit£ comunê u[um atq; utili tatë. Videntur aÜt eeleberrimi uiri ad eiuilèq; uitä nd~ tifolitudinc approbaße,aut eà proßeiße. Inter quos Ari^otcles eum Athenisßgeret,ne bis in philofophia peeeare iHis eontingeret,in E-uboea Chaleidcmß con-tulit,non in patriaßagyrä aut tJlacedoniam, maluit-que in exilio CT folitudine mori, quam in patria uiue-re.Perijt enim in Cbalcide.quo conftlio cum in patria acceptus effete Exiüimandum eSt uitaße iUum omnem ciuilem turbam,maluiß'eq- potentia carere, quam ne-goeijs occupari. Credo etiam quod tarnen Polypercho Macedoniam occuparetmam Antipater, ut Diodorut SiculusautoreSl,pr£termißbßlio Caßandro Tribu-no,Poly perchontem lAacedoni£ pr£ßäum reliquit: Aristoteles cum eßet Antipatri Caßandri partiu, CT Olympiadi Alexandri ob h£c parum amicus, non au fus efl in patriam redire, bocq^ confllio maluit in folitudine mori.Con flat fané 6},£tatis anno itlu perijffe: an uero îJicomacho filio aut Pytbiadefilia, uel Cali-Sthenis matre eius forore adhuc fuperflitib. aut aliquo éoruflncertu efl. lllud cogitadum cum fumus foli tue a-

^fffe nohis femperfex focios.de feptimo e/l dubitatio. 1’erriim,aquà,âërcm,calum,DeH,cofcientiamcy nn~ turd.n.im defeptimo licet, no ^pudme,tipud plerofji ulios eji dubitatio.Ergo de tnn, aqua aèremanili amp;ume!iexhfs,qult;einPrimode Aeternitatis Arcanis dicid funt : cum enim omne elementum munedt propter locum,folus locus médius inter tria elementd con feruaiionimixtorum zxmaxime dnimantium opportuuns ell. num fi locus aërisdcrem conferuatl mixtis utfit exitidlis necefftrium eR. nbsp;nbsp;Ergo homitii nec in

pro/ùnda terra, quantumuis libera effet reffiiratio^ nec in media dirts regione^ etiamfi ibi effet commo-dißima habitatio ,uel per diem unam uiuere liceret: inhocauteminterliminio elementorum, ubi nullius dementiuita eR,refjdent mixta atqueuiuunt.Vbi er-gofiieris tria elcmcnta effe neceße efi. cr nifi captiuus fis,ccclum etidm ffiedare licet : inde confcëtia tuorufa, dorumatq^ Deus ubiq^ omnibus pr^fens.Vixetia fieri poteli,ut cum his omnib.dliqua non fint,quit tecum uitamaganf.autplantsautanimaliaautlapides quorum generatione cr uita delederis. Degenio aut tuo quod te comitetur baud dubite efi:no tame alijs tarn fa die efl pcrfuadere. Omitto enim Brutu et Dione,Ceefit rem, t^eroni cuius uox édita è Coloffo morte prtenun ciauit:noliri5 temporib.AuguHini Niphi Sueffànifidé exigo,et paulo anti Ludouici Alodifij immola dominé (ngès niiraculutCr î'iatthai yicecomitis gquot; Taciti iw peratoris

pcrdtorîi prodigia, inter (]U£ numerantur Materni fraternij; manestAnaßafij Antiftitii feptem uoces^^ui biif feptem inter e}uos cr ipfc uocatui interierunt.

piano Cadte unicut eratfiliut loan.Tidptifld,uoxaudi ta eß db Opicino dum fub porticu deambuldret,dn uel letßUum fuum moritOpidnus ne cogitato quidem re fljonfo annuitfldtimqi fe colligens poenituit dc nega^ uit.intra tridum ßlitudcutd ßbre correptut,à morbis nitio tertid dieperijt.Vnde tot fomnid prodigiofat tot mirdculdtfùlguris ille caßit in fepulchrum Augujli cé tefima ante die qudm Auguilm periret. C.literam qute eentumßgnat ßeßulit. Tam impudentif eß nihil horu qu£ quotidie uidëmm ddmittere,qudin üulti omnibuf tredere.quod multi iod dut lucri aut fanditatis opini-ontscaufdhuiußnodifingdnt.'Diuina res eßfolitudo, cruer£ljetitiiedlumna,in qua tam prope es immortd Ïibitf,quam procul à mortalibus.tiuma Pompiliusafo litudine duxfadus exerdtus,mirdndaßtdd dc fupra ft dem egit. Epimenidem Cretcnßim quis ddeo ßupiduf credat obdormißi quinquaginta fep tem annosict'no potius tantundem ßtiffe infolitudine dd rerum natu^ ramdignofcendam^qui fe db hominibus ob uirtutent fepardt,htiic genij crhxroes fodantur.

Cum uero duplexßt folitudinisgenus, uel cum fe' orfum manes ab omni humano confortio femotus,uel eum folus peregrinaris ut in ßtga uel ob paupertatem, de hdc etiam folitudine quód miferabiUs nonßtali^

dicdn.Yionnegt(uerimfolititrium peregrinu niit. ioribut expcni i?ericulii,ut uel J}gt;oLietur^ucl occidaiur 4 Utronibuf'.ucl in caupon4,uel dcJjjiciatur:perfje peètiion d ntdgijlrlt;(tu,t(tnlt;]ua!n Ijtro dctcntin iniu/iat detpanM. nam/j pauper pr^cfumitob paiipertatnv latrocinari, maximeßfea communi uia uoluptatis ut caufaßerißolet,ß(ßulcrit.Si nummatut, hui lt;juantunt fedui .• occiduntur pecuni/e caufà ab ipßs eußodim uiarum pricßclis tanquamfontes,utJpolientur. rßfo litudo P ericulofa,fed tarnen deteriorfocietas improbo rum latronum,ineognitorum mendicorum. Solitarint non habet undeauxiliumß)eret,eu'm kis focijs habet unde timeat. Cum foinsßseris ne defere tritu iter,igno-to nefoeieris. quanto magit fuadet incognitus fociue ut fecum eas,intantotnagif iDum deuita. M.atutinutn •fo' rfggre dùriîjtowpf/liMc hojßitium fubi,cauponani non ingrediaris folitariam, aut non folus. Vilis focie-tasmulionum eyaurigarum fed tutißima :ne pigeat äurigte paucos nummos numerare ut leues laborem,et Udium pellas,crmulta difcas,cr ßdum focium habe^ as.detrahe ex prandio quid in currus ueóHgal infum~ pferis. nbsp;Ke ludas,emas,permutes,rixeris. Omnia e-

nim h^ec magnorum malorum initia efß pofßmt. Cubi cuk) obducito peffùliim,uelt;ilem,uinculisq;fr-ma.Pro-pc luliacum eum Äntuerpia redirem,bisfenßmus oßi um claue petifedßuflra:uigilabamus enim omnes,obi cesq^ ae leäum ipfum oßio oppofueramus,repagi(lum

iunxerainui:drfna pr£fto dderdtit/uffiicabantur ut rt or ilU nos habere pecunias, nos autem illos ejje latr»quot; nés, fed parut» in munere exercitatos.Pecuniasadeà abefluto^ctesutetiamocultes fecretius,itautnec fu f^icio fuperßt. Jd qua ratione agendum nunc expli-cabo. Tamulifago pannofo , ac lacero pileo cum plu tna faits obfoleta, ocreis ueiuïtioribus, diffùtisque fu-periore parte ne aqua tarnen ingrediatur,uno tantuM calcari,capulo enßs attrito,rugofo flrigofo equo quemcr tu ipfecurabis, parut» nitida interula fcde-bisin menßeimo,uorabisauide,Domini mentioiieiit tui fades ,quetn nobilem cr ex longinqua regiotie, fed omnibus cognitum finges. Si non placet hic moi panent, uinum, cafeum, herbas feorfum pete : prelu cr pugnas ac uelitationes, direptionéfque ubiq; per-fona. interim tu tarnen ocreas er calcaria deterge,ßu ge in proximant ciuitatem ad amicum domini tut lite-ras firre,necturbidamaquatn nectorrentem inexplo ratum tranßre audeas, fed farißa pretenta aut conto. Nfc quo tendas dicito. dauern ubi ad hoßiti-um ueneris cubiculi conßdera, qu£ß non intus ape-riri potent fujpeciacßcaupona ualde. nidutum dor-witurus tenc.

Sed iam ad propoßtum redco non folitudinls uagc fed quaßt£,fed dulds quam ctiam Reges optarunt.nee tarn optata quam omnibus fapientibus optanda uenit, C^utdhabet iludioßts ex turba utilet Dicebat Sene

W et re^è ßcut optimorum uirorum focietM utiîis eji, ita turbiC popularii itMla. duid habes lt;juod delcilet,ji ftpiens es in hdc confuetudinefpro diuinorum content pldtionefßitiles nugds : pro drcaiMrunt rerum f(icn~ tidtuulgdres fdbulds: pro fummd trdnquiÜitdte ? iur-gid,metiis,rixdf : pro duldocio t boininum confit-fd cr Idbiiriofd negocid : pro Deunt er geniorum dc heroum focietdte focdd,cr nidle olcntid hominu corpo rd,bine rudus,illinc peditus. Vbi plures homines corn niordntur deterius olet,nonfi)lu c^uam ubi plures equi «ut boues,[ed etium fues,gudntumcunq; db omni forde triclinium eluds. cogitd cjUdntdm quife/ue fdrdndm de firdtficis,urinieinueficd,atqueinuenis Idtentis fudo ris,qudtdilluuies[dliuteittcdpitedc murder figt;utiin pe£lore,cr prididnicibiinore, cr fordium in uen-triculo çy humorum in iccore ,cr uermium ininte-ftinis, cr IdpiUorum in renibus f quid foedius exco-gitdri poteji t dt «nimum diligo ? exifiimd te non fine ditimis nitidis ubique efie. num, ut dixi, uel ge-nios nobisddefiècertunt ejl,ueldnimdsdefitnâorunt «micorûmquc noflrorum.

At dicis non uideo t fobriè corpore «nimóque uiue er uidebis,primum quidem per fomnum, cum animd quicfeens etidm minimos fentit motustinde etiam uigi-idns. Abhorrent d nobts pur«: illte mentes er «ccedere metuiit coinquindtis corporedfordc dttimi ulcerib.

quidcjl dicamf atauaritu quantum malum, qutee» tiam idololatrit adco dctrHanda uidetur, (juid I lulft-piebatprieter opes,ambitionem, potentijm,tnanc n» » men,cjcdcs (y patriof leges. lUe idera tarnen rei in-« dignitate ui^M,in fecundo de Officijs h^ec habet: I^ul »» lum igitur uitium cjl tetrius (uteo, unde egre^d ell, référât fe Oratio )quam auaritia,priefertim in prin-»» cipibus cr ^empublicam gubernantibus : habere e^ »gt; nim quteftui Rempublicam non modo turpe ejl,fedfie tgt; 'eratum zrnefarium.Uaq; quod Apollo Pythtusora-»gt; raculo edtdit,Spartam nulla realia niftauaritia pcri-

turam,isu'deturnonfolumLaccdjemonifs.fed(y om »» nibusopulentis populispratdixiffc.

Quid ergo tu cum Qhriftianus fis hac labeimbutiif, fub quaomnismalorum fegcsalitur, iniuf.icia:,ftui-tite,ambitiouis,iracundiie, contemptiis bonorum, fl-mulata; çr religionis, audes peterc ut mundis il-lis uitis congrediarisl quem plus cano atqueferpenti-bus oderint. Sint hcc bonorum premia, hifrudus, ktec uoluptas 3iou(is0s,diuina dulcedo, atque fuaui-tas. Verum utdixi cum alias fatisde his çy pcculiari nee cxiguo opere feripferimus, ad tradlationent de cemmunibus calamitatibus

gD Sofuin admonës, ^uôd utilitds quit 1 ex folitudine cdpüi{r,non ex caljinitt te fed fummd felicitate ,ocio,quiete, i tranquillitdte^fumitur.utuelut ont-f nis belli pax finis eft,cr laboris ociu, cr diei nox:ita negociorum cffocietatis amoena çy dulcis folitudo,qua dijs Cfgenqs ac tranquiüitate po~ timur.Qjiinetiam in animi magnis doloribui folemut captarc folitudines,ut Hoinfri« de Bellorophonte ait. H(c enim Corinthius Bellcro interprété, dum in caelli aduolarc niteretur,ut fabula aiunt, dâro percujfiu 4 loueexcacatus e/i,unde iÜud: lUe ctiam cacus campis errabat Alcis Cor edens curis hominum ueftigia uitans.

üihtl efi in folitudine quod intcrpcUet.Quid graui us quant iuterpcUari in ocio ucl fomnol Dtfees etia fer uire,nemo melius mihi feruiet quam ego:nemo doce-cebitur nifi ab co qui reiîè didicerit : qui in folitudina -uixit, optime feruos fuos etfamulos infiruit.Qui folut ejfe pote/l iam mori didicit, quando in morte grauißi munt fit coniunéîis carere.

Quacaufaetiam publicacalamitates graues funC. Sunt autem ha,peflt5,famc5,inuocatio, tcrramotus,in ceHdium,bellumlt;:y'quôdraro accidit animalium ui~

Hum abunJantia. fed zx ft terribilii ftt public^ lumitM, minus tarnen contriflat commune malivnt fn quo neminiinuidemusquamproprium. Dicie- i nim folet: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Et minus etiam detrimentu.tot enimhabes focios fan tores cr amicos,quot calamitatis comites.Dixi hominem nuHamagis ualererequamfocietateuliorMn ho minum,hdc er multiplicem crßrmam probet calami tasgeneralis.Hi poßmodum in amicitia iunili,perpétué feedere tibiacfilijs tuis auxilioßiturifunt. Eeile iungit Troianos Virgilius Aenea in Troite excidio,at que im obedientes facit.quinetiam Græcos zr’ Phoeni-ces Troianis, quoniä communibus calamitatibus aßli-üididicerant.lmitareßiiritumtenuan oris quem ef-flas in hycme,cogitur enim in feipfo ut fe tueaturtcum reliquijs patriaecoLPluribus etiam h£occaßones con tulere ad principatum, ad honores atq^ diuitiar.ueluti Xenophoti qui deuiâo Cyro è gr^gario milite dux fit äus eß. Cincinnati iUiatq^ Pabritij, er Attilius Regulus crP. Camillus er C. Uiarius nónne ex periculis ingentibus ac cladibus Reipublicte ad honores amp;

„ magi^lratus perucnere. ïamiUuddiélum Salußijue^ rißimum eß:Nant^ antea plera^ nobilitas inuidia f-

„ ßuabat er quaß pollui confulatum credebat, ß eiem i „ quamuis .egregius nouushomo adeptusfèret, Sed ubi f „ periculum aduenit, inuidia at^ fuperbia poß ßtere:

Sed hi quibiis utile non honeftum cordi efl,nullam m4 ioremanfam habere pojjunt, quam patrù calamita-tem.ciui enim his proximo temporibns quibui patria adeo aßliila jùit acriter inuigilarut, fx fumma inopi4 td maxtmof opes repente deuenere,cr cum opibut ut fieri folct amicos ac potentiain coniunxere. Nain uelut in bicendijs uicinoru plures fuä rem äuget, quos tarne Kej^ub.fiires iujîè uocat,ita in cominuni mijeria mul-tildcupletantur: quieodumpotentie perueniunt,ut non caamp;igare ut^res ac latrones audeamut, fed ut potentes uenerari cogamur.

Vides ubidiripitururbsquot aduolent emptores iireptarum reruml ubi tributa imppnuntur,quot ad-^ fint fxneratores quam graui^nore mutuent ho minesi ^t dum ueiligalia augerentur, quanto lucro pubbcani ea conducant ? Et cum annonæ penuria urget,quain paruo ueneant gemmée, libri atque alia minus neceffaria{ qualeque lucrum fit, feupotius la^ trocinium his qui horrea claufere ? an nondum fatii intelligis quanta utilitas ex publica calamitate habea tur ? Vtinam tarnen iufte ac fanilè earn amplexa -riliceret? Pc^is adejl { h^editates fine poficjjöre O'res preciofa iacent: at fi tollam fiir fum ? minus tarnen quam qui fine periculo rapit. multts hare-ditatcs ipfie adueniunt, multi magna paruo emunt, triticum carius uenditur quam an tea- Audis ru-

tuorcs bcllorum,netiJcàpauidtK ßs ut irridcari^,tihi^i negociumflt;tcc0M. non d Deo confemn^futopprimd-rif. Vinum,triticum,cariui ucndesfeinn-e cogor poti-uf'tutiufeßdißfügere.üuüdratione exrrciiuf magni aduentum expedtd. Si expeélaueris omnia mala cxpe^ rieris-.ß obßdebit g“ hoc inßacliciuf eft. Sola uoluptM ijuod huiufmodi pcriculu deuitaueris penfarc potcil, damna çydedecui irritaßigie.Sed er in emiiibuf ad-t'crßs (juageneraliafunt,feu patria toti, ßu magna d hm parti iüudfolaripotcß ac debet, efuod admodunt pauciindigna patiantur.nonoderisuthoßesaut inh inicos,fed ut malos atij^^ iniußos. Vides mon homines, nbsp;nbsp;nbsp;I

fceminas,pueros,ncn mißcrcaris : primum id ultione J diuinafit,neq; tot homines abfq^ Deißngulari proui- nbsp;nbsp;nbsp;i

dentia perire poßunt,nec Deißngularis prouideriM tot abßj; culpa homines perirefujiinuerit. vedeexe- • crationes tÄoßs in populum.Scito Udos aut corum. ma nbsp;nbsp;nbsp;i

ior« non una morte dignos eßet Patres noßri mandtt | eaucruntßuäiis acerbos,cr dentes filiorum obflupue runt, vides nunc Chriüianos non Chriüianos,nen lu-dlt;eos,parum enim hoc eftinon credunt er ßxnerdtur: non Mahumcdis cultorestej’ fnim parum er hoc e^, nam er cum pucris concumbunt,er falfos tefles in iu^ dicijs proßrunt,er in Chridlianosfeuiunt, iugoq; in-tollcrando premuntmon idololatras,nam er hoc etii prater rcliqua,atq; illis adiunilum parum efl:nam De um non uenerantur ,nulla Chriäi mandata feruant,

fed longe plurd hi agunf.primum Dei ntidcflafcm exe crdntur,hoc nuüis alijs conuenit:panperes tinnontepe nuria premt!nt,dd cdendM herbai,fuâiK legumi-nu ac lobam cogunt,unde iDis numerofi tenens- tetatis multitudo dbfumitur.hoc non ejt fitme iHos occidere^ txpeUdnt ut fie pereiint,ut causa cardueles cum puer tnetuens magiRri minat-obliuifcitur,pannicum aut mi lium in alueolum mittere. Hocfolum putant ejjè péri mere aliquem fame,omnia prorfui alimenta illifubtra hereiïndemoeckari,cuiUfaUeriusîegis ejie^uoda nobis contemnituriin faent edibuffaenora,fiupra cr ul-tiones ordinäre cuius legis mandatum efi,autqua in le ge tentatumtehrifius eiecit è tcmplo uendentes cr e-mentes.at male id certè cum uendere cr emere res fit, non dcteflanda,fi amorabundis licet injfirare, irrita-rc ati^ incenderefeintiUas in templislinde fub legis fub diuina maicHatis uelamine tanta admittere flagitia? nonfufftcit admittere nefanda,finonDcum ueflrorU flagitiorum autorc,fcelus impietate hombilius facia, tisllnde iudicia corrupta,cui genti uel Icgi communiai rcjfondebitis communehoc cum Romanis:famofum iÜud Clodianusn Saluüij, er in Diuinationc (Querela generalis:fed omnia faltem ad lenitatcm,nos adfeucri-tatem declina^is.

QuisHortenfiusaut Cicero,uelctiam Acfchinesaut Demollhenes tucri poterit, cum in grauioribus flagi-tijs cuafiffc tot cernant,aut mitius adlum,ncc miferatio

ni paruulorumßliorum,nec parentum lachtyntis ,fei potentie,fed gratiie,fed tunicitig atq^ opib. codontitos uideat ? Quid aliud cxpeófatif qua ut Deut uldfcatur ut reges ac magiftratut ftatimiSed regib, ex ntagiftrd-tib.nißatim uldfcatur multis modis itocès eripipo-teß,nec in defcèdètes pana extëdi poteß:Deunemo ef podß:no ilia pctëtia aut fciëtia deeß:n5unqud morte praueniri non uiuisaut mortuis iÜu effugere. Deo tarnen licet etiii poßeros ulcifd in panä inaiorit, iüeerrarenefdtnecpoteß, Quâobrëquidadmirami niß omnia qult;e in facra pagina nobis poÜicetur fuo të pore experiaminilaut quod dolendufi inter tot bupre fies una uel altera cicada fini At fentio quid diduri fint Chrißiani ißi pidi,Epicure! meri, ex fi quid eß deteri US,mala nobis minar is quod fdas certis circuitibut ne~ cejji eße ut eueniant natur it ordine,non flagitioru no firorucaufa,cum ex hifiorijs aperte conßet homines femper malosfitißcjex quam nunc fint multo deterio' res,ex tarnen manere hominü perpetuugenus: quinine/ eos dominari folu,quoru maiores maioribus flagi-tifs obßridißterint. Scclcre enim tyrannis paratur:ty-rannoru defeëdentes reges noininätur. Uis ego tribus uerbis fatisfaciä.primum quod nobis fat effe poßet ad perfirendas aequo animo calamitates publicas,iUud fei re quofcunq}mortaleshac£tate fic uiuereut poßeri fui omnifupplido dignifint,extinda omni fauilla iu-fiidae,pietatisinDeumatq^ religionë,miferationis in humanum

hunwiügenuf cr uirtutis,quib. quatuor prafidijitno do unît rcliihiuaturflore poteflgens iüo. nam philofo phi uirtute,1Uiilt;eipietatc,Muhamedi iuflicia, Chriflia ni mifericordia olim fletcrunt. ludtei legem olim cotnn pfere,nos mifericordiam cxuimiis, quid efl quod flare poflèfljeranuifSecundu efl,quèd nec omniu rcgum ta lis efl origo,nec eorufaelix flatus:fed ut liliorit cil maxime nitent croient iam ad fummu peruenere,flc t:na qua;q;flirpsautignauiterfinitur,autfl generofwr fît ad principatum peruenit atq; ibi extinguitur:tâto pto ximior interitui quanto gloria jflendtdior. QMnctia tnulti Reges optimifunt,quorMn caufa ut etia alias di ximus,nil tarnen negligés Deus mala fèrt.Tertiimi flul tè cogitare homines,fî mortalis homuncio nouit domii fuam inflituere, quifq^ etiam regulus fuam urbem ua ut bene agentibus premia propofîta fînt,improbis au* tem pœna Deum omnium fapientißimum non fciuif-fe,autpotentißimiim nonpotuijjè,aut iuflißimum dul ci^ iHo amore bonorum fcecundum atque plenum ne-glexiflefîchumanas res di/ponere ut fuis temporibus etiam hic unufquifq^ uirtutis ac uitiorum debitam non recipiat compenfationemt Sed quia de magijlratuum iniuflicia crimprobitate quoflifumusactem-porum iniqua conditionele his nunc

E M O C R I T I O'Epicuri^uiin fcntirntium r ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;unafcntcntù efl,uniuffapiëtiiopini

populofxiiiiinationidebereprf' firri. Qtii kite hunnmd fuo nixu Rc^i cr conüare arbitrMur, idem putlt;int tic qui etum de ntentorumpugna atq^ uiäorid uiUm dc geuerdtienë: fiuhumfanè confilLumcumuideamut caleflid tanto ordiiie,tdin ederiter de perpétua moueri ? fdpientibut credendum efi quad negdri rdtione non poteü.ndm et fl Soient tdin pdruumelfeuidcmus,fîmuhismodis errantes ftelldifim ,udnum tarnen efi non crederehis quit à Ptolem£o dedarata fiintde Solis iminëfd magni tudinc,dc de tequali fiderum eirculdtione: qutetotan-norum iam centenarijs experiment o confirmis eft.Vd num efi ergo etiam fi in hts qune effie non pofie putd-tnus,qudnqudm leternd ndtura consent: uera tarnen ejfe comperimiis in hdcfluxd labiliq^ congerie, cü plit rima etiam uerifiima effe cernantur^ordinem deeffie fit fficari. nam dut impotentis effet dut negligentis. Vc rùm non eum effi ordinem qui à nobis pofiit intelligi, cr uerti efi lt;::s‘fateor:firfan uerô cr quddoq;,ut in cae le,^ibus pars magna aliqua innotefeet. Diets, fimagi-üratus peccant diuina ultio non lUos pleilid At ego quant

apertintjimo ß ^latim pleäeretur non peccaret nagi/iratM^guif dubitat? En «tdf hi^ioriam: Vrancic ßui Crimignola dux militu inuidtafititfub Philippo Vicecomite,cuin ucrô obßdcrctarcè.S. îoannis in cju4 tnt Philippus Arcoüd cuiusßdtrm de filium Crimi-gnold iii poteßdte hdbcbdt, creddßircd comminatM cilfe iHos fitjßenfurum ni dreem redderet : renuit ille utdpudquemßdes potior eßet:Crimignola itainifer4 bilem filium pair is auxilium ßußra implorantcm fu-/fiendiiufiit. quo fado nullis ex cdufiscum principe, cuius regno tot urbes adiecerat inßmultatem uenit, di ß^ßit^ db eo : ddhiefit Venetis,rurfus inuidus expur gnabdt principem cui feruierat. Verum manibus filif dcfrdtris Arcelite urgentibus in ipfo dgendaru rerunt fioreVcnetosde{lituit,cldßeinq; pulchcrrimdm tllorü expugnari permißt. Venit in [ußiicionem malte fidei: fed adbuc tegi poterat.Puenit utarx quicdam 4 paucif militibus Venetis capereturipetunt auxilium à Crimi-gnold ibi urgentibus,ut dixi,dnimis iniufte occiforunt per tres dies prtejlare contempßt cum prope eßet, donee illipadafaluteprincipi rurfus quam occupaue-rantareemreddidere.

Venetias dccerßtur,ibi rurfus no ire poterat nee de buit.cuienimdolus fuboluiße potcrat,ipfc^id inteüi gere quöd omnes fujfiicabantur, nihilominus tanquä innocent Venetias audire aufus efi,captus, damnatus, publice fccuri percußiis.coegiu^ Senatum ilium quid nunquant

8t4 DE TEMP. MAG. ET P R AV. ttutKjudmatiisinfuumexcrcitusDucem fguire dinb ceittit! uities HS. Kyridâtu ti'igintd dureoruitt Philippeorum,^uos in admiiiißrdtionc fuffitrdtufpdf tim erdt,partim dcprieddtuf.

Sunt ali^ttid mdnesdethum non omnid ßnit^ Idiridag; euiilos effugit umbrd rogos.

At uide modo exemplum è regione contrdrium:^ti fdcciu Prorrx GdÜidntm in ttdlid,Duxq; exercituu in clytuf expugndturui CuniudntedßliupdruulÜ pnß éti cceperdt,mißt qui intermindrëtur ni dederet ocdß* turn ßliu(hoc enim licet et expedit Regis fui cdufd)uir confldiis negduit fe reddituru,pluris effe dpud iüum ft dem qudmßUu. Prorex ut erdt uir inclytus filiu ei red' dit hdc pietdtedtq; prudctid etidm cldrior,qudm totui äorijs urbiuq; expugndtionibus.hæc enim mdiordfed cum ßrtund communid, illd eins proprid.iyicds modo quid nefdriu eß,cum nullit regnu iußius ddminiftrC' tur, qudm Venetorit iniuße perijße Crimigtwldm.dd hue euidentiuf effet exemplum diuinæ ultionisintdm ttephario fcelere.C^uidmdgisobßit Aiiguflohos exê plo quo poßmodu nbsp;nbsp;ipfc dlio^ui fcelicißimus omnib.

dlijs in rebicsßdc in und filiorit infcelicitäte mortales omnes fuperduit.nd mdfcitlos dmbosddultos id et cgre gios dmißtfilid ob turpitudinë relegdre codëius eß:in tutdq; ob ftlioru et nepotu infuclicitdtc dcuenit,ut tdta cif imperio,tot eit uißorijs,td(d eit obediëtid et Udlctu iintsßrmitdte odio uitd bdbuerit,et morte in bonis du eeret.

ifret.eluinebd oinnif iHiui td numerofdftirps prorfits rxtinâd efldnnis lüiuf po[l obitit f^.cu b^erone.Vtuie hoc^cu pofl huinditu adeo fe prtcbuilfet? nifi quod pd-trë cußlio dimicare coegit.Vcrbd Suetonij in tdnto te üimonio tffare libet. Alioi pdtrë crfiliu pro uit J ro ,, gantes, fortiri uel ditnicare iußiß'e,ut altcrutri conce „ deretur:ac /ßeäaße utrun^ moriëtcm, eunt pâtre qui „ fe obtulerat ocd/o,filiui quoq; uoluntaria occubuijjèt „ uecc.Vndefubiungit:Quarectteriçrin his M.Fauo- „ niusilleCdtonKiemulus,cumcatendti producerentur „ ïmperatore Antonio honorificèfalutato,hunc fadißi „ «O conuicio coram profciderunt. Etcnim quid Deunt „ iBum intucntem hune feuurn fiieëlatorë dixiffè putesf iam cum tibi uoluptati fit abominandü frrumqi ßgt;eäd (ulu,efficid ut alùjua^ te pceniteat memorise, ta fee-lerat^uoluptatif.Etquôd alijs dulcißimuefl,tibi unît fùturu fit amarißimü. Itaq- quduis poflmodü eô cletnë tùe benignitdtislt;^peruenerit,ut pdter patriæ meruerit i(ppelldri,mereri tamë tâtifcelcris ueniâ no potuitnec afjêqui,utfilif «omm no niß cum fummo meerore atq; horrore audtret. Sed ad magiflratuum hißoria redeo, tsec dedignabor hacin caußi reßrre qu£ toa-Eocdtius „ inlib.de Viris illußrib.fcripßt:Sedprlt;efcns(inquit) ,, tctM dntiquam/ßernit diligentianttneq; enini dicain à, „ prtiniî grammatic^e rudimentisfid ab ipßs incunabu- „ fij penè raptos inßtntes inter aduluratas leges enutri-,, unttneqi id agnntliutquidd excufarc condtur)ut memo „ fiaßr-

gt;9 rùfifiniore iÜM cottdifcMt ^fed ut celcriuf pdrandit „ opióus incumbcttit:necj; pudct mägnis damaribut pu-„ blicè contendere,prbnumejji dtindam operetmlucri » do uiilui:fttidù phtlojophix ac rationes lt;juibiM ipfe »y leges conjldnt, turn iufticia boniq; mores fupcrßu/t e^ », fe. Un emctitis ne unnis ldurelt;e titulis leges ipfds mutdt, „ M[idnt,jrcidnt,contrdrtjscy interprctntionibus corrii „ punt,litesc; ipfis in perpetuum producunt.^ec pudet „ ii’dgnißcis uerbis ,honoribusq; prouchere, gui ore irt 9, ƒ;lt;/’«' c^^fcrlerdtd ordtione cdlcdtd ueritdte iniujînm itt „ Jio priCtulcrtint, iudicibuséi^i contrd leges fucisßtis per ,, fudfm-untAdéj; etidm mdius eß,quodillos extoÙuntsiui 9, jrdudtbusdc do'is diuitcsfdilifunt, eos pdtreslegimt, „ iufliciæßntes,fdpicn'.iieq} thefdurosdpcpUdntcs. Oiit », concUjlßt Dei iujiicid qudndiu h^c pdteris. Ab horuin „ igitur fcholis,in quibus non ßt fcibdn de ueritdtis in-,, uentione,dn potius de lucri fße mdiorßt difeeptdtio, „ pro deunt indices,p rttßdes dtt^ mini diri, mdnibus tend „ ctbus,oculis impudicis, effreiidtd libidine,Idpideis cor f, dibus,fidldgrduitdte,lingudgt;neliflud,fed dentibusui^ ,, rulentiseybreuiterduriinfdtidbili fdme.

,, Bttuprjefertim Udlicn Reßgt;ublicd qu£ firmè fold „ bis legibusguberndris,faelixuiuetdlib. prafidibustu-,, td,crtdmiußisminiflris fretd,dc doétoribus iUuftrd-„ td.Sictuereuxores db ddulteris,uirgines dfluprisSe ,, üdles db incedlu,thefduros coge, cdmpos erne, domos „ pKiCtoriM mge, modo noris tribunitlid corruptd ejfè libidine

libidine Cf'äudritü: er iudiciamcndäcijsac dolis ui-tiitri. Quorßim tarn arila nuncuiuendi formula,niß ut liceat laxare habenof iudicibu'f, atq; implere ttomicai auro ,ß argentum iam cotemniturttiuper lt;juidam eri minum quam uocant praxim tanta ßeuitia ßcripßt, ut cum neßarijsßiii legibui non legibuf fed tyrannicii int perij5,nec deßndendi locum miferijs relinquat. Crede mihi nuU£ leges bon£ effe poffunt niß qult;e à philofo-phis funt conßitut£. Scripferat primus Draco leges,ut dicuntjfanguine humano:uenit Solo Philofophus feri-pßtq; mites er humanas,nunc ut Dracones uincamm uiperinisoperam damuster tarnen Chrißiani fumus. Ob exiguumßirtum fufßendimus homines, aduerfuf

»MrfgnoJßtres ueneramurt Ciwdidololatria^ quad Turc£,qu(gt;d tudiei nonfaciuntfaciebantûe,fùclt;i ti chrißiani mitifimiq^ agunt,

Vnde nomen mißen,niß quid dignusßt cui mißered. turtatq; hoc Cicero idololatra er qui optimatium catt ße ßauit,afßrmat mißeris magis ßauendum.uos costate an id agatisiqui uincla iußieite perpotentia relaxatis? diuitibus indulgetur.qui iure peccare potueriit ßußgt;en dunturt Scripßmus ob idinßeptimo libro de Artanis Aetemitatis,De perpétua Republica flatucnda.I^ant Venetorü iUi proxima cum ßt, ideo adeo diuturna eß, Romanamq^ iam ßuperauit.Romani enim à condita ur be annis D.C C1111. circa libertatem amißere.cum etiam anted atmK CC, XL. ßub Regibus fùiffent ut uix

CCCC.LX rfWMM libertdtê in quib.etici toties iafldti ditionib.dc diljcnfionib. ut deteriorfücrit hd:c tdm fun neSid libertdi qnduisgrduiferuitutc.dt Venetd urbs id incoltvmispenèperdn. MC Ubcrd floret, idbcneflciu efl no td legucjUd hominÜ^ui cuftodiut cdf,leges mites coHituut,/! cdfuigyduior cuenerit ex xquo et Mo dH gëtfeelerdti pand. Vix effle fcelerdtus po teft qui no pecunia cdufddliquid dmittit.Ergo mitibus panis (ed int mutdbilib.puniendi eßet fontes, qui no dUd-ritia cdufi crimen ddmifcrint. tu quo opud Deu inipudës prorfus rt temerdriusdudes dliquë mortis ddndre,cu qudtdper petraucris meminiRiiProptered dicebdt Cic. Sexto de „ Rep. Moderdtori Reip.bedtd ciuiu uitd propofltd ell, „ ut opib.firmd,copijs locuples,glorid dmpld,uirtute ho „ neUd flt.huius enim operts mdximi inter homines,dt^ „ optimiiUuelfeeffeâorëuolo.Rtrurfucintertio'.Cuue „ ro iniullus eft Rex que tyrdnu uoeo,dut inuHi optintd „ ties quorii cofenfus fdëlio ell,dut iniuHus ipfe populiH „ cui nomë inufitdtu nuUu reperio,nifl ut etid ipfum ty-„ i-dnudppellc,noiduitiofd,fed omninonuUdRefti.ell. ,, Rtrurfus:At no centime optimo cui^; dominatudb „ ipfd ndturd,cu fummd utilitdteinflmoruddluiindemul ,, to poll fubiugif.Sic regu,flc imperdtoru,flc mdgiltrd-„ tuuficpdtru,flcpopuloruimperidciuib.focijsq; pra^ „ funt ut corporib.dnimiis. Hdc folum in p.trte dbeo difli „ det,quodcxiHimetRep. aterndeffepoftequontdnul „ litfine bdbedtndturdlëjinquit enim:itdq; niiSus inters tuien

fw Keip.tM(uralis,tu hominii in quo mors nS mo-io nece/Jària eR, uerumetiä optanJu perf^pe. nafific „ forrt,dliquis tundê earn firma ^eip.inuenijfit. uerum ,» nuüu ex fdpientibtn inueniffè comperimus, cum lt;equè mortdlesfint Reipub. ut etia homines:fed etiü diutur-nior eii,ut qua ex pluribus hominib.fibi innicè fucce~ dentibuiconRet. Et licet diutitumdneitt,difi'iciliusU mcn'fft Rempublic. ad fuumfinem deducere qudm ui'^ tim cuiufitisferUdre ufq; dd ultimum terminum. Homo enim unus eü cui pràcipitur,cr iiè pennanet, çr fudcurdt.dthiclexquaneq^oculos hdbetnec dures^ fed mdgis ducitur quam ducdt.Ob id cduendu eli,nc in Repub.hoinines uiolenii,duri,crudeles,fcditiofis cxfii inilifs cr quorït mdiores duces fierint fdaionu,conâi iudntur.Sed mites innocètes philofophiafuprd om nidpraceptisimbuti.Quantu hoeprofierituifiim eft inßiicientibuf nobis triu principe diuinam guberndti onem Imperqfcilicet Trdidni,Adridni cr philofophi. Trdidnus licetelaquêtia expers fitit,tdmc philo/ophtà praceptis d Plutarcho imbutus,Adrianus zr Antoni~ m« ddmodu eruditi. In omnibus cduendu ejî ne quie qudm per cdlumnidfdcids.Sed minus obijcidsqiM iHl pecedrint,honeftioribusq; uerbis utdris.cofulo etid ut pdtrid ittd relinquds,ne malu mdlo adddnt.duru efl pu gnarecupotetiorib. imofitperiorib. Qudlisenimdni mus efiè potefi, iüiusq; qui eos habet inimicos in quorum potefidte uitat, honor acfirtuna repofitafuntdet

eoimigKquiiutmdiuteüfub ^egeeffèquüfub ptiu corum deminatione ubi Kex pricfcns lt;(dftt,ß tarnen ab fit longé ineliuf eft effe fub Repub. quoniam in Repub. contingituelutinbullisfèruentisaquie,qu£dum him iUineq; effcruntur,buÜ£ tandem parte partem traheit te,neceffario omnef fubftdunt ac coequantur.ftruorei enim illi diuidunturftmpellunt,pr£munt donee necef fario ad £qualitatem omnia perueniant,non fte in Rege quiprocuî abftf.näpars que Regi adhieret,cr cum iBo connexa eft prominet fanper quafî fuftenta-ta,alios^ premit cr urget. Et quanto magis eurfus ni tlt;s magiftratuum eft cum cafu cr prolapfione, co ma gis alios impeBunt miferosq- priuatos.fcu inopia pre tnantur feu libidine ftrantur,feu ira fint irritatiftu fi-bimctuanf.quodcunqi malum hisaceiderit ciuibus co mune fif.utinam banal que fibifolisc^ retinent. Nfc aliud metuerepoffunt,nepluresfint Paufaniequi no inimicum animum erga eum qui iniuriam intulit ucr-tant,fed in ipfos indices uelut etiam Andreas Lampu^ gnanus^uicum iniuftc uexaretur,non à Principe fed Ntiramudi antiftite, iram tame in principe ipfum uer tit. id fermé utilium generofis omnibus inefl animis. quare melius efftt ut Reges iuftos philofophie^ peri-tos iudiees eligerent. ipft uero indices mites,probi,fan Hi mcminiffent utilitatis Regis honoris potius proprif quam potentie,quid expédiât magis quam quid liccat humane conditionis ac ftagilitatis ; concor^am fere-rent

ff nt,non difcoriidi çr inimicitids uîtionum tlcerbitd-t» dlcrent.Sed hic error unde prouenidt fdtis mihi coin pertum eft.Interim uerô in hif timultihut dut ‘C^regid potentid eft oput dd fecuritdtem,dut contemptu qudin potentid eudfere.Pdriuntautem contemptum/enium, pdupcrtdf,folitudo,rurii cultM,cr jùror ueruf dut fî-muldtiK.Ob id,utin mdximo contemptu ßs nec tdincn

poßis,ddndd operd eß. Cæterùm utilitds ^UiC habetur ex hdc iniqud indgißrdtuum ddminijîrationé

fomw oJjo eß ut fandè uiuere difcd(,in cunéfiifi rs callidior,dmicos hdbebis ^uofeun^^ iBi oderint, no-ud^uidebis prodigid omnisgenerif ndturte iudicio-rumfoppliciorumcrfeditionum.'Deniq^firre mdgi~ ßratuum cr populorum incommoda oportet,quanda m etidm feruitits çx ipß firenda ßt.

Afeor enim ßruitutc niiBüfirme ma-malum eße in humants,cum pluri-gt;^^hhertdtcmuitd;prietulcrint.fidta mcziMtbu»id(ndrrs/frfndilt;f/l. Vin-^umhdbescorpus,ufumq; )nf»!Ïgt;ro-ruw tMomn ,fomnum cibumq; in dlteritis arbitrio ,fx da paterisi^eger es nec tjuießere licet.inde imltus mina ces zr uerbcrailiber tarnen animus eß,hic folus dlicni

til DE TEMP. ET MAG. P R AX cnim Niatitif dicat: At hæc etia fetnper tiis libera fùerut,timerëtgauderét,dolcrët fuo potiuf e^ua alteriui arbitrio. nihilominui no prorfut htec ue-ra funt,/i ad externos corporit affeiiui refcritur. Ete^ nim nec ingenuif ipfis in iufticio fororu fub Caligula licuit.conandu eft ergo ut ^uifq^ ab hoc täto mala tjui celcriies poteftfe uindicet. interim uero danda eftfic uirtuti opera,ut cz hoc inter medio tëpore melior f-uadof, zy ft licet etiam eruditior ac ftapientior. Sintul etiam hoc ad libertatem conducet: nam ubi animum libero uiro dignum in feruilißrtunaheri ajftexerint, facile aJducuntur ut libertatem illit condonent. aihor tanturcnimadhocreiipftui dignitoi, Dei reueren-iia, ttoces amicorum ac confanguineorivm.

rulcherrimum ftieélaculum præbet (juifquii media in miftcriuf miferia beatuf ell, Droftdt etiam fer-uiliii pluriinif, PaHanti, Calillo, Karcifjo, Drußila-no, Claudij poHmodum libertis, Mcnie, jJtenecrati-^ueSextiPompeij, ArchelaoI^thridatis, Ventidio qui Prector Confulqtte eodem anno failui eft, cr de Partkisftirciofo jfeâaculo triumphauit ,Chryfogo-nu:n Sylltc,Dcmetriiunque Gnei Pompeij monUrofe poten ti.e ac opu tcntiiC non refer am. fujftciant hi quot oecafto j'eruiti'tii pgt;'r Dominigratiam nbsp;nbsp;propria uir

tii.f enexit,ut Daphnii zr Tabcrius. Eros grammatici Plotius h'iiin:c.e ften^ conUtor, cuius confobrinuc fint Liaiilius AftrologuSfat.ji pocta inj ignis adhuc florens poft

poß tot ßculj,Alcman amatorij inutntof Citrminis o-. mncsdifcipulis4ut prctifs artif,jutinonumentii inß-gnes.Tercntiuf quoq; Tyro,tic laurea CiceronM erudi tione humantirum litterarum : Acßhylui Herodo-^ ti poètit. In philofophid Phedon,llpiétctiif, Aefopin, Plato etiam quidoq^ inferuitutem duÜM efl: at 'Dio^ geni quaßzlix çy clara feruittu, mendicabat mifer in libertatffuo inßituto: dum uero nauigaret captiit,He-nalif proflabat inßro quem Xeniades Corinthim ent ptorcum interrogajjet quidfciret ? reßgt;ondit,liberis hominibuf imperare, Cognouituirprudenseum eße philofophunt e-nit manumißt, tradiditque fi Ji/wî inßruendos di^ cens,ecce liberi quibui tmperest QuoddiHum ad. notmaiorequamapud Griecot lepore tranßjt.nant V liberi fiint qui non feruiunt tCrfilif etiam liberi ap peBantur. Ua ex oleribut crudis in carnes çy ßrcu-la,exdoUo adleäum moRemferuitutetranßjt.

Adde commodaferuorumtyuncillarum,(yfocie-tatem pro folitudine. Q^ibufdam etiamßne uirtute feruituf ipfaßola attulit perpetuum gloriam : colitur Pompilijferuinomen ob Theophrafium, Perfei ob Zcnofifm,E«pon« ob C.Cracchum,Micithus ob Mef fcniiwn Anaxilaum, Chilo Portij Catonis,ZoßmiK Pli nij qui Panegyricum fcripßt.vt dicamus cum poeta: Hic ßrßtan te caßtx excelfo magis Solio reponct:proßit multis cdpi.

Turned gens hete atdte nuüi fecunâd,iinperio, po^ tentid,opibus,nihilglorioßus ducitqudnifiquifqi fer uus principis appelletur. Summis noâris pontißei-bus confuetum eßnonfolumfe D« feruos, fed fer^ uorum etidm feruos nuncupdre.Noßrss quoq; tempo-ribus Aegypti R.ex non niß ex feruis deligebutur, qui (orum lingua uocabantur lAamaluchi, Paulinus Hold nus Pontißx feruitutem feruiuit gloriofam-.Et Serapio Ercmita femetipfum uendidit,ut alium redimeret. 0^ Um toto: quiedamgentes fe uendebant ut Thraces: no^ ßra tetate Uilßani Catelani, id efl,ltergctes,fed magii Aßi de tiumidie:qui pro lucro ponunt, non folum ß^ Ujs fed etidm ßbimet inuenifße emptores. Quot profrii tempore peiiurilt;e er caritatis annona: in potentium er diuitum domibus fidßfe feruos,qui liberi fame peri-ißfentiplures pereuntfaine homines de pueri quam e-qui er equorum cdtuli.Seruitus tempore belli utilior eß libertdte: Siquidem cum diuinis ipßs fe eripiunt pe nbsp;nbsp;nbsp;|

riculo.Verum cum duoßntcapitafiigiendorivm mala rum,fcilicet ut ipfo malo cdreamus,dut eodem commo dè utdmur,ß pecunijs èßeruitute nos redimere non li-cuerit,gratia domini afßequi oportet,qua duo iHa ambo prteßdid continentur,fcilicetjßes libcrtatis atq^ interim commodioris feruitutis ufus. Porrodehac para da rurfuscumdixcrim,todnnem Cafamlocupleti libel lo dtq; huic argumento propriè addiéîo fcripßßfe nihil tnibi reßat,niß ut quatuor uerbis omnia ilia pracepta comprehendattt

fomprehenddm:fdlicet Domini amorem de gratiant compttrari uirtutii oinnigcnerc,pietdtejide,pi{tiëtia, conflantidjdiligentid.Propria tarnen ferui funt,Man-fuetudo,fides,patientia,dtligentiaq;. Fortitudo autetn ut rarior in feruis, ita fi cafiis contingat ut ob iUam do minus aut domino ualde coniunélus 4 uitte periculo li-beretur,plerüeh liber tatiscaufa efiiAnterim «cro fi lt;ju4 fit fieruitus mollior,ut apud Turcas et olim ludicos qua feptennio finiaturiapud Turc.« etiam pafeendis ouib. ttddiila,licebitcontinentia corporisrobur firmare,in duftria multa difeere cognofi:ere,(ju£ nobis parta libertate ufui e^e poterunt. Agnoui hominem multa huiufinodi e5didieifie,quibus non fiolum apud nouarti rerum ftudiofos,fed apud quofcunq; potentiores uiros in precio erat.Ergo quid prohibet,dum adhuc captiui fimus ne conuerfi ad Deum,cum etiam liberi uerfemur inpelago flultieiiefignorâtiiedtq; impietdtis, inter tot fcopulos,uortices,mdxiinis in teinpefidtibus, eripia^ mur à fubmerfionelSi igitur firtes mdla tulerimus,pru denterq; ea tradduerimus blandosq; in conuerfatione nos exhibuerimus,c:r diuinus nos/ulgor aliqudndo ir radiabitfCir clementiamfati melioris experiemur, cr nos interim tequioreanimo cum itd fèremus, meliiisqi inoccdfionem parati,commoda infiaufite conditionis fentiemus. Sut aut feruitutis commoda prtecipud htec, uiuei-e atq; ualerc dlieno periculo.Vides ne equos qnâ charioresfint doininis,imo cr boucsç^ fuesrujlicis Fff f maiore

tttdiore tlJè in predo,tiô folu quSfamuîof famiUii-retfffti etiä perf^pe ipßsßUjs {magna res e/i coputari in alieno ai-re. Aliud comodu ejl ut no adeô libero frne rts corpore ad uoluptates,ita nec ad lenocinia morbo rii. Vnde ferui qui mode fits dominis feruiut^lib cris ple rüq; melius ualét. Çiuid aliud eß eljein patria potcftate qua in modefta fcruitutelnemo tarne nißuehcmcter im probus patria abhorret poteflate. Quid ergo aliud cH modefta feruitus,aut domino probo feruire quä in patria effipoteftatelmultaquidem feruitus nobis eripit qute libero Heerèt, fed maxima pars eoriï qu£ eripit, nee funt neceffaria nec utilia falutianimit uel corporis, raro quicqua aut utile,multo mituts necejjàrilt ad fain tédetrabitur nobis.vinu dilutu bibo.paru camis edo, fed ferculu folu,no frudus aut cupedias uUas.none hac omnia ego ftiote ago, ut corporis ualetudini, diuturni tati uitlt;e,ad fobolc procrcâdd,ad animiuires,ad tèperS tiä,ad pietaté,ad eruditionê:deni^ad animi trâquillita téacftlicitatélogèpr£ftàtioraiQiiâpaucos,neullosdi eâ,feruos inueniaspodagra,arthritide,lapiüo re}iu,ac huiufmodi morbis quos ociü et crapula gignit labora-rf?N4 et hoc j. eft eomodtî adiabores excitari,quo nil ad corporis faluté melius,ad animi aittfedados tumid-ttis,ad cobibëdâ impatiétiâfummu malorit magiséiie cefpriü.Sed paftoralis iüa apud Turcas feruitus,nec di ra laborib.ncc ocif indiga,nec aftrifla uiéfu,fed mclior lôgi noftroru rufttcorû uita acfalubrior.nânoftrisru fticts uix patrise;tloba aut milio(qui locupletiores)quâ

tufatii efl:et ciepartt ac allci:feruis iUii pläcetä triticea tibudäs,oleraetLic:nonui]uäetMcaro. nbsp;nbsp;nbsp;uinudee/i

^uod iUi no optât,cuetiä Domini ah eo abilineât'.hie (U optet,no tamâ hdbët.^ habet no habere pneftaret: «4 tt corrupts pleru^ cr marcidu accidSùe tato dete riut efi atjua ipfa ad falutê,lt;]uâto gratiuiori aut iucudi Ui. iio tUis deejl in umbra fomniK,non fues cr frrax ar (u uenari prohibitS,no faUere aues, no pifcari. Ç^uid ^uèd maximS efl,nec uxor? ferua ducereifilios educa-re^guod etiä inftitutS apud Ro.fi(it,ut ex lurifc. decre-tii deprehêdituriapud quos Ro.plures,ut Sene.ait,mul to erStferui ipß qua Itberi.ob idnepaucitasingenuora deprehederetur, permiferut feruis ut ingenuorS habi^ tu uterêtur.Ob id etiä quartS iÜud euenitcomodS utdo tniniferuosplusamet quafiliosno dica,fed qua ca^teros 0« quod à feruis no cotënatur,nS deferätur nee decipi antur:qu£omniaagnati cognatiq^ et^micifalß,quorH maxima femper copia filt;it,prlt;efertim in aduerfis face^ re folet.At dices,no amatur à domitiis, nec amari pro-merëtur,quia coadi metu rt ui id aguti nihil re/ert, nâ id utilitdte eafiuStur,comodS fentiut,ferui prudetes id tä fedulo agSt ut quod metufacerc cogutur,JfÖtc age-re uideantur,tu prlt;ecipuè quad in I5ga feruitulemulta emcrgut,qu£ nuHometu aut ui inuito ammo tliorum poßet extorqueri. At dices,funt etiä mali domini qualis Antius,RcJlio,Vedius,Poliio alijq; }}iulti,fateorfedße quëtiora mala etgrauiora etiä liberts plebcijs acciduL

De multitudine,fào non magnant rem dixiffè me pu-taf:at demagnitudinemiraris f (juidnam maim ^uam inuri notis in faciei uirgis nudum ad necem cedi inpi-ftrinoicrucißgiyuerberatum tradi, nudum tiinóhtmj; mureniiedendumf per iocum fuffocariin inani rota rofis plena circumaélaidt maiora pro/èram nee abjlru fa necrara.omitto enim indignitates feuormn, magi-jiratuum0’patronorum,uiolentam auaritiâ,cr quo rundam nomine nobtlium in pudicitia uiolanda, uxo' rimtßliarum^autfororuminiuriami hæc tanqiiant parua qnlt;e maxima funtfCr morte fj bene extimentur détériora,cr tanquam priuata mala, qua tarnen aieó frequentiafunt ut publica mérita did poßint,mijfafa-cio:tribm aut quatuor fiUjs paruulis,media hyeme fri gore çrfame confici,nec poffe auxilium firre miferoi parentes,in fumma omnium ege/iate,irritis laboribm, tegrammentemac carpm ob indigentiam fuitentan-tes,nuüo uitio,nullo fcelere,nullo ctiam errore,an no miferim eflhoc fuppliciuin atque Ifeébaculum pifeina Pollionis(quam tarnen Auguftm ipfo ftatim momenta poßquam refduit compleri iußit)(x crucibttsinam in iUii nan pueri coram parentibin,fed uiri,non omnino ßne errore, plerunq; non fine uoluntario fcelere, non diutino cruciatu,fed quantum immanium dominorum oculos fatiare paffet necabantur. athic pluribui die-bui extenditur.

eult;m frruoru,into dinar pront in utrog; genere lufits }èrtund.vix utdcre me no iiugM tgere. Lex crAi etpud lud,eoi cjUdm Tura cT ipjî nunc obj'eruant, ^uicun^ mitiores funt,ut pojl feptimum annum fcruui liber effet addito ctiam uiatico,ß ntanumißionii conditio arri fiffet. }dt tarnen plures er ant cr mmc apud Turcac ßt-turi e/Jent, ni diuerfitof religionis cf Chrifti amor cer tèdigim,uteo maiera relinquanturquiferuitutemli bertati praponercntinec manumißionii beneficio ute bantur. Nam quintum commodum in hoc effe cer-nebant,fcilicet maiorem pietatem,integrum D« cui-tum,feu adtierfa ZX duriora per/èrendo HUm amore, feucharitatem uberiorem erga dominos exercendo^ feu contemplationißrmius inßftendo,uoluptatibus o-mnibus ualedicentes qute in libertatis folutis uinculis ey impotenti euagatione animlt;e repoßtiefunt. Vw4c fhratiarum injlitutio orta e{l,

IQmîJou bi funtde quibus uerè di-xtße Seneca potuit,paucosfcruitutent teuere cu multi à feruilute teneantur. Hifunt quifrruitutem tenent qui diui no amore Phratrias ingrediuntur, uo

luntariam fubeunt fcruitutem cr bre«cm,«t perpetui Ubertatefccuraß-uantur.Seruitiis difficilis eß, quonii inuolun-

inuoluntäriit efl,iJeô qui uoluntdriè in PhrdtriS (è côit fèrunt nihil durum patiuntur. Quid durum ejjc potcß Deo feruire,intra metum fe contincretSi lupi atq- leo^ ties ubiq; uagarentur cr homines difcerpercnt,an not ies cotineri etiä per uim in arce munita,ut tutus ejjei ne dilaniareristNatura uitiorum etia inßnita,ejl enint proldpfm quida.qui dixit uitia effc circa extremu,uir tutes circa meiiu, utinatn tarn perßüe ré expticaffft, qui uere iixiti Tinge coUê ex toto dechuem afummo, fed in uertice planii duo tantum hahentê latera,fcilicctutoui figura fuperiuspU-no difjeili refir at,dt latera nullis impedi ta obicib. Libâturiti pr£ceps,hinc auari tia iUinc prodigitds: inmedio cofiftatlibe ralitas, vbiè medio excelJèris,paululum inimum prolaberis cuius nuUus efi ter~ minus aut finis : fed

quo magis dilaberis eo capatiusffaciu erroris ac uitij inuenis. Certe ueriadmodu amicusfiim : fi fieri pojfet Kt homines in uitifi cofifieret,no adeo uitiu ipfum ab-horra-cM

fforrerë. Se d poftqud in ipfum prolabeti uolutM effrc-nisininfinituiüudj^aciiiabfi^ uUoretindculo iMgi-tur,incerta loci,incerta fui,pro lucro i^uisno ponatiii caula cotineriiSei debêt effe htec uincula uolittaria no ab ira,de]jierdtioe aut parëtu ui inieäa. Itacj; de hisijui fané perj^eüa re ingred iuturhos or dines,ne fa traäa fe puto,tält;juä caldmitofis.qu£ enim calamitas effè po-tejideoferuiretliteris ac ftudijs opéra daretuiuere fine fôlicitudine atqfiaboreitot habere egregios focios,mul taruq- rerü peritos, ata; ut ita dicâ/ecreta omniu mor taliu fciêtesttutos effe ab ira principe,iinprobitate ma gi/lratuit,iniunapetulantiu,pereffrinari in oés terrât fùmptualieno,ibi^ domu parata inueniretuenerari a-pud oës tangua diuos! cohibere nofiros itùmicot, atg; hoflesfcilicet effrenes cupiÂitates perturbatioesq; ani miac peccatat omni cura uacareifi fanus es multos hi~ laritatis focios habet : fi ager nuÜos uides lachryman-ta fed plures hortâtes atq; cofolatest 'Verîim gui eo ce àdit no iuit impulfut efl,no ingreffut multa obifciet in eomoda,poflguâ paenituerit cognitatpupertatë, ieiu~ nia,uigilias,afiiduu orSoi morë,feruitutë,folitudinent claudi in doma tangua in carcere,inuidiâ,infiditu,con ttunaciain,guorundam ambitionan,inter iüosfumma odia,perpétua fupplicia,afiidua ac pacnat acerbe,fu-periorucrudclitatë:denig;guodmaximucfi no pojjè ungud liberari àferuitute abfg; fumma infamia,perfe pc etiâfi uelit c» ea.Vcrii hae omnia dulcia cffîciutur.

tttq-facili4p eo modo 4ccipiantur,lt;juo (jui fronte iit^ greßi funt coHegium illud fdcrum. Si tibi animi iinmof talitittisf^ein certain propon4f,omnia libenter patie-ris.nam de uitte breuitate,de mortis neceßitate tam cer tus e/fe potes, ut nihil amplius. Verum animi immorta litatistot funt indicia, tot argumenta ut dubitare non poßimus.

Inter reliqua uide quid Seneca dicatlEt mors quant „ pertitnefcimus ac rccufamusintermittituitamnoneri » pitiVeniet iteru quinosreponatin lucem dies , quant „ multi recufarent,nifi oblitos reduceret. SedpoReadili » gentius docebo omnia qute uidentur perire,mutari.£‘ quo animo debet rediturus exire. obferua orbein re-j, r«in ùt fe remeantiuin,uidebisin hoc mundo nihil ex-t „ tinguffed uicibus defcendereac refurgere.AeHas abit „ fed alter annus lüam reducit,hyem5 cecidit, fed illant „ reßrentfui menfes.Solein uox obruit,fed ipfamßatini „ dies abiget.flellarum iShc difcurfus quis prteterierit re-„ petit, pars cali leuatur aßidue,pars mergitur.Et quait quam tetemorum fit htec reuolutio,proßindius tarnen difcuffa declarat reditu hue animoru noüroru. nec pe rire quiequä fed intermittere,uelut er in platis dumß iia,fru{lusqi décidant.Si igitur de uita illa a ter na cogi tos omnia fuauia uidebuntur. Accufor falfo, caluinni-or atq^ inßmulor,in carcerem detrudor,cogor inedia fateri que nec cogitaui.Uoc enim eß fuinmum apud il los maluin. eö tarnen tendant hec omnia,ut potius di-gnitate

liber nt ■ sjj iignifitte te ßgt;olirnt quant ut fteuiui punianf. Qupr-fumfaftu illo indiges,quorfum magijlratu fi eè te ccn-tulijli utomnino quiefceres.Via hæc eftadfalutein cer ta, in quam teinimiciprotrudant.Sipccca/îii non pec ca:fi non peccajiifuel ob offenfam,uel ob inuidiâ te ac cufant.Siob offènfatn euiquam,cauene in aliquo ex-cellof.humtlitatcm profiteriiifac ut propior fis conië-ptui atq; defpeâui quam honoribus crfaflui. Iinpro-bieft Deo incntiri iüum uellc fallerc,non faÜasnon mcntiarts. TaTrftfoiffca-vtluj exerce. Aturgeor fame,perco,iam duobus dicbus nihil prorfus edi,ante uero pancm crrfqiZiiinfDtC(« cum Pauloil^onfunt di- „ gn£huii{i Mundi molcfliie ad cofcquendam lt;eternam „ gloriam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

Çiuicquid pateris etiam iminerito paruum efl,ut di gnns fis ccclefii regni partieipatione.nuUum hucufque tarnen fame interijfè audio. Imitareheati Phratij lUi-us mores,qui cum accufarctur à pueUa quod lUain co-preßiffet,atq; puerum quem in utero habcbat procrc ajfetinatum cr ablaétatü apud fe aluit.inde c«»j mor-tuum iam Phratrium lauarent,inuencrunt cjfe focmi-Ham.Uagloriofumdiuinacolenti effquot; mitißmum c;-omnia paticntem, et alijs cxcellcrc potcntia,dignitate çr autoritate.Vincereomnes utadgloriam hominem ducit,ita ex aduerfo latus eßaliudglorix, non minus optandum crfngulare ab omnibus uinci. At melius eßet diets ut huiufmodi caliimnijs obßarent! utq; n on

8j4 de ph rati li fttjjieili iuäices ftdtucrentur,ne cjUK infons infjtnid fbcrgeretur^inw non^nam claujira utfires magis ob^ ûrcperent,Qruirttispjtienti£ nonadeoin bonisflo‘ reret,nec malis iinprobiMi- libera adeo uia pateret. ÈX omnibus ergo calamitatibus Pbratrius tria itti optima,propter quec ei ordini feinferuit,qu£etiam uerè bona fint cr apud Deum in precio, er apud homines fipientes uitlt;einnocentiam rctTifivtKjifa' ervvliu ’cr patientiam äuget g“ colit , ZT ruflitus uitam foecundam ac pulchram.

Inde etiam apud plebem celebratur, Sepeliridit-tanuiuos, cratrocia fipplida pati,aut nunquant cotingit autrarius inter bos ordiiics,quam apud indices noftros excarnificari, rotis infiri, uri, lacerari ab equis,uiuos à carnifice diuidi,pali transfigi^ tranfier-fim ferra fecari. nec uero id contigit nifiin uitte iiidi-gnifiimis, zrob maxima fcelera, ut etiam apud nos mortes truces.reliqua; difquifitiones ad ues-itatem eru endam, carceris teter horror,fames,fitisue multo mi-tioresfinteculcisatq;ignibustalislMeo quam diu-turniores.Cieterum fipplidaipfa confißis fine com-paratione minora,zr naro adfimmum perueniunt,

Er«»« cum carceris mentio habita fit,de utilitate lUiut diccndum efl. lUius tritt fint genera, libera cuüodia, uincula,,, triremes, liberx cuilodia: multa finb, gena-a:

■^eneritiCum totiiiirbsautarx.-aiitarM p^s,äomun • iuld firo cuüodid cfi. vinculorum çy triremis dui» generd'.queedam cnim funt cum labore^ut uinäi adß-dindt er fecMdos lapides er in triremibus remiges. a-iij dutem non niß uinculis coêrccntur. Horu etidm du plexgenus,ndm ^uidä dd peenaßcfolu damnatißtut, ^Ute nunc in ußi non eß:dlij uero dd cußodidin lt;juibtti tormentd ßolent dd eruendam ueritdtem ddhiberi.Di-cdm ergo prùnum de bis c[uibus uinadd dd cuüodidm inieéidßtnt,no pcrn^egrdtid.Ergo in bis trid hscc ßnn perfe bdbent eot/e orditic, c5ßßia,ddmndtio,ßcpplici um.Cur ergo cum td)n negare poßis quam conßteri, tnduisfdtendodM'.ndrietfuppliciii pdtigudin negait do liberdriidtdicestimeo tormentd,necpdti poßum^ dudiui d poddgrico,eculei dolores podagra daloribm fßr perßmiles. nihil durum eße pote(l,nildcerbum lexdlterdpdrtemetuenti mortem,ex dlterd fdlutem dc hbertdtem fßerdttti. Eadd res eSi torgueri, er mißrd-bile ßieddailum ? fed foedißimum dc terribilißimum ddmndri ad mortem, ut contrd pulcherrimum exi^ re liberum, in quo uellduddris ob conüdntiam dpui ros qui te rcum fitiße putdnt, criminis dut iudicct j j rf(lt;r»n((nfMr,qttó(i innocentem fruflrd cruciduerint. fenti ,i At nort conßßos etiam damnant ß conuiiii tijn-, ßnt ( conuiäidicuntur uel fßontaneaconßßione de Cod. qudneminidubiumeß'etdebet,nißubidefd{tononco de P -üdretfOUtconädretdejiulticiduclnimiodmore alte- n's

riui què liberdre cuperet,ucl ebrietate uel dejjgt;crdtb} nr.uçl cum duo tcflcs affirmant id uidijjê conformes et LVbi. abomnifuffgt;icioncalieni:utï)igcftisdc Tejlibuscy Sec.in tertM.I'ertio exeuidcntiafaóli.cum taiitcn claris maxime in hoe fecundo e::^ tertio gencre multas d‘àus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;committi.ideo omnes hæ damnationcsin

' iufiicfun[,nijl cum conffßio propria fucccjf'ui deliäi fx toto congruit'.in reliquis omnibus deberent damna ri ad triremes.Ham quid defùit ad iuflam damnatioiie Chrijli Dei,nifj conffßio propriafte/ics enim illi con-tradixerant. îAoniti per hoc fumus nos Cbrifiiaiii quam moderate cf m condemnando procedere debea mus,cr maxime cum conffßio propria adcjl. Nonne „ feriptié eftSNolitc condemnare ernon condemnabimi ni.Sunt ergo tria iudicia,plena indicia ad qu£fuffici^ unt teftes duo^uel faltem unus probatx uit£,qui doccr atdehis qutead faéli ucrißmilitudincm f}gt;elt;t{ant,ut gladius fanguinolentus,nudus,cr teftes qui faüum i~ pfum teftentur. Melius tarnen efßct ut res ad publicißa Titulo (li rationem reducerctur,ßcilicet ad decern tedium fi-dcm,ut'ßaldus in Codice de Coüationibus.

Jocum ß carce)-peenaßt,eogita primum illud, quod tria cumfint homini propojita bona,honcfium, utile, iucundum,de primis duobus tantum tanquam bonis philofopbi diffutant,tanquam iucundum nuUo modo bonum fit. Sed fit fane certè minima cum fit pars. career uerónce utili nechonefio nos priuet exigua parte bono-

te bonorum lt;jui in uinculis efl, fâitè er ß omnietiam iucundo priuaretur deflitutui eßet. Sed non omni itt-cundo caret,uinäus habet horos fomni, cibi ac potuf cumliberis communes. Plura flio recitaret nobis Andreas Matthteiis Adria: Princeps tanquam exper-tus,ut ijui in carccre,ut audio,perpetuis tredecim an-nis flerit, feripfitq; de Vtilitate cx aduerfa ßrtuna li~ brum elegantem. Sed cum ad nos non peruenerit, me~ thodo fatisfacerc conabor.Certe focietos illaexigua,to metß prandif ac can£ ijs iucundior uideri folet tjuam libcris. Omitto rcligui temporis leflimationem lÜam floico fupercilio dignam cz inanan,omnes flilicet in mundicarcereeljè.ülumcgocubiculiunius cis relin-^uam,hunc quo ubilibus uagari poßim, mihi quoad li cueritrctinebo.P.rgo ucra non folumfld euidentia fu-mamus.reliquo tempore patientiam,ut diximus, om~ niumuirtutcm nanciflemur ct'ociam. Ex ocio ipfo conßlium erfludtum. exfludio eruditioncm,ex conß lio prudentiam nobis comparabimus. Breuts tempo-ris career uitta multa corrigit,cautiorcsad pericula facit er uoluptatum dulcedinem äuget. Brcui tempore A\arius,Ca:far,Caflrutiusqi in uinculis ßere,nec ii pojlmodum autglorix iBorum,aut faills aut dignitati obßit. Ciuinimo cx co acriores er uehementiores eua ferc. Auenzoar inflma: fortis homo duobus annisab Hali Regulo in carcere detentus, acrior exiuit hollis quamingrcfliisßcrit.

Sitrrti Columns Citrdiiialisnórincfjo^diuturnum oW ne calamitdtisgenus lt;juo d Potifice confliildtus eR, i-r pfum eundem pontificein mort cocgit.NielchuaferAe-gypti dominus è carcere dctradus in regno confenuit. Matthias çy Lußgnanus è uinculis di regnum Panno iit£ perucnere,in lt;]uo mortuifunt.Ludouicus duode^ cimus Gdllhe Rex,quo nemo noilrd letdtc clarior dut melior diu ante in uinculis fielt, lodnncsetidm huius no minis uigefimustertius Pont. Mdx. è folio deicäus,inde in u inculis detentus, rurfus Cdrdinalis fdiius in ed-dan dignitate obijt.

üoftris temporibus lodnnes idcobus Medices è edr cere Prorex Bohemiie çy Dux exercitus aduerfus Tur cds,ey pro Ctefxre in Hetrurid mdgndgeftdgeßit. Pd-Idutctnus Vicecomes antiftes cum in cdrcere duodecim diinis fiiijjet dux militum eudfit,cr Cgfaridnos quibus potuitmodisafflixit.Qkjdlibellisefl,Regis mdximd hteccjlpoftprouinciæprecfidem dignitds.cum in edr-cereduobusannisfiàffct,eudfit retentd dignitate, Gquot; pene auâa. E triremi Alphonfus Ddualus iftonij prin ceps cdptus armis,lingua ccepit uióioran, nee uüa re Ciefiri utiliore cum Regem maris Andream Dauciain iUi conciliduerit.Dragutus cum captiuus non poffetfe rcdimere,in fcopulo fe abdidit.agnitus pofi tertiam di em extraélus efi. Cötemptu uite(nam trib.diebus iant a cibo abfiinuerat)effecit ut parua pecunia fe redime-ret, liberdtus multa gefiit, g' maiorem potentià acno

menßhipcpcrit. Quiddiamdegenerofoillo cor-ceretuoi mtmG’in obfcuris tenebrii dubidque luce gloria principàliiim uirorum clarefcit^çr ut carbun-culutfrlget. cum enim quinque menßbiii in cüo indi~ gnißime dctentui fiiifßes,quid aliud egerunt qui nomi nituoacuit£inßdiabantur,quam quodexuna parte patrie tui çr ßatrisßdem dignitatemque apud Gallo rum ^eges,qtn tum regnabant o^enderint. tuam uero innocentiam,ßdcm,prudentiam acßrtituiincm ergo. CafdremÜtaq-cfmerito honorib. dignitatibuiq^ fein per zr à Ctefarc er Philippo Kege Hijfaniarum po-tentißimo einißlio decoratu^ cs. In quibus tarn intcr-jgre,tamconßantcracßgt;lendide te geßiRi,ut omnium non folum prouinciiC prießHorum,fed etiam pro cerum,regiorumgratiam promerueris. Vtqui tan ^am Gallici nominisfautorein odio haberent, nunc utuirum eximi£ probitatis ac uirtutis colant ac ticne-rentur. EtErancifeusPerrandus Aualus prouincite pr£fcs, eins cuius iujfu ob Strozzi uanam fuffi -aonem detentus füeras ßlius unicè te amet er di-hgat.

\am cum carceris eluuies omnes corporeas uolupta tes abigat,tanto diligentius curandum utanimi deli-ci£ qu£ corporeis pr£ßant augeantur. h£c conüant fapientiaatq-uirtutibus.Vbieuaferis farcire oportet quàdperi)tpotcnti£,glori£,foboliq; operam dando. ÿerùmkxcpoüca.

In primif conatibui non minus laudandii eß uirtuf UicoLii Gombcrthi quam ßrtunj. Damnatuf eniin ad triremes catenato pede Cygneas Ulas cantiones médita tus efl, quibus non jblu libertatem à Ca:fare omnium inclytorum uiroru fautore,fld etiam pingue facerdo-tiusn quo reliquum uitie tranquiÜæ duxit promeruit. Jbifficile hoc Gombertho non ßit,quonid meritas’pd nas paticbatur. atininiuriacT iniufla calamitate /f-metipfum colligere,firfan plufquam mortalis ingenij atq; humanarum uirium negociumfiierit. /Memoranda tarnen exempla contigerunt etiam temporibus no-flris.Et maxime in Regina Anglorum,quam Maria cr ip ft Regina uxorqi Philippi Regis noflri necejfa-rio occidit. Mi fera tarnen omni liter arum genere cul ta,nec Regnicupida,parentumpotius importunitate crmaritifcelcrereafaâacfl. cum proeuldubio non debitumfibi regnum Mortumberlanus princeps ea me dia iituadcre tentaffet. Ergo firtis animi cr mifera bilis firtunie,çy eruditionis fu£ exempla ilia edidit. Aliquanto iniuHiora paricida Hieronymus Olgiatus fcripftt numerofo pede, latina Italicaq^ lingua.Ergo ft b^c etiam fcelcratis proderint,gratum miln futurum ,non tarnen huiufmodi hominibus htec fcribuntur. Carceris ergo huius üabilis feptem funt genera -ssitKAiOTHSJiop einfinodiplura in Gallia Relgica at que Narbonen fl ac Aquitania uocant collegia: xfûeaop ubifolcfitaflèruari fuffcâi uiri er nobiles:

ubiopprejù icrcdlicno,Kagt;ces/iQiop c^niuf tnodiapud Vcnctos plurdjUbi damiiaticid necem puni untur,G“RomieTu!lianum4 Seruio TuUio conditü. Eiufinodi upud üAeJJènios Thefauru^ ubi nuüum oßiti ßd faxo clMdcbutur,apud Perfuf Lethes er Robur. rofyliuft ßu yo^yv^ÿ horreudus fub terra, e^ualis e]t Turnus Modoetiie AuixMOf^apudBooetos feu Ki fttiics,apud Cyprios ingratorum libertorum zxfer-uorum career, credo cjuód tbi lt;erafunderentur çy-li lt;luefcerct.OfKM/9 ubi iuuenes nepotes corrigebatur cuiufmodi nojiris temporib. Tclorentiie Stinchæ. Bar* tbrttMfrcidpHd AfbffiifztffJnon career,fed locus fup plicij e^uo pr£cipitabantur,utapud Lacedlt;emonios in Ceadam.talia audio effe apud Venetos, çy in arce no-flra.Ergoß Carcinomata fecamus, urimus, ut corpus feruemus,non minus utile ent carcere fi animi uitia corporels molcßtora rcfecemus ad uiuum. Socrates tjuamuis ad mortem damnatus carmina in carcere ca-didit.feilicet oßendens,ne tanttUum temporis nobis de bcreperire.natnàfupremadie,an aliquidßt peritu-rum incertum eü.

Frane. Gadius ordinis B. Augußini Pbratriusex his qui lineam albam fiibuculam ßrunt, dum damnatus ejßtäftas,magnis contentionibus philofophiæ diuin£ opcram dedit,cum antea nonßei/jet, ut incertumßt, ÄHmclior in uinculis, an bcatior liberßicrit. Si quidé bis toti ordini prlt;efiierat. Durum fane cß in libcrtafe aßiieto,

a/Jucto^prcmi carcere,fcd ubi nam tranquiüïor erßf mior meditatio eße potfjl quam in iÜo? Chartußani facerdotes quam parum lt;i uinilii abßtnf.quam parant etiam abfunt meditationes Dionyßj iunioris qui ex il lif frit à dinar um feriptisf er quam multi? unde hoä ocium er diuturna tranquiUit/u. Animut quippe no‘ ßeruelutipuereß,quieomagis proßcit,quo tnaÿt uinüut er frb cuilodia detinetur. Career autor eß ino deßii er parcitatis,humilitatii ac taciturnitatit. Vn-de lt;i carcere liberati multo meliores effieiuntur.Quot dam uidi qui ob uincula adeö in meliut mutarunt mo res,ut neefanäi uiri uel philofophi admonitionib. a-deo mutari potuiße dieeres:

Career er inedia exprimant moreseer ut iÜe dicebüt, Venter negatat artißx edi uoees.

Quid ergo ß eareere tibi,tuiique, atque aliß: tarnen Reipubliei in poüerum utiliorßas { nenne prißiterit friße ineareere? autßnonuidetur?peß quam neeeßario id tibi eontigit hane tantam utilita tem non neglexiße ? Hanne pueris eondueitialu do literaria uigilaßß, tenuiterali,uituperari, ef-di, inde igregios uirot euadere , potiut quam in delieijt edueatot ,nulliut po/bnodum preei/ autexi ihinationis ejße ? Obijeiesfrrßtn eareerit ineommo da, tenebras , ß)litudinem , angußiat, ßqualorem, pedorem ? qui ß potetperßrrc utilitatem doeeo ,ß

liber III. «45 non,ai^ communia de qtiibutdîxi auxilia afq; folatia recurre.Pete fuftplicitcr guod petere pios à deo dignü eft,non ut libercris. nam cr Theramcni quamuis è tri ginta tyrannis unu-t effet fuffcdlusfiât cum folui è do mm ruina euafiffètffed quod optimum eji. interim tu mente uotum fflcnne uoue deabRincntia d fceleribm iuxtauirestuas'.utiufticiam tueariiOquot; manfuctudi-nem,ut miferis pro firtuna tua opituleris, ut omnibut qui te miferint non improbitatis caufa,fed quod te uel improbum,uel indignum uel fuum inimicum effè e-xihiment, ignofiat : ut fi qu£ damna clam aut per uim immerentUntulerisrcIdrciof, ut cures artis tu£ fummamperitiam affequi, ut qutecunque bona ha~ bcs accepiffè 4 Dco precario memineris. Tui uerà domeHici amici clientes omnia peragant,qult;£ ad libe rationem neceffaria funt. atqueeaquamdiligentifii mèpoterunt.

Perrô artes ac üudia qult;e captiuo fiolatium affè~ runt,funt trium generum:aut quie ffem £tern£ nabis lucis pr£bent,ut TheonoRon, O' meditationes E-rfwifdr«)«,©quot; biRoria eorum qui uoluntariam mortem pro Chriüo fubiere,in quo gencre etiam funt ope ra Henrici Sufonis. i^oli htccffgt;ernere ftulte l naît fufficerc horum beatorumfilicitatem, uana oint nia, O ut üipulas aut uirgultum humanæ miferis ria; excutict o' confringet ? aut ignis mortis ab fumet , ffecies funt laruarum o' fi(eat£ beatitatis.

»on res autftabile aliquid bonum : gratularc tibi cti-àinßfrliccm te arbitrabaris b£c intedexiffè. ridebis^ luâiK bominuin,cr frufiratM totmortalium ßgt;es,iit ^ue inconÜMitem in finguht momenta ßatum. dici-tOijiego deterrima nuncpatior,non niß meliora ex-peélare poßßim:bi omnes optima experiuntur,nÖ niß détériora ßunt illis expeäanda. In fecundo genere funt ijuicunci^ facileinnouorum problematumaut tbcorc-matum inuentionem prtcbent, utGeometria at^;A-rithmetica. Ea enim inuentio multum deleilat tenta cogitatioe obliuifci lerumnarum cogitat. Tertiu genus eßtllorumqute perfedeleólant,ut Cbelis alio-rumq; inßrumentorum diligens accuratus fonusun ^uo difcendo magis moleüiam depeÜimus. Pocßs ue-ro uidetur er inuentione er natura rei folicitudiiicm leuare. tiam nouum aliquid facile inuenit,er meditati do proficit atq^ deleüatjpaucisq^ libris indiget. ob id qu£ ut dixi^ Socrates er Olgiati damnati ad mortem illioperam dedere. Nicolaus uero Plorentinus cum in tarcere effet, in efttAaxfii^ta) imo potius per ocium grande illud medictn£ Opus confcripßt. licet er difen-e nouas artes ac feitu iucundas,ut Arcbite duram ,magtam naturalem, Aürologiam qu£ de pr£ diilionibus agit.

Qutmobremitaagendumeß, ut dum Uber es ß h£c no difcere uacauit,liceat quandoeuq^ opus fieei it id agere,er tuo marte altqua cxcutere. Paulus in um-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eulis

culisfcripfit âd ColoJJènfes,Ephefios,Philippcnfcs,^id Philemonetn o“ freundem cpijloLtmdd Timotheum. Pgnatius omnes epiüolM gui poft guintâ cxtant.Hotx tiui guinq; iüos libros de Confolationc. Ex Pheedonis initio cr Xenophontif âutoritate coUigitur apertè Socrutem dum dumnatut effet ad mortem,in careere de philofophiu cum umicis guotidie diffgt;utaffc. Sed ni-hilmirabiliui commento Demofthenis,cui cum clientes tempus ftudiorum eriperët, nouum genus curceris fibi indixit.priecißt enim dimidia barbu cjfecit,ut ne^ in publicum prodire poffèt,ncc guenguam admitte-te , guaratione durior hic career fiât etiam eo guo damnati ad necem fcruantur,nam ad iUos amici uenti tare fepe [oient.

Qttinetiam ejfecit ut certum temporis ftgt;acium,nec . breuefedguantum ad tcguandam barbam [ufficeret txpeélare cogeretur. nam negue eradendo religuan partem liber erat,/igüidem nonmagisillis in publicu ■ ire licebat fine barba guam [ne pallto. iufticium er at uel ludlus prodire in publicum fine barba,ut fuperius . docuimus.Qjijecuttgi igitur fapiens lUe bona tanta in- . duftria emebat,[ciltcetfolitudinnn,u[uram temporis, -libei-tatem animi,cruditionem,meditationem,utg; de-mum fibi uiueret,tu ultro oblata ne neglexens.

Vitra vticenai ultimo in regni angulo Vinciteifeptam noilc tcnebrofi fpecus Vt inquietam uirginem career dornet.

», des mouct^ Htcccine eil Bibliotheca quam certißi' », mam tibi federn noilris in laribus ipfa detegeras.

» Saxo Grammaticus. Deinde produdum accufatian-» que nec obieda ualde propulfantem,perinde ac coti-» uidum compediri à militibus iubet : qui indebitam re »’ g'o fanguini contumeliam fuis manibus adminidran^ » dam negabant : cuius tanta apud ipfos ueneratio frit, », ut ex eo ortos morte quam uinculis multare mailet. », Tolerabilius rati quod communis conditio admittit; », quam quad feruile fupplicium exigit. Sed er gen-», tisnodrue uerecundia,fummam in uinculorum px~ », naturpitudinemreponerc confueuit.hisqueaffieifa-», to omni tridius ducit.

», cio puniri attrocius exidimans. Tantumque alte-», rumaltero Jfeciofius cenfens, quantum nature ba-9gt; bitus àfrrtun£uitio didare creditur. Etrurfuspau „ lopod: Sedef autorem quendam/flendidißtmolo », conatum,EaldriamefSialandia petentem , mori-que

qudm cdpi pr^eoptdntem occiiit. Enimucrè in~ ^enitd Ddnico fdngutni uirtiK cdptiuitdtii fortem om nifato trïAiorcm ducit.

nis dutem breuiter fttiffdcum . non funt h^c drgumentd dtrocitdtis carccrii,tum mdxitnc cjuod ne-^ue perpetuuf, nee cum tormentis dutgrduts illis fit turns erdt, fed fdcilitatis contemptusmortis.ndmey Romani teilantur Germanasfoeminasfe fuósgue infantes fujpenderemaluifie^uam feruire, nec tarnen feruitus adeo atrox eâ , guam tot milliahotninum fubieruntjtótque annis pertulerunt ; feu in ea nati/eit ^uöd mains eüèfummofiatu atquefiliciin illam de lapfj. Sed cum mors omnis fit abfque ignominie crpoflfinedolore,metu,cr quod maximum efl fermé careatfleóldculofelicitatis nbsp;nbsp;nbsp;potentie,ac uoluj

ptatis inimicorum,quod acerbißimum effe folct,præ-fertim cum iHa indigni fiterint tanta firtuua cr te ini» ilèoppreflèrint: idea firtibusuiris ZX philofliphi» ignaris omnibus alifsineommodispr/elata efl. Sic Ctt to, Brutus, Cdßius,Antonius,dlqq; abfq; numero etii prater iHos quosfuperius recitdutmus,cum nil deteei

us cxpedlare poffent,mortem fibi cqnfciuere. At qui res ipfds diligentius rimatur non eo perueniei, ut ne-gkais non folu fanaißimis T:heologoru,fed etiafalu-tarib. phjlofophoru praceptis inde petat fuffidgid ca ItmitatUjUndeuideamus cunHa refugere,exiflimdre^i in eo repofltä fiUcitatë,quod omniu efl terribilißimua liant

NrfW CT Sotrates quamuif cl(tmttatuf,nèc Arijlotè les tamet/i cxul çr pâtriæ inuifus, nec Theophrtiftuf ultimo fenio inutilis:autEpuurus moiitis Idud^tormi ^n!{s,(juamuis intolerabilibus ucßc£ O' inteßinorui» doloribttfO'‘tbfq;uitießgt;epremerctur, mortem phi cotiptiuerunt.Atcarcerearélo detineor^o iniußelini i ittici mei indignéfruunturptmmj potentia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deli- !

cijs liberi cumplijsptis? Sit itu, cogitu primum quM celeriter omnia reuoluentur, conpdera non illos taut beatos elje ut cxiftimastfed eis contingere quod in pa tranpt,omnes pulcherrima exponut,è regione pi^^ domus intus nihil relinquitur nip utlefordidcm, im»' natwrn/cedumq;. Quidenimp latrinaocloac£ the faurosexponerenttpc,ui fuperius dixi,etiam in corpo ribtis nopris totfeeda ptb una fplendida cnticula natu ra occuluit. Cogita mocrores,timorés,lu(lus,curas. Si orbi funt quorfum tantatp adfunt plij malitQuid miß riuslSi boni, quantum metus o folicitudinis pro iüis: er qu£ tarn illorum quam reliquorum poßerorum in pnita curatCogita illorum confcicntiamtl')iuinam a-draßiät Demum quod maximu efl,non eße hoc huma Kum fernenßsarfum in hunc orbcm,ut ex co coUtgere tur inanes incultaq;ß)ic£ o“ qua tantumPoruereßed ea folum grana qua per fummos labores, preßb altius feminc denfa operum uirtutts fegete folido corpore, farina plena orta funt. Hine fudores er uigiha fenu: tüinc patientia iniqua mortis iuuenum probantur.

hifcc!tmtfcum reputäueris,facile ^3“ tuam et iHorunt ßrtunä fires,nec eis inuidebis. Confidera nunc ijuid ia terfit inter Egnatiim crDomitianum i inter Eicronê crThrafeam^inter Antoniwm nbsp;nbsp;Ciceronein I horum

memoria colitur,illorum aJfernamur.Hos fedibus pio rum Itetos uiuere certo crctifndum eft,i[los longe nta-iores lucre poenas quant fiterit uoluptas inflagitigt;s. Si-quidempccnienonfolum propatratis fceleribut,fed ftidm cxcogitatis qu£ perficere non potuerunt,qu£ multo plurafunt exiguntur.

Hobilisautcm carcerts ctiam fi cum remigationé fit,multo plurafolatiafuntquam huius tetri. nam çy focietas laborem minuit,et rfgio/twm uarictas, noMu^; terrarum ac cocli facics,mores,lcges. Indicio c/l, quod

I nullum ergo incommodu affert catena.at dices in por 1 nbsp;nbsp;tu adiinit libertatcmlnonfcmper,morts enim eft ut cu

I fiodeadieólo Chriftiani inter Mauinetanos,z3 Mrfw-metani inter Chriftianos quolibetuagentur. 'Vtr'um

1 paucifiimis uiris generofis hoc infoclicitatis aducnit I ob damnationcm,fed folum cum ab hofitbus capiutur, I nbsp;nbsp;turn multa te folantur ©r Jfies redanptionis,c3- inno-

td difces noud,^quot; quod maximum efl (idruo cimi pne-' fidio Itctè dtlt;^ iucunde uiuere.

Ciupdfl exireconlingit,non utpriUi uel ignauid pueritueljraiiui urceus.uelmuflcdrum tædium mole-ftid teafflcienf.interim uerè cdptiuut morofltdtK tué fed fera metnineris. difce ergo multd læuia , multi-que communidin told uitd per teipfum dbfque tan-to experimcnto flrre,

I C E B A T* Senecd, fl re^le elc'^ geris quod agendum flt,e:^ moderite uero concupiflcds, beatui his duobus pmfltdijs eris. Id quam uerifli-mè, quoniam reólè eligcndo uiM bed tæmunimentd ddipiflceris: moderate uero concupi-fcens læuibus dduerflis,dtq; erroribus quibtts tota uitd, humana plena efl non torqueberis.Calicem con/regiti fl cdlicem plus æquo non amares non irafceristHecei quod multitudinem aduerfloru aceufles, aut illorum ud rietdtem.eadem efl ratio uniusacmille, flateor diutius implicitum te retinent ac magis uexantjed tarnen ea pdtientia qua unum firs fires çy- miHe. grauid, peri-culofla,atrocid difficile eflfirre, multd augent mok-amp;iam non doloretn aut cruciatuin, Sentire huiuf-modi

inoJi titilldtionë beuiü moleSiidru udcui dtiimi eft indi ciu.Cltii femel magno pondéré calamitatis prefftn eii ut luéiuf aut feruitutii aut carcertf,nihili facit k^ec exi gua impedimenta. Hoc folum me grauiter affiifiwiM cognofco,quôd paucame moueant,à,paucis afficiar molefia.’amp;eatm ejiqttamuis non deprehendat hoc,(jui 4 minimis torquetur. ^uod guaß fatyra iüa: ibam ßrtc uia facrd,lîoratius inlînuat. Ex fheui enim re tait~ tummolefliarumfenfit. SicaUum manus obdnxerit, non folum fila trabendo nonfentit fed uix ignes.hetare tfuadiu minima /erre no potes, certus es adbuc ignorât re te calamitatis nomen.nuBum ergo felicitatis certiui fgnu qiiam fepitti et à quacuni^ eaufa tnoleflia afficL Si omnid dnimdduertds,fnem nuUum buiufmodi mifc rijs inuenies adeo numerofefunt: noilu cnnices, ptili^ ces,eulices,rdn£ flrepentes,cdnis uicini eiulans, cubi-culum ^fluansjdues infduÜ£,omnia luëiuofd, uigilhe, ipfte/omnia horrida,cur£.die uerô clientes dßidui,fre ûuentes interpelldtores,dmitoru ojficia,pra;ceptd mi /trdtuum,rixte leues,importunui uicinu{,famd non bà na,négocia non intermittentia,c»ntentio cum plebeiji fordidijs^ hominibtis, mufcne. In domo,equus firiü, contumax feruui, fujjgt;e£ia familiaris ac domeflicn perfond , fordidus puteus, puerßigax aut deceptori in itinere pluuia aßidua , ocreæ dißutie, btronum metus, equus claudus, uid coenofa , circa rem,uafa frdäa^cadi amantes,uinum corrwptwm, papiliones

frumentum exedentes,murium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prui^

ne(,teóium aqu^m remittcns,pi£iur£,tapéta, argentei I que Udfa mutuo data nee reddita: tortuito quoq^ ami j cui adueniens imparato,beUorum rumores, uinum ai ueilu/m non paratii cadK,merx in ripaßne ueiioribm acgerulif,calor urens,frigui aljgt;erum,niues praatte, domui ruinofa,nebulofui aër,fklgurafrequctia, ebri» ß domeßici,alij £gri,ßujßiciones uarite, conßanguinei qui te excdunt.Hos tandem,ut ab eis initium ducam a-liqua techna,ß moniti non deßßunt depellerc conue-nit.ibis tu ad cauponam er nihil emes,alias aloem im mißcebis cibis,ut ueneno peritos fe exißiment. feripß' ' mus in hoc argument o librumßatis locupletem. fcas,culices,cimices,pulices,pediculos,ranas,ferpcii-tes,aqua,igne, cineremundicieq^peüe.cimictbus ob^ ßabis leitulo ßubdudlo,ut leilus pauimento ineiimbat, pulicibusutßtpenßlis,uigilias letis cogitationibus, fludijs,cotloquijS,piiiurarumq; amaenarum a/^eilu, compenßabis.aut propulfabis cantu aquarum, netno^ rum,montiumfolitudinumq; pi^luris,ßußtrro aqua, halneis crurum, odoribus atq^unguentis ßiauibusac foporißris ,aniliumque ßabularum narratione, tum cum poeta:

Caterlan uigilia cogitationum eß mater, i/fdem^ oecurrimus tadio,er res nofirits reite dijßonimus,

vfo)nnumconcilidmta:dJeè ut femetipfdtn confici-dt.Mutuum uerofi non re/lituitur,difces in poflerunt ^U£ predofd funt dbfcondere,iinpUiicntium cf pdupe rwmfdmilidritdtemiieuitdre. }nfdmi£llt;eui nr drden-tiiM occurre,ne dtm extinguere niterd, uclutßUibm lumen extinguendo dccenddf.fcd cd te docebit quomo do grduem e^ugidsß non udna efl,dut fj udnd,qudm ti bicriquibut ßtcduendum,qudnqudinmdle dcceptui ßs 4 ciuibui.'i^egociorum dßiduitdtem non inter mala numerdbOfß ocium cdldmitiU eR.fdmilldrcs,fdmuloi, domeilicos, pueros ebriofos, fdlldces, cur cü ut uelif retinerefdn deerunt qui huiufmodi uitijs cdrednt? Cliê tium zx dmicorum oßteid dd gloridin pertinent, ß tarnen te grdudbuntfdcile ell huiufmodi négocia i-pfd intermittere,eundo rut,uel urbes alias inuifendo. Pluuiddßiduacrtcmpeildtcs cr gelu coinmoda fua prtebent etiam ruiiiciSjnedum nobilibus: Trigidus dgricolamß quando continet imber Kultd firent qu£ mox coelo properandafereno t^dturare datur-Durum procudit drdtor Vomeris obtuß denté,dut numéros impreßit deeruis. Tum reliqud quæ fequuntur.

At cittis in itinere omnia interim fud reparabit, ra tionesfubducet.rar£ autemfunt,dut non diuturna; té-pesâtes,qu£ hominem bene munitum ocreis, pilco, penulauelldcerna Cf equogenerofo impediant iter. Çj^dß domi fierit qult;ecunq; omißt diebut fei-cnis K h h J fcrugct:

PK T AED I O MV LT I P. peraget'.dtquefjcnonleue temporif compenJiMn fil dct,frun:cntum,uinum,fuppclleMcin totdtn dc io-imwn curdbit,Uncds ue/les, gdufapid, mappM, linted tndgud !e^ii,pdrdby^d.omnid deniq^i qua dd ufwm per tincnt numerabit, uidcbit, repdrdbit, diligentiufquc aptdbitdcrccondet.

Circd mures, equos multd d nobis in ndturalibin diild funt. sic de pdpilionibus horreum infifldn-tibus , quos j'capis ey frumentum dgitdnio toiles, declardtum eH cnim, quodomnid\hd:c tumicdlido turn dfmili generantur. Si mcrx in ripd detine.-tur, fi uinum périt, quonium cddi nondum funt pd-rati, excufdtionem hdbcs minuendne impenfe . di-tniraitio utilior ell quonidtn pcrpetud , mercisid-Hurd femel dut bis contingit. tntempeftiuus hoffi-tum dduentiis temoncbit,ut difcds pdrcius dc rdrius domum alidque offerrc : qudndoquidem multi eo dniino ojferimt ut non recipiunt. Dicdm dutent quid dliqiidndo dfide digno , tdmctß ego non inter fui dudierim.

Ciuis quiddm nofler cum cuiddtn Gdllo nobi-li dixißct utfolent, ego dono ddbo ( ndm pluspe-ticrds idin quant par effet, Gdllufque dum negd-bat ) rcffondit Gallus per ßdem medm ego red-pio : dtque rent ipfim fufiulit, qu£ fatismagni pre-eij cralC'^dbijt, tarnen mercator ilium infecutus re prebendebdt GdUum, quod non numcratd pecunid fdtis

gbirct: Gâîlus cdu^o gladio occidere «iw tentauit fatis iratus, dùcns, dono dcdijli, inde me tanquant latronem traélM. Itâque mercator pudore , iure O' minis fnperatus domum redijt. Simile quippi amdemercedeartifidcontigijje audiui. Cumuolue-ris hoj])icium poUiceri, ita prius te appara ac domuwt ut cum uenerit cognofcat fe ferio inuicatum. Dignui ego uenia eram qui Vicentinos quofdam, nec à fa-tie mihi bene notas hojfitari coadus fam, illorunt impudentia uerecundiam mcam fitperante. Alius quoquecummanicas frrreas mutuo fumpßjfet, non niftmonomachia redditurumrcjfondittcumfnb iu-dice agerem,ex urbe difceßit.

Sed ad rem redco:paratis c caupona qu^ potes ila-h’m hyltiritcr illos excipe . nec cauferis temporis breuitatein , nam cr norunt ; nec tarn te excufasquam illos accufis impudentie atque impor-tunitatis. Et tarnen hoc plcrique faciunt. Si inui». tafti, teipfum ftulticiie ac uanitat is arguis,dum minut peccatum uis emendare.

Qjtod fl amici fint, cages modele «t apud te diemfaltem maneant, ut quod deliquifti poßis nwcit-diirf. Prlt;ffcr aetcra qui nobiles domo excipere repente polß'uult,linteahabeat mundj, domum orna-Um ,famulos elegantes cr promptos ad munia obcun dajeiios paratosJ^lcndidè,uinum o' optima, Hhh 4

D E TAE DI O M V LT I P, pdnem artopyrum,bcïldridq; nobiliord,ut oliuit, colymbdddi, dut fdltcm iiif^dnicM,lumbo5 fdlitos,fdr cimindThunnipifciucntrcs, dorfdq; çx oud Attili: fuut qui mdUnt dcipenfcrcm did.Sic inexf^eildtü ho-Ipitè exdpere fine rubore potcs.Si rurifis.gdüiniiSi co lumhoscxgdUospducosdlcTc licet. Tiixietid fuperi' Ui cdntioncm qud exdpere inexpeddtos hoj^ites li' ccttSed dmicos fdmilidriter exdpies,

Oinind otnnid,ß Cbriflidnus,ß uel etidm philofo' phus prudcn5,ßgt;reuerii tuto. quoties è domus regions çurrui nodu ceddiffe nißfunt mihifquoties uluUrunt cdues domeflidt quoties crocitdrunt corui, utq; düi dixijUnui etidm prlt;etextdm dpprebendit, dum eßcnt puer omnidq; irritd fitere. Scdß prope mirdculun dC' ceddnt,nóiine plurimumgdudere debesgetfijs dutuitii te tdmen cbdrü eßßdßeu monednt qu£ expeddnddßnt, feu qute prlt;ecduenddtAt timeo inquis ? timebis ne omi tid incertd,ß certdm mortem potes non timereiVrigus, edlorem,niues,ldtrones,canofdm uidm, ni Smindyri-dci Sybdritd ßs, quem djßedui ßdientium tcrrdmfdti gdbdt,non inter cdldmitdtes dut dduerßd numerdbis. Pol iÜe ftrtur uiginti dnnis Solern non uidifße Oriente nec Ocddentcm.Roßecy ßrdtum dltim iÜü dcldßdbdt. Cocnoßd uid lucrum duget,nines dltiores ndturdle ro-burconßrmdnt.Domumruinofdm ß inbdbites nibil plmßdcics qudm ego ficißmo minus, ndm dum bdbitd rem corruitfdtqi in dirutd dliquot dnnis bdbitdui. Ed neceßitdte

Ueceßittife in Acddcmiam me contuli,cxaiipcaui fub^ trabens alijs impenßs ^tiod erogr^rc cogebar. ncfdo an meliore an détérioré fato. Caliginofus acr parcita-tis uidus te admonet.Plus poteß fobrieteK guam infalu bris aër ni pefalensßt. Quid aliud efl uita noflra bene ada (juarn puerorum lußis omne genus ? mala ue~ ro iter incertum atq^ ignotumt I» priore docanur ex prafentibus malis uitare çy tequo animo flrre ßttura. 'Proptereaoptandaßintplura mala,acuaria zytem-pefliuè,fed non adeo magna ut te euertant.

Quid ergo utilius contingere homini potefl multi-tudine malorum,(iua ey difcat inaniora uitare,at^^ in, ter tet zy tanta celeritcr er prompte ab aduerßs je ttt erit uelut cum nauta peritus inter multos uentos nauë erigit atcj^ ducit. Sic ergo ut ad rem redeä,morbi dorne flicorif ilias obedientiores reddunt er temperatiores, guorü utrunq; non paru utile domino cfl, Occaßone etiampriiebentoflendendie bonitatis ac beneuolentia in illos.Mutatio autem famulorum ßequens inutilis eft propter ignorantiam morum utriufo; ,(y indecor^ ac periculofa.Somnia turbulentafedat hiacynthus rubes eradamas,ut alias dixi.Cura; ßilertcm efficiunt,ß ßnt ßiperfluiegranatigcmie, puluere ut trifticia pellu tur. Grando ac pruina rumoresq^ belloru inertib. çy impotentioribus (juantum nocent, tantum impigris at ^ue folertibus profunt,ß ex malo alieno lucrari utile dietpotefl, Sujßitiones cautum efßciunf.etdum unum ahh f (jueris

^uerii quod inane efl ej- minime metuendum, fept deteguntur uerie infidia ueraq; periculi(,neino efl qui non aliquot anniiin fufliitione uiuere non deberet: nantircautiu crtcmperansacmodefluiuiuet,cali~ dufq^ eflPicietur,ac conuerfationemfamiliaritatémque cum mult if contrahet. res qua nulla efl utilior ad aîluf bumanoSjZ^prteflrtimapud principes eyin urbibiif tnagnis.Sed ita cum fufliitione uiuere decet,ut nemo fe curiuf uiuere uideatur. Scdut inanes metuf firre de^ cet, ita etiam labentes j^es çr diu expcétata aquo unimOffl nos fl-uflrentur.

Vanquam qui uere coflans çr bonus flt flgt;erata( rescofequatur feu non, feuten non fecusac quadrantalia qua femper ereila ftantia excelfaqi uidentur: e:s‘ molefliaru,ut dixi,multitude le uiumftquadam titiUatio no ucra calamitas.flntquip pe qua fub huiufmodi latcât: nibilominus quoniâ ipfa ffes abrupta pluribus efl molefliflima,ob id in talibuf flrtuitif quid agendum fit,dicere nunc opportunu efl. Quibufcunq-igiturcontigeritutffes aliqua omnino firtuito nbsp;nbsp;uioleter cr inexpeéiato abrupta flerit, cit

uendu efl qua diligëtiflime, fl modo no prorfui falutê tuam cotetnnis ab omni occaflone,qua ex inexpeâato illiut

mint inßrtunij àduëtu pendet. Exemplit habe! euidcit tißimu in nuptijs ^dco cnlimitoßsßlij mei,guie tMto rrdt mdgis metuendie,ciuo pritter omnc rationc cx peädtionefdäd: ßderdt,dc ßnguldri mdlo coiunild. nS ß Kcepißtm in domu cogcbdr,cum nihil eßet in rediti but prlt;eter 40 Philtppeos aureos in ßngulos dnnos,C!‘ nec uel ex couentionc unitit durei lucru,in ßngulis dn nit et expenßsfdtisßdcereßolu 70 prope lucrdri,qudi)t erß fummd fuperarent. pr^ccdenti tarne ad fenium et cum tot conßirdtionihus initis,tum labore immodiev uix fieri potcrdt,ut pofl duos dut tres dn.foli iinpenfa: fdtisfdccre poßem:morbo dliquo uel iinpedimentis re tdrddtut,dut ßuperueniente dligud diffieultdte ex ment brorum imbeciUitdte, cuiußnodi in fenibus aduenire folent plurimie.Velut hernid,lt;^udm pdter meta putie^ bdtur inß:ne(iute,dUt fluxu urin£,que etid morbu in ultimo ßenio expertut eßidut ßdgrdntid eiufde, utHie ron. Cdrddno^urifc. qui etidin ex ed obijtidut furditn te uel uißus debilitate,quorü cdufd medici folët iam co temnùdut poddgrdfrequenti ut anted folebam,aut le~ ui refolutione,qud mater mea extremis annis tentatn rfl, Similirationecumexhocinaujßicato connubio mors rurfia tam tetra filij fubfecutaßt,praeter omniii expe{ldtionë,tâto diligëtius cauëdu eß ne quid aga ßt cidûe quod ab hdc nece originë ducat : qua fieri poteß cduëdo.uelut maledicere abdicarc fießo te à legedi mü rend taîia quaefiita uoeâtur ab aduerßsfiatis,aliquid in prucch

pr^ecipitium impeüentibui. Velut Demo^henes cum caput fuu ab Alexandra peti uidiffettHarpali pecunia ai,lt;iuibu! pofl damnatui efl (inde maloru illiui initia) rejjiicere debuit. Cicero cum uideret Kemtpub. adeà uerfari,nontotum pondus contra Antoniu/m, fufcipe-redebui[,tanciuamtllinonglori3elcd excidij materia fubminiflrante Adraftia.^rutus cum uidifjitin mani-buiuiHoriamhabuilJè,fed Deorum manibut ereptä, femetipfum pr,eter rationem,totq; iüius errores occi-dente Caßio. Pompeius ßmiliter poflijuam flulticia ftul eueéium Cefarem.dentum negligentiaeuaßjfene uin-ceretur cernebat,intelligere potuit aperte non eße a»t plizit prelio décerné dum. At dices non inteUigo an me arceredebeantautaccendere:id ex quincj^ conicdabe ns: iiatura refmala ad malum,bona ad boiwm, muta tioneßrtuiu.poli aduerfa enimfauda, ut C. lulio Ca fari. po(tfauj^ plurima aduerfa,ut Attilio Regulo O' Agathocli cum apud Tunetum Archagatus ctr antea Eumachui poHplures pulchras uiflorias cladem acce pifßnt. ipfo mali genere utmors lulhe dißidium inter CtefaremcrPompeiumattulit incertum, cuius exiti» namßlij mala fànperutqutenuüiufui.alia incerta ut cxiliu repulfa Leuis clades.Ob id etiâ Euäder, ß modo hifioria eß,male credidit Paüanta Aenete cum effet oc caßo ab exilio,fub aliéna duélu in unica fenisfilio.Ex zetatenampuerorumz^adolefcentium ad increment ta fenum ad exitium,niß propter filiosßnt.

Vlfiinutn eß fcgnitics quædjm ZT torpor àc iej^c~ ratio in rebut agendis^cum adexitium teiidunt, uel co tra alacritaf.Ergo exabruptajjie occaßones aliarutn fi fie offerant perfîepe etiam utiles fiunt,nec er it abru-pta ffies intn- caïamitates nuineranda.Qute uerb mala, e^ijfidemrationibut docet nos cauere ànouit nego,-cijs,cum alias facile in caßides incidiffemus. Cum uerà ffiei duo fiuntgenera, unum (juôd ^ua fiecunda fint pro peadfint,alterum ut gu£ aduerfia procuhmulto magis nos torret dejfieratio propter malorum incumbentiii prafientiam, quain bonorum abfientiam.Uaquehocge nus nos defperationcm propriè uocamut,huicauxiliïi exuino fiolent ijuan-erecjuodetiam cfl Ariflotclis. dit pliciter autem contingitzx quod metum minuat çr erquodmentan euertat, propter quem /pern abijei-nus.Etcertc futur or u triplex genus eße confiât: quoi omnino defperatur,quod fperatur fine rationc^quod-cunqj cum ratione cuius efi quadam ficientia.tpfia ergo fpescum ratione potior efiomnium,uelut cr defipera tio pefiimum efi malorum omnium humanorum. quo circa iHam abigere fiacerdotes fiolent,affirmantes fioloa à diuina dementia reijci qui dejperauerunt poße mor temutilemilliscffe.AliisHeroquibus nondum perfiua fum efi id ratione eßetaliquando contulit fialutem: Vna fialus uidis nullam fiperare fialutem.

Cauendum efi igitur ne infiummum ittud malorum incidamus,quod his euenit qui mortem effe omnium fi nem

8^t DE SlG. EXIW. POT. BT GLO/ naiißnniter credunt. Ojidinobrem ultimorunt ttidlO“ rum cu gt;10ßt cruciutui iiec pdupcrtof, aut morsßd d( fßeratio,palä eß intprobos folos ßgt;e dcßitui çy Uni pati. Sunt ergo in morientibus tria mala prxcipua, dtf lor iuxta genus mortis,fciccia mortis qua publica gr^ ttioreßcr delßeratio,qui bene ßierantes moriuntuf etiam parum morte metuunt. conandu eß igitur ut ßf r« qu£ dcßgt;erare no poßisiuelut qu£ pofl mortem de animis çy uerèßruntur er qu£ cum ratione funt eX' pedtanda^quoniam cum raró fallens plus ent longé dulcedinis inßgt;e quandiu manet,quam in inani expe-üatione doloris.ln rcliquis ita ßieres ut utrun)^ euen^ tum utilem tibi efße perfuadeas. Forfan dices improbos nihil cogitare cum moriuntur. ob id nec defferare ud ß etiam nihil cogitent nihil efß non torqueri ob hoc. At cogitare omnes cy maxmi cum mors fuperuenit certumeß,ertimerenefuperßnt.Scdcum non folunt expedata nos fallant,fed inexpedato multa nobis ba na adueniant,de his nunc dicendum eritt

1»^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ir^v tj; injyf:raia:jv^tH'Unn/gt;

re praclara cjuteddtn ucfligid ccrnutt tur,qua.ßordittefieIl(irMncÖß{ia ex mdculfS

iitttculif. prigcipua autm funt urfe,ut Aui^uflo/erpeit tK,coron£,ciinii,CAlicis capitis huntani ha/lii, ut frrut de Spartanis crucis,ut in Standerbcrgo.Solis Luiijeue ^iutèelLeutdefcribifolet fenisautoäoradifS.O^ portetautem in his gua;ßderum conßeÜationibus aßt milantur^numernm er macularum fteüis rcßiondcre, cu euidetia pulchra et abfoluta ßicrint ,ß magna.

no interrup'â eu ßxlici exitu gloria ßgnificabut. Sed fi exigua ßnt ueßigia eo minoré,ß nÖ pulchra ßxdä för tun£ imequalitaté aduerfa^ multa.interim ut in Agi thocle quouis tyrano flagitioßore trga omnes,fed pr« eipue Aegeflanos incredibili zy' omnino inaudita ßeui tia,ut omnino indignusmemoria ßt,quatominits regio nomine,cuius coparatioeCaligula bonus uideri poßit, ita hiec uarietas no ßolu inßrtuna,fed in moribus uitiß curfum admodii deßedauit. Qjtodß non abfolutaßnt huiufmodißgna,finc non fuceeßibus parem minatur. At etiä iuxta partes corporis euidentiores habebunt effèélus.Primus eßin peäore Cf uentre ut Augußo, Secundus in dorfo,tertius in humero ut Standerber-. go,quartus in bracchio ut lSlißbenßbus,quintus inßx moribus,fextus in pede.Contra abominanda numerut quilibet incertus digitoru,macul.e magnic defirmesq; acc(Miunélie,aliaq; ßjeda maxima in Iteua parte.

Secundu eßcü nafcctc infante,ucl paulö pofl aut etia cum utero gerit in eadem domo,aut etiampago pul, chra oßenta apparcnt,ut Flatoai apesmelinos eiut ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deportantef.

S4^ OE SiG. EXIM. POT. ET GL O.' deportdutes. GdÜorum cdntiu ipfd hord ndfcétK infdit tis dldcrior ZX frequentior ut in Gdledria primo, Vi cecomitcpotentia flirpis dutore: Aries ndtui dureo ueüere dut cum corond in cdpite:endt£ pldntiC dut re^ [urgentes ut Vejjtdßdtw er Augufto cum in pdlmd co lumbtc pr£ter morem nidißcdrent. Praftdntes dutem funtpdlmderquercus.quod ex bis uiüores non folutn corondrifolednt,fed quod robußte uiudces er fdußie ßnt drbores.A\ult£ pdrtus etidmut in Gdlbd his qui humili loco ndtifunt:ß:rpentes quoq; mdgni cired in-fdntem. Aquihe quo^ er regid dnimdlid : Etfitlguris nbsp;nbsp;nbsp;,

que tdlid pulchrd decentid er mdgnißcd dccidunt. Con ' trd infdufid exfoedis dnimdlibus,et portentis ut rdniSt cTdbronib. corui5,ß lepus ex equd,dut ouisè udcCd nd-fcdtur,minor cnim eß tum ruiniegenerofdrum pUntd nbsp;nbsp;nbsp;|

Macnium uero urbis dneeps er qudtidoq- bonum. M-conditi etidm ürepitus:dtcp hac cum omnid penè pr£ ter ndturdm ßerint. Et eddem h£c obferudndd,cum in primis ddipißendis bonoribus dut mdgißrdtibus conti gerint.üdßci dutem cum cdpillis longis, crdßis ,ßrmis toto cdpiteßdboriofdm uitdm er multis cdldinitdtibut plendmdecldrdt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

LIBER III, hitrentefjcoîlum teres,ttdfuf dfumino cleudtus in imti iefleiHturmoreroßrirapaciumcum guadam uenu~ ftate.tum uero uiuidd omnia,uel mente fagaci uel cum ßrmis admodum uiribus,tum oculi magni ac l£ti.

Quartum cum oculi ajßcäusg^ micantes lucidi at~ gue Ißlendentes cum guadam ueneratione fHnt,ut uix. tißgt;eiium guisillorumfujlinere gueat. Quiß humidi ßnt philoßophummagnum aut Regentßiturum decla rantß ßcci ac terribilcs,tyrannum autfeduilorem in-uidostum utroßg^ denunciat.

Quintum cum in ßonte flcll£ pulchra: dcîineatæ atg; pur£,lineieg;iiaturalcsfirmlt;e:atgi eadem in mann cum reiiis ac duplicatis principalibus lineis, tum mon tibus fub digitis beneßrmatis. ßummam enim natura: diligentiam in conßrntando etiam minutißimas guaf-gue corporis particulas,aflrorumgj conSHtutione da ram ojiendunt. Similiter tubercula ciccris more in dextra parte iuxta nafum,aut in temporeß cum c£te-ris lunita ßnt ßgnis, er pulchra etiam magnam ßrtu-nam declarant. Contra ßxda ßgna es“ turbata in-guiettvin c^inßlicem uit£ curßum eadem rationeo-üendunt.

Si ueróßrtuna guadam animalia admirandlt;e natu r£,aut lapides in manus noßras deuenerint,maximèß animalia ex ußißnt,nonfunt contemncnda.Velut Ale xandro Bucephalus eguus,erat enim taurino magnó~ guecapite,gui nuHum dum ornatus eßet pratter Ale-lii xandrum

Dï SPE A B R. ET FORT. CA* xandrum ipfum infejjbrem patiebatur. Ef ii/co chantt tdtttodu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inter aujjiicia magna ßrtuna,ut pofi

àicemiis,numerandu{. Similiter equus Cafaris pedibui prope in modum humanorum in digitos diuißs, quem apud fe natîi cum arujßices reßgt;3dißet imperiu orbiS ftgnificare iUi apud quem nutrirctur,fumma diligcM fuflodiuit ,eoq; in beUisatq; expeditiÖib.ufus eß.Simi , ii modoßßtpicti gëma quapiä^aut etiÜ lapis üeHis in forma aliquäßgura coeleflis defcriptis, aut maculis ca fu obtigit no negligendâ arbitror,quäquä incerto eue tu.Sed è ratioeßgura et uiriu fieüaru uim lapidis in-terpretabimur.Eaderatione facies hominü piélas,uut Mimaliu feu inßrumentoru,aut arboru modo natura ßntno artis opus magno auxilio ad diuerfa négocia ef fe exißimabimus,fed pulchra er exaila efße oportet, no noflra uolutate cößila.Addut er buiußnodi oßeta autoritatë homiiii.Exißimatio aut et opinio reru hu~ ntanarureginafunt.Quantil Alcxadro CtefariThya-neo Pfeudo Alexddro,aliisq; buiußnodi proßerelcofit toq; quad etiä in dies utile omnib.uidetur, ut homines exißimationis er opinionis huius curam babeant. ,,

Septimu efl fomnioru qua uel nafcentë infantë pra eedüt,aut du primil mulier cocepit.uelut Aßyagis He cuba Aëlia,et Oëlauij Augußi parentu,matris quoi^ Ecbelflani Regis Britannoril et Guilielmi t^ormädo-rii,ElyfabeUa Darcha parëtis ioanna puclla Gallica na qua fidgur pepfrijfe fomniauerat.Ecelini etiä Romani

Htdtti duii. Sed multo plura fub ipßs reru agenäaru tê portbui,^uoru exëpla ne numerare (juidè nobii licet. Ç^uib.ego ßrfan no tantufidei jdhibebo,reput4S qui ta fit eoru multitudo quie fallut, neccffeq- effèob id flt;e-pim talos iacicti in forte incidere. Diilu c/l aut aliàs i nobis in lib.de Soni/squod neceffariu ifl huic negotio.

Oâauu eß ratio ipß moru coßäs,infatigabilis,nulli •M repulfte t£dens,ßrtis, prudent, comis^ liberalis.,ae denique prorfus inuiila. Sicut è diuerfo tnagnnc ca-lamitatis ac impêdentis breui miferi£ index, torpida triftisq; mcs,anceps etr âd omitia fegnis cr deßffa, in~ certa fui cr metu abfcaufa contenta,quc)d ßgnißca* vit Virgilius:

Sed neq; currentem fe,nec cognofcit euntem, ToUentemép manuffaxivmîy immane mouentent Genua labant,gelidus concreuitßigorefanguts. Er-ïrw uero ratio generalis eß uit£,ac propria uniufcu^ iuf(^ ßrtuiti euétusiquapropter decet eu feruare natio nistenorê,qui nuUa uiautmetu excuti poßit.Faceßät emina omnia (yfati impëdëtis fußtitio, cr Deoru ter riculamëta,prodigia aduerfa,et quicquid nobis ira cae ti obifcere poteßtpugnandum eß,moriendu,fit ita: fed no moriemurinultii Clipeusrationis tottantisq^ma Ikobijciatur, iüe foins à Deopromuniminenofiro lit » defcendit

àefcendit ab itto. Hoc agam ut me quantum poten tth ear.Porrà cum duo fint morum genera quibm homines ad magnum gloriam ucfumam euehuntur, unum quod tequale eji o' fibi undequaquefitmile, uelutcum prudentes in eo femper perfiiHmus fine qui maxime fdpientibus conuenit: alius qui mutato confilio fepius certis folum legibus ut que limitibus continetur, uelut prudentia^rtitudine,liberalitdte,fiolertia, comitate, qui modus mugis beUicis negoeijs uptus eft,deligereal terum eorum femper oportet, utq^ in eo eminere.

iJonum eft cum cometis ftilgcntibus homines nafiii tur.Scd quoniam hoc incertum eft o cum plures tut-fcantur ud quos pertineut , idea ultimum locum obtinuit.

Qjiod ft quis mihi obijeiut ominofu iftu à rcligione reijeiifiutcor O'trcélè, neexiüimesàdaimonealiquo fubicélui uel fit ufiq- ad ftrtuitu tranfigrediumur.hicc f-nim uuna fiunt. Sed ft ud diuinum prouidentidm,ud mi ruculum,ud nutunc ordines inerruntes,nihil fiuperRi-tiofi continent, quundoquidcm uelipfis fiomnift ià-fephus gentem fiuam liberuiiit Ù fume o' Phurao -fiigrutus fiât: o' Chrtfttis ipfe dclutus eft inAegy-ptum.Ciuominusergo ut nantie uentorum mugis in-eertos impetus fuluturi euentu obfcruat,ita o nos ad-mirundu rerum miruculu certu rutione confiderure de cet.quorum ft urs ut uentorii conftitueretur inter naturales, magna cum utilitute numerari poftet.

Tribut àut quatuor annis ah hinc iCtum ßiit tcm-plum B. Ambroßj, guem diuum urbs noflraIdnäißi-mè colit,conflagrauit^i culmcn ßlgure ,inde anno fir mè pofifiilgur ucrticem teinpli Beuh Laurcntif noâe tetigtt,nullisq; rurfui lapibuf cxcußis ,flammam tant Uluürem accendit,ut aliquot horis Jpeélarcm arden-trm.QjiK dubitatnonfummum potificatum ciui uni noflro ficerniinam tcmplum unum,ut dixi,urbis no-fir£ tutelare efi,alterum uerà antiquißimum cf olint ticrculi dicatum:non excuffits lapii.fid diuino igné ex arßt.undeetiam aliquot annis fuperuiiluru docet. nefcio quidflabiliturum propter diuturnain collucert tem atq^ inextinguibilemflammâ.Si dicat firtuita hiec fiijfi,cur non ex tot tumbits altioribut, ex tot facris adibui nuüa alia iéiaifed folum qu£ ciuetn,qu£ anti^ quißim£famili£ due declarabantl cur nec lapis unus excußui efldur exarfit ex eo flantma tam ingens,totc^î horis quainuis obrueretur copiofa aqua ? Meminifii cum Arx louis ida efifulmine,magno malo atq^ inter uicino GaUorum non arfiffe teda,fed difiedos lapides nagnamq; mûri partem,occifos homines, non glori-am fed ingentem qualis pojl confccuta efi, gentis rui-namßgntficaJfi.Tres erant Cardinales ex noilra urbe tu,atq; omnes à families antiquioribus,Simoneta,M.o-ronus,Medices primus obijt, ficundus captas, in hue igitur miraculum rei firri necefßarium erat. Significat cr hoc incendium alia qua omnia fuo tëpore eueniët.

«70 Dî Sgt;G. ÉXIM. POT. ÏT GIOÏ nam PontMdx.dccernédo quÂuis exprejjô magisäUquot; gurio iiti templi.'B.Ti^urentij coßrmdrctur,nibilomi-ttuiprimm fùlminis iéliK fatUfaciebat. Diuinatnini rard,zx eoruMi prnuria e/l.

Cumßilgur Genult;e tcmpli 'Beati Ambrofij cultneif tctigifj'et,deùalfctquc pietatts imdginem,illæfo pror-fü teinplo Cldßis Gaiuenßum, dujßicijs Philippi Vi-cecomitis ^edioldncnßs reguli Bldßo cldßis dttce,cldf fein duorum rcgum aliorumq; principum fuperduitdquot; pßosq; reges cdptiuos fielt,qui in Philippi mdnus deuf nerunt.Cum filmen Phdri turrim Genuie in qud depi* üd erdnt filgofieru infignid tetigißßet,nec hefifièt tritt folum fiirdinind relinquens,ipfi Bdptifite Pulgofio ht9 ndrranti Genuæfimmum imperium totidem anitifd^ creuit,utcum Hordtio dicdmus:

Tdm {iultu igitur eftfurnntd fequi dduerßs diuis tit repugndute ndturd rerum atq- ordine,qudm ddiuto et incitdto non dggredidtq^ dmpleóli.tUud fimpermenur rid recenticolens,quàdinmdximismediocrid,in hi( pdrud dc minimd continentur,

Vtindm dliquis ex tdntd firiptorum multitudine nos hoc onere leudßetmon ob Idboris tedium fed utilitd-tis occdfionem,cum nunc fera hdne filicitdtem non mi hi fed (dijs potius pdrcm.cteniin hduddubium efi ß ega^ -, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' int^

in talles quales nunc confcripß commcntatrios incidißc tjum iur£ naturae nonfüilTem filicißimus. namß nulla cum metbodo pauper,ßne a/ßnibus,ßne amicis, c3 totaemulis, litibus, nonfatisßrmaualetudinc inurbt bac, nothin ejßem, nuUo principu praeßdio adiutus ni ß eo quód ultimo mihi male^eßit, coüegium aideptut ß(eram,ßlios guos habui foßntes educaueram, ut tan-lt;}uam turres eßent,in coÜegiumiy natumaiorem medi corum iam coÜocaueram, ego aa fexagcßmum ßrme annum incolumis perucneram,medendo in ciuitate,lc gendo in academia,fcribendo in orbe,primum aut nul io inßriorem locum obtinueram, nec pecuni£ quantum fatis mihifiret indigus( computaram enim ad md lequingentos aureos Philippeos lucrum peruenire in ßnguios annos,ni leuitatßlij esquot; fata obilitijjent)tot fcripferam quorum pars minima eü atque uilißima qua édita e{l,quidßiturum eratß talem mihi ab initio methodum ducendæuitaefabricajjèm, aut fabricatant inuenißem? Sedpojlquam quæaila ßint reprehends potiuf quam emendari poßunt,non deßnam alijs pro-delTe qui mihi non potui.

DE VITAE ORDIN E. B^ONSCRIBAM ergo breui-« ter quo or dine adolefcens inflitui de-ut quamuis pauper cr humili ßirtuna natus , uitamßliciterducere poßit.Qmniaenimitafe habet ut que lit 4 admo*

DE VI T aE ORDINR adntodunt in conßruenda domo cx ordincm feruiirt expédiât,cominifcere dilione5,ßc ctiatn inuitii tt‘ gcndd facere conuenit. Nrfm ordo tam eft ncccjjàri-u-! qudm ad tempuf colligendum mixtio negociorum. flultè enim agut qui nolunt nifi uno perfiélo opéré a-‘tggredi,autiamincboatum trailare. Quidenint ß ß:cundum magii ßt,aut neceßßariu aut utilelautquoi pra:termilßim amplius traä-are non queof l Deinde quódtiam cß negocium illud,niß principi iracundo et ambitioß) ßruiai,quöd totum hominem repoßat amp;nbsp;exigatiCrgoinuitaducemlaçrordinem ßeruarc nC‘ ceßarium eß,e:^mifccre négocia crgnauiter illa «f' qui. O qua redlè nos admonet Hippocrates dicens,0C‘ caßoncin eße prlt;ecipitem. In ordtne ergo illa obferua^ rcdccet, qua: n.im iure naturte anteponi debent: ut opes xdißcanda: domui. quomodo enim domum ßne Opibus a;dißcabislSecundum qu£ pr(ellantißima,ut di feere leges aut medicinam,aut artem quampiam quant Citharißiam. quorfum enim Citharißia ß ßcusßigeaß Tertium ut ea permittas quorum occaßo labitur, ut ßt aßifcaris ad principis aulam,f(utß Hs incidat : non e-nim femper h£c opportune adueniunt. itacurabis ß-lium £grum,omittcns etiam h£reditatis euedlionein. Quartu!ncumciußnodißtres,utßu{lus multo poH fufeiptendusßt,uelut procreatio ßltorum, er planta-ruminßtio,er agriincultiordinatio,er domus £diß canda,er profiter! ingymnaßo:h£c enim tenipeUiuè ineboari

incJjom dcbent, ut fruäum eorum perdpere poßis ndhuc robuflui:quód ß uigeof honori tibi rrunt, ipfbi ^ue euehcs.Si res tUiC aduerßeßnt, ipß tarnen gaude-buntdcte erigent.Primum ergo puta carcere uitijs d-nimi in ddoleßcente, deinde aeconomidm doce (y arte quauiueredcetiamditdripoßit,igt;ideubißc edoäut ßt ut uxorem alere qucdt, ducenda efl uxor pro condi tione,dc ndtis liberii inürues ittos: C«m tibi ßnt nati nec opes,tune drtibuf iüos ln{irue,(iuo poßint inopem defindere uitant.

Sedß pduperißdterßt,qui ucl hdbuerit uxorê uel dudurut ßt,tu db eo munere udcdre potes.Etenim dua bus rebus fatisfdcere incerta cum lucro non tutum efl. Etßdiuesßsdbartisabfolutione abflinere potes, ita ut uxoreni ducere liceat, tametß nodum drtem exdilè cdUueris. Intérim ergo diem totum tres in partes parti re.maxima ßt atc^^ beflém continedt qua inartis opéré exercerisitotius quadrantem in emendo neceflaria, de domo diflionenda de negoc'ijs eius. rcLiquum curdndæ uxoridcfilijs,ut^iÜisbldndicris,Totum diem intelli go horos tdntummodo quindecim. nam nouemfomno dedicdbuntur.

Sunt præter hnec ftfli dies inquibusplus cura: rei fa miliaris impendere decet, ut quicqttid in ebdomada prætermifliim ßt diligenter fartiatur.rcliquum tempo risfludijsfapientiaprotuaconditione impendes, ac conuiuqs iocls^ licitis.Faber cnim lignarius libros le^ lii s get

get lingua fcri{gt;tos,cuiufmodi Ofßcia Ciceiv nis fed has maxime. Atque ut uera fatear défunt bo-nilibriinhocgenere. Nuncutiliores commemorabi-mut, pritcepta Sab£ paulultvm fuperüitiofiora quam quod ad utilitatem conducat. Monita Aulicorum ex lii]jgt;analingua conuerfa.ïnflitutiones Patritij Senen-fitter Picolomini er Plutarcbi moralia. EpièoLe Mo degnefi er ipfe paulo fuperftitiofiores quam uitit dui li ac Chriftianæ etiam ft necefarium. Abfurdum enim eß aliamexiihmarc ChriSiianam uitam,aliam ciuilé ac philofopho dignam er aliam qua hie tradatur. Silt enim una er eadem,modo per principes ac magiSira-tus liceret.Sed licètia illoru efßciturut homines è Chri itiana uita exire cogantur: atque turn demum quid a-gant nefeiunt, cum pro miferorum indigentia fola uer bula offèràtur.eaq; de caufa quid ChriRianu agere de ceat docui. Suntq; multa etii nuUi ufui principib. quio ablata er comutata plurimu prodeßet populistinuëta nefeio à Cacodtemonealiquo,utoneratlt;eplebitributis blt;ec etidßußrafuperadderetur. Quamobrë, utdixi^ pofiquâtulegèmutarenopotes,utP.eip.bonofaueat: tuipfeadlegëperge.Nihilmagisneceffariü aut utile teatè uiuere cupiëti,quâ patriâ reëlè eligere. Peliciter in bene coßitutaRep.pauper uiues,inßlicißime fub ty ränidediueSjimo nonunqud inßlicior quo ditior.Nec tyränicä Rëp.facit tyräni dominatio, ut neq; Regis re giä,quädoquidefub codé Rege aliter atq^ aliter uiui-

tuy.Tieri t^m^uix potefi^ne omnino nopojjè iicâ,uti Rfgf procul femper regijslegib.uiuatur. quo fanit il-lud inilitutu apud Aethiopes adhuc celebratur,ut rfx orcttwifMnJo totum regnit in pcrpetudßt peregriii4 tione. nâ plures hoc metu qua ip fa régis pr^fentia co~ tinentur in ofßcio.Ergo fi 'EuÜgelq prlt;ecepta quis fan fié rimetur,habet magna partem imo generaliter totn quicquid illi agendußt in bene duccnda uita. Oportet ergo primum uitie genus acßnem confiituere, inde e4 prfrdrf qult;e adfinem confequendu funt neceßaria. M4 xiiwd «{TO cMM fit circa quatuor res,uita incolumita^ tem,artis exiflimationè atq; exceÜètite in ea, et uxoris integritate,acfilioru commoda atq; mores. quodcuc^ tnim horum male ceßerit,in perpétua uiues infilicit4 te.non eß ut dicam,nam partim difia funt partim fuo toco dicentur. Quocirca etiam duo funt or dines ßici^ rndorum atque agendorum , fcilicet quid tempore priusßt agendu,cr cuius cur am maiorem habere de-beamus.nec uero cofidasquodabfq; huiufmodi dofiri «4ßlix eße poßis, quoniä aliquos iam uideris filices abfque horum librorum lefiione.Falieris enim primii «am ufq; nuncfolu diuitijs a/ßuentesfxlices iudicare licuit: modo horum librorum auxiliomulto plures pauperes quam antea diuites. nectum omnes diui-tesßlices erant,fed pauci folum ex his, modo omnes ßrme ex eis tales eße potcrunt. Et eorum etiain qui ßlices funt quam multa ad ßlicitate his defuntlut enim puer

puer dut uir uocc optima pr^ditut, paruin tarnen pr» bè concinit,cum alijs abfq- arte,cum illa optimè natura artein cr uicißim arte adiuuante natur am : ita qui foelicitatii commoda ajjequutu^ efi fine arte qult;e fxli-can effe docet,paruin f^cxlicitatis etiam cum iüis oinni but coininodis affequetunita diues incolumis, potent C!quot; etiamßrtitac prudent,finchorum librorum auxi ho uix liinina faelicitatis ingredietur.Vltimum horum efl qui diuitet funt poflunt cffc filicesQ neq- enim ante not uîlut hocdoccre aufut cfl,fcd folutain Stoici quat danç^fiflain flliatatemabfurdainqjtn fola uirtute conRitutaiif.pauperibus tarnen communein inuenere (nain legem noflram conteinnere uolunt,ac turn Epi-cureii fentire,ut nunc mot efl pliirimorutn infxlicißi mi funtiut qui quod optimum fferare audeant efl non ejfi- quicquam. Si uero cum ChriRo fentiant çy flerêt, bac in uita quid iüis proderüt diuitilt;e futeinónnc pror fut erunt laconici nuinmi, quorum nuÜus erat ufutl ÏU bet Chriüut ut non fit ambitiofut, iracundut, non opprimas pauperein,ne quenquam Ledas,utomnia det pauperibut,id fi agas quid tibi erunt diuitia; htel quan doquidein fumma uoluptat diuitis fit iüat oSientare, premere pauperes,iUts prlt;eflrri,nonnunquam uel mi nimis caufis pauperes contuinelia aut iniuria afficere, demumfuas opet retincre. (Quorum cum nihilliceat fecundum legemiquanto minus focnerari, horrea clan dere utjrumentum duplo magis ueneat Itccbitlüos au

temäiuiM ira per manm amentium percußi cum ed gult;e nondum nobii bene perßieiia effent feripßffimut immortelles animos. Ex libris de Aeternitatis Arcanit effe docemus,atq; fcelerumacuirtutis pccnarum ati^ fuppliciorum confcios.Perßepeetiam utinTheogno-fio docuimtis,per uim occiforum uigari circa loca uio lenti exitij corpore induto aereo, ^mortuos bis qui nects caufafitere colluäati cum illorum umbris, ^a~ Ues utra/q; elemento aëris donee expiat£ ad fua rede^ ant loca.innocentium autem er quorum mens ad Df-«m direëta fiiit uolitare adfitperos, negledis ficcarijs feu improbis iudicijs,nec illorum nece expedata.cuiut rei teàimonio fcxcenta funt exempla in hiilorqs tradi ta.ciuamobrcm ut quisféliciter uiuere poßit,oportet ut credat atq; etiam inteßigat, quod nemini bono ob.-fcurumejlautinexpcrtum,mentem noHram diuinlt;e filicitatis tametfi modum nonfeiamus effe participent. Etquomodofine diuilijs quifqffcelixefjèperfiëlèpof fît. erfi non habeat ut parare queat, er Ci kabeai Icgit time uti:ut nec impedimenta ad Chriffi uoluntatetnfa tisfacerc poßint, nec explendis his uotis qu£ felicitati funt neceffaria, neq^ cogatur fua prodigere.

Cdteriim utadremredeam,cumantecedenfia ordi ne dixerimus duplicis eße generis,uel dignitate ucl te~ pore:utq; ex familiari exemplo id difcas hominem ue-ües induere cum manufurgit,magis neceffarium eil er priecedere debet definfionem amici in iudieio : de~

ttonen ittd dignior ejl,cr prteflat oi^dine no tent porii,fcdfinK ucüium indumentum. Veniamuiddmi-nut uulgita,lucrum tempore fiUorum curam pr^ce-dere debet: ßlioru cura dign itdte. namcjue ubi dinbo ' fjcere debedt alicjUK 'primo lucrabitur, mdeßlios eu-rabit: ubi dlterum omittere lucrum omittet nonßlios. tnulta funt inhuiußnodi genere,tumß}eciatim,tumge nerdliter conßderdiidd. Qutrendum eß igitur ai9ijfdf in (^uib.gencrdlitcr alteru dlteri prdißrri debet^m ipßs idëordo inßngnlisdiiionib.ßrudndusßtlVelutdixi-nuti quod pccunidru dcquißtio generdlitcr prtecedere debet ßliorii curdm,curd dut ßliorufi quid omittendu neccjßtrio ßt omnino retinendd,lucro reliiloidn ergo tddë rdtio ordiniißngulis diebut obferudndd eritl Ef pdldm eüquod no,quidgeneru compdrdtiofudm fent per retinet ntdgnitudinem, ipfe dut quneuit operdtio-nes non itditidm qujeddin lucri oecdßones mdgiu er^ filiorum dutem puruteiut quid quis uelit mdgndtn e-mere pdrtë tui opißcij,filiui dut neglexefit difccre eie mentd, udnueß hoc illi prteponere : ut rurßu expedit tfuenq; dlteriut ex toto obliuifci,utßßUo cdput tegu^ td conßegeritlomittemu4 omnem lucri eurdm er ßU* itttendemut. mdgnie dutem er rdrue cuiufddm occdßo^ nifeß^ut eodem momento cogdris dudbut urgentibut cdußs fdtisßicere.Si tdmen euenidt cdßit tu£ induitiM er iudicif erit,quid pritponere debedf üdtuere,

iudicioUnüquüdjfi fare,pcrpêJere t^Udutu ualeat ^udtumlt;^ necefjariufif.necid etiâfufßcit fedexercuif fefe oportet fepiiK in hue traildtioe. eu multi oftèdit reru ip ft ritio,locuf,t€pus,modui,occaßo,qUte feribi lue doceri uüo modo poßut. Propterea quidi erüt qui qui pdua quib. hitc no proderut. Ef quÂtuuis legït in igëdo nihil profieiêt,imà quod mirabiliM eß, timetfi ucru etid nocebut hlt;ee prteeepti.na illii temerè fidëtet Kdion iudebut, et ob id maiores iimittët errores. H* frgo crut ßulti,inepti cr impitiëtes. Omnib.dut homi num dliorugenerib.utilis htec erit leélio- Sed çr quo-rundem exhif qui no omnino fiierint inftnabiles, er iHdximè uiri prteßdntis dddito duxilio.Velut ß quis ßi gidusßt,cr uxorßliwm concipidt, uelit dutem Idäd-re quid Idc mdternum utiliuf fit, cogetur iÜe d. Venere dbüinere ne concipidt, er ne etidm ex uenered dgitd-tione Idcßdt deterius : hdc continentid dd Veneremfi-et impotentior erßUorumgenerdtionem retdrddbit, Atcontrd udlidutfitquifßidmerfoecundd uxor, hd~ bedt etidm tres qudtuorùeßlios,melius erit ut mdter Idäet. Confuluerimdutemgenerdliterut er mdter et nutrix Ltëlent infdntes, hoc enim dd omnid ßrtuitd melius eü. Kdbebis nutricem in domo pduper es, fed er ipfd uiëium fibi pdrdbit ut fit minus oeiofd.Cum rrgo fittgulis in rebus diligentia ddhibums,ßet hdbi~ tus bene trdëldndorum negociorum,honeS:dtiq; dc uti litdti confules. in omnibus qult;e poßuldiitur morn»

Gertnanorunt merclt;ttorum imùurc.-interpone diem re ßionfioni.ln celebrandisautcm conuiuijsfefl^ diebuf eum paribuf nbsp;nbsp;nbsp;uxorem habentibui id dges,neflt;tmi-

lùritiif iUa drtrimento fit uxorum pudicitite.itd xor minut uagari cupict,zx te diliget mugis ç^foluti-um commune erit.

Quienim uxoremdiligit nunqtium in cduponunt ut coenet diuertet,?^ fi id egerit mereturut illd met' cheturindm decent eü cum bond fùerit uxor, ut d coif-iuge dmdri fie fentidt : zx ut omnium uoluptdtum fit pdrticepSjUt etium moerorit necefidrio fit.Solum iüd ci noncommunicdbis qu£ imprudenter effiutitd ddtnnü tibi legregium purere pofifient:?^filentio contentu nh IjU plus utilitdtis iUd düuturd fiunt,prieter futisfidilio -nemquundum’.utneciüineceljurium eSlduinnu ont' nid exigud domus ut tibirenunciet. Qui uerô ium di-ues eSi,bejfiem ilium temporis purtim muioré por-tioneftudijs decontempldtioni impendet: huiufinodi enim hominum generi maxime conueniunt Hudiu libe rulium drtium,philofiophiie,Arcdnorum Aeternitatis dcmorum componendorum, partim etiam ciuilibus negocijs dccommodabit.

Infiieciali autem curare oportet diligenter,ne alias docere uelis qui confiilij inops fis. Priefiertim cum uel iUi baud tibi fùerint amici,uel cum prêter oceafio nem id egeris. VeUe enim alios docere non rogatus,ui tuefimpUcüatiszirdbfHrdiedrrogantite indicium eil.

toru ältero co tënerii,altera odio illis erlf. Sic duopra (ipua mala fruftra tibi lt;]Uteres.Deinde (fuorfum h^ecf Qtud lüi hgc tua doëlrina indiget^Etß indigerëtfquii gratuito firmèignotu impertijjèiuuati Quinimó çx amicii et rogatui uolës,p tjuis interpeOet dejinito. nÜ aut lüe inimicM efl,aut admonerts tacendum eße. Cîî etiâ ßneßlijs ad feneduté aut una alteroûe fed paruu~-lii perueneris, iuHëcuUteiuge,ex cjuaßßliü fufcepe rii ei dâda eß opera,filio nutrici prtnclpaliter comcn dato.neqjßnendu efl ut tëpm tant opportunu prtcter-labatur. Ciuib.fufceptK,culàjfesnoßtutlUoruiuuê tuteßuarii ,ßuerii tamë dulajîiinè infantia acpucri tia,et teßamëto ad ftlutë iüoru ac optimâ inßitutione cauebii.idßetcamodeß tu dum uixerls nuUi pecuniis parcës,hominë probu,cruditupatiëntëqf pr^eßceris, atq- iSi per £tatu ßliorÜ incremëta ßipendlu auxerii. teftamëto^ caueris ut in Mimcußodiaßnt,ßtutorib^ ircutdeatur,pucrosilli,iUututorib cÖmendäs. Qko in cafu ubi omnia tanquä poflridiè moriturm caueris re aßupta rurfus ingëti)fe uUa tcrminii tua in magna ac prouedä atatë ßliorn extende.iuuabit ad uitä pro~ ducendä no paru chara prolis amplexus,atq; tu etiä il losßtiebis ac inflrues. Dici enim folettoculus domini impugnat equit. Semper aut in bis caßb.uclß parui ne potes mortuisßlijs tätu fuperßnt, curare debes ut tibi et iUis opes copares omnib.modis quib. Heere fuperius docuimus.Si cniin unquam neceffaria opes fuiu in koc

Cd/« funt CU utra^; atM imbeUis eß et impotês. Quidß pecuniae er opes no quitte oportet ddßnt, uel etti tibi iuueni paruulos educiti totu quiequid habes educdtioi unimafè impëde.Si uiros hcibebii,hdbebis er opesidtß deßnt uiri quid opib.proßcies^At dices quidß mihi ne eeßarid defi(erint?dutßlij fiiturißnt improbi ? noli tb were hoc,etß uenturußt,melius eß tibt in uotis deßif fe firtund,qud iüos uoto tuoperqße,dutmdle cducdtof füiße,dut mdlè inßruilos in drte: uel arte uilë eße, dc minime uiro digiid dut lucrofdm. In drfc ergo deligeid quæres qudtuor,primu ut honeßd ßtno ßoedd nec tur-pis,ut no noxid uitlt;£:ut eorü qui ingentib. mdUcis dU-ril dttenudf.ut ßt lacrofd,ut ßt eius generis cuius tuera ßt pcrpctuu.lcrgd cddë teßdmëto eduebis,mdximè dut luudt drtes fdmiliie conßuette. Id ergoßdtue ut potins tiirßne ullis opib.eudddt,qud opib.fupcrflitib.dliquid dd ii^itutionë orfdlutë corporis deßt. Puellis qnoep doté c5ßitue,quöd ß no poßis maßeulis etßccminiißdtis fdcere,mdßeuloru comodismdgis ßdue,et filtdb.ut reëiè inßrudtur dc tdto diligëtius cduebis.PueRte enim mitb tlt;e coiugid prtecldrd Udëite ßuntob firmd,pudicitid,mo res et urtiu illis cogruentia, ßummü peritid.AIdßculi e-tidß minores erut ob ætdtë, ut prius illis cÖßuldtttr ex-poßcut,ß ßccminis mdiores,eoru aaxiliolocdripoterut tu mdxiinè,quôd cît täds ßui caußd dcßitutds ifttelligdnt edrumißerebutur. Ctudtu uerö uirtus in puelld poßit, dccldrut exemplu Aßußje Hermotimi Phoeeßs ßlite, qutc

ex fuMm^ pduperUte Perftru regis uxorinto du» rît Cyri ey' ArtäxerxisfrtitrufatHa cfl.no défitgr^ia, no décritßrtuna.Sed ut ad rë redca,prêter ctctera me miiteris in coucrfatione ne res paruas uerbis autgeRu extollas,necàfamiliari ufu atq; confuetudine recédas. utflreccflcrisaliguädo,neceßitatisno leuitatis argu^ mentüflt.Cu uero id cotigerit,minimis immutatis pra miflaq;excufatioetanlt;juâflofcub^addes.incteterisont »wo mediocritatë çr mores comunesfetjuere. Opère tnim ipfo no fold fliètia prtcflare oportet.Verbis autè ftcut nihil abfurdu dicas.Res magnas cf manififlas c3 miferatione atç[; graui accufatiSc iudicu et inimicorS laude^-amplißima danati tueberis.reli^ua filëtio tege tempus cnim tlla obruet. In epiflola. Ita merit inflitutio tribut conflatidiligentia circa iHos, ufu atij; confuetudine,et cxcefluu curaide qua nue agendîi cfl.

B impatiètiaigiturau)ficabimur,qu^ y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peßimuuitiuefl,itd patiëtiæfumma

laus qua Homerus fuü decorauit Vlyße appellds,id cfl,multdji rentem.Cogtta huius uitit curfum , inuenics nihil tant neceflariu eflè qua patientiä,nihil prorfus fine ilia per poffl-Ri £ger,uis fanarifpatiètia opus efl-.uis fieri iiues^patiètia rurfiis opus cfl.uis è earcere,naufragio, fcruitute cuadcrcitcpus idoncit cxpeólare oportet. Vis Kfek gt;nbsp;filios

ƒ iiof fufcipere,uxorë ducere,etnere prlt;ediu? expelt;‘f^^ rc no paru oportet.Vb magtflratu,eruditiK ejjè,cupii dtjcere mußcd,principi5 gratia ajjctjui?ßnc patientid nihil detinerc potes.gloria queris,honores, amicitutsl tèporeopuseft.imôquôdmatuseft,quo magis niterii fo ferius eofequcris. Vincere uis litè,peragereiter,iino uel ucße habere?patiètia neceßaria efl.Quid maiusC' tiaß mori deflinaueris^nôillico licet.Si caput aOiddsl cor diu et plus qua uel^s palpitatietiaß caput prcfein dos,ut uißtm eß nuper in luuene quem fecuri percußi rut. Si cor uulnerest firre dolorè oportet,nâ (y fenfrf cr memoriadiutius uiuut.Quiddicädeartißcqs md~ gntsf de gloria in arte acquirendatomnia plané têpore egèt.Quà fanilè Epiéietus iRud protulit.Patere atquf abßine.putäthiuulgarealiquiddiélii,cuius lucernant reßrt LuciantiS oh gloria trib.emptà drachmaru miüi bus Phitippeisaureis pulfuq; iso.tiihilboniabfq;pd tiêtia cojequi licetmullu notu explebisßne ea. O bed-ta et gloriofa uirtus qui Socrate adßdera extulißiill-le eu cotumace uxore,ßlijs ßupidisut Cato fenioriüiiti tetati faits proximus teßatur,ßlius obßetricis et ßatud rif fummä uirtutis opintonê adeptus eß. Diets perßr-re no poßufnec uiuere igiturl no poßu expeélarei an nÔ eoßl uiiluriisiß no uiélurtts quid agesiß fupererisl quareno melius tue habere reéle quä no reîlè. Patieit tia Opus eß ut expciles,ut iniqua pnfiras qui mutari poffc ißerastpattetu opus cfl ut perfiras qui iam mu

L I B B R ni. tSf tari no poßut,itt egofilij morton. Si hScfrro lt;]Uießne J}gt;c,cur tüÂ (jUnenô eji ßne fßetaut cju£ etiä eu ßgt;e eü? ^u£ optima eft. Ergo patiètiie triplexgenuf,ut^i in ut tmo exercitatut fitens,facile relitjua perftres. Si ergo impatiens fùerts^omnino inftlicë effe neceftè eü.Tétat te mimicus eu focijs amnatislft no patienter tuleris tibi pereîtdu efttVnde etia nihil profècerisnift diftimulaue ris.Si ergo impatièsfts, procuradus eft hic morbus ali ter, de uit£ inftituto ft-uftra agis-.fruftra sjuicguâ in ui ta beatu Iferas.Plus prodell infoelici patiètia,lt;]uà im~ patiëtifecundaftrtuna.utergo curetur ab artib. gute eâ irritât diximus effe muftcâ,pr£cipuè abüinebimus, abüinebimus et à ludo efuàd impatientiâ non folu au-ieat,fed illiusfruëiu peßimu affèrat, Eftè aut mufteot omnes impatientes no folum expeximentum docet,fei ratio oftëdit.nam circa idë uerfantur uirtus amp;nbsp;uitium muftei aut efl celeriter difeurrere per omnia: propte-rea etiâ celeriter cocupifcere,agere cunëla,atq; aber-rare illius eft.hoc eft ergo incôfulto atq^ impatienter, Vinum itidë impatientiâ auget, ut omnium malorum educator ft no autor,abftineat ergo cr ab hocadple-fcës,ftmiliter et focijs £tate proueâis adiungatur lëtis in agëdo morib.grauib. Studia qu£ dura funt exercët patientià,ut geometria pr^cipuè iurifprudëtia,qttôi diuerfas opiniones de eadë re diligenter excutere coge ris. Geometria id adijcit comodi quôd ueritatë oftèàit, çr quadcertumatq^ incertum.ideo inagëdisrebu- hi Kkk s redduutur

redduntur cunâjbundi.hoc autëçy“ impàtientite we» dicamctum çy alexi ph^rtnacum. AfJùefcM adeà imp4 tiëterfjélit odtffc ut probes,çy place^nt tnagis qui uo to cÔtraria euenerunt, fed tamë diligenter qu^jlta tri ëli(tdq;,qud qui ex uoto abfq^ {ludio (y diligëtid pdr-gt; td. In ambulddo lentus eds,nunc dliquidfe offert quoi

ueUë:iino no recipio,quid nimis celeriterfeobtulit.Cu ildbor in omnib.dinicum quird,ßne cuius cößlio ont' aino dccretum eß nihil agere,etid ß optimum mihi ui dtdtur. Edd lente,dimittd ßdle,Polytricho reßrunt eßt cere gdUos inßuetes dtq; pugndces. Cibis ergo potib.dr te,jîudqs,focietdte,dmico,dëiionibus,cogitattoe,obui dniibo.Pdtientidtedoceboinßngulisquo f^o priß-dio u/usßumtin/ßerdtis utßdnitdte,ducendd uxore, ex peLldtioeinuneriSdutßmilib,triplicd tëpus aut qud» aruplica cy no tidebit te expeüdtionis.Expeildbilu cTiM intrd dies dut debiti folutionëitecum cogitd in trd Î menfesßim hdbiturus,nec urgebis nec torquebe ris. egrotodcutdßbreihincdd duos menfes quid dâu rus fum cum primum coudluero.nuÜum hoc coßlio di impdticntid leuidü pnßJium melius, ingrelfurus fum collegium,trimeßrejßdcium communis eßmoratego mihi diinu ßdtuü. çy quid dgëdum tum qudß ingreßus ßm primu cogitdbo. Si hic anted euencrint mugis li' tdbor.ß no anted prorfus nïi torquebor,imolitus uiui tanquä iä ßne potitus, cuius certa pnßnito tëpore mi hicoßituiexpeëlationë.EdâIctins ey dmbulabo. hic

tiïintSuonofolum adanimi cohibédum imprtumßt“ tiuntjfedäd cognitioné ttn caratio proßcidt.lundm in Tiuro uel Leone uel Aeju^rio co/litue in äfcendcte S4. tumo,uel louiiiundiä nö lumine deßilä,et ätnethißunt »lut topdijum Herum,dut fappbyrum fculpe intdgine Hiri dormiëtis in folitHdine,dut inter fyludtcr coÜo dc ßr.¥,xpurgdbimus çr bile fiepe roßs v uiolis et fumA ridcrcitrinis mirobaldnis crfucco Cichorij crmdU punicd edemui.Plurimum etiS iuuabit dd impdtientü cohibenddßdere terrd,hortulumqi tumn ufej; dd fudo rë,fw ut tibi uim infer its,difcM^ no cocapifcere:i]Udit doc/uidê odiofd minimeq; cocupifcendd feileris,zj‘ ttl~ tro dmplederis.nd oppoftd ut dixifemperdrcd eddi Kcrfdntur.Si enim immodicum dppetitum rei'um dele-Hdbilium coprimere uelis,quo melius idfdcies qudmß quodnolisuelleuelis. ltdetidinimpetu itlo dffuefcdt cdmè brdcchij mordereddco uehemëter,ut Idchrymite excutids.ïtd Stdderbergus dux inftgnis Epiri labiumfn perius itd mordere folitus erdt, ut fdngainë educeret. Qjtid dltud erdt qud cohibereirdcundidiïuudt etid no pdrum preces illefdmilidresßdid; diélA,in quib. çy pa tientid tdto mdior difdtur qudto minor efl uoluptdt toties eddèrepetere,quie ctid ßfemel tantum legiflès, nuüd dtluliflët uotuptdtë,cr Dei numë implordtur in duxilium. Gdlenus quoq;fuddet ut fenßm fad’d tua extimes in dies qudtum proflceris,fic pduds maißb.md-gnu mutdtionë in morib.fadd proffidcSfidiijetfl mini

ma in dies Ctngulos faila fiter it.ïüud etiä tecum c«gitt fiperfeueraueroideeruntmihiomnis uoluptatis atip filicitatis fintètatz^fi etiä no defiterint^filix effie non polfitmhismoribus,eyfiadhucfitlix eße his morib. multa mihi aduerfa cr turbulêta cotingere necefie eß. Sed fac ut euadâ,çir itta necefic efi infilicé me fieri con fciètiamalarum.Quidergoimedela ab initio adhiben da e/l. Et cjuantjua impatiethe kite curatio no poßit a-deó in fingulos dies perfi)ici,ut clt;eterorum peccatoru, uclut,irg,libidinis,nihilominus fi impatietiiegenus in ßfiecies diffiecuerimus,facilius animaduertemus.namt^ tria fitnt iUius prtecipua genera iracundiie,intemperd tiie çr deliberandiyquod er ftrrjmMW di/fiei-Uiis curatur.nam iram fedat bills extinéiio cr confiU-Mn amici,ercofuetudo abftinendiab ilia: intëperan-tiam ieiunia,£tas ingraueficens,fitnt enim morbi anh tni ut animus carport lunélus eß,fed impatientta in de liberando prauus eü:affedtus çr guafit incerti generis in ammo, priecepscii eofilium ,(juo tjuod optimime^ in nobis relincjuitur fcilicet ratio.impetuq; cunda de^ liberans,parum à ftulticia diffierenstnifi quod fiulticia male imaginatur aut cogitat,hlt;ec uero efl priuatio co-gitationis.manifellum efl ante quod ab immodica cere bri caliditate procedit,zr quod ira etiä ac cocupiflen tia adhuc magis augetur. Quocirca his maxime con-ferret os capitis perfiratum habere.dylaq^fiigidiorit tiqute ut ferrclt;e,lamitM etiä ex auro zy lapis iHe topa-ziusè

tiiM è regioe fiitura coronalii pcrpetuo gefintiK^el etii pertoü/ùturdfagittalë.ForftnetinfliÜare fuccosfiigi-diorfs roÇcirÜ,floru nymphes,pldtdginK,aizoi eu aceto albodcri no malueljèt:grâdë perpétua amcthiftû colla geflarc.liS hic facile erit utdixi,quàd Galenusiubet di fcriinë infingulos dies inutatiois moru in melius animad uertere. C« cnim comitiali morbo perßmilisßt hic aße-ëlus,ubi curaiÜ ßjeraucris rrpefr inctdet,co^; periculoß ore exitu (juo magis inexpeëlato.luuat ergo in huiufmo di,imà maxime neeeßartü eflfociuhabcreutilë,fiimu,be iseuolëtë,ac m^xiinè in-hocuttio alienii,lt;juo cößlioßcn^ redoceat hucimpetu infaufluanimima exguGrutüçi;le «i confuetudine iuuabitur legerjicut Galenus reßrebat de pâtre,eu uirtulcs illiuf et paliëtia laudabat: de matre eu lOiHs morofttaîë,pertinacid,iracudiâq; adeà turpë ac ßedä alßernabatur et horrebat. Ifit no minus imà magis ebrioruJfeélaculu ad odio habëdu cofuetudinë uint nos nonet,ejua fobrioru laudabilis ccuerßuio alliciat ad ui-nißtgiedä immoderàtiâ.Veru Galenits hoc ) genusimp4 tiëtid paru animaduertißeuifus cß.F,rgo cü muitoru ho ' minü coßtetudo uulgaris iuuatad dignofeëdos curâdos^ animi morbos,feu quad tua peceata ucl aliorît irrideant dut deteftëtur,feu ejuod uirtutes eorîtdë aut tuas laudent dtq;admirëtur:nihilominus unifidèdu eflfocioatq;fami liari admodu prudeti atq; amico,qui te de omnib.admo-neat,no folit generaliter fed etia in ßngulos dies ut praß certs,aut in détériora prolapfusfiteri^manißßu ucrè eß

iurgiä,uerbcrd,dtq; incdia ufq^ äd nccê etid adhibédi, Ut ta b ifle uUiü quod nos ad naturä beluaru b-adudt,huma niratec^ ipfaprorfus cxuit,cradicctur, extirpetur ßc, ut liuüüpcnitus Ulins uefligiu relin^uatur. Habet aut hoc malii lUud cu flultitia comune,quod cur^ ßi£ aduerfatur. Proptereamaximu ëin hocmorbo cznoo'iodcjßerat£ ealamitatis indicium,uelle curari. in quo propoßto et c0 fnitio proprio £gritudinis declaratur, ct ad curandu pit tés uia aperiturßpßo St £gro ßfffragäte. Atß curari recU fauerit atq^ adoleßccs iäßt,prorßis deßßerada cß faluf,id ß ueldiuino auxilio uel caßt aliquo graui^atft diuturiio carcere aut triremibus per umßoluatur affcSius. atq; id pr£cipuè,ut dixi,co dißßcilius S quod nüquä poßisßat» erequado fanus ßt.dilucidis.n.interuallis j h£c Jßecics c3 quießcit-.inde répète exoritur ct inßiUat, cogitq- homini hoc uel illu magnu autparuu,prout occaßo ße pr£buerit ßbidänÜafferre.'VthorÜprorßut mißerabiliscoditioßtt. Sedß £ger adhuc curari poßuler ac reßpißcat no ßegni^ ter agèdtt efl^nec deefljßcs.no tarne poßu reßrrealique quißt curatui,quod ut dixiparu à uctcrib.hocnwrbige ntis cagnitumßt. adhtbedus efl igiturpr£ter reliqua pri wiißodalisßdus ac prudesßub bac lege, ut uicißim alter alteri peccata obijciatßne obiurgattoc. QjtäobrS illu al teru patiStißiinu eßße oportet,et prorßus ab iracudia alie nu.Sed diSla h£c quaßaSiußacilioraßunt lt;nbsp;qu£ri»iuf res. ß uiro iam proueSta £tatc adb£rcreuelit,optimu eß, ui tiühoc è puerilc.ßoli.n.pucricu rationS habeät ratione uti nolut,inßantes no habet,iuuenes habeiit ct ututur,ße-ncs magis ututur quä babeät. Cum ergo puerileßt

putrorû dut corpord cdlidd ßnt et humidd^et fdnguine d budët et tenui,et fldgris de timoré cotinedtur:kinc cuii^t tttodi ßt hoc uitiu inteBigere licet dc cjudUter curddu.ßd tim ergo dd fenilë hdbitu trdduccdi funtfdnguinh mißio ne,ldborib.inedid,trtßitid,uerberib. ttietuetlt;]uibujci ndturiC dduerfdntib. guoeirtd iHi miferrimi funtquici. :.t fcoc uitio dii tëperdturd corporii imhecillë hdbet. Simüi ter dbducëdt funt db oî puerorucofuetudine, imo etid d~ ßgt;rftu.ttd horupropriÜpeccatu ë impdtiëtia.ddeo ut mul ti ex eis maxime GaSi et uerberib. dßucti,lt;judmuif ßiat feuerberados, nolint tdmen abflinere db hisdlt;]Uib.it^it dontinoru abjlinere deberèt.luuenib.ergo uel fehib/unt fociadi.Ex ludis autlatruculoru mdximè idoneuf ë,lt;juo nid ob uiëiorix deßderiu et eufeiat in fold induflria oti» ßie eße repDßtd,cogutur dnimu intëdere,cogitatiónë di bibere,mëtëßrmare.Ergo huiics ludi no paruu prcmiZ fcilicct prtecipitis animi atq^ coßlif Reliqui ludi cie in ßrtuna ctiä auxilio ßnt rcpoßti,ßcfdciutßne magna cogitdtiÓeihominë uiàorë euaderc poßendeo dd impd~ tiëcid ddiuudt,et ut fiultu ad impatientiä adhortatur, ita fapiëtë et prudëtë^ad fiudiu et cSßliu dc mora.Sic et mrr eatura dd uträq; patiëtia nos iuudt: er ut rede cofiderë^ mus,an emptio iBd dut permutatio lucrofa ßturd ßttaut lucroßor dlid coditioe oblatatan oio danofaiet ut tempo ris expeâdtioe rë dugeamus docet,dc quaß patiëtë fieri togit. Nauigdtio etiâ patientiâ auget, ut neeeße fitßrte quod ßrre nolumus. Cumqi,ut dixi, triplex fit impatien-tidfduo prima genera quidem inter fe didindafiint. at tmiumgenutrcliqud duo femperfeeun iungit.

Q^ortt enim ratiÓis nf.Uu'! e]l ut bfüuæ cjualib.fi ui blâditia aut tcrrorc mulätur.hi ergo )1 uelintcpcràtié et uolu{gt;tati!,aut irx caufa aliqua .■(duenêrtt,cjuit dubitat cjuin ftatim ab iüa comoueâtur t Ob id etia huiufmodia-dolcfcètes aut uiri ßpaululu imagtnädo aberrët,aut iudi cio jiatim in infania deueniuc. Ï^uUm ergo morbut tam efl infani£ proximui ut impatiëtia, adeo ut pleriq; jiulti aßidua uexêtur impatiëtia. Et funtquiftultos rx impatie tia dijudicät,quäuii ttÓ probë,facilliinu enimlapfum fentio:eadë eße inter fe no tiideo. Sufeipittamë exoitatis proceffiialiquodauxiliu,fcdnoeiuftnodiut circaartii curattonöfiderepoßis,pr£frrttm cum morbiif ßtrediui vui:adeo ut no confida niß poft longu tëpw ad naturalê humanargrauitatis metä pofte reuerti. Cu ergo GncoS Itucs appeHarët Ro. quid aliud illis obieces-ut qua intpi-tiëtiâ et negleëtu rationis ufumt Expeëlare igitur oportet duos aut î ann. poftqitâcuratiî iüu exifttmaucris.ali ter no leui in difcrimineuerfaris,ne rcpëte aliquid tnaiiu admittatpeccatuquâanteaftcerit. tdq-eo periculoftus eft,qucgt;d circa oia genera calamitatu et infirtuniorit uer fatur impatiës,quia ut dixi,ctrca idë uerfatur error et fti entia.Patiëter ergo agere eft eït ratioeagcre.Porrô cura tione agere ad oënt pertinet operationë. Idea impatiëtia o'is erroris et inßrtunij mater eft. Iracudus. n. circa cotêti onë uerfatur, intëperâs circa uoluptates, cotumax circa id quod iä decreuit er ftatuit, ambitiofus circa honores, lufor circa ludu,ignauus circa negligëtia agëdoru:atftul tus er impatiës circa omne genus aftionÜ pcccat. Kodo ergoftxorëftne dote ducèt,modo ueneno allquë tëtabit.

L I B E R I 11. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«95

iliquaJo minitab it ur potètiori uc fr ufträ,entere uolet fi He pecunia, pecuniam fub ingètifoenore accipietJiterM frlfof frribet,iter abfq; utilicate imo cu iailura aggredie tur-.emet uèdetq; frppelleólilè praeter propofrtu,ludetca «leatorib.mutuo dabit malis debitorib.Alchymifr£ fr de uoràdü tradet,aut in hterefrin prolabetur, aut prodito~ rtb.fr ddnumerabit,autamicos ueteres fine caufia rclin^ quet:uelindecordfiicict,dutpericulis pratter propofitS fr cxponettdutfiycophdta fie credct,dut ddulteriu pratpo jlerè tètabit,dut donabit cu no hdbeat, dutconuiuid in-ops celebrabit in qutb.magi'S ridebitur qua grdtid iniet. Qijtid died de occultis qua pddet,de ueflitu indecèti,pro fiefiioe eoru qua no nouitiprecib. ridiculisac petitioib. dbfiurdis et dpud penè ignoto!,dutquorufiud no interefti de incefifiu,uerbii,educddi morefilios dbfiurdo,ficxeëtisqj huiufimodi,qua oia etmdgnd/ttnt,etplcrdq; cu ultimo exitio coiufiididico euerfitoe pdtrimonif,cuinfidmid dcde decore tufiuo,tu coiuiloru dc etid mortc,dut mortis peri culo ingèti. Qmis ergo tot periculis tot ßueis,ne in earu dliqud impdttès inciddt occurrere pofiitipueros contine mus inetu,uerberib.atds excufiat dpud populu, et tudur dpud iudices.ddultis ifrd no profiunt,duafiuperfiuntfres: dututproftultis publicctur,ut infigni infidmid db omni periculo liberctur.Sed tue libertdtë et ufium proprij pd-trimonij dtq- ddminifrf-dtionê dinittuttdlterd qua melior ejlfii obtineri poßit utfidhëtur. Ç)_»ocircd eu tam diffici lefittfiufifi-dgdtib.etid legib.hoc dß'equi,qudm improbèe-gerüt qui huic tüfianélo propofiito no fiolu duxiliu no tu

ierc,feiî gräuid impedimêta fuis coftiMioib.adiecere.?4 lâ.n. ejîmultos iuuenrs qui huiufmodi morbo impliati ttidlis fuaforib.perditu eunt,pojjclt;id meliorêfrugëfanis monitis reuocari.dt ridët, dolu no leuëhdc irrifwc tegë^ tes. Quidcnimftluisinfdmidnumis! Qui.n.ficdicut exiftimdt nihil fupereffe bis qui eos drÿtut, primu ride-re illos fdt putdtiSi perfeuerët minëtur dtq; ofëtdt carte res,dculeos dtc^ fecures^quôd fi ohnitâtur molliutur etii détériora ittis. £rgo omittamus h^c, modo hi fciant C? Rëp.fic euerti, et animas noftros fupplicijs dtlt;^ premi/t fempiternis effe addiëlos: hâcqiUiuëdifirmàqutefintpH cib. ad:tcrfdtur,dc improbi: patrocinatur dcceptorib.fit rib depectildtorib.fycophdti^ dolofis,quie adulterisianit asdpcrit,pdrëtib.man:;s uincit, Mahumeti addiëlis,legi ttires addere,^otëtiâ augcrc,animos dccendcre,atlt;^ iSoS fenfimno tatuhucadducere fedtrahere. Quiueronihil futât fcitu dut leëiu dignu,nifi quod rëet nomen dugere docedt:ut turifc.opbnoesdc aÜegdtioes medicd^prdte p!d et duxilid,hi no intcîliguthuiufinodidnimi uitijsint butas n eq- rë parare eu quâtauis artiü etia peritid(fi ma do quod rarà cotingit afiequi eâ queat)pofiè, nec parta aut hareditate habita retincre.necfiretineatlrui.Qua-qua nec in huiufinodi argumëto aliqua ex parte infupe riorib. defùerim, ut rë augere doemmus. Veru cudehu tufmodi uitio. abundè fatis fuperq; diëiüfit: cr quomodo cognofcdtur,et in quot genera diftingudtur,et quata ma la alferat,ac quomodo curetur quaq^ pcriculofumfitni-fifanctur: reliquÜ cft ut fjfiu depofito,etid de fingulis a-lijs folit principale duxiliürecëfeainus,dtq; idfaciUimu.

liber ht. 's^j teliijiia eadcmethodo iiiueniêdâ relin quantur. Irlt;efrgo hijc rntione occurremut,fi iniujiii eß, guôd tueor cur ui et per iniurid obtinere uolofquin potius blddicijs de do-, lolß iußu cur iniuße id eju^ro. ideo^^ nihil proßeimut, fedfoltt ulienumui churißimos.edddmitttmus ^uoru p» fifd paenitet,gu(gt;d plm nos gud alios torquemui ac Udi~ nus. Injficiamus iratos qud deßrmes uidedturlquid a'-gut,filiiid loquëdo inßuüt,inflati,rubicitdi,ametes,octt listurbatisßncertauoccetgrcffu.mcminerisquothomi nib.ira cxitio ßerit,quot fubierint ultimil fuppliciufede iëtes, deßr earneolu,in quo du Î? in eßaut xx: iuga tur ei lt;( in afcëdëte,fculpta ßt imago urß ac apu, amba •n.hitc a'ialia irafua perirefolët.ambitut Tëpeft amt“ nißimus loctis.Inuidi,e obijciainus illud,cur me ipfumßu flra torquebof Aut parat aut habuitiSi habuit cur no in uides quad Regis filius natns noßsiß paratf inuide ergo ei labores,uigilias,folicitudinesidemum cogita quod out bumana parS durât,et mors oia tequat.fmaragdu aut acinthu coHo fu^ëde,cu mortisimagine fculpta du^'lß. cogreditur inafcëdëte,hoc .n.femper inteHigitur. Et ß eiusq;ßelllt;ie,tußgna maxime^ nbsp;nbsp;nbsp;abßt. Odiit pari rati

oneobliterddu ë, cogita illu morituru cu omnib.ßtis ac ßrfan détérioré morte,qud tu de iUisß in manib. tuis effent ßatueres.breuis eß uita humana, imo trdßtus quidê ßlguris:magna pars uindi^t£ ë ß intelligat te no angjob iniurid.A\emineriseiusqubdSen.inquit: Cu paricotëde re anceps eß,cu fup erioreßriofum ,cum inßriore fordi dum : Scias fupereße à morte qui ulcifcantur. Cumßlius I'll 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;104'!

loan.B.trchi(iäit.'ttuicUetcapitdlifi:pplicio,(]uäguäne-mine occidifjct nee uulnmjjètjOrabüt Deü lUiitf uxoret ßLia,eade.n. incaufa guida fiicrät abfoluti. interimßliA gute tu an. agebat li inguittO mater uidetis domitiu pâtre ßnecaptteiunde uxor animo dejîituta eß.paulo poR uenit nuntius guiretulit eü fecuri pereußum. Dira patt mur,ßed cicada; inter locuftaa funt.Sueton.in Caligulaßf miambußu leui ccßiite cadaucr eins obrutü e:poßea per fororcs ab exilio reuerfus erutu crematu fepuliugi,fatis coftat priufguä id fieret,hortorUcu/iodes umbris inguic tatos. In ca guog; domo in gua occubucrit nutla noäefi-neterrore träfadä, donee ipßa domus incèdio ccfumpl^ pt. Ambitiöi oppones rationëtÀta cotinëtiit ob tàexi-guu uoluptatis fi'uëiÜ. VeÜë ab omnib.laudarifperinde i ac fi uelles oinniu bona pofiidereifinitur hac ambitio eu uita:et guo pîures te fufigt;icicnt plures te oderint. Iafigt;idê eu pardalifeulpta,gua; nonuguâ (ibi ob ambitionë irata périt faturno et in Y \^uel ■fi) lüilis. laëlàtt^id op porte,guod guato mugis laudas temetipfum, tanto minus ub alîfs laudaris. Garrulitatëlapidib.in orr cotëtif,etco gitatioe firtna et morfiu brachioru eohibebis. Scripfit de hoc Plutarch.libru elegàteiQtti tacere no potefi,faltë af pieficataliénadiecre,acprorfiisfialfa.i^cu'f) et^in m «f/ X fculpc in Achate ueltopazio,uel Chryfolitho uel onyc^e pcrfiricuo Oriëtali imugine.capelU auis pauoni paruo fimilu eft,gu£^uoccfc,fiuosg; puellos prodit et pe rit. ducrulits nefis,guôdexamico inimicüreddiseogi-ta:et e oteptus cuades nil lucrifaciês, prteftat id agere eu hû guos eruciarc ucHes.at fi hoc potes alto telo opus eü.

Liber tu. Sgf CrudcUtdtë itit rrpeUcSjUt exißiines tjuiJ tibißeri ueües, Quôd iliu offcndêdo dcü offcndis, cjuôd iÜe tibi omiiino finiiln ell,eodcq;fjnguine progndttis,quôd bumanitaté exuls. 3) cum l'uiitj in aut uirgine ucl zQ=,fculpei Chrtjîit dû crucißgeretur^et matrë in fmaragdo ucl far-da.Trijlitid quic depcUàt fuo loco dixi.in carbuculi uilio rii qujdd Jpfcie quâ granutu uocâtfculp£ llt;et£ diet ima ginë,autfjpbyru uel fmaragdupulcbru inannulo deßr. 'E.dc crocu et ambroftd,dqudqj btbe exflorib. nympbex et papdueris jlbi.Et muficd quie cillipropria no alia U' terc:auget eniin etiâ uinu albît dulce, et iter logic,et ami ci prudëtcs,ct metuf magni.et illud tecic reputa,quodmo riëdu cjitet quoi tu plcnigaudif particeps eris.Et medi-tatio m iferiaru illoru qui fùcrut caufa triftitilt;e tult;e.Etß uiuit,cuiuf caufa metuisÜiberari poteft,ß mortuuf eß,il le bette habet,et ei occurres quâ ccleriter, cogita etiain quod nihil proßcn. ludui etiâ tuuat et cocubitut cupuet lis et mulierib.prudentibus.Trißitia autaffici alia caufa qui ob luëlu no eßgeneroß animi. Cotuntacia depelle co ßtto,quiaß utile eß propoßtu ratioe uincctß inutile tibi foli male facts, et ametbißus,fmaragdus,hyacinthus,gra-natuSjOes augët fapiëtiâ,ideo cotumaciâ toüut. Peruirß täte quoqf ratioe leniesùjfiëlapidib. minues, (f 'O lt;lt;«t 'dß. in uirgine aut uel iuilä coUocabis in afcëdëte. Agnu infculpe aut aluearia cu apib.ut memineris quäta indußriä tn iOis Deus collocarit,tu uero apc deterior c-rist Stu leitiat leut occurres edëdo cerebra gallinaru, carnes paluborit et teßudinu,et bibât acetü albii modicum, Lll f qucti.’i-

^uotidie et purgêtur eu eUeboro nigro,e[)ithynto et ae* ruleo lapide loto tricies. Et bit^t iut cajlrati,et odorent nymphete flores et eoru aquâ:et puluisgemmée granattt ßteeies ë carbunculi : Et borago afliduè comefla. Et aîut femper négatifs implicites,et eu nbsp;nbsp;in y iuHa eSflli

ludo ut abfltneas te alij implica uoluptati aut negotio ß potes,iter logu fufcipe,cogita periculu iailura: rei,et cer tâ tèporis irreparabilè^i ia{lura,et cotèptu, Furto ut ab flineas f^pe uidefuppticia,negotijs te implica,uoue deo: iter logu age.eogita quâto periculo te exponax,inflantif fujflitionë,mortis hora et reftitutionc. ïmportunitatê toi les fl reputes lt;juid tibi fieri uelles,et impatiëtiâ ablegaue ris.Petulâtid dele ac moro/itatë hoc e5filio,(jucgt;d tibi id fi eriuoles. Veruuoluptatëcapecualijs,idut effieiascum his ^uos amas uerfare,et eu cjuib.uerfaris eos ama.Timo rë excute edëdo corda luporu,eoruq;[ed iuuenÜ carnes, ([eu corde nbsp;nbsp;iuëla in ia]fiidc,uelgaratronio uel magne

te TC locH rcjfiiciëtc aut c?’ toKgrtiî radijs equi fiahâtis imaginëautÛfculpe,utcreuiticisfcmine eu mSbafio. Ebriofus uinumfcedum bibat. uoraxpinguiafimiHtere. dat,eogitet uitam ualetudinemq; perire. Libidinofus e-dat rutam,uiticisfeinen aenympheteer ijfdem fuperin -cumbat,exerceaturfidiëdo,aquam bibat,fludeat- Chry-/ôlytam firat lt;[ ï) iunëla in iUi amethyflum,'^cum iunëla communis fculptura.Sus in eceno iaeës cr lanio cum cultro. Auarus meminerit omnia inimicis reliëlurum.Se interimDeum offindcre,amct,ludat.

froJigitiiiem ^U£ hominem perdit,Lun^t ctim Sdturno in Siiturni domicilijs iunild,fculpe ßrmicM cottigentes grand dut fenë nel dquild,nd heec duo dnimdlu fenio fuperueniètefainepereut. Segnitiëfculpto polypo (!lo curfu CU in y eu radijs'l/^in idfpide.Vdnitdtèp^ pilionë in cidiariu 4 lumine extinâu fculpe in carbuncu lo uel hydcintho eu Q ßerit in Sle^l) i^y uel cotrurio modo eu Iß uel propitifs rddijs. i^ttpis'ietp dgru fe gete plenu,uined uuis,ciconi(U deßrentes pdrêtcs in fmd tdgdo fculpe. Mifericordid inutilan fculpto pauone cdu dd ofteudètetdlid dnimdlid lt;]ue in terim edunt in onyche per/ficuo,cum cr^ inass: coierint. Stupidotddmo nebii fculpto ceruo,fdgittd in pr^cordijs iâo dum cithd rit hominè pulftntem/feôldt. Irriforemßmi^ cdptte cS ocreii imagine cohibebis. Geniti efifatuæ ambitionis maligne, ïndignabundu inBalaßioHerculcu lapident cr deum marinam fculpe. dlitcs e/t honos 4 uirtute,qucgt;d ft hoc ndturaßrt,cur çx tußrre no uiii Vecordiam cr impudëtiam in dmethyfto fculpe, dum luna eft iunëta io ui cum radijs Q fàclicibus. uirginem cum florentibus li lijs in prdto et oricetn in eius finu dormientem, riuulum que aque tacite Idbentis.

Tediofum effe non debere inteSigesß mufcdm,culi-çem ü“ cimicem gemme infculpferis.

Ruilicitatem depelle fujf endens Chelidonium collo. Et Lund Vencri iumîld in ajfeilu benigna Aïercu-rij,Hel coniunâione uel in eiiisßnibus in fmaragdo,fcid pe iuuenë blandientem pueUe in prato ßorente, circum poGîfi

pojitif roßsUlijsditunoq}ßnte. PerßdiÜet itnprobitdtê hoc depelle coßlio^qnod hos malus exitus noßgitßmo do ß^idt eß cSfciètia fcelerÜ tortor,c diuina ultio, (Q ItL, iuild iiiigneo trigono Q trigona radiatioe ajjiiciètein nobili carbuculchßicet nô ualdc preciofo,utpote propter maculas ucl hyacintho fculpe uttâ cugladio^carnißcccu fecuri,uinilu eu uipera cor exedéte,uel Cleomenèfetpfu ab imo cultro ußj; ad pruccordia difcidêtë, quàd uiolata fideArgiuos trucidaßet. Hypocrißmßacie tripltcë,pue ri,iuueiiis,fenisßmuliu0las fculpe Oriètali in fa~ gittario copulata in hyacintho eu Ercbi oinnib. feelerit ac fupplicioru repratfentatioib. uelß operofumßt Caco d£:noncinflâmis crlupüululàtë.Cogitaperpetuô teef fecomunèDeiet hominüjiofië, incoflastn onycheluci da,}^ propelf: ualdeyuao^otninë fculpefuperßne ambulâtë,ii^a autpr^eipitiÜ ingcs.Eodë teinerarios co hercebis.Vel ^\:fhtfidëtëinfculpe.Curioßtatëimagine eanisftgacis m fßeluca i SI dcprehëftaut hominis 4 ui-pera dülatibula ferutatur demorß, cuhtsqu£ 4 /lirrw L.M.N,Pid eß logé multa nefeirepriejlat,auertes. Adu latores ab inßituto retrahes coßlio no imagine. quoniâ uolëtescttutopeccàt.Sitamëlibet,fculpât ceruu inter neinoraetcoruÜxanëaütindomo.indecogitët quanto melior ßt uita cerui et corui tutior,ac liberiorquâ canisl Atqi hjec de his breuiter diila fufßciät.memordtes quàd ffccics perturbafionît ad genera fua reßrre feire oportet,ut indignationë ad ambitiofam iram ,ßd mitem. Ex hisgcncrum auxilia ad jfeeies transßres.

Vcrùm reâi tellimätitdmetß comunif uldcdtur opinio, guód adgëmM etßgurai,altaq; moru prarcepta ipfa par tim experiëtia omnia cöprobauit.at circaßderu coßitu tioeseauiießeno iiidetur,cjuje mores hominittmmutare ^ueat. tliter fujpëdere lapidë coÜo, gëmâ in anntilodcßr re magna mutationëmorib.pericula etid uitte aßirret.U pis enim lüe incerta ßib ßderii coßitutioc pcrßratiis aut excifus,annuli aut auru ßßu incerto aflrorußtu, gcma inclußa auroßrroq^ percußdilt;jult;e nugte,^u£ fabulæ ac pra'fligie,ut cjuottes lapidë geßemus periculic uitte,mu-tatiotsmoru .aniß‘Öisßrtunaru incurramusiduid.n, maiiis ^ti.~ cügëma è matrice tot laborib.eruituriDcin-dcfacutiniculptaj) cuY)iuäa coflatiäaddat,^uidßucl paru ßm-oidärdgä ]) ex oppoßto lt;ƒ! citinabßde ße rit aut^,nöne cadë leuitatè pariet^t^uid refirt quodfcul patur itel ßdiatur,aut attcratur tcre ac poliatur ? nonne perpeluo /Iderum rationë habere couenieti Quid de tot gëmisßculptis atij; perßrads''imo omnib.lt;]uomä in cm-nib.du cruîitur,labor,tëpus et firri opiisadhib,cturfcü ßt fiëdîitur no iä lapidis natura ac uim,fid tëpus illud tjiio elaborata efi, (]uoq; eruta fiire oporteretialitcr co in pe riculoßimus,ne n5 incojlantë pro cofläte,incÖfultu pro firmo,infilicë pro filicc, uitte brcutoris pro logioreßaci amus. duinetiäres hteceo lon^ius traducetur,näcadcm qutcßio deueflib. nouisinduëdiserit.ilke.n. dußütfirro ac perlogu tëpus elaborätur.eoq- res tàdë pcrucniet, ut etiä ußf; ad ß^perflitionë excindëdoru capi’dorü perueni amtts.Vides uno admilßerroreqiiätacötingäti i^ihilo feciui res ipfa antcquä adco fubtiliter expëdatur, u.erilt-mß's

ntilu no paruM effe uidetur. Ref^todeo igitur ut urritjti mjgiftjuâopinionib.fducd^utglorite inuétiois nouarit reru:qu6dfcalptura b^c minui potcfl qui Ijpidu ndtu-rd,dut comemordtio qutc exfigurd hdbetur, dut rdtio i-pfd peruincës djjeôluf nofk'os iminoderdtos: dut tèporit rdtio qud Idpii ipfe cxcifus Ô c mdtrice, ut idin 6 ordtitet reru /tdtUdtnuf.ln primo coÜocdbimui rdtionè iidturdlé, timoré Dei,reliqudq; qu£ nos ab huiufmodi peccdtis d-uercere (blet. Vt ordtio lüd Xcnocrdtis qud impudicu Ptf Zfmonw dnimu mutduit dd cotinétid. In 11 dût ordine tt poncmusIdpidis ip/iusfdcultdté quid cû genio comune habent,quôli inuiil£ßt nature ey ddinodum diuturM uit£,Ht dd eds uires qu£ peculidres in hominib.hdbetur, ddeô coducdtut progenio hdbcdtur. Dico ddderepdtié tid,dnimo t£titid,memorid,fomniorû ueritdté, qu£ ß d-deb perj'ßeäd eßet ut etid uerdßtnt, id eotingeret quid Je Ajlrologid ßcere fum folitus,homines qudß deos ßtu rts.nüc cü omnid tü pdrumßnt cognitd, nefeio dn iüud quod feitur nobis ßt inutile dn utile. ßepius ßrfdn quid in omnib.dlijs qu£pdrü perßgt;eädßtnt, dico inedicind, iurißirudetidycotigit inutile eße exiflimo.ndm nullifunt mdgis pernicioß £gris qudm uel imperiti medici,uel qui mcdicin£ pr£ceptis dßgt;erßßtnt. nulli détériorés in fx-* trucdib.£dib.qudqui drchite£lur£rudtmëtd qu£ddte^ nët,drtc ipfdm dût no tenet, ltd ergo deßngulis.ldpidum ergo ndturd,uis,fdCHltdi,dtqi proprietds nobis ddhuc ßr mè ex toto ignotd eß: experiri na tutu efi niß pducioru: pcr/ßicerc ndturi etid poß logü tepns, propter tot qu£ ddmißctur,tot cdfus, décréta ajirorû in^enituris,udrieta

ttingenîoru,coditiois,strtiu diffîcilUinu.Jt quiftimè hoe pojjfèt inteüigcre ut in adamâte fermé perßgt;eäa eü f^gdOigranatOydtcii carneolo tumamethyflo dchydàn, tho,gcnios nobis cociliare uideretur. nd no pretiofiorü gëmaru fed uilioru pleruq^ uis ntdior ,firinior dc mdgÿe ddmirddd,quodndturdhuic unifcilicet proprietdti no decoriintëtdfùit.Sicinldpidib.uides. quidHcrculeofae dius dut mirdbiliuftin pldtis non rofa dut uioli5,uel blijs dut ffieciofo litho/permo uel uifco,fed eüeboro, rhdbdr'i-bdro,feule herbe muUis^; dlijs deßrmiorib. uires egre gieinfunt.Sic et in duibb.cerd,mel,fericu,no elt;]ui dut e-lephdtes fed bobices et dpes,no folu pdrUd et uilid,fed «. tiiifadd dnimdlidfdbricât.Curhoclquis no uideti Eejui m.elephdtes et cdnes,cu fuijpfus tdufdfdili eßent,in eie nature décoré excogitauit et firinitdté,no dbud (j^uiequi in kis dnimdlculis,cu pdru dut nihil repofuerit proprûe utibtdtis /ludij cdufd,oém uim dtq; folertia in dînirdbiU. eoru opéré couertit. ddeo ut ft quis uel Polyticd dpu,uel iombyeu metdmorphofim reputet, td edmiradd utrd^ uidebitur,ut propior fabule qua hi/lorie cenferi poßit. Viles ergo gémas baud coténemus, et quâto magis dejpe Ae modo dureßnt,eo magis fujpicandu eß uirtutes ilJie

inejjë.tu prefertim cü l^ecialè quanda firmant habuerint:nec oès profunt.Lx his.n.quas habeo plus le-‘ di qud iuuari me fentio,prefer hyacinthu cr fmaragdut quas femper mreu tuli,nec non ctiani fapphyru.Rebque ru nondu uHam iuueni mihifauflâ. ratio eß quôd i’ilarü uis no eß ut harum triu téperdta,fed ut iuxta rationé di'* Aà immoderata dtç^ incognita, 111 teco è imago inclufe que not

noi dlmonct ut ab eo uitio abjiinere debeatnttiA I II rèpKlt; (juo gëma excifa eft cofidcradu ucniret,fed cîi id in eertü jlt,oinittimu^ quad habcrc no licet. (Quinto tèpui lt;juo figura ficulpitur aut annulai fiabricatur. h£c cnim eu fub rara cofiitutioc fiât, et magna lapidis aut mctalli mit tatioe^ac logiori tëporisffiatio uint magnâ recipiut ab a ftris. Cetera uero ut ueftes quàd res mortu£fiint uim nul là recipiut.uiuü enim à uiuëte fiolu uires recipere potc/l. Polire autgëma eu ßrtuitofiat raro in uehemëtë incidit fideru cofiitutionë autrarâ,ideo paru affieit.fic etiâ cunt gëmaterebatur.Sed eu politur etiâaliaefiratio, nentul tu pofiitficilicet parua lapidas mutatio. Cü trgo quatuor fint caufie efficacis proprietatis recipiëdte^uis egregta ni turalis recipiëtis eu durititc eximia et uita perëni,fele{li âtq; peculiaris illi negocio,ualidaq^; aftrorü c5fiitutio,di uturna etcotinuata imprefiio ex immutatioe diuturna,tt eotinuata in lapide fub eorucocurfufaëla, et magna iin mutai io in ipfo lapide ut jculptura profindà, patetalifS in exëplis plura aut potiora ex bis deficere: idea reliqua prêter etiâ initiü geftatiois,quod ç loco rrponi potefi,ef fe inefificacia.Hoc aut ultirnu aliquid facit ut in iadis fe~ minib.ingeneratioe animaliuxu uiuës uiuëticopulatur in primo cotaitu,ex quo pofimodîi no feparatur: Multo magis refirt cui homini tugdris.nâ habitu genituraru ad bonos malosâe mores filicitatë aut infilicitatem infignis mutatio fit.adeà uttota uita nonu curfum fubeat. Ideoq^^ diligëtifiimè cauëduëcu quo amicitiä eStrahas. tum ma ximè quod eu quibufdâ optimis uiris infèlices ob geniu aliquàdo euadimus'.quod etia in equis licet no tantu reß rat eft obfcruâdu. Finis Libri tcrrij.j

XTEERNORVM tn commodoruhiftoriam traäatu riii,èreeffè duxi ut ßngulä genera priui diftinguerë,exquo cofrüim inteüigeremut quali4 Cf ^u£ Cf (luam magnit aut (gt;arM. plurimisenim uidc-tipolJèt hoe nominequnchtc trailanturejjènonina-gnimomenticum maxima ßnt.Qttidenim chariusfra tribuifquid dulciut ßlijsiquid uxorc iucundiia et ama iiliuftquid parentibm maiori cura cfje debets Sunt prlt;eter hiec amici non parua noftri pars,confanguinei familiaresq; non negligendi.Kornm omnium labores, miferiie,calamitates, aduerfa incommoda, mortes di-tterßs modis nos turbanf.fed aliqua adeo ut ipfa morte noSira ßntgrauiora. Quod fi de fingulis trailare uoltt ero,hunc librum in infinitum extendam. Oportet igi-turtria dcligerepro exemplojextrema fcilicet duo ac a A

4gt;8lt;î n ï AM. ET C O N S. CAL »wdiHMt. Extrema quidem cr charißima eharifamiliäres, mediocritcrauteßatres parentes'^ atq; amici. Sed uxoris conditio ob ßliorum, uoluptJ^ , tis,confuetudinis,dcgubernationis domus,focietatein ßliorum charitati ßmilem deßderattra£tationem,qM tamenex parte ea iaitura facile reparari poteß,feruo rum cura paulo fuperat, Atq^ id ctiä iuxta uaria hoint nuiudiciatquidäenimuxoreomtiib. filijs prießrunt, alij uix familiari aqudt. quorii iieutru probo.ob tanta tarne inaqualitatc cii in reipfa,tum in uxoris probfy tf aut improbitate,tu etiä in hominu iudicijs,feorfutn quaß quodda genus co^itués earn trailationë attigi-Generaliter ergo ia in 4 capita hac traëlationé diuift mus.ïÜud quoqigeneraliter attingere oportet, in quo externa à propriß differ at.na no magnitudine,cum fi dor it prafertiin inßrtunia,nÖ folu pauperie, litibus, exilio fint grauiora,fedperfape ctia ipfa propria no ilra morte.Dicuntur igitur externa,quonia nos no af ficiunt priinu calamitates qua: his accidut,fed tame it- nbsp;nbsp;'

los afficiëdo nos ipfos quoq; torquët, tanqua illis plut minusûe coiunâos.Eft aut hoc difcriminis inter nos et iUos,quôd non noslro fenfu neqj noßro iudicio metiri licet calamitatesfcd eins qui afficittir. Siquidem filin impuberem mori cernamus, aut etiam iam puberein fed pauidum,moleslius earn mortem quam propriain firimus^quoniam non noUro fenfu neq; ludicio/cd ih • lias eum dolorem metiri cogimur. eadem au-xilià

L î B ï R i 11 î. 507 i(H{iitiè[hi[gt;ere pr^fertintex philofophid fuMpta iUi poßiimuf,^u£ nobumetipßs. Hocuerà meliuf habet ^ttôdnosquiauxiliamurjicet dolons ftntm'participe!,non tarnen caufe.uelnt cxilij,carcerts,aût morbi^ ob id fuppetitü aliduanto meliia iUi afferre poßimttt, Tertiumeüutinpngulis generibut ordinem docea-t»ut,çr qttit nam magii aut minta a/ßciant. Etenitn eum duplex hießt, aut exgenere ipßiu calamitatis i caufa fumpto,de guo fatis diximm. uix enim aliud in toto opéré fepim repetiuimm,quant quid deteriui effet feneilui an morslpaupertae an exiliumlatq; huiuf-nodi-alimratione perfonarum qui huic tradationi propriè necefßtriui e^l:,de ro primum dicendum puto. Videntur igiturßliij omnium efße charißimi ob per petuitatiiß}etn,qut}d parsßnt noßri nobifeu educati, in no^ra poteßate. Eratrum quoq^ qui patrimi matri miq-funt,eadë uidebitur ejße coniuniiio, na ß ex eodc patre inatreq;ßnt quibus tu natui es, nihil plus tu habet qua iUi,itii rtihilplus qua tu,niß quod cafu aut edu cattone cotingit.hocaut totu ad Itos ttixquiequä perti net. Itaq; Gell, beneuidetur quauis loginquius aliqu^ tO expofuijße,ßater quaßßre alter.Et certeßater idë nobis eßßex utroq^ parëtegenitusßt. Ef ro tttagis eit gemeinfi{erint,ade() enim aliqui ex his fe mutuo dili-gebät,ut unus ßne altero efßeno poßet,ut iUos fapietes eßeiudiccquicu nepotes haberët ex ßatrib. uxorent duccreneglexirin,quöd iHosno aliter qua charos ha a A gt;nbsp;berent.

joî P E A M. E T C o N s. C A L. terent.atfilÿ ex nobis funt^uerum zr fratres ex etidè tndteria at^i toti.filius enim patris minima eji particu lafilij ergo fratris pro tuis erunt, cum frater tibi idem frnnè fit.

inde ratio orta fimilitudinis ijuam breuiter expliea io.plurimu enim facit ad fciëtiam cóiunëlionishuius, nam quifimilesijdem maxime coniunëti funt. Et qui maxime coniuniiifunt, eorum confuetudine ac uita maxime hetamur zrgaudemus'.eorum quoq; interim tanto maiore defideria tenemur, z^obid etiam triiiit mur.Principio igitur cum filius ex utroq^ parente gi' gnatur,principalia membra neceffario firn ilia contra hit alten eorum uel utri/q-,gu6d fipoü nuÜum fequa‘ tur impedimentumfimilittidinem efreretinetillius pa rentis,cuius partes plus potuerunt in fôrmando membra principalia,utpote fi patris fernen uiccrit un afi-milabiturifi matrisfanguis zrfernen matri: fi utriufrf parfùerit adminiftratio,eritforma ex utroq^ parente mixtaïuel in fingulis membris,uel in uno uni in altéra alteri afiimilabitur,ut in oculis patri,matri in nafo. Sedfîeuertaturfrrmaà generatione, aut laboribus, aut inopia cibi,aut crapula,aut uigilijs, aut animi do~ lore,uel morbo,euadetforma alia quam parentum.Ei fimiliterfi parentum frrma zr ipfa iam cuidla fùerit, nec fequatur membrorum principalium naturam,qui nafceturnon parentibiisafiii^ilabitur. iam uerô idem dicendum eritde puella qua: ex alifs parentibiis orta fif.quo-

ßti^uonum guittuor etiam diilinilionibufßrm£ tio comprchendetur.aut enim aßimilabitur patri uel tnatri,udutri(j;,uelneutri:fcüicetcum propria fir-tiia aut Ip forum parcntum euiita fierit. Si igitur huit» pueri ac piiell^,ut parentumfirma non cuiäa fit, fed firma corum fierit iuxta teinperamentum princi-paliunt mcmbrorum, fintfi ex ijfdem parentibui alij ertifratrcs ac firorcs fuis parcntibus fimiles,atq; eo-dem modo in principalibus conRituti, quemadmo-dumcr puer Old natuseftexpucllie,fimilitcr fratres, eodem modo fimiles in tcinperamento atq^ etiam firma parcntibusfuis:tunc uero coniuniho puero iHo cit pueHacumadtetatempcruenerint adultam procree-tur,gratia exempli: puer hic ergo poterit effi fiimilis auo,itcm auilt;e,item patri,item matri,item patruo pa-terno,itcm auunculo,item nuUi.Eademfi ratione,fei inlongius produilo auunculo maiori,aut patruo ma-iori.Sed h£c ex alijs dignofcentur quanquam rariora. CXupmodoigiturpatriicumpatris fernen peruicerit, Cr pater firmant habuerit contraélam à parcntibus, aut in co firma à principalibus mcinbris confiéla, ex toto euifia fient, fie ut membra principalia natiuum iam mutaucrint temperamentum, hocq- raro accidit. Brgo primo in cafu patri fimilis crit auo auiteiie,in fe-cundo cafu patri tantum,ctcterismaionbus difiimilis. Eadem ratione ijfdcmfi caufis atq; dificrentijs aßimilabitur matri’.aut patri ac matri fimul, aut auis eorum

Mt non,hgc enim perß^icud fut ex primo exemplo.lt;(’‘ uo autcm ejquot; non nlijs ßue paterntu ßt ,feu muternttf, ^uduiahdcrutione. cum euiäd ßrmd inpdtre dut mdtre exexterndcdufdprincipidnon ßerinteuiäd, fedßmilid duo uel dUM,cuiui pdrs uicerit in generd' tionefaetuf illiut foetutßrmdm fequetur,ßnon eui' éidßeritßrmd,illd fequeturßrmdm d principiß de^ riudtdin.^uare db duo uel duid, non dutem d parenti' bufeumidmeuiâd ßt: igüur dßimilabitur duii Cf iionpdrentibui. Quodßpdtermdtcrue principiß db duo zfduid contrdüisßrmdm dlidm ob impeditité tu cofecuti ßnt,ßdter dut pdtrii dut mdtrif ßmiU MO dui£ dc tëperdmento principdlium mebrorttßhui qui ndfcetur,ßßrmd illius non cdfudliquo fuperetur pdtruo uel duunculo dßimildbiturßuxtd uiäorid pétrit dut mdtris.nd no dßimildbitur pdrentib.cumeui-iid ßt iUorum ßrmd.nec dUo dut dui£,qM)nidm pdter dut mdter mixtum ex utroq^ tëperdmentu fortitifuut: hoc dute pdtruuf dut duunculuf ddeptifunt, idea tëpe ramëtum filij et pdtruifeu duunculi idê eß.qudre cwn tieutriuf ßrmd cdfu uel ndturd è principles immutdtd ßt y er it ßrmd filij ßmilis ßrmxpdtruiuelduunculi, cum ueroßlij ßrmd dutprincipid ctidm dlujuo exter no Cdfu euidld ßerint, Udtus nulli mdiorum ßmilis e~ ritjUt nec monSrd. Erunt ergo cdußeßmilitudinis ne-potis dd duum,grdtid exëpli,pdternum no dlij ex md~ lorib. qudtuor uiilorid feminis dui m pdtre ,eui£ld ßr nu

wlt;lt; m pâtre non principiam cafu ttliqno uiâoria fmi nifpatrif in generatione filij : Etguod ßnutifilijäe temperamentum princtpaltum membrorUm nuÜo ca-fueuiâa ßnt. Hifc igitur pmüitudinii ratio atque h£cauf£.

Ex quibui baud difßcile eü inteUigere,cftrßatret inter fe plerunc^ ßmiliores ßnt ejuam patribu^filijtex utroq; enim,ut dtxt parente eadê principia eafdem^^ partet contraxere. Sedßlios ob id magn diligimuf, lt;puàd in ßgt;em poHeritatK magis etiä educëtur^guodé^ in noSh-aßnipotedate, namq- cducatio diuturna per ßeßola magnum conciliât amorem. Veriim ztrßßater adeößatri coniunólu^ ßt,utßlij fratrie patruo pro ß-lijs haberimereantur,non tarnen uieißim res conuer-titur:ut patrui nepotibits ßnt tanquam patres.aäu f-m'm funt, potellate autem minime.nam ejui filij ex pé truo uel auuncuto generantur,non ßtnt uelut ßratres, gt;nbsp;ßatres enim germanifunt, at patrueles cum diuerßi ßntnati matribusnon funt utßratres, ßeduinculum neceßititdinis in bis maxime abrumpitur: niß uel pa^ truus exeadanmatre quie illiglos eß,ßliosßifcepe~ rittudteorummore: nambiiam fratresßtnt rurßus. autß duo fratres duabus fororibui,aut alternatim co iunilißnt, qui nafcctur patrueles fratres erunt.îio (t I go exaéla e]l coiunäio patrui ad nepotè fed mediata^ âu ßmilis ßraternlt;e,poteßate utpatruelium qui di/iun äifunt.ytrum uerà h£c coiuniho in infinitif afcëdêti

ac defcendentium extendlt;itur:materi4 guident »{lendi tnui dum de iniuria loqueremur minimè'.an etittrn finti litudiiie tot interpofttts medijsidifjicillimum eft. Sedß modo mMct,dd exigudm reducitur quantitatem.dtpit trucliimi etidm exigud eft:cum ergo ex coneeßisfimi‘ litndo in infinitum diuidi pofiit dta^ attenudri ,pdruin diffèret fiinilitudo millefimi ex defcendcntibia meisdc pdtruelii dd me.ndin minimdrü qudntitdtum mininiM necefifie eji cfie diffèrentidi, qudmobrë pdrü intererit feu miüefimui ex re£ld lined defcendentium, feu d Idte re iiidnedt. imprefiio quotj^ mutdtione fexm dut dbrtt-pitur dut ininuitur,quo fit ut tribui ex cdufis pdrunt quimultumdbfuntexpoüeris defeendentibui dd noi pertincdnt.auocircduidetur optimè huic qudntum U cuit perjjtexi/fe Uiofes,licetpoftmoduinfoeliciter cefie rif.iubendo ut ex eddem qudin dicunt tribu,coniuge!, iungerentur,fic eniin coniunëlio defcendentium cum mdioribui dugetur non minuitur.femper enim düquid. incrcmenti recipit.Sed cr fi pdtrueles cr dmitimos ƒ-mul relinqudi, perinde eftdcfi quis ex frdtre uel foro-re nepotes. Verùm periculum eftne dlterdftirps defici dt.Uii ergo rdtionibui confinndtui,dd pdrentum,filio rum,frdtrumq^ incommodd firenddttum etidm fi quid deteriui cuencrit dccedes,nec ob id tumen negligentia Ui illorum curdm dges.tdntumq; fupererit ftudiu pr^' fentium. Pro quo dlleudndo,ut dixi, retroagcrenosde beinuitdut qui noiiri curumgerunt id dgere,ueluti fi filium

fb'um,lt;iut fratran amifcris, nunciahit alterum plitun Mt [ratrein ohij[fe. periculofum eft fed neceftariu ^U4 ft cr optimum auxilium. nam ubifuperilitein unum intellexerii prioris cura mubum minuitur. Cum eiiint natura[olinati ftmui,niaximeguod ad filios attinet, nift prtecedentium memoria obftaret,lt;iuic(iuid reliqui t[[etprolucroponcrcmui, quod in his qui [me filijs funtcwmfilius naftiturob[eruamuf.nequeenim quod alijs [mt quatuor aut duodecim ,[ed quod ftbi natus [it unus,cum nullum haberent conftderant. Retrace dere igituruerftu initia inluHu expedit ft filij ftnt.Si paren tes id conftderant quodea lege nati[umus,ut ft non e[-[emui inftlices obitum illorum cxpeüare oportcrct, qu£ ratio etiam in maioribus [ratribus ante oculos po nenda eft:in minortbus ut deftlqs ftatuendum : [cilicet quod cum nati[umus illi non erant. Deniq^ illud tobi [empcr in huiuftnodi calamitatibus in ore habendum: Hudas egre[[us[urn de utero matris mea;,nudus reuer tarilluc.'Dominus dedit,rgt;ominusabftulit: Sicut domi „ no placuit itaftaâum eil-duamobrem quicquidftupe „ rerit pro lucro habendum cS. lam ergo quee in parcn~ tibus dicemue pro [ratribue maioribus. qu4 pro ftlijs, pro [ratribus minoribut[atis[acient,paucula inde de amicisftibiungam.

Ergo parentum comoda, mors improbisftHfs ft ftmt [apientes.ftultisautan[cuprobiftnt,[eu improbi iii-fauHa.fted laita bisftllis autem triftis, iiihtlominus ft pa, a A rentan

$14 D! AM. !T CONS. CAL yentem dmifiüi dlterutn^aréitui completere, ampU-terefiliostuos,ndmin iünetidmj^es continttdùo-nis {lirpis eorum repoßtd ell,ampletere iUius ßliosl hienimfraires tui funt.quam gratum exhibebis ßgt;e‘ {täculum,ßßatres tuos coram communi parente ample terisiimitare exemplum illudfamoßum Apoüoni-dis Cicen^e matris Eumenis regis, qult;eßlijs gratula-batur cum uideretßlium Regem inter fratres gladijs accintos pila ludere,erant autc tres. ïdê Eumenesra-ro exemplo moriens regnum crßliolum Attalo ßatri cutodiendum reliquit. Attains autem ubi primum a-doleuitßlius ßatris regnwm tatim retituit, ut non fo Ium culpa fed etia fujßitione culpit careret. Cuius pic tatis exetnplum Cardinalis Mantute in cöferuandis ne potibus ex fratre ac regno rcRituendo feruauit, cum ad ipfum regnum ex nepotum interitu perucniret. 0 nunquäfatis laudata Gonjtdghte inclyta domus ? quic grätige in tuos,in amicos,in alienos,culmen aeßdei at tigisiitSed Apollonidis tarnßlicem fucceffum no paf-fa et diutiusßjrtuna procedere. O worfd/juw inanes fßestgaudia breuia-ßquidem mortuus et adolefcens iam Rex fatus : fuceeßit Attalas Romanis, nefeio an per iniuriam an focordiam pratterito fratre relitum regnum,extinta demum paulo pot tirps.

Qjiid ampliusjßerare licet in mortalihus^ pot-quam tarn florentibas rebus, tam breui, tam exitialis finisetiamßne beÜo fuperuenitl Quießnejßcßunt fauta

tttägif funt, quod ex fold uirtute ergfofi^ ßn-Hunt confequuntur.Velut Carolomanut Gallorufm, et Rdchtßuf Longobardorum Reget qui fatrib. è mantt régna tradiderunt,mona{iicam, ut uocant,uitat» pro fißi. Ergo ex parentum morte,adtniniilratio,opes,au toritaxq- accedunt.magnum auxilium parentes, magnum munimentum,fed etia magnum impedimetum, ad uirtute,ad gloria propcranti. Præfcrtim ft non ad-modumprudentiatyautoritate ualeant. Si male res ceddt, impcritiie ac temeritatißliorü afcribitur:quic-quid bene,parentum nomini.Non eü quærenda, non optanda mors parentum:ß tarnen euenerit,po{iq; or-dinem natura fequitur,£quo animo ßrenda eß.multis filijs diuturna patris uita impedimenta cr damna attu lit. Pompeiuscr Suba Rex exitio unus, alter miferia filiorum uitam diutius protraxit.Sic zy Alphonfus fe eundus Apulia ey Neapolis Rex nimium filio zy fibi fuperuixit,regnum enim quod in iuuttafummis labo-rib.çy maxima cum laude recuperauerat,fenex turpi us amifit,qua antea recuperalfet. ingens adeo fe turba offert utrorum prafentium, qui quod diutius uixeritit ßlios pauperes reliquerunt,ut no iam antiqua excpla in hoc requirëda cenfed. itaq; cum multis proßt mors parëtü,qua etia lege natura his debetur,fi eucniatßc excipieda eß,utinter indiffèrëtia coüocetur.Si no pra propera mors Philippufuflulißet,no adeo magna gio ria nunc etia floreret Alexander. Nec tarnen demiror

(Xudndoquidem ßortuiid mihi tetc abflulit tpfunt, Heu mifer indigné frdter ddempte mihi.

Hune tdinen intered prifco quo more pdrentum Trdditd funt trisIes munerd dd inferids,

quot;Verum firre oportet qu£ uitare non polfumui,dt* que nobis tdnto diligentius projficere. Solent enim ed dem fdtdpdrentibiisdcfilijs, turn, etidm frdtribits elfe communid.difcemus igitur qudnqudm chdrius, dlieno exempla cdutiores effèdduirfus imminentes culdmitd tes. Sed cuius mors molejlior ejfe debet,dn pdtris dn mdtrisl Virgilius inftnudre uidetur chariorem eßi mdtrem:

Leges pdtri mdgisfduenttquodfilium in pdtris pa tcüdtc non mdtris conRituunt. Ob id ergo pdtri md^ ior uenerdtio ut domino debetur, mdtri dutem dinar: itdiH mdtres magis dmut, quonidm certius feiunt plias elJeptoSfCr quonidnt in generdtione magis Idbord-

nam^; ingeneratione nihil pittiturßmö uoluptati Jo-lorii loco prrcipit. ut citio ad generationctn attinet nihil debcat lUißliu^.Sed nelt;j; in prima educatione, po-fieriore tarnen tempore propter fmnptits filitit ci mul turn debet,et propter eruditioncet cura.tum uero ma giifl periculo propterfilium fe expofuerit,ntfepe co tingipLicctergo in mala traßatione,educatione,inUi tutione odilfepatrem cr matrem,noccrc,malcdiccref deferere,paruipcndere,minimèlicet.Verùm dices cut nam magis debetßlius ex parentibusl Poeti cum Ore fem occidiffe matrem propter patrem fcribunt,pater n£caufe magisfauent.Sed nbsp;nbsp;Valerij f.\aximi exem

pla non matribus tantum quantum patribus fauent, Pluto pinenfts,Cymon,Claudia Vcflalis,C. Plaminius, Manlius Torquatus Africanus.Sed quid dicam de O-pio qui fcncin ac debilem patrem profcripium fub mi did habitu in humeras fuîlulit,atq- ufq; in Sicilia fal-uum deuexitlita ut à triumuiris uentam cr tcdilitatem rtiam,ac ex opcrarijs populoq; dona cum iam ei nihil ' ejfet promeruerit. Mouentmihilachrymascumhiec commémora exempla,qu^e uincere potucrunt feuißi-mum populum Romanum,cr aßidua c^eJe ac inhuma nislfedaculisgaudcntem, qu£ triumuiros tyrannos inaudita crudelitatis dc pro fuo commodo agentes,he-feq; maieilatis nomine profcribentes,ßeäcrc ad mife-ricordiam potucrunt.

Sic dpud Oüauium è triumuiris unuin filiæ bcht*) nt£ päh-e ferUitrunt.Eodc etalicfudto maiore periculo Arridnuf,et ipfe pdtrc è carcerib. eduxit, ntdluitq; cü profcripto pcrire,c{Ud folui uiucre:uerùm fortune ti pio uoto fduit. Alexij quoij^ Imperatorii inftgnc cxent plum Zj Ro/ïinundlt;e etiÜ cha)-itdtë,patrüi quü immen ft effèdebeutdttcRütur.Ptolem^orum unmpdtrcoc-cidit pcriocum Philopdter dppelllt;ttui,dliui Alexdder uocdtuf fuftulit indtrë. Dr fo dwi diilus e}i Philomcter no hdbco quid died. Vrrüinfignisdmoris crgdmdtrê exëplum hdbeturin Lycophroticfilio Pcriddri,Corm thiorumtyrdni,qui cumdpudProclë duum mdternü in Epidduro eduedref,reuocdtufdpdtreProelesdh xit iüi:fcito Eycophro Pcriddrum pdtrem tuum occi-diffcyielitdmdtrëtuddbfq;cdufd:quodi£to iÜe ddclgt; perRitit in odio cotrd pdtrcin,ut nuÜis minis,nofdme dlijsqi remedies in grdtiü cum pdtre redire uoluerit. Quinetidrcuocdtu^exCorcyrd ut regno fucccdcret coditionemreieeit:dicensnotndnfurum edin pdtrid, ubi mater fud pcreinptd e(Jct. Cum hocetH nihil cotrd pdtrem molituieft,nccuerbum protulit impium: nee pdterfilij cotumdcid ulcifci uoluit. E.rgo ut uideo omnium cofenfu plut pdtri propter uenerdtionem,qudih mdtri ob dtnorem jiliut debettuiuentemq; pr£f^emiit pdtrem,cr mortuü mdtrem diutiutdeplordbimut.Pld to uerô utriufey iniurii purem penfuit,quddoquideiii

htßlium äccufare patrem denientiie,tum tnaxitnè pu biicè äpud iudicet, cum plus turpitudine nocitura fit filio rcs,(}ud profiituräob lucru.'E.xemplo lt;}uolt;j; peßt mo totiui Reip.oberit.Sed et db imprecdtiotiib.parett t« ergdfilios multo mdgis dbftinebunt,lt;pid uerberib^ dutKinculis,aut uulnerib.leuib.quoniäfilios infitmes reddunt et dlioru iniurite expofitos. Et fi feijudtur pae ndfilius iufto pltcs piekuur, ac teipfum oderit finofe t^udtur^tu cotëptum difs dffers et iÜS reddis nequiori. Quod dd rè dttinet fiultlî exiflimdre /i Selymusregitdt fiUciter,pdtris imprecdtionë fold filio obeffè. Ergo ut dd rem reded,eadë fed minor erit curd de dmicis.de u~ trifq- dut fcilicet dmicis et cofdnguineisfi quis ex eoru cdldmitdtib. utilitdtë fumere uelit, que de filijs in una

genere fcripfimus diligëter perlegdt : pducis.n, mutdtis hec iüd hue trüsfirripoterunt. Tu nero interim omnib.opitulare iuxtd rdtionë opu tudru,feu fint dmici boni inopcs,feu ftudiofi pduperes ,feu ferui dut fdmilidres miferi,dut confinguinei ege/idte oppreßi. Sic.n.et illis prodcris et Idudë cofequeris, et nonuqui db illis eu moriiltur hereditdte res tud dugebitur. Ergo rorà dmici mors fi dmicus uerus fit, et non omnino pduper no utilis ë. dntiqno tëpore nuUa erdt chymicd lucrofior, nuUu fixnus tutius atq^ utiliuc. !Aors dmici multd nobis prebet comodd et exiguit dänu: fimiliter et fditguine coiun{li.Seu.n.hitredëte ex pdrtc,ut dixi^ reliquerit,feu tutorem infi:itucrit,feu etii tui no memi nerit^

condifces alieiM iaéturà dolore,lt;jui-igt;usproß)icerepotn-isrebni tuii.quneqüiiitam mult4 fnnt ut longameiiitmtionem expofcerent,cutfme4 pertranßba.

Rintum ddmonerii citfui hominu,bre uitdtif uitlt;e,rcpentini exitij, inßdoru fociorum (y amicorunt de fatnilidri' um,indnium Idborum tuoruin dciiu-diorum.uidesquèd mdiuf efi frdtres itefilios mdgif folicitos de opibui ^udm de pdrente dut frdtre. Soli pdrentes fi fuperfint uerd! Idchryntdt fin-Âunt.Vides d morte tjudle fitlentium imponitur tdnto fdiluifqudm omnid iüius negleâdtqudlis mutdtio {id-tus totius domustitdq; fdpienti Udlde utile e{l dRitifß worienti. ddeo ut mirer Lucidnum de hoc non fcripßß-fedidlogum. Videbisconcertdntes inuicem'de fùrto, de perfitdfione teSidmenti,dc frduddndis impëfis, quis curdtor hiereditdti, quis tutorfilijs eligi debedt, quis fcriptd,Chirogrdphd,libros fitdccepturus,utdliquii eommuni nomine fupprimdtur. Si qui moritur filios dut frdtres hdbet,plures pro uno dmicos recipiesfi his cdret uixfieri poteü ut nihil tibi de/ùnélus relinqudt. Sedfdc ut durifiimd fit mors pdrentis, nihil commodi confequdrif.

^nfccjuârii/ed aut (tmicus tdlK fît eut fuperuiuere no bsmtCBlofiue T.Graccho,cr PomponiU'Scf Leâo-tiiK Caio tüiuf fratri,Lucius RhcgyitM Cepioni,L.Pé tronius P.C£lio,Ser.Terenrius D.ßruto,LuciUus M. Bruto, neq^ enitn ambigua exempla er incerta ex ue~ tHUate repetere cogimur,cuni tanta ßt copia lüuflriîi in Romanis,nonne ad omniaß fuperuiuere cogaris ar duaeruduerfa ßrenda intrepidui uiuesl Etijutetra-élabis tam ßrti animo fufiipies,ut uel potiaris illi{,aut nihil doleas.Qjtot enim occaßones amittimus ßub timons ßecielQj/is ßifßet Achilles ß Heäorem non oc cidißetfauomodo occidißet HeiHoremlni Rrifeida de flentem Patroclimors excitafßet ? Qua in inuentione longe Virgilius ab Homero ßuperalur. Quid itlujlra-uit Tomyrim Scytharuni reginam niß uindiäa de Cyro , c/ui itliusfiliu occideratßumptal Quid Maniaient eguitem Romanum,niß Caracallæ mors cjui tUius fra, trèoccideratl Qua namßifßetCamma Galatha,ß n3 ulta eßet Sinatumuirum Sinorigem inttrßilorem oc-cidendolpulchro fané er memorabiliinuento. Quii ilarius nomine Eudoxa Augußa, dum maritum Va-lentinianum Auguilum ulcißciturlut no j'olu Petroniu Maximu lt;]ui illu interßei curauerat ,ßed populum Ro manu ejui ne occiderctur obflare potuißetpcrdiderit. Quando Clotildis memoria excidet, dum Sigißmun-dum cum uxore er filijs in puteum pracipitari iußiti ^uöd Gondobaldus Stgißnundipater Chilpericu Clo-bS tildis

tildispätrrmiudtq^iüiuifiliM. Clotildii autem for9i res in ^ne fubinerlin-ät. Qjiantos animos ultio pd^-tris acfratris Gino Tdccij Sentnßs ddiecit,qui 3onin^ cafam,ijui iudicio Senis tes opprelJcrat,non folum iut diccntcmRomæinipfotrihunaliconfidit, fed ctiaM dbfcindere caput au fus eü at^ inde außrre, sjuod uix in nemore alteri licuißet.

Qjtinam Carranùs moût oris afßnesfauf fùêre fu* fßendio prisßitum necare ^uin^^ uiri,atij^ ex Alexa-t dria urbe italilt;e exeuntts fe feruare,lt;fuod lüe Carran^ tem fujfendio occidilfet itlis fanguine coniunâifimü Crede mihi experto nunguamfecurè uiuiturnift cutit fbarißimnm aliquan amiferis,cuius Meritum ft pof fes cum iiïo commutare uelles. itaque ab huiufno-dicalamitatibus,ft£tasnonobüct ad maximos Ratus peruenire licet. Vltio prabet animos,iniuria au-xiliatores, odium induRriamacuitq- ingenimn: dat uita; contemptus ßrtitudincm, exemplum inftgnefir-tunam,iuRam caufamßuet Heus, defferatio territal inimicorum deßnfores^ confcientia fcelerum ancept conftlium hoRium reddit, infamiafaéli populorum fa uorem conciliat.jyeniquc nil fuperejl nift pulchrè ca-dere.Sinon ultor coniiinRifaitcm à dolore, quem 'oft iHins mortem paticbaris liber.Ergo ß luâum pcrßrre potes horum, aliéna damna facilius tolerabis. quam-obrem iam ad familiarium er feruoru moleflias,imö fi priorib.coparemiis titiliatiocs potius träfeamus. E0

ruw (JM nobif fdmiliaret fiintgcnerd tria fiint;famuli, feruifty cUêtes.Horu maximiK numcrui eft, at^ idea res tritiatqiuulgaris, indies amiUere ex his aliquos, ^uofdS a^tgi cdlamitatib. nonuüas tibi inßnfos fiert i,rgo nobis horum cura firme nuÜa fitit, toi inteüinis faucio uulneribus,cr tarne no paru in doluimus fibe~ neficifs ab iSis /ùifièmus affcili,ut Rrg« Angloru Edo ardi Sexti, tjuëfata immaturu eripuere: Claudijq^; L4 KdSi equitis imo principis infignK GaBi, Gugielmiô} Cafanati,Andrete Ofiandri,loa. Petre^, tametfi in reli gione cum iBis non idem fentire^,uel fi prallanti firent eruditioiv,Ht lo.Checus Erytânns,no fierai nun-^uam faits laudatustToannes Magnientts Lutedanus medicus euiits memoria nunguamè pedoremeo ex-eidere,dnttum cy iBe rurfits Lutetiaiuis Emarus Pain^ tonetus Prlt;efis, tam infxlix fato quam eruditione infignis,nuBi officijs, nuBi uirtutefecundds,cy tarnen carnificis manu ( proh feelus )fiiiritum depone-recoaëltts,itaparc^de/finierunt,ut cuiin alios uittè necisgue arbitrium fiierat,i coBegis necis indicium i-pfe fubiret. Ergo ut ad retn redeam clientes moleiil funt,uel (]uoniam afiiduè fiequentant domum,dum ni mis officiofi uideri uolunt. Ea tarnen molejlia plurimi gaudent,plerifq; etiam non parum utilis efi,qui conio dû lucro,potètia et inani aura dcfiniÛt, ucl quia plura petut mutuo,aut dono,aut officia requirÛt. Ergo fi ti bi chariusfit tëpus quâ ambitiofa iBorû ficquentatïô, bu » horos

BI fam. AC snv. IMP, horof tibi felige fub fomni prietextu,aut confuetuHimt turn uxore,uclcum aliquo rxhiiijui Principe cuipii fintdfecretis, afgue iUos ticdio contemptu abigtt quiimbrcui.Sedfinechocfufßcit,grauiuab illif pö-^ula. cdufum cnim qu^crit qui uùlt difeedere ub ami-cOjitd illi 4 te recedent ludicio proprio femetipfos di-tianta.Scd fi petant aliquid tpji,hoc ipfo uinces fi pru detiorßs, multo cnim maiora requirere ab cis licebit, et tpß dijßcilittt fc potcrunt excufare.Verùm,utdixi, Ij£c familiariim copia atq^ßequentia, innumerifind dii auxilia nobis priies1at,ut rarb pr£ter aliquos plane üultos aut moleüos, quenquam repellere neciße ßt.Quiuerbexlonginquisregionibus negaciummihi immenßvm ßaccßebant,non reßribendo ßne labore ttUo rcieäifunt.Sed er in his,ut dixi, quippiam gloriose reßdet. cum uerb clientes incommodis ajßci-untur, adiuuandi ßent ^ß ßdi uel probi ßnt,aut utiles eße poßint: conßolandi etiam uerbis lenibus utgeneri calamitatis, geßui ey uerba accommodentur : atq; ßc ut ita ißeam eßßcere,ut iüos er deligere er uereri ui-deainur.IAaximum enim in aduerßs folatium eß,pr£-terquam in lublu maxima, ß nos nec deßiei ncc deßeri ab amicis uideamus. Paciunt ergo hit amicorum inßli citâtes lüos nobis addi£ios,er nos omnibus chariores atq^ honoratiores.

Famulorum erßeruorum delida, nam noßra ceta-ta ob rcligionem pio ßanc conßlio.quandoquidem om nesho-

I I B ï R UIL . jîX «« homines,homines fint,famuli loco feruorum in u~ fu funt, ita moderate caftiganda, ut in nobis fentiant non deeffe prudentiam,conBdntiam, dutoritittcm,dili gentitim,atlt;]i ben ignitacein. quodfi benignitate abuti ture domo propellcndi funt,atß nimium irritabiles, non {latim:ut enim canes quia fideles ob id etiam ira-cundt,itacrdehominibusccnfendum efl,oportet tarnen cauere ne autoritatcm tuant atq- exiRimationent contumacia fud,aut uerboßtate ucliracundia Itcdant,, Eoj jMfon quiafltrantur Uuia quidam, qui emendo neceffària decipiunt,propter exemplum flatim c domo fubmouerebcet.CiUidamenim funt uitia qult;enifi flatim eradices,ob dulcedtnem euadunt inuiila, uelut flrtum,ludus zy ebrietas. flultos quoquecr prodito-res,cr ingratos,çr ambitiofos, quanto diutius momS to tuleris,tanto te ob omni humanitate alicnum effe in telligent homines.Ferimus iram, deßdiam, imperiti-am,impatientiam,trifles,querulos, nugaces, maledi-cos, parum confultos, inuidos, guli ac libidini dedi-tos,fegnes, incautos,fordidos, fxdos,auaros,prodi-gos,nimis delicatos Grmolles,crudeles,pertinaces, in comptos,rudes,ru^icos,parum pios ac religiofos, tur pcs,morbofos,debiles fenes,an nonfatis hate tibi uidê-tur,fi non etiam deceptores,perfidos,fi{res,mendaces, tbriosq; toleraueris,magno malo plerunque,fcmper maximo periculo:Summa efl ut in tui ueneratione co tineantur, tiincant^ te üquot; amcnt.ut utrunq; efficiat b3 3 bene-

fi6 DC PAM. AC SÏK. IMV. bencuolufineofnonfitttiltjres.SeJijuodnam ex ui-tiffeurm emo'umencu.fnnperenim eit properator^ tio. Generjliter ijuidem pritnu illud,ut cum uel aUeuJt refnmptuuelis^ueljliumtibicomodiormiconducere id comode pc^K CT honefttßtcere,nec cum animi do-gt; lore,ut(]ui iam diu illivni oii uitiu oderis.Deinde ^uii objecfuentiores iliot fishubuitruf^utquifcunt ft de.-l{nqtterc,nec ddmodufm ubifuttsfacere. Exuno^uo-^ue ctiam arami pwatc fu nbsp;nbsp;utilitatem decerpcre li~

ctbit,utß Itbidini dedituffiierit, etium pro te Icnotth am pulchrè exercn-e norit,nec adco pudebit. Si g«-iofw,curabit ut opipare cr elegantiut cixncs, Siird“ cunduf aut crudelif, erit tibi pro utili fatcDite. Si fcedu^ ac fordidai aut fenex,huic uni uxoremßliits nu biles tutius committes. Si auaruitua auoijuc fcrud-bit. fl prodigies, in parandis conuiuijs accommoda--tui. Si pertinax,ad exigendum pccuniam aptior Cf pr: fctcnda opera. rudibiu nuHi t^uandocf; utiliores, »on enim renunciabunt ijuie fceris.rufticos e::r incom ptos tiilioribtit offieijs adijeies, nugacibtes, maledicis, liiuidis ,cfuoties bene Meris {dum per illos tanquatn ßfontaneos exploratares,doniejlica omnia fadla con-difci,nonfierta per hos,nongane(e latebunt. Jmpatie tes fl emendauerisf alia uitia, nonne ad amicos,ad co iundlos,adflios,exemplo medicoru cjui in uilibui rebus expérimenta faciunt, corrigendis plurimum pro-dcriti O gKjin utile eü ac pulcbrum diilceiiue difeere, aut

Mt iocerefuos paruo periculojninore impenfa{ im~ patiente pro nuncio uteris. Imperitus incdutut promimo,promorionetibierit: o quoties iocosçj* rifusiüeetidmnoîentiexcitabitidmatoremq; uit^ e-ducabit. idmcrparumpios parumq; religiofos dd^ tnonebis:efjicicntq; hint quantum cytu delinquas, poßKdnimdduertere. interim ueró caiti^ando d/jgt;eri oribus in rebus dc negotijs uti pottris. quod fi etiatn in Hlos dcrius dnimaduertas,alios fuo exetnplo deter., rebts dc meliores red des. ilia tecum cogita, n u^nt etiam ex patricqs ejje jlnelabe.firre igitur oportet qujenecnimisexcelluntuitia,nec ddmnoft, nec peri, culofa funt,ncc exijiimationetn Udunt, nec ueliintot habere quibus necefjdrio feruire cogaris.namqi erudi re ac cajiigdre fèruilis potius eft Idbor qudm uoluptat herifis. Quartum ctiam lucrum exegeris ex his,ft ue-lut in palejlrd ad firendum lüorum flagitia, quemad-modum Socrates in fua Xantippe te exercueris.Porri huiçnegocio da operam ut tam paucos habeas, ne ul. lus unquam fit in ocio, nam O' commodioribus uteris çr tu illosmelioresefftcies,ac etiam obfequentiores crimpen fam minues.Cauebis autem neftneftdeiuftio ne quenquamrecipias.Puerum ex primo intuitu di. gnojces.cum enim uocatus à te fegniter uenit, malitio fus eft O' iners.Dc natura quoq; moribusq; eoru fupe rius diéiu eft. Galli coqui optimi:germani equos curat pulchritliali mudiores : Hijßani pro tutela corporis.

Info- Itdlos pdtientiores Florentini pro fdmulis,dHf cillte Carandgicnfei:ut non folum prouinciaru fed p» Udtorum locorum mores fare pr^eJiet.Et ubi honuntt. fingtiUs muneribus feruitndo aptioresßnt. SediM de uxore 'dicMnus.

BNtequdm ueroddedm fraéfdtionenf dcuenidm,trid mihi circa ipfam pro-uerbia doccre inflttui,qute tametfin-ter iBa Erafmi non connumerentur, nee ex Grteco translata, fed, uulgäri potins ïtalico fennone explicatatnecHcfiodu aut Df-»îosîbfzion uel comicum guempiam ^egregium autho rem habeant,nihdominui nec minus grauia nec utilid tllorum fententijsiÜa ßre exiüimo.quandoquidê md' tor pars de meltor uitje humanæ, non dicdm ex inteüe üu eorum.ambitiofum enim nimis effet, fed ex iÜorîi fucceffupcndedt.Primum igitureJi^Duo effè prieci^ pua ex cfuibus uitd hominis dignofeatur, nuptiie amp;nbsp;mors.Secundum,Qiules ueltsfilios talcm dccipe uxo-rem. Tcrtium,nuptain ex odore noéle prima coniu-gem uelut caprdm herbas agnofeere. Hw tribus pr£ ceptisfirme,quicguid boni Cf honefti ergeneroft in tota uitd humana reperitur conüat. Ergo ut de primo dt-

»0 d{cdm,difßciUim£ du£ res proponuntur, mors cr tiupti£:mors (juidem tres ob caufis, tempus incertum quo fit ut homo femper imparatus ad earn accedat me tumquirationem excutit:Et projfieâum in futurum ^ui fioles dijs concefifius eft.At uxoria rcs tot habet capi ta ut longé difificilior uideatur.Cur ucrà filij magis mà tribus afiimilentur quam patribus,ob quatuor contin gitcau/as:prtmaquôdfianguisipfiequo puer confici-tur aut pueHa abundantior eft multo quant fernen,afi-fertq- mater cr ultra fianguinem fiemca,çr ipfia deinde fade infiantem diu alit,zr in annis infiantue educat.

Ç^uod uero diximus i nuptam node primaodore ngnofcere cum quo cubet, translatum efi lt;t beluis qua: odorefiexum agnoficunt. idem efi ergo acfi dicas uxo-rem agnoficere node prima, an cubet cum Catto homi ne,hunc uirum appeSant,id efi,qui nihil afferat blan-iiciarum,ficd imperiu,tunc fieagnoficit oportere pare^ re,mulieremqi,id efi, moribus bonis proditam fie exhi bettfin autem agnoficit fie cum homine dulto aut effiae-minato cubare, tranfit in bediam,id efi,moecham im-potentem,coniugi haud obfiequentem,fied potius impe rantetn,domumq; euertit. E re etiam efi uiri ut uelut non impertiatur qute ad ilium attinent, ita nec illius munera pr£ripiat,fiedgenerali mandato iUi commit-tat.fingulorum autem imperium apudfie retineat. Sic ut res mandet,modum conficiendi illi permittat. quan doq^ etiam modum pr£ficribat,non tarnen ipfie efficiat t S s nec

nee anciüis mperet^ut nuUj pt uxor, gauJet enim amp;nbsp;ifgt;ft imperia fuo, Qjiodß maritut ea qua ad uxorem pertinent pr£ripiat,femet exidimatione, iUamiurt fuofrattdabit.Sunt o' «Ha prouerbia quorum non pi gebit meminijjè: Velut illud,quod in equii emendii O uxoreducendacLtudereoporteat oculos, ‘Dcoq^noS eommendare. Quodmeliiaednotam uxorem cum tina notadueere, quam ignotam cum nuSa. Quoi nxorem qui non habet facile uerberat. Q^àd uxo-rem feu duxerii feu non,pœnitcbit. Qnod qui impu dicam duxerit uxorem,nunquam immuhis ed lt;i zno/r* fiiaaepeena. Quad tam ftulta quam fapiens uxor filiof generat. Difßcultatem maximam odendit, uod dicitur de equif anendit o uxore ducenda, qui dicat minimam partem eße diuiniauxilij,humanam prouidentiam in hit ob tot qu£Jhedare oportet, at-^ueconflderare. Quodmeliutfitnotam ducerecum nota feu macula una,quam ignotam fine uBa etiam,ad hoc pertinet ,quôduixfieri pofiit ut mutier pbiribut notis non fit maculata. Quod uxorem qui non habet facile uerberat,id efl,pleriq; blanditijs coniugum fle~ i(luntur,cr conniuent in earim uitifi. Si duxerif uxo rem multa incommoda patierK,pertinaciam,fufiiitio~ nem,t£dium,impciifii,abortus ,fitiorum mortes, ina net timorés: Si non duxeris,fi(rta domeftica, Man-tern tibi h^redem,nullas blanditias,nulla folatia, uide-riftibi indies decrefeere. qui fitios habet omnibut gaudet

finJrt temporibm, pricterito (juod fufieperit,prüfen, titjuid potidtur,fùturo quod iÛud poßit dicere: Crefcite ZT in titulos furgite rite meo!.

Qui non habet dolet,dcprirteritis quad neglexe^ rit,de pritfentibui quad folatijs careat,de fiituris quoi nimit cito prieteredt,ipfe interim fene/cat.Huic etiâ fi milequiddam de Thalete firtur,quem cum mater hor taretur ut uxorem duceret,refigt;ondit nimif cito, cunt iuuentam exceßt/Jet, nimii tardé. nbsp;nbsp;Ciuafî diceretfi

cum'nondum maturm es annif duxerif uxorem, nec ' iSam regere poteris , nec teipfum : fi cum finefeit filif dum obieris parui remanebunt, tu fufiiitione la^ borabts ipfiui uxoris. Zelotypiam uocat uulguf, cr iSatibi erit grauis,dum cogeris fupra uires uenere uti. Si ergo impudica fit aut euadat,nunquam qui-efce5,maechutindom9, uitte fu/j)itio, rixain meip. fa,res abfumitur,contemptus extra,filif dubif, famuli , nbsp;nbsp;nbsp;üßides ,moeror perpetuus,contentio,pugna. Sapi.-

ms mulierfilios gignit aut ex marito,aut occulto mce cho, Rulta palam adulterium profitetur. Uiec atque aha diffîcultatë rei ofiendunt,maximè apud nos quoi iiuortia cancefià non fint.

Propterea in eleüione uxoris oâo funt confiderait da.Corpus iaeolume,lt;etas quoi lit prona udgenerati.-onê,forma,animi qualitates,eruditio,eoiifangttineiet ios.Videamusautexhis qu£ fitpriecipifS,idefi,quo homo rA homo/cilicct animi qualitates. nâfi omnia

élta adfmt,ßt lt;tutem iiulta,perfiJâ,mciechd,confeiitiai fi,loijudx,prodigd,ebria,fùrdx,quid omnid dlid pro-derunttSecundd conditio cjl fcecunditM, quoiudtnii rß finii connubij,igitur indximè J^teilanduf. fed tdmë fi mordtd non fit ,filios perdet, dut âultos gcnerdbit, dtij^ inutiles,qui potius ßiitoneri qudm uoluptdii-Tef tideßconftnguincorumindm illis pdrdtur autoritds, opes,filiis fufcipiendis pjtrocinium,in fecundd ßrtu-nd iucundi,in dduerft leudmen dtq^ foldmcn, feinper dutcnt orndmento dtq; decori. Dos dutem pauperibus mdximè neceffdrid,dtqi in tertio loco collocdndd,opu lentis ultintd ejfi debet, Hmc fequitur corporis incolu mitds,i:tde eruditio,poß ßrmdZT^tdt.

De dnimi igitur qudlitdtibus primo dicendum eH, tidin trifdriam utilesfunt,ddconcordidm cum coniu-ge,ddgubemdnddm domum,ad fUioriem procredtio-nem dtq^ educdtioncm bonam. Priinum igitur cum mu lierßrtitudine deüitudtur, prudentia indximd opus hdbet.poll dnimi trdiiquiüitdte, quonidm fubeße md- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' '

rito debet, et etum mcmor effe dtcf} ingeniofd, hec f*, nim dd curdndds rcs fdinilidres. Pjirfiis repetdmus cdu fis,domut didlribuitur in trid,res,fdmilidm,dc ßlios et, coniugem.fdmilhe imperdtprudentid igitur opufeU, res trdéldt, indiget ergo memorid cr ingenio, parct coniugi,trdnquilld igitur ßt oportet,ut concordid md. nedt,nonßt Xantippe rixofd,morofd,peruicdx, con- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

lt;^,pofl^Uitm omnia iHa abfunt ß ßt trancfUttla.Simi. literh£ uirtutes etiam in uiro modcfloefße debent.

Quid ß ha-c in utroq; coniuge adßnt clarißimi ui. ri gener antur,nam (ju'ales parentes dum générant,ta. les geniet ßlij : at parentes fuppofidmus eße prüden. tes,ingeniofos,memores er tranijuillos ,erunt igitur ab ipfo adoltfcentia initio filij prudentes, tranejUiSi^ fneinores,fludioß.ergo t^uia prudentes, facile difeent ob memoriam er ingtntum, perfeuerabunt etiam ob tran(juillitatem,cjuare neeeßdrio in darosuiros, mo. do fuperuiuant,cuadent. Quo ergo tempore flore-bunt, ardehunt ad iludia difciplinafeu mililaris fe» phüofophiaaUt iurißrudenlia:,tum demUm crefeen-tib. uiribus ad maiora accêdëtur. Appetutaut omnet potius pramta uirtutis,honores, opes,^uâ ipfam uir-tute, Nf (juis credathoscélébrés uiros,i]ui tâta uirtu. te,doiirina aUj;gloria loijuülur,Radio horit duci,fcd pramioru.îion AriRot. ad tantu culmëafcëditut fci-ret,fed ut locuplrtaretur,honcRaretur à Rege, hono. raretur à cateris. Sic Rlato, DemoRhenes, Virgilius, Cicero,inde fenßm ebibitadulcedine uirtutis ad illiut perfeamorem tranfit, ijuifquis clariore eR ingenio operam^; nobilioribusdifciplinis dédit,ut Ariflote. les. rari Oratores,poeta nulli,pauci mcdici,aut iurif-confulti,lt;]uid (Üoru difciplina non ßt fcientia fed gu/t flus caufa,uel alterius rci.Fulti igitur priore autorita. ■teat^ labore,guaß per gradus ad maiora tendut.inde » ■ ■ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;comitante

eomitiinte firtuna,duce uirtutis fimubtchrô , ff»« iuntadgloriæ ac diuitiaruKi potentie faftigiuf» nomen jf adipifiunturfipientis.Horum igiturmedio-criiun jilij fint cfui exceüunt plurimuiatlt;jui exceSunt i4m,utpotean.nati}i,dugenerantjlt;juia tain ardent^ adolefientcs grniti ardore immodtco laborant,glori‘ am, diuittat atq;potentiamadipifiendi,cjuibuicuM autoritai,potentiaiUfiM et experientia deßnt,cogutur urgente atatis cr naturafiruore eadein quarere pra dpitanter,lt;]Uie mode/îè çr cum induftria (juxrëda effent, atq^ ita opes no ^ua meliore uia,fed lt;]ua copett-dioßore poßut,htec aut fint,firtum, uis,doliu,et tjuii tudusfiemhuiuiaffert etiâludo.Indeetiam gloriam, ui,rixa,fumptuoßore ueßitu. Amicos utdeceret offi eijSfita iüi imperioi importunitateafiifcere properät. Itaq; ß quis rede aduertatßnfine concordant at^ eti-am infiflinationeßmilitudineq; quarendi: fifi cu pâtre,fed hi cum media cr autoritas deßnt flagitijs mani fiflisiUa quaritant nec aßequuntur,unde nomen fib-eunt improbitatis atq; ßultitiie. cum parentes uideren tureffiprobifipicntesqf. Explicabitur cr infiadi lucidius hac ratio,nunc fitis admonuilfe ledores fili-agregiorum uirorum efßefine ey ftudijs ac uotis fi miles patribut, exifiimatione autem apud imperitot exitu reiadeo difiimiles,ut omnes nothi uideantur.

£t nifi adeo multis hoc contingeret,tales eße exidinut rentur.Qui uero aff^egij euadunt/unt ex parentibus, fttdixi^

W iHà,pru3eHtibut,trnnlt;juillifJngeiûof}f^ orti, lt;jui ffftbrum minimèßudijt triuerunt. Quocirca non uû ^ftur Socrates fjoffêJe/ènJi, quiXantippen düxerit i tranquUUtateabhorrentem^imà etiamiprudé ^,ut iju^ ïotium etiam coram iifcipuUs in caput iOi-^f^arferit.cjuantum uero filt;erit aut ingeniofa out me ^or non nobis fcire licet. Sed iüud certum efi plus ob-fuTeßlijs ex ob generationem er ob educationê,^ui ‘pfi profiterit ad difeendatn patientiam. abfurdunt ftetereaeSexiüimareSocratemnott aliter potuißi proficere patientia quam ßultaadiun^a fibi uxore, fieque tarn utilif fittura erateaimmodica patientia, quam filijs damnofa,iracundia atq^ Hulticia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßi

ut er apud Xenophontem de huiufmodi uitio, maior natu Socratis ßlius tacite perflringatur.

NeceJJe eß igitur uel amore du{lum,uet ambitione quadam,uel potius quid magit rear honeßate perfcr-uerajjèinittoconiugio. Sicclarortim uirorum paren tes huiufmodißere. Sed Galenus matrem iracundùt accufat,tanto magis laudans patrem tranquiüitatis at que manfuetudinis. Vielt forte uis paterna. Sed mihi pater er mater cum effent iracundi tanto fenioresßo re.in uniuerfum nil tam obeilßliorumßultorum pro freationi,quam imago uanafferandarum rerum. Ft» lij enim cum eadem ßgt;e nati ßneßuätt has feruant hu nes ßgt;ecies,quibus perperammulta at^ irrita patrSi edmittunt^.

Clt;eterùm,utdixi,Socrati,Pllt;ttoni,Ari?toteli,Ctef(ti ri AuguSlo,Troijno,talesfitiffe petrentes eft exi^imi ium. Vni Alexandra Philippin atq; Olympias inclyti parentes ftiêre.at Philippin prudent ia cr tranquilli-tateinftgnnfiiitftngenioftnqi minimè, ardenti aninto^ Alexandrum Ariüotelis præcepta plurimum adiuue^ runt. Multam prodeft ftire quant exiguo limite hth tnanaftlicitascontineatur .maxime proftit paratunt habuiftè militem ueteranitm,nouo er utili more arma turn farißi5,prudentem ducem Parmenionem. At tarnen cumhn omnibus quantu ah fuit ah opinione Hid tiaie Alexander iQui dum hoRem uincere ^udet, ont nibusreliiiis ad Ammonn louis oracula in deftrtiscS iiituta pergitfat prieftabat diuinitatis conftqui opinigt; ' onemineftiaifedfiprgRitiftètperaélo non ftagrantè feOo. Oeddit Parmenionemiat coadusineftio an tant coadtn, quäilliinglori£inuidenshoc pcregerit.Cer-tè inhumaniter, ut minin dirum exiRimauerit patrent üccidiftè, cum adhuc illeputaret filiumredèualere, quam fuperuiuere tam crudelifilij neci. Clitum etiant Qcçidit nuUa excufatione nift uiniiat turpior excufa-tio quam fcelus, mundi prope dominum Regem ine-triari cr in conuiuio amicos trucidare barbarico mo fe,nec fatis tarnen ufttato. Proiecit ft in amnem calidui ut triplici periculo res omnes fuaa ac ftorum falutent perderet : autmerfts undis, aut marbo extinftus, aut faltem tardatin codum ut ab bofte uinceretur. bit met dteui

iiattiUcpcriculo capitis fui Regifftultici^ obuiam re coaäus cß. At iuuenii erat,ießu mpulfusifluminis amoeiiitate aUeólui^Sed er quali in periculo eßet cogi tare debuit, minus turpe eratfi longius abßiffet ho-ßis.Siexcufat hoc ßulticiam,prudenti£argumentum non eß. Qjiid uerö caufe cü,utfolus fe in urbem hoßi lem^manibus munitam prtecipitem dedati Ego ßne hoefolum dubium habeo ,ßultiorneßlt;critan ßrtuna tioriüultos ergo progenuijße arbitrij noßrißerit,ßr tunatos non ita.hi licerct tarn parcs ßrtuna Alexan~ dro quamßulticia ex impotentibus foeminis atej; im-portunis generare.non rccufarem huiufmodimulieri-busmeconiungere, Sedßultos infinitos poümodum ex huiufmodi parentibus genitos uidimus, ßrtunatos cum ßulticia neminem. Eß uero poß tres lUosfacmina rum £grcgias dotes quarta,quæ tota ad uirum ßeilat ad fecuritatem, tranquiUitatemßccoreJaudemq; ma~ ritipudicitiafcilicct, quactiamfiliorumamorace-ducatio bona,tum illorum mores conRant.Sed quibiii argumentis deprehendiiniis huiufnodi ßeminaru uir tuteslDiüa funtplurima fuo loco ubi de morib.aüum eß.nuncquodadpropofitum eßprietcr diita rcccnfe bo.PrimumigiturJfeâa qualesßerint Uhus parcteSi Qjßd ß longa ferie ßmilcs fc praßiicrint aims, proa~ uusq-, tutiorjfeserit.naturaenim er educatione parentibus funilcs poßiris cuadimt. Videos qua diligentia cdueata,qualcs domeßici ßnt,mdximä diligentiani cC adhibe

ÿjt DIVXOREDVCÉNDÆ tiihibeinfeîigendduxore,^u£utdixi omnia no^rd tond comffleâitur.Si uohifitaté qu^rii {nutta cum a-lia nec diutumior, nec maior, nec fecurior ejjè poteS. Si conuiilnm! perpetuM fit.ultra non licet procedere. Si rei domcHic^e incrementulguic diligêtier cuftosaut fidelior poteftinuenirif accuratiut diüribuerrt ^ult;e meliut familiam cnüodirrf tibi dam uala lucun-da focia,dum tegrotat certum folatium atq; auxiliuni. Si honor, fi decut,fi tranguillitof l omnia in iUiitt fitnu repofita efiiputa.Sifiliof iUafiibifimilet générât, d' la tun uotii pares educat,illa ardëter amat eos atlt;^ cgt;* ftodit.

Slt; opesf dos non parvam iUis potefl audfionê affèr re.Si poten tiàlfi amicoslunde celeriics,Hnde meliM,un defecurius hac copararegueaslacutitadicam ater* na quaficumpaceatq^ concordia.ltaqi optimeiUejr-cent quißrtunatas nupticu celebrarit.At dices,curer go tu non tarn fixlix qui alios doces, aut faltem fiUtn tttusian non Horatij iüud conuenieti rungar uice Cotis,acutum

Reddere qua firrum ualeat,exors ipfa fiecandi.Ego ut dixi eligere no potui,filius noluit, Mihi Deus obamp;itit, Gquot; uoti rcligio,iRumfuafata urgebant,me prohibée-runt.Çiualifcunq^fitillaciuitasmttltis maûs abundat qua non exquifitam curant matrimoniorum agit, at ubi etiam liccntia permittituradulterist prorfifs infix tix efi. atfitgienda omnino g dirts uiperis folum ha-bitanda

bitiittiit ubi etiam ittit fluent.Qnid tibi cum tiik opi~ iut,cumf4flu,cr fulutatione clicntu,guiflt;juii cs,(t cor tcrat^fuj^itio impudicitite uxorii?fifiliü non tuum ejje rxi/lmesf/i te per MlM,tuos(^ hymlt;eneos linguii pra fcindant^ßftlutunt acridentimiferior es gud fi rnifc-rettntur,ic.t ut in dtlicato «tc moüi corpore plus feinte fentiunturguutn incdHofo pede fentes: atgueutnott minor ejl chiragrte dolor,aculeo utgi ignibus calculus rettum,ita ex hac tanta labe ne beatos guident cum o*-pibus fuis Hercules aut Mercurius fècerit in huiufmo-di urbibus,nort mirum efl non feruari leges has ? ftgui dem inhumanitot dij^endia,totuigiliasmiferorup(t rentum,tot metus,curas,triftitias, labores,folicitudi~ n« inanes,tot annis continuâtes, feua una uoce ut im perioßuideantur,fine ullo reff eilu prafcindere mo~. inento nihili ducunt.At dicunt guant pulchrum cfi ui~ ttemortisóf dominos effidcertè uerùm fi id ita efièttfed necis guiaem dominos uideo, uit£ nec fult;e nec aliemo tionuidèo.nifiuitxdominosita intelligant,gui dunt poffunt non eripiunt nitamlat uideant fit hoc cfi dart uitamlcr guale fit hoc beneficium Ciceronis tefiimo-niouerba eius affèro: Quale autem bcnéficiu efi guoi teabâinuerisànefario fcelere S ad rem redeo, non fo~ lum fufficit ut talis natura fit cf reüè educate, fed etÜ reguirimus in te non leuem indufiriam. Succedunt modo religua faecunditatis figna, guafuolocopra-fcribentur Cf commode, fed crhiccdum defilijs agc~

940 DE V X O R É D V Ç E N D A mtii traéfabuntur.nunc hoc dixilfe fuffici4t,fœcund^ mtilims fcinpcr inaiore in honore hahitM apud ludiB oSjUtpoljcntfiicrisintcreJJc.apiid Romanos magno tn ucncratione hdbebantiir,unde matronanmi noinê deriuatum eft.’Deuincuîtfilij communes folmioreuin culo coniuges inter fe,ipfe maires,ip/! patres,ah/ ejji ciunturfoboltscharoamore.àmultis tempérant alias admitterent,ßunt magis parci, tanperati ,labO' riofi,prudcntes,mißcricordes.

Nfcniinßne prodigio eßßerilem eße, çj' ob ü etiam patres apud ludlt;eos infcccundi Ißernebanturi quot;Dco-apud Romanos firme femper improbitatis argit mentumfiàf.namq; autobfiocna; libidinis caiifa conti git ut in Virgi[io,¥/acco:aut ob breuem uitain, ut in Tibullo atq; Catulloiaut exitij infcclicis ut in Galba, Ottone,Vitellio,aut libidinis inexhaufine perdito-rum amorum ut in Nafone,Propcrtio:aut morbi cu-iujßiam familiaris,dut opera; circa alia nimii aßidu^o utin'Demoßhene,itautfemperflagitij aut calamita-iis fierilitas indicium fit. Quin ctiam facunda mu-Her pudica etiam magis efi cr coniugesfidcliores.mul ti cnim multæq^ moechatur, non tarn improbitatis cau fa quam fiUorum fufeipiendorum ingenti defidcrio . Dixit enim humana; fapienti£fins,naturale maxime efl unicuiq; reifibifimilegcncrare. Ob hocetiamIc' ges omnes prater noRrattr diuortium non tarn pritta-ta: utilitatis caufa,quant etiam publica permißrunf.

Chriiliän.t h JC in parte durior uidetur. Sed ß (fuis re-üè conßderet,etijm hoc pricceptum non multum in~ commodiajfert.quaneiuiim enim diuortiumoh ücrili Ment ßneiniuria affinium fieri pofiit,nihilo ntinn^ et multa fub hacfiieciefidgitia admitti pofiunt.

Qtiôducroadiaàuramattinet,ijnt iüudtjuod dU ilurijumti^,nuncdiligentiiii prO hac caufà docere o~ portet : Omnanfcilicet hominem ejuifiliciter uiuere ue!it,dutinslitutu'm cTuitam eodem modo ducere, aut oporterefi uelit alio modo uitam ducere,ab inRi^ tuto toto tempore uitic fute diligentifiimè operationi~ hui omnibui inuigilare. Chriîüanut fum, fi ChriRia-namducereuelif uitam,etiamfidemomnë de his qult;e religio promittit confinna,aliter in perpétua metu ui ues nbsp;nbsp;plerunq; ctiam miferabiliter. Ndm ƒ his com-

modii carere uelis,lt;iuibu{ tibi intcrdicitur à'iege, mul ta incommoda te pati necefiè eR. St igitur uêl minimii de promifiis dubitauerii infixlix uiues. RurfMfi tua moreuiue5,dubites autemdeeucntu ? admifiis plurih. uiro probo indignii in perpétua metu eris, necefiè cR igitur uitam inRituto non difiimilcm ducerc,(juôd ß duxeris ad omnes occafiones intentum efic oportet ne hedaris.Velutß ut ChriRianui uiuere omnino decre-ueris,nihil autem detrimenti capere,ut in excmploto-innifiudio conquirenda cft tibiuxorfixeunda, quoi CTƒ?dccipiaris, expeRcs^;fide conRanti,beatam iOâ uitam nihi-i duces quomodocun^ue décédas ,feu cum cC i multis

tnultisfilijs feu cum ptiucu,aut nuÏÏo. Atfinon omnï-«o Mm diligëi füerii obferu4tor:nothii filijs fufceptit Cquot; uxoremeliui traüatd^exemplo StratonicieDeioM ri Gdllt;ttdrumRcgisuxore,lt;]u^fi!iosandlLtpro fuif ^uódfterilif effet hdbuit dtcj^ trddduitjpfdm^ dncä-lam etidtn db obitu coniugif uato fdtitfdciès. Hoe «ÿ-fwr nónzic minuf «tdlum efl: qujm repudifs locum per-tnittere, cum tdtd rerum omniu perturbdtioneiSed rt ob id guie dimitti inuitd fu/ficabitur fdcile, ut etiü ex dlio cocipiet procurabit. Ergofacudittu ipfa prifter rtidmfiliorum proprium utilitdtemmultd bond ulid dffrrt.Iuudtetidmnonpdrum finon immoderutd ft ^d fdlubritdtem corporif-plerteq; enim ut expérimenta didici tnulieres üerilei morbis fdmilidribut detinen tur. comprimitur nimid foecunditdt plerun^ filiorum propriorum Idildtione, cum etium iÜud in eoru utili-tdtem ceddt,funt enimrobuüiores cr incolumiorec qudndoquidem ndturule ft uefci ex ijfdem dUt udlde f milibut,exquibuffumutgenerdti. Veritmquod di affnitdtem deligenddm pertinet hocfdcilius eft.cogi-tdre dut oportet eus dmicitids perpetudt effe debere de plurimds,qudmobrê ut in dmicif deledus fdcilii ef:f-quidem didfolet,dmici umicus dmùus non eft,dt om-nes dgndti cogndtiq^ uxoris dffines tibi funt. Sed et pri mum iSudIfeddre oportet quod dlij nee recorddtur, quad uerô primùm iÙis uidetur,fecudo loco hdbendu: fdlicet non ut quos habedf dmicos dtq; dffînes, fed tH quos

fxftitu no h^gt;ere prte/let dc deuiUre. Stepiut .n, dixi homines ad malefjcienditmulto proptiores eße qu4adbeneßsciedu,maluq}celeriusinßrri poßi qui Militate,magisq; mala nocere quaprodeße bon4.qui~ bus ex caußs maxime cauere decet,ne in incomodä aß finitatè incidas,ac primu nein deco£lores,hi.n.tetuac^ ahfumct.cofideradk tarne ejl qua propinquifint,ut pa rites aut fratres,nä ab alijsfacilius te explicabis. Secii dugenus eft feditioforu hominu,näßfauere iUis uelia feu nolis ex tequo ftrmè malum, nam uno in pericubt multa tedeuenire neceßi efi,altero autem exißimatio ttemlieferis.Tertium eß ne ualde pauperibus iungaris nam uel te abfument,uel mifereri tuorum non uMe^ rii.nemo enimnifi tu ad eamte impulit neceßitudi-ttem. Indeeora eß huiußnodi coniunîlio er ßjcietati i-ttepta,nec potentie utilis. unius caußt principaliter afßnitatcontrahitur.QMrtum nenoniüiste iungat qui nihil piß prater lucru habit,his enim prirnitß no ßdtuhüßis fiesßßdat te decipiit,ubi ßes lucri deßt te deferit. V hominu genus eß iniußoru, nâ quäto potè-tiares autambitioßoresß(erint,täto crut deteriores.ni ß cü uxore no coueneris,feruireilli ob aßßncs cogeris. Ex his tami ambitioß logé détériorésßtiü, quoniä ne quiores,zr quia obeßi poßut,non aut ubi opus ßterit prodeße. Vltimugenus quodßepius diximusßultoru nuüi ußii apüi eße. Cauere aut inter cater a qua diligè tißimioportet,nenonßtex aßßnibus uüa impudica,

9^44 nE VXORE BVCENDA. nileiiimdetcriu^. Qjiocircdßexteriwn duxeris,çr commodiorem çr indgis obedicntm hdbcbif,^ affi-nium inolcâia ccirerc liccbit,ncc in duxiliando multo Vtiniif prodcrunt (ludmfi in duitate effent, modo non Vdidc procitl dißitd ßt pdtrid uxoris.commodiorergo ejl uxor dlienigend.plurimhm dutem reßrt adfiliorü ^enerdtionem uxoris nobilit(ii,tum ob uenerdtionent potentidin,tum ob honore». Etrurßnut Idboriofi ftt.ViH ergo çr inerte peior effè non poteß.

Dedotedieebdt Arißoteles qui locupletem ducit vxorem,ipßt imperdre uolet. ob id rdro locuplexu-Xor commodd,nißß)ldßt,edmq; pdrentes exhibednt, priinq; mdter effe incipidt qudm deßndt effèfilid. Sic bene cedere res poterit,dliter cum lüdm domindri'ne-ceffe ßt,ordo omnium peruertitur,dc imperßdu per-ffffo domindtur. quod tarnen familiare eii apud multos barbaros priecipuè Eelgds. Veru)^ noneâ illd do-minatio fed amplißcata operum feruitus. uendunt e-nim ,emunt,mercdturam exercent nbsp;nbsp;artes,uiri beüi-

clt;e rei {tudent,itaqj non fS fcoc iuuenu^um,neque li-bertdtis maiorisfignum dut imperif in uirum. Vxor ergo opulentd infolens,ut didfolet,domina eß, nihil apud Comicos uulgarius,nihil à fatyrids magisexagi tdtum.opes tarnenßnt cuiufmodi did folet: Si uit nuberenubepari. Pauper hoe habet impedimenti nee ullum maius,quàd neq; pauperem nee diuitem, f-damß eotingat uxorein dueerc eommodè poßit. lutnt àpdupc:e

ÄpMperegrMatur,Jiuitifcruirecogitur. Qnatnô--brem non folum eum qui uclit uxorem ducere,utfciat quâmdebedteligerenecelJecfleyqualem^fed çr ùt ipfe ad ducendam paratus fit atq; gubernandam.aliter idem euenict illi,qu6d biiqtti equÜ generofum cmiit, «tq; illum dum curare ac cußodire ncfciunt in admi/Ji rium uertunt. Vf «rro omnia htec efjicere queat tribut opus cft:Vt opeshoneflas habeas,atq; etia ji fieri pof-fit explicate,artemqi aliquam aut indufiriam,ut fi co tingat cafu aliquo cuerti opes, nihil necejfariorum de fit,ut nullis detinearis impedimentis,qtfo tofus uxori£ reiuacare pofiis.'iion frater aut mater tibi difcors,fei iiuifa hæreditas, parentes cum quibus conuenias fifi-'i perfint,aliter in inexplicabiles dijficultates ut multi folentincides,çrmiferrimam duces uitam. Qjiocirci amentis eji quantumuis bonam uxorem ducere inuitit parentibvs,quantumuis legibus non folimi diuinis,fed. etiam humanis permiffumfît. Sed nos non permifîis te operam dare confulimus,uerum honefîis ac laudabili-^ busadiionibus.Neq; parentibus puellte inuitis, multo minus clam dücere uxorem uiri efî prudentis. Tu de-mum ea tetatefîs atq^ habitu,tum prudenlia, utemni'-busfatisfacerepofîis.Aetatequidcm qua; neq; ob ado-lefcentiam,neq; ob fcneilutemcontemptuifît. habitû ut nuptialibus negocijs fatisfaccre a;gregiè pofîis. Pr» dentiautnon folum regere domum tiiapte induUria Crufufcias,fed etiam uxorèdocere quomodo debeat cC s regere,^

regere,erntiÜipoßisimperdre.Prieter reliqudinda mo h^beoffidos fdmulos,fidißiinM^ ancilLu, nt^ m4 trem,aut mdterterä,4ut mdtroni altqud tibifanguine foiitna4,probd atlt;^ prudente, cujlodê tenerte dUtif uxorii at^ pudorif,cr moru inßitutrice. Qg«/j om~ nino defit,edm tibi cSpdra ex uxorid domo, dut dJiuit de mercede dmpld honeildq^ conditione dUeili. Porri de prteceptii connubidlib. libru mdgnd curd fcripfit flutdrehut, ne non igitur ob pducd meliord labru exti ddmui,dtq- dlienxglorie inuidere uidedmur,dd lüiM te remittimut.hoc unît quod cum in omnib. couenidt, tu in hocprecipuè negotio, ut illoru preceptoru feu-tentidf no folu etdtii noftre morib.de legib municipd libue,fed propriecoditioni tue,tum ftdtui prefenti nt ture^ uxorifdcc5modef,uelut in dliena uefie qui tibi dptdre uelif. vbi ergo uxorê qualë cupis ndiltu ß« rii aut firmduerif,nunqud ddeô fidendu tdinetfipluri mîifiddf de fidere te oftendM,ut occdfionè dliqudm iUi cldmpeccidirelinqudt. Eftenimerinuiris fußeäd. poß multd experimentd fides,qudnto mdgis in fxmi-nis.Agdthocles Archdgdthu filiu itd liberduit, ut pro (O fe morti exponeret:idem cum hoßib.crudeliter ne-eandu reliquit,pdulo poß nec folu ipfum qudfi ex ani mo,fed et dUerit que maxime diligebdt Herdclidê. Pro ditionis plenafunt,ut dixi omnia,quato magis in leui iüo fexu,incoßäti,ßulto,infido,cr libidine pruriëte. Vißmatronat que lo pepererant filios,eoufqi caitas, .. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;leui

knimomento,tum cum minut timehdturfdâM adultg rmArritMtur primum coniugu libidine in dlÎMfxmi nds,ambitianeornatui,exemplofocidrum,folicitdti9 «C ddulteroriijcnarum pcrfudfionibuf,memorid Ve-neree confuetudinis,ttmi mdxime cum uir Vmerif im potcnsfdóloi/ùerit.Pldto fccminS ucrfutam dpptUdt: Virgiliuf, Vdriumcrmutdbilefcmprr Pamind. Et nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dux mdloru fjcmind,etfcclcru drtifix.

Qttid ergoidn femper metuendui dn nun^ud deliberi iuifcito cdßdru CT in dmoré mdriti prondru excmpU pro mirdcuUs rectnferi. Incjuo Bomerui rurfui Virgi iio priejircndus,c]ui vlyfjcm plus in cdHitdtc Penelo^ pe prudentie exemplo Idudduit, quain in omni^to dn norum hiHorid tot beüicis fdäis egy^gijs,tot in innere fuperdtisdijftcultdtibus,.dut ergo fwmmam iQius ft pientijm o{lendit,dut Dei curant magna cum Penelo-petotidéannisetiam aduerfis procos incorruptamj ferit.Vnum uolo te fcire,eum qui ueUt in hoc mari tê-peiluofo dbfq^ naufrdgio euadere, cogi ut queda con-temnat.nam fi omnia curabit bona ut habeat, hie ipfe eftu animi perpetuo flagydbit atq; difcrucidbitur,eli-ge igitur quid paruipendereuelis.nunc à philofopho-rum preceptis difcedo,uitam diligo populäre atq^ idiotarum. Sed tarnen nolim te e/Je idiotam iÜu omnino i mups abhorrentê,imô ßultum. Percurre tabellam to-tam,uideds quid per/irre poßis quibusq^ carere. Omnia p uelif nihil babebis.

Qk( mortem contemncrepojj'unt,hi quidcm cfae Heiter uiucrepolJunt ßepitt^, femper non infaliei-ter,Sed hoc durant e/l^eytid infaelicitatem uitandiint ^uum ad djjequendäinfaelicitatem proniuf duxiliant. èr^o hoc tibi tdnqudm in deploratis rebuf auxilium nonpropono,quo fipotiri liceret potim ulcifcendo fxlieitdtem quam ßbi moriendo libertdtem ut pdmret confulerem-ßnltum eniin cß cum poßii,ßbi Untu ßu ^ue mori ueUe. Sed uideo uerba muUd temerdrid, hominem ßrtem non uideo.Ergo fumamui ex hisilicjti^ ^U£ßgt;erni poßüt. Inter priind,ut dixi,cß ßliorum fo-licitudo,ciud qui cdrerc poßiint,non niß inagnii caß~ bui infuelices poßiint fieri. Sed fit,ut decet, curd tibi ui tlt;e,curd filiorum,pdupertdtcm, infumidm, defi^mitd-tcm,contcmptum,exilium,fdmilidrem leuetn niorbu, nembriüe imbeciüitdtem,inuididm,dmicorum puuci-tdtemßnßrtunidä; iUorurn dtqifdmulorum, Utes, in-grdtos,inimicos,lpcs dbruptds,humilitdtem ßrtun£, dffiniunt incommodd, principum odid perfme poßi uideor,reßerudbo mihi ßdnitdtem, libertdtcm,uxorem pudicdm,ßßgt;ites filios,frdtresq;.hiec tueripoteris.Er go,ut dixi,in bis cum necefii fit aliquid tdnqudm ne-gleüum prietcrmittcre,funt qui omnem curdm in opi but repondnt duplici drgumento, er quod dlijs cdld-mitdtibus non commouedntur,er quod opum duxilio omnid hdbedntur. i^uUum eil tdm diru fielus quod pecunia Kondiludt, nuüd eü tdm magna calamitas quam

opes non fardant,nuUum tam ingens periculu quod diuitijseffugere non liceat. Etideo cxclamabat lUe.ô ßrtunatosdiuitesatq; beatosi Aurum per médias ire fatellites

Si te caro,quam mordicus tenes,falfa imaginegra-diore magis ino ,ict,fuadco ut cures potius muiidicicnt leiiH,nitorcm domus,quant quantafcunq- diuitias.Er-go liber alitas h£c efl,Jiudium,fo!ertiaci; ut multitudi-nc fcn!m,puerorum,ancillarum,potius obruaturpec candi licentia,quam aut timoré perpétua tenearis,aut fußitionedifcruciiristautuelutiii dejferatis rebus^ _ quad improbat coiiantur quidam mulieres perfuade-re,fdlicet nullam prodejjè curant, otnittas diligentia^ arbitrioq-ßrtun£c^ fidei uxoris cunda permittas. nonne did fokt, muiter i ne mortu£quidcm crcdcn-dumkiihilq; cjf-foeinina pcdikntius. Ita ucrô agendii ne unquam tarnen iUitisfdei non crederc uidearis. nS alterutrum utroq; modo cundemforticturfinem t bo-ni'm quidam ffderc uidcaris,malum f diffidcrc. Si e-ràm cafta edcrfidas,amprcmaugebisac ftdemin ilia,/! non ftdM eucrtes utrunqprurfus ft d i/fidcre te fen tiat impudicaq^ ftt,effugict laqueos,/! non fentiat lUâ dfprcbcndes.Sed cT intcntum oportet cftè hominem in hac cura,aut defererc. namftultum eft magni ædi-mare aliquid nbsp;nbsp;paruifaccre. O quoi errores ex hoc

^0 DE VX O R« D VCBMD a; mandata tottunturß obferuetur,lt;tdmittuntur ß omit--Mur. tantißtciM quanti ^ßimM. ïilium habes^magno ^ßimoffmagnam curam adhibeofmcgligis^pitruo lefti mato. Sic de uxore ac quibufeunq; alifs.imàßac ut aU-quanto plut curet quam teüimesß beatuf cjße uelis.

Duabu^ àmulieribiM ßmul perditum tiercultA fabutanturpoetiC.lolepèrluxum, Deianira ob iUa-tam iniuriam. Herculis uirtut ac fapientia deßgnan-tur.Sapientesßrtcs^uiriblandicijs muliebribus pc-riclitantur,iniuria pereunt. Fdc ergo ut ab iniuria omnino abüineas,cr habeas iUam non habearis.Pro-crin firunt caüam ßißi , eandem tarnen Cephali eoniugis diuitibus promißis dum iüum non agnofee-^ retceßiße,atqueitaabeorepudiatam. Vnum Argi£ AdraflißU^ Argiuorum regis in Polynicem exemplu 4dmirandie,non folum pietatisfed confl:antis in uirum promiraculomcmoratur.qutenoilefub ipfaiUius ca dauer aduerfus Creontis etiam tyranni legem inter tot putreßentia corpora er nuüo commodo,quarere,cre mare,fepulchroq; cineres mandare aufa eß. Rrm pnè nemoratu dignam.Sed nuüum pene iam triginta fecù lis intercedëtibus ßmile exemplum uifum efl.'E.go iaitt de contumacib.uxorib. (hoc enim peculiare uxoru ul tium eß apud Chrißianos,ortum plerunq; tx fecurita te,quàd coniugium dirimi non poßit)dicendum eß.

Eß autem familiare,primum cum priuignus eßin donfo.oderunt enim täu neuercaÜ enlio tam ueheméti

W in liJiigium tranßerit.Vnde iüud etidnt: Luridd terribilet mifcentdconitd nouercte.

^eÜelußßidpud Grdco!Cdßimdchut f(rtur,fcit ^uifyuis iUe fait carminé,^uàd Erafmut quia iiligeti-tw uertit,ut iacet a ppofai,efl autem taie: ixiguo lapidi puer addit ferta nouerc^e.

It puerum extinguit tumulo htec iHa ipfa. 'Kouercce triuigni exanimen uel ttvmulum fagite.

Qtùd ß amentifemper tjuaß libidinif cdußi,ße PhC'^ ^d Hyppolitum,Arcia Agathoclis Archagathu, Strlt;t tonict Antigontim, nouerc^e priuignot dilexerunt.

enim ßxmina ut Quintilianuf refart, indomitunt animal,impotentiiq} nature. Ceelitt! Rhodiginut At K»7rA»a-îtôs neß:io unde fampferit,dffè(!taridecuplo magif ißxmina quam à mari concubitum, prdfartitn grauidif,fcripfit.Ua^ ubi in banc efarenè'tTrtSvuteetd ruerint nuHo reluôlâte,aut quâ minima ratiois impe^ rio omnia euerti neceffè eft,nec uUi parcunt periculo^ omnia ^equa ducunt, honeßa,turpia,iufta, iniufl:d,pid ilnpia,decora,indecordjicapud Euripide famina iM gnum malu. Citabo ex Hippolyto tria iSiut carmina:

vt^atr^és yc^ S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meT'nff

fiçrae,i7rtiiKie,u{ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kecni»

Addit rationê,quc)d adeà mala resßt mulier , eu pater qui genuerit, edHfauerit,eâ etià ut domo eijci.dt,dotê addit.

D E V'X o R E D V C E N D A, iiddit. Scd hoe poeticuin afq; ridiculum/anè tafnen in proba mullere uix quiequam inueniri deteriui poteß,. Ergo in turn ancipiti malo,cum nonßntandiendi ijui Kxores uerberibui cogendtn exiflimant. eß cnim hoc tiuxilium fcruorum atq^ pueroruin,quorum contumi cia,ui,carcerc,uerbmbui,incdiaq;frangendaeß.atß in mutiere id tentaueris,prorfui omnia euertes. Quod ß contumacia procejJcrit,nuUum tibifupereß auxili-um,(:::r maxime hic ubi de faluteßliorum periclitarii. Tentabis ne uicinorum ut quidam faciunt admonitio-nes^ne id quidem turpißimum eß er tibi indecorum^ er ad magna mala uiam aperies. Si tarnen cum iütuf parentibiis ac fiatribui conqueflus fiieris,poflquam il lam quamdiligentißimeadmonueris ère ßrßnerit. Qttöd ß ncc hicc profùerint : [cito melius eße impra^ bam uxorem iußas dare p(xnas,quam iniußas infon-tenißlium. Omnia ergo tentabis in hoc, humana auxi lia atq; diuina,antcquam amandes lüos è domo: quod fialiter ncqueas amandare oportet,er tradere aßiinh bus ex priore uxore,aut magißris ludi literarq nutriê dos.Seito tarnen te parum iudicio in eligenda uxore ualuijße.Tria igitur pro'ier reliqua auxilia, qu£ alias rccitaui,hoc in caßu conuenire exißimo.

Primum ut ad religioncm te conuertas, multum e^ tiim in ßemineo ßexu hxc opinio ualet, ßuadere pieta-tem,Diuinum incutere iimorem,prannia er peenas i fttorte memorare. Sed ß ad ba:c furda ßerit etiam fenii ßacerdotuni

UffuadeOjdUquie enim hoc metu domantur, (juonùn'.ÿ libidine fgt;ruriunt. Quod /i adhtec uires non fufficidni^ [ nbsp;nbsp;non idm iudicio abcrra^i in ducenda uxore, fed pla

Erùm ft ncc hoc pr^eßdio uincitur, fJ potius irritatur,ßgt;eüd quo iendat hi-c contirnidcid.ßrfin enim dinouere IcjlH fui fcelerii cogitdti properat. Tam ue.

rô in dlio gencre cdldmitatif,de quo pdulo poll dgeii dum erit,conßitutui iam es.Sed ft Xantippe eß no Ht’ lend,nihil tandem meliui eß terrore ingenti ac diutn r ito,dliqui per laruat crfabulaf exornant ; alif auteni per cafum in ßu/men,qu6d fane tutißimum eß-.alij per prtedones de latrohes,nonnulli quod periculo nori t:d uacdt per contumacem equum. Per magißratu in n:u lierib. honeßisminime licet.Sanè rem te docui, tu mô dum Inuenerif.Noóiu ut facilita eß ita mima coßanr. Diximui in libres de Subtilitdte quibufd.tm repente c J pillos in cdnitiem immutatos. atq^ hi cum capilla int H tem mutduere, reßigerato enim cerebro ßabiles atqi moderati euafere.Pr£ter omnia ita dgèdum eß, he h/l quam refcifcat ioco aut dolo rem perailam.nam prlt;e d D lerqhàiit

tcr^Uiint guod odio feitiper te profequci'ctur,ctidm of ßciet hoc morum c impotcnti£ mutdtioni. nam non folum ex repciitino illo cafu immutantur ardor cr ef-fienis iUa peti{lantia,fcd diuturna mcditationc prêterai pcriculi indicsmagis proficiunt. nbsp;(Xuamobrnn

perfidos ac tacitos acJißeri potesi,lt;]norfum res tcdat nefcientibiafid fcrio agi exiüimantibui, resperageti daeflfumnoßtidio. Eft enim maxima rcs hominem redimere, (y àmortuisipfam fufcitarc.^Acmineriseti am nc non plus guam uclles fcrio agatur rcs, {latim i metu exculjo,ßi0licnibus uti,fangtancm mittcre co-piofum,haberc in cuflodia diligenti, curare ut quant tenuißimo uiiilu utatur.nam prêter id quod hêcad de lendam fujfitionemßci toUendumq; pcriculum faci-unt,etiam ad rem ipfam conducunt. multum enim me-dicamentis,prêfcrtim ex helleboro,incdiaq; extenua-to corpore,cogitationeq;,per tat auxilia confirmatd temperatura,mores,impctus animi,ac peruicacia co-mutätur.Licebit per eadon eempora futurä coronale ita ab offe detegere,ut folidata cute infenfilc uefligium (quod tarnen nondum fum expertus)futur£ nudatê rc linquatur,ita ut uaporcs extra poßint,intro aquafir-ri non poßit. Ex amuletis atitem ft quid talia potefl. In topazium uerumlcogor enim id addere)autgagatcm, aut hyacinthum,uclfmaragdum,Iiiuc ilcllam fux na-turlt;e,autfolis,autSatUrni,autVcneris, ucl tAercurij in Tauro,ucl Leone aut aquario,lunam in afeendente

turn âi colloci^Mt in lo loco,iiut iifigurdn uiri mor iunm,filiumcordgt;nfc poßtu lugentis infculpe c^rcol ■ lo fu/ßendo. Sed ß omnia non proßnt,ad alia amulcia ' nbsp;nbsp;hanßeundumßanguinem aßnideflilla cr mpotu da.

AJiud,cape plM turtum,cr décolla, fanguinc, ic~ cur,caput çy corda deßiUa da in potu ,croßa capt. is trita dab IS, Aliud,radices palmarum maßcularum fceminarum diüillaßmul er da in potu. Rurßutßangui nem tuivm deflilla er da in potu. Reßrunt Chelidoniii in ßnillro brachio ge(iatu,aut Arietc Chalybeuface-re obfequètes fceminof.'E.liße meduUte er dcfliUat£ in bominib.conciliât amoreni.Contumacia frangit os ßra (lii,utexpertusßum.lamuero cotumaciaß-ägitur exê plo,ut olim TlorctU corä Leone percuflo cane diu,ittt domcflicorii atrocib.ßapplicijs,uultu ad irä frmper c5 poßto,omnib.blädicifl fcmotis, omnib. fublatis obfe-quijs,indu{la muliere duplo magis cotumaeeß-ägitur. leporis carne fac ut aßidue utatur,er cuniculoru. inwi ääßepiusterrcas,milleq; incomodis aßßicias.in itinerc deduflä equo flrigofo et imbecilli,ßf‘.meq; enedlo cogat j nbsp;nbsp;nbsp;per lutu,aquas,nuüa uenia,nulla mißericordia pertina

da; poenas dare,bladis uerbis utës. Sed quid interca co * tnofl^an ut Socrat. ut ßolu pati diflaslminùnèsfld ßunt omnib.uaßs ßua opercula primuißfinxeris noUe quod. uelis,habebis obfcquctißimä,du repugnare ße tuis ma-I datis exiflimat.Seciidu licebit tibi omnesßumptus circa illamtoUere autimminucr e,quod non tarn licebit, dD i. quant

quam neceßario erit faciendum. Tertiü quod tct,uel aliquo infortunio ^aui afficidtur,aut omnino fiereat,quod dolere debuiffes,pro lucro ponere pote.-rif.Llt;etUfq; uiues utram inpartem aléa ceciderit,feu lene feu male fe habeat.Kultum autem,ut dixi, reßrt foffe inutranq; aurem fecurè dormire. ç^uartum quôdß quæ euenerint inßrtunia in domo omnia ad il lamrefirreftudebis-.utuiila malts fuccumbat, nbsp;nbsp;tf

ab infamia leues. ita etiam filios ßris educate pra-fiat,ut iUi obfequentiores euadant,^eam quoquomo do ulcifcaris. neq; enim paruum eß folicitam femper Itabere matrem defiliorum falute,ç^ illam confuetudi ne ato; uifu eorum priuare. Sextum commodum ed quôdlicebità domo diutius abefß domeflico taediogra tiatus,quod cr ßciße Socratan exiüimo.totos enim di esßrts dijfutando fepe confumebat: quodft deeffet tancertator, in porticibus deambulabat folus obfo-nans,ut dicerefolebat,canam. . Septimum non leue efl uiro auxilium ab earum t ongreffu legittima ex caa fa abflinere poffe,qitàd O' ad falutem corporis no pa~ rum utile efl,cr modefliorcm hominem reddit, er rfd négocia magis aptum,o' mulierem temperatiorë efft citjOquot; minus coniugi familiärem : ac quaß iUipcena non leuis eft,dumfe uidet fferniatq^ contemni. Qâa-uum ut iure nuÜa in reobfequi illi tenearis,itanec iK lam domo exire,non ad conuiuia ire,non pompas ui-dcre^oninuillampergerefautad templa itfagnifica

procul uifendd permitfes.non cdmeratum iUi cdrpeiu-turn ernes,into ne conduces cjuidemmon eum pedem da mo effèrre ßnes,nec ad lîlam uentitare facias, itatibè ipfi uni inferuire ac domum curare cogetur .Tuuero extra domum conuiuia celebrabis,iocos,gaudia,illant fuo mala mulâandam relinquens.

Sic uel ea tot modis oppreffa,uexafa,/ralt;Ha,ad ob-feijuium redibit, uel tu iUius cotumacia commode ute rts.Tu guo^ queru[ut,moeßusq; quotidie iUam exagi tabis modeftè tarnen,citra iram clamorcsq; ac probra.' licebit cr tutius tua feruare, anciUeq- cunila commit tere à qua libéré poßis crédita repo/cere. namß reélè fegerat uxor,omnia iÜiusßdei no alterius, tum etiam claues committere conuenit,ita rebus tuis melius con-' fules.Hec etiam prætextu cufiodias ad pudicitiam fe-ueriores adijcere licebit. Ob id mocchd caüidiores ple runq; obfequentißimas uiris fe pr£^ant,ut facilius e-osfallere poßint.in uniuerfum nihil non commodi ui ro prudentißimo uxor contumax præflare folet. Tut tarnen muneris efl ob charitatéac dccus nuüum pra;-termittere officium monendi,deprecandi, confulendt, obteflandi,perfuadendi,dijfutandiq; cum iUa,acrati~ onibus conuicendi,ut melior efficiatur.nam tutißima eß h£c uia,ß capax mulier ad uiri obfequium ratipni bus potius quam ui aut incomodis uiäa redeat. Quod ß alijs ex caußs quam priuignorum contumax euafe-ritiquanquam eademßt curandi ratio,ac fruäum col-dD j

de ad VL te R a V X o R1 li^endi, diligentißime tarnen cauere debts ne uUdin ot cafwnem lujlæ lt;iuereU£ illi relincjuds, quod multi fuel untßeu meretricibuf operum dundo, uut concubiiium hubendo,aut etium uliquid turpiustuut deftdiu tuu dut au4ritid,aut conturndcia aut itiiurid,dut obijciedo dffi niüiüi ij(Xfgt;ts'ntp,dutcafuserrores(j^;f4milidrium,4 guibuf omnino dbftinebis.edmq; hdc unu rutioue tru-ildb is,ut utiles fi tu uxor illd etid muritus. dut ut fiUü tud ueUes qudm dlteri coUocaffes in mutrimonio. dt^ Ij£c cfi und qudfigenerdlis rdtio truilandi domtflicos ont nés cr arnicas ty' clientes non folum uxorem:ut fei licet commutdtioneperfondrum fidéla. dijudices ([uii expediret,(juidqi iure optdres. Aliter fit fictri5,utl iniu riant illi infères qua nil detcrius,dut tio emendabisqui dent tu contumaciam,fed pratter id etiant reddes impu dtcani o'ddultcrdin.

I igitur adultéra cudferituxor,dutut i fidt operam ddt,magno malo certè ue r xdberistmoechd adit coniugetn, ilium infdmdt,contcmptuici- omnium expo nit,infidiatur eius uita: ,filiosfuppo-nit dlienos,domu dilapidai et euertit. feu refcifcds fell non refcifcds miftrrimus es. fiât ob id mérita hoc crime maxime B.o, ludteisq^ pariter inuifum:fed cr nunc Aïahumctanif,

fÄAhumetMis.Sed proh hominu moresfquôd inter ma ximd erat nue negligitur.nihilprofiélà dutKeip. dut priudti trdnquiUitdti de feeuritdti perniciojius. Hgt;rt-tu^ ArgiuM legem primuf dnte Drdeonem in ddultc fos fdnxit.cxtdt lex \ulid de Adulterijs. Antomedontis Epigrdmnta non ignobile è Rhodigino proditum e{i. nos fîe extcmporditeê uertimut.

Vt Uddds eelebresJponfus dd exequids. Qjsds tu ß eures fubitoiidm uiétus dbibit,

Nim/î perieuli eil in nuptijs,in quibus dliquid eße potefl morte grduius, omne bonum eum miferia eoniuniHum efl.Sed neeeßitdte dueimur.uitdndd efl er go omnis oecdßo tdnti mdli,nee uUis fumptibus pdreê dunt. Sfd quis euüodiet ipfos cuflodesl Olim ey nunc dpudTureds euauehis utuntur.Sunt enim mulieribut prudentiores uigiluntiores. Chrißidnis cunt eßent omnid prater unum duxilid eonfirudnda pudieitia c-reptd,cr illud unum quod reliquum efl ddeo Idbefdétd tuni eil,ut nihil fit idm dpud nos durius dd ftrendu dut grduius.Verim dnnitendu efl in dißieilib. mdximè eit nondu fldgitium ddmißum cil.tdinetfit ddulter opinio^ ne dnimoq; de meditdtionc,non eoneubitu,ui Ariflot. uult, definidtur. Hutfl ergo mifier mdritus mdtum dD tn domo

PI doino extrjqj,undiq^ uis o' in(idi£. Merßcere non !iectinßdiatttcm,quanquametiiiin cum diuortia eßet pcrmijjùmejjèt. Diinittere non potcs.Etß dimittiU 'ii'iMi dncerc non conccditur.Tu interim cum inßiiniit mtxiinu o ingaiti pcriculo uiuii-ndm te fublato md^ ntum alium ei ducere licebit,lcx uidiis 4. uiilore impo iifj. nee Romditi turnen eoufq; proeeßerunt, ut cum in li :-uilia corpora piierorumutq; puellarum quodcun-qiic libuiffèt licuißßet, non tarnen in nuptii hoe con-çeljum ficit:adcà exhorruerunt etiam in anciüis nomê idultcrij.Sed nee eonuiuere nee deferere tutum,aut ß‘ ne maxima infainia: nota. Etß ßlij incerti nafeantur, citiosaleregraueßtacturpe,bii remnorunt abdieU-re^exponcre,crudele,deforme,inuipMn.

Suaferunt uiribui tueri rcgna,quàd uideatur.Tur-çarum res diu uiribus innixa manere. Sed ß diutur/ùi p!itant,quàd oüuaginta annis aut centum pauloplia^ (i.- inanet uera funt h£c:Sed Orthagor£ centum anno ram er Cypßeli minus quam oiluaginta o hiec fuin^ ma:Sicili£ uero er Turcarum regnum efl atq^ aquum i!:s,q!iàd cum poteüateconiuniiumefkalterum uero qxöd jerri poteßmuüum autem reliquorum diuturni-i:s. Uaq^ difficile eß ut dicebat Phauorinus repugnare ç-yhortibus atq; ßecuribus.Veruntamen ut dixi prüden yiiiirießpatriamdelegijfc,ubi uel leges femperuin c. ■it,ut in uijßaniasautæquum aut Vcnctiß.vbimo-iuri modo cequo operam dare uidetur iudicesjum

Wlt;lt; inturiä eji.non ultui efi ^uicun^} iüe pfiteß.'Lacc-itemonetotiniuria occifos uiros ,Tegeatis uirinon fxtremitm excidio imperij iUorum uindicduit.no dedi CTdccepiinon dttuUcrrecepifnonmifcuime uobis Cr «oî tanquam unui elJèm èuobii in me animaduerti fiifiSed redeo ad Pafquillum fi dcephaluf es,(irguf effë nonpotes.mdlim Antifiium ueterent dut SuJ^itiü Gdl lum,uel Sempronium Sophum qudm Pgndtium Metet lumiinitdri.Sed quonid nec hoc neciüud pldcet,Chri-fti fequi mdnddtum in nobit oportet.Cufiodei nuncij^ que uicißim dbigendi.Sunt qui putent uim inefji Chty folito uero,ego utdr non fiddm. Ante tdmenqudm cd-ddt dUeudndd ejl,fi rdtiones profint. Oftendere oportet qudntum ntdlifilijs, qudntumdedecoris dffinibuf, quantum turpitudinis,qudntum damni domui,qudntîi periculi marito ex leuifiima re affèrat, Sed ubi diâis nondudientemuideris, neperfeueres.Sed fldtim fimu Idtd omnium infcitid qudm diligëtiui potet, occulta U liai de tui turpitudinem.Si capdx efi rdtionis,breuitd-tii uit£,expeâdtioni5 ßrtun£,diuin£ p»tefiatis,qudn turn decoris in pudicitid,qudntum orndmenti in hone fiate,quantum uoluptatis in tranquiÜitate uüœfit me‘ minifiè nepigeat.in extremif malis etiam leuifiima au xilid etfiobATTts irtATaisas tentanda funt.

Alterci feinen,nigraq^ papauera iunge^ Conion ac iirychnon turn feu£ membra rubet£. Suffitut fdcitoxohibent incendia amoris.

Suffïtia fiicito hunutno permixta cruori, fccinineitm rabiein ßc tolle fcoposq; t^uaternos. Secunaq; tu£Jpeâabis uincula tnocchæ.

Sunt quiexißiment uitictsßlU pro pliund fuppoß tu,caphur amq^ odore fuo ad caüitatem tarn ntaßulos quäßxminat dcducere.Scd poßquant cx uario coeubi tufiliof nafcic5tingit,quinoflrinoßnt angimurfi-u~ ßr4:totide eniinfilij tot cura funt,bedti qui plures ha-bent quam credanf.miferi qui plurei habere fe exiiH-mant quam habeant. Verum illud dubitatione digitum eß,an amor in filios diuidatur,an ßngulos ita ameinut Ut omnesßmuUaut quantumßßnguli unici effent.

J^ihi fané uidetur neutro modo:nam qui unica amit tit minus amittit,quia minus fferat,^ minus Mu exi ßimat. quantum uero à fecuritate abefl tanto miiuu t» um efl.^rteterea üultum effet credere cum quis habe-at quatuor ßlios, in eos amorem uelut hicreditatem di uipffè.tmm hasreditaté co animo diuidit,utßpoff'etßn gults totam daturas effètsfed quia non potefl,obilat e-nim amor cteteroru,idco portionem tantu ßngulis di-flribuit.at amor unius aïioru amori non efßcitßngu-losigitur quantum omnesßmul amabit. At dicesß tarnen ei qui quatuor habet unus pereat, ei qui unicum etiam iHe pereat,dolebit hic longé plus quam alterl

Vera refirs, quia iüe fße poUes-itatis deßituitur. hiec autem per capita diuifd,cum ßt in co qui tantum tinumhabettota in uno reßdet.amor autem indiui-duas

duufe/i, Seiungcre enim jjgt;em iUdntiih tUnofeije-Kt. ïpfe^} res adeo inuicetn deüMtefunti ut quidam quctnquam ament plurimumßlios depofteritate non want.lndicio eji, quod nil curant feu nubant feu «o, feu etiam Phratriccfe inferant,ubi uiget uotum crfSi-tatis. Rurfus obijciesßfintalicuiloßlij,plus tarnen lo gè doletß duo pereant quam unui,tametß tarne duob. pereuntibiii inter tot/fes poüeritatis uel minimum minuatur.l^o uidetur etiä amorßlioru ejje in fmguUs totus,poflquam adultos magii puei'is amamui,cr pro bos er eruditos er ornatos magii quam deßdes er con teinpto{,er quos habuimuf ß perierint magis iüi^,qut poHmodumfufeepti ad eandem tarnen tetatan perue^ nere.Re/fodemus amoremfummum eße in ßlios cum ad letatem conRantem peruenerint, er non ßnt tales ut pudcat nos habere. Nam tameiß amor fummus non poßitaugeri,non tarnen omnes ßlios quantum nos i-pfos diligimus.hiec enim ell perßdii amorls meta. Sed, alios quidem ob teneram ætatem,alios ob ualetudinem minus projferam, alios ob uitia minus amamus.Cecte-ra quidem manißHafuntifed de lt;etatc id accidit diui~ na prouidetia, ne nimio amorc uinilti,cum plures turn, mori contingat parentes abfumerentur: his etiam ac~ cedunt fumptus atq^ labores,pari ßrmeexceffu laboru in matre et fumptuû in pâtre, de his nero qui perierint ratio per feclaraefl,quoniärcliquos no coßdimus eô poffe dcducere quo illi ß fidßct fuperSites peruenißet, QHÔ4

QttoiiUitemiuortim mors magis torqucdt tjutsnt nnius,tämetß deJ^e pofteritatis paulo plus imniinutt^ tar,id uccidit ^uod miàus fubie^um noiiri untoris de fieit ex duorum morte quam unius:non quod maior norfit duorum quum unius. Vcluti fi unus ex decë ho diemoriiitur, parentes extremo dolore afficiuntur, ^ôd ilium quantum feipfosdtligerent: fi autcm poU quindecim dies pereat alius,definit er fitbieilunt alte^ rtottimmenfiilliusamoris.ïdeo cumtotusamor in n-troq; crfitijpfius par definat,in utroq^ repetitur bac itâura,non quicquam fuperaddituriFinge aliquëmo ri,nónne extrema patiturifacutreuiuifeat, tiónne cu tttorieturparemfiibibit doloran priori t nontaniett duo hi dolores uno maiores fiint fed repetiti.£rgo qui pùeres habet filios tanto infilicior ejl,quanto figt;e fecu trior,atlt;^ dum fruitur abfq- incommodo beatior. Ciete^ r»» infingulis immoritur,dum aliquis périt. at quia dumfi-uiturfaelix eü,uoluptas quam ex uiuentium co fuetudine capit minuit ilium dolorem. Ex quo luce b pft perfficuum magis eft,quantum dolor in cafibus fi^ liorttm maior fit uoluptate quaftuitur dum fo/fites de gunt,poüquam in unius obitu plus mereat, quam in decern qui adhuc fuperfunt incolumitate delcëletur. Hac igitur de caufa filios fufeipere plures neglexerut. fed de hts haélenus. ad commoda ex uxoris improbita tefufeipienda fermonem transftramus.

fierilef ntänfcrantapud coniugem, ex adii ttro conceperunt,cum marito etiitmfacundæ ftäte funt.Qu^dlt;]uan(juämiuxtacriticoshos fapientes ac mor urn cenfores abfurdum uideri poßit,his Idtnen qui ers rx iudicio reilo exprndunt inteiligunt^,quantui» interßtmum ey corpus,interprtefentetngloriam cf »■on immortiilein interfîtßrfxn probdbitur. Ego tuiq- liberdin relinquo de controuerfîs æflimdtionem. tir re Mtem quodfîepe euenidt non ambigo. nam ex primo eonceptu uenauteridilatantur,uterus ipfein-calefcit, intempériesfî qua dominabatur corrigitur^ purgantur locitideoq; infaecundte ufu fcecunda fîunt, fîcutnimio ußifaecundafterilefcunt in poflerum. Ac cedit quod ft natisfili/s inßrtunia acceffîerint,ut quafi de dubijs minus dolcas.adeo ut dixi( nam atteütum te rfîè oportet,non minus quam in phyficis dijputationi igt;us,poflquam non in opinione fed in rehac frliiitatit ratio aßlijs fumpta confiât, aliter non fecus ac fiulti quifeautreges aut dros efie putantjfalfobeaticfie-mus:praterfilios habere quam plures gquot; exifiimare depaucißimis.nam amor iOe tarn immenfus paulomi-nusetiam anxièjßerando nos torquent,quam tintea-dofolicitè perpétua male habet.

Quid igitur obefiè poteHfîea fujßitione tanquam leui aura immenfa illa ßliorum cura tempereturiDe-inde multitudo illafratrum ac fororum nondubiè tan quamfafciculusuirgultorum^ omnem firtuna im~ pulfunt

pMmeliutreßJlit.Sieniin fiMpcresßnf,opera mutUil fc iuuat,et etiâ plures emptores operlt fuoru inueniut. Si diuites tato honefliui uità degHt.folitudo nil boni af firt/ed pericula cotcmptu,ipß ailt metü ac ßijßitione ^uib.femper aßfligitur mi fer. Si etia diues ßtac potens plerunq- alijsfilijs utilii erit.Vidi duos adulteros qui-bus nonfat fiât ßlios proprios ditafß:,fed etiam legit-timis multum proßtere^auilisqi eorum patrimonijs£-gregiè iUosiuuerunt.Çiuinetiamcum eorualter pritt cepseffèt,cr potentia zx nobilitateres priuigni(ita enim appellabo)ßabiliuit, turpe auxiliu fané : fed amp;nbsp;turpem quxfltim ex lotij ueüigali Vefßaßanus Imperator nonJfreuit.Adulteria certè mala funt,^^ feeda ate^ execrabilia:Sed tarnen ß in £tate iam conßanti iti cidant er fapientes uiros,non parum etiam utilia funt tnaritis. infauRa cum adulter adolefcenspauperim-probusieperituta in quibufeunq; etiam peßimis rebus ß non honeflum/t non bonum inuenire liceatßict bit [altem perßepe decora atcj^ utilia aliqua affequi. Sedermulieres adultere ßlios procréant nobilioris ac pr£liantioris ingenij, elegantioris ßrm£:unde jfu nj pleriq; ad maximos firtunæ gradus peruenere. Rd mulus quem pofbnodum Deogenitum ftrunt ad tegê dam turpitudinem, ex inceüu non dubiè natus eß.

Quid de tot Herculisßlijs, quigeftis iUußres ße-re? urbes nouas condidcreiregna ßbi acquißuere: nóii ne ex adulterio aut inceSu omnes firme concepti funtt

UBER Itli.' 9^7 fwiitfEt ipfe Hercules primum, cum ex Amphytrione S^uijjet AlcmetM Hiphicleum,ß)uriusnatus efi.et A-fgt;ollo cr iJiercurius ey quotquot nobiliares uiri pró ‘lijs habiti funtM. Brutu C. Ctefîtris filium finfjèz^ 'Vy bcruim^ut dixi, Augußi conflansfima efl. TSioflris ßr--wè temporib.magna öquot;flgt;lendida Italia: fax adultCri-«o concubitu natus efjè creditUr.Quis Agathoclemfl ^lifißuin ßifje credideritiÇyuofdam noui ego claros xirtute uiros qui aliunde originem uit£ cr potent tixduxerunt.Autores libriSententiarum ZX Drcrc-taliumflatres fi(ere,amboq- exnefario cocubitu geni ti. Sed zr tertium fratrem non minus agregium eadent ßrtuna natum.Conflat lafonem Maynum lurifc.decui fordidis natalibusfltifjè omnes norunt. Sed neßrfan ^xtra propofltum loqui uidear,alium noui eo ipfo ma lorem è coniugenatum, quamuis mœcha matre. Ob~ fonantutputo melius adulterlt;e etiam coniu^ib. adeo ut nifi refeifeantjamentur etiam ab illis magis. Beatos noui quofdam in iRarum illecebris. Calidiores funt iinpudicarumfilij,et uafli zr afluti ac proptùadeô ut etiam in Italicum adagium uenerit,filius machæ. Ego fané alteri has ielicias relinqud:cu uxoris caflo peéla re etiâ fl rudes flnt blâdicia; et incodita querehe, am~ plexusq; incopofitijCU Popptea: Sabime et Agrippine Thaidisq; fuauia ac pYuriêtes cocubitus no commuta^ uerim.Vcrùm cum uideam uale diélum flmceritati,ue~ ritati atq^ pudorùapertos aut undi^ dolis,fl(cis, iÜcce

1gt;ris,ingre(Jut,dulceq; exiRimari etiam fcirefe captd^ rinihil hac in parte dulciui aut fuauius, ntœchæ mort tut efjiuelim ut inteÜigat.lUa primü ueniëti tibi occur rit,ornata ueüibiu,blando uultu,corpore ge^ienti ß-mili,redolent amomum fi-agrans,Cyprias^ dclitiM,co pfo crine,aureo reticulo,gemmis intermicantibut inter ofcuU at^ amplexut,(iuafi abßteris cum Vlyßße errate uiginti annis, interrogat ac quieritur,cur tamdiu abfentiatuaiUam torfcriti inde narrat qute ^eßerit, ^U£ compofuerit,quie^ etiam audierit. nec pigebit ca didulos dentes halitum^ óris fuauem fentire: Omata^i multo lepore melifiua ucrbu.

Terra parensxum fe confiffo uinxit amort luppiter cr toto concepit pcólore flammas.

Excipit inde parata menfa, poüulat^ namri tui interim ingcntia fada,non ßne fujßitione noui amoris qui te torqu^at:petitur^ puella iüa qutc te deflinet li anxia curatinttrimt

Accumbitur per htec opiparis epulis,fuppeUex nt-tida,omnia munda,decora,flgt;lendida,ç^ quod narra-ri honeflè non poteli,uoluptate incomparabili peragi tur.Differeamfî qualss efl intérim macha intérim ti bsejjèttni^iwcupcreiuwiores fuat flmilcsmori-butit

tut de formd macht! habere. Sed cum ßnf uelitt prin~ cipumfepulchra, exteriut dcorwm fdcrurijs pulcbrid rt(,nihilo feciut intus lùhil melius continent cifteris:ltc impudicd uxor eflfoedißimd meretricc,pdßimq; pro~ ftitutd. Sed tarnen hoc tempore optima funt flontdcho, ut non folumferre poßint,fed libenter uideant p/itdc-tos,cercopythccdstabuliisq;inußuicr teßelati ope* rii:drdmdfct!Ktqi Udßd poßquam ce/Jère Corinihid, co roniis,monilid^emmds,ßypkos argenteos, dona utß runt focidrum dmuorumq^ maritalium knocinante coniuge.Vtq; liceat commodo uti,ne in ueflibus fum-ptumfdcidt,ne equis dlcndis,ne in fdimlid aut appard tu menfiC. omnidfubminiflrdt Iccuplcx dmicus c;- Ci-roniano ittotarn laudato inelior.Tapeta pi£ia,cj'poß quainfericea abundant ofiro ualediximut.

¥ru£tus précoces er quiequid rarum eß, in menßd elegantißimdfamine uißtur,etiam ex Indespctita.di cas prineipis non adulterte e/ßapparatum. Hier MnM commodahistemporibusprdfertim tu ffernere po~ tes.indcfauores ac de fin fores certos kabiturustnon e-tiam optost neq^tiincas quad olim legibus acriter ur-Sebatur,nunc etiam definditur.

Ojtamobrem fi ficuritatifi utilitatfß laudi c^po* tentio: confulerc uelis , non cjlquöd uidcani cur non uxoris crimen hoc inter commoda er fihdtates atq; mifiriisrcponostEia igitur ina£lc uirtute ui-\poftqiti tantis bonis,er prxclard libcrtate quo-fir,:mu cß ntor c E

huic,fe({principuU$ßliorum curahabedaejl.utguoruuirtwacßr . lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p^rentib.folatio fit, crin

coftt propugatione/ßes ipfa £tcrint.i tis,necc]uic(juücfttùinfilix in nobif quod in proie cmëduri no poßit. Sumtn fenes,illi iuue-Kes:jegri nos,illifuni,nos débile;,pMperes, (Oteinpti, il!', robiiftt,dilutes depotëtes.nos cit iiiuidii cT initni-cis cxuléiclite, lUigrati cum amicif cr in putrid. de-niq- nthil tain grdue ejï in parente, quod jßerari non poßitmntdndum in ßlio.

Non ejï Ht in uulgari re cr tain ß-cquenti ejuiram exëpla:illu Ihocßttis eß,in hocuno cötincricaßißlici tat ein infilicitdtein'ß humanam. Scipio feneëïutis ß-lins bonus erßpelix,tiddes propagdtionis, imago pd^ rciuis,fpës iCternitdtis, cruirtutis reßirgentis cer-tum premium, vtuero ßlicitatis reliqu£ partes fei-licet nirtus er ßipientia ßnccriorein bcatitudincin ajferunt, itdßlij ßiicdtiollorem atquepleniorcin.Sed tdto difficilior cura et incertioreuëtus.adeô ut ob hoc no pauci hàc cur.i cßlicitatis corpore ex toto fegrega uerint

Urrint ätij; fciuxcrint.Vcrum niiü-i efibuitts contem-plationnnobilior pars, nonfolum ob optimum ^umcjucm ex eacapere licet,fed etiant ob difficultd~ tem at(juc induüriam. Sunt enim rara precioßora, ey ijua; tnagiiis laboribus comparantur chariora. i^eminerls autcin ut alias te monui,(jui ha^c curat e-Wn debere tbi habitare ubi leges ßiit optime conüi-tutje, omnisijue alt;jui ac clcmeiiti£ zy feucritatis ratio habeatur.ne cum omnia rcâè pcregeris uiolcntus alicjuis cafus,aut ainbitiofum ludtcium laborem pluri-um annorum zyjßem refurgeiitcm abripiat. dicereq} eogaris oleum zy opcram,ut in adagio eß,pcrdidi.nc-gwrob aliud magis gtiam obßlios,ni mifcr eßcuelis patriam eligcrc conucnit. Itaguc ut fnpra drxi exi-liumnon inter mala connumerandum niß admodum pauciseß.namgiiepluribusinlocisnon efßcguam eße praßat. Scd bac relinguamus, propoßtum perfe-guamur. Fiiiorum res in tribus conßat,tn gcncraiio-ne, in falule , in educationc ut pro’üantes ßntat-guc ßlices. yt igitur omnia bac ccntingant rede , maxima pars, ut dixi, in coniugijs rcpofita cd. Vt uero coniugia rite ßc babcant in legibus maxima ex parte conßdit . at leges ibi rede babent, ubi exercetur non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;celcbra-

tur. Romanorum hoc dccusßdt, gui guod optimum effet agnofeentes, uirtutem uoluptati omnibus etiam alijs in caußs pra:pofuere.

Q«rfi»oamp;ro»ct Auguftinw multis modis iUii in-finfii{,dignos tarnen uniuerßimperio exiüimauit. O quam male confultum eft regum ^gentis faluti,cum ut potiamur non fujftcit omnia agere, fed ut deterrea-muf populos uindices tanti fteleris,qualitercunq; id ul tift(erintacriterpuniunt,autut puniätur urgent uel pcrmittuntAtaq; quôdgenerationem liberorum,ut di xi,attinet,primum eligenda eft mulier ad hoc apta,£-täte quidem non nimis acerba,fed nec proueda, ut i decimoodauo ad trigeftmwmquintum annum. 'Verùtn ft iuniori quatuor addas,à fentore quinq- auftrasan-nos, £tas optima rclinquetur.Habeat menfes datis dr cuitibus, multitudine tempore ac quulitate coueiii entes,ita neq; abundantes nec pauciores, nec albi nec foetidi,aut qui diutius profluant. Et circa uurim maxime flt incolumis-.non dolor, non tumor, non luxa-tio,non obliquitas,non collum condridum, non pitui ta deflucns.Ex cifdem puella: parentibits plures nati ftnt fllij,qui uel omnes fupcrsT:ites fi(erint,uel cafu ali-quo non morbo abfumptiftnt. Super omnia cauere ex pedit,necomitialimorbo in pueritia fuerint obnoxif, dut temporis fucceftu tabi. Eeecundje ettam mulieres non admodum exiles funt,quoniam non ft-runt,nec ob ef£,uix enim concipiunt, renibusq;funt firmioribus, nam ha non ftcile abortiunt.id aiiicm ex laborum to-lfrantia,ex pondci-um flrmitate dignofeitur. Porro fx cundie mulieres plerunque boni coloris fnnt,mufculi( pradi-

L I B E R 111 r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;97)

pfttiitit udlidioribut,Lito pcilore,uentrc rotundiore O' maxime in/rriuf.Hippocrates explorabatftxcudat puellat mulicrescji Untco mundo capiti circumdilto,et fuppoßtoadosutericbalbano autallio,uel artemifiti Xflmclanthio,ß mane caput olet Chalbanumautalle ^facundaejl,aliternon. Noßra autem £tate Mo-fchumßifßunt atq^ßtbijciunt ueß)eri:manc baßa puel redolent M^oßchum. djite uerö foecundas faciüt mit beres ßtnt eibi ß}lidiores,animalium facile concipien-bum carnes,ut leporis,cuniculi,dam£, puliorÜ,perdi f^um,polypi parui,fuccus item faluiæ ex uncijs feptan potus.item artanißa,mercHrit(lts,fcilicet qu£ utcrum ßccanf.uel ubi atq^ nafcuntur,funtq; ingencre fuo lu~ xuriantes ut parietaria etiam. Exercitatio etiam uali-da zrdiuturna tarn maribus quam ßmeÜis utilis eil: num mäm feminis qu£ per totum corpus jßurfa ejl bumida aqueo abfumpto,f0lidiorem ac puriorem effi citjUt poß modum melius in teßicuUs concoquat. Sc-men enim aut ex toto deciditur, aut priecipuis partim bus,ut corde, cerebro,iecore.Labor etiam proßindio-gt;'fsgig,nitfomnos,ex quibus coilio ubiq; mclior cele--braturiex coäione autem fancndenßus atq^ frecun^ dius, QKoßt ut nec fiequens coitus ad generatio-nem utilisßt. nam fernen non abfoluitur, nec rarior plus iußo,corrumpitur enim. indicio efi laßitudo ,fa-flidium,naufea. Et in mulieribus ex retento fcmine hy ftericus affedus. Eiumq- gencrationi uacas,femoue ont fE Î ties

DE FllIORVM CVRA ticscurM,^pro/ùndafconteinplationesac fcria dù,ocioq; CT /ocw te trade. Sic enint facilimgenerahis t:}'uegettores.Ex his uero ^Ute proprictate conjèrüt, credunturejjèhyrciteftes ,ericijcaro: mandragore ^uoij; cr fÀiiieuli radices cum uino codte,addito mei Ir.Nepitdeliamcr calamentum odoratu cr Iris lHyri ea e:ygalanga çy' jjyica nardiiTeftieuli etiam cerui,):^ leporisuterus,Qr)iaphifagria crptper lAyrrhd. uifci cpiocjucßuHus contrilosifcobs etià ligni ciipreß fi: Artemifie ruteßlia ac cicutæ cT pericly' meni,aeanrhidis ipioq- radices tufie cr pinfite in uino albo co^uantur, cr addatur cor ccrui in cinerem reda fium,cr cum tragacantbo deturin potu. tnuatcyrd-dix aquatice plantaginis codla cum meüe addito cuitii no.Yacitçynafturtium, O'ß’Uma ruminantis câpre tn potu datat Cum maxima ratione facit Mithridatis f.upatoris Diafcinfci antidotu. inungantur etiam uiri lia cr in uuluam introducaturpeffarium cum lanaex tiulpis flercore fanguineq^leporii : item centauriuni cum tcrehtntkina refina ct lana. Plurimum autfacit ut à purgaticnibus çr fucccdente fomnio ac quiete diu turna cocumbant uir mulicrq^;. Etpinguiuiro maci lentior fxmina iungatur,^:^ ccontra. item rubro paüi da,cr econtra.Et itafeniiuuencula, iuueni autë que adolef cntiam excefiit. Et libidine firucnti frrigidior muller. Pcccntiores malua çy arthcmifia fttffitus faci unlutcm Tbeodoricofuppofito Paulinôquc antidota eifdetn

fifdem eticim furganles. Sed cr tri/ird mdgna utilis ^üofchum pro ttllio ud chalbano fuppoßtum,ß foccuiida cß mulicr oßitlaßaue olentia reddit. Vterïi «utem leporii uiro exhibeitt,foemin£ dutcm tcßei;A~ pr^cjuoc|;te^iesßccatosinßrnoexhibiti ualdc utile! funtißd longé ittilioresteslicuU or ep4r porculi, que ferophd folum ediderit in fiirno fiecati. Ex peßariß purgantibut, dieit TheodoretM nil nitro meliusl ex conceptionem iuiinntibui, quam qu£ ex uehementer odoratis parum caleßcientibunut ßlio,nardo, agaUa ebo O' Thure. Sifeire uis undeßerilitatis uitium oriit turi uir ofeemina in allai mundas mingant in quibu! ßrßr ßt : O' cuiut ßrfiir computruo it O' uermet genitißntpoHnouem aut decem dies,exislimant iL dum idainiie ßerilem eßß. Alij triticum alij horde-umßrßris loco immittunt. Siigitur mulierem c-amllerilem eße deprehenderis fx Platonis pr£cepto into quomodocunq; non generet,nec tu ßerilisßs,alif teiunge.Ab antiquis receptum efl Didamum Creteti-fem ejße medicainen ücrilitatis.

Vbi ergo coneeperit,tunc priinum l£tici£ temput efl,cam leuiter cxerce,niß nono mcnfeitunc enm e-xercenda eflgnauitcrdeambulationibui, ut faciliote partui eß'icidtur. nunquam tarnen ut extendat corpus aut brachia,ut pondera clcuet aut transßrat, ut quic-quamfuper uentre imponat,aut graue aut duru,utüc fe inclinet pcrinittêdu:h£c cnim otnnia abortufaciu/-.

Se.icitrntbutleporutn, cuniculorum, cerui,âdtM (ipri(i-,tum ericij CT tefludinum earumq^ouis utatur. prohibent enim jbortum.xîitem brdchio ßni^o aîli-^jbK:fuper rmesfericißuppdtn candido oui ac lutfo ßtnul cum guttis tribut accti imbutam fuper imponcs: coagulum etiam catulorum Icporis nondum natorun in potu datum mirum inmodum conftrre putant. Sut qui cancrumflwiiatilcm ußivn etiam uino propinent. quàd quia abominantur plerteq^ ne uomitum excM periculum affert. Vitandut cnim eß uomitut, longa de ambulatio nbsp;nbsp;laboriofa,clamor fcalarum cr accliuiu

locorum aßenfut, lapßit, contentio ,ßgt;irituf, ontnùt qu£ p4irgant nbsp;nbsp;qua; menfes irritant:ut ciceres et pho,

feru iutq; corum,apium erithrodanum: iuuat coccitnt cibis inß'ergere ey uti aßringentibm ßudibut coto-ncit,pyris,meßyilis,ßcca uua.Si non appetatißnapi ex fapa parum adinodunt iuuattaqua calida feu tepida u-bi uomere iam cceperit iuuanda eß.Si aîuuf non demit tatßces ,mollibus clyßeribus ex oîeo auxiliabimur. Sardoniut quoq^ lapis aUigatus uentri conßrt ad ßx^ tuin retinendum,uclut ey bracchijs lapis in pyraßro inuentut cr Syderilis etiam herba,c^ radix malult;e a^ greßis.vitcntamaraomnia eyacria cr uehementer acida,aß)eiSluin quoq; ferpentum ey rcrum horribiü^ nm:çy lepus marinusabortum facit ß eum uideat mu^ licr.yyfonos magnatautrepentinos. muitteenimtnu licrcs tubarum çy tonitru flrepitu audito ßatim abor tierunt^

tierttnt,ouium more. Et timor ibortu facit ß magnut ßtßrmefemper.Sedßrobußior fituteruitUbi natut ßerit infans moritur. Et idea non ambulet de nofle grauida maxime fola.cr adores magni pr£fertim fccquot; di fœtus excutiunt (juandoq;. E^ quidam fœtus feruan turàmagnisoffènfis,utcafu,cafuscniin fanper pra:^ S'ianti periculum magnum aff^t, çr i Icuibus aborts Knt.Etßpr£!^nanti pedes tumeantlauentur ex decora mali citrij-Cf ufus eorum acmalorum punicorunt in cibis falutaris eüfœtui. üerinacei peüis ufta in po^ tu data Cf pudendo illita retinet fœtum.Et lapis inccr uaquouisloco inuentus.Cauereetiam oportet inediâ Crquamcunq; fanguinis detradionem.

Vbi pepererit mulier,fecundum gaudiit aded. Sua-deo autem ut Saccharum aut mel purum cum hyacin-thi autfmaragdi paucisgrants in pollinem redadis de tur.lauantur quidam tepida aqua, quidam frigida ß ß runt, quidam uin». hiec omnia tanto utiliora quanta periculoßora,propterea tepidam pleriq^ elegerunt. Ligatur umbilicus cf pofl prtcciditur.lac matris generaliter ad falutë Cf robur corporis utilius eß.fedß mater ladare no poßit, aut £graßt,uel infalubri cor pore aut animi uitio laboret,eligëda ë nutrix qu£ ma fculum paulo ante pepererit,ab an.XXV.ad XXXV £tatem habeaf.bonum habitum, lac dulce, candidum, £quale,mammas magnas,tumidas cf duras citra mar-bum tarnen,mores bonos cfpr£cipuè contrarias ui-

Hjs pttreiitum. Gcü^ri 4 fcrtio tnenfe incipiat infam: crcdueat ncterroribm uUis fubijciatur. mhil cnim eü (}uod celcrim infantes occidat, quam repentinus dUt diuturnus terror, l^éietttr donee dentes anterio res emifcrit. tum iterô pdne codio non prjemanfis cibis alenduscsi. eminent dentes dtileriores feptinto meih fe,fed non funt ufui utiles. Ego fuddeo ut Iddlatio dd fecundum dutumniu differdtur. üyeme enim iinmi‘ nente dblddlari infantein dccet: ut fit primus cibus tue pdnis codlus in iure cdrnis,^^ luted pduculd ouorum. post (juddrdgintd dies cibo folo didto ali poteü in-fdnsjtdineyciuddrdgintdprimis diebuspuer perieu lo uit£ntdximèobnoxiuseil.E.tGr£ci 'navtpeiKtiir T0(/fiitu,m celebrdre folcnt. cfudfiium prtnium, ut Cenforinus dutor eil,exempta d periculo maxima'in-fdntc. Eerunt Platinum dd annum ufq- feptimum fuxi/feIdc.Sunt quibreuem Idâdtionem laudent, ega long.im probo.Sed de bis in prima de Sanitate tuendd libro du^um eil. C£terum nutrix exerccri aßiduefr-ntè debet ante cibum,er diutiirno fomnofrui: puellu-lusdutem fomno longißmo uti,non tarnen geitarini-fi raro.plenioribus infantulis inedid,flctus, mel,filu-taridinon itd exiltbus ac mdcilentis.

Elutricem bonis cibis alerc oportet crßmplicibus, uino alba diluto.lætScq- uiuei-e cr 4 coitu abiiinere 0-portet. Periculu enim cß ne concipiat, er per fe etiant (oitus Ide uittdre folet,Qd{‘e Idc multiplicantjadiucte, erued,

H'Ucä,flt;Tniculu{,poIium,C!r ptifana etûm lafli gcne^ rJiio codudt. Etfdniculi anethiq; decodu ßfupcrml niHof imponatur. i'afcijs etia membra ad debitamßr näfuiit reducenda,at(j^ in ea cotinenda.ubi uero reüa ßerintetadßrma dccentcm reduda,laxiorib.uinciri debetß «egreßrat. Vmbilicü tribut digitis à uentre li-garioportcrccenß'ant,ciuc)d experimêto deprehèfunt /it,eo longiui etiadcre uinle membru ciuo nmbilid uin culuà ue/ure logtm di^ctcrit. auriu fordes,{latim ubi infjm natiis eR exprimcdie,capntad ratunditate leui^ ter copreßis laterib.deceti jßecie ^atim conßrmandu. loco obßuriore acincerta fub luce qua diutiw potfH retinëduf. primii aut diebuf ctiä oculii : poü piäurif ac gt;nargaritis,monilib.pannis diuerß colodsjüu ad in ßiciendum illicerc oportet. Canttlenis fomnumprouo eare,cr quattdoq; etiam ferapio ex papauero,cÖdttis-queflorib.ex nymphéa,et aqua eoru utile e^ltac cunii leuiteragitare.Inuniuerfum bläditer ac molliter Hlü tradaredecet.vbi dètes ttafci cœpcrint, aut cu loqui, gingiute uel linguee radix melle et butiro illinediefunt. Vnutn non nifi exado primo feptènio, rgo tertio tantum,atq; id album acdilutum dari fuaferim.Hoccnint plus longé ad morum temperantiam conducit,qua cor ports robori aut falubritati obßt,

VbiabladatiiseR infans criain ambulare ge^iit, nutrice cuHode non minus quant antea ob ladatia-nem indiget. Primum igitur/iblegandafunt animalia ^omniit

omnia pcriculum afférre po]Junt,canes magni/it es,capreie,aristcs,ßmilt;ie,aue5 omti^s magna:, dconia, pauones,galli(fed hi minui)^^ ac huiußnodi. plu-res enim infantes ab huiußnodi animalibus difcerpti aut percußi,aut obcitcati uno oculo funt. Cauere ctiâ oportet e^uos calcitrofos, Voueas er folum lapiddius flratum, erfcalat er loca altioraè quibus facile cafu ros infantes timere poffumus. Vt etiam ignan, unde plures ßcis circundant fèrreas cataflas. Et nc circa ri-uos ambulent prohibere. Maximus error eß huiufmo di puerulos folos relinquere. Et ß pereant perijffe no-ßra culpa exiflimarc poßuinus. Nec pueros aut puel~ las pro eußodia adhibere debetniK. Stepe enim uidi-mits nummulos,acus,caflancas iUis dediife,qu^e infantes pro confuetudine deuorarunt. nbsp;Vnde alij mortui

funt,alij ad ultimum diferimen deuenere. vbi ambula re coeperit fafeia Ugandas,obßetrixq^ ilium ducat, no pro arbitrio er iUius uoluntate,fed quantum fatis eß, Solent etiam uimiiicis corbis quaß intrudi.brachijs e-nim exertis dcducunt circumpoßtam cataßam, atque ita nec offendi polßint,nec quin ambulent prohiben-tur,eß enim leuis ipfa cataßa.tunc uero primum dele-ilarefolentinfantes,atq; idtertiumgaudium eß pare tum. Et quanto gaudium crefeit eo inagis er timor: funt enim inuicemiunila. er quo magis timor crefeit eomagiserfolicitudoercura. Si terreantur ilatim sib aß^ente nutrice conßrmari debent. De tempore inilituendi

L I B K R un. 98t itiRituendi pucUulos dubitatio eamp;, multi entm exiili-»tunt i quarto anno cr antc:nei^ ego repugno quin 4 lt;}uarto perfiéio incipiamui,fed ita ut ßne querela,ßne fa{iidio,multo minut ßne minii atq^ uerberibuf.atque ßcad annum ußq^ feptimum.quod enim amißerint toto triennio, infex menßbui recuperare licet. Cteterutn forbitionibtts er ouii alere inßantem oportet,à carni-biaac alijs parum nutrientibut,tum etiam duris abßi neat.ludatcumiequalibuf,erfenßm exerceatur cre-fcentibuiuiributfomno^ indulgeat.Etab omniutur-pium exemplorum uifu er auditu coerceatur.

Cum feptimutn expleuerit annum Uteris er Geo-netri£,mußc£q; admoueatur. Sed ita ut omnia quaß ioco traget prteter humaniores literas. Tum cuflos prudens ac optimorum morum adhibeatur, mitis,fed grauis.atq; is hoc maxime curet, er puer à uitijs quorum femina puttulare animaduertat, quaq; parentutn funt,arceatur.Siiracundus ad patientiamreuocet,ß fegnis ad labores,ß luxui deditus ad continentiamac temperantiam,ß nugax ad taciturnitatem, atq^ ita de dereliquis.tiecfufficiatad mediocritatem reuocaßßc, ßed conetur ad contrarium quaß uitium traducere.

Quanadmodum cum ligna dirigimus,no enimßcß-ficitadretlum traduxißßc ,ßcd necejße eßnerelaban-tur,in contrariampartem flexilßr. Citfxdamigitur leuißima,qu£ nec conßueta ßnt dißimulare etiam li~ cet,parua admonendo,mediocria minis terrendo tolle

rt expedit. Verùm gr.miet iterberibult;,fetmegrduißi.-Wit citüigetre oportet. Grjuißimä fuut mendacium, lu ditf ale£,furtum,deßdiet pertinax-gräuia rixu,zr tjuie circa libidines,tum aniecedentia,ut oßula: turpia uer ba, de dijs maledicere. nbsp;nbsp;luga ucro çy inobedientia

Kehementer grauùt funt. Et ß conßrmcntur omni uitio détériora euadunt. Aßurfcat eguitare hlan-doseguosatgueeos regere,nectarnen ad curßum illos citct,periclitatur enim alieno errore. difcat o” tationem inter ceguales. A Icüione turpium uer-borum aut exemplorum omnino ab^ineat. corrum-punt eniin bonos mares colloguia mala.Pater non uer bereterrantem,ßedblanditercorrigatut habeat non ' folum guetn timeat magiiirum,ßcd ctiain guem reuere

atur patrem. vbi in propria domoßnt f.imuli,aHt minus modeln uiri, mulicrésue aut noucrca,melius ut apud magiiirum uxore habentè educetur- Suceeßtt temporis mußc£,zy maxime parti illi gu£ manib- in-ürumenta tagit dtligctius operä nauabit.Dißcatetnu merädi arte er piiigedi,ßc ut deguRct,no utße Ulis iin mergat. At E)ialc0tic£,philoßophi£ naturali atg; moralt,allrologi£ guog^ ac bumanioribus Uteris cum ad guartumdecimum peruenerit annum ß totum tradide ris,minime aberrabisiSi autan commodum ßicrit,fub p£dagogo gui uni ipß, uel etiam cum illius fratribus addiilus ßt erudiatur.longè enim melius erit.tiihil eit tnelius puerts çy adolefcentib,guant ut in maximo me

t« perpefuà coMineant^ ft non fint omnino uerecudi. Super omnù crpueros z^^iuuencscr focios omnet intprobos jc prauorum moruw abdicare conucnit: Ef M difcat nuncfuam inocio cfJc,fiedfiemperaUciuidma lin'.deinum uc tempcmre ueht omnes aftiones,nec cut rd fie totum tradere, ucrtun itd efifitcere ut in oiti nibui rebus atq^ aciionibus pofiit fiibijpfit impcrure. H4 cr co£quttles cum quibusludat,cr quds lt;egregiè «met eruditione moribus prx/lätes, quos pater nt/t diligentia coquirere fiudeat. uc/ut prafidium iit quo fiumniafilij fialus fitt conflituta.^ieq; enim utiÜe ait pirud pars filicitatis eft fiocius benc moratus. Vt autcin proficiant in dificiphnis, nihtl inclius ejl conccrtatione inter dificipulos.

Vbi ucrô ad lo aut propc perucnerit annü, ut iant peddgogo cdrerc honefiius fit quant iüu habere:pater ipfie inftituendum fiuficipiat moribus: dolos omnes, om-nidq^ periculd iäu doceat,moneat ut caucatjCf ut uita re debeat diligenter injiruat. Hoc autem quintunt eflparcntum gaufium, cum iam filiiis obedicns patri fiemetipfium regerp norit: tunc tarnen etiam clamfido fiocio cSinendadus c^,ut enim in adagio uulgari, uniif nullus,duo unus.Tuncartiuelmercatur£fi libetaddi cipoteii. Ncc pigeattot tantdque educandi uniut filij caufiafiacere,cum ut primiim dixi in eoru educatio neatq; filicitatc patris bcatitds totafit conflituta.

mille maté inflituti prieter id tjuod parentibiM ejldinl top fint, jjiempropagandie po/leritatii non fitciunt. Prieterea quorfium totapecunia cr omnes opes, cum id cuiui caufa maxim£ htc utiles funt dejùerit? Dentü quid aliud dulcius efiè pot eft, quam in optima re at^ officio coUocafte omnem curam,ftudium ac diligenti' ami proptereaqui fapietdulcifiimumhuncfruâum eßeexillimabit,in quo idem eft opus cumfruilu, cunt in alijs opus à fruilu non par urn diftet. erpoftlaborê curam euentum rei expeilare te o porteat. ^.\anift‘ ftum eft igitur ,quôd hac potißimu in tetate iiiftitutio-ne indigent filijjcum alij illos relinquunt. Et «t in pri-parato agro femina uberem pariunt prouentum, it^ in hac tetate jruiium ediicationis nbsp;nbsp;nbsp;inftitutionis co-

piofum colligere maxime licet. Sint autan iuue/iis duo pr/ecipuamunera,agilitas quidcm corporis, O’ animiprudentia:hacfanper indigemus,illa nosquan doq; à mortis periculisiiberat. Tcrtium eft proprium quoddam Ungute impcrare,loqui fepius nocuit,tacu-ifft nunquam. Turn uero cenfiderandum diligenter, tn qult;e uitia fint procliuesfilij,atq; iUis patrem fe op-ponere oportet.neefolumcurare utinllituat fiUos, fedut doceat eos quomodo nepotes inftituere ipfi de-beant.atq; id prtecipere ut cr lUi non folum inftituant nepotes,fed ut iubeant Ulis ut eum ordinem in defeen-dentibus perpetuo fi'ruent,^^ conentur curam tllorit agere,at^ ut multiplicentur cjficcre.

(^oJprneceptum nuUutmeliui Kofe dnimaducr-ftt, et ut obferudretur imperauit.Sed militdrem drtetn ^Hdtumpdrumuiguitneglexit, nefcio^uo confilio, ^ißßrfdndiuitwmhaud eße crediderit, homines dd fgt;ominum necem armdre.Tum pritnum uinum idi con iedere fdd efi.

iungds.diximits dutem ciu£ huic négocia fint ne ^effdrid.Circiterdutem uigefimuM guintunt dnnu hoe fieri debet,nefiferiusfidt tdrdius filios fufcipidnt, çr feligud contingdnt qun fuperius funt enarratd. Sed er ficeleriKs,miniKrobu^iet fapientesfilij generdntur. Eddein rdtione omnid peragendd funt in nepótib. qun profilijs prnceptdfitnt. Inde iongnuis per eddem re^ currendo dd quintum dc fupremum denuo gdudiu per uenire licet. Et fcids quod mater prudens multumfd^ eitddfiliorumac filiarum educationem per omnetn ^titem.Etfiobieritpoftnonum annum extra domum educandus efi.

. Defiliorumdutem numero,qudnquamgenhaïiter fupra locutifimus,nuncjfecialiter turn etiam nepotS dicere éxpefit.Duo autan obfa'uare oportet necefii-tdtem dtc^ utilitatem.Vtilitât cnim eft fixlicitatis incre mentum, ereoufqjcxtcnditur donee pcrteueltuos commode educaripofiint. initiumq^ ducitfiatim poil numerumnecefiàrium.Quicquidenimfupra necefii-tdtem cfi,er educaripoteH ex nepotibui atq; filijs,id

totum augendte fUicitnti afcribi debet. Vomne' celJarius numerut ßc habetur : ducdf ntvmerwmßli»'* rivminfuafittdte$,etquodßt detraheex paterna an-norum numero,ß minut relinquitur uigintiquinq;,e{l , fœlix:atqi is numerus eü ncceßarius fcilicet uiginti^ quin^ :minor autem ad incrementum filicitatis pcrti- nbsp;nbsp;j

nrt. Si autem maior fiierit,tanto magis àfiliciute abefl,quanto numerus ille uigintiquinque maioreß. Exemplum ßt pater quinquagenarius,buic ßnttrei filijtunus deeem annorum, alter fcptem, tertius duo-rum : collige hos numéros, fient decern or nouetn,de‘ traheex quinquaginta annorumpatrisnumero, ft-iinquuntur triginta cr unus. Deficietergo à debt' to numero neceßario filiorum ad filicitatem infeXt crin quarta partepropofitinumeri firme. licet au-tern cr foeminas cr nepotes cum maficulis filijs coU' numerarepari ratione. Vt fit ratio hitcgeneralißt ma. Verkm fi fœinina fit ilerilis, utfilia iiteaefii uidetur, tarnen quanto maior natu, tanto minus ad-numeranda eii reliquis gnatis. EJ itafi ad quadrage-fimum annum peruenerit,pro nulla habenda eft : au' tea ucro numerabuntur anni quibus quadragefinto minor eü.

in nepotibus autem fi pater adfit cr uiuat,confide' ra an paterfilicitatis numerum habeat, tunc auus fit' lix er it,aliter non. Velut fi pater odluaginta annos nU' tus nepotcm habeat bimumtfilium autem fexaginta an not

not tutu, tjuia pater ipfeinferior elldehito numero trigintatribufannis,at^iitacum modica f^e eriteti-am auut cum eadem exiliffie. Cum uero nepotet fo lißterint,auutloco patrisomnino habëdui efl:at^ eo dem modo fupputandi annt. Munifèftum efl autent ^uödfi pluresfilios auui habeat,unusq; eorum ßt foe-bx,auum ßlicem effe/ed fi plures habeat ßlios nuüivnt «Memßlican,tunc cum ßlijs inire earn oportet ratio-nem,acfifblum pater effet. Sed er nepotum annos ad-ifeere cumfiliorum annii debemut. Cum etiam pater uelauus 00 excefßerintpro lt;soo numerentur.ln mafett lit igiturfi nondum nupferint numerabimus annos ai JO uflt;j^,et à 30 /«pW iüos qui ad 60 uf^ intercipiuturd Siuero iam nupferint,aut concubinä habeant numerlt;t bimus annos qui ad so ufq^ intercipiuntur.în uirginib. fimiliter annos ad xj «/$ cx pofi déficientes à XLVt, Si uerô nupt£fint annos ad XL. ufq^ déficientes, i^umé rum aut potiorem uix afiignare licet.firme enim exte dipotefi4o.e;' maxime in uiris,cum ex pluribus mu-lieribus filios fufeeperint. itte tarnen ualde filix did po teü,cuius numeri déficientes dupli fiunt numero neeeßi tatistuelutfipater fexagenarius treshabeat filios,M-num annorum 30, alterumuniusfupra 30, ^er^z^«n4 fupraso, conficiuntenimnumerum os, quimaioreSl numerorumannorumpatris iS. At cum fufßceret numerus filiorum trigintaquinq;,atq3 ita duofilij unix «nnorum triginta, alter quinq;, patet conduplicatam

j88 D E î ILI OR V M C VR A inprioretlJefpemfxUciteitis. AbldUdUtcm/fiestil teüigitur cum pdter so dtinum excejj'erit,nuüuiq;ßli' M dutßlid ßiperefl. dut ß ßiperßnt dli^ui, omni'^ no impotentes fint dd generdndutn.

Si igitur ßliui uel nepos dffuerit detrdäis iHiits dii^ nisdso reliquetur numerusßcelicitdtis: quem conßdt 34.non poße efßemdiorem: fiif detrdhdntur.?dtrif ergo minimd eft s^.feu ultrd ir er s^.Trigefimusqttitt tus igitur or dine infinituse/i,croinnisfoelicitdtisfr-pers.Cum igitur uigefimusquintus fit mediocris,quin-qudgcfiimus nonus in extremo ßxlicitdtis termina, ß‘ xdgefimusomnino extrd ßnes:exee/fius dutein ßtprd ui gintiquinq- ad quddringetos exteddtur in quo efl locu ples bedtitudo: intrd uigefimumquintum etidm bedti^ tudo:intrd uigefimumquintu etid bcdtiorhoma conß^ fidt, munififium efl; hominem propriorem elfe ßni' bus cdldinitdtis qudm bedtitdtis.longè enim plus dilidt unitds d quddringentefimo numero quam d trigintd-‘ quinq‘.¥dcilius ergo longé adßummam in hoc inßlici tatemperuenire quam ßaelicitdtem, etiamfi omnia in filijs re^è cedant.

Verùm obijeies has régulas ßepius ß-uflrari, nam Abraham in unico ßlio ifaac flirpem fuam, ut ßtera feriptura docet,firme in infinitum auxit. Gedeon au-temcumfiptudgintahaberetßlios in unum loathain redaifliis eft.decuius etiam flirpeitil ß:riptum inueni-tur.ßateor inquam,n0nejJ'el.'uiusperpetuitatis, iino ne pro-

propagàtiontf quidan freuritatem ulLim,fed dej^e ^Motiii folun certam fcientiam dt^i dolorem.ita con-^dio humana mortaliumque rcs bonum nullum tn^ autfecurumhabcrepoteliftnaliitarnen certa zx ^neuitabiliafirrecogitur. Sufficit tarnen mediocrit ^'^lt;^/^e!,cluandoquidem nihil rnaiut habere pofjit^ ’N« ad hanc uitam ßliciter traducendam,crbene beit moriendum. Hac igitur caufa nunquam cefjare o-portet,quinßliostcntemnsfufciperefi omnino deßnt «utpctucißmißnf.necturpeuideridebet,aut contra fxifiimationem propter ingens b^nunt,quid in ßlio~ ^Kmprocrcationecontinetur. Quad etquot; Cato Cen-forinui fielt,ex iuuencula enim aneiüa prope oäoge-nariusßUum progenuit,qudnquamßlium natugran-dem iam pratorium uirum haberet, nec deceptus ffl.nam natu maior paulo poß -extiniius eß: minoris natu puerultßirps eoufque minßt,donec à triumuiri$ Catonis Vtieenßs filius oceißa eß; nam Vticenßs Cato ex minoreßlio Cenforini Catonis originem duxit. Ita-quenec pigeat nec tlt;edeat aut pudeatßlios noßros not erudireatqiinüituerc,quandoquidan dignius nihil, nihil honeßius ut utilius agi poßil.Vt iant non irride^ am patris mei euram folertem,fcd potius admirer niic, qua etiam ratione nepotem meum ex loanne Baptisht Tacium appeUari iußi,memor prudentia paterne, at-que officij qua olim ußiernabar, er »mdcta w, mine nelius nullam operam coRocatam inteUigo. Similiter fv i nec

nee multitudinemfilioru ßrmidetre debemtM,dut nitd-lepMcos diuites ^uant multos pauperes relinquere: nam opes ßne liber is euanefeunt ey' inutiles funt, nee auxilium aliquod ad habendum liberos prte/lantMß-lij bene educati prlt;eter id,guód fempitemitatis ßgt;eci~ em efficiunt etiam opes ad fe trahunt,ut utrog^ baieß cio locupleteris. Atq^ htec defilijs incolumibiis atg; bea tis diiiaßnt,nunc ad id guodagere debeant hi, guibus miferosgnatos habere contigit tranfeamus: docentes er malum hoc corrigere, cr ex eo utilitatem capert,

grauem curam,ty'lt;‘ßi‘ diligentia,tot labores,eorum co tumacid,uitia,errorcs,improbitatem, fl'^lfilt;^id,cafusgi aduerfos,aleSgi perpe I tuo certS plerig^ fapietes adeo reßrmi darunt, ut pauci admodum ex philoßphis ßlios fu-fcipcre curauerint. Vnusßrme Socr.er Ariflot. ex no biliorib.operam filijs dedere,guamßliciter non efl ut explicem. 'Verum neg; Plato,neg; Zeno aut Diogenes uel Epicurus,autrheophraflus aut alius guilßiä ex no bilioribus philoßphis uxores duxerunt, autfiUos fu-fciperccurarunt.Vnus Ariftippus excocubina nefcio guam pueÜä ßßeptam omnino neglexit: atgue id iure mcrito dult;^ui caußs:prima,gu()dfilicitatcgu£ßcuri

^^tfruidcbatur huicpericulo txponerehdudiequu»» ^c(rent:fecunJd, quôd nihil miferiia exiüimMerint •jUtimßlium tot lahoribits, cum, impenßs cducatwn idmdiu,undhorddmittere,feumorbo id contingeret, cdßt,fcu perßdid iuimici. dut quôd pcßimum ffUeritdtc dut crudelitdte iudicivm.'Verùtn hi ßlicioret ^ii licet ex fe non fufccpißent liberos ,ß-dtrum tarnen filios hdberent ,ut ex his ^uos nominduimusßrme o-ffines.nam nutto tadio educdti, CT citra timorem dt^ lt;iue üudiorum impedimetuuni,ßne folicitudine incu/tn bentium partes ßliorum explebant.Mihi inter religun tduerfa ßrtunlt;e iniurids hoc etiam adßit ni care-^'ffnfiatribus atque fororibus, nbsp;nbsp;Ciuamobrem co4-

flus fum hoc ttcdium forbere,cr lagenam calamitofant bdurire:prteßrtim lt;juôdhos tantos laborcsßcu fato ptt blicoßeußlij amentia,tam crudelis exitus excepit. Et cumßerere expcdiret ( uelut de Caßi^s dicebat Cicern Caßios)nouo Reipub. Cardanos dico, qualis ßlius meus ßit,ldborioß}s,iußos,benignos gratos, omnis doli infcios er hoiles,publice extinäus efl. Proh Dfiwn pn tientiam adeo ne hominum generi inuidiSds l Sed htce inßrius diffußus explicabuntur.

Cum ergo mißeria contingat ßlijs ui publica aut priuata,autjßonteautcdßi, nam deimprobitate cT amentid/uo loco dicetur.ßngulis pro ratione propria occurrereoportet. Publica primum ne ibi habites ubi arbitrid,utappelldt,pluslegib. pojßunt ej' diuitibus, ff 4 ^Monw-

DEFILÎORVM MISB^ quomoiacuneji partießnt diuitite,honores tribuutur. nlt;im ßßc^cjuqrfum cric iußum ^ilfe,£tjuum,contineit tcin at^ innocentemtcum rapinisnon folum opes, fed etunt honores er magißrätus pro prnnio propoßti ßnt^Nec fufßciätßne poenlt;t ßirari, fexnerari, paeißi, fed id agentibus propoßtaßnt maxima premia?At di-ces,hocneceffariofailuineßob Reipub, commodunt: nam o” eaufa publicanorum à Cicerone optima eine enixè deßndebatur.Rtfoeneratores Romanorum tent pore,er dumres publiça floruit tuebanturius fuuni? fateorifed ut iUi rem fuam reäe curarunt aut curant, ita probi hominis eßut er ipfefeiat longius iÜinc ab-effe oportere.nec ßierandum pauperi (erit autem patt perßrme ciuifquis non ab initio diues natus,innocen‘ ter ac iuße uiuere curauerit,guic^uam lequi ubi premia non uirtutibus,fed opibus cjuomodocunq^ partif er ex confequentifcelerepropoßtafunt.nam alio lt;}uo uis loco non niß meliore condition^ eße poterit.At ue ro id priefertim cumßultos,aHt improbos naÜus fue-rit. Sapiens enim cumßbi uix imperare poflit, adultit fihjsß contumaces ßnt er infalentes quomodo impera bitfob id hanc curam à ueraßlicitate pleri^, ut dixi, fapientumtanquamnimis dißficilem er periculofant ßS^^S‘^runt.

Tertium ne ibißs ubi iut municipale à communi plurimum diüat,er maximeßßeuiufßt- Oportet e-tiamfummaindußria pueroscum ex Rphaebis exce-dunt

tii injlruere de poems maioribusq; rebuf. Velut quant graue onusßt coniugium?guant periculofumßt fein^ tromitteredçproditione publica f quanttfmûe etiant difficileßtfeferuareütcolumen cum malts focijs, cr prafertim iracundis,ßiribus,luforibuSy quiq; inimici-fias exercent fe coniungereluenena odiofa efjè princi^ pibus acmagifiratibus. quoniamàui aperta tutosfe tffè credunt, non tam ab iniuria immunes: ubi adulte-fia pro ludibrio habeantur. QUftlesßntpoenicrro-fttmfarbitria iudicum?auaritia ius exercentium? in o-tnnibus plurimum poffe opes,^atiam,odia,iracundi-agt;n,libidinem at^ luxuriam, ut probitas ultimum locum retineatfCr auita uirtus atq; nobilitas. Sed h£c Tiens ukifceturl Quis dubitati Verùm interim infontes fepe pœnas damus,non folum abfoluuntur,fcd nos ftiamirrident.Kocunumanimaduerteredecet ut co-gnofcas ubi effe debeasiubi fceleribus maiores propo-fitaßnt paenie quam erroribus.at mos hoc tempore ui get,ut quemadmodum hueretici quidam non in ailioni bus pif s falutem animarum propoßtam efß uolunt^ fedinfeientia difßutandi quid piumßt,quid impium amp;nbsp;unde utramq; quomodo hac in parte, fcriptura facra interpretari debeat:ita fcelus ejl non fcelus face-re fed aberrare, nec fatis occulte peragere.

Tetri etiam carceris cr morlt;e qult;e nunquam ßnem babitura uidetur,lt;y moleflia cr timoris nbsp;nbsp;folitudi-

nif er dcerbitdtif dculei ignium,cunci lintei ddmonen dm ejl ddolefcenv.perplexdrumc^i interrogdtionum dc cduilldtionum,qudi indices nt in contrdrictdtem dedtt cere poßint,dtq- implicdre miferum ey inedutu cdpti-uum^ndrumfdcere oportet.tn uniuerfum cum multd fint qute grduibm pocnis fint obnoxid,qu£ tdinc heuid uidentur,ut ddulterind monetd,fdlfiu teilif. contrd d-lidqu£ grduid cum uidedntur,lcuibm pœnis dlicubi coercentur,ut urbem dnnon£ chdritdte premcre,/iX' nus exercere,prodere incdutum (acium,ddulteriu co W mittere, confilijs prduis ddolefcëtes dgere inpneceps, coüudere eit dduerftrijs clientis, horum omniu ddmo-nere decet filios diligenter.^ Repub.etidm elfiet et mul to utiliui,ut dnte fdcrificij folennid locofiflorum die-rum qui omnibus noti funt, per fdcerdotë publice om-nes legum ddmonerentur.Sic ut toto annicirculo ciuet omnes,qu£ dd crimind pertinerent inteüigerent.lrri-des confiliumfcurfnonne Romdni omni omnium qudt conHitucbdnt legum publice intdbulis dereis exëpldr edebdntiCiMrfumhtcciRtfinondmpleëleris confili-um de fdcerdoteifdcidnt qui pritfunt, quod Romdni fd ciebdnt,fedhoc cßoperofim:Sdcerdotis resleuior commodior.

Sed nolunt ? non inutile tdtnen effe conSidt, üo-ßer ergo ddolefcens crdefldgitiorutnmultdmonen-dus eß,cr de dtrocitdte pocndrum,qute uelpro fcele^ re imponuntur,uelproexquirendd ueritdte:utho-

•um aîtrro prudens,altero continens euddat. Qjföi fi corrigere pofjc non J^eras, alio ut dixi commigra. Animdduerte dutem duo circd omnan ddolefcentutn ^dmonitionm:primùm ne cor dm dlijs dut familidrib.

exteris illos corrigdi dmbitiofo quoddmcr impe-gt;'iofo more:quiddm enim ddolefcëtes ddeö ndturd funt in-itdbiles,ut potius irdfcdntur qudm emendentur.ode çr pdtrnn et eos quibus cordm reprehenfi funt. Secundum ut uelut in lignis doldbrd utimur,in ferro li ^d,in Chdlybe cote,itd ddolefcentutn ingenid teneria *‘tipmulreduces:dlid fenßm ey minutis fed aßiduisi-ëiibuf,qu^eddm etidm minutißimisAtd conßlijs priua-tif dc rdtionibus ddditis reuocdbis dd ßugem.

Ciuödßpriudtd contentione aut difcordid, dut focietdteaut conßlio ßlius in periculo ne miferßdt urrfetur,pri}num iSud tecum cogitd,nihil inhuiuf-fnodimdlis dtquepericulis tdm prodeße qudm edu-cdtionem dpud dlios,dtque regionis mutdtionemJtdnc hodie omnes norunt: ilftm etidtn dntiqui in ufußeque ti hdbuerunt.Educdbdnt dutem dpud pdtruos libentif-ßme, cuius rei locupletes funt tefles com£di,zy mdxi-Mè Terentius. nec dlibi ßlicius qudm dpud illds educd-h confueuerunt. Siquidem eorumfupercilium timent ntdgis qu.tm pdtruin,mdximè dbfente nidtre ,diligunt tdnqudm pdtrem dlium, ty obferudnt propter ßtem hdreditdtisconfequendte, qudm fciunt non niß ex eo-ntm uoluntdte,non legis neceßitdte dd fe deuolui.

At è diucrfo pdtrui quißneßlijs funt negates pro ß-lijs4mdnt:uerùmtemperdtioreafji{lu quam pdtres, ncc^ enim tam auddâcr in itos feuiunt ut patres qui il loshabmt inpoteßate, neq; ineos maligna utuntur mifericordia autprofligata indulgêtia^t patres, quo niam amorisfuiergaiUosnon funt ferui fed domini. Quod fi iefitpatrttuspaternuf,matertMm qu^remus, autaliquem 7icu^0T^ißsp,feu potius udaTTOtOi cuiquot; piamtrademuf,

Cum enim quatuor funt adolefcentium inßitutores, in literis 7reen/lxyoyoi,in corporis exercitatione TTXt/ofgißoi^inmorihus H3»7roioi,in armis tsM' tflavói^Kt, qui ctiam ciuitatis inßituta docent. Prajii t^imi funt in iuuenibus rreuJ^o vont» gt;nbsp;itt adolefcen-tulis »doTrotii in pueris TTXiJ^eJyoyei : srxi^iTft J^ai autem ex xquo minus communes omnibus. luuat ttiam alijs fludijs neceffarijs detinere illos,dtq; artibiis nouisimbuere. Sedhie omnes confuetudines ciuita~ tum amißa libtrtate,omniumqi uoluntate in compa^ tandis diuitijs conuerfa,exoleuere.Solis bonos diuioijs fobs opibus parandis amnia ftudia intenduntur.

(y^mobrem parum reßrt feu non fis, feu male fis. Obqciat mihi inopia mea fecuri percuffumfilium me um,)fe mihi£qualem,ßrtuna cr prudentia infèrio‘ rem,nifißrteßrtunammeammiferiorem eße putes, iBius dolor quanquam immenfus hora finem accepit. non enim antea monitus eß, quantulacunq^ hac iudi.-

tum indulgentia: uelut quod crnoilu,^:^' in ipfo paU tio extinäutßt,utnoflrte exiJlimiitioHK quantii poß, fet ratio haberetunnoßer perpetuô manet^cr lachry ntteperennei.

btdido efß poteß inter cxterdf ljißgt;anica gent, quam maxima ex parte(eß autem Mediolanißequöi) tametßplures Medicos habuerit,^gr^gios curabamz ex qua ab annoM.lgt;.LUi i.inchoantead finematt ni M, D. LIX. nemo prorfitf in manibus meisperijti cum tarnen foto itto ttmpore fupra quingentos è nobi lioribut curauerini. Qjnnetiam refirunt(hoc ego afflmtare non außm ) ipß filio meo toto biennio quo uitam cum uxore egit,uix tres aut quatuor »egros obi-iße.necinirum,ualde obferuabatenim pr^ecepta no~ ßra,nec multos poterat ampleili labor antes : ut cui e-quui non eßit^eratqi pius ac diligens admodum. Habes tempora crmores.iJon eritßxlix, mihi credequi tria hlt;ec non coniunxerit,patriam, inßitutum erge^ nus in quo foclicitas coUocatur. Si enimfecundu uir-tutem uiuere paratusßtf cribi habitetubieyuirtutS er lequi exadißima ratio habeatur: tpfe uero fibi pro ponatfinemuirtutem.non iniuriie nimiam patientiä. Si potes Chrifliano more omnino Miuere^qualibet pa-tria fufficit. Sed paucos uideo qui perfirre poßint, ni-mis multos qui cumßmulent,nec Bpicuro tarnen uir-tuteßnt comparandi-oportet,ut dixi, leges eße opti-ma(,deßnfores iRarum aquos,inßitHtum tuum legibus confirme

Siidminifcrfiliustuiiseßdnops,ieger,exul,inttifus omnibus,iniurijs oppreffus, notis iniuflus,non idm dnt plius curâdus cß dnmus,fed res ipfd : zr guomodo ex buiußnodi cdldmitdtibus liceat utilitdtem cdperedoce re oportet, fimul uero etid uerbis cd^iigdre decet. Profi dunt dlÿ bldndiorib.uerbis gut dmbitioß funt er p^i* dentes,dlij ajfieris gui duriores tdm feruiles. guidi fddis dc paenis coercètur, cotumcces er rationis baud cdpdces,uelut dßni'.guidd officijs er beneficijs, ut gui naturd grdti funt. in o mnib.ndturdm iuuenis cognoße reoportet.Sutgui excplis,gui itinuldtioeddbene dgé dH,ddßrödii dduerfd incitëtur. Sut gui dßiduitdte uin-çdtur iuuenes,in guibufid dßiduitds udiu er fdßidiü pdrit:gcncrdlitertdmcoccupdtos detincrc iuuenes in opéré ut d miferid no ddeô prcmdtur, et ut meliores ef ficiâturcoducit.Mcmineris dutpdtrê in miferid filij fi dditltus fit cdldmitofiorê eße gud in feipfo. duxilid td-më gu£ pdtri profùturd docHimus,eddë in eifdë gene^ rib. pro fille ddhibëddeffe. Nfc tefdÜdt ird ut lëtior fis in corrigëdo,eurddo,cdfiigddo. id enim eegitd de propone ante oculos,gudlis fit fiiturus fi po/bnodü pere-dttneg;. n.fdcile eß inteÙigere,nec euigud perfur.dere gudtus fit dolor antißi filij,nifi poßgud dmiferis.fdc er go itd ne prudësfis pofifdëlu, cuiufmodi eße nojiros duesfirüt,feddntedut'Venetos decet pdtrë pro/fiice re,nderinipfofddoproßicere,erfiloge melius fit

L I B B R IML 9$^ ^iMpofi,nihilo fnius minus tamêutiliséhiec folertiit ^utc Flarëtinis tribui fokt, ac minus laudabilis quâ eo fu qui Mtea reb.fuis cofukît. Nfc wokww ira erga fi lias quantumcunq^ ingrati, contumitceSi improbiq^ i» te ßterint feu omnino {lulti,Mt etiam fcelerati. nbsp;Pri-

num cogita quad xtati debeatur, inquaulienisfo-lèt ftpicntes et indices aqui fidrcere,tu tuis no parcesS deinde quod pleriq;/ôlët mores mutare in cotrariu pe nitus,ut de Auguß.refirut:Pt nojlra tetate uifum eft in kfone Uiâyno,Matthieo Curtio.Pt nos de nobismet te fiari poffumus. Adde qùod fi tu filios tuos deferueris i quottis ut miferi petât auxilutinam alij patres fuos tue butiv,tu fuît defereshd aut maxime ne fèceris,cum iant filij conditio anteamifera fiierit,autuelipfe pauper quocitq; cafu id acciderit. Cogita etiâ exitu ne pofima dumfrufira pceniteat,cum auxiliari non pofitsf eum^ inaniterfublatu defleas,quan foffitem feruare potue-i nbsp;nbsp;risiReminifcere tot laborum,uigiliarum,quas tu con-

cuniarum abfumptarum : dinumera perfingulos an-nos quantum impëderisf ne pigeât ergo tantte fummlt;e quic iam perierit hoc quantulucunq; fit addere ,utre-liquum omnefernes. reuolue in animo quanti iüunt feceris,^^ fi etiam confilio zx feiens peccauerit,ad te pertinet cogitare atq; exiflimare quod errore fecerit: nimis duru tibi atq^ iUi calamitofum,quèd indices atq; alij id credant. quainobrem exeufabis quatttu poteris, piunt

piuHt hoe efl, necullalexuetat,necincriminehef^ maieRatis. Reputa tecum iuuentutem tuam dliorim-^uemultorum improborum, cr quorunddm qui di , boiidmfrugem ex fummo dedecore conuerß funtiUii' ferere neui in iüo,nam quantumcunc^flagitiofum per-dideris filium,quid aliud egifti quam quöd tanetipfutn nbsp;nbsp;i

inßlio perdiderisiEftftultuffiet fapieni, incontinens efl,continebit fe. rebus^ fuii periculis,lt;etate, exêplis, nbsp;nbsp;nbsp;(

nionitionibus(hifenim quatuor prlt;ecipuè adolefcen-tum animi folent mutari in melius ac corrigi)in poSte~ rum perß)iciet:Ejl contumaxfßet obediens. fiigitiuusl nimis.efl quod in fuga mail experietur : timeas HU olgt; hoc potius quam irafcaris. nbsp;nbsp;Subfùratur? cuii cuitnl

Sibifuaq^.ïAulta deniq^ perpeti te decet ob fantamjfé imô tantas:dico perpetuitatis, poileritafis tam dulcis ac iucundtc focictatis,deniq; renouationis omnium bo norum qu£ ih te défunt iam,aut femper defuere. Sed me pauperat fenetn çy inualidumfßt ita? malum certé hoc,fednónne melius eßferuareßliu quaranlcu a-mißbßlio etiam amiffam retn credere debeaslcui enmi ufui res tune effe poterite Ex duobus ergo unum melius feruare quam ambo amittere. Sißliunl feruaue-risillefirfanautilliusfilijran recupeirabunttatq^ ita utrunei' habebisfßßlius pereatfres ferueturi non pofe rit resßlium redimere,quantobrem cum amp;nbsp;ipfam pe-rire neeeße ßt,tandem utroq; priuatus erisi Prtißabit igiturhocanteaanimaduerti^e atqicuraffcdum po-

QMmobnm laudantur tant tot feculii Q«.Horte/i fitu orator cdebnrimuf,cx Cicerone dinulM, Luciüi wc Geüius tumVuluimGquot; LudouiaaCaroli Magni filitit, CallorutnRexin Lothario/i/io.ignotiq;illint (ijuif^uis ille Jùit)exemplum non abftirda fané taneri~ ff,t(t quidam exiüiinant,aut impotenti antore uel mu-liebrimollitie,fcdfano integroq; iudicio. Conßdcn pater,infantil pericula g“ difficultata, pueriti£ foli-dtudincmG'impenft{,adotefcmti£ metui Gquot; turbot tJUiuperpcffutesproßlio^G' noli tentarc ßrtunani utmomento omnia amittof. qwotj4ƒefoilhusa-liquo focio,fedfamulomeliui omnia arcana filij, ab ipfo etiamßiio ß uelit reßrremihil pudeat, non pige-ut,nilturpe, nil graue uelejfeueluideri poteßpropter mini falutcni.îion dolcat,quôd lucra,jludia,uolit ptates,négocia interpelles,utßlium faluum effe uelisl utferucs?ut bene educesl QJiod ß modo ßrtuito poll-»lodum aut morbo eripiaturlnon dolebis.Deo enim i-Hfcinotidecetmecab iüa iniuria accipipote{l.Siuio-lentia inimicorum(aut iudicum crudelitatcl paru tum dolebis,cum iRi in nuRo deßeris, tunc enim ereptum fato G''Dei uoluntdte,cui nec repugjiare potes neefoe ffl,exijiimabis.Sedulus ergo banc euramage. duodß plures habeas ßliosl non ita utii nequam indulgcndum frit,ut uel iRe uolens improbitate,uel tu exemplo ali-oi bonos perdat.

Ca/hgMdufeß ergo ßueriuf ,fcd ß pofes dntitndäre tneliui cß. ïnfdntes çx ddolefcentes cumîj; folißeriiit apudteretinebii: pueroseyiuumcsßplures hdbedi éntdnddbis. Scd putros criuuencstdmen difßciliori! ndturne dut improbos : melius enimeä utcdßigentur dbdli/sßeneficidcinduutuddccipidnt. ergo d-pud te rctinueris,fdc ut ßngulis diebus ßngulorumfd-ild requirds,nec emenddre diüuleris.omnis enim dcef uus er uitium tempore conßmidtum diffîculter dijfol uitur er eueUitur. Quod ß im prob um hdbeds ddolefcé tem et infdntes qu^ exemplo uitidri nequeiït^ ddolefcé tem inßitue. eß enim dcß folusßt queddd exemplu tinef.tdmetß no tdnto periculo,qudntußßrlus eßetd-puddlioseducetur.Bonos igitur dpudteretine. tutio-res enim db omnib.incomodis erunt. Et ß euenidnt cd' Idmitdtes proptius Ulis occurres. Mdlos etidmß foligt;uel cum bis quos exemplo uitidre non poßint. Pr^ßdt dU-tem ibi uiuere ubi pdtri pro arbitrio hlt;ereditdtein diui dere licet,quodcommuniiurecdutum eß. duidßplu res mdlißnt t umundure tencriores licet, retinere eos quimdioreßudiodcdiligentid indigent. Et quosß d' mittds, gruuiorc idilurum dcerbior eSmitetur dolor. Ergo eo ßt ut irdcundt pdtres er filiorum dmuntes in mdximds ßoli incidant miferids ob illos,ndm duri etium ßperediit non dfficiuntur,mdnfueti rarö ob curum in mtßerid poßtos uident ftliosiduri ergo er mdnfueti in educdiidisfilijs ßtnt ßrtundtißimi.

fiw etiam deopibin dixinttu.Ciuiergo amantes funtß Horn çr iracudi,ob iniuriâ deftituunt ftlios in aduer^ fis:aut eos ob peruieaciam domo trudunt,ubi impule-tint tn exitiii ob amorem deflent cos nbsp;nbsp;lugcnt uftk ad

interitum,cr extremum pcriculu ft(i.N[utantur filio^ yumcalamitatespatientiapatrum, prudentia cr amo ff. Infer reliqua liberum üudium fed aßiduum,dum il~ losdetinetàmultismalssaucrtit, nccadtabcm dcdu-M.£t maxime cum uarium cft,ut legere, ftribere, ami eos domi qutcrere-djiidam ftuit qui duila uxorc cmeii dantur à uitifs,mutationc generis uit£,hortationc ajft mum,amore coniugis,cxpcólatione jilioru^n, rclaxati one à curls,purgatione fcminss,lt;y humoris atri,ac cct loris cxbalationc. luuat aut prxoccupare uolcntcs, ne alij iungaturquam è re tua ftt. çiubdftfiliusperueni^ at ducatq; uxorè fine coftlio tuo,zx maxime ft no pro eonditionc,ftcd indotatam aut humilisgeneris,aut im~ pudicam è domo amanda ftlium, rcdittis tenuiter ftub~ miniilra,j}gt;e inicila ut fti uterq^ reiiè ftegeftcrit te po^t biennium recepturum. Ergo interim ft affines nu-rus cy filius rc£iè fc gcjjerint,tuto reeiperc potes ; cT ideo melius eft ut recipias, c^eo maxime ft filiosfu-fteperint. Sin autem bene folum fte gejjerint nu-rus et affines, nurum recipe,ftlium amanda in peregri nos regiones.Sed fti filios non fufccpcrintftlium aman^ da,illam apud affines cum penftone rclinqur,aut apui g G 2, tereti-

te rétine, Sißliuf bene gejjerit, iUi autem fe male!ßli-um z;' iüiuf filios ad te recif)iaf,de uxore pro meritif fiatuas. Atfj; eo magisß dum duxit deccptui efl ab afß nibui. JJiitiorem te decet eße femper fißliui unicut ßt, tum ob neceßitatem,tu guia res caret exemplo. obfer-uandumeß autem diligenter utßlium e^ßliama pi-rentibus er affinibuf difiungas. Sißliusfefupplicein agaterdeceptuißt, pucüamdomi recipere potes ea conditione,ut affines nunquam ipfam inuifantßliusH lisnoncongrediaturßpfareclufadomi uili ucßitu,ilt;t continuo opere textoriofitffic parentes puelhe dabut méritas poenas,ßlius atq; pueüaßugi uitam agent, tii fumptum firme omnem euitabis. I« uniuerfum inaxi“ ma dißßcultas efl in dignoflendis iuuenum ingenijs, poü in corrigendis. No paru£ autem infoelicitatis eii parentum, quibus plures fiicrintßlij mali,autfi occu^ pati fint etiam unusfolus. Q_uöd fiffionte mifer fadut fit,ueluti morbo aliquo uel cæcitate: id autem contin‘ git magis progenitis à flnibus,ut corporefjnt morbo-fo ej- imbecilli, uelut iuuenib. geniti, licetfi.nt robufli ores er incolumiores,minus tarnen funt prudentes CT fap‘ientes,non tarnen adeo contumaces.ßt autem con-tumacia àfrigido er ficco,firnen enim iuuenum firui-dum efl er membra omnia calidiora procréât, er humaniora er corpora maiora eßieit, er magis apta la-boribus atq^ incolumiord:qua fi ad fineäutem perue-nerint, ficundum naturam fi habent.

fro^eniti ucro 4 fcnibm ttb ipfd pueritU temperato fe mine ex propria natura qutecalidißima ejîcr humi-dißima,crtetatefrigida ac ßcca prudentiam pr^ßrut. principalia enim membra tanperata habcnf.cæterunt corpia imbccilliui,tenuitM çj- faciem rugofamß ex ualdeßenibuiprogenitißnt. faciesautemhabenttna~ gis pulchras ob id,guod non adeo pingues ßnt çy melius delineateß mater iuuenisßt ; matris enim feinen ad principalia membra conßituenda ac temperandii parum facit,in ceteris multum: undepueri ab initia longé magis er maiore ex parte facie cr oculis matri busfimilioreseuadunt.corpoream autem craßitient er carnis habitum atq; colorcm fanguis menßruus gt;«lt;lt; temui.unde ey in hoc ey in moribus in iuuenta matri ^uam patri pleric^; ßmiliores euadunt. Ita^ plurimutn reßrt ex (}ua muUerefilios tuosfufeipias iuuene, funt enim incolumiores ey tanto minus prudentes fapien-te,flulta,boni uel mali habitus.Et ß paßa efiab infan-tia conuulßoncm,cyß capitis morbis fub^ciatur atlt;j^ doloribus ,protinus enim utnatißserint infantes,ex morbo iüo adco familiari illismatrepueroru/m appel lato,ß non intereuntßiierantur,uel mens eis concuti-tur.Etß uino plurimo mulier utatur, nafeuntur enim filij ab his incontinentes erfiulti, nec tarnen corpore eobufliores aut meliores.Ob hoc er Elato fuadebat ut mulieres prorfusà uino abflincrent:et Ro.quodmains efl etiam tHud ßxminis interdixerant.

Ef raor« obfn-Utirc oportet'.nam pueri non foïü ob nti'.uri^fed ob educdtionë pUrung- matrib.in eii aßimi hntur.Etfi mater ßmpliciorc uiä:u utatur ac plurimu lahorib. fe cxerccat,robuftiorcs crßnniores filiosgi‘ gnct:fedêtariic aut imbecillesßnualidos et inertes. Tot igiturettäta obferuare decet. Txhis aütomnib. uiM corporisdijficitioraßintquam animi. Animi.n.fèrmè oès fanätur,licet difficulter et maxitnis cic laborib. CT tnaiores teßus parentib.dfferdt,corporis no itd.Suttd' gt;nc animi etiä ejui no fanàtur utftul[icid,(^U£ agrè CT uix unquä ex toto fanatur. quonia morbus eft in parte cuius meds fanariiuuenëoportef.in cteterisiÜud Ari jiot.dicemtis admirdbile,nec unqua obliuioni mandait du:^.\ultu prodeR educatioßmo plurimu,imo fèrè to-tu. in pueris etia corporis uitia CT eo magis in infanti bus,in iuuenibus animi difficiliora funt atq^ periculo-ßora. in ciirandis etiam animi uitijs ad clementiant declinare patrem,magis quamad feueritatem oportet, rion folum quid parentis hoc eft officium,fed quoniatit errores melius corrigipoftunt,CT adolefcentes magis patres amant crfadlius detegunt arcana fua dc uitid. Curantur ergo m'orbifontici praiftdijs mdgnis, dequi-bus in Arte medendi parua diätu eft. obuiam fatis ire decetgencrofumuiruminec quiequam forfan fato ftet ft fatum non rcuerearis,gnauiterq; rcpugnaucrislüd^ tue quod ticlis non quad fata decernunt,dut uates A-cum no^d.

LIBER II II. 1907 focordiä,ignoritntiä,auärititiq; pcccJuintM: nihil an^ trquamßtdpudeum qui pugndt der iter prudent rü,fdto uenturum decernitur : poüqudm euenit fdt9 ncufd)nur,potiui quam illud ejjè perfudfum fit. Si genuffidtuin odlendit, tueuitd quódpr^efens eü md.^ lum,quoÂq; nonnecejfiirio uenturum ejl.

Sifiieciemdcteinpu^iexemplumoftende. Ciuodte dimifitfidtum uirumftrenuum,fdpientem,tegregiü di definfionem,non creddtfdto id efjè decrettvm,ndm noit fineretfdtum teobftdre. fdcit opinio fdti fdtum i~ pfum,eum tefegnem reddit crljiem tuendi dufirt. A~ liud efifdtu quod in libris defdto ejfie docuimm, quód que per fie eft,et' dpud Deum,ctau^ nuiïdm (cire mor-tdltbuf portionem licet:dliud dicere,quodfidto fiuturii fit quód prlt;eficire te putesihoc ennn dbfiurdtvm,nec pee cdtd tud fi deliquerii hoe commente dut errores pdlliii ff (fie dieere Uecdt^decet dUt potes. Suntfidteor mul-, td cr difficülinid er etidm ucce(fidrid qu£ prteuideri poftùnt,fied effiugere tdmeii non lieet:Sed hoe nonfidt» ril,fied dpertdm hdbent cdufidm er ndturdlë,uelut mor bi ex medieind cogniti,mores iinprobi er ftulti expert entid deprel:enfi,fieu ex dftrorum peritia.Sedtdmë mul tumh^ciuterfie diffirunt: quienimperituruseftex-hoc morbo, itd ex hoe morbo perituruf eft ut non ex dlio, er nece(ïitdtcm hdbet injfiecie : cum mor-tuusft(eritdolorem,quod errore tuo mortuus fit nul urn dfi(èrt, fiei Dei uoluntdte , nifit cdufidm exter-

flam ättuleris,mortuum effe fcis. At qui male periturut eR ob ftulticiam aut improbitatem,temeritatë,incoful tMq^ dilioes,dliquädo exiftima ßc perituru, er ßcirißf til de hoc poßeitu tame prohibere potes ne nue eueni at.fufficit quôd quandocuno; fitturußt atq; euenerit, tuneßttum expletumßt.Etß nunquam eueniat ddmo nitionem non fatum eße dicito. Curefiquod qui fatum non credunt, quiq; etiam aßrologos ex uates noti colt fuluntßrtunatißimi ßntian nefeire utile eflicerte tto, fed nonfaÜi utile eß.Fdlkris ß credisfatu te fciremain ex in arcendis malis fegnis failus,ex umbra rei fatum çfficis: idq;tibicuenit quod hisquiob uanos timorés exnoilurnas lamas quas fibißngunt pereunt-.Etin ba nis dumfato conßfus expeâas, non urges fatum ffu-firatum teexperirisçx qutererisi Ç^uidek quod non fertumeßfatuminrcbusfoclicib.utaduerßsinißquöd nullum ßt fatum i culpa autem tua contingit quoi mala ex dißidentia tua fuccedunt,botta qu£ non nift in uantibus nobis perßei poßunt,ob inanem fati ßem dif fluunt.Si ergo auguria,miracula,aflrorum décréta, at que huiufmodi omnia tanquam caufas naturales habtt eris,iton tanquam fati partes, oppugnauerisq; ac repu gnaucrisgnauiter,non folumfcelicioreris bis qui eX fato fua negligunt,fed ctiam bis qui folum aäionibus fuiser prudentite conßdunt.neq; enim dubiueflquoi ß cui aürorum reditus multa aduerfa ex uiolentia mi uetur co ann9,quin diligentius pro^icienti multo mi

iww tnald cuenturafînt,lt;jUiim ei qui folum eodu pro~ ß)icu,quo generali ratione etiam alijs in annis projpi-cere folebat. Inter reliqua tarnen diligenter animaduer te,cumfiliui f^piuiin infcxlicitatem cadit,feu j^ote feit errore,utufdeaianueüigiumaliquodin corpore beat omnino abfurdum atc^ infuctwn,illud^ conare Kt diligentißime erudices.

Si ergo cafu miferßliutfadli»ßt,non tune terendü tempui in arguendo,nant interimßrfan occaßo auxi-lijprieteribit,autfaltemdiffèretur:iÓi uero importu--nè cum leuandut eß à moerore,maerorem augebif, odc ris^fecretè,ut poßß euaferit difficiliori utarit.ftatim wgo more legregiorum medicorum ad auxilia te con-uerte pro rationefaäi,nec terrearif magnitudine ma-loru,nec unquam ob defferationem defere, nec inuti--lern ei incute, aut non necejjàrium metum.Tuutßtfo^ lut dolor er hmor fi bonut es pater^Sed hortari ad ptt tientiamßliumdecet.cr adpietatem utilißimum eft. namqui Deum colitab omnibushis quiprocrimine habentur,cr multis etiam alijs qui criminis namen no merenturabiHnebit.Secura efl ergo probi uita. Etfi iinprobus feelix uideatur nec pleäatur.non tarnen furui e/Jepotea:quare nec fxlix.meliut eft ergo bonu ffßc Vfecurc uiuere, quam improbum er fempercü fujfitione. Difcite ergo patres filios ueilros ( quad reilumefl)uel folum utilitatis corum caufain tiinore dominierudire,

Sic enim boni beatiq; erintt,cr fccurè uitam ducere po tfrunt. At ubi qun Deum contcmpferit^primü in om-nùflagitiaperrumpef.Grquomodo patrcm rcuercri poterit (jui Deum non uereaturi Quodetiäfi nee Deo pttriturut,nec pietatem inducere fu^incat,hoc lucrif-t ciet fil[em,ut cMtiuf uiuät nee obiter (juicquamfdiln ruf fit. Dicebdt olim pater meus me docensireuerearif femper Deum,ille enim ßns efl omnium uirtutu:quód ficumdeferuerisnuüumhabebis uit£ tua; Scipionem (utar enim uerbo eiui)Sed in ineerto perpetuo iiagabe ris. Omitto (juodfiDco non paruerit ßius tuus, nudî teteriu uitæfpem habere potesl.Quo igiturcapro ud tauro melior cfl,aut foclicioriDifcitc patres doecre ƒ-Hosueftrosuenerari Deum. accolere:id enim o' na nonfolum lege cr humanis uiribus continetur,fei rtiam è pr^eceptis nature ac philofophi£ ad dccoréin-quepertinet.ïÜeenim optimus,fapientißimus poten-tißimiM omniumq; uirtutum ßns efl cr ueræ fcelicita-tis autor. £a rationefle inHituendus ell fllii(s,ut difldt nihil agendum cfßc:lt;ju6dß detegatur capitale ilia flt. hoc enim deterius efl quam fubire periculum fuppHcif maniflflè. Quinenimfupplicijpericulum maniflflè fubit,c2rßga feruatus efl extra periculum, CT infame non fe reddtt,nec cogitur filentio pepetuo tegere tjuód patrariticr femel liberatus femper Itbcr manet, amp;nbsp;cü periculo gloriam ßrtitudinisconiungitfCrmifericor du cr Zrfwrff dignui cfficitur,

Ef ufui hii effe foletäpud (]uo{ effugerit,uelutflrc~ nuiK ç^fidui ac Uber uir. Dico cjuod occidere ho~ fninem longé meliuf efi palam,(juam ueneno necarez c^ui ueneno occidunt,dum /gérant occultam frau dem futur am,fepe capiuntur çr pereunt. Etfi modo ton eueniat,cogunturfa{lum perpctuo tegere.efl^ ii tfuafi quU cordi perpetuü leflu atq^ igné adijciat. Mer. ügt;quendti,in couiuio,in ira,tn metu, per imprudentii fimper eft in periculo,ne femetipfum prodat. Quanta magispaUquem quicunq^ ßt,culpte feciumhabuerit. Sidetegatur uiUi,ftultu^,abieäuf,infamiihaberii: p nondetegatur etiam fufpitiones folte te difcrutiut,cr O' infamem reddunt,tametß fupplicium effugiaa. Ita-quefatiui eA mori femel totum,qua fenßm milUes.hu-iufmodi ergo ß etiä iwn detegatur magU afßciunt nof^ quam qu£ palam faila in manißflum uitlt;e pericuUun adducunt.

Sunt autem talia de quibui agimus, uel inui-fa uel omnino iniuflaUnuifa quidè,ut dixi,uelutß qui« inimicum ueneno occiderit,iniufla utß prodideris a-lumnim tuum ,aut clientem, aut dominum, aut ualdè coniun{lum,ß depeculatusßieris principetnl tum maxime,quod huiufmodi ß aliquädo princeps refcire ue-Ut, detegi neceffe ßt.Elagitia enim quantumcuq^ occul ta magna ex parte à co}npUcibus,maiore ab emulis de teguntur.omnia tandem tempus ipfum reuelat. Itaque duplicatum eRhoc malum,fciUcet cofciit efji capitalis eulp^,

lois DB FILIORVM MIS B, f»/p(f,cr ^Uitm tegere cogaris. Et/iwmZ id etiam fcire, quid fi ßrtutui contingut ut princcps dctegi currt no pofji celurL Sunt ueri quecdam in quibut otnne mali geiiM repofitum eil, iniufiufimul atq^ inuifit ; uelut in principentconiurafiè, prodidiffeRempub. monetjm ddulterinum fiibricafiè,djfinem ob htcrediMisßemfi* Hulifie,hominem /fioiiandi caufit occidifiè.Dixi depf^ cuLitum coUufionem iniuitum efiè non inuifam,iii pecuniam fiolum pertinet. homines autem in his non it‘ dei feuerifunt,ut hominem ob idoderintconfdj pro^ priiC culp£. zy quad talia cr ipfi fi fecurè liceatfaâu-ri eficnt.Etfiiionfdduri efientihumanum tumen pec-cutum hoc effè putant.

Tantuf efi amor diuitiurum,pecunia zx opum. Et in paruis negotijs animaduertunt fie etiam hacculptt uix unquam carere. At qult;e ad mortem zy“ ccedem pfJ' tinent,ut plurimum inuifa funt etiam fi no iniufta,qM niam non uidetur mors cuiquam bono efie, fed ad iriit potiui fatietatem folum pertinere. QUicdam ueri funt ex hi5,qu£ cum iufla fint ita occulté peragutur,ut nec hominem difcrucient celata,zy' fi deteguntur pr£ter le uem infamiam mali nihil adducunt. Keuereri igitur Deumacbene penfitarcrem conuenit inhuiufinodi, quoniam leges non puniunt nifi faila, h£c autem ad nônfa{lapertinent:tam ueri obnoxia efi: hominunt uita benefailis atq; eorum indiga,quam etiam fceleri-hus faills^ atrocibm. Conuenit cr iuucncm in afiiduo

. L I B s It un. 101) o^erc detincre,atq;f!c ut etiam uoluptatibui tuffk tut» iifcat uti.fic enim cr patrui itU apud Comados oble~ Hant fuos alumnos.triplici hocufui ejjè folet:primunt guod dum hii incumbunt^ détériora relinquere cogun tur,alterum quod difcunt affuefcuntq; omnia tuo arbi trio facercytibi in oinnibut parère, neq- uero obedien~ tia infilijs maiuf eft bonum uüum, tametji enim deteri M ßtfilium elfe ftultum quam contumacem: Ex obedié tia tarnen flulticia tegitur. Videmut in phratries ubi ne Minem deprehcndofftultum,ni admodum fubtiliter in quirat propter exquifitam obedientiam. Qnamobrem iifiliuf quantumuii maliu cenferi potefl,debet^ plut-quammediocriterbonut, quiinomnibui patri eflo-bediens.

Çiuàdfî nouercam obßliorum paupertatem pria-ribiufilijs inducereuolueris.namcoaüum elfe nun^' quamfatebor:id autem in pauperibuf magit frequent ril,etiamfrplureshabeantfilios,utmortua priore u-xore nouercam inducant: tune fr licet extra domumt ne perpetuô in iurgi/s,contentionc,metM atq^ fu/ßitio^ neuiuat,autnonuiHaf,frlias educare meliuiefi[: cunt nerô magni frierint er uxormitif ac bona, conciliatit interillosanimit,etiam in domo poterunt habitare, pracipuè ß perpetuô negocijs addiâi parum maneant domi.Maximaq; diligentia procurandum,ut iUi par-uos ex fecunda uxore natos fiueant,cr charos habere feoUendanti Vt fre mutuitdeuinäiofficijsinßmimn pace

Hdélcnus defiliorum curanda miferia dUl lenieil-dttdiâum eft,nunc ad principale inHituturn reuerta-mur.id uerô eft quonam pailo ex filiorum miferia lice bit frustum aliquê utilem decerpcre ati^ colligere. At-qucidinprimisanimaduertendum,ut eefdè difcamut colligcre in filiorum aduerfis per fingula gene-ta,quos etià in proprijs noftris calamitatibus:dico au-temcarceris,exiUj,morborum,defirmitati5,pauperta tts,contemptus,inftmt£,litium,inimicorum,dtq;ubc-rioretn quàto tu in calamitatefiUj minus es impeditm quà in propria. Tît uerô genus hoc cSmodi,licet inco modum fit unü,in duo pjrtiri couenit, quorum unum eü commodum,quod ad ipfum filium peruenit, alteru quod ad teipfitm. Itaq^ infiliorum incomodis aliquâto lôcupletior euadcs quam in proprijs-.tametfî enim filins cr pater una cenfeantur perfbnd,fdito tarnen O' ff busipfîsmanifèftè dijferunt.nam neq^ illo cdpto tu ca ptus es,nec iüo tegrotante tu £grotas,nec illo exulante exulas. Yinge igitur ut uno exemplo utar(nam aliter tes ipfa perplexa nimis effet, fi fine exemplo traâare-turiuel penèinfinita fi per fingula ueüem tranftre incommoda exemplis rem declarando Cfilium tuum paenacapitalidamnatum fubduxiffè fie atque exula-re rebus tuisfdluis,quàdfirmefimper euenitmam fi-Iq deliila etiam aducrfus Regent [oient patribus non ûbeffè,

* Vf ntdnifèflè uifum cfl in lîiironymi Olgiati patri-ridio cum Galeazium Sßrtiam Mediolani principent Cr optimu,ut uifum pp/iea eß calamiiate fucccdcntiu^ fine caufa aat penèfine caufa occidit: nec criminißit pitrffiuia no recepit adolefcentê,nec curauit tradi li-(torib. fed grauiter increpatit repulit nec matri ob fe xu et maternu affè£iu,(iuôd occultare iüu nixa fit.Hoc autem uerèefl leges feruare, iuHis ajfeilibiK mulu tondonarc: ob exemplum tarnen ambos in exilium mi ferunt ne coram oculis ciuium uerfantes, animos fedi tioforum ad aliud patrandum, contra filios defitndli principisfacinus accenderent:guafi negleilu poentefit tinorofbrum,qute aliter à populo, aliter à legibut ac fapientibus teßimari folet. Si ita ut tu quidan domi fis, filiustuusinexilio,iamuidesha:c duo commoda ßa-tim,ex quibus etiam tertium quoddam oriri neceße eß.Primum igitur,filium tuum maueredecetper li~ teras.fifecusfacerenonlicet,utcominodis exilij uta-turatq^ ea decerpet.'Verum ut ad omnes iéius ßrtuna paratusfit, prudentan ut dixi ilium effe oportet: tunt uero etiam corpore agilem.Sed cß prudentilt;e pars no ejßiracundum.ltaenim utdixißror eß tcmporane-us,ut uero prudens fiat,et ab ira temperet fuo loco,dti de{lulticiafermonem habebimtK, docebitur.iîorit e-tiam fuper reliqua id pr^ecipuè, quid fit magnum er paruuminrebus

itéfioneicontinentur/eugeneraliter inteüigdtur ,feii tldfmgulorum trailationem deducatur. N4jk )»4gn4 funt arte coniugent eligere, opinionem bonam ac e-xiüimaùonem feruare,hominum uita,ßrtuna, lex ge neralis.fett religio, uitte proprite periculum aut ßlio^ rum:parua autem lucrum exiguum, amicui uulgarii, conuiuia ty uoluptates,ob[elt;]ui precibut clientunt, itt contentioneuincere,plaufui uulgi, blandicite princi-pum,leues ful^itiones,mediocria ßudia litcraruin,^' ädamicorum,lucraaßidua fed exigud,dut rdrd noii ualde magna,focietdf prudentuin,itinera longa,tnagi^ flratiK,morbi,lites,dt^ eiufinodi.Cum igiturßUiii pru dens exulat, eorum commodorum particepsfit gute fn pra commemorauimuf. EUgetpdtridm,focios, uxoréi fiéreerit,at(^ alia gute diximuf. Horum igituromni-umprimorum bonorum tanguant tuorum ItCtabM Seder tum primum tibi ipß de illiiis p rudentia gratii-Idberif. Interim uero tu iUum iüe te falutabit, im. nebif, duxilidberis,mutuumgf exercebis commercium. Si ille adteuenireprohibetur,guintuadillum uenias certi nihil uetdt. cum ad ilium is,gUdle deßderittinicum ap-propingua(,gute expeäatio(cum oppcreris,guantum gdudiumlguiamplexufiParud omnia mediocria, me-diocria magna,magna maxima utrig; bona uitiebuii-tur,erit^ congeminata uoluptas. Eo dulcior utrague guo rarior er uetita mdgis,atg} diutiut prohibita. Eté nim nitimurin uetitum femper^cupimin^ negata.

flt;idtablentiaomniäpukhnort(,deßd(riumäulci9 fuauiora. Necfoliimpriefentibuffrue-Hi,fed pofl difceßuM mentoru pr£tmti,çr jjtesr edi~ rurfus magtneuoluptatifunt.Ad lÜumfratmßjmi tiares trdnfmittM,illius conti-a ßlios recipis. Quid c3~ ^moremcpiRoloi cuninuncijs deflatuReipub. no-niiq; rebus^aut dona qutC inutuo tranßnittüturdn cju:-tus maior ctiâ efi uoluptds mißlfe quam recepiße. Di-^imiKßngula,nec eß ut repetain amplius, fed inßliji boc congeminant. Sed iant ad aliud gentts calamitatis proprio parcntibus tranfeamus.ld uero iti ßlijs efi ,iiii P’^obitas, qu£ iniferos parentes torquet.

Ptimum autm antidotum antea ftifl pitrrfrf oportet,quad non folum ad fi-rendum aquo animo improbitatem fi liorum utile erit, fed etiam ad curan-dum. id erit ut cogites,omnia qu£ ad-nittit fiagitia ßlius, omnia illiiu dedecora tua ef~

ß, ac perindeßre acß tu illa admißffes,illa pa^ traffes:teßcijße homines arbitrarentur. Hoc animoß adcuram acceßeris,obtinebis pleraqi,ç^bonum te me dicum appcüare licebit in morbiißlij, aquoqj animo I bmniafirrc difces,aliterfiufira ages. Répété etiam co

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b H moii4

woifj Cf^Jpfs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, mortalium conditionetih

errorn adolefccntilt;etu^.nuUum iüum haberedefinfa ran prlt;eterteipfum,fumptui iam atq; labares lt;jui perl erunt,itc curam uxoris tme Humeri parentif. Et ^u£cü ijuefupertiif retuliiriis: ut iUum maximi æftiniet ab i-nitio,necab obitu frauderii.immcnfum cnim cxiûima efje donum cr ingens patrimonium,habere filium iu~ ucnem in tjuo fides,auxilium, decus,figt;es Jlirpis proptS ganda!,craugentU rei,ac conferuaadie exifiimationit tux repofita funt.

His fi munitus confites accedes,dlilt;juid Jperare po-tes,aliter non. In omnibus etiam huiufinodi. ijuoniaitt maximafiint periculo cr dubia confilio, ej difficile trailatione,diuinum implora auxilium.licet in hisat-^ue huiufinodi, ubi tarn de animx fiUj falute quam cor poris agitur idfacere,nec tarn lt;]uam expedit, imo ne.-(cffarium eft,nihil enim boni abf^ Deo. Etenim fi ni-mis remijjusfùeris in caliigando,procedcnte luxuria acfccleribusßrfandabit poenas,quarumtureui tan-i^uam nimisindulgent pater dici poteris. fedhocpa-rum eft,itlud magis refirt,(iuàd temetipfum huius ma-li autorem faciès,itnde nunguam beatus uiucs. Sin autem acrior ßeris exa£lor,in de/fierationan addailo adoleficente impeües in exitium, uel fiiga uel ira uel triilitia.

Proptereatemperare oportet eurationem,acfuper ômnta effugerene quid incôfultè, autiratus aut etiam

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;difeedente

' ' I I B I I nit toti iifcf dente er fediita ira fuotM aliquid eorum, gult;e in ira decreuerof. Hoc cnim efl in quo plurimi,quiflbi prudentesejjeuelint^nuctainenpcccant. Uloräuitio^ ni,fed non auxilijs interpo nere feinper oportet. ïtaq^ pint quttdam uitia coniundta, quibusfl opportune â-titriSfUno altrrum emendabis. Velut fl fllius fcorta-torflt 4t^ ale^e deditus, utrouis horitm alterum fle cor nges,fed tumen prius pruRat feire in quo mains fit pe ' riculam cr in quo mugis peccet: nuturjm qUaq^ iuue^ nis moresq;:quidam timoréfledluntur, quidam umore mutuntur,alqneutro,fedperfeuerdntiu: quidam pa-: trem odio hubent,quidam amunt fed non ueneruntur, ■ quidam peccant ipfu incontinentia, quidam fcelere, ; funt qui perflant tn pröpoflto,funt qui non,ulq moni-ti irrituntur,alij plucantur. tot adolefcentes tot inge-niu,uitiaquoquediuerfa,fùres,flccarij,adulteri,fcor-tutores,impij,lufores,proditores,gdneones,fycophan te,impudici,turpes,inertes. Egt;;go ut propofueramus, lufores flnt uc flmul fcortatores, uerum alea periculo~ fior,quie non fatigatGquot; flinditus hominem perdit, fed er in iUis magis damnofa , quid agum*^ malum malo, utdixi, repellamus: quumainat conue-niat amiais puternus aut ipfe pater, fed tutiorent prudentcr fidut amicus, doceat fcortiSum aieæ fl-lij.fuudeatqueut eumabhoefludiouuertat,futurum ut ipfl fe totus abdicat fl ab hue confuetudine ilium re-nocaucrit, proponat inde pnemia cr aliquid interim hH t detgt;

^et,tic folis uerbis agere uideatur, eddem pepe cetiué^ niat,ac quafi uxoran filij reuercatur cramarefe mulet,feu amici,ft res per amictim agatur. Cecct,non folum licet pro uerbis uerba dare, fed nec utdixtfola uerba dan uelim,uerum etiam munera, imoftpcr ill2 feruetur filius premium non leue.Sedfac utfeorti ma-iorftt iaitura,amicos cr coUufores fuos conueniemuf,, rogabimus ut plium deflineant,quanto fe periculo ex~ ponatfita uitium uitio depellere licet, ita fcortwm pro, fcorto,ludum pro ludo obijcicmus,ut cf periculum et. iailuram minuamu{,crpatinaciam ac perfeueranti-am frangamiMteflq; id primum auxilij genus, licet fit prlt;£ceps. Secundum ut exempio Catonisfenioris,qui, dumpliolus lauaretur etiam a{labat,cx patris Galeni qui c:r ipfe quamuis diues effet , necmagiürisdepce-ret,fuumpluimfemper infitucre non ncglcxit etianti per totam adolefcentiä.Pater quoq^ meut Jed ipfe pauper etiam id curauit perpetuo,^^ ipfe fumma diligentia fdium inpituendum curabis. Si diucs nil melius ut\ habeas cui tuto relinquas opef,p pauper melius eil pc horos coHocare çy quteßum negligere,quam ob exigu um quiepumpliuin propter quem quiepumfacis.Ko-ueant te exempla eorum qult;e diximus tum altorum, utnemo àpotre inßitutus diligenter non euaferit in bonampugent,

Ratio etiam ut iam dixi id docet,ille pie,amattter e-um docebitjfua uitia melius agnofcetiutpotepropria., aut

tintuxori^.Rdro enimßlijuitiähabcnt inßxd penitut quorum fententia faltan non cotrâxerint, uel à parev tihuf auti maioribuis. curabit iüum diligenter^ pigebit ipfum l4borK,tiec txdio afficieturxonßde fubit etùm quæ ex aßrii ßgnißcantur,ut meliiK occur nrepoßit,nam dicißilet iUud: Et prlt;euifa minus telu nocere ßolent Sint omnia uitia patri cognita t^uamprimum, non ex-peiie^ur incrementum, trincipijs obßa,ßro medicina paratur

Uabeat ergo exploratores focios iuuenis, ut puUu-i lantes perturbationes agnoßat fubito 0“ cxtirpet.Dit plex ergo labor agnoßere 0“ eueUere, magnus guidé fedprtcdulcisniltildulcet/ediumaffert. Quadfiex a^ öh j difficultas pr^tendatur aut uiolcn ’■us exitus,phrie tri£ adijciatur : uel fufcepta iam pre le ß times dcßctu-11‘am poileritatem,uel etiam itta ßatim ß noa times: pe riculumßt ingens, ut proditionis heßemaicüatis ac propinguorum.

Neg- enim eß,ut ißi putant,guod décréta aßi'orunt efßüus fuos ßmpliciter producantßed,ut dixi,in gene »•ffolum,0' plerung; 0 ad eos procliucs redduiit, na omnino impeUunLSi minora ßnt pe)-icula,artibus u:li ertbus ubi liceat atg^ aßidute opera: adiictes : ut fahr Ui 0 cerdönum.Quartum pra'ßdium 4 focietate gua rë^ dum,gualcmÇdicifolet)Mtam ducerc uis, tales habcta hü i focios.

»QI» DÏTlLIOîVM IMP«.' ffdos. ïtiique prudentes zxldboriofosaiijcfreitt^ fabKac etiam teinpentos, nuüi parcens pecuniarum iudur£. nbsp;c^ttod ß turn uetui,tum ingens fit mdlum in

ßUo tuo, ut iBospotius corrumpdt quam emëdeturdb illis,plures adbibeto,cr uelut in ntdgnis morbis Hon uuxilium fepiiu répété. Sic eryfpeldtd fepitts ddmoto frigido pluntdginis dut ditttpi fuccocurdmustrepcte-musrTdbfj^ iniurid/ocios commutdbimus^ut tdndeitl morbus iUe dnimi grduis,dc qudft teftus retunddtur.

Adiungimus.ctidinpædiigogos re licet fßecie dini-ccs,copuldbiritus dc deuinciemus eos cum iOo intdgine uirfutisieut indufirhe uel uoluptdtis,uel rtidm leiiiorit cuiufddm uitij. Tdüere ddolcfcentem fdeile efl, uin^ cereperdifficile. Quintunipræftditm eß coniugi^ timtdidu eß etidin de hoeßeut etidm de mutdtione do mus dut regionis. Septimum duxilium db Arte mediiut deducitur,uelHt etidm dbüinëtid perpetud d uino, puf gdtione dtrd er fldu£ bilis dßidud:^ bis enim duobuf humoribus donee confederit morbus in dnimdßcele^ rum er flagitiorum dmor prouenit. Purgdntur dutem. Ellchoroexiurecdßrdti. Vtduino perpétua dbdine ant,dnguilldin in uino per oäo dies dimitte,cold,dabis totu,ideßfextdridtrid. Couenit perpetuus dqit£ ufus imo neeeßdrius eß omnibus qui cor dut cerebrum im~ modicè cdlidum hdbentßed et fi iccur tdlc fit, utilißH mum ctiam cß omnibus quoq;, ut dixi, dd dtinum ufi^ uigefiinum,cuiufcunqifinttcntperdmcnti ob prüden-tidm.

LI B 2 K 1111. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;102»

tiMi.Cteterùin cr per uitte omne temput muîieribu-» ^uàd Ro. obferuabant teße Cicerone in j df Rep«t. er folybio inßxto hißoriirum interdtci uinum tam utile,ut nihil ampliui’.ippe enim pudicte manent o' ^uie ta,unde ilia Romanorum atlt;uprima ßneadulterijt tantóijue concordia uxorum cum coniugibui, fxli-fior uteri geflatio infantes,abfque metu comitialii norbi incolumiores,maioribuf{p corporibus animit prudentioribus.VtMahumetes fummum commodum dimtdio pracepti abfoluerit. Caterkm ad prudentiant in adolefcente mtrum incommodum faduntprudentit viri O' autorttate praditi aßidua confuetudo, libriq; txcogenere cuii/modi hifunt:fed pro adultiorib.nan pueri O' imperiti his non proficiunt, fed nfoUioribut indigent,ut Horatius docet:

Vt pidura poäßs erit qua ß propius Ues Te caplet magis o' quadam fi longius abßef,

Qjiitßui in hoc argumento quadam, nec quicquant iuueni:nam Plat0nis,Ari{iotelis,Ciceronis, Plutarchi, Seneca pracepta altiorafunt qua ut degußari poßint ab adolefcentûjus. Poetarü fabula o' Aefopi o tucia ni plus habent fordiu quâßncera uirtutis. Itaq; hac in parte pauperem uideo omnem linguâ, nec tam Latini O Cracâ quam etiam italicam.Scribunt leuia graui-ter O' impureßne iudicio. Vt, meoiudicio puerilis ani tnusß flylus paulo molliufculus effet,praceptis D. Ani brofijinlibru de offices imbuendus^et.

SeJppitncfcioijuiiJnimK denfum tx Thcologid, Jn uniuerfum /implida,fiiciliti,purd,niti(iii,pia, ortid-; ta cr perfida atq; abfoluta cjjè debatt,qult;e puerii ad iniliturndos mores traduntur. Sine difputationibus,co trouerfijs aut rationibus uÜis facilias efl omnia prater ultimum abfolnere^ciutim ultimum hoc fine cateris om nibus:(]uoniam,ut dixième ßngulari Dialedica difei^ plina tradi non potejl, Tertium tjuod ad prudentiani adolefcentisfacit praceptum eß, ed frequens incoin-dum ac diuturnum,metusq; graues àtq; iadura, ut fu9 periculo monitus difcat,ßfimplexßierit autpareat,ß contumax extiterit.Vfus pulueris fmaragdi lapidis it cote attriti tum margaritarum: fucci agrimonia efuatn putant effe eupatorium. Adeo ut etiam fuppoßta capi ti dormientis uel geflata confèrre credatur. Sicut amp;nbsp;to pazius lapis (y amethiflus collo fuffenfus, dicunt etia de Gagate,quod uix credo, nbsp;liée etiam ad naturale

magiam pertinent:uelut er iHud de imaginis guauisfd üa,dumLunain afeendente toueuel Veneriiundain Tauro,uelLeonetielpifcibus. Ltßtinauro puro uel gemma. Ad idem pertinet er eft efficacißimum,ftlt;iuii fanguinis hominis decoüatifrudumferico inuolutunt cumfccatusfùerit:dntea uerô in uafe ex hyacintho de firat,uel etiam nefeius multum iuuat,ft fdat logé plus, funt er alia feripta in libro Secrctorum. nbsp;îionum au

xilium fumitur à fupplicationibus,dum ^uis pura mê^ teyefolutus ab omni iniuria accepta: memoria,à pecù nia

LIBER UIL ■ tolî ffu ciflum/iitt, ipfemet cunt puero tiutpùellii uirgine in teSlimoniumitd id uocata^que annum «-■ ccjjirit feptimuntfdcdmum non attigmt,aut uix men' te immobi/i in Deumfixa cum pueUa uel puella uclpii O'O diceijte, orationèdomini rogauerit,folutionc}n fttlere cr leturhatem d fupplicio.

Sed ß pàter pro ßliofilitn confequetur, ipfe mulUn titur,ßrfan etiam uita. ' Difficile eß hocfailu magii ^uam exißimetur.Decimum petitur ab ingenti çx dtu turno morbo. Vndeetiantauxilia àßitura cranei de i^uibuidicemut. Vndecimumàmagno ac diuturhà netu, D'uodtcimum ab inedia,è labore,carcere, tri femibui,ac generaliter his^ua; magnam corpori cy anima uimfolent inßrre. Et/rt4lt; quod af^erißlij de iam in flagitijsconfirmati/ub moUibui parenfibut md gK guam fub af^eris reuocäturadßugemicontra mol les cr nondum imbutifcelerefub afperis duris^} paré tibus.Ntagnaenimuitiacrconßrmataß c^uk euelle-reaggrediatur; aut hominë perdit, aut non fanatmor bum,fed inalium commutat.lnuerecundiam nunguatn ftnari credidit Seneca hoc argumento, cjuôd hyßrio* nes omnes aff'eilus,oculis,uultu, geßu r^ingere folët,' pratertjuam uerecundiam,ßc ut rubore uultus perfiirt datur.Nunijuam uerô ßlios improbos,autinfanos fo-los relin^ues. Neut in uacuam aream ßra cr anima^ lia ingredi folent,ßc in dnimam hominis folttarij ey M hil cogitan tis conßlia praua,

Sic ttutrm tiggredierisßlium:ßlidulcißime,po}t-^iMin fitrtuMftobiinon tantôtlargùd eßepesut ui. Here poßimui,cogimur aut fitrari atq^ latrocinari^aut euendicare aut laborare:primum periculoßim rû, nee iu perfeuerare in eo licet: Secun iunt turpe,nec etiam fätitßtctt cominodis uite,lt;]uare cum tertium amplexa ri necejfe ßt, rega ut pro eo amare i/uo te genui, edu. eaui ac profe(]uor,(jui tnaior eil cjuain meifpßut,ut ue lis ita agere ut hanc miferam feneäutem hoc breue tegt;npui,lt;juid mihi uite iamfupereil iucundè ac fuaui-ter ducere per te liceat. idß egerit tibigratiat habe-i.o,De0(}uefatisßaeies,i cjuo omne preßdium eA ex-peiHandunt. Lïcrt etiamfegnet quandotjueßmuU-tairaexcitare. ïnmagnisflagitijs irafci non inutile tß,utinmiferialt;iuam j'ubfeciui neceßßeeß, nec amor mifericordiaadeôtetorijueat. Porro uitiaadolefceit tum innumerabilia efße poßunt,cfue tum magis nocet, ßmt alea,ebrietat/cortatio,mala ß)cietat,fitrtum,iniu ria ad quam pleriq; plus iußo pronißtnt,cr inertia o-mnium maiorum parens.

Commoda ucroexhis ßliorum uitijs pauca funt ea ratioe quam de nobis ipßs fuperius attulimut. Hihil ninutßquid in hoc utile excogitaripotefl ,id totum ad tria capita reducitur. primuin, ut in omnetßmus moderatioreSjCr precipue anciUat familiäres, aliosc^ nbsp;nbsp;‘

Secundum ut difcamut eu uitiu uirtutes uertere, ue l«t ir4CMn(iMW in ßrtituiinem, inertiu n in trunguL'--tatrm, dolos in ciiutionem,fcortutionem in multitu-tMn ßliorum,luium aleit in cotnitutem cf muhitu-dinem umicorum. Tertium e!l,ut minore cum foil-tiiudinc pro filiorum periculis uiu4f,cr iÜorum ealu-»ittttibus minime aßligttrisfi eueniunt.

Etenim quid adeö uuxit dolorem necisßlij mei tarn immenfum,nifi fingulures uirtutesl probituf, manfuee do, liberulitas, benignitus, pudor, fides, pietus, quad-^ue laboriofißimiif effet atque putientißimut,ut in h» rum nuBo mortalium cuiquum cederet {quódque in lt;ii« in melius proficeretf Vtriun uero melius fit in-iuRè perire un, iuftèi fJlihifi^ uidetur quod ud ü-lum qui périt uttinet minore dolore ufficifi iuftèpe-feat, quumßiniufiè. num iniuriam putitur , iniu-ria uutem dolorem purit. At quod ud honorem CT po{lcros,quôd iniufiè,minore enim infumiu imo nullt afficiuntur quando fic pereunt , imo potius qui dsmnarunt infamiu digni funt.Heque ueró quum pri-tnum moribus mutatis adolefcentis credts: fiquidem di cipoßit:

Sed oportet perfeuerure in corrigendo iüum, utqfin (onfirmandoftltemAnuniuerfum filiorucT diuitia-fum res contrario modo fe habent, namfilijs care-I nbsp;t non nulum eü^diuitijt carirf nulurntfilios habere

ionuin,diuitÏ4i habere nonbonum. Diuitijs omnia J tere pojjùmutfid fi improboi habeamut ßlios:omnii «cro alia habeamuf/umut ab folutè miferi. Ita diuitiii amp;ßlij (juaß circa contraria uerfantur, contrariótjui Utodo homines afficiunt. Vitia autem cptx in aJolefcett It uix emendantur funt,perfidia,crudclitas,furtum, e^' brietaf,mendacium,flulticia,contumacia,fiiga,impati tittia.Ciuedam emendantur maxima exp.irte, üt ira, impudicitia,alea,fcortatio,iniuria,malafôcietas.

Tria uerà ex prioribus peßima funf.fcilicet contu-tnacia,mendacium crfùga : quoniam contumacia ipß emendatione c regione oppopta eft,atqi contraria ntu tationi-.mêdacium aüt caufe corrc{lionis,fi(ga utrifci;gt; Ob id ergo unumquod^i horum uiam emèdationi pr^ cludit,cr uix toUipoteli,auget femct,cr ex ßbijpßs in crementum fufcipiunt.ilulticia etiam inter peßimasa-nimi perturbationes reponitur,atq;fatuitas maxime: tierum quia aliqua morbi rationem fubtt, atq^ ideo me dicina fanari pote{i,non illis tribus adnumeratur,quiie titmen naturalis efl,z^ maxime fatuitos omnibus dete^ rior eft. Ergo ut de contumacia agam,plura habet capita,deterius eft (iquicquam admittant quod corrigi non queat:s/t ft uxorem inuito patre ducat,aut inftio, quemadmodumfilius meus egit. liolo nunc legem im-probare,quam diuinam ejji aiunt,fed quid agendu ftt docere.Ego cumprimum hociHeperfecifftet, turn extra domum ftatim amandaui, domus neceftùria, inilru

.....t I B I K JïiL , Ipî^L iiitntttcrîibrosdedi^redituiomnes iUi firme cößgn4 I uifluceUa ad iüum tranfmifiiduplici compendia ut lu^ I {raretur,ut innotefeeret in ciuitate, ut ego liberiut li~ . irrif acßrudijs uacarem, ut autoritati meiefimul de pîe I tdti confulerem:ne(^ enim poteram gualem oportebat ! diligentiam pauperibus exhiberem. Perfuafi pr^terea tffïiiibui iSiui ut ei confulerent,ut ucÜet qua fanäißi--'' mè kiuerCjUrgerentq; acriter illumtut poillt;juam fim^ plicuatc duôi.M uxorem duxijjèt fine confîlio,uirum^ feexhibuilfet in uxorc ducenda,exhiberet etiam in ui~ tiduccndd.iyin trailatione, Addtdipremium ingent ‘*?t'p,li'iuidcin poUicitus fummecr ipfum cr coniu-gfwj fihiec perfici/fet recepfurum.Conuerfui etidnid^. furatn altcriuf filiftanauam priore rndgna ex parte pri:(atiii,ita iüi caui,utp perijjjet bond ddfratrem na. dea.bluerentur,ne ßgt;e fucceßionis dgndii maîoris,ciuoi r^o fitii qudles effent nouerdmtdt^ exituf ofiendit me ‘ non dcccptum nbsp;nbsp;nbsp;in eo indicia,filio minori infidtaren

iur. EKm UCrè erudire clt;xpi,quo etiam in officio nunc perleuero,priorem ddmonere non definebam,ut fiugi ‘ nirttm fe cxhiberet,mentinij}èt quantum uno uerbo o-p«gt;» prodcgiffct,fjmulq; iaéluram ficijfè cr exiüimd“ tionis icx poteiitiiCiquam ex nobiiiore affnitdte fiiiffit ddepturui:prlt;eproperamfùiffi nimiî, dtq^ ut itd ditâi inconfultam uxoriiducendiedeliberdtionenb Adifcie^ bam dutem ne iierbis meis irritaretur, fx illiut morte^ ^Uum (ainmoduinexpc^tanduin,quodueldd delert^'

infämiam, uel ai affinitatis nobiliorif ac paient tiærecupmtionem,ueî ai opumreliitutionem per^ tïneret: nam omnia iüa cffè primi coniugij priuile-gia , uel etiam fucceientium quoties iUe in primo coniugio non ieliquißet, moio uniuerfam J^em in fufcipienia fobole,cr in uirtute at que eruiitionc,qu£ propria funt flirpisnoürie arma eße coüocaniam. Deueniebam inie ai ßngula cogeret uxorem ho^ neUo habitu inceiere, non eße iUum conditioni ac rxiüimationi fM,puiicitMque Hxorif ipftm con-gruentem.

faeere ut homines iicerentßtnm iiuiteßaltem fi» neflam adolefcentulam iuxit ,contineret in imperio fuo,ablegaret è domo fororios f non fußicere reditut lucrum ad alendum cum uxore familiam,neium ut uct

• let qua non poßet,aliénas fcilicet nutrire,opiM eße ue flibits/amutiSyanciUit^domum cSducere oportere. Po terant hac iBum reuocarc ad bonam ßugem,!equare-quefirme hona iailura iniotata; uxoris atq; temera-rij coniugij, ni fata afflniûmquc fumma inopia obUi-tißcnt. nequeenim illis fußicere uidebatur filiain collo caßefineuHapenaui dote (uel etiain unico obolo) fed etiamfccumrationem inierantme cogi oportere ut filio omnibus obfecuniarem : ilium uerè turn pro^ ‘ pria fimplicitate,tum noute nupt£ deUtijsuiâum,ale-re oportere totamfamiliamfuam.

Liber îiii. ion ifuum,net]ueenim et Jeco!fori cumtofi fM fdtnilû totum ^uicguiJ habebam cum luero fex menfiiut fûffèci/Jêt. Prifffr rrliqua en im iiecoxerdt,M dUiUo f^è qudirdgintu fe/lcrtù: Et n 4nt ei in aère olieM rentunifUtaiitnt, Quamobremnuîhtnteonßlium,nul'* Iddäigentia ,adue^ut improbitatemacüubiciatnß-tttul coniunildf fujficere potefl.

Nuüuf homo prudentta, maximè in aliéna fa^a, Cr M in ciuitate ubi Içges ßuxa funt, reßfiere po-trU inßrtunio cr fenientifilia temporit. Morta-lium nemo prouidentia fatif obüare poteÛ. Ab-trraui ego in hoc uno t^Hod antca cum ueOet Kxo-rrm diuitem ducere , /jute turn ftulta erat ac tleri-lisrefiitialiquantijper, cumetiam non efièt faits pra batapudicitû. Sed lt;juis diuinafièt in hanc cafiènt tant celeriter incifitrum { cum in tota proùincidt neunatjuidem effet alu taminfælix occafio cum tot tatamitoffs appendicibus. Ita^ue ff auis acrius ac coa-tumacius inftare,cr ab euentu confiliumafiimareue-lit,fatebor in tanta fflij impatientiatcr ff noueram,nit mrrKm tarnen in digitts non tenebam me leuiteid peecaffè.

Siàratiane aflimatio deducaturiatqjhumundpr^ dentia caffbus^; communibus, nemomeiure accafa-l'f poterit. Nam inter clt;etera caueram tefiamèto,nefi liorum uUus ante 40 an. quicquam di/iraheripoffètt tiefcilicet fitrore natur ali,alter earn exigua htec-boM tot

MUZ ' D I F Irl, I G R'V M C O N f. tot laboribuf partd uno momenta ntq^ horulaßfco i/ceret.lHudetiammcompenfatione iailurg repolie-bgm, quodßuxorem cum dote locupleti aaccftifpecIo. ^dptißj, inpericulo uerfabar, neß ante ilia perijjfet:' erat autan hoc uerißmile quodßngulisannii lethali-bjit ruorbis cqrripiebatur, cogerer de more dotem ßtb gßunatioe reddere, qugcußtt}uc maxima: feu doimü, ßgt;lt,feufitndiaut mala:, eo in difcrimine uerfabar, ne cuinßlio omnis mea fubiiantia periret,namq; tempo-, re breuineceße eit omnia decidere.Quod z^ßno fuc-teßiffet interim maiore folicitudine torquebar, ne fei' iicet cafu aliquo autßaude circumuentu(,döfem inM wo meo moerore totam amitteret. ïtaq^ quod alius inter maximai inßlicitatii caufai numerajfet,ego,mo dó reliqua non obflitiffent inter commoda eße^ du^dßöni' Sed ad continuandam hifloriam iam redeoi

I iUorum mutationem at^ enteii^ dationemexpe(let,dijficile fané rem quærit,cum è regione pugnent emen-dari ac corrigi,efß:qi conttihtacem: ni hilominui in tarn fluxa gtate nihil de-fferaredebemui.funtautemhuiuiartificij tres modi, ^andoqi enim ex aduerfo or or nos contumaciter re

^fpugH4mtM,lt;]ttlt;inlt;iû(j; laxamui haben^if.Sunt lt;jui mö ^0 retinent,modo laxitnt:wlut in concitatii equis. Scd tum hic modus duplexßt:ucl ut cx ufu quodd laxcmui tut retineumuf habenAS,quod ut cuiq^ promptum eR, titm male cedit frequenter:ucl ut cum oportet,quod

Optimum certe eft CJ' pr^ßantißimum, nam perpétua Itxare perpetuoq; rcmitti, prtefertiin cocitatif'iuuenü tnimis periculofum femper ej1,plerunqi etiäm inutilet itumoderixriredtcutile plerunq; atq; accomodatum, Sed hoc opuifhic labor eft,contumaciam frangunt pre tes,minx,aduerfa, pericula,autorité potentu, amor, dolor,diuturnitas ac txdiu/m morx aut miferix : ratio in bis qui inter philofophix prxcepta funt eruditi. Vn guento,morbo conuenientiopuseft,neq^ enim omnix omnibus funt contumacia, neq^ omnia ab omnibus cu-fantur.Sapientis eft genus inuenire,proprium quoque auxilium admonere.necefteeftautemueliuuenem ef-feboniingenij,uellege bene conüitutas,uelindices probos.Sed ft hxe neceftdriafunttprimum autem ac ul timuminarbitrio ßrtunx coüocattvm eft,cur fecundu quodinhominibuseftnonreiHè faltem conftituimus? ftquidem leges. Cur Romanorum more omnia funt in pdtris poteftateflUe in uincula conijciebat,ille necabat filios.Cur uxores adeo apud iüos pudicx?inter reliqux quod maxima effet poteSias patris inftlios i illis ergo metuere cogebantur. Apud nos libertas amplificata a~ di)lefceiifitm,laxatxhabcnxiinprobii:imo etiam opti quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;( I mo

WO more adieâii utrtculii non delin^uentibui,fed p^tri liM ipßf in quosfilij deliquerint. duot réfugiai Q^ot diuerticulaiQjiot latronum collegia,atq^ jfelunc^io-mnia in pernicient adolefcentum, in ruinant ntifero^ rum parentum, ineuerßonem Reipublictefnuirtutii exitium,in eruiitionii impedimentum excogitataiVac utadolefcens caßigetur in primo lapfu, in poHerunt non excidet : meliius eß uerberari quam uinciri,quant digito mul{tari,cr digito quam manu,cr manu quant capite. Si pater infaniati uincite iüum:ß fanttt eß ui que eoufqueßlium eduxit { cur etiam inpoßeruni ti-metKneiUi bene confulati Cur licet nubere inuito patre uel inßio? dicitis diuini eß iurisidiuinwm ius in-taitum relinquiteißiUe habet quo indußria fua alere poßit uxoretn, anciüat, nepotes, reilèfe habet: fed ß non ,nÓ prohibeo etiam,ßd inteUigatßliui nonßuitu rum hiereditate ß pater nolit.

Dicititnec hoc licet, natn inter caußtf exhare^ dandinonnumeraturclandeSlinimicr contumax mi trimonium,TCi.lè quidem,nolo ut hac caufa exhare~ detur ßliuf, nolo ut detrahatur quicquam ex portion ne ob hanc caufain ,fedßnite legem inßtoilatu, pa^ terteneatur ßlio Icgitimam partem relinquere , de reliquo agat ut übet { At non ob hoc filius abßine-bitab inüituto icH {lultua ,eßßmplicii ingenij. Sit ita i fed abßinebnnt parentef puelltc cum intelligant cumuiro rem habere, fcilicet patre mariti,nept)tet fuot

LIBER nil. to?,. fues non potitm-os bonis auipittemi, imo nec trnfuam nec gcntrum. Si ergo ftultidc ßmplicet non ob iä deflituturi ßnt i propoßto, qui non de~ fiiterint,pldnuj^t eß eße ßultos dcßmplicei.

Sißmplices hißtnt aut flulti cur ergoß delique* tint capitali pana punitisi Cur legem nobilitati fa~ nentem ueitris conflitutionibiK euertitis {ßseleribut iocus eß, erroribut non ßiße’us { Sic difßiciüimuin tßadoleßccntes inßituerecorrigereqae. Quid dip pillimum {oinnino impoßibile : nam qui boni na-feuntur ut corrigantur noneß neceße. Sed ad aliatgetl tesmeconuertO.

Quid enim iSis mea ( ß qua eß ) ßapientin •pus eß f ipßsßatiseß ßcribere qui non ea qute dito contemnunt. ^rgo contumaciam adoleß:entit ßangereß extremaßtl extremis auxilijs etiam oput eil. Mutatur natura. Etquacunque diila ßunt de improbitate,decontumacia, deßultisßliß acßigi-tiuis, diilum puta quad adauxilia pertinet. Me-ittineris etiam quad fepius dixi, beneficia per te t-pfum,fupplicia er mala omnia per alienos ey magi-ßratus ita ut tu iüum defindere uidearis irro-ganda. Fames etiam peculiare eil auxilium er tnedicina conttmaci£. Et qui ßamem uincunti niß iiuina dementia porrigat manus, non cu-fantur.

Si tarnen ßliui non ßtgiat nec improbmpt,adoleue ' rit^ in uitioßrfanJßotefanabitur,acfeipfum emenJa tgt;it autdaiia uxore. Oportet autem,ut dixi,antequani confirmatur aßidue contrahere atq- laxare habeiiitc fic ctiam claui immobiles è tabulis tandem extrahuit' tur. \uuat er fimulare ueüe qu^ uelit,ut uel pareat no lens,aut dum non uultfaciat qu£ uelis tu uere aut qu£ fibiconducunt.

Commoda uero ex tarn infano affeilu funt, ut reiit difcof cum dominis ac potentioribm agere: nam ßlitü contumax eü pro domino tibi etiam malo,atqj eo detf rior,quod non licet fe ab hac feruitute liberare, iam di xi de Xantippe ipfa,quod exemplum magis quam ad improbitatem hue reßrre conuenit. Siquidan cum effet pudica,contumax magis quam improba did meruit, fuperiore loco tarnen adduximus, ne uÜa pars libri huius uel minimo admonitionis auxilio fraudaretur. Eft crillud quod minore folicitudine uiues,ne in aduef fa incidat. Et ft inciderit modo non pereat, pro lucro pones inßrtunium:malum enim malo protrudere uo-lupe eft atqi utile. Et triremes maxime domant contumaces,ob id quod quatuor in fe compledtitur maxima mala triremis,inediam, laborem,uerberacr pericula quibus profolatio adduntur locorum mutatio: Sed ey incommoda frigoTis,£Rus,pluuiarum hominem affti-gunt. Durum autem exemplum ob id, quod patri cum uelit liberare non licet ab hoc infirtunio,quodqi mors

*pf prituenit liberationan: quôd fi euenidt pij patris fnfccTd concuti necefièe/l.Deniq; qttod elui non facile potell infatniie nomen.Serui enim pom£ infâmes funt. Sed iam hiüoriam profeijuamur. Eft inter commodit eontumacid filiorum,ut lequo animo lüonimabfentii, •tut etiam fùgdm firas. Qjiinetidm ipfa fùga cum cr co (umaciam expleuerint,a'incomoda contumacitepafii fierint,regiones^ mutauerint,moresqi gentium uide~ nnt,ubi redeunt magna ex parte morbo ipfo quo labo tibantfanatos deprehendes.

VgUiul ergofilij CT qui fine eau fa di-feedunt, magnam animi moleüiam pa tridfferrefolent:namnonqute fùturat ■ ' funtdutuentura timemtu,fed omnùt quiteuenirepoffuntmalaffunt autan iiifinita)cdlamitates^ omnes ac inßrtunia fuperuen^ tara iBis imaginamur. Aufert etiam hic fitror prêter reliquos omne prefidiu,omttcm curationis fitem,quan doquidem abfenti non licet auxiliari. Et fi in mucuIk fetinueris irritatur, cr ubi reldxdueris,denu6 longius ticc amplius rediturus dijfitgiet. Turcæ no male in hoc eathenis perpetuis deuinciunt,ut longo ufu domiti, diuturne inertie afiuetijUefeiant pedê è domo efferre.

Trdngiturhocuitiimi fubldtii ducibiu,quMijuS pt vumßt.aguntduteiddrgentoexignecddenti pupille adinoto, propè ut luccdc cdlore uim iüd debilitet.pne-üat'etidm dliquid relinquerefUt (}udß in duhid luce ßt, ttechoc pdter, utdixifdcidt, fed prætoris minijirot fieri permittdtjOculos non findt effodi.Et hoc fi unicM filialfit,illiqi timedt.continuô enim tdnqud recocilid-to uxorcm copuldbis,ut melior foboles repdretur.Sed fi defobole non fùeris folicituf,dut dlium idm gründet» Hdtuhdbcdi,autfiliM,uclnepotes, hoc pricßdio no» opuierit,nifi fldgitiofuifitt.Tuncenim Chriftipnce^ ptum dd unguem conùenit, fi oculut tuud te dd fceliU^ ridegerit,crue iüutn.meliui enim efifine oculo ingredi regnum coelefte,lt;iudm integrum detrudi dd inféras. Vd ^ue mclius eritfilium uifu cum exigu» hdbere dpud te ^uam ut decoüctur cr torqueutur, cr excdrnificetur totis cum oculis,dtq; incolumibus in externis regionib. Puerum dutcin in uinculis fit non corrigdtur ddcô duris hdbere oportet,ut eruredltcro debilitdtus non quedt doino ubirc.Sed,ut dixi,fi dliqud certd rdtioe dbierint, fcilicetucl cum c5iun(îifiimo,ueldoinino bono,uelob irdm,indulgendu efttfemper dutem dut omnino negli-gendum dutprohibendum,no ulcifcendu,nificu. ddcô praui fint,ut ucrborumtimore coerceri poßint.Ddndd etidtn cjl qudndoq; dnfd ut minus pcccent,fuppofito d~ liquo ex confdtiguinçis qui ilium cxcipidt qudfi inuito pdtrc. ConfiùcTdbis ctidm illius Ingenium, dgilitdtein, ..... probitdtcnif

f)robittitem,/Drtitudincm:näm ft in omnibiu his præfii tfritjfiigaquandoqi magna bona affcrt. Sed fimpro-bus ft aut ftultus aut incrs,ne ffcra boni quicquam/ei quouis modo coerce: maxime ft fur fit aut fanguinolen tus. Ex remedijs Phyficis Lwntt cum loue iun£la in Tauro,in afcendente fculpes in carbunculo aut iaffii-de Orientali imaginem iUius quetn autquam magii diligit,et aureo annulo fecumgeftet, ut iUius memorU tetmeatur.

Hutries ctiam ilium quadraginta diebus fic,ut non refcifcat carne luporum çy maxime corde. Com-Koda autem ex fitgitiuo filio funt ndgua, quando-quiJem perpétua iHius abfentia tetorquet.curabistarnen ut feias ubinam fit, fed ficut iBe hoc quod tn feiasnefeiat: interim ueroex retanto minus périt. Quodfidomum alibi firmauerit,curaueritque utre-fiifeas, minus malum eR, cr tanquam in exilio fint eemmoda confequeris.

Sin autem non curauerit,dicascumuxoreuel altera filio uel alumno uel nuru iüius uxore , ft hie meus filius aliquem noslrum ama/fet , non adei clam à nobis fe fuftulifieti Si ergo fe fubduxit, certum eft noürum nemiitem amaffe aut obfer-Quieo ergo animo erganos omneseft, indi-gnus cf ipfe eft prorfus ut ametur à nobis.

fmiii aut ifijiits difceffùm firamui. Porrô taîei ftultos ejjè plänum eft. IJleliiK eft ergo ut de Sulti-cia generaliter agamut.

Tulticite multa cum pntgenerd, inter qua etiam admirabile ddemoniorun cum certo in genere uerfantur, Cf nta • ' ximè ft de diuinis rebut diftgt;utent,fa-3 craq; ac religionit citremoniat odio ferftequantur autJùgiant : atq^ tum maxime cum ali-qua fupra conditionem patientit loquuntur auiagunt: ^o in genere multa queftut caufa fubliniri folent, amp;nbsp;fticit obduci:tum uero alia multa ir£,timorit,triftitia, heticite,ftgt;ei,generaliter de omnibut pr^terquam die~ moniacif dicendum eil:quarum maxima etiam utilitaf ft qute preedicantur miracula cf inufttata fapientia ue raeftècomperirentur,quiieegoadbancufq; diem de-prehcnderenonpotui-nam quidcertiuteftetargumcn tumimmortalisaniminoüri/uppliciortwt^ lt;!tc pre-miorumàfupremadietEgonectanti reÿii pofteßio-«cm duceremft uera eftè comperire pofftem:fecut autê curanturutreliquieinfani£jßecies,atq; fub generali confideratione comprehendemut. Difticilimum eft id ' ergo gcnuf quodfatuitatem appeUamuttacprorfta ft iani quot;

ùm homo iuuentam attigerit comitiälis merhi exempla infitubili. Si quid tarnen coßrt eft theriaca er me liftàtCt gdriophyli cerebrum,ac cor lupi uulpit: Caro etiam eorum.Et exercitium aftiduum,ut pibe lu-fiu.Et ftrre Achdtem Creticum quem ftrunt efti nigrît cumcroccii mdculis,fcuchelidoniumqui in hirundi-numpdrudrumuentriculo inuenitur: Etpuluere uti Idpidis grdndtiycRq^ ftgt;ecies cdrbunculi, ipfumq; collo dppenfum geftdre de in ore tenere, quæ omnid nos in topdzio lapide experti fepe fumus,eodem modo adhi-bito. Hi enim duo lapides omni ftulticite generi duxili-dntur. Qupd Hippocrates teftdtur.hduddubium eft dU tem ftilicet hitmorroiddrum defluxio: Et fdnguinis co piofus cxitusftue ex eis,ftue ex uend communi çy maxime ftniftra lienis dutftontù ualde utilis e{l.Et de hoc nemo dubitare debet.Vnde iÜa nata hiftoria eü. Keft-funt quidam pueru nutrici datum,ut aleret eum. Civnt uerô nutrixldéie deficeret, fubiecit pueUulum fero-ße.Hic ergo ubi adoleuiftèt, uolutabatur in cano : fed er hoc anted cum faceretexiftimabdturittatisuitium. interrogdti multi edufam cum non inuenirent,medicM tandem prudentiftimus diuinduit illumàfcrofa educa tum:tandcm conuiHa teâibuf nutrix fdlfa eft dolum. Qiidfttus itcrum medicus anferuari poftettreftfondit, ft eum mortiexponereuolueritis.confenferunt paren tes,exegit de hocpublicamftdem caram prietore,edu-iio^ quantum exiftimauit,utuia fupere^ poffet,fdn-i I r guine^

««4* RE FILIORVM STVL 2uine,iurecolumborumexitqua^ albo uino cotü fiiiifreflituituires, ttc tandem uitæ periculo exem^ ptum etiam è morbaliberum reddiditparentibus.Al-vertut co^nomento Magnus reftrtojfe cranei per-ßrato liberarià {lulticia,rnnedium fanèpotensfed non metu uacat.Con/iat uulneratum patrcm iiteum in eapite olim,cum nondum eßemnatusi oßibut exem-ptis,longé prudentiorem in poflerum euaßijJe.Cogita-ui de medicamento efcharotico in futura coronali to-ties adhibcndo,donec pericranium abfumeretur. nam CXßloco eins caro calloßa obducatur,non tarnen adeô continere poteSl uapores ut mêbrana. Ex auxilijs potê tißimii nil meliut eß ufu beüebori nigri.ut etià Hont. HxpulitHeüeboromorbum: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Etrurfut,

Probatur ex Anticjra infula wide illud eiufdem: Hefcio an Anticyram ratio illis deflinet omneml

Suntcr capitis lotiones exhis qu£ humeélanttam fômnus logos. Et Aueüana cum Saccharo creduturre amp;aurare cerebri fubjiantiam. Et thus Cf gingiber inge nio confiruntiEt Afor medicamentum. vbi omnë de-puleris morbu,nihil melius efl quam inter arnicas prit dentes uerfari,çyitlorum confllijs acquicflere atq; uti: rationemqi exigendo fingulorum aflueflat reëlis atlio nibus rationem dare. Solos,ut dixi,relinquere minime /Kpedit, non folum ut admonitionibus no dellituâtur fed ne repente concitari feipfos aut alios pej-dant.

HifflciUimtun curdm effè horu in addgio uulgari efl: Chrijtumq; neminem ex hisfanajji rejirunt fed ftlfo: cum etiam arte pleriq; fdnentnr,ut firme omnes tandè^ fed dliqui ferius. Imo Auicena dicit,facilem ejfe in prin cipio curatione.Et flagella et inedia,et immergere cor in aqua ufq^ mentu,crfinciput igneufq; adosure rejCr odores fotnnugraue inducentes pluriinit confi-runtydcquando^etia fanant. Et bibere acetum albu. Et fl ob curas infanierit,nihil potentius quäfalfus nuit eius calamitatis maioris^alterius maxime generisinant ubi refciucritfalfum fiiiffe rumorê, prioris doloris me noria minueturtaut reflitutio prioris damni, aut per^ j nbsp;nbsp;/ïw^o Iflei uindi£l£ fl reflitui quod amiflùm efl neque-

at. Philofophi£ quoq; pricepta cr maxime diuine in fapientflius plurimum poffunt.Velut fl quis quad nattt raliter oflèdimus,credat in alifs orbibus animas corpo ribus liquidioribus iundas^tanquam è fomno refurge-re,nee omnino oblitas nee prorfus memores eorü qu^ in boe mundo expertsfiterint.Eam uero effe conditio nem ut diferucientur à mails , beentur ex pietate. Contra ut redeunt in hunc mundum,quia infantiu cof poribus immerguntur prorfus omnium obliuifci.Phi^ lofophia; autem expertibus qu£ à legibus precipiun» tur,ita fixa fide atq^ expcäatione firma leuantur à do loribus. Et artes quaidam fatuos reddunt prudentes CT aflutos ut patroeinium litium, mercatura minuta,me~ dicitta. Et qutedam ut oppidum in Grxcia prope

prope AthenM : Et in Italù Ceretum Spoletum CâtM rinum,cr monsfalconum. Etfi mortiifiUj plurim^ ut dicdmfolatûinuenire licet, licebdtiyftulti. mortU' Ui refurgere non poteü cr reßpifcere. Cur ergo non fireslictjuo animoflultitiam illiuf,cuiut poterie etiant perßrre mortem^commoda erunt eadem non metuere illi,imà aliquid plut Iperare etiain,liberiut uiucrejCÓ^ miferatio amicorMn,blanditLe adulatorum creoruo-rumati^luporum.Amortuonunquam nepotet expe Habit,a iiulto fufciperefretjuens ejl exemplum. Scio gutedam exftulto ßlio quatuor habuifjè nepotes,inter quos quidam etiam inter primos ciuitatis habentur. Nfwnerrf quot commoda ex luHu decerpere licet,cr o-mnia hue traducito, turn alia. Non audios eos qui di-cunt,mortuum twn afferre boni quiequam,fed nec tno li:flultim nihil boni,plura mala.Vnde ißa malatifla di cat qui pluris facit pecunios quam filios.Deinde ß beo tus eflßlius üu Itus. cur ergo in ßlio flulto pater erit tni feriat^ beatum efße ftultum omnes clamitant:ç^ Eraf-mus in fua Maria id ajßrmat. Superius uifum efl quam parum différantfilicem effi uerè,ac talem ob flultitii feexiflimare.

Humana uita fomniiim,illius curfus umbraffèlicitM fitmusquidam.Veraergoßlicitos fumus umbra fom~ nij,uel fomniumumbra fitmiperfoinnum uifa. Quid ergo maius habet Rex quam Rultusiexiflimaaone om 910 conflant,omnia leuia,caduca,incerta, ancipitis na tura.

^rg,exilid, breuiit. Quid bis mituti poteßiNihil efi grande in toto mortalium genere,nihil folidum, fed p. xiftinutione,modo magna modo parua uidentur. aßi-milanturamaftjt quibuf antequam potiamur nihil mtt tui ejje credimiu,poflquam potiti fumui effe credimu^, poflquampotitifumus,rem exiguamefje putamui.i-WÔ quam antea nemini concejfam poßqttam poffederi inui,ne non fit uulgata er omnibut communif dubita-tnut.Denic^ iequib.altercatio,qug ehgimus,pro quitus properamu5,efi ne aliquid etemum uel filtern diu turnumydutfecurum,uelut minimum dicatn ftabileS fed omnia leuia,atqiUt aqua in procliui loco fluxilia. Caducof etiam mortalium res omnes te docet ft adprg terita ref^ids.Vide urbes dirutas, tot régna, Aßyrio-rum,fJledormn,Perfirum, Grgeorum, Rontanorum, quorum ne ueftigium quidem ac uix nomen fupere^ Quere familias minores, principes,flirpes clarißimo-rum uirorumtubi reliquigilnde uerte fadem ad mon-tes,flumina,plantas: omnia cadunt,fed quadam feriut uitahumana.Vbi gloria totilluftrium uirorum'ubifii iia ftrenua er admiratione dignainonne omnia cadê umbra uetuRatisoperiticr quam breui fi ad nutnerii annorumfi ad reuolutionem primi aftri refinranturiSi ad uitam humanam,fi culicisi ßrfan tardé ex feri diet poterunt. An ergo putat nunc attain pofterum nouM conditas leges?er qua caduca funtfada effe firma atq^ conäantiaiinfanis «sagis longe quam fil^ tuns Ji hac

tibi in mentent uenire poÇJunt?Si quid tarnen horu uet certumelfe pojjèt^adhucminui moleftè ßrrepoßemui noftra conditionê:at nihil eß tam diuturnu, nihil tant poteß eße fccurum,quod momenta abrumpi no queat, ac etiam folcat.Cum uita(omitto nunc argumeta (ubti Ua)omnia cocidunt.Vita nulla tarn incoltvinis,qu£ uel fronte uelcafu uelinßdijs:(,tribiK enim hiimodis om~ net periclitamur)horula no abfumatur cr décidât. At fucceßioßcuraißultuies,magnißca promißa omnia, vultufalacres,ßdes incorrupta amicorum,familiariu obfequia iUo uno momëto,quo did potent,uerè perijt, in fadem contrariam mutantur.Sed uelßc etiä aliquH haberemuSjß bona ejjènt aliqua aut ßnccraßed neutru tontingitinuenire.opespericula cr folidtudinë cum eommodis crß)lendore,potentia dißimulationem amp;nbsp;inßdiof cum gloria o' uoluptate ,ßgt;lendidui appara-tui mahe ualetudini^ ßmenta o t£dia:Amicoru mul^ titudo anxiä curam ac molellia cumfecuritate cr ii*^^ ditate:familia multa graue impenfam,turbulentd con-verfationem cum paucis commodis aff'ert.'Et ut breui-ter dicam,ut nuüuißuilut fine parte fordidiore ac init tili,ipfa uero melior pars fanitati aduerfa oquot; incomo-da,ita nullum mortale bonumßnceru eß. Et qut pars eius melior uidetur,ancipitis ac dubiæ natura eft. Sed uelßc tarn exilis eH horu anceps fubHantia bonoru,ut breuitatctemporisßatim diffugiattOquot; tenuitate uix percipiatur.

L I B E K I HI. td4f finge hiläritatem conuiuij,qud nuUit uidetur omni iut gentibui communior,Griecis,Romiinis,GaUK, In^ iii,Scythis,B4ilriitnis,A.ethiopibtM, idololatriff lude-is,ChriHianis,}Jlahumetanis, Philofophif, Utronibut, fyrittis,potentibut etc Regibutferuisq;, etrtificibui at-qut Opificibui,Patricif{,Sapientibtis, Senatoribus, Ru{iicii,itdeô ut in nuÜa uoluptdte,in nutta confuetit^ ^ine tantum confenferithtmutnum totugenut,quam in cclebritate conuiuiorittfeu in fitnere/eu in nuptqs,feu uiiiorei pugnauerintfiu pugnandu ejjèt,fcu c naufra gio euafiffènt,ut omnium gentiu cr totius mortalisg» nerii autoritate nulla tain coniians aut maior ßt,tame Çr h£c momenta coniiat.Omitto modo de generali ra done uoluptatu,quc)d omnes momentanea ßnt.quoni-*» preteritum abijt,ßiturum incertumfit,prefenf dif fiuatcr magnitudine prorfus careat ,inilans^ ob i4 mérita dicatur. De conuiui/ peculiar! natura dico^ eu-iui in prima parte fames uoluptatem non admittit, po ürema fatictategrauat aut naufeabunda eil, media i-pfo momenta circufcribitur,eyßneuoluptateefßuitt omnibus adhuc conuiuis tacentibus-Ergo potiri hac ß licitate filium tuum,abfolutum^ eße à tot calamitati^ bus quarumß prudens eßet,particeps neeeßario firet, tum etiam aliorum commodorum,quibus ob infaniam ßuitur,in magno lucro quad ex aduerßs quefi-‘ lia tua conttgerunt cœpiiti, colloca~ re debei.

'E.Lullutr{tfiiituro,nelt;j}Ueriu{i ciuo K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ffficAcU

^«0 JS *** diligentiui conlt;]uißta rmeiii lésSS^S^B gefmofexto pcnè Mtiufiliin inter me eu ctdntmitates mifcr educatiu, aduerf^ ßrtunx mt\e iiit petiuat^ incommoda fenßtxommodd cr ßlidtatem uixuiditaut attigit.Primum àbona nutriceob Zf’oty piamconiugisdefertiu magno malo fuo,mifeÜM ctim eb meam paupertatem non effet,mihi nutricum copd «tb improba ^uadam ueteri lade educatut eß, atij^ nee eo faits,fed pane manfo plufquam lade. quot;Vnde tertio anno aut quarto turne fado uentre,i3’ corpo-e toto,ß bre fguiente,anheütu penè morientis è mortis faueib, treptus,dextraaure obfurduit .Demittebat enim pii-rulenta per circuitus.Poß 4 me rebus melius fe haben^ tibus,duantapotuit diligentia nutritut,nikil incamino di fenfit praeter earn furditatê. Pruditus ititerea in per-ßdummuficumeuaßt,feu cithara pulfare ueltet,aut Cimbalts cancre, inde ex Grammatica ad Diaiedid tradudus atq^ philofophiam, anno uigefimofecundo lauream cß confecutus. înde biennio poß in coücgium cooptatus. Erat moribus iußus ac probus,quantum quifq; alius atq; patri meoßmt[limus,ut etiam corpo-re.ruber ex candiiio boni habitus,maxima ac rotunda

LIB e'h nil, io49 fion(e,oculis albif cr uaUr paruif,quorum pupiUæ ra rißimo exemplo dextra leuaq^ dßUue mouebitntur,ftit turd infra mediocritatcm, er meipfo paulo minor : iit nento fouea,tarda barba,uixenimcum obijt lanuga quadant ruffa apparcbat,gen£ demifjæ er latior uul~ tUf ac mdgnuf,coUum teres,fed ffatula dorfumq; craßi Ufàme patreq^ meo, alienie res,illu deßrmabant,digi titertiiuerqudrtusdextri pedis iundi mdlè firtuitd-tiindicium,quódegouitium ß tempeßiuefciuifßm di uißs digitis fMfluliffem,inceffus mediocris er fermo mö ieratus, niß cum irafcebatur:tum cnim ddc6 firquenta bant uerba,ut uix compos effet fui. QMÓd uitium exi~ tioiUißit.

, Citterùm iuuenis ingentisßgt;ei, qui et curädo et prie dicendo,quanqudmtot prepdijs etiam drtis medendi parue munitum nonnunquam me fuperdret.Quiqi ai fummum dfeenfurus effet fafligium cru^tionis,er que fgo non pojjùm perficere, ipfe baud dubiè abfolutu^ rus effet. Veriim intérim cum lUiusßruens ingenium animdduerti(fem,inconfuetumqi in aiîionibus modi utrerer,totis ulribus egi ut uxorem duceret, obldtis^ multisnobilibusuirginibus perfuadere nunquam potui. Exeufabat enim fc quad oporteret iüum prius drtis operibus incumbere, meq; adofeentes anagnofias ami dare,meq; enim dccorenouam nuptam inter adolefcen tulosuerfdri.credidiegomifer eruerißmilia dicenti, CT moderato animo atq;pacalo,verùm ut poß inteße hK. xirei

SMresaliterfehubebat. Obi/ccbatenint deßrmitateni flerift^-.'Eo dunt autcm lepido fcorto dtq- eleganti ute-batur, Dunt h£c itd fe habent prandentibm nobis i fcorto nuncius uenit,jed tjui effet ignorabain,lt;jui mitte retdicererecufiiuit^monens fliuni uxorem jbatim i pratidio ducercuclle. Sed ^uænant effet fcifcitanti rnihi,fcire fe negauit.Tum nbsp;nbsp;fli )ni,cur hoe me bte-

rctiisi (ludtuor uirgines commcmorMi,quirum duos fcicbdin ilium dmaffc iam^ciuitm uis ex his accipe. Sed C~ aliam guamuis rccepturus fum in domo, modo fci~ tim guænainft. Anted etiam monucram utf ueBetne prxccps uxorctn duccrct Ac me inconfulto,ut in domo cottcubinäpucÜAm haberet^ut flios fiifcipere po/fet‘ cupiebü enim ex Ulo fufcipere nepotcs, fpcrans ut ipfe Auo p.e:ernofimilis eratfia illos etiAm mihi. Dixi etiA baud cxpcdire ut uxorë pauperë Acciperet,cum nos in t-editib.penè nihilhabcrcmus.Tum tlle negauit guic-gitÜdenupiif fcirc^Admiraric^fe no purunt de huiuf modi uerbis diceb.tt.Crcdidi egoftcile gtut cupiebam, Cf maxime guod nuncius iBe guaf diff^erat. Die lÜA ttec feguenti nil aëlumipcrcndiè gute fat dies B. Tho-in£ Dccemb.mcnfe .t prûdio uenit puerfabebat enint cguufamultig^adolefccntënuciAstriftn herît iâduxif c uxoré,guÂ?iiefciebAt. Unfeduëltisflius meus atg; de cepti;s,ut pofmodu refciui puellÂ duxit ea coditioe,ut nulUiUuintotA urbenotutius recipi potuiffetindo tnïi,} eïÎAm forores mAtrë^,fcdgu^ nec in tüto luâus dolore

Colorelacerarc uelim.'Frdtres etiâ3 nuHituartii c5fa osgrcgarios Redites,nec maloi adolefcëtes ut exi^imô pWerfjjupcrtjtc.nj! in extremu inqpiit ^uif ftnfiui cjfe pojjèt i habes affinitatis conditioner, ipfa pue’.là non alio probro contaminate, quant quàd cii patri ai definßoneßlij obqcereturßlij mei nomine,quàd ut uir ginèei defßofaßet, ntgauit pater.Hac ego animaduer ienspr£dixi,necßliänecßlium indomü recepturum. tnifertus tamê ßlij, ßionte dab à iîlis plufquä mihi eßet inreditib.quàd etia publico inßrumcto ut uoc.it edoce ftur. Interim ipfe et ilia er toto biénio finnè parutn Ualidi nihilominwßliam primü,indefiliumfuftulerut. Cum uerà quotidiein iurgia dcueuirent, eratenim fo~ cruißlice procax tam ipfa, tumßlia coiugi obijeiebant quàd moecharetur,et filios alienos efße pr£dicabät,adif ciëtes etiâ adulteroru nomina. Per eadëtëporafocer an nulii nuptialë que ego filio dederâ,fericeüq3 pânu àfi^ liainfeio lo.^apt. acceperat,utoppigneraret,nihit. n, Kt dixi iÜi erat. QjiàobrëtotmodKadirâ prouocitui eu uxorë inßdä etiâ ccrneret,ut ueneno ea nccaret delc berauit: fed itadeliberauit ut eu ceffàrët iurgia ueUet uiuere,cum irafccretur cuperet eâ interire.Quid plmf pridie qua uciienÜ exhibereturfublata iußu fmdicatà rit pignora et autoritate impetrauit ab iïlK,et pecunia propria à liëlortb, rccuperata foccro reflituit. Ipßtnt rtiâ focru,focreu,uxorii forores etfratrë in domo habê batalcbatqi. erat.n. admodünatura clemës ergratut.

tiaMät dJokfcentem famulum i (juo diligebdtiuri ttdmonebaturq; impudicitine uxorii. Ei ergo ueüesdc pecunidf poSicetur, ut herat» adhuc puerperio labo rantcm toÜeret-.atinuit lUe.uerùmcumJ}gt;onteuxor e^ tui morbo grauante hipyria ftbri, fcilicet cum frigo-re extremorum atq- trcmore moreretur,z:r iam ira de frrbuerat nihildHum efr.Interim focrui infirtunio filij mei nata et uxor, quamuif /egrtt iUum iurgijs lacefriue runttquamobremfrmulo placenta ut uenenum imtni^ fceret imperauit. Septem diebm antefrliui alter me-ui natu minor è Papia,tne omnino reluilante difrefre-rat. Cum uero prohibere noUem ui,perfr(adere noti pofrem^confului dominum:qui refrjonfum dédit captu irifrlium, er maximis cum moleftijs tandem perituru. Hoe ego defilio qui iturui erat cum interprctarer,illi( monui,fiiturum dicens nonfribi quod pöÜicebaturali-quando licitwm frre,frd detentum in maximo pericu-lo CT animitriftitia fiiturum,ne difcederet, deuitifdi-fcriminéagi.htcc corain iüo,deinde etiam coram omni biK familiaribui, non rediturum cum ueSet quia no» pojjct,palam monebam,adiurabam : at iüe non pare-bat,fummo mane difreßit, paulum ab fuit ne ipfunt ob eâqu£acceperam,frdfataeadem qu£ urgebant iod. Eaptiüam prohibuerunt,nam poteram ire,eidt rhint uacatio 4 munere. Erga placentam iHam ut cdiifrci eu- । rrrff hicfrliui meui cum famulo ibat,immifruit famu-luf clam acceptum uenenwm, datur languenti uxori ,

I»|o dicum,iUa üatim reiecit uoinitu:t(ccef)it oquot; focrue cr ipfafimiliter reiccit.Vbi lodtin. Baptißd uidit,non (redens effè uenenum, quod non exänimo iußi/fct immifceri,qudntumfororius dixijfet dntequdin conß-eeretur.curdte ut mdgnd fjt,ndm ego edere uolo ex illd: focero pdrtem obtulitubi illedccepijfet^cr ipfe fidtim euomuit,fcnfitq; punâionem in lingudytnouitqi, filiummeum qui ut puto credent non iinmiffum uene num, comeditfdtis duidc:unde çr poflmodum euo~ tnuit, or dliquot diebus iecubuit. fequenti die cdptut tß,tum ipfe turn frater eins dcfamulus.ego inonitus ftd tim die dominico Medioldnuin me contuli.dnceps quid dgercm. Id enim mecutn reputdbam ,fr comedit non exhibuitnecexhibereiufriti frexhibuitdut exbibere iufrit,nullddrteefficipoteritob ingenij frinplicitaten uf tdcedt.deterruerat etidm me prodigilt;t de qitibusin li brisdefatodiximus. Sed nihil ddeoqujm quod mectt reputdrcm fri deditfinortua dcdit! Bata igitur omne co fdium,omnem prudentiam expeâorarunt, neq; eliain dum rationem tSam quam fuperins docui de fati con-teinptu inierdm, ncc etidm moduin ilium inucncrant reliccndi crimind. Itdq^ hue in pdrte çr tcrrii us rd Mdgniludine, cr impcritid huius negotij defrcifre me ngnofro.nihil enim eft in quo defriiflëmihi atq^ tlli per fuafum habedm, qudin quodneciHum non fum dllocu tusincdrceribus,necmonui.

utperfiRer(t,feinulldccrtè res prode/ppoterdt,niß gute poßmoduminueniac fuperiits ßripß, docuißent eum.Primo examine reéie fegeßit:fecundo cum famulus dixißet datum fibipuluerem,utcibis uxorii limni-fceret ad laflis abundantid,poßinodum adiuilo eo gui uenenum ei dederat faffus ejl rem totamtadei üultè ut (tdiccerit iam duobus menfibus ante hoc deliberaßi, et his anted exhibuiffe pernegantefamulo. itag; ut ego hocaccepi, caufasg^ cur idßciffctinteUcxi,nihiloni^ guod ad illius deßnfionem pes-tineret:oliendi igiturd lius fnnplicitatein,probitate)n,n'dt enim admodum amp;nbsp;iiimiu iuflo bonus:guodgi non perijffetfx Kfncno.fc»- • flab at cnim ut uir apprimè doiHus Vicentius Dinaldu^ Mcdicus.te^latus erat ilia lipyria fibre non ueneno pe

Ciuodcertè uerißimumfuit,neg; enimuiuenti aut mortute ex teHimonio guing; clarißimorum medicorum,nee intus nee extra fignum ullum ueneni appd-ruit.t^on lingua,no extrema,no corpus nigrum,no uê iertumës,nö capiOi aut ungues decidui, no erofio aut guippid tale. Dolore uidli/s hec exaraui carmina in il litis laudem: Qjiis tefubripuit nobis dulcißimcfiltl (.yuis potuit luäus tot noHriC alfirre fenedai Cui tarn dira fit mens ( 6 crudeliafata') J^afientcni uoluit pulchrum gui excindere florem, I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nolirx fi gua efiJapientia mentis^

Kon tc Calliope,non te feruauit ApoÜoi Uw cyiharacz eantusfilcanf.elymieg; fonorie:

t)iiw memifli duld modulantem cdrmind uoce. l^urea quïd iuuit medici artif l Tuntaq^ ro-iw» Cogtiitiofcr lingu£ facundin rarn Tum fubito longili nunc pericre laborcf, ' Clare puer uirtutis imago certa paterne. Quid feruaÇ ■ fr duces Hi/}gt;anos proßiitiautcjuid Speäace fidei ci-'

Kesl Sed uideamm quid mali acciderit, aut nobis aut i-pßs:nobis quident aut quod c nobisfilt;erit natus,uel oS» iulcedinê educatiois,uel ob fficm pofleritatis,uel utili-taten no^am,autfumptus qui pericre^autob glorü aut infamia, aut ob hec omnia fmultcertè aliudßngi nequit.c^uodènobisnatusßt,primum hoc matripo~ tius ßfuperiles eßet conueniret ,nemo nouit ßliü im» ne matres quidé.permutari cotingit et pro mortuopr» prio fupponi alicnum: deniq^ pater nullus ut no potent de pudicitia uxoris certus cße,ita nec deßlio quod fuus fit.Sedfac tuusßt,quätH feminis in caßu etia uoles ab-ircifli cr tu no doles pro tâta iaduraihac tâ cxigua de fiere uisiSed educatioecrlaborib.faiüuseßchariorß hus.’Si tâ paruo eßimas tuu eßdaliu cducaùn aliu pita laborisfolicitudinis pecuniar ü in uno mcfe impendere potes,quâ inßlio per multos an.impcderis.Deinde no putet ob pecuniarum iaduram dolereiauaritia hlt;ec eß non pietas. Si ob gloriam fatisglorie, abfq; iUo mihi i ipß comparaui,gloria hac tâ brcuis temporis indigent plebeij homines acßulti. ^roetiamà preßantibta tùris egregij ßlij oriuntur, alias caufam diximiu ,

nunc earn pMcif,longo enim ufu cdin^ didicire/irre,n9^ pigebit.Humanu natura ut rcliqua omnia ccrtis lirni-abut continctur, cum quis ad culmen fapictix aut pru dcntia perucnerit,res,conßlia,cr cogitationcs oinncs ad(ummum fubtilitatii deducit,quamobrcm ca ita di~ fpofita funt,ut cum ab illo rogantur er opportune dh ßgt;onantur,tum euentu tum autoritatemirabilia cxijli mantur,crfapienter ac prudenter omnia faila diäd-uc.Sedcum paululum ab illiiaberraueris in maxinioi tncidere errores neeeße eß. tu uero etia hoc ipfo md-ior uenter, quod aüioncs ilhe à communi more deuia funt.Vnde in adagio uulgari efi:Sapiensß errat magit alijs errat. V.tillud.'E.tfapienteserrant.cumergo fd-pientum ßlij patribut ßmiles ßnt,pene ijfdem moribut atq^ conßlißfunt,qute cum nec ufu nec ratione pro-' pter ictatem regi poßint,ßnt^ ut diüum efi à confue^ tudîne aliéna,pro ßultif itüimantur plerunq-, ut pdf efl fallente fuccelßu.alienui uer'o puer aut iuuenis me-liui doilori acquiefcit.At dices tuiu præflans erat^ Et ob id breui perijt. Immodicis breuis eß alas cf fardfe-neâus.Ejeüat ut quod uerißimum eß,tit illos potius d' mes poßeritatis caufa. Atmibiadhueßuperfunt tres in earnßicm. Etß poßeritM,ut dixi, aliquandoßnent eßethabitura,nihilagimus. nam mille anniutdocui pro uno die cenßentur,

Sin autem omnium ßt peritura omnino l tum nihil refirt.quod enim omnino aliquando ßeturum ' ' ' ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quando^

ftfdndoetittmerit.'tuncuero pr£teritd tdncjuam non. perint habcbuntur. Non mouearisfalfii dliorum C. tndgine,rcs fic hdbet. obliuifcdris illiuf interim.Sed dul ce efl: gaudere adolefcentefllio ? multa etiam funt am£ n mixtd. Sed flt sterna feries futurd ho minum ? quod uerum ejflenon credo,dn tud erit,an certut de hoc eflfi potes dliquomodo? lt;tn non nomind fdgt;nili£ omnidque Mutdbunturfin tarn longo temporisfflatio qudle efl £-temitds: omnino necejfeefl tuos pro dlienis, dlienos pro tuis cenferi.

Cluis tarn potens dutdiligens dut fdpiens fxUxue cuius pofleritds ultrd quddrdgeflmum defcendenté dd progenitorem fuum refèrdturfltdq; tenuiflimd ffles rri exigu£,nec omnino etidm fubldtd fdpientem diflruci-Are non debetiDiximus etidm quodfllij pdtruelutjfrd-trum,dffinium uiueretisqui nofirumcommunisfit itduthor,pro noflris cenflerenturxur ergo iUius more coniunélos diflungere debeti At obijcies infdmidm CJ* conte)nptumflnfdmemfdcit cdufld non fupplicium. St dicds quod unum perfe non potefl,plurdfdcere Ud-let?nequdqudm,ndm cum htecflnem hdbednt,quod ex his confldtur flnem hdbet. Sdpiens dutem non nifl infi nito terqueri debet,cr optdre uehementcr,nil nifl infl nitum.reliquditdtrd£idreutfcidtquod non efl fittu^ rum: cr fl non futurum flt,necbedtum efficerepofle, nec infèlicem.non igitur mei cdufd torqueri dcbco.

ƒ poßit rrßtrgere,certc nolit^ne iterum mortis Solari netu^ experiitur.Cu moriturus eßet miferendu ßiti certi tune,fed non magis imo minus quù alioru, nam itix uBus eü qui morte anted per diem non prafeifeat, iUe per horam tantum.alij praeter metum etiam dolore experiuntur,ipfe dolorem nuUum, metum aliqttin-ro matorem,fed,ut dixi per breuemSolabatur ilium fi cerdoi, plura poUicebatur quam unquam hie expcrtiis effet bona.boc lUi utile erat quod omnia erederet,qui miferi funt qui non credut, nbsp;nbsp;totos fe obituros putat,

tu. ettamdurius quid fubeundum facinorum confeijt l^ouerat feßliolum relinquere patri pijßimo eußodi-cnd’lt;m,patrem cuius memoria nunquain extinguetur, tmantißimü fratri,foijgt;item fororeml Quid cum mor tuus freijfrmji nunc in fumma pacetriticimodius Ro-manus argent! dimidia uncia emitur, precio iam tan-quamcofueto,zrmediocricumubereprotietuf Quid CÛ inopia pr.ememur,cr annus infrxlix eritlaut bcBo agri uaftabuntur,quSti expeäas ut ueneat duabus aut ternis uncijs,cum modius patrius,id efr modij oHo Ro mani uncia argent! uenderentur,cr minus etiam logé dum effem puer.Et tame operie pauperu no creuerlit. Quid là in hoc frlici feculo operarij utfrumitu fibi fo' lis annuu parct,opera r menfru ut ab fumât neceffe cH. Quid pro u!no,carnibus,ueftibus,domus fiilo, lignis, oleo faleSdeinde quid pro uxore aut filioltstQuid ft mi fer eegrotctlS! qu! repagult ct ue£les,tu ianuas inugitt lefrali

L I B T R I rrr,; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

kth^lioleo crmeritorepofcunturaJpaenM nouißi^ MMjCureos qui populum fame cnecant tanquâ Deos UeneramuriNiors omnia dira iuraq; eft,fed fame ene^ (are durim ë ac diriui.iiarrabat mihi Belga amicui ti tâ'ois an. pricteritis in patria fuafamëfitijjè,utpaupe res putres pifces magijiratus iuffu abieélos et fepulto» eruerét ac comederèt,pro^ his etiâ pugnis ac fußib.fe caderct. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ergo fi fuperuixiffet boni jfierare potu

it in tata tèporu calamitateibominu nequitiaipotêtia-ru focordiaiNo obijfti fili,fcd oëm laborê, omnè mole recufafii. Bxiüimafti necefjèßre ut uel improbus fieres, uel ut extrema patereris. Vnü ob pudorë,alteru ob difficultatè euitafti.videbat pau~ pertatë mca cr ‘ttatê cr hominu mores,maluifii no ef fe,quâ effie infielix,priefentia uix ferre poteras,deterio ra expc£tabas.quid.n.boni expeëlare licet cü fub opti. mo cr potëtifiimo Rege in fumma omniu ubertate, in ftabilipace nulla quiesfit pauperibusiSed.n. dicisgrti uis tamë e/l mors filifiimo grauior improbitas cr mife ria itlius qtiâ mors.Suet.in Augufto inquit: Sed aliquÜ to grauius tulit fuorit dedecora,quâ morte,de füijs. C. e:y‘L.loquene.Plures longé inuenias qui ob improbi-tatemfiliorum aut miferias miferifaëli fint,aut perie-rint patres quam ob mortë. Qui'moritur femel fatigat animit patris,improbus fcmper torquet:mortuus no iu uat patrë,fed nec defatigat aut depauperat illu: impro bus/àtigatfemper,mifer depauperat eum. De mortuo mhâ

nihil timet:abc^ ab animo maxigt;naperturbdti«hunt, folui dolor urget,ut miferis cr improbtf timor adeâ, nee tarnen dolor dcejl. Demortuo dolere nonpotet ^odmdlapatiatur,fperare licet quod fruatur bonis, ji lt;juis fenfus eß inßrisi quanto fceliciores funt uiuenti bufß nullus,quanto nas iUisfumus miferioresl Nemo fante mentis fe uiuum effi cupiatCnon dicam mari mal le)niß plus boni in bac uita quam mali experiatur, at quampauci ßntqttibushoccontingat,prieterquä fini ti omnes norunt. Tiliorum fupereffè cupientium mi-feremurtUelquiaiUifebcatoseffèputant in improba uita,uel quia nos jperamus ad ^gem redituros.prio-rem ob caufam mijêreri no folum nefariuin, fed etiam fiultum eß,quandoquidan euentus oßendat tandem il los fiiifjc,efjeéq^ miferrimos. Poßerior caufa quanto honeßior,tdnto minus fecura eß.

At dices rurfusgraue uideri tibi debet crudele iüi-ttsmortisgenus,non.nam autßirps fuperßtura eß in quibufdam perpetuo aut in nullo:ß in nullo,iam fepi-usdixi,perijjje nihil mihi. tota enim fœlicitas eä in perpetuitate repoßta. Si in aliquo uel ad ilium po-Heriquicquam pertinent aut non {ß non funt chart nec ad nos pertinent,igitur feu maneat ßirps,feu no maneat ad nos nihil reßrt, nihil amißmus. Sed ß ßirps alicuius maneat,charißnt poßeri zx ut quot;Virgili-ns dicebat:

Tune cum perpétua futur a fît fhrps,(}Uot crudeliut Cr maiore cum iniuria interibunti At exeufabts quoi ros non uidebùtunusq; hic meus pro omnibus illis de^ fcendentibusfît.quoniampoteflate pofteritatem om-nem mcam continebatt Sed hoc ad interitum non ad ieiius mortis jfîeHat. Sienint unufquifqicxmeispo Herisnonfîtmihiuelutfîliusiomnium coüeilus nunu fusparumad mef^eüabit. Qi^ôd uerà nonfenfurut fît iüorum ininrias att^ tormenta,nil ad rem. quando^ quidem in eo quod fuanet fîirps, quamuis non feniiat, üatuimus iSum efjè faelicem: feu ergo ôpinione feu re fjclixfît per propagationem, eatenus érit infalix opi tùonecrre. Ergo genus mortis nihil reftrt,fedfoU priuatio f^ei ^etemitatis confequendte: turn ipfîus eeter nitatis confîdcranda.

Sed Htcunq; modo res cefîiffetfîpfefcelix effe no p® neq^ego cat^a iüius. cumenimeffet tam bonus,multa ut iÜi inconuenientia CT damna acciderent necejfifuit,qui adfcelicitatem nonperuenit,quo tempore moriatuf nihilrefhrt, automnino] ualdè parum. SiutiUs, quicqüam ergo fperare licebat {àproleerat expeitandum. Sed quidfî uxorem duxiffet Rerilemi aut quic fofpitesfilios non peperifîèt?autfî in phratii-am fe conieciffettaut morbo prteceptus efîètt Aegroti Herat enim iam triennio hoc annis fmgulis grauitef.

aJptetUf.Vcrum/tgnli longie uit^e tdmjn geniturj cjui in manibui ct(ruit,adeó ut ß lt;(tüe me mortuut fiitßct de uorandu omnino effet catapocium hac:ß fuperuixiffct nam tarn beneut ego de pofleriifleituerefciuiffet. For f« omnes ui maluerunt perire guam morbo. Koc eniJ» fepiui morimur, illa femel tantÜSocrittrs eä alijs pr£ tulit.Q«t Dfo gratiß(ere,ontnesßrme firro aut exß nio periere.Ergo hi duo diuino iudicio pnßruntur. Si hic mitior e^l lt;juam qui ex fenio optima mortis g( nere abfumptus eßß duriorioptimo quod ßbi contin-gere poffetxu ad Senium peruenire non liceret: 0»}^ tiero ex morbo oriuntur mortes détériorésßnt.

lUud etiam dico mecum,ß ßlias meus fuperelb, meli ore certefruitur quam antea uita^ Hoc nuÜus eß qui sieget philafophus,gratulanduefi illi.Sed ßnon fuper eß,nullus^ inßris locus,nuüj nobis ad fuperos uiaùn quofue meliorautuitulo fititiperqtiüe,pcributcro-mnes:at huicglorii fui ac nominis pnco no deerit.il li cum corpore çy fuis inclytis faflis fine gloria inter i-bunt. Siextindluscß nihil fenßf.fi fenßt, non eit extinäus.At ego in DominoJfero,antequam moriar eum me uifurum. Po tuit,ut refirt lAaxitnus Tyrius, ui dere nonfomnians fed uigilando Aefculapium er Her culem,quosnec unquam uiderat dum uiueret,nec ab il lis uifus non dilexeratnec fiter at diledius:at ego dile~ «i iüum,ey‘ Ule me. Nec fum ego pietate inftrior AU sämo Ülo Tyrio.aihil 4 deo petif quod no obtinuerim, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fed

fed ß lt;lt;amp;nbsp;amîco honcSld petendd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D^o honeßiora

petere decet. Vitam ßlif nonfum a:tfM petere, nec in fnentemuenit/ederantcogitationesntete tune ut gurii. Exiüimdndum eü omnia propter me!tui eße, ßrfan deterior fallut eßet crfamiliam dedecoraßeti Si petere potuißem,ac petijßem obtiuuißetn,fed ßrfan dcteriiif mihi obtigißet,iüi nihil meliue. Fatis ohüare oportebatylibere poflulare,eontiv.git tum quod hii qui «liquid à dommis bonis importunius extorquent, im~ petrant,fed maiore cum feenore-Verum illudtnecu re-uotuo,omnia qu£ Deus facit bona funt,fi ad uniuerß commodum reßrantur. CXtue bona mihi non uidentur uniuerft ratione bona funf.ego propter uniuerfum,t(-niuerfum non propter me.'Velle debeo qute Deus uulA Hon quit ego uolo, lUe fapientior eß me,melior,poten tior,feit quid expediat:Siexpcdißet,uitä longa alia^ commodaßlio meo Lirgitus cjfet.Vtfal codit cibos,it4 mala qu^da er außera mundo coducunt.An pesß in ik tum deeubat humor cordi atq; toti noxiuf,toti et cordi irafcidebctlcT pr£ponere propriam falutem uit£ to-ttus animantislQ_uin etiäferuato animateur corde,fer uabituret pes etiä pratterßetmihi crede,no totutpe-riß qui perijt.Dtß totus perijt,cui bono fuperßturu» cr4^ tpfe,uel alius quifquaml Slt; Detim non dilexi nee diligo,cur expoßuloab eo cuimerito fuminuifusifi dilexi, an ille mihi defiiturus eft aliqua in partei Et »ondicam eumScriptura. Et ßerunt lobo ßftan

ƒ lij er tra f!liie,cr ipfè fuperuixit centum ^ult;t^rlt;igm tA Aunisf Quid de MAchabea cui feptem filij fine cri‘ tnincpropternomendominifiipplicio fe obtulcrunti Quid de TAurcA illA CApuAuo qui filios fuos occidit, ne in feruitutem Romunorum Iraherëturt Qui feit ne quAndo er temporibus noüris cueniAt iHud, mon^ tes cAdite fuper nos f er operite nos^ Quöd iuüum efi etiAmfi Adte pertineAt,lt;equo Animo ßrendum ejll quodiniuftum uindicAbit dominus Ad quArtamuel e~ tiAmfeptimAmgenerAtionemiquod etiam orAculdue-rum ejfe teftAntur. Quod Autem prodigiofum,non niß tKAgno tttAlo Reipub. Accidi t unquAm.

Demum fi Animus tiusfuperefti quAm exiguomo mento iüius confuetudinefum cAriturus ? pauci cniin 4nniquidAdlt;eternitAtemcompArAtit nónnehoc minus quAmfi iuxtA uulgArem fenfum ilium CremoitAm AUt lÄudem Pompeij mififfent,poflridie redituru, qu£ morAefiquime torquere debet tAnto tempore fiitu^ ros coniunüos^ At coniunäus non eris eÜAm fi fu-perfittftultè,probos er AmAntes fe inuicem und effe o-portet. Qui pecuniAS AinAt cum Ulis erit,fed non hi bebit,quiA illlt;e ibi non funt : qui honores, qui uindi-ÛAm^omnes fie difcruciAbuntur-qui Dcum,quifApieti tiAm,qui fuos ac probosJsetAbuntur.illi enim præfen-tes funt,ne quifquAm putet me filium deflere fi niAlutn fitiffe exifiimArem.

Mf genita meut oflentatianefnónne perpetui brcui (I Hut confuetuJine cariturut omnino erami Ojtid in turn longo tempore turn breuis uoluptttti Quid in tan tit tenebris tam exigua luxfFruimini /ruimini,uos\]ut fcliciores ejlit liberts uejirit quatum uultis,nónne pan . lo poß iHorum con/uetudine perpetui critit carituri? Thcfauros ueflros illit date aut uobifcum de/irte,licet atria amplatq^ domos ,faftumillum quo neminem ti~ metis,ac Komanorum morepopulum Scnatumq^ Dc-tim facitis.Keminifcamini uos mortales ejfe, ac fatis in ßlicesiSi prtefentia folum ref^icimut,liberior eilty pó tentior medici conditio,qui quos uult maâatflne iudi cioacmetußndicoru,imo necKegis. E-fferätur, inful tent,minentur quantum uolunt,uita fua minima medi torum errore, qui illis undiq^ fcatentpendet.

Aiq^ h£c naturali lumine,nunc ad diuinum perga-Wi«, ad re’igionem, adfidem Chrißi: ninne omnia h£c longé ntagis magnißca,ß)!endidiora,euidentiora, maiora,digniora,certioratQuidprofiiit Kegibut qui fe clauSlris regno reliHo concluferuntiVoient es iüi ae ßjo'nte tot tantaq; bona reliqucrunttßlius meus uel ni-ßmiferiam,£rumnas,folicitudines,in quasfeinet con-iecerat,amißt. Pauper,furdut,una aure ßmplex,dej}gt;e aut,f(xlix eße potuit,noluit:nunc uitam £ternam in-greßiiS,uitaincomparabilißuitur.Sih£c itaßint, cur deßeslSi non italnon propriam conditionem fed com î munem deßere oportetiomitto nunc eas rationes qutt ll, dfilorttt

iolorënon minuunt,fei cogunt nos inuitoscotinereù thrymi(5,has cnim femper contepß:uelut quod necelfit rid no funt deplorada quid mutari no poßut,quid quie tëpore apud idiotM deceit fdpiëtë rutione fupmrr. ll tud forftn mouere me mdgis poteft,quod ft ego pefijßi txijiimo modo ampla res reliëtd foret iÜi, no ddeo iUtt fut feme deßeturu, quod comune eß omnib.fi lijs crgtt pdtres. iiicc pro cxëplo cuiq-,meditddd propofui qui in tuëtum incider it, non ut tdntd deme ipfo diceremfid tit breuius docerem.

Cumque fuperius de rdtionibus aîijs egerim,quibus dolor immodieus leniri folet, nuncnthiltdm profuit qudin hitcfcribere, emendare, leâitatre. Sed idtn de eSmodis dgdmus. exëplo rurfiis utedu quodfittis egre-giuefi,nd ego mihi pdro obfonium,çrgrduenimisuul tws efl dc pene intolerdbilè. Exiflimo exfitperisdliqui induxiffl me dd fcribendü hoc ne dolori fuccuberë,fl-tnul cr fieuii cdfum obtulijfe,ut omnib. poflë perftidde re, vbi ergo primus dlldtus efl nucius td ftui interituf, expeëfdbd enim hec fcribës, quidoquidc nilnlhdberé porius dd leuddil dolorë, impatiens tanti lesius furrexi CT extra domu exicns in fuburbid ifide extra urbè me contuli,nihilifaciens uocesçr iudicia obuidntiiim,ubi depeficulo mortisautinfaniteagebatur, ubi fufltirid crgcmitus anifi,ciepi me colligere, cr domefiicas reS ordinaui.pducis pofl diebus Papia me contuli cum in- I fantulo quë ex uxore filius fufeeperat Tdcio,itb obitft enii»

dum cftcro fonte leuitretur fc uocdri iußi, in manoriam (»atris mei. Tum merto'i (ogitdits^capi rationes onnes comfuirere tribus m'e ipfuin folarer, atqueitludprimum animo uoluebamz Galenus cum necfratres ncc uüores habuerit,ftne uxa fe uixit ,ßnefil^s obijt, er tumfibi uiirbatur admo-dum faliXfUixitc^ bylariter ut ex feriptis conijeere li^ cet,cu tarnen fiirps paterna in eo tota deficerrt. Braf-mus er Gefnerus ( omitto nunc ciu£ad religionem at~ tinent) orbifuere,(ßlt;^ Gefnerus.Alciatus etiam uxo-teerfilijscaruit, ncc conditionent fuani cum alilt;iuo ^uoniscoinmutaffentautcommiitarcnf.multietia qui orbi nb funt iUorttmfxUcitati inuidebant. T« Kf r» r-tiam fliam habens n uptam,f]ium adolefcentesn nep» temc[i et' fiîios alios adhuc poßesfufeipereer uis m£~ reref ^lelius ergo eßetßerilcm te natUm fuifß l Tres integri fuperftant, nec tibi fpes deeff- poteH er doles? Galeazio uicreomiti unus flius eß Hercules,ciui apud ieeß,ille literarum ef pbilofophitf igiiarus in eogau det ac letatur, quanquam ßne ßgt;e fufeipiendi alios . Si ad ralionem res refertur, fatis ßperq^ eß ti-. bi defeendentium : ,Si ad cafum, etiam ß tibi fexcen-ii effent filij, quemadmodum referunt de quodani Rege JMolucharum infularum, nuUa poßeritatis fe-i curitas eße poteß . Si morbo perÿffèt confolare-, tist idenim D« uoluntate faäumawitrareres tatß femet occidiffct modo caufam no prebuiffrs tu ! etiofb,

»MW morbo pcriffjc infania fcilicet exiüimdres. at ße pfrif/Jè quam parum abeßi uidetur 4 fati neccßi^ täte, ob oftenta qu^ pr^eceßefunt^a morbi tii qui cum rx infania obierit, prodensnuüa caufa femctipfum Si fine iniurid obijt de quo quererisifadum cfi Dei: ji (4 iniuria cf dolo amp;nbsp;id Dei uoluntate accidu,fcd ncc ii^ ultui erit. Omnia eiut arbitrio regunturjed iniußa ul afcitur.Apparet autan indices cupißß feruare ilium, quiindo habita pace pcena comniutabatur.

Crudeli morte perijt,tu ne morieris zr ipfei uix fieri potcfl quin inaiore cum molcfiia non obeaf : ipfi exegit,tu exailuriis cs.Si prieterita reuocareuisinmé tem,traga:diam confcribe.hnaginortncmentuni iHui quo periturus eratinullus fine Jße,et multi minus ipfil nec fine rationeitu ucfo imaginäre fitturum tuum mo^ mentum illud, atc^ multo longius GTobliuifceris fui.

Ille qu£ßuit occafionem, tu non : ftd répugnait-tiadueniet.AtfuRuleruntfßem mafcutine poAittita-tis magna ex parteifamfaterisßinpnita non fit,nihil ad teiomneenim quodfinem habititrum eji,acfi non fidffet unquam exiftimari debetifi infiititifdeclaMuni eft unius tantum prolem mafculinam fuperefte poffe, utin letertiummaneatfed omnesftirpes aliquando in fixmineum fexum degenerant,inde ad mafculos rede-unt: hoc autan infinitó,uelutintota eternitatenott funt plures diet quam anniiita necejfe eft Infinitis uici bus feriem mafculinam abrumfi.

Qtüdig{turintereß:,anfexui muteturin filijs aut Hepotibui aut atiiepotibia f nam ft de familid agitur nugdrif,nuÜumnomenfamilùedimiüe antics unqua, tgt;rruenirepotuit:/t de flirps naturali continuitdte, iÜlt;t Meliuf ferudtur infaminis qua mafculis. Ob id matres itiagis diligutfilios qua patres. Ariftot. in Pylhiade fili cior fkit^ Wd Nicontachus.Ex ea ettint Erafjiratu nr-potetn ßtjiulit medicum fu£ netatis clarißimum.Ed erat (jUit dicerefolebat pulcherrimMn efe colorem auent uerecundid in uultu pdrit. Sed ut dd rem rededm,li ob^ ieceris mihi diminutam effi fobolem, nil re/ert, natn temporis fuccejfu ex una inßniti prodeunt eodém-mie innumeri quamuisßnt omnes abfttmuntur. R/*-jlicus non omnes racemos uitibits relinquit^c-^auft «rboribus.

Quidergoihiiecconfcribens multis falutent attulif mihi ipß pofifi/ inftitui. indeconuerfus ad curant forum qui fupererant , ßliolum mutatis aliquot nutricibus uni fdtis, ut mihi uidettir, prudenti cz bo-ni habitus commenddui,inuifensill{tmquotidie:hoc enim interfolatiahabeo. Et ut uirgd cederem de^ xtram furam , nam corporis dolor attimi molefti ~ amleuat, ßcutcrunimi inten!io corporis dolorem, crocum etiam uino immifeebam zx buglofßim do-meßicumeßtdbam.Et quid per fomnum menitus fum ut facerem,fm4rdgdum quem coUo appchfumfirodê tibus flringens dolorem omnem ac mccrcrem aniini

Icuo^ttcft ädhuc iÜe uiueret.Credo T)d indulgentie id feitum, certi quoniem neturelem cdu~ fem nuÜam fubcljeinteüigo.perßiiciiueßdutem t^uod fine hoc euxilio deflitutus fomno fuiffêm, er mortuui cxindc,e»t in iiifeniem decidiffènttidie eniinfetd ut ui ieo me expeitent. Alterum uero fiUunt iam netu gri dem mo!tere,inßituere,doccre^ ccepi,indulgent plud mdad iUtusaljieritetemleniendem. Qutecunq; enint poteft peterßtio indulgere debet,modo no turpießut eut in habitum trdnfeent:tribus de caufls,prime utfibi ilium reddet obfequentiorem, fecundj,ut iUum dmure itidedtur,tertid quod eerundem uoluptdtum pdrtieept pet qudt filio concedit ,fi ilium utpdrè utfemetipfuM emdt.Addo qudrtdm,ne fißnißri dliquid euenerit,do-ledt poßmedit er dcerbitJlis cr nimit feueritdtit. No deßiio exemplo comonefdcere ilium ut prudeterfege tdt,:itlitterisoperdm det. bißorid frdtrif femperin ore mihi eß. vt ucro diutius huic negotio udeere lice-ret, nittcproducendaomnirdtione cr uidluif continentie confulni. hdilenus de luilu, nunc de orbitdte ugdinut. ‘

orbitdtis trid generd, [ci-cî’ï'f'i licet cum homo nuüos fufeepit ßlios, cumnuUut ßipereß exhisquosgenuit, necjßes generêdi ddeß, enm ddoptiuef ßbi

ßbi uliquisfubjiitucrit. Porrô orbitatê iUS cum quii fi-kos nunqtid fufcepit tilij quUê »ptisrunt,no du£ilt;t ux9 re,abftinêtes^i,mulicrib. alij uerocufufcipereueUct »on pocucrunt. Qjti rrgo fiUos nS cupicrttnthdberef noneftut perfuadecm orbit at cm eftè mcliorë [obole. De comtnodis uerô ftmul eu his,ijui no uoluntate orbi pint agetur. üi ergo qui nullos ùm fufeiperefilias p9 tuerut,G^extrd ftiê [ufeipiendi poftti [unttfeu qui [ufte perunt idm,fed omnes mors ab[umpftt,quod ad coma-du dttinet ettdéforte fruuntur. Sed quend miferior or bitas aut dus qui nunqudmftlios uidit, dut qui habuit Vnmifit ! metntnime generaliter fuperius traiiaftè queUtonem hune. Sed nunc propriè de orbis dgitur certèmaiorem ejfi dolorem in orbis qui morte ftliot imifcrunt,qud qui nunquam fufcepferunt çx ratio experimentuntfuadet: ratio quidem quod in omnibu» uideamus hommes magis dolere in amißione parto-rum,quàm ft non adeptieffent.Qupd cum inomnibut iterumfit,eo magis inftliji. Experimento quod nema iiuientiis ftt,qui quonumftlios no fufceperit,uelperie rituel^grotauerit uelcitiutiu^o eonfenuerit : atqui ob fiUorum obitum imô etiam unius interierint, uei fanetoccidendo, uel dolor is impatientid multi inuëti fu/it. Ah orbitdte,ut dixi, amitd med tontdxind uno e~ dito ftrepitu ingenti concrepuit ac ftmul interijt. Omnes autem db oi^itdte ferme dut û^dnierunt,aut con-fenuerunt dut egrotarunt.

-Sed tarnen attiui hiecres repetenda efl.Qui Jperant, etftimosejjè immortdles,lt;edudlem firme condtttonem fortiuntur,fiuefilii iUif nulli unquam ntti fint,feu inte rierint omnes.Quibtti unquam natifunt minta habent doloriscertè:atlt;]uibuf interierunt duplex efi uolu~ ptd(,unaquidemdumreminifiuntur educationif. O' qudmuis eam dmiferint uoluptdtem, cum tarnen conß-devant uitiehuiui breuitdtem esquot; mundt leternitatent cr^uod uelutin fiend omneshiccorndmentd depeß' turiß{nt,non filum uittefi)olid,fid honores,opef,di»‘ pld dtrid,coniugem firmofimfCr prudentem: hic und die,alterfiguenti,dlij tertid,omnes tarnen breui ddnto dum,ddeô ut etiam urbium erprouinciarum cr regno rum ac montium breuis fit mord, hoc lt;]uodcunq; tjuo fiui contigit temput ad uoluptdtem refirent. îtaque fi cumdormitumimuiue/lesexuimus, tjuid refirtquod anted pallium aut tunicam exueritteum morierii omnia relinquere oportet, quid ergo refirt quid paulo ante horum parte dliqud exutut fis?nil certè, nifiquod mortis minus tedebit te? Sed altéra maior eft, fiilicet quod cum morientur,fi:ientfi illis quos adeà in uitd a-marunt occurfiuros.

Velut ergo qui in incognitam ciuitatem ueniuntma xiinè gaudent ,li ibifilium dut fratrem dut pdtrem o-periri fièrent, longé aldcrius in illam ingrediun-tur:ita qui aliquem premifirnnt non fua culpa ex his quos diligunt. nbsp;nbsp;At quem magis diligere confin

lit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f Adeà ut ego tjui noéfurttMluruiU

herrere femper folebdm nunc maxime lubens per tenebraiire foleo,quafi dulcißimo meo jilio occurfu^ fut. Quem tarnen fcioantequammoriar me uifurum lato animo.tJe^ enimßlium amiß,fed iüeiniquKhif integumentis ac tetro pondéréß/oliatut eft,uiuitlongi fêeliciut. Propè animo e]l cui prope efi corpore,ibia^ temaintenigit,inßriorahlt;ec omnia inf^icit, de/ßicit nortalia,liberab omnimetu',folicitudine,perturba-. tione,tyrannorum uiolentia,luceßderum imbutut.

Coeunt omnes in unum beata anima, notq; uident alta noAe circundari. Et ut Seneca pulcherrimè ait: Üd apud uo5,ut putatif optabile,nil excelfum,nil didum,fed humilia cunda amp;gX^uia cr anxia, cr tam partem luminif nolhi cernentia-Quid dicaminul la hic arma mutuif fitrere concurßbut,nec claßßesßan gi,nec paricidia aut ßngi aut cogitari, nec ßra litibut flrepere dief perpetuof,nihil in obfcuro,deteaat men tef cr aperta pracordia,cy'in publico medio^ uitam, er omtfif teui projßeäum euentumq;.luuat uniuf fecit lifata componere,in parte ultima mundi er inter pau eißimof gefla,totßecula,tot atatum contextam ferient quiequid annorum eß licet uißre,licet furredura, li~ cet ruitura régna proßticere er magnarum urbium la tfnf,er marif nouof curßif. Namßpoteß tibifolatio eße deßderijf tuif commune fatum, nihil confiât loco fiabili,er nihil quo dat loco fiabit. omnia fiernet ab^

iucrtq;fccüuftujldi,n{chomi'ub.falu.(Ç}j^td.n.ilî-lt;i /èrtuittcpotëU£ portio eß:)fei locii/ed regiSib.fcd mu di pdrtib.ludet,tot fupprime( motet,et dlibi rupet iitiil tunoudf exprimet, mdrù foriebit,flutnittd auertet,et tSquot; cornert io gëtiu ruptojbcietdtë generit hununi cae tui^ dilJôluet.dlibi bûtib.uafliffubducft urbet^tremo nb.lt;judtiet,etrx inßmo peJlUëtig hdUtm mittet, et inu eLitioivb.lt;iuifquid hibitdtur obducet.Necdbitq^ omne édiorbefubmerfo, etigiùb.uaftis torrebitincendct^ mortdlu.et eu tëput aduenerit quo fe mudui'renoudUt rus extingujt,uirügt;.tfld fe fuis ûdët,et ftderafjderib.in (itrrëi et oi jidgrdte mdteria,una igné quicquid nitc ex di/poftto licet drdebit.üos ^uoq^ ßlices dnim£ leterme forte eu deo uifum erit iteru ifld inoliri,Ubentib. cuäis in proprid elanëta felesq^ redibimus.ïtdq^^f mo quic-quÂ ejl quo no Letdtur.i.inuiëlui dolor meusiueru De M ipfe me folabitur uel illius precib.Na obijciat quif-qud,no fujficetur quad pecunid uitd illiui no redeme-rim'nd norut oës plus petqffeittos quü hdberë,nec po^ tera quod extrenid bord obtulipolliceri,tiifi liberdlitdf generi mei JSdrtbolomitifdcci me ddiuuijfet. dono .n. *oo coro, dureos,mutuo uero 300 lt;(/joî fgeegius certè.Et tdmë uelfie oibus bonis exuebdr.Sei tu ad rë redea: licet qui amiferit filios qua qui no fufee pitmaiore dolore prtematur,tdmë etia habet multa fo latiaidlius prorfus nullaSed ntorsfiiiorü, pofiquâ no ^deó incerti funt euëtus rerit no optâda ëjerëda tamê 'top.ijfieci^tore occifus,et Cato ad uolutariâ niorti

^4^us,et Cic.i milite iuguUtM,eës iS uiHi^^ui fi un-teaoctidißet eu gloria mari poterât. nefcimM tju^e no tis expédiât. Sed nec patrih. Sylla no pritu fe filicë ap peUari iufiit,qu4 extinâofilio xgregio adolefcëte,quÔ uisaliu rcliquerit.itaqifilicitatino exidimauit obefie interitufilii,necfi-a{tus animo,nec malitiâin dues aut in hoâes uirtutè ^uarît nefeias utra maior in iUo fùerit cotuditlJiiferi femper fumtu,ut etiâ beluitoës immodi co ifto filiorü amore fi mali fint,nobisab iîlis timemus, et diferudamur. Si boni,illis ne iiegrotët,ne iniuria affi dÂtur,ne cafu aU^uo intereant.noli optare orbitatë,fi tamëcotingat fdofinfinitismolcfiijs carituru. At cito erepti funtlcogita omnes homines eu nafcutur interim re:eaenimcpditioenafcûtur,uteofato,eo tëpore fint obiturLSimeus no nue obijfi'et,certè paulo poflalio ca fu,licet firfan no adeô acerbo, lt;iuoniä morte no uidif-fet tam pritfentë,periturü exiliimandu efi. Obid egre-gij Aftrologifolct mortë eodë an.fub duçb. aut trib.të porib.pr^dicere, guafi et genus mortis etann.no tamë dies necjfecies certifint, eu guierisfilios,cu optas etia oîa ilia tibi propone ^ua; eStingereno folu pofiut,fed. etia folët.abortus dico,interitus in infantia,in pueritia in iuuëtute eu maxime illis gaudere /feras ( ut.n. infan tia magis deledat,lt;fuoniâ femper ampliorcffes fuccef fib.ita iuuëtut uera gaudia afièrt,)cafus aduerfos ,foli dtudines,morbos,miferias,improbitatë, contumada, ftultitià^. Si igiturjforit unu aut plura euenerint,cur ipaiUs^a conditioe qua iHos fufdpere decreu^i rece-

dere täs{Qu,ot ßtnera uidit Augnüus^ Tiberiuf etiS of bitatentf Cornelia cx duodecimfiUjs publica iniuria duobufctiam interemptis orbata e)l, zrßrtiter tulit-fic lâuia Druß mortem earn egregtj iuuenis,ut eum e-tiamhoResuenerarentur. Gefar ipfeorbuf remanßt, tüß quodfilium non legitimum ex Cleopatra Aegy-pti reginafuftulerat nomine Cæfarioncm. tiolißdere ßrtuniie,quamuis enim multos caßts, multóque peri-eula euaßeris,cogita te pro fcopo peti.antequam loaiu Baptißa in caßes hos incidifßt,ßrßanß;x antea mcnß bus narrauit c£cidißß iuxta iUum ollam terra plenam èfinelira,paruimq; abßiße quin eo caßu interierit. idt tum euaßjße er fgo ßmul magnum periculum arbitra bamur,fed non erat idlethalcßgt;iculum,quare orbita-tis conßolationem retulimus. nunc ad adoptiuorum ßU vrum folatia tranßeundum eß.

Qgt fx fcoc mundo filijs reliilis difeedunt magis ßf ticiti,minus miferi abeunt^ob idßolatiumquoddam le geinuentu cß,ut adoptiuißlij crearentur.Quiob qua tuor caußas plerunq; eligi folent, aut priuigni ob uxo-ris dileilionemyUelut Nero à Claudio adoptatus, quod inßxliciter ceßit tarn,quam etiS ßultefaäu eß : ut cui legitimus ac naturalis eßßet Germanicus. Ictcertehac adoptiois fßecies ac ratio uilißima eß,ac quaß turpis. Augußus ß Tiberiu adoptauit, creditu cßnonßolit Ti ui£ ßd ipßus Augußi fiiißße ßliu, unde uulgatum iÜud à nuptijs ilatim. tuis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Trcti^iie»

Quunquait zr hoc m4lècefJèrit,icliruff4abiBa naturali Rirpe patrif Gemunici nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inde

in üerone prorfui extinéld,lt;idc(gt; ut hoc auxiliutn pd-rum utile ejjeputcm his, guihits naturalesßlijdutne-potes fuper/unt. Secundum genus eü, cum infantulos ßrtuito in domum receptos adoplant:uel etiam ahfcoe nelibidiniscaufa,cuiufmodiapud comoedos plura xempld,crapudSamofatenfein. Quod plane ßuüunt eß, ucl ctiam execrabile.'Dici eràtn potefi cum filio co cùbuijjè,atqi hdc eleilio prodigiofa eft CT pleriin^ in foclix. Tertia eft ob affïnitatem, cuiufmodi à Tyberiîo fada eft à Domitiano, Ea proxima eft ueraejoboli. nam ius ciuile patris infilium adoptio prteâat, tyr lex. naturale uinculum agnationis aut cognitionis. Qÿi. (-nim ftc coniundi funttanquamplij,in uno unaûeafd dentium lundi olim erant. Quartum genus eft,cui» ob uirtutemftlij eliguntur.cuiufmodi adoptio fitit Ner Ud in Traiano, Antonini Pij in Adriano.Eft etiam ado ptionis elegant ißlmum genus, cum quis filiam emancipat,iuuenem èfamdia adoptai inftgni uirtute,aut affi nem ftliteq^ iungit,quod genus adoptionis neminê melius abfoluiftè AtUonino Pio,cum Antoninum Philofo phum adoptauitftocata iSi in matrimoniu ftlià, nec fi liciusinuenio.Non tarnen Philofophusex Pif familia pit. Ergo hac adpptione omnia implentur miinera, Ve rrf coniundio ordo^ pofteritatis cum qui ex plia na-pijur,non muna nepospttuus,quam qui ex plio', eyquot;

nomen familie ob genernm aut adgptionem:nihi!orni hut nepotes ex ßl^s mdgis ^udtn exfUidbiu^quSuis mi nut certos diligere folemut.quonium perßäd mugit di ligimut ac nobit mdgit ßmilididt^ itd plutfilidbut ßU os,dt(^ ob id defeendentes exfilijs etidm rndgtiqud eX filidbut. Plut^; poteR etidnt prrßiüio ßinilitudine, ndin e:^quot; mdtres mdgit diligunt ntdfculot ßlios, quditt-uif fexu dißimiles qud ßxmiiidt. Multd eniin funt lt;iut rdtionè non obßcurd hdbèt,uelut cur ego longé mdg^ doled ereptußliutn 4 iudicib. ejudm ßmorbo,gudßci fu obijßßet,nec tdmen promptu eä cuicj; diuindre. Qd? ddm enim dicerèt ob dedecut,fdkuturßdtit ßbi rß deco hit exßid uirtute amp;nbsp;eruditione probifdte^,neq^ ettith melior dut mdgit piut ac offidoßut illo ßiit. iUiut inte-gritdtemfdcileconijcerepoterdtit ex dcerbd ultione in reliquum ßlium,tjudmuis nec tUe mdlut ßt. dreednt iüum modo exßto dlbo medici,ddmnent iudicci:no/lri irtidnt Idboret ilhein quo dd uixero illiißrdbunt,no ne-fU crudelitdte,nulld enim miti0r,nulld breuior.oRen-iimui enim celerrimds CT lentißimdt (ß itd dicere li-eet^ßilum dolore udcdre,cr ß dliquit ßißet, breuißi-mutfidt.Quid ergo mihi dolorem dugetinon ereptdnt eßeuitdm db eo qui dédit, quißeruduit: cdßet enim ö* norbi in Drum reßruntur.Quje 4 Deo eripiuntur no ui,non iniuße dußruntur.ipßeenim optimut eü iu dex,creripit quod dedit. Itdq^^ ßipienter Sen. Venetut iomine qui Deo in fdcerdotio cdßitdtc uouerdtitnond (hum

c^uw uoeMf^oüßcif cum authorittiteut pium gmut luRinianoru inflaurarètfè claufiro extraxerut, c5iu~ gio(ji «rnarut. Ex tfuo nunc qui floret in cd famiUd o~ mnes orti funt.Eeéè quidem miferebitt Senatit iUü tot iHuftriu mitioru,qui beneflcqs in Rempub.floruerdnt quodflirps nrum decedcret dc extinguerctur. N»pi Erdncifcui GnUoru rexinflgnis,uel hoc folo inter diui nos uiros(tdmetfl fult;£ uirtutis exempla non deflnt) lUt merädus,quod Epifcopo Magaionx urbis in infuU o-lim nuc dirntic eT trSslato titulo mantil^eflildni,quiit uir eßet (ruditiflimus,uxorcm ex qua ille nunc hetusl» lift fufceptis uiuityconceflit cr impetrauit,quduis Grat co potius quam Ro. more ,ne flirps fapientis uiri orU cr Gallilt;c fux eriperetur, Qjtodfi quisprolem nuqui fufcepiti ßrfiniuucnis eruditus er uirtute pr^ditut injigni, coflanguineis no ualde coiunäis, quiqi no egt dnt,necgeneroflt;e indolis flnt honeflè prlt;e/rrri poteri\ maxime cognatisßemperautflfiliteiugerecupiat, mt bus enim efl nepotes prxflantes flgt;erare,quam duplici hinculo coiunâos. Eadè aut ratione inflituëdifunt a~ doptiuiquam naturales,müiore^ eu indulgétia, quoi àdoptiuorum copia ießtura non flt.Cancre etiâ opon tetiieadoptiuos eflflciat qu» tempore naturalis adhue ßerare potes, nam impedient iUi ucl propinqui fui,ne fufcipiasfilios:aut fl idfaciat nemolfufceptis illis in litem deduces rem.uelutcontigit Angelo Cardano qui Andream quendant adoptauit.

Inde duâa uxore erfUijs natis pnter contra ßliuni fub indice fiicrunt: laudo autan ut prlt;ejrantan deligat puerum aut adolefcentem,qucm uni ex agnatis puelbe ùinges.ficenim fâmiiiieobiui adoptionif^agnationi ob puelLim,uirtuti acanimi trAnquiÜitati,ob iuuenif dotes fatisfacies. Sed ß èfamilù mafculus prie Ü4ntiindoleßt,hunc aliéna etiam cunt coniugio ido prtßrcmus.

Qetcrùm ß naturales,ßgt;urij,incertiueßlij ßiit,quid agendumfadoptioni ne locus erit i Sic tiiquant dislin-guanur.naturales er jßurij quad ad hoepertinet pro^ poßtum legittimisiequiperantur, tàmetfi lex iubeatil los fequi matris fainiliam. Parum tarnen hac reßrunt nobis,ut diâum e/l, leges nature ac a:ternitatis äuJiii fequentibustnam nomina,ut dixi, cum commui ri ne-eeßeßt,nec femel er breui,famililt;e^j er maiorum me-tnoriam interire, quantumuis fero id accidatl certè tarnen nec fero,fola flirpis ratio naturalis obferuanda erit.Qt^omodo ago UberßUus appelietur, quanquä necmoshicuigcat, ßliiis iUe pro légitima etianihà tendus eß,nec erit adoptioni locus. Q^d ctiam aUa lex de Decurionum eledione cenfet, qua JfurioS non reijeit ab hac dignitate quanquam non uulgarii adijeiens non debere naturaliuinobfcuritatem uirtuti ttoccrc,nec ad gloriam uiam pracludere.

^rgo nil fupereH in bis,quam ut auxilio Cafarii per legem legittimus red^turßeu Jßuriusßt feu natu-‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rollt

talis tMtum.circumfrruntur autem plurinu huiufmo di priuilegia per eoslt;juos{gt;alMnos comités i. eplt;tZclt;-tio uocät.Nec uercaris cjuod dici folet tales fcilicet cfji ttialorum morum:nam hoc contingitfolum,quia notki non apud utrun^ parentem Jimul,fed apud alterti tait tum educantur. ^uodcr/1 legittimi /ic cducantur,tan-tundem deprauati euadunt. De incertis Mtem alia ra tioeHinam hosßpluresfunt tancjuä ueros habere o-pertet.I^odo enini unusßt^manetftirps. Sedßunus tantum,fecumalium cniundlum adoptare licet. Vtcuci; ßt pr£^at flirpis ßi£ ßentcntia relinquere ob hoc,ni unusalterißt impedimenta ^contumaces Cfimpro bos er fluitos,/purios acincertosfiliosaeßliasam plexari debcmus.Et ß tales ßnt ut non ßne inßamia ui-uere poßint,lt;]uä cititisßifcipere nepotes. Similiter ey inßlijs ßatrum naturalium naturalibusq-. duäquant iAofes matrimoniorum commodo acfauori conßilens è templd fliurios ad deciinam ufq^generationem exclu dat.Alibiufq^ad quartä: nihilominusillteßngulorum utilitati per publica conßiluit,nos publiciß per id q; od unicuié^ optimum efl. c^uibiißlam au ton contingitut légitimasfilios fuflipere nequeant, quare his expedit ut naturales quouis modo cr uiccrtos ampleilantur. Atq;ha:cdeluüu er orb irate.

Sed uideri oblitus eße poflùm principalis intcnti,ß quidcmutdoco'cm commodaquie exhuiußnodi ne~ teflitjtibiis decerpipoflunt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen quantumuis

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttumeraßt

numcroldßntdmplxätguc ntdgnißca: nemo tam mens fit, ut noSrts temporibtts nifi uilii liilor qui or-litiitem cum illis commodi!,dut orndmentis dUt lu-^um filijs qudntacunq^ in pdupcrtdte enutritii prdft^ rdt. Si tdmen fors quod dbfit cuiqudm tdin praud obtigcrit,cd enumerdre uelim. fatius enim eft dliquii hdbere qudm nibil,cr in quduis cdufd quod optimum fit eligerf.iiirtutisque beneficia uti qudtn morej udcci rum uoce Umentdbili dolorem diiimi dc ludum decld-rdre.Suntdutemqudddin generalid utriq- duxitid amp;nbsp;commodd ob qune diftulimiis hanc traHationem qttiH tra proprid ejl.qujedam peculiarid finguUs eorum.lit unoquoquegenerc etiam funt duxilid aduerfta dolorem animi,commoddque ipfius caldmitdtis, Auxilid nero generalid,qudti!uisplurd fuperius doci(erim,ipfi( tarnen infiliciexpcrieiitiddidici nullum elfe pr£cld-rius duxilium mutatione loci,dc profunda cr firma co gitatione.Dum enim aniiints iliiinfiftci-e cogitt'.r,cogi gitur lt;cr ludlus obliiiifci. Qjiodcr fihac cogitatio-nc caufes doloris minitas,itdque reprxfentcs ut doccd-ris,nil melius effe potcll.

Concludo igitur tria oporterc in unum cogereidi-fceffam e loco in quo cdlusdccidit,ncobuerfaiido jfe-cies amififilij tllic ei occurri, ibi morabalur. rciioiifS dolorem, qiioniamfis imparatus ad auxilium: Secundum,ut ccgitdtio intenta fit qua; teauocet d caufls doloris :Tcriii:m,ut rationes aufèrendiuelminuendi do loris

îow inucnÎM. Sunt uutem mâximè in pâtre dutc eaufte dalorif,mifericoriiiu propter iüum,fpe! cbtc cfob'o km ftirpisqi continuationem.fSifcrieordi.t non uexa-ierisji lUi non defùiffè certo tibi poßis per/u .tde:i\,dt~ ^ue etium eredere, quôdiüe minime te umabat. Ve (pc tibi fatKfdciêsjl tibialitapropofueris.Sed uirum nebi lem animo^prieftantem longé plia uexat mifericor-iia quam ^ei cafus atq- amißio,maxime ubi lu^^iafit non orhitiU. Verum banc intentioncm animi quatn neeeßaria fit in bà caßibut inßniiauit Plato in Pbœdo-ne,£imSocrateminducitadeô acriter ingitcrq^ dtfptt tantem:atqi in re maxime ad propoßtan pertinente, feilicet de animorum immortalitate. Piiruwi enim ctia ß plebeiiC fortii no elati illiia animi fnißet Soa-ates ta-lia meditando,docendo,dijputando:interim affici po-teratmetumortis.Sedmaiorefl difficnlta^ in inirodu cenda cogitatione,quam introduüa ilia in eijciendo lu ihtm,aut propriic mortà meturn. Vnde non ean-dem txißimo fitiße utilitatem ni reuoltiendo Platonii Pbœdonem.ut Cato ac Iulianuf Imperator fieit,ac Icgc do qut£ fiât in Socrate dißiutädo. Seeudum auxiliü eß, eogitare quod in dies quanto propiorßsmorti, tanló propiorßi oceurßiißüj, ExpaHatio mortis omnibus iiaturalitcrgrauiseß, oeeurßaßlij grata acduleißi-ma.ltaquodaeei-bißimum eßin iiita ntiHo melilt;^quot;‘^‘^'* xilio quamliiiiu mollituratq; dulccßcitiadco ut non tarn ob deßxrationan quam ob ßcm ßlio^ßP'~

gt;••4 DÏOKBITATE, * ^ucndi nbsp;nbsp;nbsp;coueniendi iUos [euel inorti obiecerint «el

earn afciumnt.'E. quori numero fuitOilttuiui Balbuf, cr BUuui cr Arantij coniux cr Gordi4nui fcnior int ferator, qui c^fo ßlio in prieha laquco in cubiado fe fußyendit. Veritm fcio quo d dices^ Si modo occurres ji' iio mortuut ut fupru dixif at:

Sed premium hoc eft bonorum,[cire atque cofequù nc^ enint qui redè uixit de hoc dubitare debet nequt poteÜ,[ed eum occurfum expeüarc, ut triplici [elicM te beeris,quod lt;i morte [uperftf fuperfttq^ ille,ciq} iun-gari5,cr quad hos his rcliqueris quos expedes. vaque animi parentum in ftlios talcs efte debent quales iit feipfos, ftliorum quoquein parentes, ita dulciftitinU crit conuiélHS,necfîc ihos ama, utcuiquàob illosob-fis: aut ut noüris temporibus infanda omnia facias, ut illos diuites relinquas. Tertium auxilium eft ut medite ris omnia qu.e ad folatium filij funt. idftetfi quit ilium ft uiucret ueÜc fcis,qua: honefta ftnt peragas: illos tue^ ri,dmjre,feuere,qui lUum benejicijs affeccriit. Ua ego iSius filioluin fupremis tabulis commettdatum curo ut ipfum. Etmulto diligentius,quodfortuna perniittatet cafusfilij auxerit miferationem. ita ftngulamcditari decet qiu illi ft uiueret placitura exiftimaitcris. Kac n tioneetiam libros Ulins,ut xternum monumentumre^ demi.Qjiodpropofttum non folum dum efftcis,fedeti atndumjfcras,dumetiatacitratuaiii opera eucnerit, plurimuiti

Itiiij} ß tnoreris liberaris i poenlt;(:Sifuperuixerii,ne ccßecfiuttniiltiietiaintenihil agente nidedipergu^ folerif. ob «es alienum,ßliM,uxorem (iu«e mortemßlif mei longé diutiusgrauiusj; luxerunt ijuä ego. Sed g“ Ulctteciireuoluepertjiu Cice. fanetipfum folabatur in morte Tulliol«e teporum cdlamitates prtefentes, ZJ“ mdiorum expeädtionem. nihil efi efuod pldcercpof-ßt nuc:ß Romdnin pdtritius (juod C«eßtr regnaret hoc ß)lo fe inßlicem drbitrdbdturi nam iUi priefente habe bant principe er nnum er päcis fecuritdtë,nospîuret er ipßtm qui prteeli longius dißunäü,er multos prin tipes in orbe potetes. Vt tdmetß tranquiUd pdceßua-mur,tton tarne adeößccurd ut olim ßub C«efare. In pri-uatis etidtn rebut conßydera moleamp;ids, caßut ßjrtun^^ improbitatem omnium,tot mal4,tot metus, tarn inßr~ mam conditionem noSiramAnueniesß non nihil omni no,tarnen parum faltcm amißßß.Tot mihi in hoc argit mento dicenda occurrttnt,ut uerererne principes mi^ hi ßlentium imponercnt.adeó multa per quie effi nolis er mdgna,tdm pducd exigud^- per qute uelis. Q^intii rji,ut lUud tecum cogites qua indigné ße gefferit erga ïgt;cu,ergd te. Laudo no paru tria ilia extrema carmîM fdb nomine lucrcti«e uxoris Rruti ab Alcyonio ßaiia.

KüSé DE O R BITAT B. tubet.ßitim xnimum purutn oportere eidrahi Ab inquiudti corporis cuftodia.

Idéto iUd comprobduit qudnti pudorcmfdceret; dt »oftro tcporc hicc ncgiigütur.Eciuidc eit fldgitiofiis ßt filius dut tu,ncc ß’crcs rependere pro fldgitijs/iDcutn quiequd ciirds,cur uiucre udis aut cupiadobterattts rcdlieno,iiinculisdebetur,obærati fcderib.Deo libe^ rdduraßui ptrinittüturUllud ctiam adrem facit,quoi fi ex filio nepotes fufcepißi,iüospro ßUo amplexare, diiiiniorescniinfunt quia mundi fini propinquiores, fecuriusejipo^eritatis argumentum pvtebent. Si nul' los,cogitd quacunqj uia potes non efifcfilium tuü quiè tiiuis excefiit,licetfidUere fe, iniuriam uxori fola cogi' tdtione dfierre,nonfd£lo, non uerbo uUo, ut te lt;tb itit' mod:coamore,à uitkeer infani^ periculo uindices, or.iitid decet experirine Gordidnum,ut dixi,fcniorcm vniteristquamobrcm CT inter ultima prafidia hoc re-( enfui. Sicut nbsp;nbsp;iÜud quoi leue efi,ut cogites quoniant

d!:e;udndo omnino fati necefiitdtemoriturus erat.Ein-gc tempus illud praterijffe in iüo te confiftere.idm gau debii longiore tua a:tate,de iUius interitu utpott necef firio non dolebis.

Henrideashiecauxiliares. cogitatione confiât no ndturd,ndm cqu£ ty udcc£ paucis diebus çr iadurü • CT iniuridin finiunt, mares omnino non curant : folus homo hdncmolefiia ratioc in immefum extcdittquodi-giiuruitioratioi: dépérit nobis,quodmdlicfi fi fallcdo ratio-

r^tionein in integrum reftituumM-Atq- httc quunquS (flcraq; intailu ab antiquistex eo funt tarnengenere in quo quant po tuit diligetißitne uerfattn eji Grantorßri bendo conjblationeinßbipro morteßli£,quam'Plutar chuf maxima ex parte adße tranRulit, qit£ ßequuntur CX/ßecie O'genere ab alijs intaäa prorfui ßunt^odi hanc propriè pertinent traäationan ScribemU'S auté primo de luélu.

Primum igitur didici luiiu reddere hominêab ahjt molefiifs,ni ex eodem genere ßnt tutu,nam adeà ingëi eß dolor ut iüud Hippocratii beüè ei conueniat. 'Duo-rum dolorum qui non in eademarte ßuntmaior ob-fcurat minorem.ltac^ ex eo quod antea non ßaciebam, çontemnerelpaupertatem, infamiam ,contemptum, leties morbos, fuperiorum minas, aliaque huiußno di qu£ hominem perpétua folicitudine tencreßoleni didici. Deinde quantusßt amorpatrisinßlium,at-que exeo animos reliquorum hominum in ßuos ßlio» £flimare,neqi enim anteaßcire aut potui aut licuit. Si enimßciuilßem hauddubiè omnib. alijs poüpoßtis folii huic negotio intcndiße.Solet dicitVbi intenderis Ingenium ualet.Itaq; uos ô leëiorcs admoneo ut meo mala dißcatis hoc,quod incomparabilis eß amor patris in a-mißumßUu,ei quem du filius uiuit pr^efentit. Cognoui etiä ex eo quanta cura ßuperßitib.adhibere oporteat, ut nihil pr£tertnittendu.laudo ßentetiä iUius qui dixit, nihil deberepratponereßlio, neefiliu quiequÜ rurßus patri.

patri, nam ai falicitatem egregium certè prifceptunt eft. Optimatu uerô quanta ftt gratia,miftricordia,qua ta humanités, quam parui faciant nos no{lraq;,uirtu-të,cruditionein,quam exiguo fuo commodo aut ftudi» cotiferuandi inanem illamgloriofam,qute nec anno K-noabobitumanet. Quamobrem nuUireiftdereiam oportet,nift potëti£atqi pecunijs opibus, o quant bcncdixiiti Horati*

Itaqi conftlium hoc non mutauit (nam oportunè,ft quid tale opportune aducnifte did poteftf aduenit ex-ailis laborib'M)fcd temperauit:Non oportere eum qui philofophi£ operam dedcrit hominu mores exiüinta-re fuis fimile5,fed ut hominis fuos : ita eorum qui à phi lofophia funt alicni,uclutapud drce,leonum,luporu, draconum, ac uiperaru dira faila, immania,expertia prorfus omnis humanioris exipli,atq; eo fcuiora quo magis imbuta litcrif. litcnim eruditio ft philofophi£ iunita non ftt, eit uclut uinum uenenis, quod ea iongè détériora reddit. namcruelare malefaita iocet eruditio,er ambitionc er auarii ia magis replet corda ho minum, er/fern miniiu nnmortalitatis animi aepre-tniorum i morte.t^ion ctedis htedcoinpara Tiberium,

^U(tiw)n,Clt;thguîiim,iJeronein, Domtttanum,Traitt no^Antonino Çio,AicxitniroScuero.Solui Antoninin Philofophut n his qui cruditi fiterunt laude dignité, quia philofophuf. In uniuerfum omnes eruditi princi^ pes mali ni philofophi fînt,pleriq; imperiti boni.QJiif inelior Terrando Gonzagai ^aturali ratione duéluf dicerefolituierat,quiadulteramoccidit nunquatn ex deliberatione idficijjè didpotdt,quoniam perpétua marituiiniuriaaffïdturiferuatiK efi plenè Isloretnt ad mortem damnatM^alijq; multi ex eadem damnatio-ne mifii ad triremes?duid obftat?nil:Sed tarnen clama bant pater mater publice. Quare ßnebatis?fitii in^ tellcxi,mifcr quod uclum his clamoribus obtendere-tur fdluti filij mei.Sed ira,indigiiatione^ifericordiaq} fimul contmouebar. ipfe enimfilius meus hoc poculis fibi parauerat, ipfe fibi intriuerat.O faxa 0 terra, mare,calum cur not fujlinetis? Chironisßrmam pulchrè Alciatusmagiflratibus tribuit.Didiciblandis fub uer-bisatrocia faila latere,quantum malum latus inuidi£ habere deteduin,quantum abfintodiafatrapum, inco fiantiam humanarum rerum, ßrtunlt;e uolubilitatent qu£ unico momenta omnan humanamfixlicitatê euer tereßlet.Itaq; iBud dicam:

din med retrdhdm.duxi mirum in modum fcripid cont mentdrid^ med,dum hoc folum trdnquiUitdtis tempM imi potiifi remißionif lt;i luilu inucnio:quod ut dixi in tentd cogitdtione fcribendo incumboAnteUcxidecrctd dftrorum,oflcntdcj^i fuprd njturam plurimn poße.non tdmë ceddin iiipojierum oilentK uelfatis: ddco ut ne-ceffe ßt iUif horu dutorib.uel cd celdre, uel mdiorc im^ ponere neccßitdte:ne lt;juodßrfxn decreti uiolentid co tigit,id ego dum negligentitu dgo med culpd dccidiße drbitror,ob cjuod ßrfdufddu dtq^ cogitdtionè,ndm et cum gen ijs ut uideo pugndre cogor,cuenit ut horu qui fupcrfunt,dico defcetidentium dut mei nuüum prodigi urn extet. diffïdunt enim poffe me in ßturu fuis oHètis decipcre. Nunqud tdm bencdudritid mintiinorußomi nu dolos,dmbitionë,perfdid,rapin(U multoru cogno ui,idqi etid plus pojfe lange inuidid qui uirtutê, odiü yud innocètid,promilfd mdgnificd ultrd Idbid no exti di,qudmobrem in po/lerü mcrcdbor omnid fide Grtc-(d. Nullum effe crimen deterius üuiticid,filiosqi qui pdrentibus non obediunt inßlicem plerunq- hdbere e-xitum.Vnde quod nunquum dntcd intellcxerdm,nec fd tis explicdtum ab dliquo dnimdduerti. nuc uideo quor fitm tendat diilu iUud fcilicet Kofis'.Honord putrètuu Crmdtremtudm ß uis effe long£uus fuper terrum. tüe logduus eft qui implet annosßbi d iidturd décrétas,eti ' dmß I dnno interedt: qui pr^ripitur ui, dute tempus, ftidmß 70 drtzt«»! fuperduerit,non efl longlt;euus,quo-

L I B E 1 irn. »o^t vumnâturie decretd tcinporäpercipere non potuit-^ Ad uiolentiam igitur poti'uf prlt;eceptum iüud pcrtinet ^uam aduitatemporisbreuitdtein.Qudn^udmfub ue lamine h£c,quemddmodü er reliqua oraculti pro/èrri folent Mofes docuerit.nà pod^ ut dixi nuBu uit£ ciu noftr£ logii effe potefl,id folu longu äppeBare lict bit,qucgt;d4naturlt;iconceßu,breuequod interriipitur. • iBud etiä oßedi quod quäuis corde eße tcncrrimo,n(i^ {ericordiaqi nbsp;nbsp;immenßi ßlij quem fupra me ipfum di

igebam detinerer,riitionibus tarnen juperius adduibit atq; dtuciUjs tantum proßcijße,ut pauculis lachrymn, pluribus fußgt;iriß ac gemitibus clam editis,ne omnino difrumperer^eodantißime munus legendi obiuilße, att toritatemq; adeo integyè retinuifße, utnunquam alias frequentius habuerim auditorium. Atq; hiec de luäUf nunc de orbitate agamus.

Hdtrt enim prêter h^c orbitasfeorfum alia cSino~ da,atq; in primis fecuritate et libertatë. dicebat Ctefeli US cu decretis C£fa. Aug. units fubferibere noBet,iBe^ minaretur,magnd libertatë nbsp;nbsp;fecuritatë exhibere ipß

feneëbutein er orbitatem. Simili ßrme audacia imo lo.. gè maiore flebeius quidam adueißus Pompeium ußts ebl,exprobransiBiqu£necperßrrepolßet Galba iBe in Satyra agitatus,nec mirum.nihil enim adeo adfecu^ ritatem facit, quam quad ießt materia, in quam ira

ira dcfeuUt orbitoi filijs tnetuere prohibet,feneäui ui U nofir^. Aliud efl utiliut fané emolumentum,cfuod or bi ab omnibus obferuantur,dona recipiunt,omne ra~ rum,otttne pulchrum, preciofum, magiflratus, honores, fcorta,deliti£q} orborum funt. loelix cfl fi ad h^c reflgt;i(imuf, orbi conditio iam trita res efl cr ab omni bus tradata oratoribus,enarrata hiftoricii,poëtis de-cantata.ynde illud Epigrammatici:

Tu tarnen hunc tabulis hicredem üultè fupremis Scribis creffetuouisfiiriofèloco.

Q^em nutum locupletis orbi fenis non obferuantl Simile illud Luciani,dumflngit orbtvm captatu à'plu-ribus,uelut pifeem lupum deuoralfehamum,idefl, do na recepiffe zy officia gratuita:ua-um domeflicum a-iolefccntcm hteredem reliquiffe. ïtaip eius orbi qui nü ^uam habuitfllios htec uenatio non eontemnenda efl, maximè

WMXiW/ÎMfoporfffrfrffmmerrtricrfT» catleat. nant fie ilium »ntnibm blandiri oportet,ut omîtes pr^eponi fe ab eo exiitiment-Âliorumigiturmunera libëterae npiat,alifs mittat,alios inuitet ad ccenam^ad alios etU non inuitdtus dccedat.errare non pote/î, etiamfi fordi diufiulus fit,lt;liuts modo fîterad pifeatores eat tet hos,iÜos'ueneretur,ab alijs mutuum petat,alijs co^ ccdat:quefdain hilar iter excipiat,aUjs occurrat, alios amplcëlatur, cu/m quibufdam ad ludos,cum quibufdi ad uenat tones accedat:trahat cum alijs longos ferme-ncs,cuin alijs fecretos agitet,oculo altcro fupprefii) cS niueat kis,illis tacitus arrideat: huic domus die femper pjteat,alteri noëiiifaliwm dum exonérât aluum,aliivm dum in leëîo cubât etiamft eufeortofit admittattquof-dam afiidere prope iubeat, huius uxorem illius filiuitt requirat: quorundam etiamgnatos in domo alat,alio-riM « uret inltitui. Qjtibufdam miniHeria publica (y‘ adminiürationes çr Hipendia dari curet, oinnes offî~ eijs iuuet,blaiidis uerbisfalutet, Leta fronte excipiat^ fua feer eta committerefimulet, confiliumq^pctat çr quanto funt Huitiores. Habebit orbtu facile diues ma-giUratus cr principes, proconfulesq^ prouinciartino folum familiäres fed er amicos.nec tantum ob earn ffê fed etiam potentiam,quod obferuentur à pluribus.

Atq; hac caufa fcilicet totcommodorumantiqui no folum orbitale utebâtur,fed CT iüam, ut Seneca refirt^ fimulab(Utt,abfcôditii,abdi(atis eicltif^filijs, ut fimut Mro^

«troÆ commodo fruerentur cr poftcriMii O' nj-uni^ trumhonoru ac potctilt;e, guih. poftinodu cjptatts lupii mdiorcsrelinqucbätopcs. Scd Catilitui oftèditqudparu curaret orbitdtë qui pubefcètë uiticüfiliu fujlulit,ut nuptijsOrejliUa prædiuitis fccminx potiretur.Dignuf Janè uir tato fupplicio,tdli ßne o intcritu Rirpis qud lë habuit.Sed b£cßrfdti paru in uirif uidcamuiùn ma trib.Cletpdtra Antiochi Affyrite Kegii uxor,cü duos iiaberctfilios Sdeucü o Gryphu,Sclcueu ut rcgnaret fold interfici curauit Gryphu,inde ucneno conata fu-ftoHerc detedis inßdijs eoaAd e{l fuo uencno perire, Itaq; uides qua pdruißt foboles etiâ dpui matres pr£-cißdtq; orbitas contcmptdf 'E.t quod ultraßbi qutere-bdt mdtcr ßlioru certa, tu uir o' inccrtus obldtum fir re non potes.

Quismdior, quis filicior,Sultdno Solymano iHi mortuus eR ßlius,dliu occidit Muüafd nomine dtq^ fx fo nepotë dnnorum n-.mortuus efl çy dlius. ita nihil prêter tuto regnare dulce putat^necßlios dd bedta ui-tdm quicquam refirre exiflimat. üuius pater SelimuS dliquanto fteuior ipfum qui nunc régnât tentauit occi iere,ut fœlicitatem orbitate deßniret. Ad rem tamë re deo.noRristemporibuseaptdtoraioco ß)lent religio-ni de pietdti dicata loca pro h^redibus inßitui, atq^ id certc melius.fedßc plerunq; dgitur,ut anne bonti exc plu du modus no imponitur corrupdtur.multi nepotes O' propinquospduperes nulla db iHis iniuria laceßiti hitredi-

ii^editätih. ^ult;e ad iÜos peruèturte è/^ét tege, /^oliât. Sed ut dixi h^c ex caufd non funt,ut olim tanto tn pre-tio apud omnes orbi.îJec tdmë adhuc défunt clientes iUis amici aduldtores, ut eorum domus principales ui-deantur,uocenturqj ad ludos,pompas cr nuptias difcZ bantq; inter primos,falutentur ab omnibus’.ali] üios uenerentur etiam,gratulenturq; eis ac ipfos obferuêt. Pratter hate Rondelletius uir egregiic eruditionis inter commoda orbita!is,cum ei unicusfil ius morte ereptus elfet,numerdbat /plêJidioris de Idutioris liberdliorisc^ uitit curfum-Verum omnia hate his quifilios non fufee perunt abundc pulchreq^ conueniunf: At in his qui il-los modo huius narine fcelicitatis expertes effe,quod^ fi uiuerent codé modo obferuarenturab omnib. cadèq^ efiêtaccepturi numera,tmô potiora melioraq;.quodté mèfalfum c,ut dixijdbblddiulur. n.propterfigt;èpotiit-dlt;e htereditdtis,no amicitiâ uera cofiderat etia tu como da:no aut illorît fcilicetfilioru incomoda,quiie reflè re putàtib.l5gemaiorafunt,utdixi,comodis.ndfiquisr» putet qua rara fùeritgloria noftra,uidebit nos fitiffe fit tisbeatos.Ettamëuixunquâpotui uitichuius ingref-fus ac curfius non pœnittujjc. At dices nunc in luâtt htectminimèmam dimidium tertine partis ereptum efi: Cr fi reële mimeras rcliëlum efi exhac partefiliorunt Cr poReritatis quantum firme fittis eft, ut uno uel ad fiummum gradu firn inferior. Sed obijeies quod anted uigintifieptem numcrispotior efièm, amifi ergo is.

Sd ad cum non adeo j}gt;cädt lt;jui iuße commoda fü licitatif metitur^tdm fubtiliter res metiri. nam Ij natus non fidlJct er numerus inde muneret, me infcelicë non pojjèm exiünnureßed paruin àßlicitate abejjèm. At dices adeil cum hoc contemptus crodtum fuperioruin, ego iHa non inagnifacio,(juia nota funt:ß antea preui derc potuißcin,aliter rebus meis confuluiß'eni. Ergo fiat fententia iUa Sileni:

Alifs ergo potius quam nobis naßimur^maioribuf fcilicetnoRrisaeDeo, nobisacpoHerisnc(juaciuain filiciterautexußt. Proptereanon cß increpandiis lobtss cum dixit:Pereat dies in ^ua natus fum, nam ß nobis nafeimur, nullus ut naßatur optare debet. Porum igitur qui praßantißint animo optima conditio eß,prolem bonamfußepiße acferuaßetproxima non fußepiße. Aliorum uero non fußipere,proxiina fuße pißeerferuaße. poR illorumquiorbitatis commo-disutinorunt.

Eterrima uero eß eorum qui cum non ‘^1‘tfrunt, tanqud fuos,inde refeißunt non eße fuos. Vide quot incommodaicuratot annorum er impenße

LIBER niL 1057 bnpenfeperiere, aluifiißlium inic}niäiulteri, perfid dtuxoris,ßlium iimißßi,dedecut,irrißo,memortii in-iurite tot annorum atq; contumeli£,atnißa occaßo pro prior reparandi, contemptur dolor,omnium rerum ca fitßo,Karcha uxor,ßliurdlieniis,tot proditorer dorne fliciguiunà cum uxore er adultéra conßenferunt. Lj« fl« htec res deterior cH,cfu6d in luäu proprium amifi fii,fedßnededecore contumeliaßi,hic cuin dedecore amp;nbsp;contumelia. Ijj Z«(3» perdidiäi pecu nias er laborer infumptos,cum iuüa ratione ac a mpla ßgt;c:in fuppoß-toimpenfieef laboresßaude periere ,ßne uUa j^efi tefciùiffès.

Sed hoc tarnen magna ind iget conßderatione, pri-gt;num,ßnonrefciui/ßslt;juod ad falicitatcm attinetie-^uc ßjchx eßis,acß tuuf ßiilßet.nam ßxlicitas eßuolu ptas animie fx r^tjo«f cogno feente proßßionem iucu di.indeffinitionenihil uariatur, Sedtarnen illudnon rßuerèiucùndum,noneßaternitatisßtrculus. Quid trgodaudabimutneabfurdam confuetudinem Lace-damoniorum, lt;jui uxores ßtas adamato adolcßenti fub iiciebant,ßliosc^ fufeeptos pro fuis aleband Certè ßulta prorfus eü confuetudomeq^ enim re neq^ opinio neiucuudum tunepoßidetur.Quamobremnoeflhtec faelicitatii ,fed ßultiti^e anfa.Kagisprobandu guod In dteifaciunt(tiihil enimincögnitumaiorib.noßris, ta-ntetß ratione no addiderint) uxori deß^näi fiatris al-trrßateriugitur,er ^ui nafaturßlius cêfetur prioris ieoniu-

tioniugif,id^ iuüè, paru enim abeüfiiiuf 4 nepote,eil etiâfUt ita dicâ,priMgttui,fed caret nomine,ê aut quafi è regioe oppoßtusvsi^ay tnt Griecè dici poteû,qua fi poügenitut. Indi prtefirût eiiâ filijs cr in bereditate ainore filios fororu,iuüè id etiâ ac fapiêter,fitjuidi iüi filij funtcerti /c)roris,ijuiaiSaeospeperit,foror rurßu certa quia eadé matregenita, nihil ergo certiin ((jfinitate,leu mt:trif potius cognatione. Ergo optimi hi poU fufcepti liebrdeorum more. At dices, nobts hoe licet,fimphcius idem habnnusfcilicetnepotes ex fra-tregeniîos in quib.etiäfamiliie nomen fcrutatur. Poft pnf fufcepti Lacedtemoniorum more fuppofitis pr^-{lantiores,quód citra fiaudem genitifmt, non ut HU, crcxamico non inimicotuerum melius erit ex amico Cr dgnata cognatatîc non ex propria uxorc nates ad-tnittere. 'vlumüm locum obtincntqui fuppofitifunl non rc feifeente alumno,quoniam filices quoquomodo fibi uidcntur,alijs non ita. Atq^ kite félicitas ft ultorum filicitdti perfimilis cil.Sed sluitorum flicitas omnino nulla eß,quontdm certum eß iüos decipùeoru qui fup poßtum dlunt incerta,neq; enim fieri poteß ut quit fa-nx mentis aliquan filium aliquädiu exißimare poßit effefuum,inde certo cognofcat fuum non e(fc. Sed du-bitarc potent,aliter ab initio demensßißet. luw ergo itbtrefciueris,apud Chnßianos opttmumrß inuentum auxilium,ut in phratriam aliquam conijcidntur,amit-tunt ibiius hareditatiSjUnde etiam mortui mundo ap-pc!idntur,nec t(iincnpereunt,fed iugiterferuiut donti notqui-

etiam eruditi euadunt,alij dd lignitMesas fcendut fitcerdotum, ufq^ adeo ut nonnuüi infummo^ fotißces eudferint. Scio plures metres in exotnologefi coaÀafd fgt;resbytcris,fudßUc coniugibm ut ßlios quoi ipße norant non ex coniuge ßifccptos,phratrite dm4» durent. Quidà ilupidinon inteüigebüt cuuiUdtionentt ulij pimterunf.feu inteüigercnt,feu non. Sed Gquot; nlif rurßts cum reßiuifßent muluerunt rctinere ob unu trir um cdußtruyfcilicet uel quid nunqud poterdnt tum eße certi quodßlijßti non efßcnt,qud quod certi eßent cer lof «Ott poße. Et quanquam ßcs cxigud eßetjtdm^ quidfi dmitterentur or eßent proprij longé plui dinit tebdtur,qud ß dlienus retineretur. in bisß)ld impëfd et rxigud idm periturd eß,qudndo ntaior pdrs eßluxerit que recupcTdri nequedt:in uern ß percdt impenfd,ld-hr crßliuf quod mdiut eß peint. Itdq; mcHm cß logé retinere dlienu,qudm propriu dmittere, atq^ pcrdcre. Sed circd luec dubitdtio, an centum dtnepotes ex de-cemßlqs mixtis etidnt inuicein abnepotibut plui reß~ rdt totide ex uno ßlio procredticluidctur cnim in pria Tib ■ plui eße feminii tui dtq^ ßtbßüti^. Verum id no re ßrreputo'.duoniä cudd inßnitunumerugenerdtionu reßrtur,di^etid nulid euddit,ß cnim impreßio eß ti e^uno qud exio perfiüd ßmilitudo ßrudbitur,ßn dut fubßdtiedißnrimerurßn nuüu.tdmbeneigitur modo totide profccuritdtegeneretur,ut nepotes ex uno qui »oßlijsßmilitudo tud integyd ferudbitur in illis.

GauJeM igitur cr ^ui unicum fiUumfÜMmûe relh^ quunt. Scd (juifnctm churior dtnepot ucl filiufi Sen^ fuquidemjiliiu, experientiu enim deprehcndi:mit-tor etiam eSt noflri (‘ars cum atnepos tet fit aliorun, filiut autçm tui tantum er uxoris. at iBemaiorem prfi bet perpetuitatis fl)em,at^ in eo fllij nepotif er abne-’ potis imagines rclucent^t fiineo ainor ntinueretur noneflit perpetuitati coniuniluf, quoniam defleeret paulatimtideo^ neefilif amor effet er noSlri,^uamob rem uerè charior atneposmodo certus. Vt ad rent re am,retinendorum fiiiorum altera er fecunda caufa efl guod ipfa perfe educatio dulcis efl,er tot propter iÜ9 rum exaiti labores,pigetomnia amiflffe.vbi ergo pro prij dcfint,iuuat kos loco fiiiorum retinere,maxime fi res ipfa non adeo manißfla fit populo. ob id uidemut multos ffonte educatos cum alienos effè fcirent,er tarnen hteredes uniuerfales inSiitutos. Scio principeni ^uendam cogitaffe ut ex uxore iuuencula er gr^to a-dolefcentehteredem regnifufeiperet, fed morte pra-uentum,

Tertia caufa,fi accedat uirtuf,probitas,manfuettt-do^ alumni,quam facile tune er tenaciterretineri fo let: Sedfi iam tibi proprqfintfilij, alienus improbut fed adultus nolit fe eqci è domol Vt contigit in urbe noSirainduobusfamüijs patritijs,inquibus quamuif mater marito tesiaretur non ex iÜo conceptos,neqi iit re neq; perfuafionibus hfreditati renuciare uolueruK

V« Je magM interfritre5,quos filtern uterinos ejjè co fiabit conflatd inuidia eß.Tunc trgp anoiumenii htc ciptire ex calunitale licet,inßrues illos ut filios,feue riuiacfecurius,licetctimineodemperichlo non fis fi fgt;ereint:habebi5 adiutores ßdos atlt;^ duxiliatores,mo^ do non iRi feiint fe effe fubdititios,4c ut itd dicim no-thos,tunc enim nee tutum effet tibi fi alios habeot fiU-os educare in domo at^ habere,ne^ fi habeat ilUs.pe-riculum enim ingens e« neffie htereditatis, natune int probitate,netiueeijcianturaut poH haheantHr,at^ iniuriarum ac contemptus irritatione, aut tibififolus fiicris,aut iUis feilit et proprijs filijs infidientur. Clt;tte-rim bona merxfi feias uti.nam labore feruos,amoreft Iios fefe pneHabunt. Qainetiam proprijfilij hoc exon plo meliores euadent. Erunt etiam per tutelafilijs na-turalibus,ac uelut cortex nucleo nucit cr caflanete m^ h.Labonbus igitur citra contunieliam omnem exerce re iOos conuenit,induüriosq; reddere. Circa htereditit tis uerb portionè poji^uam, ut dixi,neqi fi mater etii fateaturfeire pates noneffe tuos,parum aberrabis ft fuam ilUs parti relincjuof. Curabis autem ut primivm tantundem fuà'diligentia ac labore fibijpfi^ aeguirant, aut faltem non exiguam eins portio ni. Deinde etiä nlt;( turalib.clä plura fubminiârabisjic ut id parti fuo labore mitiantur,fed no mentiètur.fuu enim fi dicant ac propriu,no à ueritatelogius difcedent,nâ ijua funtpa tris etiâfilij proprij ueri^ funt.Stultu .n. eu fciaslplus nN s ueHt

«fßf polJf crrantê legë cfuam Mturi:Curibit etiSon ni üùdio incertof(ßc enun malo appeUare dubios qui fuppoßtos)ut dgndtie tu^e copulentur.Sicq; fenfim tra-ßbiit in coniunâionè tuÜfSed jl omnino nolint, innu~ pii mancJt, illisqi propriosßlios interfecundos hlt;ere desßtbrogdbK.Qjtod etß in hoc non pdreunt ,fed dlii ducere uelint uxorem,curdbif ut eorußlite ßlijs pro^ priorußliorit iungdntur,cxßlijßUdbut. Qjtodß Irx diuind obßiterit,ß(pranif uerbif ut obferuetur tanqui gentilis mos impcrabis. Solet .n. ßUj. h£c ßipremd mi data pdtris,hdt ultinidf'uoces diligenter obßerudre. Nil penß hdbeds ut omnia h£c dbß}ludtur,uxori tu£ß fit-perßt nurib.afßnibiif,cogndtis,dgnatis, quoßq; mdgii idoneosexifiimdueris,hiec dicito.Sum. Pot/upplitato, nbsp;nbsp;'

nam àigradu aut 4 ciuilißjlet indulgere. omnia coful teßdcito,fed cdueto ne cuiqud prodas caufam, imii nec ßlijs proprijs.flultumenim eßet etiamß certui fires, hæcßtmiM inimicitùe inter iüos ferere, quanto magif cum incertus fiteris.

Claudae librum iam decreueramiif,dtq^ cum eo ß-tnulopus.Scd obtulit fe ßcrupus quidam firfan no adeo nbsp;nbsp;'

lauiSjUt primaß-onte uidetur,ß:iUcet an praßet ßlios nobis undcquaq; dißimiles moribus,aut nepotes in qui busnuUa ßtßies emtndationisßupcrcße? Video enint er AriHippum er alios philoßiphos non probare il~ los qui necßbi nec patria utiles füturißnt, nec dccori pareiitibus aut fainilia.

QMUtff/ifl« aliosperdere poßint^feuflultitiaßia, Jru impatiètia, feu fcelere.Uis enitn peceatis ß prorfut ß}esßonßtgu0dcorrigantur,neceße eflfilios fe non /olum,fed ettam fuos coniunüißimos tandem perdere. Atuero^utdixi-exaduerfoeßiHud,nihil effe deteriut ^iM no effè.hoc.n. naturapeccatu efi,illa moruacgê tiu.Etßcut exfapiëtiuiro oritur perfape flultißimuf ßlius,ttacotra exüultißimo pâtre fapietißimits ßlint ttafci poteß. Quocirca dißinguere rem, non uniufmo-ii multis modis oportet,ß improbitas cußulticia cSOi Haßt,prießat lt;iuam celerrimè duobus aut tribus ßliji fufceptis ilium interire, aut uinculis perpetuis detine^ tisi folum ßultus,autimprobus,aut impatiens,diutius profirre oportet rem,donec plures oriantur.ß plures habeas ßlios,tanto pa uciores fufcipere nep otes oportet ex bis qui und ex bis tribus animi perturbationi-bus detinentur. Semper autem ßudere debes,ut ubi pe riculum eß ne femetipfos euertant,ut celeriter copules illos,cr nepotcs ac protem fufcipias,crcum pauci aut agrifiterintßlij. EZ Mamp;t times neßnt fuppoßtitij, ut defcendentes inter fe mifceantur.

Circa inßitutionem aut cauere,ne tamleuisßt ut ob itoxq ßnt legibus, ne tarn grauis ut inutiles reddas ßlios. Grauißimus ergo in malis er dum pueri funt tnoüior in bonis er dum adolefcunt: quofdam uelut in tauea continere condufos pane er aqua modicè fußen tare. Vbi leges fauent bonis habitare Jeges bon^

ftmtqMiutndtur^fequuntur, (pttubiq; ferMntur, qu£ lucrofd folum crimiitd inter pdgitid ponunt. Hoe ttero efl ultimum bedtitatis humdn£ argumentUfCr ui timuf etidfinii üirpem in leternü protendere. Virtuf aiit turn in tfipfb,ttim in iUif perßäioifhumana.Sicut uitium qudfi corruptie efi.Sdpientid uero aliquid pluf humana conditione obtinet,crdd diuindm prope dcce dit.Auxiliorum uero inopid,ut breuitdt uit£,pduper'‘ tM,contempt Ui,morbi,iniurid,dolor y cdrcerdtq; ßnti lid funt uelut opes dpud dudrum,qui omnino illis negli ^dt uti.Porro, efl etidm dliudßlicitdtisgeniK,dc quo in dteemut nunctdliudqi multo pr^Jiatius quod perpetuum eR dtq; fempitemum, pdrutum his qui piè folum dc reólè uiuunt. Diximt» dutem de iUo in bedtd. uitd,qu£ in itlo iüuRriore mundo dtq^ complicib.fem^ piternis luminibus dtq^ primis fubfldntifs, tum etH hit Jmi extrd hunc orbem circumfiruntur, in quibut fen-fm ddduRdßlicitdte dd dbfolutdm puritdtem mens de uenit.vnde iHisobliuio horum ,fed nonfimiliwm dtq^ fhdrißimorum.

Hlt;ec igitur funt Oc.Cufdne qud de Vtilitdte cdpicdd fx dduerfis in hdc ingratd calûmitdte feripß, ut intelü gdt homines oës fèrmè qui de miferid fud coquitrutur, tniuße fortem,iniufiè dccufure ßrtundin, fed imprudi tiam dc deßdidm in trdëidndis rebus,uitidq^ noßra ui-tlt;e,quibusqudftßnibufdeuin{li explicdrenon dduer fus iinpcndentcs proceüds negligimus in cdufd effc. Vt

Veino,nifipeecatofuo,fît infcelix. Quo^rylt;jofatis flufquämueUemexpmor,dumpro publiclt;t utiUttUe priu4U oblitui totiesmonitui iniuriaru quM acceperam^erabam integritate fuccedentium magi-ftrdtuum tranquiüiorem üdtutn,^^ tdmm opinio meé uelut Ciceronem de OilduiofefeUerit. Cum qttos pa-tronos mihi drbitrdbdr longé deteriord pm expertut qudm d ciuibui,dudmuK ttmulKtyde commodofuo d^ gentibui fùiffèm.Apertè enim decUrdtü jiudid ^dicoru cdufdtnfilif mei, etidmfi infcnpßütto tüorü foUegio daitdnddtufitiffitfilium meum non ptrituru omnino.plusq; pudorrm et honefldtem qudm proprùe utUitdtK rdtionem momenti dpud iUos dc ponderK hd hiturdm,qudmfrequenti expérimenta didici: plurd e~ nim db Slis etidm irdtis fum confecutut qudm 4 bldndi entibusmdgiiirdtibus. tipderdr^ huiufmodi dffèâut fdpenonpoSùmus/iepiusnegli^lmti quia potioren pdrtem dmijimus.intelligent rdtienem uitie cum prtc~ ceptis in reliquis omnibus conuenire.Kogo dutem tritium iüud numen, utpè rept tdm dirum exemplugen ti iHi remitttre uelit^quod pducorum ofcitdntid multo pduciorum pecc^o admißum pt.^teüiget tdmen Rex mitißimus, quot et qudtorü mdJoru pucedentiu prodi giumßierit hdc mors in perpetuum,donec db iHo uin dicetur. Septimd enifn.Aprilisdnni M. D. LX. m «d« perdäd eP,dtq; dnted nos id imprtßis libellis ne fidudi t/LS. dut iSis effet te8ittifumus,cum etidm libel-hN s liilli

li mifiterint publicati,guoriim cdufa ne mêtiri uiJerer ülot etid Sendtin manddto denuo imprimi curauimuf.

Citteritm cjuod ad libri ufum attinct, fcire oportet eü qui uelit/ruéiu huiut coüigere,no ut egoßcifludijs nbsp;nbsp;gt;

literarum difciplinaru incubere oportere, fed huic ttni contemplationi agendo,exercendo,meditandi),et:r maxime ea in parte qua maximeßbi opia effè intelli^ git,dienoiluqiinßftere,ut non folum quod didicit ai opuitraducat,fedutaßiduaexercitationeßacilem ont nium prteceptorum ufum effïciat,cr qn£ legendo fidf terßtgere quee quammulta effe neeeße eß , ipfa mt‘ ditatione ey exercitationii frequentia deprehëdat. Va , lediitisigituromnibua naturalibui cr eloquentilt;e ac literarum ßudijs, qu£rat tempus menfuramq- rerum, gtq^initiu^ decorem,qHte quatuor difficillima funt, tiec uÜa arte fcribi potuerunt,fed folertia,iudicio,mo~ ieratione,conflantia atq^ aßiduo,ut dixi, ufu paran~ tur atq- inueniuntur,ad optatamq; perßUionem aeß-nem dèducüntur. Quantum uero neceffe eß proprù atrtii ßudijt,ß arti alicui incumbat,ßngulo die tribuat, Mjyeo fatisfaciat.reliquum omnetempus,exercitatio nemjiudium,meditationem,laboremq; in hoc uno ar-fumentocofumens, donee ipfum in digitis,ut dici folet,

■lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;. ulcitni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deßth

N cdttp miferdbilii huiuf adoîefcentis I ßlij mei festem co/iJeranda funt^tjutt i fermé etiam i CUudi» Saturnino de^ ’ fcribuntur: Exemplum publicum,Fa-‘ lt;iluminjirumentum,caufafaüi,lAo-iiti faciendi,Perfbna f:s‘ lt;}nie circunftant.Exemplo pri mum publicoßrme pœnie omnes ordinattc funtiy grd vioresautleuiores faille,non enimlex ut hune puni~ ât,fed ne ceteri délinquant punit.ltafdâu eßutft quit in ßro ante edes principif,in ttmplo hominêoccid^, grauius pumtur,aliter leuius.Atqi nbsp;nbsp;nbsp;ratione fane co

fiat,quod ft uxorem interfecifjèt,uos autem ilium c4 pile pleileretis peßimo exêplo iOud ftiluros efjè,nam non folum uxoribui mcechari licebit,fed de adulterio, deßliofuppoßtoatq^ex adulterio procreato gloria-ri. Equidè hanc tyquód moecharetur, ejquot; quod fuppo fitos partuf edideritgloriatam,tum focru cum ea at^ (ord ea p^m efi ex tefiibuftOdeó ut etiatft fit publicu.

QgiJ hoe ejl ergo aliuJ eonnubü HJfoïueret ^u^fecui tamgrauiafunthif temporibiis,ut pauci e^ tiamcumhoneibttefubireuetintfnónnehoc erit tol-tereomnehumunum genus, omnem tranquiüitatent domuumf omnéin^ue fecuritatemfiUorum, omnan ttiimdulctdinetncducatiorwfobohi ,ß t^uiseiis lt;]ult;e cmnia publica priuatiijue bonacuertunt,^Uie lege lulia de Adultcrijs mortis publics pcena digng funt itlcifci uolunt, pleäantur^ At contra fi abfoluatis ple-nèfCui malo exemplo effè poterit ! Moechas femper h4 hebitis/ed qute adulterium marito obijciant, qutcßli-itm ex adultéra fufcepiffè coram marito fateantur^uix untjuam habebitis. Et ƒ habere contingat tales qui-ius non fufficiat adulterium perpetra/Jè,nifî et hoe cu rent ut refcifcat m4ritus,utfilios natos ex adulterio co rommarito cr publicè profiteantur,mariti(!uetan^ tum dedecus,tantum dolorem ulcifcantur.pro^ilo in~ iuüijiimè ( fortiter mihi pro bono publico loquia-pud uos liceat in tam enormi feelere) feceritis fie-•spuniatis, ijuandociuidem tot foltim in adulterio de prehet^as,ciuiuxores occiderint maritos liberaueri-tis. Iniirumentum ßrfan di/f licet uenenim. hoe quidam ex ueßris doäoribus ( mihi ignofcite uera iicaiti ) minus in philofophia experti, grauius eße pu tant quàm fèrrum,adifcientes in ueneno adeffèprodi-tionem, di^iciliusq^; uitari.

llOjt*' gei contrit legei înterpr^etdrî Mlentf atqae lie error in plerifyue artibui uigeh non hoe ueritM cr rd-tio^nonexemphv)n,nonlexuult. Deexcmploper-nittite licentiam hominibM,ut fine peaut homines oe eiJdnt fèrro uel ueneno inuenietif pro uno,quem uene fto occidereininià eggrediantur centunt quos firrra interemerint. Cnr SyUd non milites Ronunos fibi in fenfos ueneno fitfiulit fed fèrroi Cur omnes kges, ont-nes populi, fontes ferro non ueneno occiduntt ient-ptis folum Athenienfibus.

CiuiapudPltttoneminPhoedone, quenqudut pU^ blicè comparatum, quanquam datum pro arbitrtOf, quatuiuam fubtrailis omnibus uxiUjs, fiepe tarnen bi( aut ter repetrre uenenum cogebantur. Vnde idem S4 tuminui insjuit: Tiionnunlt;jHam euenit ut aliquorunt maleficiorumfuppliciaexacerbentur, quoties nimi-um multis graffantibut perfonis exempta opt» fit^ quis ergo dubitattfuod ad exemplum attinet deterius effe homines occidere ferro quam uenenotob id optime fenpfit Calliftratus:Venenarif capite puniêdifunt, autfi dignitatis refiieâu agi oportuerit^ deportan-di. Velut in his habendam rationem dignitatis ac mi-nuendam poenam,non autem in ficcarifs,quanquam f-tiam inficcarijs leges mutent poenof/ed non tom feue-ro legis au tore, qualiseü CaRiflratus. hoc igitur ejl quia ueneno interficere quenquam licet/aHofit ident quod ferro,minus tarnen mali exempli res e^,

SfJ iicetit non tHinon tibi creditituißlium hiic tiktatf tueri conanti atty dfßndcnti,nifi euidentem af~ firafrationem:licetrnim tjuodadpublicum exempli atttnet deteriui fit homines fnro ocaderequam uene no,quod longe plures occiderenturtquia tame ueneni habet rationem proditionis minufq;uitaripotefl,0' ^ffïcüius uenenariui deprehendi,ob hoc par eft leges Wh^is in hot fteuire quam ficcarios. ]fta funt hominunt qui fine legihtu,fine philofophia,fine naturali fapieM res bene inuetas peruertut. dicatis mihi qult;efo cur Mar titiniufcribat in hue modu(lcurta domeilica fi leuiora fint, publice uindicanda non funt, nec admittenda fft huiufmodi accufittio. Etin hts connumeratfieruos, U-bertoscr mercenarios.Et tarnen confiât à domeRicis ftcilius fieri furtum pofte quam ab alienis,^ difttcili-usfaäum detegi er habere rationem proditionis.Mihi tominus externosfitres lexgrauius puniri uult erquot; ac~ cufari,cr de eis haberi qutejiionem. Eiedem rationes inueneno militant ficcarij comparatione, er longé plures atq; euidentiores quam in furto domefiico,con-‘ paratioc faüi ab externa perfona. Caufa pxniC dicite: qu^fo nónneeH eötemptus legis.Si lex non effet de ue-nenario, etiap filius meus effet fions,in carceribus iniu ftè detineretur lt;i wotw procul dubio.Qjii ferro occidit ffiernit ac cotemnit palam lege,unde er qui corä iudi~ ee occidit aut principegrauius punitur,qui uenenofiat iit lege,autfiaüere conatunat deterius eft longé cotent nert

Kere leges lt;fMm filiere crftbterftgere.nam lt;fui con^ temnit legem latro e/l,contemnit Princifgt;em,Magifir4 tum,euerM Rempub.quifattunt leges nunquam exetn pla défunt,ey plura quam ucllemut.ontnes rrngisfe a-tnant quam alios,nut leges ip fat,hoc enim ntnare leget ex difciplina eft,feipfum amare naturale eft.Abell ftti* in ueneno uiolentia z^petulantu ex quibus iniuria 0-, ritur, quæ aggrauant failitm lege:Autfaila in ferro et, uiiniuriaadiugitur. Ç^uietiamuenenoocciditaliqutt, quafi necefitate occidit,atq^ iufto quodam dolore: qui. ferro ex impetu er ira,atq; ambitione licentiaq^, idea, his magis lex infenfa eji. Qui etiam ferro occidit uolii-^ tarie occidit atqi occidere uult:qui ueneno quaf medi, ut eji inter eum qui uult,non certum mortis telum acci pit,non prefcntanetim,fed uelut fitftem modo uult,mo doHonuult,interirameriuftum dolorem ac miferi^ tordiam uerfatur,itlum feit cutandum medicis, relin-^ quit ilium cafui,relinquit prefdijs ajlantium. ob hec uenenarius eft quaß medius inter eum qui occidere uult ac non uult,idco minore peena dignus eft quant ßccarius. Quem uidißit unquam quiftatim ueneno pericrit,ut ferro quotidie uidetisi Ex so qui uenenu bi but uixunus moritur.ß lex uenenarijsmagisparcit qui ficcarijs,ut domeflicis ßirtis quam externis, ej'hoc ubi_. par ßt caufa.nam ß uenetiartus ob lueru, ßccarius ob iniuriam ocadat,uenenarius dignior cß fupplicio G“ tttaiore etiatit quamßccarius,fed non ob inîirumentue

IKI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Quirtûm fumit uenenum potell nan futnere, qut-uulnfratiir non poteA euitttre uint, Atdicetis, into ob hocueneni exhibitio eji nuigis infamisi non,quia licet fumatur à iomeAico, debet iUc qui fumit animaduertc reanitliminiuriatalilaferit,utnonpoßit jidere dignui fit capitali uindiAa-apud hos enim edere atque his fidere noneAnifi tanerarq, into impnbi, non iUi-M eJl ut proditor did mereatur, at qui exhibet pecu-nùe gr^ttict, certè iSe proditor efi. At dicetis fadlius eA otddere ueneno qua ferroifalfium efl id maxime: tuin ^uia oportd ut uenenunt fit ualde lethale,ut iUc totunt iififlmat,ut non deprehendat, ut defint auxilia,ut eonfi dot in ee quern iniuria capitali Icefierit,quorum nudum rfl necejfiirium in ferro, idea aflumptum,ut dixi,ex to tofalfum efl. Sed latebit magisthoc uerum efl : fed lex non curat hoc,fed ne in exemplum tranfeat. Et maxime cum non agitur dehii qui precio id agunt. nam (i de his ageretur,certè maior eflet poena irroganda in exemplum fuüpfiuc. Duos enim ob caufas putiimus de liAa,netranfeantin exemplum proprium cr alioriL nliorum non curat lex fi fint occulta,ut in ueneno,fuij-pfius punit fi pofiint tranfire in exemplum,quia cauft manet:ut qui pretio id egerit,hoc autem non efl uerift nule ut tranfeat in exemplum fui ipfiut,fcilicet ut ali-an ducat uxorem qua adeofit amens,cum focru utgla rienturfe adulterium patraire,ati^exadultero filios fitfcepijfie.

QttW enim magis inexprâtitum Mt iiMuJifumfFor ftn ijuii Jicet non logui Je his qui uencnum exhi -bent? Rejj)ondeo quod darum efi,quôd de his loqud~ . tur eum ftatim fubijciat : Graffatores qui prlt;edlt;e cauftt idfdciunt(fcilicet ut uenenum exhibeant)proximi la-^ tronibus habentur, ideo lex e{l tarn c/ara ut nuUo modo paenam poßitis infligere corporalem^fed folam de portatiohemubicr/tnecdufa etiamiHam iiiteremif-fet. Si quis dieat per ucnenarios intelligi fbluth qui exhibent üenènum,nonß mors fubfequatur {falfum eü: j nbsp;nbsp;üt enim i ßcca ßccarij,quia ßcca occidunt, ita propriè

’ ' ttenenarij non qui exhibent uenenum,fed qui ueiteno homines oecidunt,quod etiam exfubfequentibus uer-bis legis plané darum eß.quodß quis obqciat flatutü quo fancitureapitepuniendiis:dico quod cum non lo-quatur de dignitate, debet intelligi iuxta legem com-munem.

Cur rogo non eos qui tutelle caufa hominem oc-( nbsp;nbsp;dderint, aut patremßliam occidentem non punitis clt;i

pitali pcenainam ßatutum generale eß er conüitutiot didtis qùia à lege exeipiuntur.at er in dignitate pofi-ti in uenenicaufa.fi quis obijeiat coRitutionem etiam exurendos dicerdRefpondemus primo iHam non ejjè in ufif.tabellarij enimfalfi conuidi de quibus principe liter agit,non exuri folent nifi fiequentibus fiaudibui I flagitium auxerint : loquitur igitur conilitutio de hit qui pretio id agunt, ut apparet ex coniundis de qui-

tus noneß ^utium.lcx etitim Cornelia de ficcarijs Uf» ncnarios humilioris coiiditionis,tdmetfi beßijs fub-ijl idt honeftiores, tarnen folum déportât injulof. dt ron minus Inpp'aeiun cjlbeüijs ftib'ijeiciuam exuri. ideo maximum difirimen in dignitaïc reponuur. Kurftis fi dicat ^ui legem Comeliam de Siccariji hos fine difirimine damnare pana eapttisl Rejßon* deo cjuod lex Cornelia eft generalis ficcarijs, alijsefue fcnttbus : htec autem Calli/lrati eft jfiecialis çx po^-pofita ad declarandum,ciuod in cafu uenenarioriM elcbct haberi ratio dignitatis,non in alijs.aliter ad quid Imperator lUam pojuijfiet ,fii noluiftet cxeipere hoS cum in priore continereturl Imo in eadem lege Corne ha dicitur idem in fine.

Uumilioresfiolentbeftijsfiubijci. Altiores uero de-portantur in injulam. Rtfi quis qu£rat caufiam di-co quod eft iüa qu£ diäa eil, quid cum tales often-dant magis priuatum quam publicum, ideo tales i lege mitiuspuniuniur : ei tarnen quem offendunt ma-lorc odio er merito eftè debent, quod ad fiailum attinetnon ad iniuriant quam figladio occidijfient. ïlócque eft quod lex alia dicit,plt!S eft hominem occi-dere ueneno quam firro: eft enim ucritm de priuata in iuria non publica perna. ideo iuxta rigorem legis tiuüo modo poteft iiiiungi peena aliqua corporea in di gnitate conftitnto. Etfi quis dicat hoc tranfiiret in malum exemplumiReft^ondco quod non.namfubiicitfta-

fim,pe4ufa lucri 'uenenum exhibuerint, tune pro Id-tronibui habeantur. iJeo certißimuin quod non uio-Itndo Irgcm nutlo modo ultrd deportdtionein in hoe cdfufeuire licet. “Eji dutem deportdtio noftris tempti ribut exilio trdnfmutdndd,neque eniin decet Cbriilid-nos idololdtrid! ininfligendis pxnis dcerbiorcs efje, neerdtio dignitdtiildbori corporco congruit. Exerce renobiliorë pdrtem in dniino his filt;i[,liccdt in qud cunq; fortuna. Vdq^ hdbuit lex hunc rejj)elt;llu!n quod in dignitdte cofiitutrsubipublicd iniurid no ddf,t,dcbedt plurimd dignitdti et tot laborib.condondri. Qr^od ctii dppdret in his qui teftdmentd uiueKtium dppdruerint, itutindicducrint:ubi etidind poend mortis honeftiores libcTdt.Eiicctisßrftn, cur ergo tdm exofd funt uenenn propter Principes qui ab armis tutos fe exiftimdnt. Sei in hoc ( cum uenia dtélumßt ) fdÜuntur, plus enin» eli periculi db drmis ob tot cdufdrS iam di{lds,quod etH experimentum quottdie comprobdt ex uiginti Princi-pibuf qui aliéna ui pereunt,imo ex centiim.uix uno ue tienoperijifelegimus: dutetidm uidimus, utinußtd-turnßnaeßt tdin nouis qudtn dntiquis cxcmplis. Er~ go cum filius mens indignitdte couiiitutusldurcdtus in medicindcrècollegio,çrfiliuslduredticr ex codent coHegio, nepos lurifconfulti cr è coHegio prone~ pos cr dbnepos cr dtnepos nobilium, coniidt cti~ dm ß ß)nf elj'et,ß ßne cdufd id egißl-t, ß non d-dokfeens, non ßmplicis ddeö ndtura non e/ßepu-

üefit^Q conclucto non obijjjè ueneno,tribt» df-fumptif mortua efi ex partu, lt;jum ab initio apparue^ runtJibriifrigiM extremoruniyCr tremor ut Medici affirmant: cr non apparuitßgnum uUumueneniut iudicdtMn fitit per quatuor aut quinque exceUentißi-mos Medicos à Senatu deputatos,utin proccjjù ne-que ante mortem,neque int Ui ,neque extra, cr non moriuntur homines ex ueneno fine ßgniseius,utap‘ paret ex confuetudine iudicandi cr iufdicendùçrfrti-üra infficeremus cadauera ƒ homines ex ueneno mo-rerentur abfque ßgnis, cr etiam adeß deeißo Medico-„ rum à Senatu deputatorum. Et ffndatur in textu Gak „ ni Sexto de lock ubi fcribit hac uerba: Ham qui „ maximeuidenturfuperhac ambiguitatediffutaffe,hi ,, eofdem fieri affiffui concedunt, cr à lethalis uene-,, ni potione cr corruptione qiu à corpore ortum ha-„ bet.uerum facile dificernipoffe eosquiucnenumfiem-„ pferuntab his qui aliunde affeiii funt. Cumenim homo fuapte natura probis h amor ib us abitndans, ae fanorum more educatia de repente moritur, ut lethali affumpto ueneno fieri folet, deinde corpus aUt liuens aut gt;iigricans,aut uariicm efi aut diffiuens, aut putredi ncni moleRam olet,hunc uenenum fumpfiffi aiunt.l-taque conllat non folum aperte deprehendi poffe^feJ ttiam difeerni.

Accedit quoi uenenum iüui erdt in exigud quanti-fatcadmodum,adec)utunciaunain tres partes Huift fiierit o' illorum partiu/m exiguam fump/it quantita-tem quant etiam euemuit. Ex patet quoi non eft minvm,f nuüum ueSligium ueneni unquam depre-henfim efl. E.tfi columbus qui ex placêta comedit cuin non euomuerit fuperuixit.adeè ut nee uigintuplu eiits quod afftmpferat fuffèciffet ad hominem occidendimt. Et ffww quiajfonft euomuit,o' tonüat quoifi euo-matu r uix una libra arfenici inter feit hominem,feut apparet in circulatoribus qui magnam quantitatem eius deuorant quotidie o nihil penitus Uduntur. Po-tfft etiam feri experimentum in cane,quia uncia non occidetiüum, etiam quod ft longè debilior homine quo ad uitamto hoe quia canes euomunt. ad hoe ait tem ut debeat did mortua ex ueneno,oportet ut fiierit tantum in quantitate er qualitate er quad retentum fiierit O' in cateris conditionibus ut hominem occide-repojfetfcenimftatuunt leges.at hic uenenum qualitate leuißtmum , quantitate exiguum, uomitu reie-äum:quomodo potuit did mortua ex ueneno^Dc placenta etiam non con{iat,quod uenenum ei ft indi -turn iuffitfilij mei,hocenim negat, imo er at poeniten-tia iam du£lus,quod apparet ex rationibus claris quas ipfefiliut meus adducit. inquit enim ffciuiffim non dedifcm alijs, non ipfe comediffem: oquot; etiam cimt iateüexiffem me detedum aufiigiffem,maxime ciimt

multi me ââ hoc hortarentur. Scd ipfe erdm iitno-cens crinfcius huiusfdéli, c^idin ut dixi paeniten^ tûiduâiis: fedfiimulusficit J]gt;e prtemij, ut exiftimo. Consult etidtn ex te^ibus lAedicis tribus lt;^ui earn, uifi' tduerunt uno confenfu mortudm fx puerperio cr morbo. E gMorwni numero unui non uulgaris eruditie cniscuin declarauit gunlis eßet ,fcilicet lipyriam bran di{l\im,inqud fuit refrigerdtio perpetud extrc-morumcrtranorAnquiteniniGdlenus in Epidimifs frigus extremor urn in fibre dcutd figisificdt abfceffum autfanguincnicontrdilum dduifierd. hitc dutcmle-thdlid funt generaliter,qudnto mdgis in puerperd.SAd nifijlumc{letidmidexhoc,qui)d nullus dliorum c^ui fumpfirunt de pldcentd mortuus eft, imo ne llt;efus qui-dem fid omnes die fiquenticonudluerunt perfidie amp;nbsp;furrexerunt omnes,nift ft qui dlio morbo dnted deti-nebdiitur. Atque hd;cfujficerent dd demonürnndum omnino mortudmeffteexmorbo,non duteinex uene-no. duoddutem dbfùrdècondtifunt falftsteftibus e-ftenda e,dut nonconcludentibus fdltem dppdretquditt fttfdlfum,nonfolum ex medicorum teftimonio ex ex-pe^-ientidfddld de ftgnisueneni dffumpti, exipfdrei ndtui'd,cum decimtnn die d pdrtu uencnum in pldcen-td dffumpftfte illdm dfftrmcnt: interim dutan non potu crit udla ecum effet in puerperio, imo idtn ut dffir-mdnt uencnum bisfumpftffet,ideóqueipft ftbi dduer-fiiiturtdut emm fdlfo probant bene uatuiffe interim

Mfmortuam effeex ueneno^cfuod bis fumpfumnatt nocucrit,autexpiMcrpharmacopolein uilis defcri-pca,ex qua apparet uito morbodieb. antepartum un-' nbsp;nbsp;decimum fcilicet uigeßmumquintum laiiuarij ufque

monemlaboralße. undepatetquantaßdes alijsteßi^ busaliquornin adhibendaßt.cum in manifiàistalitt audeant,

Std quia quidam dicunt ßtßcciße uenenum ai interficiendum iam terrain licet non ad ftnam : idco~ que teneri de homicidio. Et non fumus primo iit I cafu de eo qui uulnerat iam uulneratum lethali uul~ nere,quia hoc uenenum fub ea quantitate lethali non e^. Sedß quis de quacunque caufa auxiliante ad in terßciendum intcüigat,primum hoc incertum eâ, er incaßbusubidubiumeüdeinterprctatione legis uut faéli ueritate poenie potius modiendie funt,quam ex 4-ßgt;eranda lege interpretatione legum çrin legcpro^ ( Proximc in : er mulus alijs in lacis, nikil enitti , tritius.

Sed omißis his dico,quod uenenu qiiod eil ßmile can ß£ morbi facit ad interitu,ß etiam nö per fe fufßciat,ß ' fit contrariu iuuat-adeö ut demus carnes uiper^e in e!e phantiaß,cuphorbiuminparaliß,fedarfenicu feu an ripigmentu album cumßt calidum cyßccu,et caufa li pyriæ frigida et humida, ideo tale uenenu potius iuuit quä nocuerit^er dißulit morte, ideo patet quod nei^ per fennec propriè perijt ueneno, nec etiam illo adiu-

Setjuitur modui faciendi, fcilicetutftt profiinä' tum faltem ex animo deliberato. Et licet hocßt ab-furdißimum,nihilominuf difficileßrfanßerit perfuti dereefJefalfum.Quomodo potutteffedeliberatio ect ^uæquotidierenouabatcaufofdolorKi ipfe etiamiit proccfßi fatetur fe repctiffe propter iurgiatparaßet etiä uenenum multo ante er non ftatim.quod fi ftciffet non ßiffet deprehenfui.lex etiam quod ait lex,inquit: Sed dum alterum occidit, profùgit filia er interpoß' tis horis apprehenfa eil 4 patre,qui perfequebatur incontinentem uidebitur occidiffe. Qh« igiturßunt uno impetu non renouantur,non pofßtnt did ex deli-beratione. Sed fi interpoßta uenia aut pace reconeb-liatut, uel poß longum tnnpiK id agat,ex deliberatio-ne id egiffe uidebitur. lex etiam cum mitiorem partent ut didum eilfequatur,cMn qui uxorem habet adulte-‘ ram,perpctuo renouetur, dolor ßngere no potefl deli berationem. ideo prtefupponendum efl ira fadum. Ortus eß hic error folum ex interpretatione huiui nominis deliberatio. Deliberauit enim,id eß^uehe^ menti affedu decreuit, non autem conßrmato necper fcuerante,ßd impetu magno earn occidere concupi-uit. Cu!!M declarations manifiilum. eß argumentum. Sed hac in parte philofophia pits debemui quam legibue.quæ mendacio er irie tanta pramia ilatue^ runt, negantibui enim crimina indulget inconfulto peccantibuf

JieceMibut, att^ue iJeà etiitin plerun^ue ßne au-aignofcunt.ueraßttentes pùniunt cr acriut qui fi. ne eau fi,fed ob ûuUitiam folam peccafièuidentur.

Ante etiam quant hoc ageret fiUut,rogauit ut uxo. rem focrut abducaet^ ne aliquid mali contingeret : quisautemdeliberatutaliumoccidererogat ut ab o. cuits fubducatur?îiolim ergo ut de deliberatione fu. fiiieeminiineoqueinfaéliiampoenituit, quique re. petqt,quiailla prodigiofa uerba repetitafunt'.fi re-petita non e/Jènt uerba non faHurus erat, quomodo ergo deliberationem in eafingetis qui iam nolit oc. çiderel Atfcio uos dare manus , fed dicitiiiUi qui reus eficredendumnoneSl:nonpanituit eum fa£li, non ex nouis iurgijs ad hoc reuerfus efi, fed ex anti, quo odio quo inteificereeamdefiinarat.aliter fiHan-dum effetfontiumdi{lis,nemo coitdemnaretur crimi-tûsexco^tati.

Hlt;ec certè uerageueraliter ejjèfateor, fed in filio tneo etiam uosfalfa effe deprehendere potellis.fimpli-citer ftcitfimpliciter ueritatem omnern faffùs efi jine tormentis,fine minis,fimplicißimum effe adolefcêtem tefiibus produôfis demonfirauimuf, reshtec notifii^ ma efi.fi qui uefinm noueruiit eum,feit me non men-tiri, interrogate etiam aceufatores fuos,fi ego in re manifèfia mentior,quomodo dedubijsrebusapuduos fidan impetrare potero { Simplicitate dudus uxo-rein accepit fine dote, ab affinibus contrante indu-

Ejl eniin natura tanto meltor quanto /îtnplidor. Iff ffft in con jrßione tanquam ei credituri jinf criininunt iudices,ut uxores mantis,parentesfilijs. itaquefato-teuer a prorfm eße quæ faffiss omnia,Ucçt pro uerii ea habere non cogamini.

Çaufafadiejimaiorz?'potior ipfo fragranti cri-nine. inquit lexfi maritm uxorem in adulter io depre-henfim occidat, quia ignofciturei dicendumeßnon tantum mariti,fed ctiam uxoris feruos liberandos,ß tu fium dolorem exequenti domino non reflituerunt. Sed zr in l.fi adulterium hott habet Papinianui ïmpe^ ratQres,Marcui Antoninus ey Cominodus ßlius refcri pßrunt.Simaritui uxorem in adulterio deprehëfam, impetu taäus doloris interßcerit, non utiq; legis Cor nelhedeßccarijspcenam excipict.nam CT Diuui Piui inhicc uerba reßcripßt ApoUonio: ei qui uxoremßu-aminadulterio deprehenßam occidiße ße non negat ultimumßapplicium remitti poteß, dißßcillimum cum ßt iußum dolorem temperarc,er magis quia plusßce rit,quam quia ße uindicare non debueritpuniendus ßt. Sußßcict igiturß humili locoßt,in opus perpetuum e.-um tradi ; ßquidem honeßior in inßulam relegari. Oecigiturhabentleges, inquihus non ob crimen u-xorisparci marito lubent Imperatores, cum earn occi derit,ßedob iußum dolorem.

tudiät fatctttem uxorem critnen qudmjt eam in t-p[o crimine inncnidt qu£ inuenitur multis modisfe «xcufarepoteß,ut etiam apud Boccatium multis c-xtmplis docetur: qu^efatetur nullam prorßn habet excufationem.

Idem uos obfcruatii,nam quotquotßnt tcfies cuiuf-ttiscriminis non pcruenitur ad pcenam crimini meriti ttiß exprcffä conßßione aut conuiilo nocente: quitf4 tetur etiam fine uUis teftibus fupplicio afificitur. nonne igiturmulto maius eft fateri crimen qutc infi-agrä-ti crimine deprehendilnonne maior dolor eft audire focrum cor am filia e^filiam contra focru, ne teftis fide dignui défit adulterium fatentes,quam fi in ipfio cri minefilia deprebmdaturlat deprehenfam licet occidt; re ob iuftum dolorem,quanto iuftius earn qute fatctur crimentSed non ob hoc lex dicitünquiunt. dicit au tent de deprehenfaiO hominum ftuporemlnónne uident hoc legem non propofuifje, quia in meutern uenire nou potuit tarn ftulta cogitatio,taleamcntiie monflru, tamfcelerata impudicitia.

Reftrunt interrogatum Solonem^curparicidij nul lam legemJècifJetlreffiondifJ'eJenen potuijjè cogita-re futurum, ut quis adeo immanis effet ut parentem oc tidere uellet ,an ergo hac ratione qui prtmuspari-eidiumadmifitimpunituseffedebuitlquin potius noua lege injutuscoriocumferpente,gallo,fimùçtr cate in ftuntenproijeii

AtquHijUiglbrefcripturosimpertctores eofdcm exit fiittMtisjiquisitaadillosprtefesprouitKiie dut Send^ tut fcripßßet. Adolefcent hsnefto loco natut, in dit gnitdte etiam conHitutut,cum audiffet uxorem non femel fed fepiut, non ui codildin fed J]}onte,no!t con-fitentem fed obijcientem mdrito, non folam fed cum ffcrUtCrfocrum cumßlia ddulterium: necfolum ddul terium, fed duos filios idm ndtos fx ddultero, non ex eoconceptosuxorem ueneno occidit,nonanimo de-tiberdto,fed deliberatiore fed deliberatifimo,fiç ita U-ceatdicere,dnnonomnino indignum poena pronun-tiaffèt hunc adolefcentem ? etiam fi focrim ßmul cum ipfa uxore fudulißeti Sed deßtit tarn graue mon^ ilrum,tum fcelerd,tum exemplum,tanti facinoris hi-^ {ioria,non conßderant imperatores crimen fed iußum dolorem , qui in hoc adolefcente quinque gradi~ butmaior efß debuit,quamß uxorem in ßagran^ ti crimineinuenißet. primum quia certut erat, qui inuenit non adeo certut efje poteR, qui inuenit no-lenteminuenithic/ßonte feoßerentem: ut acerbita-ti faiti maior acerbitat contemptut adderetur. ter^ tio qui inuenit,femel inuenit, h^c fepiutfajja efl ad~ nißffe.

Ciuiinuenit, cumunoinuenit, ha;c quotiefcun-queoccaßofcobtuleritadmißuramobijciebat. De-nique qui inuenerunt plures in hac ciuitate, quam-UM occidißent,tarnenfßcm fobolis ac ßdcm intadam ßbi

pbiferuärunt^unde cb^roi haiuere ßliot,neque c» nim adultcrlt;e iJle fobolif fecuritatem uioLtrunt. lt;( h£c tegrcgict os' fapiens mulier nefcio quo i^monio nuilo non folim ßUo mco de fobole fidem, fed etiant mihißi^uiitfUtque nepotem putat unumdicerepof-fm efficit. uultis ne ut horum ätnentia apud om-nesgentescrinomnidfecula leganturhieci Sapien^ t^i!muftiuihßimui, itquifimusque Senatuf Medio--litnenßs fub denfentißimo Rf^c Philippo maiorit partii örbis domino, lohannem Baptifiam Cardanut» Medicum^ filiumMieronymi optimiejßeiadolefcen-temcapitepuniuithocipfo,qu6duxorem obftinatif-fimo animo ueneno necauerit, quoniam iüacum fo-cru fepiinobijcerentadulteritvm fe perpetraße : at-queetiamfilioi duosgenitos,mjfculum er faminant exadulteris, non ex ipfo procreatos. Quiddicent gentesiQuid didurifuntpoüerif an huncadolefcen-tem iuße damnatum, nequaquamf qtä tantam caufam, er tarn atrocem habuerü feipfum ulcifcendi^ an Senatum iniufteegißi autminuiprudenterf multo minu9 quandoquidem tanta fapientia tarn confirmatuf aqid tatis animut uno a£lu uitiari non poßiti Quid ergo dicent diäuri^ eruntiut monilrofus hie cafuf eil, it4 füiße pródigiofam ( quam Deus auertat) hancdam-nationem.

Sedquid ß fuperaddatur nonocdditueneno,cer-tumideß,necobßinato animo,aut ex deliberationt

fed ir^ prouocatui? Simile quid ft miinntJi mdxi-mis confirre Ucet haberet htec damnatio ei,quii Id-cobus qui iujlus dicebdtUr ddtnndtus eft. cuius cdufdïofephus dffïrmdtexcifdm efti Hierofolymdm. prodigiofu eniin hds poends ( quos tdmen dbftt eti-dmftmiBies diris crucidtibus necaretur ftlius meus) fequi publice grdues cdldinitdtes. Sic etidm Socrd-tes Athenif, neque enim unqudtn pqftmodum Keftu-blied iHd ftne ntdgnis »erumnis fuit : Komæ Hdftcd Scipione Spdtté Sceddfo iitterfèftts .ßrte mirùinui-debitur iufthm me dppeHdre filium meum quern pd-Idm pt, ft non morte dignus pt, effe tdmen exilio? Non loquor prêter Icges^ueftras qui iuftum dolorem uindicdt.pofterior inquit lex , fdcit quod fdce-redebet, fed excedit in ultione, cuius cdufd pccndiU dliqudmlexelidmftdluit. ■

Ciupd enim dd priudtdm iniuridm dttinet oc-ädere poftet : dt nemo poteft iniuffu Principis ho-minetniUifubditum occidere. quoniam purs eft ciui-tdtis amp;Principis qudp pdtrimonium,peut non licet oeddere equum dlienum, itd neque tuendift cdufd, neque ob ddulterium pdter dut mdritus occidere poft pint impunè.offènditur enim P.eft)ublicd dc Princeps. licet tdmen ft tuenti, quid dlitcr non eft ftcuruS ut ft tueri poftit: licet ob ddulteriu ,ob iuftum dolorem. i-deo idles d morte abfoluti funt,quid cdufum iuftdm hd btnt, crimine etidm cdrent çr p leuiter punidntur,

^of igîtur conüat qui à crintiiie abfunt atgt; ultimo fup~ plicio etiam abejjè dcbere.nec crgo taies infâmes funt nec capitali pana puniuntur, nec iniuüi diet pàf. funt, quia nihil prêter rationem egerunt, licettnô~ dum uîtionis excefferint. Tingite lüam ob biec uer^-bcratdm,uulneratam: quis dicatmaleegiflèi atex-ceßit, Ufit Kenpublicam.uerum eilßdeo aliquapx-' na dignus elt. Si hic alienus effet,dicerem cunt tam graui iniurîa prorfus abfoluendum, qiiiafilius tft non audeo dicere ,ne dolori meo fatiifacere ueh le uidear.

SiBrandoniaßliamihieffet, XoannesBaptiftaait^ tem gêner.conjlaretautem ut confiât perdues tefies de ciufmodi impubica confèfiioneTirandonilt;e, gene^ rumque occidiffe iUam ueneno iam antea etiam per annum paratofcirem. iuro perthronum D E. l fi mt pofiridie uocaret gener meus ad canam, ad iÜum uenturum.quidenimfoediusexcogitari potefi iadul.-teroscr adultéras quotidie fieri nondubito,fedquie feffionte prodani mantis, quje ius étiam fobolis ultra uiolët,nulio fupplicio non dignas effe iudico.Sed qui^ mirum efipatrem matremij; Brandonite tantis conati^ tas quterereftnguinem filif meiùum qdem catifiefitè-rint filiæomniit horum mjloru,ut liierte fub filienonii ne fcript,e tefiesq^ produdi tefiantur. que firfan nec fiionte peccauit,nec digna fùit tantis malislAt lex ut di Xi hue no abfoluitlduo oinittunt leges minima ër ^uas

ut eueniitnt uixßeri potent, guoniäm nititcra ßnthii^ tnana omni ex(gt;eilatione,uxorem fateri ^idulteriutn ßliämquefuppoßtum,ttn minimum ßt crimen lt;juoi fiirtum continet lege uiginti ennorum firme folum tion aboletur cogitatel Quid ergo reliquum e^ut tam fit inauditum,ut etiam fit inexpeófatumf At eti-am quierunt ut teües adulterij producantur. nimis feb tur ffciutur tempora cr perfonte,noHit fi nofcere uult Senatui.himium efi quod fcitur. Scimui Lenones Ie ndfque cr totam trailationem . atque utinam non fcircmlgrauiut efi hoe forfanquamutnonefiet^iu-ftéque damnaretur adolefcens.

Quid agendum erat er in fam breui tempore ? E-uertendafiiitRej^ublicatota nofiraob hoc uniutmu lieris fcelminimis inimicitiarum,nimis odij confiaium eft, tomminatifuntpalam tefiibus. Quieruntur uelßc Ufam exifiimationem fuam,quandoquidem tarn tem~ peranteregimui ut parceremus iüis,ut caufamno-ßram detcrioremficerimus. Indigemus uefirafapien^ tia, ueflra teqüitate in tarn difßcili cafu. Si n on pro-baffimus perfi{lè,periculum imminebat iniufiè mife^ roädolefcentiquodtimuerimiu : cum probauerimut contra tot milites fufeepittogatus uiermis, implicitut tot negocijs inimicitijs ; an hoccaufa mea acciderit uosnouiitistan ßlij Deut nouit, niß quod inconfuU to iUam duxit uxQremiex connubio tanta funt or-ta mala.

Könne himetfaßi fuhtquißtcinut aimilèrunt? ne-fant tarnen ut in iudicio id didluros, neque ego poük lo,nec ^equum etiant iudico, tametß è re mea eßet-fci-tis tarnen er res unlgata eft. Trueidabimus ergo huno adolefcentê quafi ex legibus,etiäß non publico ludt tioresconüaretjfed priuatisiudicijs? er contra leges ßmul,ß eas ad unguem non feruandas alia ex par te pronunciaueritisi Sed er Io. Petrum de M.eda qui er ipß: uxorem non inßragranti criinine deprehen-ftm, fed ob adulterij fupitionem uigintiquinque uul neribus confodit, utinhoc proeeßu o^iendimus, li-beraßis plenè er abfoluiflis { an animi deliberatio minor in iHoßtitl an certius htcc ex ueneno obijt quä illa,qute ßatimperqtex uigintiquinque uulneribus? an Ule nobilior filiomeo,authgneRioreloco natus? quanßrut lenonèßtiße, er £tate perfiiUafdeniq^ an-iBe certiores coieäuras habere potuit propria cofef-' ßondA poena etiam ordinaria,ut in his aäis apparet, tmo ut pater plané fatetHr,ß ueUetßlius femetipum il lifubijcere.ab omni liberatus eRßliusDiui loanni Pe tri,Solarij etiam Spurius, qui lucri caufa patrem,tres forores, ernouercam ßmul ueneno necare tentauit hoc folo, quod pater ut prudens cautufque uir cu-rauit filium iudici ßU:i. an ha:c tanta cautio plus prodeße debuit tarn impio iuueni, quam tot cauße u^a:ßlio meol Kum puniendt funt errores aut fee p P ieràl

Icra! ibinuUd cdufdmaiusfldgitium:hiicduld mdxt-flagitium nullum, fed uindidiie exceffus • Quin cLsrißimus inter doHoresucHros (hoc autem ilurip confulto dccepi) Grummuticui inejuit. Si quii homi' nem occidatex cdufd etium ijuod fulfa pt caufd,db-foluitur lt;i poena ordinaria, hoc p ucrum non pt in ont tiibut caups,in his faltem uerum effe debet,quas lex ad tnittit, utpote fui depnponem,adultcrium in uxore uelplia.

Quinctiam hocincafufumus pmilioresei cum pater pliam occidit, quant cum. maritus uxorein. Cur enim lex magispatrem quàmmaritumexcufatpoc-cidatlquia patrem amare pliam certius cß quamina ritum,ideóquenec incerta, nee leuicaufaad occideti dum induéium effe ueripmile eü. cur ego huic non ftarcitis quetn confiât unicè Hiam dilexifpe,etia:n ex tellibus ab aduerfa parte citatis,adeo ut cum pragran des dotes pr£mdnibus haberet,maluerit hanc pror-fus indotatam accipes cl cum qua tàm patienter in mi feria fupra tres annos uixit, perpetuoque uiâurut erat: atque etiam cum infamia, cum fufficionibut itdulterij manififiis, ni caeod^emone infernique rifspercitec focruscr uxor, quod alite fummisuiri-bus occulere nituntur,figt;onte non folum prodidif-pent, fed obieciffint : ncc obieeijp; contentée in dies tanquam deatrocrca conpeienda ferma habetur obif ceretit

«(Tent. Saltern illius didi ïuliie meminißcnt, qutc cwn efjiiit impudicißima,obijcerentqifamiliäres quidä in eertos partus, rejfondit ilia, non enim niß plena naui Hedorë fufcipio.quamuis enint luxurioßßima eßet,pi gebat tarnen maritotantaminiuriamfacerc,utalie-numßlium alere cogeretur,^^ hlt;eredem habere. ItMf non demiror abruptam eße tandem patientiam ßlif mei, fed ilium eoufq^ tulißi tanta flagitia. cr certe f» gitate quis fanus perferre poßet.

At nee hoc folùm perferre cogebatur,fedßper-^ ferreperfeueraßet, necipfa interijßet, aut ferro oc~ cidere iüam tentaßet omnino percundum ßbießiß-tius meus,quamuisßmplicißinus (adeo aperta res e-‘ rat) inte Uigebat,

fingatis primum iliumßireta omni infamia retine-l re uolnißi, nónne omnibus primum honoribus coile-gio,alijs^ Omnibus uitlt;edecoris,quibus infames exet derefolent priuabitur { Dinde eo focrumcum'Uxo-re reprehendente (quis enim niß omnino excors tali4 patienter perßrre potuiß'et)quis dubitatur, uel uene-no,uelßrrd,uel ipfarit opera aut coßliontel etiä ipßs nefciëtibùs ab adultcriis,utliberius adiré poßcnt,ut re prehenßonc iudam,qu£ tarnen cor urere folet impro bisnoampliusaudirëtfublatuirifiliummeumt Si ai indices iuißet, quâtus rifus excitatusiodiu afßniii, uut gifabula,irritus^ conatuflno eß ut laborè circa hoc,

. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P P gt;nbsp;Sidimi^

SidimifilJittndnififtiM er pr^fcntiu^ periatlum M* currebdt. Affines quieSti effint le fam mulieris exi-ftimationem: deploratam inde dimiffam, aleret, ueSi-retiDeniqueutliberiusuiuerepoffet,ut alium ducequot; remaritumpretextu lefe exiftimationis lUum occi-diffent.Cuius rei exemplum,ut audio,nunc accidit,uel fdltem eueniffe conieéantur plerique in adolefcenre, ^ui fe ab uxore abdicauit ad mortem his diebus, uul-nerato demum paulo poH mortuo. At poter at femf necard hoc eil, inquoinfiüunt plures ; minnné, im^ belli ipfc doâor ^ui nunquam arma traóiauit.ip/4 cum tribus fratribus legionarijs militibus, qui etiam priuatim multa qua modo pratereo(cum non accufa-rc illos, fed filium tueri propofitum fit) exercuerunt nonlcgibusipfispermifja. quos coniiat aliquando e^ tiam mihi minitajje clam,cum non fufficeret plus dare filio meo ad alendam fine dote eorum fororem quàt» effet inreditibus, ut ex publicis monumentis conftati ipfiuero (utinaäiseü) filio coram me minitatus ell Sfortia exffionfe fratribus unus : quid me non prefen te feciffe credendumellicummeprefentenectimue-rit,necpuduerit.

Ojee lex ergo pote^effetamScythica que eo homines trudat,utfiueagant,feunonagant, er mortem er infamiam fubire coganturf Certè luce clarius id ap paret effe neceffarium/tfiUus meus ad fupplicia dam-ttaretufi

iktretur.Cituit etiâ quantü ex ipfo fuit honori propria uxoris, parètûmgue iUiui cjx fororum quas multat çr innuptas hübet, atifueutinamilli non Jfe quuiS htc in lucent perduxiffent.'Rcliquum eü igitur ut cum nee retinere, necdimittere,necferro perimerecitra mit^ nifejîumcrprlt;efens periculum mortis earn po/Jet,ut eouäusfît eumueneno tenture, ijuàd etium ratio di~ piitatis, honoris affnium fuudebut: quôd tumen cunt non fucceffèrit,omni prorfus pocnu indignus uidetur. Hec mouere uos debet dcerbitus inimicorum infpnti huic iuueni : cum Suetonius dicat in Caio C^efître.

I^ihil tùm profuiffè Caio Kabirio perdueüiotûs de-eufato ddpopulum prouocdnti,utab eofùeritabfolu-,» tus,quàm Ciefarisipfîusdccerbitdtem. Soient enimac „ debentiuftifîimisiudicibusinuifîe effe tàm feue infe~ Rationes aecufatorum, cum efuod faflum e!h hone-ftiorem ^uandam ob caufam failum efjè confiât. Al non acerbos futures iUos confiât, fî mihi ijuantunt ad largitionem indnimo crat pro falute fîlij tantum in area fjrtuna dediffèt. s^d cum peterettt quantunt haberem:antea uer6 etiam plufquam -haberem, ma^ mfèftum effe exiflimo non ob iniuriam,cui folum ab-olendte fortune mea non dnimus,uel mcus,uelillorunt defuit deteriorem ejfè debere caufam fîlif mci. fed tanquam remifîio fît fubfecutdhabendum,tùni maxime quod ego qui infantit legitimusfum adminiflra-

tor,ttt^ue ob ii c^uem remittere /peâat publico tttoni ittcnto,ut tn aitis dpparet remifi.

lÀd igitur patres, poUquam in DolabcUte men--Uonnn incidimus,itliHS exempli mementote. Kf-Kit»A/î« proconfui cum ad eum delata effet muli^ er quæ ceniugem , çr filium necauerat ( exißi-mandtim etiam ejuod dolo aliquo ) nec iüa inficid-retur,fcd exeufaret coniugem occidiffè ßlium fu-um unicum ueneno , ut ittius bonis potiretur. rent banc ad Areopagitas fapientißimos totius Greeche ui-ros relegauit. Athenis autem proximè degebant. fjis negue )nifereri,nec legem mutare^nec affeilus corn tnouerilicebat.

Bttamenhiipß, ut Valcriiu MajSmus author eü, cum indicium hoc inter legem iuftum dolorem poßtum uiderent, ßfii iterum ea tune dimiffa poß centum annos coram tribunali ipßtm iufferunt. At uefler fapientißimus Senatut Areopagitis fapientia non infirior, poteilate liberior, chriüiana pietate m elior : in caufa, non uulgaris ßxmime, fed ßlij mei, non unarationead hoc irritati, non dolore iniuriic tantum, fed honoris er exiflimationis, acuit£ con~ feruanda neeeßitate, in lt;]uo er dubiut mortis fuc~ cefßis,fi (itiod uerum efl, certè non effe mortuant ex ueneno quißjuam fateri nolit : er poenitenti£ con teffatio, ßgndiiue euidentia, er aetatis labilis flu^ ‘ xui

10 An. b apt. ' Mît xuf,cr ihgenij leuitM,tót^ueacerbd tdmiiuperpef-fînonpoterit plenè liberarci tum maxime cfuodinß lia prorfus innoccntem patrem crudelißimi hoftes ob duaritiam potiut ZT dmbitionan (cjuod fatis uobis no tum eû) quant quod iniuriam acceperint (nam cr fci tntes rcrum fuarum qu£ tegere poterant in lucent per uim traxere,ut inditiumßt manißshim non hona remqueßße, lcd caußs fupradiâis motos) iugulare contendunt.

Torfan quifpiam dieet ßlium meum etiam infer cait fat buiutfiih numeraßße miferiam,quod inimici in md lam partem, quod optimè didumeß trahere conan^ fur; nam aliud efllucri caufa aliquid fdcerc,hoc c-nimlatronumeütresautem ßias (priefertim paupe-ron) tueri adeô honeiium eß ut lex dicat. Yurem no-ilurnumß quisocciderititademumimpuneßret, ß parcere ei ßne fuo periculo non potuit.

ïtaque prorumpere in iram ac uindiilam eorunt qui bonis proprijs ßoliant,omnibus conßietum cH honeßisuiris:multo magis cumexhoruamißione, or namento commodisq; uit£,acdenique ipfa uita ßo-liamur.quod unquam in aliquo contigit cxemplo, in hoc mifero contigit, qui auaritia ßoeeri paupertate fororioriun petulantia ßjcrus ZT uxoris eo dette~ nerat,Ht pedes per fummam dßatem hyeme cu teß:iui’S tteflibut ire cogeretur. Cogitet modo Senatusipßd

^uteitäinfùerît pätientidi Potrà hicc omnid conßmüt. rtidtn argumêtd doüorif in proceffit adduâd, turn uer ha.nam partim qua: diximuifdtetur^pdrtim non ne^ gat,nonnuüafoli5 uei-bii aggrauat atque exaggerate guàd nihil uel ex iure,uelrationehaberet ^uo tuere-tur gult;e iÜificijfcntiaut damnaret eum qui uindicalfet nifipurumfaâum.remediaetiamquæ profilio mea in tanto malo docet,partim in impoßibilia,partim rf» deoabfurdafuntutconfißioneetiam aduerfarij faci-ie deprehendere poßitis filium meum coaâum ad hiec fiigt;IJf,pojiquamtantiMuir quantumfe ex fcripto e/Ji, oflendtt,nullum auxilium, contra iÜorum improbita-tcm ac dementiam inuenire potuit. fed cum multi tentaffet, fcmper in abfurdiora commenta decidit.

Et quorfum tanta auxilia docuit i niß quia pu* ilicos lïlorum errores CT ncphariafaâa, diilôque negari aut tegi,aut defindipoßi- difßdebat { nam fi lorum unumfacere fe pofße confifut effet, fu/ßcie* bat id agere , non tanquam conßffum crimina iUo* rumtotqute potuiffetfiliui mem facere,meliui{ quant uenenum propinare propofuiße. itaque ex pro* ceffu fui dcßnßonis clarè apparet filium meum fo* Ium exceßißi uindiâa modum, non crimen uIIjm admißffe.

Df perfona nunc agendum efl qua nuVa dignior efi excufatione ac uenia. Adole^fcens prünum ßmpli* cisnaturit

eit nature ingenijque ,fî quit alius in hae ciuiu-te i dedar cr ex coUcgio nob Uis, ut iam dixi ab a-tauis. ignofcit Imperator maledicenti fibi ob leui^ taten, ciuod ad £tatm attinet, diät Sacra Scri-ptura : Helida iuucntutis metenerecorderis.

Quampauci funt uiri fandißimiquiin iuuenta^ te,atque hac ætate non délinquant,errorésque com-mittant grauißimosigratias agere debemus, atque ego inter cateros DTè-0 ago perpétuas,quod non ea tetate ßmilem occafionem dederit. neque enin» fcio an melius andeterius meeßemgeflurus. Ingra^^ ticertèanimierga D E V M efl,etiamcumadfene‘ dutem peruenerimus,ß quicquam nodro conßlio,n9 ßr£ prudenthe trU^uamus. Multa poteß caß^, plu-rima occaßo.omniadebemta eigratheßique fapien-tia quant lt;t D E O in momenta accipimus non ac-cepimus. Errauit tam turpiter,ßrßan nonobpec-catafua tantum, quantum ut iUud implereturquoi fcriptumeil: plagarum uibices CT in uifcera penetrantes idus emendant malos.ego Deogratias ago qui mecadigauitinfiUo,ßrldnutaliquando maiorehe-ticia replear. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

. Nam adeoßmplex eft ut puerum uix decern anno-rum prudentia a:quet,tameßi ad eruditionetn non ine-ptus,aureunafurdus,mißetmulta tolerauitomni-lt; umjneorum narorunt particeps fadus ed. uerao-

mnes c^uibui ex facie notia eft,cju£teSlibuf etid^ ^ocuimuf dicere me norunt. Etfi fulfil dliqud ex parte coinperiatifnon inficior,lt;]um eum fummo fupplicia rtiamfiimmeritinfitafficiatistaatß mihitantum non licet uobu pennittere, ut me pro iHo fubijdatis, an ft puer decern dnnorum hoc admififfet poena capi~ tali eum dignum cenferetii-at hie aliqiiando bene cogi tat ZT ratione utitur ut uirlfateor.fed non confiât nee perfiat in ea ob naturam cr atatem. an/ùriofum ^ui perinteruaÜa refipifiat,qiiôd hominem occiderit ca^ pite punietisi quin lex potius eum hiec admifijjèfingit cumdefiperet,quum cum faperet.in mitiorem fempef partem inclinât,tum pr^efemm cum illud ab/ùerit Ci-ceronianum.Cuibonoiathicnonfolutn lucrum om-ne,fed etiamfufiiicio lucri abefi.effi etiam talem inau lßicdt£ nuptia: tlhe, et fi non mifertt» efië iUites mëdici tat fubfequës nuptiat uxoran,ducendi confiliîi tatn ah furdum, ut ego maiore cura calceos anere foleam qui iSeuxorem acceperit.lnde quod potuifièt nullo nego-tio efiïcerecumperituraelJètalioqui,ut ex fignitartif medica,quorum er at apprimè gnarus cT'àmc etia ma nitut fine utilitate ulla criminfs reumfeficit,utuerè quod in adagio efi de illo did pofiit: tentafiè iugulare mortuum.Et cum pofièt abfq^ ueneno id agereji con' cupifeet cum ueneno frufira tentauit. Et qudliuencnoi quod uix occidit mures, nam fi aquaminuenerint, fi

r«ni eoieudJere,nee quantitate neentojo eiquoduti Ie iracundit fuit ßtiffit fatiißcit.Et cum ipfe foiut face re pofJet acciuit teftem,^ teflem puerum:E re deteihi nec dufii^t,nec ut iÜe aufitgeret curduit. Inde cdptus finetormentK,pneminii,omnidfaffut eß.Etplurd quS de duibuf interrogdretur:cr omnino etid prater pro-poptum.Hiseuidentibuiindicüs,dlijsq- iÜiui diiioni-but uerbii^ fdtis con/ldt,qudpmplici ingenio,(^ plane puerilifit. üuper cum princeps nofter pugndm re.-prafentdret dnt( dreem^ifit dd generum meum ut me rogdret^ut pro. decem miÜibuf dureis corondtit ßde itt berem,utludo$ ed diefpeildrepoffet. Et neq^ pericu-lum in quo erat conftitutm iüum mouebdt, nec rei ipß M difficulté, nec quod,ß torculdri exprimerer duo millidcorondtorumefficerepoffem.dtipfe uniut die-culajmo dudrum horarum uoluptate fideiubere po^ ßuldbdt me pro decem mille coroitdtis. Quod uero dd dignitdtem nobilitdtemq; dttinel,cum hac tribiu habe dntur, uirtute,grdtid principuin.unde iUud Virgi-lidnum:

Pduci quos aquM dmduit. lupiter dut drdent euexit dd atberd uirtui, Tertid^ mdiorum ßemmdte ßnguld poüuldnt, ut ra tio in pocnif hdbedtur , modo ipfo crimine priui -legio fuo non deroget : ut ß ob lucrum , ß contra trincipem dUt religionem egerit, ut qui ffolidnt.

tnnpLi,in tempUs tuti effenon debent. Nam qui uift ■ tute cLirefcunt multif laboribuf in literit, content-ftuuitæinmilitidgloriâmfibi parant. Qui gratia principumjit Magiftratut,in eorumfunt cuflodia. Qui flemmate part^ipes funt auit^ uirtutii. Vnde nte rito AugußiK,cum quendam ad mortem ob crimen iamnaffèt, inteHeâa quod effet reliquuf exBraßde de fcendent^ut hocfolo ei pepercit. nbsp;Hac omnia inff-

liomeofunt,laureauirtutit, collegium gratine prin-iipalif,nobilitafquantaà tritauif repeti poteft, nul-lum enim artificem aut ignobilem,autfordid£ conüi-tutionis^urferuilis rx progenitoribus noiiris inuenie^ tit. H£c autem quod legibuf conffnnata funtl ut .ff. deuentre inßgt;iciendo,infinelegis Temporibu^ diuo-rum. Et.jf.deSuj^eäts tutoribut er curatoribui, l. Tuto quoque injine^ey in codice multis in Ipcit. Et certeidiure. quisenim ultro Uteris autmilititeope-rdmdabit,ß eadem pericula,e£dem poenlt;e maneant taureatos fenatores,magiiiraUis,duces militum, qui-que toto tempore in fudoribus er laboribus bonejiis-que rebus uitam fuam attriuerunt commodo ctiant Reipublica manißjlo,qult;t cauponibus quifolum turpi lucro additU junt.

Quare rogo uos fapientißimiuiri, ne quod tarn prudenterà maioribusinRitutumejiinfiliomeo no-tto exemplo uiolare uelitis, noui ego, nouiüis er-

üot tfUdntd in Sudijs incommoda, pantos Ubores perpetiamur.ubi praniatotnoHiumtfieodcm cafu cumuiliplebeconcidimuii

Moncat etiamuos exemplum M. Aemylij Sclt;tu-ri,qui ut Valerius Maximus reßrt cum ejjèt adeô no-‘ cens ut prouincbe quam rexerat, neceffàrio tarnen to uirosexhibere poffet quos uexaffet, folanobilitatis antiquitate er patris recenti uirtutis memoria à feue-» nßimiiiudicibusliberatuseft^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

QK(C«(TOcircumüant toi er tanta funt, uthu folis ueniam promereri poßit feniilus mea, qu£ orb^ tanta ßgt;e relinquetur : cum adeo alioqui bonus ef. fet,erga alios utßbi effet malus, teüantur htccfid^ officia in omnes tam dues quam èxteros ,nec inno-centiamea acßdes,quibusfi pereat filius meus impu taripote^ mors illius, cum ego nihil tale uoludrint docerciquo tuto ulcifci pojjet tamacerbam erpu^ blicaminiuriam. ita uteximia iüa integritate ( cuius tarnen etiamßperiturusßt nunquam poenitebit} orber unica ßgt;eftirpispropaganda,quiequam pro-derit. Omittam tot exados labores publica utilita-tis caufa,ut pater non folumde Republicafed de orte benemeritus innocens iuguletur in ßlio. non ob fselus(etiam fi damnare uelitis ) fed excejjum ulti-bnis ,feu mauultis errore ati^ flultitia.

ctiam improbarum uxorum,^ infokntiu^ idukf^ forum incompreffa temrntM hat feueritate fitlcü-tur dc munidtur. nbsp;ToÜdtûrque omne bonum pubÜ-

cumdtque trdnquillitM,dulcedóqitepropdgdruiie l)olis,domeflicdque fecuritM,dum çr perßrre tdn-tdmald inhmc eä ZJ- ptriculoßßimum, nee ulcifci licedt^nifi propoßtd extremd pand qu£ folis fdci-noroßs certè debetur. Kihi ueró qudlein notdm in~ UritK,cuiuffiliiü ob pdtrii uirtutem peredt : dut iudi^ cibuiquipdtriob uirtutem periclitdrißlium ßnenti, iHumcum tot urgentibui cdußs Idpfum non reßitu-antf Quid mihi profunt tot mUlidhominum ferud-td,plurdque poflerioribuffcculii meis ferudndd monumentist

Conßderetis etidm quamodo,ß interßeeretis hunc ßliummeumpotero communem nepotem reßgt;iceret cuius duus mdternus ddeo ßtit fdnguinem ßlij meit qui fyßnocens eßet,tot cdußsirritdtuseßdd hoc incon-fultumopuSyUt er ob £tdteiH ey“ ob ßmplicitdtem di-gnus ßt uenidt Inde quot er qudntd mdld poßent inter hds dudsfamilids fuccedere,cum und uindiâæ alqsquk cdußs quds honeßdtts cdufdßlentio obtego:dlterd ue-ritdtirei^iiequitdtiinnitdtur, er nepotem tdndeni hteredem meum iure pdtris dd uindicundum tdntdin in iuridminmdtrisdß'inesdrmdbitis.er uttyrdnnicum eßferere nulld caufdßmuhdtes:itd regium propè etü

iau/îi legittimiipriuath obflantibut, Reipubîicte trän quiüitdticonfulcre. jt uos plane rcgioseffi mintiîroa tot documenta dcclarant:Regif^manfuetißimi Sena-gt; tum lUiuf exemplo commoueri.

Dcmum cum hfc indulgentia manifißo Del mira^ culo confirmataßt^decet etiam,lt;iuamuii fapientia cj* iußicia ucßra,certeßupra humanwn faßigium emine at:maiorcm tarnen Dct ct'fapientiam çr iufliciamfa-i tcrincceßeeß.utc^m multacircahos cafui recondiU fciatac præfciat,cjuat nulla hominum ßolertia cognoßi aut in luccm er ul poffitnt. Porrö res ßc fe habet. Cum Tclauius units ejj/onßeßatribusde uomitu domeßico-rum audiffet lÜos oinnes mori exißiinans,accurrit( esl autem ucteramts mtles)occißrus ambos ß/ios meos. e~ rant autem ibiambo inci-mes prteßntes,^' i^ui nun^ t^uam arma tra£lauerant,maiçr morbo quo antea la-borabat ztr uomitu detinebatur, minor fexdecim tàt~ norum er ommno imbeliis.focer,[ocruf,cognatte om-nes aducrße,nullus pro ßlijs meis,quis dubitat illum(ia ita dicam ) iußo dolori indulgentem ambos nonßtißi occifurumi imheües territi ßne armis, nuUo auxilict recluß,ut nuüibi pateret ßtgaicontra alter mites amut tusgladio iratus piumfacinus admißurum exiflimans. ubi gladium cducere coepit, corruit, iacuitq^ mortuut perduas horos. Et cum tandem medicoruprteßdio refi puißßet.trib.aliis horis fui impotës, ae quaß immemor^ iacuit

iacuit in kHo.ttafilij ambo omni hamano auxUio de-ftitutifunt rear,ut diuino palam feruarrntur, nam (T Rejjgt;ublica eß crin a£iii expreßa tejlibuf,cromnibui admirabiln uifa,ttvm maxime ^uöd iüe aliat nuncjuam ceciderat,necexplacëtagufiauerat:fcduia in domunt redierat.

Quodßh^cuerafuntcrteüibnsac publicis mo-M/mentis demonjlrata ,pro Dei nomine regisq^aiim Keipub.ßlioruM^ ueürorum falute obteflor ac depre cor uoSjUt miferum hunc adoüfcentem ßlium meu tot tnodiiaffliihvm,àtam horrendo j^eibuulocum pâtre ipfomanibut^ifeuißimis inimicorum noiirorum eripiatif.Exiüimo enim diuinamq; lAaieflatem depre cor,utfilixfau{lum^; fit 'omnibuf aäionibus, atc^ ani mabut ueftnsfalutare.

BSOLVERAM iamdefinfio nem hanc,cum aüata eü criminatio Miedam fub nomine. D. ^uangeli-ftje:re autem ipfaà tureconfiulto fa-{la,cuiuf initium quod ad fitturum fe-culumattinet omitto, tanquamminutcongruumil-lii qnam nobif. Lt quoniam generaliter dicit Dauii inPfal-

in Pfilmismon iuüificabitur coram Domino omnis • uiuens. 'Etrurfut:Sidicimuf,lt;Juidpeccatumnonhii ; tfwi« Jp/î nos fcducimus, cr ucntm in nobis non eü. * Inde exaggerat atrocibiis {ierbis,fcd fine probâtione } intentatam ueneno mortetn, totqucfalfct paucis ueris ■ mifcet,ut prorfus fide indigniis haberi debeat. Qjiod fifalficriminisaccufdtio reos ç/ infames cs'pana di~ Cl gnos fi(cit,nuüus nostrum tutior efi quouis fceleiiißi-H mo llt;itrone,ndm cuiuis multo maiord obijci poffiait E (judm etidm ldtrocinium,ß folum dccufdffê fufßcidt. C Quid dliud enimhoc eß,cjudmßcjuisdureduafd cr C regids opes nomindndo,fe ob id ditißimum uideri ue-h. Quinimohocdpertumesiteiiimonium quodß-liusmeusomnino condonndri non meredtur, poH-'M qudin ddfdlfd crimind refiigiunt.

Quisenimeßtdm dmens quißfßcretuerä dccufd-tionem damnare poßc hominem,uelit eum de maniß-fièfalfo crimine inßmuldreßn quo ßdcin de iiero eriminepoßitinßrmare’, er accufator falfus puniri^ er ß condemnetur qui eß accufdtus iniuße condemna^ tus cenferi poßit?Sed ut adßnguld deueniain.

Primum obijeit occidiffefiliam, Periß pueUaße lere nuHius^mdtris eadem dmentid qud mißrum bunc plium meum coegitin banc ultionein. namque cum coUphumnutriciimpingereucllct,nutrix utcum ui-taret fuper ßliam cecidit er itd opprcffa,ncc diligen-tius curata poßmodum repente obiß . tum maxime Q4 quod

tluoddiucomitiaUmorboexquo i me liberattteßhi-^ borauerdt, cuiia indicia /ùit fiuea in capite mortui puellte, ut in aélis apparct. Quid ßuelt;e cum Ueneiio.

Secundum uenenum uxori dédit : diximmßtis de boc.Adijcitmedicuf : crUippocTätii parens aut auut medicus er ipfe ueneno aquas inftcit^ut hoües qui ur^ bemin qua erat obßdebant,intcrimeret. hoeó^ iüiiéf omnibuslaudi tributum eil: quunquam ego nee hoe neciUudprobem, confulo tarnen in/ßieiendam cau~ famqui£ßitiuftusdolor:euentum quod non occiditf hominis conditionem : adolefcens ,fimplex, imbeUis, dolor:finan,utuitam proprium qu£ aliter feruari non poterat tueretur. Quod uero non necauerit, eer tißimumeftatq; inter reliqua argumenta etiam illud facit,quod arfenicum cedum no amplius eß uenenum necoccidithomines.atqßd expérimenta deprehefum eß,er alias ut audio à inedicis iudicatum.

Tertium quod uxoran.ft hoc eü per fe malum,qua reerputrilicet,ermaritopcrmijfumeß in adulteri9 necare filiam er uxorem non tarnen aliosiQua adul-terium admittit non amplius eß uxor, fed maecha er morte digna.fußulit omnia iura coniugij, unde etiant feparare commertium licet: Et fecundum Diuum Ambroßam altam ducere, licet non fecundum prace^ pta patrum.

K(« ngedt.itd omnia incertd dut prorfut ßilfj ßint.Si^ cuter iUud rcpetijt,nam negat hoc fdmului,ideo cu de fdilo non conftet conßßio nuHd eji:dt fold uoluntds dicit lex puniri non debet.

Animo deliberato deelardtum efl fuprd tfuomodv inteUigidebedtfCreiuidillehoc nomine intellexerif, Venio dd conflitutionem.dico ibi cldrè uoluijjè Ctefd-^ rem er Senatum intelligcre cos qui lucricaufa faci-unt. nam cum connumeret latrones monetae adulteri-lufabricdtores^tdbelliones falfos,certum efl non fa-âum,fed cdufam faüi ibij^efiari: aliter eos qui dolo er infidijs dut inermes interimerent non latrones con-numeraflitfiidm hi palam oceidunt er ui non dolo:fei quid ob lucrum,idea inter hos connumerantur. Ma-niflflum ell enim non minorem debere fapientidm ire lurifconfultis quam medicis dut philofophis : at hifln-gulis cdpitibus fuam fubijeiunt materiam, qu£ hie eSt eonm qui ob pecuniam aut lucri j^e flagitia admiltut^

Dixi ctiam quod cum lex dignitatem exeipidt, cote flitutio fliecialiter non dcroget excipi proculdubi» in dignitdte pofltos. Et ut dixi humiliores lex Cornelia beflijs fubijeit, quod minus acerbum non eft quam cxuri,er tarnen dignioresfolum relegat. Et Sc-natusnonfolumpotell, fed debet has leges qutefunt ad bonum publicum conferuare in uj'u,faltem pro hii quos diuturni labores er uirtiis nobilitarunt,ut pro-priefunt doifores,

Repetit de uxore.idm dixi non ampliuf eße ueratii uxorem quiefalJà eft adulterium,fdteor non minus ef~ fefldgitium probdm uxorem occidere,ijudm pdtrent dut mdtrcm, qudmuis pdrctes occidere lege natur te ßt longé horribilitii:nec leges culeum inßituerunt pro pana in uxoricidis,ut in parennbus.Quod ad leges d-tids qu£ ddducuntur attinet,exiûimo efße edtenus ad propoßtum ut qiue in fdiio adducit. In hoc tarnen fa-pientißimis mets confultoribus me remitto. non enint uolo ponere falcem in meßcm alienam. unum dixijjè fdt fiierit ß non magis uerax ßt in recitandis au -duthoritdtibus quant infdéio,nihilifdcienddm eßße f-am aüegationem.

Ad id quod uirgo ßierit. Hic confultus,cr pater ue ritdte duitus fdtentur,quod nunquam probari pote-rdtcdpitulu lüuduoluntdtccredo diuina : ut quæpro bari teflibus nunquam poterdnt,poßquam deßndun-turueriora appdrednt,quam antequain dcßnderen-tur. Sanileuero ego iuro,qtic)d quamuis tot iniurijs ldceßitus,tot damnis aßcäus mhil intentaße niß quód ad falutcmßlij mei pertinnrt, multa ex bis qute probare potuijßm in ailis noluijße ut deponercntur, nec odio quamuis dignißimißnt illos pcrfequi, fed tniuri-am hanc Deo iujio iudiduindicandam rcltnquere.

dupd ego illis non fuccurrerim falfa dicunt.conßat hdbutffeexfide publica lib. soo. in primisdcccm fe-ptcmmcnßbusquifunt reditus omnes mei uigintife-

f)tnnmenßum,itäi ut nihil refcruduerim nee pro me, nee pro alioßlio. Ex cfuo putet çx illud quam ßm di ucs, cui non plitfßt in reditibm ducentis uiginti librit quit nonattingunt teüimationein qundrugintit dureo^ rum coronatorum:?^ hic ßiit error, hinc dolor, bine hcbrymeeßdcenimuidcumincdutum iuuenem irre~ tijßet,credeb4t grandem capiffèmulum^zxmdcrdnt ßtrdum caepitxdußd aut quid no potuerit ueßire filiut meui edm,ut uerdßdtcdr eredo,quod fiterit pdrtim de-ftiluipßus quiddcoßmplexerdtcrtdntd nugdbdtur ut non multum poßet lucrdri. Etßoeeri uitd prodigd (utmodeßoutdr nomine)quem pdldm eß crlucrd er pdtrimonium, quod ut dudioßutii boneßu erdt er multopltiidecoxtßß.Etßoeruierßororij ßlium iüurn meum mißerum nihil negdreßcientem ußque dd oßd e-rodebdnt. Ob dicetis purum erdt hocißdteor.ßed illui pdrumpduperi purum lucrdnti,mdgnucumßdmilid uiuenti muximum fidt.

Deßußieione er conicilurd tum pulcbru conßeien ti£ me£,certeßucietK bene,ß hunc beü’um coieäorcin iudicem criminum,dutßßci procurutorem con^itud-tn.Videte quum pulchru conieäurd ßutugit meconßei-um eßß- huiud culp£( reliquit hocunno tuntum urbent hunc cum tunto lucrOjUt Pupium concederet minore cum lucro^qudßmeum efßetirecum uellc Pupium ' er er qudß nonßuti} boneflußtjUtitd dicdm,mox reuo-cdiui munus conditio rccipereprimo loco ßub muxi--

mo inter muUd feculd er optima Re^e 600 corondtos-dureos licetmutilos,erdeferereldborem kune peddri urn imo uclitdriwm.fed dudite ut jilium infultum pcr^ mitteret,(iui uxorem fuam arfenico per pueru ddto ne cdrcttSed ut uerdfdtedr,credo potiui hat elfe dmpuldf D.'Eudngeliftæ irdti qudtn fui confultoris conieiiurdt. fiiilfet enim ddmodum rudis.

Dicit me crudelem:fum fi odium fcelerum eR cru-delitdtisnon feucritdtis opu^.Dicit inter epuldf prlt;eci difèduriculddlterifilio. Ebrietdtis ergo potiut quant, crudelitdtis ejfet drgumentum. odi nonfolum malos, fed etidm qui uidm ed ingrediunturut mdli eudddnt.Et idea maioremfilium odio hdbercm,nifi inteUigerê ucl f X legibus ipfsnon fldgitium ddmiflfe,fed iujl^ utndi Ute modum excefijfe.

Quoddicitconlrßionemddulterij er- fuppo/itorit ßliorum in ird efffdildm abfurdum efl,nam in ird ob-ijeiuntur dliend crimina non propria, fed hoc fuit ex magnitudine cr multitudine peccdtorum urgente di-uina prouidentia, cum hunc miferum iuuenem tot ma dis peffundaffent.

Quod ad reliqud attinet,ddeofunt infttlfd,falfa,enor mid atqi etiam reprobata in defènfione, ut femetipfum er fuum clientem cofodiat his fuis commëtis cgregijs. Solum rci'ldt de collegic. tpfe adducit incerta,nos certd nouimtis. tlt;lam fttb conditione peraëla funt, idea qud-re non in aëlis hoc perdHxit,fed extra iudiciu-m ? quid inteüe-

ittcBcxerjf. D. Eudtigelifld confidtorq; eiia potiui ob fitturam fu£ cattpe hanc coÜcgij fanélionein c[Udm pro fiüivrdm. Sed decuit CiefurK uxorem non jolum culf pet/cdomniculpie fujjiitionc udcdre.Ergo exLXlIIf. tdußs quibiM pœn£ mitigandie fnit,cu.'m conüet fx Tt fdcjucÜo XX incffefilio nteo fcilicet primant,VI.IX. X I. X VI. X V11. X V111. XXIIII.ÙQCX. XXXI. XXXII.XXXVI.XLI.XLIII.XLVIII.XLIX.fJti. LI. LVII. LXI. LXIIII. Ef ijuMet caufa mitigandi mortem aufferat. nam omnii mors, ut Seneca ait,iequti lis eft, liquet omnibus his fimul iunilusdebere plena dbfolui.

Animaduertite etiam patres confcripti,quôd nuUo modo potefiis iulie damnare filium meum morte,nec triremtbui etiamft decuplo magis peccafjet, quia iit utroq^ magis me infontem quant ßlium meum punitis. De morte patct,quia Plutarchiis cr Seneca in libris de Confolatione tn morte ßlij declarant aperte longé tnaitis malum cjje in morteßlij ipß patrißipcrßiti,qui remanet in perpetuó luilu,quam ipß filio quem mors ßmul tam à malis quam à bonis eximit. De triremibui efiß}la impenfa maior mihi immerenti: quantoßttius ergo eßCß modo animus eß ilium caßigare, ins uos cogatßllum mitterein exilium,ubimille incommodis torqueatur.ego qui imnterens ßum penè nullo; atqßta lancent rediè tequabitis,ipfe peccattit luat panas : ego iniiocciisnonpuniar,

Scio nihil hic obßare niß quod dicetis,ergo omnium ßliorum ßcclera hoc modo remanebant impunitat Reßiondeo quod ubi tails caufa adßt crigt;ninis,ut CT ß uobisnonuideaturiniuflè pleóii,patri tarnen probo Uiro çy' qui non exempla ilium corruperit, gt praui-tateuit£ condonandos patrtbus tales ßlios utipß (non patres magis ftlijs caßigentur exilijs. autß non placet (liceatmibiobneceßitatem fine fuf^itione uanitatis) diccrem eorum fltcm ßlij qui lege ad beßias à mortis ßipplicio excipiuntur. Hoc ß)lum fiindamentum ß redîè conßdcraueritis facit,ut nuUo modo iuflè( igno-fcitc mihißrtitcr pro ßlij flute loquenti) poßitis ßliti nieum me uiucnte ctiam,longé fi maiusflagitium admi ßjfct occidere.namßintem uirum præcipuum ß pec-cauerit punire uobts licet er Principi liberare, at me 'inßontem in ßlioß clarus cfßem,nec uobis,nec principi ( cum uenia rurfus diiliemßt ob imminent pericu-lamcrdolorismagnitudinemyaffligere non liceret, at quanto minus humaniter uobis agentibuside me au-tem er principi er uobis lt;eßimatio relinquitur.

nico igiiur quod cum quinque h£ cauße conettr-rcrint,ßilicet ut non ßt crimen l£fe maicßatis,nec fa-üum line caußa,qu£ patri iujla tametfi legibus non a-deö iiifta uidcatur.nec pater criniinis confeius ßierit, ncc excmplo fuoßlium ad talia induxerit,aut ob aua-riiia n necejfitate ad id compuleritipatcr uero public£ utiluaii eonfulat ,patrc uiuente iiiiuße agi ß ßlius mor te ple-

C 1 B I s F OE T I D I s. «ƒgt; ie pleâittur, cum plut puniatur p^iter quant pliut, an ueràhorumquicquamdefitinhoccafUfZran hiec ut ra /int,uoj qui fapientißimi eüis conjidertle.

DANI MEDICI, DE NON EDEN^ dis cibis fændisjâ medico ad Hierony-mum Cardanum Mcdicum Me-diolanenfem.

Ontradicebas mihi heri in cant dicen^ ti GalcnumcauilJè,nemedicui fxtidâ uüis cibif,prout funt allia cr cape ute retur. exi/iiinabamte ioco dixi^ ,nee 'uterßigere, quoniam tarnen con^ter negabat hoc apud Galenum uidiffe^mitto uerba iUiut ex quarto in fextum Epideniiorum commento nono iuxtaßnem,funt autem htc : Vorrô totiutcorporiso~-dorer orisprtcipuè fit,cum medici nihilerrarefepu tant,ß capos er allium redolentes tgros inuifant. Quinto fané conterraneo nollro Rom. medentiid co tigit.àprandio diuitèquendö ac prtepotentè hominé uiniodoremuehementerjf irons uißtauit: tger itaq; cum capitis dolore ßbrim magnam habenSjOtq^ ideô uiniodoremexhalontemtgreßrens.Quintuut lon^ gius aliquâto recedcret orduit,quoniä uinu immode-ratius redoles ipfum cotrißaret. Ethtcquidë tgrotiis

modelé âdmodu dicere uidebatur. Qjtintm ipftßoli'i dim reßtondens, odornn ut ielt;juo ammo frrret, præ~ cepit,nam (y- fe guoque agrotum ex fibri malè olen-, temfu^inere dicebat. Multam aüt interenefibriin ne an uinu quis redolerct. Inde fubiugù duos alios quibui, alæfœtebàt cr of ipfum. QudobrêpaUe{l,tu ob hoc tum ob malüalmcntu non expedite medico,ut coepat autallcacomedat.Galen, enim i. dcalimentiscap. ul~ timo dicit,ab)iinendu efje ab aßiduo ufu ciboru acriu, prxcipuèfi natura homines qui edunt fùerint bilioß. Et quäuis ibi uideaturlaudarehos cibos,laudat tarne ut medicameta. Ef quäuis excelletia tua dicat quod uti fur his cibi^ abfq; dünó,dico quod tamë corriperis podagra f£pius,cr ßnontä ßepe id accidif propter abßi ttentiâcibi in prandio.Propterea ißicibiuel fumi debent per fe,çy‘fic parit nutriut.^r Hippocrates dicit: quod cibaria qu£ paru nutriHt,abbreuiàt uitä ßxtant Epidemioru.Et ß fumätur CU carnibuseorrupent co-co(lionc,tùm ob uarietatë,tùm ob contrarietate natit r£:tùm ob diucrßtatc temporis,•coiltonis, nam omnes radices tardé concoquuntur.EtGalenm i. defaculta-tibmnaturalibuscap.lt;gt;.dicit, quodlaüuca tardius co quitur zrconuertiturinfanguincquamcaro. Præte-rfilt; cccpdC nocent intelle(lui,faciuntfubet, ut Auicèna docet.Subct ucrôßu Icthargia ut in alia litera ea,ti-mêdafenibus,lt;y obßuritasintcUedus, pr£ßrtim tibi quifcribisnon c^utilis. Pratterea allia faciunt dolorè

ctipitis.'E.t[militer hi cibi dannantur ab Aunroe in Quinto cqlleélaneoru.Vr£tcrca talcs cibi funt calidi tit tertio: talcs aut t ibi inflaminant iccur adiirunt[an guinem. Arislotcles ctiam dicit,lt;juod allia tabefaciunt iorpiis.Ejl etiain aliud quod ualdc eft indecorum medi co cdcrc allia er cocp/is,ciui dat rcgulä alijs,er cR qua fi contcmncrc mcdicinam. Bt ctiam tjuia uidetur apui populum,quod fiat auarithe caufa. EÜ autem auaritia non cvuciiicns hominiciutli,ut Cic.ait in bbris de o[ß cijs. Neq; fufjicit ut edas allca er cdpaf,fed edis radie» las feu raphanos,qui er gencre fuo funt diffcilis coili onis er mali alimenti. Et fpecialitcr nocent uentrieuh et mouent eruüuationes.Edis cicborium, quod in ueii triculo uix unquam concoquitur,er eft pauci alimenti er inultorum exerementorum. Hihilominusßrfatt t,e mouèt caufa: quos ego ignoro. Sed certe in cafu de coepis oritur apud inc magna difficultis, cuius caufa ueünn iudiciu tuum. nam Rafts tertio ad Aiman foré in capite de olertbusdicit,ccepas calidos erficcas mc-dicinas quartigradus. Et tarnen dicit quod eil calida et humida,er Auetrocs ponit calida cum fubftaniia eraf fa.Et Auiceuna er“ Galcnus dicunt quod generat ali-mentum pituitofum. quaro ergo quomodo cjjc.poßit quod fit calida erftcca, ergcnerctalimcntu ftigidn er himidü, dicit enim quodgenerat alimentu pituito fum.ite dielt quod cH craffc fub.Hätia. Si ergo generat pituitam,crgo generat alimcntu frigidum er bumidu.

itë ƒ eR calida amp;nbsp;ficca,no poteil e^fe craffi fubilSti^ti aildcgärismulierdixitilt;}uod noerdtcitbddifed acrit ex humida:c^ hoc probat ex effcâu. et etià quia dicit twtriturexrorecccli fub aurora,quia iÜo augêturçx iuxuridt.pjnaldut de VtUanoua in li.de Simplicib.et fi ponat ccepof calidat exßccM in ^.gradu, ponit tame etiäcalidM et humide in i-gradu, et adijcitjecundum aliquot. Sedmagnamihiuidetur differentia inter fic cil in 4.gradu et humidu in ^.gradu. Ejl etiä magna ra tio quia ponitur medicina cauftica idea no humida.nâ eauRica urutex qu£uruntfuntetiäßcca.Etfiquts re fi^iat ad id de duab.fiub{tantijs,ut Galen, refirt de can leexlentibus.Ego no uideo quomodo cffepofiit. nain decaliditate adnzittoffed dekumido et JiccO quomodo poteriteffeficcafi fiibfizantiacralfiiexhumida exce-dit fubftantia calidä cx fiiccainiForfan diccndum effet, quodfubilatia calida exficca câ copioficr ex maior ca’ida et humida,lcd tame fubjiàtia qua; nutrit fit tota calida ex humida ex craffa. ex hoc mihino difflicet, quia quod debet nutrire ficundu didla tua in librisde fubtilitate ell humidii. Sed tame inueniutur cibi calidi et filed,ut mel. Eorfian dicendu effet quod nuUut fit cib. calidut ctficcUf,fied fubftätia qua; nutrit fit tota calida rt humida,licet fit coiuda ei fubftätia ficca, fied ilia no nutrif.ueru melcum paru nutriat,quia calidu etficcu ergo deberetfiacere multa excrcmenta,quia mel mul-tum pondérât,ex pltus qua aqua,uel uinu,uel olcra.ct

It,7 tuthores cum ponunt menfurdf, ponunt ^uod pon~ dm mellisßt maim. Et idea did poßet, ^uod ejjèt ßcut de uino er aqua quie parum nutriunt, pauca ta.gt; mêreddunt excrementa,inteUigendo per exeremenU màm duram quæ gignit ßces.ßc met cum liquefcat fithumidum er tenue, ita etiam in corpore humano, er idea parum nutrit er reßduumtranfit in urinam, er excrementa liquida. Sed uinum non uidetur effi ficcum,nec etiam parum nutrire, quia dicit Hippocra tes quod facilim efl impleripotuquamcibo. ergo uidetur multum nutrire.Et etiam quia dicunt, quod c«-pte eod^ plm nutriunt quam crudte,fl ergo in coquen doextrahiturhumidumiUud quod nutrit, quomodo pofluntmagisnutrirelDicuntenim quod caro aflata magisnutritelixd,quiahumidumquod nutrire debet in elixatione extrahituri Et idco kite uidentur apud me facere difflcultatem. firfan poflet did quod pars ciepequ£ nutrit ante codionemflt durior, fed coda reddaturmelior.attamenpatet quod pofl codionent c£pa redditur frigidior,tum ob admixtionem aqua, tum ob humidum acre quod extrabitur.

Dicerem ego quod capa coda magis nutrit, quia efl dulcior er fuauior : homo autem nutritur à duld idea ob id magis nutrit capa coda quam cruda. Et fi praparentur modo Rafls uidentur capo; e/fi melioris alimenti:didt cnim lauentur capa cum aqua er falc,inde dicit, cum aceto acri. Etpatet qubdida s lotto

qu4 calidd mlt;igis jperit poros cœptc cr fiicit exhala-re dcuitatem,^:^ magis ingreditur ttis (alis çr aceti cr ideo redditur fuauior,çy ex confequenti melioris ali-tnenti.qu£ enim grata funt uentriculo,funt etiam mêlions alimenti. 1» ergo lotione non uideo Milita-, tem magnam,fed audireueüem ab exceUentia tua, zy uellem etiam intelligere,quomodofal conueniat cœ-pis, namexficcat Grcalefacit,uritq;.Forfanquod fic-cat humidii ittud acre zr ita minus mordet, nbsp;nbsp;hoc ex-

perimento rejjiondet.acetum etiam cxtinguit firuorê iUum zrdiffècat fub/iantiam iüam lentam,ut minus ad htereat atq; ita minus urat. lAulta tarnen cr mirifica tribuuntur huiufmodi rebus tamfoedis,uelut quod cœ pe remoueat corruptionem aquarum, ac refiftatpe^i lenti£. Porrum curet carbunculum in uentriculo,et a-periat fanguinem hamorrhoidarum. hPultum facit qualitas una cr maxùnè caliditas una,zr maximè cali ditos ad refiüendusncorruptioni, divm quec corrum-punturzfputrefcunt ab alieno.colore fuperantur. at qutecalorem proprium hahent,aut magnum aut effi-'cacem cum difficulter uincantur,ideo non putrefcunt. fnagnum tamen cflquod propriè coepa; refiHant cor-ruptioni aquarum,nifi e^et ob cou fan diàam. Certu cfl quod no uidi coepas,necallca quâuis putrefaüagi-gnere uermes.an ergo quoniÖ no per/vitè put)-efcät,ct fi no perfiüè putréfiât,cur id nofiat qu£rendît efi. pi

cK no putrefcdt, cur tamè fit cat lt;idmodu,cu multa fint quæ putréfiât er nofœtët,ut poma er ccrdfi,qn£ etiâ générât uermes^Etenimeum mdlui odor,ut Auerroet uultfidt fx proprio cdlore fiuperlt;ito,qu£ maxime fœ-tèt ut Herein er urina et cames corrupta fient,et putri daerideo inde generatur uermes.at coepie non générât uermes,ideà no perfiilèputrefiere debét,quare no deberêtadmodûfoetereutfaciut, QuinetiâlUudmirti quad eu edutur er extra no fixtët,ncq; enim homines adeo talia tam libeter ederêt,figt;iritin tame eoru qui e-derint nobis adeo fixiere uidetur. Sed fi fixtent, quomo do refiiftunt putredini aqult;e, er pefii i Zinziber enim quumeorrumpaturercxedatur carie manifiHe, bene tarnenfiemperolet,crtarnennongenerat uermes. Atcœp^eralleanunquâ eà perueniunt ut exedâtur ri carie,ettamê ante hoc male oient. Zinziibertamè nu i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uidiconcepiffi uermes, et tamcnconcipit carié

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;an ergo aliqua caries fine uermeiCaepa; ctiam exteriuf

exurit corpuf er intus uincitur à calore,er tarnen ex-terius non adeofiœtctut intusfiumpta.Videtur ctiâ mi ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum de ficitta, quæ tam paru diffèrt ab ipfia expa quali

täte, neq; enim uidetur pofic efiè multa calidior ilia, eu fit calida in quarto ordine,er cft fitmilis illi er tarnen fieiüa adeo fialutaris efi,ertot conuenit morbisquorum t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuÜi conuenit cixp£. tmô quod plus eH,ficilla cum mcl‘-

lefiacit idud medicamentum nobile conh-a comitialem morbum,qui fiolet creari exefiu eceparum.

Et medici prohibent efum ceeparum er taliu plt;lt;tien tib- huiufmodi morbosiEiego credo quod omnia hæc fueniant ex humidofuperfluo in Ciepa:ideo p quis illâ po/Jètßccare haberet utilitatesfciÜg. Sed mirum eü, quàdcum fciÜa ßt ßccior, caepa tarnen eflmaior il. la cum deberet e^fe minor, cum ßnt eiufde generii er incrementü fit ab bumido,deberet caepa eße maior feil lai Et mihi uidetur caepa omnia admiranda continet, ttain quit feritur magna prouenit, er cum modico fe. mine:quie aut plantatione prouenit ipfiu^ eapc, cu de beret maior euadere er fine femine,euadit parua er cum copiofo feminenuhilominui gaudet pingui terra, rubra,leui non coaéla. Sed quodfenes er qu£ iam ex. haufhefuntgerininandain domodebeant ßemine co-piofiore abudare er illud efl mirum: er fimiliter quod fata luna uacua er Ù meridie debeat lætius prouenire, er illud eß admirabile.Quin er illud quod meliui pro ueniant in ipfa terr£ fupcrficie,quodqj inter herbas be ne olentes,er iüud eft pro pter rationem, quia fimile fi mili fuo gaudere debet.iüud etiâ miru quod caepa crc' feant luna decrcfccnte,er cum uacua efi:er decrefeant cumeftplena.errurfuiin/ùfeaqua,inde ficcatæ cum magii corrumpi dcberent,melius feruantur. Vnum egt;l quodfi infitndantur in aqua diuifie, pennutando aquà inde aceto lauentur odorem non adeo reddunt graue, er minus oient male, er minus acres candida funt er rotuda rubeis er latis.Horum omniu caufashuiufmo

ego e^e reor, quad omne immodicum natura et opi nionibttt aduerfatur. ita fuperfluum iUud humidum aé rii humido er luminii iundum impedit,non äuget in-I lt;Tf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Coilie quoq; capte fomnumobid concili-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ant,quod culidior er ßccior pars difjoluitur tic euune

fcit.Sedutadregt;nredelt;im,cuininfiiiiefiterint in uqutt prtefertim calidti magis ßccantur^ideo magis ferudtur,

( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;Extat er opuf fed inconditum, nec dbfolutum de

Keliquit er qu£ddm/rdgmenftt de curd tnorborunt prodigiofd-Quodcredo fdüumdb iüo,quid quofddta ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;curduit, quoi nec ego nec dliut medicus curare potue-

rdt,dtq; inter cteteros unum Hijpdnum erundm HiJ^d [ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ndm, quorum ego nec natura tnorbi potui inteüigere

nec alif medici ßerant pro Uißiana tres,fentiebat pu-iliones quafdam in toto corpore,fed maxime in brac-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chiis,nec interquiefeebat er ita tabefccbat,hanc cura-

' uit in 40 diebus cum iam trimnio laboraret. multa, a-lia pr£clara faciebat.Ego autem qu£cunq; inuenero, fed maxime librum de Fulgure publicabo. habet enint illulirem meditationemerabditas rationesconti-/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;net. yt conßet,ß fuperuixißet in maximum

[ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilpÉrW

Xjip» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;5**