-ocr page 1-

-ocr page 2-

-ocr page 3-

lt;*5 OPTIMO

VIRO D. NICO/ lao Gerbelio. Oftici/ næSccerianacMo dcrator.

VMntipcrcxNun dinis Francfortenli bus redifTenn, Gerz bell dodi (Time, ccr pimecumutfiideli

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;po

'2^/ tiiïmum imprimer rem,quo amp;nbsp;flu dio fis pro mca uirili grarificarer,amp; tibi ope rime de me merito eriam gratitudinis uie ccm quandam rependerê .Inter alia quç tum prælo deftinata habebam ,h3rc Dif pofitio dignilTima uifa eft,quam nonfo liim ftudiofis communicandani ucrum etiatn tibi horumpatronofingulari de dicandam effe iudicarem. Nam eu hoc confilio a Phiippo Me.côfcriptafit (^tS exilüs utdeor memoria côfecutus,quae trienntoab hincfere,cumin frequêniTi maVittcbergcnfiîi ScholatresdeOra tOftlib.Cice, abfoluiHcqadiungeretcÿ

-ocr page 4-

BPIS tola:

Oranoncm pro Archia cnarrdndâ,me*' mini ineaudire) uthabcrctiuucnnji eK emplum quod adartisUhetoricæprx^ ccpta no incomode pofTct accoraodare: nccaliam ob caufla Secerio foccro meo üctransmiflâ, quam ut lt;pprimiim excu derct, inhumaniis profcdo ac iniquus cffcm.fi (âto bono ftudiofos Junius per gcrcm dcfraudarejmpius uero in ilium defundüifi ipfiiis fidenohmiiberare. quot;I îbi uero quid gratius oflerri poflit no uideo,quani cumillius uiri fcripta legis quem propter fummam eruditionc plu nmi fecißi lemper,quic^ ribi uieilîîm ucl propter fingulareiTl humanitatem tu3, quamcû cognitioneomnium bonaru arrium tibi coniuncliflîmam ciTe uolui ßi, ex animo uultae cupit, Neccftcur nnieamminus gratütibiforc,quod de meo nihil dedieem, eû hoc mearum ui num non fit tu non tarn quid me fa/ cere in texqumfit^^quid pofiim foie/ asfpedare, Quare cumhanc fpcmde te c5cepcrim,ut ucl fignificationcm alM quam gratae mentis boni cofulas, mini/ me prætercûdam cife occahonem exifti'' maui. qua ôC meam in tegratitudineni, erga ftudiofos uero omncs,piompiilî*'' main uoluniatcmdcclararem. Vale

-ocr page 5-

DISPOSITIO ' ORATIÛNI S PRO AR, CHIAPOETA AV .

PH» ME.

NitlO ôiKoveii-'iap Exordq trade/ mus . De rcli'/ qua oratione, et de cauflapo ftca didurifu/ mus. Ac multas utilitates adfert hæc ratio diCtnbuendarum feu/ tencjarum,qua hicutemur, Pri-mum enim uolûtatem umuscu ufç^ authon's, is demum rëéle adlequi poterie, qui feriemom' nium fentenciarum contempla bitur, amp;nbsp;animaduertet quomo do inter (econfentiant. Deinde

-ocr page 6-

D I s P o s 1. 1 N o R A

cum inalicnisfcriptis rationem comungcndifentenciasanimad ucrterimusJcribcmusctipGma gis cohærentia. Plurimum ita^ cp prodefthçcdiligentia cÔfyde ràdæ ddpofi tionis fn oratione, tum ad imitationem,tum etiam ad iudicandü . Nam ctiamfi nP hilfcripturi fiimus,tamèhacragt;* tiönciudicandi de alicnis ferip/ tis y carerc non pofTumus.

Locus Exordrjfüptuseftex Gorn muni loco, fcilicet ex oftV CIO referendæ gratiæ » Nulla eft autem efficatior ratio conciliant' dæbencuolentiæ^quamqu^ab honeftoautab ofticio ducitur» I îilcp hæc propofitio, ex qua to turn Exordium nafeitur ,in prr ma periodo pofita : Ego debeo Ardiiam

-ocr page 7-

CICE. TRO ARCH*

Archiam tuen, ut refera eigfa^ tiam » In fccunda periodo fequi ■ ' tur «a-rtoAon«, hoc eft, probatio huius fentenciæ : quia Archias adiuuithocmeum ftudium dix cendi .Tercio eft addita Conclu fio .Cum bencficio Archig alijsquot; opem ferre poflim, conuenit ut ipfum quoq) defendam « Curai fentencifad huncmodûdetrac/ tis-ornamentisdi2eruntur,faci kpofteaeftuiderequg ornamê-ca accf dant. Prima periodus cô tinetlncremctum,namhæcog/ natac fpecics ad unam fentcdam ampliftcandi cauflarefcruntur/ irigcniomlt;cxcrcitatio, ratio, id' eft ars zinfecunda periodo pex ne n uUümcft or nameturn, tanx tumfedt meuonem Circûftanx îüpofüi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A üq

-ocr page 8-

D-isrp o/sri asj öra.. tiæ, ne nimis brciiis elîecCircii d U éti O ♦ Co ncki fl O eft facfla En/ thymematis modo,amp; eft repen no duarum periodorum fuperi orum : Cum hgc uox fit ab Ar/ chia ad falutcm aliorum adfue/-facia,ergo debetctiam Archiaî* prodefte.Namomiflàeft Ma/gt; iorabfolucns Syllogifmum : ac: quum efty uequift^ fructû ferat fui benefteij. Tatnetfi hancrati' onem fubindicat, cum qugdam.^ uerbaabeamutuatur^ v Deinde fequûtur,Occu|3ati/; onesduæ,'Prima .Quomôpoi teft Poeta adiuuare OratorêC’^ Refpondet breniftîme. quia 0/ nés artes cogna tg fu n t, amp;nbsp;fe m u tuo adiuuant* Alteta Occupa/ tioeft. Videturineptuminfo/ roloqui

-ocr page 9-

CICÇ. P!ia/RCH «,J roIoquidearoLin) Ö^ljterarum (tudqs, id quqd iarï? fecitCicc^ ro,Slt; paulo poft copiofitis faq gt;nbsp;et.Hocexcufatfumptoargumç, to a perfona Archise i.quia pro poêta i ta côuem'ac dicere ,iie ma gis etiam perturbct ilje, qui nû quam uerfacusçft iniudictjs,fi, rpsagatur ufttata contentione^l f Oratio eft 2cn«ri3 ludidalis m

Z' Statuscauflgeft,q) Archiasliti duis Romanus.IBthæc eft prtti t cipalisPropofijtio,adquam ro; ferrlt;argumenta oportet .HaeÇ; in tota orationeob oculos uerlt;l fart debet, cuius ffquis oblitns fuerit, nonintelliget reliquani) orationem. Nam in omnibus cauftis in primis oportet princt paie Propofitionêmeminifle^j

A y

-ocr page 10-

DISPO Sï. IN OR.A4

EftautemStatiisludidahs.Argt; gumcnta dudafunçaLege,ôi a T eQibus« Nam hi' proprrj lo/ d funt quseftionum iudidaliü ♦ Sed p ræter h sec, lo ngifïi m u argumen tum a perfona Arth ie? amp;fabarti'umd«onitate traâum

O

cft.lllglaudespropricad genus Demoftratiuurn pertinent,fed indemutuamurfæpeargumen ta ad iudietales cauffas^quia dig nhas perfonarum cöciliatfauo rem iudicum,amp;reddit cauffam niagis probabilem èi. uerifimi'' lern. Ita amp;nbsp;hicargumentatur Ci cero. Quia Archias magna fa/ cultate ingenfj præditus eft, er go credibile eft eum ciuitate do hatum eftedtem, quia talieft in genio, merctur retineri in ciui/

täte«

-ocr page 11-

crCE* PRO ARCH*

talr.Genusditendiinhac orati one initio (ummîtTum,amp; ut uo cant Atticum eft, Necpcnimlo gisCircuinduftionibusaut Ex polidonibiis, aut figutis ^cul acccrfitis ufus eft .Multcbreues funtperiodi,Sfpropiiaoratio. Poftca lt;it\a Hue aliquanto fio-* ridior eft oratio,

Narratio cocinet propemo z durh hiftoriam uitsc Archiæ8Cgt; peregrinationum ,exquibusp ucnit co, ut'doccatquomo ids ciuitatis confecutusHtéxlege» Et eft ad fine Narra tiönis Syi/ logifmus additus, itbi primo locoponitur Condufiot Data eftciuitas. Deinde MàtorzOni nes qui in foerjseiuitatibus adz ftripti fuut, flirt Italia,cum lex*

-ocr page 12-

D I S POS I » IN ORA.» ferretur,domia'b'ûhabuerunt, Sdprofcßi fun tin tra dies LX. J apudprætorcmamp;cfunt ciueS) Archias adfcriptus ê Heradeg , habuitdomîciliû Romæ,amp;| profefluseftamp;G ItaclauditnarG ratio,nonrepenta condufionei proprijs uerbis , fed quadami generali adfeueratione,quia.he ccflèintcnigiCondufionern re dtato.Syllogifmo î Si nibilpift» de duitatea-cUgedidmus ytH/j hil dico âipp|iu^,,'çaufa did?,?», DeindéfeqM’ttir Gonfirma tld ,anteqiiam non repetit Pro pofitionem fuprapofitam ante Narratioucm,fed tantudeMP noreadfeuerat,quia Minor eft-k^ivô(4«'^f’»ideo habet opus pro /; baâonetEtutcaufTæ fummam compledt

-ocr page 13-

• CICB» FRO ARCH.

Coplcc^ii animo pofTis ,SyIIo»* gilmum fupra pofitum memi-^ niHeoportec» Omnes infcn’pti in focqs ciuitatibus S^cfun t ci ues,Archiaseftinfcriptus »Er/ go Archias eft GUIS. Maior ni/ h il habetambigui, minorante eft incerta.Propterca tota Con firmaiio uerfatur in Minore^ / banda,amp; habctlocos aT eftib * SdTabulis,q? fitHeracIeæad/ fcriptus,q)fitprofcflus.Poftea addit Vcrifimik ex Minore : multi ait) leuiorum artium péri ti,adfcriptifuntin focqsciuita/ tibus.ErPOuenfimilceftethûc adfcrpitumefte. Poftremoad/ dit Ogna Romani ciuis: adht hc ’* reditates,teftamentum fecit, in benefiajs ad grarium delatus ê.

-ocr page 14-

OTSÈOSÏ* I N O R *.

id eft ærario pecuniam donauit ex teftamenus

Quia cauiTa per fe tenufs cxiguaeft,rcdditeamfplendidi orein amp;C illuftn'orem add ito Lo co Communi delaudelueraru* Etcumfupraargumeta arefeu caufla traxen't, hica perfona du citarQumêtum, Archias eft ho** moliteratusamp;pocta. Ergo eft dignus quern in ciuitate re tinea mus.Transfert igitur orationé ab Hypothefi ad 1 hefinjdeft ad locum comm unemTcilicctî Omes ftudiofi funtcolcdi. Sed ut modefte prædicet Archiam, ne immodicæ laudes noceini ci »transfert rem in fuam perlo/ * nam,dicit fe plurimi facere Ar/ chiam, Eft crgo^pofitio. Ego magni

-ocr page 15-

t ICB.'PRÖ ARCH^ magnifacio Archiam,Sequitur Ratio,Enthymcmatis forma : quiaeiusftudiaproßt mihi ad dcleclationê, deinde etiam ad utilitatem inbacforenfi faculta tedicêdi. Ethuicrationieftfub iedfa breuis ucl coprobatio uel rcpetio ♦ Sequitur Occupatio. Tuneigit fateris te uerfariin li teris'T Ad hoe refpondet p Con ce(rionem,amp;fubrjcittres cauff as finales. Prima eft Jta uerfor in literis tanquam inludis ut tarnen non abducar a negoerjs » Secuda, Ex literis crefcit mihi fa CU 1 tas d icêdi. Ter tia. Li terç eti/ am pubernant meos mores, Sd confilia rcgendæReip.Etaddit rationemik^uialiteræ continet doólrinam bene uiuêdi. Et hâc

-ocr page 16-

DISPOS!« IN ora:

Tenten ciain illuminatper Inter/ pretationem nonnihil mutaiis uerbis.

SequiturObiectio. Nûigi/ turnulli fût maoniuiri fine doc trina‘^'Primum Concefftoncu/ titur ,quod multi uiri magni fP nedoârinafuerint.EtadditRa tionemrquia magna naturguis

DeindefubqcitCorreflio/ nem : mukum tarnen conducit docîînna perfecfû quiddam cxiftitcumadnaturam bonam accelTerit. IdprobatExemplisL Poftremo claudithancdifputa lionem repetitionccauflækna/ lisIeuioriSjUidelicet, q^delecfiî tionis cauffa litcræ non fin t aßV nandæ. Et amplifieathunefinê perCollationein : nulle alieuo

J up tares

-ocr page 17-

CI C E. PRO ARCMi fuptates penndcfuncperpctOf» Porro dirtributio fit ccmporü , aguntfencctutcm

Hadfenus de fua pfona tan/» tumdixitCicero,hicTranfitiö nêfacitjamp;probatdebere iudi/ ces etiam admirari artcm ,5lt;eft argumctu a genére artis tradü» Ars eft digna admiratione, er go etiam Archiasmagni facien duseft.Etfimihtudine reddit p fpicuum argumentu. Sicut ce/ leres motus crant corporis Rof crj,qui magnopcredeleCtabanc amp;fc» ita funtingenij Archie» Ac cedit probatio: quia multos, y/ fus ex tcpore fundit, Sequit ar/ gumentu a differentia poétices» Diftinguitenim Antithefi poe ticam ab alqs artibus, hæc eft

-ocr page 18-

D ISPOS ; IN O ra:

Enthymematis fuma, Poctica c diuina,ergo poctæfiint tradati dl humaniter amp;nbsp;colcndi. Et adgt;* lecit Amplifkanonem ex laude murices,dudä ex maiore : Saxà refpôdcntuoabus,beftiæfle(fl lint cantu,ergo amp;nbsp;nos amemus carmen,

Hadenus rcci'tauîtargumê/ ta fumpta a perfona Archiæex/ tra cauiïàm, q? in ciuitateretinê dus lit,quia fit pocta.Nûcfub qcitexempla eodèpertinentia: Sicut aliæ ciuitates honore adfc ceruntpoctas,itaamp;nos Archiv am honore adfîceredebemus» HomeriS2 multi fibi ucdicât, cr goamp;nosrctineamus Archiâ*. Additus eft adfedf us,nemo no . luetfuislaudibuSjArchiasau tem de/

-ocr page 19-

CICE. PRO ARCH' tem dcfcripfit laudes Pop. Po » Récitât igitargumen ta quidam poématü Archiæ.Deindefub/ qcitScipionis cxcmplû, Scipio Ennitimhonoreaftecit, ergo et uos hunc honore adficite. Acce dit amplificatio a Grgca lingua» Plurcs leguntgrgca latina, a t Archiasgrcce lcribit,meliusigi tur feribitep Ennius. Additaê amplificatio abutilitate fcripto rum,quiagloriaaduirtutc inci tatjeripta autem gloriam pari / un t, quia rctinct mcmoriam rc ru geftarû, ergo fcripta ilia ad uircutêincitât.Seqtigit fcripto res efle dignos q om nioffici} ge ncrecolantur, Adiedum eft ex emplu de Achille amp;nbsp;Homero. Achnii'c «nemoriâ retinuitHoz

R 1}

-ocr page 20-

o TSP os; IN ORA. mlt;îriJs.ftem,Pompci'üs iudica/ üûhæcfcn'pta gloriam adfcrre

Acceduntamp;aliaexcpla Syl læ amp;nbsp;Metcîli,qLîi poctis d clccfîa tifant.EtSchcmaezMinorcin terpofitum efi:,quod facit ucrifi milem Archiæcaufam:SiaIios poecas ftudiofeaudieriït noftri Ifnpatorcs, ergo ueriG'milceft eosSi hunc audiuiiïc, 8d facile concefTifreciuitatcm. Pofteaad ditur«i'noAon«cx comuiiifcntc/ tia»T rahimur omnes cnpidita/ tc laudis.Hgc fcntcn tia Bruti 8^ Pulutjexcmpliscoprobata cft» Sequitur breuis Cóclufio,poft quam fuum exemplum comme rrtorat:Etego 1 aude deledor,et cüm rcs meas geflas Archias de fcripfcritjbcne uolo illi, Sequit repe/

-ocr page 21-

C I CE • PRO ARCH, rcpctitio loci cois, q?gtoriæ amp;nbsp;îmortalitatis cupidiias, hæreat in animis,qad res magnas gc^ rcdas exufcitat, eft(Ç argumcw a caufla finali dudû.Omes glo/ riam appetimus tan^ finern laz boBz^quare hi qui monumenta condun£,honoreafficiendi(ut. Ethæcfentêtia Rhetoricacxpo litiôe eft uariata, ucrbis quatcr mutatis res cadem rcpetiu V if** tusappetitgloriam,Nemo tan tos laborcs, tan ta pericula fufci/ peret,nifilaudisamoreducerc/ tur»llla gloriæcupiditas hacret inanimisqugadagendü exufci tat. T urpe eftet magnis uiris amp;nbsp;in Rep. uerfantibuSjfieaeftent opinione,fimulcum ipfismo/ rituramcftemempriaiTJ omniq

B iq ..

-ocr page 22-

DISPOS. 1 N O R A. qiiçgefTerunt. Hicfubindcui/ des eandêfentêtiam paulû mo / do uartatain rrp?ti»MuItum ac ccditkjds,aimctlocLisargumê tuiotatiiseft,dixienima caufla hn3lifumptumene,amp;Elocuti/ onisfiguræoftenfæfimt.Nam hicfententiaualdcreddîLur per fpieua, fi moncatur lclt;ftor, rem eandem dici, tantû uariata for / ma oranonis

Amplificatioinfine addita eftjUel a Simili ucl ex Minore. Si corpoBi ftatuas relinqre cupi mus, multo magis poëmata rc/ Iinquendaerunc,quiafuntdu/ vabiliora,8dfuntimagines ani morumamp;côfilioiî». Eftaûcfûp tus hiclocuscxlfocr. Euagora. Eycû As, w N/x«KAeur,»

k«A«

-ocr page 23-

CICE. PRO ARC H.'

KaAdc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^(jUâCTOV i IKOquot;*

vatf. TreAt) (46/73» 'S^ilavos Àlitici ra.it ’iZiv Tt^aj^iOivyÇ'if/iavciiaa, a.a iiiTaiç Ki iv TIÇ(4CVOV Tï/ff TtXWKttÇ

^tofMÆtÉ-Poftea fequitur Pérora lio, quæ continet Dcpcationê, in qua argumenta caufïæ breuiflïme repetû/ tur, ur fit in Epilogis ♦

'i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’IlKQ' •

Paraphra/

-ocr page 24-

PARAPHRASIS

PHILIPPI MB L A N C H T H .

GO nifi pa / Hîgratuscx/ iftimari ue / lim,hacme/ am dicedi fa cultatem ,fi

qua eft, ad falutem defêfionccp Archiæ conferredebco ♦ Nam hiemihi inde ufqj a prima etatc autor adiutorq; ad hæc Bloque tig ftudia fufeipienda atque co/ lcnda,fempcr fuit. Quarc cum alqs opem ferre foleam, multo a'quiuseft, ut Archiam defen/ dam, a quo plurimu in hoeftu dioadiutusfum,utaliquembe pefieij fui fruâum ferat.Sed mi retur

-ocr page 25-

*

P H ï t I P. M E L A N.’ rcturquifpjam,qpotucnt me in hacforcnfi rationediccdi ad-* iuuarc Archias,qui cum fit po/ cta, in dl (Tim i li gcnercartiü ucr fatiir. Verum hacde re itaftatu ens,difdplinas omncs tanCpfoc dereqdam interfecopulatas,at cóiundas eflè. Quare ctiam hæc ratio dicendi,mLilni a poe-* tis fumit.Eftautem hocloco ue niaetiam mihi petenda,q)in fo roatcp iudicio,prçterconfuetu dincm de ftudqs literaria, mul/ ta didurus fim ♦ Nam id fpero mihi uos,propter huncreü c5/ ccfluros cfTe, quem uerebar ani modebiliorefuturueiTejfi ufi/ tatacontentionecauflam agi ui dcretjcum antea nun^ in ludi/ cfisuerfatusfit.Quamobrê no

B V

-ocr page 26-

‘ P AR A P H R A s .

uo genere oranonis confirm art ’ dus nnhifuit. Proindcfi inebe nipneaudietis, efticiam, utillû nô modo ciucmciîè (îatuatis, fed etiam fi ciuis non effet, dig/ num efTecui ciuitas donetur,iii ' telligatis.

E2o,fudices,nonad/ N^rr^tioHcM'crCon j . L» i m

,«ir

a (/h(Î4i» omh Archiam pluvimi faciam, fit-Locus Communis quia magnü ex ftudijs ei/ us frudtum capio, turn ad tem, ud fententum obkdationc ,tu ctiam ad orlt;lt;//o«âmf//wws banc orationis copiam c5 teUigendam, crfgt;er feruandam.NeCß em fufb

ArgKWfHtor«, co«= nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-r. ■

ferrePuruphrdfm ad rocontentionem , mit mt Ctcrrofffw« ttoribus ftudijs interdum relaxarem animum atep recrea / rem. Et arefcereth^c facultas di

-ocr page 27-

PHILIP MEL ccndi\nifidodrinaaleret .No cm ddlimulo mein ftudijslite raR2Lierfan,præfertim,cum me neqjaReip. ncqueabamicorû negocrjsabducant. Nunqjefn me, uel comoda mea, uelodj cupiditas, uel inertia uel uolup tates remoratæ fut,q minus aut Reip. autamicis, ncceflario ip/ forum tempore,operam dede/ rim. Quare cocedi mihi peto fi quantum têporis alij ponunt in alea, in conuiurjs,in fpcdlan dis ludis, tantum ego inliteris colloco. Idqueeamobcauffam æquius eft mihi permitti, quia ad alios inde no exipua utilitas redit. Hare cm oratio fituberu orexiIlisftudijs,quemultorB2 falutem defendcre t ole c« P ræte/

-ocr page 28-

P A R A P H R .

rca, maiorem edam udlitatcex illis literis capi'o. Nam autorita te carû cômotus, nihi'l andqui/ usiïircuteduco .Nullûprofa/ luteReip.difcrimcn adiré un/ ^dubitaui,necme a defcnfioe Keipb» uoluptas un^, aut me/ tusullusretraxit.Video.nj'nli teris honeftiffima pr^cepta pro pofica, uideo exempla a doclis hominib ♦ mandata memorig, hancob cauflam,ut ea exprime remus atcp imitaremurin om/ niuitaJnquæegointuens, ad iiirtutem et ad decus expetedû, accendi mefentio »

Scd quia uim haf^ardû tan/ topcrc prædicas,quæret aliqs forcaffc ,an nemo unq cxdterit uir magnus fine dodrina, cum quidem

-ocr page 29-

P H I t I P M E € quidem inhacRçp» conftet, fi/ neliceris,multos fornflfmos Si rnoderatiflRmosuiros, óipcri^ tiflimos Reip, rcgendæ fuifleC Ego uero non nego, multos na turæ benefido, ac pene diuini / tus ad uirtutem fados, fine do/ ôrinapræftâtesuiros extitifle» Magna cm in omni genere na / turæ uis, adeo ut plus ad uirtu/ tem confequêdam fœlix natura fine dodrina u al eat, fola do/ élrina répugnante ingefiioôi' inuita Mincrua, quod aiunt,. Quan^autem hocitafit, tamê illudctiamaffirmareaufim,per fedam fapientiam ac uirtutem, ita demum cxifl:ere,cüad bo/ nam naturam ratio dodrinaC^ accefferit.Sumitcnim impetus

-ocr page 30-

P A R A f H R A . quofdam a n nu ra uirtus,qugK ten's amp;nbsp;do(firinaperfk icdacft-Viderunt Patres noftri Aphri canû,Lælium ,amp;Catonem » qui acerrimû ftudiuin ,ad has artes contulerunt, Neqgt; uero exiftiman' debet, tales uiros i’ii tanta uanetatcoccupanonum, hæc ftudia attineere uoluilTe , nifi fenfilTentea inaonü moniê/ Ö

turn ad colendain uirtutem ad / ferre.Scd utnulla maior utih'/ tas inde pópi poflec, tarnen ex/ petenda uidêtur deledationis caufla.NamaliguoIuptatesno funt perpetuæ. At hge ftudia de ledantinoniniætate atque for tuna »Exercent adolefcentiam, exhilarantfenecftutem, fecûdas res ornant, in aduerfis leniunt animf

-ocr page 31-

Philip m e t-am'mi curas. Hadcnus de mc dixi, cur Archiarn plun'mi (ad/ am»Non dubito autem , qui'n ‘amp;UOS ei,própicrarnsfu3uita/ tè,benccupians.VtemmRof/ ciumomnes admirabamur,ac 'diligebamus,propter ucnufta/ tê gt;nbsp;quam in corporis motu adz hibcbatjita in hoc ingenrj celeri ias,fauorem meret. Sepe cnim' uidi Archiam,cx tempore mag num numerum ucrfuum efFun dentcm,c5 literam niillam fcrip lifTetacrurfus eandcm iencentit am,c0mutatis ucrbisornatiiïïz meexplicantc. In his ueroquæ maiorc cura fcribicaccompo nit, nc ueteribus qiiidem ulla ex parte cedit, Quis igitur eum non amer;^ quisnon dcfendatç’

-ocr page 32-

PARAPHA» ,

quis nOn omni officp généré^? fequiuelitCAtreliquas artes fc runtpræcepus côftare,poetas ucro diuinaquadam uicômo/ iieri.Qiiamobrcm Ennius,cos appellat fandos,hoceft,rdigio nequadam colendos ♦ Proinde amp;nbsp;nos reuerctia quadam poctiz Cl ncminis tangicôuenit, præ/ fcrtim cû carminémoueant fax a ctiam ac beftiæ,qnanto magis nos,adhumanitatê optima diP ciplina inftitutos, uocepoctaRs raoucri decetC’

Homeriim multæcioitates mortuum repetunt, tanqj fuu, nos unû Archiam qui iure in noftram ciuitatem perucnit,no retincbimus, cumquidèdeno bis prgdare mcritus fit C Nemo fuislau^

-ocr page 33-

P H I t I P . M E fc’* fuis laudibus no fauet. Nos igi tur Archiæ ,qu i' res præclaregé * ftas Populi Romani, carmine çôpkxuseftjfaueredebemus Defchpfitcnim CymbroRzcIa/ dem in Italia acceptam. Defcrip' fitamp; Mithridaticum beliS ♦ Per tincncenim ad Populi Romani gloriam,res geftæ noftrorû Intï peratorum. Scipio honore affè cic Ennium,amp;: non modo uiuû' coluityfed mortuum etiam in fd pulchro Scipionû collocauic.. Hiccclebrauerat CatoneÔ^alP, ÖS egregios ducs, quæ res cum ad Populi Romani gloriam pci ilereiudicaretur,ciuicatedona/ tuseft Ennius, ignobili natuâ locOjirt oppidoRhudrjs.Quâz tp minus dccet,nos hune Ârclt

-ocr page 34-

iam,infodaciuiwtcHerackaaä fcriptum ,ciuicatc eqcerc,prçfer tim cü Græce res geftas Popult Romani cofcripfcrit. Maiorem enim gioriam pariunt Græce Lanne fcripta, quiaGræca lin / gua plures gentes utijtur quam noftra, At cum famam uirtutu noftrarum, ad eas etiam genteS peruenirecup{amus,quo nongt; dû arma noftra penetrauerunt^ ornareeas literas debcmus,qug nominis Romani notidam so perferunt.

Hue accediequod fcriptorcs hon uulgariterde Rep, meren/ tur,qui quta memoriam rerun! præclaregeftarum retinent,exd tant homines aduirtutis ftudi/ um ♦ Nullum enim efticadus in^ deamen/

-ocr page 35-

P B I I IP Met citamenmmeftpericulorutn ac laborum, quam gloria. Atquc ita iüdicafïe Alexandrum appa ret, uiros fortesacmagnos,glo riædukedinctangi. Namcum adAchillis tumulumaftitinet, pronunciauiciilum hoc nomiz nefortunatum fuiflTcjquod Ho merum preconem naâus eiîet, quafi amplifîimum uirtuds prç miuiTi «HicondgifTet.Etenim q? abfcp Homero fuifret^ipfum etz ï'am nomen Achillis obliuionc oblitum fuiiTct. Nofter Pôpeiz us procondoncpoctamqiienz damduicatedonauic, idc^com probauitexcrcicus, Delcdlabac enim eos, quod res geflæ iploz rum manda tg literis,non tantû in præfenda, fed etiam ad pofte'

C .J

-ocr page 36-

ƒ A R A P H R

l’os glonatn ipfis parituræ erât t Cum auceni Imperatorcs noftri hancob cauflam ,fæpe fcriptori bus honorem habuerint, uerifi mileeftS«: Archiam ,fiduis nô effet facile ius ciuitatis ab aliquo impetrare potuiffe .Sylla enim, cum edam inepto poctæ premi um dariiulTerit hune, propter fingularem ingenq uim auç co/ piam, maxime admira tus effet » Q., MétellusHifpanicos poë/ tasinciuitatêaflciuit.Atab hoc facile uel per fe uel per Lucullos idê impetrare Archiaspotuit ♦ Nccçenimdiflîmularihoc po/ teft jgloriæcupiditatem animis omiiium innatam effe. Hancip fietiam Philofophi,cumdecô ccmnendagloriapr£cipiunt,ad feâant.

-ocr page 37-

P H I t I P • M f amp;(fhnt.HancpropoG'cam habii çrûtnoftri Imperatores, qui in publias monumencis carmina perfcribicurauerunt,inquibus nominaeorumextarenu Ego, ut ingenue fatear^inoredibili uo Luptace afficior,cumhuius poe maredtari audio^quod dereb« iri Côfulatu meo pro faîuce Re j pub.geftis inchoauit .Nullum cnim uirtus præmium copiofi/ usdefyderat,plaudern acque gracam memoriam laborum Hanc omncs expetunt atc^ amz biunt.iEfteniminfitaquædam • gloriæ cupiditas omnibus,qug excimuIatjUt memoriam nomi/ nis nodri^ad pofteros extenda/ mus » Nemo enim tantos labo/ res fufdperet, nemo tot pericu/

C lij

't

-ocr page 38-

PARAPH RA la îubirccji nulla cura immorta iitatJS langerctur, f» ai binaret, fecum mcmoriam omniumlalt; borum inten'turani clTc, fi non’ ob oculos Ipes quedam immor talitatis obucrlarctur. Ec cura yoluptas quædim fit,ûatuas Ôi enrporum fimulachrarelinquc rc,q lanto magis optandum eft utcxtentanimorumamp; confilio rum noflrorum imagines, arte fumma faélæatque elaboracæ. Ego quidèm in qs rebus, quas ‘ gcfTfjiam turn in uniuerfam po lien'tatem intuebar amp;nbsp;illius cal culis probari confilia mea cupilt; ebam. Etfiuepofl mortem fen/ gt;nbsp;fusaliquis cftanimorum, ut fa ' pientifTimi homines maluerût, fiuc nulluscft fenfus, nûc tamê J hæcme

-ocr page 39-

P H î L I ti M B t î hæcmeconfolatioacfpcsdelecîl atreputantcm famam rcrum gc darum, a mcad pofterttatê pre/ uentiiram efic . Quæfoigitur uos iudices, lt;um caufia legis au ton'tate defenfa fit, in ipfo autc reo tantafitdignitas, uteumin ciuitateretincndum ciïeftatua/ tis, Erithumanitatisuedræ,ta km uirum,diiiina quadam ui ingcnij prædiium,quod qui/ dem totumad ornandum Po/ puliRomani nomen eontulrt, liberare .EgoquædccaufTa dixi,icaplana efîe confi/ do,ut nemini dubia ui deripoflïnt.Quæ

extra cau/ ßde ftudiorû laude dixijCxiftk mo uos boni côfukre.

C iiq

-ocr page 40-

MkTieiCE'

, :. f j

(1.0 Nis PRO Af LI«

C I N I O A R C H lt;nbsp;A j

POBTA- ORA?

!f‘ : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• I

I QVID ES-y iâmcingenij lu dices, quod feq ^tioquamfûexp

guû î autfiqu^ fxercitatiq dicendiin quump nô inficior medioerîter cfle lier fatumiaucfihuiufcerei ratio alf qua ab optimarurn artium flu / drjs ecdndpKtia profeda^a qua ego n ullu confiteor cetansmeae tempus abîiorruiflè ^earum re/ rum omnium uelinprimishic A» Licinius frudum a me repe * « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. 4

terç

-ocr page 41-

PRO Ä R C H P O E 'i urepropefuo fare debet* Nam Ratio, quoad longiffime poteft mens mea refpicere, fpadum prætcri/ ci temporis, pueritiæ memo/ gt;,3 riam recordari ultimam ,inde uf ‘ que rcpetens, hunc uideo mihi principem , amp;nbsp;ad fufeipiendam ad ingrediendam ratione hqgt;' rum ftudiorum extitiflc.Qpod Condurf«» fihgcuox huius hortatu prgcep tist^ côfirmata,nônullis aliqua do faluti fuit, a quo id accepi/ mus quo cgteris opitulari, amp;nbsp;all os feruarepoffemus, huicproz fedo ipfi,quantum eft fitum in nobis ,amp; opem falutem ferrç debemus ♦ Acnequis a nobis hoc ita dici forte miretur,quod iliaquædamin hoc facultas fit ^ngeni), neCß hæcdicendi ratio

Cv

-ocr page 42-

o R Ä T I o i C I C E ï

aut difaplina , ncc nos qui a dem huic cunóti ftudiopœnilt; tus unquam dediti fuimus . SolurioOc Etenim omnes artes , quæ ad cupadoni» humanitatcm pertinent ha / bent quoddam commune uin/ '■ culum , èi. quafi cognatione quad am , inter fe continen

Occupa-* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gçjj necuiueflrum mirum

’ eHeuideaturjmeinQuæftionc légitima, in iudicio publico » cum res agaturapud Prætorcm Po. Romani leétilîim um uirû èi apud ræueriiïimos Indicés, tanto cÔuentu hominum aefre/ quêua, hoc utigeneredicendi, •' ;» quodnonmodoaconfuetudilt; neiudiciorum, uerum etiam a forenfi fermoneabhorreat:qug foa uobiSjUtinhaccaußamihi

detii

-ocr page 43-

f R O. ARCH. P 0 E gt;nbsp;detishancucniam accommoda lam huic reo, uobis, qucmad / moduoî fpcro, non molcHam, titmepro fummopocta, accru ditinïmohominediccicm, hoc concurfu hominum Ifteranfîi/ morum, hac ucftrahumanita/’ te, hocdcniquc Prætoreexcrz ceceiudicium^panaminideßu/ dps humanitaus ac literarutr , pauloloqui iiberius, amp;in eiufz modi perfon3,quaepropteroci umac ftudium, minime in iu • dieps periculisque tradacaeft, utipropenouoquodam amp;inzp iifiiato gcncre dicendi. Quod „uU». fi mihi a uobis tribui concc / diqucfcntiara,perhdam pro fedo , ut hune Aulum Lici /. niuin, non modo non fegre /

-ocr page 44-

.ORATIO C I C5 B A gandum ,cum fit ciuis ,a numcz ro ciuiu, iicruetiam fi non effet. Narratio, pm-etfs affdfccndufuiffe. Nam utprimu ex pueris exceflit Arch ias ,atlt;^ ab his artibus »quibus ætas puerilis ad hum’anitatêinz (ormari fokt, fe ad fcribendi ftii dium cotulit ,primü Antiochig 6;namibinatus eftloconobili, cjelcbri quondam urbeamp;copio fa\ atqperuditiffîmis hoibus ,Iiz beraliÏfimisc^ ftudijs affluenti.) cc 1er it er antecelkrc omnibus in Gradatio, gcnfj gloria çÔtigitI Poft in egte ris AfiæpartibuSjCudæ® Græ .. cïacjficeiusaduentuscekoraba tur,utfamâ'ingenfj expetftatia hominis, expectationem ipfius aductus admiratioc^ fuperaret. Erat tû Italia plena GræcaRî a ni » uni

-ocr page 45-

P K Ö A R C*rt . P O Éfc uro acdifdph'narum,ftudiaquc hecamp;inLanouehemêtiustum colebàntur, cç nûc îjfdem in op pidis hicRomgpropter tran quillitatem Po.Romani non ne gligebantur Jtaq? hûcamp; Taren «ni amp;nbsp;Rhegini amp;nbsp;Neapolitan/, ciuitate cæterisc^ præmijs dona rSt,amp; omnes qui ait quid de in/ genrjs poterant iudicare, cogni tioneatc^hofpidodignû exiûi marunt.Hac tanta celebritaté fa mæiCum elTet iam abfêtibus no tus,Romani uenitMario confu le amp;nbsp;Catulo ♦ Nadus eft primû Gonfules eiufmodi,quoï^ alter res ad feribendum maximas,ak tercû res geftas, tu etiam ftudiû itcç aures abhibere poflèt.Staz tim LucuUi,cum pr^eexcatus eti

-ocr page 46-

ORATIO C 1 C B

am tuin Archias efTec, eü tn 3olt;' mum foam receperunt. Scd ein hoc non folum ingenrj acliteral rum, ucrum etiasn naturae atc^ U irtu tis fuit, ut domus ,qu^ hu ios adolefcen tiæ prima fuit, dem effet familiarifltma fenedu ti. Erat temporibus illis iucun/ dus Metello illi Numidico,6d eins Pioft!io,audiebatura M» Acmylio,uiucbatcumQ_. Ca^* tulo, Si pâtreSif filio^a Ludo GrafTocolebatur.Lucullos uc roamp; Drufosamp;Odauiosamp;Ca toncm ôd totam Hortenfiorum domum^deuinétam confuetu«' dinc cutn teneret ,afficiebatur’ fummohonore,qgt;eumnon fo-' lum colebant, qui aliquid perd pere aut audire Îîudedan t,ucrû !

etiam

-ocr page 47-

P R Ö ARCH, fob: etiam ft qui forte fimuîabant. Interim fatis lonsoinieruallo, cum effetCÛ L. Lucullo in Sici liam profelt;ff us ,ct cum ex ea pro uinciacueodem Lucullo dccc/ deret,uenitHeracleam,quæcû effet Ciultas æquiffîmo iurcac focdere,adfcribifein cam ciup tatemuoluit,idcpcumipfc perMinor» fedignus putaretur,tum autori täte gratia Luculli ab Heracli enfibus impetrauit. Data eft ciCondufio uitas Sylla ni lcgeamp; Carbonis, fi qui fœderatisciuitatibus ad/ fcripti fuiffent :fi turn cum lex fcMaior. rebatur in Italia domicil.ium ha-buiffcnt,ôd fifcxaginta diebus apud Prætorem effent profef/ fi . Cum hie domicilium Ro/Pa« Mino ris • »inultos iam antea annos

-ocr page 48-

ORATIO CIC B‘.

haberet, profeffus cft apud prse torem Q_. MetellS familiariflï / g mum fuum» Si nihil aliud nifi I^rr^o^ ciuitatc ac lege didmus,nihil nis. dico amplius, caufTa dicta eft ♦ Propofiao Q^idem horû infirmariGrac/' confirmaa çhcpoteftc’ Hefacleæ ne cfte cû Confirmaz adfcf iptum negabis Adeft uir do a tefüb. fumma authoritate religionc èi. fide M 4 Lucullus,qui (e non opinari fcdfcire,nonaudiuiffc ■ ' feduidiflè,n5interfuiftefedegi

(Te dicit 4 Adfunt Hefaclienfes Lcgatinobiliftimi homineshü ius iudicq cauftà,cum mandatis amp;cum publico teftimonioue/ ncrunt,quihuncadfcriptû Hé/ raclienfem dicunt. Hic tu tabu/ las defyderas Heraclienfium pü blicas quasltalico bello ineen/ fo,tabula/

-ocr page 49-

PRO ARCH. POE« fo , tabulan'o internfle fcimus , ,r^n . 1. 1 J Coilana omnes. bitndiculumadeaqug fideiamp;Ta habemus nihildicere^quærefé bularum ♦ qua: habere non poffumus, èé de hominum memoria taccre, literarum memoriam flagitare» Eccû habeas ampliffi'miuirire/ ligionem, incegerrimi municp pi) iufiurandum, fidemque, ea quasdeprauari nullo modo pof funt repudiare, tabulas , quaS idem dicis folerecorrumpi de^* fyderarc. Atdomicilium Ro? mæ non habuitis , quitotan? nis ante Ciuitatem datam ,fe? dem omnium rerum ac fortuna rumfuarumRomæcolIocauitC' * Atnoneftprofeflus. Immouc To his tabulis, quæ folæ ck ilia profeffione collegioque præto /

-ocr page 50-

. ORAtlO CICÉJ tum obtincnt publicarum ta / - bularum authoritatem ♦ Nam cumAppq tabulænegligcntius adfcruatæ di'ceren tur , Ga brjquc quam diu incolumis fuit kuitas,poft Damnatio / nem, calamitas omnem tabu / larum fidem rcG'gnaflet ,MctcI/ lus homo fandilfimus modeft iffimuscp omnium, tanta dihgt; gêtia fuitjUt ad L. Lentulu prae torem, amp;ad iudiccs uenerit, amp;nbsp;unius nominis litura fe commo tum efTe dixerit» His igiturta/ bulis nullam lituram in nomen Conclufio Licini) uidetis. Qiiæ cum itafint, quid eft quod de eius ci uitatedubicetis, præfertim cum alfjs quoque in ciuitatibusfue/ tit adfcriptus cEtenim cum me/ diocribu»

-ocr page 51-

1». ft o A R C H • POE«

«Jiocribus muleis, èC aucnulla, Amphfîea authumiliah'quaarte prædi'ds i gratuito ciuitatem inGr^ciahonorc. mines impcrtiebantur, Rhegi nos credo, aut Locrenfes, aut Neapolitanos ,aut Tarctinos, quod Sccnicis artificibus largiri folcbantjidhuicfummaingenq prædito gloria noluifle CQuid cum cæteri non modo poft Ci /■ uitatem da tam ,fcdetiam poft te gern Papiam , aliquo modo in Qu« iurfli corum municipiorum tabulas urbeexcc» • r t T ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• dcre om

irreplerunt-^Hicqui nee utitur „esqui n5 quidem illis in quibus eft fcrip/ erantdu« tus,quodfeinperfe Heraclien / fern ciuem efte uoluit reqcie / turCCenfus noftros requiris fci Parjconfu licet.Eftenimobfcurumprox/ imisCenforibuSjhunccumcla/

-ocr page 52-

6 R A T t o C I C B * ri'flîmolmperatore L. Lucuf*’ lo,apudexerdtum fui(rc,fupc fioribus cum eodem Quæftorc fuifTe in Aft'a : pnmi's lulio 8^ Craflb 4 nullam populi parrem cfTecenfam* SedquoniamCen fus nonius ciuitatisconfirmati ac tantummodo indicat eu qui fit een fus, ita fe iam turn gefliiTe pro ciue his tempoHbus ,quae tu criminaris, necipfius quidê iudicio in ciuium Romanorum iureenèuerfatum .Et teftamen turnfæpe fecit noftris legibus, amp;adrjthæreditatesGuiumRogt;' manorum , 8c in bencficris ad ærarium delatus eft a L. Lueul lo Prætore amp;nbsp;Confule, Quærc argumenta fi qua potes. Nun / quam enim hicnequefuo net^ arnicorum

1

-ocr page 53-

FRO ARCH. pOE‘ amicorum ludicio reuincetur ♦ Quæres a nobis Gracche , cur tantoperehochominc dcledc^ Propofido murç’quia fuppeditat nobis ubi S)i. animus hoc forcnfi ftrepitu^ rcficiacur ,0dauresconuiciodez Compro* feiTgconquiefcanc, An tuexifti bado. mas, autfuppetere nobis poiTe quodquotidie dic3mus,intan, tauariecace rerum, nifi animos noftros dodrina excolamus ■ ... aut ferre animos tantam pofle contentionem, nifieos dodriz naeadem rcIaxemus^Ego uero Occupado fateor me his ftudijs efJe dediz turn, cæteros pudeat, fi qui fe ita literis abdiderunt ut nihil polTintexhis, ncqjadcommuz nem afferrc frudlum neque in afpcdum lucemque proferre ♦

D iii

-ocr page 54-

o R T A I o C I C B ,

Corredio, Me a Litem quid pudeat, qui tot annosttauiuoiudices, utabilx lis nullounquam me temporc , autcommodumaucociumme/ ongerics abftraxerit aut uoluptas auocarit, aut denique fomnus retardarit. Quarequis tandem merepræhendat,autquis mihi iure fuccenfcac, G’quantum cæx ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teris ad fuas res obeudas, quan

quot;AGraili. turn ad feftos dies ludorum celc brandos,quantum ad alias uo/ luptates , amp;nbsp;ad ipfam requiem animi amp;nbsp;corporis, conceditur temporum, quantum alij tribu unttempeftiuis couiurjs, quan tudeniep aleæ, quantumpilæ, tantum mihiegometadhæcftu Acaufis ri dia recolcnda fumpfero* AtCp nalibus. id^omihi cocedendum eft magis,

-ocr page 55-

FRO ARCH.' POE*

ftiagis, quod ex his ftudfjs hæc quoc^ crefcit oratio amp;nbsp;facultas, quæ quantumcuntç in mccft, nunquam amicorum periculis defuit.Quæfi cuileuior uidc/ Ab altera tur,illaquidem certequæfum/ caufafinali ma funt, ex quo fonte hauriam fentio , Nam nifi multorû præ ceptis , multisque literis mihi ab adolefcentia fuafiflcm ,uihil ciTe in uita magnopere expeten dnm, nifi laudem at 05 honeftagt; tem, in ea autem perfequenda, omnes cruciatus corporis, om/ niapericula mortis atque exilij parui effc ducenda, nunquam me pro falu te iieftra in tot ac tan tas dimicationes, atque in hos profligatorum hominum quo/ tidianos impetus obieciffem •

D iiii

-ocr page 56-

oratio. C I C E ,, Sed pleni omn;sfuntlibri,pler næfapientum uoccs, plena ex/ emploruin uetuilas, quæiace/ rent in tenebrjs omnia, nifi lite

• rarum lumen acccderet. Quam J multas nobis imagines non fo/ lum ad intuendum , uerum eti am ad imitandum fortidimo/ rum uirorumexpreiTas/criptq res amp;nbsp;Græci amp;nbsp;Latini relique / runs C* Quas ego mihi femper in adminiftranda Repub. pro/ poncns , animum mentern meam , ipfa cogitatione homi/ nuexcellentium confirmabam, Obiedio Qjiæeetquirpiam, quid illiip/ feuOccu' fifummi uiri,quorum uirtutes bteris proditæfuntjïlanedo/ Côccffio. (ftrina,quam tulaudibuseftèrs, çruditi iucrut Difficile eft hoc deom''

-ocr page 57-

PRO ARCH. POE.

deomnibusconfirmare, fed ta^

men eft certum quid refpondc/ am. Ego multos homines excel RanXquia lend animo ô^uirtutefuiffe, finedodrina natura?ipfius ha / ræuis. bitu propediuino, perfeipfos • amp;nbsp;moderatos SC graues extitifte Fateor. Etiam illud adiungo plus ad laudem atcç uirtutem, naturam Gnedodrina, quamfi -i' ne natura ualuifle doârinam ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

At(^ idemegocontendo,cum correâio. ad naturam eximiam atque illu/ ftrem jaccefterit ratio quædam confirmatioquedocftrinæ, tum


illud nefeio quid præclarumac Gngularefolereexiftere. Ex h oc efte hune numero,quem Patres noftri uiderunt ,diuinum ho/ minem Aphricanum . Ex hoc

Exempla.

-ocr page 58-

C. Lælium, L. Funum, mo / deftiflimos homines amp;nbsp;conti / nentiffimos. Ex hocfortiflimiï uirum,amp;illis temporibusdo/ lt;fti{rimum,Catonem illum fez Conclufio nem, qui profeélo, fi nihil ad perdpiendam colcndamqjuir/ tucemliteris adiuuarentur,nun quam fead earum ftudium con Repni'o tulilTent. Quod finonhictan? caufsc fina frudus oftenderctur fi exhisftudqsdeledatiofola pez terctur, tarnen ut opinor,hanc animaduerfionem humaniffi z mamatcpliberalifïimani iudica Collatio. retis. Nam cæteræ res,neque temporum funtneque æratum omnium nequelocorum.Hæc fludiaadolefcentiamaguntjfez neducem obledant, fecundas

resorz

-ocr page 59-

P R o ARCH» POE.'

res ornant, aduerfisperfugium , ac folanum præbenc. Dcledant domi,nonimpediuntforis,per nodantnobifcum, peregn'nan

tur, rufticantur* Quod fi ipfi Tranfitio, hæc neepattingerc , nclt;^ fenfu noftro guftare poffemus tamê ca mirari deberemus etiam cum inalr)s uideremus . Quis no/ ftru tam animoagreftiacduro fuit, utRofef) morte nuper non eommoueretur'^’qui cum ciTct Cenex, mortuus tarnen propter cxellentcm artem, ac uenufta / tem, uidebatur omnino mort nondebuifle* Ergoillecorpo/ ris motu tantum amorefibicon ciliarat a nobis omnibus, nos animorum incredibiles motus, Côfcqucs. celcritatcmque ingeniorum ne

-ocr page 60-

o R Ä T I o -Cl CB. J

Compro/“sCQuotiens egohutK. bado. nbsp;nbsp;Archiam uidi iudices (utar cm

ueftra benignitate ,quoniâ me in hoc nouo generedicendi lam diligenter attenditis) quotiens ego h une uidi ,cum literam fcrP pfiiTet nullam , magnum numc rum optimorum uerfuum ,de qs ipfis rebus quæ turn ageban/ tur jdicere ex temporeCQ^uotû ' ensreuocauim candcmremdi/ cere commutatis uerbis atque fentcnifjsç’ Quæueroaccurate cogitatecp fcripfiffec ea fie uidi probari,utadueterum feripto rum laudem peruenirent. Hûc ego non diligam no admirer » nonomni ratione defendendû

Ancecedes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atquifica fummisho

minibus erudiïiflimiscp accept/ mus, Cf

-ocr page 61-

Pko ARCH I F O É :

mus, cæterarum rerum ftudia.

amp;dodrinaamp;' pracceptis amp;nbsp;arte conftarc, poet am natura ipfaua lere, ôd menu's uiribus excita n'.

amp; quafi di uino quodam fpiritu afHari ♦ Quare fuo lure nofter illeEnnius fantflos appellat po/ ctas 5 q? quafi Deorum aliquo donoatquernunere, commen/ dati nobis efTe uideantur ♦ Sit igitur,iudices,San(num apud uos humaniffimos homines.

Cófequcs.

hoe poëtsc nomen, quod nulla unqua Barbariauiolauit.Saxa Amplifie» amp;:folitudinesuoccrefpondent: “°® beftiæfæpe immanescantu flec tunturatcj; confiftunt nos in / ftifuti rebus optimis non poëta rum uocemoueamurC' Home/ AbExemgt; rum Colophonrjduem efTe di / P*®«

-ocr page 62-

ORATIO C I C B *

cuncfuum, Chrj fuum ucndi** cant, Salamint} repetunt,Smyr næi nero fuum efle confirmant» Itacp etiam delubrum eius in ur be dedicarunt» Pcrmuki alg prg tereapugnantinterfeatquecon tendunt. Ergo illi alienum quia pocta fuit, etiam poft mortem expetunt,nos huneuiuum,qui uoluntate legibus nofter cft^ ' repudiamusC'præfertimcuom neolimftudium atcpomnein/ Fx mentis genium contulerit Archias ,ad Archiæ. Pop. Romani gloriam laudêc^ ‘ celebrandam ♦ Nam amp;nbsp;Cym z bricas res adulefcens attigit. Eti am ipfi illi C » Mario, qui duri/ orad hæcftudia uidebatur, iuz iiTjoÄonat, cundusfuit. Nequeenim quif/ quam eft tam auerfusa Mufis, qui non

-ocr page 63-

t»Ró À ach: tgt; ob;

qui non mandari uerfibus ætcr numfuorum laborum præco/ nium facilepadatur » Thcmifto Exempts, dem ilium fummum Athenis uirumdixifleaiunt,cum ex ço quæreretur, quod w^óetf^». aut cuius uocem libentiiïïme audi / retî” eiusa quofua uirtusopti^ me prædicaretur ♦ Itaöj ille Ma^ Rlt;ditad . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ' I ni • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ar

riusitemeximieb»Hotium di chix, iexit, cuius ingenio putabatea quægeneratpoHecelebrari.Mi chridadcum uero bellum mag/* num atque difficile, amp;nbsp;in m ulta uarietate, terra mariqueuerfa turn, totum ab hoc expreffum eft. Quilibrinon modo L. Lu cullum fortiflimum amp;nbsp;dariffi/' mum uirum,uerum edam Po / puli Romani nomen illuftrant.

-ocr page 64-

• ORATIO CI C E .

Populusenim Romanusaperu ic, Lucullo i'mperante. Pon / tuin, amp;Regtjs quondam opi/ buSjamp;^ ipfa natura regionis uaP latum. PopuK Romani excrci/ tus codem duce, non maxima manu innumerabiles Armcni orum copiasfiidit » PopuliRo manilaus eft, urbemamicinï mamCizicenorumeiufdem c5 filio, cxomni impetu regio, ac tociusbellioreacfaucibus erep tam cfTe atque fcruatam » No / ftra Temper feretur acprscdica^ bitur L. Lucullo dimicante,cü interfedisducibus deprefla ho ftiü clalTis, incredibilis apud Tenedum pugna illa naualis « NoQra funt trophæa , noftra monumenta, noftri triumphi,

Qua

-ocr page 65-

P.Ito A'R C H ♦ *P O ■« Kl

Quarc quorum ingcniis hæc r.untur,abhis PopuliRomani fama celebratur . Cbarus fuit Aphricano fuperiori nofterEn ç^cmpIS* ' nius.^itaquecuamin(cpukhrO( ‘ ‘ ■ Scipjonum putaturisciTecpn z, ftitutus. Et marmoransIaudi4?Enni9emè bus y certe non foluni ipfi q‘uii‘'u“Cala_^ Iftudantur fed etiam Populi Ro^^busortu* mani.nômcnornatur Jn eodinCóriguus huiuS proaiius Cato tollitur *nuggt; magnug honor Populo Romaine tibù taoadiungkuri. Omnes4eniz^ queilliMaXimiyMarceUi yEuPi \ uq,nonGnc communi omniû.

noftrum laude decorantur ♦ Er ; qrv a gQ ilium qui hgc fecerat rudern. * turn hominem, maiores noftri in ciuitatem receperunt, nos • hune Heraclienfem ,mukis ci/

-ocr page 66-

OB at I O’ C I CE i, ' uitadbuscxpehtum,inhacau/ tcm legibus conftitutum,de no Amplifica ciuitate ericiemusC' Nam fl ooaGræz quis minorem glorias fruélum calingua. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Græcis uerfibuspcrci/

pi,quam exLatinis, uchemcrt ter errat, propterea quod Græ ca Icgunturinomnib* fere gen tibus, Latina fuis finibus exigu is fane continentur . Qua re ft ‘ ’reshasquas geffimus orbister/ .1 rsc regionibus definiuntur, cu peredebemus, cjuo minus ma nuum noftrarum tclaperüen«gt; runt, eodem gloriam famami^ Amplifica pcnctrarc» Quod cum ipfispo ooabutiii pulis, de quorum rebus fcribi/ tur hæc ampla funt, turn t)s certe, quide uita glorias caufTa dimicant, hoc maximum amp;nbsp;p^^ riculo-'

-ocr page 67-

P RO ,A RCH. p O «J hculorum incitamentum eft 8^ labor um ♦ Quam multos fcti pi^ tores rcrüm fuarum maçnus il le Alexander fecüm habuifle di citur C’ Atque ist tarnen cum in Sigæo ad Achillis tumulum adz ftitiflet, O fortunate inquit ado lefcens, qui tuæ uirtutis pra?cô nem Homerum inueneris , Et uerc^. Nam nifi illi ars cxtttiflet ilia Ibidem tumulus qui corpus cius contexerat, nomen criam obruiflet.Quid nöfter hic Mag nus, qui cum uirtute fortunani adæquauitc' nonne Theopha^ nem.Mîtylcnæum feriptorem rerum fuarum in condone milt tumciuitatedonauitCEt noftri illi fortes uiri rufticiacmiliz tes, dulcedine quadam gloriæ

Il

..nti’bi

-ocr page 68-

. o RIA T*I O C I C B . { common ;iquafi participes ei^ ufdem laudis, magno illud cia more approbauerunt ♦ Itaqoc ffxmfnore lt;^Fedo, fi ciuisRomanus Archi facitucrifix jegibus non effct. Ut ab alt/ mikmArz । nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m *gt; • i

chix caufä ImpcracoréGUitatcdonarc tur,perficcrenonpotuit. Syl/ 4a uerocum Hifpanos amp;nbsp;Gallos donareti credo huneperentem repudiafletjiquem nos in conti one uidimus, cui cum libelluni malus poctade populo fubic / siffet,quod.Epigramma in cutrl feciffet 4 tantummodo alternis Uerübuslongiufculis’, ftatim ex hisrebusquas tunc uendebat, luffitei præmi'um tribui fubea conditione, nequid poftcafcri beret. Qui fedulitatcm mail po ctæduxeritaliquo tarnen prar/ jt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mio

-ocr page 69-

PRO ARCH. ^P OB« miodignam, huius ingenium' amp;^uinutem in fcribendo amp;co^ ’ ’ • piam non cxpetiflet Quid a Q. Metello Pio familiariflimo^ fuo,qui duitate multos dona uit, nequeperfenequeper Lu cullosimpetrauiiretC’ qui præ/ fertim ufque eo de fuis rebus' fcribi cuperet, ut etiam Cor/ duba* natis Poetis , pinguc ’ quiddam fonantibusatquepc/ regrinum, tarnen auresluas de deret. Nec^ enim eft hocdiiTi/ Ratio. -mulandum , quod obfcurari non poteft, fed prænobis feren dum : trahimur omnes ftudio, laudis,Slt; optimusquisc^ max imegloria dudtur.lpfi philo/ fophi etiam illis libellis, quos^ de contemncnda gloria feri /

E iii

-ocr page 70-

o R A T l’o C 1 C E . I bunt,nomen fuum mkribunt, Kcinpa, g^'iijçQÎpfo in quoprædicano* nem nobi'htiucmq? delpiciunt, piæditande fe ac nominari uo lunt.Decius quidem Brutus ,' fummus ille uir amp;nbsp;Imperator, Aceq amidffimi fui carminibus lemplorum ac monumento rumaditusexornauit fuorum ♦ lam uero ille,qui cum Aetolis Ennio comité bellauit Fuluius, nôdubitauit Martis manubias Conclwûü xMufis cofecrare. Quare in qua yrbeimperatores propc arma/ li, poe'tarum nomen, amp;nbsp;Mufa/ rum delubra coluerunt, in ea - non debent togati indices a Mu farum honore, 6^ a poetarum fa lute abhorrere ♦ AtqueutidlF ben dus faciatis , iam me uobis iudices

-ocr page 71-

PRO ARCH. FOB.

ludices mdicabo , amp;nbsp;de meo _ , , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . Probat a

quodam amore gloriae , nimis fyQ jxcm acriforcane, ueruntamen hone plo.

fto , uobis confitebor . Nam quasresnos in Confulatu no/ ftro uobifcum fimul, pro falu/ ce huiufce imperij, amp;nbsp;pro uita omnium ciuium, proque uni / uerfa Rcpub. geiïimus,aKigit hic uerfibus acque inchoauic, quibus audins,quod mihi mag naresamp;iucundauifa eiï, hunc adperficiendumhortatus fum. Nullam enim uirtus aliam mer Repetido cedemlaborum periculorumcp defyderat præter hanc laudis quaeadem SCgloriæ,quaqutdemdeirafla indices,quid eft,quod in hoc mutaiis cam exiguo uitæ curriculo, amp;nbsp;ucrbistft fam breui, tantis nos in labori /

E iiii

-ocr page 72-

.ORATIO Ç I C B .

buscxcrccamus Cerce fi nihil animus præfcnriret in pofte / rum , fi quibus regionibus uitæ fpacium circumiciiptum eft, fjfdem omnes eogitatus ter minarctfuos, ncctantis fe labo ribus frangcret, neque tot cuz ris uigilqsque angerccur nec^ totiensdeipfadimicaret. Nunc infidetqugdam in Optimo quo/ que uirtus,quæ nodesac dies animum gloriæ ftimulis conci / tatat^admonet,non cum uiz tae tempore efte dimittendam commemorationem nominis noftri, fed cum omni pofteriz late adæquandam. An uero ta parui animiuideamur efleom nes, qui in Republica atque in his uitæpericulis iaboribusC^ uerfamurgt;

-ocr page 73-

PRO ARCH. POE uerfamur,utcumufqucad ex/ tremum fpacium nullum tran/ quillum atcpociofumfpintum duxerimus , nobifeum fimul moritura omnia arbitremurî' An cum ftatuas amp;nbsp;imaginesi, nonanimorum fimul a ehr a fed corporum, ftudiofc multi fum . mi homines reliquerunt,con/ ’ fiiiorum relinquere ac uirtutû noftrarum effigiem, none mul to malle debemus fummis inge nqs expreflam amp;nbsp;politam Z Ego uero omnia quægcrebam, iam turn in gerendo Ipargere meac dilTeminare arbitrabar, in or' bis terræmemoriamfempiter/ nam » Hæc uero fiue a meo fen fu poft mortem abfutura eft, ft/ ue,utfapientiftimihomines pu

E V

-ocr page 74-

OKATIO C 1 C E .

Peroratio, in quabre uilTime rcgt; petuntur argumen/ u fupra tradau»

tauerunc , ad aliquam animi mei partem pertinebit, nunc quidem certecogitatione qua/ dam, fpeque deledor , CXua^ re conferuatc iudkes , homi/ nem pudoreeo,quem amico/ . rumHudris uidetis comproba ri, turn dignitate , turn etiam uenuHate, ingenio autem tan / to, quanto id conueni't exiftü mari, quod fummorum homi num ingenqs expetitum efTe ui dean's î Caufla uero eiufmo di,quæbeneficio legis,autho ritate municipri , teftimonio Luculli, tabulis Metelli corn-* probetur. Quæ cum itafint, pen'mus a uobis indices, fi qua non modo Humana . uerum / cn'am diuina in tantis negocqs

comment'

-ocr page 75-

.PRO ARCH. PO B.

commcndatio debet efTe, uteû qui uos , qui ueflros impera / tores , qui Populi Romani res geftas femperornauit, qutcti/ am his recentibus noftris uc / ftriscpdomefticis perieulis,æ/ ternum fe teftimonium laudû daturum eOeprofitetur; isque cft eo numero,qui feper apud omnes fandifunt habiti atque didi,fie in ueftram acdpiatis fi/ dem, ut human i täte U eft ra leua tus potius quam acerbitate uiolatus efle uideatur , Quæ de caufia pro mcaeonfuetudi/ ne, breuiter fimplidterque dixi iudices , eaconfido probata ef/ feommbus , Quæ non fort, neque judiciali confuetudine , bc de hominis ingenio , ÔC

-ocr page 76-

Oi L ATI o e I c e . ' communiterde ipfiüsRudiolo ' cutusfum .eaiudicesauo bisfpéro cHèin bo/ nam partem accepta, abeoquiiuz diciumexercetjcer/

te fcio • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

FINIS DISPOSI« T 1 O N f S AC PARAPH R A S I S PU» MC»

-ocr page 77-

ex Secrrûné» Anno M. D. xxxni. Menfe Februario *

-ocr page 78-

• lli'i’y'Z •lt; -f ’ V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i l.

• t: \ .rt’A. ! -, ' '•

-ocr page 79-

-ocr page 80-