;:;:-:-;:SÄS3B;se-i'cÄ»Ä-”-’“

d

;:-.Æ'.'; ;~ ÿ r -■-'quot; r; •..=:... ; gt;vlt;X

i • ■ quot;nbsp;ï **'^ ■ ■■ d'^ ' ■ , W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iU‘-\ .'■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'■ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u\/^

x:^ ÿ Ä“Ä

Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell

Huybert van Buchell (1513-1599)

\

Meer informatie over de collectie is beschikbaar op:

http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

• • de rug van het boek

• • de kopsnede

• • de frontsnede • de staartsnede • het achterplat

This book is part of the Van Buchell Collection

Huybert van Buchell (1513-1599)

More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

• • the spine

• • the head edge

• • the fore edge

• • the bottom edge

• • the back board

Ägt;”Kfequot;“:^Ä “s“æss2quot;ïïAfeAÂ;

,quot;a^vv:^X:

'ï À •'

i V\ A . lt;y V ; ky k ; lt;nbsp;y * nbsp;nbsp;quot;lt;nbsp;■

i^OO'^w'^Sy^ï'iï :

!■;gt;;gt;“ .--A--';-'

V;' . :; . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'•■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,, aj y ' lt;^. S i

IOANNIS CVSPINIA

ni,uiri clarifsimi, Diui quondam

M A X I M IL I Ä N I IMPERATORIS A' CON-ßlijs, amp;nbsp;Oratorisjde Confulibus Romanorum Commen-tarij, ex optimis uetuftifsimisq; autho-

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ribus collefti.

PRAEFERTVR HIS C O M M E N T A R I I S, SEXTI R V F F I vgt; Confularis Rerum geftarum Pop.Rom. de^ ac^ cefsione Imperij Epitome, cum eiufdeni Cuipp niani eruditifsimis Scholijs.

MAGNI AVREbir CASSIODORI SENATORIS Chronicon,fiue de Confulibus Romanorum Libellus, pafsim Cufpiniani Commentarijs infcrtus.

niCOL^l ÇE'R.^ELÎI l’H EÜST)EM CQM-ment:arws,ad ornatiß. uimm D. 10 N N E M

G E M Traßttto’.tnquade Chronographis, deeorumdißordia, det^ huilai Operii maxima Militate.

CumS^Regiæ Maieft.gratiaæpriuilegio ad decennium: cuius exemplum ftatim poft Præfationem repcries.

li^SILEal, EX 0 FFl loannii Oporini.

OI^^TISS. V E'R.R'QV e l e m he^ rOA, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K.ll^CHBE!^G^E rEI

Çcn\)OYm^Egt;omnum,MHfrYHm ^c?X^ykrlw,amp;.fluMofoYHm oYnmum Tgt;AtYlt;i^ num,NIcoLGEjt^eELII p, mâoél^imiuiYi IOANNIS CrSPlNI^Nt

CONSOLES, quot;Pe^ef^tio.

EMPER egregios (Scdoftoshomines a-luit,regionü omniünobilifsima GRAE-CI A.Inter quos feptem præcipuè memo rantur,qui ob humanarum,diuinarumq; rerum fcientiam, fapientes fuere cogno-minati.Ex bis unus,ferè reliquorum prin cepSjTbales Mileßus,uel ut Leader ßc He rodotus prodidere, Phœnix,Olympiade

XXXV, Anco Marcio Romæregnante,inlucemeditus,uitæ fuæ curfum ad L V111 ulq; Olympiadem, hoc eft annum nona-gefimum lecundum,deduxit.Is ob ingenij diuinitatem,ab omni bus qui turn uiuebant, honore, uenerationeq; multa colebatur. Nam conftans fama eft,eundem primum omnium folis atq;lu-næ periodos defeftusq; reperiflè. Qiia folertia, quo ingenij acu-mine inllruftus, eclipîim folis, quæ Aftyagis Lydorû regis tem-poribus uifà eft,multo antea quàm euenit,pr£dixit.Qua ob rem, utpote nouâ,atq5 adbuc mortalibus incognita, Thaletem ueluti numê quoddâ funt admirati. Neq^ uero id,mea quidê fententia, iniuria. Cum enim eide res futuræ Litis cognitæperlpeftæq; ef-fènt,cuperetq;nominis fuigloriamacfamam apudpofterosdo rere,prælciens uitæfuæfinem,locum quendam extra Miletum amicis affinibusq; indicat, rogatq; ut eum mortuum eo loci fepe iiant.Sciebat enim futurum,ut ilîic olim frequentißimu forum deberet extruidn quo ob hominum concurfum Iperabat gratos dues, ÓCbenemerita fua, turn ingenij dotes, amplioribus laudi-bus celebraturos. Hic Thales,inter multas alias illuftres fenten tias,amp;bac crebro in ore h ab uit, rp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(roqgt;o’wc^ii,os tscuituc

eilt;^H^*hoc eft,Qiponiâ omniainuenit atq; in lucê produxitTem-pus,nihil eo elfe fàpientius. Quid enim ufquam eft magnificum aut gloriofum inhominumnegotijs^quod non inueftigauerit

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;NICOLAI G E R B E L J I

Tempus? Inter alia multa qüæ admirâri fokmuS^quid laudabi- a lius, quid præftantius literis ? quas ex obfcurifs. tenebris in aper-turn eduxit tempus.Poft repertas lit eras,annis ante euerfum Iliu ferè centum,ftatim artes,reliquæq; omnes bonæ difciplinç,tem poris beneficio,per folertes uiros in ufum exerGitationemq;bo-minum deuenere.Et quid quçfo in bac noftra uita,mutuaq; con innftione ôc focietate præftabilius, quid dignius, quid lauda-biliuSjV ERITAT E? quæ -way/tf«tns3. Bacchilide , à maioribusnoftris Temporis filianominataeft. quæ,nifi bailor omnino,rerum omnium pulcherrima genuit HIS T O RIA M. Quam qui non amant,non inter fummas delicias amplexantur, iion folum ab omni humanitate funt alienißimi, led etia præci-puaanimioble£l:atione,uidelicetcognitione AN T I Q.V I TA* TIS,priuantur.

Cum itaq; tot excellentiu rerum caula 3c origo exiftat Tem-pus(quod lànè breuiter ac lepidiEimè dixit SoBmus,4a7pt« -nrccvTit ■ârfotrtsz Ilo-Kx)iieminimirumfit,tantam à uetuftiß. doftoribus temporis babitam rationéatq; curam. Apud Aegyptios,quitus upientiælaudem,fecretifsimarumq;artium peritiä tribue- b bant,iàcerdotes,boc in primis ftudio, bac procuratione occupa-bantur, ut ex fuperiorum ætatum rebus geftis, biftoriæ ueritatê cofonantiamq; colligèrent. Quqd illis plané facilimû erat : cum inter cæteras gentes, uix aliaproueftioris ætatis homines pro-tulerit.Hæc fuit illapræcipua cauß, cur tot philofopbi,ftudiorû ac Gpientiæ gratia, in Aegyptum olim profefti fint. Quo cum peruenifiènt, primûm omnium facerdotes adibant, à quibus 3c alias præclaras artes,amp;: Aftronomiæ principia edilcebât. Ex quibus certè no mediocris temporum ratio certitudoq; colligitur. Cognitionem deuero amp;uno D E O,Platonem tradunt in Ae-gypto ex Mofe, reliquorumq; propbetarû fcriptis didicifle : qua tarnen ad luos rediens,Socratis (tiùviop ueritus,profiteri non aude bat. Democritu,Solonem,amp; poetarum omniû principem Ho merû omittorquiliteris Aegyptiorûimbuti, patriafuam multa ßpientia impleuerût. Cæterüm nemo mibi facile perfuadebit, ullam unquam gentem tam fuiflè barbaram, tam incultis mori-bus, quæ non unum atq; alteruniq)rotulerit, antiquorum temporum obleruatorem. ATHENAE,omnium bonarûartium domicilium, Dexippum amp;nbsp;Apollodorum, excellentes Chrono

P R AE P A T I o, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8

A graphos nobis exbibuerût. Peloponnefiis, totius G R AE CI AE arx,Hippiam:qui Olympiades, quç aliquandiu interquieuerant, in ordinem digeßit. ASIA, qua non alia toto terrarum orbe re gio doftis amp;nbsp;egregijs ingenijs magis inclaruit,Dionyfium nobis præftitit Halicarnafleum: cuius in obferuatione temporum dili gentiam,Flauius Clemens sfto/x«:Ttvs’,amp;Eufebius,do£Hfsimi epi fcopi,nonindiligenterfunt imitati. Eadem exAfia,Charaxem Pergamenum,EpbeEumq; Andronem accepimus. Trallis, Cariæ ciuitas, Phiegonem dedit : qui fub Seuero principe de O-lympiadibus fedecim librosconfcripEt, orfusq;aprima,ulque ad ducenteEmam amp;uigefimam Olympiadem peruenit. Huius teftimonio ulus eft Origenes, in cognitione admodum iucuda, ócChriftiano homini neceflaria:quo tempore fcilicet,terræmo tus, folisq; mirandailla obfcuratio,CHRISTO humanigeneris redempore patiente,acciderit. Præterea Charon è Lampfaco, urbelittorali AEæ,primi Darij teporibus, libris duobus urbium (ntirjs atq; Chronica delcriplit. Hefychius Milelius, hiftoriam B Chronicam in fex f/ltasH/za-TK diftributam(licenimlibros fuos inlcribit ) ad Anaftalij impcratoris ulq; ætatem deduxit. Neq; prætereunda nobis Aegyptus,quæ Appionem,amp;: temporum di ligentifsimum annotatorem Flauium Clementem,cuius paulo anteameminimus,progenuit. Quid quæris?Aphricailla, lub-afperaamp;duranatiOjEratofthenem, quo no alius frequentius in ' doftorumuirorumoreuerlatur. Qualeueroflagitiufuerit,!!

IN S V L A S,delicias meas, præteriero? quæ etiam luos aluere, e-ducaueruntq; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Thafos infula in Aegæo mari Thra-

ciæoppofita,Stefimbrotumexhibuit,quem LXXVIII Olympiade , Cimonis Periclisq; tempore uixilïè memorat. eum inter antiquifs.authoresnumeratTatianus,deq;Homerigenere,poe-li,ætateq; qua floruerit,lcripllfle adfirmat. Lesbos in eodé ma-ri,Theophraftû.nam lt;Sc iple,Suida Laertioq; referentibus,Chro nicafcriplit,citanteeundemlibroXII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Parthenio,

perquàm uetufto doftoq;lcriptore. Neq; mihi necefle eft recen fere,apud Romanos Ciceronem in eodem fcrÿti genere uerfa-tum : qui in longifs. ilia ad Lentulum epiftola, le 111 libros uerli-bus de temporibus fuis fcriplifle gloriatur. Nolo prolixius re-ferre,quibus laudibus idem Cicero Atticum fuum extollat : qui magna curanotatis obferuatisq; temporibus, cum nihil memo-

a 3 ria

6

NICO L'A I G È R B E L 11

ria dignum omitteret, leptingentorum annoru curfum uno li- a bro collegit. Fuit certe hoc peculiare ueteribus HiRoricis,fum-mum ftudium temporum notationibus impendere. id quod in Thucydide,Halicarnafïèoq; Dionyfio, facilimè deprehen-' des. Multus ell in ea diligentia Polybius, qui lingulorum anno-rum aö:a,miraprudentia obferuauit. Velleius Paterculus fub fi-nem libri primi,poetaru, philolbphorti, oratoru, hiftoricoruq; tempOra accuratifsimè digerit. adfcntqj, tern pus, unius colimi-. lisq; profefsionis authores,in unum breueq; Ipacium, uelut in ca pfam conclufifle. Eadem de grammaticis, piftoribusplaftis, Icalptoribus, 11 quis temporu notis inlliterit, adfirmat. Quanta uero folicitudine Diodorus Siculus,nufquam non ingerit,lub quibus Athenienfium ducibus,fubquibusConfulibus Roma-norum,quibus Olympiadibus,fingula uel bellagefta,uel illu-Ilrium uirorum egregia lacinora patratafuerint?

- Sedamp;illud omnino memorabile, apud antiques alias atq; a-lias extitifle annorum fupputationes. A R GIVI fuas à facerdo tibus feminis numerabant. ut ß facris hoc anno præfefta fuilïèt Chryßs, à Chryßde annorum numerum accipiebant. Achæi, ab aftrorum reuolutione. Apud Athenienfes magiftratus erat t'5TMi/v4t©^,rcliquorü princeps : à quo, uelut à Confulibus Romæ, anni nomenclaturam fumebant. Quanquam Thucydides, gra-uifs.author,nonre£lèabEponymis rerum geftarumordinem accipi arbitraturzquod primis annis, tum medijs, tum extremis, plurima geruntur,quæ facilimè fallant, à ducibus annum co-gnominantes.Qiwm ob rem,ipfe in æftates atq; hyemes tempo ra digefsit,utpote quibus minus ineflèt errons. Itaq; libêter cre diderim,hanc rationê poetas noftros fecutos,qui per melïès hye mesq; fallos liios ßgnabant. Hinc perquàm eleganter Ouidius: Urbe uirum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aniinoc^ recepi:

, hic nbi bii aHof, bisc^ recwrit k^ems.

Atq; alio in loco:

TertiA nudatai acceigt;erat area melJeSt

cauos lerant tertia muß a lacus.

Sed multo elegatius idé poeta à foie têpora colligit, his uerßbus: Stgna recenßbat bu folßta, ternus tbat

^nniUy^exilioterraparandanouoeÜ.

Non minus lepidè Claudianus,égrcgius poeta, de fenatorc quo-dam,fuburbium fuum nunquam egrelïb,quinon à Confulibus^ v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fed à

P R AE F A T I o, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7

A fèdàfruftibusamp;pomistemporanumerabatjitacecinit: Frugibiis a\ternii,non Conßdc çompMdt annor.

K^iiiîumnum ^om!^,uerßbtßore notât.

Deniq; multi rerû gellarum feriem ab annis ante urbê Troiam conditam,uel poft captam deduxere. Homerus,poetarum pater, Troiæeuertendæannos per paftèrculos fignificauit. Illud aliquanto iucundius,Romanos ueteres,ftngulis annis,in facrarû ædiumparietibus clauum,quem annalem appellabant,figere {olitos,àquopræteritosannoscomputabant. Siue igitur à fa-cerdotibus feminis,{iue ab aftris,ab Eponymis, ab æftate amp;nbsp;bye-me, à clauo pomisq; tempora notaueris : boc in primis,atq5 ante omnia maximopere cauendum,ne rerum geftarû narratio,cum temporum ratione pugnet.Nam hoc unum,ac propè lolum er-• ratum,de ueritate (cuius in hoc fcripto fummum eft pondus)fti

Ipeclzam reddit hiftoriam. Thucydides, cuius apudomneseru-ditos femper maxima fuit authoritas,Hellanicum,alioqui lauda turn hiftoricum, amp;nbsp;qui Atticam hiftoriam annis ante Thucydi-dein fexaginta confcripfit, quod aliubi temporum infcitia aber B raflet à uerOjgrauiter refellit. Sed infinitum foret, tædioq; plenum, fi quisHiftoricorû Chronographorumq; difcordias,d -fcefsiones,contradi£l:iones,erroresq; enumerare uelit. Nos mo nendi tantummodo gratia pauca fubijciemus.

Summus ille philofophus Plato,non uno in loco,erroris ab A-thenæo infimulatur, qui Socrate tribus interfuifle bellis refert: uni,adPotidæamurbem Macedoniæ: alteri,ad Amphipolim Mygdoniæjin eadem Macedonia:tertio contra Bœotios. Adij citq;,Socratem uiéf oriç HKKTNeiapræmiaq; accepiftè,cum tarnen hæc nullus hiftoricus prodiderit. Itaq; hæc omniafalfa efle,neq;-conftare fibi, non folum temporum ratio, fed etiam totius belli genuscoarguit.Tumenim copiæex feleéfifsimis militibusin-ftruebantur, Socratepræterpallium lt;amp;nbsp;baculum nihil armorû gerente. Quid enim philofopho,præfertim Soera ti, cum armis? Præterea Platonem memoria lapfum in Critone, idem Athe-næus adferit,cum Socratemcontra eaomnia quæ retulimus, in nulla unquam expeditione, præterqua in Ifthmiaca fuiftè refert. Non abfimilem errorem idem Athenæus impingit Xeno phonti,atq;illorumlibroshuiufmodi àçv^N^tacr/plenosefte ma gna cotentione adfeuerat. Mirum eft,quod Halicarnaftèus Dio a 4 nyfius

8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;NICOLAI GERBELII

nyfius prodidit, multos in ca opinione hæfificjUt Numam Pom a pilium,lecundum Romanorum regem,qui XVIOlympiade ad Imperij culm en eleftus eft,certó crederentPythagoræ amp;nbsp;di-fcipulum 3c auditorem fuifïè,tum,cum philofophiæ præcepta, ßlentiumq; leftatores fuos apud Crotonem doceret:cum tarne Numætêporibus,nondumextrufta fuerit Croton, immoue-ro integris tribus ^tatibus poft Numam, utpote quinquagefima Olympiade,Pytbagoram floruifledicitur: inter quamamp; deci-mamfextä,qua Numaimperauit,triginta tres Olympiades,quæ annos centum triginta fex conftituunt, effluxere. Mirari ergo poterit aliquis,quid Ouidio,argutifsimo poetæ,in mente ue-nerit,qui bunc in modum de Pythagora Numaq; rege cecinit: Trinwf oJiuißrii ’Romam deduBt^ ah

Tomphoi, menfiißnßt aheße duos.

Siue erat d Samio do^us^auipoße renaßi 'NosputAti.^egeriaßuemonenteßa.

Sedhoc erratü,fiquidem erratu eft(nam amp;dePytbagoræIibris. bæcintelligi poftunt)grauiteramp; crudité Cicero difcutit^librô Quæftionum quarto,referens: Quum deNumæfapientiapieta b -teq; à maioribus fuis plurimapercepiftent,ætates autem amp;nbsp;tempora propter uetuftatem ignorarent,eundem, quia làpientia ex-celleret, Pytbagoræ auditorem fuifle crediderunt. Nojl eft huic difsimile, quod de Pilandro fcribitur : quem nonnulli Ale-xandrinum faciunt, cum Pifandri ætate nondum condita fuerit Alexädria.uixitenimPifander XXXIII Olympiade,cumcirca ccntefimam atq;undecimam ea urbs conditafit. A.Gellius fb-pbiftam quendam «Tzrazc/ld1/^//,qui palam dixerat,Carneadem pbi iofbpbum ab Alexandre Magno pecunia donatum ftiifte, graui-terincefsit:atq;id optimoiure.Cum enim Alexader circa cente fimamatq; undecimaOlympiadem rerumpotitus fit,Carnea-descentefimaquadragefimafecudaOlympiadelegationeapud Romanos, amp;nbsp;circa funftus eft. Inter quas Olympiades XXXI intercedunt, quæ annos efficiunt centum uigintiquatuor. Vi-denîquanto errore,ex temporum inftitia, à uero putidus ille lo-phifta recefïèrit? liberates,qui pafsim à Cicerone laudatur,acer bè criminatur eos,qui Buftridem, bolpitum obtruncatorem,ab Hercule occifum opinantur,cumBufiris Herculcm plufquam ducentis annis præceftèrit:fîue,ut Hefiodus hoc tempus compu tat, undecim ætatibus. Quam pudendo uerbin errore uerla*

tur

PR AEF ATI o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

A tur Suidas, alioqui diligentifsimus author, cum adferit, Apollo-nium Tyanæum cum Poro rege,de ratione uiftus,dec|; alijs phi lofophicis quæftionibus dilputafle ? cum tame Porus Älexandri Magni, Apollonius Domitiani temporibus uixerit.Interquos duos heroas,quantum lit annorum interuallum, nemo non ui-det.Philoftratus ergo reftius Phraoti Indoru regi tribuit ea, qu^ Poro Suidas adfcribit. Idem Suidas,Parthenium poetam adhuc puerum, à Cinna captiuum Roma deduftum adfirmat, eumq; adTiberij tempora peruenifïè:cum tarnen à Cinna ufqj ad Tibe rium/annipropè centû amp;nbsp;uiginti numerentur. Cum olim to-tus ferè orbis teterrima pefte uaftaretur, Græcis pro ea auerrun- ' canda Apollinis oraculum fcifcitantibus, relpondit idolum, A-thenienlespro omnibus preces uotaq; fufcepturos. Hæc tam fa-mofa eluuies,quônam'tempore accident, admiranda eft Chro-nographorum difcordia. Hippoftratus circa III Olympiaden, Pindarus earn quinquagefimaquinta,qua Crœfus Lydorum rex imperauit,cœpiire prodit. Alij uigefimamprimam Olympia-dem definiuerunt. Quid tibi uidetur,de ilia authorum pugnan

B tia? De Perdiccæ imperio non minor dilïènfio Icriptorum.. Acanthius Nicomedes, annum unum 3c quadraginta ante Ar-‘ chelaum imperauit. Theopompus annos ponit triginta quinq;, Anaximenes X L. Hieronymus X X V 11. Ex bac conRihone, qualis error de Pericle fubortus fit, longé lateq; difputat libro V Athenæus. nbsp;Hippiæ tyrannis quàm diu durarit,non conuenit

inter hiftoricos.Eratofthenes annos numerat quinquaginta,Ari ftophanes unum 3c quadraginta, Herodotus triginta fex. Sed quid opus eft uerbis ? Qmd_rem tam exploratam in dubiu reuo-camus? Inter tot egregias artes,tot difciplinas, tot præclara 3c a- « mœnifs. ftudia,uix aliud eft excellentius, humanoq; generi con- « ducibilius,quàmcognitioHiftoriæ.exquail!primis PRVDEN ‘‘ TI A,quç totain deleftu optimarum pulcherrimarumq; rerum « confiftit, plenifsimè difcitur. Et tarnen propè nulla alia fcientia, maioribus tenebris amp;erroribus,obfcuritate teporu ac difcrepan tia eft inuoluta,intricata,óc obtefta,quàm illaipfaHiftoria. Ti-mæusTauromenitesÇeftaûtTauromenium Siciliæ ciuitas'Jqui Chronica Tiçaf/c/l/a fcrip{it,hiftoricos,quianteipfumresgeftasli teris tradiderunt,TïnàfÔTO'TO,ut Suidas in quit,hoc eft, acerbifsime reprehendit. CaftorèRhodoinfula, Chronica nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;com-

pofuit, quibus ignorantiam fuperiorum feculorum peruellit 3c

a 5 emen-

lo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;NICOLAI GERBELII

emendat. Quoties Dionyfius Halicarnaflèus Fabij Piftoris in- a curiam circa temporum obferuationem caftigat? Quoties Lici-nij, reliquorumq; eius ætatis biftoricorum lapfus,maxim è fub fi nem libri feptimi,perftringit amp;nbsp;refutat?Sic in Politicis Ariftote-les, eos qui Lycurgum Thaletis auditorem fuifle adftruunt,gra-uiter obiurgat. neq; id, ut meafert opinio, iniquè. nam Lycurgus , annis ferè triginta quinq; ante Olympiades, leges fuas con-didifiè fertuncu Thaïes, nifi me fallat Eulebius,poftea annis pro pè centum, de principijs rerum fcripferit. In eündem modum PlutarchuSjGræcorum omnium facile princeps,de Chrortogra pborum in curia læpenumero cóqueriturzinprimisautenllub initia uitç eiufdem Lycurgi. quo loco ingenuè fatetur,fe neq; de tempore quo natus elt,neq; de eius genere,de peregrinationibus aut legibus, quicquam certi pofle adfirmare.qua occafione arre-pta, difertè admodum,atq;copiole annorumperturbationêex Ariftotele, Eratofthene, Apollodoro, Timæoq; explicat. Vt de ea temporum confufione, reftiEimè quidam dixilîè uideripo-teft:Solos Deos neq; fenefcere,neq; mori: reliqua omnia ex tempore confundi. Nolo hic receniere,quæ deHomeriHefiodiq; b incertifsimis natalibus magni fcriptoresprodiderunt: neq;lon-giùsprofequi, quàm acerbe in Chronicorum errores inuehatur doffißimus ille Plinius, cum de piftoribus,alijsq; opifîcibus, reclamantes dißidentesq; inter le Olympiades afsignat. Sed po-tius ad rem ipfàm propius accedamus, deq; Cofulibus, quorum hæc propria eft traftatio,quanta in his nominandis digerendisq; in fuos annos authorum fitinconftantia,paucis exponamus.

Clodius in Enchiridio temporum, omné errorum caufàm, in antiquißimos rerum Romanarum commentarios reijcicut-pote, qui urbe à Gallis capta,penitûs interierunt. Itaq; Aemilius Probus in libellode Imperatoribus Græcorum,de Kannibale, nemini non notifsimo duce,refert,Pomponium Atticum in annales fuos retulilïè, ipfum, M.Claudio Marcello 8c QTabio La-beoneCOSS.mortuumefle:Polybiusautem,Aemilio Paulo 8c M. Bebio Pamphilo : Sulpitius,P.Cornelio Cetægo amp;M.Bebio Pamphilo C O S S.excefsifle è uita tradidit. T.Liuius,cuius in Ro mana hiftoria femper magna fuit authoritas,non femel magi-ftratuum Confulumq;confufionê grauifsimèreprehendit. qui librô ab V. C. fècûdo fcribit, A.Pofthumio 8c T.Virginio COSS.

ad Re-

P R AE F A T 1 o» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;il

Ä acl Regillum îacum commiflam pugnam: A. Pofthumium,quia collega dubiæ fideifuerit,fe confulatu abdicafle : diftatorem inde faftû. Hîcadijcit Liuius:Tantierroresimplicantteraporö, aliter apud alios ordiiiatis magiftratibus, ut nec qui Confules fe-cundum quofdamjUec quid quoque anno aftum fit,in tanta ue-tuftate y nonreruin modo,fed etiam autborum,digerere pofsisi Hæc fane funt Liuij uerba. nbsp;nbsp;Nec multo poil : L. Aemilius (in-

quit) amp;nbsp;Opiter Virginius Confulatû ineunt: Vopifcum Iulium, pro Virginio, in quibufdam annalibus Confulem inuenio. Vi den, quæbiam fit in Romanis annalibus ambiguitas? Libro V111,latis modefè ciuiliterq;, annalium magiftratuumq; libros, quos LINTEO S uocant, ab errore uindicare conatur:cuiustarnen rei exiftimationem relinquit apud Leftorem. EGO cer tèjÇumbuiusneceflariæac iucundifsimæ cognitionis difficul-tatem incertitudinemq; animo conciperem, fæpe optaui,uel u^ num aut alterumexuetuftisillis Cbronograpbis extare,fi forte certioraliquatemporumrätio, aut rerum geftarum ordo,ex eórum commentarysinueftigari poHet. Qiwniam autem fu-periorum ætatum negligently culpa utilifsimos Horum labo-res amilimus, fruamur ijs, quos adhuc Dei benignitate pofside-mus. Excufa funt ante annos duos, Flauij Clementis sfä/xa-ro, una cum alijs æternitate dignis uoluminibus : quibus multaim funt, ad temporum cognitionem accommoda. L O C V S eft apud Eufebium dePræparatione Euangelica, ex ApHricani Hi-, ftorijs excerptus: in quo aliquot feculorum notæ diligentifsimè funt enumeratæ. nam amp;Hebræorum ôcBarbarorum, Græco-rumq^ in Imperijs fuccefsiones,breuiteratque argutècomple-£Etur. Non poftremas partes tribuerem Eufebio Cæfarienfi, epifcopo doftifsimojfi ad nos CHronicorum liber integer ac im corruptus perueniflet ; quem aiunt, à Diodoro Tarfi epifcopo, fubluliano amp;nbsp;Valente Imperatoribus, ab erroribus ac mendis di Hgenter fuifle repurgatum. Sed quàm corruptus ôc deprauatus ad ætatem noftram peruenerit, teftantur omnes eruditi, qui in confimili fcripti genere cum laude uerfantur.

Hæc cum uerè fe itaHabeant,utilifsimum eritHiftoriç amato fibus,fi eos hàaximè autHof è5,qui in notatione Confulum fuere diligentiores,paulomaiorecuraftudioq^ euoluerint. Exuete-ribus fuperiUsnonnullos indicauirnus. Aetate noftra fatis indur ftrij

12 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;NICOLAI GERBELII

flrij folertesq; extitere, Haloander, Glareanus,3c poft cos Func- a cius. Cæterùm ante annos XXXVI I,cum uir opt.ac commodi publiaiftudiofifsimusEeros,ICANNES CVSPINIANVSui deret, quam utilitatem, quem fruftum aliquis exEibere ftudio-ßs poflet,qui Confulum tempora,fticcefsiones atq; ordinem ac-curatè componeret,opus Eoc egregiü labore fummo,adßduisq; uigilijs tandem abfoluit.Eaud dubiè Iperans, fe hac opera obfcu-ris aliquot, turbatisq; Eiftoricoru locis nonnullam lucem allatu-rum.Collatis enim uetuftiß. utriufq; linguæ autEoribus, ß quos in iftis deprebendit errores, eos moderatifsimè caftigauit.Dein-de ueró,qua ratione, quo modo, diftrepantes difsidentesq; inter le,reconciliandi ßnt:quid addendum uni,quid adimendum alte ri,incredibili curainduftriaq; commonftrauit. Qiwdq;ßngula ri cum uoluptate leges,ß qui inter le cofenferint, remq; eandem ijfdem uerbis expoluerint, eos omnes in una ueluti claftem contrahit, colligitq; ftudioßßimè.Quç diligentia,quantam locis ob-fcuristenebroßsq; lucem adferat,quantaintricatis claritatem, perlpicuitatem confußs,nemo non, qui mediocri in literis iudi- b cio pollet,intelligit. Breuiter,nihilinexploratum reliquicexcuß ßt omnia, quæ ßbi ufui futura credebat. Bibliotbecas plurimas perluftrauit: nihil tam recens, nihil tam uetus, quod nó fumma uigilantiaperueftigauerit.NuUum omnino faxum, nullum lapi-dem, nullum triumphalem arcum, nulla Imperatorum edifta, nullas marmorum bafes,nullos parietes aut muros prætermiftt, ex quibus non titulos, infcriptiones,epitaphia deprompferit, inq; doftiß.hos Commentarios tranftulerit. Quam ob rem fi •ftudioßjLucubrationes Culpiniani, cum ueterum,cumq;recen tiorum libris fedulö cótulerint,adfirmare außm, eos ß non per-feftißima, tarnen aliquam, multoq; expeditiorem quam hafte-nus,harum pulcherrimarum rerum cogiaitionem adfecuturos.

Ob tam indefeflbs huius præclari uiri labores, ob tot uigilias, totinnumerabiles curas,ob amorem fummum,quo non modo fuæ ætatis homines, fed etiam pofteritatem complexus eft, non Ipero quenquam futurum tam barbaris moribus, tarn inhuma-num aut crudelem,qui no perpetuis laudibus placidifsimos Culpiniani manes fit exomaturus. Itaq; 3c ego, cu diu multumq; mecum agitalïèm animo, quem'nam Cufpiniano meo patro-num deberem eligere, fub quo tutus alacerq;, una cum duobus doftiß.

doftifs.comitibus, Rufo 3cCafsiodoro, turn etiam Confulibus fuis/n publicum prodire auderet : memoria mihi excitauerunt, quæ de præftantia tua,ornatifsime F VG GERE, uir omniû opti mus atq; doftifs.Hieronymus Vuolfîus,fæpe mecû fuperioribus annis magna cû gratia 3c fuauitate corn en tari lolebat.Qu^^ deinde paulofußus, uir egregiusatq; animo meo gratifs. loannes porinuSjdehumanioribus literis optimè meritus, de tuis mâfue-tifs. moribuSjde incredibili ardore promouendarum literarum, deiuuandisftudiofisjdeexfruendapulcherrima 3c inftruftifsi-ma Bibliotheca,me audiente deprædicare confueuit. Hæc in-quam, cum memoriam mihi refricarét, nihil amplius dubitaui, quin T. præftantiam, tot egregijs nobilitatam dotibus,ilico felh gerê ; fub cuius ueluti blandifsimis alis,caput erigeret,exiretq; in * doftorumhominumconfpe£l:um,Culpinianus. Quare te uir

præftantifsime,per Gratias,perq; ftudiorû præfides doftifs.Mu-làs,oro amp;nbsp;obtellor, ne uel clientulum modo tuum Cufpinianu, uel me dedicatorem, alpernari uelis : fed utrunq; placidafronte, hilariq;uultuinpatrocinium tuum fufcipere. Quod fi impetra B uero(quid autê mihi negaret tanta tua Humanitas?) me fatis feli cem,beatumq; putabo.Vale,amp;uiue diutifsimè, uirpræftanti 3c excelfo animo : cuius me fauori dignitatiq; commen-

do. Argentorati,Calend. Nouembr. • Anno M. D.LU.

HOS HE J C H L O S

NICOLAYS GERBE-lius Cufpmi'ani manibus confecrauit.

Tempus erat uernum^uerniserat undi^ tellus ' floribus ornât a^att^ omniaplena rofts.

Trißenihil,nihilincultuminil denie^ durum, Inßpnißabant omnia Leticia.

diredqjjeputajjes, Cuserat.

Turnforte Elyßs in uallibiiSyinßremotis i)oEorum err ab at turba dißrta locis. ^eris illecebris tarn blandi excita,repente Caßalia Clioßdula liquit aquas.

Follibus aprimis,aprima incude labores KH^cctpit adßße Cußiniane tuos.

Ilic et in campos latos, nbsp;nbsp;amcena uireta

Euolaty/CiHoricis exhibitura librum.

TCec mor a,quod uoluit doLlißima ^icCuß pereptti FfoEorum^ gr epi nobile reddit opus.

Laticiamillius ccetus,quisgaudiaßanda Explicet,aut laudes Cußinianetuasi

Quos in te doEuspopulus congeßit, amp;nbsp;uno Fiuinumßriptum comprobat ore tuum.

Floribus extempio,uiolis^ recentibus omne, Quis nemus hocßcrum, quis locus die uiret:

Exornant doCLe monument a inßgniadextra, F)extrte quam merito luppiter aquus amat.

Quam grata ^g^'egijs aquabit honoribus atas ^ofterier,multis accumulata bonis.

Fro quibusimmenßsreßeret piapeEora^ates ßfCinibus 0 felix Cußinianetuis.

EXEMPLVM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15

ERDINANDVS, dîuina fauente dementia, R.omano^ rum,Hungariæ,Bohemie,amp;:c.Rex Temper AuguftuSjIn* fans Hilpaniarum, Archidux Auftriæ, Dux Burgundiæ, S^cMarchio Morauiæ,8^c,Comes Tyrolis,amp;Sc, Propo nimus cognofeendum uniuerGs, quod cum fidelis fubdigt; tus nofter Nicolaus Chryfoftomus Spieshamcr, alias

Cuipinianus appellatus,ciuis ciuitatis noflræ Viennêfis,ad notitiam no* ftram deduxeric,patrcm fuum quondam loarthem Cuipinîanum,Præfc* dum eiufdem ciuitatis noftre Viennenfis, duouoluminamagnis uigilijs Sc laboribus conferiptapoft fc reliquifle,unum nempe deuitis tarn Grægt; corum quam Romanorum Cæfarum amp;nbsp;Imperatorum, qui ufque ad eius tempora fuerunt,iàm antea quidem typis excufum, fed eius imprefsionis nulla amplius extarc exemplariauenalia: alterum uerd de CofulibusRo^ manisjuunquamadhucinlucem editum. Se itacp nunc ad dodorum up rorum,amicorum fuorum,quî huius Cofularis opens editionem iam diii auidifsime expedall'ent, adhortationem èc perfuafionem, utrunep uolu* men noftro Sc facri Romani Imperrj fideli diledo loanni Oporino typo-« grapho Bafilienfi imprimendum afsignauiffe tradidiire*Eundem ta^ men Oporinum,qui eorunciem operum imprefsionem proprijs fuis fum ptibusfaciendamôCclaborandamfu(cepiftet,magnopere uereri,ne ubi ipfe plurimum Sc laboris Sc fumptuum feccrit,alrj, ut frequenter hoc tempore fieri foleat, frudum8dcommodumcidebitum,imitationc,aut aliquaalia præpoftera rationc præripiant, magnoep ipfum damno amp;nbsp;ia* dura afficiant:8c propterea idem Nicolaus Chryfoftomus à nobis humi* liter peticrit, ut eiufdem Oporini fnhac parte indemnitati dementer con fulerCjamp;talem ab co iniuriam auertere dignarcmur. Nos idcirco turn ac^ quifsimahacpetitionc,tum alijs ratio nabilibus caufis indudi,antenomp nato loanni Oporino,eius(:p hærcdibus,ex certa noftra fcientia,decp Romanas Rcgiacjamp;qualifcunc^ nobis competentispoteftatis plenitudine, hoc priuilegium noftrum concefsimus Sc dcdimus,ac damus Sc concedi-mus hifceliteris noftris, quo exprefle efficacifsimccp uetitum amp;nbsp;prohibit turn efle uolumus, ne quifquam alius memorata duo uolumina in uniucr fis ditionibus,terris,ciuitatibus,municipfjs,colonijs,metrocomris,atque alfjslocis tarn Sacro Romano Impcrio, quam cæteris RegniSjDominfjs, Sc Prouinerjsnoftrishæreditarijs,mediate uclimmediatc fubiedis,per continuum decenniu,ab co die, quo utriufe^ open's imprefsio per ipfum Oporinum, uel eius heredcs,aut caulam ab co habituros,abfoluta fuen't, computandum,imprimerc,imprimfuemandate, coniundim fiuc fepa-ratim, in eadem uel alia forma, rjfdem'uc charaderibus, aut in aliud idio-ma conuerfa,aut alibi impreira,adducerc,uendere,diftrahere publice feu occulte præfumat» Quod fi quis facere,amp; huic noftro priuilegio quoquo modo

• 16- LV M ^LlVlLEgiI.

modo contrauenire aufus fuerit.præter librorum imprefforum (eu aducz dorum amifsionc,quos idem Oponnus,eius'ue hæredes, uel ab cis man datum habentcs,ubicûcç repertos,auxilio magiftratus loci, aut fua etiam authoritate apprchedcre,amp;: fibi uendicare polfunto, etiam pœnam quin decim marcharum auri puri fe nouerit ipfo fado incurriiTe, noftro uel Im periali fifco fraudis uindici,amp; præfato Oporino,eius' ue hærcdibus ex quo pendendam toties,quoties contrafadû fuerit» Mandantes proindc uniuerfisnoftrisamp;Sacri Romani Imperrj Eledoribus,Principibus ecclc fiafticis fecularibus, Magiftratibus,Officialibus, Communitatibus,amp;S alqs fubditis^cuiufcunfç dignitatis,præeminentiæ,ordinis,feu conditioz nis exiftentibuSjUt antedido loanni Oporino,eius(^ hærcdibus Sgt;C mird^ ftris,aut ab eis mandatum habentibus, pro executione præmiiîbrum om nem fauorcmamp; afsiftentiam præftent,amp; præftandam curent :potifsix mum autemtypographis amp;Sbibliopolis, ne contra hoe noftrum priuilcz gium facere quoquo modo audeant, feu prælumant, in quantum poenas prædidaseuitare uolucrint: harum teftimonio literarum, fîgilli noflri imprefsionemunitarum» Datum innoftraamp;Imperialiciuitate Augufta Vindelicorum,die quartamenfis Martrj,Anno Domini millefîmo quiuz gentelïmo quinquagefimo primo: Regnorum noftrorum,Roz mani uigefimo primo : aliorum uerd, uigcz

Ïïmo quinto»

• f E 2 N D rs.

Ad mandatum lâcræRez giæ Maicfl^proprium»

Llonas D» Vicecanccllarius»

iordanus»

SEXgt; RVFFI VIRI CON

8VLÄRIS RBRVM GESTARVM PO. RO. EPI-tome,deConfulariamp;Imperiali dignitate, atq; accefsi-one Ro.Imperij ad Valentinianum Im-peratorem.

910 9 BR9 ETVO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V^LE^lTI-

niano lmp er at ori, /emper ^ugußo^ Rttffits Sextns wr Confulark.

REVEM fieri dementia tua libellum præcepiu Parebo libens præceptistquippecui défit facul taslatiuseloquendi.morem fequutus calcula^ torum, qui ingentes fummas ære breuiori zx' primunt : res geftas ngnabo,non eloquar. A.C' cipe ergo, quo breuiter dida breuius compu^ tcntur,ut annofam uetuftatem R.Pdegêdo de^ tineamus:ac præteriti fada temporis, non tam legerc,gloriofe princeps,^ numerare uidearis»

Acceftpraefatio Ruffîin fuumlibellum, qui inferibitur, De Regia 1 ConiùlariImpen'aliq5dignitate,acdeacceirioneRomani Imperij: qui itamutilus SClacer inter Plutarchi uitas infertus circûfertur imgt; preffus,ut in eo uix tres integrac lineæ cohæreant Non potui no fto ' machari ac excandefccre in eos, qui fe corredorcs,immô potius corruptores,fatis elateinfrontifpicqs librorum infcribunt,uno adie do folo Epiftolio: quafifan's fit,leda præfatione,toti operi fidê haberend quod lom gè alienum eft à uero,ex alieno fcilicetlabore famam aucupari fœliciter. Studui igt tur,collatis pleriicp exemplaribus,quoadlicuit pro uirili,mendas tollere,SC ex diuer^ fis autoribus quafi repertorium aliquod Romanæ hiftoriæ condere,quod ufui fit ftu diofis SC bonæ frugis adolefcentibus:diftinsçi^ in capita acrubricas,ut facilius fingu la intclligantur,reperiantur^: quafi calculator aliquis ex hoc opufeulo res geftas nu merai euelit,ÔC inbreuitabellauniuerfurfi orbem pidum cognofeere. Superflus au* tem eft,eloquentiam hic inucftigarc:quiâ '

Ornari res ipfas nequit,contenta doceri. Qiiaecun^ cnim in forma feripta funt enchiridq,amplam réfutant eloquentiâtôôideo febreuem feribere profîtetur.In alio* rum quoq^ côtumeliam,qui longiisima ufi praefatione,nefcio quos Chryfippæos tra dunt commentarios. Sed ne ego quoeç cxcedam,SC fabula prolixior fit prologus,cac tera adibo. AppellatautemRuffus hune fuum libellum breuem,more ueterû Ro manorum,qui fuafm'ptahacuoce appellabant: ut imperatores Valentinianus, Valens 5£ Gratianus,Tit.Codicis,de Conueniendisfifei debitoribus,lib.decimo : Inter chartulas (aiunt) cofifcatibreuis quidam afIèueraturinuentus,SCc.Inde deduct turdi mtnutiua forma,breuiculus.Vndein C.de Sententqs exbreui'culo redtandis,hone^ ftïus SC uerius legitur,quam ex periculo : ficut corrupt! habent codices, ut Alciatus docui't.hodie etiamlitcræfummiPontificis,Brcuia Apoftolica uulgô dicuntur»

NV MERVS A N N O R V M AB V R B E condita ad tempora Ruffi.

Præfari denumeris hoc loco licet,quod Aurelius Äuguftinus quintodecimo Di* uinac ciuitatis hbro,tertiodecimo capite conqueritur : numéros aliter fe in Græcis co b dicibus

14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jn S ex tum

dicibus 6CLatfm's,aliter in Hebrçis habere. Nam ubi numei i non faciunt intenta âd Pi. aliquid quod facile pofsit intelligi,uel quod appareat utilita- difci, ncgligcter dc^ fcribuntur,5lt; ncgligeniius emendantur. Hinc ÓC in facris literis tot fubortæ funt diG fenfiones de numcris annorum, tot diuerfitates, tot ambiguitates, ut merito noftrac religionis antiftitcs, magnis inuoluti tenebris, coadïi fint quarftionibus longisrem difcutere. ld quolt;^ in gentilibus litcris fa(flum,nemo miretur : cum tot,icribenfium *^^gbgcntia, immo infcitia potius, numerorum notas ( quarû Latini feptem tantum habent, C.D.i.L.M.V.X.)ita inuerteruntacdeprauarüt,urnufquam idem numerus inijfdem ctiamautoribuscomperiatur.Siceffeóium eft,uthiftoriarühbnfint quam corruptifsimi .Satis fit nobis pro teftimonio unus Plinius fenior,cuius numeritam inponderibus quaminmen(uris,necnóin numerandis menfibus acannis funtita deprauati, ut immenfos Sgt;C inexcufabiles pepercrint errores, quos etiam doóiisimi quique explicate nefciant.quod nimirumculpa accidit antiquitatis,qnac nimis aui-dafuit notarum,quibus numeri annotantur. Antiqui eum libri, quafcunc^ numerorum fummasnotulafuapingebant. Et hinceftquoddiuus Hieronymus intranfi-latiorte Chronicorum Eufebijjibrarium adiurat,ut ex fide numéros conferibat. Forte augurabatur hocuir fanlt;fiifsimus,quód liber bic ueniretcorruptiisimus ad nepo-tesjficut certc eft. Vix enim umbram habemus Eufebq, ita mutilus ÓC lacer eft pene * undique in numcris. Hoe uerum efle quiiq^ue intclliget jqui annos Confulum numc rabit ad primum Auguftum Olt;ftauianum. Vnum uidi fcriptum Eufcbium,qui mul-tum diftabac ab hoc noftro impreftb : fed uetuftate corrofus, etiam in plerifquc legi non poterat,

Aburbe igitur conditainortumpercnnitatis tieftrxjquoprofperius fadum Imperium Romanum fortitus es, anni numeratur milk centum feptem decem,fic fcilicet : SubRegibus numerantur ducenti quadragin- ß tatres;fubConfulibus,quadringenti fexaginta feptem: fublmperatori-bus,quadringenti feptem.

In alio quodam exemplari legitur fic:Ab urbe igitur condita in ortum perhenni-tatis ueftræ,quo profperius faeftum imperium Roma fortita eft,anninumerantur m . C.XVII.Totcnim proueniunt anni,fifimul colliguntur. Annifub Regibus, cc. XLiii.Sub Imperatoribus, CCCCvii.Inde enim refultatnumerusille, M.C.xvii, quihieponit. Nectemoueat lclt;ftor,yquôdFlorus ab urbe condita ad Auguftû fe-pringentos numerat annos,cum pauculi aliquot fuperfint,et à primis Confulibus ad Auguftum CCCCLab co fupputentur- Sedquomodo annifub co ss.fintuariati, 0^aliquiinlocummortuorufiiffelt;fti,inferiusinCafsiOdori coss.uidebitur. Non poftiim uerba Cornelij Taciti, libro primo Hiftoriarum obmittere, quæ breuifsimc urbis Romanac omnes dignitates complelt;ftuntur,fic ordientis librum fuum: Vrbem Romam à principio Reges habuere : libertatem Confulatum Lucius Brutus in-ftituit.Ditftaturæ ad tempus fumcbantur.nequc Dccemuiris poteftas ultra bienniu, neque tribunorum militum cofulareius diu ualuit : non Cinne,non Syllae longa do-minatio.EtPompei) Craisicj^potentia cito inCæfarem,Lepidi atque Antonij arma in AuguftS ccflcrc:qui cundta difeordijs ciuilibusfeiTa, nomine Principis fub imperium accepit. Sed quando fiturbs condita,paulo altius iudico repetendum.

De urbe condita,eius^ nomine amp;nbsp;appellatione,longe diuerfifsima autores fcri-bunt.Cato:Roma (inquit ) principio fui pafcua bobus erat.Dehincfeptem rupes ur bis defcribit.pro comperto relinquês,â tribus tantum gentibus, Luccribus Thufeis, Ramnenfibus Albanis, ÔdTatienfibus Sabinis, Romam originem habuificinona Græcis,ut multi aflerunt, quemadmodum Plutarchus amp;nbsp;Dionyfius Halicarnafieus in primo Antiquitatum multis copiofc repetunt, Ob id C. Sempronius,cum de di-uifione Italiac librum concluderet,dixit : Hæc funt uere tarn prifcac Italiæ qua’m urb« Romxantiquitates Ô6 origines,quibus,quoniamplurc5 Graeci poftremis tempori-bus in

loan. Cuß^rniäni Scholia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ly

A bus tnitaliam commfgrantes commixtifuer3t,ob id à feprincipio cmanafleltaliarnj Graccia falfo cxiftimauit. Graca tarnen leuitas, turn fabulofitas ( tanta uidelicet turn impudêria cor um, tumiadantia eft)ut omniu gentium ôdimperiojûatqj urbium præclarifsimarum fe conditores ene,apertis fape mendacijsconfcribant. Sedpra* ter ea qua Liuius in primo,luftinus in quadragefimo tertio,Solinus in ftiis Collecfla* neis,Feftus,Varro,Gellius,AtteiusCapitodeurbc condita fcribunt, £lt; Ouidius in Faftorum Iibris,ea annotanda cenfeo,qua Sempronius in hac uerba fcribit : Quam* obrem parum confiderate quidam fcribunt,Romam poftremis ac nouis fcculis à R.o mulo conditam,Só appellatam atque coeptam,cum nullum ex qs tribus ucrum apud maiores inueniatur memoratum, fed fint ab eis contraria prodita. Non enim Roma à Romulo nomen habet, quippe quia geminis non Remus amp;nbsp;Romulus nomina po fuit Fauftulus EthrufcuSjà regius paftor,fed Rumulû QC Rumen illos ab euentu ap* pellauit, qua funt nominaEthrufea. Alioqui Roma nomen, ô^nominis origouuF gata elTet atque manifefta, qua occulta eflè faluberrima religio fanxitme fi origo no* minis Roma clarefceret, eius deus ( in cuius tutela eft, à quo deriuationê habet ) gentibus paterct,SC cuocaretur,ut cateri. Non igitur à Romulo Roma, fed econtrà ab ipfa potius Roma ( cuius adeo eft occulta deriuatio) Romulus nomê habuit:qug

' ante ipfum Romulum cœptalegitur coli,annis paulo minus odingentis, ab Italo in Auentino Capena, ÔC filia eius Roma in Palatino colle, amp;nbsp;ante hos plufquam trecen tis annis aureo feculo à Saturno Romulus folum ex oppidulo Roma in Palatino col le, quadratam 8C regiam reddidit, ut pulchrè Q. Fabius Pidor edocet. uide illic pan lo diligentius, quomodo earn condidit. Tandem fubiungit: Sunt qui tradant, il* lam conditam duodecima Olympiadc:placet alijs odaua,ieptima quibufdam,fexta compléta nonnullis, Praeualet omnibus tjs Eratofthenis inuida régula, ut aiunr. SedeumPomponius Atticus coram fenatu atque dodifsimis uiris conferret Græ* corum certifsima tempora, compertum eft, quodab Aenea ôôTroiâ excifa per tem* ß pOra regum Latinorum,ufque ad Romulum regem iam creatum, fluxerunt anni cir citer triginta 8C quadringenti. Quare haud dubiè côdita eft Roma Olympiade fepti ma,aut eius anpo fecûdo.hacc Caius. Dionyfius autem,primo anno fcptimç Olym piadis'.Eufebius, fexta. Hincledor, Oroltj amp;nbsp;Eutroptj aliorum^ opiniones con* trariasfacilèdifcernes.Orofiusenim librofecundo,capite quarto fie narrat: Anno igitur pofteuerfionêTroiæcirciter CC cxxxv. Olympiade autem fexta,quac quin to demum anno, quatuor in medio expletis, apud Elidem Græciæ ciuitatem agonc Ôôludiscxercerifolet,urbsRomain Italia à Remo ôi Romulo, à geminis autoribus condita eft. Eadem ferè Eutropius,qui Orofium citât. Quod fi fecundum illos eft condita fexta Olympiade expiera 8C finira, conuenit cum Dionyfio, qui primo fepti mæ Olympiadis anno earn conditam ( quod idem eft ) prodit. Sed profedô Solt* nus inluo Polyhiftore,cum amp;nbsp;Fabn,5lt; Cornehj Nepotis,Ludatij,Eratofthenis, A* pollodori,PomponïjAttici,óóM.Tulltj opiniones recitauit,dode fubiungit: Colla* tis igitur noftris Graecorum tcmporibus,inuenimus incipiente Olympiade fepti* ma Romam conditam,anno poft Ilium captum quadringentefimo tricefimo tertio: quippe poft certamcnOlympicum,quod Hercules in honore Pelopisatauimater^ ni ediderat,intermiflum Iphitus Elæus filius eius reftaurauit,poft excidiü Troiæ an* no quadringentefimo odauo. Ergo ab Iphito numeratur Olympias prima. Ita (ex medijs Olympiadibus intcriedis, quibus finguli anni quaterni imputantur, cum fc-ptima caeptante Olympiade Roma codita eft. Inter exortumurbisó^Troiam ca* ptam,iure eflè annos quadringentos SC triginta tres confiât. Huie argumento ac* cedit Slt;illud,quód turn C. Pompeius Gallus ÓCCX.Veranius,anno urbis conditae odingentefimo primo fucrunt Confiiles,Confulatu^ corum Olympias feptima ÔC ducentefimaadis publicis annotata eft. Quater ergo mulriplicatis fex 6C ducentis Olympjadibus, erunt anni odingenti uiginti quamor : quibus feptimae Olympiad! anncdêduseftunusannus,utinfolidumcolligant dcc C xx vanni.Exquibus, detradis quatuor uiginti annis Olympiadum retro fcx,manifeftè anni odingen* b tiS^

16 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;în Sextum Éuffum

ti amp;unus reliqui fient. Quâpropter cumodingentcfimopn’moanno urbis condp A tç, ducentefimafephma Olympias computetur,par eft,R.omâ feptimæ Olympiadis anno primo credi conditam: quod Ô^DionyfiusHalicarnafieus apptobat. Ethinc facile eorum opiniones tollcntur. Qyanquam, ut Metafthenes Pcrfa inquit, qui de temporibus feribere parantjneceflè eft illos non folo auditu amp;nbsp;opinione ChrOrtdgra phiam feribere, ne cum per opiniones feribant ( uti Græci ) cum ipfis pariter S^fedC altos decipianr, SC per omnem uitam aberrent. Sic igirur liquet,Romam antiqui* tus ftindatam ac habitatam, reftitutam^, fed à Romulo inftar urbis quadratam red-ditam, SCabeo tune Romam perfyncopen,quafi Romulam uocitatam,unocom* muni nomine, quod effari licuit. Akerum uerô quod enunciari prohibitum erat. Ut Plinius libro tertio,SC uigefimo otSauo feribit, SC Solinus repetit, colligi poteft ex Berofo ; qui in quinto Chaldaicæ deflorationis, fub rege AfTyriorum fextodecimo Mamelo,îcribitfinfleRomaneiron,filiumRomæ,filiæ kali, qui primus fuit fub re* gibus montanorum Aboriginum. Interpretatur autem Roma fubk'mitas, SCue* tuftifsimum forte ualidumc^ augurium, ut diuus Hieronymus interpretatur. ErgO il li Romaneiro,id eft fublimi fortitudini auguratæ ÔC uaticinatæ nomen futura fubIP mitas Romaniimperrjindidit; quodTufcus eius pater à difciplina augurandiTu* fea, turn eximia, præfciuerit, ex eius urbe acmaterno paternoep gcncre futurum fo* re imperium orbis, ut interpretatio nominis fignificat. Practerea cum,utMancthon in fupplemcntis Berofi notât, ante iccundum Lartem Aegyptium,apud Cekibcros regnauerit Romus;hic turn procul Sagunto Romam in littore conftituerit, à pofte* rioribus Romanis per interpretationem Valentia nuncupata eft. Nam Romus,ua-Icns SCrobuftus diettur • Ob id Solinus, cum feribit Romæ uocabulum ab Euandro inditum,intelligendum eft,appellationc græca.Nam antea uocabulo barbaro ctiam Roma dida fuit,à Roma prima conditrice,Itali filia,utBerofus SC Plutarchus teftan tur. Roma autem graecerobur interpretatur : licet Hieronymus deinterpretatione ß nomina Hebræorum, non folum robur, fed fublimitatcm cum tonitruo augurio SC imperio per Romam fignificari aflêrat,

M SVB -KEÇl^VS ßt guhernatum.

REgnarùnt Romæ per ducentos quadraginta tres annos Reges nu' mero feptem.Romulusregnauit perannos triginta feptem.Sena* tores per dies quinos, fînguli annum unum, Numa Pompilius regnauit annis quadraginta tribus * Tullus Hoftilius regnauit annis triginta duo* bus. Ancus Martius regnauit annis uiginti quatuor.Tarquinius Pri* feus regnauit annis triginta oéfo. Seruius Tullius regnauit annis quadra ginta quatuor. Tarquinius Superbus expulfùs eftregno, anno uigefî* mo quinto.

Si illi anni relt;ftè fiipputcntur,ucniet legitimus numerus ducentorum quadragin* ta quatuor annorum.Vno cnim anno fuit interregnum poft mortem Romuli,quo • centum patres decern dccurijs faeftis, fingulis^ infingulas decurias creatis, quire* rum fummat præeflent, confociant. Decern imperitabant ; unus cum infignibus im* pcrq SC lidloribus erat. quinque dierum fpacio finiebatur imperium,ac per annos in orbem iba t,annuum^ intcruallum regni fuit. Id ab re,quod nunc quoque tenet no* men. Interregnum appellatumjUt Liuius in primo ab Vrbe condita docct,qui hunc magiftratum Decurialem principatum appellat. Dionyfius Halicarnafleusinfecun do Antiquitatum, pulchre poft mortem Romuli interregnum quod fucrit,explicaf. SedSccaeteriautoresfæpius interregni meminerunt, ut Vopifeus inTacito, Afcq* niusPedianus fuperoratione pro Milonc.De interrege Appianusin'primo Ciui* hum, ubi de Sylla didatore agir, QC in fecundo, ac pafsim alibi, Numcrum autem il* lun»

Joan. Cußiniani Scholia.

Ium dücentorum quadraginta quatuor annorum, fie cxplicat Liuius in fine primi libri : Regnatum Romac ab condita urbe ad liberatam, annos ducentos quadraginta quatuor. Hoc item Dionyfius in primo Antiquitatum afiercnsjfic probat : Hoc in quit ) cognofciturexfucccfsionibusRegum, öi^ annisj quibusunufquiiep impc* rium tenuit, Nam Romulus quidem urbis conditor, feptem ÖC triginta annos tegt; nuifle imperium dicitur.Poft^ eum fine Rege urbs fuiffe tempus annuum»Rex deinde creatus à populo Numa Pompilius, tres ÔC quadraginta rcgnauit annos. Tullus HoftiUus poft Numam annos duos triginta.Qyi uero poft eum regnauit An-cusMartius,quinque ôduiginti.PoftMartiumTarquinius Prifeus uocatus,otfto Sc triginta. fuccedens Seruius Tullius, quatuor QC quadraginta. Seruium autem in-tcrficiensL,Tarquinius,uir tyrannicus, öi obiuftitixeontemptum Superbus co-gnominatus, ad quintum ufque uigefimum annum produxifle dominatum dici-tur. Annis autemducentis quadraginta quatuor,quibusReges imperarunt,u-nam fexagintaOlympiadas conficientibus, necelTe eft omnino primum urbi im-perantem Romulum,anno primo feptimg Olympiadis imperium fufcepilTe. Bändern pene fupputationem uidc in Solino, à principio libelli fui,ubi Slt;hos feptem X Reges amp;nbsp;Olympiadas notat.Eteuidentiargumento comprobat, urbemconditam feptima Olympiade incipiente» Licet alij duodecima, alij o(ftaua,ali) fexta prodide-rint. Cum Plutarchus tertio anno fextac Olympiadis tradiderit iatfta fundamen-ta urbis,credibile eft primo feptimç Olympiadis anno muros abfolutos,adeó ut nid Ia differentia appareat. Eft autem Olympias ( quod tam ex Dionyfio quàm Solino difeere potes) fpacium quatuor annorum: quemadmodum luftrum quinque annorum ipacium definitur. Quia tefte Afranio,diligentifsime omnia quadriennio no tabantur,ut omnis temporum confufio tollcretur ; ita apudEufebium,lfidorum,Pllt; nium. Vnde adillius diffèrentiam Ouidius alibi dixit,

ß In Scythia nobis quinquennis olympias atfta eft.

Quod certe non dixiiTet, nifi ÔC quadriennis uera eflet Olympias. Hacc enim poëtica funt.ut apud Martial em:

Vt qui prima nouofignat quinquennia luftro, Implcatinnumeras Burrus Olympiadas. nbsp;nbsp;nbsp;Et apud Auibnium item:

pors eritjUt luftrum cum fc cumulauerit,illi9

Confedam Proculus fignet Olympiaden.,

Non tarnen ex ijs probabitur,idem efle luftrum ôi Olympiaden,quemadmodû Seruius putabat : cumluftrum quinquennaïe fitlpacium, quo amp;nbsp;ciuitas luftrabatur, SC uedigalia ac cenfus locabantur agrorum,iit'crebro,in lib.Digeftorum, de Admini* ftratione rerum ad ciuitatempertinentium, deSolutomatrimonio, deLiberarione legata,de Iurefifd,8Cpafsim alibi cernitur apudPlinium iuniorcm inEpiftolis,li-bro fccundo SC otftauo, ubiluftri fit mentio, nufquam Olympiadis : licet interprétés idem efle credant luftrum 8C Olympiaden, quod uere nufquam conftabit, cum Eufe bius aperte fignetin libro Temporum, Olympiadem efle fpacium quatuor annorum . Et fi totus is liber, qui tarnen deprauatus eft mirum in modum, paulo diligen-tius cxaminetur.ubicp una Olympiade fpacium quatuor annorum inueniet. Quod amp;nbsp;Suidas atteftaturGræcus, qui quadrfennecertam en aflerit. EtCenforinus in li-bello fuo NatalitiOjCapite nono,fic fcribens : Sed horum omnium penteridas maxime notandas temporibus Grxciobferuant,id eft,quatcrnorum annorum circuitus, quosuocant Olympiadas. Vbi quidam baud indoCîus cenfebat legendum Qiiino-gt;fum,non quaternorum annorum, SCc.fedperperam.Non enim penterida nomi-narunt,quod proprie quinqueannis conftaret,plenis atque pcrfc(ftis:fed quod con-KClo quadriennio, confummatoœ, adietfto intcrcalari die, qui quadrantibus con-ftat, quinto qUoque anno refpondente, Grxei loui Olympio agonem celebrarent, pleni quinquennij fignificationem obtinuit. Id autem bine colligitur, quod apud omnes hiftoricos inuenimus rem aliquam effc geftam primo, fecundo, tertio, quarto anno Olympiadis decimac, uel uicefimae : nufquam,quinto anno alicuius Olym-b Î piadis#

i8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In Sextum

piadfs. Vnde poft fupcriöfaucrba fubiungtt Cenfonnüs, fignificafts tctnpus quo A fcripferat: Etnuncapud eos ducentefima quinquagcfima quarta Olympias numo ratur, eius^ annus hic fccundus. Scd reuertamur unde fumus digrefsi. Orofius 8i cæteri, fexta Olympiade finita,urbem conditam fcribnnt : uide libro fccundo,capité quarto.Hunc tarnen cundem numcrum fatetur, quando inquinSed Romani quan-tamalapcr G c. x L1111.annoscotinuaillaRegumdominationepertulerint,nofi fûlum unius Régis expulfio, ucrùm etiam abinratio Regt) nominis amp;poteftatis ôgt; ftendit. Nam fi unius tantum fuperbia fuifict in culpa, ipfum folum oportuiffètex* pelli, feruata Regia dignitatc. Mclioribus igiturRegibus urbcpropuifîs, Romanf confulendum fibi potius^quàm cuitp fiiac libertati dominandum rati,Confules créa* ucrunt,quibusuelutiadultaReipubIicæ crefcentis actas robuftioribus aufis exerce* batur. Dionyfius quolt;p librum fuum quintum exordiens : Regius (inquit ) domi* Locmî muti' natus,durans poft urbem coditam annos ducêtos amp;nbsp;quadragtnta quatuor, fub rcgc luf. nominan- ultimo in tyrannidê couerfus,his eft ex caufis diflblutus, per hos uiros, t Olympia* A (nim eritnt nbsp;nbsp;nbsp;ocftaua SiC fexagefima, qua uicit in ftadio Ifchomachus Crotoniatcs,gerente A*

IRrutw cr Col thenis annuum magiftratû Ifagro. Quantum uerô regnauerint finguli Reges,Li* l4tinm,crc. uiusjDionyfius,Plutàrchus,Solinusgt;amp; inter iuniorcs Orofius,Eutropius,Eufebius

cdoccnt.Sed numerorum notæ faciunt, ut aliquando inter fe diucrfi fint. Leuiufcu* lac tarnen fimt mendæ, QC ab mcdiocriter crudito facile cluibiles. Eufebius cum alqs nonnullis,attribuit T arquinio Superbo triginta quineç annos, quod Romani hifto* rici omnes pernegant.Inter omnes enim confiât,feptem reges, ducentos quadragin ta quatuor annos regnafiè : ôô fi aliter is numerus inuenitur, corruptus cfi. Intelligo autem S)C annum ilium, quo interregnum foit. Solini exemplaria habent x L i. fed deprauatafuntomnino,amp;hoc pado corrigenda. Cactcrùm quid fub fingulis breui* ter geftum fit,inferius,dumCafsiodorus enarrabitur, uberius explicabimus. Nunc « uero ordinc ad Confules progrediamur.

FVE^ITSIT COSS, ET i^orum.

COnfiiles deinde fuerunt, Publiciola Brutiis ♦ A' Publicoïa amp;nbsp;Bru* to, ufcp in Panfam amp;nbsp;Hircium, odingenti decem fex:præter eos qui in eodem anno forte aliqua fiint Hirrogati, Per annos quadringentos quadragintafeptem, quinque Sc^quld^fsguita annis Romae Confules de* , fuerunt,Sub Decemuiris,annis dupLuszfub Tribunis militaribus,annis tribus amp;nbsp;XL. fine magiftratibus Roma fuit annis quatuor.

T anta efi in h is paucis uerbis c6fufio,ut qui benc ea refoluat, non facile inuenias, ob annorû numerum côfufum. Numerat autem prima G o s s. à Publieola amp;nbsp;Bru* to,qui fuerunt primi pofi exados reges,ufi^ ad Hircium QC Paniàm ( qui étant, cum Odauianus Auguftus return potirct ) odingêtos Sgt;C decem (èx.Cumin quibufdam exemplaribusrepererimD. G Ç G.amp;xli 11 i,inquibuidâ lxx v11 i,inquibui* damx VI J.QuitamênumerusnullopadoinuenifinC o s S.Cafsiodori,quosde* bine fubiungâ : ut plane appareat, non modo in notis numerorQ,fed Sô in autoribus ipfis cife errores 8gt;C mendas. Si enim regia poteftas defijt Olympiade odaua amp;nbsp;fexa* gefima, amp;nbsp;Auguftus Imperiû aflumpfit Olympiade centefimaodogefima quarta, ferè altero anno quo Hircius amp;nbsp;Panfa c o s S. fuerunt : hic numerus annorû, qui hic ponit,non perueniet.Vnde amp;nbsp;Eufebius inquit : Romac poft exados reges primum Goss, duo à Bruto cfle cœperunt, deindeTnbuni plebis acDidatores, amp;rurfum C o s s.Remp. obtinuerutperannosfermequadringentos fexagintaquatuor,ufç adiulium Cæîàrem,qui primus fingularearripuit imperium. Olympiade centefima oduagefimatertia.InprincipioautemimperijAugufti,étant c o s s.Hirdusô^Pat* fà,anno quinto poft lui. Siitac^^ fingulisannis bininumerantc o s S.àBrutoKPu-blicola eruntnongêti triginta léx c o s s, Sed inijs quadringêtis fexaginta ôf aliquot annto

lo^. Cu^inîahî Scholia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IJ»

A anm's Ricnint Dccemufri, duobus annis Thbunt militates cum confulan (iotcftate: V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non tribus annis, ut hie RufFus dtcit,fed plutibus annis. Et Roma fine magiftratibus

fuit annis quinc^,ut Liuius fcribit in fèxtoînon quatuor. Sed iuniorcs omnes in annis illis cum antiquis diiTidcnt.Iornandes enim in fuis Chronicis fie ait:Confules bini in annis fingulis crcati, Remp. gubemantes,fequêti anno ab alijs uenientibus fuccede bantur:fcientes^ fe annis tantu fingulis praeefle in populo,taliter erga alios agebant, qualiter cos erga fe acfîuros ipera bant. Qui ordo ufi^ ad Auguftum Caefarê obtinuit priuikgium per annos d c c x V i, in annis C C c c l v 111. Nouem fiquidem an* nos fine cos s.fed tantum fub Tribunis fuit,quatuorfinc iudicibus. Nam poil exa.) •ôos reges annS unum finguli Senatorum remp. obtinucrunt. Quae omnia inferius apertius in Caisiodori C o s s. Ie(?îor candide deanno in annum uidebis.Nunc uero j quia de Confulibus agit, QC inferius c o S S. ponentur à primis duobus ufij ad urbiä deftf udionem per GothoS,iemcI de C o s S .copiofe icribemus»

DE CONSVLATV, ET G O N* ______ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fnlit o/pcio.

Oniulcs ab initio à pop.Rom.eletfH fiint,cxpulfis Regibus,ut penes illoi regia eflet poteftas. Sed duo pro uno Rege fiiA',ut fi unus malus forct,ab ter eius maliciam cocrceret. Annuum tame illis imperium fuit,nc per diu* turnitatem poteftatis infolefcerent, fed magis ciuiics exifterent, feientes non diuturnum foreillorum imperium. Vndc lib * primo Digcftorum,de Origineiu ris,L. fecunda;Exadis deinde Regibus,Cófules inftituti funt duo,penes quos fum* mum ius utieflet, legerogatum. Didiautem funtab eo,quod plurimum reip.confu lerent. Qui tarnen, ne per omnia regiam poteftatem fibi ucndicaret,lege lata fadum eftjUtabeis prouocatio effet, néuepoflèntin caput ciuisRomani animaduerterein* iuflupopuli. Solum relidum eft cis, utcohercerepoflent, ôi^inuincula publica duct J B iuberent.VidccodcmlibroDigeftorum,rubricamdeofficioConfuIum. Magiftra ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tus igitur annuus crat,amp;^ anni apud Romanos à Coftilibus numcrabantur.Lucanust

Annos à Cofulc nome habentes. Pacatus in Panegyrico:Conful creatur,habiturus! eft nomen annus. Habebant autem co s s. duodedmlidores, qui cum fafeibus præibanqquibus adalligatae erant fecures cum uirgis,quibus pledebantur fontes,0^ quigrauitcr amp;mcdiocritcrdclinquebant. Vtebantur uerofafeibus tantum in ur* be,fecuribus extra urbe, ut Dion tradiqex inftitufo Valertj Publicolæ; quo inuidio* fum magiftratus faftigium, ad tolerabilcm habitum deduceretur,tefte V alerio Maxi » mo. Fafces,teftc Plinio,cx Gallica fiebant arbore, quae fpccies eft populi, quam La«» * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tini betulam uocât,quia flexibilis eft: quod fe ignorare fatetur Tortellius. Submit*

tebantur autem fafees, quando C O s S. in concionem populi prodibant, tefte Liuio amp;nbsp;Qiiintiliano,quod populo admodum gratû fuitrquia icilicet maieftas pop. Rom. maior ciTetipfo Confule. Dabantur autem fafees lege Iulia,priori ex c o s S .cui ue! plures effent libcri,uel qui maritus, uel qui annis fenior erat. hie primi mêfis fafees ha bcbat,acmaior Confiil uocabatur:ucl qui prioreloco Coniul renSciatus effet. Hunc uirgis infignê uocat. Aderant turn ueftes trabcæ,quac omnia ex Hetruria Romam ni à Tarquinijs,tefte Strabone,funt allata.Nam ut Bcrofus in quinto fcribit,in Vetu^ Ionia duodecim fafees dati font à lano, amp;nbsp;quibus decorati atc^^ donati fuerunt pofte* Lydij. Silius in odauo,in Catalogo populorum Italiæ: nbsp;nbsp;quot;

Mæoniæç decus quondam Vetulonia gentis, Biflenos hæc prima dédit procedere fafees, Et iunxit totidem tacito terrore fccures* Hæcaltascboris dccorauit honore curuleSj

EJ princepsTyrio ueftem prætexuit oftro. Et haec erant omamenta c6fularü,qu« poft,ubi Imperatores rerum potiebantur, per indulgcntiam Principis dabâtur etiant illis, qui ad confulatum nunquam aipirafant. Qpalis autem honor dabatur C o s s. docet Val.Max.libro feeSdo de Inih'tutis.Inibatur olim hic magiftratus CaI.Martt}s, quia Marti deo foo initium anni dicauerurtt, TibuUust

b 4 Marti*

In Sexinm

Marti's RomanifcftaeucncrcCalendæ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h

Exonens noftris hic fuit annus auis.

Memorat Liuius in triccfimoprimo, quod idibus MarttjsolimconfulatusinibaW»'» licet Cal. lanuarij dies erat folennis ineundis magiftratibus deputatus. lanuario em'n* menfe pod Confulatum inibant, qui anno principium dat. Et tunc annus aperiri di* cebatur,Plinio in Panegyrico:Faftos^ rcfcrare.Ouidius:

Ergo ubi lane biceps longum referaueris annum,

Pulfus facro menfe December crit. EtcppioGfsimeinprimo Faiftorum: lamcp noui praeeuntfafces,noua purpura fulget,

Et nouaconfpicuum pondera fentitcbur. Lucanus: Indabatcp dies qui dat noua nomina fadis, Quicp colir primus ducentem tempora lanum»

ld quod etiâ Plutarchus in Problematis confirmât,fcribens,Ianuariu primu mcnfem coeptum numerari, quod primo huius menfis die,quem Cal.Ianuarias appellant,pri mi c o s s.cxaóis regibus creati funt. Aliquando tarnen fuerunt hi dies huic folengt; «aitari députa tfificut olim Idus Maias fuifièfolennes ineundis magidratibus,refert Li wiusintertio.Ideminquinto,idus Décembres,folemnem fuifieineundismagidrati* bus diem prodidit.Idem memorat,c o s s.inqflê Confulatö olim CaI.Sextilibus:quia

“ principium anni eo die agebatur. Dionyfius in fextofcribit, Podhumium Cómi* nium Slt; Sp.Cafsium Coss.inijdcmagidratö Cal. Septembribuscitiusquamcófuc tudoerat,priufquam aliudcacterorum agcrct. Idem Dionyfius lib.p. feribinSequenti anno c ircitcr conuerfiones aediuas Sextilis menfis,Confulatum fufcipiunt uiri bello-lium, pjcriti, Sp. Seruilius SC A. Verginius. Qyi proximis CaLMartijs creati fuerunt, C o S S. fequentibus Cal. lanuarijs confulatu inibant.quamuis etiam prius initum Ic* gamusapud Liuium.SubCaefaribusdeincepsdefignabantur toss.inuariosmcn* fes,prolibidineeorum.Etaliquandounoannoplureserat Coss. SicapudTaciturn 5 legimus lib. ijj ( ut funt libri hodic didinedi ) Otho coniul cum Titiano fratre in Cal. Martias, ipfe proximos menfes Verginio dedinat, utaliquod cxercitui Germanico deliniméntö.iungitur VerginioPompeius Vopifcus,pra:textu ueteris amicitiæ. Cx terum Confulatus ex dedinatione Neronis,aut Galbaf,manfercCoelio ac Flauio Sabinis in Iulias,M Antonio SC Mario Celfo in Scptembres:quorum honori ne Vitel* lius quidem uitfior intercefsit. Qjii autem podea aeabanturin fequentem annum, q Defignati dicebantur, authore Flauio Vopifco. Podremó adeo creuit ambitio fub imperatoribus, ut anno uno, tradat Lampridius, fub Commodo triginta quint^ CQ s s.defignatos. Non edigitur audienda expofitio Georgij Vallx,inlibro Cicc ronis de Fato, Hircius^ noder Conful defignatus: id cd.infigni nomine confulatus clarior fa(dus.Hæc enim difputatio Ciceronis cum HircioTaaa fuit ante interitfi Ci* ceronis,quando Hircius fuit Conful in fequentem annum defignatus Cum uero Hit cius SC Panfa C o s s.iam cdent,pod hos fuit Cicero occifus, ut in Cafsiodoro uidebi* mus. Cum aliqua res relata ad Senatum fueraf,Confulesqui prxfidcbant,primutn defignatos c O s sfuper ea re fèntentiârogabant.ac deinceps caeteros Scnatores.De* dit autem Conful defignatus Confuli ordinario in fella fedenti,dans iuramentö,quo iurauitexplanauit^ uerba.C}uibus capiit fuum,domû fuam,fi fcientcr fefelliffet, deo* rum irx confecraret.Quanquam autem lureconfultus VIpianus Digedorum primo, titulum faciat de Officio Confulum, quomodo fcilicet confilium prxberedebeat. Sd manumitrere pofsit,quod turn fcilicet erat fub imperatoribus: antiquitus tarnen officia confulan'a erant, ius reddendi locandi publicos reditus, fumptus temperandi, de rebus dubtjs confultan di. Quod pulchrè Ouidius infinuauit,ad Sext.Pompeiuin his uerfibuSjin quarto de Ponto:

Aut reget tile fuos dicendo iura Quirites, . Confpicuum fignis cum premet altus ebur. Aut populireditus pofitam componet adhadam. Et minui magnx non fine$ Vrbii opesi

. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aut

han. Caßiniani Scholia^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2 r

A Aut ut eriintpatr« in Iulia templauocati.

De tanto dignis Confulc rebus aget.

Aut feret Augufto folitamjoato^ falutem, Deep parum noto confuict officio.

Sed plenius Confulare munus deferibitin eodem quarto Ouidius,ad GræcinS Con fflIcm.Qualia autem muncra dabantur confulibus,uidc Vopifeum in Aureliano Ion ge late^. Praeter eniin palmatam ueftem, baculus amp;nbsp;fax dabatur, 6^ alia quædam, ut ibiIcgitur.Eft ÔC titulus in C.Iib.duodecimo,de Confulibus, 5C non fpargenda pecugt; nia : ira mifsilia damnauit Imperator, quemadmodum Vopi feus in Aureliano hanC profufione damnar. Sed in Authenticis quoep longifsimalex eft de Confulibus,Stagt; gio Comitifacrarum largitionumfcripta,ubi etiam taliaaccrrimedamnantur. Sed ea debent fimul legi S)C confetri, ut antiquitas confulatus bene innotefcat : licet ccrtc legulei noftri illa non intelligant,in apicibus(ut ipfi dicunt)iuris occupati. Sunt etiS nonnullæ mendae in ijs legibus.Pomponius Atticus ( fi Cor.Nepoti credimus)uolii men fcripfit,quo magiftratus omnis maiorum expofuit.Nofter Mar.TuIIius lib.j.dc Legibus, Magiftratus omnes Romanos breufterfiC eleganterexpofuit.Vbiamp;Sde Coss.agitur,SCeorum officium enarratur. Si placetetiamrccentiorcsuidere,adeft Feneftella,PomponiusLaetusdeMagiftratibus, 8C Blondus lib.j. deRoma rriumgt; phante.Sednemo copiofius de officio Confulatus feripfit, quam Cafsiodorus libro» Epiftolarum 6. Hic eft diligenter uidendus : licet aliud tum erat Confulum officium fub ImperatoribuSjamp;f prçfertim quando iam decoxit Imperium, ÖC à tyrannis occupa batur, quam olim in libera urbe. Et ideo diuerlà ratione legendi iuntTituIi lurifcoo. fulti inlib.Digeft.8C Codicis. Addam illud, quoep quöd Dionyfius fcribitlib.quaf to Antiquitatû:Côfules Grçcis appellari crv/xé»A»f,fiue 7rQgt;f8A«:fymbulos,quoniani JSïaIw Romani confi lium uocant.vjraSi etiam aliquando nominati funt ifti à Grxeis, B à magnitudinc poteftatis,quod 8C omnibus impercnt,8C fupremam dignationem ha beant. Qiiod enim cminet culmen,ÄOTa/7Äi» uocabant prifei. Cacterdm de Publico* la CoS. abunde Plutarchusineius uita, quirequirendus eft. Fuerunt autem primi COs s.Brutus ScCollatinus.Sed ubiCollatinus feconfulatuabdicauit»fuffeduseft in eius locum Publicola,ut Liuius 8C Dionyf docent, SC inferius in Cafsiodoro latius uidebimus. De ijs ita Cicero lib.i.de Finibus:ftuprata per uim Lucretia à régis filio, teftata ciucs,feipfam interemit.Hic dolor pop.Rom.ducc SC aiitore Bruto, caufa ciui* tatilibertatis fuit : ob cius^ mulieris memoriä, primo anno SC uir 8C pater eius Con* ' i^leftfatftus. Eftautem illud notatu dignum,quod Iulius Obfequenstjsuerbisfcrt bit.’Conftat neminem,qui magiftratum collegae abftulerat,annum uixifle. Abroga* uerunt autem ij:L.Iunius Brutus Tarquinio Collarino, Tiberius Gracchus M.Otffa uio Cccinnæ,P.Tarquinius P.Marullo,Tullius Bruto SC Çafsio pugnä aduerfus Cæ farem SC Antonium molientibus,

QVOT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ET Umi lîSOWM.

IMperatores ab Otftauio Cplàre Augufto,ufcp in Iouianüm,fuerunt nü mero quadraginta quatuor, per annos quadringentos feptem. Sub ijs igitur tribus imperandi generibus, hoc eft,Rcgio, Conftilari, ÔC Jmpera* torio,quantum Roma profecerit, breuiter intimabo.

Appianus in proœmio fuæ hiftoriæ fCTibit,quôd Imperator fuerit prifeorS ducun» noinen:à quo poftea qui Remp. iùo nutu regebat tanquâ Rex, Imperator eft diClus. Natnlmperatoris nomenante armorum caftrorummfuit,priufquamintcftina beP la ex faCîionibus orra remp. deftruxcruntiuerbo quidem légitima poteftas, re autem ueradominatioerat. Qyicnim rep.occupata Romanis dominabantur,lmperatores fe appellari,non folum aequo,fed etiam libenti animo patiebantur.Qyia ImpcratoriS nomen ôlt;gratius SC tolerabilius Romae erat, quàm quifquam titulus, qui domina* tionis ipeciem præferret.Erat^ Impcratoria dignitasapudprifcosRomanos,Iongc inferior

22 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In Sextum

inferior Regia dignitatc.Pofteain tantum creuit,ut illi qui reip.Rom. toti^ pene ter h rarum orbi dominabantur,Imperatores fc dicerentrquod quemadmodum ipfi poten tia anteibant alios,fie nomine quocp impcratorio reliquis anteferrêtur omnibus. Mc morat Dion, Iulio Cæfari decretum nouum Imperatoris nomen,tanquam maxima: alicuius pugna: uidlorimecp fumma dignitate prædito,fed ueluti omnium rerum do^ inino,à quo caeteri Imperatores nomen traxere,ô^ ab fllo Imperatores Romanos con numerandos. Aliud enim elle nomen Imperatoris olim uidoribus conceflùm, aliud per quod omniSrerum arbitriöfignificaretur. Namcg polTe nouos milites recenfere amp;nbsp;conlcribere,pecunias contrahere,bellum indicere,pacem cóficere, Senatores mor te punirc:ex Cenfura uero,uitas ÔC mores omnium introfpicerc, ac male meritos no.« tare : Senatum legere, quos uoluerit reifcereiex Pontificatu omnium facrorum fa« cultatê habere : ex Tribunatu plebis, inter alia encfacrofandû,nccp uerbisneiç rebus ab aliquo pofle lacdi:cum^ qui id fcciiret,iceIeftS fore,indidacp caula damna tu, Demum is Imperator nullis legibus fubiacet, quodneminiantea unquäfueratcon* ce(rum.HincidêDion,in Äugufto:Imperatorcs adepti funt, quodnulli Romanor« olim unquam coceflum fuerat.Soluti enim funt omnibus, nullis^ feriptis tenentur. Vnde Digeftoru primo Vlpianus : Princeps legibus folutus eft, uoluntate tarne fua feipfum fubtjeit. Eadê Paulus Digeftoru p. öd Imperator Alcxädcr lib.«. Codicis,ac lurtinianus in Inftitutionibus, fed luculentius in Codice: Digna, inquit,uox eft maic ftate regnantis, legibus alligatö fe principem profiter!♦ Hine Apollonius Vefpafia^ no praccepit,legêlmperatori dominari deberc; quia in illis ferendis erit modeftior, ft cas non cotempferit. Cicero in Philippicis,indicat Hircium,Panfam öd Auguftum cfle Imperatores appellandos : docet^ Imperatorê folitum appellari à fenatu, fi quis mille aut duo millia externorum hoftium occidilTet. Appianus in fecundo Ciuilium fcribit,nomen Imperatoris uendicari iblereab tjs pra:toribus,qui in Maximis belli o* peribus uerlatifunt cum Iaudc:Nunc autem,inquit,iub quo decern milliainbello ce B cidiftent,hacappellationedignos habcriaudio./^udMarcumTulIiuntinquicAn-toniusdmperator eft,adminiftrator belli gerendi.Et ut breuitcr finis, ex monufflcntis hiftoriaru fatis patet,dult;ftorcs exercituu öd militarium copiarS pracfedtos, Imperatores latine ôdelcganter dici.Etidco paulomaior cratdignitasImperatoris,quam Cæ-faris:qui licet infra Augufti faftigium pofitus, eius^ arbitrio bella gereret, fummam tarne poteftatem in magiftratus in^ milites habebat,ius^ illiindicendi belli erat Sic Germanicus Agrippina: pater apud Tacitü libro ix. Imperatoris nomine fuit decora tus,licet nun quam dominationem aflumpferit.Sic öd à Galba Pifo Cæiar eft nuncu-patus.Etenim Cacfarum Impcratorum^creandipoteftasprimummilitibus conccO ßeft.SedMaximinum,pofthabita(utinferiusfcribcmus)Senatus autoritäre,milites Auguftum fecere. Hodie uero nomen eft dignitatis fupremae ; quialicet Turcoru Imperator,Tartarorum^ Imperator uulgo dicatur: ucre tarnen is eft Imperator Ro-manorum,qui principum Eledorum omnium uelplurium confenfu legitime eft elc lt;ftus,öd coronatus debitoloco öd tepore.Licet Lconardus luftinianus Venetus Germanos arguat,pef peram® reprehcndat,quöd Regem fuum Imperatorê appellitent: cui tarnen fatis ingeniofe Bebelius in fua Apologia reipondit. Cæterùm nei^ id o-mittendum cenfeo,quid diftent Augufti à Cæfaribus.Ob quod feiendum, Auguftos hos dici,quinunc regnant,ödab SenatuImperatoris nomine honeftatifiint.Cæfares uero dicuntur,qui ab ipfo Augufto clecfti funt ad regendam prouinciam aliquä, cum Cçfaris honore tantû,doncc Auguftus uixerit,poft cius morte foccefluri in Imperio, quafi Auguftae Maieftatis hæredes:intcrdi(fta tarnen illis adminiftratione,nifi aliquä prouinciam Augufti iufluhaberent.Hinenullaeis donatiuimilitibus dandi facub tasifedincomitatu eos folum habebant,quos Princeps tribuiffet.

DE RVMERO CAESARVM.

De numero Cælàrum iterum non conucniunt authores,de annis. Si enim Cxfa-res ab Augufto ufts in louianu numerantur, freut Eufebius in Chronicis numerauit, giCafsio*

/bdn.Cuj^miani Scholid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2 j

A K Caßiodoros:quiGalbam,Othonem,amp; Vitelliü filefttto praetcri'crimt,utpotc qui uno tantû anno ÔC paua's menfibus tres ipfi rexerut : erunt trigmta fcptcm tantu, no quadragintaquatuor,ut RufFus in litera habet: fi tarnêillis trigintafeptem addantur. Galba, Otho, Vitellius,L.Annius Scuerus,qui cû M. Antonio imperauit : item Vo* lufianus,qui cum Gallozitcm Galienus,qui cum Valcriano: item Florianus, qui poft Taciturn aliquot diebus gubernauit: ÓÓ Conftantius, pater Conftantini Magni: turn erunt quadraginta quatuor. Quod fi illis anniillifupputentur, quos Cafsiodorus attribuit fccundum cos s.erunt anni quadringenti quinep, menfes noué, dies unus, utinferius quacrentiapparebit. Secundum Eufebium erunt anni quadringenti utórt tifeXjtres menfes.Si uero omnes numerantur ab Augufto ufcp in louianum, qui Cx^ fares amp;nbsp;Augufti appellati funt,ôdunà cumalijs gubernarunt: licet etiam aliquot die* bus aliqui rexerint, tantum erunt quinquagintafeptem Ca:iares, anni ipforum fecundum alios autores erunt quadringenti trigintaodto. Quis in tanta autorum di* uerfitatc,0lt;Sintam corruptis SC deprauatis excmplaribus,poteft elicereuerumr’Atta mennc dubites, fub oculis omnes cum fuis annis ponam, ut tu quoep uarietatem augt; torum animaduertas.

CAESARVM IMPERIVM PER ANNOS, CT ^«ot «ƒ$ ad Valentinianunt.

I C.Iulius Cæfar annos quatuor, menfes fep tem : feeufidum Cafsiodorum, menfeâ :quauior. Sed in Catalogo Caefarum, ilium non fcribunt : quafi fit autor Casfarum, nonAuguftus.

i Odauianus Auguftus,annos quinquaginta fcx,menfes fex,

S Tiberius,annos uiginti tres,fecundum omnes.

• 4 Ç.Caligula,annos tres,menfes decem, fecundum Eufebium : fecundum Cafsio* B dorum,menfes undecim.Alrj tres annos,decem mcnfes,amp;^otfio dies attribuunt.

y Claudius,annos tredecim, menfes nouem, dies uiginti octo,fccundü Eufebium.

Gafsiodorusmenfes odoeiattribuit,Tranquillus x 1111.annos,lofephus xiij„ Nero,annos quatuordecim,menfes feptem,dies xxvitj.

• 7 Sergius Galba,menfes feptem.

s Otho,menfes tres,dies quint^,fecundum Cafsiodorum,amp; Eufebium.

• 9 A. Vitellius,menfes odo, die uno.

lo Vefpafianus,annos nouem,menfes undecim,diebus uiginti duobus, fecundum Eufeb. Sc Cafsiodorum:fecundum alios,annos decem,

it Titus,annosduos,menfesduos:aliquiadqciuntuigintidics. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘i

ti Domitianus,annos quindecim, menfes quin^.

If Nerua,annum unum,menfes quatuor,fccundum Eufeb.SC Cafsiod.AIi|,annum unum,menfes tres,6lt;^ nouem dies ponunt.

• 14 Traianus, annos decem SC nouem, menfes fex, Cafsiod, menfes feptem SC dies quindecim addit.

• 1$ Hadrianus,annos uiginti unum,fecundum Eufebiumtat Cafsiod.annos uiginti, menfes decem,dies uiginti nouem,

IS M. Antoninus Pius,annos uiginti tres, fecundum Eufebium: fccundum Caßio* dorum,annos uigintiduos.

• 17 M.Antoninus philofophus,6C L.Annius Seuerus,annos decem SCnouem,menr fe uno:fecundum aliquos, tantum annos decem SC oCio,

• 18 Commodus,annos tredecim.

• 19 Helius Pertinax,mcnfes fex,

• 20 Didius Julianus, menfes uiginti unum, dies quintp, Aliquf feptem menfes fill attribuant.

• 21 Septimius Seuerus,annos decem SC 0amp;0»

• 22 Bafsianus Caracalla,annos fexi

Macnnus,annum unum. , ' . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,9

• lt; ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»4 M,An*

24 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;InSextum 2uffum

24 M, Antoninus Heliogabalus,annos 4. fccundö Eufcb. Sgt;C CzCsiod. fex. Aurelius A €nim,duob.annis filt;odo mêfibus imperaflc tradit:Herodianus,d.annos ei attribuitr zs Alexander,annostrcdcdm,

26 Maximinus, annos tres ay Gordianus, annos fex»

18 Philippus cum filio,annos feptem. Aliqui annos fëx ei attribuant»

• 29 Decius,annumunum,menfestres.

Gall us,amp;filiuseiusVolufianus,annos duos,menfes quatuor,

• 31 Valerianus fiC Galienus,annos quindccim,

• 31 Claudius,annum unum,menfes nouem.

• 33 Aurelianus,annos quinep,menfes fex,

• 34 Tacitus,menfes fex,

• 3? Florianus,dies ocfïuaginta nouem.

• 3d Probus,annos fex,menfes quatuor.

37 Carus,cum filijs Carino SCNumeriano,menfes duos:fccundumalios,annos 11» /-Diocletianus,

I Maximianus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

38^ Galerius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^annosuiginti.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^abiUisaJopttiti, |

Conftantius J solut duos. J

• 39 Conftantinus Magnus, fub quo ÔCalij: Maxentius, Licinianus, Galerius,annos triginta, menfes decem.

• 40 Cóftantinus,Conftantius,Cóftans,Dalmatius, firatres amp;nbsp;patrueles,annos uigtn^ tiquatuor,menfes quinlt;^,dics duodccim,fecundum Eufebium:fecundum Cafsiodo rum,diebus uiginti tribus. Secundum aliquos,hi regnarunt annis triginta odo» 41 Iulianus,announo,menfibus feptem,

42 Iouianus,mcnfibus oefto.

Hi funt Cæfares ÔC Augufti, qui per tot annos rexerunt, ut omnes hiftorici amp;nbsp;an* nales atteftantur : exceptis tyrannis, qui fub illis quandot^ ui fibi imperium ufurpa* runt:quos ctiam ftudiofis iubfcriberelibuit,utipforum nomina innotefcant.

Sub Claudio fuitFurius Camillus Scribonianus:fub Sergio Galba, PifoLicinia* nus Cæfarquatriduanusifub SeptimioSeucro,Pefcennius Niger, Sub Alexandro,Taurinus,6C Ouinius Camillus.

Sub Maximino,Maximus Pupienus,ô^ Clodius Albinus, Sub Gallo 2lt; Volufiano, Aemilianus.

Odenatus, Maconius, Herodes, Zenobia, Herennianus, Timolaus, Macrianus iunior, Macrianus fenior, Valens, Piib, Aureolus, Balifta, Pofthumius, Pofthumius iunior, Lollianus, Vieftorinus fenior, Victoria, Vidorinus iunior, Marius, Tetricus fenior, Tetricus iunior, Regillianus, Ingenuus, Trcbellianus, Aemilianus, Celfus,

Cyriades, Saturninus,

Helianus, Sub ClaudiOjQuintilius, Sub Aureliano,Firmus.

Sub Probofuerunt,Saturninus,Proculus,Bonofius, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Sub Caro

/oan.Cußiniam Scholia. Sub CarOjSabfnus lulianus.

Sub DioderianOjAchilleuSjCaraufius,lulianus»

Sub Cóftantio, Gonflante Conflantino fratribuSjNcpotianus,Magncntius, Degt; ccntius,Britannion,Syluanus,Gallus»

Qliorum omniû res geflas, quomodo imperium arripuerint, inferius latifsimc in catalogo Caefarûfcribemus:rcquireinic,quot annis finguli rexerintSihos cum fli Petioribus Cæfaribus ÔC Auguflis coniunxeris,erunt centum fiC nouem,qui iilis qua dringentis annis rexerunt. Sed pergamus ad enarrandum Ruflum.

QJJ^^TV M nbsp;nbsp;EV E'R.IT

Imperium ßtb ^egtbtis.

O Vb Regibus feptê, per annos ducentos quadragintatrcs,no amplius O quam ufep Portum atep Hoftiam, intra odauumdeeimum miliarium à portis urbis Romæ,utpote adhuc paruæ, amp;nbsp;à paftoribus conditp, cuin finitimæcircum ciuitates premercnt,Romanum procefsit imperium»

Hæc omnia figillatimfiquis fcire uoluerit, quotbella, cum quibus gentibus 80 . urbibushabuerint Reges feptem, annis illis ducentis, primum Liuij ab urbe condi* tareuoluatlibrum.Dehinc priores libros quatuor Dionyfij HalicarnaiTei.Ingeniofa eflinfuper L.Florianacephalaeofisprimilibri5defeptem RegibuSjpaulo diligcntius leditanda.VbiRomulumardentem,Numamreligiofum,Hófliliumbellatoré,An* cum ædificatorê, Prifcum ornatorê, Seruium inflitutorê ciuitatis, Tarquiniü Super-bum impbrtunum appellat folicitatoremfuturælibertatis. lege hanc. Si extaret integer Appianusjcx libris tribus illis ItaliciSjprimuSjquem Regium infcripfit,plenifsi mè nos edoceret,quantum res Romana creuiflet fub regibus.

B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M ïi.OM. eXEV EJi-IT

Imj^erinmfitb coss.

SVb coss» interquosnonnunquamDidatoresfuerunt,perannosfi-mul quadringentos fexagintafeptem,ufcp trans Padum Italia occupa-pata eft, Aphrica fubada, Hifpaniæ acccflerunt,Galliæ amp;nbsp;Britanniæ tri-butariæ fadsc funt»Inde lllyrici, Iftrfj, Libur ni, Dalmate domiti funt. Ad Achaiatranfitû eft,Macedonesfubadi.CumDardanis,Myfqs, ÔT Thra-cibus bellatum eft:ad Danubium ufcp peruentum Jn Afiam,expulfo An-tiocho, primum pedem poftieruntRomani » Mithridate uido,Pontire-gnum occupatum eft » Et Armenia minor, quam idem obtinuerat,armis obtritaac obtentaeft.InMefopotamiam Romanusperuenitexercitus: cum Parthis foedus initum eft. Contra Carduennos ac Saracenos amp;nbsp;Ara bes bellatum eft.Iudæa omnis uida eft. Cicilia, Syria,in poteftatem pop» Rom.uenerunt. Aegypti reges fœderati erant.

Liuius,qui res urbis conditac ab origine centum quadragintalibris fcripfit,has res omnes copiofe enarrauit particulatim, quicquid fub fingulis coss. geftum fit. Sed cum iadura tempora centum libri ex illis defiderentur,adeundi funtaltj,ut Diony-fius.Sed ÔCilleimperfcdus ad nos uenit.Nam ex quadragintalibris,quibus po.Ro» res geftas ufe^ ad primûbellumPunicS exprefsit, uix dccê fuperfunt integri. Quod idem de Polybio, Appiano,Marccllino,0C caeteris hifloricis coqueri poflumusiquo-rum nullus integer ad nos uenit. Florus,quiEpitomcnhiftori3ERomanacfcripUt,u-bi poft exados reges bellum Ethrufeum,Latinum cumFalifeis 2lt;Fidenatibus,Sabi nis Samnitibus,T arentinis, Salentinis, Picentibus, 2lt; V ulfinenfibus enarrauit,in praefationefecundi libri fitorditur:DomitafubadaœItalia,pop. Rom. prope quin-gentefimum annum agcns,cum bona fide adoleuiflet,fi quod eft robur, fi qua iuucn tas,

7.6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In Sextum Rujftnn

taSjtum i'lJeucrè robuflus amp;nbsp;iuucnis,amp; par orbi terrarum efîè ccepi't. Itaqj miru Sitin' credibile di(îîu,qui propc quingêtis annis domi ludtatus eft (adeo difticile fucrat da^ re Italiæ caput)his ducentis annis qui fequunturjAphn'eam, Europam, Afiam, totS denicp orbem terrarum bellis uicftortjs^ peragrauit. Cæterùmobferua hoc lector, omnia haec uerba Ruffi efle à Blondo Foroiulienfi in fuam hiftoriam de inclinationc Imperii tradutfta, ubi in præfatione eius opens omnia hæc leges deuerbo. Nec^ licet praeterire prgfationê Appiani Alexandrini,in qua termines Rom.impertj, QC omnes nationcs à Romanis fuba(ftas,pulcherrimerecenfet.Dequibus etiam ftngulis,fingii los libres confcripfcrat:regnum item Italicum.Samniticum, Cclticum, Siculum, Hi* bericum,Hannibalis Carrhaginenfis,Macedonicum,Acgyptium,Afiaticum,Liby* cum,Syrium,Parthicum,Mitbridatic5,Illyricum. Er praeter libros etiam bcllorum ci uilium quinqj,librum de Cgfaribus;quorum omnium maior pars pertjt,minor extat. Sed populos hic expreflbs,paulo inferius enarrabimus.

M C^EVE'RIT EOM, Imperwm ßib Imperatoribm.

Q Vb Imperaton'bus uero per annos quadringentos feptem,cum diuer Ofa reip.fortuna multi principes imperarint : acceflerunt tarnen Roma^ npurbi amp;nbsp;Rom.imperio,Cantabri,amp; Aftures,Hifpani ab Augufto fuba ótÉalpes maritimæ,alpes Cottiæ,alpes Rhetiæ,Noricus,Pannonig,Moc fiæjôd omnis oraDanubi) inprouinciam eftredadla:Pontusomnis,Ar* menia minor, Oriens totus cum Mefopotamia, Aflyria, Arabia cum Ae* gyptOjfub imperi) Romani iura tranfîuit»

Imperatoresfadlos efle quofdam conftatui, utpotc quiuioicntia armorumimpc* B rium fibi uendicarunUquemadmodS Iulius Caefar,ôlt;: dehinc Auguftus, qui cæfo M. Antonio amp;Lcpido,imperiu arripuit. Aliqui uero fortitudine, multi Senatus eleClio* ne:fed pluresprætorianorûfalt;ftione,quirapere,ftuprare, necare,incendereedo(fti,à nullis horrendis fceleribus abftinuerunt;ftipatores Ô6 euftodes principQ,amp; quiipfos principes nonnunquam ad grauifsima quæqp uitia iàeuitiæ armabât. hi primùm uena le imperium propofuerunt, Ô6 de capite principis decernebâtrquos primùm Ccleres Romulus appellauit,2lt; aufpicatô Icgiqquorü tarnen fatftione imperiû pene corruif, quodab initioplurimûfubimperatoribusfuitautftum. Abortuenimufe^ ad Indos propagati imperq fines,non Euphrates, non Tigris uetuere, non fuperbæ regû Per-farum ming: ut inferius magis clarefcet. A' meridie Aethiopes perlegatos acceflèrut. ab aquilone barbaræ Sarmatarûnationes domitæ.ab occafu Genforiacus Oceanus, admirabilis uieftoriae teftis eft, fimul amp;nbsp;Britannicus.Itar]^ toto orbe terrarum, undiqp Rom.arma illuftres uidlorias aflèquuta,focns læticiam praebuere,rebcllibus metum, terrorem^ pugnarc cupientibus.Sed hæcparticularius paulo inferius, ubi etiam de iocis amp;regionibusplura feribemus.

oyoMOEfO si^gvL^E îioviucue

uenerintfitb ditionem ^omanam.

Quo autem ordine fîngulas prouincias Rom.refp, afTequuta efl:,oßen dam ut infra.

Dicebatur aliquod regnum in prouincig formam redigfquando fublatis regibus, miflo cû exercitu proconfule,Romanis legibus parebat,ac uetftigalia pendebat. Vn* de regiones longe ab Italia bello aquifîtæ, prouinciæ, à procul uincendo ditftæfunt» ad quas Prætores cum officio quiamittebantur,officiaquocp prouinciæ nominâtur, autore Donato in Phormione. Egefippus 1 ib.x. Romani cum ius fuum prodigerent uincendo,proculpofitas regiones appellabâtprouincias,Cæierû quomodo fucrint diuifss

loan. Cu^iniani Scholia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27

’A diuifæprouindæ im'mperio Romano,Só quo pado quacdam praetoriaî,q«ædâ Con fulares dicebantur,amp;^ quale fuerit Imperium fub AuguftojSC quah's ratio Romani int pei ij,ncmopulchrius ÔCcopiofiusfcripfit,quàm Strabo in fine decimifeptimi,qui tê^ poribus Augufti SC Tibcrij diu Romæ uerfatus eft:quai hic fubfcripfifl'eni, nifi long» tudinem uerborum eflem fubueritus : per quæ multa intelligentur in Suetonio de di* uifioneprouinciarum,quae alias fubobfcurauidentur. Ob id etiam Velleius Patercu lius, quern beatus Rhenanus,uir noftrae aetatis inter dodos non poftremus, nupcr c fitu eruit,in xhiftoriarum libro dcPompeio agens,cenfetnecefiariSpercurrere,quai cuiufcÿ dudu gens ac natio redada in formulam prouinciai ftipendij pada fît»

2) B SICILIA J2JSVL^.

T^Rimaprouinciarum fadaeft Sicilia»eamuido Hierone Siculofunt 1 rege Marcellus Coful obtinuittdeinde à Prætôribus rcd:a eft : poftea commilPa eft pracfidibus,nunc à confularibus adminiftratur»

Siciliç fitum defcripferelatifsime Ptolemaeus lib. j .cap.4.tabula (eptima:Strabo in fcxto Geographiç,Plinius lib. j.ca.s.Polybius in primo libro de bello Punico primo, • Diodorus Siculus lib.d.Bibliotheces.pIura Pomponius Mela,Dionyfi'us in Periegc fi,Stephanus de urbibus,Thucydides,Iuftinus in quarto.Sed SC poetæ graphice hâc defcripferunt: Virgilius in tertio Aeneidos, Lucanus in tertio Pharfaliae,Claudianus deraptu Proferpinæ in primo,Lucretius ÔC altj.Quo pado uero Sicilia à M.Claudio Marcello fit deuida, Florus docet libro (ecundo, rubrica de bello Punico primo, SC item dePunico fecundorLiuius in lib.uigefimofexto ab urb.cond. Plutarchus in ui* ta Marcelli copiofe,Polybius in primo multa de Hierone rege. Claudrj Marcelli e* tiam meminit Frontinus lib.x. Stratagematon, cap.;, fed perpcram ibiMetellus pro B Marcello fcriptum eft.Cicero in quarta Verrinarum, primamSiciliam efte fada pro* uinciâdocet.Sed eodcm pene anno,ijfdem^temporibuSjSicilia Sc Sardinia in Ro* manam poteftatem redadæ funt. Siciliam poftea Flaminiusprætor, Sardiniam M» Valerius fortiti funt.Poftea fuit fub Imperatoribus,ad Carolum ufcp Magnum. Diu» fotunc irnperio,cefsit ConftantinopolitanoCæfari. Poft Sarracentafflixerunt: dein* de Comités Siciliac orti funt,tandem Reges. Sed à diuerfis diuerfimodè afflidata eft hæcinfula,quemadmodum docent cius annales.Dchacitaçp iniula Velleius fîcfcri* biuPrimus in Siciliam traiecit excrcitû Claudius C o s. SC prouinciam earn, poft an* nos ferme yz.captis Syracufis,fecit Marcellus Claudius.

2) B S^‘R.2) 1211^ BT CO2i.Sh

CA infulii.

S Ardiniam 8c Corfîcam Mctellus uicit, qui 8cde Sardis triumphauit» Rebellauere fæpe Sardi * lunda adminiftratio harum infularum fuegt; rat:pôft quælibetfuosprætoreshabuit»nunc fîngulæ àpræfîdibus gu* bernantur.

DeCorfîcæfîtuPtoIemæuslib.}.tabuIafèxta:deSardinia,tabulafeptima:Diony fius ApherinPeriegefijStephanus deurbibus,Solinus,Martianus Capella,Plin.li.j. cap. tf.SC 7.Strabo in quinto,Melainfecundo,Diodorus Siculus lib.Ä.pulchraprödw dit.fed SC Ariftoteles in aureo libello,dc Admirandis auditu rebus.Dicebatur autem Sardinia prius lchnuià,id eft,humano ueftigio fimiIis:8C Corfîca,Cyrnos,quod mon bbustanquam capitum uerticibus abundet.K9f0»f enim tempora Græci appellant» bed amp;:Paufanias SC Euftathius multa dchisfcripferunt. Quodautê Feftus hic dicit, L.Cccilium Metellum uiciflè Sardos,ÔC de his triumphaflc, Liuius hoc in decimofe^ ptimoL.CornelioScipioniattribuit,quidirutaCalari Sardinia urbe, SC Hannone fuperato,de Sardis SC Corfis triumphauit, ut etiam inferius in Cafsiodori Côfulibus uidebimüs;ÔC Frontinus lib.j.cap.nono ÔC decimo»Sard»item àTib,Graccho perdo c X miti,

28 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In Sextum

mid, tot^ capduorum ab co dudt, ut prouerbium fuen't celebrafum, Sardi uenales. Velleius autem:Sardinia (inquit) inter primum ÓÓ fecundum bellum Punicu, dudlu T.Manlij c o s .certum recepit impertj iugum, immane bellicæ ciuitads arguments, quod femel fub Regibus,iteru hoc T.Manlio cos,tertio Äugufto principe certe pa cis argumentum lanus geminus claufus dcdit. Infequendbus temporibus Sarracent diu habitaueruntjfçpe à Pifanis recuperata,fæpe deperdita.Äd poftremum in Hifpa norum uenit poteftatem,per lacobum Aragonem prius reccpta,

QVO Î^CTO ßihalla ßt.

IN Aphncanijprodefenfione Siculoru,Romanatranfiniflâfuntfîgna* Ter Aphn'carebellauit: ad extremum delata per Aphricanum Scipio^ nem Carthagme,prouinci'a fada eft:nunc fub Confularibus agit.

De Aphrica tertia mundiparte, quac amp;nbsp;Libya dicitur, Ptol. libro 4.quam tabulis quatuor depingit. Strabo autem libro decimofeptimo, Plinius lib. quinto, Mela lib. i.Dionyfius,Stephanus,SoIinus,Capena, Caeterum debello Aphricano,quodRo mani aduerfus Carthaginenfes geiTerunt, nata funt ill a infignia tria Punica bella ; de quibus côcinnè,(êd breuiter,Florus feribit lib. 2. Copiofifsimè aut Appianus Alexati drinus in Libyeo. De fecudo bello Punico cecinit Silius Italiens libros decê fiC odo, Liuius libros decê, qui amp;nbsp;de primo SC tertio feripferat, ft libri extarent: Polybius aut librosquincp debclloPunico,primoSCfecundofcripfit.nam totexquadragintaregt;' liant. Plutarchusiteminuita Hannibalis SC Scipionis, abundefads. (Cornelius Taci^ citusIi.20.in Vefpafi'artorLegioin Aphrica,auxilia^ tutandis impertj finibus,fub dF uo Augufto Tiberio^ principibus,proconfuli parebant.Mox C. Cæfar turbidus a- B nimi,acM.SyllanumobtinentêAphricammetuens, ablatam proconfulilegionem, miffb in earn rem legato tradidit. Velleius : Primus Aphrica Regulus, nono ferèan^ no primi Punici belli. Sed poft 204. anno, P. Scipio Âemilianus diruta Carthagine, abhinc annos 132. Aphricam in formulam redegit prouineix.

yiVMlT^I^.

NVmidia ab ami’ci's regibus tenebatur.SedIugurthæ,ob nccatos Ad^ herbalem ÔC Hiemplalem, Micipfæregis filios,bellum indidtum eft» Et eo per Metellum Confulé attrito,percp Marium capto, in poteftateni pop.Romani Numidia uenit.

De Numidia, quæ pars eft Aphricae, Metagonids diela Gratcis, Strabo,Ptoleffl» Plinius,Mela,Dionyfius,Solinus,Martianus,SCpafsim alt) cofmographi. Sed Nugt; midas,fiue Nomades populos graphice defcribitVirgilius Georg.tertio,SC Silius ii* primo SC tertio Punicorum. Saluftius quocj^ belli lugurthini materiam copiofepe* culiariopufculoexplicat.FIorus item lib. J.cap.i.Sed SC Liuius lib.fexagefimofecun* dOjfexagefimoquinto SC fexto hoc bellum defcribebat. Appianus in Libyco,Plutar* chus in Mario. Sed Qii^^ctelli aduerfus lugurtham ftratagema,uide apud Frond-num lib. i. cap. 8.

Mauritaniæ à Boccho obtentæ funt : fed fubadla omni Aphrica, Mauros luba rex tenebat : qui in cauia belli ciuilis à lulio Cæiare ui^ élus, mortem fibi propria manu confeiuit. ita Mauritaniæ noftræ eiR cOEperunt.

Mauritania,SC ipfa pars Aphricae,Ptolemaco ÔC Straboni in duas partes diuifagt; in Tingi*

Ioan. Cul^iniani Scholia.

A Tj’ngitanam ôi Caefari'cnfem : hodie Barbaria dilt;fîa, populi uero Mauriquos Salu^ ftiuSjLucanus in tertio,0^ Silius defcribQtgt;amp;f in decimofeptimo Strabo.Cæterùm dé Bocchorcge MauritaniæmultaPlutarchus in Mario,Liuius fexagefimofexto,Sa luftius in bello lugurthino, Appianus in fecundo Ciuilium : ubi ctiam de luba rege Mauritania,cuius Lucanus quocp meminit in ocfîauo. Sed ante onincs uidendus eft Cæfarinfuis Commentarrjsdcbcllo Aphricolibro quinto, Ô^debello Alexandria no;ubiBogud dicitur rex, qui hic Bocchus appellatur. Caius princeps Mauritania inTingitanam,quç Sitiphenfis à loco antea dicebatur,0d Cæfarienfem(uti refert Pli** nius)diftinxit.Boccho iuccefsitluba, qui in cauia belli ciuilis, ut diximus, à C. Cæfa* reiuperatus,mortem fibi cofeiuit: cuius iSlius luba admodum puer, Romam in trium phum eft ducfius.Is fuit, quipofteafcripfit hiftoriam, quam fæpiüs Plinius citât, fingt; gulari ingenioac docftrinapracditus, Augufti liberalitate demum ad regnum paternum remiffus.Succeflorem Ptolemæum ex Antonij Cleopatræ fîlia natum ha* buit’.quoper Caligulaminterfe(fto,Mauritaniain duas eft prouincias dcdutfta.Claii dius princeps, primus Romanorum Mauritanisbellum intulit,per Suetonium Pau* Iinum,rcgionescp eas fubegit,colonos nouos deduxit,nomina ciuitatum mutauit, ÔC in prouinciæ formam redegit. Nunc uero penitus abolita gente, Sarraceni fuccefle*

’ runt ex eo tempore.

Slaßt ^phrica.

ACperomnem Aphricam fexprouinciæ fadæ funt. Ipfa uero Cargt; thago eftproconfularis, Numidia confularis, Hiranum confulagt; B ris: Tripolis amp;nbsp;Mauritania^ duæ, hoc eft, Sitiphenfis èc Cæfarienfîs, præfidiales,

. SicdiftindafuitAphrica temporibus RufR. Ptolemæus libro quarto, ijs regioni* bus atc]^hoc ordinediftinguit. Primo duabus Mauritanijs, Mafsiha, Numidia, A-phrica minore, Cyrcnaica, Marmarica, Aegypto. Sub Tingitana Aethiopes Atha* casponit,fubCæfarienfi Atlantem Getuliam ,fubminore Nigretes Aethiopasi amp;nbsp;ijs inferiorem Libyam ; fub ea quoep Aethiopiam interiorem, æquinodialem tranfgrcdientem;poftremôfub Aegypto, Aethiopiam fub Aegypto appellatanv Fateoringénue,meignorare quæregio Aphricædicatur Hiratium, undefit ira appellata.fed cumtam ueteresquàm neotericos diligenter cuoluerim,inuenio a* pud Ifidorum hæc uerba: Habet autem Libya prouincias, Libyam Cyrenenfem, Pentapolim,Tripoiim,Byzantium,Carthaginem,Numidiam ,Mauritaniam Si* tiphenfem jMauritaniam Cæfarienfem, Mauritaniam Tingitanam circa fo* lisardorem Aethiopiam.Libya Cyrenenfis in parte Aphricæprima cft,â Cyrenc urbe metropoli, quæ eft in eius finibus, nuncupata i Hinc ab Oriente Aegyptus eft, ab Occafu Syrtes maiores,amp;l Troglodytæ, à Septentrione mare Libyeum : à mert* die Aethiopiæ,ô^Barbarorum uariæ nationes j amp;nbsp;folitudines inaccefsibiles, quæ e* tiam bafilifeos créant. Pentapolis à quincp urbibus nuncupata, utTripoIis à tribus, Byzantia regio, ex duobus nobilifsimis oppidis nomen fortita eft: Adrumetus u*

, alterum Byzantium uocatur.Hæc fub T ripoli eft, patens pafluum ducenta uel ^ttipliusmilia:fœcundaoleis,6f glebisita præpinguis,ut iadaibifeminaincremen*’ ^peneccntefimæfrugumnafcantunamp;reliqua quæ fequuntur» Exqnibus conie* cyorinFefto efle errorem, 6ê ubiHiratium feriptum eft, Bizantium feribi debere.Fa cilis eft enfm literarum lapfus z in r, amp;nbsp;h in b. cum cæteræ omnes literæ eædem fint,

Qyod fi forte aliquis diceret, Ifidoro in orbis defcriptionc parum credendum^ tanquam autorinon ufquequacçrccepto ; huicPliniumobqcio libro quinto, capigt; te quarto, qui fie feribit ; Libyphœnices uocantur, qui Byzantium incolunt, ita ap* e 3 péllaii

30 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JnSextum

pellatur regio x$o. mil. pafT. per dreuitum, feitilttads eximiæ, cum centefima frugc agricolis fœnus reddentc terra, amp;e. Ptolemæus item libro quarto, cap. à meridie Libyphœnicum Byzantemregionem deferibit: amp;nbsp;paulo pôfteodem capite,fub A-drumeto ciuitatc Byzantium ciuitatempon)t,amp; Byzantenûagrum Solinus deferi* bit.Scd dcÂphrica,amp;ciuspartibus, quasnomosÔi’præfetfîuras appellat Strabo, in »y.lib.uidendus eft.

T^CTO

htjjmnia ßtdeuiBa.

Hlfpanis primu auxilium aduerfus Aphrosper Scipionem tumlius.

RebellantesLufîtanosinHifpaniaperDeciùBrutum obtinuimuS, ÔC ufcp ad Gades Oceanum peruenimus.Póft ad Hifpanos tumulcuan tes Syllanus miflus, eos uicit ♦ Celtiberi in Hifpania fopè rebellabant:fed miflb minore Scipione,cum excidioNumantiæfubatfti funt. Omnes pene Hifpaniæ, occafîone belli Sertoriani, per Metellum Sd Pompeium in deditionem acceptæ funt ♦ Poftea prorogate imperio in quinquen-nium,a Pompeio perdomitæ funt. Ad extremum quoep ab Odauiano Cæfare Augufto Cantabri Sc Aftures,qui freti montibus refiftebant, delcti funt.

Quo paéïo Scipio deuicQis Aphris in Hifpaniam traiecerit, banc deuicerit, ui-de Liuium libris 26. amp;nbsp;18. Florum lib.2. cap. de bello Punico fecundo, capite de rebus in Hiipaniageftis,eodem libro fecundo: Appianum in LibycOy6^ Plutarx g chû in Scipione. Sed in uigefimootfiauo Liuius de Hifpania fic fcribit (quod non eft omittendum)Itatj Romanis prima inita prouinciarum, quæquidem conrinentis fint,poftremaomnium noftra demum ætateducfluaufpicio^Cs-faris Augufii per-domita eft.Sic QC Plutarchus in SctpionctCæterùm eo anno, qui erat 14. fecundi Pu-nici belli,felici aufpicio proconfulis Scipionis,Hifpania prima ex conttnentis rc-gionibusuida,poftrema ramen in prouinciæ formam rcdac^a ab Augufto Cælare longo interuallo fuit. Sed Velleius aliter : In Hifpanias primi omnium duxere exér-citus Cn. Ô^P. Scipiones initio fecundi belli Punici, abhtnc annos 150. Indcuarie Èoireflà,6C fæpeamilïà partibus, uniuerfa dutftu Augufti faefta ftipendiatia eft. De )eciolunio Bruto atc^ Lufitanis,Florus libro fecundo, capite de rebus in Hifpania geftis.Liuiushuiusmeminitlibro quinquagcfimoquinto.De Marco Syllano Plutarchus in Scipione. De bello Numantino Florus abundè libro fecundo, p-uius quinquagefimofeptimo ÔC nono. Et de CL-Sertorio Liuius hb.nonageftmo fecundo, Sdnon^efimofexto. Abundè Plutarchus in Sertorio amp;nbsp;Pompeio, Appia-nus in primo Ctuilium, Florus libro tertio de bello Serroriano,Orofius in quinto . Vide nobilifsimum ftratagema Sertorq , apud Sextum Frontinum libro primo capite decimo, cuiusÔC PlutarchusPliniusiunior,Valer.Max.memine-runt. De Cantabrico bello Florus libro quarto, in fine : Suetonius in Augufto, Strabo in tertio,luftinusin ultimo.Cantabri populi defcribunturà Silioamp;^ Horatio poetis. Cantabria hodie Pifeaia uulgo dicitur. Cæterùm V elleius in fecundo Hi-' fioriarum, ubi poft b ell a ciuilia agit de Augufto, fic fcribit : Hifpaniæ, nunc ipfius prouincia,nunc Agrippa:, quern ufque in tertium Confulatum mox collegium Tribunitiæ poteftatis amicitia principis cucxerat,multouan'o^ marte pacatæ.In quas prouincias, cum initio Scipione 0^ Sempronio Longo C o s s .primo anno fecundi Punici,abhinc annos CC L.Romani excrcitus mifsi eflent, duce Cn.Scipione Africano patruo per annos C C. in ijs multo mutuot^ ita certatum eft fanguine,utamif3is PraetorîjslmperatorîjsŒ excrcitibus,faepe contumelia,ctiam nonnun-

/oan.ûtJJi/waniScbûîiii.

A nonnunqaam pcricukim Romanoinfetaturtmperio. Illæcm'm proufnaæ,Scfpiogt; ncs confumpferunt : illac contumeliofo 20. annorum bello fub duce Viriato, maio# res noftros exercuerunt; illac terrore Numantini belli populum Rom. concellcrunr. ïnillis turpe CL Pompeq fcediis, turpiuscp Mancini, Senatus cum ignominia de^ ditiimperatorisrefcidit.Illa rotconfularesjtotpractoriosabfumpfitduces.•patiumcp ætate in tantum Sertorium armis extulit, ut per quinqucnniumdrjudicari non po-tuent,HifpanisRomanis' nein armisplus cflêt roboris,SC uterpopulusalteripa-riturus foret. Has igitur prouincias tam diffufas, tam frequentes, tam feras, ad earn pacem abhinc annos ferme L.perduxit Cæfar Auguftus,ut quæ maximis bellis nun^ quam uacauerant,eæ fub C, Ariftio, ac inde P.Sillio legato, cæteris^ poftea etiam la* trocinijs uacarent.

AC per omnesHifpaniasfexfunt nunc prouinciæ,Tarraconenlîs,Car thaginenfis,Lufitania,Galetia,Betica. Transfretum e tiä infula terræ Aphricæ prouincia Hifpaniarum eft, quæ Tingitana Mauritania cogno^ minatur.Exijs Betica Só Lußtania confularcs, cæteræ præfidiales funri

Hifpaniam,quam Græci Ibcriamuocant,coriobubalo fimilcm dixit Strabo’t* tertio,quæ a Gallia montibus PyrCnæis difccrnitur.Hanc Ptolemæus libro fecund°» inBeticarn,Lufitaniam,ôd Tarraconenfem diftinguit,ôd tabula fecundâEuropae d^* pingit.Plinius in tertio, incitetiorem ôd ultertorem diuidit.In ulteriore Betica ogt; mniSjCum parte Lufitaniae, tantum continetur.Hanc Anas fluuius à Lufitania diducit, Betis uerô mediam abluit. Strabo t Betica (inquit ) plébi attribuitur, ad quam Prætor mittitur, qui Legatum habet,ôd Quæfroremireliqua Hifpania Cæfarisf B eft,qui duos mittitLegatos,prætorium ôd cofularem. CLudam récentiores in quinc^ diuiièrc prouincias,in Carpentaniamfcilicct,Beticam,Lufitaniam,Callctiam,ÔdTar raconenfem.Ruffus nofter in fex.Hodie in regnum Granatç,Caftcllac,LegioniS)Na uarreæ, Arragonum . De laudibus Hifpaniac multa Solinus, plura Plinius in ultimo libjôdluftinus lib.44. Sed eft ôduidendus Martianus Capella.

fubteélaftteru^ amp;nbsp;quot nbsp;nbsp;prouincia.

V m GalKs grauifsima Bella pop.Rom.habuit.GalIi etiani illam pargt; Vgt;temltaliæ,ubinunc Mediolanum eft,ufcpadRubiconem fluuiuni tenebantzin tantum uiribus freti,ut Romam ipfam bello petercnt,Sô cæfîs exercitibus Romanis apud Alliam fluuiurn, moenia urbis intra^ rcnt,Capitolium'(p obfîdercntzad cuius arcem fexcenti nobiles amp;nbsp;Senato res confiigerant, qui mille auri libris fe ab obfidione redemerunt. Poftea Gallos cum uitftoria remeantes,Camillus, qui in exilio erat, côllefta de agt; gris multitudine, oppreisit : aurum amp;nbsp;figna, quæ Galli cæpcrànt,repor* tauit,CumGallis multi Conftiles,Prætores,ac DiAatores euentuua^ rio conflixerunt. Marius Gallos de Italia expulit : èC tranfeenfîs alpibus, leliciter aduerfus cos pugnauit » Cæterùm Gæfar cum decem legio gt;nbsp;nibus, quæ quaterna millia militum Italicorum habuerant. Gallias fube^ git, per annos nouem. Cum Gallis ultra Rhenum pofitis conflixit, ab ab pibus Britanniamufcptranfîuitjdecimo anno Gallias amp;: Britannias trb butariasfecit.

De primo bello Gallico abundè Liwius ab «rbjcon.iib.f, ôd Plutarchus in Camilj ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c 4 lo,Rogt;

32 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In Sextum quot;Ruffum

Io, Florus in primo. De Rubiconc èC Allia fluuijs, Silius, Lucanus, Cæfar, Liuius, Florus, Plutarchus, Strabo,Plinius. Sed de bello Gallico Ligufticogt;Florus libro fegt; cundo, rubrica de bello Gallico:Liuius uero pafsim in multis locis * De Mario Flogt;« rus lib,tertio debello Cymbrico,Plutarchus in MarioDebellouero Gallico,quod Cæfar gefsit j extant Cæfaris commentant) librifeptem,unus A. Hircij: Florus libro tertio, rubrica de bello Gallico : Plutarchus in Cæfare, Suetonius in primo,nonnihil etiam Appianus in Celtico : Liuius libro centefimoquinto, fexto amp;nbsp;ièptimo.SC Am* mianus Marcellinus in fine decimiquinti libri, Gallörum originem fcribens, fuccin* öe,ä quibus etiam Galli domin' fint,expli cat his uerbis:Hæ regiones,præcipuè quae confinesItalicis,leuiusödere fub imperiumuenire Romanum,primotentatæ per Fuluiumjprælqs paruis quaflàtæ per Sextium, ad ultimum per Fabium Maximum domitæ,cuiusnegoctj plenus aflTedus, afperiore AllobrOgumgentc deuilt;^a,hocin-didit cognomentum. Cæterùm fi diligenter euolüamus ueterum hiftórias, inue* niemus ante aduentu Hannibalis Gallos quinquies in Italiâ traieciffe. Primûm,teftc Liuio,dulcedihe uini allecfîi Celtæ, duce Bellouaco excitis Biturigibus,Heduis, Am bianiSjCarnutibus, Aulericis, régnante Prifeo Tarquinio, mutandi melioris foli gra* tia, in agro Infubrium augurio pagi Heduorum fie cognpminati,Mediolanum ædi* ficauerunt.CenomanniCelitOnio duce ueftigia priorumfequuti,eodemfaucnteBeI ïouaco, cum tranfcendilTeht alpes, ubi nunc Brixia ÔC Verona, loca tenucre .Ter* tiô Boq Ligures^ tranfgrefsi,cum intra Padum SC alpes omnia tenerentur, Pado ta tibus traiedo, non Etrufeos modo, fed Vmbros inde pellentes, intra Apenninum feiè tenuere. Quarto, Senones omnium potentißimi, ad mare Adriaticum Senam urbcmincoluerc,acab Vfentefluuio adÂthefimfines habuere,Hifunt,qui Bren* no duce Clufiüm obfedere: ac inde cum clîcnt Legatorum temeritate lacefsiti, Ro* mamproperantesincenderuntjfufoapud Alfiamexercitu. quos defeendentes Camillus opprimens, fi'gna nbsp;nbsp;aurum ablatum retulit. Quinto, paucis interiedis an* B

nis, cum Romanorum legatos interfeciflènt, L. Cecilium prætorcm contra eos mif* fum jCumtotoexercitutrucidauerunt.Iidemin Græciam tratjcientes,ac Delphos (poliarc conati,imbre grandine^, Phœbo quodammodo ultore(uti putabatur) extindifunt. Etut Strabo ait,qui reliquifuere,in Alla confidentes, Gallogræci, fine Galatæ didi funt.Sed particularius in C O s s .inferius de Gallis loquemur. Videndus eft autem etiam Polybius libro fecundo,qui Gallorum excurfionê latifsimè explicat, amp;nbsp;pulchra feric omnium ipforum Bella deferibit. Velleius Paterculus: Gallias primö Domitio Fabio,nepoti Pauli,qui Allobrogicus uocatus eft,intra tas cQ exercitu,ma* gnamoxcladenoftrafæpé ôdaffedauirnusjamp;^amifimus. Sedfulgentifsimtnn C.Cae laris opus in qs confpicitur : quippe cius dudùauipicfis^infradæ, pene idem quod totus terrarum orbisignauum conferuntftipendium.

^uot,

SVnt Galliacjcum Aquitanniaamp;S Britannis, dccem amp;nbsp;odo prouinciaeï Alpes maritimp,Proufncia(quæ amp;nbsp;Mafsilienfis dicitur) Ambianêfis, Viennenfis, Narbonenfis, Nouempopulonia : Aquitaniæ duæ, Cotnæ alpes, maxima Sequanorum, Germaniæ duæ,Belgicæ duæ, Lugdunen* fes duæ:in Britannia,maxima Cælàrienfîs,Britannia prima,Britannia fecunda.

Aliter à prifeis diftinguebatur Gallia . Cæfar Iulius in tres partes Galliam O' mnem diduxit, Bcigicam, Celticam, amp;nbsp;Aquitanicam , quæ Aremorica ante di* da eft:qüärüm populi,Belgæ,Celtæ,6CÂquitani dicebantur. Auguftus in quatuor partes diftinxit, Aquitaniam, Lugdunenfem, Belgicam, amp;nbsp;Narbonenfem. Alq ite-rum id

loan.Cu^iniam Scholia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35

A rurtiin tres partes ; in Togatam, quæ eft Ciialpina: in Comataffl, quæeft Traniab pina:ôô ßrachatam ,quæ eft Narbonenfis.Ptolemæus quatuor partes Galliæ.in tertiaEuropæ tabula depingit.StraboIib.quartoîPliniuslibro tertio,cap. quarto.'ôS itcrumlibro quarto,capite decimofcptimo.Martianus itemjôf SoÜnus: fed omnium lt;^opiofifsimè Ammianus Marcellinus in fine libri dccimiquinti, poftquam origincm ^^IJorum defcripfît, ÔC quomodo Galli fint domiti, fubiungit ; Regebantur autem ysHiacomnes indCjUbicrebritatebeUorumurgenti ccfièrelulio Di(ftatori,poteftate partes diuifa quatuor, quarum Narbonenfis una, Viennenfem intra fe continebat, ^Lugdunenfem:altera Âquitanis præeratuniuerfis:fuperiorem 6C inferiorem Gergt; mania,Belgas^ duæ iurifdicfiiones iffdemrexeretemporibus. At hune numerantur prouinciae per omnemambitum Galliarum : fecunda Germania, prima ab occiden-tali exordiens cardine, Agrippina SC Tungris munira, ciuitatibus amplis SC copio.» fis:dcin prima Germania, ubi prçter alia municipia Moguntiacus eft,SC Vangioncs, amp;nbsp;NemeteSjSC Argentoratus Barbaricis cladibus nota. Poft has Belgica prima,Me* diomatricos prætendit,8CTreucros,domicilium principum darum. Huicannexa cft fecunda Belgica,qua Ambianifunt, urbs inter alias eminens ; SC Cathelauni ex^ tremtapud Sequanos, Bfeantios uidimus, 5C Rauracos, altjs poriorcs oppidis muU

• tis. Lugdunenfcm primam Lugdunus ornât, SC Cabillones, Senones, SC Bituri^ gae, SC Nicenum, Auguftudini magnitudo uetufta. Secundam cnim Lugdunenfem RothomagijSC Tutini Mediolanû oftendunt, SC Tricalpini Cottias alpes,SC Pceni^ nasjcxceptis obfcürioribus incolunt;ô(^ reliqua, quæ diffufè admodum de Gallis prodit:èquibus quidem uerbisintelliges Ruffînoftriprouincias diftinclas. Sed de alpibus id quotp obferuandum, quatuor ad bas efle uiastuna per Ligures,maripro-ximaeft:altera per Taurinos,qua Hannibal SC Hercules tranfmifere : quorum gratia Pœninæô^Graiæfunt appellatæ.EacdemSCCottiac. Inquibus duodecim ciuitates

B fuiire,Plinius autor eft,rcgnû quondam Cottrj regis : qui perdomitis Gallis,eas con^ ftruxitmilitibus uiatoribus accômodas.Is, telle Ammiano Marcellino in ty. Augulïï Cçfarisamicifsimusfuit. Aliüs fuitCotusThraciçrex, quiPompeianas partes fouir, utin Gommentarijs Cæfar feribit, de quo multa apud Taciturn in lib. x.Hiftoriarum abcxcelTu Augufti. His alpibus hodie Cinefius nomen eft, tendunt^in Prouin-ciamSC Hifpaniamciteriorem, Tertia uia per Salafsios , quas Cæfar fummas apx pellat,ac latronibus purgauit. hodie fanCli Bernhardi,non illius abbatis célébra^ ti, fed cuiufdam Auguftenfis archidiaconi, qui inter has alpes SC fyîuas fanClè degt;-' gilPe dicitur. hæ in Lugdunenfcm Galliam ducunt. Qiiarta uia per Rhcctos, quæ êCRhœtiædicuntur alpes,8C agro Tridentino ac Veronenfiadiaccnt.hodie S. Go^ thardi appellatæ, quæ ad circumrhenanos Danubianos^ populos ducunt, quaa lu.« lias elfe nonnulli dicunt. Altj Iulias poft Rhœtias efle tradunt, ubi mons incipit A^ drtus,quiIllyriam à Pannonijs difeernit, quarûetiam meminit Hieronymus. No.-ftraætateuir cruditus Alciatus,in Taciturn annotationcs feribens, alpes Pœnas efle arbitratur, per quas ex Druentia flumine redlà in Italiam tenditur,Brigantionem uerfusôCFerietam,quæitanoftra tempeftate frequenseft.SedGraiasefle,quæ SC mantimædicuntur,quôd per eas Hercules iucrit:ubi etiam Monccci porrus, illi facer, ut autor eft Ammianus libroiy. Cottias autem putat, qua à Segufio oppido per Centronas irur:licet recentiores,ut Paulus Diaconus SC Georgius Merula,Cottias elfe exiftimentjin quibus Bobium urbs eft,quod antiquis auroribusnon cft Probabile.Sed 5C Cottias appellatas, quandoqj etiam Iulias, quidam tradunt, quod tneasper Tricafpinoseatur. Bcllouefum autem per Tricafpinos in Iulias alpes ue-ttifle,Liuius eft autor.Sed( SCnon male)Tacitus Iulias appellatalpes,quæuet/ fus Camos funt. Vnde amp;nbsp;lulium Carnicum, 8C Forum Iultj,qua ex Venetia in . Noricum itur. Cuifententiæaftipulatur Sabellicus in Aquileienfi hiftoria. Sunt amp;^|Rhœticæalpes,quibusin Rhcctosuadimus, qui hodie,diegrawenbundter pa-tria lingua uocantur,quosuulgôChrifonesuocant.Incipiunt ab Adyamonte(Stra-boni corrupte legitur nunc Adula,nunc Adurla) id eft,inacceflô. Vernaculafimplic» tas

34 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sextum

tasmontem Brah'Snuncupatin Volturenazfeu,ut impenti,in uaIleTelma:amp;finVç',A netiam protenduntur,donee Ocræ fubeunt.Leopontiæ adhuc feruant nome; funtin Suitenfibus,quàClaronâexPiltrioniscaftroredà tendïrous. InalpibuSjquasCæfaf in Comentarrjs fummas appellat,cum caeteris conuehtt. Sunt inter Sedunos V grosjubi ÔC Ocflodorus eft pagus,quem S.Mauricq uoeât. At Ptolemæus inter A* dulam SC Ocram Pœnas alpes collocat:quo in loco Rhœtica iuga clîè prodidit Alcia tus.Sed ex Plinio illius.ientcntiâ côfutat,qui de Gratjs QC Pœninis inSalalîbs defeen ditradit: utfortafTealpesPœninæilIicincipiantjSC definantin Maritimas, fi Ammia numfequimur. Eft SC adhuc Suitenfibus,qui uulgo eorûfermone alpes Grey dica tur, mons.quà Friburgû tendimus.Ethanc nomenclaturâapud ueteresfuifleno exi ftimant.nam ÔC Plinius in Lepuntqs difsidere uifus eft,qui cum Cotftiana iuga Cen-tronibus uicina tradidiftet, Graijs alpibus aut eafdem,aut certè contiguas Lepuntias mauult.quodidem Alciatusnon probat,cumCæfarin hacrcfitgrauiorautorSCPli nius aliorû recitatione icripiêrit.Ego alpium nomina SC itinera tam ex terræmotibus, quàm exarbitrio principum SC accolarum,crediderim fæpifsime uariata,SC opinion! bus feribentium nomenclaturâ crebrô pro uniufcuiufcp conftanti æftimatione inuer^ fam,ut intégré de fingulis nihil affèrerepofsimus. Nam SCurbium nomina plerunc^ nobifcumSC intereuntôCrenaftuntur,nedum montium accollium,quibuscrebr» paftores ruftica fimplicitate nomina imponunt.

ILLA'S. ICO, ET M^TI ,^driaticoy lonio.

IN Illyricum, ab ora maritima paulatimregrcfsi iumus,Leuinus CO S» Adriaticum atcç lonicum marc primus ingreflus, maritimas obtinuit ciuitates»

Illyricum deferibit Ptolemæus lib. j.cap.itf.depingitcp earn tabula quinta Europæ» Strabo lib.7.PIin.cap. zo. Martianus,Solinus,SC cætcri.Sed bellum Illyricum Florus deferibitlibro fecundo,Polybius lib.z. Sed SC de Aemylio quoep Confule, qui Illyrf cum cæpit,Polybius lib.j.fcripfit.Præterea Appianus librum,cui eft titulus Illyricus, qui eft uidendus,De M. Valerio Leuino Côfule multaLiuius lib.tz.SCziî.DeLcuino præterea luftinus abundé multa libro zj.Cæterû II I yrico coniungitur Dalmatia,quæ alijs Delmatia quo(p,à Delminio oppido dicitur.Sed nunc terrarumnomina mutait tur.Quicquid enim à campeftribus Dalmatiæ locis in Iftriam uftp protendïtur.Croa cia alba appellaturiab tjfdem campis ad Dyrrhachium uftp,Croacia rubra.Pars uero ad mare uergens,Dalmatia dicitur.Sed de lllyrico etiam latius paulo inferius.

7)E CH-ETa mSVLJ.

CRctaperMetellum ProconfuIem,quiCreticusdi(ftus eft,prouinciai fada eft.

Creta hodie Candia,quæ olim Cureta,à Curctibus,qui primo infulam inhabitaue re,SC inde per fyncopen Creta dida fuit:quondâ Aerea diCîa eft. Et Macaron aliqui à temperie cœli appellauerc. Secundum Stephanum,à Crete louis ÔC Ideæ nymphe filio:fecundumPlinium,àCretanymphaHefperidis filia nomen fufeepit. Centum o/ limfuiturbibushabitata. Deferibitur à Ptolemæo infînelibri tertï), cap ty. SC tabula lo.Europæ : à Strabonelib.io.Plinio lib.4. cap.u.à Mêla lib.2.Scdamp;Martiano,Soif no,Stcphano,8C Dionyfio, Virgilio etiam in 3. Aeneid.De bello autem Cretico Florus libro tertio,Ltuius ab urbe condita nonagefimo otftauo,6C fequenti,ubi multa de Q, Metello Proconfule leges. Et Plutarchus quoqi in Pompeio, Mctel^ li meminit. Velleius Paterculus : Peridem tempus à Q. Metello Creta infula in pop. Rom.poteftatem redada eft, quacdudbus Panarc SC Laftane, 24« millibus iuuenum coaâisgt;

han.Cuj^iniani Scholid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;'jj

A coadis,uelodtatepernicibus,armorum laborum^ patithtjfs)tnis,ßg«ttarum ulu celeberrimis,pertriennium exercitus fatigauerat.EtpauIopoft; Creta Metellidu^ lt;îîu, longißimae Hbertatis fine muicftata.

GRæci'sin noftram fidem confugientibus,ad Acbai'am accefsimus. Agt; theni'cnfes aduerfus Philippum MacedonS regem, auxilium noftrü petierunt.Libera diu iub amicis noftris Achaia fuit, ad extremum legatis Romanorum apud Corinthum uiolatis,per L. Mummiüm Confulem ca pta Corintho,Achaia omnis obtenta eft,

Achatam,quæ amp;(. Hellas dicftur,Ptolemacus libro j. cap.iç, dcfcribit, tabula Eurogt; pæ decima;Strabo in fine feptimi, Plinius libro 4.pafsim alijrStephanus, Mela,Soli^ nus.Cæterùm de Athenienfibus apud Florum lib.z.debello Macedonico primo.Ët Liuius abundèlib. 31. Debellouerô Achaico Florus lib.fecundo,amp;Liuij abbreuiagt; tor $i.Sed ibi corrupte legitur L.Manlius,cum fcnbendu fitL.Mummius, cuius ctiS. luftinus meminit lib.j4.Meminit S)C huius L.Mummfi Frontinuslib,4. Stratagema-ton,cap.j. Achæi autcm, licetPhilippo bellum intuliflent, acccpti tarnen in amicF tiam,malecp defenfijufifuntconcefla libertaterlegatos pop.Rom.uiolarunt,acduce Critolao arma fumplerût. Ättriti ergo per Metellum Macédonien, poftremo e'ueria perL.MummiS Corintho,libertatêamiiere. Athenienfes uero auxiliö corttra Philip pum petiere;defenfi^ funt,SC fuaillis libertas cocefia eft.Ärchelaus Mithridatis pre* fedus urbenvoccupauitjgraui^ feruitio preisit.L.Sylla circumfeflam magno labore cxpugnauit,amp; antiquam ill is libertatê reftituit: neq^ ullam urbem maiore honore dF

B gnatus eft pop. Rom.Poftremô cum Galli exciderent rebus Conftantinopolitanis, • Athenas diutenueruntSedpoftquam inregnum Neapolitanumadmanus Floren* tinorum translatum eft,concefsit ad T urcos.

EPitotæ, qui aliquando cum rege Pyrrho etiâ ad Italiam tranftre præ^ iumpferant,uilt;fti:atcp TheiTalijfimul cum Achiuorüm æ Macedonu t regionibus, nobis accefterunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î

DeEpiroPtolemæus lib.3.cap.i4.tabuladecima:Straboinfeptimo,Pliniushb.4. cap.primo, luftinus etiam nonnihil lib. 17. Item Stephanus Mela. Romania à qui* bufdam recentioribus dicitur.Nam primum MolofsiPyrrhidç,deinde Epirote hanc terram poffederunt. Demum ad Romanos uenit. Poftremo ad Conftantinopolira* nosImperatores.S^ eorum concefsioneadDefpotos.BeIlumaütEpiroticum,quod Pyrrhus gefsit cotraRomanos,Florus lib.i.Liuius lib.u.öd fequenti,Plutarchus co* piofe in PyrrhOjfcripfere. Cæterùm Aetoli,gentes uicinæ Epirotis,à Glabrione ui «fli: Sc à M.Fuluio Nobilioreexpugnata Ambracia,una cü Epirofubacfti funt: quod ab amicitia pop. Rom.déficientes, focietatem cum Äntiocho rege iunxere,qui Græ «2e bellum intulit,qui^ compluribus urbibus captis.ad extremum apud Thermopy Lsuilt;ftus,acomni Græciaexpulfusfuit, M. Valerius Leuinus fecundobelloPun« co cum Aetolis fœdus percufsit, captas^ de hoftibus urbes illis codonauit.Benigne tamenpoftcumillisa(ftumcft,quödplus apud iuftifsimum populum beneficiorum memoria,quam recens defeeftio ualeret. Sunt autem Aetoli ab Äetolo Endymionis . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;filio di(fti,qui à Pifa profugus,in his locis confedit. Ferox hominum ge*

nuSjtefte Polybio, more ferarum

degens. lt;

De Ma*

3Ö’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;InSextum quot;Ruffum

£ M^CE

MAcedom'atefrebellauit,fub PhilippOjfubPcrfco,fub Pfcudopbp Pi li'ppo,Philippum Ramim'us,Perfeum Paulus,Pfeudophilippüm

Metellus opprefsit ♦ Quorum triumphis Macedonia populo Romano adiumfla eft.

De Macedoniæ fitu Ptolcmacuslib.j. cap. trededmOjSif tabula décima Europæ» Strabo lib.s.copiofe: Stephanus,Mêla,Solinus,Plinius lib.4.cap.io.qui earn in duas partes fecat, quarum alteram Prouinciam, Strabo autem fuperiorem libcram ap** pellatjCam uidelicet qua: per finum lonico littore protcnditur,Illyrico ac Italiæ proxi ma. Altera uero ultra Candauiac montes,Macedonicis regibus feruiebat: quibus fub/ latisjuniueriàin poteftatcm pop.Rom.peruenit. Qijater autem Maccdones in bel* lo uiginti annorum ui(fii fuerunt. Primô,poft iècundum bellum Punicû Philippus, Demetrij hlius,à T.Quintio Flaminio:qui poft uidîoriam, omnes ciuitâtes Græciæ, quac fub ill O erant, iàluas libéras elfe iulsit. Deinde Perfeus, à P. Aemilio Paulo, qui feptuaginta duas ciuitates(tefte Plinio)uno die direptas,ucndidit. Tertio Pfcit dophilippus, à Q. Cecilio Metello» Poflrcmô Pfcudoperfeus, à T. Aemilio. Sed hçc belt a copiofifsimê deftripfit Liuius pluribus Itbris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4;, Macedoniam prouin

ciam facftam fcribit.Nonnihil etiam Appianus in Illyrico,ô^ in Mithridatico,in prin* cipiOjUbi dePerfeofcribit: Plutarchus in uita Pauli Aemilij, 6CT. Flaminij : luftinus libro zp.ôôfequentibus duobus. Florus pulcherrimè triaMaccdonica bellalib.2.cxc* quitur. Vniueriâhodie Macedonia fub T urco eft.

E ILLTRIC'O ITEWM.

ILlyricos,qui auxilium Macedonibus tulcrant, ex eadem occafione per ß L. Manilium Prætorem uicimus, eos cum rege Gentio in deditio* nem accepimus.

DeIllyrtcifitu fuperius fcripftmus.Sed de hocbcllo Illyrico, Liuius ab urbe cond. Iib.4 fequenti; Florus hb.2.tit. De bello Illyrico poft Macedonicû fecundû. Ap* pianus in Illyrico,Polybius in fecûdo. De rege Gentio prædiÆ omnes, amp;nbsp;Orofius acEutropius, praefertim Plutarchus in Aemilio. Sed 2lt; hoc quocç obferuandum. Gentium niyricorumregem,gentianam herbam inucnifle,tcftc Plinio lib. zy.cap.y»

Sed ne mireris ledor, cur iterum de Illyrico bello fcribat Ruffus, qui fuperius Illy* riorum commeminit. Scito quôd,cum regina Tcuca,Agronis olim uxor,admonita à duobus Coruncanis legatis, quac primo bello Punico oram maritimam populaba* tur, alterumTitum liberiusloquutum, initinereredeuntê interfeciflèt, à Cn. Fuluio Centimalo 8C L.Pofthumio Albino c o s s.poftea fuperata,fupplex reddita,ex codi* tione Corcyracjô^ Apolloniæ libertate, pacem obtinuitzqua: Demetrij uiri potentis, amp;nbsp;Pharo Illyrico oriundi proditionc,confpirantibus Hiftris,fimul cum Iflçis ôd Auti tanis populis Illyricorum, fœdus cum Côfulibus inierât. Verùm paulo pôft eiufdem opera, Autitani occupatis in bello Gallico Romanis,rebellantes ad offîciû reducunt. Demetrius pulfus,cumrcuertiiïètauxilio Philippi,captusatlt;pinterfe(ftus eft,ac Pha ros eius patria euerià, Illyricispaxreddita. Ethaccquidem poftprimum bellum Puni cum. Secundum autem,cum Philippus Italiac propinquâs,Oricum occuparct, Apol* loniam^ obfiderct,anno quinto belli Punici iècûdi à M. Valerio Practorc fuperatus cftjlllyricç^ orac populi recepti. Valerius ob rem benegeftam abfens Cóful creatus, fœdus cum Aetolis inijt.Gentius deinde rex lllyrici,hoftiPcrfeo precio coniundus, cum legatos conqueftum dehocadcummiflbsin uinculis tanquam canes comifla* rios habuiflètjà Cn.Manlio triginta diebus terra mari^ uidus, ac una cû uxore ac liberis in triumpho dudus eft.Eius urbes Paulus

Aemilius tribus diruit horis»

loan, Cujpimani Scholia.

ET mob SUS.

Ardanos 8c MoEfios,Curio Proconful fubegit,8ó primus Romano X-x rum ducumad Danubiumufcpperucm't, Sublulioamp;^ OAauiano CæfàribuSjper alpes Iulias iter factum eft» Alpinis omnibus ui(fris,Norix corum prouinciæ accefferunt,

Dardanos populos uerfus Macedoniæmontes, ueteres ponunt : quem tradtum hodie Rafcia ac Serina tenet,ut aliqui putant. De Moefia Strabo in fepr)mo,Plinius intertio,cap.2;.Ptolcmæus lib.tertio utramcp Mœfiam defcrib/t, cap.nono Myfiam fuperiorem,cap.duodecimoMyfiaminferiorcm.PutantaIiqui,queinEuropafunt, Mœfîas:quç in Afia,Myfiasdebereappellari,exinfcriptione martnoris uiaTiburtP na:T. Pl aN C i P RO p r ae t o r i s m oe s i AE,quiin eapluraquamcenttt milia ex numero tranfdanubiorum, ad præftanda tributa coruugibus ac liberis, Si principibus aut regibus fuis tranfduxit. Græci autem utrafq? indiferiminatim My» fias dicunt. Noftri Myfiam fuperiorcm Boiham,inferiore Bulgariam appellant In» feriorem,teftcStrabone,Gctæincoluere,in qua eftetiam Valachiæpars,quam Mal douiamuocitSt.EthoftiaDanubij Iftriopolis, Tamis amp;nbsp;Bulgari, quos putant non» nulliTribalos antiquitusappellatos, HasMœfias AuguftusperL.Pifoneminpo» teftatem redcgit:fedaliquanto poftrurfum Dardani,qui poft Macedoniam ftint, in quam quotidieirrupebant, aufi tempio Delphico manus inferreuiolêtas,L. Scipio auri pacflione corruptus, cum Dardanis fœdus percufsit. L. Sylla partim eos uicitt M. Curio Proconful penitus fub ditionemredegit.Scribonius Proconful CtAppif, qui cotraRhodopeios pugnans,morbo abfumptus erat, fucceflcgt;r,declinato in Dar danos bello,intra trienniS ad Hiftrum penetrauit, ac Daciam tenus uenit, fed faltuû tenebras expauit.M.LuculIus,Lucij,quiMithridatem uicit, frater,Mœfiorû regio» ® nem excurrit omnem,8Cuftp adfluuiS curftim tcnuit,ut Appianus in Illyrico fcribiu

M.CraiRis Augufti aufpieijs féliciter in eospugnauit, quos cumpeteret,rogitare» tur^ ab eorum duce qui nam eflent, relpodiftètcp Romanos gentiu dominos ; ille, Ita ( inquit ) fi nos uiccritis:ut habet Florus in fine quar ti. Nec parum timoris incuf» fit Domitius centurio,foculo fupra calsidem,tanquam ardente capite,collocato. Ti berius poftremo Imperator, fub Rom, eos iura redegit, tributumi^ pendere coegit. Liuij abbreuiatorlib.pf.Cn,Curio Procon.Dardanos in Thracia domuit. Huius e» tiam meminitL.Florus libroj.de bello Thracico. Eutropius lib.s.cap.i, Gn.Scribo nius Curio poft Conlulatu Dardanos uicit,ufi^ ad Danubium penetrauit,trium» phum^ meruit, amp;nbsp;intra trienniS finem bello dedit. Dehocamp;S Orofiuslib.$, cap.za»

Bellumautem Augufti cum Alpinis gentibus, Florus defcribitlib.4.cap.ultimoj Si Liuius i3$.hos Salaflbs uocat, Strabo in 4. Sé Suetonius in Augufto, Appianus in Illyrico. Adrius mons Straboni Mediam,ut Appenninus Italiam diducit,hinc Adria ti cum,inde Pannonias refpiciens.Mutat autem in itinere nomina:Occa,Caruus, Be bius, Albanus, Adules, Getius, Scardus, pro uarietate regionum appellatus.HunCj præter Ruftum auiftorê noftrum, diuus Hieronymus alpes Iulias uocat, quendam defcribensIocumJnter Conftantinopolim,inquit, 2lt; alpes Iulias»

BAthone Pannoniorum rcge fubadlo, in ditionem noftramPanno* niæ uenerut, Amantinis inter Sauum amp;nbsp;Drauum proftratis. Regio Suauenfis,acfecundoruloca Pannoniorum obtentafunt, Machomanni Slt;^Squadi,deIocis Valeriæ,quæfunt inter Danubium Sc Drauum,pulfî funt:amp;limes inter Barbaros ÔC Romanos ab Augufto,per Vindelicum, per Noricum,Pannoniam Si Mœfiam eft conftitutus,

Aliter ego,quanquam in eodem ienfu,repcri in alio exemplari, fic fciIicct:Pannó num^ regem in certamine fupcrans idem LuciuSjin prouinciâ redegit utrafij Pan» d nonias«

38 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;în Sex turn

nonias.Amantinos autcm,quiinter Sauum Drauum^ flumina infidcf, rege eorum interempto,ipfaaice Romana fedtproui'nciâ.Marcomanninamcp,ctSquadi,in iHa Valeria,quç inter Drauum Danubiumcp intcriacet,ab code tunc dut^î^ore opprefsi: * fines^ inter Romanos acBarbaros Auguftus uindicas per Noricum Mœfiamcp di fpofuit. Et haccledio no eft improbada,nifi quod Suauos obmittit.Cæterùm de fin gulis paulo altius quædâ repctamus. Pannones,qui et Pannonij dicunt,abAppia^ no talem dicunt habere origine. Polyphemo cognomêto Cyclopi,ex Galathea tres fuerefilq nati,CeItus,inyrius, Gallas: qui cum ex Sicilia mouiflentfnam temporib. belliTroianiin Sicilia regnauitPolyphemus,uirbellicofifsimus,et arte iaculandi pc ritifsimus ) tribus ijs nationibus bello fuperatis imperitarut, Celtis,Illyricis at^ Gal lis:quibus etiam fua nomina indiderut.Sed ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofteritate nati autumant,Pan

nonius,fiue Pannon, amp;nbsp;Scordifeus, di. Pæon,acTriballus:qui etiam à fuisipforu no minibus gcntes,quas fubiugarStjappellauerc. Vnde tarn ex paterno fanguine, ex afsidua exercitatione,nihil magis oderunt quam otiS pace. Sed qui ea hodie loca pofsidet,Hungari appellannpopuli Scythici,nô ab Hunnis nominati, qui duce Attila Italiâ intrauerûtjfcd propriû hominu cft genus. Hungaria uerô,hodie hinc Ger mania attingitjillinc in larygas Metanaftas ie extêdit, uerfus Carpatinû monté : fub quo Zepufium à Polonia procurrens,infines Hungariæ definit.Rcliqua uero lazy* gum Metanaftarûjô^ adiacetia Tibifeo amni,Hungari Tranfyluaniâ uocant.Cui in* ter Danubiû 2lt; Carpathû adiuncla eft montana Vualachi3,quæ quondâ Dacia uo* cabatur.Huic ueluti à tergo ad occidentem oppofita eft Bofnia, quam Rafda amp;nbsp;Ser uia contingQnillis in locis cum ea fîtç,quibus fuperior Mœfia amp;nbsp;Dardania olim con tinebanf. AtBulgaria,inferioris Mœfi^ partem,utrunqp latus Hemi métis, iugaç ipfa obtinet,uftp adTnballos,in quosBofnig oriétale latus definit. Altera uerô Vua lachia, cuiMeliloniæ nomen eft, à fluminehoctempore,apud antiques inferioris Mœfiac pars fuit.Protcndit autem inter Danubiû Tiram, ab Icraflb amne, monta B naîVualachiç termino,uflt;:p ad Euxinû.Hacc de Pannonijs. Amantini autem populi funt inter Sauum 8C Drauum,que Valeria dicif:id eft,fecunda Pannonia,quæ fie eft à Valeria Diocletianifilia cognominata,teftc Marcellino : quos amp;nbsp;Ptolemæus inter Pannonios collocat. Sed ne dubites,ita feribit Ammianus lib.ip. übi de Conftantio agit.'Imperator Valeriam peruenit,partem quondâ Pannoniæ,fed ad honoré Valc-riacDiocletianifiliaeitacognominatâ,2t^c. SauusautemexalpibusCarnicisplaci* dior,Drauus è Noricis uiolétior in Danubiû fluit,ut Plin.in 5. feribit. Qui autem tra* élus inter Drauum et Danubiû extendit, Valeria dicitur,que nunc Croacia putatur» In hoc uerô fpacio antiqua urbiû nomina, Segeftica, Scifeia : à Sauo uerô Suauenfis regio appellat. Sed Marcomanni Germaniae populi dicunf Straboniin feptimo, iu xta Hercyniam fyluam : Sé Ptolemæo lib.z.qui ctiam h is Squados adiungit,quos ali qui putant illic degifle,ubi hodie Morauia ateg Slefia cft,Boemis uicini,qui prifeum Boemorû ÔC locum 8Cnomé retinent, à Morobaudo rege, paucis immutatis literis, fie appellatûfiue à Mora fluuio,qui earn perlabit.Scd hoc non conuenit cum hoc no ftro autore,quiinterDrauû 2lt;Danubiûhos collocat. Hoc adqciendûexMarcelIi* no,Quados mucrones pro numinibus colere,ct per eos iurare.Cæterùm ut de bellis tVibiatejîd' dicamus,inPannonijsM.fLiuius abAuguftomiflus, Segeftam cæpit,delctis Pan* f«d tlorum. noniorum copijs auxilium ferentibus, armis 8C hoftibus in profluentem iaélis, quouiéloria caeteris repente nunciareturiquod Florus in finequarti fcripfit.Ba* thonem eorum regem deinde Tiberius maxima ca:de fuperatum, donis ingentibus muneratum tranftulitRauennamrgratiam refercns,quód fe quondam exercitui ini*

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quitateloci inclufum paffus fit cuadere:quod fiC Suetonius in Tiberio annotauit,i u*

bricauigefima. licet illiclegatBatroné Pannonü ducem,pro Bathone; cuius Batho* nis etiam eft mentio apud Velleium,ubi de bello Pannonico agit. Deinde per alpes Iulias itinerefaélo, biennio domuit, cum nullus ad eum diem aufus fuiflètad Danu* bium arma transferre,quamuis iæpe infultantibus Barban's. Bellum Pannonicum ä Tiberio geftum,eleganter fimul SC copiofe deferibit Velleius Paterculus,qui SC huic bello

lodn. Cu^iniani Scholia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31gt;

bcllo intcrfuitj 8^ dc Maroboduo plu ra fcitu digna afFcrt, qux huic loco bene coii^ gruunt,quac^ omnino ftudiofo cuic^ funt relegenda,

TRaianusDacos fub regeDecibalouicit,5óDacïam-trans DanubiS in folo Barbarico prouindam fecit,quæ in circuitu habuit decies eert tena milliapafTuum.Scd fub Galieno Imperatoreamiiîà eft,Sc per Aurc* hanum tfanslads exinde Romanis duæ Daciæ in regionibus Moefiac Dardaniæ fadtæ funt.

Daci Geris c5rcrmini,ut Strabo in 7.docct,popu!ifintmontani.Dadam Panno-nqs uicinâ,hodie Vualachiam appellatnus,quam Tibifcus media abluit. Alia eft Da cia hodiein Cimbrica Cberfonefo. Florus lib.4. Daci, inquit, fub Cott lbne rege in Pannonias Slt; Moefias irrumpebât, concreto geluDanubio. Contra quos Cor.Len tulus ab Aug mifliis,tres eorö duces cum magnis co pijs del cuit: citeriorc ripa præfù dijs muniuit, fan’s uidoriarü putans, pofte illos prohibcrc. T raianus ittdc Decihalfi uicit:cius Icgatis feruilem in modû introdudis, pax data. Iterum quoep in rebcllanté proficifeinquo iuperato, Daciam prouinciâ fecit. Thefauros regios fubter uada fiu-minisinuenit,pontc lapideumingentêfecit,rexfibimanus attultr^w copiofeDion

= fcrtbitinTraiano:nmiliterOro(iusacEutropius.ScribitPlin.iuniorIib.9.Epiftola* rum, Caniniû Ruffum hoc Dacicû bellûgraecis uerfibus dcfcripfiflc. Poftc|! fub Ga lienoperditifsimo Imperatore Dacia amiftàcft,Aurelianus defpcransrctineri pofte, omnem Daciam trans Danubiû fublato exerciru prouinciahb. rcliquit, abduêîos^ ex ea populos in Mœfiam collocauit, appellauitcp fuam Daciam, quac duas Mœfias diuideret, ut Vopifeus in Aureliano feribit. Prima aurcm amp;nbsp;fecunda Dacia diifta, quôd àduobusLegatis regeretur : qua ratione Mœlîa, Armenia, Germania, diui-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fæerant, ut ex pleriiçp conftitutionibus conftat. Vnde Ôl lornandes in fuis Annali*

bus fie prodit: Aurclianus Imperator euocatis exinde legionibus inAîœfia colloca-B uir,ibicp aliquam partem Daciam mediterrancam,Daciamcp Ripenfem c5ftituit,8d Dardaniamiunxit. Illyricus autem cunda per partes quidem membra deui(fta,ad uniim tamê corpus eft redatftarqute habet intra fe prouincias decem ôf orfto. funt, Noria duo,Pannoniar duae, Valeria,Suauia, Dalmatia, Mccfia fuperior, Dardania, Dacie daæ,Macedonia,TheftàIia,Achaia,Epiriduaî, Preuales, Creta. Hæc mutua* vit lornandes cxRufFo noftro,qui habet hæc uerba penè in forma,fie:

ILLmCl

H Abet Illyricus decem ÔC feptem prouincias : Norkorum duas,Pan* noniorum duas, V aleriam,Suauiam,Dalmatiam,McGfiam,Daciagt; rum duas:amp; in ditione Macedonia: funt feptem,Maccdonica, Thcflalo.* nica,Achaia,Epiri duæ,Preuales,amp;: Creta.

Ammianus Marcel, in meminit Pannoniæ fecundae, nominat^ Noricam rb pçnfcm,ôi Montanam.Secundum enimmutationem principû,mutantur ôf uarian* lur terminiprouinciarum,ut latè in omnibus regnis patet.

DE

IN Thracias Macedonici belli occafîonc tranfeurfum eft, Sæuifsimi o^ mniumgentiumThraces fuerunt.InThracum regionibusScordifei babitauerûtjpariter crudele callidûgenus.De quorû fæuitia multa fa^ buloic mcmorant,quôd hoftiu captiuos dqs fuislitauerût,atqjhumanii (ânguinc in ofsibus capitû potare foliti funt. Sæpe per eos cæfus eft Ro.* nianus exercitus.M.Didius uagantesThracesreprelTitzM.Liuius Drugt; fusùitrafines proprios côtinuit; M,Mînuuus Ruffus inHebri fluminis glacie

40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In S ext um 'Ruffum

glade uaftauit,Per Appium Claudiü Proconfulê,fj qui Rhodopen inco' lebantjUidifunt^Europæmaritimas urbesanteaRomana clafsis obti' nuit.M.Lucullus per Thradas cum Befsis primus pugnauit,ip^im'cp ca^ put gentium Thradam uidt» Hemimontanos uidnos iubegit:amp; Olym' piadam,que nunc Philippopolis didt:amp; Mufeadoniam, quæ modo Ha-drianopolis dicitur, in ditionem noftram redegit»Caubilen cæpit, fupra Pontum pofitas duitates occupauit : Apolloniam, Galatiam, Partheno* polim,Tomos,lftrum,ad Danubium ufque perueniens, Romana Scy-this armamonftrauitdn ditionem Reipublicæ fcxThradarumprouin-r ciæ funt conquifitæ : Thrada,Hemimontium, Myiïa inferior,Sythonia* Rhodopda : Só in qua nunc fecundæ artes Romanæ urbis funt conftitiK tæ,ConftantinopoliSt

Thradam dcfcribit Ptolcmæus lib. j. tabula Eutop^ nöna:Plin.lib.4.Strabo ltb.7. ubi fitcopiofa mentioThracum Si Scordifcorum ac Beflbrum, qui magna ex parte montem Hemum incolunt, amp;nbsp;propter latrocinandiftudiûlatronesuocant.Thracia alias Sython,Perce^ didt, Si alijs nominibus apud Stephanû. Vide etiam PolybiS.

BcisiThraciaepopuIi, quorum multa nomina Plin.reccnfet. Et alibi Ouidius ait: Viuerequàm miferum eft inter Beflàscp,Getâs^. De Scordiieis etiam Frontinus lib. j.cap.io. Hemimontanorûmeminit Trebellius Pollio in Claudio,item Ammia* nus Marcel.in 14. Cum Hadrianopolim intrafletjUrbem HemimontanS, Mufeado-» niam ante appellatam.Idem in n.lib.Hemum amp;nbsp;Rhodopen montes cum alpibus lu lijs defcribit,afFerens haecücrba:Confertæcelfôrum montium fummitates, Hemi Si Rhodopes,quorum alter exipfis Hiftri marginibus, alter ab Axij fluminis citeriori parte confurgit in anguftias, tumulofis collibus definût per Illyricos,interfcindût Si Thraccs.Hinccine mediterraneis uicis Si Dcrbices in Thradas defpcdantes,ct Phi ß lippopolim, ciuitates amplas, Si tanquamin ditionem Romanam redigendas. Sed inzz.uniuerfam Thraciam cum ciuitatibusamp;fluuijs, ufcp adpaludcmMacotidem» Cacterum quæ olim Thrada fuit,nunc Romania eft: quæ inferior Myfia,nunc Sagaria: qui Hebrus, nunc Marifa: quæBrufia, nunc Burfia:qui TribaHi,nunc Bulgari: quæolim Rhodope,nunc Valiza:que Dacia,nunc Vualachia:que fupcrior Myfia, nuncSeruia:utMartinus SegouiusNouomontanus infuolibellofcripfit. Hiftoria Tripartita lib.io. cap.4.Thracia in fex prouincias diuifa eft,quç undccim adminiftra tionibus difpenfat. De bello Thracum Florus lib.3, ubi de crudelitate Thracum, Si fæuitia Scordifcorn,fic:Didiusuagos Si libera populatione difFufos,intrafuam repu lit Thraciam.Drufus ulterius egit,8C uetuit tranfire Danubium.Minutius toto uafta uit Hebro,multis quidem amiflis,dum per perfidii glade flumen equitatur. Appius inSarmatas uf(^ peruenit.Lucullus ad terminum gentium Tanaim, lacumcp Mæo* tim » De M.Minutio Ruffo Appianus in Mithridatico. De Claudio uerô,Orofius lib.f.cap.22.fictradit: IntereaMacedonicum bellum Claudius fortitus,uarias gem tes,qug Rhodopeis montibus drcunfufç funt,at turn Macedonian! crudelifsime pû pulabantur. Nam inter cætera ditftu auditu^ horrenda quæ inter captiuos agebant populos,raptis,cum poculo opus effet,Romanorum capitum offtbus,crucntis capil latis^ adhuc,ac per interiores cauernas male effbfo cerebro oblitis, auide Si fine hor rore,tanquam ueris poculis utebantur : quorO cruentiflima atlt;^ immanifsima corda feiuerant. Hos itaque (ut dixi ) Claudius Macedoniæpellcrcfinibusbelloattenta* irit,magnis^fe malorSmolibus obiecit.Vndecum animo æger effet, curis circuni-feptus,morbo infuper corrcptus,intertjt. Huius fucceftbr Scribonius,attentatar0fii periore bello gentium uim dedinans, in Dardaniam arma conuertit, eam^ fiipcr^-' uit. ItemLiuius librosii.de Appio Claudio Proconfule, quiThracesdeuicit, bro p7.de L.Lucullo, qui Thraces fubegtt, perfcripfit, Copiofius Appianus in Mi* thridatico:

Î6M. CffßmMm Scholia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 t

A thridattcOîcopiofiffîmèPlutarchus înLucuIlo.Eutropfuslibro fextOjCap.fccundo: Mithridates pace rupta, Bithyniam QC Afiam ruriùs uoluit inuadere. aduerfus eum ambo CO s s.mifsi,nonunam habuere fortunam:poftrcmoàLucullouidlus eft, ôëc.Dc M.autem Lucullo idem Eutropius lib. 6.cap.tertio:Lucunus Befsis primus Romanorum intulit bellum, attp eos ingenti prælio in Hemo monte fuperauit, op* pidum Vfcudaniam ( fie enim ibi feribitur ) quod Belsi habitabant, eodem die quo aggrcflùs eft, uicit. Cabyram cæpit,ô6 ufque ad Danubium penetrauit.Expugnauit etiam genres quæ Rhodopeis montibus circunfufç funt.Indc multas fupra Pont um pofitas ciuitates aggreftus cft,illiccp Apolloniam uertitiGalatiam, Parthcnopolini, Tomos,Hiftrum,Bruziam omnê caepit : fiello^ confetfto Româ redtjt,ac triumpha uit.Ha:cucrba Eutropij,noftriautoris fuhtdcdaratiua:alter ab alio uidef mutuafle,

2^3 ^SluA Qy0M02)0 uiBa ßr.

Vnc autemEoas partes, totumcp Orientcm, acpofitas fub tncino folc prouincias,qui aucftores fceptn's fuis parauerint, explicabo: quo ftudi Û Clementip tuæ,quod in i) fdem propagandis habeas,amplius incitetur, Afia focietate Attali regis nota Romanis eft,camcp Attali te^ ftamento relilt;ftam,hærcditario iure poflîdemus.Ne quid tarnen Po.Ro» nonuiribus partum habcrct,armis per nos ab AntiochoregeSyrorum ^maximo eft uendicata:eademc^ occafîonc Lydia, fedes antiqua regnoru*

Afiam tertiam mundipartem Ptolcmæus libris tribus,quinto, fexto, ôi. feptimo, 2^ tabulis duodecim effufe traflauit. Strabo item quinque libris, id eft, undecimo, duodecimo,trcdecimo.quartodecimo, qinntodccimo,Slt; ftxtodecimo. Inter crudigt;-tos nemo eft qui nefciat,Melam,latus illud Afiæ quod mediterraneo alluitur,prîmo B libro,acalterumlatus in tertio fcripfiife.PIinius lib.f.cap.17. Solinus in Polyhiftore.

Velleius : Afiam L.Scipio, Aphricani frater, eripuit Antiocho, fed beneficio Sena* tus populi^ Rom.mox t habita lis. poflèlîâm regibus M Perpenna, capto Ariftoz hico,fecittributariam. Cætcrum de Attalo rege Pergamenorum, Florus in fine It-bri fecundi,Liuius 0.6C p.Iuftinus hb 30. Si uerô Attali profapiam legere copiofe uo lueris,adcundus eft Strabo in ij.Gcographix,qui te fingula edocebitmonnihil Apgt; pianusinSyrio. De Attalo Valer.Max. titulo de Gratis,lib, quinto. amp;nbsp;titulo deLi* beralitate,hb.4.8C Pliniusfenior B-Naturalis hiftoriac,cap.ii. item Eutropius, acO^ rofius. De Lydia,que SCMaîoniadicitur,Plinius lib.y.cap. 29.Strabo in u.Nonfunt obmittendauerbaPlintj,quac sj.lib.cap.n. traduntur : Afîa ( inquit) primûm déni-ôa,luxuriammifitinItaliam.SiquidcmLScipiotranftuIitintriumphoargent! cxgt; lati pondo millia quadringenta quinquaginta, SC uaforum aureorû pondo centum niillia,anno urbis conditac quingentefimo fexagefimoquinto. Eadem Afia domita multo etiam grauius afflixit mores, inutiliorcp uieftoria ilia hæreditas Attalo rege mortuo fuit, Turn enim hæc emendi Romac in audionibus regtjs uerecundia exem pta eft,urbis anno fexcentefimo uicefimofexto, medqs quinquagintafex annis, eru dita ciuitate amare etiam, non folum admirari opulentiam externam, immenfo SC Achaiæ uidoriæ momento ad interpcllendos morcs:quæ SC ipià hocintcruallo,angt; nourbis fexcentefimo ocftauOjParthicafignaôCtabulas pitftasinuexit. Inemenda^ tioribus exemplis Plintj,pondo mille quinquaginta : practerea non Afia domita,fed donata,Conftat enim, Attalum regem Afia:,populum Romanû haeredem inftituifz fe.Deuidam igitur Afiam tempore Antiochi intelligit, poftea donatam ab Attalo, Ut hic etiam nofter oftendit. D ubito etiam de Parthicis fignis,cum melius legere-tur Corinthiaca.aliquilcguntParta.Strabo libro decimotertio: Attains haeredes Ro

tnanos inftituit,qui poftea earn regionem prouinciam fccerunt, SC Afiam uo* caucre,eodem nomine quo ÔC continentem.

42 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In Sextnm

hellest OI^TQ,

' o

CAria,HelIefpontusac Phrygia, 111 poteftatcmpop.Romuundade^ nbsp;,

ditioneuenerunt*Rhodrjs,amp;infularum populis, phmuni infcftiC fimiSjpoft fidelifsirnis ufi Rimus ♦ Ita Rhodus amp;nbsp;infulæ pn'mùm liberæ a* ^dtiure gebanttpoftea in confuetudincmparcndi Romanist dementer prouo-» eantibus, peruenerunt. Et fub V eipafi'ano, principe infularum, prouin/ ciafadaeft*

De Caria Plinius lib. qm'ntOjCap.zp. de Rhodo,eodemlibro,cap.3i.quæ anno no tirx falutis M D X X11, in fineDecembris, à fæuifsimoTurcorum Solomettyran* nopcruimoccupata eft,pluribus illic fadisftragibu8,non fineturpifsima S.P.Q. Ro.Hadriani Scxti Pont.M.00 Caroli V.Impcratoiis ignominia:qui non modo or^ bis Cliriftiani domini, fed maris totius principes 6C haberi ÔÔ appellari uolunt. De Hellefpoto, Phrygia,Galatia,Cappadocia,Plinius lib.quinto, cap.32. Sedlib.iJ.cap. j.Cappadociärepetit.Straboautemlib.u.Siij. Ptolemaeuslib.f. Solinuspulchrein fuo Polyhiftore,de Phrygia, cap.yj. Cæterùm Suetonius in Vefpafiano, ticodauo, ficfcribit:Achaiam,Lyciam,Rhodum,Byzantium,Samumhbertatcadcmpta:itcin Thraciam,Ciliciam,£lt;l Comagenem, djtionis regiac ufcÿ ad id tempus,in prouincia-rumformam rcdegin

DE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KI LI^, IC^T.1^,

amp;^itbynia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

‘r)ArtiphiIiam,Phrygiam, Icariam, Seruilius Proconful ad bellum pira X tarum miflus obtinuit«Bithyniam,defundi régisNicomedistefta^ B mento fumus aflequuti.

Debello piratico Florus libro tertio, Liuius 94. Appianus in Mithridatico. De Pub.Seruilio Liuius 93. De bello item piratico Plutarchus in Pompcio. Dion pari* ter,acM.Tul!ius pro Imperatorcdeligendo, Appianus in Alithridatico Nicomedis pulchre meminit. Liuius etiam in 93. Nicomedê Bithyniæ regem fcribit pop.Roni' îiærcdem inftituiire,regnumqj eins in prouinciæformam redadô. De eodem etiain luftinus lib.38.H0c enimregnû ad Eumenem primo uenit, deinde ad Prufiam. Qui ubi Perfcum fororium fuumfuperatû à Romanis uidit, capiterafo,pileo^ fumpto, Romam ultrô uenit,felibertum Senatus appellans,uenia ÖC regno donatus.Succef-forem filium Nicomedem, à quo interfedus eft, habuit. Hic item Nicomedcm Phi-lopatorcm,quiRom.pop.hatredeminftituit. De Bithynia,præterfuprà didos,ui^ deSolinumcap.5'4,DeIcariainfulaabundcStrabo,lib.decimo quarto.

g^LLOgE^ECI^, ßiballaßt.

Allogræcianijid eft Galatiam ( funt enim,ut nomen refonat,ex Gab VJT lis Galatæ) quod Antiocho contra Romanos auxilium præbuiflêt, Al. Ch. Mlt;in- inuaiîmus. Mummius Proconful Galatas perfequutus eft,Sc cofugien* tes partim in Olympum, partim in Mcgaram, quæ nunc Mediacus did* tur, dearduis eos in plana detrufit, amp;nbsp;uidosin perpetuampaccm rede-’ git. Poftea Galatiam Deiotarus tetrarches,nobis permittêtibus, tenuit» Ad extremum fub Otdauiano Cæfare Augufto,Galatia in formam pro* uinciæ redada eft.Eam primus M.Lolius Proprætor adminiftrauit.

De Gallogræcia Strabo in i2.Plinius lib.$.cap.32.populos Giæciæ enumeratDc hac Solinus ita;Galatiam primis feculis prifcp Galloruni genres occupaucrôr.Toli* ftobogi,

Ioan, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Scholia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^

A ftobogt,Noturi,Ambitatîi,quæ uocabulaadhuc permanent. Qiiannn's Galatia unde diâafit,ipfofonet nomine. luftinus lib. 32. bellum GalIogræcum.fîC unde Gallo* graeci didicFlorus lib.fecûdo, tit.ündecimo, cxplicat. Sed longe uberius Liuiusjs, ' lib. ubiinfigneuirtuttsSC pudicitiæ exemplum in femina narrat. Hicetiam de An* tiocho. Sed quod in litera in omnibus quotquotuidiexemplaribus legitur, Mum-mius Proconfubferibendum eftjCn.Manlius,exLiuio,FIorOjAppiano. Necß Me garam, fed Ancyramlegendum eft, quae urbs metropolis eft Galatiae, cuius Ptole* mæuslib quinto in fitu Galatiae,cap.quartomeminit.âC Apollonius, quiabancho* •ris nauibus ereptis,nomc fortitamfcnbit.Ancyrana Synodus cclebraturiniurepon tificio.Traiftathanchiftoria uberrime Liuius in ^g.ubi populos Gallia: triplices de* lcribit,aliquoscp confugifte inmontem Olympum, aliquos in montem Mäganam: quod obferuandu quoep eft. De rege Deiotaro Appianus in Parthico, Liuius 54. Aulus etiamHirciusde bello Alexandrinolib.quarto. Extat oratio Tullij pro rege Deiotaro. Sed Mar. Lollius Paulinus, magna apud Auguftum autoritäre fuir, ad quem eriam Horatius cpiftolam fcribit:a quo fada eft Lollûna clades,ut feribit Sue tonius. Vide etiam Eutropium lib.y.cap.z.

0 CI^.

- Appadocesprimofocietatemnoftramfub Ariaratheregeperlcga* tos peticrunt, cuius deficiënte flirpe,lecftus Ariobarzanes rex Capgt; padocum, qui à Mithridate expulfus, Romanorum armis eft reftitutus: fempercp in auxilia noftra fuere Cappadoces.ô^ ita maieftatc colucre Ro manam,ut in honorem AuguRi Cæfaris Mazacha ciuitas Cappadociæ maxima,Cæfarea nuncuparetur. Poftremo iterum tertia déficiente pro* ]ß le.fub Imperatore Tiberio Claudio,Archelaus Fauente Antonio,rex fa* dus elTquem fubAuguftoTiberius orationedéfendit,Imperio dein* de fuccedens,eundem blandè Romam accerfitum, non rcmifit ; ibi cp diu detentus,cum occubuiifet, teftamento Romanis Cappadociam reliquit;

fie in prouinciæ fpeciem Cappadocia migrauit, Vel,ut alias legitur, in prouinciam perGcrmanicum redegit.

De Cappadocia Strabo in duodecimo, qui tötam reg/onê a Senatu feribit in de* cem diuffam præturas,additam^poftea undccimam.Item Plinius lib.fexto,cap.ter* riOjPlutarclius, Arianus. Solinus concinnèeam fie deferibit cap.57. Cappadocia geit num uniuerfarum quç pontum accolût praccipua,introrfus rcceditdæuo latere utraf» que Armenias Comagenem fimul tranfit,dcxtto plurimis Afiæ populis circunfu fa. Attollitur ad Tauri iuga,8lt; folis ortus. Præterit Lycaonïam, Pifidiam, Ciliciamî uadit iupertradumSyriæ, Antiochiæ, parte regionis alterius in Scythiam petten* dens, ab Armenia maiore diuifaEufrate amnerqua: Armenia, undc Panhydri mon* tes funt,aufpicatur. Pofthac öf ui bes deferibit,inter quas Mazacam, quam ma* trem urbium uocat.amp;^ quam Eufebius quoej pulfo Ärchclao Cæfaream appcllatani fradit.Vhde Gregorius Nazianzenuspræiul.fandiHicronymi pracceptor,amp;:Bafi* lius eiusfrater,fuerunt.Cuius etiam meminitAmmianus Marcellinus lib.uigefimo, Cærcrùm de Ariarathe, Ariobarzane,amp; Archelao,regibus Cappadoeü, Strabo lib* duodecimo,Liuiuslib.feptuagefimo,aL.Cornelio Sylla inregnö Cappadociæ A* riobarzanem rcduótö feribit. Sed £lt; idem lib.74.item luftinus lib.jg. Neq^ eft negli* gendus A.Hircius,debelIo Alexandrino lib.quarto.Suetonius inCaligularGerma nicus Conful iterum creatus, aeprius quam honorem iniret, ad componendum fta* tus orientis expulfus,quum Armeniæ regem deuiciflet, Cappadociam^ in prouin* 'Ciæ formara redegiftetjannum ætatis agens quàrtum 8lt; trigefimum,diutino morbo Antiochiæobijt,non fineueneni fufpicione. Vide etiam Eutropiülib.feptimo, cap» tcruo.SC Tiipartitam hiftoriam lib.fcxto,cap.quarto,Sed nemo copiofius rem hanc d 4 cxpiicat,

44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S ext um Tiuffum .

cxph'cat, quam Cornelius Tacitus, in fecundo Hiftoriarum ab cxcefluAugufti fic A fcribens:Rex Archelausquinquagefîmumannum Cappadociapotiebatur, inuifus Tiberio,quodeum Rhodiagentcm,nuno officiocoluilRt. Necid Archelaus per fu perbiam omiferat, fed ab intimis Aiigufti monitus, quia florente C.Cæfâre, miflb^ ad res orientis, intuta Tibcrij amicitia credebatur. Vt uerfa Cæfarum fobole,lmpc* rium adeptus eft, elicit Archelaum matris literis ; quae non diisimulatis filij offenfio* nibus,clementiam ofFerebatjft ad precandum ueniret. Ilie ignarus doli, uel ft intelli-gere crederetur,uim metuens, in urbem properat » Exceptusœ immiti à Principe, QC mox acculatus in Senatu, non ob crimina quae fingebantur, led angore, fimul feffiis. fenio:0^ quia regibus acqua,ncdum infima infolita funt,finem uitç Iponte an fato im pleuit.Regnum in prouinciam redatftum eft:frult;ftibus^ eius Icuari pofle centefimç uedigal profeflus Cæfar,ducentefimâ in pofterum ftatuit. Quid uero in ultimis Im* penj annis fub Tiberio geflèrint Parthi, reges Archelaus,Tiridates,SC Tigrancs, latifsimèexplicat Tacitus in quinto hiftoriarum. Velleius PaterculuszTiberius Cacz far,quam certam Hiipanis parendi confefsionem extorfcrat, parem Illyricis Dalma-tis^. Rhœtiâ autem, ÔC Vindelicos,ae Noricos,Pannoniam^ ÔC Cordifcos, nouas Imperio noftro fubiunxit prouincias:ut has armis,ita aueftoritate Cappadociam po* pulo Romano fecit ftipendiariam,

2?/^ ‘?0^T0, ET /P gonia.

POntus per Pompeiü, uitfto Mithridatc rege Ponti, formam prouin* cie accepit, Paphiagoniam Philomenes rcx amicus Po.Ro.ui tenuit;

fæpe à Michridate pullus ex regno, à nobis eft reftitutus : quo mortuo, prouincia eius Paphiagonibus impolïta eftgt; Atftirpe dcnic^ regia de* Jficiente,Neronis tempore prouincia fafta eft,

DercgionePonticaPlin.lib.d. cap.», item Strabo, Ptol.McIa,Solinus,6Ccæteri. ß VerùmdebelloMithridatico, Appianus ineolib. quiMithridaticusinlcribitur, SC Liuius lib.102.Paphiagoniam autem idem lib.lt;s.cap.2.qui earn Pylemoniam dicituo cari, à Pyle flumine, quod inter Mariandinos ÔC Paphlagones fluens,fertur in Pon* tum.Euftathius ÔC Stephanus à Paphlagone, filio Phinei. Solinus graphice cap.f rf, Paphiagoniam defcribit.Eutropiuslib.y.cap.ó.Duo tantum régnafub Nerone pro* uineix fatftæ funt,Pontus Polemonianus concedente rege Polemonc, ÔC alpcs Cot-tiæ rege defuntfto. Suetonius in Nerone,rubrica is. Ponti modo regnum conceden* te Polemoncjitemalpium defuntfto Cottio,inprouincigformârcdegit. Alpes Cot tias aggeribus attolli ad folis ortus, teftis eft Marcellinus : aitep eas cxtruCIas eftè molibus magnis à Cottio rege,qui receptus fuit in amicitiam Odauij Cælàris. In ijs alpibus Cottfis,quarum initium à Segufia eft oppido,prçcelfum erigitur iugum,nul li fere fine diferimine penetrabile. lornandes in Annalibus : Paphlagoniæ Pylemoz nes rex,amicus populi Romania multis dum inquietaretur,Romanum pctijt auxi* hum : fc quoque dum de inimids ulcifceretur, deffindus, Romanos per tcftamcn-turn hacredes reliquit.

ZfE.T^V^O, ET EIVS JLEÇIQ^U acHacentihue,

VLtraiuga Tauri rnontis, quemadmodum Romana perrexer it pof* fefsio, confequenti locorum magis quàm temporum feruata dige* ftione monftrabitur.

Siclornandes in fuis AnnaIibus,FIorum 6C alios lequutus,cadem pene pratfatio* neijs uerbis utitur:Ha(ftenus intra Taurum,nunc ulterius tranfgrediamur : quaepa* triæ,aut quibus fubiugantibus Pop.Rom,coniun(ftx fint,memorabimus,

toAn. CuJIgt;iniani Scholia.

7) £ S'T-Rl^.

\ \ Ntiochus Syriæ rex potentifsimus, belliim formi'dabilc Po.R o.ingt; JLXtulit:trccentamüIia armatorumhabuit,falcatis etiani curribusamp;S clephantis aciem inftruxit:a SdpioneCos«fratre Scipionis Africani, a-' pud Magnefiam uidus eft ; accepta pace,intra Taurum mort té regna^ re permiffus eft.Eius filq regnum Syriæ fub clientela Po^Ro» retirtuerûtî quibus defundiSjSyriarum prouincij s potiti fumus,

DcSyn'ajquacSd in Comagcnam, amp;Phceniciam, PaIaeftinam,Lcucofyn'arn, Coelofyriam,Seleuciden,ó^ Babyloniam diftinguitur, P£ol.lib.5’.cap.if.S^ fexto, ta^ bula Afie quarta.Strabo difFufc lib.itf. Plinius lib.y.cap.i2.SC fequctibus multis : Megt; la,SoIinus, Diony fius. Sed de Antiocho rege uide luftinum lib.27. Quomodo Syriac prouinciac fadæ unt,eundem luftinum libro 40. De bello uero Syriaco,eundem li* bro n. Appianum inlibro cui eft titulus Syriacus. De hoe Ltuius abundèfcripfit li* bris trigefimo quinto,fexto,amp; feptimo:Plutarchus in Scipione, Florus lib.2.de beb Io Syriaco : quietiam trecenta milliapeditum,equitum, falcatorumcp curruu non mi norem numerum, uns cum clephantis Indicis Antiochum habuifle feribit. quac ea* dem repetit lornandes in fuis Annalibus.

2)E CILICIA ET

C Ilices Sdlfauros, qui fepiratis amp;Sprædonibus maritimis iunxerant, Seruilius Proconful ad prædonû bellum mifliis fubegit,amp;^ uiam per Taurum montem primus inftituit. isc^ de Cilicibus amp;nbsp;Ifauris triumpha* uit,atcp Ifauricus eft cognominatus,

B nbsp;nbsp;De Cilicia,quac in Trachacam SC Campeftrem diftinguitur cum Ifauria,Strabo in

decimoquarto:Ptolcmæuslib.f.cap.olt;ftauo, Plinius lib.5.cap.27.ubi etiam deliäu* ria.Cilix autem Agenorisfilius,adinquirendamEuropam mifliis,adpiraticamfc conuertit,amp; partis opibus in Cilicia confedit. Vnde Cilices piratac dilt;fti,flagitio pri* mi autoris ad pofteros manante. HosCncus Pompeius bello trimeftri fuperatoSj partim relegauit, partim fupplicio affecit. Videndus eft omnino Marcellinus lib.»4i ubigraphi« Ciliciam SC Ifauriam deferibit. Etideo benetrutinandus eft locus Sue* tont),quihadcnusàtot interpretibus manfitincxplicatus.Namin Vefpafiano fie fcnbit:Thraciam,Ciliciam, SC Comagcncm,ditionis regia: ufc^ ad id tempus, in pro uinciarum formam redegit. Alciatus cenfuit, ut res eft, iundim Trachæam Ciliciam Iegend5,cum Thraciaprius perdues SC Confules, ut fupra patuit, 0^ poftfub Clau* dio eieeftis regibus,in prouinciac formam fit redatfta, ut Eufebius in Chronicis tefta* tur. Vnde SC Sex.Aurelius Vidor in Vefpafian.fic feribit: Syria,Palæftina, neenon Cilicia Trachaea,SC Comagene, quam Auguftofratêfem norninamus, prouinefjs ac* ceflere, additif funt ludaci. Carter um de Publio Seruilio lfaurico,ö^ de bello pira* tico, Appianus in Mithridatico,Florus lib.tertio,Liuius nonagefimoquarto, Plutar chus in Pompeio.Ammianus Marcellinus hb. decimoquarto, ubi Ifauriam late de* feribit,ficinquiuDuæ prouinciac bello quondam piratico cateruis mixtac pracdonîî, à Seruilio Proconfule miflg fub iugum,fadç funt uedigales,Seruilius autem ab Ifau raPamphiliac ciuitate nomen habetOuidius:

Affrica uiClorem de fe uocat,altcr Ifaurum,

Aut Cretum domitas teftificatur opes,

Frontinusquoque tertio Stratagematon,Seruilrjffleminit: SCOrofius libro quin* to, capiteuigcfimofeptimo:EutropiuslibrofextOjCapiteprimo. lornandes quoque in fuis Annalibus fic eius mcminit:Hic Seruilius primus Romanorum Tauri iu* gumperaiumfecit, triumphansœ de corum Ipolns, Ilauricus Cilicusmuocatuseft»

Ciliciam

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In Sextum

Cilici'amfn prouinciæ formamredadamrexit; quetnadmodumM.TuUius SC Plu- A tarcliuSjô^ciusoperaedocent, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Cl^TCO msvL^.

C'Xprus famofà diuitfjs, paupcrtatem Po.Ro^ut occuparet, {bllidta/ uit» Eam rcx foederatus Pcokmæus regcbat» Sed tanta fuit penuria ærarrj Romani,amp;: tam ingens fama opum Cypriorum, ut lege lata per Plt; ClodiumTrib»pleb» Cyprus confifcari iubcretur« Quoaccepto nuncio, rcx Cy prius uenenum fumpfit,quo üitam prius quàm diuitias amitterec. Cato Cyprias opes nauibus aduexit : itautius dus infulæ auarius magis, quàm iulb'usjfîmus aflequutt

Et ita profedô eft: omncm fuam intcgritatcm Romani hac auaritia dcfœdarunt. Sed tjfdem artibus alia plcrac^ régna SC prouincias funt aflèquuti. Sicut noftra ætate Veneti omnes uicinos Reges SC principes fpoliarSt,ut fuas opes ac fuam Rcmp.au gerent, nulla habita ratione honeftatis. Et ob id digno Dei iudicio, fan's humiliati funt per noftrum Cæfarem Maximilianum,continuis nouem annis,0d Deo uolente acrius adhuc punientur.Cæterum ut ad rem reuertamur,de Cypri infulç nominibus Stephanusamp;Euftathius, de cius fituó^ fertilitate Strabo in Hnedecimiquarti,ubi ctiamhæc hiftoria rcccnfetur. Plinius lib. f. cap. 31. Ptole.lib.j. cap. 14, tabula Afiac quarta. Mela in fecundo. Hane etiam pulchre in 14. Ammianus Marcellmus defcri-bit, SC paulo poft ita fubiungit:Nec piget diccrc, auide magis hanc infulam Po.Ro. inuafiflè,quàmiuftè.Ptolemæo enim fœderato nobis ôôfocio,ob aerarij noftri angu ftias iuflb fine culpa profcribi, atep ideo haufto ueneno uoluntaria morte delete, SC tributaria fada eft, SC uelut h oftiles eins exuuiae clafti impofitac, in urbem addudac funt per Catonem, Qiialis autem honor Catoni reuertenti fit habitus, uide Vai. Max.lib.odauo,rubrica décima fexta.Tulit autem hanclcgem P.Clodius Pulclier, qui captus olim à piratis, Ptolemæo fcripfit, ut pracmium ci ad libcrationê mitterct: ß quod exiguS miflum,a piratis cotemptum eft.Inde P.Clodius hanc legem in odium Ptolemxi(qu0d paru gratus uideretur erga Remp.) tulit, qua fublatus eft. V cllcius: Cypro deuida,nullis aflïgnanda gloria eftrquippe Senatufconfulto, minifterio Ca* tonis, régis morte, quam ille cofeientia acciucrat,fada eft prouincia. Sed poft paulo ubi de Cicerone agit,fubiungit:Idem P. Clodius in Senatu, fob honorificentifsimo minifterij titulo,M.Catonem à Rcp.relegauit:quippe legem tulit, utis quxftor prat torio adiedo, etiam Quaeftor emitteretur in infulam Cyprum, ad fpoliandum re* gno Ptoleniæum,omnibus morum uitijs eam contumeliam meritum.Sed ille fob ad uentum Catonis uftæ foæ uim intulit:undc pecuniam longe fperata tnaiorem,Cato Romam retulit.cuius integritatemlaudari nefas eft, infolcntia pene argui poteft: quod una cum c o s S. ac Senatu eftufaciuitate obuiam,cumperTiberimfobiret nauibus,non ante is cgreflus eft,quàm ad eum locum perucnit, ubi erat exponenda pecunia.FlorusIib.ternOjdeexpcditionein Cyprum:LiuiusIib. centefimo quarto: fedcopiofc Plutarchusin Catonc iuniore, ubi multa pulchra leges. Item in Pom* pcio.Appianusinfecundo bellorum ciuilium. lornandes : Cyprum altaclafte naui* geram inuafit Po.Ro.neganttbus Cyprijs fe habere aliquid.Magnas illic opes repc* riçprofcriptionibus^ muldauit.Quodno ferens Gnofius rcx eorum,ueneno hau* fto fomet occidft:0f fic Cyprus Romana prouinciafada eft.

CYrenas cumcæteris ci'uitatibusLibyæPentapoIis,Ptokmæi antf quioris libcralitatc fukepimus. Libyam fupremo Appfom's regi« arbitrio fumus aflequuti. Aegyptus omnis fub amici's regibus fuerat. kd uida cum Antonio C kopatra, prouincia: formam Odauiani Cxü'

loàn, Cu^intant Scholia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47

A ris Augufti teinporibus accepit,Ôlt;^ primùm apucj Akxaiidrinos Corner lius Gallus adminiftraui'u

DeregtoneCyrenaka, Strabo l'n dcdmofcpti'mo, Ptolem.librO4, cap. 4. tabula Africætertia.PIin.Hb.y.cap.f.qui bas quint]^ ciuitates,Cyrenam, Apolloniam, Bar* cen, Arfinoen ÔC Berenicen regioni nomen dedifle fcribit : de qua SC Stephanus, Só Dionyfiuspocta.Libyauerôinteriorftib Cyrenaica eft, unde SC Libyphœnices, SC Llbyggypddicuntur.DehacPtolempus libro quarto, cap.fexto:PliniusIibfo quin* tOjCapite fexto. De Aegypti uerô multis nominibuSjStephanusmam SC Thebais,ô^ Aeri3,SC Heptapolis ditfia olim. Plinius libro quintOjCapite nono;Ptolemæus libro quarto,capite quinto. De Aegyptiregibusmulta Diodorus,multa Herodotus.Dc Ptolemaeis regibus Strabo libro ly.Iuftinus præterca. Eft autê Cyrene primaria A-phricæurbs,patriaCallimachi, prius Callifto, dein Thera, poft Cyrene diCfa,urbs nemini non celebrata. Cacterum quomodo hæc in ditionem Romanam uenerit, AmmianusMarcellinus in fine uigefimifecundi libripene eademad uerbum,ubt etiam tota Aegyptuscopiofe defcribitur : Aegyptus (inquit) ferturhabuifletem-portbusprifeis Aegyptum ipfain, ÔCThebaidem, SC Libyam : quibus duas adiccit pofteiitas,ab Aegypto Auguftanicam SC Pentapolim,a Lybia ficciore diftepara* » tarn. In Pentapoli Cyrene pofita eft,urbs antiqua,fed defcrta:quam Spartanus con* didit Battus. Et Ptolemais, SC Arfinoe, eadem^ t Hechira dida, SC Darias, SC Be* t Ettdetn ([tut renice,quasHefperidas appellant. Liuius libro feptuagefimo : Ptolemæus Cyrena* TcHtbirti, rum rex, cui cognomentû Appionis fuit, mortuus, hæredem populum Romanum reliquit, SC eius regni ciuitates Senatus libéras efle iulsit. Sed de bello Augufti cum Antonio SC Cleopatra,Liuius libro trigefimotertio, Florus libro quarto, Appianus in quinto Ciuilium,Plutarchus in Antonio. Tranquillus in Augufto refert, Augu*

B ftum Aegyptum in prouinciæformam redaeftam, ut feraciorem habilioremœ anno* næ urbicæ redderet, foflâs omnes militari opcre deterfifle. V idendus eft SC Ôrofius libro fexto,capite decimofexto: SC Eutropius capite feptimo libri fecund«, Strabo J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in 16. fcribit, Flelium Galium legatum ab Augufto miflum in Arabiam SC Aegyptû*

Meminit huius Corneltj Galli Ammianus in decimofeptimo. Is eft, fi retfte exifti* mo, Gallus poeta, quern flens quodammodo in poftrema Bucolicorum parte Vir* gilius carmine decantat. Velleius : Diuus Auguftus prætcrHiipanias, aliast^ gen* teis,quarû titulis forum eius prsenitet,pcnè idem, Aegypto ftipendiaria fa (fta, quantum pater eius Galli in ærarium redira contulit,

12) Er confînia Armeniarû primùm fubL, Lucullo Romana trans Taü* X rumfignatranfmilTafunuPhylarchiSaracenorumjin Ofroene celle* re,fuperati,

Sicen{mlcgendumeft,nonuthabent deprauati codices lcripti SC impreft/,Fia farci Sarracenorum,ôf Hierene fuperati celTereinec ut détériores habent,SuIilarchi, quæuox eftnihili. Admonuit autem méfie eflê legendum,Iornandes in fuis Anna* iibus, licet SC illic quædamlabecula fit,eius tarnen uerba fubijciam:Montes turn A t» meniæ primùm per Lucullum Romana arma uiderunt,per quem SC in Oftoenc Sar racenorum Filorci deuitfti, Romanis le dediderunt. Vbi nimirum etiam non Filor* ei, fed phylarchi feribendum eft. Vt autem feias quid fit phylarebus, paulo altius rc-petendum eft. «jvAotçxor communiter pro tribune expónitur, quod tpvAÄ tribus,ngft genus, gentem,ôlt;^nation? fignificet.Ët ideoFîeiychiusGræcus autor, phy* id eft, tribus præfecftum interpretatur. Suidas autem ait, 4gt;û* (pvAÙù lnsls'lw TV iTuriiiS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QJk

ÄiTnriKait. id ell : Phylarchum elfe tribus cuiulcç equitatui praefedum, qui magiftro equitum pareret. Demofthenem^ ex Philippids citât, Paria leguntur apud luliura

Pottuceirt

48 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In S ext nm Rttffùm '

Polluccmiibro odlauo, de cquitum pracfeélis, ÔC tnbuum principibus, in bxcucp * ba:o/ 4vA«^5g/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4)vÄMf tKgîîîif q^lt;Tnrîfflv'n^i's-«i’TOz. Sed ôd Suidas iterum

fubtungitjPhylarcham nuncupari præfidcm. addudt^ nefcio cuius feriptoris uer-ba, quorumeît fententia: Congreflîis c(t cumTraiano prope Âcbarum,qui erat Ofroenes regionis præfes, cuius dignitatis homines illi Phylarchas appellant,quo* niam eorum regiones 4)vAoù nominantur. Manifeftifsimum igitur eft, Phylar-chum dignitaris cuiufpiam nomen apud Sarracenos extitifle, quemadmodûapud Perlas Surena. AmmianusMarcellinus libro uigefîmoquarto, in uita Iuliani : Hac quoque exufta, biduo adrefediionem corporum dato, prope extremû nodlis, quæ fecundum diemfcquuta eft, Surena poft Regem apudPerfas promeritæ dignitatis, SjC Malochus Pedafatis nomine, Phylarchus Sarraccnorum,Aftàuitarumcjj, famO' 11 nominislatro,omnifaeuitia per noltros limites diugrairatus,Ô^c. Appellat quotj idem Ammianusamp;^in uigeftmotertio libro, Sarracenorum regulos,quos fuipicor fuifle Phylarchos illos. Procopius libro primo de bello Perfico : Hanc luftiniano donauit Abocharalus, Sarracenorum in ea parte præfedus, quem Imperator Phy* larchum Sarracenorum inPalæftina conftituit,qui tutamregionem abincurfucu* liodrjt. Ibi pôft paulo plura feribit Procopius de Sarracenis, ôd diuerfis eorum gc* neribus : quorum quædam dicuntur etiam Auronitæ, ab Auzonide regia ciuitagt; te. Vnde corrigendus erit locus deprauatus Marcellini, fuprà paulo citatus, uW appellat Arabes Aflànitas corrupte, qui Auzonitac dicuntur. Cicero in decimo' quinto Epiftolarum familiariû : Eodem die à lamblicho phylarcho Arabum, quem homines opinantur bene fentire, amicum^ eftè Reipublicæ noftræ, litcræ de rjfdcm rebus mihiredditæ funt. Nequeillud etiam ignorandum, quôdPhylac oppidum haud longe à Nilo,ab eodem Procopio deferibitur. Et quanquam Ptolemæus Sar* racenorum meminerit libro quinto, capitedecimofeptimo,tabula Afiæquarta: ta* men nemo uberius deSarracenis feribit, quàmMarcclIinus libro decimoquarto, u* ” biôiSmores illius gentis, ac ritus uiuendi copiofe explicat.Et inuigefimofecundo, in deferiptione Aegypti, Arabes Scenitas nominat,quos ( inquit ) nunc Sarracenos appellamus. Etinuigefimo tertio, Scenitas Arabes, quos Sarracenos pofteritas ap* pellauit» Strabo libro decimofexto,ubi deferibit ArabesScenitas:Phylarchi(in* quit ) qui ex utraque parte flumen accolunt, cum regionem habeant non ualde fe* racem,ac nimis fterilem colant, fuum quifque dominatum cxercens,fuum etiam ue* ! (ftigal exigunt. Etpaulo infra : Parthici Imperij fines, Euphrates, ôô ulterior regioî çiteriora Romani tenent,ôô Arabum phylarchi, ufque in Babyloniam, Iterumliquot; brodecimofeptimojin fine,ubideprouincijs populi Romani agit :Sunt SCprind* pes quidam fub eis,SC phylarchi,amp; iàcerdotes,atquehi quidem fecundum quafdam patriae leges uiuunt.Dcniquc diuus Hieronymus in interpretationibus norninum Hebraicorum:Loomnimi( inquit )phylarchi multarum tribuum,uel principes tnijl torum populorum. Vnde ôi Thalmudiftæ, Lomnimi amp;nbsp;phylarchos interpretan* tur: quemadmodumditfti erant tresfratres Gcrioncs,à dieftione Aramcalonia,icl eft, phylarchia. undeEthrufci,Sagi,Aramei,ubiurbsprincipatum tenet,cum Chai* dacisLoniamaddunt: ut Babylonia,Vetulo nia, Populonia: id eft, Babel phylar* chia, Vetulonia phylarchia, 66 puppium phylarchia. Virgilius in decimo;

Scxcentum dederatilli Populonia mater.

Nam popim Ethrufci,puppim dixere Latini.

Sed SiC quid fit Offoene, inueftigandum eft. SCnufquam clarius quàm ex his paucis Procopi) uerbis indagari poteft, qui libro primo fie feribit de bello Perfico : Regio quæeftSamofatis, extraEuphratemcft,iamdudumComagenc,nuncautem ex flo uij nomine Euphrantia uocata eft. Quae autem intra utrunt^ fluuium cxiftit,Mcfo' potamia,cx argumente nominis dicitur: cuius pars non folum hac appellatione, fedaltjsquibufdamdicitur nominibus, utea quæ adAutidam pertinent ciuitatem Armenia nonnullis uocitatur.EdelTa uerd, cum ipfius circa locis, Oifoenc.Eft enim Olf 00s uiri nomen, qui hic regnauit, quando hi colon! Perfis foedcrati crant. Mar* cellinu*

lodn, Cufpinidm Scholia» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

ƒ A cdlinus tam in dccimoquarto, quàm in uigefimotert/o,crebf o mcminit Ofdroenes

in Mcfopotami'ac ttalt;fîu,præfei tim poft Ciliciae defcn'ptionê, Et Herodi'anus in tctgt; tio hiftor. 'Augari régis Ofrhoenorum meminit,cu gefta Seueri cnarrat. Licet Suidas Oftocn diuerfam urbem ab Ofrhoenia,quam conterminam Parthis diximuSjnO' minet. Vnde Imperator C. de militari uefte donatiSjOfdroenes mentionem facit: SC dcfundispatrimonialibus.MeminitSCLampridiusin AlexandrOjamp;inMaxiinino. Et Ammianus in lib. dccimoquarto,Ofdroeniam appellanfed Herodotus Ofrheni-am.Sed net^ Plinius,ncç Ptolemacus quicquâ de hac fcribunt,licet de Armenia minore Ptolem.libro 5.cap.7.tabula prima Afiæ,demaiorc idem libro y.capite 15. tabula Afiæ tertia.Deutracp Strabo libro n, Plinius lib. tf. capitc s.SCnono.De Armeniac regno pulcherrima luftinus libro 41. Plutarchus uitam Luculli copiofifsinie de-fcripfit, quomodo fcilicet Armenia: fint fubadæ,ô(Squo pado Sophcniatç Gordi-anifpontefua cum liberis atqj uxoribusfefidei fuac concrediderint. Sed nufquain mentio fit Sarracenorum.

T) B

TNMefopotamia,ab codem LiiculloNifibis urbs capta eft. Pofteapcf ' •^Pompeium eadcmloca armis obtentafunt. SyriæacPhoenîccs hello à

Tigrane Armeniorfi rege receptæ funt. Arabes nbsp;ludæiin Paiæltina ui-

éli funt.Ad extremum lub Traiano principc,regis maioris Armeniæ dia dcmafublatumeft:óó per Traianum Armenia,Mefopotamia,Syria,ô(^ Arabia prouinciæ fatftæ funt:ac limes Orientalis, fupra ripa fluminis T y-gridisinftitutuseft. SedHadrianus,quifuccefsitTraiano,inuidensglo-riæ Traianijfpontc fua Armenian! amp;nbsp;Mefopotamiam cû Syria reddidit, ” acmcdiuminterPerlàsScRomanosEuphratêclîeuoIuit. Etpofteafub B Antoninis duobus,Marco Sd Vero,ac Scuero Pertinace, cæterisqp prim cipibus Romanis,qui aduerfus Parthos euentuuario dimicarunt,quater ainifla, quater accepta eft Mefopotamia:ac Diocletiani teporibus, uieftis prima congrefsione Romanis ifecundo autem conflitftu fuperato regc Narfeo,amp;fuxore cius ac filiabus captis, nbsp;cu fumma pudicitiæ cuftodia

refcruatisjpacc faó:a,Mefopotamia eft reftituta,et fuper ripam Tygridis limes eft refirmatus,itaut quinep gentium trans Tygridem conftitutaru ditionem afscquercmur. Quæ conditio foederis in tempus diui Coftam tini conferuata durauit.

De Ârabia,quæ triplex eft : Petraea,quae Nabatbæa dicitur,PtoIemæus libro quinto, capite decimofeptimo : Deferta, quæ SiC Scenitis', Ptolemæus libro quinto, capitc decimonono:2CFœlix, quæEudæmon, Ptol. libro fexto capitc ocfîauo. Pli' niusquoep libro fexto,capircuigefimoolt;ftauo: Strabo libro decimofexto, ubictiam 3Vlcfopotaniiadcfcribitur,quam Pcolemæusdefcribit libro quinto,capite decimo-odauo: Plinius lib. 6. capite xd. Paulo fupra citauimus Procopium etiam,qui Mefo-potamtam defcribit. eftenimMefopotamia, regio media inter TygrimSC Euphra-temfluuios, unde SC nomen fortita eft. Hæcprouincia Semnar à Chaldæis,pars Ba-byloniæ dicitur, quam Hebræi aram fluuiorum uocant, in qua natus fertur Abraam ducentefimo nonagcfimofccundo anno poft diluuium,utfupputat Mofcs,Genef. undecimo capite , in ciuitate Vr Coa, fiue Chaldæa, quæ perpcram à feiolis quibuft . daminterpretaturproigne,quafi in ignem proieeftus fit Abraham : quod eft ridicu-lum. Hie dicitur Saturnus turrim cum urbe defignafte. Cæterùm de Nifibi urbe Plutarchus inLucullo.Strabo in decimofexto,Appianustn Mithridatico. Sedante omnes uidendus eft Plutarchus inPompeio, ubi hæc eadem omnia, SC deTigrane ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e reuc

5 o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jn Sext um 'Ru^um

re^e.VidcSC Liuiumlib.ccfttcfimofecüdojluftinum quadragcfimofecundo.Succïn. clcamp;breuitcrFlorus eademlibro tertio, debenoMithridatico, SeddehocTra* iano hapc DionNicæus,fiue eins abbreuiator Xiphilinus prodtcTraianus in Arme-' nias profedîus, Artemiferim regem obuiumhabuitcum muneribus,equum ducem tem ita cdodum,ut Traianum adoraret. Cognita illius caufà, ac pro mcritis mulóa^ tus, obquæ Traianuseftoptimusappellatus,omnimoIeinParthos uerfa,legatum Armeniaepræpofuit,eam^ prouinciain cum Syria ÔC Mefopotamia fccit. De Ha^ driano idem Dion,acetiâ Aelius Spartianus.Sed SCEutropiuslibro olt;fîauo,ôô Oro-fius libro feptimo,capite ocîauo. De Antoninis,Spartianus dC Capitolinus copio^ fifsime,ôôOrofiuslibrofeptimo,capite nono:Eutropiuslibro odîauo, capitc quar* to,amp;^ fequentibus. Antoninus enim Verus,per Statium ÔC Prifcum Artaxatis captis recepit Armcniam , delatum^ inde Antoninis Armeniacum cognomen . De Diocletiano Orofius libro fèptimo,capite decimofextoiEutropius hbro nono,capi-teuigefimo. Inferius tarnen de fingulis Imperatoribus innoftro catalogo uberius fcribemus.Sed in Cafsiodoro nonnulla de bis Cæfaribus leges. Sed hoc addendum eft , quaefint prouinciaeTranftygritanæ. Sunt autemquincp, quæfjsnomini-busappelIantur.-Azarfaufena, Mo::rena, ZabdicenajRhenumena, Carduena. Has quinqj prouincias pofteafgnobili fodere louianus Perfisreddidit,adiundîa Singare , najNifibijCt parte Meibpotamiæ: qiias uidtor Gilcrius Maximianus accepcratjUt fcrl bit AmmianusMarcellinus libro uigcfimoquinto.Iornâdcs in fuis Annalibus,quafl hæc omnia ibi uideatur mutuanè, breuiter fijctradit:jMefopotamiam^idem,ipfe,Ni fiben quoqj urbem inuafit. Poft quem Pompeius eadem loca ingredicns, Romano confirmauit Imperio. Syriam cce’en iufto prælio Tigrane deuidto inuafcrat. Arabes 2C Palaeftini eodem Pompeio dudlante deuitfti funt»

2)2; Rgt;^'R.Tl-n.A LT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QV OT

/mperatoribusßtamp; quibus tetnpribus.

SCionunc inclytePrinccps,quo tuauergat intentio. Requins profé-dlojquoties Babyloniæ öd Romanorum armacollatafint,ödquibus Al. Confode^ luribusfagittispilaf contcnderint. Breuiter euentus numcrabo bello-rint rum : forte hoftes in paucis inuenies efle Iætatos,uera autem uirtutc fern-per Romanos probabis extitifle uitftores.

Hæccft altera pars opufculi praefentis.Poftquam cnim treis orbis partes enumcta uit,quomodoinRomanam ditionê ceflèrint, nunc in Afiaad Parrhiam Ö^Pcrfiam uenit,pro qua tot duces ac Imperatores toties dimicarunt,ueluti pro altcro orbe. Namnonmodo Coss, Sd dum Imperium priuatis regebatur magiftratibus, prohaC decertarunt : fed etiam poftquam Cacfares monarchiam funtaffequuti, cum regibus Parthorum congrefsifunt: quia Parthi Perfiam omnem occuparät, ac unum dehinc regnum effecerapt.Ob id Ammianus Marcellinus libro uigefimotertio,plura tradit hocregnumhabuiflenomina.Sed eo tempore, quoapudBabylonaraptuseft Alexander,in uocabulu Parthiæ concefsiire,ab Arface obfcuri nominis öd familiælatro-ne.Legcillic latifsimèPerfiæacParthiæ defcriptionem,per flumina, urbes, fid mon-teSjUfc^ ad finera libri. Sed 2d Ptolemæus libro fexto,capite quinto, Parthiam de-fcribit. Perfiam uero eodem libro, fed capite quarto. Plinius item libro fexto,capitc uigefimoquinto Parthiam : 2d eodem uigefimoftxto, Perfiam defcribit. Strabo autem libro undecimo.ficdeParthiatradit ;Parthianonmultaeft:quapropterParthi --cum Hircanis Perfice uiuebant,etiammulto pofttem pore quam Macedoncs impc-rarent. Ad paruitatem accedit,quöd nemorofa eft,montana,atlt;j inops : quaproptet cam reges curfu præteribant, cum regio hæc minimam quidem exercitus partem alere poftet:nunc uero exaucfta eft. Dehinc plura dc urbibus öd fluminibus narrat, Sed paulo poft in eodem undecimo, poft Mediae regionis dcfcriptiouem » de Perfis.

ac

loAn. Cufpintam ScM'tt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yi

A SC Perfica fchola nonnulla tradit. Licet Parthiæ bona,ôif Pcrfatû etiâ in decimo quin to latè fcribat,amp; Perfàrum mores uf«^ adfinem libri copiolifsimè exequatur. Sed 6d indecimofextOjParthtci imperîj fines graphicè depingit. luftinus libro quadragefix moprimo:Parthigt;penes quos uelut diuifione orbis facfla^nuc Orientis imperium eft, Scytharumexulesfuerunt:hoc^ etiam ipforum uocabulo manifeftatur.Nam Scythi cofermoneParthiexules dicuntur, hi ôô Afsyriorum ÔC Medorum temporibus,ingt; ter Orientales populos obfcurifsimi fuere. Poftea quoq;, cum imperium Orientis, à Medisad Perfastranflatumeft,uelutiuulgus fine nomine, præda uiiftorum fuere, Sed Se de moribus Parthorum,ôi ipforû bello, latifsimè bine toto libro profequitur. Ex his omnibus,fi quis paulo accuratius hiftorias obferuabit,facile coHiget,regnum Perfarum cum Parthis fuifle confufum.Nam ex Perfis ad Macedonas, à JMacedoni-bus ad Parthos.rurfus uerô ad Perfas reuerfum,tandem ad Sarracenos duce Machogt; mete tranfijt. Dehinc fuccefsere Turci : qui in hodiernum latèper Afîam atep Euro» pam,diuerfis quidemfamiltjs acregnis dominantur.

2? E L. S 7 LL

PRimüm à L, Sylla proconfule Arfiices rex Parthorum, mifsa legatio» ne,amicitias Po.Ro,rogauit ac meruit.

Enumérât nunc RulFus duces, ufe^ adfinem opufculi, quiuario euentu in Par» tlios bellum gefferunt.Et primo loco ponitL. Syllam,cuius uitam elegantifsimè ÔC ornatifsimè dcfcripfit Plutarchus,quiuidenduscfi: diligenter, uteaintelligas quai obiterhicnarratRuffus.Noneftnegligendus Appianus, inltbro cuititulus eftMi» thridaticus. Liuiushocidemlatifsimèprofcquutus eft, librofeptuagefimo: amp;Flo» rus libro tertio. Fuitautem Arfaces, uir Scytha amp;nbsp;ignobilis, qtii uirtute bellica adeo “ claruit, ut collecta manu exulum Scytharum , quosea lingua Parthos uocant,rc» gnum Parthorum occuparinà quo reges deinde Arfaces,amp; populi Arfàcidæ nomi» nati.Huiusmeminit Marcellinus in uigefimotertio. Sedlatifiimèeius origineac prolàpiam deferibitluftinus libro quadragefimo primo. lornandcs, qui quafi Ruf» fum (ut fie dicam)traduxit, hæc omnia fie colligit : Babylontj autem crebrô concer» tantes,iæpenumero uilt;fti,nunquam tarnen ad integrum domitifunt,quos tarnen pri» mumL. Sylla proconful fub Arface corum rege deuicit, ab eo^rogatusper lega» tos,pacem concefsit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

TiL L. LVCVLLO.

LVcuIIus Mithridatein regno Ponti exutum ad Armeniam perfe-' quutus eft , Tigranem Armeniorum regem cum feptem millibus clype^torum , centum uiginti millibus fagittariorum,ipfe cum decem êc odlo millibus Romanorum uicit, Tigranocertam,maximam Arménie ciuitatem,expugnauit: Madenam,opimam Armeniorum regionem obti nuit.PerMelethenam,adMe{bpotamiamdefcendit, Nifibim cum fra» tre Regis cæpit.T endere enim in Perfas paratus,fuccefsionem accepit,

Secundum dueem enumerat Ruffus, L. Lucullum, qui fubatfta iam Armenia, Parthos eratinuafurus. Etnimirum,finon fucceflorem Pompeium habuiflet, Par* thorumomneregnumfubcgiftet : pugnamucrô Luculliamp;5 Tigranisgraphicè de» feribit Plutarchusin Lucullo. Sedquam regionem hic nofter Madenam, Plutar» chus Mygdoniam uocat. Eius uerba haec funt : Superato per aliosfaltus Tauro, in cam regionem defeendit, quam Mygdoniam uocant, feracifsimam auj apricam. Vrbs eratin eatumopibus , turn hominum multitudine opulenta,quam barbari Nifibim,graeciMygdoniam Antiochiam appellant.HuicnempeGuras Tigranis fraterpræerat. Et Pomponius LætusinfuisCacfaribus,ideohoc mutuatus fcripfic

Ci libro

52 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In Sext nm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

libro fecundo:Nifibis urbs cft Mygdoniac.fic appellaucrc proxj'ma Syn'ac Maccdo-nesjà noftris dida Antiochia,à Barbaris Nifibislt;PIinius libro fexto Naturalis hiftox riæjCapite dccimotcrtio : Totam earn Maccdones Mygdoniam cognominauerunf, â fitnilitudinctoppida, Alexandria,item Antiochia,quam Nifibin uocant. Mygdo-» nes populi fcribuntur à Strabonelibro feptimo . Vberius autemin duodecimo, ubi de L. Lucullo ÔCMithridate rege fit mcntio. De Mygdonia Ptolemxus libro tertio, capitctertiodecimOjtndefcriptioneMacedonix,tabulaEuropxdécima. Cxtcrö Mclitena Ptol.libro quinto, capite feptimo, in defcriptione Armeniæ minoris, di-cifur QC regio SiC ciuitas,ut apparet in prima Afiæ tabula. Non ignoro, Meletenam per e ctiam, efieregionem Sufianx, qux ad Tigrim fita eft, quam Ptolemxus libro fexto,tertio capite,2C quinta Afi'x tabula defcribit.PotuitLucullus per utran® regt' onem in Mcfopotamiam defcendere, quam Euphrates amp;nbsp;Tigris faciunt. Eft etiant A'Ielitcnaminoris Armenix oppidum,tefte Marcellino in decimo nono SS. uigefimo libro. Meletcs prxterea Smyrnxorum fluuius cft,ubi ortum quidam Homerum fcri-bunt,aquoMelefi'genes eftnominatus.Seduidendus eftetiam AppianusinMithr» datico,Liuius libris nonagcfimoquarto,8C tribus fequcntibustluftinus libro quadra gcfimo,Floruslibro tcrtioilulius Frontinus libro fecundo,capite primo ÔCfecundo: Eutropius libro fexto,capite tertio.Lucullus regnum Tigranis,qui Armcnis impera bat, ingrefsus, 6lt; Tigranocertam ciuitatem Armenix nobilifsimam accepittipfum regem cum fexcentts clibanarijs,ö(^ centum millibus fagittariorum Sii armatorum ue nientem,dccem otfto millia militum habens,ita uicit,ut magnam partem Armenio-rum deleuertt. Indc Nifibim profetftus, earn quoqp ciuitatem cum Regis fratre cx-pit. Idem Orofius librofcxto,capitefecundo.Iornandes:SecundodumL.Lucullus aPontico regno Tigrancm Armenix, cumdecemotfto millibus fuperatum cx-pelleret, omni Armenia inuafa,ad Mcfopotamiam ucnit:ibiNifibim cum fratrerc- ß gis Parthorum cxpit,xqua forte Perfiden cupiens deuaftare,nifi à Senatu Pompcius dire(ftus,ei aducnifset fuccefsor. Cxtcrum Tigranocertam urbem Armenix Appia-nus in Mithridatico,ö^ Plutarchus in Lucullo defcribunt,pafsim^ exteri. Ad hxc quoq}idnonprxtercundum,quöd aliqui codices hoc loco non habent, clypeato-rum,led clibanartjsfeptcm millibus,fiCc.quo uocabulo ufuseft Lampridius in Alejandro : Cataphratftarios,quosilli clibanariosuocant,decem millia inbello inte-rcmimuSjCorum armis noftros armauimus. Marcellinus libro decimofexto : Et in-ccdebat hinc indcordo geminus armatorum, clypeatus atc^ criftatus, corufco lu-tnineradians,nitidis loricis indutus : fparfimcp cataphradi équités,quos clibanario* diditant.Nazarius inPanegyrico ad ConftantinüiOperimentoferri equi atep hofflt nesparitcr obfeptfclinabarrjsinexercitunomêeft, Modeftinus de Vocabulis reim* litarisiBini cataphradi equiiungebantur ad currum, quibus inftdentes clibanartj, farifsas,hoc cft,longifsimos contos in elephantum dirigebant.CIibanarfj itacp dicun tur,qui ferro QC armis muniti,ad bellum proficifeuntur, quafi more teftudinis^cut d* bani forma eft,arcuati,6lt; armis muniti.

Cn

CNeus Pompcius expertæfelicitatis,ad Mithridaticum bellummif' fuSjMithridatem in Armenia minore node aggrelTus, prælio fup^' rat.'cæfîs duobus nbsp;quadraginta millibus hoftium,caftra eius inuafit-Mi

thridates enimcumduobus comitibus, öduxore, Boiphoronfugit* Ibi deiperatione reruni fuarum,uenenumhauftt:amp;cum uis ueneni parum a-geret,a milite fuo, ut ferro percuteretur, imperauit.Pompeius auxiliato-rcm Mithridatis Tigranem Armcniorum regem perlcquutus eft. ilft ft» oblato diadcmate,apud Artaxata dedidit.Receptæ funt ab eo Mefopota miæ,Syriæ,amp;ab'quantapars PhoEnicis,atc^intra Armeniam minorcm regnare

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loAn. Qißjimdm Scholia.

A regnarc permifsus eft .Idem PompeiustBofphotonianis 8^ Colchis Ari' ftarchum regem impofuit. Cum Albanis conflixit,Orchodo AlbanO' ■ rum regiter uifto pacemdedit,Hiberiam cum Arfaceregein deditio' nemaccepit,Sarracenos,Arabesuicit. ludæacapta, Hierofolymam obtinuit. cum Perfis fœdus fecit:rediens apud Antiochiam Daphneiv ftm lucum, loci deleftatusamocnitate, aquarum abundantia, addito nemore confecrauit.

Hxc omnialornandes in fuos Annales tranftulit,fentenna feruata, uerbis paucis mutatis,quæficfonant:PompeiusilIicoueniens,noriurnopræJioin minore Armcx niafuper Mithridatem irruens, quadraginta duo millia Armeniorum eins proftcr^ ncnSjCaftrafuccendir.VndeMithn'datcscumuxoreóÓduobus fatcllitibus fugiens, Bofphoron ucnit:nimiacp defperatione dctentus,uenenum acccpit.Sed dum nec Gc mors ei accideret, altcrum c duobus fatellirum rogauit, ut fe perimeret. Pompeius autem maioris Armenicregem dum perfequeretui jquod Tigrani contra Romanos auxiliumcommodafset : illein Artaxata urberegno depofito,ukrôdiademafuum Pompeioobtulit. Sed Pompeius pietate diurius, ultra maiorem Armeniam ei con^

' cefsitregnarc,aufcrens ab eo Mefopotamiam ÔCSyria,partem^ Pbcenicie cum Ar* menia. NamBofphoranis Colchis^ Ariftarchum regem Pompeiuspræpofuit AI* banos infequens,Orodem regem eorum tertio fuperauinad poftremum rogatus,pa cem conccisit. Hiberiam Gmiliter cum Arface rege in deditionem accepit. Sarrace* nos Arabesep cxupcrans,Hicrofolymam ludææ captiuauir.Cum Perfis feedere per-cuIsorcucrtenSjDaphncnfcm agrum Antiochenis conccGic, ob nimiamlociamœni

B tatem,pro munere.haccille. Scdlatifsimèhæcomnia Appianusin Miihridatico, qui Bittitum appellat militem percuGorem domini,cumLiuio Bithocusdicatur» Hæcenim omnia prolixeferibebatLiuius, libro centcGmo primo Sifecundo, flex* tarent. Florus hoc idem bellum JVÏithridaticum libro tertio expiicat. Sed Si Fronti* nus libro primo Stratagematum,capite primo,meminit Mithridatis.VclleiusPater* eulus deCn. Pompeio GcfcribinPenctratæ cû uirioria. Media, Albania,Hibcria:ac deinde flexû agmen ad eas nationes quae dextra atc^ intima Ponti incolunt,Colchos Heniochos^Si Achæos.Etopprcfsusaufpicîjs Pompeij,inGdtjsGiijPharnacis Mi thridates,ultimus omnium iuris fui regum,praeter Parthicos. Tum uirior omnium quos adierat gentium Pompeius, fuoiç Si ciuiSuotomaior,0i per omnia fortunam hominis egrelFus , reuertit in Italiam, cuius reditum fauorabilem opinio feceran Qiiippe plericp nonGne exercituuenturuminurbem affirmabant,0ilibertati pub* iicæ Gatuturum arbitriofuo modum, Qiiomagis hoc homines metuerant,eo grati* or ciuilis tanti Imperatoris reditus fuit. Omni quippe Brundufq dimißb cxercitu, nihil praeter nomen Imperatoris retinens, cum priuato comitatu, quern femper ua* careiili morisfuit,in urbem redqtimagnißcentifsimumcp de totregibus perbiduum egit triumphum,longe^ maiorem omni ante fe.illata pecunia in ærarium,prae6er quam à Paulo exmanubijsintulit. Cæterùm in proprijs nominibus quandoqi error Gt. Appianus Orazen AIbanorum,Totum Hiberorum reges uocat.Sed error eft co dicis,quia in Gne 1 ibri Ortocen Hiberum, Orizen Albanum regé ftn'bit.Plutarchus in Pompeio,CoGm Albanum ducem uocat. Florus uero in tertio, Orodem regent Colchorum, Arthacem appellat regem Hiberorum: qui Hibcris imperitabat,ô^ liberos obGdes dare cogebat. BelliMithridaticiferiemG breuitcrSCfuccinrielege* rcuolueris, ac quid Lucullus, quid Pompeius cum illo egerint, adi OroGum libro fexto,00prioraquincp capita libri euolue, quae tibi hunc Sextum Ruffum clario* rem reddent:ubi regum quot^ nomina pulchrè inuenics,quæcorrupte pafsimle* guntur. De Iudaeacapta,6lt;Hierofolymaa Pompeio fubacïa, licetcopiofifsimède Bcllo ludaico lofephus orio libris fcribat,tarnen pulchro compendio Tacitus in uigeGraoprimo libro, ut nunc funt diftindi hbri,rem Ge explic3t:Romanorum pri*

€ 3

mus

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jn Sext um 'Ruffum.

mas Cn. Pompenis,ludæos domuit, templum^i'ure uidonæingrcfsuscft. Inde A tA/,r»«n4s uulgatumtlUatas intus deûmeffigtesjuacuam ft dem SC mania arcaha. Mûri Hiero* lolymorumdiruti,delubrum manfit. Moxbello duüi interno,poitquamin diti* oncm, M. Anronîj prouinciæ ceflèrant, rex Partliorum Pacorus Judæa potitus,in* terfedus^ à Pub. Ventidio,SCPartbitransEufratemredaSîi.ludaeos C. Sofius fubegit.Regnum ab Antonio Herodi datum,ut Aor Auguftus auxit. Poft mortem Herodis,nihil expeAato Cæfare,Symon quidam regium nomen inuaferat.Is à Quin tilio Varo,obtinente Syriam, punitus: gentem cohercitam,liberi Heiodis tri* partirorexere. Sub Tiberio qutes. Deinde iufsi à C. Cæfare efttgicm eius tn tem* plo locare,arma potius iumplereiqucm motum,Cacfaris mors diremit. Claudius dcquot; fun Ais regibus,SC ad modicum re'daAisJudçam prouinciam equicibus Romanisac Iibertis permifit. E'quibus Antoninus Fœlix per omnem facuitiam aclibidine ius rc* giumferuili ingenioexercuit, SCc. perhæcuerba, SCfequentiaRuffi clarius intelli* guntur. Cæteîùm Artaxata regiaTigranis erat,in qua liberi eius ÔC infantes erât, ab ArtaxOjduAu Hannibalis condita,utlate PlutarchusinLucullo fcribit:cutus frequenter Cornelius Tacitusmeminit, ScMarcellinus.^ Daphneautemurbsamee-na propc Antiochiam,religione facia,quam fie Strabo “in decimofexto deferibit: VI-teriuseft Daphne ad ftadia quadragint^,mediocris habitatio, SC lucus ingens, ÔC opacus,fonianis aquis ftriguus: in cuius medio eft phanum, afylum,5C Apollinis ac Dianæ delubrum, in quo Antiochenfes finitimi fella celebrate confueuerunt . Luci ambitus eftftadiorum oAoginta. Prope urbem Orontes labitur.Suntautemin eo fpeAatifsimæ lauri, autore Aufonio, unde 8C nomen fumpfit. Addit Philoftratus, alibi infolitas in co nafei cupi cfsos,in mcmoriam Cyparifsi,quem Apollo dilexir,cui illelucus eftfacer.Sed 6Ceius meminit Arrianus,Paufanius,Cæfar,fulius Capitoli-nus in Antonino philofopho: 8C Claudianus poeta, Lambit Apollinci nemorisnutritorOi ontcs.

Item Procopius belli PerficilibrolecSdo, SC Ruffinusinfacrahiftorialibrodccimo. B Hmceft,quod imperator Theodofius fub graui pcena prohibet,neaiborcx luco Daphnêfi excidatur ; ut eft uiderc C. libro undecimo,de cuprefsis ex luco Daphnen fijUelpafcuis per Acgyptumnonexcidcndis. Dionyfiuspocta fichunclocumde-fcrib/t eleganter:

Hic nemorofa uirent Daphnes Ioca,cclla cuprefsus Erigitur,ramos inneAit laurus odora.

Crine Dionco myrtus diffunditur, altæ

Confurgunt pinus, 8C cœlum fibila pulfant

Robora,molhcomis tellus infternitur herbis.

Marcellinus in decimonono fcribit, temporibus Conftanttj, apud Daphnem amce* num illud SC ambitiofum Antiochiæfuburbanum,uifurelatucp horrendum efse na-tum monftrumiinfantcm fcilicet oregemino, dentibus cum binis, SC barba,quatuor^ oculis, SCbreuifsimisduabusauriculis, SCc. Florus item libro tertio huiusrei fic meminit: Necnon in meridiem uerloagmtne, Libanum Syriæ,Damafcum^tranf-grefsus , pernemora ilia odorata,per thuris SCbalfamifyluas ,Romana circunW-litfigna,

C^^SSO.

M. Crafsus, Conful, aduerfus rebellantes Parthos mifsus eft. Is cum pacem,mifsa à Perfis legacione,rogaretur, apud Ctefiphontem re* fponfurum fe ai'cqui apudZeugmatraiecitEuphratem,a transfuga quo dam Macoro induAtus , ad jgnotam camporum folitudinem defeen* dinbiundic^ circumuolantibus fagittariorum agmùiibuSjàSylIace

Surena

Ioan. Cu/lfinîam Scholia.

SurcnapræfcAisrcgqs eft cinftus exerdtus,amp;f ui telorumobrutus, Igt; pfeCralfus cum ad colloquium follicitacusjuiuus pene capi poflèt,rc' pugnantibus Tribunis euaferat: ÔC dum fugam petit, occiius eft ♦ caput dus cumdextera manu reftAum, ad regem perlatunieft:atqueitaludigt; briohabitum, utfaucibus eius aurumliquefaftum infunderetur, fcilicet qui ardens cupiditate prædandi, pacem regi rogatus abnuerat, etiam

Jiiortui eius reliquias auri flamma combureret ♦

Liuius idlibro ccntefimofexto fcribebat : Appianus in lib.cui titulus eft PartfiM rusjiuftinus lib*qiiidragcftmofecundo: Floruslibro tertio,tit. debello Parthicór Eutropius lib.fexto cap.lexto : lofephus item lib. Antiquitatuitj decimoquartOjCap, dccimoquarto.Scd omnium copiofiflimePlutarchus in Craflb. lornandes etiam in fuis Annalibus hoc repetiuit his ucrbis:His QC alif s rebus in Syria bene geftis, unius fodauitauaritia.NamCraflus cos.dumParthicoinhiatauro,undecimlegiones pene cum fuocapite amiftt: in cuius confpedu ôifih'us hoftihbustelis effoflus,8C iplc peremptus, caputep eius præcifum cum dextra manu ad regem deportatum, ludibriofuit,neque indig.no. aurum enim liquidum in ridumoris infufum eft,ut ' CUIUS animus arferat auri cupiditate, eius etiam mortuum cxanguc corpus auro ureretur. Cæierùm Appianus transfugam ilium Abarum Arabern uoeàf, Floro Mezeras Syrus dicitur. Plutarchus Arimanem appellat, Arabum principem, utx rum ad fallendum aptiffimum. Præterea Appianus SC Florus, itemcp Plutarchus, non apud Crehphontem, fed apudSeIcuciam,fe refponfurum, Craflum dixifle, fcribiint. CUI etiam unus exlegatis Agifles nomine rcfpondifte fertur: Prius in hac paima manus fetac nafeentur (inquit ) quam tibi Seleuciam confpiciendi fit pote^ fias. Eft autem Seleucia metropolis A{lyriæ,à Nicatore ædificata, prima huius B nominis, SC magnitudine SC potentia, Strabonitquam item Plinius fuo tempore

Babyloniam uocatam dicit. A' Traiano primùm, deinde àParthis occupatajtur.» fus à L. Antonio Imperatore recepta. Hic iuxtà Regum Iblet eflè hybernatio. nam inBadrianisæftiuaredicunturEuftathio . Zeugma autem, ut in undecimo feribit Strabo,urbs cftiuxtaEuphratem,Satraparum regio appellata.quô tributa conféré., bantur:Plinio. Ctefiphon uerôregia ciuitas,a Parthisædificataad Euphratis rû pam, terminus olim populi Romani,quo Traianus peruenitrfatoep quodamda. tum uidcbatur,eam tranfirenonlicere fine incommodo,quod etiam in Probo prin^ cipeclarumcft. Hanc Vardancs inftituit,Pacorus ampliauit,telle Marcellinoin «igefimotertio. Plutarchus item Scyllacis aeSurenæ, inCrafl'omeminit. Surenas autem apud Perfas nomen dignitatis eft, poft regiam:quafi prætorem dixeris,aut alium quemuis magiftratum, ut Zozimus tradit, SCMarcellinus in uigefimoquar.« to:uteftapudSarracenosPhyIarchus, quodfuperiusannotauimus. Sedhic Sure.-nas, telle Plutarcho, non humiliaut obfcuro loco inter Parthos oriundus erat, fed qui diuittjs,generc,atque gloria fecundusa regenumerabatur. Corporis autem robore acfortitudine.ætatis fuæ Parthorum omnium potentifsimus, forma uerô ac magnitudine eorporisfupracæteros omnes admirabilis : 8Ccætera,quæIateilIia fenbit Plutarchus.

C C^SS/0, ET ï’. tidio

C. Caflïus quæftor, uir ftreriuus, CraflÏ reliquias fuftcollegit exercp tus, contra Perfas in Syriatn irrumpentes. Ter cum fumma ad mF ratione conflixit, eoscp trans Euphraten reliSlos uaftauit. Parthi La^ bieiio duce, qui Pompeianarum partium fuerat,ÔCuiclus ad Perfas rez e 4 fugerat,

^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In S ext um Rußum

fugeratjin Syriam irruperunt, ac totam prouinciam occupauerunt * SeH A P* Venddius BafTus Parthos, qui duce Labieno Syriam inuaferant,oc/ currens inCaparo monte, cum paucis fugauit:Labienum occidit, perquot; t A/.P4rffcof fequucus eft Pcrfas,amp;: ad internecionem ftrauit. Qua congreffione Pacorum régis fiiium, die qua Crailus uidus fuerat, occidit : ne aliquot; quando Romani ducis mors inulta relinqueretur» Venddius de PaP this triumphauiu

lornandes quafi fimia Ruftum imitatus, fic fcn'bit in Ännalibus : Reliquiucro infelicis exerdtus,quo quemque rapuit fuga, in Ärmeniam, Ciliciam, Syriam^ di-iiradi, uixcladis tantæ nuncium retulerunt. Hac ergo clade, Parthi altius animos eleuantes, per Pacorum duccm Syriam inuadunt, ducem^ Labienum, quem du-» dum carperant, exercitui pracponentes, contra focios, id eft, Romanos, prælio diri* gunt. Sed Ventidius Baffus Perfas fub utroque duce Syriam depopulantes, fupc/ ratos effugat,Labienum^ interficit. Pacorum uerö,regium iuuenem,telis undique circumfeptum extinxit : mox^ capite cius dempto,2lt; circumlato per urbes quæ|dc--fciuerant, Syriam finebello recepit. Sic Crafsianam cladcm Ventidius Pacori capi* te,Labienicp morte pcniâuit.Sed dehac re late apud Appianum in Parthico.Hifto* ria uidenda eft 06 apud Plutarchum in Antonio. CopiofifsimeLiuius fcribebat de C. Cafsio, quæftore Crafsi,libro centefimo ocftauo. SeddeP.Ventidio SCLabic/ no, libro centefimo 2lt;uigefimofeptimo, fequcnti. In eius Abbreuiatore perpe-ram C.Cæfius SC L. Ventidius impreffum eft. Videndus eft etiam Florus libro quar to,debelloParthico, duccVcntidio: cuius SC Tacitus meminit libro uigefimopri-mo. Sed SC Iulius Frontinus libro primo, item libro fecundo, capite fecundo,inge/ niofum Ventidfj ftratagcma commemorat.Hicfolus (inquit Plutarchus) ufquead ^tatcm noftram triumphauit de Parthis : homo obfcuro loco natus, fed celfi animi, SC magnarum rerum cupidus. De eius etiam triumpho Appianus,qui una cum Plu* I tarcho, inCyrifto,nonCaporo,fiue inCyriftica regione, Labienum occifum fcrf bit. Eft autem Cyriftica regio, tefte Strabonein fextodecimo, ufque in Antiochene fem agrum extenfa. Ä feptcntrione eft mons Amanus, non procul etiam Coma/ gcna, quibus Cyrifta coniungitur, eo ufque extenta. Hoc in loco eft Tindarus ciuf tas, Cyrifticac rcgionis arx. Sc aptum latronibus receptaculum: SC aliud quoddaffl, -nomine Heraclium. CircahæcIocaPacorus, qui eratnatugrandior ex Parthi filqs, duc'lo in Syriam exercitu, à Ventidio deletuseft. Perperam impreflum eftinuuh gatis codicibus,Venditio deletus cft.Sed diligenter uidendus eftluftinus libro qua^ dragefimoiecundo, ubi hæc omnia dare, SC de Pacoro multa, SC de Cafsio fimiliter. Non autem hicL. Caisius,ut uulgati habent codices,fedC. Cafsiusappellabatur» qui in Philippicis poftea contra Odauium SC Antonium pugnans perqt. L» ucro Cafsius prion's ex fratre nepos fuit, SC alius L, Caisius fuperioris frater. Item alius fuitCafsiusParmenfis.huiusCafsij meminit Appianusin quartoCiuilium, quice ' tiam in Rhodo infula eruditum Graecis litcris atque enutritum dicit. Tanta autem formido Parthis per huncCafsium iniedaeft, ut intra Mediæ SCMefopotamiatfiquot; nes fefe omnes reciperent, tribus continuis pugnis iumma ui fuperati, ut Plutaf/ chus in Antonio tradit, Hane etiam hiftoriam Eutropius libro feptimo tangit,«* pite fecundo.

Tgt;E ’n TO‘MIO.

. Antonius in Mediam ingreirus,quæ nunc Medena appellat, beb lum Parthis intulit,0C primiim eos üicit.Póft duabus legionibus agt;

iniffis,cumfame,peftilentia,tempeftatibuscppremeretur,uixper Armcquot; niam Perlis infequentibus,exercitum reuocauituanto per momenta tem porum

kdn, Scholût.

A porum tcrrore percufTuSjUt à gladiatore fuo percutipoftularet, nc uiuus ueniret in h oftium poteftatem.

lornandes in fuis Annalibus ; Ncc fic contentas Po. Ro. Crafsianum interitunl obliuifci, nifiadhucfæuiat in Parthos. Nam M. Antonius in Madienant ingrefluS* contra eos arma commouit. Ibi primùm eos fuperans, dchinccum duabuslcgioni* bus inedia hyeme^ corrcptus, uix in Armeniam Parthis fequcntibus fugit, ibi erC-ptuseft.Scdhiftoiiamintegram inuenies latifsimè apud Plutarchumin Antonio, Appianum inPaithico, Florum libro quarto debello Paithico Antonif. Liuius hoc fcribebat lib.ab Vr.con.ccntcfimo trigefimo. In cius abbreuiatorc pciperam ibi icri biturC, Antonius, pro M.Antönio,Iuftinüs libro quadragefimofecundoficfcribitt Huie Antonius propter auxilium aduerfus fe QC Caefarcm latum, bellum cum fede-cim ualidiisimis Icgionibus intulit.fed grauiter multis praclijs uexatus,a Parthia refit gitiqua uidoria infolentior Phraates rcdditus,cum multa crudclitcr confulcret,in c* xilium à populo fuo pellitur.

2)3 ocT^u/^^0 ^vçvsro.

O Vb Odauiano Augufto Cæßlre, Armenia cum Parthis conipirauif,. ' O Caius Cæfar nepos Augufti, cum exercitu miiEis ad Orientem,cunl per Maieftatem Romani nominis facile cundla fedaflet, atque ei Arme-* nn,qui tunc tempons ualidiores erant, Parthos dediflentjiudicesep ex inftituto Pompcq,di(ffis gentibus Caius Cælàr præficeret,Domnes qui* B dam, quem Parthis Arfaccs præpoRierat,proditionefimulata,libellum, in quo feripti thefauri continebantur,obtuh't. Quem cum Romanus Im^ perator legerct intentius, cultro aggreflus Caium uulncrauit. percuC forquidema militibus confoflus efttCaiUs uulneratus,reucrfus inSyz riam obijt. Parthiad fatisfadionem tarn audacis admifli, obfides tune primüm Odfauiano Cæfari dederunt, 06 erepta fub Craflo hgna retulcz runt. pacatis gentibus Orientis, Auguftus Cæiàr etiam Indoru legation nein primus accepit»

, Scribebat hoclatifsime Liuius libro ab Vrbe codita centefimo trigefimononodit ftinuspulchrelibro quadragefimofecundo.Suetonius in Augufto,rubrica uigefi* maprima ; Parthi quoque Armeniam uendicanti facile cefferSt, amp;nbsp;figna militaria quæM. Craflo 8C M.Äntonio ademerant,repofccnti reddiderunt. Obfides infupet obtulerunt, Deijs obfidibus Strabo libro decimofexto fic feribit : Parthi prius Rox manorum amicitiam coIebant.Poftea Craflum,qui belli initiS fecit, ulti funt : quan-quamncc ipfi non paria inuenerunt, quum bellum accendiflent, Pacoro in Afiam miflb. Antonius uero Harmenrj confilio proditus, male pugnauit. At Phraates qui illifuccefsit, tantum circa Cæfaris Augufti amicitiam ftuduit, ut etiam illitrophara remitteret, quae Parthi de Romanis erexerant. Et uocato in colloquiumTitO, qui per id tempus Syriæ pracerat, quatuor ei fîlios legitimos obfides tradidit, Sarafpa-dem,Ccrofpadem, Phraanem,óó Boonem: ói duas eorum uxorcs,8lt; filios quatuor, feditionem metuens, amp;nbsp;nc fibiinfidiacftruerentur. Intelligcbat enim, neminem ad-uerfum fepracualiturum, ft nullum ex Arfacio genere aflumpfiflèt: propterea quod Parthiualde Arfaciorum funt amantes. Filios itaque eminus ablegauit, uolens eam fpem malefictjs auferre, Quare eius filrj quicunque fuperfunt, Romæ publice ac re-galitercurantur.fic Strabo.Itaque tota Parthia exCrafsianofiue Antonqexercitu captiui recolledi funt, figna^ cum ijs militaria Augufto remifla. Sed Ô6 filq ne-poteslt;]^Phraatis obfides Augufto dati : plus^Cacfar magnitudine nominisfui fe-dt, quam arrais ah'us Imperator facere potuiflet. Catterum de Catfare hiftoria fic “ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fehabet*

5 8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In Sextum Ruff/m

fehaLct.Auguflus duoshabu/t nepoteSjCaium èC Luciuin. LudusAlaflyh'æ I'nglo riusmoritur, HuncCaium cumTnitteretadOrientemjrogauttdeos,«tiîliMn comita TCtur beneuoIentiaPompdj, audentia Alexandrijipfiusuerofortuna. Sed uotairfp ta fuerunt:quia ä percuflore interfedus eft. Vndc pædagogus atqj Cai miniftri,cuai «xuulnere peri) ftet Caius,cœperût fupeibèSCauarè graflari at{^ pr^danin prouin-lt;ia.ltalt;^ ab Augufto affcdi funt fupplicio capitali,amp; inftumc præcipitati, quo olim ifupplicio ufus eft Alexander in feditiofos. Tacitus çrimo hiftoriarû fuccinde hanc rrem. Sed Velleiusbanchiftoriam nonincondnne in pofterioriuolumine fignat, ij s uerbis:Breue ab hoeintcrcéflèrat (pacium,poft relegatam luliam ïnexiliîï, quum C.Cacfar ante alijs prouincijs adfidendo obitis, in Syriam miftus,eottucnto prius Tiberio Nerone, cuionmem honorem utfuperiorihabuit,tamuarièfeibi^efsit,ut nee îaudaturum ma^na,nec uituperaturum mediocria, materiadefîciat. Cum rege Parthorum iuuene excclfifftmae infulæ, quam amnisEuphrates ambiebat, æquato utriuflt;^ partis numeroeoijt. Quod fpedaculum ftantisexdiuerfohinc Romani, ib lincParthorum exercituSjCum duo inter.fe eminentiffima imperiorum Sgt;C hominum coirent capita,perquam darum SCmcmorabilc,fub initia ftipendiorum meorum trb buno militum mihi uifere contigit . Prior Parthus apud Caium in noftra ripa,pofte/ rior hic apud regem in hoftili ep ulatus eft. Quo tempore M.Lollius,quem ueluti mo deratorem iuuentæfili) fui Auguftus eftè uoluerat, perfida ac plenafubdoliac uerfu' tianimi confil3,perParthum indicata Cæiàris ira euulgauit:cuius mors intrapaucos dies fortuita an uoluntariafuerit, ignoro. Sed quam hune deceflifle lætati homines, tampaulo poft obijflè Cenforinum in ijfdemprouincijs3grauiter.tulit ciuitasjuirum demerêdis hominibusgenitum. Armeniam deindeingreflus, primaparteintroitus profperègéfsit: moxincolloquio (euifctemerecrediderat) circa Artageramgraui-teraquodam ■nomineÄdduouulneratuSjexeoutcorpusminushabilCjitaanimum minus utilemReip.habere coepit. Necdefuitconuerfatiohominum,uitiaeiusaflcnB tatione alentium.Etenim femper niagnæ fortunæ comes adeft adulatiorper quae eô dudus erat, ut in ultimo SC remotiflïmo terrarum orbis angulo cenfenefccre, qua'm Romam regredi mallet. Deinde relucftatusjinuitusq? reuertes in Italiam,in urbe Ly-'ciae,(Lymiram nominant) morbo ohijt: quum anteannum ferme quintum, Caefaï frater ^iusHifpanïas petcns‘,Maflylia decefliiTet.Hæcille. Sed tuledor,pro Arta-geram meo periculo lege Artaxatam, quæurbs eft Armeniae maioris, de qua uide Ptoleraæum lib, Geograph, quinto, capitedecimotertio,8C tertiam Afiae tabulam» Sed SC Florus clariflîmè rem hanc lexequitur in quarto Irbro, ultimo titulo, in fine opens, cuius uerba fubijeienda pro intelledu cenfeo : Ad orientem plus negoctj cum Armenis, Hucalterum Cæfar ex nepotibus fuis mifit: ambo fato breues, fed alter inglorius. Maflyliæ quippe Lucius morbo foluitur : in Lycia Caius ex uulnc* re,cum Armeniam ad Parthos fe fubtrahentem recipit, Armenios uido rege Tigra •neinhocunum feruitutis genus Pompeius aflueuerat, utredores ä nobis recipe^ rent, Jntermiflum ergo ius, perhunc^recqperatum, non incruento, necinultocum certamine : quippeDomnes, quern rex Artaxatis praefecerat, 'fimulata proditionc •adortus utrum intentum libello, quern ut thefaurorum rationem continentem Ï-pfcporrcxeratjftrido ferro cruentat uulnere in tempus, Cæterùm Barbarus undiqi infefto cxercitu oppreftiis, gladio SC pyra, in quam fe percuflor immifit, fuperftiti ctiam Cæfari fatisfecit. Sic eft enim legendumtdeprauati funt ferme omnes im* prefti codices, Domnes autem praefedus fuit Artaxatis, quæ regia Tigranis erat: utnon legatur rex Artaxates,ficutpleriquc, Huius etiamurbis Tacitus meminit iibro decimotertio, quæ fub Nerone ignevConfurnpta,SC.folo æquata eft, de quafu* perius etiamfcripfimusLtTacitusirLfecundo/ubidefcribitnauigationcm Germa/ niciinArmeniam,inquit:lgitur Germanicus4nurbe Artaxataapprobantibus nobi libus, circufufa multitudine,iinftgne regium capiti.eius impofuit. Cætcri uenerantes regem, Artaxiam confalutauere,quod illi uocabulu indiderant ex nomine wbis.V£ «£ua etiam fuperi«s,ubt de Gn.Pompeio egimus,fcEipfim«s abundè».

J it dn. CußtmUni Schblta.

2) B

K XIEro,quemturpiffimumImpcratoremRomanarcfpub«eftpaflà,a* JL gt;nbsp;mißt Armenias duas ♦ Tunc legiones duæ fub iugum à Parthis miß fæ,extremo dedecore Romani exercitus facra feedauerunt»

Tranquillus in Nerone.rubrica trigefîmanonarignominia accefsit ad Orientem, legionibus in Armenia fub iugum mißis, ægre^^yria retenta eft. Eutropius lib. 7, cap.d.Armeniam Parthifuftulerunt,legiones^ Romanas fub iugum miferût.Ideirt Orofius lib.feptimo, capite quinto. lornandes in Annalibus ; Nero non folum non profuit Reipub.immô obfuitnimis.namduaslegionesinArmenia cum ipfa prouin cia fimul amifit,quæ Parthico iugo feruientes, graueminfamiam Romanis dederût, Tacitus autem lib. decimotertio, de rebus à Nerone geftis, bellum Parthicum quo» modo coeperif,eleganter fcribit.fed amp;libro decimoquarto idem bellum explicat : in decimoquinto libro finem belli enarrat, ÔC legiones fub iugû miflâs recenfet elegan-tifsimè, Lege Ielt;fîor,Slt; lætaberis

TRaianûs,qui poft Auguftum Romanæ reip, mouitlaccrtos, Armegt; niam recepit à Parthis, fublato diadematc,regi Armeniæ maioris re-gt; gnumademic. Albanis regem dédit» Hiberos,Bofphoranos, Colchos in hdemRomanæ ditionis accepit» Oftoenorum loca,8ô Arabum occupa^ uit» Carduenos Marcomedos obtinuit ♦ Antemußum opimam Perfiz dis regionê, Seleuciamcp, amp;nbsp;Cteßphontem ac Babyloniam accepit amp;nbsp;tc'' nuit» Vfc^adIndiæfines poft Alexandrum accefiît» Inmarirubro claC fem inftituit : prouincias fecit, Armeniam, Mefopotamiam nbsp;Afiyriam,

quæinterTygi'idem atqueEuphràtem fita, irriguisamnibusinftar Ae^ B gypti foccundatur» Porrd inter Romanos amp;nbsp;Perfas,limitem Tygrim eße uoluit»

Mirari quifpiam pofTetjCUr hic Ruffus nofier inter cæteras præclarc à Traiano res géftasjnonmeminerit,quomodoDaciam prouinciam fecerit,amp; Decibalum regern iiraueritiSedilludfuperiusin prima opufeuli parte fignauit. QuodDion latifsimé in eius uitatradinqui de Armenia fubaôa, SC Armeniorû regeParthamafire, quem grauitermuldauit,plurafcribit:ÔCquomodoHeniochorum regem profequutusho norcfit. Suntautem Heniochi Scythæ/Bofphoranis uicini. Cardimonitem monte tranfgreßuSjAdiabenorum gentemfubegit. ArbelairijGangamclajAflÿriæ oppida cæpit» Babylonem fubegit, amp;nbsp;urbem Cteßphontem inuafit» Turn mare rubrum in* grcflùs, ut fines Indorum peragraret, more Alexandri Magni: quem fæpe felicem diditabatjquôd hanc gentem adijiïct.feneôlutem fuam accuians. Pôft AraWam pc tqt,ÔC Agarenosrebellantes adortus efi» HaccDion latifsimé in eius uita profequuz tus eft» CarduenaucrôjUna ex quim^ regionibusTranftygritanis,ut Marcellinus teftatur.obtemperabatenim poteftati PerfarumjUtindecimoo(ftauofcribit»Indez cimo autem quarto, ubiMefopotamiætratftus enarrat circa Aflÿriam, Ofdroenem fæpe nominauSC prope Cilicie defcriptionem,ibi etiam paulo poft Anthinufiam no minat.Frequens eft mentio Ofdroenæ,C.defundis patrimonialibus, SCpaflim alibi inLampridioamp;Herodiano.Eutropiushaec locaSCurbes cum populisexplicat liz brooéiauo, capite fecundo,ubidcTraiano» Videndus eft etiam Orofius libro ie-ptimo,capite odîauo» lornandes in Annalibus îTraianus de Dacia Scythis^ trium* phauit, Hiberos^ SC Sauromatas, Ofdroenos, Arabes, Bofphoranos, Colchos ez domuit, poftquam adferitatem prorupiffent» Seleuciam 8C Ctcfiphontem,Babyloz niamœ peruafit ÔCtenuiuNeenon ÔC irt mariRubro daffem,unde Indiae fines uafta ret, inftituit,ibi^ fuam ftatuam dedicauaty

/

C'a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In Sextum

HAdnanum gloriæ Traianî certum eft inuidiflc, qui ci fucceffit in ïii^ perio J lie forte propria ui dedudlis exercitibus, in Armeniam,M^' fopotamiam Aflyriam conceffit,amp; inter Romanos amp;nbsp;Perfas Euphra' i tem limitem efle uoîuiu

lornandes in Annalibus fie feribit : Clarct Hadrianû inuidum faefiis Traiani fuif î fCj quia mox ut ci fucccfsit,ilico nulla necelîitate exerdtum ad ie rcuocans,JVIefopo* tamiam,Aflyriam^Ôi Armeniam Perfisreliqutt, Euphraten flumen finem termiquot; J numi^ inter Parthos Romanos^ conftitucns.Idem Eutropius libro oefiauo, capita tertio.Scripfituitamilliuseleganter,fed grecc,Dion:latiffîmèSpartianusIatine.O' rofiusitemilliusmeminitlib.7.cap.8.Videnduscftautcm amp;nbsp;Aurelius Sextus,

TiVO^VS

ANtonini duo,Marcus amp;nbsp;Verus^hic foccr, ilie gêner, pariter AugU' j ftiirapcratores,orbisæquata primümpoteftate imperium tenue/ runt.Sed ex rjs Antoninus iunior,ad expeditionem Parthicam profeélus eft.Multaingentia aduerfus Perfas gefsit feliciter.Seleuciam Aiîyriæ uP bem cum quadringentis millibus hoftium cæpit,ingenti gloria de Perfis cum focero triumphauit,

Iulius Capitolinus Antoninoru uitas diligenter pcrfcripfit, quas diligcns le^of ; leget.Sextus item Aurelius cap.dedmofeptimo, Slt;^fequcnti,Eutropius1ib.o(fiauO) capttequarto. Sedôôeodemcapitefequcnriita fcnbitzlibellum contraParthos gef fer unt, qui poft uicîoriam Traiani turn primum rebellauerunt.Sed Antonius Scue-rus ad id profcóus eft, qui Antiochia? amp;nbsp;drea Armcniam agens, multa per duces fuos ingentta patrauit.Seleuciam Aflyriæurbcm nobilifsimam cum quadringen- Ö | tis millibus hominum cæpit,Parthicumcp'tt‘iumphum reuexit : cum fratre eodem^ • focero triumphautt.Idem, 2lt;aliquanto clarius, Orofiuslibrofcptimo,capitcnono« { Sed ód lornandes in fuis Annahbus.

DE SET^TIMIO SEVEIO.

SEptimius Seuerus Apher^acerrimus Imperator,Partbos ftrenuifli'' me uicit,Adiabenosdeleuit, Arabes obtriuit, Arabiam prouinciatfl t refecit.Huic cognomina ex uitfforqs acquifita lunt, Nam Adiabenicus, Parchicus,amp; Arabiens cognominatus eft.

Adiabenaregio,quae ad Babyloniamuergif,magna parteinplano fitacft,tefte Straboncin deamofextornonnunquam Armenieadhæret.Vocanturautem Adia/ ; bent 6^ Saccopades. Vitam Septimij Seueri latiifimè Herodianus libro iècundo ' tertio dcfcripfit.amp;Titem Aelius Spartianus.Sed ôlt;^ Orofius lib.feptimo, capiteundc cimotEutropius libro nonojcapitedecimotac Sextus Aurelius, caeteri^. lornande« in Annalibus,eadem pene quac Ruifus.Sed amp;nbsp;qua Fortuna Parihos praeter Ipeni de* uiccrit,ncmo pulchrius quam Herodianus in tertio explicat,

ANtoninus cognomento Caracalla, filius Seueri Imperatoris, expc' ditionem in Parthos parans, in Ofdroena apud ciuitatem Edeflaifl propria morte obqt,amp;f ibidem fepultus eft.

Edefla ciuifasMcfopotamip,cuiusmeminitPtoI.Iib.quinto,cap.is.tabuIa quart» Afiæ: quam facram urbem Strabo in kJ.appellat. Cuius etiam meminit Stephani*®, quod inter aquarum impetus fita, hoc nomen habeat, HancHebr%i Haracuocanf» ad qua»®

lodn. Cujj^iniam Scholid.

A ad quam Tobias filium mifitGabcIo, uthabcntliteræfàcrae.HancB.Thadcus Apo ftolus ad fidem Chhftt, praedicationis diuini uerbi ac miraculorum uirtute cohuerx tit.Eadcm Thomæ Apolloli ofsibus decorata,in qua olim Abagarus rex fuit: qui da-tisaddominû i e s v m epiftolis, fide promeruit,fcripta Dei manu reiponiaaccipe re.uttraditEufebiuslibroprimo hiftoriæ Ecclefiafticæ,cap.iy. TemporibusBalduü ni tertij regis Hierofolymitanijà barbaris eft direpta.Sed quod fcribit,eam eflein Oß roena, fuperius fcripfi'mus.eum tradû efle haud longe à Mefopotamia.Nam ÔC He--rodianus in fexto libro Oiroenorû meminit, q^uos Alexander imperator fceum con* tra Germanos duxit. Etinfeptimo,militum Ofroenorum defecfîionem à Maximia-no Caefare fcribir.Iureconfultus prçterea,C.de fundis patrimonialibus,L.omnes fun dijOfroenæ meminit:licetillic Odrozena perperam fcriptum fit.Et fequêci libro de milit.ueftc.L.prouinciac. Cæterùm de Caracalla imperatore Herodianuslib.4.abun de,item Spartianus,item Orofîus lib.y.cap.u.Eutropius lib.s. cap.u.Sextus Aurelius quoç,amp; cacteri. Sed quod Ruffus tradir, ipfum propria morte obnlîc:Herodianus fcribitjipfum occifum à Martiali,dum requifita naturae folus perageret prope Garas, fiue(ut alij) inter Canras Sô Edeffam. Adde quod Romæ arcus nobilis fub radicibus Capitolij,cognomina huiusimperatoris amp;nbsp;patris fui habet:qui inmemoriâ patris ac filtjCaracallæ( quiaM. Aurelius Antoninus Pius£lt;ipfe di(Suseft)extruebaturox lim.Suntautem inferiptiones huiufmodi:

IMP. C AE S. S E P riMIO M. F, SEVERO PERTINACI: AVG, P. P; • PARTHICO. ARABICO, ADIABENICO, pont. MAX. TRIB. POT.

XI. JzMP. XI. COS. III. PROCOS. ET IMP. CAES. M. AVRELIO L. P. AN» TONINo. AVG. P. F. TRÎB. POT. VI. COS. PROCOS. P. P. OPTIMIS FOR TlSSlMlSCtVE PRINCIPIBVS OB REMPVB. RESTITVTAM, IMPERIVM-CtVE POP. ROM. PROPAGATVM, INSIGNIBVS VIRTVTIBVS

ß EORVM DOMI FORISOyE S. P. Q,. R.

lornâdes in Annalibus fichuius Imperatoris meminit: Antoninus cognomêto Cà racalhjfilus Seueri,regnauit annis feptê. Nam ideo hoc nomê naôus eft, quod eiuß dem ueftium genera Romac demanibus erogans,fibi nomen Caracalla,6C uefti An^ tonianadederit. Hie enim Imperator,dum contra Perfas mouit procindum,Ofdroe næ Edefla defuntftus eft.

A Vrelius Alexander quafifatoquodam in exftium Perficæ genti'sna -^^tuSjiuueni'sadmodum Romanigubernacula fufeepit imperq .Ipfe Perfarum regemnobilifsimum* Axtaxaten gloriofe uicit.Hic Alexan^**»^ Darfen der Sacrorumferiniorummagiftrumhabuit Vlpianumiurifcorifiiltum.

De Perfis fpedabili pompa triumphauit.

Alexandri uifam fcripferc diligentifsimc duo infignes fcriptores, qui extant inte* gri(nec^ enim nunc de Dione Græco loquendû cenlëo) inter Græcos Herodianus, inter Latinos Aelius Lampridius.Sed Herodianus lib, 6, fuorum temporum, tradit, Alexandrum exercitum amififle fame morboep côfecftum,uilt;ftum^ potius quam ui* ëlorem extitifle.lllic^ rex Perfaru Artaxares dicitur.fiue Artaxates. Lampridius au-temferibit, Alexandru Imperatore regem Perfaru Artaxerxen potcntifsimû uiciflè, fpeciofifsimum^ triumphs de eo egilïè, quod illiclatifsimè uidebis : quem fequitur 2lt;;Orofiuslib.7.cap.ii,8ë Eutropius lib.g.ca.14. Et lornâdes in Annalibus.Sed hi om nes regem PerGru Xerxen appellat. Cæterùm de Vlpiano fie Lampridius: VlpianS pro tutore habuit primùm repugnâtê matre,deinde gratias agente,que fæpc à milita ira eum obieeftu purpuræ fummæ defendit.atcpideo fummus fuit Imperator,quod e-ius confilqs præcipuèremp.rcxit.Videnda eft oratio Alexandriapud Lampridium; quam ad P,C,habuit,narras quornodo Perlas uiccrit. Vbi inter caetera inquit: exx;

f M.equf;

62 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/n Sextum T.uffum

M.equitum eonim fudimus,cataphraflan'os (quos illi Clibanan'os uocänt)x. M.in bello intcreminus, eorum armis noftros armauimus.

rD E gom)

SVbGordiano Auguftoexiuuentutisacri fiducia rebellantcs Parthi» ingentibus prælrjs contufi fiint : iscp de Perfide rediens uicïlor, fraude Philippi,qui'præfeôtus prætorio eius erat,occifus efr» Milites eius tumU' lum in uigefimo miliario à Circeo caftro,quod nunc extat,ædifîcauerunt, atep exequias eius Romam cum magna reuerentia deduxerunt»

Tresfuerunt Gordiant:feniorjqui Proconfulatum Aphricac gefstt, quem milites ui impuleruntjUtimperiumaiïumeretjUttraditHerodianusinfeptimo.ls pofteafiliö Car farem fecit. Senior fe laqueo fufpendit. Carthagini Gordianus iunior in excrcitU occifus eft. Gordianus nepos cum annorü eßet fermètredecim, princeps ab uniuer/ fis declaratus, Romanum fufcepitimpcrium:de quo hicnoßer Ruffus fcribit. Scrfi pfitpulcherrimum libcllum dehis tribus Gordianis Iulius Capitolinus,quiextat, in quo dehocnoftro Gordianoficinquit:Profelt;flus eft côtraPcrfasexcrcituingenti,ôi tanto aurOjUt uel auxiltjs uel militibus facile Perfas uinceret, Ôôc.quæ fequûtur. Cit ceum caftru idem fcribit in cofinibus Perfidis cfie, ubi in eius tumulo titulus fcriptus cfiètliteris Latinis,Græcis,Perficis, Iudaicis,ô^ Aegyptiacis.Quanquâ Marcellinos fib. 2?, locum ilium ubi Gordiani tumulum fe uidifienarrat jZaitan appellat, id eft, dea arbor. Videatur Orofius libro 7. cap, u, Eutropius libro 9. cap. tertio,Ionian-' desin Annalibus,

ET g,^LIETlO.

VAleriani infaufti principis fortunam tædet referre.Is cum Galieno fu H frepit imperium.Sed hunc exercitus,GaIienum Senatus imperators fecit, Ex quibus in Mefopotamia aduerfus Perfas Valerianus congref fus,à Sapore Perfarûrege fuperatus eft:8d captus, in dedecore feruitutis confenuit.Sub Galieno Mefopotamiam inuaiam, amp;nbsp;Afiyriam etiani fibi uendicarc Perfæ ccGperut,nifi (quod turpe dnfru) Odenatus decurio Pal myrenuSjColletîla Affyriorumagreftium manUjacriterreftitifiet: Sdfufts aliquoties Perfis, non modo noftrum limitem defcndiifetjfed etiâ ad Ct^ fiphontem Romani ultor imperrj(quod mirum eft diftu) penetrafleu

Trebellius Pollio^ Valeriani amp;nbsp;Galieni, patris amp;nbsp;filtj,vitas uenuftifsime fcripftt,n* quo fingula latiisime uidebis,quç fpelt;ftant ad autorem noftrum,ubi de Odenato Pal myreno fic fcribif.Odenatus Palmyrenus colleóo cxcrcitu rem Romanam propein pri ftinum ftatum rede git. Carp it Regis thefauros,caepit etiam quas theiauris chario* res habent Parthici reges, concubinas. Quare magis reformidans Romanos duces Sapor, timoré Baliftg amp;nbsp;Odenati in regnum fuum ocyus fe recepit. Videndi funtaU tern Orofius lib.7.cap.i4.2Cfequenti:amp;Eutropius lib.nono,cap. O(ftauo,nono,0i duodecimo:ac Sextus Aurelius in trigefimofecundo, amp;nbsp;tertio. Inliteraautêeftle* gendum,limitem, non militem,ut fere omnes codices habent : ut eft,limes Orienta* lis,limes Rhœticus,in autoribus antiquis.

Tgt;E ^VEELI^TIO.

AVreliani imperatoris gloriæ, Zenobia Odenati uxor acccfsit. Ea Cquot; nim poft morte mariti,ditione feminea Orientis tenebat imperium: quam Aurelianus,multis tclypcatorum amp;nbsp;frgittariorum millibus fretus, apud

loan.CuJjimam Schobst. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(fj

A àpud Ertl efam, baud prôcul ab Antiochia,uidt, nbsp;captam Rortiaè triumgt;

phans ante currum duxi't»

Rauiùs Vopifcus Aureliani uitàminliteras quàmdîKgcntifstmèmififiin cuius medio hæcuerba ponuntur,quaead noftrum Ruffum faciunt; PugnatS eft poft hæc de fumma rerum contra Zenobiam, amp;nbsp;Zabam eius focium, apud Emeftam magno certamine.Cumcp Aureliani équités fatigatii'am pene difeederent, acterga darent,fu bitouinuminis, quod poftea proditum,hortante quadam diuinaforma,pcrpedites ctiam équités reftituti funt. Fugata eft Zenobia cum Zaba, SC plenifsime parta uiifto ria.Receptoigitur Oriêtis ftatu,Emeflam uitftor Aurelianus ingreffus eft, ac ad temgt; plum Heliogabali ftatim tetendit, quafi communi officio uota loluturus. De Zenogt; bia uide Trebellium Pollionem, qui tyrannos fimul complexus eft. Vide SC Eutro* pium lib.p.cap.decimo quinto:Orofiumlib.feptimo,cap. ly.CacrerùmEmeflà, à qua Emeflenidicuntur,urbsinfignis Phceniciaemediterranea,circa LibanSmontem.Egt; meffenorum meminit Plinius lib.y.cap.zj.Strabo in decimoftxto, Antoninus in Itinc rario.DiciturhatcSCEmela.’quanquam SC Græci dicunt Emifon.Sunt ÔC qui neutrô genereEmifa plurali numero feribât, ut Stephanus SC Euftathius atteftantur.Diony fius Apher in fua Periegefi, Ruffo Auienö Paraphrafte,fic memimt: Et qua phcebæa procul incunabula lucem Prima fouentjEmifæ faftigia celfa renident.

Nam diffiifa folo latus cxplicar,ac fubit auras Turribus in cœlum nitentibusu'ncola claris Cor ftudijs acuirgt;fed amp;nbsp;amplius imbuit ordo, E^enifç flauicomo deuoti petftora foli V itam agitant: Libani frondófa cacumina turgent, B Et tarnen tjs celfi certant faftigia templi.

Corruptilibri hoc loco nonEmefam,fcd Hymashabent.Etideo ctiam deceptus lof bandes in Annalibus inquit, Aurelianus apud Hymas uicum Antiochiae fuperauit.

2)£ C^^O.

Imperatons uitftona de Perfis,nimiumpotensfupernonumini ^^uifaeft. nam 8C inuidiam cixleftis indignationis pernmuiffe creden-' da eft.Is enim ingreftüs Pcrfidcrn,8c quafi ei nullo obftantc uaftauit.Soe^ nemSeCtefiphonteurbes nobilifsimascæpit.Cumuidlor totiusgendâ caftra fuper T igridem haberet jfulminis itftü irtterq t,

Eadem perte ueibaEutropiusIib.nono,cap,decimortOrtohabctIorrtartdes corrii ptüm exetnplar na(ftus,fic fcnbit:Hic enim omrti Perfide uaftata,rtobihfsimas eorurn urbCsöccupauit, Gochem SC Ctefiphöntcm. Cumfcribcrtdum fit, Soenem amp;nbsp;Ctefi.« phontemi Fläüius Vopifcus copiofius uitam Cari feribit, plures^ ueteres recenfet, qiiieius uitam irt literas mifere.Orofiuslib.7.cap.itf.idem tradit: fed eadem menda lü brumfuümoccüpauir,quglornandêexplicuit. Eutropius uero irtquit: Nunciato au tem tumultu Perfarum, ad orientem pröfelt;ftus,rcs contra Perlas nobües gefsit,ipfos pracliofüditjSoCnem ac Ctefiphöntcm urbesnobilifsimas cçpit,

Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J^aximiano Ceefire.

SVb Diocletiano principe pompa uitftorie de Perfis nota eft,Maximia nus Cæfar prima cogrefsione cum contra innumerammultitudineni

CÛ paucis acriter dimicairet,pulfus recefsit,Hic tanta indignatione à Diogt; f 2 cletiand

6^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hi Sextum

cletiano fufccptus eft, ut ante carpentum eius per aliquot millia pafTuuJU cucurreritpurpuratus: amp;nbsp;cumuiximpetralletjut reparato delimitaneis Daciæ excrcitu, euentum Martis repeteret. In Armenia maiore ipfe itU' perator cum duobus equitibus explorauit hoftes, amp;nbsp;cum uiginti quinc^ millibusmilitum fuperueniens caftris hoftium ,fubitó innumera Perfa^ rum agmina côgreflus,ad internecionem occidit,Rex Pcriarum Nar Icus effugit,amp;ruxor eius ac filiç captæ funt,amp;^in maxima pudicitiæ cuftodiarc feruatæ:pro quaadmiratione Perlæ no modo armis,Ied moribusRo' manos ftiperioresefleconfefsifunt.Mefopotamiam cum Tranftigrita/ nis quinq? regionibus reddiderunt» Pax facia eft, amp;nbsp;ufq? ad noftram niC' moham R.P, utilis perdurauit,

Eutröpius diligenter Diodetiani res gcflascomctnOratjlib.p-ca.uigefimOjSC OrO fiuslib.y.cap.decimofextOjöi^ fequenti. E' quibus colliges, quomodo Narfeum Pei' fam Dioclctianus fubegerit.ipfius^ uxores, liberos ac concubinas, cum Pcrfica ga-« za abegeritjde eo^ fpeciofurti triumphum Romæ egerit. Scripfit huius uitâ elcgan' ter,fed græce, loannes Monachus,quern nunc meus Angelus Cofpus Bononienfis, uirturn doórina,tum moribus præter cæteros infignis, Romanafacitlingua loqini quern propediem ftudiofi fumma cum animi hilaritate legent, lætabuntur. NeiJ proferto contemnendus eft Pomponius Lætus, qui libro fecundo htftoriarum dP ligentifsime complexus eft res geftas Diodetiani, 6C fimul Maximiani, utpote quern fibi Cæfarem Dioclctianus deputauit:SCideo promifeua de utroc^ fcribit. Eu^ tropius poft multa capita, de eorum fucceftoribus lib. decimo ponit : Nam hi duo ppft alios Cæfares adoptarût fibi Conftantium SC Galerium, ut omnes hiftorici pro didcrunt:de quibus 6C nos in noftro Catalogo abunde fcripfimus. Videndi tarnen c' runt Orofius SC Sextus Aurelius, SC cactcri. Id unum obmittendum non eft, quod autornoftermilitum meminit, qui Limitanci dicebanturantiquitùs. Atc^ hiappd-« lantur, qui inlmpertj limitibus excubabant aduerfus barbaros, contra^ incuifum ac impetumhoftium. Vnde de his fcribit Aelius Lampridius in Alexandro: SoU quæde hoftibuscapta funt,Limitaneis ducibusSC militibusdonauit, itaut corufU client, fi hæredeseorum militarent, necunquam ad priuatos pertinerent: dicens tentiusmilitaturoseos,fietiam fuarura defenderent. Ex quibus ueibis colligeillud ditftum de Limitaneisfundis,amp;agrisLimitaneis, licet parumdifférant,utlmpera' tordocetin ultima conftitutione,C.defundis Limitrophis,lib.undecimo;quifincdu bio diefti funt, quod tenerentur eorum poffeffores, annonam inde prouenientem ad caftra militum ducere, qui in limitibus Imperij excubabant. Erat autem SC limes O' rientalis,Sc limes Rhœticus,limes Rheni,SC pafsim alipFlauius Vopifeus in uitaPto bi imperatoris: Accepit fedecimmilia tyronum, quoslimitaneis militibus interfe* reret.Suidas hos præcipuè collocatos fuiffe tradit in Oriêtali limite,aduerftis Sarrace nos Sc Pcrfas,cum quibus fatfta à luftiniano pace, uenilfe eos Conftantinopolim : ut rem gratam populo faccrent, quicquid lucrati iucrant, clam fub ulnis tulifle. Sta/ tionartj uero milites funt præfidiarlj, quos Ordinarios appcllamus : qui in locis ho^ Ilium finitimis ftationes agitate folent,ad repentinos hoftium incurfus intenti. Ei-menarchæ autem graeco uocabulo,qui locis maritimis præfunt, unde traietftus eft ad exteras nationes. Hos Ariftotelesin finefexti Politicân nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,id eft, por-

tuum cuftodes appellauit.A/AtE^ enim græcè,portus latine dicitur. De his iureconf L.

Liminarchæ.ff.de Seruis fugitiuis. Tranftygritanç quinep regiones quia fuperiusenumeratefunt,fuperfluum eftrepeterc, DeNarfe autem Perfarum rege,paulo in-fcrius plura.

- • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Con-

loan. Cu^iniani Scholia.

CO^Sr^lSlTl^O M^ÇTSIÔ.

Ä. Onftantinus rerum dominus,extremo uitæ (uæ tempore expedition '^nem parauit in Perfas .Toto eni'm orbe pacatis gentibus, 81 recêti de .Gotthi'g uióloria gloriofior, mulds in Perla’s delcedebat agminibus. Sub ^uiüs aduentu Babylonia: in tantum régna trepidarût,ut fupplex ad eum ^fgatio occurreret Perfarum,fa(fturoscp fe imperata promitterent.Nec ta nien pro afsiduis eruptionibus, quas fub Conllantino Cæfareper Orieii tem tentauerunt,ueniam meruerunt.

Omnes hiftorici prodiderunt,ConftantinS in fenio Perfîs bellum indixiffè, quod Mefopotamiam diriperent. Eutropius libro lo. cap. 3. Bellum aduerfusParthosmo^ liens, qui ïam Mefopotamiam fatigabant, uno QC trigefimo anno Imperij, amp;fc. Oron fius lib. f, cap. jp. Cum^ bellum in Perfas moliretur, in uilla publica iuxta Nicome-diam,SCc. Scripferunt multi uitam Conftantini Magni : Eufebius Pamphili libres très,quos citât in hiftoria Ecclefiaftica RufFinus. Ô6 Tripartita hiftoria priores tres lin bros de rebus Conftantini geftis habet. Sextus præterea Aurelius, Joannes Mona* chus graecusdiligentifsimè buiusuitam complexuseft. Vertitnuper ègræcoin la-tinum autoris incerti libellum, loannes Capnion Sucuiæ triumuir, fiC trium lingua* rum dodifsimus, in quo uita Conftantini latifsimè habetur.Pomponius item Lætus in fecuijdo libro hiftoriarum, haud negligenter éius uitam i'n literas mifit. Si extaret integrum Marcellini opus, proculdubio abunde res geftae eius forent in aperto.Ra«» pliacl item Volateranus, amp;nbsp;Antonius Sabellicus, qui comentaria amp;nbsp;Enneadas fcri* ptitarunt,Conftantinum Cæfarem fcripferunt. Et nos in catalogo Cæfarum, ex om* B nibus quaedam haud indigna fcitu cxcerpfimus»

7) CO^ST^^TIO.

COpftantius in Perlas uario, ac magis diffi'cili' pugnaui'te uentu. Prægt; tsr enim leues excubantiü in limite côgrefsiones, acriore acie nouies decertatum eft,per duces fuos fepties: ipfe præfens bis affuit ueris ac gra* uibuspugnis.Singarena,præfente Conftantio:aciterum Singarena Cori ffantienfi quocp,amp;C cum Amida capta eft.Graue fub eo principe Refpub* uulnus accepit. Ter autem eft à Peril's obfeffa Nifibis ciuitas : fed maiorc fuo detrimentOjdum oblïderet,hoftis affeólus eft. Narfenfi autem bello, 'ubi Narfeus occiditur, fuperiores difcefsimus, Nofturha ueró in Eltenlt agroprope Singarampugna,ubi præfens Gonftantiusaffuit,omnium expeditionumcompenfatus fuiffeteuentus,lï locisexnoiftc aduerfanti* bus,percitosferociamilitesab intempeftiuo pugnandi tempore Impe* rator ipfe ad loquendum reuocare potuiffet; qui tarne inuiifti uiribus,im* prouifîsaduerlus lîtimaquarumlublîdrjs,incumbente iamuelpere,ca* ftra Perfarum aggrefsi,ruptis munitionibus occuparunt : fugato'cp rege, .cumàprælio refpirantes prætentis luminibus repertæ inhiarent aquæ, uimbo làgittarû obruti lunt, cum ftolidè ad dirigendos certius in fe idtus lumina iplî per nodem accenlà præberent.

Hicille Conftantius,Conftantini Magni filius, ad quem fumma imperij,poft occi los Conftantêfilt; Conftantinû fratres,redijt : qui fatis infeliciter res in Perfiagefsit.Ec quanquâ Ammianus Marcellinus à quartodecimo ufcj ad uigefîmumprimû librum, copiofe resgeftas Conftantij exequatur,tamê forte in pn'oribus aliquid cotinebatur, f 3 undé

66 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h Sextum

unde hæc litera potcrat caftigaH, Scd iadura temporû, ut multa alfa priedara Opera, intcrierunt priores Marccllinilibri.Bis cm'm apud Singarâ pugnatô,teftat ill«dMar cellini tndcditiofexto:PoftbclIof6afstduoscafus,amp;maxime apudHileiâÔ^Sïnga* râjubi acerrima illa nocflurna concertatione pugnatô eft, ÔCc. Idem in decimo oda uo lib. mcminit cuiufdam oppidi, quod Conftantiam uocat, in citerfore Euphrads ripa, centefimo lapide à Bcbafeuilla,undeproficifcitur adSamofatanl,ubifîmilf* ter cumPerfis pugnatum eft : forte hic nofterRufFus banc Conftantfttifèm piî* gnamappellat. Sic Narfenfe bellum, quod cum Narfe geftum eft. Scd nihil te» mereaffèro,nifihocunum,literam hieualde efTe deprauatam: quanquamfic ae* dam efTe legendum, ex hiftorijs quas mox fubiungam ; Ipfe bis prüfens affuit ue» risac grauibuspugnis : Singarcnagt;fubintelligo fcilicet,pugnaad Singaram gefta: ac ftcrum Singarena, fcilicct pugna, Conftantienfi uerô,fubaudi bello, quod uide» licet ab co geftum, ôè tanqùam ab autore fie appellatum eft, ficutinferius, Narfen» fe Bizabda, ÔC cum Amida capta eft. Ac ita, donee inuenero emendatiiis exem* plum,legendumintelligendum cenfco.Notum eft enim, pugnam , prælium ipfum, Sc bellum, tempus denominare, ficutà Gramtnaticis ufurpatur. Sed pugna quæfadfa ad Amidam ciuitatem, defcribitorlibro decimo nono copiofe, adeo quod ctiam mediocriter doeftus intellfgat, non efle amicam, fed Amidam legendum, quas capta eft. Vndcintercæterafic feribitde Saporerege Perfarum: Rex uer o, licet fe» curitatem referensuultu,exultans^ fpecietenus urbisexcidio uidebatur: profun* do tarnen animo grauiter aeftuabat, reputans, in obfidionalibus malis, fiepcluóuo-» (as fe pertulifle iaduras, multocpimpliores feipfum populos perdidifl'e, quitn èno» ftris cæpcrat uiuos, uel certe per diuerfas fuderat, pugnas, ut apud Nifibim «liquo» tics euenit,00 Singarâ : pari^ modo, cum feptuagintatres dies Ämidä iwtrftftudine circumfediftèt, armatorum trigfntamilliapcrdiditbcllatorum. ScdôC Irfwö uigefî» mOjitcrum defcribit pugnam ad Singaram, SC quomodo Bifabda fit capca. Dehint paulo poft narrat, Amidam conflagratam inccndio.SC in einer cm redaStam.Etideo librum uigefimum claudens, inquit Ammianus : Vcncrat enim hoc, quafi fara» liconftellatione ita regente diuerfos cuentus,ut ipfum Conftantium dimicanrem cum Perfis fortunaftquereturaffli{ftos,unde uincere faltem per duces optabat. Qya^ omnia uidetur mutuafte Pomponius Lætus lib. fccûdo Hiftoriarum, cumir% fcribit: Conftantius in Oriente aduerfa fortuna res geflit. Hoftis enim femper fuperior fuit» Anno undecimo Imperij, Perfica palma pratrepta femel efttemeritatc miktumad Singaram (nam odies cum hofte congrefTus) Si in hoc praelio cum uieftoria pro cO ftaret,adhoftes tranfit,nonfine graui uulnere. AmifTa eft Singara, amp;nbsp;Bifabda, Si Ä» mida.Hieronymus in additionibus Eufebtj: Bellum Perficum noefturnum apud Sin garam, in quo baud dubiamuitftoriam mib'tum ftoliditate perdidimus. Nequeuc» roullum Conftantioex nouemgrauiffimis pracltfs contra Perfasgrauiusfiiit.nan* ut alia obmittam,Nifibis obleflamp;^izabda Si Amida captæ funt.Eutropius lib. deci* mo, capitc quarto: Diuerfa Conftantq fortuna fuit. à Perfis enim multa Si gra^ uia perpeflus, faepe captis oppidis, obfeisis urbibus,cæfis exevcitibus, nullum^ ci contra Saporem regem Perfatum pro fp erum bellum fuit, nifi quod apud Singa» ram baud dubiam uiâoriam ferocia militum amifit: qui pugnam ftudiofc SCftolide contra rationem belli,die iam praecipiti popofcerunt.Orofius lib.ftptimo, capitede» cimonono:ConftantiusaduerfusPerfasSiSaporem» qui Mefopotamiam uaftaue* rat, nouem præbjs parum profperc dccertauit : Sedirione nouifîîmè atque intcrape» rantiamilitumnotftc adorin'pugnam coa(ftus,paratam peneuitftoriam, infuperui» lt;ftus amifit. Perperam in Orofio impreflum eft Conftans, pro Conftantfo. CafTio» dorus in biftoriaTripartita lib. quarto, cap. trigefimo quinto : Poft mortem Con» ftantini iunioris Perficum contra Romanos motum eft bellum , In quo Conftan» lius proficere nonuaIebat.Nam dumnotflepraelium circa fines Romanorum amp;nbsp;Pet ßrum fuiflèt, ualidiorcs tunc Perfæ ad breue tempus inuenti funt. Catterùm deNf' fibi obfeflàjprætCT Marcellinum,uidc ctiam Tripartitam hiftoriâlib.q»A»to,cap.q«a

lodn. Cußfwiam Scholia.

A dragcfimo qafhto. Dè Narfe, amp;nbsp;famih'a regum Perfarum,nemo uberius fcribit quam Agathtusjib.qiiarto de Bello Gothorum.Sed quantum fatis prppofito, Nar-Usplureshabuit demote Perficouxores.exilluftribus ucrôfuïcepit Âdarnaflèm, Ortnifdam^ôi^ Narfcnrex humilis generis uxore,uerùm fuprä caeteras famofa,genuit Sapoïçm. Adarnadcs ei fucceflurus erat : fed ob facuitiam coronam non eft affequugt; comuni cönfenfu ccfsit Sapori, qui ilium occidit,0^ Narfen fratrcm excæca '^'fjacOtmifdamin uinculaconiecit.fcdindelibcratus,adcaftraRomanorumfogit: à Conftantio fufceptus, fccum in urbem perucnit, ut inferius late patebit in Cæfax ^ibus noftris.Ex quibus omnibus res ipfa quidem liquet,feduerba dcprauata cônfun lt;luntle(ftorem. Fateor ingenue, uerba ilia non pofte me emendate, licet diligentiisi-«nècuoluerim Marcellini libros. Sed cum ôd illi fint corrupti, 5C plerifc^ locis paginai tranfpofitæ,qui emendatiora inucnerint poft me èxemplaria,non grauêtut meum læ torera interprctari,SC ftudiofis confulerc*

IVIianOjin extemos Iioftes expertæ fclkitalfis Pfincipi,aduerfus Perfas modus dcfuit ♦ Is cum ingeiiti apparatu, utpote totius orbis reonator* infeftain Perfas figna commouiu Inftrudlam comeatibus claflem per Eu pHratem inuexit.Strenuus ingrcfTus : multa Perfarum oppida amp;nbsp;caftella aut fufcepit dedfta, aut manu cæpit,Cum contra Cteftphontem in Tigri» dis Euphratis ripa, iam mixtim caftra haberet, ludoscp campeftres, ut hofti follicjtudinem demerct, per diem agitaffet, notftis in medio impofî» tos nauibus milites, in ulteriorem ripam Parthis trafuexit: qui per ardua ß nitcntes, qua diffîcilis etiam per diem nbsp;nbsp;nullo probibente fuiffet afcen»

fuSjPerfas fubitó terrore mifcucruntrucrfis agminibus totius gentis,aper tis è Ctefiphonte portis uitftor miles intraflet, nift maiorprædarum occa fio fuiflet,quàm cura uidboriæ^Tantam adeptus gloriam,cum à militibus dercditu admoneretur,intentioni fug magis credidit:amp; exuftis nauibus, cum a transfuga, qui fe ad fallendum obiccerat,indult;ftus,ut in Madenia uiæ compendia fedaretur,dextrum iter adutrfa Tigridisripa,nudatc» militum latere iter relegens,dum incautius per agmen errat,cxcito puîue» reereptusè fuorum confpelt;ftu,ab hoftiumobuio equitcconto per ilia iduSjinguinum tenus uulneratus eft ♦Inter effuftonem nimq languinis, cumfuorumordinemdicetfauciusinftauraffetjcuntftantemanimammuï to fermone fuos alloquutus efflauiu

Hiccftinclulianusimpcrator,apoftata,fi:upraeuaticatorcognomentodi(ftus,qui religione Chtiftiana initiatus,poftea defecit,» Libanio præceptore feduóus-cuius ui tam Ammianus Marcellinus, fimul cum Conftantij uita, à quo fuit Cæfat déclara» tus, inlibtis feptem, uidelicet à decimoquinto ufipad uigcfîmumprimum, promt» feue deferibit. Sed pofterioribus quatuor ufcp ad uigefimum quintum, latifsimè de eius morte Si clade difterit: è quibus libris pukherrime fiC miro quodam compendiOj Pomponius Lætus uitâillius mutuauit. Copiofifsimèitcmrc« eius geftæcôtinentür in hiftoriaTripartita lib. tf .ubi bellum Ctefiphontis à quadragefimoquarto cap. ufeß ad quadragefimumoeftauum continetur.Eutropius item, qui fc huic expeditioni in» terfuiflccômcmorat,lib.io. cap.7. Iulianum deferibit. Orofius lib.7. cap, 9. Sextus practerea Aurelius,rubrica quinquagefima primatlornandesin Annalibus. Sed an» te omnia non erit negligendus loanncsMonachus Graecus, qui eius uitam diligen» tifsimecft complexust Ulud non eftobmittcndum, in omnibus penè exemplari» f4 buslite

ö’S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In Sext um quot;Ruffum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

bus h'teram efle ualdc corruptam,^d nosna raultolaborc corrcximus: SCnon E' minandonatpjquæuoxnjhilieft: fed,utinMadeniam,ô^c. fore legendum. SupC' nus autcm fcripfimus,Madeniam appellari Antiochiam, quæ Mygdonia quolt;j an* tiquitùs dicebatur.Sed lulianum fuiflè doôbffîmum,præter Marcellinum, etiam attc ftâtur eius fcripta,quæ durant. Sed à fide Chriftianamultum abhorruit, plures^ mat tyres fub eo coronam cœleftem commerucrunt.

I OU 1^110.

IOuianus prælf) fuperiorem, fed confufum fubita morte Imperatoris amifli,fùfcepit exercitum, Cum commeatus defîcerent, uia in reditu proh'xior immineret, ÔC Perfæ crebn's excurfibus,nûc à fronte, nunc à tef go,mediorum quoep latera incurfàntes,inter agmina morarêtur,confun^ ptis aliquot diebus, tanta reuerentia Romani nominis fuit, ut à Perfis St pace primus fermo haberetur,ac confeófus inedia exercitus fîneretun conditionibus (quod nunquam antea accidit ) difpendiofis Romanæ R PjmpofitiSjUtNifîbisamp;parsMefopotamiætraderentur: quibus cupi' dior regni quàm gloriæ Iouianus,imperio rudis adquieuit.

Iouianiuitam,etfi alijcomplures, loannes tarnen Monachus eleganter SC pub chre,fed græcè cofcripfit.Breuiter Oroüus lib.feptimo,cap. dedmo nono. Latius ait tem Ammianus MarçelJinusIibro uigefimo quinto, qui fœdus illud latiflime deferi' bit,quod idfum eft àlouianocumrcgePerlârum Sapore,adannos trigintarutfcilictt q uinq^ regiones Tranftigritanæ â Sargamena, Morena, Zabdidua, Riumena, Carduenna, de quibus fuperius etiam fcripft', redderentur, cum caftellis quindeciifli lt;nbsp;Nifibi Singaraurbibus, ÔC caftra Maurorum munimentum perquäoptimum ein” parte Mefopotamiæ, SCc. Imitatus eft huncMarcelIinum PomponiusLætus lib .ft' cundo hiftoriarum ingenioftfsimè.Hiftoria autem Tripartita lib. feptimo eius uitatfl acresgeftas copiofeexequitur. Et RufRnus in Ecclefiafticæ hiftoriæfupplemcnto, lib.undecimo,primo capite.Huius louiani meminit lornandes in Annalibus : louia' num Primicerium domefticorum poftlulianum defunrftuminregnumafcitumua' dit,acnccefsitatererum compulfum,Nifibim amp;magnam partem Mefopotamiæ wî didilîe. Vtautemintelligasetiam qualehoefuerit officium apuduetcres,fcitoPrgt;' micerium notarium principis dilt;ftum, amp;nbsp;honore inter notarios primum : ficut ft' quens dicitur fecundicerius. à ceratis cnim tabulis, in quibus antiqui feribebant, nÇ' men fortiti funt. V egetius lib.fecundo: Primicerius (inquit) in offïcio Præfccftoruifl praetorio adhoneftum quaeftuoium^militiæperuenitfinem.Sednonfolum primu^ notariorû, fed etiâ aliarû dignitatû primus, Primicerius appellatur : ut Marcellinus» Eufcbius,ôô ait] atteftantur. Eius offieft dignitatem oftendit Cafsiodorus lib. ftxto Epiftolarum.Rubrica eft inCodice,de Primicerio, quâ peruerfe exponit Accurfius* Meminit etiam huius hiftoriac Agathius libro quarto, in hæcuerba: Nifibis ciuitas, quac Romanorumfuitjin Perfarum ditionemperuenit,louiano Imperatore hant prodente. IsnamqueinipfismediterrancisPcriarumlocis eorundem ditionis 5lt; iU' ris, Iuliano repente deperdito, per milites exercitus^ ôi cæteram multitudinem Iw' perator moxdecIaratur.Et quoniam nuperfibi delatum Imperium fuerat, perturba' tis(uti par erat) iam rébus, amp;nbsp;in hoftili praecipuè,haudquaquam in præfcntia poterat lentius, ut decuiffèt, res ipfas difponere: praefertim ut inde abfcedere cupidus, ne in aliéna moram diutius traheret,filt; ad fua quamprimum rediret:ignominiofe ôô turpb tercum Perfis pacifcitur,coucntioncs^facit,quibus ueladid temporisiaduram non mediocrem Romana R.P.patitur. Etnouis quibufdam terminis Romanumre traxit imperiûn'd^ cum porredius effet,ultra fuiffèt antea propagatSjftolidcinter cidit.Eutropius libro decimo, capite ultimo,louianum deferibens, fie huius feeder» meminit:Perturbatis iam rebus,exercitu^ inopia laborâtc, uno à Perfis altero^

Joan. Ci^ß'iniani Scholia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«S'

A îio ui(Qus:paçemcahiSapore,niecclianam quidcni,ftdignobiIcmfedt.Mutatisfini^ bus,ac nonnuila imperij R-omani partetradita, quod ante eum annis trecentis amp;C t duobufdeuiginti fere ( fic enim elt legendum ex uetufto codice, non triginta ) ex t uigiull quo Romanum imperium conditum erat,nunquam accidit: quin etiam legiones no ^tr«ita,u£apudCaudiumperPontiumThclefinum, ôiinHilpaniaapud Numan^

in Numidia fubiugum miflæfunt,utnihil tarnen finium traderetur. Ea pacis Conditio non reprchendenda foret penitus, fi foederis necefsitate turn,cum integrum ^uit, mutare uoluiiTet. Sicut à Romanis,omnibus his bellis, quæ iam memoraui, fa-

eft. Nam Samnitibus, S)C Numantinis, amp;nbsp;Numidis, confeftim bellaillatafunt, neqj pax rata fuit.Sed dum æmulum imperij ueretur,intra Orientem refidens,gloriæ parum confuluit. Paulo^ poft Opus fuum Eutropius cocludens, pene eadem ucrba cunmoftro autore tradit,utpote qui coætanei foerunt. Qiiia autem ad inclytos princi pesjuenerandos^ peruentum eft, interim operi modum dabimus.Nam reliqua ftygt; lo maiore adtjcienda font,quæ non tarn pratermittimus, quam ad maiorem (criben-didiligentiam referuamus.Nofter autem Ruffos fic concludit,

■i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

QVam magno dcmccpsorepoflum,tua,Pnncep$ inui(fte,fa(fi:a,ingt; clytacum fint,perfonabo:quibusme,licetimparem, dicendi nifu, æuo grauior parabo.Maneat modo conccfîà Dei nutu,amp;^ amico,cui te credidifle crcditus es, numine indulta félicitas, ut de bac gente, ficut de Gothis,etiam de BabylonqSjtibi palmapacis accedat, gloriofîfsime Prin- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

ceps Valentiniane Augufte*.

B Epilogus cft autoris noftri, quo polfi'çctur, Valentiniani principis rcs geftas cmi-nentioreftilo fefe fcripturumtquem eleganter loanncs Monachus defcripfit, fix^Mar cellinus libro uigefimofe}cto,ubi de Gôthoru irruptionemulta. Videndi tarnen font ôôali) ,Orofius:Diaconus, Ô^Lætus.nec^negligcda efthiftoriaTripartita,èquibus quod uolueris difces. Cætcrùm quæ poft hune iequuta funt,inferius in Cafsiodoro, amp;nbsp;Cæfarû catalogo difces. Nunc huic autori finem imponimus : fan's enim fit hæc annotaiïe.PIura quifcireuolet, nullamconquereturpenuriamin præfenti felicitate temporiîm,ubi amp;nbsp;Grçca Latina exemplaria pàfsim inueniuntur paruo xre,dC mi-nimo labore, fi modo adfit difcêdi cupiditas. Quæ uerô geflerint pofteri principes cumPerfis, qui fciretuolet,adeatProco-pium,abundé feribentem de bel

lo Perfîco,

SEXTl ^TJFFly ET ÎFl EVFl^DEM loan. Caj^iniani Scholiorutn

I i n i

Vita

7^

VITA CASSIODORI,

Cufpinianum collegia.

OLE NT interprètes omneis ab tnitijs librorum, nit am recenßre autoris illius quernlußeperint mter^retandum. Quern quUem morem cur no obfiruarem ego quocy, plane ignorabam. Meir co qua de Qßodoropaß

contemnenda pompa. nbsp;nbsp;Qtßtodorus itaq^ 7i.auennas, t emporib^ Impe^

ratorts claruit ^naßa/q y uß^^ ad luÜinumßniorem, quod ex Coß.sn-ßrius clareßet: Theodertciregii Çothorumamp;^ltaliaarchigrammateus, quemnoßriCan^ eellanum dicunt : utrequidem, uttum temporaßerebant,admodumeruditui, e^ingenio ßngulari. Vnde ob eiue doHrinam praceptor Theoderico primitm datusy à quo per omneis dignitatisgradusßbleuatui eß. Senator faBus, uir clarißtmus eSr illußris, meruit tumß-cri ^alatq eße Quaßür,tum Conßul ordinarius, tum J^giHer officiorum,ac quot;Patricius T.0 manus, quaßprema erat dignitas. Jlluduutem ei obtigit, quodinnumeris uirtutibus adeo claruit ,citmprimum SiciliaminßulamproPe adminißrajjet, Lucaniamq^ac’Prutios diu rexißef.ob qua benemerita Theodericus rex Patriciatus dignitateei contulit,cuidm totius ItaliaoraßeSluramgeßßet, Comes^priuatarum acßcrarum targitionumßuißet. In quibus omnibusßimmam continentiam ac aquitatemßruauit,ut omniumßßragiofümmis laudi bus extolleretur,acpaßim deamareturjpnußuamadPalatium Theoderci coßenderet, d ß quomoxPraßelluspratorio eUcreatusIih^udquidem magißratu militibuseratuererh dus ,prouincialibus mitis, dandi auidus, accipper^ißaliidioßss, detellator criminis, àmd^ tor aquitatis: ut Theodericus rex SenatuiP.omanoßribens,literisßisatteftatur. nbsp;nbsp;Tue-

runtautem continuaßrietres illußresuiri,Caßiodoriauus,pater, amp;ßlius:quiamp;*uale‘‘ ' tudine membrorum, nbsp;nbsp;corporum proceritatepraftabant cateris mortabbus. Pater no' *

Uri Caßiodoriyßb tdalentiniano Iribunus militum, ob egregiasßias uirtutesßallus eß Prin cipisTlotarius: dehinePatricius, nbsp;nbsp;obßngularemprudentiam omnibus ar duisadhibitus

conßlß.tandemmißuslegatusadi^IttilamHunnorumregemypacemdeßeratam repot' | tauif.ob qua mérita Vir illußris creatus, nbsp;nbsp;cenßbus aullus, ad Prutios conceßit, ubiin'

ßmmo otio ac tranquillitate conßnuit ac quieuit. kAuus autem Caßiodori, uir aque illu' ßris, Prutios ac Siciliam inßlam ab incurßone Vandalorurn deßndif.qua re tantum eßecit, utinqsprouincßprimatumhabereti ludicisoßciumageret, eSruniuerßnobilitd' tipraeßet, quorum animos ad ßß trahebat * Trant autem Caßiodori omnes Impe-ratoribus Orientisobßameritaquamgratißimi,acperchari. Vnde ei?*conßanlt;juineustl' lorum Hebo dor US, Praßelluram urbis decem oBo annis continuis geßit. Sic in utroque ot' be aque meriti,aque honorati Caßiod0rt,antiquaproles, amp;nbsp;decora nobibtas. nbsp;nbsp;Quantum

autem amabatur a Theoderico,uelin tertio bbro Variarum cuiquepatet. Cum itaqueper omnes dignitates nullo ßaßu tranßjßet, clarißimorum^ uir or um, Conßlum amp;nbsp;Send-torum ßortunas conßexißet : (ßothorum enim tum Jauiebat crudebtas in nonnullos innocentes amp;nbsp;candidos uiroSi nbsp;nbsp;ßortuna imperio Tomano dominabatur : quocirca db

tiuscogitationesßuasin Deumoptimummaxtmumcollocans,abieBisdignitatibusßcula-tibus,bDeoßdeuouif.ßBus^ monachus, nbsp;nbsp;^bbas ceenobiq P.auennatis,diuinisßßriptu

rif

^erloannemCuJpinianum.

^^\totumiamp;*contempldtiohidedi^t^uitamc^ßUcemadannós nonagintadmpliustradu-• In ijftibfts niftlt a ßrtpßt, nt literasjacraf tllußrarer.inprimis m Tfalmos, commenta^ non contemnendos: i)e ratione anima: De ßharitate Dei ^proximt, ac uera amici^ ^''‘•‘gt;1 C^ntica Canticorum: Complexiones in K^pocalypßm:in Bfißolaf Canonicas: in

^fioßolort/m, ^Ktemorialejcripturarum :Libmm introduBoriumin Dminarum j'^^l^ftirarumfertem, quo wniores adbortatur adfacras lit er as capeßendas: nbsp;nbsp;librum alte

5 in nottcMm com^iendiofimfecularium liter ar um introduàorium. Vir equidem in^ rotundo, utPote qui multaßuh Theoderico reoe Çothorum expertus erat, '^anj nbsp;nbsp;ahaßeraque firtfpt,inUißorqsfcilicet nbsp;nbsp;Çrammaticù-.Duodecimuidelicet h-

^os de orißne allibusq^ Çothorum^ utißefateturin ^/roœmio hbriEpißolarum i quosex-(frpßt lornandes, qui eum per excellentlam Senatore m appellat : item htßoriam quam So ^wenus,Socrates amp;nbsp;Tbeodericus graceßripßerunt, lt;amp;nbsp;Epiphanias latinitate donamti bonam redegitferiem: amp;nbsp;public auit earn qua uulgo Eipartita nuncupatur. Fecit amp;nbsp;ple foßue ahoslibros transßerri, quemadmodumin IntroduSlorto libroßteturiinterquose-^^am numerantur uigintilibri .^ntiquitatum loßphi, qui opera amp;nbsp;ßudio Caßiodori.in l^dnumuerßßnt,praterhanctranslationem'Rußini, quam hodieinmanibus hab emusi

Fpißolarum quoque libros duodecim, quos Ùariarum inßribit : in quibiis ea qua fab F heoderico nbsp;nbsp;^^talarico regibus, nbsp;nbsp;^niaUßenta repina,in Eepublicageßaßnt, conti-

uentur . Vltimiautem duo hbri quo^'ippe Caßioddrus in FraßeFura ßta tanquam Frapoßtus ac Senator, ad Senatum, Epißopos, Cancellarios, ludiees, Comitésßribit,ßo^ ß rum tempor um resgeßas aque compleCluntur:quibus apparet, quanta in eoßuerit integri-ßgt;iußicia,prudentia, amp;nbsp;quanta diligentia ^empubhca curant. Sed nbsp;nbsp;multa alia, de qui-

biu cateri ,ßd ßne autoreßoquuntur, ßripßt. Frajens quoque opufiulum, quad quidam hronica, quidam Catalogum Conßlum inßribunt, ad Coß. Eutarichium lußinurri conßiripßp: in quoßriem ßonfulum recenßt, e3gt;*ß quidinßgne interim accident, annotati

Verum no dubito multos aßuturos, qui hac exibilabut: quaß Caßiodori opera bar barß n on autem dollisßnt relegenda. Quibus ut paucis reßondeam, uehm mihi dicant, quomo-do utendum ßtßrmoneiFIunquid reßondebit Quintilianusiueluti numißnate, cuipubV caßorma eß. nbsp;nbsp;nbsp;hodie nullus eß mercator, qui modh quaßui ßudeat, qui ullum aßernabi-

tur nummum, ßue auretu ßue argenteusßuerit,ßue etiam ar eus: inßo eerde ualore quem-que accipiet, modo aliquidinde lucretur. Et cur nos tam diuerßs utimur ciborum obßnßi nonnunquam olerapraßerimus auiculis delicationbus cibis, quod oporteat inter dum ßercorare agrum. nbsp;nbsp;jÇt^iror itaq^, quare quidam tam delicatißntßomachi, utplane om~

neu lit er as libr os^ det eßentur, nißßntßtmma elegantia conßcnpti : quaß non debeant legi ea qua autßmplici éditaßntßtlo,ßne phaleris,ßne uerborum lenocinio: aut ßolamueri-tatem nude aeßmpheiter,ßne ptngui uerborum copia compleSluntur..gt;^pudnonnullas e-mmgentesornatusis erat, quibarbariesplerij^dicitur. EtuelutiapudRomanos, Ennij, Fdcuuq, ac antiqußimorum latinorumloquendi modus dißhcuit pofteris:ßcapud (ßo^ thos, çiT' eosqui breuitati fludebant, ingens uerborum Copia uidebaturßugienda ,ßatis cre-dentesremßmpliciter eloqui. Flonßntigituretiamhumiliores charaSlerescontemnen-di,cumßpenumero in illis recondita multa lateant : amp;nbsp;plerumq^ qui tamßolhcitißint in è-xornanda orattone, ueritatem amittant. nbsp;nbsp;Ego itaq^ ( ut ille dixit} Flullum librum creda

eße tarn malum,quin bonialtquid nobu aßerat. t^drbitrorq^, cumnobts tempusßupereßi quoßune^

72' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;^urelîj Cäßiodori'Uita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

^juoßun(^ legendos: cum omnium conatusßferit,^rodejß. Licet^ut in ctbisidliquißint ßandiyolie^ui edendt, aliMiuorandi. ludico igituv maloingenioimbutos, ^uihunc dett' ßantur,ut barbarum : hunc ut igt;4phricano ch(traêlere^ ut Çotbico uientem, hune ut mu e legantem : cum etiam doBißimi cjuic^ amp;ßmul eloquentißimi ,ßos mafttgas hâbut‘ Tint. Sic nemo terrebitur aßribendi onere^ nbsp;nbsp;ideo haudinconcinne dixit Flaccus:

Scribimus indo^i doSlic^ poematapaßim.

Clt;eterumut dtgnitatesnoßri autoris innoteßant, ßmultitubts operis intelligatut' primumßuit dtSîusuir Clarßimus nbsp;nbsp;lllttßris. K^pudrecentiores enim fureconßltos

tuor inuenio dtgnitatumßecies, quot;e quibus quidamfunt lllußres,ut Cortfales, quot;PraßeSlipratO' rio :alij Superillußres, ut Fatricq et Senatores: quida Spe^labiles, ut Frxßcli urbu, L^ratn res, Conßles'.quarti Clarißimi,ut ‘Pr^ßdesprouinciarum./ta recentiores traSiantdigrdtA* tum ordines. ^tod mihi certe uidetur aüenum à ueritate : quum necy ßatis le^b madi^lioßt Superillußrü ,neq^ in dignitatum ordine Superilluilres apud receptos dH' tores reperiantur :prxßrtim cum Caßiodorus in libris Epißolarum, nullam unqtidiH ßciat Superillußrium mentionem, quamuis abunde de omnibus traget magiilrd“ tibusamp; dignitatum ordinibus. Iradit enim, dignßimos ejße illußres, dehinc ßeilabiles-SpeBabilitas enim,inquit inßxto bb. Zdariarum,clara, conßßorio noßro dignißimadtu terillußresingreditur,interproceresaduocatur. i:^abbi. ^u, inquit,hicuicinuseßbi)' nor non illußribus, du alter medius non habetur, deleilet te ulos imitari, quos proximitdU contingu. Ob idetiam ,^ußonius in Moßella, TnefiHosßeSlabiles, ab tllußrium dignitdtt ßparat, cum inquit:

Öuiqßiiasrexereurbes,purum(ptribunal ’ *-Sangiiine, eSr innocuas illußrauereßcures, ^Pr^eßeSlurarum titulo tenuereßecundo.

CiXterumß diligenter lußiniani codicem inßexerimus,inueniemus neq^ illamßriein^ ^itatum, utneotertcitradunt, ußuequaqueueram. Cumenim ultimum dignitatisgt^ dumponant Clarißimos,Iußinianus bb. xii.poß hos ponit TerßeBtßimos, de perßeSlißtmd' tus ]dignitate, L. unica codicillis. nbsp;nbsp;.^dhac quamuis Leguleqßngulos magißratus

aliquo harum dignitatum gradu collo cent, tameß Caßiodori epißolas, nbsp;nbsp;antiquas inßt'

xerimus hißorias, apertißirne inueniemus, Imper at or es, cumabcui maßSlratus conin' lißent, titulos addidiße dignitatum, quibusßut poßßent. hinc TraßeSlus urbts abquando ib lußrts, quandoq^ßeSlabibs diSlus. Et J^räßdes nonßmperclarißimi,ßed nonnunquampe^ ßetlißimidillijunt’.utincateris honoribusßmper uariatißnt titub .ZLnde dgt;irCarcelbniH bb. xxt. de Conßantioprincipeßribens : Flecßb eo (inquit) Dux quißiam cum clarßiquot; matuproüeSlus eß, qui abasperßeSlißimi dicebantur. Zdnde maxinie liquet, has aceeßio' nes nonßiße oßicq ,ßdprincipis largitiüne,ßcundum mérita, id eil anteaSios honores, hos dignitatum titulos collatos. 'Uerum apudueteres non omnes Fraßdes erant clarißimi, aul perßellißimi ,ßd tantum hi qui Trouincijs nobiboribuspraérant: ut Traßs I/ißania Tat' raconenßs, Traßes Florid, rraßes Çalba,uîexantiquis inßriptionibusiludioßßimocHi' que patet. In Llßßania Tarracone hac tnßriptio in marmore legit ur: piiss,fORTISS» FOELICISS. CONSTANTINO; MAX. VICT» SEMPER AVG. BA/ DIVS MACRINVS V. P. P. P. HIS, TAR. ideß, Macrinus uirpeßibßi-tnusdPraßs'ProuinciahißawaTayraconenßSi Simibslegiturinßrtptio: dlt;n. CON/

STANTP

Ioan. Culjgt;iniani Scholia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;73

ASTANTInO CLEMENTISS, ATQ^VE VICT. AVG» MARTINIAgt; NVS V» P» p. P» NORICI, Itemyirüdiolaniinäitü^mhroßj coenobio: ati J-lVs CRESCENS V, P, EX TABVLARIO PALATE lianotuLeZJirum [ignificant. Hinc etia Eumenins in 'Eanegyrico quodadere^arandtijcho^

‘Praßde Çallu habitoßmper ilium uirum PerßHißimum nommât qui titulu^ ^^‘^Habtunotulis, y. p.ideß,uirperßeliißime, iliic,c^ininßriptionibui denotaturß-c.notatuirumclarißimum,qualtóhicnoßerßuitCaßiodorus.'Ende Tärraconetl-etiam eulogiunilegitur: M, avrelivs valentinianVS V, c» P* p* HIsp. CITER leg, aVGG, EtEomainfiro 'Troiani,ßubIlatuaClaudia-ita legitur: cl, clavdio V, c, trib, et notario,

y-^guletiu in bratione quam habuit coram Claudio T^iclaximo Proconßle, appellat e.gt; um uirum clarißimum:ut appareat,nonßmper Spellabilesfuiße Conßles,ßd aliquot quan doque Clarißimos. quemadmodum Iulius ^iCaternus in proæmio ßi operis, Mauor-tium Qnßlem Clarißimum uocat.quamuis ConfalesacPraßeIlotprotorio,Illußres: Patri ciosacSenatores, Superillußres: Praßellumurbu, Pratorem,Proconßulem,SpeEabilem: PtoßdemueroProuincia, Clarißimumappellant noßrihodiie lurißeriti. Sedplerunque ßlluntur.apudueteresenimßios habebanttitulosmagißratusomnes. Et ideo naßer Caß ßodorus in libris Eariarum,duos libros,ßxtumßilicet amp;ßptimum, deßrmulu omnium magißratuumßripßt : qui quidem duo bbri, mebus expUnabunt omnes dignitatisgradus

B rfc magißatus lureconßulti, in duodecimo Codicu,quam ^.ylccurßus delirisglojßematis. Eideigitur libroßextoßormulam lllußratus,libroßptimoßormulam Clarßimatus:(^om-ninoqduo libri Caßiodorißudioßßimocuiq^Iureconßltoßntrelegendi. Licet,^ndrea( ^lciatus,uir magna eruditionis,haudprotriie hac de re conßripßerit. Et Pyrrhus ,^ure lianen[is in tres poßenores Codicis libros, diligenter quadam doBa repetiuit. nbsp;nbsp;Fuit au-

tem Caßiodorus Patricius, quaßmmafuit dignitas. Patricij autem non eo modo ßnt ac^ cipiendi,ßcut apud ueteres. teile enim Liuio in primo, Patricij apud Eomanos dicebantur Senatorij ordinu uiri, qui^ ab qsprogeniti erant. In decimo uero libro, Patricios diBosßri-bit, quipatrem ciere, auumd pofßntdd eß, nihil ultra quam ingenuos. TSlec enim omnes Se- nbsp;nbsp;'

natores erant Patricij,quod nbsp;nbsp;Tacitus Cornelius teßatur. .^pudpoßeros autem, cSp* tem

pöre (fracorum Imper at or um j bmnino maior erat dignitas, qua non exßcceßione uene-ratjfed à principe concedebatur^ Sidonius ...Apollinaris Ecditio: Honor Patriciatus accedit celerrime,ßcogites eius atatem“.ßmerita,tardßirne. Sic Carolus .Magnus Patricius faBus eß ante,quam Imperator Eomanorum,ab ..Adriano: ut habetur Lxiii dßirAione, c. Adrianus,ubi Patricius exßnitur, quaßpater Papa in temporabbus: quia Patricij 0-bm,utpatresßlqs, ^eip.prouidiebant.Stc Henricus quartus diBusßit Patricius. nbsp;nbsp;Sedre-

uer a nomen excellentts tum dignitatis fuit. Licetplura dehocßribatTIicolaus Cufabbro triceßmo,de Concordantiacathobca,cap. triceßmo: eSt' Lupoldusde TranslationeImperij. Sic naßer Caßiodorus fuit Patricius. Endeipßbbro ßxageßmo Epißolarum ,formu-lam P atriciatus of endit, qualis eaßerit dignitas, nbsp;nbsp;quomodo a principe Patricq hono

rabantur.ßd amp;nbsp;de qs Imperator lußinianus bb. duodecimo (fidicis,de (fonßdibus, L. San-cimus uiros excelfos Patrtcios, eSt'C. amp;nbsp;item L.TIemini adßbbmem Patriciatus honorem, qui cateru omnibus anteponitur aßendere bceat, nißprius aut Conßlatus honore po-

g tiaturi

74 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caßiodori/m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

tMtur,dut‘î‘rtefe^ltirtXi'l^r.ttorio, uelJllyrici, uelurbisadminißratione, aut^iitdßßrimili' tum, aut magßratu, dut Officiorum in atlu indulto poßtus, gßijTe noßatur. Suidas tricioseßetraditcommunes'Reipibi.fatres,quiin fu^remadignitate ßnatoriiconßlijeßßf cenßntur. J^icmmit huius nbsp;nbsp;Trocognus lib. tertio: Inter ea. Tutricios uiroi cumßptuagiri'

tamilibui, tjuiadßpauloante conuenerant, in Siciliam mißt. T)ehis Tatricß loquttuï Jureconßltus, C.deTatricijS. ^ccurßuiinInßitutu, (juibusmod.iuspat.^ot.filuitut] . hdnc dignitatem cum uetere conßundit. Erat etiam Caßiodorus Q^aftor. SedneijßU dignitas ßiit hac tempeßate, ut a^ud ueteres, c^ud ab inquirenda publicapecunia dicia eil olim:dequa inßriu^ : quo tempore repertalatißim'^e ßribemus ^non tarn ex hiftoricortti^ quam lureconßlti automate. Toftquam autem Imperium 'Romanumimmutatum eilt ahafuit dignitoi Quaßura:quam Caßiodorui definit eßegloriam liter arum, ciuilitatis tem plum,genitricem omnium dignitatum,continentie domicilium, uirtutum omniumfidetn-Quippe Quefi or fieri Talatq nuncupabatur^ quifito ore cogitationes Trincipis enunciabatt qui à latere Trincipis nunquam difcedebat : amp;nbsp;quiuelutithefiurui erat publicefame, amp;nbsp;legum armarium, ac quot;Principu paratumfemperfibfidium. Huiui Quefiureformulant oßicium latßime deßribit Caßiod. lib.fexto Uariarum.Et de tali ^efiore loquitur Imgi rat or, C. de Queßoribus nbsp;nbsp;Magtßru officiorum ,lib.xir. nbsp;nbsp;Fuit preterea J^agfiet

officiorum, que excellonsadmodumerat dignitas. Siquidem ^agifier oßiciorum difi^ plinam 'Palatq adminifirauit, infilentium mores repreßit, confifiin ordinem redegit, Se-natoresac Eegatos Frincipu confieEui prefentauitie^illismodum alloqwdi Frincipem dedit, ne metu deqeerentur : caufirumq^ auditorfielt. ZJeredorum quo que cur am habuht utßneceßitas ingrueret, celeritate pofiet Orincipis mandata exequi. nbsp;nbsp;Zdt autem intellt^

gasquidßtueredum, curriculigeniueÜ, quibusprefiuntueredariphincFaraueredorttm muntu,de quo Imperator hb. x. C. de excufitione munerum. ZJnde Caßiod. hißoriarum lib. xTK. Inuemt Fheodofius quondam uirum omni habitu corporisfortißimum, quiurt' ta uelocitateueredos agebat, ut tribus diebus perueniret ad termines Fomanorum atqt^ Ferfirum, nbsp;nbsp;rurfies totidem remearet ad(onftantinopolim. Is enim quot;Romani imperq tef“

minos uelociter tranßbat, amp;c. nbsp;nbsp;Ceterum formulam J^agifierte dignitatis, nbsp;nbsp;officq ib

bus,pulchrelatißimeq^expheat Caßiod.li.ui.Uariarum. E)eqs Cgt;)flagtllru oßiciorumh’ quitur Imperator, f.lib. xii. de Queßoribus e^oßciorum ^Irlagiliris. Çefiit autem Caßiodorus nbsp;nbsp;RrefeHuram urbanam, que magna, fuit dignitas,, que de Senatortbus qult;gt;'

que ludicabat. Sed,e^ Frepoßtusfuit cubiculi. Qm autem bac dignitateßintprediti,pli^' rimum excelluerunt : ut Imperator docet xi i .lib. f. iDe Frepoßtu fieri cubiculi, amp;nbsp;eorumprtuilegß,ubitnquit: Sacri cubiculiprepoßtiea dignitatefinguntur, quafiintpr^ ditt,qui eminentißimamFretorianam uel urbanam meruerintFreßeSluram : aut certe mihtarem, magifteriam'ue poteftatem, ita ut ßt inter eospoß depoßtas adminiHrationes, uelnulla dißretio'ßuenoßreSerenitatisadoraturiadmittunturimperium,ßu€profuoat bitrioßlennesfeßiuitates lt;amp;nbsp;cootus,uelfilutationes, uelquelibetaliaoßiciafiequentenfJi inßdibus nbsp;nbsp;in confejßi eis or dofieruetur, quem or do proueEionis oßenderit, cum habim

ipßus conßioto. He autem dignitates ita erantapudImperatores Crecosßequentes,ute' tiam Çrecu hteris latirie enunciarentur :ßcutplane apparet apudloannem Rldonacbum, qui (efirum uitasgrecefcripßt: ubi fiepe legitur greets hteris, Rrepoßtus, Queßorfihn* tiariiu ,tdeß, domeßicus, amp;nbsp;idgenus aha. Similiter apud Rrocopium, qui hißoriam ,

Çotborum

loan, Cujfîniam CommentarÎM.

Çothorum nbsp;nbsp;'UandaïorumgrteaIcri^ßt^etidm Latinanomini^JtüUtitur.Quoâamp; ^ga.

thitisßiciti qui'Procopij hißoriam (juin(i^ librk continuât. ISlcmo ttac^miretur, dignitates officiafficffiijje immutata apud quot;Romanos^ ut cum eadem retinuerint nomina^ tarnen di iiabuerint foteßates : cum itidemhodie a^iud Jmperatoremnoßrumnoua amp;nbsp;offii--offiiciorum nominaßnt excogitata,qua neq^ aui neq^ ataui noßri cognouerint. XJe-ut ad r em redeamus ex ß dignitatiuu^ ac offieß er ant quidam dignitatesperpetuai ^^adam temporales amp;• annual quibu^ exffietis, immutadantur illorum nomina, ut dicé-‘ ^^^ur,ExconßuleSyExquaßores,c^c.Exconffiluerodicitur, qui quondauir Confularuap l^ellabatur, amp;• qui conßtilatus dignitate perffiunélus er at. Sic enim apud ÏJalerium, Eiuiumt ^liniu dicebantur uiri ConßilareSyQuaßorßRratorß qui posera atate^quando Romana doquentia cum Imperio imminuebatuTt £'XConßules,ExquaßüreSi ExpraßeEi uocitaban-tur.Sic lußinianMs.^ugußus,in epßola adRomanum Senatumjoannem Exquaßorem, amp;nbsp;Leontium atc^ ^aßlidem ExpraßeBos pratorio appellat : quodabßlutaiamdignitate ßuemunere ConjùlatusautQuaßura, à magißratuuacarent. Etin^ntenticu^deman dat 'uprincipumilribuniano Quaßorißcrinoßripalatq Exconßdi. R^raterea .Zeno Impe ratorßribit ad Traßeclum pratorium ^rcbadium, placereßa dignitati, ut qui ^atrici] uelExpatriciq ßnt ) quié^ ^ittdgiÜrt officiorum, aut^acri Talat ij eußodes, uelordini Se^ natorio ßciatißuerintgt; non poßintniß abImperatore ipß,aßcris cognitortbus in ius uo* cari,autpuniri. Simuladdit,eos uiroS quidignitatibus maioribusßunSiißnt,minimeopor~ tere omniu iudicioßbigt^aut^oenu mulBari. Itaq^ loi hornincs Expraße Ei, Exquaßores, ß Exßnat or es, in lußiniani coffitutionibus nucupantur. Licet aut quidä C'oßulares eade tem peßate dicebantur,non tarnen eodießgnißcatu. nam ConßlarisprouinciaK.xißicaappella^. batur,aut alteriu^ Trouincia, quiillicpecuniaspublicsexigebaf.ut olimQuaßores, Eine ffi^quodapud(aßiodoru lib.ßxto 'Uariaru legitur, Formula conßiiritatü. ^lciatus, uir eruditusßateturße hunc locum ßaßiodoriin Epißolis annotaßße, et iterumßbi memoria excidßeiquoprobareuolebat, Exconßlesdici,quiconßlarem quidem dignitatemhabe-‘ rent,ßdadminißratione carerent, nbsp;nbsp;commo dis. qualem patremßum deßribit K^ußnius:

Curia me duplex nbsp;nbsp;uterq^ Senatus habebat,

d^uneris exortem, nomineparticipem.

Motus Conßitutione Impp. Leonis eß ^ntlnemß L. Petition. C. de ^duo. diuerßiu» diciorum, quaßßipatrono poß biennium conceditur Exconßilaris moder at or is prouincia dignitas.ToE mutato conßiio, arbitratur conßlem idem eße quodexconßulem :ßedtempo-rum uitio,qua iam in barbarie lapßßuerant, hanc legitimißermonisinduEam corruptela, Tutat id oEendi ex luEiniani conEitutioneßcunda, r. de ueteri lure enucleando, L. tan-ta.ubi inprincipio conßitutionis, Irib onianum ExquaEorem appellat, quern inßeriusßm-pliciter ^aßoremdicit.exautographogracoidaccipiens: Omne(inquit}ßudiumlfi-boniano Magißro officiorum, uiro exceß, exquaßorißacri Talatqnoßri, ßonßli creddimus.Vbi 'Txialct'i grace ßuaEor dicitur, qui tarnen ilhc Exquaftor appellatur. Sed hac me non mouent, cum in hißorß paßim eius tempeßatis Exconßles eißExquaßores nominentur,qui tarne noßungebatur ß magißratibus,ßd funEi eranv. eSr ßonßularis aba tum erat dignitas, ut ßaßiodorus oEendit, quam horum quiExconßles uocabantur. Traterea autor ipß Caßiodorus inßne operis: Me etiam Conßle (inquit) in ueteru laude temporum coadunato, cleroasipopulo Romana Eccleßaredqt optata etiam libertas,

g 2 Fbon

■y6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In K^urekCaßiodorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

^on dtxißet, me ConßleßdBxconßleßidem eßet: queadmodum in titulo operisßE::^' coßlem nominat. Ob idminirne aßentior ^Iciato. Cinterum ex i^s lam liquet titubu buiuf oferk,quieil tabs: J^agni^urelijCaßiodorii SenatorisyUiriclarißimi, amp;illullriß. Bx' quallorisßcri ^alatijy £xcoßbs ordmarij ( erant enim coss. dußbces, ordinati amp;ßtßelbf ut infer lus docebinMs}ExmagiIlrioßiciorumdPrlt;£poßtiat(L Tatricijdn Chronica prafatio^ ‘Prapoßtus tum erat,ac Patricius,cum hoc opußulum friberet: altjsuero dignitatibusigt;er'' ßnllus eratiideo Ex^rapoßtißrtbit,ßcßibcet:

IN CHRONICA MAGNI AVRELII

CASSIODORI SENATORIS, V I R I C, E T ILLVSTRiSSr

E X Q_VAE S TO RI S SACRI PALATII, E X C O S S. ORD.

EXMAG, OFF. PP. A T Q^V E PATRICH P R AE F A T I O.

Äpietia pn'ncipali,qua fempcr magna rcuoluiflis^gt; in ordinem me Confules digererc cenfuiftis:ut qui annum ornaueritis gloriofo homine ,redderetis fa dis ueritatis priftinae dignitate, Parui lubens prX' ceptis ; amp;nbsp;librariorS uarietate deterfa, open fidem hiftoricæautoritatis imprefsit quatenusuefterani musperilluftres dcledatus euentus, blando conv^ pendio longiisimammundipercurrat ætatem,

Eda presbyter, qui Chronica feripfit, mundo fex ætates attribuit; FlorS puto imitatuSjqui populi Romani quatuor aetates poiuit, infantiä, puegt; ritiam,adoIefcentiam,Slt;fcnedutem.Beda,ut quidam hominijitamun/ dofexdeditætates.primamcpab Adam adNocuflt;pIocauit,quæ(utip fe inquit)iuxta Hebraicam ueritatem continetmille fexcentos quinqu» gintafex annos: iuxta feptuaginta interprètes,duo milia,ducêtos, quadragintaduos: generationesjiuxta utram«^ editionem,deccm.quaeuniuerfali deleta eft diluuio’.ficüt prima cuiuilt;^ hominis obliuio,demcrgere cofueuit aetatem. Quotus enim quif^ eft» qui fuam recordetur infantiäf Secunda aetas,a Noe ad Abraham,annos continens iuxta Hebraicam ueritate ducentos 92.iuxta Septuaginta interprctes,annos milk fe* ptuagintaduos, generationes u. Hæcquafipueritiafuit generis populi Dei.Et ide® lingua in ea inuenta eft Hebraea. A' puetitia namlt;]p homo incipit loqui; nofle poftin-* fantiâ,quçhincappellata eft,quödfarinopoteft. Tertia,ab AbrahäufepadJDauid, cotinens generationes iuxta utramtp autoritatê i4.annos ucro 942. hæc ueluti adole« feentia fuit populi Deiia qua ætate quia homo incipit generate,propterea Matthaeus cuangeliftalibru Generationis orditur ab Abraham, qui etiam pater gentiü eftcon*-ftitutus,quando mutatum nome accepit. Quarta actas,a Dauid uftß ad tranfmigtäi tionem Babylonis,habês annos,iuxta Hebraicam ueritatem, 475 .iuxta Septuaginta interprétés,duodecim amplius,gcnerationes 10 amp;nbsp;y.quas tarnen Matthaeus euange-» lifta certi myftertj gratia quatuordecim ponit : à qua iuuenili uelut artate in popul® Dei,regü tempora cœperunt.Haecnamt^inhominibus aetas,aptagubemando folet exiftereregno. Quintaquafi fenilisactas, àtranimigratione Babylonisufc^inad* uentü noftri Saluatoris,gencrationibus 0^ ipfa quatuordecim,porro annis yoo.oäua gintanouê extenta, Inquautgrauifenedutefelia,maliscrcbrioribus plebs Hebrxa quaflatur. Sexta,quæ nuncagitur, nulla gencratione uel fcric temporum certa,fed ut aetas decrepita,ipfa totius feculi morte confumenda, Hasærumnofas plenas^ laboribus

loan. Cu^iniani Commentant.

K labon'bus mundi ætatcs, fanôifsimi quique felidmorte ukcrunt : fept/ma larn Gb* bati perennis ætate,olt;fiauam beataerefurreóionis ætatem,in qua Temper cum Oomi noregnabunt, expectantes. Haec Reda,in præfatione fui operis. Tu uero diligenter wide præfationem Eufebij in fuis Chronicis,quemautornofterimita(useft.

Ab Adam primohomine, ufq? ad diluuiû, quod fadlum eft fubNoc, ^oJbguntur anni ii ccxeil id eft, duo milia ducenti quadragin ta duo* Diluuium aucem faftum eft propter Gigantum nimiam feritatê, qui cor» poris magnitudine,paritp animi fæuitia præualentes, ius omne confudegt; rant.Et à diluuio ufcp ad Ninum, qui primus omnium apud Aflyrios regt; gnauit,annifunt D, CCC. xcviiiL

«

Eufebitfsïhpræfatione Chronicôin : A' diluuioufepad Adam,inuenies annoruni duo millla ducêtos quadragintaduos : in quibus nulla pehitus, nec Græca necbarba ra,uel (utloquar in commune) gentilisreperiturhiftoria. Hæcillc. Aliter auteni Philo ludæus in fuo breuiario , doctifsimus ille Hebræus, qui omnia tempora ad in-tegram ueritatem reduxit. Is ita fcribit : Ab Adam ufcj ad diluuium fluxerunt anni millefexcentiquinquagintafex.Hiannicolligunturex primogenitis fucceflbribus, quifueruntin decern generationibus primis:Adam fcilicet, Seth, Enos, Cayna,Ma' laleeljiarcth, Enoch, Mathufalem, Lamech, QC Noe.Quorum non annos ætatis,ied orfusipforum collige,fic uidelicet: Adam anno actatis centefimo amp;nbsp;trigefimo genuic Seth.quicentefimoamp;quinto genuitEnos, à quo Caynanatuseius anno nonagefi-lt;no:Caynauerôfeptuagefimo annogenuit Malalcel, qui fexagefimoquintogenuit •Iareth,a quo natus eft Enoch anno centefimo fexagefimofecundo.Enoch anno fexa B gefimOquinto produxit Mathufalem, Mathufalem anno centefimo octuagefimofc-pcimo genuit Lamech,à quo genitus eft Noe anno centefimo ocftuagefimoiecundo* Noe in quingentefimo anno genuit Sem,Cam,amp; laphet; fed fexcentefimo anno ui-tæjuenit diluuium fuper terras. Hos annos fifimul collegcris,reperies mille fexceni* tos quinquagintafex, 5lt; non plures : utetiam Mofescollegit, Genefeos quinto cap. Adeout errorenon careantea quaclofephus lib. primo Antiquitatum tradidit, cap. quinto,fine fit translatio corrupta, fiue aliéna fupputatio. Anni enim partim conue-niunt, partim contrariantur. Rurfus idem Philo, à diluuio ad Abraham fluxifle: annos c c x C 11 fcribit, iterum per decern generationes. eft enim Abraham deci-inusa Noe:quianni pulchreetiam àMofeponuntur»Genefeos undccimocapite. Sed neep cum illis concordant, quos lofephus lib. antiquitatum primo,cap.i4.ponit: fine fit error fcribentis,fiue fit alia fupputatio. Nofter autem Cafsiodorus EufebiS iequutus eft. Cæterùm animus non eft, omnia uelle in medium afferre, quæ fuper hac re fcripta funt. ubi enim finis inuenireturr’fed infignium autorum afferre teftimo-nia, amp;nbsp;ueiuti digito oftendere fontem unde bibas, ne in immenfum opus excrefcat,

Demundi igitur creationc in primis hbrum Genefeos requiras.Hunc conféras ƒ um lofephi antiquitatibus:ÔC quod defideras,facile utrobic^ inuenies. De annis uero uarie autores fcribûr,propter anni diuerfitatetcum alfi menftruos, alt) folares com putêt annos.Xenophon enim, cum diuerfitatem actatum dcfcriberet in Aequiuocis iuisAnnus (inquit) diuerfuseft.etenim Aegyptij utunturannoquadot^menftruo, fæpe bimeftri,non raro trimeftri,fæpe quadrimeftri, nonnunquam folari ; quæ uarie-tas etiam ex noftris, qui ab eis literas habuerunt, fapientes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aberrate. Hiberis

annus quadrimeftris ut plurimum eft,rarifsime folaris.Econtra Chaldæi cum in anti-quitatc difeiplinarû fuarum utantur menftruo, in cærcris femper folarêfe intelligerc fatentur.Sed de anni diuerfitate Plinius in feptimo, Cenforinus multa de Die natali,

Ab Adam igitur primo Chaldæorû Slt; gentis humanæ dudorc attp parête,anni col ligQturufc^ ad Noe ( iub quo diluuiû)qui decimus dux per fuccefsionem fuit,fecun dumHebræorumfupputationem,folares M. D ChVl,quemnumcrumpofuitPhilo g ) ludæus

^8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/» c^ureî.Cal?iodorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

ludæusji'n libro vuititiiluscftBreuiarium tcmporum,utfcnpfim«s.Lkctfecundiin'“ Septuaginta interprètes inueniantur duo millia ducêti quadraginta duo anni : quem numerum fequuti funt pofteriores, Eufebius, Beda de fex mundi ætatibus, lornatv des, quires Gothicas fcripfitin Annalibusad Vigilium , amp;nbsp;hicnofter Cafsiodorus» Vnde 8C fequens numerus à diluuio uariatur. Sed tu ledîor hos lege feriptores hiC ciratoSjfiC quodplacucrit eligito.Anteomnes tamen uidendus eft Hieronymus inh hroQueftionumHebraicarumrAuguftinusin Ciuitatis diuinçlibro decimoquinto, capitedecimo ,ÔC fequentibus pluribus,ubietiam de Gigantibusinuenies.Sedô^ ïofephuslib. I. cap. y. recehfet, quæ tibiproderunt hiepro Cafsiodorointelligcndo* Sed de rjs quoc^ uidc Berofum in libro primo Déflorationis fuæ:2lt; infuper fupputa* tionem Pauli Oroftj libro i. cap.i. Sed illud plane non eft obmittendum, quod lofe-phus libro primo Antiquitatum, capite odîauo traditiNullus ergo ad uitam modef' nam,8C annorum breuitatem,quibus nuncuiuimusjuitam comparans antiquorum, putet falfa quæ de illis funt diefîa, ut ex eo quôd nunc uita tanto non dirtaïur tempO' re, credat, neep illos ad uitæ illius longitudincm peruenilfe. llli namtç cum eflêntre* ligiolijôôabipfo Deofaôi, filt;cumeis pabula opportunioraad maïustempusexi' fièrent præparata,tantorum annorum circulos uitæ tenebant.Deinde propter uirtii-tes ôô gloriofas utilitäres, quas iugiter perferutabantur, id eft, Aftrologiam GeOquot; metriam,Deus eisamplius uiuendifolaria condonauit: quænunquam antèaddift«'' re potuiflènt, nifi fcxcentis uiuerent annis.Per tot cnim annorum curricula magnus annus côpletur. Teftes autem mei dieftifuntomnes,quiantiquitatem apud Giæcos amp;. barbares conferibere maluerunt.Nam ÔC Manethon, qui deferiptionem fecit Ac' gyptiorum, ëC Berofus, qui Chaldaica deflorauif, amp;nbsp;Mofehus, ÔC Eftius, ad hæcô^ Hieronymus Aegyptius,qui Phœniciam difpofuerunt,concordant cum meis diÂs, Hefiodus quoep, amp;nbsp;Hecathæus, Hellanicus, SC Aeufilaus, SC inter hos Ephorus,

Nicolaus, in hiftortjs fuis memoriam faciunt antiquorum annis mille uiuentuni' De his itaep, ficut fingulis gratum eft, ira confiderêt. Scripfît noftra ætare uir baud côtemnendæ dodrinæ,Carolus Bouillus Samarobrinus,deieptem mundi ætatibus: ô^cxfacrisliterisita doc'tiisimaquætpannotauitlècundum Hebraicam ueritafem,ut nemo non dodus SC ftudiofus debeat illud opufculum relegererpræfertim fi rescreî tionum mundi uoluerit probecallere. Nofter autem Cafsiodorus Eufebiumeft^^ quutus,quem ante omneslégat,quifquis temporum fupputationes intelligereuclitgt; VtinamtantuelTet mendis depurgatusjquibuscompluribusfcriptorûincuriafcatet»

REGES ASSYRIORVM.

Antcaquam Cafsiodori fericm regum Aflyriorum fubfcribam, paucula pro inteV ledu fequentium funt præmittenda: id fcilicet,quod Berofuspatria Babyloniens, SC dignitate Chaldæus facerdos,in fua hiftoria feribit, quam Chaldaicam defloratie* nem appellat, ab anno falutis humanæab aquismaiores omnes annos hiftoriatum fcripfiflc:quemadmodum SCipfeGræcorum errores auferens,abrjs orditur,qui inundationem illam generalem fuperfuerunt, SC ante Ninum regnauerunt.quarcil* line repetendum cenleo, quod hic defideras,ftudiofe leClor, ubi fie orditur : Ante a' quarum cladem famofam,qua uniuerfus pertjt orbis,multa prætereunt fecula, quac» noftris Chaldæis fideliter fuerunt obferuata: SC reliqua que fcquuntur. Vbi inuenies, primum Babyloniæ regem Saturnum,fecundum Belum louem, tertium Ninum di* clos.Quis autem Aflyrius fuerit, filius fcilicet Beli louis, à quo regnum Aflyriorunj didum,uide Xenophontem in libro de Aequiuocis diligenter. Vnde non immerito indignatur Paulus Orofîus,in præfationc fuæ hiftoriæ fie feribens: Et quoniam om* nés propemodum,ram apud Græcos quàm apud Latinos, ftudiofi ad feribendum uiri, qui res geftasrerum populorumcp ob diuturnam memoriam uerbispropaga* uerunt, initium feribendi à Nino Belifilio, rege Aflyriorum feccrunt : qui cum o^* nionecæca mundi originem,creaturamcp hominum,fîne initio crediuoluntjccepilfe tarnen ab hoc régna bellaœ definiunt.'quaÛ uero eatenus humanum genus ritu pcc** dum

ïodn. Cuj^imam Commentariu^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7 9

A dum uixen't, QC tutlcpn'mùm uelutt ad nouatn prouidcnh'am cocuffiim fufcitatum^ uigilauent:cgo initiü mifenæ hominû,ab initio pcccâtis hominis duccre inftitui,amp;c;

’ Ninus itaqué regnauit apud Aflyrios, annos quînquagintaduosi Hm'us imperfj anno quadragefimotcrtio, natus eft Abraham *Is enini fondidit Niniuen»

Dum Cafsiodorusrcges Aflyrioriim rêccnfet, obmitn’t reges Sicyontorum, He-bræorum 8C AegyptiorQ, fuo commodo feruans fibi propofita.Sed Èufebius omnes fimul rccenfet. At Berofuslib.quinto ChaldaicædeflorationiSjhuncNinum tertium Babyloniç regem ponit.nam primus rexapud eum Saturnus Nimbrotus,qui Babylonia condidit:fccundus lupiter Belus,qui fundamenta Babyloniæ crexit. nam Nim brotus Saturnus confufione linguarum territus,paruam defignauit Babylonia tetra-polim,quam polka Semiramis urbem maximamfedt, utmagis dici poisitillam ædî ficafTcjquàm amplialïe.Ob id autores minime diflentire uidentur.qui earn à Semira-midc inhauratam,non conditam confcribunt.Sed uide etiam Berofum in quarto.Ni nusuerô dehincordinc efttertiusregum, quem Cais. primum ponit,Eufcbium imi-tatus:ut ÔC iuniores, Iornandes,Beda, QC fequaces omnes.Berofus auteni fie inquitt Tertius rcxBabyloniæ à noftiis feribitur Ninus, louis Beli filius : Sx^regnaunannii quinquaginta duobus, Hic omnibus uiribus fuis fumptis armis patris fui louis Belt, omnibus bellum intulit,nullt parcens:amp; Sabatium Sagam,quôd eiïct in omniû defi-derio, omni ftudio ad interitum quæritabat : quare etiam toto huius tempore exul a-pud fuos delituit.Hic omnium primus ex noftris regibus Babylonicum regnum pro-B pagauit,5lt;: omnium primus templum Belo patri amp;nbsp;marri Iunonierexit,ôd Rheæa-niXyOC ftatuas in medio Babyloniç crexif.SC reliqua que fcquûtur.Eufebius : Primus omnium Afiæ,exceptis Indis, Ninus Beli filius regnauit,quem Belum Aflyrq deutn fibi nominauerût. Huius Nini 40?. anno impertj fuinatus eft Abrahâ.Orofiuslib.u cap.4. Ante annum urbis conditæ millefîmü tricentefimum, Ninus rex Aflyriorû pri mus (utipfi uolunt) propagandæ dominationis libidine, arma foras extulit, cruen-tam^ uitam per quinquagintaannos pertotam Afiam bellis cgit,à mendie rubro^ mari furgês,fub ultimo feptentrioneEuxinum poAtum uàftando perdomuit:Scythi cam^ Barbanengadhuc tuncimbellcm Si innocentcm,torpentcm^ excitare, fæui-tiæ uiresfuas nofle:SCnoa laciam pccudum,fed fanguinem hominurn bibcre,ad po-ftremum uincere,dum uincit,cdocuit.nouiisimè Zoroaftrcm Baeftrianorum regem, eundem^ magicæ artis(ut fcrunt)repertorcmjpugna oppreflum interfccit. Pôftip-fe dum defieientem à fe oppugnat urbem, fagittæ itftu interijt, Videndus tarnen eft îuftinus lib. i. Trogi: qüem utinam non decurtaflètjfed integrum ad nepotes tranfmi filTct. Videndus amp;nbsp;Diodorus in tertio. Obferuandum quotp id quod Mofes feribit Genefeoscapite 10. quodAflurfiliusBelt,06nepos Nimbroti,egrcflusè Babylo-niajàedifieauit tetrapolim Niniuen ciuitatem magnam:uocauit autem earn Nintuen, id cft,Iouinam,àfuocognomirte.Tefte cnim Xenophontelibro de Aequiuocis,nomen proprium uiro fuit Aflyrius Beli filius, quem Aflyrtj fui cognominauerunt Ni-num,ideft,Iouem : quoniâ Afryrius,quifuitBabylonqsHercules,idcm fuit Aflyrijs lupiter. Cæterùm non eft negligendus etiam Diodorus Siculus in tertio Bibliotheces, ubi plura de Nino, quæ operæprccium eft feire, co mp crics Icrftor ftudiofe.Nini-ue autem pofteris Nifîbis diefta eft,

11 Semiramis üxor Nini regnauit annos quadraginta duosîhæc Babygt; loniæ muros inftaurafle memoratur,non quod condiderit.

Qliarto loco haec fcgnafièjapud Berofiwn Icgiqde qua SC Græci Si Latini hiftorici g 4 plwa

8 a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;el. Caßw dor um

plura prodi'derunt.Trogus Qi. luftinus in primo:Orofius de ea,6C Nino hufus maritd, h lib.primo cap.quarto, rurfus lib.fecundo cap. primo, ubi etïamcdocet, cur omncs , uetuftifsime hifton'æ à Ni'no ordiantur.Sed copiofifsime omnium de Scmiramidc SI Nino Diodorus Siculus lib.tertio Bibliotheces:ubi cum Berofo fcnticns, Semirami dem Afcalonitam dicit, eam^exdea genitam aflerit, cuinomê à Græcis dicfîum eft DefcetOjmuliebri fàcie,rcliquum uerô corpus figura pifcis. Vnde èC à Barbaris Atar gatis hacc dea diôa eft, quod Syrorum lingua ualet fine pifcibus. cam enim coli pifci tq abftinêtia,Cornutus affîrmat.Meminii huius deæ ÔC Strabo in decimofexto:Trâs Euphratem Cinquit) eftBambycc, quam amp;Edcflam Slt;Hierapolimuocant, inqua Atergatim Syriarfr deam colunt. dC in fine eius libri,cu de mutaiione nominû barba-« rorum fcribit: Atergatim (inquit)barbari,quac fit Athara,uocant,quam CtefiasDer* ceto.Ouidius item in quarto de transformatione,huius deæ meminit his uerfibus;

Cogitât,5C dubia eft,de te Babylonia narret

Derceti, quam ucrfa fquamis uclantibus artus Stagna Palæftini crcdunt coluiflè figura.

Macrobius quoqp fecundo Saturnalium, maximum Aftÿrîjs deum Adad nomine, folem uideri tradit : Atargatin uerô, terram. Sacræ item literæ Afcalonitarum deam clTe Dagon lingua Hebrça ditftam tradunt,quam ijdem Hebræi pifcem interpretan-« tur: diuus Hieronymus pifcem moerorisaflêrit.Nam cum ca deaillcgitimo coitu Se* miramidem progenuiftet, ob pudorem ac mœrorem in ftagnum iè demerfit, in^ pi.» fcem conuerfa,amp; à Palæftinis prodigiofa pro numinc culta eft dea, ut latèDiod. fcri* bit: quæ cum facris conueniunt literis.Semiramis autem à columbis educata eft,ob id facras illi genti eas aues eftè Tibullus notauit:

Alba Palæftino iàntfta columba Syro.

Vnde facer uates Hiercmias,cum Babylonios Hebræorum uaftafores uenturos ua-ticinaretur,columbamillorum deam ac côditorcm expreisit,diccns: Fugitc (inquit) B à facie gladtj columbæ. Nam amp;nbsp;moriens Semiramis in columbam conuerfa dicitur, poftquam annos uixit duos QC fexaginta, ac quadraginta duobus regnaflet. Archilo chusdcTëporibus fcribit,hanc Babyloniamagnitudineindicibiliextruxiflc. Quo-» modo autem conftrutfta fuerit, copiofefiCgraphicê defcribit Orofius librolib.z.cap.

6. Vide Iuftinum,Eufebium,Orofium præcipuè,ÔC lornandem. Cætcrùm baud ab re eft, infcriptioncm columnae Semiramidis hue apponere, quæ tab's eft : Mihi patet lupiter Belus,auus Saturnus Babylonicus,proauus Cur Saturnus Aethiops,abauus Saturnus Aegyptius, atauus Cœlus Phoenix Ogyges. Ab Ogygc ad meu auum,fol orbem fuum circumluftrauit iemcl ac trigefics amp;nbsp;centics : ab auo ad pattern, fexies amp;nbsp;quinquagies:a patre ad mc,bis at^fexagies:columnâ, tcmplum,ftatuam,Ioui Be Io focero,£lt; eius matri Rheç,inhoc Olympo Semiramis dicaui. Verba autem Be-« rofi in quinto hçc funtiQiiarto loco regnauit apud Babylonia uxor Nini Afcolonita Semiramis,annis quadraginta duobus. Hæcantccefsitmilitia,triumphis,diuitijs,ui» «ftorqs imperio,omncs mortales.Ipfa hanc urbem maxima ex oppido fccit,ut ma-gis dici pofsitillam ædificafle quam ampliaflè. Nemo unquam huicfeminæcompa-tandus eft uirotum : tanta in eius uita dicûtur amp;nbsp;fcribuntur,cùm ad uitupcrationcm, tum maxime ad collaudationem magnifica. Quç dehincannis rcgniillius geftafunt, uberius ab eo conferibuntur in fequentibus. Vide illic.

’HlTSir^S,

111 Ninyas filius Nini amp;nbsp;Semiramidis, regnauit annos trigintaodo.

Hic à Berofo quintus dicitur, ôd Zamceis Ninias cognominatur,in Babylonico regno parum refplenduit : templa tarnen deorum ornauit, Chaldæos ampliauit. luftinus in primo : Contentus elaborato à parentibus imperio, belli ftudia depofuit, ueluti fexum cum matre commutaftèt, rarô à uiris uifus,in feminarum turba con^ fenuit.ldem Diodorus in tertio libroiPoft obitum Semiramidis,filius eius cum fingu

lis pa*

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/oän.CuJ^initni Commentarias. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8/

A Iis pacem cgjt,ncquaquam matrem imitatus:fed omne uftac tempus reclufus in regia, confpedum hominum uitans, inter pellices 8i eunuchos ocium ÔC delicias icqiiutus traduxit. Sub huius tricefimo anno SC tertio, fadafuiflc Abrahamo promifsio legp tur,tefteEufcbio.

nit Arius regnauit annos triginta»

ScxtumhuncponitBerofus,qui imperio Badlrianosadieciflefertuncuiusite to, annOjCentenariû Abraham genuifle Hlium Ifaac,literæ iàcrac atteftantur,quod SC lor nandes8lt;pofteriores répétât. Sextus,inquit Berofus,Babyloniæ rex Arius regnauit annistriginta,quiadiecit imperio omncs Bacflrianos. nam paulo ante mortem Nigt; nyae Cameiemeus pulfus ab omni ferme orbe in Badrianos ic contulerat, SC illos ma gico pracftigio fimul deuinxerat: adco ut apud illos maximis uiribus imperaret.Coa-* do autem Camefemeus exercitu populorum maximo, inuafit Ailyrios: cotra quem Ninusdimicans, fuperior fuit, SCCamefemeum obtruncauit.inde paulo poft ipfc obtjt.Qiiare Arius colledo exercitu poft patris Ninyg obitum,Ba(ftrianos SC omnca Cafpios ftbifubiecitt

• V Aralius regnauit annis quadraginta,

Aflyriorn hie feptimus rex Berofo dicitur.Claruit is ingenio SC ftudio militari ,prlt; mus^ adauxit pompas,amp; gemmas, SC muliebres delicias.Huius in ultimo regni anno, nafeötur Ifaac gemini,Iacob SC Efau,tefte Auguftino.Quarehunc quidä nomina uerint Artum,compertum non habeo, nec hadenus apud probatos fcriptores repç

B ri « Arthus tarnen quibufdam uocatur«

XE-R.XES.

• VI Xerx€s,quiamp;BaIeus,regnauitannostriginta»

De hoc fic Berofus : Odauus rex Babylonia foit Bakus, cognomento Xcrgt; xes : Sc regnauit annis triginta. Hunc appellarunt Xerxen ,id eft , uidorem SC triumphatorem,quôdimperauerit duplo plus gentibus quam Aralius.Erat enim mi litia ferox, SC fortunatus, SC propagauit regnum uf(^ prope Indos. Huius tern--porelacob germanum fugiens Efau,defcendit in Aegyptum folus,ditatus^ cum tuv baafeenditt

MXMETT. ES.

• VII Armametres regnauit annos trigintaodo»

Armatritis hie Beroib dicitur, qui magis ad uoluptates SC delicias conuerius, ea quae ad libidinem ipedant cum inuenit,tum inuenta maxime ampliauit Hoc tem pore lacob à feruitute foceri Laban recedens, ad pattern reuertitur,

3EL0CHVS.

• VIII Belochus regnauit annos trigintaquinque,

Decimus is eft apud Berofum:qui idcirco à Belo iumpftfle cognomc dicitur,quod cum imperio uoluerit exercere maximum pontificium Beli Iouis,amp; maxime circa an Ipicia Sc diuinationes occupatus fuerit. Hoc régnante, lofephus adolefcens fom* niafua fratribus narraf,amp; patri. Belocus autem,Beliamator,apud Chal-’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dacos interpretatur. A' quibufdam hie Molochus fcrL

bitur : fed, ut opinor, cor*

rupte«

Bakus

In ^urel. Caßio Jorum

IX Bakus regnauit annos quinquaginta duos*

Bcrofusduodecimumhuncponit, qui póft Scmiramidcm fîipra cæteros cmicuit fama. Splenduit Impcrio ufcß intra Indiam.Libros multos de cius gcftis Aflÿrn congt; fcripfcrunt. Huius anno tricefimo,Iacob ob famis penuriam defcendit in Aegy^ ptum,ibi^ filium fuum reperitPræpofitum tonus Aegypti: Orofius lib. primo, cap. odauo. buit itacp hæc fames magna fub rege AegyptiorS Diapolito,cui nomen erat Amafis,quo tempore Baleus AflyrioSjArgiuos Apisregebat. luftinuslib. trigefimo fextOjUbt de origine ludæorum feribit, nonnihil de hac fame prodit : fed Orolius lo* CO præfato diligentius hoc examinât.

X Altadas regnauit annos tr/gintaduos, Huius temporibus fuitPro-' me theusjuir fapiens.

Duodecimus eft is Aflyriorum rex, Altadas Berofb : qui non ineruditè quidem philofophabatur,imperitè tarnen uixit.interpofuit enim tempus fuum delicrj s, exiiW mans uanum efle ÔC laboribus,Ô^ fuac uitæ miferia continua laborarc: non quidem a-liorum humanæ«^ gentis utilitateac bencficio, fed exitio aeferuitute. IccircoinftiW* turn fuum fuit,ut uita diuittjs amp;nbsp;gloria aliena,fl:ultitia prætcrea amp;nbsp;miferia,à fe ÔC maio ribus partis fibi fruerctur quoad uiuerct.Hoc eft, abftincndum fuafit ab omnilaboit bellicoamp;lucroib,quiainbellicofudorefibi labor ô^gentibus cædcsoccurritrô^ii^ lucromifer Sgt;Cinfelix auarus effîcitur magis euftosdiuitiarum, qua'm dominus. Prae* terea fruendum efle docuit bonis 6C gloria,aliénamiferia amp;nbsp;fudorepartis, ne incidas ' inmiferiam Sefudores, dum parta bonafugis. Imperitè autemuixit inter pelliccs î degens, Slt; bonis partis abutens. Hoc régnante,defunflus eft Iacob in Aegypto: cuiuscadaucr lofeph magno honore duxitinterram Chanaan. Inannahbus plurû buscorruptis ôôperpcràm impreftis,hicrcx Amychusinepte cognominatur à rc* centioribus femidoÂis. DePrometheo plenifuntomnes poefarumIibri:ièdinpH misuidendi Hefiodus8lt;Fiilgcntius.ScdquomodofintfubDeucalionehominesrc parati,Orofius uidendus eftli. primo,cap.nono:EufcbiuslibrodeTcporibus. Sc' cundum quorundam opinionem,îjs temporibusfuit Prometheus,à quo homines^ lt;ftos efle commémorant, reuera. Cum enim iâpiens eflèt,feritatem eorum QC niwi* am imperitiam adhumanitatem feientiam transfigurabat.

X r. Mamyntus regnauit annos triginta*

Berofus hune tertiumdccimum ponit,qui dicitur ab co Mamitres.Is rurfus milita* exercuitjamp;S aftùefccitlaboribus. Et interpofitis delicqs, unguentis, ôô opobalfatnis, militiam amp;nbsp;pugnas cxequebatur:cepit^ formidini efle Syris ÔC Acgyptijs.Subiftius regni tempore moritur Iofeph,ôiC Hebrços deprimunt Aegypti) grauiftîma feruitutc. Eufebius.’Centefimo decimo anno moritur Iofeph,poft cuius interitum Hcbræi ferui untannis centum quadraginta quatuor. Fiuntautemomncsanni,pcr quosHcbr^i in Aegypto fucrunt, ducenti 8)C quindecim:qui ab eo tempore computantur,quoh' cob cum filijs fuis defcendit in Aegyptum,

X II. Magebakus regnauit annos triginta. Huius temporibus Atlas fra ter Promethei præcipuus aftrologus habetur.

Quartus decimus is eft Bcroib, amp;nbsp;Mamakus nominatur : quo régnante, frruiwa Hebraeorum durât apud Aegyptios, Cur hwnc omiferit autor, qui magna chronic»

Norinb«/

toan.Cul^iniamCommentarÏMi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;83

A Norimbcrgç edidit,6C alios Aegyptiorum reges ,ipfe uiden't: mihi fan's fit l'ndicare, wdtcenteruditiores.Eufebius:Atlas frater From ethei præcipuusaftrologus eft, qui ob erudidonem ifti'us difciplinæ etiam cœlum fuftïnere dicitur,

S-.

Sphacrcusregnauitannisuigintfi

Dicitur Berofo quintufdecimus, SteruS tiôminatur, fi liber menda caret, cünt ubifj^ Sphærus legatunnifi quôdin Eufebio errore impreflbrum Ipherus legitur cor tupte. Virum fuiflè, Berofus feribit, de cuius geftis amp;nbsp;prudentia omne uulgus perfo-nct; Obferuandum ett Deucalionem Theflàliæ regem, natum elfe primo anno huiusSphgriregisÄflyriorum:quodSoIinus trad it, à primo diluuiofub Ogyge, uf-que ad Deucalionem,fluxifle annos fep tingentos ÔC plus quàm noucm menfes.Toti dem autemfluunt à Noe, id eft Ogyge, à diluuio ad prim um annum Sphaeri, fecungt; dumMofenSC Eufebium. Præterea diluuiumDeucalionis fuit, cum natus efiet ipfe annos oeftuaginta quatuor: qui fi computenturad diluuium ipfius, primo an* ho Sphæri ortus eft Deucalion. lornandes ex Eufebio repetit» huius temporibus ul-timis, Amram ex tribu Leuigenuifle Mofen»

XIIII Mamylusregnaultannis triginta.

Sextus decimus eft Berofo, Mamylas apudEufebium didïus. licet Mamelus quigt; bufdam dicatur,Qiio régnante,adolefcens Mofês omnem philofophiam didicit Ae gyptiorum»

^TLETVS.

® X V Sparctus regnauit annos quadraginta»Huius temporibus à Gectogt; pe rege Athenæ conditæ fîinu

NominathuncBerofusdecimumfeptimum,fubeo^feribit mirandain orbecœ* piffe.Nam terræmotus Ëabylonios terruit. Athenienfes regnum exorfi funt anno è-ius quarto,fînierunt^ Aegypttj reges. Hoc tempore Mofes occifo Aegyptio, in ter ram fugitMadian. Eufebius: Tricefimoquinto anno Moyfi, Cecrops regebat in At tica, a quoufcß ad captiuitatem Troiæ fîunt anni trecenti feptuagintaquinqp. Paulo poft fubiungit: Cecropsin Eubœa Athenas condidit,quam amp;lDiadasnominauit» Hane urbem Euboici Orchomenon appellauerunt.

^ST^C^T) ES.

VI Aftacades regnauit annos quadraginta ♦ Huius temporibus Mo* fes in monte Sy na diuinam iufeepit legem*

Aftacades Berofo dicitur decimus o(ftauus,qui Babylonijs praefuit annis quadra* ginta ununijOmnem® Syria ditionis fuæ fecit:cuius anno decimo tertio,uitis inuentä apud Græcos narrat.Huius regni otftauo, Moyfes quadringêtcfimo trigefimo anno repromiflionis ( ut Eufebius feribit, öd lornandes repetit ) populum Hebræum in fi* gnis Öd uirtutibus eduxit ex Aegypto, eisœ in heremo per annos quadraginta le^ gern exponit. Finit autem Berofus librum iuum quintum circa huncregem, in hæe uerbaferibenstitaquequi reges öd tempora traduntur à noftris de primoribus re-gnts orbis à lani diluuio primo, uft]^ ad Dardaniæ regnu conditü ( nam fiib id tem* pusregnû Troianum coepiflefcribit)his noftris brcuiffimisannotationibus fint ha* (ftenus dicla . Manethon uerö Aegyptius, cuius öd lofephus öd Eufebius teftP montjs utuntur,ubiipfe reliquit, profequutus eft per reges Äegyptios, quemadmo* dum Berofus per Aftyrios. Vtemur ergo öd nos illius tefti* monijsjfiopus crit*

Ämyntes*

84 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In^ureL Caßwäorum

XVII Amyntes rcgnauit annis quadragintaqumc^.Huius temponbus h IE s V s fucceflor Mofi,Palaèftinomm terram ludgæ gcnti diftribuit»

Conucnit amp;nbsp;Manethon,Ö^Ëufebius.Et ïofnandcs jnquit:Huius nono anno moH tur Moyksjó^ lefus Naue populum ueluti dux cuftodit ac gubernat.

^ELOCHVS.

X V n I nbsp;nbsp;Bclochus regnauit annos uigintiquinc^»

Belochüs hie lunior didtur Mathoni, refpcóu uctcris,de quo fupra. Sub hocpd' mus xudcx Hebracorum Gothorticl, faccrdotium continet Phinecs»

XELO 'P^’R.ES.

XIX Beloparcs rcgnauit annos triginta,

Meminit huius Si Eufcbius,amp; Mancthon.Sub hoe Aoth Hcbraeorum iudex, Ab lophyli^jomnino infcfti Hebraïis.Fuit autèmiUtinlibroIudicumfcribitur,Aoth

»^,hoc cft, ambidexter : quod Plato probat, ÔC fecundum naturam eflefen-titiSicut Qi. in pedibus nihil difFerre üidemur»

ES.

“iai. Lampfides regnauit annos triginta duos:alias, triginta tres«.

Memoratur ab Eufebio QC Manethonc, lornandcs tantum triginta annis regnafle ß faibit,fi menda caret exemplar,quod uidi»

J*.

XXI Soiâres regnauit annis uiginti, Huius temporibus Pegafus cquus uelocifsimus inucnitur»

Pegafus equus uelocifsimus,fiuc,ut Palçphatus fcribit,BeUerophontis nauis fuif*

ES,

XXII Lampatdes regnauit annis triginta.

Hi duo reges à Manethonc non fcribuntur, fed Eufebius hos nominal: alijs Law-* pares dicitur,

XXIII Pannias regnauit ahnos decem amp;nbsp;noue.Huius temporibus Ap gonautarum nauigatio,8c Orpheus Thrax muficus clarus habetur,

Huius mcminit Manethon.Eufebius uero amp;nbsp;lornandes fcribunt,hunc annis qua* draginta quinlt;p gubetnafle. V ereor numerum hie corruptum Cafsiodori’.alioquinU merusinfetior fummarius non proueniret. Sub cuius tempore ludaeispræfuit Gp deon,qui Qi Hicroboal.De Argonautis Apollonius inter Graecos, Valerius Flaccus inter Latinos,copiofifsime fcribunt,

SOS^R MVS.

X X n n Sofarmus regnauit annos decem 8c nouem,

Meminit huius Manethon Qi Eufebius, Sub hoc Abimelech, filius Gcdeonis,K Thola,iUdices fuerunt Hebræotum^

” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mithreu’

loan. Cu^miani Comment dr ins. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;85

MITHCEVS.

XXV Mithreus rcgnauit annis uigintifeptcm * Hums temporibus Her^ culcs athla exercuit,0d Priamus apud Ilium regnat,

Obmittit hunc Mancthon:fed poft Sofarmu, Tautanem regem ponit, cui CacceC ßtTeiiteus,poft quêThemus,tum Dercylus,hincEupales:ita paulatim, inqui'f, Aft iynos Thurehenos delicijs eneruatos decreuifle, Latinos uero reges creuiflc. At Eugt; ftbius,poft EupalcmjLaofthenemfubiungit:hincPyritiaden, turn Orphateum, degt; bine Ophratonon,tum Acrapapen, poft Tonofcon coleros,quê Sardanapalon gra: cè uocatjultimum^ regnafle fcribit. qui in prælio uieftus ab Arbace Medo,femet ingt; cendio concremauit, tefte Eufebio.Et interregna AiTyrioriS ad Medos translatS eft. VndeEufebius colligit,per illos trigintafex reges, annos mille ducêtos quadragintä à primo anno Nini.Sed Orofius aliter in primo lib.licet forte in genere feribat : cûre^ gnum Aftÿriorû per mille centû fexaginta annos ufcp ad SardanapalS,per quinqua-ginta propemodu reges aeftû fit, 5)C nunquâ pene in id têpus quieuerit,ôôc. Sed CaC fiodorus eos tantû recenfùit ufcp ad principiû regni Latinorû,amp; ob id alios ab Euiè* bio defcriptos prgtermittit. fed non queo obmittere uerba Orofij, lib.i.ficinquiêtis: Annos ante urbem coditam fexaginta quatuor, nouifsimus apud Aflyrtos regnauit SardanapaluSjUir muliere corruptior: qui inter fcortorS greges femineo habitu, purgt; puram colo tracftâs,à præfeifto fuo Arbacfto,qui tunc Medis praccrat,uifus, a tep exegt; crationi habitus, mox etiâ excitis Medoru populis ad bellum prouocatus SC uicftiiSj ardentipyrçfeiniecit.Sed 6C luftinus uidendus eftlibro primo EpitomçTrogi.Veb leius Paterculus,qui hiftoriâ Rom. pulchro compendio latine ÔC eleganter feripfit, libro primo tradir,Sardanapalum regem mollicijs perfluentê, malo fuo,tertio SC tre-centefimoloco à Nino SC Semiramide natu, ira ut fem per fucceftor regni paterni fo^ ret filius. Puto ibi efte errata,SC feribendum,tertio ÔC tricefimo Ioco,rton trecente^ fimo.EademMetafthenesPeriàdeludiciotemporûrepetir. De Hercule SC Pria^ mo plcni funtomnes poctarum codicesa'n primis tarnen uidendus eft Homerus. Eu febius : Hercules confumitcertamina, Antcum intcrficit, Ilium uaftat. Cacterùm«gt; græcc neutro genere præmium, ut «ÖAsf in mafculino genere certamen. Qua^ tuoraût Græciacelebrabatcertamina,in honorem Iouis,Phccbi,PaIemonis,at^ Ar chemori.Quibus erät aÔA«.,hoccft,præmia: pinus,oleaftcr, laurus, SC apium. Extat pulchrum Architæpoetæfuperhacre Tetraftichon graccü, quod latine ficredditurî Sacra per Argiuas certamina quattuor urbes

Sunt,duo faClà uiris,8C duo cœlitibust Vt Iouis,ÖC Phoebi,Mclicertæ^, Arebemori®.

Pr.'Emiafunt,pinus,poma,apium^,olcæ. Graccèfie:

•rtojÄftf àa-iy ùyâviAi' w

et lt;/lvo ySß SvH-F^,ot iTvo lt;/l' «SccvifS'f ^lwi!,ÄH'nttßceo,'wecKiiüytov@‘,c^}(i(io^oto,

«Shx ^,K!mvamp;'jiJtjih(tylt;n.Ktvct,’^TVs.

Vndc SC quidam Græciindedcducunt,PancratiumpentathIum,quodconftituitur ex pugilIatu,cur(u,faltu,difco,ÔC lutfta. De quibus extat Simonidis hoc diftichon:

’asvSot lt;l}ocfùiJ 0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Ifthmia Philonis Diophon,ÔC Pythia uicit,

Etcurfu,ÔCiaculo,faltibus,orbc,paIe. HosludosPaulusiureçôfultusin l.ii.de Aleglufujdefcribit.Qjii omnibus ïjs ludis uiciflet,Pancratiaftcs nûcupabatur.Quan quam Lucianus pro diuerfa ludicri ipecic Pancratium ponit, dum palæftram elle tra dit,quod in lutea afpergine fiebat: quod autê in puluere fît,redo ftadio inuicê fèper* cuticntium,pancratium eflè. Propertius;

Dum patitur duro uulnera pancratio,

h Vndc

Sóquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In ^ttrel. Caßtodorum

Vnde St certamcn quöd in Herculis honorem fiebat, Hcradeaniu dicflum eft.Lam-» pridius in Alexandro: Agoni prarfediqS^ maxime Herculeo,in honorem magni Ale xandri. Velleius in Compendio Rom.hift.Clarifsimum deinde omnium ludicrü cet tarnen, amp;adexcitandam corporis animi^ uiriutcmcfFicacifsimü Olympiorum ini' tium,habuit autorem Iphitum Eleum. Is eos ludos mercatum^ inftituit, ante annos quam tu M. Vinici confulatum inires, DCCCXXiii .Hoc iäerumeodemin loco «nftituifle fertur abhincannosMc c L. Atreus,cumPelopipatrifunèbresludosfa-ceret: quo quidem in ludicro, omnisep generis certaminum Hercules uidor extitit. Turn Athenis pcrpetui Archontes eflè dcfierunqcum fuiffet ultimus Alcmaeonrccc' peruntqîin denosannoscreari,quæconfuetudoinannos LXX manfit:acdeinde annuls commilTa eft magiftratibus refpub. Ex ijs qui denis annis præfuerunt, pri/ mus fuit Carops, ultimus Erix.Ex annuls, primus Erix. Caeterum de agone O-lympicOjUnde QC à quo Origlnem lumpferit,Strabo libro otftauo copiofe.Eufebiusî Hercules agonem Olympicum conftituit, à quo ufque ad primam Olympiadetn fupputanturanni 430.

Perhos igiturreges Affyriorum,colliguntur anni odingenci quinqua gi’nta duo.

Is numerus refultat annorum,ex rjs uigintiquim^ Regibus, quos Cafsiodorushic ponit : fi Panniaeregi tribuantur quadragintaquinque, non decern nouem anni, utannotaul fupcrius .Eufebius uerocomputat à primo Nini anno uft^ ad Sarda* napalum, ultimum regem Aflyriorum,mllle ducentos quadraginta annos, cum Illis qui poft My threum regnarunt.Dchinc ad Medos translatum eft imperium, turn ad Perfes : quos Ideo obmittit Cafsiodorus, quia Confules ditfturus, necefte habetre* ges Latinos Sd Romanos enumeraretalios non eft necefte. Adducit Velleius in fuo compendio AemiliumSuram,deannis pop.Romanific feribentem : Aftyrq prin* cipes omnium gentium rerum potiti funt.Dcinde Medi, poftea Perfte, deinde Ma-cedones. exinde duobus regibus Philippo ÔC Antiocho, qui à Macedonlbus 0-riundi erant,baudmulto poft Carthaginem fubadam, deuilt;ftis,fummalmperif ad pop.Rom. peruenit.Inter hoc tempus ÔC initium régis Aftyriorum Nini, qui princepsrcrûpotituseft,interfuntanniM.D ccccxc v.Huius temporisacqua/ lis fuit Hefiodus,circa 120. annos diftindus ab Homeriactate : uir perelegantis inge/ nrj,molllftima dulcedine carminum memorabilis,ocij quictisep cupidifsimus, ut têpore tanto uiro,ita open's autoritate proximus.qui uitauiqne in id,in quod Ho-merus,incideret, patriam^ QC parentes teftatus, Sed patriam, quiamuldatus ab ca erat contumeliofilsimé.

REGES LATIN I.

Latinos reges exordium habuiflepoft captamTroiam, cum Aeneas in Italian» uenifteqpoft tertium captiuitatis Troiac annum,tradunt aliqui:uel poft odauum, ut all) afterunt, cum Tautancs apud Aflyrios regnarct. Manethon fcribit, amp;nbsp;conftana opinio eft, cum prius in Italia,fub aureaillaætate, quamNinus primus Aftyriorum rexuitiauit, regnaftèt lanus, amp;nbsp;Saturnus, ut Xenophon, Fabius Pidor,Catoinfragt;' gmentis, Trogus, luftinus, Dionyfius, ac cæteri fcripfcrunt.Quos dcinccps fequuti fun; Picus amp;nbsp;Faunus : quibus regnantibus, feruntur centum quinquaginta anni cuoluti, ut Eutropius Valenti Auguftoperfaipfit. Hos dimitnt Cafsiodorus, amp;nbsp;a Latino rege orditur. Hos primes Italiac Reges quidam noftrac ætatis infignis pocta fex uerfibus amp;nbsp;monaftichis fic exprefsit, quos fubiunxi, ne périrent»

Monaßiehitffrimorum regum It

Primus in Italia lanus regnauit agrefti,

Aurea Saturnus iugera falce colit.

Tertius Aufonijs dominatur Picus in oris,

Faunus,

h An. Cuj^iniam Commentarw.

Faunus l’n Latio rcgna paterna capit.

Fil I a Laurcntum rcgi fuit una Latino,

Dos fuit Aencac terra Làtinapio.

Tuuero curiofe kdor Myrfilum Lcsbium,qucm Dionyfius in Antiquitatibus î^otnanisfæpecitatjUidc, de Origine ItaliæucSemproniû, deDiuifîone ltaliæ,cuni QiFabij Piôoris ac Catonis fragmentis, quae extant,

L^/Tn^VS.

I Latmus rcgnauit annos trigmtaduos, à quo Latini funt appellatu Hums impcrfj anno uigefimoqumto, Troia capta eft,ad quem Aeneas profugus uenit:fad uscp gen er eius,fuccefsit ei in regno,

Nam,ut D/onyf. primo Romanoru Antiquit.fcribit, in pugna aduerfus Rutulos finefilijs mortuus,imperium Aeneæ, quem fibi generum fecir, detulit. Hic Latinus lliaci belli tcmporibusregnauit,à quo Latini diet cceptifunt. Aflerit autem,hunc quinep amp;nbsp;triginta annos imperium obtinuifle. Erat autemLauinia LatiniLlia Turgt; no defponfata, quam Aeneas accepit, ÔC de nomine eins urbem condidit ; de qua re Virgiliuslate.

n Aeneas poft odfauum Troiæ annum,regnauit in Italia annis tribus,

Dionyfius in primo aliter diftinguit annos,Videigitut, quo anno coditumfitLa uinium,öi quo padfo Aeneas tres annos regnaucrit poft Latini foceri fui obitû.nam quarto anno in bello mortuus eft.

Ill Afcanius, fïlius eius,regnauit annis trigintaodo.Hic AlbamLongt; gam condidit,

Hic Afcanius Iulius ditflus eft,qucm dC Florus in praefatione Epitomes lulum appellat,exCreufa coniugcTroiacgenitumjUtVirgilius aflerit, SCEutropius repegt; tit. A Dionyfio libro primo Eurition uocatus, qui feptim o ferme anno poft captum Ilium Latinoröimperium fufccpiiTediciturjóC mutato nomine didluscft Afcanius: trigefimo^ anno deinde poft Lauintj inftitutionem condidit Albam Longam,quae græce Alt;ibx« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ditfta eft,à Tulio Hoftilio deinde euerfa. Habuit Afcanius lulium

Syluium filium,a quo familia luliorum ortaeft.Sed propter ætatem nondum regen' dis ciuibus idoneus, Syluium Pofthumum fratrem fuum regni reliquit hærcdem, ut . tradit Eufebius.Etiterum inquit idem: Afcanius derelitfto nouercac fuac regno Lauigt; nij, Albam Longam condidit, amp;nbsp;Syluium Pofthumium fratrem fuum, Aeneaï ex La uinia filium,fumma pietatc educauit.

STLVIVS,

1111 Sylui'us Aeneæ filius ex Lauim'a, regnauit annos uigintinouem, Huius tempohbus poeta Homerus fuilTe memoratur,

Filius bic Aeneæ, fecundum Dionyfium, poft obitum patris, Pofthumus fuit di-óus; SC quod à paftoribus in fyluis ac montibus educaretur,Syluius,a Grecis vAcü©^. Licet Liuius filium Afcanij putet, qui lulum quidem reliquit,cui facerdotij poteftas eft attributa, quo honore pofteritas eius ulaeft deinceps. Fratrem autem Syluium Pofthumum regni hæredem reliquit, à quo Albanorum deinde reges Sylutj uocagt; tifunt, SCdominationisiusobtinuerunt.De Homero Plutarchusinfuauitaplura, SC Herodotus, græci feriptores. Eufebius prætcrea uariorum autorum fententias de Homeri ætate affèrt, Sed Velleius Paterculus de Homero hacc tradit : Clarifsimum h 2 deinde

88 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In ^urei Caßiodorum

deinde Homeri ingenmm tlîuxit, fine exemplo maximum, qui-magnûudine opéris ÔCfulgorecarminumfolusappcllari meruit poeta:inquolioc maximum cft, quod nec^ ante ilium quem ipfeimitaretur,neqî pofi' ilium qui eum imitari pofsit,inuentus eft:nec^ quenquam lt;alium, cuius open's primus author fucrit,in eo pcrfeclifsimum, præterHomerû ôd Archilochumrepcriemus. Hiclongius à ternporibus belli quod côpofuitTroicijquàm quidam rentur,abfuit.Nam fermé ante annos DCCCCL flo/ ruit,intra mille natus eft. Quo nomine non eft mirandum, quod fæpc illud ufurpat. hoc enim uc hominum,ita feculorum notatur differentia ; quem fi quis caecum genb turn putat,omnibus fenfibus orbus eft.

• V / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SJLVIVS.

Sylui'us regnaui't annos tn’gintaunum.Huius temporibus He bræorum rex DauidHi'erolblymisregnat.

Eufebius: In alia hiftoria reperimus, quarto Latinum Syluium regnafic, Lauiniac amp;nbsp;MelampodisfiliumjUterinumfratremPofthumÉÖC quinto, qui nunc hicquartus ponitur, Syluium Acnea, Pofthumi filium. Sed animaduerte ledor, quod ab Ac* nea primo rege,non à Latino numerat.

• VI ' Lariws sTEVivs.

Larinus Syluiusregnaui't anni'squi'nquaginta. Huius temporibtis A* mazones Afiamuaftauerunt: Carthago condi'taeft à Carchedone Ty* no,ut quidam dicunt.Solomonfihus Dauid regnat Hierofolymis, tem plumcp famofifsimum condidit.

Hie Latinus iunior dieftus à Dionyfio, unum quinquaginta annos gubernafle dicitur. Licet Eufebius,6lt; alij pené omnes, quinquaginta tantum tribuunt. Ab hoc (inquit Liuius) coloniæ aliquot dedu(ftæ,prifci Latini appellati.Manfit poftea SyL uius omnibus cognomen, qui Albærcgnarunt. Amazones decantantur pafsirn ab omnibus poetis amp;hiftoricis.fed Palæphatus arbitratur fuiflenon foeminas,fed uiros barbaros, qui effeeminatis moribus ÔC ueftibus incedebant: colligatismitracd nibus, barbam tonfi, ingenti tarnen fortitudine; ut altjs militibus mulieres uulgo di* cerentur. DeCarthagineinquitEufebius:Carthago coditaeft,ut quidam uolunt» à CarchedoneTyrio:ut uero altj, à Didone filia eius, poft Troianum bellum. Vide Strabonem, Dionyfium, amp;Euftathium. Velleius Paterculus in compendio Rom* hift. deCarthagineficfcribit:AetatePharnacisMedi,quiSardanapalumimperiom . ta^priuauit, amp;c. ante annos quinc^ Si fexaginta quam ,urbs R omana condcrctur, abElifla Tyria,quam quidam Dido autumant,Carthago conditur.

• VII SJLVIVS.

. Alba Syluius regnaui't annos tri'gi'ntanouem,

• VIII ^Egngt;Tivs^ ST LV IV S.

Aegypti'us Syluius regnaui't annos ui'gi'ntiquatuon

Eufebius: Syluius Atys,fiue Aegyptius,annisuiginti quatuorregnaui't:Acgyquot; ptiu 8 autem, Albac fuperioris régis filius fuit.

• IX C^Tgt;IS ST LV IV S.

Capi's Syluius regnauit annos uigintiodo.

/oan.Cußiniam Comment Arias.

EufebiustCapys fupenoris régis filius,regnauit annis uiginti odo»

• X ETV S S7LVIVS.

Calpctus Syluius regnauit annis tredccim»

Dionyfius iibro primo:Poft Albam(inquit)Capetiïs fex üi^tntiannos rcgnagt; uit:poft eum Capys düôdetrigintaîpoft Capym Calpctus,ufcp ad annum tertiumdc^ ctmum.Ltuius uero: Ex Alba dicitur Atys ortus , Aty Capys j Capy Capetusj Capeto Tiberinus * Ob id Eufebius ôi. pöfteri, lundis nominibus odauum regem Syluium Arym ac Aegyptium appellant. Decimum autem Capetu Liuius uögt; cat. Alij,nifi codices fint mendofi,Calpetum,

• XI mET^/NVS S7LVIVS.

Tyberinus Syluius regnauit annis ocJIo.

Hie in prælio mortuus ( utinquit Dionyfius } quod iecundum flumcn fuit, ràgt; ptusœ à profluente^flumen fibi cognominereliquit, Albulam prius uocatum,Tybê rim. Ouidius fecundo Faftof umî

Albula,quem Tyberim merfus Tyberinus ih undis

Rcddiditjhybernis forte tumebat aquis.

Idem Liuius, ÔC Vùgifius:

S7LVÎVS.

yi 11 Agrippa Syluius regnauit annos quadraginta.

Liuius: Agrippa inde,Tyberini filius, Dionyfius uerô:Deinde fuccefibr Agrippà annos tres ÔC triginta regnauit.Eufebius, QCcæteriomnes, quadraginta huic annos attribuunt.fubiungitibiEufebius:In Latina hiftoriaad uerbum feripta reperimus, Agrippa apud Latinos régnante,Homerus in Græcia daruit, ut teftatur Apollo-dorus grammaticus, Si Eufebius hiftoricus, ante urbem Romanam conditam ante centum uiginti quatuor annos : ut ait Cornelius Nepos, anteOlympiadem pii mam, annis centum.Licetplures alias opiniones recitaueritdeHomeroidemEulè-biuspaulofuprà,ubideAenea Syluio feribit.

• XIII ^ILE MVLVS S7LVIVS.

Aremulus Syluius regnauit annos deeem nouem, Huius temporibus Lycurgus apud Laccdæmonas iura compofuit.

Liuius: poft Agrippam Romulus Syluius à pâtreaccepto imperio, régnât; idqj Auêtino,fulmine idus ipfe,per manus tradidit. Aliter Dion.nifi codex fit mêdofus; Poft Agrippam Alladius undeuiginti annos,res quatdam tyrannica,filt; cum dtjs inû micitiasgerens.Namabcodefpicicnte numina,apparatæfunt fulguium imitario-nes,2lt;^ fragorcs tonitruis fimiles,quibus terreri homines,tanquam eilet Deus.poftu-labat. Cacterùm imbribus SC fulminibus in eius domum cadentibus, atep lacu iuxta quem habitabat,infolitam inundationem capiente,inclufus, cum tota domo abfor-ptus eft;8lt; nuncadhucperlucentelacu,in parte quadam,cum deficit latex,fubfcditcp àltitudo, apparent ruinæ, Si alia aedificiorum ueftigia. Eutropius Si exteri uocant hune Remum Syluium : tanta eftnominum diuerfitas. Inoleuitleuis error ex ijs no-minibus. Siquidem apud Orofium libro primo ita legitur,ubi de Phalaride tyranno agit: fuerat etiam paulo fuperiori temporeapud Latinos rex Romulus, qui per annos decem ôSotfto, flagitijsimpietatibus^crefcens, ad poftremum diuino iudicio fulmine interceptus,matura fupplicia immatura ætate exoluit-Eufebius: Syluius A-rcmulus,fîue Remulus, Agrippæ fuperioris regis filius,præfidium Albanorum inter h 3 montes,

5)0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In K^urel. Caßio Jorum

montcSjubj'niinc Roma cftjpofuit: qui ob impietatem pofteà fulmihatus intcrijf-FIui'us filius fuit Iulius,proauus lultj Proculi^qui cum Romulo Romam comigrans, fundauit luliam gcntcm. De Lycurgo autem legumlatore, quifquis plura fcireuo luerir,diligenter cius uitam apud Plutarchum perlegat.Eius præterea meminit Veb leius Paterculus in compendio Rom.hift.inhæcuerba: Actate Pharnacis Medi, qui Sardanapalum impcrio uitacp priuauit, clarifsimus Graij nominis Lycurgus La-cedæmonius, uir generis regrj fuit, feuerifsimarum iuftifsimarum^ legum auton difciplinæconuenicntifsimæ uir:cuius quamdiu Sparta diligens fuit,excelfib fimC floruit.

xiiii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SlLVlVS,

Syluius regnauit annos trigintafeptem: à quo mens Roma nus,quiaibi fepultus eft, nomen accepit.

Eufebius : Auentinus Romulifuperioris maior filius, in eo monte qui nunepars urbis eft,mortuus amp;nbsp;fepultus,æternum loco uocabulum dedit.

• XV STLVIVS,

Procas Syluius regnauit annis uiginti tribus.

Orofius libro fecundo, capite primo:Nini ÔC Babylonis regnum co anno in Me* dos eft deriuatum,quo anno apud Latinos Procas Amulq amp;Numitoris pater, auus autem Rheæ Syluiæ, quæ mater Romuli fuit, regnare ccepit. Vt autem omnia hxc ineffabilibus myfterijs amp;nbsp;profundiisimis Dei iudicqs difpofita,non aSt humanis ui* ribus,autincertis caObus accidifte perdoceam,omnes hiftoriæantiquæ à Nino inci* piuntjOmnes hiftoriæ Romanac â Proca exordiuntur.Deinde à primo anno impcrif * Ninijufquequo Babylon à Semiramide inftaurari cœpta eft, interucniunt anni fexa gintaquatuor:0d à primo anno Proeæ cum regnare cœpit,ufq^ ad conditionem urbis fatftam à Romulo,intcrfuntæquèannifexagintaquatuor.ItaregnanteProca,futurX Romac fementis iatfta eft, etfi nondum germenapparct. Eodem anno ipfius Procx regni,Babylonis regnum deficit, etfi adhuc Babylon ipfa confiftit.

• XVI xAMVLIVS STLVIVS.

Amulius Syluius regnauit annos quadraginta quatuor, qui fratrem fd urn Numitorem regno expulit.

Procas duos habuit filios,Numitorcm Amulium,ut Liuius abundc docet. Ob id Dionyf Deinde Amulius(inquit) baud iure regnS occupans, cum Numitori de* beretur,fratri feniori,duos amp;nbsp;quadraginta regnat annos. Amulio autem interfedo à Romulo ÓÓ Remo ex facra puella natis, poft eius mortem impcriS accipit, amp;nbsp;qui* demlegitimum, Numitorauusmaternus. Sequenti deinde anno regni Numitoris, colonos mittentes Albarn Romulo 66 Remo ducibus,Romam condunt. Vnde mi* ror,cur Florus primo lib.tit.primo,dicat: Alba tunc erat Latio caput, lull opus. nani Lauinium patris contempferat : ab his Amulius iam feptima fobolc regnabat. Cum certe no feptima foboles aut gubernatio fuerit,fed dccimaquarta potius,aut décima* fexta Dionyf.Halicarnafleus in principle primi Antiquitatum Romanarum: Aeta* te autem fextadecima poft Troianumbellum, Albani hare loca utracp inbabitabant. Eufebius:Numitor Proeç fiiperioris régis filius maior,à fratre Amulio regno pulfus, in agro fuo uixit.Filia uerô eius,adimendac fpeipartus gratia, uirgo Veftalis: quae cu feptimo patrui fui anno geminos edidilTet infantes, iuxta legem in terra uiua defoifa eft.Vcrum paruulos properipam Tyberis expofitos,Fauftulus regtj paftorarmenti, ad Acciam Laurentiam uxorem fuam detulit: quam propter pulcbritudinem 0^ ra* pacitatem corporis quaeftuofi, Lupam uicini appellabant : undeadnoftram ufque memoriam meretricum ccllulæ lupanaria dicuntur .Pueri cum adoleuiflent, col* lecla paftorum latronum multitudine, interfedo apud Albam Amulio,auum

Numi*

han.Cu^iniini Cbmmentdrius^

^Cqj^, ’ Numitorcmtnrcgnumreftkuunt.HacccopiofcapudDionyfïumö^Liuiuittj Sifcac- ÔLŸm; terospafsiminuenies. Stigiturritê annifupputenturabcxcidio Troiac,adfuc-ccfforem Amulij Romulum, integra fide inueniuntur anni quadringenti triginta. Cæterùm de Amulio OC eins genere, acurbis Ronix conditione,diligenti(simé per--fcn'pfit Strabo libro quinto. Vide ledor ftudiofe.De his regibus Albanis,etiam poé tanoftrifeculi monafticha clegantifsimaperfcripfic,qux iubiungerc pro ftudiofisi nullum eft difpendium:

Condidit Afcanius Longam rex Iulius Albam,

Et Sylui regnum Pofthume frater habes.

Syluius Aeneas triginta uno imperat annis,

Per^ decem feeptrum luftra Latinus habet»

Imperat Albanis fucceflbrSyluius Alba,

Dieftus ab Aegypti nomine regnat Atys»

Rex Capys accepto Capuam capys ominc dixit,

Carpentustantumnominaregishabet»

Albula mutauit titulum tibi rex Tiberinus,

Hic pater Agrippaî,rex 6^ Agrippa fuit:

î*^ontibus infuetisprxfidiaponit Aremus, Iulia gens uefter Iulius autor erat.

Præbet Auentinus Romano nomina monti,

Régna uiciffatim dat Proca pignoribus.

Germano regnum uiolentus Amulius aufert, Ärripit hinc Numitor feeptra nepotis ope»

Ï I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vit

Romolus regnaoit annos trigintaotîlo, à qOo Roma cotidita eft ; amp;nbsp;ex Dionyfij fJalictur-Latinis Romani funtnuncupati.Hic primus centum coftituitfenatores. tiquitatet, qui fiptt-Huius temporibus Syraeufæ Sc Catim'a in Sicilia conditac funt»

Adijtregnum,tefte Dionyfio infecundo,feptima Olympiadc,qua uicitïDai* des Meflenius, imperante Athenis Charopo. Item Liuius in primo,trigintaieptem annos Romulo tribuit: in regno tantum, Dionyfius in primo fimiliter trigintafe-ptem,quod 8C fccundo libro repetit,cum inquitzQin (inquit)Romam condidit,prigt; musç inearexereatus eft Romulus,tali neceperijflcdicitur» Nullam ex feproge-niemrelinquens,annosfeptem triginta dominatus,quintü annum amp;nbsp;quinquage fimum uitg agens. nam iuuenis admodû potitus eft regno.Decem enim ÔÔ odîo annos natu fatentur omnes,qut de eo hiftorias feripfere. At Plutarchus in Romulo aitt Ferturigitur Romulus quatuor 6^ quinquaginta annos natus,trigefimoocftauo fui 1 egni anno è uita migrafte. licet in Numa fic feribat : SeptimS iam amp;nbsp;trigefimum annum rege Romulo Roma incolebatur. Sed forte annus illc,quo per Senatores, per fingulos quinos gubernabatur,intcrregnü ditftum (de quo in Numa Plutarchus plu 13,ifem Dionyfius,Liuius,£lt; exteri) illi attributus,Romulo trigefîmumotftauû con ftituitjUndeSC pofteii decepti funt.Sed uide Velleium Paterculum (quenuper beams Rhenanus,nitidg eloquêtiæ uir,ô^ baud cotemnendæ dodîrine, c tenebris eruit) feribentem Epitomenhiftoriæ Romanæ, ad M.Vinicium, qui fub Tiberio ConfuI âiit,quihaîcprodit:Sexta Olympiade,poft duos ÔC ufginti annos,quàm prima cofti tuta fuerat,Romulus Martis Alius ultus iniurias aui, Romam urbem Parilibus in Pa-’ latiocondidit.à quotcmporeaduoscoss.annifunt DCCCCLXXXl.IdacftSpoft 'Tfoiam captam annis ccccxxx VII.Idgefsit Romulus,adiutuslegionibusLati-\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ni aui fui.Libenter enim his qui ita prodiderunt acceflèrim,cum aliter firmarc urbeni

nouam,tam uicinis Veientibus,altjs Ethrufeis ac Sabinis, cum imbelli ac paftora-» li manu uix potuerit : quanquam iam Afylo faefto inter duos lucosauxit.Hicceii h 4 tum

In cÂureL CaßoJori Confiiez nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;la ,

OLYm. tumhomines dcóos appellatos^ patres,inftar habuit confilq publicithanc orb po ginem nomen Patriciorum habet. De hoc èC Eutropius libro primo,capite quarz nbsp;nbsp;,

to,quitrigintanouem huicannostribuit:fedcorruptumeftfinedubio exemplar. I Cæterùm Orofius eleganter fimul ôd breuiter in fecundo hbro, quarto capite,fie feri bit : Romulus regnuin parricidio imbuit, paricp fucceiTu crudelitatis fine more ptas Sabinas improbis nupttjs confœderatas,maritorum QC parentum cruore dotaz । uit.Icac^Romulusintcrfeôo primùmauoNumitore, dehinc Remofratre, arripuit imperium,urbem^ conftituit.Regnum aui, muros fratris, templum ibeeri fangui* ne dedicauitjfceleratorum manum promifeua impunitate collegit. Primus illi camz nbsp;nbsp;nbsp;'

pus ad bellû,forum urbis fuit:mixta fimul externa ciuilia^ bella nunquâ defuturafîz gnificans.Sabinorû,quos fœdere ludis^ pellexerat,fcminas, tam inhonefte præfum

pfit,quàm nephariè defendit.Ducem eorum Titum Tatium fenem, honeftis pietaz

tis caufis infiftentem, diu armis propulfatum, mox ut in focietatem regni alTumpfit,

occiditjSCc, Sed de Romulo Florus libro primOjtit. primo .’luftinus libro quadraz ! gefimotertio : Strabo libro quinto, C,Scmpronius,Ci.Fabius Piôor libro fecundo. Solinus breuiter cius res geftas fie commémorât: Romulus regnauit annosfeptem triginta : de Ceninenfibus egit primum triumphum, Acroni régi eorum dcz traxit fpolia,qua£ loui Feretrio primus fufpendit, fiC opima dixit. Rurfum de Anten^ naribus triumphauit.Dc Veientibus poftremô apud Capreæ paludem nonis Quinz tilibusappareredefijt. Cæterùm quifquiscopiofiusfingulasresgeftas Romulifei re uoluerit,uitam eius apud Plutarchum,Dionyfium in fecundo,Liuium in primo k gat. De Syraeufis uerô ciuitateSiciliæ, quando condita fit, uidc Straboncm libro fez tCatana xto copiofifsimèfcribentemcubiamp;^detCatinialocupletifsimèfcribit.Mcminitö^ horum Eufebius.

XVII II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^OMTILIVS.

, NumaPompiliusregnauitannos quadraginta unum î qui duos men^ fesanno addidit,ïanuariumamp; Februarium,cumante hunedecemtanz turn menfes apud Romanos fuiiîent.Capitoh'um quoque à fundamentis conftruxit. Cuius etiam temporibus Sibylla in Samo infignis habita eft.

Hic Pompilius Pomponnilluftrisuirifilius,prudentifsimæætatis fuit.Nam ab anno quadragefimo non multum aberat, cum regia eflèt ci dignitas coUata. Virfuit religiofus, SC quirelfgione ferocem pop. Rom. compefcuit.Rcxit quadraginta triz bus annis,ut Liuiusôi Dionyfius îcribunt.Obijt autem non longe otfiogenario maior,ut inquit Plutarchus.Dionyfius uerô in fine fecundi: Annos,ait,uiuens fupta odoginta, quadraginta très regnans, facilima morte obi) t, fenio diflblutusrprokm quidem rclinquens, ut plures fcribunt,filios quatuor,Pomponcm,Pinum, Calpum, Mamercum ,unde nobiles ueneruntfamiliæ : filiam^ folam Pompiliam. Vt autem tradiditGn.Gcllius,folamrcliquitfiliam,exqua Martius peperit AncumMartium regem,quipôftregnauit.VideFlorum libro primo, tit.fecundo: Eutropium hb.pri' mo.cap.quinto. Solinus autem breuiter ( quoddiffufius Dionyfius, Liuius,Plutarz chus tradunt)fic dcNuma feribiuNuma in colle primùm Quirinali, deinde propter ædem Vcftç,in regia quç adhuc ita appellatur,habitauit:qui regnauit annis tribus quadraginta, fepultus fub laniculo. VndcOuidius fexto Faftorum deferibens rc-giam,quam Numa habitauerit,fic inquit:

Hic locus exiguus, qui fuftinet atria Veftæ,

T une erat intonfi regia magna Numæ.

Hiclocus eft V eftæ,qui Pallada feruat,ô^ ignem:

Hic fuit antiqui regia parua Numæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Seduidendus quotj Eufebius deTemporibus,SCOuidius deduobusmenfîbusad-ditis in primo Faftorum,ubi à principio fie canit:

Tempora dieereret cum conditor urbis, in anno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Conftituit

Io tin. Cu^inîani Comment drills. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$ 3

Confti’tuitmenfès quincpbiseflefuo. Sedpaulopoftfubitingi't: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;olym*

N. At Numa nec Ianum,nec auttas præten't umbrasj

MenGbus antiquis praepofuit^ duos.

De ambobus menfibus uidcndi funt priores duo Faflorum libri, cum Macro* bio quo(Ç.

8ZIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TVL'LVS KO STÎL1V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxvn

TuUusHoftih'usregnaui'tannös triginta duos,qui primus apud Ro* manos purpura ufus eih Cuius temporibus Chalcedon conditur, ÔC By* zantium,quæ nunc Conftantinopolis appellatun

Deillo fic Plutarchus in NumarHoftilius uero Tullus,qui Numæfucccisitinre* gnum,filt; plurima exillius honclhs facinoribus, in primis^ ac potiisimum pietatem in deos irriGonibus di contumelies infetîîatus, uti rem inertem dC muliebrem, ciues in bellumuertit. Netjipfe igituraudacibushifce ac ftultis facinoribus inftitit,fed graui ac uario morbo, mutata mente in deorum metum ac religioncm conuerfus eft, qua: nulla tarnen fimilitudine ad Numæ pietatem acccderct ; quinetiam eo magis alios huiufmodi morbo infecit,quód fulmine itflus conflagrauir,ut fertur.Dionyfius libro tertio: Annos duos di triginta cum regnaftet,extinrius eft, incenfa domo cum uxorc di Glijs,atqj alia familiari turba omni,igne comprchenfa. Succcnfam domum cius alijdicunt perfulmcn,iraDei,obquorundam facrorumintermifsionem:alif, inG'dijs Anci Martij, qui poft eum regnauit. Vide Dionyf. in tertio, qui ilium imgt;. pcrium fumpGlTefcribit anno fecundo fcptimae di uicefimæ Olympiadis, qua uicit certamine Eurybates, imperante Athenis Leoftrato. Liuius in primo fcribit,ipfum commentarios Numac,cum ibiquædam occulta folennia facriGcia loui Eryciofa* fla inuenillet operatum, ijsfacrisft abdidifle,fed non rite initum aut curatum cfle id facrum. Ideo ira louis follicitati praua religione,fulmine idîum cum domofla* gralTe. Vide Florum libro primo, titulo tertio, de hoc rege : Eutropium libro pri* mo, capitcfexto : item Eufebium. OroGus libro fecundo,capite quarto, perftringic Tullum Hoftilium militaris rei inftitutorem, G'ducia bene exercitatæiuuentutis,Al* banisintulilTe bellum, di diu altrinfecus fpc incerta, certa^ clade tandem pefsimos exitusSc dubios euentus,compendiofa Tergeminorum congrefsionc fuifle.Rur* fus pace diruta, Metium Suffetium Fidenato bello, meditata ctiam proditione, fu* fpcnfum curribus in diuerfa raptantibus, duplicis animi noxam poena diuifi côrpo* ris expendiiïe. Solinus ita perftringit : Tullus Hoftiliusin Velia habitauit, ubipo* ftea deum Penatum ædes fariaeft: qui regnauit annos duos di triginta ,obtjt O* lympiade quinta Sc trigefima. Vtautem fcias quid Gt Velia, ita pars montis Pa* latini,qua uidetur forum Romanum , appellatur Velia ; quia ibi antiqui pafto* res ante tonfuram ouium uellabant lanam ex ouibus.Eadem pars habuit domum Ca tilinæ Sc Catuli. Cum autem hoc loco Cafsiodorus Byzantium, quae di Cartha* go, Sc Conftantinopolis poftea diria eft, conditum elTe dicat : quærendum eft, cUv iuperius fub Latino Syluio,fexto Latinorum rege, longe ante urbem conditam fcri* bat,quoduidelicetincerta fithuius urbisorigo, quam Lacedæmonij olim Paufa* nia duce in anguftifsimo Europæ Afiæ^ Euripo pofuere,Lygos antea dirium, poft Byzantium ; quod uariantc deinde fortuna, dum incerti iuris poflèfsio adhuc eflet, Athenienfibus Spartanis^ id Gbi certatim uendicantibus , tandem libertatem fi* biafferuit:SCdum neuter populus tanquam propriam urbem auxilijs iuuat,libe* ræconditionis eGe coepit: per quæ tempora res eorum admodum floruit, agro fee* cundoferaci^inprimis,ÔCmariadmodum opportuno. Vndeue(G:igalia,uc(ftiga* libus^ eorum augendis, pifeium uis ingens ad eorum littora defercbatur, quo * niam commode pofita eflet.id quodoraculi Pythij ambages arguunt. Nam confo* Jentibus Græcis ubi urbem conderent, data fors cxciderat, federn oppido cæcorum aduerfam quærerent : Chalcedonies baud dubie innuens,qui priores in ea loca pro* feriij Megaris peiora legcrant. Pifees etenim ex Euxino in Propontidem illati,ubi ad Chai*

^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In K^ureiCaßiodori Conßilei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

OLYxM. adChalccdoncnfeîktus jncurrêrejtem'ticandicâtcfaxo, quôdàuadoadfumma pcV luceat adueifum Byzantq piomontorium:ex ea caufa Chiyfoceras appellatum,praî'' dpi« petunt agminc.Itacp omm's captura Byzantîj, Chalccdoncnfibus penuria fuit Quo pacfto uerô fit in uici forma poil cucrfionem à Seuero im peratore redada, Ôd 3. CôftantinOjqui eius nomen immutauitreformata,à Cyfarihuscp Chriftianis,D C.am plius annosgubernata, QC hodieàTurcisper feptuagintaannos ( proh pudor Chri* llianorum principum)polTeira,inferius latifsimè fcribemus.Quifquis aut ôô de Chai cedone amp;nbsp;de Carthagine plura fcirc uolucrit, Strabonem, Plinium, Stephanum, Euftathium fuper Dionyfio adeat,è quibusmulta difcct quæ ftudiofo proderunt.,

xxxv iili nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IVs,

AncusMartiusregnauitannis uigintitribus,qui fextodecimo milia/ rio ab urbe Hoftiam condidit.

Hic qua morte pericrit, nec Liuius in primo, nec Dionyfius in tertio explicant: ubitarnen copiofifsimè fescius gefta: enumerantur. In Plutarcho,ubi uitam Nu-mæ concludit, ficinuenimus:Cum poil Numam quinq^ regnauerint, poftrcmus ex imperio excidens, in exilio confenuit. E' reliquis uerô quatuor, nemo naturali morte defundus eft : fed tres infidqs circumuenti, necati funt. Hoftilius fulmine perijf.

Dionyfius uerô fic:His igitur ab hoc Rege in principatu iuo geftis hiftoria dignis, tradensipfe fucceiToribus iuis Romam,haud parue potentiorem quàm accepiiTef, quatuor Ôd uiginti annos regno potitus moritur,duos relinqucns filios:alterum pue/ rilis aetatis,alterummaiorem natu,iam turn pubefcentem.Sufcepit autem imperium anno fecundo trigefimaequintæ Olympiadis, qua uicit Sphaerus Lacedæmonius, quo tempore annuum magiftratum obtinuit Athenis Damafia. At Liuius in primo fie: Regnauit Ancus quatuor uiginti annos, cuilibct fuperiorum regum belli pa/ cis^ 8lt; artibus amp;nbsp;gloria par. Et filq prope puberem iam artatem erant. luniores Eu/ fcbium imitantur,ôd tris tantum 5C uiginti annos Anco Martio tribuunt : ut hic Cafi fiodorus nofter, ôd Eutropius libro primo, capite feptimo. Vide etiam de rebus eius geftis Florum libro primo,tit.quarto.Orofius tradit. Latinos Anco Martio ducefaî/ pe congreflbs, aliquando fuperatos. Solinus ait : Ancus Martius in fumma facra uia habitabar,ubi aedes Larium eft: qui regnauit annis quatuor uiginti,obtjt Olympia déprima ôô quadragefima. Addenda illudquo^, quodFeftus tradit: Ancus appel-latur,quiaduncum brachium habet,ut exporrigt non pofsit.De Hoftia urbe,Strabo

Plinius uidendi funt, /

xLi V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T^’K.Qvmivs ^^Kiscys.

TarquiniusPrifcus regnauit annos triginta feptem, Huius tempon’/ bus Mafsiliain Gallia condita eft.

Hune feribit Florus, titulo odauo libri primi, dignitatem regiam ornamentis infignibus,quacduodecim Ethruriæurbesab eofubiugatædonauerant,clariorcm acinfignioremreddidifle,habitu uenerandoacnobili.Tandemcum regnaiTetan/ nos odo triginta, à duobus iuuenibus paftoralibus fimul litigantibus, per infi/ dias occifus eft, ut pluribus narrat Dionyfius in fine tertt) : qui ipfum Imperium fu/ feepiftè feribit anno ferè fecundo primæ SC quadragefimæ Olympadis, qua uicit Cleomedes Thebanus,imperante Athenis Eniochida.Moriensautem duosreli/ quitfilios paruulos, 8Cduasfilias,uirisin matrimonium datas. Idem Liuius in primo longe late^. De hoc uideFlorum libro primo, tit.quinto : Eutropiumlibro pri-mo,cap.odauo, qui tantum trigintafeptem annos regnaftèeum feribit, fi corruptus non eftliber,ficut SC Cafsiodorus.Eufebius triginta quin(^:Orofius autem lib.fecun do,cap,quartoperftringit,Tarquinium Prifeum omnesfinitimosSC potentes tune duodecim Tufeiæ populos innumeris concidiflèconflidibus.Solinus autê: Tarqui nius

kdn.Cu^midhi Commentarins,

P hiusPrifcus(inquit)adMugonia(nportam,fuprafummamnouamuiain habitauir, OLïM’* ^yoN» qm' regnam'tannis ocflo thgtnta. Hic Prifcus Tarquinius antea Lucumo uocaba-turjDemarathi Corinthtj fîIius,exBrachiadiimfarriiliaoriundus.Qui cum diumer^ caturamexcrcuiflèt, ingéniés opes breui afTequutus eft. Cumaiitem Cypfeluspa-triam Corinthum occupaflet, ratus non tutum fore, multa præfertim poih'denteni hominem, fub tyrannide uitamagere,reli(fîofolo patrio, fumptis^ fecumquæfer-ri poterant bonis,in Ethruriam quàmocyfsimé nauigat:ubi dudia iîliiftri uxore^ duos procréât filios, Aruntem fcilicet S)C Lucumonem. Arunte fratre mortuo, Lu* cumo folus paternas opes adeptus,Romam profîcifcitur: Ancicp regis familiaritatê confequutus, tutor filiorum relinquitur, Si tandem regno potitur præter æquum Si. faSjUtomneshiftoricitradunt. Cæterùm deurbeMaIsilianotabis,efl'eurbem Nar-bonenfis Galliæ, à Phocenfîbus conditam,ficut Strabo Si Gellius docent. Vndc Phocaisiuuentus Lucano ,pro Mafsilienfi didîa eft.Olim Mafsiliac ftudia inge* nuarum docftrinarum adeo floruerunt, ut Romani pro Attica peregrinatione Maf-filioticum peterent gymnafium,ad diiciplinas capefcendas. Ob id Cornelius Tagt; citus traditjMafsiliam Agricolæfocerofuo fuifle fedemac magiftram ftudiorum^ græca comitate Si prouinciali parfimonia mixtam gt;nbsp;ac bene compofitam. Ob id ui' detur dixifîè Plautus, Maftilienfes mores, in Cafina, pro optimis ac probatilsimist Videndus eft Strabo in quarto.

îySvï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S£^l//VS TVLLIVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fe’

Scruîus Tullius regnauit annos tfiginta quatuonqui ptimus cenfurrt inftituit ciuium Romanorû. Huius temporibus apud Perfas Cyrus pri miim rcgnare cœpit

Seruius hic a fortuna propria, quôd cum feruiens peperiiïèt Ocrifia captiua, puï* cherrima prudentifsima^ Corntculana mulicr:Tulliüs uero à cognâtione, nomine patris didus eft,ut Dionyfius in quarto, res eius geftas plures enumerans,fcribit.Ta

1 naquillidis aftu,focrus fuæ, regnum adeptus eft, quarto Olympiadisquinquage* fîmæ anno : quadragintaquatuor annos uerô gubernans ( ut in primo libro icribit, inquartoenim efterror imprcfsionis)infidqs Tarquinrj generiôd Tulliæ filiæim* piaîoccifuseft,inuico àrcipfaScelerato dicfto.Idem Liuiuslibro primo.Vide Flo* rum libro primo,titulo fexto.Cafsiodorus nofter,puto exEufebio, triginta quatuor annos,numerorum notisinuerfis, huic tribuit. Sic Si Eutropius libro primo, capite nono. Scdannorum ilia computatio ueritatinon fuffragatur.ludica lecftor. Orofîus perftringit,Veientcs Seruio Tullio infiftente uidîos fuiflè,nec domitos. Solinus tra* ditjSeruium Tullium Exquilqs fupra cliuum Olbium habitaflè, qui regnauit an* nos duos Si quadraginta. Non præteribo ( uerba funt Plinij in trigefimofexto, quæ de hoc rege in hancformamtradit) ÔCunum foci exemplum , Romanis literis darum.TarquinioPrifco régnante,tradunt repente infoco comparuilTeècinercge* nitale mafculinifèxus, eam^ quæ ibi fédérât TanaquilisreginæancillamOcrifîain captiuam,confurrexiflè grauidamrita Seruium Tullium natum, qui regno iùccefsit. Inde ôi in regia cubanti puero caput arfifie uilum, creditumœ Laris familiaris filiu*.

, Ob id compitalia Si ludos Laribus primùm inftituifle. De Cyro Xenophon,luftj nus,6lt; Eulèbius,ac cæteri.

220 VII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SVÎMVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IX! '

Tarquinius Superbus regnauit annis trigintaqtiincp.Huius tcmporL bus Pythagoras phyficus philofophus clarus habetur»

Numerorum notæ hiciterumerroremingeflèrunt, quiaôô Dionyf. in quarto,8d Liuius in primo, ÔC Solinus in PoIyhiftoreluo,Tarquinio Superbouigintiquinip^

noi|

^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In Ca^iodori Conßtles

OLYM. non triginta quinqj annosattnbuunt, cum ilk decern anniScruio fint atfn'bucndh Cafsiodorus, Eufcbius amp;nbsp;Eutropius,iunioribus hinc errandi occafioncm piîcbuC' re. VideFlorumlibro pn'mo, n't. fepnmo.cum altjsdKfiisautoribus:undebicTar/ quimus Superbus didus fit, Si cunncxilium miflus,quopa(fiocaftifs)ma Lucre/ tia à fiho eius Sexto conftuprata fuen't. Solinus: Tarquinius Superbus 2lt;ipfeEx/ quilijs fupra diuum Pullum habitauit,ad lacum Fagutalem.quiregnauit annis quin que Sc uigmti.Eufebius tradi't, uincula SCcarceres ipfuminuemfle.Orofius libro fecundo,capite quarto : Tarquinq Superbircgnum,occifofocero,fcelcre afiurfl/ ptum , habita in ciues crudelitate detentum, flagitio adulteratae Lucretiae amifEim, SC intus domeftica uitia, uirtutes^ forinfccus emicantes, id eft,oppida ualida in La-tio, uel fraude propria, uel pœna filq, uel Romanis uiribus perpetrauit. AlTcquu/ tus eft autem praeter omne ius regnum, anno quarto primae SC fexagefimae Olym* piadis:a quo turpius quam acccperat,eielt;ftus eft,abdicatoregiae dominationis nom* ne.Sedcur non monaftica cuiufdam noftratispoetae,defeptemregibus Romanis, fubtjciam,ur pofleritati confulaturf

Romulus aggreditur regnum,qui condidit urbem:

Prima Remus quoniam moenia tranfit, obit, Numa^ diuinis implcuit cultibus urbem, Tullius inuentis fafcibus arma ciet.

Ancus Auentinum montem fuperaddidit urbi, Prifcetriumphali primus honore tûmes.

Tullius inuenit cenfum, Vulcania proles: Tarquinius Sexti crimine pulfus abit, ExpulfoautemurbeTarqui'niOjbiniConfuIes cocpcruntprounoRe ge,annis fingulis adminiftrare rempublicam.

Reges nullis legibus obnoxq,domi populum,cxercitumforispro fuoarbitratu regentes, nunc belli, nunc pacis ambus remRomanam auxereieo^nutriendoper/ duxere,ut bonamfrugem libertatismaturis iamuiribusferrepofiet. Taiquinioau/ tern Superbo ob immodicam dominandi licentiam regno exatfio, regia poteftas pc/ nitus in urbe ceflauit.Et hæc eft infantia pop.Rom.ut L.Florus docct,qui urbis Ro/ mæôC pop. Rom. quatuorponit aetates. Quernpulchre pofteaaemulatur Ammia/ nus Marcellinus in quartodecimo libro, qui omnino uidendus eft: utinam non tarn lacer ÔC fcifliis ac feneftratus ad nos ueniftct. Vnde Liuius in fine primi librhRegna/ turn Romacab coditaurbead liberatam,annosducentosquadragintaquatuor. Duo Confules inde comitqs Centuriatis,a præfetfto urbis, ex commentaiijs Scrutj Tullij crcati funt:L. lunius Brutus,5C L.T arquinius Collatinus,

HINC CONS VL ES.

Orofius libro fecundo: Quanta mala Romani perducentos quadraginta annos, continua ilia Regum dominatione pcrtulerint,non folum unius Regis expulfio,ue/ rumetiam abiuratio Rcgtj nominis SC poteftatis, oftendir. Nam fi unius tantum fu/ perbia fuiflet in culpa, ipfum folum expelli oportuiftet,feruata Regia dignitate.Mc/ lius igitur Regibus urbe propulfis, Romani confulendum fibi, quam cuiquam fux libertati dominandu rati,Confules creauerunt: quibusuelutireipub.adulta crefceii/ tisætas,robuftioribus aufis cxercebatur.Dionyfiusautem à principiohbri quinti, fic ait:Regius dominatus durans poft urbem conditam annos ducentos amp;nbsp;qua/ draginta quatuor,fub rege ultimo in tyrannidem conuerfus, his eft caufis per hos ui/ ros diflblutus, Olympiade odaua ÔClexagefima, quauicitin ftadio Ifimachus Cro/ toniatcs,gerente Athenis magiftratum annuum Ifagro. Paucorum autem principa/ tuinito, primi quidem regium dominatum fufcipicntes Confules, quatuormcnfi/ bus ad annum ilium deficientibus, L.lunius Brutus, 5C L, Tarquinius Collatinus: quos

ioan.CuJ^inimi Commentdrifts.

quos Romani lingua fua Confulcs appellant, alios aflumentcs multos aducnientiû Oljm.^o§iréi

’ffo».’uurbemmilitö ab exerdtu,finfc SicLiuiusinfineprimilibriab Vr. con. Regnagt;

tum Romæ ab condita urbe ad liberatä, annos ducentos quadragintaquatuor. Duo Confulesindecomittis Centuriatis à Pratfedo urbis ex commentarijs Seruij Tulli) creati funt,L.Iunius Brutus,Slt; L.Tarquinius Collatinus»

L» IVNIVS BRVTVS, ET U TARQ.VINIVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXVIih t

COLLATINVS»

Hi annum integrum minime tenuerut ad peragendum, iplis alijs fubgt; rogatis:id eft,P»ValeriO)Sp.Lucretio,amp;2 Horatio Puluillo»

Horum duorum Confulum meminit Liuius in fecundo ab urbe condita, 8ó Dio-» nyCin quinto Antiquitatum, Plutarchus in Publicola. Vt autem figillatim de unogt; quoque loquamur , annotandum , primo anno poft ciedos reges,quinque fuifte Confules,quos ordinerecêfebimus.L.IuniusBrutus,filiusfuitM. lunq, corüunius qui cum Aenea coloniam deduxerunt, inter clarifsimos Romanorum ob uirtutem numetatus.Huic Marco Tarquini) régis prioris filia Tarquinia dara uxor, hunC Lucium Iunium,öd filium maiorem natu pcperir:quos,patrcm fcilicet 6C filium maio rcm,Tarquinius Superbus ob diuitiarum cupiditatem fuftulit. Lucius uero ulcifci impotens patrismortem,faruitatem fimulat,utuitamtueatur,opesnihili faciens* Itatp intempio Delphico cum filijs Tarquini) oraculo accepto,cumregnaturum, qui priorfcilicet matrem cxofculetur: caium fingens, terram communemomnium matrem deofculatur : ôf poft in enfem coniurans,quo fc Lucretia confeccrat,uindex fuit libertatis, primus^ Confuhuir liehemens, amp;nbsp;quifiliorum occifiones immota fa* cic,quiacontra legem de rcducendisregibus coniurarant,uiderefuftinucrit. L.uero Collatinus Tarquinius, maritus fuit Lucretia? interfetftæ, autor etiam libertatis cum Bruto. Sedcum mitiuscum Aquilqs fororis fuacfili)s, qui ineademconiuratione conuidifuerant, agendum ccnferet,indiftenGonem cum Bruto uenitn'nuifusetiam populofacftus,cui Tarquiniorum nomenexofumerat,femagiftratu abdicate coa-ÓUS eft. In cuius locum tertius Conful fubftitutus,P. Valcrius,non Lucius,uf Dio' nyfius,Liuius,Plutarclnisatteftantur;Publicola,quödremp.colercr,2C populo obfe quentifsimus cftet,appellatus. de quo,quia integram uitam illius profequutus eft Plu tarchus, nihil amplius repetam: hoc folo adielt;Go,quöd Pliniuslibro 36. cap. 15-, hunc etiam L. ValeriumPublicolam appellat, fi eft codex emaculatus.Nam de nobilibus ædiGcfjs ac domibus feribens, inquit:Subit uero cogitatio , quota portio harum fuerint areæ illç,quas inuidis Imperatonbus dccernebant publice ad exaedi-ficandasdomos:fummus^illarum honos erat,ficutin L. Valerio Publicola,quiprigt; mus Conful fuit cum L. Bruto, poft tot mérita,SC fratrecius,quibisin eodem magi ftratu Sabinos deuicerat, adtjei decrcto, ut domus eorum fores extra aperirentur, ÔC ianuain publicum retjeeretur. Hoc eratclarifsimum infigneinter triumphales quoque domos. Sed de tjs fätis. Brutus uero, cum Arunte Tarquini) hlio,in prae-liooccifuscum eftèt: Spurius LucretiusTricipitinus, Lucretia? pater, in locum de-fundi fuffedus eft, quartus illius anni Conful : qui non multos dies obtinens imperium, ob fenedutem moritur. In Lucrctij^ locum fufficiturM. Horatius Puluillus, qui quintus erat anni primi Conful. Sic omnes uetuftiores feribunt autores. Liuius tarnen hoc etiam adtjeit: Apud quofdam ueteres autores no inuenio Lucretium Confulem,Bruto ftatim Horatium fuggerunt: crcdo,quöd nulla gefta res inftgnem feceritConfulatum,memoria intercidilTc.Dehis cos s. uidenduseftetiamFlorus, titulo nonolibri primi; SC Eutropius cap.undecimo,ö^ Plutarchus in Publicola.Dio nyGusautemhos coss.principatumillumregiSintjflcfcribitOlympiade odauaöC fexagefima,quatuormenfibusadillum annum deficientibus. nbsp;Ne® tarnen illud

i obmit*

5)8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In ^urel.Cdßiodori Conßfles

Olym. ToB re. obmfttendiim,quod Macrobius tradit in primo Saturnaliû -, aîiquos putare, Iiinniif ƒ ] ' menfem ab hoc lunio Bruto appcllatû,quod hoc menfe, Cakndis Iunqs,pulfo TaP quinio facrum Carnac deae(quæhumanisuitalibus praceflecreditur) in Cdio monte uotireus fccerit.Orofius lib.2.cap.f. Anno poft urbem conditam ducentefimo qu^--dragefimoquarto Brutus primus apud Romanos Conful, primum conditorem rP gem^ Romæ non folum exacquare parricidio,fcd amp;nbsp;uincere ftuduit. Qutppc duos ftlios adolefccntcsjtotidcm^ uxoris fuaefratres Vitellios iuucncs,reuocandorutn in urbem regum infiraulatos,in concionem protraxit,uirgis cecîdit,fecuri^ pereuß fit. Quæ hoc anno gefta funt,clarifsime amp;nbsp;latifsimè Dionyfius in quinto explicat, Liuius in fecundo.

gt;2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P» VALERIVS PVBLICOlA H, ET T,

LVCRETIVS.

Sub tjsConfulibuSjDionyf. nihil geftum aliud mentionc dignumfciibitjquant quodcenfuræfa(ftæfunt,fiC conftitutioncs conferendorum tributorSin bdla,ut Ser uius Tullius rex fanxerat, per tempus intermifta. Liuius uero in fecundo, fjs C oS S. Tarquiniü uenifle Clufium, ad Lartcm Ethrufcorum regem Porfennam, feribit (eft autem Lartes Etrufco uocabulo, monarcha regum Lucumonum, qui duodccim e« rant,maximus : S)C fic Lartes dignitatis nomen, non proprium, ut Dionyfius abcp rat) fub quo M. Horatius Codes, amp;nbsp;C. Mutius Scacuola,egrcgia fortitudinis opera lt;nbsp;exhibuerunt: regem^ eo impuIerSt, ut fccdera cum Romanis pacifccrctur.Id quod Plutarchus etiam in Pub licola tradit,ubi leges de Horatio Codite amp;nbsp;Mutio Scaeuo* la pulchra : quac ÔC Liuius prolixe narrat,amp; Florus libro primo fub compendium re/ digit.licet Mutq Scacuolæ egregium facinus,Porfenæ regis fœduscum Romanis i(ftum,acobfidumuirginumuirtutcm,lub P. Valerio tertio8CM.HoratioPuluib Io iterum C O S s. fadum, feribat in Publicola Plutarchus, amp;nbsp;Dionyfius libro quinto latifsimè:quos tarnen co S S.P.Valerium tertiô,Slt;M.Horatiumitcrum,ncc^Liuius nominat libro fecundo, neq? Caftiodorus hicrecenfcf,licct P. Valerium quarto Con fulem fuiftè fignificet.Nam quôd paulo infra Valerius tertio,P.Pofthumius feribl tur,falfum eft.is enim fuit M. Valerius Publicolac fi-ater,non ipfe P. Quocirca non ab re fulpicandus eft Liuius hoc in loco, quemadmodum in pleriftp, mancus amp;nbsp;lacen nam poft obfidum uirginum narrationcm, Aruntis filq Porfenæ regis mortem defer! bit: quac quarto anno poft exados reges fada narrantur à Dionyfio.S.P. Largio T.Herminio c o s s .quos Liuius non ponit.Sed P.Lucretium,8lt; P. Valerium Pub* licolam, quos alibi non leges, deferibit : quorum nomina funt corrupta,SC idco fine dubio hic feribendifunt,

3 nbsp;nbsp;nbsp;3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P. VALERIVS III ET M, HORATIVS II.

Sicut illud quocp,quod iunior Plinius de Viris illuftribus (fi non eft Cornclij Ne* potis opus, quod pleriqp certô aflèrunt) feribit, tit. decimoquinto, ubi hune Vale* rium P.uocat Lucium Valerium, contra omnium aliorum rationem. Nifi forte quis dicat, Liuium alios fequutûannales,alios fcripfiflè c o s s.quàm Dionyfium Alicar/ nafseum: cum tarnen ordo Dionyfij fit admodum rationi confonus,amp; anni acres ge ftç uideantur fibi ita fuccedere,ut inferius uidere licet ex Cenforino,ubi de ludis fecu laribus agit,fub Valerio Publicola quarto,6lt; T, Lucretio iterum c o s s. Facilis eft C/ nim lapfus prænominum, quæ fimplici litera feribuntur. Siue forte error hinc natus eft,quôd Liuius feribit, fe apud uetercs autores no inuenire Lucretium C o S.amp; idco fuffedum M. Horatium Puluillum, qui Capitolium dedicauit : de cuius dedicatio-ne multa erudita leges apud PIutarchum,quap confultô obmitto.Reqcio tarnen hare omnia ad indicium eruditorum,quiemundacfunt naris, amp;aures habentmordaci lotas aceto .Satis eft tarnen ingenue aperirc,qu3c me nonnunquam in tanta rerum obfeuritate morantur, C*eterum gefta illius terttj anni,Conftjlaris poteftatis,bellum fcilicel

I . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loan.Cul^inîant Commentarins.

Ipo «r fcflicet Ethrufcum cutn resc Porfenna:Codin's uirtutcm qui pontcm refcidit, SC co^ !veco». xslæfasclaudicabat:acinfigneMutrjfacinus,quifcriham prorcgeintcrfccit: cum e-gregia uirginum obfidum enatationc, completftitur Dionyfius lib.y.Antiquitatum.

Zi^8 • s P. b A R G I V s, ET T. H E R M I N I V S

Ita in Cafsi'odori exemple unico, quod habui, hi co ss. fcribuntur: licet al ter T* Heramnius perperamfcn'ptusfit. Quos tamê Liuiusinter coss. non nominal,fed inter focios Horatii Coclitis, qui pontem fuftulit ab incurfu hofhum, ambos daros genere,facffisc]^collaudat. Vbi etiam in uulgatis codicibusperperam impreffum eft, Sp. Laertius, pro Sp.Largio,quod paulo infra ex eodem liquet. Par menda ert a* pùd Dionyfium in quinto, ubi de ijs coss. fcribcns,ita inquit: Anno autemquar-[( toConfulatum ineuntesjM.Largius,Titus^Ermenius,finebeIlomagiftratum geß« ferc.Nifi alter Confulum dictus fit M. Spunus Largius:ucl ut alibi reperi, Sp. Margt; tius Largins. His ita cjj coss. Aruns Porfennæ rcgis Ethrufeorum filius, Aricinam urbem annum iam fecundum obfidens,moritur.Statim enim fimulatcpidîa funtfœ-dera cum Romanis, à patre dimidium accipiens cxercitus, Aricinis bellum intulit, fibiproprium paraturus imperium : ôd cum parum abfuilTet quin urbem capereqad» ueniente Aricinis auxilio ex Antio amp;C TufcuIo,Cumiscp Campania?, inftrutlîus ip* fe, uiribuscp minoribus aduerfus maiores dimicans, alios quidem auertit, fiC ad uC que urbem perpulit : à Cumanis uero, quos dudlabat Ariftodemus, Mollis cogno* mine, uidlus moritur. Illud Liuius fub P. Valerio iterum, amp;nbsp;T. Lucretio, c o s s. fadumfcribitinfecundo.quod fine dubio eflènon potuit:idquodanimaduerret, quifquis rerum adarum rationcm habebit. amp;nbsp;quia tunc fubiungit, P.Lucretius inde ôd P. Valerius Publicola C o S s. fadli : fub quibus fcribit ( qui tarnen nufquant alibileguntur) Porfennam iterum legatos dercducendo in regnum Tarquinio Ro* mam mifilTe. Quod non conuenit, fl priuscum Romanis fœdcrainqt, ÄlpacemaG fumpfit.Et idcoconiecflorhic Liuiumefle deprauatum, qui hos Cos s.omnino r prætcrmittit. Adhæc, reperi quendam uetuftifsimum codicern,cuius autor igno^ ratur;quifolanominaConluiuponit,abeic(liîs regibusad Gothorum tempora;

à quibufdam cenfetur elfe Pauli Orofij : quern fæpius hoc opere citabo, in quo femperquatuor annorum COS S.quafi iiibuna Olympiadefcribuntur: amp;nbsp;eregio* ne nomina planetarum, cum quibufdam numeris, quos neep intelligere potui, ne* que hadenus qui intellexilïèt reperi : dehinc alio colore rubro iterum alij, fub haC fcilicct forma.

Bruto 8CCollatino. Lu.xxix.

Publicola ii.amp;Tricipitino. Manx.

Publicola 111.0(1 Puluillo. Mer. xxi.

RuBr. RvFFO et ACtVILINO. Io.11, ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Valerio amp;nbsp;Tuberto. Sat.xIII.

Publicola n 11,00 Tricipitino. Sol. XX111 r.

Tubertoll.Sc Lanato. Ven.v.

Dehinc iterum cum rubrica codem ordinc CO s S. 2C cteterinumeriin fuis coIum* nis. E' quibus nonnunquam coss. didici, qui falfo erant in hoc opere Cafsiodori, incuria librariorum tranferipti. Didici ergo ex illo codice, à Bruto SC Collatino ufcß ad Confulatum Publicolac quartum,0C Lucrettj,efle fex Confulatus; id quod e* tiamDionyfius apertein fuahiftoriaoftendit.licct tot in Liuio minime inucnias.Per Ruffum autem, SC Aquilinum, intelligo Sp. Largium SC T. Herminium. Sic enim cognominabantur illi, qui nobilcs crant. Tria enim nomina habebant nobiles Ro* mani.VndeilludpoctaciEt tria nomina nobiliorum. inferiusenim T.Largium RuffumConfulem habcbimus,collegamPofthumq Comminq : 8C T. Herminium Aquilinum,inferius paulo in libro fecundo.Liuiuslegaturn fcribit fuifle A.Polthu* mijDidatoris,belloLatinotacoccidiffeOcdauium Manilium,generumTarqui* nij, idu transfixum per latera : fed cum Ipoliarct corpus, ueruto percufliim, cum uf* i z dof

loo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In laurel. Cdßiodori Conßles

Olym. ^o^re. (^or incaftra efTct rclatus,inter primatn curauoncm cxpirauillc. 13t Dionyfius trt fA’rf quinto,ubifub fcqucntibus Co S S.Valerio St Pofthumio bellum Sabinum defcribit, fenioremSpurium jqui fuperioreanno Confulfucrat,équités dudafle narrat.Sic nanqj hi duo C o S s.non poflünt obmittijfi rede tempora iupputentur:id quod à nc^ mine hadenusanimaduerfum miror. Prætcrca inferius narrabiturdeDidatu^ t ra,quaenono anno ab exadis regibus fertur inftituta: quod non procedcret,fi ij co s S .obmitterentur.

t/iberfin.

LXIX y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VALER IV S III. ET P O S T H V M I V S.

Corruptum cftCafsiodoriexemplar.namhicfcribidcbet M. Valerius, quifratér fuit P. Valerij Publicolæ:non Valerius P. qui quarto fuit Conful, ut inferius pâte* bit,SC Dionyfiuslatè fcribit.Sedhuius collega erat P.Pofthumius Tubertus,ut PlutarchusinPublicoIateftatur, quictiamlaudeshuiusM.pulchrèdefcribit: ÔC LP uius in fecundo, fub quibus Sabinorumincurfionesin agrum Romanum, punita: f!.int,capris tredecim milibus hoftium : de quibus SC M. triumphauit, autore Plutar^ cho. quod Sabinorum bellum Dionyfius in quinto ingeniofe defcribit, SC Liuius. leuitcrattingit: fed anno quinto hoc fadum narrat, quo hos C o S S . M. fcilicet Tubertum ponit Pofthumium, cum eflet Olympias nona SC fexagefima, quauicit in ftadiolfchomach us Crotoniates: Athenis uero inmagiftratuiterum erat Accfto^ rides. Hie autem eft Pofthumius Tubertus, cuius Cicero in Legibus meminit, quifua uirtute promeruit, ut in urbefepcliretur : cum alias apud Romanos caututn lege foret, ne quis in urbe fepciiri poftet, præter cos tantum, qui egregia uirtute re^ bus^ clarifsimè geftis meriti hoc eftènt.Qjiod exemple Athenienfium forte fadum,qui Solonis leges de fepulchris fequuti funt. Sed SC Plutarchus in quxftioni* busuidendus eft,

Z 6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P« VALERI VS IIII. amp;:t. tVCRETIVS

T R I C I P I T I N V S n.

Sub ijs C O s s. altertim bcllum Sabinorurn aduerfus Romanos cxcitum, duce Tarquinio Sexto : quo tempore Appius Claudius ex Sabinis cum quinep millibus arma ferre uolcntibus,Romamcommigrauit:quiin Senatum ledus,Sc tribus Claudia ab eo deinceps dida eft, ut Plutarchus in Publicola, Liuius in fecundo paucis, copiofius in quinto Dionyfius feribunt. Cum in hoc bello tredecim milia SC quin* gentihoftium eftènt occifi, quatuor milia SC ducenti capti,ambo Confules trium-pharunt. Repetit Suetonius in Tiberio, Claudiam gentem cum magna clientum manu uel fub Tatio,uel poft exados reges,fexto fei e anno Romam ex Sabinis cotn migraft’e:ac deinde procedente tempore duodettiginta Cortfulatus,didatüras quin* que,cenfuras feptcm,triumphos fex, ouationcs duas, elfe adeptam. Cæterùm cum fub id tempus, ut in Publicola Plutarchus feribit, horrenda peftis agros SC urbes e* • iiaftaret, mulieres^ imperfedos pueros ante Icgitimum tempus pârerenqPublico* laconfultislibrisSibyllinis orcum placauitzreuocatistp Pythijs quibufdä certami* nibusjfpes ciuitatis ad rem diuinä erexiqaram^ fub terra taliinferiptione occuluit,

P. VALERIVS PVBLICOLA FRVMENTARIVM CAM PVM DITI ET PROSERPINAE CONSECRAVi: , ET

LVDOS DITI ET PROSERPINAE ROMANORVM salvtis ergo’ eecl

Et illi dicebantur ludi Tercntini,à quodam Valefio inucnti,de quorß origine Va knus Maximus libro fecundo de Inftitutis. pluia M. Varro libro de Scenicis ori* ginibus primo. Hos poftea feculares dixerunt, quod pleruncp femel hominis aetatc herent : ut multa alia quæ rara ftint, poft feculum eucnire dicimus. Licet aliquicen* tefimo quoep annoprodiderint fadagt;aliquicentefimo SCdecimo. Vndc Cenfori-nus de Diftindionibus xtatum hominis agens, capite tredecimo, de ludis feeuîa* tibus

I o dn. Cu^iniani Commentar im. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lot

W‘ ribus pulchcrrimè difputat,aflerens ludos feculares Romæ faéïos noufcs uflt;^ ad fua Qly, ’((on. tC‘^po’'a.Primos (i'nquit) ludos feculares cxadis regibus,cum poftRomam condigt; tam annis ducentis quinquaginta à Valerio Publicola inftitutos efle confier ( circi-tcrcnim id tempus Publicola quartum gefsitconfulatum,quoludi, tcftePlutarcho, farfli funt: Sgt;C cum is fextus fit annus ab exaóèis regibus, priufquam regnatum fit 244, annis,refultant 2.^0, anniindubiè) fequentes dehincüariati funt ab autoribus, amp;nbsp;à quindccimuiris ufcp ad quintos, qui fub Augufto fuerunt, Furnio 2lt; C. lunio Syllano CofK Etideofemper duplices ponitCenforinus: fedtotus corruptus eftja-* deóut etiamdoclifsimum Angelum Politianumdeterruerit,cum hos ludos enar-raretjapfum propriorum nominum 96 numerorum notas caufatus. Pauca quædam tarnen ex græco Zofymo adducit : utinam Ô6 Coff recenferet, facile uulneribus Cen forini mcdeti poflemus. Sed quia harftenus Zofymum non uidi, faciam quod poft fum: 06fub fingulis Coft.a Cenforino citatis, quoad ualcojmendas tollam.Vide au-tcm de Origine horum ludorum, eundem Cenforinum cap, lt;5. ubi de feculo agit : 96 Politianum in fuis Mifcellaneis,

AGRIPPA MENENIVS, ET P» P O S Tgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3

Tiibertui,

H V M I V S II,

Sub ijs tertia fuit Sabinorum in Romanum agrum irruptio, quaPofthumius Cort ful magnam accepitex indiligentia fua cladem ; quam eiuscollega,nifimoxuindi-caflèt, male de repub. Romana aâum effet. Hic tarnen Agrippa inftituta acre, cum Tuberto,iterum in Sabinos progrediensjeos cæcîdit acfugauit,multis^ fpolijs milites locupletauit. Ambo fumma pompa urbem ingredientes, Agrippa triumphum, Pofthumius ouationem egit : quæ tum primùm fuit inuenta, ut Dionyfius in quinto fcribit. Liuius autem in fccundo, fub illis Coffl duas colonias Latinas,Pometiam Ô6 Coram ad Aruncos defeciffèfcribit. Cum Aruncisquoc^ bellum initum tradit, quod Dionyfius obmittit. Sed utercp tradit,fub his Coff? mortuum effèPublicolam: cui etiam ex publico funus eft magnificcntifsimê decretum. Matronæ annum lu-xcrunt, tefte Plutarcho in eius uita,ô6 Dionyfio atlt;j Liuiornecnon de Viris ilîuftri-bus Plinio iuniore,capite decimoquinto,qui plura etiam de Menenio Agrippa capite decimooclauo perfcribit. Cæterùm licet hic Publicola bis triumphauit, de Ethrufcis atcp de Sabinis,credo baud effe ab re, diirercre quid triumphus differ ab ouatione, quam primus CO s S.hicPofthumius egit .Triumphusitai^ ( ut nonnihil deillo dicamus ) primùm à Baccho, poftindicam uirftoriam eft oftenfusrnomen^ ab re inditum eft. Milites enim Folt)s ficorum, quæ 3sfa dicuntur, uultus cooperue-runt, iambos 96 fcommata cancntes, quæ funt licentiofe dicffa mixta falibus, in eum qui triumphat.poftuerô milites ufifuererhythmis.Scribuntahj,triumphum dicffum iKhoc eft, tribus uelut ordinibus, Senatorio, popular! 96 militari,à quibus Celebris eft triumphus.Cognomentum Baccho triumphantiM. Varro tradidit: un^ declamabantomnes, lo triambe,Bacchc lo.Nos conuertimus intriumphum : 96 Romani milites dicebant,Io triumphe.Tradunt 96fcenicos,priufquam orafecibus regeren t, foltjs ficorum ufbs fuifîe .Triumphus ucrô plus eft quàm ouatio.Domitis multa cæde hoftibus, habebatur triumphus, 96 boues cornibus auratis matffabâtur: 96 bos ipfe qui madîabatur in triumpho, T riambos etiam dicffus eft. Cum uerô ho-ftes fine pugna 96 fanguine cum ducibus Romanis conueniffent, quoniam fine cæde effet,ouatio erat.Pedes ingredicbatur urbem,qui fie uiciffet,fineferculorum pom pa, myrto coronatus unà cum militibustquia ca arbor dedicata Veneri,quiefcere ab armis oftendit. Tibicines ouantem præcedebant, quæ paciferæ choreæ inftrumen-ta funt.In facris maeffabantur oues, unde ouationis nomen. Modo de triumpho eenturiæ decernebant, 96 comitia erant centuriata : modo Senatus. Primus qui quadrigis urbêeftinueduSjfuifTe Prifeus Tarquiniusmemoratur.Suntqui malint

i 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P,Vale-

102 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tn ^urel.ütßiodon Cünßtles

Olym. To^îre. p.Valen’um Publicolam. Prima ouatfo hinc PofthumioTubertodata eft. In trium/'*^ ; pho clangor tubarum, inouationc concentus tibiarum : illc Martis, hic Veneris eft.Pliniuslibro decimoquinto,capitcuigefimonono,demyrto fcribensfic inquitt Bellicis quoc^ fe rebus inferuit: triumphanstp de Sabinis Pofthumius Tubertus, in confulatu, qui primus omnium ouans ingreflus urbem eft, quoniam rem leuiter fine cruore geflerat,myrto Venerisuidricis coronatusincefsit,optabilcm^ arbo-rem ex hoftibus fecit. Hacc poftea ouantium fuit corona : excepto M»CraiTo,qui de fugitiuisamp; Spartaco laurea coronatus incefsit. De triumpho öiouatione fiplura uolueris fcire,adeas Plutarchum in Marcello.Nonnihil etiam in quinto libro Diony fius fcribit,aliam orationis originem afferens.

oRricatuf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VifcctUntH,

O PITER VERGINIVS, ET SP. CASSIVS» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^*

Sp.Cafsius Sabinorum bellum diffoluit : cumcp uno conflidu circitcr dcccm milia Sc trecentos ex Sabinis occidiiTet, plures^ captiuosahcgilTct, de tjs triumpha-uit.utDionyfius in quinto feribit. Verginiusucro alter Confulum, Cameriamob-fidens , ultima die caepit, praedam militibus promifit; turbam aliam ucndidit,ur-bem^cuertit.autoresdcfe(fiionisinterfecit.Liuiusinfecundo,hos co s s.obiras •’’‘‘gisgrauiter ultas,quam obmagnitudinemperfedi belli triumphaflefcnbit.Con fer Liuium SC Dionyfium, ÖC rite bellum hoc cognofees. Opiter autem dicituf ( ut illud quolt;^ in tranfeurfu explicemus ) qui pâtre mortuo, auo uiuo gignebatur, uthic. Quintilianusin libro primo praccipit^ferutandas efle afubtilipixceptorco-rigincs,unde Agrippajamp;^ Opiter,SC Cordus,ÖCPofthumus dicatur. Ibiincuriofèfcri ptum eilCodrus; tulege Cordus.SCeftisdióus,qui ferotinafoeturanatuscft:ut cordum frumentum feenum, SC cordi agni : ut Varro in fecundo de re Ruftica. Hine quidam Cordus Cremutius didus, cuius in Augufto meminit Suetonius. 8^ alius Cordus feriptor hiftoriarum,apud lulium Capitolinum in Gordiano.

Aruncut, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ruffiu.

POSTHVMIVS, ET T. LARGIVS.

Hic Latini à Romanorum amicitia defeiuerunt, duce Oóauio Manlio Tufcula no, Tarquini) gencro,cuius SC Florus libro primo meminit,titulo undecimOjdebd-lo Latino. M. autem Valerius, uir Confularis, legatus ad uicinas urbcs,nc quid mo-lirentur noui, repulfus eft, ut Dionyfius in quinto feribit : cum etiam feruorum tum coniuratio aduerfus urbem depreheniaeft,fcrui0BflagelIiscacfi, efcopulofuntptx-eipitati.Liuius (nifi error fit codicis)O(fiauium Tarquini) generum Mamiliurnuo-cat : quem Dionyfius, 8CFlorus Manilium. Hosautem c o s s.fuifle feribit fatfios Dionyfius feptuagefima Olympiade,qua uicit in ftadio Niceas Locrenfisjimperanc te Athenis Myro,

H I S COSS. dictator P R I M V 8 T. L A R' Gl VS, ET MAGISTER E Q.V IT V M SP.

CASSIVS ORDINANTVR.

Refert Liuius libro fecundo, Odauio Manilio autorequadragjinta populos in excidium urbis coniuraffc:ob id^ follicita ciuitate,Didatoris primum creandimen tionem ortam:fednec quo anno,necquibus coss.idfadum fit,traditur.T.LargiS omnes primum Didatoremfcribunt,quiaConfularis erat: licet aliquiM. Valcrium Fufeum, Volefi nepotem,modcratorê amp;nbsp;magiftrum populi tradant,ut SC Eutropius lib.i.cap. n. quos iuniorcs fcquuntur,qui nono anno tradunt ab exadis Romxrcgi-bus,nouam dignitatê,Didaturamfcilicct,creatam:quam pluribus annis poftea çrt-

/oÄn.CußinfdniCommeMarMf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;103

muminueiitam ^Dionyfiiisfcribitlibróquinto,ut infcrius notabtrnus.In cui'us If- O^)n,^ofi réi con. bn fine multa de origine Dilt;flaturac, quae pauds Liuiiis in fecundo perftringit, ab eodern eleganter perfcribuntur: quae uideas illic accurate. lureconfultus in primo Digeftorum, de Officio præfccti practorio, qualis ea ctiam fuerit dignitas perfcrix bit : ubi magiftros equitum præfeôiis practorio comparât. Sed quæ ibi deblattcx rat Accurfius,merg funtnugæ,6d non audicndac.Videndus eft Cicero in prima Phigt; lippicatubi docetutjquod Diôatura poft mortem Caefaris,Senatufconfulto eft fubx lata : amp;nbsp;hanc dignitatem quafi regnum quoddam appellat. Nemo autem crudelius hoc magiftratu ufus eft, quam Lucius Sylla : ut infcrius patebit. Polybius quocß IL bro tertio, Dicflatoris meminit Jnter iuniores ben eft ell a etiarti, libello de Romanis magiftratibusjtitulo uigefimotertio, omnia ex ucteribus colligit, quæ de Didatura traduntur, ÔC magiftro equitum, cuius fumma poteftas erat in équités amp;nbsp;accenfos: ut Didatoris inpopulum, qui inde magifter populi dicebatur, ut Varro Seneca perferibunt, amp;nbsp;memorat Cicero de Legibus libro tertio. Qyomodo autem Digt; dator à Confulc nodurno tempore dicebatur, uide Liuium in nono. amp;nbsp;quemad* modum à Graccis hacc tyränis introduda fit, docet Dionyfius in quinto erudite:qui ante omnia eft uidendus. Sed Ariftoteles tertio Politicorum huius meminit digt; gnitatis. Lege etiam Plutarchum in Fabio amp;nbsp;Marcello, Si. in Problematis. MernL nit ÔC Eutropius capitc undecimo libri primi. Vide paulo infcrius fequenti confu* latu, de Didatore.

Cdmaretitn.

^f4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SERVIbIVS SVLPITIVS, ET M» MAN/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jt 10

LIVS TVLLVS,

Sub fjs nihil dignum memoria adum,Liuius in fecundo rcribit:Dionyfius uero in quinto,Fidenatium coniurationem fadam efle,pluribus enarrat,pcr Tarquiniost Ôi quo pado indicium ad Sulpitium Confulemperuencrit,amp; Sulpittj prudentia detedaconiuratioat(^ punitafitlegeillicquædefideras,ubi0^horum coss.nomi na.Sed Manlius alter cos. dumin iacrifich'sex currucecidiffet, tertio poft pom* pamdiemortuuseft:inreliquum tempusfolus Sulpitius Confulatumgefsit.Hæc omnia Liuius obmittit, fed Dionyfius copiofe narrat. Atloanncs Monachus, Zo* naras alias appellatus, græcus autor, in fuo magno hiftoriarum opere horum quoçp C 0 s s. fie meminit, ad uerbum ita fcribens, ubi res Romanas tradat : Seruio Sul* pitioô^M.Tullio coss.motorurfusà Latiniscontra Romanosbello,multierant qui arma capere rccufarent, debitorum remifsioncm flagitantes. Propterea nouus magiftratus à potentioribus eft fedus: Didatorem, qui co fungcretur, appellarunt» Is per omnia regibus æqualis non erat. nomen enimregium ob Tarquiniorum me* moriam exofum habebant. Cætcrùm unius imperium, mirificc turn ad res bellicas, turn etiam ad ciuiles feditiones comprimendas falutarc, adamabant : fub alio tarnen quam régis nomine.Erat igitur Didatura poteftatc regiæ dignitati par, cxcepto hoc,quod eques urbe egredi, Didator nifi belli gerendi caufa non poterat. Neqj pc cuniæpublicæ aliquidimpcnderc, nifi cxSenatus dccrcto, cilicebat: muldare uegt; rô,amp; capite pledcre domi bellij, nec tantum plebcios, fed 0^ équités, Senatorcs^* non poterat autem contra cum quiiquam aut dicere,aut agcre aliqiiid : neep ipfis tri* bunis plebis fas erat. non etiam ab cius dido licebat prouocare. Sex menfium tern* pus Didaturæcrat præfinitum:nc in tantoimpcrio,fidiuturnumefletiinfolentior, ac prætcr modum arrogans aliquis redderetur, ac ita ad tyrannidem afpirarct. quod fuccedentibus annis à lulio Cæfàrc fàdum eft,poftquâ Didator eft declaratus. Ec* cc hie autor,Didaturam in hunc annum transfert:ÔC idco non fruftra Liuius dubita-uit,quo anno primùm fit Didatura inuenta.lurifconiultus autem libro primo Digegt; ftorum,de Origine iuris QC omnium magiftratuum,huius fic meminit: Populo dein* de audo cum crebra orirentur bella, 8)C quædam acriora à finitimis inferrentur, in* terdum re exigence,placuit maioris poteftatis magiftrum conftitui. Itacp Didatorcs t 4 proditi.

104 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jni^urel.Caßiodori Confiiez

Olym/PoHre. proditifunt, à quibus nec prouocandi ius fuit, ÔC quibus etiam capitis--------------- data eft.Huncmagiftratû, quoniamfummâ poteftatem h3bebat,no erat fasultrafe-Xtum menfem rettneri.Et rjs Ditftatoribus magiftri equitum iungebâtur,fic,quomo do regibus tribuni Celerum : quod officium ferè taie erat, quale hodie praefetftorum prætorio.magiftratus tarnen habebantur legitimi.

5 II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T. E B V T I V S, E T L. V E T V S I V S.

Liuius in fecundo C.Vetufium fcribit: Dionyfius in quinto,P.Verurium Gémi' nium 2CP.Ebutium,quiElcalas, COSS.xi.anni poftexatftosregesfuifletradit. Tam diuerfa nomina c o S S.dant autorcs,quæ quis non facile cmendabit. Sub ijs Fi denae obfeffæ,Cruftumeria capta, Præncfte à Latinis ad Romanos dcfciuit,refte Li' iiio.Dionyfius auteminquinto,Fidcnates poft obfidionem à Veturio Confulefcrû bit fuperatos,caîfos,fugatos, fruftra^Tarquinium Sextum Romanorum coloniam Signiam obfedifiè:quam paulopôft cum confularis exercitus aduentaflèt, cum com meatu coatftus eft folucrc, Sdabire. Sed hoc nonobmittendum, quod Liuiushis C O SS .narrat, A.Pofthumium Didîatorcm ÔCT. Ebutium magiftrum equitum, bcF lumcp illud Latinum ad Regillum lacum fa(ftum,quo brachio traietfius M. Valerius Publicolæ frater interfecftus,Manilius à T.Hcrminio legato occifus fucrat,Ô^ in quo Dióator uotaCaftori fecit: quæomnia poft fequentibus COSS, fatfta fcribit Dio^ nyfius.Ob id óó illud Fiori libro primo, titulo undecimo, paulo diligenrius examG nandumeft: qui hoc bellum defcribcns,Pofthumium Dióatorem fcribit, ubifin^ dubio Aulus intelligendus eft. Coffus uero magifter equitum quis fuerit, quccren-dum,cum T.Ebutium omnes fcribantznifi amp;nbsp;ille Cofliis efl'et dicfius,quod nufquatn legi haeftenus: cum Dionyfio Elelaas dicatur, ut pauloante annotauimus. Hæc funt paulo diligenriusexaminanda. Meminit illius A.Pofthumrj amp;nbsp;Plinius iunior de Viris illuftribus,titulo decimofexto. Csetcrùm à ueteribus Cofsi homines riP gofi corporis dicebantur, à fimilitudine cofforum, qui uermes funt c ligno editi. Plinius libro decimofeptimo, capitcuigefimoquarto: Luxuria coflbsroborumde/ licatiorcs adhibere coepitcibo. Hine Hieronymus contra louinianum: In Ponto, inquit, 2lt; Phrygia,luxuria eft comediffexylophagion. Sic cnimappellat coffos, uermes obefos, ex lignorum carie enafeentes, qui apud il 1 os à patrefamiliàs in ma^ gnis redditibus computabantur. HincfueruntRomacCofsi,Cofsitij,Coflur4j,amp;^ Coffutiani appellati.

Hl's cos s. nihil fa(flum,Liuius fcribit.DionyGus uero in quinto,Fidenatium dc' ditionem enarrat:acLatinorS concilium faóum in Serentino agro aduerfus Roma^ nosjducibus Odtauio Mamilio ód Sexto Tarquinio.illiccp pluribus defcribitunàcS nominibus urbium Latinorum, quiiuraruntindcftruôionem urbis : item qucmad^ modum populus decifionem æris alieni petebat, diucriàr^ fententiæ à Valerio Ap* piocj^ Claudio luperhacredidaefint. actum primùmnouummagiftratumfexmen* îium à Senatu excogitatum, contra populärem autoritärem, quam illis Publicola in fauorem condonauit. Jlbccp Dionyfius plura de Ditfîatura enarrat copiofifsime:

T.^ Largium primum Didîatorem, ac Sp. Cafsium primum magifhum equitum fcribit, eorum officia explicans Vide igitur quàm diucrfi fint aurores, cum ali] no/ no poft eiedfos regcs,alij duodecimo fcnbant ditfîaturam repertam. Sed forte in eau-fa eft, quôd eaT. Largio Confule innen ta fit. Vtrum autem primo,an altero confus ïatu, incertum eft. T. enim Largius tam à Liuio, quàm à Dionyfio, primus Ditfia* tor,Sp.Cafsius magifterequitû primus nominabatunlicet tumfateatur Liuius.Fides penes autores fit.

Commentà:riu4^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toy

AtrAtintK.

• ^57 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A, s È xM P R Ó N I V s, Et EÎX M T N V T I V S

  tx exa. XI

A V G V R I N V S.

LiuJus ardem Saturno dedicatam i js C O S s . fcrihit, Sgt;i. Saturnalia fcftus dies infill tus fertur. Cæterùm Saturnaliorum origo latifsimè à Macrobio enarratur, libro primo,capite fexto Saturnalium. Ncceft prætcreundus Lucianus de Saturnalibus, hogt; mini nudtofo,qui plura recfîè intclligcre uoluerit. Dionyfius uerô libro fexto eadem. Sed 2lt; induciarum mcminit belli Latini, ÔC decreti cuiufdatn inter LatinOs SC Roma nos matrimonio iuncftos : SC originem fefti Saturni, ac rempli dedicationem. Scribit autcm hos C O s s.magiftratum inijflèfeptuagefima prima OlympadCjqua uicit in fta dio Tificrates Grotoniatcs,imperantc Âthenis Hipparcho,

Rcgillen{ts, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OßricAtw.

• 2y8 Ä. P O s T H V M I V s, ET Tgt; V E R G I N I V S*

His CO s s. cbpfæ funt cum Latinis inducia:, apparatus^ bellid ab utrifc^ magni fadijUt Dionyfius in fexto longé lateqj cxplicat : SC hoc demum anno ad Regillum lacum pugnatumcft, Aulo Pofthumio Didlatore, cuius T. Ebutius fuitequitum niagifter : quod Liuius fub T. Ebutio G. Vctufio, ftiprà fcripfcrat. Ob id SCipfe confulto fubiungiuTanti crrores imphcantteniporunij aliter apud alios ordinatis niagiftratibuSjUt nec qui Confides fecundum quofdam,ncc cjuid quoqj anno fagt; dum fit in tanra uetußate non rerum modo,fed ctiatn autorum,digerere pofsis.Dio nyfiüs uerô hoc loco pugnaiti illatfi copiofius enarrat, quam paucis uerbis Florus libro primo contraxit, undccimo titulo. Cecideruntinhac pugna, teile Dionyfio^ triginta tria penè milia Latinorum. Flic Aulus Pollhumius Di(flator,ei,cuius opcgt; ra maxime expugnata caftra Latinorum erant, coronam aurcam ex præda dédit ; ut feribit Plinius libro tricefimotertio, capite fecundo, docens quando primùm aurca corona datafuerit. Miraculum Caftoris SC Pollucis,Sé SextiTarquinij cardenijLa: tinorum^ clademacfugam,tandemcp eorundem cum Romanis conciliationê,poft ciedoscxulcscum Tarquinio, qui annos quaturordecim folicitatis omnibus Latîf populis, femper de redudlione cum Romanis agebat, 1 até enanat Dionyfius. Sex. Iulius Frontinus libro Stratagematon primo, cap. undecimo,didt hoccxcogitatum deCaftorc SC Polluce, ab A. Poflhumio,ut fuos milites animaret contra holles.Sed Valerius Maximus quoep uidendus, de Miraculis : amp;nbsp;lib. fecundo de Inftitutis, dc Equitum tranfucdioncjundc originem lùmpferit,

Sabinvi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Trißus.

A P P I V S C L A V D I V S, ET P. S E R V I b I V S.

Sub ijs Confulibus,Liuius in fecundo, mortem Tarquinij ,Cumis apud Arifio.. demum cognomento Malacum,hoc cftmollcm,Romæ nuncûtam fcribit.Dc cuius Arillodemi origine, fi multa uolueris feire ledor, lege feptimum librum Diony(fj,à principio ; turn bellum Volfeorû, quod Confulum ingenio fedatum eft.Hinc longa ferie narrat difeordiam ortam inter patres SC plebem, ob ncxû aeris aliennin qua Ser-uilius neutris,Appius patribus fuit gratus.Tum Sabinus deferibitur tumultus, Arû ciacie dcuidi:poliremô dedicatio ædis Mercurij, à AI. Ledorio centurionc feda. Pene caderrt Dionyfius in fexto.Sed Confulum fimultatem copiofius atque ubertiv explicat, mireqj alter cum altero conuenit. Florus autcm libro primo, titulo uicclî-mofecundo his uerbis difeordiam fignat breuifsimé: quiafub Appio Claudiouo-luit uincere hollem, cum poflèt. Vide etiam Valerium Aîaximum libro nono^eapi* rc de Ira SC odio j ubi SC Confiilum SC Aï. Ledorij, quem ipfe Pletorium uocat, fit meiitio. Mcminit horum Confulum Plinius libro tricefimoquinto, capite tertio« Suorum clypeos infacro , uel publico,priuatim dicarc , primus inllituit (ut rc-perio)

I o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In K^iurel. Cißiolori Conßlei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

OlytnlPoHre. perio ) Appius Claudius, qui Conful cum Seruilio fuit anno urbis duccntcfimo quinquagefimonono. Pofuit enim in acdc Bellonæ maiores fuos,placuit^ in excel-fo Si titulos honorum legi» Decora res uticj, fi liberorum turbæ paruuiis imagi* nibus ceu nidum aliqucm fobolis pariter oftendant; quales clypeos,nemo non gaUquot; dens fauens^ afpicir*

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MontaniU, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Geminiui,

4* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A. VERGINI VS, ET T, V E T V S I V S, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Hi c o s s .fufcipiunt Confularc imperium anno ab urbe condita duccntefimo Si fcxagefimo, imperante AthenisThemiftocle : futura deinde feptuagefima fecunda Olympiade, quauicit iterUm Tificrates, ut Dionyfius in fexto fcribit : quae fupputagt; tio ueraeft.nam duCentis quadraginta annis, 8Cquatuor, pop.Rom*fub regibus fuit: abexaóis autem regibus ifte eftdecimuflextus. Eruntitac^ fexaginta Sidu^ centi anni.Sic Cicero in orationc pro Cornelio de maieftatc, fcribit (telle Afco^ nioPediano,nam oratio interijt;)Tanta inillis uirtus fuit,ut anno decimolexto poft Reges exadlos, propter nimiam dominationem potentium fecederent, leges facra« tas ipfis fibireftituerent, duos trib. crcarent,montemilium trans Anicnem (qui ho* dieMonsiacer)inquo armaticonfederant,acternæ memoriae caufa confccrarcnt* Videibi pluraapud Pedianum, quiSCmentionem horum COS S.facit, ôi de trib* quaedam fcribit : coss.œuocat A. VcrginiumTricoftumôi L. VeturiumCicuri* num,alias Coturnium.Narrat autem Dionyfius, ijs confulibus Sabinos iterum excr citum eduxifle, ac turn inter patricios ac plebem iterum ortam feditionem : M. Va* !eriumDidlatorem,5t^ Q_.Seruilium Scruilrj fratrem magillrum cquitum creates. Vbi mihi lubit admiratio, quod hie Dionyfius M, Valerium fcribit, P. Valery primi Confulatum gerentis natrem, eledlum pro Didlatore: cum prius anno deci* moquartoabexacflisregibus, A. Pofthumio T. Verginio coss.M.Valeriumha* fta pcrcuflum,P.cp acM. Valertj PublicOlac filios patruum ftrenue protexific:SC fpiquot; rantem adhuc,ne fpoliaretur, feutis ad uallutn dclatum,ut eum ulcifcerentur, in me* diosfe proiecilfe holies,aC uirilitcr pugnantes demumoccubuifle. At Liuius M» hunc Valerium Volefi filium, Didlatorem creatum fcribit, à quo tandem colledlus cllexercitus contra Sabinos Si Volfcos : quos Valerius deuicit, dehisœ triumpha* uit.Sed cum plebiSenatorespatridj fidem nonferuarcntpromilTam,infacrummon tern feceflcrunt,maximacpell orta plebis feditio: quam pluribus defcribitin fex* to Dionyfius, Liuius in fecudo pene eadcm:nifi quod addit,Mcnenium Agrippai oratorem milium his C o s S. ad facrum montem, pro concilianda plebe, quod DiO' nyfius fcquentibus COSS, fadlum fcribit : quibus Si tribuni plebis funt creati.Ob gt;d Eutropius libro primo,capite undecimo fcribit:Scxtodecimo anno poll exadlosre* ges,feditionem populus Romæ fecit,tanquam à Senatuatcç coss.premeretur. Turn Si ipfe fibi tribunos quafi proprios indices Si defenfores creauit, per quos con traSenatumôf coss.tutuselïèpolTet.Dehac prima urbis difeordialibro primo, titulo uigefimotertio,Florus,

Vifcellinut.

SP, CASSIVS II. ET P O S T H V M I V S

Aruneuf.

C O M I N I V S II.

Liuius in lècundo lub rjs C o s s .lcribit «dlû fœdus cum Latinis populistbellumcp Volfcû fuilïè, quo Si Volfci Si Antiates fufi fugaticp funcoppidum Corioli captum ftrenuitate Gn.Marttj.qui Coriolanus poll didus fuit:cuius uitam Plutarchus per-fcripfit.Erant autem in feederibusferiptatalia: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Romanis atep omnibus Latinis urbibus inter fe pax ello,donee coelum terra^ c dem habebuntllatum.

Nec inter fc bellum gerunto.

îoAn. Cußimam Commentartttt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïöy

Nelt;^ beîla aliunde indi'cunto.

Nec^ bellum inferentibus ullis tranfitus tutos pracbento, bellum^ gerentibus ogt; pem ïpfi ferunto.

Totis uiribuSjfpoliorum^ 8^ pracdæ dehoftibus communibus, utricp acquampar tem fortiuntor.

Priuatorum^ cotraduum iudicia inter dies perficiantur dcccm, apud quofcun^ contradus fucnt.

His foedcribus nihil addi adimi'ueliccat, nifi quod R omanis omnibus Latinis^ uideatur. Vnde amp;nbsp;Eutropius inquitzSequcnti anno Volfci contra Rom. bellum paraueruntjô^ uidti acie etiam Coriolos ciuitatem,quam habebant optimam, perdis* dcrunt.Subiungit^ Liuius:Sub^tjs Co s s. morruum Menenium Agrippam.uirum probum,ac omni populo charumzcuius funus ære publico elatum eft, teile Halicargt; nafleo.Sed idem hos co s s.Calendis Septembribus, antequam confuetudo permit teretur,imperiumaiTumpfiirefcribit.SeptuagefimafecundaOIympiadc,qua uicitin ftadio Tificrates Crotoniates, imperante Athenis Diogneto,creati funt c o s s. cum nemo confulatum peteret,utfcilicetplebs patribus conciliarctur,quac turn in facrum montem feceflèrat.lllic pluribus enarrat Dionyiîus,quomodo plebs dudluMcnenif Agrippæ,ac aliorum Icgatorum reuocata fit; Sc quo padlo in fauorem pkbis Tribuquot; ni,qui facrofantfli habiti funr,quinlt;ç fuerint acati,quorum poteftas illic latc deferibi tur.Meminit Ôô Ouidius tertio Faitorum: Gclliusitem libro tertiodecimo,capitc duodecimo,pafsim^ cætcri,amp;^ Cicero tertio Legum copiofifsimè. Sed de Tribu-nitia poteftate lex erat;

Tribunum inuitum,tanquam unum ê multis,ncmo ullum agere cogito.

Neij uerberato,necp alteri ut uerberet imperato.

Necj occiditOjnecp occidi iubeto.

Siquisautem prohibitorum horum aliquidfccerit,impius,exccrabilis^cilo, Bona^ eius publicanto ad iàcra Cereris.

Et qui aliquem hæcagentium occident,cardis expiatus eilo. Vide fimiles leges apud Ciceronem. Sed Valerius libro fecundo, ÔCdiuus Auguftinus libro fecun-do, cap. decimoocflauo, multa de tribunis fenbunt, quac feiens omitto. Poilremo Dionyfius fub ijs co s s. bellum Volfeorum deferibit,Sô uirtutem Marei Coriolani, ^hçcuftjinfinem fextilibri.dclibattantû Florus tit.ii.lib.i.Cæterùm Plutarchusin Problematis teftatur, tribunorum domus interdiu nodtu^patuifle cuii^indigent!, quafi ara eflet omnibus acccfsibilis. luftinianus uerô pnmoDigeftorum,tit.de O-rigineiuris amp;nbsp;omnium magiilratuum,fic originem tribunorum recenfet: Iifdcm,in-quitjtemporibuSjCum plebs à patribus feccfsiflct,anno fere feptimodecimo poft reges cxalt;flos,tribunosfibi in monte facro creauit,qui effent pleoerj magiftratusididli iribuni, quôd tuncin tres partes populus diuifus erat, 86 ex fingulis finguli creaban-turtuel quiatribuum fuffragio creabantur. Verùm Feneftella tit.2$.de Tribuno pic-bis,duos creatosfcribit,A. Verginio8lt; T.Vetufio c O s s.Dchinctres additos,ut cf* fentquincp, anno uigefimonono poft eiedios reges, Appio Claudio amp;nbsp;T. Qinntio Coff.randemadietflos quinc^.uteirentdecê, anno quinquafimotertio, Qil'*^^nutio 8CM.Horatio CO s s.utinferiuspatebir. Eratautem tribunorûproprieintcrccfsio, quibus ius fuit intercedcndi,hoc eft,uetâdi prohibendi.Nâtÿ: ut feribit Gcllius,tri* buni pleb.antiquitùs crcatiuidentur,nô iuri dicendo.fed interceftionibus faciendiï. Praeterea tribuno Senatum diffoluerc licebat, ut autor eft Appianus in fecundo Ciui lium. Apud Liuium tribuni minantur Confulibus,feillos in uincula duci iufluros,nlt; fi Senatui dido obedientes fint. Sed uidendus ante omnia Dionyf in fine fcxti,ubj copiofe de Tribunis fcribit:in feptimo etiam lex dcTribunis pulchra feribitur,

HiAcerinut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hugurinux,

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T. G E G A N I V S, ET P* M I N V T I V S.

NarratLiuius in fecundo,fub ijs CO s s.caritatemfuiflèannonæmaximâ,obincul tos agros per fecefsioncm plebis : 8C undc allatumfit frumentura, neiêruimoreren*

10 8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jn el. G^îodori Confites nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jp

O^jn.Toüre. tur.ô^quomodoCumisab Anfiodcmonaues dctentacfint,obbonaTarquinfjzVol «/j ° fcos ucrô peftilentia inuafen't. Eadem Dionyfius in feptimo :qui L. Geganium.fra nbsp;nbsp;nbsp;2

trem Confulis, amp;nbsp;P. Valcrq Publicolæ filium, in Siciliam pro frumentis abijflè fcri/ bit,amp; alios alibi. Vclitras urbcm,Romanam fadlam coloniâjÔC Norbâfimiliter. No uam infuper plebis cum patricîjs diffcnfionem ortam,duce Sp.Sicinio trib.plcb.quat omnia ubertim Dionyf, in feptimo profequitur, Plutarchus in Coriolano : Oro-fins lib.2. cap.y. T. Gelfonio P.Numitio C o s S. duouel maxime omnium maloruffl abominandajfamcs ÔC peftilentia,urbem corripuere. Vbi tu lege Gcganio,non Get foniotdC Minutio,non Numitio.

Augurinut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atratinw.

J. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M. MINVTIVS IL ET A» SEMPRONIVS»

Sub tjs CO S S. M, Coriolanus, hoftis tribunitiæ poteftatis, inuchitur in plebcm: amp;nbsp;pôft abfens damnatus,in exilium uadit ad V olfeos. Fuerunt deinde ludi inftaura* ticij,quorum praeter LiuiumacPIutarchum,meminerunt 8C Auguftinus amp;nbsp;Ladan* tiuSjà Valerius Max.deSomnqs:à quibus ludis exdudûtur Volfci, aftu Accij Tul Iij,quem Plutarchus Tullium Amphidium uocat. Ob quodindignati Volfci, colle* do exercitUjCum Gn.Martio Coriolano contra Romanos proficifcuntur : urbes ca* piuntjCirccioSjSatricum, Longulam, Poluftiam, Coriolos, Nouellum, Lauinitim, Corbionem,Veteliam^Trebium,Labicos:utLiuiusinfecundo docet. Dionyfius ue rô in feptimo, latifsime hanc feditionem plebis in patricios defcribit,orationes^ar* tificiofas 8C Confulum patriciorumep ÔC. tribunorum ponensn'tcm quomodoin con done exilio damnatus fit Martius, ÔC quomodo mira magnanimitate matrem acu* xorem falutans in exilium abierit, nemini aperiens ad quem locum effet demigraru* rus. Sed Si Plinius iunior cap. decimonono, pulchra de Gn.Martio Coriolano.La* tius Plutarchus in Coriolano feribit,fed omifsis Confulibus.Eutropius,decimooda uo anno pofteiedos reges, Coriolanum in exilium pulfum feribit. Ibicft error codi # cisjöóferibendura eft decimonono,non decimoodauo,

2, nbsp;22 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SP. N A VCI VS ET SEX. FVRIVS.

Subijs coss.Liuiusin fecundo feribit, miflbs legatos ad Cn. Martium,qinui'' bem obfidionc cinxit, nihil profeciffe. Dehinc fàcerdotes,augurcs,6lt;f arufpices, pa-riter fruftraadcaftra Marti) ueniftc.Poftremo Veturiam matrem Marti),SC Iumniamuxorem,quam Plutarchus Vergiliamuocat,cum libcris SC multitudinc mulicrum deuiciffe Martium,ut obfidionem foluerct ; quibus ob meritum,tein* plum Fortunæ, muliebri habitu, ædificatum, dcdicatum eft. quae latèetiam Pliitar* chus in Coriolano enarrat, SC Valerius meminit de Miraculis, SC libro quinto de Gratis. At Dionyfius libro odauo eadem omnia : fed quàm latifsime,quemadmo* quot;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dum M. Coriolanus Romanum irruperit ag^rum,Tolerinorum urbem,Bolanorurn,

iAlXluilias Lauicanorum,Pedanorum cacpcrit,adtCiuilias^ foftàs caftra locan't: legatisep Romanorum primis contemptis, a mulieribus poftrcmô fit uidus, defcribit:cum e* Iegantifsimisorationibus,ô(^perfuafionibusluculentifsimis: item honore, quo ma* tronæ funt Romanac à Senatu honorataf,templo Fortunæ muliebris. Tandem mors t Coriolani, qua crudclifsimè pcrqtjlapidibus obrutus,dcfcribitur. Hæc omnia fubijs c O s s .ada feribit Dionyfius.Scd ante hos Sp. Naucium Si Sex. Furium,nominal a* Iios,poft M.Minutium SC A.Sempronium,quos Liuius intermifit,fcilicet

4, 20 y QiSulpitiumCamennum,amp;Scr.Fîauium IL

Sub quibus feribit multas turbationes Romac ex metuaccidiffe : peftem^ peco* rum ac hominum, multacp prodigia quibus homincs pafsim terrebantur, quôd opii timumfdlicetciuem eiecifïent. In primiscpaccidit illudT.Latini, ob quodludipIcquot; bei) funt reftaurati:dc quibus Valerius Maximus de Somni)s,Ladâtius,PlutarchuJ in Coriolano: Dionyf. autem copiofifsimè in fine feptimi feribit, qui ante omnia eft uidendus. Nam nufquam alibi lcgi,quæ facrificia,quac certamina i)s ludis plefceijsfo lenniter fada fint,Dehinc ftibiungit alios Confulcs,in principio odauilibri.

CJuIium

lodn.Cu^înidni CommentäriM,

C.IuIiumjamp;^P^PinariumRufFum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Olyfn.To^re.

Subquibus defchbit Djonyf. quo palt;flo Coriolanus turn paulo ante quam exix i-XX exa.

Ho mul(flatus eft,profe(flus fit ad Volfcos : quam benigne ab ÄccioTullio fufcc* iii 21 ptus, 6C quo padlo ludi inftaurati, à quibus ciecti fuerunt Volfci : quod Liuius fub CoffAlinutio óóSemproniofaóium tradit.óCquopaólo eius tandem confilioRo* manis bellum fit illarum, mifsis legatis prius à Volfcis ad Romanos. Er luve omnia in principiootfîaui libri, quosferibit inijiTe eonfubtum tertiaSC feptuageGma lympiade (Geeftcnim legendum: namliteracorrupta eft )qua uicitinftadio Afty.» lusCrotoniates,imperante AthenisÄnchifa.Tandem ponitprædidîosfuperioies ConftjleSjUidelicet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Spurium Nautiurrijamp;Sex.Furium,

Sub quibus ßnis fuit belli Volfcorum : adeo quod duo pene deeftènt in fupputa^ tioneanni. licet omnia hæc fubpræditftis confulibus acfïa Liuius fcribatjObmiGis bis Colï.quatuor : quodexoratione Veturiæ matris Coriolani apud DionyG difce^ re poflumus,quæ matronis Romanis ad earn in neceflitate confugientibus, inter cæ teradixiuEteft quartus hiciam annuSjCX quo patriam exulans, aliénas nos omnes à fecxiftimauitjóóc.quodnonprocederetjnifihi duoanniô(confulatus torent omiflî aLiiiio. Verùm huiusfp.Naucij honoriGcè ctiam meminit Dionyf. lib.fexto, fub ColfPofthumio Cominio Sp. Caflio, cum diflenfio plebis OC patriciorum fa ôacftjinhæcuerba feribens; Affurgit Sp.Nautius,familiæfucceflbrilluftrifsimae, namduxgeneriseorum Nautius ex eis erat, quicum Aenca coloniam deduxere, facerdosPalladiSjCuftodisurbium,ôôquitransfcrensfimulacrum deæattulit: quod etiamcaeteriNautiorum generisobferuant,fubindeipfiab alqsaccipientes. Vide* baturautemhic etiamob uirtutempropriam clariirimusefleiuucnum,necp multo pôft impertj potiturus confularis. Hoc enim fuit decimofeptimo anno poft eietftos reges, ut fuperius liquet. Præterea inpgruçtufto exctpplari.fine titulo autoris» ubi folum nomina Confulum ponûtur (quem egoîuperius citaui,amp; fæpe inferius ci tareeritnecefle) fiefe ordo habet Coiulum,ubi nos habemus hic in CaffiodorOjM. Minutius II. amp;Â.Sempronius ii .alibiGeferiptum eft.

Sufpicor efte Camerinum Sô Flauium»

Sufpicor Iulium Slt; Pinarium, Sufpicor Nautium amp;Furium. SuipicorSicinium ôu Aquilium.

Sufpicor Sp.Cafiium ni. £lt;Proculû Verginium,

Haecideoannotaui,uteruditioribuscogitandi deliberatiusafferamoccaGonem: nonut inftar legis hæc fint. Penes autores hdes fita Gt.Licentia abuti nolo. Liberum cuique fit, quod uolet, opinari : Ô6 ueteres quandoque etiam dormitafle animaduer* tat,ôdhominesfuifle, ficutamp;^nosfumus : non ufquequaque extra omnem aleam pofitos. VideocertèinLiuio quædamnon penitùsprobanda,Guerum faterili* cet; cum tantam tamêapud fehabuerit feriptorum copiam.ln libello prædi(fto,quod citaubfolanomina.amp;unica ponuntur. Coniedturariideolicet,cum in Gne noftri autoris annales AuG'dijBaisicitantur,quipcrditi funt iaeftura temporis, coniedîare eft,quod G extarcnf,facilius ôô illi S)C maiores poftent errorcs auferri.Sed cum carea* mus, conieeftura opus eft. Nunc cæteros fubiungemus ; fed ledîor memoria tenebis prædidos Colffub quibus duo anni effluxerunt,ne fupputatio te fallat.

^^7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T. SICINIVS, amp;nbsp;C. AQ_VILIVS.

Sub ijs CofT. cum Volfcis ôiHernicjs pugnatum etfe, feribit Liuius in fecundo k breuifsime.

23

Tl o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In^uriLCaßioäorlConßilei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z'

Ol))m,^oßre. hr eu: (Time. Sidm'us Volfcos dcuidf, Aquih'us æquo Marte cum Hcmids pugnaui'f. gt;^'^0 exA^ ambouinbeHorumpcrin,utDionyf.inodTauotcfTatur,quiead€mlongiusdefm-binatqBobres benegeftas Sjcim'oniumpbum, Aquilto autem cuationem decree tam tradit.Cccidit in bdio Volfcorum Tullius Aetius, qui autor fuit,ut Coriolanus lapidibus obruerctur,homo impius iniquus.

4 nbsp;^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SP» CASSIVS III. amp;nbsp;PROCVLVS VERGINIVS,

Sub ijs CofT.Liuiusinfeeundo feribit, cumHernia'sfœdusidum.tumprimuffl lexagraria promulgata eft,ôi largitio à Sp. Caflîo fac^a ; 'qui ôô damnatus eft à po/ pulo,amp;^ ædes eius dirufæ: amp;nbsp;ut alrj dicunt,à proprio pâtre cæfus cfl domi. Dionyf ue lô in oifiauo feribit, quomodoVolicis data fit pax à Caflîo amp;(Hcrnicis: qui triunv phum obtinuit uigefimum fecundum,ôlt;f tres Confulatus,quibus fibi inuidiam pepe ritiquam dehinc auxit, cum legem agrariam cflet promulgaturus. De qua , quo pa^ lt;fio fit impeditaper A. Sempronium Atratinum, ne turn agri diuiderentur, pulchre I Dionyfius exj^licat, ubi dclocationeagrorum in quinquennium confulitur : uariæ* que fententiæ Verginîj, Apprj, A.Sempronfj SC aliorum leguntur. Proculus au-temunde didîusfitCneid quoqueignoretur ) feiendum cft, quôd Plutarchusin Coriolano,decognomentis agens,inquit: Nonnullos adhuc enafcendi forte nun* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

cupauitnit I^roculum,qui foils abfcnte pâtre natus cft; Pofthumium, qui patremor' tuo ; Vopifeum, cum exgemellis alreri fuperftiti efl'econtigerit, Vnde autemSp.di-catur,ôô cur duabus literis Sp.fcrlbatur apud Romanos, quia id eruditum eft, docet Plutarchus inProblematibus, problematc centefimo primoiquod is orbus pâtre fit, quafi S.hoceft,fine:ô((P.patre. Legeillicpulchra.luftinianusaliteriSpuriuSjinquit, dicituràgræcadidîioneSpadon. Sed litera eftdeprauata:tulege Sporadin,idcfi, paflira,uulgô £lt;iparfim, Vnde amp;nbsp;Sporades infulæfuntdidîae,

Ï'XXIIII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' SERVILIVS CORNELIVS, Q. FABIVS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;il/)

Liuius in fècundo,fub ijs Cofrfcribitiram populi in Cafsium rcmiftîorem fadatn, ob dulcedinem agrariæ kgis.Sed Fabius Cof. cum eo anno Volfci Equi^uiâicf-fent,quicquid ab Iioftibus captum eft, uendidit. Dionyf uerô in odauo, fub bis feri ! bit damnatum efle Sp. Caflîum : amp;nbsp;quomodo nbsp;nbsp;à quo fit necatus, abundè. Inibiç

pulchra de lege apud Græcos,qua filtj necantur.Meminit illius ôô Val.Max.li.fexto, deSeucritate:ô(^ li. quinto, de fèueritate patrum. Sed plebs iterum ad feditionema' fpirabatiquænifi à Cornelio in Veientes edutfta effet,quia Decemuiros pctebatqui agros diulderent,iterum tumultus fuiffet exortus, ut Diony f. teftatur. Volfci tarnen funt claufi, SC fame perdomiti:præda uendita,ôlt;^ in urbem miffa. Sunt autê hi Coff creati quarta ôd feptuagefima Olympiade, qua uicitinftadioHaftyllus Syraeufanut, Athenis^princeps eratLeoftratus,

Kttmereißlitts, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;frAter

2 2d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U AEMILIVS, ôô CAESO FABIVS»

ScribitLiuius in feeundo,tjs Coff Volfcos rebelles iterum, duce Aemilio perdo/ mitos,amp;( feditionem plebeiam fedatam, Caftoris^ ædem dedicatam, quæ à Pofthu miouotafuitbelloLatino,patrum^acplebis difeordiam exortam. Dionyfius uero bos Coffponit in annum urbis condita: ducentefimum ac feptuagefimum: utfupe* rioresetiam Coff computentur,quos Liuius obmifit.A. enim Verginiusamp;T.Vctii rius annum fcxagcfimû ÔC ducentefîmûfortiti funt,ut fuprà patuit. Ab rjs deccmaôi funt anni. Volfcorum itaquebellum eleganter defcribitDionyfius,quafortunaufus fitFabius, qua Volfci. Fuitautem CefonFabius, CLFabq fuperioris Cofffia-tcr.qui cum L, Valerio proximo anno Quæftoriamhabebat digni

tatem,ut Dionyfius feribit,

Cefonb

loan. Qt/pimani CommentArtm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n i

Cefonis Y. çr fr4ter iunia r priorii C of. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PotitM, M.filiut,

M» FABIVS, U VADERIVS,

Is Valerius Caflium ter Cofaccufanstyrannidis afFcdatac, pcrdidjt,utDionyfte ftatur inocflauo. Hi iterum confcribebant cxercitum in Volfcos hoftes, licet plebetj nomina non datent: qui etiam mulcflati iiint ôi pccunijs amp;iumcntis.nahiTribuni plcbis extra urbem nihil afFerre poterant, cumpoteftas corum mœmbusurbiscirz cumfcriberetur. Quemadmodum igitur pugnatum fit in hoftes ( nam milites Odio CofT. baud præclara gcfta edebant) pulchrè enarrat Dionyf. minas^ nutninumac Veftalemfacra polluiflcjdcperditauirginitatc,commemorat, quam ipfePopiniam, Liuius(quieadem omnia)Oppiam appellat,Orofiusautem librofecundo,cap.olt;fla uOjPopiliam nominat, amp;nbsp;ob crimen ftupri uiuam defoflam ait, poft condiram ur* bcm anno ducentcfimofeptuagefimoquinto,Olympiadefcptuagefimaquarta.Sed de diuerfitate Olympiadum hie obferuandum, ut fuperius annotauimus. Et anni ib licfcriptijfunt corrupti.

CefotiifF. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TuUiiU.

Q. FABIVS II. amp;nbsp;G. IV LIVS,

Hos Dionyf.in fine otftauijfcribitper interregem Sp.Largium,qui ab A.Sempro-nioAtratinonominatus Interrex fuerat,crcatos efle Goff propter plebis 0^patriciogt; rum difcordiam,fefe mutuo in comitijs impedientium. Nam hi,ne popularis conful: till uerô,ne omnino ofor plebeiç comunitatis eligerctur,cauerunt. Ob id res ad interregnum redt]t, ut defun(ftis regibus fieri confueuit. Sub ijfdcm, Dionyf. fcribit, E,« quos in Latinorum irrupfifte regionem, mancipia abegifle, Veientes Romanorum agrum deuaftafle. Contra quos fcriptus exercitus, qui eorum regionem depopulagt; tus eft,cum hoftes non exirent, Iterum^ fortitio agrorum iuipenfa eft.

CESO FABIVS II. Sc SP. F V R I V S,

Scribit innono Dionyfius, ortam inter patricios ôf plcbeios tantam diflenfio.. nem, dum Confulcs eligerentunut ea aliter fopiri nequiuerit:donee alter ex optima tibus, alter à plebetjs eligerctur.Creatiautcm funt Olympiade quinta Qi feptuagefix ma,principe Athenis Calliade, quo tempore cxercitum in Graeciam Xerxes duxit. Sub ijs igitur Cofl.pugnatum eft contra Equos,duce Sp.Furio,cut omnia ad uotum fuccclferant. Et contra Ethrufeos, duce Cefonc féliciter, quod is Caflium in iudicb urn uocans morti tradidilTet. Ob id exercitus ei contumax amp;nbsp;rebellis, non uoluit ut dehoftibus triumpharet Conful,fed fuga elaplus ad urbem feftinauit.Sp. item Lieb niusTrib. plcb. ob agrorum diuifionemhbenter,nc exercitus fcribcretur,impedb mento fuiflbt : fed cum ei quatuor reftitiffent collegae, fruftra negocium attentauit. Liuius in fecundo pene eadem; licet paucis inter fe diferepent. nam de urbe Arclox nafub prioribus Colffcribit Dionyf faeftam cxpugnationem,ut uiderc licet.

itl.M4nUui,lt;tut Maniliui Cincimtluf-

M. F A B I V S I I. Sc GN. MALLIVS.

Sub ijs Cofl.ut Liuius in fecundo,Dion.in nono fcribunt,iterum plebetj fortitionê agrorum impctu defiderantes, T. Pontificio tribuno duce, ire in cxercitum recufa-rant:pcruicerunt tarnen patres, nam Veiens bellum crudeleimmincbat. Cum ergo afcriptus exercitus cum CoITexijirebGn. Manltj Cofcaftraöó tabcrnaculum ipfius fulmen diflipauit. quod cum iniqueEthrufti interpretarentur ex diuinandi arte fua, acrispugna cum Ethrufeis orta eft.in qua primum CL Fabius Marei frater bis cóful, tunclegatuSjlancea per peCîus iClus cecidit. Sic Qi Manilius conful in cofliCtutra icClus lancca pcrijt,uallum Romanorû captum eft:ut ex Ethruria interpretati eranc k X augures.

lu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jn ^urei Cdßioilori nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l

augiTrcs.Sed M.Fabfus Cof ope M.Flauolei primiptlijSt cofilio T. Sicintj legatirc / cuperatis caftns,hoftes fugaui t,truddautt^.Ob quæ Senatus cum ci triumphum crcuifTet, renuit, cumfratiê ÔC collega amiülTet. Abdicauitcp fe magiftratu,cutT! duo adhuc fupercflènt menfes, dC inualidus ipfe ex uulnere laboraret, ferretur^ kdulo, Abundê autem utertp,filt; Liuius ÔC Dionyf. hoc bellum explicant. Meminit horum ctiam CofTOrofiushb.fecundo, cap. quinto, amp;nbsp;breuiterhanchiftoriam defcribicin hæc uerba: V eientes ôô Ethrufei graues hoftes,ad!unlt;flis fibi ßnitimorum populis bella furgentcSjObuqs M.Fabio ÔC Gn.Manlio CoŒexcipiuntur; ubi poft facramé-tum iurationis,quo Romani deuouerant,non nifî uidîores ad caftra redituros: adeo atroxcertamenfuitjUtuidîis, uicftoribusœparfortuna effet: ôôamiflbplurimocxct-citu,occifis^in pugnaManlio Confule^ Fabio ConfularfM. Fabius confui obb'' turn fibi à fenatu triumphum fufeipere r ecufaret: quia tamis Reipub. detrimentis lu* dus potius debebatur.

Liuius infecundo fcribit.Fabium pro uirili elaboraffc,utager promiffus, SCpop'^ lifanguine partus,diuideret plebûquod tamë patres reeufarût. Nam EquiLatinorû agros irrumpebant: contra quos cum mifl'us effet Fabius, adEquerum agrumdcpo pulandum,in oppida fefe hoftes receperunt. At Verginius in Veientes profedus,ac-cepitcladem. SCni Cefo cum exercitu in tempore fubfidio ucniffet, adum état de C' xercitu. Cumuerô Veientes in formalatrocinij ftepius agros Romanorumpopub' rcntur,effet^ Veiens hoftis affiduus magis quàm grauis , SC contumeirjs fæpw^ quàm periculo animos agitaretRomanorum,Fabiagens Senatum rogat,ut hocbel lum fuægenti detur. quod cum Senatus conceffiffet,nonfinemagnislaudibusuno die fex SC trecenti milites, omnes unius gentisFabiæ,comitantibus quatuor dien-tum SC cognatorum millibus,per portam Carmentalem profedi, ad Cremeram uium perueniuntjibi^ caftra iocant.Eadem Dionyf lib.nono. Corrige deprauatuifl codicem Eutropij,in quo fie cap.undecimo primilib.fcribitur:Caio Flauio 5C L.Vif ginioCoff. trecentinobiies homines, qui ex Fabia familiaerant, contra Veient^* bellum foli fufeeperunt, promittentes Senatui SC populo, per fe omne certamenini' plendum.Itaq; profedi omnes nobiies,8C qui finguli magnorum exercituumduceî effe dcberentjin prglio conciderunt.unus omnino fuperfuit ex tanta familia,quipf® pter aetatem puerilem duci non poterat ad pugnam, Sed hæc Fabiorum ftragesfe-quentibus Colf no rjs fada cft.Præterea Cefo Fabius,non C.Flauius:SC T.Virginî' us,nonL.fcr{bendum effe, ex omnibusautoribusliquet. Defcribithanchiftoriam, fed paucis, ut affolet, Florus lib. primo, tit. duodecimo:iunior Plinius, ßue ( ut alt) wolunt)CorneliusNepos de Viris illuftribus,ti. decimoquarto.SedSCOuidiusliblt; Faftorum fecundofic deFabrjs fcribit:

Vna domus uires SC onus fufeeperaturbis,

Sumunt gentiles arma profefsa manus. SC poft iubdit;

Vna dies Fabios ad bellum miferat omnes.

Ad bellum miisos abftulit una dies.

Sillius Italiens lib.fecundo SC feptimo,huius hiftoriæ fiememinit: Primorescp patrum Fabius,Tirynthia proles, Tercentum memorabatauos,quos turbine Martis Abftulit una dies,cum fors non æqualabori Patricio Cremeræmaculauitfanguineripas.

Orofiusli.fecundo,ca.quinto:Gloriofifsima ilia numero SC uiribus Fabiorum fa* milia,Veicntanumfortita certamen,quantam reipub. orbitatcmoccafufuointulerit, infamibu.s ufqj nuncuocabulis teftes funt,fluuius qui perdidit, SC porta quæ emifit» Nam cum fex 6C trecêtiFabij,uerè clarifsima Romani ftatus lumina,ipecialc fibi adgt; uerfum Veientes decerni bellum expetifsent, fpem réméré fumptæ expeditionispri misfucceisibus firmauerunt. Dehinedudiininfidias ,circumuentic]^ab hoftibus, omnes ibidem trucidatifunt.uno tantum ad enumerandam cladem rcfcruato,ut mi*

.. . _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—- - . _ -

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ooin.Cußmidnt Cornmtnt^tfti^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;113

1 ^^f*^saiidiïctpatffapefditos,quàmperdidi(ret»

Mamercus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C. Sergius,Dioiiyf,

27^_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AE M I L I V S I b âr G» S E R V I b I V S,

Sub ^'s Co fl? Liuius fcribit,Fabios trcccntos ÔC Cex omnes ad unum occifos. rctf cif tarnen in fine, in fequentem confulatum, fuccelTum Fabiorum defcribens. At Dio* nyfin nono,narrat quo padlo Volfci amp;nbsp;Bqui communes exercitus in Romanos du ôauerintjAemilius aduerfus Ethruicos iüerit:Cefo Fabius,iuperioris anni Coful,ad Cremeram,ad cognatos,quos M.Fabtus frater eduxcrat,profedius fit: Acmilium^ caftris hoftilibus potitum,0(f pacem Ethruicis dediire:0C magna fibi inuidia concita* ta,plebem in patricios irritaffèi

Puluiüus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lanatus,Agrippie F,

277 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G. HORATIVS, amp;nbsp;T. M E N E N I V S.

Liuiusinfecundo, fub ijs fcribit Menenium aduerfus Ethrufios miflîjm, lanicu* lum abhoftibus obfeflum,Horatium(qui cum Volfciserat)euocatum:aliàsma!ède re Romana adum foret.Dionyfius in nono,fcribit hos nihi! publice egiife,donee a* ger irritatae plebi diuideretur, PoficaHoratium in VoKcos, Menenium in Ethru* feos exerdtum duxifle, Dehinc pîuribus deferibit Fabiorum cædem, duplici opinio ne: coarguit^tanquamrcmfitfiam ,quôdunus folus Fabius fuperfuent demi. Sed ex tribus putat fratribus, qui ea cladc pericrunt, Cefone, Marco, £c Quinto, qui fe* ptem continuos gelferant confulatus, relitflum Rlarco efle filium, qui unicus dtc^us fitjClarus Sxf illuftris. Turn quo pac'îo Menenius imperitus locandi caftia, cæius fu* gatusœfit abEthrufeis, iduberiusquàm Liuiusrecenièt: traditqjillos confulatum »nîjff'erextaamp;: feptuagefima Olympiade, quauicitin fladioScamanderMitylente* us,imperante Athenis Phedone. Meminit horum confulum amp;nbsp;A. Gellius Hbro de* cimo feptimOjCapiteultimo: MenenioÄgrippa,MiHorafio PuluilloCofl.hello Veiente apud fluuium Cremeram, ab ijs iex amp;nbsp;trecenti patricij Fabij cum familijs fuisuniuerfi ab hoftibus circumuenti periere. Eleganter item Fabiorum cladcm O* rofius libro fecundo,cap. quinto depingit, utfuperius annotauimus, Plutarchus in Camillo delibat,ubi agit de diebus atris.

Rutilius, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ser.Seruilius, 'Dion.fi non cR error coiicis.

• 27^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A. V E R G I N I V S, amp;nbsp;S P. S E R V I L I V S.

His CofT. Liuius iniecundo fcribit, Veientes crebris iticurfionibus agro Roma* noinfeftatOjexc(taire,utCofl?cum exercitu tandem obuiam hoftibus prodirent.Ser* uilium quidem infeliciter pugnauifle: Verginium uero ignomtniam collegæ abfter-fiflè,dum Erhrufeosabire Veios coegerit,eorum^caftra diripuerit. Sequutaueio pax,0lt;uberiorem rctulitannonam, amp;nbsp;frumentorum copiamex Campania allatam. Dehinc à Tribunis T. Mencnio dies dida, qua SC multftatus eft duobus milibus æ* ris.Hæc eadem uberius Dionyf libro nono. Addit,patricios eflecommotos iterum inplebem,diuifionemcpagrorumfufpendifle3 quodMenenium damnafsent, cuius pater rcconciliandæ plcbis cum patrieijs autor fuiiser,SC qui poft ignominiam hanc, mortisefse calamitatemindicans,inedia finieratuitam.Tradit autem Dionyfius, hos Cofs.magiftratum fiifcepiise circiter conuerfiones æftiuas Sextilis menfis,uiro3 ambos belloium peritos,

Rutilius, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Publicola.

• ^7? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C. N A V T I V S, Sc P. V A L E R I V S.

Liuius in fecundo narrat,quo padlo fub tjs Cois.Sp.Seruilius à Tribunis fit accu* fatus:fcdôi^ingcnio fuoferoci,amp;^ collegæ Verginij auxilioliberatus.Dehinc Veien* tes ac Sabini,qui arma coniunxerant, à Valerio confule cæfi fugati^ funt. C. autem Nautius Equos Volfcos^, qui agrum Latinorum uaftauerant, perdomuit. Eadem Dionyfius libro nono,Sea illic uide prudentifsimam orationcm Sp. Seruilij, fe pur* k 3 gantis

114 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A ^ureL (aßiodori Co^fula

gantis dcobfc(ïto crimincï ac tn'unjphum Valerij, obrembcnegeftam itiVcicnt^s at^ Sabinos,cum cildcm fam dicfiis»

Dion. A.N.dtliut,ß integer eR codex.

L, F V R I V S, Sc G. M A N I L I V S.

Sub tjs Coff.utLim'usinfecundOjfiCDi'onyf innono docent,Vci'cntcs duccMa-nil IO confule ci'nCb, Qi. fame co a (fei fun t peterc pacem : quibus datæ funt indudxpcf annos quadraginta:fiC confiili conceffus minor triumphus,qui ouatio dicitur.

Mamercuf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;Volfca.

ixxvn» 37 u AE M I b I V S 11 L Sc O P I T E R V E R G I N I V Sgt;

InquitLiuiuszVopifcum lulium pro Verginio in alijs annalibus inuenio.Sic t)io nyfius in nono:L.AemiIius Mamercus tertió, Tullius cp Vopifeus Olympiade fepd ma amp;nbsp;feptua^efîma, turbulentum geiTeremagiftratum, pacem agitantes ab externis bellis.Iis uero Cofl? quemadmodum uterque fcribit,Gn. Genutius T ribunus plébis, ( de agri diftributione plebem follicitans, cum alia uia non poiïèt,prioris anni Confu^ les Furium ôô Manilium coram populo duxit aceufandos. Sed ditfla die, mortuus eft in ledorepertus Genutius. cum igiturCofs.P.Voleronem, ut cxercitus conferibe retur, in ordinem militum locaflènt, indignatus Volero, cum à litfloribus fpoliare/ gt;nbsp;tut, plebem concitauit : quæuiolatislicfloribuSjfraÆs^fafcibus, compulit Confit^ ï les è foro in curiam fugere. Hinc^ maxima inter plebeios amp;nbsp;ColT. difeordia orW eft,quam Florus li.primo,ti.uigefimo fecundOjde Sedinonibus, his ucrbis infinuat: Qiiod duce Valerio Nerone, detretflantibus plerifque militiam,fra(fliConfulis fa fces.Vbicorrcximus,Volerone,exLiuio SC Dionyfio,ficut legendum cft; nonNe^ rone,ßcutperperam omnes deprauati codices habent.

38 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Û PIN ARI VS, amp;nbsp;P. f VRI VS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îS’

Subîjs Cofl.LiuiusfcribitP.VoleroncmTrib. pleb. legemftatuifTe, feurogatiô-nem ad populum,ut plebeij magiftratus Tribunitijs Comitijs fierent.quæ qualiafoe rint,Dionyfius explicat innono:utper hoc patricijs omnispoteftas,pcrclientiuni fuffragia creandi quos uellcnt tribunos, tolleretur, pro qua integro anno inter patresacplebeios certatum eft.SubiungitDionyfius,qucmadmOduminitium hU' lus annimoleftiflîmum fuerit,exprodigtjsfignis^multis obiramdeorum apparen* tibus: fingularis que morbus quidam Teminas inuaferit, qui maxime grauidascor/ ripuerit : donee ex iudicio ferui Vrbinia Veftalis, quæ pudicitiam amiferat, uiua eü defofla. morbo autem muliebrifinito, finis anni grauiflîmam habuit peftilentiam, qualem antea urbs nunquam pafïà eft. De tribus autem comitiorum generibus,uF de Gellium lib.decimo quinto,cap.feptimo.

Sabiniif, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cdpitolinut.

5^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;APPIVSCLAVDIVS, amp;T. Q.V I N T I V S.

Scribunt Liuius in fecundo,6C Dionyfius in nono,hunc Appium Claudium,Âp^ pfj filium , eius qui plebi aduerfatus ad reditum erat, à patricqs ad Confulatum producfîum, quôd homo acerbus SC ofor plebis effet : cum tanta molirentur TrF buni in patres, eum^ multum contradicentem, SC qui in campum propter conuicia ire noluerit,abfentem faClum Confulem,fuifle omnino diuerfae naturae à Qiiinz tio, qui mitis erat ingentj. Sub ijs igitur maximæ ortac funt feditiones inter ple^ bem SCpatres, cum P. Volero SC C. LeCîorius trib. legem de Tribunitijs comitiji ferre conarentur.Quibus maxime reftitit Appius Claudius, ut ad arma tandem ueniretur. SedQuintius rcmiedauit,faôoqùe fcnatufconfùlto lex tandem perla* ta eft, Tribunitijs^ comitijscreatifunttribuni numéro quinque: quia très additi,

cum

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kdn.QijpmidmComri^éntdrii^.' • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ny

’ nr, cum pnus duo fantum cflènt. Diodorus quatuor creates affe n't, nominate alte- Olym.Toßre^ rum confulemT . Curtium , fed deprauate . Poftremo cum Equi ac Vol fei in^ curfiones in Romanum àgrum facerent , contra Equos Quintius profelt;ffus, féliciter pugnauit : contra Volfcos Appius , cui rebelles milites ob inuidiam rant. Tandem ab eo, quod figna deferuiflent, puniti font ac decimati,nouo ge^ nere fupplictj. Narrat Liuius in tertio libro,Coir. P . Volumnio dC Seruio SuJ-pitio, ( dequibus inferius) hunc T.Quintium Capitolinum ter confolem fuifle, ac Cefoni,cui dies erat ditfîa, aftitifle : qui inferius deferibetur , ubi eius tertius Confulatus,

Potiiut, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mdmeraif.

^^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U VALERI VS IL amp;nbsp;T» AE MIL I VS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 nbsp;40

Dionyfius in nono hos ColTaliter nominatjfcilicet P, Valerium ÔC T iberium miliumzeum tarnen L.Valerius tune fuerit Confol ,qui ut fanarct iram plebis, quam in fe contraxerat ob Sp. Cafsij mortem, quac Quaeftor accufauit, confenfit in dL uifionemagrorum.Etitem Aemilius confol,fiueTitus,fiueTiberius ditftusfoit, filius L. Aemilrj , cui Senatus triumphum negauit, pariter in fauorem plc-' bis fortitionem agrorum conceflit. quibus tum ufque adeo reftitit Appius Clau* diusjuiracer SCuehemens, ut cum ei Tribuni dicm diccrent, nihil ingenerofoir» aut habitu aut affeólu oftenderet : fed mortem praeeligeret, quam fibiipfi confeiuit. Cuiiis corpus in concionem delatum,filius laudauit, ÔC plebs exequias duxit. CoiE deindein hoftes font profetfti, Valerius aduerfos Equos, Aemilius in Sabinos,quö» atquoMartefudit. cum Valerius Equorum obfidionem foluens,fruftra agrosed-rum depopulatus eilet,6d intra uallum continuifleLuidc Liuium Qi. Dionyfium»

,■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;üomentetfiuf.

T. N V M I C I V S, amp;nbsp;A. V E R G I N E V s 11. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tÜilX, 4t

VIH

His ColTfcribit Dionyf in nono, Volfcos foburbanum quoddam inccndilTe, cuius fumus Confutes excitauit,ut expeditionem in hoftes decernerent. Numicio itaqueadAntium exercitum educente,regio populata,6lt; quoddam maritimum oppidum captum,quoad latrociniautebantutzpracdainter militesdiuifa, Antia-tum uiginti naues captaj,domus euerl3e,murifolo acquati. Verginius autem Equorum agros populatus, cladem accepitab ijfdem in infidqs latitantibus; ut Liuius Qi Dionyfius cxplicant . Inierunt autem Confulatum hi Confules feptuagefima ocïaua Olympiade, qua uicit in ftadio Parmenides Poflidoniates,impcrante Äthe* nisTheognide.

CdpitoUrtut, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Phfeuf.

i86 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P. QVINTIVS, amp;nbsp;QVINTIVSSERVILIVS1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2 nbsp;4^

Sub bis ColT. ut Dionyfius in nonö feribit, Sabini cum irrupiflènt in agrum Romanum, Seruilius conful itarepreßit corum impetum,ut intraurbes refugerent, rcgioncm'que uaftandam Colt, relinqucrct. Quintius contra Equos Volfcos cum excrcitu progrelfos,pulchro ftratagematc eos dcuicit, Antium^ urbem expu-gnauitzSCimponens urbi pra£fidium,Romam exercitum abduxitcui Senatus obui-am proceflit, ac ultro triumphum obtulit. Hæc cadem Liuius in fine fecundi libri» Nam hic eius liber ab urbe condita fecundus finitur»

Mamercut, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;Viboliinut.

25^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T. AEM I LI V S 11. amp;nbsp;Q_V I N 11 V S F AB I V Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 nbsp;nbsp;'*3

Liuius in tcrtionarrat,tjs ColTTribunos agrariaclegis pctijlTc diftributionê,cum fcirentAcmiliumfàutoremplebis.Sedcumpatres obftarent,Fabtj confilioresefi: fedata hoepadojut agri AntiatiS fuperiori anno capti diftribucrêtur, Anting colo

II öquot; * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tnt^^urelXaßlodori Csnßlei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^•4)

nia deduccrctur Romaftorum: ctficaquidcm diftributio paupcribiis ingratacfl'^» quife patriaabdudindigncferebant.CrcatjfiintTriumuiriproagrisdiutdcndts,T. lui'’ Ô^tntius,A.Va-ginius,P.Furius,u€l ut aitDionyf.L.Funus,quteadcinnonofcn' bit. Dehinc Äemilius inSabinorum rcgioncm, quam dcuaftauit,’quia aufugerant, cum exercitu progreffus eft.Fabius uero in Equorum regionem feccflit: quos tn cam neceftitatem compulit, ut paccm petercnt j pecunias 0^ frumenta militibus di' rentFuit autem is Fabius,filius unius ducum,qui apud Cremeram extindi font»

PrifctUt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lauiniuf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1

4 nbsp;44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QiSERVILIVSILamp;SP. POSTHVMIVS»

His CoiTEqui Antiatium fofcipientes exulcs,cxcurfioncs in Latinorum agros fa ciunt,acfœdera fada corrumpût.Miflus obidlegatus Q,. Fabius, prioris anni Cos. Só qui cos deuiceratjinuenit animos illorum ad bella paratos.Ob id indidum eft ctö nbsp;nbsp;nbsp;j

bellum.Spurius autem alter Cof. templumFideiin colle Capitolino dedicauit, ut in nono Dionyf.fcribit.de his Liuius in tertio paucula praclibat.

Julidnui .Dionyf.corrupte,feil

Vibulanui legendum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitolinut.

LXXIX» 4j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q. FABI vs ÏL T» QVINTI vs III.

In hunc uftç tertium annum protradum bellum Equorum,ut Liuius in tertio dogt; cct. Ad quod mifliis Fabius,qui prius pacem cum fjs fecerat,ftrenue pugnauit. nihili facerent uiolatam à fe fidem,fufi fugatiq? font,præda longe maximaabduda: cum Quintius interim ad cuftodiam regionis finitimæ hoftibus refideret. à quo pO' ftea'cenfos eftadus,’Sgt;^conditum luftrum,utlate Liuius ftribit. Eadem Dionyf.in .. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonOjUbi dCiuftitq à patribus indidi meminit:hoscp Coffmagiftratum inijfle tradit

nona feptuagefima Olympiade, qua uicit Xenophon CorinthiuSjimperateAthc

• nis Archidemide.

KeduUinus Fufcut, Albui Kegillenps. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dion, (t non efi erratum.

4^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A. P O S T H V M I V S, amp;nbsp;S P. F V R I V S F V s I V S.

Sub ijs CofEut Liuius in tertio Dionyf. in nono atteftantur, Equi iterum,cuin ad fe Volfcos attraxiflent,amp; fidcs AntiatiS labarct ac lubrica eftet, cum ingenti cxet citu in Romanorum agros populabundi progreflt font. Ad quos mifliis Sp. Furius, cum infeliciter pugnaflTet, fe^incaftrarecepiflet, ab hoftibus obfelfuseft, ÔCniT, Quintius proconfol cum fobitarqs ÔÔ uoluntarfls aftuiflct militibus, male de Confu-leadum eflet.Sed cum intellexiflet hoc Sp. facfto impctu in hoftium egreflus eft ca* ' ftra.EiusfraterP. Furius Iegatus,longius àualloprogrcdiens,ab hoftibus,priusftre nuepugnans,occiditur: turn conful per femur uulneratur. Sed SC alter conful cume-xercituinfperato accurrens,hoftes rcpulit,fudit acfugauit:SCcum uidoriainur.» ben# exercitum reduxit.Subiungit Liuius, coelum turn arfifle, ÔC portenta quædani apparuiflè.Ob quae fupplicationcs fadae funt,0C feriae indidæ in triduum,

Hf/M4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PrifciiS.

47 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L» E B V T I V S, ÔC P. S E R V I L I V S.

Sub tf s Cofliut Liuius in tertio,0C Dionyfius in nono fcribunt, nullum bellicG aut ciuile opus à Romanis geftum eft. Licet Equi ÔC Volfci Hernicorum SC Latinorum popularcntur agros, ab ipfis poft Latinis rcpulfi, ob maximam SC crudelifti* mam peftem,quae tunc in urbc fæuîjt ÔC graflàta eft, ut plauftris primùm acerui cadauerum efterrentur: qua ambo CofT.pericrunt,ac Tribuni compluies,auguz res item, SC multi uiri clari,intcgro anno durans * licet fruftra turn Equi Volfcitp ur-bem

fodn.Cuß^widni Commentaritn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;117

bem obfidercnt.Litiius hos CofTmagiftratum intjlTe Calêdis ScxtililjuSjUt tune prin cipium anni agebatur, tradit. Hane peftikntiam defchbit Orofiüs lib. feeundo,cap. utldccimOtfcd numerorum notæ funt mendoïæ.Subfcn'bâ eius uerba,ut quis cmcn-dare facile poffît:Roniæ poft conditam urbem anno ducentefimo ae fexagefimo,fugt; fpenfo ad modicum bello gi auis peftilentia,quæ femper ibi ratas inducias autfaótas intcrcepit,aututfierentcoegit,pcruniuerfameiuitatcrn uiolenter incanduit,utmc-rito præcedente prodigio ccclum ardereuifum fir,quando caput gentium tanto mor borum igneflagrauit. Nam co anno Eburium Ól Seruilium ambos Cofl. pcftilentia abfumpfit,militares copias plurima ex parte confecitjmultos nobiles,prçcipuc^ pic bem foedatabcdeleuit: quamüisiamfuperiorictiamquartoannoobortalues, euigt; deni populum depopulata fit,

Tricipitiniit.

L LVCRETIVS, amp;nbsp;T, VETVRIVS.

In hoe ConfuIatUjUbi peftis fedata eft,in hoftes exercitus edutfti funt: Vetutius in VolfcoSj Lucretius ad Hernicós fccelïit, utincurfioncs hoftilcs arceret.Sed dum fegt; runtur crudeliimpetu Volici in agros Latinorum, Lucretius tantam hoftibus mox intulit ftragem,ut prope V olfcorum nomen dcletura cftèt.Nam decem millia 5lt; qua dringentiac ieptuaginta dicunturin acieamp; fugaoceiia, milleducenti quinqua-ginta uiui captij«4.miïitaria figna relata. Interea diïm utertÿ ab uibe abeflèt ConfuI» Trib.pleb. iterum feditionem in plcbe moucre moliti,nouam ferre legem uolueranti quam Fabius urbis præfedtus im pediuit, donee CoiT redirent, amp;nbsp;Lucretio meritus triumphus, Veturio uerô ouatio daretur. Hæc abundè Liuius in tertio, qui feribic hos ColT magiftratum infifie tertio Idus Sextilis ; amp;nbsp;Dionyfius infinenoni, qui hoc loco libf um nonum concludit.

Cdmerinut.

P, VOÊVHNIVS, amp;nbsp;SE R» SVLPITIVS»

Sub qsCoŒut Liuius in tertio,DionyCin deeimo fcribuntjIexTercntilIa ten* tata quidem eft maximo conatU,de decemuiris creandis,ut nouæ leges confcribereit turtmaximæ^ fuboi tæfunt inter patricios £lt; plebeios diflènfiones. Cefo autent Quintiusferoxiuuenis, L.Quinrq Cincinnatifllius,eum tribunos foro abegifteuA. VerginioTribuno procurante,Céfoni capitis dies dicfta.LicetT.Quintius Capito-!inus,Sp.Furius,6lt; P.Lucretius(fi non eft litera Liuij deprauata, cum L. Lucrctïuni prioris anniConfuîcm fuilFelegamus) fruftra laudes iuucnisftrcnuèdixilTent: tamS M.VolfciusCefoncm cum criminehomicidij urgeret,ne carceri daretur, decem uagt; des pofuit,ipfein cxih'um ante diem iudicq abtjt, Sed pater coadîus crudeliter pecu-» niam pro uadibus dare, diuenditis omnibus bonis, trans Tiberim ueluti relegatus, modicum tugurium cum agello pofiêdit.Pulchrè Val.Maximus lib.quarto,de Pau* pertate,hoc recenfet. Sic ciuitas ab externis bellis otium habuit, cum ab inteftina iègt; ditione premeretur, quanquam per totum annum lex eluderctur.Narrat ctiam Ligt; uius,fub rjs CoiTmulta prodigia fatfta: cœlum arfiflè,terram commotam, bouem logt; quutam,carnempluilîe.quæ Val.Max.etiamrcpetitlib.primo,cap.fextOjdeProdi* gij s : ubi certè pro P. V olum nio,ut Liuius 5C DionyChabent, ftriptum eft per perant C. Volumnio,id quod iæpe fit in prænominibus,qua:folis literis fignantur.Horunt CoiTmentioncm faciens Plinius,li.fecundo,cap. quinquagefimoodlauo, fie feribitî Et fæpe alias relatum eftinmonumenta, carnem pluifiêjL. Volumnio Ser. Sulpitio Coæ exeaep non perputruiiTc quod non diripuiftèntaues. Inicruntrj Coifi magF fttatum Olympiade o(ftogefima,quauicit in ftadio TorymbasThefiâluSjprinci

pe Athenis Phaficleo im perante.Ibi de portentis,2lt; de carne, cadem Dionyf,fcribit,quae Plinius,

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C.CIau*

118 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/nK^urel.^aßioilori Çonfuks

Sdiinui,App^filiuf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Publicola.

C. CL A VD J VS, amp;nbsp;P. VALE RI VS H, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cgt;^-

His CofT.maximæfimukates at^ irac inter patn'dos plebei'os^ excitatæ fiifit: cum Tribuni Icgcm ferre omnfno annitcrentur, CofT. acSenatores uero obftarenL Hfs interea Appius Herdonius Sabinus,uel ut fibi tyrannidcm pararct, uel ut patria fuamlocupletaretpotcntiajcollcclis quatuor miliumfcruis, acdientibus,Romain ucniens, Capitoliumoccupât.Perculfa urbsmetuactimoré, congregateexercitu, hoftes arce deturbat:auxilio etiam Tufculanorum, quos L.Mamilius duôiabat.Sed inter expugnandumCapitolium,dumftrcnuèpugnat,P. Valerius occumbitjHerdo » nius telis obruitur: capta arce, de fingulis (upremum eft fumptum fupplicium, Infta-bantitcrumTribunijUt Claudius fineretlegem ferri: quod cumnegaflet fepoflefo* lum, in demortui côfulis locum elctfîus eftL.Quintius Cincinnatus, Cefonis pater, Ô6 ab agello reuocatus ad confulatum.Cuius prudentia patrum ac plcbis contentio, quæ turn glifcebat.fedata eft hoc anno.Hacclatc Liuius in tertio, Dionyf. in decimo feribunt. Àuguftinus tertio fuæ Ciuitatis,cap,dccimofeptimo, obiterilliushiftoriæ de P. Valerio meminit.amp;Orof cap. duodecimo,lib.fecundieadem fic:Proximo dC' bine anno dues exules,fer ui^ fugitiui, duce Herdonio,uiro Sabino, inuaferunt, in* feenderunt^ Capitoliû ; ubi quidem fortiflîmè Valerio confuli amp;nbsp;imperatori obfti' tere iuniores.Sed adeô atrox amp;nbsp;graue diferimen prælij fuit,ut ipfe quoep conful Va/ lerius ibifuerit occifus, ôd indignam deferuis uilt;ftoriam,infupcr etiam fua morte fœdauerit.

’Viiolanut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Maluginenßs.

Qa FABIVS III, 6d L. CORNELIVS.

Sub fjs CofTatftum eft decimum luftrum ab origine urbis, ut Liuius in tertio feri/ bit.Magna^ iterum patrum ac plebis contentio fuit. Sed dum V olfeorum exercitus nunciatur Antium pene occupafle,moliri(^ Equos bellum-.Fabio negotium datum, utlegiones Antium duceret,Cornelius præfidio urbis domi maneret.Fabius itaque Volfcos adortus,caftris exuit:fugientcscp perfequutus, maxima cæde cecîdit. Into-rimEqui Tufculumnotftuui capiût.Fabiusitacpomiflà prafda,moxTufculanisfub' uenit,hoftes dehinc fame domiti,à Tufculanis iub iugum ftint miftï. Ignominiofa de hinefugaConfulconfequutus,in Algido (Algedonem urbem Dionyf. appellat) ad unum omnes oeddit.Conful item alter pacatam urbem uidens, pariter hoftes ag/ greftus eft. Sic amp;nbsp;Volfci 8C Equi fufi, fugaticp funt: quOd late Liuius in tertio narrat. Breuius Dionyf.in decimo, qui ordinem rerum geftarum parum inuertit. Meminit Algidi Strabo in quinto,Florus,fed uerbo tantum. Sed quid iuuathas quifqu» lias omnes confedîan? ut oftentatores quidam faciunt, pro aura pœulari captanda, qui fingula uerba,ut multifcij apparcant, citra omnem utilitatem afferunt. Obfet/ uandum praeterea, quod Eutropius poft oedfos trecentos Fabios, Cefone Fabio, T. Verginio Cofl? feribit: Poft hoc cenfus in urbe habitus eft, ôf inuenta funt ciuium capita centum amp;nbsp;triginta duo millia,quadringenti,ôô decem amp;nouem. Sicenimk/ gendum eft.Sedis cenfusfadus eft uiginti annospoftea,qs ColT. iam pofitis. Nain icquitur:Sequent!anno cum in Algido monte, amp;c.cum Quintius Cincinnatusfuit Didator. Hocfequentibus ColT. adtum eft. Addendum hoc quoque, Quæfto/ res Volfcium ilium, quiiniquum in Ceibnem tulerat teftimonium, in ius uocafle: quod htiflîmè Liuius in tertio profequitur.

Rutilitu, fecunJum Liuium. Dion.Mteirt,C.UiiU' Genutiiu. tim ll.Vide uperiuf anno trice/imoquinto.

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L. MINVTIVS, U NAVTIVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j/

Magis accedo Dionyfio,qui in decimo fcribit,C. Nautium iterum conftilatu gef fiftè.cû L.Minutio:nó L.Nautiû.uitiumcp efle puto librarioru.Cæterûm fub ijs Cofl. Equi,quibus fuperiori anno pax data,fralt;fto foedere, duce Graccho Chloelio,uel ut Dionyf.

DionyEait,Cel!O,Latmu!TiagrumacTufculanumpcpuïati,in Algidocaftraloça^ Oljm.^oßrèi runt. AdhosmiiTus L. Minutius ( nam C.Naunus contra Sabinos exercitum du-xit,acprofpcrècumitjs dimicau!t)infcliciter incafln's obfefluscft.In conuallibus (X Fabius rdi(ftus,uibispræfccîiis , confilio altcrius confulis Nauti] , Dicfïato-rctn L. Qiiintium Cincinnatum exagrofuo Tranftybenno , qui póftPrafa Quiil* liauocatus eft, euocauit. qucm cx agro euocatum dixiflefcrunt : Ergo huius quó-queanni frucfïus ob occupationes mcasamittitur, efuricmuscp omnes malè.qui tarnen moxcumL.Tarquinio,magiftro Equitum, uiro ftrtnuo, fed paupcrc , e-xcrcitum uerfus EquosduxithoRes, omnescpcompulit fubiugumiré, amiffisar-mis ,6«^ liberato Confule ac Romano excrcini : uinc7is autem boftium ducibus, quosintriumphumRomamabduxitfplcndidifnmum. Ipfeucio Quintiuslicct ex præda ditan' pofTet nihil penitus acccpit, magis fe cfferens paupcrtate , quarri ab'j diuirrjsieam^ inter milites fuos diuilir, haciemcftii tantum ufusdignitate. fed fexto decimo die fe Dióatura abdicauir, ut Liuius in tertiOjSC Dionyfius in décima» abundè fcribunt.Adeo ut crrorem cfTe fufpiccr in Floro,ti.undccimo, qui intra quirt decim dies coeptum perac'îumqj bcilumfcribitdicctDionyf inundecimo, in quada oratione Vaïen'j,intra qua tuordecim dies rem omnemconfecilTeCincinnatum pro-dat. Sed leuia hare funt .Verum illudcodemlocoanimaduertendumeftinFlO' TOjquod hunc Lucium Qiiintium, Titum uocat : confulcm obfciïum, M. Minu-tiunneum alij omnes,utriep L.prenomcn attribuant.id quod ctiam Val.Max.lib. fc cundo,cap.de Difciplina militari,abundè fcribit, ubi prafentem hiftoriam annotat.

Eftaufem is Quintius Cincinnatus,a familia Cincinnatorum appellatus: quibus infï gneeratcrinis, quem cincinnum appellant,hoeeft, capillusintortus óf crifpulus: uc M. Varrointerpretatur. Deeantatuserenimis eftctiam ànoftrærcligionisantiftitè diuo Auguftino,quinto lib. Ciuitatis diuinæ,capitedecimo otflauo. De quo palïint quoq} alij : Plinius fenior lib.decimoocfiauó, tertio capire:iunior,uel potius Cornell usNepoSjde Virisilluftribus.ti.feptimodecimo: Val.Max.li.quarto,caput de Part pertate: neenon Perlius poeta, prima Satyra, Sulco^ terens dentalia Qyinti, Cum trépida ante boues Didïatorem induit uxor. Cæterùm huius hiftoriæ fub ijs Coifgeftæjmcminerunt ôf polteriores: Orofius li. fecundo, capite duodecimo: ôf Eutropius libro primo,capite undecimo in fine. InMinuttj autem Cof. locuni fuffedus Q_. Fabius, qui AlgidummilFus ell, utferibit Liuius, Cætera quæ cutrt Tribunis hoc anno de ferenda lege gefta funt,illic uide; de damnato feilicet Volfcio» in exilium milîo»

fi^uguriiiat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Puluiüui,DhiyßuiMtemCi

Qj, MIN VT I VS, óf M. HO R ATI VS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXXXI 53

His ColE Sabini iterum in agros Romanos ruebant.Equi nuper uidîi, prarfidium

Corbioni relicQum interficiunt ; iram quam in Romanos non poterant, in foeios e-Xerccbant. confcribiexercitus non pocerat, Tribunis ( qui turn in quintum ufcp annum eundem magiftratum gerebant) rcclamantibus; qui Icgem ferendamfancfe-bant,ac poftulabant.Nec aliter uinci poterant,nifi Senatus alTcntiretjpro quinq? trb bunis,deinde deccm,binos exfinguhsclaflibus,cligendos:quodhoctrigefirnofex-toanno àprimis Tribunis fiôû cil : ut facile liquet, fifupputationemfeceris à ColE Sp.CalTio I i.ôf PofthumioCominio 11. fubquibusTribuniprimifuerut.Tumfcri ptusexercitus.Minutius contra Sabinos profedus, holies non inuenic.Horatius contra Ëquos féliciter pugnat, Corbione oppido expugnato, murisep folo æqua-fis;ut Liuius in tertio,Dionyfius in decimo latè deferibunr. qui tradit, hos Coir.magt; gifiratum inijlfc prima óf oÓogefima Olympiade, quauicit in ftadio Polymnaftus Cyrenaeus,principe Athenis Callia. DcTribunis fuperius abundè multa. Pompo* niusLaetus libello fuo dcMagiftratibus,pulchrè deTribunis plebis:fed in fine com-milcct Tribunos cum confulari poteftate, imprudenter.De nouis autem legibus tri* bunorum,0f eorum iureiurando,fiue iuramento,uide Dionyl^in decimo,in fequen* ticonfulatu,

120 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In tgt;4urel.C^iodori (onßiles

Olyfn.^oßyef nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;laaximut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CelimotMui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jl

• 2 fX ;4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M. VALERIVS, amp;: SP. VERGINIVS.

Hi's Coff.ut Li'uius in tertio docet, domi foris^ otium fuit,ÔC annona canot, pro/ pter aquarum intemperiem.Dehinc lata eftlexdcÄuentino monte exacdificando, quia incultus eratjSC fyluis plenus.quod pluribus profequitur Dionyfius in dccimo, fchbens etiam quo patfto ciuiles offenfaeTnbunorum cumCoiT. nouac exarferint: quia tentatum à Thbunis fuit,ut Senatum fibi in curiam uocare liceret:cum ColTacl cam diem poteftas fuiflèt patres conuocare, amp;nbsp;c curia quoœ demittere. DicebatC' pim alter CoiK Abite fi placetjUon amplius moramur uos P.t. quemadmodum Tri buni etiä concionem populi tenere amp;nbsp;foluere,quoad libuiflet,poterät:id quod à quo dam tribuno Iciiio tentatu fuit,ur late Dionyf in decimo perferibit. Sub ijs Cofl.llt;l di feculares fecundi fadii funt, ut feribit Cenforinus, poft condita m urbem anno du-centeftmo nonagefimo nono ( nonageßmo octauo, reeftius eft Icgendum ) M. Va* lerio 6^ Sp. V erginio CoiT, licet reliqui anno quadringentefimo decimo, M.

rio Coruino amp;nbsp;C.Petilio CoiTfadlosferibannutetiaminfra annotabimus. Vnde miror, Angeln Politianum infua centuria feribere, exZoiymo gra?co autore, fccun* dos feculares fadlos fecundo dC quinquagefimo poftRomam conditam anno, quo nondum erantColTfed Reges. hic quædam ualdeincóuenientiafubiungit, quæ certè non conueniuntrationi,ut patebit. Potius credo in Zoiymofcrtp tum fuiflè, an no ducentefimo odlauo amp;nonagefîmo;qui numerus legitime prouenit.Sunt enim, quemadmodum nos correximus, in Cenforino num cri ferè omnes deprauati. Mi* rorautem,nc(ÿLiuium,ne{^Dionyfium,horumludorumfaceremêtionem;quani*

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uis Dionyf,de Auentini facris fcribat,qui co anno exædificatus eft.

Geminiuf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VaticaniK.

• 3 . 55 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G. VETVRIVS, 8d T. ROHVLIVS.

. Liuius in tertio feribit,prioris anni tribunos refedîos, miram iterum excitauiflein plebefeditionem contrapatricios .Scddumhæcagerentur,iterum Equiimpetuffl in agrum Tufculanum fecerant.ôlt;^ licetThbuni refifterent,cxcrcitus tarnen feriptus, cum utroq^ Confule aduerfus hoftes progrefliis eft. In Algido fuperati, quatuornii* lia hoftium funt defiderata. ingens prarda accepta ac uendita eft, propter ærarq ino* piamrunde fibi maximam Coff inuidiam pepercre.Dionyf uerô in decimo,latiflîmc deferibit,quemadmodumurbs tempore bellifemper concorsfuit, acdiuirijs auâa: inpace uerô, feditionibus flagrauit, ac depauperata fit: quanta, qualis^fuerital-tercatio ColTcumtribunisjqui acerbiiTimcpatricios pcrfequutifunt: maximecun plebs à quodâplebeioL.SicinioDentatofuiftètperfuafa. cuius meminit SC Plinius li.feptimo Naturalis hiftoriæ,cap.uigefimo odlauo:ÔC Val.Max. li. tertio, ca.deFor-titudine. Videigitur apudDionyfium,quo padlo Sicinius fucrit,cum exbelloE* quorum redijiret,a plebe pater, feruator SC deus appellatus. Obfcruandû Sdhoc cft,quod quidam huncConfulemT.Romulumuocant,utPlin.li.feptimo, cap. quo fuprà. Sd hune Sicinium Dionyfius Siccium uocat, SC item Liuius in tertio, cum agit de fecundo Decemuiratu,

Capitolinut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dion.TermeniuSjß non eft error IMgt;

• 4 , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SP. TARPEIVS, 8d A. ATERINVS.

Pliniuslib.feptimOjCap.uigefimo odlauo, A.Thermum uocat : fi non literæcon/ iundlæ uel diffolutæ errorcm pepererunt.Lege illic quæ de Dentato Trib. plcb. fed bit. Vidi etiam,qui hune A. Aetermium feriberet Confulem. Sub ijs CoiT. dies di* dlaRomu]io,prioris anni Confuli,qui damnatus eft decem milib. aeris : SC item Ve* . turio collegæ,qui duodecim milibus æris damnatus eft. Ob id præfentes Coftfenio* resfuerunt, adrefiftendumTribunis: qui reiedla ueteri lege, ut finis certaminum fieret, cumpatribus egerunt, ut legati mitterentur Athenas , qui leges Solonis conftriberent. Nam delegibus conuenerant Sd patres ÔC plebeij : de latore diferepa bant, Romulius tarn egregiè patrib, có£uluit,ut Sicinius ei muldlâ remitteret, quam '■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fetuarc

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loM. Cußänidm Scholia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I2T

fer nare tarnen noluit. IdLiuiusintertiocopiofifsimè,Dionyfiiis{n decimo dcïcriz Olym.^ofl lgt;ccü» t’^nt.hos duos patridosöCconfularesuiros,poft eiedosdecemuirosTrib.pleb.cox

’ optaucreinfuumcollegiûjUtLiuiusinteruofcribitjCoss.Sp.Herminioamp;T,Ver-

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gini'o.Delegatis tarnen mifsis,fubiungit etiam nofter Cafsiodorus,

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;His cos S.Legati Athenas miffî,ad leges defcribendas»

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Liutus miflbs fcribit Sp.Pofthumium Album, P.Sulpinum Camerinum, A.Mati

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lium.Eofdem Dionyftus nominat, fed pro P.Sulpitio Seruilnim Sulpitium fcribit'.ut

mclytas Solonis leges, iura etiam ÔC mores ciuitatum nofeerêt, Hos etiam nominat

•' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Feneftellajtit.uicefimononOjde Romanorum magiftr atibus,

Tergeminuf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Verut.

301 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P» eVRIATIVS, ET SEX. QVINTIbIVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXX $2

Dionyfius in decimo,primum Confulem uocat P.Horatium,nonCuriatium3qui Xii cum Quintilio Coniularum gefsit,annis ab urbe condita trecentis expletis, fecunda ÔC odogefima Olympiade,quauicitftadium LycusTheflalus LanlPeus, imperante Athenis Cherephane.Fuit enim hic annus quinquagefimus feptimus ab exaeftis Rc gibus:qui,fiadijcientur ducencts quadraginta quatuor, quibus reges imperitarunt, ’ crunttreccntianniexplcti, 6lt;unus.Subquibus tanta fuit pcftilencia,utomnes fa* mulipenè amifsiftnt, ôf^ciuium ferè pars dimidta,non fuftîcientibus neque media's, neque propinquis, neceftària adminiftrantibus:adeô ut multç domus deferte ef. fent.cum cnim corpora neque cremari, nec|! humi poflent omnia mandari, proieefta influuios, aquas corrumpebant. Inde SChoniines ôi. pecora inficiebantur : Slt; alter C O s s .Quintius Ç fie cnim altjs dicitur ) moriebatur, cui fuit fuffctftus Sp.Furius. ex tribunis quatuor,ex fenatoribus multi mortui. Qtiinimo Equi hoftes talcm naefti opportunitatem, cum cxcrcitum uerfus Romanos educerent, aliasqj finitimasgen* -tes follicitarent,eodem morbo correpn, Volfcos Sabinos^omnes infeccrunt, ut redire domumcogerentur.Huicmalo coniungebaturfames, quæexincultisagrisna-fcebatur.Itaque nihil geftumeftè à Romanis,neque ciuile,nequebellicum,DionyC fcribit.Liuiusin tertio,Flaminem Quirinalem,augurem,trcs tribunos cum Confule mortuos fcribit.Orofius libro fccundo,capite duodecimo fie fcribit : Anno qui ab ur be códita proximus trecêtefîmo fuit, dum Icgari ad Athenienfes,propter Solonis le ges deferêdas,mi(si expectant,arma Romana.fames peftilentia^ côpefcuit. Diuus item Auguftinus lib.tertio, cap.decimofeptimo, illius famis peftilentiæ^ meminit.

Ltinatiu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;Vitticanus.

T, MENENIVS, ET P. SEXTIVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2 jS

DionyCin decimo fcribit, L.Menenius SC P. Siccinius, uel Siccius- Sed puto elle erratum.nam paulo pôft eundem Seftium nominat.Siue quôd Græci latina nomina minime redè Grçcis litcris feribere feiant, fiuefuo more Latina ac Romana nomina fie enunciât.Obleruaui hoc fæpius in Dionyfio Alicarnaflèo,Diodoro Siculo, Poly bio,amp; loanne Monacho,aliàs Zonara ditfto, qui nomina ColT græce aliter feribut, quamLiuiusfiCLatini.Liuiuspenitushos non nominat: quodexeufari non poteft, Cum uerô legati in Græciam mifsi,tertio anno reuerfi,occafioni fuerint decemuiros ^0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;creandûquomodo ille côfulatus 5C is annus pofsit obmitti, no uideo. Ideo puto hoc

loco mancumelTeLiuium.Scribit enim idem Liuiusin tertio: Anno trecentefimo al tero qua'm condita Roma fuerat, iterum mutat forma ciuitatis ab Co s’ s.ad Decem-uiros, quemadmodû ab Regibus ante ad CO s S. uenerat. Id etiam exrecentioribus placet obfcruare.VidcFcneftelIâ,qui de Magiftratibus ferfpfit, aut quifquis ille fue quot;nbsp;rit‘ Pomponius item Lætus in libcllo fuo de Magiftratibus, de Decemuiris fcribit. bed ab initio eft error librariorS, cum ita fcribit: Anno ab urbe codita trecctefimono nOjDecêuiri pro CoITcréa tifunt,et tertio anno depofiti libidine Appi'jClaudq.Serf bendseft enim, trecentefimo fecQdo.fed fa cilis fuit lapfus.Confentit Cicero hb.2. dc Finibus : qui fexagefimo anno ab exaiftis Regibus, Verginiam à patre occifam tra*

I dit,

12 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/» ^urel. Caßiodori Coftßtles

Olym.Toß re. dtt,ut infra patcbit, Eufebius : Trecentefimo fccundo anno ab urbc codita, Decem^ niri creati.Sed nofter Cafsiodorus fic de ijs fcribit;

Hoc tempore à C O s s,ad Dccemui'ros translatu impenu eft, per quos duobus annis admirn'ftrata Refpub.eft.atcp iteru coss»crcati funt.

Incxcmplari Cafs,quodunicühabui,fcn’bebat,quadraginta annis : ïederratS eft. notæ enim numcrorû fuerunt à libran'o inuerfæ, cum fic fcriptû ibi effet, 11. cxincu* na (cn'pfitjX L.id quod frequenter accidit bomtnibus qui funt focordes SCnégligentes. Narrat Dionyf quo padio fub qs CofTuis morbi fuperioris anni in totum extin-lt;fia fitjfrumentumcp aUatû,ut penun'a diffblueref. Interea ueniffc Athem's amp;nbsp;ab altjs Græciæ urbibus legatos,ferentes legcsiTribunoscp mox poftulaffe, ut fecundu Se-natufconfultûlegumlatores crcarcnt. Coffi autemeum optimatiû potentiam ægre diffcgt;lucrepaterentur,reieceruntinfequentcs Coffidefignatos, Appium Claudiûamp;f T.Genutium.Præterea Menenius Conful diutina laborans ægritudinc,altcrutn col legam tutum feci't ab infolentia Tribunorumrqui defignatû adeuntes Confulcm Ap pium, pollicitatiom'bus multi's eum tarn repente immutarGt, ut ex atroci infcóatorc ' plebis,mite tngcnium indueret,00 plebicola cuadcrct. Sicqj rem confecerut, ut Sex-tins folus Senatum cÓuocarct:fentcntiamcp obtinerent, ut uiri decern eligerenf, illu^ ftrifsimi Senatoru, qui ipfo elccffionis die impcrarct,potcffatem fuper omnes qui in urbeeffent habentes, earn qua ColThabucrant, nbsp;quam prius quOepreges,cæteriç

magiftratus omnes. Interim no effent in urbe. Proximis^ dehinc comitijs centun'a-tis creati funt decemuiri. Hxc Dionyf.Liuius ucro nulla facicns Cofiï mentionê (uC ctiam error illic,uel defcclus quifpiâappareat.fi quis eius annos conum cret,utantea dixi)ficait;Iamredierâtlcgaticum Atticis legibusrcointentius inftabât tribuni,ut tandem feribendarûleguminitiû fieret.Placet create triumuiros fincprouocatione: \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;ne quis eo anno alius magiftratus effct,ne admifeerentur plebetj, controuerfia alt

quandiu fuit. Poftremo coceffum patribus, modo ne lex Icilia de Âucntino,aliaeç facratæ leges abrogarent. Vnde fubiungit uerba fcqucntia,quæ non uidentur cum fupcrioribus cohærere: Anno trecentefimo altero,quam condita Roma erat,iterum muta tur forma ciuitatis, ab CoIT, ad Deccmuiros, quemadmodS à Regibus antead Confulcs uenerat,translate impcrio minus infignis:quia non diuturna mutatio fuit-lacta enim principia magiftratus eius nimis luxun'auere. Eo citius lapfa res eft:repcti tum^,duobus uti mandaret Confulumnomen, imperium^. Idem Euftbiusinlib. Temporum, idem Eutropiuslib.primo, cap.duodecimo:amp; Solinus inPoIyhiftorc, fcribit,Dccemuiros creates anno urbis trecentefimo fecundo. Vereor effeinemen-datum codicêOrofq,quilib.fècundo,cap.duodecimo,fcnbit:Ipfoaûttrecentcfimo anno, hoc eft, Olympiade nonagefima quinta, poteftas Coff? Decemuiris tradita, conftituendarG legum AtticarQ gratia,magna Reip.pcrnicic inuexit. cum Dionyf dicatur tertia ÔÔ otftogefima Olympias, 6lt; paulo ante, Meminit ÔÔ Gellius lib.deci* mo ftptimOjCap.ultimOjfed obiter,illius Decemuiratus.

DECEMVIRI.

3 Appius Claudius, T.GcnutiusjP.ScxtfuSjL.VcturiuSjC.IuKus, A Manlius,P.SuIpitius,P.Curiatius,T.Romulius,Sp.Pofthumius.

Ita cosnominatLiuius in tertio. Dionyf pro P.Curiatio Horatium ponit: pro P. Sulpitio,Seruilium Sulpitium:pro Sp,Pofthumio,P.PofthumiG.Ex ijs erant Confu latum accepturi eo anno,

Appius Claudius Sabinus,amp;T.Genu£ius Augurinus.

Et idco defignati à Liuio dicuntur C o s s .öi^ quod is honor pro honore illis fitted ditus,amp; Sextio alteri ConfuiG prioris anni,quôdcamrem collega inuito ad patres rctuIeratExquibusquidem uerbisfàneapertiffimèintelligit,Liuiushoclococorru ptus.Sienim Sextius prioris anni fuit conf«I,qtfoit,c«rfuo loco non adferibitunfed;

Ioan, CuJ^imani Commentdriiis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;123

T.R.omuIiïTs,quipopuIiiudicio damnatus quidem erat, fed popularisdchfnccfte- Ol^mlPoßret 1 ^em. ‘^^’®^ftp^*^c^psf'Pofthumius,Sulpitius Slt;Alanltus,legan fuerâtinGræciam.Eos ^xa.

item repent Feneftella de Magiftranbus, tit. uigefimonono:Sd inter ncotericos Læ* tus Pomponius,inter uetcres Pomponius iureconfultus Digeftorum primo,de origt; gine iuris. ubi Accurfius, ille fplendidiis legum interpres, pulchras niigas aniles de quodam Græco,qui in urbem uenerat,recenfet: cuiufmodi pueris narrare folent niP tiiccs.Qtiopacflo uero leges in tabulas redaôg fint,illic exlureconfulto difce:etcum qs conféras,quæLiuius in tertio, Dionyfius in decimo infinefcributrquo padîo pri mum decern confcriptæfuerint tabulae,dehincifs duae aliæadie(flæ,ut lex duodecim tabularumdicatur.dequarternA.GeIliuslib.uigefimo,cap.primofcribit. Fuerunt autem ab Hermodoro Ephefio fcriptæ,qui tum in Italia exulabat,ut Pomponius Iugt; recofultus rcfert. Cui poftea locata fuit ftatua in Comitio, ut Plinius trigefimoquargt; to lib, fcribit, cap. quinto. Nihil aut eo anno geftS, fcribitDionyf.quàm annû fuif» fe tranquillum domi,SCleges eas in aeneas bafes efie cofcriptasiomnescp alios magF ftratus patrios fubIatos,Tribunos, aediles, amp;nbsp;quaeftores : omne uero imperium Degt; cemuiros fibi ufurpafle, qui omnia décréta confirmarunt,Ô^ indicia cxequebantur. Huius Appij Claudij nominatim meminit Iureconfultus,de Origine iuris,cum omgt; nesantiquos luris profeflbres recenfet.Sed amp;nbsp;Suetonius in Tiberio : Claudius Ap* plus Regillanus Deccmuirlegibus fcribendis, uirginem ingenua per uim, libidinis gratia in feruitutemalTererC conatus, caufa fuit plebi fecedendi rurfumà patribus» Sedamp;fequenti anno per fadlionë creati funtDecemuiri, quod imperfeda uidebat legslatio,Sc quod quædâforent addenda.Creatifunt igitur fequetes Decemuiri:

304 Appius Claudius iterum:QJFabius Vibolanus,qui ter conful fueratî 4* lt;5‘o M.Cornelius MaIuginenfis:M.Sergius:(Seruilius à Dionyf.ditflus ) L» Minutius:T,Antonius Meréda:M.Rubelius:(uel, ut Dionyf.Manlius, etiam Manilius) Ôd hi omnes patricq erant. Explebeijs autem erant, Q. PetIlius,Cefo Duillus,amp; Sp.Oppius Cornicen»

Sic enimfehabent nomina Dccemuirorum,quæ deprauata leguilfUrapud Dio^-nyfium,Feneftellam^. Sub ijs Decemuiratus in apertam exiuit tyrannidcm.nam die quo inibant magiftratum, hoc eft idibus Maip quæ folennes turn ineundis magt; giftratibus fuere, quia ducebant menfes fecundum lunam, inciditep in idusipfas pie nilimium : finguli cum duodecim fafeibus uirgarum, quibus alligatæ erant fecures, prodibant in publicum,cum Valerius Publicola fecures fubmififiet, SC cæteri dein^ ceps cos s ■omnes,nifi uerfus holies exercitus ducerent.coniurationcm quanda oc^ cultam inierunt,utpoflelTumperpetuo obtinerent imperium, Ccepitcp Âppiuspie b eff s elfe inuifus,qui prius,quod aurç popularis captator efiet,Plebicola didlus erat» Duastum prioribus adiecere tabulas, utelTent duodecim tabulæ, unde lus duodecim tabularum didum poftea eft,ut Liuius in tertio abundè,ÔC in fine decimi Diony fius, qui hanc quorj legem in qs fcriptam tradit : Non licere patrieijs coniungi cum plcberjs connubio.quæ lex poftea multorum malorum caufa fuit.

305 Sequentiannoqdcm Decemuiri eundem magiftratum iniuflupopùz £xx li feruant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xiii.

Dionyf.inundccimotPofthuncannumOlympiaseratotftogefima tcrtta,quaui-cit CrifonHimereus,imperantc Athenis Philifco:confularem^ poteftatem obtine-batRomg Appius Claudius tertium iam annum continuum,princeps Decemuira-tus,amp; qui cum co fuperiore anno imperantes,iterum^ in eadem permanentes pote ftate.Tum aperte feditiones in urbe excite funt,aduerlantibus et patrieijs Slt; plebeijs huicmagiftratuijUtlatiflîmè Dionyf.enarrat. Nam SC Sabini agrum Romanu, Equi Tufculanumpopulabantur,6ii in Algido caftra locabant. Dum.Decemuiri pro con fcribendo exercitu fenatum couocant, maximus oritur inter patres tumultus. Vide artificiofilftmasfenatorum orationes apud Dionyfium,inundecimo. Qui igitur ex

1 2 Decenv

124 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caßiodori (finßdes

QLYMt POST Deccmuirisuerfüshoftcscumcxercitu prodierunr,mfehdterpugnarunt:amp;f L.SiC' Çç EX.RE, dum, quemfuperiusSicimumnominauimus, quod infdnameorum inartcmilùa' ricoarguiflèt,pcrinuidiamacinfidias truddarunt. Appius autem Claudius quum inurbecumSp.Oppiomaneretpro cuftodia,ciudele aggrelTus fadnus,L.Vergi' nij plebeîj filiam Verginiam fpeciofifsimam, cum ob libidinem, qua flagrabat, aflc* rere in feruitutcm,ô^ adiudicareM.Claudio clicntifuo nitcretur, quo cius deinceps

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potircturamore: pater VerginiuSjCukro lantj feruitutemfiliæ ultus eft : exercitum^

: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;commouit, utin Auentinum plebes cadra locarent, quoad diflblueretur Decemuu

ratus’.ficrent^ comitia pro nouis Co s s.ac tribunis plebis. Hiftoriam autem de Vet ginio,quia pulcherrima eft, quære apud Liuium lib.tertio:apud Dionyflib.undeci* mo.’lurifconfultum libro primo ff.de Origine iuris. Sed SC Val.Max.lib.fexto exem plorum,cap.primomeminit:6CiuniorPlinius,fiueCorneIiusNepos,cap.uigefimo/ i primo, de Viris illuftribus. Cicero 1/b.fecundo deFinibuszL.Verginius lexagefimo anno poft libertatem receptam,uirginem filiam fua manu oeddit, potius quàm ca P.Claudij Iibidini,qui turn eratfummo imperio,dederetur,

Hæc adieci Ca{siodoro,ut clarior effet: quia Decemuiros non nominat, contentus C o s s.tantum recenfere nomina, quorum nunc iterum nomi na fubiungam ex Cafsiodoro ipfo.

Poiitus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Btirbituf,

3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ôquot;! nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VALERIVS, ET M. HORATIVS.

Hic confulatus popularis fuit, ut Liuius in tertio indicaf,Slt;^in undccimo Dionygt; fiusrquoniam leges quas tuIerantConfulares, pro libertateplebis erantomncs,utU tèLiuius docet. lisitaque C o s s. dies Appio Claudio à Verginiodi(ftaeft:ô^tuni adpopulum prouocaret, miffus in carcerem,felaqueo fufpendit.Sp.Oppiusôifi pfe in carcerem miffus, fibi ipfi mortem confciuit. Reliqui Decemuiri exilio fcipfos mulcftarunt : bona^ eorum in publicum redaifta per Quæftores, M. Claudius exfi Iio pulfus, cum Appium profeffus effet omnia Rio iuffu fe fedffè.Cumcp intérim ho-* ftes iterum Romanum popularenturagrum, Valerius contra Equos èC Volfcos co* pias eduxit, Horatius contra Sabinos.Et cum uterque ob res felidter geftas rediens triumphum peteret,Senatus negauit, populus Romanus pracmium dédit, T rib unis fonicitantibus.fine^ patrum autoritate, G o S s. triumphant. Iis item C o S S.La* tini Ôi^ Hernici, ob concordiam patrum 86plebis, quôd Decemuiros cieciffènt,IO' ui Capitolino auream coronam obtulerant,prout res eorum crant opulcntp:leges^ duodedm tabularum in æs funt inciiæ,SC in publicum propofitac. Fuit autem Va^ îerius Coniùluir nobilis exprogenitohbus .nam pater eius is fuerat, qui Hetdo* nium Sabinum obiederat, Capitolium obtinentem : locum^ recuperauerat,ipft pugna moriens. amp;paternus auus Publicola, is qui reges eiecerat, conftituerat^ 0/ ptimatum potentiam. M. uerô Horatius Barbatus, pronepos fuit Horattj eius, qui cum Valerio Publicola Conful fuit,poft eieeffionê Regum:uirinbellicis rebus gra-uis, necaddicendum inualidus,ô^^iampridem Valerio amicus. Vide quaclegcsijs C o s s. latæ fint pro plebe, QC quomodo tribuni fint facrofandi didi, 06 quatdama* lia,apud Liuium in tertio.

Celitnontunut, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

î ^3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SP. HERMINIVS, ET T. VERGINIVS.

His C O S s.otiumdomiforis^fuitrnihil^præclarègeftum, nifiquodL.Tfegt; bonius Afper tribunus plebis, infenfus patribus, rogationê tulit, de patricqs Ô6 con* fularibus à tribunis non cooptandisrut Liuius in tertio narrat. Dionyfiusin undccigt; mo,hoclocoô6infcquentibus mancus eft, Ô6alterius nomen Coniulis penitus de-prauatum:alioqui hoc anno quippiam de Qiiæftoribus nobis traderet Dionyfius. Sedinferius haec funtuidenda,

M, GEGA'

ïoAn. Cufpinidni Commentariuf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;12^

ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hiicrinus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Al.luntut,/in0H eft error codieit.

ÿ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M. geganivs, et C. IVLIVS.

His Coß, utLiuiusintertiofcribit,fedatgfuntTiibünofUrticondonesaduerius nobilium iuucntutem ortç.plcbenijdecreto ad bellum Volfcorum ÔC Equorum dele du fuftinendo,rem à feditionibus continuere: urbano^ otio foris omnia tranquilla elTe affirmantes, per difcordias ciuiles externos tollere animos. Quiefcenti plebi, ab iunioribus patrum iniuriae fieri cceperantitanquam autfacereiniuriam,auf patiiem-perneccfle effet, Tribuni amp;nbsp;ipfi in ea altercatione pene uiolati:citra tarnen maiorcm offenfam,omnis contentio ad tempus ftetit. Sed ij quoque Coß, ut fuperiores, de* fuut in Dionyfioa'ta eft liber hoc loco mancus SC impcrfedus, CapitoUntis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A^ippii.

i 305 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T* Q_VINTIVS IIIL ET A. F VRIVS.

Cum diutius nobiiiü plebeiorG difcordiæ reprimi non poffènt,ut Liuius in tertio narrat, in aperta prodierunt cei tamina. Interim Equi SC Volßi congregatis uiri* bus,abnuente iam plebe imperium, Latinum agrumpopulant: Sc prædabundiufcp ad portamurbisEiquilinam, incontumcliamirrumpunt, prædam abigentes.Tum T.Quintius uocato ad concionem populo, acerbißima oratione ita flexit, ut omnis ' iuuentuspofterodieincampoMartio armata adeffèt. VterqueConful itaquc ho* ftesinacieaggreffus,ita fudit,ut omnem prædam récupéraient Romaniabadam. Itaque adinternedonem pene hoffibus deletis,decrcuit eis non petentibus Senatus ö’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;triumphum : quem præ timoré petere minime audebant.Fœdum dehincfacinus po

! pulus Romanus commifit.Cum cnim Aridni SCArdeates deagris quibufdam con* tendentcs,populum Romanum felegiffcnt iudicem,duducuiufdâ plebcijfenis P.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Scapfij ( cuius mentionem fad t Dionyfius in fine undecimi, licet Captius ibi fît feri*

î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pturn ) populus Romanus imprudenrer contra uoluntatem Confulum ac Patricio*

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum,non fine magna uerccundia,fedtfe dominûillius agri,cuius erat iudex eledus,

Qtiod iudiciû fœdius turpiusep patribus, quàm Aticinis ÔC Ardeatibus, uifum cft.

Miiiutiuf.

' 3ïo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M. GEN VTI VS, ET P. c V RI ATI V s.

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dionyfius in undecimo,pro P. Curiatio,C.Quintium ponit. alq Augurinum

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Philoncm ponût. Pomponius Lætus rcfert,in Diodori hiftorijs, poft Appij Claudij

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÔC T.Curtij Confulatu annos uigintiquintp, M. Minutio Genutio Agrippa SC Cur*

tio Chilone Cofs. tres tribunos confulari poteftate creatos, quodnimirûijsCofs. fadum, SCLiuius ab initio quarti atteftatur : quos Dionyfius præfedos nominat, fi translatio eft fincera. Nam hic annus domiforis^æftuabat.C.enim Canulcius trib. pleb.de connubio plebis ÔC patrum promulgauit, ut populo poteftas effet feu de pie be,feu de patribus, quos ucllet Confules faciendi. Maxima patrum acTribunorum altcrcatio fuit,donee T.Genutij fratris alterius Confulis côfilio,plebi perfuafum eft, utnouus magiftratus tam ex plebe, quàm ex Patricks fieret, qui hoftibus nô fineret ridiculamfieri urbem. Nam SC Ardeates,quibus abiudicati agri fuerant: SCVeientes Equi,cum Volfcis,Romanum agrum popuIabantur.Tum crcatifuntexPatricijs (quiaplebs iôla meniionecontenta fuit, 6Cde connubiopatres iam confenferant) nulla fadamutatione de creandis Coff? très Tribuni militares, cum confulari pote* ftate: a. sempronivs atratinvs, l. attihvs long v s, et t.cecilivs s I c e l V s, alias Quintius. Quos arbitrât Liuius in quarto, ele* dos propterEquorum, Volfcorum, SC Ardeatium belluni : quôd duo Coff tot fî-rmil obirebcllanequiucrint. Anno enim trecentefîmo dccimo,quàm urbs Romana códita erat,primùm Tribuni militares pro ColTmagiftratum ineunt: amp;nbsp;tertio menfe poftquam inierunt, augura decreto,proinde ac uitio creati,honore abiere.Sub ijs c* tiam TribuniSjlegati Ardeatium iniuriam fiiam querebantur,SC miti refpôfîone re* mifsi funt. Pomponius iurecôfultus lf.pnmo,de Origine iurîs, etiam meminit, quo padOjSC quarc Tribuni militum creati fint,SC quot.Dionyfîus libro undedmo, feri* 1 : bit

116 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In i^tirel. C^oJort (onfules

, bit hos tres proconfularcaccepifiè impcrium,anno tertio oóogefimg quartæ Olym piadis,imperante Athenis Diphüo : obtincntescp iftiillud feptuaginta tres dies taiv tum, ultroipfi depofuere, (ecundû patrias cofuetudines,obmifla qüædam à Deo gna,proliibentia eos publica adminiltrare.Abdicantibus uciôfei]smagidiatu,conlt; ueniens Senatus créât Interrcges,qui comitia praedicêtes,tradcntescp populo cogni tionem, utrum Prtcfedèos crear« uellenqan Confulesn'ndicanti tpfimet manendu cP le in uetcri côfuetudine,permiferunt patritrjs, ut qui eorum uellent peterent Confit'' latum.Id fi uerumeftjCitatifuntTribuni anno treccnteGmoundccimo,nondecirno» Sed Eufcbius lib. tcmporû,oclogefimatertia Olympiade Tiib.plcb.amp; AedilesRo mte facffos ColTeiedlis commémorât. Sed cum manifefto errore librarioriim illic Trib.pleb.fcriptifintjprotribunismilitû:iudicalcc'tor,quatenuslîtcredendû,prçfer tim cum Olympias etiam non côueniat:cum ibi tamcdicatjCO s s. ciecflistÔL infra in Oiympiadenonagefimaodîauafci'ibatjTribuni militâtes procôfules efiècocpcrût: quod fimiliter deprauatû eft,Florus lib.primo, tit.uiccfinioquinto : Tcrtiam,inquit, feditionê excitauit matrimoniorû indignitas, ut plebcij cum patricijs iungcrenqqui tumultus in monte laniculo duce Canuleio tribuno plebis exarfit, Sed nequcLiuius in quarto,neqîDionyf.inundecimo, meminerûtfecelîùs plebis in laniculû. Abbtf' uiator Liuî} hb. undecimo,ilium defcribiqquo Quintus Hortcfius Diktator fuit. Et item diuus Auguftinuslib.tertioDiuinae ciuitatis,decimofcptimo cap. SC pafsima* hj. Feneftellatit.trigefimoprimOjijs CO s s.ConfulatuabeuntibuSjhos tribunosmt' litares côfulari poteUateufos fcribit. Fuerunt autê numéro fex ab initio, poftea odîo creatKutLiuiusiny.fcribit. Et ideo tollendaeft menda in lib.primo ff. de Origine iuris,ubi de Tribunis agens,inquit:Hi quocp cóftituti funt uario numero, interdû ui ginti fuerunt, interdum plurcsjuonunquam pauciores. Legendum effilnterdumfc' ni,interdûplures:nonuiginti,uitiolibrariorü,ut emcndauitßudeus. Illud etiam cx Plutarebo in Camillo obferuauimus, qui dc Tribunis fic fcribit : Ciuilis perturbatio cauiàfuitjUttribuni militates defignarentur, populoaduerfus Senatum diferepam tc : qui etfi omnia autoritäre confulari adminiftraret,tarnen minus molefte magiftra/ tus propter multitudinem ferebatur.Nam filt; fexuiros,5lt; non duos prtcfccifferebus, leuabatmoleftiam illorum quiptincipatum paucorum graut animo tolerabant.Erat autem Tribunorum militum officiu, ut eleganter Marcellus dc Re militari fcribit, in caftris milites cotincrc, Ô6 ad exercitationem produccre,uigilias circuife,rei frumcn' tariæ præeffc, querelas commilitonum audire,ualetudinarios infpicere. Quoniam is qui tali officio præeft,8C dare 6C obferuare caftrenfi’a omnia dcbet.Hi autem à Grc cis dicuntur Chiliarcht. Cætcrùm duo fuerunt genera Tribunorum militarium.ut Afcontus Pedianus fupcr fecunda Verrina atteftatunqui fcilicetin cxcrcitu ercaban tur, 6^ Ruftuli didi funt : ac qui Comitiati, in comitijs defignabantur,ut illi. Liquet ergo, hos nomine ipfo Confularem habuiffe SC honorem 8C adminiftrationem, fobs nominibus mutatis.Nunciterum C o s S, Calsiodoriprofequemur,qui ea adiccimus pro faciliori intelledu.

f/iugilanus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atratinus-

Û PAPIRIVS, ET U SEMPRONIVS,

Dionyfius inundecimo,prtmSConfuIem( fi non eft error codicis )appellatMfi nutium Patricia MugilanS. In unico quod habeo exemplar! ffiue Oroft),fiuc alterius incerti autoris fit, ubi Iola Coss, nomina ponunt, hoc loco Siculus SC Lufeinius po--nuntfforte illorSagnomina.Fuit autem L.Scmpronius frater A.Semprontj,quiTri bunusmilitû erat.obidatteftatDionyfquodinprifcis Annalibus nunc inueniant nomina COS s.tantum,nuncTribunorûfiue præfedorû tantumn'n quibufdautrun-quemagiftratu eodem anno fimul cxtitifie.Liuius item,quôd neqp in Annalibus prt fcis.necp in libris magiftratuû inueniant hi C O s S .fubdubitat: Credo, inquit,quothrf buni militum initio annifuerStjperinde aeper totum annûin imperiofuerint,fune-dis his co s s.praetermifla funt nomina c o s s ,horum, tefte Licinio Macro, Sed hoc argumcn*

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loan. Cufpinidni Commentdrius, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;127

argumehtumcrscdidtjiosfuifse Coss. quodhorumimpenocum Ardeatibusfœ.* Ol)nn.‘?oftrei (CDn. dus renouatum eft. Subiungtcigitur Liuius,Macrum autorem efle,06 in fœdcreAr-deàtinOjamp;linteis Itbris ad Monetär inucntis » hunc annum feu Tribunes modo, feu tribunis fuficóos Confules habuifse : ôd ideo pro uno anno füperiores Trib. Sgt;C hos Co fs. iocauimus.Dionyf. uero fubiungit,nihi! fub horum magiftratu,necß bellicunl neqj ciuile opus hiftoria dignum efse geftum,

tUttcerinus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cdpitolinus.

M. GEGANIVS Ih amp;nbsp;T» Q^VINTIVS V» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^ nbsp;0'8

His Cofs.utLiuius in quarto fcribit,iegati ab Ardea ueniunt,auxilium propc urbi euerfæ implorantes.-propter faóiioncm duiû,quæ omnibus malis eft deterior. Nam cum plebciam uirginem dC nobilis ôd plebeius fponfam peteret: certamen exortum, plebe urbeeicdt.’quæauxilio Volfcorum,agrospopulatanobiiium,urbem obfedit. Mifsus rjs in auxilium (jcganius conful,dicfîo citius Volfcorum exerdtum fugit, Cnnlium eorum ducem ôd arma in triumphum Romam detulit: mifsis^ Volfds fub iugum, principes fadtionis Ardeæ fecuri percufsit : reep bellica tantam fibi gloriam pepefit,quantani animi modcratione,6d uita perquam honefta,quincp fuis confula* tibusT.Quintius collega. Sub ijsenim Cofs.ccnforiapotcftas primam originem ha^ buit,cum Cofs.hi edocerenf,ob continuas confulum militias,aliasep res, cefum legits timum annis decern ôd feptem intermifsum efse, pluribus^ ob id Heri fupremam in^ iuriam.Cæteruma parua origine res tantoincrcmcnto aurta eft, utmorum difcipli-næip Romanas ratio cenforum efset,pencs regimen fenatus,Equitumq} ac centuria^ rö omne decoris Sd ignominiæ difcrimcnn'tem^ publica priuätacp loca recognofee re,uedigalia po.Ro.fuo aibirrio locare poflent. Primi^ crcatifunt Cenfores,prioris anni Cofs. de quorum,ut dixf,confu!atu dubitatur. Meminit autem öd horum Cofs, Dionyfius in undecimo,öd funt Ultimi Cofs. in hoc opere:quia reliqua defiderantur» Cenfores fub illis creates quoep tradit,öd hifunt,L. Papirius Sd L, Sempronius : fue^ runtep hi primi cenfores crcati anno ab urbe condita trecentefimo duodecimorquia à confulatu Q, Fabq Sd L. Cornclij,fub quibus proximus cenfus alt;ftus fuit,uftp ad hos Cofs.decemfeptêintercefserant anni» Proximus autem annus,quo tres Tribuni militates creabantur,trccctefimus undecimus erat.'duodecimus^ is annus eft,quia prF ores Confules cum Trib. militaribus uno anno fuerut,quum tarnen feptuaginta dies effent in magiftratu.Refert AfeoniusPedianusfuper prima Verrina,quæ Diuinagt; tio infcribitur,quôd cenfores quinto quoq? anno creari à Romanis folebant.Hi pror fus ciuesficnorabartt,utquifenatoreflèt,etjcerctur fenaturqui cquesRomanus ,e^ quum publicum perdcret: qui plebeius,ne in tabulas referretur, Sd jcrarius fieret, Sd per hoc non cffetinalboccnturiæfuacrfedad hoc non cfsetciuis tantum, tantummo do ut pro capite fuo tribu ti nomine æra præbcret. îidem complete quinquennio,ur^ bemluftrabannSdfoli taurilia facrificia defiic,oue,taure,faciebant. Illud autem tern pus,utinferuispatebif,fuitimmutatûobid.DeCenforijsnotis plura GelliusinNo-ótibus Atticislib.quarto,cap.uigefimorSdlibrefeptimo,capite ultimo notauitzSd Val.Max.li.fecundo,cap.quarto,deCenforianota quaedâ;Feneftellaitem,tituIotrigt;-gefimo fccundo,plurimadccenforibusfcribit, quæ hue mutuare facile poteris. Cengt; forum praetercamcminitPomponiusiureconfultusff primo, de Origine iuris. Nee iuniores certè afpernandi funt,qui multa erudite collegerunt : Pomponius Lætus li-bello de Magiftratibus Romanis, Sd Blondus Foroliuienfis li. tertio inRoma trium-phante. Si quis uero Sd cenforiam modeftiam uoluerit fcire, Plutarchum in Aemilio Paulo legatzLeges uero cenforias,in tertio Legum apud Ciceronem.Non eftnégli-gendus Liuius in quarto,ubi de origine huius magifti atus fcribit. Liceat hocloco mihi iadfuram reipublicæliterariæ deplorare, quam in amifsionc operum Dionyft) de hiftoria Romana pafsa eft. Nam cum Dionyfius prouinciam fufcepifset fcribendi res Romanas ab urbe condita, ufep ad bellum Punicum primum, cuius initium fuit anno tertio centeftmae Sd uigefimte otftauae Olympiadis: hoe in loco cius libri defiep

i 4. dnt«

118 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In ^urel. Caßtodori Conßla

OLYM, POST unt.Necdei’nccps, heu dolor, Dionyfijpofsumusuti opera. RogotamenlfteratoJA ƒ() EX,RE. omneiSjfiFortuna aliquapropinaadhucinuenirenturcætcri eiuslibri,ne hos bibhO' lt;-taphi cclenttfed offidnæ literariorum concredant,ut in publicum prodire pofsint-Su mus enim,ut alias defleuimus,in hiftorijs pauperrimi, admodum egeni : itares 0/ mnis iadura temporis cuertente.

ViiolAnM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Corniccn.

LXX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FABlVS, dc pOsthvmivs EBVTIVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3’)

Pax ifto anno domi foris^ fuit,ut Liuius in quarto docet. Caeterum ut Cofs.annö mfignem redderent,agrumÇutfuperiusannotauimus;infamiplebisiudicioablatuni Ardeatibus, Scnatufconfulto reftituerunt,nerefcindendiiudicrj confiliumintclligc rcntTribuni.Namciuitas Ardeatum inteftino tumultuad paucosredaÓa, coloni» indigerc prælîdtj caufa uifa eft. S.C.ad populum latum eft, ut Rutilis Sd Romanis is agerdiuideretur. ficagerad Ardcatesreuerfus eft, Creatiautemfuntdeducendacco IoniæTriumuiri,magiftratus nouustquorum erat officium,ut agros nouis colonis di uiderentjUrbes defignarenr,ædificare uolentibus areas partirentur,commodisregio nibus ciuitatem diftinguerent,legibus magifti atus fifterentjöd ad fpeciem optimi ta bernaculiremp.effingerent.Fueruntautemillitumcrcati,agrippa meneniV^, T. DVILLVS SVCVLVS, M. EBVTIVS HELVA. Horum meminitLiuiusin quarto: ôôFenefteIlaabeomutuauit,titulp trigcfimotertio.Sed nomina illicFuntdc/ prauata. Quac autem fuerit deducendarum coloniarum caufa ÔC utilitas, Cicero in oratione in Legem agrariam Rulli prima licoftendit:Eft operæprecium diligentiam maiorum recordari, qui colonias fic in locis idoncis,contrafufpicionem periculi col locarunt, ut effe non oppida Italiac,fed propugnacula imperq uiderentur. AFconius , nbsp;nbsp;nbsp;Pedianus fuper oratione Ciceronis in L. Pifonem, duo ponit coloniarum genera,

nam ôiLatinaeôdRomanæ fucrantcoloniæ. Sedquid à colonia différât municipt* um,A.Gellius traditlib.decimofexto,cap.tertiodecimo,6Cca:teri,

Pacilita.

• 2 70 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G. FVRIVS, amp;nbsp;PAPIRIVS CRASSVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^4

Ethicannuspacatusfuit, nifiPetilius tribunus caufamfeditionisfruffraquæfîuiF fetinulla tarnen fequutadifcordia,Slt; Ludi à decemuiris uotiperfolutifunt, Liuius in quarto.

UiAcerinui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LanAtut.

• 3 7t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PROCVLVS GEGANIVS,amp; U MENENIVS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3îf

His Cofs. turbulentifsimus fuit annus,multiplicicp clade ac periculo infignis.Na famefeditionibus^ita fuitturbatus pe. Ro.utpropèliberatcamifsa,Regiumdomt* natum fubijffèt. Fames enim ex fteriîitate tanta fuit,ut multi ex plebe fpc amifsajobquot; uolutocapitefefeinTyberimpræcipitarcnt,priufquam fame cruciarentur. Miferri^ mum enim mortis genus eft,fame mori:ut Plato dixit.ct ob id Homerus in Odyfsea, Dura quidem miferis mors eft mortalibus omnis;

AtperqTscfame,res una miferrima longe eft.

Turn eques Ro.Sp, Melius pulchram occafionem natftus.quia praediues, undicç ex Ethruria ab hofpitibus clientibuscp frumentum priuata pecunia coemit, gratis^ po* pulo diftribuitilargitionibus^ plebem fibi adeo deuinxit,ut quacuntj inccderct,in-genti ftipatus multitudine hominum aperte confulatum inuitis patribus affedare uidcretur.Sed ut eft animus hominis infatiabilis,acnullo honore explebilis,immatu* ris confilqs uifus eft regnum quoep affetftare, Creauit turn plebs Romana, baud ad' uerfante SenatUjPræfedîum annonæ L. Minutium:qui certè magiftratus non niß ex indigentiafrumcnticrearifolitus erat. EtutPomponiusIureconfultusff. primo,de Origine iuris,difseruit:extra ordinem utilitatis caufa fiebat,ficut Præfecftus uigiluni. licetaliqui quintodccimo anno poft exaeftos reges, Appio Claudio 0^ P. Seruilio Cofs.praefcdurâ annonac originem habuifse contendant,Alij uero , decimoodauo anno,

loan. Commentar'ms. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;12^

AB VR» annoXGeganioamp;P. Minutiocoss. HictamcnL. M/nutiusprimuslegitur,qui olym* po st» 'ƒ ON. hoc magtftratus honorcjhac ncccfsitatc creatus dicitur. Vide Fcneftellamjtit.trigefix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re, ex*

mo,qui ex quarto Liuq hoc mutuauit,

Capitolinuf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lanatui.

316' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T, Q^VINTIV S VI. amp;nbsp;AGRIPPA MENENIVS* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;72

ScribitLiutus in quarto,L.Minutium amp;nbsp;hoc quoq^ anno Præfcdum annonae fu* ifsc:qui cum intcllexifsct, quotidic in domo Sp. Mcltj occulta tradariGonfilia,muI* jj) tacpineiusdomumtelaconferri,plurcsetiam ibi quotidiehabcriconciones,exqste mcritatcmaffcélatircgniinSp.Meh'o cognouit. Vtergo Cofulibusrcm propofuit, quiaabrjsprouocatioeratadpopulum,uifumeftijs,pro tanto malo opprimendo, Diclatore efseopus.L.igitur Quintius Cincinnatusinfumma fcnelt;flutc Dicflator creatur,qui Sp.Halam magiftrum Equitum dixit.à quo cum in ius uocaretur Sp.Me bus,ad crimen diluendiim:ipfe uero recuiaretuenirc,apparitorem^ magiftruEqui* turn rcpclIerctjQiiiritiu hdem implorans,ab Hala obtruncatur. Vocato turn in con* cionem populo, Qiiintius Didaror feroci orationc populo pcrfuafit,iurè cæfum Sp, Mclium.dchincdomum eius diruiiuisit,ut monumcntumcfsctopprcfsæ nephariæ ipei. Eft hæcarea tum Equimelium appellata.L, Minutius autem boue aurato eft donatus,ut Liuiustuel ftatua extra portam Trigcminam,ut Plinius docuit. Hane hi* ftoriam copiofius à Liuio defcriptam,Florus infinelibri primi,ti.uigefimofcxto,pul çherrime,cum ea quæ fuperius de Sp, Cafsio narrata eft, anno uigefimoquarto poft exaeftos reges, his paucis uerbis fic compleóiitur : Inter omnia hæc nullius acrior cu* ftos,quamlibcrtausfuitPo. Ro.nullacpinprecium eius potuitlargitionecorrumpf, cum,ut in magno,amp; indies maiore populo,interim perniciofi ciues cxifterent: Spu* rium Cafsium agraria lege,MeIium largitione lufpe(fîum,præfenti morte mul(ftauit, acde Spurioquidem Cafsio fupplicium pater ipftus rumpfit:hunc Quinttj Dida* toris imperiOjin medio foro magifter Equitum Seruihus Hala confodit.Sicenim eft legendus Florus,alioqui corruptus.Dclibat 06 hanc hiftoriam diuus Auguft.lib,tertio,ca.decimofeptimo,cum aittVbi erant dtj.quandorurfus po. Ro, cum famelabo*

4 rarer, præfedum annonæ primum creauit : atlt;^ ilia fam cmualefcente, Sp. Mcliui (ita enim legendum eft,no Aemilius ,ut pafsim corrupti h abent codices) qui efuricn* timultitudini ffumenta largitus eft,rcgni aftedati crimen incurrit, eiufdcm prae* fedi inftantia per Didatorem L.Quintium ætatc decrepitum,à Scruilio Hala magi*

-ftroEquitum, cum maximo periculohfsimo tumultu occifus eft. Tribuniplebi« , quefti Melt) mortem funt,apud plebem Seruilium SC Minutium acculantestquorum ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hie indemnatum obtruncafset,illc falfum homini intendiiset crimen, Ad leniendam

igitur plebem,pafsi funt patres fequenti anno tribunos militum crcari,hos fcilicet, 317 L,Q.uintiumCincmnadfilium,M.Aemilium,0CI.Iulium* LXXX

Sub quibus SC Fidenæ,Romanorum colonia,adLartcm Tolumnium Vcientum Vi* regem defecereiSC legati ab urbe mifsi,contra ius gentium funtinterfedi. Atrox igi-turbellum cumFidenaribus 8C Veientibus à fœda caufa ortum,concordiam f ecit,ut confules pro tribunis crearentur. Addidihos quoep tribunos militates,licet in Cafti* odoro fcripti non fint,ut annos 6C feriem hiftoriæ contexam ftrcnuê,

MaceriniM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fiäen4f,4 heHa quoti cognomindtuf.

318 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M, GEGANIVS III* 5C L* SERGIVS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;74

I His cos s .Sergius cum Carte Tolumnio cis Anicnem proiperc pugnauit, obti* git^uidoriam Romanis baud incruentam, Maiorfuitdolorciuitatisex ciuibusea ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pugna amifsis, quam ex fufis hoftibus lætitia. Hine cr^ creatus Didator Mamer

cus Aemilius, Quintius uero Cincinnati filius magifter Equitû, nouo deledu fado contraVeientes,quibusfc8C PhaliiciconiunxerancôC contraFidenates copiæRo* manæ procelseranr,ut tandem hoftes ita crudcliter cæfi profligatiep fint, ut non mo* do Didator cum triumpho urbem ingreftus fit,fed ct A, Cornelius Cofsus,qui Lar-

tC’'

1^0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In Cäßiodori Confiiez

Ol)/f^.Toßre, temToIamniuminterfectt,«'^armadetraxitjoui Feretrioopimafpoh'a, fecundus exa, P°ft Romulum detulen'tjdedicaueritcp. Ordinem illius pugnæ longe latc^ difserit jfit^ l^iaius in quarto,ubi ettam multa de nbsp;Cornelto Cofso,an tribunus militum,an con

ful fuen't. Val. Max. lib. tertio, de Fortitudine,huius Cofsi quoc^ egregié meminit, eumep magiftrum Equitum uocat. Sed QC Conful ÖC magifter equitum is poftea ft* itjUt infra patebit.Cornelius item Nepos,fiueiuniorPliniuSjdeuirisilltiftnbus,cap. uigefimoquinto,huius Cofsi infignem mentionem facit.Florus lib.primo,tf.duoae/ cimojuerbo tantum hanenotat hiftoriam : Spolia deLarteTolumnioregeadFerc^ trium reportata. Sic enim eft legenda,non Laerte. hoe nomen enim Lartes non pro prium ell,fed commune dignitatis uocabulum Etrufcumrficut Auguftus,et Pharao. ïntriumphalibusEthrufcisinueniturperafpirationemfcriptumLarth,amp;: Larthi.E^ rant enim in dynaftia, fiue potentatu Ethruriæ duodecim Lucumoncs,in 'Vetulonia refidentes : id eft, duodecim reges, quibus unus præerat, ut Scruius autor eft fupet otftauum Acneidos.Hicfupremus Larth,uocabulo Ethrufco,id eft,regummaxitnus dicebatur,non folum quia cæteris præerat, uerumetiam quia anniuerfarie cactcris duodecim reuocatis,ipfe per uitam totam perfeuerabat. Vnde Manethon fcribit, poft Menophim cœptâ efse dynaftiam Larthum,ut in Italia:quæ durauit annis folagt; ribus centum nonaginta quatuor in Aegypto. Fuitautem (utadpropofitumredc^ • am) hicTolumnius Veiens fecundusLarthes poft Porfennam Clufium,qui régna* uit apudEthrufeos uiginti duos annos, ut habet Chronographia Ethrufea. Memi* nit eius item hiftoriæ Eutropius lib. primo, cap. decimo tertio. Sed tu ibi pro M, Ac* milio, lege Mamerco, quodDidatoris nomen fuit. Annoid trecentefimo decimo quinto ab urbe condita fadïum efse dicit:fednon conuenit. Videetiamnumerun* hicappofitum.

Craßui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mtluginttipf.

• 3» 7^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b. PAPIRIVS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CORNELIVS.

Subqs Cofs. cxercitusinagrum Veientem Falifcum duefti,pracdahominui** £Cpecorumaba(fta,hoftisnunquaminuentus eft. Vrbes tarnen ob peftilentiam non ®PP**g**^*æjQt**^ ”*°rbus inualuit, èC crebri tcrræmotus ex ruinis teeftorS homines terruerunt.Quæ caufa etiam fuit,ut amp;nbsp;Sp.Melius tribunus plebis,ac peremptinecef* fan'us,fruftra Minutio diem dixerit,adpopulum^ de Seruiltj bonis publicandii ro* , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gationem tulerit,óóDuumuiris obfecrationcs à populo demandatac fint.Erant enirt»

Duumuirifacrorum à Tarquinio Superbo inftituti:quißcris libris legendis,carmin* bus^ Sibyllas, ac fan's pop. Romani interpretandis praeerant, antiftites^ ceremo-niarum uocabantur. Hi quoties prodigia emerferant, magnos aliquos rerum cucn* tus portendentia, leeftifterntjs ad deorum puluinaria fa(ftis,iras deorum auertebant, facrisqp placabant.Numerus illoru fuit uariatus.nunc enim decern, nunc quindecitn creabantur. Meminit horu ÔÔ Feneftella,tit.Decimotcrtio.Tu uide Dionyfium Ha* licarnafTeum lib.quarto,de origine horum,quandoccepcrint,eleganter feribentem: ôd Gellium libro primo,decimonono cap.de Sibyllinis libris.

• 4» 7^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C, IVbiVS II. b. VERGINIVS.

Scribit Liuius in quarto,tantam efse faeftam 6C in urbe 8C in agris ex pefte uaftifa-tem,ut Venientes Fidenates(FaIifd enim adeisenolucrunt ) tranfito Anicnc, ad portam Collinam figna adducerent.In tanta trepidatione Seruilius Prifcus,uel Stru* lt;ftus,Dicftator,0lt;^ Pofthumius Ebutius Helua magifterEquitum, conferipto exerci* tu, hoftes repulerant: Fidenasœ tandem per cuniculos expugnant, at® capiunt. Hoc anno C.Furius Pacilius ÔÔ M.Geganius cêfores,cenfumpopuli inuîllapublica campi Martij egerunt.Non eftigitur legendû P. Acilius,ut corrupti habent codices.

87. 77 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C. IVbl VS III. b. VERGi’nIV s II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,,.3^’

Liuius in quarro refcrt,in hunc quo® annum refedîo» ho« Cofs, autoritate Lf cinq Mani,

loan. Cu/paMM Commentdrius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;13 î

uf' Macri,quanquam Valerius Antias ScQtTuberoaliosfcripfeninthuiusanniCofs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

ƒ bean. ^*^‘^*^fM.ManiIiumS^Q.,SuIpitiutn.Cafsiodorusnofter Liuium imitatus, luüum

quicuncp tarnen fuerint, hoc anno Romætumultuatum cft,quodadphanum VoltumnæomnesEthruriæpopuIi, Veientibus Sgt;é Fahfcis ac* cerfcntibusjcoiuifscdicerentur, de bcllo communi nomine Romanis inferendo di* fputaturi. DictatorigiturcreatusAL Aemiliusiterum, A.PofthumiusTuberoma-gifter equitum. fed cum urbs trepidaret interim, mercatores renunciant, negata cfsc auxilia ab uniuerfa îBthruria Vcicntibus Slt; Fahfcis. Belli ergo curaamota, ne Di* (Viator nihil fuo magiftratu agerct,Cenfuræmagiftratum, qui quinquennalis erat,ut fupràannotauimus,in annuum SC femeftreipacium legeadpopulumlatacontraxit, Didïatura^ fe abdicauit, A' cenforibus igitur in ordinem redac'îuSjSC tribu amotus, aerariusfacftuseftoóiuplicato cenfu. Corrigendafunt nominaapudFeneftellam, ubide Cenforibusagit: quaefunt penitus corrupta. Tribuni igiturplebis indigna-

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiafsiduisconcionibus,prohibendo confulariacomitia,euicereutTribuniconfuIari

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poteftate crearentur fequenti anno:

3i2 M.Fabi’us Vibulanus,M.Folius,5cL,Sergi’usFtdenas» 2

Omnes hi patricq'jSC nullus plebeius:proptcr quos tarnen certamen fuit.peftis fugt; ithoc anno ingens,clades^ in urbe ÔC agris promifeue hominum ac pecorum. Vota Apollini ædes,pro ualetudine hominum. Multa Duumuiri placâdae deum irac,aucr* tendæcp à populo peftis caufa fecerunt. Fames^ fufpedîa fuit:ob id in Campaniam ÔCin Siciliam mifsi frumêtatores, Confularium comitioi urn nulla mentio habita eft» Great! Tribuni iterum confulari poteftate,omnes patriefj:

[ 323 L.PinanusMamercus,L,FuriusMedulh'nus,amp;Sp, Pofthumius 3 79

’ Albus»

Vis tnorbi eo anno leuata eft,quia prouifum erat. nulla ctiani ex friimentis penaria fuit. Confilia item agitata de mouendo bello in Volfcos, Equos^ : fedres in fc* quentetn annum dilatae.Dum igitur foris otium cflèt,Tribuni plebis, non fine patrS certamine, legem tulerunt, ne cui liceret petitionis caufa album ueftimentum indue* re.Apparebatautemnobilium ambitioncfieri,utquum ad tribunitiam dignitatem confularipoteftatepromifeue nobilibus SCplebipateretaditus, nemo tarnen plebe* ius adhuc efset magiftratum adeptus.Patres igitur baud ignari quorfum tenderer il* larogatio, ton'suiribusadnixi pcruicere, utfequentianno confularia cotnitta habe ' rentur,quibus creati funt Cofs.

Cincinndtui Panm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Üentó.

324 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T, Q_VINTIV S VII. Sc GN. IVLIVS» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 8o

His Cofs.utLiuius in quarto tradif,cum Latini Herniciep nunciafsent,Equorum Volfcorum^ concilium, qui in Algido conuenerant, lege facrata eo bina caftra ua* lidis munitionibus locafse : territa urbs, ac Senatus ob accuratiorem hoftium appa* ratumftupefa(ftus,confuetumin eiufmodi terroribus remcdium,Di(ftatorem, inui* tis Cofs.afsiftentibus ucro Tribunis plebis, créât, A. Pofthumium Tubertum, qui L. lulium magiftrumequitum dixit: conferiptis^coprjs,relidoprourbis præfidio altero confule Cn. lulio, uerius hoftes itum eft. Quo ftratagematc ulus fit Dida* tor, Sc qua arte dimicatum contra hoftes, ubertim Liuius edocet in quarto. Caftris enim captis,praeter fenatoresacnobilcs, omnis multitudo fub Corona uendita eft: praeda Latinis Hernicis^ rcddita,pars uendita. Relido Qiiintio pro caftris,Dida-tor triumphauit,deuidis fufisephoftibus. Contendunt aliqui, A. hunePofthu* mium in caftris filium fuum fecuri percufsifse, quod iniufsu patris praefidio de* cclsifset, Sed Liuius pernegat, Manlio hoc adferibens , qui ex ca re Impcriofus }1 cognomento eft didus. Hoc item tempore Carthaginenfes , propter feditio-

nc9

132 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In ^urel. Caßiodori Conßtki

Olym.Toß ^e. ncs Siculonim ad partis altcrius auxiliuminSidliamduxerufttcxercitum,acmarM trateccrunt.HocpractereatemporecelebrcilludinGreciabcllumcxortumcft,quod K Peloponnefiacum dicitur,de quo fic fcribit A. Gellius lib.decimofeptimo, cap.ulUquot; mo : Bellum deindeintcrra Græcia maximum, Peloponnefiacum(quodThucydi' dçsmemoriæmandauit)cœptumeft,circaannumferèpoft: conditamurbem Roma trecentefimum uigefimumquartum (fic enim legendum,non uigcfimononOjUt cor* rupti habcnt codices)qua tempeftate A.PofthumiusTorquatus Ditfiator Romæfil jr,qui filium fuum,quöd contra fuum editfium in hoftem pugnauerar,fecuri necauit Hoiles tum pop. Rom. fuerant Fidenates. Vercoraurem errorem irrcpfifsc. Hic enim Dictator LiuioTubertusdicfiuseft,non Torquatus,uirfeuerifsimiimperîj,ô^ focer Ciuinti'i confulis. Sed Val.Max lib.fecundOjCa.deMilitari diiciplina,utrumlt;J ponitjS^ Pofthumium $)C Manlium,

tX-XX 81 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U PAPYRIVS CRASSVS, amp;nbsp;L. IVLIVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3’^'

Licettribuni plcbis.ut Liuius in quarto docet, mulrum agitarcnt pro tribunis mi' litanbus ci eandisiConiules tarnen hi creati funr. Venerunt tum Icgati Equoruin,à^ natufœdus petentes:qu»bus deditio ofientabatur.inducias tarnen otfioannorumim petrauerunt. Volfcorum res fuperacccp tarn da dem in certamine ftetit. Lex de mul-, dlarum æftimatione ad populum,admodum gratajper Cofs. lata eft, nc tribuniptæ' l uenirent.

Tricipitinuf.

U SERGIVS II, amp;HOSTIVS bVCRETIVS

Sub ijs Cofs.nihil dignum ditftu adum eise, Liuius in quarto fcribit, Nulla igiwr re annus illorum,domi foris'ue geftajinfignis fuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Pania. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cincinndtut.

} nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;83 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A. CORNELIVS COSSVS, amp;nbsp;T, Q.VINTIVS II, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p/

His Cofs. VeicntcsinRomanum agrum excurfionesfeccrunt,quibus Fidcnatt^ quidä immixtijS^ per hoc quibus fuper ea re cognitio conccfsa eft,Hoftiam relegst'» addnicpfunt noui coloni ueteribus. Fuit is annus itaficcus,utnon modo coeleftcs^* quæ deefsenqfed ÖC terra ingenito humore uixad perennes fluuios fuificeret.ExarH nbsp;nbsp;!

{ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crunt ton idi fontes, pecorum^ fiti morientiû pafsim ftrages édita, pleracp fcabieab* nbsp;nbsp;j

fumpta, uulgatiq^attacfiuin hominesmorbi primo in agrefies filt;feruitia,moxöi^d* uitatem corrupit tetra lues.Ortaeft ex ca clade multiplex fuperftitio, peregrina^ xa in iacellis pafsim fiebant, (^lod patres ægrc ferentes,negotium Aedilibus dede* re,utdiligenter aduerterent, nealioinurberituquam patriofacrafierent,utLiu*u® in quarto docet.Sed öC huius cladis ac morbi meminit Thucydides,quam lib.fccun-do graphice QC eleganter perfenbit.Videibi,de peftilentia Athenienfium,

Haid, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KugiUanuf.

4 nbsp;nbsp;nbsp;84 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C, SERVILIVS, amp;nbsp;L. PAPYRIVS.

Scribit Liuius in quarto,his Cofs. bellum Veientibus eiseinditftum, quod priuf quam induciæ cxijfsent,quasad NomentumSt^ Fidenasuicfti,fuppliciter petierant, rebcllafscnt. Mifsi igitur fœciales, ad res repetendas, Sed cum iterum ob quandam religionem tribuni populum concitafsenr,ut impediretur delelt;ftus,in proximuinan num fequentem Tribuni confulares aeati funt quatuor patricij.

T, Quintius Poenus, C, Furius, Martius Pofthuminus, Sgt;C A, Cor-ndius Cofsus,

Tres habito delclt;ftuprofelt;ftiiuntVeios(namCofsus urbipraffuit)infelicife^ pugnätes docuerunt,cum diuerfttm finguli tenerent, Imperatorum multitudiné eue mala dC noxiä,Nä legiones Romang fugatçœ funt,ô( caftris exute ab Ethrufeis.

Mamercus

lean. Commentdrius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;133

[iA]i ur. Mamercus tgûur ÄcmiliuSjUttitinmagnaurbis trepidatiofte,Di(flatordiôijs, À, hcon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Coffus magifter cquitum. Veientes igi'tur uilt;5îôria clan, pmnem Ethriigt;

fl' nam follici'taruntâd defeôèionem.Fidenates,qui proximo bienniocolonos accepo lantjUtbelIum àfcelerc ordirentur,omnes trucidarût, dC ad Vcientes defcccrunt.Fi* denas,locum adrem gerendam,belli federn hofteslcgör. eó ità^ Veiehtcs, traiedo Tyberi,omncm bellicum apparatum contulere:R.omæ trepidatum,poft aduerfç pu gnænunctum.Nouus deledlus habitus,ante portam Collinam caltra locata:arma ti in mûris difpofiîûiuftitiû in foro,tabernaccp claufæDiélatoris edicflo.Sed proh dij immortalcs.Ditfîator ingcnio fuo atcp fui magiftri cquitum Cofsi, locatis caftris pro pc Fidenas,holies ita cecidit,ut fugt entes in urbern,mixtifimulihgredefent Romàgt; nt, urbem^ ac arcem caperent,muros^ diriperêt,fuocp igne le Fidenatcs cocremarent,holies necarêt,etfub corona uendercnt.Exercitus pracda fpolijs^ onullus,airri diélatore triumphante in urbem regreditur : quifextodecimo die, quam huncfeme-ftremacceperat,magiftratu feabdicauit.Paucis equidem uerbis Florus,utairolet,Ft denatium intcrituficfcrtbit,titulo duodecimo libriprimitCfematifuo igtlc Fidenä-tes,rapttfunditùs,deleriçp. Paulo pôll:Fidcne,quia pares no erant ferro ad terroretrt mouendum, facibus atmata?, amp;nbsp;difcoloribus ferpentum tnrriodu uittis furiali more procelTcrât.Sed habitus tile feralts euerfionis omêfuit. Vbi obferuandû illud,quod minime aduertcrunt fciolt,Florum fiue librariorum uitio deprauatum, fiuc memo-ria deceptum,utlitinterdum maximts etiam uiris.Vbi enim inlib.primo, tit.undcci , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mo,debello Latinofcribit : ApudRegi!Ium,inquit,lacum dimicaturdiu martcua-

^1 rio,donecPollhumius ipfe Didlatorfmnum in holies iaculatus ell. Nouum SC infill nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gne commentum, uti pctercnt curfu, Collus magiller cquitum cxuerc frenos impe*

rauit:amp;hocnouum,quo acriusincurrerêt.Annotauimusfupertus,announdecimó ab exadis regtbus,T.Ebutio amp;nbsp;L.VetUfio c o s s .locum huncFiori diligcntius ex-amtnandum. Nam ut Liuius in fecundo, dC Dionyßus in quinto refcrunt, tunc A. PollhumiusDictatorT. Ebutium magillrum cquitum habuit. Ncck tarnen equis

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;freni funt adempti,nouo commeto. fed in hoc bello Veientum 8C Fiueriatium, cum

Didatorpulchro llraragcmateCut Liuius docet in quarto) adem localïèt:Magiller equttum, tnquit, amp;nbsp;ipfe nouât pugnam equellrcm, frenos utdetrahant equis impe-ratiSd ipfc princcps calcaribus fubditis eue(flus,effrcno equo in medios igncs infer-tur ; amp;nbsp;alq concttati equi,hberO curlu ferunt equitem in hollem. In eo libello qui de Virisillullribus,quibuldam Plinio, quibufdâ Cornelioattribuif,tit.decimofex-to,adRegiIlumlacu, A. Pollhumio didlatorefadudicitunfed magiller cquitu non nominatur. Si error in Floro, librariorum uitium non ell, peccatum ell memoriæ, no eruditionis in Floro: quod magnis fçpe uiris accidit.nam Slt; T ulli us,ut tellat Gel lius lib.decimoqutnto, cap. fexto, cum uerfus Homcriex odauo interpretarcf, memoria lapfus ell. in Bruto at^ Attico fæpeEupoIim pro Arillophanc,amp; Agame: mnonem pro VlylTenominat.Seneca quocp,ut Fabius ait,nonnunqua,deceptus ab ijs quibus aliqua inquirenda mandaixerat. QC Plinius lib. trigcfimoquinto, Alexan-. drum Macedonem îcribit,in Apellis pidoris officinam uenire folitum:cum Plutar-r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chus Ôd Aelianus hoc de Megalwzo fcribant : amp;nbsp;in tricefimoquarto PItnius nomi-

netpro Cn.Poptlio.Sic potuit Florus memoria labi, SCalium pro alio magiflroe-quitu ponerc, ôf rem quæ alibi gella ell illuc traducere.Nam amp;nbsp;in bello Samnitium, L.Furio amp;nbsp;lunio Bruto ColLut in odauo Liuius fcribit,8C inferius repetetur,L.Co-mintus tribunus, qui aliquoties in agro impetu capto, perrumpere non poterat ho-llium agmen,detraxitfrenos equis,atcp ita condtatos cquos calcaribus permifir,ut fullinereeos nulla uis poller. Licet in htflortco ueritasundequaque extgatur. Se-Z/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quens annus (utredeamus eo unde digrefsi fumus ) Tribunos iterum militum con-

fulari poteftate habuit tresjfcilicet

330 A.SemproniumAtratlnum,L,QuintiïintCincinnatum,m4oratiunl ßarbaturut

tn Sub

134 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ureL Caßiodori Cwßles

Qlyin.fûü re. nbsp;nbsp;Sub quibuSjVçientibus annorû uiginti induciæ datae funt:amp; Equis tricnnti,cuni

plurium annorum petqflent.ô^ à feditionis urbanis otiumfuit.Sequenti anno focrSt îterumcreatiTnbuniCon.Por.

• 3 ^7 C.CrafTuSjSp.Neuius Rutilius, T, Sergius Fidenas,amp;: Sex Julius 331 Tullus»

Hune annum,Luiuis in quarto inquit,necp bcllo foris, neep domifedidonc, infi^ gnem fuifle: fed ludis bello uotis cclcbrem,Slt;^ tribunorum militum apparatu,2lt; finit! morum concurfu. Sed tandem Tn'buni plebis affiduis côcionibus ad multitudinem quefti funtjquod nemo adhuc plebeiusTribunus con. po.aeatus eflet : cum tamen Icx non obftaret. Nemo enam Conful fuiflèt ex pîcbc,è qua tamen multi domi mill* tiæcp fpecflati fuiffent uiri, quibus querelis accenfa multitude, fperabat proximis cO' mittis è corpore fuo Tribunes futures. Sed cum Volfcinunciarentur praedatum e* xtjfle in Hernicorum agros,Tribunicp ad earn rem infpiciendam proficifeerenf, rS' lido Apple Claudio Decemuiri filio,praefe(fto urbis, comitia confulaiia fada fünf, in quibus creati funt Cofs»

Atriilinut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vibul^itius.

• 4 88 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ä, SEMPRONIVS, ET Q. FABIVS.

Hi'sCofEuttradit Liuiusin quarto, Vuliurnus urbs Ethrufeorum, quæ Capua cftpofteadida,àSamnitibuscaptaeft.fueranthiinfecictatem agrorum ab ueterP bus colonis,quos bello fugauerâf,accepti.Erant illi Ethrufei fanguinis. eos itaep fefti dici epulis amp;nbsp;uino graues, Samnites cæde adorti,urbe potiti funt.Hoc edS. anno La* tiniôCHernici poft creates Cofl? trépidé nunciarut,Volfcos in armis cflè, adeoç in apparando belle occupatos;ut experiri uellêt plane,utrü hi eflent,qui uirtute,paticn tia, difeiplina militari, cum populo Romano poflenx ex æquo contendere : an per* petuo potius illis imperie cedendu effet. A.Sempronius conful ad illudbellû eft mif* fus.Is fortunaciuitatisfretusjtemerè praeliumingreflùsmon beneordinibus firmata acic,utpropèuidoria hoftibus cefsifTet. Sed Sex. Tempanij decurionis equitû uir-tusacfortuna,labantcmaciemreftituit.Dum in pedes cquitumordo ex equis rcfUi* nbsp;nbsp;’

ret,pugna autem in node ufcp cedente,ac fuga in utrifqi caftris £lt; Romanorû ô» lie ftium fada,cum male pugnatû Romam nunciaretur,urbs^ trepidaretfuperuenien tibus equitibus,2lt; paulo pôft aduentante Confule cum lcgionibus,urbs metu eft fo luta.Sed ita Sempronij cofulatus iterum in tribunes militum Con.po.ucrfus eft. Vf* de apud Liuium,qui patricqs Tribuni plebis diem dixerint,quid Tempaniusincon done pro confule Sempronio,ô6 alia quoc^multa quçLiuiusrecenfct. Obiter exa* minandus eftiocus Val.Max.lib.tertio,cap.deFortitudine,ubi deiuuctuteRoma* nafub Sempronio agitur : Reddendus,inquit,eftnunc Romanæiuuentuti debitus gloriætitulus.Q_‘ CatuloSempronio Atratino Coff cum Volfcis apud Verruginc parum profperè dimicante,ne acies noftra iam inclinata propelleretur,equis delapfa îèipfam centuriâuit,atcp hoftium exercitumirrupitiquo dimote, proximum tumu* ium occupauit, effecit^ ut omnis Volfcorum in fe conuerfus impetus,Icgionibus noftris ad confirmandos animes falutare laxamentum darct,ô^c. fd profedo Q.-bio Vibulano(non (X.Cafulo)et A.Sempronio Atratino(non,ut omnes habet in* caftigati codices, Atratinio) Coff fadum efîè, amp;nbsp;Liuius Sgt;C omnes cæteri fatentur. quare diligenter id examinandum cenfèo.Sed iam ad hiftoriam noftram redeamus. Tribuni fequenti anno fuerunt:

XC L»Manlius Capitolinus, Q. Antonius Merenda,L.Papyrius Mu* gilanus»

Huius anni principle L.Hortcnfîus trib.plcbis, A. Sempronio prioris anni Con* fuli diem dixit,quôd po.Ro. legiones fcduxifl'et. quem cum quatuor cæteri è colle-gio tribunorum orarent.ne Impcratorcm oexaret luum, in que nihil prætcr aduergt; fam belli fortunamreprehendipoffet, ad eos Hortenfius cÔuerfus : Sicrempcra^o, inquiu

loAn. Cufpinianî ComynenUYiM.

fnquittnum ercptuniusfuumpo.R.o.eftisrquumiIIiiudidum populi nc«^ tollere feuene,nelt;^poire,refpôdiflent,fedfîprecesfuæ reojquempatrislocohaberetjnihil profuturx eflent,mutaturos (e cum co ueftem. turn Hortenfius : Non uidebi't plebs Romana,Sempronij caufa,tribunes fuos fordidatos.nihil reum moror,quando hoc

5eft imperio confequutus,ut tarn charus fit fuis militibus. Fuit placabile Hortenfij in^ genium plebigt; £lt; patribus non minus gratum, quam tribunorum quatuor in Sem-pronium pietas. Nec V olfci diu quieuere, ambiguam uid oriâ pro fua amplexi, hæc Liuius in quarto»

Vibultinus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cdpitolinifilius,

334 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CN» FABIVS, amp;: T» Q.VINTIVS CAPITOLINVS» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2» ^gt;0

His ColTEqui bellum repararc aufi,ambiguam uiefioriam pro fua compIcxi,Fa-

bij duclUjCui ca prouincia euenerat, leui prælio fufi funt. Nec aliud memoria dignS co anno foris geftû eft: Conful urbem ouans ingreftiis eft. Sed inter tribunes plebis amp;nbsp;patres nonnihil certatum eft : Tribunis petentibus, ut quando de Quaeftorum nix mere äugende, mentioiniccta effet, fuiffènt^ad id tempus duo tantum ex patricio ordine creari foliti, iam inde ex plebe crearentur. Res per altercationes co deduda eft, ut patres de augendo numero adtionem omiferint. Exceperunt omiflamTri^ . bunnnec eamfolum,fedturbulentiorcsaIiæagrariædiuifiones:Tribunisœperhæc

- quietamalioquiciuitatcmexagitantibus,parsanniinterregno exada eft» Creati inde Tribuni con, pot. quum patres Confules maluiffent: ÄdeQuaeftoribus crean-dis ad arbitrium populi, ex alterutro ordine, ut de tribunis militum plebi cocelTuin. Etfi apparcbat,haud dubie ambitione patrum, plcbeium neminem crcatum iri,ut in tribunieijs ad id tempus comitrjs euenerat. Tribuni igitur pro Confulibus creati.

335 L.QuintiusCincinnatusiii.Sex.FuriusMeduIinusiterûnijMarti'us 3‘ Manlius,amp; A.Sempronius»

Sed Quæftores etfi exilluftrioribus plebetjs quidam petrjffènt, atque qdem tribunorum cius anni perneceflan'j: patrictjtarnenomnes creatifunt.Tribuniplebis earn rcpulfam aegrè ferentes,omnem iram in Sempronium detorfere:quern ob Vol-fcumbellummalè adminiftratum, populo damnandum obieccre.Duoreo obfiic-rc:SiA.Semproninseius patruelis, quiinQiiaïftorfjs comités habendis,fraudeu-fus dicebatur,quo minus plebetj crearêtur : ÔC quod Sempronius ipicagrartfs tribunorum adîiombus fortiter obftiterat. Qinndecim igitur milibus aeris eft ob prifti-nam belli noxam damnatus. Vndc autem Quæftores dicantur, ÔÔ quomodo primi creati fint, Pomponiusiureconfultusffprimo, de Origine iuris,cxplicat. Vlpianus autem copiofifsime fi;primo,de Officio quæftoris,cx lunio Gratiano : quern iunio-res poftea funt fequuti. Feneftella titulo decimoodïauo : Pedianus Afconius, nonnihil: 06 Gellius libro decimotertio, capite duodecimo, 8C fequenti;Pomponius itemLætus fuolibello deAîagiftratibus, Sedquanquamhi omnes abunde fcribant dcQuæftoribuSjIibuit tarnen mihi uerba Cornell) Taciti fubfcribcrc.Cornelius ita-queTacitusin undecimo hiftoriæ Augufti fcribit,ut nuncfuntlibri partiti:Quæfto^ res regibus etiam impcrantibus inftitutos fuifle,quôd lex Curiatia oftenditjà L.Bru to repetita. Manfit^ poteftas deligendi, donee eum quo«^ honorem populus man daret. Créatif primum Val. Pofthumius, Acmilius Mamercus, fexagefimotertio anno poft Tarquinios exaeftos, ut rem militarem comitarentur. Mox duplicatus nu merusjftipendiariaiam Italia, Ö^accedentibus prouinciarum uetftigalibus, Poftlcx ge Syllæ uiginti creati, fupplendo Scnatui,cui indicia tradiderat. Et quanquam E-quites indiciarecuperauiffent, Quæftura tarnen ex dignitate candidatorum, aut fagt; cilitate tribuentium,gratuitô concedebatur: donee fententia P.Dolobellæ uelut ucx . nundaretur, temporibusClaudijImperatoris. VideTacitum. Apudpofteros autem hoc officium Qgæftoris fuit irnmutatum, utpleraquealia: quod pulchrédocet CafsiodoruslibrofextoVariarum:SClmperatorIuftinianusinAutcnticis,dcQue-ftore, I, cum Dei auxilio ; quod latifsimè in præfatione Cafsiodori fcripfimus. Cæ-

m i terum

13 6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In ^uyeL û^wdori Calcules

Olym.PoR re. terùm ut domum rcpctamus,eodcm anno Pofthumia Veftali's, quod elegantiorcm cultum quàm Veftalem deceret, gefsiflct, de inceftu caufam dixit. Eam ampliatam pontifîces pro collegto abfoluerunr, ut dcinccps à iocis abfti'neret, nbsp;nbsp;fandîc potius

quàm fdrèfecoleret. Quid autem apud ueteresfueritamphatiOjôd qui'dà comperen ; dmatione diftaret,Pedianus docctin tertiam Verrinam. Eodem item anno à Caoi' panis Cumæ,quam Græci turn urbem tenebant, capiuntur. infequens annus iterum Tribb.mil.con.pot.habuit,

4* 5gt;2- AgrippamMeneniumLanatum, PXucren'umTricipiü'numjamp;Sp. Nautium»

Hoc anno,ut Liuius teftatur in quarto, his Remp. demiadminiftrantibus ( nan^ foris pacatæres erant ') feruitia urbem incendere deftinarût:ciuitate^ præfenti clade occupata,Capitolium amp;nbsp;arcem inuadere.ConiurationeadTribunos indicio dclata, fumptum eft de fontibus iüpplicium : libertas,ôô dena milia am's grauis,quæ tum di* uitiæ liabebantur,indicibus data. Nuncium deinde Romam allatum eft,bellum ab Equisrcpararicœptum, ôônouos hoftes Lauicanos confilia cum Veientibus ium gere.Lauicoslcgati mifsi,cumdubiaretuliHènt refponfa,Tufculanis negotium da/ tum,utanimaduerterentne quidnoui tumultusLauicis oriretur. Sequentiannobi, fueruntTribunicon.pot,

Q_.Seruilij Prifei ßliut.

• ^3 L.SergîusFidenas,M.PapyriusMugiIIanus,amp;:G.Seruilius.

Cum nunciatum elTcr, Labicanos arma cæpifle, cum Equorum exercitu depo pulatos agrum Tufculanum, caftra in Algido pofuifle : indidîo Labicanis bello, fa/ «flum eftSenatufconfultum,utduotribuni ad bellum exirent,tcrtiusurbi præeflct. Orto inter eos certamine, quia bellicam prouinciam ambitioiè finguli affedîabant, QiSeruiltus Prifeus, qui prius Fidenas diruit, filium fuum iufsit urbi præelîè : feiens certamen tribunorum ( id quod tum in bello accidit) indies magismagis^augetf præcepit^ filio ut nouum militem feriberet, patiêtiisimumcp ad ruturos calus habe/ ret,uir magna prudentia, ÔC futurorû bonus uates. Cum iraep difeordia tribunorum res militarcs male adminiftrarenf,Romanæ legiones cæfæ fugatacep funt,multi fuga opprefsijObtruncaticp.Duceslegancp cum figniferis Tufculum fereccperût.QScr/ ’ uilius Prifeus Didîatorcreatus,filium fuum(uel ut alîjdicunt,SeruiliumHalam)ffla gtftrum Equitum dixit:hoftes^ uidîoria elatos ira perculit, ut caftra amitterent. Ifl/ de legiones Labicos admouiuquo magna pars Equorum confugerat, ac raptim diri puit.Exercitum Romam reduxit.Coloni mille quingenti Labicos miisi ftint. 0/ cftauo die quàm magiftratum inierat, poteftate abrjt, Colonis bina iugera diftributa funt,ut feditiones agrariæ toller ent.Fueruntanno fequenti iterû Trib.mil.con.pot.

• '3. ^gt;4 Agrippa Menenius Lanatus ii.P.LûcretiusTricipitinus ii.amp;Sp* Rutilius Craflus.

Hoc anno foris pax.nifiil enim memorata dignû geftum efle, Liuius narrat. Sc/ quens annus iterum Tribunes militares habuit con.pot.

• 3. A.Sempronium Atratinum 111. M.Papyrium Mugillanum 11. amp;nbsp;Sp» 5^^ Nautium Rutilium.

Et hoc anno quoep tranquillæ res externæ fuerant, difeordia domi ex agrarijsle/ gibus fuit. Sp.MeciliuSjôC MeteliusTri.plc.autores,recens patribus certamen inie/ cere rogatione promulgata,ut quicquid agrorum ubiqj effet quæfitum,id populo di uiderctur.quam legem fi plebs fciuiflèt,omncs nobilium fortunæ in publicum redi* gebantur.Cæterùm fex tribunorum intercefsione, quos Senatus Appq Claudij fe/ natorum natu minimi monitu fubornatos,tribunitijs adlionibus obiccit ( erat illclc gum latoris Appij nepos ) qui domeftico confilio in curiam delato, autor fuitut cacgt; ter» tribun»blandè à principibuspatrû appellati,rem fua intercefsione difcuffen'nt.

kâati

han, Cuj^intäm Comment4rt^^f. hdati{untproindeTnbuniinconctonepopuli,abautoribüs ïcgis,plcbis^ prodigt; Glyni.Poîlfi; tores appellati, óó nobib'utn làtellites: tnici^ oratione inuedb adionem depofuere.

Fuerunt fequenti q uo anno Tr ibb. mil» con. p ot. quincp,

340 P^CorneliusCofTuSjG.VatPotitus,Qj.Cincinnatus,GneusMartius, 4 SdM.FabiuS Vibulanus»

Habuilïèt hic annus,tefte Liuto in qtrarto,ardua bella, nifi Tybcn's inudatio ( qui fuper ripas efFufus,cum multa uillarutn clade per agros eft euagatus ) Senatui decer nendi eo anno fuper ripas belli religionem iniecilTet. Ab Equis excurfiones in Labi* canum agrum fac^æ, ÔC oppidum nouis colonis ademptum. Fruftra fuit deinde ten* tatumàL.DecioTrib.pleb. de colonia Volarum ficnda, quum earn amifilTentunâ leui^ pugna.Tum irerum defignati tribuni con. pot. quatuor,

341 Gn.Cornelius Coflxis, L. Val^Potitus, QJFabius Vibulanus iterurrt, Xcil amp;M.Pofthumius RegillenGs.

Ex his tribunis Pofthumius exercitum contra Equos duxit ; qm’ cum ui Volas ur-bem irrupifTetjprimo conatu prædam multitudini permifit » Capto oppido,menteni routauit:ac ne quid à uidore exercitu tangeretur, certamine in fuos uerib,pertinaci* ' ter obftitit.Inde animi militum ab eo alienati ducc,cum in urbem accerfitus ad tribu* nitias difcordiasdelege agraria cohercendas, in coilcione tanquam uecors malutn militibus fuis minaretur, orto SC in caftrismaiore certamine, cum in rumultu licflor raiflus uiolaretur, SC Qyæftor uiolarctur: Pofthumius accurrens,ad fupplicium milites rapturusded milttaris indignatio co procefsit, ut ducem fuum Pofthumium la* pidibus obruerent. Florus hancfeditionemlibro primo, tit.uigefimofecundopaucis defignat : Et inde eft, quod exercicus Pofthumium imperatorem, inficiantcm quas promiferatprædas,fa(fîa in caftris feditione lapida uit. Deccrnêtibus autem tribunis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

quacftionemde morte college, SCadueriàntibusTribb. pleb. nouum inter ordines decomitijsortum eft certamen: quo fac'lum,ut res ad interregnum redieritobtinue* runt tarnen patres,ut Cofl?eo anno fièrent,créatif funt,

CoJ/ût. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hieiulinui.

34i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A. CORNELIVS, SC L. FVRIVS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X

His Colt ut Liuius in quarto teftatur,Pofthumiang cædis quteftio uolente plebe ColTpermiflatefti^ paucorum fjpplicio,qui fibi mortem cofciuere,res tranfaCla. Lt cetægerrimè plebs ferret,quod faneftiones commoda plebis fpe(ftantes,tam diuirri-tx eftent : fed quæ fanguinem SC iupplicium concernèrent, magnam uim haberent» Furius hoc annoetiam legionesin Hernicos duxit: hofte^non reperto,Ferenti* num.ubi V olfei elle dicebantur, progreflus, oppidum priore notfte deftitutum, fine ' certamine o ccupat. Ager Hernicis datus eft.

Petiiiitf,

Q. FABIVS AMBVSTVS, G. FVRIVS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3

ScribitLiuius in quarto, annum hunc modeftiatribunorum quietum, excepiffe L.Icilium:qui Tribunus plebis,gcntile negocium aggreftus, agrarijs aCîionibus cœ peraturbanum ocium uexare, quum peftilentiamagis minaxquàmpernicioià ciui* tatem inuafit. Turn ucro animis ciuium eo metu à foro ad fe SC fuos curandos auer* fis,tribunicia uisfuafpontepaulatim remifit: minus^ pcftê damnofam fuifte,quant feditio futura fuerit.credunt.Defuntfta duitate plurimoru morbis, perpaucis funeri* busjpeftilentêannum inopia frUgS, negletfto cuitu ( ut plerunqj fit) agroru accepit,

344 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P» ATRATINVS, 8C C. NAVTIVS RVTILIVS,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 foö'

Hos Coff.L^utusfic nominal : fed pro P. AtratinoCaisiödorus ponitM.Papy* rium,fi codex eft fincerus • SC in CoIE Pauli Ofofq,ftue cuiufeunty fuerit illud opuf* m $ culumr

• 13 s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In ^ureï. Caßiodori Onßhs

@lynt.Pofigt;^e‘ culuro, inuem’o hocloco Mugi'lanum ( quod Papyri) cognomen erat )SdRutiIiüni* cxti, Eft igitur uidendSjfiLiuianus codex fit emaculatus. Caeterum tjs CoŒfames quàtn peftilentiatn'ftiorerat. Mifti circa omnes populos legati, qui publice frumcntScoe merent. Nullibi frumentatio infeftior Romanis fuit, quam apud Samnites, qui tum Capuam öd Cumas tencbant. Ab ijsRomani prohibit! commercio, Siculamœ frugt; mentationem fequuti, confuetamurbi annonam reftituerunt. Nihil igitur cobicrt* niointcftini externi'ueincommodi fuit. At ubi hæfolicitudincs difceflcre,omnia quibiis turban' folita eft ciuitas,domi difcordia, foris bellum cxortum eft : ut mox ft* quentibus ColT.ôd trib.mi.patcbit,

‘®‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M. AEMILIVS, P. VAU POTITVS.

Martiurn Aemylium uocatLiuius alterSConfulcmiCaftiodorus Marcum,Sd al terum C.V alerium.In altero Confulum codice fcribif, Mamertino ôd Volufio CoflC ut nihil prseteream,quod ufui fore eredam. Sed his CofTut in quarto Liuius fcribif, Equi inarmis ctfenunciabantur, mulris Volfci nominis priuatim fuppetias fcrenti* bus.Etiam in Hernicum Latinumcp agrum defeenderant, quum Valcrium Confu* 1cm, dclelt;ftum habentem, Martius Menenius Trib. plcb. agrariae legis lator,impedi rc eft adortus. Ex iunioribus nemo citatus refpodebat,tribunitio auxilio fretus : quû repenteafferretjCaruentanamarcem abhofteoccupatam, caresMenenioinuidiaS fuit.Ettribuni,qui in gratiam patrum fua ipontc crant intercefiuri, audaciores fadi, Menenio obuiam iuere. Cum igitur paucis appcllantibus tribunu, collum torfiflet Conful,caeteri facramento dixere. Dutftus itaque eft excrcitus continuo ad hoftem, qui ftib primum Confulis acceftum loco decefsit : quicquid ibi prædsc eft quæfitum, Valerius rebus uenditis,Quaeftores iufsit aerario inferre, prædican.s participcm prx* dæ fore exercitum,cum militiam nonabnuiflet. Quo fadlo iratum militem, iratiore reddidit. Cum ergo ouans urbem intraret, iocularibus carminibus, non ducem, fed Meneniumtribunumpaisim celebraucre.Eareinftrutfti panes,ueriti nefitribuni con.pot.in fequentem annum crearent,Menenius locum obtineret, pro magno ne* gotio habuerunt Confularia comitia deccrncreiquibus creati funt Confules,

Coffin, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fJicilnHimn.

• *0^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CN. CORNELIVS, 5d U FVRIVS II»

His Coffi tefte Liuio in quarto, plebs tanta ira exarfitin patres, ut cum quatuor creandi forent quæftores, tres crearct plebeios : Quintium Syluium, P. Elium, 6d P» Pipium : patricium unum, Claudium Fabium Ambuftum. Eo fucceflu Tribb. pie* bis credîi, magnum CofT 2d Senatui intendebant negotium, fumma ope annixi,ut in ftqucntcm annum Tribunitia comitia haberentur, Ncmini dubium erat,plebcm præfenti certamine irritaram,maiorem tribunorum partem fui corporis relaturam.e* ratfe plebis caufa tribunorû uiolentia fuperior. Cum fubitô nuncij affuere, Volftos ôd cquos prædatum extra fines exijftè in agrum Latinum, Hernicumcp, ac Caruen* tanam areem caefo præfidio iterum occupaftè.Tribuni ferocius coorti,omnem fpert habendideletftus Coft.adimût, nifi prius Senatufconfultûfieret,uti tribuni con. pot. in fcqucntê annum crearent: quod ipfiim ea eft conditionc conceftum,ut ncmini eo* rum qui tumTribb.pleb.eflènt( Icilios nimirum dénotante Senatu)proximis conit* trjs liceret petere. Senatufconfulto in cam fententiam fado, CofTdcledu habito, ad bellum ambo font profedi. An alter Romae ad habenda comitia fubftiterit,incertum cft autoribus. Certum uero, poft multos conatus,hoftcm ex Carmentana arce detjci nequiuiflè, atep re infeda inde exercitum abdudum:receptam tarnen Vcrrugincni, populationcs^ in Equis 2d Volfcis fadas, multumcp pracdæ ex hofte Romam aba* dum.Rome interim contra omnium expedationem,patrictj omnes creati font Tri* buni mi.con.pot.tres,

3 loj nbsp;nbsp;nbsp;Cn Julius Tullus,CntCorncIiusCofluSjG.SeruiliusHala»

X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ nbsp;“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CVSPINIA*

han. Cufpînîam Cémmentar'ini.

I Jjft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ ' ' À

CV SPIN IA N VS LECTORk nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OW.PoS)ÿs

Pracfarimihihocloco perneccfseeftjUtinuidiSjpnufquam dentésaniant in mû, tranquille refpondeam. Si qui enim poft meutn Stabium, Si me, inuenerint Cafsio-dori Cofs.cum illic non inuenicnt,quos SC antea Si nunc deinceps fubiungam tribüz nos mil. con.^ot. Eccc,clamabunt,actulic hic Tribunos, Si Cois.comrnifcuit, quos confulto forte Cafsiodorus præteriuit,ut alicnumlaborcmoftctaretfruftra,SCau(fto rem confunderct:fatis erar,ut inferius Cafsiodorus annotât, fignificafse quot annis Romani habuiftentTribunos,Si Confules tantum Gafsiodori enarrafse. Fateor ingenue , diu me fubdubitafse,amp; anxietate quadam animi quoep fuifse perturbatum, antotintermitterem Tribunos, SCpcrgercm Cofs. rccenfcre: an ut cœpcram ,or-dinefingula cxplicarem. Peruicit tandem, Si haecanimo meo infedit fentehtia, ut licet Tribunos Cafsiodorus obmififset, ego tarnen feruata fingulorum fèrie annota-rem : turn ut anni Romanæ’urbis colligercnturuere, turn ctiam, quia hiConfula-rcm habuere poteftatem,perinde ac fi fub Cofs.res geftæ forent, fingula erant con-feribenda. Accefsit demum ea ratio, quôd in uetuftifsimo illo opufeulo incerti autoris (licetaliquiOrofioilludtribuantjquodhabeo inmanibus,in quo Cofs. nomina ponuntur)ea parte annorum,ubi fuerunt tribuni,femper duo ex ijs nominatifunt lo “ co Confulum:adcô ut letfîorem fallat,niG oculatus fuerit,fî Cofs.omncs in eo extitiG feputabit,Ob has igitur caufas, nunc huius ctiam ucftigqs innixus, tribb.nomina ex Liuio confîgnabo : Si quicquid fub qs geftum cft, paucis conferibam . Dabis itaep ucniam Ledor,fî extra confilium tuum id fecerim;acbcnignè laborem meum inter* pretaberis.Vale.

Sed redeo ad hiftoriam. Cum prætcr fpcm,ut dixi,omnes patn'cq clcdît efscnt,fre mebanttribuni, ac fraude id patrum pra^dicabant faclum, ne plebeq locum tenuif* lent ullum : utpotc qui operam dedifsent, ut fbrdidifsimi dignioribus admixti pctegt; rent:quorum tædio,fraudis ignara, in patricios fua inclfnafset fufFraßia, T um nun* ciabantur Volfci Si Equi in armis efseJongeep maiore apparatu,quam fuperioribus iiftnts,bellûmoliri:fiue Verrugincpriorc annoinVolfcis amifsa irritati, fîuefucccfsu Caruentanç arcis retentæ. Placuit turn Senatui,in tanta rerum formidine Ditftatorcm dtci.Qyod cum recufàfsent Iulius Si Cornelius,poft longas altercationes,quas apud Liuium in quarto leges,Seruilius P. Cornelium tandem Didatorcm dixit : à quo Si ipfemagifterEquitum cft crcatus,acfimul ad bellum profedi funt. Vno^,atcp eofa cili prælio hoftibusad Antium cacfîs,quô omnes duarum gentium coiuerant:mino* ri quidem certaminequàm ab initio fueratperfuafum,uidoriam funt adepti. Vol* feus inde ager ferro Si igni uaftatus,expugnatum^ oppidum ad lacum Fucinum, in eoeptriamiliahominum capta . Didator Volfcis intra mocniacompulfis, felicitate maiore quàm gloria in urbem rcuerfus, fè magiftratu abdicauit. Tribb. mil.mcntio* ne nulla comitiorum confularium habita,ob iram creati Didatoris,tribunorum mili turn comitia edixerunt: créatif omnes funt patrictj,iam honore fundi,quatuor;

548 L. FuriusMedulinus,Cn.Valerius Potitus,Gn, Fabius Vibulanus, 4

G, Seruilius Hala,

Fuerunt hoc anno pleberj eadem artc,qua prius,excîufi;Scruilius autetn continui to honore refedus, turn ob alias uirtutes,turn obrecentem fauorcm unica modéra* tionepartum . Verùm hocanno quiainduciaecum Veientibus cxierant,adrCsde ®morerepetendas fœcialcs ex urbe Veiosmifsifunt. rogantibusep Veientanis,ne resrepetitasueilent, tantifpcrq^omneiusbcllià feabftiriercnt, donccres Veien* tium, quæinteftinafeditioneparum quietacefsent, componerentur ; pafsi funtpà* tres id à fe impetrari. Tantum abfuit, ut ex alicno incommode tune ab Roma* nis occafio ulla pctcretur. Eft^ per idtemporis pratOdium Verrugineum à Vol* feis cæfum. Cuius id culpa fit fadum,Liuius in quarto explicat. Sequens uerô annus habuithos tribunos mihconfulari pot. quatuor:

PiSé

j^o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jn K^urel. CaßioJori Conßles

Cornclium Cofsum» Fabium Ambuftum, amp;L» Vaknuin Potitum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0

His tribunis,mirsifiratlcgati ab urbc Vcios,rcs dcmore rcpctitum.Scd à Va«W' bus faccfsrrc, finibuscp ftatim excedcrc iuCsi funt: nifi eorum excmplo, qui fubTo' lumniofuifsentrcgccæfijUelintóiipfipœnasdare» Tulcrcfuperbum Veicntum’’^' fponfum patres perfnde ægrc,ut debueruncconfeftim^ decernunt,utTnbuniiniIgt;' tum ad populum référant de bello Veientibus infcrendo.Grauabarur iuucntus,niul' tiplici bello uno temporeimplicari: cum nondum cumEquis 6C Volfcis debellatuin cfsct.Indignationem multitudinisTribb.multipliciter auxcre,ut Liuius docet.Tnb igitur militum in Volfcum agrum exercitum ducere annixi funt. Gn. Ccrnclius Ro' macrelióus» Tripertito igitur excrcitu Tribb. profedijad deuaftâdos hoftium fines’ Valerius Anriatcm agrum popuIatUs,Ecetrâ Cornelius, Fabius Anxur ( T arradn^c eft id oppidum inde nominatumjUrbs Lari] prona in paludes)cœpitoppugnare:ô^ capta urbe,duo milia amp;quingentiuiui caprifunt.Superuenientibus deindeduobus altjs exerdtibus,oppidum iictcri Fortuna opulentum.tres cxerdtus diripucre » fcs plebem cum patribus conciliauinibi^ auditum, quod maxime fuit militari »ta' ti acceptum , fore dcinceps ut ftipendium miles ex publico acciperet, quum de fuo quifqt ad id tempus militari funeff us cfset munere. Nihil unquam tanto gaudio multicudine' cxceptum.Hoc cum argerrimctnb.pl.ferrent,ut plebem auerterêt, tnit^ ta in patres iatffabant opprobria : ex alieno id patres militibus largituros, ex tributs populi fcilicct.Cæterùm pendendi tnbuti initio à patribus fadto, pro fe quife^ cniri, ces graue ex ceniuin medium contulcrunqplauftris ad ærarium conuchentes. adhue enim argenti fignati ufus nullus erat apud Romanos.Quod ubi multitudo cofpexit, omnis tribb.pl.irritus erat conatus.etkgcperlata de indicendo Veientibus bello,cX' ercitum magna exparte uoluntarium noui tribuni Veios duxere,

Ä IOÓ T.Quintius Capitolinus,Q.QuintiusCincinnatus,Gn.TuniusIuHiis^^^ I !♦ A.ManliuSjL.Furius Medulinus 11 i,M. Aemilius Mamercus,

Sub fis Tribunis Vefi' obfideri coepti. Sub cuius initium obfidionis,cum Ethrufco rum confilium adfanum Volumniaehabitumcfsetjparumconftitit, bellonepubb' co gentis uniuerfae tuendi Veientes cfsent.Ea oppugnatiofequenti anno fegnior W iqexercitu ad Volfcum bellum inde aucrfo.Tribunos Cöfulares is annus habuit fexî

3 X07 nbsp;nbsp;C. Valerium Potitum 11 i.M.Sergium Fi'denatem, P. Cornclium

îugincnfem^Gn.Cornelium Cofsum,C.Fabium Ambuftum,Sp. NaUü* um Rutilium iterum.

Scribif Liuius in fine quartfhorum dudfuô^aufpiciointcrEcetrâ 2C Ferentinum , profperè in Volfcos Romanum exercitum dimicafse.Inde Artcnam Volfcorutn ur* bemoppugnaricœptam.undchoftescruptionefacla, præliouilt;fti,quuminurbcm compellerenturjccum Romanosmixtoagmineintramurostraxerc. Fuitmilitibus captum oppidum prædæ. Arx, quo fe plurimi receperant, aliquot dies circumfcfWi fcruicuiufdam proditione capta eft.proditori praeter libertatem,duarumfamilianini bona in pracmium datatipfe Seruius Romanus uocitatus.Duccs oppido ödarcedini, tis, omnium armorum impetumin Veios uerterunt, Odo dein creati tribb. mif con.pot.

4 loS M. Aemilius Mamereuf 11,L. Valerius Potitus IIr» Ap, Claudius CrafsuSjM.Quintilius Varus,Mdulius Rullus,M,Pofthumius,M, Fu^ 3 rius CamilluSjM.Poßhumius Albinus,

Tanta

lodn. Cufpimani CsmmentAritü. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141

Ahr. Tanta ira odio^ Romani, pace alibi parta, Veiosperpetioblîdiortcadoftf funt, Otym.Pofire, cott, iJuamanteÀfemelsitcijiccrumerserintermirsa.utigituromniadomiforiscpcommo.»

dius fièrent,O(4o hosTribunos(quod nunquam alias fadîum ) crcauerût.Sed penes Furium Camillum,omnisVeientanæ urbis captæ,laus pofteafuit. Verùm,ut Liuius copiofe feribit lib.quinto,cum forent Veientes obfeßi,fublato ex urbe fua ucterima giilratu,regem fibi creauerunt.Qtia re cæteros Ethruriac populos adeo offenderunt, utundi^eis auxilia ob id iolummodo fuerint negata.Interim Romani res fuas auxC runt,hybernacula^ turn primum fibi milites ftruxere, fub pellibus^hyemis fpacio durarefiatuerunt.De qua re cum grauifsimæ efscnttri.pl. querelæ, Appius ClaudP us,qui in urbe rclióius à collegis fuerat, oratione luculcntifsima atep artificiofifsima, ita trib.querelas confudit, ac ieditiones compefeuit, ut uniuerfa multitudo non modo pertinaciusad obfidioneminflammarctur, fedetiam Equeftrisordocuriam in-greisus,fe fuis equis ftipendia faôurum pi ofefsus fit. Quod ftudium plebs fequuta, ' pedeftremoperam ÔCipfa ad bellum gratuitam pollicetunaffirmantes, fi Veiosdu-cii fint, fore ut non prius indc abfcedercnt, quàm urbs ipfa caperetur. Tanta ad hoc recens Equitum ôô plebis ftudium fenatui ÔC patribus orta eft lætitia, ut non per ali-quemunum agendas efse multitudini gratias confueuerint:ftd pro fe quifep uoce ma ^nibusep fignificabant,feIicemurbem,inui(ftam^,SCæternam prîcfenti concordia futuram. Laudatis igitur ordinibus ex fenatus decreto,placebat peditibus ftipendia procedere,fiCEquitibus certampecuniam afsignari. Quocontigit,uttumprimùm Equités publicum mererecœperint ftipendium. Voluntarius deinde cxercitus con-feriptus, Veiosqj perdudîus eft:quinon folummodoopéra, quæinterruptaerant, reparauit, fed recentia etiam alia incredibili celcritate conftituit.Habuit fequens an-nus tribunes militâtes hos,

C.SeruiliumHàlam i lî, (XSeruih’um,?^ Vergfnfum, CX.SuIpi'tmm, lo^ 353 A. Manlium ii, ôd M.Sergîum I ft

HisTribunis,ut in quinto Liuius recenfet,cum tota ciuitas Vcientanobc^Iolrt-cumberet,pra^f^dium quod Anxuri crat,quum negligentius urbem a(scruaret,à Vol feiseftopprcfsum:urbs^ Romanis pulfis,ab hofterecepta, proditis portarum eufto dibus, Nec Vetjs interim melius res gefta, Romanis ducibusinadminiftrandarc-publica difeordibus. Nouum à Capenatibus 8gt;C Phalifcisfuperuenit bellum, hi duo enimEthruriæpopulijCum poft Veios efsentpericulo proximi, uidtis coptjs ineam partem qua M,Sergius curabat, ex improuifo impetû fecere: intulit inopinatus illo-rumaccefsus terrorem Romanis ingentem, totam Ethruriam adefse ratis. cadem^ opinio Veientesexurbe exciuit,unde ancipiti pracliocaftraRo. oppugnabantur. Nec Verginius quo in diferimine res efsent ignorabat, in cuius caftra trepidifsime illatum erat,aliquotiam caftella abhoftibus oppugnata, Scrgiûcptcneri duplici præ-liodiinc Veientes,hinc Capenates at£ç Phalifcos fibi arma moueri. Laborabant pri-uato odio duccs.nam Verginius fe mifsurum ad collegam copias affîrmauit, fi auxi-lioindigeretjtogaretur^.Sergius uinci ab hoftemaluit,quàm inuifum ciuem uince-re. Dum igitur nec^ hic auxilio ire curat,nclt;^ ille ut eatur poftulat,magna pars militiî inmcdiocaefa cfttalijinmaiora caftra fuga delatirScrgius cum altera manu Romain contêdit.Ibiinfenatu(namô^ Verginius Romam accerfitus eft)inter fe duces altcr-catijCulpam accepta: cladis utercp in alterum reijciebant,incefsebant^ fe mutuo:do-nec patrum autoritäre ipfi amp;nbsp;collega: fe magiftratu ante tempus folitum abdicarunt. Nam Kalendis otftobribus noui creati tribuni magiftratum inibant,cum Idus Décembres folcnnes ad hoc efsent.

L.ValeriusPotitusiIIftM.Fun’usCamillusII,M. Aemilius Marner iiô eus III, M. Cornelius Cofsusii, Cl.Fabius Ambuftus,LJulius Tullus.

Fuit

142 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jn Caßiodori Co^ftdes

Oljfir.Poüre. FuithicannuSjUtLiuiusinquintoteftatur,infignisö6multipKcibeno,amp;^intcftb napropèfeditioneactumultu. NamadCapenam ôlt;^Faleriosdebdlatum;ÔLUtAn/ xur reciperetur,in Volfcositum,quü nihilo fegnius interim Vcq obfiderentur, Cer-» tatuminfuperdomiinterordines:contracpTreboniamIcgcm,patrum ftudijs,quila befalt;flari legem cupiebant. Claudius Lacerius amp;nbsp;M. Acutius à exceris tribunis co* optati funtzquum lülFragto populitribunorumnumerumcx præferipto legis augc* ri oportuifset.P.CuriatiuSjM. Metilius,amp; jVI.Minutius, qui eos in gratiam patrurn inuita plebe cooptauerant,quum multo odio apud multitudinem flagrarent,ut odi um à fein patriciorum aliquem auerterent, Sergtum ÔC Verginium, quorum culpa prioreanno erat infeliciterad Veiospugnatum, iniudiciüaireptos,irat;r plcbi ob* iecerunt.Deinmilibusaerisambo damnatifunt. PromuIgantadhæcTri. pl. agra* riamlegcm,tributum^conferreprohibent. Glifcebatperhæcdomeftica difcordia; ubi tribuni militum inter Ce prouincias partit!,alius alio profeefii funt. AI. Aemilius S)C Ci.Fabius Veios fortiri,caftella^ fuperiore anno mifsa recipiunt,recepta prefidijs firmant:M.Furius Camillus inPlialifcos duxit: Cornelius in Capenatem agrum,ubi cum holies nufquam occurilsent, uallati funt agri, uillæincenfæ, præda^ opulenta utrinep abadla. Valerius,cui Volfciprouincia eucnerant,quum Anxur primo impe* tu caperenon potuifset,fofsa Qi. uallo cinxit.Turbare interim omnia Tri.pie. tributS dariuetandorSC milesforis ftipendiumpofcebat,necresprocula feditionc aberat. Prætcreatri. pie. hortabantur multitudinem, ut honores non Sergijs Qi Verginijs, ignauifsimis hominibus,demandarêt,fed uiris potius fui corporis. Quam multos crc derent èplebecfsc,quiutiliusreipublicæ admoueripofsent, quamquiuis patricio* rum,qui nihil fecum præter fuperbiam in prouinciam ferrent f Qu’bus fuafionibus ai'deo commota plebs ell,ut proximis comités unum è plebe tribunum,cæteros patri cios creauerit.Late Liuius utriufe^ ordinis difeordias,Qi duorum tribunorum dam* nationem,in quinto profequitur.

• 3 in ' P,LiciniusCaluus,P,ManIrus,P*Titmius,P«MeIius,L,FuriusMcdu jll linuSjL.Popilius V olfco,

P.Licinius plcbeiuscrat,nullisantehonoribusufus,actatetamcn grauis. fed unde cuncj gratiam meruerit,plebs mirabaturfetantam rem obtinuifscu'n caufacp fuit, Ul j de rnbuto, quod ante conferri uetuerant trib.pl. remiferint: collatum obedientcr, mifsumcp ad exercitum ell. Anxur interim receptum ell:fuir^ annus ille infignisgc* Iida Qi niuola hyeme:adeo ut uiæ claufar,amp;Tyberis innauigabilis fadlus fit.Licinius jta moderate tribunatum gefsit,llrenue^ Rcmp,adminiflrauit,ut fequêti anno pre* ter patricium Veturium,cxteri plebeq Tribuni creati fint:

• 4 M.Veturius,L.Tinnius,P.Menenius,G.Gcnutius,L.RaaIius.

Sed in alio exemplar! inuenio fic nominatos,error enim fubell: M.Veturius,M.Poniponius,Gn.Duillus,P, VolerOjGn. Genutius, amp;L.Attinus*

Jnopufculo incertiautoris dcConfulibus,fcributurhocanno Augurinus ôdLofl gus.Hyemem trillê ex intemperie cœli,aeftasfubfequuta ell hocanno ( utLiuiusin quinto narrat)cx mutatione temporum grauis ac peltilens. Atep adeo ad uim morbi auertendam Sibyllinilibri à Duumuiris funtaditi:quorum iufsu ledlillernia turn pH* miim Romx fada tribus le(flis,quàm opulentifsimo potuerunt apparatu, llratis:A-pollini 2lt;Latonæ uno,altero Dianae Qi Herculi, tertio Mercurio Qi Neptuno.hos e' nimtumdæmones cæca uetullaspro drjsllultilsimè uenerabatur . Intereauero ad Veios,aduerfus Phalifcos Qi Cipemtes Qi'Veientes, quiutanteain callraerumpe* re funt aufi, magna hollium cæde efl féliciter dimicatum. Terrifico illi accefsu ca* ftraoppugnareaggrefsi, adduxifsenthauddubie remRomanam,ea parte qua im* petum fecerant, in aliquod diferimen ; nlfi Serglj Qi \ ergiatj damnatio, document tribunis

loAn. Cuf^mîam CommintarMs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î4^

Abiff. trÜ3untsfuifsetjfuis maturè fubueniendi. Adduóïis itaq; ad hoftem Jegïotlibus, qua 0/gt;n».FcSm «». plurimum periculi erat,cummulta ftragc èi. cæde à Romano uallo reiecerunt.Pene-

runt Capcnatium multi circa caftrorum munitionesïfed multo plurcs, qui in Roma^ nospopulatoresinciderunt. Veientes Sóipfi proportis, cum inurbcm cómpellc^ rentur,nihilo minore funtftrage affeób .Hæc foris co anno funtacfla. Romæ integt; rim iniquo ferebat animo nobi!itas,fummum imperium non modo cum plebe uub gatum,fed proximobienniopropemodum ademptum : itaq^ cum honoratifsimo qüoc^fui ordinis egere,ut proximis comitqs pcterent.quo contigitjUt tantorum nogt; minum prætcreundi uerecundia,patricios omnes plebs crearit,

L.Vakn'usPotituSjQ. Valerius Max» M.Furius Camillus IÎI ,L.FiP tTj rius Medulinus iii. Q. Seruilius Fidenas ir, ó«: Q. Sulpinus CamerF nus II» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

HistribuniSjUtLiuiusin quintofcribit, ad Vcios nihiladmodum memorabilea* âumeft.'totauis in populationibusfuit: maximeprædæabadlæ ex Capcnateagro^ amp;fPhalifco. Sedmulta interim prodigia facfïa dicebantur.omnium uero præcipuC fuit religioni, miraculoep ciuitati,quód lacus in Albano nemorejiuilis ccelehibus a^ quis audus,répété in altitudinem increuit infolitam.Mifsi confeftim DeJphos,Cof-fus Licinius, Valerins Poti tus, Slt; Fabius Ambuftus.fcifcitatum ab oracuio, quid ea res portenderet. Dum in Graeciam nauigant,propriorum eft fatorum interpres obgt; latus Romanis, Cenex quidam , Veiens,qui inter ftationarios milites,dumCut fit)cagt; uillarentur,ölt;fmutuofe conuicioincefscrent:Tuminquit fore ut Romani Veijs pogt; tirentur,cum Albani lacus aqua corriuaretur.Id uelut temere iaéîatum,milites primo fpernebannmox ubires inter plures célébra ta eft,cupido animos incefsit feifeitandi, ecquisfenexilleefset, qui eas de Albano lacu effunderet ambages C Cognitusefsff aiigur,à milite quodam,dum fecrctius colloquium petit,raptus, Ô6 in caftra perlatus, dehinc Romam: futurum prædixiqut Romani de Veientibusuieftoria potirentur, fuite aquam delacu Albano emitterent.Læti patres id audiuere: quæ tarnen deriua* tio adhibenda eiset, ut rité fadia uideretur, oratorum ex Delphis reditum expedïa' bäuquiannocifcujnatqQjejiej-unt.Meniinithuius Val,Max.li,primo,de Prodigqs,

L»IuliusTunus,P»Fun'usMedulinusiiiT. L»SergiusFidenas, Au^ 2 114 relius Pofthumius Regi'llenfis,P» Cornelius Maluginenfi's, A. ManF lius,

HifexTrib.militarescon. pot.crcatifunt,ut Liuiusin quinto atteftatui-jptiuF quam à Delphis oratores redirent, Albani’ue prodigij piacula inuenirentur. Qud anno Tarquinienfesnouihoftes repente facftifunt.occafionemunam fequuti, quod Romanos multiplici bello occupâtes cernerent, Romanum agrum prardabundi irgt; rumpunt. Necillisresimpunecefsit. quinL. Iulius£lt; AureliusPofthumius,eos præda onuftos,cumuoluntariorummanu(delectusenim trib.pl. impedientibus ha» berinonpotuit^per Ceretanum agrum obliquis tramitibusabeuntesadorti,præ* daexuerûtjfubitocp terrore difsipatos paisim obtruncarunt. Sub id tempus funtle» gatiex Græciarcuerfi, oraculumDelphicumdeemittendolacu Albano per agros irrigandoferentes: quod Pythium carmenapudLiuiumlege. Idcumconcordafsct cum ijs quæ Veiens arufpex prius dixiiset, maior religio accefsit . Cornelius 8^ Pofthumius tribuni Albanum prodigium curare funt iufti.Mox ut aufpicia de inte» grorepeterentur , ÔC quia facriücia in Albano monte paru rite fada a magiftratibus conftabat, Tribunis cius anni feiè abdicareiufsis,interregnum eft initum ♦ Poftre» mo P.LiciniusCaluus prærogatiua trib.con.pot.creatur.is ætatem fenilem caufatus, quod corporis uires iam effoetæefsent,à populo petijr,ut id beneficium in filium,à fe militari difciplina inftitutum, conferretur ♦ Qtiod ubi datum eft,rcfe(fti omnes ex eo collegio.

P.Menenius

144 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^urel, Caß'iodori Conßles.

olynt.Poß P,MencniusjGn* GenutiuSiL» Racilius,L.Titini'us,P«Lucinius*^’' rc.fx^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Uil'

iunior»

5 nbsp;nbsp;'^^5 HorumTi'tinius Si. Gcnutius in PhalifcosCapenatcs mifsi,inhoftiuminfidias

praedpitarût.Genutiushoncfta morte ante fignaoccubui t.TitiniusfolleÆsin ediiS collem ex pracfenti trepidati'one militibus, acicm reftituit : fed confligcre cum hofte non eft aufus.Nuncius acceptae dadis Veios in caftra perlatus, tantum terrorem in* tulit(rumor cnim erat, Romanis ducibus cum exercitu c;efis , Phalifcos dC Capena* tcsadoppugnanda caftra contendere)utuixmiles incaftris ducum fit imperio re* tentus.Sed maior omnino metus ciuitatem inuafit, cum fuperacceptam clademca* ftraoppugnari dicerentur.IamludiLatinæ^feriæiuxta oraculum erantinftauratx, ôi aqua ex Albano lacu riteemifsa. Inftabatiam fatale Veijsexcidium, Vrbsigitut ad confuetum malorum remedium uerfa, M, Furium Camillum Ditftatorê cicauit: is P.Cornelium Scipionemmagiftrum equitum dixit. Nouo hocduceurbs nouani fpeciem mutati animi ac fortunac attulit : nam habito deletfiu, cui etiam Hernicilan'' nicpaccefserant.uota^ Matutæmatri æde,fi res profperèeueniantjadbellumDict^

, tor profedtuSjCum Phalifcis ôd Capenatibus in Nepefino agro figna contulit, ftes acic uiclos caftris exuit. Poft earn uitftoriam excrcitum Veios admouit,munitio nibuscpfirmatis,acexcurfionibusinhibitis, cuniculos in hoftium arcem effodit. De* hinc Apolhnem precatus,lunoni atdcm uouir.dccimam^ prædæ Apollini promifit’ Dehincurbem adortus, oppidanis muro deiec'îis, ÔC per cuniculos emifso armato milite, ciuitatem iniedto igne ad terrorem cæpit. Tetra ciuium eft édita cædestfw^' fet^ maior, nifi Camillus parci inermibus iufsifset, Pra:da militibus concefsa fecun* dum Senatufconfultum, quod Liciniusfua fentcntiaimpetrauit: utquiVeientan« prarde ucllent participes fieri,in caftra ad Diôatorem irent.Sic Ethruriae urbs nobM fima Ver),in hunc modû cap ti funt.decennio poft quam à Romanis oppugnari c®* peranr.Qitatriduo Romae circa facras ædes fupplicatû eft præ gaudio.Camillus qua* tuor equis albis,quod imperators nulli ante contigcrar,uelt;ftus,urbem triumphansin grefsus eft.Florus hanc hiftoriam more fuo pauciisimis uerbis completfiitur lib. ptf mo,tirulo duodecimo. Sed de Camillo, quoniam Plutarchus abunde in fua uitafin* gula digefsit,fuperuacuum eftomnia quae SC Liuius fcribitlib.quinto,hueafferrc.Vi dePliniumiunioremde Virisilluftribus.titulo uigefimotertio. De décima Pythie mifsa,ValcriusMax.lib.quinto,dePje(ateerga parentes. Orofiusinfinelibriui®» miprimi(fed errornumerosoccupauit)Anno,inquit,trecentefimo quinquagefimO' quinto.obfidio Veiorum decern cotinuis annisobfeflbres magis quam obfefsosdc' triuit.Nam Romani repentinis fæpe hoftium eruptionibus comminuti, prætcrea m hybernisbellafortiti, hyemarefub pelltbus,poftremumfamemacfrigusinconfpÇ' lt;ftuhoftium perpeticoatftifunt: urbemnouifsime fineullodignoRomanacuittut** teftimoniOjCuniculis SC clandeftina obreptionecseperunt.

4 P» Cornelius Cofsus, P. Cornelius Scipio, M. Valerius Maximus Cefo Fabius Ambuftus u.L.Furius Medullinus V.CX.Seruilius nr.

Vei)s eaptis,pax eft Volfcis SC Equis petentibus data, magis ut ciuitaslongodc* fefsabelloaliquando quiefeeret, quam quod perpetui Romani nominishoftesiw meritiefsent. Camilluscp iam fauorem mulritudinisamifcrat,quôd decimain Veieti tanæ prædæ, quam pro uitftoria Apollini uouerat,exigendi autor fuit, cum hi Trib* iam efsent con.pot. creati:qui fortiti inter fe prouincias, Capenates Valerius ôfS®' uilius funt adepti,duo Corneltj Phalifcos.Nullihorumin oppugnandis urbibusco* natus extiterunt,fed utriufep populi eft ager populatus. Neep felix fuit arbor ufpia*”' quænon uiolata fucrit à Romanis.Quæclades adeo Capenates fregir,ut pro amp”, limo fint muncre pace complex!,quæ petentibus data eft.Reliqui erant hoftes fci.Inrerim Romæmultiplexfeditio.Coeptum enimagirari,urcoloniacxpatribus® plebe Veios mitteretur.T.Sicinius tri.pl.ciusrogationisadpopulumferendæauWj fuit.Patresuerofumma uircfiftebant,al8erentes,uix unamciuitatem à perpetuad*'' coroia

loAn, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Commentartm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï4«f

Ai Kr. cordiauindican poflê:quid fi duo uelut populi,duæ^ urbcs loci's 8^ mœnibus inter Obw.poöre, (en, fz diftantes fièrent:' Sæuiebat ÔC propter hæc^Sô propter décimas exoluendasjinulti-^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exa,

tiido : ad quam inuidiam eximendam Pontifices, Camillo iuflu patrum adhibito, omnem Veicntanamprædam cum mûris ô(^ agro æftimarunt, quanti fcilicetincolugt; mesadhuc Veijæftimari potuifient. Tantunïquc eft pecuniarum ex publico de--promptum, ut decimam rerum omnium partem exæquaret. Accefsit noua cura,un-detantumauri ex ea pecunia pararetur, ut iàtis effet, ad domum Apollini conflangt; dam. Matronæfua fponte, quicquid auriin ornatum habuere,ad facri muneris ufum inmediumcontulerc:pro qua opportuna munificentia eft cis datum) ut plauftro ad facra ludosepueherentur. Feftis uero diebus ac profeftis, carpento alioqui uti pof fent, pecuntæ nihilo fecius pro auro fingulis datac. Plutarchus in Camillo, non car-penti ufum, fed ut in funere mulicres laudarentur, datum feribit, quum ad id tempus honor illeuiris tantum elfet folitusdari. Aureus crater conflatus eft, qui Delphos portaretur. SequentiannohiTribunimil.con.pot.fuerunt,

M-FuriusCamillusIIiLL,FurmsMcdullinusVi.C,Aemîh'us,VaIêgt; ny rius Publicola,Sp.PoRhumius,P,Cornelius 11

Principio anni, tefte Liuio in quinto, tribuni plebis nihil mouerunt, donee Camillus in Phalifeos proficifceretur,quem aduerfarium metuer3nt:fed differendo deinde res elanguit. Ad cuius aduentum Phalifci,locorumafperitatefreti,mill c paffus aburbccaftra locant. Camillus caftrismultanotftemotis, duce regionum peritiffi-mo ufus,prima luce loco aliquanto fuperiore lefe hoftibus oftendit. Quac res inopi-nata pauorcm tantum iniecit hoftibus, ut cum magna iadtura in urbem redierinn Romanus hoftium caftris potitus,praedam omnem in publicum redegit - Phalifei indeobfeffi funt. Sedquum ludimagifter, Phalifcorum hberos,uetcri Græcorum inftituto ante urbem de more fuo educcre folitus, longius eos abduxiffet, incp caftra Romana Camillo obtuliftet: Camillus dcnudatum,manibuscp à tergô reuinóis, puerisinurbem reducendum tradidittadditæôôuirgæ, quibus proditorem uerbè* rantes domum agerent. Qjiofpecftaculo fubitô Phalifei addeditionem animos in-clinanuLegati primo ad Camillum, dehincad urbem miffi,qui fefua^dedant.Camillus imperata pecunia in ftipendiû eius anni deditis, triumphans Romam reuer-fus eft,maioreuirtutis admiratione,quàm cum de Veijs triumphauit. Signât hanc ht ftoriam Florus hbro primo,titulo duodecimo : Copiofè Plutarchus in Camillo: Valerius Max.librofexto,capite de luftitiau'unior Plinius titulo uigefimotertio-Mutuauit id quoque Claudianus in Gildonem: nbsp;nbsp;—^Dutftostp Camillus

Trans murum pueros obfeflàe reddidit urbi. 8C caeteri pafl'im.

Eodemanno ôôlcgati Romanorum, qui aureum craterem Delphos tulerant, à Lt, parenfibus capti,donumamififlènt,niThimafitcus,qui fummum turn magiftra-tum in ea infula gerebat,non modo oblatum rcddidiftet,fed Si naues pro prçfidio a-dieciffet. Qua re eff'etfta eft deinceps focietasLiparenfibus cum Romanis.Meminit amp;nbsp;Valerius Maximus libro primo huius rei, capite de Negletfta religione. Eodem item anno Sp.Pofthumius ôf Aemylius tribunus militum dubio euentu cum Equis pugnarunt, moxalteroprælio caefisaefufius hoftibus : quauirtuteid fatftum fit, Li-uius in quinto late explicat. Cum igitur fequenti anno plebs autores agrariæ ro-gationis tribunos refeciffet, patres Qi ipfi in plebis inuidiâ, ut Coif magiftratus ipfi ordini infenfus ac inuifus crearetur, enixe curaucrunt. Atque ita quinto decimo poftquam Coffcreari defierant, anno créatt funt.quositcm ôt^nofter Cafsiodorus nunc repetit, qui Tribunos omnes, ut pauloante notaui, licet cofularem habuerint poteftatcm,obmifit.VndeSlt;faepiusConfules ab autoribusdicuntur.ValcriusMa-ximus libro fexto,capite de luftitia : Camillo confule,inquit, Phalifeos circumfiden te,magifterludi, 8Cc. Quanquam,ut Plutarchus inquit, Camillus confulatum non attigeritjfexies Tribunus militum,ôd quinqutes Dictator,quatertriumpho potitus.

n L. LV-

î4lt;J

SERGIVS SVLPITIVS CAMERINVS,t

2- Il8 nbsp;nbsp;His CofTut Liuius in quinto fcribit, Lucretius in Equos profedîus, qui Vfteliani

cojoniam Romanam in fuo agro expugnauerant, hoftes prælio congreflos egregit fupcrauit.Romæ A. Verginius amp;nbsp;Q.Pomponius, qui biennio ante fuerant trib.tnîL iratæmultitudini funt àTribb. pleb. obieÂ': quia patribus graüficantes, tnbunin’s rogarioniacriusicftinircnt. Senatu ColEfruftraopemfcrentibus, denis milibi» arris ambo damnati funt. Huiufmodiuiôoria Tribuni plebis elatijdiem indicuntfc' rendæ Icgi, coloniæ Veios mittendæ. Turn Camillo autore, Sena tus cum uniucria nobilitatcfuis tribulibus mixti,cum lachrymis orare,ne ueterê patriam augurio cofi' ditamjOmnium dreà populorûuiflricem, in qua tot tcmpla, tot deorum aræ cflentj in qua cincres SCumbremaiorum fepulti,relinqui paterentunurbem nuper captam, djrutam,dcorum^^ 8^ hominum confenfu damnatam fequutÉmelius fuiffe non capi Veios. Religione âé precibus mota plebs, legem antiquauit. Fuit res adeô patribus grata,ut poitero die fadum fit S.C.ut V eicntani agri feptena jugera plebi diuideren tur.Nccut patrum familiaùtantum, fed filiorumeriam ratio haberetur:uellcnt^in earn fpem ciues liberos tollerc.Eo munere plebe delinita,ConfuIariacomitiahabita funt, créatif Ccæ

Pö/:7ßb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cd(,itoîinM.

Q. V/ÂLERIVS, amp;nbsp;M, MANLIVS,

Horum CofTmcminitDionyfius HalicarhafTcusinprimo Antiqnitaîum,ubi di' jç lputat,qua Olympiade condita fit urbs Roma, tfs uerbis:Gallorum inuafionem,pef quam capta cltRomajfuüTe ferè inter omnes confiât, imperante AthcnisPyrgio-nc,anno primo odaua: Sônonagefimæ Olympiadis. Tempus autem ante earn, de-dudum ad L. lunium Brutum, amp;nbsp;L.Tarquinium Collatinum, primos Romæ Colf poftrcgni diflblutionem, annos ccepit centû QC uiginti. Ofienditurautem hoc tum ex multis alfjs, turn ex monumentis cenfuarrjs uocatis,qu3c filius à pâtre fufeipitana gnicp æftimanthiuirijCa pofteris fuis tanquam facra paterna traderc. Multi ucrà cxcenforrjs funt domibusuiriillufires, qui ea conferuant. In quibus quidem inuc--nio,anno ante urbem captam,luftrum îecundû à populo Romano fadum, cuiaferf ptum cft, fîcut ôf alijs, hoc tempus : CoiT L. Valerio Potito, 8lt; T. Mallio Capitoli* no, poft eiedioncm regum, anno centefimo decimonono. Ita ut Gallicam inuafiO'’ nem, quam fccundo anno eins luftri inuenimus, centum amp;nbsp;uiginti annis explcd« fuiiTeappareat. Si autem hoe temporis fpacium triginta Olympiadum eflè inueni* tur, confiterineceflè eft, qui primi creati funtCoiT impcrante AthenisIfagro,Con' (iiiatum inijfle anno primo odauæ fexagefimae Olympiadis : 8^ ab ciedione re* gum adRomulum relatum tempus, ad ducentos amp;nbsp;quadràginta quatuor annos» Captaautemfutilludfuper3ddam)urbshis Cofs. noneft,ut tradit Cafsiodorus: fed biennio poft, ut infra clarè patebit. Ideo error hic annotandus eft. Cærerum fub rjs Coft.Liuio tefte, ludi magnifadi funt,qui fuerant Veientano bello uoti : ædes lunonis à Camillo eodem bello uota, magna matronarum frequentiaeft dedicata. In Algido quofp a Cofs. Equi praelio uidi funt, Valerioq; triumphus decretus, qui hoftibus terrore perculfis diutius cedendo inftitiflèt:Manlio, utouans ingrederetur urbem, datum.Bellum V olfinienfibus dC Salcpinatibus indidu, quod iundisexer* citibus in Romanura agrum, ciuitatc morbo implicita, hoftiliter irrupffient. Et M. Cornelius eodem anno in C.lultj Cenforis demortui locum fuffedus cft.id, quiaco iuftro Roma poftea à Gallis capta eft,rcligiont fuit, utiam inde in demortui Cenfo-fis locum quiiquamfufficeretur. Cois. morbo implicitis(fueratenim nimia ficcita* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

te atque infolito aeftuannus illc Romanæurbi pefiilens ) per inteiTegcm trib. coir, pot. creati : ut fi cui eorum incommoda ualetudo fuifier, copia magiftratuum Reipu bltcae eflèt^ Ifte eft M,Manlius, qui cognomentum Capitolini inde fufeepit, à dcgt; fenfo

Cufpmiam Commentar 'ius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;147

fenfb CapitoliOjCum anferum clangore ac ftrepitu eilet ante alios cxcitustut lateLF O.^)».Pó3rï-uius traditSed priufquam Tribunos fubferibam, uerba quæ hoc loco ponit Cafsiox nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;txd,

dorus,fubiungatn:licet nonfub ij s Coß.fed fub fequentibns Tribunis gefta, Liuius p quinto Icribat.

His Cofs.pofturbem captamredeuntes Gallos dux Romanus nomF ne Camillus extinxiuDcquibus triumphans,inurbe, quafi amp;iplè patrie condicor Romulus,meruit nuncupari * T une dignicates mutatæ funt, amp;nbsp;itllocoConfulumperannos decem 06 feptem Tribuni militares fueruu Quibus ob infolentiam remotis,pcrannos ii itpoteftas Cönlulum Tri bunorumep celTauittD einde rurfus tribus annis,per Tribunos militares eftadminiftrata Rcfpublica.Polt annos uero uigintiquatuor,reuerfa eft dianitas Confularis» o

Hæc uerba Cafsiodorus ponit, mox^ alios Cofs. lubiungit, obmifsis omnibus Tribunis, Cæterùmnos,qui ordincprouinciam fulcepimus res Romanas annotanx di,progrediemur utcœpimus Tribunos rccenfere,6lt; quae fub fingulis gefta funt ftri dimenarrare.Tum cuilibetmediocriter erudito patebit, fi uerba Caftiodori denüx meris annorum ( quibus nihil eft diffîcilius,ob deprauatos codices) coftarepofsi nt: quodinferiusclariusintelIiges.Scdnunc Tribunos ponemus, qui poftCofs.cre ati calendis Quintilibus magiftratum accepcre.fueruntautemfex,

^^4. L.Lucretius,Ser.Sulpitius,M,Aemilius,L.FuriusMedullinus Vlft 4 120 Agrippa Furius,Claudius Aemilius 11,

Exhis Tribunis Lucretius CI.Aemilius Volfinenfem prouinciam fortitifunt-AtSalpinates Agrippæ SiC Sulpitio euenere.Cum Vofinenfibus leui prælio debeF latum,ad odo millia hoftium à Romano equitatu interclufa,abiedis armis deditio* nemfecere. Romanadeincepsarma per Volfinenfem agrum libéré euagata, quoad hoftibus multiplici clade affedis, pacem fuppliciter petentibus, in uiginti annos funtinduciae datæ, his conditfonibus, ut rebus Romano populo redditis, ftipendiiï militibus anniillius exhibèrent. Salpinates ab initio fe intra mœnia tenuerunt, terrix n Volfinenfium clade : fœdatus eorum ager.Nihil præterea in ea prouincia dignum memoria fieri cótigit. hæc co anno foris gefta »RomtcM.Ceditius, homo plebeius, Tribunis renunciauit, fenouauiafilentio nodis uocem humana clariorem audiuiP fe,quaciuberet magiftratibusnunciari, Gallosaduentare. Sedludibrio efthabitus, cum Galliadhuc Romanis ignoti eftent. Verurn ingruentibus fatis, poftea non fox lummodo non crédita res eft, fed Camillus, quem pop. Rom. imminenti tempeftax ti tuto obqcerc potuiftet, à L. Apuleio Tribuno plebis ob Veientanam prædam (dix cebatur cnim acneas portas domi habere,quas inde copilaflèt) in indicium arreptus, quumnihil præfidq in ciuibus eflecerncrct, ultro in exilium abtjt. Sedabfens quinx decimmilibus grauis arris eft damnatus. Necitamultopóft,cum GalliClufium obx fcdincnr,mifsi^Iegati à Romanis cum Gallis altercalTent, ac contra ius gentium pu gtraflènt: Galli oratores ad Senatum miferunt, queftum de iniuriaablegatisillara. Sed cum cognitionem rei fenatus ad populum reieciflet, contempti abiere Galli ad caftra,propalam minitantes bellum. Vberrimè hare Liuius in quinto,Sd Plutarchus inCamillo.De Gallorumucro in Italiam trdnfitu,eorumép populis SC regibus, uide Liuium in quinto.Sequenti anno Trib.mil.con.pot. crcati fex:

FabijtreSjQiSulpitiusLonguSjQLSeruiliusinftP^SeruiliusMalux xcviiî m

Licet hi fex Tribun» creati effent, tam en fummarei penes Fabios erat, quorvfte» mentale fuit bellum contrad«m,Legau enimad Gallos circa obfidionem CluJL n 2 nam

148 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in K^itrel. CaßioJori Csnßlei

Olym-ToUre, nam crant tres Fabij. Caeterùm nihilo accuran'orc deleóiu ufi fünf, quam fî à finit*' fxa. nbsp;nbsp;rnorum populorum aliquo bellum intcndcretur : quin imo ncque Didlatoi em dixC'

• re, qui inminori fepc expec?latione dici folituseft. Galli igitur in Romanos otn^ nem uim belli aueitunt, late’ omnia fternentcs,actumultuofe ad urbcm propcrafl' tes : tanta^ fuit hoftium celeritas, ut uix ad undedmum lapidem ire obuiam potuC'' rint. Hue fribuni cum tumultuario exercitu ad quadraginta milia armatorum pro* fetfîijCiica Alliamfluuium,temerènullocófilioutentcs,aGallis,quorumduxBreH‘' nus erat, fufifugatiqjfunt. Hine collecta præda cæforum,itcr Romamintendun^ quo cum tertia die ueniflent, ut ait Plutarchus, apertas inuenerunt portas, nullasfp ftationes, quia maior pars Romanorum Veios fugiebat: aeper agros fparfini dib' pfa,reièruandaquærebat. Senatus cum iuucntute militari Capitolium amp;nbsp;arcemo^' cupauir,acceptis etiam facerdotibus cumfacris.Triumphales fcncs cum imbclli tut' ba in urberemanferunt, obltinato moriendi animo. Qiios Galli per portam ingrtf fi Colinam,intuentes infellisfuis,humano habituauguftiores,primo utdeos uenC' rati, paulo poft trucidarunt, cum à M. Papyrio Gallus feipione pcrcuftus eftet ebuP neo, quod ei barbampcrmulfiflet ira motus. Id quod amp;nbsp;Val. Max. libro tertio, de Fortitudine annotat. Dehinc pafsim domus direptæ, flamma^tetftis inieda efti ac Roma capta eft, anno ab eius conditione fexagefimo, poft trecentefimum,paii' lo plus : ut Plutarchus in Camillo tefta tur. Sed non ab re fubiungit ; Si fidum eft aü' quam temporum diligentiarn feruare in ijs rebus, quibus ilia rcrum perturbatio de alqsnouionbus dubitationeminiccit.Videquæfequuntur, deHcraditoÔC Arifto* tele. Plinius quatuor huic numero annos adrjeit, libro trigefimotertio Naturalis hi* ftoriae, capite primo, dicens cam anno trecentefimofexagefimoquarto captam.A-Iq autem anno Olympiadis feptimæ nonagefimac fecundo,quo ( ut luftinus in fe* xto docet ) pax in tota Græcia fadra eft, 6C urbs Romana à Gallis capta, Sed nequ^ Olympiadis numerus conucnir,cum à Dionyfio( ut paulo ante diximus^dicaturO* lympias nonagefimaodaua: id quod etiam numeri annorum oftendunt,trccenn fexagintaquatuor. Liuius in fine quinti, in orationc Camilli( fi emaculatus eß liber) Trecentefimus iexagefimufquintus annus,inquit,inter tot ueterrimos populos,' Itautunus tantum annus ponatur in dubium, Nam ex Eufebio nihil certi colligé-» re poffumus, ita funt anni illius confufi : quod cuique patebit, quando leget Gallo® urbem cacpifle Olympiade nonagefimafeptima, amp;nbsp;Camilium Gallos fuperafleO-lympiadecentefimaquarta: quæ minime conucniunt, cum eodem anno omnia ilia adafint. Nam Romani Camilium pafsi non funt fe Didlatura abdicate, nifi anno circumado:ut Plutarchus, amp;nbsp;Liuius in principio fexti docent, Sed capta urbe Galli C^itolium inuadere nituntur fummaui, uerum ftragc ôd ruina ad ima detrudun-tur.Cum deinde pars telicla pro ob fi dione, pars infinitimos agros dilapfa, Ardeam peruenilfet: à Camillo, qui rum ibi exulabaqcæfa : qui in Antiatem agrum fuga de-lati funt, fœdè Si ipfi obrruncantur. Hi qui Vrio® confugerant, Camillum acccr-ferunt ex Ardea, ut patriae fubueniret labanti. quod Si Sena tores concupierunt, ob-fefsi in Capitolio : perPontium Cominium impigrum iuuenem, qui Capitolium a-fcenderat.SicDidfator creatus.Sed interim proditi Galli cantuanferum,cum nodu ad Capitolium feanderent fruftra : quos M. Manlius, ob id Capitolinus dieftus, ar-reptis armis deiecit, arcem^ défendit. Longa turn obfidioRomanos famelabora-re fecit: Gallos inopia fimul Si pcftilentia inuafit, ut breui tempore plura corpora concremata nomen loco dederint, qui Gallicabufta dicitur. Interim colloquio cum hoftibu.s habito, patfti inter fe funt, utmillepondoauri fe populus Romanus redi-merct,Brcnnus cum exercitu ex urbe SC Romano agro dccederet. Sed priufquam aurumeft appcnfum,obaltercationem, Camilluscum copqs affuit, Gallos urbec-iccitatrociore dehinc pugna afflixit, otftauo ab urbe lapide, Gabinia uia. Dehins triumphans Camillus, in urbem reuerfiis eft : Romulus, parens patriæ,ac altcrur-bis conditordidus. Quæ Camillus autem poftreceptam urbem hoc anno fece-rit, cum luftr^tione urbis, ac prohibinone,ne Veios commigrarent, alia quo-

que

laan, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Commentt4^

que multa ubcrttm Plutarchus in Camtllo, Ltutus in quinto. Polybius in fectin^ oljUti.Poilre. dOjpoftquam Italiam defcripfit, acmores Gallorum, in fine fubiungit: Interieôis txa. temporibus, cum bellum aduerfus populum Romanum gercrent, fuperatos prægt; Iio Romanos,ac turpiter in fugam conuerfos pcrfequuti,triduo poft initam pu* gnam,Roma prætcr Gapitolium potiti funt. Scd Venetis per id tempus rcgionê eo^ rum infeftannbusjietrocedere coadi, fœdcre cum Romanis percuftbjac reftituta urbi libertate, domum remigrarunt. Hine inteftsnis inter fc bellis uexari coepcre. nam qui alpes incolebant, animaduertentes uires iftorum indies fummoperc auge^ ri, plcrunque aduerfus eos mouebant. Interca Romani inftauratis uiribus, res Lati* norum compofuere.Florus libropiimo,titulo decimo tertio ; Gelliuslibro quinto, capite decimo feptimo : Appianus in Celtico,etiam meminere : Eutropius libro pri mo,capite dccimotertio,fimihter. VndeSó fequenti libro, primo capite,eadem qua: Cafliodorus (utalterum ab altero pene mutuaflè fuipicandum fît) feribit fie: Anno trecentefimo fexagefimoquintoabur.con.poft captam autem primo,di-gnitatesmutatæfunt, amp;produobus Coft.fadiTribun!militaresconfulari potefta* te.Cum id,utiampatuit,pauloantcafadumfit: quaccaufa fuit,utiuniores qui an-

‘ nalesfcripferunt,multuminannorumfupputationecrrauerint. Tuucio fi fingu-los annos diligenter computabis, quibusregnatumeftper Reges, CoiT Tribunes Confulares, inuenies trecentos fexagintaquinque circiter, cutn eo quo Camil- , lus Didaturam exercuit, plebemcp continuitncurbcmrelinqucret : quo item, Fabio didadies, fed mors eum praeuenit. Orofius in tertio Ormeftæ, capiteprimo,^ ca-ptiuitatem urbis Romæ anno trecentefimo fexagefimoquarto fadam feribit. Cum iaminfineuicefimi primi libricopiofeGallorum irruptionem comparafTet Gotho-rum in urbem irruption!, ruinam urbis pulchre öibreuiter explicat, cum uero numeroannorum, qui hic integer amp;nbsp;fincerus reperitur. quod 8C Plinius libro tricefi motertioobferuauit,utfuprafcripfimus. Cum tarnen rum inurbefuiffent capitum liberorum cenfa centum quinquaginta duo milia, quingent! oduagintatria, ÖC duo tantum milia aurireperta. Per interreges dehinccreatiTribunicon.pot.fex.

A.Valerius Publicola ii, L, Vcrgim'us, P.Cornelius, Ä,Manlius,L* 2 AemiliusjSd L.Pofthumius.

Hi Tribun!,ut in fextoLiuius attcftatur,Icgcs duodecim tabularum, quaC dam ipforum Regum conquifitas, in publicum redigendas curauerunt : ÔC circa rc-ligionem nonmhil eorum cura uerfata eft. Diem ad decimum quintum Kalendas Sextiles duplici dade infignem, Sgt;C quod ad Cremeram Fabq cæfi efient, £lt; ad Al-liam cum Gallis infeliciter dimicatum,infauftum cenfuere, Allienfem^ uocarunt. Paulo poft fama uenir, totum nomen Ethruftum ad Volturnæ fanum in Romanos coniuraffe. nam SC Volfci bellum minabantur: 6C Latin! Hernici^,qui centum prope annos in fide permanferant, prxfentem urbis fortunam afpernati, ad defedio nemfpedabant. Adconfuetum igiturremedium populiRomani intanto terrore, Camillum Didatorem créât tertio, à quo magifter Equitum CI, Seruilius Haladf-dusrquiconfcripto cxercitu,tnfariam diuifit.Vnampartem præfidiourbisin ca-ftra locauit: alteram circa Veios Ethruftorum motibus obiecitiipfe cumtertia in Volfcos profedus, qui territi eius aduentu, congeftis arboribus,inuallo feconti-nuerunt:cuiiniedus fgnis, tantum metum iniecit,ubi fumus SC crepitus flamma-rum in uiridem materiam graffantium,ad fenfum peruenit, ut minore negotio ho-ftiumuallum, quàm feptumipfum inccnfum,tran(cenderit miles. Praeda excrcitui concclTa, Didator Volfcam regionem populatus, feptuagefimo demum anno quambcllaricœptumcratjtotamgcntemaddeditionemcompulit. Vidor inde ex-creitusinEquosdudus, qui 5Cipfifumma opcbcllumcomparabant, eorum copqs ad Bolamrepertis, caftraqî ante urbem munira étant. Inde Bolas ipfas primo im-petucæpit, Cum autem Ethrufei Sutrium, fociam populi Romani urbem, adori-tentur, urbem ca conditione dedunqutipfî cum uxoribus ÔCliberis fingula uefti-

menta

150 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In ^urel. Caß'ioiori Conßtles

^'ym.Voiirt. mentaIiabcntcs,Iibenmittcrentur.Q.uibuscumobuia(retCamilIus,iiTiproui{äm W';, •quot;lt; nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bem,eodetn die amiflam rccepit5 magna caede cdita. Sic fn'um bdlorum uidof, ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

rriumphansin urbcm reuerfus cft,mfigni captiuorum multitudinc ante ciirruma' óa : quibus fub hafta ucnditis, tantum inde pecuniarum eft exac'îum, ut pcrfoluto matronis auro, quod in medium Gallico bellocontulerant, tresaureæ patcræind« facfîæ fint, cum CamilliinfcriptionejatqueinCapitoliodicata!. Phalifcis ôf Capçgt; natibus, qui medio belli tempore Romam confugerant,ciuitas data, fiCagcr afli' gnatus. Ex Veqs Romanifub capitaîî multfta reuocati funt ; autfia^indies urba-na multitudo, Ôôurbsnouis aîdificijs inRaurafa, intra annum exintegro ftetit.A' blinde omnia Liuius,amp; Plutarchusin Camillo. Eutropius librO fecundo,primo capite, breuiter omnia perftringit ijs uerbis : Camillus Volfcorum ciuitatem, quæ perfeptuaginta annos bcllû cum Romanis gelTerat, uicit, amp;nbsp;Equorum urbem occu' pauit.Sutrium rccuperauit,deletis Ethrufcorum excrcitibus,ettres fimul triumpho* cgit.Sic cnim legenda eft litcra,alioqui dcprauata.

} 123 T,QuintiusCincinnatus,Q.SeruîbusFidcnas, CL^uîius Tunius,L ’ Aquilius Coi'UuSjL.LucrenïisTricipinnuSjSerunius Suîpicus Ruflus.

Sub ijs Tribunis, ut fatcturLiuius in fcxto, Equorum agri ab refiduo bellorum' odiOjncrcbcîlandimateria adefiet,uaftati funt. Hocanno after exercitusin EthrO/ fcosmifTus.Cartuofam amp;nbsp;Contenebram urbes ui ex hofte cirpitidirepta fixe,ilia df reptaôf incenfa. Eodem anno Capitolium quadrato ex faxo fubftnicftum : opu® iicl in ca rcrum opulentia, quæ fequuta cft poftca, confpicuum. Et Tiibuni pit* bis, agrariæ legis autores fc profiteri, Pontini agri diuifionc. pôft Volfcorum rcs a Camillo accifa,multitudini piopofira. Sed plebs fine contemptu rci,fiuercligiO' ne, præfentem tribunorum illccebram afpernata cft. Etcnim ut aufpicia renoua* rentur,res ad interregnum rcdtjt. Creati funt pèft aliquot Interreges Tribunimi* litum con.pot. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

4 *2,4 L.Papirius Curfor, Gn.Sergius, L. Acmilius 11. Licinius Menenius LanatuSjL,Valcrius Publicola 11 r.

Hocanno, utin iexto feribit Liuius, 6ô ædes Martis dcdicata cftà T. Qin'ntio Duumuiro,quæSenonico fuit belIouota.Suntôiiuctcri numero quatuor tribus ad* ditæ, StcIIatina, Sabbatina, Romenrina, amp;nbsp;Narnienfis, atqueita quinqueôtirigio* tadcinceps fuerunt, cum minor omnino ad id rempus numerus fuiflèt. Tum de Hcrnico Latino bcllo nonnihil agitatum, eoep maiorc ciuitatis cura, quôd Si E' thruria inarmis efTe diccbatur. Sed rcs in fequentem annum dilata, in quo Tribb. fex hi fuerunt,

XCIX iz; M.Fun'usCamiIîuSjV.SeruiliusCornelius Maluginenfjs,Qj,Seruid*^^ liusFidenas, VI. L.Quintius Cincinnatus, L. Horanus Puluillus,amp;P» Valerius.

Principle anniciuitas abEthrufcobelIo in Antiates auerfaeft. Ferebanturc* nim Antiatesfummauiatqucopebelluminftrucrc,iuuentutemcpà Latinorumpo* nbsp;nbsp;nbsp;gt;

pulis ad idbellum miflàm.Senatus etTribb.iam Camillum quarto Dieftatorem créa reconatifunt. Sedhonorem ilium reiecir, gratiasagens, cum collegis fefc omnia fadlurum polIicitusiScruiliumiubetcum cxcrcicu circaurbemfedere, fi quidLatini autHcrnicimouerent: Quintium iubet mœnibus urbis præfidere cum iènioribus, amp;nbsp;caufârijs:Horatium,arma,tcIa,frumentum, ad bellum expedite : ScruiÜuifl Cornelium rcligioni, comitijs Slt;1 legibus prxefTe, Ipfe cum Valerio ad bellum pro* fetftus, ad Satricum primo confedit : quo Antiates non folum Volfcos, fed ex La* finis Hcrnicis ingentem uimhominum contraxerant. VndemaximusRoma* nis terror natus, fed à Camillo fua prudentilfima hortatione difîecftus, cum ab c' quo defiliens,pedes,proximum figniferum fecuminhoftem raperet,milites du*

ceiB

Ioan. Cufpmanl Commentariui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i$i

j AWi* ceittfencrntntüKijfuWatodamoreinhoftcmprocurrunttquiadunumomncsfufïfu olym.PoQrc, (ot' jCsent,nifj ingcns procejla uilt;fïon'am dircmifsct.Siibito imbrcHernt'd etLatin^quia

primi conatus profpcre parum ce{scrant,abiere domum.VoIfd airxi'Iqs dcftitutijS^* tn'cjm petieruncquod Camillus ui expugnauit, cum interim Ethrufci itcrum Sutri-tim arqj Ncpetem cæpifsenr.Sutrium à Camillo occupatur, caeduntur Ethrufcifugä dilapG, atq3 cppidanis reftiiuitur. Ncpefina oppugnatio ob id diffidlior, quod fa-dioduiumuna fueratautordclcndæurbis. Captaurbe, CamillusEthrufcosarma-tos inermcs^ ad iinum cædc cófedtidefcdionis^ aurores fccuri pcrcufsi funt. Vrbs quot^ fortuna* focijs reftituræ : rcliéto^ Nepete præfidiOjUidorem exercitum in-gentigloria domumrcduxit. Res inde ab Hcrnicis Latinis repetitæjquæfitüm^ quid clsefjCur biennio ex uetcri formula militem non dcdifsenrrRefponfum eft, ne-quiuifse iuuentutemdomcftico bello occupatam,forasablegare z negatumcppublice,fuos in caftris VoIfcorummilitafse.Vifum patribus,ultioncm in aliud tempiiS dilïerendam.Liuius hæc omnia lacé in fexto.Dellbat Plutarehus in Camillo,

370 nbsp;nbsp;A.Manlius,P, Cornelius,T, Quintius,L,QuintiusCapitolinuS, 2,

L. Papyrius Curfor,

Hoc anno,ut îarifsime Liuius în fèxto fcribit,grade bellum a Volfds inftabat ,Lagt; tinorum defe(frione,afcp Hernicorum : Sddomiingcns fuboricbatur féditio, à Manlio,qui Gallos ex Capitolio dcpulcrat.Cuius fadnoris laude tumidus, Camillo inuidebat,cuiexercitiiscredcrcntur,6tomnesdarenturfupremihonores. Necmi-nus Senatum criminabatur,totus popularis faôusrcum^ tribb. pl.confilia conferè-batad agrarias lcges,ô^adæsalienum difeutiendum , le quocB autorem ad omnia audenda pollicebatur. In tantis motibus, A. Cornelius Colsus Didator creatus.T, Qyintium Capitolinum magiflrum Equitum dixit. InPontinumagrumlegioncs duxiqquô magnus Volicorum numerus,fcd maior Latinorum nbsp;Hernicorum,con

ueneracôd ex Circenfîbus colonis nonnulli, V elitrisqj adcrant.infigniqp ftratagema* te,cumuibratis gladijsinhoftemRomaniprorumperent,nouotérrorcordinesfd-bitoitaturb3runt,utfugainclinatapafsim diftedtfeum palantes difcurrerent,omnp bus caftris exuti, Circenfes coloni ac Veliterni inter captiuos cognitfRomam mifsi , funt.ContraquosDidtatoriuifsetcumcxercitu: fedglifcebatRomæindiesfeditio, quam Manlius cxcitauit. Et cum ccturio per creditorem à foro abduccretur.pcrfolu to atre domum dimifit : maximas dehinc calurrinias patribus irrogauif,defearrogan tifsimèatrocia uerba iaeftitans. Plebisigitur multitudincftipatus,nobilitatcmqiiP bu6 modis potuit infcftâ reddidir,tam falfis quàm ueris criminibus. Ob id accerfitus Diâator,ut motus plebeios fedaret,per uiatorem Manlium ad tribunal uocat, ut di-ceret qui'nampatrcs Gallicosthefaurosoccultaient (utpafsimclamabat)undeæs alienumperfoluipofsct.CuiferodrefponfoManlius,in plebem confirus.rcfpondit, ut in uincula ôC carccres ducercturmon fine magna plcbis conftcrnationc. Sed ma-ieftas Didatoria effccit,ut nec^ Tri.pLnccp plebs ipla aufa fit attollcre frontem.

Pôftdidator de hoftibus triumphauit. öd ut plebis ira leniretur, Satricum propo-fitacolonia: quæàuulgorepudiataeft. Intérim fe Cornelidsmagiftratuabdicauit, tumManlianifæuire, Öd per urbem difcurrcrc , querelis^ patres afFiccre,utfènatus cogereturManlium uinculis cximerc . His diebuslegati a Latinis ôd Hernicis Ro-mam uenerunt ; Sd VcliterniacCircenfes,fepurgaturi à Volfcifuipicionc. Quibus refponfum eft,ut confeftim à confpecftu abirent, negrauiora paterentur. Vide Plw» tarchum in Camillo .cum iam recrudefccret Manliana feditio,creati Tribuni funt,

Sergius CorneliusMaluginenlîs ii, P. Valerius Potitusil. M. Fult; jj ii/ rius Camillus,Qi.Seruius Sulpitiusii, C,PapyriusCrafsus,T,Qiun-tius Cincinnatus fccundùm^

. n 4

152 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In o4ttreî. Caßwlort Qnfuïes

olym.Poüre. Hïcaftnus,utinfextoLtuiusdocet,abextcrnisarmis qm'etusfuit.ScddomiMatt lius carceris i'niuriairntatus,ferodor^ facfius,multitudinem fnpatres domefti'ciscon ctonibusconcitabat, ut iam caput tnciperet Romana plebs attollcre. Cœpitetiain clanculum de regno agitare. Quod ubi patres intellexerunt, tribunos diligenter ad' uertereiufserunt,nerefpublicacaperetdetrimentum. M. Menenius amp;Q, Publius tribuni plcbis,Manlium accerferc uellc afFecfïati regni pronunciant,cum nullum cti' men Romanæ ciuitati efset magis inuifum.Die didïa,cum folus finefratribus pt® pinquis in indicium uenifset,multa de fe gloriofc iaó:itans,etiam Capitolium à fe dc' fènfum oftendit. produóèa die,populu3 in Petelinum lucum defcendit,unde Capito lium uideri non potuit. Ibi damnatus Manlius, populi fuffragio, ex Capitolina rupc præcipitatus eft. Cautumcp,ne patricius in Capitolio liabitaret ampliuSjUec in Man lia gente quifquâ Marei prænomcn ferret. Abundè,praeter Liuium,PIutarchus in Ca millo'.FIorus libro primo,titulo uigefimo fextoriunior Plinius de Viris illuftribus,ti tulo uigefimo quarto: Valerius Maximus li. fexto, capite de Scueritate.'Plinius item feniorlib.feptimo,cap. uigefimootftauo,laudes recenfet Manlij. Dehocctiam Oui* dius fexto Faftorum,

4 L.Valerius iiult; A. ManÏiusiiii.Ser.SuIpitiusni. L. AcmiliusirU^' M.Trebonius. •

Hic annus duplici malo infignis fuit,peftikntia fame,quaE fubfequebatur. Bd* lumetiam,initomagiftratu, in Volfcos,ad Romanum nom en exercendum natos, parare funt iufsi. Deftinati noui hoftes Veiiterni, óó Circenfes coloni. Excrcitus ob peftilentiam eo anno adduci non potuir. Coloni interea non folum id tempus ind^ precanda culpa confumpfere,fed turbatoribus pacis multitudinem irritantibus, aufi funtetiam Romanum agrum incurfare.Præneftini quoep eo anno nunciati funtde* fccifse,amp;5quodTufculanorum,Gabinorum jLabicanorum agrospopulati efsent. Sed ea crédita minimefunt,ut Liuius in fexto fcribit.Sequenti anno,

c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sp.PapyriuSjL.PapyriuSjSergius Cornelius Maluginenfis, Q. Seruf 17’

Iius,G,Sulpitius,L.Aemilius.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ex ijs Tribunis duo Papyn'j,noui Tribuni, Velitras ad bellum funt profedi. Vbi

cummaiornumerus Pracneftinorum quàmcolonorum efset,àTribuniseftfelicitet dimicatum. Oppugnaaoneuibis,quiaarduumuidcbatur opus,confultó Rooianu» uidlorabftinuit.Praeneftinisbellum eftinditftum, quia Veliternishoftibusauxilia mififsent.Hi cum Volfcis coniundi, fequenti anno Satricum Po. Ro, coloniam ex* pugnarunt, fœdecpincoîonosuicftoriam exercuere.Sedalij quatuor tribuni ad Vr/ bis praefidium relinquebantur ,fi quid exEthruria moueretur.nam inde quocjp belli minaeimpendebant. Cum uero Romani aegrèferrcnt Præncftinorumfacinus,fe* quenti anno maiore cura tribunos crearunt con.pot.hos fcilicet fex,

2 nbsp;130 M.FuriumCamiUunijA.PofthumiumjL.PofthuniiumRegillenfeni, f

L.Furium,L, Lucretium,M.Fabiuni Ambuftum.

Sub ijs tribunis bellum Volfcum Camillo extra ordinem decretum : cuiforte Lgt; Furius collega in magifterio datus eft. Erat iam fenio confeeftus Camillus, ut ciuilw iam haudmultum obiret officia : uegetum tarnen ingenium inuiuido pcdloreuigc* bat. Cum quatuor igitur legionibus ad Satricum profetftus, tantam uim hoftium ib» ofFendit, ut Volfci uiribus fuis freti,ultrô aciem in Romanorum confpedu explica* uerint,nullam moram dimicationi fafluri. Camillus tenuit fuos intra uallum, nihil moturus,priufquam omnia per otium explorafset.Creuit dcinde,ut fit,hoftibusaii-daciarproximc^ uallum accedences,conuicia in Romanos iadebant, L.Furius infti*

Joan. GtJ^am Commentarim. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iy5

«?. gabat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autoritärem el euabat,cun(flatorem^faôum ex bellatore Glym.'PoSrfi

prædicabat,actatem^ criminabatur. Turn exerdtum contra Camilli cortfih'iim edu* xit.Scd V olfds in pugna uerfis,Romana acics pracceps agebatur, ÔC pafsi'm terga da bat’.SC nififuccurrifset Garaillus,acflum erat de exerdtu. fed fua adhortatione milites ucrfiinhöftes,caftriscos exuerunt.Inrecêfendis captiuis Tuftulaniquidam agnitû quirogati,quum fepublico confilio militate dixiisentrintelletfîum eft,cos defecifse.

Cum his Camillus Romam corteeftit,collega in caftris reliefto. Senatus re intellccfta, bellum inTufculanos decreuir.eatpprouincia Camillo décréta, ut quem uellet fibi collegam afsumerenpræter fpem omnium L.Furium optauit,qua animi moderatio* ncfibiingentemgloriampepcrit, S(^ collegae infamiam kuauit. CumigiturTufc«* lum ueniftet Camillus,omnia intus cxploraturus, artifices^ Ûjis operibus intentes inuenifset;nihil^ fi(fti offenderct,uocato fenatu Romam ire iufsi funt, ut ueniam de* precarêtur:quod amp;nbsp;faeftum. Nam Didator Tufculanus patres in curia oranonefua adeo dcmulfitjUt non folum pax fit precantibus reddita,fed baud multo póft Tufeu laniomnes ciuitate donati fint. Legionibus à Tufeulo Romarcdult;ftis,Camillusuir* tuteimperatoria ôt' felicitate infignis, magiftratu abtjt. Abundehanc etiam hiftori* riam Plutarchus in Camillo defcribit,Tribuni con,pot.creati,fcquuti funt,ut teftatur Liuiusinfexto,

L. Valerius v. P. Valeriusiil. G.SergtuS in.LicmiusMeneniusil 3 »3^ P, Papyrius,Sergius Cornelius Maluginenfis#

ScribitLiuius in fcxto,Tribunis plebis hoc anno dclclt;ftumimpcdicntibus ob acs alienum,Pratneftinis, quiiamantcaarma intenderant,occafionem datam efsc,u£ comparato exerdtu ad Collinam portam uflt;^ procefserint. Ingens in urbe turn tre-pidatio fuinconcurfum^ eft in muros,amp; ad portam. T um ciuitas à feditione ad bel* lumeonuerfa, DidîatorcmT. Quintium Cirtdnnatum dixit,à quo A. Sempronius Atratinus magifter Equitum eft creatus. Didîatoris nomine uix bene audito, hoftes confeftitnab urberecefsere, ôôpiebsad dandanomina Dicftatoriobfèquentior fu* it.Dum igitur Romae cxercitus conferibitur, hoftes ad Allium fluuium caftra muni* uerc, inter fe iatftantesoperæprecium efse, cum caftris locum à fepotifsimumcapf, qui Romæ duitati infigni cladc funeftus efset:fore utRomani,fi eo accédèrent,nihi* lomeliore euentupugnaturieftent, quàmânteacum Gallispugnarant. Romani contra,feire fe.ubicuncp Latinum hoftem adiptfCerentur,eundem pugnac exitum fo* rc, qui adRcgillilacum olim fuerat: qua pugna Latini fraefti, centum propè annos Romano imperio paruifsent. Irritauit locus militum animos âd Senonicaccladisin* famiamrccentiuitftoriadelendam. Hisutrinç animisâdÂlliam diuerfi cxercitus confédéré,Diktator itaque precatus deos fœderum teftes, QC ordinatO cXercitu hq* ftesaggrefsus,primoclamorcacimpetuordineshoftiumdifsoluit. Tumapertafit fugaifufi difiedi^ hoftes , prætcr fua caftra præcipiti curfu deferuntur uft^ ad Præ* nelle.Dicftator circumlatis primo fignis,o(ftooppida quaePraeneftinaeditionis crât, uifubegit. Mox Praeneftebellorepetitumudnonui, fed feditione eftreceptum» Quintius Didatof clarifsimam uieftoriam uiginti dierum fpacio adeptus, Romani redienstriumphauit : utLiuius copiofèfcribit. Eutropius ab initio ftciitidi libri, breutter totam hiftoriam ijs uerbis defcripfitzT. Quintius Cincinnatus Didator Ptæncftinos,quiufcÿ ad urbis Romæ portas cum bello uenerant, pcrfcquutus, adl flumen Alliam uiciuorfto ciuitates, quac fub illis agebant, Romanis adiunxit. ipfam Præneftcm aggrefsus,in deditionem accepit : quæ omnia ab illo gefta funt uiginti diebus.triumphuscpipfi dccretus,in quo fignum îouis(tcfteLiuio) Præncfte deue* dum, in Capitolium tulit : dedicatum^ eft inter cdlam louis atqueJVlincruae ità* bula^ fub eo fixa, monumentum return geftarum,his ferme literis incifa;

154 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caßiodori Conßles

Otym.Poflre, jyp. ATQ_VE DIÏ o aines HAEC de de R VN T, VT T. CLVINTIVS DICTATOR OPPIDA N O V EM -C A P E R ET.

Ex lus locus FJonlib.pnmOjtit.undedmOjfubobfcurus ab, alijs practeritus,facile intelIigttur:EtaeftiuîePraeneftedeliciæ,nuncuparisinCapitolio uotis,petebâtur.CfC atipracterca funt hoc anno cenfores,Cl.Sulpitius Camcfinus,acSp.Pofthumius Rc gïllicnfis.Sed ob mortem altenusjtes ufqjad tcrtios ucnit.Sed religio uetuit,

4 »3 i P.Manli'uSjG.Manlius Capitolini F. L, Iulius : G, Sextilius , M. Albv Plebcij.

nusjamp;s L. Antiftius.

Hi Tribuni(teile Ltuio)aequato numero patridorum plebeiorumœ crcatifocrßt. Volfci prouincia extra fortem duobus Manltjs datajquod gcnerc plebeijs,gratia lull um anteirent.Qui in hollem profecflijquum cohortes in explorato populatum miß» fentinecita multo poll falfus in callra nuncius uenifset,quem holles occultefuborna ueranticircumuentas à Vollcis præfidiarias cohortes, in aperto diferimine efse, niß mature fubuenireturfcrat enim is qui ea nundabat Latinus, non Romanus ) tem«^ duccs callris egrefsi,ut fuis fiippetias irent,in infidias præcipitantur. Ibi dum magi» uirtutc militum quam confilio fe tutantur, Romana callra quac in planidc erant,dp uerfa funt parte ab holle oppugnataiacgre^ ab his qui fine ducejfine llationibusrcli «Hi fucrant, defenfa.Ea trepidatioRomam perlata,Di(Hatorcm uoluitcreari.Scdubl omnia ex Volfcis quietiora afferebantur, placuit duces 6ó exercitum Romam reuo' cari. Fuilsent^foris res inreliquumanniadmodum quictae,niC PrænclliniLatino-fumpopulis ad res nouas condtatis rebellafsent. Ncc is motus quidem tantifuit,ut Romanum zx urbe ante principium alterius anni exduerit. Creati indefunt Tribb» con.pou nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

CI 133 Sp.FunuSjQiSeruilius il.LiciniusMenemusliLP.CIceIius,M,Ho'F raduSjL.Geganius.

HisTnbunis,fcditio tngens ob aes alienum orta eil domi. ad quod cognofeedud creatifunt Cenfores,Sp.Seruilius Prifcus,8C Q,.Clœlius Siculus.Id malum adeo in-ualueratjUt nullo modo fieri ampliuspofset. Interim Volfcis Romanosfines ineeß fantibus, Tri.pl. deledlumimpediendo ui patribus exprefserc, ut tributum, quoad cfsetcum holle debellatum, nemo daret,neue de pecunia crédita ius diceretur euß quamzeo^laxamento plebi dato,nulla ell deledlui mora amplius falt;Ha:bipertitiRo mani duces in Vollcum hollem duxere.CXSeruilius jSp, Furius,amp; M.Horatius,dc/ xtrorfumlecusmareatcp Antium:QiSeruilius,amp;M.Geganius,læua admontes Ece tranos uerlus. Neutra parte hollis obuius fuit Romanis, omnis proinde ultionisira inagroseiluerfa: utrobicpexullæuillac,frugiferçcparborescadàeznclatisquidemin fpem ft-ugum relidliSjfed aut defedlis,aut de indullria attritis. Vis præterea ingens pe corum in prxdam adla eil, Atep hæc foris eo anno gella. Maiores inde belli appara/ ; tus extitere,cum fequenti anno hi èfsent confulares Tribuni,

2 134 nbsp;L,AemiIius,P. Valerius 111T. G, V eturius,Serums Sulpidus,L. Quingt;

tiusCincinatus,G.Quintms Cincinatus,

' Hts TribuniSjUt latißime Liuius in fexto Icribit,Volfci SfLatini coniundlis legio pibus, callra ad Satricum fecerant: triplexq? ob cum motum conferiptus eil cxcrci' tus.unus quidem ualidifsimus,qucm ad Satricum P. Valerius amp;nbsp;L. Acmilius duxe-» re : alter, qui præfidio urbi eiset : ultimus, ut fi quis'cafus tulifset,fubitö hoftibus ob nbsp;nbsp;nbsp;i

qcerctur, Romani duces ad Satricum progi efsi, hollem inllrucHa adeinuenerunt: nec ipfi cundlantius fuosad pugnam producunt. Ingentibus utrinque animis erat iaminitumpraelium, quumimber ingentiprocclla cfFufus,pugnam diremit^ Poftridi«

loan. Cafpwam Commentant.

Atur. Poftndie pan ardorc codem loco concurfum.rcftireruntcp I'n pi imis Latini, Roma* 0/gt;»fi.Plt;JÄ réi næmilitiæafsuerï. Poflremô Romanus cques magno impetuindiuerfamaciem in* ucduSjtantum ordincs turbauit,turbatos^ miles acrius inftando fudit. Magna dein de cædcs édita,cafli a C3pta,direptaq5.Eques Satricum, quod ad duo milia pafsuum diftabatjfugienccs cum mulcacædccftpeifequutus. Latini Volfcihuccompulfij uei'ici neuallo circumfcfsi ad dcditionem compcllcrentur,oppido proxima nocflere lido,Antium effufo agmine abierunt. Romanus euefligio fubfequutus, obfidionc (quia nihil ad ipfam paratum haberet)abftinuit. Difcordia deinde hoftium Rogt; manisuidoriamfecit. Antiatcs multis cladibusafflidi,pacem malebanc.côntràLa' tininoua rebellioneferoccs,bdlu fuaderc: Necenim ad unam aduerfam pügnâani* ihosfrangioporteic. Sed ubihortandonihilproficiunt, ex Antio fepræcipùantes, SatricQ occuparunt : ignicp tcdis in Antiatium inuidiam,à quibus defertos fe quere bantur,iniedc!,omniafacraôôprophanahoftilitcr conctemarunt.Inde concitadTuf cuiani,quia ea fola ciuitas in Romanorum fide adhuc erat, patentibus pórtis irrurh* punt.T ufculani re fubita confternati,in arcem confugerunt. Dehinc mifso Romani nuncio,à Senatucxercitum L.Qumtij QC Scruq Sulpitij impétrant.Vndealacriores fadijin hoftem decuiTunt.Romanus denfa parte portarum molimina refi ingit. La* tini andpiti metu uidi,ne eruptione quidem tentata,in medio ad unumjcæfi: Tufcii* iocprecepto.ac foctjs reftituto,uidor cxercftus domum concefsit.Ea Latinorum da* des effecit,utforis pax peropportuna fequuta fit. Romæ ita potentiorum opes ere* uerant ob aes ah'enum, ut in plebe nemo efset, qui non modo ad Tribunatum mill-turn, qui patriciorum fadus uidebatur : fedneadplebeios quidem magiftratus pe* tendos,caput attolleret. Amplius accidit interea res,unde ingens procella excita eft» EabioÀmbuftoduæerant filiæ,quarummaiorScruioSulpitio,tum Tribuno con* fularinupferat:altera LicinioStoloni,illuftri quidem uiro,fcd plebeio:cum minor lb ror apud maiorem ftrepitum fieri confuetum à lidoribus cum uirgis, confuetudinis ignara,inaudifset,triftiorfada,patremperpulit, utcumgeneroinde Stolone QCL» Sextio ftrenuo adolefcente confilium caperet,utTribunatum illi petcrent:proponc rent^ plcbi populäres rogationes, quibus fortunae opes inter ordines acquaren* tut,Ambo proximis comitijsTribuniplebiscreanJegcspromulgant, utadæsalte* num ieuandum,quicquid efset ufuris annumeratum,dccapitededuccretur:etfiquic quamfuperefset,triennioæquisfoluereturpenfionibus : Neuequisplus qufngenta iugera agri pofsideret, Neu tribunorum militum comitia fièrent amplius, Er ut alter ex plebe conful deinceps crearetur. Leges graues, amp;nbsp;quæ fine ingenti certamine ob* tineri non poterant. Nec patres tantam return molem funt afpernati, quin ad uetus remedium conuerfi, ex Tribunorum collegio aliquot fibiintercefsores comparant.

Hi populo id fuffragium nequicquam folenne fieri funt pafsi. Turn Sextius comi* tiaTribunorum indixit, comitiatp nulla pratter ædilium amp;nbsp;Tribunorum plebis funt eo anno habita. Appellat Lucius Florus libro primo, titulo uigefimo fexto, banc quartam urbis difcordiam,quam honorum cupido excitauit.

375 Q.VINQ.VENNIVM RESPVÉ. SINE CVRVbl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

3^0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hagistratv FVIT^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

381 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r -1 • II

Sextus eftim amp;nbsp;Licinius Tribuni plebis refedi, ut Liuius in fexto defcribit,nullos Gurules magiftratus crearipafsi funt. Ea^magiftratuum folitudo, plebe refi' 3°3 ciente duostribunos j ô^qs comitia Tribunorum militum tollentibus,pcr quin* quennium urbemtenuit. Vnde examinanda funtuerba Cafsiodori,quac fuperi-us,L. Valerio Potito Sc M. ManlioCols. ftibfcripta,erroribus noncarere anno* taui. inquit enim, cum de Tribunis militum loquitur : Quibus ob infolentiam re* ’ . motis,perannos quatuorpoteftasConfulumTribunorum^ cefsauit.cum Liuius hie quinquennium dicat.RulFus item Sextus,uir confularis,ad Valentinianum im*

peratorcmg

»

ryé nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In .^ttrel. Caßiodori Qn/nles

Olympiitä. pcratorcm , ubiannosconfulum fupputat : Sine magiftratibusjnquftjRoma fuit annis quatuor. SicEutropiuslib. fecundo, cap. primo inquitzVcrùm dignitas milt-tariumtribunorumnondiuperfeuerauit. nam poll aliquantum,nullos placuitfic/ ri : SCquadrienniumitafluxit, utpoteftates fibi majores præfumpferint.tamenTrh militarescon.pot.iterumdignitatcm, amp;C triennio perfeuerauerunt. Cumijtresaii'' tores fimul ita concordent, unus uidetur ab alio mutualse: nifi numerorum notx, quodmaxime fufpicor,fintdeprauatac. Diligens itacpleôorhæcpauloaccurate us penfitet.quia fi Olympiades in certum debent redigi numerum, duo anni defid' cntrideo annorum notas addici tarn en fupcrfcdebo. Flauius infuper Vopifcus in Ta cito rcpetitjCum de interregno agit: Majores noftros quadriennium nullos habuifi^ Gurules magiftratus. Cæterùm ut ab exadîis regibus ad hiftoriamredeam , cum^a magiftratuum folitudo per quinquennium urbem teneret, plebe eofdem Tribunes plebis Temper reficiente , Tribunisipfiscomitiaimpedientibus,bellainterimoppe'^ tune quieuerunt. Poftrcmô VelitcrniTufculumfunt oppugnareadorti. IndeRo' mam mifsijquifibiueteribus focqs.ciuitate^recens donatis auxilium implorarent. turn demum Tribunis ( pudor cnim negandoauxilio obftint^ remïttentibuSjComfi tia funt per Interregem h abita. Creati T ri. con.po t.

4 L. Furi'us, A, Manlius, Ser. Sulpinus,Ser.Cornelius,A» Valerius,» r G. Valerius.

His tribunis,utLiuius in fexto fcribit,plebs haudquaquam tam obedfens in deU' dlu, quàm in comités fuit, ingenticp contenttone fcripto exercitu,non lolum hoftis eft à Tufculo repulfusjfed compulfus ctiam intra fua tnccnia,amp; inreliquum anni ob* fcfsus.tenebat obfidto,cum noui tribuni militum creati funt,

, cm Q^Seruilius,G.Veturius,A.CorncIius,8cM.CorneIius,Q. Quinti'/' iis,M,Fabius.

Corrupte legiturinLiufOjM. Aulustcumapud Romanos confuetum non fuerit prænominibuspræponereprænomina. Histribb. nihil memorabilead Velitrasg«' ftum.DomiSextius ÔCLicinius odauum iamtribuni plebisrefetfii, M.Fabio Angt;' bufto fauente, qui fel egum fuaforem eft profelsus : ex coliegio TribunorumpI^' rescum plebe fentire,feroctoresfacfti, tantum non fortunam plebis iterum exped’’’» quod exercitus in urbem expedlabatur. Interim patricios in condone ftantes, afsidu isaltercationibusincefsabantRogabant coram,numipfi,qui totannos xquifsini^' rumlegumlationemremorarentur.injquumaliquidfieriputarent, fi quumbinaiu' gera plebi diuiderentur,quinquaginta pofsiderentrparum^abcfsct, quin unustre* centorum ciuium pofsideret portionem. An'ne præterea placerct.fccnore circumueu tammultitudinem potiusadduciinneruosôCiupplida, quàm fortem creditoribu$ difsolui,replericpnobilium domus ciuibus uin(ftis,ceumancipqs bello captis:utubi' cun(^patriciushabitct,ibi fit0:^priuatuscareer. Hæc cum illi maiore audientium» quàm fua,indignatione dicerent;patricios metus incefsit,ne in fe impetus à multitH dine fieret. Tribunitiæ erat concionis fumma hare, ut nifi conful alter ex plebe cteare tur,futurum nunquam utpatrictj finem faccrent,per occafionem in plebem grafsafl' di. Hæccum indies maioreafsenfuaudirentur, adqciunt amp;aliam rogationein:ut Dcccmuiricrearenturad peragendafacra,quorumquin^plebeijefscnt. Annoind 3 tercacircuma(fto,priufquam à Velitris reducerenturlegiones.Ita fufpenfa de legibus j!)/ res, ad nouos militum tribunes eft dilata. eofdem enim Tribunos plebis reficieban’-Collige bine iterum,deefse annos aliquot; amp;nbsp;fi Sextius ôé Licinius oefto annis tri.pb fucrunt,numerumannorumcertumnon pofseconftare. Turn creati Tribunimi*’' turn confulari poteftate;

4 T.QuintiusjSer.CorneliuSjSer. Sulpi'uus,Sp, SeruiIius,L, Papyriu®, 1

L.Vcturius,

/oan.CuJj^tniani Commentariut^

Sub ijs tribuniSjUt lâtc Liuius in fine fexti fcribit,iam ad ultimam de legibus dimt olympiidi cationem ucnerat:cum Senatus atcp totus ordo magno tribunorü clamore exterrin'i CamillumDidtarorem créant: tantüabfuit,ut is magiftratus latores ipfoslegu perçu Ierit,ut maiore quodam ardorc accenfi,plebis^ cauiam arlt;5lius amplexi,aßiduis cort ciontbus foucrent.Interim Camillus re neutre inclinata,Didatura abfjt: fiue quia ui-tio crcätus cflet, ut quidam credidere : feu quod tribuni ad plebem tulere, id^ plebs fciuerat.utfiM.Furius Camillus quid pro Didatore eginèt,quingentorum milium xrismulda efl'et.In cuius locum P. Manlius Didator didus eft. is G. Licinium pie-bcium magiftrum equitum dixitrunde à parribus illi inuidia orta eft.Et iam ne Didà torquidem multû rogation« obftabat:nec patres,qua fe uerterent, amplius fatis per-Ipicerepoterant.TumpatriciorS caufa plane inclinante, Appius Claudius Craflusi Deccmuirinepos,acerrimam ad plebem habuit orationem(quam apud Liuiûlege) ea nihilominus tantum effecit, ut tempus rogationibus fit adhuc nonnihil prorogatum. Hine tribuni plebisdccimum refedi funt, Sextius amp;nbsp;Licinius. Vndeiterum colligitur,annos aliquot deefte. Decemuiriigitur facrorum creati quinc^pex plebe, cæteri patrieijreoep gradu uia fada iam ad confulatS uidebatur.Cæterùm plebs prae-fenti uidoria contenta,facile paflaeft proximis comitijs tribunes militumcreari, Creatifuntitac^,

A.Corneli'uSjM.Cornelius IL M.Gcganiu«,P,Manlius,L*Vetügt; Ciiiî rilis,P.Valerius fextùm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;.

Histribunis,durante adhuc Veliternaobfidione,repentè GàÜici belli famaillatàj ingentem,priftinae cladis memoria,tulit ciuitati terrorem. Ea res caufa fuit, ut Furius Camillus quintùm Didator fit didus: is T.Quintium Poenum magiftrum equitum dixit.Obfcuraindcfama eorum quaein Gallos gefta funt,ad pofteros manauit.Clau dius Qiiadrigarius circa Anicnem fluuium cum Gallis eo anno dimicatum,in Anna libus prodidit:inclytam^ in ponte pugnâ fuilTe, qua T. Manlius Galluni, cum quo manum ex prouocatione conferuit, in duorum exercituum confpedu peremptum, aureo torque fpoliauit.Plures tamen,quibus Liuius accedit.decimo poft anno id ac-cidiffe aiunt.Satis conftat,in Albano agro,Camillo Didatore,profperècum ea gente hocanno dimicatum : multa^ Gallorum milia cæfa, multa in caftris opprefla. altj di/jjalati, Apuliam petiere. Abundè hoc bellum Plutarchus in Catnillo deferibit. Sedibiinfignis error,ab illis ctiam qui nuper Plutarchumemendatum à fegloria-ti funt.iîoneftanimaduerfus. VerbaPlutarchi haccfunt:Hanc dimicationem SC tertio fuifie anno poft captam Romam ferunt.Cum ille annus non fit tertius, fed uigefi mustertius : adeô utuerbum unum défit, ficutapparet ci quiredè annosfupputat» Florus libre primo,titulo decimOtertio,hanchiftoriâpaucis delibat.Camillus trium phans inurbem redijt.nec ita multis interiedis diebus, Didator SCuniiierfus ordo, tribunorum confenfu uidi.fîcuientis populi leges ferebant:SC comitia Confularia habita funt,amp;rurfus CO s S.creati*

Admonco hic,ledor,te,ut rtunc annos tribunorû numcres,quibus rexerint, quô-niam rurfus pop.Rom. C o s s.habuit,ut intclligas,uerâ ne fint uerba Cafsiodori quac ,fuprà feripta funt de numéro annorum,quibus tribuni imperium tenuerint:cum non dcccm.amp; feptem annis,fcd fex SC quadraginta gubernarint.

Plebeiut, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Plt;itriciut.

15® L, SEXTIVS, ET U AEHILIVS MA ME R CVS» i

Cum plebs Confiilaria comitia ex formula rogationis paflâ eft fieri, creatus eft pri mus ex plèbe Conful L. Sextius.Cuius creationis, quia patres fe autorcs futures ne-gabât,tanta eft perturbatio orta,ut tertio a patribus plebs feceflura fuerit,nifi per Di-datorem difeordia fedata effet. Ex ilhus igitut autoritate Senatus fe aütorem nouo Confuli præftitit:permiflumqî eft patribus à plèbe, ut è fuo corpore magiftratû crea-rent, qui ius in urbe diceret, qui Practot à praeeundo uocaretur.Sed ob ciuitatis con-o cordiarïi

In t^urel. Ca^iodori Conjules

Olympiad. cordtam ludosmaximosfaciendos ScnatuscenfuiiïefjUtdicsunustn’duo adqccrcz tur : Aedilibus plebis idmiinusrecuûntibus, condamatSà iuuenibus patiictjs id deorûimmortaliû caufalibenterfacfluros,fiacdi!cs Herêt. Aôæillis gradaEïfacfïöc^ Scnatufconfukum, ur Diktator qui cómina habcbar^duos ædilcs ex patribus popU' lum rogaret. Atqj itafa(fium,ut Sp.Furius Camillus M.filius primus prætor fit créa* tus:Gn.Quinrius Capitolinus amp;nbsp;P.Cornelius Scipio,ædilcs:quos,ut practorem,cu-ruli iella prætexta inftrui placuit. Cæterùm quod pracror iuri dicundo præeflêtjfic appcîlatus cft Sé urbanus, St peregrinus fie diôus poftea:ius^ eins honorariui hoc Pomponius iui econfultus primo ff. de Origine iuris: ÔC titulus eodem primo If brOjde Officio prætoris:intcr iuniores Feneftella, titulo trigefimoquarto : Lattus,^ Blondus fecundo triumphantis Romæ, abunde düTcrunt. De ædilibus pratcrea,uf de Liuium ab initio feptimi: Varronem primo de Latina lingua, iureconfultû Pom* ponium ff.primo, de Origine iuris: Dionyfiumlibrofexto: Gcliiûdccimofeptimo, capite uigefimoprimo, quandoprimumfintcrcati hi CoS S-fed amp;nbsp;Feneftella titulo uigefimooclauo,Latus,Slt;^ Blondus tertio triumphâtis Romæ,de Aedilibus. Sed ut redeam ad hiftoriam,hic annus infignis fuit nouo in plebe confulatu, prætur3,cU' ruli sedilitatc,nouis turn magiftratibus. Patribus deinduftria famam deGallis occuf tantibus,qui per Apuliam fuga difsipati,in unum coire diccbantur,6C Herniciad de-feeftionem fpeeftare : nein plebcio Confuleinfignealiquid eo annogereretur,donit proindeforis^ otium fuit.Tantum trib.pleb.pro condone fremcbant,indignumfa^ cinus admitti, quod pro uno Curuli magiftratu plebi communicato,duos fibi Cui'U les nobilitas aff'umpfifTet. Impofuit ea res pudorem patribus,ne ex fuo corpore Curü les ædiles creariuellent.'fedalternis annis pebeios adeum honorem admitti pafsl funt,moxSlt;promifcuumfieri.Ffos coss.(nifi deprauatus fit codex) Plutarchusin CamilloL.Sextium SC AI.Aemiliûuocat. ubiinfineuitæCamilli feribit hæcuerba: Sequent! anno cum Roma graui pefte laboraret, ex multitudine innumera uis ceef dit:cx principibus uero plurimi,inter quos Camillus,omniS annis grauifsimus,m3-gt; turo funercobijt:SCplus defideri]' aclu(ftus,quam cæteri omnes,quieatêpeftatepC' ftilentia cedderant, Romanis reliquit, Superauit autem odogefimum attatis annö«

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L. G E N V T I V S, ET Q. S E R V I L I V S.

His co S s.peftilens annus fuit, illuftres uiri pleritç defuncîi, Cenfor, AedilisCu ( fulisjtres tribuni plebis, ôd M. Furius Carhillus : cuius mors, etft grandis natu perijt, acerba tarnen fuit ciuitati : quippe unicus fua tempeftatc imperator, amp;nbsp;in omnifor^ jtuna Romanorum omnium longe princeps, pace bello^ anteexilium clarus,ftd darior in exilio fadîus : qui ad auxilium patriæ reuocatus, incredibili uirtutc amp;fc fie patriam reftituit. Pari deinceps gloriaquinc^ amp;nbsp;triginta annos uixit, dignusqut fecundusà Romulo urbisconditor fueritappellatus .Sic ingens peftilentiaamp;ma' gnam plebis multitudinem abforpfit, ne uacaret urbs à periculis,quia à feditione bello annus alioqui quietus erat. Ita ferè Liuius in feptimo. Vereor tarnen, nefit uitiatum exemplar : quia fi finguli anni tribunis fiC c o s s. fupputabuntur ,ucni£nt quintp ôd uiginti anni,quibus Camillus poft captam urbem uixit : non quincp trf ginta,fi prope annum fequentem mortuus eft Camillus, quemadmodum licet ex Plutarcho difeere: quoniam amp;nbsp;in fequentem annum durauit peftis .Tarnen quic-' quid fitjunusiterum annus relinquitur dubius: niß defint amp;nbsp;in Liuio aliquottribuni militares, aut C o S S . quod maxime fufpicor. Nam paulo inferius, G. Genutio amp;nbsp;L Aemilio COS S.fecundumDiodorum eritccntefimaamp;^ quinta Olympias, quæfup-putatio fi eft uera (ut earn ueram efle omnino credo) deerunt duo anni ab Olympia' dis nonagefimæfeptimæ anno fecundo, quo iuxta alios, Roma à Gallis capta eft. Meminit horum C o s S. ÔC Eutropiuslibro fecundo, primo capite : amp;nbsp;fimilitcrmop tis Camilli ac ingentis peftilcntiae,quam item graphicè deferibit Orofius libro tertio» capite tertio, Horum autem C o s s, mentionem heit diuus Auguftinus, de Ciuf

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ta£5

Jodn. Cujjiimdm Commentay 'ms. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15^

tatcdim’rtalibvö tertio, capite dedmofeptimo, ubi in ludos fcenicos inuehitur, qui OlympUii tum reperd funt. Sed anni ab urbc codita in Orofio, indigêt examine.nam ipie hUnc annum ab orbeconditaponittrecentefimumódtogefimumquartum. Siuerôfecungt; dum cos S.amp;tribunes anninumcrêtur,proucniêttrecenti odogintaodoamplius» Mortis uerô Camilli meminit Plutarchuspulchrc,SCbreuitcr»

Potitui.

»» T, SVLPITIVS, ET G» LICINIVS STOL O» 4

Durauit in hunc-uft^ annum peftilcntia,Sd ideo nihil dignum memoria a drumt nifi quod pacis deum expofeendæ caufa, tertio tum poft conditam urbem ledlifter^-nium fuit. SC inter caetera deum placamina, fcenici ludi primum celebrati : res ab ini* tiorudiSjfinc carmine,ulla ue carminis imitationc. Ludiones tantum ex Ethruria ac--ccrfid,ad tibicinis modules fakantes, baud indecoros more T ufeo reddèbât motus. Imitari hos primo Romana iuuentus, incompris inter fecarminibusioculariafun* dcntesmecmotus interim abfoni à uoce,mox diligéti ufurpationc eo procefsit ufus, utuernaculi eius reiartifices,quianihiIiamaTufcislUdionibus diftarent, hiftrioncs appellati fint : quia Ethrufea uoce hifter ludio uocaretur * Hi deinceps non incondi* tum ÔC rude carmen, alternis^ ut à principio iaeftatum,ufurparunt,quod Fefccnino fuit fimilc: fed modulatas Satyras,defcripto ad tibicinem Cantu, decoro^ motupera gebant. Liuius Andronicus ab Satyris digreflus, fabulam argumente fecit, fatfta^ cum fæpius egifletjobtufa demum frequenti ufu uoce, puerum qui caneret ante tibi* einem ftatuit. Inde,ut ad tibicinis latus hiftrioncs cancrent, rcceptum. Vbi igitur rca a rifu Sc foluto ioco auocari cœpta eft,ludo^ in artem paulatim uertente, iuuentus fa bularum atfiu hiftrionibus rclidlo, ueteri inftituto ridicula uerfibus intexta inter fc iadabant. Vnde ex odio fabulis potifsimum Attellanicis conferta cxtiterunt.Id ludo rum genus ab Ofeis accepta, tenuit poftea iuuentus, ncc hiftrionibus attingcrc per* mifium. quo fatftum, ut Attellanarum adores, ne tribu quidem mouerentur,una^ cum cæteris militarcnt,pcrinde ac hiftrioncs non elïènt. Res à medico, SC fine prin* cipio orta, fed quæ ad infaniam rerum opulcntia fit poftea perduda. Medio talium ludorum ^edaculo, quum forte Tyberis circum maximum inundalTet, ingens ci* uitatem terror inuafit.Crcditum uulgô,ut uana fuit eius tempon's fuperftitio,dcos ea placamina repudiate,

Mtimercut.

3»} nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G. G E N V T IV S ET L. AE M I L I V S IL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CV

His COS s.utinfeptimoLiuiusfcribic,fuitciuitas inconquirendis piaculisfirpra modum occupata.Quum igitur uulgo morbis corpora afficerentur, Didator figen* diclaui gratia didus L. Manlius, cognomentoimperiofus. Repetitum erat memo* ria, clauo aliquando à Didatore fixo, pcftilentiam inurbe fedatam. Sed figendi claui ratio aliunde fumpta. Cumparatæeatempeftateliteræclient,lexfcripta fuit, ut quiPrætor maximus in urbe diet, Idibus Septembris clauum figeret, ut nota ue* lut annorum eflet.Lex ipla idcirco in Mineruæ temple creditur dicata, quia nu* mcrus, ipfius fit deac inuentum. Fixus eft igitur dextro latere in aede louis, qua par* tc Mineruæ tem plum proximum illi fuit. Primumid Co s s.faditarunt. ad Dida* tores inde eft hoc munus translatum : quia maius diet imperium. Pofeft^ex hoc ipfo intelligi, Prætoris appellatione Confularem etiam ÔC Didatoriam dignitatem ueteresacccpiffc. Volfcinqs in temple Nortiæ dcæ Ethrufeæ clauos annorum in* dices figifolitos, tradidit Cincius.Manlius Didator, fixe clauo Hernicibelli caula, uelut ad id exequendum, non ad religionem creatus diet, acerbum deledum habe* ret ccepit. Cætcrùm tribuni plebis in cum ferociter coorti,incoepto abfterruerunt. Meminit herum cos s.Diodorus Siculus, libre dccimofexto Bibliotheccs : quo li* bro incipit res Alcxandri commcmorarc, SC antecdlbrum. Scripfit cnim,rcfcrcnte Suida, libros quadraginta. In primis tribus libris Barbarorum res, in reliquis Græ*

o z corum

i6’o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In ^urel.Caßiüdm Confides nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j At

Ol^'wpwi, corum narrantur : in undecim inde fequcntibus conferuntur deinde, quafin bello Troianoufc^ ad Alexandn Maccdonis mortem geftafunt. Inpoftremi's uigintitn-bus continentur, quae dei nceps ufcß ad bellum Gallicum, quod Romani ducelulio Cæfare gcflcrunt,funt aifia.Nam fub Augufto uixitjSC fupra.Sex ego libres græcos, à dccimofcxto ufqj uigefîmum, reperi Budac, in Bibliotheca regia, cum illic orato/ rem Cæfaris agerem: equibuspauculapro commodomeoexcerpfi.lbiauremloco citato fcnbitur:Regnante Athenis Callimede,Olympiade quinta SiC ccntefima,cuni inftadiOuicitPorosCyreneus,Romani cosS.habueruntGn.Gcnutiumamp;L.Ae-milium.filt;^ quaedehinc Philippus Aminthifilius gefsit,enarraecopiofius: quatiftinc requiras. Duosexillisfex elegâtifsimèeftintcrpretatus Angelus CofpusBononicn fis,qui honeftas literas hie Viennac non fine fumma gloria profeflüs erat.

quot;aedd.

Q. S E R VIL Ï V S IL ET L» GENVTIVS IL

His co s S.L.Manlio,amp;M. Pomponio tribunoplebisdies dit^aeft, quodhomP nis natura uulgo erat inuifaidabatur^ illi crimini,quod in accrbifsimo dclc(^u,iuue num corpora,nomen dare recufantiû,nudari cædi^fecifîet: quod filium iuuenéniil bus probri compertû,nifi quod lar^iore lingua efleqprocul urbein agris habcret.Scd filius aegrè ferens pattern fua caufa a tribuno uexari,tribuni domum ingreditUf,iemo tis^arbitris ftrido cultro compcllittribunum,ut pattern liberum pronunciarct.Fuit ca res acpietas infignis iuueni apud populum honori. Nam cum co anno tribunimi litum in Icgionibus creationis fuffragio eflent (Impcratores antca cos create con-fucuerant, Ruffulos^ uocabant)falt;ftumeft, ut fccundum inter alios T. Manlius iu-uenislocum obtinucrit. Mcminit huius,præter Liuium in feptimo, Valerius Max, ; libro quinto,capite de Pietate:amp;S Cicero libro tertio OfFiciorum,de Fortitudinc:Spe [ eus ingens hoc anno medio foro uafto derepente hiatu patuit.ea uorago quum mul* to terra;ingeftu cxplcri ncquiflet, canebant uates, id, quo plurimum Rotn. nom. pofletjipfi loco dicandum, fi rem Romanam incolumcm uellenr.M, Curtius ergo uiris armis^ Romanos poliere oftendit, cum^ bcllatore cquo armatus in ipecuni fc deiecit'.unde amp;nbsp;Curtius cftlacus dilt;fîus,Meminitamp; huius fpccus Eutropfus libro fccundo, capite primo ; ac Paulus Orofius libro tertio,capite quarto.Sub id tempus eft Hernicis bellum indiôum, à quibus res repctitac fucrant, nccreddiiæ. L.Genu/ i tiusConfuladilludprofeduSjinfelicibus aufpierjs bellum inijt, nbsp;nbsp;intcrficitur.Ex !

cuius caede patribus occafio data fuit cotraplebemfremcndi, quod pltbcius Coniul i'naufpicato pugnaflet: multacp tum,ut fit,in plcbem iatfiabât. Seruilius Conful ioflil patrum,Didatorcm Appium Claudium dixit.Is iuftitio indidîo, dektfium habuit, Cartcrum priufquam Icgioncs inHernicos ueniffent,C.Sulpitij Icgati duóu.res per occafioncm in hoftes eft cgrcgie gcfta,fufisfugatis^ Hernicis. Aduenru Dióatoris cum iam Hernici nouas conferipfiifent copias, ad duo^ milia pafluum Romana ca* ftraabHernicis diftarent,media planiciecollatisfignis pugnatum cft,3ncipitipri' mum pugnaipoftrcmofufi hoftes, in caftra compulfi funt. Poftridie caftra abhofte deferta, iauctjs relióis, diffufum palatum^ agmen, per agros diuerfum in fuas ur* bes abijt.Nec Romanis incolumisacicsmaniit,quartapenc militum parte amifla, prætcr hos 2lt; aliquot équités cecidcre. Horum^ co s s. mcminit Diodorus Sicu* lus dccimofcxto Bibliothcccs libro, cum Athenis regnauerit co temporc Euchari* ftius. Sed appellat utrunque confulem prænominc Q,. Quintium Scruilium SC Qj Genutium,fi codex eft emaculatus. Videibi quae Philippus,qua; Dionyfius Sy-racufanorum tyrannus fecerit: Sgt;C quomodo Dionyfius iunior duas utbes in ApU' lia conftruxerit.

Calum.

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L. S V L P I T I V S, ET G. L I C I N I V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^^ i

Hoc anno, nt Liuius fcribit in feptimo, C o s s. in Hcrnicos cxcrcitnm duxerr: ncc

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loan.Cuj^iniani Co mm ent ar ins. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;16'1

‘ ncchoftcufpiamrcperto,Ferentinamurbem uicæperunt. Inde redcuntibusTybur Olytnptdif tes portas urbis chiufere, ea caufa fuit, ut ÔC Tyburti populo fit bellum indufium.Eo anno Gallt ad tertiü lapidem ialaria uia proximè urbem accefiere.Ditfiator T.Qiiin-tius Pœnus eft dieftus: omnescp juniores fa cram en to adaói. Hoftes ultra Aniencm caftra fecerant: eratep pons médius inter utraiç munimenta.eum uacuum Gallus in» genti ftatura occupât, altacp uocefortifsimum prouocat Romanorum ad fin gu fare certamen:ut ex talis pugnæ euentu intclligi poftet,utra gens melior eftet. Turn T. Manlius L. filius, qui patrem à tribunitia uexatione defenderat, ut paulo ante an-notauimus,ueniaàDitftatorepetita,inhoftem pergit.ExcipitGallus Romanum uenientem cum derifu, exerta in defpeftum ( ut mos eft gentis ) lingua. Erant duo* rum exercituum luminain unum id certamen defixa. Gallus icuto læuacp in Rogt;

■ manum proiclt;ftagt;cæfim gladium cum ingenti fonitu, in eum deiecit. Contra ille mu* crone ftrido, cum unum fcutum fcuto perculiftèt, hofti infinuatus, uentrem atep in» guinauno atep alterohaufiticftu:Gallumcp,quantus crat, moribundum ingenti fpa-cio porrexit: iacentem aureo torque fpoliat, quem cruorerefperfum collo circunde* ditfuo.inuafit pauor Gallos, inopinata dade attonitos. Romani contra alacres, ab fuaftatione fuum militem cum lætitia ôlt;f gratulatione excipiunt. inter iocularia mili* turn carmina,Torquati cognomenauditum uidoriipfi poftcris deinceps man* fit ; Didator il li coronam aurcam dono dedit, cum^ pro concione laudauit. T anta ex ea pugna barbaris trepidatio orta eft, ut fequenti node relidis caftris, in Tybur* tem agrumconceftêrint. Ibi cum Tyburtibus focietateinita, commeatui^ adiuti, in Campaniamtranfiuere.MeminithuiusTiManhj Valerius Max.libro tertio,deFor* titudine:FIorus libro primo,titulo dccimtertio:Eutropius libro primo, capite fecun* do.Sedpcrperam ibifcriptum eft L.Manlius, cum fit legendum T. Manlius, quifilius fuit L. Manlîj. De eo item iunior Plinius de Viris illuftribus , ritulo uigefimoo-dauo. Sed Gellius nono libro Noeftium Atticarum ,capitedecimotertio,ex Ql

’ Claudï) Qiiadrigarîj annalibus hanc pugnamdeferibit. Gallorumitem hanciniin-dationem, Orofius libro tertio,capite quinto narrat. Sed ibi iterum numerus anno-rum eget examine, nam anno aburbe conditatricentcfimoocftogefimoodlauo, fa-dam hanc inundationem prodit, cum iam effluxerint quadringenti SC tres anni, ab initio.Horum item co s S.Diodorus Siculus in decimofexto meminit, fed utrunque pariter Caium praenomineappellat:ubiplurade Dione philofopho , Timæo hifto-ricOjSCdeTaurominio Romanorum coIonia undcfic dida fir, de Chabria Athe-nienffSC quo pado Philippus Amphipolim cæpit, fibiep obedientê fecit: 6C cur mo netaaurea à Philippo fitappellata:cû tunc apud Athcniêfes regnaret Cephifodotus, aliis Libo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AmbuRat.

G. P OE T I E I V S B AL B V S, ET M» F A B I V S.

His COSS.FabiusinHernicos,Pcctiliusin Tyburtes cSexerciribus profedi fiint. GalliTyburtiumoppugnationeexCampaniareuerfi, Labicanum agrum fœdèpo-pulantur. Indein TufcuIanumSC in Albanum tranigreisi, pari clade proculcant.Is terror Roma pcrlatus,Didatoris creandimateriam præbuit.Q,Scruilius Hala crea-tus eft,qui magnos ludos uouit,fi præfens bellum profperècefsiftèt.Confularem inde exercitö aduerfus Tyburtes,ut antea,bellareiubet. Ipie cum omni militari iuuen-tute,quamfacramentoadegcrat,inconfpcdu urbis,haudprocul à Collina porta cumGallis, quieffufapopulatione Romam uenerant, confligit, Gallum^ fundic acfugat : fufum confularis excrcitus, qui circa Tybur fedebat, ferro exceptum dele-uiflètjnifi Tyburtes fuorum periculo commoti,auxilio fuiftcnt.Fuitaliquandiu graue prælium.Poftremô hi fimul,GaIlicp,Tybur compelluntur.Aliter Polybius huius bellimeminitinfecundOjficfcribens: Annuserat poftcaptamurbem trigefimus, cum Galliingentiexercitu comparato, Albarn reuertuntur : Romani, quod aduen-tus eorum repentinus fuit, SC neep excrcitum cogère, neep à fbctjs auxilia conuocarc potueruntjhaudquaquam aduerfati Gallis fucre. Caeterum Fabius conful interea

o j prolperc

i6z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/n c^urel. Ca^iodori Confilei

Olymi)iaiï, profpercinHcrnicos depugnauit.Petilius ob Gallos Ó^Tyburtcs à Ic uicHos, trhiffl' phans in urbem red ij t. Fabio alteri Confuli minor triumphus datus, ut ouans Ro-mamingrederetur.Ditfïator omnium gdlarum rcrum honore cos s.remiflo, fcDi' óatura abdicauit.Irridcreinterea Tyburtes Pœtiliumjquôd pro prælio inter paucos ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ante portas fuæurbis commiffó, triumphumfibi decerni pafliis eflênfed breuiforc,

ut uana illa larticia fieret Romanis funefta.hæc illi coràm. Diodorus Siculus libro decirnofexto:Cum Agathocles Athenis regnaretjfcribitM.Fabium G.Popiliutn (ficenimhabetgræcuscodex) COSS.apudRomanosfuifle: quando fcilicet Minoa oppidum Siciliæ, à Minoerege Cretacfuitædificatum: ubi poftca quædara tradie de Demophilo hifl:orico,CaIlifthene hiftoricOjamp; Duillo hiftorico.

Lends, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitolinus.

CVl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M, POP I LI VS, ET GN. M A N L IV S.

His Co s s.utinfeptimoLiuius docet, filentio notflis, infefto Romam agmineiie nere Tyburtes.Fuit no(!iurna ilia trepidatio ciuibus terrori.Conclamatum eft repen tè ad arma. Nee fomno exciti fatis feire, qui holies unde uc client. Vbi uero illuxit, atc^ TyburteseoselTe conftitit,ipforumpaucitate contempta,duabus co ss.por-tis cum armata iuuentute egrefsi, modico negotio in medio holhlcm exercitum CC' cidiflent: nifi ad primum clamorem per agros dilapfi Tyburtes, domum abljlFent. Sub id tempus TarquinienfeSjmaioreagrorûquàm urbis tumultu, Romanos fines ea partequaEthruriæadiacentjpopulatifunt, Horum Co ss. mentionem ita facit Diodorus Siculus,libro decimofexto ; Régnante Athenis Elpino, Romani conftfi tuerunt coss.M.Puplium Lenatem,Gn.Memelium (itagræcèfcribitur)impe* riofum,Olympiade fexta Slt; centefima,cQin ftadio uicit Porus Malleus. Vbi dehinc multa de Faillie, quifelpfum interfecit, infamiam timens : de bello fociali, Iphicrate ÔCTimotheo fcrlblt.

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G, PLAVCIVS, ET G. FaBiVSgt;

Subqs COSS.G.Plauciusiullu populiTarquinienfibus bellum Indlxlt.Fabius inHernicos prouinciam accepit-Occupatlnterea Galilei belli famaciuium anlmos, peropportune^ pax Latinls data ell:miles^ ab q s ex ueteri formula acceptus. Qui/ bus fretiauxllijs,minore anlmorum motu Romani audiuerunt Prænelle Gallos ue/ nille,atcp in Pedum progrefibs.C. Sulpltlus Dictator ell didus : qui cû robore duo/ rum Confularium excrcltuum in Gallos profedus, ubi holies in confpedu habuit, locum callris cçpit.Nccp hi ullam prælio moram fecere.Ditflaror etfi fuos fatis ad pu gnam animatos uidebat,abllinere tarnen congrelTurbellum^ de Indullria trahebat, ' ratus omnia hoftl tempus détériora fadlurum. Romanus rnlles id acgrè fcrens,cùin Sulpitium ut tumidum carpere, turn patres comuniter crlminabantur. Tandem Ser/ uium Tullium primipilum ad Didlatorem mifcrunt cum multa querela, fc ut fcmi/ nas intra uallum tenen',quo hoftibus ludibrlo client : nifi in aciem duccrentur, futU/ rumutaut domum,autin hollemoccafione proficifeerentur.DicQatcr etfi paruw probabili ratione fieri hoc crederet,pollicctur tame, fe exercitum edudlurum : ufus^ infigni fiC nobili llratagemate,quod apud Liulum in feptlmo larifsime lnuenies,Gal los fudit,fugauit^, non fine ingenti cæde.multis enim Gallis fuga in fyluas acmon tes delatis, omnibus æquamors fuperuenit. Vnde 5)i Sulpitio triumphus decretus, Necullus de Gallis lulllorem triumphum,poll Camilium,cgit,quam is SuIpitius.A cos s.eodem annouario eft euentu pugnatum. Hernlcià Fabio uidllprælio, fuba-dlicpfunt.ContraPIaucius incaute, aeproindeparum fellciter in Tarquinienfespu/ gnauit.Nectantum cladlslnacleacccptum, quam quodTarquinienfesRomanorS odiotrecentosfix^feptemmilitescaptos,ui(fiimarummore iugularunt. Vaftattfunt ôd Romani agri eodem anno, Priuernatium primo, mox Veliternorum incurfione. Ludi,quos Camillus uouerat, fadli : 0^ lex de ambitu à C.Pctilio tribune plcbis,pa/ tnbws autoribus, turn primum ad populum lata, qua nouorum hominum ambitio/ ncinj

loan.CuJ^tam Commentaritü.

nem,quimundicias ôôcondliabuIaobirclbIitierant,comprefîàmcfedcbant.Ganoz olyinpïiè\ ^01- rum cædem pauds etiam rccenfctEutropius libro fecundo,capite pn'mo.Fadt ÓC ho

rum Confulum mentionem Diodorus Siculus dccimofexto : Cum, inquit,regnàret Athenis Calliftratus,Romani conftituerunt cos s.M. Fabium (ficibi fcribitur,non G.) 6C G.Plotium. Defcribitdchincbellum facrum, Sgt;C dcArchidamoLacedæmo-niorumregenonnullaprodir^ód de tripode acoraculo.

Rutiliut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capitolinuf, .

JIJ» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G, M A R T I V S, E T G N. M A N L I V Sgt;

Hls COSS.Falifci quocphollesfat^i,quiacumTarquinicnlïbus corum iuuentus militaffet,ea prouincia Gn.Manlio forte euenit. G .Martius dus collega,in Priuerna tem agrum duxit,longa pace intatflum: ibi^ miles breui præda expletus,ad Priuer^ num eft urbem adducftus.Priuernatibus in urbem prælio deielt;flis,cumiam fcalçmœ nibus admouerêtur,deditio ab oppidanis fadla eft.Triumphauit Martius dePriuer^ natibus. Ab altero Confule nihil memoria dignum acflum eftiniß quod in ilÜs caftris lextributim de uicefimaillorum qui manumitterentur, lata eft. Eius legis abrogan-dx,quia haud paruum inde uedigal inopi ærario quxrebatur, autores fuere tribuni plcbis.Nec tarn re quam exemplo moti,capitc fanxcrunt,ne quis poftea tali de caufa populum feuocaret, prohibitum»^ in caftris iam inde/anciri lege ullam. C. Lidnius Stolo hoc anno deccm milibus damnatus, ex præfcripto legis, qua ipfe tulerat:quogt; niam mille foli iugera cum filio pofsideret. Require Plutarchum in Camillo, qui eadem de Licinio Stolone prodit. Meminit horum quoc^ c o s s .Diodorus Siculus libro dccimofexto; quos fuiffc fcribit,cum Athenis regnaret Diotimus.

Lenait.

400 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M. F A BIV S II. ET M. P O PIL I V S II.

4

His co SS. utLiuius infcptimo fcribit, duobellaRomanihabucrc. PopiliusLe* nasinTyburtes profe{flus,profpere rem gclsit. Alterum Confulem Phahfci SC Targt; quinienfes prima pugna fuderunt,Romanis falfa fpecic SC uelut phanatica deccptis. faccrdotes enim hoftium cum facibus incenfis, furiali inceftu anguium nodos intend dentes,militem fpeSlaculo infucto turbaucrunt. Inde ubi à Confule SC tribunis ccc.» ptumeft inuanumilium metum reclamari, quodpucrorum more taliaexpauefcc* tent; pudore affeefti milites, ferociter in hólles uertuntur. Atq? in ca iplà,quæ nuper extimuerant, uelut amentesruunt. inde hollililudibrio confeftim difeuflb, inarma-tos cuneos fefeinferunt. Fuitep tantus Romanorum in prælium rcdcuntium impc^ tus, ut ne ab armato quidem, non modo inermi holle fuftiaeri potuerint. Fufa ade, caftris Romanus uicflor potitus eil. Condtauit hæc Phalifcorum SC Tarquinien-fium clades omne Ethrufeum nomen in Romanos :atcp duobus populis ducibus, ad Salinas ufep praedabundus hollis procefsit. Aduerfus hunc terrorem M. Rutilius primus c plebe Didlator eil di(ftus:qui C. Plaudum picbdum magiftrum equitum dixit.Ferebant patres iniquoanimo, Didlaturam quoep in promifeuoelfe.Nihil itacg illi decreuere, ut irrita Dicflatura flueret, Ea iniuria populus inllruClus,maiore quam ullo antea lludio,omnia ad bellum necelïària detulit.Parato itacp exerdtu,Rii tilius in hoftem contendit:exerdtucp ratibus Tyberim traieSlo, populatoribus mub tifariam opprefsis, ex improuifo caftra hoftium uicæpit.Ocfldmilia hoftium capta Romam duxit,ac fine patrum autoritäre populi iullu triumphauit. Cum ncc plc-beiusDieftator, nee Popilius Conful, comitia confularia indicerent, res ad interre.« gnumredijt:8Cfalt;fta contentione,tandem duo patrictf Co ss.funt elc(fli,quanquam tribunis reclamantibus.Memorat hos quoep c o s s. Diodorus Siculus, libro deci* mofexto,cum Athenisregnaret Eudemon.ubi plurade Artabazo, ÔC quomodo Philippus fatftus fitIufcus,SC de Mau*

foloplura.

0 4 G.Sut

• 16'4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/n laurel. Caßio^ori Confiles nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Olyntpiad. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potitui, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PublicoU. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

CVII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G, SVLPITIVS III» ET M» VALER IV S.

Hos COSS.Lluius fcribit infeptimo,magiftratum inijfle quadn'ngentefimo anno quam urbs Romana condita erat,quinto amp;nbsp;trigcfimo quam à Gallis recepta, ablato poft nonum annum à plebe confulatu.Examina diligenter lector, ut num erum inuc/ nias certum.Fuit enim hic annus circiterquadringentefimus ab urbe condita: quan turn poflumus in tanta rerum caliginedeprehendere. Nam ut Diodorus tradit,lioc anno fuit Olympias centefima feptima. Cum igitur feptima Olympiade condita fit urbs, centum Olympiades faciunt annos quadringentos.Sed quo ad Romam à Gal lis captam, numerantur tantum trigintaquatuor anni, nifi Romana refpublica fine raagiftratibus fexennio, non quinquennio ftetit, iterum unus annus uenit in dubiS» Sed 0^ de altero Confule Sulpitio dubium, quern fcribit tertium Confulem Liuius, Si à tribunis fit fupputatio,ter quidem Sulpitiusfuit ConfuL Sed primo datur prano men Titus,alteri Lucius,huicGaius:nifi erratum fit in pracnomine, quodfimplicili' tera fcribitur, T. L. G. Vndefit facilis lapfus literarum,ex una in alteram:fiue diuerfi fint, quod inquifitione indiget» Sed ad hiftoriam» Nihil eo anno foris relatione dignum fieri contigit,nifi quod ex Tyburtibus Empulum eft captum. Maius omni' no certamen C o s s. in urbe fuit, cum plebe annitentibus,utinteger confulatus iam inde in nobilitate efiet .Extulerant credo patrietjs animum,quôd contra praefcri' ptum legis ambo fui fanguinis C o s S. eo anno creati efient. Contra plebs fremcrc: Regesep ac Decernuiros,Sc fi quod triftius impertj nomen animo occurrcret,citiusla tura uidebatur,quam magiftratum duorum ciuium uirtute quæfitum,uniuerfo ordi ni per ignauiam extorqueri.Saeuiebant tribuni afsiduis concionibus. Defeenfum a* lienis utrincp animis in campum: atlt;^ per irritas altercationes, cum plures dies comfi dales exiftent,poftremo tribuni C o s s»pertinaciaui(fti,clamitantes aeftum deliberta te elfe, urbem captam ÔC oppreftam patriciorum regno, cum magna parte plebis fe ex campo proripuerunt.Sequuntur nihilo fecius co s S.incceptum:atœ ea ciuium in* frequentia, quæaderat, comitiaperficiunt. Créantur^iterumambo Patricq coss» Diodorus Siculuslibro decimofexto:Regnante Athenis An'ftodemo,Romani ha* buerunt Confules G. Sulpitium 6C M» Valerium,Olympiade feptima SC centefima, cum in ftadio uicit Smicrinas Tarentinus,

Ambuditf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Citpitolinnf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

• t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M» F A B I V S III» ET T» Q_V I N TI V S»

His COSS. Tyburtes uiCli deditionê fccere,Saftula ex qs urbeprius capta,trium* phatum^ dceaciuitateefttfuitcp uidoriaillamitis.magis autemin Tarquinienfes facuitum, qui acie uitfti, quotquot uiui capti funt, præter trecentos quadragintao(?lo nbsp;nbsp;,

nobiles, quiRomamfuntmifsi,cætcriadunum trucidati. Necmitiorproptereafii-tftus eft populus in eos, quibûs armatus miles pepercerat. in foro uirgis cæfi,ad unit fecuri omnesRint percufsi.Idœ pro Romanis inTarquinienfium foroimmolatis, eft pcenac hoftibusrepenfum: foedus eo anno cum Samnitibus,quiad hocipfum legatos Romam miferant,eft ieftum. noncademdomi, quae militiac,fortunaerat plebi Romanæ. Nam etfi unciario fœnorefado leuata ufura erat, forte ipfa obrue* banturinopes,nexum^inibant.IterumigiturPatricqcreati coss.Horumcoss.

' fic mentionem facit Solinus in Polyhiftore : Notatur eadem die conflagrauifle templum Ephefi, qua Alexander Magnus Pellac natus eft: qui oritur,ur Nepos tradit,Marco Fabio Ambufto T. Quintio Capitolino coss. anno poft Romam conditam trecentefimo odogefimoquinto. Qui numerus annorum non conucnit, cum fit annus quadringentefimus, ob id corruptus. Sed nelt;^ Orofq numerus fcr* ri poteft,qui librotertio, capite quinto,ficfcribit: Anno ab urbecondita quadrin gentefimo fecundo,legatia Carthagine Romammifsi funt,fcedus^ pepigerunt, fiCc.Quibus diebus SC Alexander Magnus, uerc ille gurges miferiarum, atque atrocifsimus turbo totius Orientis,cft natusi nbsp;Plqtarchus Akxandrum Magnum

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;natum

loÀn.Cttj^iniarACommetturiHs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;16^

(w. tradit area idus Äugufti'.Ipfoci'us natah'dic templum Dianæ Epficfiæ eft ôîyntpi^ii), concrcmatum,quo tempore Philippus Potideam urbem cæpit. quam captam tradit Diodorus anno tertio centefimacquintæ Olympiadis: licet altjahno primo Olym^ piadisfcxtæ ÔCcentefimæ, Eufebiusanno fecundofcxtac Sgt;C centefimæ Olympiadis fcribat.Tanta eft autorum diuerfitas. Iudicct,qui fit nare emunda. Diodorus Siculus libro decimofexto horum CO s S.mentionemfacit.’RegnantcTheflaloapud Athenienfes,Romani C o s s.erant M.Fabius QC T.Quintius. VbidcArtaxerx xe, de Tripode ôd Netftanabo plura. Gellius libro decimofeptimo, cap. uicefimo.. primo:Philippus Amyntç filius, Alexandri pater, regnum Macedonia: adeptus cftt in^ co tempore Alexander natus eft,

Votituti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Publicota.

4°} G. SVLPITIVS II lU ET M. VAEERIVS II, |

His c O s s.ut in feptimo Liuius feribit,bellum 8^ à Ceritibus inftabat,quiTarqut nicnfiumcofanguineorumcæde permoti,bellum ftudio inftruebant. EtLatiiiorum legati nunciabant Volftos in armis efle, fuis^ finibus imminere. Profeefti C o s s.in prouinciatn, Valeriu« in Volfcos contendit: qui ubi ex Sulpittj literis clt;^nitum eft, magis quàm opinio cflet,bellum ab Ethrufeis imminere, Cerites^ cum Tarquinien fibusfcntire,Romam Confulreuocatus,iufiu patrum T.ManIium,L.filium,Ditftalt;* toretndixit, qui Côfulari contentus exercitu,bellum Ceritibus indixit.Hi ubifeho-ftiliterpcti uiderunt,fubita pœnitentia adduéîi,Romam legatos mittunt,eins culpac pœnam deprecaturos,Legati à paivibusadpopulum reietfti, multum pro concione obteftati funt,ut pro ueteri fua pietate in V eftam ÔCcaeteros Romanos dcos,quos Sc nonico bcllo ab omni externa iniuria pientifsimo hofpitio feruaflênt, ne prafentem noxamultione perfequerentur. Tarquinienfes fceleftifsimoshomines, quum infe.» ftum agmen per Ceriten agrum ducerentjraxifte ui potiusquàm uoluntate fuam iu-uentutem. lam omnes pcenitere fa(fti,pofcercqp fuppliciter ut ueniâ datent cam Ve ftalircligionijamp;dïjsquos Cerites nonfolum feruaficnt,fedrcligiofeetiâeolui{rent* Valuitplus uctusmeritum apud Romanos,quàm præfcns caufa:acucterisbencHci) potius, quàm praefentis iniuriæmemoria, data pax eft Ceritibus, ÔC induciæ in centum annos. In Phalifeos deinde itum, qui in cadem caufa crant.Hoftes ibi nufquam rcperti:fedagerfoedauaftationeacpopulationeuaftatus .Nec in Ethruria eft aliud eo anno geftum.Legionibus ergo Romam reducT:is,turres amp;nbsp;mûri inftaurati: ApoL r lini^ ædes dedicata eft.Longum deinde certamen plebis patrum fuit, quod Con fularia comitia ad undccimum interregnum protraxit: Tribunis Licinia Icgeinni* ’ xis.’contrà patribus totum potius confulatum tollere paratis, quàm promifeuum ha-bituris:poftrcmô Tribuni obtinuerût, ut alterc plebc Conful crcaretur.Memorâtur amp;hi COSS.à Diodoro librodecimofexto,cum archon Athenisfiierit Apollodo-rus, Scribit Plinius lib.fccûdo,capirc uigefimofcptimo,de cœli coloribus,quod huic loco çonuenit:Fit,inquit,amp; fanguinea fpccie,quo nihil terribilius mortalium timori, incendium ad terras cadens inde : ficut Olympiadis centefimsefeptimse anno tertio, cum rex Philippus Græciam quateret.

Publicola,patriciui.

P. V A LE RI V S, ET G, M A R T I V â R V T I b I V S II, 4

His c 0 s s.ad fœnebrem caufam leuandam quincp uiri mcniârif creati funt, qui à pecunia: diipcnfationeappcllati, fuoarbitrio aesalienum expublico diflbluercnt. Qyæ rcs inucteratam urbanac difeordiæ materiamproriiis ê ciuitatc iuftulit.ExiC'' rantiam Confùles in prouinciam, cum ex Ethruria trépide nuneiatur,duodccini cius gentis populos in Romanum nomen coniurafle. Patres S. C. ad CO s s.inca-ftra miferunt,ut ftatim Didlatorem diccrent.C.Iulius eft ditftus, amp;nbsp;foris omnia quitta fuerc.Didator Romam reuerfus, comitia confulariahabuit. Créatif font Pa-tricij duo.Fuerunthi C o s s.tefte Diodoro libro decimofexto, quu Athenis archon fuit,

ht^urelCußiodori Conßilei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;At

OlympiatJ. fuit,fiCprincGpsCallimachus.Scdaker i^üù.illicM.Fabiuscomiptèfcribitifr* Potituf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PcxnM,aliit Cefo^

cvin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G, s V b P I T 1 V s, ET T. Q^V I N T I V S»

His C O S S. duo bdla habita funtîQuintius ad Phalifcum profedîus, Sulpi/ dus adTarquinienfc. Agrilatèutrobit]p uaftati,quumipfimœnibusinclufi tencrcn-tur,fradfiscp ca dadc animis paccm peticre: quam Icgatïs Romam mïfsi's, in quadra-ginta annosïmpctrarunt.Cum tuncccnfum agi placuifTet, G. Martius Rutilius,quï primus Didator de plcbc fuerat,auxilio tribunorû impetrauit,ut Cenfor cum Man-1 io Neuio crcarctur. M. Fabius inde Dictator eft crearus, ut tribunis Liciniat legis aflertoribus refifteret. Sed plus lex ualuit quàm Ditftatoria maieftas, quia unus ex plebe Conful creatus cft.Diodorus libre dccimofexto:Regnante Athenis Theophi lo,apud Romanos co S s.fucrunt,G.Sulpitius amp;nbsp;Q.Qpmtius (ficenim hiclegitur) Olympiade otftaua cenrefima,quandoin ftadio uicitPolydes Cyrencus.DcfcriW tur dehincibi expugnatio Olynthi,6ô quaedam alia.

Sdpio,pafriciut.

• * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M. POPILIVS in. ET L. COR N ELI VS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40^

His C O S S. eu Galli in Latino agro eflenbPopilio Gal 1 ici belliprouinda extra fot tem data,quia collega infîrmuserat. Cum quatuor igiturlcgionibus inhofté iturus, panibusautor fuitjUtadnouos cafus alterumin urbe exercitum fubito confcribe-rent. Vbi uerô hoftis inconfpedu fuit, qua arte illos aggrcfluSjCaftrisexueritjô^ illorum impcfum fregerit, donee ordinibusconfufis cum ftrage amp;nbsp;cardemultacos fudit ac cecidit : abundc Liuius in feptimo docet. Cum uero in Albanam arcem Gab ii profugiftènt,CcnfuI,qui per humerum cratfauciatuSjamp;uuIncrcgrauabaturjàlon-giorc inledatione abftinuit: caftra uero hoftium uióor diripiêda dédit militibus.Inquot; de Romam eft exercitus rcduóus, triumphus^ dilatus, quoad Popilius à uulnere conualuiftet. L Furius Camillus Dictator patribus poflefsioncm priftinam Confu-latus reddidit : ob cuius meritum ipfe creatus eft Conful. Hos c o s s. etiam ponit Diodorus lib.decimofexto,régnante Athenis Themiftocle.Sed alterum c o s.appel lat G.Cornehû,nô L.fi eft fides libro fcripto habcnda.Sed obferuandum, quod Dlt;o dorus fequentes COSs. Camilium amp;nbsp;Claudium nonponit,fcd poft hos lubiungitî Rognante Athenis Archia,Romani co ss.fuerûtM.Aemiliusamp;T.Quintius.PôH rognante Athenis Eubolo, apud Romanos c O s s .fuerunt M. Fabiu.s amp;nbsp;Sergius Sul pitius.Tandem confulatum M. Valertj M.Pompilil ponit.adeô tt fériés cos s.il-lie fit omnino diuerfa : qui forte alios eft fequutus annales, fed fides penes autorem fit. Vtic^ad complendam illam Olympiaden, dooftunus Confulatus. Pauloautem inferi us in fequenti Olympiade funt quintj Confulatus: amp;nbsp;M. Fabius cum fuo collo ga Seruio Sulpitio nominatur, ita ut unus hue debeat referri. alioqui numerus anno-rum non procoderet.

• } L. FVRIVS CAMILLVS, ET APPIVS CLAV- 4^

DIVS C R A S S V S.

Hi C O s S. pnufquam magiftratum inirent, Popilius de Gallis triumphauicGalli uerô ex Albania arce excurrentes, 6C Gracea clafsis in Ant iatis Laurentmi^ trac^us eram ex alto inucefta, prarfentem annum feeereinfignem. Maritimi pracdones cunt Gallis congrofsi, incerta uidoriafcfoadnauosreceperunt. Concilium frequonsLatinorum ad lucum Ferentinac habitum. ubi Romanis auxilia do more poftulantibus refponfum oft : Dofinerent tandem qs imperaro, quorum auxilqs indigoront: Latinos pro fua libortate potius, quàm pro aliono imperio bella obituros. nbsp;nbsp;Subita La

tinorum defetftiooo Romanis terribilior fuit, quod duo externa bella fatis fua ma-gnitudino ciuitatem per id tempus follicitam haberont.Tum ucrô,quta autpr^ prijs uiribus ftandum erat, aut bello fuccumbondum, accurratifsimus in u^heÄ tous agris eft deleóus habitus. Suntœ decent legiones confcriptac quaternum öu — _ K — nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ducenufl»

loan.Cuf^midm Comment Artin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

duccntuni pèditum, cquitum trccentorum. Appuis Claudiusnicdió beîliappara -tu uitadecefsit: incumbebat^ totum onusrcipublicæ Camillo, aken Conlultqui duabus legionibus ad urbis pnrfidium relidlis, cæteras copias cum L. Pinario prægt; tore partitus, cum maritimam oram aducrfus Giæcos tutaii iubet, prædones^ pro^ cullittoribus arcereiipfead hoftem eo cófilio pi-oficifcitur,utinbibitacxcurfioncaG' fidendo domarer.Galli cum in confpedïueiïent, moxunus qui magnitudinecorpo^ ris SiC armis cæteros præccllebat,unum ex Romanis prouocat alta uoce.Cui M.'Vale riusTribunus, explorata Coniulis uoluntate occurrit. Aiunt aduentalTè coruum,aG infcdiflegaîeâjqui alis acroftro cum Valerio uerberaretiac tandem à Valerio Gallus proftratus occiditur,cumutrincçcx ftationibus fieretconcurfus.fed adhortationc Confulis poil certamen acre ac diu anceps, Galli fugam arripiunt : percp Volfcos ac Falernum agrum difsipati,in Apuliam ôC oram fuperimaris abicrunr. Conful tribu^ nurh pro concione laudatum,decem bobus ôf corona aurea donauitimanfit^ illi ab élus uidoriæ euentu Coruini cognomen, ufc^ in iongam poflcritatê. lunxit deindè Conful cadra cum prtefore aduerfus GræcoSjqui de indufiria bellum trahebant po^ tiusjquam abilinebant.Dixitqj abfens iuflu patrum T. Manlium T orquatS ad con-fularia comitia habenda Dicftatorcmia quo hie Valerius treis ôôuiginti annos natus, fummo fauore populi Conful creatur. Polybius in fecundo pulchre hanc hiltoriä cóplefliturhis uerbis : Cæterùm cum poft duodecimû annum itcrum Galli eodem reuertercnturjcucftigio Romani aduentu eorum cognitOjObuiam alacres cum exer-cituproceffere, nihil magis quam dari fibi ab hoftibus pugnandi copiam cupientes, qua deomniimperio uno tempore decerneretur.Galli audacia Romanorum porter* ritijfimul orta inter fc feditionc,per noeftem terga uertentes,turpi fuga t edicrûtin pa triam, atlt;^ annos tredecim quicti permanferc. Poftea cum uires pop. Rom. indies quam maxime augeri cerner ent, de pace agere cœperunt : qua impctrata, ad trigefi* mum annum quieuere.Perpaucis hanc hiftoriam Florus libro primo,tituio decimo* tertio defignatilterum Pontino agrOjCum in fimili pugna L. Valerius, infidente ga* lex fatyricaalite adiutusretulit fpolia.Tu ibilege M.nonL.Valerius,quod omnes atteftantur. nbsp;nbsp;Per fatyricam autem alitemjintelligc coruum: quoniam feilicet eft ligt;

bidinofa èCiàlax auis,amp; quod ore morigeraturn'd obtinentefabula, qua eas plane o* rc parère Sc coirc,uulgus arbitratur.VndeSCcoruinum ouum dicitur.Ariftotelesue ro ScPlinius in dccimo pernegant.Dicitur enim faty Grxeis uirile membrum, unde fatyrioninfledlitur, urigo uenerea, quæàmedicis rccentioribus priapifmus dicitur. De quo Auicennain tertio, 20.Fen. Infleóiturindequoq; Satyrus,quiadlibidinem pronus Sc procliuis eft. Et per Satyrica fignajapud Pliniu in decimonono,ad hortos cuftodiendos fuffixa,Priapus intelligendus eft. nifi Saturnica malis legere.Hie ergo fatyrica auis, coruus libidinofa intelligcda eft. Quia uero aliqui fatyriâ genus corut elfe dicuntjipfi uiderint.nccp enim Ariftotclcs,ncc^ Plinius,quod haeftenus animad uerti,hocaftruut. Cæterùm de hoc Valerio Coruino,6C Eutropiuslib.fecundo,ca pite primo: Vai. Max.libro tertio, capite de Fortitudinc:Plinius junior tituio uigefi* mo nonOjde Viris illuftnbus:Orofius libro tertio,capite quinto. Sediterum relegen dus eft Valerius Maximus libro odlauo j tituio dccimofexto,quæcui(^ magnifies contigerunt.

Coruinuf,pittriciuf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teiiM, plebciu!.

M» VALERIYS, ET M* POPILIVS IIIL 4

Turn Camillus nihil adhuccum Grçcis mcmorabile geflerat:quia quum aliquart* diuinLatinilittoris ora fine prælio uerfati eflent, aqua deficiétc,in altû abicrunt.Por ro qui Grçcorum fuerint,qui tum Latium clalTe funt infeftare adorti,Liuius ignorât: licet Siculos fuifle,atqi ab eius terræ tyrannis claflem inftrutftam, fufpicetur.Sed Ti* moleonis ducftuôCaufpictjsper hæctempora Siciliatyrannide liberata eft,ut Plu* tarchus uidetur fignificare.Pcftilentia nonnihilcftRomaelaboratum,SCcum Car-thaginenfium legatis foedus idum, cum focictatem petijflcnt : cuius fœderis iüi mcminis

Iß's nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In ^urei Caßodort Conßks

Olympiade meminit Orofius hbro tertio,capitequinto.Cætcrùmotium domi fon's^fuit.Hotiï cos s.fadtmentionem Diodoruslib.dcciniofexto;Regnante Athenis Lycifco,Ro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

roani cos s. coniiituiierant M» Valerius amp;nbsp;M.PopI(us (.ficibi legitur) Olympiade centefi'ma amp;nbsp;nona, quando in ftadio üidt Anftolodius Athenienfis.Sed cum unus annus defit huicOlympiad!,uidetur erratû,amp; fequentibus co ss.Olympias to^.ad-fcribenda:quod ÔC ex Cenforino colligendû eft,qui quadringêtefimo amp;nbsp;dedmo an* no ludos feculares fatftos tradit. Sed SC fupcrius, amp;nbsp;paulo inferius, ubi M. Fabius Si Ser.Sulpitius co S s.fuerunqrcs ilia memorabiturquia confulatus funt tranipofiti.

Torqudtut, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Venox.

CIX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T. MANLIVS II, ET G, P L A V C I V S.

His CO S S.de fœnore res adîa : in penfioncs æquas triênq didutfta fors,utplebs leuaretur. Necquicquam memorabilcatftum eft hoc anno. SuperfeiTum de tribute, fie deledu, Horum quoq^ C O s s. meminit Diodorus Iibro dedmofexto, cum apud Athenienfes archon fuit Pythodorus.

Coruinut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Libo.

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M. VAbERIVS II. ET G. POETILIVS II.

His CO s s,cum Volfdsbenum fuit.Nunciabatur enim, Antiates legatosLatiutn drcumire,ad codtandum in Romanos bcllum. Coruinus ad Satricum proHcifcitur: quo AntiatesSCalij Volfci,praeparatisadidtcmpuscopijs,occurrunt. Nullaitatjdi micandi mora fadla eft. Volfci, ferOdor ad bellandum gens, quàm ad bella gerenda, modico ncgocio uidîtSatricû fuga repetunt.Cingit oppidum Romanus uidonfea* lis^ circa muros admotis,deditio fada eft. Quatuor armatorû milia cum imbcllimul titudinc dedita:eos ante currum uindos triumphans Conful egit. Horn c o s s. minit Cenibrinus de Die natali) de diftindionibus ætatum hominis feribens, fub ijs tertios ludos feculares fados,in haec uerba,fi non errorem habent: Vt uerô in comen tarifs QuindecimuirorûfcriptS,anno quadringêtefimo amp;decimo,M.Valerio Cor* uino 8C C.Petilio CO ss.terrijludi fuerunt.Sedcertè,niprorfus fallor, fecundûcoffl* mentarios Quindecimuirorum (fie enim dicuntur,non Duodedmuiri ) hi fucrûtfe* cundi ludi feculares.nam de primis inter omnes conuenit, quôd fuerint fub P. Vale* rio Publicola.Secundidcinceps fueruntuariatifecundum autores.Debuit Angelus PolitianuSjCum dcSecularibusludisinfua Mifcellaneafcriberet,ex Zofimonomi* na C O s s .recenferc ex fîde,ut errata CenfOrini potuiiïent tolli, etiam fi lapfus fuilfet, 6Cin proprqs 6Cin numerorüm notis. Miror Liuiumnihil de ijs ludisfenbere,ncc hic,necalibi.Diodorus quolt;^Siculuslibro dedmofexto,horum facit coss.mcn* tionem,licetfufpicer mendofum librum.appellatcnim c o s s.M. Valeriumfilt; M, Popilium:qui paulo ante fuerûtannotati.Sed eo temporeregnauit apud Athénien* fes Safigenes.

CamerintK.

’ M. F A B I V S D O R S V O, ETSER. S V L P I T I V S.

His CO S S. Aruncum bcllum ab repentina eft incurfione cceptum: metus^ ciuita tem inuafit, ne totius Latininominis confenfu Arund arma induiflènt. Ob id L.F1I rius Camillus Didator didus eft. Romanac legiones in Aruncos confeftim dudæ: ibicp pnicdonu animi magis quàm hoftiumreperti. Defeenfum tarnen eftin aciem: Didator^ lunoni Monetae aedem uouit, fi uidor ade difeefsiflet. T um damnatus uotijubi Romam ucnit, autor patribus fuit ut Duumuiri crearentur ad earn aedem in Capitolioerigendam,ubi fucrantManltj Capitoliniædes:anno^fequenti,quaffl uotafucratjdedicata eft. COSS.Didatoris exercitu ad bellum ufi, SoramdeVol-feis ui caeperunt.Hos CO S S.Diodorus fupcrius pofuit,ante Olympiadem nonam centefimam, régnante apud Athenas Eubolo. amp;nbsp;hic intermittit,quia mox poftfupe riores didos ponit Martium 8^ Manlium : quod etiam pro fupputatione Olympia* dum obferuandum eft.

GMar*»

loan.Cu^miäm Comment^àins. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;16’9

Kutilius, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tori^udtttti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OlytnpMitgt;

G. lÄARTlVS Ilh ET T, MANLIVS IL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

4*2

His co s s .in Albano lapidibus pluit,amp;noxintcrdiuuifà eft intendi.Fenæ proin* de indtcftae,Dilt;ftatorcp ad id creatus P. Valerius Publicola.Nec tantum à Romanis tribubus fupplicatum, fed à finitimis ctiam populis. ludicia eo anno pop. in fœ-neratoresfacftarquibuseftabædilibusdilt;fta dies.Hos coss.fcribitDiodorus inde-cimofexto, Romæ fuifle, quandoNicomachus Athenis fuit archon. Macrobius in primoSaturnaliumrefert,ædemlunonis Monetæ Calendis luntjsdicatam, Coss. C.MartioRutilio iii.amp;T. Manko Torquato ii.Sed COSS.inimprefsiscodicibus défunt,Hisenim coss.aedeslunoniMonetacfuitdedicata, teftcLiuioinfeptimo, anno poftea quam uota erat,

Coruinut, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Coffitt.

^'} L, V A L E R I V S 11 r, ET A, C O R N E L I V S. CX

His C o s S. bellum cum Samnitibus ortum eft, gente tum opibus Sii. armis ualida: quod bellum aliud grauius cum Pyrrho rcge,mox ÔC cum Poem's grauiftimum pepc rit.Ferunt Rom.tum in primis opibus floruiflc,quum Sidicinis,quiTeanum habue 'runt, magis quia plus poterant, quam quod iuftam ullam habcrent bellicaufam, arma inferrent.Sidicini Campanis fefeiungunt, quiinter finitimosamp;ipfi maxime pol lebant.Hi uero octj luxus magis quam rei bellicæ erant ftudiofi. Igitur in Sidicino agro haud magno negotio uilt;fti,omnem belli molem infcuertunt.Samnites omifsis Sidicinis, Capuam ferociter inuadunt, acTifata, colles Capuæ imminentes, primo occupant,Sc quadrato agmine urbem pctunt.Campaniin planicie ui(fti,tum magna ftrage in urbem deiedïi, legatos Romam pro auxilio mittunt. Cum uero hæc nega-ta,quia Samnites confoederati Romanis crant : Capuani mox felè, omnia^ fua Romanis dcdiderût.Q.uibus receptis in deditionê, legatiin Samnitium caftra funt miC fi,qui deditionem à Campanis fatftam exponerenr, peterent^ ut tjs parcerent, ac armis abftinerent.Sed Samnites reieclis Romanorum petitionibus, illis uidentibus in Campanum agrum cohortes prædatum ire iufsi funt.Qinbus Romam nunciatis, belluminditftumeft Samnitibus.C o s s.cum duobus excrcitibus aburbcprofecfïi, Cornelius in Samnium, Valerius in Campaniam diuerfi abierunt. Valerius Samnites primo fudit, in Campaniam dehinc in fugam uertit. nam oculi militwm Romano rum ardere ex furore uifi funt, quibus territi Samnites fugierunt. Cornelius cum in Samniumincautè exercituminuallem duxiflct,P. Decqtribuni auxilio periculum euafit Romanus exercitus.Sedeiusquocßconfiliocaftra Samnitium perrumpun-tur.Ccedes ingens intra extracp édita eft. nam ad triginta milia hoftium in eo exerci-tu fuere, quorum parslongè maximadefiderata eft.Laudatusa Confule Decius, ac aurea corona cum centum bobus donatus ,ut longifsime Liuiusin feptimo ex-plicat. Valerius trepidis ab Sucflula nunctjs accitus, quod eo Samnites omnem mi-litarcmiuuentutemexciuiflènt: poftquam ad hoftemuenit, fado in hoftium caftra impetu, tanta uis hominum cacfa eft, ut ad quadraginta milia ftutorum, ÔC centum feptuaginta figna militaria fint ad Confulem relata, Tam ingens uidoriaôC Pha-hfcoSjCum quibus induciæ erant,adfcedus petendum compulit:ÓC Latinos,qui exer citum in Romanos comparatum habebant,in Pelignos auertit. Carthaginenfes quocp,legatos cS corona aurea x x v.pondo Româ miferunt pro uidoriæ cogratu-htione. Confules ambo de Samnitibus triumpharunt, Campani ÔC Sueftini pracfix dia a patribus petierunt, quae ÔC aflcquuti funt. Plinius libro decimofexto, capite quinto,huius Confulisqs meminit uerbis: P,Decium patrem tribunum militum frondeadonauitexercitus ab eo feruatus, imperatore Cornelio Coflb Confule,Sam nitium bello.Meminit fiC horum coss. Cicero in primo de Diuinatione, ubi fbm- , nium P, Dectj nafrat, quod ei poftca tertio anno in fuo confulatu euenit. Horum item coss .Diodorus meminit in decimofexto,fic fcribens:Regnâte Athenis Theo

p phrafto.

i^Q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In ^urel. Caßtoäori Conßtlis

OlympiaJ. phrafto,Romani co s S.crant,M. Valerius, A.Cornelius,Olympiade centcfi/^^^,, ma décima, quando uicit in ftad io Anticles Athenienfis. Si cxtarct integrum Ap-piani Alexandrin! opus,ex libro illo qui Samniticus ab eo infcribabctur,poflentoni niabella cum Samnitibus à Romanis gcfta legi.Sed fatum quod alios libres eripuir, illos quoep legere nos, amp;nbsp;manibus ueriare noluit. Sed Liuium in feptimo diligenter Iege,Slt; inuenies ibi ornatifsimas amp;nbsp;elegantifsimas orationes,

Kutiliuf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kald.

G. MARTIVS IIII. ET Q* SERVI bl VS Ilb 4'1

In feptimo Liutj perperam feribitur Claudius Martius, cum Gaius legendem fit: quodleui crrorcamp; literarum lapfu fit,quoniam hiequartum Conful,Slt; pries cen-for amp;nbsp;ditHaror fuit:quod de Claudio non legitur. Ex ijs COSS. Seruilius in uibcreli' dîus , Rutilius in Campaniam profeóus eft. Ibi comperit per tribunes militum, coniurationê inter milites fadam,Capuæ ui occupandæ,ut Campanifuo ipfi cxengt; plo opprimerentur, quo ueteres inde colonos expuliflent. Coniul itaq?uiden.s rem baud procul à feditione abefle, ex fuis pracfidrjs milites in caftra traduxit. IndefedP tiofam multitudinem exonerate adortus, alios alia de caufa domum able^erc cœpifj amp;nbsp;in primis coniurationis capita. Nec res eft ab initio animaduerfa : uerum ubi, qi'* mifsi fuerant, domi retinebantur, perculfi conferi ne caufam Romæ dicerc cogeren' tur, fecefsionc faeftaquodam colle confederant, fub Albac Longæiugo. Deinde ut fibi ducem facerêt,nolt;fteT.Q.uintium in Tufculano agro rufticantem ui cæperunf, acraptodeincepsagmineRomamcontcndunt.Qiiibus M.ValeriusCoruinusDi' dlator obuiam cum exercitu progreflus, ad odîauum lapidem, tam popular! oratio* ne dcl!niuit,ac tempeftiua adhortatione illam fecefsionem côprefsit, ut legibus mul tislacis noxa ilia tolleretur:Scilicet ne fœnerare licercqne quis eundem magiftratum intra decern annos caperet : neu uno anno duo magiftratus gereret : utep liccret CO s s. ambos plebeios creari. quæ latifsimèin fine feptimi libr! apud Liuium leges. Meminit horum coss. Diodorus indecimofexto:fèd alterum confulemMarcum Rutilium uocat.

VenoXi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mamerctu-

5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G, P L A V T I V S I b ET L. AE H I L I V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4'1

His COSS.Romani Priuernatibusbellumindixerc,quiaNorbamSifSetiamco* loniasclient populati. Volfci quoœ ad Satricumcaftra communierant.PIautius, eu! ea prouincia obuenerat, prælio Priuernatibus uieftis, corum urbem ui cæpif, ca* ptæ^ præfidium impofuit.In Antiares deinde mouit, quiadSatricum caftrafece-rant. dubio hic marte dimicatum, prælium fubita tempeftas diremit. Antiates no* dîeabierunt.Conful dupliciprælio ui(ftor,omnem hoftiumregioncm admareufip populatus eft. Aemylius Sabellicum agrum ingreflus, late^ omnia prædatus, cum multa populatione circumagebat cxercitum,nufquam hofte comparente. Vndc Samnites clade perculfi, pacem per legatos pctunt,quæeis itcrum reddita eft pct Senatum. Ob id noua obfidione Sidicinos repetunt ; qui cum fe Romanis dedcrent in ultima necefsitate, recepti non funt. Ad Latinos igitur confugiunt : qu! cos rec!* pientes, auxilia tranfmittunt in Samnium : quibus iunguntur Campan! quoep.ab bis Samniticus ager depopulatus eft,amp; Latin! fuperiores in certamine femper lucre: quod Romanis Samnites conquerebantur. Ob id Campani metu aliénât! funt. La* tin! uero penitus defecerunt. Cum igitur confilia noua inqftènt contra Samnites,ru* mor Romam allatus, fecit nouos creari confules ; ut Liuius in ocftauo fcribit. Dio* dorus in decimofexto, bos c o s s. fcribit Roma regnafle, quan»

do Athenis Charondas archon fuib,

T.Man*

.. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loan.Cufbtmani Comment ar im, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17 i

T» MANLIVS III, ET P- DECIVS M V S, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

His C O s S. Alexander Epin' rex,Magni Alexandriauunculus,inltah'amdaflè appulit, Latini itacp populi, qui iam defecerant à Romanis fœdere, per L. Annium Setinum à Romanispetunt,fiin fœdere uellent Latinos permanere,ut altercon-fuliam inde Latini nominiscrearetur; ó^par iènatorum numerus exeadem gente foret, ut ex æquo Latini cum Romanis uiucrent. luflusè curia difcederc Annius, cum fe tumultuofe proriperet,lubricitatc fcalarum lapfus, faxo ceruicem fregit. Bellum igitur magno ordinumconfenfu in Latinos decretum. C o s S. duobus exerci' tibus confcriptis, in Samnium profetfli funt : in quo bello P. Dccius fe pro pop,Romano deuouit, Sc in acie ftrenuc pugnans occubuit. Alter Manlius Conful nliumi quod extra ordinem iniuflus pugnaflet, fecuri percufsit. unde Manliana imperia di-âa funt. Cæterùm Latini fufi fugaticp funt. ld quod abundè Liuius, longo uerbogt; rum ambitu in otflauo defcribit. Elorus libro primo, titulo decimoquarto paucis de-libat : fed alterum C o s s. Decium Murenam appellat, cum Liuio SC cæteris omnibus P. Decius Mus dicatur. Licinius autem Craflus Murena diClus elf, ut Macro-bius in tertio fcribit, quod hoe pifce effufilsimè deleCf atus fit : adeo lautae habebatur 'gulac. Dchoc pifce murena Columella, Plinius libro nono, luuenalis in quinta Sa-tyra. Credo itacß legendum in Floro : Manko Torquato, Decio Mure c o s s. Meminithorum ConfulumSC Valerius Maximuslibro primo,capitc deSomnijs. SedTiti Mankj meminit libro tertio, de Fortitudine: SClibrofexto,deMutatione morum ÔC fortunærSC fecundoitem libro,capitedeDifciplina militari. A,præte-rea Gellius nono libro, decimotertio capite,Torquati ex Quadrigartj annalibus facit mentionem. Junior item Plinius titulo uigefimofexto » de P. Decio Murelcri-bit:in titulouerouigefimootflauo,T. Manlij Torquati meminit. Hanchiftoriam etiam mutuauit à ueteribus Eutropius libro lecundo, capite primo : breuiter Oro-fius librotertio, capite oCfauo,ubi etiam altcrius confulisnomen corruptum elf* Sed cum dicit bellum id fatflum anno ab urbe condita quadringentefimonono, a-criore indiget examine: cum non nonus,fed decimufquintus lit annus poft quagt; dringcntcfimum,ut patet manifefto. De Decio Valerius in quinto, capite de Pieta-teergapatriam.Meminit Scfenior Plinius DccijjUigefimofecundo libro, cum de co ronisagit, capitc quinto. Sed Co s s. amborumindecimofextomeminit Diodorus Siculus. CæterùmhuncdeuouendimoremprimuscrcditurintroduxiftèLinusCo-drifilius, qui pro patria bello Dorico fe deuouit. hicMiletum coloniam Athenien-fium deduxit in Ionia.Sed quomodo mos deuouendi apud Romanos fieri debeat,U te Liuius in o(ftauo:qui requirendus eft.

1'7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T, AEHILIVS MAMERCVS, ET P, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CX

PHILO,

Cum fuperiori anno Manlius iterum inter Sinueflam amp;nbsp;Minturnas, Latinos recent! præliofudilTetjrescp hoftiumaccifaceöueniircnt,ut Latini nominisciuitates ultro fefe dederent, ob earn deditionem Latinus agerSC Phalernus, qui Campant' populifuerat,ufqueadVulturnumflumenRomanæplebieft diuifus. Hi igitur Confules Latinos dolore amifsi agri ad rebellandum impulfos, prius acie uiCfos ca-ftris exuerunt.Sed dum Philo, cuius duCîu SC aufpicljs fuerat pugnatum,cæteros La tinosrccepitin fidem : Aemilius Pedum oppidum oppugnat.Tucbantur Pedanos Præneftini, Tyburtes, SC Veliterni : aderant illis ex Lauinio quoque SC Antio au-xilia.His prælio uitftis,dum adPedum SC alias focias hoftium urbes circumagit excr citum,audito collegae triumpho, ipfc quoepRomam cupiditate laudis, infetfta pro-uincia decefsit. Negantibus triumphum patribus, nifi Pedum ui captum aut dedi-tum eflettadeô Aemilius eft à patribus alienatus,utinreliquum tempus annino minus fueritnobilitati infenfus,quàm Philo, qui plebeius erat.Nec contcntusilla infe-

p 2 CfationCÿ

1/2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In ^urel. Caßwdori Conßtles

olympiad- elationc.quum ob Lattj motum Dictator dicendus eilet ÄcmilniSj anus tum fafccs co„ crantjPhilonem collegam dixit,palt;fîus fore, ut populäres leges Diâator ferret, gum autem quæ latæ funt uno capkefandrum, ut plebifdta omncs duitatis ordincs tenerent: altero, ut legum quae centuriaris comr'tijs ferrentur, prius patres autores fièrent,quàm populusinfuffragiamitteretur. poftremô,utcenlbr alter ex plebe retur.Perfuafum fuit patribus,maiorem domi cladcm eo anno,ob inuilas leges acc^ ptam,quàm foris efièt bellica opera quæfitû. Diodorus in dedmofexto : Régnante AthenisPythodoro,Romanic o s s.erant,(XPoplius £lt;Tiberius AemiliusMa' mercus (ita enim ibi legitur ) Olympiade undecima ÔC centefima, quando in ftadio uicit Cleomantis Clitorius.ôf quae turn in Græda hoc têpore gefta funqabunde fcribitjfiniens decimumfextumlibrum,

4'1 » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L» F V R I V S C A M I L b V S, E T G. M E-

NIVS NEPOS,

His COS s.Latini,quiita ademptifibiagri,omniapriusferre poterant,qu^m ociS Sgt;(. quietem : in omnem nouandarum rerS erant occafionem credi. Oppugnabant^ iam C o S s. Pedum : quod in Aemilij contempts patres non folum captO, fed etian’ euerfum uolebant. Tyburtes amp;nbsp;Prænefiini fuppetias Pedanis tulcre. Diuerfa parte Aridni, LanuuinijVeliterni,^^ Antiates, ad Afturam fluuium caftra feceranttquos Neuius eximprouifo adortus fudit. Camillus interea fadîa ex Pedo eruptione, atej? exercitus parte in fugam inclinata,laboriofe aliquandiu hoftem fuftinuit, Inde inftaii rato praelio, non folummodo aduerfam aciem perculit, fed oppidum etiam admotis fcalis ui cæpit.Necfecundum earn uicîoriam prius quieuere co s s.quam uniuerfu”’ Latium partimui,partim uoluntariadeditione fubegerint. Præfidqsindeoppidagt; tim relidis,Romam reuerfi,omnium confenfu de Latinis triumpharunt ; fiatux^e^ queftres illis in foro pofitæ. Cum igitur Camillus de ftatuLatij referret, dccreuerunt patres,utpromeritis cuiufc]^ciuitatis,illisfuum beneficium impertirctur.Lauinijs itac^ciuitasdata,fuacp illis facrareddita, Aridni,Nomentani, Pedanteodemiure inciuitatemafciti.Tufculanisferuata ciuitas,quamanteaadeptifuerant. Vcliterni, quoniam fæpius rebellaflènt,grauius muldlati,eorum muri dific(fîi,fenatus Ro' mam abdudïusjiuffus^ trans Tyberim habitarc. Anttatibusciuitas data eft: naues ademptae, mariep interdidum. Tyburtibus amp;nbsp;Pracneftinis ager ex parte ademptus: nectantumob recens crimen, fed quia pop. Romani odiocum Gallis arma iunx’f fent. Cæteris Latinis connubia, commercia, ôf concilia inter ie adempta. Campant cquitibus,Fundanis Sf Formianis ciuitas fine fiifff agio data. Cumanos 8d Suelfula* nos eiufdem iuris elle placuit,cuius Capua. Antiatum naues quædam funt in naualc fubdult;ftæ,aliç incenfæ,quarû roftris fuggeftum eft in foro extrutftS.Id templum Ro ftra ob earn rem dixerunt.Hinc fcribit Cafsiodorus:

His Cofs.roftra nauium de Antiatibus in foro fixa funt.

Quod Liuius in otftauo, amp;nbsp;Florus lib.primo,titulo undecimo,if s uerbis annotat: Extant amp;nbsp;parta de Antio fpolia, quae moenibus in fuggeftu fori, capta hoftiS claflc fufFixit:fi tarnen ilia clafsis,nam fex fuereroftratæ.Sed hic numerus illis initijs naualc bellum fuit.Plinius tricefimoquarto libro,capite quinto fcribit, ea roftrain fuggeftu deuieftis Antiatibus fixa,anno urbis q^uadringentefimo decimoicxtotcrcdo dectmo* ieptimo legendum. Huius confulis G. Mcnij columnam illic defcribit 0^ Diodorus libro decimofeptimo,ac L.Furium Si G.Menium C o S s.icribitfiMfle, quando Athe nienfibus imperauit Euenetus.

3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G, SVLPITIVSLONGVS, ETP. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4'’

AE L I V S P OE T V S,

His c o s s. bellum inter Sidicinos QC Aruncos eft ortum, Arunci quia à T. Man-“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;. nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- jjg

îoan.Cul^mîani Commentariti^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;173

liofuerantindeditioncmacccpn,auxiliumabRomapctiuerc,lufsicossgt;. Ariincis opemferre,qui pnufquam eo ueninèntjnunciatum eft, Aruncos relióa patria popu^ lanter profeóèos Sueiram muniuiflc : quæ res fuit in caufa, utiam inde Sueiïà fît A» runcadi(fia. Veterem Aruncam,quamilli reliquere,Sidicinifunditus deleuerant. Senatus COSS,iratus,quôdferôopem tuliflênt,DictatorcmdidClaudium Régi* lienfem iußit. Sed quôd uitio creatus effet, fe magiftratu abdicauit. Eo anno Minu* tia Veftalis uiua fubterram,ad portam Collinamdextra uia,eftdefoflà;Scelerato campo nomen loco fa(flû, cuius amp;nbsp;Orofius libro tertio meminit, ocflauo capite. Is e* tiamannus,quodP.Philonem primùmè plebe prætorem habuerir, infignis apud Romanos fuit.Horum cos s.mentionem facit Diodorus libro decimofeptimo,fed alter« confulem L.Papyrium nominal. Vereor errorem codicis. Regnauit tunc A* thenis Cteficles.IIIicdefcribitur Alexandri tranfitus ex Europa in Afiam,

4Î0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L, PAPYRIVS, ET CESO D VI L LI V S, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

His COSS, cum Aufbnum gentc bellum fuit. Calcs oppidum Auibncstene* bant.lunxcrantcum Sidicinis arma. Vtercp populus unoleui præliocft à Roma* nis fufus, Cæterùm quando Sidicini adeo infefto erant in Romanos animo, pla* cuitidbellumnon intermittuutLiuius inocflauofcribit. Horft Coff mentio fit apud Diodorum lib. decimofeptimo, qui tradit,Cefonem Valerium ÔC L.Papyrium Ro* mx Cofffuifièjquando Nicocratus Athenis archon fuit,

Corwifiwf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rfg«f«î.

M, val ER I VS ini, ET M, AT TIL I VS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C2C1Ï

His Coffdata efl Coruino extra fortem Sididnorum prouinciajquiuicflore cxer* eitu aucteribus Coffaccepto, Cales duxit. Ibi hofles prarlio congredi aufos,egregie uicit : inde Cales oppugnat. Tantus erat militum ardor, ut fcalis muro admotis,pec æqua ÔCiniqua conarentur in arduum euaderc. Sed confuli res difficilior uifa, quàm ut temerè milites in apertum uitæ difcrimen adirent: tantifper abflinendum cenfuit, donee uineæ2«^ turres muro admouerentur.Interea M. Fabius Romani fanguinis, qui ab Aufonibus captus in urbe cuflodiebatur, ruptis uinculis,ex muro hoftium fe relledimifit.IsadConfulispræfentiamconflitutus.autorilIifuit, utCalenos uino Só epulis fefto die fepultos, repente adoriretur. Quo facflo, baud maiore eft certaminc oppidum captum, quàm Caleni acie fuiftent nuper uiefli, Conful bine Romam re* diens triumphauit.Inde ambo Coff in Sidicinos duxererqui priufquam Roma profi cifccrentur,Di(flatorem dixere ad comitia cofularia habenda,in quibus hi creati funt Coff Sed de his ita fcribit Diodorus Siculus in decimofeptitno : Régnante Atbenisi Nicerato, Romani Coff. erant M. Attilius Sef M, Valerius, Olympiade duodecimo / ÔC centefima,quando in ftadio uicit Gryllus Chakidenfis,

Caluinui, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Albinm.

4« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T. VETVRIVS, E T SP. POTSHVHIVS.

His Coff cum Coruinus SC Attilius bellum aduerfus Sidicinos gcrcrent, Romae Triumuiri creati funt,ad coloniâ Cales deducendam. Nec ita multo poft noui Coff. Sidicino bello adhuc refiduo à uetcribus, exercitum acceperunt: qui Sidicinos fines ingrefsi, quum late omnia popularentur, rumor percrebuit, Samnites à Sidicinis ad armaconciri, VndeP. Cornelius Ruffi'nus Dictator eft dicflus : quicumuicio effet creatus, magiftratu fe abdicauit. Deinde per interregem funt Coff creati. Cæterùm in decimofeptimo hos Coff Diodorus nominat, quum Athenis archon fuit Arifto* phaneSjSC quando Alexander tranfiuitin Aegyptum:ubi eius illicgeftapulchre de* fcribuntur.meminit amp;nbsp;horum Coff Velleius Paterculus in fuafragmentata hiftoria ijs uerbis : Sp. Pofthumio, Veturio Caluino Coff Campanis data eft ciui

tas, partiep Samnitium fine fuffragio. Et eodem anno Cales deducfla coloniâ^

p 3 L.Cor-

His Cofs. Galli'd belli famac{uitatcpcrculfa,Dilt;flatorcmdixercM. Papyrium Craflum. S)C iam Didator cceperatfumma cura delcdlum habere, quum explorato* res ad id mifsi, omnia ex Gallia pacata retulerunt. Samnium interea fufpeóum Ro* mams eranca^ fuipicio in caufa fuir,ut Romanus exercitus nó fit hoe anno ex Sam* nio abdudus. Samnites AlexandriEpirenfisbdlum in Lucaniamtraxit.I bi duo po puli aduerfus regem,cxcurfionem à Pefto facientem,acie conflixcrunt : fuitep ca pu/ gna Alexander (upcrior,ui(ftor^ pacem cum Romanis fecit,ut Liuius in odiauo fed bit,SC Cafsiodorus ab eo forte mutuauit his uerbis:

His Cofs.pax cum Alexandro rege Epiri fada eft,

T amen cum haôenus nufquam Icctum fit, regem hoftilc quippiam in Romanos egiffe/œdus potius fuifle credendum eft.De hoc Alexandro Orofius libro tertio,c» pitc decimo ficferibit: Anno ab urbe condita quadragefimo uigefimofccundo,Ale' xander rex Epirotarum, Alexandri magni auunculus,traic(fîis in Italiam copijs,cun» bellum aduerfus Romanos pararet, SC circa finitimas Roma urbes firmaret uird exercitus fui, auxiliaep uel fibi acquirere,ucl hoftibus fubtraherc findens,bellis exetquot; cerctur,à Samnitis,qui Lucaniæ genti fuffragabantur, maximo bello in Lucaniaui' lt;fius at(j occifus efi.Hoc anno tribus Mctia SC Scaptia ueteribus additæ, SC Acerra* nis ciuitas finefuffragio data efi. Sed Diodorus in decimofeptimo fic de his confuliquot; bus feribiuRegnante Athenis Arifiophonte,Romae Cois.fueröt C.Domitius SC A» • Cornelius.fic »bi legitur,non Gn.aut L.fi modo menda liber caret.

MarceUtu, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PotitUf,aliis

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W. C L A V DI V S, ET T, VALERIVS.

Infamis hic annus fuit, quummuîticxprimoribus patrum fimilimorbo SC enen' tu mortui efient. Ancilla quædam ad Q.Fabium Maximum ardrlem curulem uenit» caufam^ eius cladis prodituram ie profeffa efi, fi fides fibi daretur, rd indicium apud dominos hand futurum fibi noxæ. Fabius re ad Cofs. delata, à Cofs. ad fenatum: ac fide,confcnflu ordinis,indict’ data,patcfalt;fium efi,muliebri fi;aude earn dadero at' ciderc: multas elle quae inuirorum perniciem coquerent uenena,acfi fccumeant, foreutinco opere dcprchendcrentur. Mifsi qui ancillamfequerentur. Hi mcdica' tnenta coquentes quafdam,apud alias re codita inueniGt. Quibus in forû delatis,uf gintij numero matronis,apud quas id pharmaci genus fuerat deprehêfum,publicc accerfitis:8C in his Cornelia SC Seruilia paniciæ gentis.quar cG falubria efle contende rcnt,bibcre iufiaf,fpacioadcolloqucndum fumpto interfeloquutac,idhaurirefta* tuunt.Mcdicamento in confpeclu populi epoto,ad unam intehcre. inde ad centum feptuagintæ,eiufdem fceleris conuiclac,capital! funt fupplicio affetfiæ. Atrocitasrei, quia ad earn diem in nullam fuerat uenefieij inquifitum,prodigtj eft loco habita: uelutalienatis furore menribus,id flagifiû perpetrari contigifict.Ob id Dióatorcrea tus efi figendi claui gratia G. Quintilius : quod co olim pertculo mens plcbis difeot' dia alienara,com pos fui demum falt;fia,ad concordiam reuocata eflct.Mcminit huiu» hifioriae, præter Liuium inotfiauo, Valerius Maximuslibro fecundo de Inftitutir: diuus Augufiinus in tertio diuinac ciuitatis,capite feptimo,ubi inquit: Erât dtj,quan do alia pefiilentia grauis de uencnis matronarum exorta crédita eft.*' quarum fupt^ fidem multarum atep nobilium mores deprehenfifunt, omni pefiilentia grauiores. Paulus item Orofiuslibro tertio, capitenono, horum confulum atep roulierummequot; minitzfed in numero neep cum Liuio, neep cum Valcrio concordat.Scribit cnim,trf/ centas acoefiuaginta efle damnatas:nifl mendofus ( quod facile credo ) fit codex, ob numerorum notas, quat facile inucrtuntur.Diodorus in decimofeptimo hos co ss.appellatG.ValeriumjnonT.SCM.

Qodium,

L.Papy'

loM. Commentarùa.

Cn/Jiis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Olympia^

U PAPYRIVS ir. ET L, PLAVTIV8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXlli

• V E N O X.

His C o S S. lcgati a Volfcis, Si'dicinis, Si Lucanis Romam ucnerunf, fidem pop. Rom.implorantesjdedentes^ fe ÔC fua,ut ab Samnitium iniuria defenderentur. Secundum cam dcditionêiufsi lune Samnites per legatos ab deditorum Knibus abfti-nere. quodfadtum quoep eft, quia ad bellum inftrudli noncrant.Phuernates interim, Fundanis in fociosadfeitis, Romana in fe arma uertunt: qui Vitruuq Fundanf dudUjSetinum 3grum,Norbanum Si Coranum,cffufa populatione uaftarunt. Hos Papyrius Conful,uix explicata acte fufos,caftris exuit: exutos Priuernum compulit. Plautius alter conful Priuernatem agrum late populatus, in Fundanum tranfijt.Fun-dani fupplices occurrunt,orant^ ne à fua ciuitatc pœnas eorum cxigat, quæ Vitru-uius,homo facinorofus,priuato, non publico conGlio , in focios populi Romani feciflet.Confequuti ueniam à confule Fundani,Priuernum inde belli impetum auer-tunt.Obfidêt Priuernum duo confularesexercitus, quum co ss.alter inde Romam ad habenda comitia eft uocatus, Crebrefeebat enim indies Gallici belli fama. Noui igitur cos s.elc(fti,eoipfodieCalendis Qiiintilibus magiftratusinierût.Hos Co s S. ’fuiffefcribit Diodorus in decimofeptimO, quando Athenis regnauit Eutbycritus^ Olympiade dccimatertia Si centefima,

IAamercus,alM C.

• L. AE MI LIVS II. ET GN. P L A V TIV S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

His COSS.utferibitLiuiusinocftauo,partitacprouinciæ;Mamcrco Gallicum Cor tébcllumobtigit,qui decreto patrum nouum conferipfit exercitum. Opifices fie feJ-Itilarfj,genus hominum parum alioqui militiæ afTuctum.inautorati.Procefsit conful Vciosufcp,indeintentius explorans,qua parte eflcthoftioccurfurus.Cactcrum cum quicta omnia nunciarentur,omnis uis belli in Priuernum couerfa eft. Oppidum pan cis diebus captum,muris^ nudatum. Vitruuiusibi captus,Rom3e capitali eft fuppli cio affedus.Eius ædes, quae in palatio fucre,diruendas cenfuit Senatus : bonacp ob-feurogenio, qui Semoni lano nomineaduerfus Quiriniacdemcolebatur, confccra-uit.Plautius de Priucrnatibus triumphum egit.dehinc ex autoritäre confulis, cum Priuernatium caufain curia agnofcerctur,latum eft ad populum,ut ciuitaS Priuerna-tibusdaretur.Eodcmanno Anxurtrecenti incoloniammifsi funt, bina iugera agri accepcrunt.Diodorus indecimofeptimo ponithocanno COSS.P.Corneliumfiii^A. Pofthumium,quo apud Athenas regnauit Chrêmes.

Procutut.

• 4’7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P, P L A V T I V Sj ET P. C O R N E L I V S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3

S C A P V L A.

His CQ SS.nihilmemorabilceft domi foris'uegeftS: nifi quod uifeeratio populo data eft à M.FIauio,in funercmatristfiii Frcgellar (Signiorum is ager,deinde Volfco rumfuerat) colonia dedudîa.Palæpolitani Samnitium focietate freti, hoftilitcr interim Campanum Falernum^ agrum inuafere. FuitPalæpolis baud procul Neapoli. eadem gens uträcß urbê habebat,Cumis oriûda.Cumani ucrô ipfi à Chalcidenfibus fucrût,filt;Cumæis,abEuboia infulaprofeóis. Res primo more àPalæpolitanisrc-petitæ,non modo non redditae funtifed legati ctiam qui ad id mifsi fuerant,minacifsi mumàGræcis tulcrerclpôfum.Diodorusin decimofeptimo, ponit hoc loco Co SS. LCorneliumj Si Ci.Popilium,quo tempOrc Athènis regnauit Anticlcs'.fî fides Grac CO exemplarieft habenda.

AïS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L. CORNELIVS, L E N T V L V S ET nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4'

P. PHILO II.

Hû COS$.UtferibitLiuiusinodlauo,PalaepohsprouiriciaPhilonieuenit.Cor-p 4 nelius

ïy6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h ^urel.Caßwdon Conßdes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

olympiad, nelius cum reliquo cxerdtn miflus eft,qui Samm'res obferuarcf, quoru föcictas «ani'

dudumparumHda habencœpcrat: amp;iamrumorerat, magiftraruumiuHuin Sam* nio accuratifsimum deleóum haben', Fundanosqj ÔC Pnuernates ad defedione fob Itcitan'.Mufuntur qui id explorent.Haud quidem laturi Samnites uidebantur,quod Romani Fregellas oppidum Samniticiagri occupaflent. nbsp;nbsp;cQRomanuslegatus/o

gnitionê de ea re nihil grauatè pop.Rom. ad focios delaturS diceret:Samnites nego tium armis decernendum æftimant.DigrefsiabijsRomani,apertum cum Samnitf bus bellum denunciant. Philo interea inter Neapolim 8C Palarpolim caftrametatus, utramc^urbembellopremcbat.Cornelius in caftris Didatorem diccreiulTus à patri bus, M.Claudium Marcellum dixinqui fe mox magiftratu abdicauit, quia uitio erat crcatus.Tum res ad interregnum redqt,quo creatifunt C o s s.fequentes.Hositerutn Diodorus in decimofeptimo appeIlat,L, Cornelium Lentulum, ÔC Q. Poplium« do eflc Q..Publium Philonem,

Liba,

CXIIIX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G» P E T I L I V S I I E ET L* P A P Y-

alias Mugilanus-

RIVS CVRSOR»

His C O S S .ut Liuius teftatur in odauo, patrum decrcto Samnitibus (quia ruptf' be Rom.legatis refpondiflent, arma^ iam ex confeflb inftrucrcnt, Fregellas repC' tituri) bellum intulere. Sabellicus ager primo populatus eft,ÖC tria ex gente oppida in poteftatem recepta : Ahfe, Callinfe, ÔCRuffrium. Apuli amp;nbsp;Lucani, qui nclt;jho* fies net^ focrj ad id tempus fuerât,in fœdus Si amicitiam pop. Rom. ultro uenerunt» Neapoiitani Si Palæpolitani, qui iampridem à P. Philone obfidebantur, quum non pauca indigna à Samnitibus Si Nolanis præfidiartjs paterentur, haud multum diner f a ab his quac pati folent qui bello capti funt:Nimphidij dudu Si Charilai, Samniti* bus per expeditionis fpeciem urbe ablegatis, Romanum præfidium intra mœniaao cepere. Receptis Græcorum urbibus, triumphus Philoni dccretus eft : cui duo noui honores contigerunt, Si quôdei confularu defundo imperium eft prorogatum,SC quôd iam ado honore ttiumpharittquod Romanorum nullt fuerat ad id tempus datum. Interim Tarentini, à quibus ex Neapoli Si Palæpoh implorata fuerantauxtlia, ubi Romanorum fidem fequutos accepere, aceufatalociorum inconftantia,hortangt; tur Samnites, ut forti animo bellum iuftineant : qui auxilia promittentes, odium in Romanos concipiunt: acLucanorum quoidam fubornanr,qui ipfi inter femuldaii uirgiSjin media fuorumconcionequererentur,iuflu Romaniconfulisfccdècxfos, quôd in Romana caftraingredieflent aufi. Qyomcndacio tantaanimorum muta-tio fada eft, ut mox mifsi fint, qui cum Samnitibus focietatem renouarent. Coaôia Samnitibus obfides dare,SC praeftdiain arces Si munitiora loca acciperc:præcfpitan-teira nihil recufatum.Necitamultopôftfrausapparuit,autohbusdefedionisTaren tum profedis.Sed amiffa fua poreftate, nihil fupererat,nifi ut fruftra confilij pœnitc-ret. Et it a Lucani à Romanis defecerunt. Romæ hoc anno, cum mala libido Papy-rium cæpiftèt, ut ingenuo adolefcenti, ob paternum aes alienum, ftuprum inferret, Si reeufantem uerberibus cecidiflet, caufa fuit ut C O S S. ad populum ferrenttne ciuis Romanus, nifi noxam meruiftet, donee pœnam lueret, in uinculis haberetur. Atqj ira nexi foluti funt: cautum^, ne in pofterum nederetur quifpiam.Eodem anno Veftini Si ipfi fe Samnitibus iunxere.Populus etO apparabat bellum cum Marfis, Pelignis, Si Marrucinis habendum , fi Veftini armis inceflèrentur : bellum tarnen aduerfuseamgentemiufsit, inquomaior Romanæ ciuitatisanimus, quàm confilium extitit. Sed euentusdocuit, fortunam fortesiuuare. Hos C O S S.Dio- , dorusin decimofeptimo appellat G. Poplium Si Papyrium, quo anno Athenis re* gnabat Agefias, Olympiade decimaquarta SC centefima,quando in ftadio uicitMi-'CinasRhodius,

foan.G^mîàm Commentturius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1/7

Ährbe HisCofT Alexandria in Aegyptocondita eft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;olympiad-.

Hoc Liuius atteftacur in odauo, ubi etiam de morte Alexandri Epirotæ fchbi't.

De Alexandria uero urbe, uidc Straboncm in decimofeptimo, Plutarchuin,Proco » pium,PIinium, Dionyfiumpoetam, McIam,Ptolcmaeum,Stephanum,Solinum, JDiodorum in decimofeptimo, pafsim caeteros. Eufebius in Chronicis: Alexandria, inquitjin Aegypto ab Alexandre condira,fcptimo anno regni eius, quo tempore tiamLatini à Romanis perdomiti funt,Sedhocfalt;fium Olympiade centefima duo-décimafcribit:quod fine dubio errorenó caret, uitio librariorum. nam columnac angt; norum Ô6res geftæ funt tranfpolitæ, amp;nbsp;rarifsimè conueniunt : quod à paucis eft anilt;gt; maduerfum hadenus: amp;ideo caute legendus eft.Ôc utinpracfationefcripfimus,non fine caufa diuus Hieronymus adiurationem præpofuit huic operi. Obferuandus eft idem error apud Solinum,qui de hac re ira fcriptum reliquit: Alexandriam 0^ ope ris ipfius magnitudOjamp;^ autor Alexander Macedo nobilitant:quam metatus Demo crates architeeftus, fccundum poft conditorem inter memorabilia locum obtiner. Conditaautem Alexandria eft duodccimacentefimacpOlympiade, L.Papyrio,Sp. F.C.PetilioC.F. coss.Romanis, haudlongeaboftioNilifluminis, quod Hera* cleaticon, alrj Canopicon appellant, hæc ille. Si quis c o S s. quos hie reefîè nominat, cum Olympiade conférât, inucniet apertam differentiam cum Diodoro, qui eosin Olympiaden decimamquartam reijeit. Velleius Paterculus in fuis fragmentis fic proditJnteriecfto deinde triennio, Fundani Formiani in ciuitatem recepti,eo ipib anno quo Alexandria condita eft.Sed hie annus fuperius efiTet fupputandus,

t, F V RI V S C A H I L L V s I I. E T I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

Sctcuit:

N I V S B R V T V S,

His co SS.diuifieprouinciac.Brutus Veftinosfortitus eft,Furius Samniurti.Exer* citus utrobiep duefîi, prohibitif hoftestuendorum finium Audio copias iungerc. Séduis morbi Camiliumbello liibtraxit, luftusitaœ Diclatoremdicere,L.Papy^ riumCurforem dixit : à quo Q. Fabius Maximus Rutilianus magifter equitum eft ditftus.Brutus in Veftinis hoftem, agrorum populatione in praelium euocatum, a-ciefudit, fufum caftris exuit. Mox urbes oppugnare adorrus,Catinam 8C Cingliam exea gente ui captas, militi diripiendas dedit. In Samnio res in acie profpere cefsitî fed uiâoriam imperatorumdiicordia feedauit. Repetiturus enim ex urbeaufpicia Papyrius,magiftro equitum dcnunciar,ut fe intra uallum caftrorumteneat,neu cum hoftefeabfentemanum conférât. Cum uero Fabius diflolutaomniaccrncrct, con-fenfu militum uiginti milia hoftium iniuifuDitftatoris cecîdit. Qi.ia re Dictator coni motus,uoluit Manlij exemploFabium corripere. Sed primo milit«m,dehincSena.-tus ac patrum, tandem tribunorum ac populi intercefsioneuixeuafit: utlatifsimein ocftauo Liuius explicat : ÔC Valerius.MaximusIibro fecundo, de Militari difciplina: amp;nbsp;Eutropius libro fecundo,capite primo. Per eos dies firumentatores Romani exer.« citus in Samnio ab hoftibus circumuenti, quum fubueniri potuiiTet, quia legati Fa* bij exemplodeterriti,nihilmouerefuntaufi',cacfifuntad unum.Qiiæ clades Ditftato ris inuidiam baud mediocriter auxit, ufij adeo, ut penefeditionc obruerctur, donee femilitibusconciliauit.TandemSamnitesfubaôipacem à Ditftatorepetierunt:fin* gula militibus ueftimenta Sgt;C annuum ftipendium palt;fti,inducias in annum impetra* uere. Ditftator triumphauit, ÔC hinc Coss, creauit. Diodorus Siculus libro decimo odauojhorum COSs.meminit,fcribens quoanno AthenisCephifodorusregnaue* ritjRoma: L.Furium amp;nbsp;Decium lunium COSS »fuifle.

LongM.

G, S V L P I T I V s I r» ET Q* AE L 1 V S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g

CERETANVS.

His cos S, Samnites, ctfiinduciashaberent, non din quieucrerfcdnonmulto poft

lyg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In t^nrel. Ca^iodori Conßtlei

Qlympiäd. poft quàni Romana:Icgrones éSamniofuntabdufle^Apuh's infocictatcnibclhafd tis, rebcHarunt. In Apuliam igitur Aemilius conful cum exerdtu eftmiflus.Fuerunt quifchbcrent/Apulosnon tantum armis petitosà Romanis, quam à Samnitiuni iniuria defcnfos. Sulpitius alter conful in Samnium profeóus , late hoftiumrcgio/ nem uaftauit.Romç per id tempus nocfturnus terror ciuitatem fomno cxcufsit.Con clamatum eft ad arma, ac tumultuatum,uelut omnia lioftibus plena cflent. Vbi ueró illuxit, nec^ terroris illius autor, nee caufa comparait. Tufculani eodem anno Fla/ uia rogationc ad populum funt uexatnfed fordidati cum coniugibus ac Iibcris,amp; gc nubus cum lachrymis aduoluti, ueniam meruere. Hos C o s s. Diodorus in decimo-offtauo appellat G, Sulpitium ód G. Aelium, quo tempore apud Athenas régna/ uit Philocles,

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q»FABIVSRVLbIANVS, ETL.

F V L V I V S»

His C o s S .ut Liuius in fine ocftaüi fcribit,inftabat graue cum Samnitibus bellum, nam famaaduenerat, coduxiflèeos exfinitimis uimhominüingentê. A' Cornelius Aruina eft Didator creatus,qui dele(ftuaccuratifsimèhabito,in hoftê cótendit.Tan turn abfuit ut Samnites RomanS exercitü, fuos fines ingrefsû, ut ante, efFugerint, Si multitudine freti,ultró adRomana caftra uenerint,nullam dimicationi morâ faóturi. Fuiflèntqj caftraoppugnareaufi,quia Romanus intra munitionesfe tenebat,nifi noïc interueniftèt.Dicftator multis ignibus circa uallü acccfis;filcnti notfte caftris pro feó:us cft,ne cogeretur iniquo loco dimicare.Nec tacitus Romanoru digrefliis holle , fcfellit; quü Samniticus equitatus, extremum agmc adeptus, tumultuofo certarnine anieifto moratur abcuntes:inde fub lucê peditum robur affuit. Ibi cü nee caftra quide Romanus metaripoflet,in Samnitê conuerfus, pugnâ conferit. Ibi à quintadieiho/ ra ad o(ftauâ,adeô ancipiti marte dimicatû eft,ut aduerfæ inter fe acics,fuo utracp gr» । du obnixe ftarêt: multus interim cruor fufus, ut militi uircs, ducibus confilin dceiîèt. Interim Samniticus equitatus in Romanoru impedimenta, ex improuifo impctSfa/ ; cit:hos praede intentes magifter equitu Fabius adortus,cum multa ftrage d ifsipat,pc deftremcp aciem inuadit,ut turbatis ordinibus flutftuarcnt.Tum caedes ingens faâa. Vbi fuga inclinare cccpit,deditiocp Samnitium farfta eft,qug tarnen irrita fuif,Diâa torRomam reuerfus triumphauit:quêaliqui,utludis præfideret,prætoremorbo im plicito,creatumferunt.Indecimoolt;ftauoponitDiodorus coss.QtPopilium,amp;^Qs Popliû, quo anno Apollodorus regnauit.Sed fufpicor nomina Coss.corrupta effe: quemadmodum amp;C fequentis anni, amp;nbsp;alterius qui fequitur, C o s s. ab eo non ponun-lurrfiue feiens obmiftrit, fiue codex mancus fit,

Caluinuf.

CXV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T, VETVRIVS II, ET SP. POTS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4Î)

HVHIVS.’ II,

Hic annus infignis acnobilisfuitclade Romana: qua apud Caudinas Furcas ambo coss.cumlegionibuspafsifunt.inermesepomnes fubiugûmifsi: acdatisobfidi bus pacem acceperunt.Qpam cladem, cum uberrime Liuius ab initio noni libri eX/ plicetjfuperfluû eft hie multis earn toties defcriptam repetere. Florus libro primo,«/ tulo decimofexto,fic de ea fcribit breuiter: Maxime tame nota eft illuftris ex hac gen te clades apud Caudinas Furcas, Veturio Pofthumioep c o s s.Claufo enim pennfi/ dias intra eum faltum cxercitu, unde non poflet euadere:ftupcns occafione tanta boftium dux Pontius, Herennium pattern confuluit.amp;ille,mitteretomnes,uelocd deret,fapienter,ut fenior,fuaferat.Hic armis exutus,mittere fub iugum maluinutnec amici forent beneficie, amp;nbsp;poft flagitiumhoftesmagis .Eutropiusitera libro fecun/ do, primo capite,hanchiftoriamfignat. Orofius quoque libro tertio, capite deci/ moquarro,cuius uerbapene fingula tranferipfit Eutropius. Sed numerum anno/ rus examen defidcrat,fi modeuera funt Liuijfcripta, annorum fupputatio.Si/ quidem

loAn.CuJ^iniani Commentdrîus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i7lt;j

quidem Orofiusid fadïuni tradit anno aburbc condita quadnngcntcfimo ujgcfi^ mofexto:cum fecundum ueram fuppuranonem, anno quadnngentefimo thcefitno-fecundoaccidcrit.quodcuicp ftudiofo patebit, fi rite annales euoluat. Valerius ximuslibro quinto, dcHumanitate : Sgt;C libro leptimo, de Saptentcr didis nbsp;nbsp;fadiis,

iiliushiftorïæ mentioncm facit. luni'or Plinius de Viris illuftribus, ti'tulo trigefimo: fedibiperperam Caius Veturius,pro Tito Veturiofcriptum cft.Diuus quoep Augir ftinus tertio Ciuitatis, decimofeptimo capite, huius rei geftæ meminit. Pafsim alij, Lucanus óf Plutarchus.Meminit horum c o s s. óf Cicero in Catonc maiore, ubi dé uoliiptate qusedam fecreta prodit,paucis obuia: SC Gellius libro decimofeptirno,ca-pitc ultimo,ubi recenfetuiros illuftfes illius feculi cx libris Chronicis,ficfcribens:Iif. demtempeftatibus pop.Rom.graui óf diutino Samnitium bello conflidïatus cft, Coss.cpT. Veturius Sp. Pofthumiusin locisiniquis apud Caudium aSamniti-bus circurnuallati, acfub iugum mifsi,turpi foedere fadlo difccffèrut,Ob earn caufam populi iuflu,pcr fœciales dediti,rcccpti non funt»

Curfor, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Philo.

L» PAPYRI VS IL ET Q. p V B b IV S. UI, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

His c o s S. Sp. Pofthumius, Sf collega, quoniam fua defponfione pop. Rom» obftringere nequiuerant, nudi uindtiep hoibbus funt Samnitibus adduób. Scriptus tum exercitus : (cd deditio per fcccialcm facfla, à Pontio Herennio recepta non eft» Interim Papyrius Luceriam irepergit, ubi Romani équités aiïèruabanturin cuftogt; dia.Publius in Samnio fubftitit aduerfus Caudinas legioncs: ibiep Samnites ca-ftris exutijApuliam fuga pctierunt,óf fe Luceriam conferunt. Sedubi inopiarerum laborarc incipiunt,cum Romaniscongrediuntur,licet fruftra Tarcntini legatidi-tnicationem prohibèrent. Ruptis igitur hoftium caftris,ad unum omnes obtrun-caffent.nifi COSS. Sf fexcentiéquités,qui ineuftodiahabebantur, paiicrudelitate potuilTent necari. Publtusper Apuliamuagatus,multaoppidainfidem rcccpit,óf tum ad Luceriam fep tem milia SamnitiS fub iugum miflafunt.Et præda apud Fur-cas amifla, recuperata cft. quinimo óf Pontius cum cajteris fubiugatus. Hæclonge latc^dinèrit Liuius in nono : Orofius libro tertio, ôf Eutropius in fecundo, paucis rcm,graphicè tarnen deferibunt,

Mugilittufl

L. PAPY RI VS, ET Q. AE L I V S C E R E T A N V S. j

Subdubitat Liuius, an L. Papyrius Curfor, an L. Papyrius Mugilanus,hoc an-hoconful fuerit. Si fuerit cognomen Papyrio Curfor, cui àpernicitatc pedum cognomendatum eft, fuitis eius tertius confulatus.Quoducrô Liuius Q. Aurelium Ccretanum iterum Confulem feribit, fufpicor mendam irrepfiflc: pro Aemilio^, Aurelium feriptum: quandoquidem Aurelius nufquam fuperiusconfulatum ullum gefsitjfedQ. Aemilius Ccretanus, quintoabhinc anno. Vel hic,ucl illicerrorcft. In opufeulo autoris incerti feribitur: Mugillano 111. SC Cerctano. Caeterùm ut ad hi-ftoriam rcdeam,hi C o s s.rcliquias belli confecerunt. Ccretanus cum Fcrcnta-nis unofecundo prælio debellauit corum urbem:quàuidla,aciesin fugam incli-nauerat ,in deditionem recepta. Pari fortuna belli Papyrius ufus,qui Satricanis (quiciues Romani,poft Caudinamcladem ad Samnites defecerant) pacem pe-tentibus refpondit : Nifî Samnitium praefidio , quod fecum haberent, interfedto aut tradito , non effe cur pacati à fc quicquam expedtarent. Quo rcfponfo ter -, riti, quumin urbe duæ fadîiones eflènt, lt;juæ ad Samnites rem traxerat 5 ad pro-merendam Romanorum gratiam, occulte docet Confulem , qua hora nodîis Sd qua regioneSamnites exoppido egreffuri eftent. Cæterùm Romanaefacfîionis ui-h,eademhofa Confulem intra urbem accepere : atqueita uno tempore Satricum eftrc

i8o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;In K^urel.Caßiodori Coßules

Olyinpitiiî, eft receptum:2CSamnites ininfîdias prædpitati, ocddioneoceifi funt.Papynusau/ toribusdefetfîionis interfeÆs, turn dcmum Romam reuerfus, dehoftibusfubiU' gum ad Lucenam mifsi’s, 8C Satn'co recepto tnumphauit» nbsp;nbsp;nbsp;Multa de fortitudmc

amp;feuerohuiusimpeno Liuius in nono fcnbit,ubipukhram digrefsionemdchoc uiro fadt, ÔC Grræcorum cum Romanis comparationem, 5)C cur fit Curfor cogno/ minatus. Diodorus in decimootftauo, horum Confulum mentionem fadt : fed ab terum appellat Ch.Aelium,non Aemilium:amp; ficetiam appcllari credo,quando-quidem in Cafsiodoriexemplari etiam fie reperio fcriptum:ô^paulo inferius Liuius in nono tradit,Q.Aelium Ceretanum magiftrum equitum Q, Fabtj Dieftatorisfuib fe:qui fine dubio hic eft,quiinbello occifus eft;ubi perperam undicß feriptum cft Au liusjuocenihili.

TÎaeeuf^

4 L» FVLVIVS, ET L, PLAVTIVS V E N O Xgt;

His C O s s. fœdus petentibus Samnitibus, in biennium induciæ datac. Flaccus Plautius ex ApulisTheanenfes amp;nbsp;Canufinos populationibusfeiTos ad deditioneiu compulit:obfidibusin fîdem eorum,quac promittebantur,acceptis. Turn eodem præfecti Capuæcœpti creari, legibus à L. Furio praetore datis. Duae infupertribus hoc anno priori funtnumcroadditaf,Vfentinaamp;Valeria. Horum cos s .rneminU Diodorus in decimonono. Sed alterum confulem appellat Manium Fuluiuin,quo tempore Athenis regnauit Demogenes.

didsBrututf

CXVI C« IVNIVS BVBVLCVS, ET Q, AE MI b I V S»

His COS s.Thcates,8Cipfi Apuli,deditionemfecere:at(^perhæc Apulorum animis ad accipiendum iugum femel inclinatis, tota fere ^ns in deditionem uenif-Ex Apulia COSS, in Lucaniam tranfiuerc paucis diebus, Florento amp;nbsp;Neruloexe» gente captis. Antiates quolt;j,utCampani,iuraRomanaacceperunt, datis colonia: patronis qui ea ferrent . Diodorus mentioncm facit horum co s S. in decimonono, cum Athenis regnauit Democlidus Olympiade centefima decimafexta, quandoin ftadio uicit Diomenes Lacon.

LuciUtK.

a SP. NAVTIVS, ET M. POPILIVS LENAS. 4ï’

His co Ss.Samnites rebellarunt, propterSatriculam, quamL. Aemilius Dilt;^i' toroppugnare adortus eft, Sed cumhinc Satriculaniportis irrumperentinRoma* nos, illinc Samnites coadlo cxercitu foetjs auxilia ferrent, duplici terroreRomanus miles concuifus eft. Fugientibus autem Satriculanis, in Samnites tota uis uerfa eft. Quomodo autem deinceps Pliftia obfi'dione cintfta eft, amp;nbsp;Soram translatum eftbd lum,latiisimeLiuius in nono defcribit: quæ feire operarprcciS eft. Omnia cnim quæ alibi fcripta funt,fuperfluum cenfeo repet ere gratis. Horum c o S s, mentionem facit Diodorus in decimonono,cum eo anno Athenis regnaretPraxibolus,

Curfor, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fhilo.

3 L. PAPYRIVS HIT. ET Q. PVPLIVS IIII. 4!?

HosCOSS.Liuiusinnonononponit,necullamhorum mentionemfacit.Supc* riori enim anno Didatore fadum:fed qua ratione,no fcribit.Ego hos in Cafsiodori unico exemplari offendi; fiC itc in eo opufculo ignoti autoris,quo C o s S momina po' nuntur,quod quida Orofij efle autumant, fimiliter reperi. Diodorus itê Siculus de* cimonono Hiftoriarumfcribit,L.Papyrium QiPoplium ii. (ficenim ibiferi bitur) Romae fiiilTeCOSS. quo anno AthenisNicodorusregnauit. Nolui hosprx/ lerire,licet quidfubnsgeftumfit,nonhabeam,Neccfrariô autcmhicrequiriturunus confu-

loan.Cii^'midni Commentdrim. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i8i

Ahramp;f Conriilatus,alioqtn'dccima fexta Olympias effet imperfei^la. Si cum fequenti'angt; (o'^- no,telleFrontino,per quadringentosquadragintaunumannosurbsfineaquain-dudtaftetent,non poteflhie confulatusdeeffc. Liuius autem fub qs ColF quos no-uos uocat,obmiffis eorum nominibus,tradit (i.Fabium Dicffatorem cum magiftro equitum Q. Aurelio Ceretano, quiinbcllo cecidit, féliciter contra Samnites pu-gnafle, eorumcp ducem ftrauiffe, Satriculamcæpiffc, Samnites ^dcbellalfe. Qiioff longèlatei^ prodit,licet CofTeo anno in urbe mâfcrint»Vide lcólonNuncillos fubx iungam, quos SC Liuius SC Caffiodorus ponunt»

Lon^iK 11

M» PETILIVS LIBO, amp;:g, SVLPITIVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

His CofT. Sora oppugnari cœpta eft, SC proditione capta, ut late Liuius in nond enarrat.Fadadehinc deditione, ColT. ducentosuigintiquinqueautores defedio-nis Romam mifere,qui ad unum in foro uirgis cgfi funt, ac fecuri pcrcuffï. Dehinc Coin Aufonum gcnti bellö intulerunt.nam SC hi Samnitibus acceflcrat olim, qui(uc f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sorani) fuorum proditione uidi funt, fxuitum^ eft in miferos oppidanos. Vna Cz

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nitn hora tres urbes Romani acceperunt,Aufonam,Nutumnam,SC Veftinam. Luz

'Ceria eodem anno, Romanis colonis fubita defedione interfedis, Samnites in urz bemaccepit, Sed tarn his quam Soranis priore anno,fua perfidia exicio fuit:urbe pau cis diebus à Ro.recepta:Lucerini cum Samnitium pracridio,funt ad unum cgfi.Tran fcripta eô duo milia colonorum,SC quingenti. Capuæ quoquc hoc anno coniuratio oppreffaeftjfublatis capitibus defedionis,quifibiultró mortem confciuere. Romac Didatorfadus: 2lt;inquifitio in cos qui inunumcoire dicebantur,fadaeft. Sam-

3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nites fpe Campanac defedionis, ex Apulia Capuam petiere. Sed à ColT ad triginta

milia Samnitium cacfa dicuntur.Maleuentum pauci confugerunt, quod moxBene-uentumeftappellatpm.HorumCoirfit mentioapudDiodorumlib. decimonono.

Sed alter coniul illic appcllatur M. Poplius, quando Athenis regnauit Theophraz ftus.Traditetiam,tum apud Rom. fuiffe DidatoremC.Manium,magiftrum Equiz turn Minium Fuluium,quern LiuiUs M.FolIium nominau

Curfor, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alias Brutus If.

L. PAP YR I VS V. amp;nbsp;C. I VNI VS B VB V L C V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXVlI

His CoinBouianum,quod prions anniCofT.circumfedcrant, Claudius Pctilius j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Didator SCipfe diu obfeditrquo ubi allatum eft, Samnites Fragellanam arcem occu

111 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;paffe,folutaobfidionc, ad recipiendas Frcgellas occurrit. Hoftis in Campaniam fu^

gicns,Nolam ingreditur. Sed SC Fregellæ receptæ, SC Nola capta eft. quod quibuG dam lunioconfuliafcribitur.Sueffaôi Pontiæ eodem anno coloniædedudæ. Minz turnum quoque SC Cafsinum ut coloni mitterentur,Senatus decreuit. Meminit hoz i rum ColE Diodorus lib. decimonono hiftoriarum, quum Athenis regnauit Palgz mon, Olympiade centefima decipiafeptima, quando in ftadio uicit Parmeniort Mitylenacus»

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Muximui, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Muf.

M» VALERIVS V» ÔC P» DECIVS» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

His ColTSamniticobello nondum profligato, triceffmus licet cius bcjli atiniis az S^’^ctur,aliudrccens atquetcrribilius,obgentisopulentianl,abEthruriaortumeft. pom igitur Valerius ad Samnitium reliquias profedus , Decius uero morbo ' implicitus effet,lunius Bubulcus Didatordi(dus,'confcftim deledum confcribit, iturus in hoftem. Ethrufti tarnen ie intra fines fiios tenucrunt. Meminit horum Coir. Diodorus quoquc Siculus decimonono Hiftoriarum, quö anno Athenis rc-gnauft Simonides.Fuit hie annus infignis cenfura Appq Claudq, SC C.PIautrj, Apz pius uiamlapidibus muniuit,amp; aquam induxit.ea opera folUs perfccit:quia ob infaz memSenatuseledioncmjColIegapudoreuidusjfemagiftratuabdicauit.quo contiz q gitjUt

IS2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In^urel.Caßioäori Confides nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Pu4. gif,Uttam3qua,quamuia,alreriusnomentulent.Obidfcribi'tCafsiodorus:

Hl's Coff. per Appi um Claudium cenforcm ui'a facfla, amp;nbsp;aqua indu' ôa eft,quæ ipfius nomine nuncupantur*

Induxi't autem in uibcm Anicnem, in Aucntini ufqueucrn'ccm fluminc cornua to ; quae Claudia eft aqua diefta. Viam ab urbe ad Algidum produxit, quæ Cafsih*' num progrelTa, uiginti ftadijs à Capua Latinæ uiæ iungitur. Quomodo autem Ap' pio aurore Poticia gens, quæ ad aram maximamfacnncauir, extinrfta fir, amp;nbsp;excæca' tus Appius: Liuius in nono, ÔC Valerius Alaximus Iibro primo docent,de Ncgicóa religione.Mcminit SCEurropiusin fecundo uiæ Appiæ,amp;Eufcbius: fedhanefaquot; tftamferibir Olympiade centefima decimaquarta,quod minime conuenit:ideo pcngt; fandus. Sed nemo darius de aqua Appia, quam Iulius Frontinus Iibro de Aquae* dueftibus, ubiin hæc uerba fic fcribit : Ab urbe con. per annos quadringentos qua* draginta unum, contenti fuerunt Romani ufu aquarum, quas autexTyberi, autex fontibushauriebant.Fontium memoria cum famftitate Ô? adhuc exrat, ÔC colitur. Salubritatem enim ægris corporibus aftcrrccrcdimus,ficut C. Amaranus Apollina^ n's meminit.Nunc autem in urbem influunt pliires aquæ: Appia, M . Valerio Maximo,P.Decio MureCofft anno uigeGmo poft initium Samniticibelli (triginta reeftius leges, fi initium fupputaueris Samnitici belli) inducla eft ab Appio Claudio Craftb cenfore , cui poftea Egro fuit cognomen ( credo Cæco porius legendum, quam Egro)qui uiam Appiam, à porta Capena ufque ad urbem Capuam, muni* endam curauit. CoIIegam habuit C. Fabium, cuiob inquifitas eius uenas, Venocis cognomen datum eft, (C. Plaurius nominaturLiuio, corrupte fortafte) Sed is intra annum SC fex mcnfes,deceptus à collega,tanquam idem fatfturo, abdicauir fe à cen* fura. Nomen aquæad Appij tantum honorem pertinuit: quimultis lergiuerfatio* nibus extraxilTe cenfuram traditur, donee ÔC uiamSC aquæducftum confummarct. Pluradeuia Appia,SCaqua Appia,Diodorus Iibro uigefimo. Sed ProcopiusIibro primo,debelloGothorum,ubidefcribitquomodoBelizarius Romam ingrefsusfifj longitudinem ÔC latitudinem uiæ Appiæ,ÔC qua arte quo ueingenio fit faôa,graph* cedepingit.

Bubulcut, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^arbula.

3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C. IVNIVS III. amp;nbsp;Q. AEMILIVS IL

Extjs Coir. lunius Cluuianum fubito adorrus ,uicæpif, puberesq; adunum(tu* cidauitiquod Romanum præGdium Samnites crudeliter illic trucidaftent. IndeBo-uianum ui expugnat,ubi plus prædæ quam cædis fuir. Cum dehinc Samnis in* fidiasmoliretur,difFifus fuisuiribus,tantaftrageex infcftoiugo cft deturbatus.ut uiginti milia horninum defiderata dicanrur. Interim uniuerfum nomen Ethrufeum, præter Arctinos, Sutrium, fôciam Po. Romani urbem, fummis uiribus oppugna* bat:quam Acmilius,alterconful,exurbeprofelt;ftu.s,libcrauit,atrociq5 prælioEihru* feos fudit, ac magnam partem exercitus hoftium eonfumpfit ac ftrauit. Apud Romanos tantum uulnerum fuit,ut plurcs poft prælium mortui fint,quàm in acicce cidiftènt : ut pulchrè Liuius innonoenarrat.Hoc item anno tibicinesurbeexclufi, quo ingenio à Tyburtibus fint redurfti in plauftris ebrq, luculenter Liuius deferibit: cum alqs,quæ à tribunis hoc anno gefta funr, in creandis nouis magiftratibus, duo* bus tribunis fcilicetmilitum, ÔC Duumuiris naualibus.Horum 000quot;.mentiofit a Diodoro Siculo,inuigefimolibro Hiftoriarum, ubi alterConfulum,corrupte for* taftis,appellatur C.lulius.

Kuttidnut, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rutiliut,

Q. FABIVS IL GN. MARTIVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44^

InG'gnis hic annus fuit domr fons^. Romae enim P.Sépronius Trib.pLb. AjpiS

Jo dn. Qijpiniam Commentdrim. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18 5

J Claudium ultra Aemiltæ legis prælcriptum in cenfura pcrfeucrantcm, pro roftris olympiatîi

Mit. increpauit.Foris uerômaximabeHagefta.FabiusenimjCumad Sutriumlongèmagt; lore hoftium exercitu congrelTus, cum natura loci quern cæpcrat, tum militum uir-tuteadiutuSjTufeummagna ftragefufumjatquein Ciminiamufquefyluamfuga- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' 4

turn ,ipforum caftris cumingenti præda potitur. Quo padloueró fitfyluam tranF greflus Conful cum exercitu,pratmiflbfratre exploratore,ibiç pulchro ftratage* mateadfexaginta milia Ethrufcorum cgcïderitjinducias^ illi in triginta annos à le* natuimpetrauerintjlatiffime Liuius innono recenfet, cum fjs quae Rutilius in Sam-nio egit:qui multa Samnitium caftella caepitjdeleuit^.Poft uulneratusjin caufa fuit, ut Papyrius Didiator crcaretur, qui Samnites multa cædc difsipatos caftris cxuit. Romam dein ad triumphum rcuerfus eft, cum auratis fcutis : quibus forum dehinc ornatum eft, confuetudo fori ornandi crepit.Sic ÔC Fabius, poft quam tertio, pro* fpero euentu cumEthrufcis pugnauit, Perufiam^ ad deditioncm cocgit, trium* phaturus Romam concefsit. Hæc ubertim omnia Liuius: carptim,ut aflblet, Florus libro primo, ti. decimofeptimo. Meminit horum ColT. Diodorus libro uigefimc) Hiftoriarum:alterum autcm confulem uocat GMartium^quo anno Athenis régna Utt Demetrius Phalereus. Fuit autcm is Fabius Rullianus, filius Fahij Ambufti,qui , fie didus eft,quod olim adolefcens fulmine tadius in natibus fuetit.Hinc ctiam pullus louis, quafidilecftus ab eouideretur, Ôd mutata litera poftcaRullus didîus:ôlt;î

Eburnus à candore, utFeftusait.Fuitetiamprincepsfenatus, quern honorem liushie poftca Rullianus, ôd ex eo nepos Fabius Gurges, exfuccclFonc obtinuere: quod Plinius in rara commémorât felicitate libro feptimo, capite quadragefimo primo.fic enim legendus. Plutarchus Rullianum Rullum appellat, fcribit^,cum eft fet Cenfor,6d quofdam uiros libertinis genitos amoueret à fenatu, quod Maximus fitappellatus : quern honorem nulli nifi Valerio, qui patres à plebe difsidentes conciliauit,tribuerunt.Caeteri autem hunc Rullianum, Rutilianum male cognomi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

nant:utPetrarcha. Cæterûm nemo princepsSenatusconftituebatur ,ut Plutarchus in Scipione fcribit, nifi qui audtoritatem ôi gloriam, maximis in Rempub. meritis, præftantiflîmis^ rebus geftis confequutus fuerat,

KuUùntii.

Q. FABIVS III. amp;nbsp;P. DECIVS MVS II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXVIÎÎ

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

4) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fabio confulatusprorogatus eft ob res féliciter geftas: quo cum collega prouin-

chs partito, Dccio Ethruria cefsit, Samnium Fabio. Qui in prouinciam profedius, Samnites praelio fudit, in qua acie Marfi nouihoftes à Samnitibus ftetifle dicuntur, Tarquinienfes intcrcaà Decio inEthruriafubadti, induciasin quadragintaannos petiere.EtVolfinienfium quoque caftella partim capta,partim fubuerfa,nerecepta-culohoftibus effent. Quo terrore, inducias in annum à Decio confequutiEthrufei funt.SedVmbrorum defeeftiomateriam rebcllandiEthrufcisobtulit: quostamen Fabius nullo laborc, à Samnio ueniens, ita cçcîdit, ut turpifsimam facerent deditio- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

ncm. Ad Samnium dehincredrjt,cui ob pracclaras res geftas imperium foris, Sena-

tufconfultoinfequentem annum prorogatum eft.Horum Coff.fit mentioapud Dio

dorum Siculum,lib.uigefimo,quando Athenis regnauit Carinas, Olympiade deci-

maodaua QC centefima.

Cacuf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Violenjïf.

APPIVS CLAVDIVS, 8d L. VOLVMNIVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;â

His Coir. Saicntininoui hoftes Volumnio dati. Appius urbanis negottjs apgt;

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiorquàmbello,Romæmanfit. Volumniusremforisféliciter adminiftrauit: hofti-

busfæpepræliouidfis,aliquoturbes ademit. Fabius,cuieratpropagatum imperi*

urn,cum Samnitibus profperc conflixit, hoftibus in acie fufis, atque in caftrorum

munimenta compulfis, poftridic cum fingulis ueftimentis deditos fub iugum mifit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

q z Qui

• 184 ^urel.Cdßwdori Conßiles

OlympitiJ. Qui cum Sammtibus crant,prætcr Hernicos,feruilitcr ucm'cre.HcrntciRomanl mifsij Latinisfunt in cuftodiam traditi.Meminit horum Confulum Diodorus bro uigefimo, quo anno apud Athenienfes rcgnauit Anaxicratcs. Hunc Appium Claudium intermaximos lureconfultos enumeratPomp.fF.de Origine iuris,in haccuerbafcribens:Poft hunc Appius Claudius eiufdem generis maximamfcie.n-tiam habuit. Hie Oentimanus appellatus eft, Appiam uiam ftrauit dC Claudiam aquam induxit,8lt; de Pyrrho in urbem non recipiendo fententiam tulit. Hunc etiam aôiones fcripfifle traditum eft, primum de ufurpationibus , qui liber non extat. IdêAppiusClaudiusinuenftrliterâ,utpro Valeffjs Valertjeflent,proFufijsFurfje

AruiM, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Trcmului. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

• 3 P. CORNELÏVS, Q. MARTIVS.

Hi CofT. inter fe prouincias parti«, Cornelius Samnites, Martius Hcrnicos ade* pnfunt.Fuitillud bellumfpecie magisquam euentuteriibilc,infefsis abhoftein-’ ncribus inter utraque CofT.caftra. Sed Hernici ter paucis diebus uiói, ac caftris exu' ti, induces in triginta diesimpetratis, deditionem fecere. Marnus itaqueperfeâo hello ad Samnium, incompofito agmine uenit, opem Cornelio laturus, qui obfef* fo quamobfidenti propior erat. Samnites itaqueimprouifa rcpeiculfijfœdamfu-. gamamifsis caftrisinierunt. Adtriginta hominummilia Samnitesiterumamiferet cæteri in proximos montes fuga dilapfi, fuperucnientes cohortes deterruerût.Cum deinde pacem peterent, annuum fttpendium 8C fingulis militibus tunicas dederunf. Alartius de Hernicis triumphauit. Tribus populis, qui in fide permanferunt, Alatri-nan,Verulano ScFeren«na«,fuælegesredditæ. Anagninisciuitasfine fufFragioda ta eft. Horum ColFmeminit Diodorus lib.uigefimo, quo anno Aihenis princeps C' raiCorybus.Subiungit Cafsiodorus:

His CofFuiæ per agros publicæ fatftæ.

Hoc deMaximo Valerio, cenfore huius anni,Liuiusin nono fcribit. Fœdus item ternum eft hoc anno cum Carthaginenfibus renouatum. Polybius in tertio, fub id tern pus,quo Pyrrhus in Italiam uenit, id fatftum arbitratur : ubi formula uetu^ fti foederis per loué lapidé eleganter explicaf,locus eruditionc plenus, Só antiquitate infignis, Vbi etiam ordine tria ilia feedera Carthaginenfium cum Romanis ponunt.

MfgfflfW, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Augurinuf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

• 4 L» POSTHVMIVS, T, MINVTIVS.

Calphurnius Pifo in fuis Annalibus, hos CofF Q. Fabio SC P, Decio ftibiecit, bi-ennio prætermiflb, quo Claudius 5C Volumnius prius, mox Cornelius Äf Martius CofT fuerunt. Nouiigitur CofT. quia Samnites excurfionem in campum Stellatem fecerant, diuerfiinhoftem duxerunt exercitum : Tifernum Pofthumius ,Minutius Bouianum, Cum Pofthumio hoftes ad Tifernum congrefsi, aequo marte difeefft' runt:licetalij uieftosSamnites fcribant,SCtrigintamiliacaptos. Seduafroconfilio Pofthumius ad coliegam, inferjshoftibus ,cuni fuoexercitu uenit, cum pugnafflil' lam cum hoftibusinqfTeqqua caftraSamnitium capta funt,corum^ dux SiatiusCol liuSjSC figna militaria unum SC triginta.Bouianum deditum,Minunus in pugnauul-neratus obtjt, L. Fuluius in eius locum ftifFeóus. Eodem anno Sora, Arpinum, Ce-fentia, à Samnitibusrecepta. Meminit horum Coft. Diodorus hb. uigefimo, appeb lat^ alterum confulem Tiberium Minutiû,quo anno Xenippus Athenis regnabat,

Auerrio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sophut,

CXIX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P, SVLPITIVS, amp;nbsp;P. SEHPRONIVS.

His Confulibus utLiuius infinelibri noni fcribit, cum legati Samnitium rurfu* pacem peterent, Sempronius Cos.in Samnium cum exercitumiflus,quiaibi omƒ nia pacaia occurrerantjiuffu Pairum,antiquum foedus Samnitibus petentibus refti-tuit*

lodn.Cuj^lnuni CommentdriM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i8^

^hrie tint.InEquos inde bellum translatum,qui Samnites luucrant. Ambo ColTad id beb OlympiaJ, ^ofi’ Jum mifsi, qui intra quinquagintadies trigintaöppida cæperunt: acEquitum no^

men pene deletum.Qua re territi Marfi,Peligni,Ferentani,pacem â Romanis petie^ runtjColTdc Equis triumpharunt.Eodem anno, cum C. Flauius fcriba Äedilis cu-rulisfadus,iusciuilcuulgaflet,ac faftosin albopropofuiffèt,ædemcp Concordiac dedicaflêt, ac ueluti duas faóliones in ciuitate, in nobilium indignationem excitaß fet:Ci.Fabius cenfor fa(flus,cum P.Decio concordiac caufa, omnem forenfem faÖio nem in quatuor tribus coniecit,quæ Vrbanæ funt didîæn'nftituit^, utldibus Quin* tilibus Equités intrabeistranfueherentur. cuius 2«^ Valerius Maximus libroiecun^ do,de Inftitutis meminit.Quæ omnia uulgo tam grata fuerc,ut inde Maximi cogno-» men adeptus(quod tot uidîorqs parare non poterat) in nepotes ufquetranfmiièx ht.Curautemnon SCPlinrjfenioris uerbaextrigefimotertioIibro,6Cprimocapitc fubfcribemusr'in quibusamp;^ hi confutes,ÓóhaecrespuIchrcG'gnatur: Frequentior, inquit, ufus annulorum non ante Gn. Flauium, Anm'j filium, deprehenditur. Hie namque publican's diebus faftis,quos populus à paucis principum quOtidie pete-bat, tantamgratiamplebisadeptus eft, alioquilibertino patrcgenitus, amp;nbsp;ipfe Ap-pq Cæfifcriba,cuiushortatu exceperateos dies ,conftiltando aisiduèiâgaci inge-nio, promulgaucratcp, ut Aedilis curulis crearetur cum (X Anitio Præneftino, qui ’paucis antéannis hoftisfuerat: præteritis C. Petilio S)C Domitio, quorum patres confutes fuerant.additum Fla uio,ut fimul tribunus plebis eflet.Qi’O facfto tanta Se-natus indignatione exarfit, ut annutos ab co abiecftos fuifte, in antiquis reperiat an- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

nalibus.Fallitplerofquc, qui tum amp;Equeftrem ordinem id feciflearbitrantur. Annutos quoque depofitos à nobilitate, in Annales relatum eft : non à fenatu uniuer-fo.hocatftumP.Sempronio Longo, L.Sulpitio Cofl? Flauius uouitædem Concor-dix, fi populo reconciliaftent ordines: 2C cum ad id pecunia publica non decerncrc-tur, exmultatitia, feeneratoribus condemnatis,ædiculam ærcam fecit in Giæco-ftafi,quæ nuncfupra Comitiumerat :inciditcpin tabula aerea, quatuor annis poft Capitolinam dedicatam. Ita quadringentis quadraginta nouem annis à con. ur. ge-ftumeft, amp;primum annulorum ueftigium extat .Tnquibus Plinij uerbis » obferua alterius Confutis nomen uariatum , ÔC poftea Flauium pro Fabio corrupte pofi-

' turn,qui ædeni Concordiæ uouit. Vide dehoc Fabio Plinium iuniorem, de Vin's illuliribus, ti. trigefimofccundo. De P. Sempronio fcribit Valerius Maximus libro fexto, de Scuevitate, quod coniugem repudn nota affecerit, quod feignorante tudos fpedare aufa fuent. De hoc Sempronio fine dubio fcribit lureconful-tus in Digefto ueteri, de Origine iuris : ubi corrupte Simphronium Sophim indo-âiLeguleq legunt.uerba hæc funt:Fuit poft eos maximæ feientiæ Sempronius,quê Po. Roman, appellabat Sophum,necquifquam ante hunc hoc nomine cognomi-natuseft.HorumColEmentio fit à Diodoro Siculolibr. uigefimo Hiftoriarum,quo anno Athenis regnauit Phcrccles, Olympiade décima nona SC centefima, quando inftadio uicit Andromcncs Corinthius.

L. GENVTIVS amp;nbsp;SER. CORNELIVS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

HisColT.utLiuius in decimo prodinSoram amp;nbsp;Albarn in Equis, colonias Romani deduxerunt.Eodem anno Arpinatibus SCTribulanis ciuitas data : 0£^ Fufinates, quia Hernicos ad bellum follicitafle indicio comperti funt, capitibus coniurationis lecuri percufii's, tertia parte agri funt muldlati. In Vmbria quOque nonnihil bel-latum,funt^ duo mitia hominû in fpelunca quadam igni 8C armis opprefla. Que-madmodumnoftcr maximil ianvs Cæfar, hoc anno quo hæc fcripfimus, cum bellum in Venetos acerrimum gereret, propeVincentiam,inmontequodam excauato ac peruio, tria pene milia rufticorum, qui toties rebellabant, 2C iugum ex-’ cuftèrâqfumo necaüit,obdurato introitu igne acfulphure. Horum ColTmentio fit in libro uigefimo à Diodoro Siculo,quo anno Athenis regna

uit Leoftratus,

q ] His

IInlt;gt;4t4relXaßioäorl Confules olympiad. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alias Center, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tauluf.

• 3 M. L I VI V S DE X T E R, Sc Of AEM Ib I V S,

His Coir, ut Liuius in dedmo Ccribit^beUnm sb Eqnis remtum,qui Albam colO' niam erant expugnare adorti. tantum uero terroris inieClum eft, ut CL lunio Bubuh co DiClatore clilt;fto,exercitus in Equos edueftus finqui paucis diebus de eis fubaCfisy triumphans in urbem redqr,6C Salutis aedem dedicauit. Aemilius conful in Salens tinis Cleonymum Laeedæmonium, qui claffeappulfaThurias occupauerat, prxlio uieftum ad nauescompulit. quod latèLiuiusexplicat.EodemannoCarfeolicolo^ nia in Marfos deduCîa eft,2C Ethrufei rebellabant, cum M. Valerius Ditftatorcrea* tus eft,qui Marfos deuicit. Sed eo abfente, Romanac cohortes ininfidias preciph tataefunt.Sed cumreuerteretur Ditftator, Ethrufei caftris exuti, teterrimacp exdeaf' felt;fti,paccm iterum petierunt:qua negata,inducias in biennium dedit.ij uero ftipen* dium annuum,Sifrumentaduorum menfiumdarecoatftifunt.Effeceruntresforti* ter geftæ M. Valerij, ut Si abfens, Sinonpetens, confulatum aftequereretur. Facit mentionem horum Coif. Diodorus lib. uigefimo. Sed alterum Confulcm appellat M. Aemilium,non CLqtio anno Athenis archon erat Nicocles,

• 4 Coruo II. Sc Rulliano,

Vigefimo cnim anno fupen'us, ubi fcribuntur Coff. Q_. Fabius Rulh'anus, L. Fuluius, fcnbitur in eo opufculo incerti autoris, Coruo Si Rulliano. Quis autcm is fuerit CoruuSjhacflenusamerepcrtusnoneft.Verifimile autem ,huncConfulatuin hicdeefle,fi numerus annorum debetrecflèfupputari, Obteftor antiquaiios omnfs, uthuncmeum laboremSCipfi dtrainuidiam iuuent: quandoquidem iam ampüus Diodori Siculi hiftorqs uti nequeo, qui X X tantum in hunc diem libros uidi.Si quis poft me plures inuenict,non grauetur fubfcribere, quac ei cognita fuerint, Idcircoe* ü'amhosCoir.Iicct in Cafsiodorononinuenerim,appofui.

Coruinui,N.axinuit,

M» V A L E R I V S, Sc Qj APVLEIVS»

His Coir cum foris annus hie pacatus eflet, domi inter Patres Si plebem uetti* certamen renatum : plebe poftulante, ut è fuo quolt;^ corporc pontifices Si crearentur,quod ad id tempus non fuerat impetratum. Cum^ multum inter ic co*’/ tendiftent Appius Claudius ôf P.Decius, ut longe latecp Liuius cxplicat,cuiot plebsjUt quatuorpontifices,quinqpaugureseplebecrearcntur,utoóoeflcntpo*^'’ tifices,ôd nouem augures:quod prius non fuit.Eodeanno Valeria lex amp;nbsp;Porciabf^ funt. Et Valerius conful in Equos bellum gefsit; led nihil memoria dignum hocan* no accidit.Apulcius collega NequinûVmbriçoppidû,quod Norina póftdidüf^» obfedit: fed ob fitum arduû capere non potuit. Cæterùm an hicconfulatus fit Corui nt fextus,paulo inferiuscopiofiusdifputabo. Satis fit hoc loco admoncretCjftudioft iceftor, quod in opufculpjncertiautori§ijidetur adhuc confulatus unus efle,qtiibft deeft. Sic enim iliicfcribuntur ColT

Coruino v. Si PsinCi

Corui Si Rulliani conftilatus bic non cft, nequcapud Liuiutn » Sedbunc ludtfo quintumefte Coruiniconfulatum,fecundum tllum antiquum autorem.Siueroeft fextus conftilatuSjtuncerunt inter primum eius confulatum, 6^ hunc,^upputatoctl» am illo qui hie Si apud Liuium deeft,anni fex Si quadraginta:ut Plinius,Cicero,Plji tarchus, Valerius fcripferc,Siuerôhic eft quintus,fiC inferior de quo fcribemus fit

/oan.Cußf'midm ^ommenurMf^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;i?7

fextuSjbfoucftictah’us humcrusjutinferiusaliquaritoeriamlatjusfcnljcmiis» obin[gt;i4l.

, Patut,

M. F V L V I V S, 80 T. M A N 11 V S t'^O R CtV A T V S» a

His GofT Anienfis ÖC Tarenrina tribus ucteri numero additæjôi^ luftrumcondp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;('

tum.Nequinum oppidanorum prodirionc captum,qui no(flu confulem Fuluium in urbeminduxere.Eo coloniaaduerfus Vmbros miffa, atquea Nartc fluuio Narni» appellata eft. In Ethruriabellum eft Gallorum intcruentu motum : cum quibus pa* cifeuntur Tufei pecunia,ut in Romanos fecum bellum gerant,accepta pecunia Gal* linegant fecum inire bellum contra Romanos,nifi in partem agri recipiantunquod ubi reçu Ta nt, retro abierunt Galli.Contra hos Manlius legiones duxittfed in ferocio* ris equi circumaeftu in terram elFufus, triduo expirauit. In cuius locum M. Valerius fiirrogatus.in Eihruriam uenittÔ^ cum fe continerent hoftes,uaûaris agris,uilliscp in cenfiSjRomam redijt.Polybius in fecudo,ubi irruptiones Gallorum in Italiam qua* fiper catalogumrecenfetjUC fcribit:IamuerôTranfalpini,iteratô eosinfeftare.Hinc utrinque premerentur ueriti, per generis affinitatem precari ne fibiinimici client.

Munera prætcrea opima ofFerre,ut bellum in Po.Ro. conuertcrent hortari, fe omnia bus uiribus cis affuturos oftenderc.Id ubiperfuafum illis intelligunt, omnes unani-.miconfenfu aduerlus Romanos perTyrrlieniam profc(fri,(quippe magnus Tyr* rhenorum numerusapud cosmorabatur)faóaingenti praedaiftcolumes dcmunl rcuertuntur. Hie orta inter eos pro diuifione pracdse leditio ufque adeo proccisir,ut non folum pracdae,uerumeriamlmpcrq magnam partem perdiderint.Quodfrequé* ter Gallis acciderc confucuir,ob immodcratas eorum crapulas atcß ebrietates, Scipio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Centumalut.

4JÎ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L. CORNELIVS, æGN, FVLVIVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

His Coir. Lucanorum legati queftum uenerc de iniuria Samnitium, qui hoflili* terfuos fines uaftarent, quod ab illis in focietatem belli trahi ncquiuillènt, cum ni* bil antiquius Romana haberent amicitia.Cum Lucanis igitur foedus pcrcuflum, be! lumqjSamnitibus illatum.Contra quos Fuluius profedus eft.namEthruriaScipio* ni euenit forte: in qua Scipio agros populatus, uicos ôd uillas incendit, quia fuga di-la pfi funt holies. In Samnio autem tanta uidoria Fuluius potitus eft, ut triumphans urbemingrederctur.

Q. FABl’vS RVLLIANVS, P. DECIVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

Magna difficultatc populus impctrauit, ut Fabius Maximus confulatum accipc* renquifibi prius P.Decium colicgam aiciuit,utLiuius fcribit.Cactcrum hi ColTcum defortidoncprouinciarumjSfdedelcdluaccuratiisimèhabendocôlîlia conferrenr, ex Nepcte amp;nbsp;Sutrio affertur, in Ethruriac concilqs de pace agitari. Ea res utrumt^g Confulem in Samniû auertit. diuerfi tamcninhoftem moueretper Soranum agrum Fabius, Decius per Sidicinos, uterque fuam regionem populatus.Fabius adTifer-num hollem na(ftus,fuos in aciem cduxittufus mirabili ftraragematc,ut holies in fu* gam uerteret. Turn tria milia hominum fcruntur caefa, fiC quadringenta ligna milita* ria,tria£Cuiginti capta. Decius Apulorum duo milia ftrauir, priulquam Samnitibua iungerentur. In Samnio quincp2lt;quadragintalocis caftrametatus eft,Fabius fcxôi oduaginta. Cimetram^ urbem caepit,acregio tota depopulata Si deformataeft«

Ciff «ÎI r.

4Î7 L. VOLVHNIVSII. amp;nbsp;APPIVSCLAVDIVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXXI

His Coir.impcrium Fabio 6Ó Dccio,ut rem in Samnio gcrerent,prorogatum.De*

ciustp, collega abfente, adeo hollium opes populationibus afflixit, ut Samnites pa* . trio folo pulfijin Ethruriam abicrint: ubi omne Tufeum nomen in Romanos conci* tarunt, Galloscpacccrfiucrunt, Intcrea Decius ad uicos SC oppida circumagen» excrcitum.Marguntiam ualidam gentis urbem uica;pif.IndeRomuleam, moxFc-tentinumtubi tria milia hollium catfa circa muros funt, Dum h«c in Samnio gcrun*

quot;94

188 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In ^urel.Caßwdori Conßdei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

olympiad, tur,tcn'ibi1{sbcntinEthniriâ rumor Appfum inEthiun'a exciuit. Volumnitrscum

in Samnium eflet profe(flus,ltteris eft in Ethruriam acccrfitus, quia parum profpc' rè Appius pugnauit. Scd cauillationibus fuperbe ab Appio acceptus, reucHuruse* rat inSamnium,nifiexercitus cumprohibuiftet.Turn peitinacianimocontraIiO* ftes pugnatum eft: SC ad feprem milia ac trecenti hoftium caefi duo milia ducen/ ti capti, caftra^àmilitibus direptafunt.Intereaex Samnionouus hoftiumexerci* tus per Veftinos in Campaniam Falernumcp agrum defcendit, quern circa Vultuigt; num fluuium Volumnius caftris exuit,fex^ milia hominum cædit ac fternif,duo mi lia Sc quingentos cum fuo duce capit: quod^ lætiftimum Romano militi fuiqfupef aliam prædam fane opuicntam, feptem milia captiuorum funt ibi recepta. Quae omniametumRomacfedarunt,quiortuserat decongregationehoftium inEthru/ ria. AClum deinde de colonqs duabus deducendis. Interim Tufei, Galli, Vmbri,Si Samnites,inunumcoiuerant,bina^caftrafecerant: quæ Volumnius in urbcm rc/ diens,Po.Rô,aperuit,ut Imperatorëdignû talibus hoftibus cligcrennut latifsimcin decimo Liuij patet. Polybius in fecundo de Gallis,lie meminit huius hiftoriæ : Quat to dehincanno cum Samnitibus coniuntfti, denuo Romanosinuadunt,plurimos ■ eorum cædunt. Non multis interiedtis diebus, eos iterate aggrefsi, iuxta Sentinatf-• um regionem prælium ineunt,plurimos obtruncat, reliquos ad fuam qucmqj dom« ’ fugere comp ell unt.

Mor HIT.

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q. FABIVS MAXIMVS V. P. DECIVS» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4!*

HicannuSjUtlatifljmedocetLfuius indecimo,fuit felixrebus benicis,peftiftn' tia grauis,follicitus prodigqs. In hocara Pudicitiæ à matrona plebeia Virginia dedi' cata. Aedes Veneris à Q,Fabio Gurgite,confulis hlio,facfta eft, Supplicationesmul tæ falt;ftat,ftmulacra locata in Capitolio. Sed licet hi Cofl?tres fimul confularus SC ten/ (uram, pari femper gloria ÔC unanimiconfenfu gefsiflent prius, nunc ad dirlenfiO' nem uenere:cum Fabio Ethruriam panes extra ordinem decreuiflent, ScDcdus fortem habere uellet. Nihtlominus Fabius in Ethruriam profcdlus, licet ScipiO' nem cumunalegioneamififlet,cum abfenseflet: quoniam apud Samnites iamP« Decius patris exemple fedeuouit,Sc in belle concidit, cuiusinteritusinclinatatna/ ciem à fuga reuocauit î Fabius hinc Gallos in fugam uertit, Samnitium caftra oppu-gnauit. Cæfa eo die quatuor 5C uiginti hoftium milia, ddlo capta : ex Decij exerdtu feptem mihbus,exFabij mille SC trecentisamifsis. Plinius inuigefimo otflauohbro Naturalis hiftoriæ,capite fecundo, ubi de potentia uerborum agit, Decioruni patris filij»^, quofedeuoucre, carmen durarefcribit. (Quod latifsimeLiuius in decimo cx/ plicat:(j. Fuluius in Ethruria manum cum Tufcisconferuit,actria hoftium miha confecit.Samnitiumagmencumabiret,a Pelignis circumuentum.exquinqp t,us,quifupcrerant,milleobtruncatifunt.Fabius triûphauitde Gallis, Vmbris,Sam nitibus: cum quibus ab M .Valerio tertium,5C A. Cornelio Cofl?fex SC quadraginta annos pugnatum eft, ut Liuius in decimo fcribinlicct tantum quadragintaquinque iuueniantur confulatus,adeo utetiamuixmendacareat Liuius. SignâthanchihO' riam Öroßusquoquelibrotertio,capitedecimonono:ubi etiamDeciusMurena, proDecioMurCjperperamfcribitur.SedSC numerus annorumillic fcriptus.eor/ ruptifsimus eft. inquit enim: Anno ab Vr. Con. tricentefimo 6C quinquagefimo, Fabio Maximo quinquies, Decio Murena quater CoIT. quatuor florentifsimi for' tifsimiep populi Italia: in unum agmen feedus^ coierunt, SCc. Conftat autem, hunc annum abur. con.non tricentefimum, fed quadringentefimum SCquinquagefi-inumfcptimum fuifle. Sed numerorum notis huncerrorem tribuo.Subiungirpaulo poft de peftilentiailliusanni notanda. Cæterùm de hoc Decio, SC Valerius Maxim* iib.quinto,cap. de Pietate erga patriam. Amborum Dcciorum meminit diuus Au' guftinus,nunc in quarto,uigefimo capitetnunc in quinto,capite decimooCtauo. Paf fim SC poetac, V ergilius, luuenalis, ac cacteri» Meminit 6C horum Cofl, V elleius Pa terculus»

k dn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Comment drigp

ƒ Aliirtc terculus fie Fabio v. Decio Mure un. ColT quo anno Pyrrhus rcgnarc ccepu, Sn Olympud-.' nueffamMinturnas«^ mifsi coloni,poftquadriennium Venufinum.

MegeSttf I f.

4Î9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M. POSTHVMIVS, M. ATTILIVS»

Hiccftfcxtus 8t^ quadragefimus annus,quo cum Samnitibus efi pugnatum: con^ tra quosamboCofT.mifsi, fed mala ualetudo Pofthumium domi tenuit. Attilius igi^ tur in Samnium profeeftus, Samnites admiranda audacia rrpérit cos fibi obuiare : cû quibus manum cofcrens,primo caftris eiecit,8C trecentos intcrfccit. fed ÔC Romano rum pericrunt ducenti circiter,amp; triginta. Territi rumore Romani, uaktudinarium confulem inprouinciam mifere: quiMiloniam expugnauit,ubitriahoftiummilia caefa,quatuor capta,amp;feptingenti.Ferentinum dehinc, ÔC alia oppida capta ex Sam nitibus. Attilius auteminLuccrinis cum Samnitibus fumma fcrocia congreflus, in-uitis militibus ftragem magnam edidit. Septemcp milia deditorum, ÔC feptingenti fubiugummifsi funtabeo ,cum quatuormiliaperrjlTentcxlioftibuSjexRomanis ucrofeptem milia QC trccenti. Attilio Romam redeuntinegatus eft triumphus. Poft-humius Volfinienfcm agrum populatus, duo milia hoftium cpcîdit.Finitimacp po-pulatus,coegitTufcospacem petere.lnduciac in quadragintaannos dataf,mul(fta^ quingentum milium æris fingulis ciuitatibus indióa, Dcinceps triumphauit inuitis patribus,Hoc latifsime apud Liuium in decimo,

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cur for.

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t. PAPYRIVS, amp;nbsp;SP. CARVILIVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

His CofT. ut in finedecimi'Liuius copiofifsime explicat,tam ingenti prælio Samnites funtdeuiefti à Papyrio,quanto prius à Papyrio paneConfulis.Nam iacra* ta quadam lege, 06 noua coniuratione, ad quadraginta milia armatorum, qui Lin ■ tcatcIcgioncs dicebantur,inSamnioconuencrant. Quos quopatfto dcuiceiint,Slt;^ quæ oppida cæperint,Liuiuscnarrat.Satis fit indicate, ubihæclegas. Qiiodfi exta^ ret liber Appiani, cui titulus crat Samniticus, unus ex tribus Italicis libris, longe co-piofius bellum illud innotefeeret : ut fuperius annotauimus. Eodem anno Phalifeis pacem pctentibus, in biennium induciæ datæ funt. Ipfi centum milia grauis arris, ôü ftipendium eius anni exercituidederunt, Vtcrc^ conful triumphauit. Liuius pom-pamutriufipexplicatubcrtim.Cenfus hoc item anno fa(ftuseft:ô(i luftrum condi-tumaP.Cornelio Aruina,0CC. M. Rutilio.cenforibus. Huiusbelli ôf Orofius libro tertio,capitedecimononomeminit: ubi ÔÔ depeftilentiagram'einsanni,obquam Aefculapius eft aduetftus, cuius in fine Liuius meminit: qui amp;nbsp;de cenfot ibusamp;i lu-ftrisquaedamfcribit,quaf examincindigent.Si enimrite calculaueris à primiscenfo-ribus luftra,unumdetriginta,non deuigintiinuenies.Sed nemo ijs eft intentus:fpua mauerborum curaturgt;nonres ipfa.

MaximißlitK, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ècxtid.

01 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q. FABIVS GVRGES, ÔC IVNIVS BRVTVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXXII

His Coir ne non femper caufa eflet aliqua, quæ ciuiratem recenti aliqua imbuc-rctfuperftitione, quum forteilleannus peftilensclTet, ex Sibyliinis libris demotea-ditisjtelatum eft, Aefculapium in eius mali remedium, ex Epidauro Romam acccr-fendum. Verum Coffbcllooccupatis, quia co anno nemo eft in Gt£cciâmiirus,fup-plicatio in diem unumilli décréta eft: ut in fine Liuius decimi libri aflerit. Quern Aefculapium,diuus Auguftinus libro tertio, duodecimo capite,irridet: amp;nbsp;in tcr-i tio Orofius , capite decimonono. Fabulam autem longam Acfculapij, Ouidius libro dccimoquinto de Transformatis , in fine, decantat. Sed legatis mifsis in

. Grarciam, paulo poft accidit, ut Liuius libro undecimo fcribit, ut ex Abbreuiatorc colligcrc licet. Cætcrùm cum Fabius Gurges maleaduerfus Samnites pugnaP let, ÔC Senatus de remouendo eo ab excrcitu ageret, Fabius Maximus,eius pater jkgatusjfilio ignominiam reprefsit,Cuius operafilius ufus, cæfis Samnitibus triumphauit:

1^0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In ^urel. (aßolori (jmfules

Olympiäd. triumphauit: 5lt;PontiumSamnitium duccm pofttriumphum fecunpcrcufsit. Mc/ minit ilHus amp;nbsp;Orofius libro tertio,capite decimo nono, pulchre hifton'am enarrans: öi. Eutroptus libro fecundo,capite primo. Macrobius autcm caufam cognominis dicit, ob denotatum patrimonium in luxu. Scd infequuta uirtus, uitia prioris com-» penfauitaetatis.

Me^eHui 111. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Brutut.

2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L» POSTHVMIVS, C, IVNIVS.

Hiciterum,utomnibus confiât,Liuianus codex deficit,ialt;fiura tcmporis:autfoP tebibliotaphorum, quibonas literas,utfoli fapereuideantur, abfcondunt,nccfi« nuntin lucem prodire. Attamen ex Abbrcuiatorc, Orofio, EutropiOjCatteris,quan' tum podumus, quidquid fub fingulis gefium cfi CoiT. fubiungemus, partim ratio-ne,partim coniecfiura utentcs. His itaque ColT. fufpicor legatos miflbs in Græciatn» fecundum Sibyllini carminis oraculum , ut ab Epidauro Aefculapium , qui fub forma anguis illic latebat, accerferent, quia biennio iam ciuitas laborauerat : cui in in-fulam amnis Tyberini templum locaucrunt. Cuius rationem pulchram explicat Plutarchus in Problematibus. Pofihumius cum exercitum eduxiflct, nechofte* inconfpetfiu apparerent,ufus fertur opera militum in fuo agro colendo : propter quod fequenti anno damnatus cfi. QC Samnitibus pacem petcntibus , quarto Sfcquot; dus renouatum efi. Aefculapium irridet Augufiinus tertio Ciuitatis Dei, capite de-cimofeptimo,

Rujjinuf.

P. CORNElIVS, Sc M. eVRIVS DENTATVS.

Hi ambo ColTut Eutropius in fecundo docet,contra Samnites mifsi, ingentibus prælijs rem confecerunttita ruinas ipfas urbium diruentcs,utSamnium inipfo Saffl-niorequiratur,necinuenirifacilepofsit: ôf ut Floruslibro primoinquit,necfacile appareat materia quatuor Sc uigintitriumphorum. Tum bellum cum Samnitibus per annos nouem SC quadragintaaefium ,fublatum cfi : neque ullus hofiis fuit intra Italiam,quiRomanam uirtutem magis fatigauit.Quod ucro Appianus feribit in præfationc Ultimi, Samnites erunt qui Ionium incolunt, SC magno difficili^bcllo per annos oefiuaginta confliefiati funt,SC reliquau'd intelligendum cfi de his,quipo-ftcaaL.Sylla ui(fii,capti,dcletiçp funtin campoMartio,ut infra patebir. Scd priores, tefie Floro, quinquaginta ferè annis rebcllarunt Romanis. Scripfitob id Appianus integrum librum de bello Samnitium , cui erat titulus Samniticust fed iaefiura temporis, ut alij multi, intertjt, quod prius adnotauimus. Curius igitur Dentatus caefis Sabinis, qui rcbellaucrant, SC Samnitibus uicflis, SC in deditionem acceptis, bis in codem magifiratu triumphauit, Defcribit bellum hoc Sabinum Florus libro primo, titulo dccimo quinto:Quo,inquit, tantum hOminum,tantum agro-rumredaefiumin potefiatem,utin utro plus cfict,neipfe pofletexifiimarequiui-ccrat. Quod etiam Orofius attefiatur tertio libro, decimo nono capite, ficferibens: Annofubfequente cum Sabinis CurioCos.bellum gefium efi: ubiquothominum milia interfeefia, quod capta fint, ipfe Cof. ofiendit, qui cum in Senatu magnitude nem acquifitiagri,5C multitudinem capti populi referre uellet, numerum expli* care non potuit. Plinius de Viris illufiribus,fiue Cornelius Nepos,titulo trigefimn tertio,plurima de Curio feribit. Quem arbitror eo tempore memorabile illud conti-nentiac exemplü, quod Valerius Maximus libro quinto de Abfiinentia feribit,Sani nitibus exhibuifie. Qui cum magnam uim auri occulti mitterent, quo mitius Satn-nium ucxaret:MalIefe,inquit,aurumhabentibusimperare,quamaurumpoisidere. Quod Sc in CatoneMaiore Cicero feribit: ÔC Plutarchus in uita Catonis Senioris« Quod autê cum dentibus natus cfi,ideo Dentatu eile cognomento ditfium,PIinius Senior librofeptimo feribit, fextodecimo capite. SCSolinusin Polyhifiore. DeP» Cornelio Rufiino Gellius lib. decimo feptimo cap. ultimo feribit.Quod cum Fabtl cius.cum eilet Cenfor,fenatu moucrittquod eumcoperifietargêti fatfii eœnæ gratia, decern pondo habuifiè, quod SC in decimoquarto Eiuius explicauit, ÔC Val. Ma^ lib.fccundo

Iodn,Cnßiniam (ommfntdr'Ms. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipt

lib.fecundojCap.deCenforianota.ltêPIinius li.fepdmo,c3.quniquagcfimo.P.Corx Ot^inipiad. ”'*■ nelius Ruffus, qui Cos. cum M. Curio fuit, dörmiens oculonim uiium amifit, cum

id fibi accidere fomniaret.Sub id tempusTriumuiri capitales creati dicuntur ab Abgt; breuiatoreLiuq,exlibro undecimo. SiuefubijsidCoiT.fiueiub altjs fadium fit,incertum. MeminithorumCofT. Velleius Paterculusijsuerbis:M.CurioSlt;Ruffino Cornelio Cofl? Sabinis fine fuffragio data ciuitas, Id acfium ante annos ferme C C C XxXjintelligeadM.Vinitium Cof,

^^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M. VALERIVS, amp;nbsp;Q. CAEDITIVS,

In opufculo autoris incerti.hoc loco nomina Coifiponuntur,Coruini SC Nodluç. Si igitur hie eft M. Valerius Coruinus cognomento dtdlus, eritis cius fextus confugt; latusdicet annorum numerus non proueniat,quern Plinius 8C Valer. Max.fcribunt. Plinius cnim feptimo libro,quadragefimo odlauo capite fie fcribit;M. Valerius Cor uinus centum annos complcuit: cuius inter primum Ôd fextum confulatum quadra- • -gtnta fexanni interfuere. Plutarchus inuita Marp,quinlt;ç ôd quadragintainterfuilïc annos fcribit.Valer.Max. lib. odlauo de Senedfute; M. V alerius Coruinus centefi-nium annum compleuit : cuius inter primum fid fextum confulatum quadraginta QC fex anni intercefTerunufuffecit^ integris uiribus corporis, non folum fpeciofifsimis Reipublicçminiftertjs,fedetiam exadliflîmçagrorum culturç,ôdciuis fidpatris fa-miliâs optabile exemplum. Idem Cicero in Catone Maiore: M. quidem Valen'um Coruinum accepimus ad centefimum annum uitam perduxiffe. Cum enim eflet c-xadîa iamætate in agris,eoscp coleret:cuius inter primum ôf fextum confulatum fex 2d quadraginta anni interfuerunt. luque quantum fpacium ætatis maiores noftrf, adfenedlutis initium efle uoluerunt:tantus illi curfus honorum fuit .Tres utique au-torespariafcribunt,fi modo note numerorumfuntintegrac. Siuero Conlulatusnu-merabis, alius tibiueniet numerus annorum à primo confulatu Coruini, fcilicex fexfidquinquaginta:utpote fi litcranumeralis Xante L pofita inprædidlisautoribus fuperflueret. Si uero numerus eft integer: quoniam quatuor autores conue-niunt,non proletary, hie Coruinus forte illius fuit familiae, fed alius à priore. Tulegt; dior pro tuo quoqp iudicio examina diligenter.

Aruin4 IL

Q. HARTIVS, P. CORNELIVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXXlIt

GeiTcrunt fid hi ColT. fimul etiam fuperius confulatum : utlibro nono Liuius do-cuit.Sed quidnunc horum confulatu geftum fit,cum autores nonhabeam.diuinare nolo.Illi fcribant,qui fe integrum Liuium habere gloriantur.Mihifatis fitjCoff nomina tantum rccenfere,ubi nihil certi habeo,

MitrcfffirtWt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Kutiliut,

M. MARCELbVS, C» NAVTIVS* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a

Kdximuft

^7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M. VALERIVS, amp;nbsp;C. AELiVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Traditlurcconfultus inDigefto ueteri,de Origine iuris, duos Aelios maximatn habuille iuris fcientiam,ôd CoiTfuiffezfid quendâSex. Aelium laudatumfuifleab En nio:Cuius liber,inquit,extat,fid tripertitus infcribit,ucluti cunabula iuris continens»

Cannid, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^piJuf.

4«l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C* CÈAVDIVS, M. AEMILIVS,

4«5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C. SERVILIVS, SdL. CECILIVS ME nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXXIIII

T E b L V S.

Sub id tempus,ut ex undecimo Liuij colligitur, grauis feditio «rbê inuafit, ob »s

alienum.

In ^urel.Caßiodori (ionßtlei

Olym^id, ali'enum:uarqs^ ccrtaminibüs plebs agitata,in laniculum feceflit.Qi,Hortenfius Di öator reduxit. Mox pacato ciuitatis ftatu, contra V olfinienfes SC Lucanos eft beHa tum: contra quos auxilium Tyrrhenis ferreplacuit. Sed quibus ColTid faifl um fit) incertum.

DolobeUtf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caluut.

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P. CORNEbIVS, amp;:CN. DOMITIVS.

His CoiTCutteftatur Orofius lib. tertio, cap. decimonono) Lucani,Brutij,Safflfli tes quolt;^ cum Ethruicis amp;nbsp;Senonibus Gallis fadaföcietate, cum rediuiuum contra Romanos bellum molirentur, Romani ad exorandos Gallos mifere legatos. quo’ cum Galli interfeciflent, L. Cecilius prætor ad ulcifcendam legatorum neceni)^ • nbsp;nbsp;comprimendum hoftium impetum.curn exercitu miflus eft: QC ab Ethrufcis GalfisÇ

oppreffus interijt.Septem praeterea tribuni militum in ea pugna occifi,multi nobik’ trucidati, tredecim etiam milia militum Romanorum illo bello proftrata fünf. Sed in eo loco fcribitur,id faclum anno ab ur.con. quadringentefimo fexagefimo tertio, qui numerus non conuenit, cum hic fit feptuagefimus annus fupra quadringenteß' mum,fi bene fingulafupputentur.Cæterùm quo ad hiftoriam, idem ÔC Eutropiusß-fecundo,primo cap.Interietfîis aliquot annis,iterum fe Gallorum copiæ contra Ro/ manoSjT ufcis Samnitibusœ iunxerunt. Sed cum Romam tenderent, à Gn. Corner lio Dolobella deletæ funt. Cornelius ille pafsim à caeteris P.non Cn. prænomineap pellatur. Florus li. primo, ti. decimotertio : Necnon poft aliquot annos omnesreß' quias Gallorum inEthruriaadlacum Vadimonis Dolobella deleuit: ne quisexta/ retineagente,quiincenfamàfeRomanamurbem gloriaretur. Signât hanchifto/ riam etiam diuus Auguftinus,libro tertio, decimofeptimo capite. AbbreuiatorLi' - uq ex duodecimo:Cum IcgatiRomanoru à Gallis Senonibus interfetfti eflent,Bef Io ob id Gallis inditfto, L, Cecilius Praetor cum legionibus ab qs cæius eft. Polybiu’ h»c omnia clarè(ibi cnim infecundo,irru]^tiones Gallorum in Italiam quatuor per catalogumrecenfet) fie prodit: lam uero Tranfalpini iterate eosinfeftarc.Ht utrinquene premerenturueriti, per generis affinitatem prccari,ne fibi iniinidff fent. Munera præterea opima ofFerre,ut bellum in Po.Romanum conuerterent hör tari, fe omnibus uiribus eis affuturos oftendere. Id ubi perfuafum illis intelligunt, omnes unanimi confenfu aduerfus Romanos perTyrrheniäprofelt;fti(quipper’]3' gnus Tyrrhenorum numerus apud eos morabatur)facfta ingenti præda,domum iu' columes reuertuntur.Hic orta inter eos pro diuifione prædae feditio, uftp adeo prO' cefsitjUt non folum pracdæ,uerùm etiam imperq magnam partem perdiderint:quo“ frequenter Gallis accidereconfueuit, ob immoderatas eorum crapulas atqueebri^ tates. Sed Gellius lib. decimofeptimo, libres Chronicos reuoluens, fic feribit: Pok annum deinde urbisconditæ quadringentefimum amp;nbsp;feptuagefimum,bellum cum regePyrrhofumptumeft. Ea tempeftateEpicurus Athenienfis, amp;nbsp;Zeno Citienfis, Philofdphi célébrés erant.Sedhocpaulo poft clarius. Eodem^tempore C.Fabrik cius Lufeinius, 0^ (X. Aemilius Pappus, Cenfores Romae fuerunt: amp;nbsp;P. Cornelium RufRnum, quibis confui amp;nbsp;Dióatorfuerat, fenatu mouerunt: caufamcp ifti fubferipferunt, quod eum comperiflent argenti fadi cœnæ gratia decern pondo habere, quod QC paulo fuperius in eius confulatu annotauimus.

Lufcinut,

5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C. F A B R I C I V s, Sd Q. AE M IL I VS,

Geflerunt hi fimul confuIatumS^ ceniuram. In ccnfura P.CorneIium,Riiffi' num bis confulem Senatu amouerunt:ut fupra annotauimus ex Gellio £gt;C Val.Qu*“

autem fub ijs in confulatu geftum fit, in* certumeft»

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îoa.n. Cußgt;tfMm CofnmfntérM.

■Barbul4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PhihppM^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qlÿ^^Ul-

ß (Olt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cl-

(/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L, AE MI L I V S, amp;r Q, M A R T I V S,

t, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hi's uel prioribus Coft.quantum com'côura h'cct aflequi, ex Orofio lib, quarto, 4

primo capite,Tarenrinum bellum fuitinchoatum;quia fcquenti anno cum Pyrrho rege eft pugnatû à Valerio Leuino Confule, quod omnes attcftâtur, Gellius autem ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lib.decimofeptimo, ultimo cap. Poft ann0,inquif, urbts coditæ quadringentefimu

ferè et feptuagefimû,bellum cum rege Pyrrho nimptû eft. Licet Plinius lib. ocftauo, cap.fexto,ubi elephantcs defcribit,Pyrrhi régis bellum in annum urbis quadringen

!)( tefimS feptuagefimûfecundû retjcit:quod bene conuenit. Atcp ideo numerus Oro-

rî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fij errore no caret: qui anno ab ur.con.quadringentefimo iexagefimoquarto,Taren.-

)S tinosRomanamclaflèminuafiffefcribit.Cxterùm hocbellSTarentinûinde ortum habuit,quod cum clafsis Romana forte frumcntatû in Apuham cxijflèt,àTarctinis,

I quiforte turn ludos celebrabant, capta eft, duce qui clafsi pracerac occiio. Legati ad

.J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eos à Senatu raifti repetitS res,ac ut de iniurqs qucrerentur:q«i maiori funt contumé

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liaaffedi. Ob id bellu illis indidS. Et cum féliciter cum eis dimicatS ciTetjPyrrhum

Epirotarum regem in Italiam accerferunt: ut exPIutarchoin uita Pyrrhi,exduodegt;

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cimoLiuij,cx quarto Orofij,ex fecundo Eutropn, ex decimoodauo luftini, colligi

facile potcft.Sed bellum Tarentinum eleganter Florus lib.primo,tit.decimoodauo defcribit. Meminit SC huius Val. Max. lib. fecundo,de Inftitutis ; SC diuus Augufti.-nuslib.tertio Ciuitatis,cap.decimofeptimo:Ciccro in prima TufcuIana,SoIinus,Pli nius in feptimo libro, capite uigefimo quarto. Huius legationis meminerut omnes» Hi uidendi funt,ut hiftoria innotefcat,quoniam Liuio caremus.

473 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P» VALERIYS, Sc T» CORVNCANVS»

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HiceftillcValeriusLcuinus,quicumRomanocxcrcitu ctiam ex proletary’s cott

ftripto, contra Tarentinosprofedus,omniaignifcrro^uaftauit:plurima^oppida

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’^pugnauitjUt iniuriam inlolcnter acceptam crudelitcruindicaret. Cui Pyrrhus,iam

‘ initaliam excitusaTarentinis,cumexercifuobuiamprofcduseft:pracmiflo cadugt; ccatoreadRomanos,fiuellentante bellum ft iudicecumTarentinis deiurecÿuiâm

; ! decerni. CuiLcuinus Conful refpondit. populum Romann nec elegifle Pyrrhuni j iudicem,nechoftemformidare.LicetPlutarchus huncconfulem Albinum,nonLegt;

' uinumappcllet. Deinde circa Syrinfluuium comifla eft pugna : quam pulchrèPIügt; tarchus defcribit:in qua Romani fepfies pepulerunthoftes, ac pulfi funt. Sed cunt clephantesinduxiiTet Pyrrhus,ÿs territi equi, feflbres excludcntes,Romani in fugt; J gam uerfi maxima cum clade. Nam SC caftra Romanorum cæpit,ac urbes fociorum rccupcrauit : licet optimos examicisamp;dudbus,quibusfidcbat,amifiiret. Ex Ro*

' I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;manis milk SC odingentos cæpit, quos honeftè tradauit,mortuos^ ftpcliuit.quos

cum aduerfo uulnere omnes truci uultu iacere uideret, ft totius orbis dominum ex*

’ clamauit,fi tales milites fibi contigiflent. Dehinc ad Romam perrexit, Campa* niam^ populatus,ad Praenefte ufque uenit. Sed cum conftil fequeretur, in Campa* niam ft recepit. Cyneas legatus Pyrrhi cum pluribus donis Romam miflus, à ne* mineacceptus eft:licetpacem afFerret,adquam alioqui Scnatores inclinabant. Sed Appius Claudius Cæcus fella in Senatum delatus, acerrima oratione paccm diflua* fit, cum iam diu ob aduerfam ualeiudinem cofilio abftinuiflet, Ennij uerbis uftis in principio ftiat orationis,ut Cicero in Catonc fcribit,his fcilicet;

Quo uobis mentes,rede qux ftarc folcbant

Antchac,dementi feft flexere ruinar' nbsp;nbsp;SC in ftxto Faftorum Ouidius cccinit,

Appius eft autor, Pyrrho qui pacenegata,

Multum animo uidit,lumine captus erat. SC reliqua quae fequuntur.Dc hoc

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Valerius Maximus libro odauo,de Senedute. Suetonius in Tyberio,rubrica ftgt;

cunda,huius Appij Caeci metxuonexn facit, Et luriftonfultus Eprimo ; Appius,in* r quft#

1^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A Caßiodori Conßdei

quit,Claudius maximam iuris fcientiam habuit, Appiam uiam ilrauit, Claudiatn aquam induxitjSC Pyrrho, in urbem non recipiendum, fententiam tulit. Item Iure« confultus libro tertio ff. quatrit, Nunquid caccus gerere magiiïratum poflît: ôi^ex* tat,inquit, exemplû eius qui gcflit, Appius Claudius caccus confilijs publicis inter« crat, ôé in Senatu dixit feueriffîmam fententiam dcPyrrhi captiuis non recipien« dis.Meminit huius Apptj iunior Pliniustitulo trigefimoquarto. Cynea itaquedi« miffo,rerponderût patres : Si Pyrrhus Italia deccdct,Popukim Romanum paratunt cffccumeo fœdusirurc: quoad uerd in armis efler, aduerfus eum belligerafuruni» Vide Plutarchum, Florum, Eutropium,Orofium, PJinium iuniorem titulo trigefi« moquinto, quac Pyrrhus à Cynea interrogauit. Credo item hune effeTiberium Co runcanum, qui maximam iuris fcientiam habuit, amp;nbsp;primus profiteri caepit: utlurC« confultus docet de Origineeiuris, libro primo Digeftorum : amp;nbsp;quidem inquit, Ex omnibus qui feentiam nadii funt ante TiberiumCoruncanum,pubhcè profefiîun nemotraditur»

P, SVLPiTïVS, P. DECIVS,

HorumCofs-meminit Eutropius libro lècundo,cap.primoifcribit^certaminc eumPyrrho comifïb uulncratum fuiffc,ac elephantos intcrfedîos, uiginti milia hoftium cæfa,cum exRomanis tantum quincp milia cecidiffent. Suipicor antehanc’ pugnam Fabriciumeum cactcrislegatisadPyrrhum, proredimendis captiuis mif« fumtquem nec auro,nec elephanto permoucre potuit, nec oblatione portionis quai' tfcregnifuiiutlatifsimèinPyn hoPlutarchusdocet, amp;nbsp;Val.Max. quibus rebus per motus Pyrrhus, captiuos Fabricio deditiutSaturnaliaeum domefticis aeparétibus peragerentifî Senatus pacem abnueret,poftfeftiuitatem ut redirent,

Lufeinui II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Papput,

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• C, FABRICIVS, amp;nbsp;Q. AEMILIVS,

Horum Cofs.meminit Cicero in tertio de Offîcffs, in hæc uerbaiPyrrhibcllo C. Fabricio iterû confulc,pcrfuga in caftraFabricij uenit: eicpeft pollidtus fi præmiûd propofuifleqfeutdàmuenifîct, ficclàm inPyrrhi caftrarcditurum,Slt;eumucncnO necaturum.Plutarchus in Pyrrho apertius hanc hiftoriam deferibit : Cum cnim iam caftra uicina haberct cotra Pyrrhum Fabricius,quidâ à medico regis epiftolam obw lit, qua fc offerebat,ueneno regê necaturu, fi pracmia datent. At Fabricius iniuriam deteftatusjhominê uinctum reduci iulsir,cum literisiquarû exemplar lege apud Pl'^ tarchum, qui horum confulû illic meminit. Scribit Eutropius,regem tune admiraW dixilTe : 111e Fabricius difficilius ab honeftate, quàm fol à curfu auerti poteft. Con« uidlo rum medico ( quem GcHius in tertio libro, cap.odlauo, amp;nbsp;Val.Max. infexto, Timocharen appellant ) âf fupplicio afteôo : ad retributionem beneficij, captiuos omnes gratis Fabricio Romanisep reftituit. Romani parem Tarentinorum ac Sam« nitiumnumerum captiuorum Pyrrho remiferunt, pacem quam poftulabatöiamid tiam abnuêtes, donee Italiam rclinqueret. Apud Afculü igitur grauifsima pugnarex Pyrrhus cum Romanis congreirus,tum iam elephantorum terror exolcuerat,utpo« t€cum à Minutio quartaclegionis haftato elephantis probofeide abfciffagt;bc!uasmo ri pofte oftendebatur. In hoc certamine brachium Pyrrhi hafta transfixumcft,5^ quindecim milia hominum utrint^ cecidifte narrantur.Ob id in Siciliam traiecit Pyt rhus.Fabricius autem uitftis Samnitibus amp;nbsp;Lucanis, triumphauit. CorrigelocSde« prauatS in Horo lib.primo,tit.dccimootftauo : ubi feribif, Apud Afculum melius di micatum eft Curio Fabricio® CoIE Hi enim nunquam fimul fuerunt Coß. licet u« terq^ Pyrrhum profligauerit:Fabricius apud Afculum,Curius apudBeneucntu.Igi turlegcndum cenfeo, Aemilio Fabricio^ ColE aut Curif Fabricrj^ confulatibus. Tune enim apud Afculum pugnatum effe,ö(^Plutarchus ipfe in Pyrrhofetetur.Prf* terea cum paulopoft Florus fubiûgitzQuales porro ipfi duces uel in caftris,cumm^ dicüuenale regis Pyrrhi caput afferentêCuriusremifit. cum hoc de Fabricio lega^ non de Curio,in Cicerone, Plutarchxî, GeUiOjaepaßim cæteriSvCîeterûm atrodtate

------ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;djdii»

ïod.n, Gt^iniam Commentdrïus.

Al»r!ie cladiSjütOrofiuslib.quartOjprimo cap.teftatur,PyrrhusintcmploTafCfittni louisj taliculogiofafliiseft: cl.vi antehac fverb invicti, pater ox PTIME OLYMP I, HOS EGO IN PVGNA VICi: VI CT VS'O, VE SVH AB ElSDEAî. Plutarchus fcribitjPyrrhum dixîfle : Si alla Item pugnaRo manos uicerimus, omnino peribimus. Vide continentiam Fabricij apud Valeriutn Maximum lib,quarto,de Abftinentia:apud GclÜum Iib.primo,cap,i4»

RuffittuiiL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Brutui.

I\ C O R N E L I V S Sd G. I V N I V S* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

Quanquam non immeritô ftudiofifsimus quifc^ Liuij fragmcntatos libros qucrâ tui-jmihi tarnen in primishæciatfturamoleftifsima cft,qui nonhabeam, quogefta Cofs.femper afferam. Nuda enim eorum nomina hicmihi uerecundiâ in facie,Slt; ftoquot; machum mouent.Facio tarnen pro uirili quæ pofrum,nihil temerê. Ob id fi coiedlu* ris locus eft, circa id tempus geftum eft id quod Polybius traditin fecundo,ubi Galgt; lorum inItaliam irruptiones commeminit: uel paulo poft, quando L. Cccilius fuit , conful.namL.confulis mcminit. Verba eiushæcfunt : Poft decimum annum (re* quire proximam Gallorum dimicationem ) comparato ingcntiexercitu,inEthrux ham profe(fti,Aretium obfident.Romani Aretinis auxilium ferentcs, non longe ab urbismoenibus dimicarunt.In qua pugna fuperati,L.Confuleamiftb,Manium Curium in eius locum fuffecere.Hic ftatim legatos in Galliam ad redimendos captiuos mittit.Qui cum eo perueniflent,uiolato iure gentium,à Gallis interficiunt, Quo fee lereindignati acriter Romani, nouo dcletftu habito,pcnetrare in Galliam aggrediuz tur.Sed parum proceflum crat,cum eis Senoncs occurrunt:hos collatis fignis, euefti gio aggrefsi fuperant. Magnam partem interficiunt : fi qui fuperauerant,ledibus fux gant, regionc potiuntur, nouam ipfi in urbem coloniam inducunt : caufam^ uctcri nomine,quod primo à Gallis habita fuerit,Senam appellant. Eft autem ca urbs in lit tore Adriatici maris fita,ubi campi Italiae terminantur.Boq, cum Senoncs proprijs fi nibus fugatos à Romanis intelligerent, ucriti ne ipfi quocg idem paterentur,coaó:O excrcitu,Tyrrhenis^ omnibus in fubfidiumuocatis, arma aduerfus Romanos mogt; uentMecmultis interiedîis diebus præliû incunta'n quo Tyrrhenorum magna pars cæla,Boiorum ad extremum quam pauciisimi fugere.Nec tamê ob cam ftragem ce* cidcre animis : quin proximo anno iterum uocatis uiribus,colle(fta^ omni iuucntu* tCjquæadufumarmorum apta uidebatur,in Romanos exeunt : ubi adeo fufi proflF gati^fuercjutpcneadintcrnecioncdeleretur. Quamobrcmmitigatisparumperax nimis,fcedus cum Romanis per legatos percutiunt.Erat,dum haec gercbant,tertius annus poft traiedlionê Pyrrhi in Italiam : amp;nbsp;quintus poft cam cladem,quam Galli a^ ^d Delphos pafsi fuere. Ita ea tempeftate fortuna, quafi peftis quædam hoftilis in Gallos immifla,pafsim omncs perfequebat. Haec fine dubio Liuius in undecimo,Ux bi eius Abbreuiator inquit: Cum legati Romanoru à Gallis Senonibus intcrfedîi eF ^nt, bello ad id Gallis indicftOjL.Cecilius praetor cum legtonibus ab ijs caefus eft, bubiungit ucrbum annotatu dignu Polybius, quod huic loco conuenit, dicens: Ve* rum cnimuero ex ijs prælijs quae fiipra numerauimus, duplicê utilitatê Romani cæx pere. Nam amp;C afluefadli dimicare cum Gallis, quoru nomine nihil apud eos tetrius, nihilhorribiliuscfleconfueuerat,praeftantifsimi aduerfusPyrrhum certatores fadli funt.Et ita Gallorum audaciam paulatim c5triuerunt,ut no longe poft fecuri,primo ^tn Pyrrho de Italia, deinde cum Carthaginêfîbus deimperio Siciliæ dimicauerint, Galli fiipetioribus praelijs uexati,quin£p 2C quadragintaannos quieuere, non uiolagt; tapacequam cum Romanis habebSt.Is P.Cornelius Ruffinus bis ConIùl,eftFabrix cio CenforeamotusSenatu.utpotequi nimisluxuriolàmcœnâ inftruxiftè fercbat: utfuperius exGellio in 14.lib.cap.7. ôd Val.Max.lib.fccûdo, cap.de Cenfura anno* tauimus.Quod abbreuiator Liuij in 14. annotat. Turn credo etiam prodigia ilia fuif-fada: quando, ut idem fcribit, fulmine deiedîû eft in Capttoliolouis fimulachrû, o^utOrofius in 4,fcribit,eiedlu, Turn pabulatores forte egreflbsjuelut hoftilis quaex

V 2 dam

t lt;gt;6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jn ^urel. G^iodort Conßdes

amp;lympiad, dam obortatempeftas, cum horribilt fragore cœli correptos din's fulminibus exuC fit. Qiiippe tn'gintaquatuor cùrû qm'dam turbo proftrauit,uigintiduo femincccs re^ tlicb : iumenta exaniinata funt. De hoc P.Cornelto Rufiino, Cicero in fee undo de OraorCjquem locum etiam citât A.Gellius lib. quarto,capite odauo.

Eleppna.

Ckfipna.

CXXVI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q. FABIVS GVRGES IL Sf G, 'GENVTIVS.

His Cofs. utOrofiuslib.quarto,cap. fecundo fcribit, pcftilentia grauis urbetn ac fines eius inuafit : quæ omnes,tum præcipuè mulicres pecudes^ corripiens, nccatis in utero foetibuSj futura prole uacuauinamp;immaturis partubus cum periculomatru, extorti abortus proijeiebantur adeOjUt defedlura fuccefsio,filt; defuturum animantiS genus,adempto uitab's partus legitimo ordine crederetur.Diuus Auguftinus in ter no diuinac Ciuitatis,cap. decimofcptimo,huius peftis fiememinit : At(^ in ftrage tan ta bellorum,etiam pebilentia grauis exorta eft mulicrum. Nam priufquam matures partus edcrctjgrauide moricbant. Vbi fc credo Aefculapius cxcufabaqquod archia- nbsp;nbsp;nbsp;k

n um fe,non obfietricern prolitebat. Pecudes quotçfimiliter intcribant,ut iam defe* dlurum genus animabum crcderct. Interea Pyrrhus fertur relida Sicilia traiccifleirt Italiam.accum è SiciliaabiietjicfpexilTeacdixifietO' qualeCarthagincfibusSlt;Ro' manis pro haciniula palæftram rcb'quimus:0lt;:^ hoc quidem ut cóieóatus efi, itacuC'* nit. IntelimucroSamnites,teficPlutarcho,muItis iamprælijs crant fuperafi,qu« tunc Romani in Samnio caftra habebant. Ipfe autem ex Tarentinis deledlQ faciens, cumprius fecum uigintieejuitum, triginta peditum milia adduxiflet, copias diuifif» partim in Lucaniam mifsas ut abcrum confulem demorarêtur : ipfe contra,alium ad Beneuentum excrcitum duxit. Eutropius, fi numeri funt caftigati annorum,prodifgt; quod anno quadringentefimo fcptuagefimofeptimo,cum iam darum urbis Rotnse eflèt nomen,arma tarnen extra Italiam mota non fueranqfadîum fit. Vt ergo cogno* fccretur quaj copiæ Romanorum effent, cenfus eft habitus. Turn inuenta funt ciuiu capita ducentena nonagintaduo mib'a, trecenta trigintaquatuor, quanquamà conx dita urbenunquam bdla ccffaflènt.

Dentcttat I r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lentulw,

M, C V R I V S, amp;nbsp;L. CORNELIVS,

Horum Cofs.meminit Pîutarchus, SC Orofius. Item Eutropius libro fecundo,ca* pite primo inquit: Hi aduerfum Pyrrhummifsifunt: Curius contra cum pugnauit^ cxercitum eius cæcîdit::ipfum Tarentofugauit, caftra cæpit.Ea die cæfa funthofb« uigintitria milia:Curius in confulatu triumphauit, £lt; primus Romam quatuor de* phantes duxit,Plutarchus fcribit in Pyrrho,regem fe præparaflè,ut ante Curium op' primeret,quam collega aduentarct,fort)fsimis^ militibus ôd bellicofifsimis elephaj? nbus aciem inftruxiffe. Qiios tarnen Curius ita in fugam uertit, ut elephantes quob dam capcrct, quofdam in fugam uertereuquæresuitftoriam Romanis, amp;fimul pf**^ cipatum tradidit. Sic Pyrrhus fex annorum tempore abfumpto,Italia exccfsit.OrO' fius(fedexemplartimcone fit mendofum)quintodecimoanno fcribit,Italiamre* liquifte. Sed cum in Italiam uenerit, P. Valerio amp;nbsp;T. Coruncano Cofs.hie erit annus fextus,non quintusdecimus.Et Florus: Vno (inquit) bello Tarenrino intra quadric • niennium maximam partem Italiæ, amp;c. Cæterùm pugnam pulchrè defcribit OrO' fius:Rcucrfum,inquir,ex Sicilia Pyrrhum, Curius conful excepit : tertium^ id neb ïum cotra Epirotas apud Lucaniam in Arufinis campis geftum eft. Itacp primo con* curfu,cum PyrrhimilitesRomanorûimprcfsionetrepidarêqcircunfjiedantesqjriP gam belli cederemolirenf, Pyrrhus elephâtes ex fubfidqs iufsit induci. Romani ab fueti iam pugnare cum beluis, cum malleolos ftuppa inuolutos ac pice oblitos.uncis mfuperatep aculeis tenaces præparauiffcnr,cos^ inflammatos in terga beluarfl,tur' res^ uibrarent ; non difficul ter fur entes ardentesep bcluas, in eoru excidia, quorum

han. (u^m'îdni Commentants.

fubfîdta fuefant,rctorfcrunt.Fiorus lib.primojtitulo dedmoodîauo:Lucan/æfupre ma pugna fub Arufinis,ut uocant, campi's, dudbus qfdcm quibus fuperius : ôCtühd tota uiâoria exitum,qucm datura uirtus fuit,cafus dedir.Nam produôis in prirnam adern clephantisjunum ex illis pullumadaÂ'in caput teli grauis itfîusauertit: qui cum per ftragem fuorum currensftridore quereretur, mater agnouit, 8C quafi uindi' catura exiluit. Turn omnia circa quafi hoftilia graui tiinorcpcimifcuit, acfic cædem feræjquæ primam uicloriam abfiulerantjecundam parem fecerût, tertiam fine con* trouerfia tradidere.Meminit L.LentuIi confulis Pltnius libro trigefimo tertio,capi-tcfecundOjfic icribensiL. Lentulus Cos, Scruilo Cornelio Merendç Samnitum op pido caprojcoronâ dédit. Continentiam Cinq quam hoc bello exhibuir, uide apud Valerium Maximum, libro quarto,capite de Abftincntia : ubi etiam de continentia Romanorum agit, qui munera legatorum Pyrrhi reeufarunt. quod Florus uel uer-bo fignlt;ficat : Depulfi, inquit, cummuneribus fuis legati. Efi practerea illud in ed loco obferuandum,quôd oinnes penè Flori codices Lyrin fluuium hab ent, cum Sygt; rin aliqui legendum put ent,ex Plinio libro tertio, capite undecimo. V nde ÔC Strabo libro fexio:PóftHeracleopolis,fupra marepaululum,?Cnauigabilesamucsduo,Ä» Cids ôC Siris : fuper quo eiufdem nominis eft ciuitas Troiana,à qua proc edente tem^ porededudi à Tarentinis coloni^Heracleam tenuerunt. Stephanus de VrbibusiSL ris ciuitas Italiæeft,haud longe à Metaponto, amp;^fluuius eiufdem nominis, Nc^ tarnen ccrtèaflèrendum. nam Lyrin fluuium Latq Strabo libro quinto deferibir, Cia-uin^uocatum inquit, SC de Appenninis collibus ortum, ÔC qui Fregellas præter-fluat,2cinter Minturnas crumpat. utfufpicandumfit, Florum utrunquehoc titulo defignalfe.Nam primum, inquit, apud Heracleam SC Campanixfluuium Sirim,Le uino Confule,8C reliqua. Hic enam, teile Plutarcho, prima pugna commifla eft^ Dehinc de Pyrrho loqucns,qui ufque ad urbem cum exercitu feftinauit : Totam tre- , mentem Italiam, Campaniam, Lirim,Fregellas^ populatus,prope captam urbem, ÔCc, Plinius libro tertio,capite quinto,Latium antiquum à Tybcri ad Lirim amnem procefsiflèfcribitjGlanicum appeliatum.FIincfelix,inquit,Campaniaeft. Exami-nandum tarnen relinquo erudito : quia nafuti magis curiofum quàm uerû indagant, SCambitione pleni fæpe cæcutiut. In Pyrrhi uita apud Pi utarchum, Sirinc feribitur: forte pro Sirin,uitio librarif.

^79 SE R. CORNELIVSMEREND A, 8C M. CVRIV S 5 D E NTA TVS III,

ScribitOrofiusm quarto,cap.tertio,quod anno ab ur, con.quadringentefimo fe-ptuagefimofexto,Tarentini Pyn hi morte coperta, iterum noua aduerfus Romanos arma follicItauerint,Carthaginenfium^ auxilia popofterint per legatos. Sed confer toprælio, iterum uiccrüt Romani. An hoc qs Cols.geftum fit,dubito,Numerus cer-teannorumOrofq menda non caret«

480 c. FABIVS HCINIVS, SC C« CLAVDIVS CANNIA II« 4 HosCofs.Eutropius infccüdolib.cap.primonominat:fcribit^,quodTarentint Pyrrhimortecoperta,iterum noua armaaduerfus Romanos follicitarint. Cætcrùm domefticisuiribusdiffîfi,adCarthagincnfiûopes confugiunt,auxilia per legatos po fcuntjSCaccipiunt. CarthaginenfesàRomanis uincuntur : qui ctfinondumhoftes exconfeflb erantjfënferunt tarnen fe poflè à Romanis uinci. Subiungit idem Eutro-pius-.Quadringentefimo fexagefimoprimo anno, C.Fabio Licinio,C.Claudio Can niaCofs.legati Alexandrini à Ptolemaeo mifsiRomamuenere, SC à Romanis ami-citiam,quam pctiuerant,obtinucrunt.quod etiam abbreuiatorLiuq in dccimoquar-toferipfit. Sed hicnumcrus,utOrofi]',eft corruptus.Sed potius legendum, quadrin ■ gentefimusfeptuagefimufnonus. Meminithorum Cofs.Velleius PaterculusiCofla

Sc PeftumcoloniæRomanorumfadaf,annos afehinc trecentos, Fabio Dorfone SC Claudio Cannia confulibus«

r 3 L» PA*

ip8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7« .^arel. Caßiodori Conßtles

U p’ÄPYRIVS eVRSOR IL Sd SP, CARVILIVS,

Horum Cofs.ficmeminitIuli'usFrontinus,dcÂquæduÔibus:Indpft,aft, UrtUî ^ji Anio diftribui uico publico, Publicîj alueo ad portam Trfgeminam,qui locus Sait' næappellanturjpoftannos quadraginta quàm Appia perdudta eft,annoab ur. con« quadringentefimo odluagelîmonono. M. Curius Dentatus» qui cenfuram cuinL-Papyrio gelsit, Ânienis,qui nunc dicitur uetus, aquam pcrducendâ in urbem ex ma nubijs de Pyrrho captis curauit, Sp.Caluifio L.Papyrio Cofs. Item poft bienniS dC' inde adum eft in Senatu de côfummatione eius aqueæ opcræ,poft annu nonum nutius praetor edidit. Turn ex S.C. Duumuiri aquam perduccntes creati, Curius Si Fuluius FlaccuSjlocauerant. Curius intra quintum diem, quàm eratDuumuir créa* tusjdecefsit : gloria perducftæ pertinuitad Fuluium. Sed ÔC hi quocp numeri egcnj cxamine.nam quadragefimus quidem eft annus poft Appiam aquam indutftatn/«“ ab ur,con.eft quadringentcfimus otftuagefimusprimus circiter.

C» Q.V I N T I V S, amp;nbsp;L. G E N V T I V S.

Circa id tempus Sextilia uirgo Veftalis damnata incefti,uiua defoflà eft.Euftbius circa id tempus unam uirginum Veftalium tradit in corruptione deprehenfam, pef^' euftam elle, ôd paulo poft alteram fubiungit, laquco uitam finfjflè. Sed de annis,qiH' bus hæc fa(ftahint,nemo credatfepoflerctftéæftimarc.Coloniætumdedutfta: fünf, Pofsidonia ÔC Conifa.Carthaginenfium çlafsis auxilio Mamertinis uenit, quofaóo fœdus ab qs uiolatum eft.

Clep/ind. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^lefui.

C. GENVTIVS IL Ôd GN, CORNELIVS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4’

Eo ordine, 6C tjs nominibus ponuntur Cofs. à Cafsiodoro, in unico quod haben cxcmplari.Inopjifculo uero Cofs.incerti autoris,_qupd_q^utda Qrofio attribuut,tjde ficnominant, poïFScFCorneliûamp;sCuriQDcntatûi I i.finonfun?fquoduereor)no mina corrupta.ob quâcaufam ego ea fubiögo,ut nihil obmittâ,quodprodeirereor»

Cæterùm fub quibus Cofs. fatftum fit illud, quod Orofiuslib, quarto,cap,?. quodnimirö ex if.LiujjcollegifleuidetjUtex Abbreuiatoreapparetjincertöp^^nc eft delcgionc Campana,quæ RhegiS occupaucratrquæ deditione fatfta, fecuri peï' euflà eft.Nam fequenti anno, inquit Orofius, magnam uifcerû fuorû parte feueritas Romana cócïdit.Nam aduentante dudum Pyrrho, otftaua legio diffidens Romans fpei,nouû fcelus auxit:Rheginos omnes,quibus fubfidio præerat,interfecit,prçdain fibi omnem, atc^ipfum oppidu uendicauit. Hocfacinusin tarn fccleratospuniendö Genutio cofuli uifum eftrqui obfefTa Rheginorum urbe,captiscR omnibus, ipfeqnh dem in reliquos perfugas èc latrones exercuit digna fupplicia : Romanos uero milt* tes integræ Icgionis Romam mifir,qui populi iufTu in medio foro uirgis caefi,acf^c^ ri percuisi funt. Vila eft tunc fibi Roma uincere,cum legionem fuam integram occi* diuquæfinc dubio uitfta fuifletjfi earn hoftili prælio perdidiflet. An id fub L.Genii' tio,anfubG.Genutio,quiiter5confulfuerat,acciderit,incertûcft.Defcribithanchl RfÄf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftoriamluculenter Polybius primo libro,fed Cofs.nonnominât. Acciditperidteni' ,

tantiappare- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apolloniatû legati ad fenatu mifsi,Rómaf à iuuenibus quibufda pulfati fint: i

‘1’^° flagitio ne ius gentium impuneuiolatum uidcrct, lufu populi fontes ad fupplt' ciuro Apolloniatibus funt dediti: utabbreuiator Liuijin 15. annotât. NarratOrO' ho nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codem quarto libro, Sd quarto cap. obfcœna ôi tetra prodigia, quae acetderunt:

Q^^^^^°’'^‘^’S^^®'^^§^b4U[tämiranda,quibusautemCofs,mihidiuinarenonlicet» * nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;namn«lt;

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;laAn. Cufpinianî Comwenianus.

nàmhumcrusaftnoium,quempomt,corruptuscft. Cætcrùmpoftnominatosiam Ol:)impia4-Cofs.à CafsiodorOjponuntur ab Eutropi'o l)b.fcciindo,ca.fecimdo,hi duo Cofs. Qj5 Gulo,ó^ Fabius Pidonut in opufculo Cofs.inccrtt autorjSjforfaise Gulonc,n5 GaU

, nbsp;nbsp;nbsp;lOjóó Pi(Hore,ficlcgendum.Hositem fubiungere placuit,licctinCafsiodoro non in*

! nbsp;nbsp;nbsp;uenchm.Boniledlorconfulas finimistibi uidcarcuriofus. Prodeiseenim,amp;alios

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;€xcitarc,quifomniumEpimcnidis dormiuntjlaboro,

Q.Gulo,amp;S Fabius Pi(flon

His Cofs. teile Flauio Eutropjo,Iib. fecundo, cap. iccundo,ftcefttes noui bofte» ladi,Romana in fe arma exeiucre.Picent/s autê belli eau fam non inuenio .Ipia gens à Sabinis oriunda, uoto uerc facro,cuius opes adeo procedente tempore creuerc, uC uno tempore trecenta fexagintamilia Picentum in fidem Po. Ro. uenifsc dicantur.

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Forte quia Ta rent inis auxilia tulerunt, placuit Po.R o.hoiliG iocios periequi. Sunt

igitur à fequentibus Cois. fuperati. Fuit ergo hie quintus annus ante primum Puni* cum bcllQ,quo anno primtim,teile Liuio,Po.Ro.argento fignato uti cœpit. Quod amp;nbsp;Pliniuslib.trigefimo tertio,cap.tertioannotauit: Argentum, inquit,fignatum an nourbis quingentefimo oCtogelimoquinto,Q. Fabioconfule,quin(^ annis ante primum bellum Punicum. Sed’errorinefthis uerbis. nonenim quingentefimo,fcd

. quadringentefimo, cil legendum, ut cIarèapparct:ÖC ^arto,non quinto.Eufebius argenteumnummum primum in urbefignatum tradit Olympiade C x x v 11. quod cum numero noilro non couenit. Cæterùm de Fabio Pitflorc Plinius tricefimo quin tOjCap.quartofietradit:Apud Romanos quotphonosmaturehuicarticontigit. Si* quide cognomina ex eii picflores traxerunt,Fabij clariisimae gcntis:princcps eius co gnominis,ipfeædem Salutispinxit,anno Vr. con. quadringentefimo quinquage* ilmo: quae picfluradutauit ad noilram mcmoriam,atde Claudtj principatu exufta*

Sophuf,

P. SEMPRONIVS, APPIVS CLÄVDI VS* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXXVi«

Èutropiuslib.fccundojhorum Cofs.meminif,fub quibus Picentes deuitfti funt,ct debtstriumphatum eil. Meminithuius belli Florus in primo, decimononotitulo; Domiti bine Picentes, fed caput gentis Afculum Sempronio duce:qui tremente in* ter prelium campo,T ellurem deam promiisa acde placauit. Quod fignificantius Oro fius in quarto,amp;f quarto capite exprefsit: Sequenti,inquit,ab hinc anno,Sempronius conful aduerfus Picetes duxit exercitum. Et cum diretfta intra iatflum teli utra^ aci* es conilitiiset,repente ita cum horrendofragore terra trcmuitjUtilupóremiraculi u* trumqppauefacflumagmenhebefcerendiu attonitiutrinc^populihxfitaucre. Præiit dicatainceili confeientia, tandem pro curfu concito certamcn inierc. Triile adeo

1 id bellum fuit, utmerito dicatur, tantum fanguinemimmanum fufeeptura, etiam cum gemitu horrifono terra tremuifse. Romani,qui pauci admodu eo praelio euafe* rCjUicerunt.Sedquemadmodum illcuctufsimus GræcorumMilefius louis nutritor telluremuelutuxoremcolereinilituerit,abundeLa(rtantius docet li.i. ca.uigcfimo fecundo,2C Auguilinus in quarto.Telluris item dlt;æ mcminit Macrobius primo Sa* turnalium, Ouidius in quarto Failorum Plinius libro tricefinlo quarto ƒ cap. fexto, quod apud neminc alium inuenio. Frontinus in primo Stratagematon,duodecimo

' capttc,huncSempronium'confulemT.Sempronium Gracchum uocatrubi etiam hii iushiiïoriæmeminit,quodapudneminemaliuminuenio. Tamdiuerfifunt autorcs in nominibus Cofs.fi'modo codices funt à menda fecuri, Stf no uitio librariorum de* prauati.Sed facilis eft lapfus literarum, quibus praenominafiguranturgt; Ariminum inTogatxGalliac finibus,coloniaperid tempus fa(5la:Romanieocolonimifsi.Vtn briab initio habuerunt Ariminum flumen,illiproximûzutrumalterum altert nomen dederit,baud facile dixerim.Mifsiôtf Beneuentû coloni eo têpore:iducrô cflinSami niOjOlim Maleuentû dicflû.Tetra hoc tempore prodigia apparauere.FoteS pluribus locis cruorc fluxifse dicuntur,filt;: lac in fpecie pluuiæ pluifsetut Ôrof in quarto,cap. «xplicat(,fed numerus annorum,ut ferè femper,mutilus ell)2Cin 2. Eutrop.Mcminic

14 horuoÿ

204 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jn ^urel. Caßio^lori Conjuîes

Oïyttt^iad. horum Coß. Velleius Paterculus,in fuis fragmêtis,fic fcribens:Interic(?îo quinqncn*^^|(^ niOjSempronio Sopho SiC Appio Cseci filio Cofs, Ariminum, dC Beneuentum colO' nimifsijamp;fuffragtj ferendiiusSabinis datum.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Regulus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Libo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j'

M. ATTILIVS, amp;nbsp;L. IVNIVS,

His Cofs.Salcntinis bellum inditflum eft:qui Sô ipfi armis uiôi.in deditionem^^ nere: captif funt cum ciuitate fimul Brundufitq,ôd de îjs triumphatum cft,inquitt^ tropius lib.fecundo.cap.fecundo.Florus lib.primo, tit. uigcfimo : Salcntini Picentt' bus addin',caput^ regionis Brundufium,inclito portu,M. Attilio duce: in hoc cef tamineuilt;Soriae preciüm, templum fibi paftoria Pales ultrô popofcit.Hoc itidem abbreuiatorcLiuij colligitur,cxlibro quintodccimo: Vmbii,inquit,amp;Salerniuilt;îlb in deditionem accepti funt.Si uerô de Pale dca multa feire uolueris,legc Solinum m Polyhiftore,ab initio: ôiSeruium Honoratumfuper Georg, tertium : Ouidiumin quartoFaftorum.Vbiautcmfiiifint Sa!cntinipopu!i,amp;Picentes,docetPIiniusin tertio Naturalts hiftoriæ,cap.duodecimo QC. tredecimo:6^ Strabo in quinto.

Piilor.

D. IVNIV S, amp;nbsp;CN. FABIVS.

Tradit Orofius in quarto,circa id tempus Carthaginenfes,dato aduerfum Roma nos auxilio Tarentinis,a Senatu per legatos efse redargutos,ac turpifsimam rupiil® deris labem praefumpto accumulafseperiurio.

maxirnus.

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q» FABIVS, amp;nbsp;U MANVLIVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 4

Sub quo Fabio bellum illudVolfcinienfefitgeftum,ingenuèfiitcormedubitafe» cum duos ponat Cafsiodorus Fabios Cofs.fefe mutuo fequentes.Sed quod hunepo ftremum putem ilium efse,qui hoc bellum côfecitifaciunt uerba Fiori li. primo,ti.uÿ gcfimoprimo:Poftremi,inquit,IraIicoruminIiidemarifcre Volfcinfopulentifsimib' thrufeorS, implorantes opem aduerfus feruos quondam iuos,qui libertatem à dow* nisdataminipfos erexerantjtranflata^infe Repub. dominabantur ► Sedhiquoç duce Fabio Gurgite pœnas dederunt. Is fuit Fabius, alio nomine ex familia Maxp mus cognomento di(flus:ut ex hiftorqs pafsim liquet.Orofius illud bellum exprcfsiJ rus,ponit lib.quarto,quinto capite,fic fcribens:T une etiamVoIfcinienfcsEthrufco-rum florentifsimi,luxuria pene periere.nam cumlicentiain confuctudinem proroga ta,icruos fuos pafsim liberos facerent, conuiutjs alligarent,coniugtjs honcftarcnt;li' bertini in partis poteftatis recepii, plenirudmcm per fcelus ufurpare moliti font, liberati feruituris tugo,ambitu dominationis arferunt:amp; quos dominos fubditi ac-quanimiter dtlexerunt,eos iam liberi,quos dominosfuifse mcminerât,cxecratifunt. Itaqp ideo fperantes in facinus hbertini,quorum tanta manus fuit, ut finecontrouer* fia aufu potircntur,correpram urbem fuo tantum generi uendicant,patrimonia con* lugia^ dominorum fibi per fcelus nfurpant, extorres dominos procul abigunt, qui miferi exules egentes^ Romam deferuntur. Vbi oftentata miferia,querelacp defleta, per Romanorum feueritatem nbsp;uindicati funt,amp;: reftituti. Illic etiam plurima de cm*

deli pcftilenria, quaebiennio urbem Romanam deuaftauit : fed numerus annorum cgct examine. Huius peflis QC. diuus Auguftinus meminit in tertio Ciuitatis,ca.deci mofep timo, Cæterùm de Volfinienfibus hiftoriâ pukhrè etiam fcribit Valerius Ma ximus libro nono,capite de Luxuria:et iunior Plinius de Vin's illuftribus,titulotrkc fimoquinto. Sed ibi Decius Murena fcribitur mifsus,non Fabius,ut Florus.namO* rofius nullum côfulcmnomiriat,nec Val.Max.utcertamhicfubefscmendamfufpi cari pofsir.nifi hoc bellum fuperioribus fit Cofs.fa(flum,fub Decio lunio Cn. Fa* bio. Quanquam inueniam ilium Peram, non Murenam didluratTu ledor examina paulo diligentius.

loan. Cufpïnum Commentdrïn^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iôi

•rte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Olympia^.

«K. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caudex,frater C^ci, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Flaccii{,Paitüi.

4«? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;APPIVSCLAVDIVS, 8CQ.FVLVIVS» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXXIX

Sub ifs Cofs.Po.Ro.cgrcfsiis cftltaliam,utinquit Floras h'bro fècundó', cum lattt adolcutßctpiopc quingentcfimum annum.Fertur cfse monumentum ueten's infai' ptionis hodiein Mefsana ciuitate Siciliæ,in hac forma:

s.p.Q.R» AP. CbAVDioZQi FABiotcoss.aîtcrôMcfsanani Siciliæ ciuitatcm clafs. præfecto re{crante,perccpit. Htcronem Syracuia, norum regem,Pccnorum quo(^ copias Hieroni coniuneffas, tam céleri* terfuperaraSjUt Ap. Claudium Cos. ad banc rem gerendâ potius ciuitaS fuæuirtutis admiranonem,quàm bellifufciperetadiutorem. Nam rex Poenicp urbis no tam multitudinc ac aniraofa nobilitate propulfi uidlos, quàm fefe didicere congrefsos:qui ante confulis aduentum ultra Leonti* numprofugi,pacem expofeentes, Romanorû gloria, Meflànenfîum no» bilitate,propria mul(ffa,centum talenta æraria foluendafupplices impe^ quot;trauerunt. Ob quod ftatuit,urbem titulis nobiliiatis extolli: alif sqj pro* uinciæciuitatis, eiusep ciuesRomanorum honore Siciliæ caput illicfun-' gipoteftate Romana:lapideseiusà LeontinoufepPhedasextcndi.nam idfpacium,cæteris deficientibus,Romanæ ditioni feruauit: chirogra^ phum hoefaftis Romanorumadiunâ:um,laudemciuitatisoftentans ad fcribi,Romanamcp gratitudinêmeritoreipodere, Approbatum cftpræ fens decretum patrum à Gn. Calatino tribuno plebis,poft urbê conditâ anno quadrinoctefimo nonagefîmo, rcmp.primo bello Punico turbatCK j

Cæterùmannorûnumerus diucrfifsimus eft apudautoresrquimenon paru diu an xiumfufpenditjadeo ut quid certô ftatucrê,non ad afscm facileinuenirem. Cogitaui omnium autorumfcntentias afFerrc,quotquotrcperire potcram:uthincftudiofus kiflorucrumindagarct.Dionyfias iraep Halicarnafseus (utinpraefationefuioperis atteilatur) fufeepit hiftoriam Romanam fcribercab origineurbis adprimum bel» lum Punicum:Iicet magna pars librorum,ialt;flura temporis interif t, ut fumus fupert-us lamcntati. Narrat autem ibi, fe htftoriam extendifse ad rertium annum ufcp cen* tefimæ uigefîmæodlauæ Olympiadis,quod fuit initium primi belli Punici. At Po* lybius ,qui quadragintalibris uolebat hiftoriam Romanam continuarc, ab Olympi* adecentefima quadragefima , coadluspracmittcrccaufas2«^ initiabelliHannibalis, quædaobuslibrisexplicat,facit principium fuilibri,primamRomanorum ex kalia transfrctationem,quæ eft ifs continua,quæ Timæus ultimo loco fcripfit:id cft,Olytn piadem centefimam uigefimamnonam. Ibicpcopiofc recenfet,quo tempore Ro* manieiedoex Italia Pyrrho, profligatisep Samnitibusac Gallis, Rhegiumurbem obfederunt Sc expugnarunt.Et tarnen Mamertinis tradudlotnSiciliam cxcrcitu,pcf Appium Claudium confulemfuppetiasfercbant.Id,cum Polybius centefimauigeG* ma nona Olympiade fadîum prodat,cum Dionyfio conuenit, qui centefima uigefi* maodtaualibrum fuum conclufit. Eufebius etiam in Chronicis , Romanos tradie Syracufas cæpiise uigefimanona SC centefima Olympiade: quæfi computentur, fubduóhs annis ante feptimam Olympiaden , qua eft urbs condita , erunt anni quadringenti oclogintanouem . Sic initium primi belli Punici uenirct ad annum quadringentefimum odiuagefirnumnonum , Liuius in praifationc trigefimi li* bri.uel utuulgus dicit,tcrtiæDccadis,numeratquadringentos feptuaginta odfo annos à condita urbe ad Appium Claudium confulcm, qui primus Cartïiaginènfi» bus bellum intuit£♦ Sed omnino codex eft deprauatus, quum odluagintaodlo, non

feptuagintg

lyi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fn ^^Urel. Caßwdori Co’^fulei '

olympiad, feptuâgintaoifîo fitkgcndum» Quemadmodum in Plinio par macula eft,librotfi gefimotertiOjCapite tertio,qui bellum Punicum primum reijcit in annum quingeflquot; tefimum nonagefimum:cum certe legendum fit,quadringentcfimum, non quingcn tefimum.Similis labecula eft in Solino. Is bellum Punicum primum anno trecenten mo o(ftogefimoo(ftauo fcribit fa cflum: cum quadringentefimo, non treccntefimo»t fadîum. Recftius Gellius in fuis Nocbbus candidifsimisjibro dccimofeptimo,c3 pite ultimo : Anno poft Romam conditam quadringêtefîmo ferme 6ó nonagefimogt; Cofs.Appio Claudio, cui cognomentum Codex fuit, Appij illius cæci fratre, ôôM» Fuluio Flacco, bellum aduerfus Pœnos primum coeptum. Sed hie obferuandum, quod Gellius alterum confulemnominat M.Fuluium Flaccum,cum Eutropiuscun dem,ôôOrofius,Q,Fabium nominêt: Caftiodorus Q.Fuluium:ô^ autor ignotus in opuftulo Cofs.fcribat,Caudex Qi. Flaccus. Velleius autem Paterculus in fragmentis hiftoriæ Rom. meminithorum Cofs. ubi de tertio bello Punico fcribit in haecuer-ba: Cum Carthagine bellarcmaiorcs noftricœpcre,Claudio amp;nbsp;Fuluio Cofs.anfc annosccxcvi.quam tuM.Viniciconfulatûinircs.Fuitautc hicM.ViniciusCon ful fub Tiberio Imperatore,ut inferius patebit, Sed neep is numerus fan's integer eft* Anniautem in Orofio, ut ferefemper, corrupt! funt. Sic enim ibi fcribit lib. quarto, feptimo capite: Anno ab ur.con. quadringentefimo odfogefimotertio, Appio Clau/ dio S)C Q. Fabio Cofs.Mamertinis,quorum Meftàna nobilis Siciliæ ciuitas crat,a«xi lia contra Hieronem regem Syracufanum amp;nbsp;Pcenorum copias Flieroni iunóas,Ap pium Claudium mifere Romani : qui tam celeriter Syracuiànos Pœnos^ fuperauit, ut ipk quolt;p Rex rcru magnitudine perterritus, ante fe ui(ftum,!quàm congreflùnr fuiflè prodiderit: qui ex infraeftis uiribus, amiftacp fiducia,cum pacemfupplexroga/ ret ducentis argent! talent!s,iunù confulum accepit. Si itacp Græcis, qui per Olymquot; piadas annos iupputarunt,fides eft habenda, Punicum bellum circa initium centefi/ mæ uigefîmænonae incœpit, quum annus urbis conditæ numeraretur quadringentc fi'mus odogefimusodauustSChaec fijpputatio ücro propioreft. Qui in uno autduo bus annis d!fcrepant,parum à ueritate difccdunt.Qui uero per decern aut plurcs, !1H certê corrupt! QC deprauati ftint.Cæterùm Florus l!b.kcundo,tit. fecundo,hocbenû ïuculcnter 8C breuiter enarrat,copiofiisime aût Polybius in primo. Junior Plinius de Appio Claudio, titulo trigefimo fexto, hanc hiftoriam eleganter defcribit. Ph*I*' nus primum hoc bellum Punicum defcripfit,fcd totus perrjt. Scripfit Sgt;C hocbelluni Appianus, in eo libro qu! dicitur Siculus ; fed is pariter defideratur, nifi quod quan* dambreuem huiusbclh'repetit!onemfecitinLybico,a principio, Defideratur ôi Li uius,quiin decimofexto lib.ab Vrbe condita,hoc bellum exorfus,deinccps continu auit, originem^ Carthaginis ibi defcripfit: quamalioqui AppianusinLibycopOquot; nit. luftinus tarnen ex Trogo, libro decimoodlauo, multa de origine Carthaginefi* fium fcribit.Et Orofius libro quarto, capite fexto dehinc repet!t:Sed feptimo capite fcribit, quæ fiib qs Cofs. geftafunt : licet ibi pariter, utin Eutropio, pro Q. Fuluio, Q^Fabius conful ponatur.Hiftoriam uero in Sicilia circa Meflanam amp;nbsp;Syracufas per Appium geftam,nemo pulchrius quam Polybius in primo fcribit. Caudex autem ditftus eft Appius, quia plurium tabularum contextus caudex apud antiquos uo' cabatur.undetabulæ codices dicuntur:Slt;naues quae commeatum fubuehunt, cau-dicariae nominantur: quas SC codicarias appellamus. Hie autem primus perfuafit Romanis nauem confcendere,utSenecadicitinlibrode Breuitate uitæ,attpideo fortitus eft nomen.Suetonius ; Claudius Caudex primus freto clafsc tranfietfto, Pœ* nos Siciliaexpulit,

Maximum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ CrrfpJK.

2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VALERIVS, amp;nbsp;C* OCTACILIVS»

oHi Conftiks ( ut Polybius primo libro fcribit quot;) cum duobus exercitibas in Si/ ciliam uenientes, ciuitates pkrafq^ Syracufinorum amp;nbsp;Carthaginenfium, utadRo* manos deficerent, compuleruntt Quod Hierointuitus, conducibilius fibiratus, Romsnorum

Ioan. Cujpinîani CommentÂrîitt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;203

”’^^?Rôhiaflorampartes quàm PœnorSfequi,prarfertiincum Syracufani inuetcratum Olyin^üiii fl!!r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;odiumaduerfus Pcenos gcrerent: Legatos ad Cofs.niifit,qui ab tjs pacem Si Cociet»

tcmpcterent. Romani,quia Carthaginenfesperman'ainkiIaiTn'n(èderent,ueriri ne commeatus fibi intercludercnturjcommodifsimâ Romanacrei eam pacem arbitra», his conditiontbus ciim Hierone focietatem iunxere : ut rex captiuos Romanis fine precioreftitueretj Si centum argenti talentapenderet, Syracufani focq amici^Po» Ro. appellarentür. Hiero per hæc conciliatus,iam inde in ftudio Si obferuantia Ro mani nominis, quamdiuuixit,conftantifsimeperfeuerauit:quocontigit, utSyracu* fanorum res fauore Romanorû feliciores fuerint, quàm fub ullo regu antea fuilicnt. Probauit Po.Ro.eam pacem,fretusep focij regis opibus,utmaior ciset uni exercitui omnium rerum copia,alcerum ex inlula confulem cum fuis coprjs in Italiam reuoca* uicCarthaginefes, poilcaquam Hieronem cum Romanis fœdus pereufsifseauditS cft, maioribusefsccoptjs opus arbitra»,LiggrumôdGalIorum uim ingenre merce* deconducunt.ExHifpania quoep miles ftipendio accerfitus, copias^ Agrigentum lt;ontrahunt,accommeatum parant. Hicronis regis originem Si prodigia fcribitlu^-ftinuslibro uigefimotertio.ôô Polybius in primo: Eutropius in iècûdo,capitc tertio: Valerio M.amp;jOtacilio Cofs.in Sicilia à Romanis res magnç geftæ funtiTauromini tani,Cartliaginen{ês,ô^ practerea quinquaginta ciuitates in h dem acceptæ. Subiun* gît prætcrea, tertio anno in Sicilia contra Hieronem regem pugnatum, Si ducentis talentis pacem comparafse. quodab Orofio quoep libro quarto,capite feptimoferi. bitur. licet Polybius hoc anno fadîum fcribat,non tertio anno belli Punici, hoc eft, ftqucti.Eft hie Valerius Maximus,poftea adeuida McisanaSiciliæurbc,Mefsala

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fognominatus : quod poftea nomen familiar permanfit,ut fcribit Macrobius primo

Saturnalium. FacithuiusValerij confiilis mentionem,Plinius.lib. tricefimoquinto,

i lt;:’Pgt;quarto.Digna»oautem praecipua pi(fturacRomæincrcuit,utexiftimo,à M.Va lerio Maximo confule Mcfsala:cum princeps tabulam piefturae prælij,quo Carthagi nenfes Si Hieronem in Sicilia deuicerat, propofuit in latere curiae Hoftiliae j anno ah V r, con.quadringentefimo nOnagefimo,

Mcgellut, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vttulut.

L. POSTHVMIVS, Sd Q. MANVUVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a

Polybius in primo,altcrum confulem (^.Acmilium uoca tiled uereor codicem else dcprauatû.nili(quôd in Græcis faepe obferuauOnomina Romana à Grarcis fcripto* ribus frequenter fint inuerla. His Cols, exercitu in infulam deportato, fpeculantur boftium confilia,qui unum in locum omncmbellicum apparatum cotulcrunt; Agrigentum ad oclo ftadia proxime confederunt. Si cum aeftas efset, milites frumentatiï effufijin fpem hoftem eduxcrunt,rei per occafionem benegerendæ. Itacp eruprionc exopptdo fa(fia,una pars caftrainuadunqaltj infrumentatoresfaciuntimpctû. Sed boftes cum multa ca-dc in urbem reie(fti,Cofs.dehincexercitu in binas partes diuifo, bina circa urbem caftra muniunt,ac duplici folia urbêcingunt,ne erumpcrent, neue auxiliainfcrrcnt.ac quintç menfibus hoftem obfidentiut iam fames ualidilsima Han nibalem,qui intus erat,cum quinquagintamilibus corriperet.Obquamrem Cartha ginenfes nouum exercitum, cum magno elçphantorum numero, ac nauibus pluri* bus,ad Hannonem mittunt, quo Agrigentum obfidione leuarctOyi Herbefum Romanorumhorreum proditionc occupât; utetiam Romani penecoadli obfidio* nem ^enuria return foluere fuifsenqnifi ab Hierone commeatu Si alqs nccelïàrtjs be ^gneefientprouifi, Laborabatpraetereacxcrcitus Romanorum peftilentia. quarc Hanno cQ Numidis,équités Romanoamp;in infidias deduxit.Duobus tarnen mêfîbus , ocium fuit.Sed cum Hannibal tentaret erumpere,Romanus miles in clephantos ui* lt;^orincidir,Carhaginenfiumaciepulfa. Sedbcluac fuga cxterritæ,ftragemfoedani fuis dederunt. Elephantibus potiti, Si hoftium fpolqs, cum in caftris ex re bene gcgt; ftauegligentius uallumurbis cuftodircht, Hannibal rcplctis fofsis paleis, fiknti no6€

204 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caßiodori Conjules

Ol^^inpiaél. noélcabqt.Fugamanècognita,Agrigentumurbemhoftilîtcrtmimpimt» aeopibü* (pohant. QyæresuitfloriofaRomamillata,magnampatribusfpemintedtjbrcuri» nbsp;nbsp;c,

, nbsp;nbsp;ta Sicilia potiri.Hanc hiftoriam pulchrè Orofius in quarto dcfcribit,ca. feptimo. Sea

Cofs,non nominat.Lege ftudtofe Iedor,2C hos fubintelligc Coü,

flaccuf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CrafsiK. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Û VALERIVS, Tgt; OCTACILIVS»

His Cois.utPolybius in primo fcribit,cum cxercitus ingens in Siciliam cfset nuf' fusjinagnapars Siciliac ad Romanos defecerat : quodneminidubiumeratjRofflï' nos tcrreftri bello ualidiores Punicis efsc» Carthaginenfes turn imperium obtint' bant maris, quac caufa fuit,ut maritimæ urbes, fub aducntu primae claisis à PœnisJin^ reccptac.Infeftabatur interea QC Italiac ora,ab altera Carth'aginenfîum cla(se,cuinif’t^ rim Aphrica ab omni hoftili iniuria immunis efset.Hinc patres ea animo reputantes» de clafse publice paranda decretum tulerunt, quae centum uiginti haberet naucJ, quarum centum quintuplici ordsne agerentur, tertio reliquat. Quac acdifîcatto idco perdiffîcilis fuit,quôdnullus turn ufus natrium in Italia erat.Nam prius in traîjrienw Tarentinorum,Locrenfium ÔC Rheginorum nauibus ufî fuerant. Itacp tam intrépide pelagus ingrefsi funt.ut prius nauali bello cû Carthaginenfibus certarent,quant dys rei periculumfacerent.Quo uerô ingenio primam exædificarint, à quadam Cartha-ginenfiumnaue.S«^ quo pado artem nauigandi didiccrint, copiofe Polybiusin pf*' mo explicatrillic uideas îe(ffor,quæ defideras. Horum Cofs. nccj Orofius,ne^E'*' tropius meminit.Sed de clafse parata fexaginta diebus,Florus in fecundo libre,dW' Iofecundo:Orofiusin quarto,capitefeptimorPlinius in Naturali hiftoria librodeû' mofexto, capite quadragcGmo ; Sillius Italiens in fine fexti Punicorum » Plutatchi» præterea in Marcello,Oefîaeilium ffatrem Marcelli fuifse ab co protedlum fcribftj’^ imminenti periculo,trucidatis qui in cum acri ferebantur impetu.

Afina, eXXX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CN. CORNELIVS, amp;nbsp;C, DVI L L I V S,

His Cois, telle Polybio in primo, mifsus iterum cxercitus in Siciliam, Corneto clafsis data:qui cum omnibus nauibus ad fretum ufcp Siculu progrefsus, caetera cia*' feinItalia relilt;fla,ipfecumfeptcmdecim nauibus Mefsanam tranffretauit: paraosç hic omnibus quac ad uium clafsis uiià funt necefsaria, cum tjfdem nauibus Lipa^ traiccit.Erattum Hannibal Panormi.audito^Cofs.aducntu,Boodcm Cartbaginen fem nobilem,cum uiginti nauibus ad cum opprimendum ire iubenqui Ronianas na ues cum Coniùle interdudit faucibus portis infefsis.quo malo perculfus Cornebu^ inops confilt),fefe cum nauibus tradidit.Sed ut ex decimofeptimo Liutj colligitur,* FlorOjPunica claise circumuentus,SC per fraudem ucluri in colloquium cuocatus,ca' ptus cft.C.Duillius de collegæ cafu fatflus certior,cofeftim defeendit ad marc,pugn^ turns cum Punica clafse: quae ne fibi agilitatc claberctur,facflis coruis machinis(qua* affabrè Polybius deferibit) ac nauibus Carthaginenfinm iniecflis, primo impeWOJ' ginta naucs Confiil cæpit : QC in his praetoriam feptiremem,quæ Pyrrhiregis fuifse rebatur.Hannibal ubi rem perditam uidit, in feapham defiliens, ad fuos pertrepidus fugit:tum amifsis fexaginta nauibus,caeteri in fugam uertuntur. Florus libre feeSdo, titulo fccundo,horu quotp Cofs. meminit,ÔC huius cladis.Quê Orofius cft fequutiB libro quarto, cap. feptimo.’licetin numero nauium non conucniant.Eutropiusitcin libro fecundo,cap. tertio.Eft autem Cornells Afinæ cognomentum datum : quoiu* am princeps Corncliægcntis,empto fundo,feufilia datamarito,cSfponforcsfolenn’ ter ab eo pofeerentur, afinâ cum pccuniæ onere perduxit in forû, quafi pro fponfoH' bus prçfens pignus.HæcMacrobius primo Saturnaliû.Sed Duillius primus omit*® RomanorSnaualisuitSoriæ duxittrinmphû:ob quâcaufamperpetuuscihonosen habfW8,uttlt;wertctiàc£naubiânescanerêt,ct£unaIcprîfctT«ur,Qiïodannmau^t

1gAn. Cuf^îmanî Commentarius.

’'quot;■’t Tullius in Catoncmaiorc,amp; Vai. Max.fap.fexto,hb.3.8CniniorPh'niiistituIotngefi olym^Ui. f’'!’ mo oi5lauo: Licet hie cum appclIetCn. ôdPœnorumducem Himilconem,quodno

facit Polybius. Plinius fenior lib. trigefimoquarto,cap. quinto fcribitjC.DuillioCoC inforo locatam effe columnâ, quod primus naualem triumphs egit de Pccnis. Me^ minic huius Duiliq 2lt; Frontinus in primo Stratagematon cap, quinto, amp;nbsp;capitefer*-tio libri duodecimi.Silius Italiens in Hnc fexti fic de eo canit:

Aequoreum iuxta dccus nauale trophæum Roltra gerenSjUiuea furgebat mole columna, Exuuias Marti, donumcp Duillius alto Ante omnes merfa Pcenorum clafle dicabat. Cui nocTurnus honos,funalia clara,facercp Poft cpulas tibicen adeft,caftos^ penates Infignis leti repetebat murmure cantus.

Fiorar, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sdpto.

45gt;4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C, A Q_V I E I V S, amp;: L, C O R N E L I V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2

Flos Cofs.Polybius non ponit, quia (ut ipfc dicit) nihil à Romanorum exercitS hoc anno memoria dignum in Sicilia geftutn eft:nec forte his Cofs. Siciliam a ttige-runt.Verùmut idem Polybius teftarur,cum Hannibal cum his nauibus,quæpræ|io fuperfuerantjCum Dmilio facfto,Carthagincm rcuerius eiTetmon multo poft cum ali quottrircmibusin Sardinian! mittitur,ubi nihtlocftmeliore fortuna uiuSjquumpor tuminfediftet quenda, ubi à Romanis ex improuifocircumfeiTus, claflem fereomgt; nemamifit.Ipfe media trcpidationeelapfus,ubi primS Carihagincuenit, ob rem to^ tics malègeftâ,eft cruci affixus.Qiiod nimii S fub ijs Co(rfalt;ftS,ut Orofius in quarto librOjCap.feptimo fcribit,qs uerbis : Poftea Carthaginenfes C. Aquilio Floro, SC L, Cornelio Scipione Cofs.Hannonê in locû Hannibalis furrogatû,pro Sardis 51 Cor fisdefenfandis,nauali prælio præfecerût:qui à Scipioneconfuleuicftus,amiflbexer-citu,ipfe cofertifsimis hoftib.fe immifcuir,ibicp interfetftus cft.Pene cadêEutropius li.i.cap.j.ubi 51 hos Cofs.nominat.Sed Orofius fubiungit:Eodem anno triaM.fer* uorum,8«;quatuor M.naualiu fociorû,in urbis Romæ cxcidiû coniuraffetóó nifi ma tura proditio confilium praeucniflct,deftifuta præfidio ciuitas,fer.uili manu pertjiTet» Abbrciiiator Liuij in decimofeptimo:Lucius Cornelius cóful in Sardinia, cotraSar dos ÔC FlannonêPœrtorum ducem felitcr pugnauit.Item eadem Florus libro fecun-dojtitulo fecundo,qui etiam Corneltj cofulis meminit. Et Silius in fine fexti cecinit: Scipio dudoris celebrabatfunera Peeni, Sardoa uitftor terra, —

Calatinut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Patmutm.

A. A T T I E I V S, amp;nbsp;C, S V L P I T I V Sgt;

Itainuenio horû Cofs.nomina in unico,quod habco, exemplariCafsiodori. Sed Polybius primum confulem A.Rutilium appellat, ut Perotus ôtf Aretinus in fuis tra lationibus habêticum cæteriomnes,Liuius,Florus,Plinius,Orofius, Calatinum uo citent.Teftatus tarnen fum priuSjGræcos nomina Romana propria plerunt^corru* pte effari.Sed quo ad hiftoriâ,fcribit Polybius,Sulpitiû in infulâ profedîû, confeftim copias Panormû admouifle, ubi tunchoftes crant:Poeno^ pugna detrelt;ftante,Ro-manûindccôfuIemauerfum.Hippanum oppidûoccupafle:mox MififträtS, 51 Ca^ marinam.Dum haecà Sulpitiogerûtur,Rutilius,cutus erat impehu clafsis, qui^ad Tindariuinoccidua Siciliæora ftationê habebat,côfpica tus hoftiûnaues,ipfe terne* recumdecemnauibusin Pœnoseuchitur,iufsisalqs fe fequi. Hicatrox incœptuni præli5,Punicis nauibus dificcftis:quarQ otfto depreftæ funt,deccm captac,reliquæ Li paras curf im tenuerût.Exhac pugnafic difcelTum cft, ut utrit^ primas fibi uiôoriæ partes ucndicarêt.Ob id fub initiû æftaris acrius bellûinftituerût,au(fto nauin nume to.Romanorû enim côfiliû crat,in Aphricânauigare,ut eô omnê uim belli ex Siciliai

8 auert^

20^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In^urel. Caßiodon Confulei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Jll

auertercftt 1 Poenitp fto minus de folo patrio, quam de Sicilia pugnare cogcf^nt Car A thaginenfcs eius cöfilij haud ignari,pnus omnia pati cogitabât,quàm incolumi claG fe fincrcnt Romanos eius nauigationis fieri compotes. Hæc Polybius. Liuius in de cimofeptimo, ut ex Abbreuiatorc apparet,fcribit Attilium CalatinQ confulem,cufn in locû iniquû à Pœnis circumfeiTum temerè duxilFet cxcrcitû, à M.Calphurniotrfi buno militûliberatû,qui cum trecêtis militib.eruptionefadla in fe couertilTet. Idem Floruslib.fecundojtitulo fecundo, CalatinûDiêîatoremappellat, SClias anguftias Thermopyliscoparat, cum tune confiai efiet : Dicflatorautê pofteafatfiuSjP.Clati* dio amp;nbsp;L.Iunio Cofs. nouêannis poft hoc bellû, quod ex decimonono Liuij colligi poteft.IuniorPlin. trigefimûnonû titulû de Attilio Calatino feribit, ubi hæc quo^ infenturhiftoria. Frontinuslib.i. Stratagematon, cap.y.OrofiusIib.quarto, cap.fe/ ptimo: Anno ab hoc proximo Calatinus coful,Camera Siciltæ urbê pctês,tcmcréin anguftias deduxit exercitS,quas Pœnorû dudum iam copiæ præftruxerât : cui cunt omnino nulla ucl obfiftendi uel euadendi facultas eftèr, Cal phurnij Flamme wirtute Si opeliberatus eft:qui leefta trccentorû uirorû manu, infeiTum ab hoftibus tumuM oecupauit,ôlt; in fe Pœnos omnes pugnando cÔucrtit, donee Ro. exercitus obfcffas anguftias trâfirct.Sed omnes treceti cçfi funt,Calphurnius côfoflîis uulnerib.euafit.

CVSPINIANVS LECTORI BENE EXAMINARE.

QiiandoquidemLiuianus codex hacin parte fiiffragari nobis nequit, quia mari eus eft:ideo fine præfatione fcquentes fcribcrc Cofs, noluimus. Cum enim unieûno bis fuiffet allatû Cafsiodori exemplar, id^ nonnunquâ fan's deprauatû, tutum huiC confîdere fane non erat.Ncc item contra fidê illius autoris aliquid, quod liber is non haberct,inférerehoncftû. Cum igitpoftprædidîosCofs.Polybius ponat jVl.Attiliii Regulum,ôô L.Manliû, quos ÔC Eutropius amp;C Orofius ponût: eos quoi^ coicClare licet fubfcquutos,ex decimofeptimo etdecimoocftauoLiuij :quOs tarnen Cafsiodo rus noponit,nifinomina Cos.quod facilèfufpicor,fintdeprauata. DubiOinmente uenit,fi hi forent à librario forte paulo negligentiore obmifsi. Turn præcipuc, quod Polybius circa fine primi Itbri ( fi modo fideles funt SC Nicolai Peroti SC Leonhardi Arctini translationes, feribit, bellû Punicû annos quatuor 6C uiginti duraflè; utetia ex his duobus uiginti quatuor confiilatus dinumcrentur,fi adijciatur confuIatusM-Attilij SCL.Manfij,qui cft neceftàriô addendus,finumeraridebent uigintiquatuof anni in hoc bello Punico primo. Licet Orofius,quem SC Eutropius nonnunquâimi tatur,tres tantum ÔC uiginti afferant. Et Liuius lib.primo belli Punici fecundi,Pccnô hoftem Romana armauexafle tres SC uiginti annos durifsima militia fcribaf,adeo quod bellum hoc primumuigintitribus annis tantum durailèconftet. Sinobisin-teger effet Liuius,SC has SC alias tolleremus mendas. At fi anni à Cofs. numerenf Ap pio Claudio 6C CX.FuIuio, quibus hoc bellum incœptû eft, ufqp ad C.Ludlatiu 2C A» Pofthumium Cofs.quibus finitû, tres tantum 5C uiginti exibunt anni,dempto confit iatu Reguli. Quodetiam inuenioin ço igaoiLauions opuCcuIô, quo Cofs. nomins fola ponunturiin quo poft Calatinum SC Patcrculum,hæc uerba fubijciuntur;

Regulo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Blefo 11.

Longo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Regillo.

Nobiliore, nbsp;nbsp;SC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paulo.

Sedfirctrorfum tredecim numerabis annos, reperics C.Genutiûfccundum,8CGn. Cornelium Blefum Cois.icriptos,ut forte’ Cafsiodori liber menda carere uideat. Lfi cetalterum quod poniturconfulisnomen, C.AciliusEranus, omnino uideatiirde/ prauatum.Satis tarnen mihi fit,ut inuencrim,ita Cofs.reddere nomina, interim diim meliora nancifcemur,6C finccriora uolumina. Tu candide ledor, æqua lance fingu^ la paulo diligentius confîdcra.

Blcfus IL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eranus.

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ CN. CORNELIVS, amp;C. ACILIVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4?^

Puto hoc loco feribendû, fi modo îj Cofs. fuerût,C. Attilium Serranum,.nonÂcl liumEranum,Liuius enim *.lib, beIliPunicifccundi,tradit;CumM,Terentius Vat to Confuî

Ioan. Cuj^iwam Commenurw^.

' ro ConfuI defignarct,tres patricios petqlTe confulatum,P.Corneliij Merendam,L. ManliumVolfonem, M. AemyliS Lepidum,ac duos nobiles familiäres plcbi, C. Atrihum Senanum, ÔÔ Äcilium Pætum : quorunl alter pontifex, alter augur erat, Sed nihil definiomcc quid fub ijs geftum fi t,temerc aliquid affero,

Qgt; CEDITIVS, amp;nbsp;U MANLIVS4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. CXXXI

Sed uix errore hoc caret,cum hic confulatus habeat Q. CeditiS et Lucium Man lium:ôifpôft fequiturM. AttiliusSCL.Manlius.Nifi finttranfpofita Coß.nomina: ob id magna opus diligentia, fi quis rediificare hanc fupputationem uoluerit. Facio * tarnen quod poiTum : fuppleant pofteri defedîû.Polybius uero lib.primo, ijs obmif* fis,poft Ättilium Calatinum ÔÔ C. Sulpitium pohit, Necefte eft enim,unum cöfula* tum ex ijs eflefuperfluum,fidebent Olympiades eifecertæ,

M. Attilius ReguluSjôd L.Manliüs^

IsEutropio Vulfôcognominat.Hi in Aphricam tranftulerûtbellum.HabuitRo tnana clafsis fupra centum quadraginta milia hominum. In fingulis nauibus trecen-tierant remigcs, ÔC Icgionarij milites centû uiginti numero. Cum igitur tam ingens efletbellatorS numerus, ordinata acie Cofs. in Punica clalTem irruperüt,ÓÓ ad quin* quagiiita Carthaginenfiu triremes momento temporis opprimunt: conuulfæfunt Romanoru qUatuor SC uiginti.Romana dehinc clafsts in Libyam appulia eft:,ac Cly peam urbem öppugnauit exercitus Romanus : Carthaginenfiumep agrum popula-ti/uburbana àedificia incendunt, captiuoru fupra triginta milia ad naues adducunt, quos Manlius Româ äduexit, relicfto in Aphrica Regulo. Contra que Baftar, Haß. drubal SC Hamilcar,Pcenoru duces,omnes infortunatifsime pugnarunt:cum, ut Eu tropius inquit, duodeuiginti milia hoftiu tum fint defiderata, quinep milia capta j ÔC tum ijs elephanti duodeuiginti. Ahum numerû Polybius, alium Florus,alium Orógt; fius ponit. Attilius hoftium caftris potituSjper^ hoftiu agros euagatus,quum ad Ba gardam amnem cofediflet, ferpentê inufitatæ magnitudinis,qui aquatores pleroftj necaratjcatapultis SCbaliftis uelutimolem quandä expugnauincuius exuuiæ centu üiginti pedö longitudine,SC maxille ufqp ad Numantinum bellum in publico pepeti diffedieöturiut inquit Gellius lib.fexto,cap.3.Liuius in decimonono, SC Plinius,qug Polybius nefeio curamiftt,cum tarnen diligentifsimchocbellüfcribat.Tandem Atti liusj cum Carthaginenfts Xantippum Lacedaemonium ducem haberêt,uilt;ftus ac ca pcüs eft, etiam in catenas milTuSjCum prius pacem à Carthaginenfibus petitam denc galTet ln numéro caefôrû amp;nbsp;captorû, autores non conueniût. Cæterùm copiofiftime hæcomnia Polybius in primo,qui fortunâ prudentifsimè docet infpiciendâ, ne quis ob Cam infôlefcat.Item Florus in fccundo,titulo fecûdo, breuiter : Orofius lib.quar* to, cap. feptimo, latiftimè : Eutropius in fecundo,Cap.tcrtio,diligenter rem omné e* xequunt.IuniorPlinius de Viris illuftribus,tit.quadragefimo:SC Appianus in prin* dpioLibyei, hiftoriâ ex fide pertraCtât. Vbi narrat Appianus, quomodo XantippS probenefadis fuis Carthaginêfes muneribus ornauerût,redeuntem^ in mari obrue runtSed de ferpente feribit Silius in fine fexti Punicorum:

PugnabatferpenSjS^ cum duce bclla gerebat. pi tira ante. Xan ti ppi præter ali'os meminit Frontinus quocp, fecQdo lib.Stratagematon,cap.3.Sed cur perfelt;fla ilia Rô manors clade difceffèritjuide Polybiû.Hgc omnia latißime Liuius in is.fcribebat.

PauliK, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hobilior.

458 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M. AEMILIVS, amp;nbsp;SERVILIVS FVbVIVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

His Cofs.tefte Polybio in primo,trecêtæ naucs in Siciliam tranfgrefle, Aphricam dehincprofperanauigatione attigerSt : Carthaginenfibuscp, quiijs obutä ut arccrêt progrefsi funt,centum amp;nbsp;quatuordecim adimerSt.Recepto^ Romano prgfidio,ex Clypea Sicilia Cofs. repetunt.Sed in mari Siculo tarn atrox perpefsi naufragiS funt, Ut ex trecentisjoäoginta duntaxatincolumes fuperfuerint:cact€ræ abforptae,ac fco*

s I puIis

2o8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In Z^urel, Caßwlori Conßtles nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

olympui, pulisinifàc,maximâhominuiii laduräfecerunt.ObidAbbreuiaton'nis.inquicR^

à ducibus Romanis omnibus terramariqj profperègeftas, deformaucre naufragia ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clafsium.Fama huius cladis Carthaginenfes in ipem erexitjSiciliæadhuc armisretP

: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nendæ. Continuo italt;^ Hafdrubal cum daffè trecentorû nauium, Sgt;C elephantis ccfl'

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tum et fexagintajin Sicilia eft mifluSjqui copijs expofitis,focias RomanotS ciuitates

grauiter infeftaret.Patres,etfi multu ob accepta territi effent cladem,ne maris pofleP , fione cedcrêtjclaflèm tanto ftudio rcpararut,ut triö menfium fpacio ducentç et uigJO

tinaues fint ad bellö inftrudlac.Haec eadem Orofius Iib.quarto,cap.feptimo:Eutro^ piuslib.fec3do,cap.3.Sedhic omniainmaiusaugettuter^uero Cofs. hosnominat. ;

Afina ll. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Calatinuill. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

CN. CORNELIVS, SC Agt;ATTILIVS*

In Polybio alter Cos.Äquiliusappellaturjfi non eftIibrariorûuitium.Cæteruhï Cofs. accepta clafle, ut Polybius in ». feribit, in Siciliam traieccre. Circa Meffanarn ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;acceptis nauibus,quae ex naufragio iüpercrant, trecenti nauium claflem expleiietc*

Hine digrefsi Panormü ui fubita adoriunf, duobus locis circa urbem metati. Paucis inde diebus arcem tormentorü ui difietffam capiüt : 2C cum ca arce pars urbis capta eft, qua Neapolim dixere. Quo cafu oppidani perculfi, baud multo poft Romanis ccflere.CaptoPanormOjCofs.reliâoinurbepræfidiOjRomamreuertuntur. ' ;

Cepio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Llcfm.

C. SËRVÏLÏVS, amp;nbsp;C. SÈMPRONIVS,

Vtruftic^ Eutropius in fccundo C N.appellat,Seruin ÔC Semproniü.-fed Poly' bius Caios.Cærerùm hi Cofs.mifsi in prouincia, clafle amp;nbsp;exercitu à ueteribus Cofs. acceptOjin Aphricä traiecerunt. Hi diu multum^ per liofticum euagati, adLothOquot; phagorum infulam deuenere. Mirinx ea dicitur, haud multu à minore Syrti diftans, ubi locorü infeitia in breuia delati,fubito pclagi receflü aquis deftituunt. Mox altep

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no maris a:ftu naues fludlibus ablatæ,plurimarû rerum iadura prius falt;fta,ui remorÖ

inaltûabierunt.Cofs.inSiciliârelati,nônihilPanormiconfederût. Vndedigrelfi/it ; bita amp;nbsp;atroci tempeftate iaeftati, centu quinquaginta naues amifere. Quærecentiot clades adeôrem Romanam affecir,utà mari iam inde abftinendû,multiin curia frc' merent.Hæceadem Orofius lib.quarto,cap.feptimo:Eutropius lib.fecundo, cap.?

Cotta, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Geminut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

CXXXII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C» AVRELIVS, amp;nbsp;P. S E R V I EI V S.

Hos Cofs.Polybius non ponit, fiuc quod nil memoratu dignum fub ifs geft«|eftj

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* fiuequodinprouinciamnonuenerintlnCafsiodoro tarnen et Orofioreperi.Vnde

Orofius lib.quarto,cap.leptimo, fic feribit: Præterca Cotta Cos. in Sicilia tranigtef fuSjplurimis præltjsaduerfusPœnos8lt;Siculos terra mariep pugnauittS^ pertotant Siciliam,partimhoftium, partim etiam focioruinhumanas ftrages reliquit. Crebra etiam naufragia fecerßt, ut Patres fexaginta nauium tantum claffem pro tucndalta/ lia decernerent:licet diu illud decretum non durauerit.

uieteUuf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PlaciJui.

Ä nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L. C E C I L I V S, amp;nbsp;C. F V R I V S.

IlliusL.Cecilii Metelli merninitDionyfius infecudo, ubi de uirginibus Veftali-bus Numæ régis feribit, in hæc uerba : Sunt qui dicant, etiam præter ignem arcana quaedam efleintemplo deæ fàcra, quorû nec^ Pontifices cognitionem habent,ne(ÿ uirgines.'coieóuram huic fermoni adhibctes, non paruû rempli incenfi cafum, bello Punico primo, quod Romanis in Sicilia cum Carthaginenfibus fuit. Incenfo enim templo,fugicntibus^ ex igne uirginibus, pontifex quidam L.Cecilius Metcllus,uo catus uir confularis, is qui memorabilem ilium de Sicilia amp;nbsp;de Carthaginenfibus triumphum duxit, centum trigintaotfto elephantorum: propriæ fecuritatis neglf gcns,publicæ utilitatis caufa,fummofuo periculo,in ardentia irrupittac relicfia a uirginibus fa era rapiens ex igne, ftruauit. Quam ob caufammagnos à duitatcho* nores tuIit,ficutfimulachriciusinCapitolio pofitiinferiptio teftatur. Qiiandoau-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;temincen-

Io An. Cujpimdnt CommentariM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2q^

tcm incendium illud fuerit, paulo inferius oftendemus. Polybius auteiti alterum ‘°'’- appellatconfuletn Curiunr.fed putolibrum efle corruptum.Hi Coß.cum pcdeftrp '■ bus copijs mifsi fünf,cum fexaginta nauibus (tefte Polybio ) ad frumentu couch en

dum,alia^ exercifui neccfTan'a.Tum cotigttrcm Punicam iterS fieri (upcriorc.nam amp;nbsp;mare late obtinebat Punica clafsis,SC terreftribus copijs non minus quam Roma-nipollebant. Accedebat eIephantorûmetus,quipoftLibycam cladem RomanorS animosincefierat: utbiennio neep in Aphrica,necp in Sicilia aufi fint cum Pœnis æz quo marte dimicare.Quomilitûmetuanimaduerfo,cotinuô latum eftdccrctû,utno uaclafsis ad bellum inftruerct.Interim funt Cofs. fequêtes defignati per Furium.Eu tropius filt;Orofius horü Cofs.mcntionêfacientes,tradQt,quôdijs Cofs. Hafdrubal, nouus Carthaginenfiu imperator, cum elephantis centg trigintatribus, 8ó equitöpe ditum^ amplius uiginti M.Lilybaeum uenit ex Aphrica, continuo cum Metello cofule apud Panormum pugnam coferuit. Sed Metellus uim magnam bciluarum tt mens, prius eas, magno ufus confilio, uel in fugam, uel in mortem egit. Et fic facile quamuis magnam uim hoftiu fuperauit. Viginti milia Carthaginenfiu in eo prælio cxfafunt'.elephanti quoep uigintifcxintcrfcói, centumquatuor capti,00per Italiam dudi,maximum Italis gentibus fpedlaculü praebucrunt.Hafdrubal cum paucis Lily 'baïumprofugit»atcp abfens à Pœnis capitedamnatus eft. AbbreuiatorLiuij in dcci monono;CeciIius Metellus rebus aduerfus Pœnos profperegeflis, fpcciofifsimS c-cittriumphQ, tredecim ducibus hoftium nbsp;nbsp;centum uiginti elephantis in eo dudlis.

ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rlorus compêdio hoc attfgit. Polybius hanc rem copiofiusexplicat in primo, poftz

quam Cofs.defignatos Attilium à Manlium nominauit.

C. ATTILIVS, öd L. MANLIVS VOLSO IL

Hafdrubal audito Furij digrefru,quum Metellus cum dimidio copiarS relidus di ceretur,cx Lilybaco profelt;fius,cxercitüin Panörmitanü agrum induxit. Metellus aU tem fuos intra mœnia tam diu tenuit, quoad Hafdrubal efièt proximû flumen tranf» uedus.T um expeditos milites mittit, qui rcla in beluas iacerêt, attp irrita tis in foffas urbis refiigicntcs.earü impetS declinarct.lpfe auerfa parte urbis, cum roborC copia* tumparatus fubftitit,in omne occafionê inten tus. Beluæirritatç,agmina fuoröper* turbant:Pozni cadüt,decem clephanti cum fuis magiftris in poteftatê uenere.Cacterf cxcufsi fefloribus, circa fluuiu uagi ad unü capti, qui centû triginta numero fuifîe dicunt.Sunt amp;nbsp;uiginti milia Carthaginenfiu cæfa.Qua uidoria elati Romani, omru o’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opeannixi funt,cum hofte in Sicilia bcllare.Intcrim noui illi Cofs.in prouinciâ mifsi

uenerût.Metellus Romam reuerfus,cgregiû de Pœnis triumphû cgit,de rebus pro* fperegeftis,tredecim ducibus hoftiû SC centû uiginti elephantis in eo dutffistut in t?» Liuij Abbreuiator annotât. Florus in fecûdo,tit.fccûdo,fcribit centû fuiffe elephan* tes.Plin.lib.odauo,cap. fexto : Eadem Roma anno quingentefimofecûdo, uidoria L.Metelli pontificis,in Sicilia plurimos uidit elephâtes de Pœnis captos.centû qua* dragintaduofueretraiediratibus, quas doliorumcofertis ordinibus impofuerant* Qiiod SC Frontinus annotauit in primo libro,cap.7.Scribit Polybius,hune fuiffe de* cimumquartûannû primi belli Punici : quoniâ,utfûperius annotauimus,in annota* (î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tione quadam Cofs.Cn.Cornelius cum C. Acilio, SC CLCeditius cum L. Manlio, à

Polybiono ponunf. Huius item Metelli idem meminit in fcptimo,cap.4î. Vide SC Orofium in quarto,6C Eutropiû inrCaîterùm Cofs. Attilius SC Manlius,poft Metel liuidoriam in Siciliam mifsi,breui Pœnos recenti clade perculfos inLilybgum corn pulerant. Verùm cum Lilybæû obfidcrêt Romani,ut latifsimè Polybius in i.fcribir, acris fuborta pugna, quaatrociter utrincp pugnatû eft. Tandem uehementior quæ* damprocella, bellica Romanorû opera mirû in modum cocutiebat : qua occafionê hoftesufijignemintjciût.FIamma aridæmatcrixinfinuata,turrcs,arietcs,8Cmachi* nasferèomnes momêtotemporis côfumpfit. MirorcurPolybius nullâRegulifa* ciatmcntionê,quum tamê (utex AbbreuiatoreLiuij indccimoolt;ftauo,circaidtem pus,uel paulo fuperius,colligcre poffumus ) hune à Carthaginenfibus Romam mif* fum coftctjUt captiuorû faceret pcrmutationê;quam turn in Senatu publicè diftùafir, s i at^

210 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;în ^urel. Caßiodori Confutes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Olym^ùd, atqj ob id rcucrfus mifcrabilibus tormentis eft cruciatus. Quod penc otnncs fcriböt:

Florus lib. fecundo, titulo fecundo : Gellius libro fexto, cap.quarto : Cicero primo Officiorumziunior Plinius tit.quadragefitno : Orofius lib.quarto, cap. O(fîauo;Val. Max.lib.nonOjCap. de Crudclitate : diuus Auguftinus i. de Ciuitatc DeijCap.ty.Eu-troptus fideliter hiftoriam narrat, Meminithorö Cofs. Orofius lib.quarto, cap.S.ßj fcribenszAttiliüsReguIus ÖC Manlius Vulfo, ambo bis Cofs. cum clafle duccntorö nauium, amp;nbsp;quatuor Icgionibus Lilybæum profcdi funtzquod oppidu in promonto rio fitö,Romani obfidcre conati funt, fuperucnicntc Hannibale,qui Hamilcaris fmt filius»uilt;fli:maiorcexcrcitusfuiparteperdita,ipfi ægrè euaferöt. Et luftinus lib.qua/ dragefimoprimo, quificfcribit; Primo Punicobello,L.AIanlio Pifone, Attilio Rc* gulo Cofs.huius defe(flionis,filt;^c. Vbi quoqj animaduertendû,quôd omncs hunct» Manlium Vulfonem appellant,fol us luftinus Pifonemznififituitiatus codex.

Pulchcr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Puüm.

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ P. CLAVDIVS, SdLIVNIVS.

His Cofs.infelicitcr eft à Romanis pugnatum. Nam Claudius,cum iturusinSid harn cum noua effet claffè,contra aufpicia profelt;ftus,iufsitimmergi pullos,qui ciba' ri nolcbant. Ob id infeliciter aduerfus Carthaginenfes pugnauir. Et ut Florus in2.11 ' bro,tit.2.inquit:Nonab hoftibus,fed à dijsipfisfuperatus eft, quorum aufpiciacon« tempferat.nam ex omni claffe,ut Polybius fcribiGcircitertrigintaretinuitztresä^no-« naginta in Carthaginenfium poteftatem ucnere. Practerea omnes copiac captæ, cxcc ptis ijs quæ proiecftis in terram nauibus perierant. Ipfe tandem confulatu abdicatus, fumrna cum ignominia iniudicio cocidif. De hoc Claudio Val.Max.lib.primo,cap. de Aufpicijs : Cicero fecundo de Natura deorum : Frontinus lib.fecundo,cap.tj.L. uero lunius reparatanouaclaffe,nouiscpcoa(ftis copijs, inSiciliam ucnit. Scdingctl procena,acmagna agitatustempeftate,naufragium perpeffus eft. Verum uthanc quoep ignominiäleuaret, terreftri pugna Erycinac Veneris templo 00 oppido poticî utabundantifsimèPolybiuscnarrat. Dchoclunio Val.Max.Iib.primo, deAufpf cfjs : L.inquit, lunius, P.Claudfj collega,negle(ftis aufpicijs claffem tempeftateaffll'’ fit,damnationis^ ignominiam uoluntariamortepræuenit. Verumhiftoriamrefert abbreuiator Liui] lib.decimonono : Orofius lib. quarto, cap.ocftauo. Sed ibi feriptS eft,Caius quotp iunior collega : pro, L.Iunius. Eutropius quoep libro fecundo,cap» tertio,Caius fcribit,pro L.Iunius : utappareat in alterutro error. Vtertj Cofs.S^rw^ geftarumentions facit.Cenforinus in libello de Die natali,ubi de ludis agit feculari-bus, hör 5 Cofs.mentionê facit in hæc uerba : Tertt) ludi fucrüt Antiare Liuio^awt® ribuSjP. Claudio PuIchro,L.IunioPuIloCo(s.annoquingetcfimoduodcuigcßnio, P.Cornelio Lentulo,C.Liuio Varo Cofs. Hoc ultimü errore non caret. Cenforinu» equidê,meo iudicio,tertios feculares duplices effe fignificat, fecundS uarietatesau-torum : quemadmodu defecUndis annotauimus, 5C dequartis dicemus. Aliquf ergt; gOjinquir, uolunthos tertios ludos feculares fuiffefub P.Claudio amp;nbsp;lunio PullozaltJ uerofub P.Lentulo amp;nbsp;C.Liuio Varozquorüfufpicor nomina authiceffeinCafsio* doro,autin Cenforino corrupta.Vtinä nobis Angelus Politianus ex fide interpréta tu§ fuiffèt Zozimû,cum de fecularibus ludis feriberet. Si uerô côictff urx eft locus,üi fpicorultimos Cofs.effe, quos inferiuspofttredecim côfulatusCafsiodorusapP^b lat C.Ltciniû Varronêjamp;^ P.Corneliû.Facifis enim eft collapfus literarû Liui|amp;Lf cinij.Et tune erit fie caftigandus Cenfbrmus.qui femper duplicê ludorû feculariSra/ tionem ponitzTertîj ludi fucrût AntiateLiuio^ autoribus,P..ClaudioPulchro,L.Iu nioPullo cofulibus,anno quingentefimo quarto.Vt ueroin commentarijs QiJinde cim uirorû lcriptû eft,anno quingêtefimo duodeuigefimo, P. Cornelio Lentulo,C. Licinio Varronc Cofs.Ita penitus puto lcgendû,quod QC fupputationi couenit,amp;hl ftoriæ.Si quis tamê meliora inuenerit,non grauet adrjccre,ut rem fincerâ ftudiofi ha beanr.Sed cum q ludi fuerint eentefimo quolt;^anno celebrati, nonnun^ fueruntua rûd duobus tribus^ anni5,nonn«nquam deeem ; adeô utnon femperin centefîm^ annum

/Mn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iit

annum reifle ceciderint. Verum ab ijs terttj s ludis fcculariblis, ad quartos ludos, qui OiympMiI. fuerunt initio tertq Punici belli, numerantur retftè centum anni, ufcp ad confulatum L.Marttj Ccnforiniamp;M.Manlq, quifuerSt Cols.anno Vr. Con. 6 0 4. Obid notae numerorum femper fecummendas affcrunt, nifi retftefcribantur. Plinius quoc^hos Cofs.nominathbro decimoquinto,dc copia oleiloquens,capitc primo î Vrbisqui» demannoquingentefimoquinto, Appio Claudio Caecinepote, L. JuntoCofs. olel libræ duodenæafsibusueniere. Sed amp;nbsp;Polybius altcrum confulem, AppiumClau* diumnominaclicetannorum numerus mendofus appareat in Plinio.

Gcmtnur,

P. 8 B R V I LI V S I I, amp;nbsp;C. AVRELIVS»

Orofius libro quarto, capiteoóauo: PôftCIaudiumôdlunium Cofs. anno,fn-^mt,Tcquenti clafsts PunicainIraliamtranfqc,eiuscpplurimaspartes Ïongè latecp •lâftauitjQuaîeadein uerbaEutropiusrepetit. Polybius uero nullos Cofs. nominat '^^lt;$adLuä:atium,fub quo pax fadla eft: fed tradit,PIatnilcarem Barcham daßipräg fîrtum,cum omnibus coptjs initaliamdelatum, maritima omnia deuaftafse. Sed Hoc decimoocftauocius belli anno fa(ftumfcribit.EtpoftquamLocrorum ac Bruria norum agros populatuseft, cum omni clafse in Panormitanum agrum reuerfmn narrat,montem quendam occupafsc.Sed crebro iterumirruifse in Italiam, nbsp;nbsp;pedcquot;

ftricxcrcitu nonnunquam Romanos efselacefsitos: ibicp tres ferè annos commora* donee Romanis Ericynam urbem fraude abftulit. Sunt^ tunc Romani à Car-thaginenfibus, 0^ Carthaginenfes à Romanis obfefst. Hamilcarautem Romanos fonperin mariinfeftauit, quôdilliferè annos quinc^mariabftinucrant, Etideoo-nines hos Cols, obmittit Polybius.

làetcÜM.

• L. C E C I b 1 V 3 11. 8lt;f C N. F A B I V S/

HuncCecilium Metcllum bis fuifse Confulem,uel Plinius in feptimo indicat,qua dfagefimotertio capitc. Vereor, licet certi nihil habeam,coliegam cius hoc confula-tufuifseueterem, C. fcilicetFurium Placidum:quiainopufculoignoti aurofis legi* ^tMegciiQ II. ôdButilo II. quæuerbanimirumcorruptà funt.feddiuinarenolo, oiemergctquandoi^ Liuius,patefientamp;^ haccamp;alia,

LidniMi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Crafsttt,

• ”7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C. F A B I V S I r. C. O C T A C I V S.

Magis erubcfco,quandonudi Cofs.ponuntur fine rebus geftis,quam fcribcreau-deo.Sed malo hanc uerecundiam pati,quàm aut incerta fine autorc poncrc,aut men daciaconhngere. Spero femper afFuturum Liuium, qui pofsit nobis hac in re optime niederi:qucmadmodurnnuperCorncltj Tacitiprioreslibri quinlt;çgt;ex tetro careers Jiberati,ad nos redierunt.

Buteo,

’°’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M. FABIVSI. SóOCTACILIVS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

Butco accipitrum genus eftpraEcipuum,tefte Ariftotele,nono Iibro.de Hiftorra animalium,capitc trigefimofexto,Triorchis à numero teftiumnuncupatus: cui, ut inqiiit Plinius in decimo,capitc otftauo, principatum in augui ijs Phoemonoc dedit: Emiliaetiamexeo cognominata,cumprofpero aufpicioin ducisnaui fedifset. In Fabio Maximo apudPlutarchumeftmenda,ubi feribitur Fabius Buleo, pro Fabius Buteo. ButeonisoratorismcntioeftapudSenecam.Iibro fecundo Controucr-fiarum. Sed Sextus Pompcius ita fcribit:Buteo genus auis , quae co fc alit, quod ac-t^ipitrilcripueritzuaftitatiscpeft caufainqslocisquæ intraucrit,ut bubo, à quo cti-amcrediturappellatus buteo. In uigefimotertio Liuius, Maximum Fabium Bu* teonem Ditftatorem faeftum rcribit,quo tempore duo Romæ Dieftatores creati funt* quod amp;nbsp;Plutarchus tradit.fed ibi,ut dixi, Buleo feribitur, pro ButeO. Meminit ho-tum Cofs,Florus libro fecundo, titulo fecundo:M. Fabio ButeOne Confule clafîènï boftluminAphricomari apud Egiiaunjm (infuU eftapudStraboncm indedmo-

4 fcptiin»

ut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M ^ttrel. CdjsioJori Conßfks nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Ati

feptimo defcn'pta: de qua plura fcribcrem, m'fi Hcrmolaus in quintum Plinij copio/ fiisime omnia foretexecutus ) iaminltaliamultronauigantem, cccidit ; quamuis^' Odauio C fufpicor kgendum Odacilio ) triumphus tempeftatc intercidit, cum opu lenta praeda clafsis aduerfig ada uentis, naufragiofuo Aphricam QC Syrtes,omnium imperia gentium,infuiarum littora impleuit. Magna cladesrfed non fine aliqua prin cipis populi dignitate intercepta tempeftate uidoria,8C triumphum perijfse naufra* gio.Et tarnen cum Punicaepraedæ amnibus infulis^Huitarent, populus Romanu* triumphauiti,

Atticuft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hefut.

ex XX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A*MANILIVS, amp;:c,SEMPRONIVSIL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1‘f

Hos Coß, ficut 5)C iuperiores,Polybius praetermittit: flue quod nihil geftûffl ell praeclari in Sicilia,fiuc quod domi manferunt,00 Italiam egrefsi non funt.Scd Cafsio dorus,5ó autorignotus,hosponunt.

Tundaluf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Galliu.

a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C^FVNDANIVS, SifC, SVLPITIVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fquot;

Hos Coß.ordine didos,Polybius in primo, qui tarnen diligentifsimèprimum bellum Punicum fcriplîtjdimittitjnec ullâ facit horummentioncm:Qiioniam,utipl2 fcribit,annos ferc quinlt;^ Romani abftinucrant mari,poft acceptas totnaufragioch* dcs,quibus hi tum Cofs.fuerunt.amp;^ ßc Icgcndus eft Polybius,non quindecim annos, ut peruerfi habent SC deprauati codices.Qjiod fi integer nobis Liuius eßet, moxfd' remus fub quibus confulibus Attilius Calatinus Didator primus extra Italiam cxet' citum duxiisct,fubquibus cum Pcenis captiuorum mutatio fada fuifset, fubquibus coloniæ Fregellas 0^ Bi undufium dcdudar,fub quibus luftrum conditum, fub qui' bus Claudia foror Claudtj multata fuißet.fiKT id genus alia, qua Liuius in decimono* no fideliter confcripfit.Nam 0^ Orofius et Eutropius atteftantur,Italiam eße poftaC' ceptasclades,dclaßePunica farpius infeftatamac populatam, Qitodô^Polybius, quidam altj inßnuant»

CdtuÏMt Albinuf.Eutrcpio AHicMut.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c»£vctativs, amp;SA»POSTHVMIVS»

Cum belium illud Carthaginenfium traheretur ducc Amilcare Barca, qui i'tHannibalis,eius quipoftbcllum cum Romanisgeßit, uiroprofedo fortifsimob^ prudentißimo,commoti panes hoftium iniuria, fummo ftudio claflcm comparant. Cseterùm diuturni belli fumptu acrario exhaufto, priuatiin dues in hue ufum pecuni-am contulerunt.Pleritç quinqueremcm unam proprio fumptu conftruebant. Tanta tunc erat reipublicac charitas, propagandi^ impertj ftudium. Ducentas quinquetC' mes conftrudas, Ludatio cofuli committût.Qyi tanta felicitate apud Aegathes m* fulam Carthaginenfes deuicit,ut quinquaginu hoftium nauesfubmcrfaf,feptuagin' ta cum turmis capta,cacterae fuga abreptæ fint. Qua clade territi Carthaginenfes,pa' cem petunt:qua data eft ijs conditionibus, ut tota prorfus Sicilia Poeni abftinerent, nc(j Hieroni belium inferrent, nec contra Syraeußnos arma mouercnt:Captiuos fi' ne precio rcdderent,talenta Euboica argenti nia milia amp;nbsp;ducenta annos uiginti pen derent.Sic belium illud uigeßmotertio,ftcundS Orofium QC Eutropium: ut Polybi' bius,uigefimoquarto,finitum eft:quod etiam Liuius uigefimoprimo atteftatur. Vi' de Orofium hbro quarto,ca pite odauo amp;nbsp;nono. Sed lege ibi Acgathes,non Egad«, utperperam fcriptumeft. Infulaea eft,quam Polybius Egußm appellat,quae non longe abeft à Lilybao.Silius de Hannibale in primo:

*— Auet Aegarhisabolereparentum

Hedecus,6c Siculo fummergere foedera ponto « Et alibi:

—Fufa^pexaquoraclafsc Aeathes cernam*

îûAn. Cu’Jpinidni Commentdrius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;213

Hodie hanc mfulam nautæ corrupte Gotham dicunt.FJorus item luculcnter con» olympUi. flidutn ilium defcribit:et Eutropius in fecundo, capite tertio, Verum ut Abbreuia-torindecimononoLiuqannotat, Cecilius Mctellus Pon. Max. A. Pofthumium confulem,quoniam idem flamen Martialis erät,cum ille ad bellum gerendum ueP letproficifcijinurbefenuit,necpalsusefta(acrisrecedere. Etideo Polybius folius LuiSatij meminit Cos.ó^ non Pofthumij.Quod ÓC Val.Max.libro primo, de Cultu deorum,obferuauit. Idem de Lucflatiojibro primo, capite de Aufpieqs, fic fcripfit: Ludatius,qui primum Punicum bellum confecit,à fenatuprohibitus ell, fortes For^ tunæPræneftinæ adiré, aufpicijs enim patrijs, non alicnigenis Rcmpub.adminiftra teiudicabant.Meminit huius Lu(flattj 5C Plinius de Viris iîluftribus, fed fruftra.Ch. enim illicappellatur, qui C. dicebatur.quodamp;Liuiusin uigefimoprimorepctït.

Cæterùmhaud ab refuerit,uerbaPolybij ex primo fubfcriberede hocbello, qui ficfcribiuDurauitid bellum continuos quatuor OC uiginti annos:omnium fanè,qiiæ nos audiuerimus,longifsimum atc^ maximum.In quo, ut alia obmittam memorata digna,femel quinqp remibus ex utrac^ parte amplius quingentis, iterum non multo minusquànifeptingentis,inuiccmPugnatumfuit. Amiferuntin eobello Romani quinqueremes feptingentas,præter cas quæ diuerfis naufragijs perierunt: Carthagi nenfes uero circiter quingentas. Qiiibus ex rebus confiât, Romanos nec^ Fortuna (utquidamGræcorum putant)nccß cafu,fed propriauirtute, audacia,magnitudine animi,tantum imperium confequutos,ut tandem rerum omnium potiti fucrint.

Cerconiui, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atticus,

Q. b V C T A T I V S, amp;nbsp;A, M A N L I V S I r,

His Cofs.tefte Orofioin quarto, capite nono,diuerfæ ignium,aquarum^ clades pene abfumpfere urbem. nam Tyberisinfolitisaudîusimbribus , amp;nbsp;ultra opinio^ nem,uel diuturnitate,magnitudine redundans,omniaRomæ ædificia in piano pofi* ta dekuit. Diuerfæ qualitates locorum adunam conuenere perniciem. Quoniain quæfegnior redundatio tenuit, madefaefîarefoluit : SC quæ curfus torrentis inuenit, impulfadeiecit. Aquarum grauifsimam cladem, grauiorignis fequutauaftatio eft» qniignis,incertum unde furrexerit,plurimas ciuitates partis peruagatus, cum homb num domorum^ miferabilcm firagem fecifset, tum etiam tantum opum uno incen^ dioconfumpfit,quantum plurimæ uitfîoriæconferre non pofsent.Dehinc cû omnia in circuitufori popularetur,ædem Veflæ corripuit: SC ne fibi quidem dijs fubuenien* tibus,ignem ilium quiæternUs putabatur,temporarius ignis opprefsit. Vnde etiam Metellus,dumarfurosdeoscripit,ûixbrachiofemiufto ablatusaufu^it. Val. Max» libroprimo,capite de Aufpicijs;Cum MetellusPontifex maximus 7 ufculanum pe* tens iret,corui duo in os eius,aducrfum ueluti iter impedientes aduolauerunt, uixcp extuderuntut domum rediret.lnfequentinodle ædes Veflæ arfit:quo incendio Mcz tellus inter ipfos ignés raptum Palladium incolume feruauit. Meminit 5C Abbreuia* torLiuîjjin decimonono,huius rei.TraditOrofius,idfadlum anno ab Vrbe condi* ta quingentefimo feptimo, cumfecundum Cofs.Cafsiodorinumerenturanni quin* genti duodecim,ô^ Eufebius in Chronicis Veflæ templum incenfum tradat centefîx mætrigefimæquartæ Olympiadis anno tertio. Qui quidem numerus conuenit fere cum Cofs.Cafsiodoridicet nihil certi pofsimus ex Eufebio afrerere,qui totus efl cor^ ruptus.cum enim columnas pingatregum Macedonum, Afsyriorum, in columna , Cofs.neuerbo quidem Cofs, defcribuntur,t|ui ordine omnes fine dubio funt ab Eu' febiofcriptitquod hinclicet coniedlare, quod cum Eufebius défi)t^ôCProfper chro nicacontinuauitjordinerecenfèntur Cols.Horum quoc^ Cofs. Eutropius meminit, fcribit^PhalifcosfubijsdebelIatos,ijsuerbis:Q.LuClatio,A.ManIio Cofs. Roma nibellum Phalifeis intulerunt,quæ ciuitas Italiæ opülentifsima quondam fuit.Quod ambo Cofs.intrafex dies quàmuencrât,tranfegcrunt,quindecim milibus hofliû cæ fîs : cætcris pace concefsa, agro tarnen ex medietate fublato, Qiiod Orofius fub alijs

faClum

214 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^urel. Caßiodori Conjules

olympiiid. fadum annotat,ut infenus dicemus.Polybius quocp in primoIibro:Fœdcfc, inter Romanos Carthaginenfes^ percufso,fimilesferè cafusutrumt]^ populumex' ccpere.Romani enimftatim cum gente Phalifcorum bellum gerere coeperunt,quo^ turn intra paucos dieSjCiuitate eorum potiti,terminarunt.Carthaginenfes uero perid tempus finitimorum, ac Numidarfl^ 8i aliorum Aphricæ populorum bello dreuW' uenti, in extremum fere dtfcn'men deuenere.Quod quidem bellum Polybius Äphrt

' nbsp;nbsp;canum nomiriat, ac eleganter in fine primi deferibit,tertio^ anno finitimum prodit»

Cento, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tuditanut,

CXXXV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OCLAVDIVS, M. SEMPRONIVS*

HisCofs. Itidis Römanis primum tragocdia Sc comoedia ad feenam data,àLiuio Andronico,

Gellius libro decimoodauo,capite ultimo : Annis deinde panlo poft pluribns ui ginti,cûPœnis pace faeftjaCofs. Claudio Centone Appij Cæcifilio, ÔÔ M.SemptO' nio Tuditano,primus omnium L.Lîuius poeta fabulas docere Romæ ccepitjpoft^® phoclis Sc Euripidis mortem annis plus fere centum SC fexaginta, poft Menandrian nis circitcrquinquaginta duobus.Hoc ÔC M.Cicero probat,qui ad Brutum feribens, anno ante Ennium natum refert Liuium fabulas dedifte. Illius Liuij meminit Sueto/ nius.Laudant eius carmen,T.Liuius ÔC Val.Maximus,

Turrinuf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Falco.

C.MANILIVS, 6CQ.VALERIVS* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

His Cofs. telle Gellio libro decimooSlauo, capitc ultimo, natus dicitur Ennius poeta,à M.Varroneinprimodepoetislibro;eumcpfubdit,quum feptimumSCfexa gefimum annum ageret, duodecimum Annalem fcripfifle, quod ipfe in eodemw^t libro fatetur. De hoc quicquid annotatu dignum ueteres feripfere, Petrus Crinitiis libro primo de Poctis accurate collegit. Superuacuum eft igitur, ea pluribus repetC' re. Eutropius ante genitum feribit: fed error eft. Nam SC Tullio referente, fequenti anno, quo C. Clodius Cæci filius SC M. Tuditanus confulatum geflère, poftbeb ' lutn Punicum genitus eft, SC moritur ( fecundum quofdam ) M. Cornelio Cethe-' go SCP, Tuditano Cols, licet Varro longius eius uitam producat:quia prætoreC. Sulpitio Gallo ludos Apollini faciente, cum Thyeften fabulam docuiflèt, Qt tioöC Cn.Seruilio Coft.mortem obijt:fecundum Serenum,articularimorbocorgt; reptus, quia nimio uino indulgebat.Eufebius uero, quarta ÔC trigefima Olympiade fupra centefimam, anno quarto, Ennium poetamTarenti natum fcribit: SCa Cato-ne quaeftore Romam translatum, in monte Auentino habitaflè, parco admodum fumptu contentum, SC unius ancillæ minifterio. Sednoneft fidendum eius Ebro, tta corrupto.

Grachiü, T»SEMPRONIVS, Sc P. CORNELIVS. fif Orofius,cuihacpartcmagis acccdo(uercorcnim Calsiodori libellum efledc» prauatum ) libro quarto, capite nono , ponit T. Sempronium Gracchum SC C. Va lerium Falconem. In opufeulo quoqiie incertiautoris, hocloco fcribitur, Graccho ÔC Falcone. Id me facit CTedere,Semproniofuifle collegam Valerium Falconem, non Cornelium. HisitaqueCofs.cumPhalifcis bcllauercRomani:co'queprælio quindecim milia Phalifcorum interfeeftafunt. Vnde 6C Abbreuiator in decimono-no inquit : Phalifci cum rebellaffent,fexto die domiti,in deditionem uenerunt. pu^ tropiusin fine fècundilibri, fub Q.. Lu(flatio ÔC A. Mallio Conftilib. pauloantedi* lt;ftis,id bellum confedlum eflè fcribit, fi huic fides habenda eft : quod etiam exPoIy* biofuprà annotauimus,

ïüAn. CuinmentArlt^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21 j

Flaccufi

L, CORNELIVSiamp;GiFVtVIVSi

Eutropiiislibro tertio,capitepnmo/cnbitpauïo ante hos Cois. Hictolicni rcgt; gempotentifsimum Sicüiæ.Romam uenifseadludos fpecfïandos, duccnta milia modiorum tritici populo dono dedilsc. Et cum iam Galli Gifalpini dC Ligures, nouilioftes cótra Romanos uenifsent,cum ijs intra Italiam bellum geftum eft. nam idem Cofs. primi trans Padum Romanas duxere legiones. Pugnatum ibi cft cum Infubribus à Liguribus : quorum interfecfta funt, ucidem fcribit, uiginti tria miliar

milia capta funtjSlt; de rjs triumphatum eft. Orofius libro quarto,capite de-dtno,aliter illud bellum deferibit, 6C numerum occiforum minuit : id^ fub Valerio confulc fcribit fatftum, cum cæteri omnesfub Corneliogeftum tradant♦ Adhæcin opufeulo Cofs.ignoti autoris (ut nihil feiens obmittam,quod ftudiofis profuturSar Eitror ) hi Cofs. ÔC fequentis anni fieferibuntur : Caudino QC Flacco,Caudino i i.fiC Varro; ut fufpicer,hune Lentulum etiamCaudinumeognominatum ( licetEutro-piusLentulumuocitet ) ôôin fequenti anno non P. Cornelium, fed forte L. Corlt;« neliumitcrumfuifscconfulem:cumicribitur Caudino 11» Sed hæc,ut incerta,curi* ofisrerûantiquifsimarum, 6C ipfis ( ut fie dicam ) antiquartjs examinanda relinquo. Satis mihi fit,illis hanc offam obi'jcere, ut paulo curiofius indagent uetufta marmogt; ra. Sedamp;luculcnter hocbcllum Ligufticum à Floro deferibitur libro (ecundo,tigt; tulo tertio,ubiFuluij quoc^ confulisfitmentio. AbbreuiatorinfecundoLiuij ,hugt; iushiftoriæ de Liguribus meminit. Cæterùm non eft obmittendum, quod Polybius tradieïibrofecuncîo.irruptioncs Gallorum inItaliam defcribens,inhæcuerba ; GaL lifuperioribus prælijs uexati,quin(ç quadraginta annos quieuere,non uiolata pa» ccjquam cum Romanis habebant. Poftquam ucrô fenes,qui confpexerant fæpc pericula, ÔC uarias fuerant experti iadluras, naturae conccfserunt,infurrexerc iuuenes ingenio prauo,rudes,Slt; præteritarum rerum inexperti. FIi,utfert natura horainum, confeftim nouis rebus ftudere ccepcrQttôd quocuncp res ferret,infefti Romanis efs^^ aTranfaîpinis ct/am auxilium aduocare. Verùm id principio duces tantum,inçon* fulta plebe,peragcbant. Quofatftumeft, utuenientibns Ariminum cum exercitit Tranfalpinis, mukitudo Boiorum,quæ rerum ignara erat, aduentum TranfalpinO-rum uerita, cum ducibus fuis in difscnlionem uenerit : ac regibus interfeeftis, præligt; umeumTranfalpinis commiferit. Romani quoqpeatempeftateaduentuTranfaL pinorumdcterriti,copiaseduxcranttfedcum primum Gallorum inter feconflitftum audiucrc,domum iter uerterunt. Scripfit hauddubie haec latifsimè Liutus, quem de* fideramus,

Varrô.

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C. L 1 G I N I V S, amp;nbsp;P. C O R N E L l V S,

Eutropius,licethos Cols.nonnominct : fequenti tarnen ,inquit, anno in Pieend flutnehfangiiine effluxit, amp;nbsp;apud Tufeos cœlum ardere uifum eft,8C Arimini notftc multaluce fulgentes tres fimullunæapparuere. Dequibusprodigqs iterum pàulo infenus,debello Gallico, C. Flaminio amp;nbsp;P. Furio Cois.uberius feribam. Cartha* ginenfes prætcrea,cum bcllum reparare tentarent, Corfos ÔC Sardos inftigarunt, ut rebellarcnt: fedfuba(fti,utabbreuiator inuigclîmo Liutjfcribit,6CEutropius,per legatos ueniam impetrarunt.Hos efse Cofs.fllos,fub quibus aliqui.utex Cenforino paulo antèadmonui,ternos fadlos ludos feculares feribunt ;eadueor conietfturai quod Cenforinus folet ludos feculares computarc fecundum Valerium Antiatem, HeminamSlt;Liuium,acfecundumcommentarios Quindecimuirorumi Et cum ab ilionominentur hi Confules,Publius Cornelius Lentulus 8C C. Liuius Varro:faci* lis eftlapfus literarum.nam in ignoto autore,alter Caudinns,alter Varro dicitur : u6 cuidens fit conie(ftura,eofdcm efse#

In ^urel. Caßwdori Conßtlei rorcpiatus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Buhulcuf.

T. M A N L I V S, ÓÓ C. A T T I L I V S»

His Cofs.ut Orofius h'bro quarto,capitc decimo fcribit, Sardinia infula rcbclIauiX autoribus Pœnis. unde moxSardi fubacfb ÔC opprefsifunt. Carthaginenfibusaute uiolatoribus pad's,quam ipfi popofdfsent,inferrc bellum decretum eft. Contra Car thagincnfes pacem fuppliciter popofcerunt. Sgt;C cum hi mifsis Icgatis nihil profecif' cent,póft etiam deccm principibus bis xquefupplicantibus nonimpetrarent: nouit fimeHannonis.minimihominis inter legatos,orationemerucrunt.Eutropiusidfu-perioribus Cofs. ifacftum fcribit:fed fub qs de Sardis triumphatum , ac pacem omni' bus locisfaóam Romanos tunchabuifseiquod Romanis tantum femel poft condl tarn Romam,regnanteNuma,contigcrat:id quodinter omnes conftat. Vndehoß anno porta lani Gemini claufaeft,Plutarcho etiam atteftänte in Numa.Licet ibifai* batur,M. Attilio,pro C. Attilio.Sed ÖC Florus lib.x.tit.?. alitcr:Pcra(fïo,inquit,Puni' cobcllOjfequuta eft fane breuis,ö^ quafi ad recipiendum fpiritum, requics:argumen tum^ pacis,Sc bona fide cefsantium armorum, tune primum poft Numam claufafo it porta lanÉfed ftatim,ac fine mora,paruit. Dcridet pacem illam Icuiisimam Oro* fius argutifsimèjlibro quarto,capire undecimo.Sed numeri annorum quam fintcaftt gati,uideatquifquis ingenium habet: diuusitem AuguftinuslibrotertioCiuitatis, capite nono. Sed cur portæhuius rempli in pace claudantur,bello aperiantiir, docct Macrobius in primo Saturnalium,capite fexro. Atqj hinc lanum Patulcium arepCIu fium nominatum ucteribus,fcribuntOuidius inFaftfs, Vcrgilius infeptimo Acnei' dos,Seruius grammaticus, Sillius,pafsim cæteriomnes poetæ ♦ Cæterùm huiusT. Manlrj TorquatimeminitLiuiusinuigefimoteitiolibro, debello Punicofecundo, ficferibens : AdeamremmifsuseftT. ManliusTorquatus,quibis'conful,cenfoiç fueratjfubegcrat^ in confulatu Sardos. Velleius Paterculus in fuis fragmentis ,fcri* bit Brundufium coloniamfacftam , Torquato Sempronioep Cofs, circa hajc tem' pora.Quos tarnen nufquam coliegas inuenio.

Albinuf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Maxint’a.

L. POSTHVMIVSjSdSP. CARBILIVS,

Arbitror hunc efse Pofthumium,cuius meminit Florus libro lecundo,titulo ter* tio,debelIoLiguftico,ubificait:lncogniras tandem Fuluiuslatebraseorumignibus fepfit, Bebius in plana deduxittPofthumiusita exarmauitjUtuix reliquerit ferrum quo terra coleretur,

Verrucofui, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Matho.

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q. F A B I V S, amp;nbsp;M. P O M P O N I V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^iO

M.PomponiusMatho prætor póft fuir,belloPunico fecundo,Terentioamp;Ae* milio Cofs.ut narrat Liuiuslibro uigefimo fecundo,ab Vrbe condita,

MiUeoltts.

C X X X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M. L E P I D V S, M. O B L I C I V S,

VII.

Polybius libro fecundo.ubi omnes Gallorum irruptiones in Iraliam ordincedo* cet,ut fuperius femper annotauimus,quinto dehinc anno ponit, fub M. Lepido con* fule,C.Flaminium legem tulifse,ut ea regio Galliæ,quam Picenum uocant,undeSe nones fuerunt expulfi,Romanis militibus diuideretur. Quae res caufa extitit,utno* uum ftatim bellum exufeitarum fuerit. De quo uidcibi abundcPolybium,fcribcn* ecm de Rcgibus Gallorum, eorum coniurationc in Romanos,

C.PApY*

Ab «rit ton.

ilco^h. Horum Cofs.meminit Dionyfius Halicarnafteus in fecundc Antiquitatu, cum imititlw delegibus Romulifcribit,ubi cum de mulieribus loquitur,in hæcuerba fcribit:Con KO m ftatenim intra quingentosuiginti annos nullum Romæfuiflèdiuortiumtcentefima ^onm co nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tricefima Olympiade,Cofs.M.Pomponio ct C.Papyrio,primus uxore fuam

i!.iit:,lt;juogt; dimififledicitur Sp.Seruilius,uirnon obfcurus:iurare coadîus à Cenforibus, libero* iiiofioMii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fematrimonium coIerc.Erataöteiconiunxfterilis,quo tumfacfto,quam*

ItiidaibHs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obnecefsitatem,populo inuifusfuit. Eftautemibilcgendum Carbilius, non

fcfficfi Gü ^^™llus. Similis pene error in Plutarcho, in comparatione Numæ amp;nbsp;Lycurgi, ubi l’æcuerbalcguntur:Namficutapudnos hiftoriciprimos fcribunt,quiuel ciuilem

%«- necem perpetrarunt,uel bellum fratribus intulerûquel pattern matrcm'uC necarunt: **(o. itaRomanimemoriatradiderunr, Sp.Coruinum primum extitiflè, qui pofturbem ducentefimo trigefimo anno, cum uxore diuortiû fccerit, cum nihil prius f” ^^*ufinodifaeftumeflet.VbinonSp.Coruinus,fedSp.Carbiliuslegendumcft.Nec uumeri annorum coftanqquia mcndofi.Gellius libro feptimo, capite ultimo:

HiiK;Anno deinde poft Romam conditam quingentefimo undeuigefimo, Sp. Carbilius ƒ Ru^ primus Romæ de amicorum fernentia diuortium cum uxore fecit,quod fteri*

apud cenforcs, uxorcm Ie liberum quærcndorû caufa habere. Val. Max.librofecundo,de Infiituns antiquis : Repudium inter uxorein nbsp;nbsp;uirum à con*

“'■'UfiÿadmcefifnûÔCquingentcfirnûannn nul ! ft intcrcefsit.Primus autemSp.Cargt; biliusuxoremfterilitatis caufa dimifit. qui quanqiiamtolerabiliratione motus uidc tctur,reprehenfionc tarnen non caruit,quia ne cupidicatem quidem li'bcrorutn congt; iugali fidei præponi debuilTe arbitrabatur. Sed ut iptelligas ledîor,diuerfitatê anno riitnapudautores, quofempcr diftringor:audi rurfus Gelliumlibro quarto, capite tertio,dicentem; Mcmoriætraditum eil, qumgentis fereanni's poft Romain condigt; tarn, nullas rei uxoriæ neep aeftiones, neque cautiones in urbe Roma,aut in Latio faille ;quiaprofelt;fto nihil defiderabatur,nullis etiam tunematrimonqs diuertenttbus» SeruiusquoqueSulpitius in libro quem compoiuitdeDotibus,tum primum eau* tionesrei uxoriæneceftarias eftè uifis fcripfit, cum Sp. Carbilius, cui Ruga cogno* mentum fuir, uir nobilis, cum uxore diuortium fecit, quialiberiexea, uitiocorpo* ris,nong(gnerentur:annour.con.quingentefimouigefimotertio,M,AttiIio3P. Va* ler^oCofs,(qu^^nfrà quarto poft anno ponentur) Atqucis Carbilius tradituruxo* rein, quam dimifit, egregiè dilexifiè, chariftimamep morum eius gratia habuiftc, SC iurifiurandi religicnêanimo atqueamoripræucrtifle,quodiurare à cenforibus co.^ aduscrat, uxorem ieliberorü quærendorum gratia habiturum. Attende quæfo au* I torumdiuerfitatem. Sedbaud dubiè hocloco Cofs.in Gcllio funt deprauatê feripti, amp;nbsp;numerus annorum minus uitio caret:quia li,ut Dionyfius fcribit,centefima trige* fimafeptimaOlympiade diuortium illud fatftum cft, eritannus quingentefîmus ui* cefimusfecundus ôi. tertius circiter,ut patetredlèfupputanti.

Barbula,

M. A E M I L I V S,

HisCofs. Hamilcar, Hannîbalis pater, inHiIpam'a bellum Romani’s parans, oca'Ris eft. hic folitus eft diccre,quatuorfc filios contraPo.Ro. ueluti catulos leoninos eclucare.

Orofius libro quarto, capite undecimo: Annoab urbecondita fexingentefimo quadragefimoquarto, Hamilcar dux Carthaginenfium, ab Hifpanisinbello, cum aliud bellum aduerfus Romanos clam pararet, occifus eft. Sed aduertc Ictftor, quæ inonftra notas numerorum occuparunt : cum longe alius numerus annorum fit, quam qui hie ponatur, fi quis faltem digiris numerarc pofsit. Demorte autemHa* , nbsp;nbsp;tnilcaris, Polybius etiam in principiolibrifecundi, in hæcuerba fcripfit : Poftquam

t Canhagi*

i

218 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-h ^urel. Caßioclori Cunßilei

Carthaginenfes Aphnccrcs copofuerc, confcftim Hamikarem cum cxcrcitufnH^ fpaniam mittüt.Hic cum omnibus copijs profccfiuSjHannibak filio comité,qui tum nonum feie actatis fuæannum agebat,fuperatis columnis Herculis, magnam Hifpa' nie partem Carthaginenfibusrecupcrauit. Inijslocisannos circitcrnouem comma ratus, multisHifpaniæciuitatibusbello fubacbs, plcrifc^ etiam paöa ialutc ät(^ im* punitatebonorü infidem Carthaginenfin rcccptis,dignam tandem rebus à fegeüis mortem obijt.Siquidem aduerfus atrociisimos uiros ac potentifsimos populos bef Ium gerens, SC maximis quibufqj periculis intrépide fcfe, ac cum fumma omniö äd' miratione fubij eiens,extremum uita: diem morte confecit.

Alb IHM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Centumaluf.

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L»POSTHVMIVSII» SC CN, FVLVIVS, f-t

Sub ijs Cofs. ut abbreuiator Liutj in uigefimo feribtt, ÖC Orofius lib. quarto,cap. duodecimo : item Eutropius lib.tertio, cap.primo, bellum Illyricis indidu cftjqi^od unum exlcgatisTcuca regtnalllyriorum contra iusgentiü obtruncaffet: ob quam mifsiCofs.Pofthumiuscumterreftrib.copqSjFuluius cumclaflè ducentarûnaum, plerifcp ctuitatibus captis, reginam cöpulerunt, ur quotannis tributü Romanis pff* folueret,ac ab omni îllyrio excederet,paucifsimis locis exceptis:SC quod maximéad Græcos attinebat, utnauigare eideinceps ultra LylTum nonliccrer,nifi cumduo* bus lembis,att|? ijs inermibus. DeferipBt hoc bellum abunde ac diligenter Polybius îib.fecundo:fèd is Cofs.C.Fuluium 8C A. Pofthumium appellat, cum cæteriomnes L. SC Gn.uocitent. Florus item lib. fecundo,tit. quinto:qui tarnen Illyricum GalHco fubdit,cum antea geftu fit,ut clarifsimc ex Polybio acLiuio patet. De hoc prseterea bcllo Appianus in libro qui inferibit Illyricus,ubi legati Romanoru fcribunturfuifl^ P.Iunius Coruncanus, ÔC T.Coruncanius : qui in Polybio C. Si. Lucius Coruncani dicuntur. Quibus ftatuas pofitas in roftris, fcribit Plin. trigefimoquarto,fexto cap» ! Supcrius item apud Ruftum Feftum de Illyria Tcucae reginæ, eft huius mentio faefta belli. Sed nemo pulchn'us hoc bellum, quam Polybius in fecundo, dçfcn'bit, caußs tradens huius transfretationis in Illyrium,

Verrucofif, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Maxiintt!.

Q. FA BI VS It. Sc S P. C A R B I L I V S 11, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।

Cur Fabius dieftus fit Verrucofus,PJutarchus in Fabio docct. Sed huius cofuhws Cicero in Catone fic meminit;Nec uero in armis præftantior,quàm in toga, qui fui iterum Sp.Carbilio collega quiefeente, C.Flamminio Tribuno plebis quoadpO' tuitreftitit,agrum Picenum SC Gallicum uiritim,contra Senatus autftoritate diuiden «.Sub id tempUs ( quantum licet ex PolybiO deprehenderc ) cum iam Carth^giucn fes poft Hamilcaris interitö,Hafdrubalem eius focium exercitui præfcciUent, incredi bill uirtutc imperiS Carthaginenfiu in Flifpania adauxerat. Vrbem condidcraf,quæ à quibufdam Carthago,ab alijs Noua ciuitas appellaf,ob lociopporturJtatS,tionfo lum ad res Hifpaniæ,uerumettam Aphricæ cômodifsimam. Romani cum tncelligcgt; rentuires Carthaginenfium ufq^ adeo in Hifpania creuiftcjucc cam quidem partem negligendam putauere : fed ignauiam fuam accufantes, quod antcadis temporibus perfocordiamquaftdormitantes aboleriinHifpaniaCarthaginenfiönomcnpermi fcrant,recuperare quod obmiflum fucrat decreuerunt. Verùm moucrc in pracfentia aduerfus Carthaginenfes bellum no audebant, ueriti imminente Romanæ utbiGal lorum multitudinê,quorum impetû indies magis formidabant. Qijamobremcorn* poncre primùm cum Hafdrubale de rebus Htfpaniæ, deinde aggredi Gallos, 2^u^ cunœ ceftùra rcs eflct,fubirepericulû ftatuerût. Haud dubq, fe non folum nq dom^ nari Italia,fed nee tutô quidem patriam aut proprios penates tenere pofte,nifi domr «s Gallis. Mifsis igitur ad Hafdrubalem in Hifpaniam Icgatis, perçuiTum cum Car thaginenfibus fœdus fuit.In quo inter caetera cautû,ne îiceret Carthaginenfibus Hh berum fluuium cum armis traqcere,per reliquam Hifpaniam impunc progredi uale» rent. His compofitis,moxbenuminltalia contra Gallos moucruntr

F. VALE-

/o». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Contmentariits.

rUcciff, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Reguliû.

P» VALER IV S, Sd M. ATTILIVS,

Memfnithuius Attiltj Reguli Ph'nius libro decimotflauo, capite quinto, ijs uergt; bis:Attilius Regulus ille Punico bello bis Cof. aiebat.necp fcecundifsimis locis iniàx Jubrem agrum parandum,ne(^ efFoztis faluberrimum, Horum autem Cofs.meminit Gelltus libro quarto, capite tertio, de diuortio agens Sp.Carbilij, ut paulo fuperius ’’ieminimus:fi codex Gellij eft emaculatus.

L, A P V S T I V S, amp;nbsp;M» V A L E R I V Sgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5

Itafcribuntur hi Cofs.in Cafsiodon' exemplariunico,quod in hunc diem uidi. Cac toum inopufculo ignoti autoris,hoe loco fcribitur,Torquato i i.Ó^ Flacco 11. Hacc ‘deo adpofuijUt fi aliquâdo integer ad nos remeet Liuius,difcernerc de ijs ualeamus.

Pappos dix ere prifci,florcs carduorum. Lucretius: J~Necplumasauium,pappos^uolantes.

uocari air,lanuginêdcciduam ex fruóibus arboris f Congrygiæ» PapponGraeci anum uocant» Aufonius:

“■Pappos,auias^ trementes,

Anteferunt paribus feri noua cura nepotes, Vndc hæc familia cognomen habue-ntigitur,examinandum eft.Horum Cofs.meminit Polybius libro fecundo, ubilongt; ga (erie omnes Gallorü in Italiam irruptiones diligentilsimè dcfcribit : quem ftudiogt;-feledoromnino adeas,fi Gallorumres geftas fcire cupis. Caeterum cum nunciatum «fletRomae, quo paôo Gallorum circitcr quinquagintamilia, equitum bigarum^ duo milia inItaliam aduentarent,Romani auxilia à locij's undic^ conquifiuerunt.Po Ïybius in fecundo,amp; Plinius in tertio,autores funt,peditum fepties centena milia, QC feptuaginta equitum eo tumultuRomae,8Cin cætera Italia confcripta, Liuius trecen tamiliafuiflèfcribit.LibetuerbaPlinij fubfcribere,ex libro tertio, capitedecimono-no’.Super hæc Italia, quæ L.Äemilio Paulo,C. Attilio Regulo Cofs.nunciato Gab licotumultu, fbla fine externis ullis auxilijs, atque etiam tune fine Tranipadanis, egt; quitumodogintaM.peditum feptingenta milia armauit,metallorum omnium fer-tilitate nullis cedit terris : fed interdidum id uetere confulto patrum, Italiæ parci iugt; bentum. Cæterùm eo bello müTus Aemilius Ariminum, uthoßiüimpedirettranfi-tum(nam C. Attilius in Sardinia infulanorum motus compofuerat ) reuerfus ta^ men,ubi Pifis copias expofuit,intellcda Gallorum digrefsione,quos Aemilius fubgt; fequebatur,cum his congreffus, fortifsime dimicans occiditur, horrendo ac crudeli praelio. Aemilius uero tanta uirtute hoftes ftrauit, ac in fugamuertit, utin eo prælio quadraginta milia Gallorum cæia Polybius feribat, decem milia capta : inter quos Congolitanus rex fuit, qui uiuus inpoteftatem Romanorum cum cæteris captiuis uenit. Nam alter rex Gallorû Anereftes, cum in propinquS locum cum pauds quigt; bufdam comitantibus fugilfet,non longe pôft, omnes fibi morte cofciuerc.L. Aemi lius conful ipolia Romarn mifit, prædam quoru crat reftituinper Liguriam in Boio» rum agros profedus, omnia depopulatur ac deuaftat : ditato^ exercitu,Romam reuertitur, Capitolium armis torquibusep aureis ornât, infignem^triumphum dugt; cit. Abbreuiator Liuij' in uigefimo huius belli meminit .Orofius libro quarto,capigt; te duodecimo : Eutropius libro tertio,capite primo, hoc bellum copiofe deferibunt: ubi Gallorum natura graphicè depingitur, efïe primo impetu majores uiris, dehinc minores feminis. Lege illic quæ defideras. Florus libro fecundo, titulo quarto.Sed nomina ducum Gallorum ponit, quæ alibi non leguntur. Ante omnes tarnen Pogt; lybius diligentifsimè de Gallorum irruptionc, libro fecundo fcripfit. Licet nonnihil «tam Appianus, in eo libro qui Celticus dicitur, fed mancus eft dC mutilus, Plutar^ c Z chus

22® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In ^nrel. Caßiodori Conjulei

olympiad. (hus in MarcellOj caufas huius belli pulchrè enairat, fchbit^ poft Punici pnmibelli uix dum fedati uigcfimumfecundum annum,pnmordia incœpiflè»

Torquatui.

T. M A N L I V S III.

Hos Cofs. utPolybius infccundo ftribit,cum ingenti cxcrcitu Romani mittiinf in Gailiam, in fpem adduefti, expellêdi omnino ex Italia Gallos, cum iam Galloruni conatus cfl'entiihti. Hifimulac prouinciam ingrefsifucrCjBoiosindeditioncmpo» Ro.uenire compulerüt.Deinde cum in reliquos Gallos graflari cœpiflènt, multitu* dine imbrium,ac fubinde peftilentia impediti, defiftere coatftifunt. Scribit Orofius libro quarto,capite duodecimo,hos Cofs.primos trans Padum Romanas duxiflele giones,interfcdia^ aliquot milia Gallorum narrat.

3: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C. F L A M I N I V S, Sd P. F V R I V S P I L O.

Hi Cofs. rurfus cum exercitu in Gallos profedi, ut Polybius in fccundo feribit, contra Infubres, quorü quinquaginta circiter milia erant,fortiter ftrenue^ pugu^' runt. Vocatisenim Cenomanis, quifocij Romanorumerant, cum Abduamanine trânfijftèntjUtilIis facultatem ad hoftes profugiendi criperct,Flaminius ponté refein dit:fuperato^primo Gallorum impetu, qüi ferox pleruntç eft,uidoriam propria uirtute adeptus eft : ingenti^ captiuorû multitudine,fpolijscp onufto exercitu,Ro' mam reuerfus eft.Meminithuius quoqj belli Orofius libro quarto,cap.duodccifflO, qui contemptis aufpicijs Flaminium pugnafleferibitmarrar^ prodigia illa eueniff^» de quibus fuperius ex Europio fcripfimus,fiib Cofs.C.Licinio amp;nbsp;P.Cornelio, annis retrorfum tredccim:quöd fcilicer in Picenoflumen fanguinefluxerit, coelum arferir, 66 tres lunæ apparuerint : ut apparcat in alterutro efte errorem. Licet Plin.lib.fecufl' do,capite trigcfimofecundo,ca prodigia fub Gn.Domitio amp;nbsp;L. Annio fada feribat. Verum Plutarchus in uitaMarcelIi,dubium tollitjCum in haecuerba feribit:Cum Ra minius ac Fuluius (Furius credo legendum ) Cofs.in Infubres copias habercnt,flu-uius qui per Picenum agrum labitur,cruore fluxifle uifus eft. Tres quoqg Graccos pc nes Ariminum apparuifle traditum eft.Id quid fit, tres Graecos apparuiIfe,nefcio.A-’ Iij certèjtres lunas apparuifle feribunt. Vide ibi.quomodo contra S.C.Flaminiusdc' pugnauit,antcquam fc confulatu abdicauit,ut triumphum aflequcretur:quod etiani repetit Liuius in fine libri uigefimiprimi,ubi agit de fccundo eius cöfulatu,quem A* riminiinijt.LegeLiuium.

Scipio,al.CaluKf.

3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M. C L A V D I V S, amp;nbsp;CN, CORNELIVS.

Hi Cofs. tefte Polybio in feeödOjmira celcritate cxcrcitu in prouinciä cducut.quu bus Galli, defperata pace, quafi extremum periculum fubituri,cumtrigintainilibus condudis Geftàtarû militibus occurreröt, Cois. obfiderunr. Acerras 8^ Claftidium obfeflüm ab Infubribus libcrarBt.Initocp certamine Galli fufi pafsim,profligati$iue re.’multi in fluuiö præcipitati, uorticibusep abforpti : magna pars hoftiS caefa,rcliqui uiui capti,Marcellus medio quoq^ conflidu Viridomarö Gallorüregem, utLiuws: autBritomarûjUtPlutarchuSjObuiû obtruncatjiacentitp opimadetrahitfpolia,quæ tertia à Romulo,fuprema^ Feretrio funt loui fuipenfa. quod neftio cur Polybius O/ mifit.Orofius in quarto,Eutropius in tertio, Val.Max.in tertio,de Fortitudine:F10' rus in fecundo, tit. quarto, pafsim cætcri enarrarunt. Quinimo QC V irgilius in fex t9 Aeneidoside hac re fic cecinit:

Aipice ut inßgnis fpolijs Marcellus opimis

Ingrcditur,uidor(^ uiros fupereminet omneis» Hicrem Romanam, magno turbante tumultu, Siftet€ques,fternetPoenos,Gallum^r€belleß»2, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

loan. Cufpinidni CommentariH^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22t

Tcftia^ arma patri fufpcndet capta Quirino, Defpolijshisopimis,acIoucPherc Obntpùtl. tno,pluraSeruius:multo pluraPlutarchusinuitaMarcelIi, PoftcabdIumhocGal liciim eft ßnitSrquo nullû uftp in hune diem, uel obftinatfone animoru, ucl mill turn audacia, ucl atrocitate præliorû, uel multitudinc intcrfedlorû, uel numero copiarû, maius fuit in Italia geftum, ac memorabilius. Hic eft ille Claudius Marcellus, quin-quiesqui confuIfuit,M.Claudq filius,à Marte cognominatus:in quinto eius confu-latuabHannibale circumuêtus acinterfelt;flus: cui nepos Marcellus,qui interqt cum in Aphricainnaues tratjeeret, monuments erexit, ut Afeonius Pedianus feribit, tali titulo: HIC SITISVNT M AR C ELLl TRES, NOVIES COSS. AVVS ctviN(iyiES, FiLivs SEMEE, NEPOS TER, VidePlutarchumm eiusuita,ô^iuniorem Plinium titulo quadragefimoquinto,

A(iM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ruffut.

P. C O R N E L I V S, amp;nbsp;M, M I N V T I V S, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

Subrjs Cofs.tefte Orofio lib, quarto, cap.duodecimo, Hiftrinoui hoftes excitati funt:quibus bellum eft illatum,quia Romanorumnaues frumento onuftas intercc-piflent,Sedperdomiti à Romanis funt, licet uidoria Ro.haud incruentafuit.Mcmf 'nit Se horum Cofs.Eutropius libro tertio,capite primo.

Pfci/a. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ScteuoU.

L. V E T V R I V S, amp;nbsp;C. L V C T A T I V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXL

H's Cofs, uiaFlaminia munita, Sf circus faélus, qui Flaminius appel-latur.

Liuius in trige fimo oôïauo docct,ut inferius fcribemus,uiam Flaminiam à C.Fla winio, qui collega M. Acmilrj Lepidi in coniùlatù fuit, ne ocio militescontabefce-rent,ftrauiire.VndehocautcmfumpferitCarsiodorus,quodhoctemporeuiaFlami nia fada ßt,haclenus nufquam legt, Salinator. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tâului.

'^’4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M, L I V I V S, Sd L, AE M I L J V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Coß!,HannibaI,HamiIcaris filius,in Hiipania bellum mouit,

Huius M, LtUf) Salinatoris meminit Cicero in Catone,Pîatarchvis in Fabio (etfi perperâin omnibus uoluminibus légat M.Lucius,pro M.Liuius)item Liuius in 21?. mentionem huiusM.Liutj facit, ubiagitdeobfidioneTarentinæ arcis, quam ipic præfedus tenebat. Liuius Salinator cognominatus eft, quo d legêtulit, ne quis falê uenderct fincuecftigali, cum anteaius eflet omnibus uendendi ialis. Arbitrer legen dum in Liuq 22.1ibro,cum de C.Terentio Varrone SCL, Aemilio Cofs.fcribit, L, Ae tnilius Paulus,qui cum M.Liuio conful fuerat,Öf damnatione collegæ amp;nbsp;ßia propè ambuftus euaferatreum alias Iegatur,M.LeIio.Cætcrùm unde cognomen Salinatori Liuio fit inditum,uide Liuium in fine uigefimi noni libri. Vide ÔC Val.Max.de Lt uio Salinatorc,titulo deCenforianota:0^ Suetonium in Tiberio,rubrica tertia. Sed L.Acmilq meminit Polybius in tertio, ijsuerbis: Cum Hannibal omni fpe celcrius Saguntum cæpiflèt,8C bellum iamnon in Hifpania tantum, fed prope urbem St' per omnem Italiam ardefeeret,Romani hoc confiliofrcri,L.AcmiIium in lllyrium cum cxercitumifere, qui res eius prouinciae componcrct, anno primo centefimæ S»ó qua-dragcfimæOIympiadis.Poft hoclate defcribit,quomodo Aemilius lllyrium fubiu-gauide hoc triumphauit: commémorât^ fex fœdera inter Romanos ôf Cartha-ginenfesjôi legatorum nuncia,6^ Hannibalis in Italiam ingreftiim. Horum Cofs.ita mcminitPlinius libro uigefimonono, capite primo:Cafsius Hemina ex antiquis au tor eft, primum emedicis uenifte Romam Peloponnenfem Archagatum,Lyfani3e filium, L.Aemilio,M.Liuio Cols.anno urbis quingentefimo trigefimoquintoiei^ ius Quiritium datum,amp; tabernâ in Compito Acilio emptam : ob id publice Vulnc-rarium fuifle eum tradunt uocatum,mirecp gratum aduentum eius initio,mox à fgui tiafccandiurendi^tranfifte nomen in Carnificem,Slt; in taediumartis.

t } P.Cor.

222 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In i^iuret Caßio^ri Conßles

Olympui’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Scipio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lóngui,

3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jp. CORNELIVS, 6^ T, SEMPRONIVS»

Helium Puni- nbsp;nbsp;Sub tjs Cofs. bellum eft incœptum omnium grauifsimum, Punicum fecundumi