^LONDI fl a VII

^ORLIVIENSIS h I s T o R I

RVH AB INCLÏNATIONE R O'

manorum, Librî xxxt

B A S I L E AE M D L I X

BLONDI FL A VU FOR-

HVIENSIS HISTORIARVM AB INCLINATIONE ROz

MANORVH IMPERir, LIBER PRIMVS

OM ANO R VH Imperij originem incrementaq; cognoice-refacillimum facit feriptorûcopia, quam illiusadfummum ufcp culmen euedi tempora maximam habuerût. Videmus nanq? felicitatis Roman p urbis cumulo accenifle,ut qui ipià, adolefcente coeperût,poetæ,biftorici, oratores,SC cæteri icri ptores,fimul cum ipfa crefcentefloruerintiEt quamprimum labefadari imperium,côminui potentia,res amigi ac peflun dari cœpit, penitus elle delîerint.Vndefadû eft,ut illius qui dem magnitudinis dC gloriae, cui par in orbe terrarum nulla unquam uifa eft, monumenta habeantur,multorum præcla-riffîmi ingenij uirorum literis ornata: fed eiufdem detrimen-cium âmcfaâûin,fi annommille 5C triginta,qiiot ab capta à Gothis urbeRomain præ «ens tempus numerantur, ea inuolucra omni pofteritati admiranda facinora in lucem perduxero:Primurn tarnen incrementi Romanæ rei ordinem Sgt;C tempora breuiter rccen ‘etc ducimus neceflariunuut qui gradus per quos ad culm en perduâa eft,in breue com^ pendium cômoderedadîos infpexerit, fadlam altera in parte,ad banc tenuitatem rerum declinationê certius recognofcat.Culmen uero ipfum,amp; tanquam uerticem,Theodofij •iipenoiis quadragefimi tertij,ac decê annis poftea Archadq Honortj illius filiorû tê* porib. fuiflc dicimus: quia licet multas clades,multa incômoda fçpe antea paiïà eflet res, Romana,breui tarnen reftaurata in priftinâ authoritatê maieftatem«^ redada eft. Ar^ çbadt) uero et Honorq anno x.pofî: deletû eu exercitu apud Fefulas Radagafum,magnâ mclinationêimperq dignitas iam turn ad ruina uergês, in HalaricijS«; deinde in plurimis, barbarorû colluuionibus facere cœpit. Et,quod oftendere aggredimur,poft^ tune rue-te cœpiqad eum pené rerû ftatum dedudla eft Roma,quem paruam ÔC â paftoribus con ditaminpnniordijs earn feribitur habuifîè. Sed uetuftaprimum percurrentes,augment! ftatuscj tempora breui catalogo præponamus : ab ipfis nâq? fada fuccefliuis temporib. melinatio qualis fucrit,melius intelIigef.Sub regibus feptê, Romulo, Numa Pompilio, Tullio Hoftilio, Anco Marcio, Prifeo Tarquinio, Seruio Tullo,Lucio Tarquinio, p an J'osducentos SC tres fupra quadraginta, non ampliufquâ ufcp Portum atqj Oftiam intra olt;îlauum decimû miliarium Romanum proceiïît imperium. Sub côfulibus autem,inter quosnonnunquâdidatores fuerunt, ÔC decemuiri ac tribuni militâtes,per annos vtj.fu-pra quadraginta amp;nbsp;quadringêtos,ufrç trans Padn Italia eft capta, Africa Hifpaniæcp fub-D adç,Gallia ÔC Britânia tributariæ funt fadç,Illyrici,Hiftri, Liburni,Dalmatæ funt domt ti.AdAchaiâtranfitum eft. Macedonesfubadi: cumDardanis,Mefis,amp;Thracibus eft bellatû. Ad Danubium ufq; peruentum: in Afia pulfo Antiocho primum pedem pofiie-ïuntRomani.Mithridate uido regnum Ponti eft captû, amp;nbsp;Armenia minor,quam idem tenuerat, aimisobtenta eftu'nMefopotamiâRomanusperuenitexercitus,cumParthis fœdusinitumxôtra Carduenos amp;nbsp;Saracenos ac Arabas eft bellatû. ludæa omnisuida, CiliciaôC Syria in poteftatêpopult Romani uenerût,Ægypti reges fœderaacceperunt. Subimperatoribus aût ab diui Auguftiinitio imperij ad Theodoftj fuperioris Archa di) amp;nbsp;Honorrj têpora, per annos quadringêtos, amp;nbsp;quadraginta,cum diucvfa populi Ro manifortunamulti principes impcrauerût,Câtabri Âftures,Hifpani,ab ipfo Odauio Csfarefubadi. Alpes maririmæ Cocciæq; Rhetiæ,Noricû Pânoniæ ÔC Mefiæ Roma no populo accefferût.Omnis ora Danubrj in .puincias eft redada. Potus orâis Ôd Arme niamaior,Mefopotamia, Aftÿria, Arabia,amp;Ægyprus in imperij Romani iura conceflè runtiquemadmodû ea amp;nbsp;ciuimodi multa ex maiorum feriptis, quorû maxima extare co piâdixifnuSjfacileeftintelligere.Atnoftrahæcquibusin lucêadducendismanumappO' liiimus, imlloshabentbonos fcriptores,nc($ annales librosuetereinftituto,undefume-

Blondus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A % reiuus

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECA DISPRI MAE

rcmns paf a tos. Quin po ti'us in eo qui fimul cum pfæpotcntis populi gîoriæ ruina cftjbonaru artium interitu, uaria ac multis in locis inter fc diffidcntia, temere acincptU' inefcripta,fequioportuit,laboremaximoconquifita.Quorû digcftiOjUtunumhabcan Iliftoriæ corpus, tnaiorem eft opinione omnium opera h abitura. Feccrunt uero tempO' rum in quibus ea gefta funt,quæ dodlis carucrunt,calamitatcs,ut dignifbmarclatuorn^ 'tucç pleraque, partim minus quâmdecuerit copiofc,partim minus côtinuatefcribainu^ Digna profet^o caufa cui omnis liuor dctraôiiouc acquiefcat.Ne«^ enim,quod in acta noftræ duodecim hiftoriarû libris iam effecimus, omnia afFerimus noftra, fed multorij^ etiâ aliud quam res geftas dicere intcndentiu, excerpta fcriptis,ordinc refortnamuS'^ ipfa igttur re paulo poft dicfturi primû,quod multis placuilTe legimuSjhSc de quaagii” Impcrfj inclinationcm,in C.Cæfaris ditftatura cœpifle,ea ratione non approbamus,qU‘ audla potius $ imminuta fuit fub Cæfarum multis Romana potentia.Pari rationetran lationemfedisimperqfaôâ â ConftantinoByzantium, quemadmodumremotamH’^^ clinationis futurte caufam fuifle no abnuerim, ita illius principiS non conceflcrim app‘ iandâ,cum ÔC ipfe amp;nbsp;alij decern in imperio fucccflbres,quos ea habuit trâslata fedes,Impertj iura,partim auxerint,partim in maieftatefolita conferuauerint.Pante*' caufis ficut de prindpio quid fentiamus præfaturi,dicimus haudqua^ abfurdeitnt quieâimperij quafîàtionêabCaîfaris oppreftionereipublicæ, ideo cauîamhabunle p nantur, quod fîmul cum libcrtate intcrierint, bene ôd iàntfte uiuendi artes,fiC fublato P uniuspotentiâlegummetu, principibusqjuirtutem ÔC animi magnitudinê ducenti fufpedâ, ignaui fortibus,bonis perditi,grauibus amp;nbsp;fandlis ganeones ac adulatorj^ rintin magiftratib. honoribustp prælati .Nec eos afpernâdos fentimus,quiab caduta fluxarerûmundicoditionefumpta ratione,dicunt Romanos eadêfatorQferieorbis*i’^quot; periS amififle,qua nônulli populi, magnitudinis prope' paris urbes ad opum maximam deuenerunt. Babylon nanq? ilia ( ut lâcræ tradunt literae ) primaurbs con poft diluuiG,ambitu ÔC murorum altitudine admirabilis, primum fexcêtis imperauit nis,cxinde â Nino fubiugata miferandû in modum laGerata,tum denit^ à Semirani inftaurata re'gni Aflyriæ caput eft facfta.Sed mox id regnû translatum ad Medos: po» capitur à Chaldæis, SC dcmû Babylonia à Cyro rege Perfarum, unica expeditionecap atcß fubuerfa eft. Carthago autcm Africæ Hifpaniarum SC adiacentium infularum do na circa feptingentefimû eius conditæ annum, à Romanis quos penè aliquando lubfg rar,in cinerem eft conuerfa.EtMacedoniæ etiam regnum gcftarum rerum magnitudin gloriofum,cuius regum unus Alexander Magnus Afiç partem maxima,Europçn*’ J minimam fubegit, aliquanto minus feptingentis annis, à Carano fcilicetuftpadren » quem Paulus Æmylius d ux Romanus in triumphum ilium gloriofiffîmû duxit, protf^^ lt;ftS eft. Vt,quod fcribit O rofius,nulla ratione fit mirandum,fi quæ ferua fub rcgibus*!^ ta eft Roma,libertatem fub confulibus partaamifit fub dccemuiratu,SCtrecenteüm xagefimo anno,poft^ fuerat codita, à Gallis capta,6C incêdijs latiffimis fœdatanii^ demcp poft mirandam inftaurationê,cum potentia crefcente fuperbia amp;nbsp;uitrjs diuitias perantibus, bellis eftlacerata ciuilibus, adextremMmt^,circafeptingentefimûannu, domino Cæfari colla fubmifit.Tertiâ uero quæaffertur caufam à negleda religions ptam,quomagiseftpia,ducofuperioribusmeliorem.Nanq?RomaniImperatotcs’ lo infolentiflimo faftu dominationis immenfæ,exquifitis in Chriftianos torinentisgta fantes,necftragum immanitate deterrebâtur,nec fignis ab iniquo propofito moueua tur.Qiiamobrê poft decemperfecutiones publico editfto in Chriftianos fadas, occo dei iudicio tradi fuere ad incognita tunc ruinæ potentatus immeriti caufam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

nim Coftantinus quem dixcreMagnum,princeps Chriftianiflimus, admiflçaKon’^ populoinreligionêulciicêdæimpietatisminifter, earatiôeàdeonoftro auumpms gt;nbsp;ut cuius mutauit federn imperq, uires ex folidiore folio in lubricû poneret,brcui ad n lum undecreuerantredituras.JpfamitaqîJmpcrijinclinationêjfiueobprædictasoffl caufas, fiue ob earum aliquâfitlada, dicimus principiû habuiftè à Gothorum inuf Româ irruptione. De quorû origine 6C rebus quas ipfa gens ante inflidam popu* mano earn cladem gcifit,pauca uidentur ad futurorû euidentiâ recenfenda. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g

icm,qua?pro Gethica dida eft Gotluça, côftat iScythis origine habuiflè^Scythas^^^

L I B E R P R I M V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

A primos efle in Europa fubfeptêm'one,amp;ad Tanai's Iimi'têjferos acparatiiïîmos ad morgt; fcn'ptores habetur* Sed Pompcius Trogus eorutn origine quam reino tillîmârepetens j multa dicit quæ Scythis Afiam incolêtibüs magis, quàm in Europa adi Tanaim fedentibus accômodari uidentur. Trogum pofteafecutus Paulus Orofiuspau-ciora^ oportuit,de Gothis dicit,qUod Romanas ingreiïi prouincias focietatem Roma i^federis precibus quæfiuerût, quâ armis uindicare potuiflèntiamp;^ tarnen eós â Lucüllo Romanorû duce uicflos, ac Mœfia pulfos tacet.Paülo aût poft dicit,qcf quidâ altj f ra^ Quntfcnptores, adiftè eius gentis oratores Odlauianô Cæfarem AuguftSTracone àgCrt tenijüt quâ à uiôore remotiftîmo peterent pacem,facilius impctrarêt.Omittit etiâ Oro-iiusdicere, qd* Ablabius origine Gothus, amp;nbsp;ut conqcio,Raüêng nutritus,fcribit,eos ab AghppaDanubiû trâfire côpulfos, fub Domitiano fuifle reuerfos:quo in tepore Opius Sabinus primû, fiCpoftea Fufcus Cornelius Romani duces ipfis cogreftî Gothis copias amiferunt,amp;in prælio ceciderût: amp;nbsp;tamê Gothi, quibus uiiftoria haudquaquâ fuerat ingt;

* cruentajinRomanis prouincqs eo tempore remanferût. Quam complexus hiftoriâCor neliusTacitusnumerûinterfecftorumRomaniexercitusob magnitudinem clâdisrefer rcomifitjidq; aflèrit Tacitus facere exemplo Saluftq Criipi numerum fùpprimêtis occigt; forum in clade fimili Romanorû. Domuit tamê amp;nbsp;Romanis prouincifs expulit Gothos paulo poft ifta infignis princeps Traianus.Ted in fuis barbarici foli 4)uincijs,in quib.quigt; efccre^mifcrûr,dimifitinta(ftos,quosanno poftmodûferénonagefimo Antonius Baf-fianus Caracalla in orienté cum exercitu tranfiturus, quod no fatis quieturi uiderent, tu wukuan'js prxlijs fuperauit. Pariter anno q fecutus eft uicefimo Gordianus iunior Gothos ad Danubiûuenire parâtes, magis repulitleui prælio fufos, clade illata infigniter fupcrauerit.Quamobrcm rjdê Gothi ferox ÔC inquietiflima ges,anno exinde o(ftauo,,cu Philippus, qui fuit primus Romanorû principû Chriftianus, impcrare cœpiflet,Româ-ftifoli prouincias irrupcrunt. Et non folû ipfi qui totienSjUt oftendimusjuenerât appella tione VifigothijDanubiû tranfmiferût,fcd ÔC Oftrogothos,Thriphalos, Aftringos,No-

C miuloSjCarposcp tune primû inreipublicæprouincias, trecentauirorummilliaperduxc rût,à quibus Thracia,Mœfiaq! folito miferabilius funt uaftatæ. Mifit tamê in eos Philip pusDecium Pannonêfem legatû fuum, qui aliquot prælijs inferior,re infeda Româ re-uertit,amp;poftea Philippo cû eiufdem nominis filio fraude occifo Imperator creatus,eanî gcntemdimifitinta(ftâ.Qiiæquidê gens fub Gallo ôi^ Volufi'ano foêduscum republica innouauit.Obierûtuero diemhiambolmperatores,moxeofœdereicfto,amp;iecundoan ^0,^ cœperant imperare.Quorû temporum adeo obfcura prope perdita eft hiftoria, ut eorum mortis genus, locusrçdiuerfîmodetradaf.Eftnâcp^apudÈufebium de tempo-ribüs, eos apud Forumflamint), uel apud Iteramniâ,bello ciuili quod Æ-milianus tyran-uus in Mœfia fufcitauit trucidatosi amp;Trebellius Pollio dicit,ipfôs ultra Danubiû, pefte tllafuorûtemporû ingêti fuifle abfumptos. Ipfis itaep Gallo ôf Volufi'ano imperatorib. fublatis,fecuta funt infeliciflima V aleriani Imperatoris têpot a.Eo nâcp in uinculis Sapo fis Perfaruregis tune agente,Galienisq; eius filqs imperâtibus, amp;nbsp;triginta tyrannis Impe

B riû Iacerantibus,Gothi Bithyniâ inuaferunt, illiusep ciuitatibus deletis,Nicomediâ gra-uiteruaftauerût.ExindeThracqs occupatis Macedoniatp ubicç uaftata,Theflàlonicanl obfederutSed cum Macriani ducis uirtute qdê Gothi in Achaia fttpcrati per Achços re cedunt,aîia eorundem Gothorum manus Afiam uâftat,qua in uaftatione templum Dia næEphefigfpoliatû prim o,amp;poftea eft incenfiim.Repreflît uero Gothorum audaciant woxiatius uâgaturâ Claudius Imperator, eius nominis fecundus, quiplura biennio,t^ quifquâRomanorumprineipumdecennio,fumma felicitate confecitjUtiuxtaTrebcllrj ƒ uerba,fidiutius in ea eflet cômoratus republica,Scipiones bonos amp;nbsp;Caminos,omnesL^ sliosueteresfuis uiribus,fuisc6filrjs,fuaprudenriafueritredditurus.QttDdueroad Gothos attinet,quâta felicitate illos profligaritjindicat unica illius epiftola,quâTrcbellius hiftoriæinferit, ad lunium Brocum Illyricum tuentem, in hæc uerba feriptam. Claudius ßrocofalutem. Deleuimus trecenta millia Gothorû, duo millia nauiûfubmerfimus,tei ftafuntflumina fcutis,fpatisSclanceolis omnia litrOtaopperiuntur,Campi olTibuslatêt tcdi,nullumiter purûeft, ingens Carthago deferta, tantum mulorum mularum cepii tuus,ut binas ternas miles poflit adiungeretetuiinam Galienum nonelTetpaflarefpu ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Blondus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A 3 blica

6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;degadtsprimae nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

t)lica,utinam trigi'ntatyrannos non pertuliflct,Calm's militibus qüos uan'â praflia^*^ runt, faluis Icgtonibus quas Galienus male uiéîor occid»t,quaritû eflet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*,00/

cæ Noftra diligentia pugnatû eft apud Mefios, 6C mul ta praîlia fuerunt apud Maj polim:multi naufragio periernt, plericp capti reges,captae diuerCarum gentiSnoW minac,repletæ barbaris feruis fenibuscj cultoribus Romanæ prouinciæ, fadus barus 6C colonus è Gotho,ncc ulla fuit regio quç Gothum fei uû triumphali quoda uitio nonhaberet. HuncitatjClaudiûob cam rem bene geftâjfenatusftatuaautjj,^^ çlypeo acquéaureo,quorûincapitolio illa,hic in curia funtpofiti,ornauit.Aurenaf’ -princepsfortiftîmus Canabumregê Gothorumnouos ultra Danubiûmotus pa* çû quinqjmillibus interfecit:quo in prælio captæfunt deeem mulieresuirilihabituPf^ji^ nantes,quas in triumphs ab Aureliano dueftas,titulus prgferebat,ab Amazonibus efle. iidê item Gothi anno poftea trigefîmogt;refumptis uiribus,nouos intctauercni ^armatiâ enim Europæ barbarici foli Romanorum prouinciam, fuis contcrfflina ihiac finibus occupauerût, quos Flauius Conftantinus Magnus no minore quagt;^ xJius cladc profligauit : ÔC tamc idem Conftantinus,renouato cum qs qui cladi wpc*. jant fœdere,ipfis bello,quod contra Liciniû in oriente geflît,eft ufus. Continuer« J ftea Gothi,tot à Romanis acceptis cladibus, maiori ex parte intra Scythicu natale Romanis prouineqs adiaccns,per annos circiter feptuaginta.Quo in têpore lo RomanorS Imperq rerum initio Oftrogothos accolas fuo ftibieceruntimp^’^^®' aût Hunni amp;nbsp;ipfi Scythae, fed co quàm Gothi efferatiores,quia montibus Ripbsc*^ plus incolcntes,magis feptentrionû rigoribus cxponuntur.Quod autem Oftmg®/ y ifigothorumtç, quibus diuerfarû feôarû nominibus utimur, uarias fas afferri uidco, quæ habeâ comperta,explicate conftitui. Paulus Diaconus,qui t pq àC Orofij ftriptis addidir,qucmcç multi poftea funt fecuti, eius appcH’tiouishac rit caufam:quod temporibus Valentiniani fuperioris,cum intra Thraciac fines Co populi tune cômunitcr habitarent,per Alatheum ÔC. Frigiternum,bifariam diuiUj xierunt utranq; rempublicâ Frigiternus orientalem, Alatheus occidentalem oppr* eos(^ qui Frigiternû fecuti funt,pro orientalibus Oftrogothos lingua patria,^ .ri ratione Viligothos pro occidetalibus appellatos.Hæc autêomnino falfacfleue conftat, quod multis ante Valentinianû temporibus, fub Philippo Oftrogothiƒ nbsp;nbsp;.

Romanorum uexationibqsVißgothos duces impulforcscj, ficut oftendimusjun ri.Magis itaep crcdtderim,^d aflerit Ablabius,ôf alq nulla uerborûreddita ratione pant feribere, fuperiores fedibus Oftrogothos, Vißgothos inferiores: hos ab kfs,ab orientis illos plagain quam uerfi habitarêt, fuiffein patria appellatos,Sedadr Scribit Oroßus gentê HunnorS diu inacceftis feclufam montibus, repcntinarabieL^ citam, exarßflein Vißgothos,eosepfparfimconturbatos ab antiquisfedibusexpd** Qui quidem HunnorS motus ille fuit, de quo bcatus Hieronymus ad Oceanumier demorteFabiolaein hæcuerbadicit.Ecce îubito difeurrentibus nuneqs oriéstotus nuit. Ab ultima Mœotide inter glacialem Tanaim,et Maflagetarum immanes pop|| ubi claufis rupibus feras genres Alexâdri clauftra cohibet, crupifle HunnorS exai« quae pernicibusequis hue illuccpuolitâtiacædispariteracterroriscStfta copièrent-tinuat autê Oroßus, Vißgothos trâfito Danubio fugiêtes,à Valente fine ulla fœderi tftione iufeeptos, ne arma quidc quo tutius barbaris crcderetur,tradidifle Romanis-inde propter intolcrabilc auariciâ Maximi ducis fame cos QC iniurqs adados, arm^c ripuifte, ÖC uicfto Valctis excrcitu,per Thraciä fefe mifcctes,fimul omnia cacdibm,in dqs,rapinisqt fœdafle. Diflèntit uero Ablabius, ÖC qua Orofius ^7 aiêti nominis End nihofti,cuieratinfenßftimus,nititinurere temeritatis amp;nbsp;imprudetiæ notam,is in p*‘^jj gentis perfidiä auertit. Nanep aßirmar,Oftrogothis ad orientale plagam fedentib«Sj , Hunnis fuperatis,Vifigothosoccidêtalesmetupercuftbs,inRomanor6fidêtu(eh côfugere ftatuifteiôC milfts ad Valente oratoribus petqfïe,ut trans DanubiumM® * inhabitarepermitterent:foreponicitos,utamp;fidem aceipercntChriftianam,ctpe^J‘ in poteftate manentes,legibus quas dediflet parerenqae tanquä murus aduerfus pd cæteramcp barbariêlmperium ca in parte eommunirent. Quar eum gratulabundus j piflet V alens jpermiflTi cö liberis et coniugib. Danubiü tranfire VißgQtbliw

Liber prim VS

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aùtê ilh’s V alens An'anæ hærefeos,cui miferabflitcr tnferuirêt, cpifcopos;

eabarbaries percepit peruerfa dogmatum rudimêta. Perfecit quocp imperaror LupicinüacMaximu Romanos duceSj quicurarentncccflariaaducnisimportari.Sub^ cft mulntudinê rcrum inopia,cui ducum Romanorum auanha quaeftö acer* ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ómeanbus procurann'um,addidit fomcntum. Id cum ahquandiu loleraflent

Alatheus ÔC. Safra Vifigothoru reguli,tandem common funr atq; im--pu ua uulgo fuä calamitatem fine timoré aliquo eiulante-Romanorum enim improbitä tem accufabant j quod no modo rerum inducerent caritatem, fed corrupta amp;nbsp;foetida, SC ^äquidefola acpauca exponerent, quac ipß pecunia carentes,cogerentur mancipijs per ’’iutarc:fed breui futurü,ut bis iam poft pecuniam deficientibus,liberos ac uxores in angt; nonæptçQm^ dare cogantur.QuibusftimuIati ftiamfortunam miferantium uocibusrc gull bellaces amp;nbsp;feroci ingenio uiri Romanos inuaferut, SC LupicinS ac Maximum cum * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;äuarilfimi haberêt, præfidiointerfeccrûnmoxcp cœperuntDaciæ ripenfis,

-^^uf,Thraciæ(^ pofleflbribus cómeatum tributa«^ impcrare:amp; indejmperatoris bene ciwu nulla habita ratione,direptas regiones fibi uiribus fubiecerunt. Valens interea gfeuus Antiochia, eit ultima infelicis belli forte traheref,fcra peccati maximi poehitêtià j *’^^^^us,epifcopos cæterosq; fandlos reuocari de exilijs imperauit. Itacp qntodecimo ™peni fui anno,lachrymabile illud bellum, in Thracia cum Vifigothis,iam tune exerci tationeuirium,rerumlt;ç abundantiainftrutftiftimis geftit. Vbi primo ftatim Vifigotho-impetu perturbatæ Romanorû equitum turmae, nuda pedttum deferuere praefidia» ox legiones peditum undiq; equitatu hoftium cintftæ font, ac primum nubibus fagit-* rum obrutæ:dcinde tanquam amentes metu per deuia fugientes gladijs infequentium ntiscj perierunt. Ipfe Imperator cüm fagitta iäucius, ueriiiscß infugam,ægre in cuiuf* 3muillulæ cafam deportatus lateretj ab infequentibus hoftibus deprehenfos fobito ig-^confumptuseft.C^aelatiuilt;ftoriaVifi'gothi,Conftantinopolimobfederunt.Eamtä ^enurbem Dominica Valentis uxor, ingenti pecunia in populum diftributa feruauif* ^ratianus,cui nepoti Valens occidentale commiferatImperiS,afflitftis rebus prüden b limeconfuluit. Nam Vifigothos Thraciam, Mefiam, Daciamtj ripenfem poflidere, c Komano imperio immincre intelligens, refiftere conftituinöC cS id fibi extimarct fo-^ j '^poinbilefore, accerlîtû exHifpanijsTheodofium, ingentiuirtutcuirum,conforte poftea cur poenituerit prudêtis confilij Gratianü^Siquideiri tus f ^bamprimumImperatordeclaratus,purpuramtjapud Sirmiumeft indu-, ) Ultimo principe digna geftit. Vifigothis enim congreftus,eos multismagnist^ pracj» r)s uicKjUrbem Conftantinopolim uicftor intrauit, SC ne paruam Romani exercitus ma-^alliduebellando attereret,pacêfœdus(^ cum Athanarico Vifigothorum rege per-in •j.j5^^’'Q^äfcribit AblabiusTheodofium fopradieftisinpratlijsuincetemmorbum “icWegrauiflimü,ea(ç ration e Gratianû pacem cum Vifigothis conftituifle,cuiTheö oiiusbreuiliberatus,ob collegçhonorélibentiftime acquieuerit.Athanaricusauteni

P uigothorürex Conftantinopolim ingreflus, in magna addutftus eft urbis illius admi-3tionc,ö'laxatum omnibus curis animü,in infpicienda acdificiorum operumeç magnifij ^^ntiaintendit.Correptus uero eft Athanaricus grauiftima acgritudine,ex qua tertio me gt;nbsp;quam erat Conftantinopolim ingreifos,interijt.Tunc(^Vifigothicarcntesrege,cœ-peruntTheodofio 6^ reipub. militare: paulo tamenpoft ea, Gratianuslnwerator apud uns Galliæ ciuitatem interfetftus fuit. Quamobrem Thcodofius in Gallias profo US, Lrothos uiginti.aut iuxta Orofium decem armatorß millia fecum duxit,gcftitfß int y »'Pfèaduerfos ArbogaftS Eugeniûtç tyrannos ciuile illud bellum,Claudiani poc ß ƒ celebratüan quo Gothi ab Imperatore præmifti, ad interneclone fuerunt occi-^^quosunkç lucrum fuit ante parta de hofte uitftoriam amififle.Poftquam uero Theodo rium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;immatura reipublicsc m orte præuentus eft, ArchadiS amp;nbsp;Hono-

mif '^^®‘quot;’bIunperiofuccefrores,multaffuorûperfidiæatcçinfidiaeagitauerunt.Com hern quot;^°‘^°^^’^^’^^æP^*'foflorens,trcspotiftimasImpertj partes tribus ducibus gut Riu j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;orientalem,occidentalem Stilliconi,amp;f Africanam Gildoni.Hic pri

s emorte Imperatoris compertü haben.s, paruicß faciens in puerorum manibus im-P bires,Afocam fibitetinete conatus eft.Mifit uero in eum Honorius Maftelzerium

A4 ipfiuM

rpfîus GiWonis fratiê,atq; ob necatos fîh'os ini'mi'cû,qui quidem Maftelzen'us Gildonc j prælio fuperatum cupicntinjrneintcrfecir.Sed ÔC Maftelzerius poftui(florianigt;fr3tf’’*’æ impietatis irhitatôr efïedlus èft. Nam ÔC ipfe Imperiû affeôèauitjünde à militibus eli occi fus.Eodem uero in tempôré Ruffinus oriêti præfelt;flils,dum barban's ad rebellioneco'^'' citatis imperiû fibi parare contenderet, Archadio curante interfedlus eft-Tertius ducu StilIicOjgénere VandalicuSjfummâeratpoftTheodofij mortem apud nouosprin^’*?^ gratia confccutus,urpote fatfîus bis focer Honortj Impcratoris,qui duas illius prima obijflèt intada,in mafrimonifî accepit.Fuituero 8C ipfe impijffimus/edfuapcr“' diam maximis tegês fimulationibus, nihil apertû contra rempublicam eftmohws, qma potius afFedlatû Eucherio filio Imperium non prius inuadere conftifuit,quàniiinperato rës maximis calamitatibus inuoluiiïèt. Itacp primum omnium immancs Sueiiorum,D gundiónum,Alanorum Vandalorûfuorum genres, proprijs excitasfedibusconcita^ uit ad Romani impcrtj Galliarû prouincias inuadendas : exinde Vifigothos,gcnteni^ houerat/erociflîmam curauit ftipendijs priuari ab imperatoribus,omnia ad eins præw* f ptum potius quàm confilium facientibus: SC ncdum ftipcndia illis abftulit,fcd fciplinæ militaris eorum in qua diu fuerant retenti abiecit curam,atc^ etiâ eosThracia Mœfia ob annonæ ftipendijq! defedlum fenfim dilabentes, Ipernere fimulauit:cugt;“®'’’| chinationis hçc ratio fuit,quod ipibs Vifîgothos rerum neceflàriarû ind igentia comp“ fos optabat in Italiâ fe conferre,ut quamprimû profedli ex Germania VandaIi,Bu^' diones, Alani ÔC Sueui Gallias irrupiflènr, Honofius illos ducere cogeret, ôi aut a tanta barbarie occideretjautillodiftineretur belle,ne polïètcæteris Imper tjpartibusfubueni re,eumq! in euentum deftinauerat iple animo, bellum Italicum aduerfus Vifigotbosu aflumere, SC quicquid copiarûeflètreliquumreipublicæfccum rapere,cuni quibus Vi gothos,quod fibi facillimum fore confidcret,deleret,atcj eo impetuRoma,acpfl'ipl^’ imperio potiret. Ccepit autem eius machinationis executio in hune modum. Ânnoitfl' péri) Archadij amp;nbsp;Honorij oeffauo^qui fuit falutis Chriftianæ feptimus SC quadringente mus,Stillico ipfe ÔC Aurelianus confules funt creati, quo in anno Vifigothi ftipedio cû' S mcatuq? folitisdcftituti,relilt;ff aThracia in Pannonias feceflèrûtjubi regê quo uigintiquineß caruerât, creaucrût.Nâ poft defundlû in Côftantinopoli AthanaricûjVi gothi fub GratiâoetTheodofio fimul fex annis:ctpofteafub Theodofio foIOjUndecn”) at qj fub Honorio 6C Archadio ufcj ad Stilliconis confulatû o(fto,reipublicae ftipedia^^ rueruhtiSC eo in tempore nullos gentis fuæ reges aliósue duces, $ ab imperatoribus^ to s habere curarunt : fuitcß primus rex in Pannonia crcatus Halaricus ex familia BaltnO rum, in Gothis nobililftmajOriundus.Cuiin profedlionem aliquâ pendêti fefe adiunö R adagafus 6C ipfe Gothorû dux cum ducentis millibus. Is tarnen Radagafus quifuent» Sc unde aduencrit,aut ubi ea ducenta millia prius tenuerit,ôt' Orofius Ô6 AblabiuSjapu^* qüos folos id feriptû inuenimus,dicere neglexerunt.Prædidti itac^ duo Gothorumexet citusThracia amp;nbsp;Pannonias,omnemcj Illyricum Sc Noricum,continentem quoqiillipf* mam Italiæ parte,miferandis 6C alias inauditis ftragibus direptionibusej^ afflixerunuti quidem beatus Hieronymus ad Paula Euftochium q; per id temporis fcribens in oopnn (( riiæ propheta: expofitionibus in hæc uerba oftendit.lram quoep domini etiam brutale tiunt animalia, 5C uaftatis urbibus hominibusep interfetftis, folitudinem SCraritatembe^ ftiarum quo^ fieri, amp;nbsp;uolatilium pifciumq;,teftis Illyricus eft,teftis Thraciajtefteinqu® ortusfumfolum:ubi,prætercœlum Sc terra SC crefeentes uepres SCcondenfafylnaruf”» cunefta perierunt. Hi aurem ambo exercitus Stillicone SC Aureliano côlülibus,tantain' ter fe temporislocorumq? diftantia, quantam profetfturis copqs comodam intelliger^^ Italiam funt ingrelft. Qu orû Radagafus Apenninu tranfgreflus, cum apud Fefulascofl' fediiret,obuios habuit Vldin SC Sariâ Hûnorû et Gothorû duces, qui(ut feribit OroW per c uius aerate ea ftint gefta)ad Romanorû praefidia inclinauerantmec eti5 repperi quo têpore quoue modo hi Vldin SC Sarias, cum Hûnis Sc Gothis, aut inltaliauencrint,aiil Romanorû ftipêdia fint fecuti.Vnde cûProfper in additione qua fecitEufebio amp;nbsp;nymo de teporibus,fcribat Radagafû duce Stillicoe deleôû fuifre,illû fequerer,niftyt fiûin luç çtatis hiftoria licet ambigue fcripta,ducerê prçponendû.Qd* fatis coftatjCop^ fus in Fefulanû monté Radagafus, inops côfilij SC cibi,urgcte unditp timoré concludit, agminaep

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LI B E R P R I M V s

quibus dudum angufta uidebatur Itah'a, latendi fpefnununi ac panium uetttgt; in bellum actes fuit, nô cædes aôèa, nô fanguis effufus eft» tan nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^dentibus, bibentibus,ludentibusq; Romanis,amp;eorû mercenary s militibus,

*gt;111 tamq; immanes hoftes cfuriêtes,fiticntes,languêtestç côfcct i funt.Rex uero Ra fpem fugg fumés, clàm fuos deferuit,at(^ in hoftes incidit,â quibus captus tumf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;interfedfus eft.Tantauero multitudo captiuorûGotho^

uiilerefej-jyj-j utinuiliffimarû pecudum modum,fîngulis aureis pafïim greges ho«-um uenderentur. Traxcrat interea Halaricus in Italiam manu illam Vifigothorum^ .• ®^,^’^*sftgt;pêdijs apud Côftantinopolim aftuetâ. (Cuius progrefTus quouftp Romam

_ptt, ex Guidonis faccrdotis Rauennatis fcriptis certioribus ut tencmus quàm altj ha f « quos legerimus fcriptores,cxequi conabimur, quod Orofius aliû in fînê,$ ut bella wtet fcribês,ea fibi tue cognita quo ordine fint gefta, diffufius narrare neglexit. Abla B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ignorauit, uel, qd* magis credimiis,fcribere neCci-'

•)^i‘iicoVând3.1orû,iitinquitOioiîus,imb£iii,auârâô^per{ïda^êteeditus,quodc5 ^ptueratô^ fieri curauerat, fui confulatus initio eflFecftum elle habuit exploratû. Nanc^ andalos fuos, Qc aliam barbarie fecum militantem intellexit ad Rhent ripas côfediftè, tequentes àRauenna Romaeç nûcq Conftantinopolim attulerunt, maxima Gotbo-rumpartem,cum eorum duceRadagafo eftè deletâ:Halaricum uero nômulto poftlta^ ^Ï^^^StelTumRauenna inter SxL Claflenfe oppidum in loco cui dicitur Candianû con-ïduledtacp ratusnô clTe ultra dilfcrendû,primo immifit ex Côftantinopoli prefidia Ra y^nnatibus. Et poft paru cum omnib. copijs, quaî in Thracia apud Côftantinopolim itinere ad Italiâ properauit,fecitq? iter per Aquileiam fl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Patauinos, adPadiripas delatusinRauennatem agrûper ealoca,in

qaibus nûc eft Ferrariaurbs, tune uicus muro immunitus,fe côtulit.Quae cû haberet Ha V*cus explora ta,foluit â Claftè oppido caftra,ÔL in proximos éregiôepofitos Appeni-^ yicoUeSjadPollentiäuicû duo ÔC uiginti millia paftiis à Rauenna rcceflfit.Eftcÿ is Pollen

uicus,uetufto Truentinorû foro, quod nunc dicitur Bretenoriû,ad paftus duos mille ptopinquutn. Stillico autem paulo poft Rauennâ eft ingreirus:qui dux excellens rei mi gentis exercitûmultomaiorem eo que exCôftâtinopolitana militia ipfe adduxerat,reprefirit,fæpc fugauit,ôô quoties uo uit it^oartfiauit, ut illû uincerc ac delete fi uoluiflet,potuiire côftiterit.Qua in trépida^ loneHalaricus annos circiter très uerfatus, Honoriû per oratores docuit perfîdiâ Stillis coniSjOrans obteftâscp fedes fibi in ea Galliarû parte dari,in quâ Siieuos, Alanos amp;nbsp;Bur^ gundiones ducib. V andalis,breui irrupturos apparebat.Relciuerat uero Honorius ple--alqs deferenfibus,quid Stillico moliret : quare ad eum feribens iuflît,ut pacem cum 'JOthisfaceret, illisc^ diem ftatueret infra quâ Italia profetfti in Gallias fe conferrêt.Lite Usitac^ ab Honorio Imperatore acceptis, Stillico pace cum Halarico Vifigothisq;,pro-UtiulTuserat illico firmauit, ÔC profediuris quæcunqj itineri duxerunt neceftària, fumma ^uiamorislibcrtatiscpfimulationecôceflit.EospoftcaintenigêspacisfiduciaôCprofe lt;-fionis follicitudine militarem difeiplinâ contemnere ac caftris omnino immunitis, fa-« lutem fuânimiafecuritate ncgligere,facrum delegit pafehæ diem,in quo partim religio-Ue ociofos,partim epulis amp;nbsp;uino obrutos,ad unû omnes confodi pofte confideret.Immi utcß Saulem ducem fuum cum paratiftimis coptjs, ex ForopopiliOjapud quâ ciuitatem follentiæad quartum lapidem propinquâ Vifigothis in eo bcHo fuerat oppofitus. Erat autem Saul QC gente religionis perfidiaHebraeus. Qitamobrem Chriftianos facratiflî ntoindieardentiori odio eft aggrefius. Irruens itacp improuiftis magnâ principio edidit cædê,amp; trépidé fine duce,fine ordine Gothi, qua quenep timor rapuit,concurfarunt:tan tarn tamêmultitudinêminormultoHebræiexercitus,tamccleritcr côficerenequibat,et dilapfi quifep hoftiû manibus, ad régis tabernaculum conuenerSt. Mirum uero,0Cj quodi nifi concordifenfu omnes referrent fcriptores, ftipprelTurus fui, non paruâ occifi militis partem, quam repugnando potuit faluare V ifi go thus amifit,dum religione facratiffimi Chriftianis diei à pugna ceftantes rex amp;nbsp;cçteri duces fefe cotinebat,fi forte ceftaftet hofti lis perfidia expédiâtes .Cum aût nedum ceftare hoftem, fed magis atep magis inftare con ipexçrûqrabidi inftitcre,ôd Hebræis militibus mirabili procella repreffîs,in fugamtç co-

ucrßs, cos pene ad intemedonêcæci'dcrût. Cofternatus animo ad eins ftragis nunciuin j Srillico,in fuf entes ÔC omifTafediu Galliæ cura in feruentes VifigothoSjexercitum r^P^ raturus, fupplementû ab Imperatore poftulauit* Immifit uero Honorius duces,g dign» iuftiflimamcp fumpferût defceleftiffîmo ultionê;eolt;$ modo Stillico ipfe, quiiuxtavi ftj uerbajUt unum pucrum purpura indueret,totius generis humani fanguinê Eucherio filio,cui parabatur imperiû,eft occifus: paruatamê prudentiain doloreiu»* mo ufus cft Honorius,qui in fceleftos patrê SC filium animaduerfurus, neminê fubroga-uit exercitui ducc.Nam quæ impigro atey pugnacifîîmo duce Stillicone uiciflet na militia,eo fublato ncruos uiresc^ amiiit:^ Vifigothi uel quotiês congrederent uk resjud nullu quem timerent adeire,aut affuturum ducem intelligenteSjltaliâper annu’” liberius populati funt,urbê obfederunt,amp;nuUo qui tutarctur cxercitu relique, haudqu* quâ magno, ficut feribit Orofius,negocio irruperunt. Sed cum beatiHieronymi,/!^ illis temporib.apudBethleemfloruilîè confiât, uerbaconfidero,non pofliimnouiip**^* ri Orofium, ut calamitatc temporibus Chriûianis illatâ attenuaret,de ea irruptionefflu to minora, quàm oportuiflctliiftoricu,narrauifTè. ( SuntemuerbaprædidiHieronyW* de obitu Marcellæ ad Principiâ uirginem in hâcformam. Terribilis de occidenterunio afFertur:obfideri Româ SC auro falutê ciuium redimi, fpoliatoscç rurfum cruciari,utpO‘ fubftantiâ uitam quoep amittercntHæret uox,â;^ fingultus intercipiuntuerba diäantis» capitur urbs quæ totum cepit orbê,imô fame périt antequam gladio;amp;uixpawci,quic’ perentur,inuenti funt. Ad nephandog cibos erupit cfurientiûrabies:amp;^ fuainuicemc^' bra laniarûtjdum mater no parcit ladlenti infantiæ,ÔC recipit utero quem paulo ante en derat. ) Cuius fentetiæ Aurelium Ai^uftinû multis in locis efîè uidemus. Siue uOjUt Orofius,negocio:fiue pofl pafîam à Romano populo,ut alq uolôt,acerbiniin^” me, Vifigothi duce Alarico rege urbem Romam rerum id temporis domina irrupern^f' Qua die,quâCakndarum Aprilis fuifle fatis conflat,deftinata hadlenus Romana urbi imperij inclinatio inchoauit.Quod itaep nobis eflreliquû,gêtis ViligothorS origine,» ab ilia geftis ante Romanorum imperij inclinationê rebus, ac tanti mali caufis quantui® oportuit oftcnfis,nouâ defignandi geftarum rerum tempora rationem inibimusîut'Cili cet quale maioribus fuit, unde geftorum lîipputatio fumeretur,urbis conditæinitiij;noS pariter noflrum habeamus inclinationis illius principium, à quo maximæ atqp mirabilis rcs ipfæ,quas uix credat pôfteritas,quo temporiï ordine fint geftæ,certius facdiuscç po*' fimus explicare. Annus ergo que à condita urbefexagefimû quartum amp;nbsp;centefirnu* pra millefimS numcrabant,qui ÔC. falutis Chriflianæ duodecimus ÔC quadiingentefinni$ fuit,nobis primus eritab inclinationê imperij côftitutus.Ingrefîiis eo anno urbem Hab' ricus rcx,edidlS Vifi'gothis propofuit,ut fugientes in facra loca,præfertim Petri bafilicaSjillæfos feruarent: praedâuero poflèingentêubicp facerêt, fed quoadpon^”‘ à cædibus amp;nbsp;fanguinê temperarent. Quod quidê pro uidloris antea omnium gentiu po puli rem domeftica defenfantis fortitudine,proq; barbarorum multitudinis auaritiaattj infolentiafuprafidempoflcrorû obferuatumfuilîèomnesconcordantfcriptores.Etta' men aliquantis cædibus,flupris incendijscÿ,urbem quondam orbis domina conftathnl' fe fœdatâ.Ea uero in tantæ urbis direptione,duo tantu quæ acciderint memoratudig^ referri coperimus.Horum unum eft,GalIam PlacidiâTheodofij fuperiorisfiliamamp;Ho norij Archadijej tunc Imperatorum fororem, in captorum fortem abduda, uitfloris bat bari caftrafecutâ fuifle: alters, uafa Petri minifterio facra,pondéré,magnitudirteamp;p®'' chritudine eximia,ad V ifigothi cuiufpia manus peruenifle, SC régis iuflu in Bafilicæt^ ius erant area magna cum RomanorS Vifigothorumcp admiratione fuifle relata-Prob' di urbe tertia die quam ingreflîfu erant Vifigothi, Campaniâ,Lucaniam,amp;f ßrutiospa pulati funt : fretum poftea traijeere ut Sicilia diriperent conatos tempeftas coorta pro»* buit,quæ nauibus allifis,aliquot cohortes abfumpfit.Ipfis exindeuariasinrccedendiaut iterS ut traijeerêt inten tandi fentetias pendcntibus,moritur apud ConfentiâBrutiorum urbem Halaricus: que gens fepulchri iadurâ plun'mi facere folita,neultio aliquainffl^ till ofla exerceri poflet,in deriuati amnis Bafenti alueo codidit, locello dirifilma regis^ pellcdilc completo:SC nc pofl eorum profedionc,id fepulchrum ab incolis feiri pofftG amnein curfiim reflituto foflores qui uterqj operi interfuerât,trucidarût.Subrogatus'gt;| to elf

’ LIBER PRIMVS. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;li

’’Offtinrcgê AthaulphusexBalthorugenteHaIaricicognatus,cufGana Placidiapn-*^0 captæ urbis die fuerat deCponCata: quæ licet uiro nondû copulata effet, qd nuptias Ca tisconftatapud Forumcornelij fuiffe celebratas,Cua prüdentia regem barbarû mirabili-ter deliniuit,impetrauit(ç ut per urbem reuerCus, prædam quidê quod nequiflet prohibe tCjidentidê fieri permiCerit, à Canguine uero curauerit amp;nbsp;inccdtjs abftineri. Nam quod in tanta huiufee cladis feriptorû inopia,Colus teftatur Orofius,paucis poft ipiàm acceptam dadêautannis autmêfibus. Ci quis populûRomanum amp;nbsp;multitudinê uidiffet,SC uocem 2udiflet:nihil mali faôû arbitratus fuiffèt,nifi aliquantæ exiftentes ex incendio rufnæ for tedocuifient.Excedêtes urbe Vifigothi, populo ne Romano, an côftitutis exgenteCua tnagiftratibus earn dimiCerintgubernandâ, nullus refertCcriptor: multis tarnen adducor tonieâuriSjUt ipCos credâ,nullo relidfo aut præfidio aut magiftratu,cam deftttuiffè eue-nigio futuram Imperatoru,in quorum amicitiam fœderaej Athaulphum Placidia coepe ^tinclinare.Quod em Orofius ipCe,beatifïîmiHieronymi presbyteri teftimonio feribit barchinonenCem uirum nobilê narrafiè,côcupiuit aliquando Athaulphus,Roma fundi tus euerfa,altéra ædificare urbem, quæ in locum demortui nominis Romani,Gothicum teferrctiStT quêadmodû ea ciuitas Gothica Romæ Cuffedîa effet, fie ôf ipCe nouæ côditor ürbisinAuguftorûCubrogatus locum, poftcrisimpenj cognomentûrelinqueretAtha-ulphû.IstarnenbarbarusôC férus memorante Placidia prudentiflimamuliere confîdera nitjRomanârem creuiiFe, ÔC ad ea tempora ftetilTè legibus ôC bonarû artium diCciplinis, a quibus Gothica barbaries abhorreret.Ideoq;intantümutauitCententiam,utRomanæ dignitatis cuius effènequiretimmutator, fore optaueritinftaurator.HincHonorij Ar-diadtj(^ Imperators fœdera quæfiuit, quæ poft fa (fias apudForûcornelrj nuptias,omnê fnicnfus ItaliâjCum apud Barchinonê citerions Hiipaniæ conCediffèt,in dies magis ma-giseppetiuit. Creucrat interim incendiûillud maius, quod perfidum Stilliconem priufi'

Älani aduerfus Romanû imperiu coiurad, cœperunt in Gallijs atqj Hifpanqs de-‘ l’acchari.Expedit liocin loco qui fuerintbarban, quos à Stt'llicôeaccerfitos impulfoscp flixitnus, queloca prius inhabitaueri'nt dicerc, quia multos de ipfis fcribêtes erraffe ui demus.PrimûÖrofius, cuinotiffîma hæc fi ad fiiam fccifl'ent intentionc,faciîlimum fuie oftendere,dicit Alanorû amp;Sueuorum ac Vandalorum gentes ante biennium Roma* næ irruptionis,per Stilliconê côcifataSjinuafilTe Galbas,nec quibus exciti fedibus,aut iuenntuJtranarrat.Ali'otç inloco feribit Stilliconêgentes alias coptjs uiribuscp intolera biles,hoc eft Alanos, Sueuos, Vâdalos, ipfoq fimul motu impulfos Burgûdiones,ultro cor^ftetjomnes qui de ea re feripferunt, hæc ab Orofio ^nemine alio fumpfiffe, miror, qua impudêtia dutffi feribant aliqui, eas gentes fuiffè ex rannoniaàStilliconcinGalliâ concitatas. Nulla enim earum gentium ante id tenmus wlttaDanubium populariter eft profeeffa:habentuero omnes uetuftâ origincm ex Ger-i^aniaj funtq? prifeorû Plinq Veronêfis, Suctonîj Tranquilli 6C Cornelij Tacitiliteris ce ^fbratæ.PliniusnancpGermaniâ ex Agrippætraditionibusdefcribens,Vandalos,6Ceo turn parte,Burgundiones,unâ effe dicit ex quincp interioris Gcrmaniæ partibus,ô?pau^ lo poft Sueuos illis proximos ponit. Alani aût etfi origine funt Scythæ, in ipfis Vanda-lorûregionibus habitabant. Sed Sueuos Otffauius Auguffus, tefte Suetonto,ex Germa niainciteriores Rheni ripas tranftulit,eiufdemcç Auguftitcmporibus,eapars Vandalo rum,quibus Burgundionibus poftea fuit nomen, ad otff oginta armatorû millia,ulterio-tes Rheniripas infedcrant,quos Drufus amp;nbsp;Tiberius Cæfares,ficut Cornelius refert,poft lubaâam interiorem Germaniam,in Cedes proprias repulcrunt,SC extra urbesmunitacß iocadiftiparunt,à quibus habitandi uicatim modis,quos patrio gêtisuocabulo Burgos appellabât,eos Burgundiones fuiffe appellatos afferir Orofius. Falt;ff a autem eft poftmo dum alia in didis gentibus mutatio : fiquidem Vandali à fluuio regionis fie ditfti, paulo poftquâilli quos Stillico c5citauit,patria erant profelt;fti,fe Sclauos dixerc à nomine gen tiSjquæaBofphoro Cimmerio in Tanaimfluuiû habitarc folita,fecótulit in Cedes Vâda lorumßurgundionumcß patria profedlorû. Nec tarnen diu tenuere hi populi earn Scia-uorum nominationêiCed cum eorum pars Maurictj Imperatoris temporibus, in Dalmatian! Illyricumcj emigraflet,qui manCerût domi,paulo pôft mutarunt nomina, amp;nbsp;partim ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fe Polonos

/

fe PoIonoSjpartim Bohemos nominauere.Sed ad noftræ narrati'om’s feneV andalijBur j gundiones Sgt;C Alani à Stillicone impulfi Archadi'o fextu, ÔC Probo confulibus,Rlien5 pridie Calen.Ianuarias tranfmiferût,Sueuos(^ in Eduis Sgt;C circa ea loca repertos,infuani aduerfus Romanos coniurationem faciliter traxerunt. Fuifle autem traduntur ab aJiqu* bus trecenta,ab alq s quadringêta armatorQ mfnia,quai uxores filioscß non minorêmor-talium uim traxere.SedFranci amp;nbsp;ipfi Germani ex eaprouinciaqug nunc etia Franconia appellatur oriundi,tunc eratirt Gallqs.Eos autem primus Romanorû ducum domuitm patria Fraconia Conftâtius Haul) Côftantinifiliusiear^ accepta clades tûccffccit,oti£in per poftea ufcf ad Honorij amp;nbsp;Archadij têpora fuerint in patria quietiffimi. Eorundcue^ ro imperatoru anno vij. mutandi melioris foil gratiajpatrijs fedibus reliólis Rhcnfittanl miferSt. Et apud Treueros, Matricorenfes qui amp;nbsp;Metenfes,ac Leucos qui Tullcntó, Veredunenfescß confederât.Quos Sueuis ob uetuftas fimultates inftigantibus Vandali Burgundionescß amp;nbsp;Alani, Rhenfi per uim ôdarma tranfire, QC in Franconiam (erccipc* re compulerunt. Francis ultra Rhenû pulfis, Vandali, Halani amp;nbsp;Sueui ad diripiendasua ftandascj Gallias funt profecfluBurgundiones aSt ledcs ilico capere conftituerUnt/asiJ delegerunt apud Eduos, V efunrios,Lingonas,Cabilonenfes Mafiiccfnêfcs,in quibus proximiscj ciuitatibus ad hæc ufcß tempora manfere : ut ip fis in locis pars eitis regiones quæ prius Gallia Belgien fuit di(fla,annos iam mille Burgundia nominetur. Vandali auj pueuiôC AlaniintcreaeâGalliarû parte quae Aquitaniaappcllata,aLigeriad Pyrdftsi Britannicumt^marepertinetjpopulationib.incendijsqj fœdarût;ftiitcphisbarbaris^i' musPyrenæo trâfmiflb,inHifpanias irrûpere.Sed ab eius montis faltibus repulfün^^ lia mediterranea duxere. Quo in temporeapud infulâ Britanniac Gratianus eiufdeni*n' fulæ municeps,tyrannidê inuafit,amp; inipfo tyrânidis initio eft occifus.Suffeóus(^fuitin eius locû à Romana militia iam in rebellionërefpiciêtCjnullo uirtutis merito,fedfolano minis foe Cóftantinus quifpiâ in infima militia cóftituius, Qui ilico cum exercituonin* trâfmiutin Gallias.Etfecontinês apudTuronios, Cenomânos, Redones, Andegano^» Nannetenfes,Corifopitenfes, Ciantensq; qui amp;nbsp;Veneti,ac Offifinios pacetn cum Van' daliSjSueuis ÔC Alanis,aut inducias facere quacfiuit,fed à barbaris petitæ pacis ipê faci^ tibus illufus nullum attulit reipublicae adiumcntum. jMifit tamê Conftantinus fpanias indices, quos cû prouinciæ obedienter accepilTent, DindimusSeuerianusà^' lentini fratres nobiles dC in patria locupletcsfpreuerût, nonmolitimagis tyratinofcn»^ re,^ ut contra eum amp;barbaros, Pyrenæi clauftraImperatoriHonorio obtinerêt,acUic QC. patriâ conferuàrent:quod quidê multo têpore fecerunt, nullo adiuti publico fumpW) fed tantummodo feruorum uernaculorumi^ manu quam res familiaris aleret armaretq, per uices in ftationcm cuftodiasc^ locata. Armauit uero immifittç in iftos ConftandnnJ barbaros Pi(ftos,qui ab Honorio quietis ubi«^ rebus in feedus recepti, amp;nbsp;in militiâBrita nicâ adle(fti,Honoriaci uocabantur.Eiscp Honoriacis duce Conftantio filio,quéexinn nacho Caefarê dixerat,in Hifpanias miflis,Dindimus £C V eronianus interfeefîi funt. de jpfis fublatis ciuibus Palentinis, Honoriaci proximû campcftrê Palcntinorumagf’i jj permittente in præmiû Conftantio tyranno, populati funt.Ea cum in Palentinis ageren tur,pagani proxima Pyrenæo incolentes, ipfius môtis faltus clauftracj pro patriae St W falute ut tuerentur, adnifi funt. Quos Cortftanrius Honoriacic^ uiribus deturbarunt.C ipfa Palentinorû primo ciuium mots, poft paganorum deturbatio, Romanarum rerum inclinationê maxime accelcrauit» Nanc^ Honoriaci, paganis Pyrenæi faltibus detum ' tis,ilicoadmiferuntintraHifpanias VandaloSjSueuosÔS Alanos,uteorôfretiauxn* gt;nbsp;in præda femel guftata poftent licentius defæuire.Et barbari quidem patefadîoPyr^'’, clauftro Hifpanias peruagati, horrendas SC alias in patriainauditashominum rerinn? ftrages cômiferunt. Hi poftquam omnia in Palentinis abrafcrant,ad Afturgam conceftere, amp;nbsp;fecundum ill fus fluenta progreftijad urbê eiufdem nominis oppugnan iuerunt, SC quamprimu eft adita, expugnarût.Inde dudîuri ad maris inferi J letum peruenere,rati earn urbem ficut amp;nbsp;Afturgâ fecerant,primo impetu capere.be“ in urbe præclarafatfti eflent ad refiftendum perforendamq? obfidioncm neceiïàdj ratus, fpefuabarbarifuntfruftrati.Rapinisramenincendtjscÿ agrum illius proximos? laccrauerût.Eius capiendæ urbis cum defperatio illos cepilTet, omilTaeundiadini^

LIBER PRIMVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15

j j nbsp;nbsp;^tcotioncjfecundu Tagt amnts fluenta,ad ÄdanttcS defcendcrunf,ncc pnus

aEf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarne funtpotiti,fed pecunia per paÔioncm accepta

r f P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qwo furor eos aut prædæ ipes certior attrahebatJnterea Coftantius

®f’^ooftantintfilius,quamprimSbarbaros exPalentinisin Afturgam profedlosui^

«ar^f r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;genitorisfß copias fe contulerat. Conftantinus aut Ärelati

gt; ?‘ctllainrcgionecotnmuniensaduerfusHonoriumImperatoremamp; Vifigothos, nn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Imperatore pace habentes,aduerfus cæteram barbariem tyran

^‘icduc^uros. Qua addutflus fufpicione Conftantinus, filiu Conftantem V ienna it.iitueturas exItalia copiaSjnefeVifigothisconiungeretjdetineret.Erat perfd rem-cE '^j .^’^’^^^^^ftruptionis Vifîgothorûin urbem annus primusiQuo in tempore Ar auto apudConftantinopoIim defuntfto fucceflit Theodoltus minor eius fiiius.EtHo otmsaYifigQthQjg agitarionerefpirans(nam apudBarchilonêSCciterioris Hifpaniæ B f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fedebât) tyrânos tollere ftatuit,g ex fua militia,uel fubiecftis Imperio populis

letannfore confiftis, ut bis fublatis facultas fieret cæterâ barbariem opprimendi.Me ^orttacß öi fuis edotftus ac rcipublicæ malis, quam eftet perniciofum, bat barac originis ucibusrempublicâcômittere, ConftantiS ComitemMagiftrü militiat declarauir, atcp ^npofteabello illi tyranico pratfecit. Qui dux impiger,ex patricia gente Romanus,in Malli« cum exercitu profetftus, Coftantinum tyrannum apud Arelatum urbem claulit, cepjta occidit. Subfecutat^ eft praeftantiftlmi ducis uirtute optima reipublicæ fortuna. ^’quidemtyrannifefeinuice lacérantes, ilium conficiendilaboreacpericuloleuauerût.

onftantium etenim Cóftantinifilium, Gerontius comes fuus apud Vienna interfecit, ’tcp in eius locum quendäMaximum fubftituit, ipfetç Gerontius paulo poft à fuis militi US panter occifus fuit:quo fublato Romani milites,q prius rebelles Conftantinû in Bri creauerät,cum Honorio reconciliati funt, amp;nbsp;Maxima purpura exutum, ’UHifpaniam ulteriorêrelegarunt.quos qutdem milites in Britânfjs milirare folitos,Im^ Parator Honorius in Africam traijcereiufltt,amp; indein Italiâ reuocauit,Britanniam uero nullis munitâ ^râni præfidtjs, idê Imperator miftîs legatis iudicibuscp recepit. louinum pofteauirum Galliarum nobililfimû,fcribit Orofius,quamprimû tyrannidem aflumpfit Sebaftianû fratrem in ipfo tyrannidis ortu côfoflum fuifle, ut uifus fit

•U f , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propter id folû ut moreretur tyrannidê affeclaffè : nec tamê qui fuerint

elouinus ac Sebaftianus,aut ipfe aliter dicit Orofius, aut nos alibi fcire potuimus.Et g

*. ^^”’pusAthaùlphusVifigothorûrex,petitaminiquisconditionib,paccmjabHono-iiononûnpetrauit : Quare intelligês ipfum Imperatorê Italiæ clauftra,ne in illam redire ponetjCÔmunilTejUltenorcm Hilpaniam caperc,ô(f inde in Africam trâfmittere eft adni-us. Autorität? itac^amp;fâuores euertêdarepublicafibicôparaturus, Athalumquendam *^onianum, inimperatoris fimulacrûerexit, qui Athalus inHiipaniâ uftp Beticam naui Sgt;o adueftus,indices in Africam mifit. Sed miflus ab Honorio ad Africæ conferuationê Meraclianusjcum indices illos expuliflèt,clafle comparata in Athalum tyrannum duxir, quemmaritimo prælio fuperatû,in terram fugere compulit.Isuero mifer Athalus,Hifpa JUS fecredidit, imperio Romano, quantû àbarbarico ferro pofi'entrefpirare,fauentibus. RuidamHifpani eum ad ConftantiS Comitéufiÿ Arelatum in uinculis perduxerOt:per nunctç mods Athalus fraude captusjmiftus eft ad Honoris, quieum, utProfperfcnbir, Komæantecurrumduxitin triumphum,ÔCpofteamanumutilatum,uitæIongiorisIudi no apudLiparim infulam côferuari iuffit. Heraclianus autem confulatum ob cam rem ene geftâadeptus,in perfidiam 6C ipfe prolapfus eft.Sabino nan«^ domeftico fuo,calii-dhtniingentj uiro,in generS aflumpto,periculofilftmos omnium illius tempeftatis cô-ciuitmotus. Armarunt nancp ambo in Africa clafîem cæteris raaiorem,quas maria un^ Expeditione una legerimuspertuliftè: quandoquidc Orofius,per cuius ætatem id geftS Et,eâaffirmathabuiftenaues quatuor milliafeptingêtas. Qualittoriltalicoappulfa,eu etaclianus exfcêfionefadla inurbemRomâ duceret, occurrit illi cS populo Romano Marinus Comes;priusc^ quâm præliSiniretur, Heraclianus territus foediffîmam commi « lUgam.Nam cum hoftes inftarent,arrepta onerariae nauis feapha, folus Carthaginê re Qquatepibi militari tumultuinterfelt;ftusfuit.Sabinus gener eius,Côftantinopolim fugit, 'indepoftaliquantS tempus ad Honoriumredult;ftus,exilio eft damnatus.Tertium iam - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Blondus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B annum

14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE C A D r S P K ï M A E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

TertiutincliM annum declinaucratimpenu, quo in tempore tot tamq? uartjs aut tyranis autint^ed*^ tionif imj^erij tibus Ducibus magna felicitate fublatis, adducffus erat in fpê Honorius,poflc inftaurai collapfam occidentalis Imperij dignitatê.Nam in Africa,in Britânîjs ÔC in Italia tes quietilïîmæ.Quod ergo eratreliquû,ftatuit Honorius barbaros inuadere,intrannesK tnanilmperij debacchantes.Etin Vifigothos prius ea ratione deftinauit expeditione,? ea gens proximiora Hifpaniæ citerioris loca teneret,undein ipfam facilius ex Italia cx citus mitti polTetiaccedebattç qgt; ea gente,unici régis Athaulphi du(flu,multo cgteris D baris potentiore deleta,fperabat facillimum fore, AlanoSjSueuos, Vandales diones, remotiora colentes Imperij loca,ö^ inter fe,ut conftabat,dillidentes cöncen-i fus ita^ ab Imperatore Honorio Conftantius Comes,apud Arelatü urbê Galliæj in Conftantinû occiderat, conftitutus exercitû rcparauit:5C breui magna rerum gerendar induftria Athaulphu regem,commeatu omni ora Galliarum ÖC citerioris Hifpani^^^, tima intercIufit,N arbonami^ Iinquere,filt; in ulteriorê Hilpaniam fugere coegitV nd^ gt;nbsp;lilas addudfusdifficultates Athaulphus,uires reparare conatus eft.Sedfui Vifigotnquot;^^ bât indigne, eum Gallæ Placidiac uxoris blanditijs credidifle, nbsp;triênio anteado temp^

rafle bellisjin quibus facile potueratHonoriüImperatorem,tyrannoruminotibusagii^ tu Imperio pellere, ac quafcunc^ maluiflet prouincias occupalTe. Hine primo uocatind paruerut dido, 5C demum regem ipfum dolo circumuentum, tertio anno quam eres rex fuerat,obtruncarunt.Subrogatus aßt illi fuit Sigericus,in Romanß, ut diderunt,bellß ardentius confenfurus: Sed cum is etiam ad pacem quae identidem onç ' retur, pronior eflèt uifus, dolo fuorß pariter efl: occifus.Huic fucceflit in regnum Val » qui ad pacem SC ipfepronus erat,amp;tarnen Vifigothorß rabiem expleturusmagnam^^j rum manß nauigio armiscj inftrudliflimam, tranfmittere in Africam eft molitus.be omnes in Gaditani freti duodecim pafluum milib.naufragio perierunt.Memorita^^* ‘ rius, quam iub Alarico in freti Siculi anguftijs Vifigothi acceperant cladis, ultra add non eft paflüs,ut aliam expeditione in Africam mittetet: quin potius fpreto rum iudicio,pacem optima cum Honorio Imperatore,datisle(ftiflimisobfidibus, co £uit,EtPlacidia,quam poft Athaulphimortê,honorifice apudfe honefteq habuerat, rrireddita,fuam reipublicæ opera eftpollicitus,aduerftim caeteras gentesquæpctWP nias côfediflent.Ea pace firmata,Honorius Conftantio Cæfarideclarato,Galla Placi^*, fororem in matrimomu deditzex qua Valentinianum fufccpit,qui poftea uixdum pued' tiam fupergreflus, ipfi Honorio fuit fubrogatus,tertius eius nominis Imperator.Exin ufus Conftantius ValliæSC Vifigothorßauxihjs,in Alanos duxitapudÈmeritâLuH ' niæ metropolim incolêtes.Barbari nancj,Honoriacis,duce(ut oftendimus)Conltan Corîftâtini tyrâni filio prodetibus, Pyrenæi clauftra ingrefli, ilico Hifpaniæ ulteriow uincias inter fe fortiti funt,folistç Vandalis Betica, Alanis,Sueuiscj Lufitaniaforteop nit. Et forte iterum Alanos inter ac Sueuos dudfa, hi Olyfipone, quicquid ultra pet“ net ad Beticam,illi Emerita cum omni Gallicia habuerßt.Soli tarne Cantabri Aituf Galliciæprouinciæpopuli,fummislaudibus extollendi,Romanorß indices cofeniatö“ Primum aßt Conftantij Caefaris bellum, Vifigothis adiuuantibus, geftum fuitaduet Alanos, quos graui prælio apud Emerita fuperauit, SC eorß regem Achacem totoricÇ • fuit uero ea uidforia maximo terrori cætcris barbaris Hifpanias premetibus. Qui qdiû barbarirem Romani Imperij per Coftantij uirtutem ÔC Vifigothorumpaeê auxilw^^ breuireftitutum iri exiftimantes,ab Honorio poftularunt,ut pacem fecum etiam con ' tueref,ipfos($ inter fe barbaros fineret decernere.ôC fe inuicê lacerate,futurum prudc ' fime mcmorantes,ut apud quemeßqp fuilTet.uel clades uel ui(ftoria,Romanæ reipubn^ inftaurationi amplitudinicp accederet. Diftinebat uero Conftâtius, ne cœptam barbar rum uidforiam profequeretur, magnis qui apud urbem interea concitati erantmotibd gt;nbsp;quod eo in Gallfjs Hifpanijscç dudß tantis occupato bellis, Sd Honorio apudConltan^ tinopolimconftituto,Tertullusuir patricius,Imperium inRoma aflumpfitjCuinonina' gis Romanorß quaedam fadlio fauit,quam opitulati funt magna pars Italiæ populon^* Is tarnen in aflumptæ tyrannidis initio,à Romanis fide Honorio feruantibus eft occiijj • Neeproptereaabfuit quininuentus fit alter Athalus,quiSdipfelmperifiRomacinua ' Tantis itaqqç addudiis motwqm periculis, Honorius uenit Rauennam, Et

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER PRIMVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ij

Dr fi r nbsp;nbsp;Sueuis petitae pacis fpem maximam facicns,ean^ ob rem ad Imperatorem

, Rauennä ÔC ipfe cum PJacidiauxore acceflu. Quod cum Romg cflcc nunciatß, exortus eft tumultusJn quo plebs Athalum tyrannum cepit,amp; im'eóds cate ^Kauennampcrducflû,Imperator!Conftantio 6C Placidiæinmunusdedit,quiillum anu mutilatS, Conftantinopolim relegarunt. ConftitutusRauennæ Honorius, Conner* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cæfan's à fe faÆ, ipfiuscß Placidiæ fororis uirtutem laudauit in

m'j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;populi concionc,quöd ille paucis pro hoftium numero coprjs fre^

. jtyränos primo perfidosà duces iuftuliflèt, inde tanta barbarorum colluuionê,iupra omnium repreffifîèt: Galla autê Placidiapuella, barbari cuius priusfuiffèt cap tiua T uxor, in^enium magno rcipublicæ commodo mitigaflet. Et bene merentibus hono-ƒ m iimulcj maximû Imperio præfidiû adijcere ratus Honorius.Conftantiû purpura in^ utumjOccidentalisJmperq fecit conforté» PrimaucrôjquamCôftantiusImperatorde^ f atatus,Honorio confentiente fufcepitj hæc cura fuinftabilito ^d cum Vallia Gothorû in Hifp anijs iecerat fœdere,illû cæteram barbarie armare : permifit itaqp fibi Tholo ani eu aliquot Auxitanæprouinciaeciuitatibus,qua:omnis regio barbaroru uocabulo ^uncappellata VafconiajideftjLatinis uerbis Gothia occidétalis, ad ætatem ufcp noftrâ retinuit nomendicet magnâ,ut côijcimus,mutationé in prouinciæ fînibus feccrit tem poris longttudo .Poft^ uero Imperatores fatis multa de repub. adminiftranda cômenti ’uerant,Honorius Româ eft profecfIus,Côftantius parandis ijs quæ expeditioni Hifpa-*'gt;cæduceret ncceflària,fubftititRauennæ,ubi feptimo Imperij fui méfe immatura reipu “cgmorte prereptus eft.In cuius locû gerêdi belli fubrogatus eft ab Honorio magifter ’’’•litiïjEtius patriciusjuir fortiflimusrgenitor eius nomine Gaudentius,ex Doroftana ci '^'tate Mefiæ oriundusjfub Romanis principibus militauit.Qui quidéÉtius Burgundio ’’^^nouos tune primû parantes motus, bello perfecutus cÔpefcuit,Francosq! quiitera-ç ^heniripas infederant Gallias irrupturi,magna fuperatos cæde repulit in Germania, Alanos bello cœpit acerrimo agitare.Hi nancp poft accepta à Conftantio Cæfare cia-®fni,apudOlyfipponéfub umbra Si tutela Sucuorum quieuerant: Conftantij autémor *cauditajadEmeritâreuerfi,eamquærebantGalliciæprouinciamfibiinpatriâretinere. «ed Vandali atep Sueui metu Conftantis liberati, pacis fpem uoluntatemtj abiecerût,in Suain eos diximus poft Vifigothorû pacem fuiflê procliues:amp; in Romanû ImperiS c5-•urantesjarmaiunxeruntjin Lufîtaniamt^ ad Emeritâ ducentes, Alanis præfidio affuere.

itaq; tanta irruéte barbaroru mole territus, in citeriorem Hifpaniâ fe rccepit. T ulic faniremgrauiter Honorius, Si Etij caufam iniufte extimâs, ignauiæ duxit ^d necefiitas bccrecoegiflet.Eamcç ob rem Caftinû Comitem,genere Scythamjmagiftrômilitumôd polteaConfulédcclarauit,mifit(^ eûEtio fticceftoré.Isnouusdux contraeftisundiqj au-Sjcxercitû quem Etius habuerat, reparauit:amp;r tarnen in citeriori Hiipania continuit, ’P^am nancp belli mole fupra modû expauitmec mouiflèt ex Hiipania citeriori,nifi affu-jæet fibiauxilio Bonifacius Cornes, qui Africa pro Honorio procurabat.Fuit aût Boni-Ö «dus paterna origine Thrax, fed morû ingenuitatc Romanus:qué in Africa tribunum, ^pofteadomefticorû ac Africæ Comitem,beatus AuguftinusHipponenfis epifeopus iummeuidef dilexifle Js ergo Bonifacius reipub.amantiftimus, à Caftino Comité in bel liHifpanici aduerfus Vandalos,Sueuos Si Alanos conforté uocatus acceflît, Geflerunt aût ilico Caftinus Si Bonifacius duces côiundfi, rcs laude digniflimas: nec ftuf tûc apud quen^ dubiû quin res Romana eorû dutftu auipicijslt;^ breui crigeret.Sed cum Bonifaci Us gerédisrebus Si côfilio præcelleret, Caftinus ab æmulatione uirtutis in odiu uiri pvo-‘apfuseft,amp;: imprudent! ingratotç ufus confilio, illûin ulteriora Hifpaniac mifkim,tan^ hoftibus in prædam obie(ftû,à fe ablegauit.Quod quidé ægrc tulit al tî uir a nimi Bcnifa-duSjamp;ilico côparatis occulte nauibus,jn Africa cum exercitu nauigauit-Contigird; tûc nergentis in ruina Imperfj infortunio, Honoriû ImperatoréRomæ diem obire.Ncc aii-tiuis tune legitime fuffeélus eft Romæ Imperator, aut aliter prouidit occidétali Imperio Theodofius.Sed accepit tyrannidé Joannes quifptâ/antediélo maxime curante Caftino Confule,qnouûlmperatorécuperet de Bonifacio Comité à fctrâsfugafumcreultioné. FauitcßeiufmodicofilijsEtius patricius,tû qa accepte ab Honorio rcuocatiôis exKifpa ftiamiuris ftimulis agitarctur,tum quia uetuftas inter fe ac Bonifaciû fimultatcs uirtutis

Blondus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B 2, «çmulaiio

DECADIS PRIMAE

æmuîatio adauxiflèt : quinimo earn ob iniuftâ reuocationi's nota Etius ttouos 5C omiutn B periculofiflimos Rom. Imperio cóciuit motus.nâ cum apud Mefios à quibus paternam utdïximus,habebatorigtnêcouerfatuseflèt,DanubqaccoIaSjpopuIos^eges^habebat no tiffimos. Quare maximû animo agitans facinus, Hunnos ad Jtaliac inuafionê primus excitauitjgentê ut oftendimus Scythicâ : quæ auditis Vifigothorum fucceflibus,eonjm cxemplo finibus egreflà,apud Pannoniam per id temp oris confedebat.

HISTORIARVM BLONDI FORLIVIENSIS AB INCLI^ natione Imperij Romanorum, Liber Secundus.

V aiIU«tII)UUV.UX VV XXXctlil, iULJlAlV A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XiiipCiatvaic»

inuaderêt,quem Romanoru copiarum fauoribus deftitutum,ccrtiirimSnu neret exitium.Quare nauibus undicp cótracflis exercitu im pofuit,ad Mazan^, Tacatua, SuluocUjHipponemSC Vlpum, Africæloca tranfportauitEtadBonifaciGilicofcribes, oftenditfeiebarbarorûreipub.hoftiumgladiosfugientêjtamdiuin Africa futurum,quo ad explorato per nuncios noui Imperatoris ergafe animo, auttuto traduccrein Italiam, autrebusfuispoiïîtaliterprouidere.interealoânesimpcrator doliqueraCaftinusluUC ret confciuSjBonifaciu hoftem publicu declarauit. Caftinusq? per id temporis apudHip ponem conftitutus, exercitu reparabat: tarnen quotiês de Bonifacio incideretfermo» cum laudibus extollebat. Eratuero apud CarthaginêBonifacius,copijs quasfflultisM' buiflet annis abunde munitus.Quê beatus Auguftinus de his quæ tunc intelligcrev^^^ per huiufinodi literas certiorê : Africæ Iittus,ut audio,miles attigit tranfmarinus,fed eius exercitus dux à catholicaueritate dilïèntit:quid aûtfecum portet,ignoro.ab Italia eshO' ftis publicus nunciatus : pacem inter uos fieri ucllê, fi fcirem plenius quod ignore.Adri quidê Africæ olim pacatû in Italia bellmquieti Romang fili chariflime no inuideOjftddL coquodfentio.Nondabit,deoiuuâte,catholicushæretico terga.Tui cordis intentie dgt;' rigatur ad deû,non milite timebis Hunnû,non Gothu.Refpondit uero BonifaciusiSoo 'q, fit tua fand!itas pro mea uita follicita, 5C quæ aduerfiis me ille ordinauerit ac difponat, ante^ tuumfacerdotiGfcriberet,noui.Obuiamus ad mortêultro tendentibuSjquosnO' ftræ uidf oriæ,ut credimus,faciet Chriftus addidîos.Brcui aût poft hæc,Caftinus meditd ranea Africæ accedens, omnes fecum ducebat copias:ncc erat obfcurû,adniti ilium,ai? omnia intentare ut rebellione populorum concitata, uel captus ad fe perduceret Boni' faciuSjUel adeo debilis redderet,ut illû opprimere, aut Africa poftet expellere: aduefW’ que aperto bello ut refifteret fe parare cœperat Bonifacius. Cû Auguftinus tantis obuia remotibus cupiês,Bonifaciû primo tentatû ad pacem fletftere eft adnifus.BonifaciusO^ ro etfi Caftini perfidiâ antea expertâ ducebat fufpedfiflimâ,tarnen Auguftino in barefpondit:Caftinus ille priuatus ex coniule,uitæ meæ acnominis, ut omnibus noturi eft,perfecutor,meis fe in Africa defenfionibus tradidit comittendû. Omitto pater beau _ fïme,olim mihi ab eodem ingeftas miferias, oftenfa pcricula:fugiês eum nunc uff^uiuo*’ Thrax natus uix Scythâ euafi.Iuraui deo fub Confule miles.Sed diuinapotentia,qu3t''® uit plantare fublimia,amp; altius eleuare ^ftrata,fecit de fuperbo quod uoluit:ôôhoftêmt me quieto uidloria mihi quâ nouit, addixit. fufficit mihi tanta deiedlio. Timuit barbaru caput,timuit milite dux.DoIore dicuntifta pater fandfecogête.Nâuenerorii ftriftîmû confulê, 2d primS confpicio Senatorê.Sed ne confueta fallacia,mali ergamfj'’^ folet ,aliquid moliat: putetc^ fuis fratribus aliquid Romanis ducibus profuturum,quo in meo uertat exitio, intégra de fuis fenfibus det tuæ beatitudini facramentû, fi nullus cius corde uertit dolus. Ego item per omnia quæfandla funtiuro,quoniâfî apudeaa mireperero puritatê, eum incolumê ac fublimê Italiæ Romæq? reddlHoftis aût enta mæ fuæ, fi aliquidin eo finiftræ partis inuenero. Ad quæ Auguftinus refcripfit:Vit^ , ftriflîmus Caftinus facramento fe prodidit,qgt; fit ab omni culpa Sd erroribus alienus-Q, tibijUt dicitjfœderatûjille Sofinius adhuc in palatio pofitus faills fuggeftionibus conU bat. Sed ne totû quod tune agebatur,mittaf in medium,detur prolixitati compendia • Dauid ille opilio inimicis parcendo, regnû obtinuit ; Chriftus pro ludæis, qui

Liber SECVNDÿs

A cis padbulo confîxenint,patrêneiralceret rogauit,ÔCxndigrii's hominibus ucnia mifengt; corscondonaui't.Crede ergo homini qut rnihifidele tradidit facramenturrijóC quaen'tmè pollicente tua defenfiorie uitæ fubfidiû.Scio enim q, eius falutis mihi promifla coplebis. iNon tarnen potuit Caftinus adeo dolü fimulati'onib. periurqst^ tegerë,quin Bonifacius paratas fibï infidias deprenden't.Quare Auguftino fcribês hæc didt;Grauenobis eft bel •wnijtnitnici mucro pedora noftra pulfat, deo funde preces,ut folesjtua fit nobis Gomes tuba,puto q, ÓC fydera terreantjhoftium clamör immahis adelt,fedhis nó terremur. Nouimus ein ifta ho hodié.Ergo uenerande Chrifti facerdosj pete dominü ut iacula in hoftes dirigat noftra, ac fe ipfi trucidêt mutua cacde. Refciuerat ’nterea Auguftinus Caftinu fibi mentifu fuifïe ,ac impudentiflïme peierafle: quàrepràgt; quod hominem feda Arianü prius nó diligeret, in illS ódio exarfit, Bönifaciot^ iri hgc ucrba refcripfiuGraui de pugna cóquereris,dubites nolo,utile tibi tuistj dabó confi «ü:Arn'pemanibus arma, oratio aures pulfct creatorisiquia quâdo pugnat,deus apertis ö ccelis fpcdat:amp;? parte qua infpicit iuftâ,ibi dat palmâ. Tandê uentum èft apud præliff, cuius qualis fuerit exitus,Bonifact} ad Auguftinû breuis epiftola decIaratzManus fuper--ßa deo iuüâte cecidit,quæ ante paululû audax,gladiû erécfta portabat Multi ex aduerfis ceciderûtjdenoftris aût Chrifto iuuâte,rtullus eft uulneratus. Ora igit uénerabilis papa^ uttalisdeinimicis ultio fæpe procedat. Quamuis aût Auguftinus amici amp;nbsp;catholici uirt partes fuperafle gauifus fit,tame timere nô dcfijt,Bonifaciumlt;^ ad pace ac fidê Roihanç reipub.feruandâjtalibus efthortatusiLetfto me uacarenobilitatêtuâ latere nÔ credo,ük Ciniumt^ diêmihi uenire exopto.Gaudio tuae uicftörig,ciuifatê qugfo deferide Romanâ; tuos ut bonus Cornes regéjnil de uiribus proprijs præiumas, de autoreglorieris uirtutûi « nulls curabis penitus inimicû. Caftinus aût eo iuperatus præliô,ijfdê qüibus exercitû adduxeratnaüibus,fracftas quæ prælio fuperfuerût copias j in citeriorê Hiipaniâ feportà wir EacuintenexilTet loânes tyrânus, copias omnes HOnorio militarëiri Itâjia côfüëtasj nouo dele(ftu auxit, naiiigiocç ingêti côparato, aduerfus Bônifaciû Comité in Africain C çiucere cœpft.Erant aût interea magni motus in Africa fufcitati.Nâ Bonifacius nullâ fibi ’n pofterû cû loanne Imperatore futurâ pace peruidês, Afros gentê dura femperqj rebel iem,nullatenus prout côfuëùerat à uaftationib* prohibuerat. Quo in têpore faricftus pà^ Auguftinus ^d potuit adnifus eft arriicû fuû ad bonâ fidei ôC ihtëgritatis in femp. fru-gepducere.Deditcj adiUûlongiufculâ epiftola, cüius aliqua hic capita ftibiécimusiAu.-ditnefilij'niôdeûnoftrû per minifteriûinfîrrhitatis meæ. Recole qualis fueris,adhucirt corporecóftituta religiofæ memoriæ priore uxore tua amp;nbsp;recenti obitu quo tibi uànitas »eculihuius borruerit, ÔC qùô concupiueris ferüitutê dei: nos hoüimus,nos teftes fumüs yd nobifcu apdP Tubanas de animo ÔC uolûtate tuà fuerimus collocufi.Soli teeû eramus^ ego amp;nbsp;frater Alypius.Nempe oês àcftus publicos quib.occupatus eras, relinquere cupie te in ociûfandîu côferre,atc^ in eà uita uiucre iii qua fetui dei monachi uiuûtJd aût ÿfaceres,gd te reuocauiffnifi quia côfyderafti oftëndehtib. nobis,quantû ^jdeflet Chri niecclefijs agebas,fi ea fola intentiorte ageres,ut deferifg ab infeftationib.barbarorûj

D quictâamp;^tranquillâiiitâagerêt: poftmodûifta qomnib. patêt,fecutafiintrhala.GHtiftiâ nus es, corhabes,deû times,tti ipfe côfydera q üolo dicére,amp;^ inueriies de quib.malis dègt; heasàgerepœnitentiâiuftâ.Te quidê dicis habere caüfamjCuius ego no fum iudex,qin partes atnbas audire nÔ pofsû.Sed qualifcûc^ fit tuà caufa de qua modo qugrere no eft ôgt; pus,nunqd corâ deo potes ncgare,q5 in iftâ neceftitàtê ho pcrueriilîes,nifi bona huius fë culi dilexiffès i Quomo ergo poteris tot hominû àrmatorû, quorû fouêda eft cupidifasj cnnet atrocitas,quô inquâ poteris eorû concupifeentiâ qui diligûtmündû, ho dico fatiâ cc, qdfierinullo modo poteft, fed aliqua ex parte pafeere, nifi ea facias q deus ,phibet,8d . e’entib.côminatur ƒ ^^pter ^d uides ta multa comitti, utiam uile aliquid ^d rapiàt üix ’nueniat.Quid aût dicâ de uaftatiOne Africe quâ faciût Afri barbari,refifttte nullo,dû tii tans tuis neceiritatib.Occüpaths,necaliqd ordinas,undeifta calamitasauertatfQuisaût crederet,quis aût tinter et, Bonifaciô éxeubitorfl ÔC Afiricæ Comité in Africa conftitutô,^ cutamrnagno exercitû ôê pôteftàte,q tribunus cû paucis fcederatis,oês ipfas gêtes expu gnando terrêdo pacàuerat, nue fuiffe tahtû barbaros aufurôs, tantû 4?greflurôs,tantà naftaturos,tâta rapturos, tanta loca q plena popülis fuerât dclertà fatfturosf Sed forte ad niarelpôdeas,illis hoc eflepotius imputandû qui telaeferut^qut tufs ofRciofîsuirtutibÜâ Blonduâ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B j hdil

tS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECAOIS Primae

non paria fed cotraria reddidcrunt : quas caufas ego audire ÔC iudicare non caufam tu potius afpice Qi. infpicejquä non cum hominibus quibuslibc^ed bere cognofcisiquiain Chrifto fidelitcruiuis, ipfum debes timerc,nc nafunt tibi præftita, quâuis terrena amp;nbsp;tranfitoria ab Imperio Rom.(quia Si »plum nû non eft cœleftcjnec poteft prçftare nifî ^d habet in poteftate)noli rcddcrema nis.Si autê mala tibi irrogata funtjuoli reddere mala pro mails. Quid iftorS duoni i, difcutere uolo,nec ualco iudicare. Ego Chriftiano loquor^nolt reddere ucl nw» niSjUel mala pro malis,Et,fi adbucin armis te uerfari opus eft,fide teneas,paceqiisc • Dum uero hare per literas ÔC eadê fimiliacß per nucios beatus Auguftinus cô ageretjioannes Imperator littori Africanoclaflèmapplicuit.Per eademcßtepoi^ dofius iunior quintS iam annû apud Conftâtinopolim,oriêtale regebat Impe ditaHonortj patrui morte,ValêtinianûPlacidiçamitæ fux exCô(lantio,utOi^n i filiû,Cacfarê declarauit: Iscg Valêtinianus Si GallaPlacidia gcnetn'Xjexpeditilhw^^^^j p duxerût in Italiâ legiones. Eû uerp adolefeentê ac génitrice inclytæ faraæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;® „

populi,exceptis Rauênatibusjoâni fauêtibus,faciliter admiferût. PrclTcrôt aSt liic far Si genetrix Placidia Rauennâ grauiftima obfidionc. Quâ cû diu pferre n^J Rauênates fefe Si urbê mulieri notiflimæ permiferûnnec tarnen abftinuit na, quin animaduerti iulTerit in Rauennates tyranni noui hominis ftudiolos.Alfta nus côfuljcui profetfturus Roma loannes,Italiâ cômendauerat: principio apud Maf defccnderatjfed coperto de Vaiêtiniani in Italiâ aduentu,Româ petcrc cótcndeb^* niebatuero per GalIiâCifalpinâ,uturbes eiusacoppida côfirmaretn'n quefubil^o“” fit Vaiêtinianus Ardaburiû Orientis præfedtû, famæ Celebris ducê,qui Parthos meroprofligaftct.'amp;^comiflum eftfub Vercellarûmœnibusprgliû,quodhaudqua^ cruentû,quia Caftinus à üjis derclidtus, Si ilico captus fuit, Etius ctiam ipfeinj ptus,ad Valentinianûqî Rauennâ eft perdu(ftus:Cumtç duorû huiufmodi ducQdf’’^^^. ta,apud Valentinianû Cæfarê aliquandiu client difcuft'a,CaftinQ placuitin cxili3ag?7^^^ us uero ea maxime caufaferuatus eft, qgt; Hunnis â fe côcitatis fuadercpmifit,atq5cna ni perCuaCit, ut fefe ubi côfcdcrât, apud Pânonias cô tinercnt.Purgantê uero ab inui ai merito nota iufti doloris aculeos Etium, V alentinianus hortâte Placidia cxaudi^tƒ ‘ fecitq? Galliarû urbibus ac regionibus, quas nèc Vifigothus nec Burgundio poludc Earn cQ accepiflèt prouinciâEtius,fe côtulit ad Turonios, Andegauos,CenomanoS) , doncSjNânctcnfes, Corifopitêfes, Cfiantes«^ qui Si Veneti,Lugdunêfis Galliæbnta CO mari expofiras ciuitates,ut nô minus inde Gallias,^ Britânias ScTaraconêfem niip niamtutaret.Fucrataût huiufmodi côficiendis in rebus mirabilis Vaiêtiniani celen^’^' Quas ob res à Senatu populocÿ Rom.accerfitus lmpcrator,amp; Theodofij decreto ftus fuit appellatus. Excitatû aût eft per id têporis nouû in Britannijs incendiû-Con xino em tyrâno, ut fupra eft di(ftû,apud Arelatû interfclt;fto,Honorius Imperator fulâ militibus cxhaufit,quos in Italiâ reuocauit. Eamt^ natfti occafionê,Pilt;fti Si Sco ti bicnfes,cæteros Britânos Rom. parentes imperio, incurfionib.populationibuscjag’^”/ rum non prius agi tare défi crût,$ Etium intellexerunt proximo in Galliarû littorc con difleæius nanc^ tranfitû in Britanniâ timuerût. Etius uero nec ipfe tranfmifit, nec copi’ poftulantib.Britannis deditiquoniâ muftis deftinebatur curis, nô minus BurgundioU Vifîgothoscjintrapræfumptamprouinciarûpoffelfionêcôtinendf^prouidendin^'' liæ genresbarbaræ,hincFrancfindeHunniinGalliasfeconferrcnt.Scotiitacpâ^FiC । animis ob Etq cundationê autfti, cæteros Britânos adeoinfeftarunt, ut nullo create ranno rem fuâipfi capeirentes,à rep.defciuerint,taliatp cum Pieftis Si Scotisfœderainif' rint,per quæ illis ftibrjci uidebanf. Paruo tarnen tempore interie(fto,primoresBritan*^’ n'iaris,quod infulâ à Gallqs diuidit,accolae,quid per imprudentiâ ignauiamcj coiniu'^ eftet confydcrauerunnÔC cum Romanorû legibus moribuscj airueti,Pi(ftorû Si Scoto barbarie pati nequirenr, ad Etiû miferunt præfi dia implorantes. Dédit autê Etius kg*”' nem unâ, quæ mare tranfgrefla, barbaros multa cæde repulit,Britanniascß quamdiu^ ' fuit,proRom.Impcrio côferuauit.Eandêautemlegionê,poft paru Etius in Galliasrc**” cauit.Nam unalegione apud Senones, Aurelianosrp Si Parifios, alia apudTaraconf** ' fern HifpaniâjSebaftiano duce,præfidio relilt;fta,quicquid copiarû aut in citerioriHi'p^ ma,aut in. Galltjs habebat,duxit in Burgundionesjtiouos parantes motys,ô^ uti appa^”j| 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ba}

' W.m SECVNDVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45»

A nbsp;nbsp;nbsp;quid duriiis accidiffet^'nltaliam tranfituros.Qiiampn'm3 ucro de Etij profecflione

■“ritannis renundatüfuit,Pilt;5li Sgt;C Scoti Albiêfesjtiauibus circ5ueÆ,expofita Britannia ’^oppidapopulationib. incendqs^ fœdarunt. Qiiod cum Valentiniano rcnunciatû quot;•^Uegionê quam Etius Senonibus, AureliancfîbuSjParifijsqj præfidio attribucrat,per ^allioneRauennatetuflßtinßritannias tran(portari.Cuiuslegionisaduêtu,Britannia-J’apn'mores côfîrmati,Scotos,Pidos(| tiraere defierSt. Per id uero têporis in quo Vagt; lentinianusEtiusqj tam multa tantaq^ cû edentate côfecerant ,Ioânes tyrânus ittAfricat poitmiilta uarijs in locis cômifla prælia,â Bonifaciofueratiuperatus,amp;,ut Girido facer-* “OsRauennas aflèritjinterfedus. Valêtinianus itaqj magna ad earn diem ufus felicitate,-^Wcam pertentare conftituit. Cumqî Bonifacios arma deponere,ôd Imperatori prouini rgt;am dimittere iuflus recufaflet, ilico expeditio in illû publice eft décréta. Dédituero Im peratorilli expeditioni duces Mahertiu, qui Rauènnæ effet,ôd Gallione, quem oftendi-* musm Britäniasnauigaffe.Et Mahertius quide per Italiä Narbonenfcmcf Galliä,in eite 0 ’■‘otemHifpaniä dclatus,eas oines copias quæ fié iufto deledu tumultuariehaberi po getunt,magna celeritatecotraxitiGallio aût,Valentinianriuflù,eandêduGens,quamin Britannias tranfportauerat legionê, ÔC ipfe in cit eriorê Hifpaniam eft delatus. Appulfi» totuducumcoptjs Africanolittori,BonifaciusComesipfain exfeenfione congreiîùsy tas profligauit^duces,^ ipfos prius pene $ terram attingerêt,interfecir.Qtie quidem accepta clades effecit,ut Franci denuo in Gallias irrSpere fint aufi.Eftcp res atfta maxime ia nuncmodS. Diximus fuprà,Francos uetufta origine ex Franconia Germanos,à Van ^liSjBurgundionib. ÔC Alanis primo, ÔC poft ab Etio fuiffe in Galltjs in patriärepulfos» riiergo EtiS bello Burgundionü implicari,fiC Imperator? amiffis in Africa copijs,ener-^tum uiribus audiêtcs,Clodione et Meroueo filio ducibus,ex Franconia funt profelt;fti, Kheno tranfmilfo nullis iam qui refifterêt reliquis, in Senonö prouincia, federn apud ^urelianenfes Parifiostÿ ceperut * Etius interea Burgundiones totiens profligäucrat,uc breui cos aut Galltjs pulfurus.aut ad internecionê cæfurus uideret.Sed tantos undiep Im ^perioiinmincrelaboresintelligês,pacêillisdolensmœftuslt;^côcefTtt. Nectamenpro, pterearemifit Valetinianus recipiendg Africç intention?,^ Sifulfö quê haberet præftâ-diîimû ducè till prgfecftomuneri,exercitû magno fumptu,maximaq5diligêtiareparauiL fitoiiulfus quidêanimo acuirtute Bonifacio par, faluo exercitu, Africam eft ingreffus* Jlt;uiad Carthaginê ducens,ea urbe proximisc^ oppidis breui eft potitus:cuius impetum ‘Ugiens Bonifacius in Mauritania fe recepit. Interea dum Honorio Imper.uita fundfo^ tloâncs tyrânus adnitif capere, inde V alentinianus obtinet occidêtale Rom.Impc-riUj Viugothi ^d Côftantij temporib. iecerât fœdus cûrep.fèruauerât.Et cum fatis quie.* •cerenefcirëtjftatuerût bello finitimos agitare:primam tarnen expedition? deftinarutin I vadalos,quiin captis prius à fe Hifpaniarû prouincijs habitarêt.Quod cû refeiffentitre-* •perèti^ Vandali,immutation?fediûpenderecoeperât:QiiâdoRom,lmpertjfato expo Icente Bonifacius Comes,et ipfe in Africa à Sifulfo prenùs,defperanscj falut?,Genferid Vandalorû regis auxilium implorauir,mul ta exorans prece, ut liue mallet ftipendia,fiue

D ptædâ urbiû, fiueipfas Africæ urbes,in præmiu accipere,opem fibi aduerfus Imp.praefi'-* diaqî afferret.Amplexus aût ilico fuit Genfericus oblatâ occafion?, ôi V andalos cû uxo ribus aeliberis omnicp fupelledfile, faefta quoq; tot per annos in Galltjs atque Fîifpanijs^ P^da,nauib.iinpon?s exBetico Gaditenfilittorefoluit,nÔmagisBontfacio auxilium atterre,^nouas accipere fedes in Africa nauigaturus.Alani aut? fitf Sueui manfere apud captas g fort? Lufitaniæ regiones, quas fibi fperauerant côferuare.Pauloq? pôft hæc,Vi “gochireliââàVandalisBeticâreceperut. Valëtinianusaûtimperatorcompertûha-P ^^*^^1°® trâfmififfe, Sebaftianû Comitem ad recuperation? Lufitaniæ mi-Htf2.uiduxexTaracon?fi Hifpania,cuius prçfidio ab Etio deputatus,mou?sin Alanos duxitjEmeritâfie Galliciærégion?,forte prout oftêdimus habita obtin?tes:Sebaftianus a5t Alanis cógrcffus cos profligauit : ac omnino dcleflet ad internecion?,nifi illi relicfta linemulta côtentione,Gallicia atep Emerita,ad Vifigothos in Betica confugiflent/Sue-ui^tamp;ipfi territijOlyfippone fie habitis forte cæteris Lufitaniæ urbibus ac oppidis ex-r^^*^e'^^cutiq! Alanos in Vifigothorû QC ipfi rutelâ,adBethicam confugerunt.AppuL laMauritaniælittoribus Vandalorum clafle, Gefericus ad permiflasfibi à Bonifacio ci-t Wales opptdacf,copias impedimentaqi expofwifi Fuere autem decreto ÔC patftione cod

B 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* cçïTa,

\

cefla, quaf cuhcp âfreto Scptæ ad Cæfar«â ucl man imminent uel litton funt ptOp’“4 ’ Bpualica,Sala,Tamanußda,Banafa,ftigidaColonia,TabernaeZichis,Tingicó on ’ Cerfonaria,amp;Cunagus.Sed Vadali gés efFrenis,omia g utrafcp Mauritanias Num* hoftilitcrpopulatiftinnnec cafolu quaeRom.Imperatoris fidêfequerent,fed quæ ƒ facius obtinebanCarthaginêuero ÔC Hipponê proximascp ciuitatcs,SifulfusàVa** rû impetu eft tutatus.Ea c3 eiïent Valêtiniano principi in J taliâ nunciata,uireslmp^^*) tobarbarorûfuroriimparesforeintelligês,petêtiGêfei'icopacê deditjamp;apudTinS* nâ Mauritania,petitasfedeslargitus eftinhabitâdas,Carthaginê,Hipponê^ Africæ^puinciasin Libya expofiras,eo exfœdere faiuas reddere mcditatus.Eucnif id Imperatori Valêtinianoin ea re,^d merito omnibus accidere côfueuit,qui lendoprouidêdocçexpetflâtprofperSreifucceiTum.Nâ quiVandalorôpcrfi^*^®,^ dânofamofame(renôignoraret,nedûaliquosin Africa nouos, ^utdebuitjexeroms lis oppofuitjfed paci côKfus reccs côftitutæ Sifulfum ducê cû fuis militib.in Italiarcu ug,ut dlû mitteret ad expeditionc,quâ Etius Patricius in Gallqs ex omnib.Imperi)^**^'' r çôflabat. Genfericus uero Carthaginê Sifulfi ducis præfentia, omnicç praefidio de»* cernés,fœdera fpreuit ac pace eu Imperatore ÔC repu.conftitutâjCarthagineepp^^y^^ . cupata,eâ urbë cædib.ac rapinis rerû omniû etiâ facrarû ubiep fœdauit.Nihü cm hum’ habéSjCûcflis infeftus maxime nobilitati ÔC religioni,omia diuina ÔC humana exinan***t epifeopQ de cicru omnê ecclefiæ Carthaginêfis expulit, loca facra aut fuis deditinna^^ da,autArianisattribuitinquinâda,Sic(^ Carthago ilia pridêSétuncetiâprxpofes,a dalis capta eft,anno 53$. pofti^’ Rom. cœpcrat elle fubieôa. Obfcurus eft Se parSno notus Bonifacij Comitis uitç Knismec aliud eft âd de eo certius habeamus,q euffrp^**, pôft beatû Auguftinû nô quidê uiolenta morte,fed acerbilTimis cû animi angoribus, ta exccflilTe. Auguftinum aût fatis côftat tertio mefe obfidionis Hipponi fubtracflû clemêtia, ne patriâ fuâ, ^d breui euenit, à barbans capi diripifj uideret-Man^ licet Genfericus omia cepiflèt,q à treto Gaditano ad Carthaginê ufq; funt tamê,ficut Poflldius in beati Auguft. cuius fuit familiaris uita feribit,menfes 14.00**** (J re coaeflus eft, priuf^ potucrit eâ fideliffimâ reip.ciuitatê ad deditionê uel uiribusuc P (ftione pollicitationibûsue pducere. Affirmât Poflldius Bonifaciû Comitatu »*eY lt;5lû,câ defenfafle urbê. Vnde crcdimus,ipfum poftg fe à V andalis deceptû uidit,ad A ' guftinû cofugiflej de eius fuafione hoftib. ^ad po tuit reftitiffè.Scribit tarnen Pr^pef/®' tius orbis pace de côfenfione mirabilu Bonifàciû ab Africa ad Italiâ p urbêueniiftj^e*;^ pta magiftri militû dignitatc : q cû refiftentê fibi Etiû prælio fupcraflèt, paucos po» morbo extin (ftus cft.Sed cû Profper partim multa illorû temporû ignorauerit,partit*u‘' Gulares huiufinodi hiftorias neglexerif,q magis ecclefiafticas curæ habuit,partim iw^ uitati inferuirc conatus fit,ut pauca dilucide,multa dixerit obfcuriffîme,in hocBoniwO uitæ fine minus fibi Poflîdio credimus^Quæ ein pax ilia totius orbis eflè potuit ea te peftatc,cuius motuû euêrfionû ftragûq; tanta fuit, tamcj multos annos cotinuatacahn* tas,ut nulla unq ^tas fimilêfit perpeflaf Potitus Carthaginê,totâeç immaniûj Gêiêricus Africâ ômnêgt; Ægyptû ufq; de Æthiôpiâ faciliter fuô fubiecit Imperid.Per w têpusfathifcentêRom.Imperijoccidêtalis ruihâjValêtinianusSC Etius Patricius,nul* artibus,nullis uirib.auerterepotucrût.SiquidêHûniapudPânonias,poftrepülfamab*'' pfo Etio habita,^utdiximus,fedêtcs, Oftrogothos,Gepidascj de alias gêtes uel Scytmj cas, ucl circa Danubiû fibi ^pinquas in màxiinû cogérât numerû : â qüibus exiftiman* ©es non nifi maxima pofte cladê calamitatêq; expedari. Effecitq; is terror,utBritanluas tûcamiferimus,quarûpopulicupiebâtpfeuerareinRôm.Imperijditionc. Fórteemp id têporis, Britanni à Scotis Albienfib. Picftiscç agitati,ab Etio poftularOt, ut eop'^s”^, mittcret,inillarûfupplementû,qüas Valêtinianus ex Scnonib.miiras,paulô poftinnW câ fecerat tranfportâri. Etiû uerô Gallicanæ expeditionis cura in primis occupauerat,o* Hûnorû apparatus,q dietim nûciabant, deterrebât, ne quas haberet copias diminuer^' Qua rationenequitBritannorûprecib.fatisfacerc.Ita«^ Rom.ciues,q Britannia freqi*^' tes diuerfis refpeêfib. inhabitabât,amp; ipfi fi'mul Britânijfalutis defperatione animosn**« te,arma ceperût:SC tûc quidê Scotos Albiêfes, Picftosrç, à qbus agitabant,prælio fupu^ rût,ac in ulteriorê infulçpartê recedere copulerût.Sed paulopôft cû Britâni fefc a Scotis Pieftistj diutius tueri difnderêt, Anglicos Saxones datis in ftipêdiû pecunîjs) ex^pxui**’

German**

LIBER SECVNDVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ü

E^ici nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;praefidio affuturos. Qui quidê Saxones cognoflitne An

P^fato nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rege,infuIâingreffi,Scotos atqj PiVlos repreffèrût prglio fu-

^Scof h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mercenary Saxones,ambitionedult;fli,magisBntonib.gPi(fî:i

^äriom nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R-omanos em ciues,amp; Britannorû primores,tnaiori ex parte

’’’■nari S^^aere interfecerût,ex eocç têpore cœperût Saxones Anglici Britânie do^ ^^•Etr~ ^^^*^^^Gêfericus poft$ Afriçæp annû dominatusfuerat, ingeritêcotraxit claf ffricu Siciliâtraijciês,magnâinfulçpartê,incêdijsrapinistpfœdauit.Eratq?is Gê ®ftend nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ereui po titurus, nifi V alêunianus apparatû i nuadêdæ ex Hripàriiâ Africx

1* P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Comité,à quo Alanos Ô£^ Sueuos Lufitariia pulfbsdiximùs,

^ïci f p5°^*'^Eere,amp; milites expedite in Africa traducédos.Géfericusirac^ cûpriniS (jj-- ^’^^/taniafierihabuitexploratû, reliéla Sicilia in Africa eftreuerfus,Sebàftiânus tûV'H P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;leuis,Valétinianilabores adauxit.NâSt ipfe tyrahnidéaffeéfâs,'

B Ncc I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vifigothis fœdera inijt, per q fperauit piifle Lufitaniæ dominiû obtinerelt;

Qb I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alétiniani uires formidabat,fi mô fœdera ftetiflent icfïa cû barbaris, à

rtsd latera fuilîènt aduerfus uires ïmpéri) undic^ comunita.Sed ab ipfîs barba-jj .^5^P^^soccifus(Ç,pfidiæpœnasdedit.Sebaftianointerfe(ffo,Vifigothi,Sueuiô(f gt;iiu'’^^*^^^*^T^r^conenfelt;ß Hifpaniâ,ÔC Aquitaniâ cæpcrût,ut nihil Ligerim inter flu

'^’^eamPyrenæi à qua orit parte: à finucß Aquitanico,quanta maria Britannicurn eanûamp;Balcaricû ad Carthaginénoua ambiûtztûc fuerit reliquû,quod rio illipoiïède iSt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pquot;'®conftâtiaRom.iudicesconferua-

tui *”’‘“1 Africærccuperationé nô fufficere intelligés,ex fuo oriétali fupplere côfti iCtingentib.cotradfis copifs Ariouindû et Anxillâ duces prgfecit.Qui ilico inSiciliâ y'garût,_ÔCtamémora fuper morâ traijciédo in Africa faéla,infulam diu preiïèrût,riec J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ötnocuerût Vâdalis,aut Rom.Imperatori auxiliû attulere. Dum aSt fie defl

ç ^fltiSiciliâ(^diripiût,ab codéTheodofioreuocatifuerût. Conftâtinopolinancp SC pro

ciuitatib.timere, ÔC. ad eard partis tutelâ,copias côtrahere cogebat.Nam Bleda Ôf ^thilaHunnorS, Ardaricus Gepidarü, Valamirtç Oftrogothorû reges, toaélas in nia-giiUjUt diximus,numcrS copias,ofne per Illyricû duxerânôd illius prouincîjs fçua popu-ationeuafl:atis yju.2j-jg ad extremu inuaferât.Quare ut tantâ barbàrié rcpelIeretTheo-°**us,præ(Ji(^O5 duces ex Sicilia cû omnibus coptjs reuocauerat. Athila aût quis fuerit, Maxime docet Prifeus hiftoricus.Is em Prifeus, à Theodofio iuniorc,euius eflet epiftola diéfos Hunnorû reges orator in Scythia miirus,Imperatori fcripfit,ingert aienumfnatrâfeunté ad loca guenifle, ubi dudûlndigoia GothorSfortifïïmus, Sarmai turn dolo occubuerinindeep nô longe ad uicû in quo rex Athila morabaf accefïîflè:uic3 *'^lt;îuâadinftar ciuitatis amplilïîmç.ln quo lignea mœnia ex tabulis nitentibus fabricate J’ld^tjquarS tabularû compago ita folidû mentiebatjUt uix àb intéto polîèt iûéïura tabu-brûcôprehendi.Erât triclinia ambitu prolixiorediftineffa, porticuscj in omni décoré df Ipofitç.Arcauero curtis, ingéti ambitu cingebat, ut amplitudo ipfa regiâ aulâ oftétarêt,* b Hgefedes eratAthilç régi barbarie totâ tenenti.Hgccaptis ciuitatib.habitaculapræpo-*aebat. Is näcß Athila pâtre genitus eft Mûdizico, cuius fueregermani, Ottar,amp; Rohäs, qui ante Athilâregnû tenuifle narrant. Poft quorû obitû, cû Bleda germano Hûrioruni fuccelTitinrcgno.Erat uero Athila fuperbus inceftu,hucilluc circSferés oculos,ui elatâ potêtiaipfo in motu corporis apparerenbellorû quidê amator, fed ipfe manu tempe’ lâSjCÔfilio ualidiflîmus : fupplicâtib.cxorabilis, j^pitius aût in fide femel fufceptis:forma breuis,lato pedore, capite grâdiore.minutis oculis,rarus barba, canis afpfus,fimo nafo, teter colore,originis fuæ figna præ fe ferês.Ipfis itac^ Hunnorû,Gepidarû, Oftrogotho-tumepregibus dum refiftere curaretTheodofius, peftilentia correptus interrjt.Quod cS intellexilTetValêfinianus, pacécûGenferico Vandalorû regeconftituit,certislt;ç(pacqs Africalmpatori Rom.SC Vandalis eft diuifa. Earn em pace Gêfericus multû anxie exd-ptabauquia ortâinter fuos feditionê,fa(ftâcç in caput fuû conipirationê, non prius armis c5primereaudebat^Rom.ImperatorispericuIoleuaref:qui quidê Gêièricus poftea ca ftigatis incÔcione militibus,feditione côprcflà,gfidos nihil ultra iufpicatus,militû amp;nbsp;du cûingêtênumer« fecurioeuftiu Suffeâus erat intérim apd* Côftâtinopolim defundo

TbeodofiQ

Theodofio Marti Sus: Qjii ut Hum's,Gcpidis et Oftrogothis integer cf terist^ foIutusfUÉ risparatiorrcfifteretjCûGêfen'coVandalorû rege,ficut Valêtim'anûfedfienoucratjatcp cû Perfîs indutias eft padîus:in Hûnos uero Gepidas Oftrogothos mifit magiftrû militû, qui apud Martianopolim illis côgreflus,prællt;o fupen'or fuinfed poftet cuauidenimis etincautebell3gereret,cûAthilacircumucnt3fuperataralt;ÿinteifeat:t!£ tamê nullî dubiu tue erat,quin Martianus Imperator preftâtiflimus, quatuor reges illoS; HunnorûjGepidaru QC Oftrogothor3,tantâ barbarorS colluuionê trahêtcs,autaddiiii di3 fedudlos, aut cômeatu interclufbs breui fuen't côfelt;flurus,fi modo in ïllyrico 5^ ximis Côftantinopoli prouinctjs fuiflènt diutius cômora ti. In ea ein nobilitatis paritate, nô Csicis côcordes erât: quin cceperâteor3aliqui Martiano crederemultapolu' cêti, fi Athilâ reliquifsct. Sed unfeus ardêhoris callidifiimic^ ingenij Arhila ipfius Impc raton's confîliS occupauit.Nâ fratrê fuû Bledâ uirS mitioris ingenij,cingêdemurourbis Budalix open' in£ent3,per fraude peremit,quia âf periculofas phiberct expedinones/t reges q copias coiunxerant,Ibeios ac tan^ fratres,non fubditos ab i 11 o haben', traaarKp r côtenderet. Ipfo aût Bleda intcrfeôo, Ardaricû Gepidâ, Valcmiremqî Ofirogoihûr^' ges lûbditos fîbi potius g focios Athila haberccœpir,duxftlt;p poftea eos tancp lui excr£* tus duceSjquoc3c^ effrenis libido 1113 audaciat^ traxer3t,ltacp Athila præclufuiTiMa’'t*2 ni copijs,ad Œftantinopolim .pximascç ciuitatcs acceflum intelligens,ftatuit émigrai* Neq; efh tâtos exercitus,in uaftatis tâtoeg prelïis têporc Pânonijs ôé Illyrici jiuincijsdi tins alcre potuifiet. V erebat uero ne Rom. et Vifigothi, cômunes fibi hoftes,intelle£ quâ deftinauerat in occidêtalis Imperq demolitione^fedlione, fœdus armatj côiungÇ' rcnt:hinc utrofi^ annifus eft tâdiu quietos reddere, ^ad in eoi 3 intima penetrarct,acil'* coeundi præriperetfacultatê. EtiûitaeÿamicifîimûhominêprimotêtauitjCS^patn’’^ origine Mefio ipfe et Bleda frater,Ioânis tyrâni têporibus,de rrâfitu in Italiâ fœdera,^‘gt;^ oftëdimuSjinierâripfiaûtEtiomultain Rom.ImpcrtjinftaurationêeftpoIIicitus.npW' gas feruos fuos Vifigothos,p fuâ Si Romanor3 à bello ceftàtionê, punirelicereKTh^®/ dorico a3rquip idtêporis Valliæ in VifîgothorS regno fucceflerat, pcrfuafurus uarijstp rationib.eft ufus, maxime tamê acceptas faspenumero clades, impêdenstj^^“”’. nuo à Romanis iniuriar3 tenaciflîmis excidi3 memorauit: orauitt^ utpartitûpotws/ Hûnis,Oftrogothis ÔC Gepidis c5fanguineis,occidêtale Impcriû fècurus retinere,^*^ perfido et fuperbo hofte Romano,tremês periclitari mallet.Effecit tamê uniucrfumiai” peruagataorbê Athilaefuperbia,SCmuItar3genti3prouinciar3(.^caIamitatisrecens®^ moria, eius ^d Athila râtis quærebat artibus oppofitû.Nâ quos frauduiêtis polIicitanO' nib.pelletftosdecipeconabaERomaniÔLVifîgothi animos armac^iûxcrût.EtiusW fœderib.cuTheodorico VifigothorüregeidiSjquatacBcppotuitauxiliaexfubieóisi”^ perio .puincijs Italiacç côtraxit, mifîtqî ad oihes Romanorû quondâ .puincias oratoren quoru fuafionib.adducfti Burg3dioncs,Meroueus rex Francor3, q Clodioni patri rno^f tuo fucceflerat, SC rex appellatus erat,Saxôes,Riparioli,Lâbriones,Sarmatç,LutetW in eadê côtra Athilâ fœdera cofenferunt. Côtraxit uero pariter SC patrijs eduxit fedibb Athila,nô Scythig modo populos, fed ad latiflimâ Danubij orâ undicp expofitoSj quib.notiflimi fuere fupradilt;fti,Ardaricus Gepidarû rex, Valemir, Theodemir, Vind^' mir,fratres,Oftrogothor3 rcgcs,at(^ Marcomanni,Quadi,Eruli,amp;Turingi,qad5oO' matorû milia fuiflè côperimus. Cû itaqj defperaflet Athila de quçfirap eas fimulacion, ffaudcsq; utriufq? hoftis pace, Germaniam eft ingreflus,SC ea mcêdijs,rapinis,fpdÆuslt;î muftis inlocis uaftata trâfîuitin GalIias:Prim3 uero inRemêfes ducens, eorûur^^^^^ iTîcinxit.Sed c3 ducs tâdiu refiftere conarent,^ad diuirias in praedâ fpôte peraiiluu'')^ immaniflîmo hofte feruitutê intcrnecionêq; deprecarcnt,refra(ftis ftibita ui mccnib.itf pit exercituSjtantat^ fæuitia cædib.ôë fanguini mdulfit,ut necfexui pepccrir gladtusn^ attati. Eatp in læuitiainfantftSuirûNicafiûurbis epifcop3, .TtatedccrepitûcRgraliat -ex cuius ore,poft^ abfcifliim corpore caput iacebat, diuini eloqutj carminaliintatioif^^ Poft multas indecômiflas minorib.inlocis amp;nbsp;oppidis cû cedes,turn rerûomniûeriai^ crarû direptiôcs,fecûda ad Aurelianos Athila fecit caftra. Sed duxerat inrerea inyä niâEtiuSjôif Romanislcgionib.TheodoridapudThoIofani fcdêris,\’ifigothor5if/^ pijsconiunôisjfociorûcopiasfummoftudio contrahebat.QiiodcwintdlexilfetAt“ j

LIBER SECVNDVS

A primo quid facci et,dubius fuifïè fert.Nam qui fcmper paruifeciflet Vingoihos,Âlanos^ ûarmataSjSaxones,ab Hunnis fæpe fuperatos fugatoscfrGalIos itê ÔC Frâcos accedêtcs belle fpreuiflèt, nifi fummâ Etij uirtutem, ÔC rei militaris per itiam fibi cognitâ timuiffeU tonuertit ergo animû homo barbarus ad gentis ftolidiratem, ÔC arufpice accito,extârigt; tupatrio inipici curauit.Arufpice autê dubium prælium ac magnam fuorum cædemifed primarij hoftiûducis necem portendi renunciante in præliuexarfit: haudqua$ dubius^ quinfublatOjUtfignifîcari exiftimauit,Erio, fi etiâ maiorê fui exercitus partem amififlet,i cûrcliqutjs copiarû,amp; fupplementis qug facillimû duceret compararCjUrbis imperio po tiretur.Qua addudîus fpe,omifla Aurelianorû obfidione,in Vafeoniam duxit.OppoUti ules tanticç exercitus, quantos in Europa nullos unquam conuenifle côftatn'n fubieôis Jholofæ campis,Catalaunicos tune uocabât, actes in hûc modûjprout refert AblabiuSj Itruxere. Athila imbellê mulierum puerorum turbam inter carros, quoru uis maxima luo exercitui inerat, ad proximos colles primu fern ouit,ÔC inde ftrue^a apertis câpis act-* lû es,fefe cum Hûnis medium locauit, Oftrogothos uero reges V alamirêjTheodemirêjae yindemircm,Gniftro : Ardaricum Zepidam dextro, cornibus praefecit.Strudîuros autc TheodoricumEtiumqitardauit,comperta Singibaris Alanorû regis perfidia,quem re^ iciuerunt ab Athila corruptû conftituifle, cum primu pugnam conièri eilet cœptum, ex cornibus in quorû altero locarifperauerat, ad hoftes trâfîre,amp; laborantib.in prælio Ro manis Vifigothis,à tergo inftare.Veriïi tam'^en duces,ne fî in perfidum Singibarê acer bius decernerêt, Alanos peffimo loco ÔC têpore abalienarêt,Ô!^ duplici dâno eos quibus carerent hofticoadderêt exercituÉdiffîmularût.Singibareqi quid fieret ignorante,muni cipij quodTholofæ proximû ille obtinebat portas ab extra obice munierût, amp;nbsp;ftatiôes neHunni poiTent ingredi addiderStn'pium uero regem cum Alanis curarunt acte media mterauxilia côtineri:Theodoricus exinde cûThon'fmûdo filio nbsp;Vifîgothis,ne Oftro-*

gothis concurrerent,fîniftru:Etius cum Romanis ÔC Burgundionibus, ac Meroueo Frâ corûregedextru cornua tenuere. Forte erat in campo tumulus,utrifcp caftris pari ipacio C jpximusjde cuius opportunitate,ut apparuit,maxima, cû utriufcp exercitus duces certaf. IcntjOccupauit Thorifmundus : concurr en tib.inde cornibus prælium ubicp eft initS pro numero Ô£:multitudine maximû,atrociirimûcj:fed in tanta barbarorû quæ utrifcÿ inerat câlins colluuiôe,adeo multiplex,adeouariû,ut necipfi qui aderâtpugnatoresintellexe-rmtjquo ordinefitcÔmiiîum.Cædem uero inauditâ, riuos acmedio in campo fanguinis ÇorrentêfuilTefcribentib. faciliter côfentio,quod necefle fuit accidere,cû hinc Romanæ ægiones armis inftru(fiæ,tantâ haberent in quam iratæ fæuirent,inconditâ ac prope' iner ^cni hoftium multitudine; inde ardentes inter fe fummis odqs Scy thæ mutua feritate ac «mtia concurriffent.Dum autê recedentes Hunnos SCinfugâ conuerfos ardentiori ani ’noinfeqm'tuj-'ppjçQjjQj.jYyj^ ßjQi-Q magis prefiùra allifus, quàm hoftiû ferro interfedlus occubuinô^ tune præliû quod ad ferum diet erat cœptum,in dubiamt^ noêîem côtinua-fum,interucntu umbrarû utrincp diremptû eft. Athil pofti^ fe magna cû clade fuperatS niait,intra carrorum fepta côfugit, fcutatiscç in circuitum,ut ualli ipeciem pro cam's ftan U toexhiberêt,difpofitis,fagittarios adiûxit,uim hoftiû quæimprouifafieret,quoad actes rueretur,propulfaturos.Et ne aut uiuus in hoftiû poteftatê ueniret,aut mortuus careret epu tura.iumentorû clitellas in ftruê côgeflît:in qua fi durius quid accidiflet, fe gladio à ome ictscôfodi,ac ftibietftis ilico flâmis cremari iuftît. Cæfa fuifle eo in prælio ex utro ^^^^^^•■citu centû amp;nbsp;fexaginta quincp milia, qui minustq plus,centû oeftoginta feripfe-f ^^^horifmundus inuentûTheodorici genitoris cadauer, regij funeris pompa yolofam deferri, amp;nbsp;fe à Vifigothis regê declarari ac falutari fecit. Et conuenientib.ad 1} tentorium ducibus, Etiû Thorifmundus cæterosc^ exercitus duces, ut uieftoria ute-tentur,primus omniû eft hortatus. Sed Etio non minus Vifigothorum, AlanorumjSue-

Burgundionû ac Francorû, q Athilp amp;nbsp;Hunnorû fuipetfta erat potêtia,ideoc^ 3 ïamêsfibi aliudcç confi'liûfuit. Hunnos efh Zepidas amp;nbsp;Oftrogothos fi eut opinabatur cneruatoSjÇt difeiplinç militaris ignaros uoluit côieruare.Quiaexiftimauertt,eo ftiblato cxercitu,alios qui fecû uicerât barbaros,prouinciarû Imperq direptionib.afluetos amp;nbsp;Ro ^anamilitiâpropèedo(ftos,reddireip.damno ac excidio fortioresthinc laudatû, in ma-ximam^ fpem ereeftû Thorifmundû admonuit, ut ftatrû qui domt manferant ambition!

oeewrreret,

14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECADIS PRIMAE

occurrcret,ad fufcipicndâqj patcrni regni gubernntionê feftmus acccder et.Quod nbsp;nbsp;nbsp;ï

libens facerc pergeretjCæteri principes ÔC populi, qui Romana fecuti erant figna,cno mittete,in patriä funtreuerfi. Athila poft^ tanto tremore,quantus non magisipto^ ciusinuaieratexercitum, feie uiditliberatum, inTungros Trecenfescç duxit, ac maxima edidit incendia. Confracflum inde ôi. lacerum,(ed maximum trabens exerd' tum,inPannoniasredijt. Variâthocinlocofcriptores.Nâfunt qui Athilâreparatocx citUjiterato in Gallias,alij qui in Dalmatia duxifle,amp; denuo in Pänonias prius rcucrtlt; dicant, ^inltaliamfecontulerit.Quorü crroremnobis manifeftû refellereomitnuiiJ^* Athila nancp copijs quas Catalaunici campi clades cominuerat,fupplemento ad primi exercitus magnitudinê inftauratis,n5 ultra GalliaSjfed iplam Itaba inuaderc ftituit.In quam ducflurus, primü Illyrici finus oram circumuetflus eft,amp; Tragurium,!?! licum,Belgrads,Iaderam,Signiam,Polam,Parentium,Hemoniam(quæoppitîât^quot;^î Martiani Imperatoris Conftantinopolitani cura eflènt ) nullo firmato prarfidio diripu*^ j. incendit. Ad Arfîâ uero fluuium dC T ergeftinS finum Italiae limites, nonihil reppen^^® piarum,quas pracfecflus Liburniac 6C Aquileiac Valêtiniani dux,ut comilTam fibi pto^ ciam tutaretur,adduxeraLSed ilico repulfus miles Romanus intra Aquileiam cuius fuga terrori addita, que nomen Athila: pridem dederat, effecit ut eines muliercs liberosc^, quorS ætas armorum impatiens eflèt, ad Grandenfem infulam rent, thefauros illuc amp;nbsp;facra aclupelledilc traniportätes.Obfedit itaqp Aquileiä Atni^ ac omnia aduexit, excitauitlt;^ machinarS genera, oppugnationibus neceiraria.Scdur ualidilïîmis cintîla meenibus, probe à ciuibus Romanoej præfidio defenfabatur: quar Athila ne illic fedêdo tempus ufcjquaiç tcreret, immunita regionis oppida expugnau quorum plerai^ facillimS fuit capere,quia oppidani mulieribus liberis ÔC preciofionD quibustj edueflis, in^ximas infulas cómigrarant: fic Caprulas Cocordienfes, Alnn^ cas fex incoluerunt infulas,quibus nunc eft ab AI tini oppidi tune opulentifex mê, Torcello, Maiorbo, Buriano,Amoriaco,Conftâtiaco amp;nbsp;Aimano:prötraóaena triênio ea Aquileiac obfidio:quo in tempore fan's confiât GratianS ConflantinopoH* peraflezGenfericum apud Africa, Meroueum apud Francos regnafle, Burgundionf^i »am,prout amp;nbsp;nunc,fuis Galliarum fedibus: Thorifmundum,Sueuos,SC Alanos in rh ni)s, Aquitania ÓC V afconia quietos fuifle, Sed de V aictiniano tSc Romg imperantt 3 egerit,nihil referri inuenimus.Hinc cum Athila barbarosqj iam capiêdæ Aquileiç delf ratio cepiflet,ipfum regêferuntuigilantifîîmûfpeculandi, quodfæpefaceretjgtatiad'^' cum urbis moenia equitaflè : amp;nbsp;cafu aduertifle ciconias ex altis turrib. pullos efïcrre:qn lætatus augurij infania, focijs dixit futurorum præfcias aues filios deportareurbe, qu^'quot; nouerint periturâ : Barbaris exinde fuis in præliû couocatis, ad arma unditÿ fum.Cû Athila folito acrius in oppugnationêincubuifret,urbe quam diu obfederatb^ ui fuit potitus.Sentiunt aliter hoc in loco,qui VenetorS reip.res geflas fcripferôt,ii^*^ dicût monumêtis ecclefiæ Aquileiêfis : narrât enim eos ciues amp;nbsp;Romanos qui Aqu“^* triennio defenfarant,cum famé diu toleratam ultra nequirét per ferre,fia tuas oinn^s ƒ L in urbefuntrepertÇjper mœnia ÔC in propugnaculis nodlu difpofuifîe,utinterdiuw*dflt;' tur eflè milites in flationémore folito collocati, eatç fretos fallêdi opportunitate Aq«*' leiéfes, prius migraflègradum huiufmodi dolum hoflis aduerterit:qucm quidénoi faciuntuifis auib.quacftatuas fecuræ infiderét,doli admonitum, refratflismœnibusiW' pifle.Quod fl uerû fuifle concedet,gloria carebit mulier nomine Digna,quafflCætcf*^ firmant feriptores, uifis conciuiû mulieribus, quæ forma præflâtes in libidinem ab hÇ traherent,ne pudicitiâ et ipfa amitteret,ex fummis ædibus in fubiecflS Natifonênuuiu fefe obuoluto capite prçcipitem dedifle.In quo autem nullus difcrepatjingrefTusurbiJ Athila adufl^ folum earn fubuertit.Jnde mouens,Paduâ, Vicentiam,Veronatn, Mwi ' lanum, Ticinum,quæ Papia dicitur,cepit: ciues enim excidiû quod timebant,deainoiy facilitate deprecari fperantes, quamprimü aditi erât, fefe Athilæ permittebâtSedeas*^ manisbarbarusciuitates cômiflîsflnealiquo humani iuris refpeélu cedibusdirupib quâtû P incédia fieri potuit,lacerari fubuertit^ curauit. Romani tSc et exteti Italiæ p^P li Athilâ qui fe dei flagellû terroremep populorû diceret, ac re ipfa oflêderet,horrêüOP uore expetflabât « Quod cû Leo pôtifex Roman.eius nominis primus cemeretj”’® coßip*

'LIBER SECVNDVS

Ä fompatienscp populis,atqj etiam hortante Valentiniano,lcgatiottê adAthilam pro'curt «orum falute fufcepicrcppcrit aut ilium apud Mincium çaftra habentem:feriït nanlt;^ te gtmipfum quid fäcerei dubiu,ab ulteriori progreflu à comilitonibus exercituscp fui dugt; obus aliquamdiu fuilïe deterritS, quia illi memorarent ac in maliï uerrerent prælagiuni HalarKicaftinijqui paru captæ urbi ac Jtaliæ fuperuixit.Pendentem tame in Jtalia? défb* wrionê,ad quâ eum ingenij ferocitas trahebat,facfrduspontifex orâdo moniuitjefFecitlt;5 ut omiflà Italia,ad propria redire régna promiferir. Quæ res omnê exercitûin admifatio ueadduxir» Scifcitantibus uero caufam, refpodiffe Athilâfama eliinori fepræfulis addu «ûoratione id feciflè;fcd magis duoru qui ftrilt;5los tenentes gladiosadftabant,nécê fibi îcexercituicôminantes, ÔC hi Petrus amp;nbsp;Paulus apoftolifuiflecrcdunt.Pfofëôû Italiaö^.. UminNoricofuperiori, quâ nunc eflè partim Auftriam, partim Bauariam diximus,ftat-'

0 borüinftantia Athila intentauitjimpetraturum«^ fe nouit,ö^ ranien homo luxüpefditiC« «mus côtinere nequiuit, quin multis quas haberet,amp; fccG in exercitu traheret uxoribus, aliam cui Ildiconi erat nome adderetxuius nuptiarum beneficio,mors eum opportuna è medio fuftulitNancp poft conuiuiu profufius hilariusq; celebratum,refupinus al to in fo pore eu demerlus eflèt, languis é naribus profluês,uitalibus oppletis meatibus,eû neca^ Uit.Quodquidcm ilia no/le ftribuntmulti cognouifle per fomniu apud Conftantinopo «mMarrianû, cui uiftim fit uidere Athilæ arcum, quo armorum genere Hunni in primis uterentur,fradû efle.Quartû tune ÔC quadragefimu Imperium annum inclinabat, prout wcileintelliget,qabundecimo ArchadqetHonorîjImperatorûanno,inundetrigefimS Valentiniani principis, in quo Athila obrjt annû, præteriti temporis rationê uolet corn* putare.Etintra id tempus Germania omnem, Datiamcj amp;nbsp;Sarmatiâ,8C cæteras prouin-das adDanubiS Rhenumtç fitas,perdidit Romana refpubh'ca.Hiipania quoep ulterior,

p Aquitaniaamp;V afconia,at(^ illaEduenfium Vefuntionumcß Galliæ pars,quam Burgun ^^onesannourbis captæ iecundo ceperSt, funt amilTac: pariterfatftS eft anno inclinantis

™perij fexto amp;nbsp;uigefimo,de Senonenfi Parifîorû Francis fubietfta.Quarum omniü pro' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iWi«

uinGiàîuniiiullapoftmodumproRomanorülmperioeftrecepta.Ath'iIamortuo,VaIagt; miramp;TheodemirfratresOftrogothorumjSCArdericusZepidarumregeSjprimifefein' nbertatê uindicaruntjcorumtç exemplum exinde fecuti funt Marcomâni, Quadi,Eruliy ^TuringijHernacum ÔC Eurich Athilæ filios, ne patris exémplo uiribus realTumptis ty ^unifièrent, relinquentes. Quod cum ipfi ægrefcrrentjHunnofum réguliin Valamirc,' * neodemirem ói. Ardericum, feditionis autores, arma fumpfèrunt,enmtç funt incautos «otuexercitus adoriri.Sed ad primos qui apparu crût motus Ardericus Zepida rex con^ gtdrusHernaco,illS triginta armatorû milia habentem præliofuperatûinterfecit* Vale

*uirautTheodemircf fuis arma corripere iulïîs, tanto in Durich incubuerunt pugnandi ®fdore,utfradis Hunnis magnatp cum occifionerepulfis, Regulus intra Scythiam fue^' ut,6(:femper pofteä Hûni in Oftrogothos arma fumere formidauérint. Anno qui morte

Ö Athilæ eft fecutus, V alentinianû lmp eratorem, T ranfila E tij commilito occidit Romæ mducis fui de fe dc^ repub. optime meriti iuftilïîmâ ultionem: quod tamê facitius idetrf Tranfilanunquâ aufus foiflet, nifi eum impuliflet adiuuifletcç idêmaximus Patricius, à ÇooEtiuspariterfueratinterfetftus.Agnellusuero Rauênas quigeftapontificûecdefip Kauennatis,anno nuncfexcentefimo tertiodecimo fcripfit,eundem ValentinianS dicic occifum fuilfe Romæ,in loco qui diceret ad LaurG : fed eo anno quo Athila Aquileiam’ diruit, quo item anno Rauennam dicit tanto incedio conflagrafle,ut maiore diuitiarunf partem abfumpferit.Eft etiam apud eundem Agnellum, Valentinianum,qui annG ages* decimuHonorio patruo fuerit fuffelt;ftus,magnâ annorum triginta quibus imperauit par ^f)5^'ireRauennæ,cuius urbis epifeopo, quatuordecimciuitatGlubiecitcpifcopos,Ari *u*ni,Cæfenæ,Foriliuq,Foripopilij, Fauentiæ,Foricornelq,quæ Qc Imola,Brinti,Bono-m'æ,Mutinæ,Regq,Parmæ amp;nbsp;Placentiæ.Eas ein ciuitates uidemus poftea ab AripCrtho^ tongobardo,Pipino Carolo Francis regibus,fiib Exarchatuni Rauennate,de quo’’ di temus,fiiiflecôftitutas:ôd BrinthG dicit Agnellus,quç ciuitas crat propinqua Bononiafj-®ute aetads fuse tempora fuiflè deftru^â, in cuitts locum cóqcimüs caftrG quod corrupte

Blondus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C dicitur

D E C A D T s PRIMA!

idi'atur Bïttonum,fuïnè rcaedificatû. Opera Valêtinfani narrat Agncllus fuinê ampwaw,^ »nftaiiratacj Rauennae mOEnia,óiS pariter uel ïpfius uel Placidiç genitrids cura impels sccclefiâ fancfli Ioannis euangeliftæ, quæ nuncinfignis uifiturjcccicfiâ fandi Stephani ifl , Arimino fuiflè; conftruiSas.Ornauit itê V alcntinianus loannê epiTcopû Raucnnatêpai lio ex candida lana côfcdo,quo folus tûc Imperator uteretur.Quod quidem fuperbij ƒ centiuû efFecifle uidemus, ut epifcopi Rauennates eas habuerint cum Romanis pontin' dbus paritatis contentiones,de quibus fuo tempore dicemus.SubrogatusaSt eft Valen tiniano Maximus Patricius Romanus ciuis, quiiplùm Etiumqi intcrfici curaueraus^ doxiam ,quar Valentiniani uxor fuerat^precibus ministp renitente rapuit,amp; fibiuiom jnatrimonio copulauit,legiones per earn SC prouincias cöciliare confifus.Id ueromulie adeo aegre tulit,ut fcelus tyrani ftatuerit immanillimo fcelere uindicandS: uiro eniffl p^' tenti fatisfacere fimulans, nücios quidê confirmandis prouinciarQ magiftratibus,iphjy prouincialibus dimifit, fed per ipforum nuncior« quempiam,cui plurimumnderet,u ' fericum Vandalorum SC Africæ regem hortata eft ad urbis Romac Italiaecç,lubqcipro ƒ oftendebatjparatiftimarS inuafionem. Itacp Genfericus tanto lætatus nûcio,omnes qn arma ferre poflènt Afros amp;nbsp;Mauros, æque ac Vandalos, trecêta,ut refert,homin“m nauigio impofuit, SC in Italiânauigauit.Ad cuius improuifi potentiflimiq exercitus ' uentantis nuncium exterrita ciuitas Romana,in môtes fyluastj amp;nbsp;munitiora pulariter demigrauit. Maximus uero tyrannus,dum fuga amp;nbsp;ipfe fibi confulerct,ab milite Romano occifus fuit. Erat itê per id temporis fuperftes uir fandus Leo pont* cuius prece amp;nbsp;fuafionibus Athila oftêdimus Italia exceftifle. Is pater pius in urn rrcptdatione,fibi fecuros paucos adduces ordinis fui conferuos Chriftifupcrbns i) Genferic«,eumqppriufquam urbem ingrederetur orauit, ut fi libitum foret,prædamt* lis gazg militi permittere curaret,facra dimitti intada,ô6 à ruinis incêdioq urbis pop“ uacuæ abftincri : minime tarnen ualuitfandi pôtificis autoritas apud regem Barbaru , qui Ariana harrefi inquinatus,haudaliter quàm apud Africam fecerat,tcmplafacras^r x des firnul cum rcliquis urbis partibus diripi permifît.QuatuordeciindiesRomanuwp pulum urbe abfuifle, ornes concordât fcriptores.Et cum Barbaros inde profedos paniam petiuiftedicant, conuenit inter cos, Eudoxiam ô^filiâ ex Valêtinianofufcep limul cumfpolijs exurbecôtradis,intra eundem quartumdccimûdiemlulïti in Africam nauigaftè, atq; opificcs fabrosep quofqj peritiores ingêtem turbamurbet Ôos,fecum tranfportafleiunde crediderim ciucs quidem ienatorij cqueftrisq ordiniSi alios honefto natos loco ditiores, urbe relida fefein tutarecepifle,alios uero opibi^^* nues mâfiflt\Quos irata Romanis mulier afportauit. Egrefli urbe Barbari, Camp^*’ longe latecp populati obledcrunt Capuam, quæ ui expugnata direptaqj ad folûu*^® ftruda eft.Quæ caufa impulit fandum uirum Paulinum Nolanæ urbis epifeopum, , captiui unius redemptionem femetipfum dederit pro feruo in Africam dcfcrêdum^i fadus ex epifeopo hortulanus, tantâ tribuente deo eft apud Barbaros gratiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

tus, ut omnes Nolanæ urbis captiuos fibi donari obtinuerit, in patriâ reducendo^bt totius regionis Campaniæ oppida idem attriuiftèt Barbarorum furor,ad Neapolrt^ urbem eft uentû, Qiiamœniûfirmitate, ôô ciuium roboremunitapertinaciterrehW Genftricusobfidionefoluta,in Africa redîjt.Sextusis eratMartianilmperatorisanw» ab Imperq inclinatione odauus quadragefimus. Quo in têpore Romani urbeM tata Auitum fenatortj ordinis Romanû delegerunt Imperatorem, cum quoMatt’^” mitiffimi uir ingcnijjdamnis amp;nbsp;periculis occurrere cupiens,quæ noui rerû motus pa!^^^ confucucrût,fœderainqr,fecundiïquærefpublica utrobicpfalubritcradminiftraripP (et. Annos tunc feptem Thorifmundus Vifigothorum rex,poft Cathalaunicicamp’P lium, iêfe continucrat intra Vafeoniam Tholofamiç : partim namq? fuccelTus Athiw çiuerat, partim expedauerat, quem in locû euaderetres Romana. Qui Athilatnntc Etium Valcntinianumq: occifos 6C Romam à Vandalis expilatam eftèaudiens,onin poftcrgaüit Romanilmperijreuerentiam .Romanûnanq?Imperium à fcrreafirmit’' tn tcftaccanr deuenerat fragilitatem, Cepittç tune Thorifmûdus Hifpaniam

Galliæ ciuitates extra Burgundionum Francorumqi ditionem acultraLigeriinlt;^® gt;nbsp;tutas.Lugdunenfcm uero Anitig prouinciâ,uf(j Maflyliâ Burgundio occupauitÆt

LIBER SECVNDVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;7

A ç^’^Dônchfem prouincia cum his quæ Ligerim inter amp;nbsp;Rheni fluêta font,tire tutatus eft ter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Romanus,qui in ilia praefeflus à Valentiniano foerat conftitutus. In*

fâMam'anus cum orientalem rempublicâ féliciter adminiftraref,feptimolmperq foi oaiemobijt,fubrogatus($ eft fibiLeo, quemurbs Conftantinopolitanaprimum ex æcaprogenieImperatorêhabuit:quanquâperhibentaliquinôGraeca e3,fedBeflica lia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuius tempora(fedecim nam annis imperauit urbem Romam,Ita

»Un lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptincipi cómiffom Imperiû)uart| motus laborestj agitaue-^

'•‘•quibus referêdis, Ci minime adiuuat omnes,quos legerimus fcriptores,dolendô ma « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mirabile uidet, cum eo infeculo quod iam fluxerat, ingénia quæ prima cladesf

tnicaRotnæ repcrit,aut ipfo fenio interiflent,aut ferro:et bonarû artiû ftudia intérim pa^ otio eorû fomitibus omino ceflaflent. ïtaep primo Leonisïmpertj anno, c3 uitus Romæ mortuus effet, Maioranum quendâ,excrcitus apud Rauennâ Leone foa* affumpfîtjô^ anno Imperij tertio interfecit apud Terdonam Ciiâlpinç ß nbsp;Hæ ciuitatê, Subrogatus uero eft illi per Rom.Seuerianus,cuius patriam gentémue,

cognomen nullus refertferipton Sed is quiçûç^ fuerit,eius Imperij initio,AIani duce gt;otgo eorum rege, per montes Tridentipos Italiam font ingreffi. Fuerût autem ex illis primo indinantis Imperrj anno,cû Burgundionibus, Vâdalis QC Sueuis Gallias irrur Perunt-.ôi poftea ob accepta à Conftantio Comité cladê, ad Vandalos in Bethicam con demû(ç Vandalis in Africa tranfmittentibus, à Sebaftiano pulfi fefein Vifigo orûpotcftatêpermiferunt.Miffusin eosàSeuerianoImperatoreRithiner genteGo^ jfedjpfiijs Seueriani fenatusr^ confolto in Patricifî allecftus, Benaeû inter lacum ÔC ^rgamö urbem,fefe illi cum exercitu oppofoit,conflixitcj de hoftili exercitumagna oc ’ 'Tr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;regem occidir.Seueriano interim tertio Impertf foi anno Ro

iæaefundo,Ânthemius,qui foerat Martiani Imperatoris gener,in Imperatorê eft foffe us.CuiusImpcrfj initio,Geruandus,quemoftendimusfuiflè NarbonêfisGalIigpræfe «utn,tyrannidêairumpfit, qui ab ipftus Anthemij Imperatoris ducib.prælio foperatus, faptuscj in exiliû eft adîus.Nec prius il!e fedatus fuit motus,quàm alterum Romæ exor-tnotum idem fedauit Ânthcmius:â quodam enim foftitatus erat,cui Patritio foit no tyrannidê affedante. Quam nadus uti exiftimauit optimam tantorû motuum oc-calionem Genfericus Vandalorum rex,ingentem ex omnibus Africæ litoribus cotraxiC tlaiiem.Cui cum innumeras impofoiflet copias,adlittoraltalignauigauit,nequaquâ po ^'npofle diffifus Imperio urbis Ôi. Italiç,quod pridem ardentiffimc côcupiffèt.Eam claf-cum in Africa parariintellexiffet Leo Imperator, Anthemioprincipi Romano ope conftituit, Bafilifco Patricij ordinis, cuius fororê nomine Verrinam Anthemius «abebat uxorê,cius belli duce declarato,haudquaquam contemnendas illi dédit copias, n^as nauigio impofitas ipfe Bafilifeus in Italiâ perduxit,Parauerac uero aliam claflèm in palia Anthemius, amp;nbsp;fefeapud urbê, adrepellendum Gêfericiimpetum communiuerat» ‘tai^ Bafilifeus utraep coiuncfta clalfo,contraPopuloniæIittorahoftib.primo occurrit:re G^tafericus, præliû detre(ftans:amp; u uêtos natftus effet fecundos,ftatim uilà b hoftili claflèjtn Africa reuertiffet: nec tarnen adeo potuit certamen fubterfugere,quin ur genteBafilifco,manû conlerere fit coatftus, Cômiffùm autem eft prælium nequa^ pari-Dusanimis, fed quale confoeuit elle, cû pars unain fugam pendes, id folum enititur,ut fo jaluet^Itérainftâs amp;nbsp;iam præfompta uidoria audacior nihil timet. Gêfericus nanq? prg^r ho fe fubtraxit,uel cum fola qua uehebatur naui, Africa pctiturus.Sed quamprimû naui» wæ prorâ conuerti uiderunt,foi ilico diffîpati in fogam amp;nbsp;ipfî fœdiflîmâ font couerfi.Eo luperatus prælio Genfericus,multis nauib.militibuscç amiffîs in Africam fe recepit.Nec ^meninterea quietus foit apud ConftantinopoIimLeo:Siquidê AfparquidâPatn'cius, oi Ardabur,Patricioluscç fîltj,cum illû infidqs tentatum conficere nequiflènt,apertâ uim parauerât:quibus ut refifteret Leo claffèm reuocauit,quâ pulfo Genferico Bafilifeus re-duxeratin Siciliâ. Afpar interim per earn quæ reuocanda claffè fadîa erat à Leone morâ, copqs ôifauore ciuiû aucftus, Ardaburêfilium Cæfarê appellauerat. Vnde poft^ exfeen iioneinConftantinopolitano portu facfta,exercitu Leo accepit,aliquamdiu in urbe pari certamine eft pugnatû. Vicit autem Leo,6C captos Afparem fîlioslt;^ iugulari iuffit.Moti busprxdidis, cû principio inchoauerunt, intelleâis Oftrogothi reges Valemir,Thçolt; Blondus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C X demir^

DÏCADIS P RIM Af I

demir^ filtres,qui Hunnis Âthilæ filtjs,ut oftendimus fupcratis,apud Panoiîias^of^ J Danubiû quieti fuerâtdHyricûuaftauere.Nec prius quieuere,qLeo Imperator Pânonijs 'Mefîatç permjiïîsjinduciarû fœdera fecû inîjt: in quorû obfidê Imperator Theodericum Theodemiris exz\rileuacôcubinafiliâaccepit,tuncq? Valemirillis innifusinducW*' tailqp permilfis datiscp fibi ad inhabitandû ab Impcratore ^uincrjs timens,in Scythia xinqui cômilîo cû Scythis praelio occifus fuiqficcpTheodemir frater,Oftrogothotûp milîàrûcÿ à Leone prouinciarû regno folus eft potitus. Qiiod cûintelIexifietLeo,gtii‘ ipfam, quâimpoflibiIeduceretfupcrare,ftatuitinRomaniImperîj amicitia liberalita beneficioq;allicere.TheodoricûitacpunicûfîliûTheodemir,talemunusnequa$expt' lt;îlantiremifit,regioindumêto comitatuq;dedudfû.AccepitIibês Theodemirtantutnt^' nus,amp; ^d tacentê Leone defiderare intellexit,indutiar5 fœdera in optirnâRomanxtf* pub.pacê cômutauit. Quin etiâThcodemir ipfereducis filfj lætitiâ cumulaturus,eunii Sarmatas cû coptjs mifit: qui adolefcens impiger annû tune duodeuigefimû agens ttan' fito Danubio irruit improuifus, amp;nbsp;rege illorû Babach interempto, uidor ad gen^ore p Mefiam eft reuerfus, Hæc quidê tune apud ConftantinopolitanûImpeiatorem.K-Ç’” autêtumultumaritimo, quem Genferieus conciuerat,uixdûfedato, Richimet Patrie* «ouis ftuduit rebus. Eum Anthemius Imperator Cifalpinæ præfecerat Galliæ,oh rc***,^^ ca prouinciabene geftâaduerfus Alanos, in quos SeucrianiJmperatoristcmpon^’r'^^ lus fuit:quinetiâ Anthemius iundla Rihimeri in matrimoniû filia, eundêfibi genert*^ ceratmeep tarnen tammultapotuerûtbeneficiainhominembarbarucollataperiiinc J quin uirib. Cifalpinæ Galliae eui præerat fretus, copias aduerfus focerû cópararet^ Ënufquaadconcupitûfacinus profiliret, cûlmperatoreingratiâ redire fecit

piphanius Ticinêfis epifcopus.Rupit tarnen pace Barbarus,ilt;ftis folenniterfed«* ronftitutâ, duxitq! infocerû urbemepRomam copiasquantaftuncpexomniCitap Oallia potuït côtrahere.Diuerfa tune fuerût Romanorû ftudia,multis Antheniio,P misRichimericupiêtibus.EtlicetRichimermetatus efletcaftraadurbêjAnthetn*** , perator aliquandiu mœniâportascp tutatus eft. Suftentabat autem Ânthenii^luo^T^ «rbefautoreSjBilimiris qui expeeftabat aduentus, ex prouinciaNarbonenfi-Eti*^^ .jj Bilimircm genere Gothû, Anthemius Geruâdo prout oftendimus PriperatOjiNarbo Galliæ præfecerat. Qui fidelis dux quamprimûde Richimeris perfidia certior en rar lt;nbsp;cohortes,quarû præfidio prouinciâ obtinebat, auxiliatç tumultuarie côtralt;fta,ad ur duxitjAnthemiodefebenemerito præfidîû allaturusxüiuiaCalïîa uenientiutperp^^, tem Adrian! urbe ingrederetur,fefeRichimer oppofuit.Eacum Leoni Cóftantinop , tano Imperator! client nunciata, Olybriö dueem fuum cum exercitu in Italiâmint* lt;4^ copqsin Raucnnâexpofitis AnthemiumRomanosep de fuo aduentu fecit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjßx

amp; literas certiores,ut dû equos maritima agitatione quaffatos reficit, Rom. 'quot;ö dione perforant, ÔC ipfe ualeat quo tempore ÔC modo lubueniendû fit exploratiusi gcre.Lætatus eo nuncio Anthemius, infîgnia Imperij depofuit, fiCinpriuatâcoiKe «itam, urbis cuftodiâfenatui amp;nbsp;Romano populo comendauit.Dum hæc fieret, b*} „ ad uiam Cair!âdelatus,!nurbêproperabat,cumillioccurrens Richimer,certainen l’fi adeoe^ ardês animo inftitit, ut Bilimer nequerit detrediarc. Fuitq; ad ipfam 1cm cômiflum id prælium, in ciuo Richimer uidior Bilimircm interfecit:tûc(^R*d’ ca potitus ui(ftoria,urbê ingreuus eft, fiC ilico Anthemium foccrum,quarto rare cœperat anno ad fe perdueftû, iulïït à carnificibus lacerari.Olybrius uero Rauennâfedet, Anthemium felmpcrio abdicafle, Bilimirêprælio fuperatûoco u P

Richimirê urbe potitum,unico fermé die certior eft facftus.Sedit tarnen apudK^ nam, utipfamurbêcæteracjeinsregionis oppidadefenfaret,neuenirentin potcftatê.Sed quæfito tanta perfidia Imperio,Richimer paruo tempore tertio quam urbem erat ingreflus menfe,acerbis morbi cuiufpiâ cruciatibus encon , ptus,ó^ Olybrius à populo Rom. uocatus, Imperatorcj appcllatus,occidcntal^ 1***? . rcliquiarü gubcrnationê accepit, Gudibaro nepotc, quem cum exercituRauenæ . ferar,in Patnciu dcclarato.Is uero Olybrius, cum reftituendæ rei Romanæ inaxiw^^^^ ftcret diligentia,poft quartü quam aduenerat menfem Romæ obij t. Adnifi ^5? nbsp;nbsp;jjjm

owni fimul etltafi,repctita maioru difciplina deligere per fuffragialmperatorê.beü

LIBER SECVNDYS

confultâc, obftint unius Gundibari Patridf audaci’aîco ehim in-ded J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fenator Rauennar conftitutus pnmum pettjt,amp; perfiiftragia

na nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cûpetitioillinofuccederet,GûdibarusexcrdtuRauc-

•ofil ^1 • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oftendit,ut cofracflt malis,quac tot per annos Romani uiderantjôd

Imperator? deligere,quàm tyrannû,prout uidebatur ipfîs inuitis fu tisa ’i • nbsp;nbsp;^^ctcucrint. Que Glyceriû eodê anno Nepos Patricius Leonis (mperato^

côftit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K-omanorû auxilio tretus,ÔC deiecitImperio,ÔC apud Salonas epifcopS

*^“^3uit,Côciuituero earesmagnosinItaliamotus,^dGundibaruseielt;fîiImpe-arm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*’^æriâ ulturus,Rauênates amp;nbsp;multos Italiae populos in Nepotê Romanoscj

fcrr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deierflis animis quiefccbant Romani, fed 8C ipfîuim in-'

propulfare, maximo cum alterius partis incômodo parabant: c5 fan-lio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ticinenfis epifcopus, hos etiâ ficut Rihimerê ÔC Anthemium, fed me*

B ber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uirtute ad pace perduxit. Interim apud Conftantinopolim Leo Im-

ror nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niala correptû ualetudine moriturSintelligeret, Leone ex Mariagne fo-

enepotêjôi: Zenonis Ifeurici filium inftituit Imperij fucceflbrêJpfe uero puer Leo,cS Imperia gubernaflèt, Zenonem genitorem manu propria coronatS,fe B n ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zenone apud Chalcedonê agête, Verrina Augufta eius focrus

a uiicûfratrem fùum Imperator? in Conftantinopoli appellauit, nec defuit plebis quo nobilin aflcnfus. Quod cum habuifîèt compertû Zeno,in Ifauriâ fe contulit, cum Mariagne uxore exulare,quàm ut fui caufa refpublica bellis agitata ciuilibus ®‘*quod acciperet incomodum,c5mittere.Laetatus ea fuga Bafilifcus,Marcum filiû Cæ-fern appellauit;fed cum Bafilifcus in hærefîm Neftorianâ prolapfus,ô^ propter alias ui æ turpitudines populo elîet inuifus,côuertit fe ciuitas ad Zenon?.Isc^ Conftantinopo-inreuerfuSjfauorepopuliadiutuSjBafilifcuMarcumcßSC Verrinam captos,inCappa-ocûrelegauit'.Roma: aut? Nepos Imperator,quamprimû fedatis Gundibari motibus, nadus eft quietior?,Oreftem militiç fuç magiftrum conftituerat mittcre in Gallias, C tutatum ab inuafione VifigothorS, Turonios, Celtas,Cenomânos(j,Corifopitenfes,ô(: Venetosinmare Britannica uerg?tes,atç^ etiâ Narbonenfes Sgt;C Aluernosgt;quæ Galliarû partes fol;e manferant in Romanoru Impertj ditione.Sed Oreftes quamprimum Rauen næ cum exercitu applicuit, Auguftulum filium fuum qui Rauennac erat,Imperator? créa ’ttUd cSaudifièt Nepos, nullas fibi confcius ad refiftendû adefle copias, quia omnes O-•'«tiattribuiflet,in Dalmatiâ fugit. Auguftulus uero Imperij infula apud Rauennam or-^atusj fœdera cum VandalorSrege Africam obtinente conftituit : quibus in fœderibus J'c amp;nbsp;Oreftes pater maxima exiftimarunt Sgt;i. firmiffima fore praefidia Imperij côftituta.

tttp aûtab Africa fibi cauet,profpicit(ç Auguftulus,oftendit fefe à uetufto cladum Im-^Jtjfomitenouus turbo,qu? Romani conclues illius æmuli iuicitarunt:Siquid?Heruli ^Turing!, Odoacre uiro acris ingenij duce fibi conftituto, ab inferiorib. Danubfj ofttjs ynt profedi. Fuerunt aut ht Heruli 6^ T uringi, exercitus Athilae,prout oftendimus,re-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hernaco amp;nbsp;Durith Athilç filqs,à feipfis alijscp populis prçlio fuperatis,apud

confederût. Ipfi itacp Heruli amp;nbsp;Turingi Italiâ ingrelïî, Aquileia ad finiftrâ ^*'lt;fta,inTaruifinos, Vicentinoscç QC indein Brixianos flexerût.Eodêqi in t?pore apud ritannias Ambrofius Aurelius, qui penè folus Romanus cædi fuperfuerat,quâ Angli-cos baxones Valentinani Imperatoris temporib. in ea infula feciffe oftend !mus,fefe du-fTo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Saxonibus ipfîs uel cæfis uel pulfis,fe in libertatê

tto Komano Imperio uindicare. Induite^ purpura Ambrofius,ôc Imperator a Britannis ’Ppellatur, tumultuarie prima,poft iufta acie cum Saxonibus Angücis fæpenumero eft fo^eflîis. Superati uero funt ad extremS S)C Ambrofius Briiâni, ipfeep Ambrofius in Præho eft occifus. Qua uieftoria Saxones crudefififime funt ufi:poftquâ enim eos interfe ccrantquiarrnacontrafeinduerât,in omnisætarisfexusq^ multitudin? grafTarieft cœ-f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;côtigitinlocis prælio propfaqu(s,talêtibus adhucex uieftoria animis,

camper multos diesurbes fingulas uicos«.^ diîcurrerût, cædem ubiq; fimilem comitien ^cs-baimpulfinecefTitate Britâni conftitu crût infula popularirer emigrate. Iraq? perterri omnibus,naues fibi quifq? lembûmuc aut fcapham,prout aftuit facultas,compararût.

*»nta:ÿfuifrerefermr J compietis ubiquelitcoribus,conteniio confcendereuolentium, Blondus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C 3 «tniuL

DB CADIS PUSH AB

ïunr Angh'ci Saxones, quas ad ætatê ufcp noftrain rcnnuerunt, tantis audi opibus,ut de Francia CU« pridem manüinieceruntfubijcienda,cum rege Francorum gerant bellöjmul tos antea annos, niaximis cum populorü ftragibus eontinuatö. Brïtanni uero patriaeX' toneSjCO anno,qui fuir,Zenonis nbsp;Auguftuli Imperq ÔC Odoacris rcgni initio,ab incli-

nationerei Romanæfcxagefimustcrtius,fedêccperut Oceano tenus,inTuronibus,Ce nomanis ÓC Cyantibus,q ÖC Veneri,ac per ea Galliæ Celticæmaritima loca,in quib.BtP tannicü nomen idiomaqp ad ætatem ufqj noftram retinuerunt. Jgitur AuguftulusJmpe^ rator,de Odoacris aduentu certior facflus, immifit Oreftem genitorê, quem militiæma-gtftrum prxfeamp;ü(^ principio declarauerat.Cuius ducflu legiones Romanæ ôi contracta accuratiiïîme ex omnibus Italiæ populis auxilia apud Laudâ ad diê conuencrunt. Con^ tulit aût ilico caftra,amp; primus pugnâdi copia fecit Odoacenparantê uero figna educere, pariter pugnandi copia facere Oreftê, auxilia deferuerût.Quibus undiq; dilabêtibus,

-territæ legiones Romanæ, ÔC ipfæ præliû detredîaruntJn earn addudlus difficultatêûre p ftes,folutis caftrisjin urbêTicinûferecepit.Infecutus ilium Odoacer urbcm coronacin' iflâuallauit, recepitqi diu ÔC ptinaciter oppugnatâ. Eo in irruptionis ardorc cædesciuiô Romanarumqj legionû primo ) quanta nuiquâ alibi in Italia,poft Jmpertj inclinationcffl eftfa(^a,amp;nedûdirepta urbsTicinû,fed ÔC cum agro igni ferrocç uaftata. Orcftéautcin caprû,Placentiamqipcrduô:um Odoacer ipfeinfpeô:anteexcrcitu,gladiofuffoirumin^ terfecjtrquibus terri ti crudelitatibus cæteri Italiæ populi,certat!m deditionê facere perte xerirnt.Et Auguftulus animo côfternatus,Româ quidcm ex Rauenna accelTit/edinde eueibigio profetfîus in LucullanoCampaniæoppido purpura diadcmacçabtjciens.fefc Imperio qiiod annû unum menfes duos tenuerat abdicauit : in quo uiro,cui fato ô^mab refum Romanarum augurio uidetur indituth fuifle diminutum id gloiiofiITimûnomen Atiguftorum amp;nbsp;Cæfarum qui ex Romana gente efîent, finis fuit, Anno quingentefim’’ decimofcptimo,poftquam Ocfiauius eo fe modo cœperat appellare.

HlSTORIARVM BLONDI FORLIVlENSlS AB INCLINA-tione Imperrj Romanorum, Dccadis primæ, Liber tertius.

VGVSTVLi abomiriabile Romanisrebusfaiflôingratammihtrenouait memoriam indignitatis,quædiurctraxitfcribcremeditantem. Eteniraco^ j ' tantem operismeiinitio,Imperf) Romanorû,nonmagisinclinationem,tF occafumjfcriberepudorpenédeterruit. Sicutnâq;inuftæfibi,natls,uelfani* ' liæjgrauioris notp conlcqs accidere uidemus,ut omnem uel leuilTimameiuJ labis cômemorationem uel ab amico homineimprudenter faôam, conuitioducanttb' dem nos urcbat, inflidîum maioribus patriæcji dedecus repetere : fed dédit animos, omni abfterfo pudore fcribcremus,nosperpulitfpcs propofita narrâdæoriginisnoiiarn urbiû, prçftantiirimorûcp populorûdecus, quorum amp;nbsp;nouæfobolis excenentia,nópat' ua ex parte Romanamreftituititalis dignitatem. Videmusnancpdeinoftrfrebusltab^ indulgentifTimibenignitate, multum creuifie Venetam, Senenfem,Ferrarienfem,Aquin lanam, Auerfanamcç ciuitates,5C minora quædam oppida ab ipfis condita fundamcntis-Florentinam uero, Genuenfem, Mediolanenfem, ac Ncapolitanam,amp;.' Bononienfem» tune paruas cxilescç urbcs,intelligunt omnes in magnam amplitudinem audaselTetpef quarû opes,uirorû(^ qui in illis coaluerût uirtutê,SC dignitas adeft amp;nbsp;glorialtaliacRomî na republica deftitutæ. Qiiin de induftria faeflum apparet,ut fuccelTiuis temporum eut» bus Romana res minucretur,acciderent(^ diminutæ ab ea uires Italiæ urbibus, fiuequas pridem conditas potentiores fieri, fine quas condi nouas Romanæ magnitudinisuid^ tas prohibebat.Qcio enim modo in Italiæ folo,Roma florente condcrcntur,ÔL' le attoHC rent nouæ ciuitates, cQ prius conditæ neceffario exinanirent, quod neep bello fines ptO' pagare, aut opes mercatura augere pofiet populus aliquis tam potenti fubietfius Imp^' rio, cui æqualia diuitijs tnbuta penderet, necfobole quam præftanrem ualidamcpglg''? ret, unaquæcp urbs inhabiraretur : uiri nancp bonis artibus,induftria,amp; ingenio prædnj» nulla uirtutis præmia, nullumue honefti quæftus modum,extra Romam inueniebanb' deotÿ in illam confugere, iliam frequentare cogebantur ; unde fiebat ut quicquideg^'

X “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s

LIBER TE RTIVS

A Sium Italia ubfq; haberet, Romanæ potent/æ ôi. gloriæ addicereturj Romacß auger etur âcditareturjCæterg urbes oppida exhaurirêcur. Quamprimû uero inclinare amp;nbsp;ceflàre ^CEpitdominæ urbis potêtia,dedi't permiGtqj dus imminutio,quod abftulerat prohibue •■îtc^incrementum.Et prima inter omnes mirabili non magis modo quâm loco côdi cœ pit Veneta urbs;origo cuius in hune mod« fuifleuidetur.AthilaHunnorum regeAqui ^laini^bfidentc, Aquileiêfes, ficut oftendimus,gradum Concordienfes, CaprulaSjamp; Al tinateSjTorcellum, Maiorbum, Burianum,Amorianum,Conftantianum amp;nbsp;Aimanunt populariter comigrarunt.Patauini autem ea Aquileiæ obfidione durantCjfacra dC fupel' ifviilem preciolàm cum imbclli multitudine, in Riuumaltum comportarunt, iuuentute tutandis à potenti hofte mœnibus retenta.MontifiIicêfcs uero, Adeuftinicj nbsp;Euganeo

turn collium incolæ,Metamaucum ÔC Albiolam,Peleftrinam Clodiamtj confugientes, nthilaîterrorêdeclinauere.Sed Patauio poftAquileiam.ô^ Montefilice Adeuftot^ pri-niumjexinde Vincêtia Veronac^,eadem Barbarorum alluuione dirutis,Patauini quidê ß plûtes potentioresq! ditionis fuæ paludes,in qua fua miierant frequêtauerCjô^ aquis ele-’ uatioraapudRiuumaltumj Dorfumq5,cuiduro à foliditatefuit cognomê tenuere.Sicô^ tæteri Venetiæprouinciæpopuli, premente metu ubicûqi potucrût, eifdcin paludibus tonfederût.Eam uero prouinciâ Abdua, PadOjlacu BenacOjAlpinus ôd Adriatico mari tonftatterminari.Per hune mods populiamceniffimis ÄTuberrimis omnium Italiæfoli ’itegionibus nutriti, patriâ auitosq; lares cÔmutauere, informem in uliginem,ftagna(Ç, Omni uel puri littoris fterilitati, fi libera fit per fecuritatê elelt;5lio,poftponendâ;ut nequa-quam dubitandû fit, illos dei munere coados,cepilTe îoea breui futura optima,quae tran guillisfecurisq; rebus, nulla prudentia elegiflet.Sed iam ad Barbarum regê, qui primus ^omamamp;Italiam polîèditreuertamur. Odoaccr Herulus Orefteintertedo, pacatistç tinicp initaliarebus ad urbem Româ pergere côftituit,quod câ explorât« haberent Ro-*inani,omnes propepopulariter obuiâfunt efFufi,illumq! ipfo in primo ingreflù,regêRo mæ SiC Italiæ appella tû,fummis honoribus in capitolium deduxerunt. Qui rex licet Bar-C barus elTet.Româ amp;nbsp;Italiam principio,poftquam aliquot annis quietiflime gubernauit, nectamen natalis foli principatû fpreuit,Feltheus qui Fena didus eft.Rugorum gen-tisrexeratjulteriorem Danubij ripâincolentis.Is tûcpotêtiiïîmuSjHerulos qui in patria poll Odoacris profedionê manferant infcftabat,ac patria eijeere conabat dn quê Odoa oet ex Italia ex ercitû paratilïîmum potentiffimumtj duxit, co rege occifo,ac Rugoriî gontepene'ad internecionê deleta,prouinciâ eorum, quæ diceretur Rugilâda,nc poflêt inhabitaricrudeliffime uaftauit.Fuituero prelijs illis ab Odoacre Romanorûrege parta tnctoria,alterius in Italia futuræ calamitatisinitiû : fiquidêLongobardi,cuius gentis no^ me tuneprirnû in Romanis prouineqs notû elle ccepit ,ducc Codooco rege fuo, ea Ru-S'bndæloca pofleflbrib. uacua funt ingrelfi : quæ quidê 1 oca ufq; a d tempora Andoini,. eorû régis nonfper annos paulo plus minus uiginti inhabitaucre. At apud Conftantino polina omnia intérim fuerâtquietiflfimajquodTheodoricuSjTheodemiri patri Oftrogo motûregi defûdo,fuffedus eranqTheodoricus Romanos magna fibiôC dulciffima co.

I) metudine in Côftantinopoli notos amabat : hinctç ad Zenonc uocatus ea fe côtulit faci-itatCjquaLeoillSremiferatgenitori.CôftituitueroTheodorico régiZenoexercituitç itipendia,ct Patriciatus dignitate infignito,regi equeftrê ftatuâ ex ære in palatio locauit. ^uitjUt côtjcio,fed nullus habet fcriptor,aliquot annosTheodoricus apud Zenonê: fed ^antocûcç ibi fuerit têpore, fui Oftrogothi licet ftipêdia acciperêt, ÔC Pânoniæ infuper nd uidû modo, fed ad gentis in patria omni« egenæ opulentiâ, ne^ animis difcruciabantur, quod audirent alios ex Scy-*^£^’^^^^î‘$olauftris,fecûuclantc,pfedos,opibus5Cgloriaflorere, Vifigothos,Sue ô’^'^°^*’^V^^^o:oriin,Aquitania ô^HifpaniatVandalosin Africa,Burgundiones invjallqs,ôf dem«inItaliaHerulosamp;Turingos.Tantisitacpprecibus,iurgfjs atepeom» imnombus apudTheodoricû inftiterut, ut eorû importunitati ultra nequerit obludari. inc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rupto tenebat pudore,animorû gêtisfuçferociâprimulmperatori

^cinâuitj ^d omnibus abundâs rebus florenscç nefeiret quieicere. Et tamê poftea à fuis arbarisuidus,petfjt quod Imperatoris amp;reip. cômo do conducere æque ac fuorûim^ portunitati fatisfacere opinabatur.Oftendit em fîltalia dC urbs Romafibi permitterent,

C A fututum

Jt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DI C AD 1 s BRIM A!

futurs ut aùt Oftrogothi fui cû HeruKs 5C Tun'ngi's pugnando dclefcnfur gt;nbsp;tanto ftipendiorum oncre leuarêt, aut uidores eflent, licqp Herulis amp;nbsp;Turingis Impcrio Barban's ad mternedonem caefis, ipü Oftrogothi emolumento reipub nori($ impofterS fine ftipendio forent. Ea Zeno cum ad fenatum retuliffctjperu^f' tenttajnon æqua folû fore,fed ultro offerenda,quæ Impcrio proutlonga docuerate p rientia effeeffus rex Theodoricus duxiffet poftulanda.ltaqj Zeno neftatûuelamine,quod erat tunemaximû concelîionis à principe Romano laci^ « fnentum,dimiffurus fenatum fibi popuJum Romanum Italiam comendauit. Mo tem ucro cum Oftrogothis Thcodoricû,priufquam Pannonijs educere,amp; gredi poffe t, aliquandiu diftinuerût ingentis illius Athilæ exercitus reliquiae. btrapilia Zepidarum rex,qui erat Arderico defunflo fubrogatus,primo,amp;^ po“^^ ris quidam Burgarorum gentis Danubq accolæ dux, ilium in itinere aggreifflunb maximas aliquâdo adduxerût difficultates. Vidt tamê pratftantifîimi regisT^o o p pertinacia,ô(^ illis prælio iuperatis,maximo(^ affecflis incômodo, uiâ fibi terroül» § thus aperuit. Ingreiïus Italiâ Theodoricus ad Sontium Aquilciæ dirutæfluuiuni,oa 1 comuniuit.Eô Odoacer,qui ornes eius motus anno ante habuerat exploratos,para mû adducens exercitu, feieilli tam propinquus oppofuit,ut caftra folo amnis aliæo dirempta:primus tarnen pugnandi copiä fecit Theodoricus,5C comiffùm eft ptF* quo poft multâ cædem mutuo illatâ, fupcrauit Oftrogothus : Odoacer uero ad ra u cuius uada oppidaej claflè ÔC praefidîf s comuniuerat, dclatus co in loco ubinod» lia Veronêfium,de fugafubftitit.Deftitituero infequiTheodoricu8,amp; Veronâduct cam dedentibus ciuibus breui cepit.In qua præfidijs firmata praedam ubicß faffam ifquot;P dimentacß earatione conftituerat deponcre,ut Odoacrem quocunc^ fugerctexped fequeretunfed Odoaccrcopijsbreuircparatis, in campos proceflitlatilnnios, veto fubielt;ftos,amp;^ copia pugnandi fa(fta,TheodoricS laceffiuit.Eduxit itc Theodoricus n du plenus,öi^ prælio acri duces fortiflîmi dimicarunt : tarne Odoacer qui laceluuerat, auxilrjsItalorüPadiaccoIarum defertus,fuccubuit,atcß etiamfugatusmaiorêeorumq (ecum in pugna perfeucraucrät parte amifit. Inde Romam petens Odoacer, cum occlufas,ciuestp de mœnibus repu^arc uidiflet,fuburbiorü ædificia,agruni($ lati 1»^ fœdauit incêdî|s. Romani nâq? de i heodorici aductu exCôftâtinopoli certiores»lt;^^ ipfumiam utdominôexpedlabât.Qui quidê Theodoricus omnib.ItaliæTranfpadan ciuitatibus oppidiscj breui potitus,MedioIani côftitit, 5C exercitu auxilijs auâo,Ro® in Odoacrê duccre conftituerat:Odoacer cum commeatibus,quos Romani in urbçm nita£poppidaconuexerant,deficicntibus,Rauennamfecontulit.Ei tarnen Odoacriplt;^ pulos ItaliæpertentantijConfenferuntplurimi, in quibus fuere fignorum fuorumapu® Oftiliam defertores Padi accolæ, à Tufa Raminiæ ÔC Æmyliæ præfedlo, magnæautoU' tatis uirOjin fpem maxima præmiorum,fi uiciflet Odoacer,addu(fti.Id cum exploratS»’ buiflet Theodoricus,curfu uicftoriæ retardato,fclè intra Ticinu comuniuit.Per id temp® ris Gudobaldus Burgundionû rex, Italia per faltû Domuftùlæ eft ingreflus,amp; Çenti non rerû magis mortaliu ex Comêfibus primo,inde amp;nbsp;omni ilia regione quæs

’aurinos pertinet, ac Iporedicies fa (ff a onuftus in Burgundiâ redrjt,Eodemcj in têpof^ Clodoueus Francoru rex,Crotchildê Chilperici BurgûdionS regis,quê Chilpericu p^fquot; ditff us Godobaldus frater fuus occiderat, nliâ per hûc maxime modu accepit uxorê-“ dicrat Clodoueus Crotchildê forma egregiâ, uirtute etiâ puellas id ætatis præftarc.W midis nûcijs præftantib, uiris,lecreté explorauiqnunquid ilia uellet fibi matrimonio pulari.Puella uero cui regis Clodouei fama 6C regni potentia eflèt nota côfenfiunequaq ein dubitabat patruum ob cômiflum pauloante fratricidiû, fi id rcfciffet,omnino pm»*'' biturmeatj in fponfione id folû eft paeffa Crotchildis,ut cum ipfa eflet Chriftiana,Clodlt;’ ueus qui cû fuis Francis idololatra erat,fîcret Chriftianus:qua paeffione faff a acCepitoC' culte munufcula,in matrimonij pignus data,amp;f ea in tempus quod cóuentrat referuauit' Reuerib poftea ab inuafione Italica Gûdobaido : Clodoueus Crotchildem iam uxorfflj fuä, fibi ab illo dari popofeitrnee abnuere eft aufus Gundobaldus, régis propinquipo^^ tiam reformidâs : Crotchildêcf eo celerius tradidit, quo fine dotis paff ioncaliquafucts^ poftulata.Qjiâü uero paff a uxori Clodoues» de baptiftnate frjftipiedo,in fripio nequag

fexnaucrJt

LIBER lt;nbsp;TERTr Vf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^

A etUäueritjtarnen duos fih'osex Crotchildcfufceptos Chriftianos fieri pernn'finatTheo--oticus Oftrogothorurexpoft^OdoacremfefeRauênæuidit cotinerejam'mis eftau--‘Us,gCtnatrc{QJ•QJ.jl3^5(^ ac Oftrogothoru mulieribus cS impedimentis ÔC imbelli mul tuaineinTicino, cuiusurbisrnœm'aarccmcß comuniuerat,reliélisRauennam duxit. omncs prouinci'æ ciuitates oppidacß, quamprimu ea adijt,præter Arimi-ei«:Cefenä : Odoacrêucro in Rauenna per trienniü obfedit caftn's fecundum h'ttus ad orientale phgäjj'nlQco cuiCandiano eft eratlt;^ tue nomen,earationefirmatis, ^d pofita pätitw ad Celenä caftra inde faciliter tutaretur. Fiebant tarne ab obfeflis crebrae eruptio P itancp fumpfimus exÄgnello in uita Ioannis epifcopiRauennatis,Thcodoricu3 ^doacrêiufta acie cögredi aufum, in patentibusCandiani campis,bis praelio fuperauit* RuaelatusuifloriaTheodoricuSjilico AriminûaccelïîtjCacçurbebreuipotituSjdromo Jtesin Ariminenfi portu captos, mifit ad Rauennatê portûBidêtis amnis,qui tue Portel . ‘° oiccbatinam apud Claflem urbê, tune erat maior portuamp;omniQ Italiæ celeberrimus». n untaütdromones,ucrbo Græccgt;,nauiculf iubduóliores,tabulafis undiep ad propugna caftelliue fpeciê cômunitæ.Itaq? Theodoricus Protellionis oftio dromonibus clau-: *o,partem copiaruin infulä quam Bidens amnis Padufaq!, Padus, SC mare effîciût,Ioca.-yitjipfe cucætero exercitu Rauennam incircuitu obfedit. Vnde ad tanta rerû penuriam tourbe eft deucntûjUtfordidas malignitjlàporis herbas clauü comederc cogerent.Qua •oipulfus difficultate Odoacer,hortante epifeopo deditionê fecit.lngreflus eft aût Rauê ttîin Theodoricus, epifeopo loâne eu clero SC fandoru reliquijs obuiâ procedente.Con t’ouitqfeOdoacerea die SCpoftea in palatio,quod dieebaturhilautû,Rauenna’tûcinft §0^fperans,quod cuTheodorico folenni feedere paeftus erat,aliquâ Italiç particulâ fibi Berulis atti-ibui poflidcndâ. Sed Theodoricus miffîs qui illu ÔC fîliû adolefcentê,prï^: ^ores(^entisinterficcrêt,Heruloruplebêcôfcruauit,BreuiexindeomniItalia,8Cpoit *^otna, Theodoricus fummo fenatus ÔC populi Romani applaufu eft potitus.Isautêrcx oinniûquositalia ÔC Roma pertulerint Barbarorû mitiftîmus fuit, quod quidem ftatim initioregniunico innegocio oftendit. Siquidê mittês fanâû EpiphaniûTicinêfis eccle. hæ epifeopû in Burgundiâ,ingentê illi pecuniarû uim ex publico fifeo dedit,quarum ini pendioredèptifunt in patriâredudïi, multa mortaliû milia, ex 1 js quos Gundebaldus tcxBurgundionûinprædamabduxeranautorqi eftAgnelîus,EpipbaniûIànlt;ftitatisfuaS toeritis,ô(: fingulari prudentia, ab immani Gundebaldo obtinuifte liberationê fcx miliS oapnuorû,qui in fumma precij à Theodorieo dati,nô fuerant comprehefi.Is uero Theo^ oncus,Gue Romanorû fidem adeo duxerit fufpeôiam, ut uitam fuam illis cômittere du KaueritjfiueutlmperatoriCôftantinopolitano ôC alifs barbaris Imperij inuaforibus^lt; P[nc|uiorhabitaret,Româ fenatus curæ ÔC gubernationi reliqüit,fedemq regniRaueng ooitituit.Oftrogothis aût fub ipib Theodorieo,Româ amp;nbsp;Italiâ,fumma in pacis qete ha--®ontibus,Franci itê regnû adaugebât.Nâ Clodoueus rex,nô multo poft^ Crotchildenl ®oceperatuxorê,bellûgefïit aduerfus Gundebaldûuxoris patruû amp;nbsp;Burgûdionesiquo ^bello ciuitates amp;nbsp;oppida, Ligerim inter ÔC Sequanâ amnes fita, fyo adiunxit Imperio. bo tatnêbello interuêtu Crotchildis fedato,alterû qd multos durauit annos fufeepit adgt;-oerfus Alemanos , cû qua gête no minus fuauiris fortib, armiscç inftrueftiffima prælio ofcertauitiquo in prælio fuos in fugâ couerfos uidês,memor eft faeftus promiiïîoniSjquâ toultotiesrequifitus uxori feruare neglexerat,et ipfam prçlq aduerfitatê ob id folû fibi ac ^Berefufpicatus eft.Hinc deo cœli 8gt;C terræ,quê Crotchildis uxor prçdicaret,uouitillius fofilio,prccibusq acquiefcere,fi fui ftrato hoftili exercitu,uitftoriâ obtinerêt,tâtaq? mox Beta eft côuerfiOjUt q multa cæde affli(fti,ÔC uirepreflî,primo fugiebât Frâcijhoftê repet Bret,ac cç de comiflà in fœdâ couerterêt fiigâ. Alemâis in deditionê acceptis Clodoueus ttibuta eis impofuit quotânis diflbluenda ÔC in Francia reucrfus,uigefimoquinto regni wianno àfando Remigio Remêfî epifeopo,eu omni Francorû multitudine baptizatus J nbsp;nbsp;nbsp;ttfto felicitate,poft multas agitationes, ab Imperij Rom. inclinatione perpeflas,

auillaGalliarû pars optimû regê nalt;fta gaudct,Roma pariter Italia à fuis agitationib* teq)irarût.NamTheodoricus Oftrogothorûrexlicet Raucnæfedêhabuerit,amaüit ta-toeornauitq urbê Româ,SC multa publice 45uidit,acncglelt;ftæ inftaurationis, fuprafide gßarbarö fuiflè meminerint,maxima fufeepit curâ.Qiiod g à fîdeli et copiofiffimo

...

D E'C A D I s . P R t M AB

telle uoluerît cerrius fntelligercjlcgat Caflîodori eius epiftoIarS fcrfptorisuariarSliMO^ R in quibus uidebit ipfum regê, religtonis Chriftianæ, facrorS locorum, ceremoniarûqi pondKcum Rom.dignitatis curâgeffifle. Senatui faepenumero comendauitloca urbi% cum facta,tum ctiâ à maioribus fummis uiris,reipub.etlmperq fundatoribus frequêcatî: præfcclos architedostç inftituit, facris ædibus, capitolio, paIario,thefmis,theatrOjdo^'' cis,aquædult;fltbus,amp; cuiufqf opißcij officinis,in prifeam forma mcliorémueinftaurâdi^ pracfecit uigiles,qui cura diu noducß fufciperenr,ne urbis ornamcta,ftatuaz ôf ingcnloru monumenta ex acre aut marmore excifa alportarêrur. Sepulchrum ÄuguftiinuallelV^i tia,Tyberim inter uiam Flaminiâ inftaurarf curauit. Et amphitheatri, quodiatn niaiolt; ri ex parte corruerat,faxa loco moueri,nifi in folam murorû urbis inftaurationem prohu buit,ftatuas principum æneas aut marmoreas,equeftrcs pedcftresc^ nominatim muItaS) amp;nbsp;generali aediflo omnesiuflitconferuari, adhibericf cura,ne illac interirêt,qinbusnocs poileris adèreretjUiros fuiffirpracftantiffîmos,uirtutimagis fortunæinnifos,perqiîO“ in id magnitudinis Romana res creuit,legescç et inftituta fcruari,malos ciuitatis morcsa r fandioribus côrrigi:omnia deniœ,excepta militari difciplina,ad uetuftam ciuitatis, qw primus reipub.opprenbrCaciarlubftulitjformäredigioptauit.SpedaculaproprqsuHquot; fei pccuntjs ex uctuflo more «edi, alia munerapublica exhiberi uoluit: amp;nbsp;cûaurnargf tûmue in nnmos fignari fuis temporibus oporteret, nullum ipfe fignû aliud quam pnu^ ftante repub. confuetum cudi eft paflîis. V t autê ciues uel nouis erigendis uel inftaurap' dis uetuftiorib. acdifictjs maiorê haberêt cômoditatem,calcarias in quibufüâ Iraliæ im^ lis fieri curauit, calcêtç poftmodfîciuibus quorû principia ædificiorû ccrncrent,fmepflt; cio eft largitus. Prohibuit aût edido,ô(S cura impendit attentiorê,ne quis Romanus,airt paterna origine Italus,nedu militaret,ièd arma domi haberet.SaionibuSjUtipfcappdw' uit,ex Oftrogotha gente per urbê regionest^ Italiac conftitutis, qui præfedorû centimö nSlt;$ uice fungêtes,Barbaros fuos in pace SC ocio,à ciuiS amp;nbsp;prouincialiûiniuriaptoniDf rêt,educerêtcç in turmas amp;nbsp;phalâges,cû belli aut tumultus ratio poftularet.SimiluKp*^-rate ufus eft erga uniuerfas Italiac urbes:^d maxime oftendit edidû adhuc extans,iti q«“’ ciues iubet,toto anni têpore,practer$ tribus mefilum amp;nbsp;autûni menfibuSjCiuitatesetoÇ pida frequentare,obne(ÿ munera, quibus antea quietiffîmis reip.tcmporibus,flor£r£^ fueuerâtmon folû em agreftes tunc,fed honefto nati loco,motibus fatigati,quibus taoiH Italia agitata fuerat, ruraincolebat.PapiacSCModoetiae,qua:oppidapoftRauennaain’ uitjpalatia, Arimini fandi Stephani, amp;nbsp;Rauênæ fandi Martini in coelo aureo bafiliW Spoleti quoq; amplas aedes magno fumptu aedificauit, Sipontinâ ciuitatê iatn tuffl in nâ uergentêjUt inftauraret tributorû uacatione donauit, Apponi balnea que agei P^du^ nus habet,muro côcludi, aedesq? fuperaedificari curauit. Quib.alijscç bonis artib.pracl^ princeps efFccit,ut per omnes regni fui annos,exccpto extremo,SC Roma Ôi5 Italia,Od3 utj Augufti.aut Traiani, Adriani,uel melioris cuiulpiâ principis tempora no defiderau« tint. Et cû Roma ipfa,ab inclinatione ccepta,paulifper refpiraret,creuit intérim opib* auda eft Rauêna.Nâ licet uetufta eflet,quac, ut Plinius eft autor, Sabinenfiuanteurbcn’. conditâ fuit oppidS, tamê primû habuit incrementu fub Augufto Cacfarc,qui apudeaw clafiem tcnuit,perpetuo anni têpore expeditâ, quaautfubitisin tumultibus,autindelm natisbellorûapparatibus,]llyricum,Epiros,Macedoniâ,Achaiam,Propontidê,PonWi Cretâ, Cyprum, diredanauigatione celerius petere poftet, $fi ex urbcjaut altfs Italiac^ toribus foluiftet.Fuittç maximaRauennac amplitudini accènîo oppidu CIafTcnfe,quoa militum turmarumep eius clafïîs caufa, à mercatoribus conuenisqt,fecundGportusLa(i dianilittusacdificatum,multispofteaannis fuit populo quidemdiuitefrequentatuW-Rauennam item à Tyberio Claudio Germanico cindâ fuiffemuro,quinunc extat.indt cant litcrac,ad portam ipfius ciuitatis,cui Aureæ eft nomcmquem tarnen murum, Vaîen tinianus pofterior, Gallæ Placidiæ filius, ut autor eft Agnellus, uel inftaurauit,ufl ex aliqua ampliauit. Et poft translatû à Côftantino in Thraciam Imperium,magiftrati*^ font primum Rauennae conftituti, quorum munus fuitmutuas Romanis ConftantinO' politanisq? c5moditates,alterrtatim curafetptofuit tarnen amplitudini fuarplun'mûP®' manors Imperq agitatio, quodlmperatores regésue aut duces plurimi,proutfupraoltt dûnus,illam aut inhabitauerOqaut magis pracfidqs tenuerunt, ut nulli dubiu eflè debea^

31

tiBËR TÊRTIVS .

A qui'n iadlis tamdi'u tatitis opulendæ fundamcrins magnum feccnt addi'tamèntum Théç» doricipacatâ urbem Romam Italiamtç regenns,mora tanto tempore iHicfalt;fla:quando «juidem præter ædem beati Martini de qua diximus,columnis marmoreis, amp;nbsp;Confiant» ^opoli,amp; alqs marmoribus cum ab urbe ex palatio PintianOjtum etiam aliunde auecfiis, Kaucnnâprinceps prædiôus ornauit qui aquæduiftû quoi^ ciufdc ciuitatis, cuius nulgt; lumextatueftigiûinfiaurauit; profpexitetiâ prudentiflimusprfncepsTheodoricus ex^-ternaru gentium, à quibus fob's tûc libi in Italiam timendum fuit,irruptionibus:amp;^ Heru-lis poft occifum Odoacrê, ut ofiendimus conferuatis, noitum regê confiituit, cuius no^ nicn non exprimit Caflîodorusiquê regem cum fuis Herulis in extremis Italiæ partibus, ïpud Auguftâ prætoriâ,ô6 fub Alpibus Apenninocf habitare permiflum ipfeTbeodq-ncusinfiliüadoptauit,Clodouci regis Francorum filiam nomine AndefledamTheodb ttcusinuxorêaccepin Sororemuero fuam nomine Amalafredâ,Honorico Vandalorâ ganliarumunam Halarico'Vifigothorû;aIteramGundibaroBurgundionum,nepternlt;^ Amalabergam Herminfredo Thuringiorû regibus in matrimonium coniunxit. Fucha-' P®®tiânobili,exBalthorn profapia oriundo,qui Veterici fuitfîlius,tertiâ filiam Amala-iunthâinuxorcm tradidinquogencro per aliquot,quibus fuperuixir,annos tanquamft loiifusfiiit. Poflèdituero ÔCexprifeoRomanorû principûinfiitutoadminifirauicRogt; •quot;ânilmperij occidentab's prouincias, quæ à nullis diefiarû Barbararu gentium regibus' itneretur.Nedum enim unquam cum Frâcis, Burgundionibus amp;nbsp;Vibgothis bella fiifce P't:fed eos aliosep barbares Imperi) opprelToreSj^ad potuit fimul in pace continuir,mif' ’soratoribus cS epiftolis quæ extant,ne aliquainter eos nata di(renfio,Confiantinopo-janislmpcfatoribus Romanisep uiam patefaceret adiuralmpertj refumenda:lêdin H» panqsnulla ui armorû,quod quidem legerimus captiSjinde eum feimus ab'qua tenuifie, décréta ad HifpaniarS gubernationemædita: extâc SCliteræ ad *^3giftratusiniIIis conftitutos datæ : quanquânofira eft opinio,gubernatfonem Hüpa-’^’atûjdequa innuit Calïïodorus,inde prôceflîfle,quia is princeps fuicepit curam Vaico Piæ’^^^pfindatFrancorûmanibus ÔC pofiea pro generi filio conferuandæ. Cum enim lodoueusrcxFrancorû,quod fuo loco ofiendemus, Halaricum Vifigotborum regerr» Vogladenfibus interfeciflet, Vafconfamtp cum aliquot Hilpaniæ partibus cc Pgt;net:Tlieodoricus rex arma induit, in focerû pro generi ultione:quo in bello Franci ad '^’g’ntahominû milia,qui Vafeoniam Hifpaniam(Ç,pro AlmarieoHalarici filio,n5pat uoten^ore gubernauit.SiciTiamueroSCadiacentesItab'æinfulas,Dalmatiam,Liburni--a îlIyrjQ partem in Adriaticum uergentem, armis obtinuit.duxitfp paratiflimana alpes, Ôi. prouinciam Romanam primum, pofiRhodano tranfinif-iNarboncnfem Galliam, ac ea Galliarum loca qui extra Burgundiâ ad Teutonas per^ fnt,exceptis Aluernis,regno fuo adiecit: quam quidêprouinciâ ciuitatescpThcoda-ƒ lïepos eius qui pofiea fuit tertius gentis Oftrogotbæ rex,multo tempore adminfftra^ '^’^^î^f’îT'heodorici epifiola per quam Arelati meeniaiufiit fumma diligentia infta» Sirmienfem,tanro prius tempore à barban's laceratam^ ÔC Noricos,.

V 3^’’^“cfuntpartim Aufirini,partim Baiorarq,regno fuo adiSxit, quibus prouincqsCo Romanû à fenatu Romano præfidê dari uoluit. Nq poft eius ex Thracia pro ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;relidis fedibus, quas ad Danubq ripas,fecundum Pannonias QC Nori^-

habete confueucrât,tunc Thraciam deuaftabant. Ncc potèrat tune refifterc Zend» cæteram Impertj debib'tatem, turn quia tem^oribus ilb's Confia J'opolitanaurbs maximo conflagrauit incendie.Quin etiam Thcodoricus,futuris pro * ^'^stemporibusjclaufira Itab'æ, abipfo Alpium maritimarSinitie ufqj adTridêtinos ontesatttibuit GothorS proceribus inhabitanda.In tramitibus autem,per quos ipfe et wiBarbari erant ingreni,oppida excitauit,ciuitafe cui nunc Tridente efi erat($ tune corf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Veruca arce, ad Norici amp;nbsp;Italiæ fines,eo in loco,cui nûc Montifal

ri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ædificata.Interea dum hic cfièt Romæ 8gt;C Itab'æ fub Theodo

defundo,q fexdecim annis apud Côfiantinopolim Imperaueratgt;fuf cuius têpora,in Italia,Africa,Hifpantjs,GallqSjPâno-A-’ ~ ^*5^ d’uincijSjBarbarorû uirtute,res erât gctiflimg,ut in occidêtali Imperio,nil ge uelle côperiamus memoratu dignû,prêter aliquos motus in rebus ecclefig amp;nbsp;Român, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pontæcum

Jtf f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D B C AD I S P RI M AE

pontificum fofcttatosJpfius haqp Ariaftafij Imperatons Jmperitj initiö defundiis euR^'** inæpon«fcxRomartus,enânômineAriaftafius,tunc(^magh5iridcfoamp;RomanopO' pulö diffidiö eft ortiï. Symmachüs narilt;^ in Lateranêfi,qua appellabat Conftantmian^i Sc Laurentitts in beatæ uirginis,qüç noua dio'tur,acdibus,uterlt;]p Romanus,in ponrinc^ funteleÆ.Qyorû controuerfiæfedandæcaufajCumRauennamadTheodericûumu'î faütores acteflîflent, cenfuit rex illû qui prius,amp; à rrteliorf parte faiflèt eleâus,inpoflti^ eem accipi, obtinuitcç Symmachus:q Chriftiana ulîis demêtia,LaurentiS comptôW aduerlàriumtÿ Nucerini epifcopû dédit» Sed Romani, quos parata per Theoderioip^ iam faftidirct,pôft$ Barbarüs ceflabat gladius,inteftinis difcordqs fefè inuicê lacertf® ' £t Laurcntio Romam réduiflo, caufam iterum Rauennam deferri oportuit.Qpanigt;it ç dàrctrcx,canonûignarus,PetrumAItiniepifcopumRomammifit,nômagisutde^*'' Xrouerfîa iudicaret,^ ut ütrotp eiecflo in pontificatu ipfe fe intruderet.Fuit uero coni»'’ animo,6C prudens Symmachus. Qui epifcopisItaliæ ad centûuiginti cogregatûjpfl*” z le purgauit à criminibus,quæ falfo obiet^la eranüinde dero per fynodi autoritatêre^'’' ciliato,Petrum Laurcntiumc^ obtinuit rclegari. Nee tarnen deftiterunt ab incepcisK ' mani,fed Faufto exconfule,pontifîcc derumcj defendête,ac armis protegête, Propin item ÉxconfuI,côprorupitinianiæ,utplebêaccuratifiimeeocitarit.Vndecædes OUI inpraîlio eft cômiflà. Eoq; furoris eft^jceflum, ut infacerdotes uirgincstÿ facrasSymin cho fauêtcs à Probini fatellitibus fitgraflàtû. Per Anaftafij itêlmpcratoris tempora,n latis ualuerunt Theoderici regis confilia, quin Barbari Romanarû prouinciarum inu^ fores,poftquâfe à Romanis armis tutos uiderunt, inter feipfos bello contcndcrét.igt;a^ Clodoucus rex Francor3,qucm Crotchildi uxorehortante,ad Chrifti dominifidtinrn tierfûm ÔC à fando Remigio epifcopo baptiratû oftendimus : poftquâregnum bran lOrigelateqß ampliarat, in Vifigothos exarfir,quos propter Arrianâ labern iudicauitp infidelibus perfequendos.Is itaqj rex procerû concilio apud Parifios habito,cumiam bello gerendo conftitutû eflet,uouit bafilieam principi apoftolorum,quænunccain uicate infignis uifitur,fi uidîoriS de ecdefiæ hoftibus obtineret. Erat tue lubêHalancus rexVifigotborû, qui Valliæfubrogatus, duodecimû annum tuncrcg”^ batiduxititaq? per Turonios Clodoueus,ÔC in celeberrimo Martini têplogt;mulrispro lt;ioriauotisfeobligauit.IndeVizenaamneuadato,conftititincâpisVoglafonfib^gt; quos decimo à Pidhauis miliario diftâtes Halaricus amp;nbsp;ipfe duxerat,fignis collati'sdo nere paratiftîmus. Aluerni etiâ originem fuâ in Italos referêtes,Romanacreipubht^n ad eaufc^ temporaferuauerât.Ideoqi Apollinare quodâ Romano, qui dudum^^ uo fiierat, hortâte, Vifigothorû partes funtfecuti,quoniâeisferuauerantpacemaConi tio comité eonftitutâ.Itac5 cômiflum eft praeliû:in quo Vifigothis ÔC Aluernisfup^^^J iex Halaricus 8C Apollinaris ceciderût.Secundû id præliumifit ClodoueusTheoderi fiJiû ex aricillà fufceptSin Albienfes, Ruthenoseç Vifigothorû fubditos,acinAucm° ’ lit diximus,focios : quibus fubacftis ÔC Francorû regno additis,inTholofam tSccaput gni Vifigothorû, Vafconiamt^Theodericus arma conuertit.Almaricus uero,que*!^ ricus unicum habucratfihum,fefe intra Pyrenæum cômuniuerat.Quare licet Thoi^ p cum paternis théfauris amp;nbsp;Vafconiâ amiferit,Hifpaniam ulteriorê cum Pyrenaciialt* gt;nbsp;prout pater poflederat defenfauit. Cûq? pace obnixe peteret, procliuisinillâprimo Clodoueus:amp;tarnen paulo poft Arrianâ hærefim audiês inEngolifma Â^Burdegaii uitatibüs,mâgis alibi in Vifigothorurn regno feruere,eas aggreffùs ciuitates,cepir ripüitcp, ÔC cæde Vifigothorû ciuiumcp quihærefiabrenunciarediutiusrccufarun ttiifla, epifcopos inillis catholicos inftituit.Ea cû eflent Anaftafio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rLx

gauifus eft ültionê de Vifigothis Romanæ rei euerforibus Imperî) lui temporibus ptâm efle.Et ob earn rem benegeftam,CIodoueo tunicambla(fteam,epiftolas^mi quibus eüm Patriciû confulemcf appellauit .EratTuroni Clodoueus, quâdo împeratore Romano munus accepit. Quare uotis rite folutis.poft lolênes Chriltia cérimonias,eara induit ueftem,Ô(: îedênsin equo numûin multitudinem,qu3;magn Fl ancorum regno ad id folenne conuenerat, difperfit. Acdamauit uero non patricium fore ÔC conlulem folûmodo, fed Auguftum ètiam Qodoueum.Qui cidjus pompa,Parifios aecedês,eôrû urbem,tuhc primo regni Francorurafcdem^ F

LIBER TE R.TI VS

tue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fefuatSjfore conftituïnQug ïntellecflaThcodoricus Ofbogothorurex,

lt;1511^° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quiafocerï CJodouei audadä

jQ ^'^*\^^^’4’^odmagis credimus, qm'aillumindignetuleht rantâ cuRomano Impera-dra ■’^'^*^’^*^^*^‘^^^‘îTheodoricus coacflislctfiiflïmis quibufcp miliribus,qui ad qua Ei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;milia fuere, maiori pane amp;nbsp;Gcpidarû llbam comité præfecit ducem.

den nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ducenti occurrerunt Franci,quos Clodoueus prouinciæ ilJius præfidi'o

P auerat.Cômiflum aûteftpræliûutricp exercituipcriculofiflîmû,fuperioies tainen Par' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;copiæî amp;nbsp;Francis qui in Vafeonia erât,ad triginta hominû milia profil

ou* ir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;parte cæfis,reccpta eft pro Almarico defundi Halarici filio Vafeonia,

J. ’ *5crto temporeTheodoricus, prout fupra diximus,proprio Oftrogothorû præfi-

° “cnfauit,Quia uero cxcrcitus,quê llba in Hifpanos Vifigothos duxerat per Ligu-tfanliens earn afflixeratprouinciâjtribunus aliquot annorûLiguftinos ÔC frumenti P’aexhorreo publico donauit. Quo in têpore ut aduerfus ornes motus qui per Hifpa sauttaalliasorirent, paratior forer, nauesomni in maritima Italiæora nouas fieri, ôi^ auennâdiici curauit.Dum ea in Gallijs ÔC per Jtaliâ agôtur,Hormifda pontifex Roma us rufinoneoriûdus,defuneftoSymmachofufïètftuserat.Hicepifcoporû^uincialiij yuodû apud urbêjhortâte Theodorico rege, coegit.In qua innouauit dânarionê hærefe ^’’^torib. quincp ex clero, quorû duo fuerût epifcopi,Côftâtinopolim

' gt;s,Ioannè Côftantinopolitanu epifcopû,ac per eu Grçcos omnes ab ilia hpi efi iufii t ^terrcri.Sedcpifcopus clerus(çCôftantinopolitanus,Rom.pontificiinobediêtesfue^ •^ut-Anaftafius etiâ Imperator requifitus decretis Rom. pontifîcis, in quib.Eutychus dâ-•^awtjfubfcribererecufauitjaddiditcç cotumaciæ fcelus, qgt; oratoribus Conftantinopoli lEths ad Hormifdâ pontificê literas dédit, in quibus iufia illi à fe accipienda,potiufquâ ■* fl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fore côtendit,ut merito eius morte quæ breui eft fecuta,diuino iudieio

inniââcôftans omniû fuerit opinio.Nam eodê anno,qui fuit Symmacho et Boetio T or quato côfulibus, fulmine afflatus,idê intertjt Imperator.Cui cû eftèt fubrogatus luftinus ‘^quot;’OfjncdûEutychiana hærefis,fed in paucorû annorû fpacio,omis labes ex Chriftiana ^*gt;gionc,per uniuerfum orientale Imperiû eft fublata. Mortuo interim Hormifdâ,fuffe-«us eftiiiKomanûpontificêloânesnatione Thufeus,per cuius têporaluftinuslmpera tor haerefum radicib.per orienté extirpandis intentus,eiecit omnes eius fetftç epifeopos, priuauitq? cômilTis ecclefijs facerdotes.TuIit uero earn rem grauiter Theodoricus Italiæ tf Xjipfa Arianorûlabe, quâmaiores fui fub V alente Imperatore imbiberât,inquinatus. Jlt;uan$nonmagismoleftâhabuifle Arianorûinfedationem fufpetftamomnéboni imperatoris noui uitâduxiffè uidet.Hinc optimos ciues Romanos Symmachû amp;nbsp;Boe^ huiufpe(^os habuit,eosq? exatfto côfulatus anno,deferentib. Opilione amp;nbsp;Gaudentio fa «lofiliimis ciuibuSjPapiârelegauit.Quoin tempore Theodatûmepotem exNarbonéfi ptouinciareuocansEtruriæpraefecit,cuius prouincianonnullas illis urbes attribuitiure proprio pofiîdendas: amp;nbsp;ne Romani ciues ob Symmachi SC Boettj relegationé, de folita oenignitatediffiderét,rex Senatui permifit unû ex genre patritia mitterentTheodato in D Narbonenfi prouincia fucceflbré: ÔC ramé eo qui fecutus eft anno loannem fummû pon tincem,Agapitu ôf Patriciû confules,acTheodorum dC Importunum, alterumq; Agapi tumfenatoresjpræftantifiîmoseatempeftateuiros Romacijcere,acomnino tollere co^ lntuit:Id(^ut aliqua fimulatione teeftius faceret, ipfos legationis nomine mißt Côftanti-nopolim ad luftinû:utcç earn legationis fimulationé melius concinnaret, ecclefiæ Rauc natis epifcopûjipfis oratoribus adiunxit : fuit uero legationis fumma,ut agerent cum lu,» ftinoImperatore deepifeoporû facerdotumeç Arianorû reftitutione, qua denegata aut diûtiusdilata,fefecôminatuseftomnemltaliam,amp;urbem Româcædibus ôifincendie uaftaturû.AppuIfaConftantinopolitanæ terræ naui,quæ tantosdetuleratorarores,lufti nuscum clcri populi pompa obuiâ eft progrelTus, ad pôtificisq; pedes proftratus,ill3 prodeiuicario adorauit.Is fummus pontifex maximis honorib.introdutftus,mandata fi* nulcûRomanis confulibus fenatoribuscç ÔC. Rauennate epifeopo expofuit.Quibus ab Imperatore auditis,magna utrincp dicentiû audientiumep commiferatio eft oborra, hinc fideicaufa,fi Ariani tolerarentur,inde urbis SC Italiæ defolarione,fi impio régi nô farisfi'e Ut animos diftrahentibus:uicit tarnen grawtflîmorû in quibus timor domini fantftus per

Blondus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D maneret

38 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECADISPRIM AC

maneretjUiroî3 fent5ti’a,pofi:ponendâ,quæ ad tempus in integrS reftitui pofTetjWc’ rtU ûm urbis amp;Italiacfaluti,quanî populos gladio oedfos nullapoffetprincipum,nu!Up ' tificumj aut confulû potentia inftaurare.Dimi{rurus etiâ oratores Iuftinus,utininow norCjfuo itê cofuleret, à loâne pontifice, côfulibus Romanis, fenatoribusc^a- g tibuSjUoIuitcoronari.AdduxerfîtueroimpenfielFufius Pontifia Romanis a honores Theodoricû maiorê in fufpidonê.Et q prius fumma digniffimus laude totÊ nos,meliorib. quos antcada tuliflènt fecula, prindpibus Romanis æquari merui^a tremû uitac flagitîjs fe inquinauit.Nâ tentos Rauênae,Ioannê pontificem,côfules ôc tores Rom.famis crudatu in carcere ocddit.Boetiû uero ÔC Symmachû inPapiagt;yd quot exulauerat annis,iulïït iugulari; in têpore Ecclefîus Rauênæ epifeopus ab in a fta Icgatione ilia reuerfus,bafilicâ fantfîi V italis quæ nunc Rauennæ infignis uifit, *• cû Iuliano argentario exaedificauitFacflum aût uidetur in crudelitatis quaTheodof* præter mores fuos ufus fuerat ultionê,ut apoplefi,fiue ut uult Âgncllus,uêtris pronu^ i'nterierit,nonagefimo otflauo die, poft$ loânes pôtifex et Romani illi obierât, at® no duodequadragefîmo, poft^ Italiæ dominio potitus crat. Quan^ Procopius«! Italici aduerfus Gothos principio refert, Theodorico poft occifos Boerium amp;nbsp;oyi« chS cœnanti cû effet caput pifeis oblatû, horrendâ in illo uifam Symmachi facie, bro inferiorimordicus apprehêfo, fibi toruis oculis minaret,eo($ confternatwpa«^ g gê incidiiîe ægritudinêa'n qua leuitatê fuâ confeffus fuitj® fcilicet pontifice fand« « Sc cû eo alios infignes Romanos,tûc maxime præftantiflimos uiros Symmt^h«^ , tiû,ad perditorûhominûfuggeftionêoccidit, ÔC paulo poft earn confeflîonéilico^^P rauit.Simile certiustç teftimoniû fubitg mortis inflidç régi Theodorico ad p®nâ«!*9 tis,affert fantflus ecclefig dodor Gregorius in dialogo,ubi feribit Solitariû tis uirû apud Lipparim infulâ in eremo habitante,qua die defundus eft Rauennat * doricus,Gotho cuidânobilitune dixiffe uifam à feTheodorici regis anima,quæ Rom.pontifice ÔC Symmacho_,quos per id têporis occiderat,in ollam Vulcani portaret.Theodorico fîneuirili proie defundo,Amalafuntha filia tûcuidua ca A' rico filio fuo,quê ex Eucherio Oftrogotho,magng nobilitatis uiro fufceperat,octa« nû aetatis agête, in regno fucceiTerût. Adhibuit uero prudes regina fingularê in lu câ humanitatê,tû diffridionis moderation?,quç cû Gothos feuere ne quempiâlæ continerct,laxiore Roman. ® feciffèt Theodoricus gubematione eft ufa,ôi^tj!» quæ refeidit à genitorefada,nhjs Symmachi ÔC Boetij patrimoniû reddidit.Sednt ricû filiû ea erudiri amp;nbsp;Roman.moribus ac difeiplinis imbui diligêtia curare coepUgt; le in optimû principe fuerit euafurus, nifi tres Gothi illius educatores rapinis qbus ti erât inhiâtes, prudetis id reginæ confiliû peruertiffènt,nô placere Gothis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g

regêfub pracceptoribus uiuere,formidinê fibiper uerbera minastj incutienfibus,e tra expediret uitS inter Gothorû duritiê adurum,omni folutâ maioris reuerêtia,* nbsp;.

æqualescj uiuentê arma 6C equos tradare, quibus animi uigor, generofitastß accepta in dies augeat. Quae cû Amalafîuntha barbarorû infidias times fimulaffèt,Athalaricû paulo maioribus natu permifit educandû. Etfi uero pucm omnib.uittjs ftatim infecerût, matri tarnen obfequens erat, q» eum Gothos^ fuos terreret luftini Imperatoris optimi uirtus, in quâ Theodorico etiâ potêtifh«!® ut oftendimus fuipedâ, Romanos Italiæcj populos refpicere formidarent.

cû Vandalis,Frâcis,Vifigothis,Burgundionibuslt;j 6C alijsbarbaris à Theodorico P tam,comuni côfîlio coferuaruncT urbauit uero hanc reginac fiC nati concordia,tn ftini,quæ ad primi anni illorûregnifinê,Lâpadio ÔC Orefte côfulibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ^-,{0

ca in rerû animorumt^ cômotione,quâ principum mutationes efficiunt,Ath^aric jg dales metu Imperatoris liberati,facile in lafciuiorê uitâ tranfuerfum egcrût,adco u . matrê audire,aut alloqui dignaret,quin potius ipfi infidias pararipateret.Quib^ cû fe regina priuariregno uideret,Theodatû primo fibi ex gête Amala confobnn tas per Etruriâ,ut oftendimus ciuitates tenentê.SC earn adminiftrantê prouincia,q ^fe pueri fèdudorib.c5fentiret,coercuit pecunijs multatu diffbluendis Etfutiæ a quibus repetundarû fuerat aceufatus. Inde filio Athalarico, cum fodalibus fuis relido Rauennâ fe côtulit : cû nequiret filiû â perniciofa uitareuocare,^«

LIBER TERTIVS

59

A fuit,très GothorS proccrcs,qui malorû confiliora puero fuafores erant,interfîd curauif. tamaûtdidtProcopiuSjIuftmiano lmp era tori, quem îuftinus exfororcnepotêreliquic ucceflorë,fuafifre JtaJiæ recupcrattonêi^d cfi à prudentis fœminç quâ omnes fcriprores ummiseffcrût laudibus,uita ôimorib-abhorreaf,et nullus abus uel tenuiter innuat,uero •uiilcnô ui'det.Âthalarïcû ctïam que moribus inquinatiffîmiSjProcopia fecuti fuifie di-Xii^SjOiniaadTheodorici exêplar,ô(^ fortafïîs quantû pafla eft gtas,meliorageffi(îèjex '“alliodoro eius etiâ epiftolarû fcriptore côpertû habemus. Siquide licet feda Arianus * ffô defien'tjBonifacium ÔC Ioannê,cui Mercurio fuit etiâ nomen, fummos potifices, ^uos fua habuerût têpora,nô folû ipfe profecutus eft fauorib.amp;^ honore,fed â Rom.fena fu acpopulo honorari curauit.Decrcta eius extât,de epifcopis à Rom.pontifice et nullo quot;10 ordmandisjdcrebus facris à neminediftrahêdis,ô^ demû de ecclefiafticalibertatcie Ueriuscôferuanda, ciues ÔC Rom.amp; Italiæ oppidorûurbes frequentare,ac bonis artibus Operâ dare,ediô:o iuflitzfalarqs in urbe Rom.liberaliû artium præceptonbus,^d multos O ^nnos fucrat negledîû côftitutis:amp; inchoatâ à Theodorico publieorû urbis ædtficiorum initaurationêadeo côtinuauit, utmarmora oportuerit aliunde aduehi,quae in ruints in-dperêt deeffe. Nec quippiâ ab eo côrjcimus perperâ fadîû, praeter Opilionis Symmachi ^Boettjdelatoris fublimationê ad comitiuâfacrarûlargitiona,quacuidct fuilîèærarq ptçfedura.Titubauit tamê ad extremû pueri regnû ob FrancorS Burgundionûtp in Ita-'iâaduent5,q hune maxime in modûfuifle uidet.CIodoueo rege FrancorS mortuo,Clo domir, Childebertusqi eius filq, in regni paterni diuifiôe,partes Burgundionü regni, A-lemanoruqt quas occupauerat Clodoueus,6lt;^ 9^?^ alpibus ad Itahâfpedât,Theode-Derto eorû nepoti,quê in Metenfib. regê conftituerût,regendâ polïidendamcç dederut. bitaq^ Theodebertus adolefccs, rapinis pridê aflùetus,utpote que Theodoricp pater in Alemanorû expeditiones duxerat,prouinciâ Rom. cuius caput eft Maflilia Septimano fû,quæ regis Italici eflèt,inuadit.Quod c3 intellexiflet Amalafiunth a,ad reges FrancorS uiittês,pen'cula oftendit ab Imp.Iuftiniano tûc florête imminêtia,fi Rom.reipub.prouir» ÇdarûinuaforeSjpræfertimltaliæpropinquijbellisinuicêdiflîderêtjfœderac^ AthalaricS inter filiû fie TheodebertScÔftituiimpetrauit.Etfiucro qualiafuerintfoedera,nofatisha bemus compertû, tarnen conftat TheodebertS Rom. prouinciâ in uim ipforû fœderS te nuifle.Acceffît etiâ pueriregis Athalariciincomodis, qjTheodatus ob accepta â regina Amalafiuntha iniuriâ,6C quia Burgûdiones Francoscÿ tûc uicinos Italiæ timeret,côlufti i^i^nojproutautor eft Procopius, egit,utItaliæreceptioniperHetruriâmanusinijcicns pecunijsfeditaret,quarû adminiculo ociofam in Côftantinopoli uitâ degeret.Sed etiam teginaeanimi perplexitatê, ÔC Theodati cogitationes in noua mutauit côfilta Athalarici tegisobitus.Odauo ein æ cûregina matre regnû aflùmpferat anno,defuncftus cft.Tunc AmaJafiûtha, cômodius fibi procefturam gubernationê arbitrata, lî quempiâ aflîimeret îdiutorêjTheodatû ex gente,ut diximus, Amala.fibi confobrinû ad fe uocauit,amp; multis in eam fententiâ dilt;ftis,ut facile potuerit homo cupidus illatâ inultæ iniuriâ anteatftæ ui-fæpotius reginæ fimultati attribuere,ilium poft reconciliatâ gratiâ regni conforte de-b darauit.Erat uero Theodatus, Latinis.Græciscç literis eruditus,amp;: interphilofopbos,q-busoperâimpendcrat,Platonêmaximefe(ftabat,qui,utafleritCaffiodorus,temporum iuorûhiftoriâfçripfit.Cæterû qui omni in uita iners incôftansq? fuiflèt, tûc ætate iam græ dioradeo imbecillis cneruisq? h'eri cœperaf,ut nulli rei præter^ cumuîâdæ pecuniæ, cuî auidinimeinferuiebatjUideret idoneus.Ettamereginaimpellêteunicû initoregnoædt dit«irrutis munus .Nam dû Amalafiuntha ipfum in Rauennâ regni participé fore confti tuiuTheodebertus Metenfiû rex, Burgûdiones multa armatorû milia in Liguriâ atrç E-miliâjAlemanosuero in Venetiâmifit,in quos delatus eft cum Gothisitalisrç militibus Thcodatus.Et licet mul to minora fuerint de fe per litteras CalTiodori ipfe prædicat,u-ttancp tamê gentê nô fine ill or û cæde Italia expulit, atcç etiâ miflb exercitu que utraq? in çxpeditiôehabuerat,prouinciâ Ro. per legatos recepit. Tegebat aût multû ipfius regis ineprias uirtus reginæ omnia adminiftrantis. Hinc ilia proccftifle ufdent quæ CalTiodo riepiftolæ oftendût,prouifa prudêter pax à luftiniano Impcratore,Ô!f pariter à Francis r« gibusTbeodebertoq? nepote per datas multipliées cpiftolas,miftbs(ÿ oratores etiâ ex fe nawenixiuspotita.Hincfummipontificis ueneratioÔ^ fufeepta accuratiusclerifacra-

Blondus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D x rume^

4® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D 5 ÇA Dl S • P RT MAE*

riimcß rcrupf otc^fOiHinc àuécfla magm's fumptib.ex Conftati’nopoK ftiafmofà,ç[tribus ß Româ ornari curauit,Hinc liberalitas proceffît,qua iiiLiguies Æmyliêféscÿ et Venetos ufus ftiitlpfis cm populi's ob accepta à Burgundionib.amp;^ Alemanis dâna,tertiæpartis«^ nius anni annonâ ex publico eft largitus : qua quidem annonâ Ligures ÔC Æmyliêfesex Terdonefi Papiçnficç, Veneti exTaruifino atep Tridentino horreis acceperût. HScetia rege feribit CalTi odorus elephantos tûc ex ære uia facra ad naturalê beftiæ magnitudine çxtantes, qui ruina minabant jinftaurari iuffiflejea ut uidet rationc,q, populi Rom.con' düceret animorû feruandg generofitatijfi pueri adolefcentesqi beftias intuerent,in quas maiores pugnare nô horruerint decori inferuiêtes. Sed cû Theodatus rapinis pro fuiiU' géni) uicio manum appofuiflet,diftuafifletcj illi primOjamp; poft obftitiflèt Âmalafiuntha, moxhomo perditinimus,fummaingratitudineufus,eâinlacus Vulflnefiâinfulâreleg» uit,occidiq^ permifit à filtjs ÔC agriatis Gothorû procerû, quos Atalarici corruptoresjC' ginâ oftendimus interfici curauifte.TuIerût eam morte ægerrime,nô Oftrogothimodo, fed Ô6 Romani Italicp omnes, ut fi aliquis apparuiftèt,ad que tune fummarcrû deferripo t tuiflètjfuerint defetfturi. Fuit nanqj mulier ilia, fi CalTiodoro credimus grauilfimo auto^ ri,inter primarias rarilTîmascÿ adnumerâda,quâ ille dicituidere uenerandâ,audire loque tem,fuiflè miraculû,quæGræcisLatiniscpliteris egrcgicimbuta erat,omni3 gentium na tionumcç quæ Romanû inuaferât Imperiû lingua ex illarûuernaculo uocis fono loq^' bat.Eâuero tantæ grauitatis,tantæ infimulâdo ÔC dilTimulâdo prudêtiæprædicatnime» ut cûdifcolos infolêtescp 6C graflàtores côpefcere curaret, nullâ illi ab eaoffenfamfep^'^ peftbs amp;nbsp;dicerêt amp;fentirent:undetantâ comparauerat autoritatê,tantûfibi cociliaucrat omniû amorê,utrem illi odiofam cômififle,fi etiâ nulla timeret pœna,nephariûducere' tur.lta ill tus morte poft faeftû côfyderata,anxius Theodatus, Oftrogothis proprio timen tibus periculo maxime memorantibus exiftimare cœpit quantû immineret periculi,“ ftinianus ftimpta occafionc necis Amalafiuthæ, cuius uirtutê dilcxeraf,Italiâ inuaderet Itacpplacaturuslmperatorê inter multas quasadillûuxorêrç Theodora dédit epiftoK^ unâ accuratiusfcripfit.In qua Româ Italiamcplo quêtes facit,pacêoptimo régi,doui*' mo prîncipi,Romç amp;nbsp;Italiæ amâtififimo patri mitifiimocp domino impIorare.Et eu elle uifum in tanto timoré fuo paru fenatores Rom.mittere oratores,Agapitû etiam pond ' eem fummum mifit : ncc tarnen illu commeatu in uiaticum iuuit, ut bonus pontifexua ’ aurea argêteacç ex bcati Petri lacrario fumpta,fœnori fubijcere,quo pecunia ab ufuvarO perciperet,fit coacftus.Quem cû luftinianus,fumma uenerationc in Côftantinopolim duclûjde Eutychiana hærefi interrogaftet, orta cft inter eos de rebus fîdei ultima alteren tio-Iuftinianus em ab Anthemio Côftâtinopolitano epifcopofeduêîus, petîjt eam labe à iummo pontifîce côfirmari.Cui nedû confenfit Agapitus pontifex, fed magno refines animo, ill ft pro lufliniano appellans Diocletianû refipifeere fccit, 8^ Anthemio hæte fautore eieêlo, MennâinConftantinopolitanum epifcopûordinauit. Depaceuerooi mâdata pótifex expoftiifletjita adulâter et fimulate refpôdit Imperator,ut pofthacni^ ’ fibi fecurus rexTheodatus multa fit aufus,quç illius ftatû ruere adiuuarunt.Siquiden^ pito quamprimû Româ redrjtdefun(fto,clcrû Rom. quod nullus ante tyrânusintétauUj Theodatus rex in eletftionê quâ faceret,illata ui côfenfum promittere coegit,ôi5 pee^’’^ per patftionê accepta, Syluerium in pontifîcem creauit.Qua ex re,cum maximâcona' tnuidiâ,ôf multos fe delatu CÔftâtinopolim acceflîfle intelligeret,incœpit melioris uiiat inftitutionê populis oftentare,tributis alicubi imminutis, ÔC omnibus liberatis,qui file obnoxij, aut deliefti in rempub.admilïî caufa in euftodia haberenf. Eius tarnen ineptiu^ nli, amp;nbsp;iâ omnib.inuifi regis conatus, maxime inanes reddere cœpit annonæ penuriap‘ uhiüerfam Italiâ orta. Cuius multo minoré,^ uinorû fufeepit curâ.NancJ audiens in ronenfi agro acinaticû efïeuinû odoris laporistç fuauififimi, m^nâ eius uim fommoen fei impêdio Româ aduehi curauit.Vinû etein illud alTerit Caftiodorus colore purpnrt^ foiffe regiû, fapore præcipuu, dulcedo cuius ineffabili fuauitate fentiebatur, dïtamen laêlus eius denfitate pinguefceret,ut carneus liquor autpotio edibilis uideret.Sedanniy tiac penuria fubleuâdæ caufa fatftû eft, ut ad tribunos maritimos Venetiarum dedericep (lolâ, q noug urbis V cnetg, pauloante uti oftêdimus inchoatg, prima incremêta qns»^ fuerint,ante oculos ponit,amp; baud fecus defignat g fi ad tâti populi,tâtp excellemism^^

L I B E R TE R T ï V S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'4t

' A oftendéndani ongfnê, tunc à Cafïïodoro Rauenna oriundo,amp;f qui lôciS l'nfpexitjperfcri ptafuiflct.Cûnanq;mififletTheodatus rexinHiftriâLaurenti'u quendâ^procuraturû a^ ’ionâ,quæRaucnnâ adueheret exercitibus Sgt;C Italiæ populi's diftribuêdajdidiis Venetia fiitribunis in hæc uerbaTheodatus fcripfitrData pridê iufïîone cêitiimus,ut Hiftria pro Wincia,uini olei fpeciesjquarûpræfenti anno copia indulta perfruit,ad Rauennatêfegt; Vielter dirigeret manfionê. Sed uos qui numerofa nauigia in eius côKnio pofïidetis, pari deuotione grata prouidetCjUt qd ilia parata eft tradere,uos ftudcatis fub celeritate porta ïtquot;Similis crit quippe utriq^ gratia profe(ftionis,quâdo unû ex bis diftôciatu impleri non permittit effecftû.Êftore ergo prôptiftimijaduicina qui fçpefpacia trâfniittitis,infinitap ^oipitia quodamodo ueftra difcurritis, qui per patriâ nauigatis.’Accidit etia ueftris corn ’^odis,quoduobis aliuditeraperit,perpétua fecuritatetranquillû:nam cûuentisfæuien Pb.marefuerit claufurn,uiauobispandit per amceniffimafluuiorû : carinæueftræ flatus alperos eorS c3 non pauefcût, terram cû fumma felicitate cotingunt: putant eminus per

® prata ferrijCÔtingit alueû no uideri.Tradlpfunibus ambulant, qugftarerudêtibuscôfue uerât.Etcôditionemutata pedib.iuuât homines naues fuas.Vecftricêfinelaboretrahût, ^pvopannouelorûutunt paiTuproiperiorenautarû.Iuuatreferrequemadmodûhabi-tationes ueftras fitas efle peripeximus. Venctiæprædicabiles,quondâplenæ nobilibus. îbAuftroRauennâPadumcj cotingunt, ab oriêteiucunditatelont) littoris perfruunt, ubialternus æftus egrediês modo claudit, modo aperitfaciêreciprocainundatione cam porû.Hicuobisaquatiliu auiumorp, domus eft nancp terreftris,modö cernit infularis,ut lilicmagis exiftimes efle Cy clades,ubifubito locorû faciès refpicis immutatas.Earû qp^ Pe fimilitudine,per æquorâloge patêtia domicilia uident fparfa,qug no natura protulit, Itdhominû cura fundauit, uiminib.flexis inligatis,terrena illic foliditas aggregat,ôi5 ma îitimofliiâui tâ fragilis munitio no dubitat oppôni',quâdouadoiumlittusmolesneiciC fgt;)cere undarûjSC fine uiribus fertur ^d altitudinis auxilio nô iuuatur : habitatorib.igitur «na copia eft,ut folis pifcibus expleant, paupertas i bi diuitibus fub æqualitate conuiuit,

C y nus cibus oês reficit,habitatio fimul uniuerfa cocludit, nefciût de penatibus inuidere, amp;nbsp;fub hac mêfura degetes, cuadût uitiû,cui mundu coftat eiïc obnoxiû.In falinis aût ex^ wcedis tota cotentio eftîpro aratriSjj? falcibus cylindros uoluitiSjinde uobis frmftus ena ■f*^'^’')quando in ipfis, ÔC quæ no facitis,pofifidetis.Moneta illic percutit ui(ftualis,arti ue Hfæ omis frudus addidlus.Poteft aurû aliquis minus qugrerememo eft,qui fal no defide tet inuenire.McritOjquâdo ifti debet omnis cibus, qp poteft elTe gratiflfimus.Proinde na-animaliû ueftris parietib.alligaftis, diligêti cura reficite,ut cû uos uir expe nettllimus Laurêtius,q ad procurâdas ipecies eft diredus, comonere curauerit, feftine--tis excurrere, quatenus expêfas necelTarias nulla difïîcultate tardetis,q qualitate aeris topendiûuobis eligerepoteftisitineris.Habuititacpurbs Veneta,in eoduodequinqua §intaannorû,Theodorici,Athalarici,amp;Theodatiregu quietiflfimo têpore,firpra cornu nem conditarfl à fundamentis urbiû confuetudinê,mirâbile incrementû;Padua ein urbe tuerfa,folipnmuPatauinioptimates,Adeuftini,6CMôtefilicêfes,inRiuumaltû,Metha

D fflauricû,Albiolâ,amp; ad foiTas Philiftinâ,ac Clodiâ confugerût. Athila aût poft parû cæte lasprouinciæ Venetiæ urbes affligente, omnis illius nobilitas in eafdêinfulas fcopulo-tum(f5clittorûmunitiones,perBachiIonem, Athefim,Minciû,Padumcp,cûpenatib.ô^ lupelleâilc, nauib. eft delapfatparitercp facftû efle no dubitamus,â multis Rom.amp;f aliarû Itanæyrbw ciuib.in tantis barbarorû colluuionibus,quantas oftêdimus Italia peruafilTe.

Mo em aliter tâ breui tepore fi equêtari potuerût tâ multç infulp, fcopuli littora à Lau nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vene

ft primus finiû Padi uicus,ad aquas gradatas milia ferme' pafluû O(ftuaginta,quaï twruw.

olteaitCalfiodori epiftola fuifleTheodati têporib. habitata.MuItü tame repêtino eiuL modi urbis Venetiarüincremêto profuiflè uidef prgftantilïîmorûditiflimorûq; uirorû, quicüopulêtarefamiliariilluccófluxeruntpotêtia.Si ein quod in condenda Roma acci

ft’lfl^rit,aut côuenç quos res domi angufta,aut flagitij cófciêtia patriS fin ^^j^’^^’^''^*ft^ß^lftcöfugerec0pulifict,qofelt;fto tnufiaoportuïtfeculaeuolui,priuf^lon gi Jmainnauigationib.fpacia tramifiircnt,priufcp contiiiuafl'enr paruo têpore intermif am merciu exitalia in Afiâ,ac deinde in Adriatic! finû traducedarû côfiictudinê, eX qua Wagnis dudû opibus aucfta floruerat Aquilcia.Primos aût magiftratus appellarût T ribu

Blondus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D 3 nos,

41 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E C A D I s P R I M AE

nos,Roman. exêplo,a quitus ïllt tutelæ plebi's cotra nobflitatê fucrSt à prindpiö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

ti.Quo autê anno amp;nbsp;die aut creati tribuni, aut ea ciuitas primum fît codita,ncqua^ a mareaufim.Quinfoleomirari,quaaddu(flusrationeLaurêuusmonachus,patria ye tuSjfcriptor ut in çtate fua egregius,affirmaucrit eius urbis fundamêta vij.kal.ApniiS)^ no primo atcp uigefimo fupra quadringêtcfimü falutis fuifle iadla. Nâtç eft nccenarW ipfam urbê dicere,nó prins $ eo anno códi cœpifle,in quo Athila Aquileiâ,Paduâjn euftû S)C cxters.^/enetix prouinciæ oppida deleuit. Sicq; fextü ad minus amp;nbsp;quinqua^ mû fupra quadringentefimû falutis fuifte c 5 ft ab it, in quo ca iarfta fuerint nouæ urbis y netæ fundamêta : fan's ein fuperiore oftêdimus loco, Athila quarto amp;nbsp;quadragciiwo * ' clinationis Rom.Imperrj anno,q erat falutis quinquagcfimusfextus fupra quadring^^^quot; fîmû obijfle;ô6ipfum Athilâ conftat unico in anno,qui fuit Valentiniani iuniorrsinrpf' ratoris undetricefimus,regionê V enetiâ afflixifle,ac poftca cu eflet apud Minciu ainn^gt; à Leone Rom. pôtifîce fuafum,in Noricû ubiftatim obrjqreceffifte.Sed deOftrogot rum rege ÔC. Imperatore CÓftantinopolitano fuperius omifla profequamur.IntercaaiJ p Theodatus rex OftrogothorS urbis Romx amp;nbsp;Italiæ regnu inepte fimul ac auare admi ftratjltaliâqj annonæ inopia premcreincœpit,Iuftinianus Imperator cxpcditionêinlia' |iâ deftinauit: qua qa diu durauiqSC uaria maximaqi habuit belli facinora,pauxill«*^* re differemus,amp;^ aliqua perftringemus ex i]s q ipfius Imperatoris tcmporrb.in Alia de A' frica fuerunt gefta, fecundu quæ bellû Italicû inchoauit. luftinianus lmp.à luftino auiin^ culo côftitutus, mox Parthos bella mouêtes, milTo cxercitu côpcfcuit,ÔL fines propno* tutans,Parthoru multos afflixit: poftea uero excrcitus Rom. inito cû Parthis ccrtamin^i in fluuio Eufrate fuperatus fuit. Exinde EruIos,Zcpidas,ôd Bulgaros,Illytieû deuaftan' tes luftinianus fæpe per fuos indices profligauit.Poft diuturnû aûtimmanê® labore^ ' uerfus Parthos habitû, per Belifariû Patriciû,percç Hermogenê magiftrû officKHUÄ truncplegatûjfœduscû Parthis eftinitû,SCmuncra ab ntroqi principe fibiinuicêfunt^ fa.Mox quo(^ foluto ab oriêtali parte exercitu cundê durftorê que dudû in oricntciin rat,delcgit Belifariû,cui fortilïimos milites dedit,ad Africa à Vâdalis 1 iberûdâ. Et is d w excellês,fauête deo,magna cûceleritate Vâdalos fuperauit,Libyâqi ad corpusreip-i^' gens, Bilimirêregê captiuû cû opib. fpolifsc^ VandalorûCôftantinopolim perdtixiia principe. A quo muneratus Côfultj ordinarius mox defignatus,de Vandalis triöpnau' • Belifario itaq? poft trinmphû Africæ apud Côftantinopolim agente, Theodatus quU^' feiflèt luftinianû fibi infenfiflrmû eflcj cœpit folito magis trepidarc, amp;nbsp;tamê qua eratiny genij tarditate,nihil folito accuratius prouidit: fed ad fuas côfugicns ineptias,oratoreslt;J ad luftinianû mittês, alias itêepiftolas quæ extât ad illû dédit, in quib. pace ab illo imp^' traturus,Româ Italiâ inter cæteradicere fecinEt fi Africa libertatis parte fruioccixp^ rit,no tamê debere luftinianû optimû principê,Italiâ à qualmpertj nom^ decusep accept rat,in eandê libertatê animis eredlâ motibus exponere,qui inter oppugnandu defends dût^ necefiàrio orirent,luftinianus uero refpodens regi,præ fe tulit dclideriu urbis liæliberandæ.Mifitnancç ad eûoratores, quorfllegationis fummahgcfuit: ut aut Italw, S)C eius infulis decedês Côftantinopolim Theodatus fe côferret, diuitias accepturusm^' b ximas,ô^ in ocio nbsp;nbsp;à teneris annis fecerat, philofophiæ opéra daturus:aut fi id faterct^

cufaflet,bello ^d extunc fibi inditftû eflet,neceftària prçpararet.Is uero hominninepu^ mus,nec oblatis côfenfit côditionibus, nec fe côtra uim magis folito cômuniuit.Atli»** nianus ubi ab oratorib. fuis fatftus eft certior ,Theodatû etfi poftulatis nonfecifletto omnia negligêter ^uidere,Belifariû iubet fimulata in Africa nauigatione claflem folut'' re,ÔC ea in Siciliâ duefta incumbere pro uirib.infulæ receptioni.Cauit tamê priuslmp^^^ tor,ne cû Vâdalos in Africa opprelîîfièt, fimilc intêtaturus Oftrogothorû opprefifione, alias Rom. Imperio dudû inimicas gêtes barbaras in fe côciret. Ad Clodemirênâtf Chi debertumtj amp;nbsp;Clothariû reges Francorû,ut ÔC ipfi quiefeerêt ôf nepotê Theodebertuy’ Liguriâ tenentê quiefccre facerêt.multa ÔC maxima mifit dona, additis littens, quaruft^ me'fententia haec fuifie uidet : Graue fuithatftenus Oftrogothos reges,quiTheodon^“’ indigni fucceflerût tolerare, cû propter illatas nobis fingulos per dies iniuriaSjtumW^xi me propter Arianæ hærefeos labê, qua urbê Româ amp;nbsp;Italiâ inficere nÔ definût. Infup^ a nobis requifitus rex Theodatus,necdû refipifciqfed côuicia iniuriasqi uir petulâsad'®'' citjquod

LIBER Qjr A R T V S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45

quod cum diutius ferre Chn'ftianos princip es indignS dueamusjbcllû illi indiximu?, pcw maxima uidoriæ in ueftris aliorumt^principû Chriftianorû uiribus,no minus q irt uero reges reddiderunt cpiftolas, (pem pacis facientes, ƒ linianus Mundû quendâ ducem ftiQ cum copijs Dalmatiâ inuadere imperauit.Et M3 ^us quidêjGorhis qui Salonas præfidio tenebant prælio fùpcratiSj Salonas ccpir,inuol-Wmultu Dalmatas omnes, luftiniano fubqci renitêtes. Annos tûc urbs Roma duo , 4^'nquaginta,fub Gothis regibus,Theodorico triginta oefto, Amalafiutha Si, Atbala Hco puero o(?lo, acTheodato ad duos adeo floruerat, ut nullâ ipfa Imperq inclination^ iJtea fentire uiderct,quin appareret,primû quêforte creari contigiflèt excellentioris ani fiuelmperatorêjilliusftatumubicpad integrum orbisimperiû pueredigere.Sed quæ alluxit ob aduentum Belifarij ducis praeclari 3^ uiri certe optimi *Ptslibertatis,per Imperatoris luftiniani auaritiam atep focordiam in contrariafuccefïîtj gbianc^ S)^ libellas omnino perdita,amp; urbs intus extraqt diruta ac defolata,ad ftupendara prout pofteriores oftendunt librijCalamitatem eft perduifîa.

blondi FORLIVIENSIS HISTORIARVM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÎNCLlNA^

tionelmpertjRomanorum, Decadisptimæ, Liber quartus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

V AÏS. annis centû duobuscj ÔC triginta, per quos urbis Romæ Imperium ha denus inclinauitjgefta funt,à nobis côpertu difficillima fuere.Exiftimêt aût alij quicquid uolût, blandimur nobis j muko plura feiret Ipes ac opinio 8C noftra ÔC illorû qui nos hoc opus aggrefTos fuifle nouerât, latebris eduxifle: , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nec facile habêt indaginê qug fequunt,licet aliquibus in feculis quofdâ fuiC

ƒ inuenimus,qui aut gentiû aut urbium fuæ ætatis gefta feribere conati nobis afferât adgt; rwmentû. Primus tamê Procopius in belli Italici aduerfus Gothos,quod fumus feripturi narratione,partiin multum adiuuabit,partim non leuia alicubi afferet impedimenta. Vn præfari cogimur aliqua,explicandis feriptorû controuerfq's plurimum conducfîura.ls Procopius ex Cæfarea Pal çftina oriundus, in caftris Belifarq Patricij,prima in hac expe-C ditioneltalica,medicina artem excrcuit:5C ut funthominû ingénia ad plures artes uerfa-tilia,rcrû luftiniani Imperatoris temporib.ubiq? geftaru fcripfit hiftorias. In quibus pars luit belli Italici aduerfus Gothos. Earn uero parte Græce feriptâ,noftra induftria nupef nabuitItalia,quânullusfcriptorûLatinorum quiluftinianiImperatoris 8Cnoftra inter^ cdreruntaetatemjlegiftc uidetur. Nos itaep cum perdiftendis literis Græcis paru felices toerimusjipfam belli Italici hiftoriarû parriculâ, traduci in Latinitatê curauimus,n5 qui-ocmmanfurâjfedfolumodo talêj exquaProcopq fcriptafcirepoftemuSjin noftrâhifto rram confundenda.Exinde Leonardus Aretinus feriptor ætate noftra clanfïimus,eandê Italici aduerftis Gothos hiftoriam decemSCocftoannoscompIexâlcripfît, quæ ad principiûftriefntç nihil plus habet Procopius: ôf apud Procopiu quidê ubi fit integer, buius Italici belli gefta à fuis cognita principijs ÔC ad nnem perdueftanon dubitamus elle ptiftîma.In hac aut particula undicp mutilata,quæc^ meliora defiderarêtur,nifi nos tri-businprimis quipræceftèrûtlibris, Gothorû origine geftascj res amp;plerai^dixiflemus, S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abfoluunt illuftrantqi hiftoriam.Eademtç ratione ilia quæ ad ipfius Italici bel

bnnem dicemus, gratiora erunt, præfertim illis in quorum manus ftimpta ex Procopio contigerit peruenire.Ipfe enim Procopius homo Græcus, licet in Italia fucr!t,no earn ha builTeuideturreturnItaliæperitiam, uttantæ hiftoriæpotucritfatisfacerez^d quidêetfi plurimisin partib. apparet,in unica oftendere fatis eritJs defcribens Rauenna quæ tunc urbiûltaliæ poft Roma erat primaria, dicit illâ à Pado media fuifle diuiiam.Et Rauennâ quænedu diruta, fed nun^ ufcp in hanc ætatê fuerit direpta,conftat à Pado fempcr duodecimo milliario abfuifle.Siue igitur Procopius errauit,fiue in Latinitatê perperâ eft c5-ucrfus,multa in hac belli Italici hiftoria, præter principq ÔC finis defetftum mendofe fcri-ptauel abfurde addita côperimus:in quibus explicandis ita uerfari eft animus,ut non di-fputationeintroduxifle, magis hiftoria ad ueritate dirigere uideamur. Belifarius Patri inclus a luftiniano Imperatore,belli Italici aduerfus Gothos dux déclaratus,claisepara-uit,militibuslt;^ impofitis in Sicilia nauigauit,ubi prçcepta luftiniani fecutus,fang nauiga turusinAfricânihilhoftileprincipiooftenditipræfeceratuero equitatui,quêadduxera£ Valentinianû, Innocentiû èc Magnu, Et pedeftres copias,quæ fatis erât magnæ,Conftâ

D 4. tinus

44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D..E,ÇADIS P,RIMAE

tinus ÔC Beflàs Hcrodi'anuscß ducebâtJdoneo cxinde captato têpore,CatinâurbérepC' S te adortuSjOccupauit. Poftea Syracufas cû duxi(îet,urbe munitiuima dedêtibus cjuibus eft potitus:fecitq; ftatim Siculorû in Gothos odiQ,ut gprimû copias Belifarius oftclauit, æpofitûcç aperuit,mirabilis uicfloriæ curfusfuerit, populis urbes oppidacp certatimRo. Imperio,cuius defidcrio pridê tenebant,ultro ofFerêtibus. Hortabat afit ad id cos maxp me Belifarij praefentia,g cû à Vâdalis Africa libcralïèt, pariter fpcrabat Siciliâa Gothis Italiamcj erepturuSjSC adiuuabatTbeodati ignauia,qui nullos per Sicilia fccerat appara tus.Attoniti itaqj fubita ciuiû defecfrione Gothi,maiorê fubito fpê in fuga q iii refiftenua pofuerût.Vnica tamê in Panormo munira ciuitate cui ualidû inerat pradîdiûjGothireü^ frcre funtadnifi.Sed Belifarius dux peritiHimus urbêin circuitu côtcplatus,aduerritpor tû patere ad mœniajquæ aliquot in locis à nauiû malis altitudine fuperabantrquamobrc clafrè portû delata,propugnaculisq? malorû fummitate difpofitis, fagittariosfundi'to-rescç in illis pofuit,q fubiecfros hoftes feriêtes ilico mocnia defenforib.nudaueruit,tûiub^ . euntibus ad mœnia fine metu alîjs militibus, territi ciues, fefe Belifario permiferût.Hæc r Theodato cû efiènt in Italiâ nûciata,anxio animo legatos ad luftinianû mittês huiufnio^ dimâdatadedit.Siciliafeiponte decedere,amp;in Italigtributürecognitioniscpfignö/öro nâ aureâlibrarû triginta,ac in omnê quancûcp iulîèrit Imperator expeditionê Roni.in^ lires tria millia polliccri.Infuper in epifeopos uirosc^ fenatorios iurifditioncpmitterc^ ut maieftas Impertj in urbê amp;nbsp;Italiâ reftituta elTe uideret, fe curaturû nomenlmpcr^toris inter facra cerimonias»^ primû ^îferri, ftatuâcç nullâ régi Italico, nifi fccûdû Imperators locariJndicat uero pi(frura,mufiuo opère fa(fia,quâ Rauênac uidimus in æde bead tini in cœlo aureo,à Theodorico,ut diximus, ædificatam,Theodatû ^d fuerat pollicitôs incœpiflè.Ex eo nât^ mufiuo cæteris elegâtiore, quæ Italia nûc uel nouihabeatjUelne^ fti operis,Iuftinianus amp;nbsp;Theodora uxor,amp; ipfe Theodatus loco inferior,nûcpidîicerm tur.Quo in loco aliquafuerût ad ornatû addita, qug fcriptorûfupplêt defe(fiû,amp;e^‘^’ oftendût multa,qug feripta credere nolebamus.In pariete em qui eft ad dextrâjRautn^^ qualis tûc erat,in hûcmodû depidla eft.Porta aurea Claudtj Tiberrj opus, qualisnScj’^' tat,propinquâ habet infignêbeati Vitalis ædem,magna ex parte nûc integvarpalatiÛ^ ftea illud fuperbifïîmû, qd tanta curaimpêfaq? Theodoricû exædificafTe Caflîodorus pe memorar,quale fuerit nûc apparetteuius quidê ac aliarû ædiû ut in pidurafupbini^ rû nullæ iam diu uel minimç cernunt rcliquiac.Sed illis in omibus,fiue facris ædibus,ii’^\ porta amp;nbsp;palatio,illud eft cernere admirandû,qgt; ad omnes aditus, qui portæaureæô^^* làndi Vitalis bini,palatio aût quaterni erât,nec ligneæ,nec æncæ,nec ferreæ erâtua fed in ea quaregûgentis Gothiceiufticia SC potêtatus prçftabant fecuritate,corrinuh'' apparet aurea, quam uelû appellare confucuerût, pro ualuis amp;nbsp;foribus utebanta'ndiïa prpter picfturâ harpagûculi ex acre,qui in fumma parte oftiorû, qup habere diximusbi fanefti V italis acdê,adeo tenues funt,ut coftet eos nihil prgter cortinulâ fuftctaflerqu^i’S qui gefta Rom.fiue pontifîcû fiue principû, prifeis feripfere têporibus,partes ædiSdm fasexprimercuolêtes,primû,fecundûamp;tertiûuelû,âfi'miliclaufuradicerecôlueuerii Hinc Ælius Spartianus de Alexâdro Seuero Im peratore dixit : Salutabat quafi unus t fenatoribus,patête uelo.In pariete aût eiufdêfandli Martini aedis finiftro Claflenfe opP dû qualefuerit,pieftura indicat: qd quidc oppidû tantis ædificijs ornatûfuiftèapp^^^^’ ftupendû fit nulla ipfius frindamêta,nullâ partê,præter aedê S. Apollinaris quæ atmucc tat infignis, alicubi inculta uepribusq; obfita, inueniri.Portû aût qfucrit adeo pates et uigio tutus, ut illû omni in finiftro Adriatici littore Oeftauianus clegerit,inquoftiâ‘^‘’^[ feruaret claffem, nug pene claufiim uidimus, ut nedû triremes 6C dromoncs multos ƒ pi(fturaindicat,fednecfcaphâpifcatoriâlêbumuenuncperferat:cuiusquidêreicau cflè nô dubitamus Sapis fluuq qui illû facere côfueuerit auerfionê : decê nanc^ ab eo P tu pafluû milia aliud in mare oftiû, ^d Geruafiû dicitur,multis ante feculis fibi eftccit-nûc quidêignorantib.ea quæ à m aiorib.fcripta funt incredibile,ucl portû eius mago' dinis uel oppidû in ClaiTcnfiloco fuiflc,ubi nullæ nûc appareâtillorûrcliquigmobis ro maiorê affertadmirationc, nulla fundamenta, nullas reliquias extare illius turns, q Plinius feribit ad illû portum fuifiè, de qua lucernæ noeftu portû nauigantib. indicaft . quam quidê turrim Plinius alTerit omniûmaximam fuifle, quas Roman.Imperîj pot

■LIBER QJZARTVâ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^

A ^licubiKabuerStSed ad regts ïtaliæ geftoru narrationê Juftim’anus ctirhTcgis-iegatiorie * “f^gneexcepiflet,i'tafefpôdtt,utfiCpoIli'cttâtionesatnple(fleret,etltaljâomninoreddi poltulâsfeTheodatirebus,pmiferitetamplitudini'eonfulturS.JntenmBelifartusPanor, ^orecepto magnifîcos apud Syracufas ludos ædidtt, ac numifma tn multitudinç di'fper, ‘‘t'Erat ein extrema dies fui côkilatus,quo ob honoré uicfîoriç de Vandalispartæ fuerat OfnatuSjadcofortunâhabueratfauêtéjUt extrema côfulatus die Sicihâuniuerfam reper^ ^sfitfuperiorib.uiélorrjsaddidifîè.HacinparteomifitProcopiusfecundâBelifartj^fe ^nonê in Africa ad fedâdos motus quos Storzas/icut lordanus altjcç nonuIÜ habét,con tralmperatoris iudices côcitauerat.Nâ Storzas pené ultimus milita Ôô Martini cliêtulusi; ’ytannidem arripiés autorcp feditionum effedtus.CyrilIo et Marcello SC Phara altjstç dû ^ftfisiudicib.dolo peréptiSjSalomoné agitabat, totamc^ Africa deuaftabat.lgitur Belû Erius emenfo in Africa pelago folita felicitate rebelles fugauit, prouinciâ liberauit, Salo ■Jionei^rurfusin CarthaginecollocatOjinSiciliâredijt.AtinDalmariaGothipoftMfî^ « Mucisaduentû copias reparauerûqin Salonasc^ ducêtes câ urbé conft ituerât obfidere* ^uib.cû occurrilTet Mauricius Mûdi filius^adolefccs egregius eu parua equitarus parte, obuiauit illi Gothorû turma, quæ pariter qd circa urbéfieret infpiciédi gratia prodierat • fxcaftris, ÔC præter utriufiç cxercitus expeéfationé cômiflum cil præliû, tanto animorû ^dore, utcûmultipræftantiores«^ ex Gothis cccidiflent, ipfe etiaMauricius firoccifus. -Interim obequitâs mœnia munitiôesq; quas circû ea faccretMudus,uno eodécp in tépo reMauritiûfiliû inhofté pugnare,eundcmcp primû uincere,poftca fuperatû mortuûcÿ ef leaudiuinquo pculfus dolore homo bellicofus ir^ incéfus furéstç in hofté ruit. Videranc ■tèGothiprçliû à paucis quos caftris emiferât cômitti,quibus ut feiîferât maiori ex parte ncdfis,adarmaomnisexercituscôcurrerat,Hinc no priusimpetere improuifuspotuic Mûdus, qilli ex prçparato pugnâdi copia feciflent,SC cû ton's copijs hinc inde p multas norasfit certatûicgdes utrincp maxima eft cÓmiffa:Gothi tamé q fènfi'ni recedere cœpiû

P “^nt,urgenteuehemétius Alundo fraélifœdâcomiferuntfugâ.Necdeftitituiéîoriaut» Mundus.quinimô profligates loge infecutus, du in necis fîltj ultioné fanguine nequit fa f^gièti agmine eft occifus.Repulfi eu in modu Gothi mœrétes in remotiora retro «ITere.Etmilites Imperatoris no minore q hoftes cæde^fligati, ob ducis necé rnœrorc rôfeâiattonitirç Salonas deferuere.Eam ciuitaté paulo poft Gripa Gothus reparato ali quâtifper exercitu recepitjinclinatâcp in Dalmatia Theodati ré adeo reftituir,ut luftinia-nt exercitus oinia quæ Mûdus cœperat linquere fit coaélus.Elatus tanta uieftoria Théo-oatus Scfimul Belifariû audiésin Africa ad motus Storzæ côprimendostraieciflè, nedû^ ‘preuit ea quæ cûluftiniano agere cœperat, fed illius oratores ne ab incœptis difeederet Riuadereconatosq'n euftodia haben'iulïit. Et ut melioréfolito uitâ inftituilTe Romanis âcJtalisoftentaretjUafaaureaamp;argéteaquæ Agapitû pontifîcéquando àfeCôftantintx ' polimmilTuseftjUlurisfubiecifleoftédimuSjexfifcipecuniaredimhamp;inbeatiPetrifacra ’ ’■■ùmreferri curauit:quo in edi(fto,utfuam comendaret eius faéli laudem, Alarici V ifigQ, diorûprimi regis fado detrahit. Necç ein mirû fuilTe dicit, fi uenerâda S.Petri uafareddi ^uoluit,qerattantæurbis uaftationeditatus.Interimannonæ caritas uniuerfâltaliâ,fed in primisÆmyliâ ÔC Liguriâ atc^ Venetiâ premebat ob accepta anno tûc tertio à Burgun* dionib.amp;Alemanis cladé.Quareillos populos inrebellionépédere intelligés, maxima cosbberalitatefolatus eft.Nô efh tertiaillos ficut prius,fed totali unius anni annona dogt; nauit:multa in eius donationis décrété prgfatus de fua gloria, q Burgûdiones in Æmyliat

Liguria occidione maxima afflixerit, Alemanos uero né fine comifla cgde extra Italia fugere côpulerit.Tû Im perator poftq intcllexit qué in modû fucceflèrât res amp;nbsp;in Dalma tb amp;apd’Theodatû,Conftantianû belli Dalmatiæ ducé duxit,mifitcç illû cû fupplemé-* to ad copias q folitç frib Mûdo militate in Macedonia fe receperât. Eodétj in tépore Be “™usinSiciliâeftreuerfus,quâihcopacatâobtinuit. Quiauero trâfitûinItaliâdiutius dinerrenollet,præfidia primû p Siciliâ ubife abfente uifa funt maxime opportuna difpo luitandeeMeflana folués, Rhegiû eft delatus: eâ urbé amp;nbsp;quçcûc^ ad prima exfcenfîonê adita fûtloca eueftigio recepit,oppidanis fe in deditioné ob ingés in Gothos odiû eifere tibus. Ea eu fieri uidiiTet Embrimus,uel ut Iordâ.appellat,Euermid Theodati gener Bru dorûprouinciâadminiftrans,fefe ctiam ipfe permifît Belifario: à quo ciim elTet Conftari tinopölim

4^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E C A D I s P R I M AE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

«nopoh’m mifTusj Imperator cS Patn'ciS adlc(?lS mukis muncribus maximistç do Moturus ucro pedeftri innere ex Brutijs Belifarius claflêm iuflit pari mS nauigare, quoufcß Lucanis nó minori g Bruri) fecerat facilitate deditionêiaci^ côfirmatiSjNeapolim eft uentû,quae ciuitasualido Gothoru præftdio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-flare

admouit ÔC circû mœnia diipofuit terreftres copias,claftem in portu extra tcli ad ancorâiuftit, nccmulto poft munitaarce fuburbana p pacftionê eft potitus.Cu Æ dionê magnis apparatibus moliret,miferunt ad eum Neapolitani Stephana g nar inter eos autoritatis uirû,maximiq5 côfilij.Qui fermé talib. mandata re quidê ciues Neapolitanos urbê dedere Imperatori,ièd facultatê deditionis Jde tâcfle,q, eorû uxores libericp quos Theodatus pridèRauennâ obfîdes mifentj in c dia haberent. Tantû item ineflè Gothicû præfidiû, ut fi armis correptis portas apen lint,ciues inipfoapparatu abarmatiscxpeditis(^miIitib.cÔfodiant:earationecoi forcjfideliflîma Imperio urbe abfœIæfiôcrelilt;fta,adurbêRomâproperare,quapo amp;nbsp;Ncapolim ôé omnê Italiâ facile fit recepturus. Reipondit paucis Belifarius,non confilq direéiore ad colloquiQ admififle.Si Neapolitani tempore uti uellen^co^d» 0^^ peterêt æquas, quibus impendés euitarec excidiû, qj ipfe non prius inde proncud c , tuerit,^ urbe expugnata excmplû proponeret cæteris Italiç urbib.amp; oppidis,^“® 0 funtfiipplicio quicôfracftisubit^iambarbarorSarmisRom.Imperatoris beneuo e nô præponerêt. Quae cû Stephanus à Belifario perfuafus blandiore audilftf o'quot;’ Neapolitanis rctulifict, plebs portas Impatoris exercitui aperiedas acclamarecœP

Gothi ad oéîingêtos q praefidio inerât,no aufi rcpugnarc in ciuiû utedion^fO bât. Cû faéliofi duo ciues,Paftor QC Afclepiandotus, Gothorû rebus ftudetes, quidê orationi nequa^ funt aduerlati, fed rê ita agenda efiè dicêtes ut deditioft^*’ proditio uiderct,tamdiu differri obtinuerût quoad Gothis ad urbê defendendâalii dicrût.Et cû multi itê ex plcbe eiufdê faélionis fefe praefidio adiûxiflênt,Iudxis qii* in urbe erât,armafunt data.Interea Belifarius poft^ neminê prodire ad couentiones ditionêtç uidit,necefiària oppugnationi coparauit.Non aût dubitauit quin ad earn tatê mœnib.circundatâ ualidilTimis naturaq loci munitilTimâ diutius fibi ftdendtiiO qua ratione aquaeduélu q in terra defoflus in urbê pferret obicib.interfepto, aqua ca^,^ rû ufui deriuauit,curareq cœpit côportari materiâ caftcllis et machinis undiq excita • Quo in apparatu dû aliquot detinet dies, forte miles quidâ Ifauricus exiccatarn aquæ (ftus parte ad muros ciuitatis pertinente cû ufq ad urbis mœnia fubrcpfiffètj^duettitp tram quæ natiua urbis mœnia in loco fupplcrct,cuicç aquaeduétus parietes extra 1 adhçrerêt foramê habere fan's patés aquç, hominis ingreflui panguftû.Opinaw ueto^ fi petra patefieret,P oscç illius milites penetraflent aquædudû,nô minus in ciüitate^' tra præftaturû militibus acceftum. Id cû ab Ifaurico intcllcxiflèt Belifarius,milites ilH ' brosejp dédit, q dilatâdo foramine ab iélu quidê ne fonitus audiret téperarût, f^ taoe^ elimâdoq ita circulariter cominuerunt, ut armato militi facile praeftaret ingreuunitti Belifarius faefta capiedæurbis poteftate,prudêter 8Chumane utiuolés, quibufdâac^^ tis ciuibus ea memorauit, quae in captis per uim urbibus cômitti confueuerût,uirorucæ' des,muîierû ad libidine raptus, Sédemûincendia acrapinasiproinde ufi téporefae« deditionc, ex qua cladê omnium maxima irent auerfum. Ea Neapolitani cûfpreu»« Belifarius capiendæ urbis inftituit huiufmodi apparatus; quadringêtos milites ex om exercitufelccftos primis tenebrisadaquçduÔûmuro connnentéfilêrioadeirciunos,9 faêîuri fint, inftruinipfe fcalis in propinquo loco fecrete difpofitis rcliquû excrcifum a ' ma capere iuflum caftris eduxit,ôiS adurbis partêaquaédutftu aucriâm delatus fimula F, pugnationem uel eo uefperi uel manefummis conatibus intentandam. Hune tantuq inopinate fieret apparatû audiences à euftodibus Neapolitaniin mœnia popularfcer uolarunt.Noéîis exindeinteruentu,amp;differreincraftinûoppugnationemfimulauit lifariuSjamp;quadringenti milites per aquæducftum faxicp foramen intra mœniafubrepit^ rûnfed ea ratione urbemperuadere,aut muros capere nequiuerût, quôdarduusadla paruo interieélo fpacio pertineret tumulus armato afcêfu difRcilis qui fuperandusel c gt;nbsp;Tt in urbê penetrare aut ad mœnia fleéfere uolebant.Eo in depreflb tumulû inter Âm®quot; nia fpacio, cum diu quid facerent dubij fuilTent,miles unus armis depofitis minibusff'

LIBER Qjr A R T V S

A dibusc^ rcpcndo in tumuIS éuafitjamp;f caful â quæ unica in ueftice ef at aCccdês,anüm in ca Jfpertâ minis ne clam are auderet detentâ funiculS popofcit, cuius caput unû oleaftro in JJMnarupe exiftêti cû alIigalTetjalterû ad comilitones dimißt,eius£p funiculi adminiculo 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ucro in tumulû omnes côftitere,^d cûBeliiârio côueneratfîgnS

dâiTico dçdere.Cui ex aduerfo pari crepitu dux, rcfpôdit Js nanq; g Neapolitanos ciues ^othosfj ad cam parte urbis aquædudiu auerfam^ ad quam oppugnationisfimulauerat apparatus,mœnia côplefle uefperi uidiffetjCû primû nodfis tenebræ eu texerut^ loco cxgt; tedês ad fcalas redierat,quas ipfum aquædudlui propinquas oftêdimus diipoiûilîe.Itacp pantêpore fui milites ab intra ceperut mœnia, èC magno totius exercitus côeuriu fcalæ îD extra ad primû claflici crepitû iunt admo tæ. Multis itacç longo (patio mœnia utrin£]p «abêtibuSjq per aquædudiû intrauerât milites, ad proximâ delati porta cuftodes interfe ^erût,ea(^ fubito refradf a, Belifarius de tertia uigil ia cû exercitu eft ingreflus. Interea ci-uestam fubito inopinatocj! perculfi pauore, poft^ hoftê prius irrupifïè uiderût ubifie let impetus fads intellexilient,anxq amêtescp ad tutanda ,ppria (uni reuerfi.Et debaccha lus ubiqî Græcus miles hinc diripitincêditq; ædes,inde ciuiû qui refifterêt cômifla cede, ^oresillorûfiliastj rapit.Quae cû fier êt,Belifarius militib, fub ipfum folis ortûad côcio ’Jeuocatisjtalêhabuitorationê: Videtis comilitones qualêurbênoarmismagis^con-Wioadept! eftis.Ea quidê duo corporisanimi uires coplexajquib.contingût,q mérita Qicendifuntfelices.Sed quæfo attêti audite,prudêtis eflè primû illud maximumtj feio et prædico,^d côfilio paraueris cofilio côferuare, Sedimus ad hâc urbê pro ipfius magnitu ^ne,paru,pro aliarû quç pofthac gerêdç funt rerû multitudine,fatis diuilabores fubtjfti» ’Ucomodaôf pericubjad quæ omnia fiu.eftrâmodeftiam,ueftrâ noui in Imperatorem ac '^®^pub.fidetn,non prædæ auiditas aut odiûin Neapolitanos antea ignotos traxit: quin g'oriæadiftimulis adnifieftiscapere banc urbê, cuius opportunitatefretiltaliam barba ’^orûmanibusliberatâlmperatori ueftro (ùbifceretis. ImprudenterueroNeapohtaniini mice egerût,qui tantillo Gothorû prgfidio,quodfacillimûfuit ei^cere uel opprimere,ln» C peratoris gratiâ,falutê fuâ,nominis Italici decus no antepofuere. V erû 4) imprudentiaj^y uemerito fatts dederût pœnarû,omni fupelleâile,omni quç quidê loco moucri poffît re bmiliariÔCpecunia fpoliati : Nemo eft uf$ loci nee inter ipfos etiâ Neapolitanos ciues, Qeam gazaî direptionê non fit æquâ, ÔC demeritis correfpondentê iudicaturus.Sin uerà P t'a progredimur, modû excedimus ♦ Subditi ein per arma ueftra Imperatori Romana quot;mjnucrtôhoftesNeapolitani.QuibusferuatiSjmaximâinurimus notâfpretç amicitig qiuSultto petere debuiflent,alios(ÿ urbiû Italiæ oppidanos quales intra mœnia admiftu-n nnt admonemus. V eftra fit fupell ex,ueftra fint qugcûcÿ p o tuerit miles efferre. Neapogt; 'tani uero uxores fibi habeât amp;nbsp;filias,urbê fréquentent, uobis poftea æque ac fibi coma oufuiq?futurâ.Militib.ea oratione perfuafis, Belifarius nullû Neapolitanorû ultra occi mautcapi permifit,mulieres maritis parêtibuscçe' ueftigio reftitui curauit.InGothos âût Q'nprgfidio fuerât,nô folû faeuitia no eft ufus,fed eos no fecus honorihabuit fuos.Ha yenusinhis qugadNeapolitanâinuafionêfpe(ftât,ProcopiûfecutialiquadiximusTot D wni epitomati penitus côtraria,in quo affèrtû eft ^d Pandulfus et multi alîj tradiderunt, 'Neapolitansurbêtune fpoliatâ,amp;tam Gothos quiinerât ÔC Romanos g Neapolitanos eiues trucidatosfuifle. Interea Theodato apud urbê torpefcête Gothi amp;nbsp;Romçô^ circS f t’^3^egentes, cû antea Theodati regis malignitatê occultis fermonibus damnare ca ueuifsêt, auditis tjs quæ apud Neapolim gefta diximus,fegnitiê illius apertis malediôis atnentabant, Et cum nequa^ dubitarêt Belifarium ad urbê properaturum, fe ipfos cogt; ortaticæteristç bellatoribus couocatis,trigefimoquinto ab urbe miliario adRegetant ®PpbS)quod nunc Ruglate,caftra fecerût, ubi magnitudine imminêtis periculi fuadêtë poltmaturâdeliberationê Vitigitem fibi amp;nbsp;Italicis regê creauerût. Is nanœ etfi obfcuro genere ortus erat,magnitudine tamê animi,SC rei militaris peritia cæteros Gothos facile excellebatEum regê declaratû elîè audiens Theodatus per deuia fugiês Rauennâ pete^ at,led miflus poft eû à nouo rege Optaris quidâ Gothus,cû equitatu illû in itinere afle-3’^^g'aarecœperat anno eûhabuitregni ÔCdefi-lænne. Exinde V itigisRomâ ueniês,Sylueriû pontificê Romanû,quê ut oftendimus, pecunia corruptus ordinauerat Theodatus,fenatû populumcj Romanû allocutus be nefieia

4« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E C A D 1 s P RT M AE

nefida Thcodorici rcgis tnemorauit.Hortatusq; eos ut in fidc manerêt, tâtas eflc dit GothorS uires,ut nemo fine fua pernicie fit res nouas per Italiâ moliturus.Cû Goin’ nero de gerêdi belli rationemulta differuit, quib. lÓga oratione fuafit códucere necelïîtati,prçfidio Romæ relido Rauennâ accedere,ôô Gothis quos per omnêlw” Theodoricus rex difperferat coadis eogredi ßelifario.Profedurus itaq; Roma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Ludcrim quendâ cum eledorS militum quatuor milibus prçfedû urbi amp;nbsp;prçfidio of rauit, accerfitoscj quofdâfenatorîj ordinis Romanos in locum obfidum fecum duxit' quamprimûRauenngfuitjregnûhoneftaturusMathafiunthâTheodoriciregisexA lafiunthafilia neptem inuitâ accepit üxorem.Ipfa nâcp licet prius à Theodato iflet tenta, tamêVitigitisnoui regis ignobilitatê afpernatarecufabatilliusconiugio^ pulari.Eâ Vitigis ut deliniret, nuptias fecit celeberrimo apparatu,ÔC tamêintercac^ dis omnibus quæ ad bellû pertinere intelligeret in têtus,Goth os unditÿ côuocauit,^ buitcç inter eos arma ÔC equos, prout uirtus conditioq; fingulorû expofcere funtuila. Iræc quidê tune apud Gothos fiebât.Belifarius uero poft^ (atis exercitûreparauù, dio Neapoli ÔC Cumis relido, Româ uerfus uia Latina iter facere incœpit. Quod eu manihabuiiïent exploratû, Syluerio papa iûadête,publico confilio côftitucriint,no do ills et copias quamprimûadueniflet admittere,fed ut acceffum properaretptTnut adhortari. Miflîis ad earn rem Fidelius quiipiâ Mediolanenfis,Belifariû quo maiorif tioricç c3 fpe,eo acceleratiore gradu uenientê perduxit ad portam,quac dicitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Viderât Gothi præfidio à Vitigite impofiti.intellexeranttj Romani

quare conterriti,fide publica à Romanis impetrata abireftatuerunt:præterunic«ô^ rim,qui regis fui crudelitatem timens iëfe maluit RomanorO fidei permittere al 1}s proficifei. Euenitqj ut qua die,^â IduS Decembriû q^uartâ Riifle conftat,B Afinariâ intrauit,eadê Gothi porta Flaminia fint egreflî, Receptus intra urbê fenatûacpopulummultadubtjs uterantrebus accômodapotiufquâ dicluipteioU cutus eft,SC Luderi GothorS præfedoConftantinopolim ad luftinianum milîb,fummâadhibuitdiligentiam, nonurbem tantûmodojfedamp;oppidisquæcui” uenerant in poteftatem communiendis.Vrbis aût mœnia non folum ubiruinârnifl tur, inftaurauit, fed propugnaculis ad ea ubicûcp uiderent humiliora excitatiSjaggf^^ fofla circûdudis reddidit multô unquam antea fuerantmunitiora.ExindeCôitau num amp;nbsp;Beflam præfedos iùos cum coptjsdimifit,huncadNarniamobfidendaiU)* . in Etruriam.Recepitbreui BelTa Narniâ, ciuibus deditionem quamprimS funïadiO entibus.Conftantianus uero Spoletu primo, 6t: poftPerufîam uiribusdomitascepgt;t‘ quia compertü haberet Vitigite ingentes copias parauiire,modico SpoletirehdoP'^’ fidio,cætcras copias in Perufiâ coegit, fore confifus ut fi Vitigite eius capiendæ ciuU’ libido cepifletjtam diu ad earn diftineret,quoad urbi Romç iatis à Belifario proiHiu fet.Et Vitigis quidê cum primû de Perufiæ obfidione certior faôus fuit,NilIâa ri præftantes GothorS duces cS parte exercitus immifit,ut earn ciuitatê fuo præfidi° . uarent : fed cS Perufiæ iam captç appropinquarêt,cgreflus eft cS copijs in pugnapar Conftantianus,qui præliS cum illis nequa^ detreôantibus côferuit.PugnatûeiiU certamine tam ambiguo,utaliquâdiuuterc^ exercitus dubitaueritfuperari.Tandf thisfraêlis,6êpoftmultâcædemfugatis,Nillas6CPilfiasducescapti,amp;Romania fariûfiieruntmifïî.Vitigisubifuosmalepugnaiîeaccepit,confultationecumprin* bus Gothorum habita, conftituit omifîîs Italiæ ciuitatibus oppidist^ Romam aut cum Belifario, fi copiam pu^nandi faceret, congredi,aut illum,fi dctreôarct,in obfidere.Motisitacp ad nonas Februari) ex Rauêna fignis cum centS ô^quinquag prout feribit Procopius, uel ut Pandulfus 6C quidâ altj uolunt, centum milibus Ko uerfus contendit.ld cS Belifario eiïèt renunciatum,ut tantam belli molemquantamiquot; conuerti intelligebat fuftinere poftèt,Beflam Conftantianumqt ad tirbem rouocauiM paruo præfidio in Perufia, Spoleto ÔC Narnia reliêlo, poft fecundS profcêti fern cum omnibus copijs Româ funt rcuerfi. At Gothi per Sabinos Tybur delati,a pidaniscç repulfi Anienê fluuium alicubi uado tranfmittere intentarunnld uero reprohibuitfluuij altitudo. Vndein agrum RomanS ad uiam Numentanam runt, ponté in eo loco caftellis utraep in ripa euftodibustÿ firmatum, quem Be»

- LIBER QVARTVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^

A ffccratoffendefttes ad i'Il3 caftra fecerunt: Bch'farius nanc^ qui fùam non ignorarct mill-tum paucitatem, nequaquam fperabat pofle hoftes ultra Anienë continere:fed illos co-wunitustamdiu tardare curabat, quoad urbis tri œriià cofirm àret, perficeretcj excitata à pnncipio propugnacula,amp;inter ea ciuibus frumcnti ac aliarû rerum bello 5C perferendæ obfidionineceflariaruin urbem conuehendi longiórê faceret facultatem; Poftqüàm aût uidit hoftes ad fuas munittones pond trans Ariienêiiripofitas confedifle, utile exiftima-tut caftra ad eafdem munittones quæ dirimerêtur fluuij alueó,hoftium caftris óppónère.

Gothi confèderàntjBelifari'us cum cquitibus mille ut locum metandis taitrisidoneum infpiceret, ÔC quid hoftes agcrent cótemplaretur,ad fob's ortum Roma «*tprofedus.Quamprimum hero attigit Aniencm,ad pontem fuS ftadio diftantem itu-tus,pra:terfpe(n expecftatioiiemtç fuam Gothorum équités habuitóbüios.Militès hâcp Quospontis amp;nbsp;caftellorû cuftodiæ deputauerat, fiue minis ÔC apparatu hoiliû deterrid, b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illahoftibusdediderant.Prpcipitatus in id dif-

ß ncultatispericulicj BelifariuSjattonitos milites fiios ÔC in urbem fugamcç refpiciêtes hu-tmmodiuctbis pro temporis breuitàte Habids eft hortatus. Gotbos eflc quibus obuiaue ties à fe uidos fugatoscp ÔC cpfosjquotics àntca fint congrelïî.Cafu quidem fe cuni paucisaduenifle, fed quiBélifariû praelio inte’reflê uidebunt hoftes, nô modo omnes iri taliâtradudasadeflè copias, fed ipfum étiam populumRomanS popularitcr irrupiffè ‘Ulpicaturos.Proindé ford pugnarêt animo,aut ingentem de ftrage hoftium gloriam re-Portaturijâütfefe cum libuerit faluos in urbem proximâ recepturi.Militibus igitür impe tatafacientibus acriter eft certatu:SC cum Bclifarius optimiducis acftrcnnui militis mu-nera obiret,multi ex hoftibus ceciderût: Fuit tamê maximo in periculo Belifarius,quod 'JOthiillûducêeffè nofcentes,dcnfi amp;nbsp;in cuneos côglobatimaximosin eum impetus fe ^fr3t.Tiifatauero eft fortilïimû ducem turn uirtus propria, turn maxime domeftica ma-ttuscircaillufeduloobuerlatajSCfuperatarcpulfacpà paucis GothorSmubitudoinpon tis munitiones eft acfta.Tunc effufi Caftds riullo ordine Gothi tâto irrùérût impetü,üt fe-PylfusBelifarij equitatus adufq; additas mœnib.foflas Pincianâcç porta fit fugâtuS.Pro-dicrant uero ex urbe iuuentutis Romanac multi,quibüs hoftê in fuburbio tûc impigre df tinêtibus,expcditior fuit duci amp;nbsp;pulfo cquitatui intra urbê receptus;Cæfos refert eo prg to Procopius exGothis mille,eu Bélifariû afinrmet dix otftuagirita defiderafte.Ingreffus

BelifariuSjfingulas portas fingulis praefctftorû fuorum attribuit uitoaiêdas: dues ùero partim uigilias pró mœnibus agere, partim intetos paratosq; c3 2rmis adfumültus fi qui orirentur in urbe,fcdandos fore curauit.Ipfe urbem uicatim iri ê-^ttoperambulanSjhortarido fuadendoep ciuésinbonâfpem erigcbatjimrriittébatqj qug t^unepufutforeauertendo præfeiidsrioôdspericulouiderentur. GothinOdeillâadno-omiNumentançuiæAnienis ponté côrriorati,mane cuius dies fuitnonacalend.Martif 0 urbis obfidioné fe parare cœperunt. Fuit uero haec ratio obfidionis.Caftra circû urbê cxinlocis pofuerunt à Flaminia ufe^ ad Præneftinâ.His caftris quincp urbis portæ ôbfî-debantur, amp;impediebât uias quæ trâs Tybérim ferunt. Caftra autê ipfa uallo amp;nbsp;fofla ac quot;gofisturribusmunierunt, ÔC tam citra ultraTyberim poflidentes omriia crebrisin-cunionibusperuadebât.Belifarius aût contra pro defenfione urbis hæc prouiditPiricia dam portam quæ contra triaiora Gothorum caftra maxime eratoppofita.ô^Salanâhuic ^^^*^'^^timproximâ,quiCquid Circa illas mari èft,fibtjpfîaflumpfîtdefenfandû.Prgnefti dam uero porta Beflæ, Flaminia quæ eft e finiftra Pincianæ Conftantiano attribuit,cæte ds qimq? pottis alios præfecit.Gothi circa urbem profeefti aquædudus omnes intertdpe ^dLtrant Ki quatuordecim aquæducftus mirabili opéré efFecfti,per quos aqüa in urbê la P ^.^dr.Eaex intérf updone non taritû aquarinri incomodanocebantRoriianis quari-y^’^^dtiapiftrinorû. Nâ ex eo aquæduflu cjui exfummo laniculo quæ trans Tyberini f uebatjUtpotedecliuiacrapido,magnauispiftrinorumconficiebatur.Exabjsquocß ftuædudibüsquibufdâinlociseadem Commoditas moleridifuëratinftitüta,qui tune terrupûtuagnas obfelïîs difficultates afterebâtAduerfus hæc incorrioda Belifarius in ucmodûremedia excogitauit.Bini lembi paruo interfe diffâtes fpacio t^riis coiuricfti oiasinmedio continebât,quçrapidofluminis curfuperciteuoluebant.^nesueroaÉ “â^ripa quâtnaxime intériti lémbos in fluminé fuftentabât. Huiulmpdi lembos fecüs

È pÓnténi

D E C A D I s P R I M AE

ponté qut primus tras Tyberim fert, collocauit: poft eos lêbos alios codéordi'ne pofuif-Ne ucro hoftes mittcndo defuperiori loco materiam et igné officere lembi's uakrent/» tenæ in flumine ad ipfum ponté obiecftæ omnê materia excipiebant, exccptam autêliO' mines ab utrac^ ripa difpofiti auferebât. Et aduerfus piftn'norû defetflûhæcoptimefo^ prouifadembi ein piftrinalargiffîme fuppleuerunt. Aquarû uero incomodaTyberisfo' ftentabat.Sed per mœnia pluribus locis inftruméta belli multiplicia ad feriendumrt^P^J lendumq^ hoftes effecerat Belifarius, ac folertilïîme oinia prouidebat. Gothi uero cou^ ad expugnationé urbis inftrumenta amp;nbsp;machinas huiufmodi comparabât. PrimumanC' tes quatuor,eftq? forma eorû talis; ColQnæ ligneæ quatuor in altitudiné redæ æqualitff inuicéoppofitæ collocantur. Hæ columnæ tignis otfto uinciunt,quatuor ad imumcoW narum,totidé ad fummû,efficiturt^ ueluti quadratæ cuiufdâaediculæ forma, hæctp cft obte(fta,ne qui intus funt, de mœnibus feriri poflïnt: tranfuerfum deinde tignuimp^ nitur,à quo trabes catenisalligata dependet, quafiuftp ad mediû altitudinis columnaru, habet ucro trabes in capite ferrûingésà bail quadratû defines inpyramidem.MachinK tota quatuor rotis ad bafes columnarû pofitis defertur : mouét auté arietem mihtesf’O'' pauciores qninquaginta intra machinam exiftentes. Qui poftquâ mœnibus machinani admouerSt, trabem illam fufpenfam lorulis funiculôueretrahunt,mox(j cuinifupcW“* mittunt : trabes autéuiolentiaamp; pondereinmurum dclata omnia difijcicacperrumpit« Fecerant auté Gothi turres ligneas pari mœnibus al titudine,hæ quinqj rotis uehebant-Scalarû preterea grandem numerû parauerant,6C infînitam quandain uim fafciuffl «Kl pula ÔC uirgultis.Cum fatis omnia parata eflentjVitigis prima luce armatosoincsaddK iubet,agminaq! diftribuiuâS quid agere quéep uelit,prç{'cribit.Fit alacritas magna in this incredibilis pugnandi ardor: eu alrj fafees quibus foflas replcre cogitabant,alij W las ferrent,ah} machinas admouerent. Belifarius ante porta cum leôliflîmis militûfopi^f aggerem perftabat, nec quic^ moueri à luis iulTcrat priufquâ ipfe fignum dediftet.Tur--res quas paratas à Gothis diximus,boues côuehebant.Hæ ante ceteras machinas adi^ uebantur.Quod cum alpexiflèt Belifarius, rifit fiinplicitaté Gothorû,qui crcderêtpoiK u ad hoftes armatos bobus machina admoueri. itaqj conieeftis fagittis cito confci^hboufS conciderunr,machinacß deftituta non potuit ulterius admoueri.Qçii aût ftipulam fcalas ferebâr,multitudinc telorû ab aggere ueniente repulfi nec to fias côplere,necni®' niaadire,necarietes admouereuaIebâr.StabatnihilominusGothorûacies,acteftiîdin^ faéta interdû fubibat:fed peruincere aggerem nunquâ potuinfagittis tragulis onuj* fariam teloruni genere certabatur.Dum hæc ad Pincianam amp;nbsp;Salariam portam gerund tribus altjs locis Roina oppugnabatur.Nam Vitigis relida parte copiant quo BelifatiK prælio diftinerct, ipfe ad Prençftinam porta conuolauitcummultitudinepugnatoruni) eodemcß tempore alia Gothoi u multitudo contra portam Fontinalcm impetufadei’^G aliainfuper hoftiû manus portam Aureliam quac eft ad fummum Ianicuîum,expugn3''^ nitebatur. Ita quatuor fimul locis Roma oppugnabat, ad Pincianam amp;nbsp;Salarié pouanj quas Belifarius tuebatur,ad Prgneftinam cui præerat Befiàs, ad Aureliam, ad Fontinale portam.Sed hi qui ad laniculum pugnabant Gothi facile rcpellebantur.Sunt cihlocaarn dua ÔC làltuofa,ut difficile fit mœnia adiré, nullo etiam repugnantc.Tunc aût Paulo bd* farîj prçfedo cum ualida manu militum defendéte,conatus hoftium in irritum cecidercgt; Ad Caffiam uero uiam maius periculum fuit, Via erat porticu conteda,per qua ad tetfl^ plum beat! Apoftoli uadebatur. Sub ea igitur porticu latentes Gothi, cui tempusreig^ rendue uifum eft:egreffi ex infidîjs repente ad molé Adriani inuadendam conuolauem*» fcalistç admotis primum ambitum qui figura quadratamolem cingitrcpentinoinipd** ceperût. Hæc moles Impcratoris Adriani fcpulchrum fuit,eximio ac magnificentini®o opéré confedû : primus ambitus quadra« figuram habet, côftat uero totus cxmarmo*^ Pario fumma opificû diligentia exædificatus, in medio huius quadra« rotûdamolesu*' furgit,excelfa quidé, latitudine uero tanta,ut in fuprema eius parte area fit, cuius diam^-' ter uix iaéïu lapidis tranfigatur.Habet uero pontem fuper Tyberim amnem, qui abip*^ mole ad aliâ ripam extéditur.Hoc ædificium licet extra urbem efièt ( nam urbs quidé ƒ Tyberim fi'niebatur, hæc aût ultraTyberim eft)tamcn quia ponté habet admœniad^ pertinenté, QC erat ueluti arx ac propugnaculû quoddâ,Belifarius fuis occupandûcuu®

LIBER Qjr ARTW’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ajl

tinumandàuerat Conftantino, Vf derat auiêConftafti 4ere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoftcs ratibus iri Tyberim triifïîs ad earn parte ürbis oppugnandâ acce

tiinipfum Adriarti pöriteni intércédit.Itaqp uetitus humilita min nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ion's mcerna luxta flume non fads munita)ex Adn'ani mole c3

crpo^^'j teb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ablentiâ praefetfdcapto mfen'oti arnbttu, moleipfam expugrtareni

ncfa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuperiori parte répugnantes, quo magis repellerent hoflésîjfent

CQu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Erant in fumma parte mobs undequac^ permagnae ftatuac homirïùnij

de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;excellent! artificum op ere confetfîæj Has partim intégras milites

1 **- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;præcipitarSt, partim c5fralt;flas deiecerunt. Itä præclara opificû opera

lîu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^nnotum labo res ac maxima eiuS fepulchri orhamêta militUm fiue rufticitas

ïult nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;horis abfiimpfitJnter haïe Côftâtinüs repulfis à flümine böftibus,

teh * ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;periculo p pontêfuccurrit, addiditc^ fiiis animos, ättp ipfé ab inférióri par^

o tes inuafit: per hune modû tandêmoles eft defeiifa àtcf Hoftcs repülft. Ad Prænefti porta ubi Vitigis rex, SC qui eu illo uenerant Gothi pugrtabât,ingerts periculS b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;procul à porta locus quod Viuariû appellabant Js locüs meenia Habe-

«duplicia al£quo Ipacio inter fe diftantia,folum inter bina moénia plariiflimS eranmOe Uiiero ipla nô fatis munita. Vitigis igitur amp;nbsp;Gothi prima aggrefli mœnia, etfi egregie atjtamê ea peruicerût. Beflas uero præfecftus diffidês aduerfus taritâ GothorS wÆ 1 . PoflojBelifario Jjpere fignifîcàUit quanto in periculo res foret,admonuittç P .y , ^‘ter opem ferrét Eo nuncio pérmofus Belifarius reliôto ad Salaria portam prae * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum leda manu militûper urbem citUS fe contulit ad Viuariüm* Aduentu fuo

mtegrata pugna,crelcunt militibus animi ad præfentiam dücis:ipié' etiam curii fuis in P'^(^“.'^^^^^odit;Gothi murum ab inferior/ patte perfregerunt, ac magna U/s eorum in-STéna inter bina mœnia uerfabatur, pugnaep iri eo löcó acerrima erat . Tandem uero eu x^^^’^^^^^’tpugna, ut Gothi per eum ipfum lôcû quo ihgreflî fuerât, cû magna fuorû C J nbsp;nbsp;nbsp;cuadere cogerentur.'poftqüâ uefo egreflî funt, ih eos perturbatos immilfi milites

ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fubmouerût, eorumcß machinas cremauerût. per hune modû Roma eoderri

æ« oppugnata pluribus locis amp;nbsp;defenfa fuit.Ceciderunt autê in his prçlijs Göthorurii tria milia : ôbfîdio tarnen durabat. Romani uero etfi Belifartj uirtutés âdmirabàrit,tà ’’L®”,querelaäduerfusilium erat, quod cÓtra tantas Gothorum uifes exigüis iple coptjs eocitato bellö Roma in praefentes difficül tates cóieciflèt ; Quód fentiês Belifarius, neep enimeratobfcurü, etfi aliashæceademlùftinianofignifîcâuerat, tarnentu/lcmaiorêiri ^odüm cómotus Uehementius fcripfitiobfidionèm urbis Roimae oftendens,âf paücitä^ mörum,ac hoftiu multitudinem,Se enirh in Sicilia ex eo qüem fécum duxétat exergt; ƒ anormiS^ Syracufis prgfidia reliquifle,NéàpôIi uero amp;nbsp;Cumis QC alijs pér Italia öp pmisafereceptis, quodrieceflafiu fuctafpró illörum tutela milites peiluifle, fibi tariturrï modo ad quinep milia militum i'cftare,amp; Reimam à Gothis céntiim amp;nbsp;quinqüagihta rit! ’iumcxcrcitu obfideri,R(3manos horum periculorü irifi/etös haüdqüaquâ obfidieoriem ö toleraturos.His literis luftinianus acceptis ualde cómeitus eft,ac flatim copias qiiäfdärii *im paratas iuflit in Italia riauigare : praeerant autem his coptjs Valerianus ÔC Martinus, eacp hyeme per Ætoliam Ô(S Arabiam hyemauerunt. Romanos hæ c fignificata in ipem eontirtücre,aduentum eoruntprimo qüoep tempore expéeftantes.Dum hæc Romat ge-’^^’^^'uarius amp;nbsp;Vfigilaus Gothoru duces, quos in Dalmatiam Vitigis cum èxeréitu Wiferat, claflcmtp infuper eis dederat, côiuTi(^is fibi maximis Barbarorû coptjs,Salórias WMitcrracp obféderât. Coftantianus enim impär tantis hoftium coptjs,munita prius aC-wtimurbc egreflus maxima Gothis dâna mari terratj inferebat.Et hoc etiâ tcriipöre gê-tcsßätbarS à quibusi Romanû occidentale imperiû oftendimus iniiafiim fuifléiin apef-dS tatmicitias afperrimàtp iriter fe bella proruperât. Siquidê Childibertus, Glódóiriifi^, ^Clötariüs FräncorUtri reges hotxàntc Crotcbildi génitrice,in patris fùi,prout ôftéridi-Wus,eaàdhücUirgine occïfi ultionem duxerut iri Sigifmundum Si Gothimarum fràtrés ourgündiónureges.Occurritueró Sigifiriundus coptjs tumultuarié compafàtïs. Si pri •jo ad Agaunenfes côriiiflo, fradis fUgatisep Bufguridionibus,Sigifinûndüs cum uxorc *liberis captus fuit:quciScgt;mnes fîniul Ffanci reges ad uicu colûnæ tri putco necauerSf.

''' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BlondùÉ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B X Ëxindé

-ExîndcCIodomi'h's’folus çotra Gôthimar3gefïitbenû,inqnofogaris Burgundi rxSipfe perfequeret Clodomiris à fugiête Burgundione fuffoflus cecidif. Cuiusrci ; recôçiti duces FrancorS,qui ordines in eo exercitu duccbât.ardêtius prçliô - amp;nbsp;Gothimaro occifo, ac copqs pene ad internecionê cgfisj'n agrum etiâ eorönubc 1 mulritudinê quæ domi m anferat eft fæuitum. Almaricus tune V ifigothorû nbsp;nbsp;Hi P

1 obtinebat, habebatq? in matrimonio dicflorû Francia? regû fororê,nec tamê dentu , I debertus,quincaufaprætêfaj^dindignafororpateret,paratiiïîmûinHifpaniâ^xe duceret.Quod cû haberct exploratû Almaricus, naui fugere côftituit,fed ^ium tar gitadmarcjàFrancispraeuctus occidit.TûcChildebertus magisperHifpaniâfac isp ,puIationibus,ToIetûuibêcepit,etthefaurisquoshaberetopulêtiflimaciuitasfflaxi ; ablarisjfororem uiduâin patriâreduxit. Etilico pofti^ Francireges prædaing^u^ _ ,Toleto iunt profeôi, Vifigothi in defùnlt;fli Almarici régis locu Theudâ fibi regeiu^j^^ .uerunt.Sæuierunt etiâ mox inter fcfe Francorû reges.Clodomiri dcfunôo fupenue , duo filij infantes,^s quia Crotchildis auia nimis charos habere,et ad paterniregiu Po . onis fucceHîonêalere uidebat,Clotharius ÔC Childebertus terrç allifos JoexindepoftTheodebertusditfloruregum nepos cû Childebertopatruoinaltctup truû Clothariû coiurauit. Obftitit tamê eorO im pietati Crotchildis genitricis prüfen ,quç aciebus in pugnâ paratis dû eflent dim:caturi,eos ad pace cocordiamq ne otiû,ut ante,rcges in armis nutritos in patria difeordes teneret, fuafit ut Ch id Sc Clotharius Hifpaniâinuadêtes Arianæ fediæ Gothos uel regno pellerêt, uelad rum fidei Chriftianac cultû facerêt refipifcere.Theodebertû aût ut P^ouinciâRu^quot;^.^ , Italiâ maximis agitatâ motibus iterû inuaderet eft hortata. itaep Childebertusa o rius fratres in Hifpaniâ aduerfus Vifigothos duxerunt. Qui ad Caefarauguftam ultp _ lati, earn ciuitatê diu obfeflàm, uallatâ^ magnis 8C prope aflîduis oppugnationiba terruerût,ut ciues Vifîgothi.qui præfidio inerât,uinci uiribus o^rimiq timuerintU-in tremore maximo cû anxia eflèt omnis multitudo, armisfp diffideret, quæiuu^uW jJ manibusdiesnotftescp pro mœnibustenebat, in cœlefteauxiliû mentes oculos^ co terût.EtcapiteprimûChriftianoritu cinereaiperfo,tunicâbeati Vincenti) quæ in*^■ rio illis erat,folênipompa à facerdotib.clerot^ admœnia deferri orauerunt: feceruti ^d rogabant,trepidi SC ipfi etiam facerdotes. Quorû primartj tan^ ad diuinâreiu paf mûri propugnacula côfcendçrût, amp;nbsp;beati Vincêttj tunica in hoftê praetêfafupplidu diuinaimploraucrepræfidia, T une Franci reges inermênouihabitusturmamadtnif, his qui in ftatione erât per milité gregariûintcrrogatis quid fieret didieerût,Qua’iUt «ftarcuocatû ad fe regia fide ciuitatis epifeopum iureiurando adegerunt, ne quemp Arianæ feeftæ in urbe 8C diœcefi ultra toleraret : quod cû ille ^mififlet,abeûtes cudug reges obfidioné foluerût, 8C in Parifîos reuerfi fanefti V ineen tij ædem, qnæ nûc ceie uifitur,in ciuitatê exædificarunt. Et per id temporis obijt dccrepita Crotchildis eorag netrixmulierpræftantiffima.Interea dû Childebertus Sd Clotharius Hiipaniâag’^^i^ Theodebertuseorum nepos prouinciâ Romanâ nullis munitâGothor3praCdi)S^jj pauerat, minoreep cülabore ceperatRhetias alpes, ÖS Coccias omi cuftodiadcrdit , Qui defcendens in Italiâ omni Liguria eft potitus,tradûttp qui Francorû geftaKtip*^*^^ ilium Etruriâ ingreiïum ufiç ad Vituriniû perueniflè: fed nos cum de Etruria parurnd damus,quodLiguriâ omnêcepcrithabemus compertûiqui rex morbo correptus gta^ lîmo,præmifla ingenti præda quâ in Italia fecerat, redijt in Metêfes. Reliquit aSt gum,BureIinû,amp;Leothariummagni exercitus duces, per quos Liguriain,amp;quæcu ^ ceperat de Gothorû prouineqs defenfauit.Gothi namqj trans Padû feie colligêtes o quæ Apenninûinter amp;nbsp;Padum atq? Alpes funt præfidqs comunita tencntes,Ligu«a‘^ AlpeSjRomanâ prouinciâ tune fpreuerunt.SedTheodebertus paulo prius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

ebildis auia,interi}t:cuius filius Theodoaldus in regno fine contradiclione fucceiiit. ma inter hæc durius obfidebat. Vitigis erâ quoniâ expugnatio prius tentata tutp*^ iucceflerat,inquietior inde fatftus cûéîa rimari ac perferutari no deftitit, quibus obkl o quammaxime affligeret. Portus erat iuxta marc à dextra Tyberis fluuîj ripa, fuper^quot; «rbs ualido muro cincfta.Eo in loco nauescûcfta quæ mari feruntur deponebantVitig? ^it magnis ftjorûcopqs repente ôfinopinato miiTis urbê Portqenfcmeepit^Qppidî'^

LIBER ’ Q_V A R T V S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 j

A fontrafubitSGotliorSuim nequaquä fan's ad refiftenduparatis. Exhufus occupatione p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cönfeftim difRcultatcs Romæ creuerunt,frumenh ac cæterarû rerum qu»

Ul funtimportandi facilitate fublata.Nam Gothi quïdê præfidio tnilitum tbirelido op Rum ac fauces Tyberis cuftodiebanf,necimportariquic$patiebant. Necmultopoft ^auennä Vitigismifit, qui ciues Kom.omnes qiios obfides duxtfle fupraoftendimüs, ’ntcrncerentErant uero in bis multi ex nobilitate,multi etia. ex plebe prçftantes uiri,qugt; omnes interfeäi funt præter paucos qui re prius cognita aufugerunt: in quorü nümero ‘UerûtTeruêtinus amp;Reparatus Vigilius^g poftea papa fuit Germanusiht ein té præco^ gnitainGalliamfugiêtesmortêuitarunt, cæteriperierûtJrihocRomanipopulidoloi^ obciuesRauennaîtnterfecflos alius fuperuenit dolor.ßelifarius ein defeflum annonç tt wens,Romanis ciuibusedixit,utfilios nbsp;uxores,ôf omnê inutile bello turbam Neapo*

nwmKtcrêt.Idê milites fuos facere coegit, quibus uel feortà uel maricipiâ Romaî elîcnt, . Viæaût abeundi per id tempus duæ fupererant, una OftienG's iüxta finiflram Tyberis ri pauadentibus,altera mediterranea regione,perealoca quæ àcaftris hoftiû erât maxime Uiuerfamc^ ein totam urbê à principio cinxerant Gothi, ut diximus, fed ab Aurelia por taadPræneftinâ obfidebantiper alia uero loca non temere neq; fæpe uagabStur: nam «amnaincurrebätfi longius à caftris fuis uagarenf, ÔC fine magno copiarü apparatu dif. lt;uriare non poterät. Ex quo fiebatutuia Appia öeÖftienfi pend quidem tempus tuto uaderetur.Romaniigituruxores ÔC liberos,imbelleinultitudine emileruntipars eoru wCampania,pars Neapoli,pars in Sicilia, prout cuiep corriödiiis fuif,conftiterc.Romg îutêannona iuffu Belifaftf diligenitififime per fingula capita diftribuebatur. Hoc inloco ii'aditurcxProcopiô,SylucriûpontificemRomanû,proquo nominis errorefemperpo niturLyberius, in exiliS fuifie aefium, fuipicione Coortä, quod cum Gothis fentiret.Sed pndulfijsHoftiariusinuitaipfius Sylucrq id narrat àccidifiêinducqsbôftitutis, Ôl me^ ‘•ores $ ipfeProcopius caufas affert,prout in tempore oftèndimus.Romànis itacp annp ’’æpenurialaborantibus, Martinus Sd Valerianus, quos à luftiniano mifibs fupra dixi^ mus.Romam uenerunt, habêtes équités ad mille fexcentos. Eränt uero hï niagna parte Hunni. Aduêtüeórurri eqüitûrecrcatusBelifarius,aliaratione qüàrri pnüsbèllûgererc coriftituit.5lonem ftans intra mœnia urbê tuebat,fed perfingulos dies cmilTo équitatu,' ‘ubitis incurfionib.hoftes uexabatiex quo faefiû eft, ut mirificum hincinde âccenderetur certamcn,Ôf in omnê experientiâ ueniretur.Beliiarius; enim ipfe feien tiffimus pràcliandi “Ux équités qua rationeagendû foret cômonebat,locamohftrabat quoufcp progrcdi,ec ubicôfîftcreoporteret:amp;modo per SalariaPintianamq? poftâfubito emifiîsequitibus proximaGothorum caftra fatigabat,modo per Aureliam porta, alià GöthbrS caftra, Suæerantuià Calfia, inter fepulchrS Adriani amp;nbsp;Miluiüm pöntem infeftabat. His certalt; winibus Bclifarij équités præualere cœpcrunt,non quod totû eqùitatum hofiiû ferrent, wd quodparêuel ampliorem numerS fuperare uidébantür,pentia(Ç bellandi Âf aùdacia ’nteireJn hune mods exef citatis eqùitibus SC iàm contèmnere hoftem afl'uetis curh fpes ^f^Çanimiobfefiôrunicreuiflent, eôdeuentS éft,ütriohleuibusiam certaminibus,fed iu P ftaacic décerner etur. Belifarius ern efebra præfeêlôrû ac thilitu adhortatione fatigatus; fxperiri tandê maiiorê pugnâ decrcuit; copiäscß fiias in liunc modû difpofuitmrimo acte unâpcruiâGalTiâ exire, 5C ante fepulchrS Adriani ad hoftes ucrfam ftarê iufnt,præfeciÇ autêhuicaciei Valentinu equitum præfeêlu, èicç lupra eqfuitatu pédites quoq? attribùit tx ueteranis militibus, ex populót^ Romano, qiii uolùntarij id munus fibi popofecrât; hbsucropedites nô unà eu cquitibus ftare uoluit, fed finiftros rhôtés,qui à laniculddiC currentes planiciem fupercminêt,occupare.V aïentino autem præcepït,ut quoniâ maxi wam expcâationê inuadendi hoftê praeberet,cçterum pugnâ non inirct,nifi fiierit lacef Wus.Volcbat em illam Gothoru partem quç ini his locis caftfa fecerat tantummodo degt; öuerfne pra:lio,quod Salariâuiâ comittere dècrcùeràt, auxiliû luis ferret.Duâs fubindc pi^ftruxit acies, unam ad Salaria portam, altéram ad Pihtiaînâiin ffote équites,pèdites wfubfidtjsutriufcp collocauit,atcp ità fua qùamcp porta éxife 8gt;C àd hoftê progfédi iufiît. yitigis Gothoru rex cum ex transfuga poftfidie futurum ptælium cc^nouiflèt,Gothos Primaluce armari fecerat.ln ftrüêda aciè pédites m'edios, a dextra ÔC finiftra équités qui H«lasdifnofiiit.ltaBelifario obuiâ progrefTus praeliû Comifit.Milites igit ab' utraœ parte

' BlonduÂ- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'E 3 ftatitti

94 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E C A M 5 PRI H AE

, ftati'm acrttêr cocurrcruntrduces ucro poft cos flahtésjiïnc Beh'fariuSj inde VittgisfuöS adhorcabant.Et ab intno quidêpugnæ Belifarrj milites longe pfçualebant,niulti(jMcfê bant ex Gothorû 3:cie,Si fub ipfis caftris hoftiû pugnabat. Mukitudinc tarnen abuiidan tes Gothi,in cadentiûloco alios fubmittebâtJn hune modu neutra partefupcrantc,iif*î ad mendié eft pugnatû. Alacrius tamê Behfart) milites dimicabantiGothifo'lûpanentia confiftebant.lnterim quae ad fepulchrû Adriani ftabat acies,prælium cômifinmultitado enim populi Rom. ex collibus defeendere in Gothos cœperat, Si. Valctinus iiîiplicato^ prelio fuos cernés,acic cui præerat à fepulchro Adriani cômouit,atcp hoftes inuafit.Nec diu tulerûtGothi,præfertimmultitudineillapopuIi,quacdefupcriorib.locisdefcêd£b^ contcrriti,ô(f ineoru caltrafereciperenô ualentesIongiusaufugerunt.Romanorumaut m ultifudo, quâ de montibus defcendifl'e iupra diximus, ftatim ad caftra hoftiû diripicn' da côtendft.Qiio faôèo,ncc rp fi perfecuti funt hoftes,nec milites perfequi dimiferSt-R-^^ piriam em ab eis fieri cernentes milites,ne expertes prædæ forêt, omifla perfecatiotrCho ftium,ad caftra diripiêdaipfi quoc^ côucrfifunt:ita Gothi de manibus emiffi,cumncw‘’ F perfequeret, in montibus proximis conftiterût. Inde caftra fua agi fcrrii^ uidentes, cun^ neq; ordinc neep difeiplinam ullam in hoftibuscernerenr, fefe tandê cohortatiriirfusho fies inuaferût,cosq; impeditos ac rapinae intentos perfacilcfuperarunt.caftracj prædâ il lis abftulerût. Ad caftra mioc^ regia per hocipfum tempus mutari forruna CŒpir,pf^’^ tatus enim permultus ex Gothorû proximis caftris equinbus Bel ifarq obiecfîuSjCÛ qna» teftudine feutorû fadîa à frôte pi emeret, coegir tarnen eos aliquarido pedê rcferre:quoy cum uiderent équités hoftiû, dextræalæimpctumaiore Beltiarrj equitatumcxtrâfuedô inuafere, nec longe tulcrunt impetû équités, fed terga ad extremum dantes, ad pediw^ fùorûaciemfereccperunt.Neceaquidem fuftinuituim hoftium,(cd magna fuorûcæde in fugâuertitur.Jn hoc tarnen locoduorûcenturionum uirtusplurimûcluxit,Princip*® amp;:Taruunti nomina illis fuere,quiinfuga cæterorû locum luumnondeferentes/rtiplt;^‘^ Gothorû diu fuftinucrût, fpaciût^ dederunt fuis fefem urbêrecipiêdi, donee Prindpi'’^ toto corpore uulnerato pugnâs cecidit, amp;nbsp;circa ilîûcômihtonûfuorûqaadragintaduO' u Taruuntcs aûtpariuirtutcpræditus, cum fanguis permultus de uulneribusmanaW*' resep dcficerêtjà fratre ex prælio uiretralt;ftus,ÔL ad Pincianaufq? porta deducftuSjibk^”;' ruit.Poft hæc milites effulo curfu ad urbem refugerût. Stantes ucro in mœnib.Romanti portas claufeiunr,ucriti ne hoftes fîmulurbêfntrarent.Itaqjnôparuamilitû pars cxfluU cft,qui aggci ê tranfgrelïi,terga ad mœnia, faciê ad hoftes côuerfi' ftabanr,tmicâbabft^® falutis uiam, fi é mœnibus defcndei ent: nam tela plerifc^ decrât,quibus tueri fe pofc omnibus ucf in fuga abielt;ftis,ucl inprælio côftacftis,fed qui pro mœnibus ftabant,cosU pidibus tutati funnpugna hæc ad caftra Gothorû ab initio cœpta,pôftremo ad portasaC mœnia defijt,ccciderunt£^ ex Bclifarij milinbuspermulti,acmaximêuirtuteptæft^^5’ Qua rationc Belifarius aliqt dies pugna abftinere cœpit, côtêtus folû mœnia dcienw^' Agebatur præterca maiori incômodo, quod â frugûpenuria, quarnTheodatiregisif” poribus inchoaffe oftendimus, ad inopiam rerum omniû,accn imam^ famem eratpft' ijcntum,adeoq? late id manauerat malO,ut non folum in obicftà urbe ca laborareturinO' h pia,fed uniuerfà premeref kalia. ScribitnancpDatius Mediolanenfis epifcopus,quipff €atêporafuit,eô calamitatisquo tempore urbsRoma â Vitigite obfcdebat.infuadiû^'’, cefi peruentû cflc,ut ultra fordidorû,quibus mukimanfiappofueruntcfum,inuêtalik^ fera gcnetrix,quç mortui famefilioli carnes comcderit.Fatoitê Romani Imperi) tune ôum efle uidcmus,ut dum inopiæ amp;' Gothorû oppreffioni malis breui ceffaturisRo^ ’ bbfiftit, Lôgobardi, quos diximus Odoacris Hcruli régis Rom. remporibus, primus Danubij ukeriorê ripam fcdinc,uires cœperint adaugere,breui cxercêdas in Roma^i^ Italiæ detrimcnta.Hi etenim Longobardi,ducc Andoino,quem habuerûtnonumtfg^) Danubio tranfmiftb,PannOniâ inferiorem paulo antcinuafcrât.Tuleratautcm tisacceftum grauiterTurifmundusrex Gcpidarû, pronepos Ardariciilliusregis ûep^ darû potentiffimi, que (ub A thila oftendimus, in priclio Cathalaunico mihtanc,n»ni ipfe Turifmundus cû fuis Gepidis fuperiorê Pannoniâ incolebat. Congreffis itacp pi^ lio gentibus ferociftimis, Andoinus Turifmundo repreftb capta inferiorePannomi^’ tinuit,Cuidefün(fto,dccimu5mLongobardorûregnofuccciritfilii}sÂlbQinus.Etf^^

LIBER. Qjr A R T V S

P'^æEurimundû,qui defanAo l'te Thurifmundo genitori fuffedîus erat,nouSregem ha Inter recês creatos reges innouatû eft bellum,longe prout finis breui docuit ®'‘Pâr,^d Alboinus animi ÔC corporis dotibus excelles Clotharij regis Franciæ filiâ nogt; ’’''neClothfuindâ uxorc haberet, cuius gratia Auares cum Longobardis in Zepidas ar ’^ïlumpfcrunufuerunt aût Auares, Hunni Athilæ proprij exercitus reliquiæ,quos dixi primo defunóliipfius Athilæ anno à Zepidis fubijcireeufanribus luperatos. Narrt until Athilæ filius à ValemireSCTheodemircZepidarûregibusintra Scythiâfugere ‘^öpulfusjilico ab Hunnis fui exercitus fuit occifus. Suffeôlus autè eft illi in Hunnorû regt; g^Zeliorbes . Qiii cû uiginri Hunnorû milibus, ut Paulus eft autor,bcllo,Qd luftinianû ^otraParthos féliciter gelfifie diximus, Qiiofdroæ Parthorûrcgi côtra Romanos auxiquot; 'Uniattulit:fedCofdroas fufpeôfâducens Hunni regis fidê, quodeumrcfcifletà Rom. ‘Uiperatoremuncra accepifle, Hûnos incautos maxima opprelïit clade, Zeliorbê uero

“arieprofiigi reltcftis Pannonijs in NoricOreceflèrûr.Vnde fadlü eft,ut Nortcus prouingt; nain liæcufcptêporaunicælitcræfalt;fta regio nomine additionediefta fit Bauana.Eaaûî ^on'ciprouincia habuit ab oriente Pannoniâ, ab occidenteSueuiâ, amcndic Italiam à ’fptcntrioncDanubiûifed earn Bauariæ partê,quç pei tinebat ad lialiâ,Auftrafi| ante an Jioscentü occupatâ nuncrenêt, fimul Auftriam cum ah'js partibus eius prouinciæ appel fitâ-CuitacpChiIdebei'tusÔCCIothariusfratres,acTheûdoaldus pronepos Francorunt feges ufqjad BauariæAuftrafiorûfinesditionê protuliftent, AuaresadduetiClothgt; ‘Uindæ genitoris Clotharij precib. fuafionibusqi Longobardorû bcllo in Gepidas co ‘fnicrûtErgo Zepidis magno apparatu, fed maiori odio in Longobardorû fines ducen tibus,continuitfe primo intra prouinciâ Alboinus, quoufe^ compertû habuit Auares, ’’diâafine præfidijs Gepidarû loca â tergo inuafifte. Tune Cômundus in casaddueftus C^Ifficul tares,Longobardos premereaccelcrauit,fore côfîfus,utfi eo.s uel delere,uel infi-gni clade pofiet debiles reddere, Auarorû à tergo inftantiû iniurias facile uindicaref.Sed Alboinus de Auarorû impetu eertior fatftus, furêti Cômundo cû copijs occurrit,ô6 nuL bmoracômlffum eft prçliûu'n quo Zepidis fratftis ftigatisà,ac Inter fugâ pene'ad Inter-* Recionèaccifis, Cômundus AlboInldexferacecIdlt.Exincie Alboinus cû regis Cômurt Q'caputpilo infixû aliquot diebus per caftra geftari fécilTct, paterâ ex eius cranio celatû ^utotiericurauit, bibitt^ ea femper quotles côuiula aut folennes epulas exhibuit. Aueftf Sut jnnt ex eauidîoriamagiîlsoplbus Longobardi. Et Alboinus RofmundâCômundi ^fgisfiliâuirgincm formaep præftantê,fibi matrimonio copuIauit.Ex illo tempore défie J.^ntZepidæ qui aut prælio nô Interfuerât, aut cædi fe fubtrahere potuerât,regê ducesq?

habere, SC partim in Longobardorû nome lunt côfufi partim Auanbu.s fubie lt;-hinfijperIorI Pannoniæ parte ipfa fecuri paupertate manferunt. Hæc quidem in Rom. Quondâprouincijs Tranfalpinis extra Italiâ tune fiebâr.Romæ aût Belifarius poft ac-I)ccptù ex InuafioneregiorûcaftrorûapudPincIanâ porta incommodû,c5firmatis paruo bporcmilitûanimis rurfus educere il 1 os cœpit, non tn ton's pugnare coprjs amplius eft 2ufus,leula tantûprelia ut prius côfueuerat,facere pfeuerauit,ut fuerûtnônulla ualde in-**guia,prpfertim aduerfus ilia Gothorû caftra q erât citra Miluiû ponté ad Calïiâ uiâ cou Uerfa : eft cm ibi planicics equeftrib.præltjs ualdeapta, inc^ ea planifie prata quæ poftea luntNeronlcampus appellata, ÔC theatrum eft ad ludos gladiatorios uetufti.s temponb* ædificatû.Circa id Theatrû maxima certamina fuerunt,qula aut Belifarij milites id thea-ifuoccupabant 0^. quafi caftris tllo utebant, uel Gothl præucnientes Infid as in eo pone bant.l^uln amp;nbsp;ad porta Salaria, ad Pinclanâ per fingulos fermé dies Icuia prælia cômit tebancGothisigit obfidiônêinlongûtrahiqernêtibus unica peruincendi Ipesreliqua uidebat,fi fame Roma premeretdicet em portus Romanis ablarus magnas diffieultates uifus effet auferre,tamê,utcfthomtnûlnduftria,præfertim in indigenria folers,orrerariæ nauesqportûfolebât pererc,Antiûpetebât,Scindeexpofitûfrumentû Sv’aîia neceffaria pedcftriitinere Româ deferebant. Volétes iglt Gothl cômoditatem quoif; iftâ Romanis auferrCjódaua circa urbê caftrainter uias Latinâ SC Appiâ pofuerunr.Sunt ein in hiq

..... ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E 4. locu

DJECADIS PRIMAE

loris aquæducHus duo altis fornicibus, qui interfecantes quafi in duo brachia fcinduntr rclilt;?io in medio aliquanto fpado iterû coeunt.Diftat autem ab urbc hic locus miliapa^ fuurn circiter quinœ.Hunc igitur medium locû occupantes Gothi,murû inter columnaî arcum undequa«^ lecerunt exlapidibus 8C luto, caftracj per hune modû munitiffîmal’* buerunt, polit crunteç in his caftris lèptê milia equitûjqui fupra infratç infeftätes taring ÔC Appiam, ÔC Oftienfem uiam impedieb5t,omnem importandi facultatç Romano pO pulo prarcidentes.Ex hocadmodu durior obfefïîs coditio reddebatur, fames intokt^ bills imminebat. Quamdiu enï fegetes in agris fuerunt,milites noiflu Roma egreflij“'}' inenta côportabant ,30 magno precio ciuibusuendebât,at£pitaindigcntiafuftcnjabat' Vbi uero haec quoc^ facultas de Fuit, tunc deipcrata omnia uidebantur.Iam (blftitiS uene rat æftiuu,amp; peftis Romæ graflâri cœperat, frequentescç monebantjno ex picbeinoao Romanajuerumetiâ ex Belifartj militibus.Res étant in fummis difficultatibus at(| atigi’ fbjs.Itaq; ad Belifariû uenientes Romani,fortunâ fuam côquefti lùntjquod fidem ratons fecuti,in præfcntes inciderât calamitatcs: Suos em dues miferabiliter interfectos Rauênæ fuifle ab hoftibus: Vrbê à Barbaris ignominiofe obfeflàm,extra mœniauaftau omnia atep coniumptauntus uero fame ac omniû rerû penuria intolerabiliter prenii :t0' gare Belilariu, ut fe in holîem educat : praeftare enim fibi armatis mori,quâm famcpbe' fcere,ac tantas calamitates dedccoracj perferre. Belifarius uero hæc audiens/kme^] lis rcfpondir,eos quidê temere ôiSinconfultedefcrri inquit, quod ea fit natura popuk*'*’’ ut impetü magis $ ratione moueant. Se confilio ac ratione,non impetu animi rcgi ton' fuelîê. Expedafle ab Imperatore copias,quibus adiundi fi pugnandû fucrit, certain uidoriâpolliceri ualeat. Eafdê illas copias infinitâquandâuim frumêtifecûafff’'*’^'P^ t'nde abii êt,ac fibi cura belli relinquerent.Romanis per hune modû uel confolatisuej tcrriris,ipfc animû in eâ cogitationê traducere coepit,quemadmodû Gothis

rix difficultates quamplurimas inferret.Eius rci gratia hate prouidit.Conftantinuôc ianum cum equitibus mille Terracinam,Martinû amp;nbsp;Fruthim cum quingên's TybtU'n’^ fit. Alla item manû equitum Albâ deftinauiuhistj omnib.præccpit,ut quamaximep® feritcômeatusimpedirêtadGothorOcaftradeferri,ÔCfimuluolêtesRomâpeterea । uarêt.Néuerô caftra ad aquædudû pofitanocerêt, præfidiûapud templû Pauli apo“_ eömunirifirdt, equitesq? eo inlocoflationcs habereiuiïît, amp;cjplatepoffèntuicosa thorû incurfionib.tuerûcft aût ecclefia beati Pauli uia Oftiêfi,diuerla ,ptinus eregion^ ecclcfia beati Petri,utraep extra urbê,utracpporticû habes à porta urbis àd ipfam eede» • Hæc duo apoftolorû têpla Gothos in tota ilia obfidione nun^ uiolafle, Si facerdous^^ prius libéré in illis permanêtes rê diuinâ executos fuifle tradit ex Procopio. Scribicu^ contrariû Hoffiarius in uita Syluerij pontifîcis,cuius lunt uerba, Gothos quo tcpord\ mâ obfederûtjOmnes ecclefiac pofleiïîones incêdio confumpfifle,6C eedefias corpoyj fandofû palïîm exterminaflè. Côftantinus igitur amp;nbsp;Traianus T erracinâ profcdb5^. Neapolim ^jfedurâ Belifarfj uxorê Antonina reliqflent, ipfi retro côuern oppida“ partiû quaï Gothis dabât fubfidia peruaferunt, breuicç effecerût ut nihil penitus ex » (llis ad Gothos deferret. Martinus uero Fruthis Tybur ^fedi,cû difieda nbsp;nbsp;opp*

refeciflënt, quotidianas Gothis moleftias ex eo loco inferebant, 6C comeatum daef caftra prohibebant:SC idem fiebat ab ijs qui Albâ miflfi lunt. Ex quo breui admodnk _ pore euenitjUt Gothi obfidentes non minus affîcerent difficultatibus § obfefligt;bd% defedûfrumeti peftiletia quo^ caftra Gothorû peruaferat. Inter haec aliæ copix^i _ niano miflàe in Italiâ peruenerunt.Fuerunt aût équités Thraces odingeti, quos. îoânes Vitaliani fratris filius: ex deledu aût équités mille treceriti,quib.præcrât Ak der,Maxêtius ÔC Zeno:prçterea clafle aduédi fuerât peditû tria milia quos duccbat lus ôi ConÔ, erant etiâ Neapoli pedites quingêti, quos paraueratrioftef Cæfafiêfis:hæ oês fimul copiæ in unû conueniêtes Româ petere côftftefant.Ancre uèrofccûmultûâcmagnûcômeatû.Itcrequitib.èratiuxtamare,claflisaûtpcditts _ rebat;SC quanq inerat claffî magnauis frumeti,per terra tamêmagno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igs

ro frumenrû ètiâ portabat. Belifarius aût fentiês eorû aduentû,acmctucns ne Got ïnuadât, hæcmachinatiPortæ Flaminiæ, quâ à principïo obfidionis obftruifcccraG, molin' impedimêta per node iuffît, ac milites prima luce ad eâ portâ ftrudos para,

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XIBER’ QJZINTVS » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jy

iub nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iicfo ScDiogenê cum mille equitibus pet Pincfanam portam emifit,

fupa r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoftiGmagno tumultu difcurrât, SC cum egrelîî in eosfucrint hoftes,

'fent ü'P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P««s confiftant ad portam ipfam unde ipfi fuerant perueniC-

-nam æ _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;elÏèntjGothi^ in cos exciti fugiêtes perfecuti fuiflcnt,amp; ad Pincia-

cômitteretur,Belifarius cum reliquo exercitu répété Flaminia porta ‘àBo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gothorû côuolauit,imparata($ ÔC uacua ab ea parte reppcrinutpote iq

'lt;luin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuipicabanturjitaq;nonmultum abfuit

hoft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caperent. Verfus deindeBelifariusadPincianâporta,mediosq?nacflus

diE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tergo inuafiflet,illi uero qui prius fugerant à fronte repugnarent,incre

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opprelïit. Tantustç fuit ex hoc prælio apud hoftes terror, ut caftris uigi-

fta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de ulla re cogitarent magis quàm ut fe ab infidtjs Belifarq tutos prae-

f/^’^^'P^rhuncmodumimpeditis SC tcrritis hoftibus, copiæ nullo impedimento Ofti-ati cum infuper nouas uenifteBe-intellexilwntjde diflbluenda obfidione cogitate cceperunt. lam enim mul auf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eorum caftris uel pefte uel ferro abfumpta perierat. Multietiam morbo

uu neribus debilitati deferuerât caftra. Itaque Vitigis legationeRomam miffà,cum “ taliincindeditftarefponfacj fuiflent,dc iufticia cauiîc tandem adluftinianum Impe* deferri confenlîtjUt ex eius autoritäre res componerentur, legaticç induciæ,donee redirent legatifa(ftæ,obfidesq5 hinc inde '‘‘üproinducijsex fideferuandis.Hisconfetftiscopix Â^commeatus quæ Oftiaee* tjterra amp;:fluuio Romam deuenerunt,

^ISToriarvm blondi FORLIVIENSIS ÀB inclina- 1 tionelmperijRomanorum, Liber quintus.

’ NTEREA dumRomaniinductjscum Virigiteconftitutisabhoftiumucxai n'one,fiCob inuetftoscômeatusnedum abinopia, fedabindigentiarelfgt;ira-rent, fada côperimus ea quæ fupra diximus minus bene de Syluerio Pont* Rom. fuiffe narrata. Siquidê Hoftiarius in didi Syluerrj uita feribit, Theo-nus a- .^°’^^^ngoftamIuftinianiuxorê,poftquâobfjtAgapituspontifexRoma-’P ^quot;‘'tinèinfuarabiereftituendiÂnthemiûad Coftantinopolitanac ecclefiae epifeo ^nim fupra AgapitumpontificêRomanum relegafteipftim Anthemi-fti nbsp;nbsp;nbsp;^'^^*^°politanæ ecclefiac epifeopum, quiaEutychianæ hærcfeos fautorerat.In-

lin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ardentem per femulieré Vigilius diaconus ciuis Romanus tunc Confta-

P°*/apocrifarius, quiambiret Romanæecclefiæpontificatû.Isenimdeconftantia etn ledern poneretur.Menna deiedo Anthemium rcduccre,amp; alia facere qug domi ’^peraflct.Scripfit itaqj Theodora Augufta Syluerio in earn ientêtiam,ut aut Anthe ^'mnabexilioreuocatumepifcopatuiprteficeret,autipfeCöftantinopolimnauigaret.

pontifex litteras quo tempore coftitutisinduetjs urbem copiæ funt ingreflæî fdilicorefpondens papa multas profedioni prætenditdifficultates, recufauitej hæreti ä prædeceflbre damnatS ab exilio reuocare. Eas literas cG accepiftet Augufta, fliiaho Sc Antoninæ uxori fcripfit,ut Syluerio confidis quæfitisc^ caufis depofito, Vi gHus per que illae deferrentur literæ,fubrogar etur.Interea Belifarius qui ftatim poftquG urbem per inducias,additaq) præfidia,â^ inuedos cômeatus fatis quiefcere,accefle tINeapolim,Romam cum Antinona uxore reuerterat.Isacceptis à Vigilio literis earn fteltatus rem delegauit uxori amp;nbsp;Vigilio exequendam .ProdierGtitaqjfubornatiteftes î~^'^^^ndo affirmantes Syluerium papam Vitigiti 8C Gothis per literas SC nuncios fu-* ^pouicitum fefe,Afinariam portam habitationis fuæ Lateranenfis palatij ædibus fub-’c am proditurum,quamprimum illi ftrudas in aciem copias admouiffent.Inhabitabat uncßehfarius palatium Pincianum, cuius ruing Flaminiä inter 8C Pinciana portam ma ximænunc cernunt. GGitaep uocatus ad BelifariG ueniftet pontifex Syluerius,tenti funfi pnmo apud ueftibulG facerdotes SC clerici,g illG fuerât comitati.Et introdudus Vigihq Pducente Syluerius BelifariG Patricium onenditledulo affidentê,in quo Antinona de ^c^olitano itinere quaftata iacebat.Quæ ^caci uultu uerbotç pótificé interrogate cos f gt;t,Qidd tantumali Belifarius ÔC ipiàde k SC de Rom.populo effent demeriti,ut hoftib, t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prodetentttïi,

-5 s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEC A O; I S ' FRI.« AB

, prodcrcntur. Sed priufqùâ pontifex rcfpondere poflctjaccéfTeriïtlàtênitesqui traólojcucullam ilium monallicam induerunttunc egrelïi ad facerdot es clerumç’oa't' ■ nes fubdiaconus regionarius primæ regionis,amp; alq fadionis fuac clerici, VigiliûpfQf'^ marSt in Romanum pontificem fubrogat3.Paulo poll relegatum à Belifario Sylu«*“ Vigilius retrahere ac fouere fimulauit,ôô tarnen deportari permifit in infulâPontûnai^ in qua uitam cû fanÆtatis opinione finiuit. Eo inftatu cum res Romana effet, bfll^ ceffàret ob inducias fatffas, Belifatius tarnen Româ,Gotbi caftramunitioneflKÇC^ ® rent,querelg ÔC altercationes ortæ funt,pro induttjs côtra fidê uiôlatis:ex fa.Præfidiû Gothorû erat apud urbê Portuenfem ut fupra oftcndimus.Milites îTi prçfidio, cû deficerent fibi neceflària ad uidfû, urbemilla deferuerSt,defertâuero lusSaurorûpraefet^us, quiOftiacc3claffercmanfcratoccupauit:necniultopoftv£ cellasurbem maritima in Thufcis déferras code modo à Gothis,BeIiiàrijinilit£S *uic£r r3t.Âlbâ quoep urbê quæ cftinMarfisjCodêmodo deferuer3t Gothi,amp;BelifariJ iw 'Occupauer3t.Vitigisc3hasurbescaptas abhoftibus cognouiffctjOratoresRôtWtfl’ ‘ ‘qui ruptas contra ttdê indutias quererenf,Port3 enim amp;nbsp;Centumcellas ôC 'rum oppida contra fas amp;nbsp;æqu3 ablata fuifle,nec deferuiflè Gothos eas ürbeS,fea üo fiioueniffèadfequierantinçraifidijs,moxineademoppidareuerfuros,liberius$i ducia induciar3 faCtn cflè à Go this, nec licuiffè Beliiàrio eas urbes per indudas itaq: reftitutionem facere debere. His legatis Belifarius refpondit. Quæ de tü£ppraefidioriïallegarentur, ab eo componiicætefum omnibus patere ^uibus Gothi eas urbes pro derelidis habuerint,inducijs quideeripereauferrecß re uero qbæ ä nullo poffîdent nequaquâ prohiberi.Ex hoefuipiciones rentibus Gothis paria Belifario referre. At enl tres illac urbes à Belifario gnas fibi opportunitates ad bellum afferebât. lam adueniebat hyemSjBelifafitMi^ ptjs abundans mittereinhyberna équités conftituitMifitigitur ÔC in Picenum equitum duo miliaipræfecit a3t his ct^ifs quas inPicentes mifitjoann^ taliani,eumcç admonuitquidfaceretinlods.EfîequidêinPicêtibusuxores, jjp thor3,uiros autem ad obfîdionem Rom a? populariter accefiîflè: fi maneantinau^* hil moueat: quodfi Gothi contra induciar3 fœdera moliantur, ipfûm omniapt® raperCjôC oppida quammulta poffet capereimperauinfiquod oppiddrepugnetA dere iuflît, nec ulterius progredi priufquam id ceperit : nee^ enim tutum forepoff ftium oppidarelinquentemulteriusproflcifci. Hisuerbis acmandatisBelifatiy® nem in Picentes cum exercitu mißt. Per hoc ipfum tempus Darius Mediolanêfîs âS cum eo ciues quidam Mediolanêfes ad Belifarium uenientes urbem Mediob^ potéftate fmperatoris fore dixerunt, fi ucl modicum praefidium eô mittat.Se quidc tentes eflè no Mediolano folu,uerumetiâ uniuerfa ex Gallia Cifalpina Gothos rc,modo Imperatorq nominis autoritas adfit. Hos Belifarius benigne fufctpiu®j^$ tis amplifïimisi^uerbis cômendatos bonam fpem habereiufiîr,acfe,cum tcirtpus fadlur3 quod poftulent affirmauit. Eodem tempore cum profpera aclactaüidefct omnia,periculu fuperuenit horrcnd3,quod paruo moment® cundta peilé fubuert it-fidius erat quida Ciuis Romanus. Is cum Rauennaehabitare confucuiflêt,abinUi® belli clam inde aufugerat, Romamcp proficifeebatur. Irt itirtereautê Gonftantinu^* Spoleti degentes gladium huic preciofe orrtatd abftulcr3t. Is ergo fpohd*^®’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l,fa/

acgrc perpelïus, querela apud Belifarium expofita, reddi ablata fibi poftuIaucr3t,D^^^^ fiuSq? præceperat gladi3 illi reftitui: fèd bello ÔC obfidione poftea urgente dilatât^ rat, militibus occupatis, 8é ducem maioru rerüm cura abducente.Inhoc

cS lætiora eflènt Omnia^Belifario perUrbem cquitante,Prçfidius frenucqui^ipP , yj magna ôf querula uoce multis audfêtibus,n3quid hoc mereat ciuis hoftes reliais Omnib.rebüs fuis aufugerit, ut à militibus eius fp olief, ÔC iniuria nbsp;nbsp;nbsp;pjf

interrogabat.Se quidê côtra iniuriâ Ôf uim fibi illatâ fàcpius querelâ pofuiffê, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÿjj

tafïè, c3 tamê illqpfi uim fibi attuletinf,ôf tes habeât ablatas, in urbe atep in

’ quotidie uerfênt.Hæc didîa Belifariu cômouetunt. itaep dom3reuerfus,uocana ftantin3 fecit, eius enim milites erant, quigladitim abilolerant, ipfumc^ reprenditj^d fppius iulTa fua reftituêdi gladq contêpfiflct.Ego «cro,inquit

LIBER jQJZINTVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^

A potins cum gladiiim in Tyberim abijciam,quàm illi nebuloni tradam.Hæc ualde conta •’’iciter èc protcrue.Tunc ßclifarius, Nunquid tu mihi fubesc'Subfum,inquit,poft^ Im Pttamrita uult,uerum in hac una renunquam tibi parcbo. Cum hacc audiflet Belifarius, ’’’^gisiritatus cft,acuocari apparitores iuiïît. Conftantinus aStputansin perniciê fuam ’Pparitores iiocan,furibundc arrepto p^ione qui fibi ad coxa pendebat,in Behfarium •^^'tjeumc^pauloinfraftomacbßpercuffit.Quosnificircunftantesfubito accurriiîbif, ^cuiextorto pugioneipfum in manibus apparitorö tradidiflent, fuprema dies illaßcli^ ƒ lo ftiiiret, eiuscß interitus cScfla fimul iecü in ruina traxifiet.Gothi«^ eodem die rerum ominiefficiebantur.Conftantinus paulo poft, iubcteßelifario,interficitur«Nec multo polteaGothifurtimcapereRomamtentaueruntjprimo peraquædudû quendam uia ’'Otiuquæfita, deinde ratibus traietfto amne iuxta Martium campum, fed utrocp inloco Nam amp;nbsp;per aquædudS confpetfta lumina fraudem illorum detexerunf, g^obftrufoaquæducftufacultas eis prxcifsi eft inuadendi.Et ad campum Martium dete^ «a proditio conatü eorum irritauit. Fuit aStproditio in hunc modum compofita, Duo Hinma plebe homines iuxta templû beati Petri habitabant, qui fermonem urbfs pro-^ndæcum Vitigite habuerSt. Qiiacrebatur ueio facultas talis,Infra campum Martium ^uodam loco ualde inutilia etpenenegleöa erantmœnia,confifisut puto ueteribusmu gt;iiniento Tyberis. Vitigis igitur lintres ÖC. rates Si omnifariam nauigia ad Ponte MiluiS pararifecerat,no(ftucj5 latenter fecundo amne dimiflîs ratibus militibusq? impofitis urbë puadereconftitueranmultitudineein exercitusinexterioriripaexiftenteperfacile fore petabat,ut expofitis primis militibus,alij atcp alij continuo îjldê ratibus tranfirent.Vigi «modo qui in eo loco ftabant,cogitationê fuam impedire uidebantur.Äd hoc quçfita Quorum RomanorS ope pecunia fibi illos conciliarat : traditumcj eis ibporiferu medica •pentSuino iullerat admilcere, ut uigilibus potum darent. His in hunc mod um compo-htis, alter eoru pœnitentia duélus rem Belifario patefecit, captotç alrero medicaments quod fibirex dederat repertü eft, ac tota rei feries tormentis exprefla. Huieigitur homi-CBiiuiTußelifarijnafus SCauriculaeamputata? j ipfeafinoimpofitus per Pincianamportä adcaftraGothorQmiiruseft,utcognofcerct Vitigis deteCfam cflefraudem St^conatum ‘uumpatefadum.His ita deprehenfis ßelifarius pofthac feruandas fibi indutias nequaq exiltimauit.Quarc ad loanne ftripfit, ut rem exequeretur. Ille igitur cum duobus equitu ’’iilibusagrü Picenum peruadens uxores natoscß Gothorum cepit, prædiscç Qirapinis ■^egionemtotäinuoluit. Vglitheum Vitigitispatruum cumGothorS copijs fibiobuiS præteâûpræito fuperauit, ipfumq? ducê cum magna parte coplarum occidit. Ita uidor taCtus omia peruadebat. Captis permultis agri Piceni oppidis cum Auximo copias ad-WouifletjCognouit id oppidum no magno Gothorum prçfidio cuftodiri,fed locum efle ualdcmunitQ.Itacpncquaqud terendumin eo obfidendo tempus exiftimâs,ad ulteriora pwceflitJde quoqj ftatuit de Vrbini obfidionemrbs enim munita Siualida longa obß-Qionem necelTario poftulabatn'pfein celeritatefpem collocauerat, Fanum Si Pifaurû cc deinde Arimino copias admouit dueftusilia fpe quod ciues Ariminefes no benecon D uenire cum Gothis audierat.CS ei municipio copias admouiflet,tantum terrorem intu-btGothis,utdiffifi in eo loco confiftere, Rauennä omnes demigrarenttciues aSt portas ubiaperuerunt.per hunc modu loannes Ariminum cepit, relicftis poft fe duabus ualidis Ufbibus à Gothis cuftoditis Auximo fcilicet Si Vrbino. Fuit hoc totum contra ßelifarij ptæccptumtfed ipfe praeftare cenfuit Ariminum capere, quam contra Auximum Si Vr-j binum inaniter defidere.Inducftuseft infuperillaratione, quod Arimino tarn propin-* quoRauennæ oppido capto,non erat credendü Gothos in obfidione urbis Romæ per-wanfuros, fed potius efle celeriter abituros,quo Rauennam circum cç ea loca tuerentur, Quod amp;nbsp;fadum eft.Simul enim atep intellexeröt Gothi Ariminum efle captum, obfidic» Bem urbis Romæ dÜToluere atque inde abire ftatuerunt : itaque Vitigis paucis poft die-bus crematis caftris cü omnibus Gothorû copijs abiuit.In ipfo quoep receflu magna de-trimêtaaccepit,propterca quod media iam exercitus parte tranigrefla ponre, ßelifarius poftremos à fuis inuadi iuflit,multiscß Gothorum interfe(ftis,reliqui tanto tumuitu Si fc ftinatione pontem tranfire coadi funt, ut ab utraque fponda multi in flumen præcipita-j fentur.Durauitauternhaccobfidio urbisRom» anno integro ö^diebus neuem,cum adnonura

D E C A D 1 s P RTM AB

ad noniïkalendas Martij,prout oftendimus, incepiflet. Poft folutâ RoHixobfidioncn’) que ab utraq? parte facfta et prouifa fuerint profequcmur. Vitigi's enim lîcct Rauenna properarer, urbcs tarnen Etrun'æ ôC aliarû prouinciarum côtinerein poteftate ftudebaC; Quamobrê mille équités Clufiû, totidê Vrbeuetcrêmißt, Tuderi quingentos, Aux^m* quatuor mtllîacollocauit,Vrbini duo milia, Caefenae quingêtos,Montifeietro fe cum reliquo exereitu ad obfidendû Ariminum profetftus eft.Belifarius autem nbsp;nbsp;nbsp;'

ecftum Gofhorum MartinumôC Ildigercm cum cquitib.millefeftinareAriminôiulliti indclt;^ loannê amp;nbsp;équités qui cum illo erant abducerc, pedites uero ibi collocareJdearJ üonefaciebatquodoptimûequitatumnolebat abhoftibus circumfederi.Sienimpe®' turn copia? Arimini forêquix putabat Gothos cam urbem obfidere uelle:amp; fi obudereti facilius toleraturos obfidionê pedites équités extimabaqcum equos in obfidionenü' trire difficillimum fit. Pedites autem ex Ancone, quæ ciuitas nuper in fide uencrayn^ Ariminû poflent cômodiflîme importari Jldiger ergo SC Martinus ccleriter prorec«)“'^ ucrfis ab hofte itineribus, Ariminû præuenerût.Nam Gothi multitudine exercitus tact' re tardius iter côpellcbantur.Hi expediti longe anteceflêrût. Cum crg^o Ariminû pcru^' niflent,ac mente iulEimtj Belifarq fighificafl'ent,Ioânes necp ipfe parère uoluit,nc^b' mianum parruelêcum fuis equitibus, ad quadringêtos hi fu crût, parère pcrmifit.Qu^ lldigcr Martinus Arimino abcuntes omne equitatum, que Belifarius loanni ded«^ adduxerunt,relilt;ftis folûmodo peditibus, SC cquitatu proprio Ioannis ôi. Damiani.Ini hæc Vitigis ueniês Ariminû obiêdit, primotj ftatim temporeigncam turrim muroni*^ alritudini paré fabricari fecitiducebant uero earn turrim non boues,ut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

(ed milites intra machina incîufi.Eam igitur Gothi contra illam mûri partem,ubib^ibo crat aditusconftiruerunqpoftridieurbcm cxpugnaturi.Ioannesaûtpcrnodicffledtit gt;nbsp;militibus foflam latâ ôif profunda ab ea parte cftècit, aggercrtit^ totûad earn parte fo 1 quæ ad mœnia erat congelfit. Ita longû hoftium laborê unius nocftis opéré fruftratiis. cultaiê admoucndi turrim ad mœnia iùftüIit.Vitigis nihilominus coplere folTam inaflj'^ mo liabebat, totumq! excrcitû parare fafces ftipulâ, ÔC matcriâ iufierat.Ne uero tun ipfa notfte fecutura ab hoftib. cremaret, abducere earn retro uerfus cäftra flatuic. Id cum facerêt Goth ijloâncs edudtis militibus illos opéré occupatos inuadit,c5mittiturmagi’

atrox præliû circa turrim, multi Gothorûcadunt: tandê poft longû certamen tum Gothi retraxcrûtjfed tanta fiiorû cædé,tantocp detrimêtO optimi cuiuf(5,utfpemabi)f^' rent ui oppidû expugnandi, fed fame peruincere obftflôs cogitarêt.Per hxcipfampo’’ Mcdiolanenfibuslegatis quiRomâuenerant,auxiliares copias Belifarius conecfli^ fecit aût cum omnibus copijs Mundilam unum ex familiaribus fuis.uirum imprimis lu^ iiuumn'uitctiam fimul copijs Fidelius Mediolanêfis,quem BelifariûRomamdeduxu'j diximus.Hi omnes ex urbe Roma clafle Genua deIati,Theodoaldi regis Metenfiûdu bus fauorcs præftâtibus,indepedeftri itinere Mediolanûpctiuerût.Ncucro trâfituD detincrentjlembosùehiculisdetulerût, quibus tranfmittere amnêpoflènt.ProfcftiS. cum tandê cranimilïo Pado ad urbê Ticinû,quæ nunc Papia dicitur peruenilTent,ûoi^ ex eo oppido egrefll illos inuaferuntiquôniâ ein id oppidû arcem habebatmunitilluw multa ac preciofa in ea fepoluerant,ac magno ualidoqi præfidio illam tuebant.Cômii itac^leui prælio Gothi intra urbem côpelluntur. Mûndilasuerô 6ê copiât perpo^^^î/ luxta urbê erat tranfiuerût.In hoc loco Fidelius Mediolanenfis occidit .Nâ orandi templû quoddam intraucrat, nbsp;abeûtibus fuis ipfê pofterior fecuturus equScÔfccnuri

feftinabatifed dum adnititur equuscß retradîat, euerfus eft, in terramcj proftratus.h?» qui pro mœnibus ftabant hæc cernentes, impetu fatfto, ilium occidcruntpriufqùâM ^ilas ôd milites id fieri refpexiflent. Eius uiri interitus magno dolori fuit ÔC duciamp;^mquot;*^ bus. Erat ein uir domi nobilis 6C potensjSd qui multum iuuare fufeeptum bellum fuap^ fentia potuiftet.Mundilas igitur amp;nbsp;altj Mediolanum profeefti in ürbcm recipiuntur.ij’ Comum ÔC Bergomum amp;nbsp;Nouaria amp;nbsp;aliç illafum partium urbes exemplum Medioh fecutæMundilâ fpontefuaôd milites admiferunt. Vitigis cum ea quacMediolaniacU^ rant cognouifict, Variam fratris filium magno cum exereitu ad ealoca tranfmifit,qu* contineret in Kde ciuitates, quæ nondû à Cx)this defecerant, amp;nbsp;illas quæ iam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

redpere conaret .Imperite hoc in loco traditur ex Procopio, Vitigitem tune

LTBER QjriNTVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;5l

A TTieodebertu regem Francorû, quicüm nuper foedus iecèràt,pètês ut auxi'h'a fua V an'aè foiungeret.Sed CU Guïdo Rauennàs facerdos plane' riarrct Burgudioncs capta ut olieri JWus fheodebcrti régis Mctenfiuni temporibus Liguriæ Idea non prius deferuifle, ’^arfeteeunuchofuerintpulfijpotuifîefierialîentiorjUtipforûBurgundionûexLigu--'•aisauxilia Vitigis no ex Frâcia aut BurgSdia implorauerir,5lt;f hoc infra certius often-fnius.Quod àût ipfe Procopius omittit, Icimus Mediolanenfes eo fatigatos bello hor hnteDacioeorSepifcopomififTeCoftantinopoIim legationêàluftiniano Jniperatore Pwiaiutn oraturS.Fuinj eius legationis princeps i'pfe Dacius, qiicm bcafus Gregorius dialogorûtertio libro refert in eius legationis itinere cû deueniflet Corinthu, largarri onium ad hofpitandS quæfiuiflc,quæ totum eius caperet cdmitatû : nbsp;cum nuJiam in-

•^^nifTetjaliam afpexifle domu congruêtis magnitudiniSjiuffifleq? earn fibi ad hofpitiuni FæpararKcumcç eiufdê loci incolae dicerent in ea ipfum idco manere no pofte,q!iia mul ^'siatn annis diabolus inhabitaret, SC ideo uacua remâhfretjUirû dei abfq? ulla antiqiii ho “shumani generis trepidatione fecurû intrafte. Hæc quidena tunc iîebât in Galiia Ciial P'na.Belifariiis interim cû maturefeerentiam fegeres, Roma egrefftis excrcitûin holtet ^uxit.Gothiiiero quiTuderti ÔC quiCluffj in præfîdio relitftifucrant.BeJiftriû äduerfus fuenirc c5exercitu lentiêtes, quoniam feie iinpares fore tâtæ dimicationi exiftimabâti fofeftim miffis legatis padlione oppida dedidere.Inter hæc Vitigis alias intuper topias oiiximünaifit.Eamnancp urbem retinere Si referuare penitus cöftituerat. Mint 5i cuni ”'scoptjsnouum præfedû qui urbi mil iti b us præefîet nomine Vacinium.Is ergo curri '*^teripræ(îdio nouas copias mifeuiftet, Ancone finitimam urbêquæBeiifanj prælidid '^’^^^^^^^'^f^i’ccoftituit. Quare præfedîus omnibus copfjs in Antonitanos duxit. Eius f'Wtatisperid tempus in môteloca quâuisædificijs frequentataeftènr,ramé nullis mœ-claudebant,Cum igituradùentarêtGothi,Gonon qui prçfecftus militum Anconi ptïerat,timens ne ædifîciafuburbanahabiratoresrp eorum ab hoftibiis uaftarerif'iâ (upè difcedêSjCÛ omnibus quas habebat copqs ucnientibüs fc obiecinËrat uci d Cononadmodûimpar, quippeaduerfusquatuorGothorû milliaipfeuixmille habend •milites congrediebat.Itacp temerartj cœpti confeftim pcenas luit. Cum eni tantam mul-tjtudinêhoftium ferre nô poftet, profligatus ad extremum Siinfugam ucrfus,magnanà worn partem aniifit,SC urbs ipfa uix atep enixe ea die feruata eft. Narri cum fugerent mili /^uffu ad oppidûjciues ne mixti hoftes fugientibus intra mœnia penctrarêt pof tastrepi4i clauferunt, itaeç fub ipfis mœnib. magna ftrages eft faeftajadeoej ingens peri-culumfuitjUtCorionipfenon aliter,quàm perfunêdimiftùm in mœnia fîtreceptus.Gdgt; tniucrofcalisadmotis capereurbêconabant, Alqigncinicc'loædificiadmn{a,quæfub •pbm urbêfuiftediximuSjCremauerunt.Paulo poft hæc Anconi gefta luftinuslllyricili-’’’'tisdiiXjS^ Narfes quidâ Perfa cuni militum quint]^ millibus inltaliam tràiecerunt. Sé ‘^WiprætereafuntErulorûduo millia, quibus præerantôC Sandrus SCPhanateus.Bchfâ hus inter hæc audito Aheonitandrû periculo uenerat.In Picentes idem fecerant luftinus ^Narfes, circaeç urbê Firmû fimul duces ipfi Si exercitus in unum conuenerût.I bi cunt ^ecôniuni bello confultarentôC quid potiftimum primo quoep tempore ageridu foret Hüæreretur, diffîcultatcs quædâ fubeftè uidebantur. Nam fi Auximum obfiderertt,Ioari ’'csSCqüicumilloobfelTi erantAriminimanifefto in periculo relinquebanf,praefertiml fumiamneceftària illis defeciftent.Sin Ariminôuàderêt,magnaèGothorum copia? qua: ouximierant,pofttergaremanebantcû periculo exercitus acprouinciædetrimento.lri wcendisautemfententtjs pleriq; eorum qui ordines ducebant, temeritatem Ibanhis àc-tufabant^quodcôtraiuirum Belifàrtj féfe AriminiinclufilTetj quod fuperbia Si auaricid ‘^ôtra pro arbitrio fecerit mandat o ducis periitus poftergato. Id curh animadùef-n , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Narfes, ueriti ne lus rationibùs Joannes négligeretur,multis apud illuiri

tobis contenderût,obfidiotiê Auxim'i differeridam,nihil uetare dicentcs,qum poft ali-eandê aftumerent.Subuenire autem militibus qui Arimini obfidentur.fi nùnc wlatû effet,non licere poftea fubuentionê faccre,farrie cm domitos qui claufi elfent poil paucos diesfëfe hoftib. dedituros,hiric illuc efte properandCf ubi irreparabile urgeret pe f'culû. Siuero non meren loannê quis diceret,quiâ mandatorum ducis côtcmptdr fue-tttjetfefpontefuainid periculûcô'mecent:nô tarnen odio Ioannis Si urbèm Ariminunî

Blondus'

DECADIS PRIMAE

tanta exïftitnadone di'gnâ, SC optimos innocetiffîmost^ milites,^ in ca obfiderdit tendos effê. Nullam ein de ipfis ôi. de luftiniani exercitibus exiftimationêfuturani) lun oculis pené fuis perire focios ôC urbê obfeflàm capi ab boftibus ipfis fedentibus fpeoaf* tibuscp permittercnt. Adiuuit lufiini Narfetis($ fententiS,quod literæ Ioannis ad Beliw^ rium fcriptæ per hoc ipfum têpus uenerunt,quibus fame confedlos milites pepig*^^*’’® râfeptem dierû fignificabat, opêcç fibi propere ferri poftulabat.Sentctia luftiniâ^Nay feusin côcilio approbata cufubuenireobfeflîs quamprimûftatuiflènt, Belifariu^nhu modum prouidit,Primo Aratû cum militibus mille in illis ipfis locis remancreiuni^*^ præcepit ncie cômoucrct,néuefortunâullam tentaret,cadrafolummodofihoftis*^' peterct tUeretur.Deinde clafiem ornauit impleuitcç militibus, quibus Erodianû turn præfecit.Imperiu uero totius clalTîs penes Ildigerem elle uoluit,naueslt;^ftatiffl^ ' minum uerfus nauigare iulTît. Parte uero cxercitus Martino ducendam tradidit,wl^n ut acquis fpacijs cumclafreperIitrusiterfacerêt,Gumc^inconfpe(fiumueniirenthO'‘* ’ tune ignés de induftria plures, pro numero in caftris fièrent, quo maiorem copiafi^f” opinionem præberent.His ira per mare littusq? conftitutis,ipfediuerfa â mari üia mon bus iter fecit,uitata planiori uia quae per Fanenfes Pifaurêfestç Ariminu ducit .Cume multo maiores hoftiu copiæ circa Ariminum efiènt quàm ipfehabebat, ualidas «w thoru copias Auximi relinqueret fibi poft terga,cêfebat ingenio potius amp;nbsp;aftu elftu dum aduerfus Gothos,i^ iufta acie dimicandum.Profecftus igitur quibus diximus nbus,cum ad eos montes perueniftèt,qui cótra Ariminum infurgunt,quofdamholn ut par eft in magno exercitu per ea loca uagantes offendit, quibus uel interfectisjie ptis,nonnunos eoru uulneribus laciem cæfos dimitti iuflit. Illi uero in caftraGomO'’ deuntes Belifarium adefiecum toto exercitu nunciarSt, aefidem uero huiusreiuu n reccns accepta oftendebant. Erat uero meridies c3 hæcin hoftium caftris nunciata gt;nbsp;ftatimqj arma capere miles iulTus, SC in fuos quifi^p ordines redaGus : duces uero acie defeenfum Belifarfj expetftabat, oculos cotinuo ad montes unde uenirediceba uerfos tenentes. Belifarius in montib.ipfis caftra fecerat procul Arimino meridieiit* re,nec ca die ad hoftes defcendit.Itacp Gothi fruftra expetftantes tandc ad occaluni aciem diflbluerut.Sed cu aducniflet n ox,igncs permultos in littore diuerfa regione, 4 Belifarius uenire nunciabat intuentes ( erät autem ignes quos Martinus acep cwsc faciebât)maximo in metu ca noGe uerfati funt, necFuit eorû quifquam quifornnu^ peret ucl arma exuercndie autem faGa claftèm infuper confpiciunt ftruGa pai^^ mino propinquantê.Itaq; a duobus fimul exercitibus ÔC à claffè mari terrat^ circöuen fearbitratifolutaobfidioneRauennâpetierunt.Ildigercum claiTe primus plicuit,egreflustp in terram caftra Goth orû diripuitmec multo poft Martinus a he rius cum exercitibus fuperuenerunt. Cum uero loannê QC milites qui cum co oble rant pallore ÔC inedia confeGos Belifarius conipexiflèt,côuerfus ad loannê qu^i^ meritati illuderet,Permagnas, ingt,gratias Ildigeri debes. Ad hæc loânes fuperben refponditjfe Ildigeri quide nullas debere gratias, fed luftino SC Narfeti omnes, 01« , re uolens nullaBelifario curam fuifle falutis fuac, nifi luftinus ac Narfes copuluft^^^'. mini obfidione per hunc mods foluta, Graea ad obfidionem Vrbini profeGi wbP men eifdê caftris : fed Belifarius cótra cam partem urbis quæ ad orientem fpeGat îuftinus uero amp;nbsp;Narfes ad occidente confedit. Cum uero expugnare urbê Belifif*^ tuiflet,contra earn portam qua planior ad urbê eft aditusuineasagere inceperat. 0 licitate quadâ accidit,ut fons qui unicus Vrbini fuerat fponte fua exarefccretQp^f^ territiquiobfidebant paGioneinitaurbem dedidere,ut Gothi Vrbinatesepctues ratori luftiniano fubeffent aequo iure c3 alqs Italicis,qui Imperio parebant.VrbJb® pto,Belifarius luftinS, Ioannemq;mifitinBononienfes,utÆmiliæacFlaffliniæ^* tes in fide cotincrent amp;nbsp;à GothorS inuafionibus tutarentur.Ipfe uero quoniam Auximi tentâda obfidio uidebat in Vrbeuetanos exercitu duxit. Eius ftuoep urbis cillima obfidio erat, quoniâinfaxo undiep præcifo conftituta,nullum fere'aditutn W gnantibus dabat.Sed fpes erat in defeGufrumeti, longo ein bello attrita Italia acW . exercitibus calcatafingulæciuitates frumêtipenurialaborabât.QuaetiâpcnuriaW. uetws ad extrem« domitainBclifwjpoteftatemdeuenit.Iturus in VtbeuetanosBC^j

LIBER QVINTVS

^Moannê Vitaham’ cum exercitumifît ad oppidû Cæfenam: fbi dum mœm'a fcali's ag-^faiturrepullîis multis uulneribus frequentes fuorû amifit,SC Pharnateus Erulorû dux ea oppugnatione interqtQuamobrem Cæfena defiftens loannes ad ForûcorneHf du iWinœurbê dannbus fefeincoh's cepit. Per idem tempus in quo Forumcorncltj ciui^ l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dedidit, Mundilas ÔC qui cû eo erantMediolani maximis difficultatibus

i’oIuicozperüt/rheQjgß^jjyj enim rexMetenfium à Vitigiterogatusdecêmilliaar^ atos ad V araiam miferat ex Liguftinis fuist^ militibus,qui Liguria præfidio tenebant: 4'Jailleinultitudinefretus nóprocuIMediolarto caftrafaciebat,amp;lmperatorêfrùmeta omnes impediebat. Mundilas nanq^ copias fuas Comi dC Bèrgo^ *ôci\ouai-iænçj.gg^j.|Q difpertitusfuerauipfeuerononmagnum equiturnnurriérüfè nabebat,Sed non erat in defenfione urbis difficul tas, Mediolanenfes ein dues una ’niteraddefenfionêconcurrebât:feddefclt;ffusannonæinurbepopulofiffimatimeba-Êamp;'Vr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diutius lînerêtur.Hæcigit intelligcs Belifarius,Martinum

ad P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magnis copijs mifit,ut Mundilx coiundi barbaros fubmoVerent. Hf cum

^adum perueniflent, quod diftat Mediolano unius ferme dici iter,nó aufi tranfire flu En timoré hoftium diu in his locis defederunt, fpem Mundilæ Si obfeflbrû dietim fru-f nbsp;nbsp;nbsp;poHiciti enim fefe trâfituros efle Padu,SC ad Mediolanum acceflurosjnihil pro^

I ' °tSexequebantur.Obfeflis uero in dies fpes ac uicftus dcficiebat.TandemUero poft ongam expedationem Martinus amp;nbsp;Vliarius ueritate falïi Bclifario fignitîcarunr,fe fo-c°^.p’’i'’^‘^3nitas hoftiS copias tranfire no pofîe, nifi uelint admanifeftam perniciê pro^ EI ci,daret opera fi fibi uideretur ut loannes amp;nbsp;luftinus qui excrcitum non procul Bo-niahaberentjfecûiungerentur. Belifarius his auditis confeftim loanni SC luftino fcri-ns,prælt;-çp,{ y J copijs fuis cum Martino coiundis ad Mediolanum feftinarent ad libe naum obfidione focios in extremo periculo conftitutos. At Mediolanû indies acfius preniebatur,amp;: fame iam intolerabiliter laborabat.-eas nâcp ciuitas ilia tunc pertulir d iffi cultates amp;anguftias quæ uixhominibus perferendaefunt. Tandem ad extrema neceifi-

I ateperdudiMundilas 8i milites priufqua luftinus amp;nbsp;loannes fefe MartinoSd Vliario* ‘nngereac ope ferre pólTent, Mediolanû Gothisdedidere,padiutincolumibusfibiabt re leeret,Mediolano a Gothis capto Belifarius exercitu trifariam partito ipfc cû una co' eft profedus.Aliam uero partem cumCypria--0 ÖCluitmo præfedis Fefulas mifit. Tertiam copiarû partem Martino amp;nbsp;loanni Vita-

Eiucendam cômifit,iubens ut circa Padum cum his copijs caftra fa ciant, Varaiamej quammaxime fieri poteft detineant, ne in Tufcos uel in Picen Qiifoluendas obfidiones uenirent: quodfi continereillû ab aduentuncquirent,ué ‘^’’y^Q’^èconfequantur.Martinus igitur amp;nbsp;loannes cum ea quam diximus copiarû P r einLalliâ profedi, Dertonam urbem iuxta Padum fitam occupauerût, indecj Va,»' lam a Gothos infeftare cœperût.Cyprianus uero ÔC luftinus cû alq's copijs Fefulas ad ^“tes,qaanqdiffîcillimaeius urbïscratobfidio,propter naturâafperitatemeçfitusitamê b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;planior eft aditus, caftris quamproxime admotis earn urbê obfe-

D erunt-Belifanus autêipfe cum longe ualida manu Auximum circumfcdit. Vitigis opti queneç Gothorû Auximi collocauerat, fummacß illi cura fuerat eius urbis munien

J cemiedans id quod uerifiimû erat nunquam Belifarium ad oppugnandam Rauen,-5P*'®fcdurû, nifi Auximû prius in poteftatem redegiflèt. Cum fitum naturamt^' cibeliUrius fpeculatus eflèt,ipem omnem depofuit Auximû per uim expugnaridiifL îenim eft urbs in monte fatis arduo,ac infuper manus deledoi û militum earn tuebatur, e rticâpeftricertaminerepugnare apta. Spes uero unica fupererat fame acinopia rerû omandfpræfertim cû multitudo ingens intra urbem obfideretur. Quare Belifarius ôp pugnationem omittês circa monté undicp pofuit caftra, intentus quammaxime nequid importari ad obfeflbs ualeret, Cæterû erat ea circuitio caftrorum ad prohibendâ impor-j,b’??^'^3nutilis contra fubitas hoftium inuafiones.Nam qui obfidebantur contra quas 1Uctit caftrorum partes de fuperiori loco repentinos impetus faciebanticæteræ uero obérant,nec opé ferre milites facile poterât.Hoftes igitur per hune modum L* J nbsp;nbsp;nbsp;f^tigabantjCrebratç ex eo prælia cômittcbantur.Erat præterca non procùl

elocus quidâirriguus, in quo herbaplurima oriebatur.Hic locus quafi câpus fuit

Blojidus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F Z ■ quotf-

^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;decades primae

quotidianorum certaniinu, cum obfeflbres $/(. obfefli p ab ul a tt on em ex eo quærcïW)^ c accêfis hincinde animis nonnunquä ton's pene caftris eô côcurrentibus certareturJnniJ prælfjs Bcltfarq milites mulritudine,Gothi fitu præualebâtjuirtute pares utricç habebïn tur.HxceadêcertaminaFefulis erât.Nam6Cinuafionesfrequêfes ôi. quotidianaprop« prælia inter obfidcntes SC obfeflbs cômittebantur,SC unica fpes obfidentib. eratfamt®^ defedlu rerum neceiîàriarû obfeflbs peruincere. Nam ui expugnâdi urbem munitiHif”^ nulla ératfpes. Quare undiquacp circûdantes oppidu ftationibus militûopportune 1°' cis difpofitis omnë importandi facultatem abfl:ulerant.Cum hæc eflèt conditio bell0* ximumcç in Picentibus,Fefulac in Thufcis enixe obfiderêtur, nouæ protinusrescircar dum exoriuntur. Frâci efh amp;nbsp;Burgundiones Liguriæ poflcflbres iuflu quidernTheo^'^ baldi eorum regis tranfito Apennino ad Padumdefcêderunt. Caufauero tranfituseof^ utpofteacognitû eft ilia fuinquia cQ audiflbt Theodobaldusperciteriorê Galliambc' lum gerijdolebat fînitimam fuis regionê pracmium eorum qui uiciflènt futuram, fuos ro ipedlatores ociofos federe * Eos ein ex utrifty rex ducebat fufpeóiflïmos.quoscapu»

, â fe de Italia urbib.uicinos uidloria praebuiflet. Hæc igit regi ferociflimo mittendi uw Apenninum eas copias caufafuit. Varaias per id tempus crebris ab Virigitelitcris et^quot; catus Padum tranfierat,Raucnnä cum eXCrcitu petiturus:Martinus aut SÎ loanncs ab lifario nuper miffi ad Varaiä peruenictes caftra no procul ab eo feceratjUt fi qua pow-quot;^ tranfitu prohibèrent. Diftabant uero eorö caftra ab V araiae caftris millia palTuuni ter feptem. Inter hacc Franci ÔCBurgûdiones fupradidli multa armatorum millia circu ea répété loca fuperuenerSt.Hos Varaias 6C Gothi auxiliäres fibi ut fuperioriannoA ' diolanenfi bello fecerät,uenifle arbitrabant.Erant uero Francis Ô6 Burgundionibusq tune Apennins tranfierant adiüdli Liguftini. Ipforumq? omniü perpauci équités nafl, caetera Uero multitudo pedeftris. Arma uero ferebät,non pila,no arcus,fed ad protegj^ du corpus feutû ÔC galeam : ad feriendum aût hoftem, gladium amp;nbsp;fecurim bipennerU' prælîjsautemmaximefecuribusutebantur,quibusexcopofitoferientes,fcutaug2« .(J hoftium pcrfringebant,ut nemo aduerfus tanta uim refifterc ualeretHi ergo tune ut’ ci Gothorû uenientes prius aj^ud Pâdum Placentino in agro conftiterunt, qua'm ûoi ill O s intelligefent aduenifle.Ex fummis iiancp Apennin! iugis in Placentinos breuis a lis c^ eft defeenfustubi aut caftris Varaiae propinquarût, fiue confilio flue temeritag*” titudinis,rixa 8C praelio cû Gothis implicâtur: nec ptius finis pracliandi fuit, quàm bot in fugam uerfi caftra fua deferucrunt,fugientes(Ç nôn longe a noftrorum caftris admif^ tionem plurimâ Belifarîj militibusintulerunt»Ipfos enim Francos amp;nbsp;Burgundionesf^ ftri nequaquam Apenninum nouerât trâftendifle. Quare uidentes Gothosfiigere^ quam prçlio profligaros,BelifariS ignotrs abditiscç itineribus ueniflè ad opprimenot' Varaiam exiftimabât. Armis igitur raptim fumptis cû aliquâto progrefli fuiflent,wop nato Francis amp;Bürgundionibus occurrunt^inuiti^ pugnare coatfti cito fi-anguntîu repetere caftra aufî fola fuga fibi côfuluerunt. Franc! QC Burgundiones uidores «nae dêq? die Gothorû amp;nbsp;Beliiarij copiarO caftra utraep ceperût.Varaias ex fuga Rauennti m Belifarrj aOtcopiæperPlacentinorSdC Parmenfiûfi'nesfuperato Apennin! iugo’t’ truriam abierût. Cogimur hoc in loco longiore,qua'm fuperius pollicit! fumusfetiuo errores refutar e, quos fupra tanquâ ex Procopio tradiros omifîmus.Primuni ub’^^ ' tem Perfam cÛ luftino Illyrici limitis duce in Italiâ ueniflè diximus,traditum erat exr copio Narferem eunuchû fuifle ilium, qui ea quinc^ millia adduxerit in Italiam.Neu tantârem conietfturis agamus, quæ pro nobis mültae eflènt, aliorum fcriptisinniteni Agnellus in Vrficini Rauennatis epifeopi que luftiniani têporibus fuifle conftat^'t^ cit Narfetem chartularifl eo anno primo ueniflè Rauertnâ,in quo integris adhuc 1 o rebus Belifarius ex Rauenna Côftantinopolim nauigauit.Docebit etiam Narfetist» tularq àduentus, cû à nobis defcribetur,nunquid uir fuerit,qui pati uoluiflè uideatur» fub Belifârio,aut ill! par cû quinq? millib.in Italia militate. Hine uana crût,quae cum Belifario fimultatibus funt didîa, ex quibusMediolani deftrudîionê fecutaniw' uolunt : quam quidê deftrudlionem nequaquam tune fuiflè côftantcr aflèrimusD^c nancj Mediolanenfis epifeopus multa de fui fecul! câlamitatibus fæpe in epiftolisco moratjMediolanumq! patriam f«am pro cuius falute Romara ôi Conftandnopolin’^^^i

LIBER Q_y I N T V S

A fcflîtjàGothis qui'dcm obfidione prefîàm di'cttj fed folo eucrfam autdi'rcptâ nufquâ re^ frt,Paulus etiam qui Longobatdofûhiftonam fctipfitjcaptam nbsp;polTeflam ab Albofj

J^oregcurbem Mediolatîûnarratamp; nihil déea eucrfionedicif. Siénim à Gothis deftru-Juillet ea duitas, non potuit in annorû quindecim fpacio quot Gothoruinter ôC Lô-tempora intercefTerût,ica inftaurari,ütà ciuibus eam dédi potins pro de^ rdiaapermitti oportuerit. Pacit item,ut nihil de hac nollra opinione, quin fir uerâ,dugt; i^mus, fandus pôtifex Gregorius, qui farpenumero muka narrat de qs quae crudditer nâafunt in kalia, uel paulo fupra aetatem fuâ à Gothis,uel fe pôtifiec à Longobardis:8C tîtnçneam ciuitatis opulentiffimæ direptiOnem excifionemej, ôt' occifa ciuiurn triginta ’’’•llia,nectenui quidê indicat coni^durà. Non ergo interfüerunt huiufmodi utbis dire-ptionidecêmillia Burgundionû mifla à Theodeberto, qui tune mortuus erat. Sed efto. ffrornominis erit,Ô£r pro Theodoto filio fit pofitus genitorTheodebertus, nunquam ni ul^elquifpiamipforümregûin Italiam Ueniricum dieatSigiberrus inregum Pranciae ‘'geftarumrerümhiftoriaTheodebertum femel Italiam fuifl?ingreflum:3^1ordanuin uigt; ^camus pariter cum Cafïîodoro affirmarc, id primis obfeflç ürbis temporibus aecidiiîe: ^uanquâquis credat ocfluàginta armatorû millia potuifle Alpes tranfrnittere Paduni tränfircjbinacß caftra prius inuadere ac capere,quàm de eorurri aduentu exploratum hagt; ^ilfentutrorumc^ caftrorû duccsfpræfertim cum luftiniani partium ducesDertonam^ ^aliaoppidamedioirtillorûitinereobtincrentjamp;inGothorumeuftodia ac poteftaté tuent,ctimcæterainTranfpadanis, turn maxime oppida SC caftella ad falttis meatusc^ ^Ipiumfita.Abfurdepraetereadicitur totarmatorûmilliaefu bouinarum carnium amp;'agt; SuæPadipotuitacontabuiflcjUtpoftpartamdecaftris hoftium uidîoriam haudfecus^ |uaininacrefumusuentoagitatusualidiflimo ex kalia aufugcrint,ncmineexturbanfe^ aperte autem dicit Guido Rauennas facerdos,ßurgundioncs Prancosq? qui Ligunanl ptoTheodebaldo tenebât, mercede à Gothis côdudlos Mediolanenfis urbis obfidioni *ntcrfuifîe:ôC poftea quando Belifarium uiderunt Italia ferme omni potitû obfidere Vigt;

C tjgùem in Rauenna,proprio pfofpicientes periculo fauifle Gothis,amp;fefe ita caftris Beli krii oftendilTejUtab eo fuerint uiribus repellendi.Harum rcrû uei itas apud quos fit,illolt; fumiudicio linquimus,quiparum ornate à ueteribus feripta non faftidiuntjquoscç poti^ uslaborandoinueftigandoc^jficutnos fecimusueritatem cognofcerCjqucàm torpelcengt; tloigrtoraredcledlabiti Obfidione qua Pefulas prcrnioftendimusdiuprotra(fla,Gothi ^mfatnepremerentur acfaepius poftulataauxilia à Rauennanonuenircnt,tandem pà 'oneurbem Gypriano amp;luftino dcdidere.llliautemreceptis Péfulisacprpfidiô milittî *iBpofito,cumreliquis omnibus copijyAuximû profedi funt.Nam Vitigis cû toto Go-tnorumroboreillis qui Auximi obfidèbantur,laturS fefe opem promittebat.Et Varaiac pfæfentiahocipfum polliceri uidebaf. Quare Belifarius quoqj eo copias undicp contra-uttecoadus eft, nelongus obfidionis labor in irritum càderet.Verum cum auxilia fæpi tispromifla obfeffîs nequaquam uenirêt, ipfi tarnen praeter ópiniortem pcrtinaciter dü-t^fetjftatuit Belifarius eosnecefifitatealiquaaddeditioném cómpellereicuiusreigratiai

D uæcmachinaf:Fons erat perênisaquæextramoenia Auximiab eaparteoppidi quat ad kptentrioncs fpedlat,ita propinquus moénibus,ut intra iadfum lapidis foret.Eum fontê . helifariustollereconftituit,quoniâanimaduerterat obfeflbs exeo tantummodo fonte ^quam habcre.Huius igiturrei confîciendæ caufa fub primâftatim lucem armari exetcf tuniiubet,at(^ ex compofito ad mœniaaccedere.Gothi uero oppughatiónêoppidi pàj exiftimantes,per mœnia opportunis locis conftiterût .Belifarius quinep uiros huius artihcij gnaros cum dolabris SC malleis adhoc ipfum paratis multorü clypeis protedf os» Wfontem effodiendü deftruendumep fubmifit. Qui poftquam eo uentum eft,fornicem ^uofons defuper contegebatur, fubeutes fecuri tam à telis,quæ de mœnibus mittebanf demôlirifontêcœperunt. Atcnim Gorki poftquS intellcxere omnem conatum fieri ad tontemdcmoliendü, egrefifi oppido praclium acerrimum inieruntipugnabatur fub ipfis moenibuslocodifficiliamp;procliui, Gothis àd fonte tutandum aeccderenitêtibus,Bchïà tnmilitib.enixcrepcllentibus.In hoc prsclio multi ceciderunnplurimi tarnen exBclifarq militibus. Nam Gothi de fuperiori loco ferientes perfacile holles conficiebaqfed adetat ,l“^fiusadhortator,prgfensqï magna uoccfuos impellebat,nee pedêreferre.patieban»

Blondus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Integröfi

DECADIS PRIMAE

In regros in fauciorum cadenn'um locum continuo fubmittebata'd certamenadmerp ß diem ufque peruenitjCum fere ab ortu fob's cœptum fuiflet.Tandem maiore conatufub-miffi milites Gothos intra mœnia refugere cOpulerunt.Moxcß retro abeuntes eos quos ad demoliendum fontem miferantreuocarunt,putantes opus iam pridem eflèperfedu^ At illi uix paruam aliquam rcceptaculi partem demoliti fuerantxaufa uero huius fuerat, quod antiquitus tanta diligêtia exædificatus fuerat,ut mul to facilius de uiuo faxo,quaffl de muro eius demeretur.Cum igitur labore irrito id certamen fufeeptum appareret,Be' lifarius quodreliquumerat, amp;fuccoherbarum maligno Sicadaueribusiumêtorumin^ ficiendam eius fontis aquam curauit,quoad earn penitus inutilem reddidiuGotbirpiain penuria aquarum laborantes, uix atque anxie puteis quibufdam exiguam corruptamq^ præbcntibus aquamluftentaljantur. PofthæcBelifariusnequeprælioampliusIaceflè' jre obfeflbs,nequemoleftias inferre ullas curauit,fed quiefeendo aflîdendôquefinemex peeff abat. Orta demum mentio eft deditionis, poftulantibus Gothis incolumitatem âî afportationem rerum fuaruminurbem Rauennam profetfturis . Quæaudiens Bcltfa^ F jtius fecum ipfe ambigebat. Nam tottamcj egregios bello homines dimitti ÄS augeriho ftium uires qui Rauennæ conuenerant,ahenû ab utilitate publica exiftimabatjamp;^ feden^ do ad Äuximum tempus inlongumterere periculoium arbitrabatur, præfernm cun' Franci SC Burgundiones dicerentur, poftquam in Æmylia fuerantjadGothorumauxP liainclinafleimaximeuerorefragabantur milites, qui ex longa obfidionis crumnapræ' dam qppidi præfidtjcj affecftàbant, nee ulla paeftione fe ilia priuari patiebantur.DefflUiquot; cum Gothos penuria defeeftus rerum, Belifarium autem opportunitas temporis urge ret,compofita eft res magno Bclilarïj laborc, ut dimidia pars rerum militibus daretur,re liquam Gothi retinerent, utcj Gothi qui erant Auximi in exercitu Belifarij remaner^nt aequo iure cum alqs militibus. Per hune modum compofitæ res funt,amp; oppidum pao**’ ne traditum. Auximo recepto Belifarius intelligens Francos amp;nbsp;Burgundiones fe tnica Liguriam recepifle,aduerfus Vitigitem amp;nbsp;Rauennam ducere eonftituitjContraffis^^'” diquecoptjs cô profe(ftus,ftatim primo aduentu Maximum unum expræfeâisfuisc^ u parte copiarum ad obferuandas euftodiendasej Padi ripas mifit,nequid exindeRaue'gt;' nam importari ualeret.Vnum enim eiusfluminis os, cui Spinetico prifeis temporib.w* nomen à Spina urbe Diomedisopibus ur autoreft Plinius condita, cuius fundamcn'* etiamnunc cernuntur,non procul Rauenna mare influit. Volens igitur ante omnia opportun!tatem aaferre BelifariusMaximum cum parte copiarum ulterioriripæjc'?”’ eiteriorem Padufa obtineat palus,euftodiendæ præfecit. Venir etiam ex Dalmatia lis cum coptjs â Belifàrio euocatus, ÔC in eadem amnis Padi euftodia defedit.AcciditnC' ro per hoc tempus res mirabilis amp;nbsp;prius inaudita.Nam cum magna nauigiorummun* do ex Gallia Cifalpinaueniret, frumentum cæterûmque commeatum Rauennamic' tium, flumen ipfum ufqueadeo decreuit, ut pleraque nauigia deftituerentur: ex quo «fturn eft,ut à militibus Belifarij omnia caperentur:nec multo poft ea capta flumen m' am magnitudinem redijt: hoc fortunæ iudiciû primum fuit cœptis Belifarij fauentis-' mine igitur Padi facultas importandi Rauennam per hune modum fublata eft. Mar'UCquot; fl ro importarinihil poterat, cum hinc Ariminum à AnconêBelifariusteneret,indeV quot;nbsp;netilmperio fubditi Romano Gothis aduerfarentur. Venetos autem fatis eftfupt^o fum,iam tune tenuifle ac frequentius habitaftè domicilijs earn Adriatici finus oram,^u a Rauennæ finibus pertinet ad Liburniam. A terra uero Belifarius urgebat, necimpO' ri quicquampatiebatur. Cum Rauenna in hune modum obfideretur,Francorumlc§[^u ad Vitigitem uenerunt,oflFerentes Francorum in Italiam tranfitum ad liberationem dionis copiarume^ Belifarij certilïimam cladem, fi in focietatem dominationisreOpc Francos malint.Hæc magna uerborum iadfantia per legatos Francorum explicate tes audientium extulerunt.Quingenta enim armatorum millia tranfitura in Italiam P licebantur, quæ Belifarius fi fapiat nunquam fit expeiftaturus. Hæc tam grandia pan cxtollebant Vitigitem ÔCGothos, partim deterrebant.Namuenturos inltaliamp _ cos, ac uidores fore non dubitabât, fed regni focietatem feruaturos eflè nullo mooO debant. Hanc eorum fufpicionem augebat Belifarius . Dux enim fagax ’'cbusgc’'^^^ dis aptusjconfeftim ubi ueniftè kgatos cognouiqfuos Qc ipfe legatos Rauennam ’ qui

LIBER QJZ I N T V S

concördiam Gothis cum Imperatöre Romano ofFerrent,amp; infidelitatem Franco um comtnemorando ab illorum focietate deterrerent. Gothi' igi'tur Francorum amp;nbsp;Bel» '■'] ^'^cindeaudinslegansquidoptimumforetconfultantes,poftlongam difceptatio m mperaton'sconcordiarnprætulerunt. Per huncmodum legatiFrancofum irrita le gîtionedimiffi funt, ÔC frequentes pofthac cum Belifario tracffatus liabitirdeniq; tradia--rumrerum hic exitus fuit ut controuerfiæ omnesad arbitrium Imperatoris luftinian» obf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gratia oraiores ad luftinianû mifli, amp;nbsp;induciæ quædam inter

f los ÔC obfidentes conftitutæ.Inter hæc accidit horrea publica,quæ erant Raucnnaï quot;’^wfrumento cremari,quç quidem res in maximas difficultates Gothos adduxitî ^umafrumenta incendio confumpta eflent, ôdBelifariusimportarinonfineret ilia uc atrationc,quo magis ad æquas conditiones Gothi defcenderent.Sufpicionem uero Upamatn afferebat Vitigiti, quod unde proueniflèt incendiutn ignorabaturialrj fui-

B1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;putabant,alij de induftria iniecflum ignem à quibufdam ma

uolis,alîj opera Belifarq fa^um fufpicabantur.Regina quocp in fuipicionem huius in-ueniebat, quoniam cum inuita acrepugnans uiolentis, ut oftendimus nuptqs ab J^'§*^^ifletinmatrimonium accepta,inimico atcp infenfo animo erga uirum eflè pu-Gothos plurimuturbauitjamp;fquafi udperationem adduxiudefedlus nanque annonæ breuiter impendebat.Per hoc tem-Pus uothi qui Alpes incolebant, pleric^ fe Belifario dedere uelle fignificarunt:erant ue-exilKs quos Theodoricum regem oftendimus in Alpibus conftituifle. Sifigis ergo u-r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P’^oceribus primus omnium caftella, quæ in Alpibus habebatjBeli-

^'(niilihbus cuftodienda dédit, SC alios ut idem facerent fuadebat. Erat per id tempus ^xercitumq? parabat,quo RauennamproficifcCretuncollege ueroiaminexercitu ad quatuor milliamilitû.Horûmagna pars Alpini erât,quipou-' PudiueruntSifigim ad hoftes defeciftè,caftella uero ÔC arces in quibus ipfi natos uxo-_ S(çiiabebanttentari,ante omnia eoducereVaraiamcôpulerunt.Igiturcumomnibxo LPWias parauerât in Alpes Varaiasprofedius SifigimSd milites Belifartj obfedit.Hæe fol nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;audiftèt loânes Vitaliani ôi Martinus qui caftra tune per Galliam faciebant,

euiiamQj.jgzj-pßj.^ profedli caftellaquædam inipfoitinere ceperunt.In bis cum Varaiamilitabantcaptifunt. Quæ poftquam Iran Parentes ac maritieorumcgpropinqui, defertis Varaiæ caftris adhoftes tus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuos recuperarentFer hune modum Varaias à militibus fuis deftitu-

sitar'^'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Galliam reuerfus,parandi amplius copias aut fuccurrendi obfeflis co-

ftit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^biecit.Ita Vitigis ôd Gothi qui Rauennæ erant deferti à fuis ac omni Ipe de-

jç. ®“**dcbantur,maiorescç continuo difficultates fubibant. Cum hæc eflet conditio nat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gothos,legati ab Imperatore uenerSt Dominicus öd Maximus ambo exic

relponfum ad ea quæ Vitigis öd Gothi de concordia poftu traP nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luftiniani hæc erat.Vitigis omnia trans Padum loca retineat,clt;

fohtr j cundladimittatMediamuero pecuniarumregalium partemlmperato-nol ^^’'^^^*’l^'J^'”retineat.Gothi uero omnes qui citra Padum incoluntfubiedli Roma ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum Belifario legati deinde Rauennam ingreffi mar»

fxpofuerunt, quæ lætis animis ab Vitigite cæterist^ Gothörum proceribus audita comprobata funt, Belifarius autem hæc magno cum dolore audiebat,fecum ipfe ind» teb '^^^^8'^^^^’:crferens,quod cum plenam habere uidloriam de Gothis poftet, fibi aufe fob '^'^■^^^^credeuntibus paulo poftlegatis ac fubferiptionem eius poftulantibus ftjb tied nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidem res permagnas apud Gothos ftifpiciones peperit,uerentes

Bei ? . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fimulatione decipiantur, palamcç didlitare cceperunt: fenifi confentiat

Bel feftefadluros: legati uero ipfi öd qui ordincs in exercitu ducebant fati '^'^’^^^“*’^tialdeindignabantur,eümque non parère luftiniani decretis inter ne-afteritur exProcopio,Gothos ipfum Vitigitem Beliià uid (T' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f taliæ eÎTe uellet,additûmque eft Gothos trans Padum incolentes cuni

Pu/ ^p^^Bfarium id nolle, Ildouadum regem creafte:qui poftquam indueratpur-teo^^B'fario obtuleritipfam adeiuspedes depofiturum, ft promifta de fufeipiendo sHo nonrçnuerçt adimplere. Huius autem oblationisregni, nec lordanus nec altj

* F 4 uetbuna

D E C A’ D'l s PRIMAE

uerbum faciunt.Qum aperte indicant lordani 8gt;C Agnelli uerba in Vrficiniamp;Haximia-' ni uita,BelifariumpoftdiutinosobfidionïslaboresIlt;aucnnapotitum,captosRauenna tum opera VitigitêScGothorum duces Conftantinopolim perduxifTe.Bclifariusnanc^ poftquâluftinianiconceiïîones diu obferuarediftuleratjtefumpfit bellum,ôi^breuiKa'« uenna potitus, claflet^ parata cum Vitigite Sgt;C cæteris Gothorû principibus, cumq: «K-fauris regtjs Côftantinopolim nauigauit,quinto anno poft^ bellû in Italia gererejncŒ-perat.Göcordant autem fcriptores, gubernationê Italiæ poft Belifarij profediönêapu« loannê Beftam óC Vitalem luftiniano iubente remanfifle Poftquam uero BcHiandS ex Rauenna folucrat,uenit Conftantinus ex Dalmatia,qui amp;nbsp;ipfe numero gubernatonJ additus erat, Sedcofeftimapparuitquantuintergubernationemhorum amp;ßeli^ri)in' tereftèt. V t enim omittam rei militaris fcientiâ,qua omnes gtatis fuæ duces longiilitne perauit,erat in illo humanitas fumma, per quam pauperi aeque ac opulento fefeimp^tti^ batur. Acceflusuero ad eum faciles acliberi cuic^ generi horninüm,præterealiberalHa admiranda. Rufticorum uero tantam habebat curam,utirt ducendo e x er ci t li nem in c co rum uiolarijUemini damna inferri pateretur. Milites enim fui ne poma quidem in bus pêdentia attingere audebant. Hac ille feueritate difciplinae confequebatur,ut ca eius abundantiora eflent,quam ullum in urbe forum.Qui uero in gubcrnationciuccc runt, nelt;5 humanitate,neque uirtute, neque abftinentia pares fuere.Nam Sii ipfi praedasi^ feeftabantur, milites in omnem licentia prolabi permiferflt.Superbi in fociosjin hoftes uero non fatis ferocesu'taque res breui têpore retrouerti, innnna tendere manifefte cœperunt.Id cum intelligerêt Gothi animos refumpferunt, a\ regem facere conftituerunt : quod ille pafliis non eft^maxime fe ilia ratione excufariSjq cum fratris Vitigitis filius effet, nec^ pia ncq? bonefta facere uideretur, ftiHo gnum affumeret. Hac ille rationeprobabili lane Sgt;C bonefta fe excufans autorfint,»t uadus rex conftituerefjuirmagnp inter Gotbosautoritatismagnæcjpotêriæ,^“^^“* go tempore VeronædOminatus effèt.Is ergo tunc ex urbe Verona Papiamuocatusp puramiç indutus rex Gotborum appellaturjSC de falute gentis fup cogitate iubetufV fumma c3 diligentia rem fufeepta exequi ccepit. Gotbos enim oines Ä Italicos Gotbis fentiebant,arma capere Sgt;C Papiæ ad diem couenire iuffiti patuus quidcmabi tio exercitus fuit, fed cotinuo augefcês ac fpem affiimens indies meliorê.Adiuuabat ronon mediocriter GotborûpartesauaritiafiCiniuria aduerfàriorum.Exafftôresen pecuniarû fîfci nomine à luftiniano in Italia miffi,populos uexare mirabili acerbitatej perunt,6t: ad indebita pccuniarum folutionem compellerc. Rationes liquidem res omnium quæcuncp fubTbeodorico primo Oftrogotborum rege, uelfub alio de* ceps regum Italici admmiftraffent,amp; magiftratuum quofeue^ per ea tempora Italorum geffiffet, ciuitates quoqj promiffarum dudum Gotbis pecuniarumindnq“ tionêuocâtes, eascf pecuniasrepofcentes,amp;fingulispriuatimbominibus0ifpnbw uitatibus tantam delperationem attulerunt,ut Gotbos iterum fieri dominos rerum op rent,multicjuoluntartj adlldouadum proficifeerêtur. Erat quoep non difparqücto cxercitu Imperatoris. Qua enim auaricia exigebanturpecuniaeindebitæ ab ItalidS) dem auaricia militibus pecuniae debitæ non foluebantur. Vna duntaxat cura eraf,a , plendam luftiniani cupiditatem pecunias cogere, nibil erogare. Quas ob resIumP’ ipfum,0(f quia Belifario duce praeftantiffimO uti nefeiuit, quin potius omnia autrot inconfideratus permifit,aut ad Tbeodorae uxoris libidinem inconftantiamqi fiit,iupradiximus,amp;identidem affirmamus, focordis ingentj Imperatoremfuilftdwq milites pariter atq; Itali tantis iniurijs compulfi ruinam Imperq afFe(ftabant.His indiesIldouadusomnestransPadum,omnesc^ Venetiae regionis urbes recepit, 6^ Italorum Gotborumeç multitudine exercitus eius completus eft.Qii3^^, baud multo poft educerein aciem ac fortunam pugng tentarenon dubitauifpf^**’ / jj non procul Taruifio fuit aduerfus Vitale,qui unus erat ex luftiniani ducibus.Viy^ f douadus tanta ftrage Vitalis exercitum concidit,ut uix duxipfe cum paucis euader liqui omnes autinterficeretur à Gotbis uelcaptiuiducerentur.Eauicftoriaô^mag'’ clara mirabile quantû Gotborum animi creuerût, quantumcj aucftæ funtaduerlari uireSjUt non folum trans Padum per Gallia Qi. Yenetiam,uerumetiam citra

LIBER QJF I N T V S

Oïtitn partes confirmarcntur,nomencp Ildouadi célébré fieret apud luftiniariu Impera , f’^jâliascjnationeSiNecmultopoft VaraiammaximûinterGothoshomincIIdoua ^admortêufq? perfecutus eft, fufpicione praetenfa,quod cum hoftibus fenti'ret:re au^ partim, quia contentiones quædâ inter reginâ amp;nbsp;Varaiæuxorem irv *aent,partim quia fibi fuipeôlus erat hominis genere et uirtute confpicui potentatusi ^'S^nus Oftrogothorû ucut ÔC Vifigothorû prout aliquâdo oftêdimus,ÔC in fequen K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;regibus fidele fuit.Mortê Varaiæ permulti Gothorû

ptobarSt. Cuius caufa Jldouadusipfeà Buillaunoexcuftodibus fui corp orisdSex^ r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P’^oceribus conuiuiû occiiùs fuit. SufTeclus illi Araricus paruo regnauit tempo^

INam quinto poftquârex creatus fueratmenfe ÔC ipfe etiâ eft occiius.Duobus hisreg» sintrabienniüinterfedis,adTotilam qui Badiulla,magno Gothorum confenfure Snutn peruenû.Fuitcç res ipià in hune maxime modû aefta. Ildouado rege interfeefto Ba mila nepos fibqpfi times in Taruifio ciuitateVenetiaru,quâpaterna hçreditateobtine atjlefeccepit côtinere,mifitcç clàmRauennâ,ôif cum luftiniani ducibus pepigit ad eos ^aure.Interea Gothi pœnitêtia duefti quod Araricû regem creaflent hominem nequagt; tant! ut Gothorû gentem defendere aduerfus tâtas uires hoftiS ualeret, ad Totilam Qouadi propinquu refpicerc attp ilium regem optare cœperût.Quare eu de ipftus Tagt; '■æcum luftiniani ducibus fœdererefeiflent,tandem in maiorêialutis fuæ addutfti confî futionê, Ararico de medio fublato Totilam ipfum regem creauerSt. Cognouerat inte ^^aluftinianus ea quæ in Italia côtigerant, ÔC ducû fuorum imperitiâincrepauera t,quod ’■Hantishoftiu difeordijs, tantisq; motibus,ipfi opportunitatê reru agendarû nadi nihil ^’tecilTent. Quibus increpationib.permoti duces Rauênae fimul omnes côuenerunt,ibi ^'^nideinferendo bello confultaret,placuit ante omnia ad urbë Veronâ ducere,cuius ca piendaeurbis fpes aliqua ofFerebat. Erant uero hi duces undeclm,quorû præcipui habe-ƒ nt Côftantianus amp;nbsp;Alexâder in Italiâ nuper à luftiniano miffùs ad pecunias colligen-£ ^^s.Profeçfti igitur cû ingentibus copijs ubi Veronæ propinquarunt, ipem dudum fibi decreuerunt.’Erat enim Martianus uir quidâ dominobilis,caftellum ha ^snô procul Verona:is quia partes Imperatorias animo præferebat,cuftodê unius por tarumad exercitûlmperatoris recipiendû induxerat. Re igitur arcane copofita cum eô peruenilTetexercituSjprçmittit Artauades Armenius cum manu deledorûmilitum qui portam ante capiat, ac cæteru exercita præftoletur: nihil præmiftbrû in hoc loco defecit.

intempefta no de eu ad porta uenilTent milites, proditor aperiens intra urbem eos *^^^^P*t:illi porta ingreflî mœnibus quoeß fuper earn captis exercitui fignifîcarût,amp; Go-*tiientientes hoftes eftè in urbe per diuerfam porta aufugerutDuces uero captam à fuis porôaudiëtes, iter quidê ftatim ingreftî funt:fed antequâ ad urbê uenirent de praeda in-friedifceptâtes quincp millia palTus ab urbe conftiterunt : inter hæc dies eluxit. Arx eft Vwonæ urbi fupereminês, ex qua intra urbe extra profpedus eft.Gothi igit qui in ar otnirefugerant, cernentes paucos intra urbê hoftes:exercitû uero extra urbem exiftere^ ttedu mœnibus appropinquare,fubito ex arce impetu fado urbê peruicerunt,et portam Quæ tenebatur ab hoftibus receperût atc^ clauferût.Milites uero qui per nodem fuerant •ogrelTi,partim oppreffi funi,partim ad mœnia côfugientes defuper repugnabât.Veniê tes autem paulo poft duces cum porta claufam reperiflent, quanquam intus eftent milites qui eos uocabât, ac ne fe defererêt precabantur,tamê eueftigio abierunt.MilitS uero prsemurofedemittenscuafit,quorum é numero fuit Artauades Armenius eorum præ leCtus.Cæteri uel capti uel interfedi funt.Per hune modum prauitate amp;nbsp;auaricia ducum tes apud urbem V eronâ periere.Poft hæc luftiniani duces quoniam V eronæ eœpta fla-gitiofe turpitereç euaferant,difcordes inter fe ôd alqs al tf fuccedentes ex his locis abierût, ttanfmiffocß Pado amne Placentiamfuntprofcdi.TotilasPapiæ perid tempus dege-bat.cognitoà hoftium aduentu quafeunque potuit copias propere contraxit.Duces inter hacc ultra Placentia progreftî fecus ripam Padi amnis caftra faciebant : Totilas autem quanquam foret admodu impar, tarnen cum his quas habebat copijs obuiam illis exire, acfortunâpügnæ experiri côftituit. Cum igitur in propinquo eftent caftrà,ac pugna de-cernercutrifcpplacuiflet,Totilas per nodem partem equitatus præmifit,quibus iuflîtut wginti ferç Radijs ultra hoftiû caftra Trebiam flumê tranfirêt : cum pugnare cœptum «flètÿ

DECADIS PRIMAE

effet, hoftem à tergo tumuitu quâm poflent maxim o adorirentunipfeucro cum tempüs fuit ad hoftes duxit, idê fecerunt luftiniani duccs.Erat ante aciem Totilæuir Gothus no mine V alaris,qui cquo infigni ue(flus,ipfe quoque in fi gmt et armatus in fingularc certa' mê omnes prouocabat.Aduerfus hune cætcris iùbfiftentibus, Artauades Armenius/U' ius iningreffu Veronac mentioncm fecimus prodijt, fpeGantibustj utrincp aciebuscop currerunt infeftis fefe cufpidibus petentes. Artauades Go thum dextro latere hafta wn ' fixum occiditjipfe uero in haftam interfedi cafu hærcntem folo,ui atep impetu equiada' dîus cufpide trâsfigitur, ruptotç thorace uulneratur, ex quo mox die tertia interqt; acits fimul congreflæ prælium acerrimum inierunt, omnisqj ferri experientia in eo certamint uerfabatur.Cum feruefeeret maxime bellum SC ab utriuy cnixilïîme pugnaretur, neutw adhuc in partem uidoria inclinante,équités Totilac tranfmiflo Trebia Humine tergalU' itiniani ducu inuafere, tumukuscj maior inde exortus cum multitudo ingês crederetUG exereitum luftiniani primo turbauit,moxin fugam couertit. Solutis enim ordinibusen ante retroeç inftaret hoftis,cito diflîpat,multicj à Gothis perfequentibus interfedt Wn gt;nbsp;r multi etiam fefe per deuia quæcj précipitantes euafere. Captiuorum aut ingens mulot do fuit, 6C quod nunquam ante contigerat, Omniamilitaria figna Imperatorisexerotus ineo prælio capta iùntab hoftibus amp;nbsp;adTotilam relata.lnfigniorê hancuidoriam 1 o læ fecit,quod ipfe cum dimidia feré parte minoribus copqs feiens ac uolens contra tna’d res copias prælium iniuit,quodlt;ç militari induftria uidoriam nadus eft. Ipfam quoep doriam humaniftîme excrcuit,nemini captiuorû moleftus,multis etiam graWitodiituj fis,quæ quidem humanitas famam eius plurimû adauxit. luftiniani duces expræHo rug» entes Placentia primo,inde in diuerfa loca abierunt,amp; copijs quantum fieri potuitrepa^ randis intenderunt.Non multo poft banc uidoriaTotilas maiora iam animo concfp^ exereitum in Hetruriam mißt: præfecituero bute exercitui très Gotborum praeftanty mos,Bcldam fîCRodericumamp; Vliariu.EtatinHetruriaIuftinusunus exluftinianiaH' cibus qui prælio intcrfuerant,poftcç id tempus nunquam ccftàuerat copias rcpararc,op Pida munire.Is cû exercitus Totilæ fuperuenit, circumdatus ab boftibus intra Florenn u mœnia obfidebaturterrebatxiero ïuftinum rei frumentariç defedus.Nam imponari obfeftos nibil poterat,amp; intus quod erat frumentum breui defuturum uidebatur-Rau^, nam igitur ad cæteros duces mittês luftinus quo in periculo res foret oftendit, rogauui? utfibi opem ferrêt.Ob eum nuncium permoti Beflas, amp;nbsp;Cyprianus,amp;Ioannes cum la* coptjs in Hetruriam uenerunt.Gotbi uero poftquam intellexerunt illos appropinquate folutailico obfidione retro mouerûtcaftra,profedicjuniusdieiitcr in loco qui Mucia ' io dicitur conftiterunt. At poftquam exercitus amicorum Florentiam peruenit,placm^ ducibus ut paucis in præfidio Florentiæ relidis ipfi cum reliquis omnibus ad hoftem cd tenderentlinitinereuero dumcflent,ftatueruntutducum unus celeriterantecedercta inuadendum detinendume^ boftesiabj uero mature fequerentur.Sorteigitur ducralW' ni contigit antecedendi munüs.Ille profedüs cum fuo agmine ad boftes propcrauit.n ftes uero deterriti aduentu copiarum deferto loco in quo priusbabebant caltrainpou* mum montem arduum quidem ÔC difficilem tranfierunt. Nelt;^ ob id cundatus Joanne ubiad ea loca peruenit, aciem fuorûaduerfus montem direxit ac magno animo lurlu uerfus annifus peruincere conabatur.Refiftebatur fortiflîme ab Ifoftibus.Hic dum wO'' tur loânes inter primos pugnatores uerfatur,quidam ex comitibus iuxta latus dns?•ƒ io trâsfi'xus occfditur,falfacj ftatim credulitas indéexorta eftioannem interfedumwi quot;nbsp;fe,fuga binefieri cœpta.Hçc fama delata in eos qui cum reliquo exercitu ueniebantjO*^ infuper fugam amp;nbsp;trepidationem mirabilem uiderentripfos quoc^ in fiigam turpiu***]^ conuertit.Nec modus ulluseratin fugan'taq; duces quoc^ ipfi à nullis boftibuspuH* ' cam arripere coadi funt, neq; poftbac in unum conuenerunt, fed alius alibi, proutie iugareceperant,oppidatenuerunt.Gothi tarnen ad obfi'dionem Florentiænequaqua** reuerfi funt,magnitudinem ueriti copiarum,qup quanquam dilfipatp eflènt,

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peroppidaHètruriæconftiterant, ôdhyemsftiperuenitjfinisfÿ

fuit feptimi anni buius belli poftquam geri a'

Behfario cœptum erat.

HlSfO'

L I B E R s È xr V s

HistoRiarvm blondi forlivienSis ab inclina-

tionclmperîjRomanorum, Liberfextus,

0 TIL A S eo qui fecutus eft anno ut primü educendi copias fuit tempus,co acflo exercitu in Flaminiâ uenit. Vbi ÔC lordanus ÔC Agnellus Rauennas af firmantapud Fauentiam praclium fuifle, quod fupra (cripfimus apud Placé tiam geftû efle.Sequiturtß ProcopiusTotilam Cæfenâ 8^ Petram oppidum . obfedifTe, caetera quocß eiusregionis oppida permultaucl uiuel padione l^^piiie.His per ea loca confedlis,Totilas in Hetruriam cum exercitu cranfiit amp;nbsp;inde Ty amnem tranfgrelTus per Vmbrosamp; Sabinos amp;nbsp;Marfos in Campania profetfius locis BeneuentS urbem capta mcenib us fpoliauit, nolebat enim in tirbe münû ■ ima hoftes fi quado cotingeret federn belli habere. Neapolim deinde obfedit,multis Pfimo uerbis conat5gt; humaniflime,ut Neapolitani amicitia eius q inimicitid mallén-Sed' 5 k *** P’'æfidio eius urbis Conon luftiniani praefeeff us, nec pauciores mille militib. fee® ^Debatjitacç nihil decernilibere in cocionepotuit.QuodcuihtelligeretTotilaspofitisr ‘'olôge caftris urbê obfedit,non tn oppugnauit,fcd quiete ages incubabatnnterim uerty P^rte exercitus mifla,Cumas amp;nbsp;alias quamâ urbes per ea loca recepit,ex quibus pecunia magnauim adeptus eft, Mulieres etiam ex nobilitate Romana capi in his locis cotf S'^uas omnesTotilas cû fumma benignitate cÔferuatas libéras eftèiulTïr, ac parentib* cû honefto comitatu rcmifit. Cum uero per has regiones neep dUx neep exerci-* effet, qui conatibus To tike repugnaret, parte fuarum co piarum mi ttendo Âpuliam ^Lucaniam,ô(: Calabriâ cum uniuerfis eorum oppidis in poteftatem redegit.Ex quo fa umefl:utluftihianiducibusmilitibusep mille amplius exhis locis pecuniæ foluerent^ •Juacquidêres magna hoftibusincomoditatem attulitSCquaficûfflacuertit.Militescm fupecuniæ deelïènt,nec ftipêdia eis foluerent, neep parère ducibus,necp in expeditiôes *feuolebât,fed per oppida inclufi res amicorS prædabant, rapinisep ôtS maleficijs omnia tedabant.Duces quoep ob has difficultates intra mœnia confiftentes oppida tantûmo^ k do ab hoftibus tutabantur,partiticp inter fe urbes loannes Româ, Beflas Spoletum, Cygt; prianusPerufiâjIuftinusFefuIas, ConftantinusRauennâgubernabat.InterhæcNcapo' ‘•sdurius obiidcri cœpit. Totilas em parata clafl'e, neep mari neep terra importari quic^ p3tiebatur.Ex quo palam erat, nil! quis ope ferret, earn demO urbem in manibus hofti® e'Ieperuenturâ.Hæcigit audiens luftinianusacpro tantis Italig dadibus,procplmperi| uedecore indolens,Maximinu præfeeftûpraetorio ad corrigendas reparâdasep res inltagt; mint. D edit aute fibi claftem SC exercitum exThracibus SC Armentjs: præerat autem ‘ liracibus quidâ Herodianus, Armenqs uero Phafas, Hunni præterca no pauci ea claP •euehebantur.Maximinus Byzantio profeeftus in Epiruuenit, ibi cum res Italiae exprogt; Pnquo cogitaret, inter fpem ac metu dubius tarditate ac defidia tepus amifit.Erat enirrt ^bximinus uir bonus SC ad pacis négocia no inutilis, belli uero imperitus omino, ôC ob quot;Oc timidus amp;nbsp;cûeftator in fingulis,ac plurimû ambigens.Res uero tunc SC cofultandi 8^ ^endi celeritate flagitabant. Maximino igitur paruam de fe fpem afferente luftinianus 0 Demetn'û quendam qui iub Belifario dudum in Italia militauerat cum alia claffe in Sici-; 'fimmiütjiubêsutfi opus foret,in Italia quoep res adiuuaret.Is cuin Siciliam nauigafler, MitaNeapolis obfi dione ac eoru qui obfidebantur difficultatibus,ftatuit côfeftim augt; cilium ferre : cû uero aperta uia id emcere pofte defperaret, quonia neep eius claffis neep exercitus ad tantârem fuflucicns erat,haec excogitauit. Naues coplurimas ex uniuerfa Si dliacontraxit,fecitcp exhis claftem ad afpedlum permagna, impofitoep frumento Neagt; polim cotendere perrexit. Ea res 8C fpem magna obfefiis ÔC formidinem non paruâ Go this præbuit.Âudiebât enim multitudinê nauium,ac magnum in ijs exercitum uenire o--pinabant.Quod fi primo ftatim curfu Neapolim petiftet,cun(fta profpere fucCedebant, S^urbsobfeffaindubie feruabat.Hoftes enim conterriti magnitudine claflfis ncrefiftere quidêtentauiffent.Sed ipfe cofeius imbecillitatis fuæ Neapolim adiré no aufusRomam pctijt,quo militib.inde affumptis naues impleret, atep ita Neapolim magis robuftus na-tdgaretSed milites qui Romæ erât claftem afcedere noluerût. Viefti fiquidê duplici prac liöàGothis eos immodice formidabant. Itacp hac deficiête fpe cû hts duntaxatnauibus! ^uas Côftantinopoli duxerat aduerfum hoftes proficifci Demetrius cópellitur. Totilas

DEC ADI s ERIMAE

naucs egffgi'e ucloces in portuipfo Neapolis aflidue ftrult;^as paratascp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pgz

deDemctrq clafle diligenté fufceperat.Cûigit exurbeRomaNeapoIimnauigaf^^^^ mctrium cognouiflet ÔC applicuifletiam propinquo littori, profedus répété i *’’■* uclocib.nauibuseximprouifoDemetrtj claflxminuafit. Adeoc^fubitus^ inopi fuit impetus,ut conterriti nautæ atcp milites in fuga conuerterent.Qiios infecuti nauibus, poft magna cædem omnes Demetrij naues cum ipfis oneribus,*P uiris plenas ceperunt. Nulli enim euaferut ex ea clafle nifi qui in lembos ftatim a i profiliétes latuerût:inter quos Demetrius ipfe duxclaflîsfuit.Poft hæc Maximinu maioriclafle maiorecç exercitu ex Epiro in Siciliânauigauit, cumcj Syracuus app ‘ fct, eadéignauia qua prius cuntftando tempus amifit,neqj difficultatibus obfenot que prccibus uocantiû mouebat.Tandern uero ubi præcepta SC minç Inftiniariijnp ncre,ncc ob eas quidé nauigare aduerfus hoftes fuftinuit,fed claflèm Demetrio a diano amp;nbsp;Phaflç ducendâ tradidit, ipfe in Sicilia remâfit. Érat uero iam plane hyems nbsp;nbsp;j.

bI nauigare cœperQt,netp arte ulla refifti potuit,quin ad ipfum littus ubi caftra eran ftiû adigerétur. Gothi uero ifta cernétes concurfu ad littus fatfto nulla difficuîtatena ccpcrût,amp;’ Ci quirepugnabant interfecerunt, reliquos uero captiuos duxerünt, numéro Demetrius fuit. Herodianus aût SC Phaflas cû amp;nbsp;ipfi capti iam effènt, dam poftcaoccifi funt.Huncfinéhabuerût eo anno luftiniani clafîès initaliâminæ' tilas Demetriû in uinculis ad moeniaNeapolitanæ urbis adduci iufïît, ibiuocato ne præfetfto militibusqi amp;nbsp;Neapolitanis ciuibus, Totila uolente Demetrius fuafirtç ne ulla amplius uexilla expecftarentObfefli uero pridé fame macerati cöU^ tt lû captû ÔC omné ipem fublatâ uiderent, in fletû ac lamentationé conuerfi quid ag aut quofeuerterét nefeiebât, eratep ciuitas totamirabilitumultu ôi. trepidatione pit Totilas autem eu fcnfi'flètNeapolitanos ad colloquium uocatos,in ipfîs mOanibus tes allocutus eft, nullâ fe côtra eos uel iram uel indignationem habenté obfidere ur illâ perrexifte, fed ut ipfis inimico feruitutis iugo liberatis referregratiasualeret eot M boc ipfo bello pro fide Gothis feruanda ab boftibus pertulifient-Solos quippcWit® omnium Neapolitanos inuitos acrépugnâtes in poteftaté Graecorû cumultimapen Vitans clade uulnerib.ac cruore côpulfos deuenifte.ftai^ quodnuncfimulcumnolu obfidione eos fatigari à fenecefïîtas fuerit erubefcerc, quâobremdebereNeapOhw bénéficia potius à feamp; Gothis ultionéexpeeftare,boftibusuerp quieflentinurbe non acerbû efle uelle. Dedentibus enim urbé uel militandi fecQ aequo iurc cum alqs m n bus,uel abeundi cum omnibus fuis rebus quocuni^ uellentfacultatemfedaturuiH'^ éxtremumq; dixit fe hæc omnia iureiurando fancire cum uoluerint paratS fore.Lauda rût ÔC Neapolitan!' ôé milites Totilæ fermoné.Quo tarnen deditio honeftior foret,tng ta dierum inducias poftularunt,quibus uideret an quæ auxilia fuperuenirét.Ad Iiæt tilas, non triginta dierû modo, fed ter triginta dierum fpacium fe dare refpódit.Quani berah tatem admirati obfefïî clareq; deprehendétes nullâ efle auxilij fpem, intra pant dies apertis portis Totilâ nbsp;exercitum intra moenia receperût. TotilasigiturNeapel .

ingreffus neminé malo afFecit,nulli moleftus fuit, quinimmo tâta humanitateufuselb nequaquâ conuenire barbaro homini uideretur.Cû enim multi propterinediâ dencit ' libusuiribusægrotarét.nefubitaaffluentiacibiimmodice fumptipericuluillis alten ? fumma cura diligentiaq; prouidit, ut non folû Neapolitanis ciuibus,uerumetiam mi» ' buscibaria bis in die ad certû pondus traderenf, diligétiffîme obferuato nealicônepi’’ caperent,SC fingulis diebus modicû fuperadderet. Cononi aût amp;nbsp;militibus abireuoleU' tibusnauigtapræbuit. Cumilliuétodiutiusretentinauigareintrapræfcriptumdiênûfl potuiftènt.liberânihilominuspoteftatéillisferuauit.Quinetiâ cumlongius duraretueU tus,fie i 11 i ped eftri i tinere abire ftatuiftènt, equos iumentaqi eis tribuit, 6ó uiaticuiniupn largitus eft,Gothosq! çû his mifit qui tuto deducerent. Hac igitur ÄThuiufmodi rate in alienos Totilas utebatur : in fuos uerO tantâ difeiplinæ feueritaté feruabatutnu' lum malefacftû impunitum eftè pateret.Raptori ac uiolatori poena mors erat ptibli^®'' tio bonorû,quæ quidem bona uiolentiam paftb tradebantur. Ita cp amp;nbsp;caftraamp; ingrêlm Gothorü per arnicas ciuitates ÔC genres omni fcelere carebant. Ducibus autê luftinn™ prr hoe ipfum tépus diuerfa erat códitio. Nam nee duees ipfi abftiriétes eraht, miht^®

inomne*®

. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L T B E R S E X T V S

A inomnem If ccntiS traducHi â nullo maleficto temperabSt,ncc quicquS mifcrius erat per eatempora,Italiæ populi quiimperatori parçbant, cun^cxtia mœriia quidem ab no-ftibusjntramœniaucro àmtlitibusdin'perentur:duces em muniras ten€tesarces,ni m defubiecfiorum injuries curabât.Ob haec flagitia cûindies magis ac magisdcipcratio e ^uereturjCoaólus eft luftinianus iterato in Belifarium mentê animumqt conuertere.Nâ tæteri quidê duces nedum perdita recuperate, fed ne ilia ipfa quae tenebp diutius ^eri pofTeuidebant.His igit de caufis Belifarius ad curam Italicibelli turfus deledus eft, eu medio tempore aduetfus Cofdroem Perfatum:uel ft lordano credimus, ParthorG rege bellum gelTilTet quod needum planéfinitum erat. Ci'i ergo mifttes nouos fertbere opus elTetCnam ueterem exercitum Martino fuccelTori tradiderat,)Thracia totam circumies WariuspecuniasA abundelargitus.uoluntariotuadquatuor milhacoegit,quib.c af fe impofitis und cum Vitali præfeôo Illytici,g nuper ex halu uenerat, nauigauit S^o-nisÿapplicuit.ln hoc ipfe itinere Hydruntû Calÿriæ oppidu obfid.one hberau.t. Qpi

B emineoobfidebant à Ôothis,défera tetûneceffatiarunn copulfi ad certamdiem pafli fuerant oppidum dedere,nifi prius auxiliû effet allatum. C^uod mtell.ges Bel.farius Va lentinum eô nauigareiuffit,acfrumentum cæteracpneceftariamtene fufceptiscp mditt bus qüi diutius obfeffi fuerant nouos imponere.Hæc omia ùôu facilia fuerant.Na Go tbipoftinduciasnegligêtiuscuftodiebant,necuenturumeff:quenquamfufp«cabantt ita^repenteinopinaufuperueniêteclaffetrepidare ac obfidione foluere ongiuscp abi ïecoaaifunf.Valentinusoppidûmgreffusprioresm»htesexarceabduxit,nouosq?im pofuiMntegriq, anni frumeniu illis teliquit,iplecumhis quas abduxerat nautb.Salonas adcæteramclaffem redtjt.Pofthæc Belifarius Polam nauigauiybi e^rcendis tyromb. quosinThracia feripferat aliquanto cômoratus, tandem eum tota claffe kauenna per uenit Ineius aduentu détériora omnia opinione fua per kaliarepertt. Hoftes em ubiqj . neiusadue t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^.„idebant.Amiciueroubieç per Italiâkaûi.acindefpera-

'^nuidem populi ob iniuriasmilitum.milites aûtipfi q, multa ft tloncadduduciuitatcs quidem ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. n npmarprpdnribncnpnrr.

1 c bideberent ab imperatore ftipendia contumaces ÔC aduerft,nec parère ducibusnec ire inexpeSnes uolebant,erantvi ad exiguû numerumredaâi. Aduentus quoeç Belffa ni defperationem auxif.licet enim optimus dux fine cotrouerfta præcipuus habere t, tarnen côtemnendas admodum copias adduxerat,tyronum quatuor miUmm.pecumas veto nullas quæ militib.darent. Itacç concionantem Kauennæ caufasc^ aduetus fui do-centem,cohortantem denieç ad capeffendum bellum, nec oppidam nec mihteslçto ani tnoaudîuerunt.DenicnBelifariumipfumconfeftimquodinltaliaueniffetpœnitere.ln terhæcTotilasTybur inuaftt, ex difeordijs oppidanorû amp;nbsp;mihtum fcditione coorta,^

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quam ab utracn pLtc urbem accepit.lmminet autem Tybur mbiKomç, nec plus ab ea

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diftat,®fexd?cimmillib.paffuû.Eares magnasRomams diffic^tares cœpit afferre,ac

\ nbsp;nbsp;nbsp;çetLaüûcûaaimpedire PofthæcTotilascognitoBehfarqaduentumPicentescum

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;txeïcitutranftit,amp; citra urbem Auximum cofedit. Bchfarius ucro per hoc ipfum tepus

l nbsp;nbsp;. inbononienfes miferatVitalë cum magna manu lllYricoru.ls cum oppidum quoddam

\ Bpetealocacepiffet,ÔCBononiainurbefuiffctrcceptus,Ulyricinullapriusiniuraaffe^i \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vitalem deferuerunt,faéloagmine domum abierSt.Dc qua quide re poftea apud lu-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftinianumcxcufationeillauftfunf.quodduminltaliamilitaret,exaaorestribut_orupa-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttimoniafuaucnundabât.uxorcsc^Ôéliberos eorÛ domo pellebant, quamobre coaftt

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fintadfuos defendendos domum redire.Hac fuga lllyncoruTotilænunciatacoleftim .

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;miffæabeofuntGoiborûcopiœ,per quas VitalcÔC cæterosopprirnerepo e peraue-

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïai,feàillipï3eucnientesRauennâfe recepcrunt.Cûuero q Auximi erat, oblidione pre

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;merent,Belifariusfubfidium ad eosmifit equitum milleiptackcitautem^ is ^qt^ti x u

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftoïcs très,T eramuntem,Ricilâ ÔCSauinianum,qui clàm Auximu ingrmi eu po

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftndicadpugnâexiuiffentjUnusexpræfciftisRicilasmterficit.Cæteriautpo paucos

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicsabireftaruerunnboftib. cîn illic ftantes nocer e nô poter^t^ôé amicis tie«naria mi

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiuebantNodfuigit egr cffi oppido cû iam cir cirer millia paffuû tria pteifti effent,in in-

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fidiasboamp;fû incidcïunt,à qufb.cir cûuenti ÔC infugâ uerfi ducenjos ex fuis ami erut,uc-

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftesq, bc arma amp;C impedimenta omia cûiumeniis quae ilia fer ebât.Reliquifugietes poft,

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ion^âufamfe Ariminûreccpcrût .Panum ÔC Pifaurum funturbes iuxtalmus Adtiatict

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Blondusi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G

DECADTS PRIMAI

maris inter AuximG 5(f Ariminû fitç.Eas urbes Vitigis ab initio buius bclliinc?dfrat,af g mœnta uCq; dimidiûaltitudintsdcftruxerat.ExhisBelifariusPifaurû reficere cogitauit, acequirarû inca col locafe.Miffisigit clam artificib.quimenfuras portarûexaâifïimc capci êt.Raucnnæ fabricari portas fecit.ac fcrramctis quib.opus crat ftruôis, dcniqî na uib.impofitas Pifaurû dcfcrri fecit, præfediscp ÔC equitib. qui Arimini côftituti crât fcri pfit utrcpctcoccupato oppido portasimponcrct, acmœnia tumultuario opèrereficcgt; rcntjfoflas purgarct.ae undiq; côinunirent : cômeatus aût omnis generis ut mari ad eos deferret prouidit.Equites igit Arimino profcôicûPifaurû occupaflent,omnia iecûdu Belifarij mandata fcccrûtSenfit hæcTotilas.SC cû magnis coptjs ad ca prohibendaj^fe ôus eft.Scd tanta fuerat militû diligetia in purgâdis toflis uallorp nbsp;aggerc, muniendo

oppido,meenibusej! QC ^pugnaculis refarciendis, ut admiraret rex tâtas res tâ ingeniO' fe tam paucis dieb.fieri potuiiîe. Quarc aliquâto circa ea loca moratus, quoniâ uidebat nil ^tficcre pofle,in caftra ad Auximû irrito conatu reuerfus cft. Animaduertentes uero Totilas amp;nbsp;Gothi Belifariû ÔC imperatoris copias necubiperItaliâ in certamêjjdirejfed F oppidisinclufasmœnia tantûmodo tueri,ftatuerût nô aflîdercfolûmodo ad Auximû, fed altjs quocß ciuitatib.bellûinfcrre.Itacf! profedîus Totilas cum exercitu AfculûàFir mû in Piccntib.circûfcdit.Belifarius uero cum obfeffis opê implorâtib. ferre nô pofler; nec em tantas habebat copias ut exire aduerfusGothos ualeret.in mœrore maximo uer fabaf,2^ banc ignominiâ pcrmolefte ferebat:tandê uero loanne Vitaliani ad luftinianû miflb,conditionê Italiæ per eû demonftrauit. loanncs uero etfi luftianiano uires hoftiû in Italia,fuorû uero paucitatc oftendit, amp;nbsp;copiarum fupplementa pecuniasq; popofeir, quodâtêporecômorarus nihil nifi tarde fiCanxieproficiebatJnter bare Totilas,Firmû éc Afculû.quando quidê nemo obfefiisauxiliû ferebat,pa(5iione cepit:deindeex Picen tib.in VmbrostranfgrcITus AITifiûfiCSpoletâobfedinpræeratSpoleto quidâHerodia nus, Affifîo aût Sififredus.Herodianus igit quant^ haberet munitiiïimâ arcc, tn pauco turn dierû inducias padlus.cum intei ea nullû auxiliû fuperueniflet,côllitura die urbê arcêtradidit,ô^ipfecûmilitibusruisadToti!âtrâriit.Sififredus aût fortius fegelTindepa u ôione ein nunc^ audire quic^ uoluit,licet minus ualida urbe inclufuSjfæpeqp eruptiôes in Gotbos egregias fecit,aliquot præl tjs laudabiliter dimicauit. Ad extrernû uerocir cûucntus pugnans occidit. Ciues autê Aiïifîani cius uiri praefidio deifituti paucis poft dieb.fefe ac urbê Toiilæ dediderunt:deindc Perufiâ exercitus à Totila duôus eftipr^C' rat aût PerufiæCyprianuSjCuiusfupra inter luftiniani duces fecimusmentionê.EûToti las cû neq? ui neqj j^miffis fledîerc ualeret, Vliario quodâ ex ai migeris fuis pecunia cor rupto,per eû dolo ac fraude Cyprianû interfccit.Milites tn poft morte Cypriani Vifar* um perfeeuîi urbê egregie defendebant. Itaqi circa illâ cômoraii diu tius Totilas noies, foluta PerufiacobfidioneRomâpetcre côtendit.CumqeôperucnifTetjOpportunislO' cis Româ circun fedit,nô tn agricolis moleftus. Nâ toto hoc bello Totilas rufticos grtcolas offendi à fuis militib.nûquâpcrmifit.Romarin prarfîdiocrât BefTasunusexW ftiniani ducib.amp;; Conon il 1 e qui dudû Ncapoli præfucrat. Miferat quoq? eô ßelifarius, Artafirê genere Perfam fîC Barbationê Thracê cum nô côtemnêda militû manu, quid* b ftodiæ urbis unà cû cæteris intenderêt.Cum igit circa urbê Româ côftitilTent Gothi,C' grefti cû militib. Artafiras amp;nbsp;Barbation præliû inicrunt, ac primo quidê Gotbos inf gâ uertcrOt:fed ipfi lôgius fecuti,tandê circumu-eniunf à Gothis, maioriq parte amilß, uix atep anxie in urbê refugerût. Attç ex ilIo têpore déficiente fpe,caritas annonp prius, mox etiâ fames fecuta eft.Neq efn terra importari quicquâ poterat affidentib. Goihis: neq mari,quoniâ clafTîs dudû à Totila in obfidionc Neapolis côparata,f une rurfus ftrU lt;fta,oncrarias nauigare j?hibebat.Et intra urbê Româ per hoc ipfum têpus iufpicio pro ditionisingensuerfabat,obquâCerheusprinceps ienatusRoma pulfus Centûcelbs aufugit.Dum bare Romæ gerebant, alius Gothorû exercitus Totila iubente PlaccnW obfedit.Ea eft urbsmagna iuxta Padû, folaq exomnib.ciusregionisciuitatib.inluftf niani partib.permanebat.Belifarius aût cû hpc intueret,ac de periculo urbis Romçpl** rimû follicitus cftet,ac ex urbe Rauenna opê ferre nô ualeret,ob loca intcriacêtia ab hû ftibus poft'eflà,8C paucitatê copiarum fuarû,abirc ill inc ÔC alia uia auxiliû ferre côftituf^' Itaq luftino cum manu militû Rauênae reli(fto,ipfe per Dalmatiâ Dyrrachiû profcôus»

liber SEXTVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;75

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ ■ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J lt;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• J ' •

Ä ^biueturas ab imperatore copias expeóabat.Roma inter fiaec duriflime obßdcbat. Va lentinus em SC Focas à Belifario miifi Portiienfcm urbê tcnebant,atcp inde moleftias dC damna^pequotidianis incurfionib inferebanthoftib.Cum igit aliquo tempore ea pro fperefedflcnt.magnaq; ob hoc auxilia prxbniiTcnt obfeffis: tandem præcipitati in infi-diasjôi ab hoftib.circumiienti intcrficiunt,paucity ex eorum militib.uix ÖC anxiein por turn refugientes euaferunt. Traxit uero hacc praefedoru militum cædes ftatim poft fe incomodum mains ^Jptcr frumenti amiftionem,^d frumentSmitteret Vigilius pôtife x Ko.tunc apud Cathiniam urbem Siciliac coftitutus, Vt aSt coftet qua ratione Vigilius tunc in Stalia cift-i.al tiufcule repetêda funt,quæ de ipfo fuperius funt narrata. Diximus fupra in fine obfidionis primæ qua Belifario prgfente per annum pertulerat urbsRoma na,Theodoram Ault;»uftam inftigante Vigilio apocrifàrio.^Romanæ eccleftæ pôtifica tumambiretjiuftîfleSyluerium tuncRomanum pôtifîcem deponi, cuifuccefl^itipfc VigiliuSjOb faeftâ reginæ ,pmi(ïîonê reftttutionis Anthemq hacretici ad Cóftantinopo^ litanæ ecclefiæ epifcopatum.Eadcm itaqp Augufta cui petulantifllmæ mulieri haudqiia quant eratminor focordi uiro dignitatis irnpert) ÔC urbis Romæ falutis cura, hoc etia dfficillimo tempore ad fuam reftituendi Anthemq infaniameftreuerfa. Vigilio nancp pôtificiRomano feribens ualde inftitit,ut ^d fibi in Coftantinopoli fuerat pollicitus,re ftitucret Anthemium.Refcripfit uero V^ilius fefe in beati Petri fede coftitutû nô pof-fejqd*dum eratapocrifarius imprudentifume jjmiferat, adimplere.Eas cum accepiftet literasregina furens infanienstç côftituit,eundem pôtificem ficut finfSyluerium pôtifica tu eijcere:ô^ cum nullus eftet Romæ quêcÔfiderctjficutBelifariusfecerat in Syluerio,fi biinhocetiâdeponendofatisfatfîurûcfle, AnthemiumScribonêmifitRomâ.literasc^ ad Romanos dédit,ut requifitus ab eo nuncio Vigilius firecufarctacccdercCôftantP ttopolim in uinculis mitieret:^felt;ftus eft itaep pontifex.Et cum eflet in Cathinia Siciliæ ciuitate,multos faerts initiauit,6C aliquot ad diaconatus presbyteratustp ordines f mo^ uit.Atcpetiâid de quo dixtmus,frumentum impofuitnauib.laborâtifameRo.pop.per-

C ferendum.Gothi aût id fentientes cum iam appropinquarent naues in portum, præue.^ niunt ô^poftmurumædificiatÿ latentes infidias ftruunt.Milites gerant in oppidohaud tnultopriusamiftîspræfeclis cæfiscp maxima ex parte foctfs pauci ipfirelidiaduerfùs uoftes exiïe nô aufi,de mœnib.ac .ppugnaculis quaflatione ueftium manib.SC clamo tenautis fignificabant infidias efie in portu:proindc cauerct,nccß illuc accédèrent. Nau tæueroutpote g net^ de aduerfa pugna necÿ de cæde præfetftorum quicquâ audierant, •■‘^quxfiebant ligna perinde accipiebant,quafl læticiæ adhortationiscß figna forent.B t3Çob hoc ipfum magis opérantes fecundo curfu portum ingreftî,àGothis infidentib, tîpiuiit,cum fumma defperatione populi Romani, g ab expecftationc eius frumenti to tus pendebat.Et fames quidem nÔ iam tolerabilis Româpremebat. Gothiautêob hoc jpfum audacius inftabant.Erat per id tempus Romæ Pelagius quidam diaconus, qui in bacdifficüitatc fame permulta ac maxima pictatis opera in plebe Romana ediderat, pecunias erogando,ac fuccurrendo tndigcntig fingulorum.ob quam liberalitatê nomc eius pn'us magnum etiam clarius facftum erat. Ad hune igit Romani côueniunt,poftu-bntcß ab co fuppliciter ut pro falute populi Romani legatus ad Totilä profi'eifeat pau^ ^rum dierum inducias petiturus,quib.diebus nifi auxilium pcrueniat, deditione urbis fotilæ promittat.Pelagiusautê quando itanecefte crat populo paret,in caftra ad Toti-hm cum his mandatis accedit.Totilas uero hoc ipfum fore côiecftura fofpicatus,ex tras tugisemdifficultatem obfeftbrum extremam cognorat,ucnientem adfePelagium ho-norificefufeepitSed ante^ Pelagius mandata exponcrct,ipfe præueniens lôga ÔC acer baoratione cÔtra Romanos inuceftus eft, beneficia Theoderici Gothoruc^ exprobras ’c petfidiâRomanorû in Gothos redargues, ad extremum coclufit nulla efle colloquij ucl padionis uiâ,nifi cuerfis mœnib.fefe ac fua in arbitrium poteftatemep Goth orû Ro ftini pcrmittât,eas pàfluri leges quas uieftor tradideritHac acerbitatem cotumeliamc^ owionis Pelagius audiens,non ultra cum eo infiftendum ratus: Quandoquide,inquit, tuTotilas uoce legati audire non fuftinuifti,fed anticipans præcidifti omnem colloquij wiâ,addcum côfugiemus, qui fokt fuperbas ac fupra modu elatas hominu mentes fuo «idicio deprimere.Hæc fatus eueftigio iri Urbem reuerfus eft.Romani autem Pelagiurn

Blondus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G x reinfe^

'2^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECADIS PRIMAE

rcinfecfla redtnèccrncntes,^dagcrent,autquôrcuertcrcnt,ncfciebant mtolerabilispremebatnlh'ncuero GothorumTotilæqi crudeiitasantcoculosuedabï' tur:potius(ßinediamoH,^’ in fæuifiimas Gothorûmanus deucmrc ftatucbant.bbsf^' tionib.ca perpcifus eft pop.Ro.quæ etiam eft cômcmorare miTernmum. Inter harelu“ nianus loanncm cum exereftu ad Belifarium remifit.præbuit uero necptunc magnas fj’ piasfted maiores parabat uere ^ximo tranfmittendas.Cufus regi gratia Narfctcin cularium ad Erulos miferat, ÔC ad cæteras nationes barbaras circa HiftrG incolentes.c lam in Thraciam quidam corn tranficrant.Sed cum Dyrrachium perueniftent copiæj^c de gerendo bello côfultaret,oês uno ore ferendam opem Romanis cenfcbant.Qpoati tern id fieri deberet uariæ fuerunt fententiæ.Ioannes ein fuadebat cum ofhib. copfts p^f Calabriam ÔC Apuliam proficifcendum effe, atepitaRomam petendum,fimulenieun' tes pcrfacile uieftores efTe pofle.qcf fi diuidant copiæ, ÔC altj terra, alij mari proficift^nG nullam partem hoftib. parem futuram.Belifariushanc ipfam fententiam laudaturumƒ dicebat,fi pop.Ro.in tanta extremitate conftitutus non eftet.Nuncautem maxime id« b nato opus elTe. habere uero per Calabriam 6C Apuliam iter per feipfum 1 ongitudinem magnam,0(f ab hoftibus occurrentiRmoras inferri pofte : mari uero fi uentus adfit quin ta die in portum Romanum claftem perueturam, ac ex propinquo certam fpernRom^ no populo allaturam. Audierat efh pracfedlorum fuorum aduerfam pugnam,cognoue' ratcß frumenti Siculi amilfionem. Ex hoc defperationem ac difficultatem Romanipo-puli dcprendebat.Hac igit fententia in confilio approbata Belifarius cum clafieDyn^ chio profetftus Hydrûtum peruenit.Gothi autem q id oppidum obfidebant, Belifari] conterritiobfidionem diftbluerunt, fugientescjiab eiusconfpediuBrundunu fe receperuntzquod diftat ab Hydrunto uia pedeftri duorum dierum itincre.Cófeftim/gt; ad Totilam mittentes fignificaueruntBelifarij aduentû,credentes eum terra iter efle ft' cfturS.Quod cum audiflet Totilas ftatim fe côparauit cQ exercitu obuiam proficifci.Sw cum Belifarius poftea mari ferretjidt^ Totilas cognouiftet,ad refiftendum circa urbciH Roman? totusincubuit,maximeineofoIlicitus,neTyberiimportariad obfeflbsquic-quam poftet.Cuius rei gratia hacc prouiditftocS eligês procul ab urbe Roma undeenn millib.paftu3,ubi Tyberfs amnis maxime in artftu cogit: trabes lôgas ab una ripa ad al' teram in modum pôtis côftituit.lnutracjidcinde ripa turrim ligneamfecitjCatenaminft per ferream ante ponté ipfum collocauinpræfidiaqi duo ab utraep ripa ad catenae capita cxaedificauit.T urres aût ac praefidia militib.côpleuir,^ pontem euftodirêt. Belifarius in terhæcad portum Romanum perueneracibicp expofitis copijs loannemÔCexerciiunj q cum il 10 crat,expe(ftabat.Romani uero Bel i fart j cognito aduentu meliori fpe difficul tares oêstolerabant.Ioannes poft difceftîim Belifari) traietfto fretoGothos nil talefU' fpicatos inuaficmultacj cæde in fugam uerfos perfecutus eft:ac primo impetuBrundu' fium cepit.Côciliatis deinde fibi Calabriæ populis, ÔC ad beniuolêtiam lu fîiniani tradu lt;ftis:multacÿ illis pollicitus Brundufio abqt: quintistÿ fubinde caftris ad urbem CannU' fium peruenit.Id quoep oppidum in poteftatem redegit. Nô longe à Cannufio uicuseft Cannæjinquomemorabileillud praeliû inter HannibalêôC Romanos fuiftcperhibet.fi In hoc loco Tullianus quidam Venantq filius,cuius nomen magnatÿ autoritas inLuca nis eratjloannem adindocetcß Lucanos ÔC Brutios nô fpôte fua,fed côtumelijs GræcO' rum coatftos hoftib.adhæfift'e.Si beniuolentiam ÔChumanitatem feruare erga illosimp« rator uelit.fponte fua populos eftê redituros.Huichomini amplilfime cômendato loan nes omnia pollicet,eiuscç opera plurimum eft ufus.Totilas uero cum iam appropinquJ retjioannes deletftum fuorum equitum Capuam mifit, iubens ut intra mœnia côfiftant, demonftrationemc^ fui minimam faciant.Sed cum præterieritexercitus hoftiû.tunc a tergo ipfi fubfcquant:cætcra uero fibi curæ fore inquit. Harc rcs adeo conterruit loan nem,ueritum ne ab hoftibus circumueniat,ut omiftâ ad Belifarium profeflionc,inßrii tios ÔC Lucanos iter côuerterit.Eratin BrutqsRichimundus quidam Gothus, àTotila eu exercitu miftùs.quo earn prouinciâ in fide continerct,ac circa Scyllam ôf Charibdim aditûcuftodiret.Huncimprouifo aggrefTus loan, primo imperu profligauit.'cæfaijina gna parte copiarum,rcliquos unà cum duce in deditionem accepit.Ob hociam Lucani â: Bruttj oês à Gothis déficientes imperatorias fecuti funt partes. Et loan, quidê in his erat.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER SEXTVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77

\ crat.B ell Cuius aut afiidue expecflans incredibili dolore cofidebatur, damnabatQi Ioan nisignauiâ,quodnôaduer(usequitatum,quiCapuæfuerat,conflixifiet:præfernm cum ipfeuel optimQ Hunnorum equitatum haberet,qui facile peruinceie poterat, profli-gatis hoftibus iter fuö continuare:necp,quod turpifïîmû fuerit,motu côuertere.Hæc huiufmodi ßelifarius culpabancaeterum querelac inanes erant, loannes enim in Apulia ftatiuispofitis quiefcebat,cogitatior»emc$ Roma petêdi omnino abiecerat.Timensigi tur BeltfariUS ne obfefiTi deftitutos fe purent, ac ob defperationê finiftrû aliquid molian tur.ftatuit per Tyberim auxiliö ferre. Nam per terra quidê non tâtas babebat copias, ut congrediaduerlus hoftes ualeret:flumenamp;ingeniü fpem fibiafferebant per aquam ad urbetn peruadendi.Hac igitur cogitatione infurgens,naues ducentas parauit,ex eo ge^ nerenauiû.quasuerboGræco diximusdromadasappellart.Aduerfusaûtpontêaccæ-tera impedimêta in flumine appofita hæc excogitauit,rates duas ferrcisïepagulis,ac «-cnis inter fc firmiflime colligatas,in flumine cöftituit : fuperq; bis turrim ligneä

ß rifecit.maioris akitudinis quam eflent hoftiö turres ad tutelä pontis conftrudæ. His na paratis,frumentü alia necelfaria ad uidö, quæRomâ deferre busimpofuit,ac fortiffimos pugnaciflimosqi milites confcendcre

uero mukitudinê iuxta ripäTyberis incedere ac trahere rates cu turri mandauitPer hue modutn clafle ftruda paratacp ad hoftes contendit.ipfe qmdemunam dromadu ingref-fus pZeps ducebar.cæteræ fequebantur. ibat und amp;: pedeftns exercitus iuxta npamd hm X Dortus eft,Miletat quoq, Roma ßelifarius ad Beffam, ut eruptionc per id tem-pustadahoftes quam maxime diftineret.Sedßeflasnecp hoc necp ahud quicquam op-portunü tota obfldione illa fecit.Claffis igitur a Bclifario per cum modu ftrudia contra htumflaminiscon.cdcbatUoriiiueronrflomloco^^ahu.Ygtrf^^^^^

. n. V CvtnrODepontecnetclalus,itationenoitiu repenuntcc præu^ tiones quieti perftaban tmnjfttum-.hoc igitur pracftdium Belifarti milites primo im^ dium unu ad caput eaten nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pontem iuerunt, Ibi pugna duriffima orta eft co

petuexpugnatunt,fubla . UpUGiduevo militibus ponté peruincere-.Gothi ein

i Danuviiiitesautn^e i nbsp;nbsp;nbsp;«„^.Uejifatius, rates in quibus turns erat quam proxime

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te cofiftere p^iebantu . nbsp;nbsp;• rnadhæfifletjUafa fulphure ac pice plena, quæ ad

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i „3^Ytefufpenfaferebantur,incendiSlt;inhoftiüturrimdefupc

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pûïdcsiXeffe,incide^

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;moco üimitti pt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cremauiufueruntautnonpaucioresducentis,

1 ^^quot;îcûomnibusGotnisqunn^p^^e«^^^^^^

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quieoincendio peiieru• ^i^j^esincætcrosGothorûïuentes,tcrgadare eos copu

• 1 aSimus.lnde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- cofeftim incifuri erant, QC cd tota daffe Roma profedu

• \ hiTOt.pontcmcç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uUa,quo minus peruenire adurbê, ÔC frumentûC3Cgt;

• \ , .iAptnr aliud conftituerat.lmpedimentuenim non ab hoftib.fed

• \ aVui3coortü,mirabikcaluomniapetuerin.^vviAui V

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fti^'Tgt;fberisripaiuxtamare,Portusaûtindextta.CuigiturBdiùriu^^^

• \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïcimuxorêamp;LresfuasinPortuenriurbcïdiquiqprxfccitcçoppidoIfaaceuirumkrenu

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;umàftddê cum fads grandi çræfldiodubens^obteftans ,ne

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dfednctïedibiconflftensoppidütucretur.CuigiturturrimhoftiuBdifadusincen^

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Â,utàiximus,uo\antcon£cftimnundiaàPortucnfemurbc:atcçutftt,uid^^^^

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gnamcüâerandiusextokunt.Quibusnuniqamp;Kaaccs exultasXætiuaac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lcns,quaîiuefanusquidâprçceptoïumBeli£arqoblitus,militcscapereaïtnaiu ƒ .ar

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re^Slt;impctuddatus,adinuadendâftadoncmhoftium,cvuæeïatindiaripa,noprocuV

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abOkiacucuïïit,inuaditcftfubitoGotbos,acprimoimpetupelliv.fcdboftespaulopoit

• \ kkco\\ioentcs,coboriâ.tescftaducTfuslfaacêtedieïunt'. cîcfacçmagnapartemi i um,^

• \ cüillo nani,ipÇum difeuffa eius uefania ceperunt.’His ita geftis, équités qmda ^Rntcr

• \ Vieliïadodetuletuntlfaacêcaptücffeabboftibus’.quoquidênunttoperçu us ae

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;usgt;nihïLu\ttapacondatus cft,nccùbi*nec quotnôdedttaaccepk qu^dhoUcs c^^pen^

78 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E e A DIS PRIMAE

Portum,iTxorenT£ç,ac füa omnia habcrentin manibus.kacp tante ftatim dolore affeâuS ß clt,ut loqui non ualcrc tnetrocp côuerfus claflcm ac milites cui fim rcduxit,cern(riino pofito iicl oppidû recuperandi rebus adhuc rccentibus,nec ab bofteftabilitis,ucl in prÇ lio moriêdi: per hune modû uidîoria iam parta à Belifario deferta eft. Cum ad Porto peï ucniiret,raluû cftè oppidum,ac errore fe deceptum eognouit,târumt^ dolorê ex hoefu' fcepit.utægritudinecorreptusiaceretjfecutau^ fubindefebrislôgoacpericulofomot* ibo eû detinuit.lfaaces e uniftoru malorû eaufaduflu Totilæ in uinculis occidit ob uindb ôtam Roderici præfccfti præfîdfj.g ex uuincre in pugna fufeepto decefterat. Et omnino Totilas humanitatêillâ,quâabinitio regnf oftendcratjinfuperbiâ crudelitatetncf terat,fîue fucceftib.animos facientib.fiue quod fii^a ab initio uirtus diu Omulari nó pO' tuinde populo certe Romano fie acerbe loquebat, ut hic terror caufa fuerit famé pertP nacius tolerandi,qcF formidabant homines i U tus fçuitiam atep immanitatem.QoaiTidiii igit tempus fuit auxilq à Belifarioexpeclandi.fupra uircs,fupratp,utita dixerim.huma nitatem.pop.Ro.famem tolerauit.Omitto caetera,equorum afinorumep amp;nbsp;mulornfargt;r ncs in delicqs per id tempus Romae fuerant.Canes ôif mures,ac caetera immunda anima lia quidam edebant,herbas(p omnis generis quas etiâ pecudes non attingunt.Radicib' herbarum fiC corticibus arborû uefcebaniur.Sed cum de auxilioiam defperarent,inIa-‘ chrymas lamentationesq; conuerfi,alq fponte fua uitam finiebant, abj latitantesperno ôem ftationes hoftiûfallerenitcbantur. Multos etiam fames ÔC inedia intra parictes prios necauit.In h is calamitatib.cû eflet ciuitas, quatuor milites Ifauri de prodêda urbe confilium inierunt.Hi cuftodiâagebant ad portam Afin3riam,qui fune per node nibus demiftb per eum defeenderunt, Totilamqi adeuntes ,pderc fibi urbem pollicent. Totilas uero hortatus eos,ac multa pollicitus,quofdâ ex fuis cum illis mifit,qut infpicC' rent loc5,SC an fieri poftet,confiderarent.Ifauri ad mœnia eos ducentes, per eiindêfunc illis fpeeftantib. côfcenderunt.Ita re diligenter infpeda cum fidê h is adhibuinet,cóftit‘J ta ad facinus node,Totilas déprima uigilia armari exercitû, ÔC ad fecôuenireiubei ld , cum fadû effet,qu.ofdâ ex fuis qui perfunemcôfcenderent,præmifif. Ipfecûexercituieb cutus non procul à porta conftiiit.Miffi a Totila ut côpofitû erat,ab Ifauris recepti m® nibus,moxcç inde intra urbem ad porta defeendentes, fecuribus fretiportas aperuerut* Totilas igit per hune modum Romain ingreffus,exercitû ad portam côtinuit, necf iuo rum quenquam difeurrere per urbê paffus eft,fed retinens apud fe milites diem cxpeôa bat.Clamor fubito ab ea parte exortus,hoftes elfe intra mœnia fignifîcauininde intra tr« pidatio àC fuga fuit.Abibant enim fugientiû agmina per cas portas quæ diuerfiffîmÇf'' tantab ingrcflft hoftiûimulti etiâ ex nobiliratc ÔC plebe ad ecclefias côfugerunt.Cûdie* tandem eluxit.per totam urbem difeurrerunt hoftes, quofcûq? nadi funt ciuiSfineuHo delcdu interfecerunt.Totilas uero ipfe à Laterano,ubi per node conftitcrat,mouês,aa beat!Petricccicfiâ.pfeduseft,quafiuotumexoluturus,iter taciebatperurbêftip^ii’® cateruisferociffîinor5hominum,qui nudisgladtjs aefanguine diftillantib. quolcum^ obuios occidebanr.Emcnfo totius urbis fpacio cû in Vaticanû ad bcari Petri limina pef ueniffet,Pelagius,de quo fupra diximus.præfentiâ eius formidans, folêni religionisba- H bituindutus.euangeliaChrifti tencns,acgenuafubmittcns,Parcc,inqt,Pelagi,mibifup plicaturus ucniff i,^Ad hæc Pelagius;Nunc,inqt,quâdo deus temihi dnm effèuoluinm* îercreigit domine fcruoiûtuorû.ExhocTotilas,quafilenita ira præcepit,utnemopolt bacferiretur,fedfiniseffetlicêtiægladioru:præccpit etiam utnullaingenuafœmina,ftiJ tnulier,feu uirgo,feu nupta,feu uidua foret,uiolaref.idcç feuere cû omni diligêtia eufto^ diuit.Bona duntaxat Romanoiû ciuiû, in prardam militibus conceffit, corpora libéra cffeiuffit. Volens aute Gothorum mentes uidoria datas deprimere,ubiq? conctonabô dus memorabat mutationcs fortunae amp;nbsp;rerû humanarû fragilitatcm.Romamqidicebat quondam dominatricê orbis terrarum,in eorum manus tune ueniflc,ôf pariter GotboS ducêta armatorû rnillia.qui poffediffènr uniuerfam Italiâ,cum Sicilia,Corfica,Sardinia) amp;' Dalmatia,à ieptemmillibusGræcorû,duceBelifario,fuilTè omni jîpédominatupu* fosifepaulopoft cû quatuor millib.fuperalTeuigintimillia Græcorû, quipræter Papi2) Veronarn,amp;Taruifium,omnia pcrlraliâobtinerent.Proindeipfinonfupcibirent, ied deû timentesjfortunæ mores ac uioleniiam expauefeerentPoft hæc Romanis ad fe uo'

Liber, sextv s» ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;79

fatîsjillofûingratitudtnê.crroresq! redargue, qd*cum prfusfuiflèntïnmaftibusOdo» ffis,opera Theoderict Gothorû,ab illius ryrânide liberatijtâta acccpifTent b cncficia Quâta uixfctuifTent optare„ppfer quædiuitesattp bean,multos annos uixiirenf.Demô iieronulla afFetfiiiniuna,côrrafidêacluOurandû.ad Græcos defeciflcnt hommesleuif fimos, define ulla u«rtute:g llatim obfeflià Vitigitenunquâ prodire m aciêaufi fuerinf, ffdintramoeniainclufî,acfamemacerati,omnededecus tolerauerinc. Qui poft^ non àrrnis,fed,pditionibusacfallacijs faifîifuntdominiciuitatû, publicanis exaôoribustÿ ôi^delatoribus omnia refarferunuQuiciuiratespopuIoscß kalia? mirabiliacerbiiate ad foIutionêeorS tributorû côpulcrmt.qup tam mukisannis à Theoderico carterisq; régi' bus fucrant eis côdonata atqt remifla: Romanos quidênihil unquä mali â Gothoruni kgibus,nihil unquâ boni à Græcuhs accepilTezóC tn Gothos in kalia natos, amp;nbsp;in ea nu tritos,minus^peregrinosÔ£fignofos placuiire.lgit Romanos pœnas meritoluinè, ax que in pofterfi luituros.His diÆs, Romanos fine ulla fpe bona dimifit. Per coidê dies ada eftcaufaRulîicianac nobilis mulicris:accufabantiilâ Gothi,qd*ftatuas Theoderû ci regis confringi deleri(Ç fecifiet, ob uindicflâ Boeti) mariti,ac Symmachi patris,quos Theodericusinterfici fecerat.Qd* obijciebat mulieri de ftatuis,ucrûfuilîèputabat,icd excufabat eâ iuftus dolor, qd* magnos ill os uiros iniufte necatos fuifle c ôQabat.Qua ra MoneTotilas eâabfoluit.ôCab impetu Gothorûrutâferuauit.Poft hæclegatos mitrere âdluftinianumdecreuit.Fuerût a3tlegati,Pelagius,de quo fupra diximu.s, Theodo ïus quidâRomanus orator.Hos Totilas grauilTîmis iuramentis obligauit, qd‘rnandalt; tafideliter exequerent,redirêtcç celeriter in kaliam.Summa mandatorum fuit: Si ini pcrator ipfum amp;nbsp;Gothos in amicis habere uelit.fe urbê Româ feruaturû, amp;nbsp;in cunôis txpeditionibus permagna acfidelia àuxilia præftaturû.Sin aût bellû eu Gothis habere *ualit,R.omâ ad folû elfe diruturum:quoniâ nec^ illam in bcllo occupatus tueri,neq? ho ftibus relinquefe uelit. L egati igit cum h is mandatis nauigarunt. Totilas aût expecfîâs P ’llorâteditum Roiriæ côfikebat. Et Belifarius apud Portum febre ac dolore animi con feâusquiefcebat.lnter hæc loan.inLucanis ÔC Bruttjs muka innouare perrexit,quare Totilas qiiocft mittere in Lucanos.ae bellû refumere coaôus eft.Dû hic elTet Romæ •nltalia rcrSftatus,oratores àTotilamifiîjadluftinianum peruenerunt,à quo benigne accept!,expöfuerünt mandata,precescj ac fupplicia cû lacrymis addidcrunt,q) faluie ur btsRomæ,quam ipfi affirmabant,côtendebantq;, haud fecus fæuiffimusTotilas^p--tcftatusé{ret,nifipoftulata imperator conceflifict.fundituseuertendâJmpeiatoruero, q^fiepeantea diximus,8C hancmaxime ob rê identidè affiimamus, foeors, ignauusqj ’'fbil aliud refpondit, Belifarium elfe in kalia, in cuius libertate ac arbitrio res kaliae comtfiiret.Nectneacuinrefpôfione,quam primo in congrelTu habuerantoratores ucifciuolucrunt,fed aliquot morati dies orâdo flendoeg fingulos prenfabâtimperatori fharos,uteutn fledîefent ad ialutê Romæ,qua diruta amp;nbsp;incêfa imperq digniras nulla in pofterû eflet futura.Implicitus uero erat tune luftinianus Vigilq pônficis Romani eau ^àe.quâ annû tune fecundum agitabat.Nâ poftca pontifex ipfe iuflu Theodoræ Au^ guftæ,aburbeRomatra(ftusfuerat,in SicihânauigaueratjSifrumentum illudRomam *niferat,qdGothos apud Portum Romæoftendimus intercepiire:inde Côftantinopo Jintdelatus.à luftiniano adoratus,SC ,p Chrifti uicario honoratus fuerat,clero ac populo folèni pôpa obuiâ effufo.Et tn imperator caufam atff urus uxoris,quæ ftomachâs in-dignâscj quod potifex præfcripto nÔ paruiflet, cam agere nolebat,in id negoeiû totus anitno amp;nbsp;corpore incubuerat.Refiftebat uero Vigilius,Ôd maleq^miflâm Anthcmrj re uitutionêut exequeret,nullis precibtis, nullis minis, mortis'ue terroribus adduci po-terauReigit hacin côtentione annos j3pè duos uerfata,PeIagium adhibuit imperator^ aquo^Romanu pôtifieem prccibus duci in fententiâ pofle fperauerit. Pelagius aûtlcc-luspôtificinequaquâfuadebatjfedut in tâta legationisnccefiTitateimpcratoris præfen fiçf3?piusinterefle,illumcç cômodius demulcere poiret.fefctratffatuiimmileuit.Vnde poftmodûopinio in uu1gusmanauit,Pelagiu fauilTeimpcrato» i,Si' eaul.imfuifte ni Vi giliuspaulopoftinexiliûageretur.Nec tarnen hæcPelagh diligêna,jut iuæ,The''gt;do-ti^ collegg preccs aclacrymgualuerûtdurûftupidûcçiinpt ranic moucreibt ipfidolc lescöptimarefpófioneexCôftanunop.kitorefoluerwuTufiunanus ueio mq oator,

G 4 poUquàui

poftç^ necPelagîj riiaGoncs,necfuæ preccs,aut min^.V/güiSad Anthemi) ftttutionem trahere potucrât, furere cepit, Rom.ponficcm manibus fatelhcum cxai cftpafTuSjquempro Chrifti uicario adorauerat. ConfugïtaûtiUico Vigdiasinfanóx Sophiæ ædêjSC columns altari proximam amplexatus,fefe ab impiorû manibus tutum redderc conabat .T une accedens licflor laqueo ilium tâquâ pccudem uinôuniiab ædis facratilTimae penctralibus abftraxit,fiC per urbê Côftantinopolitanam uicatim ductum trufit in carccrê.lvomanos aût presbyteros SCdiaconos qui potificê comitati crât,impe ratorin Galïpfum ScProcônefuminfulas relegauit.Interea PelagiusTheodorusqjRo mâ rcuerfi Totilæ cxpofuerâf,quæ refpoderat imperator.Qua audita refpôOoneToii* las,quid ageret primo perplexus animo fuit.Exinde negari fibi cernens, qd* æquiifiæe poftulaueratjIoSnis etiâ fatflû indignatus.qui fe quiefcentê,ac nuntios ,p cocordianub fos expédiante,bello lacelïifTet.de euertenda urbe Roma côfiliû fumpfir.Itac^ infurgcs inirabilicrudelitatc,mœniaRomç pluribuslocisadfolûeuerticfuitaStilla cft ferè tertia pars totius ambitus murorum:Capitolium deinde incêdit. Circa forum amp;. F fuburrâ ôi uiam facram,omnia côflagrauitdumabat Quirina’is mons. Auentinus flam mâincendtj emouebaefragorruentium domorum ubicp audiebat .Inter haec incendia multitudo urbana eu côiugibus 6d liberis, fedibus patrijs educebat, ne deplorandiqut de miferiasfuaslibertatê Habens. Totilas populumacturbam,peroppidaCampanix difperfit.Senatorcs ucro ac patritics.obfidtï loco circafe rctinuit.Roma pofthæceut® to cxercit U egrelfuSjCS d efolatâ penitus ac ua c uam dereliquit, ut nec^ uir quifquâ neqj fœminainillaremancret. Inde Totiias parte exercitus contra Portûcollocauit,inloco qui dicit Algidone,ne Bclifarij milites quicquâ moliri per eius abfentiam ualerêt, ipie fum reliquis copijs aduerfus loannc in Calabriam jjfetGus eft.Ioânes uero fimulac uc-nire Totiiâ aduerfum fecognouinnô prius côftitit,^ Pîydrûtofe recepit,quod cfluln-* mum Calabriæ oppidum.itaq; ubi ad eas partes Totilas perucnit,paruo momento LU' canos amp;nbsp;Brutios amp;nbsp;Calabros oês,præter Hydruntinos rccupcrauif.Per hoc têpusSpo letum à Gotbis defecit.Cuftodiebat tune folummodo arx. Nam mœnia Spolcti Totr u las euerterat. Arx uero fadla erat ex Amphitheatro, qd* antigtus in ea urbe exædificatS crat. Autor uero defedtionis fuit Martinianus quidâCôftantinopolitanus,quieum in' ter euflodes eflet,inita cum decem amp;nbsp;odlo militibus côiuratione, praefedîûptæfifltlt®' tcrfecit,arcclt;ç Belifario tradidit.Eodêferè temporeTarentûrepofitum eft, cuniprius defertum ac dcfolatû fuiffeta epofuerunt eS urbe Calabri £d alij populi bello domo pul fi.Nee primû eins urbis magnitudinê,fed partem illius quandâiuxta portû mari uiring cindtâ occupâtes,faciliter eius aditus à terra munierunt.Totilas redadlis inpoteftatem cundlis Lucanis Calabriae oppidis,praeter Hydruntû,cum inde abire ftatuiflet,prxu dio mil itvt apud Acherufam urbem relidlo, ipfe cum reliquo exercitu RauennS petere i cÔtendit.Inter hec Belifarius,longa febri liberatus, audax cœptû ac ut multi putaflenf, temerariû moliri aggreflus eft,quod tn poftea magnanimû ôd laudabile apparuincoftb tuît em urbem Romain,tune dcfolatâ,occupare ex improuifo,atc^ munire. Hocigitut in fe celans côfiliû, relidlis apud Portû paucis militibus in præfidio eius oppidi,ipftt^“ H cæccris omnibus quas habebat copijs ,pfcdîus, nemine uel fuorû uel hoftiû id ftifpic^ te,Româ occupauit, ôd incredibili celeritate munire ills perrexit. Qua emfubuerfaemt mccnia,tumultuario opéré mûri aliquid refecinfoflas ,pfundas antemuros egit.Aggfquot;

- rê peracutis arborû ramis ab ftipitc iub terram fixis,2d inter fefe cônexis cÔmuniuiuiut tes ligneas Sd ,ppugnacula ad tutelâ refedli mûri im pofuit.Hæc fumma militû uolunta* te 6d opera uigintiieptêdiebus Belifarius perfecit.Naues(ÿ ilico à Portu frequentes af fuerunt,frumentû ac caetera ad uidlûneceflària importantes.Romani ciues quorômul titudo per finitima oppida côftiterat,audita reftitutiôe urbis,incredibili defiderio in pa triâ remigrabant, præfertim cum ibi frumenti copia habcref,cuius defedlu alibi preme bantur. Àt ein Totilas pofti^ ifta fenfit,relidlis cæteris curis, Romam petere feftinauK. Nondum portas urbi imponcre Belifarius ualuerat,cum hoftes fuperucnerût.Nec^fn’ fabrorum facultas aderat,à quibus refici potuiiïent. Gothi prima die non longeabut' be,contra portam Salariant caftrafecerunt. Poftridieuero fub ortumfolismaxifflOtU' multu atcj clamore,ad expugnationem urbis acceflère. Belifarius pugnaciflîmû quc(F

LIBERSEiTVS» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;St

Ä WiKtêdcIe.âum ad portas,rehquos p mœnia Äf .ppugnacuïa cpllocauit, ac riibcuntem äefuper fen're horte iurtit.Pugnatum eft uchemêter ab utrifcp, Nam Gothi ca fpe uene^ rant.ut primo rtatim clamoreinbêcôfidercnt fefccflecapturos:quicum uiderertt con^ ipfi rati fuerant refirti,furore dû ira incenfi ferebantjtemercqj fubeunies de fupe nori loco pcurtï cadebant: maxtmo conaru S)C incredibili ptinacfa illa die utn'nqj cerra-^ tum cft,pugna(ç mane cœpta ad notrtem durauit.Port^ uero tenebr^ fadç funt:Gothi in fua cartra redierunt.Belifarij aût mihtes,partim m moenibus ói jjpugnacuh's, ut cräf, conftiterunt: partim rtationes ad portasegerunt.JNeucrohortes per nocrtcm adirenr, tribulos ante portas frcquêtes iecerunt. Altera quç fecuta ert die Gothi eodê ordine ad urbem acceflerunt.Belilarius aöt Sc fui eodem modo rçfirtebant.Sed cum in lôgum tra heret oppugnatio,milites q rtationem habebant ad portam,fubito cgre(ïï,pedem con ferre aduerfus Gothos,ac repugnare ex ^quo aufi, tandem ab ea parte in fugam hortes uerterunt.ac loge à porta multis uulneribus fubmoucrunt:ita finis oppugnationi impo « Gtuseft.Porthæcmultis diebus interpofitis,cum interim uulneribus curandis,amp;armis reparandis intendiffènt,rurfus ad urbem oppugnandam Gothi fubierunr.Belifarius ue ro milites fuos magis fidentes, porta eduxitzSC nihilominus tuVrib.âf ^pugnaculis aliâ wultitudinêimponit. Cômittif ante portam præliumatroxÔu uehemens,inquo cûfi-gnifcrTotilælancea transfixusequocccidiiret,fignumq;^ftratum eflet,fummoftudio côcurfum ell ab utiifcp:à Gothis quidem,ut fignum feruarent,nec tantam ignominiani fiifcipcrennà Belifarq uero militibus, figni capti gloriam nancifcerent. Tandem hu-•uspugnæexitus fuit, ut Gothi quidem fignû reciperent » Belifartj uero milites corpus figniferiobtinerent, praeter finiftrâ manurnan qua, quia annulus erat aureus magni pre ejl,Gothi earn abfciderunt.ne hortes eo potirenf. His atrtis Totilas quia fe frurtra cona^ ri uidebat,prælium diremiuac portridie abiens Tybur cocertir.Eam quippe tenebat mf bem,utfupradiximus,maioreinmodSmunita arce:qs quart cartris adueriusRomanos ntebaf .Romani uero nefubitisinclirfionibus ab ea parte infertarent, cundos Anienis C pontes euerterunt.Habet uero fluuius praealtas ripas,amp; aquarum jîfunditate no tranf. weabilis eft.itacp pontes fuper eo principalioribus uq s exiftebant,ceuSalaria ô^Numê tanaS^Tyburtina.His igif tunc potibusrecifis,fieri difeurfiones aduerfus urbêRomâ, nifimagno amp;nbsp;periculofo circuitu no poterant.Belifarius port Gothoru difeertum, por tas urbis earumcj ferramenta quiete iam fabricari fecit:claueslt;^ urbis Romæ, quart ite* r3 ab fe partæ,ad lurtinianû imperatorê mirtnfînisq; fuit duodccimi anni eius belli. Pro ximo dehinc anno ut primS uer incepit,TotilasTybure ^pfedus Perurtâ duxit.Ea urbs iâpridem obfidebat ab alia Gothorum manu.Cumqt deficerent iam frumentum,Â^ cac retanecertaria ad uidum,Totilas eô ,pfedus eft.quo obfidionê magis ur^eret, ac om* rremfpêobfeffîs auferret.Dum circa Perufiam urbem Totilas commorat, loânes cum îudilTet Totilâ ea in obrtdione occupatû erte, fenatores uero ac patritios urbis Romæ* quosfecûTotilaseduxerat.perCampaniæoppidafubmilitum curtodiareliquifie, fa-rïiam fui’nominis extendere p illorum liberations cogitauit. Mouens igit ex Calabria, D tu dcledo equitatu neep die neq? nodu intermifio itinere,in Caftipaniâ peruenit. To tî bsquoep per idipfum têpus hæc eadê fufpicatus, ualidam Gothorum manum in Cam-paniamdeftinauerat.HicûMinturnas peruenifièrtt, ibifubrtiterunt, partemtpfuorunt præmiferunt,qoppidafpecularent:fortccç fortuna accidit, ut Gothi équités præmirti, inloanneciuscß equitatum inciderent: ftatimq? prælium inter eos comilPum erta'n quo ptæualens Joannes, multis ipforfî occifis,plurimis uulneratis eos in fugam uertit.Ea fligatione etiam hi q Minturnis erant côterriti aufiigerunt:ÔC loannes abducendi quosi uoluitpermagnamhabuitfacultatê.NamoppidaCampaniçfinemœnibuseranuiam-pddêein Gothiilia euerterant.ttacp ex fingulis oppidis Romanos capiens, oês qui ibi reperd funt,de manibus Gothorum liberauit,atq; abduxit,pratter ClementinûôCHo-reftêquorum alter abire noluit,imperatorem formidans : alter defedum equorû caufa tns,inambiguo remanrtt.Nô multi tn fenatores in Campania reperd funt.ied mulieres fenatorum côplurimæ. Viri ein node ilia qua Totilas urbem cepit,plericp milnû agmë fecudinPortuenfem urbem refugerant.Totilas uero cum hæc quça loanne fada funt, cognouilTequalde comotus eft ; poenastj à Joanne fumere conftttuit. iiacp parle copia-lutnit»

fl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E C AD I s P R IM AE

rS in obfidione Perufig r clida,fpfe cu reliquo exerdtu magnis itineribus pctPtcentcs, E Pelignos Sii. Samnites,in Apuliam properauit,tr3suerfiscp itinenbus„pfedus,nó pHus deftititj^in Calabria repertuloannê répété inuafit,ÔCcô toto excrcitu^fligauitjCaftra etiam cepit.Nó tn permagna cçdes fada eft à Gothis.Nâ erat nox cum aggrefti funt ca ftra.Quare faciliter latitâdo milites in proximos motes cuaferunt.Ioannes ÔC Arnulfus Erulorû dudor,q una cQ loanne militabant.HydruntS ex fuga fe receperunt, militcscp poftmodu diuerfis itineribus ad eos couenere,Haec To til ç uidoria maximenomê eius inclytûreddidittpræclarû ein uifum eft,regem à Perufiacmœnibus in Calabria ufcy tan taceleritateiterfecifte, quanta uixnudusuiatorgraderettnecipfelcdica autrbedade latuSjfed pari cum militibus labore equo ,puedus,armisc^ fuis oneratus inceftit. Hand multo poft id præliû aliæ à luftiniano copiât in Italia miflæ Hydrunto applicate cape^ runt.Permotus ein imperator crebris Belifarq Iiteris,qcôditionê belli fignificäsfuppl« menta poftulabat,nouas initaliâ copias mittete decreuerat,6C Bclifario fcripfcratutin Calabria fe träsferret ad recipicndos milites QC bellü aduerfus hoftes illicgetendu: dU' F dores uero nouarö copiarü erat, Valerianus ArmeniorSdudor,öif Verus Erulorn.Bc Hfarius uero cGimperatoris literas mâdataiç fufcepiflet.cactcris Romg ÖC apud portare lidis copijs fub cura Suf gubernatione Cononis legati, ipie cö nongêtis militibus dclc' dis,quorG fcptingenti equites,ducêti pedites fuerunt,mari delatus Calabria petcte cQ tendit. Erat uero ^pofitQ eius Tarêti copias exponerejqd* abeft ab Hydrunto biduüti' ncre.eotÿ in loco relidü exercitü cogere.Sed uento aduerfante co tra ^poßtö animifui Crotonis in portu copias cxponere coadus eft.Vi ein têpeftatis nec ante nee retro na^ uigare poterat.Crotone igit expofitis coptjs,quoniä in bis locis pabuladifacultasnon crat,equites à peditibus feparare copellit.Ipfe ein cQ peditib.amp;f uxore Crotonis reman fit,§ loannê cG cçteris coptjs ad fe uocarctEquites uero ultra ,pgredi iuflit in finibus ThurinorG cofiftere.Sic ein perfacile ftbi ÖC equis opportuna reperturos,ac futures tU' to in loco ratus eft,quoniä Lucani motes in Brutios difeurrentes, duas uallcs aräis adi libus faciGr,nec ^ïcuI ab altera ualle iuxta littus maris,Ruffia eft ThurinorG cafteliü,fu^ G fjracç illud eft oppidG remotius à mari arduo loco fitûjqd* Rulïianum uocat,id oppmu oannes praefidio militum euftodiebat. Bclifarius igit équités fuos ad hæc loca dimiuf, ciscß prçfecitPhaflam gencre HibcrG.prçftâtifiîmum bello uirum,6cBarb3tionêThra cê cuftodirecç affidue aditum iuffit.His equitibus cum ad ea loca ueniftènt,cafu quoda oburj fiunt équités hoftium,quosTotilas ad tentâdum id oppidum mifcrat,qd'fupradl ximus loânis prçfidio cuftodiri:pr3eliocg comiffb, Belifarij équités licet paucioresnu^ mero,tn facile fuperarunt,ac fupra ducêtos exhoftibus occiderunt:ftâtes uero inhislo ciSjUtpotç uidores ôf ,pcul ab oculis fui ducis comorâtcs,ne(j ordinê neçp difcfplinatn militate ieruabâ{,uagantes ,pcul à fignis uigilias negligêtes, nec exploratores mitterc. nec fp cculatores habere curabât,nec arda uallis,quae facile arcere hoftêpoterât cuRo' dire.Quae pofte^ T otilas cognouit,cum tribus equitG millibus ,pfedus,eos nihil fufpi' cantes inuafît:fauces ein illas adituscj difficiles prius trâfgreflûs eft, Belifarij équités uenturum fenfiflent.Hinc caedes SC jjfligatio inges fieri ccepta.Phaflàs ôdEarbatione- H rant prgfcdi,quorG Phaflas eu turma fuorû equitum T otilç occurrês,mirabilia uirt^ « opéra cdiditjipfec^cum omnibus fuis equitib. ad extremG occubuit. Batbation cQ duo bus tâtum equitib.aufugit,carteri uel captiuel interfedi funt: fuerunt etiâ q ftatim fug« arripiêtes, ad BelifariG tâtæ cladis nuncij euaderêt.Belifarius amiflb equitatu,cGfulp]' caret hoftes aduerfus fe elle uêturos,naues jjpere côfcendit,ac magno cum doloreut' tis fefe pcrmittês,eadê ilia die Meflânâ in Sicilia delatus eft,quæ diftat à Crotoncnwlia paftuG circiter nonaginta.Totilas cG ea pfeciflèt,ac uires hoftiG turbatx eftent. Run«' num oppidum obfedit:étant em in eo oppido trecenti équités aloanccollocatfacpe' dites cêtum à Biçlifario nuper miffi,prçterea ItalorG équités ôfpeditesmagno nutnerOi quibus fatis mature defuturi cômeatus uidebanf .Per hoc têpus milites à Belifatio KO' ma: relidi Cononê prçfedum fuum interfecerunt.'iràti amp;nbsp;indignantes qd*

ta frumêtaria clandeftine inita,preciG annonæ quotidie augeret.Qui milites a lufiini^ no per legatos poftularunt huius delidi abolitionê,aftèrêtes nifi id cocedatimperato gt;nbsp;' c ftipêdia infuper eis deliita perfoluat,fe Rqmâ T otil g eflè daturoamp;:quô qwidem

85

LIS ER SEXTVS

A ômnfà ilh's funt coeènà.Obfefïî ucro apud RufianS oppidG,cu deFecîlu anhônâe premc l’ent^fermone cû Totila habito, cerri têporis inducias pacifcunf, l'ntra quod têpus nifi Üeniant fubfidta, oppidû dedere ^miferSt. Èx hoclâ apparatus liebat à loanne, ut ïlhs opêferret âc Tôtilâ ^hiberet.Inter hæc ßelifan'us ex Sicilia Hydruntû uenerat,amp; Va^ •crianû militest^ nouos à luftiniano milFos fufceperat. Itacp copiarum abunde erat,neC deerâtnaues quibus ad liberâdos obfi'dtonefocios ueherent.Omnibus igit parans,aC •î’ilitibus in rtaues impofitis,Ruflîanû nauigarSt.Ob fefiî claffem ccrnêtes ( nâ oppidS celfoin loco fitû marc ^»fpicit)ingêti lætitia exultâtes,côftituta die deditionê facere no liieninc.Ncc multo poil clalïis uento dilïipata uarijs in locis naues dimifindcinde curri inCrotonisportu fimul côucniflènt,rurfusindemouêtcs,RunîanumpetierQt.Tonlas eu appropinquarêt ,Gothos armari fecit.ae eos per littus côtra proras nauiû difpoiuit, naftisamp;fagittis appellerc claflem ^liibêtes.Qiios c3 uiderent Gvæci, acpericulôhor--ß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliquo têpore iuxta littus.quafi mox delcêfuri, tâdê re defperata, côuet

O lis retro proris abierût, Côfultantibus deinde quid agendû foret obiènbrii falute,pla cuit ut loâncs fie Valcrianuscûequitatuaccæteris coptjs inagrûPiccnû^fîcifcerent, ibiqpbells tumultuofe inferrent,quoTotilas fuccurrerefuis rebus,ac obfidionêfolue-te cogcret.Belifarius aût c3 clalTe Româ nau/garet,ad feditionê militarê, de qua fuprà diximuSjCÔpefcendâ.ac frumentG clalîe conuehendum,his iri confilio decretis,Joâncs Watiireftcrarripuit per Âpuliâ,Samnites fie Pelignos,in Picentèsuadens. Valerianus clafledcfcrri maluitntàqj nauibus delatus, Ancone milites expofuir,ac fe cû loânis exer citucôiunxit. Nec ob eâ tn rê Totilas obfidionê diffbluit, led duobus equitû millibus inPicêtes mififis, q aduerfus loânis Valerianic^ copias tuèrent oppida, ipfe c3 reliquo exercittt in obfidionê permâfit.Obfelïî uero c3 penitus ià neceflaria defîcerêt, nec ullat *pcs auxtiq fupercflet,CleofernJtalicû Si Godilla Thracê,ad Totilàm mittuntjfaluteni acueniâpoflulantcs.Hi praeter expe(flationêfuam,perfacilêTotilamrepercrunr. Vnf fcd3taxatfoedifragi3imputaredixit,eiuscçunius poena fore côientû.caeteris omnibus impunitatê côcedere,fi fecû militate uellêt,omnia fua retenturistfin abire malint,cû fiti gulisucftimêtis abituris.Per liunc modû recepit oppidû, 8C Colegeriû præfeôû præfi^« fuerat oppidi (ecundû côucta no reddêdfuerberatû prias ac mutilatû internet tufljt, cætcris ,pmifla ex fîdc feruauit. Rcmâfit uero cûTotila magna pars militum; 4res fuas retinerêt. Altj relicflis arniis equis ac rebus fuis omnibus, en fingulis uefti-cnentis Crotqnê abierûr.OppidanorS bona in prçdâ militibus iuis Tottlas côcelïit.cor poratnliberaeffetufifit. Per hoc têpus Antonina Belifartj uxor Gonftantinopoinn eft profeâa,quo Theodora luftiniani uxorê rogaret Belilarq ab Italia reuocatione. Sed ‘^Theodorâpauloantedefunêlâ clîereperiiret,ipfalu(linianûadiês, multisprecibus cuillo egitjUt maritus ex Italia reuocatefifiii^ impetrauit quidê faciliter.prçlertim eS bel •iParthici metus inges adeiret.lta Beltfarius ex Italia reuocatus,quinquênio fei e poli$ nenerat in Græciâ,redîjt: non cadê fortuna fretus in hac ultima expeditione,qua fretus _ fucratin prima.Romæ uero abiês tria millia deleôorû militû in prarfidio religt,fub du-B (!Iuamp; gubernatiôcDiogenis legati,uiri prudêtis fit' bèllorû gnari Eo abeûte Gotbi Pc tufiâ logo têpore obfelfamjUi Sgt;£ armis céperunt. Totilas expeditis Calabriæ Apulfar«^ rebus,ad obfidionê urbis Romse redire côflituittfaciebât uero fibi animOs Bclifarrj re-cefliis,amp; ubic^ g Italiam profperæ Gothorû res,Graecorum aduerfæ.Cotraêlis igit un-difgcopîjsjCum fan's parata elfent omnia,Româ ueniensjurbcobfedit. Etant Romçtrt præfidio dcledorûmilitum tria millia,cum Diogene eorû ducc,uiro fingulari.Hi uigi-bndo amp;agêdo 3C opportunis locis repugnando, urbêquamoprimetutabant. Itaq; iti lôgum tempus protraêla obfidio ell.nec Ipes ulla Gothis nifi in fame reliêla. Durante apudurbem obfidionê,permuln Italiæ uiri,qui tune Côftantinopoh erant,fummo ftu-dioluilmfatîurn precabant,ut Belifarium cummagnis copijs in Jtaliâmitteret, ad obfl dionemurbis Romædifroluendam,alioquin res ad manifellam tendereruinam often-dcbant.Hæceadem Godingus uir eôfularis, à populo Romano miflus orator piecabà tur.luftinianus autem fibi cura? fore res Italiæ refpondebat. Cæterum differendo ae ,p-craftinâdo nihil efficiebat.Tandê ucro cum acrius infeftaretur.Liberium quendam elt;, trobilitaccRotnanaltalico beilo ducem pronunciauit, apparatibusqß faciêdis ab initia* uehemens

uehcmêsfui'ümox alijsfuperucniêtib.cunsintcrmifit,itaq?ïrnta cxpecîîatioe inter wo £ ras amp;nbsp;apparatus tëpus tranfiit:Roma uero interea durius obG'debatur, Gothi erâ cxpu gnata Portuêfi urbe ne quid per Tyberim ad obfefTos importari poflefjeffècerât.Oppi da quoq? finitima urbi ferc omnia in poteftatc fuâ redegerant, ne qua fubfidiainde Ko mâ deferrenf .Sed erat legati fit militû incredibilis diligentia: iam pridem entm Iiçc p{æ uidcnteSj omnia inn a urbê loca quæ uacua ædifîcijs erant,frumento conferi fecerât.Ex quo falt;fîû eftjUt déficiente uetere frumêto nouû intra poméria natum fuperuenirecpef hûcmodûlôgo tempore obfidionêpertulerunt.Denicpferuafiènturbem, nifiadexire mum paucorû ^ditio eos peruertiflet, Ad porta enim Capena quæ eft in uia Ofticnü. qua ad beati Pauli apoftoli ecclefiâ itur,ftatio erat militûlfaurorû. Hi poft logam obfi'-dionê qucfti inter fe quod mul torü annorum ftipêdijs fraudarentur, fimulcj grâdia fpe rantes præmia, da'm ad Totila profedi tradere fibi earn porta, cui præfintj pacifcunr, rêpuscçfië modumadrem parandâconftituunt. Cumuero nox conftitutaproditioni aduenit, Totilas hæc machinât. Duab. nauiculis in Tyberis flumine dimiflis tubteines r impofuit, iubens ut g aduerfum fluuiu nauigätes fub ambitu murorû pénétrent: curaf^ ibi fuerintjtunc repente dangorê tubarû quàm terribilem emittant.Ipfcuero cum exn citu filentio 43fc(ftus,n5 longe ab ea porta,de qua diximus, côfedinomnia fuccelTerefe cundum Totilæ optata.Romani eni hoftes ad earn parte efle rati, in qua clâgor audic-bat buccinarû, ad eû locum undiep conuolarunt, fit: qui uigilias circa urbêobibant, co irepidi occurrcrunt:dumfp oês côcurfant,ac cætera negligunt,4?ditoresfolireliâi,por ta refrada Totilâ fiC Gothos intra urbem rcceperunr,f£atim^ cædes fieri cœpta eftRo manors fiC militummec iâ de refiftendô,fed de fugiendo cogitatum, fugiebâtueroper diuerfas maxime portas.Diogenes præfedus quoniâ nulla remedia fupereffè uidebat, cû parte militum Roma egreflus, Centumcellas petere côtendit. Sed Totilas h oc fore fuipicatus(nâ cæteris amifltsid (olumrelidûeratoppidum^infidias eoitinerecolloca uerat.In quas incides Diogenes,magna parte militû amiflà, ipfeep grauiter uulneratus, utx atep anxie euafit.Erat Romp inter cpteros dudores Paulus ex Cilicia prpfedus turn turmæ. Is inhacturbulentifïîmanodecûperurbem captampluribuslocispraîlia iniflet:tandê ad molê Adriani cum fuis equitibus fe recepit: orta demû luce per urbem .redundâtibus Gothis,cû 6C capitolium ôë exquiliæ ac cætcra urbis loca iâ capta eflent: ad molê tarnen Adriani uchementiffime pugnabat.Habebat enim Paulus équités ^ua dringentosjcum quibus ÔC molê ponté qui iuxta eft,egregic defendebat,pugna(pin ïpfo ponte cômiflà, multos Gothorum occiderat.ae demum ultra pôtem fubmoucrat. Qupcernens Totilas,fuos à pugnareuocauit.Nullomeorumfanguinemibicôftet.in' quit,horû interitus ,ego uel fedens iftos conficiâ:cum nec ipfi nec equi habeant,quoin craftinu uitâ fuftêtent. Ita rcuocatis à pugna fuis, nbsp;nbsp;ftationibus militum contra pôtem

I molêcp pofitisjnullas obfeflïs inferri moleftias tuffit.Paulus fit”équités diêillâ totâfifno dé infècutam abfqt cibo cômorati, poftridie confultabant quid agendum fibi po tiffin raum foret. Erant qui equorum carnibus fuftentandâ obfidionem fuadebant.Hocrur-fus cófilium horrorê quêdam infoliti cibi habere uidebatur. Fugæuerofpemcircûfufa H Gotborü agmina præcidcbânreftabat deditio,ea uero plena terroris ac dedecoriserat. Itacp Paulus fufcipiês ucrba:Vtcücp,inquit, nos uertamuscómilitones, extrema nobis adefle uidetis.Nam fugæ quidê nulla facultas eft.circunfufis hoftiû copfjs.ac nos impf gre obferuantibus : deditio aöt fupra turpitudinem uilitatemcp confilij cruciatusjnfu' per excarnificationesep portendit.ßarbarorü ein fæuitia fimplici mortis genere coten^ ta efle no folet:durare uero in obfidione accibo equorüpafci,eoru forfitan eflef,qui au xilia fibi uêtura cxpedarent:nobis autêcarentibus ea fpe,nulla ratio fuaderehanctok rant Ja potcft,nifi uiliffima detredatiöe mortis, ceu pueri formidolofi dolore coficima lint^; fei ro fecari.Ego uero dedi hoftib.fii: tabefccreinedia,eorüputo qcoramp;fanguf né no habent. At nobis manu ftrenuis fiC præliorû no infuetis,gloriofa mors eßcopie-denda.Sicemmori3mur,utfanguinehoftiummadentes,n5inulti cadamus,nerideat hoftis noftri interitu,fcdfleat,nec iugulum noftru præbeamus hoftfifed iugulumfuum ferro noftro perfringamus: quid ein paucorû annorum acceifio nobis prodeftet,£ÖSi ft nuc feruati paulo poft ßmus obiturifGIoria extendere uitä hominibus poteft,natura

85

LIBER SEXTVS,

A nonpoteft.Ite ïgttur mecum ad glon'ofam morte,quâciues ßmul SChoftcs admirabun-tur,aclaudibus in cœlum pcrpetuis ferent.His diôisinccnfiéquités,fcfc morti deuoue runt.quarecôplexifefeinuiccmSCofcuIati,cernnimomon'êdipropofito, addimican-dum fe parant. Erat uerô côfilium in proximâ ftationem Gothorum ruere, facflatç pcr.-magna hoftïum cæde,pugnâdo interne. Qjios cùm uideret Totilas ad extremû caluin parari, ueritus ne hominum defperatorum conatusmaiorê quàm pro numero cladcm Gothis aiFerret, cadueeatore ad eos miflb, eledionc permifit, malléntne relidis armis amp;nbsp;equis incolumes abire, an omnia retinctes fecû militare æquo iure cum alqs militib, Ea cùmaudifrentcquites,lçtatifunt,acprimofuareïinqucre,SCCôrtantinopoIim abire malebât. Poftea ucro cogitâtes longum iter, ôi infîdias uiarum,elcgerunt omnes apud Totilàm remanere.præter Paulum eorum ducê,amp;]Vlûdum IfaurS,hi duo quia natos amp;nbsp;uxores domi habebât,abire maluerSt, quos Totilas uiatico nbsp;cæterisopportunislibe^

g raliter adiutos Côllâtinopolim remifit. Romanos aût quotquotad facras ædes côfuge tût,Totilas inuiolatos eireiuHit.inurbemtçRomâneqpdcfçuqt amplius,nccp defolaré eâ, ut prius fecerat, pcrrexit. Scd ciues tu ex Câpania,,tum ex cçteris locis ftudiofifïîmé reuocauitjludofcj equeftresaccæteramagnificêtiæ opera,quætranquillis florêtibufcp ciuitatibus fieri côfueuerunr,infigni apparatu Romæ edidinquo ciues bonâ fpem fuici perent.ac defiderio urbis allicerêtunædes quocp uel euerfas,ue! incendio prima illa de-folatione conflagratas, reflituere ac reparare nifus eft:deniqj tâtum frcquêtandi Româ ftudium oftendit,quâtum prius oftêderat defolandi. Hanc tantâ uarietatê mutationêcp uoluntatis,altj ex uoto apoftolis fado prouenifîè credût, quorum tepîa euertifleuideri poterat, cùm ciuitatêeuertitialtj ad utilitatèopportunitatemcp belli totûrefcrebâr: alif poftulâtinuperTotil^*regis Frâcorumfiliæmatrimoniû.fuifierefpôfum tradût.nô efie Tütilamltaliæ regê, cùm urbem Româ euerterit,qua infamia permotû ferunt, ad urbê teparandâ animum côuertilfe.Sed nos potiffimâ huiufcemodi bonae uoluntatis Totilg „ caufamfuifie credimus illâ,quæ à fando Papa Gregorio fcribit in dialogo. Cùm nancp Totilas poft capta prima uiceRomâ,eandemcp àBelifarioreccptâ, effet in Campania, audiêsbeati Benedidi fanditatis famâ, ad illum fe côtulit. Erat tune is fandus pater in fuomonafterio,qcFin Bauro caftello SCdemolitoApollinis tcplo multis ante annis ex-truxcrat.Tcntare aute uoluirTotilas,nunquid famâ prophetici S.fandus uir operibus ädimplcrct.amp;funo ex comitibus,quê regia uefte fua ornauerat prgmiffo.ipfe inter comi «tonesad fubornatirégis obfequiûfequebat.ProdieratintêpIiueffibulû Benedidus, ftipcrbum liumillime excepturus, cum turba illi obuia, (efe in duas feindes partes, wediQieliquitfuperbiffimogradientc inceffuilium quiTotilä fimulabat.Sed uirdeo Pftnus.quod nunquâ uiderat cognouit, mentito rege ad cæterum comitatum iuffb, i otilam oculis manui^ indicatum euocauit. Congreffus fando uiro Totilas, proplie-tiameaquam uiderat maiotem audiuit, quam partim ipfe expertus eft,partimfuiuide-tuntimpletainnnonitonancpamp;fgrautorationefuafo,utâmaltsoperibus temperaret,

■'pfædixit futurum,ut Romarn capcretjSiciliami^ tntraretjamp;demum nono regni fui an-J) fi^peratus occumberet. His itacp bcati Benedidi fuafionibus effedum effe credide-qui partem uattcinq ueram effe de urbe Roma uidebat, Totilas à crudelitateSd walls ab(tinendo,poftrcmum cladis necis fuae prçfagtum auerteret.Ea igitur de cau-aiaffum eft,ut reflituere ac reparare urbem intenderit.

illSTORIARVM BLOND! FORLIVIENSIS AB INCLINA-

OTiT V S urbeRomaTotilas,cxpeditioneminSiciIiâparauit,eiufq5. ^7, reigratia permagnâlongarûnauiumclaflemeftecit.Addiditetiâone^ ! rariasnaues permultas.Dumcp ea parâtur,CêtumceIlas,quçuna urbs nodum in poteftatê, fuam peruenerat, mari terraqi obfidere coftituit., I Praeerat ei urbi Diogenes, que nuper fu^iffeRoma oftêdimus,collc-, gerûtucrô manum fan's ualidâmilitû. Cum igitur Gothorûexercttus Gntumcellas adtjflet,acpropc mcenia eius urbis pofuiffet caftra, Totilas ad Diogenê «gatismilfisjUt uel pugna decernerei aduerfus Gothos,ucl uibem dederet,poftulauit. ' Blondus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H Natn'

S«^

Nam expccflare a lufttnbno auxib'ü nequa^ cG defccre,ciïm Romç tâdmobfcffitnûiî^ ß fubueneii't.nifi forte cxtftim et illû Cêtucellas pîurisfaccrc Româ. Ad hæc Diogenes refpondirSibi quidc pugna dcccrnendû in præfentia no uidcii,dedcrc uerôurbêfalua exiftimatione ac fide fua nô poiïe.nifi Imp.cômonefacff o.ae auxilijs polhilatis. Atep ita cum honeßa SCiuila dicerc uideret.cSuentio quidam fît inter Diogenê amp;Totikm,mfi îuftinianus Imp.certior faólus, per fc ucl altâ opem tulerit, ad côftitutâ diçm Centôceb las Diogene elfe tradituru.Toiilam uerô interea molcftias nullas inferre deberc; his feruâdis obfides dati.Poft bçc ita cóuentaTotilas obfidionê fcluft,ôf paratis iam omni bus qu»paranda fuerât, ad bellû Siciliar couerfus eft,Etnaues quidéad fretûSiculum præfto fibi fore mâdauit.Ipfc uerô pedeftri itinere Rbegiû ufi}! profeôus,eatri urbê ex^ pugnare adorcus eft.Præerant urbi Thermôdus amp;nbsp;Amcrcus, à ßelifario dudû ibi collo caii.Hi fepius expugnare conatos inultis uulneribus Gothos repulerut.Quamobiêde fperäs Totilas uf pofic urbêperuincerejenta obfidionê ad famêredigcrcinftituit.lt3^ manu quadam Gothoru ibircliô:a,cæteram multitudinem clafie ad expugnanduniT a b return duxiqac faciliter eani urbem cepit.Tranfgrefius deinde in Siciliam ciim minora quædam oppida uel ui,ucl patflione in poteilatëfuam rcdegifîetjtandêSyraeufasmari terraqj obfedit. Per idem têpus Gotht, quos in Picentes aduerfus loannê Sé Valcrfanil miflbs oftcndimus,magnis fupplcmêtis acceptis.ac fuperiorcs bello faôijAriminûcC' perunt.Nec procul Rauennam c-ôferto pracîioVcrumErulorumducemcum omnibus copqsinterfccerût.Et qui apud urbem Rhegium obfidebant Thcrmûdus amp;'Amcrcus déficiente cômeatu fcfe ac oppidum Gothis tradiderunt. Hatc in Italia cûin fièrent,Ce-thæus Albinus,ßafilius uiri côfulares, qui Roma in ultimo Totilæ ingrcfi'u profugi ad lufiinianS côfugerant, quotidie i 11 i memorabât, inftabantqi ut afflidîae Italiæ ac urbi Roman» maximis miflîs coptjs fubueniret.Nectamen prius eos exaudiuit Imperator, ex inultis Itaîiæ ciuitatibus, ea fimul oninia fab unum têpus fibi nunciata fucrc, cum «iri Ô^Rlicgium,ôlt;Tarcntum,SC Ariminum capta, StT tranfîtum in Siciliam Totilæa'gt; difièt,attonitus tot rerum motibus, Germanû patruelêfuûItalig bcîlot| Gotbico duce G ^nunciauitjmagnofqi fubinde apparatus fieri iufiit.Huius rci fama cûin Italiâ peruenii fetjhoflcs côtcrruiqamp;famicos in fpcm maxima erexit.Erat cm Germanus uir aki ani»/» nec minoris ccfîlq,libcralitate egrcgia,ac fumma apd* populos miîitefc^ gratia.Et acce débathis,cp MattafunthâTheodericineptempofimortê Vitigitis uxorem acceperaf, quæquidcm rcs fauorem Gothorû fibi pkirimû côciliarat.Cum cfîctinlllyrico Germa nus,Sclauinorü gës tranfmilTo Dariubio Romani imperij prouinciasinuafit, gcnusiio minum crudeleat($ immane,qui cùm fe in Macedonia Thraciamcß cóuertifient,tant3 ïuftiniano metum intulerunqut Germanûiter in Italiam cœptum intermittcreiuberct. Ea mora interucniente,Gothi per Italiâ6d Siciliam pcruadëdi omnia têpus facultatêip plurimam habuere.Inter haec dies côftitutâ aducniqqua Diogenes CentScellas tradere promiferar,fid Totilas ad eum mittens urbem popofcinDiogencs uerô Germann dure nouiter præfetft2 Itali» bellocÿ allegabat, ob id mutatara côditionem rerQ,nccpone urbem tradere alTerebatjCÙm iple Germanus rei dominus in iiincrc exiftaqaepropeoie H fit in Italia futurus.Totilas in SiciliaSyracuiàsobfîdebaqcxercitufcpGothornnullore' pugnSte per uniuerfam Siciliam difcurrës, omnia prædabat. In Italia uerô R3ucnna,5(l Anco,amp;,Hydruntû, Ccntumcellæ, cum altjs quibufdâoppidis durabât in partibus, cetera Gotlii polTidebât. Vna modo fpes homines fiiftëtabat Germani 3duëtus,qiif 5^ ipfadefi'eit. Narn ciun uehcmëter in Italia expetftaret,magno cum dolore ftioruinlUy' rico diem obijt.Habebat Germanus filios duos,quos fêcû in Italiâ ducebat. Eos Imperator profequi paternG Italia: cœptû mandauit unà cum loannc V italianfnoto iam pet Italiam duce,ipforûaffine.NamIoanncsfili2mGermaniuxorëhabcbat.ltaq5loâncsac Germani filtj exercitû ducëics,Saîonas perUencrûqôC quoniam hyems erat,hybernar« fllic côftituerant,primo ftatim ucre Rauennam traieëîuri. Per hæc ipfa ferc têporaLy-busâluftiniano cum clafie inSictliâmifTuSjSyracufasingrcflîis eft,Gothisqftatiônêin portu habebâf„phibereingreirum ncquaq ualëtibus: fed mox ueritus rei û n ccellariaru defe(ftû,quë fuorûmultitudo in urbe obfefià breui tempore induëlura uidebatur,abn^ côftituit.Itat» paucispoft diebus cumeadêclalFcSyraeufisabiêSjPanormûnauigauir.

Intel

L I B E R s E P T I M V s . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«T’

’ Wcv hçcïùRinianus mutato propofito,Narfetê eunuchû Italico beîlo àucê prçfccit,ôd ^o5ni fcnpfît ne in kalia traijceret.fed Salonts manens, aduentS Narfetis pr^ftolaretur. Valebat iierô Narfcs cunuchus mukû gratia ÔC potêtia apud luftinianû, unufcÿ hic Im-pmtoris aulâ plurimâ gubernabat:Idê,quod maxima eft, pecuniarûlmperialiûrecep* lt;oramp;difpêfatorjidem côfiliorû omniû particeps,amp; interdû autonquç 9}^’^ omnia fug uirtutis mcrito minora habuifte uidet.quâdoquidê uir fuit ad omnia onîcif munera na-tus:q nbsp;nbsp;militaris difcipling pcritia rriagrtus eft habitus,pietate tamêiiî religionê Chrï^

•tianam excelluit:ca cm fuitreligiortis ipftus fama, utPaulus qui ante annos quingêtôs knpfit,eû dicat fuiftè uirû pijftimû,religi5c catholicû,munificû in pauperes, in rcftituç disbafilicis ftudiofum, uigilijs ÔC oratioriibus adeô intentû, utpiura fupplicationib.ad dcumprofufis,^ armis obtinucrit.Clerrtentia autem,Iiberalitate, 8C eximio infubditos fibi populos amore fuperauit omnes,qùib. cômifta imperia,cômiflàs fuiftè adminiftra-tiôes publicas legerimus. Narfes igit fùfcepto impigré negocto,magnas unditp copiai ß parareinftituit.In quibus côparandis gratia eius ac potentiaplurimû adiuuabat. Erant emilli permagnac amicitig ôd dientelæ cum regibus proceribufq; Barbarorû. Apparat! busfadiSjSC copijs in Illyrico adefle iuftîs,ipfe ingreftus iter,PhilippopoIim,quac eft iri Thracia pcruenir.Sed çofiftêdi ac morâdi in ea urbe neceflitas fibi incubuit.Huni fiqu! dem magno exercitu Macedonia Thraciâcp ingrefli,cûlt;fta populabât, ac uias prgcluiè tantitandê uerô cum pars Hunnorû una Thefralonicâ,altcra Coftâtinopolïm petqftèt^ 4)feflus inde Narfes iterfuum profecutuseft. lam Totilascognito apparatu hoftiû,iii Italiâ redierat,Sicilien autê bello quatuor ex ducibus fuis prçfedos reliquerat,ipfe qug opportuna uidebant,per Italiâ ^uidebat. Vt uero ÔC ipfe potetiâ fuâ aduerfum Grgeos oftêtaret,ac ùice uerfa cos inuaderct, claftèm magno nauiû longarû numéro in Gratciâ mifitjiubês ut maximo fieri poftet tumultu cûcfta popularent.Ea claftîs Corcyrâ primo ac ^ximas infulas diripuit,mox in côtinentê tranigtefla per Epirû âf Acarnaniâ,ôd Ætoliâcundaincèdrjs rapinifeç fcedauit,marecç obferuâs,multa Grgcorûnauigia qug C inltaliâlllyricumcÿ nauigabât,cxccpit,totumc^ id marèinfeftû ÔC inutile nauigantibus reddidit.Dum hæc per Gracciâ à Gothis gerût.Totilas nouo exercitu in Picêtes miftb; Anconê terra maritç obfideriiuffînducèsucro prgfcdihuic expeditioi tres, Scipuarê;

Vlidâjâ: Gothildû,quibus etiS^ claftèm àttribuit nauiû longarû quadragintafeptem. Obfeflà igif Ancone,àc tferra maricß oppugnata,maximo in piculo ca ciuitas uerfabat; ^uamobrê Valcrianus,qR.auênac praecrat,quoniâ per feipfum fuccurrere obfeflis dc-fpwabat poflè, loartne Vitaliani,q Salonis erat, g literas hortatus eft,ad opêfimul ob-lelfisferendâ.Ioanncs uerô ô^fî mâdatû fibi àluftiniano fuerat ante Narfetis aduentûiii kaliâ ne tratjceret,tamê in tâto fociorû periculo minime fibi quiefeendû ratus,milites é toto exercitu dcle(ftos,nauibus decê amp;nbsp;olt;fto impofuit, ^pfedus Salonis, Rauennâ uer-fusriauigauitjä: nauigâti obuiâproceftit Valcrianus cum duodecim logis nauibus, optime ad pugnâ ftrudis.Collocuti inter fc duces,ôf qug optima fadu uidebâteomun!

. tôfilio decretis.tota fimul claftè ad hóftênauigarût:cumcj Anconitang urbî,ppinquaP û fènt,littori applicuerût in loco quê Duaiùm incolg uocât.Id poftquâ fenièrût GothorS duces,Ô!; ipfi fe ad pugnâ côparantes,delclt;ftis militibus naucifuas copleuerunt, cume^ fatisftru(fkparaticjeirent„pgrcftî aliquâtoaduerfushoftcsfcfcpugngobtulcrût.Erant Godiorû naues quadraginta feptê,Grgcorû aût trigintatduccs uerô claftîs Grgcorû lo annes Sd V alerianus:Gothorû autê Vlidas amp;nbsp;Gothildus. Nâ Scipuar cum reliquis co-ptjs ad tuenda caftra rcmâferat.Hortati igif utriqç fuos,ôi^ ad fpem uiêloriae militari orà h'one,animis militû accêfis,ex côpofito côflixcrût, ftatimcp ab initio pugna fuit acerri-ma,obuiâ côcurrêtibus proris,amp; omni nixu fcfe mutuo inuadctib.magnifiç utrincj an! misses gerebaf.Nec quif$ erat in tâto numero fcgnis,fcd ÖC f^ittis,S^ cotis æ gladijs, tanqin terreftri certamine pugnabâttproccdête uerô pugna,Gothorû claftîs deterior j loco elfe cœpit:pugnatores em quâuis egregij,tamcn rerum maritimarû experientiam nô habentes,feipfos c5turbabant.Naues quibufdam locis fimul plures conglobatg,(è-fe mutuo impediebât. Aliae hoc ipfum uitantes,feparatæ à fiiorum tutela,circumuenie-Dâtur ab hoftibus.Grccos uerô feientia ac difciplina rerû naualiûadiuuabat:fèruati or-dincs,nulla côglobatio,nulla extra tutelam fuorû feparatio conlbicicbàtur Jtaq?,ut par

Blondus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H x

fuitjtâdem fupenorcs pugna Græci fucrc:fubnierfæ aliquot GotborS naucs,cn ipßs pu E gnatonbus Sgt;C nmtis pcricrût. Quod cdm uidcrêt Gothi,fugâdemum arnpuciunt,de* ccm tâtummodo Gothorû naues integræ refugerunt ad lïttuSjCaeterae uei captæ uel fub merfç funtiuirorû autcm ÔC in prçlio Si in fuga plurima ftragcs fuit. Qui ad terra refuge rant Gotbi,crematis côfeftim nauibus,ne illis potiret hoftis,in caftra redierflt.ibi trepi-dantibus cuneffis placuit obfidionem dilFoluere : ita propere defertis caftris,AuximSfc receperût.Ioânes amp;nbsp;Valerianus cûuilt;flrice clafTejfummalaetitiaamp;incrcdibili Anconi-tanorum gaudio portû ingrefTî,hoftiû caftra inuadcrc properabât, fed deferta reperien teSjOmnemcômeatum quiillicerat.in urbem deferrifecerûi.Ipfiautêpaucispoftdieb. abeuntes, V alerianus Kauennâjoannes Salonas reuerfi funt.Haec pugna iiehementcr fregit Gothorû animos,fiCquali fuit ininum ruinât eorû. Toril as ein hac pereuflus plaga magna copiarû parte ex Sicilia reuocauit. Itar^ Artauadés luftiniani dux, qui Lyberio fucceflerat.claflèmtç ab eo fufccperat,potentior per Siciliâ fadîus no folû liberauit obfi dione focios,ucrûetiâGothos plurib.locis per oppida obfedit. Necmulto poftCrotO' F niataslôgaobfidioneGothorûlaborâtes.claffis Græcorûinfperatafuperueniêslibera uit,ac hoftes multa cæde perfregitTugientiû Gothorû pars Tarêtum petijr. pars proxf mûinmôtem fereccpit.Quæ quidê fuperiori cladi adiû(fta,multo magisperfregitGo' thorû animos,præfertim cdm de aduêtu Narfetis in Italiâ, deep eius apparatibus, mubî crebri rumores circûferrcnt, Ac defeeftiones quatdâ iam tune fieri cœptæ funt aduerfus Totilâ.Rcginaris fiquidc uir interGothos clarus,(j Tarêto prperat,ÔCMoras qui Ache rufiæjCum oppidis quæ euftodiebât. Si cû militibus qui crant in præfidtjs, ad parteslu' ftiniani tranfierâtjôC motus quidâ in Sardinia aduerfus Gothos fatfti nunciabanf.Cum hacc effet coditio rerum per Italiâ,Narfes coaeftis per hyemêcoptjs, ad iter fe côparauit. Habebat uerô exercitO tâtum.quantû uix afij fimul ornes duces in Italiâ hoc bello addu xerant,pecunqs cm abunde' à luftiniano côccftîs,ipfe etiâ in erogando Si largiendoma gnificus.nô folû exThracia Si Grçcia,ucrûetiâcxalqslocis copias ingêtescôtraxerat. Nâ Si Lôgobardorû,ut Procopius quincp,fed ut Paulus Si Sigibertus Si Guido uê- Ö nasfcribût, xi i.millia pugnaciftîmorûhominûaccepit.Eos AlbuinuseorürcxcQeef-fitjquê in Pannontjs uidl o ÔCoccifo Corn undo,oftêdimus côfcdiflc.Et Erulorû tria mil liaadeumuencrût.Hunnorumcpmultitudoingêscôfluxit,odiomaximéaddu(?la,quo gentê ipfam oftêdimus Oftrogoilios perlèqui côfueuiftè.Prgterea Cumades Pcrfa,Ro manæ militiæ afluetus,cum nô côtêncnda Perfarû manu ad cum fe côtulit, Si AlTuades pugnaciffîmus adolefcês cû quingetis bellatoribus Gepidarû gêtis. Et loânes cogno^ mêto FagaSjCUm Grarcorû Thracumq? cxercitu,Ioânes etiam Vitaliani fuum acfiliodl Germaniexercitum,quêRauennæhabebanf,illicôiunxerant.Has»gitur copias babes Narfes,utprimûaduêtareucrcœpit,cxIlIyricomouêspDalmatiâôC Libuin!â,circuP to maris finu,in Italiâ tranfiit.Primocp ingreftu ad Aquileiâ côftitit. Duæ erant uiæ.qua rum altéra i Ui .pficifcendû erat,una fccus Adriaticû mare,altera per mediterraneâregio nê, fed utraep maximas habebat diffîcultates, Na fecus mare Medoacus primo, dehinc Atefis amp;nbsp;Tartarus amnes ftagna faciunt,quae pluribus fofïis in mare cgcrunt:Sif Padus H pluribus offqs in mare defluens, multis in locis interrûpit iter, locaep Oifiia a Veronenh agro,in Rauêng urbis mœnia fccundû Padi ripam funt impedita ac paluftria,ut finema xima difficul täte excrcitus traduci nô pofïint. A mediterranea uerô regione.que altéra relinquebat Narfetiuia,Taruifiû Totilaspaternæhacreditatis ciuitatc,amp; queqjad Ve^ ronampertinêt,prçfidqsobtincbat.à Verona aût ad paludes,quas diximus, itinera Ra uennam uftp impedtre Atefis fluuiuscâposmillia pafïuumuiginti intcrfcindit:eftlt;TS fluuius adeô prçaltus,aquis ripifep munitusjut rarô pofïit uado tranfiri. Si paucimilûcî in aduerfa pugnâtes ripa,magnas ualeât copias tranfitu arccrctquanq ultra AtefimitU' ros ad ripam Padi,quæ cft é regione Bryxilli,Mindum offendir,qui magnâ poteftæhP bentibus ope munitionêtp afferre. Iftis etiâ fuperatis amnibus maior eft reliqua trâlmit têdi Padidifficultas,in quo pauciftîmilêbimagnûexcrcitûratibusnauibûfuetratjd b ciliter^phiberenr.PoftquâiraepTotilasdemagnis apparatibus,deep aduêtu Narfetisiu Italiâ habuit côpertum,eas diffîcultates de quib.diximus fibi notiffimas c5fiderans,£* Picêtibus mouit.Et Papiâ ueniêshauquaquâ magnas adduxit copias, quarunipauem

, , . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER S E P T I M V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;89

A Tcfàf attn'buft,quê unum habcret tue gens GothorS praeftantifïîmS duccm.Mifit ucrô tum y eronâjUt Narfetê tranfitu Atefis ^hiberenaut fi ui'nbus tranfifiet, poné fequens ^oc5t| uaderet à tergo premeret : nequa^ ein diffîdebat Totilas quin Narfête Atefis « Padi tranfitu jjhibito, ïpfe caetera Italiâ retineret.Hæc Narfeti cû eflent apud A qui-Jeiam nunciata,Longobardos,quorô uirtuti dC fidei plun'mûfideret, aduerfus Totilam feiamcß mittereftatm't. Vnde qd* fuprà diximus,duodecimpotius millia, ficut Paulus oigibertus amp;nbsp;Guido fcribunt,q quatuor,ficut aflerit Procopius. Hi Lôgobardorum e^ ÿites fuifiè debuerûcrtec ramen mirandS uidetur,fi in numero errauit Procopius, quê PotilâTeiamc^ ueniiTe in Galliam Cifalpinâ, LÔgobardos côtrà fuifle miffbs uide^ wusignorafiè:quod quidê accidere potuit,quia no interfuit, qui cum Belifario in Con «antinopolim nauigauerat.Etnô ex Paulo folG hiftorig Lôgobardorum fcriptore,fed pluribus ex altjs fcriptoribus,celcbre eft facinusjqd* Lôgobardi inT otilS Gothofqj edi g dcrunt.Cuius narrationi manu cueftigio apponemus.Ratio aût qua adduefius fuit Nar jcs,ut LÔgobardos per mediterraneamitteret,hæcfuit:Eatcmpeftatein qua hæcgefta wnt, omnia ad Padiripam, quæ pertinet ad Venetos expofita adufq^ Minci) amnis o^ “*utn,quo Benacum in Padû exonérât,Rauennatis agri erant. Ncc habebat ea ripa tûc oppidû aliquod,aut caftellu.In altera uerô ripa Rauennâ inter Si Placêtiam ufbes,ünL Wtnerat oppidum Bryxillum, cuius oppidani omnibus in motibus, quos tot tantofep fialiâ poft Romanorü imperij inclinationem agitafle oftêdimus, fèmper in Rauennatu panibus manfere : undc quidquid à Bryxillo Rauennâ ufcß habet ca Padi ripa, fuit etiâ Rauennatû, In Mediterraneis uerô eius regionis Tannetûpppidû uctuftS, haudqua^ logé à Pado Bryxillotp diftans,femper cum Bryxillo fidê Rauennatibus feruauit : eftcÿ WoppidQnucRegtjlepidi ciuitatis uicus. Eas regionis côditionesintelligês ä Venetis I^auênatibufcç Narfes LÔgobardos iuflït Bryxillum Tanneturrirp accedere, amp;nbsp;Totilâ diftinere.ut ill o abfente urbem Româ cacteraicp Italiae ciuitates facilius reciperepoflet. Profcâi ab Aquilcia Lôgobardi,nullo ,pbibiti impedimêto,ad Atefim peruenerût. E-'“tataâttûcIuliusmêfîs.quâdoquidêAgncllusinuita VrficiniRauênæepifcopifcribit, Narfetem menfe Iulio Si quinta feria Rauennâ cum maximo exercitu ingrefiùm fuifie. ^uare Longobardis tunc facile fuit uado aut ponte faefto, Atefim tranfmittere: exindc Tartars Si Mincium,qui amnes per æftatis fÿdus parum aquis tumêt, tranfgrelîî nullô pïohibentc,ad padi ripâ eregionc Bryxilîi peruenerSt. Nam Teias paucitati copiarum fuàtutn diffifus,nô eft aufus côgredi Lôgobardis. Mâtuae uerô Si Crethonæ nulli erât, 9wfiâtum equitatu hoftiû probiberc tranfitu potuifleht. Traduôïi Padum Lôgobardi, ’pudBryxillumftatiuapofucrût.IntcreàNarfesuiamperlittus Adriatici maris elegit; Qyoniâilla crat breuior Rauênam ituro, apud quâ urbem oines belli apparatus ftruere eóftituerat. Hane autê uiam ab Aquilcia Rauennâ eas paludû foftarfitp oftiorû Padi dfficultates quo cmenfus fit modo Narfes,quib.fupauerit adminiculis,nobis eft ad rei gtftæueritatê certius exponendû,^ utraej habet Procopij translatio.Procôpius quidê ita.Venetiæ in qua prouincia Aquileia Si Verona Si paludes exiftût, pofuit nomen,ut oiîiia quæ illic côtigerunt Narfeti,ad ipfam prouinciâ référât trâslator. Sed nos honore fijo carerc nô patiemur,côditam tûc rccês inter ftagna V enetâ ciuitatê. In ipfa ein, quâ latis côftat nullâ hueufi^ pafiam uim hoftilê,nulla facile inuenitur ædes facra,cuius cô-ditoris nomê, cuiufcß têporis Si impenfae, certa nô extat memoria annalibus libris, aut fiogularSædium priuilegtjs côtenta. Scimus aût bead Theodorimartyris ædiculâ,quâ finâi Marei têpio poftea côprenfam uidemus, Narfetis cunuchi iuflu fumptibufiß ex.-^dificatâ,paritercç côftat fanôlorû Mennac Si Geminiani epifeopi facellû,qlt;f in capitê ßroltj cernitur,eiufdè Narfetis impêfa fatftû fuiflè. Qjias quidê ecclefias monumêta di;-twnt Narfetem patri ci Q luftiniani fmp.cubiculariû,cx Gothorû manubijs pofuifle. Nifi 5’^go Si nouâ urbem perluftraflTet Narfes’, Si Venetorû in ftagnis habitâtiu nauigio atL iutus fuiftetjCam facrarû gdium impêfam fecifiet in urbe Rauêna turn florcnti{rima,aut «n Aquileia, quâ habemus côpertum fuifie ab ipfo,aut dû Italiâ adminiftraret, iufiu fud prims inftauratâ, poftea q ab Atila Hunnorû regefucratdeftruda. Profeêîus eft ergô Narfes per Filiftinâ Clodianäcß foiras,pcr Padi ac Caprefiæ,quae nûc magna Vacca di-titiir oftia,ô^ potes fecit é nauibus,ubieun^ flumina Si aqug interrumpebât,Cum Ra-^

Blondus; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H 3 wenn«

DECADISPRIM A E

uennç appfi'cuiHèt Narfes, Vakn'anus amp;nbsp;luflinus duces,q tn pr^ßdio Ibi çr âtjCG fuiî prjsfcfeilh'cofunxcrût.Erâtucro perlraliSueterani milites pcrmulti,quib.ftipcdianiul tiiêporis debebant, amp;nbsp;ob hoc infenfis mêtibus expeditiôcs obibât.His omnib.Narfes ftipendia pcrfoluit,animosq? illorû fanauit.Qui itac^ ducis ißius apparatQ belli, prfusc^ ab imperatore proficifcei et faóü cóuderabit,intelliget ncquag efle credendu, id quod fupra ex Procopq trâsîationc dicebat : illö quincj millia habentc ueniflcinItaliâjUt fub Belifario, aut illi par bcllo Gothico intcrcflet.Cômoratus Rauennae dies noué Narfcs^ poft^îcXercitGfatisrecrcaueratjinde mouês Roniä pctcrecÔtendit.Vfdrialasperidié poris Arimino præcrat.uir inter Gothos bello infignisJsjCû in agrS Arimineniê prima Narfetis agmina gueniflentjtranGtû corû impedireconabat. Amnis cm qui prætcrfluit Ariminû imbribus creucrat.Pons uero fuper eo amne ita fub ipfo oppido côfiftit,ut h' ciliter impcdiat.EgrefTus igif AriminoVfdrialas cS ex ulteriori ripa rcpugnarct,nônul litÿ iam flumê tranlillent.pugna no longe à mœnibus oppidi cômittit.fn qua HerulorS _ quidâ eques,cominus pugnans Vldrialâ ocCidit.militescp cius morte ducis côterriti.in F oppidû trepidi rcfugerût.Caput V fdrialæ ad Narfetê eft relatS.Narfes uero lætatus au-gurio,âd primo congre du princeps aduerfarius ä fuisinterfeôus elîct,fpebonaplentu iter cônciebat.Licct enim Ârimini capiendi certiffima facultas adeffèt,tamê circa id co morari noluit,nc tâtas copias in obfidiôe unius oppidi diftineret.Itacp Ariminûprftep grefluSjiter fuû profetßus ëft. At Logobardi ftatiua apud Bryxillû habentes, multas in-terea ex Parmenfibus Placëtinisqjabegerant praedas,multa cômiferantincëdia.QiiafC Totilas coptjs undicf exTrâfpadanis raptim côtra(flis,in Lôgobardos duceiepcrrcxit; adeoeç feftinauit.ut accerfitus ex Verona Teias,nó prius Ticiniû amnê attigerit fut-rit debellatû. Fuit uero Totilas fciês in ferociiïimâ gentem ÔC maiorê fuo paratiorerntj equitatum habcntc,qui ramen hoftis peditatu effet inferior.Id cum intclligerentfüturû Longobardi,nequa^ prçliû dctrcdîauerût,fedcopqsedudis,ÔLoppidanismaximoc3 populo adeiTc iuff is,pugnâdi copia fecerc.Fcrunt Totilâ ^d extremo uitat têporemuf tis fæpe praeftantiffîmis euenit ducibus, nun^ melius ftruxiffe acië,nun(5 attention O' Ö culo,quid hoftis,quidûefuusagcret miles circûfpcxifïe,nun^dcnicjfortius,nun(^pru dentius dimicaffe. Sed erat illi certamê cum militû robore gentis Longobardorû, qux ca fub altjs ducibus,tum maxime fub Alboino rege maximis erat innutrita bellis, amp;nbsp;ex teram barbarie Hiftri ripas undiq; incolentê per multa têpora fuperauerat. Pradij iftius,qua forma,quoue modo geftûfuerit,nôfcribit Paulus, fed Totilâ tantûmododû cit à Lôgobardis Narfeti militantib.in tcrfeô:5,omnesqi Gothorû copias ad internccio nem cæfas fuifïc.Guido aût Rauennas facerdos,quê in hac Narfetis hiftoria maximefu mus fccuti,Totilâ itê à Longobardis intcrfe(flu,eiufcp copias fuiffe deletas dicit.Sed iw Bryxilli ScTâneti oppidorû nomina implicat,ut fatis côtuliffe ad Bryxillû utrâcp genre figna SC pari promptitudinc dimicâdi copia fecifle intelligâ,fed utrû eadê die,eodem^ loco fuerit debellatû,ambigere cogar: tâta erat eius feculi ineptia rufticitasq) feriptorâ. Siue igit ad Tannetû,fiue ad Bryxillû, inferior praclio Totilas, ac omnino fuperatusƒ c cidit:amp; qui ex fuo exercitu cardi fuperfuerant,Padûamnê tranfgre(ïî,Papiæaccircûea fî loca primû de fuga fubftiterc.Sccudû hoc præliû feribit Paulus,Totila occifo.Gothis^ ad intcrnecionê caefis, Longobàrdos multis honoratos muneribus ad propriaremeaf fcdllud idê paucioribus pené uerbis habet Guido,amp; ahj omncs,qui pofteriores tepore fcripferunt,quos oês uidemus caufas praeterire quibus addudïi Narfes Si Longobardt, aut ille permiferit, aut hi uolucrint inchoatâ uitfîoria intermittere. Neep enim feribit Paulus, ad internecione cæfi funt Gothi, fed apud Papiâ colligcntcs,Teiârcgêcrcauc^ runt, cuius regis opera faeßi funt belli apparatus, quos Narfetê oportuit formidarc.Na uicinosfibiBucelinS,Amingû,âcLotharium duces BurgundionûacFrancorum,ide Teias rex in huius belli focios afciuir,crât(ÿ duces,quos diximus reliôos fuiffèà TbeO' debaldo rege in Liguftinis Alpibusep SC ^uincia NarbôenG. itaep trâfgreffi Apennin duces ipfi, maximasep adducêtes copias ad Claftidiû côfedere, quod eft agriPapienns oppidum Pado uicinû,quô intelligebât cômeatus facile ad cos undiçp côportari.Tehs aûtc^primûrcxdeclaratus fuit,thefaurosquosTotilasPapiçc5geirerat,fufccpit:acma gna diligêtia QC rerû gerendarû experiêtia,uires ad prima Gothorû potentiâ reparauit.

Nunciat»

Igt; I B E R S E P T I M V S?

Nunciata cftNarfcttTon'îæ mors cû oppidûLoceoIim oppognaret.Fuftuerôidoppi ‘f“,ubi nûc pos e H Luceolis dilt;Qus,Câtiano oppido jaxj'muSjVrbinû inter ÔC EugiibiS ctuitatcs in uctußiflima ohm Flâminia uia.Eo potitus oppido Narfes quimsprofediis farinsNarniâobied(t,quadedctibus c£uib.rccepta,apd’eâpaucosdtfed»f d es,u piïus $R.oinâ!ret,ei'uitatesâCoppida quaeinpotcftatêuenerâtordi'naret.^uideretcpijsqug ^othorô præfidijs defenfaia port tergarcmanebât. Spoktmis aûtinprimis militescô^ f®nit,qui prefidio fibi forêt, donee eorû meenia à Gothis cuerfa refîcercnnMjfit quot^ Himôtem amp;'IoSnem V iraliani in Hetruriâ,qui deditionêfîerl poftuIarêr,fiCcâ regionê pfffidioobrincrêf.ErâtPcrungdilo prçfeêli militS Meligadiüs dCV{ithus,hidt(lidêteà •'iter fc plurimu differebât.Meligadius em ürbê dedere cupièbat. VWihus üerô cofeius f'iitionis ÔC cædis quS dudü Cypriani effeccrat rçpugnabat, pœnâ mérita reformidâs. «a feditionc orta, Vlithus intcrficit.Perufiatç à Meligadio Narfcti tra.dit. Qui poft hçc ß K.otnâ,pfc(ftijs,eam obfedit. Sed ad prima eius obfidionis têpus molçftifïimusad euih nûcias cftaHatas,de belli focictatcà Burgûdiombus 6^ Frâcis cû Gothis initajStfedpijs S^asTeias rex fupra opinionc omniS reparauerat.Quare in maximas adduôus erat dif ficulptes, maioraqiimpêdcre illi uidebant belli onera, cp quibusrcfifterepotuiftct.nifi fottéâf fua ferête fortuna, codé têpore noua cflet natftus auxilia. Sifualdus em rex Brêgt; Jominpaiftioniepoftu!ata,regni poft Gothorüexcidiü propagâdifocietatcbelliobtü-“tNarfcti. Erat uero isSifualdus ex ftirpeErulorû, quos occifo inRaiiêna Odeacre «èditnus àTheoderico rege in Alpiû Apêniniq? finir intimo apud Auguft.âpretoriaità îraTaminos Eporediêfefi^ fuifielocatos,rege ipfis dato que idê Theodericus ôf gene ïiJmfibicffecitjâifinfiltâadoptauit.IeitaûtcûSifualdô petita fœdera Narfes, ôC Valei ^ian5,q Rauënæ pracerat efi fuis copijs mittes iulFit ut circa TannetS Bryxillumcp côfi-? uêsGothos diftineret,ne in Hetruriâaut Rauennâ uerfus in Italia penctrarêt.Qujnetiâ ft-Otnanac urbis obfidionêintelligcns multo minorib. copijs g ipfe adduxeracindigerc ç 9°5*’05gt;P*iJgt;'ib.in locis agitare côftituit. Et Ioannis F^ae copijs quas ex GrajciaThra* fûqj adduxerat,aliquot addês turmas, ipfum ducê iirUit ea qua aducnerac uia Ariminû JfdirejUt eius oppidi uel obfidiôc uel uirib.potiret. Cumadê uero Perfain Spoletû mk *it,utSpoIctinor5du(ftuauxilioqp fretus PicenûingrederenSt^ fi Gothos inferiores co^ Pn« effe intelligcrct,eaftra facies urbiû oppidorùmue eius regiôis receptioni intêderet, uero P minimas hoftiû uires apertis negret c3pis metari, côferretfe Anconë. Ex quii ^'^beagitatosPicêtesarbitrabataddcditioncfacilctutoqicôpelli.VrbiSaûfR.cmçquS wtcrcâNarfes obfidebat,baec erat c5ditio,Ciues fupioribus calamitatib. afflitfti nô ad-•’’odSinultiin urbeueriabant.Solitudonônullas uias toras habcbat,aîdificiapJiirib.in ociscollapfaaiitcreraatacerncbâunecp eniTotilasreparariôi fulfecerat, prçfcitim ci* maxima ex parte deletis.Itac^ Gothi magnitudinc urbis tueri polie tiffin,locûclegerât no magnûiilxta pôtê Traiani, queegregie foflauallorÿ munitû ad ^Çtera mœnia coiunxerât, côgcftifq) in eû locû reb.fuis illo ,p arce ac prar fidio utebani. Nec tn euftodiâ urbis dcferucrât,fed eâ quâtS porerSt tuebant.Narfes igit eu expugnâ b «rbê ftatuiffer, plurib.fimul locis moenia aggreflus eft. Concurrentes uei o ad ea locâ ^othi de mœnib.repugnabâç Dum ifta fiât ac gerût,milites quidâ Narfr tis remotiora petetes locà.cû ibi folitudo eflèt fcalis mœnia côfcendcrût:indc Clamor fadus capta ur ƒ oftedit.Gothk'ß omilTa defenfi5c,altjPortuêfcm urbê fuga pctierûtialtj ad fepulchrS in arcê fe rcceperût.Per hue modû Narfes Roma potitus eft.Arcê uero tûcob*

•eliam haud multo poli têpore paôionc recepit, Erât in Câpania nônulli patritij gn/s, f pter maiorS autoritatê SCgratiâT otilas in urbê redire nô paftus fueratialij prçterea ex enatorio ordine,quos ut fufpecftos Gothi eô miferant. Hos oês cû fiiijs agnatis eotS 'Jothi intcrfecerût. Trccêtos infug adolefcêtes Romanos Totilas quafi milites delege ^t.reaût uera obfides eduxerat.ac trans Padû in expeditionê miferat, qui oês poftqua ^oipa in poteftatê Narfetis deuenit,à Gothis intcrfcôi fût. Per idê têpus Tagnaris qui ƒ arèto pracerat, cû Teiâ fatftû regê Frâcofi^ 8^ Burgûdiones in focietatê ueniftè audif. kt.poenitentia dutftus, qgt; ad partes luftiniani trâfifl[et,ad Gothos redire ftatuir. Vt uero uos reciperet obfides,hacc machinatus fuit. Ad Machunû Hydrunti præfçtftû mifit,ÔC ^xiliû popofeit aduerfus Gothorû copias quas côtra fe uêturas cognouilTe fimulauit. ^chittius autênilül firaudis fufpicatus,quinquaginta milites ad eum Tarentum mifir,

H 4 quoa

DECADIS PRIMAE

quos Tagflaris ft a tim in farcerê coniecit,amp; Màchurio fcripfit,(î milites fuos ucKt obuquot; des eius rcddat,quos penes fe fub cuftodia retinebat.Hoc audiês Machurius, coturbj' tus cft,paucisc^ militib.in præfidio Hydriiti relilt;ftis, ipfe cû cæteris copîjs aduerfusTagt; gnaridem eft ^fetftus.Tagnaris uero nihil moratus milites quos acceperat oês occiàit, grefluscjTarêtoaduerfüsMachuriû.prælio comiftb fuperat, multiscßfuorS amiub^ in fuga conîjcit.Qüi cum Tarentum redire nequiret,omnibus utjs prçclufis,Acheruli3 fe recepft.Narfes inter hæc PortS miffis eo coptjs obfedit,ac tâdê rccepit.Poft hçcCen tumcellas eodem modoaggreflus,in poteftatereduxit. In Gallia aût Cifalpinarespet id tepusaliter fe habebant, propofita nobis ex Procopio hiftoria habcat. Vnde cam omninoIinquimus.Nam præter omiflam Totilaî morte, præter errorê FrancorS, quos aflèrit noluifle huic béllo Italicofe immifcere, nimis cito fine imponit bello/uppfifti^^ aut forte minus notas Habens motus maximos.quibus citerior Gallia tranfpadanapolt mortêTotilæ fuit agitata: qui quidcm motus per duos annos,quibusTeia rcgnauit,â^ poftea per Sifualdi rebellionê magis Narfetem quàm uniuerfæ Italiæ amp;nbsp;eius infularûre b ceptio agitauerût.ltacpdum Narfes oppida Româ urbê clrcûftantiarecipit,Bucclinus,, AminguS,amp;LotHariusTheodebaldi regis duccspecunijsàTciaabSdeadiuti,Bryxu lu obfldere ftaruerût.Sed audiêtcs Valerianû exBononia ubi copias cotraxeratmouif fe,ut Tannetû BryxillSt^ tucretur,fe apud Placentia continucrant. Per eos etiâ dies uerfi funt Sifualdi BrentorS regis oratores,quos miferat ad Narfetem.Ifô Sifualdus rex poftquâ intellexit fœdera ad uotû elle conftituta in bellG Gothicû exarfit. Adid namçp animos fibi fecifle uidetur nô propria magis potentia hoftium in ilia regione debilf tas,ôd eius gerendi belli maxima opporrunitas.Siquidê ea,quç Heruli mutato nomine Brentos fe dicêtes.in eo angulo Alpiû SC Apennin! poHîdebâtjgrumofa funt,amp; mulu's riuis torrentibuscj inuice inrercifa:qui quidê torrentes funt ad triginta amnêTanarûfa cientes:nec ulla efle poflet ab inferioribus ucniês tam magna potentia,quâ regionisif lius incolæ formidarêt.Ab Alpib.uero fîC Apenrtino, undents facileinferripoffet,tutu fe uidebat Sifualdus, poftquâ Theodebaldi duces omnêfccum traxerant iuuentutem. u Sifüaldus itaq? fuis arma raptim capere tuflis,in fubietftos Eporedienfcs Taurinosc^,Si omnê earn région?lateimpetûfecit.Erant uero ihagrisomniaficut in paceamp;Iocisnul lâm omninô hofttlêuim formidantibusadmanûexpofita,Ô£^nedâ caftella ac oppida tenebant præfidqs,uel altqua feruabât cuftodia: fed urbesipfae portas die noâuqp^pef tas habebant,mültos ante annos nullu ea regio belli motff, nulls experta crattumul tS,cuius caufa Gothi præfidia imponere ac cuftodiç cura habere uoluiflent. Fecit ergo Sifualdus prSda, quantâ fui aut uoluerunt capere, aùt abduccre pbtuerût Id cum Teix efletrenünciatû, magno cum apparatu eo ducereconftituerat, cumnouxfuntobortac difficultatesj^pter quas in uaria cófilia,uariascp fèntentias pendere cœpit.loannênâtj Fagam coptjs AriminS ducftis earn premere urbem, Suf pariter Gumad? Perfamomnia in Picêtib.tumultu impleflc nunciatS eft.Quare Teias nô GothorS modo, fed Theode baldi rcgls coptarO ducibus tn cofiliS uocatis aperuit,quâta unditß immineret belli mo IcSjConiitlens fingulos quo totdifficultatibus cenferent prouidendS : fuitcp plurimorû n (ententia,omnibus locis fimul fubuènicndûfore: in quam maxime fententiâTeiasfefe facile duci dixit Narfetis hoftis fui ex?plo,qui nullo loco integer caftra habeat, fed par tin's multifariâ coptjs uexet oês Italiae regiones.Placuit itaqi Francos ac Burgundiones trans Padum gererc bellum aduerfus Si!uaIdum,Teiam uero cetcram tuentcm Italiatn dücere in Narfetem. Dcftinauit autc animo Teias primu omnium Arimino fubuenirc, quod confiliû fuos celauit omnes, etiâ quibus occulta quxt^ confueuerat aperire:time batenim ne fl emânaflet. Valerianus exTanneto aut Bononia obuiansrefiftcret.Hinc fimulara in Hetruriâ profetftione tan^ iturus Lucâ,in qua ciuitatc copias habebât Filf munti ôiiloanni Vitaliani oppofitas,fummatenuit Apenniniiuga adea ufqlocaquæ Bardonis AlpêPaulus al tjt^ appellat,quae loca ex eius defcenfuexercitusLuccfemim tçr Parmenfem agru efle cotjeimus. Nâ cû ex ipfo Bardonis iugo in fubiêóa Macrx amnis fluêta defcêdere,q anterior! praecrât àgmini occœpiflent, nexit in finiftrâTeias, amp;nbsp;iter eius die!,pperanter emenfus ad RHenO Bononiefem primis conftitit caftris.ErM tunc Tanneti Valerianus,amp; Tdam audiens ia Hetruriam ducere,fertur rififle hominis

Imprudeiv*'

LIBER S E P T I « V S.

A l'mprudcntiS qui tâtSrxcrcitûin retia daceret, NoucratemFib'muntêôifloannê Vitâ-lianiin Hetruna rne,qubus facile foret Gothos,fi illàc trâfîrêt oppi imere.At uerô Go^ thosapudßononiäencaudicsTenius,acpropeinfanicns çûcopfjs aduolauit. SedS^ Teiasinterea id futuriîratus tâta ccleritatciter côfecerat, ut prius ipfe Arimino g Vale tianus Bononiæ applicueiit.Nec tn Fagas quem diximus Ariminu poHèdiflcuntómd dumacccpit,qui de Gothorû amp;nbsp;noui eorum regis aduentu certior fadîus obfîdione illï CO foluta recelfitin motes. Tcias cum paucis Ariminûingreflus, exercitû ad Pufam tor lentem rcliquiudiftat aurcis torrens pariter ab Arimino 8^. Cæfena.Et loâneS Fagasne hoftes ad inuadendû aliquam nancifei pofTent occafionem, cartra per motes fæpe mugt; tabat, maxime'in animo Habens,fi quapon'eiingrediCaefenä, ut id oppidöfimul ôf couplas cóferuaret.ld cû intellexiffet Teias,retro mouit copias: amp;nbsp;cadra aditioues Cpfenae id oppidS recipere eft adnifus.Inchoabât tune brumæ tempora,ôif pauculos dies in qui busducerein Picêtes potuit Teias infelici rebus fuis côfilio partim in Arimino, partim ß adCgfcnæ oppugnationê côfumpfit.Nant}; priufquâ machinas aduerfus Carfenâ exci^ tare,autalios oppugnatiôi necelfarios apparatus polTet facerc.nix quâtâ indigeng mul tosanteannos non uiderant cecidit.quæ diuttffîme’preffit terra, ut Gothorû exercitus cquos culmis calamifq; tectorû fuftêtare cogèrent,pabulo ubic^ niuibiis obrüto:amp;' Fa-ga quiRauenn3fecôtule’at,Valeriano(ç prohibentibus,nelôgenimisaccederentpa* bulatum.Dumcç ea obfcirusimpcditufqj niue Teias apud Cæfenam haereret,Cumades Perfamaxima Picentumparteiti adluftiniani partes redire copulit. Vere autêexorto, Teias Cçfenæ obfidionê fpote düToluit.ôd Ariminum delatus perça loca exercirû repa ïarecurauit.equi em partim fame interierât,frigorecp paftim qui fuperfuerât inutilcsfa-lt;îlierant.Quâobrem çftasiam media erat priufquâ Teias duceretin Picentes.Fecitaûc prima ad Cingulû cadra, quo óppido ob aquæ defecdû potitus obfedit. Septêpedates, quod oppidû nunc uidet cfle fanâû Seuerinum. Sed pod parum poriri poife defpei âs . flexitinkicinates campedre oppidû:fed Curtiadis prpfidio firmiffîmum:quod uerô id Ç oppidum medium ed, SC fermé cêtrum Piceni obtinet.funtcß circa paru didâtia pleracp oppida.adillud diutius feditTeiastpriufe^ eO potiri polfetjUonullaad cûex circundâ tibusdefecere.Interea Narfes tam diuturnâ ab hode quietem natdus omnes Càmpanig ciuitatespræter Cumas,multafcß in Lucanis,nónullas in Bruttjs per duces füos recepe.f rat.lpfeefh fatis pro tempore cæteris belli opportunitatibus faélûede inteîligês Romg ^anebat,eiuft^ reparation!' atcç frequêtationi .puidere curabat. Captæ füerât quïbufdâ inCâpaniæoppidis Gothorû nobilcs aliquot fœminæ,quafO una Totilce quôdâ arnica ’■fiiiprius Narfetiïncognitâindicauit,TotiIâdûuiueret,pecunias paitim Papieeôgrc-gîlfe,partim Cumis in arcê fepofuille,quâôbrê Totilç dater cidê arci pér id etiâ têporis prçfidebat. Id cû intellexidet Narfes, illico mifit g Cumas cû parte exercitus obGdcrêr. bedeointêporein citeriori Gallia SifUaldus Brentorûrexpriui^alique hodiû copiaé 3duerfûfemittcrent,Eporcdiâccpiturbêinregiôe primatiâ.Taurinû uerô prima belli æftateâ: ea quæ fccuta ed hyeme cû obfedidet,capere neguit.q, uahdo cintde muro ur bisÂ:locinatura munitiffimçpôpulusineratfrequentiffi.iius,g Odio magis ErulorÛ g Gothorû amove SC bnuolêtia egrcgie refidebat. At Theodebaldi regis Metenfiû duces nihilmagisc^’prædâquærêtes,ædatishyernifeç eiusbelliprimætêporibus,prædandis quç circa Padû funt nô ludiniani magis g Gothorû iurifdi (dionis,uacauerflt.Ædate aii dm quç eft fécuta,duces ipfi occulta cum Sifualdo rege pacdioneinierüt.Violauitq? u-trac^ barbaries prima fœdera.que Sifualdus cum Narfete,Bucelinul(^, Amingüs Lo Ihàrius cû Tcia rege folêniter côdituerant: partin' uerô funt inter fe uniuerfam Tranfpm danæltaliæregionemzFrâciquidemnôutciuitatesdominio poffcfTuri, fed praedam ex lubietftisfefefidei permittentibus abduéfuri. Sifualdus autemdnitima fibifubticereeft adnifus. Sict^ Bucelinus Paduâ,Taruifium, Aquileiam, omnem peruagatus Libur-^tammaiorapopulisfub amicitiç nominc,quâm fi hodisapertus fuilTèt,intuht damna, btdemum ad Caprariam delatus infulam, oppidum in ea côditum diripuit arq; incen.-dit;ineanancçinfulaludinusfenfor,àquoluftinianum nepütem oftêdimuslnperatox rem creatumfui(re,optimatesHidriælocauif,Barbaror u impeturn dec(inâtes,3C opnL duraexfuo nomine ùjdinopolim appellauinqd* aeiate nôdra,prout multos ante anno^ capuc

DECADIS PRIMAS

caput Hiftnç cftuoca tu. Amingus,Vjncentia, Verona,Mantua,BnxîajSifBcfgonio in E fuâ pané retentis,ipfas urbes prope hoftiliicr eft pi ædatus.Tertio duci Leothario attri gt;nbsp;butS fuit tanq ft Sifualdo fuiflet oppofitus,quicquid Padu inter,St Abduâfluuiöper«' netad Taurinos:qua etiâin parte uidentur fuifte omnia quæPapienfem inter agrumôd Sifualdi oppida erât fitau'pfecß Leotharius nequaq minora g altj duces edidit rapinarii fcelerStßfacinora. TciS interim dumin Piceno lente uitftoriä exercer, Cumas obfidetj certior eft fatftus.Quare pecuniarû quç in ilia erât arce ftimulis atftus, ijs quiobfideb^t ferre opê ftatuit, ^fetftus per Pelignos Marfostç 8iC Sänites in Apuliâ pcruenit.Ea eni Ilia lôgior,alioquin cômodior fuit,q, faltus Cafinêfem VenafrinSep ôé EferniêfemNar fes præfidijs cômunilîet.Poft^ uerodeTeiçaduêtuNarfcsinfellexit,IoannêVitaIiani cQ parte exercitus ex Hetruria reuocauit,Filimuntccß reliqt,ut Gothis refifterct, quos audiuerat apd* Lucâ copias côgregare.Ipfe uero cû multis copijs ^feóus contulitfein Câpaniâmcc tn adeô potuit Narfes 43perare,quin T eias prius Nuceriâ obfediflètA^P pidanis dedêtib.recepiftetiquan^ nô eratin partibus luftinianiNuccria,fed,pfpicft^'F tes periculis ciues.ncc Gothorû habebât præfîdia nec Narfetis. Qui Narfes exiftimâs, quantû alterutrâ in parte habet momêti primç rebelliones eiufmodiin bellis,quorûdu ces amp;uirtutis amp;nbsp;uiriû opinioc funt pares,ad Teiâ ducere ftatuit,ccrtiftîmo,ppofitodegt; certandi.Nec alterius ctiâ erat,ppofiti Teias, qui Nuceria potitus,amp;f ipfein Campania ducere ftatucrat,cû Narfetê adefte fuit ab exploratoribus nunciatû.Narfesnâcp monte gCâpaniâab Apulia difterminat præmiffîs turmis occupauerat, ÔC in Nuceriâ ducere properabat. Quantû uero pares erât copijs SC uirtuteduccs,tantundê alterutrâtime bât. HincTeias obfideri times, Nuceria educes ad ^jximu amnê eófedit;^ in têporcad cundê defcêdes amnê Narfes, caftra ocyus cômuniuit. Sicep utraqi caftraTâtilofluuio Ernt dirêpta.Sed erat hoc folo fuperior T eias,§d ponté q unicus fluuiûiungebat, occu patû ualido prçfidio comuniuit.Hinccj cô placeret educere in acié 8£ pugnâdi copia fa cerc,atcç ctiâ fubitô impeterc potuiftct,quib.Narfcs opportunitatib. omino priuabat: erat tn alia ratione inferior Teias, quod ornes illi ebmeatus mari addutfti, Sipontinoin Q portu tenebant,amp; inde Nuceriâ triginta fermé paftuû milia portabant:amp; licet quando caftra loco funt falt;fta,uer ^pemodû eflet cxa(ftn,uel potius inchoata aeftas, aliquâdo ta men à fruméto caeterisej cômeatibus in fuo exercitu laboratu cft,proccflis forteprætcr ïittoris tépeftatistç côfuctudiné mare tenêtibus impeditû, ut nifi fruméta inagris quod foli regiois fert natura,tûc maturefccre occoepiflent,fibi fucrit rcccdendû. AccidittJ aeftateiam plane inchoata, claffisilliuspartédum accipiendis ex SaIcntinisCalabrisqi cômeatibus,it rcditiç frequens,uiolcnto agitanteuento portûpetere Brundufinu.ubi fide publica decepti,gubcrnatores in uincula funt côiedi.Brûdufini cnim cûncc abiffl peratore defeciflènt,nec fan's plenâ illi obedientiâ pracftitiftènr,uifis ijs quæ ^jfpnc Nar fes in Italia gcrerct.per earn gubernatorS clalfis Gothorû deceptioné cûlmpcratorein gratiâ redire quæfiuerût,tunccp claflis gcquid cratreliquiarû breui diflîpatn,nullopoft hac Gothis ufui fuit. Qd* cû intellexiflct Teias, ueritus eft ne Narfes parte exercitus ub tra amné ponte fado aut nauib.trâfportata pabulationefrumétatione«^ fuû prohiberet H cxercitû.Eacg ratiôe ftatuit fibi prælio decernendû.Nâ praeter eam,de qua diximus, n^ ceiïitaté addudus erat in nô uanâ,ut fibi uifum erat,uidoriae ipem,qd duobus in menfi bus, quot ad cû amné erat feflum, leuia aliquot praelia fingularia fuerât certaminxln quib.miles Gothus aliquando fuperior erat fadus audacior.Exripis etiâfluuij quæp«f uo diftabât fpatio.quotiesfagittis, ^dfrequéterfiebat,certabat,Gothus adidnatusnu tritusfp multo plura g ipfè acciperet uuincra inferebat. Ea igit fpefictus Teias educere trâs ponté exercitû ÔCpugnandi copia facere côftituit,at(^ aliquoties incœpit.Sedilico Narfes tanta celeritatc an^ animorû fui exercitus alacritate copiâ pugnâdi amp;ipfcfeotj ‘ ut femp Gothus pauefeés territusej abftinuerit.Interea irtcœperât fruméta proximisin

agris dcficcrCjSC lôgius ire frumcntatû,nec pauci poterât, Narfete multa in regioncop pida tenéte,quibus praefidia inerât paucos hoftiû palantes faciliter côfedüra: neemub tos caftris frumentatû emittere audebat Teias cui hoftis j3pinquus,ac propé contiguus cô tinuo imminebat.In eâ addudi difticultaté Gothi, caftra retro mOucrc in côfilio dels bcrant,nec tn amné deferuerc, fed ad etus ripa profedi,in monté proximû recefferunt.

Eft uero

LIBER SEPTIMVS,

A Eftuerô is mos arduus,diffialifc^ afcêfu.Occupato motis ucrticc Gothi ab bofte quidc tutifTimicrannfed poft paruin foliro magis cômcatuum pcnurialaborarut, titis copïjsi quâtæillfs incrât caftris, omnia ubi côGfterent paruo in tempore cófumentibiis. Sccu--tusautêillicofucrat Navies, amp;nbsp;caftrisadmôtisradicesmetatis.O hoftê armis deturbarç ncqu(rct,rer5 penuria côfîcere eft aggreirus:fumma nanc^ diligentia curauit, turmas in uariadimitti loca, ex quibus frumêtatorcs quotquot môte deicenderêt, opprimèrent, Quæ effccit nimia optiini diicis pi ouidêtia,ut in maximû difcrimêres iûa fucrit perdu-em defperarât uictoriam» atq; Romanum excrcituformidare cœperât Gorin', pnïifquâ adcô coardati cfTent in fugâ pendebant,incruentamcp Narfeti uidoriâ breui teliquiflcnt. Ad id aSt dsfficu!tatû addult;fti,ut aut fame côfi'cerentur,aut frumêtatû ituri gladiûs hoftiûnequirct effugere: côftituerunt aut gloriofam oppeteremortem, miilto languinc hoftibus ftaturâ,aut uidloriam ucl cruentiflîmâ obtincre.Struxerût itaep Go-Aiinmôteaciem,ScNarfc£eni nil talcfurpieantê,improuifiadorictcs:maximâin prin-cipio fecerunt c ædë.Col'igcntcs autê fc Narfeds milites,pugnando in ordincs côcefTe-tunt.EtNarfesfubitainre haudquac^ animo territusper aciescouolabar, immittês re-tradanfe^ fingulos,proiitrepêtini prçlq ratio poftulabat. Fuit afïtideo pcdeftre.Ôf fine aliquo cômiiTum equitaiu id prœlium.quod Gothi per decliue delaii equos in môte re^ liquerâtjôf Narfetis milites iùosfi uoluiûcntcain re fubita fternerc ncquiuifsêt. Pugna turn efturrinqj nô ferotiter modo,fed penitus inhumané,cG nullus in eædc modus, nul Uferuâdicaptosfuerit cîcmctia. Fdidi: ueroTeias coinprælio maximum uirtutis fuæ fpecimen,ô(l le dignû ofi endit qui regno gëtis fortiffî'mæ poiiret.Etenim media in acie ^uâdoqi in cornibus pugnâs, quofeunq; côg: edi aufos obtruncauiqcùm ipfe in pugna cilTimum qucmcg.quê andacius pugnare uidiftèt dclatus plurimos interfecerit. Ad eX' tfemumtamcduni militispotius^rcgisôd ducismunera intemperâter obit, ptacliunt illudmagno militöNatfeiis cóniodo frigefeere fecit: fiquidêfcutum dcpofiturusiacu-P lis quît immifla hæfci 3t prægrauâs, dum aliud acciperet telo inter corporis auerfi rnotu '' côfofliis ccridit. Ad cuius occafum Si fi fugam nô cômiferôt, aut prælium intermiferût Gothi,tamê lentius pugnaucre,à cædibus hoftis quantum poterât tempérâtes, ut pace quâpugnâdo petebant à Narfetc facilius impetrarêt.Et ciim nô exaudirct Narfes,præ-, lium quod ad folis ortum erat inchoatu,in primas noclis tenebras eft protratftQ: noeftis •nteruentu paiilifpcr uicrqt exercitus fe côtinuit,6C arma rctinês dicm pofterâ expetfta-üit.Ad priniâ dici faeem eifdem quibus prima die animis in praclium eft reditû, tnaiorq? pfieatndicm cædcs utrinq? eft falt;fta,Gothisdeiperatione,Narfetismilitibusfpeamp;' ani *’’0 delendæ gentis acerrimé dimicantib.Et tarnen priufquâ aduefpcrafcei eqmittentcs 3d Narfetê Gothi pace impctraucrunt, quâ Narfes fpôte Si inhortantibus qui in exer-«itufuo ordincs duccbât,côccffit,quoniânfmis multos ex fuis peruidcbâtcafuros.pri-ufqiiâ fortiffimâ gentem armis delerêt obftinaus dcfperatione animis fupra more u iriô Illimani corporis pugnaturâ.FueruntcÔditiones datç pacis,ut Oftrogothi Si qui cis Si Qui ultra Padurri patrios haberent lares,nô prius ad illos redirent,^ oppidum ciuitâfue 4i3incû‘erem, potcfiauslufiiniani Imp.magiftratuumfatfta efict. Etant ein illiinfep-luaginta cuobus annis qui à Theoderici in Italiam aduentu tune finiebant ,omnes in I-* Ulia geniti ntitriti. Intcrca tamêin Campania, Si apud urbem Rotnâ morantes arma depoiieientjillanunquam prius aut aliter fumpturi,^’ ab urbis Romæmagiftratibusiu hefcnt.Eoqî modo delctum eft Oftrogothorû nomen.Nec^ emiiifft fucruntàNarfete, S^od tanC^ ex Procopio traditû uidimus,Jfalia excedere.Scd priufquâ LongobardorS ges in Ita!iâucncrit,quod pauciiïim/spoftid prgliû annis fu(iïèoftcdcmus,cuanuit no-’nen O{hogo[h3,nec extra Italiâ,nelt;ÿ in ipfa qui fuiflènt ex ipfa gête fupcrftites in Lo-gobardoru aduentu alicubi fciebat.omnibus ipfis Oftrogothç quondâ gentis fe Italos Pfout crant facientibus. Superfuerunt tamê huic praclio nô côtemnendæ Oftrogotho-•^•imreliquiæinltaliaTranfpadana. Quibus perfequendis atcÿ omnino uel delêdis, uel 3aaeditionem côpcllendis Narfes an!inumadiccit,nequodBelifarij temporibusacci-^ftatjrelida eius gentis pars nouum aliquando incendiû excitaret. Hinc arcem intellt-gtnsCumanânô poflèbreui uiribus cxpugnari,partem cojiiarum reliquit,quç ad Cu-•iiwfcdcrctjnequicquâcômcatuû mariterrâuciraportaretdiligêtilïimécuratura.îpfe

DÈCADIS PRImAE

pr^miHis ufaLatiha copijs paulo poft uia Appia eft fecutus,ut aliqua per Campania or Ê dinaret.Narfcti adueniêtifcnatus populusó Romanus obuiâeftulus ilium ouantéde-duxit.Qui paucos dies in urbe moratus in Etruria eft ^feóüs.Interea OftrogothiTrâb padum ôf per Cifalpinâ Galliâ incolcntcs Teiæ regis SC fui exercitus clade audita,duaS Gallig CifalpingciuitateSjLucâS^Forûcornelij inftauratismoenibuSjimpofitoqipr^f“ dio ac cômeatu cômuniuerant.Cû Theodebaldi uero Metenfiû regis ducibus accurate egerantjUt fecû Narfcti refiftentcsTranfpadanas urbes côfcruari adiuuarêtjfore diceil/ tes,ut qd poft Vitigitis ÔC Totilæ clades côtigit,uircs ipfi repararct,amp; iterato Italia pO' t/antur.Bucelinusaût AmingusÂ; LothariuSjSC fi taliacômiferant propter qugTeiatn fibi infenfum efle non dubitabant,eius tarnen audita morte magis eo uiuente cœpe^ rant formidarc. Ei nancj ctiâ uidîori pofîe refiftcre,6C infra Liguriâ Alpescj fe faluos ta cere nequaquâ dubitabant.Narfctis uero uirtutê,cuius fama erat celeberrima.ita duce-bant fufpecftâjUt ilium cætcra potitum Italia exiftimarent fe nedum Liguria, fed amp;nbsp;Alp« J bus prouincia Romana deturbaturû.Quâ ob rem rati cófultius fore bellum alienain h terra gerere, nôfolûquodrogabantur Oftrogotbis promifer5t,fedeoscœperûtco0'^ ac confueuerant demulcerc,utq; Narfeti,cuius apparatum belli habebant exploratû,^* longe à finibus fuis fe opponerct,Placentia delati eo ingères copias cótraxerunt,Forü' cornelîj amp;nbsp;inde Ariminû,pfc(fturi,fi Narfes in itinere diutius moraret. Venit uero opv nione omniû celerius ad Lucâ utbem Narfes. Etcaftrisad Auferim amnêmctatisconi munitistp, illuc oês côtraxit copias,quac faluis uel urbibus uel oppidis cducipoflèpm-uinciaru præfides iudicarût. Sed cûuarias oppugnationes per multos intentaiTetdie^ intellexitnô poficurbem ualido circundatâ muro,amp;'quâprobidefenfarentmilites,nili diuturne'fedendo capi.Htncdiuifis copijs partem fibi rctinuirncceirariâ,alias uero oeS Dagiftco SC Antiocbo atthbuit, eos iubès duces in Forûcornclij ducerc,amp;^ Valeriaiio ex Rauenna accerfito Cornelienfcm urbc cxpugnare Fecerût imperata duces.EtForo corneîio in circuitu obfeiG nihil eft omifTum, ^d ad oppugnatiôes urbiûcofueueritad . hiberi.Relîftebat uero 2C aboppidanis,quib.e(TctcûRaucnatibusæmuIaiio,amp;^apr^^ fidio quodOftrogothiimpofuerâtfeletfiiflimû.EoaûtintêporepoftqFranciducesa Oftrogothi uiderunt Narferc aliquot iam menfes fediflead urbesLucâ ForumtjCot-nelq,animos auxcrût,S(fexPlacêtiamoucntesTannetiïobfederQt,eoanimo,utciusop pidi potiti Bononiâ obfiderêt,amp; inde fuis fubuenirêr,qui in Luca SC Forocorneîio obli debant.Qiig cû Valeriani magiftratus Tanncto impofiti renunciaffcnt,Dagifteus,M tiochus amp;nbsp;Valerianus rein côfilio difcuira,eam integra Narfetiremiferût.Ccnfuitcja ducibusmandauit Narfes, ut Antiocho Valerianoq? obfidionê Foricornelij côtinuan tibus, acciperet parte copiarû Dagifteus, 5C Bononiâ delatus fi no cenfcret cûpotenu bofte confligendû.faltem Tannctanis opem fubfidiunu^ oftentando eosinfcfouoret, quoufcp Luca expugnata, ipfe cû toto cxercitu aduolaret. Dagifteoapud Bononiâ !£ƒ dente TânetaniscçimpigreBurgûdo SCOftrogothohoftirefiftctibus,Lucaurbsfept*'' mo obfidiôis mêle per ciuiû praffidrjcf deditionè eftrecepta.Qito intêpôre Antiocfaui Forqcornclii per oppugnattonc potitus,cam urbê ad folû ufi]? fubucrtit.Sed Burgundi Oftrogcthiij; piæcipitato ad primû Dagiftei aduentus nunciû confiIio,Bononiâaduo laruntjSC aciebus ftrucfiis pugnandi copia fecerunt.Id cum uidifiet Dagifteus,ôitip«**’ aciem ducens primus manu conferere eft aggreifus. In quê illi nullis feruatis ordinibus tota copiarû moleincubuerunt,adeô ut 8Cin fionte,8C à latcribus,ÔCadipfamacieluu' fidiariâeodem tempore fit pugnatum,apparuitq;’Romanumexercitû,nifiordinescon ftantcr feruafieqdiftjpari ac opprimi debuilTe. Sed qui ad fubitû territi impetûprimon tubauerât Dagiftei milites,poftq rê nulla geri difciplina intellexerût, fefe inuicê cohof tati funt, 5C Dagifteus tan^f aperta ferro uia Tannetû profecfturus figna ^cedereiuuH' tune jlico fatfta eft à Romano milite in hoftiû aciêin fronte pugnantêimpreflîo,ano-ftes impetû ferre nôualêtes funt fraefti: g uero hoftiû ad latera ad fubfidiatç pugilat) uifafuorûfuga, SCipfiin fugâ fœdiftîmâfuntconuerfi.Tune Dagifteus fuisconfift^^ iufris,acies côuertit, 5C in palantes undiqj hoftes bifariâ dimittens turmas,iuftîtnïcæ“ boftiuincumbentcs, nô ultra dilaberentur, unde clalficû ad fua figna reuocansexa_ dirent, Eo in pratlio interfeeftus eft Bucelinus.Lotharius aût frater, Amingusi^ de fug

Placentiain

LIBER SEPTIMVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;97

A Phccfitiâ pctiucrût.Cæfàr in hoc praclio fcribit Guido Raucnas tot milia,ut illi no ere-dâ,g in praclio in Tcias apud Nucehâ occifus eft, centu milia Oftrogothoru cecidiftc tomato nimts mêdacio dixit. Quicunep aut fuerit Francorû Burgund lonûtç ÔC Oftro-gothorû à Dagifteo interfeeftorû numerus,Dagifteus ea potitus uitfîoria, Bryxillum fe cotulit,coptascp inftituic reparare,Padû poftèr celertter trâfmifturus.Qui ucro Placé tiâ de fuga côcefterât Fräci duces rapinarû côfciétia Oftrogothos formidabât,uerebâ-turcf ne ciuitates Trâfpadanæ quaprimum eftent à Romanis aditæ rebellarent. Qua ra tione Vuidim quendâOilrogothû nobilem in ducem aftumi curarunr,pollicitifefeilli ôfOftrogothis nullatenus deïuturos.Id cû Dagifteo renûciatû cftèt,prius^ nouus dux auton'tatein Oftrogothis côparata,ciuitates côfirmarct,aut copias reparare poflet, Pa dû ut trâfmitteret accelerauit.Sed dû Dagifteus nauigio ratibusq; Padum traijcit, Vui-disFranci^ duces Veronâaccelîerunt : in qua urbe natura loci minutiiïïma fperabant , diutiusrcfiftere.autfi aliqd durius accidiftet,exea in Germania 8é ad rcgéTbeodebaî-

Ê dûinGalIias j)ft'cifci.Erat VeronaeEtheus uirin gêteOftrogotha nobiliflîmus, qnec Vuidinêfîeri ducê cofenferaLnec ad eü eligedû Papiâ uocatus acccflerat.Quare Vero nenfibusin côfiliofuafît, necOftrogothû nec Francos duces intra mœnia accipiêdos, ne tâtâbelli molé quanta imminere côftabat, fi fugientes accepti eftent, in urbis Vero næcxcidiû traherét.Ethei uox quaprimum in côfilioaudita eft, à cunclis eueftigio cô-probat,co maxime quia Amingus adefte nunciaref,qué unum expert! fuerât atrociftt mûprædatorê.Vuidisintereacum Veronæ3pplicuiftèr,aditufibifocijscipducibusde* ncgariintcllfgés Papiâ reuerti côftituit.CXuem Leothariusiinqués decreuitin Germa* niâfe côferre.Et quia Atefis p Veronæ pôces tranfmittendi non eflet facultas, fluuium Ucro præaltum rapidumq? uado ut tranftret nô uifum eft intentare, ad lacum Benaeû iè cotultt. Vuidis ucro 6C Amingus per Mantuanos Brixianoscß 4jfe(fturi,Mincium pôte tunxcrunt.uixdumcyin altéra delatiripâ Mantuanum attigerantagrum,quandôDagi fteumadcffè,urin eos Veronâ duceretfama præuia intellexerût. Hinequid facerêtdu Cbr)adMinciûreccftere,utdûcaftra tumultuariemunirent,poftètincôrjliodifcutiquid agendûà plunbus cenferet.Occupauit uero Dagifteus,lt;J de hoftis aduentu certior fa-âus,târepenteaduolauit,utnec caftracômunire,nccaciéftruercpotuerit.Tanta uero «at apud hoftes Dagiftei uirtutis fama, tantus nominis tcrror,ut prius pene'^ j)ffigati adttijpriuSoêscapti fuerint.cp ptarlium ordine potueritinchoarneaptû VuidinêDagi fteusferuauit,adNarfetéqi mifir,quiillum Côftantincpolim ad luftinianûperducicu-tauit.Amingû uero captum permifit inferfici Dagifteus.Eodcq; aut proximo die Leo-tJiariuscûBenaco ad hniftrâ reli(ftoflcxiftetinTridétinos,tebre correptusinteret. Ea cûeffet parta de hofte uitfîaria,multi ex Oftrogothis, p urbes oppidarp regionisTranf padanæ aut domi manétes,aut in præfidijs locati eafdê petiuerût, impetrauerûtrp àDa gifteo pacis côditiones, quas Narfes fuperatis apud Nuceriâ aîtjs côcefterât Oftrogo-this.Solus tune fupererat in Ita'ia hoftis Sifualdus,q perfidigcôfcientiafefeinmôtibus grumofistp arcibus côtinebat.Eum tn Dagifteus ducta expeditione breui iuperautt.et ï) captum iuxta Pauli uerba de al ta trabe fufpendit.Tuncq; Dagifteus prafedos cum tur misdimittês omnia recepit quætrâs Alpeis citratp MetêfiûrexSifualdustp tot ante an nosoccupatatenuerunt. Ab Oftrogothis aûturbiumqt oppidorûciuibusitalis in Venetia æcæterisregionibusTrâlpadaniSjCertatim dcdition£'Sfuntfalt;fta?,fuitcp tune temporis uere belli Oftrogothi finis otftauodecimo anno fuerat inchoatum. Naries interea poft^ apud Rauênâ côftitutus Aiiminû recepit, QC code fere' têporeDagifteS duce fuû Francos Oftrogothostp apud Tannetû,pfligafleintellexit,ad urbe Rômâire' côtenderanpræmiferat aût Antiochum ducêcum coptf srqui per Picentes ^afeÓus reed pitciuitatesSC oppida omnia quæ Oftrogothorum præfidijs firmata poft cladé Nuce-rinâin rebcllione perftiferât.Cumq! Narles paucos in urbe Roma dies fuiflet,aduolart tesattulere tabel 1 arDagifteû inTrâfpadanis féliciter debellafic.Quare omnia cernés pacatiffima,nihil ultra accuratius egit,^ urbéRoiiiâ ciuibus frequentare, côfraéîa cot lapfatß moenia.amp;' urbis ædificia inftaurare,6é quibufeunq; poterat modis ciuiraté ira re formate,ut in prifeâ rediret, cû potentiâ amplitudinécp,tû etiam dignitarem.Nec ramé aliquod nunc extare ftimus aped urbem Româ tanii uiri monumentû,præter egregiS

Blondus; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J Anieniÿ

^9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECADIS PRIMAS

Anicnis in uia Salaria ponte,qui ut carmina marmore incifa docêt,illius opibus cft ftrult;fius,HinccôGdcrâs Ffâcos,Burg5dioncsq5,5i^ VifigothoSjnominisRomaniprO' pé ôblitos,qcP ante annos odluaginta neminê in Italiæ beIJis, nifi Herulum, aut Oftro-go thû audtucrât nominarijRomanos illis côftituit opponere.Itat^ Amatum pa trie lun* ciuêRotnanum,dcclarans ^uinciæNarbonenfis Anitienfisq? ôc RomanæAlpiu*” præfc(fîû copias illi attribuit.quibus QC eâ tutaret prouinciam, ilia in parte aducrius Francos,Burgûdioncs,amp; Vifigothosclauftraltaliæcômuniret.Francionêinrupctc^ uê Romanum,que magiftrü milita fibi alTumpferat,illi præfecit Cifalpinac Gailiæpâ’'” citra Apenninû Aîpescç,£C fupraPapienfem Mediolancnfeincp agrû, quant uel Sifuaj dus rex, uel Oftrogothi paulo ante tenuerât. Vt nie à MalTilia urbe Varum ufcv cxtraltaliâ, îndeinltaliaàGenua Auguftaqi prætoriaô^ Verona urbibus.ArfiaffnU' uio in fretû Siculum îoniumq; marc nulla urbs,nullû iuerit oppidû,q‘F nôNarfetis dll'quot; lt;fîu Romano parcret impcrio.Vrbis aûtRomæad priiiinâdignitatêinftaurandæian' tâ Narfes fufeepit curâ,ut dil/gcntifiimi patris familias folicitudinê fuperauerit. Ews ui P ri bonitatê cum Romanus clerus perfpedîam haberet,apud ilium inflitit, ut poftqjdel munere fumma eius uii tute libera erant à barbarorû iugo Romanorû ciuium corpo ra,anim arum quoqt faluti j3uideret;qd' quidem nullo efficacius modo fieri pcfic cenfe b3nt,^impetrataà luftinianoimperatore Vfgiïrj pôtificis relegatione: id Narfes cuin facere fpopôdifiet.imperatori fcripfit.Eætç literæ imperatorê mouerunt, qui ad Proco nefum Galipfumqrinfulas mittens Vigilium.SC fimul faccrdotcsclericosqRom.adiÉ perduciiuiïitmec tir potuit côtinere imperator, quin eostentaueritfacerdotes,fiPeJâ' gium uellentjpotius Vigilium in Romanû pôtificê habere qcF cum illi coftanterab« nüificnf,cos oês fimul cum Vigilio dimifitRomam, quâdo cfièt libitum nauigaturos. Sed appulfa Siciî iV naui Vigilius ualitudine correptus lateris dolore côfumptus cft.Sa cerdotes uero qui cum ipfo tuerant,poft^ in patriâreuerterât, memorcsluftinianiini' peratoris uoti,Pclagium creari fummum potificc curaucrunt: tam pauciqj funtin clero Romano inuenti, quibus ea Pclagtj eledîio fucritgrata,ut illuoportuerit a duobus epi b feopis Perufino ac Feretinate amp;nbsp;Oftiêfi, quodâ presbyterobrdinari. Pelagiusnâq qæ rupradiximus,quandoapudlufiinian3oratorfuit,laborabatinfamiadclatiapudimpe ratorêEudoxiami^ uxorê Vigifij.utin ipfum Pelagium referrenf malaatc^incômoda, quibus tot per annos bonus pôtifex fuerat agitatus.Exhibuic uero Narfes fefe interdif fidetes clerûac pôtificê fequeftrû, amp;nbsp;fupplicaticnip omnia tcmpla acfacralocafoléni titu infiitutae interfuit ipfe,ut clerus populuscj pôpam frequentior fequeret.Cumtj ad fantfii Pétri baG 1 icâ eft uentu,Pelagius pulpitû côlcendit,amp; euangelia Chrifti cernens, fangens,diraej in caput fuû,fîmentirct,execratione fada, iureiurandonegauitfepon-fifici Vigilio nccuifîè,aut in eu fuifiealiquamachinatumtundeclero recôciliatusamp;p® pulo Pelagius,multa in pôtifîcatu fuo fecit laude digniflîma. Eflent hoc in loco narraii da,quae Narfes omni Italia amp;nbsp;adiacentib.infulis potitus egerit.Sed qd' faepe alias quel» fumus,uel perierunt fcripta.ucl nulli ea in têporn turbulêtia fuerunt fcriptorcs.Oêseni quos uidere potuimus rerû geftarû uix prima attingentes capita habent, quo tcmpotc H primû Narfes Italiârcddidcrat pacatâ, luftinianû imperatorê obqfie anno quadragcfi^ mo,^ cœperatimperaretfuftedîûqî ab eoIuftinûiuniorêinimperiofuccefiîfîe.Cuius imperij initio Romani ciues quidâ perditififimi uiri Narfètêgloria amp;nbsp;diuitfjs tâtacûbu nefiate par2tisflorcreuidentes,in ciusinuidiâ exarferunt.Et ad ipfum mittentes imperatorê leuifïîmû hominê ei fuggeflèrunt, Rom. fe barbaris pmifluros fi diutius ci præ' eflent Narfes amp;nbsp;Graeci,quorû exofam habcrent,intolerabiletß ducerent petulantiica de ipfa Sophiæ luftini imperatoris uxori infufurrarSt dclatores,quae nequâ muliercula ilico cômota cÛtSChaud lecus fi earn rem nulla fubnixâ ueritate haberetc5periâ,pcti dentem uirum in feelus impulit, ut Lôginum quendam patritiû Narfeti mitterct fuctci forem.Nec fan's fuit prçftantiiTimûducêjôC optime de republicameritum priuarc, qæ illc ,p fua modeftia uidet op taffe,nifi SC côuicia procax infauftatß Romanis rebusmuli cr addidiiretzilli em côminata eft futurû,ut pofthac nô folû degeret priuatus, fed quod cunuchû deceat difpartiendis inter ancillas penfis à fe députer .Qua indignitate nô co-moueri nô potuit uir ingentis ipiritusNatfes.Cui rerû à fe geftarû magnitudinê SCpicta

tisinte-

LIBER S E P T I JS V S

99

A twinte^îtâtisà cofcïénriam cum tantaingratitudineaftÿneqdtia mente Sfanimo me ‘ tient! tta incenfî funt antmi,ut côtinere nequiurerit quin aduerfus uirum uxorê eo ini' dignosimperio fuâ ulcifceret iniuriam. Quamptimûttac^ Loginum m îtaîfam uentu^ fumintellexitjfeceiTît Ncapolim urbem optime de femeritam. Ea inurbecum aWquoc ftjiflèt menfes, ad Alboinum regem Lôgobardorumfib» amiciflimûmifît, qiüadeier, W Pannoniâ,qd’ ufu antea copertum crat,femper noms Barbarorum incurßbus expo-fitS linquens, gentê Lôgobardam traduceret in Icaliam, terra omnium orbis terrarum pnmariâ.amp;cuiuspoflèUioiHosetiânolentesadoFbisimperiûiubh'maret.Sedinterea dStantacmoIis^fetSionêparat Alboinus,dcfuncHo PelagiofufFcôus eftin Romand pôtificem loânes. Qui gen ris patrîtiæ Ro.ciuis mérita Nariètis de orbe Roma detp ïra-lianouerat:8^ cumnulla obeæcaretur animi paffione intelligebatingratifîimum amp;nbsp;tî' ^ni periculofum fore talé uirûfpernere, aediutiustenere animo abalienatu, Acceflît ttaep Neapolim pôtifex,8if à Narfete uiro omnium mitiffimo facile qd* uofuit impetra^ ß nit.Vcneruntnancp amboRomam, 8C populusRo. honores Narfeti cupiensmeritos exbiberc.eum amp;BaQltum gentis patritif Romanum cofules declarauit. Vnde conat us eftfecrcté Narfes g nuncios amp;nbsp;epiftolas Alboino perfiiadcre, ut Ce fein Pannonia coti-nerct.Oportuit nunc quid antequâ Longobardi à Narfeteaccerfîtiin Italiam uencrintj weritRomæâSin kalia geftû,dicere:fed eaquam iàtpedeploramus icriptorûraritas ac ijnperitia facit,ut annoæ fermé dccê in termitière cogamur.Satis nanip certum eft,Nar--*etcm à loanne papa primo fui pôtificatus anno Romamfuiflègdudum.Conftat item ambos eodê anno Rom^diem obijUe : amp;nbsp;is pôtifex annos duodecim Romanam rexit *eclcfiam,Sed gd interea ab ipfis alqstj Romae in kalia fit geftuin, penitus ignorât; bfiusNariètisopéraamp;interce{fioncfalt;fîS eft, qd*fcribitAgnel]us,utpofi panam de Hothis uifloriâ tuftinianus imperator bona GothorS principû publicata ecclefiis Ra-uennatdonauerif.Hinchabêtcathedraliseius urbisbaßlicaÖirfeptemonafieriapoiref ßonSius ampliffîmanï in vmni terra.quç tune ad Rauennatê fpeéîauit iurifdilt;3ioftemr Wqdctcrraab ApêninoPicentuminterâf PadumPlacentiamuflt;$,fié ukraPadumt ’'^^'.”^^quot;’nisfïuentain paludesÔémarcAdriaticum ^tendebat.Extatueroei«sdo ®âtiôisà luftiniano pars formulç in bare ucrba,Sanâà mater Rauênas ecclefit uefa ma *er,uereotthodoxa,cum caeterac mulrç ecclefiæ falfam ^^pter meta Si tetïotes principe ^pennduxerintdodlrinâ.hçc ueram amp;nbsp;catholicam tenuitfidem,nunquâ mutauir,flu* «“ationcm fuftinuit,à rempeftate quaflata immobilis pmanfit.Extruxit autemNarfes,

-PPtia ornauit impenfa in Claflènfi oppido monafierium baülieamcK fanói Apolli-^ nâris,cut tâ operum magnificentia,^ ornatu pares pauciflimpnunc in kalia ujfunt. Et âcdla duo, de quibus fupra eft dtôû,in noua tune urbe Veneta ædifieari omariqi cura Oftrogothorum,qd*feptaaginta duosannos in kalia eftprotraéium, fundi ^^■”Ublato, Vifigotha gens inHifpantjs manfit ineolumis:quinimode induftrà fieri ap P^bat,ut quantum Oftrogothi inclinarent minucrentur(^,tantundem Vifigothi glo

. nbsp;nbsp;àC potenna augerenf.Supra oftendimus Anaftafii imperatoris temporib.Thcoderi

*J cum Oftrogothum in kalia regem, Almaricum Vifîgothorum regem puerum nepotê ^um à Francorum opprefttonibus protexifle: in negocio côfirmatum fuiflê confiât I * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;regnum.quod aliasfueratoceafurû.Vandaliein tuncin Africaopu'

^»Saxones Anglici in Britannia’.Britanni, Burgundiôes Si Pranci capta quif^ Gaf parte fua côtenti étant : fi Franci maioris populus ambitionis fines protendere 0'Wrint,proximas habuerunt Alemânorum Germanorumt^ parfcs,amp;kafiâ,fn quiblt; iiio fatisfacere defiderio. Hinc p ill os qui ab Anaftafii m orte in fine impei if -^J‘^^^**^*^f^‘*”fcrccffèrunt quinquaginta annos,multi gdcfucruntreges Vifigo* ôcu 3 fuis interfedi:fed occifo alio aliu ex eadê genre ilicô fiibrt^abantStctp Theu^ •*gt;9 Almarico fuccenit,regnauit annis decê ÔC fcptêre ui eu fucceffiflêtTbcudcgdaus, ’^egni fecundo fuorû doloi interfedus fuit:amp; pariter ei fuffedus Âgilîfcs,annorc

? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuit in côuiuio obtruncatus: fiicceflbr eius Athanalgidus, 4 têpore Ofirogo

deleri,regrgt;ô Hifpaniarû habebat quietifilmû, qd* annos uiginti duos

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ôgae pacis quietc Vifigothis Hifpanias citeriorê ukeriorêtp

P cattlumagbabentib,Halani cSVifigothisita coalucrût,«tin illiusgêtis nomen fu3

Blondut» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 X fenfim

fenfim cofudcnnt atcp amifcnnt. Eos cm Halanos oftêdimus noliiiflc cum VädaHsIn B Africa nauigarcîÔif pofteapulfosàSebaftiano Valcntiniantimp.duce,exBethicaquä fpcrauerât redncrc,ad Vifigothos côfugifle : g quidê Vifigothi eos ducêtes fufpeâos nunquâ fimul uno in loco llatiua habcre permiferût : imô ne unquâ poflent aut per fc-âpfosrebellare,autin Vâdalosgêtem amicârefpiccrCjCÔnnueruncillosinHifpaniaci* tGriori,quç ex populorû mixtura fatfîa eft:quç aetate etiâ noftra permanet gêtis utriul^ nominis côpofitio,amp; qui co modo incoluerût citeriorê Hifpaniâ Gothi amp;nbsp;Halani,nuC dicunt corrupto uocabulo Gothalani,gês ^fetSo ferociap illius,quæ gencri fuo in oini bus refpôdcar«Et fiuc cafu fatflû fifjfiue ex ingenio, bene habet qd' primam côpofitoin nomine obtinct parte Gothica gês praeftantior,quæ SC Româ capcrc potucrit norcntil fimâ:amp; capta paulopoft Hifpaniac régna mille iâ annos fupraeç, licet aliquandominus intégré côfcruaucrit'.Quod ergo in bac repetita altius narratione qugfiuimus oftêdcrc, magno in pofterûleuatifumusoncrerecëfendi Romanorûimperijinclinationcexua Italiæ fines in Europa faôâ,qd*neqj in Gallijs,nccp Hilpanrjs,aut Germania,fiuc inin' p fula Britannia, prouincijs quæ Danubiû adiacent,aliqualis ultra fuit Romano impe* ratoriautRornanæreipub.iuiifdidîio.Quantumautêattinetadltaliam, uocatusàNar fetepatritio,AlboinusrexLôgobardorumPannoniamIinqucre,amp;Longobardosin Italiâ ducere côftituit.Ipfi aût Longobardi quibus nutrita barbælongitude patrioidio mate dédit nomê,à Scâdinauia Germanici infula Oceani origine babucrôt.Êxquapro fccîi primos Aionê ÔC Thatonê habuerunt duccsitjsqî fato fundis primû ca gês Agel-mundû fibi regem impofuit.Eocji à populis quos dicût Bulgares Hiftri accolis intcnc* dOjLamifiio fubrogatus eft.Qui Agelmûdi nccê ulcifci cupics,in Bulgares arma mo' uitjcosqj maxima alflixit clade.Lamiflioni defundo tertiusrcxlethu eltfuffedus.Qpl eu annis quadraginta regnaflet Hildooeb filiû fibi infiituit fiicccflbrê.amp;'poft eum quin tus Godooch Lôgobardorû regno præfedus eft.Quê in geftisab Odoacrdtaliæreg® oftendimus primû Longobardæ gentis regê duxiflè cam in prouincias Romanorû, oc cepifTe Rugilandâprouinciam Danubio contiguâ, à qua Odoaccr Ruges incolas pe* ü puliflêt.GodoochuitafundofucccfifitClaffo.Eitpmortuo fubrogatuscft infeptim» regê filius Thato.qui profligatis Herulis paulopoft interfedus fuit.Odauus rcgôyua ebo, V al ta rich filiû habuit fuccefiorê : poft quem decimus amp;nbsp;non nonus, prowt feripit SigibertuSjLongobardoû rex fuit Andoin,à quo primû ea gens in Pannoniâ traducîs fuit,poft^ annis duodequadragtnta Rugilandamprouinciâhabitauerat.InPannonia aût fub ipfo Andoino primum,amp; poftca fub Alboino eius filio,quiundecimusrexfui( annis quadragintaduobus Lôgobardi habitaucrc,dignitatc audi maxime potents* tu,quandoquidê per id têporis Alboinus Cômundû Gepidarû regê, prout oftêdimus i'nterfecit,eiustÿ filiâ Roimundâ fibi matrimonio c^ulauit.Et imperatoris Conftanti* nopolitani ciusq? ducûamicitia fibi parata cis cóceflit duodecim millia cquitû, qinex peditioncmltalicâà Narfetc dudi Totilâintcrfeccrût. Dudurusinitaliam AlboiniK magna ufus prudentia fibi undic^ ^ipexit,Nâ ne in Pannoniâ,fi aliqua ingrücrctnece« fitas,praccludcret reditus,illâHunnisc5ccfîit preearioinhabitandâiquosquidêHun* n nos nequaquâ ex Scythia tunc ueniflc,fed ex illis fuifte copcrimus,q toties poft AthlJg mortem incômodis affedi uarijs côflidati cladibus,partim Auarcs fe dixcrunt,paï* tim in Pannontjs ÔC circa Danubiû côfcderc, omnibus fubiedi uel Gepidarû uel ton* gobardorû gentibus,quas illis in regionibus côtigit habitare. Eumqj in modûHunni genspraeciariffima uariâ habuerunt rerû iüarum fortem, qui Vifigothos patrqscxpi^ lere fedibus,Oftrogothosq; prius fubiedos amp;nbsp;fimul Gepidas Erulosq? Scythia eduxe* rût:fiC aliquâdo duce Atila in Romanis ^juinerjs ac in ftalia potêtiflfimi fucrût,quâdo^ poft illius mortem ea qu» fupra funt dida acceperût ineômoda. Et tande pratter Ipem uel fuâ uel eius qui côcefsit Alboini fedes funt nadi,in quibus ab eo têpore in nofttam ufiç actatê floruere,nullatenus inferiores uel gloria uel opib.uel diuittjs alicui illartigt^ tiü, quas ipfas Scythia ucl pepulifle uel eduxiflè docuimusan hoc uero feliciorcs quo fob ex omnibus ^juinciæ quâ obtinuerût fuum dedere nomempro Pannonia emuic * mus femper poftea Vngariâ efle didâ.Nec uero Alboinus reditui folummodopro p xitjfed uiokntiae cauit,quacûlt;ç poffèficri cft opinatus.ISâ wtmunitior intraretlta»””^

A ufgfntîmilia Saxones fibt adiunxit: g gdê Saxones ficut Si Logobardi «xorcs filiosqi ^föpelledile cards impofitos traxere.lnfuperc^ duxcre ad fœtus fufcipiendos equarS Doumcparmêta, praeter iugandos aratro boues SCinnumeiâanimaliuinniuIdtudinê ci ^0 moitalium fuffeéf urâ.Fuit uero ea mi'grari'o,Saxonum alijs etiâ populis accômoda. Wotharius nâqp Si. Sigibertus Frâcorum reges Sueuos ad Rhenum iedêtes in deferta à pfçdidis Saxonib.loca Germaniae trâftukrQcquoniâ nec ilIos nihil mali defe medros Mclere uellent, necp in Galliaru partibus fibi uicinis coalefcere aequanimiter tolerabât.

HISTORIARVM 'blondi FORLIVÎENSrS AB INCLINA tioncimpcrij Romanorum,Decadis primae,Liber oiflauus.

o NG OBARDORVMin Italiâ ingrcftTum fuifle côperimus,anno incM inationis Romanorum impert) centefimofextoep amp;nbsp;quinquagefimo, Benedidi papæ,qui loâni fuccelßt,pötißcatus initio. Et luftino mino re annum iâ tertiumdecimum apud Côifantinopoiim imperante,fece i ly runtiter Logobardi per patentem malonoftroportâ.quæ ab ipfpcort did orbis initio relióa fuiHe uidet Barbaris ad itaiiæinuanonê. Decegt; dentes nancj^ Pannonia per Noricum quae prius Batiaria, nunc in ea parte dicit Auftria,peruenere Liburniâ,quae tunc,(leut à nunc dióa eft prouincia Fox rqultj. Oppidotp Foroiulio cum ip(a cui dat nome ^uincia per incolarum deditioneni potiti ad Plane fluuium cofederunt. Tune deledum ex omni exercitu primum ducent Sifulfum nepotem adolefcentê Alboinus præfecit prouinciae For q ulrj. Praeerat eccle^ fiæ Aquileienfi Paulus patriarcha uirfanditatisfama côfpicuus.ls urbis Aquileiae pad loantcnouoparumcßualido murocindæ munitioni diffifus cum clero fandorum re-iiqutjs Si omni facra fupelledile migrauit Gradum. qua infulâ magna pars Aquileien^ fis populi quæ illuc Athilac têporibus cófugerat,hoc ipfo itê tempore incolebar. Praec^ piatetiâTaruifinæecclefiæ Felix epifcopusRauennaodundus, uirutea têpeftatedo-ciitn uita integer.tum etiâ animo in pietatis opera ardêtiori.Is Lôgobardos ad-ffleintelligcns ad Alboinum ire côtendit,Taruifinis ut nouerat iratum: quia ad pdmâ tcquifitionërecufarant facere dcditionê,amp; tn bonus prxful humili blandacp prece populi Taruifinifalutêôi^ bonorum ecclefiæiuac côuerfationêimpetrauitErattunc Raue na:LÔginus,qué diximus à luftino imperatore Narfeti fuilTe (ùfFedum. Is de Logobar ^orum in Italiâ aduentu certior fadus Caefareâ cômuniuit, quae fuit ciuitas Rauennàni •uterôf ClafTenfeoppidûfita.ô^ ita utric^ propinqua,ut(lmul una ciuitas uiderent.Sed 9“‘aflorêtibus primo Romanorum poft Gothorum rebus femper babuerat larus un3 admediterraneaapertum.Lôginus tôcadillud foflam uallumq;cefpiticium adiecit, ÔC in eam urbê côtraxit quicquid copiarum uel ipfe ex Thracia adduxerat,uel ex Italia po tuitcôgregare.Nâcç oês copiæ quas habueratNarfes, eo dimittente exceiferant Italia, ïut per earn diflîpatf nequiuiflcnt à Lôgino faciliter inftaurari. Exinde Lôginus Venc tac regionis urbibus.quarû munitioni magis fidebar,pracfidia impofuitduerunt aût Pa-^^ujum.Monfilicis,Cremona,amp; Mantua,ô^ in môtibus oppidum Vulturniajqd* ualli, quânunccorrupte Telinâ uocant, dédit nomê.Çonfîdebat nancp Lôginus, ßea elTent ‘«uataJoca,autL5gobardos nun$ ultra jîgrelluros, aui fi eflent j)grefti,multis à ter-8®’tteomodis pofte affici.Prudês fané côfiliû,fi affuilTent exercitus in holîê ducêdi^ a d côgrefturi.Sed Roma recens à Narfeteinftaurata,ô^ “«lapridê tantis agitata motibus nullas habebant copias,amp; quas habebât nullus ade-tatquicogeret educeretep dux,qualê tanta res expofccre uidebat.Quin Mediolanum^ yapia, Brixia, Verona, amp;nbsp;oinia regionis oppida quæ Dagifteus gubernauerat eo a Nar «edimiflb à populis ftnemagiftratu ac præfidio regebant. Amato aûtamp; FranciK'^ni OUGibusfatisfuperi^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tScurbs'K d

Italia noua habere gubernationis forma,ex qua dignitatem, gloriâ amp;nbsp;apud orbd ^tanim timorem magis amiferunt $ omnibus ex illis calamitatibus quæ eas centum « lexaginta annos attriuerant, attp aliquando Româfecerant relinqui feris Si obk o?-nisauibus habitandâ. Longinus nanep nouum in Italiam adduxitmagiftratus nomen eXMchaius Italiæjjj interpretabat fummus Italiæ ma^tftrams, Et Rauennac fe conn n ê» Blondusr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nunquarn

IO% nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEGADIS PRIMAS

nünquSfuftad urbcRomam ucl qualis effet infpiciêdam. In adminfftrationeuetoîlî' B liæ 3^ Ul biff,qua: in luftinifmperatoris partibus eff Roma ÔC Rauênadurauerantjbtfnc primus feruauit morc,ut no prouindç aut regioni praf effet præfes fiuï quifpiam niagi--ftrarusjfcd fingulæ urbes fingula oppida à fingulis cuftodirent,rcgerenturcj magiftrad bus,quos appcHauit duccs.Parêitacj faciens urbêRomâ aiqs Italia; uel urbibus uelop pidiSjhac una in re illam honorauft,quod impofitS tune magiftratö praeßde appclIauJG led qui fucceflerunt funtappellati duccs, ut poftca g mukös annos fic Romanus appel laret ducatus,fi'eut Narnienfis Spolctanusc^ eft didus. Neep poft ßafiliff, q cu Natfete cöful fuirjUel cofuks Roma habuit,ucl fenatff legitime coaeftff, fed à duce Grarculobo mine,qué exarcbus ex Rauenna mittebat, res Romana per multa tepora adminiftrata eft. Profetftus à Plancfluufo Albrtihus urbes Login» prefidio firmatasdeclinauif.EtptI mâ V ehctæ regionis urbê adtjt Vincentiä,qua fie^paulopoft Verona dedentibus popu lis potitus,nullos hâbuitlaboresin capiedis cacteris uel urbibus uel oppidis Veneqre gionis,nullo Longini pracfidio cofirmatis. Inde Abdua amne trâfmiffo McdioIanSdii p xit:eâcp urbêdedentibus Honoratiepifeopi fuafi'oneciuibus, breui cepit.ipetauita3t Konoratus per deditionis facilitate barbaforff fçuitiâ miiigaretfed breui cótrarium cec nens Genua fe côtulit,quæ urbs in fide Romani populi permanebat. Erattunc fextus ab ingreffu Aiboini in Italiâ exatftus mêfis. Qito in têporc prima Lôgobardos firmatc caftra oportuit cotra PapiS. Cui urbi ÔC Bryxillo Longinus quicquid egregij militisha bueratjpræfidioimpofuerat.Eacçtêpeftate fames uniuerfamfatigauit Italia,ut Longobardis nullff fuerit negociff urbes oppidaqi adita oppugnare, populis ultro fcdedcniP bus,ut pcragrandOjCibos fibi qualefcunc^ poterât côpararêt.Nam cum Alboinus parte copiarum ad Papiæ oppugnationê fibi fufficere inielligeretjreliquum mißt exctcitS ad Italiâ inuadendam. Duda ucro eft primff inHetruriaexpeditio, ÔCurbesoppidat^ de Hetrufeis capta,maiori uaftauerunt crudclitate Logobardi, tffc uel unquâ poftca alias afflixerint Italiac regiones.Ex Hetruriat^ Apenninff trâfgrcfii duces Aiboini Atv minojcui nullff Loginus impofuerat pracfidiff,funt po titi.Interea luftinus imp.dc Longt; ß gobardorff in Italiâ acceffu, amp;nbsp;fame dietim inualcfcente certior fatftus, miffis in Africa nauibusjfrumentff Roma importari curauitiunde Roma cl tolcrauit famis acetbitaic, suuitepffumeto proximas ciuitates, quæfeeff Logobardiseoinprincipio obftiterunt. In quibus urbibus QC oppidis fuifle inùcnimus,Tybur,ôf omnia in Latio fita:amp; ctsTy-berim,Sufriff,Nepefum, Ameriä, Polimartiff, Blcrâ, Orta, Vrbcmuctere,amp; Narniamî Gé in ora maritima,portff Romanû,Oftiâ, ôé Centiïcellâs. Rauennam ücro dC in fidefe CÖ manentia, Loginus aduedis marl comcatibus fuftetauir.Ea fuere feptem cis Padun ciuitates ÔC oppida,Bryxiilû.Fauêtia eff oppido fuo Tyberiaco, quod tffc didff eft Ad caballos,amp; nunc eft Bagnacauall0;Forûliüîj,cû oppido fuo Salfubio,qd’ nunc eft Ca* ftrûcarum:Forôpopiltj:Forffbretenorû,qd’ pride forte Noriff,SC nunc BretenorS: Gæ-fena,amp;CIafïîs.Et in Trâfpadanis, Cremona,Mantua, Vulturnia,Môfilicis,amp;PatauiS'« trestç alq tuncuici,Ferraria,Comaclö,Argêta:quos uicos intra Padff paludestç ßtosin ca Raucna:,cuius urbis crant ager,potentia nunqua ufcp ad id teporis expediuerat mœ ß nibus comuniri.lnterea dff I j gc Alboinus p fuos duces cxequit,Papiâ trienio obftfTam cepit, era tlt;^ ill i animus, atc^ iuraucrat ipfam delete urbê ciuibus, impofitotj ß Loginä prçfidio trucidatisifcd forte' Sgt;C qgt; deusipfefecit,collapfusfubeo ante limé portçeqtius, eu in uitæ diferimê adduxit,nec aut cquus furgere,autipfeà comitibus poteratfubleua tücQ diri cius ^pofiti côfcius comitff unus ilium admonuit,mutata in câ urbê uolûtate, mutato crudeli 4)pofito,fôre ut faiuus integercôiurgcret. Ad cuius uiri boni uoeêK mutauit mêtê Alboinusiamp;^ furgêti cquo iliæfus infedit, Erat tffc tertius Qé dimidiusexa tftusahingrefluLôgobardorQ in Italiâ annus,^ in têporeAIboinusomipenèHetrutis GC Arimino ac in Ctfal. Galliæ partib. â Bononia Papiâ ufcp omnib. cxceptoBryxillo. potitus uel urbib. ucl oppidis, Veronâ fe côtuliuin qua urbe uxorê diuitiaslt;$ amp;nbsp;omne regiamfupelletftilêhabebat, difpofitus inea côftituereregnifedê. Rebus aût ut étant tûcm eagètelçtilïimisludoscelebrauiuamp;qd’omiaapudeâbarbariêfuperabatladorii ktitiçq? generajCÔuiuqs eft ebrietatibusq) induitff. Bibebattç rex ca patera, quâipfunt diximus,ex Cômffdi Gepidarff regis à le in Pânonla interfetfti cranio laminib.circûda' toaurcis

A ^âUfcfs parauifle, ôC cum immoderatius haufiffct, hilarior ac ^ipe am es reddft«s,mifit ‘wGmundac uxori eregione difcSbcntt paiera mero plena,ipfe aka inclamitans uoce ut ^patre Cômundo bibêslæta effct.Quæ uoxadco akeinfedii pclt;?^ori muk'crts,ut ea ex «ora ftatuerit paternt cranij ludi briû uiri tnteritu in'ndtcarc,egï it^ tâtâ rê maxim c in hûc wodnrHelmcchildis erat Lôgobardus Si nobtiis Si in armis lerox,^ adoîefcêtia florès, ^corpore formofiffimus,puenâ depcribat Rofimundac obfequio infiflenic.Qd* cG nô ’gnorarctreginajCfFecit ut puella tjd ardcntcr cupiebat,fefe illi in côcubitû permitteren bûpoftca adolcfccntê his artibus ad lalciuicntis animô in fentcntiâ trahêdû ut rata erat ®‘ncaciflimispcllclt;flû,Ronmunda in regis capat armarc tentauir: qd cS obfrinatius ille ^fcuiàffetfacere, atiâ regina uiâ ad facinus eft aggrefla. Ancillâ nâcp monuit ut Almel-fhildêallocuta lafduiêdi locû dcfignaret in çdib.fecrctilfimn, id ßbi denûciâs nequa^ co in loco têpus uerbis blâditqscptcrêdû.quin potsus oporterct tacenteiHG aecelcrätccp potiri.acfeiHico dtmittere,cui foret adrcginæ obfe^uia propcrandu.Re ut iuiferat con « Gituta,induitreginaancillac ueftcs,0Cin deflgnatö cocedes anguiG uel ipio die tencbro^ fum expedauit. Venit ad horä Hclmcchildis,Slt; nota ancilJæ ucftê cfi manu palpitas of kndiflct ut erat coflitutUjtacês^rperanstç impIeuit.Sed iamiâ ut recedereï, moncntê re ginainterpellas quac nâ ipfa efict interrogauit. Cui cû Alrnelchildis refpodsifet fan's diu »bic(^itâeircandllâ.Imôiîlafum,ingtRofimunda,utiâncqueas ultra reluèlari,quin autiplcregi accufatuspereas,autillo obtruncato Lôgobardorû regno Si hocipfo am-pîcxUjhis fuauijs gpetuo pcrfruaris.Tûc uero uic'lus ipopôdit Alrnelchildis ^d prius fa «rcrccufaflèt,amp;f in cubiculûab impudica dudus Alboinû qefcentêad primGcp uulnus^ ®tccptGrefîftcreconat« obtrûcat.Eo ad funus maximisLôgobardorü lachrymis fingui tibusQ! elato,annifa cft Rofimunda.Hchnechildê dcclarari regê.Nedû uero aflentiri uo lowütLogobardiji’cd aliquâdiu reginat côminati arma in illâ Almechildêtp capere con Httuerät. Vndc fibi timens regina fide publica à Lô gino habita, qcquid pecuniarû Si re P glsfupelledilis habucrat Alboinus impofuit nauib. Si Alfuindâ filiâ ex Alboino fufee ptâabducêtes adulteri.fecûdo Atefi in Padû funt delapfiJnde Adriatico nauigantes m2 fe AuguftojUt feribit ÂgneIIes,Rauên3e applicuerût. Vbi à Lôgino magnis excepti fio norib.ali^tmêfesquetinimifucrut,multaiuterimmachinati,utLôgobardiautpcllcrêc »alia,aut ipfos regê reginâ(ÿ haberêt.IntereaLoginus forma mulieris,ucl qcF magis cre ^*derim,auri,^dillatuliflèt,cupiditateinccnfus,illâgtentauit,ut Helmechildefublato li biin matrimoniû lungeret; ucre' tue futura Si Logobardorû Si Rauênæ Italitetp regina. ^^inmulicri fidê fallere quaefiuerat Lôginus.Obteratper id têpus imperator luninus ^Tyberius que ille adoptatû reliquerat n:cccflbrê,illico ad bellû Parthicû traclus fue-^af'QiJarelpcrauitL5ginus,fî Rofimundâ habuilTct uxorê,_rex fieri Longobardorû, c-•usQigcntisfretusarmisItaliâfibifubijccre côfidebat.Præbuititacp aflènium Longino ’nipudid(fimaincôftâst^muliercula,8cHelmechildêbalneo exeûtêinterficere copies, potion? 1111 ueneno medlcaiâ tâ^ ad lalïîtudlnls Inflauratlonê^plnaulLCuius parte c3 Helmcchildls haufiffet, cômotisà Inteftlnis qcF erat uenenû fibi ab uxore data fufpica-quot; j5^,Quin tu,in^t,rellquG epota. Detredault uero muller Si ^rcaeê exhllarans uuliû no fercfpóditbalncodebilêexifle,cuireparandisuliib.cóforfandoq}lpirltuipotlofiifumc «aJnftitlt uero acrlusHelmechlldis,amp;arrepto gladio nccê nlfi biberet côminatusillâ bi bere coeginqua die ambo In mortis genere fie iuerut pares queadmodû firenul régis Al »oininccem,pari côfcnfu fumma cû Ignominia ppetrauerât.Eorû uero pccuniasditilïi fupclledilê Lôglnus fîmul eu Alfuinda Tyberio imperator! Côftantlnop. rrâfmi «tLongobardi interea apudPap jâ côuenlentes,Clephlm in fua genre nobiliflimû rege crcauerunt.Qui »Ir truculentiffimus fuit. Nô modo ein In aduerfantes fibi Si Jmperato ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Italo,fed etiâ. defæuii in lllos g fe fpôte dedlderât Alboino,âfquot^t in fuâ po

kitatèredlgerc po tuit,uel Ro.uel ex Italla praeftâtes uiros trucidauit. Culus terrore cru Qditatis prçftâtior qulfcpcxVenetls uel urblb.uel oppldis in paluftrcfed tutâiâ uirls fre RueniHTimâ duitatê Venerâ côfugit,ut tûc uldcat fuifle élus urbis altera tedificatio.Tâ-’ictûoppids qd* Alboino Paplâ obfidête Lôgobardls paruilTet, Clcphls folo arquauif, J^’camre,fedmalo,ppofito,bonus Ipferex,qd‘ubiForûcomcltj fueratabAntiocha •^arfetis prçfeâo demolnûlmoiâ fedt:fic tûc primo didâ ab ardsuoie,quâ eminêtlori

i 4

1O4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P E C A D I s PRIMAE

flC unico fn tumulo Forum co rneltj ci'uitas habuifîet.Fuit aut Imolæ ardificatfonis caufa, g ^d pracfidio impofito Fauêtinos Foroliuicnfescß,2C ipfos Rauênatesinde uoluit agita--ri. An'minü aiit fuä ciuitatê delatus exeain Claflenfe oppidQ duxit. Cui oppido ocyus captOjSCmaioriexpartcfpoliatoLögobardosimpofuit, g ÔC Longinûin^pecôtigua ciuitate Cæfarea ôi. Rauennates in côfpccfîu pofitos dies nodesep agitabancMittêsue ro in urbê Româ duces fuos Clephis,oês ciuitates ÔC oppida quç Alboini ducib.reftite ranr,Tybure cxccpto,cepit,utTybur QC Ro.Portus fola cS urbc oppidafuerint tunefer uata.Ea cum ficrent in ipfo pene Clephis regni initio,obiji Benedictus papa, quarto ex ado fui pótificatus anno:cuius fucceflbr Pelagius eius nominis feefldus abfqi imperato ris decreto cótra ac fieri cófueuerat fuit Ordinatus:quoniâ Lôgobardis eo modo Româ propemodû obfidentib.facultas mittendi Côilantinopolim nulla fuit.Nô aût erattunc apud quen^ dubiS,quin fi diu fuperiles fuiffet Clephis, captâRauennâurbemc^Rotna uel dcleffèt,ucl ipfas urbes ciue^prio denudatas Longobardis daturus fuerit inhabitan das.Seduniusfuorûdoloanno regnifecSdonôdûexadofuitïnterfedus.Etgainfuos F ctiâ Longobardos tyrannidê crudelitatemq(exercuerat,fadû eft ut poft eius mortênul lum Logobardi regê habere uoluerinnfed urbibus inter fe diftributis fuâ unufquifcpaf' fumpfit gubernandam.Fuerunt uero duces triginta Clephi defundo immitiores.Quiß AriminûôC VrbinSdelatifuntin Vmbros,ô(^ea capta regione,Picentes,Pelïgnos,Mat foSjSamnitesq? peruafere,8Cducib.fu3e gentis uno apud Spoletû,altero apud Bencuêm côftitutis,Câpaniâ ôd omia quæ aut in maiitimis aut in mediterraneis Tybur ufq» amp;R® mâfunt,fibifubiecere.Inter qugutrû Neapolis tûcfuerit capta,nôfatiscertûhabemus: earn tn ciuitatê ipfos feimus Longobardos haud multo poft in fuis partib-habuiflè O*” nia aût quae à Neapoli in fréta Siculû ÔC à Siponto in Salentinos, à Beneüentoqin Calabros fita funt,fiue mediterranea fiue mari expofita, Côftâttnopolitano imperatoii ab illis triginta ducib.remanferunt intada.Potiti tâ multis Italiæ regiomb. Longobardi in urbê duxerunt.nec tn diu iUâ obfederuntxuius rei caufam fuiffe credimus, qa prxdxin

' biantes,quâ tn fpefua maiorêfecerantin agro Romano pridê à fuis fpoliato,confiftere u nequiuerunt-Qd* uero omnib.ficut amp;nbsp;nobis miraculo futurû no dubttamus, orhia qux

- fupra funt dida gefierunt triginta tyrânianno unico.In quo uix polïîbile uideat potuil fe à uiatore tot ^juincias peragrari.Ét tn no praedas modo aut incêdia cômifere, led ma-fora intulere captis urbib. SC oppidis damna tot per annos Eruli ôi OftrogôthiiBafilj cas nancp amp;nbsp;ædes facras,theatra quae illis in regionib.erant multa, omnê dcniqi ptrlihcu

, ornatu demoliti fût.In uiros uero haud fecus in pecudes ab eabarbarie eft feuitû.NcC cratqopêferrct,qd’Tybcrius imperator poft^ Perfasuicerat,amp;:Romanisexpulerai j5uinct}s,mala correptus ualitudine,Mauriciû fibi tradita filia generum alfumplerat, de claraueratq! ad imperiûfuccelTorê.Itac^ Romani in eâaddudi falutis dcfperationê,Pe-' lagio pontifîce ÔC Germano praefedo hortantib. rei fuæ in hune modS côfulcrc ftatue-runt.Ad Longobardos ein mittentes orauerût,ut meliora de fe deqi ahjsItaliæ populis fperaturimalis imponerent fine, amp;nbsp;ea quæ ceperant tenêtes fecû inducias cÔftitucrent. Côfenferunt uero Logobardi,ôèpetitisinducqs illico accefierunt. Caufamaûtquæeo® uidores efferatosc^ uiros ad id traxit impulitc^,banc fuifle côpeftû habeorper id tempo ris quâdo obtjt luftinus impcrator,Theodebaldus il le Metenfiû rex, quê fæpe dixim^ ^uinciâ Romanâ Alpescç ÔC Liguriâ tenuKTe odauo ad urbê Engolilmam milliard»,* amnê inter Catena ÔC fyluâ Buxâ interfedus fuit in bello ciu i 1 i, q cF côtra Chil per ica p«'

' truû magna perfidia,magnis(Ç cômiflfis incendtjs fufeitauerat. Cuius regnû pofte^ patruus accepit Clotharius Francorû rex, amp;nbsp;ipfe breui apud Parifios eft defundos.oU-perftites uero fuerût Clothario filq quatuor,q regni diuifionê magna faciêres cocordia» partes ex côuento in hune modû finguli acçeperunt, Arithpertus maior apud Paribo’» Guntannus apud Aurelianêfes,apud Suefiiones Çbilperieus,Sdn Metêfib.Sigibertus» Quæ quidê Theodebaldi primo,poftea Çlotharîj mors effecit, Ut eo in rcrû turbine» g in aduêtu Longobardorû Italiâ agitauit.Âmatusjn Romana Anitiêfi, Franciliocf n* (ua Italiæ ^uincia fuerint quietifiimi.Nâ fratres ipfi quatuor Francorû reges ægre tule' rût Longobardos Italiâ occupafle,ô^ in ipfo Alboini ingreffu Amato Francilionitp pt dê exofis auxiliû attulere magna ui copiarû data,quo cômifias fibi^uincias Ro.pop* conlet'

Liber octavvs» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ioj

A (OnreruarentTnfuper didi fratres conati Longobardor ô ufrci minuere, Saxonib.fiiafc * WjUtrcIida Itaha in qua fcruirent,tn patriâ (erecipercnt.Quod cum Saxoncs ali^t art Jjosfacercdiftuliflèntjtandê ducib.Longobardis bello Câpaniae occupatis, Alpes trari •eendere eôftituerunt.Id cû Longobardircfciffèntjnô ultra différends rati, periciilis oc funere côftituerunc,quae eos multa manebât,fi res Galliae fpernerenf, ÔC. Amatus Frari ^•lioc^diunus effent falui.Hinc petitas à Romanis inducias facile côcenêrunf.Quib.cO “itutis aciurciurando firmatis,alios duces duos prçter Beneuêtann ÔC SpoletanS in Vf beueteri iin5,alterû inNarnia dimifcrunt.Erat eo têporc in urbe Roma magnat fpei uif Lreg.Gordiani uiri fenatorij filius,g deo amp;nbsp;rcligioni chriftianæ deuotus fex apud Sicili «nonafteria ex paternæ hgreditatis facultatib.çdifîcaueratjamp;fad extremû paterna do ^oinmonafteriS dedicata,magno fuitlnipfis afflicflis rebus folatio ciüitati.Nâ fuadert ••0 hortandotp,ô6 qd’ tune magis ad rem faciebat, largiendo plebê Romanâ in fpe fufte tabatCôfiderâs itatß Pelagius pôtifex,no paruû fibi periculû ab Imperatore imminere^

Ö II forte copias mitteret in Italiâ,eo ^d fc paffus effet fine principis decreto eligi ac ordina •■bftatuit Gregoris mittere Côftantinopolim,ut fe à neceffiratc purgaret,St^ alh quæ-* ^âageretecclefiaftica,amp;Romanac rei pixCtdi» opemtç impIoraret.Lôgobardi uero fegt; eundûcôftitutas c3 Romanis inducias in citeriorêGalliâ duxerunt, fuicep eorS confiliS pfiusopprimereFrancilionèJgit ducfloin illuexercituTaurino Eporediat^ôf oppidis ad Alpes pertinent breui funt potiti,côfeciflèntcp illû, nifi Comû côfugiens lefe inl 'a urbe.ôô lacus Larif infula,quæ diccret Comacina,cômuniffèt. Eo tn in aliud refcruagt; *0 têpus Alpes tranfcenderunt.Ôi^captis regionis oppidis.per Niceâ urbêjRomanâ pro •nnciâ funt ingreffi. Amatus interea copqs fretus, quas à Francis regibus accepera t ad-« weniëti occurrens hofti præliû cômifit. Et fuis ^fligatis cû fugeret interfeclus eft. Cæfal junteo in praelio multa Burgundionû milia,dc Logobardi magna ditati pratda, in kalia funtreuerfi.Necp ein illis tn ^uincia diutius côfiftere placuit,q? urbes eiiisoppidacj! But gundionS prçfidtjs finnata effent,nec ipfi ad oppugnationê haberêt neceffarios appara

C tus. Vifûcft etiâ ipfis nô fan's cofultû extra Italiâ diutius cômorari. Interea Gûtanus rex ^Sigibertus Logobardos fufpicati iterû in Gallias reuerfuros, Enniû Mumolum ciuë Koinanû fauorib.,pfecuti funt,ut in locû Amati fuccedês prouinciâ acciperet Rorrianâ^ et padioneinita fecQ,ut Lôgobardis aduerfaret,multa ilii milita milia attribuera lt;um refeiffent Longobardijdiuerfo tramite iterû Gallias irruperû t.Nec uero tûc Roma prouinciâ funtingrefli,fcd ^jpria Francoru inuadere ftatucrunt. Hinc àd Ebredunë «n delatiagrû,omnia ad quac itum eft cædib.incendiôtÿ fœdarunt. Ad cuius ingêtis tut multus nunciû côcitus Ennius in ill os duxit.Sed qgt; regio pleracß fyluis late fußs impedi J’ Ctdifficile ab externis nofeunt tramites, Ennius Logobardos à tergo improuifirs wuaflt,magnâcpillorâ edidit ftragê. Qua affiidii clade Logobardi in Italiâ funtreuerff.' ^widetiâtêpusin coftitutis apud urbê induces,Logobardi primo duxerantin.puirt oâjSaxones à Francis regib.ut oftendimus,fuafi in patriâ refpicere cœperât. Qd* quid? « maxime caufa uidet fadu fuiffc.qa nollet ipfa gês fubijci Logobardis. Profedi itacp ö italh Saxoncs perpetuo innere in Remenfes funt delati,df apud Strabloncfe rus caftris ’ pofkis^n 5 paruo tepore ibi fucrunt quieti,ncc dâna prouincialib.intulerût,quieos iuflut te^cômcanKadiuuabanLQuamprimûuero SaxonesintellexerûcBurgundiones cia ®2illâacfepiffe,Âmatum(^efl'einterfcdû,Ôlt;f Logobardos in Italiâ reuernffe,mutarunÉ •tiores,S: omnia inRemenfib.tumultuimplentesprgdam undicp abigebant.Mumolus wterca Amato fuffedus Logobardos fuperauerat,amp; propter côparatam ex ea uidoria ’utoritaièjcoptjs àFrâcis rcgib.audus erat.Quare ab Arithperto Parifiorû rege iuffus, fâcereoptabatjduxit in Saxones nil talc timêtes,6C baud fecus fi nihil hoftile cotri ’• tpiuirenr,ojnn2cutâ cuftodiænegligêtes.AggrelTusitaq? Mumolusjcos primo impetil *udit,diffjpatoSK':ß pfecutus magna in illis edidit cædê, Colligentes tn fefe,ÔCinuicc adgt; ^axones prçlio uolebât ô^iufta acic cûMumolo decertare.Sed multi hincindet taillis à Francis regib,nuncî),utruncp exercitûpduxcrûtadpacem.Cuiusfueruntcôdi^ Kones,ut Saxones reltda præda,ôt' certa auri iumma in damni inuedi copenfationê dif •oluia,in Italiâ qua aduenerât remearct.Qd* quidc Saxones ilico fecerunt.Sed cû effent ‘ wJtaliâreuctfijLôngobardosfolito magis clatos offendentes iterû emigrare côftituût/

Et ad

DBCAOIS PklMAE

Et ad S/gib er tum mittentes Metenfium regem folidiora tune primb ihierSt fadeta. ß Quib.innixi cum uxonb.filijsqp ÔC omi fupelledtle Italia exceflere. Ne aut quä incede-rent prouincialibus nimis graues e(lent,amp; comeatib.ipfi indigerent, fefe in duas partes diuifcrût.Earû una per Niceä,altera per Ebreduneles iter tenuit. Et tn oêsfimul deduce te amieabiliter Mumulo ad Sigibertum peruenerunt. Internen erat uero in fadere, qæ rege inter ÔC Saxones iôum erat,ut cos illc in patrias rellitueret fedes, quas anno quin* codecimo liquerant, cum Logobardis in Icaliam profeduri. Optaueratej Sigibertusid faccrCjSC Sueuis perfuaferat ut regionê partiri paterenc,uellentc^ aequo iure cum Saxo* nib.habitare.Saxones uero econtra cötendere,patriam fibi totam non dimidiam ex for dere adiudicandam:amp; cum altercationib.aliquandiu res protrada eilet,inftitereSaxo* nes,ut ß nollet rex,aut nequiret Sueuos aliéna deturbare terra,aequo ferret animo, ß ar* mis ipfi iußißimis quaererent qd* tanta cum iniuria negabat. Paflusuero eft illeSaxóes in Sueuos duccre,ne(ÿ interea deftitit quaercrc pace inter eos,faderaq; côponi.Sednul lis uerbis,nullis poIlicitationib.moIliriSaxonû pedlora potuere,quin ferro experiripo F tius,^ paóo tranfigere uoluerint.Et uentum eft ad praelium,in quo fuperatis amp;nbsp;magna crddiôc e jefis Saxonib.mâftt regio Sucuis,quâ prout initio accclTus illuc fui facerecœ pcrant,eii5 aetate noftra Sueuiâ appellât.Dum hæc in Gallqs poft côftitutas à Ro. pop. cum Longobardis inducias agunt, Greg. GordianiRomany ecclefix leuita apud Con ftantitiopolim fuir.amp;f præter curatâ optimerem ecclefiafticâ, rei etiam Romana amp;nbsp;Ita* lice fubueniri apud Mauriciö Impcratorê contendit. Nâ Pelagius pontifex ex urbeRoma cum per literas Q( nScios ftepcfecitcertiorê.quo eflentloco res Romana,quantise^ a Logobardis per fingulos dies afficerent incómodis.Hxc aöt cum aliunde,tum maxime f ôperta habeo ex ipfius Pelagq epiftolis,cx quaru unis hxc duximus breuianda. Pe lagius epife.Gregorio falutê:Omnia guide qua neceftaria fuere,pei Oratiu notariû tiW curauimusindicate,que cû fratre SiC coepifeopo Sebaftiano ad diledionetuam direxi' mus.ur ga Rauennx cum Donno Decio Patricio fuir,»pfe pollit quxcuncp iudicauerft iDonno imperatori fuggerere:ga tantç calamitates ac tribulationes nobis ä perfidia Lo gobardorum illatxfunt,côtraluSpropriûiufiurandû,ut nullus poflit ad referenda fuffi ccre.Promifir aurê nobis ipfe Sebaftianus,neceflitates nbsp;nbsp;pericula totius Italiæ ptjlTimn

dno imperatori narrare. Loquamini ergo ÔC tradîate pariter quo polliiis noftris celerl-us fubuenire periculisiqa ita bic coanguftata eft rerpublica,ut nifi deus principe infpiri ueriqut unummagiftrum militS.df unum duce dignet conccdere,inomnifimusangu* Ilia deftituti:quia maxima partes Romana omni prafidio uacuata uident,amp; exarchat fenbit nulls nobis pofte remediS facere, gppe qui nec^ ad Rauennç partes cuftodiêdat fe teftaf polTc fufficerc.Impcret ergo Imperatori deus noftris uelocirer periculis luhoe' trite,priuf^ nefandillima gentis exercitus loca qua adhuc à rep.dctinent praualcatoc cuparc.Tandc uero Greg.ipfe, QC quos miferat Pelagius pont, oratores a Mauriiio im-petrauerût,copias parari.quibufcû Smaragdus uir patricius,alter exarc hus Lôgino fun togarus in Irai iâ mitteret. Venir aôt ilico in Italiâ Smaragdus.cû quo Grc g Jeuita Raue trâ eft deIatus.Er quidêSmaragdus Rauennx cû copqs nauigio appulfus expedationt n quâ de fe Itali habuerât, aduentus fui principio fatisfecit.Poft Clepbis fecGdi Lôgobat dorû in Italia regis morte Feroaldus quidâ gentis Logobarda duxClaflcnfeoppidurt tcnucrat,Rauennatesq! 5C Calàrea oppidanos perpeiuis pené fingulorû dierû prallt adeôagttauerat,ut Lôginusille primus exarchus femper euftodiendis ambabus ciuit^-tib.fuerit occupatus.Quo aût tempore à Saxonib.côtra Sueuos male pugnatû luit Do-trula gdam genre Sacuus,cû Lôgobardis in Italia militabar,âf ga fortis uir erat.aei^i»-tiafcientiinmus,pari cûLongobardis procerib.iure inter duces irigtntafueratcoi)lii«i tus.lsafît intelligens Longobardos agreferre,non magis Saxonum cladem $ Sueuo-tum uiAoriam,ad decus amplitudinemcjß Francorû cciruram,fibiq?

tranfîuit ad Romanos,amp; Longini nondum Rauenna ^ueefti permilfione intra Bryxil mania rereptus oppidû illud copiarû fuarû præftdio conferuauit. Sed Smaragdus qirt, frimû Rauenna côftitutus jruincia cÔditioncs intenexit,ni h il fibi cenfuit anti quius,^ eroaldâ ClalTenft oppido pellere,ut poftet remotiora expedirior conleruare.Ita^ intc tatutusQalfis oppidi expugnattonê, Dotrulam Bryxillo accerfiqii. Delapfu^ ueroe

LIBER OCTA VVS.

107

A’ïauigfoDotruIafecundoPadOjUtujgi'nti ilia pafluûmiîiXquarâSpmetJcoPadt prima ^’°°^*oadCla(ïènfeintcriacent oppidû,Adriatico adna«igans inreroaldum diicercf,i wFeroaldus QC ipfeim piger dux, quâprimS refeijt Dotrulâ nauigio in fe duôiurû.illi ôpineticS obuiauit.Et fcfe ad Vatreni amnis oftiS quo tune Padû influcbaf,côtincs, prpio per fîngulos dies cû hoftib.decertabat.Nec minus babebat animorûyaut inferior ïfarrobore uirorûDotrula.licct eflèt nauiû genere multo impar,^d dromonib.uehebâ Ok nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Logobardi. Dotruia uero exercitum fùûlintrib.icaphistj impofuerar.

otinuit tn in Vatreno Dotruia maxime prçGdijs adiutus,qu£ per palude Padufam 8i. picoaij foflàmjà Rauêna fubinittebant. Repulfum uero Feroaldû Dotruia,ad Claflen ^oppidum mari perfecutuscft.Smaragdus interea Claffènfeoppiduunditpeircumfte comiHis oppugnationib.fuifler potitus,nifi reuerfus cum nauigio Fero ® uns pendentes in deditionê ciues côfîrmafler.Sed quâpnmum apparuit inimicum qd g ‘ugientê Feroaldû infequebat nauigium,deditio eft à ciuib.falt;5îa. In ea deditioneFero^ 3 ôUsLôgobardi(^ magna manus capti, amp;nbsp;qua in multos ipfi fuerant ufi crudelitate ad unum gladijs funt occili.Ea uicfîoria celebriorê fecit Smaragdi aduentû,adeoq? funt per omne Cifalpinâ Galliâ ereôi oppidanorum animi, ut iam multi defeéiiones ad eum uo untariasfaj-ere cogitarent.Quamobrê territi duces Longobardi cômuni côfilio decre “^’’Stïegêunûcrearedecimo anno poll^ Clephis fueratinterfetflus.Creatuscj eftipfi^ Us Elephisfiliys Antharis nomine: cuius adolefcêtis fama multis ftrenue amp;nbsp;fortiter edi Us uirtutis documcntis,apud gentê fuâ apudqj hoftes ccleberrima ferebat. V t aût regia oWrc munera imminêtibusep fubuenire periculis pofïer, eû ditiffimi duces dimidio qui usabundabâtpecuniarûfinguIidonauerût.DotruIa interim poft clairisrecepîionêrc Usrtcrat Bryxillum,apud quâ urbê peruidebat fummâ eius belli eotentionê per id têpo Ustuturâ:nec fefellit eum côfilij Lôgobardorum opinio. Siquidc creatus rex Antharis «ta celctitate ad Bryxilli obfidionê fe côtulit,ut donatione pecuniarû Qc exteros regni ç apparatus illis in cauris fieri oportuerit. Fuit uero dura attp etiâ diuturna hinc oppugnS Uum,indedcfendentiû pertinacia,cid quidê neceflariS fuit accidere.Longobardi nancp ’uurbêinfeftiftiniâ in ducemc^ perfugam: Sueui aduerfus fpretam odiofiftîmameç gen defortunis,proc^fumma,ficutrcbanf,totius belli acerrimedimicabât. Per utcittnnouiregis cüm potentia,tum etiâbelliopportunitas gercndi,§d ingentêinPa-Ountriumuim haberet,ô^ innumeras à terra adhibuiflet copias, quæ dies nodesq? op Pugnationib.intentç,nullum obfeftis ad quietê (patium têporis reliquiftènt.Quare Do uuladeditionisfaâamentiôe.permifTusq? cum præfidio excedere,Rauennam adnaui-«’“U'Antharis uero Bryxilli in poteftatê fadi mœnia folo æquauit.Creditû eft tûc âfa-Pud Kauennâ uulgatû, Antharim regê ilico poft Bryxilli excifionê dutfturn in Frâcilio Romand ducê, Comû urbê QC eiüamp; infulâ Lartj lacus annis tune decê SC Cepte ^bè ^•enfarat.Sed Antharis cofirmandi regni ftudio primus induciarû cum Smaragdo Pa {Uocôftituendarû fecitmentionê.Exaichus uero libens cupietiftîmusq,' côfenfit. No ôf offenlîoni expofitas ciuitates in fide manentes dcfenfare.Erât cm trans Padû hinc pOniû,inde V ulturnia remotiores,amp; Pado Rauennaeq? ^ximiores Cremona,Mantu3, p^'’^‘?^^otîfilicisurbes:cis Paducç,Parma,Bononia,Fauentia, Forumiiuij,Forum upgt;lgt;lgt;Bretcnoriû Si Cæfcna.Nâ Lôgobardus Imolâ Ariminûcp tcnebat.Duæ funt ue U juominisÔCàmaiorib.inhiftorijs celebratæParmâ inter Si Bononiâ ciuitates Rhe^ ^Mutina,quarum fiuefuperiorib.inVifigothorû,Erulorumq5amp;^Oftrogo l®’'“’UueinpræIèntib. Logobardorûgeftis rebus nun$ memoria eft faefta. Vndeqd* ughabentparuæ autoritatis fcriptores,credimus Mutinâ ftâte adhuc republica belh's ciuuib.fuilfe deftrucîâ.Et uetufta quidê quæ nunc uifunt in câpis fundamenta oftcngt; ut,banc quæ nûc eft Mutinâaliquot pafluS milia diftantê à prima fuifte ædifîcatâ.Rhe o’Pûtnomê qua ratiôe adeô fit fupprefium,nihil habemus qd* cei tius aftèramus.Sed ôd g uciaeAntharim inter ô(CSmaragdûpalt;ftæutfuRomanârê6£; duces Lôgobardorum S H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tenêres côpiexæfuerint.nec Paul.nec Agnellus icribût.

jttquatSinPelagtj primo,poft in Gregorij pôtificSgeftisreb.intelligere licet, uniuer w«bi(ÿ in Italia fuerûtinducij:quâ$netjinpïimisà3o.ducib,necg iniftis abAnthari conceflts

cóccffis fid cm feruaucrunt Lôgobardi,quin multas â^propc quotidianas RomanisRa g ucnnatibusqjintuleruntmoleftias.Qd* aQtcôflat,ipfiscôft«tunsinducîjsmifitSmarag' dus ad urbê Româ Gcrmanum Patritt) ordinïs Côftantinopohtanum,quê amp;ipfc præfe ôum appdlauit,profc(îîus Rauenna cum eo praefelt;5î^o Grcg. Leuita tune primum exU gatione Côftantmopolitana Româ eftreuerfus.Quê Pelagius pontifex amp;nbsp;Romani cfi ucs fummis gaudtjs exceperunt.Erat tSc têporis Ro. pop. haudqua^ leuiter rccreatus, quoniâ Smaragdi fama fpc præbebat pofie aliquando gentê Barbara Italia pelli,ô^ Grc corij ciuis optimi ac omiû iudicio fantflifiïmipraefentia dtuinæ opis praefidia fpodebat: ud noua ilico maxima«^ fuperuenit clades,quæ multas prçtcrfti 1 ôge têporis fupcrauit-Nâ uifa funt clemcnta in Romanç urbis amp;:Italiæ excidiû c5iurafle,ut ^d tantp,tamcf fie quentes Barbarorû alluuiones nequiuerant,ira cœleftis neruos uircsq; Romani populi amp;nbsp;omnis Italip cxiiîaniret.Imbrib.nanc^p multos dies côtinuantib.diluuiûforeapparuit» Tyberis tue menfe Odiobri propé exadlo adeô ags intumuit, ut Romæ mœnia alicubi fuperauerit:unde regiones urbisfluuio proximæ maxima acceperuntincômoda.Pet fi taliâ uero ubiq? latuerunt câpi, ÔC ex môtib. eollibusq; omis mota aratro gleba in cœn3 liquefadla fi'mul cum aquis ima eft delapfa.ut fluminib, poftmodû intra ripas coadis câ pi aqua deftituti limo nihilominus manferint obtecfîi,6c iâta quæ tune primas ieccrâtta dices putrefadla fint.nec eo autumno,obtinente omnia luto, aliud fernen terræpotucrit mandari. Vnde fames maxima breui eft fecuta.Sed nediîfaméea attulit aquarûinunda^ tio,quinetiâ aéra ficut amp;nbsp;terra corrûpens,peftilentiâ oriri fecit adeo ingentê,ut maxima populorû parte ubiqp per Italiâ abfumpferit. Ea ta élus labe Pelagius pont.Romae obi)t. Quamobrê omis aucrtendæ dei ira?,amp; pacis ab co pofcendæ cura in Greg.LcuitâincU'' buit.Ipfe uero in tanta ciuitatis dcfolatione animo erelt;ftiftîmus,ncqua^id munus dette «ftauitîfed pro fua in pop.Ro.ardentiftîma charitate ocs côueniebatjhortandoq,ôftok rantiâfuadendo miferos ciucs côfolabat.Et ga in ciuitate tam magna unus ubic^nequi retintetelîcicôuocatoapudfacratiflrimæuirginisaedêjqupdieit Noua,Romano popu lOjillâ habuit prçclariftîmâ orationê,cuiusin toto orbe pridê diffufp principiû cftiOpor tctfratresdiledtiffîmijUt flagella dei quaemetuereuenturadebuimus, faite praefentia experta timeamus.Etcum diccndifînêfecifl[èt,feptiformêillâinftitüitletaniâ,inqüapo pulQ Romanû ad rê diuinâ centuriauit,ac tan^ in turmas Icgioncs«^ difttibuitiut quem admodûferuatis ex difeiplina militarib.ordinibus Ro. pop. multas aliquâdo fubegerat prouinciasjita tune oratiôe ad deum or dine Sd per humilitatê fufa pace impetraret, qua diutius dilata de gête Romana adlum tri uidebat.Diftribuit uero eas populi turmasma xime in hune modûîut cletici oês à fandli Ioannis baptiftç:uiri feculares à fànôiMarcel iûmonachi à fantftorû Ioannis ôd Paulnancillæ dei à faneftorum Cofmæ amp;nbsp;Damianûf® minarum coiugatarum à fandli Steph, uiduarum à fancli Vitalis : pauperû pucrorûa beatæ Ceciliæ ecclefiis ^cederent:habitacp per omia têpla fupplicatione ad fandtæMa riæ nouæ reuerterent .Tanta aût erat tune uis morbi,ut populo in eôcioncm coaâo, (ftuaginta ad terram corruentes obicrint. Peruieit tn fedula apud deû ferui fui Gregori) oratio,ac populi {upplicatio,ut ea peftis tune fedata breui ceflaret.Sccundû earn paceffl b â deo impetratam prima fuit Ro,pop.cura,pôtificem deligcrc,nec multa fcrutatioc, aul inter côpetitorcs difcuftîone opus erât,^d unicû Leuitam Grcg.oês inpotifieem pofee bant.Isuerocôtràobftinatiusrenitebat.Erattuncmoris eum,quem deîegiflet clerus pop.Ro.no prius aflumi,c^ Imperator ex Côftantinopoli per literas eu pôtificem côfir* maflet.Hinc Greg. populi erga fe ftudiû timens,quamprimû obierat Pelagius.Impo^' toriMauritio ôd omnib.apud eSgratiofis epiftolas fcripferat,in quib.etiam nuneextan tib.petqt Sd enixe cotendit,nc petitioni RomanorS,fi qua de fe faceret,præftaret alTen' fus.Sed Germanus praffelt;ftus,cS quo ipfum Gregoriu oftendimus Romam à Raudina rcuertifle,Gregori| cofilium occupauerat. Nancß nuncio quem Greg, mitfebatinterce pto,epiftolas eius rctinuit.Etipfeprgfedlus Imperatori feribens facile impetrauit,ut fan dum uiru quem pop.Ro.delcgerat cofirmaretls ucro fantftus potifex primSinPeW cathedra fedit,maximam fufeepit urbis Roma falutis euram : ^d nanqp eius cpiftola ad Pauls fcholafticS oftendit,urbem Româ foris Logobardi firte ceflatione prcmcbant,et immilfi ex Cöftätinopoli praefidio urbis Gr^culi milites feditionib.intcrfc cotendebSt.

LIBER O C T A V V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TOp

Nec fat/s 'profedflc ufdcnt aut Leo excôful,aut Dônus Laurentius chartularius, qucm Mauricius imperator fummo apudfein honore côftitutûad côponcndâ urbisrêmifit, quinomnia in pcius quotidie labcrent.Inducîjs quas Stnaragdus Italiç exarchus cûAn conlîituerat expletis,mifît ïpfe Longobardus rex exercitû in Hiftriam Libur *^lt;æcotincntê,tantislt;^eaedibus,incêdqsamp;rapinis cam afflixit prouinciâ,utmukisauri jnilibus Hiftri pace redimere fint coatfli.Sed dCFrancilio dux Romanus Como, qua ur betn m'gt'nti defenfauerat annis pulfus fm't.qui m lacus Larrj infulâ ferecepit. Erat uerô infula oppidû mœnibus munitifiimû.In quo cum Francilio fex menfibus du finîmâpertuhfietobfidionê, pacSuseftdeditionc.Et cumuxoreJiberïsacfupelledili abxre permiflus,Rauennâ adnauigauit. Ea ex l'nfulç Stfeius oppidi uidoria, Antharis in genti ditatus cft thcfauro,quê ex omni Cïfalping Galliæ, quæ qui'dê Padû inter Abduâ Ô^Ticinûad Alpes pertineqdireptioneFrâcilio cumulaueiat. Audlus his opib. Antha g flsLongobardorûreXjChildebertûregemFrancorûmiflalegationeorauit, ut pace fe-cum pérpctuâ initurus fororê fibi in matn'monium traderendefponditqj Francus,ô(f co ufqsfponfio procelfit, utmunufculauici'ffim ex more fint tranftm'flà.Sed cû Vifigothæ gcntisrex Ricaredus ex Hifpania mitres eandê popofciflct puellâjmutauitfententiam Childebertus,quoniâ poft fatftum cofiderafTet LongobardQ amp;nbsp;inueteratû hoftê ôC. l'do ^latrâefre,amp; Vifigothumaudiflctrecens accepiftccatholicam Chriftifîdê. Namcum Hcrmengildus Lemugildi Vifigothorum regisfilius adLeandri Hifpalenfis epifcopi ptædicationê fuafîonesq; Ariang hærefi abrenunciaflet,amp; fe catholicû deciaraftètjgent tor iulfit eum in carccre iugulari. Leandrû uero infedatus maximis affecit incômodis. bed paulopoft Lemugildû periculofifiima ægritudine ex qua obqt correptû amp;foccifi fî •O ôi fandi epifcopi perfecutiôis pcenituit.Hinc accerfitS ad fefe Leandrû poft impetra tam peccati ueniâ orauit, ut talé redderct Ricaredû qui unicus fiipererat fibi fîlius,qua-lèpriuseffeceratHcrmengildû.Lemugildoitaqî defundo,Ricaredus rexnouusadLc ândriexhortationêfexagintaduorûcpiicoporûfynodum, apud Toletum coegit.Qua Ç infynodo Ricaredus, Ariana hærefi abdicata,catholicâ Chrifti fîdê tune primum in Vi figotha genre habere curauit.Igit regis Francorû forore Ricaredo Vifigothorû régi iià coniugêdata, Antharis aliâfibi quæfiuit, Teudelindami^ Garibaldi Bauarorum regis bliâaccepituxorê.Sed quodfæpe facit perperâfa(fticonfcientia,Childebertus Franco tumrex.poftq Antharim Lôgobardum fpreucratôôea afFeccratignominia,exiftimare ^®pit^primum naduseflètoccafionêjOmniainFrâcos mala intentaturû. Quare eum pms^noui regni uires confîrmarer,bello perfequi côftituit,nec ea proteruiain Antha folum ufus cft Francos, quin etiâ affines illius nouos ftatuit infeeftari: Duxit tarnen prius in BauaroSjadeotç potes furêscj illorum fines cft ingreflus, ut dcfperâs faiute Ga hbaldusTeudelindâ filiamin Italiâ cofugere curauerit.Cui cû fratre Gondoaldo adue t'iêti Antharis rex ex Verona proceffit obuius.Cumcj in câpo Sardicëfi fefe ipofi exce piflent amplexibus,côiugiHm ibi folenni adftipulationefirmatû eft. Childebertus autê texFrâcoiû pulfo patria GaribaldoBauarorû regno potitus eft,amp;inde inLogobardos ‘ jlucês.Tridentinofcç fines ingreifuSjincêdia cædes ac populationes maximas in regiôe 'ongelatecp cômifit. Eos Francorû Longobardorûi^ Qi, Bauarorû motus cuprincipio •iicnoauerunt habês exploratos Mauricius imperator,Childeberto ingentêuim pecu^ niæ eft pollicitas,fî Lôgobardos faite Gallia Cifalpina pellere ad eâ prouinciâ fibired^ ^re uoluilTet.Spoponditq^ rex Francus,amp; pecunia accepta in Italiâ defcenderc eœpit. Quoniâuero intellexeratChildebertus Longobardos duces regêfinequo decêannis werâtiniquo animo pari, multos exipfis tentauit, pollicitus fi Antharim opprimifinc-tet,capta de Italia linquere eorû fiue triginta ducû,ut prius fiue pluriû dudîu gubernan-Qa:quæ quidê fponfiôes timori additæ, que Frâcia regis potêtia amp;nbsp;inchoata uidoria fa $fret,aliquotex ducib.pellexcre,utChildcbcrtocofentiêtcsÂntharircbelIarint,fuitc^ primus Mimulfus infulæ famfti Iuliani dux.Quê ilico font in rebellioe fecuti,Gâdulfus bergomêfis dux,ô(^ Vlfari Taruifinus. Sed Frâcus rex confiderâs futurû ut Longobar--pulûs Italia uel debilitatis Mauricius imperator uires nimis augeret, mutauit imperatori fada Antharim in Italia dimittens intadû redqt in Franciam. botf dik dum in patriâ reuetfo, Antharis eft defundus, anno poft^ Teudelindâ acce^

Blondus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K perâi

D E C A D I s T R ï H A B

pcratuxorcm exaôo.TuncLôgobardi publico côfib'o ad ChildebertÖ mittcntcslega done,ut pacêeis daret humiliter oraucrûr. Et habita denouo rcgc crcâdo côfulcatione cùm ncquirêt in aliqucm cofentire, côucncrunt ut quêcuncf Teudelinda ex Lôgobar-' dis ducibus fibi delegidet maritum,is in regêab omnibus acciperet. Fuit nanq; ingcfis uirtutismulieiTcude!inda,amp; profeôlo digna cuiusiudicium tand facerct Logo bardj, quemadmodû amp;nbsp;ex bead Grcgortj epiftolis QC ipfius reginæ opcnbus fuo têporc ofté^ demus:Ea itacp iudido defefado ufa Agilulfuin quieratThaurinêfiûdux,uirû bdlico fum adolcfcctia formacç floi'cntê,fibi maritum QC Lôgobardç gentis regem apud Lait* meliim Papienfiumoppidû déclara uit.Primauerô cura quânouus fufccp.it rcxAgiiuF fus fuitjCaptiuos redimere,quos Childebertus de Tridêtinis abduxerat,élt;ffimul ab ipfó rege pacê imp!orare:ad quæmifitbinos oratorcSjAgnelIum cpifcopû EnniS ducctn Tridentinosjhunc ut quærêdæ paci, ilium utcaptiuorûredempdoni opcrâimpêderet. Epifcopus aût ficut prior iuerat,ita prius in Italiam reuerfus,haudqua$ multos reduxit ex capduis,quos Brunichildis Francorû rcgina mulier pqflîma ^ppriæpccuniximpen' I dio côparaucrat.Ennius autê dux fcliciori ufus Icgationc paccm Franci regis cum Lon gobardo amplis conftitutâcôditionibusimpctrauit.Peropportunéuerô eampacêna^ ôuscft A^ilulfus,nifi cam tûcimpetraflet, nun^ potuilîctcôpefcere duces fuos,quifc poft cam Rancorö fatftam paccm omni alia externi belli cura folutum multo têporc ft dgarunt.Et interea Mauricius Imp.poftquä Childebertum regem Francoru Gallip Ci' falpinac pro imperiorccipicdc manu appofuifte cognouerat,SmaragdoItaliæ exarcho dedcrat fuccefforem,nomine Romana, attributis fibi copqs cum quibus Roma acceP furus Lôgobardos 8C ipfe Câpania ac altjs urbibus oppidifi^ Italiæ pelleret. De ducib. autem Lo ngobardis quæ diximus in hunc modum fucrût. Crcatus in regem A gil ulfus ilico coftituit cos ex didis ducibus qui Anthari fuerant rebelles punire, amp;nbsp;Mimulfuin infulæ S.luliani ducem primu interfici curauit. Id cum refeilfet Gandulfus Bcrgotnêfis duXjillius cxcplo territus fibi^fpicerc ccepit,ôc'in Bergomo fe cotincnsparauitcaquç côtra uim fi qua à rege intcntaret,duccbat neccftària. Sed ufus eft prudêtia 5^moderagt; ü done Agilulfus. Nam milTis ex gente Longobarda amiciffîmis, ea coditione Gâdulio 1 ecôciliatus eft,ut datis obfidibus obedire promitteret.Tâta aut crat Gandulfî exrebel lionis côfciêtia ueniæ regis amp;nbsp;fynccri amoris diffidêtia, ut paulô poftq dedcrat obfides iterûrebellarit. Nancp accedens ad infulâ Cômacinam,dccepds cuftodibus oppido eft podtus,thefauroq!qui Antharis têporibus pulfo.Francilioncincarepertus fucratdi« lepto,bellum rcpararcdccreuerat. Agilulfusautêcôtradistumultuariècopijsinilluni ducês oppidû corona cinxit,ÔC tamê Gandulfum ucnia petita dcditionêpollicitâabire permifit. Exinde munidoni infulæ SC oppidi diffifus, thefaurû illû qui opinionc omnta uidet fuifle maximus, PapiS deferri, in cius arec per fidiflimos curauit euftodiri.Sed SC Vlfari Taruifinus dux eodem têporercs nouas eft molitus. In que dudus eftcxercP tus,amp;:is captus ac in uinculis ad regêperdudus cft.Per id uerö têporis in quo Agilulft* Longobardorûrextantis ducum niorSagitatur motibus, cxarchus illenouus nomine Romanus,Patauium,MontcmfîIicê, Mantuam dC Cremonâ muniuit copijs : quæ cum H ipfas fcruarêtciuitateSjtum Lôgobardos undiqj agitarêt,ô(f urbis Romç quicticofuftu rus ad illâ fe côtulinexcrcitu autê quem fccS ex Rauenna duxerat Romç adaudo intC' dit receptioni urbiû,quas Longobardi poft côftitutas à triginta ducibus induciasoccu pauerât,recepitq; æftate unica Sutrium,Polimarcium,Hortam,Tudcrtum,Aracrft,Pc rufîam,Luceolum,6C coplura oppida ac caftella.Quo item in têporc bcatus pont.Grc^ goriusrem Romanâfuis têporibus aliquantifperreipiraregauiius.intcdcrecœpit^n^ mum Chriftiani nominis amplitudini. Nantj miftîs in Angliam,Meiito,Âuguftino8t loâne faccrdotibus.quibufdamcß ex fuo monafterio, in qd* paternas dcdicauerat ædes, gentem Anglorû conuerdt ad cultû fi'dci Chriftianæ. Tunctÿ cœpit uibs Roma perar/ ma folito feliciora,feruorum fcilicet Chrifti prædicationem fummi pond, autoritate Britâniæ infulæ SC cius incolis Saxonibus Anglicis denuo imperare.Vt merito uir ftn' dus exulter in Moralium libro, lingua Britannica quæ nihil aliud noucrat q barbaricu frendcrCjtûcindeilaudêHebræauerbarefonare: 6C occanö quódam tumidö.fancftoru pedib.proftratû feruire coepiftè,Barbaros nâlt;j quos Romani principes ferro prius ma* ^na

L I B E R o C T A V V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»»I

gna cum difficultate domaucrâtjfaccrdotes S.potificis fimpl/dbus uerbfs pro dcireuc^ rentia Iigaucrfit, Anglufqj Saxo qui infidclis ac idololatra pridem pugnâtium no timue ratcaceruaSjtuncßdelis etFedus humiliumlinguastimuit. Nccmirûntcuipiâ talia pa* traflè Gregoriû.qui pro fua uitæ intcgritare ÔC fumma prudentia nomen ChriftianQ in' ter barbarorûpcrfîdiâ titubas SCrempub.abipfis opprcflambarbaris facile inftatiraflet, nifi fuiflent impedimento ÔC omnia peruertifl'ent Imperatoris Greci ÔC miiîbrû ab eo in Stallam magiftratuû malignitates.Exarchus eni nomine Romanus,fed moribus amp;nbsp;gen teGræcus,poftpartam fupradidarum ciuitatum uitfforiam in omiauitia eft prolapfus, primû ut rapinis quietior uacaret,occulte Lógobardis côfenfit,SC ^d Gregorij epiftola adloannem cpifcopum Rauennatem oftendit,nec pugnare cum hoftibus uolcbat,nec pop. Romano permittere ut pacem induciafue cum illis côftitueret:quâquâ paucis ucr bis ipfiusperditiftimâuitam narrat Gregorij ad Sebaftianum Firmienfem epifcopuin epiftola per hæc uerbaïQiiæ autem de amici noftri domini Romani perfona hac in ter* B ra patimur loqui minime ualemus,breuiter tn dico, quia cius in nos malitia gladios Lo gobardorum uicit,ita ut benigniores uideant hoftes qui nos interimunt,^ reipub.iud» ees,quinos malitia fua rapinis atc^ fallacijs cöfumunt.Sed ^ipfe Mauritius Imperator, äquo prpfidia tune affliclis Roms ÔC Italiaerebus fuerant tranfmittenda,fancftum pöti* ficem magis q perditus ille exarchus fatigauit. Tulit is Imperator 1 egem, ut qui militiæ K-omanæ elfer aftcriptus, nifi finita militia aut debilis effedus deo militare non polfct. Cui Gregorius forti refiftit animo,inter estera dicens nullum ante Mauricium Imp.ta* Jem tulifle legem,deum qui permiferit ipfum Mauricium de notario comitem excir-bitorum,de comité Cçfarem,de Cæfare Imperatorem fieri,cam legis infolentiâ uindica turum. Emerfit uero interim alius hauquaquâ minor Gregorio labor, cuiImperator SC ftiiiudicesfomera dederût,ut quemadmodû Romain SCitaliam à barbaris omnino de* leriopinabant curabâtfp : ita Pôtificiautoritas fubreptaCôftantinopoJim dcmigrarcf. loannes emCôftantinopolitanus epifeopus fynodo Grçcorum coalt;ft3,fe œcumcnicû, C quodlatine proferebâtuniuerlàlcmappellariuoluit.MonuittçMauriciusGregorium perepiftolas ut acquiefeens pacem cum loanneferuaret.Cuirefpodês Gregorius que* dam adeo magnifiée' eft locutus,ut uere' Romanû fefe ÔC patri tio fanguine oriu d um, ÔC fummo pôtificatu dignifiîmum oftenderit; primum nançp ipfum mordens Imperatorê ^ignauiâ auaritiamcp cauté improperâs dicit,fe uiginti tune fcptê annos in urbe Ro ’’^snainterLogobardorum gladios agentemuidifleccclefiammultacrogafteinquo* fidianos rcipub.ufus,que mittenda fuerât à Rauenna urbe,ubi ærariû totius Italiæ cflçt pofitum.Si uero Impcratori eflèt libitû,debitos in rc pecuniaria ordines nô feruarc,fal* tem àperturbâdis ecclefiafticis temperaret, fefe ein ilium eftefolum à quo capiteunico caufæpendeât ccclcfiafticæ:SC paulo poft:Clauesregni cœlorum nô eflè dubium quin J^etrusacceperit.poteftaftp ligandi eidem fit tradita, curamqj cidê totiusecclefiæfuiftè cômiflam,à tn Petrum non uocari œcumenicû,quod loannes ufurpare conaret; unde fubiunxit Gregorius exclamationem illam,quæ qualis tuncfucritrerû ftatus exprclTit.

D 0têpora,ô mores,ecce cunda in Europæ partib. baibarorû iuri funt tradita,deftrucftæ urbes,euerfacaftra,depopulatæprouinciæ,nullus terra cultorinhabitat.SæuiuntôC do minant quotidie in morte fidelium cultores idolorû,SC tn facerdotes qui in pauimento cinereflentes iaccre debucrunt,uanitatis fibi nomen expetunt.Interea dum ca in cô* Hiftatione effet Gregorius,morit Rauennæ Romanus exarchus. Miftuftp eft eins fuc* ceffor exCÔftantinopoli Gallinicus,qucm quartû Italia habuit eius nominis magiftra* mrn.Fuit uero Gallinicus amp;nbsp;à rapinis temperas,ÔC belli aduerfus LÔgobardos gerendi cupientifftmus: tn principio aduentus fui à motibus têpcrauit, ut amp;nbsp;copias côpararet, tes Italiæ defuncii exarchi iniquitatc peffimum in locum addueftas folidérepararer, ^uaratione ÔC Gregorij fuafionibus inducias cum Agilulfo Logobardorum rege co* ftituit. Sperauit uero tune pôtifex Gregorius rem Romanâ Italicamq; poflè reftitui, SC jftustêporefuis prudentiæacreligionis artibus præfidia fibinoua quæfiuit. Nancp per Thcudelindâ mulierem religiofilumâ furorem Logobardorum aliquandiu côpefcuit. Hincut prudenti fœminæ rem faceret gratâ,illi inferip fît dialogorum libros:quos cum perlegiffetreligiofa mulier,mentem animumep religioni folidius addixit, SCab Agilul* ‘ûuiïo obtinuitjgentem Lôgobardam ab omni idololatria ÔC hærefeos fpurcitia fe ab*

Blondus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K x dkare^

tli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D EC A D r s P Rï H AE

dicare.Infupcr Agilulfus rexbonaccclcGarüquæàLongobar J/s ubicß tcncbantur/lb E mitn intaóa curauitjdonationcfcp multas quarum extant phutlegia feen ecckßis.Sed ÔC Childebertus Fracorum rex falubenimis adducfïus Brunicliildis uxods tnomns.iiP tam morefep c5pofuk.HincBauaria proin'ncja,quam tyrannicètcncbarreïtcta, regem in lila Taffilloncm inftitutt,rum quo id folum egi€, ut Sclaumos gcntêDanubn accola amp;nbsp;idohs feruientem nunquabello pcrfequi defilieret quoufi^ fidem act ipcrct Cliriiha nam.Taffino quidem Sclauinorum ingrclTus regionê,m3gnam uim ptacdæ pcconsbo minüip abegit. Sed paulo poft cG Bauart ad duo mtllia arn)at(,praeda primo faóa ilieói iterO in Sclauinos duxifl'ent, ab illorûrcge Cacanno circumuenti, amp;nbsp;ad internccioneni cæfifuerunt.Inductjs etiam Agikilfum inter ÔC GallinicG ftantibus obijt Chtldebertus Francoruni rex, accepitcç regnum Brunichiidis pro Theodeberto 1 heodorico uiri nepotibus gubernandû : âlt;paulopoftobtjt etiâ tertius regum Franciar Guntanus,pargt; temq; regni eius quç erat in Aurelianenfibus.eadcm Brunichiidis pro dióis nepotibus côferuauit. Ea de reguni Franciæ morte fatftus certioralter Cacannus i ex Hunnorum, F exiftimauit adeô infirmas elfe in mulieris manibus tanti regni uires,ut illud uiribus ipe-rauerit obtinere. Et ex Pannonia Turingiâ fuo Pannoniæ regno cótinenteni ingreflus cft.Sed dû illius prouinciæ population! occupatus differtin Francia ducere, Brunichil dis copias côparauit, quacinTuringiam dutfîç muftis uarijfi^prælqs Hunnosagiiaue-runt.Qijaredecidens potiundifpe Cacannus prædâ per patfttoncreftituir,amp;' acceptaa Brunicfiildi pecunia in Pannoniâ eft reuerfus. Interea Mauricius lmp. cum muka [xæ* clarè geft'iiretjôC cis âC ultra Danubiû Hunnos Pannonia pellerc eft aggrelfus.ôC multa per Theodofiû filiû ac Germanû focerû legatos fuos prælia féliciter gelfir, adcôutCa* cânus quotics cogreflus fuit inferior receflerit,Pânoniaeq; pro Iinp.Mauriciolintrecc* ptaeiâC nifi leliciftîma eflent ufi ignauia,Hunni ad internecionê cæfi fuiftenr. Nant^ trf nis quaternifue in prælijs profligati fugâpopulariier comiferunt, ad Sclauof]! delatiTa ïutê ab illis fupplices orauere. Texerût ucrô Hûnos Sclaui armis répète correptis. Sed . poftqcôfyderauereSclauiquâtâ in fe belli molêincôfuftius traxiirent,6Cipfiâfinitifnis ö quib.fcirêtMauricqpotcntiâforefufpiciofamjprçfidiaimpIorauere.Âftcnfiuerôfunt, ÔCin petita foedera præcipites rucrût Frâci,Bauari,ôC Lôgobardi.id cum rcfcilTet Mail riciuSjCopias quidê in Pânonias ScT uringtorû finibus ultra Danubiû côtinuiufed nuF ïum in Sclauos luotû uoluit intentari.Sclaui ucrô tâtis autfti fociorû regum fauorib.faa ScHunnotû eius militantifl arma mouere côftitucrût:£C cum claufam Maurictj armisin Pannoniâ alialcg orientalisimpertj prouinciasuiam cerncrêt,retrofuntcoucrfi.Hort3/ tusnanqtefteos AgilulfusLôgobardorû rex, ortendesparatâeflcinHiftrisingentfin prædâ.fi in earn duccrêtprouinciâ,quæinduciarûab cocûJtaliac exarcho coftitutarom côfidcntia quielcebat, amp;nbsp;nullis erat Ivomanorû præfidqs cômunita.ftacpirrumpcntcs improuifi in HiftriâSclaui ÔC Hunni,Iaderæ,Signip,Pole,i?è omnis eius regionis agros populati funt. Agilulfus aût propter earn regum populorumt^ focietatc fuperbiens,Ô^ Îîmul ut Hiftriç populationê fe infeio fieri fimularct, in fuos animaduertir,quiaut pride fibi rebcllaucrât,aut aliter difpliccrêt.RangulfumnancpVeronenfiûjVarnecautiS,Pa- H pienfîû duces rebellionisinfirnulatoSjâC Gandulfum Bcrgotnenfein,quiutüfiêdimus, bis apertus fioftis fucraqinterfici curauit.Sed ÔC Lôgobardi qui Beneuëti erât inducias uiolarût:Zoto eni qui erat dux Beneuentanus monafteriû Cafinenfc inuafit, Ôd abbate monachifcjj cû fingulis ucftimêtis,ô^ unico codice ordinis régula côtinentefuga prola pfis,facrû id cœnobiû à barbarie ilia fpoliatû.ac folo tenus deftrutftû fuit : quæ ccleber-rimi monaftertj clades ilia fuifl'e uidct,quâGregorio tefte S.pater Benedidus futiiratn prædixit,affirmas uix apud deum potuiiïè obtinere, ut ex co loco fibi animæ concede' rentur.ßonitus autë qui tûc erat quartus à beato Beneditfto abbas cum monachis cuo-lanSjRomâ fc contulit.Sed Zotoni paulo poft earn cómiftam impietatêdefun(fïo,fub' rogatus eft ab Agilulfo rege in Bcncuêranü ducê Arrigis,ad quê aliquot beatiGregorij extât cpiftolæifed ilia infignis,per quâilli Cafinenfis monafterij inftaurationêuenc-rationem fuafit.Sed nee Romac tune peperceröt Lôgobardi. Nanq; Ariulfus Hetru-riat dux.qua prouinciâomncpræter Vrbemueterê,Balneumrfiegiü,Polimartin,Ble' dam,Sutrin ÔC Perufiâ tenebat,in agrü RomanQ delatus ilium ad uftß urbis mceniapo-pulatus eft. Et quia coloni pacis fiduda libère in agro «âq multos Lôgobardi ccperûc

tnoriales,

LIBER OCTAVVS.

mortaks.quos ('uxta Gregorij ircrba in Franciâ ducê(es,pro feruis uenudabât.Quin ca in pppulatióemukos ex Romanis intcrfcóios,mukos fcribit Gregorius fuiiïe mutila* tos,Gallinicus ucro Italiæ exarchus Longobardorüiniurias iniquoprout debuit ferês animo,cladêinagro Ro.Hiftris 5cCaGnêfi cœnobio accepta ulcifci cóftituit.EtParmj Longobardorü ciuitatê inuadens,ea potitus eft, fiÜa Agilulphi régis cS Godefcaico e* iüsuiro in oppido captiuatis. Earn aût filiâ fufeepit idê l ex exprima uxore.quâ dû effet Taurinenfiû dux habebat.Nât^ Theudelinda primû eo in têporc fibi peperit fîk'Q nomi ne Adoaldû.Habitabatt^ cum regina Modoetiæ,partim in palatio ^d primus Oftrogo thorurexTlicodericus ornatiflimûædificauir,partim inakero ^dillifimileipfaextru^ xerat.Et ut uotis fe cxolueret,quib.bcato loâni Baptiftp fe obligauerat fi mafculû pepe ïifTet.bafilicâ in eius famffi honore quæ nunc Modoetiæ iniîgnis uifît à fundamêtis ex-trui ac magno ornari fumptu curauit. At Agilulfus amiflæ urbis Parme,Sd captorû filig etiâ tune prægnâtis,ac gcncri dolore incêfus, in Galk'nicû quidê exarchû ducere nô eft n aufuSjQ)illûmagnas apud Parmâ Bononiäcß copias habercintclIigeret-Scdiram exer-cuit aducrfusTrâfpadanas urbcs,qug femg poftq à Narfetc fuerât receptæ,in Romano tum partibus manferât,Raiicnnaticç paruerât magiftratui.Duxere autêprimû irl Pata-uiumLôgobardi,quâ in urbe Gallinicus cxRaucna præiidiû miierat ualidiffîmû.diucp illâ hinc obfederunt preff cruntqj Longobardi, inde defenfarût pro uiribus Rauêna tes. Erat tire Padua urbs fine meenibus latcririo uel lapide côpaôis uallo plâcifqj tantûmo do munira,fiComnis ciuiu habitatio rariffîmas tune habuit mûri pinnas.Ea cm primaria femper inter Italig urbes habita ä prima demolitione teporibus Athilg faiffa, per annos circiter fexaginta fine mœnib.aut uallo atq? etiâ ciuiû frequêtia fuit,primû(j fub Theo-dcrico Oftrogothoru rege frequêtari,amp; uallo foffàcj muniri ccepit. Quare iJlis in annis 4gt;pecêtu,quot ab ea inftauratioe fubThcoderico faéla ad huius obfidiôis têpora inter-cedcbât.omia tam publica q priuata ædificia ex materia affèribuscÿ quib.abûdatregio, cóftru(fta erat, ld cû cernerct Lógobardi,uêtos narfti ualidiores faculas ignirastj fagit-C tas fcorpionib.inieccrüt,8if prima qughæfîtædificiofagittaincêdiûinchoauit.quo pro

pinquailico corripiête urbis pars maxima eft crcmata.Ea addudti neceffitateRauêna-tes præfidioimpofitifecerûtdcditionc, Ó^Lógobardiomnib. ginerâtfiuemilitib.fiue ciuibus,quô fuit libitû per pa(ftionêabircpermiflïs,urbêincêdiouaftauere.Monfilicis ctiâciuitas quêadmodûuel Athilæ defolationisucl Theoderici teporibus farffginftau

^ômunê habuit cû Padua fortc:itaamp; tunc pari cû ilia euêtu,nô quidêinccndio ’mûpta,fed a Lôgobardis aliter eft deftruôa.Quia uero Gallinicus exarchüs nûciaba-» ^tniagnas côparaffe copias,qbus tune oppreffis Trâfpadanis ciuitatibus opem ferret ^§ilulphus Cremona ScMâtuaintarftis, Verona ÔCîndcTicinû eftreucrfùs.Etmaiorcs âduerfus illas urbes ucre ,pximo copias durfturus ad Sclauos mittês auxilia poftulauir, edixitcç omnib.Lôgobardis ducibus, ut ÔC ipfi copijs fûmo conatu côtralt;ftis,ad prima uerisfignaMcdioIaniadeff*ent.Etneah4decffènt, GordoalduTridentinû, Agilulfücß Poroiulienfê duces g adeo fibierât infenfi,ut rebcllaturi uiderent, pollicitatiôibus mu L neribusq; côciliatos iuffît expeditioni neceffaria côpararc. Quo aût têporc Monfilicis utbsàLôgôbardo capta eft,GallinicusiIlifubucnireadnifus,Rauênæobfjt.Creatuscp sMauricio Imperatore iterû exarchus Smaragdus ad Italiâ nauigauit. EtMauricius im Pçrator,ncdriintcrearei Romanç autltalig aliâ fufeepit cura, fed Gregorio potif.fupra ^’f^s^uidèti aduerfabat. Erât Romæ ante Gallinici obitû, fed co inftäte ab imperato-temiiTi Gregorius prgfctftus.Sr; Caftorius magifter militü ambo Greci,habebâtrj milites numero qdê paucos,fed uirtute præftâtes.Nâ poftg Theodofius filius amp;Germanus tocerMauricijs Hunis ^jfligatis amp;nbsp;Panonia pullis fefe ultra Danubiü,citra£j fine bello totinuerunt,iuffit Mauricius parte militü Theodofij poft Caftoriü Româ petere, ucne ïuntcf ut uidet,ad mille milites ueterani,quos à duce Ïuo Romani Theodoffacos appel ^uere.Tanta aût erat Mauricio in rebus Romanis ncgk'gctia,tanta it? auarieia,ut debi tamagiftro militü Theodofiacifrç ftipedia noliet cx Coftantinopoli aut Rauêna tranf-pecuniarü à Romanis poterat abradi,id nihilominus Rauennä deferri ®°*fi'^tiirimc eótcdebat.Quare pon.Grcgorius operg ÔC prgfidtj militü neeeffîtatê in

Blondus.

K 3 praefedo

'I

114 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECADISPRIMAE

prçfeôo Si'magiftfo militu in côfiîiû uocatis,dc pace,cuius coftituêdæ AnulfiïsHetru n'ædux feccrat mctionê,qd cêfcrct infcrrogauicpræfcifto aûr fît niagiftro militô, quib. pencula urbis ante oculos uerfafêt,pacê côftitui laudânb.fchpfit pôiifcx Smaragdo I-taliæexarcho,art}t etiâ ad loânein Rauênæ epifcopûdeditepillolâjcuiusfôthçciierba: Et quâdo locus eft obtinêdi,agar apud exarchû tua fraternitas, ut pace cQ Ariulfo quâ-do poflumus faciamus,qa miles de Romana urbe ficut ipfenouit amotus eft.Thcodolî aci uerô g hic mâferût,ftipêdia nô accipiêtes,uix ad murorû quidê cuftodiâ feaccômo' dât. Et deftituta ab omnib.ciuitasjî pace nô habet quomodo fubfilletc' Smaragdus ue-* rô fiue iniuHu principis pacf noluent an'entiri,fiue armis pofle holies côpefcere fitcofiquot; fus,nihil Gregorio rcfpôdebac Quare pôtifexuidês urbêfummoinpiculo côlîitutâef' fe.præfedio SCmagiftro militûhortâtibus pacêcû Ariulfo côftituit. Mißt uerô tuncad Mauriciûlmp.Smaragdus Nordulfum quendâL5gobardum,fed perfugâ,quiRauen nae habitabar : per cuius mendacilïîmi ncbulonis alïèrtioncs exarchus iple conatiis eft omnê fiue malignitatis têporum,fiue fuâ, fiue Imperatoris negligetiar cuîpâ in pStifîcê F Gregoriû rcîjcere,tan g pax Ariulfum in ter ÔC Romanos fafîîa uires Lôgobardorû tûc têporis adauxiffet.Et tn paulo poftquâ Nordulfum miferat,Smaragdus intcliigês uires Lôgobardorû tâtas elle, ut fui exarchatus Rauennatis oppidorû defcnfioni diffideret, têpori fe accómodauit.amp;^ quod Gregoriû pôtificem praefecfiumcp SC magiftrâ rnilitum cû EtrulcoLôgobardorû duce intellexerat fecifiè,pacêipfe etiâ cû Agiluifo côftituirg cuius icfium fredus Parmâ ciuitatê priraû reddidit, exinde regis filiS generumqi dimifit illuc Itoneftiffimé deducêdos: nec potuit illis remittêdis tantâ adhibcre dihgêtiâ, quin puella prægnâs motu itineris periclitara abortu fatfio excelTerit é uita.Nordulfus inter-caCôftâtinopolim peruenerat, quoauditopfuafus eftillico Mauricius atçp gratilIimS Irabuit eâ fibi oblatâ efle caufam,cuius obtentu uifus fit fibi inuftâ tutatç negligêter attj ignaue urbis Romæ Sgt;C Jtaliae notâ abolere.Hinc ira in pôtifîcê excâdèfcens magnâmi-litum qui Romæ erât partem euocatâ Narniæamp;f Perufiæpræfidtjsadiunxit,â^nepôtP ficis autoritas alicuius momenti in pofterû foret, Theodofiacos ex urbe fîC alios milites ö ex Perufia Narniacj? præcepit, bell Q in Etrufeos Ariulfo fubiceftos inuouare.Nec tn ob id Ariulfus bellû in urbê retulittmagis nâqp prout côpertum habuit pôtifex. Romanos ill e debiles uicinos,^ Ägilulfum I ta lise dominfi habere defiderauit; qua rationc contra ac exiftimauit Imperator pacis ille fœdera pride ieffa cSGregorio innouauit.Intcrea A-gilulfus Lôgobardorû rex audita Mauricij cû pôtifice Ôi Romanis diftenfione,fpê c5' ccpitRomaamp; Italia potiundi.VndelicetThcudelindahortâtemagnâ fpêpaciscôfti-tuendæ Gregorio pontifici præbuifièt,expeditionê æftate preterita in Mantuâ Cremo namq5 urbes deftinatâ ad urbê Româ ducere côftituit. Siquidê Sclaui multitudo ingês à Cacâno miffi uenerût,ôi!^ Lôgobardi duces prout iulTi erant Mediolani ad diê cûco-ptjs affuere.Eo cû maximo apparatu profeefturus rex primO omniû magnis côminatio-nib.impulit Ariulfum Hetruriæ ducê,ut bellû undicp innouaret.Tunccp Ariulfus regis imperio uidus pfidia in pôtifi'cê Romanofeç eft ufus.Nâqp improuifus bello indiâoin uadês Balneûregiû Sc: Vrbêueterêciuitatesin fœderenominatim afi'criptasoccupauit. fî Paulopoft Agil uifus tradufîîis Pado coprjs Hetruriâ eft ingrclTus.Quæ cû Romæefsét nûciata,ilico pô tifex SC magifter militû prçtore in urbe relilt;fto,g curâ gereret ne gd de-trimêti ciuitas acciperct,Nepefum accelTernt.fiCcôfirmatis ctuitatû oppidorûtj regiôis încolis prçfidia fingulis addidere. Agilulfus uerô cû egtatu aduolâs tâto irruit impetu, ut paru abfuerit gn pôtifex magiftergi militû fuerint intercepti.Obfefla itag eftRoma, £1^ maxima eo têpore ptulit calamitatê.QcF ut certius amp;nbsp;maiori cû audiêtiûindignitate cxplicemus.uerba ipfius pôtificis afferre eft libitû,quç multis ex eius epiftolis fût cxcct ptateruntcç fimul multa ex quib.Mauricq impietas in urbê RomâItaliâcp,SC perfecutio agitatioi^ pôtificisGrcgorq quâta fuerit facilecognofcet-ScripferatMauriciusGregô rio,cum côuicijs lacerâs fimplicêcf appellâs,qgt; Ariulfo credidiflet paeê fubdole offerê-ti.Ad quæ Gregorius:Ego ab Ariulfo deceptus fimplex appellor, fed is toto cordeue-nire ad rêpu.paratus fuitidumep mihi nó credit,imo magisNordulfo creditü eft g miHj uideor efle mêtitus.Verft fi terre meçcaptiuitas p quotidiana momêta nôexcrefceret, de mea delpedióe óf irrifione Igtus tacerê, Sed hoe me uehemêter affligit,ga unde ego crimen

LIBERÖCTAVVS»

fHmcnfalfitatis tolero,i'ndeltalia quottdie dncit fub LógobardorSiugo captfua, dSc^ Weisaflertanóib.nó credit,uires hofliQiinmaniter cxcrefcQt. Et paulopoft: Multas cm pbgas accepi,quas breuius cnuniero,q tâta res dici poflè uideat. Primo mihi pax fum-pta eft,quâ cö Lógobardis in T ufcia pofitis One ullo rcipub.difpêdio feceram. Deinde forruptapace de K.omanaciuitate milites ablatifunt, ô^quidêalq ab hoftib. occifi, alq Narnix PeriiGæ pofïfi,amp;ut Perufia teneret,R.oma relitfia eft.Poft hgc grauior plaga ftiicaduêtus Agilijlfi,ita ut oculis meis cernerêRomanos more canu in colla funib.liga loSjCluiadFrâciâducebant ucnales.Ec quianos intra ciuitatêfugimus, deo protegête, •iianuseius euafimus. Infup dcgloriofis uiris,Gregorio præfedio ÔC Caftoriomagiftro milita nó mediocriter fum afFedïus.Qiii oniia quç potuerût fieri,nnllo modo facere ne glexerût,amp; labores uigiliarû ac euftodie ciuitatis uehemêtiflimos ptulerQt:5C poft h^c omia graui dominorü indignatioe percuiïï funt,de quib. patièter intelligo quia eos no fiiaaâa,fed mca perfona grauar.tû quo qa pariter intribulatiôelaborauerût,poftlabo « rem pariter tribulant. Mauriciusitenealiquidomitteret,in quofamgfanefti uiripoftet detrahere.efl infimulatus eft necafte in cuftodia Malchu epifcopû,qui in furto deprehe Es ad iudiciu fci uaret. Ad quæ refpôdens Gregorius ea ufus eft uerborQ magnificctia, quæ illûfacile oftêdit prêter religióis acmorn fàncftitatêuirû fuiftèanimoexcelletê. Sa binianonançp fcribês,inquit: Vnû^d te oramus fuggerasMauritio lmp. ga ego ieruus Eus,fi in morte uel Lôgobai dorû me mifeere uoîuiftcm, hodie Lôgobardoru gês nec iegê,nccduces, neccomités habereqatep infumma côfuftone efret:fed qa dcû timeo in morte cuiusiibet hominis me mifeere formido.Malchus aût epifcopiis neeg in cuftodia Eit,ne(g in aÜqua afflidtione.fed die qua caufam dixit fubito mortuus eft inuêtus.Mirû uerô potuiftè Gregoriû ^d effecir,tâtos inter turbines aliquid ditftare uel feribere; amp;nbsp;tn liceteius cithara fæpe uerteret in ludtû.homilias populo fæpe dicebar,multa iæpe fcrigt; bebat.quorû hec funt in expofitione Ezechiclis:Quid eft quod iâ in hoc mûdo libcatf Vbiqjludus afpicimuSjündiq; gemitus audimus,dcftrült;ftæ urbcs,eucrfa funt caftra,de C populati agri,in folitudinê terra redaôa eftmullus in agris agricola,penè nullus in urbi

bus habitator rcmâfit,6(f tn ipfæ paruæ humani gnis reliquiæ adhuc quotidie 8C fine cef fationefcriunt:alios in capriuitatê duci,alio£jdetr5cari, alios interfici uidemus. Ip fa aût quçaliquâdo mûdi domina elfe uidebat,qualis remâferit Roma côfpictmus,immenfis doloribus multipliciter attrita.defolatiôe ciuiû, impreftîone hoftiû, frequêtia ruinarS: lam de ill a omnes potêtes ablati funr,ubi erh fcnatus,ubi iâ populus f omnis in ea digni tatumordo extimftus.Et tn ipfos nos paucos qui remâfimus adhuc quotidie gladij,ad-buc quotidie innumeræ tribulationes premût,iam uacua ruit Romazruinis nâqs crcfcêgt; tibus ipfa deftrut ædificia uidemus, poftq defecerût homincs,ctiâ parietes cadût. An gebat etiâeotêpore Gregorius nô minus pi ouincialiû urbisRomæ calamitatibus. Nain eodê tempore in quo Romä Agiluftus per annum obfcdit,Saraceni, Arabes,Sigt; ciliam ingrefll.omnemqî maritima oram prædati.inccdio quocß uaftauere. Qd* cû Gre gorius inteilcxiftct futurûjfcripfit uniuerfis Siciliæ epifcopis,ut ad redemptoris Chrifti D remedia fereterêtes,quibus nequirentuirtute refifterejachrymis obuiarenqfit^cotra o^

mnes barbaricç crudelitatisinfultusfupnæ,ptclt;ftionis auxiliûimplorarêt.Etcû Sclaui Hiftriæimminerêt, eius ,puinciae epifeopis icribit. Equidê de Sclauorûgête quæ uobis imminet,amp; affligor uehemêter amp;nbsp;turbor. Affligor inliis quæ in uobis iâ patior, cotur-bor gaper Hiftriç aditû iâ ad Italiâintrare cœperût.Quâq uerô Gregorius plura de hac Sdauorûin Hiftriâirruptione nô feribat, tn nos côpertû habemus eâ gentê, quâultra Danubiûfcdcs habereamp;focerûfiliûcç Mauricq illis oppofitos fuiftè diximus,tune prp mum orâ Adriatici fînus dextri littoris occupaftè, ÔC it a habitation? in ea côtinuafte, ut quiegd prius Hiftria ôi^Dalmatia dicebat,ad têpora ufqs noftra dicat Sclauonia.Nec tn omnis ilia gês reliquit primas ad Danubiû fedes, quin qdê mutato nomine magnâ ob-tinent partem illius regionis.Siquidê locutionis fimilitudo ac pene'proprietas oftendit eosquinuncPolonidC Bohemi dicunt exSclauorû reliqutjsfuiftè.Incoluerant autem prius,utfuprà diximus,ealoca Vandali,quos credendfîeftquâdo adRomanorSinua-dêdasprouincias funt profetfti,parte gêtis in patria reliquiftè. Quare Sclaui paulopoft Eperueniêtes italocutioncs cômifcuerc,ut ex ueraej tertiâ effecerint,quæ pro regionis

K 4 QC ducumi

DECADÏS primae

Ôl duc3diucrfitatCjpartî’m Bocmica,partim Polonica poftmodû fit diôa. Sunt etiSE tiorcs prôxi'mfs inrcgtonib.Sdauoium reliquiç apud Saxoncs,quorum coloni rnaiori ex parte puram habent,qua Dalmatæ nuncutunt ,Sclauonicâ locunonem.Scd ad Gre corium.lsfanduspôtifeXjhcetdiftinerct bine belli terroribus,indefcribêdilaborib.tn fidei ChriftianæinftitudoniÔC per Italtâ, ÔC extraillam intentus erat. Sæpeeni Ricare* dum Vifigothorû regem Hifpaniâobtinentemadperfeuerandûinfalubri difciplmaa Leandro epifcopohabitaeftbortatus,amp;illum unisinepiftoh's digne'laudauit,q)inte' gn'tatem uitæ prçtulit magnæ ui pecuniç.quâ Hebræi foluere obtulifient.fi decretSille mirigafTetjq» aduerfus eorô perfidiâ protuliflet. Sed Agilulfo urbê obfidêtc,ôif omnein uaftâte regionem,Gregorius ad Tbcudelindâ reginâ.eui prius dialogos infcn'pferaU' lias dédit epifiolas:quarû duæ fût de trib.capitulis,qup ex fynodo Chalcidonêfi regina êCLôgobardinôdum fufeeperât, priuftji imperrauit pôtifex qd uoluit a' gêtis barbara: regina,^ à multisHifirig epifcopis.Seucrus nâcp Aquileiêfis patriareba ut ca fufeiperet capitulanôprius adducipotuit,(ÇàSmaragdo exarcho, fimulqs Antonioecclcfiæde r fenforc Rauennâ fuit pcrduôus. Vbi à loâne epifeopo Rauenate pei fuafus bprefi abre nûciauit.Et tn paulo poft idc ScuerusMauritq Imp.Gregorio Si fidei ChriftianæquO' ad poterat aduerfantis prçfidio frerus ad uomitû redrjt.Cuius pfeudoepifpertinaciadi falt;ftû,ut Aquileienfis eeclefia in duas fedes fit diuifa.Éo nâcp defundo, Idânes a' Stfuifo Foroiuliano Lôgobardorum rege apud Aquileiâ,SC Candianus in Vehetis apud Gra^ dum â pôtifîce Romano in parriarchas qrdinah fuere. Quid qgt; Agilulfum regêharmis Gregorius fupare nequibat,in caufis fidei 6Ç religionis fuccûbere iecit.Nâ cùm Lauren tius Mediolanêfis epifeopus éuita cxcelfificr.âf Lôgobaidiunûexfuisdclcgbfentcpi feopû,Gregorius defenfori patrimony Liguriæfcripfit.ut coadîisMediolanêfibjnLi* guria habentibus ilium côfirmaret,quê illi cÔcordes ducerent eligendû. Ad ea eiüufçg têpora ôf aliquot iû annis poftca omis Liguria intra uetuftiffimos Maerp Variaffl' nium Apêniniq? iugorû fines femper in Romanæ rei fide permâfit,poft^ a Narfctc fuft Francorû manibus erepra.ltaqî tam multi ex Mediolanenfibus Lôgobardorum feuiw u declinaucrâtinLiguriam,utelelt;ftionê epifeopi ab ipfis fieri polTeiuftiflimuspôtifexiu dicauerit. Annus interim obfidiôis Romp tâto apparatu, tâtiiep cû coptjs faeftæ dapfus erat.Quo in anno Agilulfusrexnun^ emeere potuit, utagris Beneuêtanus Lôgobaf dorû dux,aut incaftra ad fe iret,aut fubieeftis Imperatori amp;nbsp;Rom.fauentib.Beneuenta^ no ducatui uiçinis bellû inferret.Tenebat uero Arrigis eo fub ducatu prpter Neapoliin

Puteolos^quicquid uetufto nomine Câpania regio eft côplexa,illitp fuberât SamnP turn pars maxima à BencuêtoEferniacpamp;f Aimonis Vafto,Aternûulcpamnê,quinSÇ cft Pifcai ia, ôf inde quicquid Pelignorû Marucinorumep SC Marforum nominib. cotv nef.Piceni aût pars ad Apenninû pertinês Spoletano duci Lôgobardoi û fuberatExin de quiegd urbiû oppidorumq? à Rauêna in Sipôtinam urbê ultra ad oram maritirnâ quif qd in Italip ambitu ad Neapolim eft fitû Et àSipôto Nuceriâ,indein LucanosNcî polimtÿ quicquid mediterranca regio in Salêtinos Calabroftp ScBrutios habet,Impf^ . tori tune parebat.utnullo pa(ftofitdubitâdum,quinMauriciüs potuehturbiRomjôif* Italiæ fubuenire,nifi mala illi mes,malus animus fuifier.Itacp Agilulfus pofi^’ nullâpo tiundi Rome fpê reliquâ uidir,obfidione foluta in Etrufeos rcceftîrjSCindeMediolan“ fecôtulit.IntereaMauriciusiudiciodeideterritusà Gregorij pfecutioncceflauinfaw^ eft Si in S.Gregortj feriptis inuenimus,uirû quendâ monachi ueftimêtis indutö,tenen' temq? ftriôû enfem Côftantinopoli in forS ucnifte,amp; cû ad ftatuâ ufcp æneâ gladiators ipfum circûtuliflctcnfcmcxcIamaflèJmperatorêgladiomoiituiS.QuambrcmMautt' cius à molefttjs Gregorio inferendis fe côtinuit,adnifuicp eft oinia faccrcjcx quib.irao’ dei poftèt aiiertere.lnf créa uerô dum fupplicari a feruis dei pro fe ftudet,ô?fe in I oeftu ac lachrymis anteaeftae uiræ pœnitentia macerat: in fomnis uidit fe,amp; Côftantinâuxoretn cûfiltjs Ôi filiabus.omnicp cognarione trädi Foeæ militis gladio pcrimendû.Cum® gilaftet Philippico gno, quem affeôati impertj fufpetfium habuiflèt ad fe uocato, fällst de illo fufpicionis culpam cft côfeflus,ô(f erroris fui odium deprccatus, ilium interroê^ uit,nunquid aliquem in omni reipub.militia Focam audiuerit uocitari: refpôditPhW picusjunum feFocamnofTe qui nuper eflèfccôftitutus in exercitu pro curato^t qu'J®

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t I B is R N ö'N V s; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii7

Waiirfciùï qualts îlïe elTet Focas inqufreret, ait Philippicus, ætatc fuuenê tcnùcranûc^ •fdtimidû elTe.Ad quod ueirbû coQernatus Imperator,fî «tnidus inquit,profelt;fîo SiC hlt;j Wcida.Ç^ui tarnen in pœnttentiæ Sgt;( fupplicationû follkitudinem totum fe demerfillèt ^auricius.nequaquâintcreaàcupiditate acauaricia abftinebat: qutnimo ne exeicitiis ïum ftipcndij ôC annonac impendio grauaret, ülff ultra Danubiû hyemare coegit in re^ gione Sdauorum,ut perpetuis incurfîonibiis per uim ÔC arma fibi quærerent ahmenta.

exre cômotus in feditianê exerciens, Foeâ centurionê exaltatâ fuper clypeS, fibi exarchum accJamautc.Eo tumultu in exercitu côaioto,Tbeodofius fil tus à Germa^ nus Cocer Imperatoris fiigâ arripueruht.Ducentes in in exercitu ordincs,fiue quia indu gne ferrent Focam centurionem eis efle prælat5,fiue quia difFerendo fperauerint multi tudinisfurorêpoiTedeliniri, publico côfilio adTheodofiumGermanumq! miferSt, ut îltereorû Imperator effici pateret. CumLpinirenuiIîcnr,Focasab exarchatu concordi ß cxcrcitus uoto ad imperium fuMimaf.Ea cùm eflent Côftantinopolim nunciata.Mau-M'ciufci^ aliquot cum populo Iiabuiflet contentioncs.rumultuari in urbe efi: cœptum.Ec Mauricius diffimulato habitu,cû uxore Öófiltjs dromonêcôfcendês fugere eft adnifus. SedapudClialcedonêuno amp;nbsp;uigefimoirnperîj fui anno eaptüs elf,fccuricç pereuflus^

HISTORIARVM BLONDI FORLIVIENSIS AB INCLI^ ilationc imperij I\,omanorum,Decadisprim0c,Liber Nonus, Ocas apudCößantinopolimmagnopopulicxcrcitufcp applaufulm* peratordeclaratus,nihil duxit antiqusus.c^’ quarrere ut pari quoc^ R ogt; manorum uoto cofîrmatusuniuerfoorbioltenderet feiurcôt' ordinc S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^tnperium accepifle.Scripfititatç potifici Gregorio Romanis, cum

fuam uxorisLeontiæ imaginemRoinâ deferri cura--uit.Et cùm fæpenumero fauftû Imperatorem felicem Augulhim bon3 Q ------- reipub.patrem Focam,fuilTeracclamatum, imago Auguliorurn in ora

torio S.CxfareiLatcranenfis palanj facelio îoeata fuit.Dcdituerô Gregorius pontifex adFocâliteraSjin quibus deiinpertj füfeeprione gratulatus,inum hortatus eft inter cx^ ïçra,utlibcrtate fingulis fub iugo iiùpertj referuata, memoreflèt illud inter reges gentium,amp;rcipublicælmperatores diftareiq, reges gentium domini feruorû funtjlmpcra-tores ucrôreipublicæ domini liberorum. Paulopoft Gregorius mittes ad Focam quod ’“epopofeerar, diaconê unum fpiritales palatij Côftantinopoli caufas direduiû, cala-tnitatein exponiiuftît,qua co tempore ä Lôgobardis Roma kalia premebant.Sma-J^gdinani^ patrittj aduentus parum profuerat ciuitatibus oppidis inRomanorû ôi Kauennatûlidcfolitispermancre. Et Agilulfus quamprimû irttellcxitimperium apud ^oltantinopolim ob res nouas à Foca intentatas uaciIlare,copias quibus iti obfidioné nrbis Romæ ufus erat denuo côtraxerat, ducebattç in expeditionê anno ante fecundo' ^üerfus Mantuâ,Cremonamqi tâtisapparatibus deftinatâ. Curauituero Agilulfus ut Hetruriæ ôf Spoleranus genus fuæ duces Romanos corSqj oppida quâtis poflent mo* jj tibusagirarêr.Profètftus Mcdiolano çftate iam media Agilulfus,prima Cremonâ urbe obfcdit,qüâtnnatrigerirn3diem expugnatâadfolûuftp dcmolituseft.Exindein Manî tuameftductü,quac urbs fortiter repugnauit,qgt; ineratpræfidiû d Gallinico,quâdo Par* ^^wpitimmiisû.SedLôgobardiadmotis arictibusmœnia alicubiaperuere: quâobrc RauennatS Grçcorûtç milites qui præfidio inerâqfalute rebuftj proprijs per patfiionë impetratiSjUrbè intra trigefimû âc ipfi die amiferût.In earn urbê nô eft ä Lôgobardis ali terfacuitû, q» mœnibus magna ex parte euerfis reddita eft immunita. interea Vultur-hienCes cùm uidilTent duabus his urbibus,Pado proximis,nullS à Rauenna uenilïè fub fidiutn,CefeL5gobardorum fidei permiferût.Etant in Brixillo tuncRauennatum milL tes,q démolira olim ab Antharirege eius oppidi munimenta tumukuario opère inftaii rauerât,idfolum adnifi,ut ibi haberent prçfidium,in quod cum ex agro hoftili abigercc prædàjtutos fe rcdderent.Et hi etiâ Cremonæ ÔC Mantuç excidtj exemplo territfprçfi-dioigni ferroep demolito,Rauenna nauibus funt delapfi.Ea cùm agerêtur in kalia,Fo-cas anno imperij fui primo oês Afiæ ôt Europee,atep etiâ Africae prouincias qutcMau-ticiofijbied:» fu€ïantgt;côfîrmauerat,tantumcj de fe fpei prouincialibus itnpcrio parère aßueü«

aflucds dederat,tantSccotra formfdinis hoftibus incufleraf,ut fama probitati'sfuæinl E taliam perlata, Agilulfum Ôâ Lógobardos terruent.HincSmaragdûinterfiCLógobar' dos in aliquot menfes induciæ primum,ôC poft in annum pax eôiiituta eft:quo in anno Agilulfus ut prefidia fi bi aduerfus nouö Imperatorê pararet, affinitatem cum Theude^ berto Frâcorû rege quæfiuit,filiaTheudeberti Adoaldo ipfius Agilulfifilio uixdûqua drimo per internuncios difpôfata.Ea pace côftituta.quâ Romanos etiam omesLo' gobardorum duces ubicp cóftitutos tencre uoluerunt, beatus Gregorius anno imperi) Focç fecûdo ÔCpôtificatus fui quartodecimo migrauit ad cœlum.SuffecftusuerôeftiHi Sabinianus.Qui ÔC ipfe pace cum Lôgobardis in alterum annum fecit: per cuius pötiß cis tempora,ô^fi omnisItalia ab bofte Lógobardo quieuit:fames tn ualida populosno minus anteacfta bella feciflent, afflixit. Qua fuadêtefame Agilulfus Lógobardorum rexjó^ quia noui Imp.Focæ potentiam formidaret, Stablitftanum notarium fuummifit Côftantinopolim ad Focam, cum quo pacem côftituit triennio in Italia obferuandany,

’ eiuftp pacis bnfîcio quiefcente Roma, fuffeôus eft defuntfto Sabiniano Bonifaciuspô F lifex qui fuit eius nominis tcrtius.Is infolentiâ Côftantinopolitani patriarchs acume^ nicum fe,prout beati Gregorij têporibus cœperat,appellantis côpefcuit.Focas etenim ipfius pôtificis fuafîone,publica SC ad uniuerfum orbe Chriftianû dimiflafanôione co ftituit,ut Romanç ecclefiæ Romanoq; pôtifici omnesorbis ecclefiæ obedirêt.Eoauté pôtifîceimmatura morte poft nonum menfem uita fundîo fuccelTit alter Bonifaciusex Marfis SC urbe Valeria oriudus, qui ipfe ab eodêFoca impetrauit,uttcmplôRoniæ celebenimû à Marco Agrippa ædificatû,ôt' ommb.dtjs gcntilitatis prophanatû,fnuta' to nomine S.Mariæamp; omnium Chrifti iancftorûecclefia uocarct. Quæ autcmRoma amp;nbsp;Italiam tanto prius tempore prciïerâtagitationes, ad Focæimperij extremStempus in Afiam translatæuident.NanqpPrafiniprimum.fîC Vcnctici, finus ArabiciÆgyptu inter QC Afiam accolæ multis cômififis prarlijs fefe cædibus maximis lacerarunt. Eorum uerô populorum odia uetuftâ habere originem côijcimus,cùm ipfos côftet Æ11) Anto nini V eri Imp.temporibus fimile bellum paralfe : quibus dum Imperator autoritate amp;' ô miftis legionibus obfiftii,Prafini quidê facile ihiperatafecerût: Veneticiautem Anto* in quo Praffini Veneticiqi tâtos côciuerant motifs, Ro.impertj prouinciasinuafit.tan* taqpccleritatc,tätocöapparatuirrupif,utprouinciaeurbefq5quafcunc^ tentauitparité* pore fint amp;nbsp;aditae Sc occupatæ.Focas nanqj alijs qui in Africa exorti nûciabant fedâdis motibus adeo implicitus perplcxufcß erat, ut prius omnia Scfimul uitâamiferit, cp latis

' quid fibi prius agendum foret côftituere ÔC prouidere potuerit. Prifcus quidâ patricius fummo honore apud Focam in Côftantinopoli fuit,qui côiurationeinita cûEracliano focero Africæ^-iprætore Eraclio eiusfilio SC fuæ uxoris fratri imperiû affedauit. Quâ* primum itacp PrafinisVeneticifq? tumultuantibusCofdroas Mefopotamiâoccupauir, Eraclianus item prout cû gno conftituerat Imperatori in Africa rebellauit: turn Prifcus côponendis foceri cum Imperatore rebus fequeftrê fe exhibuit,Eracliufc^ Côftantino- H polim tancp paternç fidei obfes ucnit,6C copias Eraclianus quâtafcûcjj ex Africa potuit côtrahere tancF’ Imperatori fubfidium allaturus parauit, Quib.copijs nauigio in Thra* ciam tranfportatis Focam coniurati obtruncaruntjEracliocp lmp. per uim ÔC armacon ftituto,Eraclianus pater ad tuêdâ Africam eft reuerfus.Per id ctiâ extremuFocs impc* rij tempus licet Itali amp;nbsp;Romani quietê, de qua diximus, à Lôgobardorû pacenaôieffent,eorû tarnen hoftes Lôgobardi csdes, quibus tâta crudelitate in noftros diu fuerât debacchati.funt experti. Auares nanq; Hunni à quibus Noricû prouinciâ à fe Bauariâ prius appellatâ oftêdimusinhabitari,Tranfpadanas fibicôfines Venetiæamp;Fotijuli, ^juincias inuaferûnqueis intima Forijulij iam habêtibus,Gifulfus eius ,puincisduxcû omnibus prouincialib.Lôgobardis qui arm a ferre potuerût,occurrit,prgliô(ÿ fine mO' ra magnis utrorûcp animis eft comilTumiledLógobardos multitudinê alioquiningête maior multô Bauarorû cxercitus corona cinxit, pugnatûcç eft utrincp atrocitcr:amp; licet Bauaro uicftoria nô ceflèrit incruêta,Gifulfus multis côfedîus uulneribus cecidit.Lon* gobardicç muka pugnatorum raillia penè ad internecionem fuerunt csfi.Sccôdumid prslium

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L I B E R N o k V s.

A '

Bauari in muhas di'uifi partes prouindâ ubi(^ rapinis incendpfcj ïatifnm/s uagt; rex didus ex gentis côiuetudine Cacannus, quiaudiês RomildS 'Jiiuln ducis uxorê cum filijs Rodoaido Ô!^ Grimoaldo.cumcp ur.onbas ôé gara prima ^'.'’f’^S^t'sLôgobardæ, quæinpræh'o ceciderât.fefe intra oppidû Fonjulq cómuniffc^ ’•'ucduxitjfîrmiore propofîco certiorefpe uel obfidione uel uiribus potiudi. Nâcp in ^Ppidûpoft Aquileiae urbis cxcidium ante annos fermé ducentos ab Âthila fadû,cius #'gt;incia: metropolis ÔC tan$ arx fuerat,in quod'Heruli, Oftrogotbi, ÔC ipfi ad extremu Longobardi praîdam cum alqs in Italia regionibus,tum maximein Tranipadanafaéïâ togererc confucuerâuqua ratione amp;nbsp;quodin ipfis Italiæ faucibus fi'tum id oppidû bar^ “3ris qui iiouiaducniflèntopponebaf,fîrraiiïîmismœnibusmunitum eranObiedittn oppidû Gifulfus.â^machinis excitâdis fccic maximos apparatus.Sed qua pridêufierâc Logobardi fortuna iam flaccefcête,pcrinufitatû^ditioni8genns oppido Bauari func potiti.Romilda nanc^ Cacannû mccnia obequitantê cofpicata flauo crifpâtiq? capillo, Wma atqj ætate fiorentiffîmS cfle,in illius libidine exarfit, mifi'tq; cucftigio nûcios qui PîtüociimregefuoipG'usmatrimoniOjpollicerêtur oppidiproditionê; ipopodituero oppidûingrc^u3,introdu(flis copij.sRomiidâunicanodein thorû admiiït,fidc poftmodû laudSdo perfidiæ modo falfa,impudicâ mulierem Bauaris miluibus in cocu oitu proftitutâad laiïitudinem agitari iuffit, S)Cfeu auiditatc prgdæ feu gêtis Logobar-i-dæ odio adduéîus, ornes tam fœminas cp mares âf ornais ctiâ çtatis in oppido rcpcrtos porta foras edaci cüftodiriq; iunît,pollicitusfcfeiIlosadPannoniçIoca,undeprimuab Alboiîiorcgcinltaliâtradudifuerât.reducerclibcrâdos.utpriore/npatria comanerct. cxindepracda oppido afportata,ignis çdificqs cft fubiedus,nec prias inde mouif rex q oppidû municiûtmu opulentiffimumq) folo uidit arquatum : profeélo maximâ eo in cxcidio Bauaros adhibuille diligêtiâ hinc côftat,q, multos ante annos celeberrimi op-pidtin patria eut dédit nomê ueftigia ignorât.Fuernt tamê nonulfa prouniciæ Forqultj oppida editis grumoOfep inîocis ftta Longobardis faIua,Cormona,Nemafum,öfopu, C Arcenia,Reuma,Glemona di. Ibliginûrca in oppida quos fors amp;nbsp;melior fortuna perdu xit,tj maiorû gentis Longobardac copiarn aduentû faîui fecuricp expedarôt-Etenim adl primumirruptionis CacanniinForoiulianâregioncm nunciû,quiad Lôgobardosdux ces per Italiâ eft perlatus,ilico omnes Papiæ ad regiam conuenerût. Vbi de cladeacce» pta.ôf excidio oppidi prius certiores faéîi funtq potuerint fubuenire.Grafulfum tir Gi filfofratri defundo ducêForqulij, Agifulfus rex ducefqp fubrogariît. Bauari intérim Igt; taliacgrelit cùm primûin patria côftitere,captiuos pubertate fupcrgreflbs in câpo, cui facro poftea ob id facinus fuit nomê,interfecerQt.Pueros uerô ÔCfceminàs,partim fer oispellicibufc^ habucrût,partim haftæ fubiedlos tan^? gentêbarbarâ uendiderSt: pue.? rostamêRodoaldum Sé Grimoaldû,Gifulfiducis defunéli fîlios fuga prolapfos folus inter multos feriptores afferit Paulus. Per id etiâ têporis imperio Côftâtinopolitano tu multibus illis in Africa amp;nbsp;Afia agitato,Sclaui quos oftendimusin Dalmatiæ amp;nbsp;Hiftrig oracôfedifie.quçcûcp .ppinquis inregionib.imperio parêtiainuaferût, démilitib.quos Focas præfidio impofuerat fubita irruptionc acci(îs,Omnê Dalmatiæ Si Illyrid Âdriatlt; coadiacêcis prouinciâfubegerSt. Nec potuerût Italicieorû qui tue in imperio fufeitati entmotuû fcfe oniino expertes infontefep feruare. Pace Lôgobardoru ubitß per Italia côftituta,Focas,Ioannê Lcmigiû Thrace,Smaragdo patricio in exarchatu Italiç dede-ratfuccefl'orê,qui fua iudicumà fuorû muliebri turba initaliam trahenda diu per Græ* ciam eft moratus,tam diucf defedit SCnauigare tardauit loâncs,ut no prius intrepotue.-ritmagiftratum de Foeæ cafu in Italiam fit perlatû. Iraq? appulfis Rauennæ nauibus^ quæexarchû iudiccfq? per oppida Si urbes Italiæ regêdæ diftribuêdos aduexerât,Grçlt; cauirorûuxorum(^ fpadonum mollities omnia c|uæ aduenis collibebât, imperat,ôi^ diutius dilata,côminationibus uerberibufep nititur a Rauênatibus cxtorqucre.Erâttûc Raucnnates,quod opulêtis in urbibus aflblet,tot tarife^, quâtæ undiq» obftrcpebât oc* cifilmpcratorts,profligators cçforumcç ad internecionê Logobardor3,atq; oppreflb* rumà Sclauis HiftrorS nouis rebus,animis fufpenfi. Dû igitur Græci haud iecus quàm fires impcrt) integræ cfrcnt,importuné Rauênatibus mo’efti funt,facile exortus eft in* cerco aurore aut cocitatore tumultus,ôd lo^e exarcho cum magna iudicu parte occifis inpetuk '

in petulâtcm uxorS fpadonumt^ turbâ pctulâtius eft graftàtû. Roma ni enali’cctnunos E rêpublicâ imperiiue decus côcerncntes cociuere motus, Bonifacio tn quarto uitafun-lt;fto ufc^ adeo in fucceftbris cleôtionc difcordes fuere,ut prius clapfi fint otfîo menfes $ in fucceflbrem potuerintconuenire.EratNeapoliloannes Câpfinus exgente patricia Côftantinopoliranus,quem Focas prgfidio illicp urbi præfe(ftû,fiue prout Græco uoca bulo appellabât,archôta impofuerat. îs earn Romanorûin potificis elediôediuturnio remfolitoaltercationêmaiores pariturâmotusexiftimauit, amp;occiforûRauennæeX' archi ac iudicû côm otionem apertâ rebellionem parère eft opinatus. Vnde urbis Neaj pólitanacjS^ fimul Lucaniæ,Brutiorû,Apuliæ,3f urbiûoppidorumcj Câpaniæ quæno parerêt Logobardis,tyrânidê fufcepitjfore fperâs,ut imperio in Afia à Perfis oppreffo^, Rauennatibufcç in rebellione permanêtibus, regno etiâ ipfe occupato quietus potiret. Eo anno qui fuit inclinationis imperij Romanorû occidêtalis ducêtefimus, Eracliusin Auguftû quinquagefimû afliimptus, SC à Sergio patriarcha Côftantinopolitano corogt; natusorientaleaccepitimpcriû,adeoinAfiamutilatû,ut côftcteiusimperij indinatio- F nem ipfo anno initium habuiflè.Prouidit tn omnia ÔC principio,poft^ aliquandiuma^ gnificégeftîtEraclius.PrimumnanqiEleutheriumgêtispatriciæCôftantinopoIitanû imperialis aulg cubiculariû ducê rei bellicæ fcientifiimû in Italiâ miftt.deditq! illi cO' pias 6C pecunias quo res Italiæ côfîrmaret.Et copias quafcuncp Focas in proximis Afie amp;Europg43uincijshabuerat,quafàgenitorEraclianus ex Africa miferat,ô^ indies mit tere potuit inftruxit,mifitfj aduerius Cofdroc,quo prouincias in fide manêtcs ab illius impetucôferuaret.Nâprius^FocaoccifoimperiûEracliusin Côftâtinopolipotuerit ftabilirCjCofdras MefopotamiaPaleftinacçoccupatis,Hierofolymâinuaferat,eaq?ur-be tune opulêtilîlma potitus in Chriftianos quorû ad nonaginta millia ficut multi tra/ dûtfcriptores,gladiointeremitidefguierat,dirueratccclefias,ô^locafan(fîaquoadpotc rat pollui inclinarilt;^curaucrat:quâqnônihilueneratiôis uidet facratiftimçcrucidomi nicae-exhibunTc,quâdoquidêeum graues tradûtfcriptoresilliuspartêquâHelenaCô/ ftâtint Magni genitrixin Caluaria locaucratjinde afportatâ pofuiflèin patria.locatâin G throno quê mirabfli opéré auro gêmiffp ornatu exaedifîcauerat, ea rationcut licet extie ma rotunditas ad cœli inftar circumageret, ipfe tn immotus in cêtro federet, dominica crucefupra uerticem cômunitus.Nancp fuisprçdicatPerfts forc,ut quâdiufacrofandg inhæreret crucijab omni iniuria SC mortis pcriculo tutus effet. At apud urbemRomâg primû eft auditum accepiffe Eradium imperij iura,ilico Deufdedit Romanû ciuempa tre Stephano fubdiacono pontificê clegcrût. Intereaiç Eleutherius patritius Rauennx applicuit,qui fine controuerfia admilTus poft^ exercitû nauigio eduxit,milites quiRa uennæ ÔC in illius exarchatu erant, ad edidû côucnientes nouo adegitin Eracliû facra* mento : exinde cofirmatis rebus habita confeiorû exarchi Ioannis ôéiudicûreipublicac necis quæftiohe noxios puniuit. Poftea accedens Româ à Deufdedit pontifîce popu/ locç Romano honorifîcé eft acceptus.Eo ex loco pertêtare uoles q effent quos loânes Câpfinus fautoreshaberetjOmnes quifubFoca Romano imperio ftipêdiafacerefoliti crant,edicftô ad facramentû accipiendaep ftipêdia couocauitdêd ad nullos militesuetc/ H ranos ftatiua citra aut circû Neapolim habere folitos,peruenit edicftû,qj ornes Campfî-nüs iri Neapoli coatftos pecunijsjfrumêto,ueftecç donauerat.Quç cauia Eleutheriûim pulitjUt poft^ coptjs abûdé munitus erat, ad obfidendâ Neapolim properaret. Copijs piurimfl Eleutherius applicuit ftruefta acie obieôis Neapolitanae urbis portae: Cam/ pfinus ôefi inferiore fe uiribus intclligebat,nó eft aufus prglium detre(ftare,q) uereretur ciues Neapolitanos,quibus magnâ defuo excrcitu ipcm prçbueratfc præliuretradâu ad fupcrioris potêtatus patricq obedientiâ inclinarc. Côflixit itaep Câpfinus,amp;ipfiiij porta fuperatus intcrfeiftufcp fuit.Potitus Neapolitanaurbe amp;nbsp;rebus Italiæ illius oreco pofitis Eleutherius Rauennâ redijt. Vbi nô folum débita militibus æra perfoluit, fedu/ numquencpdonâs,prout dignitasordotpexpofccreuidebat, omnesbeneuolentiadc/ uincere fibi conatus eft.Confciufcp fibi quâtû cfietfacinus quod animo deftinaiTetjno/ uam cum Lôgobardis pacem amicitiamq? quæfiuit. lllis autê ob acceptââBauariscIagt; dê ultro affentiêtibuSjUeteri paci aliquot etiâ mêfes «'.formula obferuâdæ nouaindc/ cennium eft addità.Cœpinj primû oftenlg üirtutis frutftû Eleutheriusjq? Eracliusmuf forum

LIBER. NON VS.

À tofutn Ii'tct/s,quç in Italia ilk geffiflct gcreretrç intcll»gcns,illum Italix cxafchum folitai îttributa poteftate cóftituitPer ca cm tempora Eradius rerS imperq cura in duces fuos ^óftantinopolim deßdebat,ociQluxuilt;^immerfus.Nam cum uxor Eudo ’^laCôftantinûannoimperîjfecundopepcrinetjamp;ipfôin partu obiflet,Martina ex forq ^«neptcm inceftuofo fibi matrimonio copulauitxcxqua anno coiugij primofufcepitfi-“unominc Erackonem. Romæ interea Deusdedit papa poft annS potificatus tertiûui «wnâOjBonifaciuseius nominis quintus illi fuffedus cft.Scd priuf^ potuerit potifex *xniore côfecrari, Eleutherius patricius Si^ nouus exarchus fefe apud Rauennâltaftxre ^^”’l^^’3’'3tgt;kgiones fibi per largitionê conciliatas unum in cxercitum cogit,itcrtÿ in §fcdit,Roma fibi amp;nbsp;cuntftamitaliam fubacfturus.Duces ueromilitif Raucnnatis quib. plurimum fidere cœpcrat,eum apud oppidS Luceolu interfecerunt. Qui duces cS exer 'Ku Rauennâ redeuntes caput tyrâni CôftâtinopoIimEradio mifcrût,iùfceperunt£p eu i^rnjHercs Italic» cxarcho deftituta quic^ acciperet detrimenti, quoufq? Ifacius patrici ® US öCipfe Cöftantinopolifanus demandatü fibi ab imperatore accepit Ital/æ cxarchatû: in cuius adiiêtu Agiluifo Lôgobardorâ regt uita fun»fto, Adoaldus filius puer cû Theu Belinda génitrice Longobardis cupientifiîmefaucntib.luccdlèrant. Ea emregina qua î pnndpto aduentus futin Italia,fibi côparauerat Longobardorâ gratiam, adeo confer uauic.mdtcstÿ adauxit,ut duces militescç Longobardosuerbo magis reger et, reges il los arms côpefccre potuerint.Hinc nullis fœderum innouata conditiontb. pax Longo oardosinter Scitalicos per decê annos,quib.pucr in regno uixit quietiffimafuiuquin e-Kâeiufmodi pacis bono multa uariacÿ regina cumufauitinitalicosbeneßcta, qj nonmo doecclefiis pijscf locispueriregis nomine donationcs maximæfuntfaâç.fed urbes op ^’*^“b*^uftaurata.Eflenthocloco motus Francoru ôd regu élus gentisTheodori 'i,Tbcodebcrti 8C. Clotharij fratrû explicandi.eftet eorû inter feie crudelitasdiffamâda, S^Theodoricus à fratrib.in praîlio iuperatus,amp; inde cûingenti excrcitiis iam captiui oc 'Idioneinterfcdus fit, Theodoricocçpoft pariSuita fundo eius filios CIotbarius,ut fo-Instegnaret.occidit.Sed ea tragicis,quib.fuerunt digna reh'nquimus, ad illalt;ÿ ftylScon nertimus.quæ ad nuper inchoatâ à nobis orientalis imperij Romanorû inclinationê fe^ 'utafunt.Ânno impertj Eracltj fexto,Perfæ omni Afia qug in meridiem uergit potin'ad quot;'gyptum arma «erterunt.Akxandriacp capta paulifperfecûtinuere,qgt;EracIianusini peratoris pater magnum in Africa cxercitum terreftriuia in Aegyptum Afiamcß ducen KKtnparaflrenunciaret.Sed obijt coin tempore Eraclfanus: qifcum eflètPerfisrcnûcia *^,ilicoin Africa docentes Carthaginê ceperunt.Inde potiti Africæimperio impofi^ t*scjillic3prxfidqs,tumetiâmagiftratib.in Afiâfuntreuerfi.PctiuerateointêporeEra 'liusàCofdroa pacc,quâ magno cQ Ro.impertj dedecorefuerat acceptarus. Sed barba tiisrex uidorqs infodcfcens.ut illi côfentiret paci nullis precib.præmi] ûe poll/cïtationi--huudduci pôtuit.Q2iamobrc imperator timorepoiius ^uirtutcanimos facicte,cxpegt; ^itionêinbarbaros deftinauit, primumcß omniS Côftantinopolis defenfionijjipetftu-lus Côftantinû ftliû Cæfarê declaratS regni côfortem accepit, Sergio ucnerabili patriar 0 fha,Ô^Bortoifo patriciofpedatæuirtutisuiroilliinadminiftrationis focios altrtbutisx £xindereidiuinæcxChriftianorûinftitutisreIigiofiftîmcintcndens,accuratinimâpcr ftcriiciunq têporaomnib.in facris xdib.fupplicationê habuitrpoftmodû cekbrato pagt; •chate^fedurus dexterâfaluberrimo telo armauit, tabula fcilicet faluatoris Icfu, uel fi^ lt;utaliquihabent,gloriofçuirginis imagine pida,quâ diu uenerantilïîme in iacrario fet Wtâfamacflettanc|i de coglocecidiflct,nullofuiflehominum opéré fabricatâ-Ingreflus ^riâEraclius audiens Cofdroê fe apud Azotû urbe potentiftimâ cotinere tiluc duxit. Qif cSintclIexiiTct futurû Cofdroas inde jîfedus eft: faciebat ucro iter in Perfide Cofi-*lfoas,6^ nchoftis perfequendi facultatê haberet quacuncp incederet maturas flauefeen ^S(j tune in agris fegetes igntferro«^ uaftabat-Infecutus tn eft plurimi.s caftris Eraclius ubi Cofdroê in uaftatione fegetu uidit laboraflc.ipfe in regionis æ dificta d efàf uit. Eo Witincrefadus eft certior Eraclius Cofdroêcurfu aceekrato intra Perfide c5fugifre,re/ liais duob.præfedis,SarabagoSCSarabafle,gnoftrorûimpetûmorarent.Quarc impe fatormutato perfequendi côfilio id munus amp;ipfekgati$ demandans flexitin finiftrâ,ef ®agiiiscôfedisitinerib.peruenit adTaurû,ipfo(^fuperato môtereperic SarbarûPeigt; Blondus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L fern Col^

112» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECADIS PRIMAE

fern Cofdroæ ducû pnmarium magno circuitu fado anteueniflè, Qi ad ponte quiiung« B bat Sarûamnê fefc fill cû magno excrcita oppofuifîè.Proceffît uero Erach'usamp;C caftn's ciuriori in Saronis ripa ad ponte pofids tranfirc conatus clf. Dumeç aliquandiuipfo iti ponte uan'a cITcnt édita certamina,Erach'us jjpugnacul S expugnautt,qd’fua in rtpaSar barus cumultuario opéré cômuniueraneain ,ppugnaculi oppugnationccunife inferio rem cerneret Sarbarus dux rei niilitaris fciennfiimuSjCÔfihum ïn tempore ccpit, ex quo res Eraciq adduda eft maximû tn ddcrtmcn.Munitionesnanqi eti^pn'uf^abhofteef»' font capfç rehquitjinagnamfui excrcitus parte ad amnisripas furfum deorfumùefecc dcre,amp; deprefhs.in loci's inÜdere curauita'uffîtrj ut quampnmû Romanos fe in pa têtes campos recedentê infecutos ciïe uidiiïcntjeadê quà perrexslTent, ocyus reuerfi ad pôte præfidiumq; à fe impofîtnredircnt,dtfti'nerentq: pradio Eracha,ne fuis in campo pugnâ tib.fubueniret.Turmis utSarbariimperata facerent citato dilabentib.curfudpfcpsuKt in campos ^currens fugcre fimulauit. ÄtErachj excrcitus præfîdio potitushoftesqua»« quauerfum fugere cernens, ordincs qiiidê foluitjfed no minus turtnas ad amnis ripas fit p gientes ipfum Sarbarû in campos eft fecutusiquæ maior opinatus fuerat duxBaua rus RomanorSmilitûdiflolutioclademauertitjquâncccflario imperatormaximâacce piflet ft in folû Sarbarû agmina jiruiflent,Illis nanqj turmis quae ad ripas fugicbant,ut fc tucrent côpûlfis,relataeftilico in pontem pugna, Sé Erach'us deincômodo qd'iamma gnum acceperat à ducib.certior fadus pugnâtes ubic^ milites accuratilTimcreuocauit, Deiurbatus eo ponte Sarbarus tranfuerfis itinerib.in Perfidêfe contulit. QuêEracliua fingula per caftra eueftigio eft infecutus.Ea cû eftènt Cofdroac nunciata, Saym famæ ce lebris ducêdedit Sarbaro fucceflbrêjqui nouis magnisc^ coprjs cxercitui.quê Sarbarus duxerat additis Eraclio fe oppofuit,uentumqj eft ex côdido ad prælifl, copijs hincindc in aciê explicatis:quib.acicbus ftruêdis cum dies una ^pé eflèt exada, padi funt duces 4)ximum folis ortum per inducias expedandumr^d uero ad crepufculû potius adfo--lis ortum inierunt præliû.multa utriuit^ excrcitus cædein ueiperâ eft jjtradum, amp;incli jiabat ad Saym Perfasc^ uidoria,nifi dnscxercituum, quo adiutorcid bellum Eraclius Q gercbatjfubftdium attuh flèt.Exortus magnâ in tempeftatê imber grandine mixtus in fa ciemq? lioftium fulminans dC obcæcabat pugnantes Perfas amp;nbsp;imperu,puoluebat, cum Romanas actes aut minime à tergo Içderet.aut ipfo turbine in hoftem fcrrct.Côfraâus . eft ttaqp St: magna occidione proftratus Says excrcitus, Ad eius ingentis acceptas cladis aiunciû territus Cofdi oas oês cfFudit regnorum uires : copijs nanqj quotquot Perfia tûc habuit CÓ tradis,Razatenê bellis feliciteer adminiftratis præclarû ducê præfecit. Oppogt; lîtus Eraclio nouus dux magna conflixit audaciajd^ item præliû perpetuo continuât» die in ueiperâ eft protradû.Sed ad folis occafum cum multa in utroep exercitu milia ce* cidiftentjRazatenes luperatus intetfedustç eft.Rclata funt ex eo pratlio uigintifeptem Perfarû mtlitaria figna,ôc maiore excrcitus parte uel occifa uel capta uires Cofdroçcon cidcrunt.QuiarmisdiffifusquæinPerfta haberctreliqua^ultraTigridemferecipcreco ftituit:prius tn proficifeeret Mcdarfem filium Syroe,quem natumaioremprobum^ adolefcentem haberct praeterito,regni côfortê appellauit.Tulituero ægerrime Syroes, H adcocß in pattern animo exafperatuSjUt ad Erach'um miferit, quiregnû Perfidis fibipact fccrentur,11 Cofdroe amp;nbsp;Medarfe captis omnem regiâ fupelledilcm Romanis permitte retdiripiendâ amp;nbsp;Conftantinopoh'm aiportandâ. Eraclius uero poftulata concedensid folû egit in fœdere,u£ Syroes captiuos de Romano cxercitu prouincijsqi liberaret,exi» , de pontem Tigridis cum præfidtjs quae ad utraep illius capita erant, fibi permitteretRo mano milite cuftodiendû.Ea cû ex formula elfcnt impleta, Cofdroas perfidia natiinteh leda fugcre adnitebatunfed de fuga à Syroc filio retradus,Ô(f cum Medarfe filio uxori* busep in uincula Si carccrem eft coniedus.Potitus tanta uidoria Eraclius crucêdomint Icfu à Sy roe pettjt:qua habita.pacem cum illo Pet fiscç conftituit.Et innifus paci Syroes cum præfidia Si oês magiftratus ex Romani quondam imperij prouincijs urbibuscß re uocafTct.gcnitoremfratremq^necariiulîit.Tantistotq;rebus fextoexpediiionisillius anno g erat imperij duodecimusfeliciffîmegeftis, Eraclius dominicâcrucêannoquar/ todecimo poftquâ in barbari manibus fucrat,reduxit.Eodemqi in anno Africani,Aegy ptum Si perditas de Afia prouincias Romano recuperauit imperio, Arabiadotaxatex

cepta

LIBER NONVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;llj

f^pts.â cuîus rebellione ingentia in orbe terrarS mala initium babuerunt » Macome tus 93idâ,m aliqui, Arabs,ut alif uolunt,Pcrfa fuit nobili ortus parente deos gentiû adoran matrem Hcbraicç gentis habuit Ifmaelitâas ex duabus huiufmodi omnino fibi in

^•ccaduerfantib.fuperftitionû fetfiis origine trabens,nuUiearû omnino adhaefit,^^fed ho

®wnifamilia dcletumeffe,quôd fepro deoadorari feciffèthomo omniSfceleftiffimus* flui Oc ipfe idola fculptiliacg manufaôia adorare folitus fuiffet.Subfequenter de lege He quot;fæorum quam magna ex parte Arabes felt;fîabantur,Chriffianorumqi tradinonihusita O’IputabatjUtunam eandemc^ elfe utranq; affirmarct,licet magnis utraq? gens abduce-J^fturerroribuszquosquidemerroresita ipfemoderabatur,ut Hebræos repienderetle-lumChriftû ex uirginenatumnegantes,quodfiiimaiores futurum expcAandumej^prg quot;•dixerant aduentfTeiChriftianos uero redargueret leuiratis, quibus perfuafumfitleium fleiamicifïîmûô^ ex uirginenatum,opprobria demâcrads mortem à[udæisperpeti uoluiflètôi; fiïâipfc prædicans legem,quâ fuperuacaneum. duximus narrare,:futurum af »rmabat,ut ß earn acciperent cuftodirentq Saraceni;amp;'ßbi diuino ad id nüeio obfcquc ientur,fefcin hbertatê aflèrât,ô^ principatu rcgnoq? in finitimos potianuEamrebellio*

c5 audilFet Eraclius,in Arabiam mittens Sarar cnos en maxime ratione pacaui t 'oräaliquotmiliaquibusarmapublice erantpeEmißä,inreipubbcaeßipendiaaccepit, o^Perfide,pfedurus tpfos Saracenoscum Romanis legionibus in Thraciä pr»cederc Wtamr.Ipfeingentiprædafpoltjsqjditatus ampliffîmisCôftantinopolimadiriumpha jçdircanhetâs,eatenus Ghnftianæ rel/gioni detub't »utpriuscrucerr. dominicâ uoluerit' ^rofolymâimportare.AccctIîeitalt;^, Ô^Zacbaria patriarchaciuibuscç Hierololymis •npiatr»â,àqua:ptcgt;^g, exulestç aberantredudis,pompâinfiituitfolenniflimâîqua de-ducentecrucêdöminripfeficmanibus utnisc^geftauic,ficutillanïlefus Cbriftusprimo C Si poft iofepb ab Arimathia ceruicibus baiulaueranuprocedèbant ucrb pompa eodem “ico.perquèàCaiaphç prætorio lefus à fatelbtibus pharifeis«^ fuerat attratftusiuentum «ftadportâ quarinlocû Caluariæ foras ducit,fiC exiuerat turba quç Eradiû prpcedebat, ^pfcaQtaditer cœptum anbelans uiribuscp fubnixus nullo tenente ante porta fubftint, 4uantofçmagisinexitôconabatur,coimmobiliorpermanebat.Tuncpa(riarcha quila lîrihaerebatadillûconuerfus,quintu inquit inuidlilfime imperator uidenedum Icfum' ^O'ninumcrucêfibtbaiulantêincacterisæmularis.nô fatisretffefacias,quipurpuraia-’p«afDUS(^jqijjbusinepaupertarismagift:ercaruitoneraris«Âdquâuo.cêhumibâsfeim' pctatorôfueftêmutauit plebeiam,amp; iternudispedibuseftingreiTus.Tunc quarclaufa j^inidcbaturporta patuit,SCipfegreflii cxpeditiore cruccdomini in Caluariâ derulif. Winc tradû eftieruatt^ rcligiofilfime populus Chriftiàpus, ut eain paiGonis Chrifti ro •’’cmorationcquâfinguTisannisfacimus,adoraturicruèêoi»)ni depofitoaUrt gemma-•ymqornatuillamdi^alccatispedibusadeamus.DumcainorientahRomanorûimpc b fio fièrent,Roma Si Italia fuerât quietiifimæ. Bonifacio nanq poil quintû pontificaïus

»nnumdefundOjfuffetflus erat Honorius pontifrxeius nominis primus.Et cumHàcius fi^exarcbus intégré Qi prudentermagiftratu adminiftrarct,Lôgobardi pattim illius

partim Theudelindæ imperio pace fcruauei ûr adeocp ualUi lie uidetùr ea parum-petconiinuataquieSjUtTheudelindadefunôla ôC Adoaldoeius filio regni adminiftra-fioncdciedopax itemdurauérit, qu5 nouus Longobardorum tex Arioaldus integerrt •necuftodiuit.Honorius pontifex interea pacis ulusdulcedineurbisRbinæfacras pdes Ptopcoêsmagnisfumptibusinftaurauitxquorûoperû nihd hoc tempore Uifitaliud bafilicae beati Petriteélû ab ipfo pontifice tegulis æneis coopertmquas quidem tegulas «X Romuft templo Eràclq imperatoris permifllone amouitfed 5c nouas ipfe aliquot p-

afundamentisextruxit,A gnetis martyris uia Numentana, Apollinaris martyr»s,Ci •gt;3ci,(Quatuor coronatorQ,Seuerini uia T yburtina X X,ab urbe miliario, Perri Qi Mar-fcHini uia Labicana,Pancrarqui» Aurelia,Luciae uirginis, Adriani in trib.fatis,amp; in lo-cofontium ad decOllationêPauli apoftoli in aquis Salurjs ædê Anaftafii martyri5,eüïüs wtpus ex Perfide deiatâ Eraclius Romam mißt Js nanq imperator inCon ftantinopoH

Blondus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L x triUin«r

triumphaturus fuam itcnl apüd Romanos gloria innotefccre uolu!t,nunauerocti3[tHC ß pluris faciebatc^Chriftianæfideiornamcta: quart no feruis ex Petßdr aurains fpoltjs Romanos magis donare uoluit,^ preciofo fantfli Monachi corporc,qd* multisper obi tus fui dies miraculis claruiffetSed infelix Eradius poft adû fumma gloria triumphStn reprobum d^tus eft fenfum. Omnern cm poftergans religionis Chrifttanæ reuerentiam ad ftudia mathefeos eft côuerfus,arufpicinæ incantationumq; praeftigijs indulfit, Eû ob uiôoriâlafciuientê cupido inceffîtab ariolo mathematicoq; prænoiccndi, nun^dauiû uolarus illi aut aftra incomodtim aliquod aut maius pcriculû minarcntur.Cecinereaute uates fui grande illipericulumatcß imperî) cuerfionem à circuncifo populo imminere, Quatrtobrêàludæis quoseo denotari prægnofticointerpretatuseftjCauturus,omnes Hcbracos fuo fubieôos imperio baptizari curauit,atcp etiâ apud Dagoberte FrancorS qui defundo per id repus genirori Clothario fuccelfcrat, amp;nbsp;SifebodS HifpaniarSregeS , prîeteniafideiChriftianaîcaufa,tantisinftititprecib»utpariterquotquotHebræiinGal lijs Hifpanijscß funt inuêti/uerint baptizati.Dumcj buiufmodi erroribus infaniret Era* P cliuSjPyrrhipatriarchæCôftantinopolitani Öd Cyri Alexandrin! epifeopi fuafionib.in ciditinhærefim Monorhelitarû dicentiS eflein Chrifto unicam tantummodo uolunta tenuquam opinionêpoftea multi magno cum fidei Chriftianæ difturbio funt fedati.Et tn cum Honorius pontifex Ro.Eraclium per literas ôd nuncios tanti erroris côiniffîre-darguiflèt,paflus eft Pyrrhura patriarchatu cijci,ôd in Africa rclegari.Eas ucro uitæ loi-' des quib.imperator inquinari coepcrat,facileftïnt fccuti ocs quos ubiqs habuit magiftra tus.Honoriusanno pontifîcatus tertiodecimo pené exadlo obijt, ddedusqj cftàclero ôd populo Ro.Scuerinus pâtre Labieno Ro.qui ôd ipfe fuit eius nominis priniusaerua* bat uero tune criä mos^ut no prius coronaret in pontificê clc(ftus,d]^ eum aducnics à Ra uêna cxarchus Italiæ côfirmaret. V ocatus itaqj Ifacius exarchus anno ôd ferme dimidio aveedere diftulinetenim rem nefandam Eraclijcç uita quam inftituerat dignâ, ipfoutco flat imperatorc confeio Ifacius machinabaftferuabatur in Latcranenfî epifeopio genti«^ partim fignati,pattim in facrâfupelletftilem caelati thefaurus ingês, ueftisfetica bylftnacp ôd preciofis ex lapidib.diuerfa uafa in uarios fabrefaefta ufus, ornamêtocj futu ra facrario inerant pontificû dona imperatorun^ ôd diuitum RomanorQ.Ad ea diripié da Ifacius cum anhelaret,Mauritio chartulario Graeco homini per quêRomâôdeiusex creitum gubernabat négocia dédit : qui iudicibus Romanis fibi in magiflratu fubieâis pccuniaria padione corruptis cooperantibus(^,primû milites côuocat,multa deHono rfj pontifîcis defundi auaritia, multa de illius in milites odio dicit,q, pecunias ab impe^ ratore Eraclio ut illis in ftipendia datent, tranfmiffas in Lateranêfis cpifeopq arculûco duferit,hortatur($ ut armis cerreptis fefc fequant,fubrcpta illis ftipendia uel uiribus ex facerdotû arculis rccepturû.Refciuit uero potifex Scucrinus Maurittj ad milites cocio' nem'.Quamobrê facerdotes cû ualidapropinquorû clicntumcß manu c6uocans,faera' riS in quo preciofa feruabant obicibus repagulisej firmauit. Militib.interim cum arniis ad epifcopiûcôuenientibus irrumpercuoluit Mauritius. Sed potifex Seuerinusillâq“ diuprohiberenequiuiflèt,epifcopiûingredi permittens oftendit^ ualido armatoiuw rt præfidio facrarium fèruaret.Eum Mauritius defenfionis iacrartj apparatum uidês dojo aggreftus eft,quod armis ôd uiolentia obtinerc nequiaerat-Potificem ein ôdLateranêfts ccclefiae primates,Romanos facerdotes blandis allocutus eft uerbis, fefe dicens eafoln accefïtfTe caufa,ut ilia in fedis uacatione furtû rapinamcç facrae fupelleôilis prohiberez Vnde à Seuerino faccrdotibusc^ fuis facile impetrauit, ut arculte facrartj duplici pono« cis ôd chartulartj figno ad fêtas munirent,cômunisrç facerdotum ôd militû ftatio epifro piû cuftodiret.His ita paratis Ifacius Italiæ exarchus Româ àMauritio chartulariouoca tus aduenit,egitlt;$ in exilium primarios facerdotû, quosdicerctfeditionê tumultu^*'’ populo concitaftè:paucis exinde interieeftis dieb.Seuerini eletftiohc cofirmata, epilco-pium tanc^ uifendi gratia eft ingreffUSjôd præda tantopere concupita explerus primo illius particula donauit.rcliquum Rauennam deferri iubês,ipfc eueftigio eft fut» ■ fecutus.Eracliuimpcratorê eius facrilegtj parte maxima abifacio donatûfuiflèGuillii mus Lateranenfis palatq bibliothecarius affirmât. Quo in anno Saraceni ^s oftêdimus Eraclij ftipendia fecutos fuiflê,minimâ ob caufam dei iudicio defeccrûi. Dabâwr^P’^^

LIBER N O N V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iZf

A ^ofiftantinopolim milîtibus ftipcndiorû aéra, qiiôdmuntiisi’nipciratôïnSpræfecîîis aéra *0 praeftantibus unis,ut confueuerat,fcd (padonibus fuæ lafciujg adminiftns demanda JJ*iat.Vnoitaep exSaracenis apudfuifimilêdiucç notû fpadonê importuniuspetente; Vixinquit ille,quac pofïîmus dare Romano ôtf Graeco militi habemus,amp; haee canû turgt; âtantopcreftipêdiaefHagitat. Ad quâ uoeê cômoti qui'aderaniSaraceni fuosundiqt «onuocantjin Syn'amcçfecedunt, amp;nbsp;fn magnû coadîï exercitû prima adDamafcSfece-junt caftra,qua capta Phœnicêquocjoccupauere.Deindein ÆgyptSduccntes eafaci •us *unt pohtijq? ä fuis Arabibus cômeatu auxiliaribuscg coprjs funt adiuti.Proceffit au clatius principio eft crédits huiufmodi incendiS,qp ArabesMachometi præftigijs fc Uui apud Perfas ut eandê fufeiperent legê primû preeibuamp;inftitcr3t,deinde illos afîèn Hnnolentcsjbenoagitauerefuramis conadbusintentato.Succcflerat SyroebiPetfarS J^fg'.quiprimoregniannoobqt Adhæfcrfilius:ÔCeopoftprimûitê annSdefumftoper fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuperaftênt interfeciftèntqî,

Ö UDaaifuntàSatacenis Perfæjqui Machometi prçfentis lege accepta, illius iuftu prifeS uetuftunnç patriû nomen depol’uere,amp; fe pro Perfis Saracenos tune primSdïccre incœ pcrunt.Quiquidêfalt;ftiex Perfis Saraceni in AntiocbiâurbêRo.imperatori iùbietftam «ucentesitl5ceperunt.Id cum intcIlexiiretEracîiusjHiérofolymâ mittens curauitdomi WcamcrucêConftantinopolim importari.Necmora,Saraceni capta Antiochia Hiero •ojymâ aecedentes ilia it^ urbe ocyus funt potittRomæ interea Seuerino poft annû po lincatusiècundSuita fun(ftofuccefieratîoannesquartusnationeDalmata.Eicf priuf^ lecundusfiniret annus defunefto fuffedus eràtTheodorus primus pâtre Theodôro epf •copo Graecus,ôlt;exHierofolymaoriundus:per cuius têporaEraeliusapudCôftantind ponin,amp; fuiinItaliamagiftratus eondignaimpietatefaiftiscjfcelefîiflimis perpcîfi lue tunt.MauriciuschartulariuspoftLateranenfis palatijexptlationê majora cœpitaude-•■eîq» enim uires impert) orientalis cominutas ac^jpêexinanitas duceter Jfaciûftaliæ ex-archutn fpernêbat,Sefefe illi paré uel fuperiorê effîcere confidebat,côfiJto maxêrae âuxi

C uof^fretusiudicûRomanorû, quos prædaLateranenfi expletosfibireddideratobliga tos,Oppi(jfs itaq Qc caftellis Romae tune fubieiftis nouo fibi fido praefidio firmatis o-mncsmilitesunditçcôuocauinindemagna populi Romani milituqj; adftâte corona co «onatusoftêditlfaciûafFeiftareltaliæ rcgnS,hortatus utilliaduerfantesinRomaf?iim ptratorisfidemanerentjomnibuscç certatimoperâ polîicitis, primores exeteitus pop u liqjiouo fibi aftrinxit aduerfus IfaciS facramento.Quæ cû effent Ifaeio renunciata,excr ^••uquêinRaucnnatccxarchatu habebat coegit, Si praefedo aerarrj ftipendia exçrcitui apud Româ côftituta darefolito maxima uim pecuniae attribuens, eu cS dïdo excrcif iX i^omâmifit Appropinquans Romae praefedus prçmifit, quiducentib.in excrcituordl HWjôiin populo potêtiorib.renunciarêt,dona fc ab Ifaeio maxima afferre,tant34 orarc ijcMauritq hominis pcrditifïîmiperfidiae,imperatoris gratia amp;nbsp;fua quae (ngêtia détulif «tdona poftponcrent.Eauero cffeceruntdona,utnec iudex,nee ciuis Ro.necmilesin

. uentusfit gîdauritio fidê facramentiferuare uolucrif,praefcdust^ ab Ifaeio miflus quâgt; pnmû Romæ appliçuit cum exercitû fuerit introdudus.Qd’ eu cerneret Mauricios, ii» wclcfiâ beatæ Mariae maioris,quæ dicit ad præfepe côfugit, fcfe in tlla illaeftim fore opi natu5,Sçd eS pracfedusabftradS Rauênâ in uinculis duçi curauif,cû quo pariter in uin culisfüntmifli ex iudicib,altjsc^ Romanis ciuib.nônullfqureaincôiurationefuerâtno tto»es.PerdudusFicundasuicQ duodecimo milliario à RauênadiftantêMauriciuSjIfa lt;•) fuflu decollatus eft,cuius ca put haftae infixû in circo Rauennate diu pependitrcôpli-«sucroillius Rauennâ perdudi in carcerê funt côiedirquib. fecunda arrifit fortuna,q^ «acius pçr eofdë dies repentina morte fubtradus eft,amp;Rauênates crues illos ob Roma hinominisreuerentiâ abireincolumesperniiferût.AtEracIiusuarijs per AfiâlocisàSÂ tacenis agitatus audiens quae acciderât Romç.ôf de Ifacq morte certior fadus,Tbeodô ïupatritiû cognomine Calliopa mifit ad regendû Italiç exarchats. Agebs t tOc Eraclius tfictfimSimperijfui annû, amp;nbsp;licet omnêpenéAfiâ amififlêf, deSmagis magiscß indies •pwnebat. Nât^uxore quâ paruo habuerat têporc defunda, illius ex primo uiro filiam adolefcentulâ fencxlafciuus accepit uxôrê. Et tn nifi amens l’ocorsq! fuifiet, intcllfgerc pottiit de6,qui pie SC ex religione Chriftiana uiuêti dcdcrat,üt perditu prius in Afia imgt;

Blondus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L 3 periuns

pcnuinftaurafet,augcretcj!,illûpofteaflagitijsdeditiïïpfo AGæimperioôffiimmlglô' ß ria prtuauiflciobijt aßt primo anno inceftuolifïimarû adolefccntulæ noptiarû, ccfimus primus impcri] fui annus,eâ fecû perfcrcns infamiâ Romanorû principSpr^ mus fuit fub quo inchoata prius Icui momêto imperij orientalis inclinatio auâa«ft,atlt;î adco ^pcefTitjUt co uiuente AGæ impcriû fit amifium. Suffeôtus cft Eraclio Côlîantinu» fih'us,quc odendimus pâtre abfentc Côftantinopoüm gubernaffe. Qui quâto alfumpw ïmperij menfe,ueneno extincflus eftä Martina noucrca SiC Eradeonefratre, ^s Pyrrhus patriarcha Côftantinopolitanusadid flagitiuminftigarat. Is Pyrrhus que oftcndim.u* ob hærcfim in Africa relcgatum fuifle.quamprimû deEradij morte cerrior di faduSjC^ AfricaRomam uenitjjiuoIutustfadTheodori pontificispedes popofcitueniâcrrati, quod apud Côftantinopoüm perpetrarat; exinde oblatâ à pôtifice dero Romano^^ Ôæ fîdci Ôl religionis Chn'ftianæ formula reucrêter accipiens in patriâ eftreucrfus.Vbl poft^ flagitiO iîlud Martin3eamp; Eradeoni fuafit,prius uitâ amifit.c^ tanto qugfitû fceütc patriarcbatûpotucritobtinere.SenatusnancpÔCpopulusCôftantinopolitanusinMat p tinâ Eradeonêcç infurgens,lingua illâjhunc nafo mutilatos rcicgauit: quo in furorerC' tratftus de fuga Pyrrhus à populo eft occifus.Aflumptus aßt iÜco in imperatorcCóftati tius g fuerat fîlius C5ftâtini,amp; in deroortui Pyrrhi locfi Paulus patriarcha à fenatu puloeftfuffeôusrqàTheodoro pôtificeRo. ut reôâfîdei normâacciperet pcrlitteras amp;' rniiTos apocrifanos rcquifitus obftinate renuit obedire : quâobrê ÔC ipfe ficut Pynbo côtigerat dignitate priuatus cft:quan^ aliû Pyrrhi priuatio fine habuit.Nedû etnPauli» ficut Eradius Pyrrhû rclegari eft pafliis imperator Côftantius,fed in haerefim ipftlt;P' lapfus eft.Obqt eo têpore Theodorus fexto cxatfto pôtificatus anno.Cui fucceflît War tinus patria Tudertinus,g cius nominis primus in cathedra Petri fedit. Eius pottficisa* pocrilartj quos ad Paulû patriarchs miferat,cû ill S ut refipifeeret urgcrent,Côftantt)Jd iu in diuerfas infulas rdegati fucrut.Qd* cû audiflet Martinus pôtifex, fynodo centâ^ quinq; epifeoporu apud urbêRomâ côgregata,primo côdemnationêCyri AlcxSdniu amp;nbsp;Sergi} acPyrrhiCôftâtinopolitanorûpatriarcharûinnouauit. DeindePaulûpfæftjJ Û te patriarcha damnauitjamp;f patriarchatu cêfuit amouendû.Huius aûtmaliimperatoris,» eut amp;nbsp;exareborum q^jximeillius têpora Italia gubcrnauerantjimpictas quaufifunt^f^' ga pôtifîccsjcffecit u t pace qua cum Lôgobardis Romani Rauênatesqjper annos ad trt gintaufierant,parumgaudere potuerint.ArioaldocjThcudelindteamp;Adoaldoeiusn* lio in.Lôgobardorû regno fucccftcratjfuffedlus eft Rotharis Ariana labe inquinatusan qua ocs Longobardi précipites corruerunt,ut nulla tunc fucrit Italiæ ciuitas il Hs dbje lt;fta quæÔLcatholicû à Arianum epifcopfinonbabuerit.Intentauitaut Theodoruspo* cifex per cuius tepora Rotharis ad regnß aflumptus eft, illi labe harefeos difluadcrc.»'' lud idê adnifus eft faccrc Martinus pontifex Theodori fucceflbr.Sed illä magis magis^j confouens Rotbaris inualefccrc faciebat.Qiiare Martini pontificis fuafiöc Theodorus Italiæ exarchus Romano Raucnnatecç exercitu in Acmyliä cötra(ftis,Longobardorr gi bellum indixit.Fecitcp magnos apparatus amp;nbsp;ipfeimpiger Longobardus.ErantapU“ .

ononiä copié Romanorum, amp;nbsp;Rotharis fuas coegerat apud Parma,q, demolitarud r* ge antea Mutinæ Si Rhegq urbium,nedum munitiones aliquæ nÔ extarent, fed mina tunc fcirent.Proccfljtuero primus Italiæ exarchus, Si apud Scultcnnânotifiiflquot;* nuncMutinæamnêcaftrapofuir. DuxitetiâillucimpauidusRotharis,fi^folusatnnis alueuscaftrautriufepexercitus dirimebat.Respoftmodumqua rationeinScuücn”*^ pa fit gefta,nullus fcribit,cum tn Paulus Sigibcrtusqi dicât collatis fignis depugnatu^ de Romano exercitu frado fugatoc^feptê milia pugnatores defîderatosfuifie.FâoS autê eft ex ea accepta clade rei Romanæ quæ tune crat maxima inclinatio: fiquidêKo^ tharis ea elatus audustç uidoria, Apenninum ilico tranfgrclTus in Liguriâ duxit. Eâue ro regionem ab urbe Lunain Varum amnem Anitienfist^ ^juinciæGalliarum finesL» gobardi per duodenonaginta,quibus tuncltaliam premcbant,annos,nunquâ priuscS' pere poruerât.Cuius Rotharis uidor tâtum per dies fingulos tunc cepit quâfum prop^ râs excurrensej à principio in finem potuit peragrare.Per quod tempus necdum fob*’® nit affiidis Romæ SC Italiæ rebus,aut hçrefi Ariançinualefeenti imperator Conftanti* us,fednouosipfeaddidit maximostjlabores,Olympium enim quendâcubicuEtn^*^

LÏBBR SOSVt

117

Ä finnnihißt aditallae cxarcbatn Thcodoro fucceflorê,iubcfts ot pofificcm cleromej Ro manum at(^ oês Italfae cpifcopos adnitcrct fua Monothclitarum hærefi mquj'nare: qgt; fi necfuafionc nec prccibus nec armis ÔC uiokntia cfficcrc nequirct,aut apprehcfum po tificctn Marti’nü in uinculis ad fe mitterct,aut facer et lugulari. Ingieffus Italiam Olymgt; piusfumptofecuRauennate exercttuRomamfccotulit: apudquam fynodo cögrega tafubornauit Romani cxercitus duees, ad quorum preces uim Romano populo infe-lendam oftendcrciudicauit, ut imperatoris defiderium pötifici epiTcopis fuaderenn Sed nec preces nec adhortationes nccp apertæ cômfnationcs apud epifcoporum quen qua efficaces fuere.Vnde qd’iuflerat ab imperatoreOIympiiis,cöftituit ponrifîcê j cuius ducendi Roma nullam cerneret comoditatcm,ucl in bafilica iugulare,iuffifqj exargt; chus tantum nephas in bafilica beatæ Virginis ad præfepe à carnifice intentari : ,prcxit aut dominus feruum fuum, li(fl0rc,quod poftea publice cftcöfeflus,fubita cæcitateha perculfo.utqucmpctebatpôtificemnequicrftinternofcere. Erattûcquinquagcfimus b annus indinationis Rom.imperq oricntalis,quam oftendimus anno Focæ impertj ex^ trcmo inchoafle.Saracenif^ per id tempus intantum hauferât opes, ut poft fubacftas ÔC quietepofleffàs quae Romanorum fuerant prouincias Afiac,Europam inuadere praefij mercnt.Nauigio itaqp ingenti ab Alexandria foluentes Rhodum infulam Romani im-perq perucnerunt^eaq; capta Colofliim fama celeberrimumjà quo ciuiras infulac prima tianomêhabuitjdemoliti funt, ex cuius acre nongentos camelos fuifleoneratos inueni mus.Rhodo uaftata Saraceni in Ægeô delatipelagus,multas ex Cydadibus afflixerSt; indein Sicilia nauigarunt,quam maritimis in locis fpoliatam, incendijs etiam per me-ditcrranca editis uaftare coeperant: tune Olympius exarchus qui earn infulam fimul cö Italia gubernabat, multis excitus nunetjs primo in gratia cum Martino Romano port-tinccrcdijtjöC inde Neapolimnauigans, nauigfoep ex omni Tyrrhene mari contra inhoftesduxitconflixiteptö^licetbaracenos infula cxpulerft, tantam tarnennauium ^)”fctrarummi!itum(pinterfc(ftorum fecit ia(fturam,utpropioruilt;fto quam uidori C Siciliam fitingrefTus.Vbi morbo exnimio præltj labore correptus,interijt. Sed nec4gt;-ptcrca mutauit mentem fententiamqj Conftantius.Qiiin potius in fua impietate fadus ardentiorTheodorum Calliopam remifit adgercndumlta!iaeexarchatum,iubensuc l^artinum pontificem catenis uindum ad fe mittete curaret.Qup mandata ut Theodo tusexequi cogcretur,Paulum quendam,cui Pellariofuit cognomentum,imperatoril-**lociumaddidit,amp; fccleris adminiftrum.EtCapilliopam quidem ob exarchatum pri* ’’‘Umiufteac intégré adminiftratum omnis Italia benigne cxcepit. Qui Romae aliquot ®otatus dies,ad Lateranenfis palattj bafilicam fe contulit.ad pontificem q? tanquam fa ^tatutus accedens, ilium nihil talc fufpicatum cepit,amp; catenis iniedis Pelfario traditS auennam,amp; inde Conftantinopolim mißt. Atftus ucro eft in exilium Martinus póti-ƒ xinCherfonam Ponti ciuitatem, apud qua alter Romanus pontifex beatus Clemes •ongc antea cxulauit.Obt|tqî codem in loco beatus pontifex Martinus, anno fexto fui pontificatus exado.Cuius mortis cum certum non haberetnuncium Romanus .^ lerus P°pduslt;p,quatuordccim menfes in noui pontificis cleöione pependit. Et tandem Eü gcntum delegit eius nominis primum,patre Ruffiniano Romanum. Quo in tempore ^^wtapudConftätinopoIim mortuus eßet Paulus ille perfidus patriarcha, fuffedus eft ƒfi melius de religione fcnfit,cum pontifice tarnen clerot^ Romano eandê fortnain non tenuit.Rothari Longobardorum regt defundo, fucceftit RhodoaP “Mui in aduftcrio mulieris Logobardæ deprcnfus,ab illius uiro interfedus eft.Huic “u^us Aripertus moricns duos filios Pertheritem amp;'Gundibcrtum reliquit fuccefto p ®x.“Orum tcmpofj'bus Longobardi pacem cS Romanis Rauennatibusqj amp;nbsp;alijs Ita æpopulis imperio fubfetftis ubiep feruauerunt, fed uartjs ipfi inter fe motibus agitati ““tbritnoaldusnancpBeneuentanus Longobardorum duxipfosfratres in regniad-^'niltrariongdifcordeseftcintelligens, Romoaldum filium Bencuentiduce inftituit, „ ’“agnas duces copias Papiâ uenit : qua ex urbe cû Pertherttem puerû regêfugatTer,

Wihertum fratrêexpulit Mediolano,apud quamurbem iple a fratrediuifus iecœ- • Q ’'fotinere:Eas(p Lôgobardorûdifcordias tunc explorarashabens rex Ftancorum

Qoweus qutDagobetco pairi defuntfto fucceflerat, copias in Italia mißt, quç cö in L 4 Tcanfp»*

Tranfpadanaregiônemagnâfeciflentprædâjà Grimoaldo Italia funtexpulfæîobtjtau fl te Eugenius anno tertio nódu exaóo, fufFeóust^ eft illi Vitalianus ex Volfcoru quo^ dam ^uincia ÔC Signienfi oppido oriundus. Ad cuius pôtificatus initium, Conftantios imperator expeditionêin Italiâ parauir, non quidem ut iuxta famam tunc à ft accurate difleminatâ Logobardos Italia eqceret.fed ut urbê Roma 6C fubietftas illi ucl jauincias uel ciuitates diuitijs ornametisqt fpoliaret. Cottantino itaqj filio cofortcimpertj decla* rato apud Cóftantinopolim relilt;fto,clafteminftrutftam Côftantius præmifit Athenas, quo ipft pedeftri itinere eft ^feóus: ibi nauigium ingreflus uentos nacius ftcödosnul Io prius in loco apud Tarêtu fubftitit.Copijs in eâ ciuitatê expofitis, g erat maximus ÔC dignus Romano principe excrcitus,côftituit Conftantius ducere Beneuentum: cu' ius dux Romoaldus quàmprimû de Coftantq in Italiam aduentu cerrior eft fadus,Lu' ceriam Apuliæ ciuitatem,Acheronamc^ impofitis præfidqs, ôi innouatis inftauratistj munitionibus cófirmauit,qgt; imperatorem exiftimaucrit ciuitates ipfas priuf^ Bencuc j. turn adirer tcntaturum:6lt;5 genitore utfubueniretrequifito,fecit ad perferenduminBc' neuento obfidionê, quantos maximos potuit apparatus. Et quidê Côftantius quod tP mueratRomoaldus prima ad Luceriâfirmauitcaftra, cuius oppidani licetperfidiain Logobardos no funt ufi,paruâ defenfioriis patriæfufccperuntcuram,qgt; nullum abim* peratorisRomaniuitftoriaincómodumformidarêt.Hincfadlüeft.utmilitibusLógO'' hardis qui præfidio inerant nô fatis refiftere ualentibus.Græci Luceria uiribus Gnt po* titùquâ ciuitatê tuncopulentiftimâauidiftimefpoliauerunt, ÔC tànquâin folo barbarie CO nô in Italia eflèt,ferro igniqj uaftatam folo aequarunt: eadem q? faeuitia in multa A^ liæ oppida ufus imperator Acheruntiâ inuafttteam uero ciuitatem natura foli munitil» mâ ciues Lucerinorû calamitatêfibi ^ponentes SC inuicê adhortantes à crudeli Grçco tutati funtlbi cû paucos dies fediftêt Côftantius.poftquâ oidit oppugnationes accuraquot; tiftimefatftasin caflum cefliIfejduxitBeneuêtû,cuius urbisoppugnationimaioresin* ftituit apparatus:refiftebat uero impigre adolefcês Romoaldus, amp;nbsp;fui Lôgobardiquo ö rû res agebat.nô folum repugnabant de moenibus.fed ad ipfos qui in futuras oppugn^ tiones excitabantaggeres irrumpebât.Côtraxeratinterea exomniTranfpadanaltalia Lôgobardorû milites Grimoaldus,cuius exercitus agmina uiâ cmcnfaÆmyliâ. in* greftà Flaminiâ à militibus Rauênatis exarchatus apud Forumpopilium ftatiua haben tibusnô leucincômodumacceperunt.Practergreflus tn eftTacitus amp;nbsp;fineinterioriCO' têtione Grimoaldus, per PicentesinSamnium ueninquiutfîlium Â^fecum obftnos de fuo acceflu apparatucß faceret certiores, eundê qui ad fe Papiam iuerat nunciû remt fit. Qui nuncius ä Graccis interceptus ad Côftantitrcp perdudus,ca qùg ftiebat de regis Lôgobardiaduêtufupraueritatê attollensnarrauir.SoIuitaStflicoobfidioncintrepigt; dus imperator,que Neapolim ut pergeret côtendentê Vicftolas Capuanus LôgobaP dorû cornes ad Caloris amnisuada aggreftus eft.Praclio ab liltimis Grçcorû, qui agmc imperatoris copiarû claudebant,in aggreflbres relato,pugna eft atrox eôftria : quæ^^^ habuit finê,utnullo ex Græcis cuimperatorefluuiû trâimiferant ad pugnStcsfocioSj ft utfubueniretredeûte,gcœperûtprçliûintcrmitterenopotuerint, oêstç magna ffliljttt manus penéad internecionê fuerint interfeêïi.Iturus à Neapoli Rômâ Côftâtius Sabu rû ciuêNeapolitanûducêfuiexercitusdeclarauit,uigintimilibus militû leôifGniorii attributis, utNeapolim fubiedlac^ imperio Campaniæ oppida tutaret,fimulq! curarer, ne euntêRomâ Lôgobardi pone infecuti.aut ex infîdijs infeftarent. Cepituero Sabu* rus ftatiua ad Formianum,quo ex loco amp;nbsp;Neapolitanis faciliter fubuenire poG^^Ap ftes uia Appia exclufos,fi iter Latina cœpiflent,trâfuerfisitincrib.præuenire.EuntiKo mâ uia Appia Côftantio Vitalianus pôtifex maximus clero 6if populimultitudinei^ ciatusfextoaburbemiliario obuiauit:Introdu(ftustÿ imperator beati Petri primo * poft alias urbis ecclefias accuratiftime inuifit, nulla jjut effedus poftea docuit nis deuotione addu(ftus,magis $ ut ornamêtaillaru furacibus oculis perluftraretUö-tulit tn beati Petri bafilicæ palliS auro intextu.Interea Romoaldus dux Bencuentanus permiflb Obi à genitore Lôgobardorû exercitu duxitin Saburum,amp; utroepLongobar dorum Graccorumqj duce decertandi cupientiftimo,coliata funt fîgna:Fuit uero pra «m ea ratione difpar,quôd Græci Saburum hominem Italicum exofiilico in fugamquot;''

LIBERNOiSÎVS.

A “wa*iînTerSt,perfccuti fugi'cntiS agmcn Lôgobardi ÔC Sabtirutn ducctn^ Sf mulros ex f^ulismterfcccrunt. AtCôftannus poft^ pnmis quincy aduentus fuidiebusbafiU ^publica Romæ loca perambulaucratjdireptioni opcrâimpêdîtcEïcnim quecGc^ ^iWicî ex çre aut marmore ad ornatum poßta,p fin gui os dies aut loco abfiracîîa,aîit ui *‘Cerpta nauibus imponicurauit, utplusipfcornamctorû feptem indieb.urbi Romar ett3:;cht,^ barbar» antea in ducentis ÔC quinquagintaoefio anriis per quos imperium ’öcltnaucratjudin prçdâ abßukrant ucl cófregcrant.Is duodecimo die Roma^feóus yapolim rcdqtjÓCindenulIa belli Lôgobardorû cura ulterius fufeepta in Siciliam nagt; '’•gauit.Defedit uero Syracufis, QC tâquam aliquid magnum,p republica deftinaHet co Pgt;3sretinuit,tributaqjprimü Brutt)s,CalabTis,Siculis amp;nbsp;Sardis,poftmodum Africæ “quot;icijsimpcrauitjôf ea quidemnóex Ro.ttnperq canone,fed quantacuncj^ extorqueri ^flabradipofle dquaeftorib.inteHexit: quanquam nedum quotcunqpoppreffi cóferre ^powcïûtextortafuncfedmultorSetiârcfamiliarifpoliatorumfîlnucnum expofiti, Ôi. loiMillisquib.uxoruifaeftcbarior,utprccioredimcretabaefta. VitalianopötificeRo manoper id temporis ufta funcftojfuffecftus eft Adeodatus patre louiaiano Romanus, ’iitmit(inmus,amp; q funima cum omnium bencuolcntia pótificatum adminiftrauit: per cuius têpora magnas afflieftiones Romanis motû aduerfus Logobardos deferens bek ’uinCoftantius relinquebat,nifi ortaintcftiniintcrLogobardosbelli fufpicroGrimo-^lt;lûrcgéàBeneuento tnpatriâreuOcaffèt.Cômendaucrat GrimoaldusPapiaprofe* ciurusLupo ForoiuIianorQ duci gentis Logobardæ ^tctftionê, ôi ut HetrUriar ac ’^yliat ciuitates fimul cum Tranfpadanis comode tutaret, »IIG Papiæ ftatiua capere cugt; ’^uerat.Scd is Lupus mukaaudiens de impcratoris Cóftantq potentatu, priufqua illc abeneuentanaobfidione reccderct,exiftimauit Grimoalduregê cum omnibus copijs pctiturum.Hinccg ad Logobardorum rcgnü apertis demóftrationibus anhelauiuqua^ obrêGrimoaldus etiâpriufquam Beneuêtûingrederef, Bauarosin uim fœderum pri-«cm cum LÔgobardis regtbus idorû.aduerfus Lupura præfidio aduocauit. Et ßauari

C quidêiterataprece nequaquam expeeftata, utForoiulianam^uinciaminuadcrcntex-ercitum parare coeperunt. Quo in tempore Grimoaldus intcUigcs Côftantiû in Africa traiecilîè,capta quidê à Gothis deBeneuentano ducatu recepit: Vidolaqs qui Capua^

^cgeftis rebus fîmulcç de Bauaror5,ut Foroiulianos inuaderent,apparatu Lupus codé ïctnpore certior eft faeftus. Quare in Foroiulianos reuerfus apertâ in regê fuQ rebellion ’^coftcndit.adnifus omnia in Tranfpadanis tumuitu rebellionibusqi inuoluere. Inuafa nroroiulianosfines Bauari ad littora ßnus Adriatic» dcfcêderunt, quib. g eadêlittorx occOTit Lupus, primalt;^ utriufe^ cxercitus leuis armaturç agmina ad Flautû Hiftriæ op pidûobuia cÔftiterunt.Tantû aût incrat utricç genti animorû,ut nulla decerned» fuerit •poWjSCmultisirtutroc^ exercituoccifis.plurimis uulneratis, prima die Longobardus fupen'orcuafinpofterae die» pugna caede utrincß magna ac prope' parem habuit: Maio^ Û rcaûtnifuper dicm tertiâ eftpugna£um,ad cuius uefperam cum Bauari loco eeffiflenc,.

eorû impedimenta Longobardi diripuerunt.Sed interea multx BauarorS manus aduc. nerant,quas montiu afperif as acceflum tardarc coegiflèt,quare prælio die quarta redirt tcgrato,maxlmis ac omnino paribus animis eft pugnatû,q» Logobardum prifting die» uilt;?fori3,Bauar5au(fti exercitus confidentia audace faceret.Vicitqj Bauarus.ôC Lupus nter côfertiffimas actes pugnans cecidit. Bauari poft partâ uidoriam in Foroiultanos fines delaiijOmnia hoftiîi animo ac modo rapinis atqi editis late inccdqs fœdare cœpc nntjCum rex Grimoaldus in Tranfpadana reuerfus,gratqs Cacanno régi, q? rcqutfitus fubucninct, alt;ftis,ab ilio ut in patriâ reduccrcî copias impetrauit.Eademqî tempeftate Grimoaldus ulcifei ftatuit iniuriâ,qua apud Forûpopilij, dum Beneuêtanis opem after tepergebat laceflitus fuit.Simulata t taep in Vmbros jjfecftione.cutus fama multos d-tC, feminata eft dies, Parmâ Lôgobardorû urbê amp;nbsp;Apennino per faltum Bardonis tranC-miiTo Hetruriâ eft ingreftusn'nde Apêninu iterato infuctis tramitibus trâfmtttês in Fiat tniniam defeendit, emenfuscç eft tanta celeritate iter ut præmiffi leuis amaturae milites ptiujian^ amici Forumpoptlij fint ingreffi, de eorum aduentu magiftratus potue-

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rin«

13© nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECADIS PRIMAE

tint à cuflodibus fieri f ertiores.Erat ca dies fabbati qua in domini refiirrediottcfanda B trito uocabulo appcllamus, eratqi ad hora tunc tertiam omis populus ad cathedralcin ecclefiâ côgregatus,tum aduolans ex infidtjs no(flu ftruóis cum equitatu Grimoaldus irrupit, ôi. populQ opprimens diuinis intentS cerimonijs prius ferire cœpit, undcuis fieret inipotuerintintelligere.Comifitueroiratus crudeliffimusqp rex fine aliquodcle dîu cçdëjUt renouato tunc in baptifmatis fonte reces renatos infantes fimulcp diaconos illos baptisantes ut erant facro uenerandi ami(fi:u,iuflerit trucidari: necj fatiataseftpo puli internecione q in ecdefia eft repcrtus,fed paucififimis fuga ^lapfis quotquot ca ha buit ciuitas uiros amulieres amp;nbsp;infantes SCiènio cófetftos æque ac iuuêtutê occidinpre da eXinde aiportata,urbê qupfemper antea in Rom.Raucnatumqi partibus mafcrat,fo lo æquatâ rdiquit dcfertâ.Sed eo itc tempore terra Forijulï) nódö fan's quiefccrc potc' rat, Arnefrides nanq; Lupifilius ad Paternum afpirans ducatum in Carentanos fccotu litDalmatiæ regionê,côciratosq[ fpe ingentis praedæ Sdauos fecGtraxit.manSaggrC' ' ftem minime cótemnendam : cumc^ Arnefrides adolcfcês Foroiulianos finesim,pult;dc F irrüpitj'ncxploratlshoftiGapparanb. amp;^cum iam Nemafo admouifTetcaftraoppido iTJunitifi[imo,eruperunt ex infidijs parati in pradium Logobardi : Carcntanis ad ftibitG infultu territisjfraclis Si. partim accifis partim fugatis, Arnefrides 8C ipfefugiensinter* fietftus cft.Ea de clade ab elapfis fuga Carentanis certiores fafti Hiftriam Ó^Dalmatiani irtcolcntes Sdaui publico cofilio arma corripuerût,ccrto ,ppofîto Foroiulianos deae* cepta in fuorû cæde iniuria ulcifcendbfed creauerat rex Grimoaldus For oiuIianS duce Vedarim,tunc Vincentiæurbisfieut âf eiusgenitorfueratcomité, gcopijsexpatria acceptis,alijscj; quas rex addiderat abunde munitus,in Foroiulianos fe contuIit,amp;Scla uns g eius ducatû ingrelïî ad pote Natifonis caftra pofiierant,multis afFedosincômo* dis fugauit.Tunc à Foropopiliana reuerfus clade Grimoaldus OpitcrgiuForôiuIiano rû urbê Logobardo fubiedîâ duci diruit,q7 Opiterginos Arnefridis ftudiofos in rebelli onêpependiflè fuerit infimulatustnec uero eius urbis fîcut ÔC Foripopifij populûintcr* fccitjféd in finitim os Cenetenfes Taruifinost^ migrate permifit. Adeoep crudclis amp;nbsp;in* Q folens etiâ fupra féroces mores fuos fadus erat Grimôaldus.ut Ro.RauennatestpfüC' rit in maximas laborG anguftias pcrdu(fturus,nifi cû tuemors opportune têporcabftu liftetlfoluta ein purgâdi fanguinis cauiâ uena, prius^ uulnus fan's cicatrice obduxilTet, immoderate) fanguinis fluxu interrj't.Cui fufFeiftuseft in LôgobardoïôrcgêPartharisil le que pueru Grimoaldus Papia pulfum regno etiâ fpoliauit * Quo etiâ têpore Côftâtij rapinarû finis aduefterati Mifleflùs quidâ Armenius ordincs in oricntali eius cxercitu duceils illuin balneo inierfecit, adnifusep eft imperiû obtineretea itl refola imprudens q? exerciium orientalem,g tune in Sicilia erat,fatis placare,de dohis betïcitcqstp fibi ob ligate rtefeiuit Ad prima uero irtuafi ab eoimpert) famam,oës ÖCltaliaCamp; Africæpopu li èxultarùnt,uf nullam tunc Theodorus Italiæ exarchus, aut Romanae Rauennatis tie miiitiæ duces interfedi Côftantfnimozftitiâ oftêdere fint aufizpaulopoft dilTemiriatus eft rum or,milites orientales ft in Sicilia quicfcebât,n5 fatis in noui imperatoristute* lâ uoluntarios foretquamobrêinccnfi funt milïtum Italiæanimi ad Cóftantini imperiû H apud Côftantinopolim tenentis gratiâ ^»merendam, Sgt;C Rauennates primiTheodoro exarchohortâteinDalmatiâjindein CalabriâtraiecctGt,expedîaruntcp Romanos mt' lites pedeftri uia euntes, cû quibus in Siciliâ funt delati,quô itê nauigarût oes uel in A' frica uel in Sardinia reipublicae militâtes. Habebat uero Miflèffus copias cûquibusSl Ciliâ ab externo milite dcfenfaflèt,nifi inteftina cômilitonû oriêtaliû feditio aditûItalis primo ôtpoft Africanis militib.prgbuiflèt.ltacp oppreftusinterfedusà eftMi^eflus,et g illius fauoris principes fuerât,uinlt;fti Côftâtinopolim funt perdudîi. Nulîo tn g dign* fate cæteros loge anteiret ea in tumultuaria expeditione tûc exiftête,oés vefidh Sicilia àdftatiuainiûlt;ftas'ue,puinciarûeuftodias funtreuerfi. At CôftâtinusquêàCôftatüio genitore côlbrtêimperî) aftîimptû fuifle oftêdimuSjillo interfetfto territus eft, amp;ômia ubitxadeo trépide adminiftrauitjUtfialiquafuiflèt uis illata, uifus fit imperiû facdliiBC amiftiitus.Primûtn omniû maxima ufus crudclitate,fratrcs pueros, neadimpcriSaiW farêtnarib.murilauir.Tâtâ noui impcratoristrepidationêcû Sara ceniexploratâbâbim fc t clalß occulte cÔpararut animo,ut poftea eft copertû, fi tûc Côftâtini imperiS aliq»

LI B E if N o N V s. -

AïpudCoft^ntînopoIi'm acccpifletinc5modum,Thraciam 5d Græc/am poti’us fraliM ïuteius ^Juindas inuadendüfed poft^ nihil proximis fibi in ,puincîjsinnouatum,amp;' Si ciliâmotibus agitatâ,fpohjs urbis Roinac rcferta effcintdlexcrunt,clafîcm ab Alcxan* driafoluerunt.perpetuocpcurfuin SidIiS nauigarunt.Inuaferuntueroiinprouifi Syra-culas.quâurbê primo impctuccperûr,lt;j) nullis erat ptacfidtjs cômunita.Et quia magnîï dmturniore in mora pcriculû ab Italia ab Africaqjfufpicarcnt,cædêprimo duiû quan^ (âpotuerunt maxima fecerunt.Exindenauibusornamêtorum urbiRomç âCôPranfio detfaâorum,Ô!; fimul Syracufanæ gazjc plcnis, in Ægyptû baudqua^ minore adue nerant ccleritate rcuerfi funt. Obtjt ad Côftâtini feptimum impertj annum Adcodatus potifex Romanus,ôtf per menfes quatuor quib.fedes apoftolica tune uaeauit, uifa funt elementa in urbis Romæ ÔC Italiç excidiû côiurafle : nâtp tant! tamq; côtinuati fmbres tonitruisfulgoribus(çimmixtifuerunt,utmaxim5armentorSpa{ïimmorientiû iaëîip râpopulifintpcj-peflj;qiian^pjQj-jinosuiros ea têpeftate fulminibusafflarosinterifle inucnimus,amp; maturefeentia pluuiarû initio in câpis frumêta cmarcuiiïe, ut fuerint fola tio populis lcgumina,quorQ fœtus primi grana in terra uento imbnûe decufla,eû herbi oumccfpttêpullulafrent,admaturitatêdenuoperuenerunt.Ea aiflidionepofthabitas diuàckro populotf Romano fupplicationes ledata.crcatus cft in pontificê Donus ex ^treMauritio Rom.q amplâ ueftibuli ardium fandi Petri aream marmoribus ftrauit. f'Ono fuffetSus eft Agatho prim us ex Sidlia oriundus,per cuius têpora Rauennas ec-defiaRomaQæ,a' qua pridêdefduerat eft fubictfia. Theodorus tunc præerat Rauênati «clcfiacarchicpifcopusreoetiâtcpore alter Theodorus Calliopaexarchus ItaÜæerat. '-‘CïûRaucnnatêtune magnû is archiepifeopus praeter quorunda ex prpdeceflbnbus *norêfeueradiftri(ftione in bonis moribus côtinebat: unde maximâin ilium inimiciria «etceb3nt.’fame aût plané inchoata multis atlt;|! omnib.opitulabat archiepifcopus,fcd ’’’3’orfuitquorundam importunitas, utillorum ingluuiem luxun'amqj archiepilco-

gt;ï»ultt\pniperunt in apertam archiepifeopi uituperationê:eos tn uerbis â^poftibili largi tgt;oneconatuscftarchicpifcop.demulcerc,Dies aduenitfacratiftima natalis Chrifti, c5 ^®nitcç ad Qf (g CqIjj Rauennæ populusin fanefti Apollinaris aede.quæ in Claflenfis op P’doblitoueprib.loco euânuncfpecioljffîmauifit,expclt;ftabattç archiepifcop.qui eX ^QfeinilïàrSfolênia ceîcbrarct.Scd omis clerus feceffîone faefta illûin archiepifeopio ‘tucrat.cuuero fol ïamin raeridiê afcêdiffet exarchi opera redudus ad archiepifeo ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ecclefiâ deduxit.Qua ftomacharus indignitate archiepifeop.

nô r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eccleilam Romanæfubdidit, ut

fut ^otnano par foret Rauênas praefuljqd* multi antea dicere præfumpferant: fed crearet Ro.p5tifex,auc clero ÔC populo Rauennate delige^ C*ft »P fônrmatione teneref accedere. Eodemq? anno g erat decimus imperi) û di^ . ^*‘^*»gt;llum in Saracenos duxifle,6fui(ftoria celebri potitum inuenio,nô quidc cg ce* -*^?^** niiliû qd* nonulli fcripferuntjfed quç effecit ut ea affli(fti clade Saraceni pa-la ' Rimperio pêderc ^^miferint.Acciditfp opportune in têpore pax il» fuû ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poft parum Thraciam inuaferunt.’fuerunt uero nô ex illis quos aliquorics

nib nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accolas fuifle oftendimus,fcd noua cius gémis examina,quç Seythiç fî»

jjjp. nbsp;nbsp;nbsp;primû egreßa côftituerât inRomanorS,puincrjs fedes capereCôgreflus il»

fier ^^*^'^*’'^^*'^-^c^5fuperiorêCôftantinusfnfignêaccepitcladê, côcjppotiusfu» lun ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bulgaria

« ■j^*ftuifumferad(ïîmiagri^uinciasDanubio eôtinètes Ro.principis automate Eijr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^®dera habitareîceffîtfj nô modo ei geti prius barbarç Sf efferatç,uerû omi

modeftia qua Bulgari tue funtufi,qj habita eo exfœdere dc Ro.

fXc k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tius annos feptingêtos fexagintatres pofïîdêt.ub« tan^ limitanei miiitea

Cht nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cçterâ barbarie permâferSt.Et quan^ fçpc antej|

fucrint,prçfentitnartnomaximôafferQt adiumeiirn. Cepe Tht ^*^^P*^^^®*'5ûTurcianteannû fermecêtefimûfexageftmûmaxima Grarciç;

^^*SiTb€(rahç,Maccdoni£,Epui^carnantç,ôiPannoniarûpartê,Meir»âÔt:RepÉ fena

DEC AD IS P R IMAE

fem Daciam quicte tencbât,æut ccrtion termino omia copledaf, qui’equid eftà mad ß Euxino,qd’ maius nûc di'cit,ufcj ad Adhatid orâ,uel fibi fubi'etcratjUcl tributa pêdcrc efFecdänt)Ud fapinis incêdqscp fedauerât, adeoqj illorS in Europa creuerat potêna,ut hull is prîCter Vngafos amp;nbsp;Bulgares aliqualiter refiftentib. ad finû Adriatici,ad ipfamcp Iraliâ eos breui duduros aliquot ante annos trepidare cceperimus. Bene uero nuncha bct.quâdo deinoftribenignitate fiC potifids Eugenij diligêtia cfFedu eft, ut Ladislaus Poloftiar amp;nbsp;Vngarig rex,ipfos T urcos anno nûc fecundo agitari acrepelli curat g Ioan hê Huttiat Vayuodâ ducê fuû ex Bulgaris oriundu. Cum nâqs anno tue tertio regnum Vngariac ob diflènfiones primatQ ciu il i bel 1 o arderet,Turci eo ufcp funt^greirijUtRa' gufinu urbê totius Dalmatip potentiftima fibi effecerint tributariâ.Et cum Jadrff iâim mincret ea barbaries,trepidari cceptu eft,ne illiusincedtj mox ut apparebat.latius uaga turi ftâma aut Italia corriperet aut Germaniam. Potifex itaeç lulianum mittens Cæfati* fite gentis Romanum ecclefiç Cardinale pace per eum in Vngaria coftituit, regi^ nbsp;nbsp;c

lit ut in Turcos praefumpta uidoriadiiripatosarmaindueret.lmmiflusaregeloan.Hu niat Vayuoda uir bcllicofifiimus fex præltjs uidor ex boftili exercituad centum millia interfedt.Tantis alledusuidorijs Ladislaus rex maxima? indolisadolcfces,autoritaie Eugenij pôtjficisÔcRomanteecclefiæ in Cæfarino Cardinale prçferensin caftrafeco lulit.Magnus aOt tunc admirabilist^ fuit uidoriæ curfus,qùâprimum ein regias copias in quels quad) aginta equitatus peditatuscÿ armatorum millia fuere.una habueruntca' ftra,Turci in fuperiorê ufcß MefiäfuntrepulftjUeftitq; ilico inpoteftatê Sophia urbsto tius Mefiæ infignis,quâ fuae diffifus potêtiæ T urcus incendit,fugictlsq! reliquit. Sed ia hçcfuistêporib.diffufenarranda omittentes ad inftitutâreuertamurhiftoriâ.Bencctia tunC ufus eft pace ilia,qua infelici ex caufa nadus eft Côftantinus,qj eo g fecutus eft an hocurauitfextamfynodumapud Cóftantinopolim celebrari.InterfueruntautAgatho nis pape legati Joan.Portuenfis epifcopus, alter loan. Romanac ecclefiæ diaconu^ côueneruhtq; ad imperatoris edidû ducenti oduagintanouem epifcopi.Adaautce» caufa Monothelitarum, quos fupradiximus aduerfusfidecatholica cótêdiftè,unicani tantumOdo elfe in Cbrifto uoIuntatê.Erantcç duo primarij caufac aduerfarij,Georgius CóftantinopolitanuSjStf Macharius AntiocbenusepifcopiiquorüGeorgiusauditisW ponibus faciliter in catholicorü fen tentiâ addud eft paflus. Macharius aöt pertinax» nimis diu patribus rcfiftês,nó folu eft dignitate priuatus, fed fimul c5 mortuis, SergiOj Pyrrho, Paulo amp;nbsp;Petro ciufdê hærefeos autoribusfatanæ traditus, ad extremumtp^ aliquot perfidiç cóplicibus Romam rclegatus. Ea redintegrate fidd Içticia Agathe £* Romani paucos menfes funt gauifi,qgt; peftis tune quâta raro alias per ires incfes Roiua populata eft,amp;f ipfe Agatho eft defundus.Cui fucceflitLeo fecûdusjpatre PauloSicu lus,uir cû facras fecularescj literas apprime dodus.tum etiâ clôquêtiiïîmUs,q fuis exta tibus diuerforum operû feriptis adeo clarus eft, ut lÔgiori fuarum uirtutumnarrationc

, fl nobis illuftrari nô indigeat. Nô autem exegit primum pôtifîcatus ann3,ei(^ fufteuus eft Benedidus item fecundusciuis Rom.ad quemCôftantinus imperator fandionew 0 mifitÿUt quem clerus populus fiC exercitus Rom.délcgerit in pôtificem.is cueftigiof®' fîrmet,nulla principis Côftâtinopolitani aut exarchi TtaltâE,qd’ diu obfcruatutn tuerat, licentiâ expedata, paremeç Benedidus cumfuperiorc Leone in pontificatuundecim menftum uitam habuit. Sed Côftantiniimperio iam turn ad fînem uergête Romanaac italica res fuam debilitatem oftendere coepit. Nahep amp;nbsp;lî Lôgobardi magis inter fenfionibus côtendebant,nullus tn in il los arma capereaufus fuit.Pertharis quem «noaldo in Lôgobardorû regno oftendimus fucceflit,uir bonus amp;Chriftianç religion* deuotus erat,g fandçAgathçmonafteriumPapi^ædificauiticum per id temporis K delinda eius uxor glorioiæ uirginis bafilicam.quae ad Perthicas eft dida,extra eiuiof ciuitatis mœnia pariter extruxiftet. Is rex Cubardus Tridenti duxbcllum gerensaoO fus Bauaros fibi uicinos,iliorum ducê Grauionem praelio fuperatum occidif^ius^op pidû Bauzanum amp;nbsp;multa iurifdidionis fuæ caftella cepit. Qua elatusuidoria Abcni rellû aduerfus Pertharim Cunipertûqi reges fuos mouere eft aulus. Ehixerunt uer^ ilium reges,aliquot prçfijs maximo cômiftis animorûardore, Lôgobardorû utr3^ acies fefemutuisCædibus alftixeruntSuperiores tn euafer «ht reges, Ô^AIacbis^ repu''

LIBER DECIMVS,

Afiis‘«ntra Trident» mœnia fè reccpit.Applicueruntf^ ut dux perfîdus dederet. Scd prö^ lapfus eft fuga inter munitions cuftodïas Alachis, ÔC iltco oppidiTridentini deditio à ciuibus fada fu»t,brcu» tarnen Cunipcrti intercciïione redift in Pei tharis gratiam Ala^ chisquêCunfpertus rex,licet pater dilTuafeiit,Biixiæ præfecit duce.Et lum Rotnæ Be nedtdo fecundo pôtifice Romano ad finem undecimi pôtifi'catus fui menfiSjUt often-dimusjdcfundojclerus populuscç ÖC exercitus Rom.priuiJegto ufl ab Imperatore con cefToJoannem Antiochenum,qu» fuit eius nominis quintusjn pôtifîcem delcgcrûtrcu ius fecundo potifîcatus menfcjcum imperator Côftantinus anno imperif decimoamp;ffe--ptimo obtjflet, fucceftîc illi filius luftinianus fccunduSjnulîo in paternf quondâ imperif prouinctjs aut ciuitatibus aliqualiter rcnitente.Et tarnen Saraceni ad primam Conftan tiniingrauefcentismorbifamamfpeaddudi motuum, quosimperq mutatio quâdocjp pepererat, Africam ôi. Libyam inuaièrunt, omniac^ mari expofita itico occupaucrunt. Multafiicrantin Gallijs,Hiipantfs, Anglia,Germania,ÔCalijsRomanOrum quondam, K prouinctjs proximo gefta tempore,quibus libres implere, SC tes cum uarietategratas, tumetiam magnas narrare potuimus: fed illæ omnes prouinciæ continuata diupoftèf-fipnefuiiun's fadæ eranrnihil aStà principio huius operis qüæfitS magis, Romano t«iinperij incIinationeoftendcre,quânupcrduplfcênadiftimus,Siquidêannosnunc feptuagintaquinçp (iipra ducentos Romanum occidentale, ÔC fepeuaginta fex àFocac »mperi) inclinationem oftendere temporibus,orientale inclinât imperium.

blondi FORLIVIENSIS HISTORIARVM AB INCLINA-tione imperif Romanorum,Decadis primat,Liber decimus,.

VSTINIANVM iuniorem ficut Africam Libyamtj amittere defundtquot; patrisres nouât fecerunt,ita eafdem prouincias exorta.’ pariter in Sara cenis nouç res recipere adiuuarunt.Siquidem Gizitc Saracenoi S Am miratho fub idem temporis quo Cóftantinus,uJta defundo, Baldalan illi fuffec'lus eft, qui audiens luftinianum imperij iura onmium prou/n ciarum côfenfu accepiflc,pacem illi ultro obtuliuper cuius fœdus Afr» ca SC Libya in primis fuerût imperio rcftitute,affîrmant(ç nônulli (cri-

ptorcs eo in fœdercinteruenifle,ut per annos decem, qui terminus in pace fueuc aferi-PWs,Saracenifinguîoquoqî dienummos milleaureosfoluere,feruum(^unuin exgea tffua,ôiunS itemequû Romano imperatori mitterc tenerenf.lsueroannusnouilm-P^tatoris Romanorum,SC Ammirathi Saracenorum creatione infignis, pontificê ctiâ ^’’nianuin habuit nouum Cononê eius nominis primu,paterna origine Thracem,qui partis clerûRom.archipresbyterumcreai/contcndentiomddTenfione,àcaftcrocIe 10nominatuspotifîcatumobtinuit.CumqjTheodorusftaliæexarchus peroratores à ’^'croSCexercitus côcordi uotorogatus,illum ex more côfirmaftèt, obijttpfe exarchus sinoduodeuigcfimojpoftquâ fublimem ilium gefleratin Italia magiftratö.Hic ponti-p, nbsp;nbsp;fyncera luftiniani imperatoris amicitia ufus ab iilo tmpetrauit Brurios, Lucanoscß

«SiculosmultisIeuarioneribustributoru.ImpedimêtOautipfimaximofiiitualirudOj •nultisad quæ natura SC lenitate erat procliuis,laude dignis operibusexequendis : qua latione cum ingrauefeente morbo fe mori intelligcrcf,qutcquid auii curr»ulauerar,cje-urbis RomaemonaftertjsacfacrisædibuslegauineiusdjftrtbutioniscUquot; ^l’afcaliarchidiacono, eu»plurimum fideret demandata, Interea loan.cognomento latina defundo Theodoro in exarchatuItaliaefufFedusRauennâ uenerat, miferatc^ *gt;ornâiudices urbis,SCpopuli gubernationiatq? ærariopra-fedos: ad que mmens Pa-CwsMommiflum fidci fuæauri legatum eft pollicifus,fi quâprimû obijlfec Conon, le «illatauicrear/pótificêobtinerer.Et quidêfpopôditadnifusxç eft exarchus,fed auro per «UOS indices cxperfîdfmanibusacccptOjCononiadundecfmupôtificatusmcnfern ƒ uncio,fuccctfttSergius Antiochenus. Nâ cum pars populi RomanimaximeTbeo rumarchipresbyterum peteretjSCnonnuIIi ab exarchiiudicibus fubornatiPafcalem m^auènt,parsqj utrarj in Laterancnfi palatio ièconueniflët, tandem cferipopulicg' ainbergium conuenerunr.Per quæ têpora ubicj^ quiefeente lraIia,Cunipenus Lon ’° îtdorûicxobqt.Liutbpertumtjifiliumnondûpueriuâfupergreirum fub Afprandi

Blondus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M duds

1^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECADIS PRIMAE

duel's ftrenuf tutela relfquit fucceflbrê.Tantâ eius anni pace, quâtâRomanff/rt»p«lîr Ç

• Saraceni.LogobardijBuIgariatfßciiä VifigotbijFrâci, Gcrmanf,ô^ Angh'cihabebâtx primus omniS rupit imperator luftinianus, g fœdera uiolâs cû Saracenis lôa eos apud Mefopotamiâ ÔC in Perfide maximis afFecit incomodis. Illi uero reparatis uiribusirrue tes Jmperatorê cfî Omni exercitu Mefopotamia expulerût, amp;nbsp;multo pîura tue hus cædium amifïîc^ excrcitus dSna accepit à Barbaris intulerat.Redintegrata tn e» paXiSecundûtmSnouofœdcre firmatâfregit Imperator incoftans alia pacêagenitoK Côfiantino cû Bulgaris côftitutâ.Duxit nanqt in il 1 os improuifus,quibus, ut erant ini* P arati,nullo in loco refiftentibus,Jmpcrator caedibus Si incêdîjs p uniuerfam Bulgarie debacch atus cftJlli uero confpicati luftiniann furentê.nulla rei bellicac difciplina dud, exercitu fine ordine palâtem dimittere, rétro ad fuperiores Méfiât Thracumej con-finia côfugerunt:qui magnâin manu coatîîi nihil per multos dies magisadnififunt,$ ut fuisincôdita etiam mulierû pucrorumcÿ turba in unum coalt;fîis,locum, urbes, oppiquot; daqj furenti Imperatoris exercitui diripienda permittcrent.Exinde animis poft tantaio p confternationêreaflumptiSjfaltus.cæteroscjmeatuSjperquosIufiinianoinThraciam amp;nbsp;Côftantinopolim redeundû crat,obice multo,additis ftationibus muniuerût’.qug poftc|uâ audfuit imprudens Imperator, ad Bulgaros mittens ea côditionc pacemredi* tumqjimpetrauitjutcaptiuisjrcbuscjomnibusquas diripuerat,dimiirjs, abienspaceni prccario côcefiàm iureiurando côfirmarct, amp;nbsp;fui excrcitus primarios facramento ada-tfios permitteret côfirmarc.Eodê anno apud Francos ctiâ mota funt bella,in quib.pri^ mû enitere cœpit nomê familiæ i Ilius Carolorn,quos pofteriora fecula glorioiosFraiv corû principes habuerût.Erant Auftrafiorû reguli fratres duo.Martinus amp;Pipinus,cin poftea Breuifuit cognomentû,amp;^Ebroinus quidâTheodericOFrancorûrcgê,iIlius(p regnu libito gubernabat.Is magna in Auftrafios infolentia ufus, Thcodericû regem cxercitûcj paratilïîmum in illos duxit. Tune reguli accitis tumultuarie cohortibus olt;gt; currentibuscôferto ad uicumLucofodûpraeliofradiifugatiqifuerûtMartinustpcûali (J quâdiu latuifl'ct,fide publica ab Ebroino cuocatus fraude perrjt. Nec multo poft Ebroi no pariter ab Ermenfrido, cui infidias tetêdcrat p fraudé occifo, Pipinus redintegrafa cû Francis gratia,ipfum Ermenfridû in Ebroini locû à Francis côftitui impetrauit. Pet id etiâ temporis Lôgobardi fuos habucruntmotuszNât^ RagimbertusTaurenenfium dux inuidia dult;5us, qd* Afpradus fibi in pueriregis Liuthperti tutela praepofituseftet, arma in regê fuum mouiucui cum obuiâprocefîiflent Afprandus RotharisdiixBet gomenfiû paratiflimû ducentes exercitu, apud Nouariam prçlio eft certatum : Vicitç Ragimbertus.amp;f Afprâdo Rotharicp cû infante rege fuga ,plapfîs, nullo g refifteret eX' creitu reliquOjPapiâ ueniens regni tyrânide eft potitus:amp; infra paucos mêfcs uitafimgt; ôo Arithpertus filius,magno exercitu coaefto regnum fibi retinere conatus eft. Scddii CCS Lôgobardorû Afprando pucri regis Liuthperti tutore monente, arma uni tegts redudione fumpferunt,quorû ducû primary s Zothonc,Thatone,Pharone,amp;: Rhota' riBcrgomêfi.fimuI cûipfoLiuthpcrtcregcamp;AfprandoPapiâaccedêtibus,jpdijtcuniH coptjs obuiâ Arithpertus, côcurfumcj eft ab uniuerfis Galliæ CifalpinacLongobardo rû copijs ad amnem Ticinum:quo in praelio poft caedem hinc inde adam, poft uulne» infinita par fæpe fpes,par defperatio utrife^ fuit. Vicit tn adulterini regis excrcitus ,ct Liuthpertus puer uiuus ucnitin boftiû poteftatem. Afprandus uero fugiens ad Comacinâ,Rotharis Bergomenfium dux,cum ferecepiflètLaudam ciuitatemfu3,i“’ militum ftatione firmata Bergomfl adift,fecitc^ fe Lôgobardorûregem à Zothone,ra thonc ÔC Pbaraonc fugae comitibus dcclarari.Quar cû eflent Arithperto nunciata,m^ tis folenni apparatu ex Papia fignis.duxit in Laudâ,ea^ ad prima oppugnationis fioné capta fines Bergomenfium eft ingreflus. Et quia nouû regem Rotharim audilW magnos fecifTc apparatus,magnascj copias contraxiffe, fenfîm accurate confeenoK in montes,prius tarnen ad Bergomi mœnia eft itum, ^quifquâarmatusRotharlslit ininiifius.Obfediritacp Arithpertus Bergomû,amp;arietes,alias^admouitmachtos,op pugnatiouib.folitasadhiberimulloaût ex Logobardis coin ciuili bell o fat« refiftentf» brcui Arithpet tus ur be mumtifïima eft potitusjamp;captfl in eaRotharim detofumcjiCq“ eratmaxmiû in Logobardis opprobriû) poftpaucos dies iullitfimul cumLiutbptft®

LIBER. .DE CI MV s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15 J

4P^woiuguhn. Exi'nde An'tbpertusrcx duxicininfula Comadna^quod cum rcfciSlit hiturUtn Afprandus,per faltû Calucng canfugit ad Bauaros.Et Ärithpertus oppidoire “*?Comadnæuicxpugnato, illud dkutâfolo acquauit. At ruftinianus imperator ex ??og’“®’^Thradâreuerfus,aliquot ibi defedit menfes.Quoin têpore Stephanus qui «abtdariuSjCuiilleurbfs Côftâtinopolitanæcurâgubernationêtçreliqueratjintcrfce-^'^âjquibuserat dcditiiïimus,eôprorupit audaciæ, ut ipfiusrmperatoris’genitricêco'n luinclijs uerberibùsf^affîceret : cuius indïgnitas rei Côftantinopôlttanos in luiîiniani «lu tolerantisopprobriaodiûcôdtauit.Ipfeueroimiperalor Côftantinopoh'mreaer-•^%'L*^^*^^^^glt;^'^boreCôft3ntino ciïR.omanis potificibus fundatâ euerteref,côciliâ ”iCôftantinopoI» celebrauinad quod eum Rorriani pôtifîcis derit^ côucninent orafo tçSjitcratafunt fextæ (ynodi ada,gbus intermixta funt aliqua à ritu catholico abhorré* ^â.Subicripferuntuero impriidetes Romani pôtifîcis oratores.Sed eâfubfcriptfonerh B pôtifeXjUt^) hæreticaiudicatam noîuitapprobare. Iratus ucro cftluftinianuà» y w mittens Zachariâ^tofpatharium Româ, iufïît Serg/û pontificêConftantinopolim

“Cportari.Quod c3 in Urbe,cæterisq? Italiæ ûrbibus.imperio tûc fubiedis, aucfitum ef* ^tjmœlîitia ubiq; Suf ludus pubh'cus fuit.Sed Rauênatis exarchatus milites animi èrê' «lorcscôftitueruntRomanûpontificCjRomanâcjurbemôuipfam Italiam â tanta infu ’'Uuindicare:armis itaq; captis,fado agmine^ad urbë^perarunt.lntellexit eorum ad* went5Zacharias,quiinfupphcrîmortistptcrrorêadduclus, pôtiiîcemfupplexoràurft, “tfcin Lateranenfi palatio abicôditû feruarétmec defuitilli pôtificiS^pietas, qui ingref lummbêexercituRaucnnatem cOmftantegregatim Romano populo ad fe eunte, ùt ^^^'pctct in atriocôfedit.'ô^ illis clàmoreingëtijiaetida plena Imperarorisfatellitê car* J’ificëqjad fuppliciû pofcentibus.îZachariâ trepidû produxit : fedato poftmodum tut* bæfremitUjpôtifex oratione habita, Sf milites deliniuit, 8C ipathariû Hdc publicd fàluix abûepermifit.NondûredieratinpatriamZachariaSjCum Iuftinianuspcifidiæ,quain oèsutebatur,§lt;: impietatis in Romanum pontifîcem pœnas dedir.Siquidem Leontius .C patntiusadnitentêGallinico patiiarcha Côftahtinopolitano infurgerisplebêConftä* tmopolitanamadarma tumultûqîconciuic, 6^ carcereui frado,multos educensmorti ptipetuoi^ pedori addidos.Iuftinianû imperio deiedum cepit,naresc5 mutilatüm eu* ^mtCherfonâ Pôti ciuitatem cxilio deportari. Eos imperi) motus exploratos habens pabdimelech Saracenorû Ammiraihus Africam inuafit.fn quem Leontius imperator ‘oannêpatrtcium mih'tiæ magiftrum cum exercitu mifir. Et quidem loannes Saracenis ^'^gfeflus eos fugere copulfos omni Africa exferminauit.Sed erantiam non in Perfide ’°'“^,3ut Arabia, fed omni Ægypto audæ Saracenorû uircs,ut Ioânes rei militàris fei ^ntifumus crederef.nô pofic diu Africa ab illoruminfultibus pufillo.quêipfc duxerat, txéteitu dcfenßri.HirtcadLeontiumimperatorêdelatus,fupplemêta pofiulabatfibi «äti in Africa trarifportanda.Interim dum cündantem copias dare Leontium loahrtes «xpedans Confiantinopolidefidct^cxercitus fuus in Africa relidus tumultuari coèpit, AWmarûcpjCuiTyberio fuit cognomen, Côfïantinopolitanum ciuem ducem primo, D'poftimperatorêacclamauit.rs impcriû,uf aliqüi qugfitû,utalq oblatûaccipiens.nequa *- ^‘f^moras fibiapud Africa trahêdas exiftimauit.Et cum exercitupenéomni nauigans

Çôftantinopolim peruenit.Fauebât uero ciues affiniû agnatorûqj fadio potêtiffîma, unde dû Lp ontius forum palatiumt^ ftationibus munitum feruare nit i t, ingreflus Bîa* ^uetnaiummocnia Abfimarusurbêcepit, SCcaptum paruonegocioLeontiû,nafo fi* cutôf iJlc luftiniahû mutilauit.quem coiedum in career? maiori infortunio referuauit. cratinurbe Côflantinopolitana Philippus quidâNizepoli patricqfih'us egregipindo hsadofefcês,qfimulcûahjsciuibus Abfimaro faueràt.IsfiueiUueniliincôfideratione, nue q(Fita res fehabuerit,quibufdam dixit uidifîe in fomniO caput fuumaquila obum* bran,q(f uidebat uèlle futuri impertj præfagiû interpretarf. Dum hçc efTet Romani im' pert) orientalis côditio,apud Francos Pipinus Auftriædominator gubernaculis rëgni FtMcorû manus cœpit inferre.Nâ cum audifTet quendam Bertarium nommèôf igno* bucamp;infipicntem,quoTheodericus rex plurimum utebaf, Francis omnibus exofùm’ 'ue,quanrafcuh(ÿ potuit ex omni Auftria côtraxituires,præ fe ferens amp;nbsp;Francis denû* rians expedantibus fe cû copffs affuturûîquæ cum refeiflentrex Bertarius(ç,paratis SC

Blondus;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M a; ' 4pffc

15«? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECADIS PRIM AB

ipn coptjs occurferSt,fupcrauii(ç Pipinus,amp; Bcrtan'o fugato rrg? redacts,feie dotnu^ ß rcgiæ maiorê rcgniq; ÔC regix gubernatorem effedr. nec tn in aulico luxu defedit Pip*' nus, fed Mordebertu qucdâ ex procenbus fuis fubftituens ipfe in Auftria eft reucrfii^ PaulopoftobijtTheodericus.cuiusinregnofucceflbrClodoueus filius pucramp;ipft*ß tra biennium eft defundtus. Accepitq; id r^num ChildebertusTheoderici frater,ap**® que Pipinus prçfumptâ continuans poiTefftonêGrimoaldum filium inftituitdomusre giæ directorê.Ipfeuero Pipinus maiora ÔC fe digniora tra(ftâs,muka amp;uaria la in Sucuos amp;nbsp;Germanos cis Rhcnu incolêtes Bauaris Galliciscp côfînes. Apud urW RomSintcrca resfucrant quietiffimç, quod Sergius potifcxZacharia protofpatbario haîia emiftb magna crucis dominicæ parte repcrit in arcula, quae in principis apoftoj® rUm bafilicaeangulo diunemint nota fuerat. Curnq? illius uenerationi fan's diuindullik fet,multas ex urbis Romanp bafiiicis inftaurauit.Inuenio Sergq buius pont.teporibiw, Rom.Syriä peruagantes peremifle ducenta milia Saraccnorum, funtcp q uolunt fui»^ Rom.tuncSyriamincolentes,quiluftinianofecundoamp;'paulopoft LeonticoitnpÇ*^ *’ toribus deiediSjCum a' Saracenis iniurias paterent, fefecolligêtes eandem dademilbs inflixerint.Sed is annus in quo id accidifie coperi feptingenteftmus fuit dominicae ***' carnationiSjquiôC Abfimarifecundus erat imp. Vndepotiuscrcdiderim cos Rom to* fe exercitum AbfimarijCuius gefta oês tanquam adulterini principis fuppreflerunt.bei gins quartodecimo pontificatus fui anno uita fundus,Ioan.eius nominis fcxtum tobU it fucceflbrê,ad cuius pôtificatusinitiumTheophyladus imp.cubicularius SiC futurUS in Italia ,p exarcho ab imperatore Abfimaro miftus, no ut confueuerunt altj Rauenna iuifjfed Siciliam primo accedens, Roma uenire coftituitide cuius ex Confiant, proto dione ÔC Siciliæ ingrefl'u fadi certiores Rom.amp; Italici,aliquid ab illo incomodi timto runt.lamiam enim exofum erat Graeciae 8C imp. Conftantinopolitani magiftratuumtn Italia nomen. Quare conuenicntes apud urbem oês reipub.à Rauennatis exarchatus milites ipfum tâquâ hoftem publicUm expedabât. V enit uero Roma TheophiladuSi Ac nifiloan.pont.fefe paucis fequeftrem adhibuifiet,manus in ilium milites iniecinent. u Perfuafus itac^ à Joanne pont.exarchus à præfcriptione ciuium, quam Côftantinopol» dcftinatS non erat ueritus palam facere,ac ut exequeret intentare,abftinuit, ÔC Rauen* nä illico demigrauit.Exarcho urbe digreftb Gifulfus Logobardus Bcneuentidux,»«^ abipfo Theopbylado inftigatus: fiuc quiaillo cû Romanis difiîdête minus res nouaJ iniêtare timuerit, oppida Campaniæ Rom. fubieda hoftilitcr inuafit, amp;nbsp;praedaprimo ingenti abada,incendqs41ate comiffis plcraqs oppida pertentauit, ex quibusSoram, ArpinGjArcamA oppidum occupauit.Mifti tn à pont.facerdotes inuentum apudHof rea uicum Gifulfum ducêtammultisà pont.orauerunt: ut accepta abipfo pecunia«' ptiuos liberauerit, fadamlt;^ praedam dominis reftituerit, ÔC in Beneuentanos reucrluJ Rom.ultra defierit infeftare:per quod tempus âC fi ilia quicfccbat Longobardoriî pars quæ in Gallia Cifalpina regi fubieda erat, Foroiuliani tn Longobardi cG Sclauis con* nnibus uaria babuerunt bella, in quibus ÔC caedes ada ÔC praedae uis maxima undicp Cquot; abada.Ad cuius fextiloan. pôtifîcatus initium luftinianus fecGdus cuCherfonaeapuo qua ciuitatê exulabat,prae fe ferret refumendi impertj intentionem,ciues Abfimaro m* peratori fideles illG capere intentarennfed is clâ abiens ad Bauaros c5fugit,quor3rex, aut ut ipfi appellabant Cacannus,illi honefte habito filiam fpopondit uxoremÄ tn an nouixdGclapfoCacannus ab Abfimaro imperatore pecunia corruptusluftinianûot hofpitê ÔC generû prodere eft padus. Quod cû refcilîèt luftinianus fugiens Biilgarortt régi Trebellio fe cômifinôCTrebellius fufeeptam aduenae curâ ex fide gerens ilium pff arma in patriam reduxit.Quo anno Saraceni Ægyptû incolêtes, quos à loâne patrifio Leontq imperatoris legato Africa pUlfos fuifle oftendimus,imperatorû contentionib» auditis, Africâ omnem ôC Libyam infinitis inuadentes gentibus occuparunt, amp;nbsp;pauc** poftquâomnê cam orbis partem tertiam ceperant côfirmauerantqj exadis menfitos, ex Septa urbe in fretû Athlanticum expofita foluentcs,omnem Hilpaniâ quæ inrra r/ renæum mari ambit in Taraconenfem amp;Bethicam ac Lufitaniam prouincias diuibmi cepetunt,Câtabris Auftribusq^ exceptis:qficutultimifucruntin omni terra HÜpams, quosinclinans amifit Romanûimpcriû,ÔC pofteafeà Vifigothorumiugo liberos ler'

L ï B E R D E C I M V s. ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1'3%

Ä uauenint:ita nunc poftremo fidc Chrifti diu antca accepts integcrrimc tcnentcs, Ccfe à waccnorü fpurcitia feruauerunt illæfos,ficcç Africa poftquS à Belifario luftiniani p«r 'Jgt;*ducc, Vandal orü manibus erepta iterS fub Romano imperioannis uno Siffeptuage gt;tno fupra centcflmüfuerat,fubdi incœpit Saraccnis. Sub quorum.lugo annis u feptin gcntis quadraginta aduftp noftra têpora perdurat.Hifpantæ uero quam tunc ceperant per eofdêfcptingentos quadraginta annos Saracenis man-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E tdê têpus in quo tot mala uidere incœpit orbis ChriftianuSjIoSnifcxto

pwihci ex Græcis oriundoobeunti alius loan.feptimus pariter Graecus pôtifexeft fuf-‘CCtus. Ingrellus Côftâtinopolim luftinianus LyfimarûLeontiû quoep ä q fueratimpe p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;carcere inuentS eduxit,amp;utrö(^ inimicû infpiciête populo occidi iulïîr,

^allinicum uero patriarchs quêin eum oftêdimus cum Leomio côfpirafle^obcæcatS ^omamrelegauit. Vfiis uero eft luftinianus maxima no in apertos modo olim boftes, g 5^*ncorûftudiofbscrudelitate,Nâquodoêshabentfcripcores,quotiesftinantêtrun-CIS naribus mucû abftergeret, quêpiam aduerfarû partium excarnifteari iufti t. Habue-cunt quoi^Ioaniftius pôtifîcis têpora futuræ amplirudinis Romanp ecclefip initia atep 8nas,qd* Arithpertus Lôgobardorurexxelo religionis ebriftianæ duêlus Alpes Coc-ciasjinquibus Genua urbs nunc præclara, amp;nbsp;quicquid eft ab ea ad Alpes ufcp Galliarû ^nes cenfebatjbeato Petro donauit.Ioâne aut ad anni tertfj potificatus fui fine mortuo ÇteatuseftpontifexSifinus exSyria oriundus.Cui prima fuit cura urbtsRomæ mœnia inftaurandi:fcd diêpontifîcatus uigefimum obijt. Cuius fucceflbr fuit Conftantinus fid ’pftSyrus,per cuius temporaluftinianus in fua crudelitateperfeuerans,Mauricium pa tnaum,Ô£: Heliâ fpatbarium^quibus uteret im pifs fcelerum adminiftris, cum potentif-‘ima claflemifit Cherfonâ,q urbeuiribus potiti primariosçiuiû.uelutaliquiuolûtfcri* ptorcs,cun(ftos pubertate fupergreflbs interfecerunt: eos uero, q luftinianûtes nouas j2’'cligionemolientêcapere,proutdocuimus,intentauetunt,partim,igniaflatostruci-£ «atunt,partim in catenis miferunt Coftantinopolim,tenendos in carcere paratos ut ftiî «nte naribus muco luftinianus ftngulos poftet educcrelaniandos^Vfus quoep eft Iufti BianusmaximainTrebelliûregêingratitudinetnâ ortisTbraces inter amp;Bulgaros fini nm.utaftbletjCÔtentionibusj Bulgaria cum exercitu ingreflus, ÔC tn Trebellius armis ^ptim Qc tumultuariecorreptis occurrens ilium repu!it,ÔC maximo affecit incômodo. aliqua in rc exilij ÔC periculorum, quæ in illo fubrjt memor, ferociam aiperitatêtp *’'orum,quaprimisimpcrq têporibus eratufus depofuifieuidefjpræterquâquodRo'-Wanum pôtificê fouens quantum debuit ueneratus eft.Ordinauerat Cóftantinus pon* WexRoinanus Felicê Rauênae archiepifeopû qui pecuniariam ÔC fubiedionis praeftâ aæobligationê Romanis ex more miflurus,eâ folito aftritftiorêmifit.Nec potificis Ro roanifuafione,aut precibus adducipotuit,ut prgdecelTorû in ea obligationeformulam ftqucret.Felixnancp partim ciuium Rauennatum de paritarecû Romanis côtenden-J.'iiin,partim iudicû ab exarcho Româ miflbrum fauore elatus.pontificê Ô^Romanam fpernebat ecclefiâ.Quæ cum luftinianus à Coftantino pôtificê intelIexiflet,Tbeodorô patriçium q tune erat militumimpertj Siciliâ tuentium primicerius, iuflit Rauennam acce(lcre,amp; archiepifeopû ut Romano potifici fatisfacerctpareretcß côpellerernaui-' gansitaçp cum claflè Theodorus Rauennâuenit. Præfciuerant eius aduentû Rauenn» nates,amp; defenGonêparauerant,cuiusdefcriptio ab AgnellOjqui ^pinquus illis tempo libus fuit,accuratiffîme fa(fta,magnâ oftendit fluuiorum, populorû Qc locorû regionis mutationç.Ceruienfes ein amp;nbsp;Comaclenfes,nûc penè nulli, copiofæ fuerunt manus, ôd fypuIienfcs,Cæfenates,Cornelienfes,q nûc Imolenfes, Fauentinic^ multo plures mife tôtarniatos nûc fit uniuerfa eorû populi collecftio.Soli ex fubieeftis Bononiêfes Fori liuienfescç funt au(fti,ÔCin nouû pergrandemcp populû creuit Ferraria,quâ eo in Rauc ' natutn apparatu cernere eft minime fuifte.ô^ Padum Bononiæ tune ^pinquiorem præ Jwfiuxiflè ea Agnelli deferiptio plane oftendit.Rauennatibus itaeç ut Theodorû excç «One jphiberent omnia côplentibus littora, diuerfis in locis fæpenumero eft pugnatû. En(çimperatoriaclaflisuiciftèt,catenearcbiepifcopo fûtinieôç.Fuitaût ea elades Ra u^naeurbimaior^unquâanteafueratperpefla,qd'Theodorusprimario.’’ quoc^ di* IilUmos ciuium partim oceidit,partim fimul cû archiepifeopo Conftantinopolim rele* Blondus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M 3 g^uic.

13« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DCC A DIS FRIMA!

fault, Si tam epffcopi occfforum relegatorumf^ ciuium direptas dMths ß ’erduólS ad (e Feh'ccm archicpifcopum imperator, cädenslt;ß ad igncm æneuin nbsp;nbsp;ûiu

^pinquis fnfpicercoculis iuflum lumine orbauit.ó^ danatum exilio,cæeumtp gt;0^ rclegauit.Ef per id têpon's Côftantinus pótïfcx ab imperatore luftiniano ftantinopolim ut nauigaret,itcr ingreffiis eft.Erat pariter tune in innere Ioan. I pos patricius quë Imperator mittebat Italiæ exarchum.Is in Neapoli obuians cüutdebuituencratus ed.Scd quamprimumRomæfuit, clerum importuneguaelioU cxalt;ftianarc:quOtÿ illi nô parerçt,quatuor presbyteros quibus abfentis pontincister cura crat cômiira interfeeit.Nam cum Rauennates ex accepta àTheodoropriroiceno cladcanimis abalicnatos offendiflet, Si fuâ fient in Ro. presbyteros rabiera imn^dicc exercere uelletjoccifus fninccontra uero Theodorus primicerius, cum ingrciio aicn Côftantinopont.ualetudinarius reucrcnterobuiaflètjCanitatcmilliusmcritisaotwio neaeeepir.Qua tempeftate Afprandus quem Arithperti Longobardorum regis ama fugientemoftendimusperClaucnnæfaltuminBauariâfcrecepifîè, auxilijsiretusb^ r uarorUmredijtinItaliam, Si ArithpertoapudTiciniumeôgrefi'usprçIioIup^t^t™“’ Arithpertus uero dum amnê rapidum in fuga tranare nititur fubmerfus interîjt. i unc^ fummo Lôgobardorû confenfu Afprandus regnum aecepit,quod tertio menfemones Liuthprando filio Logobardis pariter côfentientibus reliquit. Côftantino poiu.ad O' ôauû lapide Côftantinopoli appullb Tiberius luftiniani imperatoris filius rator cum patricqs amp;nbsp;omni nobilitate, Cyrusfç patriarcha eû clero obufj procclftrunt. Pontifexcp Rom.Camefaneûpapalêamiclum indutus.folcnni totius Conftantinopo--litanæ urbis pompa in regiam eft profcdlus.Indc ab imperatore luftiniano Nice» tunC côftitutouoeatusNieomediam e5ceffit,quôddatus imperator fefe inter falutandu^J* {lernens pedes pont.ofculatus cft.Nihil aSt magis ca in pônfieis uocatione uidetquÇ' fille luftinianus,^ ut fantSi uiri benediôionc habita illius præfêntia Si alloquio fruere tur.Exaeftiiabattn animo imperator in Cherfonae urbis demolitionem, Philippicuw*? (J quem Abfimaro imperatore in Pontum fuifle rclcgatSoftendimus,intcrfi'cereptopO' fuct at,quod oês Ponti accolas Cherfonenfem demolitionem iniquo ferentes animoin ilium refpicere,illi fiudere certior fadus erat. itaep amp;ƒ fi in mifîa quâ Nieomediæ ponti* fèx Rom.celebraucrat, eucharifiiam ex illius manu manducauerat imperator, a tamn crudelitatibus nonabftincbatjdilTuadcntêuero pontificc, Si ilium pacis quictis^ftU' dia coliortantênulJatenuscxaudiuit. Acciditôquandouclauentiscomifltpontirex, pariter ex Nicomedia foluerit imperatoria clalfisin CherfonâPbilippicumq) dudur^ Expertus aût eft malo fuo luftinianus quantu pontificis confilia fuis pratualebant, q» exercitus fui duces quamprimû in Pôto fuerunt cum tota claflè ad Philippicum delete runtjcaqj clafle auxiîrjs addita,quâ ex Ponto côtraxerat Pliilippicus, cxpeditio in Con ftantinopolim eft relata.Eduxit tn luftinianus copias quantaicunqi potuit ex Comian rinopoli Thraciaep côtrahcre,amp; prælium duodecimo ab urbe miliario eftcommiflum» Fuit id prælium atrox,SC poft multâ urriufiç exercitus caedem imperatorum morte nO' H bilitatû.Nâ luftinianus Tiberiusq; filius fratftis fugatisep eorum copqs eo in pratliooc* cubuerût.Philippicus qui Si Bardanus ea in uitftoria imperiû adeptus illicondei catho IicæRom.pontifîcumtraditionedifceflit,ciuscp haeretici peruerfo ufus confiliolitera» ad Conftantinum pontificem clerumtç Rom. dédit, eos admonens utiûisconfenntet dogmatibus à fide catholica alienis.Nec dum uero aflenferunt pont. Si clerus, fed Ko» populo magnis acclamationibuspoftulantc Philippicum ponr.fchifmaiicumiudi«' uitjiuflîtqîutnullainrediuinaaut publico priuato'ue aôu eius nominis autimperi) mentio baberet.Nec diururna fuit ipfa in imperio peftis.Nam cum defundus elfetpo' tifex Côftantinus,eiep fuffetftus Stephanus eius nominis fecundus origine Syrus pontl ficatum iniftet,Anthemius qui Si Anaftafius ciuis Conftantinopolitanus ipfum Philip picum imperio deietftum cepiqÔL oculiseuulfis cæcatum irufitincarccrem.Dum^f* in Ro.imperio Si in Longobardis gererent, Child^ertus ad cuius regniinitiumGri* moald us Pipini filius : qui, ut oftendimus, regnum Franciæ gubernabat.à Rathagalio Leodicenfi dolo peremptus elbobtinuit tn Pipini genitoris aurhoritas.ut Theodcbal» dus in Griinoaldipatris ioeû Dagoberti regis noni domû regnûtÿ gubernaret.Ec eod« tetnpoi«

LIBER DE ein VS»

A ^poiePfptnas Breuis fenio confeôîus humanis rebus exemptas eft. Côciuit àcro ea «pientispotentilïimiq^ uiri mors maximos in Francia tumultus:^d Raginfredo quodâ K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuperioritatê ambiente,ôif Theodebaldo fefe in ea ut tuerct contend ente,

Dellum inter Francos ciuile exortum eft: ÔC ad Cofiam fyluâ maximis utriufq; fatftionis conatibus eft pugnatû.Profugit autem Thcodebaldus praelio fupcratus:amp; illico Ragir» «cdumuitflorem lex Dagobertus accepit illius fucceflbrem. Superftes crat Pipini uni-cushlius Carolus,cui Martellofuit cognomen, Calpiadeprima uxore genitus.Super-pariter erat Plecfrudis uxor,quâ Carolus ut genitrieem potius nouercam uene l’bat.Nec tn fe continere potuit odiofa mulier,quin adolefcentis excidio inhiarct:hinc ^agoberto puero rege Raginfredi impulfu côtraeftis coprjs in Pipini quondâ dominia Wduceret parante, Carol us nullum rebus fuis afferre potuit adiumentâ, quod nouercac dolotuneinterceptus,nifi ingenioufus aufugiftet.uitam cum principatuin carcere ami uiam per Carboniam iÿluâ Dagobertus, amp;nbsp;omnem regionem, quae ad B Mofatn fluuiG pertinct,rapinis incendtjscj fœdauit. Paulocß poft Carolo Aïartello iam «rcercliberato obijt Dagobertus,cui creatus eft à Francis fiicccftbrDaniel quidâ igno tafjficut aliqui trad3ticriptores,profapiæ clcricus:aut,ut aolunt alrj, ex Francorûftirpe icgû oriundus,quê Raginfredus maiorê domus appellans Dagoberts,in Carol« Mar-ftllSduccre coegit.Conciuitcp is rex nouus in earn expeditionê Rathodû ducem Frifb »umgcntisftagnainfulasi^ mayis Britannici accolentis.Eauero fuit hu'manitate,ea ani •^•generoßtate Carolus,ut Pletftrudê nouercâ,à qua tantam paflus erat iniuriam,nihilo lt;ninustanquâ genitrieem ueneraretur,0L in principatusadminiftrationeficut anteatole iarct.Quum itaejuaftarent omnes domtniorum quondam Pipini agros,Franci,0CFrifo ’iM,occurfens c5 copqs Carolus maximum accepit incomodum, adeo ut in munitiora Wtat^loca fe recipere fit coa(ftus;amp;^ populati omnia ufcp ad Rhenum amnem, Franci A ^•ppinatn Colonia Caroli ciuitate inuaftrunt.A quibus magna ui pecunfç donatis Plc urudis,ut intra fines Franciae (e recipcrent,impetrauit. Anaftafio interim imperâte,quc oftendimus Philippico fucccflîire,Patronax quidam ciuis Brixianus pontificis Roma-nifuafionibus,bcati Beneditfti monafterium Cafienfe ædifictjs ÔCmonachorum frequê tiainftaurauit,anno poft^ à Longobardis deftru(ftum fuerat centefimoduodecimo.Is Ucroimperator poft exbibitam Romano pontifici reuerentiam,poft acceptas ex mo ^confirmatas prædcceflbrum pontificum ac conciliorum ianeftiones, Saracenos Chri nanjtreligionis amp;Romaniimpcrq hoftes agitate conftituinitacp, parata ingenti clade, ^‘‘cxandrinam Ægypti urbem à legatis inuadi iuffit, Sed ipfius duces exercitus medio Witinercrcbellantes,armain Côftantinopolim retulerunt,crearûtcjimperatorêThco-doljiimquendam,qui etfi erat ignobilis,^ apud publicanos fcriptum facere confueuo nt a comitate atej ingenita bonitate, eos fibi fauores in exercitu acep in populo copara-Itcrads nouus SC rei militarisignarus imperator, Anaftafium audicns copias,ut imperi-tiinreciperetrcparare:illi cum fuo impertj adertore exercitu occurrit, amp;nbsp;exercitus utri-ades adNiceam conflixerunt. Potitus uilt;ftoria Theodofius nulla Anaftafium alia Ij jftecitiniuria,^ quod ne ultra de imperio cogitarct, clericum ordinauit. Tunc in Italia tiuthprandus Longobardorum rex,Rothabitcm confanguincum fuS nouandarum re t^umamp;intentatacnecis fuæinfimulatum interfecit.Quo fublato.quum regnum omni fa fpicioneliberum uideret, Liuthprandus donatione Alpium Cocciarum alias ab Arith-perto faââ beato Petro amp;nbsp;Romanac ecclefiae cófirmauit.'qüafiquam uero rex ipfe quie-^eret,ali) tarnen LongobardorS duces nequaquam à motibus temperabantFeroaldus bpolctanorum dux,fimulata ad regem fuum profetftionc Rauenam uerfus iter arripuit: •uifq tnagni QC potentis ducis aduentus RauennatS fubditis uiat Flaminia? accolis, qua tllitends erat,in tempore exploratus,ut illius infidias perfidiamq} fi timuiflent, potuegt; «ni pra’cauere.Sed quod nullae tunc Longobardis cum Romanis aut Rauennatib. bel-*ilt;fiuerec;entis odif inimicitiat intercederent,nullam oppidis urbibusq? feruâdis cuftodi ^niadhibucrant. V eniens itac^ retfta Feroaldus.cu Catfenæ applicuiftèt.ad mare defeen “CnsClafientî^oppidûfurtoccpit.Mittens tarne nuncios Liuthprandus ilico oppidum ab inuafore illaeuim dtmitti curauit.Pënino quoi^ foro Julianus Lôgobardorû dux Scia Mot ducatus fui fines jingreftbsrepr elft t, St: fugientes infequutus magna in illis edidit cae

M 4 dem^

140 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECADIS PRIMAE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g

dem. At apud Francos,Carolus Martellus fe de Chilperico Francorfi rege Si R do ilh'us gubcrnatore ulcifci cupiens,magnum parauit exercitö, parauerantcç u inepta multitudinc eopiofum.ltum eft utrinrjpari rem gerendi am'morum ardorc meracenfes 8i apud Viciacumacies cocurrerunt.Ad primosuero praclij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a

pcrieus rex Raginfredusqj in fugam ucrfiincruentam Carolo uilt;?loriam regione uaftata mgentem prædæ uim abducens in Auftriam eft reuerfus. Conrm uidoria principatu,Carolus metunouercæinfidiarQ fc liberate conftituit, quo fpetftu à rebus gcrendis non poterat non abduci.Coloniä itacp duecns urbem m nbsp;nbsp;nbsp;.

mam in qua Pledrudis fe cumPipini quondä thefauro continebat illam ui tus thcfaiiro cum nouerca cui fola principatus adminiftratione interdixit, cöftitucrar.Illa uero dam omnibus longu emenfa iter ad Danubiumjamp;f eo p \ uenit ad Bulgaros. Interea ChilpericusSC Raginfredus reparato exerdtu cu quoc^ Vifigotbu AquitaniæSC Vafconiaî ducem mercede condutftQcömagtuscop cóuocauerQt,quib.ut in Carolûducerent,parantib.occurrit.IIleamp; duces boftes*“ fultationib.tererctempusintcnigenSjilicopugnâdicopiâfccit.Eudoncucroc'UJUS P rex Ragimbertust]? omnino innitcbant,detre(ftante,fuga à Francis Vifigothislt;f t fîma eft cômifta.Cumcf paru eflet Eudoni Parhifios de fuga peri fie tranfmilfo amnefecontulitinAurdianos.EratuerofugæcornesChilpcricusrexmaximatra Gazaîrcgiæimpedimenta.Cumquib.Eudonêufqpin Vafconiâperduxit.Infecutus * gientes Carolus,cum no inueniret inpatriâeft reuerfus: fed paulopoft înfipientiat g FrancorS mentereuoluens, ueritustç neEudo illius inhians opibus uim afferret, mentionê facere cœpittregemq? ea conditione ut Ragimbertû dimitteret, in Pariuo direcurauit.Accidinç opportune pax Caroli prudentia recens fada,quodChjlperic rex in patriâ reuerfus apud Nomium morbo interq t, aflumptusej! eft in regem a rr^ Carolo adnitente illius ex fratre nepos Theodcricus,cui in domus maiorc datusa rra cis Carolus,RaginfredQ perfequi conftituit, Andegaui fe continente,ôô in ca urbepraf'' Clara neceffarios defenfioni apparatus magnis conatibus facientê. Sed quàmprimn rolus copias applicuitjôi^ primos oftentauit oppugnationis apparatus,capta eftwMjl* Raginfredus iubente Carolo interfetftus.Geftit poftea Carolus multa ac maxima fedto digna ,pprtjs librorum uoluminib.illuftrari.fed ea fummatim attingerefatis noltrf faciat inten tioni,oftendendæ nouæ fobolis regû in quib, Romanorû imperij forma c® pit.Inuadens Saxones Carolus,05 paulopoft Alcmânos,amp; inde Sueuos,multis cos anC citincômodis:penetrauitpofteaadDanubiô,quo tranfmiflbPletftrudemnouercamc^ Bulgaris reduxit in Franciam .Intérim dum Carolus remotus abeft â pâtria,EudoVt figothus pacis fœdercrupto,multa tentauitin fubiedasCaroIo regiones,in quem lus legatos mißt cumcopqs,quae Ligeri tranfmiflb uaftarunt Vafconiæregionê.Etbt' do occurrens praelio inferior eft fugatus.Expedit nunc errorê difeutere, in que picroiqp feriptorum de Romani pontifîcis præfentium temporû nomine inuolui üideo, quêqd dem errorê conijcimus parua exre origine habuifle. Petrus Gulidmus Lateranenfisec clefiae bibliothccarius, omniû eft antiquiflimus,quos de rébus geftis ccdefiæ,ô(5 Roma p norum pontificû ordine uidemus fcripfifte. Is in Stephani fecundipontifîcis uita,rede Si omnia ordine narrat,quæ ipftus pontifîcis têpora habuerunttfi'ue autem ipfc inconlt derate feribens errauit,fiue quod magis,ut credâ,inclinât animus, librarfj errorefaâun» eft:ita Gregortj fecundi Si Gregorrj terttj pontifîcu nomina ponuntur in ea Stcpliaflim ta,ut eos appareat præceUïfîe,quos confiât Stephano fuifîè pofteriores: hinc primSqi’* errare cœpit,fequuti omnes poftea crrauerunt,ô^aliqui Gregorios binos primS,dehi^ .tertio loco Zachariâ Si quarto Stephanum. Alt) Zachariam,poftea Gregorios ponût. Quo ex erroreaduentus Saracenorûin Hifpaniam,ô(5infîgnis obfidio,qua gens iliaptr id tempus Conftantinopolim preflît,tam uarie à muftis traduntur,ut tantarû quantasra ro proditas memoriæuideamus rerum geftarû ueritati detrahat feriptorû contrarient Itacp Lateranenfem ecclefiae codicem,qucm natfti fumus uetuftiflimum fcquutipontin ces in eorumuitæ ordine reftituemus.Non tarnen pofTumus bibliothecartjincptiasno damnare,qui uitâ Si gefta Stephani fecundi feribere incipiens dicit,eo têporegêtesSa* racenorû à loco,qui lepta dicitur ex Africain Hiipaniâ traiecifle,ÔC undecimoannooî

uxoribu^

LIBER DECIMV5. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141

A WorlbosSf fiÜoîis pctqffc Vafconi'ani,ncut eornm fercbat opinfo, fnhabi'tandä:hinc Stephanum hunc in tempora Gregorio tertio poftcrioraretjciSt,habet Saracenos Gre-jorij fecundi temporibus traieciiïè. Oportuit aute,ß aceuratior fuißct bibliothccarius, SaraccnoYü in Europam tranfitu ab co,ftcut à nobis fadîum eß,fcribf ad fincm tempon's Ioannis (exti,quando luftinianus fecundus fuit à Bulgaris in patriam reftitutus.Sed iam ad ccrtæ nobis narrationis ordtnc redeamus.Stephano fecundo ponrificarum,ö(^ Theo doRo eins nominis tertio Romanoru imperium tenctibus,Longobardi, ßcneucntanf, Cumas Romanorum oppidum forto occuparunnquod cû illi fçpenumero requifiti red dcrcnoluifTent,pontifex ducts NeapoÜtani ab imperatore impofiti auxilio fretus,forto paritcrrecipi curauittqua inreceptionc trecentos ex Longobardis Conftantinopolita-milites interfecerunt.Per qd* tempus Theodofius anno impertj primo nondS elapfo, aLeonetertio deic0:us,ÖC fine lacfionedimiirusabire.monafteriumeftfngrefTus. Tune In Gallis EudoVifigothus c3fe CaroIoMartello,àcuiuslegatisducibus(pfueratfupe^ ß ratusjimparc uiribus intdIigeret,Saracenorü â quibus ante annos decê Hifpanias fuifie captas oftendimus.auxilia popofeit:cuius potentiflimac gentis rex Äbderamius GarS-nam amnem nauigio tranfue(flus,Burdegaliä urbem ui capta diripuitjamp;^ cæde urged ira omnêætatcm fexumcç odio Chriftianinominis comifià ecclefias iblo æquauittindc in Piâauos eft delatus,ubi mortalibus qui in poteftatem uenerût occifis, regionem quot^ meendio uaftauit. Ardebât uero animis Saraceni TuroniS uel ea ratione petére.ut cele-berrimum CltriftianisMartini templûuiolare, Ôlt; incendio abfumptû, ferro quoep pof-ftnt dcmoltri.Senferat uenientes Saracenos Martellus, amp;nbsp;qd* praeter dignitatem nomi-nis Chriftianipériclitante fibi quoep S^fuis timere cogebatur,bellâ in quo folus fanguis cHiifus uiflorig finem faceret.totis propulfare uiribus fatagebatthinc ad Eudonê mittês ab CO impctrauitjUt pace fecû confl:ituta,eômunibus animis armistp Saracenos gentem perfidam pelli dcleritp adiuuaret. Dum autê Carolus Eudoep iundis caftris magna folli citudineapparatibus faciendis,quos cenfebât neceflàrios,tempus adhibent neceiTariu, C abimminentiTuronioamp;^bcati Martini aedibus periculo excitant .Raptim itatp dudo •nTuronios excrcitu,non prius acceleratû intermiferût iter, urbe poft tergum relicla ftfeillam hoftes inter medios collocarunt,prius Saraceni ex Pidauis moucrent ca ftfa,illorum caftris Chriftiani principes admouerunt.Nec morajpares animis uiribustp, od^ ardore exercitus in prælium concurrerunt.Pudet tot populorum, tot acierû, tot F^ncipum uirorum rebus in bellicis diu uerfatorum ingens pra:lium,qua ratione fit ge--“umfuppritnere.Sed qui maioribus interfuiftè gentis Saracenæ praelijs feripferunt, me ’beaferibendi accuratius auiditate libérant, quod fuae fidentem multitudini earn genre narrantferri folitam impetu,in quo aut oppofitos opprimunt coculcanttÿexercitus,auC ftpalfim exhibenttrucidandos ♦ Breuiitaep ôf ad primos concurrêtium clamores fratfti «aracenijAbderamiusàrexmortuusinter cadauerum tumuloseftrepertus. OceiiôrS CO in praclio numcrum,fi apud plurimos.qui circa ducentos annos res geftas feripferSt, inueni(rem,n6 fui proculdubio fuppreffurus.Sed nofter bibliothecari us,qui illis tepori

V bus fuit proximusjin Stephani fecundi uita narrat Saracenos cum uxoribus paruulis «enilTc Aquitaniam Galliac prouinciam,Carolumcp FrancorS principem cum Eudonc Aquitaniac principe,cum quo hofte in gratiam tune redift, coiundis copqs aduerfus Sa caccnosjpajfi côfilio dimicaftcjS^ ex Satacenis trecenta amp;nbsp;feptuagintaquincç millia fui f leoccifa,cum ex Francis mille tantum ÔC quingenti fuerintinterfetfti.Affirmatcp biblio thecarius feriptâ Stephano pontifici à Carolo Martcllo epiftolâ.illû interfedorû utroqp mc:\ercitu numerum déclara fle.Potitum tanta uitftoria Carolum libido inceflfit promu ciasBauariac 8C foo principatui conterminas inuadendi.Primumcç in Burgundiones aï breui domitos fibi fobteeftos reddidit,quos tamë appellauit pro fua mo ôcftiafa.’deratos,Interim obîjt Eudo Aquitaniaf dux:quod cum audilTet Carolus copias trans Lk'gerim amnem duxit,Garumnamcp ad ufe^ delatus cepit Burdegaliam ciuiia-tcm:caœ potitusregione dux ftrcnuus,animum induxit Frifones domare tune idolola-t’as,8i Chriftiani nominis inimicos.Ea uero gens excôtinenti Galliac, qcF ad Rheni o-uiauergit,lcuibus pracltjs pulfa,in infulas fe recepit,Amniâ, Strachiam, Aftrachâ, in quibus uxotes fîliostj impubères côfoeiierant côtinere. Sed Carolus nauigio ex Aqui-* tanico

14^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DBÇApIS' PMäAE

tanicofînu dudo,eas infulas ui captas 4,iHpuit:SC multa cædeidololatrarqm copi^’T?» eorum quocj fana igni ferrocj dirui curauit. Peropportune ucio Carolus fccundû gends Frifonumuicfforiam in patriam eft réuerfus,quod Burgundiones non fan's fcentes in rcs nouas rcfpicerc,eas£ç uriam intcntarcnt,adniti copcrit. SÔlIiciwbant eîP ^Vifigothisproximas,Narbonä,N,emaufum,Ägathen,R.iccthicum,Ältimuriuni,Suö ftantionem,quæ nunc MonCpeiTulanus^ Biterras incoleniibus,qui ægréferêtcsCar^ iumEudonisquondamprincipatumcepiirejinimiciflrimosinillum ariimos oftêde^ ƒ cipiebant.Inuafititat^ primum Caroius,eaquac Burgundi extra fines proprios pdnidc banr,ô(S Lugdunum,Ârelatem,atc^ Rtafiiliam in fuam redegit poteftatem. Quae dû rentjfubito âf præter omnem Caroli iufpicionem maior apparuit Vifigothorum macPj natio.Saracenorum namtj Hifpanorura rex Athinus ab illis in focietatem belli, omnium communionem uocatus, ingentem adduxit claflèm, cum qua Rliodanuin^^: ” ingreflus.Quod autem rapidiflimo amni aduerfo naues fine machinis baud longe têrfa rum intima penetrant,Saraceni extenfione fada Auenionê adeuntes uiribùs ceperunt: ƒ qua urbe munitilTîma pro arce belliôlt; imperij,quod ilia inregionc animis deftinaueraf» cœperuntuti.copijsinillamcoadis quantafeuneg exTaraconenfiHifpaniacontrahe^^ potuerunt.Frctus itai^ Carolus urbium tune captarum cômoditate, omnes copias fibi à Francis,atqî çaeteris,amicitia fibi ucl fœdere coniundis.ubi£p crant, in illas contra xittôC legatos primum in proxima Auenioni loca cum coptjs mittens, ipfe poftn’pdu^ maioricum exereituilluc ducensurbem natûraloci munitilïïmam obfcdit.AttoniiOt hoc in loco Paulus, Singibertuscp,6C al ij Francorû gloriæ fiudiofi.exercitus Caroli foP ,xitudinem,cui tantum tribuunt,ut mœnia urbis munitiflima,amp; â tanta SaraccnorSfflU^

titudine defenfata ceperint.Mibi fatis fupracp fuerit,id quod babeo compertum dieçï^ Saracenos tantam multïtudinem magna occifione proftratos fuiflc,ut eos folum qui^® primoscaptaeurbis clamoresnauibus infilientes præçipitiillarumcurfufluuiofuntdf' lapfi,magnâ alioquin nianum côftet euafiflè. Auenione recepta Atbinus naatS^tpi^^ g gienSjNarbonam fe contulicQuod cum intellcxifièt Carolus eô cû exercitu delatusni^ bem corona cinxitjôC machinis in circuitu excitatis illâ çonftituit oppugnarc. Dutnaat

conatibus pararetur, Amorteus alter Saraçenorum rex magpa^d^ ducens claflem,mppetias obfeiïîs ferre côftituinôt^ exercituin terram expofito ad fl uU*' um Byrram cadra comuniuit.Tune Carolus forte' cxiftim3ns,ut qui collatis fignis fÿ® tioreuadcretjcaftrapoftmodum quocun(puelIetcircumducendo,uniuerfabelli,iUd9,' rilt potireCNarbonae obfidionem reliquit:amp; ad planiciem,cui Côrbanæ ualli eftpQ^^» Byrræ fluuio continenti delatus,pugnandi copiam Amorteo fecit. Pugna ad primpy roliacceflum,àSaracenis rapide inchoata, quod rex Amorteusinter primos, ifflO,tft nonnulli uolût,omniû primusmanû confercns,cecidit:SC territi eo cafu Saracenigt;pri^® infugam font conuerfi,^ acies ordine eflent ftrudæ.Dumcj magna fîcrct a Carpljfxer citu Saraçenorum cgdes.necfugientes.acclalTempauloremotiorem anxie fpelt;3^iesw tis ceieritas adiuuaret,fefe in proxima ftagna paludesÆ plurimi précipites dirnitteba^d Et licetnónulli armorû pondéré grauati,aut quia profundam inciderêt paludemiaqüis p immerfiinterieretmultitnaut nandiperitia,autherbofamuligincmfolidioriscß uatioris foli ftagna nadi,ab omnitelorum quæFranciimmittebât,iadulêproripifefjii’ quos infequutijiembis ex proximo mari quæfitis Franci,nÔ crediderim magis

^g^^ innitebantjdeturbatos cqzno aquistÿ necandos deprefterunhA^*' uero incplume nauigiunr,cos perferens Saracenos,qui ueloci curfu,aut dum al tjs ceu^' dis ôccupatus tardât hoftis,fe proriperc potuerunt. Abierût item eius nauigtj beneficilt;’ incolumes Athinus rex,amp; quos fecû Carolus ante Amortei aduentû obfederatinNat'' bona.Eo uedinauigio qui cladi fuperfuerant Saraceni ad Tyrrheni maris infulasdehquot; ti,eas oês ceperunt,fpoliatas(ÿ incendio uaftauèrunt. Erat per id têpus in Sardiniabea« tiAuguftiniHipponenfisepifeopi corpus, co ante annos ducentos quinquaginta t^ Hippone translatu,quando Vandalicatholicas Africg ecclefias Arianistradiderûtlua hærefiinquinandas.Quare LiuthprandusLongobardorumrex in Sardiniam mittens, , id beati Auguftini corpus magno redemptum precio in Italiam perduei, indePapia deferri curauii.Saracenis eo confliduita tcuitis,ut intra Pyrenéum

tTBER DECI H VS«

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;regîo qiram Vingothi Si ds cohabitantes para» AIanoriim,mi'ntmç Sue

“orumreliquiîcin citcrioriHifpaniaSCi'nGallia poffîdebant,Caroli Martelli Si. fui exgt; ^fcitus pratda manlîtjqua uitflores pcnculi mcmores, in qd* Vifigothi non magis Frangt; omne Chriftianum nomen adduxerant,crudclinîme ufi fuerSt:amp;^ quidê nifi Cagt; ^olus illis potitus eflet ui(Hortjs,Saraceni omncm Afiam, omnemcp Âfricâ,ac pené om^

P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tenentesjcuncfla Europa faciliter potiti fuiflcnt. Debacchatos toto

Vifigothorû regno Caroli exercitus pofti^ cædcpraedacç fatiatus eft,Narbonne, Aga nfs,Nemaufi Si Biterrarum excidio deferuntmamcj cas urbes Franci incêfas dirutascjî ^nitiis defcrtarunt, ut maiora tune Carola gefîifle confiât, intelJigere ac pratdicare r^*,~”^£p*'3ncor3gloriae ftudiofiifi cnim Saracenos à Gallis,à citeriori Hifpania,Ô^ uinetcôfequcns,abltaliapcllercingentisgloriæfacinusfuit,nonniinor Carolo gloria wwebat,q^inchoatâanteannosducêtos Anaftafiiimperatoris temporis à Meroneo pnmoFrancorûChriftianoregeuindidâcôfummauitin Viligothos Romaniimperif B tuerforcsJta ein tunc oêsVifigothi regno in Vafconia,Narbona,Tholofa,â^ ceteris ci Uitatibus proximis,annos trecentos côhnuo priuati ita exterminati font,ut præter cor3 p3niculam,quaein Barchilonenfium protedionem confugit, VifigotSiorâ nomê ubitj werit extindum.Apud Cóftantinopolim etiâ omnia tunc peflimo loco erant, qd* Leo tjuem Thcodofio eietflo imperium accepifle oftendimus, fua imperij quod annis uigin ’*9“3tiiortenuitdiuturnirate,inChriftianârcligionê ScRomanos potinces impius fuit^ •îiaximas^ fub eo calamitates fubiedfc imperio prouinciæ acceperüt^Nä primo eius im pffijanno Si quando Athinus Amorteustç citeriorê Hifpaniam inu3fcrun(,Saracenogt;

Afiamincolentiumingensmultitudoin Thraciamtraiecit.EtZulemoneorüdux^ »ucutappellabant.fiueutappcnant Ammirrhatusdalfem tres ut refert mille naues ha bcntemadducens,Conftantinopolim terra mariep obfedit. Forte aut 8i illius urbis for-* junafacienteSaracenirabieprædandiabinftantia,quamoppognationi oportuitadhigt; J’wi,funtabdudi,partem ein copiarum miferunt in Bulgaros, quos fidei Clirißianar lusaqueacpatrix amp;nbsp;rei propriac amor no ad defenfione modo,iêd ad gentis perfidar exi «diumreddidit fortiffimos.lnfurgcntes namcp in prxdatores manum innumerä, ingen terainiliiscacdcmedideruntjquandoquidê omnes rradunt feriptores trigintaduomik Iw tune ex Chrifti hoßibus cecidifle. Accidit^ aliud Saracenis dum Conuantinopolim ^ßdcnt,inc0modum,quod Zulemone mortuo in fuccefToris creatione diflenfio orta, « aliquandiu oppugnatio iotermiffa cft.Suffeöus Aminthas Humar maius conhrmai» ®’pnncipatus,ä obfeflx urbis impugnandx negocium fufcepir.Erant uero apud obfef los prima in holtem arma,quibus maxime innitebantur feruorum dei orationes Si babi ^æ^gulos pene'per dies â clero açpopulo fupplicationes,cum tarnen interea pubes to W wiuuenum roburmeenia armis pro uiribus tutaretur.Pafïî uerofuntSaraceni maiogt; Win ca obGdione incommoda, quàm qug aut hoßis alTerrc po tuerit,aut ipß per ignauiâ ^proprix falutis negligentiam tam diu expetflare dcbuerint,ut non immerito uidcam exiftintare multos dei nutu omnia euenifle.Siquidem per totum id pene' biennium quo ß obfeiTaeft Côftantinopolis,fame,frigoribus, Si morbis inde exortis ingens obOdentiS ptri)tmultitudo.Qpid quod naues tutifïïmo in portu magna pars tempeftatib.allifç pd nerunt, pars igni nee ab hoftibus inieclo, nee qui alicuius incuria uifus fit fuifïè grafià--lus,abfutnptxfuni,ut uideam tradi, de tot nauium millibus paucillimas rcducib. fuifle wlua8.Ciuitasuefo Conftantinopolitana,ctfi tune ab hoftibus non cft capta, horrenda Wmen Sc alias inauditam perpefta eft calamiiatem, quod peftiictia earn populata ad tre! «ntamortalium millia abfumpfit. At Leo imperator, quem hinc data defuper defenfio ïcfalus patrix gvatum erga deum,ó(f eius uicarium pontificem Romanum.aut quem in gtns peftilentia ad uitx intcgritatem,fan{ftimoniamcp trahere dcbuiftct,nibil pofti^Sa wcenorum timoré liberatus eft,accuratius intenrauif,quam Italia SC Roma pecumjs e» baufta,bafilicas quoep ornamentoruni diuitijs fpoliare : Si cum cxaêlioncin prxdamcp huiufmodipontifex difl'uafiftet,eumcapi,amp; Conftantinopolim perduci,autfi idnon fucceflîflètvintcrficiiuffif .Marinoetiam imperialifpathario, qui tuncRomanx urbisi lt;lucatura,ab cxarcho Italiç miftus gubernabat.iufïèrat impius imperator,ut pontificem öft Urro toller« gt;nbsp;uel neneno Js^ dux Bafilium, lordancm cbartwlarium, amp;nbsp;1 oannem lurionem

144 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deca dis ^primae

lunoncm fubdiaconum in tanti fceleris focios adminiftroscç fibi c odb'aucraf .Sed cnm B Marinus del ludicio apoplexi refolutus eflet, Conftatinopolimemigrauir. Ems®co»' Iio Paulu patritium,ltaliæ exarchum mifit Roma, qui SC côiuratorum ope ponnfite in* terficcrendura tn ad noui exarchi aduentum coiurati incau tius fceleri Ie accômodât, pa tefacfîa eft cóiuratio,amp; pop.Ro.hac indignitate cômotus,lordanem,Iunonemq5 ditiBafiliumcpuita donatQ monafterio mancipauit.ExarcIi,us uero coiurationis confdé tia diftimulata Rauenna fe contuht. Angebantur aût eo tempore pontifexÔC Romani ahjs pene maioribus incomodis.qd* Spoletinus Longobardorum dux Narnia ceperat» Liuthprandus uefo rex,quo tempore Paulus exarehus Romç applicuitjRauenna cum roaximo totiusLongobardoruroborisexerciiualiquotdiesobfedit:caq!obfidioncpo tiundi defperatione ioluta,CIufium petq t oppidum RomanorQ: idq? captum ci ud ei iter fpoIiauit.EtLeoimperator,omnium quæin Italia acciderantcertiorfadus, Longobar riorum quidem res nouas fpreuit. Sed de pontificis occidendi intentione nihil penitus remifit.quin alccrum mittes fpatharium,qui exarcho in facinore aftifteret, impcranitiut JF fl Stephani pontificis interficiendi facultas præriperetur, eo pôtificatu dciedo alterum fubrogärent.Qua: cum exequi exarehus intenderet, nonnullas ex Rauennatis exarcha tus militia cohortes fpathario attribuitjquibufcum Romam accedens, maniis inijceret in pontifice. Ad eas perdudo anguftias pontifici auxiliu protetfiionêcp deus in quofpe rabat,fed unde nurtquam crediderat,inuenit. Longobardi nanqp cum Iraliam impcrato ri rcbellare Sf oprarent,5t^ quanta fe offerret occafio molircntur,fuâ Romanis ut ponri-ficem tuerentur opera,fuarum copiarSpraeOdia funt polliciti.Quàmprimôitat^ fpathalt; rium amp;nbsp;Rauennatis militiæ copias aduentare,fama praeuia in urbê eft pi aplaiiim, aduO' ca ti præfidio ex Hetruria SpoletoàLongobardi affuere.Et Spoietanis milittb.pontem Salarium,Hetrufcistÿ Miluium inudentibus prarclufae erantfpathario in urbêuiæ.lntê tauit tn importunus fatelles per Salarium pontem irrumpere.Sed SpoletinoLongobar riorum milite armis refiftente Rauenna re infetfia redire côpulfus eft. Nec in ceffauitto ties mala intentiôe fruftratus imperator,quinimo maiora in dies exaggerans fcelcra, a- ft pud pontificem blandiiijs primo egit,utfiin fuauellet gratia promouerijfandoiflima' gines ubiq? in Italia,ficut ipfein fuo fecerat Oricntali impcrio,aboleri,dcponi, incêdic^ curaret.Cui impietati tin abfuit.ut confentiret pontifex quod ccontra per uniuetfum or bem Chriftianufcripfit,neimptjs prophanist^ huiufmodiimperatorisiulTionib.obcd^ renntantamcç autoritäre tunc habuerunt Romani ponrificts décréta,ut Rauennatespri mi,exinde Veneiiæ populi arcp milites, apertam in imperarorêexarchumq? rebellion? prae fe tulerint,impulerintfppontificem nbsp;cæteros Italiæ populosjut abrogata Conftâti

nopoJitanaimpertj maieftate,alter ex Italia Romaûe imperator deli^eret.Eocf procef-fitipfa rebellio,ut depofitis exarchi magiftratib.fingulae ei eiuitates, lingula oppidawC primum poftep Romanum inclinauit imperium, proprios magiftratus quos appellaruf duces,fibi create amp;nbsp;pracficere inchoauerint. Copefeuit uero Stephanus pontifex eâdeli gcndiimpcratorisnoui'Italicenfîum uoluntatê,quod Leone fperauerit fanioripofthîC confilfoflagittjstemperaturû.Procedebattamen,ÔC indies inualefcebatRomanoru lu lorumqj in imperatorêrebellio.Marinus fpatharius.qui Romanæ urbis dux erat.eiuscp filius Adrianus Campanip populos pertentarunt.QçF cum refeifient Romani,paneôô filio interfclt;ftis,ducem SCipfi quendâPetrum nomine creauerunt.Et pariter Rauenna' tes audftis his quæ per Italiâ primo ÔC poftea Romæfatfta eranf,poft uariatas inter ciues intentandarû rerum nouarum côfultationes Paulum Italiæ exarlt; hû interfecerunt.Qux dum fièrent Longobardi in Romanos Rauênatesqj imperatoris âf exarebi præfidio ac autoritatedeftitutos perfîdia funt u.fi.Nâin Æmylia Bononiâ, eiusq? oppida pei SicetS oftium.ubipoftea Centûeft pdificatum,acmontem Velium in Ffaminia, quicquidRa uennæ continet,Fauentiâ,Forumiulij,Forumpopiltf,Cefenâ,amp;'inPicenoÂuxiniûoC' cupauerunt.Tunc Léo imperator Eurythium patrittfi palatij fui eunuchû, mifit ad accu piendum Italiæ exarchatum:cuius in Neapolitanam urbem aduentus oftendit,nullâim peratorifalutis Romæamp;Italiæcuramefle.Namt^ad pôtificisRomanorum(^cxiti3,fi' eut ab imperatore iuflus erat anhelans,Longobardos multis donatos munetib.in amici tiam fœderaej pçllicere eft adnifustôC tarnen dum ea maehinatpronnullos ciues Roma

. . . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nosepißo'

ï45

LIBER D E C I M V S.

A nos cpiftolis pcrtcntatos tn caput poti'Kcis Roman orumt^ pnmatû ai marc quæfiuit: li ten's potifici populoq^ ab his,quibus erat redditae jrecitatis,coegerunt pontifie ê populi darhoreSjUt eunuchü anathemate percufTumj ab omni fpe gercndi in Italia magiftratü impcrio deterrerer.In eâ addutflidifficultatêpotifex èc Romani, utnecimperatoris ««uitiam delinire,nec Lógobardorum iniurias arcere poflcnt,re in cófilio difcufla con ftitucrunt damna,quibiis inftaurandis occafionê têpus alFerre pofTet, ncgligere, ut qdquot;' anequamimperatoreimminebatexitiumeuitarenr.OratuscçLiuthprandusLôgoba.r dorum rex,paci in qua reftitutio nulla petebat, cum Rom. populo Rauênatibusi^ ac-ceflît:quam paulopoft in Sutrij occupatione uiolatam rex cuftodiri uoluit, oppido in^ fra qiiartum mêfem à Spolctinis inuaforibus reddi iufl'o. Ea,ut uidetur, pace fretus, rex Spoletinum Beneuctanumcp Lógobardorum duces fua imperia côtemnere folitos fta luit cocrcere. Magnum itaq: quoad p cuneftas regni uires licuit, trahes exercitû in Spo-Ictinos duxinSC tn gratia cum utroeç duce recôciliata, poftep fe uidit Romam propius o acceiriffcjbeati Petrilimina uoluit uifitarc,c0cefiitq: cum exercituin Vaticani cäpum, qui Neronis ditftus beati Petri bafilicam Tyberim ad Pótê ufi^ Miluium interiacet. TuncRomani fufpetftam docentes regis fidem toties uiolatam, fefe intra Tyberim 5C Urbis mccnia cotinuerunt.Et potifex in Vaticanum cum clero .pdiens,nullis tunc mœ^ nibuscircundatum,regi fecitcopiam falutandi. Proftrauituero ferex, 8^pedes pótifi'-cisofculatus eo deducete beati Petri bafilicam eft ingreflus, Exinde Liuthprädus nulli moleftus cotulit fe Papiam,per qd* tempus potifex Lógobardorum periculo liberatus Eutychium exarchum ad ecclefiç cómunioncm recóciliatum,ut Rauennam accederet cfthortatus.Eodemtç in temporeimperator Leo Roma Rauênacç amififis, impietate, quam inltalia ncquiuerat exercere.apud Côftâtinopolim debacchatus eft : editfto näqp iubens fandorum imagines,quae loco moueri potcrant,in foro incendi: multos nó pa-lentes intcrfici iu{Tit,amp;Germano patriarcha.qui tâtam quoad potuerat infaniam auer-terat,eicdopatriarchatu,Anaftafius presbyter eftinrrufus:quieadem impudetia, qua C alienam tnuafcrat federn,Romano pötifici haerefim fuam epiftolis fuadere conatus eft: quem potifex anathema ,pnunciauit,patriarchatu facerdotioej priuatum: Leonern Uta fua refipifccret impietate,grauiirimis aeterniiudicij cóminationibus admonuit.Ste phano potifice per id teporis uitafuntfto,nulla in rebus imperq,aut urbis Roma öd Ira* faâa eft alia infignis mutatio, qd* Leo Cóftantinum filium, qui fuit eius nominis i«ttius,imperij cófortem aflumpfit, Romani Gregorium Syrum,eius nominis fecQ-^^ni.pontificê delegcrunt:cui nulla fuit antiquior maiorq? cura, imperatores ad return fid Cl cultum, imaginumep reftitutionê per oratores Sd mifl’as cpiftolas adducêdi. Cdebrauitcß pótifex in beati Petribafilica cócilium Italiæ prælatorum, in quo decretS eft, imagines fumma cum ueneratione prout antea conferuari. Et cum Gregorius oês ftomanas bafilicas maximo ornaret impendio, turn maxime urbis Romæ moenia pene omnia,6d Centumcellenfis oppidi muros toto in circuitu inftaurauit.Interea Trâfe-niundusSpoIetanus Lógobardorum duxregifuo;Liuthprâdo,cû quo, utdocuimus, E pauloantein gratia redierat,rebellauit:in quern rex potentifiimum duxit exercitum,0d

Spoleto illiuscç ducatus oppidis breui captis,ducê quoqp ipfum capere eft adnifus. Ilie nero cum oppidûGalliêfium Romanis, quorûfuerat,pecunia accepta pauloantered-niuiuetjfide publica à Stephano patritio Sd duceRofnano habita, in urbê cófugit; po-nulauitq ilico Liuthprandus rex perfugâ ducem cædi. Sed pótifex Gregorius Stepha dux data Tranfemundo falutis fidêj cenfuerunt ciuium incÓmodo præponendâ.

I uncirnicns iratus rex,poft^ urbem aliquot obfedit dies, ad ducatus Romani ciuita-^sacoppidafecóuertit.Et Ameria,Orta,PoIimartio,Blcra£çcaptis,Spoletumredi)t. Budericotß in ea duce inftituto,fe cótulit Beneuentum:cuius uerbis defunefto tunc du dK-imoaldo,Gifulphus filius puer à Lógobardis fuffeeftus erat.Sed rex,puero expofi-lo,Gregorium ncpotcmfuumBcncuentanisduceimpofuit.EtPapiamreuerfus ,gra-correptus morbo, Hildebrandum nepotem regni cófortê fuccefforêqR aflumpfit.

f uerunt poftea aliquot annis Romanos inter ôd Logobardos res quietætper qcF têpus ’ îufli potentatu ôd diuitfis Romani copijs in omni ducatu fuo contradlis, Tranlemun ftninpatriârcducere côftituerunt.Fauittç Sdhuiufmodi accelfitconfiltjs Godefcalcus

Blondus; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N Beneueri-

l4^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D B C A D I s PRIMAS

Bcncuentanofum dux,qui mortuo duce Gregorio fc intruferat in ducatû.PartitiaSt B Rom.coptaSjStcphanus patrihus amp;nbsp;Tranfcmundus, hic per Sabinos, ilîc per Marfos duxit.Et quidê R.om.dux,coptjs quasGodefeakus ex Beneuenro mifit, Roroano ex* cr citai iuntflis,Marficanos,Farconios,qui nunc funt Aquiliani, Valucnfes, Pinêfesqj, ducatus Spoktini populos in Tranfemundi ditionem accepit .Tranfemûdus ucro per Sabinos ^fclt;fîus,Reare,ô^indeSpoletOjÔt cartero ducatü,breuieftpotttus. Reduôî in patriâ Tranièmundum, recipiendis pro Ro. Anieri3,Orfa,PoIimartio,ÓL Blera,quæ Liuthprandiregispræfidïo tenebant, operâ redder et Srcpharîus orauit.SedLogobar dus foil ta ufus non ingratitudine magis $ pcrfidia,t3m diu uerbis rem duxit,quoufque crcbriattuleruntrumoreSjLiuthprandum maximas ducêtem copias aduolare.Ncctn fubtraxitTranfemundofauores Stephanus duxRomanusjquin ilium impulit,utqua rexuenturus nunciabat,ambo cum coptjs obuiam properarent. Tantaeç celeritatciun dis copijsfuntprofeôijUt regem uiaFlaminia uenientcm,priusq; ^;Fano Fortunçma ritima ciuitate digreffus Foruinfemprontj peteret,lacetîcre cœpcrint. Obtinebanttîtc F Fanum inter 2^ Semprom'j forû pleraq^ ad uiâFlaminiâfyluæ.inquiscû Romani Spo^ Ictinir^ milites uiæ adifiis infediflent, regis exercitum foluto agmineuenientêaggref-fi nô paruâ in iIIo cædcm ediderunt. Quo in loco Racbifîi Foroiuliani Lôgobardorum ducis uirtus eôfpicua efle cœpitNâ cum fubfidiarisc acici à rege profedus in hoftesfui cxercitus caf de crucntatos,ô^ uirfloria uti pergentes incidiflet, globo in uia faâo arma armis retundere cœpit.Cumq} arôo inloco pauci pluribus parcs eflcntjaliquadiunub locuiufquâ diferiminemora eft fadîa,Longobardisqi utriufe^ partis feinternofeentib. milesunus ex SpoletinisRachififtclarainclamiiansuocead fingularecertamcn^juo^ cauicad quâ noti hominis uocêcûRachifius exacieprodjiTet, infeftis cufpidib.cftco curfum.Forte pons fuberat côcun entibus,qualcs multos ea haberet uia præcipitünlo co planus,de tj adus lâccæ idîu miles Spoletinus u trafiç copias in rifum foluit, èC Spo^ Ictini Romanii^ pedêrefcrcntes nullo prius in loco Spoictû tentorialîxere.Rcuoca tusrç tuncàpontificcôi^ pop.Rom.Stephanusduxcopias inurbêreduxitJnfecatusfu gicntesrexÈiuthprandus Spoictû obfedit:fiCcûfcreoês ducatus Spoletini ciuitates. omnia recepiffet oppida,in Rom.ducere deftinaucrat.Dûq; facit obfidioni Urbis necef farios apparatus, pont. Gregorius eft defundîus. Ei fuffccîus Zacharias Grarcusnihil prius curauir,^ regem Lôgobardoiûquibufcuncf pofletartibusdelinire. Mittêsitaqi ad ills oratores,amp; copias.aliosqj fauores aduerfus Tranfemund Q rebellé,fi Âmeria,Or ta,PolimartiQ amp;nbsp;Blera reddercnt,pollicitus paeem ab ilîo SC petita fœdera impetrauif. Quàmprimum aut TranfcmundusRom.copiasinfc du(ftas,S( hoftico additasexerd' tui afpexit: deditione falt;fta,rcgis clcmcntiæfepermifit. Et Liuthpranduj eoinclcricÖ dctonfo,Ägipr3nd3 nepotê Spoleto praefecit ducë.Tunc(}i Godcfcalcus tjs quxTran femundo acciderât auditis,uxorc filqscç nauibus impofitis in Græciâ transfretare céfti tuit.Sed Beneuentani eo ad naucm j^perante intcrfccto,uxorem filios qui audico W multufoluerât,capcrenequiuerut.PotitusSpolctano5CBeneuctano ducatibus Liutb pranduregê Zacharias pont.promiftàs ex fœdere ciuitates popofeit, 2C cummoralon H gtor reftitutioni intcrccderct,ad illû Narni» agente ftatuit j)hcifci. Prodijtuero cerû totius exercitus comitiua ftipatus,6C odlauo à Narnia miiiario pont, obuius equo defeendens illü Narniâufqj perduxit.Conftitutus .apud Valentini martyristcdêpont. ZachariaSjinter miffaria folennia orationê habuit: in qua præfentes intentiffîmosqjLi uthprandu rege 2C proceres Lôgobardos multa ad falutem animar cdodos, multaad bonos morcs,humanitatêâC dementia oratos, id maxime 6c enixiffîmemonuit,Utah bumano fanguinCjôCjqd? proximû indicabae.à mulicrum uiolatione têperarcnfinollb Ùitq; fandus uir barbari regis,6C femper antea pcrfîdi ferreû pedus, adeo ut no folSpc citas exfœdere quatuor ciuitatcs,fed infuper Sabinenfe patrimoniû, qd* annis antettP ginta tenucrant Logobardi,ôd ipfam in qua tune erant,Narnia, atq^in Picentibas Angt; cenâ Si Humana eiuitates,Sutrini quoqr agri ualîcm magnam beato Petro Ärnfipon.' tifici dono dedcrit,amp; cûRom.ducatu paeem in deeem annos folenni fœdcrenrmauC' tit.Libcrauit quoq; rexLiuthprandus multos ex Rauennatibus Romanisq âf alijs îw lis.qui Lôgobardorû carccribus tcnebant,Eorû notiorcs fuere, Leo, Sergius, Victor, æAgnelius

L I B BR DE C lavs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;147

amp; Agnelliis RaucnnatS côfules,qui anno ante fecundo fimul cum Rauchnatis agri cp m’tatibus capti fuerât. Redeuntê Roma pont. Agibrandus dux Clufinus regts nepos, amp;Ramyngus Thufctæ Caftaldio gêtis Lógobardac fupremi duces deduxerût, ÔC facflö perOrtâ, AmeriâiPolimartium atqj ßleram innere,cas ciuitates ipfi præfenti recipient ti^pont.reddiderunt. Per quod tempus rex Liuthprandus copias ad ftatiua reducens tn patriâ fe recepit-Dum ca nerent in Italia Leoni Côilantinopolitano imperatori faris tuù negotij eos perfcquijSC fupplicio afficere,qui fanclorum imagines uenerabant. Et Côftantinus fîlius HirenêCacannt Bauarorum ducisHIiam accepit uxorê,quorum nu ptia:malumhabituraefinc,multasenâinprincipio diflènfioneshabucrunt, qcPmuJier catholicâ tenuitfidê.à qua femperalienus fuit infidelishæreticusqjtyrannus.Eteodem temporeduxFrancorum Carolus Martellus poft exacftosSaraccnosdomitosqi,prö ut oftendimus, Vißgo thos,omnê olim Galliâ Theodcrici Frâcorum regis ditioni fub-ieâârcddidit.Obijt autê paulopoft ipfeTheodericus,fitCarolus apud Vermena ui cS g liarae fluuio côtincntem,grauiflîmam incidit ægritudinem,ex qua cum mori dubitaret, ilico ciirauitjChildcrico Theodcrici defuntfti germano regnum Franciæ dcmâdari. E-tantCarolo nati duo,Carlomannus,amp; Pipinus,inBurgundia,Âufti'ia,Frâcia, ÔC Aquf tania poflederut.Eacj regniFrâcorû dCfuiprincipatus difpoGiionc facftiCarolus Mar telltisannis S(f gloria plcnus obtjt.PaceLógobardos inter ÓLRom.firmacajteuerfumirt Utbem Zachariâponr.pop.Ro.fummis honoribus fummisqj iubilationibus eft profè--tutws.lscß pater piusdeo accepti benefiet) gratiasredditurus.in beatp dei gcnitricis,qug dicic Rotunda, fupplicationê habuit folennilftmâ.fuitcj annus infequens Ro. po. eius pacis bcncficio quictiffimus : ad cuius anni finem praeter omnium opinionem nuncius yiallatuSjLiuthprandumregcRauennâdutftis eximprouifo copqs obfedifie.Eratea purbetuneDutycluus exarchus,quêaStephano pont.abfolutum anatb emate,6C ut il ‘ucaccedcret fuafum fuilTe oftêdimus.Is exarchus licet urbi munitilïimæ populis ftc

’ quentifiîmæ à uiribus Lôgobardorû minus timeret, tn diuturnitatê obitdionis agri C uaftatiouêoppidorüt^ expugnaiionêplurimûformidabat.Quareadpon.Ro.fcribens orauitjUt qd* pro ducatu Romano fecerat Logobardi régis, pro Rauennate exarchatu adcundilaboré fufeipere dignarettmifltqj eueftigio pont.Beneditftü epifcopum Thu-ftulanum 8c Ambrofiü primicerium notariorum.Et cum cos rexno exaudiftèt, pontL «xurbisRomaecuftodiaStephanoducireIicla,fumptot^clericor5 comitatu,itcradrc gem 4?perans eft ingreftus. Interea Liuthprandus cum a^ro Rauênæ uaftato nulla ur.* bis capicndgfpêcernerctjClaftenfe oppidum inuafit,eocj ciuium inter fedifiïdentiüdi düione capto direptoep diruto Papia reduxit cxercitum. Et potifex per Rauennant wtulit fe Imolà.quae ciuitas diu à Lógobardis fucrat poftèfla.lnde ad PadS del3tus,nagt; uescß fibiregis Logobardi iuflu paratas côfcendens.Papiâperuenit.Cuirex fumma cu Ueneratione excepto,cun(fta quae aut deÆmylia,aut de Rauênatibus anno ante fecun yoceperat,reddidit'.tertiaCaelenatisoppidi parte excepta,quaeditioriin tumulofitä ''^arcispræfidijcç locûfibireferuauit.Fueratpaucisdiebus Romçà Papiareuerfus po ß tikx,adeo ut decretac ad gratias ex more agêdas deo fupplicationes nódü finitç eflênt, fu nuncius optatiftimus in urbê eft prælatus, morte fubtratftû rege impium Liuthpran num.atcp etiä Hirprädum nepotc regno,cuius ille participé fucceflbremcß,prout often ^mnsjiiiftituerat elîè deietftum. Fama eft SChabentferipta de Longobardis chronica: ‘^yprandum,quo die regni cóforsà patruo aflumptus eft, in publicum cxgentis more ipucuntemlanceâmanu gcftafte,cuculum(ç auiculâ cumhaftæ fummitatem infediflèt, ^uetulâ occinifte.quo futuræ ignauia: augurio dcierriti proccres Logobardi Hirpran^

tege deiecfto Rachifiû delegerunt, quêForoiulianû duce oftedimus apud Forufem pton^ prima uirtutis 8C futurae ,pbitatis munera declaraffc.Qui rex à pont.Zacharia g uuncios oratus,pacê cum Rom.Rauennatibusc^ in annos uiginti côftituit.Diuerfa tûc ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç°^^”'^^*'°pofttanifortuna utebant,quod hinc pont.Zacharias omandis in*

aurâdiscpbaOliciSjinde Romani ftatu urbis in melius reformâdo intêti erant.Lco au* P 'pPn^um in fandorum imagines illarumc^ ueneratoresfolito magis fa:uiret,intert)t, h 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uarijs ag;itatus fuorum diflenfionibus imperiû per arma ægre reti

6bat.bcriiauit tarnen cum eo prifeutnmorem pontifex» fîquidê binos mittens ex Ro-

Blondus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N z mand

mano clcro prcsbytcros.formulâ ad illQ dcdit catholicæ fidei,in cuias obreruattoneitn g pcrator deberct Rom.pontificibus cófenttre.Scd quo tempore nauïs presbyteros per-lerens Côftàtinopoliappliein'r, Côftantinus cûdalîe Saracenos muafuiusÆgyptïos foIuerat.Ec zÀrthauftus quidâ ad tyrannidê afpirans plebêmulta largitione corruptam feduxitjà qua ad impenù eft aflumprus.Id cû intellexiflet Côftâtinus ilico dalFe adlitto ra AOæ reduda exercitûauxit, ÔC Conftanttnopolim obfîdens ui expugnauït,eaptum in prælio ArthauftQ Côftantinus cæcauit,amp; cum fadiionis fuæ primoribus libero dâna uit exilio.Rebus Conftantinopoli côfirmaris imperator presbyterosRom.pOPtificis oratores exaudiuit. At in Francia loge difpar fuit Caroli Mortelli natorum inftitutio ui tae,qd' Carlomannus baud multo poft partis obitûfeculo abrenunciareconftituir.Ita^ fuo eius^poG'ri defiderio fratri patefaefto, paucisuiæcomitibusfecûdudis, Roma fccontulitadZachariampont.àquoin clcricumordinatus amp;nbsp;habitum monafticûeft indutusîinde ad bcatiBcnedicfti CafTinenfe monafterium accedes profeiïionem dCin CO perpetuo cômorandi uotum emifit.Pipinus autem genitoris auicç uitamaemulatus, F eos gloria fuperauit.Longû cftetSïf noftræintentionicôtrarium ea referre fingula,quç Pipinus in Germanos, Aquitanos,Burgundos,Alemannoscpgefïit, quibusinregioni bus cû gêtis Francorû, SC eius regis Childerici nomine omnia gerebant gloria amplm re,nihil maiori habuitimpedimento, quod regem propéamentem uarijsfurentê in-cpttjs tolerate cogebatur.lnuenio apud Alcuinum,Paulumq5,SL' plerofcp alios,qui Frâ corum gefta fcripiere,proceres populoscp eius gentis Pipini uirtutê,ÔC ecôtta Childed ci regis amentiâ.debitis pêfanies meritis,Zachariam pont. Rom.confuluifle, ineptum neregê ultra tolerandû.anPipinum mérita fraudandum regia dignitatecêferet.Cumtp refpondiflet pont.eum qui trgia melius obire munera noflet,habendû regenrFrancos Î)ublico totiusgentis côfilio Pipinum declarafle rcgê,Childerico in clericum tôforato.

depomififte Petrum bibliothecariû miror, cum de Carlomanniad Zachariâadufntn cæteris feriptoribus cocordet. Per idem uero remporis'in quo Carlomannus Româ fc contulit,Rachifius Longobardorum rex fœdera rupit paiis cum Ro.populo,in annos uiginti pauloantc conftitutæ.Namc^ agros Rauennaris exarchatus ubiq; populatusm Perufiâ duxitjCamq? accuratiffime obfidcnSjadnifus eft adhibitis arietibus amp;nbsp;machinis expugnareifed opê attulit ncceftàriâ prêtas pont. Zachariat. Accefïrt ein ad perfidire-gis caftra.ôd deo,cuius fpiritu duôus crat,côcedente, RachiGi animû menrêqi immut^ uit:qui nedS foluit obfidione PeruGâ:uerumetiâ regni ÔC opum,quas polTidcbaf maxF maSjfarcinâ abqcere côftituit. Nâ paucis poft id fatftum diebus, Aiftulfo fratre infeg^ Longobardorûfubftituto,Româ cumuxoreScftlqs accefïitrubiàpont.Zachariacle^ ricus amp;nbsp;monachus eft effedtus, Qua têpeftate Zacharias pont.poft tantas res maxima confetftas gloria, quic tiorcm petiuit coelorû federn. Et Gregorius pâtre Marcello Ro* in pont.eius nominis tertiu eft creatus, q omnia inuenies in Italiæ partibus quictiflima inftaurandis ornandisc^ facris ædibus fui pôtifteatus initio opera dédit, miGicß ad Germanos Bonifaciû epifeopû,cuius prædicatione diuini uerbi maxima Germanorûpars Chtifti Gdêreligionêqi accepit.Sed nec huic etiâ pont, fuit à Lôgobardorum motibus ionga quies.quod tertio pôtifteatus fui menfe Aiftulfus rex amp;nbsp;iplenouus omnesRom* partium Italiæ agtos rapinis incurGonibustç fœdauit.Eum uero pont.per munera ^o-ratoresflexit ad pace in annos quadraginta,magnis 6C,utiapparuit,folidiflîmisuerbO'' rum cautionibusconftituendâ.Superabatuero Aiftulfus perfi'dia prædeceflbresgens fuæ reges,nec eratfan(fti,iufti,authumaniapud cûrefpc(ftus:exquofa(ftum effjUtqun^ to pacis mêfe earn uiolauerit, egeritq^ apud pont.ut G pacis fœdera cupiebatobferW'.’’ Romanos,8C fuarûpattiû popuIos,Gngulos aureosin capita collltos, fibiin ttibutu » pendiumch iuberet diffbluerc. Adnifus autê eft pont.impium regem muneribus torumfuaGonibusdemulcere:S(f cûhaudqüaquâ prôdeflcintelligeret,datisadColH tinûimp.literis,quo in ftatu effet res Romana ôifomnis Italia oftêdit,illi proteftatusîo-re,ut nifi fubueniat, Roma SC omis Italia in Aiftulfi perueniat poteftatê. Preterit hocirt ioco bibliothecarius,qd* poftea ter quaterqjj affirmât,qcP pleriq; habent fcripiores,o ' ftulfum tScRauêna potitû fuifle. Nâ «G quo id modo fitfadfum nullusrefertferiptoG confiât cam urbem cum reliquis ciuitatibus opptdis^,qu» femper antea à Longob^'

LIBER D E C I xM V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»49

A dts falua mäferant,primo Aiftulfî anno in potcftatê ucniflè.Côftantinus aôt imperator pont.Grego.precûinftantiacômotus. ad regem Aiftulfum epiRolas dédit per loannê •mpcnalêïîlcnnariûreferêdas.g ûmul cum Paulo Greg.pont.Ro.germano Rauênam ’cceflit.Inuêtû ea in urbe Aiftulfum pÔt.imperatorist^ oratores multa locuti nihil prae teruerba Qi. quidêafpera reportarût. Addidtttn Lôgobardusrexoratoribusunum ex Çuis Româ Scinde Côftantinopohm j^fedîurS.Eos pont.cum audiflef,6(f nihil atftS efle •ntelligês,Romanos incôcihûadhibuitjquorûprecibusamp;fuafionûinftantiacêfuittali cû imperatore agendû,ut nifi afHiôis Romaî Sgt;C Icaliae rebus lira præfentia,âC cû Ro, ’’’iperij uiribus fubucniflet,alia uia unde haberi poflèt,falus SC defenfto quçreretur.Iuc lunt aâtCoftantinopolim Lôgobardi regis nuncius,amp;f Paulus pont. Greg.germanus. Vtxdû pfcôi urbe oratores,cum Aiftulfus pont.amp;Ro.pop.pcr nundos côminatus cft tore,ut nifi fcfe amp;(. urbem Româ dedant, eos poftea ueiint nolint in poteftate fados ad unumiugulet. In quemaddudus tremorêpont.pop.inLatcranenfem bafilicâcôuoca ^»homiliâhabuit lacrymis fingultibust^ dicêdi artifido pleniorê, imminere dicens ft.o.urbiRo.pop.exddiû,necunamdemcntiæfpem habendâindeditioneimpijflfimo ffgi fada, Viribus aût Ro. populi pofte refifti eius gêtis furori, quç omnê pene ItaÜam VI poteftate habeat.fi qui fperarent,eos rerum ignaros,amp; malos Rom.potentiar cxterlt; ’’^inatores cfTc-hinc folâ efte rclidâ.quæ th florentiflîmis rebus præ fe ferenda. Si ç fîr* •'liftîmo fuerit habenda pracfidio,omnipotêiis dei clcmêtiâ:cuius implorâdæ ilia lit cer fiftima ratio,fi in faceo Si dnere uigilqs ieiuniocp humiliati creators fua,ièmper petêtf-paratu,auxilio poftulauerint.Tertio ab hinc die, c3 fc ex pont, ientêtia bumiliaftèt populusjin fupplicationêà Lateranêfi in matris dhi maiorem bafilicâ eft,pccftum,prç-*ulit(^ pont.pads formula perfidi Aiftulfi chirographo exaratâ,àerudsuexillo, quod preciofilfitnc ornatû præeedebat,pendente, in quâ pop. Ro. omnê periculi fui caufatn foiâ deomœftus eiulansep deflebat.Nec th ceflàuit interea pot. Aiftulfum muneribus ^aiorisep prectj pollidtationibuspertêtarc, fi forte captûRauênasexarchatûreddere, C a pace cum Ro.padâ feruare uellet.Et eu nihil folito magis ^»fîcerct, miflusep ad imp. gwtnanus necfpê pratfidt) literis faceret,nec redirct,cum pop. Ro.conftituit opê regis ^•■anciæimplorandâ. Veritus th ne fi Longobardus id refdftèt,priusaccelerato furore Ro.opprimcrct, ex Franda fuppetiæ atterri poftent, epiftolas peregrino homini Lô gobardis ignoto ad Pipinû dédit,quarû hie maxime tenor fuit: ut quoniâ Lôgobardus •'fcpada cû Ro.feruaret fœdera,nec exarchatum RauennatêSi alia de Rom.capta,ut piecepredo'ueredderet addud poftct,opêipfe Chriftianiffîmus afferret,cuius opis t a Voutfolidioriiniref modOjfcripfitpont.oportereregemPipinum tan^ proprio indu^ I “ wotu ab ipfo pont.ut in Francia ad feiret poftulare.interea Paulus pont.germanus, 03nnes^filentiarius,5^ Aiftulfiregis nuncius, ficut Côftantinopohm fimul tuetât,pa ’■’lerfitnul Rom.ad pont.funt reuerfi: fuitq^imperatorisreipôfi futnma:Gregorio pór.

Aiftulfum pro pace redintegranda,pperandum cftè.Dumc^ pont.ad iter fe accingtt, K ^®^^‘^gi5dus epifeopus Si Antharius dux à Pipino FrancorS rege ueniêtcs pontificc Q “tfecôlcrret in Frandâ orauerunt.Mouititaej pont.utriufq? regis Si fimul imperatoris Vunctjs fociatus. Et priuf$ Papiâ perueniret, præmifti ab Aiftulfo nuncq iîJius uerbis piæfcriberenô funt ueriti, ne Rauênâ,aut illius exarchats peteret,fôrc polliciti, ut fi ea t^peraflet poftulatione.uoti eu in exteris eopotê faeeret Lôgobardus. Cndis poftea fi vvilutiuerât imp.FrancorS«^ regis oratoribus corâ Aiftulfo perdudus pont.poft mu-Vera régi data faciens uctba,SC perfidiâ Aiftulfi grauibus notauit uerbis,omnia quç-cuticj aut ille poft uiolatâ pace cepiflet,aut fui pracdeceftbres Lôgobardi reges occupa ”’nt,reddi poftuIauinCScj Aiftulfus pertinax ficut antea perfifteret, egerût apud eS

Frâciac oratores,ut pont.dimitteret in Frandâ ,pfedur6.T ulit id ægernme Logo 3idus,necth aufus FrancorS regijqif tâtopere cupiebar.dcnegare, Gregori« permi-**•«5Carolus,cui poftea Magno fuit cognoment6,Piptni regis filius adolelcês.Frâco P quot;Vet ingreftum à cêtefimo lapide ad palattS ufc]^Pôticonê,ubi Pipinus erat,dedux« t* tertium lapidé rex Pipinus.âf equo defcendés.pôtifidscji pedes ofcula-•®»iHuin terra tncedens,amp; frenum pont.equi rcgens,ad cubkulum uicp deduxit,

PRIMAE DECADIS FINIS.-Blondos.

»50 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g

BLONDI FLAVn FOR

LIVIENSIS HISTORIARVM AB

PERU ROMANI INCLINATIONE DECADIS SECVNDAE

LIBER PRIMVS.

CRIBENTEM H ACTE N VS DECIMO VO-lumine non magis Romaiiolum liTjpcn] inch'nauon?,quain ipfius urbis Roinæatqucltah'æ defolatïonem, ad quamfupc rïus eas oftendimus pcrduôlaSjfæpc mœftit«a,Qpc pauorin' p uafere.Nuncranquamipfe in pen'culi parte ucrfer,horrca (O fydcrareatqucrcccnfcrc,quâm gelidotrcmentiiî corde,Ro mani ôi fuarum partium Itali regis Aiftulfi facuinam formida bant. Quamprxmumenim pontificem Gr^orium Papiadc cefïifle uidit,primores fuæ gentis fcqui iunit:qui integrain ablatorumrcftitutioncm poHiciti,ilium ab inftituto itinerc rcuocarent.Quumcj^ Gregorium faltus Alpium clauftra^ ingreflum, quæ Francoruni præfidioteftebantur,continuafleiterdidicit,comminatus eRjatqueuoluitRaucnnain cum fuo cxarchatu,mortalium cardejcrum direptione.aedificiorumtjinecndiouafta* rc, ut eo liberatus tot oppidorum, toteiuitatum cuftodiærefpcôu, 1 ibcrior in urbcm Romamducereneamt^ priusufqucadfolum cuerteret,quâm poflet PipinusexFran* cû fubuenire. Nihilcç uidctur magis impium regem à tam crudeli propofito remouif« fe, quàm quod fperauerit pofle Pipinum dolofis artibus deftinere. Carlomannum G namque Pipinigermanum, queminCafincnfimonaftcrio oftendimus profeflîonisâi perpetuomanendiuotumcmififlcjfeduxitjUtinFranciam Ce confcrens Ptpinofratrt aducntum in Italiam bellum in Longobardos difluaderet. Ingreffùsq? eft itcr pfeu-domonachus Catlomannus.Fucrat interim Pipinum ferio alloquutus pontifex Grego rius, ÔC quod de aduentu cum copijs in Italiam petiuerat,ab illo impetrauit. Id enim lo^ lummoræpetiitPipinusjUtpontifexuernouumquietoexpcdlaturus animo,fefeapud fanëîi Dionyfii Parhifienfis monafterium intcrea contineret. Dumt^ pontifex deitinc re quaflatus periculofiftimo correptus eflet morbo Pipinus comparando cxercitui opcramdaretjCarlomannus properanter confetftoitinerciùperuenit: quemtantum abfuit, ut cxaudiret Pipinus regis Aiftulfi ÔC Longobardorumamicitiamfuadenrem, quad ilium à clauftro Cafinenfi profugum, in Viennenfe monafterium relegauit. Vbi baud multo poft moerens indignabundusqj interijt. Addutftus pontifîcis Romanifua' fione Pipinus, Aiftulfo régi per oratores fuadere conatus eft: : feruanda efleRomano fiontifici pacis fœdcra,SC contra ius fascÿ capta in integrum reddenda. Longobardoif leurfemper anrea, quod rogabatur,recuiànte,Pipinusrexocculteprius deftinatam in Longobardos expeditionem publico edido Franciac 8i militix ducibus indixit. Quumq? breui poftea medio itinere quo itur à Parhifienfibus ad Italiam, omnes ad db era conueniftènt, perfuafus à Gregorio pontifice Pipinus, fecundam ad Aiiiulfumlc' gationem de pace mifit.Nedum uero paciacccdere uoluit Longobardus: fed multam f^rancoSjin ponti£iccm,in Romanos, iniolentiftîme eft loquutus. PrxmiicratPipinui kuis armaturx turmas, qux Alpium faltus, meatuscß infidentes hoftem ab incurßonp bus prohibcvent.Paritertÿ Aiftulfus aduerfa parte non quidem leu cm permiferat arma turam, fed dauftra Alpium feruarurus cum omni excrcifusroboreueniebat:quipau' citatemipernens Pipinimilitum,illis congreirus,^: accepitincommodum,Slt;: Alpibus detmbaïus eft.Quæ quum Pipinus audiflet, agmina accelerare, nec ulloin loco priuf-‘quàm apud Papiam confiftere iuffît. Papia obfidioneprefta ager proximus arque om-nis

DECA DIS S E C V N D À E LIBER P R I M S

•'IS adl'acensregîo à tanto Francorum cxercituuaftabantur.Raptas muh'crcS,afmenta, ^idik^abadoscolonosmanuspoft tergarcuinó:os .milesFrancustncaftra cogcbar, ba cum magno exercuus applaufu cerncrct, pontifex Gregorius fæpenumero inge* ’’’«ituandemtß mifericordia dudus,cgit cum Pipino ut Italie.in cuius populorum cap» ^^i(l rcdundaret malum,mifertus, Longobardum fi uetercm feruare pacem, fidolo ca-Piaredderc animum induxiflet,ukra prcmerc,âf regno expellere defineret. Eas foluen ^«obfidionis QC innouandæ pacis conditiones, Aiiiulfus non modo aceepit,fed mag-’’’sadulationum fallacqsbonitati ÔC cJcmcntiæpotificis gratias cgit.Infuperq; pluraÖ^ ’’idiora quam poftularentur,fpontcfuaad promerendam fanôiuiri gratiam eft pollict tefccundumquæconftituta muftisadftipulationibus amp;facramenti religioneaLon-gobardoregefuiscp opnmatibusfirmata,Pipinusreft'(ftoapud pontificem Varnerioy ‘PeftataeuirtiitisinterFrancosprocercsuiro,qui pacfta exfœdereimplert curaret,in », branciam reduxit excrcitum.Poniifcx ucro quum Aiftulfus paruam reddendis fe præ-ænteciuitatibus peteret moram, quoufcp laceratum bello Papienftm reformaret agrS, ^ftaamp;^æquapoftulareuidebatur.lnterimcum VarnerioRomamcftpiofelt;ftus,dumcj^ P’pinus Franciam,pontifex Romam petift,Aiftulfus reXjCotradis tumuJtuarie eopqs, ^3uennamuenit:amp;^excrcitu magnisconatibus parato in Romam duxit: quamobft-^’onecinâam, tribus preflitmenfibus:ô:omnia quæ pomcerio cxcluduntur, abfquc diquo diuini aut humani iuris refpedu.crudeliflime uaftauif, ut plura tunc immanis ty fannus Romæ fuburbanis ÔC agro intulerit dctrimenta.illis omnibus, per quæ quatuor quadraginta ac trecentos annos, per quos RomanUm ad id tempus indinauerat im-pfrium^VifigothijEruli, Oftrogotbi,6CipfiintulcrantLongobardi.Gottfugeratuerö ®bndiom's initio pontifex SC Romani ad unicum certtflimumcß Pipini præfidium,duo buscxnobilitatc Romana Varnerioadditis oratoribus, qui fecundo Tyberitnmare ^dapfijRîaflîliam 80 inde Franciam petiueruntJntellcxcratenim Pipfnus.quodegc-piatLongobarduSjamp;Sreparandisreuocandisqjcopqsintentus erat.Quare Varneno.à: oratoribus auditis,nihil moratus,iterad Italiam eft ingreflus» Sed dum tantisfluduat angiturlt;^ uel detrimentis uel periculis Roma amp;nbsp;1 taIia,Conftantinus imperator nullamr fubueniendi curam fufcepit,quanquam uaria tunc,amp;: fibqpfi contraria ufus eft fortuna. bt quidem hinc earn habuit imperator fecundam, quod Turci tunc primum Aliam in-uadentes,Halanos primo,poft Colchos, amp;nbsp;Armenios, inde Afiæ Minoris populos,ô£ ^^extrcmumPerfas,Saracenos agrorum direptionibus.ô^mortalium magnis reper-^orumautcongrcdi auforum cædibus infcftarunt. Fueruntque amp;nbsp;ipfi Turci Scythæ,ex •isquos Alexandrum Maccdonem intraHyperboreos montes, ferreis claufiirerepa-guliSjquum alij traduntfcriptores, turn beatus Hieronymus afßrmat.Tantas auteni babuituiresTurcorum infultus,utSaraceni pacemfecum habere nulla alia potuerinc ^ïtione,quàmreftituto Pcrfarum regninomine,quodSaracenoSjFocae, ÔCHeracft| kmporibus,in fuum oftendimus confudifle^Pafli namquefuntæquo animo Turci, ï^erllsfamæ Celebris genti fubefle,qui Saracenos in terra aliéna fuperiores nolebant to blerare.Aduerfamuerofortunam.uelpotiusdeum fuis iratum peccatis.indefenfit Con ftantitius,quodpeftis ualida, amp;nbsp;propeilli, quam genitoris tempora habuerunt fimihs, Conftanrinopolim populata eft:quam peftem Hugo Floriaccnfts fcribit, quum in Cambria cœpiflèt, Siciliam äs inde Conftantinopoiim inuafifle.Itaque quum loannes ^ftntiariusà Papia Conftantinopoiim reuerfus, Gonftantino imperatori renunciai-ftt,Gregorium pontificem à Pipino Francorum rege uocatum,in Franciam accelfif-It.Rauennæamp;ltal/æ cxarchatum,quem à Longobardisopprimi,ac omnino confiimi neglexerat,timuittradipontificibus,autRomano populo gubernandum.Quodnefic îtt,conftituitrcfiftere;præfanimqueIoannemfilentiarium,ÔL cum eo Gregoriumpro loafecretis, mißt in Italiam oratorcs. Qui Romam uenientes, primum adntfi funt Uerbis deftinere pontificem Gregorium, ne Francorum auxilia imploraret. Sed pontifex,quodfecerat, nuncios in Franciam dimififie diecns,iliisfuafit,utpariterip-Mad Pipinum tn Franciam fc conferrent. Addidit tarnen Gregorius nauigaturis impoatoris oratoribus ex populo Romano duos, Pipino ut in iententia perfifteret f«afuros.AppulG Maffiliae imperatoris orator es, tntellexcrunt Pipinum Francorum re

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N 4 gem ire

gem Initaliamcum cxcrcku properantê Alpes fupcrafle: quoraolcftifiimopcrculfinSE cio Grzei potificis oratohbus,ne Pipinum regem fecum adirer,perfiiadcre conati iunt. Er quum Romani iufla pontificis fibi exequenda côtendercnt,dolo Grzei agcre tofti* tucrunt.Profc(fîusq; noctu Romanis omnino infeijs, Gregorius protoafecrctis PipinS aceelcratoitinere aîîcquutus cii,quem in agro Papienfi inuentu multis magnjsi^ mune ribus donauinexindeingentisprzmij pollicitationefacSa, Pipinum imperatorisCôftâ tini uerbis orauit.ut Rauennam eiusq; exarcbatum imperio cuius de iure eilet,no po tifici aut Romanis reddere promitrcrct. Ad quæ refpondit Pipinus,fe primariam amp;fn3c alteram in Longobardos expeditionê nulla præmij temporalis, aut diuitiarû fcculifpc pelleóum intine;fed fola eiTe commiiîà in deum,in animz fuz detriments pcccata :quj bus abolêdis,aut ex parte leuâdis adduefius, bea to Petro amp;nbsp;eius fuccefi'ori Romano po tifici, acRomanz ecclefiz opem pro uiribus afPerre uoluerit:hinc fe nullis przmijs.nul lis pofle abduci fponfionibus,quin ad animz fuz falutem deftinatam, amp;nbsp;Romano pod fici iureiurando promiflam continuer expeditionê:cacpintentione Longobardos deler re adnitat.ut Rauenna,eiuscj exarchat3,amp;f alia de Italiz terra ab illis occupata recipiat, Romano pontificijamp;Romanz ecclefiz concedenda.AbfolutusinfelicilegationeGre gorius jjtoalecretis Roma 6C inde Conftantinopolim redrjt. Aiftulfus uero Longobat dorS rex à Pipino graui obfidione preflus,deditionê ex fuperioris pacis fcedercfecit.n( Pipfnus omni cauturus fraudi Fulcadum abbatê,qui reddenda caperet ÔC potifici darel cu cohorte una delegauir.Eam duitatum oppidorStp Gregorio pontifici Romanored dirarS fcriem,quicunqp ex Petri Lateranenfis ecclefiz bibliothecarij fcriptis attente pet leget,facile amp;nbsp;certe intelliget,quib.Rauennz exarchatus terminis cócludatur.Sunteni hax bibliothccarq ucrba,quz ad tantz rei certitudinem cenfui apponcnda:Pr£nomin» tus aSt Fulcadus abbas,RauennatS partes cum miifis Aiftulfi'régis pcrucniens,pcr nn* gulas ingreflus ciuitates,tam Pentapoleos,^ Æmyiiz,eascp rccipiês, obfides dcuna quacp tollens,atq; primates unâ fecum cum clauibus portaru ciuitatS duccns,Roman’0 peruenit. QuodautêPentapolis complexafuerit quinqi ciuitates, uerbiproprietasar* guit,eascjRaucnnam,Czfareâ,Claflèm,Forumliuîj,amp;Forumpopilijfuifieconftat.oe cûda eft exarchatus potiftima pars Æmylia,uetufti célébrati in Romanis hiftorqsuo cabuli Italiz regio.quz à Forocornelio,nunc Imola,quicquid uia eiufdem nominis offl niumlralizcelcberrima perBGnoniam,Mantuam,Riicgiâ,Parmâ,amp;PIacenriâ,adPa'' dum ufep habet,compledebaiur.PlacentinosaûtjParmenles, Rh eginenfes, Murinen' les, Bononienfes,amp; Imolenfes,agrorum fines à iummis Apennin! iugis ad Padû prote' di erram ztatc noftra uidemus,ut Rauennz agrum pariter ab ipfo Apênini iugo perFa tientinos eius agri partem ad Padû amp;nbsp;Czienates Ceruienfesq? fui item agri portionem à fummo Apenninoad AdriaticS pertinere certilfimahabeant documenta.Idetiäue terrzuelpaludis,quodintra JVlinciû Padurnq;à Veronenfis Vicentini($agroröfinin’ in Venetoröftagna Adriaticumq^uergit,agrûfuiireRauennatê,quumc£tcri Icnptores tum omnia oftenduntmonumenta:ut non minus tune Rauênz iuris ccnierenf Ceruu» Czfena,Fauentia,Comaclum,c^illzquatuorciuitatcsuocabuloPentapolisappelbjÇ; uripfa exarchatus appellationecontincretur,quicquid à Piacentinis agri PapieniJsnn bus Padû inter Apenninum paludes ftagnatp Venetorum amp;nbsp;AdriaticS pertmetad Ar minûjquâ ciuitaiê,ô(f quicquid intra IfaurS,cuifluuio nunc Folia eft nomen,Adriati' co continet,exarchatui additum fuille oftcndit cófuetudo iuris ab exarcho diced) ad hcc têporaobferuata.Alia uero loca,quçidêdicitbibliothecarius,à Pipinoregepn' tifici Romano dono côceflàfueiunt, Ariminum Si abillo diftans duodecimo Concha pride mari fubmerfa,Pifaurû,Faunum,Vrbin3,ConesLuceol!,EugubiS,Vrn na urbs,amp; NarniaïS^ in Picentib,Efis,amp; Serra.Fuerunt quo^ oppida Boibi numero J uiginti,a Bois olim di(fta,quor6 SarfinaPlautipatria eft capuuMonsferetri, quonoin ne alia itê ad uiginti cenfent caftellaxaftellSfancfti Martini â libertate diucóferuatac rSjtöc Acermons dió5,Acerra,amp;Monslucati. Dum prpdirfta ex fœdereredderent,a nifus fuit Aiftulfus priftinis perfidiç fuç artib.uti.Nâ PipinS qui fe interea ad radices pis côtinebatjtrûs Alpes .pperaturû fperâs, Fauêtiâ de Pêtapoli Fcrrariâ reddw c ferebatscS diuinofubtracîus iudicio apoplexi correptusin uenationeinterfjtQP

LIBER PRIHVSi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;155

/^tellcxifrctP/pinus,Alpes efttranfgreflus.Aiftulfîmortecelcn'fariia per ïtali'â dïflemina ta.Defideriusdux Longobardus Hctruriæpræfcôlus,copiariim quibus præcratrobori innifusjid regnum per arma «nuaGr.ld aût adeo molefte rulit Racln'fius, quê Aiftulfi ger ttianum fuiffe oftêdimus,utinfcrrupto monafticæ ui'tæ ^apofito, arma mducerctm De^ fidenuni,omncsq^ Italiæ Longobardi,exceptis Hetrurcis,R.achifium fcqiiebantur, qui •nmagnûcoaëîi exercitûHetrufcosfines inuadereeôftituerant.Cû Defidcrtusfibi«/ niens Gregorij pontificis fauores multis precibus implorauit,fore pollieitus,ut fi pond lex Romanir^ opê afFerrent,ipfe regnum adcptus ea redderet, quæ ex focdere erant relî ^ua;amp; non folû pacem cum Aiftulfo initam fcruarenfed pôtifîci QCRomanis perpetuo obfequeretur.Eam cum audifTet legationem pont.Folcadi abbatis confilio ufus fiaruic Eefidcriûexaudire,mifitq! ad ilium inThufciâcum Folcado PaulG fratrêfuum, quifœ dera conftituerent.Eorumc^ formula ex pontificis fententia breiii eft conccpta:,SC Défi derius fuicj^ proceres atcp cômilitones maximis dirisq^ in fua fiC filiorum capita, fi fidem B 'allèrent,conceptis execrationtbus,fefe iurifiurandi religione obftrinxerunt.Foederum lormulainurbcdelata.mifit Gregorius pont.SteplianSpresbyterû ad Rachifium.Loii gobardosq^ fua fecutos arma,admonens ne Defiderio que appellaflet regem.aduerfàrë tiK.Foleadustp abbas cum fua cohorte fecutus oftêdit fore, ut fi Defiderio ultra mqlcfti «de pergerentjCüm Romanis Francisco magis,^ cum Defiderio bellum gerant. Quib. dftiti tantis côminâtionib.Longobardi,Defiderio confenferunt: qui fidem pôtifîci ex federeferuaturuSjFauentiâ cum fui agri caftello Tyberiaco, quod nunceftBagnaca-ualiû,dcdit.Qiio in tempore,autpauloprius occupataab AiftulfoLongobardorS re^ 8e,Rauenna finem habuitmagiftratus exarchorû a' Conftantinopolt in Italiam miffbrS anno quinto feptuagefimo fupra ccntefimû,poftc^ magno Romas Ôfitalfae malo Nar

calamitas inchoauit.Statu Italiae,amp; urbis Romæad earn pacis quietê pô tineis opera ac infigni uirtute perduiflo.intcndit uir fandlus animû cleri moribus in reli ■ gionis ceremonias reformâdis:fed qui iam annis efietgrauis, amp;nbsp;multo rerum gefiarum laboreattritus.ad anni pontificatusfcjttidecimi finem obijt: fuflFedusqî illi Paulus pâtre Conftâtino Ro.quietiora per Dcfidertj regis pace tempora habuit. Dum hase fièrent ia italia Gregorio protoafecretis Conft antinopolim reuerfo, imperator Conft dntinus ni nfphariaaduerfusfandarflueneratoresimaginûperfecutioneperfeuerabat.Nam cutn nrbisConftantinopolitanaeepifcopusnomine Côftantinusfuasimpietati nolletcôferi tlt;i’c,Nicetafn fpadonêordinauit epifeopum. Depofitus uero Cpnftantinus ludibrio hà bitusriagellatusejcapitisfuppliciuluit.Per quod têpusrex BulgarorûThelcfius Thra Clam populatus eft,que Conftâtinus repulfum magna copiarû parte fpoliauit:isqî The.* ‘CUüsin patriam de fugarcuerfus,â fuis ob rerrî male geftam interfedlus eft.Ei fubroga^ tnsinregè Sabinus ConftantinS imperatOrê placare,fiC fibi foedere amp;nbsp;amicitia coiiinge te cupiensjilli in imaginû depofitione cœpit confentire.Qjjod quidê adeo molefte tule tuntßulgan'jUt nouum regêinterficere fint adnifi. Sed is fuga prolapfus Conftantino-P51iniferecepit,creatuscg eft àBuIgaris rex nomine Paganus. Qgt;ia tempeftate Côftari

Leone filium imperîj conforte fecit,ô^ Hirenê Athenienfem curidis Gi aéciç puel nspulchritudincprælatamilliuxorem dédit.Tanta aûtimpietate Conftantinusinreli-gionêChriftianâ exardefcebat,ut cumHabdalla Saracenorum àmmfrrhato nulla alia rat tionefœderaamicitiamcçinierit, ut Chriftianosâaracenis cohabitantes perfequerc-tur.ndminiftrabat Thraciâ pro prætoreCôftantini eunuchus.quiapud flagitiofutnim peratorênutritus illotruculètiorcrat:8d ne dum imagines deponi cremarit^ curauerat, cd omnibus quoc^ ecclefiarû ornamentis ad haftâ diftralt;ftis,preciû imperatori miferat. ^d que prædidus referibens Conftantinusp'Ilumq? dicens fecundû cor fuû à deo fibi dai felummis laudû præcontjs extulit.Sed aptid Francos interea rex Pioinus gloriâ in dies ^‘^âUgebat.Quo cm têporcabItalia in Franciaredtjt Trafillo dux Bauaroi tulefecômendatQillifubdiditEt Saxôes «iôsamicitia precario potititrecêtoséquités ’Muâcûcpexpeditionêiuberentdareproniiferunt. Maiusucronegociû Pipinofuitj'ni ^5^*,f^''°®»Ruib,fubigendis otfto çftâtibüslaborauit.Eius bcHi anno primo cûadoppi ni heloathû caftra pofuifletjtimuit Nauferius Aquitaniap dwx,ôf fatfta obfidione obfi

datis cû Pipino tn gratiâ redqt Jed ^primû intellexit Pipinû fîUoslt;^ ad remorio iaregt^

DECADIS SEC VND AE

ra regni loca cum copijs acccHlflcjperfidia ufus regnum Franciæ inuafit,fanta(jp«^ E cia prafdando urendocj iter emenius cll,ut prius Caualiccfes egreHiis fit, quamPip'p^^ copqsundK^accitis potueritfubuenirc.QiianquamPipinus lenetfiutiindulgenscaex peditionem omnium primamCarolofilio adolefcenti duxitdemandâdâ.Profcôusin Aquitaniam Carolus,ßurbonium,CIarmötem,ÖC multa de Aruernis cepit, lauluscf a« fpicijs tnilitiam Carolus inchoauit,ut anno inde feptimo ducîis alterne à Pipino gen*t® re ÖC ipfo Carolo expeditionibus,Aquitania Franciæ regno fuerit fubalt;fîa.Quo in tcpo re Pipinus in Turonrjs apud fandum DionyfiS eil defundus.Erat annus in quo hæcnc bant pontificafus Pauli decimus,qui amp;nbsp;eius uitæ ultimus fuicpcr cuius pontificistêpo' ra tin ualuit Pipini régisFrancorö refpcdus,in quemDefideriusLongobardorSrexO' culos femperhabuitintentoSjUtnullis intcrea modbus Italia autRoma fuerit agitata.Ij pini aut morte audita,Defiderius in Romana rem macliinationibus uticccpit. Namcu Pauluspontifcxapud beati Pauli ecclefiâfpiritûin extremis duceret,TothonêNepeli-num duce,qui Longobardisfemperftuduifiet,Defideriusimpulit,germanufflfunnO' p mine Confiantinum etiam ui illata pontifice à Romanis fufcipi curaret. Et quidemTo^ tho tuncRomæ babitans magna ulus audacia,copias à Nepefoacciuitjearût^armisft** patus Conftantinûpont.proplianatûinpatriarchium Lateranenfe perduxit:necdeiue runt epifcopi.ôC afij clerici,â quibus uel inuitus Côftanrinus pro pôtifice fit habitus. Al ter edâ Philipptcus pariter à paucorS fadione in pondficê proplianatusbrcuicftdeiequot; dus.PcrIhtit aût dtudus in Petri cathedra Côftandnus, Ôi epifcopos presbyteroscpm® re ponrificö ordinauit.quoufi), clero populoq; Romano in trib. Forts, quæ eft fanäi'Ä' driani ecclefia per Chriliophorö primiceriurn coado, Stephanus Siculus canonicein pontiHcêefteîedus:qui odauo eledionis die cöfecratus,nihil duxit antiquius,$Pip*' num,CUJUS mors Romæ tunc ignorabatur orarc,ut prælatos ex Francia mittens,cond» um Romæ fieri adiuuaret,quo erroribus purgaret eccleßa, quibus earn Conftanttnitw pietas coinquinaueratSergius aöt nomenculator, quem Stephanus adPipinuuimde^ rat oratorem à Carolo Carlomannoqj quod petrjtimpetrauit. VeneruntnamcpexFran ciaduodecim cpifcopi,ÔCahjecclefiæprælati,quib.ltaltæ epifcopisinLateranêfiecde fia cóiundis celebratu eft conciîiû,in quo Conftâtinus eft damnatus, eiusq; ada quan' turn oportuit ftintreftifia.Ea cum fièrent Defiderius Longobardoru rex etfi Confiât^ partibus occulte fault,nihil tn aperte In Romanos pontificemqj eftaufus, quodFrâd^ regesucreretur,quosnoueratPipinigeniforisueftigiaimirari. EratRomæPauluscO' gnomine Affiarta Græcus.Conftâtini imperatoriscubicularius, qui ctiâfiducatûRo' manu,quo fieri c5fueuerat,modo non regebat:quorund5 tarnen RomanorSresnouas affedantium ScDcfi'denjLongobardorum régis fauoriinnifusaliquidpriftinæautod tatts Imperij conferuabat.Defiderius enim cuifufpeda elîèt regûFranciæinRomanos affed{o,per ilium conabatur partes imperij præualereicui rei ut efiicaciorê darct opera, mulrls Romans pontificêblanditijs demulcere conatus eft, adeo utfefe Romauocari, amp;nbsp;ad beati Petriuifitandaliminainuitari curauerit.Venitc^ fummâ præ fefcrensjjCh*^* ftireligionedcuotionê.Pontificiauteinbeati Petribafilica congrcflusuerbadcdithU' millima,ôC tafia exquibus pont.infpemucnitfoie,ut nulla pofthacRomanosinterS^ Longobardos contentio oriri poflet.Quibus dolofi regis polficitationibus adbeatlPe tri altare iurifiurandi religlone afïîrmatis Afîîartâ Defiderius fiC Romanos procercsafi Joqui uoluit,SC cum multa de fedis inuaforib.Côftantino amp;nbsp;Philippico efient dida.cen fuit rex in fuafores.fautores impulforest^ in eos fit^lices presbyteros, qui fepapel fentin pontifices prophanari,animaduertendû,ÔCAmartam claris incicpansucrbis,qd feditiofis uiris pledendis eflèt remilTus,ilium impulit cupientiflrimô,ut inChriftophortt primicerlû fummæ tune in Romana urbe autoritatis uirum ÔC reip.pontifîcatusrj aina' tilfimô.ôC in primis FrâcorS partib.ftudentê manus inijccret. Euocatit^ Chriftophorus amp;C Sergius filius fecundicerius oculos funtefFoflî, rege Defiderio Romanis egreflbfinl bus Affîarta autoritäre quæ illi auda erat fretus,multos exRomana ciuitatecarcerauif, plurimosrelegauit.Sed breui poftej^ bæc fieri eœpta erant,Stephanus tertio Meredimi (lio pôtificatus fui anno obijt.Cui fucccflbr canonice cledus fuit A'drianus patreTheo doro fumnaæ nobilitatis uiro Romanus,amp; eius nominis primus uir pania â' fobolc fw dignus»

Liber primvs. . , -

A ^'gnus,ideô natiïSjUt co fiftigij eucólus fuifle uidcrct, ut Caroli Magni Francorum re* gisuirtuti rcfpondensjem Romana Italicam«^ ab illo erigt adiuuarct. Vixdû fa «Ha funt mo confenfu huius pontificis elcâio tn publicu cxtcrat,cûis magnantmus patrie fuac affediiscarccratos ab Affiarta hbcraiut,exu'esq5 in patriam reuocauit.Quod cS iciciG fttDefiderius tanti uiri amicitiâ,nc FrâdS legib.adhærerct.ocçupare quaefiuit.Itacp rnit itnsThcodora,Spoletiniim,Tumioncmlt;^ Iporegienfem duces, nbsp;Pandulfumueftiaj

duinfuu pontificcm orauit,ut foedera fecum ôdcum omni Longobaida gcnte inirct.Ad refpondit pont.fe qui paccm cum omnibus, in primis cû Longobarda gentc cu^ piathabeté.nuÙâ pofle uerbisDcfideri) fidcm adhiberc, quod curn iaueritmdCTin^ •ftiflam Stephano potifici fide intra fdedcra totics uiolafi'e,quotics illi dolo a^cp aut ui' ’ibuslxdcdi pracbita eft occafio.Dutn ucro ca quae per oratores intentât Dcitderius^nQ Uaillifefcbbtulitblandientisfortunaefpccies,quae pofteain cotrarium exhimanarS rc to Wiifuiicrfa,fuufn gcntisc^ fuae exterminium incboauit.Catlomannus rexFrancoru^

Carolifratetjper id temporis obierat.Et Berta eius uxor lldegardæ Caroli uxori? ggt;O’'*S *nuidcns,aliquid incendi^ quod Caroli uxoristç ftatûlab€fa(ftaret,fufcitare conimuit.l-

1 b(h Artdoàrn cuiufdam Fraud confilio ufa.cum nullam haberct aliam noccndi Ca» oio Uiatn,ciitn filtjs ad Deftderium regem in Italiâprofugir^ua Dcnderii« b andc cxccpu, «nagnatnamplitudinisfpemerexit.SperauitautêilicoDcbdenus, fiCarlonunni fihos

1 nbsp;nbsp;à Romano pontifice in Franciae rc^es èltgi facerct, fore ut Caroh

I tcllishcerata duilibus minueret.Quod cum effet fad urn, ipfe Francorum m«u ‘berq

1 twltaliamnbi paruo negódo fubtjccre coi^dcban Sed nulla ept ftb i «aminiundtonê pontifids,qui petita çquiffîmis codihonibus »efperas pöttficê fi bello agttarctur animos dcmiffurQ,magnos p^ mui tas Italiæ partes

I conciuitmotus.primiq; omniû Spoletmus amp;nbsp;Iporegtenfis ducesP

I mum Perufiæ applicuerunt,cum regis Dehderq »ntmiciiTtmum tn ponttiicem £lt;^Romq nos anttnutn per eptftolas notum fecerc:quibus in ep.ftolt.% quod certum erat pont.fic.

1 ttiam Fauentia £lt; Ferraria,6lt; Comaclo cum corum ducatibus potttu,piemeda oblidiQ I neRauennafaceremaiorcsapparatus.Incboauerat pauloantcurbs Raucna apcrnicio 1 fiimperatorû exarchorûtç cyrannideliberata gratiffimam ialuberrima($ ha^rc guber 1 nationis Formä.Siquidem Leo tune quadragefimus prtmus archieptfcopus.Sduhanus,

Petrus,äc VitalianüSjRaucnnares tribuni plcbis Rauennä exarchatumc^

1 pontifice adminiftrabant-Qui très trÿuni

»mvloraucre.Tunc pont.eofdem amp;nbsp;fimul btepbanum bacellattu ac Paulum Romanos ciiicsadDefidenum^mifit,iUumlt;^ orauit,utàmotibus

dtraconttaiufiurandum intentatis temperans,occupatas redderet ctuitates.C^tbus au «litisovatoribus rcxmäenaufiisinfolcntia,oportererefpodtt.utpoiK. feeuw dcrcruin

ÛetcŒt cum fe epiftolis nihil proficere intelltgeret.abbate monaftcrq babinenftsA c? touiginri monachos Celebris fanrftimonias dei feruos oratorcs mi u.eos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aijfer

Ptrtioftinadc®deiiudicio.nifibcatoP£lrofatisfa«rcMudcntetlonuutos.noM^^^^ ÜÄrias.i$pdus accepta, cpiftola, cxaudi^tÄ tn Andrcam

Memducem.oratorcs ad pontifice mtttcsjiterüut adfetretmagnoper _ nbsp;nbsp;• nii-»inlt;

Ueto in fcötêtta pont.fe dicens $ primum omnü eUm tnlocu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ 'quot;Äquot;’

Pôtificatusinitiofucrât,adregêquodï(ÇUOcaffct^peraturuA .t. cp --u-jVAna tiStedituris oratores fuos Perdu religiofum,Eugumenufanai Sabx monach^« Ana Msdefcnfotc.quib.ctiliu(nt utaccipctct,flrcddctct Defidefu, occupât, Tmucto tMuitutetütacobnixe oratus poftulatataplcuctit Delidcrw,, q. fc ad urbis Ro. ob^ «owduawûcôininatus eltOiJO B™'*® nbsp;nbsp;nbsp;“®‘‘® P®'-’».’“ P®quot;“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'?

At2urlt;ii^

D E C.A D 1 S S E C V N D AE

ftaurart'jSir cætcra petferendæ obfidioni neceflan'a parad curauttMiGtc^ ad Carolüora E tores opem imminenti rerum ecclefiæ excidio imploratum. ld cuin inrellexiHet Defîde rius,magnaut pohtificem in fentendam ducerctaftuda eft ufus.Namt]^ Papta cö Adak gifio filio Sc magno proccrum militumq; comitatu profeöus Carlomanniuxorê Berta Sc filios atlt;^ AiideariûRomâucrfusduccrc perrexit: amp;nbsp;cum Spolcrum applfcuillcc A' drianûpondficêde fuo Francorum pacifîco acceflu per Andreä Referentjadûôt-'trcs alios fecit cerdorem.Tunc pontifex futurum intelligens,ut Carlomannifilijsjqd*in pri mis Lógobardus quaerebat un(fds,Carolum patruû animo abalienarer,urbemRomam pdmum coptjs cómuniuit,quas Rauennates Hetrufci Roma- fubieói Spoletini Cam^ paniep dederunttexinde apoGoloru Petri Ô^Pauli bafilicas omni ornatuamp;facrafupelle óile in urbem coportata claufit, acrepagalis ad intra ep folidiffimis cómuniuit, ut pciH dusrexnuHauifirandiapoftolorum limina,nifiualuis in animae fuæiudicium refraóis liaberetfacultatemtatcp omnia cum fads curataeflent,tres epifeopos, AlbanenfenijPrse neftinum,Tyburdnumcÿ impio regi obuios mifir,qui apud Interamniam inuentosDC' p fideriû, AdalgifiS filium,ßertam,ac filios,ac Audeariû Francos,ne Romani ducatus ter ram ingrederentur fub dira anathematis denûciadone monuerunt: adeoeç apud feroeê Longobardû ualuit anathematis denunciadone,ut tacitus côfufuscp Papiâ fit reuerfus: per quos dies Gregorius epifcopus,Fulradus abbas ôe' Albuinus cubicularius à Carola FrancorQ regeRomam uementes pontifierfeifeitatifunrtnuquidDefiderius quodfuo regi refpondens feciffe affirmauerar,capta dcRauennate exarchatUjdeq; Romano folo intégré reddidiffet.Cûcp nulla rei nororiæ,amp; qua uenientes infpcxeranqrefponfioneo^ pusc(ret,adDefidenû,ficutà Carolo iufli erant,ircconftituerunt:àquibusalrjscf duob. quos pontifex addiderat, oratus rex Longobardus obfdnatiore cp unquâ antea animo q(Frequirebatur,exequirecufauit.Eosad(ercuerfos oratores, Adrianus pontifexmifît in Francia,quaecunqt audiuerant uiderantep Carolo relaiuros, adturoscj cû ilîo ne diuti iisfuppedasmoraret.Peream tempeftatêôé fiRomaôdItalia Conftantinipræfidiode' fdtutæ tantis agitabantur modbus,iple enâ imperator non leues fcelerum fuorû pœnas (J dabat.ls poft^ perfecudoefuadtucôtinuata effeceratjutnulliautpauciffîmiinluoim perioinueniret»t,quiiàndiorû imagines palàmuenerariauderent, Stephanûfamafan' dîitads in Conftantinopoli fulgentë occidit: cum eo in temporeih Bulgares ducîü' rus ingentê paraiîèt cl allem,quâ ferût duo millia omnis generis nauium habuifle,itaiti nauigiû procellis afflidum cft,ut magna pars exercitus fitamiiïa. At Carolus rexFran^ corum tjs audttis quæ fui SC Romani pondft'eis oratores ab Italia attulerât, cofdêadD^ fiderium redire iuiritjllic^ o b tu! it quatuordecim millia aurcorum,fi modo pontificirc' conciliatusrcminintegrQreftituerct.Etcum pecuniar precib. additæ Longobardipç' dus mollire nequifi'enf,iter ad Italia eft ingrefiTus.Cûtÿ multas prçmififlet cohortes,que Alpiûclauftramontis louis occupai ent,ipfejoburducenstodusFrancorümiliti^niO' tem Cinifium confeendere cepit.Occupaucrat uero montis louis faltus, clauftratpDdt derius,SC Longobardis,quosßencuento,Spoleto,Hetruria,amp; Foroiulioaccerfiuerat, inTaiironcnfîb.apudq5Âuguftâpraetoriamcoâ(ftis,ocsAlpiumaditus, per quos Fran cis erat ueniendû,ftationibus ÔC addids repagulorum munidopibus côfirmabat.Eaeu eflent Carolo Cinifii montis uerdeem tenend renunciata, tentauit iterû per legatos fidcriQ,fi uelletauro accepto oblatis ultima legatione pacis códitionib.cófentire:iplo$ qui rhagnâ fui fidüciam præ fe ferret, rem uerbis ducente, iuflït Carolus cohortesfuni' ma Alpium fuperàre.Quâmprimû uero difeurrêtes undicp nuncîj P.efiderio attuïerunr» Francos occupadsfaltfbus clauftraoppugnare, AlpestÿubicçlocôrS etiâ femper ato inuiorû pcrrumperc,ilico territus confternatusq? recelïît, amp;nbsp;pugnandi iufta acie enbra cis fpeabieda,coa(ftuni magna oftentadoneexercitum dimifitiAdelgifio^ filio c3 Car lomanni uxore,acfiltjs Veronam miftb , ipfe Papiam cômunire, amp;nbsp;in ea Caroli morari,ac tædio obfidionisfrangere conftituit.cXui uero à ducib.Beneuêtano,Spoletî no,Foroiuliano,fiC HetruriæCaftaldioneuenerant Longobardi,unufquifcpfedes^ppf* as petiuerat.Perfecutus fugienies Carolus,cum nullus nedum repugnâs.fedneçpagf®^ pererrans cfletinuentus,Papiâ obfedit.Tantùm aSt ualuit Caroli in Italia aducntus,pt quodüle armis intentaturus adueneraqnullo cruore cfFufofit côfecutus. NamtÿSpv«

L r B E R P R ï M V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;157

A t«ni,Reaiï’nfcj omnium primi poft^ fuos qui ad Defîdertj edidû iuerant redifle,amp; rem Longobardâ inclinafle uiderunt,fefe SC urbes agrofcç beato Petro Romano pótifici lubdideruftt.Eam dedittonê in banc maxime forma inuenio faóa : Longobardi habita pcrinternûdos fide publica, finguli ciuitatû, oppidorûjCaftellorum uicorumtf populi Romam ueniebant,â^apud beati Petri bafilicam cogebâtur,inde capillum barbamcç â lt;^musnutrita lôgitudineid nominis eos diximus nalt;B:os, detôfiiurifiurâdi fidelitatis p-P«uo feruSdg ab Adriano pótifice adadi religione,beato Petto fefe ac fua omnia fubi-gebaut. Vfus uerô eft pôtifcx eius uicîîoriae modcratione,quâ maxima pacis uinculum poftea fuifie ipfe pôtifex amp;nbsp;poften' intellexerunt. Nancp Hildebrandû in gente Lon gobarda nobiliffîmâ,cuius jîbauerat fidemjSpoletani ducatus, Logobardis approbâ-tibusjinftituit ducem.Eratcp is ducatus tune têporis ampliffimus, qui à Tyberi Apenni no^’^biFlaminiâ fiue exarchatû Rauennatem ÔC Picenu difterminat,Furonêfes nunc AquilanoSjPelignos.nûc Valuenfes.Pimenfeftj amp;nbsp;Frêtanos, nûc Aprutinos, Marfos, ® Keatinos.Interânenfefcç côpleiftebatur.EtquoniâmulticflentLôgobardiquibus reli g'oni Chriftianç deuotis, Romanoej affedfis nomini gratû uiderct apud urbê lares fir* •warCjfedc eis in Vaticano côceffitih territorio triumphalnqui locus poftea pariter Sa^ Rombus Romam côfluentibus ab eodem pôtilîce conceflus, diu fuit appellatus Logo bardorum Saxonumq? uicusceamcj inuenio nomination interijfle,quando ampliflimû bofpitale cui eft S.fpiritus in Saxonia appellatio,fuit ibidê ab Innocentio tertio ponti-bcexdificatum.Sicuti Spoletinorû exempla,Picentcs,Firmani, Auximani, ÔC Anconi ïanijCapillSdetôfi facramêto adacftùfefepariter beato Petro ScRomano pótifici fub diderunt. Interna Carolus Defideriû regem,claufos fecum in Papia Logobardos uo •ens facere ce» tiorê,uttumne obfidionê tçdio diflbluere,an ad uidforiâ ufcf partâ uellet cotinuarCjUdegardâ uxorem amp;nbsp;filios ex Francia accerfîuit in caftra, fub quorû in Italiâ aduêtum,Papiæ obfidionêBernardo patrueli fuo cum parte copiaru côtinuandam re.-bquitjipfe Veronam prefiurus cum reliquis eft profedîus. Sed earn urbem omniû quas

C Lôgobardi tenerêt munitilFimâ, haudquaq diu obfidere oportuit, qgt; Adelgifius Défi-dertj filius, Euthariâ Bertam Carlomâni uxorem filiofcß in deditionê procliues Intel ligens aufugitjSc ad Côftantinum Imp.Conftatinopolim ferecepit.Quo abeunte nul-E deditioni mora longior interceflît, V erona in Caroli poteftatem fa (fia omnis regio Tranfpadana illi Çc pcrmifit.Sextus tune erat elapfus obfîdionis Papiç mcfis,quo in tê-pore Carolus faneflu refurretflionis dominicæ pafcha,qd* appropinquaret,in urbe Ro-•nacôftttuit celebrate. Aftùmptisitacp epifcopis,abbatibus,iudicibus, ôtf exnobilitate ptgftâtioribus per Hetruriâ iter feeit:quâ regionê ôtffi Bibliothecarius id nô aflèrif, tûc pacatâ Si Romano pótifici fubiecflam fuifle ideo crediderim,qj nullas copias,nullos ar matos fecum habuifle Carola tradi uideo. V enienti Româ Carolo pôtifex obuios qui deducerêt,mifit SCclerum amp;nbsp;Romanos ciues,quos miror Bibliothecariûfuifle triginta williaiudices affirmarc:quâquâ nô ea tune fuit quânoftra habet ætas côfuetudo,ut foli mrisciuilis dodrinæ addicfli indices diccrent,fed eo nomine appcllatos fuilTe inuenio b oèsquiàfabrihbus uilioris exercitîj (jpifîctjs têperantes,fîuemagiftratibus adminiftrâ-dhjfiuecôtrahentiura adftipulâdis côucntionibus,fiucipfidicêdointerpretâdôue iuri Wjntdediti.Dedu(flus ea pompa per uiam Claudiam ad Vaticanû Carolus, Adrianum potifïcê ad fummas quæ extant beati Petribafilieae marmoreas fcalas in atrio expetflâ-ftninômodo cernuus, fed omnibus fcalæ gradibus primo, SC poftea pôtificis pedibus ofcula figes falutauit. Poftea uerô itum eft ad facrofancflû bafilicæ altarium, ubi mutuo ‘ERomaniFrancIcj facramêto feruâdæ perpetuo amicitiæ obftrinxerût.Secundûquaî ami citiarû fœdera Ap oftolorû principis SC eius fuccelToris Adrian! interuentu ilt;fla,in-greflus eft Carolus urbê Româ,ÔC Lateranenfem primo,deinde esteras aedes facras ex

Chriftiano reucrêtiflîmé inuifit. Nudius poftea quartus cùm urbê fatis Franci per-luftnlTent,Adrianus pôtifex CaroliS ex côpofîto eft allocutus, poftulauitcj ut quâ do-nationê genitor Pipinus,ipfe quoej! SC Carlomanus frater Gregorio tertio pótifici Ro-i^no fccerât, côfirmaret, Quâ côfirmationê folenni documêto faiflâ Bibliothecarius Äueritapud beati Petri altarium depofitâinfpexifle.Enumcrâtcp idem fignâter qup per Id teporis a Logobardis recep ta fuef 6t pontifia côfignata,à Luna fcilicet urbe pridem

Blondus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O euerfa^

15 8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E C A D I S S E C V N D AE

cuerfa,quicqu«dLigun'a ad Itah'ae fines habet: quo in tracfiu Coi ficâ pon it infulâ illibi' ^ gurum littori cæteris Italiæ littoribus proximiorê.Deinde SurianQ,m ontê Bardonis Ô£^ Bercetû loca Lucam inter ôdParmam ad ponté tremulum pertinentia.Parmâpoftca nominat atep Rhegium,quæ licet exarchatus effent,femper antea in Lôgobardorû dugt; rauerSt poteftate. Mutinæ auté ideo nô meminit bibliothecarius, ea urbs tune etiani ficut multos ante annos deftrutffa,nôdû eas quæ nûc extât habebat munitiôes. Dehinc in Tranfpadanis folas nominans Mantuâ ÔC. Môtemfilicis urbes, exarchatû fubintulit, quo uerbo cætera funt côprehenfa,quac à Mantua pertinent ad Rauennâ.Ponit poft« Venetian! atc^ Hiftriâ,quarû regionû appellatione omnia fuit coplexus, quæ Longo^ bardi in ducatu Foroiulienfi atep Hiftria illi côtermina côfueuerât obtinere. Et ab urbis Romæ regione reuerfus,Spoletinû,Beneuentan6lt;^ ducatus ea in coceflione nommât alîcriptos.Fuit Romæ tune Carolus ad oefio dies, cuius reditô ad caftra fua in Papiâfir-; mata,eiufcp fine obfidionis ineptiflîmé tradunt omnes in quos incidimus fcriptorcs. Si quidem bibliothecarius, Alcuinus ÔC Paulus tjfdé pené uerbis habêt,illn in caftra reuer r fum,Papiacp per deditionem potitû adduxilTc in Frâciam Dcfiderium,qui adLcodium fuerit relegatus.Sed q, eo in loco omifit uidemus poftea bibliothecaris in Leonis tertq uita innuere, Carolû Papia Mediolanoqs potitû Frâcos illis urbibus prçfcciflè,qui eatu urbiû cçterarumlt;^ regienS ad Apénini Alpiûcç radices uergétiû Logobardos ÔC foue^ rinfjSC in pace ftuduerint côtinere. Reliquit etiâ Carolus Beneuentanis Foroiulianiftp Lôgobardis quos ex genre fua habebât duces, ÔC fuam germaniqt quodam Carlomani uxorem ac filios fecû ducens in Franciam fe cÔtulit.TantasAdriani pontif.res geftasa^ nimo metitus foleo mecûipfe dubius confyderare,fortunâne magis adiutus, anuirtutc earn ipfe gloria fibi potuerit côparare. Sed ut omis eius cogitationis ceffet ambiguitas, faciût ea quæ in ruenti iam ÔC omnino languida urbe Roma fpôte fua uir magnanimus intentauit:quæ quidé certiffima ardentis uirtutis indicia cum oftendût amp;nbsp;fciuifle fortui na cùm affuit uti,SC cam cùm aduerfarctur potuifîè cÔfilio fuperare. No eni fin^ulaper . curramus minutiora,inftauratas ornatâfc^ ab eo fingulas urbis ædes facras,facftafcjpau U peribus ChriftilargitiôeSjfabbatinûaquædudffl, cuius uiginti ante annos dirutifpes in ftaurationis côplorata erat, in priftinâ redegit forma, centû fornicibus folo ediiinifflis magno fmpêdio maiorclt;]p Romani populi opéra ftudiofe nauâtis conatu cxçdifieatis. Eft uerô is aqugduélus g ab liquido ubcrrimóc^ fonte dedutflus Sutriû inter Ä Angui* lariamfcatente,quêinfpeximus,inuiam AureliâS^ indclaniculûufcf perdueituncuius aquæ uis copiofa in laniculo urbis regione, quâ nunc Tranffyberinam appellat, molas côuoluebat:amp;^ per Aurelium Antonini ponté,cui unico inter altos fex pridéfecurndc' molitos rupto nûc ell nomê,in urbê deriuabat ,mu!tâqî bafilicæ bead Petri locaac Va' ticanifuburbiairrigabat:ô(f quodin primismagnifîcareuidet bibliothecarius, balneo deferuiebat, in quo apud bead Petri bafilicâ ædificato pauperes Chrifti eleemofynâde pontîf.manu pafehalibus accepturidiebus côfueuerât lauari. Innouauit etiâ Adrianus îoffàs Iuliam SC Claudia,ÔC Lateranenfi proximæ bafilicæ aquas illi muldplicitermmi' ftrabantjSC aquâ uirginé quæ fola nunc in regione luturnæ uehitur, nunc corrupts ap* H pcllantLotreio,extat,in fuam â qua diruta labebatur reduxft forma. Anno AdrianiPO' tificatusuigefimo Tyberis fluuiusmultoc^ unquâ anteamagis alueumfuperauir. N à pote Miluio ad molem Adrian! ita extrinfecû teepit curfum, ut nouû ad lineâmtÿ ue-dum per câpum qui Neronis tûc diélus eft, uifus fitalueû excauaffetfed altior fuû quac urbis Romæ infima tunc tenuit inundatio.Nâcp porta Flaminip uiæ prius Flumétana, nuncpopuli di(ftâ,irrumpés ualuas eius cardinibus euulfas ad triumphalem ulq? Pol’!* tianiarcum, qui fantftorû Sylueftri 6C Laurêtij in Lucina ædibus adiacet, rapid.*lfmius torrens traxinqui ad fantfti Marei ufcß uiam latam dccé intumefeés cubids SC cafasplU' rimas ftrauit,SC firmiores cuiufcj domus fupclletftilécætcrâcç ad prima côtignationem expoftta corrupit.Inde g domos æque ac uicos curfum rapiés euerfo urbis muro ad po tem Aurelium que diximus nunc ruptû appellari,in fun alucum eft reuerfus.Sed quum parem intus extrâcp tumoré Tyberis haberet, nec iufto in a’ueo aliter in urbe excur' reretjftagnauit ea inundatio dies otfto: quibus in diebus q obtéta ab aquis inhabitabat loca,pars fe tcclis,pars côtignadonibus eôtinebât,adco ut pr grep ta exeundi facuiwd.

LIBER P R I M V S*

tjs quæ domi ad cibum cr5t aut abluuionc confumpns aut comefis,multos fam« htabfumptura,ntfipôtifexlêbisfcaphifcç undicpcôquifitisuicattm cibanaimmi i * Quum(^ eo diluuiOjquæterræ tune mâdataerant femina einarcuifleut,anou« upevi ciendç fementis eo durans autuno limus faeukatem adcmiflèt,fame J'n fequenti anno ci uitaslaborautucui leuandæ amp;fi maximû pontifex fecit impendium,muro^uam urbis interea atep multas baOlicas inftaurauit:per quæ tempora Carolus rex poftq ab Italia in Francia fe recepit,duabus primis çflatibus rem in Saxonia gelfitjeacg d^gt;mita ^religio nis Chriftianæ cultû ubi deerat acciperc côpulfa, Eresburgum ad amnê Luppiam ædi-ficauicquo in oppido præfidia pofuit,qug Saxones à rebellione ac motibus dicterrerêt. Intentûtanto operi Carolum adierSc Saracenorû Aquitaniæ fines incolentiûoratores opem aduerfiis regê fuum,cui rebellarc cuperent, implorantes. Duxitçp ilico in Aquita iriâ Carolus,nec prius intcntauit.q accerfita fubiecflarû fîbi aut fœdcratarQ prouinciarS auxilia côuenerunt.Ex Burgundia enim Auftria,Bauaria,Septima,quç amp;. Romana ,p--uincia ac Longobardorû ex kalia copias accerfiuit.Quo ingêti coadîo exercitu Pai^i lonâobfedit.ô^ diuoppugnatâ cum cepifletfolo æquauit.lndej^yrenaeum tranl^refius ad Cæfarauguftâ ufqs peruenit.Obtinebât tune omnê Hifpaniâ tres Saracenorû reges, lbnalach,Denires,Ôi Aker,d fuis diffifi uiribus,cô Carolo egerût ut pace fecû conftitu U, thefaurisq;acceptis quos dederût maximos, citeriorê quoqj Hifpaniafibtretineret, Reuerfus itaœ quà ierafCarolus, omta quæ aut de Vafeonia, aut de citenon Hifpania Saraceni tencbât.fuis regnis Sd nomini addidit Chriftiano.Interea du Carolus agit,Saxones rebcUarunt. Ad Rhenum nanq; uenientes incendt)s late comiiiis,pra:da etiâ fa-«ararerum ubió faâa, Carols expecîlarunt qmaiores folito copias adduces eos repu lit.fiipcratoscu prælio iterum fubiugauit.Tantac^ fuit hinc Carolo domandæ gentifero cilfime inde illis abikiêdo eius iugo pertinada, ut dedmo exinde anno nullâ inire aliâ îxpeduionê.nuUumaliudbellumCaroluspotuerkintentare,præterqBritonSGallias

Cincolètia,quoslaccüentesmagisqlaccffîtosprækofupcratosfibircddiditfœderatos. FaciuntueioftudentcsFrancorûgloriçfcriptoresAinprimisAlcuinusCar^umiUis inuiginti npè annis per quosDefiderio capto ad Italiâreuerfus, ta multa gelht,quateï Româ5lt; kaliâ accelTuTc. AlTeritcp Alcuinus Adrianum ponttficê,qut per eos item an-nos uiginiiuixit Pipinum Caroli primogenitumbaptizafTc declaraffecç eundê Italiac regè.Ludouico g fuit fecundus Caroli films in rege Aquitaniæ côftituto .Verum cum bibliothecarius in Adriani uitano modo diligês,fed propè exuberâs nihil eorûhabeat, 1 nbsp;nbsp;fecundum Caroli in Italiâaduentum ad Leonis papç qui Adriano fucceirittêpora,cum

I nbsp;nbsp;hibliothecario referuemus. Côftat ucro nobis çp etiâ Alcuinus habet,Aregifium duce

beneuenianum,qui Romano pontifici fubiedas Campaniæ urbes pertentaret, ôf mul t’sfepenumero'afficeretincomodis,àCaroloadmoniiüquieuiffe,ô(:Childebrandoac Crimoaldo filtis Româtniiris,pacê cum pontifice integralïe,fecundum qua pacem Ca ïoliinteruentu conftitutâobijt Salerni Aregifius, amp;: fih) ducatum concordi animo ad-

' nbsp;nbsp;nbsp;’niniftrantes, bellum Græcis accolis intulerSt.Quxcuncç enim à Neapoli Græeis tune

' nbsp;nbsp;nbsp;fobieaa,ôlt; à’Siponto nunc Manfredonia quæ inGræcotum partibus erat,utnncg fupc

' nbsp;nbsp;nbsp;gt;0 S( infero ambiuntur mari, amp;nbsp;ipfam Siciliâ imperatores Côftantinus ôi Leo de Italia

' nbsp;nbsp;nbsp;'nnc tench ant. Eo autê fermé medio têpore in quo Carolus Saxones agitarat,0^ Adria

' nbsp;nbsp;nusponiifexrcm curat Romana, Conftantinus imperator bellum inBulgarosinnoua

' nbsp;nbsp;nbsp;'1'1,cuihellopaxàBulgarispetita prætcreorumfpembreuiattulitfinê.Conftantinus

1 nbsp;nbsp;nbsp;«itira poft intentatum idbellum fe morbo implicari fenticns,concedendæ paci facile fc

1 nbsp;nbsp;nbsp;txhibuit, Et Bulgari quibus effet illius inhumanitas notiffima, poftq cum intellcxerSt

1 ’quot;otbineceffitate, quod àfuis abhorrebatmoribus, tanta ufum facilitate,bcllûmagnis 1 nbsp;nbsp;nbsp;tonatihtts rcfumpfcrût.Conftantinus aût quem morbus colentior quo diuturnior per-

1 nbsp;nbsp;nbsp;quot;'doftorcçfuturusnondumftraucraijexcrcitureparato magna in Italistemerc furent!

I nbsp;nbsp;liuscdvditftragem,triumphanucçConftantinopolimreuerfus,clcphantiæ morbo gra-

quot;wi coepit,ex quo adufti fpumantife^ fanguinis uitio putrida caro neruos oflaqs deftitu ttis,ilium uhicç ulceratum ad crudeliirimû,2lt; fua omni uita dignilfimû perduxtt inteti-tiimfuccefforc^ eius filiusiamfolus imperator Leo eiüs nominis quartus prima in Sara Unos Sytiam tenentes duxii expcdiüonem'.fedleuibus fadis incurfionibus,quampti-

O Ä muni

16o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E C A D T S S E C'V N D AE

mum intcUexit Saraccnos in fe diióluros,cum cxercitu rctroceITÏt:fuft uero morib.geni E tôriiGnùhSjà: fidjuturnîorchabuuîetinimperio uitam,tofum feflagittjsimmcrfifl'ecfe runt eiim qui lafpïdü cuptditate Hagrarer,nee aiiqua corn quantitate fatiaripoHet, prC' ciofifnmanr quæ fanélæ Sophip faerario inerat,corona capiti tmpofuiHè,geftafleq,’ urbem : 5lt; carbunculos qui inerant fulgoretn flammis amp;nbsp;lapidea frigiditatem prunarS incendio diuina ultione pcrmutantes.illum ad interitü propè necis paternæ fimilê peP duxifle: quo uita funcHo Hirenes uxor, amp;nbsp;filius Cóftantinus fextus imperiöacceperüt. Ea uerôlrnperatn'Xjquâloimafpeciofiffimâ Athenienfi patregentta fuilTeoftêdimus, iuftt' im perium amp;nbsp;magna cum populorQ quiete adminiftrabat. Continebattj filiumflc auita paternac^ uit ia in quç ilium natura procliuc efle intelligebaqimitaret .Ét quû rcli-' giofa cHetjTherafiumcç Côftantinopolitanû tune laudatæ uitæ patriafchâltbenter aU' direqeius côfilio fyrtodum in Nieca urbe fecundâtrecentorû quinquaginiâepifcopo^ rum côgregari fecit, inquafvnodo execrantium imaginum lacrarum uenerationêhX' refis perpétue abdicata eft.rræualuit uerô Côftâtini filq iniquitas.qui modeftiâaciaffl F probates q falutiferos mores genitricis diutius ferre nô ualens,eam ab impertj adrnini* ftratione deiecit.ls quàm primû in principatu folus ingenirâ potuit malieiam exercere, in multos defæuitj'n primifqi in delictjs habuit plurimos efFofiis oculis excaEcareiadeo utCôftantfnopolitanideimperio akeri demandâdocceperint cogitarc. Sed coniura-

- tione deteôa Nicephorus Conftantini quinti filius,cui parabatur imperiQ,in carccrem coniedius, lingua oculifcf mutilatuseft.Deperibat Cóftantinus Theodora Mariæuxo ns cubiculariâ,quo in adulterio ut liberior infaniret, Maria in monaftenû detrufaThP odoram imperiali corona infignitâ accepit uxorem. Carolus aurem rex Francorû talia tamcpmulta tunegerebat, quæ ilium oftendebâtidco natum efïè,utfimul ecclefiâR.0' manûmq? imperiû in Occidêtis partibus inftauraret. Saxonibus ein prout oftendimus domiris Britontbûfi^ Gallicis fibi fœdere coniuntftis, paeem cum TalTiloneBauaroru duce Adriano pont.Romano fequeftre inijr. Sed quum accerfitus Talfilo.necaccedc' reqnec obfides ex fœdere promiiros mittereqbellû illi Carolus indixit,ducénfiÿin Au^ ö guftam tunc Bauariç primaria ciuitatem,copias tripertito diftribuit.Ipie em cum parte tertia copiarum in loco cui Lothfredo eft nomc, fua firmauit eaftra. Er Auftrafios,Tu^ ringos ac Saxones ad Saringâ.q locus Danubio adiacct,caftrametariiuffit. P(pin,usfi' lius cum Italico exctcitu ad Tridentû, Banxanûrnq? defedit. Quare irruentium undiep cxercituû fama territus Tafifilo, deditiôe fatfta duodecim in pacis fœdere proiniflbs,ôi Theudonem filium dedit obfidcstqui poft^ ie uidit in Francorû poteftatem fatfifi.non modo fperni,fed ludtbrio quoep haberfifimul cum Eudone filio monachus eft effcóus. Per quod têpus Imp. Conftantinus fextus Carolum intelligens Bauai orû bel Io impltd turn effèjfubdkos fibi Italiac Graces iuffit hello Italia agitarc.Et hi quidê Spoletani Be^ neuentam($ ducatuum fines auide ingrelfi omnia quae ab Aterno fluuio nunc pifearn, ad Beneuentum pertinent, incurfionibus populati funt. Ildebrando autem epolftano Grimoaldóq^ Beneuêtano ducibus, armis repente' correptis in ill os duccnnbu.s praelio decertatS eft.Cuius praeiq cædeingentiin Græcis cômilta fatftum eft, ut ea gensmuito exindetêporefueritquietiffima. AtCarolüsuitftoriæcôtinuanscurfumBauarisoninr no fuba(ftis,duxit in Sclauos, qua gêtem Danuhtj accohm unica æftate perdomuit.bt maius negocium aggrelTus duxit in Hunnos,qui Pannonias fupe riorê inferioremep in^ colentes, multas etiâDanubij infulaspræfidijsobtinebant. Qiiâobrem Carolusnauigt; gium in Auftrinis coparatum fecundo demittens Danubio, terra ipfe cum cxercitueft profetftus. Quod uero iftis in expedittonibus fidei Chriftianae, quam Hunni tunc pant reefte colcbant, caufam praetendereqCaroIus quàm primû fines il lor û eft ingi cft'us, eU' rauitletanias exritu Chriftiano.ô^ miffarum folennia apertis campis per triduumcele^ brari. Tunc Hunni Carolum maximo cum exercitu adefte ad utranep Danubij ripam, amnem uero nauibus cópleffecernêtes, ciuitatibus oppidlfcp quæ Danubio adiacent, exceffere : lembis ein amp;nbsp;fcaphis populariter fugientes infulam petiuerc.quam ad fluuij Rabæ oftia fitam exiftimarunt eftTe munitiffimâ omnium Danubij infularum. PerfefUgt; tus fugietes Carolus conflixit,SC Hunnos magna fuperatos cædein dcditionemacce^ pit.Taniis potitws uidorijs Carolus Franconia genitale olim folum primus omniûg^'

td'1

. ; -

fug regn« ('nuifit.Qua in ^uincia cum iam feeSdo agerct anno,CIeophyIaciusamp;Ste phanus epifeopi ab Adriano potif.Romano ad eum msffi, Germanorum, Frâcorumrç cpifcoporumfynodûcogregarunt.Inquahærefim Felicianâamp; fynodum deimaginû busdeponêdis, quamGrædfalfoappellabâtfcptimam, damnauerût.Saxonesintereà . cutn ab acceptis antea fidei Chriftianæ documêtis receiïifl'cnt, nec admoniti uellêt refi-pifcercjdefecerut.ln quos Carolus rex ex Franconia duxit,ÔC cum deditionê illi fa cere, fidei catholicç documêta nollent accipcre,ftatuit Carolus ea ratioe prçlio decernere gês fortifïîma magno domitamalo difccretobedire.IncruduerStuerô animis Saxo^ prælium non minoribus ab hofte inferebatur animis inierunt : fed uicit caufaè ’’idioris exercituSjSC fada in Saxonibus triginta milliû cæde, eorum quoej terra ubic^ *^3ftata,obfides in Francia Carolus abduxit.Per quod tempus Adriano defundo crea-ïus eft in Romanum pontif Leo tertius.Et per id etiâ fermé têpus Hirenes Conftantini Wij flagitia,molefto ut debuit animo ferens,àciuibus quoc^ impulfa ConftantinopolF tanisdeemineiodq ardorêmaterni amoris legibus antepofuir. Ilium ein dolo captû, o-culof^îficut ille multos cffoirum coniecic in carcercm, in quo ille animi rabie potius aliquo faciente corporis cruciatu animam exhalauit. Érant autê tune in Romani olim •iuperijEiiropæ prouineqs res turbulentifiimæ.Hunni nantç recês SC Saxones diu an-ïea totieG.^ fubadi à Carolo defeccrât : amp;nbsp;Bauari proxtmis Foroiulienfibus, Logobar-dis Italiiqp bellû ultrô cœpcrâtinferre: in Hiipanijs ucrô Saraceni,hinc exBarchinone, inde ex Olifîppone Chriftianos accolas {ncurfionibus,5é urbium oppidorumej oppu-gnationibus infeftabant. Quibus tot tâcp diuerfis in locis Carolus fubuenire àggrelTus, primam in Hunnos Saxonefej expeditionê fimul inijt.Nam ipfe in Saxones ducens Pi pinum filium inde mißt in Hunnos,Henrieu autê Francum.quê Foriulienfibus ducem dtderat,nc quid Italia à Bauaris detrimenti accfperet curare iulïit: dC Aldefondo Aftu-dæ amp;nbsp;Gallatiæ régi Chriftiano auxilia ex Aquitanis mittês.illû ut Lufitaniæ amp;nbsp;Bccticg Saracenoscôprimeret,efthortatus. Ad Barchinoneositem motus copefeendos cum Carolus intenderetjZatus praefedusjeam urbem pro Saracenis adrniniftrâs ad Caroli partes tranfiuit. Siccç fadum eft ut Carolus opportunâ Saracenorum bello urbem reci piens fubueniendi proximis Chriftianorâ citerioris Hifpaniæ icgionibus cura ôi labo-nbus leuaret. Pipinus autêPannontas ingrcfliis multis domitos prælifs Hunnos in de-ditiônem accepit.quos ut côfîrmaret.tota hyeme apud Ringum oppidum fe continuit. Quo in tempore For oiulienfiû dux Henricus per NouiomirS Sclauum ducem amp;nbsp;lega-tumfuu Auares cofanguineis Hûnis co in bello fœderatos pœnas darefecit belli pau-lo ante in Italos intenta«. Nouiomirus nanep Ringu gêtis Bauariac primarium ducem prælio fuperatu occidit;amp;f paulo poft Cagarûlugurthacç magnis item ducibus cum co ptjs acceptis in deditionê eorû urbes 6C oppida fpoliaui t. Dumcg totinlocis rem bene gererec Chriftiani,Aldefondus Gallatiæ SC Afturiæ rex Saracenis Lufitaniæ tenêtibus prælio côgreftus eos fuperauit, captamrg exinde Olifîpponê primariam Lufitanorum *nprædâmilitibuscôceffît:cuius præclaræurbisfpoliorû,utCaroIû faceret participé, loricis ilium S^multis Saracenorûdonauitmilitaribus ôrnamêtis:quicfcebatautêtunc nbi(g Italia,Herenes imperatrix fubditos imperio Italiæ populos cum Romanis Be-neuentanifeg finitimis in pace cotinens Carolo gratifîcari ftudebat:quæ fadû honefta-^ra fuum conata eft per datas ad Garolum epiftolas exegeationê necemcg filij in Con-ftantinopolitanos dues retorquerc. Vnicus tune temporis omni in Italia pop.Roma-nus ea pace qua Caroli dabat reuerentia eft abufus.Leo pontif.quem paucis ante annis «eaturn fuifle diximus,ab ineuntc adolefcêtia in fenedutê ufcp uitam duxit rcligiofilfi ^am, qui pôtifîcatus fui initio Roma inueniens quietiiïimâ erudiendo continendotg in ecclefi aftica difciplina clero,alêdis pauperib.ôi: populi animis ad rei diuinæ deuotio leminflammâdis apprime deditus fuit. Sed quo meliorê inftituerat uitä, eo magis di-fcolos ex clero luxucg perditos in fui odiu cocitauit.Is uir fandlus maiori in letania,qu3 oeatusinftituit Gregorius, S.Laurêtq inLucina àLaterenêfi palatio petiturus ducebat pompa,cumcg ad S.Sylueftri effet uentum,PafchaIis primicerius Campulus presby-teri,quorum uitæ fordes afperioribus uerbis aliquâdo infedatus fuerat, armatisftipati ülmnintercepérünt : dilapla uero eft illico prope multitudo rapidumcg fugiens omnes

Blondus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O impleuit

l6z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECADIS S B C V 8 D Aï

-»mplruituicos.EtcarntTiccsdebjiêunib.ponn'fîcêptofternentcaJmguâpatsdefecuït ß pars jHû cxcaecatura,pluribus etsâ digitis tncuruts unguibus oculùrû ferre poffen* côcaua eflbdjebat.Nudatuspôtificali amicfuæ niulio inadêsctuoreLeo,apndfan(fti ErafrnimonarteriQincuftödiaeft habHus,quoinlocoloqueIâiili,Ô£; uifuin afihmatbp bliothccarjiis diuino inunercreftkutû. Affuit ucrô tûc afflicfli fenis rebus auxiliounius Albini cubicularij fîde.$,qui noCtc côcubia euffodes Falles pontif.ad beat! Petri baGha pcrdnxitjocoq! dciitefcês Lco Vinigîfiu dueêSpoletanû prçfidio aceeifîuit.Manccû requiGtos in monaficrio ponu'ficc, AlbinunKpjPafchaÜs ÔC Câpulus no inucniffentjps ternascorûdomps direptasdcmolitifunt.lnterea ueniens VinigîfiuscQ cohorte pôtk fîcemad SpoIctanâurbchoneftilïîmcdeduxît.Ea pontificisljbcrtasamp;^loquelaeuifufi^ ïnftjuratio habitamiraculo,cpifcopos regiôis,6C Romanos cum clcricosjiunietiâpri' rnarios dues Spoîetû attraxcre;fed paucos ibi moratus dies Leo ad Caroiû properaufc ^’ranCgreflum Alpes pontificem fccuti funt Paft halts 5C Campuli facinoroforûnuncf)j quo famâillius calumnijs coram Carololaceraiêt. Sed pius rex qui tuncapudParbriP e nemSaxoniæoppidû erat,ponrificêfummaacc€ptumrcuerentia, utrediretin patiiatn cxhortatuSjCpifcopos pi ocerefq; dédit,qui honeffo illü deducerent comitatu.Redeûti Romam Leoni clerus populufq^ Romanus ad Miluiumuftjj ponte folcnnifGmoap^ ratu ,pce{ïit obuius. Eius uerô in Lateranêfis patriarchtj ædes dedudti cura falutis miG’ à Carolo epifeopi ate^ proceres attentifïîmâ habucrunt. Conftitucrat uerô Carolus, Romano pontifici pollicitus crat Romam fe côfene, ipfam urbem ÔC oirtnê Jtaiiaui^J ceiti formîi generis rcdaôîurus.Scdq-multaimpêderentuarîjs prouidcndainlociSjCO-uentum apud Aquifgranû alteram FrScia: regiam celebrandum edixit. Eô cùin uenif fet CaroluSjCxtcrarn gentium,fociorumq! regum Ä^principum primo,deindefiibditO' rum legationcs audiuit : utcf religioni deferret, piimâ omniû magna comitatc excepif monachS, qui àHicrofolymis parua patriarchaemunerainbcnedidioneattulcratffc' cundus cum lætitiaintroduôlusfuit AdzaniLîoflenGsHifpaniarûurbis præfcôinungt; dus, qui ipfàm dedês urbem, praefedF û ac Saracenos omnes illam inhabitâtes Cbriftù' u nâHdëacccpiffercnûciauit.Hisparuo expeditis negocio, Carolus Daniele Michaeli Sidliæ prefecîi legatSfummo honore,pfecutus eff,ô^ampiifïîmts amicitippoiiicitatio nib.quas iïlc ab Hirene Impératrice in couentu Baleariû iVlaioricç cC Minoricæinpb' rum oratores,q auxiliaribus coptjs à Carolo pridê habt ti6,SC in Francia redeuntib.à fuis oppidanis addin' gratias régi de re bene gefta cgerur,0lt; capta de Saracenis prplio fupf' ratis,eorumt^tcrra eieâis lpolia,dona dates tacuerùr.Poirquâ uerô Caroiû donaiîuhti l^tiffimo fàtis laudaffeuidetûtjdcnuo dicercexorfi,infulas quoqi cüurbibus ôt^oppidis dedidere.Subfecutus tûc Guido comes exBritänia à fe pacata reuerfus,ducûquosfub^ egerat fpolia accuratiffîme', ut ab omni infpicerêrur c5uentu,drcuiniata ftatuit in toto. Profetffus inde rex priufquâcôucntum diflolucret, clafîcm in Oceano Gallicicnfiûrt tabricoep piratis infeftoinftituit. Poftea digreffus Acjuifgiano mêfe Augufto per guntiam, Vienna, Noricos ÔC Hiftriam peruenit in Foroiulianos. Vbi ciim offendiHd HenricumfuumduccmTaruifinorû fraude occifum, facinorofîs mérita affedispan^) 11 nouum inffituitducem,SC Adrian'conauigâsRauennâeft delatusJnterimcobienniOi quodab Leonis Romani pôtifîcis excæcationein id efïluxerat tepus, Logobardi ßt« . neuentûincolêtes à Grtecis accolis follicitatires nouas moliri inceperant: quareCaro^ lus ca re tune primû côperta Pipinum filium contradis tumultuarié quacunqi irct,auxi liaribuscopijsBeneuentûducere,6Cuaftatiseorum3grisRomam actedcrciir.perauK. VenientiRomamCarolo quæordinumdifpofitiooccurrcrit, quæ pompa obuiaiwlit ni:fla,qui aduertet,magnâ exteras genres in ea partem tunefuiffe inieil/get: quâdoqui' dem feriptores Saxonû,Francor3,Longobardorùmq? fcalas in primis enuinerant.Cx' ceptum in principis Apoftolorû bafilicæ atrio Caroiû Lco papaciïm adeiuspénétra' liadcduxiffeqinurbëdimifit. Oefiaua exinde dieCarolus,quldnâ fibiuoluiffet Paicna' lisSC Câpuli in pontifie? impictasdifeuffurus, clerû amp;nbsp;populû in beaii Petri bafilicatn conuocauit,patribûfcj qui ex Francis ac Italis aderant, côfcdentibus perduâi funt,qiigt; obieôFa pôtifici recenlerct: fecûdum quae maxima omniû attentione perleôîa pritbtos Carolus fentêtiâ rogauiqomnibûfij principio auc iacêtibus,aut digniori in dicêdafen-tend J

L T B E R P R I a V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;107

S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

tîntiadêfercnttbüSj cunlt;flcnim fimul refponfîo ad extrcmû fuitjCcdi’m apoßoli'ca qua: deiecdefiai’û caput fît ô^magiftrajdnenu'neiudîcari.C^uo audîto pont.Leo ambonem cÔfcendens dixit fe prædcccfTorû fuorum uefiigqs inccdentc obiedis falfô cnminibus poftridic rcfponfurS.Maneconucnîentibus eôdem cum Carolo prælatts atq; onnn po pulokomano.pôttfexambonecôfccnro cuangelia Clirifti cernuus tenait, Qc iureiax^' ‘fo affirmauitjfcfe omnium quæ iniqui fui impoliierant criminô omnino infontem tan-lis ab inuidia odtjs appetitû.Erat is dies iduum Decembri s anni falutis oclingentefimi, quo die archiepsfcopf,epifcopi Ôi abbates,pontifîcè Carolumcp in letantjs profecutijue ptoidmis del natalitijs eôdem conuenirentjueiüt admoniti.înterim Pipinus Bcncuen tanospopulatus agros.Vinigifiuin duceSpoietanû, cinus copijs maxime ufus fucrar, Liceriæreliquit,iubens ut eoexoppido Beneuêtanos agitâs.neinfubicdlorS Roma-•lispopiilorûagros exrrcnt.curamadhibcret. Ltueniens Româconuentuiaddiemdo mini natale indidio intcrfuit:qua die inter miflàrü (biennia ad ipfas beati Petri reliquias ß ceicbrata Leo pontifpopuli Romani fcito precibufq; Carolum Imp.Romanorum de-daratutn diadcmate uetuflo Imperatorum capitis gcflamine cornnauir.Tunc populus f^oai.quiaderat frequentifïîmus ter accîamauit, Caro'o Auguilo à deo corqnatoïna-poâ^pacifico Imperatori uita SC uic^oriaiquàm primumqj tacueruntRomanijponts-«xCarokîfacro ungensin tdconfedlo balfimi oleiqj liquamine.ad Pipinum fecôucr-litjCuincp kalig regem declaratüpaiiîerinunxit:Côuenta düToluto Imperator rcxc^ur-“emingrefli quocûcp ineedebât a matronis puelliftß ac pueris certatiin in amplcxû: co-nuentibuspcneopprimebant.Seddtfperfisinmultitudinênumifmaribus celfantcpau fifper turba in aedê Iuliani Lateranenl'i paîatio côtinentem peruenerîjt: Carolufc^ rebus îdodïauîidiêquieti jribusdcPafchaÜ Câpulocp facinoribüs quæftione habita,cos c îatèbris eduiSos fccundu leges RomanaSjtanquâ maieffatis rcos capite dânauit.Ét tn fenita pôtificis precibus fentêtia in Frâciâ relcgauit. Maior poftea accuratiorà pôtifîci fii^Impcratori fuit cura urbis Romæ amp;nbsp;îtaliæ rebus folidé difponêdis, Qjia in faciêda di îç; fpofidonctradSt muiti, ôi. hi maxime qui omnium fueriint ultimi feriptores, coccflilTe Leone Carolo iuspontifîcûRomanorüepifcoporumt^per orbetn Chriftianû eligen-darum.Sed quû nec bibliothccarius.ncc Alcuinus,neq? etiâ Sicardus id habeât,adduci Bo pofFum,ut eredam modeffiflîmumimperatorê uoluilîctâtumonus ctiamoblatum 3ccipcre.Conff atep Stephanum qui Lconi fucceiïît,à populo Romano fuiffe creatam. Ornais itaep pôtificis Impcratorifrç cura fuit Grecorû atep Lôgobardorum,qui Italiam preinebât,rebus ita prouidendi,ut certa ac firma pax qtiieiqi Romæ amp;nbsp;in kalia in polte tum haberet. Quantum uerô attinet ad Longobardos,ea gens ducentis iam triginta SC pene duobus annis maioriltaliéc portione potita,nihil iam externi prêter nomëretine-bat.QuâqinHctruria,in Spoletano,Beneuêtano,Gporcgiên amp;Foroiuliêfi ducaiibusu qui uetufti ciTent Itali aut Lôgobardi, nô faîis difeernere erat. Soli apud Regiâ, Papiæ, Mediolanicp per Trâfpadanæ It iliæ regiones nutrirfgentfs fuar deledîü fuperbé tue-ßantur.Qiiare quû gentem tam multis Italiæ populis alîiniratibus ac l'anguinitatecon-lunctam.nec er)cere tutum,ncc delere humanû uideretur,pontifex Imperatorcß confti-tucrunt,ubi federn diu ftatus fui fundamêta habuerat,gcnti LÔgobardæ nomê ÔC fo-lum pan iû côferuare,utqj propinquior coniundtiorcj] nominis Romani memoria fines illis (accret ccrtioresjiaberêtq? illi q)batæ erga Romanos fideiitatis uicinos, quib.eflet turaautmociiscorumcôpefcendi, autmagiftratusrenunciandi, quicquid exarchatus Raiicnnatis fines cópleóuntur,RomandioIam plaçait appcllari.Giecos autem Carows bello perfequf amp;Itafia eijeere côftituit.Quare omnibus copijs,que exitalia cotrahf P^ûtuerfit Pipino fiüo Italiæ régi attributis,ilium in Beneuentanos ducere iuIïît.CaroIû Lancia uerfus eo tempore quo Pipinus Beneuentû petijt, profedîum faille ornes tra-duntlcriptores.Quæ autê tuncmâferitRomanæurbiforrnaregiminis.ànullotradiui-dimus.tam multacß bibîiothccarius de geftis à Leone papa ctiâ per multos annos fert-DitjUtnô mirari ncqueamus, nullum illi de ipfo urbis regiminc uerbum excidifie. Lco-neinuero pontiComnimoda abftinuiiîè urbis adminiflratione hic conijcimus,quôdb| bjiothccariuseum reparadis ædibusjinftruendis presbyteria, amp;altjs occupât operibus pietatis ; fuitcj infîgm'or bafilicae Pauli apoftoli ædifîcatio, q» Çarolo Impcrat,SpoIeti^

164 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECADIS SECVNDAE

amp; Pipino rege I'nBeneucntanis agente hornbili's fuit tcrraemotus,quo ea apud urbêba E filica funditus,0Cuarqs in orbe locis ciuitates ac oppida coi ruerunt.Carolo per Rauen* nam,Papiani,Eporegiam(ç reuerfo in Francia,Pipinus poft^ obfeffi diu Beneuêtinul lam uidit fpê poti«di,Theatc obfedit,cuius ciuitatis prgfecStus nomine Rofelitnusgen te oriundus Lógobarda ad Graecos defeccrat,captacß ui ciuitas prædç fimul amp;nbsp;incêdio eft fubic(fta,Ortona exinde ÔC paulopoft Luceria in dedïtionê acceptis. Ea cum intellc xiffet Hirenes Conftantinopolitana impcratrix, Leone fpatharium fuum ad Caroluni mifit feedera quæfîturû. Magnat^ ufus modeftia Carolus, amp;nbsp;ipfc Ambinenfem epifeo* pum,0C Eligandum comité,à quibus petita pax apud Kircné conftitueretur,Conftanti nopolim cum fpathario ire iuftit. Impofuerat Pipinus præGdio Luceriac in deditionem ftcut oftendimus acceptae Vinigifium Spoletanum ducem, que correptum ualetudine Gf imoaldus BeneuentanorS dux obfidens recepta Luceria intercepiqôf liberaliter ha bitu adreftituendas SpoletanoinducatuaduerfusFrancosLongobardoruuirespluh mum inftigauit.Sed Pipinus ex urbe Roma in qua redierat eo ducens,claufum in Luce r ria Grimoaldum ad deditione compulit,id folum pacftus,ut urbibus oppidis^ dcccdês quae tenebat,libero exilio Papiam demigraret.Caroli Iegatos,quos de pace aduros mi ferat Conftantinopolim,appulfos Hirenes imperatrix benigne fufcepit.Ea quae pctno uam Caroli Magni creatione fatfta eft Romani imperij à Conftantinopolitano diuifio, nullos habuit certos prouinciarQ fines. Sed quod partim fuperiora, partim ea quae fed' pturi fumus aperte oftendunt,conftat Italiæ partem,quæ ad dextrâ à Neapoli,amp;^ ad fini ftram à Sponto nunc Manfredonia incipiens fupero inferoà mari clauditur, ac Sicili« infulam in Coftantinopolitani impcratoris partibus manfifle.Beneuentanus aSt gcntis Longobardae dux,amp;fi Græco magis fauebat,neutri imperators fubditus eratPariteral fera in Italig parte Veneti,S^fi Græco magis cofentiebant quam Romano,non tamcm illius omnimodapoteftate erant. Exteraru uero prouinciarS quas quif(j imperatorûdi tionetenebat,fui imperij nominibus appellabat.Effecitcf Caroli uirtus,utfi pax cocor* diac^ ipfos inter utriufej imperij principes uiguiflet, apparuerit rem Romanaiterûiim u perio potiturâ.Cum enim occidenté Carolus facile domaret,Hirenes mulier acceptum inorientalibus augeret imperiS.Eam uero paci cum Caroli oratoribuscoftituendaem* tentam Nicephorus patricius dolo capta in Lesbon inlulâ relegauit: tarnen ipfcetia aftumpto imperio pace cum Carolo conftituit. Cuius in foederibusillud accurate apud uetuftos fcriptores legimus interuenifle, ut Veneta urbs Italip maritima uirScj reuerita imperatoré proprijs uteretur legibus,ôd fiuc bello fiue pace neutris partium cenferetur. Eius pacis formula cum oratorcs Carolo in Germania apud Salfiburgum agenti detu* liftèntjRomâ illos mifit,omniautgefta erant Romano pontifici relaturos.Ät Carolus Germaniæ rebus Pannoniarumep côpofitis, ÄquifgranS in hiberna conceftit. Æftate qug fecuta eft in Saxones ducês,eos ex ipfis qui Tranialpina incokbanqcS mulienhus amp;nbsp;infantibus träftulit in Francia,quorum pagos Äbderitis colcndos dedit. Quo anno Gothofredus Danorum gentis Oceani Germania accolæ rex ingentê mari clalTem,» magnum terra equitatû ducens ad Saxoniæ littora conceflit. Et pace cum Carolo col» n tuta profugas Germanos,quorû motus abiènte Carolo in Germania timebanf, ex te' dere reddidit.Secundu earn pacem conftitutam Carolus in Franciam eftreuerfus. KO' mæ per id tépus nuila erat inquietudo maior,quàm quôd nônulli ex clero ^auiflïmo^ fanrftilfimosq^ Leonis fummi pôtificis mores ferre nolétes,illi erâtmoleftiiiîmi.Quare cum apud Mantuâ miraculofus Chrifti domini fanguis apparuiflet, tantæq rei audùï certitudiné Carolus à pontificepetijiret,eam pontifex abeundi RomafumpfitoccauO' nem,SC Mantuam accedes ^3 miraculi certitudinê diligenter inipexiftet, ad Caroluni cOram illi rcfponfurus accelIît.Eodem item anno,quiprimus erat imperij à Nicephoro patricio aflumpti, Aron Ammirhas Saracenorum trecenta miliaih fubiedas Côftanti nopolitano imperio Afiæ prouincias duxit: cuius aduentum imperator pcrditeformi' dans,pacem ab illo abieeftiftime petijt,quâ iniquiftimis côditionibus obtinuit, folenni fœdere paéîus fe quotannis illi aureorû milia pro imperij indemnitate, ÔC tria itênuha pro capitis fui falute in tributa perfoluere.Paulo tamê poft nequaquâ faniori ufus con* filio Nicephorus Scaurationé filium imperij conforté declarauit.Qui adolefcens a te'

L ; P E R. P R I M V s.

r.-s ’•!t’cdens, miiltadi'uerRsin locisacccptt incomoda. larùîir quot;raruifium,2C inde Rauennam ucrfus Romam o-

Jpnia rcpcri'îp?catioiaJniqu)quot;‘L''sneriuSjnealiquidfecretiorisprçfidfjàCaroIoattulif ‘«.qiiicfcèî/biis Is ponttf. Foriu»,2îo patriaixhæ Gradenfi, a' quo multa apud TaruifiiS îccepit cômodaretribucrcuoîenSjpalliûdecorporebeati Petrifumptümifit.Extatcß “terarum cum pal’io daîarû formula finem in haec ucrba Habens : Data X ( I.calend. ptilispcr mantisEuftac'nj primicciij fancffgfedis Apoftolicç,imperâte domino noftro Groloptjfiimo perpctuo Augijftoadco coronato magno 3C pacificoimpcrat.anno ^’■3f3t^t^È^’'^utî3tus patriarcha Venetis tuncducibus loanniôd 'buricio intcnfififiuius.S^ cum illorû acmulis in ciuili diflenfione cofpirauerat : qui pa* tffiâa coniuratione,fibi timens de fuga in Francia fe reccpit, 8i Carolo Imp. Vcnctos Dello agitari ac opprimi iulïît. Ducens itac^ in Venetos Pipinus Heracliam terreftrem Dnicam illorû ciuitatem,cuius locum nunc ciuitatê nouam appellat, Equileium eius t^’tiitatis oppidQ inuafit. Sed ciues q ea loca frequentiHimi habitabät câpellre«,loci mu ^tionibusfuisdiffifi, patriâdeferêtescum liberis 5C uxoribus Venetias comigrarunt. 'lec alia fuerût loca, unde maior numerus familiarû Venctarû quæ nunc extêt,originç Jtaxerittquâdoquidê ad centû familias eorû præfertim qui patricij poftea fucrint appel ’ti) Heracliâ Equileiumlt;^ dediflc oinia Venctorû monumêta habet. At Carolus Imp. Poftquâ R-omanorum pontificem Romam reuerfum dimifcrat, componendis impertj •■eDus operam dedinPrimumcß uocatis ad fe fili]'s,munera il lis obeunda madauit.Caro* nancÿ ex concubina fufccptum,amp;natu maiorcm in Sclauos nunc Bobemos Polo* DoCqpduccreiuflfitjqui Saxones uicinosamp;Romanoparêtes imperiomotib.agitabant.

•pino aute fic Ludouico apud fe aliquandiu retentis prouincialiüm conuentum apud heodonis palatium celebrauit.Quoin tertiporePaulus diaconus cum altjs cocordat^ P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Romanis adhæfifiè.NâdelattTheodoniû Vbulcrius

C * Beatus Venetorû duces,loanni ÔC Mauricio fuffedi, ac Donatus laderæ epifcopus, ^aulufc^ dux oratores cum Carolo Imp.multis donato muneribus fœdera amicitiamc^ Junxcrût.Eo autêin conuentu nil magis accurate fecit Carolus,quàm diflfidentcs,ut af* oletjinrerû adminiftratione filios portionis tcgnorû prouinciarumtç, quibus præefle ^Dercnt,fecit certiores tcftamêto condito.quod obfignatû Romam mittens per Leo* ’'^Dipont.ad roburfubfcribifcruarirçuoluit. Exinde Carolo filio,quißohemis prælio Ç'^quot;'Ç*S3fis,Leonem coru ducem occidcrat,agrofc^ populatus erat,ad conuentu reucr* D.npinum Imperator in Italiam regnum fuum dimifît. Ludouicum autem in Bauaros ^uftrafioftç Si. Germanos régna fua redire curauit.Profedus poftea Thcodonio Impe btorAquiigranum accedes, Carolum fîlium in Sclauos,Sorbicnfes ad Albimfluuium ’icolêtesjô^ poftea iterS in Bohemos duccre iuIIît.Et quidê Carolus fîiius genitori uir btialfimilisjcxercitu que acceperatexBauaris,Burgûdionibus,Aleinannifqj audio u* ^'^’’î.^’^pDditione féliciter eftufus.NamSorbienfibus quamprimQfuntadiu,pacatfs,5d . ptæfidtjs eorû prouinciæ fluuijs Sale Ôd Albiimpofitis,terrâ Bohemorü mgreffuEjCÙm ‘“gientes ilfi non eftcnt inucnti,agros deuaftauit.Quo in tempore Mauris Corfîcam I* /“^mfulam premêtibus, Pipinus rex clafTem duce Ademaro Franco Genuæ comité ad pïimamtç exccnfionê,6d fi Ademarus dux pugnâs occifus eft,iMauri profit* S^tidnfula funt pulfûparicç in Saracenos felicitate per id têporisufusImp.Carolus,Na ^îrros, Pampilonenfefiç Hifpanos, qui paulo ante ad infidèles defeccrât, in deditionê P^flegatosaccepit. MauricptuncHifpaniasTaraconcnlëmaeLufitaniâ imperiopre* ’’^^^^^Siparatilfima clafle Sardinia, CorficamiÇ funt aggrefïî. In quos Carolus clafie a* P™ dteriorê Hifpaniâ comparataxui Buccharœdus cornes ftabuli fui præfedîus.duci ^Drauit,Sardis autê probe refiftêtibus,Mauri pracliofuperatiadquincpminiaamifcrût.

tnucharœdus eofdêinCorficam cxccnfionefadla delatosfudit, fugauitep, tredécim îuibus dum fugerêt interceptis.Per quod tempus Nicca patricius a Nicephoro Con* întinopolitanolmpcratore miflusingenti clafle in Ädriaticödu(fia,Dalmatas ôf Ve gf^osabidis cum Carolo lmp. foederibusrccedere compulfos,ad fuas partes reduxit, CO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’'°'' multos dies Vcncttjs cum clafTe moratus,inducqfcÿ cum Pipino inpaut«

s menfes conftitmiSjConftantinopoIim cum otnni clafle reiierfws eft;

l66 BLONDI FORLIVIENSIS AB INCLÎNATIONE RO-___ maniimpcrîj,DecadisSecundæ,LiberSecundus.

^nsyderanti mihi nunc orbis olim Romanis fubicdiftat5,nulla “’^ct inclinâtipridë imperiofiindituseuertèdocaufa efficaciorfuiflCi nancjNicephorus Graecus itain AfiâÔC Africa mentê cogitationesà Carolus Magnus domandis uel imperio uelfîdei Chn ___ftianæ rcbellib.Europgpopulis incubuerat,facilepotuitinftauratiRo manæ rei dignitas, quâ uterq; imperator titulo præferebat. Sed dû Carolus hincDanos gentè oceani Germanici accola p Carolû fiüû Romano fubigit nomini,inde Saraccnos Hifpanias premèresper LudouicûfiliûagitanNicephorus omiffaSaracenorûTlwaoa fie ipfos Côftâtinopolitançurbis fines uaftantiûcuraoêsimperijiuiuiresindânaltaliæ fub Pipino rege quiefeentis côucrtit.Siquidè eins clalïîs in marc inferû dclata Populo mûHefruriae urbê, partim fraude, partim uiribus captâdiripuit: amp;nbsp;Niceta patriciusin-ductjs quas cS Pipino Venetqs côftitutas fuifîe diximus, uixdû exadis claffeingentiin F Adriaticû duda,fupplemcntisq5 in Dalmatia acccptis,expofita fupero mari Italiæloca Pipino parentiainuaderccôftituit.Refciuerat eins aduentû Pipinus,6^Comaclo,quoa oppidû mari ftagnisq? pene' in infulâ circundatS, Venetis pn'mû opponit,c5munito co pias impofueratex omniltalica Gallicacj militia fclcdas.Duxit tarnen in Comaclû NI ecta,ÔCGræcus,Dalmata, Vcnctust^ milesmultis acceptis liulncribus cftrcpulfos» Quamobre Niceta primo fruftratus conatu enetias fe rccepit,ôifeius urbis duces im^ peratorê inter Côfrât'inopolitanû nbsp;regê Itaîicû,pacê ut côftituerèt intentarStVeneta

enim urbs per cos trcccntos nbsp;nbsp;circiter quinquaginta qui ab eius côditione effluxerant

annos muhû populo ôè opibus auda erat,ut cam uterqp princeps multi facere cogeref-Scribit uero Paulus Aquilcièfis diaconus Vbeleriû Si Beatû duces VenetiarS,qui ûrS eos amp;nbsp;Frâcos ad pace perducere fimulaffènt Pipino infidiatos fuiffe: easep ƒnfidias,quu Pipinus fenfiffèt.a' pacis tradatu rc infeda difcefliim effe. In monum entis autrcipublf cæ Venetorû habetur Vbeleriû quia uxorè ex Gallqs haberet Francis côtra rempu^' P cam confenfiffè, ideotÿ tpfum Beatû fratre patria pulfos ad imperatore fe contulinè-

nos inter Chriftiani nominis principes Romanû amp;nbsp;Græcû fama uulgaffet, cxtulctunt animos Saraceni Si Sardinia primo, deinde Corficâ infulâ ipfo fando pafchae fabbaW jingreffi, Aleria urbe fpoïiata mortales omnes praeter epifcopum amp;nbsp;fenes admodSper* paucos cum fada rerutn omniû p rar da abduxerunt. Pipinus interea indigne ferensinu dias fibi à Veneris fient rebat fieri,bellum in eos maiore g nn$ antea apparatu terra m» rit^ mouit.Id bellum uarieà multis feriptS inuenio,Paulus enim diaconus Aquilrienus

. quêuidemusVenetorum gloriaclibcnterdctrahere,Vcnetiâdicittcrra marit^belloap petitâ Pipino régi lubiedâ,amp; illius duces in deditionê acceptes fuifie.Goîliofredusaii lemVitcrbicnfiSjSCipfa Vcnetorûmonumentahabenteam Venetigfubiedionêfup^ riori bello fadâ, quando Pipini copias Hcracliâ Equileiumcp fcripfimus inuafifle-Vfl' r* de quû aliquando attente côfiderauimus,quç potuerint cfle infidiæ,quas Venetorûdu ces Pipino ftruxerint,id credimus fuifle,quod in tanta feriptorS côfufione Gothfrcduf innuif, amp;nbsp;Paulus præpoftere feribit, Pipinû licet Venetia per ducum Vbelerij deditionê fubegerit : ita Venetos dimififlè liberos, ut nihil rei cum Græco imperawrc poftmodn illius effet, Venetosep poftidû idfoedus mercaturæ quâin orientispatdbus accuratcïemper auide nimis exercucrû t caufa,cû Nicephoro imperatore in gratta Pi pino inicio redijffezeamqj ob rem Pipinû ira concitû arma inVenetos refumpfine.Satis enim côftat quando id bellum eft mots, Vbeleriû Beatum duces fîueprofugos,fiu£ lit diximus pulfos,patriac extort es, Et Val entinu eorû ex utroc^ parère fratrèin ducatu fuifle apud MethamaucS,qu3c tune Verietae reipublicæ regiminis fedes cratJd beHum que maximein modum fîtgeftum diduri,Ioca prius breuiter defcribemus:Situmurbi» Venetæquinouideritnullo deferibête ingenio periteïntelli^et.Interiedûcmmafiôi ‘ftàgnis, à quibus urbs circundat,littus per lexaginta pené pafmum milia decêfcinditur nadîs amp;nbsp;interieda fdffuris in infulas littoraplerach à diuerfis tune populis rem publica

Venetorum

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'L I B ÉR S É C V îg'D V i.

Vcfietorum côftituentibus habitabantur,quorum ad oriente merfâ/emcj pn’mi Brort-^uienfcsjfecûdi CIugiêfes,tertt| Peliftn'ncnfes,quarto in loco Albiolenfes,ôlt;; in quinto *fant MetliamaucêfcSjfextum locû Oliuenfe tune caftrum.ubi nunc epifeopiu eft,obti ^uitSecundûquodremotioriab alto marialiæhabitabant non quidem inlirtore, fed ’npaludibus infulæ.quarû prima Riuufaltus esteras fua dignitatc reddidit obfcuras.Pt piniisitac^ obfeiïis mari cû clafle Venetis,ne alicOdeadueherêt nauigio cômeatus, ter copias littoralibus, ut ita appellê,infulis immittere curauit. Brôdulêfibufqj Clu^ 8’eßbus amp;Peleftrinêfibus in poteftatê falt;His,in Albiolâ duxit.Priufcç potiret Valert ‘inusduxÔComnesVenetiadclauumreipublicæinMethamauco fedentes,ea rdilt;Ha ’niula,R.iumnaltû federn reipublicæ trànftuIerût.EaterritimagiftratuSfuga Albiolen^ ^SjSfqui in patria manferât Methamaucenfes,deditionê fecerunt, Habent bac in parte * enetorum monumenta Pipinu regem,qui difficiliorem folito per paludes per litto fî curfuni intelligerct,quid fibi agendum eiïèt dubium hçfitafle,ô(r tandê dolofæ mulie i^'suetulæ confilio ponté ligneum fabricalfe.quo equitatum in Riuialti infulâ traduce-i^^f^cnetofcß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maris çftum g in paludibus aeque ac in alto pelago fluit refluitep

•Jîuos,ponte igni ferroej refraiHo, Pipini regis equitatû demerfifle. A cuius cladis ho -‘flnflidæmemoria canalé quifortuofiflîmus à Methamauco inRiuumaltû perducir, ^fphanum appellari uolunt. Cerniturcç in Riuialti mercatorQ porticu pidura inflgnis, gt;nte ducentefimû annum facfla,équités oftendêsin eo ponte prælium cômittentes.Clà ^ftnuero à Francis eo in loco facile accepta crediderim, quôd Paulus Sicardufeç feri-“Unt,Paulum Ceflèranaè,ut ipfi appellât,cuius familia nunc Ciurana dicitur,Dalmatis; Venetif^ cum clafle auxilio aduenifle, amp;nbsp;territâ eius aduétu claflèm regiam recelïîflè;

equitatû de ponte,quem tria pafluum millia longûfuifle oportuerit,dimicafle,deli ^antisfucrituelcredere, uel feribere. Quicquid üeritas habucrit, fubipfum claflîs quâ quot;aulusCiuranus duxit aduentû,pa3C Nicephorû inter Imperatoré Ô^Pipinum renouati eftiin cuius fœderibus Venetis côceflît rex Italiens, ut immunitaté qua à Carolo genü donati fuerât,rctinétes, Nicephori partium bello pacetç cenfcrétur.Eacp côftitutl f 3ce, Veneti publico omnium infularû confilio federn à Methamauco translatâin Rü 'joakó manere,amp; quôd Riuufaltus fit ciuitatis nomen côftituerunt, palatiûïç quod nô ^fïætate ruperbiflïmis ert aedifictjs aucflum,eo in loco tunc primum fundare cœperût.

eodem anno, qa in Oliuoléfi infula littori proxima caftcllum fueràt, epifeopi ^detn ibi conftitutâ appellant,ÄS totam diœcefim Caftellanâ. Per id temporis Carolua ''^peratorcertior fadus Gothofredum regem DanorûFrifones imperio parétes inua prælio fuperatis centum librarû argenti in quotannos tributa imperafle, fuas ogt;

•’'nés copias in Tranfrhenanisapud Alarâfluuiû,qua Vifaramamneminfluit.addierrs fnnuenireiulfit. Sed dum Carolus ibi GothofredS multis, ut ferebatur, minis tumence f^pedatjUuncius affert illû à fatellite fuo interfetflû efle.Nec fuit ea lætitia occifi boîtiS ^•quot;peratori diuturna, q? codé ferme die alter allatus eft nuncius, Pipinû filium Itahæ re^ J, S^nijapud Mediolanû urbé Italiac obqfle: quâobrem Aquifgranû eft reuerfus.Bo agen ^niinloco Carolum Arfacius 8C Leo fpatharîj Nicephori Imp.Côftantfnopolùani,amp; ^mbulach Saraceni Hifpaniç regis,Eumingitÿ regis DanOrQ,qui pairuo Gotholredo quot;ttedus erat.oratores adierunt,cû quibus omnib.petitâ pace ea ratione celenus firma filiorû S)C regni fui rebus cofulere intéderet. Vt aût inita cS Nicephdro pax fobdi-®f'busftabiliret c5diiionibus,mifit Carolus cû Leone SC Ariâcio fpatharris Nicephori *f§3tis,Galdoné epilcopû ÔC Vgone comité Turonenfes, Aigoné comiié Fntohurj.Sd YelenûVenetiaeducépatria,utoftédimus, tunC extorrrem.OratOrtbus Aquifgranol ipkdis,Carolus claflem in Britânico occano,quæ feptétrionalib. oris fubuenir et cogi; ^heftresuerô copias tripartito diuifas,inLluonias,Pânonias,Britôèfq3 duci iuflît.lpfe ^5“’^S’^’’^omoués,amp;^Bononiâ maritima ciuitatédclatus,primû omnium claflem eô’ fouenirc iuflàm infpexit,S^ cû omia ex fentétia intellexiflet difpofita elfe, Aquifgranû •^utîtensEumingi regis Danorû, amp;nbsp;SclauorO,Polonû, Bohemorumq; ad Dahubium jncolcntiû nuncios habuit obuios, qui omnes magnis multi fcç muneribus illi datis, ni-, '‘magisepeonfirmationem perpetuitatémt^ orarunt. Qtiod cum læro concelfilTct a-“quot;no Imperator,trifti pçrcqlfus eft nuncto rno«is CaroU filq, qui Germaniae limites cS;

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;copifs

16S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E C AD I $ . s E C VN DAB

coptjs obrcruabatintcrea quo tcporcoratorcs Cóftann'nopob'm mini applicuerSt.IN ccphorus Bulgarorü bcllo ïmplicitus multis erat uicfïorqs ufus,quï priusq ad pacêcu^ didis oratoribus in Cóftantinopoli fiimandâ redire potuertt,in praelio quod apudM^ fum fuperiorê cum Chrunno Bulgarorü rege geffîtfuperatus óccubuit. Et StauratitJS filius uulncre fecundû aurem codé in praelio accepto,Cóftantinopolim reuerfus riû aflîimpfit.Quê non poft annû,utaliquiuolunt, fed tertio impertj menfeMichael^ rorius eius depofuit,8C illi in imperio fucceflit,cilt;p nihil antiquius fuit q inchoatâà N'' cephoro pace cum Caroli oratoribus,qui multos menfes Conftantinopoli expe^auC' rant confirmare.Conditiones qug fucrint oês ferme fcriptores pauciftîmis explicâtuei bis,ut oriente cum Conftantinopoli Michael,ÔC Carolus occident? cû Roma habctf^ Sed Paulus addit.Hifpaniarû partes quibusrccipiêdis tantopere Carolus infudaucta^» imperatori Græco redditas fuifte: amp;nbsp;Venetorû monumenta quibus cocordat GotbuC dus, habent Venetiâ urbem ea côditione in Conftantinopolitani partibusmanfificj^^ f mmuniiatibus pridê ä Carolo habitis per Italiâ uteretur.Detulit ucro Michael eatenu^ r Carolo, ut cû ill lus oratoribus fuos ipfe Aquifgranû mitteret, pacis formulam redditU' ros.Fuerûtt^ hi,Michael epifcopus,Ô!'Arfacius,Theogniftris(^ protoipatharij.Eapac^ ftrmata quâ animo defiderauerat Carolus, Bernardum ex Pipino nepotê ad regendag Italiâ mifit.Et quia conftans fama crat,Bethicç,Lufitanipqî Hifpaniarû Saracenosclal' iêm parafle ingentê,cum qua Italiç infulas,amp; ipfam inuadercnt Italiâ, V'ualium alterius Bernardi patruelis fut filiû,ideo nepoti Bernardo dedir regendæ Italiæ fociû, ut uno tct reftribusoccupato expeditiôibus,a!termatiiimispraeeftct.Venitcç SaracenorSclauis, amp;nbsp;bipartito Corficâ.Sardiniamq? aggreffa eft.Sed ea quacSardiniâinuaiïtdeleta:aIiWâ in Hiipaniâ de fuga fe contulit, eoq; profpero tn rebus Italiæ fucceflii facftum eft,ut Am bulach Saracenus Hifpaniarum rex.tonftttutam alias cum Carolo paccm renouaiiertf* Vtq? ornais Italia ubiq? quiefceretjCÔcclTit Carolus Grimoaldo Bcncuêtano duci, unicum in kalia ex LongobardorO reliqurjs fuperfuifle oftendimus, pacêdari.tribum illiuigintiquinqtmillium aureorumin quotannosexfœdercimperato.OratonW^^* chaelis Conftantinopolitani imperatoris, qui Aquifgranû uenerât,auditis omnia qi’® petere animû induxerunt,Carolus cocciïît.Et cum earn paccm plurimi faccret,redeun tibusad Michael?fociosdédit AmalariûTrtucrenfcm epifcopumamp; Petrûabbaltm r^onantulanü.quiapudOiientalemmanentesimpefatorêillum abOccidentalisuf^a tione curarêt auertere.Sub quoiû epifcopi abbatis têpus profetftionis, Carolus con* uentuprimariorûimpertjfuiprouinciarumomniumapud Aquifgranûhabito,Ludolt; uicum fîlium Aquitaniæ regem in imperij Romani conforte aft'umpfit: amp;;Bcrnard3ne fiotem Italiæ regê appellauit.Interim Saraceni Africâ ad Carthaginem incolentes,cum

taliæ infulas per Ambulach Hifpani gêtis fuæ regis pace quiefcere molefto ferrentani mOjCorficâinuaferunt. quos faefta ingentipræda onuftos Hiipaniâuerfus nauigantes Ermêgarius cornes Emporitanus,quiMaioricâ pro rege Italicogubernabatapertoag greflus mari fudit, ÔC nauibus eorum otfto intcrceptis,quingêtos Chriftianos.quicapd abducebantur,liberauit,Necp quieuerunt fratfti fugatieg eo prælio Saraceni: fedpriusq n cam reduccrêt claftèm,in kalia circumaefti Centumccllis urbem Romæ propinquâp« mo impetu capta uaftarunnexinde ad Narbonenfis prouinciç littora delati.extcnfione plurimis in locis fa(fta,maximis prouinciales incomodis affecerunt : quarûbcncgefc' rum rerû fuperbia elati acceptas ab Ermengario comité Emporitano iniurias ulcifeifta tucrunt, ôé Sardinia ex improuifo inuadentes, totâ trepidatione tumultucj coplerunt. Sardis autê apud comitem impigrc conucnicntibus,figno in hoftes dato,prçlium terra primo,deinde cum profugis ad naues mari cômilTum eft,Chriftianis($ fuperantibusSa raeeni mukis mortahbus.ôf aliquot amifïis nauibus,moefti in Africâ fût reuerfi.cæteris tune in locis occidentale imperiûquiefcebat.Michael uero Côftantinopolitanusbello Bulgaros agitabat, in quos aliquandiu inferiores, dum infolentius ui(ftoriautif,apud Adnanopolim uitftus fugatusqj non magis copias g animos amiftt.Nancß Gôftantino polim de fuga reuerfus, fiue quia occidi à populo timüerit,£iue quia adeo altûmœftiti* in cor afcêderit,imperio fc abdicauincui à prætorib.militiæ populotjfuffedus cftLeo pardi patritij fîlius. Ghrunnus uero Bulgarorü rexAdrianopoIi potitus, amp;nbsp;uidoriade

‘LI BE« S E C V N D V S.

A Michacicparata audaciffîmeufus in Côftantinopolim arma uertit, ôd caftris ad portas urbisfirmatiSjOppugnationêoftcntarc præfumpfit.Leo aût eruptionc cum populo mi ’•tibuscç fadajfi^repulit audaces Bulgares,régi Chrunno forte cogrefliiSjillû interfe dt.Eo ex fecûdo prælio parta eft oriêtali imperio quies illi fimilis,quâ paulo ante occidentale docuimus habuifTe. Vrgêtibus autê iâ fatis Rom. infeftis imperio Carolus im-peratoranno ætatis feptuagefimo primo uita funtîlus cft.Fuitcÿ mors ipfa rébus impe-■ti) eo pcrniciofior,q) forte eodê anno gens Saracena maximis inter fe feifla dififidrjs Ca-tolo fupcrftite faciliter potuit deleri. Mabarmad nancp Ammirrhas Haldalæ fratri con grclTüs câfe prælio inferiore amp;nbsp;^pèuitffû cerneret,in fœdus côfentit, per qtf duos pro unico côtra a.cfuerant côfueti Ammirrhates Saraceni habuerunt. Idcp primores gentis adeo ægre tulerûtjUt in Ammirrbatis locû quatuor creauerint tyrânos, quorG unus Æ.z gyptS amp;nbsp;Africa occupauit: duo Hiijaanias inter fe partit! funt, ôé quartus Palæftinâ ac J byriacloca cepit. Agebat in Aquitanis hyberna Ludouicus Rom. imperator cognomc to Pius,quartdo illi CarolG patrê obtjflc renunciatum eft,qui Aquiigranurepetens de* btiis,Iegationes quæ ad genitorêuenerant primo audiuit, deinde prouincialium cele-orato côucntu,ea quæ Rom. imperio SC FrancorGregno adminiftrâdis uifa funt necef-wria.ordinaüit.LcgationûautêprimariafuitLeonis Côftantinopolitani imperatoris, ■quiMichaeli ut oftendimus, per id têpus fuffeclus erat, fueruntcç oratores Chriftopho tusfpatharius ÔC Gregorius diaconus, quos Amalario epifeopo Ôi Petro Nonantula-tjo abbatià Carolo milïîs,Leo fodos addidit pacis,quæ inter duo imperia côftituebat, tormâ dclaturos.Quæ autê fuerint pacis côditiones nullus feribit. Soluscç Paulus Diaconus dicitinnouata fuifle fœdera Carolûinter ÔC Michaeîê icla, 06illis conferuandts, NobertumRegienfem epifcopum.acRicomiûPiôauienfem comité oratores à Ludo uico Côftantinopolim fuiiîè tranfmilïbs.Is etiam imperator Ro.nouus Italiæ quieti c5 ^lens.côftitutaàCarologenitorecum Grimoaido Beneuêtanoduceinnouatapace, Bernardumltaliæregênepotemfuûadfeaccerfiuit.ErantLudouicofllrjadoIefcentes

C duo.Lotharius SC Pipinus,quorG natu maioré Lotharium fub ipfum Bernardi Italiæ rc gis in FranciâaduentGBauaris,ôdPipinû Aquitanis gubernatoresdedit.Primâexindc fxpeditionem Ludouicus imp.Bernardo rege comitante,aggreflus eft in Danos,amp;E* toldum ÔC Ranfredn reges imperio parentes Rom.àfilqs olim Gotbfredi regno pulfos teducerc intendit.Obftitit ucro byems uel eo maxime quia Gotbfredi filtj cum ducen^ tis onerartjs nauibus maritimum gerebät bellum, amp;,omne id pelagus glacie cocretum ftstQuod quum imp.rexq! intellexiffenr, medio ferme bærentes itinere ad ParbruniG Saxoniæ ciuitatemexercituinhyberniscótinuerunt.Eat^ hyemeiam media quGeffbt ^llatum ex Italia,Rom.primores in Leonis papæ mortem coniurafle, illumq? reos fup-plicio affici curauifte,imperator re^emin Italiam ire iufftt,curaturum ne quid detrimê-tiregnum Italiæ patcret.Ingreftusq! Romam Bernardus rex, ÔC fi ilico in grauem perF tuloüimc^ incidit morbum,rcs Romanas per Gerardum comitem copofuir. Qiiampri . tnum autêfama perItaliæ regnum uulgata eft ßernardum Romæ efle, Caralitani Sar-‘Jdorum oratores ad eumuenientesoftenderunt pace tertio ante anno cum Ambulach Saraceno Hifpaniæ rege uita funefto côftitutam,ô(^ipfis Sardis ÔC regno I tali'ç dânofam ffle,quorum acquiefeens confilio earn infringi, ÔC bellum Saracenis indici uoluit. Eo-dcm($ in tempore cum Leo papa apud Blerâ ægrotare cœpiflet, Romani in ilium ant-’’'isefferatis,quicquid ædifîciorû non inurbe magis in proximis ciuitatibus S' oppi disuelinftauraueratjUel à fundamêtis erexerat,inaudita alias rabiedemoliti funnquem tumultuin peius ut apparebat euafurum,rex Bernardus quG per litteras amp;nbsp;nuncios co-pefeere nequiret, Vinigifto Spoletano duce cQ exercitu per arma fedauit.Cui pot.ex ea ægritudine uita fundo fuffeeftus eft Stephanus quartus,^ tertio creatus erat mêfe, in Ftanciâ accedens Ludouicum imp.apud Aurelianos unxit,amp; imperiali diademate in-fi^tuitPer quæ coronationis têpora uartjs agitari motibus imperator cœpit. Nâ quS Signiuiutn Vafconiam ^uinciam,qug Garumnam inter fluuium amp;nbsp;Pyrenæos montes 'cft,gubernantemmagiftratuamouiiret,Vafcones ab imperio dcfecerunt.EtpariterSa latiius quidam Abderitorum regulus gentis Germanici oceani infulas incolêtis fidê» quaraCarolomagno diuferuaueratdeferens,Gotbfredifihjsaduetfus Héroldum re-Blondus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P gei»

1^9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DBCADIS SECVNDAE

getnDanorûimpeno fidele adhæfit.VafconesautemuicinosGatliafumpopuliiacUcE brcuitj adeo edomuer 5t eneruarunti^ ut nulla rebellâdi facultas impofterö fit reliâa» Matus trt tuendis Danom regibus négocia xmperatori fuit.Qui cm Saxonuin obferua bant limité Franci imperatoris tuflii quum hoftes inuadere nô auderêt, illos à prouind arum imperij principio arcuific fan's fupratj duxerfît.Et tn paulopoft occafione oblata fret),cum Solamo ÔC Gothfredi filijs côflixcrunt, illisq? prælio fufis Hcroldum in pater nû Daciæ regnum reduxerunt.Paricj felicitate ufus imperator Lodouicus, Britoncs rebellionê intêtauerant fuperauitjôd in Murmanium ducê, qui adul terini regni noi^™ CbiimponipafluseratjinuinculisadfeperdudS capitalifupplicioanimaduertiiuflit» Tarn multis rebus uarijs in locis bene geftis Ludouicus imp. côuêtum in Aquifgrania celebrauitln quo ecclefiafticis rébus copofitis legatos Côftantinopolitani imperatfl' ns,amp; Saracenorum Caefarauguftanam urbem Hifpaniæobtinentiuaudiuit. SaracentJ aut petitam pacem facile concefll t.Scd Nicephoro qui orientalis imperatoris erat ora* tor,qui de rebus ad Romanos Dalmatastj fpeôantibus ageret, nihil certius rcfpondit r a fe curaturumjut magiftratus urbis ÔC Italiæ fatisfaccrent. Dum ea gerunf in Francia, Stephanus quartus papa Româ ab imp.reuerfus breui obrjt, eitÿ fucceflit Pafchalis prt musiquiqj à clero populoœ Romano abfc^ imperatoris autoritate praeter obfcruatain diu ante confuetudinê ckaus eflet,ad ilium fcribensfuaminnocentiâ à de«' p(^p uioicntia purgauinegitcj cû iHo niitius omniûopinioneLudouicus,qui nonfolSin W nam parte pont.fcripta accepinfed pafla quoq^ inter utriufcÿ praedcceflbrcs feruarilo* iita,fpotecôfirmauit. Subipfum exindetepus imperator Ludouicus Aquifgraniag^* incôuentu quem folcnnchabuit,Lotharium primogenitum imperij confortent decU^ rauit:Pipinusc5 tune fecundus filius Aquitaniaé,ÔC Ludouicus tertius Bauariac reges ap pellatifunt.Quae dû fierêt,Bernardus Italiærexfatui adolcfccsingenij,quorundanin’’ gnatû Italiç inftigatione,inter quos fuercAnfelmus MedioIanêfis,Vulfaredus Creino nenfis,amp; Rodulius Aurelianêus epifcopi,imp.tebellauitClaufitis cm Italiæ quacuncp ex Galltjs Germaniaej cft ingrefîus, praefidio cÔmunitis primariarS urbi0 populi facta ntento in luâ aduerfiis Ludouicû patruum fidê obftridi funt. Ea cû refeiflet imperator, caufa in côuentu ^pofita,nepotem læfae maieftatis crimine damnatum hoftcmiudica' uit.Exinde copijs quantafcuncp GalliarS, Germaniæ ÔC BauarorS ^uinciæ potuerun mittere.coadîisjin Italiam duxitJntellcxitcÿ ocyus malo fuo infelix adolcfcês Bernai dus,^ perditorum liominum côfilioufus fucrat,q, ncc claufiris præfîdio impofiti fflil^ tcs,ncc adadîi facrameto populi fide feruaueretfed fubita deditione,^ primumfuntaai ci fada,fefc tmperio p ermifer un t Rebus Italiæ breui pacatis imperator nobilcs Italicos jîditionis couidosiuguIariiuffît,Bcrnardum aût, QC fiilico ad imperatoris aduentu^ armis depofitis ad mifericordiâ c5fugerat,ôi^ fîmul epifeopos in Franciam perdaxit.c couentu it er fï fuper iudicio Aquilgrani habito gladio trucida tus. Epifeopi uero lyo®quot; dali decreto depofiti in monafieria relegati funt.Necdâ fan's ea erat cofpirata, cumi®'' perator Britanniæ motibus qui nunciati funt,c5citatus eô tumultuarie duxit.Vio*’*’^ chuscß tyrânus ad regnû afpirâs,côgredi aufiis in pratlio interfedfus cft. Pacata tyran morte Britannia ad alios motus,q in Andegauis nunciabant, fedandos cotulit fe’^P rator.Eôcum uenillet,omniareperitquieta,fed aliud accepitincomodum,q»Brine2at dam uxorem,ex qua tres filios reges tuncfiiperftites fufceperat,Iogo côfcôam motrgt; amifit.Profeôus itaqp per Rothomagû, AmbianS ôi Camaracum, fe cotulit nium,ubi abfoluitmultarûgentiSoratores, per totôcftriennium qd'fccutumcftno ntaiori negocio implicitus luit,lt;^ domando Lindeuto inleiiotis Pannoniac tyrann®» 8 rebellis fuperiorem Pannoniam amp;nbsp;Dalman'am uarijs motibus agitauit, tandentij wg tus eft in môtcs,qui Mœfiam à Pannonijs diuidunt, côpulfus deditione fatfla ucniai petrauit. Apud Côftâtinopolim interea quies ilia duraucrat, quam Leone impe ra tor in Chrunni Bulgarorum regis morte oftendimus pcperiflezfînemt^ quieriattulitipn“ Leonis mors, que Michael domcfticorû cornes optimatum prætorianorumi^iauo cum intcrfecilTefjad imperia per arma fublimatus eft.Eodem(ßanno,quifoitincIina nis Rom.imperij decimi fupra quadringentefimum,Ludouicus imperator Lotharin filium in demortui Bcrnardi locum Italiæ regem dédit: quem Romam a Pafehab pon'

LIBER SECVNDVSi*

A officepopulo^ Rômano uocatû pont.i'pfeinbafilica bead Petri uncHum coronatümc^ '^^gcltaliar primo ÔC poftea Äuguftum appellauic. Romanis tn nonnullis Itabæ pri-quot;’ïnbus non fads obedienter impcrata faciendbus, Lotharius Papiam ad Ludouicum fecôtulitjoftcnditq; ad cóprimendam infolendum protcruiamcoptjs opus Ludouicus Adelardum palatif 0(. Maringum Èrixiæ comitcs^, fiJio cu ohortibus addens,ilium Romam reuerti,ut cotumacium audadam côpefceret,impe-fîiiit.Priufquâ tn Lotharius Papia moucrct,nunci) ab urbe Roma attulerunt,Theodo-’umllt;omanæecclefiæprimicerium,ô(JLeonemnomencuIatorcmeius generum in pa ^fiarchio Latcranenfi prime excaecatos,0if poftea caput truncatos efle.Nec crat obfeu^ fum,eos ob obferuatâ ÔC multis oftenfam modis imperatori Lothario fidem, ea omnia pîuos efle.Attulicedâimperatoribus fama,amp;Romacuulgo creditum eft,Pafcha1cpa-' quod uero magis erat ftmile, quumid à coiurads conftituire* Icijret.diftimuIaffe.Non tn adduci potueruntimpcratores, ut iniedam pont, culpæ fu.-filpicioncm temereadmittercnt:fedmittentes Romam nuncios, Adalangum abbatemi iï^iNedafti,amp; Hunfredum comitem Curienfem ,quo feres habuiflet modo inquiri •uncrunt.Iisi^iâiteïingrefïîs Joannes epifeopusNouæuillae, 8CBeneditftus archidia^ conus Ro.imperatores à Pafchali pont.adierSt, conadt^ funtimpofitam pondfici calfi ’'•amabolere.Etpontifex ipfe quamprimum oratoresimperacorum Romacapplicuc.-luntjtriginta epifeoporum fynodo coalt;fia,innocentiamfuâiurciurando purgauiuatqp ctiammortuostanquammateftatis reos iurecæfos pronuncians,interfclt;ftoresqutde bmiliafandi Petri crant,abfoluit,£C inpatriacóferuauit.Ea utcrantgefta quum impe/ ratores ab abbate 5C comité nuneijs fuis,ab epifeopotj Sutrino,^Sergio bibliothecario, Leonema^'ftro militff,quospont.Papiâmifit,inteIIexiflènt,inbonam partem con-filium pont.acceperunt.Ludouicus nant^ mitiffimiimperator ingent) fem per mul turn Wei apoftolicæ detulit.Fuitfß adeo ut quatuor Romani pontiftces quos ufgintifeptem annorumilliusimperijtemporahabuerunt,adiumetonunquam carucrint,quo in Rogt;

S ’nanorum perfecutionibus faepenumcro indiguerunt. Tradunt etiam Eginardus Pau-Jusq?, amp;nbsp;Ricardus fcriptores, Ludouicum in pafchalis Romani pont.manibus renun-dafle iuri,quod Adrianus primus pont.Romanus Carolo Magnogenitori fuo concef ferat.JdquSnulfusdilt;ftorumfcriptorum,quodfucritfcribat,fuifletcnemus,qd'fupra in Caroli geftis rebus ueriftmile nobis uideri negauimus, aut fcilicet fummar modeftiac ’tnperatorem uoluifle, aut excellends animi SC ingenij pontificem concefiiireiusfum-^orum pôtificum,amp;omnium orbis Chriftiani epifeoporu ad libitum ordinandorurn. Sine fgi t Adrianus Carolo côceffit,ô^ Ludouicus fc/pfum,pofteroscj fpoliauinfiue nihil eoTum fuit,aliud à Ludouico generoßanimi, amp;nbsp;Romanac ecclefiae amatilftmo prin c’pe,ingcntis inipfamecclefiâlibertatis extititargumentumxfcripfitnanq^iJliepiftolâ cuiusmultauidimusexempla,per quamïtaJiæciuitatum oppidorumep partidonem fa cæns,quæiuriû ecclefiae fint,autimperi) enumerat.InTufcis ein imperij iurium eftedi-

i titAretium,Volaterras,CIufium,FIorcntiam,Piftorium,Lucâ,Pifas,Ôi:Lunam.Caefe-b raaütloca quum non explicct,in Romanç ecclefiae pordonem uidetur relinqucré.Sed ncfcio qua ratione Perufiâ Vrbemucterê, quae dC in Hetruria funt,ecclefiae Romanç iurium efle exprimit. Paritertp in Vmbria TudertS, amp;nbsp;quiequid undique ad Romanac urbisagru pertfnct,amp; ultra Apenninum totam Romandiolam,ac Rauennads ecclefig exarchatum Romanac ecclefiae iuribus aftcribit.Paulo^ poft fatftâ huiufmodi diuifio' nem Pafchalis pont.Romanus ad primos oeftaui anni pontificatus dies obijt.Tunc Ua-riantibus inter Romanos fententqs duo per cotentionêin pótifices funt fuffedli.Quos com nobilitads Romanæ primores depofuiflent, cócordi totius populi cum clero fa-Morecreatus cftEugeniusfecundus,quicrattituliiàn(ftçSabinç,presbyterCardinahs, ld cum eflet imperatori Ludouico apud Copendium Galliac oppidum agenti nuncia-tinn,Lotharium regeln Italiam mifit.Ipfe in Britannia rebelles animos prç fe ferentem cxercitum duxit, amp;nbsp;perRhedortes tripardto prouinciâ eft ingreffus. Fihjs nanep Pipi-noexercitus parte una.alia Ludouico attributis,tertiâ iple fibi fcruauir.Ea,puincia per quadraginta dies ferro igniep uaftata,£Cobfidibusaccepds,Rothomagöfecóiuhr:qua' inurbeoratores Conftandnopolitaniimperatoris fuüacceflumiuftèratoperiri. Sum-

Blondus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P z ttt£

172* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'ÜECAßlS SECVNDAE

ma legationfs erat Hïpf alias, di. diu ante agitata apud Cöftantinopolim tmaginSueße S ratio:de qua quid Ludouicus fcntitet,Michael fieri certior cupiebat. Cn($ cêiuifletLn douicus itömanü pöti ficcm confulendum, oratorcs ilium adieruntjquo per id tempo ris imperator Lothariusfecótulerat.Et ab Eugenio pont.comiteracceptus, ftatumur-bis amp;nbsp;regni fui Italix ex ilfius fententia reformauerat, ut non minus Italia ubitg Ro' ma motibusjintcftinisq? diifidrjs careret.lnuenio autem quod diu attente quatfiuJ,Lo^ tharium imperatorê tuncprimum magiftratus in urbcRoma c5fl:ituifie,quiiuspopiP Io dicerenncoftareuidcturRomanos uerafubCarolofiltjscß ÔC nepotibusadeami^ libertate ufosjqua prius petulantilTime ufi erant.Redijtq; breui adLudouicum,genito rem Lotharius, amp;'oês fimul gcniror filtjtp præftantiflimi duces domandis in Hiipania Saraccnis,amp;f finibusRomaniimpcrij ad Germaniæ Pannoniarumcjlimites cuftodien disintenderunt.Namuteaomittamus,quaeparum digna multi rcferuntfcriptoreSjLu douicus Bulgares poft petitam impetraramqi pace Pannoniarû limites ingrediaufo«, fola mittendiin eosexcrcitus oftetationea' motibus abftinere fecit.Et petita iterawpa p cê per ßaldricum ÔC Gerardum comités Intarranoru qui funt Dalmatiæ populf, cocef fit.Eam uero pace uixdum itftis feederibus cenftitutam Bulgari rumpenres nauigißin* gens per Danubium in Draux fluuij oftiaperduxerunr.Maiorinterimdifflciliorqf’f' peditio imperatores patrem fiC filium diftincbat.Nanq:! Aldo quidam pcrfidus,quêLiJ douicus regendx Aquitaniar prarfecerat, Aufoniam urbem dolo capram diruit, Sé op^ pidiscaftellisqiilliusagricómunitis Abdecamanni Saracenorû regis auxiliaaceepit. Mifliis ad eum ab imperatore orator Elifachar abbas,ut in fide manerct,perfuadere ne^' quiuit.Mifli etia poft abbatê cum coptjs Adebrâdus amp;Donatus comités,pauca de Au fone agro caftella ægre multo in praflijs efFufo fanguine receperunt, Saracenisq;*'’'' dies apud Aquitaniâ præualentibus nônullæ ex proximis Hifpaniæ citerionsci«itatfgt; bus,ad illos de fccerunt.Elifachar tn abbas,fl(^ fi apud Aidonê parûfelicilegationeiilus €rat,Bernardo Barchinonis comiti,ut fidê imperatori Romano feruâs,fuos quo^ Go* thos,amp; fubditosHifpanosne Aidonicôfentirent,pcrfuafit.IntereaAbderanâ rexciaf Û fern cû paratiffîmo Saracenorû exercitu duce Aburmane côfanguineo Aidoni exCx* faraugufta auxilio miferai:amp; Ludouicus imp.copqs Pipino filio Aquifanix régi datis, omnia curabat,per quæ Aidoni Saracenisep refiftcrct. Dum autem Cbriftiani contant, êé omnia lente agunr.inuentes maxima cum celcritate,Aburmancs,Aido(p,agrosBar chinonenfem Gerundenfemep enormi crudelitate uaftsrunt,amp; fatfta omnifaria retûin-' gentiprxda,primus fe ad Cælarauguftâreceperunt,(ÇeorumqucmpiamPipiniexep citus uidere potuerint, At apud urbem Romam Eugenio papa defuntfio fuffeâus eft Valentinus primus,quum is itê trigefimo uel,ut quidâ uoîût,quadragefimodieob* fiflet,creatuseftin pontificem Gregorius quartus ciuisRomanus,qui eraititulifandi jMarci presbyter cardinalis.Fama rei apud Barchinonem,Gerundamqi bene à Sarate--nis geftæ in Africa Afiamqî perlata,cæreri eius gentis populianimos extulcrunt:amp;p» mi Afianifacrofantfta Palæftinglocafœdantes a nemine Chriftiâno adiri permiferunt: Mauri uero in Siciliâ dalle dclati,exccnfione faôa late incendia comiferunuNcc Iciuit potuitq! Michael imperator Graecus tantis malis aliter prouidere,(^ quod Venetis,ne mercimonia occidentis in Afiam perferrentinhibuit, âf aliquot onerariarumnauiun» triremiume^ prçfidia Siculis etiam à Venetis afferri curauit.Delatatp in Siciliam clafii* V eneta,catenus profuiqq? fiue præda abûde fatiaîi,fiuc maiorê ex Grxcia Italiaq claf fem aduîentare fufpicati infideles,quamprimQue!a tî loge côfpexerunt,in Africâredie-' runt.Erat per id tcporisVenctorumduxIuftinianus Particiacus, anno cuius fccunda ducatus beat! Marei euangeliftæ corpus Venetias eft translata. Id fatftû non ab refue^ rit recenfere,qd’ Sicardus, Singibertus, amp;nbsp;Vincentius feriptores in corruentis impni) tempore difreruntiamp;' lacobus de Voragine,Paulinus epifeopus, amp;nbsp;Petrus Damiat» in euangeliftæ eiusq;translationislaudibusoccupati, rem quogefta fit modo incondite rcferunt.Babylonis rex Saracenus poftquâ loca Palæftin» fàcrofan(fta,ut diximus.fQe' dari i ufierat.ornamenta quoep ecclefiarû,ut fua,quas uocant Mefehetas, têpla exorna-“ ret,Babyloncmiuftcrarcomportari.Ventumeratadce!cberrimam Alexandiiæecde* fiâ,qug landfi cuangelifke Marei ficut cadauer feruabaqita nomenreferebat,Ët quibut datum

LÎBER SECVNDVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17?

A rfîtum eratnegoclu cemcntarij fabrèdolatauartf coloris marmoradcuenebantQàutn lortc eccleßatn ingrelfi Bonus Mcthamaucenns,amp; Rufticus Torcélicnfis Venéri mer WtoreSjScauratiû monachû,amp; Theodorû fpecularê presbyterû ccclefiac cuftodcs,miœ tos qutdê amp;nbsp;tllacrymantes/anri mali caufam interrogant. Qua fntcllcc'la indignabùti lanctû cadauer,ne à barban's fœdarctur,fîbf poftulant dari Venetias defereridum.Sa cwdotibuscç indignum eflè dtccnribus,ut ea fandi Marei cadauer exularef écclefia, in quauiuus ÔC prseiuersitjSiC mirum in modû populo profucratCbriftiano,no facete mag’s $ucrerefponderunt non pofîe cenferi exulem, fi Venetiâ, in qua apudÄqüireiam’ foiptu iuuenis prædicauerat euangelium, poft aeftam Alexandrie fenelt;ftutem^ wwn(ßutn uita corpus longopoftliminio rediret, eoq; rediret tempore, quâd'o offà ÔC ^wquidneruorumeffètreliqui indiffipatiôis periculû fîntaddutfta; Eratuero Bonus « Rufticus ditiflîmi mcrcatorcs,fed g auiditate lücri imperatoris MichaeliSjamp;fuaefef-publiceiufl^tranfgreßi deceonerarqsnauibüsmercesexltalia Alexandriam adduxe' tant. Quar^ eorum pollicitationibus promiftionibusc^ in fententiam dutfti facerdotes q« petebat faciliter confenferunt. Deferendi adnauesfantfticadauerfs hunemaxime ’’’odû fuifl^ Icgimus: Scaura tius 8C Theodorus capfa,qug fantftS feruabat corpus,aper ’a.iuud iportarimpofuerunt, qua mercatorum lerui cômeatum adnaues perferrecon-’uoierant» Tuncparatiadidaftutfores tunedeinduftriaàuéftitüfordidiflîmicalo-’’es Iportam operibus porcinrsc^ carnibusTuperieôis plena medio fororéóïat^ad pôrgt; ’utn femper populo frequentfftima per gêtes uia^ læriamp;Tinepte,uf eft ciuftnOdf abietfto' hotntnuin mos,iocabundi pergebâr.Obuiarûtuero quibus publiée data eraf à Sa-tacem'scura'portorif exacftores.ôi' quid fportæ ineflet inipicere teritarûf:porcinis(^ car ft’bus quibus Machometifiipcrftitionc ueici prohibent ideoc^ uifu qûoeç abhorrent,' gt;nter olerarepeftis,canzir,qÿ poreus eorumlittguaeft,tert^ quaterc^ rcplicanféslporx ’întadnaoim ultra intentatam ferri permiferunt. TuncBonuSamp;Rufticüsuelisuento' ^atisprofperrimaufi nauigationetîumâgum peruenerûtjôfuenia errarifuf deratorum' C Alexandria mercimoniorum ob adueeftum ciuitati preciofifiimum muriüsfaeileimpc ^ata,pcr Oliuolenfcm portum fanefti euangeîiftæ corpus in urb em peruexetùht. Quo’ înno amp;nbsp;lèquentf,quem conftatfuifle ab inclinaïfone Romanorû imperif feptïmiî ÔC. ui gdîmum poft quadririgentefimum,eccfefîâ quae nunc extat fandli Marei Venetijs aedî ncaricœptum eftJuftinianus uero dux ca audus gloria fandi euangeliftae ducatus fuf teporibusin urbêaduedi, à populo Veneto pctijtimpetrauifcç loannêfrafrem fuum,’ flaiapud Côftantiiiopolimexulabat, in patriam reuocari, SC fibi in confortCm-ducatus «ari:MichacI(ß imperator Saracenosaudiens Siciliam inuafifle,pcr loannê in patfiam’ ’Reduce amp;nbsp;ducem creaturiT,à Venetis petqf,utclaflc Siculis opem ferret. Dumcp cîaftîs 3Venetis armat,dum nauigat,dum Siculis laborantibus fe oftentat.iandi Marei ecclc' Çaàloanncduce populigfatiam eo innegocio aucupante perfeda eft.Saracenis autê Sicilia praeualctibus Veneta elaffis no cogredi aufa, Venetias re infeda redijt. Inte-

ÏV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pont.Romanus Safacenos apud Barchinonê Getundamq^ prçualuifle,-

û w maiora in dies moliri,Siculos uero amifla omni maritima ora pene' ab cifdê fubados-*Heaüdicns:adLudouicû LothariSep impcratores AngeloneinGalltjsprotrincialiiï tonuentum habentes, QuirinG primiceriG, amp;nbsp;Theophiladum nomenculatorê oratogt;' fesmifit. Chriftianis aduerfus barbares fuppetias petituros.Eocÿ excoucntuAltergC-ttus Carnotenfis cpifcopus,ÓC Anfredus abbas Nonantulanus ad Cóftantinopolitanu ’wperatorêoratores acceflèrunt. Summa legationis fuit,ut oratus a pontificc principi-buscj Romanis Michael comune cum ipfis bellG in Saracenos fufciperet.Animaduer-*’’9 per id temporis Ludouicusinfuiexercitus duces,quorum negligentiaPipirtife-ggt;s Aquitaniaefiltj fui copiar,Barchinoncnfibus opem in tempore non attulerunt.Puni Uit etiâ Baldrieum ducem Foroiulicnfem,g euftos Pannonici limitis Bulgares in Sela uoniâBohcmorum patriam penetrate permiferat. Vt autem Hiipartos impcrioftibdi-*os Romano aSaracenisreddercttutoSjThcodonicGprofedus omnésfegniFrahciac copiaseôcôuenireiuflàs,Lothario 5C Pipinofiiqs attribuitSedcGduxifl'cntLugdu-Uumrenunciaflcntq,’ qui pracmifli fuerât cxploratorcs quiefccre,Pipinus Aquifaniam, Lotharius Aqui/granum dimiftb exercitu coceflerc.Melius uero fine tantis copijs Ro

Blondus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P 3 mant

mani Impcrtj gloriæ fatisfecit Bontfacius Corficæ comes,g Bedado firatf c 8^ quibußa H Thufciæ comitibus adi umcnto accerfitis claffem h audquaqua ingentê parauit.Et cum Sardinia inter amp;nbsp;CorOcam ad Onus receflusqj fcopulos aliquandiu delituiflct,fi qua forte Saracenotu nauigia apparuiflent de infidijs aggrcdi intentus,nullo qucm inuadc ret oblato in Africa traiecit,0L facfla inter Vticam Carthagincmt^ excenfionc, coados ad pi imum tumukû ingcntenr in nnmerum incolas fudit,ciim illisq, rcparantib.prçlio quatercogrefTusmaximam cômifitcacdem,ôdmortal{umrcrumqjingentêabegitpra:* dam:ciiius audacis facii cum minime leucm frucflum fuiflcinuenio, quod Saraceni A' fricx timcnteSjtunc prim urn Sicilia, quam poft clafTis Venetorum acccftum magna eK parte occiipauerant dereliclajin patriä funt reuerfi. Snperflui funt hac in têporum parte ocs quos uidimus fcriptores,por£entis qua: tunc accidcrunt defcribendis, quoru plc nc]peamdicuntnaturæinordinationem præfâgioaccidifl'cimpietatis.quamin Ludoui cum patrem Loiharius tunc cómilÏr.Quod nancp omnes tradût fcriptores, quum ægre ferret LothariusCarolûfratrem natu minimum, cui Caluopoftea fuit cognomenturn! ** fibi ut exiftimauit in paterna gratia praeferri, Ludouicum dolo captS in uinculis tenuit. Sed tania res quo in loco quo'uc modo,St^ quibus ex caufisfit gefta, adeo diuerfctradi legimuSjUt poftqua maiore ueritatis neceftirate no urgemur,eä libeat præterirc.Quod uero certû eft,priusquam in Hifpania à Ludouico Lothariot^ prouifum eflet, Pipinus Aquitaniæ rex apud Picfauos diem obtjt.Per qute tempora quum reftituti libcrtatiitn* periocß Ludouicus amp;nbsp;Lotharius filiusin Gallijs defiderct,Saraccni Mauri clafTcingen ti in Italiam traieceruntFatftatç in Ccntumcellenfi portu,quam poftea ciuitatem Vctc rem appellant,excenfione,8lt; proximum Centumcellenfe oppidû per uim captumde-moIitiRomam duxerunt.Nccuero urbe ftcut VincentiusBduacenfis,Eginardus4^ pleriq; il los fecuti tradunt,potiti fuerût,fcd immunitis tunc Vatican! fuburbtjs igni fcr-rocj! dirutis, celeberrimâ à toto orbe primariam principis apoftolorum ecdefiam fee* darunt fpoliaruntc^-Non tarnen muros 6C marmoreas, quae extant columnas ferro cor rumpcre intêtaruntSed igni inietfto tetfta, ÔC quicquid materiei incrateftabfumptum. Multos eo in loco morati dies,urbem obfeflam opjjugnare conftituerant,qu5Guido-nem Logobardiae marcliionem à Gregorio pontiticc auxilio accitum appropinquarc cum copijs ccrtiorcsfuntfatfli. QuamobrêRoma obfîdione folutauias inter Appiam Latinamcÿ iter ingreffi fuburbia exciderunt,quæ ad eas Oftienfemq; uias tunc erâtædi fieijs frequcnrata:qua in fadta uaftitatc in fignis beati Pauli bafilica fecundo ab urbe mi liario diftans,te(ftoöcomnibusinquscignistumultuaricinieduspotuitagcre,manfit fpoliata. Flexerunt uero poftea in unicam Latina uiâ Saraceni, QC ad faltum delatiCall nenfem.immunitum £unc,cui nûcfancfto Germsno eft nomen, oppidû demoliti ad ce' lebre fancli Beneditfti monafterium côfccnderunt,quod igni crematum ferro quoquc maiori ex parte manfit excifum.Inde fecundum propinqui Liris fluuij ripas ad marede fcendentes,clafre,qua à Centumcellenfi portu accerfiuerant,ibi reperta, in Mauritania funt reucrfi.Mox tarnen depofita nauibus præda.quam ingentem abduxerat,SiciIian]» H Tarentumr^ code tempore inuaferunt. In quosiVlichael imperator ConftantinopoK' lanus TheodofiSpatricium clafiîsprœfecftumducereimperauif.Sed tulitilliustempc* ftatis infortunium, utdum tantis apparatibus in Chriftianos fæuiunt Saraceni,Micha el ipfe imperator Graecus primo, ßc breui poft Gregorius pont. amp;nbsp;Ludouicus impera* tor Romam eodem feimèmenfediem obierint.SufFeóusinpontificemOfporciciui» Romanus,id nomen ob deformitatem ä clero populocj Romano in Sergium mutare coadus eft.Perfcuerauitcg poftea cófuetudo,ut Romanipontifices quamprimum funt creatijinditurn fibi quodcunque uolunt alterius prædeceflbris fui,proprio abolito.no-men accipiant. Lotbarium quimortuo genitore folus Romanum obtinuitimfjcriunt, ex Gallis in Italiam aduerfus Mauros cum Guidone Lógobardo uenifle tradit Eginar-dus,qui poftea fibijpfi coniradicens cum cacteris cócordat fcriptoribus, Ludouico uix dum ad fcpulturam apud Trccenfes elato, tres ipfos defunefti imperatoris fratres, Lo* tharium,Ludouicum,5C Carolum obregni Italiæ fucceflîonemuehementiflîmisintcï fe odrjs exarfific,cC ilico armis corrcptis,maioribus contêdiflemotibus omnium quoi poft Cathalauuicum Ailiilæ praelium Gallig fcnferunt.Nanque in Aniifliodorenfib»^

LIBER SECVSDVSÎ

«7?

AîpudFofttanicum coadis copijs, quasunufqui'fcj corum fummi’s coftatfbus dwccre po tuitjpræh'um eft commiflum,in quo omnes concordant fcn'ptorcs, ftragem Francorum gcntis,quanta nufquatn alias fuifle fa (flam. Quodlt;$ confequens fuiffè non abfurdc tra^ ditur,licet Ludouicus Caroîusi^fupcrioreseuaferintj eorum tarnen ficutôtfLotharqui tesadeo imminutasjut fînium ab extremis tuendorumfacultas ßngulis ßtadempta.Fu'* giens ex ea pugnaLotharius cum fralt;flo lacerocß exercitufuoAquiigranum ierecepit, infecuti fratreSjillo item oppido difturbarunt,qui uxorem SCßlios fecum rapiens perLugdunum Vicnnam delatus copias reparauit.Tammultis ueroItaliacGalliarum ÔifGerrnaniæprouinciarum ac urbium^ôô optimatum legationibus pulfati funtipfi fra-trcsjutininducias cofenferint, per quarum occafionem de pace amp;nbsp;paterna hareditatis diuifione agi eft cœptum.Georgium Rauennatcm archiepifcopum ad earn fuadendant pacem cum trecentorum equitum comitatu,ölt;f maximis auri argenticß öif fericorum mi* neribus fponte fua fcribit Agnellus acceßifle,fratres ipfos priufquam pax conftitui po-tuetitjpralioiteruin coneurrifte:inquo archiepifcopus forte in Lothari|caftris agens «quitatuamp;muneribusamißis uix folusfuga prolabi potuerit.Pacis poftea conftitutae H)rmulam,Eginardus,Vinccntiusq;ôifcaetcripené oninesfcriptoresin hunc maxime wodum fuifleferibuntjUt Carolus Caluus occidentalis paterni regni partes â Britânico Oceano uf(ç ad Mofam fiuuium.in qua parteregniFrancorum maneret,nomen poßide •’tuLudouicocederetomnisGermaniæ terra ufq; Rhenifluenta, trans Rhenum quæ-ciincj^genitor poftèdcrit;Lotharius cumimperijtituloRomam haberet, Italiam ac ’touinciam Galliarum Romanam,cum ea Galliarum item particula, Scaldum inter Ôd Rhenum fluuios,quæacceptum tuncab eius imperatoris fubieeftione, nunc etiâ feruat -otlioringiænomenJntereaSaracenisSiciliamTarcntumc^duceSabba regis Mauro» ^umpraefedoobfidioncprementibus, Theodofius imperatoris Conftantinopolitani «laifisprxfedlus coptjs quas ex Græcia adduxeratjdiffifus,ad Venetos fe côtulit, Pc ^0 Andronico ac loäni eius filio V enetiarum ducibus fpatharq dignitate, qua: tSc erat C Omnium illius imperij maxima,ornatis ab ca republicaimpetrauit kxagintanauiö claC-fetna Venetisarmari. Aucftuscç tantaclaffeTheodoßus,nonpriusinchoata in Vene^ portu uelificatione deftitit quam finum attigit Tarentinum.Sabbasuero Sarace ’'5®9^aniprimum earn omnium Chriftianorum claiîcm Adriatico emenfo in finum Ta *^tinum flecftereintellexit.ßue quia timuerit,fiue quia timoris fimulationcm rebus fuis J?^duccrefitarbitratus,obßdionemfoIuitjamp;'adCrotoniatumlittora repente nauigâs^ ^hriftianis quidfaefturus effet dubium fecit. Sed ea inmagnarum claflfium propinquita P^*^occafiones committerentur certamina, ad præÜum uelinuitiutriufi^ ^blTis duces pcrtracfli funt uifi.Fracftis in eo prçlio, fugatis Chriftianoru copijs in V c •'otos pugnac intentiores magna eius cladis calamitas celßt, nam eoru naues uel merfæ 'ld captæ funt,miîitum uero paucis in barbarorum poteftatem fadîis, reliqui ad interne ^'onem funtcæfi.Theodofius aût praefeeftus nauium, quas ex Côftantinopoli duxerat, - f’neamiffà, faluti fuæ fuga confuluit. Ea elati uieftoria Saraceni in Dalmatiâ ducentes ü ^wlerenfcoppidwm ui captum fpoliarunt.Forte tue Venetorû naues mercimonijs onu ‘»aSyria reduces uifa Saracenorum claflê in finum feceffèrant Tergeftinum,quas cafu ’■'uentaSjA: fugâmolientes barbari interceperuntjodioq; ufi quo Venetû perfequeban nomen,mortalcs in iîlis repertos ad unum trucidarunt : exinde ad Italiae orâfledlen^ 's,Anconem ui captam fpoliatamc^ incenderuntmec fuit duobus in illis oppidis acce* cladis maior confolatio,^ quôd populi fuga mediterranea dilapfi, magna ex parte yf^worummanus impias euafere. Senferunt amp;: tune Gaîliæ,ficut amp;nbsp;Italia quantum ma '»nperatoris Lotharij ÔC fratrum difeordia attulit rebus fuis. Nanc]^ Normanni quibus oiergis appellatio fuit,duce Romano eorû rege per Ligeris fluuq oftia ingreffi, Aqui-omnem deuaftarunt,Ô£f nullis quirefifterent exiitêtibus obuijs, Heria ab illis in 31 aliquote^ monafteria funt cremata.Exinde Normâni per Gaîliâ loge latecç uagatf, “'’degalâ,San(îtonam,EngoIifinâ,Leniouicas,Parifios,Turoniû,Be!uarû,Nouioma pAurelianos,Pi(ftauos,ô^ multa oppida,plurima caftella populati funt.Carolus nâcp bçllû qult;?d cû Britonibus quincp continuos geffit annos defererc non audebat, P 4 ueritus

176

ueritus ne cum in Normanos ducere coepiffctjfi Brirones à tergo prcmercntrcfiftercftf E quiret.Lotharius ucro in Italia deddebat, nec tn aufi funt Normâni in captis de Frand’ urbib.diu moram trahere:fed in Aquitaniam rcuerdjCam pro fede regni propria tenerc conftituerant.Carolus intcrea Homeuoio Britonum duceprimo,amp; poftea Crifpoio S' ius fib'o fuperatiSjOCcifisc^.Britannia potitus fe in regê Lemouicæ urbis ungi curauit,0!^ FranCiam cum exercitu eft ingreflus.Eotp anno qui fuit â Fonteuentino prælio quintuf dedmuSjLotharium imperatorem abdicaftèfeimperiofîCmonafticuminduiflèhabitff apud Omnes fetiptores uideorPer quod etiam tempus alter eius frater Ludouicus infuo Germaniae regno obtjtlmplicitum tunc recipiendarum Franciat urbium bello Carols Caluum aflumpfifte Romanum imperiS, amp;nbsp;regno Germaniæfua impofuifleprarfidia, magis confufe,magis nude traditur ab omnibus,in quos quidem inciderimus fcriptori-bus,^ tantas res méritas fuiftè iudicamuS.Quod autem apud omnes fcriptores confiât, Catolus Caluusimperatorisrtomineaflumpto.RomamfccontulitjôCàloanneoâauo pontifice Romano coronatu$,ilicoinFranciam redtjt,compofitislt;^illicrebus Romani p eft reuerfus.Interea Carlomannus ôâ Carolus qui ex defundlo Ludouico fratre Germa* niæ regenepotes illius erant,exercitu ex omnibus Germaniæ prouinetjs coado,inlta* liam aduerfus patruum dUcerc conftituerant,mouerantq! figna quum Caluus copfjslw liæraptim fubfequi iufTis,Mantuam äccefiit, Veronam eO confilio dudurus.utiàfalti* bus TridentiniSncpotesingrefluIfaliaeprohibcretiSed quum apud Mantuamlan^n re ahimi afgrotarecoépiflct,ücnenata potione,qua Sedechias Hebræus quo utebat me dico dedit,mortuus eft.Ea Caroli Calui morte audita,ïoânes pont. Ludouico eiusfilio, cut Balbo cógnomert fuit,Ffanciaî régi,ut imperator declararet ftuduit:contra ucro ao nülli ex nobilitate Romana Carolum tertiü Germaniai regem,qui ut oftêdimus c6 C ƒ lomanno fratre exercitu in Italiamducendumhabebatparatum,imperatorcm fieriadiii uerunt,amp; captum pontificê in euflodia habuerunt.IIIe uero fuga prolapfus ad Ludouf cum Balbum regem in Franciam fe cótulit,6C per annum ibi moratus, cüm regem ami* , ciftimum ex more inunxiflct, Romam à Carolo tertio imperatore uocatus redfjt, eSfJ ö etiaundlumimpertj diademate orrtauit. Is imperator paulopoftinNotiüärinos duxit, FranciamÔ^Lothoringiàm rapinis incendiocpuaftantes.Eosautê breuiadeopreflil, conclufitqi,ut Rothifredus eorum rex,pacc petita,fe paflus fit fieri ChriftfanS,qucm im perator de baptifmatis fonte leuauit.InterimloanneodauOjêi: paulopoft Martino fecS do ac Adriano tertio pontificibus Romanis uita fundis, Stephanus quintuS äd annum falutis odingentefimumnonagefimumquintSpont. creatuncuius pontificatus tempo re Carolus à regni Franciæ primoribüs pro inutili imperio deiedus, fuffedusq; cflillfa Francis in Romanoru imperatorem Arnulphus quidam obfcurilïimo natus loco. Fmn ciae aut regno primum Carolus puer,cognominc Simplex præficif. Deinde eo deieamp;o RobertiquondâSaxoniæ ducis filiusOthoin Francorum regem aflumptuseftDemt aût in ArnulphO gens FrancorSimpertj Romani culmine decorari ad annu circitween tefimum,poftquam felicibus,amp;^cum multis EuropsCprouinetjs, turn Italiaefauftilnmis , aufpieijs Carolus cœperat imperarc.Si quis uero eius temporis geftas res,Sgt;C uniuerfum Itai iae regime,cum ad fexaginta qui fequunt annos coparabit, profedo intdligetnulb un^ temporafibi inuicem magis fuiftè Contraria, ut quemadmódö afftidam laccratam fie omnibus bonis fub exarchorum à Conftâtinopoli mifforu tyrannidéexhauftâltdia» Caroli SC quafi omniû eius fucceflbrumagnificêtia,bonitas, liberalitascp erexit,iftfiau* rauitq;:itaper eosadfexaginta annosab Adrianitertij fineadloanis duodeciiriH^if*“ pontificatusjdiftidentes inter fe Latini nominis principes fie incurfantes barban acex* terni eâ propemodû ad defolationê interitumc^ perduxerint,effecitcp horö quibuslcrP bendis manu nunc apponimus,temporû malignitas, ut omnis feré feriptorS diligent« ceftàucrit.Nancp Lateranenfis ecclefiæbibliothecarius uigintianiusftimmorSponn * cü qui per cos fucrut ad fèxaginta annos gefta adeo nude fcribit,ut uix parentu patnçtp pontifies illorS nomina,ôe quotin potificatu fucrint uel annis ucl menfib.uel dieb. pO' nat.Suntc^ hi pôtifîces,Quintus,Formofus primus,Bonifatius quintus,Stephanuslex* tus Ro.primus,Theodorus fecûdus, loannes nonus,Benedidus quartus,Lco

LÏBER SECVNDVS^

A Chn'ftophorus pn'mus,Scrgius tcrtius, Anaftafius tertius,Lando ph'mus, ïoaftncs df ci ïnus,Leofextus,Sïephanusfcpiimus,Ioanncs undecimus,Leo fepttmus,Stephanus ogt; dauus,Martinus tertius, S)i Agapitus tertius.Laterancnfem fecuti omnium primum di iigentiffimumc^ cs^teri fcriptores,amp; fi de geftis rebus prouinciaru,undc origine haber* aliqua amp;nbsp;aliquando uana à fuperflua dicunupauca tarnen ad Romanû imperium, Ro Wanos(ÿ pontifices, pauciorat^ ad Italiam ipedîantia : qua ex feriptorû ariditate geitas t«ad noliram intentionem facientes annorum ad fexaginta,per quos didli ujxerût pôgt; *gt;fices,expl/caturi altiufcule repetemus.Pcr ea tempora in quibus Carolum Caluom digt; ximusRomanum imperium airumpfiiïCjNormanni præda in Aquitania earteris Gai ihnimregionibusfa(^afat(ati,claflem trecentarumfexaginta nauium Conftantinopo liniduxcre,£uburbaniscßinius fpoliatisatqîinccnfis inBritannicum marefuntreuerfi: fêté per eadem tempora SaraceniCretam infulam aggreffi,ca omnia funt potiti.quo ■^parsmaxima in Italiam nauigans omnesurbes in finum Adriaticum ab Ancone Hy^ “ tljuntäucrgentes tenuerunt,ucl defertas fugientibus habitatoribus incenderunt. Alijs öïtuncinlocisresCbriftianisprofpcrefuccedebant. Bulgari nanep non quide tune pri ’^ff.utmulti habet feriptores, Chriftiani funt effelt;fii:fedqu5 logo prius tëporefchilma ‘icifuiflent.câtholicæ fidei dogmata acceperße, eorumq; rex,regno fiifjs rclicfto mona-tliuseftefFcôuszfiCSueropilusDalmatiaerexXubditatçiiliSclauorumgens.quam aBo ^emis Germanis origine habuiile oftendimus,tunc primum ad Cbrtfti fide fiint côucr-“•PadaaSteft per id temporis regni Dalmatiæ diu«fio,cuius membrorum nomina æta-teetiânoftra in ufu babêtur.Siquidê uetufti nomfnis Dalmatia Græciae regio prima ab Oriente Maccdoniam,ab occaiii Hiitriam,ä mendie pelagus Adriaticum, a feprentrio-oePannoniam habuit.Noua aßt in diuifionc à campisDalmatiæ hinc Hiflriä ulq: Croa damalbam,inde à diétis campis Dyrrachiô ufep Croaciam rubeâ, 6C uerfus montana d quot;umineDrino trans ipfum Humen Macedonian! ufey RalBam.Se'citra fluirien ßoinani Oocauere.Seruat tn ætatis noftræ confuetudo,ut ea omnis Dalmatiæ quôdam ora in fut C perum marc uergens Dalmatia,ÔC quiequid eiufdê montes mediterraneaq? fuere, Croa d3nominetur,Kaffîaq5 ÔC Bofna pro regni Croaciae regionibus habeantur. Adrtanus riacjfccundus per cuius tempora fiebantpracdida.fynodumapudCöftantinopolim ha yri curauinin qua quumdepofitus eilet Phocas Conftantinopoh tanuspatnarcha,ne-ouniquodpont.ipfe Romanus quæfiuerat, quidquam fidei Chriftianæ rebus profieuß dnaâumncdinueteratumiamGræciæcumcatholicis dilïidiûrccruduit. Ingrelfi per ’«tempuscrantSaraceniTarentinum finum, 86 omnem cius orä ferro igniq! uallabäc. ’oquosdelata Venetorum claffis duce Vrfo Particiaco eos fuditJnterim îoannes oefia pont.Romanus Adriano defundio fuccefierat.qui multi ut debuit factens Græco-’Umcum Latinis unionem.quod Saracenis exterminandis maxime opportuna uideba ’Ufjfynodum in Conftätinopoli quintam celebrari curauit, in qua trecenti Qi ti es fupra . PS’^a patres fuerunt.Quid autem declarandis fidei Chrifttanae articulis ea prolue-”’'ynodus,canonum libri habent.Sed quod nobis confiât, nulla Graecos inter ô( Laiigt; fiUosfecuta eft fœdcrû compofitio per quam Saracenis melius refifti potuerit.Eodem e-’’quot;Banno illi Creta infula cgrefïi Dalmatiac oram inualerunt.ôfnon ioîum expofita ma 'oca,fed fac'ia plerifqt in locis excenfione mediterranea uexarunt, Qui Gradum ufip .’’i)Oppugnata diu urbeideo non funt potiti,quôd Veneii uicinaeurbis periculo ex-^ati laborantibus praefidifl attulerunt,Ô^fugatos inde Saracenos mari quoq? fiipero ex Pukruntîin cuius fortiffimi facinoris gratifîcationem ß aGi q imperatoris Conftântinogt; Politani apocrifarq Dalmatiam adminiftrantes Vrfiim Particiacum ducem Venetum protofpathariura imperiale declarauerinta's duxaecepri muneris gratias relaturus cam PWias XI i.magni ponderis Bafilio imperatori dono mifit.Easqj campanas confiât prigt; ï»tuilîè,quas Graecia alicubi habuerit. Nihil poftea inuenimus feriptû memoratu di-a”} nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tempora Adrian! tcrti},qui primus inchoata à Nicolao primo, fed no per

fÇfalege facrata iànciuit,ne imperatoribus ultra liceret pontificû Romanorû eletfiioni ’qualüer fe ingerere.Interea dû omnibus feré in maritimis Italiæ oris in Chrift«argt;a no* tndcfaeuiunt Saraccni,noua fuboritur haudquacp minor labes. Erenim Hunni gens* tutlongcfupra oftendimi|s,Scythicainnumerapeoémanus egreflàfinibus, nô prias

DECADI S \S E C V N D AE-

iniuncrcfcdcscQppitj^adconfanguineos VngarosPannonias incolcntes pcriïWCg præiialuitqj ca tmmitior gcns,amp; fa(flos humaniores eontinuata cS noftris per mulca k' cula conuerfationCjCx Hunnts primo Bauaros,amp; poftea ficut oftendimus, V ngaros oi dos patrijs expulit fedibus,tradic^ uidemus cam gentê, quando tune primum ^dueni^ calcîitibus adhuc patriae morib.crudis carnibus ÔC. aliquando humanis uefci folitâ.Po‘‘ paucos itac^ annos aducncrant Arnulpho apud FrancosStephani,ut docuimus qu*” ti pontifîcatus tempore in imperatorc creato,Longobardi loca nunc Lombardia dit»’ incolcntcSjfiue quia in praedidlæ Vngarorum gentis præfidio aduerfus Arnulphuitiim peratorem fperauerinnfiue quia rebus Italiæ in maximû adduÆs diHidium,Romanos paruifeccrintjillis aduerfari ac aperte inimicari cœperunt. Romanic^ ÔC caeteri Itali miP lum ab imperatorc nouo diffîdijsrcgniFranciacimpîieito auxiliûaduerfus rebelles Lo gobardos affuturum intelligentes, Berengariûm Foroiulicnfcm ducê, Roma oriuno” crearunt imperatorcmcc tarnen adeo in creatione ilia fuerunt concordes, quinLuido* nem,fiuc ut aliqui habent fcriptoreSjGuidonem Spoletanum duce, alij regem Italie de f clarauerint.Hunni intérim fiuc qgt; amp;ripfi aduentus fui principio didli funt V ngari,prima in Germanos expeditione dclatijtnultis mortalibus uel caeßs ucl captis loca facra æqo^ ac prophana ÔC fpoliarunt,amp; ferro ignicj deftruxerunt.Nec minorem inGallijs iiel rera prædam ucl aedificiorumdemolittonem ediderunt.Inîtaliauero creatiprincipesnoul inter fc dilïîdentes,aliquot cörnißis præltjs côcurrerunt,primisq! in congreflîbusGui-' do Berengariûm incômodis affecit.Ettamen Bcrcngarius,quod feriptorum nullusne' gatjUir magnanimus ac ret miîitaris fcientifïîmus breui fuperior euafitjUt Guidorienim Hetruriæ ciuitatibusquastenebatinfuotjducatu Spoîetano fcoportueritcontincre. Magna autem ufus prudentia Berengarius, Arnulphi imperium apud Francos tenens amicitiam fœderac^ quaefiuit,quibus feederibus illud exprefl’e adum elf, ut fe principts aduerfus quofcuncÿ hoftes ope mutua iuuarennprimuscj Arnulphus contra Guidone auxiliaà BcrengariorogatusSenebaldum filiumcumcopifshaud quaquam conteiH'^ nendisinltaliammifit:fedfiue ScncbaldusSCeius duces exercitus praemijsà Guidon^ / corrupti fucrint,fiue utrunqj principe ItalicQ belli diuturnitate fatigari,eneruaricp qnæquot; (îuerint,nullum Senebaldus Berengario attulit adiumentum,quireneduminfeâ3,ied necintcntatain'Franciam eft reuernis.Inuenio apud unicum feriptorem Guillerma.u^ nißepaulopoftinltaliam Arnulp!ium,S^ capta Bergomociuitate.eius comité AmbrO fio per fufpendrj dedecus occifo,ita terruifle omnes Italos, ut ad Formofum papâ à quo uocatuscratjRomamufcp peruencrit. Affîrmatcç Guillelmus Arnulphumfugatiàfe Guidonis regis uxorem in arce,de qua fe ilia tutabatur obfediße. Quicquid uero de At nulphi in Italiam aduentu ueritas habeat,certum eft Guidone rege per Formolî pontin cis tempora mortuo,Lambertum filium illi in regno fuccelïifle.Eo qui fecutus eft anno Bonifatius quintus pont.Formofo fuffecftus,dies tantumodo x v.uixincuiusin pontf ficatUjficut Sicardus aut ficut Guilelmus ait loânis noni temporibus, memorabiiis acci ditcaiùs Arnulphiapud Francos imperium tenentiSiqucmferunt pédicules uetflitS) quos fola caro Humana gignit,ita totum inuafifle corpus ut nulle potucrit mcdicamme adiuuari,quineoinfaftidioÔCcruciatu uitam amiferit. Paulopoftad prima Stepbani fexti pontifîcatus tempora Franci Ludouicum Arnulfi filium cius nominis tertiûinrc' gern Francorum Germanorumq? genitori in titulo impertj fubrogarunt:pariterlt;jLanv berto in Italia régi defuntfto, Lotharius filius à Spolctinis in ducê fubftituitur.^abeif dem Etrufeisejj rex Italiæ declaratur. At Vngari poftquam per Germania primo,Ä^po« modum per Gallias fan's fuerantdebacchati, per alia ^iucrant Germaniæ locareucru funt.Quibus magno cum potentatu fe Ludouicus Germaniærex oppofuit, fed pracho cômiflb maximam cladem Ludouicus acccpit,adeo ut pacem obnixius petitam ingeik tidatapecuniarumuijamp;tributo inquotannos promiffb redimerefitcoadus.ReuetÔ patriammaximacum omnifariamrcrum gara Vngari totahyemc quieuerunufubip'-ïumc^ ueris initiumin Græcos ducentes multas corum ciuitates fibi tributapêderecoc gerunt,pari(ertç populati Bulgarorum agros, amp;nbsp;ipfis Bulgaris prælio côgrcdi aufis ma gna proftratis ocçidione,cos fibi fecerunt tributarios.Pofteaquàm barbaræ efferatægt «s alluuip tot tantascj nationes QC jjuincias fatis fupertj inundaucrat, Italia fuæ calamh-

LIBER SECVNDVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I75gt;

caru’t.Nanque perSergfjtertq potifici's Roman/ temporarjdem Vnga Haliâfunt/ngreffî.Vcneruntcp uia Foroiultêfi,malo noftro,ut docuimus,ab initio m3 Darbaris patcfada.Oppofu/t uero Ce Berengartus imperator ad ipfum Itah'ac lîmitetn '”pquindccim milibus armatorum,6C manu conferta fradum fugatumcç pené totum '^•litcxcrcitum.Tum furentcs Vngari c£de,inccndns,00rapiniscunda ualtantes,Tar ’ *utnperuencrc,eafp expugnataurbc ultra progrefïî,omniaq!uaftanteÿ,per quae face Mediolanum inuadere conftitueranncum exciti opulcntiaf urbis VenetiarG (a 3iatn tune in^nti,figna conuertentes in cam duxcrunt, lembis tumultuan'c fabri'* quorum aUères pellibus conglutinarent,chu tas noua capta adpn'mumrmpetfieft £$’''’'Exinde Vngari per littorales infolas debacchati, Equilium caput aggeris Clu^ populatifunt: fuit uero animus Riuumakw primarias cius urbis infulas inuadere, ’ erat alia tunc eius urbis forma,alia munitio.Nanc^Petrus cognomêto Tribunus tue quamprimû earn gentê in Pannonia confedifle audiuerat,urbê VenetiarUm, q? naîtra loci uidetur abborrerCjà RiuocaftelH adardem fandiac Mariæ in lubanico appella-’’’ijinuro cinxcrat,canalcm uero quern magnum dicunt, ferrea claufcrat catena, cuius pita unumin fandli Gcorgq,akerum in fandlæ Mariae prgdidlac aedibus firmabantur: italt;^ Vngari à Clugia mouentes littus q? colra Methamaucum eft cepiflent, ut in ƒ Methamauco Riuoaltocç per Albiolam potirentur, Verfeti Petro tribuno duce per /*ttaillis refiftere perrexcrunt,pugnatumcp eft uarijs in locis, per quae barbari mukitu--j '^«»cti irrumpere conabâturrôC quum eo in certamine uarfcr aliquot diebus ab iitrifqj ’ooratum c(ïèt,tandcmlt;ç ipfo natalis Petri S£ Pauli apoftolorum die, Vngari uidloria , dperantes,rc infedla retroccftere.ôd in Ce continenten» agrum Patauinum ad equitatŒ '’’pedimentacpreccperunt.Annus tunc prinius V ngarorüin Italian» aduentus elapfus /^■quando Berengarius ingenti data pecunia,datiscp pro continuanda pace obfidib, * * Italian» ab ca uexatione prudcnti confilio uindicauit. Aft apud Graccos Conftan ti*-A Pueto,qui fuit Leonis fil ius orientale imp erium tenente, quidam nomine Ä origine ^^•quemisLeo pater claftis pracfedlum tenuerat,pucri tutelam primo.deinde imperiS I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oecupauit.Quo rerum difturbio Galabri,Apuli,0f akj eius oræ cû Ita

?8'timoimperatori Cöftätioßcut côfucuerant fubeftenequirêt, adultcrino rebelles ’t.bratuero Ro.pelfimus uir i^enio,qui nulla alia rationc imperatori charus à pringt; ^Orucratj^quiaucnatorfortiftimusleoniincampisferocienti congreflusillumoc^ tu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itac^ Ro.maxima in Italos Romanos(^,apud quos fordtdo tarnen loco na

teh'u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;impulit,utCalabris, Apuliscß fibi

dlibus domandis cophs traduceret.Scd ca gens Chriftianum, dC in primis Italicum domuit modo, Graeco pentori coegit.uerum etiam commiftis caedibus, rapinis 5i incendtjs pene ad inters ^fionetn deleuft,adeo£p uincendo infolens eft fadla, ut de fubigenda diruendaqß Ro^ I], knter cos fæpenumei ó adfum fuerit.Frcti igitur mulcitudine Saraceni, omne earn Ita à fttidlioribus Calabrorö Sd Hydruntinorö promontorijs in ampliore terra ma J*‘titer fupcrum ac inferum iemper fe extendente ufqj ad ipfa prope' urbis Romat mœ^ ƒ tuncccpcrunt.quac breui omifla Graeci imperatoris mentioneab ea barbarie domp '’diojmreftà.Ërat tunc Ro.pont.Ioanncs decimus Tauxignano Romandiolae oppf oriijndds,quipopuIorBltaliaccaIamitaticopatiens,formidansquadfuturumappa-«

inuadcrctur, Alberici in Hetruriae partibus Marchionis au^ oesferiptores uirS fuifle praftantiffrmS îliqui cum fuifte pontiftcis fratrem affirmant,aliqui fupprimunt,nullus in cóientto^ ds nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;finem quern cxitio pontificis parem Iiabuit confyderans, ut cre^

‘llius fratrem fui He inclinât animus.Sub ipfum Alberici cum copijs in urbem aduêtS,, d 1 'Î1 nbsp;nbsp;Romæ tunc etiam aliquid neruorum habentis eorum qui arma ferre poffènt

cctus.edudluscp ex utrifque coptjs exercitus,quem magnum paratiflïmumcj fuifle /'’'“’^^ocuitmantp pont.loannes decimus, ut aliqui uoluntflmul cö Alberico:uel uè täd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;genre pene innume-

diiatuSjCosRomanç urbis finib.ilico expulit,ó('perfecutus retrocedêtes cû illis apud nuuiû,quc nunc Garlianum appellant,connixituicittÿ A teuctfus cum uidloria

ac exe?^

ac exercitu pene {ntcgro,ouans Romam eft ingreflîis.Côfternati anfmis ea dadeaccr ß pta Saraccni,montis Gargani arce comunientes, apud earn amp;nbsp;fubipfo montefedeir cc perunt.ex qualtalta multis poftea temporib.uexauerunt.Romæ aât orta inter primates di(îènfio,AlbericusMarchioperinuidiamingratitudinemq;penitur, qui apudOrtanj Hetruriar oppidiim fe cómuniês, uicc inuidis ingratis«^ Romanis repêdereftatuit, fed talem quæ rem Icalicam in miferiam calamitatemcp perduxit. Ad V ngaros enim nunci' os mittens,qui opcram 6C opem fuam ad Romanse urbis oppreftioncm polliceretjillos ut fpretis foederibus cum Bcrengario imperatorc ieftis nenirent impulit. Sed ca gensß» da Romani agri fines,quod in primis Albericus quæfiuerat,nequa^ attigit.HetrunaW uero omnem.quam Albericus faluam efle padîus fuerat,cômiflis fumma amp;nbsp;aliäsinauo« ta impietate cafdibus,inccdqs SC rapinis propèdeftitutâ defcrtam^ reddidit. Omnese* nim mortales fœminas æque ac mares qui cædib.fuperfuerât, aut fuga proiabi nequw^ rant,in V ngariâ abduxtt.Quid aût eo tempore Berengarq imperatoriSjaut Lothari) rf' gis nomen, autoritas uel potentia effecerit, ut ignoré facit feriptoS ariditas, quaiupt^ ß caiamitatö Italiæ initio dcploraui. Sed apud omnes amp;nbsp;in primis apud Ricardum eófta* rcuideo Vngaros poftquäuocati ab Alljerico Italicam deguftauerâtprædâ, perfingU' los pene qui aliquandiu fecuti funt annos ad abradendö fi quid rcliquum erat.inltaliant reuertiflejUideoqjperinfelicifïimumidfeculöpartêltaliaemediamhincaTyberiamn® in Calabros,inde ab Aterno.cui fluuio nunc Pifcariae eftappellatio, in Salêtinos:8iînnjj Tarentinû â Saracenis qui apud Garganum confederant,direptâ afflieftam«^ fuilTe, qu® nulla ex parte feliciora per Vngaroru incurfiones tempora habuerit ea maior pars,qu3t IiincaTyberijindcabÄterno Alpiumfinibuscötinetur:quantum autexGuilelmi*^ ptis coqcerc potuf,Berengariusimpertj fui uires.nomencß ad earn Italiæ parte, eft Longobardia,ad Alpes ufc^ obtinebat. Nam per eadêIoannis decimi temporadiJifl bine Vngari,inde Saraceni,ut diximus,aliasltaliç partes premcrétjLudouicusBofonis prouinciæ Romanæ, amp;nbsp;Burgundiæ regis filius per Taurinos Italiam eftingre^us: qu^ Berengarius fecundus prplio fuperatum.captumi^ ea conditione iureiurädofirmatao ü mifitjUt nunquâ Italiâ cum exercitu ingrederet.Quôd autem Berengarij fecûdimcntio nem prius fcci,^ de primimorte quic^ dixerim, nullus mirabit qui Vincenti) ßclus^^ fis fratris,Martini Polonicafenfis archiepifcopi,Sicardi Cremonenfis epifcopi,RiC3t“ amp;nbsp;Guillelmi monachorum,Gothfredi Viterbienßs,öf fratris Ptolemei de Luca chrow corûlibros perlegerit.Neenim omnes eorû hacinreerrores quod longum cfietrcceii-feamus,quum aliqui eorû dicant primum Berengarium quatuor,amp; fccundS duodccii” annisimperiumtenuiflè.tempora Lotharij Ôiftertij Berengarij ad tredecim annosprd' trahûtjUtquintp ipfos imperatores Latinos cû regibus nbsp;nbsp;tyrânis interiedîis, perannos

duos de triginta tantûmodo in Italia fuifle ultimus dieftorS feriptorS Lucenfis affimicl« Nos uero amp;■ Ci didorQ imperatorûregum ôd tyrannorS tempora diftinguere nefeimu^ id certu habemus à Berengarij primi initio imperij ad Othonis primi amp;nbsp;germatillcg'^j mi imperatoris coronationem à loanne duodecimo pontifice Romano fada, annosa quinquagintaquincpintercefiiflejamp;ipfumOthoneBeregariuinLombardiapnmor gnare pcrmilîum,poftea in exilio egiflè docebimusmt confîdentcr afiîrmcmus imperatoresfiueregesItaIiaoriundôs,tresfcilicetBerengarios,Guidonê,LothariS,* Albertûu'nter quos Rodulphus BurgunduSjSC Vgo Arelatêfis regnarunt,per eos qui« quaginta quincÿ annos Italiâ motibus agitaftè.Sed ad rem.Dum Saraceni, quos loânes decimus pont.amp; Albericus marchio fuperauefant,ex Gargano monte ünâ,amp; Hungar* aliâ Italiæ parte fæpe infeftant.Berengariuscp fecundus nomen imperatoris in Italia nens Burgundis in Logobardia Pedemôtibuscj refiftit,Ludouico régi Gcrmanigjöta' pud Francos Germanosc^ imperatori mortuo fucccftbr Córadus Auftrip dux fucrato claratus.Exinde Ludouicus Bofonis Burgundio cótra iufturandöBerêgario fecSao^ peratori Italipprpftitu per Tridentinosin Italiâreuerfus Verona cepit,duxitq! inillubt rengarius.Et Veroncnfib.deditionêfacientib.Burgundocum copijsintercpcatusexce ptatuscß abire permiflïis eft: fecundS quam uidoriam Befengarius imperitim quicteç in Italia reintegrate cupiens,pacêfcedcra(ÿ cû Hungaris firmauit:Hungari(^ rabie,qU* in Italos defpuire tot per annos aftuetifuerant,in externos uerfa,Âlemanniâ denuo

LIBER. SECVNDVS.

tS't

A puhrf ac uaflarc cœperut; Nee tn fnterea quiefcerc pótui't Ital/a. Romanus nâcj populus Alberti Spoletani fiue duds fiue regis ap pel i ati auxilio fretuSjiuftiffimaq^ commo-tusira Hortanum obfidês oppid urn de capto Alberico Marchione fuppliciu fumpfir, Sed intcrea Saraceni ad Garganû fedentes Apulis Calabriscç noua excurfîone uaQatis Beneuentû urbe obfident, ipoliatamqj incêdunt.Quibus ultra progredi, ut Romanos inuudcrent fines parantibus, Romani pont.Ioannis decimi fuafionibus impulfur^ addu fti, Guidonem nefcio quern comitem cohortibus tumultuario deledîu coaóis præfici unr.Iscß in Barbaros ducens furentes repreflit.Eô autêdemifïîonis animorum per aflî-duas calamitates in Italia peruentû erat, ut aditis Barbaris populi quamprimû excidio 1« ÔC internecione domari intelligebant,deditionê fecerint. itaeç Saraceni dû fpoliandà Beneuento detinerent.nuncîjs qui permittentibus fefe eorû deditioni falutem pollice tent pracmifiiSjUonnulIorum Rom.ciuitatibus oppidisiß praefidia impofuerât.Quô cû «luxiflct Guido,fuere ciuitates,in quas admiflus miles Romanus cum retêto Seraceno B habitauitjamp;f aliquandiu hic de retinenda,ille de capienda polïeffione certauit.Superio tes tn euaferunt Romani, quod Saraceni ex gentis more quamprimum fibi pro uidîq-tia decertandum intellexerunt, Romanæ terræ finibus excefièrunt. Redudîis cohorti--Bus Guido urbis quieti inuidens,Ioannê decimû pontificem bene de Romanis,amp; opd •aie de fe meritum interfecit,SufFelt;flusq! in pontifîcê Leo fextus per fex mefes mxit, cui Stephanus,ut aliqui fextus,ut alîj uolunt feptimus,eft fuffedlus Jijj^ea V ngaris poil fà dâcûBerêgario imperatore pace, Alemannia, AIefatiä,Saxolnäcjpopulantibus,Hen ticus Germaniæ congrefliis, eos apud urbê Moresbuch maxima affiixit caede.Pcr idcç tèpon’s Berengario fecûdo imperatore poft pacatos,utdiximus,Vngaros, imperiû ka liæut inftauraret adnitente, tyranni quibus formidolofa erat eius potentia, perniciofis Italiæmachinationibusrefîftereperrexcrunt, RodulfoTranfiurenfeBurgundionflre-gefuaOonibus pollicitationibuscp in Italiâ accerfito,qui perditorû hominum Italiæ ma gnatu potius exercitus fui uiribus fretus, Berengario pulfo in illius quôdamimperq

C parte Italiæ tribus annis regnauit.Nec tn diu tardauit ultio, quae bonos earû regionum æqueaeperfidos afflixit.Etenim Vngari.ad quos Berêgarius côfugit, Salardo duce in Italiâ uenientes.Af omnia per quæ incedebât uaftantes,Papiâ obfederût, Si ui capta fer JOigni ut abfumerentfunt adnifi.Quæ effecit accepta clades,ut Itali à quibus Rodul l^us Burgundio introdutftus fuêrat,parû præfidtj in illo elle cernêtes, Vgonê Arelaten-Ifuicomitê in Italiâ uocaucrinttcui cedens abfiÿ côtentione Rodulphus,in BurgundiS lfrecepit.Duxituero,ut debuit,Hugo Italiæ regno potitus Rodulphiregis exêpload-JponituSjfufpedâ eorû à quibus uocatus fuerat fidê, Si dato Samfoni cuidâ ex ducibus luis exercitus negocio,illos quid fieret,principio ignorâtes,in exilium cgit. Ncc tn Hu gonêrcgem fua iàtis tutata eft prudêtia,q£F ArnoldusBauarorû duxà fadiofis exultb. ^Itjscçdotni potêtibusitalisfuafusaduerfus eûinitaliam cumparatilfimo exercitu ue-^quêVeronenfesprimiregêltaliæappelIatûintramœniaacceperunt. Longe aute filter $ fecerat Rodulphus regnum fuum Vgo ut retineret adnifus eft.C^i cxercitu ad

B Veronæ mœnia appulfo pugnandi copia Arnoldo fecit,SC etiam prelium ncquaquam tftraclanteparibusanimiseftdecertatû.Vicitcç Vgo,amp;lVeronenfibusreiedaminRa jherium epifeopum fuû rebellionis culpâ deprecantibus pepercit, Racherius uero epi •copus Papiâ in exiliû eft atftus, Berengario fecundoquem Italia pulfum ad Vngaros tonfugilTe diximus,apud illos,uel ut aliqui habêt feriptores, apud Sueuos uita funÔo. Berêgarius tertius primi Berengartj ex filia nepos,in Italiâ uenit. Quem uero Si quâtû 3dduxeritexercitû,aut cuius gentis opeadolefcês exul fit redutftus.qcFin primis opor-tuit,nullus fcribtt.Sed apud multos côftare uideo ipfum Stephani feptinii pôtificis tem Poribus Italiâ aduerfus Vgonê Arelatenfem ingreflum efle.Eotç anno qui fuit Chriftia •tælalutis nongentefimus tricefimus primus : uel iuxta quorundam opinionem loânne undecimoponrificenongentefimus tricefimufquintus,Saraceni Africa incclcntes,in-gentiduda claire,orâ omnem Hetruriæ maritimam populati funt,8d Genuam circunp ’CiijUrbemt^grauiobfidionepreflam ceperût,inqua maximaufi funtfæuitiaturbeem *poliata,amp; rjs,qui arma ad defenfionê induerant,primo impetu cæfis,oês pariter pubç^ Kslitcbrls edudos trucidarût.Moturicf nbsp;in Africam rcdituri,mulieres omnis ætatis;

Blondus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q. ôCimpii^

rSX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DJ C AD fs S E C V ND Al

amp; impubères mafculös cGfacfia praeda nauib.i'mpontos abduxeruut.Miratus ueröfum E hancGenuenfiücalamitatêapud diuerfos fcn'ptorcs legens, neminem eoruni incidif-fe,qui dicar urbe à Saracenis igni ferroqj uaflatâ-Ideo V cncto fcn'ptori Danubio impU beres Genuenfium ex Africa in patriam breui redult;ffosfuiffè affirmantimagiscredoi quod gemis aemulatio in ea fclicitatis parte fide feriptori uidet aftruere;Stephano fepu «no per id eiiam temporis, ÖC paulopoft loanne undccimo defuntHis, pontifex ereatus eft Leo feptimus. Ad cuius anni terni tëpora,Gulielmus fcribit HenricQ Germaniætc^ gem atej; imperatorem obqfïetcui fit in regno imperijeç titulo fuffeófus OthofiliusMa tilde fufceptusTheodoriciSaxoniæ régis filia. Is Otbo fuit naturae amp;nbsp;ingentj dotibus uir cxcellens,cuius in re militari ferox ardêsq^ animus,comitate ÔÛ iumma erga oês hu-manitatefupra gëtis fuæ mores códituscrat:hinc etfi mulfa domandis Germanoruho' ftibus bella féliciter côfummauit:maioia tn regno fuo iecif fundamenta,rebellibuscon tumacibusc^ ^ccribus per tolcrantiam.humanitatc SC comitate in amicitiam fœderac^ reducffis.primos tn regis annos,uclearationc habuitfideliflimos,quodSaxoncsfeabr fente,Hungaroseorumagros populantes prælio fuderunt,amp;tantacôfeceruntoccidio ne,ut aliquot annis poftea quieti intra Pannonia fe continuerint. Interim Berengarius Italiâ ingrefius,fiue quia debilem adduxerat cxercitum, fiue quia populos Italiæïùis fa uoribus paru inclinatos offenderit,^ primum Hugonem regem arma aduerfum fepa--rareinteIIcxit:rcrrocedens,AIpes tranfcendiqôé fe contulitin Sueuiam. Affligebattuc ,-ltaliâ fames, qua ad tres annos côtinuantc,Hugo rex nullis agitatus rebellifi motibuSj nulls Sc ipfe cociuit motum.Sed Agapito fecundo poft Martinum tertium ad pontifi' catu maxima aftumpto,Berengarius tertiusmagnis externorum addudîis copijsinita' liam cftreuerfus:ad primam cuius aduentantis tamam,rebcllesin Hugonêaniminiub tis initaliæ regionibus funt oftenfi.Id CÖ peruidiftet Hugo,quod uiribusnequifTet,con filio4)uidere perrexit.Miftisnamcp ad hofteiam aduentaiitem oratoribus, cum co his conftituit foedcribus:ut fe Italia difeedente, Lotharius filius.SC Beregarius Italic reges, æquo iure omnia adminiftrarent. Viguit^ aliquot annis folo nomine confortium,qö Berengarius acri uiringenio, Loihanu fpreuinqui apudPapiâcumuxoreAlundanO' biliac ferociffimamulicre,cuius dotisiureearn ciuitate amp;nbsp;multaoppidaobtinebat,fe côtinens iniuriâ diffimulauit. kalis etiam Berengarius fuperbe ac auare imperans, cos potius in tremore continuit, fibi beniuolentia fciucrit SC bumanitatis artibus deuin--cire.Hugo interim poft parum $ Arelatu redierat,diem obijt; peridcp temporis Hend eus Bauariæ dux,magno Italiae comodo Aquileia capta,in proximas urbes ducere co^ ftituerat.QuS forte' tunc Hungari,ltaliam inuadcre difpofiti, luftinopolim aduenerSt. Quibus ut jjgrederent molientibus, fefe oppofuit Henricus : SC commiflb bis præliogt; Hungari accepta primo SC iterum clade repulfi,in Hungariâ redierut. Ea uiéîoria fact-ente animos,Henricus omnê earn Italiae partem ditiftîmam.quæ Aquileiam Papiam^ß (nterceditjCxcurfione potius $ peragrando populatus eft. Berêgarius uero legatis per Lôbardiâmiftis,qauxiliares copias apudBrixia cogèrent, edutftorépétéftationibus lt;xercitu,Papiam properare coepit.Quod quum habuiftet cxploratum Henricus,fibi t* f* mens,cxercitum apud Papiam nauibus impofitum deduxit in Padum .Inde continua-ta fecundo amnenauigatione,nullam prius excenfionem fecit,^ ad agri Paduanifines pcruentum eft. Qui continuato exeo loco itinere, intra Auftriam ferecepit. Vixdum Berengarius tumultumfedauerat,quS Taxis rex,Hungarosfuos Italia,ut diximus,pau loante pulfos de Bauaro,quê in Italia regnare opinarce, ulturus paratiftïmo Italiamir-ïupiqtantusqiltalorum animos tune pauorinuafit, ut ultimum impendereextcrminiu contremifcerent.Berêgarius uero fiue propitiore ufus fortuna, fiue cóciü) prudétia, Al bertu mittens filium,Taxim multa oratum peruicit,ut acceptis nummorum modijsar-■gcntorüjficut tradi uideo,dccê,recedcns Italiac pepercerit. Secundus tune elapfus erat tegni Bcrêgarîj ter11} annus,quo in têpore Lotharius folo nomine rex fato eft funâus: ßCBerengarius Alundâ,ne alicui nubercr,patrimonq fui dominium, SC Italiae regnumi per dotis oecafionêinuafuro,publiceapud Papiâcarceremancipauit. Tunci^maiora audens omnem Lombardiam Alberto filio permifit gubcrnandam.ÔL fe imperatorent Auguftumcß appellans,ilium regêltaliae uoluit appellari. Multa intérim maximat^, 2^

LIBER S B C V N D V S, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 8

A quidcm prsclanfifïma inregm's Frâci'æ amp;nbsp;Germaniæ Otho rcx geflerat, quaf noftrçin-tentioni panim accômoda omittimus.Scd quum eius uirtutis fama etiam in Italia ccle-brishaberet,Agapitus pontifex multi^proceres Bcrengartj Albertiq? filtj tyrâindem exofi.illius opêrebus afflidis Italiæ popofcerunt.Qin' cû quinquaginta, amp;nbsp;eo,ut aliqui uolût,ampliiis armatorûmilibus mouit.trita ÔC aperta Barbans per Forijulq regionem uialtaliâ ingreiïuSjBcrengarium impcrio,SC Albertum regno Italiæ dcturbauit. Qiiid aûtmolitusfuerit, quidreüftcndo fecerit BerengariuSjnufquaminueni. Idqjfolûaddi uideo.Otbonem poftquâ Italia à Bcrengario 8gt;C Alberto poÎTeflà eft potitus, Alundam Lotharfj quondâ uxorem, carcere in quo apud Papiam tcnebatur eduiffam in uxorerri accepilfejä: AlbertoBercngarioq; fuperatis,deie(^is(ÿ peperciflc, quibusLombardia omaem, Verona 8C Aquileia exccptis,permifcrit gubernandâ. Reuerfus in Germania Otho ex Alunda uxore anno uix dum elapfo fil15 (ùfeepit.Cui Othoni poftea fecundo luit appelIatio,Ea tempeftatc proceres quidâregni Frâciæ, quorûprimarius dutftoix^ B fuit Vgo magnus Parifienfis cornes,Otbonis ibrorê in matrimonio Habens,Lodouico eorûregirebellaruntjCumq; Normannis boftibus ,pdiderunt,à quibus illico in carceiê eftconiedus. Quod quû Otho intellexiflct côfanguineo regietiâaduerfus fororij co^ natusfuccurrendûcfl'e côftituit,SC exerdtu qucfupra uiginti Icgiones habuifleferûtex Italis Germaniscp coadîOjFranciâ ducens facile obtinuit,ut Ludouico libertati regnic^ adtniniftrationireftituto.Normanni fefe intra fines iuoscôtinercnr.Atin Italia Albertus Bcrengartj filius apud Rauennam côft itutus Venetos mercatores multis affecit in-cômodis. Comaclenfiû cm nauigiOjqd* illi haudquaquâ tenue tune habebât,fretus,mà teillud latrocinijs tenebat infeftû.Id quum Venetidiutius pari nec poflent nec uellenr, nauigio tumultuarie côtracflo, in Comaclum dudlo, oppidû primo impetu captum ciï oppidanoruin nauibusincenderunticaptos autem oppidanos Ô(fiuramento,ne ultra in prædam cuipiam aduerfum Ce obedirent aftri(flos,dimiferunt illæfos. Forte paulo poft ç Petrus cognomenro Candianus dux Petro filio, ut fui ducatus confors omnia fecû ad -nuniftraretconcelfit. isep Petrus genitoriingratus quum in eum confpirafTct, in exiliû cftaflus.Qiii acriadoIefcensingenioadßerengarium,Albcrtumlt;^fecontulir, amp;nbsp;qu3 forte duodecim onerariænaues ui tempeftatis in primariû Padi oltium atftæ elFent, cas Petrus Alberti confilio præfidiocj fretus intcrcepit. Et pâtre paulo poft uita fundo, in patriam redudus a' Venetis dux eft fadus. Agapito pontifice per id temporis uita fun-ftOjÄlbcricus quidâ Romanus ciuis potcntiftimus perfadionê cum magnatibus ini-tam,percj uim clero fiC populo illatam,filium fuG Odauianum creari pôtificê obtinuir, qui loannes duodecimus appellatus eft. Is uitam ne dum pôtifîci, fed cuicunq; priuato turpêin pontificatu duxit:quippe qui præter uenationis, cuife totum dedidit leuiratê, tnulieres^alàm habuit côcubinas.Eiusgefta dum attenteperquireremus, forteinueni Wus.qd* a nobis fupra defideratn fuifte no ambigimus, qualis Romanæ urbis ftatus SC adminiftratio fuerir.Dum hincBerengarius Albertusq;filiusLombardiam, SC utcötj-

K dmus,Romandiolä Othonis cóceflione gubernant, inde partim Côftâtinopolitanus imperator,partim Saraceni Apuliam,Calabria, Lucanos, 0^ Saletinos in prædâ habet. R^omæcm duo côfules exnobilitatequotannis tuncfîebât, g ad uetufti côfulatus exê-pbrfummæ rcrûpræeftènt.Et prçfedus item ex nobilitate creatus populo ius dicebat, Explebeaût creati fingulis annisduodecim,quibusdecarchonibuserat appellaiioife-natusuicêinconfilijs SCdeliberationibus obtinebant.Parebâtuero Romanis,a quibus •ïUgiftratus annuos accipiebant oês urbes,6C oppida uicina Hetruriæ inrra Vrbeueta-•'ûjTudertinumqî agros in urbêuergëtis,8C quicquid à Neapoli SCà Marfis Reatinistp ädurbem pertinet.PicenG autem Spoietanum ducatum.SCcæteras Italiæ regiones quis tune gubernaueritinuenirenequiuimus.Sed quod exfuprafcriptis,amp;ijsquæfequunt, quisfacile Poterit intelligere,in tanta principatuum non multitudine magis diuerfî-htepeflimus erat Italiæ ftatus.Othorexinterea poft liberatG, ut diximus,Ludouicurri hanciæ regem, Boizlaum quoçp Bohemorû regê inimicos in fe animos præfefcrentê domuerat.Eodêcç tempore Vgo Magnus Cornes Parifienfis,qui ibrorem Othonis, ut diximus,Hacuindam in matrimonio habebat,Ludouico régi Franciç iterate inimicari ««peratQuod quüintelIexifTct Otho, ne côtinendo in fide for orio fan's per nuncios li

Blondus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q. 2. terasc^

terasqj proficcrctTccûda expcdinone in Franciâ delatus ipfc copffcuit, 8^ régi parère g ac fubcfie coegiï. Qiia felicitate dû omnibus in locis re« praefrâtilfimus idemq) iiir op' timus Otho utitur,glorioG Stfimul faiube»rinii facinon's occafionêeftnaÔus. Nam^ Hungari,Gue quiauicinoscontiguosi]; BohcmosabOthonedomitos acfubac^osin' digne ferrent,üue quia illû Frâciae expeditionibus occupatû minus refifterc pofie cre--diderint.impetû in Germania fecerunt.Duxit uero in illos magna fpe.necminoricon' fidentia pknus Otho, SC paribus animorû ardoribus,paribusqi bine inde odfjs prælio, quod aliquot diebiis per fqlas noefies intermiflum fuiiîe fcrunt^decertatû eft.Quanqua uero Otlioni amp;Gcrmanis uiôoria ccflcn't cruêtiiTimajHûgari tarnen nô fufi fupcratîtf potins $ pcne'ad internecionem carfi fucrunt. Adcoqj tune cneruata eft potentiaHun garorum,ut multis poftea rêporibus Pânoniafe continuerint. Tres in eo prælio reguli in poteftatê Othonis uiui funt perdu(fti,quos Germant Oihone ctJ2,ut perhibêt.adnû tente, laqueo in Hungarorû dedecus fufpcnfos ncrauerunt.Ea tot tantarûq diu Ärnul fis continuatarûin locis uiôoiiarû Othonis fama,Romanis Italisq? fuafir,ur qnumBe- F rengarij Albcrtiq; fiiq, rnm etiam cætcrorû Itaîiæ tyrannorum malts fine imponi qux-rerent.Primi uero gloriofum aggredi facinusaufi fuerunt cardinales duo,quorum !ogt; nés utereç nomine,diaconus ntcrqs dignitate amp;nbsp;ordinc crat. Hi occultis mjfljs litcrisamp;î nuncijs üthonê orauciût,ut Romanam cedefiam loânis duodecimi pefte amp;.'uiniperio liberaturus, Romam quoqp urbem Italiam pergeret liberarc.Similesq? iiteras ad O* thonem multi Italiae populi,2t’ potentes domi nobiles dederût.Moturus Germania O' thOjfiliû ex Alunda uxore fufeeptum Othonem nomine,annû ætatis feptimum agctc, in Germaniæregcapud Aquifgranumcoronauiufuifleautêlegimus ex Italia; tyrânis nônullo5,qui arduis grumofisq} môtibus fe cotinentcs,ÔLloci fiducia freti, Saracenoru aduerfus Othonêpracfidiaimplorauerint. Sedfacit deploratafæpcfcriptorû ignauia, ut quiillifucrinttyranni, autquidtandêegenntignorcmus,loâncmuero duodccimS feimusquâprimum OthonêGermania,ut in Italiâ uenirei moturûintellexit,refci)tqj . qui fuerâtimpulfores,iracundia,cuius era timpotêsexcâduiire,Ô^ cardinales diaconos nafo unum,manu alterum munlafte. Qua autê uia,quôue anni tempore Otho uenerit, nullus fcribit.Quod côftat,fub primum Othonis in Italia aduêtumBeregarius Alber-tusqjfiliusinpoteftateOthonisfadijhicCôftantinopolim, illc Auftriamrclcgaii,uitâ f n fqualorc finicrunt.Sicq; finis fuit uel imperatoribus uel regibus uel tyrants,Roma Si Italia oriundis,Annosadquinquagefimumquintum,poftquam Franctltaliæ imperio regnoq; deietfi J funt.

BLONDI FLAVIt PORLIVIENSIS AB INCLINATIONE RO^ manor umimperij Decadis fecunda;,Libertcrtius.

THONi Romæappropinquanti, Romanosobuiameffufosfiiifle,!!-Q? lum'que triumphi apparatibus in urbem deduxifle multi concordant fî 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ôi Crcfccntius loannem duodecimum ditût

! /^'Othonemin Caefarem Romanumqj imperatorem Auguftum corO' nafic, qiium alij earn coronationem Leoni odauo attribuant quant _____opinionem Gratianum in decretis fecutum fuiiîe uidemus.Laterancii fis autem ecclefiac bibliothecarius amp;nbsp;fi Othonem imperatorem appellat,quisâ; titulo diademate ornauerit,fubticet : quod quidem nulla rationc alia confiderauimus, aut feribendum duximus, quam quia primam RomaniimperijàConftaniinopolitanisad Francos principes translationem non modo Adrianipontifîcis,lt;3t' populi dcrique Romaniautoritatc confenfûque, uerumetiam totius Italiæ populorum ôi. principum uirorum fuffragtjs, ficut fupra oftendimus, celebratam fuiffe confiât. Quod autemrcgt; fertbibliothecarius, Othoimperator quumà loanne duodecimo honorabiliterexee* ptuj eilet, cum ill o multis inftitit, ut à flagitïjs tempcrans uitam ponrifice dignam duquot; eer cc.Et quum precesfuafionescçparum prodefieintelligerct,archiepifcopos, cpifcogt; postçltaliæjcoram quibuseadem ponttfici dtceret,conuocari curautt. Sed pertinaxiti lurpitudine

LIBER TERTIVS,

turpftudfneloannesRoma fugtensinmontibus dehtiiir. Ttmi magnns ad imperatorê concurfus faólas effllagitatumqj eit,ut quempiam illc dignum poniiliccrn dcfignaret Othoautêmodeftia ufus,elclt;fluni feïubcnte à clero amp;nbsp;populo Lconem Rornanum cï uem Lateranenßs ecclefîæ fcriniariû,qut fuit eius nomtnis ocßauus, in fede Petri co-firmauit.Qiio faóo.amp;^ rebus urbis Rome côpolîtis,Otho SpoIetûacccilit.Nec mora, ftircntes ôi. paiïîone obcæcati animo Romani Ioan.cófanguinei,populum ut iilc redu-ccrct.feduxerunt. Eiecßusqj Leo agente Spoleti imperatorem adijt : qui odio iracp eX' ardefcens.bello perfequi Romanos cœpit:êC ciuitatibus oppidistp iKorum in SpoletS uerfis maximo per excurhones affectis incómodo, copias omnes in urbem Româdu-ccndas, in agro Teatino ad dtem adefle iuflic. Interim Joannes poft paucos redierat menfesobijtjnecfcribitbibliorhccarius.qcFmuIti habentlcriptores.ilJum in adulterió deprehcnfum fuiftecófofl’um.Sed qualifcunof fuerttillius mors,fecundum cam Roma g niadOthonem mittentes pace impetrata Benediótum diaconê, amp;nbsp;nó Lconcm pónft-cê dan' orauerunt.Rcnuit uero imperator,amp;fe arma corporis,rcgnorüq; fuorû turelain prins,cp Leonis defcnfionem,dignitatemfß negleclurû,magna uocis Ôc uultus cöftan-daaffirmauit:fpoponderuntiç ut dit' ea imperatoris petendi uehementia oratorcs Leo-nê cicrt 3d popull iuflii in patriam reducendum.Nec tn deftitcrunt protcrui.quin orató tibus in urbem cum pacereucrfisBenedicftum in Petri apoftoli fcde pro Romano pon tificelocauerint.Et quum intellexiftet Otho,non ultra uerbis cóminationibusc^ agendum ratus,primum omnium agri 3d ditionis Romanorum ciuitates, Sd oppida pleracg Mpi, diripi, ac magna ex parte uaftari curauit:Româexindeadco dura preftltobftdio-nejUtfcnbatLateranenfts modium furfuris per earn tempcftatc triginta aurcisuenun-datum fuiftettantisq; coanguftatos malis Romanos Bencdidtü Othoni dedillt'jSd Leo neminpontificatus federn autoritatemq? acccpifte. Edomita Romanorum proteruia, Othoin Germaniareuerfus Benedidlum apud Hausburgâ relegauit: ubi poft paucos Q menfes uel dies uita cft funtftus.Lcot^ panter,uix ad tertium menfem,^’ rcftitutus fue-ratjfuperftesfuitiquemfolus Martinus Cu fen fis, ôd eumfequutiplurcsfaciunr,quotê-porcinurbêrcdrjt,cleroSdpop.Romano cligendi pontificisautoiitatemabrogaflc, utfolus imperator deligeret.foluspontificern confi'rmaret.RcdituruminGermaniam Othonem Romanis cdomiti\',cæteros quocpitaliæ tyrannos domuüre,magno inanicp boatuoês quos incidimus fcriptorcs, præier Latcranciem affirmant. Sed qui ij fuerinc fyranni,aut quae forma ftatus Italiætune abeuntcimperatoremanferit, nullus uerbü fa dtLconi oefiauo pontifici defunefto fucceftbr à clero populoqp Romano creatus eft lo annestertiufdecimus, que Petrus urbisprgfetftus capitali odio perfequutus eft. Is quü ‘olus qd*libebat perficere nequirct,cófules, dccarchoncsqj, quibus omis rei Romana: ^dtnintftrafto tradita cftjinfuâaduerfuspontificëfententiam perduxic: 3d tarnen quia pontificibenemerentiplebs fauebar,non aufi funt didftimagiftraius perfeipfos manus inilluininijcereuiolentas. Iracpacccrfitusin urbem lofredus in Câpania comes potes, hâiofiiïimusq; tyrannusarmatis ftipatusîoannêpontificêinLateranêfi cepit.-perdu-Adrian! molem: quam tuncficutÔd nunccafteSlumfancftizAngeliappclIabanf.

^ontifew^ ibi aliquot cuftoditus diebus in Câpaniam dutftus eft, ad lofredilibidmem ïctincndus.Sed qua lofredus unicusqj eius filius à loanne Capuano principe cfient trii cidatijloannes pont, ad menfis undecimi calamitatis fuæ fine Ivomani rediens, à clero populoc^Romano in pôtifîcêreceptuscft.Ea dûficgererent Othoni.fucrant nuncia-U.Iscjquia in Italiam feconferrcconftituerat,nec epiftolis perditos tiflagitio,necmii-bsnuncijsprouidcrecurauerat. Ventés autem,Oihonemfilium paratiffimumqjfimul duxitcxercitü.Ingrcdienti urbem imperatori dum tota fe ciuitas obuiam cfFudir,primt Omnia magiftratus,criminum faciente confeientia, cæteros in adulacione fuperabant: p3fi$reddens pari Otho,conccptü in eos odium diffimulauit.quämprimum iiero exer ^'tuinftatiuadiftributo pontifex primo, poft ciues de rebus publicis priuatisqraudiri pntcoepti,Othorexcôfu!cs,præfecftum,decarchoncsin carcerem detrudiiuffitmobt-■tatitndelaturus, confulesuincftos in Germania dcportarifecit.Dccarchoncs exinde **euatione fulpenß cculeo nccati:3d pracfetftus.quia tniurite pontifici illatæ autor cöpli Blondi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q, 3 cumt^

cum'que impulfor fucratjudibno per urbis plateas compi taqj habitus, Äf intcrca duw E traheretur flagellatus, tctrum incarcerem coniedlus, inde ad confules in Germantaw deportatus elï,per co$ ad feptem annos,qui à Ioannis duodecimi fine,Bcnedidi qi«®' ti amp;nbsp;Leoniso(^auipontificum tempora continuarunt,multainItaliamcompeHwUS geftafuiffe non memoratumagis quam longa SC accuratiflima narratione dignifijwa» fi modo fcriptorcs illa diligcniius tradidiflent.Saraccnos namquead Garganum fedc' re’, amp;nbsp;ex eo loco proximo'que Sipontino finumagnam Italiæ partem uexarc folitos Sclauiltaliadeturbaruntjfuerunt'qucrjquós fub Sueropilo Dalmatiæ rege Adria®* fecundipontificistemporibus Chriftianos fuïfTefaéïosoftendimuSjquoimpetranuO facinore multam Saracenorum commiflam caedem refertur.Sed quibus Sueropolid®' cibusamp;coptjsquo'ueinloco id geftum fit, nufquam inüenimus. Quinctiam fcub* archicpifcopus Confentinus, Hungaros poft Sclauos in Italiam clafte delaros Sarace^ norum copias quæmanferant, confecifle, arque ctiam Graecis pecuniaredimcntibus eam omnemlraliæoram Barbarorum opprelfioneliberatamreliquiftè.Sed quoquor ea modo gefta archiepifcopo credimus aflerenti, dum loannes tertiuidecimus Capii^f relcgatustenetur, Otho'que imperator in Germania agit, Saracenos ex Africa in labriamdelatos, Confentiamregionisprimariam urbem dura preflam obfidionc,^ ui captam fpoliatam'que incendifle. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dum agerentur, Graeci CalabriarnjSalcntP

nos ÔC Apuliam obtinentes, fan's duxjlfe per conftitutas cum Saracenisinduciasfuæ» SiC fubditorum fibi Italiæ populorum falutiindemnirauqueconiulere.Erat ueropc* id tempus Capuæ princeps Pandulfus cognomine Caputferreus Ioannis frater, a qu® Gothfredum in Campania Comirem inrerfetftum fuilîè docuimus . Is'que Panoup fus loanni tertiodecimo pontifici, ut Gothfredo interfetfto Romam faluus redirfG multaattuleratadiumenta. Quiquumad Othonisaducntum Romam fe contulifeG pontifici tmperatorique oftendit fore, ut fi copiarum quas Otho adduxcrat, pars Cî' puam,Ô£f indeCalabriam mittcretur, Saraceniltaliapellerentur.Mifit'quelmperatof^ Othonemfilium iamtunc indolis egregiæ adoleiccnrcm:Sedpauci fuit negocqeX' pedtio Saracenos pellcre, qui fama Germanorum aduentantis exercitus tcrritina^ uigantesjfatftam in Italia prædam abftulerunt. Maius'quetuncOthoni amp;nbsp;Pandulfo Caputferreo negociumfuit Graccos rcpcllcre,qui Saracenisper inducias foederatû aduerfus imperatorem Romanum opem ferre conati funt, attulifient'que fi fortes illi conftantesqîrefiftereperrexiftent. Oihonem tuncuarijsin locis uarijscp praelqs cuW Graecis conflixifle Guilelmus Sicardusep affirmant. Aliam tarnen qua'm nos cius expegt; ditionis caufam referunt.Non enim aduerfus Saracenos Othonc duxilfe dtcunt.fed in Graecos Italiæ incolas,qui defponfatam fibi Nicephoti imperatoris Conftantinopolf tant filiam tradi à pâtre perhibebant : traduntep prædiefti, âf alq feriptores, Othoneffl Grçcis prælio côgreflum eos fudiftcjacpeneonii Calabria, Apulialt;ç eiecifle; quin ad' dit Guilelmus Conftantinopolitanum populum amifl'arum de Italia prouinciarumfa' dam iaduram in Nicephorum referêtem, qui fponfam filiam marito traderenolucriG armis correptis ilium interfecifte,ac loanni filio imperium demandaffe. Quoquo aute r* modo fe habuerit præliorum huiufmodi ôf necis Nicephori ueritas, confiât nobis,0' thonemfccundumTheophaniam Ioannis Conftantinopolitaniimperatorisfororew in matrimonium accepiffe. Quam loannes tertiufdecimus pontifex fimul cumipfoi® Lateranêfî patriarchio coronauit. Nam Otho pater filium Othonem re inSaracenos, Græcostç benegefta,reuerfum confortem impertj afciuit,uoluit(ç in imperatorema Rom.pop.expnica confuetudineacclamari, quem pontifex inunóumimpcrialidia' demate inflgniuit. Eat^ in Othonis fccundi coronationis celebritate loannes pontifex Capuanam ecclefiam ob Pandulphiprincipis mérita, Metropolitanam foreconftitU' it.Secundum eam coronationem profetfti funtin Germaniam impcratorcs,paulo' que poft codem in tempore loannes tertiufdecimus pontifex Romae, Otho primus in Vienna Auftrafiorum obierunt. loanni defuntfto , Bonum fecundum fuilTein pontificem fuftetftummulti tradunt fcriptorcs, quorum nullus quicquam ciuspon'

LIBFRTERTIVÎ,

^ificistempoîtbus geftum cßefcribit.Laterancnfis aurcm pro Bono habet Bcncdióurrt fiusnominis fextum,qui à Cïncio due Romano in caftelium landi Angeli truiiis üit5 jpinniuit.SufFedumpofteaBonifadumfeptimumpatrc Ferrutio duem Romanurri, •‘ueiurefiueiniuria.tanquamminus canoniceele(flum,Romaniquartodecimopontifi fatus menfe ConftantinOpolim relegarunt, creatusep eft Benedictus feptimus. Per fuius tempora Otho fecundus Hêricum Bauarorum ducem fibi rebellcm domuit. Scej

Otho eà occupatut expeditione, Lotharius rex Francorum in Lothonngiam co* piofum ducens exercitum, cam Romani impertj prouinciam occupauit, ÖC Aquifgra* ’igt;umdelatus,agros populatuseft.In quem quum Otho exBauaria duxiiTet, Lothoringt; giainpoteftatc facta,Lotharius in Parifios eft reucrius. Othoep Franciam ingreftlis Laudunenfium Suefionumcp agris uaftatis, Parifiorum quoep fuburbia incendit. Re* uerfus tarnen in Germaniam Otho, dum uado Axonam fluuium tratjeit, iriccjittmo* ^umaccepit,nonnullis fuorum aquæ uorticibus abforptis, pluribus ab infequenti ho* ßinum multitudine interfectis. Interea Bafilius Conftantinusep Conftantinopolitani

•niperatores foanni genitori defuncto fufFecti Syriam primo populati, Cretatn pul* «’s Saracenisrccepeiant. Deinde Othonem periculofiffimo, ut exiftimarunt Franco* fumbellodeftineriintelligentes.nullo affinitatisrefpectuhabito,conftitueruntamiftas deltalia Nicephorianis lemporibus prouinciasut reciperent, confiüa cogitationesep Jntenderunt.Primo tarnen in pericula,quæ à tergo ingruere poftent, ab adolefcentibus Jtfpectum eft.Saraccni enim Creta pulfi,data pecunia in fuum exercitum accerftti funt. «aque delati Barum urbe funtpotiti, ciuibusep nerebellarcnt, partim occifis, partinl Conftantinopolim relcgatis, progrefti Matheram urbem de Apulia deftruxerunt Exinde Apulia primo, poft Calabria dedinoncultroncafunt rcccptæ.Otho interea poftquam Lothoringiarecepta iniuriasapud Aquiigranium ultusfuerat, paccmcuni Lothario Francorum rege firmaueraruenicns inde in Italiam,amp;: uxorem ducens Theo phaniamTaurefienfes attigerat, quando deleuirum hoftili impetu certior eft factus.

CTradunt uero Guilelmus Sicardustp, Othonem priufquam in Græcos imperatores duccretjcopqs Adriatico traductis Sclauoniam, ac Dalmatiam inuafifte, magtlacp illis inregionibus Græcorum praefidio deftitutis rcrum præda ÔC mortalium cæde commiP ft)Romamfecontulifte ; ÊÔ quum perucniftct,repentino tumuliuarioqj delectu per omnesItaliae regiones coactas ingentes copias ad diem conuenire iudic, ÔC quum Ger* Wanorum,Gallorum,Lombardorum, amp;aiiorumlcah£e populorum uniuerfo excrcitii Romaprofectus,prima ad Bencuentum cepitftatiuatquo quum accitae Romanoriim copiât perueniftent,datas quocpäBencuentanis.Capuanis, Neapohtanis,ô^ Salernita* nisturmasinordincs praemitticurauit.Factopofteaagmine, profectus nonprius qua* dratoexercitucœpitincedcre,quàm Apuliam eft ingreftus.Expectarinuncfeimus d nobis,quid tune imperatores Græci fecerint,quo'ue in loco caftra contulerint, aut quomodo.qua'ucrationc pracliuntfit commiirum.Sedtantifacinoris,quod maximi tuncin rebus Italiæ momenti fuerit,nullam niß uelimus mentiri, aliam rationem inueni ßmus,quamapud Bafefttellum fuiflcdeccrtatum,amp;quumRomani Beneuentantep ex acieprofugi non folum detrectaflent praclium, fedfigna deferuiftent, caeterasRomani impcratoriscopias à Saracenis Sgt;C Græcisfufas diftipatascÿ fuifle.Quo in praelio occifis peneadinternecionem legionibus,amp;Romanus imperator omnis Italia neruos otn* nesita amifit,ut facile Graccis amp;nbsp;Barbarisfuerit, fi uictoria uti fciuiflent.RomaJtaliacp potiri.Othoimperator fugiensquum repente ad littusfcaphæfecommififtet à piratis quis elTetignorantibus interceptus eft,inSiciIiam(^ perductus.fed ibi agnitus,fefe pro* miflaSiculisingenti pecunia liberari, Romamcf perduci obtinuit,ö^depiratis ftitn* ptumeftaSiculis fupplicium.Quum Romam perueniflet Otho, perquirendis congre* gandiscç fracti exercitus fui reliqutjs diligenter operam impendit, amp;nbsp;quia copiaru præ* iidiodeftitutus,in defertores fignorum Romanos animaduertere non auderet,irami inßeneuentanos exercuit. Etenim integris qui turpi fuga prolapfi in urbem redieranc, catteros addens Romanos,qui arma ferre potuerunt,tanquâ bofti aliquo in loco fe op*

Q. 4 pofituruS;«

ponturus,fimul cumrcducib.cxcoiiflióu eduxit,ÔC Bencucntanôs adortusimparatös. E öC nihil talc timenrcsurbcm ccpit,fpoliauir,incendit, pereainq; occafioncmaiportatas Bartbolomci apoftidi reliquias,Romæ in infula louis primo diifïa,amp;.' poftmoduLicao^ nia,locatas fcrunt Othoncm Bcneuento deleta, in urbem Romam reucrfum ibidcfun-lt;5lum,SC in Peu i apofioli bafiÜcalcpultfi Ptolomaeus ÔC Guilclmusfunt aurores. Cuius autem pontihcis remporibus is Orho lecundus fit mortuus,in fcriptoriim cófufioncne quiuitnusintcliigerr.Quanquâeius tempeftatis pontificö magis quamaltcrius quæan teaut pollfueritimplititam erroribus narrationê gcllorum uarietradi uidcmus,quod Ptolcmarus öc Guilelmus Marrinum fecun,trcsluccelfiucioânis nomine quartû,qiiingt; tum amp;nbsp;fextumdcciinum ponuntiLatcranenfis uero duos tantummodo habet,Ioanncm quintumdecimum patre Leone presbytero,R.omanum einem. Vndc omifla potiHcum fucceliionis altanarrationc ä noftro propofito aliéna,libct Ioannis quaitidccimi üirarfi nem reterre nullo prætcrquamâ Lateranenfi traditam. Q^uumis annosiani odlodignä pontifice uitam dncerct, Bonifacius ille feptimus,ex Cöflantinopolitano cxilio in utbc reucrfus,progcnitoris Ferrucqpotêtiamdi(ftumloannêquartumdeeimnracepit,amp;ia caliello famfli Angeliintcrrccit.Rcpofituscj in federn Bonifacius undecimointrufio- F nis menfe apoplexi fufFocatus ell.Ea Ferructj audacia facit, ut Othoncm fecundû impe-ratorem per quieta Ioannis quartideeimi tempora obîjflecredainus.Non enimucrodl fimile uiuo Â'praefcntc imperatoi e tantum teelus in urbe admitti potuifFe.Funere Otho nis ex more cclebrato,Gcrmani proceres qui tune Romæ frequentes ci ant, detbcceifo ris clerflione cœperunt agere: Variantibusqj inter eos fententtjs,parsOthoncm tcrtiunr fecundi filiQ Germania* regem,pars Flenricû Batoariç regem,qui primi Othonis nepos ex fratre fuerar,imperatorc pofcebant.Interea nô defuerunt Romani ciues,qui refumê^ dum à Romanis Italisûe imperium contcnderent:inter quos piimus uehemêtitfiir.ustp eminebatCrcfcentius Numenranus. Qjium ueroeatecretis primo in conuentibustra-clata.per uicos palàm amp;nbsp;coinpita funt dici cœpta,perterriti proceres Gcrmani in Oth'J nem tertium fecundi filiû confenlerunt, quem rebus Germaniæ côponendis per annos undecimpriulquam Romam uenirct mrendifTeinuenioiinterim Bonifacio, qiiiinpon tificatum intruiusfuerat,uita,ut diximus,funlt;ïto,Joannes quintufdecimus pâtre Leone G prc.sby tero Romanus canonice eleólus præfidebat. Per prima cuius tempora Crefcêtf us Numentanus confulem fe titulo prçferens,urbis dominium cepitrqui obfequentêfi' bi minus libuifletjpontificem in earn dignitatis fakitisq? defperationem adduxit,utur be fecedens in Hetruriam fe recepei it.Eo pont.quum ucnitTeqanimis per uiæ fècuritatc reafTumptiSjOthonem tertium imperatorem per nuncios litcrascp orarecceperat,iitfe' dl apollolicæ.ôC oppreflae urbi Romac opem debitarn affcrret.ld quum relcifïet Crefcc^ tius,pontificis agnatos confanguineosqp amp;nbsp;smicos mittens oratores, ilhim pernicit,u£ Romamrediret,implcuitq?faêlas pontifier pollicitationesCrcfcentius, quodilliLO'' mæappiopinquanticum fcnatu,magiftratibus, ÔChonoratisquibufiçobuiusinfaciôi cernuus pedesofculatus,introductum pofitumcßin federnfemper ucncrationedebita protecutus efl.Eius Ioannis annopontificatusnono Othoncm tertium in Jtaliam mum ueniflc,amp;aCrcfccntio Numentano caeterisqj Romanis fummacum obedientia rn urbem admiiTum fuiffeinucnio.Eratcjï is annus regniipfius undecimus, per quosan^fl nos quid Otho in Germania, loannes pontifex SC Crefeentius confbl Romæ egetint nullustradit.Duxifleuero Oihoncm quamprimum Romae fuusextitit exercitus,in Beneuentanos Capuanostç duces innuit potius,quàmfatis aperte narrat Crefcenti-us. Nam illos populos eorum duces per uim amp;nbsp;arma Romanis pacatos reddiüif fenudis uerbisfcnbit.Quodnobisconfi.at,annoaducntusin urbem Romam Otho' nis tertq fccundo, loannes quintufdecimus pontifex Romanus obfjt, neculla accidie utfaepeconfueucrat,cleri óf populiRomanim deligendo fucceflbrecontentio,quod Othorex Gregorium fibiex Saxonum gente conlanguineum iulïit,obtinutt^pon--tificcm declarari : à quo breui poft impcrq Romani benediólionem, diadematj iCCC' pit: etus^facfticclebritate finita,Otho imperator archâgeli Michaelis ædem,quæeftm

LIBERtERTIVS»

Gargano monte,«Otis fccxcluturus,quæpn'dcm cmjTci at,inin'fitjndeRom5re«errus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

breuifecôîulit înGermaniam .Tulerat imquo animo Romani pontiRcis Gregorij per inetû faflâ aeationem,nce id diffimulare potncrat fcrox populus. Quare uixdiim Jta^ ba exceflerat Orho,per Gallias inGermaniam acceflurus,q«um pont.Gregorins minis amp;nbsp;malediôts cxterritus,ac magis oportuit animo confteniarus urbc clam excefTifj ÔÇ quumloannis fui præcelTorisexemple aliquandiu inFlctruriafubftirifiet, necilium pô pulusRom.fupplex reuocaret,Othonê tertium adijt in Germania defidentem. Intelle--xmmtucro tune Romani futurum , ut ea concitus indignitate imperator Româfurens ïîdirct.Quamobrem rei fuæ uiribus multo minus,opornicrat, rneritis temerarium ce PEruntconfilium.ttenim Crefeentium curantê,ut aliqui,uel utaltj uoluntrecufantê,in^ tonditis clamoribus confulê creaucruntjpermifTa fibi.poteûate,ut nequid res Romanà patereturdetrimentijCX arbitrioprouideret.ïsqîloannem qucndâGræcum epifeopum ^laccndnum literis ornatiffimû.tVjUt aliqui uolunqpecunijs affluentem, Romanû pon

Ê lificcmdedarâuit.EftqibicIoannes,qucrn à Lateranenfi noftro, quia cahonicc eledtus lion fuit,fupprelTumjalij feriptores penc oês Martinum fccutfquandocp fextum, quan-^ocçfeptimumdecimüm cataîogis addunt.Crefcentius exinde futuhs profpiciens.qujc

' timerëtur ab imperatore periculis,muros urbis portascÿ inftaui auit, ÔC moli Adriani ca ' ftellofanâi Angeli appellate,tot tantas(çaddiditmunitiones,utpoftcafemper ufqî ad ‘ liïctemporaf»ptusCrefccntq,qi fartc'fi Angeli caftellûfuerit appellant. Venu intenm ‘ nbsp;nbsp;Oihoimperator,ôd magnis fretu,s,quas adduxerat copijs, urbem pene in circuitu obl^

1 dit.Tumuero populus furori.s,quêcreandocôfulcoftendcrat,oblitus,pace milencoi^ 1 nbsp;diamœimpcratoris fupplex orauit.Et quum imperaffet, patet’bus etmm Crefccntqiuf-

1 fupoîtts Gctmani admifîi,tunc ôé loannes pont.fuus prarfidt] f.mul confilti nepós in 1 ttiunitiirunatn fend» Angeli arcê fe abdiderat,de qua aliquandiu R ab oppugnationib.

pmoneoociofont nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obMionè oppugnatloncmcç longo dur.tu^uepo;

Ctius,uucnul!auisrupcratunuidcbalut.SpcenimfaluiisdMa,amboutad.ntpcratotefe confotent cxcuntes,medio in itinere intercipiuntur,S: Crefeenttus eucftigio cotolTus,

‘ nbsp;loannes oculis ovbatus eft.Tunc Gregorius quintus ad undecimum c| abieratmentein

' i£ftitutns,acerrimâ de accepta à Romanis iniuriaultioncfumpfit-Paulo enim poltcpre ‘ nbsp;nbsp;lt;iinat,eamfecit de imperatoris eleâione fanaionem.quâ hueufq; per annos iupra qua

1 dtingentos feruatam uidcmus,folis liccre Germanis, qui inde elcdores funt duTti.prin-1 nbsp;ôpèdeligere.Qiû Cæfar tune amp;nbsp;Romanorfi rex diaus,fi àRomano pontthee cotoua.-

1 lîitur, imperator Auguftusappellct.Suntcç hi çlelt;îf ores, ^Etgunnnus, Treu wnfis, ÔT 1 nbsp;ColonienVis archiepifcopi:K Marchio Brandeburgenßs,Palatinus Cornes. Dux S^o

, ’'i^KexBohcmix.DiftindafuntaSt inter eos^officia.ut tres primi Vint cancellarq,Ger , waniæ primus,lecundusGalliæ,ltallæt€rtius-. alt; Brandeburgelis Marchio cameranus l^omcsPahtinus dapifer.Dux Saxonû enfis portitor,Rex Bohemiae fit pincerna.Seca 'lumeam famîf ionê promulgatam Otho imperator m Gennaniam rednt-Gregonus uc

' ïù'o pont.poft annumfecundû ÔC menfem feptimum fuse crcationismteny. Annu m quo ‘ nbsp;nbsp;l'ïc finâio àpontifice Gregorio fada eft fecundû fupra miUefimum Chnrtianai falütis

' nbsp;nbsp;^'^'ffcinuenimus.Quanquâfolus inter multos PtolcmçusLucenus^jndeuiginti ^nnos

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a: itatnultorûpontificumipfc,ficut8lt;multialii,tempora confuditjUtueritatê fi e^

i thmidnoftïieiretpropofiti.ànobisinucnitipotuiffeaddubitemus.Efietiainpontihca 1 'Jiditooïdinenonparuuserror.quodGïegorioquintoSergiunrquintûPtolemçusfuf l nbsp;nbsp;ItdûtïaditjôC alu Lateranêfem fecuti uolunt ei Gregorio loannê decimunrfeptimu («ƒ

l nbsp;nbsp;ttffiüc Qpq ad decimû menfem mortuo.Guilber tus origine Aquitanus cû efletRaue*

l nbsp;nbsp;quot;^archiepifeopus,inRomanûpontificêSylueftrum fecundumcft creatus,queuirum

l Mlusfcïiptoïumaffirmaredubitat.literismoribusc^ ornatiffimûtuific.ra o tnex \ nbsp;nbsp;^«\nenasecclcfîæmonumctistraditûeft,fanâionêdc imperatoreaGermanisdelige

l nbsp;nbsp;^'^liuiusSylucftri tcporibusfaôâcflciquumcnfccutus errorc Guilelmus.cu id Gerrnagt;

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. æfypçg^jçQefcctmdiximu^Othontsi^

\ V°'iiôCHenticifuccefforisorationêineiufdêSYlucftritëpora.Eodefunâopontificc \ nbsp;''^^WscuiSiccofuitagnomeft,ciuisRoro.2lt;eiusnominisdeamufoaauuslu«eU^t,

190

Scxtccpati'ndemcnfc quum isobtjfleqcrcatus eft loanncs, cuiFafano fuitagnomentS, £ nor )»nisordinedecimufnonus;cuidcfun(ftofufFelt;ftus eft Sergius quartus pan e Marti' no Rom.quern honeftæ ôi integi æ uitæ uirum id agitauit infortunium,quod per annos diios,quibus in pontificatu uixiqRomâ amp;nbsp;Italiam famem miro ÔC inufitato modo tradi tur afflixiflc.Conftantinopoli tune imperabat Michael Cathalaicus, in euius ditioneCa labria amp;nbsp;Apulia de Jtalia erant, ÔC Saraceni Italiam premebant.Eratcÿ per cam têpeftaté in Jtalia Guilelmus quidam genre Normannus,cognomine Ferrabach,quêinuenioHe truriæ partem per omnem Romandiolam tune temporis poflediftè.Quo autem têporc in Italiam ucncritjaut qua fretus autoritäre feu oceafione eas fibi fubegerit regiones,nul lus fcribit:fed euin eonftat nobis duxifle originem à comitibus Lombardiae:libetq?eius genealogiâ àCôfcntino traditârecenfere.Bis feni Tancredo IibcrifuerQt,Samus,Goili fredus,qui Roberrumgenuit comité Lauritelli,DrogOjTancredus,Guilelmus cognO' mine Ferrabach,Gunfrcdus,Malogerius,Robertus cognomento Guifeardus,Rogcri us,Alberedus,Gothfredus,fîCFrumcntinus.Ceftantib.itaq;in Italiamotibus,ipfeGuil F clmusFcrrabach origine Normannus præclarû aggrefiuseftfacinus: Capuano Salcrnitano principibus per fœdera fociatus, ad Malochû GræcQ Apuliam Calabriâtj pro imperatore Græco adminiftranté mittens, lœdera fecû etiam inijnper quæ acTlG eftquot;, ut quatuor ipG quarernos coniungentes exercitus unica expcditioncin Siciliam traqcc rcnr,prædaq;omniquâfaccrentquartipartita , Siciliæ capræ dominium ipfis quatuor fimul cederet.Traiecerûtlt;^,6C Saracenis partim captis cæfisqj,partim pulfis,Sicilia Chn ftiani duces funr potitùSed Malochus prædam quidéæqualircr diuidi paftus eft.SicilG ucromagiftratibus abimperatore fuocumnouo cxcrcitu milFistradidirgubernanda. Diftîmulauir tunccoceptum ex iniuria odium Guilelmus, SC prædanauibusimpofita cû Salcrnitano Capuanoq? principibus in Calabriam cft reuerius. Dumtç Capuâ unus^ alter Salernum copias reduxitjipfelongumingreftusirer in Apuliam duxit.ô^Melpbw circunfcdit,aboppidaniscjintrodu(ftus,belloquodfciretimmincre ncceflariacopara' uit.Ad primum autem cius fatfti nunciuin aduolans in Italiam Malochus, caftra adMd G phiæ portas repétinoimpctueftmctatus.Tum Guilelmus quaftatosdeitincreamp;^im’’’^ nitis adhuc caftris nulla coercitos difcfplina Grçcos aggreftus eft:quo in côfliGuMalo chus fraéîi exercitus lui oêsncruos amifit.Infecutus Guilhelmus àcaptisàfedc ApuHî quàm lôgeremouiqmultacp eins regionis parte potitus cft. Obqt per id tempon's papa Sergius,cuiBenedi(ftusoc'tauus Gregorio pâtre Tufculanus in pôtifieatu iucceirir,pff ciust^ tempora Otho tertiusimperator in Italiâ eft reuerfus: caufa aduentus fuiminime tradu.ur,£c Guilelmus cumRomæobqftè,cadaucrq;fuum in Gcrmaniam.utmaiorum Jcpiilchro inferretur fuiftelatumjfupcrflua Ô£f anfraéiuofa narrationefcribit.Certûuno cft Romanos qui Othonem ob fatftâ eo impellente de imperatoris clcéîione fanôione odircntjCum ferro armatis munitum nequirent confodere, ueneno intcrfecilTe.Nect^ aufus cft tune Romanus pont, fantftioni ut contra facerent intentare. Et GermanidC' lt;5 ores concelTo iuri tune primum innitentes anno incarnationis tertio fupra mülefim*’’ Hem ieum ducem Bauariar,Caffarcm dcclararunt,quem tradi uidemus fuum in Italiâ aa uentum per annos duodccim diftuhlfe.Multa enim cum Gallis, plurimacum Metenhquot; bus bella gcirit.luterca anno falutis Saraceni Italiâ bipartito cxcrcitu ingrefti, hincG' puam ceperunt,inde Barum obfedcrunt:amp;Barcnfiquide.mciuitati à commeatusindi' gentiamagisquam Saracenorum armis laboranti,Petrus Vrfeolus VenetiarumduX annona importa ta fubucnitmec tarnen foluerunt obfidioncm Saraceni. Quare quß lent Conftantinopoli nunciata ca quæ dux Venetiarû fecerat,Grcgorius imperialist tipanusjid magiftratus eft nomen.cum clafle in Adriaticum uenit, qua Venetæ coniun claitum eft in Saraccnos.'de quibus fuperatis.cæfts amp;nbsp;repulfis communem gloriam rÇ' portarunt.Eo qui fccutus eftanno Turci Hierofolyma capta à dominicifepulchriecdc fiarumtf montis Sion ÔC Bethleé uiolatione diuino munere temperaruntln Italia ueto Adriæciuitatis,cuiusuicinitate fuperûmare noméaccepit,incolarummaiorpopum® quàmurbisuetuftas tune tolerafleuideatur,Venetorum fines infeftarunttquibusOtno Vrfeolus VenetiarumduxPetridefuntftifiliusapud Lauretû,quiuieuseft Padûinter

Atefnn,qua in mare deflunnt occurrens conflixit,ac fuperati Adrienfes breui ad cam

tpt

A pcfOcncrûtopum tcnuitatcm,in qua poftcafcmper forducrSt.ComÏfccHâ Gnilhelmo defuntflo frater Drogo Apuliani obtinuit, quem rru'flusaCóftantïiiopob Mei aker Ca t'panus imperialis primo jmpetu Apulia pencomni expuliniedimpigerDrogo exerci iuinftaurato,Grçcorûfuperatiscopijs perditade Apuliarecepit.Quo aûtanno primS Komâuenit Henricus,à Stephano OiHauo Imperator Auguftusqj appellatus cft,diadc watcornatus:qui prima expeditione Geut pia,fïc amp;nbsp;fclici inCapuam duccns,SaracenoS *Di ledentes Italiam linquere cópulit. Inde quia Bubaganus Meli fuffeiflus imperatoris ^onftantinopolitani Gatipanus Saracenis fauerat, bello eum acerrimo eft infecutus.Iii «auraucratperidtêporisac potiusafundamentis aedificauerat Bubaganus in Apuliae hnibusTroiâurbem,quam Éehanam à prifcis dióam fuifle Cofentinus paröperiteferi bit.Caftra enim Hannibalis ex loco prius appellatani fuille Guido Rauentlas ex dignis We maiorum teftimonqs affirmat.Eius aSt condendae loco urbis ratio fuit, quod habi.-tatoribus Græcis tanquam in Coloniam duclam eo miflis Apulia Calabriacß in fide co Wendis amp;Romanorum, finibus infeftandis,uidet maxime opportuna.Quod cS Hêrû tusintellcxiiret,nouæ ôi. uix munitionib, firmatae urbi caftra admouit. Efttp autor Co^ IcntinuSjBcnediflû pontificem huic cxpeditioni,qu5 multû cordi habUcrat,interfuilTe. ‘’cflTutn tn ad earn urbem menfibus quatuor,0^ machinæ omnis generis admotæ. Aeftâ Waûtaduentu,quod caumataregio habet occidentalis !nfolerabilia,Henricüs impera tordeditionem ab oppidanis oblatam acceptans, cum datis obGdibusRomäefireiier-*ys. Habet uero unicus feriptor Guilhelmus, Henricum poilquä Roma in Germania kcontuleratjCum Roberto Francorum rege in Italia ueniire,ö^ cum principes fubftitiC-knt,amp; StephanQ pontificê accefllfle.Nec tn quid illo in conuentu aclum fuerit.Uel mi-nimo uerbo innuit. Flunc Hcnricö feriptores multis efferQt laudibuSjqd* optimus Cbri ftianilTimuscj princeps cö Sinegunda uxore uirginitatê,uel certe diutinam caftitatê fer Wuerinquorum fuafionc,5C precum inftantia Stephanus Vngariaerex, amp;:fubiedi fibi Populiad fidêCfariftifucrintcóuerfi.Traduntc^ multi fcriptores,Henricum â^Sinegun C dàpoft obitum miraculis corufcaficjab ipfis principibus ccclefiam ßndi Miniatis.quae nuneprope urbis Florentiac mœnià arduo in colle fpcciolîlîïma uifitur, ædificatâfuiiîc villanus affirmar.qui etiam tradit uetuliam urbem Fefulanam per huius Henrici tetnlt; poraäFiorentiniscaptam,excuiuspopulo acruinisFiorêtia crefcereacfeattollerepri ’nScœperit.ObqtautêHenricus ad annum falutis Chriftianx quartum St^uigefimüfu.« puniillefimufn,quo in anno Michaelcm cognomento Athenacumruel, ut alq habenC biptoreSjCathalaicü Cóftantinopolitano imperio p o titü fuiife inuenimus. Stephano ’uteni odauo pontifici defundo,lucccirit frater fuus loannes,eius nominis ordine un^ Euigefifnus,quê aliqui feriptores tue Portuenfem epifcopü,aliqui laicum fuifTe tradüf.

inGermania eledores Conraduni origine Sueuum, qui in Henrici imperatoris mili Wordines duxerat,Cacfarem delegeruntiqui fuum in Italiä aduentü annis fermé tribus Wtulit.Per qd* tempus multi Italiat magnates populi coniuratione inita fefein Iiberlt; Wema(rercre,SC dcclaratûCæfarem,cijm adueniiret,armisrcpellereconftituefunc. ld b nbsp;nbsp;intellcxiffèt Conradus.net^ enim in Italia obfcurumnicniens in Italiâ cópiofifTimS

Wxitexcrcitum.Hoc primum inloco tradi inuenimiïs.quod fupra ubi de fànéîioneim fcripfimus.defideratS à nobis fuilTenô dubitamus.uoluifle fiucpô-gt; i^Gicgonu quintS fiue Othonê primS,fiue primos imperatori deligêdo côftitutos ^fctores,ut is qui Cæfar in Germania declaratus Româ uenifièt confirmâdus,duas me ■^oitincre coronas acciperct,ex palea unam Modoetiç,ex ferro altéra Mediolani ab ar Hiepilcopo imponcndâ:quod quidem ad têpora ufcfi noftra feruatum uidemus.Itaquc ingrelTus Modoetiam ne adierit non inucnimus.Mediolanû uero cumi ’fniiret,armiseft repulfus.QuamobremConradus agro uaftato,Mediolanum obfedit^ ^'^^Hcdiolanêfes obduratis animis fc repellêdo obftinatiores cerneret, fiiburbia f r» f^ndit.non prius indemoturum fe cÔminatus,^ pariter incêfam urbê folo æquarettfed ^umindiePentecoftes,qd' omnestraduntfcriptorcs,CoionienfisarchiepifcopusmiC« ^’mtnfolenniain propinqua urbe ecclefia celcbraret,per fpirituuidit, Coradoep dixic. Germants excidium,nifi abfcederent côminari. Itaqp Conradus mô

s îMediolano caftris,Romam ueniens,aiirea à loâne dedmonono corona ôi. imprrîf titulis

DECADIS SECVNDAfc

t i tul IS eft ornatus.Inuenio Italicos proceres,quos aducrfus ConradS dixi potentiâ Germanorûin fe ut nouerätducfturo ^jprïjs refiftere uiribus pofte dirndeten, iSclauorum Hungarorumtç præfidia implorafte:fed dum illi tardât,Conradus * fdftetjRomaprofelt;ftuspacatâpoftfelinquensItaIiâ,in Sclauos primo, poft in ros duxit,côprefiis(ÿillorûmotibus, exercitum apudTrcueros MetenfestçrtduuU diftribuit in hyberna.Per id tempus defuntfto apud Coftantinopolim Michaele Catna' laico imperatori fuccelïit Michael Etheriachis,cui uxor fuitZoi nominc,pracftans mii'' lier.Ad huiusc^ imperatoris noui tempora,Normanni Apuliam tenentes,0d Græcipr^ 1 io inter Aufidum amnem,0C Oliuentê oppidum acerrimo concurrerunt. Nounann* tftoria funt potiti.Conradus uero imperator apud Treueros conftitutus gloriofi lacm ris occafionê eft nadlus.RoduIphus Burgundionurex plurimas fuorQfeditiones coni' pre(rerat,animaduerteratlt;ÿ in rebelles,eo£ß cótentionis cû ea genre adducftus erat, «tat mis perpetuo retentis cogeret de falute per dies pene fingulos decertare. Quamobrctn fefe Conradi fidei pcrmittens,rcgnü illi Burgundionü permifit, quod ab Imperawre*'’ h prouinciä reda(ftü,SC Burgundia poftmodu longo tcpore imperialis appellata eit Fa Io poft loanne undeuicefimo uita funrfto creatus pont.Benedi(ftus nonusjqujftipc^o'^* bus ex Tufculo nepos fuit.Per cuius tempora Cumitus rex Anglorû deuotioeduyUSj Româ amp;nbsp;fancfta eius Iocainuifir,ÔC in Angliamreuerftis filiâ fuam Henrico Çonradi »n peratorisfilioinmatrimoniû collocauit.Scribituero GuilhelmusConradûimpewto’^^ paulo poft facftas fîltj nuptias Româ uenifle,amp;^ ultionê de Italis rebellibus fumpfilft)4 quidê à nullo tradi alio uidemusxertumcç habemus Conradum Burgundia potitGpic ui in Germania obijfle.Cui elecftores fucceflbrem dederut Henricô fîlium eius nominis fecundû Cacfarem declaratû,eratqi is annus âpotificatus initio Benedicftinoniquint“^’ Quo in têporc quid ipfe pont.aut alq Romæ egerint,nullus fcribitHenricus aßt pnp® elccftionis fuæ anno in Oldericü regêBohemorû hoftiles animos præfeferentêduccs, ideo re infeda in Germania fe recepit,quod pares Bohemoru Germanorßcß copias,pa res quoqp praeliorü euentus habentêuidit.Sed eo qui fecutus eft anno,cum maiorcpaia tj tiorecß exercitu eundê aggrelTus Oldericü regê prglio fuperauit,cü captot^ öi ra liberato cgit,ut Bohemi quotannis Romano principi tributa foluere tenerenf. Dil» debäteo tcpore Vngari,amp;magniscomiffis prælqs pars Petro régi fiio minor numero, fed dignitatemeliorfauebat,maior altera aduerfabat.Eumcpfinem eaehabuerutcoten' tiones.ut pulfo per arma Petro,^ Alboino quodam in rege aflumpto,difiîdiaqi nihilo' minus 6C certamina inter principes ôd populos cótinuarent. Cófugerat uero ad PetruSjamp;^fuæ Vngarorumcß falutiopêfupplex orauerat. Quare ingrclTus Vngariâ cup exercitu Henricus, Alboino fugato, Petroqj reftituto regni illius cotentiones motusij fedauit.Romac interim inaudita alias in pontificatu diftidia inchoauerât, quæ ab omn*' bus quosinciderimus fcriptorib.imperité amp;nbsp;implicite tradita, puris bibliothecarq Late ranêlis ecclefiæ uerbis rcferemus:Benedidu nonSignota nobis caufa Romani deiecc-rant,Ioannescç Bafinêfis epifcopus infedeapoftolica eft conftitutus, quêSylueftrûtf'‘ tiumplacuitappellari.lsiniufteoccupatâapoftolicâ federn diebus undequinquaginw tenuit,ÔC Benedidus nonus in reddita fibi fede in uno menfe diebusqp uno fuprauigeu mû permanês earn loanni archicanonico fandi Ioannis ad porta Latinâ patritio fuoka lendis Maijs uel uendidit uel permifitcfuitcj archicanonicus Greg.fextus pont, appella tus,adulterinu qui pótificatu anno uno menfibus feptê dimidiocç retinuit. Ea Henricus Cæfar fibi nunciata iniquo ut debuit animo ferens,copias in Italiâducendas ad diêcon uenire iuflèrat.Cû Flandrenfiu cornes Balduinus inimicos in illS animos tunc primuni cœpitoftendereruenittnRomamHèricus, turbatamc^rem eccleftafticâcôponereeli adnifùs.Patribus itacß non Romç folûjfed uicinarû quoq^ Italiæ partium ac ordinß quo rucuncß religiofis ex more côuocatis,fynodus celebrata eft, in quaBenedidus nonus, Syluefter tcrtius QC Gregorius funt damnati:fol3 tarnen Gregoriû LateranenfisinGer maniam relegatum fuifle fcribit. Creatus aut eft ea in fynodo Sindegetus Bambergêfis cpifc.cui Clementi fecundo fuit appellatiö', ab eocj Henricus fecundus Augufti impc' ratoriscß titulis praefenteiynodo eft ornatus.Tradût uero multi hune ClementêRo^a nos,ne in errores fuperioribus ftmiles indderêt iureiurando adados à pontifîcû eleaio

LIBER TFRTIVS.

’iibus prohibui'nè. Interim Henricus Capuä ufcp profedus poftquam iatis prouinciam compofuerat,Romä öi. inde in Germania eft rcuerfus,per quod temporis Saraceni oppidum Scuni de Calabris occuparut.Vixdum Henricus Germania attigerat,cum CIc-Wes pontificatus fui anno nono obrjt, ueneno ut aliqui dicQt abfumptus, quo Stephani nont cura fuerat infedîus:quod quidê ea ratione credidcrim,quia illico poft Clementis Wörtern Stephanus ipfe pontificatum inijt, que menfibus ocfto, diebus nouem retenru «mul cSuita amifit.Suffetftus illi Damafus fecüdus,natione Bauarus,cui Bagnario fuit nomê, dies tantummodo tres amp;nbsp;uiginti uixit.Quo aSt modo fua elecftio ÖC cofirmatio, 4^as adulterinas fuifle conftat.fatftg fuerint,ex multis fcriptoru ineptqs contraditftioni bus($ elicere nequiui.Quod conftat,fede per illius morte uacantCjRomani prius quam de noui principis creatione quicquä intentaretur, Henricum imperatorem in Saxonia ®gentem adicrunt,pontifice ab eo de mala confuetudinc petituri.Cumcp rex illis fatisfa Cerecupiens,nullum Theuthonicæ gentis prælatû ad fug uoluntatis aftenfum inducerè Poflet,ad Germanos fe uertit,peruicitlt;^ precibus ßrunonc epifcopum Tulleniem uirS

V eiuntium in pontihcali habitu Koma petenti abbas Cluniacenlis öc Jldebrandus mo ^achusSoanaEtrufcaurbeoriüdus forte obuiauerüt.Vfcpadeo aûtdicftorûreligioforu wafio ualuitjUt epifcopus periculu apoftafig,in quod inciderat euitare cupiens,papaliä depofuerit ornamêta, deduxeruntep ilium Roma abbas monachus peregrini habitu Wcedentê:qui ad cardinalium,clcri,amp; populi confpetftum perdult;ftus,multa in earn fen *5Wiâlocutus eft,ut cû HenricS,qui iufferatjamp;^ fe qui minus cauteprafbuerataflenfum, a comiflb errore purgarit, turn maxime hortatus fit ac excitauerif ill os ne fedê Perri diu uacare finerct : à quibus adnitête Ildebrando poftera die fexti mefis ab inchoata ua catione ultima in Leonem nonum Romanû pontifîcêcanonicc eft aifumptus. Isq? ac-fcpti ab Ildebrando benefiet) gratusRomançecdefîælùbdiaconêamp;Sœconomûconfti P Witjciufdèq; ufus côfilio Simoniacos fiCaduIteros clericos duabus in fynodis Rome ha buis acerrime eft pcrfecutus.Drogonc NormânorS comité, quê Apuliâ tenuifte often dgt;wus,mortuo, Hunfredus frater eius in Normannorû comitatu fucceftbr per annos fe

Apuliâ ipfe tenuerat.Eoq? defunclo.Gothofredum fratru unus ad Leonis poti ‘ 'wcatusinitiu acceperat comitatû : percp id ferme'tempus Guarimaro Salerni principe ®xeadêNormanna gente oriundo à fuis interfetfto Gifulphus faeftus eft princeps.Qug gens atnbitiofilïimaBeneuehtû in urbem Romano pontificifubiedâ,prius aliquando Pcftentatâaperto bello inuadere,acfibi fubijeere côftituerat. Ea cum intelIexilîètHen ficus fecundus,proficifci lùafit ut Alemânos à fe apud V ercellas prefîdio Italig relidlos ’ccipiês Normannos Apulia deturbaret. Adiûxit itaqp Alcmânis auxiliares copias Ita-

wBeneuêtanos ducere perrexit.Normâni uero parare per Italiâ copias certiores ^efti, fuos S)C ipfi arma expedite curauerât, Beneuêto priufquâ pontifex opem ferret

ilium ad Ciuitâ oppidum expedant. Proceflit tarnen cum exercitu pontifex S«5 b ’quot;P’^Çbo quod cómiftum eft fuperatus ac captus fuga,quê Normanni honore maximô ^neclum Komâ à Beneuentano clero deduci curauerût.Iscç paulopoft graui correptus ^gdtudinc,Romana eeelefia Ildebrâdo œconomo cômendata obîjt.Per quâ têpeftatê ^pudCôftantinopolim Côftantio monacho uitafuntfto TheodorauirgoZoiImpera ’ficis foror imperiû duobus annis prudentiflîme adminiftrauit.Eac^ obeunte, Michael f°gnomcnto Nouitius per arma imperator eft fadus, qui codé ab anno ab liàtio Com Wèano deiedus imperio monachus eft effeeftus. Ifatio item poftquâ quatuor imperaue ît annis,per arma pulfo,Côftantinus cognomine Ciochyfis accepit imperiû. Afin Ita-. eoninono fucceftbr in pontifîcatu fuit Vidor fecQdus ex Bauariaoriûdus,q Hen *‘^nwimperatorê,ne aliqua à fe peteret iniufta,demulcere cupiens,lldebrandûfubdia-ck''''Lj*^*^^^’^.iI*^peropportune(^accidit,ut imperator graui quo obijtmorbo impli fa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ildebrandi autoritäre fretus, Romanorû regem acCac-

g Wm dixerit, quod quidê Ildebrâdus poftea pontifex fadus in epiftola ad Rodulphu ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indicat in haec uerba, Vnde nobilitatê tuam feire uolumus quia no folum

tiu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;debitores fumus,ex eo quod ipfum in regêelegimus, æ pater

sbudandac memoriae Henricus Imperator inter oês Italicos in curia fua fpeciali ho-

Blondus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R hofé

note me tradauit:quod etiam moriens Roma ecclefiae per ucnerSdac memoriae papain Ê uidoriae praedium Si filium fuum cómendauit, aliquam maliuolentiam non feruamus. V idori fecQdo poft annos duos,mcnfes tres pÓtificatus defundo, Fredericus nationc Lothoringus,abbas CaftienfiSjin Stephanû nonum pontif.canonice eft creatus:pcr cu ius tempora Mediolanenfis ecclefia,quæ per ducctosfereannos àfubiedioneRoma* næ ecclefiac infolêter fe fubtraxerat prima, inter alias cam maiorê fuperiorêtj recogno* uit. Is pontifex omnê fere'Italiam atcß Burgundiam labe fimoniaca inquinatam intelli* gens, Ildebrandum archidiaconuipfis purgandis reformandiftç prouineijs legatSmi* fit. Qui eo munere ficut SC cacteris diligeter attç féliciter ufus, Româ ucniens pótificcm Stephanum graui offendit ualctudine laborantem : ex qua quum pontifex moriturßfc crederet, cardinales, epifcopos, SC cuiuslibet ordinis clericos ad fe couocatos facrame* to adegit,ne quifpiä exfuo collegio ad apoftolicäfedem,nifi excöfenfuÖfcomuniek' dione fratrü afcenderet,aut afeendentibus præberet alTenfum. Conualuit tarnen eo ex morbo Stephanus,amp;Florcntiä accedens.cocilium ibi,nö quidem ut Martinus, SC cum r fequutiPtoIcmseus SC Villanusuolüt,celcbrauit:fed quö coepifletcouocare.adodauu menfem odauumtç pariter diem defundus eft. Vixdum exequiae pontif Stephanoin Florentia celebratac erant,quum Romani potentiores oppida SC caftella in urbis terra polfideteSjCapitaneos tune appellabant, pontificc ex fa dione iua create conftituerSû Primus tarnen omnium Gregorius de Tufculanocx gente patricia Romanus Mintiû Velitrêfem epifeopû, inuitis atc^ reclamâtibus cardinalibus SC clericis qui Romætunc étant,in pont. Romanum acclamari ac haben obtinuit, quem BenedidS uoluit appel* lari. Per id uerô temporis Agnes fecundi Henrici Imp.rcJida, Henrici filtj regis adole* feentis regni cüram adminiftrationemcç gerebat : quæ mulier ctfi bonæ mentis,ficut o* ftendemus,erat,imprudentia tame quadam feduda, Guibertum Parmenfem cicricum ex nobili ^îfapia oriundö, regni Italici adminiftratorê cancellariumcÿ inftituerat.Erat(p tûc Gothfredus Matildis comitiflàe maritus, omniû quos Italia ab urbe Roma in Alpes haberetprincipûducumq? autcomitum potentilfimus:quorum Matildis amp;^Gothfrcûi u paternam origine diu quefitam diuerfis tradimodisuidemus.Matrcm ueroipfiusMa* tildis Beatriccm Henrici fecundi Imp.fororem fuifle infra patebit: quam Beneuenutus co.uel alio marito matris genitam fuiHc, nec Beneucnutus, nec alius quêlegcrimusdi' cinquod conftat,SC fequêtia abunde ofl:cndêt,ea mulicr amp;nbsp;Gothfredo SC alteri quêba^ buit uiris fociata SC uidua, fuit gloriofiifima omniû mulicrS.quas nedum fua, fed quæquot; cunc^in actatem noftram fuccefîcrunt tempora, habucrunt.Tenebantqi tunc tempO' ris Gothfredus SC Matildis uxor Lucam in Hetruria,Parmam,Rbegium,Mâtuamcpin Lombardia Si alia Italiæ parte,quicquid nunc S.Petri patrimonium appcllamus-MiO' tio V elitrcnfe in Romanumpontificatum intruib,Ildebrandus archidiaconus,cardina les epifcopi,alij(^ ccclefiaftici quum canonicam election cm Romacnequirêtfacere, Senas accelferunt, ubi Gerardus Florentinus epifeopus in Nicolaum pontificêRoma H num canonice eledus fuit. Iftp prudentiHimus potifex eo in cocilio forma pontificutn Romanorû à cardinalibus cligêdorum inftituit,quam diftindione uigefimatertiaiuris pontificq décréta nunc habent: fecudum quam inftitutionê fadam pontifici patribuf«? placuit generale concilium apud Sutrium conuocari : ad quod quit conquifitimagnus dux Gothfredus Matildifqj uxor Si Guibertus Italiæ cancellarius acceffilTent, oesLo' bardiac,Hctruriæ,ô^ Romandiolac cpifeopi couenerunnferebat uero palam nihil co in concilio agenda aliud,quo deberet modo Velitrenßs epifeopus adulterino pontin* lt;um maxime Ildebrâdi archidiaconi c5filio,paruo,fed honcftiffimo doÆiïîmornuiro rum ducête comitatu petqt Roma. In qua à clero Si populo cum folita Romanis ponji ficibus cxhiberireuerctia.eft admifliis: per quod têpus in Apulia GothfredusNornU' nus, quêDragoni fratri in Apuliæ amp;nbsp;Calabriae comitatu fuccelTifle oftcdinius,mori«, Bagclardû filiwm, SC no fratrum aliquem didi cotnitat«s,inftituit fuccelTorem. Id Ro*

bettus cognomfnc HuiTcardus Gothfrcdi fratrS unus impi'ger adolefcens, aegro ùt de^ “uit,animo tulit,BageIardocß nepoteper arma pulfo,prædidû Apuliæ ÔC Calabriit cô niitatum accepif, Addiditqj illis Troiam urbem Romanis pontif.parerefolitâm,fi^cürn iJxorem Aberadam eo tempore amifilTetjCx qua filiiim fufcepcrat ßohemundum,tunc citera accepit nomine Giglegardâ Gifulphi principis T arêtini ex Guaimaro fratre ne* ptcm.Tâtis rebus profpere' côfedis.Robertus robur,qua erat prudêtia.folidilfimû ad* ^ere côftituit. Etenim oratoribus ad pontifîcêNicolaum miGiSjillum ut ad res Apuliæ Calabriæ côponendas paterno ducfîus amore acccderet eft hortatus,pontifexq5 que CapitaneorûterramRomanamtenêtiumfuperbiaatcÿ perfîdiadies nolt;5ieft^ trepidâ anxium teneret,cum cisoratoribus fein Apuliam côtulit.Facileaût fuit pontificê Kobertumlt;^ cupientiiïîmos ad pace fœderacg perducere.Pôtifex nan«^ Nicolaus Ro* g bertum GuifcardôexcommunicationeabfolutaducemCalabriæamp;: Apuliæ déclarât, ilium per cofcripta fœderaiureiurando cÔfirmata quicquid de terra ecclefiæ teneret,3d •n ptimisBeneuentu reddere uoluit. Et Guifcardus fefe conftituens Romans ecclefiæ vaflallû.uel quod eius regionis uerbû eft,Ligium,Romano pôtifîci quæcûqi peterent præfidiami£tere,acquâdo opus uideret,cum omnibus coptjsafFerrefpopôdit.His fœ-^tribus occulté ne à Romanis capitaneis refcirentur côfcriptis, redtjt Româ pontifex l^ræneftinoSjTufculanoSjSdNeumcntanos rebelles prim5,amp; poftamneTybcritranC •nifl'o Galera,ac comitis Gerardi caftella ufc^ ad Sutrium popular! ac uaftare iafïît : nec pfiusàuaftationeNormanniceflarunt.c^capitaneiubitp edomiti uerâ ponnfîci obe^ oicntiam præftiterût. Jnterea uenicntes Româ Mediolanêfium orarores,prçtcriti temporis erratorûueniam, ôd legatû ad fe perditos cleri mores reformaturû mitti poftula* ^Intjdatamqjeiufmodi prouinciâfufcipiens Petrus Damiani Hoftienfîsepiicopus,uir «pientifrimus,epifcopospriinQMediolanêfem,Brixianum,Taurinenfem, Aftenfem, Albenfem, Verfellenfem, Sdpoftdieecefumfummarûclerosdefimonia côcubinatucp C coui(n:os,cum fatis pro têpore redarguiftèt,ad mclioris uitæ frugc reformauit.Quo eaé finale in urbê Româ cû rei bene geftæ gloria reuerfo, alterû ecôtra perditæ uitæ cardü Halem Vgonê Candida rebellafTe pontifie! ôd ecclefiæ nunciatû eft. Et paulo poft Nii ^Uus ad Iccundû dimidqc^ anni pontificatus finem obtjt.Per quod tempuS Robertus Muiieardus primum fuas copias à feruitio poniif.fid ecclefiæ reuerfas accepit,Taren* JJoos nullis coaélos armis fibi per fola oratorum uerba fubegit, pariterq: Mathera eiuS ocatui tune têporis eft fubieefta. Nicolai fecQdi excquîjs de more perfeéîis côuenienS '^Lateranenfem ecclefiâ Romanus clerus ôd populus,cum ad inftantiû quempiâ coni fordare nequiflènt, Anthelmum Lucenfem epifeopû abfcntem elegerût, quem fecurt-, ^”]^lcxandrum pont.Romanum placuit appellat! : Ifi^ Luca accerfitus.in pôtificaÜ îbKuRomam uenit. Sed interea Lombardiæ epifeop! omnes quos Petrus Damian!, ^tdiximuscorripuitjuel ut aliqui habet fcriptores,ecclefi!s amouit, Guiberto Parmefê ^nitête cógregat! conftituerüt nó elTe pontificê fummS ultra ab eis aliüde accipiendd ^^xparadifo,utdixerunt,ItaliæLombardia;utpote rat! eundêquicuncpcreareturluis ‘nnrmitatibus indulturö : eo^ dilfoluto conuentu pars eorum ad Agnetem Imperatri* fenuccedens ill! fuadere conati funt, uoluiflc ac ftatuifle Nicolaum pontif. nuper de-iinetumjnó licere iniuftu régis Italic! quempiâ pontificê defignari.Pi oinde poftulâteS ^iynodo patrum, qua in Lobardia paulo ante coegerant, pont. Romanum defuncftó

icolao autoritäre regia fufficere liceret.Sunttç ex fupcrioribus qui afierant Agnetenl ada 2d fubdola ill or Q oratione feduéiâ afîènfiffè.Sed nos Gregorio feptimo pohtifîci

credimus aftèrêti nô confenfifle Agnetem : fed HenricQ nlium iam adolcfcêtcm précipites in fcelusLongobardos epifeopos impulifie, ut innucre uideat Gregorius Papa,qcrGuilelmus feriptor aflfirmat,fuifle eâ matris cS filio difcordiâ,cuius oceafionc /nperatrix, ut oftêdimus,regni adminiftratione atcj etiâ habitatione fît pulfa. Reuerfi Plléudoepifcopi, côciliabulo fuorû coado, CadolumParmêfeni a^ipapâ elegerût.Nec fuere omni in Lombard!a,aut cætera ad earn pertinête 1 taha, TjiLadolo obedire recufarcnt,præter Matildim Comitiflàm 6d uirum Gothfredô, qui P ^’^^p’^æ^omæcreatoobedientesjlioftiûeius impietatiprouiribusaduerfati lunt. «ïuaütuero ipfaCadolilabes ôdipfam urbem.Qpû quidem capitaneis ob cladcm Ni*

Blandus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ri. icolai

DECADIS SECVKDAB

coh I temporibus à NonnSm's acceptam, rebellioncm in nouùtn ponttfîcc moîiêtibus, ß nonnuHf ducs Romani côfpirarunt.‘x^iiorum oniniû inftigadonibus fauorifqj pollicû tattonibus fatflâeft,ut Cadolutn potcntiftlmoLoinbardorum exercitu deducente,ad prata ufqj Vaticano QC urbi Lconinae fubiclt;fta,quaf tune ciuium partes Alexâdro pont, quç adulterino fauerêtEc tarnen quü feditiofos peiorem partetn melior numero au-toritatcfupcraret.armis iuftâcaufàm turari omnes boni mali pariter perrexeröt. Ve' nerat uero Româ Gothfredus Matüdis uir prxftdio pontificis adfuturus,qui à ciüibus perditis magis $ Lógobardorum coptjs Aiexandro timens, ad Lateranum fe cumco-pijs cótinebat.CXuamobrem primo in congreflujquê furens populus aduerfum Logo-bardos babuit,Cadoli partes fuperiores,ac propc uidricès foreapparuinfed quum pri mum fideles, qui prælio inerât, Romani renunciarunt pontifici utramqj duium parte promifeue' hoftibus repugn are,educes Gothfredus Lôbardos rcpulit,fcribltcß Pâdul-îus multam Romanorû etiam Cadolo firuentium caedem eo in praelio fuifle eômiflani. Repulfus ea cum ignominia Cadolus Mediolartû fc recepit : uixt^ totuin côquiefccns P annQ,magnislargitionibusnô capitaneos magis,g Romanos ciues,etiam Alexandro fauere folitos corrupit : quorû confilio ÖC fauorum fponfione duôus, ill o paruodedu-cenrecomitatu clandeftinis itineribus noeftu magis g die confedis, Romam iecontu-lit.Affuerunt uerô.ut crat conftitutum,capitanei,amp;clam ftipendio côdudi ir!ilitcs,qul Leonina ciuitatc furto occupata, Cadolum inbeati Pétribafilicâ perduxerunt,ManC quQ primum is rumor urbemRomä pcruafif,correptis repente' armis populus accurrit: quod quum prêter fpem à feditiofis prçbitam,capitanei ôô mercenary milites cernerêt: il ICO omnes quaqua uerfum dilapfi, Cadolum præfidio dertituerunt. Sed unicusadfuit omnium perditifrimus,£C cui maiorem uim pecuniç Cadolus dederat,Ciucius prçfeôi filius, qui per media infeftilïimorû ciuium agmina euntem, Qi. fuum fitictes fanguinein Romanos cernentem Cadolum in fandi Angelicaftellum perduxit. Tantaq? fuit per-ditiftimi Cincîj audaci3,ut Cadolu, quem femper Romanû pontificem appellarct, pet uim armatutarijiureiurâdo promifcrit.Perftitit aûtin pont. Akxâdri fide Romanus Q populus,adeô ut repagulis caftello S. Angeli oppofitis,militibufqt in perpétuas llatio-nes adhibitis, Cadolus per annos fermé duos clauf js obfeftufi:^ fuetir. Per eam tempe-ftatem dum pontifex Alexander tantisLombardorurn, uel potins Henrici regis perfe-cutionibus agita(ur,RobertusGuifcardus,qui bene de fe fperanti pontifici opem tulif-fet, pellèdis Itaîia Græcis implicitus crat. Nancp Confîâiino Dioclizi Conftâiinopoli' tano P id têporis mortuo,fuffedus illi Imperator nomine Romanus, cognomincDio-genes, imperio parum côfirmato, rébus Italiae non fatis poterat prouidere. Sciens itatj Robertus Cyriaefi imperialem capiraneS,qui fummae rerùm eius imperij in Italia pree-rat,apud Veftiam Apuliæ ciuiiatem tmmunitâdegere, eô eximproutfo duces urbeca-pta,illum quoqr intercepit.Pari exinde ducendi exercitus rapiditatc ufus,Môtcmpilo-îum urbê obfedit.Cumcp diutius ad cam fibi fedendum intel!igeret,Gothfredum fiauê illis præfecit caftri.s, ôé maiores copias in Barulum ducês capiendo oppido fecitnecd-farios apparatus.lnerant uerô feledae ex urbibus oppidiftj Grçcorum copiæ,ut natura H loci tantifqj munitum defenforibus oppidum nulla uis expugnatura uidcretur,cÔme3-tus uerô,qui dcerat,in tutiffimum arcis beneficio portum undiqj importabatut. Quod quum cerneret Robertus, magnum ut oppidanos commeatu intercluderet, aggrelTus eft opus. Etenim multis nauibus in portum contracftis, cas fibi inuicem cotiguas cara-tiôe colligauit côcatenauittj,ut ab extremo in quo arx erar promôtorio in continêtem ad hemicycli forma dudfæ portum claudcrênpcr cumq? tanquâ pontem oppugnâdiin circuitu oppidi habuit facultatê.Nec potuit pertinax prçftâtis ducis uirtus euincere,qn ca obfidio très côtinuata annos,cum à gerendis maioribus dctinuerit.Terttjs tarnen ca ftrisintcreaRogeriusfratrumRobertiunus,Brundufiumterra maricp premebat.Cui Gothfredus frater Môtcpilofo potitus,fe addiderat,claffî quâ Br ûdufino in portuRo-gerius tenueratGothfredûpracficiês,uteamcircumageret,Ô£f Rhegiûducerct,impera-uit. Eüdcmcç in têpore terreftribus cû copijs, Robertus Ô(f Gothfredus cum clafiefunt Rhegium dclati. Inde côfcenfis nauibus in Siciliam traîjcientes, Panormum prima de biculis urbibus terra marr^ obfederunt. Dum uerô ea quartûiamannû Græeus Impe-

. .. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;raws

: nbsp;nbsp;• L I B E R T E R T r V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;197

’’ator per fgnau/am refiftcndicp impotcnn'â tolérât, obiens M/chaclem Coilantmi D16 clizifilium habuit fuccelTorê. Quo in tempore apud urbem Românulla erat maior in-^ietudo, quam quod expugnando fanôi Angeli caftello omnis populus occupabat. Qiiamobrê tiaOlus animis Cincius,forde,quod in prouerbio aiunt,multas fordes lauit: tçrritum nanqp coegit Cadolum, ut trecentisargenti libris fibi in uitæ redemption? da-‘ ^Sjftrigofiiïîmo auecQus equo aufugerit. Hæc tune fiebât in Italia. In Alemânia uerô 5C Jjermania ob regiminis Henrici Cæfaris adminiftratione, ardcbant inuidia principes, quot;n’tnustamêamp;potentilïimus omniûOtboColoniêfisarchiepifcopus cçteros fcduxi't, ut Agncteregis matrepulfa,regnifumma régi demâdaretur. Prebuittÿ aflenfum Henri ciisfiliusadolefcês:cuiusiam pubertatemfupergrenîmalitiafuperaretætatê.Ingreirus ycvoeftilico archiepifcopusiraliàm: ÔC GuilbcrtoParmcnfe,quê,utoftêdimus,regina tnftitucrat depofito, alterû Italiæ cancellariû Vercellcnfem epilcopû fubrogauit. Quo tnncgocio quiâItaliæregnum fatis côpofuiflèfibiuideretur archiepilcopus.difturban-uts ponttficis rebus accelfit Komâ. Admiflus ad pontificis côfpeôum, cardinalibus 8gt;é prçftâtioribus ex clero populocç Romano côfcdêtibus,Otho archiepifcopus fuauilïi-uiaquidem prolatione uenenata huiufmodi uerba facit: Quo faôiû eft modo, frater mï Alexander,ut præter feruatos hacftenus mores,prçter legem Romanis olim pontifîcib. præfcriptâ, pontifîcatu Romanum à rege amp;nbsp;domino meo Henrico tertio iuffus accepe tis.EtàCarolo incipiês,multos Imperatores patriciofcß nominauit: a' quibus partim ue J^.partim lalfô.potificcs eletftos aut côfirmatos affirmauinparantê plura,Sif,ut appare-quot;3t,pciorad!cerelldcbr.îdusarchidiaconüs cœtueardinalium nutu geftuqj impellêtc tnhaec uerba peruenicNulIum unquâ ius,nullum imperium,Otho archiepftcope,regi-“tlsô^Imperatoribus,uel,uttudicis,patricifsRomanorâin pontif.Petri fucceftbris ele '^ionein fuit. Et fi quid perperam, fi quid per uim eorû quæ rccenfuifti aliquando fuit, feucra fancftorum patrum cenfura correcftum cft.Incipienflt;ç a fuperioribus tnDecreti,quod Nicolaus fecundus centum SCtredecim epifcoporum autoritäre fecit, C expofitione tandiu immoratus eft.quoufcp uidus Otho fatis fibi facftum efte refpondir.

Jnftitit tarnen,ut obftrucdo calumniatorû,qui in regno Italiæ multi erant ore, cóciliutn pontifexapud Mantuadeditiflimam fibi facileciuitatêconuocaret. Confenfitq? ac-Sfffitcuni cardinalibus pontifcx.Eo in côcilio ornes Lôbardiæ epifcopi,præter Cado-‘Uminterfucrunt.Nonmodô approbata eft Alexandri fecundi elecftiotfed oês ipfiepi-Icopi, depofito quod aduerfus ledê apoftolicâ conceperant odio, illius amici ftudiofiqj fueâi funt. Reuerfus Româ pontifex, urbem quietiftlmâ, fed omnia in eius terra quæ ^Campaniâpertincfjturbataoff’endit. Nanq?Ricardus Normânus frater Roberti, QC Gulielmus eiufdem Richardi filius, Capua fibi fubatfta, Beneuentocç inuafa, Cæpera-Uum obfidebât. Nec fatis fcimus, ea ne Roberti Guifcardi côfenfu fuerint intêtata,quê uignior atqi urgêtior fufcepta.ôif ie totum poftulâs expeditio, apud nos ea perfîdiæ fu-_ Ip'done libérât. Nancç per id temporis Rogerius, quemdiximus 3 fratribus Roberto ^GothfredoinSiciliam traie(fturis,ad Brundufif obfidionêrelilt;ftumfuifle,magnQac' ^‘^Pgt;tinconimoda,quod introdutfti notftu de quarta uigilia ad fimulatam proditionein ^ormâni proceres ad quadraginta,amp;: totidem gregartj milites à Brundufinis,fuffbflb-fumcj capita ad lmp. Côftantinopolitanum funt delata.Robertus autem Panorm 1 ob-uuionem diu duraturam intelligens, Gothfredo caftris præfetfto, per calendas Aprilis Vj Apulosfecôtulit: Tranamcj obfedit.Etlanuario menfe,qui fequutus eft anni falutis J-nriftianæ tcrtq fupra feptuagefimûamp;millefimum, Gothfredus Panomo,Robertus ftana urbibusfuntpotiti.NecRichardoamp;Gulielmo quicquâpræfidifattulerût.IIde-^fandus enim archidiaconus de Normannorum perfidia apud Mantuâ certior fadtus, ^othfredum amp;nbsp;Matildim uxorem aduerfus illos (uppetias poftulauerat. Ad quorû uiri ^uxoriscum archidiacono copiofîlTimocç cxercitu in Câpaniæ partes aduentû territi ^'chardusô^GulieImus,captade terra iurifditftione ecclefiæ reliquerunt.Pauloqj archidiaconus,GothfreduSjô^ Matildis Romam cum gloria reuerteranr. Ale-Manderpôtifexprecum Agnetis Impcratricisinftanriaui(ftus,GuilbertS,qui, ut oftêdi F’us.fiierat Italiæ cancellarius,RaucnnatiseeclefiæarchiepiIcopû fecit,præfatusqcF in Pfophetiâce(fit,ill5 ecclefiæ Romanæ magno Ô^animæ fuæ maximo incêdio eâ cccle-

Blondus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R 3 fiain

lp»* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECADIS S E C V N D AE

fiam accep/flc.Per eofdcmcp dies Hugo Candidus cardinalis cum pontifice.cof per hu-miiitatcm fatisfecit, in gratiam redqt : Si Cadolus ad uitac fincm fortunatus delióorum uenia ab Alexandre pontificeimpetrata intcrqt:cui paucosdiesât^ipfe pontifex fii--perftes fuit;undccimo nanque pontificatus anno.fiC menfe fexto exa(?fis obijt: uixdum «ius ponnficis exequiæ foknniter ex more erant celebratæ,quum clerus populus ad fun cris potnpam congregati, Ildcbrandum archidiaconum ex abrupto acclamarunt,a beato Petro in pontificem elïèeletffum. Ad cofq; clamoresexciti cardinales conclaiie ingrefïî,eundem canonice'delegerunt, quem Gregorium feptimum placuit appellari. Is annus erat Henrici tertij Cacfaris regni duodeuigefimus, per quod tempus belle» illc cum Saxonibus grauilBmo implicitus erat. Hungari autem eodem tempore Salomo* nc rege fuo, quem dicerent Germanis refiftere nefeire, in cartcrem conieóo, bellum Caefariindixerunt,in quod omnes ille regni Germanix Si AIcmannix uires exercrc eft coaóus. Gregorius uero pontifexcommiiTam Gbi ecclefiam quieie' cupiens guberna* re,paccm cum Henrico habere quxfiuit, quod oftendit epiftola priufquam coronate* P • tur ad Beatricem Si Matildim filiam feripta, cuius hxc eft particula. De rege autem,ut anteain literisnoßris accepiflis,hxc efl uoluntas noßra.utad eos religiofos uirosmir* tamus,quorum admoniiionibus infpirante deo adamorem fandfx Romanxamp;fu« xnatris ecclefix eum reuocare, Si ad condignam formam fufeipiendi imperij inftruere ac expolire iialcamus. Et tarnen licet cam pacis uoluntatem haberct, male per Henri* cum gefla damnareamp; conigere non ceflauit. Nanquein editflo.qüod ad omnesLom* bardos fanói Petri Hdeles dedit hxc dicit, Quidam minifiri faihanx,amp;' pi;econcsanU* chrißiin Lombardia fidem Chrißianam conanturconfundcre.Namßcut feitis Goth* fredusuiuente Guidone ditßoMediolanenfi archiepifcopo eandem ccclcfiamquaß uilem ancillam prxfutnpfit ab Henrico emere, epißola etiam Reinaldo Cuinano epi* fcopo apud Henricum agentiferipta ä pontifice, cum paci cum Henrico conßituentc oßenditinhiaßc.In qua etiam epißola Agnetem Imperatricem Hcnricigenitricc,poft quämabOthonisColonienfis archiepufeopi tyrannide pulia contuIitfeRom3m,ibiÖ uitam duxifle oßenditur.Sunt cnim hçc epiflolx uerba.ducem Rodulpbum Lombar* diam intraturum in hoc proximum Septembre audiuinius, cfficias ergo principaliter proapoßolorum feruitio, fecundario hac etiam pro parte, ut fibi tibi non fit pignim Romam ucnire,ubi de concordia Romanx ecclefix,ÖC régis uobifeum, 8i cum Agne* te Impératrice Hlia noßra chahfTima, cum Beatrice etiam, qux multum Si fxpe inhoc eodem !aborauit,loqui Si tracßarc poterimus, Si ad Anfelmum Lucenfem epifcopum. Hx nanq; perfonx pacem conantur efficere, chariflima filia noßra Agnes Imperattix, neenon gloriofa Beatrix cum filia Matildi, Rodulphus quoej dux Sucuix. Tantisita* que ad pacem iaeßis fundamentis, pontifex Gregorius ad regem mißt denunciaturos, fc fi in pontificatu confirmaretur, nullatenus erroresillius tolcraturum, proindc aut a*, lium pontificem fieri curaret.aut fe ad fatisfaeßione condignam pararct. Rex tarnenfa* lt;ßi modo ac ueritate cognitis,elc(ßioni eius aßenfum prçbuit.Mittenfcp ad urbem Gre gorium Verccllenfem epifcopum.regniltalici cäccllarium.dicßam cleóionemfuaau* H toritate confirmari curauit. Cofirmatus in fede Gregorius, nihil duxit antiquius,quatn Henricum regem ab epifcopatuum Si ecclefiarum ucnditionc deterrere. Accefieruiq) ad id impetrâdum pontificis oratores, Agnes illius gcnitrix.G.Hoflienfis, V.Prxncfti nus, Si R.Cumanus cpifcopi. Earn quum audiuißet legationem rex in Bauaria agens, benigne'refpondit, Si tarnen quincß clericos ab Alexandro pontifice ob fimoniam ex* communicatos,quod ea cxpoßulauit legatio,a fe noluitremouere; quumcj tres illi epi fcopi.ficut à pontifice iußi erant,fynodü in Alemannia nollcnt cógregare,rcfpódit per Bremenfem epifcopS, Res Maguntino archiepifcopo uice Romani pontificis in Ger* mania ab Alexandro pont.Grcgort] prxdeccßöre olim fuifle concelus : replicaruntlt;| oratores,cöceffionem Maguntino faißam robur fuum in morte côccdentis amifilIe.Ä ipfum archiepifcopS in folicitudinis partem,non in poteßatis plenitudinem fuilfeuo* catummihiloqi minus perfiitit in fententia Henricus. Quamobrem oratores Bremenfc epifcopo,qui régis pcruicacix auditor impulforcj fucrat,exc5municato, Romam funt. reuerfi. Paulo pofl Hermannum Bambergenfem, Si alium Conßantienfem epifcopoS

Rom*

LIB ER T E R T I V S.

^®’’'æâgêtes,8^denmonia conuiôos pôtifexdigm'tatc pn'uauff.kninio fubî’ndequâ Jfîgefimali' aduenicnte,Gregonus pontifex concilium Laterani quû celcbraret,inter-‘UeruntGuilbertus Rauênas arcbiepifcopus,amp; maxima Lombardiæepifcoporû pais. “ ftitcruntcç pontifici Matildis ComitilTa, amp;nbsp;Sifulphus Salcrnitanus princeps. Quo in tondlioRobcrtus Guifcardusobnouamtcrrarumcccleriæ de marchia Anconiiana, tuncFirmanam appcllabant, occupationem, amp;nbsp;pariter cæteti Noi mâni fucruni '^communicati: Solutocp concilio cætcris abcuntibus,manfit Romac Guilbertus, do-luinregeçonfcntientc machinatum aduerfus pontifîcem ueriàturus:fuiflt;ç ea machina-huncmodô, Célébrât miflam pontifex Gregorius in iolcnnilfitna Cbriffianis nd ”®_natalis domini in fanclæ Mariae niaiori bafilica.quæ dicitur ad praefepe,quum fubi-J^ohrumpens armatorum ftipatus cohorte Cincius Stephani præfelt;Qi filius, ilium tune “Oftiatn frangentem raptum altaho dcturbauit,attralt;ffumcp3ddomum,quac lîbi in J. “yperione erat,in turn' claufir. Continuit fe murmurans per id celebiitatis dici populus lomanus.Sed poftn'dieCincijdomumfuribundusundicp aduolans, pars libcrarum Pontificemadfanlt;flacMariæbafilicamdeducunt,parsmaximadiiipiendisaedibus, de-■’loliendatç turri infudant, ut non potuerit pontificis reclaniantis autoritas prohibere, 9^in turri iolo aequata,Cinctj familia uiri amp;nbsp;mulieres naribus truncarenr.Cincius furto PiohpfiiSjin Germaniam ie contulitad Henricum. Friiilratus ipe fua Romani pontifi-tatus, 11 Gregorius occubuiflet, inuadêdi Guilbertus,c5meatuâ ponnficejquêfimula-^tlndigerc iinpetrato,Raucnnam fc contu!it.,Sperauit tune pontifex Henricûrégem, ô^fioratoribus Agnetilmperatricigenitricifuæ, ÔCtribusillisepifcopis parQcredide-•^ïtjabalijstamenmachinationibus abftincre.Paritercj crediderit Guilhcrtum Rauen-’’Stem archiepifcopûjficut blandifilmis fpoponderat ucrbisp'n fua tV ecclelîae obediert JJî Perfeueraturum.Qua rationeinnaurâdis alibi cccicfiaerebus animum adiccit.con-“‘tultcjRobcrtum Guifeardum cæterosNormannos bcllo agitai«. Cuius ad uota fonficienda.Gothfredus Sl Matildis uxor fpem maximam præbueiunt.Iamcp præmii-gt; hsàuiro adducêdas éLôbardia copias Matildis illas ad iter ponercinccepcrat.CXuuin Guilbertus Rauennas,Ô^TbeobaldusMediolanenfisarchicpifcopus,nônulliq! Lom-‘’«diæcpifcopiapertamin Gregoiiûconiurationêrebellionemcpoftendetût. Tunetp

Cad id us, quem cardinalcm Aiexandro pontifici rcbellem ill tus in gratiam con ciliatum fuific oftendimus, ad uomitum redijt, adeô ut Henricum inter tertium 3^ Ro-“tttum Guifeardum foedera in pontificis Gregorij perniciem côponere fit adnifus. Ea poftquam rcfctjt pontifex intentata aduerfus expediiionem intcnnifiàifynodum Lagt; ^tanicocgit.inquaGutlbertus Hugocpexcommunicati dignitatibulqi priuati fiint. •Uumhæc in Italia fièrent, Henricus ex bcllo Saxonum diuimplicitus, fi illos infigni Fæliofuperauitjtamêfubigerenequiuit.Nec tamêei uiiîioria ceffitincruêta,quodcac-hluorum militum quincç milita amifit : ea uerô ex uidloria tantum intumuit,ut nefaria ^uacquein pontificem fit aufus : primumcß illt obedientiam fubrrahere uoIens.Sigifre-^oidarchiepifeopo Maguntino ncgocium iniunxit, cuius pondficalem prçferctis au-* ßloritateinedic'lo conuocatum eftapud Vormatiarn conciliabulum, Qi epifcopi abba-^^flt;$regnorum Henrici ne Gregorium in pontificem haberent funtadinoniti. Venions (jRomam eo à conciliabulo Rolandus Parmenfis clericus,quum efletad Grego-*'*)pontificiscardinaliûmqueconcilij,quod tune Laterani habebatur, conljïedïuin pftdudluSjHenrici uerbis Gregorio,ne pontificalia exercerer, aiit fe nominaret ponti-‘'ceminhiberedixit,iulîitcç cardinalibus.utaliumà rege pontificem habitur/in Ale-^îiiniam fcfe conferât.Et tarnen co nuncio cum ignominia repulfo.multorurn Genna iiïcpifcoporum litcrac pontifici Gregorio fiiam operam fidci conftantiam polltce-*gt;um funt allatæ.Qua impulfus caufa pont.Gregorius ea tn fynodo Sigifredum,amp; eius ’npietatialTcnticntes epifcopos,amp; abbates commiffis priuauitecclefiis.Henrico aute §ubernationem,titulum ÔC dignitatem regnt Theutonicorû ôd Italiae interdixtt,omni-us principibus fiCpopulis utriufque regni,quo il li obftringebantur iuramento autort-htcapoftolicaabfolutis.FcruntHenricumprincipio quoqi nuncios per regna fiia tni- , *fiefrequentes, qui dicerent lefum Chriftum, quando ter Petro oues pafeendas conv wlut,reges cxccpifle. Pontiféxiç econtra per Itteras quae extant, notum populis feett,

R 4 deum

xoo’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'decadis- secvndae

deuni in tern's agcntcm.quando ligandt ÔC folucndi in cœlo in terra potcftatê Petto ß dédit, ncminê cxcepiffe,eum(ç quicunqdigari fe pofle negat, quod abfolui oequeat co fiterijficq; ab omi corpore ecclefîæ fequeftrari. Quibus papæ uerbis prælati,principes, ÔC populi pars regni TheutonicorGmaxima, animis ab Henrico alienari cœperGt, ptb micÿ Saxones exarferûtinbellGrpoft illos Metêfis epifcopus HenricS cêfuitin uim ana thematis deponendn. Vnde quG fatbifcerct iam,SC planéortum uiderctur in regno diß fidium,Rodulphus Guelfo, èc Theodericus primores AlemannorG duces cum cçtctis in regno prçftantibusin id côfilq conuencrGr,ut fi uocatus in Alemanniam Gregorius pontifex accederet,Hêricus il It fupplex petita,SC ut ipfi côfidebat,obtenta erratornue^ nia conferuaretur, alioquin fucceiTorê illi daturos fc concordi conuêtus fententia prO' teftati.Iurauitq? illo in conuêtii,côuentus fe pontifîci quum accepiflet intégré parituriu quod quidê primatibus illis adco gratum fuit, ut fponte fua refponderint, illum Roma ad imperq coronam ex more fufcipiendâ cum copijs deducere, quibufcG Imperator de claratus,Normannos,Apulia,Calabriacj amp;nbsp;omniterraecclefiae deturbaret. Acccflîttj F regis SCcôuentus ad pôtificê ea de caufa orator archiepifcopus Treuerêfis.Quo inflate pont.GregoriuSjUt Auguflam prçtoriam urbemAIpinamaccedcretcumcardinalibus urbemouit.QuGuerôfe Vercellasufcß contuliflet,à Vercellenfiepifcopoltaliæcâceb lario clam rcfcrjt, Henricum regem hoftili in fe animo cum exercitu uenientem Alpes tranfcendifle.Quamobrê fuæ confulens faluti pontifex,in CannoiTum ufcp reccffitopgt; pidum in Regienfi agro Matildis Comitilîæ, apud quod nullam ab Henrico uiolentia uereret.Rex uerô dolum intelligês patcfaélG,reliélo V ercellis exercitu,Cannoffum ni hilominusuentt. Aéla autêeftres fumma pôtifîcisgrauftate:fumma,fedfî(fla regis pO' tcntifiîmihumilitate.Qjio enim dieHêricus CannoffifuburbiGattigit,omnidcpofito regali ornatu,nudifq; pedibus ad oppidi portam introduci fperâs,cum paucis cornitib. efl delatus, denegatumt^ primo die ingreflum equanimiter toléras loco per node non mouit,SC glaciererunt,c0culcataqß diuniueperafperrimûhyemisfydusfolum,inquo rex ftetit uel iacuit, obriguifle, Expedlauitcß tacitus fcire quidfecûpontif duceictagê' 0 dum:pontifice autem uera ne an fimulata eflet illius quam præ fe ferebat fcelerG pœnP tentia,ut ab omnibus cerneretur difîerête, ad tertium peruentû eft diem,quum Hêrico femiferum infelicemq^ clamâte,cui folinonuacarentueniamimploraturo prf potffids aures’.uicerût Matildis Comitiflæ, Adelai Sabaudienfis comitis, 6C abbatis Cluniacêns preces,5C introdudn regem,abfolutum pontifex in finG matris ecclefiç recepit.Fecit uero pôtificirexfcripto ,pmiiïîones facramêti religione firmata,quibus MatildisComi tifTajAdelausSCCIuniacêfis abbas ad roburfubfcripferût.EarûcçextansformafidcirC' uerentiæ 5C omnimodæ obedientiae obligationibus eft redundâs : poftea tamê fubftitit in Cannoflfi finibus rex abituro ut opinabaf pontifici ftruens infidias : St potifice id ue-fito fubfiflêtc, fatigatus expeélatione rex Papiâ fe côtulit : apud quâ die qua applicuit, nequâille Cincius praefeéli urbis filius intcrtjt. Interea Alemâni principes afgtéferêtes Henricum promiffis fatisfecifle, RodulphG Saxoniae ducem egregium regem Alema^ niæ creauerunt. Quod quûintellexifîet Henricus ad Ingenium reuerfus, pontificêRo' H rnamreuerfum per nuncios orauit,utRodulpho excommunicato, Alcmânos in ilium tanquam tyrannû arma fumere imperaretiGregoriocj refpondentc, nô decerepontih' cem inauditu qucmpiam damnare,excandefcens iracundia Henricus inGallias fccon-tuIit,8C reparato cxercitu,in Bauariâ delatus, Rodulpho régi prælio eft congreflus, in quo maxima paricp uirtute copiaru caedes eft cômiflà. Venerunt tarnen interea uttiuftÿ partis ad pontifices oratores.SC in iÿnodo ea ratione coa(fta,iuffît utrifquc pontifex ne priufquam caufa difcuffa armis principes decertarent: fed priuiquamea perfertcntur Mufla, illi iterum primo grauiore praclio concurrerunt, ÔC poftea auditis nuncijs patere diélo pontificis fpoponderunt. Subfecuti uerô erant miftî ad res Alemanniaeinfpicien dàs pontificis oratores Albinenfis epifcopus cardinalis Aquileienfis patriarcha,amp;Pa' dùanus epifcopus,qui abftincntê iufTu pontificis à bello HenricG orarunt, ut quodRo dulphus toleraturum fe obtulerat, concilium ipfe etiam confenfu omnium conflitueti' dum in Alemannia fieri toleraret.Refpondit uerô Henricus,nifi Rodulphus pontificis autoritate excommunicarecur,fe nullatcnus congregationi condlij alTenfurGjôif otato

LIBER T E R T I V ï. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ièi

*■^gt;115 rcdeuntfbus,tertio duces acriore duobus primis prxlio fe mutuo confccerunt. în fl^oSaxonu in R-odulphi partibus pugnantiû cçdem maxima cômiflam fuifle refertur» 'dfatohbus auditis pontifex omnê pacis cum Henricahabendae fpcm abiecit. Per cOs JjWo quatuor annos, in quibus ea quæ fcripfimus à pôtifice amp;nbsp;Hcrico, epifeopiftj hardiegeftafunt.Robertus Guifeardus rem fuam diuerfis in locis auxerat.Nam fancla “fuerinaloci natura muniti(ïïma,dlt; Côfèiia urbib.de Calabria potitus erar, iniulcratcp “dkimSifujpho principi Salernitanoxuius foroiê,ut oftëdimus, in matrisnonio habç eo in bello tam ardes Robertus fuerat, ut ad ipfius mefem ieprimu, quo têpore à Gnoflb pôtifexredqtjSifuiphus deditionefadia, Salcrnû cum arce perdiderit: exinde 'Robertus coprjs in BcneucnrSraptim.amp;fnulloid opinâte dult;flis,eâm urbem qua-primos inuafîoiiis dies oppugnatâ breui cepinet.nifi Gregorio pötißei ut defi^ ‘‘fret exhortâti parère uoluiirct.Gt tarnen Robertus ne ab ea expeditione domum ua-oiusrjcjfret, Vicô inuadês oppidQ rccepit.Eodemt^ anno,qui otffuagefîmüs iùpra mi-^jniiiûfakitis Chriftianæ erat,Michael Côftantini fi'ius cum filtjs tribus Michaele,An-^onicoôcCôftantino à Nicephoro cognomineBotaniates per uim QCarma Conftâti-’’opolisirnperio Hint deieóii.Gc Robertus Guifeardus imperq ipfius debilitati, quâ eæ ^ftînouitates facerêtinnixus.Spinacroba, HydrûtO, ScTarêto Græcosexpühr.Dût^ ‘arentö obhdcrci Michael Dioclizi ConftâtirtOpôli pulfus, eain caftrauehitincogni •'^s.EtRobei tûallocutus.eo hottante,Româfecontulitadpontificê;pcrcuius fubJe-^îndioccafionëfumptamj iiHurn eft.utGregOriUs pontifex fead cortcih'andûecclefîç ‘^obertum infinuauerit. Copertumep cft poftca Robertunt eadem etiam ratione pulfo amp;cr3tori,ut pontiheis opem pcteretfuafiire.Primüs tarnen pôtifex Gregorius slloquiûexpetiuir, ad Cæpcranumtçlocitsconüêtuieonltitiituseft. Quoirî ïonuêtuRobertus ligiumfe.quodeius regionisuerbu totalem fignifîcatfùbiecfbonê' Pontißci Se ecclelîp fecif,8C beati Pétri uexillo â pontifice eft donatus.Quinetiâ pontf-C ut Robertus reftituendoMichaelem maiore haberet autoritärem,inuaforê imperrj Nicepborû excomunicauit.Nec mora,his apud pOntiHcê cófeóis, Robertus Hydrun ^urnpetensiudis cô coprjs conuenire, Rogerioexindenatuminori res Italiæcômen-‘^âns, altert filioniaiorißohcmundo præfeèluram nauigâtUr± militiæ demâdauic.Ipfe fUniMicliaeleDioclizirtauim prætoriain confeenderts, primüs omnium tradidit uela ^entis. Impofitufq; nauigio copiofus xquè ac paratùs foftium uirorum exereitus, pro-'pwaufusnauigationead Aueloncntclfobfeiï'us. Primaautc ad Dyrrachium caftrad diicibus funt fîrmata.Quamobrem terra maricj obfeHam breui capere opinabâtur. Ni-fïphorus uerô Imp.quod ea imperij nouirate aliter non poterat, Venetos ut Preflæ ur-praefidium afferrêt orauit.Qui Dominico Siluio duci fuo, ut triremiûonerariarumqi ^îuiuin clalTeindudïalmperatorifatisfacerent, publico confilio permiferunt. Duxitiß jJ^NormannosducesSiluiusclalî»:m,quâfintsoilcnditingenrê paratiifimamn; fuille. Nanqj Normannôrüm congrelTu cîaffî uicloriam,fed cruentiffimam obtinuit.Gt mare Pyrrachinisredditum eft apertû. Continuauit ram? terreftrem opugnationem Bohe-•’lundus.Nam paulo poft eum conHtcftn Robertus Mtchaelem Dioclizi fecum ducens ’dreparandâ claftem lecontulit in Italiam. Intcrea Nicephorus Botaniates Imperator ’lsqtiacapudDyrrachiöfacfta erâr,indiescÿfiebâcauditis, exercituminDalmatiam du-î f«nd(im parare conftituit, Sc’ quû fuas GraccorumThracumtjt copias minores, nbsp;belli

^Ecefittas pofeeret fore iudicaret, Alexiû Mcga,uel ut poftea cognomento uocatus eft '-omnenurn,cuimiiitômag(ftro multuinfiderer,inifit Adrianopolim,ingcntiattnbura pîcuniariim ui,quibufcû SaracenosTurcofq?,etlt;â ex Alla Ægyptocf mcrcede condti-tfret.Iscp Alexius perftdia ufus, quod imperiû afFeiftaret, oês quofcunç^ nouo côduxic “ipêdiOjlibi obftrinxit militiæ facramêto:quib.nô modo patftas diftbluit pecunias, fed Oiaiores .pfufam in largitionê dédit. Veteranes uerô Imperatori militare folitos donari ^oftipèdiotjfraudabatjimpcratoris auàritia.q ftipê eis dâdânÔ mitierct accufata.Cniÿ lt;osindigêtes,ôô ut eft milita côfuetudo,furètes cerneret,ueftibus,equis, SC fupellecuili Wrea argcnteâue,quâ fuam ipfius elTe côftarer,donatos confolabat;quibus efficit arti-bus.utexereitu queapud Adrianopolim magnum coegerattumultuante.Conftâtino-polùn ad Imperatorem mitteretur orator. Allocu tus Nicephorû Alexius.multa in eamr dixit

dixit fentcntiam,ut milites affirmaret debitis promiiïifiç ftipendijs fatiatos,nifi ad belli E prouinciam ducerent,aliquod per infolentiam incômodüm tllaturos, Proinde impera torem hortatus, ut cxercitum breui ad naues ducendum bonOjêCin magna fpem uiâo riæ crccflo animo operiretur. Et Adrianopolim reuerfus tan^ profugiffet, magnâpïæ fe tulit animi anxietatê.Petcntibus ucro ueteranis,quo res fe haberêt modo,partim ob^ ftinara taciturnitate filuit, partim fi efis inter dentes uerbis refpondês, id maxime uultu etiâ ôl' oculis facere eft adniius,ut miles intelligerct fignifieari,netÿ bonum amp;fideleßia giftrum ut de Imperatore obloqueretur,neq! Imperatorê ut æra militibus daref,adduci pofle.Tum indignari oês aefremere, ac plane' dicere SC oftendere, fino défit qui ducat, non defore exercitum,qui in urbis Côftantinopolitanç portas,in auari crudelisqj Nice phori perniciê fequatur.Quibus uocibus quG omnia iam complcrentur caftra,pfodie--runtuteratconftitutS,pecunia corrupti condudïorûab Alexio principes, ôd ilium non ultra magiftrum,fed Imperatorê acclamantes ad Conftantinopolitanæurbis portas du ci poftulauerüt.Euulfiscß ilico fignis furês exercitus fatfto agminein Côftantinopoliin F fern' cœpit,cuiinitinere fpopondit Alexius fefe captaurbêtriduo permifl'uruadlibitiJ Ipoliandâ,Percuflus tam infelici nuncio Nicephorus,armis raptim captis infurgês,por lis mœnibusq; nouos amp;nbsp;fidos addidit defenfores. Vnicus eratNicephoro prætorianæ magifter cohortis Arxion Alemannia oriundus,quêlargitionecorruptûfibicociliarat AIcxius;Isc}5porta,quâBulgarorumappellant, noeftu aperta, Alcxiû cumexercituin' troduxit. Dies ea fuit louis cœnæ domini Chriftianis fpiritualiter celeberrima, per qua Si per duos,qui fecuti funt pafifionis domini lefu Chrifti dies,ea agitatus laceratusqîcft paftione populus Côftantinopolitanus,cui nullâ afflieftæ res humanæ æquiparandâha bent. Nam præter fîngulorum iniurias,ftupra,cædes,uulnera,ôd uincula:præterauri,ar genti,fupelle(ftilis rapinas,fpoliata,inquina ta funt têpla, nec ullus fuit tam facer religio itisuelocus, quin fi à Ghriftiano deum timente ultorê declinabatur, BarbarSinuenerit direptorê. AtNicephorus ad primos captæ urbis cIamores,ian(ftiSophiæædespetcs, id humanitatis ab Alexio obtinuit,ut tonforatus,ôdin monachû ordinatusuita donate u tur. Alexius per folennê dominicae refurreeftionis diemin palatio coronatus,exercitSa præd a ôd iniurtjs ciuiû reuocari arcericç curauit. isep fatftû fuû apud dues honeftaturus^ tanquâàNicephori auaritia furor illeproceftiflèf,Michaelcm Michaelis Diocliziffliu imperrj conforte accepit.Prima uero Imperatori nouo fuit cura rebus Dalmatigprouf dendi.Itacp exercitu,quê fraude parauerat,edu(fto Michaelem imperij confbrtem præ' cefturis in agmine legionibus dédit dutftorem. Bohemundus interea terreftrê, Rober--tus dimiflb in Italia Michaele Dioclizi cum claire,reuerfus maritimâobfidionem conti nuabant.In quos quum Græci imperatores terra maricp impetû faduri uiderentur, Ita^ 1 ici duces coptjs in aciem edutftis pugnandi copiam feceruntjCÔmiftbqj in prelio quod durum ôd utrinq; cruentum fuit, Michael imperatorum alter cecidit, Alexius infugam conuerfus,Iacerum dififipatumip reduxit exercitum.Fuiftè autem in exercitu Alexi) mt lia feptuaginta feribenti Côfentino facile aflentior.Sed Guiftardum ôd Bohemundum pauciores quidêquàmille, tarnen maiores quàmis dicitferiptor, habuifiè credider^' “ Secundum eamuitftoriâDyrrhachiniimperatoris lui præfidio dciperantes,urbemRo berto dediderunt,paritercp muItaDalmatiæ oppidaprius etiam quàm eflèntadita,ftce runt deditionê.Romæ eodem anno aliam Gregorius pontifex fynodum celebrauit, m qua ada eft caula Berengarij cuiufdâ in dominici corporis ôd lànguinis myfterio crragt;i tistôdBerengarius cóuilt;ftus,erroremcp confeftus, id fecitiuramentum, quod facriiuris pontificij canones de cofecratione diftineftione fecuda:Ego Berengarius corde credo, ôd ore confiteor,fancitum habenuEt Henricus rex poft Ipretam pontificis legationcffl, ab eo de fidelitate ac obedientia requifitus, quum non pareret, denuo excomunicatus, Rodulphus autem in regem Alemanniæ atep Italiæ confirmatus.Quo territus commo tusep nuncio,Henricus nihil ftatuir omittendum,quodpontificis excidio accomodum intelligeret. Conuocatis itacp apud Brixiam Alemanniæ urbem omnibus fibiparenü' bus epifeopis ôd abbatibus,conciliabulû celebrauit: in quo Robertus Rauennas areW cpifeopus in pontifice, cui eflet Elemêti appellatio, prophanatus eft qui pontin'cioinj dutushabitu,iUicofecontulitinItaliâ.Henricus uero coadisfummo conatucopqsa

. Rodulphum

liber t E R T 1 Ÿ S« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ioj

Rodulphutn regem in Saxonia agentem inuadendû duxit, cui Rodulphus aducnienti ’finiscaftris obuius eft delatus. Côgreffi quarto iS. prxlio duces, obftinatis pari ardore ^mortem autuidoriam animis dccertarût.Et quum uidoria utapparuit, potitus effet Rodulphus,cafu à fuis uulneratus longiufculérctroceffit.Hêricus uerô fuga prolapfus ‘ocotam abdito Iatitauit,utre aliter crcdiderant fe habente,a fuis diligeniiffîmé per-9uifitus,fcptimo tandem die praeter omnium fpem fuerit inucntus: de eo nantj ficut amp;nbsp;Rodulpho adlum eife utrocp in exercitu opinio emärtauerat.Nam Rodulphus dum ’”ilncre,ut diximus, à fuis accepto grauatus feccderet, fecuti funt eû multi ex fuis pari-'fruulnerati, inter quos pariter quocp mortüos cxpiralTe repertus eft. Tulit uerô probi pont.Gregorij ÔC urbis Romç infortunium,ut altera per id ferme' têpus haudquaquam ^inus damnofa clades fuerit accepta. Henricus nanc^ qui pofteafuit quartus nominis “lius Imperator,Henrici tertij filius,quê genitor audita Rodulphi côfirmatione tutan-g oisitaliæ rebus cum copijs miferat, Matildi apud Parmâ urbem prælio cogreflus illam •nperauit.Eaà mulier,quam Gregorius femper meritô gloriofam appellat,altero tune oô minore inmrtunio agitabatur. Quum cm Gotfredus uir fuus anno iam elapfo obtjÇ *ft)ïltcr5illa accepit Azonem nomine,ex clara Eftenft familia Marehionê.Et poftquä fdebratis ex more nuptijs, aliquot menfes feen in matrimonio per copula cófummato •ottatjtefeijt mortuum uiucntemcç uiros fuos tam propinquo fanguinitatis gradu con Mosfuiffe, ut potifietj iuris legibus prohibita in nouo matrimonio mancre nequiret. ^xiaitac^ omnêrei ordinem ad Gregorium pontif.quüm deferri curaffet.cam habuit ’Dillorefponfionë : quam proprijs ipfius potificisuerbislibetinferere,Grcgorius epi-•copns Matildi falutcm.Qualitcrteftibusamp;f facramentisinpraîfentianoftraprobatum quot;hehabuiffeuirum cöfanguineum Azonis,te etiam Azonem Marchionêin quarta Pfopinquitatis linca cofanguincos efle, ipff qui idem caufae interfuerunt, poterunt tibi ’^letrc.Vndequia Azonem Marchionem facramento eöftrinximus, nullam deinceps ‘inelicêtia noftra maritalcm tccum conuerfationê habere, tibi etiam ex parte beati Pe-præcipimuSjUt cofortio Si cohabitatione fua omnino tc auferas,6^ de perpetrata ini 9jJnatcitabcnigne' poeniteas,quatcnus gratia dei ualeas recuperare. Si tanti tamtç tur* P'lfimi inceftus infamiam dcclinarc. Quod ff förtaffè praeiudicium te peti cxiftimas, öi^ Wiimonia atcß facramenta de confanguinitate ueftra improbare pofte confidis.damus ^loiaiidientiam in proxima Romana (ynodo.Duabus ijs uitftorijs elatior faeftus Henri pater,perBauaros Italiam eft ingreflus, fub cuius aduëtum Matildis comitiffà fub-O’torumfibi populorQ fîdéi nullatenus diflfifa,quicqUid habuit copiarum Roma præffgt; °*opontificis mifit. Ducens itaqp Romam Henricus Clementem fuum pontificali ap-PatatuincedentemufcßadpontemMiluium præcedcre uoluit. Inde in prataNeronis ^'incdidaquüiretur,ftru(ftain prælium præccftîtacies.PoftClemêscum pompa,inde ftxinfnbfidijs eft fecutus.Appulfos Leoninae ciuitatis portae,qua Saxonu tum,aut Po ’*Ufelam uocabät,regios militesRomani fagittis iatftifq; fuperne' lapidibus repulcrunt.

b Qjiod quü uidiffet Henricus,caftris loco firmatis,exereitu incendijs aedificiorumi^ degt;-^olitioni curauit intendere. Et tarnen nullam uincendifpem offerri uidês,poft paucos aduencrat dies cum fuo antipapa Rauennam redijt. Quifcardo interim apud Dalma ^J’/gcnte.Rogerius filius Afculum Apüliæ urbem,qüôd feiffet ciues rebellionem ma ^•nari,incenfam defertauit.Eratcç Romae tune Si ubic^ per Italiam quies maxima,qufi benricusadannumfuiin Logobardia acceflns indemouens per Spoletanos ad urbö fta^t.Etquum toto quadragefimalis ieiunrj tempore ciuitatem obfedifterLeoninä, ea PoftPafcha eft potitus.Inquinataq^ per aliquot dies tarn à ieipfo.cp ab antipapa fuo ce-foctrimä Petri^oftoli bafilica,ad altera pariter cekberrimä S.Pauli ect 1 f fiarn coin-Wnädamaccefnt, AflfirmatuerôPandulphus Lateranenfis ecclefiaebibliorhecarfus^ '^ipfepontif.Gregorius feptimus in fui regiftri epiftobs feriptum reliquir, Henr.»cuni porticusbinasdiruiffe,quamhincab Adrianimolecaftdio fanefti Angeli 3d S Penf, porta ad S.Pauli Uias contexifte, S' aliquando docuimus, 3^ ^tttidêaffirmamus.Dumcçimpiusipferex circunfedet, pnehaq? quotidiecomifiun-I^’^gtiinis eft fufum.Caumatibus uerö,(icut in urbis regione affoler, vitnatisprincipiqm inchoantibus,(ibi timens Henricus,perpropinquasRomæ dab tatesÿ

tatcs.quïèomncs'ciparebâtjdiuifitcxcrcitum.EtGuibertusantipapaaduIterinaniPe'-Ê tri fedê in Tybure tenuit. Rebus ita difpofitis, Henricus attributo antipapæ fuo in oes copias per hyberna,ut oftendimus, diuilas impet io, inLobardiam cum paucilfimis eft reuerfus.Guibertufq? faccrdotalis fitfpotificalis offictj immemor,fegetibus uinetiftjj, SiC cöfitis ubiq? circu urbe aeftate illa fuccifis,multa à quibus teperafl’et Hericus,hoftilia co raifit. Alio qui fecutus eft anno Henricus ad exercitumreuerfus, ciuitatê Leoninâpet uim iterum ingreflus, SC apud beati Petri BafiWcä defides,omnia eius urbis aedificia de* molitus eft:per qd* têpus nullo propinqu/s ab urbibus caftellis oppidis Romäade3gt; te,nullo etiä tuto exeunte, Romani ad maxima calamitatcm funt perdudîi, SC fames a* cerrima fuperuenit-Quibus effedum eft malis,ut multi migrâtes nunquam fint reueriï. Quæ quû Robertus Guifeardus àpontif-intellexiffct, praîfecit rebus DalmatiæBohc' mundum, amp;nbsp;uxoremducêsfccotulitinltaliam.InterimHenricusfiuequiaRobernin Italiâ reditumhabuerit exploratû, fiue quia dolos uiribus cfficaciorcs futures exiftima uerit,per Cluniacenfem abbatê uirurn edebris faneftimoniæ pôtifîcem Gregorium,cui p ille efièt deditilfimus orauit.ut fe ad Laterancnfem bafilicam admiflum coronaret,fore pollicituSjUt Imperator folêni ex more declaratus in Alemanniâ cum omnib.coptjsre-uerteret.Eodem(Ç die fide publica per literas patentes data omnib. quiurbêaccedere, aut inde exirc,ô^ in agro obferuari uellêt, mirabilê uoluntatis côuerfationêfeciflcofté' dit.Cuius faefti fama omnê per Italiam uulgata elfecit, ut Guifeardi in côparando exep citu ad urbê ducêdo refrixerit diligentia.Romanus uerô populus malis,qug tres annos continuos palTus fucrat defatigatus, pontifie? ut patriæ mifcrcret, copatereturqi affli* (fte fupplex orauit. Gregorio quod petebatur fpôdente, dûmodo Henricus errata cop ngcr'er,ôlt;: débita pontificatus obedientiam proinitteret,prohibita Henrico eft,qua per fimulationê illam quaefiucrat,occafio malignâdi. Largitione ein multa ufus,corruptos ciuitatis primores in fuâ aduerfus pôtifîcem amicitiam pellexit. Ventumcÿ eftà mulns, amp;hisinurbcprimarîjs eouft^ impudentiç ôif procacitatis,utpontifîciinfaciêdicerent, nô elfe Henrico regi.etiamfi prius ecclefig non fatisfaceret,coronâ amp;nbsp;declarationêim' Q perij dcnegandâ.Quod quum uidiflet pontifex,deRomani populicôftantia difîîfusm Caftellum Crefeentij cû domefticis fe recepit. Rufticus uerô eius ex fratrenepos fe co-tulitadSeptemfolia arcem,tunccaftelIofanlt;ftiÂngelimunitionenullatenusinferiore. V ixcç pontifex imtninens,ut eft ratus,amp;rquod poftea notorium-eft fa(ftû,euaferacperi'

Romana,utiilûexmorebencdicerctadduciponer,Bononiè(îs,Treuercfis,amp;^Mtitiné^ fis pfeudoepifcopi cærimonijs in illû Romanis pôtificib.adhiberi folitis funt abufi, pff folennia poftmodû pafchalia.quæ proxtmis fecuia funt diebus, adulterinû Impcratorc antipapa coronauit Populus uerô omnis,ut régi fatisfaceret,ad obfîdionem caftri Crt' fcenfij eft couerfus. Cepit uerô Henricus federn fibi amp;nbsp;ftatiua militibus apud capitol*'^ nô parua ex parte tune integrumzSC Romanirebellionis principes,quû pontificem ta-ftello deturbâdi munitiiïimo nullam cernerêt fpcm præberi,clauferût mûris ad uiatum n exitus in repagula excitatis. Henrieuftç interim familiæ Corforû tune RomæpoKï^*:*?’ qüae Gregorio fauebat,ædiû parte capitolio fubiedlarû euertit. Expugnanda^ Sept»® li arce maximos adhibuit conatus.Id uerô Lucij Septimq Imp.opus, reliquiæ cuius co^ tra monafterium S.Gregorij cernuntur,trinos habuit fibi inuicêfuprapofiios columns rum ordines,quarum inferiores folo inhaerentes, nullis pro fua fublimitate (call's fupc^ rari,nec pro craffîtudine ferro ignéue corrumpi poterant,fuerunt($ multac paucis, qnx nunc allât alfimiles: cótextum uerô fuper eas in contignationê ex marmoreis trabibus folarium totidê paulo minores fuftentabant,inter quas cubicula,cœnacula,ô(f portu us fpatiofas fuifle ueftigia nequaquä minima nunc oftendQt.Ea quum Robertus Guiiest' dus à Gregorij pont, nuncio intcllexit, exercitu que copiofilïimum parauerat coacto, uiam Lacinä,ut urbem peteret eft ingrefius.Interea quû Rufticus ea de munitionemaf morea fe multis defendiflet diebus, applicuit Hericus omnifariam genera niachinarö» amp;nbsp;aliquot per uetuftatem debiliores euertit columnas, ut Rufticus deditionê faccre i eopulfus. Qijum elfei apud Ceperaneura Robertus, ad Hëricum mißt,qui bellumu

LIBER TEKTIVS.

A capitis pcMCülG,nifi urbe amp;nbsp;cius agro excederet denundarêt.Timuit ucro Henricus» urbe Romanis ciuibus Roberti aduentû ignorantibus cômendata,ad fanôi Petri bä filicam cum Guilberto antipapa fe contuIit.Milites aSt fui capitolio,ad quod cos confc ’liflêoftcndimus,moturifiuecafu,fiuedeinduftriaillüd reliquerant incenfum. Henrik fuscçacceptis copqs illico uia Caiïîa ta rapide eftjîfeduSjUt eadêdic ac hora Senas ipfe Hetrufcä urbê,Robertus Guifcardus urbis portas attigerit - Auficß funt potifids hoftes uibis portas occludere.Robertumconariuerbispollicitationibusc^auertere.Isueropa fcperditisuerborufraudêreddcnsjpcrexhibitamab amicisoccafionêportaFlâminia ^ftingreflus.Irrucrunttn armatt dues,uic^ ilium utexpellerentintentaruntiquafadum *ftcaufa,ut proxima in campi Martif regióe Guifcardi copiæ fubiedo igni, eä quac nöc ^uocß cemit fecerint uaftitatê.Nâ quicquid ex porta Flumentanea,t5c Fläminia nuc populi dida,hinc ad fandi Sylueftri amp;nbsp;fantfli Laurentq in Ludna,inde in iandorö Tri-phonis Sc Auguftini ardes pertinet,id affumpfit incêdium. Qiiia uero apud capitoliö ré b belles Sc aduerfantes pôtifîci ciucs coados efle audiret Robertus, à campo Martio per ®xquilias uadens petit Lateranû,ubi aliquot defedit dies,expcdans fi forte qd* à fequac ■■loèsnoucrantjpontifîcis liberandi ciues facerêt mentionc;fed prarlqs potius apud Am phitheatrQjnuncColofleum cömiifis,cogebant pcrfingulos dies fui milites decertare. Quod qua diutius ferre not? poflêt Guifcardus, ædes ciuium domosq; tunc frequentes quotquot hinc à Colofleo per Lauicanâ uiam ad martyrum Petri ÔC Marcellini, inde ad hndorum Ioannis ÔC Pauli per Cælium monté ad Latcranum pertinent,SC incenfas di-fuit:qu5 pulcherrimæregionis uaftitatêad noftra tempora côtinuaflè uidemus. Ea nos alia Henrici tertij temporib.gefta confiderantes, eonifeimus urbem Roma quæ pôti «cum Romanorû benencio imminutas longe fupra uires non parunt infïaurauerat, tûc primum ad hanc quæ noftris ineft temporibus rerû exiguitatéciTeperdudâ. Peruicit ta *”£0 praeftanrilïimi ducis Roberti fortitudo : nam capitolino colle per uim capto ciues

Q fanquâ fada urbis deditione ad eum conuenerunt:qui redà ad caftrum Crefeentrf cum 3fmato exercitu incedens dißedis murorum repagulis pontifieem edudum in fuâ Laté , fanifedem deduxit:amp;r tarnen quia abalienatos animis ab eo ciues extretrta intentaturos rormidauerit,ilium perduxit Salernum. T unetp maiora animis agitans Guifcardus, in-fboatâin Dalmatia uidoriâprofequi,5CConftantinopoIitanûquod affedaretimperiu , •nuadere perrexit. Qiiod uero terreftri exercitu Bohemundum fîliû fatis ualcre côfi'degt; fct,clanetn ipfeingentéparauit: ad cuius inchoatænunciû territus imperator Alexius orauit Venetos,ut claflem pro uiribus ingentê pararent fuac qua brem' educerct coniurt Rendä.Veneti qui Roberti potentiâ,fi augeretur,libertati fuæ aliquâdo fuipicarent obgt; ‘Uturâ,cla(ïcmpararûtfpe Alexi) amplioré,quâ Dominicus Siluius VenetorûduxCor 7''2m ufe^ perdudâ GræcorûfiC uenientis Alexi) nauigio côiunxit, uixcp claiîcs côiurf crantes alto iammarinauigantêRobertûtraqcereinDalmatiam Venetorum fpegt; îulatoriænunciauerunt.Velisitaqjfublatis Alexius Dyrrachiu,ut porta hoftéprolnbc ƒ et properans eft delatus.Nec tn ea longe uifa num erofi nauigij cia fle, aut in alto conft i Ôt,autaliquà flexit Guifcardusifed proris hoftium proras petens armis ùiâ aperirepef-itxitPugnatum eft utrincp fumma uiriû SC audaciæ parit3te,quo fadS eft,ut pari quoc^ . cuentuprælium diriminequiuerit.Guifcardus tarnen fine pro folita fortitudinc amp;nbsp;fortu Mme quia Dyrrachini portus propinquitas,6C ftans in littore armatus BoliemSdi cx-crcitusaliquodfuorum animis roburaddiderit,fenfimruperioreuadcrc coepit.Etubiu-«âiuarûnauiû Alexiani mergerêt,binas ille Græcorû Venetorumue mergebat. Fradis ’tîqiSf fugatis hoftibus male integra claflem Guifcardus Dyrrachiû perduxit. Alexius ’Jcroadfiniftrâ,addexteramSyIuiusfugientes,hicVenetias,illePeloponnefumnaùigâ ffj^male tradatû ob amiflæ claflis inuidiâDominicû Siluiû ducatu Veneti deiecerOt, 'Juedusi^ dux Vitalis FaledroCroaciæamp;protoièuaftos titulis ab Alexio imperato- , ■^c omatus,claflem Si^ ipfe Venetijs armatâ ad ilIQ auxilio duxit.Per quod têpus Gregd-' ttusfeptimus pont.Salerni obi)t. EtDefiden'us Cafinenfis abbas genre Samius, uel, ut unedicunt,AprutinuSjRomæin Vidorêtertium pontificéeftaflumptûs.Poftqoam

Bohemundus4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de fumma belli inCôftantinopolim inferendi aliquot

® ultauerâtmêfcs, attuIerSt ad eos Dalmatgipeculatores audû Veneta clafl'e Alexis, Blondus« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S utiri

ûtinDalmatfamducefctjdaflem prima matorcparatioremffPeîoponcfofoluiffc.Qp^ 2 obrem firf ipfe Dyrrachio foluens in altum fc côtulit,obuiaecp fibi à cafudafTes apud num conflixere,maioriaurem quàm anteadamno imperator Alexius Venetusdux fupcratifugatit^fucrunt.Robcrtus ucroGuifcardus ad CafïiopS infulâ delatuseoqui tune erat Iulio menfe ibi uita eft fundius.Ea têpcft ate inuaferat orbcm, fed in primis 1»' Itam fames nalida,per cuius occafionem Auful Galatiç reXjCui perpétua cum Saracenis bella fueruntjToletâ urbem mulris obfefTam annis cepit, ÔC Chriftianorû religion! in noftra ufq? retinct temporareftituit. Henricus autem tertiusin Alemânia tuncagês, cum Saxoncs audiflèt V uiburch obfidcrCjUt pulfum iniuria Albcronem epifcopQinpa triam reducerent,eô fe contulit,qui male adbaei ens caufæ malû quotj b ab ui t belli cuerx tummam pracliocôgrenus quatuormillium caefornclademaccepif,cum inSaxonffeO' prjs pauciflîmi fuerint defideratûfiC cûptinax prçlijs iteratiscongredi aufus fucrit, feni' per inferior euafit. At in Italia Vidfore tertio pont, per id tempon's ad quintû creationis fuæmêfem obeunteOddo,qui cxCluniaccnO monachoHoftienficpifc.fuerat faôus, quot;nbsp;creaturpont.VrbanofccundofuitappcIlatio.Robertoq! GuifcatdoinducatuApuliæ Rogerius fuccefiineiq; ilico oês populi de Italia, praeter^ Siciliæciuitatum ficutä ge* nitoriparuerunt.EtcumBoemundusnullam fibiinItaliaciuiratum partem daripropri am indigne ferens,claiïem tcrreftrestç copias Hydruntum adduxiiîèr,qu£côcjgenitort ôf fibiinDalmatisparuerant ad Alexium déferré.Interea Rogerius duxCapuamurbe cum exetfitu potentiffimo inuafam ccperat,cui etiam oês populi quicunc^ hincàTybiï re inde à Velitris ad Campanum pertinent agrum Romani pontificis Romanitÿ popu* li eneruatis tuncuiribus diffifi,fefe permiferunt Rogerio gubernandos. Nam eduâo üf iîc Roma.ut oftendimus,Gregorio nec Vidor paruo têporc,nec Vrbanus in fuâpont» ficatus nouitate fatis multû autoritatis aut potentiæ babuerfît. Et Romani inchoatafub Henrico inuidia ardêtes uix fcipfos nedum fubiedos in propinquo populos guberna* bannquin Vrbanus pont, fapientififimus cum adis Gregori) aperte ôi publice cofetua (J lis neminem Italicû externumûeabillo damnatuutabfolueretrcftitueretuc.adducipof fenfl^ideodeftatuuitac^periclitarifeinRomaintelligeretjillâhoneftadc caufaGbiün quendâ fore conftituit.amp;^cö cardinalibus digniorilt;ç cleriparte profedus acceifit^»^“' pbim,qua in ciuitate primam fynodû côuocauit.Inucnio Henricû tertiû per id têpus in ïtaliâuenifle.Seddeeiusinilla rûcgeftis nûcuarie tradi uideo.GuIielmus nâœôfrcrôâ Venetisgeifarûfcriptoripfum faciunt multos Italiæ populos qui Gregorio ieptimoU iiifient domuifle,per longamq; obfidionê cepiflè Mantuâ amp;nbsp;Ferrariâ, quas, ut oftendi* muSjMatildis polïidcbat.Sed ab al ifs tradi uidemus Matildim.Mantua ôfFerrariarectf peratisufcj^adeopontifîcumRomanorûpartêtutatâfuifîejUtHcnrico Romamboftw ter peteteinftifuenti armis reftiterit,quam faciunt collatis fignis cum illo dccertaßi) tx fuperatS Italia deturbafle.Eam tarnen uidoriâ Matildiideo contigifiedicunt,quiaCod radusHenricifîlius patrirebellanscôminueritillius potentats,InhacautrerumaMi' lilde Conradoep geftarum dubietateillud feimus Henrico, fiue quia pulfus Italia werifi ff fiuealia rationein Alemannia agente,Gilbertum antipapa Italia occultûexceninfjq“* paulopoft à Richardo duce Beneuentano fuit fubftcntatus.Boemundus inter« mum quaffatos denauigationeequos fatis quieuifie amp;nbsp;milites oniia bello necelfanaco parafTcuiditHydrûto profedus in Rogerium fratrem duxit,cum quo apudFarnetûix neuen«aciebusutrinq?ordineftrudisconflixit:decertatueft.pratlio haudquaquâ ento.quod comités paterni in utroqt exercitu ducentes à Rogerio impctrauerSGötp^ miiîà Boemûdo Apuliæ parte ducatus,ipfe titulQ amp;nbsp;caetera retineret quæ genitor dcl» lia poflcdiffet.Sccundû quam pacem Rogerius Melpbim ad Vrbanum pontißdft^' lulit,amp; ligium feacuafialum Romanæecclefiæ obligans,ducatus öt^pateruxfuced nisconfi'rmationemabilloobtinuit.ExindetratjciensinSiciliâ cepit Syracufas,quot^ poreHalâ Robert!FufonisFlandrenfiScomitisfiliam duxituxorê,exquagenitusc ülefiliusGuüelmus.SynodoapudMelphim expeditaaliam Vrbanus apudTroiânp lia’ urbem amp;nbsp;tertiâin urbe Placentia celebrauit.Qinbus obeSdisfynodisidrnaxjme a* piens eft'ecK pontifex,ut quo longius à Roma abeft,co leuioribus feditioforSex K-O^ ruspericquùtiûnib.fucrit agitatus:ô^ interea laccratâHenrici pcrfequutione ou

LIBER T E R T I V S.

A natfonibus rem êcckfiafticâ in Italia copofuerit qui maiora per fidei zcl3 aggrenurus,-ttanfmiflls Alpibus ad Francos fe coferens, concilium apud Clarummontem Aluerniæ Wnuocauit.Pertj id temporis Bohemundus cocelïîs à Rogeriofratreciuitatibus oppi parum contentus.Melphim quoc^ furto fubripuit. QcF quu Rogerius ut toleraret ^'ullis paternorum comitum fuafionibus adduci poflct,bellum utrincg parari cœptu:pri •wiiscß Rogerius quod à Saracenis magna Siciliæ parte tenentibus ÔC reliquisfuæditio nis de Sicilia quuminde mouiflet timebat, uiginti illorû milia ftipendioconducfla in k taliam fecu traxit.Tunccp illico adiundîis copijs,quas ex Calabris, Salenrinis,LucaniSj Sparte Apuliæ fîbi fubieda contraxerat,in Melphim eft dudû. Bohemundus uero ad 'Jecem milia habês milites ueteranos fub fe nutritos, amp;nbsp;difeiplinam edolt;5los militarc in pfopinquo Melpbi natura($ munito fe continens loco, urbêfua præfentia conftituit co •ïruare.Quod ut melius facere poflet, feedera inijt eu Ricardo Beneuentano Sd Capua-’10 principe paterno bofte, qui ea fratrû diieordia ufus in patriâeft reuerfus. Eumr^ mue

« nio Guilbertir antipapa poftea uouifle, ut Vrbanus fecundus pont » Ro. eu multa ad rei ®cclefiafticac reformationê ornatumq; Claromontenfi in cociîio ftatuiflet, eo annoi qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qj

Lnriftianæ falutis nonagefimus quartus fupra millefimû fuit, facinus fit aggreflus maxi excellentiflfimumc^ omniû,quæ fuerint pontifîcis Romani cuiufpiâ dutftu, auipi-àutoritâtehaeftenus intenta ta.Liberâdæ enim à Turcis Saraceniscÿ Hicrofolymg

^continenti terræfancftæin hune maxime modum intêdere cœpit. Patribusô^ ea quæ foncilioinerat ex Omni orbeChriftiano multitudine ad concionêuocata, uir ipiêeleganter doeftus huiufeemodi orationê habuit.Exiftimatis forte qui hue loci ad nos acciti tonueniftis uiri Chnftiant,folâ fuifie rei ecclefiafticaî ad normâ fidei ÔC religionis côpo-•rendæ caufam,quæ me ab urbe,ab kalia uenire côpuIerit.Fuittç in eo aliquid caufæ,fed ®'burgentior,amp;: qua maior nulla dichnulla poffît excogitari,nos attraxit. Paucos ante ’nnosgens éPerfîde Agarena.quâ uos corrupte Saracenâ dicitis, fandam ciuitatê Hie

Q jpfolymam,fanlt;ftæ terræ loca inuadens cepit,diripuit,incendit,facrofandum domini lé ‘ufaluatoris fepulchrum.quod fine lachrymis SC fingultibus dicerenequiuimus,fœdata *«lefiaefaceUa,templa(^ ritus noftri autfolo æquata funt,autin prophanos ufus cômu-tïta^Abaâainde Chriftiani pars fragilis nbsp;nbsp;cruciatuum impatiens, faluti abrenuncian^

t*rcâcifo præputio faefta eft Saraccna;pars in fide conftans per uarios mortis modos lagt; frratilaniatic^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;felix fuerit que carnifex appetitu gladio obtrûcauit.MuIieres ué-

•^0 Chriftianæjquas aut urbes SC oppida frequentilfimas habuerc,'ut ex ueftris quorödä ^iJiadftatis urbibus Qi. oppidisdeuotioadiantftainfpiciêda SCofculâda,adorâda£Ç locai attraxerat,omnia pafiç funt, qug didu obfcœna crudelis Chrifti f / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fibidinem ^ad Chriftianorudedecus excogitarepo-

ƒ t'EafiChriftiani,imôfieftisuiri,necæquoaudireanimo,necpoteftis cum parienria nleraren'rt quae omnia ut mêtem animûcÿ aduertere,ÔC illis pro dignitate nomiriis Chri ‘‘•ani prouidere uelitis,maiorû exempla,maximum quod imminet negligentibus peri-

D praemiorûfpes ingentium uos non ducere magis,^ trahere debebunt. Et quidê 9^æattinent ad pcriculû priufquâ dixero,cætera facilius ante oculos ponentur : omnes ^oniano quondâimperio,SC poftRomano potifici parentes à Turcis Saracenistç no-kiSjimo Chrifti domini, 8C immortalis dei hoftib.poftideri.nemine efte ueftru qui igno kteertS habemus.Quas uero Europæ proutncias,quas urbes rj de premant,occupêc, la infidèles, fi oês fimul ignoratis,unufquifcp in fua prouincia nouit, nifi forte uos iniremotioreshæcnonfentitis, qui Hilpanorû Aquitanorumejab eaopprefîbrum S^nte.duniinferuitutêrapiuntur, in Aphricâ abducûtur, clamores eiulatuscpfingulos P^ncper dies audire debetis.Sednunquid UosGermani,Saxones,Poloni, Bohcmi,Hu g*r«,« fi Turcos ôf Saracenos intra uiieera fæuire ueftra nondû fentttis, quantû a' uobis knt,quàm paruis dirimantur uel fretis,uel fluminibus ignoratisfitaliam nunc non al 'l^otjquâ multos ante annos Saraceni dimidiâ pené occuparunt, in eamt^ uflt;$ adeô î^netrarunt,ut Chriftianorû caput Pétri apoftoli fucceflorû federn Romanam marty-g.î’’‘’Pg'^ineadhucmadêtêinuafam obfedcrint, captasrp apoftolorS Petri amp;nbsp;Pauli ba finus Adriatici ac-dum perpétua cû Saracenis praelia wt fe tueantur exercêt,quod eft de Italia re^

Blondus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S Z liquunt

D E C A D r s S E C V N D AE

liquum ab ca genre intadum defenfant.Qiianquä nefcio Saraccii/ ne qut marts Adda- ß tici poflcHione deturbant, ab Italia magis an ab Alemannia ôu Hungaria repcllantur« Quid muitis in re notifllma morerfFuit hadenus in extremis ad feptentriones EuropS partib.Conftantinopolitanum imperiS obex.SC tanquam murus, qui maiorcs omnia^ ftr3turasTurcorüSaracenorumc^anuuionesconrinuft,prohibuitq?,neHungafos,Po' lonoSjBohemos,amp; ipfos Alcmannos primOjdeinde caetcros obruerêt Chriftianos.Pul fus ucro ante paucos annos Alia imperator,de rctinendis Conltantinopoli propinquis jEuropae regionib. laborattfi nunc ea infpieitiSjConnderatisq; Cola quæ ante oculosfunt, fiirriiituro brcuiTurco Saraceno obfiftere nö pergciis, qui facru domini fepulch“^» facrä Icfu Cbrißi pedibus calcata terra à fpurcifilma gen te tot annos inquinari negiere ritiSjCädcin ueftrSruere caput breui fentietis,matronas à complextiueftro, ueftrai uiP gines ab earS finUjpueros 8^ adoleicentes uefiros in feruitutc uobifcö rapi dolëtes «lœ* Wi^ uidcbitis. Melius filq SC maiori cü gloria noftri progenitorcs inchoaiâ, ut altiufcu^ lerepctamuSjRomafjó^ inltalia ÔC uiribus Europac audiâ dignitatê ad totius orbis nio^ b narchiâ extulerunttper cuius oês prouincias amp;nbsp;regiones nomen floruit Chriftianß, q« nomc noftris temporibus ad paruum orbis angulS coanguftari, di quotidie de cxcidio pcriclitari uidemus^Sed propinquiora attingamus, Carolus «He,cognometo Magnus» ueftcr Gcrmani peneauita origine ciuis, ueftcr Franci rex,ueftrü ingens decuSjHilp^' nqs, Aquitania,ÔC ipfis Frâciae fînibus Saracenos infinita mortaliû examina deturbauitj Carolus Saracenos Italia,Carolus,ut fama uos uulgatis, terra fanóa âfHierofoIymis ex p^ulitjUt Chrißianum nomen ab eo in Europa rctentö fuifle gloriabundi dicere ibkatis. Et quidjOramus uos,gloriæ pofthac ducetis,quo audebitis,pacßo pofthac dicere folain efleuel primaria gentem Franca,qua uere Chriftianäliccatappellare,filn ea quæuobis adeft opuletia,Sara cenos T urcos poft captum,inquinatü domini 0^ dei noftri fepul-chrum, populi etiä Chriftiani reliquias capi opprimiq! perignauiä permittetisfExpcf' gifcimini,quaefumus,obteftamur äf per ufleera mifcricordiar dei noftri oramus, uirtfor tes orbi Chriftiano exemplü incrcmentumcß futuri,arma capite,turmas,cofiortes,legio nes educite,tam multos habituri fequaces adiutoresrç,^ id ardenti animo facere often* detis. Aderit uobis omnipotens deus,angelos fuos ante faciem ueftram, qui grcHus diri gant ueftros,qui omni cafu loco(i uobis affiftât,opitulent,ccElo demittct.Præmiauero expeditionis aflumpri belli,quæ fint qualia.quifquâ à nobis audire cUpit.Sed ftinto* tnniumaxima,ampli(fima ôf qualia nullo ex alio bcllo funt fanae mentis horainibus eX' pedâda.quicû^ efh hanc in expedition? iturus genitores,filios,uxores,diuitias, dome fticâ gloria,potentatumep relinquet,multo maiora 5lt; omnino incôparabilia nancifeet. Quid qif cadentes in praflio,Sd ab bofte cacfi,arcp ac uincentes opima de hofte ferêt fp» lia,â^ ad parata in cœlis in aeterno regno cum fantftis gloria perducfticumnoftrohuius expeditionis imperatore lefu Chrifto triûpbabût.Siucro funt qui terrena cxpeââtprx mia,mcminerint terra de cuius libcratione agitur,iilam efle quam deus ipfe pater popu !o Ifraelitico habitandâ promifit ladle 6C melle,id eft,omnib. quae dulcia bomini amp;nbsp;lua* uia funtfluentc.Capitc igitur,arripitcarma Chriftiani fepuIchrQ dominicQ liberaturi,» n tanta taliat^ per ipfius domini noftri mifericordiam faclurijUt quû omnes æternain UO' bis paretisgloriâjtum etiam feculi rerum incomparabiles diuitias acquiratis. PontififC adhucdi(fiuriête,uoxomniû,diclumirabile,unico utapparuitoreprolataintonuitjD^ us uultjdeus uult.Ad quam uocê qua ponnpufillum tacuiiret,illilt;^ uidcrêtur iterata ter quaterfÿuerbarcpctituri,eis,uttacerêtmanufignifîcauif,6C gratijsdeoadlis.quitotpo pulorum mentes in fua flexiftet bcneplacita,fubiunxit, Viri fortes, ea quæ dominus in OS ueftrum pofuit uerba,uobis in bcllo pro teflera crunt,öd ituri in expedition? perfeuc raturiep in bcllo fandla cruce exrubenti panno fagis infuta pedlus infignibütjilli^ quos ineuitabilis neceifitas, aut raagiftratuum iufliones reuerti facient,eam crucem in fcapU las transferent.Certi funt digni fide aurores tant» rei côftitutæ famä eadé die ad extre mas orbis partes peruolafie.Quod qui duxcririmpofïîbile,mcmineritprelîj Pharfabci» in quo Pompeiö Ctefar uicit,non famâmagis certitudincin,quo die geftum fuit.Ro mæ S)C Patauino in colle Euganco fuifle habitä.Dum ucro pontifex cum parrib. de im/ peratore deligendo confultant,mufta hominö milia in cocionis loco cruce fignati fünf, paucoscj

LIBBR.TERTÎVS» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;io?

intra menfes trecenta mortalium milia in id deuota bellum fe itineri acdnxe-/J'^t.Tantis cofcdis rebus pont. Vrbanus in Italiâ ueniês apudPlacentiâ fubftitit,ubi fai ƒ*■€ Conradi que uidemus patri Henrici tertio rcbellc fuifle, epifcopos recóciliauit,^ ’S^nti apud Beneuentum antipapacRauennati in fchifmate confcnferant, Óf Româ ie ^'^wcnsjà clero uniuerfotç populo mirabili applaufu pôpaqj introdult;Sus eft.Inuenio tnilfetScRomäßernardumToletanum epifeopû, quem pont.pallio dignitateq? ar-^oiepifcopali ornatûtotius Hifpamæ Metropolitans declarauit. Atilla tempeftate Hê territus bellum aduerfus Henricû Bambergêfem Comité gérés,illo diu implicitus **ltentus.Qjjio in tépore Côradus filiusilli rebellis in Italià eft defunôus, bellotj Bam* uixfopito, Henricus tertius aliud contra Roberts Flandriæ Comitem mouit. ^uni(^oésoccidentis principes in deftinatS aduerfus infidèles bellum arma militesi^ ’*pediut,folushicimperiSambicns Henricus id fois curare eft uifus,ut appetitos bcllo P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ab expeditionis gloriofæ confilxfs uertcret.Interea cruce fignati principes diuer

*sutjsiteradConftantinopolimfuntingreftî,primus£p oniniS Petrus quidâ eremita ab •nentiæfama celeber,ducc fe multis exbibens per Alemannia Hungariamcj perrexit. ^“tGothfredus,Euftachius6^ Balduinus fratres cognomine Boliontj, (comités enim quot;OnoniæGallicac ÔC quidé potentiftimi erât,)fe illis itineris focios addiderSt. Maiores *gt;ero præftantiS ducum Ôé nobilium manus,hinc Podienfis epifeopus belli dux,Rai-•’ludus fanefti Egidij cornes,inde Hugo magnus Philippi FrâcorS regis frater,amp; Rober Flandriæ,ÔC Stephanus Carnoti Comites,tranfmilïïs Alpibus per Italiâ iuerunt. Vi-scmiiscptéporis habita fupputatione, eodétempore PetrS eremitâ amp;BononiçComt-*«Conftantinopolim,ÔCutrâq^perItaliâeuntéPodienfis epiieopiÔC Hug^onis magnj ^3n5Româ peruenifieihçcp manus ianélis almæ urbis Romg locis deuote uifitatis, ôf y^bani pontificis benedidione habita, tripartito profedg.pars una BrundufiS, Barulc •cm ports alia pctt|t,amp;: tertia HydruntS.Erat uero tanti exercitus tam paca tus inceflus^ £ wtnihil qua uaderét hoftile,nihil incômodS timeref, Vnde fadS eft, ut Rogerius 5^ Bo ' bemundus fratres Roberto Guifeardo geniti de Melphis urbis pofTeftjone acerrime,uC ^ocuimus,bello contendentes,quia nihil fuis urbibus amp;C oppidis timuerût, loco nô mo UerintGenerofior tn animo Boliemundus tot principes fama clariftimos ad bellS glo-^‘fplurimuôfineriti habiturSire intelligés,laudabili exarfît çmulatione,SC ab ipfis prini ^'pib.uiris,quos illico aliocutus eft,fuafus liberû Rogerio fratri effecit, Melphim ne an '?tera qug Gbi eftènt de Apulis occuparc uellct, fignatS ex more feront edudis à ueftia »*0purpurcis chlamydibus binis multas exfeidifie rotulas,quib.c3 Italicg gentis ad duo* ®ccini mille uiri cruce fueruntinfigntti.MouitautéRogeriumfratré Bohemundigené Coûtasanimi.Ist^liberum faciens cômilitonib.fuis, utquiuellentillumin Grgeiamiè-^uerentur,Melphis obfidionéfoluit.Tunct^Tancredus nepos Bohemundoadbærés, •Hum in expeditioné eft fecutus Dum hæc in Italia geruntur, Petrus eremita ad Côfiâti ••opobtanaappulfusfuburbia,multos fibiltalos milites,plurimos exalifsEuropæ,puin K appétit,quibus uir importunus fefe dudoré exhibuit,ncc eos aliosq^ ex Gall g s Aid ®ânia(j dudos adeo regere ôf continere fciuit,quin in Conftantinopolitanos oinia fe-tennt,dixcrint£^ hoftilia.aedifîctfs tâ facris prophanis nullo diferimine fpoliatis. QdP ^uidêimperatoris Alexq earn occidétalium expeditioné fufpediftimâducentisanimS ®deo exacerbauit.ut qui ex urbe coepiftet pracbere cômcat3,inceperit denegare: tS qui “onoutuidetur zelo BoiphoTBThraci3,quod fandi Georgtj bractiiS appellant, a' pri-primarij expeditionis duces cum maiorib.adueniftent copijs trarjci ud Wet,PetrS eremitam inuitS tranfportaricurauit Gothfredus: tn Euftachius 8C Baldui ••wBononienfes ex Lothoringia fratres in Europa man(êrunt.Tradudæ in Afiâ c3 erd •nitacopiât quas ad duodecim miliamortales fui(feconftar,alter3 fibi ducem Rainalds Ç^endam AlemannB creauere,qui inchoata progreftî temeritate Nicomediam,amp; indd niceam petiuerunt.T urci uero nô modo tunc,fed priufquâ à Claromonte difeeflum eC» tt,quidChriftiani molirent inteilexerunt.Qui Nicea deftnforibus obfidionit^ perferê «æneceflàrijs cômunita.ac cat teris ex oppidis uel caftellis cômearu detrado,id folB eu tarcoccoeper3t,ut primis ChriftianorS qui irruerét trucidatis,carteros fit'Bofphori rran •••uaeterrerent.Ita(^ fadi certiores,eos duodccûn mille Nicenû attigiftè agrû, côcauis

Blondus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S J inmonuuixf

Ito nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECAÖtS SE CV ND AE

inmontiumuallibus fnfidiasftruxere.Pnmus tunccremitaCmitum oppfdüoffettdens, agriNïccni oppidSmariimmtncns ab incolis dcrclicium, frumcnto uinocj Ä errand-bus in circuitu animalibus abundarc,acfîum elle de Turcis uociferatus eft, qui munidlïî mum natura loci oppidû defcnfare difHO funt:6C Rainaldû audiens Exeregorgon oppi dum paritcr dereliôû côfediBeJoco ÔC ipfe confedit.Dum autem Rainaldi milites nul-lo hoftcuifo faôlâ in patentibus campis prædâ Itberius agunt,irruentes ex inOdîjsTur-ti ad fubitû perterritos impetum ad porta ufqs fecuti funt, confertumcç ibipraeliumnon prius dirimi potuit,^ tantæ irruerintTurcorutn copiæ, ut uallatû in circuitu oppidum pluribus locis cœpcrint oppugnare.Defenfabantur ucro probe àChriftianis portaemOî niatÿ,5C fefïî continuata per triduum oppugnatione Turcijmultis acceptis uulneribus, re abiflent infelt;9a,nifi fciuiflent uidiflentq; Chriftianos, ut deficientê oppido aquam, à fonte mûris propinquo aut per uulncra amp;nbsp;mortes petcrent,aut fiti cum iumentisinteri-rcntjCoatHos efle.Sed tantus erat Cbrtftianorum oppetendæin falutêàrternam mords ardoranimorum,utnihilmagis àduce RainaldofitpetiiQ,quàmfartaeruptionefitim F animorû »que ac corporum in Turcorû fanguine extinguendâ:folusc5 in aliquot milli bus fuit duxRainaldus,qui abnegata Chrifti fide fe Ôifpaucos per ignorantiâ fecutos.pe riculo eximcnSjdeditionem fecit,in caeteroscç illico oppreflbs uarijs cruciatuum modis eft faruitû.Ducentes poftea in Cinitum, Turci tam rapide,ut eft gentis mos,ferri ncqui-ucrunt,quin eremita per Jegationis adimperatorem Àlexium fimulationêConftandno polireuertiftèt.Obfelïîinoppido Chriftiani.amp;ffidiutinainoppugnationecædêinTut cis innumerâ cômiferunt,ad earn tamen’moriendo per uulnera paucitatem peruencrSt, ut oppido per defenforum raritatem capto,ad unum omnes fuerint trucidati.Fuit ca cia des Chriftianis eo belli initio inflirta, Alexio imperatori ex eo maxime grata,quod cçte ros Chriftianos inde tcrritos,expeditioncm fibi fufpertiftimam omittere exiftimauerif. Interea Hugo magnus,6^ Normanniac,Flandriae, Carnoticp comités ex Baruli Apulix portu Dyrtachium copias traduxerant,quos Dalmatiam pro Alexio adminiftranspræ fertus turmatim interpofitis diebus,Conftantinopolim accedere uoluit, ne unû in ex« citum coartaf tot uirorum fortium copiât quicquâ in impcratorê moliri poflènt.Et code in tempore GothfredusBalduinusqi Bolionij fratres,quos diximus cum Petro eremiw perHungariâ accelTifle, tune primum urbiConftantinopoIitanç cœpcruntappropingt; quare.In quos fuâ Alexius perfidiam aperte oftendit.Nam in fuburbio prima norteho fpitaros carauit inuadi hoftiliter ab armatis. Bolioniorum uero militibus, qui ex more excubias armati feruabant rcfiftcntibus,nulla eft accepta clades,5Cduces norte cocubia apertos in campos recedcntcs,in caftrorum forma ftatiuis locum cômunire ccepcrûw'n quos operi intentes iterû Alexiani,fed paratiores foie oriente impetum feccrunt, certa tumtp eft eo infultu haud fecuSjCj^ fi urbem Gallica ea gens oppugnatura uiribus aduc-nifTerEt tn Alexius poftquam intentara parum fucceffi fle uidit,qua die Hugonem ma-gnû propinquare intellexit,pacê cum Gothfredo amp;nbsp;Balduino conftituit.Hugoncm fe-cuti quanto præfertusDalmatiatiuftjt interuallo, Podienfisepiicopusôd Raimundus ; •’pcrDalmatia,Epirum,EthoIiâ,TheflàIiâ,Chaoniam,Macedoniam,Acarnaniàm,Grg” ciamScThraciâConftantinopolimperucnere:foIusBohcmundus antiquihoftis Ale* xr} imperatoris fraudes callens,quolongiorcm eo tutiorêuiam ingreflus eft.Nâm Pelo ponnefum perpétua à Brundufio nauigatione delatus,per fuperiorê Moefiam, üel ut dt cunt,BuIgariam Adnanopolim petere conftituitJs quum adCaftoriam pcrüeniffetfub iertam urbem imperatori,cômeatus fibi præter ipem abundepracberi uidens, quaffatS feflumcp deitinere exercitum reftaarauit. Alexius ucro qui alia p er Gratciâuiainfidias ftruxcratjBohcmundum in Bulgaria efte audiens,quacuncp illi Conftantinopolim pe-tendum elfe nouerat,oppreffuras cohortes occul te difpofuit. Mouens caftra Bohemû-duspcrucnitPaphlagoniam,inqua primum iubfeditad oppidumhæreticægentis qug nec Græcos neep Latinos obferuans ritus utricp aduerfabatur. Oppidaniq; quum t fient petitijCommeatusdencgantes conuicia addiderunt.Inquos per iracundiam delaïus, furens Bohemundus,captum ui fpoliatumcp oppidum incendit, Quum autem poftero die ad Bardarum amnem eflet perucntum,moxtç,agmina in itinere opptefiiflet Bohe-raundus,parte copiarum uado tranfmiflàj^d fluuij ripam cafttis paritcr fubftitere. Erad autoram,

LÎBER TERTIVS»' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2tt

A ’Woram.quænodem Ülam fccuta eft, Alexiani milites qui fucrant infidiati,îta!icas co hottes Bardarum amnê tradutflas funt aggrefsi: quibus uiriliter refiftêtibuSjad primos fxercitus clamoresBohcmundusduo mille équitéspraEfidioimmifit,rcpuincjillico Gfæciab infequêti cquitatu de fuga funt retracîi. Dicit uero nûc primû Bohemundus, 'l^Italiamoturusfuerat, opinatus inimicosinfeanimos Alcxiû gerentêfeuclfraude opprimcndointêtiflïmûeiïè,Quadrate abinde exercituincedereCoftituerat, efiexpe ^itiôis ducesillû appropinquate certiores faifti, turmas aliquot obuias immiferût.Tûc Alexius poftquâ dolos incaflum cccidifle uidit,ad Bohemundum mittens intentatæ in tSiniuriæ culpam in militum Graecorum rapinæ auidorum audaciam reiecit, magiscß pofteauniBohcmundo^caetcrisducibus deferreeftuifus, quandoquidem cômeatu H^acunç incederet pro omnibus copijs abunde donatum,pacis ôf fœderum cum omgt; ’'ibus expeditionis ducibus ineundorû petqt confultorem. Bohemundusq; poftquam oinniaper occidentaliû potentiam uidit tutajComitate amp;nbsp;ingenq dexteritatc ufus,cuRi PaucisadimperatorêCôftantinopoIim fe contulitjbi notum antea, ut oftendimus, ira paltnatishominêaudenterallocutus.facileeifuaiîtpraeftareamicitiâ multæmagnæc^ 'Pdpotentiffîmo exercitui feruare,^ nulla fubeSte utilitatis,uel quod cettum erat,ho-fteftatis ratione iritatû in fui fuorumcç excidium concitare. Älcxiustß in fententiam du ^us.nô modo commeatus,tantumq? per urbem regiam fubditas ciuitates acceBum, copias in fupplementa, equos, ueilê amp;nbsp;arma eft pollicitus,modo adadîi iuramento ^uceSjfidêfeilli amp;amicitiam feruaturos,S(^ captas de Afîa urbes præter unicam Hiero-‘olymâfibipcrmiffurosfolenniterfponderent.Quod quum ducesfeciflentgt;pararo, ini ptratoreiubcntCjnauigio oês expeditionis copias in Afiam funttraducftæ.Solus tarnen futn paucis militibus apud imperatorê ea ratione manfit Bohemundus, ut cornportan tiutn in caftra cômeatum calonibus abunde faceret præberi.Exercitu omni apud Nico •tiediâcoado,placuit ducibus prima omnium hoftis urbiû Niceam inuadi. Quod au^ Ç tem à Nicomedia in ilia uia pleracÿ deferta,amp; faltuoGs impedita eft montibus,praemif-ficumdolabris foflbrtjscç inftrumentis calones ad quatuor mille, ^îcedenti ad tergum tquitatui impedimêtiscp iter peruiû reddidere, crucibus ligneis ad uiarß diuortia ubi(^ fixis.netardiufcule fecuti milites noftri,per deuia fledêtes in manus hoftiû peruenirêti pnus(^ duces caftra ad Niceam metati erant, Bohemundus lente datis ab imperato» tecômeatibusin caftra præmiflîs fubfequi potuerit.Nicca urbs natura loci defenfa,fub ‘gt;nii(jmunitamuro,ab Auftrolacû habet pifeofum, uix quarts partem Circuitusmœni «mablucntern.QuareChriftiani duces,quod eft continentis reliquum, trinis circundâ tS caftris obfederunt.Podienfiscç epiicopus,Raimundus Cornes, Hugo magnus, Nor WânuSjFlandrenfis ôf Carnotenfis ad orientem:ad feptêtrionê Gothfredus, ab occafut lèditBohcmundus.Excitauit aût parauit^ ducum quiftj machinas,baliftas, ÔC alios fe dtoppugnationi necelîàrios apparatusiâ^quod urbis mûri turres habent ful3hmes,cagt; “dlaillas ubilt;$ adæquantia ex materia tabulatist^ oppofita,unde fagittis amp;nbsp;iadis emi-hustelis oppidani à defenfione mœniû prohibèrent. Adæ etiâ funt infuper uineæ, hincarietcmulto quaflatus murus,inde cuniculis amp;nbsp;cauernis fub ipfis fundamêtis irrugt; Ptio intentata eft.Sed praeter Niceni populi frequentiâ, multus inerat mercenarius mp lesTurcuSjô^ noui quotidiein uulneratorum morientiumej fuccclTuri locum à Turco ptrlacumfubmittebantur:quinligna,cômeatum, amp;nbsp;herbas in iumentorum pabulum ^oftriperlacum lêbisimportari uidebant.Quare quum tricefimum iam diem obieflæ, «^magnis oppugnatæ conatibus Niceac nulla fpes lacu illis aperto capiundi uideret rc hnqui,Alexium imperatorê, utfeaphas mitteret, orauerunt. Interea Turci Arabibus, Saracenisep in focietatem belli afeitis, in montibus, qui contra Niceam aîtiflimi infur^-gunt,ad fexaginta armatoru milia coadi erant, qui aperta lacus uia freti.mifiîs hinc in-^cnuncijs côftituta cum Nicenis die in noftros impetum fecerunt,ôf quod porta, quae 3d orientem fpeiftat folem,ciuium eruptioni commodior eflet uifa,in Podienfis epifeo piamp;^Hugonismagnt caftra,maiorincubuitimpctentiummultitudo.Sedeorûcaftro^ tumduces dimidia pené Chriftianorum exercitus pars eruptione faéia congreffî, ina-*111« furentes Turcos âf Arabas, multis confeôos caedibus uulneribus'que inmontes ^epulerunt.Alexiws intérim duâos Ciniium oppidum iembos, in terramà expofitos,

S 4 carris

xtx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BECADIS SECVNDA8

cam's inde in ChriftianorS cadra curauerat cóportari.SCquod duces exercitus ot petc* E rent animum non aduerterantjemiges illc ÓC Græcis idoncos, acmaritimisinnutritoJ prælijs milites addiderat:dimiflbs nodlu in lacu lembos armatis plenos, Ntceni quâpri mü funt cofpicati.qd' eo mane à tribus Omul cadris durior foil to erat (^pugnatio, cœ* perantdeditionisfacerementionê,quûeosdelembis allocuti milites Grgciingratiorc fententiâ adduxeruntEa ein côditione portas Niceni fè aperturos dixerunt, fi eaurbe imperatoripermidaeûrebus ôi armisoês quiinerantCôdantinopolimmigrareCnc* rent.Id uero fiCfi duces malo animo ab imperatore fatdû efle intelkxerunt,quod tarnen in maiora ardentibus ferebant animis, facile ed côceflum, ôf duobus ac quinquaginta diebus oppugnata urbs per hune maxime modûTurcorû manibus ed erepta. Progref fi inde Chridiani eu binis jjcefiiflent cadris,ad amnem ponte iundlum amplo pcruenc runttquotranfmidbuiâfibideiertâ, SCfoliparûherbidi aliquot diebus uadendâinfeb lexeruntteui oblatae didicultati id folQ adhiberi potuit remedij, ut biparfitö ex er citS bi nis, tn quoad fieri polïet, propinquis ducerent if inertbus, Podieidîscp epifcopus amp;nbsp;“ Hugo unâ, aliam exercitus parte duxitßohemundus. Tres iâ dies contincnter iuetant duces,cû quarta die Bohemûdus qui de tertia uigilia mouifiet cœlo albefeente, riuûof fendens,ad quêherbidû erat folû, cquos ÔC iumenta reßcere côdituit, amp;nbsp;Sarar enis de' pofitis cadra ex more coepit comunire. Cû præmiffi exploratores rapidû aduolâtesho fié adede,innumcrâ ede multitudinê nûciarût.Prima aût impauido duci fuir cura uelo* cidimos alterû pod alterû mittere,q epifeopû Hugonêq? uoeêr,omnibus exindein or' dines redire iufiis,paucos cû faccrdotibus,pueris ôt^ mulicribus cadrorû male munifO' rû cudodiae reliquit.Dûr^ in hodê fublatis ad fydera clamoribus a' fronte nruentê lento fert gradu, à fuis monitus refpicit maiorcs ucl certe pares illorû copias, fed tacentesin circuitu câpos môtesrç occupade. Et prouolâtes Turci fagittarO nubes cozperût iminit tere.cû eqtjts côciris malearmatâgenre Chridiani inuadunt, ÔC côtis multa cum holnj pernicie frardis.gladiores geri cœpta.Nec erat in Bohemundi exercitu quiiquâ,i|uico ièrta cûhode manu inter côfertasillorumturmaspugnansobferuabat. Cadebâturro cxChridianispaucijCÛpaucidîmi uolantiû uelincertûitdus fagittarû haudqua^l^fta' les euadere podcnnfed tâta in Turcis, Arabibus.Saracenis cômittebet cçdes,ut uince-libus uidliscp jjgrediêdiinter cadauera facultas fit adêptaifubmittebat tn Solymânus, qui aderatfummusSaracenorûprincepSjlaborâtibus fuis integros.Et infidèles defub' fidiarijs aciebus tâ auidé fagittis eminus midis,nodros ferire ardentes erâr, ut fuos etiâ uulnerari cernentes fe à fagittando nequiucrint côtinere. Dû uero id côferif atioxprg liû,Turciéquités mille cadra Bohemundi inuadcntes,magnâ in multitudinênoftrorS inermê ctiâ mulierum cæde edidere,oês confetduri ad unû,nifi aduolans cû paucis Bo* hemunduSjillos partim occidtdèt,partim fugerccôpulilîèt. Dimidaqiibiprgfidiotur* ma,quûad fuos reuertidct.adeô mutatâ ede iortunâ reperd, ut nid ComesNormânus aureûqd*fubfidiariainacieferuabatuexillûimmifidet,infugâ uertêdifuerintChrilîd' ni. Alia interim Turcorû manus prima maior cadra inuadês, prarfidiû ibi à Bohemûdo telitdûfuperaueratjô^magna ex parte occiderat.incrmê turbâ breui côfe(dura,nifi cum quadraginraequitûmilibus HugomagnusGothfredusc^BolioniusfuperuenilTcntq illis crudclitare qua uti cœperât interfetdis ad Bohemûdû fe cotulere. Eos à loge côfpi cati infidèles,^s môtes câposc^ diximus occupade, amp;nbsp;ipfi maior multo nodris multinï do ad fuorû acies coccderetreintegratocj! prglio cçdes quâtç priusea dienô fuerât,hinc indecomitti coeptç,priores tn fi potuident,aciê Saraceni amp;nbsp;Turci excedere uoluerinti Sed ueritfiqcP .pculdubio futurû erat, ne quâprimû terga uertere cœpidènt, fui timoré didipati à nodris perfequêtibus, fatdis illorû fuga audacioribus côficercnt, fe tädiu côglobatos,quoad poterant côrinuere, quouftç praéliû quod ad aurora inchoatûeraf, nox fùperueniens diremit.Et Turcis fenfim in mon tibus fe recipientibus, nodriinfio hemûdi cadra ad riuû firmata reuerfi funttdiei quç fecuta ed ortus, gd eo inprælioaau edet odêdit.Chridianis cm à crucis figno recognitis, amp;nbsp;in cumulos gregatis.decuplo maiores barbaroi û cadauerû cateruæ fuerunt,mularû,afinarû,equorfl,camelorD,uefti» quo^ etiâ farcinarû,ôf armorû tâtum, auri quoqt Stf argêti tâtum inChridianorSexeP citu uida gens Barbara reliquit^ut nodrorum inopia, quâ itineris difficultas lôgdudo^

LIB EP? TERTÏvt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xtj

AtffeceratJuWcuata fitChrfftfant duces unica die cæfis, fepelicdis, uulneratisq^ lt;'Wrâdis lt;lata;poftridicquædies fuit ncnarû ïuîij quartajioftem quacuncpfugeretinJequi cœ-pcrût.Didicerantem ànobilibuî captiui€,quospcrpâucos fcruauerât, maiores opinio ne ad id prælium copias côfluxtire.quarû numerus quando mouerant quadringenta fu pctairemiliacredebat.lneranîi.}? Medi,Syri,Turci,Cardei,Saraceni, Arabes ÔC Mefo-potamtj.quorû parte maximâleuicas qued3,Sf nouarum uidendarû rcrumauiditas,po ciuitaîum'ueiuiPadomoeduxerant, apparebatt^ eos iidlotenitos inie-quentis hoftis timoré animis in quicre rcaGumpris ad pracdâ redituros, qui fub rccentê tiuspraelij timorêjCjUO omnes perculfi fuerant, fi redire ad conferendas manus côpclle gt;'ent,uidebant eueiiigio in propria redituri. Ingrefiusautem Solymannus fugac uiam, quæinLycaoniâducitjquêferunrquûpoficra prælq diedccêmilibusArabû fibi præ-«dioaduenicntiûobuiafiet,noftrorûferociâuerbisexrenuafie, Arabibusi^ fuafific, ut omilTa Romanæ tcrrædefendendi (pe.admunitiora fecumdefendendarcuerfercnf: ® quibus integris frétas copijs Solymannus, niagntr nofiris q infequebant, maiusc^ fuis eiusrcgionis Saracenis inruÜt incômodum:qd’ quacunq; itum eft, fe prælio cum Chri* «ianisgcftofupcriorê, ac plané uilt;?îorê prcdicâ?euafiffe,inurbes,munitaq3Oppida et Çîftellaadmitti obtinuit, à quibus eduéîos, tän.^ iufto captos hello uinélos morta-bsabduxitjcôfumptiscp igni fuppofito,ac corrupcis cômeatibus nihil eft reliéîû, unde *iofterexercitusaIipofi'ct.Quod quidêcrudele Solymâni côfihû Chriftfanis perieque 'lihoftis facultatêademifièt, nifi maturæ in agris (egetes noftro exercitui ref frumenta-næinopiâiublcuaffènt.Eocç in itinere qd‘ à prçlrj loco ad ïconiû prima Lycaoniç urbë peninetjcomeatibus 8C aquis,quibus regio picraep caret deficienribus, multa Cbriftû wiiumcnta,multosamiierûtequos.Qinim eft uentûad lconiû,faifti funt Chriftiani ccr ûoresSolymannû aliôflcxiirc.Quamobrêabfconêlibusinrroduôi, poft^ faits quieti induits,Eracleâducendû ftatuerût : qua in urbe munitilTima nunciabat Turcos in-£ gentein numerö cógregatos, fe ut tuerent necelfiuios facerc apparatus, ^jceftîrtç acie fttudaChriftianorS cxcrcitus,hoftc exiftimans anté urbis portas uel leui prælio occur fiir3.Noftris aût,quibus eadieprima obucnei at acics,infubitâqug fieret,eiuptionê in-lentis,mœftiflentcsi^ obuiâeffufi funtoppidanfg Turcos ad aurorâ profe(ftos nuncigt; Wesdcditioneoblata,pacê,amtcitiâq; poftulabant. Itum it^q^eft patëtibusinEracle-îgt;nportis,ibi^adquatuordies quietum.Turcis cxindenulloinloco, qd’txploratifti^ n’3erat,côfiftêtibus,placuit bipartite exercitu incedere. Et Balduinus.Bolionius,Tâ-tfcdusc^ Cornes Tarfum ducêtes,quâ ob rem Turci fugientes reliquerât earn, dedenti nus ciuibusaeceperût.Priinusq) fuit Balduinus, cuiab expeditionisducibusdominiû in AGâ eft côcenum, Tarfo cm ea libcralitate eft donatus, ut quir qu;d in ea regione cai peretperpetuô poftîderct.Isq; paulo poft Edifia SifManuftra urb bus eft potitus.FlexiC nefoinfiniftrâexercitusroburmaiuSjôiTin Armenia tune,ficutamp;: nunc, minorêditftâ, qnæolim fuit Cilicia duxit,cuius urbes,oppida ÔC caftella à nullo uel Turco ueî Saracc J. nocuftoditafacillimSfuitcapere. Qiiâomnê regionêPalinuro cuipiâ Armenio cunt ’’oftrismilitarefolito regendâ attribucrunt.Itum eft inde in Cappadociam, cuius urbe Cafarcâprimumceperunt.Exploratuueroccrtumi^habebâtChrifttanijSaracenos 2d Turcos ut Antiochia rctinerêqfummis eniti conatibus,quarein illâ duduri, apud Cô-for urbe.Chriftianoru qui inerant opera deditâjtantifper, quoad cômeatus inquiniam décapèrent,quieuerunt„pfe(ftic^ inde publicanorû caftro primû,dcinde R.ufa urbe cît ^ultis,quæilliushabetager,caftcllispotitifunt.Intcrcedût uero ea Rufenfîs agn fora, oilualiê,in qua eft Antiochia, motes altifïîmi, ut coaéti fucrintnoftricallearduoince-^ttc.quiadmediûcelfimôtisdorfumtritifiîmus, caligantêoculosrapîdâ ruinoiarru^ •ubiedâaltitudinê quum fupra faxofa fublimitas in cœlum attolli uideat : nec fuit tain îudaxinfanusep miles quifpiam,qui equo infidens id itineris emenfus lu, rit.quin mut-^sarma ueftccç periclitaturo imponentibusiumento,fuerunt qui fua proiccerint in ,p-fundû.Eo ijeinere una 2C quidê anxiofifiîma die perfeôo,ad Muraiun m bc eft uentuin, ^xquanullorefiftcntecaptaprimûincôfpetftucampiapparueiunqapud quos Anrio-i^hia cerncbat.Progrefiîscç poftera die noftris,quû eft in cam pos deiefi’um, hoftes uilî *unt ad ainnê,qui dimidios intctfecat,côfidere,ôiio enim hoftes moxabant loco,pons

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;irai

Xl4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECADIS SECVNDAE

erat ferreus appellatus,ad que multi conuenerant caloncs,uinum,oleum,frumcntS,ar ß ui'nâ ex montanis publico cdiôo in urbem comportantes, quibus nô magis tufoinut bem fociandis domo per uim educédis armatorû cohortes ab Antiochenoregcfue^ rant attributae-lrruêtcs itac^ noftri équités,leui cômiflb prælio,partim illos inteneccre, partim in urbè fugere côpulcrunt. Capta^ eft no cômeatuG magis iumentorum prç d3,adeo noftrorû indigentiæ accomoda,ut nihil co têpore gratius fuerinthabituri.Ali quot inde progrefïî milia pafiiïum Chriftiani, ad flumen peruenerunturbi Antioebiat

contigus,Farfar nomtnc,quod uado trâfiri fine pcriculo nequitxaftriscç ad prima iilius ripâ firmatis per nodem quieuerunt.Poftridic duces Chriftiani urbê côtemplati, cuius famâ alioquin ingentê praefenria fuperarct,captiuos feifeitati funt,quaî eflet dut' tatis,nôcuftodiæ magis ^regiminisformau'lliqjfocordiapotiusc^dolodudijrcfpon* dcrût regem iilius elFe Caffi anû,fîlios habentê duos, Bachmâ amp;nbsp;Senfadolô, Soldanocj Babyloniæ tributa pêdentê,à quo Turcos £C Saracenos milites ueteranos praefidioha-buififct tôt numéro,talicp prarditos uirtute,ut eos à noftris,fi fanp eflent mentis nô cenfe ** ant expetftandos.Nedû ucro territi funt illorû uerbis duces,quin potius ad ortumfoils pramifius cum legionibus quinq; Bohemundus,hoftes extra urbis portas ftruâaacie, inter fluuium amp;nbsp;urbêexpeÔâtes aggrelTus eft:dûcpibiconfcrit præliû.quicquid cratre liquûcxercitusChriftianorûcomuniêdisfitisproxfmo amnisloco caftris intendit.Ge nus uero prælij à Bohemûdo inchoati taie fuit,in quo ncc accipi clades,necinferriTut cis ÔC Saracenis poiTet,cu premerent intra promurale refugiêtibus:amp; fi quado noftros reprimerêr,proximoéloco excedercnôaudcntibus. Solcaûtiâinucfperâinclinant^ Bohemûdusincaftra,ppemodum cômunitafercccpit. EaurbsficutHebrîCorûtnonu menta habenr,relata prius inde ab Antiocho orientis dominatore eius nominis primo diefia eft Antiechïa,duplicity cireödat muro,pars cuius interior lateritio,cxterior qua--drato lapide ftruóa eft.Eaq? fuperbâ præ fe ferens fpeciê,turres quadringentas fexagin ta habet,colles quatuor urbeincludunt, in quorû celfioris ad orienté foils fpeââtis«' (J cumine arx eft,natura loci munfta,ut oêsfit machinametorû con3tus,omniaoppugna-tiû ingénia facile fruftratura.Regionéincolac appellat Cœlefyriâ,fitusq urbisfiomifli-’ bus fontibusq irriguus ag^ros habet fertiles,glebæ maxima ubcrtaté.uicinusq ïacus optimis abûdatpifcibus.ReceditàmariCiliciaurbsduodecimmihapaflus,ubiFarlar fiuuiusport5cfficit,nauiumctiâcæterarumcapacé,quiâtemporibus Chriftianorimi primisfanéli Symeonis appellationéhabuit.Adiacct ueroAntiochiead ieptémoual? plagâ nions,excelfus uero fignificatione Græc3,quod aquis fontiû fit irriguus, abinco Iis primo,poft à noftris per uerbi corruptelâ al titudine oculos caligâte, montana nigra appel latus. Ad orientale uero plagâ campeftris latilfima regio ab urbe patet, quâ Fatquot; farfluuius ^ipinquomœnibus loco influit. Accepitaûteaciuitasmaximaabecclefia: primitiup exordio ornaméta,quod Petrus apoftolorûprincepsprimam in earn patrnt chaléinftituittenuitqifedem. Theophilusq ad quéeuangelifta Lucas cadêoriundus ciuitateaéfus apoftolorû infcribit,feptimus a Petro antiftesin ilia coftitutus.ut jipbant regis Antiochi nomé abolerct, eâ de fuo nomine Theophiliam appellauit. Sed q^ lebrê facit eius urbis memoriam,gloriofum quo appellamur, Chriftianum nomêîjs^’^ noftris g facra profundebant baptifmatis aqua, difeipulis uel Nafarcis tuncappcHan^ ca in urbeà pi incipio inditû fuinper eos uero,qui poftea ftante primum Romano,po** Côftâfinopolitano imperio fccuti funt ad mille annos,adeô fub Chriftinomineflorm^ ut epifeopos tres fupra quinquaginta Ôi centG patriarchæ fuffraganeos.âf fexagmtam pra trecentas ecclefias urbs habuerit,in diuifiôe etiâ magnae iilius Afiæ partis,quâ Cnn flianos deTurcorum amp;nbsp;Saracenorum rcccpifîèforte manibus oftcndemus,cS quatuor princ!patusfuerint,conftituit.VnumhabuitÂntiochia,cuiusfincsfuer0tàTarfoclt;u’'' täte Ciliciac occidenré uerfus, SC ad orientalem plagâ in riuum ufcp qui Valemniâ Ma' radamcp urbes maritimas fub caftro Mergat diuidit. Quû itarp Chriftiani ad cam urblt; natura loci denfilîimo fiiblimiq muro munitiffimâ diu fedendum cflèintelligerét,mu ta in concilio agitata funt à ducibus prouifa. Primû tarnen omnium amnem ponte,qr’ ad caftra urbem'que pari fpatio pertincret iungi placuit.Caftrorum autem ordincinter duces fuasq fingulorum copias diftribuendorum ea fuit ratio, ut cû AntiochiamoPr^

ttBER QJZÀRTVS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;it ƒ

A ^utoftendimuSjadhoefeat cmincnti,quam ad parte abfcf ingcti'perkufo adi’rîneqtiif,' ^uicquid eft reliquû extra proximö amnê uergens in campos caftra occuparent ea ra* ••oncmetata.utcûfibipoflentnoftriurgcntenecenîtate inuicemfubuenire, turn uero’ Wfartamdiulfifuosfibicogèrentferuarentc^ comcatus, fuis Ongulæ partes obcundts' ^uneribus tntentæ client. Fuit ca dies in qua Chriftianorum ad Antiochiâ caftra func «rniatakalendaru Nouembriû duodecima, per quod anni tempus gratiftïmorû leracif limaabundabannuindemia em quæ tûcappeteret, nondS faôa, uuæin uihbus matu^ ■■^tpcndebanrjOmnigcnöcß poraorû,ÔCnucum fuauifftmi frutftus exercitui in promptvf ffant.Frumenti uero ÔC ordei defoiïis in puteis,quibus Antiocheni in liorrea utuntur, ’’’aximauis eft rcperta.Quanquâ fama per uniucrfam Afiâuulgara clemêtiæ amp;nbsp;huma-’'■latis.qua noftri in fuperatos,deditioncm'ue factentes urebant,amp;^ feruata in enrptiont ousiufticia, effeccrât ut oês munitorû ctiâ quorumeunq; locorû incolæ, nifi quantû im' pofitaàTurcis præfîdia prohibcrêr.noftrorScaftris quacûcp circumagerent,annonanT û ^’’iportarent.Adiuuit etiâfæpenumcro Chriftianorû cum infidelibuSiCohabitantiûaf-k(ftio,qcp ab ijs in noftracôfugientibus caftra, uel occulte euntibusrcdeûnbusqs quid ®§wet,moliret,prouidcret hoftis.quo etiâin loco animalia in côuallibus,aut frumenra’ puteis occuluiflèt,rcicitû eft. Armenq Suriani gens Chriftiana femper noftris auxi lio affuere.Sunttf Suriani antiqui in Afia origine iiabentcs, quæ accepta ab initio Chri “indempoftcaptâHeracltj imperatoris temporibus à Saracenis Hierofolymâ, amp;nbsp;oni quot;'^ni terra fantftâ femper tenait. Sed quod aliquando eorûfidei conftantra Saracenis lu ’Peâafuerit,nunquamcertas fedes haberepermiffi iùnr.prætcr^ fub principe Ægy-piioCarpharat,quiàLaodicea Syriae uftp ad AlexâdriâÆgyptipoffidens,quartâ Hie jplblymgurbis partem,in quafcpuIchrSeftdomini.eis fuoqp patriarchaefubannui perr “One tributi polÉdcndam permifit. Sed quo tem porc expeditio harc noftra traiccit in-

C blondi FLAVII FORLIVIENSIS HiStORIARVM AB INCLI-hationelmpcrtj Romani,Decadis fecundac,Liber quartus,

N N V M obfi'dionis inchoatar,qua Chriftiani expeditionisgloriofç dit ces Antiochiam preftèrunt, nonageftmum feptimum fupra millefimiî falutisfuiffeinucnimus.Perquodtempus Romæpontifex Vrbanus fccundusampliiudinis Chriftianorû, quâ ea peperir expeditio auior^ poft aâam prude ntiftime atq? fapientiiîime uitam,Romanorum odia adeô euitare nô potuit,quin Cenex morti iam propinquans, fibi timerc coaclus fuericquod enim nonnullos ex Romanis potentioribus Guil

onto antipapæ apud Bencuentû Ce continenti ftudere inteJligerctjConCulentibus ami-tb,conftituitGbiàconCuetaperid temporis Lateranthabitatione, quâdiuaducrfarius Biueretabftinendu.FauebatucroilliPetrus Leonispotentiftîinuspeream rempeftaiê lvomanus,ncc tn fatis fîCus pofte pôtifi'cem in folitarû Lateranenfîs fandii Petri,aut ian D dæMariæ aediô habitatione tueri, eum annis duobus domi tenuit, quac Candi Nicolaf •ncarccreTulIiano ecdefiæadiacebat. Quod quum intcllexiftctGuilbcrtus Rauênas Wipapa,RicardiprincipisCapuani,quiô(;Bcneucntntenebat,inftigationibus,amp; ope Albatn fecôtulit.MarCorum oppidu,ut ex eo loco urbi proximo antiques in urbe Rogt; Wa fautores Cuos.Ce admittendo facerct audentiores.Sed ad Chriftianorum Afiaricant fxpcditionêin Venetorum monumentis inucnio,paulo poft $ Chriftiani duces apud* Conftantinopoli'm inAftam traiecerunt, Venetos daflem ingentem quae ducêras om-Bigenûm nauium habuerit, cruce Cignatis militibus complcfte, cuius Michael Vitalis Michaelis duels filius dudor amp;nbsp;gubernator fuerit,eamlt;^ refert a Dalmatis audâ, Rho' ^unifuifledudam.l’iCaniigit cû Venetis obcftent,(îue daflem Venctorum Dalmata-Jum^Cuamaiorêefleignorauerint,flueeafuerintaudacia,in portum RhodicnCem de-bticonflixerunt,ô^ prælio Cuperati triremes duas de uigtnti amifere,in quibus quatuor n’ihaPifanorû milita Cunt capta :Ced Veneti obcrucisquod Ccrcbantiignireucientiâ,-^ triginta prirnoribus PiCanorü claftis in obfides retêtis, cacteros incolumes cû rcftitutis triremibusabirepmiCerûf.Addûrq Ccriptorcsdelatâ exindecâ Venerorû daflem Sinir n» Aßas urbë, qug fex a ma« patlTuû mUibys dift*ns,tyncteceii5 à Turcis diruta tuei arlt;

D E C A D I S S E C V N D AB

ccpifle,ôf magni Nicolai corpus ibi rcpertû Venctias detuliflcjquod in ecclefia nScce ß lebri fanói Nicolai in littore fecus porta fucrit códitij,ö^ turrim ad ædc tue paruam, ne fanÓi reliquiae â piratis furibus afportarent acdificatä. At apud Antiochia Ä fi fpes po^ tiundiilliusin obfidioneaprincipiofuerat,oppugnare tn ca rationeplacuit,utqcflcn£ noftioruanimi,rexCaflianuSjÖ!: ciucs Antiocheni, impofitac quo^pratüdioTurcorS niulfç,Saracenorû plurimç cohortes intelligcrêt.Cafteîla itaej plurimû fublimia ex ma teria îabulafist^ in tribus locis cxcitata.unde hoßes à turriû urbis defenfionc^hiberen tur,ada(fîae uineæ.cuniculi funt intentati:amp; cû hæc fan's parata eflent, pcrrumpêdo aric tibuSjfcandendoc^ fcalis muro,fa(ßus cß maximus ingcntifiimuscj conatus:fed ea erat mûri craßitudo.ca fubh'mitas,quæ noßrorö uircs ingeniaeç faciliter frußraret, multi noßrorufaxo fupernédetniflbjplurimi uolâtibus undequaq? telis ÔC fagittis uulneraba tur.Qui conatus eu alias Romæ paru efficaxjparûcj utilis fuerif,ideo multû profuir, noßri nihil præter feßionis diuturnitatê j)futurû intelî^entes ,fe illi côtinuandæatten/ tiusaccômodarût.IncaRris,quæampla aprincipiofuißediximus,caßcll5eflxdificam “ fofla latilßma,uallocß turrito munitiiïîmûjin media etiâ abcûte exercitus parte, rdig fefe ab omni quâtûuis maximo exercitu tueri poHènt.Inchoaueratiâ præter omniûfpc cômeatus in caflris deeiïe,ôi^ plane' à rerû penuria ad famé ueniebaf,eô maxime qtiiaq fl umêtatOibant P eos dies,pars uulncrati,amp; rerû uacui in caßra copullî, pars occifi aut uulnerati ab hoßib, abdutßi funt.Viderât uero ex Chrißianis nônulliinfidiatores Tut eos,g t a inferrêtineômoda,oppido exire Areth caßris ad qnq; paflùQ milia ^pinquo» QijareBohcmûduSjôCFJâdriêfîs Comesiniunôûàprincipib.incôcilioonusimpigfC allùmctes,mine expedites équités ad parte Areth oppidi nofirorû caflfis auerfam no* lt;ßu infidqs locât.Emiflfîcp caßris ad ortû folis calones,parue ad fa 1 lcdû hoflê euftodié-* te preûdio,pars lignatû,pars tan$ nulle apparctehoßefecurior fatßajfimulatirclögio quius frun»êtatû:5C certior erat hoflis,Chrifiianos fame laborare, ut nulluin quærenda annoha difcrimê,nu!lû uiderent periculû euitatuii. Ideotÿ quû cêfetêt eos p mortes 6^ iiulnera deterrêdos,oppido undiqj erumpêtes, in paruû quod longe abept, calonibus datû præfidiûfunt delati.Vixillißaclio Areth cppidûpofitcrga relique»ât,cûtfâfuef* foitinereaduolantesßohemundus Comesq5FJâdrienfis,peruiâqua uenerantiniêcu/ ti,magna in cis edidcrûtcaîdc,captiq5ca:teri,amp;fanteurbis Antiochieportasadpalûde* ligaiffpedîâtibusfupcrne'Annochenis,fecurifuntpercuffi,eorûq(C3pitainutbemma chinis^pietßa.Fuitcxindenoßris quietiorfecuriortÿinpabulationêfrumêtationcmr? acceflus.Interca dies aduenit Chrißianis facratiiïîma natalis domini, cuius folennibus rite celebratis, cûlaetitiæ 6C epulationibus ex more indulgeret, folito magis intelIcdS eß,in quâomniuufui humane necefl'ariarûrêrûpenuriâ,egeflatê^eratucntû,necfpes ulla uidebat meliorisfuturæcômeatuûcopiæ,niuibus glacieper mediahyemeeria ceflantehoßeitineraimpediêtibus, ôdin caßris ubiqj murmurationcs acmalediâain principesaudiebant3utapparet,autobfidionêfolucnd5,malignoqiannitcporepcrini micas regiones uadendn,aut dura omniû morte per inediâmoriendû.Fatet uero ingc* fj nueRobertusfancßiRemigij monachus,àquofcn'ptorehæccertiorafumunt:Fatctur Guilelmus fiCipfe feriptor Galliens,unicû fuiße Bohemundû principêltalicû,q difficil limis his têporibus exercitu fuo côfilio,fua prudêtia, amp;nbsp;animi màgnitudincferuauerit: na ut omiftamus côcionê ad milites habita, qua illû facit Robertus eorû ahitnoscôfir* mafle,rê in ducû ^cerû exercitus cofilio eatenus difeuti curauif, ut aliquid folidioris remCidij tâtis malis,tantis omniû pcriculis adhiberet.Ceciditcp in eûadbibêdæ4)nifiogt; nis periculû,fjbi amp;nbsp;Flâdriêfi comitiimpofitû eß onus, ut cû trigin ta milibus ex omi ex* creitu felc(ßis,quo placeret ducêtes,ab expugnatis hoßiü caflellis annonâ exercitiliim portarêf. Qui Damafeenos eô capaciores, que lôgius ab Antiochia recedutiouaden* tes,magnâ omnifariâ rerû fecerût prædâ. Cam uero dum Antiochia uerfus abigi eft cœ ptû.tumultus in regione maximi undicç funt concitati.Forteper id têporis Saraceniô^ Turci,quotquotab Hierofolymis, Aleph amp;Damafcoeducipotuerât,in exercituqua* draginta miliû coadiobfeHàe Antiochiæ opê ferre coßitueranf. Qui tumulru exaudi* to.certiores fadti Chrißianos fame cópulfos prædatû aducnißc,in illos duxcrnt,nifflia quafi côfidêtia fuf,nc aliq noßrorfl uel nimia pars euaderet, oia in circuitu copleuerfi^ Chrißiani aut dißipatas aggrefli turmas cößciebät, ut prius ad dimidiä caefi foerint infi

deles

t r B E R Qjr A R T V k

partem, fatfs intellexcrint fuifïè confulti'us imitis copfjs ftruda acie deccrncre, hoftium qui euaferant cædcm, fuga dilabentibus, magnum Chn'ftianis eo ex præliô additur adiumcntû,quod cameli, mulæ ÔC afîni ingens iumcntorû uis capta maiorê co-portandi annonam pracbuit facultatê. Sed étant in caftris tune tes plurimû turbatæ, qcP aoftes eruptione maximis conatibus fadla extremû uallûjquod lÔgtus à caftello aberat PerfregerSt. Fadoq; impetu maxime' in Podiëfîs epifeopi tëtoria,c£des in'noftris baud S'^aquâ mediocris eft cômiflà. Vt opportune ad BohemSdi comitiftÿ reditu nô magis ®ï£ultatû fit in caftris,leuata fame redditâ abundantiâ,^ pauori,quo meefta omnium an §dgt;âtur pcdtora,confidcntiâ fuccefiîffe. Fuit tamê paruo tempore in caftris annonæ a-®undantia,quod nullis dietim,utaflbletimportâtlbus,ea mortaliûmultitudo quicquid “ohemûdus Flandrenfifcj côuexerât breui côftimpfit. Vnde atrociores folito uoces iii principes exercitas nadiri coeptæ,linquêdos efle tâ crudeles uiros, g tot mortaliû miliâ h ’nfînitis obieefta periculis,ad extremû fame côfîci fincrêt.Nec fatis ualucrût BohemOdï OucS omniû maxime popularis uerba, quac publica primû caftrorû area, poft ubiep cô-fionabundus exhortâdo habuit,quin fugam multi cœperint meditari, primufej Petrus ^rcniitajpoftGuilelmus Carpêtarius Frâciç regû fanguine genitus noeftu dilapfi,caftrà Ofleruere.Infecutus eos Tancredus Bohemûdinepos de fuga retradîos ad Bohemudï ’ftoriapduxit.Vbi Guilelmus Vgoni Magno cius côfobrino ægre' id dedecus tolerâtï fociliatus, nouo adaeftus eft militiæ facramêto. Et tarnen poft per aliâ occafionê caftris funifua cohorte emilTus omiû Chriftianorû primus ftgnorû defertor eft fadîus, maloc^ «lus exemplo gplures dimitti poftulauerût,qui tot numero fuerût, ut principes mœftij Quod prohibere nequiiîènt, uerbis fîngultu interruptis abeundi fecerint poteftatê, mi-maxima pars exercitus, nifi opem deus nofter ab hoftiû imprudêtia attuliflet. Uutn em ea abituros aeque'ac manfuros teneret mœftitia, nûcius eft allarus coadîos ad Areth oppidû Turcos milia armatorû innumera ad caftra inuadêda circûfidendaq? ad-p UenifTe, Lætati funt uerô eo nuncio Chriftiani,amp; in primis in profedîionê parati,oblatâ tflè occafionêrat(,aut morte oppctêdi,quam famis horrore amp;nbsp;fugç ignominia ducerêi potiorê, aut hoftibus deletis,uiâ perferêdis cômeatibus aperiendi. itaep principibus re *nconcilio difcuflà,placuit parte tantûmodo neceflaria caftrorû euftodiæ relilt;fta,cæte-tos oês fub colle leniter caftigato caftris amp;nbsp;amni jîximo in acie,ut impetituris hoftibuà Pugnâdi collatis fignis copia fieret,côtinere.Cohortes tamê decem equitû ad aurorani praemiflae funt.quibus eft im pcratû,ut Antiochia inter amp;nbsp;Areth oppidû obliquo ad la-^uniitineredilpofitisinfidtjs, hoftes cùm pugnareturà tergoinuaderêt.Turci uerô ab ^xploratoribus certiores fa dTi noftros copias caftris in acic eduxiffc,Ô(^ ipfî rapidû edu-^we.Fadi(çinconfpecftû,amp; ficclamores ex^entismoreadiÿderaluftulerût,iènfim rn pfæter coafuetudinem progreflî, pedes pene pedibus contulerût. Noftris autem nullà •nilitaris difciplinæ attentior fuerat cura,^ fcutatos,ô(f eos omnes,qui tegerentur arma ^ura in frôtelocare,ragittarû,quibusillipraîualêt,i(ftustâdiuinanes reddituros, quoad jj polTcnt impetu cum lanceis fado,gladijs rem gercre. Ortoitaqj à Turcis pugnæ initié prælium atrox,amp; cædes utrincç maxima, fed in Turcis maior cómittebatur, nee ftatim 3pparuit,qui forêt fuperiores euafurûnoftros eni fortitudo,illos multitudo adiuuabati ^tin cadentiû locû fuccedêtibus integris femper Turcorû actes, qualis ab initio fuerat, Integra uideretur. Nec turbauit primam illorumaciem equitatusChriftianorum, qui •nCdijs eruperat: fatftus à tergo impetusmam Turcorû pars magna, quæ à primis iuorû globis femota locû pugnae nodum uiderat, in noftros côuerfa équités repugnauit. Sed dum pari in fronte audacia'pugnatur,Turci fua potius faciente animorû debilitate atc^ Inconftâtia,^ hoftium folito maiore conatu impulfi, praeter noftrorum ipem in fugam ûjntuerfhPrementefi^ noftri adeô fugientibus funtimmixti,utunicus globus,unica a-cies uideretur, maximufeç tune ab equitatu Chriftianorû, quiinfidiatum mifîus fuerat, 'tuâu^ eft captus, quod aciem Turcorû extrem â, ut diximus integram, dum in fugani ß^ipfacum altjs fe proripit,cacfa,uulneribûfi5 crebris appetitâ,nullo côfiftcre loco per-•nifit.Qpâdiu uerô per campos fuga fuit,multos iumenti uelocitas,plurimos cùmleuis *rmatura,tum pedû pernicitas reddidit faluos.Scd cùm eft uentû ad ponté fcrreum,cg-lt;leminTurcis maxima committi eft cœptum, quod eo pote paucos in tranfitum acci-

Blonduft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T pienté

picntc,globus tranfirc conantiiim à tcrgo confodtebatur,ut multi in notiflîmâ uortigi' Ê nofi amnis uoracitatem fe précipités egcrint, eörumlt;^ partem iumenti uirtus,parte na-tandi peritia iuuit, pars maxima eft abforpta:fuifq? is ulrimus perfequcndi 1 ocus, quod noftri iumentis impedimentifcp ingentcm uim ab hoftc fugiente rclidis, certatim dirP piendis fpoliandiftç cacfis fedulo intenderunt. Ncc fuit ducû Chriftianorum quifpiatn, qui milites omnium egcnos à prçda cenfucrit reuoc3dos,uel co maxime,quod Turcos noucrant confueuifte,quamcuncp per occafionem ftatiuis cgrederent,annona in quot dies folliculis deferrc.Reuerfi in caftra nôftri,quanquâ re optime'gefta, laeti lubilâteft^ erant,à commeatuum tarnen pcnuria mocrorc no confici nequiucrût, quoufq; Armenif fieSurianiitinerametuTurcorumlibcratanatfti, commeatuum copiam conuexcrunf. Turci cnim.qui ad dimidiü tanti excrcitus cuaferant, Arcth oppidi in quod cofugcrant munitionibus diffiOjillo direpto incenfoc^ abierfit. Paulo poft qui Antiochiæprçfidio inerâtSaraceni à Suldano Babylonig immiftï,nolt;ftu urbe dila p O omia itinera reddebâj infefta,adeô ut fames in caftra breuiapparueritreditura:quamobrem in ChriftianorûP côcilio adlum eft,caftella duo portis oppoOta ciuitatis tam propinquo cxcitari loco,ut cxeundiredeundicÿ facultas hoftibus adimcrctur. Et quia fabrorum opcrariorum(ÿ,8^ quæ id rcquirebat opus inftrumentorum haudquaquâ fatis in caftris erat,Bohcniundo amp;nbsp;S.Egidq comiti datum eft negocium,ut à portu S.Symeonis ca peterent fupplcmen ta.Iueruntcj duces, quincp millia équités peditefeç praefidio adducêtes.Id quum hoftes aut de mœnibus uidiflent, aut aliter refeiflent, edutftu quicquid incrat roboris ad quin--decim millia Saracenos idoneis locis infidiari curarût. Redeuntefeç rc confe(?îa quarto die Chriftiani iter tuto cmenfi,pontcm amnis ad caftra ducentem propc attigcrât,cun» ä fronte oppidani magna manus,8e à tergo,à lateribufqj.qui infîdiati fuerât,eruperunt. T antaeç fuit impetentium moles,ut Bohemundo Comiticç fatis ac fupra fuerit repenti' na fuga in montêproximû in expeditionibus fcrccipcre.Sê fubita in noftris impediti^ ribus ad mille uirum caedes eft cômifTa.Tunccç illico in caftris nô magis folita ôinotiiii ma Barbarorû uociferatio infultantium exaudita, quàm noftrorum qui interficiebâtur Ü ciulatio intelIctfta.Nec potuerût in tam fubita requotquotcaftris inerâtnotrepidare. Animis tamê eueftigio reaflumptis Gothfrcdû Bolonicn.ducem cum qs omnibus, qui arma primi ccperât,iuftum eft laborantib.prgfidio aduolarc.Et iam hoftesBohemSdo in montibus rclitfto ,in caftra irrumperc conftituerât, pontemcç occupauerant,quêca' ftrisurbi pariter proximûnoftros obfidionis initioædificafte docuimus.Plurimûuero luuit Gothfrcdum rei militaris peritia, quo fac7um ex optimis quibuftç equitibuscU' neum,côfcrtiftîmos,quipontem ultra citrat^ fie mediûobtinebât,hoftesdeturbareiuf lît. Quod illico magno urgêtiffimoq? conatu ut fieret,noftri emittuntur, fieprimacunci acies in pontem incipit perrumpere. Multi infidèles amnem inter ÔC caftra à fugictibus funtrclitfti.quos noftri ex caftris turmatim accurrêtescæde fubita confecerût. Cuneus interim,in cuius frète Gothfredus pugnabat obtinuit.ÔC hoftiû multi partim in co cpi, partim in fluuiû funt deietfti. Potuitep Gothfredus altera in amnis ripa magna hoftium cardem ederc:fed animo totis conatibus in Bohemundi Comirifij! S.Egidq adiutorium H ferebatunut pro fua accurrendi cclcritate codem in tempore hinc hoftes offenderit,fÇ' forum ex noftris fpolia legentes, capitacp truncantes in urbem dcfcrenda, inde Bobc-mundumComitemq! cum maiorccopiarum partefaluosde fuo aduentu certioresf^ tftos,dc mote uiderit defeendetes. Itatp Gothfredus fatftam in nofiris cædêdeboiteuf turus,fiCtanqu5 defideratis Chriftianis infidcliu fanguincperetaturus,quotquotfpoli3 bât occidit,inter quos fuit Bacman Cafifiani regis filius natu maior.Dum his duobusin locis ad ponté,ad fadam priorem in noftris cgdem res gcritur,infidelcs qui extra up bcm crant multa armatorS millia, alios Antiochia auxilioeuocarunt,reintegratunitf eft ad pontem praclium.Quo in tempore Bohcmûdus amp;nbsp;Comes fuas Gothfredi copqs coniunxerunt, Tribufep his ducibus ftrutfta trifariam acie rem gcrcrc placuit, utprima Gothfrcdus,Comes S.Egidrj fecundam,tcrtiamducerctBohemundus.Templumerat Saracenorûritu,Machoni,utilliuocant,de0dicatû,à porta urbis,quam indcappellant Machonariam, fiC pariter in noftra perferente caftra dimidio diftans ftadio : cum ad ponté,ut diximus,pugnaretur, fubfidia hoftiu cum uexillis ad Machonis ingétem uim

L I B E R QJV A R T V S* quot;

diicum Äf præftannnimorâ militum firmata,quicquid foil ad portam mtcrcedebaf Ma 'Chonariain compleucrant. Itacp Gothfredus ad pontem rediturus, fiC fi potuit fecûdum amnis npâ per fagi ttæ iaôîS ab hofte remotus ducere, Saracenos maluit ad porta: ante-ftiuralia fiâtes Hnpeterc,i1fifi$dcturbatis intra ^murale, ad circûdutîla ab initio bel-‘'ôfugtennbuSjin fubfidia ad Machonariâ hçrentia eft delatus.Suftinuit ue-to impetû, attç ad decem, quod una habet iliorum legio, uexilla protulit Saraccnus,ul pedêreferie coaôus fuerit Gothfredus. Sed illico fuccedens,unamcß ex duabus aciçm bciens S.Egidtj Cornes reprefïît hoftc: pariter Saracenusalia fubmittês decem uexilli ’ioftrosrepuhiret,nifiinftansâtergoBohemundus fubuenifîèttpugnaqj atrox nullo quem cepiflet locum deferente committebatur:amp;: illis exutrifi^ qui ad pontem leiii decertabant praelio,ad fuos fe rccipiêtibusjoto ferme Chrillianorum infîdeliumtç loboreres eft gefta. Sed tardiufculc tûc qd* femper alias primo fruftratus impetu côfuc *■31 Saracenus T urcûfue flaccefcere,accepit:nô ein prius ccflerc,amp; in fugam pêdere coè perût.q Admirrhatis fuis partim interfedlis,partim capti.s,fe fine ducibus pugnare uidç ïunt.Fuitcjà noftris non quidê fuga,fed acieexcedcndilicentialaxiorinchoata.Quod dSChriftiani duces captos Admirrhatos in caftra duci curât,nônulli uulneribus,plure$ labore confetflfidata illis deducendis præfidia fequcbâtur.Cæfa funt eo die infîdeliû ad Suin(Çmillia,feptem capta,in quibusduodecimfueruntAdmirrhati,regibus potêtatu pares,quos Babylonis Soldanus Antiochiæ praefîdio immigrât cÔferuâdæ. Exnoftris aûtprætcr primos mille, defiderati funt quingêti. SecundS cam uidloriâde hoftepera-ftam.caftellis quæ fuerât deftinata,excitandis duces intenderût.Primumcç ad Macho-nis templum ea ædificarut ratione,ut quû totum compledïeretur templum, ad pontem «tiamdudisbrachijs pertineret, ciufcß cuftodiaRaimundo S.Egidtj Comiti eft com-^ifTa. Ad ulteriorem uerô urbis partem,qugcaftris auerfa môti adhæret,uallis eftipfos fntermôtcs, ideo incolis armentjfiç tuta, quod nullus in earn, nifîper urbem mediâ,aut P ExtraadMachonariæportæpromuraliaeftacceftus.Noftriita(Çprçda:magisfaciêdf, ‘ Çalia diufti caufa earn in uallem fub Antiochiæ mœnibus pcnetrarunt, amp;nbsp;poft fadam

3nnong,ÔC armentorum,ipforumcp mortalium in agris rcpertorum ingentem prçdam; •nuentuminea monafterifî indiruti olim oppidiruinisædifîcatum cômunierunt.Quà fxtnunitione, quod ufu poftca eft intelledlQ, apparebat omnê urbis parte caftris auer-fïm undiqî claufam reddi. Quumcç duces quêilli præficerent munitioniin côcilio agi-^antes, null û qui fe pcriculo obiedlaretinuenirent, Tâcredus Bohemûdinepos maiori •olito audlus ftipêdio earn fibi prouinciâ aflumpfit, Tantiq; fuit ea duo excitaflè caftel-‘MtCalfianus rex ob recens acceptû in prælio incommoda animo fradlus, fimul oc fafionemmachinâdi do!iquærerefatagês,inducias pctierit deditioni faciêdæ,utdice-‘^3t,pracludiô futuras:quæ tâto utriufqt èxercitus gaudio côceftæ acceptæq; fût,ut fadla fotius deditio uideret.noftris in urbe,hoftibus in caftris liberiore côfîdentia côuerfan-dbus.Turbau)t uerô eas Voionis egregtj militis Gallici necis cafus,quê noftroru mili-

uirtu{ê,ut fît,in colloquio extollentem Turci milites fuffbderût.Forte' per eas indu das Pyrrhus quidam Antiochenus ciuis præftantiirimus geftarû à Bohemundo rerum Omni in Syria clarifïimarO fama alledus, ilium uidere, ilium per interprété alloqui cu-J3uit,adeoq^ illius fuauiffimis moribus dcledlatus eft,uturbêei Antiochiamdominio •ubijeerefit pollicitus. Sed Bohemundus quod publicum per deditioncm breui futurî ^Pparebat,fuû ut fieri quæreret,adduci nô potuit. Inducijs poftea,ut diximus.turbatis, ’^uncios Pyrrhus occultos primû, poft filium quem haberet unicum obfidê mifit, id ^axime orans,ut Bohemundus propi iâ tenendâ dominio acciperet ciuitatem.Eac^ re “Oliem.udo cum moleftia refer ente in côcilio difcullà,uicit côcors fcntêna,Bohemun-Qoduci preftantiflîmo permittcndâfua uiri induftria capiendâ Antiochiam,quç fi pu-blica parta effet ui(ftoria,ultro il 11 fnerit conferêda.Igitur côftituta ad faeinus notftc, Bo “cmûdusomnesChriftianorû copias, quibuscaftrorum cuftodia indigere nô eftuifà* pcrfimulationêprædæ môtanis faciendæ interdiu educit,ôf uallem proximâ circuma-ouseftjquoufc^ ad notftem concubiam præmifft audaciores quitgt; fcalis,quas Pyrrhus jniummo fuftentaret muro confcenderunt,ôf propugnaculis Chriftiano munitis præ-idio, portaurbis Pyrrhi euftodiæ commifra,noftro equitatui eft aperta, Ingrefiis Ati-

Blondus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T z tiochiani

lî® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE CA DIS SECrNDAB

tfoch/am ChH(lfanis,inTurcos SaracenoRç milite» mcrccnanos cftræuit3,amp;cum pU' H blko noftrerum ediélo uox una uhitç audirctur parcendum cflc ciuibus, omnis fcxujgt; omnifqt Antiochenorîï ætas nullo Iardente partim in montana, partim noftia migrauil caftra.Nam cùm CalTianus rex Admirrhati ßabyloniaepratfidto adiuuäterefiQcrct, iiv crmis multitudo inter pugnatores per node obucrfata periculis no care bat. Scd pri^ mum iHiicefcere dies coepit, Caiïianus in môte.s confirgir, Sgt;C mercenary Turci ôC Sara* ceni arcis ipfi cofugio funtferuati:fuit uerô tâtirs Caifiani fugientis rimor, ut uiâàno ftrorum côfuetudine auerfam tencre nefcinerit.quê Armentj obuiû obtruncauerûi : ü à noftris eodem quo urbs capta eft die, arcis expugnatio intcntata eft. Etat ucro atx,ut oftèdimuSjCeIfo in môtis Cupercilfo munitilfima.quac noftrotd conatus facile redderet inanes,ut nô immerito ea in temeraria oppugnationc clades maxima fit accepta,tnultis mortuis, plurimis uulneratisu'n quels fu«t Bohcmudu.s, qui fœmur faucios aliquot dies maiorib.Ô^fummcnecelIârijs abltinereprçlijs cftcoadus.Pofttra dicnefiro in ciuitate^ cxcrcituquiefcête,qui de fummis excubabâtmeenium turribus, puîucrcm clamauerilf î* denfiffinium notilfimanoftris quaptimum uenerant uia ad ferreum pôtein efiè. Credi tumtj cfi tcincre'jÂ.' uulgo acclatnatû.ciTc AlexiumCôftantinopolitanumlmp.quiau* xilio,ficutIxpenuineropollicitus fuerar, cS copijs adueniret. Subito tn co ceirantent*

' more, certiaitulerunt Armeniorumnuncij Corbanâ elfe Perfarum regis inilitiæprind pem,quimaxi:r.o cótracQum ftudio exercitum copias habentem innumcrastufâdadii cerctÂntiochiâ,Slt;fccuin redire Senfadolum,que Caiïîanus pater folicitandum ßaby* loniar Soldano per occalîonê induciarum proximo têporc, nbsp;ea ut côftabat caufa cuni

Chriftianis côftituîaruin Antiochia emifiiïèt. Prima ucro in côfpecflu nofirorum Cor* banam ad pontem ferreum fecit caftra, tjfcß poftridic motis longiufcula per motes cit* cumadlus uia arci proxime acceflît, quî Senfadolo iubête oaui am nouls Saracetio* rum præfidijs cômuniuir. Meta tus loco cafira Corbanâ ipfo aduentus die nô minore q noliri priu» temeritate ufus efi.linmtfns nanqj per arcem furcntinus,ô(f nuilo duâis or* dinecopijs,Antiochiamrecipereintentauit.Tantauerofacf}a eiî Barbarorûftragcs,ut û iuftum uiderct exercitum eo die à noftris carfam : nec tamè ea celfit noftris uiôoriain* cruêta,quin tam multi uulncribu» débilitât! lunr,ut primo tjd ad arcis oppugnationent accepta erat,hoc recentt accldête incômodo,ducej noftri côftituere fint coadîijnô fflê prius cum hofte,etiâlaccnante confligendum,quàm Bohemundus ctrterl uulncratl pofTcnt prçltjsinterelTc.Omnifcp pofthacnoftroru consens intêttorccuraadhibicus.ut arcem omnem ab urbis munitionibus per oppofita repag rla,fuccifo.s lata fofiâ nicatu^ amp;nbsp;muros alicubi excitatos excluderêt. Suntep locis idonci» C4ftella,amp;.' ,ppugnacu!a,c5 t/gnationibus tabulatifij oppofita,dc quibus noftri in ftationes adhibifi cas munitioc* abhoftibusfaluas redderêc.Êa dum fiegerunt,fama aduentus liofiiQ exercitus Arme* nio.s,Suriano8,amp;cçteros noftris fauerelolitot.ab annona caftris Antiochiçimportâda deterruit.fiCnc importarct,curam iulfii Corbanâ d.ligentiffima haberc.Q;jiequid nero frumêti.quod parum fuifte côftat.in urbe crat,breui eft côfjmp(um,ut famcnoiWopi* nione celerius iirgeri cœpcrint.Eratcj omnis leuandg illius fpes in Implt; Alexio fifa,qui H petitum ff penumero cômeatum mittereipoponderar,mouerattp domo ilium naiilbus defcrens.Et iam Philomena oppidum applicuerat,cum us lis perfuga fignorume^ défit tor Stephanus Carnott cornes,quem inter primarios expeditionis duces numerate co* fueuimus,illi obuius de noftro exercitu alt;ftum,6C ornes quofcunrp fames nô côfeceraf, hoftili gladio cæfo3,aut capto» nundauit.Quo cm die primum Corbanâ cummaximo exercituillo Antiochig appropinquate uifu» eft,multi ex noftris ignuui homines,falud ut exiftiinarut fuç fuga côfulucrût,inter quos Stephanus ille ä getis nobilitatc famofioi fuit.Fadum cç eft eo rumore ad maris liitora perlato,ut quotquot mercator« nauesfiu* mêta adduxerant.portu amp;nbsp;littore ad quod in ancoris ftarêt rcli(fto,in alt3 fe receperint. Et crût profeefto Chriftianorû in Antiochia res affli(ftae,ut apparei et omnia defperatio* nis plena propediê futura,nifi deus nofter Chriftianorû falutem tutelamc^ fibi elfe cot' di miraculo oftêdifier.Nanqt lancea.quæ lefu Chrifti latu» in cruce aperuif per fpmt»ft uiroreligiofo falt;ft«â reuelationcin S, Andreae ccclcfia eftreperta:quodiuinarprofe01®-nis figno in magnâ fpem credi aniinia duces cum hoftibus côfligere ftatuerunuMij^fiil

A funt Hcrlinus SifPetrus eremita fide publica à Corbanä habita,qui prgliû in tertiä dieni denunciäteSjilli ne detredaret pro uiribTuaderêt: cumcç is elatifiTimis ufus uerbis no fa tis annuere uidcret,uicit in nofirorS cöcilio fentêtia,cducêdas in aciê copias,ut aut ter^ ritus hoftis fugies,fe tâta moleftia, quac haud ^cul ab obfidioe aberat,liberaret,aut fi c5 flidäirct.noftriß uicfi:oriâ,quæ certà Ôlt; in manib haberet, nó minus Antiochia redde-, têt pacatä,q omnê Syria,ficut breui uidebat futurû,nomini fubîjcerct Chriftiano.SecS dû quae deliberata Podiêfis epifcop. ^d fui offictj fuit,oês nofiri exercitus mortales triduo ieiunare,ô^unicç rei diuinç fupplicaiionibufiß uacare curauit.Qua aut die hoftêin uadi placuit, qua ab aduêtu Corbanâ fecûdâ fupra uigcfimâ fuifle uidemus,partit! funt duces exercitu in fex partes, qbus eflet Icgionib.appellatio.Earû primae Vgo magnus, •êcûdg Gothfredus Bolionius Normânus cornes, Robertus tertiæ prçfuinôt^ in quarta

xum ßohemudus ciî tel edits, praeter fuas ex omni exercitu cohortibus fubfidio cçteris îffutiirus.Et comiti S.Egidij Antiochiae cura cuftodiac demâdata.MoturS uerô exerci-tumamp;: foras in planitiê exiturû folênis iacerdotû,monachorû religioforû pôpa præ-carminib.facris falute SCuicfloria exercitus,preccs ad deu fupplicationefcç efîü-dès.Occupaucrat Corbanâ cû infideliû exercitu à fupremo môtis uertice.ad que arx fits eft,ufcp ad infimos colles planitiei ampliffimaccôtinentcs, ab hifi^ collibus adFarfat sninê ab urbe recedentS cäpus duo millia palTuS intercedit,quätocp ab urbe Antiochia tcceditjCO eäpeftris regio il 1 a ab imis collib.ad amnê magis diffundit.Egreffi itacp por tsMachonaria Chriftiani duces eû oêm câpn,qcolicprtmö ÔCamnêfubhoftiûftatiuis f^agis munitis caftris intercedebat occupauere.Et Corbonâ coll is parte fibi 8gt;C prgto tijscohortib.fuis retêta,cacteras oês copias in côtiguâ collibus ab hofte auerfîs planitiê deduxit.ut noftris.fi pugnare cû illis uoluerint,concefsû fucrit ab amnis ripa in medios C tsposflexâ aciê côiicrterc.Prima aût legio finiftru cornu patêtibus in câpis faciès Vgo

magni fuit. Et fextâ quæ dextrû cflèt cornu fub collc,quê Corbanâ infederat,tenuic oohemûdusj^ximii^ fuerût Bohemûdo Gothfredus,Vgoni Bodiêfis epifcopuSjCo--Jrtês Normânus Tâcredufip mediâ aciê tenuere.Prius tn pugnari cœptû eiret,infi'dc-lfs.ala quæ in câpos uergebat lôgifiîmé extèfii Chriftianos dû gereref pfæliû à terge» ’nuadcrecôftitucrât.Qd' cû effet â noftris illico iritellc(fîû,fümptis ab omni acie turmis tôhortibuf(ÿ,f€ptimâ legionê conflatâRainaIdo Bohcmûdi cÔmilitoni ducendâ attri-ßuerut.Ifqj iuffus extra côftitutû principio ordinê in nouiffîmâ hoffiû alâ duxit,primus omntu Vgo magnus intulitfigna,hoftif($éregioneoppofitus,præliûdctre(ffauit.Secu tusuero eft q proximus cratPodièfîs cpiicopus,fiCfubinde Gothfredus fuis quifeç locis tçra acriter gerêtes:maior tn in Gothfredü uis hoftiû incubuit,ui Bohemundus fuppe-t’ssilli afferre fit coadlus, in que illico pari penè impetu totû Corbanâ exercitus robur dîfcèdit.Fuit eo die cerncre,qd duo prçftâtiffîmi duces Gothfredus ÔCBohemûdus fa-itiaonii ea expeditiôe celeberrimi ualerêt.Erat efft maior hoftiû moles, cui ut refifte-û t«idonei uidererit. Et pugnâtes in medio proximi illis Tâcredus Comeftj Normânus 31U0 Si ipfiprementis hoftis pôderelaborabât.AcciucratueroVgonêpræfidioBohe-•ttSdusSed is moturus feptimâ uidês legiohê àlonga hoftiû ala premi,in illiUs fuccurfû MebatjCum iterû ÔC itê tertio ad Bohemûdi Tâcredicp fuppetias uocatus acceflît.La-^orauerut tres fimul iundi duces,ut dura pari penêFortuna cçdes utrinq^ inChriftianis ^sracentfc^ maxima cômittit,locû poffent retinere, quibus uel leui momêto gradu de-turbatis extrema fors àd intcrnecionêfuerat fubeûda. Sed dum ea utrobiqp audacia, ea ‘Ottitudine pugnat, flâma ignis in colle, que Corbanâ ténebat de arenti ftipula in id pa tata emicâs,noftros qd ea fibi uellet ignorâtes terruit.Et ijs q monté tenebât arduû infi-dclibus illico uifa flâma,rapidû mouètibus in noftris trepidatû eft legi5ibus,unoquolt;p patiiudicio exiftimâte intégras fore hoftiû copias,quib.fcffi refiftere nequiuiffent.Sed 9uod poftea a captis magnatibus eft feitû, iuflêrat defcêfurus in collé Corbanâ, agafo-p^iquibus impediméta eflênt cômendata,â primû ipfe uidoria defperâs, co fignificaf •nincêdio,emigrare.Noftris ideo fe magis folito côtinentibus, hoftes pariter oculis in Jgnem Corbanâ principis fui prætoria intêti fe côtinuerc. Sed tânïé Raimûdus cum «ptima legionepræliû nullatenus intermifit, cuius tulit Fortuna,- ut dû alâ illi oppofitâ

Blondus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T 3 princeps

Xii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E C A D I s S E C V N D AE

princcps Corbana.S^rcmonor efletjpnmâ omniö tn motes reuocat, ille pn'ndpio fcO' E firn recedentes infecutus in fuga cóuerterit,qua côfpecîla fuga multitudo omnis paritef à fuo principe reuocata,dum in recefTum penderetjfœdiffimam cÓmifit fugam: tum no ftri inflate territos,fugientefcç interficerc,hoflifcç nullä nifi in motis amp;nbsp;arcis reccptionc fpem habere. Corbanä ipfc noftros in monté fuccedere cernens, cotra ac coftitucrat.in planifié ucl ea ratione defcendit,quod fua cohors prætoria uelocibus equis.uelociotP hufcÿ camelis Qé dromedarijs ufa impeditis in mötium itineribus fecum periclitatura fit uifa,ncc prius deflitit fugere,t^ ad ponté ferreum efl pcruentü.Qua in fugæ cóucrfione à mótibus arduis ad planitié faéia deflituti funt omni ducis præGdio Saraceni,üt paucis iumcntoru uelocitate prolapfis, cætera multitudo, SC quidé ingens paflim à noftris, SC nullocum periculofueritintercepta. Quinetiâ agafonescum impedimentis priufi$’ fe in tuta recipere potuerint intercepti funt.Fuit ucrö noflris animus fugienté Corbanant inlequi,ièd uefpertino iam facefcente crepufculo dcfinere fatius cft uifum.Cædcm eius diet iatflâ in hoflib.quâingentéfuiflec5flat,oines fcriptorcs in centûmilliarcfcrûnnec F potuifle tenemus tot in môtis côuallibus,tanta camporû planitie difperfam certo recê' fcri numero earn cadauerû multitudiné.Reuerfi in urbé læti ouâtefa duces altero baud quaq leui gaudio funt affetflfquod Admirrhatus arci praefetflus.ea Bohemûdo fila nO' lt;fle dedfta,Chrtflianus eflfatflus. Id folum in faciéda deditiôe padus, ut qui ex cohorte fua fidéChriftf noilct fufcipere,cum rebus fuis abirc permitterent. Poflera diecum pu* bifco edicflo fpolfa eflent lecfla,infpelt;flaq3,ut aequali fadla partitione,dUces pro attribil-ti s fibi quifcp legionibus fortfrent,reperd funt prgter mularû,afinorum,equor0,Slt;f alfO' rum animalium numéro ingenté cameli quindecim mille. Tâta item fuit annonæin ca« ftris ftationibufue hofliû repertæ copia,ut abundâtiora urbe Antiochia ac planererunt omniû opulétafint reddita. Rebus Antiochiæ ad earn tranquillitaté nono tandé méfc, poflq obfideri cœpta efl perdutflis, céfuerût in côcilio duces mittendûad Alcxiûlmp. oratoré,quifllâofferretfuoipfiusarbitrio poIfidendâjSC utlegationiaccederetautork taSjVgo magnus oratoriuit,Alexiuf(ÿ fibi confcius.qmalépromiffiones expeditfonis ö ducibus fa (fias ferualTct, SC proinde aliqué fubelTe tâtac urbis traditiÔi dolSucritus,cam accipere rcnuft.Qua exlegatione tam infelici,^ indebita id maximû noflri acceperiint ancômodum, quod Vgo magnus febrc correptus, Côflâtinopoli tue obfjt. Eaeç amifii præ flantiffimi ducis dolori indignitate accedéte, quâ noflri ä refponfîone Alexij con^ ceperâr,falt;flû efl,ut palàm dicere occœpcrint omnes fidem,quâ nec feruauerat,nccfer^ uaturus uideret Alexius,nequaquâ illi feruandâ elle. Adû cxinde efl in côcilio,incun^ da ne tune temporis eflet in Hierofolymâ expeditio. Per menfem uerô lulium qui tune erat, perq; futures Auguflû 8C .Septembré ea in regtone qua iter efl ab Antiochia Hic.' rofolymä fob's ardoribus exufla.raræ nimis ÔC tenues funt aquæ, ÔC quod eft cófequens herbæ in iumentoru exercitus pabulu defuiiTent. Vnde edi(ftS,ut diuifos per oppfdaSi eaftella milites finguli dimitterét duces, Calendifcç Otftobris oés in profedionc para» Antiochiæ adeflent. Ad eius habiti cociltj dié Podiéfis epifcop.febre correptus ex caU' matfbus c5tra(fla,Kal. Augufti interqi. Nec taméinterea Saracenos noftri quictos elft H finebât,quin ad remotas regiones,0C quae prius quietæ fuerât penetrâtes,captiuos prf* damc^ abigebantjComefcß S.Egidtj urbé aggreffus Albariâ oppugnauit,ô^ cum capere nequiuiflet,oés in illius agro captos mortales,q facro perfundi baptifmatc noluerût,in terfici iufitt.Interim Chriftianç expeditionis duces,amp; ad prpfixum Kal.Otftobriödiem Antiochiæ côuencrunt,n5 tarnen qua fperabat celeritate profetfti funt,^d nulla magis caufa aut ratione alia faéîû uidetur,^ quia multi aduencrât ab Europa milites,quib.ar^ ma,equos uellé dari oportuit, 8C interim multi ad urbes oppidai^ dCcaftella.in quib. çfliua duxerât reucrtebant.Cum Kal.Nouébribus iam propinquâtibus duces cóftituif fent effe proficifcendu,Bohemüdus in procerutn cócilio,ac multitudinis cóuentu An* tiochiâ foléni forma ficut promiflum fuerat,fibi poftulauit permitti,cpterif4 omnib.fa/ eile cófentientibus S.Egidtj comes inuidia,ut uidet dutftus rcftitit.Eo maxime prptéio recufationi colore,quod ea ciuitas in uim iuraméti quo Bohemûdus Alexio Imp^Con* ftantinopolitano omné obligauerat€Kpeditioné,illi uel inimico homini debcref.Qu» in eötrouerfia c2 diu principes altercarét,necBohemûdû defereret multitudo,obtlnue röt expcditióis epifcopi,abbates ÖCfacerdotes cä partim affenfu fibicômitti ex arbitrio

terminan*

Liber q_v a r t v s*

A tcrminâdâ.Cocefîèrijtcp oês in bafilicæ S.Pctri faccllii cathedra ucncratS,qùa pnnceps ipCe apoftolorum Antiochenus patriarcha côfueuerat infidere. Et hQc maxime in mo-tlufnfcdandâtollendâcç cam c5troüernâcêftier5t,utBohemudus princcps Antiochig df.ciaratuSjCaftra quêadmodu antea cS coptjs ufcp ad côfummatâ uidoriâ fcqueretjCO^ inesuerô S.Egidq eadê qua cgteri principes SCexpcditionis primatij rcligioneiuramê^ tifolutufe aut obligatu eiîe gquanimiter toIcraret.Secundû id latû arbitriû côuentu fo-luto, Raimûdus S.Egidq cornes CaiTiani palatiû in Antiochia Ornatiflimß fimul fiC mu mtinimûi^dà capta uibcinhabitaflet,armatiscoplcuit.Etport;ridiccçtcris omnibus in profedionê parantib.ipfe omniû primus, prçmiflas cohortes fuas cft fecütus.Tâdemcj ad quart» Antiochia erat capta,mêfem diêcp ocfiauQ prima is excrcitüs ad pacatâ fub ditamcp urbê Rugiâ fecit caftra,binis inde caftris in Albariâ eft ducflS : quâ urbê natura locimcenibuCcß rnunitifïîmâSaraceni magnisimpoGtis prarfidijs rctincrc, nofiri capc^ teobftinatis animis côftituerât. Cûcj biduo dura in hoftes extra porta cogrcHos præliai B EncntcônvifTajCgerût incôcilio duces extrudîis machims nô priufq parata uilt;floria ex--pugnationibus defiftêdû, côportataqj materie aries falt;5ius amp;nbsp;turris lignea eft fabricata» Deleâauituerônos Robert» uidifîè monachS, q icripror interfüit.cas defcribcre ma-fhinasin liûcmodum.Fuit aries trabsiôga,ferrato capïtc,quâ furiibus appêfani milites crebrisidibus in murS agcbât:Slt; turris Ügnea triû côtignation»,rof!s ad imû impofitis âbarmatis inilitib.ducebaf: quamuro appulfa turres mœniSçqnâre milites g côtigna-•lonibus inei ât cû bofte cominus decertabât.Extruxcrât uerô hoftes mach inas,quibui hxïinnoftrorum opera iecerunt.ô^ ignemateriâ corrumperefunt adniß.Fueruntcß ex Chriftiâis multi,quos ca duxit audacia,ut terni quatcrniue de quib.pugnabât tabulatis, inhofti» turres mœniatç infilirêt, quosSaraceni partim crebro pudosicftuinnoftrorS ad iâmuricoglobarorS capita deturbaröt. Poftg tn a noftris animaduerfu éft, eâ patere adurbisingrefsû uiâ, multi fimul 5C meiiores quiep cóglobatiin mcenia à tabulatis deft Berûc,àquib.fuperatihoftes,8Cpræcipitesfûtdeiecti.Noftris(Ç fupioremuro potitislai C bâtiaarietis idib.inferiora muri nullo ultra defendete faciliter fut apta.Primus aût om-niußohemudus cû fua legióe ingrefTus, ciues accuratifÏime' côuocatos in turn' mefeniu ’fitnræ^xima,magna uim mortaliü faluös reddi curauit.Cçter» in turbä ciuiu acque ac pfçfidiorû à noftro excrcitu eft fçuitû,uel eo maxime'q, nullus eft inuêtus.g faldte ac If-beträte ^»pofita Chriftianus efîèuoluerit.Albaria ciuit.fpoliatamifit Antiochia ßohe-•nödusferuatos ineamortaics,amp;cûR.aimûdoS.Egidtj comité iterato egit,utpacêilliuS aeexpreflb côfêfupofTet Antiochiâretinere,R.aimûdocç folito maiorc uerboruinfolc-dadenegäte,redijt cü coptjs Antiochia Bohemudus.Reliquu ^d erat exercitus in Alba ria tnäfit,ubi obijt epifc. Auriêfis. Erat uero tue hyês media, atq? ad duodecimo DecêH iblèni dnico die ca urbs capta fuerat,quâ p têpeftatê côuchcdis cômeatibus tncômodâ finies uel ea ratiôe breui cxcrcitû inuafit,ga repertâ in urbe annonâ milites ea in direp-bôecorrupcrât.Quâ famé Robertus adeo per trigintaquatuor dies,qiiib.ibi fuit exerd

J) ^uSjinualuifTe dicit,ut cadaucrib. infideliû nônulli uefeerent. Medio itac^ lanUarió cüm gt;ndetnigrâdOfamisafperitas fuaderet,Rugiâduces rediere. Accerfitot^ AntiochiaBo bemûdojtctatû eft in côcilio,fî aut Raimûdus de folita cederet ptinacia,aut eo etiâ pfe-nerâte »eilet expeditioi Bohemûdus,ut côfueuerat interefîe:fcd uirû forte ÔtTprçftâtifïï njû ducê Bohemûdû rei indignitas,amp; ut prædicabat inaudita çque' ac ignaui ducis info *^na,durûrcbcnécç reddideranFuit ea diflenfio Chriftianæ expeditioi periculofiffima, ^feceffioe faefta Gothfredus BoIionius,amp;Flâdrenfis cornes Bohemûdû in Antiochia fintfecutirôif quosuicftoriæfpes auiditafiç nô duxifTet, Raimundum S.Egidtj,amp; Nor-•nannûcomités ad rcs gerêdas fames attraxit.Duo nâcç ij duces coptjs haudquag con-Jemnêdis Caefaream côcefTcrc urbê Capadociæ,cuius rex Saracenus Antiochiæ AI-bariæurbium calamitas cxéplo territus, noftrorû amicitiam bello multum, ut rebatur, P^iculi habituro prçpofuit. Prætergrefïî Caefareâ Chriftiani,ual lem ingreflfi iunt ferti-J*'limâ,in qua animaliû ÔC omnis cômeatus copia eft rcperta.Ex qua cum annona onu-nexcefTifTent Caphaliam peruenerunt ,quâ urbem ihcolæ perterriti deferuerât. Pari-Jjttjquacunc^ incedebant locis quantumuis munitis oppidani prius migrabant,^ no* «fosuidifset fuis moenibus appropinquate. lâueroappetcbatuer.amp;'gloriofar uirginis pnnficationein noftri inualle urbi Camelæ contigua celebraucrât, quum dus urbis re-

T 4 gulus

X14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECADIS SECVNDAE

guluspace per oratorcsimpeirata,noftros pecunia SCuefteiuuit. Quo motusexcplo/^ Tripolis regulus pace amp;nbsp;ipfe à noftris fupplex orauit. Sed RaimSdus S. Egidq comes, quêBohemûdo inuidebai affedîâs principat0,inT ripolim mentê oculofcj coicceratb tac^ petitae à Saraceno paci,códitio omniû duriifima,ut Chriftianus fieret,eft appofita. Quâ ob côditionc cû omis fpes pacis ceflàretjdefedcrût ad câ urbê dies x v.Chriftiani, £gt;C ciim nulla nedû capiêdi,fed nec oppugnâdi occafio fe ofFerrct,progreffi Archas op' pidû obfederunnin quod natura loci munitiflimû multus cóuenerat indigenarS popu^ luSjamp;cS intêtata fçpius expugnatio nô fuccederct,diuifis bifariâ coptjs,cornes Normâ* nus cam cótinuauit obfidionê,Raimûdus in Tortofam duxit.Pcr quod têpus q manfc' rant Antiochiç duces GothfreduSjBohemûduSjScFladrêfis cornes ex hybcrnis^fcâi, iter ad Hierofolymâ funt ingrelTizdiuerfa qua iuerât primi uia,finguli eûtes primi ad Ly ciâ unà in caftra copias côiunxerût.Quo in loco Bohemûdus certior eft faeftusRaimö* dû,ab illo que hyeme prçterita habuerat fucceiTu, faeftû efle folito clatiorê. Quare pru* dès uir pqué ac probus dux Bohemâdus,ne aliqd corûfimultas incômodi Chriftiançaf ß ferret e^editiöi, Antiochia cû fuis copijs eft reuerfus.Gothfrcdus uero amp;nbsp;Flandrenfis comes GibcllO delati urbê ditiffimâ obfederûn^d quidê S.Egidq comiti opportune ac cidit. Nâ cû ad primos obfcffa: Tortofæ dies, multiplicatis noeftu ignibus ChriftianorS exercitus metû Saracenis amp;nbsp;Turcis præfidio immiftis incuHiftet, nullus hoftium extra porta côgrcdi eft aufus:q primû uero paucitas obfidêtiû intellcêla eft, parabat cas quæ

, urbi inerâtjamp;^difperfas per agri caftellacopiasTortofamaccire,innôftrorû quos iamjJ uidiiscgfifcjhabebâtcopiolas ruituri.Idcùmàcaptiuisintellelt;ftûeflet,GothfredSFlâ' drenfemcß comité Raimûdusopêfubitariâimplorauit,duccfc^tantifpermorati,quoad Gibclli regulo petitâ côcedcrêt pacê,Tortofam rapidû fût delati : pariterà Normânus cornes à Raimûdo rogatus, Archas obfidione relidia fuppetias illi attulit.ln eû^ cxpeditiôis duces unis caftris rê gerere denuo incœperût.Lôga ueto fuitTortofg obß-dio,trcs utpote mêfcs diê unâ côtinuata, in qua fantftû pafeha refurrediionis dominicac celebrarût.Deinde oini potiûdi fpe fublata ad urbê Tripolim accefferc,ôdpacêfupplKgt; f illius regulo his dederût côditionib.ut præter ueftê,arma, pecunia, Sd copiofiffîmûcO' mcatû exercitui præbitû capta Hierofolymâ,^d fuerat pollicitus,fieret Chriftianus, Po fiera die Non.Maij quarta,breuiore licet, afperiore tn per môtesuia Hierofolymâpete re incoepcrût:primifcj caftris Bethelô oppidû arduo in môtefitû eftperuentû. Secûdis ad urbê Zeparim,in cuius finib.ab aqua laboratû eft.Tertqs ad flumêBraim. Inde pet calles arduû fuperâtes môtem ab hoftiû impetu timuerût.Et cû nullus uifus clTct hoftiSj poftero die quintis caftris Baruthu urbê maritimâ puencrc : ôd fubinde ad Sagittâ.poft ad Surrûjdchinc ad Acrû fingulis caftris eft defcenfum,petêtef(ç per diê,quac fecuiaeft itineri inniti,nonû oppidû Caiphas nomine,tandê die décima Cçfarcâ applicücre,mari timâ urbê inclytâ Palæftinac,quâ beatüs aflefit Hieronymus Byrgos olim,id eft, Suato nis urbê appellatâ Herodem cótra fludfus maritimos infano extrudf â opere deAugum Caefaris Ödlauq nomine Cçfareâ appellafîe.Morati apud earn dies duos,tertio Ramo* las adeuntcsjcam inuenerunt metu à Turcis Saracenifeç dcfertlExindc mods de teriia p uigilia caftris fex progrefii pafluum millia,fóle uix dum orto primû urbisHierofolymg mania profpexere.Videres uero tûc uariosfummoin gaudio motus, pars damoresin cœlum attollere, iubilis pars ôd câticis optimû maximû icfum uencrari : pars lachiymu ubertim in genas fluentibusridés, in faciemt^ proftrata fandfâ urbem, fandîû ueneran* dunftç fepulchrO dni falutabat. Ea auté urbs in Palæftina Syriac regione arduo in mote fita,mótibus pariter arduis circûdat,nec flumina intus aut proximo in agro, nec fontes habet praeter unicum Syloe amnê tenui,Sd quädoq; per æftaté nulla fluentem aqua, qui môtem Sion radês,uallcmlofaphat mediäfecat:quam ob aquarûnccellîtatê,cifternas aquâ côtinentes pluuiâ intus Sd cxtra,ager multas amp;nbsp;^pé infinitas habet. Pertinetaute cius ager ad uarias gêtes Chriftiano nomini inimicas.Nä Arabes,Moabitac,öd AmmO' nitæ ab oriêtali plaga: Scdumei,Æ^pttj,Sd Philiftgi à meridionali plaga : öd maritimæ ciuitates Ptolemaida,quae Sd Accô,Tyrus Sd Tripolis ab occidentâlÉ TyberiafcjCçw'’ rea Philippi,regio Decapoleos SdDamafeus à feptêtrionali in Hierofolymitanos fines fpedlat.Itaqß q primû ad Hierofolymae mania portafqp uentü eft: nihil andquius duces duxete,^ urbe in circuitu luftrata,meüdis $ opportune caftris Idea ducib. exercto

t I B E R Q^V A K T V S.

A^tóderc.Prfmumt^ ad feptctrïonalêlocSNormSnusôCFIâdrcnfîs comités funtfornti xta b.protomarryn's Stephani bafilicâ, quo in loco à ludxis fuit lapidatus. Sccûda ad fodentê fînnâda caftraGothfrcdo A^Tâcredo Bohcmûdi ncpoti obucncrût.Et lenià nieridjg S.Egidq cornes in môte Siô ccpi£,bafilic5 côplexa gloriofx uirginis ad cœ-qyQ furnmi admirâdû^ myfterij cœnâ dns lefus cum dilcipulis inâgt; ucam't,CaQ,.,j magna diligêtia cômunitis.crebrap fingulos dies prælia funt côinifîà. Pf’pnlo frequêtiihrnae præfidia Soldanus Si magna ôi ekóiHima impofuc^ fst.^iiod tn duces Chriftianinullû Afiatica in expeditioe ilia uehementiorè perkulo-r ‘oreçp hoftè annonç pcnuria 5^ fame pafTi fueratjCÔuehcdis undicj cômeatibus prior? onini3,diligctioixmc^ 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cura. Scd cùm adiuuabat mare, turn maxime certius

a'?’ auxiliS.^d ad Marj menfis finê,q tune erat in regione fegeres flaueftebât. ^Witamfuntànoftrisagri Hierofolymitani cadella,ÔL muleis deditióe fa(5ia,cómc3.-^lu prsebêtibus, plurimis ui ca pris fpoliatis, magna in caftris uiguitabSdâtia.Hist iiratis JïDiisoppugnationimeeniû duces magnisconatibus infenderût.caflcHatç primû oihi P'i’’ mêfura.paii ftudio excitariccepta. Sed dum mareria côportat.dù fa-naadhibiti milites moliunt.ccpit fol is deputacos armorû uGbus milites libido,quib. tnoftis tuerct animispertentandûôc dieNon.Iulij quarta pureolisminoribuü.^ atneia admœniaeftfucceiTuiu:ctQuerô cela,fadesÔl Cnxi fuperne fût diniilîa,nullus tn hclh'tr *xtia portam rem cominus gerere aufus fuit.qutn fcala quç noflns forte'unica tunc fuie jpuro adaâa.trcs noftrorü alter polt alterû afcendcrût,tenebâccp murostôf fi maior fuif •EHcala^û uiSjUt afTolet.adhibita.facileiunc fuit tn tanta boffin negligêtia urbê capere, ’poteerh fua noftri potins defcêderût,q ab bofte fuerint deturbatf. Caftellorû itaqj per-’«fto opéré pl a eu 11, ut è rc militari uifinn eft una eademq) nô magis die,q hora/ribus uC ^wt cadra locis oppugnaretdf tn figno ad aurorâ dato piimi Gotlifredus,Euftachfus, «balduinus fratrcs.caftcllo ad mœnia perdudo prçliS inierSr.SfcûdùsNormânus,amp;r paulopoft S.Egidi) comités, fuasô^ iplî machinas admouerût. Excitauerât etiSecôna ^araceni rcpellêdis conatibus inulta moenibus tabuîata, öl' corrumpêdis tgni, ferrôue, ’utgramfupcrnëdemiiramole Chriftianorû operibus multafuerâtmachinati Sed es-‘‘dîi$,(jdilli^jjjberenequiuerQt,appulfts par utrorûqt intus extraej côdiio fuit.utfoli ’nmilltüuirtate prçlq mSferit uidoriçtj) difcrimë.Cellît uerô Saracenis Gotbfredo re-pugnâtibusincôtrariamintêtionis partemagnus, quêdcfenfioni fècerâtapparatus, qgt; ^'jwacriterpariutrincpccrtaminedeipfis operibuspugnat,milcsChriftianus mhoftis hoalata deiïliês pedeiliû ôC plane gradû reterre côpuliuquo fêOm primo,âf poli breui '■*pidQdcpulfo,nofter Chriftianus miles mcenib.ôC ,ppugnaculiseftpotitus. Probe pa •^ker à Normâni comitis legionib.res eft gefta, nec tn m urû ipfe aut jspugnacula poiuit J^îpere.Et S.Egidtj cornes locûna(ftus,turri Dauid proximû, etfî caftellûmuro adegif, Ifuern cum hoftib.cômifit pu^nâ,qj fuus miles declinâdis, quac ä turri fuperne demit te-“întjtelis faxis'ue occupabat : ÔC tn ubiçp atep urrincp omnibus in oppugnationis locia jjfstdesmaximacomittelsat.Iam ucrôinchoatiïmanf fummo praeli3,nulloqt intermif-’•’niinomêtOjinmcridic protraôâeratjCûBalduinusBolioniusGothfrtdoimpcHèie, tâdè qua Saraceni in mœniû tabuîata côfcendcrât fcalarû côtignationutr.qj uia fortifti quot;’orûmilitû ftipatus turmain urbê defcêdit.ôf alios ntêtesGothfredus prçc: pires côfi-’’uoimmittebat. Ad qucBalduini defcêfum tatuseft fatftus SaracenorûTurcorûcp cc-^ furfus.utdc noftris aeftû etfe apparucrit.nifi Gothfredus telis in Saracenos fudibus ôffa ^qugmœniûdetenfioni à Hierofolymitanis parata fucrâr ufus, illos fuperne' ab ofri, 'l’’Çmurû di .ppugnacula côpleuerat multitudinc peti curaulftètià qutb. itftibus defuß ’’cnientib.maxima in malëarmatahoftiû gêteoccilîo eft cômtfîà,ciim tn parêôf propc J^âiorem ederet Balduinus.Interim Euftachius inferiore perrumpere murû aggreffus: baudqua^ tantû profecerat, ut uix binis termfue peditibus pateret aditus. Qiiamobrc botlifredus omi Qie uitftorfç in Balduino côftituta.quicqd fuo exercitui inerat robot is îdillûfcalis defcêde re tuftit. Qui ftrutfta acie in proximâducês porta,dum ad uiarû exi ^sinhoftes animis confternatos répugnât, refratfta ut porta omnê admifit exercitum. tû capta eo in loco urbê clamcres ciulatufcp ftgniKcarêf, S.Egidi) cornes ammirrhatul iiirrisDauidis,quæ amplx ards munimenta baberet,ô^ fubieûac «rbi« portae euftodiae

deputatum

DEC A D I S; S E C V N D A E

deputatum blande appclläs, pcllextt ut arcem cum gaza à ciuibus importatafîbi dedés g faluuscû fuis omnib.demigraret. Alia uerôduci Gothfredo mcsjalius fuitanimusrpro-fternendo cm hofti ÔC uldfcêdo Chhftianorû fanguini, quê gens impia cum fgpe alias, turn ea die fuderat,totis uiribus incubuerat:ÔC fe Gothfredo Normannus Flandrenfiftf comités cû legionibus adiunxerâng tres fimul iundfi duces urbe iam plané capta,in-uentis quibufq; hoftibus intcrfeôis ad têplû Salomonis duxerût,in quod ciuitatïs præ^ fidiorumqj maxima pars côfugerat. Eo autê in têplo fe bifariâ diuiferât infidèles, quod præfidiorû ciuitatifi^ primartj iùperiorib.occupatis, fcalarûcç meatibus occlufis muItP tudinê in infîmis deftituerât. Ingreiïï itaeg templû noftri patentibus ualuis plenam pU' gnam inierunt folito duriorê, infidclibus nô magis fe ut tuerêtur,quâm neinulti more-rentur,omnia in noftros audêtibus: tam multi tamê irruebant noftrorû alter poft alterß globi,ut et fi par erat uiélorû uincêtiumcç cædes,noftro exercitu pro fuccedentiS multi ludinefemperintegro, oês illi ad intcrnecionc fucrint occifi; quâ fuiftetantamcaedeu’ refcrtur,ut qui folido terfoqs prius in pauimêto melius g apertis in campis côfueuiqco- b feruabatur cruor,pugnantiû tal os altitudine fuperaret.Potiti imis tcpli duces, ciim iam obtenebrafeeret, receptui canêtes in publica urbis fe côtulere, ediéîoq tubis ubiqj pet urbê côclamato præda omis militi côceifa,SC defæuiri in barbaros feuera admonitionc prohibiiu-Poftridie cùm ad fuperiora rempli expugnâda reditum eflet,ciuibus mifeta-biliuoceplancftuq fupplicâtibus,pereospracfidiorum primoribuseftconceflàuita.ln Annofalutis huncq modu Hierofolyma à Chriftianis capta eft idib.Iultj nono Si nonagefimo iupra toÿÿ. millefimnfalutisanno,amp; trigefimonono die poftqcœperatobfideri,q annus fuit qua-gringêtefimus nonagcfimus,poftquâHeraclrj Imp.têporibus ea ciuitas ä Saracenis tue rat pofleftà. Potiti templo duces urbisillius purgationeà cadaueribusSaracenisim iuncfta,exucrûtarma:ô(f adfantftûdomini fepulchrûccrnui.uel potius répétés perrexc' re.IdéfecitomnisGhriftianorûmultitudo,pulchr3q;fuitcernerefummainIa:titia,fuin ma in omniû exultatioe irrigatas fluétesq? lachrymis fingulorû gênas, laudes,hymtios, pfalmoSjCertatim cum presbyteris Si clero populus decâtabat.Petiti poftea larebns deûtes Chriftiani numero pauciffimiHierofolymishabitare côfueti: quibus oftédenn buSjubi dns lefus in horto captus,ubi uerberatus, ubi paflus, ubi deinde obuerfatus, » demû afcêdit in cœlos,didicit omnis populus. His perotfto dies fumma deuotioneobi ris fpiritalibus gaudtjs,de rege urbi dâdo agi coeptû.Quâ ad creationé cùm omnis con-ueniftet Chriftianorû exercitus, nec nota ferutari, neefuffragia iniri oportuit, qd* Gothfredu Bolioniûregénô magis multitudo omnis,^ ipfi duces acclamauere.Gefta tus itaep ducûhumeris ad facrofandîfî domini fepulchru GothfreduSjintermiflàrumfo lennia accuratifïimé celehrata rex Hierofolymitanus eft appellatus, Sed is uir eximius dominiû urbis, q dE* tanta principô populorûq Chriftianæ expeditionis côcordia obla-turn erat,accepit.Rcgni uerô titulû amp;nbsp;infigniaideo fe nolle dixit,q indecésncfariuffltf duceretdiadema aureû peccatorê homûcioné capiti imponere ea in urbe, in quafalualt; tor mûdi çternus rex fpineâ fuo facratiftimo madété fanguine corona geftaflet.Eodetp tn loco ad otftauâ poftea dié uinculorû beati Pétri folennitate feftâ Arnulphuspt^by' ter patriarcka eft creatus,Slt;^ ab epifeopis qui exercituiinerâtcôfecratus.Dûuero Got fredus patriarchaq hic religioné.ille politiâ exChriftiana inftitutioe côponût,Neapol* tanæ urbis Aftyriæ oratores ad Goihfredû ueniétes,fe ciues fuos Si urbê illi dediderut, eu quibus comiter acceptis, Si in patriâ redituris Euftachiû fratré fuû Si TancredûKa' Iicenfem cum legionibus duabus ire curauit.qui magno ciuiû côfenfu applaufuq mtro dult;fti,urbé deditâ Hierofolymitani regis nomine acceperût.Sed quo die illius capte ut bis Hierofolyma uenit nûcius, alter illi côtrarius eft allatus, Babylonij re^is Solyntani €xercitû,g Hierofolyma hoftili animo peteret, Afcalonê puenifle. Ea uerô urbsmariti-ma uix palfuu milita qnq Si uiginti Hierofolyma abeft,cuius ciues femp Hierofolynt*' fanis aduerfari cófueucre,cö ecôtra Neapolitani eorû uel aduerfam,ucl fecundâiectar fortuna.nullounquâtéporedefierint.VndecôNcapolim codé die,quo Hierufùen“it cius idé perueniirct,Euftachius Si Tâcredus Neapolitanis in bonâ fpé eredis, liibus funt profetfti. Vixe^ dum mediû ethéfi erât iter,cû Gothfredi fe uoeâtis literae । funtredditaî. Gothfredus em altero poft.^lterû allato de hoftiû aduétu nQcio,amp;fomni ;

LIBER Q_V A R T V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^7

^onpraehtts procenbufc^ magis,quam militibus in cocilio propoOta coftitucrat, hofti polTetlongéà Hierofolymis occurrcre.Itacp priufquam legiones ä Ncapoli rcdcun-Jfsarma deponerêt,caeteræ agmine fado fine ducib.porta Dauidis ,pfedæ,ad fecundS bpidê fubftiterût. Gothfredus ein ÔC patriarcha Petrn eremitam rei diuinac ÖC nrhis cn^ •Miæpræfedn.quid fadurusefict priufquam QC ipfi moucrêt, inftrucrenolueröt. Etfi commodior per campos erat uia,breuiore tarne per motes ea ratione Gothfredus ®iixit,quod hofhbus loco fuperior tarn diu efle uoluit, quoad illi quo tenderer infpexif

Ventumcj eft perpetuo diei labore primis caftris Cæfaream Palæftinæ, poftcra die ^uüfuperatis montibus Ramolam ad meridiem attigilTentjCO diei,quod eratreliquum ptêtimaris littore ad quatuor millia pafius funt progrefii.Etiä hofiis agmen latiore fu licetia uenieb3t,in quos delari leuis armaturae Chriftiani, nonullos eoru captos ad GothfrediS perduxerût.licç hoftilis exercitus coditiones interrogati,ut fidem dicendis fompararêt,fe catenis uindos ad fuppliciu.fi mentircntur referuari poftulauerfit.Exin omilfis ambagibus dicere iulfi, Clemente efle dixeröt régis Babyloniorö Solimäni ''igt;Iitiae,qui quingeta ducens mortaliu millia,no magis Clrriftianos, quos facillimü du-fwetadunuinterficere.quäm Hierofolymädelerecöfidat.'narraueruntcp, quodpoileai effe cóftitit,nauibus ilium innumeris praeter annonä,arma, ueftem militaremjÖC ^bamilitö ufui futura,machinas quoqi fadas, alqs cxcitädismateriam comportafie. Blumen erat loco proximum.quod à Rämola SC Afdona pariter pene diftans unico ad easin ciuitates perferentê uadaretur loco.Statiuis itacp ad ea uada flrmatis, per no^ quieuere.Poftero die coelo uixdü albefcente, patriarcha cum impedimetis cohorte una præfidio futura uadi cuftodiæ relido, Gothfredus cû exercitu eft trâfgrefTus. Nec tarne prius amnis ripas reliquit, quam acies ordine ftruda fuit,dextrö cuius cornii 3d man's littus pertinens S.Egidtj comes,finiftrum, in quod omne hoftiûrobur ruiturS üidebatur,Gothfredusobtinuit:eiqßNormannus comesS.Egidij cornin' Flandrenfis

p proximior adhæfere.Euftachius,Tâcredus,Balduinus, cæteri duces cû peditû robo* media aciem tenuerc,ex quaiufii polTent utrincplaborâtibus fubuenire.Vixcp noftri

*nordines fecontulerant,qun hoftium examina câpos qui ad Afcalonê paftiis quatuor wille pertinent,complentia ad prælium prodicre: neceratlegionSinillis,autordinum certa intelligibilisq? diferetio: fed quacunqj in latum acies tantundc illi globo pugnan-tium occupât. Altercp poft aiterum globus continens fequebatur felïîs uel occifis prac-ffdentibus in prçlium fucceirurus.Clcmes ipfe ultimo loco continês milttö proximos: ^utipfi præcedcntes impellerêt, urgebat: primus noftrorû Normannus in hoftes im.-pttum fecit: qui cû Saracenis, Arabibus,amp;f Turcis pugnare afluetus,nil accuratius egif, quàm ftridilTismo ôC ipfe globo tam proxime' ad hoftê accedere, ut fagittarum, quibus illipræualent,ufu fruftrati,gladqs rem gerere cogerëtur.Sed ea gens in fola equorû aut pedum pernicitate cofiderc folita,urgcntibus noftris celïït:amp; quotquot Francorû laiv «aaut gladius no proftrauit,in patentes profufi campos,nullo infequete côuerfi, fagit

[j tas eminus iaciebannpariter fecundus fecit globus. Et Clemens,qui licet fuos inuicê fc contingêtes premere nô defineret : mille tarnen aberat palTuSjquæ à fuis cômittebatur; fugam à noftris fieri opinatus.gentis Chriftianae amentiam fubfannafle fertur,qüæ inui •lloBabyloniorûexercituioccurrerepræfumpfiflët. Interim Gothfredus Tancredû in dilïipatosfugientefq; dimittês, in confertilïîmos ipfe hoftes prorupit: nullot^ illorum, utconfucuerant, ä Tancredi imminentis timoré, ut profugerct aulb, globi fe inuicem adeôrepreflërunt,ut Clemens pedem referre pondéré reprimentium fitcoadus: qui a* lia reced êdi neceffitate, nequaquam expedata, i n Scalonae portam pafius tria rnillia fc ttcepit.TuncuerôfœdilTimainfuo exercitu fugaeftcommifla.Et quod receptumin campos erat,Tancredus præfeplèrat.fugiens multitudo curfum in naues oculoicp con-uertit.Tunc S.Egidfi Flandrenfifcç comitcs,fua plurimum eo in praelio opera ufi,amp;:^ cç.. cideruntinnumeros,amp;in mare plurimos prarcipites impuIerunt.Balduinus tune Qi ex tcfi,quos mediam tenuifiè acicm diximus, redà Gotbfredum fubfidiartj lunt fequuti. Stragisinbarbaros fadac numerum,Robertusmonachus,qui tune Hierofolymis erat, tiô ponit.quâ Gulielmus,amp; cæteri ferme' omnes, fuo in fimilibusmorc centum fuiflê di (untmillium armatorum.Sed quantacunque fueric,quam certe' maximatn fuifie opor.*

tuit,14

tuit,id Chriftianorû rebus adiumêti attulit,ut omnis qua in pofterioribus noftris ceffif' ß fe oftêdcmus, inde proceflèrit amplitudo. Auri ueró,argenti,iumentorumjanini31iun’gt; ÔCditilïtmacfupelledilis tantü noftris ea in uióïoria eft quæfitû, ut ad earn Hierofoly^ ma redierit opulentiam.quæ illi nondû à noftris inuafae confueuerat efle. Clemens nault; profugus quG uela pâdere occœpiffct,Âfcalonenfes deditione facftajquicquid reliqui’ rum exercitus infideliû mâferat, Gothfredo in foederibus permiferût.Gothfredo patrp archaiç cum uitftoriæ exercitu Hierofolymam reuerfiSjmagna quies ilia in urbe eflè c« pit.Fueruntcß ex ducibus multi amp;nbsp;præftâtes, ea ex ofni militia plurimi milites, qui uoto îuo liberâdæ ab infîdclium fpurcitia Hierofolyma: compotes fatfti, in patriâredireuo^ luerunt:quorû primi praeftâtioreftç Normannus S.Egidtj,Flandrenfifcç comités fucre. Gothfredus cum fratribus,amp; eo qui manfit Chriftianorû exercitu ampliâdis regni fini-bus uehemês diligentiftimufcp incubuit.Primumcç ut uenientibus ab Europa Chriftia* nis tutus eflètin Afiælittora receptus,Ioppenmaritimam portuofamtpurbem obfedit, cuius multos dies ôi. magna oppugnatæ pertinacia quû eftèt potitus, ad Ramolam dU' p xit campeftrem urbem: ex qua munitilïîma urbe Saraceni itinera Afcalonêfium in nie rofolymam impediebant.Eac^ capta itum eft in Cayphâ, quac SC Porphyria,urbêmarp timam ad Carmeli motis radices fitam,quæ ab Acron potêtiftîma urbe uix quatuor pa* fuum millibus eft femota. Dumq; ad Caiphâ durât obfidio, Tyberias Galilææ ciuitas,a qua proximus lacus,qui SCmare Hebraica côfuetudine appellatur,nomê accepit,in po teftatem faefta eft:pariter eodemcj tempore Caipha eft recepta. Qiiç quû féliciter pra fpem omniû anno uno à capta HierofolymaGothfredus cofeciflet,febrc correptus obijt.Et Balbuinusfrater,magno omniû Chriftianorû qui terram incolebantfanâam côfenfu,nô fi eut frater dominus,fed rex Hierofolymç eft creatus.Fuit is annusChriiiia næ falutis fupra millefimû centefimus primus,quo in anno fecundus Vrbanus pontifex Romanus,tan^’ re ab fe inchoata dominici fepulchri liberationis féliciter abfoluta, car nis humanac carceribus 8£ ipie liberatus eft.Inufifit autê eius mors no leuêRomano po^ . pulo notam, quod ex Petri Leonis domo, in qua tantus uir duos latuerat annos,funus ö efferturad S.Petri bafilicam ducendum: clerus inferendas cadaueriiniurias tfmuit.nec media,ut oportuit, urbe popa procefifitSed pauci fuga accelerâtcs,per regionê Tranfi tyberinam pheretrum detulerunt. Paulopoft Raynerius Bleda oriundus, tituli S.Cle^ mentis presbyter,cardinalisin Pafchalemfecundüaflumptus eft. Et per id têporisRo' geriusSiciligcomes,obfeflumaliquâdiu Canufiumcepit,SCpaulopoftuita eftfunâusî cui in Siciliæ comitatu omiej dominio alter Rogerius ex fratre nepos fucceflit.Roni^ aûtPafchalis pontifex nouus,ea profedlô dignus cathedra, extinguêdi tato têporean^ teainchoatifchifmatis auidus crat,Ô!f pecuniarû egês,quibus copias copararetin Gui-bertum antipapa Albae Marforum,ficut oftcndimus,agentem ducendas, amicos orare opem cœperat.Quû Rogerius Siciliæ nouus comes gratia potifîcis ÔC ccclefiæ fibi con ciliaturus,oratores ad illû mifit,qui debitis obediêtiac fponfionibus faeftis mille auri un/ cias dono dederût.Eacç adiutus pecunia Pafchalis exercitû tumultuarie' ex terra eccle-fiæ contratftû duxit in Âlbam,ô^ auxilijs frctus,quæ Rogerius cornes mifit, illâobjide-re conftituerat.Sed Guibertus, paruo quod Ricardus Capuæ cornes dederat, præiioio diffifus,inproximaFurconenfiû,nunc Aquilanorûmôtana,ferecepit:dum^pontitex expugnâda Alba aliquot detinet dies, Guibertus febri ex fugæ labore cotraâa, homo iam decrepitus breui eft mortuus. Nec tamê defuerût defundi Guiberti erroris feaato i-es,qui alium facerêt Antipapâ.Nan(^ apud Auerfam,quac ciuitas Richardo Capuano fœderata erat,prophanatus eft Albertus quidâ,g quod partim cóplices fui in elcâione difeordes fuerât, partim aduerfarif ciues eû apud fe prophanari iniquo tuliflêntanimo, codem die dcpoutus,ÔC apud ecclefiam S.Laurentij,quæ eft Auerfæ,rclegatus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

tercj Theodericus nomine à facinorofis olim Guiberti fequacibus apud Cauâ urbe W chardo item confœderatâ, in antipapam deputatus eft. Sed quinto abinde Si cêtelimo die Cauenfes toleratifceleris poenitêtiadu(fti,illum adulterina quâ tenebatfede dépoli turn,apud fancftac trinitatis anachoritae indutû pallio,bonis,ut dixerût,perdifcendûmo ribus,claufum teneri euftodirit^ curarût.Tertius item inuêtus eft, Maginulfus nomme etuis Romanus,qui fe papâ curauit appellari.Id apud Rauennâ faâum conqeimus, e

2Z9

LIBER Q_V A R T V S.

AtantafSeratPafchalismurbe Roma fiC perItaliâautoritas, ntfsètiam fcelcftus èxih'o dânatuSjôC paternis fpoliatus bonis à Rauennatibus quoqi fît pulfus.atque «la a uetcranis Guiberti feôlatonbus deftitutus. Ea fpiïitali autohtate parata pontifex ^afchalis têporali quoq^ reparando ecclefig dominio intendît.Primumlt;^ ciuitatem Câ fellanâ natura loci munitilfimâ:SC paulopoft Beneuentû fauoribus maxime auxilqsqj Kogerij comitis fretus per legatos recepit.Per quod têpus quum Petrus Columna Ro •flanus ciuis Richardo fœderatus Capuæ comiti Cauas agri Prgneftini oppidû, qcF iu -«atbeati Petri,occupanet,pôtifcxillucducens,amp;: Cauas recepitexpugnatas,amp;Zà garolo Columnacp oppidis,qug idê paterna tenebat hæreditate fpoliauit.Erat têpefta-teilla Romae familia Corfo cognomine potentilîîma,cuius domorum parte Capitolio pfoxirnarûHenricum tertium, ob feruatâGregorio feptimofidem diruifle oftêdimus: ptitnartjcçcius familiæ Stephanus,fratresSdfiltj numero multi, mutato in peius ftudio, ’’fgiHcnrico ÔCintrufis inpapatûaduerfus Vrbanû ÔC. Vicftorem pontifîcesfauerant;

« quos in priftina perfeuerâtes audacia, fecûdus Pafchalis pont.urbe expulit. Dum itaqp pontifex rccipienda Beneuentocû exercitu abeft,Stephanus is Corfusfantfti Pauli ba ‘•“Câcum armatorû turba occupât, palatiumi^ illi ad primas portas impofitum cômu-tó.Id odauus loannes Romanus pont.tanto circundedcrat muro,ut à multis habitats ftomanorum ciuium familijs caftellum efte uiderctur. Fiebantautemexcocaftello à otephani fatellitibus in Romanû agrS nocftu interdiuqî excurfiones,capiebanfur, occi dcbanturcp,qui aducrfa in urbe ftudia lèquebant:ut nihil Romana in terra pacatum, ni hilfinereteflc tutû.Eafniquo,utdebuir,animo ferenspôtifex,àBeneuêtanaobfîdione teuerfuSjCÔftituerat auxiliaribus magis Rogcrrj comitis,^ Romanorum copijs bafili-fîcircûfefîà,rebelles captos punire, quû fui curiales clauibus ufî adulterinis turrim pa-lattjmaiorcnocftuingrefri,ftudentiûpôtifîcicopiasintroduxerc:ueniftetq5Stephanus ta poteftatè, aut interfetftus fuiflet, nifi pont.ucl dilïîmulato ucl Icnito odio côniuens, Q gt;115abirc permififlet.Tâtis rebus annis plus minus, ut uidet, duobus prudeter fimul ÔC fdiciter circa têporalia cüfediis:pôtifcx Pafchalis componendis ecclefiafticis,quas ali-cubi turbatasnoucrat,triainftituit côcilia:primûFlorentiæ, in qua ciuitateepifcopum pertinaciter aflerentê Antichriftû tune temporis natum efte, quum fatis oftendere ne-ldret,redarguit.Secundû Guardefcalli,fuper male acceptis à clero inueftituris eedefia fù.Et tertiû in Francia celebratû eft apud Trecas, in quo Gallicanarû eedefiarum refor gt;uatio fada fuit. Reuerfusqj in Italiâinuenit RomâôCciusterrâ Stephani Corfiauda-da perturbatâ.Ceperat ein Montaltum amp;nbsp;Ponticlum,tunc Hetruriæ, nunc patrimonq fîndi Petri caftella : ex quibus omnêad Tybrim pertinente Hetruriam latrocintjs po-pulacionibuscç infeftabat. Maiorescçinterim amp;nbsp;breui multiplicaturos motus in Apu-1A8(^ circa Beneuentû,Capuâ, Salernû, Si maritima ccclefiæ^uinciâ fathifcererefctjr. ^uxititacß prius in Hetruriâ : Si Montalto expugnato, qcF per æftat/s fydus grauis ef-l^texercituipericulofus regionis aer,Ponticloabftinuit.Reuerfustj inurbêeius ecclc J. Carûacclericuram Lauicano comifitepifcopo:demandauitqj urbisRomæ, quantum înibirent mœnia.adminiftrationê Petro Leonis Si Leoni Frangipane ciuibus quû po-gt;«ntifl'imis,tûetiam Romanae ecclefîæ ftudiofis. Vtcç urbs Si oppida ecclefiæ fubdita, omnis terra de Romanis finibus tuta cflèt,Gualfredû nepotê fuû,quê militiæ magi-«futn amp;nbsp;principe côftituerat,Ptolemeo tyrâno,ut côfjcimus,Sublaccnfi ecclefiæ,ficut pfÇdicabat,dedito:ea ratione côiunxit,ut ambo armati omnia pcrluftrâtes,pacêin pro gt;Jinciacôferuarent.Sed dû pontifex in Apulia remotior abeft,urbs Romana intus infi-dqsô^inuidia ardettextra Ptolcmeus fpreto Gualfredo omnia turbare,arcp in rebellio-nê nitit concitare. Adiunefto nâcp Gbi Petro Columna Si abbate quodâ Farfenfej'd ma *gt;nieefFecit,ut Ananini primi,poftTyburtini,Præneftfni,Thufculani,SC Sabini,amp; ec-defiac Sc pôtiGci rebellarent.Iicj tres copijs côiundis, in Albâ Latinorû ducêtes, com-late populationibus, nec urbe potiti funt, nec ut ipfa etiâ rebellaret, peruincere potueruntEt nifi folers Si præceps in reditû fuiflet pont.facile fuerat.ut qd* Ptolemeus fefaâurû côminabat, in urbêRomâ reditu arceret. Veniens tarnen comité Caietano

Guifeardo Aquilano cum copijs deducentibus, Albç acceptus Româ propere ad-•JolauitQpibus comitis amp;nbsp;Tancredi copijs fretus,primû omnium Tyburobfedit.Ea^’ Blondus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V urbé

13# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECADtS SEGVNDAB

urbemulto labore,muldslt;ç cardibus in præltjs quae comittebant,fa(fîis,cftpoHtus. Ro g mâ exinde ab ca rcucrfus expeditione, Capitoliû paruâ tune eti'am uetuftatis rennens parte côfcendit; QC coptjs ad id retentis,quicquid erat ubicp per urbem domorû ad Cor fos fpedlans.nifi Stephanus amp;nbsp;gentiles fui quaecûcp ad ecclefiâ fpedîâtia tenebât,occU' -para reftituerent.diruere côminatus eft,atcp etiâ cœperat,cum illis omnia reddentibus Êdeiufloresq; dantibus de fide Romano pont.âiT eeclefiac ieruanda, ab ædiû demolitio necelTatûeft. Quæfitacp multislaboribus pace Pafchalispont, tuneprimû fruicœpit. At in Afia Bocmûdus Antiochiç princeps Gothfredi morte audita, ucritus ne quid ca . mors ut alToletjregnircb.incômodi afFerrct,cü maxima copiarûfuarûparte fecontulit Hierofolymâ. Cumep Balduinum fibi côiundîilïimum, ac aerate aequalem fadîum regé offendifict.illicôfîrmando augendoej regno opcoperam(^ pofiubilem praeftarecóftf^ tuinfecerûttÿ pariter Blefenfis amp;nbsp;Stephanus Burgûdiae comités, eiuitatibus oppidisep relidîis, quæinregnifinibus pauloanteacceperât poiïidenda. Côciueratueroeamors Gothfredi audita Saracenos ScTurcos ad Hierofolymâ,fiquaper ChriftianorQdiflîdia p prçberet occafio,recipiendâ.Iamcçurbinimis,utnoftricôfueuerant duces ,cœperunt appropinquate, cû rexBalduinusnômagispotentatupcrBoemûdiamp;comitûprçfen^ tiam,^ animis au(fius,uel potius,ficut euentus docuit, elatus in illos ducere conftituit. Eumferunttantûfacinus aggrcfrum,nccnumerûfciuiflehoftiû, necquidagerentmo' Iirentur'ue,ut nofeeret curauifie. Duxit itaep ÔC hoftibus inexplorato actemere efteon gre(rus,quê ea ex parte temeritas iuuifle uidet. Quàmprimû em ad congrefium moles maxima hoftiû noftros ,p dimidia numero fuperans cos ilico fudit. Nâ dum Chriftiani exercitus duces erratû regis corrigere adnitunt,Blefcnfi Burgundoqj comitib. cû paii^ cis fuorûcaefis,amp;:Boemûdoinpoteft:atêhoftiûfalt;fîo,rex ipfe fugaprolapfusinHicro folymam cum excrcitu parum laccro ferecepitmec tamen aufi funt infidèles urbcobfi dere,cuius capiendæ faluo rege faluisqj ut étant coptjs,nullâ reliquam fore opinabant: amp;TanctedusBocmundi nepos, fufeeptâ Antiochiaeprincipatus curâadeoardêteani mo uigil adminiftrauit,utBoemûdiprgfentia toto tricnnij têpore,pcr qcf carceretetuS (j fuit.nullatenusfitdefiderata.Sicis Alexiûaudiens Côftantinopolitanûimp. Chriftia' nos occidentales Gothfredo primû,amp; poftBIefenfi,Ôlt; Burgûdocomitibusdefunifîis, amp;nbsp;Boemûdo capto paruifacere, amp;nbsp;propterea noftros ab Europa Afiâ transfretare CU' pientes molefttjs affetftos ^hibere,uehementi in illû ira exarfit, duxittÿ ilico Laodicea illiusimpcrijciuitatê,quaiæpcnumerooppugnatapotituseft;nccaliudquicquâcotrl ennio in rebus Afîæ geftû fuifl'e inuenio:neçp uero minor fide ac picrate,^ animis ô^rc rû gerendarû peritia fuit Tancredus, Boemûdo per ingentê uim pecuniæ T urco da-tâliberato, Antiochia cum principatuaudo pofïîdendâreftituinad cuiusliberatinun' ciQ,maiora folito audere cû cœpifiet Balduinus,magnâ ei fumme necelfatiâ deftinauit expeditione in Acconê.quae amp;nbsp;Ptolemaida,maritimam urbem, cuius porrus omnium regionis celebcrrimus,naues intra mœnia multas maximasqjacceperit.Veneruntaût uocatæauxilio Genuenfis primo,poft Veneta claflcs roftratænaues âf triremes odw ginta,SC prefla mari ac terra Accon uigefima erat obfcfia die faefta cft in régis Hicro-folymç poteftatêjliberisq; illis de Italia eiuitatibus ptiuilegia rex in ea urbe cScefiîtaffl plilïima,de gbus in 1 ib ro fequente diffufe dicemus. Accelfît aût tantæ urbis captatalia baudquaquâ minor uitftoriajqcFBalduinus rex Turcis6iLSaracenis,qmagnûadduxe-râtexercitû. obfeflTae ei urbi iuppetias laturis cogrefrus,magna uirepulfis fugatisqjcdi dit occifionê.Per eâcp quietê.quâ in rebus Afiæ ilia uieftoria attulit Chriftianis, Boem3 dus Antiochiaeprinetpatu Tancredo ncpoticômendato,inItaliânauigauit.Hæctune intra quintû regni Balduini annûapud Hierofolymâ Antiochiâcç funtgefta.InEuropa uero interim per id etiâ quinquenniû Hêticus tertius pont. Rom. ea maximeratioc nô fuerat infeftuSjqd* filius Hêticus eû per diuinâ,ut uidetur, ultione bello fuerat perfe cutus,qd'maiori ex parte circa LeodiûColoniâcjeftgeftum.MoueratAquifgraniocu exercitu filius in genitorem Leodtj agentem dudurus,ô^ praemiflàc cohortes pontem, qui apud Vinfaeû Mofam iungit,occupauerant:cum paterni milites in illos delàtiprae lio decertarût; prius($ Henricus filius acccfîiflèt,fui ponte deturbati, cladehaudqua quâ funt côfedi.Receuit itaep tune Hêricus filius in Colonienfes fîdê genitori feruan-tes,auxilio

LIBER. QJARTVS.

X tesauxiko archfcp/fcopi faucntis fib» fretus Coloniaparuo obfeffam tcmporc rccepit. Etrcucrfus LcodiScóftitueratillius obfidionê, prius potiret nullatenusrelinqucn-dam, continuaueratc^ menfes quatuor, cum paterad annum regni undequinquagelp mum eo in angore animi eft defundus.Et Henricus ipfe filius eius nominis quartus régna quib. tunc potiebat retinuit iuftiore titulo gubernâda. Reliquucß qd* in patris fue-latpoteftate â populis eft permiftum. Per eâ uero belli, qd*genitor amp;nbsp;filiusin Germania gcflerât„occafionêMatildis comitifta Parma SC Mantuam Lombardia: ciuitates ab Henrico filio eius cofobrino in rebellionê aduerfus genitorê pertentatas in fuam iurif diclionemfubie(ftionem(Çcoegit:SCauxilijsfretanauigiorum,quæ Veneti amp;Rauen- , , - , natesdederunt,ad aiinuChrifti primum fupra cêtefimum millefimum Ferrariam ce pit.Quo intepore duces Chriftiani,quos à Hierofolymitana expeditione in Europam icuertiireoftcndimusjdiucrfaufi funtfortuna.Robcrtüsnâcp Flandricfis comes quum Flandriæ côtermina quacdâloca Henrico Angliæ régi fubiedîa pcrtentaflct,duxit in il-

B lumrcXjÔ^ prælio fuperatâ,Iuminibuscp orbatum in carcerê trufit, in quo üitam eo mi-*triorê,quolongiorê finiuit. Et Raymundus fancftiEgidij cornes annoeodem,quo Ac conin Afiaà BalduinoÔCBoemundo capta fuit,die in patria obqt.Pcridetiamtêporis Venetaurbs Ordelaffb Faledro ducatum tenêteeffufo latiftimecoflagrauitincendio. Qiiod quidê ea in urbe frequentibus tiuis diuifa bis quoquo die ad fluxum refluxumcp maris,aqua uel plenis uel redundantibu's magis $ in alia côtiguis häbitata ædifi'cqs ad-mirabilcduciinus.Qiium nât^ in domibus HenriciZeniinchoaiîct, parochias fandio luapoftolorum, Calfiani martyris,Mariæ matris domini, Agatha? uirginis,Auguftini côfelToris,Stephani .ptomartyris pêne totas abfumpfit, ÔC fexagefimo ab indeacodla-no die aliud incendium maiori fpatiO Has cofripuit, cobuftîtfç parochias Gntftotû Lau fennj,Seucri,ZachariæjProcüli.Scholafticæ,MariæFormofæ,Ba(ri Sd luliani.Sd parte ducalis pal a tt) ad fandi Baffi ædê uergête incenfa,ad alias tranfiuit, faneftorû Geminia

Q ni,Moyfi, MariælubanicOjMaurittjjGeruafii, Barnabæ^Bafiltj, Raphaelis amp;nbsp;Nicolai indorlo duro, Methamaucenfiscß ciuitas incendio primû côfumpta,poft inundatione fubmerfa eft. Vttç urbis V enctp quicquid erat reliquû,parte fuâ fentiret malorû,motus •wtæ.quaüs nunqüâantea tuncineafuit.AtBoemûdus Antiochiæprinceps,quêÂfîà profedum oftendimus,cum in Apuliâapplicuiftèt.agnatorûjfuiscjrebus côponendis pfr ännum intentiflîmâ adhibuit operamtSd cum Philippi regis Francorum filia,nomi ne Côftantia,fibi in matrimonium eflet oblata.in Francia accedens cum ilia defponfa-’îttadudaep in Apuliâ cft reuerfus Jnterea fadîus certior, Alexium imperatorê, ut ac-’^eptâàTancredoamiflæ Laodiceac ulcifceretiniuriam, principatus Antiochiæmaritf mas urbes infeftare,Sd peregrinis in Hierofolymâ traieefturis folito magis eife moleftû, fôftituit non magis bellô ilium agitare,^ imperio deturbare.Fecitrç maximos in Italia apparatus,Sfeopijs in Dalmatia iradudis,Dyrrachiu terra mai iqt obfedit.Erattç omni Balmatia breui potiturus,nifi Ordelaffus Faledrus Venctiarû dux, Alexif precibus id

. mfcepilTetbellS.Etenim clafleirigêti Venerijséduda, omniqj maritimaDalmatiæora præfidijs impofitis cófirmata,Boemund5 quidêDyrrachio in portu aggredino eft au-gt; *'JS|fedin Apuliam dextrorfum fletftens , expofitämari NormannorS terrammaximis änecitiricömodis. Alexius tn Boemundi uirtutem diu notam habebat, ueritusqj quod mturum erat,ne Chriftianorum,qui erat iii Afià exercitus: SC noui,quos in Gallqs Ger maniacß parari rcfciuerat,in Cöftantiriopolim ducerent.pacê à Boemundo pettjt, qui-nufeunep daret cöditionibus accipiendä,Boemundusrj iatis fibi fore intdligens, fi po MisinHierufalem peregrinaturis tutus öd facilispateretacceflus, SC res Afiac pluris jJalmatiamjatqp ipfum etiam Coftantinopolitanum faciens imperium,petitam concef mpacem,nil aliud in cöditionibus praeferibens,magis quod Alexius faeftas Chriftia n^expeditionis ducibus in Aftam principio tranfmifturis promifliones obfcruans,tra ®uduros pofthac occidêtales armatos inermesrj foueret. Secundum quae côftituta in ^ntiochiam nauigauit : ad cuius reditum Balduinus rex Berynthum urbêmaritimam nojnicis regionis inter Sidonê Sc Bilum fitâm,quæfub Tyri metropolis iurifditftionc ^fnferetjobudere coepinad quam duos mêfcs eft feflum,nec aliquid urbium uel muni-HUunatum expugnationibus folitum adhiberi eft omiflum. Ea^ ad fecundi mêfis finë

Blondus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V X ui âf

DFCADIS SEGVNDAE

ui 8C multoCfariftiafiorS fanguincefFufo capta fæuitû eft inhumatîe in Saracenos,non g defenforcs modo,fed eos ctiâ qui nondû per aetatê poterant arma ferre. Et qüod agcril lias eftomniû Afiacamœniftîmus feraciffimuscpjcaurbs ChriftianisnuUo certiorefti-pendio exerdtio'ue apud Hierofolymâ occupatis, tanquâ miffis in dedu«ftâ coloniatn eft côceflà.Eodemcp anno Sidonem maricimam Phccnicts urbem paritcr dura prelTam obfidioneBalduinu? rcx cepit.EtpaulopoftBoemûdusAntiochiaeprincepsmoriens Boemundû fîliû puerû ex Côftantia uxore Phtlippûut d jximus,FrancorQ regis filia fu' fceptû fub Tancredi ncpotis cura principatus hæredê fucceflbrêcp inftituit. Dum bxC diuerfis gerunt in locis,Henricus quartus annos quincp primos accepti in paterna mot te rcgni Germania?,illo cofîrmâdo totosadbibuit,necpôtifîciRomanoPafchalifecun do ea rationc aliter moleftus fuit,^ quod Sô ipfe epifcopos aliost^ ecckfiafticos,q funt paffi,aufus eft iniulTu pôtificis inueftirc ^Cumcp pontiftcê earn autoritatê petitam con^ ftantiftîmeuidilTet denegare,dolisrem agere eft aggrcftusîSc ad fextnmregniannSuc' niens cum exercitu in Hetruriâ, oratores præmifit, qui in porticum fanâi Pciriâ Pctro jj Leonis ciue Romano pôtificisnuncio admiftî,mâdatisquibus mittebanf oftcnfis,rege fuum fpopôderuntjfî ad coronationê admitteref, bancin formamPalcbalipontili' cijCardinalibus, clero 6C populo Romano pratfentibus iuraturu, fe omnem inueftituia ecdefiarum omnino omiflurû,curaturumcç quod oês ecclelîxfuo occupatæiuiTulibe-racdimitterent.Abfoluturûquoqjpopulosàiuramentoinecclcfiarum prxiudiciûpræ ftito,utoêsregnorû fuorum ecclcftæiura propria.ôfbeatusPetrus fuumbabeatpsni' moniS,fif ut à Carolo,Ludouico,Hêrico primo,SC alrjsimperatoiibus faiftû fucrat,Ad extremû fe pôtifi'cem,cardinales,clerû,amp; populum Ro. amp;nbsp;ipfum Petrum Leonis cum filqs ac nepotibus faiuos côferuaturû: qsqj fponfionibus folidiorc coferuandis obliga' tione addiderunt oratores duodecim, quos Petrus Leonis noininauitrcgniThcuconi corû proccres,in queis duo nepotes regis crant,in eadêcôceptû ucrba iuramentûpræ' ftituros.Eafponfionefolêni adftipulatiôefîrmata,mifitpont.Sutriurn legatos, quibus rex Henricus primo,poft nepotes,deinde alij proccres eade omnia iuramêto exconce (J pta Romæ formula 43miferunt.Venit itac^ Henricus ad tertiûidus Februari] ad Mon' tcmgaudq,qui SC Malus dicit,cui poftero die fîgniferi cû uexillis, quas appeilabâcbaa das,ÔCferinari) indicés ftratorcscÿ,maxima populi multitudo eu oliuseramuicuiisoC'' currerût.Eocp paruo in fpacio,qd* monte Malû amp;nbsp;ciuitatê Lconinâ iritercedit, rex bis ex moreiurciurandofalutê clero populoq? Romano fpopondit. Cum cftuentSadfU' premos fcalarum atrtj gradus,proftrauit fe rex ad pôtifîcis pedes, 6C dcuatûillc ad orü ofculû admifitjtertj inuicê amplexi principes molli inceflu ad portam argenteam per-uenerunt.Ea erat quarti,ut oftedimus,Leonis opus,quam quia argento nudata erat, re ftitutâ Eugenius quartus pont, pracftantilïîmus æneam fecit. Priufquàm introduceret rcx,4)feflionem ex more imperatoriâ fecit, amp;nbsp;tùnc à pÔtifice imperator appellatus eft, que Lauicanus epifeopus carmê praciens bcneditftionis, primû tn bafilicâ introduxit. bedes erantduæ in rota pofîtæpauimenti porphyritica, quam ualuismaioribusæneis proximâuidemus,quas euinfediflentprincipes,petqtimperatorem pontutpromilft îcruaturusinueftiturisabrenûciaret. llleuero furgens cum fuorum regnorumepifto-pis in fpondâ baOlicae ingredietibus finiftrâ,ad beati Gregorij fepulchrum fcceftir. Cir cûfpicienst^ pont.cardinales,ÔC qui ex clero ac populo honoratiores aftabant tunc,pri mû uiderunt bafilica? atrium,ualuastj fiC omnê pene' bafilicam ab armatis Theutonicis cuftodiri.Cum aût tres,SC eo amplius boras rex redire diftuliflet, pôtifex ilium pernuit cios refponfionê orauit. Venientestç nô epifeopi aut prælati, fed fatdlites à rege dixe-runt,nô efle quæ pont.petierat,côcedenda:cû fitin cuâgelio feriptû, Reddite qua? funt Cæfaris Cæfari,quæ funt Dei Deo.Pontifîcetÿ cardinalib.ÔCex clero populocj luris po tifictj peritiftimis euâgelij fententiâin regê retorquêtibus atftû eft,ut omnia incraftinß differrent: 8C cum necid etiârex côcederet,potifexloco mouens,abate fandtPetriad rem diuinam pctijt.Celebrata miftà pont.fe in cathedra continens, quid rexfaceret db ccret'ue expe(ftabat,cum accedens fatelles,ex clero ac nobilitate Romana nônulli fuc runt inter gladios ÔC arma euftoditi. Libet uero Pâdulfi Lateranêfis cedefiæ hoftiarij, quiinterfuitjfcribendiordine,uerbacß imitaxtPotifice capto temperaium eft à cardina, iiuna

ÜBER Q_V A R T V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;153

Hum cpifcoporSc^ opprobrio. Scd arcbipresbyten presbytedcp,Suf caetera cleri turba ad unum ocs fpóliati,adeo ut nee interior tunica,nee foetnoralia fint relicfia.Poilera die po puIusRom.armis eorrcptis.in ciuitatemLeoninamfuroreirrupitdllisc^ exTheutonii CIS,g per hofpitia funt inuenti oeeifis, pugna in fealis fandti Petri, ad quas regtj milites côuenerant, eft relata. Nee diu loco certatû eft,quod deturbati illis atrioqs Theutonici intraecclefiä côfugientes,de ea faciliter funt tutati. Exercitut^ regio,qui ad SaxonS cb uitatisLeoninæ porta,in atrijs cófederat,ut opprefTis in ccclefia fuis fubueniret, parad tefe Romani in urbê per pontem Traianirapidumreceperunt.Per biduum uero quod fequutS eft Theutonicis armis rctêtis,id ciuitatis Leoninç,quod à bafilicain Saxonuni porta iiinartjs hofpitatorqsqi tabernis frequentabat,adlibitum difcurrerunt.Sed quarto àb inde die quû refeiflent Romanos ftrutftis in urbe aciebus,ut irrûperent,fe parare, ilico rex pôtifice.cardinalibus, cæterist^ captiuis in caftra perdueftis aufugit. Tantuscß fugicntcspauorinuafit,utimpedimêtàmulti,equos,argentû,ueftêaltjreliqucrint, nô-” nullity tardiufculû profecfti fuerint ab irruenti populo interfecfti. Adeo aßt feftinus rex fugä cötinuauit,ut primis caftris ad Soratftis montis radices ripaTyberis infederit. Eo «xinde uadato amne rex Pafchalê potificem Sabihenfemc^ Öl Portuenfem eptfeoposi »calios quatuor cardinales apudTrebiß,cgteroscj cardinales,amp;declero populot^Ro tnano captos apud Gorodillum attributis cohortibus reliquit cuftodiêdos. Ipfe ad pô tèMammeum,Mamae Älexandri imperatoris optimi genitricispræftâttlïîmæmulie-tis Opus primo,0^ poft ad Lucanu ponté cum exercitu ert delatus. Qiii quacunc^ uade-tet.nö prædæ magis,^ incendendis demoliendis'ue aedifictjs,öt^ capris caftellis intêtus tuit:8^ tn interea quos illata non deterrent damna Romanos,ut fe admitteret, muneri-«us doniscß tentauit.Sed unafemper cöftantiffimatß Romanorum uox fuitnunquatri prins fore,ut alle admitteretur,^ pótifex cardinales öC de clero nobilitatecß fua tanti in tirbcrcmeairent liberürogatus interim pont.ut quas rex extorquere uolebat, inueftitii p tascöcederet:codem femper tenorerefpondir,uitam pofte Hcnricum auferre,ied inue ftfturas à fe nullis terroribus,nullis fui corporis cruciatibus extorturûzô^ tarnen qui fuis nouincebat malis,tammultorum qui fecum tcnebaniur,ö(^ populi Romani mifericor-jHauidus efi multas lacrymis gematibuscç petit» aflênfit pacità dudus ad pontem Sa-bniim,accitis per côftitutas inducias ex urbe notarqs,Hêrico régi petitas in régnas iuis cedefiarfi omnium inueftituias conceftît. Ventû eft poftea ad fanafti Petri bafilacam,et claufis ex côdido urbis Romæ portis,ne populus erüperet,bafilica4 ftationibus firma tî,Henricus à Pafchali potifice coronatus in caftra fe proripuit. Pôtafext^ in urbê tune ptimSreuerfus fummô populi applaufu in Lateranü eft dedutftus. Herici ab urbe QC Ira «a difceflumjCâ uim habuifte feribit Pâdulfus Lateranenfis ecclefiac bibliothecaraus, ut quietiiïaraà Rômaî,amp;in eius terra uiguerit.Dicitcj Pifanos per id têporis Pafchalis pô tificis prccïbus ÖC autoritäre mul ta ac præclarifïïma geftifte recipiendis ßalearabus ’nfulis Maiórica ÖC Manorica, à quibus Saracenos uiribus repulerunt. Polliceturq? ibi . quot;andulfus ïc earü rerum à Pifanis geftarum hiftoria fcripturü, quod utrum fecerat ignci tsmus. Séd loänes Villanus in hiftoria Florêtina Pifanos feribit ad annû falutis miliefi Ànno fat: wûSidecimû feptimßfupra centefimû expeditionê in Baléares infulas, quantis potuc tunt maximis uiribus parauifîe, adeo ut omni iuuentute cdudla foli in urbe cû mulieri-gt;Jts^puerisdecrepitidcbilesq} manferint.Dumiq eaclaftisapud uada Volaterrana tJcntBcxpedat fecundû.quo in Maioricâ profpero ferat curfu,allatâ eftè ex ipfis nunci '^’n.Lucêles arma populariter cepiftè,quo deftitutas defenfonbus Pifas caperêt,^ FIo tctitinos à Pifanis tue amiciftimisrogatos, Pifas àLucêfifl uiolentia fuifte tutatos. Vn-ctaâû dicit Villanus,ut Pifani pulfis Saracenis,amp; Balearibus captis,in patriâ reuerfi, lorètinos illis donaucrintduabus ex porphyritico marmore colûnis,quæ ad celeber-^mi Unâi loan.in Florentia primariâ porta extrinfeca fuftentât à bafide capitella. Eo -^ccjßaleari bello multa cû pontificis dC Pifanorum gloria, fummo omniû orbis Chri-

■anorûgaudio ad fine perdudo, pôtifex Pafchalis concilium Laterani celebrauit, in H^o quû à patribiïs renouata effet uiolentiæ,quâ Henricus quartus intulerat,ÔC priuile S'iinueftiturarûindeextortimemoria, repettjt pont.notiflîmum omnibus quiaderât *’gcftacordiriciôfîCiuratncntum,quo fe Henrico denonreuocando excommunican-

Blondus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V 3 do^

DECADIS SEC VN DAE

doq^ ohftn'nxerat.Et tîî pro condufione fubintuli't, fc prardecenbrum fuorum ftatufa E fcqucntê,maxime Gregori} feptimi amp;nbsp;Vrbani fecundi,quod illi damnaucrant dânare, quod prohibucranr^hiberc,quod ftatuerantftatucre,quodcôfîrmaucrantconfi'rma' rc.Polteroó; die patres cociltj priuilegiuin pro captiuoruin,ÔCecclefi£cliberationcâdo mino papa Pafchali, per uiolentiam Henrici regis extortO dânaucruntirritaueriintcç« Pace eadê in Italia cótinuante,magn3 res Irai ica, maximam Pafchalis pont, fecitiadu--ram in Matildi comifina,qux {etûo confeda obijt.Eam Martinus,SC ipfum fcquuti fcri ptores multi tradunt,Hctruriæ parte hinc à Pifiia agri Sencnfis finium torrcnte, indes iando Quirico didi agri etiâ finium oppido,ad interum marcTybrimcp, quSpatrimo niûfandi Petri appcnant,pôtifici6C Romance ccdefiscdonalîe. Hoftiarius,qui omnP bus quæ apud pôtifices eius têporis gefta funt,interfuit, 5C ad fuperfluitatem multa fed pfitjOullo in loco mcminit.Sed quicquid uerifas eius fadi liabucrit, prsdido cxplcio concilio Pafchalis pont, ad annû falutis fextumdecimu fupra millefimum amp;nbsp;centefimd M ^fiud inLongobardia apud Guardafca!lGcelebrauitconciliö,in quoimpiimiscoHitu ƒlt;

it, Æ.rnyliæurbes,Placentiâ, Parmam,Rhegium,lVlutinam, Sif BononiamRauennati metropoli,quat diuRomanæ ecclefiac rebellis fii£rar,nô fubefle. Reuerfus RomainPa fchalis.quûparuoquieuiflet têporc,nouasob uitæfanditatcm inciditmokftias.Olv icrat Petrus urbis præfcdus,fadiofi(}i SCfatellitesdomus, præterfcruatum ad id tépo* ris morem,pueriiin ut confjcio.decennem, in patris locum acclamauerunt prarfedum: que qiium potifex rogatus nollet confirmare,!lli armans ftipatum prsefeduræ munaa obire feccrunt. Poft paucos dies ä pônfice Laterano bead Petri bafilicam adremdiiii-nâ pctcnrc.oblatus eililli ad primam pondsTraianicoxampuerjConfirmatio^petita: amp;nbsp;pontifex inceflîi cótinuato refpondit,nec1oco id,nee tempori,nec aetati pueii cccc' dendum. Vixq; illcuerba finieraqquum ultimospótificis comités armaticontumclijs «erberibusqj aftecerunt.Mouit ea indignitas Petrfi Leonis,Sr' caetcros pótifici amp;nbsp;ecclc fiae ftudiofos, utredeuntem ad uefperam armatisftfpatum inLateranenfepatriarchiS reducerent.EttnquûeftetucntûadCapiroIiû.faxisprafdidos infultantcsfuftibustc' (4 lisqs repelli oportuit:nec tarnen deftitcre incepds proterui, quin femitis prætercuntein pondficem prius qudm facram inLatcrano ueftem exueret, adcGtcs oblatumpuerunt peterent confirnyiri. Pondfexep quid ageret dubius refpondit, fe cleri 8C po pu li cuius fntereflet.concilium in fextam abinde diem conuocaturG.Dies aduenerat concilio co' ftituta.quum pro pucro ftudentes præfedo aduerfantiû domos fubiedisflammisconi burere intentarunt.Tumu’tucj per urbê concitato, pluribus in locis prxlio eft certatff. Quae quû potifex exaudiftequrbe excedens, Albam fe côtulir,Continebat fe domi Pc* trus Leonis,quod euenit futurum ratus, ut quQ cacteris in locis fuperiores euafiflent ho ftes,fpem uitftoriarineiusexcidio côftituerent. Itacp faefto impcru paratus furentesre-« pulit.Sed quod erant eius ædes ad fantftum Nicolaum.ut oftendimus,in carccrcTulIia no,afmuli cproximaimminentirupeTarpeia,machinisin illam quasuocant bricolas, faxaicccrunt.IntcreapondfexPtolemeum Albarn uocatG, Aritia urbeibipropinqua, nunc dirutadonatum,arma in Petri Leonis auxiliumcaperecurauit.Venicnsqi Roma H Ptolemcus,nô magis copiarum,quas duxit magnas,quam Romanorum ciuium,apud quos erat gratiftimus fauore, puerG fequaces prima die ultra Tyberim fugerc cópu' lit.Poftridie quum ad louis infulam primum, amp;nbsp;poft laniculi Trans tyberinac regioais portas uarierepugnaretur, cædesmulta utrinqi commifta eft. Tandem uicit Piolemel Petriep Leonis pars : fuperatus captuscÿ puer cum fatftionis fuar primoribus catenis inieiftis cuftoditus eft.Placuit uero oes eos pro folidiori urbis quitte in Campaniä du-» ^os,per municipia in uarias diftribui cuftodias.amp;Ptolemeus re benegefta ,pfelt;ftuselî. Peruenerant Algidum,qui captiuos duccbant, amp;nbsp;quod nihil dmerent ea in uia hoftile, inermesibant, quGirruens eximprouifoPtolemeus, ÔC puerQ 5C cocaptiuosperduxit Ariciâjimmemorcpiuramcnti,quo Alba donatus fe pondfici ÔCecclefîæobftrinxerat, Sarmentum, NymphaSjTyberiam,^ omnem pene regionem maritimam ab illius fide obedientiaqj auertit.Romae autem eodem inftigante tyrâno tumultus eft reuocatus,0^ in Petri Leonis ædes impetus iterato fatftus. Erat uero Petrus cQ his, quae fibi ex ciuita tc fauebâqcoptj s par hoftibus fuis, QC tn pracitjs quae çômittebant fæpe fupcrior cuadc;

batdamcn

LÎBER QJTARTVS.

A bttajnen quod à Ptoîomati perfidta tiniercf,acccrfitis exagfd aiJi£ilt)S,pîahc utdlor ui-lt;Jfbat,cum intcrcedentibiis amids deferens pace iniquis concefllt, quiesep ciuitati par tâjfecundô quam pace pont.Pafchah's in Apub'â ad conciliû, ÔC curia interim quod act peraeftatem ciTet grauisjin Campaniâ feccHît.Interca Henricus rex,his quæ Romac fie-banc auditis,anno poft uiolentâ pace conftitutam, contulit fe in Icaliatn,ea quod côftat fpeutPafchalicapto,depofitocj.aut occifo,alfera pontifîcem à quo coronaretur,fuffi-dciitarenappropinquansq; Romac,urb?s SC oppida potifici fubieda partim ccpit,par-^'inmaximisaffecit incommodis, quem Romani coronatûurbc triumphalieius têpo-fisapparatu exceperunt.Pompa tarnen quaeilliadmittendo duceret, nullus epifcopó-futnurbi proximorS,nullus ex cl ero qui Romac manferat,pratter paucos,ob ad mi fia flà ^tia excômunicatoSjSC Ioannis abbatis Farfenfis,ac Ptolcmati facellites,uoiuit interef-*lt;: Qiiiauero Henricus poft fadâ conceftîonis inueftiturarfl reuocationê.fuâ quoep cO ^fonanonccredidcritrcuocafte,candemconftituititerarc.Petrjtitacß acmaximiscôten precibus à dero Sif pop.Ro. in beati Petri bafilica coronari. Sed id pontifîcis abfcn-•fsmunus,nec clero,nec populo placuit ufurpare.Tandem Henricus accerfito ex Cam pîniaMauric{oBracharcnlîepifcopo,quipatria cxul,fedditiffîmijs, curiâfequcbatuv, ftab CO in dicta bafilica fecit coronari,amp; in Germania eft rcuerfus.Paulopoft Pafchalis pontifex,concilioin Apulia abfolutOjtedien« copiarû, quas Normanni duces Apulisc ^îdcrant,aux!iijî fictus Pillum nbsp;nbsp;Pillanum 8(. fanefti Silueftri oppida de maritimis,quæ

Ptolemæi perfidia abalicnari fecerat,recepit.Et ueniens Ananiâ,in pcriculofiftimâ inci ^itafgritudinem.Ex eaeç uaictudinc non fan's confirmatus fccontulit Pratneftc,ubiba-lilicamfandiAgapiti conciliaturusdummoratur,Carloioannis Conftantinopolitani Iinperatoris,qui Alexio genitori defundo fuccefterat, oratores abfoluit. Etant Romæ *uoc,quiPafchalêredirenollent,prohibercntq!,aFarfenfiabbatc Ptolemçoq? impulfi, ^uöreliqui oês eins in patn'am fedemq; fuam reditum flag!tarent,amp;fan(fti Petri bafîlicâ », fircundufftasqtt œdes die nocftutç daufas,fa(ftioforum fatcllitcs armati cuftodiebât.Itaqt pont.attributis à Normanno ducccopijs dcduccntibus de prima uigilia Præncfte moyens,fandi Petri atrium ad aurorâimprouifus applicuit,detulcrat(^ machinamenta:q-tuscumualuas murost^ perfringerct.Eius aduentu territi abbas,Ptolemç;usq},omncm jpeminlatebi is fugaep pofuerani.Quum bine pont, ualetudinc innouata con eptus, in bnda: MarixTranfpadanæ caftello Crefeentq proximac ædes fccedens, oppugnatio-fttttîintcrmifit.lndc amicotû interuentu abbati SC Ptolcmço eft conciliatus. Poft pair-tos(^diesobiens,mediaurbeadLatcranumfcpcliendusjmagnocum populiplâdueft 'ldatus,cuifucceftbrfuirfec5dus Gelafius pâtre Crcfccntio Caietaitus.DumeaRomæ pnultitnaPafchalisfccQdi tempora gerunt, primus BalduinusHierofoIymæ rex port captant Sidonem,ampliando transIordancmregnomanusappofuitrphmumqjomniS In terra Arabia,quâSyriam appcllant,Sobalcaftellûedito in loco aedificatmunitilTimâ cuinomen Montii egali indidit ad regionis pracfidium,quo dum neceifitas poftulafter, confugerent Chriftiani.Obierat per id temporis Boemundus puer Boemundi filius,3C ûrelidusilli tutor principatusc^ Antiochiae adminiftratorTancredus, ex eadë Normart nafamiîiaacceperatprincipatü,quem Balduinusrexad gerendasin Tranfiordanentî-bus res nouasiturus eu copqs accerfiuerat.T urci etenim cum Saracenis 8C Arabib. mul hsniagnas(^inmilitiâmanuscoadi,ôô caftclli munitiones fieri impcdiucrant, SCnc Chhftianoriim fines ultra portenderent,refiftere adnitebant.Durn itacp rex princepsep Antiochiae intimapenctraturi inexplorato ducunt, infidias inciderunt, quas infidèles quadripartito ftruxerant,in repentinacç.quamcommittioportuupugna.Clniftianifra fiifugaticç funt.Baldutnus tn quum ea die pr«cederet,inaiQrê accepit cladc,qui ntultis fjOîûcæfisjplurimiscaptis.fugiensinnouôMontisregalisprçfidiumferecepit EtTâ-crtdus accepto minori incômodo,auerfa à Monteregali uia, armis fretus, lutam repe-*gt;tfugçuiam.Elatieaui(ftoriaTurci,monafterium,quod in monte Tabor eratcelebcr-timumaggreftijmonachis ad unum trucidatis demoliti funt.Rcuerfus poft acceptant dadcmHierofolymam Balduinus,Ptolemaidam inter, ôf circum côtinendis in fide po ttntillimis ci uitatibus, aliud çdificauitprçfidium, quod Scandalum appellauit. Qtio là.c.xi» »tinofalutisundeuicelimo SC undecics centeno, dum rex ipfe maximos faceret belli ap

V 4 paratus.

236 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECADI s SECVNDAE

paratusjdiem obqttaîterq;Balduinus deBurgo FrancusconcordiChriftianorS, pfæb H toi Um âf principû uoto Hierofolymærcx creatus cft,Gelafii fecundi pontifieis,quêPa fchalifccûdo diximusfucceirînc,ele(fîionêfadam fuifîèinuenimus RomæinPaladto, qui locus eff ad infimas Palatini montis radiceSjOunc Palara didlus ♦ Fuerat eius uiri om nis uita làudabilis.amp;f ea eîeôio cardinaliû,ad quos fpedlauit fummo confenfu celebrata quâ épifeopi,clerus ôf poptRo.magno acceperunt laudauerötcß applaüfu, ôf tn Leo ac Cincius Fraiepanes feditiofinîmi po tentiffimici? per earn têpeftatem ciues,quod unum ex fuis fieri pontifieem cocupiuerint,prima clec^ionis die manus in illu uiolentas inau-dito alias furore inijcerc aufi funt. Ad locû enim celebratæ iam clcdionis,conclauenSc appellant,cum armatis uenientes ualuis ui refracfîis ingreiïi funt, primusej Cinciuspon tifi'cem fenio debile pugnis caefum in terraep proftratû pedibus alterne quanta uipoîuit depreflis côculcauitiaffirmatq; Pandulfus Cincium ferrea pedibus aptata habuific caf caria,cum quibus fenem femineeem inter calcandum adeo acriter uulnerauerit, ut fan--dfiuiricruorecclefiammadefcccrit.Abftradîûpofteapontificem Cincius quQinproxi f lt;nas ædes fuas gduxiflèr,catenis uinôiî in euftodia habuit. Debacchati uero funt Fraie, panum fatellitcs in cardinalium clericorumcß omniû famuIos.Nam praeter paucos, qui i'uga fibi côfuluerunt,oês pugnis,fuftibus cacfi,equis deturbati fpoliatitç fuerunt. Tule^ rûiid indigne atep argerrimecaeteri crues Romaniiô^poftridie primus omniû præfeôus urbis Petrusjdehinc Petrus Leonis,Steph anus Normanus,amp; caeteri qui in urbe tûc præ ftantiores in Capitoliüm uenientes Fraiepanibus, nifi Gelafium pontificêredderétcxgt; trema côminati funt.Addudîust^ ingenti timoré Cincius adfoluti catena pontîficis pe--des prouolutus ueniâ implorauit,SC dimiflum reduci in Paladium pracmifit, undc folcni pompa per uiâlacrâ in Lateranenfe patriarchiû eff pcrdult;Hus.Dum effet GelafiusinLa terano,multis qui ad iàlutandQ adorandumqj conuenerant occupatus,dc fua quocf cq-iefraîionc,nam diaconus erat,cogitabai:cum nodle intêpefta tadîus eff certior, Henri-cum quartû imperatorê ad fandîi Petri bafilicae atrium confèdifîe,armatis cohortib.fo-ciatû.quem notoriû fedisapoftolicaehoftênullusdubitaret.illius exitio aduenifTe.Eo P «ac^ perculfi nuncio cardinales, amp;nbsp;quibus pont.erat charior, domeftici fenc ipfumfibt parum timcnrê,ad auroram in equû pofucrunt,ôf ad Bulgamini ciuis ea têpeftate potê-tiiîimi ædes perduxenint, ubi uariantibus de modo fugac confilqs, uicit Bulgaminifen tentiamari abeundü.Vixq; dum fol apparuerat, cum duas triremes inTyberi à cafureportas turba pontificê fequuta repleuit,amp;: ipfe omnium ultimus Bulgamino dcducête, casingrcflus,fugicnd3mSodomâ,fugiendamÆgyptum,fugiendamex uerboprophe ticonouam Babyloniapraefatus foluiiuiïît:fcribentiaût Pandulfo,quifugaeinterfuit, amnis undas aduerfantc uento,ôf poftmodum mare in portu per ualidam tempeftatem fuifle aduerfàtû facile credimus. Quia fîmili infuga.quâ noftris temporibus fanefîae mç-nci iJu’îiJtesUelahumpontihceiugaprolapiumeueintelligcnteSjilIumper lyDensu pas Icquuti, tclis amp;nbsp;fagitns utrinqi miiïîs,ficu£Ôlt; Romani Eugenium, ut confoderêt,in tcntarunticfFecitq? is ThcutonicorS furor,ut pontificê,quê cxitu in mare tempcftaspro » liibebat,cardinalesneinTybcricaperetur,autoccideretur, Ardeänoduperduccrent. PoQrfdieredditamari tranquillitatercdudus Oftiam pontifex Gelafiusnauigâs tertio die Tarracinanijamp;poftero Caietara progenitoröfuoröpatriam peruenit. Confluxerut liico ad eum epifcopi,ólt;^ nobifes quotquot ca regio habet, in queis GuIielmusApulix dux.Robertus Capuae princeps,SC Rich ardus de A quila fuere, qui fc illi nouo fîdelita-tis facramento obligauerunt.-pontifexqj tanquânüper aflumptus in presbytetâepiko' pûq!côlecratus,amp;nouitiosfacris initiauit^plures,ô(fcardinales aüquos epifeopos^ creauit.InterimRomacHertncusimperatorMauriciû BarcharenfemepifcopûinantP papâ nomine GregoriS erexerat,que Romani fautores teque acPaetiûaduerfariS deru fono cognomine Burdinum appellaruntruoluitqi Hêricus Romanae terrac urbes op fjida in Gelafii potificis poceftate durantia capcre:primûlt;^ turriculâ agri Ananini cafteï um obfedit.Quod quu pont.GelaOus intellexifTetjGulielmû Apulip ducem, Roberta principemCapuanûjamp;Rithardûde Aquila cS exercituapudfandîû Gcrmanûfaltus CaQnenßs caitellûaddiem conuemreiuUit.bû4 imperata facietib. primû Henricus pontin-

LIBER 'Ojr INT VSi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^37

pönh'ficem,utin fediiccrcteascoparafle copias intcncxit,Romam inde in Gcrmanï amfecontulit.Burdinnuero inurbereliquitjFraiepanum SC eiusfelt;flæfibiftudentilim pïæOdio cóferuandS.Faólus de Henrtcf fuga ccrtior GelafiuSjduce Apulo principe Cà puaiiOjSC altjs qui in expeditions uenerant dimiflTiSjRomâ panio arq? inermi deducête comitatu uenitjdeÜruirq^ potius declarauitapud acdiculam fanôlæ Mariseinfccundo Cfreo,quæ dotnibiis familiç Nornrânorum Stephani ôi. Pandulfi fratr5,ac Petri cognd niineLatronis ex Corfa familia ciuium Romanorû adiaceret. Paucis inde clapfis dicb. pont.inuitatus ad diuina in fanô:af Praxedis ccclefiacelebrandaj ScfiFraiepanestime^ btuicinoSjtn Romanorum,Corforum,SC Crefcentij Caietani nepotis fuiuiribus,ac tü tclæfifusacceiïitjin quem facris intentum fadus eft àFraiepanibus cûarmata multitu-dineirrucntibusterribilis admoduimpetus.Prodieruntq? ilico in pontificis defcnfionê paraticiues,quorum pro uiribus faéfa infifténtia,uixid iolû habuit efficaciæ, ut pont.à famulîtu raptuSjÔCin caballn poîltus efFugercpotuerit.Cômiirum enim ad ædiculâlapi B dibua fuftibuscÿ hincinde uolantibus multo cum effufo cruore prælium,quod prius di-ïimi non p O tu it.tß Fraiepancs ccrtiores falt;ffifuerunt,poncifi'cêin uiam Hoftieriiem pro figum euaüiïc.É’erquiGtus paulopoft à fuis pont.GelaGus, cum in campis bafilicac GiPauliadiacentib.cHct rcpercuSjin urbem reducitur,ubi eadem node concilio cS car dinalibus ÔCamicis inito urbem conftituîQeftilicorelinquendâ. Hæcmecumego ipfe confiderans foleo admirarfquo fadum G't modo,ut cum urbem Româ pont, dominio tetineretjCiues nihilominus ièditioG potentiGlimicp in ilia cGent, qui ilium Gngulos per lt;licsautpo(rentcapere,auteijcerc.AffirmatnamqjPandulfus GclaGum pontiftcê,cum abireftatuiflctjcliquilîc Petrum cpifcopûPortuêftm infpiritualibus uicarium, additis 31iquotcardinalibus,qui curam urbis fecum gerercnr.ôCHugonibaGlicæapoftolorum cardinal!urbis Beneucntanæ cuftodiâ demandaftè. Petrû quoqj ut erat pra-fedû urbis, amp;^Stephanum Noimânum eccleGæ uexilliferum inftituiflc,qupus tutela urbis, ac eius H'anferitcömendata.Nauigaturü pontiftcem cardinales quincg.ôC exnobilitate Roma C na.dcroq; numerus haudquaquâexiguus funt fequuti.Cum Pifas pont,applicuiGet,mà ximoab eaciuitatc exceptushonore,ibicç paucosmoratus dics,aliam ingrefiusnauiga tgt;onem,fandi Egidij portu incolumis eft delatus.Confluxerunt ad illu ilico oês prouin dænonmagis epifcopi,abbates,SC eccleGafticfquàtn magnates SC urbiû oppidorumcß primates,à quibus in Cluniacenfe monaftcrium eft dcdudus. Ibi dum multa in eccleGæ »formations tutelamq; cum regibus 8C principibus molirctur,morbo correptus, quSà tofta pleurcGn uocant,ad GnS anni pontiGcatus fui iriterijt. Suftedus eo in loco à cardi nalibiis.qui GelaGum fequuri fucrant,in pontiGcS Guido V ienenGs archiepifcopus na »gt;oneBurgundus,Franciæ,Ângliæ,atcp etiam AlemanniæregûprofapiaoriunduSjCa-liftus ettappellatusiquiprudensmodeftifiimuscpuir electioni de fe fadæ, non prius in *ot3aftentiri uoluit,^t miftî Româ nunctj referrent,cardinales qui Romæ manferant,ct præfcâû ac côfules,atcÿ etiâ cIerum,SC populû folenniter petitum præftitiflè côfenfum. Gallicanæigif eccleGæ confilio uenturus per Moniempeftulanuamp; fandû Egidiupro-» ßgreflus.ltaltamMcdiolanumcp peruenit,àpræcedens permontem BardontstranGuiC i^Thufciâ.IndeRomâ dclatus,quâta nemo ante eum pont.omnium lætitia, paulopoft Eugonem cardtnalem Romanum à Beneuenti legatione reuo cauiuab eoeç de rerû Agt; puliæ,amp; eius orac regionû ftatu certior fadus,Beneuentu SC ipfe adtjr.Conuenerunt ili' toad eu Gulielmus Rogerio genitus,Robert! Guifeardi ftlio, Apuliæ dux, lordanuscp duxCapuanus Ariolanus,Iordanus Ariani cornes,ÔC Robert. Loritellanus, quos facra jnento adados Romanç eccleGæ ligios homines côfîrmauit. Breui poft Româ reuer-'“S,nihil duxit antiqutus,(^ Henrici quart! imperatoris Ro.fcmper antea turbulSriffimi pace qiiærereiad quS tres cardinales miGt oratores,qu!' pace feripto Grmatam, quod ex * »atampliGiinum.rctulerGt.’paulocç poft^ ea felix legatio Romam erat reuerià Califtus ponuiterato Beneuentû accedere eft coadus. Idt^ qua ratióeft tfadff altius repetemus, ^nodijs r^ni Neapolitani rébus geftis,quas breui poft relaturtfumus, multa inde nod »iîaperiuGulielmus Apuliæ dux,poft^ feà Califto pont.Gcutfupra oftSdimus,conGr *gt;'ai3uidit,animisaudus,oblatam aliquando aliasAlextf imperatorisCôftantinopoli

parum

X39 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;decadis secvndab

parum confidcraucdt Akxtum omibus Chn'fti'anis praefernm Italtcfs boftcm, maximis E cum Roberto auo fuo,amp; Boemundo patruo odqs decertafle.Is tamcn,qui Ro'gerq Sici lise comitis confobn'nt fui ambitionê duceret fufpedîinîmâ,nô prius Italia eftprofedus, ad uxorem ficut petebatur Conftantinopoli defponfandam,^Cah'flus pont.Apuhç du catum,amp; cæterâ de Italia terram ufc^ ad fretutn Siculfi eo tune ducatu comprehêfam in fuam amp;Romanæ ecclefiæ tutelam proteóionemq; fufccpit.Vixdumuero medium iter fuum enauigauerat Guliclmus,cum Rogerius fuiceptam à pótifice tutelam fibinöiam paruifacienSjCalabriam inuafitjöC prius dimidiam cepit,^ pontifex de afterêda ope po tucrit cogitare:qui Hugonem cardinalem à Beneuento praemittens, Roma amp;nbsp;ipfe cum eardinalium colÏegio,SC Romanoru copijs tumultuarie eft profedus. Inuêtum ad arcis Nicephorac obfidionem Rogerium Hugo cardinalis,nec precibus inde,nee cómmatio nibus potuit deterrcre.Pontifexc^ intereaBeneuentû delatus,infaufta in expeditióe fua multos fibi chanffimos febribus correptos 2mifit,amp;ipfe mala paritcr ufus ualetudinedc flica in urbem æger,moeftusc^ relatus eft.Qua fretus bene gerêdæ rei occafione Roge p rius Calabriam omnem Apuliamq? fubegit. Gulielmus uero uxoris fpe fraudatus, quu ad affine SalernitanS principcm in Italiam reuerfus cófugiflet, dié ibi nullis relióbs obqt:Ex co tempore Rogerius tantarft rerum fucceflu elatus,non fe ultra ApuliæCa labrix duce.amp;f Siciliæ comitem,fcd Icaliæ regem appellate cœpit.At Califtus pont.ua!e tudineuixdumredintcgvatajConciliumLateraninoningentorûpatrum côgregauit,in quo ciim pacem inter multos diffidentes cópoluit,tum maxime ccdeGafticumftatSre' formauit.Et quod plurimi faciendû fuit,Dominicum Michaelem V enetoru duccm.ut laborantibus apud Hicrofolymâ Chriftianorû rebus fecundo rege Balduino in carce^ bus agente fubuenirct,miffis cum uexillo ecclefiæ nuneqs cxorauit.Quârelatu dignm* mam rê,ut liberiore animo amplioricÿfpacio narrare poffimusjibro dandus eft modus.

BLONDI FLAVII FORLIVIENSIS HISTORIARVM AB inclinatione Romani impcrq,decadis fecundæ Liber quintus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q

s aldvinvh Burgenfem fecundum degenteLatinaHierofolymæ ! regê,quê fiipra Balduino primo conibbrino fuo fuftecftû oftendimu^’ i primis quatuor regni annis uarij barbarorû motus agitauere.Adfecun dum namqp annum Gazi Turcorû minoris Afiæ copiarû dux, magnu in Hierofolymis duxitexcrcitû,Balduinustj cögrelTuscomiflainbar/ ban's quatuor millium cçdc,captum duce coniecit in carcerê.Anno de

tes peditestj trabens ad portas ufcp Hierofolymæ eft delatus :fuitcj eo periculofiorim' petus,quoimprouifiiseftfa(ftus.Eduxit tarnen in aciêBalduinus,amp;uartjs penebiduo côtinuatis prælqs.eô res euafit,ut cû ad triginta noftrorû defiderati fint, duo millia ho-ftis cæfos,ad mille captos rclinquêsjfuga fibi côfulcre fit coadus.Quibus molcftijs atcj pcriculis cS fatis refifterc diutius pofte Balduinus diffideret, auxilia Vcnetos popofot. focietatêin capiêdis de terra barbara^juinctjs urbibusqi pollicitus.ExtatcpVcnetîjste n. dcrS huiufmodi formula cö Dominico Michaele folêniter cócepta. Sed priuf^ claiTem parare Veneti potucrint,BalduinusBalachParthorûregi Hicrofolymâ impetêti terne re cogreflus cû magna procerû militûtj! Chriftianorû parte captus,Carras in carcerêejt perduéîus.Id cûfecûdus Califtus pont.Ro.intellexiflèt,amp;forte tûcLatcranifolênecOquot; cilium ficut diximus h abebat, Vcnetos orauitjamp;fua impulitautoritatCjUt difficillimw Chriftianæexpeditiôisin Afiareb.fubuenirêt/Eratperidtêporis Hierofolymispatnaf^ cha Varmûdus uir no magis doôrina SCrcligiôe,^ armis amp;nbsp;prudêtia cofpicuus,cuiDa duino rege capto Hierofolymæ amp;nbsp;regni adminiftratio à Chriftianis fuerat demandata. Qui ôd ipfe ficut pont.Ro.ad Venetos mittês,fœdera cû Balduino iefta,illis eÓfirmauK.’ Dominicusttaep Michael Venetiarû duxclaflem adduces potêtiffimâad annSfalutis fecûdû amp;: uigefimû fupra cêtefimû amp;nbsp;millefimû in Afiâ nauigauit, lacbbuscj theobgus Genuêfis q paulopoft Hierofolymis diu uixit,ieptuaginta onerarias naues câ clauêba' buifte feribitjn qua fimile cft uero,triremes inter ac cæteras amp;falias minores ^d Veneio

rû monumêta habet,naues

I

I

LIBER QJINTVSi

A f’^iis,Domînfc3 Venetqs foluifie,oês copias,quotquot Hfcrofolymfs edacere potm't ’'lloppenduxerat, quäHterofolymac proxtmiorêcætens.jmannmâurbêBabylonica xP^’^g^^ï’rSnauiâ claffis ardla öf pcn'culofiffima prcmebatobfidionc.Iinpetö quem quot;«netus dux in barbaram claflem fecit,improuifum fuilTe crediderim, quod Genuêfis ^^uefcriptor Venctuscjß autorcs funt,barbaros ilico profligates fugatoscÿ maxima ex Pïftccaptos fuifle.Ioppeliberata,quod iuflîtpatriarcbajOmnib.Chnftianorncopîjstelf '^^•naritçinTyrSefldudlü.Quam urbem omnium præter Hieroïblymam ô(f Antiochi-«

Afiae potentiflimâ Chriftiani ad id temporis expugnare nequiucrant. Ea in fummis “arbarorût conatibus aliquandiu dcfenfata,tandê multo,ut Genuenfis uerba imitemur, venctorum fanguine capta,Hierofolymæ regno eft addita.ConceiTum uero Vene^

Varmundo patriarcha,amp; poftea à Balduino rege pecunia redempto cofirmatû.^d ^•dimusipfipriuilegiû minora habuit, quæ concedentibus in tanti bcnefîcij præmiS 'lenntonerofa.Namcß Balduinus hic fecundus ea primo côfîrmat, quæ primus rex ab ^’ffßalduinus Venetisinacccptorûprincipio expeditionisbeneficiorûpræmiûin hâc 'quot;îxiiTic forma in ecclefia fantftæ crucis apud Acconê altcro conceflit priuilcgio,habe*

Venetiomnib.inurbibusregni Hierofolymæ,SCprincipatus Antiochiæpropria Qdiun'fdi(ftionê,uicum(ç,amp; plateam particularê,ubifurnG,ft3teram,cauponas,menfù propriasjamp; cætcra mcrcimonia,nullis grauati uetftigalibus exercerennfi quis Ve-^ftiisnaufragiûfeciflct,fideceflifletinteftatus,bonacederent Veneto magiftratui,cui ••'bcatoru apoftolorû Petri ÔC Pauli fefto celebri die regius minifter ex Hicrofolymç ç-trecêtos byzantios ex auro Saracenos perfoluerechiseçà primo côgreffis fecûdus ^'Idulit Balduinus,ut Tyri.Afcaloniscç urbiûquandocûcpin Chriftianoru fièrent pote «atê.Venetus tertiâ parte dnio pofl'iderct.Tyro capta ÔC Balduino Hierofolymâ reuer 'Ojpericulû palâ eft faâô,quod Chriltianæ expeditioni maximû imminebat, fi ea à Ve^ ''«0 auxilia nô uenüTent.Namqj fuffecftus Carloioanni Hemanuel Conftantinopolita imperator,q tanta Chriftianis Latinis uicloriâ,ficut ÔC fui prædeceflbres inuideret, 'oppeobfeflà,aperte in Venetos machinari coepit,^s à ferenda Latinis ope cupiebata-utrtere.Eius itaeç imperatoris per eâ ætatê potentiflimi motibus,quâ côtinuabant,tcrri J'Venetæreip.magiftTatuSjDominicû Michaelê ducê fuû reuocare coaefti funt.Iscß pró R-hoduprimo, poft Chiû Græci imperatoris infulas fpoliauit.gloriofum naeftus ‘nCIiioTheodorimartyriscorpusiqd* in fantfti Marei bafilicâdclatû, in capellainfigni ffuaqquâ Narfetê eunuchû ædifîcaiTe docuimus.Ducftis inde apud Chiû hybernis,Dô ’’’inicus dux Samû.Mitylenas, AndrûjôC alias de Hemanuelis imp.infulas fpoliauit, oc P^P^tot^Mothonio.ÔiT prædaibifacfta inter fuosdiuifa,urbê cômuniuit.Eademq} claC-■sinpatriâreditura Spalatû ÔCTraguriâurbes Vngarorurégis,qui ôi. ipfe Venetoinb ^*caret,uicepit,quasurbes Venetushucufi^poflcdit.Dominicusuerodux tantis reb. ‘■^tfatricefimu profecftiJs erat menfcm,feliciter geftis,nil Veneris gloriofius cgifie eft q, lapide,fuper quo dns fiC faluator nofter lefus apud Tyrum fedit, in patriâ de^ h n.“'^^P«id têporis apud urbê Romam,fecundo Califto pôtifice R.o. rebus ecclefia-‘‘icisintentOjBurdinusilleantipapa que Henricus quartus imp. fecûdo Gelafio pont, ‘'•“o.ficut oftendimus,in idolum ercxerat,Sutrîj fe continucratrin qua urbe eum Cetani comités tyrânulidefeniàuerât.Dûtj Califtus côciliointêtus eflet,uiasilliCIaudiâamp;Âu£ '■ïanâ adeo latrocinijs fœdauerât,ut nemo illis R.omâ tutus fecui usqj poflèt accedere. Ruamobrê Califtus pont.coptjs undicp c5tra(ftis,Sutriu obiedit,cuius oppidani infeli-f ûtirdinû eueftigio dederunt.Is(^ camclo côuerfa in beftiæ caudâ facie impofitus,Rc» P®*^du(ftus non minus in urbe,toto in itincrc ridiculo plebi fuit. Abftinens tn a iftus ab iniqui hominis fanguine, illû in Canêfe monafteriû detrufit. Multa interim alutusinRogeriû Siciliæ comité feregê Italiçappellanté,animo no minus celfo ira 0u3molit,ad annû pontificatus fui quintû dié obrjt:fuffelt;ftuscç illi pont, fecûdus Ho-fionusFlagnani Imolenfis agri genitus,haud qua$ minus,prçdeccflbr Califtus odio ’’^^geriû exarfinquê Martinus Polonus,errorû ecclefiafticæ hiftoriæ fom es,amp; eS fe-Lucêfis feribunt, Apuliæ amp;nbsp;Calabriæ ma^iftratû preciK J^ySufe^ in Apuliâ cû exercitu aduerfus Rogeriû accefliflegt;amp; eorû à quib.ducebat “lisinfctnachinationibuscj quibufdâ inteHetftis,pace Rogerio dediflè, in qua capta rumde

1

X4O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECADIS SECVNDAE

rum de Italia regionum ducem illûfolenni pontificû more conßituent: fed Pandulfiis ê Lateranenfis ecclefiæ hoftiarius.qui omniû iîlius temporis rerum à pontificibus Roma nis geftarâ,quibus interfuit,biitoriam diligenter fcripfir : qucmc^ nee Polonus hebens »ngenij,necp Ptolemgus,alioquinuir doclusuiderüt. Honortusdicit quamdiuuixicin urbe qiiiefcentc faciendis promotionibus coponendisqi rebus ecclefiafticis intendiiïè: uifus ein eft timuiffe.ne duo fatfiiofa geniti Romanagente,inquorücontrouerßa papa tu acc epcrar,per fuæ abfentiæ occafionê motus aliquos intentarent.Scribit aût Richat' dusfecundiHonorij papætempoiibus,fecundâregem HierofoIymæBalduinû Baby--lonico carcercdimiiTumjBoemundoalterius magni Boemundi nliouitafuncfïo prind patû AntiochiæHierofolymitanoregno coniunxifTe: amp;nbsp;paulopofttenendû cocefiifTe Raimundo Gulielmi duds Auftriac filio,cui fuperioris Boemundi fiiia erat uxor. Et ut inchoata de Balduino eôtinuemuszrex Afcalonitarû fretus coptjs auxiliaribÆgyptio-rum in Hierufalê duxir,qui unico repulfus præüo aufugit,potius receilit. Sed paulo* poilBaldequinus Damafci regulus majoresilico adducens copias,Hierofolyniac infe- r f, ftauitagrû:quiàBalduino ternis repreiTusprælîjs,copiarûpaitem maxima,partim

M txxx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;captaamifit.lnterim Romæ ad annû faluiis tricefimû, Sdundeciescentenö,

’ fecunduslunoccntiusHonorio fucceiïeratjqui fuperbiâ tyrannidemcj Rogerrj Sici'iæ comitis fefe Iraliæ regem appellantis ægerrime tulit,adeo ut iracûdia magis tradus,$ui ribusad tantam rcmaggrediendânecellàrijsfretus,tumultuario contraâûimpetuexcr f itum.in illû duxerit:tanta aût profedus cfi celeritate, ut Rogerium qui nullosrefciiïft àpontificefados elle apparatus, apud fandi Germani oppidum improuifoimpetu fit repulfus.Ëoep oppido ui capto, tyrannû in caftro Gallutio,in quod fedcfugarcceperat, pont.obfedit.Sed GulielmusCalabrfæ duxRogerij filins cuni exercituuenrens,amp;fol' uit cômifib ptælio obfidionê,SC pontificis cum cardinalibus captigloria adeptuseft:ugt; fus ramen modeiliaRogerius,pôt!ficê cum fuis cardinalibus liberatos,quicquid uoluit ab CO præfcrcp regni tirulum impetrauit.Reuerfus Romam Innocentius adultcrinfîpo-tificem nouum fibi fuffedum repperit Petrum Pein Leonis filium,qui fe Anacletû pon tificemappellaret: fretuseratPetrus nonmagisnouo pontificisInnocentrj cafu,^elc' dione licet difpariutriufip ipforum fada,in qua Anacletus longe fueratfupcratus:fpo^ liauerat uero Petrus abientc Innocentio primarias urbis ccclefias principis apoftolorû, uirginisq? matris maiorê,ÔC Lareranenfem aureis argenteisep ornamcntis.ôCconflatain de ingêri pecunia multos in urbe corruperat, adeo ut ea multitudine fuis additacogna-tis,potcntiâ pontificis Innocenttj in urbe obrueret: Quamobrê fibi fuis timens Inno-f entius,Conrado Sabinêfi epifeopo cardinali uicario fuo in urbe relido,Romamigras cum cardinalib.SC curia per Pifas ëC Genua ad Pbilippum regem in Francia eftdelatus. Intereacp Petrus in Anacletû prophanatuspertcntatûRbgeriûfeduxit, ut rex appella-tuSjieRomanû pontificem adoraret.Siccp fadum eft, ut Rogerius omniû Normanno-rum primus abfurdo utriufe^ Siciliæ regni titulo fît abufus,,qui omnê terra de Italia corn plederentunquâ nunc quoep regnûSiciliac appellamus. At Jnnocêtiuspont.celebrato apud Clarummontê concilio,Petrum anripapam,amp; fedatores quû damnaflet. Aurelia num ie contulinS^ rege Philippo,qui eô fibi occurrerat,falutato:Henricum Anglorum regem Carnotiinuentû diligentiusalloquutus eftu'nde inLothoringiam fledens,Leo dij conftitit: ubi Lotbarius in regem Romanoruà Germanis elcdus,facramentoada-dus eft,expeditionis breui parandæ,cum qua tutus Romam uere proximo duceretur: dumq! Lotbarius copias contulit,Innocentiusaltérafynodum Remishabuit. Ventum cit inde diuerfis itineribus in Italiâ. Pontifexe^ tertio apud Placentiam concilio célébra to præ cedens Pifas,Lotbarius cum coptjs Calcinariam. Côpofiturus uero pontifex de-ftinatam quo tempore Pifis Sgt;C Genuæ fuit,inter eas ciuitates bello côtendêtes pacê,ora tores Genua de itinere accerfîueratzunde earum urbiûrebus breui côpofitis, fœderaôd iplè cû »11 is leciqper quæ praefidia reb.ecclefig ipoponderunt.Accepitcf utraçp urbspræ darum a pontifice munuszqd* Genuenfis ecclefia à Mediolanêfi fubtrada,metropolis dt fadazeui Bobienfcm,âC tres Corficae fubiecit epifcoposzPifanæ uero in metropolim fiariter credæ,Sardos,Populonicnfemqt,ô(^tres CorfosfufFragancos déditepiieopos. ude progreffi principes Vit€tbiûpcriuerût,ôf per FarfenfesSabinostj adpontêMam meum

LIBER Q_V I N T V S,

meum delati,fccus ccicbrem S.Agneti's ccdefiam caftra fi'rmarunt. în quæ cùm Thco-Mius urbfs præfecfluSjôC Petrus Leo,alq(ç Romani facflionis Perro Leonis aduei fg fe côtuliirent,p5rifcx rexqß cum exercitu per laniculü regionem Tranftyberinam.de qua pontifex oriundus eraqingrelïï funt.Pôtifice autê in Lateranum rege in Auentinurn •nôtem à populo perduÆs, quies parta eft maxima ciuitati. Nam Petrû antipapa urbe A^idâ in paterna domo delituifïe affirmât.Quia uero çftiui aeris Romani intemperiem German! formidarct,Imperator abqtinGermaniam.PontifexPifasconuocatumprius txuniuerfo orbe aggreffus eft conciliû celebrare.In quo priuatis hgrefiarchæ Pétri fau-toribus epifeopis conftitutiones quafdâ edidit. Sed illico Romæ, Sc in Rogertj princL patu ftiidiofi per pontiflnnocêtij abfentiam caput attollere incœpcrunt.uiribus maxi-•iieinnixi.quas Rogerius offerebat.Quare accerfitusà pôtifice Lotharius Imp.Româ turn exercitu aduoIauit.SC redudam claircin pauloante Pifani paratiffimam ediixerSt,

gt;, priorefepPifani Amalpliam, Riuellumcp ducentes, utrancp urbem QC agri earum oppi-da ui capta diripuerût. Ponniexautem à Imperator terra profedi priusBarulum ufq; duxerunt,^ populum offenderintcôtrariafentientem. itaep ßarulo obfidionecircun-datoRogerius fibi timens,dum in Siciliam confugifiet,on»nia amiGqquçin terraltalia occiipauerat:cui euftodiendæ terræ pontifex Rainonem Lotharq Imp.comitem,attri-butoducatus Apuliæ tnulo, cumaliquot Germanorum cohortibus præfecit.Tantifep febusnô magis féliciter q? faciliter confedis, redierunt in urbem principes, Lotba-tills in Germaniam reduxit cxercitum.Peropportunc'ueroInnocêtij ponr.felicitatiac-ceflît Petri bgreGarchg mors,quë pontifex à confanguineis fedatoribuftp prius occuL ’efcpuItûclTe,qin urbeRoma dclitefcereintcllexit, fedatoreftp altern fucceftbre pro-phanato, brciii poft cum illo ad Innocenti) pontificis mifericordiam côfugerunt. Pon-bfexcj maxima Laterani celebrata iynodo,côftitutionem, quæ extat,ne quis in dcricû ftanus audeat inijeere uioiêtas,inter alia fecit, ôf lalariû aduocatis confiftorialibus cô-tfaac poftea Temper feruatû eft,decrcuit. Afflixit uero huius pontificis extremo tempo teomnem Italiam fames ualida.St^ Romani maxima ufi infolentia, creatis ponttfice in-fciofenatonbus,urbem pereosadminiftrariquaefiuerût. Quibusdumpôtilex refiftere • âdnititur.morics lêcundûCeleftinum pontificem ad annum falutis tertium, nbsp;quadra-

gefimumlupra undecies centenuhabuit fucceflbrê. Et in Afiafccundo Baldoino régi 3d annum Innocêitj pôtificatus fecundûdefundo, Andepauêfium cornes Fuleo illius g«nerin tertiû Hierofolymæ regem fuffedus era t. Qui præfepturus iter Afcalonitis,ne quot;iregnum Chriftianum impetum prout côfucucrant,frequêterfacerêt,præfidium medio fermé inter Afcalonem ÔC Hierofolymâfpacio excitauit.fuittjpmurusfolidiffimus bpidequadrato in opus fummo ex ruinis Geth olim Philiftinorû urbis eodêin prgfidij loco dirutæ. Creuit uero id præfidium breui in oppidi amplitudinem, cui Ibellino fuie nemen ab Albano inditS Gallico,quc Fuleo rex praefidem cuftodemcß impofuit. Pau-loq; poil alia duo praefidia.Berfabeem ÔC Albâ fpeculamnoftriproxime ardificauerâf. Inhûcucro Fulconem regem,qui duobus fîlqs militaris régi feiêtiffimisuteret legatis, tanores barbari impetus lecerunt. Primofq omnium Turcos finum coiêtes Perficum, innumera uirorum millia rtatuifte in Chriftianos Hierofolymam ufi$ ducere rex Fuleo fiäus eftcertior,quâdo Antiochenû illi agrum populabundi cœperant infeftare.Du-xittaniêin i’ios.ôi^côgreirus audaciffimeirruentibus tria millia interfeeit,fotidemcp ex fiscaptos,tâquâintriumphûHierofoIymâligatostraxit. AdquamTurcorum cladcm txcitus rex Aiaph genre Turcus,non magis fuis Turcisqua'm ArabibuSjChaldçiSjBa-oylonijfcpauxiliarib.copiofiffimo fretus exercitu, Ediftam inuafit Mefopotamiar ciui-t3icni,qua Balduinû Gothfredi fratrê.qui poftea fuit feeûdus Hierofolymæ rex,princi Pio aduentus Chriftianæ expedirionis in Afiam potitS fuiflè doeuimus.Captaq; à Bar-bris urbs fumma SC alias inaudita crudelitate direpta eft: nam præter occibonê in oîni »tarecômifram,archiepifcopus ÔT clerus omnis quod fidê Chrifti dei abneg.nre nolue-tût.gladioappetiti funt.ôTquod oinia fuperare uifum eft mala,fpcciofiffimas exnoftiis ’J’ulieres,amp; nobilitare præftâtiores,quas barbari fuper altare S.Ioannis Baptiftæ.quod •cirent noftris religiofiffimum efte,uiolauerunt. Fuleo autem rex, quid ea fibi poftula-tet accepta calamitas, minus quàm oportueritcofiderans,dutn Icporem ex Acconenfi

Blondus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X agrà

2'4^

agi o exagitat, cquo in caput eucrfo occubuit, Ralduinufc^ fib'us eo nomine rex tetdus ß rcgni titulS gubernationemeç accepit. Cxlcftino item ponr.Romano ad menfis quinti fine mortuo lucccfferat Lucius tertius ßononienfis. Per cuius tepora peilatns ad LatP nos infauftus EdifTac direptionis,6(f noftroru dadis ac ignominiae acceptæ nurtciiis no-firorum animos in nouae expeditionis côgi egandæ ardorem inflammauit, intend eitP latus qui pubîicè fiebanr,fuerât mul ti quibus crat curæ urbis pcrditac magnifîccntiâ rC' cenfcrCjEdifiam efle urbem illam nobikm Mcdorumjad quam facræ tradSt h'fcræ To^ biam filiû fuû mififfeGabdo.Qiiamq^ bcatus Thaddaeus apoftoîus ad fidc Chnfti,prç-; dicatiôis diuini uerbi acmiracu’orû uirtute cüuerterit,SCin qua bcati Thomacapoftoli oiïibus dccorata Abagarus rex fucnt,quando ad dominû lefum datæ epiftolæ fuæ fidc promeruit feripta manu dei refponfa percipere : demum urbem cflè,qua: pofiqu»gt;^ quatuor amp;quadragint3annis à Cliriiliano populo hjeritrcferta,prætcrhiimanæcod!--tionis mores talia à bat bâtis fît perpcfïà,quaî nuîla ratioe fînt nifi à perditiffimis toléra^ da.Eratea têpeftateinGallqs uirreligiofîifimus fandiffîmufcç Bernardus Clarauaîêfis abbas^qui pro fuo tn deum rdigionemcÿ Chriftianâ ardorc maximo,tantam efle nomb ni Chtilfiano inuftâ ignominiæ nota indigntfiîmé tulit. Is principcs,praclato$jnobilfs, amp;nbsp;populos Galliarû pené fingulos adicns.incundam eile expcditionêjucxilla cruds irt barbarOs proferêda concionabundus clamabat.Ncc tamê fatis habeo explora 16,900^! uulgo nunc creditur, SC aliqui habet fcriptores,illum pont. Romani autoritatc faluieni crucefignâdisaffernam.moreinfimilibusfolitofpopodtfle: fed quoquo idfaâûfittno do,fatis conftatjConradum Sueuum,qui pauloantc dcfundlo Lothario, in Romanor« regë declaratus erat,ducêdae in Afiam expeditionis munus aflumpfüîe.IntereaRog^' rius Normânus perC:elcfi:iniprima, poft Luctj pontificumrem eccicfiafticam frigide adminiftrantiû tempora omnem terram de Italia,quS Innocentius Lothariuft^ abftuk' tant,iccep era t,SC modeftiore q prius titulo ufus feicregêSiciîiac appellabat.Quanqua autorcSjPtolcmæumRicardumqj.quiinter Cælcfttna Luciumtp titubantes dicantjCO' J rum alterû prseditftæ terrae titulû po ireftionêt^ Rogerio co cellî lie, ut iam ficut lt;fti faciunt, nos eundê fub regni Siciliac titulo prædicftæ de Ira!la tcrrac fimul cum Sicilia regem poireftbrcmcp appellate poftîmus. Quod autem cóftat, Rogerius ipfeptr did^ Cxleftini amp;: Luetj pcntifîcü tempora Romanorum claflcm in Africam duxit ingente, ac tantis Saraccnos incomodis cladibufcç afflixit, ut rex Tunetis tributo in quotaiinos fngeti promiflb.quod annis poftea plus $ triginta perfoluit, pacem impetrare coadus fit. At Conradus copijs non ex Germania magis Gallqs fretus.ingcnti multitudinc, qua Kterng uitç fpes accepto falutaris crucis figno traxit,Côftantinopolim eft delatus, Hemanuékÿ fecundus Grarcorum Imp.uir fceleftiftimus, Chriftiano nomini contraaC fimu!abathoftis,aducn5ducê blande exceptam,quantispotuitdolofis artibusinfoa*’] pelliccre amicidam eft adnixus.Cui uiro animis potius ad gerendas res, q prudentiaad cauendas infidias fatis pleno, faciliter pcrfüafit, lconium primo licet longiufculaobu-dionc capiendâ,q, ea ui be potitus cætera de barbaris facillime expugnarenâi tafflcnut ueritati dolis fidem aftruerct dolofus Imperatonquod erat Conrado prædixit,nô poUÇ annonâ excrcitui aliunde aut uiribus accipi,aut data pecunia haben',quam unde Grçd quod facerent à fe iulfi in caftra per dies ftngulos comportarêt.Caftris ad IconiS urbem munitiftimâ mctatis,ilico apparuit duriorcm diuturnioremcß,quam Hemanucl prsed^ xcrat futuram cius obfidionê.Et dum tantus defidet magis $ oppugnat cxercitus,uaK tudo no magis corporfi quam animorum ægritudo quofcjualcntes acque, acinualidos dcbiîéfcp côftcrnat. Nee fatis intclledu eft tunc, quod ab ipfis poftea refeitum Graecis, morborû qualitas, effeeftufq; docuit, gipfum farina? ac pani, quern Græci importarent, fuifte comixtum. Quamobrem Conradus re infetfta in Thraciam retroceflit. Neciatis pcrite' tradit Ptolemeus Conradum ea expeditionc accepifle Afcalonem urbem,quaw calduinus Hicrofolymæ rex quartus ufu, quern ea ChriftianorQ noua expeditioreb^ fuis attulerat.nó fine dura ôi diutina obfidione,regno Hierofolyma? ultima addit : cum paulo prius Gazam urbem antiquiffîmâ.fed penitus derelieftâ reçdificaflèt,amp; fratribus templarijs cuftodienda inhabitandamcp conceIfiflct.Quineti3 fecit Conradi cxcrcitus in Afiam aduentus,ut maiore animo ufus rex Balduinus in primoresTurcorSfatrap^

'l Î b E R Q_V I N T V S.

ng?tf Hfcrfcotfnos oppnmêtcs aggrcdi fit aufus.In quefs praeli'o fupcratis ac rcpiil-ƒ Qumq} miliûcædem cdidit.Etpaulo poflNoradino côgreflus DamafccnorQmilniç Pf*ncipi,fines Hierofolymae ingreffo, illû dade affcdS ïn Damafcï pené mœnia perle-utus cft.lnterea Romçdefundo Lucio tertiusEugenius pont.erat fuffcdus,quêdicic ïothecarius Pifis oriSdum, ÔC S. Anaftafîi abbatem, maiore autoritäre quàm rerum gfrendarum peritiæfpe àpatribus deledum fuilTe, cum tamêpoftea haudquaquâ mi-prudentia quàm bonirate ualuerit. Qiii Romanos intdligens côfîrmationem iena •’Um biennio anteinnocentio pont.creatorum,abfeprius q? in thronum fublimaret, J^petituros,utueluicôceffurus eflet,noduabtjt,inSabinofq3adFarfenfemonaiieri3 «atus cardinalibus Si curialibus Roma accerfitis, confecratus eft. Furentes aurê Ro-âniremp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alios pôtifîcï SC cedefiæ Iludêtes inrus forifej uartjs uexabantin-

j^niodis.In quos cùm pontifex par pari referre cœpifiet,qui côfulcs creati, ôf patriæ 6'J0ernationicrâtprçfed:i,pacecûpôtifice cacôftituerût côditione.utipfis^diJicofe-f'junt demagiftratu abdicâtibus,pontifex in fedëfuam pacificusrcdirctjfuitqjiôlenni h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;læt’da introdudus. Qjii poftea cumrefeifTet dolos inurbema-

■nationeftç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tentus Senatores creâd paterctur,perpetuis temporibus aurori

J«apoftolicapcrmanfuros,falutifuaefugaconfuluit;necÿ cinadregcmFranciæquod fcnptores,cruce fignandü uocatus fc contulit, fed nauibus fecundo T y fdeft delapfus:quê Romani baud fccus q Gelafium olim Si nuper quartû Eugenium /•nistelifßiniccfljgpi-ofecutifunt.Appulfus Pifascôciuium fuorûnauigio frctus,ilicô

’^^'^'g^uit. Reperrum ibibearum Bernardûà quo abbatemonachus princi-P'Oeffedtjs fuit/alldcutus didicit, peftlmo rem ccclefiafticâin Afia loco efie. Ambocß ‘‘nâiuiriLmjgm'^u^ jçgg(^Pj.-,ncQri3tammult!s oraucrût,urcruceinfignifus, expe-^‘tionecôtrada Conftancinopolim fc contulerit. Qiiê fecundus Hemanuel Imp.baud Côradum fraude fedudû per Syriæ deferta ducere fuafit, adeo ut b yberna fubigt; b QUcerccompuifusfit. Eademcç tempeftatcRogcrius Siciliæ rex fecundo Flemanueli Pçdtdolinperatori,cuius dolos fraudefej, SCinimicu in noftros omnesanimû melius 9 Galliens Germanicufcÿ reges nouerat,infenfus cû bello agitare, ac domare côftituit.

clafleigitur de Afiica tuneredutfta Corcyrâ Si eius urbem Corphum aliquandiu °P_pugnatarn,Corinthô quoqj.â^ Thebas.ac Euboiam quac Nigropôtus dcimperio flt;^^pft/pofi3uitcÿ.lnjCôftantinopolim quoq? dudurus erar,nifi re-Çuietlmpef, Venetos bello fociosfexaginta trircmiû daftèm Petro Bolano duce finii ^Onaticocduxifte.FJexititaqidextrorfumRogcriusad Afiælittora^intêraturus Cbri-

QP^j^utfi barbarisinfidelibusincômodumafferrepoflèt;itacp Chriftiano nomi ’’deliciterceiïit.LudouicSenimFrancorûregem,lt;^uid S.Simeonis Antioebeno por-^'^folucns, Palæftinâ petebat, Saracena claffis forte obuia interceperancum Rogerius ^afuobuius parta de Sàracenis uidoria Chriftianum regem gaudens, uenerabundufcß **cepit,Interimclaffis Veneta receptis, quædcimperio capta fpoliataeç Rogeriusb-. Q5«at,prçfidiis immunita.ad Patracêfem finû fubftiterat.Quod cûinrcllexifletRoge-HusFrancorûregc apudloppem dimilTo,Côftantinopolim delatus fuburbia eius urbis præfente Hemanucle incêdit,amp; palatiû aliquâdiu oppugnatû cum capere ncquiuilTet, tamê pugnâdoprogreffus eft, ut poma Imperialis pomerij ad gloriâ fortitudinifcß 0‘fttationem manu ipfe propria legerit.Cum autê Rogerius damnis fatiatus Grçco il-btis in ItaliamrediretjClaffi forte'obuius,quâImperatorVcnetæaddidcrat,triremibus ^■ideaiginti, Si ipfe fpoliatus eft. At Conradus Ludouicûfcp reges Græci Imperatoris «olos malts fuis edodi iuuenum côueniente excrcitu Balduino régi Hierofolymitano wamoperâ funt polliciti, uifumcß eft nihil magis e’ rc Cbriftianafore, in Damafeum Qucere.SccutusfueratLudouicum regem diuerfoitinere Portuenfisquidâ epifeopus tardinalis, quem Eugenius papa fedis apoftolicæ legatû miferat Hicrofolymam. Itacß «u^uriinDamafeum très Chriftiani reges, cardinalem quoc^ legatû. Si fimul patriar- ' îhîHierofolymitanû.muItosquocgcpifcoposexpcditioniinterefiecuraucrâr.Dama* feus Aiïyriaeurbs primaria,amp;uidicût metropolis omniû fermé urbiû Afipuetuftiffima dicuidetur.QuâAbraacferuosfundalTefacrætradûtliterse. Eftqj campeftris agrum ha quot;«ninatura foli fterilem ac aridû,nifi quatenus aquæ irrigât fuperne fiftulis cuniculifep

Biondus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X X fubduâæ

x44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;decadis segvndae

fubdiîdlae,quarS humor tcnâ reddit omniu fertilcm,ôf confitionibus prgfiattdîfitnans, E. paruuG^ amnis in tegione unicus.proximis mœnibus delabens,parua ab illts dinmitut terrç lingula,cofitionibus omniS in orbc predoßffimis cótedla.ln qua cütr. noßriprin cipcs prüde« cofilio caftrafirmaflentjöC fi urbs mœnibus altiilimis denfiflîmifcpniunû ta «iribus capi ncquiuißct.in poteßatem breui ucntura erat, qgt; aquarione flaminis prO' h ibiti Damafceni,iumcnta intus,equitatumc^, qui prçfidio inerat a’ere non potuiitenf, fontibus qui in urbc erant.ingeti populo difficiliiméfulFêduris. Cum tarnen fibi time-dum ciues feirent ne fuccifis cuniculora meanbus, quod haudquaquâ operofum nimis fore intclligebant, amp;nbsp;ipfi fontes in urbe arefeerêt : fubripuit uero de tanta urbe uidori^ Affyrij hominis dolus, earn Balduino regi ad earn die fidû,à quo dudus fuerat, Dama--iceni pecunia corruperQt.Iftÿ regibus fuafitjUt caftris ad aliam urbis parte metatis,niœlt; nia uires fuas frußrätiaoppugnât. Damafceniirruptionefadîa fluuio potiii,mnnitioni busadditisinfuampoteftatêKimato,nollrosaquationeprohibuerût,quodcß parfait ex eo fado incommoda, ab annona in caftris breui laboratS eß, quac nifi ab amnis ripa P poterat importari, Soluta oblîdione cùm tâtus exercitus re infeda ad loppcm rediiTef, Conradus, Ludouieufeg côminutos male habitoftç exercitus fuos in Europa reducen* tes ad propria funt reuerfi.Erat annus falutis fecundus,Ô^quinquagcfimus îüpra decies centenû, quâdo Eugenius pont.in Italiam eß reuerfus, quem Romani bene Ironeße. acceptum media urbeinLateranenfe patriarchiumdcduxerût.Isc^ inuno,quêftip£r^ uixit anno,pr£eter compofitam rem ccclefiaßicam urbes, Tarracinâ,Sitiarn,ôi Norbî, amp;C Fumonis arcem,quas tyranni occupauerât.in deditionem recepit.ôG Tjbure obiens in beati Perri bafilicâ eß delatus.Cui Änaßafius quartus in pôtificatu fuffecîus cftj uis Romanus Suburçregionis per menfes ferme duodecim.quibus uixit,refoimâdarc cccIefiaflica,5C palatio apud Pâtheona extruêdo intêtus fuir;eidcmcp Romæ defunôo Adrianus quartus in pôtificatu fucceffît,qui uir genre Anglicus, çum à tertio Eugenio cardinalis in Noruegiam mifius eßet prouinciam omniû terrae cognitae occidcntaliutn ultimam.eam gentemmuhitudinecopiofiffîmâ primus omnium ChrißianorumChrf Û ftianam effeccracEo itaq^ creato pôtifice Romani côfules fuos ficut per Anaßafij tem' pora admiiiißrationi urbis præfecerût, ÔG Arnoldum ßrixianä Henricum ab Eugenio primum poß Änaßafio urbe pulfum reduxcrßt.Erat uerô praeditus ilic ea facundix uegt; hemêtia,ut populos in manifeßas hçrefes,quibus fludebat facile attrahcrct.Quare pô-tifex nô prius ad confecrationêfuam Laterani de more faciendâ ire uoluit,q Arnoldus Roma Si eius terra longe expulfus efiet.ïnterca cardinale S.Pudenuanx uia facra ad pontificem accedentê Romani ad Cofmç Si Damiani aedem armis ingrefli uulneribus affecerunt. Ponnfexq) urbê Romî ecclefiafiico fuppofuit interdido.Et forte poßremi tunc crât facri quadragefimales ieiuntj dies, quod en populus ægerrime ferret, peruidt prudennorû fententia,ÔC Arnoldo fedudorc pulfo,5C côfulibus depofîtis, pôcifex fan-' dum inLaterano célébrât pafcha,n5cius cfl alIatuSjGuilelmû Sicilig regê.qautmulto antca defundi genitoris Rogertj regnS accepcrat,arma in Romanx ecclefix terra ho* ftilia cepiirc,Ô£: hincBeneuêti fuburbia,inde Cçperanû Babucumq? oppida occupafle- H Cômouit ea res AdrianQ pont, cui quû alia in tâta pontificatus nouitate deeßent arma, cxercuit ecclefiaßica. Et Guilcimo ndelium cômunione,regnîq? titulis priuato proce* tes populofcß regni eatenus iuramento illi prpßito abfoluit, ut nulli fada rcbcllio fraus eflèt.Interim dum potifexViterbij agerct.Frcdericus primus de gêteSueua Germanus Imp.deflinatus Lombardiam ingreßus, Terdonam obfidebaqqui ea potitus adurbem Româ tanta properabat celeritate,ut pôtifex fibi times in munitiora quglt;^,Vrbemue* terê primo,poß Ciuitatemcaflellanâ cum collegio cardinaliû fe rcccperit. Mifiîs tame trine inde oratoribuSjFredcricus in campisSutrinis débita pontifîcireuercntiamac tu* telæ fpôfionem exliibuiqà quo breui pofl in principis apofiolorum bafilica coronatus cß.Scd dum ea celebritas utrunçp principe, eorumr^ primores detinct in bafilica occu--patos,Romani cum pontifice paru concordes propter côfules,amp;^cadcm rationelmpe* ratorem fufpedû ducêtes portas urbis claufas tenuerût. Frderici enim exercitus,quem duxerat magnum,in pratis quac appellat Neronis,tcntoria fiationefeç habebat,qu5 de tepêté cófulibusjé^ cgieris in urbe pnmoribqs incôfultis plebs Romana eruptionep«

ponte Traiani fada,Germanos inuadit in Vaticani fuburbio,5t^ ad fcalas bafilic» mar-•Koreasobferuatos, in queisnil tale fufpicantibus praeda prima, poft caedes baudquai^ parua eft cômilTa.Poftquâ ucrôGermani in pratis habêtes alter alterû adhortari coepe*

reddita cedis uiciftitudo,ôd plurimi intcrcepti funt,excitus ad tumultum Imperator incenfis in Romanos animisferebatur, que pontifex exoratû tantifper deliniuir, 'rt ca ptiuis dimilTis ciuitati culpam iniuuentutis temeritatê rctjcienti pacem codonauc ^k.Eacp caufa creatorû confulum proteruiæ RomanorS addita fadum eft, ut principes Lateranenfemccclcfîâpetiturosper aducrfi Tyberis ripamMallianû ufe^ oportuerit âccedere, qui amne ibi tranfmifto per Sabinos Farfenfefep, SX Poliumcaftellû del3ti,ad pontêLucanS peruenerinttquo inloco dûfacris côfîciêdis pôtifex cundat,Tyburtinl rcmeritateamp;perfidiadudijurbêfuâpublico confilio Frederico dedidcrût.Sed cùm p5 J, Pfexidaegrè ferret, ut nullo toleraturus modo uideret, Imperator urbemreddtdiqquS “ iurisecclefiaftici eftè à fuis didicit.Poftquâin Lateranü eft peruentû,Imperator paucos luoratus dies in Germaniam redtjt.Poft quod tempus uenerunt Româ nonnulli Apu-lorum,Calabrorumcç procerû,SC principis Capuani oratores potifici Adriano fuafuri, Utadfuam de kalia terramGuilelmi Normanni tyrannidcoppreflam per ipfius terra; pfincipum uiroru populorumcç cupientiflimorû manus recipiendâ fe côferret. Ponti-

fïtumrepionû proceres cum coptjs expcôiâtcs, quos fidelitatis facramento fibi Si R.O Wanæ ecclefice obftrinxir. Et Roberto principe Capuano Andreae^ comité pracmiifis.

Capuâ 1P fc inde BeneuentS fe côtulit : ubi cæteros de Apulis Calabrifqj ÔC Salcrnis, quiCafininoninterfuerantiureiurandoadegit.Dum^ pontifex Adrianus exercitum 'fctpiendis tot regionibus idoncû, SX. Rogerio qui fc cû coptjs Salerni côtinebat kalia Pdlendo coparat.Pal^eologUs quidâ nobilis Graecus fecundi Hcmanuelis Græcorum CUp.nuncius Ancônamaduenerat.Nampcrid temporis Imperator ipfeGræcus Ve-’'«isinfenfus, Anconitanos in magnâamplitudinis fpem eretflos fuis adiunxerat par-

ûrauitjUt acceptis quincp librarû auri millibus.tres urbes cxmaritimis Apuliæ fibi per-•uitteret-Oijod fi facere pôtifex animû induxiflet,fuâPalæolôgus cil claTe ingêti Gui-klniô kalia Siciliaeç uiribus d cturbâdo pollicitus eft operâ. Ea cum forte' rcfctirct Gui-klmus,amp; iam Græci pont.infcio nônulla de Apulis, Salentinisjâ: Calabris.PalgoIogô iuipellentc ceperant,ad mifericordiâ pontifîcis côfügit.Miftîs Catanienfi epifeopo, SC. 'iefuanobilitaïc primoribus.cum poftulata paucis uerbis in hâc maxime forma propo ütifucrintjUt côraunioni ccclefiæ reftitutus rex à pôtifice in utroeç Si cili g regno côfir-•Uîtctur.quauiceucrfa polliccbat.omia iuris ecclefiaftici.quac occupaueratreddere.âi: ‘nùpetPaduâ Montemfufcum, SX Morionem oppida Beneuentanis côfinia, ecclefia:

pontifici permittcrc poHîdêda, Romanis deinde rcbellibus pôtifici propria fubigê-impenfa fuam operam exhiberc. Auri uerô fummâ Græci pollicitationibus parem û cum fibi tune paratâ nô efle diceret, dato temporis fpacio nihilominus foluturû fc fpô-

'i'bat, His côditionibus pôtifex ucl ca maxime rationc, quôd Grçco Imp.fempcr alias Chriftianorum hofti apcriilTimo parum crederet, pro fua prudentia affentiebatur.Sed tum rcs in cardinalium collegio elTct difeuflà,tenait quorûdî nô minus auarici3,quàm ••uptudentiaGuilclmumlmp. Græci fauoribus SX pecunia deturbandum. Vixi^ fan's fiiebatur oratores ad Guilclmâ effe reuerfos.quâdo illQ paratiftîmo exercitu «nApulia dufto omnia euertere eft auditn.Coptjs nancp Græcorû SX Apulorû apud Brundufiurn ïOïdis eo prælio fuperauerat. Ad cuius przlij famam omnes qui de Apulis,Salëtinifcj ^pudCafinumamp;Beneuentû facramento fe pontifici amp;nbsp;Romanæ ecclefisc obftrinxe-’întfubitam Guilclmo deditioncm feccrât. Mouit itaeç Adrianum pontifîcem no ma-è'sGuilelmiaudacia,q illorS quibus ipfe crediderat, Apuliæ p^roccrum perfidia,cardi-^îliutnq, qui oblatam occafionem fperauerât imprudentia. Et uno eodemtç tempore bine Guilclmo pacis 6^ redintcgrâdæ beneuolentiæ fpem fecitjinde cardinalesm^ co biji ®utores,fe,qui Româ redire fimularet,in Marfos ufcp proccdcreiufîit.Q.uûqp Gui-

ad S.Martini bafilicâ Beneuentani agri fe contulifict,ad expetftantis ibipon-Bloadus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X 3 tifîc«

4

2.4lt;îî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECADIS JE C VHD AB

tifîcis Adrian’ pedes prouolutus eft.Cuinouofidcîitatisfœdereficramêti vdi’gione E obî/gato Adrianus pont, folitaregni utnufq^ iurain feudanonem coacefïîr. Prefedus inde papa per Cafînêîes,Marfos,lù’atinos, Narni'cnfes,Tudcrt)nof4’, Vrbenruererem adijt. Fuitep Romanoruni ponrificn piimus.à quo ca urbs inhabitata^amp;cui«or eil red-dita.Hyemc poftmodüappropinquate, Adrianus cadempene uiain Latcranenfe pägt; triarchium eil reuerfus.Etquoniä maligna cSfulum conuerfatio urbêfibifcccraiodiox fam,Adriam animo magis qcorporeægerfecotuÜt,morienfp ibi Alexandru teiuuni Iiabuit fucceflbrêjqui patria Sencfi's, öi fi canonice leeftus fuit,multas uaiiafcÿ in potifi' cam paßus eft agitationcs.Qiiibus inifium dédit Odauianus quidâ Romanus,tituÜ S. Clementis presbyter cardinalis. Is tame in urbc fadiofus fauori innixus eft, quem Fte.-dcricusimp. pridem fibifucratpollicitustobfidcbateatêpcftate Fredericus Crcmam opulcntifiimü îtaîiæ in Lombardis oppidir. Ad quem cum mifilTet AkxäJcr pontifex oratunijUt fefeàduodcuiginti cardinalibus eledum,abOdauianc,quêtres tacu.mmo-doprophanaftenttucretur, protcruoilleuetbo refpódiiioporïercutrunt^pontificêad F fcirePapiam,ubipartium iurcaudito,uerumipfepontificem declararct.Eapotifcx,ut debuir,regie îulitiâr quia Odauiani fadio eum in urbemoleftijs afficcretÄnaniafeco tulitjOdauianuftß tune Signiäoccupauit. Fredericus ucro duobui cpifcopis e Genna niaad Aîcxandtûmiftîs,eumfanquâcardinalemappellatummonuit,utadconciliû Pa piaccclebratumiuJicandus accederct.Cuipontifcx eloquctiftimusgraui àfornataora «oneineami efponditfeiitentiä,utpontificem concludercc Romana à ncmineiudica' ri. Abcuntcfqi tune re infeda epifcopi oratores expedantern Signiæ Odauianum,cui pontificarus nomen Vidori additS erat, ut pontificê uenerati ft'nt, quem êd Papianiin Romani pont.ftmahcrum deduxerunt. Adoratum tarnen Fredericus in ccnci!iabulogt; utcaeteriadorarü de Italia cpifcopifiCabbatesperuincerenequiuit,2deout multifa«r dotia potius quorum bencficioalebanturamitterc ßnt pafti.Ea qu3 Akxäderintelk' xiftct,trina Impcratoris monitionc perfeda eqm Ananiæ Odauianü tompliccfqj . triufcj excomunicauif,SCmiftis ad oês Cbriftiänos principes oratoribus,fuäinosiuftf Û tiamedoceri,clt;f quid fit agendum confuli curauitinecfuitinorbeChriftiano princeps, aut populus quiipiam prsetcr Frederico fubditos, qui Alexandrum in pontificê no 1«-bucrit. Ql (æ tjuu eflent fibi renunciata ad fecundü fui pontificatus annum qui inchoa' Herat Rom am rcdtjt,ubi multos offendi t fadioni aduerfæ cófentientcs: ÔC Theutonici interc3,quo3 Fredericus immiferat, omne eeelefiæ terra, præter VrbcmueterêâfAna--niamoccupaucrânquâobrêpapalulio epifcopoPræncftinocardinalcinürbisRomx uicarium rclido,hortâtibus à Philippo FrancorS rege qui rcdicrat oratoribus in Cam^ paniam rcdqf,Franciânauigiopetiturus,ô^ Tarracinâ concedes naues cofcendit,q'JâS Guilelmus Siciliçrexparaucrat.Genuâindenauigâsamp;Montcpefl'ulanG,excûmunica tioncmFrcderici Odauianicj inuocauinPaulopoft Philippi Francorû regis fuafione Clarummontêurbem Aliierna eft delatus.Defundo interim tertioBalduino Hicrofo lymæ Aimericus frater in regno fuffeduseft.Qtii aggrediêdis rebus magnis ilico incuquot; buit. Nâq? Afcalonê tcplarijs, ficut oftëdimus,à fratre Balduino côcclïàm primoregni H anno magis redditcomunitam. Et inde expeditus quû inÆgyptios duxilTetjDrogmo ni régi Ægyprij copiarû præfedo congrelTus magnâ in barban's etedem edidit, Alexî-driam paulopoftdelatus primariâÆgyptiorBurbc,qual’iracunus SaladîntTurcorâ regis præfedus, Soldano ylLgyptio fraude fubtraxerar, ardiftîma preftit obfidionc.ut Alexâdrini eu nuUo pado Chrirtianis fubi'jci fint paffî,catenus Almcrico régi fegmife tint,ut in Soldani poteftatê per manus fuas reducerentur,Âlmericuf4 pecunia ingetia Soldano accepta,fecit ilîi recipiedç Alcxâdrig poteftatê. Qiia in pecuniarû dilTolutiôc cùm fraude Aimericus intcrceftlfte intcllexiflct, magno uir animo in SoldanS ducens Charras,nunc Charrû urbem potentifiîmâ obfèdit, Fredericus interca omni Roman» ccclefig terra dolis fibi uiribuf«^ fubieda,urbes Imperio fubditas tyrânicèetiâ prêter fo litum uexabaî,ut nihil omififtè uidcatur,quod comitti in captis ui barbaris urbibus có^ fucuerit:8^ fi aliquosrerSindignitaspopulos cômouit,utautqucrelam ad fc déferrent, aut Theutonicis fcclerum adminiftris liberiorc refifterent cotumacia, cos crudeliffîmc muldauitjTerdonaqt primo fpoliata,MediolanQpoft folo aequatô cft,cuios populunt

ift '

A in fex portarn tvibus diuifum fcx agri fuiloca dccimo ab urbis folo diftatia mJKan'o hà-bitarc cocgit,deinde Cremona maximis afFecit incômodis.Cômonit ea crudeliras cçtc forum Italiæ populorû animoSjadcô ut miratus fim Venetos qui nihil tune in cótincnti Italix folo polHdebät, faluberrimi confiltj fuiflp autores, quoru fuafiontbus çôftat Ve-tonenfes, Patauinofcç ÔC Vicentinos focictatem belli his côdittonibijs intjlfcjUt præter tiamp;iitaîmperatoribus dari folita nihil poteftatis aut iuris in eorû quibufœ urbibus Frc^ derico pcrmitterêt.Eieôicç funt iiico prædiôlis urbibus,carûc^ oppidis Germani magi ftuius,deinde firmâdis ubicç communitionibus fînguli populi intenderût.Qiiœ quum «ffenc Frederico in Mediolancnfibus agêti nuciata, fuos Germanos undicß cóuocauit, ^Papicnfium Cremonenfiumc^ auxilijs fretus,V erona duxit.Prçuencrant ilium cóii' bofocixbello ciuitates,amp;: fuas Verona VicentiniPatauiniœ copias côtraxerât.Quare PhufquamFredericus catlraadVeronam,ficutminabaturnrmarcpotucrit, Verönen-eruption« faëïa,n5folumcaftracaftris,fed pedes propemodû pedsbuscötukrunt;

° Quadeierritusfociorumbcllo populorûaudaciaS^fortitudine Frcdcricus,Ô£^ccEptQi

1 îonfevi prælium detredtauit, fugiens potius quàm recedes in agrSredqt Papienfem, 1 ^biuanaanimo agitas, iV.atam à focijs bcllo iniuriam diflimulauù. Verebatur enim ne I Alexandri pont.autoritas,quant apudextevasgenrescummaximäcomparalîè audiué 1 ’^itjcrudclitati addita quant inbontbardis commiferat,fibi aliquado afFerrct inconimo-1 ^«ni.Quarnobrê quod facerc uiribus nequiucrat, papam doits dcponerc eft aggrciTus.

^ifità ad PhilippQ Franciæ regem oratorcs fummos de fuo imperio uiros,quorum k-gationis fumma fuit,debcre ambos Chriftiani orbis fupremos principes utruncç pôtifi-

‘ 'îmquêcft ad fuum conuentû perducere, in quo folidioriinnixus'iuftitiæalter cohrme ‘Ut,auttertP’s contendêtibus pertinacitereç cauiUantibus a Chnftiar.orn concilid iub-

‘ nbsp;nbsp;»ogetuï Di-lnfà eft conuentui apud Diùionclocus,ubi Sauo fluuius Gallias dirimita

Germanis ÙriuîucrôôltalhmouerctFredericus.fociorunibello populorû oratores, 1 quiapud fê uocati c6u?ncrantblâdé allocutus, ut magittr^us tmperq a fe impofitos to gt;nbsp;C brarenthortatus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;arces quas in Italia obtinebat, hdiffinus ex Akmama cuftodtb.

1 «tribuit coferuada's.PrimuG^Fredericus Scotix SC Bohemieregibus ac magno focia^ 1 nbsp;nbsp;‘Usnó magis armatorS exercitu,q praelatorû doâiirimorumcp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uirorum cœ-

1 nbsp;nbsp;‘u,OdauhnS die conftituta,Diuionem deduxit.Dcinde procclTit ad Sauonis pontent

1 nbsp;Philippus r CFC Anolorû Hêrico amp;: eius exercitu fociatus: ponfexuero Al^adcr apud

, nbsp;nbsp;^oknfemonaftcrium, Aquitanix eft dimiffus,qui quod eratindignû,exiftim_auentfc

«ôciliabuli tudicio fubnei, in que nemo habeat potcftate.Fredericufq^ poftqua fublaw «ffeuiditdcponendi Alexandri facultatem,Sd ualida fames uti^ncç rnuaferat exerenu, ‘ »eukerius intentata in Gcrmaniam rcdqt- Alexander aute exD^enli mortalterio l u^ ' ïonum accedes diem ad generale coitciliû tbi cekbrandû dixtt.Dumcp ibt couerurent ' nbsp;nbsp;hocatijPariftos ipfc urbem regiam no magis inuifit fpiritaliuni muneru gratqs dcc^

gt; nuitJiidcTurônaaddicmdhftamveuerfusmultaincocd^

1 K dectetis iuris potifici) obfcruât,a: regis Philippi fuafioc firma potificalis ledes eft dc.egt; ^fta.DumàiHpaucosmoratuseiretmêfes,OâauianûhercfiarchaLucç,qua.ncokbat

I nbsp;nbsp;«uititc obii(le; Guidoncc^ Cremêkm Frederico ex Germania per litcras nucios iugt;

, ^fntcinfccundûefleantipapâprophanatû.AtinltalialocqbcllopopuliImperatorern 1 nbsp;nbsp;««iti eu exercitu reuerfuru,uires fuas adaugere adnixt funt, t^t multilq? memos or^C

1 tunt populos ut et ipfi cofcnfeiiitt eorû fœderibus colhgan. Cremonenfes uero pri , poIlLtoniâBergonAenfesJuncMediolanenfadifpofiAdemûPla«™ ««nfium focietati,fihm appellata eft,ilt;ftis federibus accelïcrunt. ‘ioPræncftino epifcopo,quê uicariû urbis Roma ab Akxandro ' nbsp;nbsp;^imus.dcfunâo fufFcdus eft Alexâdriliteris loannes tituh fan(ftoium

‘ nbsp;nbsp;presbyter cardinalisxuius uiri in urbe lloma gratioG prudetia atq, 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

«tmaximaRomani populi pats ad pontificis fui obedientia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®

1 ^îtnêfi fpreto,redierii bafilicalt;$ principis apofto orû primo poft 1 nbsp;nbsp;inukar ij pôtiGcis poteftatê fit rÄdita. Et ufqi adeô

I nbsp;nbsp;pô tifici s i^RomanorS animis reuo cata eft, ut cû publice cefuerint, uel fummis prec^.

I nbsp;nbsp;»cuocattdû.In primis in loânc uicario mcmoiâtc cofijles nom ex geMc pmifaci atte^

DECADIS SECVNDAE

crcati Cunt.Miffi Senonas de populo Romano oratorcs perufcerGt, ut pont. AkxSdef H FrSciac amp;nbsp;Angliæ regû confili'o, Roma redire confenierit, qui per Parifios Biturigef($ ÔC MótempefTulanum ad mare Gallicû delatus Mcflanam biciliac ciuitatêFrancorum régis nauigioperuenit.lndeGuilclmiregis Siculi triremib.quatuorfrctusperuenitRo /inno falutis mam.Erat is annus falutis quintus Slt; fexagefimus fupra undecics cêtenû,amp;f pótificatus « I (S5. fuifextus,per nbsp;nbsp;tcporis Veronêfes munitiinmas Rinuli SC Appendq arces, quasFre^

dericus præüdio obtinebat,uiribus cxpugnatas dcmoliti funt.Nam reditu pont. Alexa dricrediores animis fadi omnia moliebantur intendebantcf, quibus Frederico rcfifti ponecrcdiderint.Ccrtu cm erat copias ipfum folito maiores parare quibus Italos onies deleret,potius ^domaret.Dum uero Lombardia per Veronenfiuuim focietatemcj re* fpirans Frederici reditu contremifcit, dC urbs Roma eiufcj terra Alexandrapont.rcditu gaudctjHemanuel Graecus Imp. quern orientis Imperatorij nominis tyrannum baud' quaqua Frederico Barbaroflæ occidentali mitiorê fuiffc cóftat,multa in Italos Dalmagt; tafcjjjdC Hiftros machinabatjquæ funtaltiufculerepetenda. Poftquâ VenetiduceDo' F minico Michaele afflidis Hierofolymac, ÔC Balduini Burgêlîs fecûdi regis tunc cap»' rebus opcm tulere,Hemanucl fefc apertS Venetis oftendit hoftêrquo item têpore StC' phanus Vngariç rex inchoatas c5 Venetis Hemanuelis praedidti fauore cofuetas inimi cias cotinuabat, nee fuerat his bellorum caufa occafióuc alia, quam quu Dalmatia: aut Hiftriç,amp;;Liburnorû ciuitates,amp;f oppida Imperatorij iuris Vngatiinuadcrêt,Ô^Venc» illatam impcrio iniuria propulfarent. Sed poft q Hcmanuel quibufcunqt modis potuit Venetos Iedere ccepit,omnia illi quç pro imperio tutari côfueucrant,fibi fubijeere funi adnixi. Quo in ncgocio non minus Vngaros, Graecos hoftes pariter uicinos,paMcet potentilftmos cociuere.Quinctiam Hiftri,Dalm^tae, amp;Liburnimaritimis,tcftcLiuto Patauiojlatrocinfjsafluctijquoimpunépiraticâexercerepolîèntjcumnullididoruw fubijci quaererêt,fimulat5eorum amicitiam per uiccsludincabât.QuamobremDorni' nicus Maurocenus Venetorum dux ad annu falutis undequinquagefimu, Sif undccies

... centenumcIaflemtriremiuquinquagintainHiftrosduxitmare Adriaticumlatrocin^j G infeftantes,amp;Polam,Rubinum,Parenticum,Hemoniâamp;Humagumreip.fubegit.Ad annum inde ièptimû, Vitali Michaeli in demortui Dominici ducis locû fuffedo, quaiquot; tus Adrianus pont.Romanus,Gradeniem eccleflam primatQ fuper omnes ducatus Vc nctiarum atq: etiam Hiftriç SC Liburnorum ecclefias tenere declarauit.Quod cum VF ricus ueteris Aquileiæ patriarchaaegre ferret, fauorc Stephani Vngariae régis ufusGra denfe oppidum dolis öd uiribus ut caperet intentauitjimmiflaqj VenetorS cl a fïîs,ôd p trfarebam VlricûâdfeptingentosexForoiuIiana Vngarac^nobilitate inpraeliocepif« Quos omnes V eneti ea dimiferunt códitione, ut promiflum tune tributü Foroiulien' fes quotannis rcipub.pcnderêt. Quod quidê tributum duodecim porcos, duodecimtj panes fingulos pondéré ducentarios eße Venet» declararunt. Vndc mos ad ætatê uuÿ noftramperuenit.uenationcmfingulisannispöftremöcarnifpriuij die porcorS xif. ForoiulienfiaVenctijs publice exhiber». Altero qui fccutus eft anno, Arbcnêfes,Libur nos Venet» fubegerût. Per quod tempus Vngaria: rex Stephanus fimulata cum VKali B Venetor3duceamicitia,duascx Vngaranobilitatcuirgines.duobus filijseiusinmaquot; trimoniu copulauit. Eocß breui poft »n Dalmacasducêtes,dd fauore præftâtcs.Spalaro, TraguriüjSibinicumc^, Venetorû rebellarût reipub. ôdTarderenlcs Venetis item fub' diti.eccleftæfuaefubiedionêGradenfi fadam indigne ferentibus in rebellionê abcO' dem rege per id temporis lint impulß. Adeoep Venetorum damnis intentusrexerat,ul Vitalis dux cu triremibus triginta ad recipieda inDaimatis perdita miflus fucritrepub (us.Per idemcß têpus Anconitan» Imp.Conftantinopolitano Hcmanucle cui parebant ac omnino fubditi erant iubente, Venetis infefti erant. Qui triremium quin^ nauigio ducc Guifcardo Anconitano omnia Venetorum ditionis littora,att$ maria latrocinqs excurfionibufi^ foedabant. Sed dux Vitalis Michael amiftà trirem» una, ôd Anconit^ Annofalutit nbsp;nbsp;nbsp;dcmerCt triremes, 8C Guifcardum fuftulit in eculeum. Quo anno qui eratfextus

I, nbsp;nbsp;nbsp;fexagefimus fupra undecies centenum, idem Venetorum dux daflèingentt eirrnla,c

prarfedum Dominicû Maurocenum ciuem iuum Vngaros ladera deturbamt, oc^, receptie mœnibus aperris,quac in marc fpelt;ftabât,ducêtos ex nobilitate ladrêli ob lt;

LIBER Q_V I N T V S.

A accepit. Qua detcrriti clade Dalmatæ oës, ciecflfs Vngarirégis Stephani præfi dîjs, fefc Hetnanuaeli Conftantinopoh'tatio Imp.fubditos dediderunr. Vfcs uerô eft i nVenetos Hemanuel fraude raro alias audita. Eos eni publica fide d ata per nuncios efr bortatus, utomnibuslmperij locis mercimonialiberecôtretîlarent. Quod cùm multi acpenéo-mnes folito pridê more fa(51itarêt,una cunëlos die cum nauibus mercimo nijfcç interce^ pic. Confternatî adcum nuncium Veneti ad Imperatorêquacuncg placandum creaue-lant oratorcSjCum uigtnti eorû naues fortuitu Grçcorû iniidijs delapfæ in patriatn funt ceiierfæiôi forte maior uis inerat earum rer3,quæ maximS attuliflent perditg detriment tum. Vnde Veneti animis crecfîi funt,adeo ut abfentibus undirpin patriâ edidîo rcuoca tis,dccreuerint,armauerintq5 claflem omnium maxima,quas Latininominis populum autpn'ncipem poft R.omanor2impertj ruina armafic legerimus. Nam fatis côftatcengt; tum eos triremes,Si onerm^s naues catteras uiginti intra centû dies fabricafie,tdm ta-men Hiftri Si ladrcnfes alias decë triremes clalïî addiderint, Q.uae in Tragurium primo

B duâa, cam ciuitatê captam inuito Vitali duce diripuit. Ragufium deinde quu recepif-i«tdux,Nigropontû curfu perpetuo adnauigauit. Quumiç urbs oppugnarct, faefta eft ^uciablmperatoris nuncio fpes amplilïîmac actutiffîmæpacis.Sed priufquâ miffi Cô-ftantinopolim ad earn traeftandam oratorcs redirent,dux Venetus obfidionc urbis Nf-§fOponti,qua potiri defperaret omiiTa.Chium impertj urbem Si infulâ ui cepit. Ad quâ dumVenetipacem expelt;ftantesdefidêt,peftis claflem ualidainuafît,qug Vitalem Mi-fhaelcm duce uelinuitû in patriam redire cocgit,conta(ftacgeomorbo ciuitas Veneta Wiximâaccepit cladem. Dux uerômccftus,qu5 publico confilio rebus adfflicftis coiul turns concionê in palatium couocaflret,impetus in eum faeftus eft.Qui fuga fibi côfulês sbignoto homine uulneratus,apud S. Zacharia: monafterium diem obijt, Cui ilico eft luffedusSebaftianus Zianus uir habitus fui feculi omnium Venetorum non magis fa-pif ntiflimus g ditiffîmus.Intcrea dum hgc V cnettjs SC fupradiefta ab Hcmanuele Con-ftantinopolitano Imp.in Dalmatis agerentur, Frcdericus Barbar oflâjs RomanorS oc-ftdentalis ipnperq Imperator,cum folido alias maiorc Germanorû exercitu in Italiâ re-tierfus erat. Qui uir aftutiflfimus notum fibi Italicorum erga fc odium,notas coniuratio Jî^sdiflitnulanSjin agro Brixiano nulli moleftus fiibfedit, omnes etiâ Veronenfes atcß ^reniêfes fe adeutes benigne',ut côfueuerat,alIocutus.IndeFerraria,Bononiêfem adiês ^tum, plufculumcg ibi cômoratus, fefc mitiilimû libcralifiimumq) omnibus exhibuit. RuoduerôGuidouê CremenfemidolumfuumLucæ habentêabHetrufcis fperni.Ôi; ^lexandrum pont. Romae fummo haberi honore intelligerct, partem copiarû fuarum PfnedimidiaminHetruriampracmifit,ipferc(fta'pcrRomandiolam petift Anconam ’feni urbem,quam artftilïîma obfidionc cineftam ab Hemanuelis Côftantinopoli tani ‘mp.amicitia Si fubiceftione intendebat auertere: Si fui intérim Germani in Hetruriam Ptæmiflibello freti,quo Pifant Luccnfefcç diu contenderît,remidoli per Hetruriâ faci ‘ter ercxerSt.Exinde urbis Romp terra hoftiliterinuafajâfillius pars quæ in Hetrufeos ^®*‘git,ad Impcratorias partes redire copuîfa eft.Nec deerât in urbe ciues,g partes fecu ^“mperatorias Guidoni hærefiarchæ fauer5t,amp; Germani proccresimperatorfj exerci-duces,maxim a ufi largitione plurhnos feducebSt, ut Alexâder papa pecuntjs ecclc ?murbis defenfîonêjCiuiumc^ bonorû confolationê expofîtis,côcionibus bomilijfcg pr lingulos pené dies habitis paru profîccrct. Nam primartj urbis, quos nunc barones uccapitaneos appcllabât.Imperacori obfequêtes omnia pontificis côfilia euertebât;

^udiiin hic Fredericus parte unacopiarum Anconam obfidet,inde exercitus fai pars tera in Hetrufeis agit,Mediolanenfes fociorû bcllo populorû.pracfertim Cremonen-‘tm,P]acentinoru, Veronenfiume^ auxilio urbem fuam Mediolanum,ubi fucraf,eft($ pUnCjfoiijQ munitiorem çdificauerunt,amp; Laudenies eius urbis nouae quæ nunc extat à ^^fderico ædificatæ ciues fociorum bcllo Lombardorû partibus acceflerunt.Per quod Pl^'PtJ^^ttilclmoNormannorege SiculoapudPanormû dcfuntfto,alter Guilelmus Om nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Imp.pontificem Alexadrum racus

beiliter conceflurum, quæ in Frederici Barbaroflæ damnum dedecufqt redun-film7^’J^quot;'^^’^^modisôCartibuspertentauit. Mißt nanqroracotemexitalis gratio-“«ftoraanem Robert! olim Capuani priacipis Glium palati) Imperialis protofeuaftoi

cuius

DECADIS SECVNDAE

cuius Icgatfo ca in primis fubornata eft uerborö fraude,quib.Græci fuo ipCofS infortu- E nio Romanos ponfices ad id ufcf têporis duodecies deceperât,HemanueIem fuoscf la cerdoteSjSC impertj proccres in cócilium accerfitos pótificêRoraanüorbis Chriftian* caput orandum ftatuifTcjUt fe gregem etiâ dnicum in Chrifti dei caulas bonus fanduKj paftor ultro ucnturos cogere uelit,fiC munerib.quae pretiofa attulcras, oblatis ad extrC' mum poftulauif, Hemanuelem futurum tam fidelem potentem ecclcfiæ amp;nbsp;Chriftia' novum pugilcm immani Barbarollb,redintegrari ad totiusRom.impcrij monarchiaffl, pollicitus pecunias St quidê ingentes,pollici[us copias tam multas, ut Frederica facile apparuerit Italia pelli pofie.Pótifex uero tanta re in fratrum fuorum ecclcfiæ cardinalia côcilio difcuflà, duos ex eo collegio oratori addidit, qui Côftantinopolim accedcnteî, quid ea fibi ucllcnt.exploratius intelligercnt. Erat is annus pôtificatus Alexandri fcpn mus. Per quod tempus Romani fan's, ut uidet^fuis trahcntibus uicinos fociofq? popti' 1 os, in primis,Tbufculanos, Albanofip apcr/o perfequi odio cœperâtjnô magis quia Germanis illi,quâdoq! ficut St Romanorum pars fauifient,^ quod imperataimmodC' r ratius tributa pendere noluilTent. Ad eum($ uçntum eft in urbe furorcm,ut initio acre-quot; clamante Alexandre pont.populus Romanus, vaptis tumultuarié armis menfeMaio w Thufculanos duxcrit.Ranio cornes,quem Apuliaî ducatu ab Innocêtio fecundo pont. Romano,Lotbarioqj lmp.ornatum fuifle docuimus, Tbufculanam urbem regebat.ad cuius gubernationem porius dominium, poftquâ Apulia à Rogerio fuerat deturba-batus,eumaccerfiucrâtTbufculani.Isuirætatedecrepitus, licet genteGcrmanuseflcf} Alexâdro pont, fauebat, SC tamcuiio Romanorum furore,q agro cultucôfitionibufiÿ amœniflîmo undiqt uaffato ad urbis oppugnationê fuccedebant, GermanoruminNc pefino Surrinoej fedentium auxilia implorauit, quaî illi Romanorû duplicitates exoli, nec Imperatorijiiec pôtifici faiis intégré confentientium attulere.Vcnit in mente nunc unicaprifeorum focordia Romanorum, quaillosLiuiusufosfcribit,quâdofufisapud Alliam fluuiurn à Gallis Senonibus, ac plane deletis eorû copijs neeportæ urbisebU' fæ funt, nec aliter bofti ira obuium itum eft, quin ea gens inimica patentibus portis up O' bem ingrefla, ferro igni^ démolira fit.Scnferant uiderantq; Romani Thufculum obfi-dentes Germanos obfeins fuppetias attulifiè,Ôir tarnen aut lüorum numero que ingeO' tem nimiumq? fuifle dolemus côfifi, aut focordia ficut SC maiores ufi,cum erumpêtibus Thufculanis Gcrmanifqi prçlium cômiferunt.Ad cuius initium pars Romanorum per uineas fyluafiß dilapfa,pars in patriam eft reuerfa. lam ein apud Romanos prifea defie-rat militiæ difciplina,nec ferra acics fubfidtjsq; ita erat firmata.quin prælio impunéme-liores quicp â nullo prohibifi magiftratu poffent excedcrc. Paucis itaep refiïlêiibuSjCæ' dem in Romanis GermaniThuiculanicimaximamediderunt.quamquiinterfuit ciufl ut conrjcio,ô^ cardinalis Romanus fcribit,illam fuperalTe potius quâm æqua(re,qu3ca' pud Cannas fub Annibale accepta fuit. Sed fiuebic feriptor modum exceueritjfiucali-quid maxima âfimilitudinc,ficutfuit,fignificareuoluerit,fatiscôftat nobis, nec Allien iem,nec Cannenfem côftiriienda rc Romana tanti fuifle,quanti eadê pené dclenda liçc , Tbufculana clades momenti fuit: nunquam ein poftea populum, nunquâdiuitiasRO' H ma habuir,nifi quas nuper magni Eugenij, quâ têporibus fuis eu lautiore cultu inftaU' rare occocpit.Eaciuium Romanorum clade audita, Alexander pont.moeftusacplane animo fraélus, plâgentem 6C incôditos ad fidera ciulatus tollentê omnis æta tis fexuf($ multitudinêurbc perluftrata, côfolari adnixus eft : hoftes tâta elati uilt;ftoria,oblatain occafionem fecuti funt,qui Albanis, Tyburtinis, àC ex Câpania multis in prgdæbellitj foeïetarem côuocatis,ad ufqi urbismoenia, ad ipfumcç Tybcrim populationem ineen* diaep cômifere. BarbarofTuiiç ftrage ipfa celeri audita nuncio, Anco ilico obfidioneli* berauit;amp;ad urbem potius curfu quàm acceffu rapido properauit, nec prius de ea celc* ritatefubftititjQ de monte Mallofubieéla urbis moenia funtinipetfta. Ad diem pofte* ramcopiçinprataNeronisappellata fubdu(ftæ,amp; Vaticaniirruptio pertctata,irrupftf' fentcß nifi defêdentes pôtificis fajnuli obftitiflent. Tulit molcftifliméFrcdericusintâta Romanorû calamitate folos pontificis familiäres eum fuburbio probibere,amp; circum* duîftus adsbeati Pétri bafilicâ copijs parietem illius perfringere eft aggreffus. Quumç id tardiufculcfuccederec,igncm icdoualuifquefupponi iuffit.Suppofîtùsque fuerat, quum

L ï B ER Q_V I NT V S.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10

9'lUmçditui ecdcfîæi'ncêdfum auertcrc cupietcs, ualins refcratis ïllum furentê/ngrcdt Pffmiïerunt.His intellccîis ponnfcx Gbi timcns patriarchium linqucnsLaieranenfcj'ti J^fangepanenGum domosamphithcatrum S.Marix nouæmonaftenum.ô^paliaiani ’‘ue palladium undiçp côpiexas fe contulit, ubi muncra àliquandiu uoluit èxercen. Per ‘luod tempus Sicilix rex Guilelmus audita urbis Romg obGdione pontißci times,que S^nitoris fui mores imitatus colebat, duas triremes illi ôC uim magna pecuniarum idcô ^ifitjUtpolfit Gbi amp;^eccleGx rebus uel fuga,uel defenGone c5iulere:acceptacÿ pecunia ^gepanenGbus Petri Leonis GGfSjCuftodibufqj portarû à pontiGce diftributa eft: Qui triremes ad regem teduci iubês duos cum illis miGt cardinales, ut regis côGlio auxî . °îjquid fibi in tamis periculis agendum eßet exploratius inteIligcret.Et BarbaroGus •'’terea ad fuas côuerfus artes,archicpifcopos.epifcopofq; Germanos in urbê mißt ora 'Of«,idmaxime cum Rom.populo curaturos,ut pontificisucriufep Alexandri, 8i Cre; ’’’jnfiscaufaucl à populo çquis auribus audita difcuflalt;^,dignior in unû ecclcGç caput “ ^ôftituereturrquod G ßeret, poll icebat fefe pace urbi ÔC omnia quae occupaiïèt,eccîcGç fddiciirum.Qitibus malignis artibus quum aures popultï accômodare Âlexâdcr pon^ Pffxcernerct.nodeintêpeftacûfuafamilia urbeabijt:5^ ad Circciû primo,poft Tarra-inde Caictam dclatu.s Beneuentum acceGGt: fub ipfarn autc pontificis fugâ Frc-^«icusaltero afFedtus eft maximo omniû incomodo, quôd pcftilcntia per luliû men-qui tune erat.ôf ingens, St fubdita fuum inuaßt excrcitû,quæ non minus in proceri ‘’us2lt;magnatibus,i^in multitudinedebacchataeft, adcoutpace, quamfugfêsinuitus ®rat per fuam abfcnriârcddituru$,fcripto uerbiG^ data,recedcrc fit côpulfus.Fugit uerô f-ucanijSC quôd peftis in exercitu continuaret, inde profeeftus Pontetrcmulo, Terdo-’'îm,Papiâq; accclßt. Ibi multain Lôbardos bclloiocios intetare orfus,breui deterri-tuseftappararib.quos ab illis maximos üeri inteliigeret. Fueruntq? tam ardêtes animis tocq bello popub,ut abeuntem Papia Barbaroflum quum in Germaniam tranfmitteret pdus qagro PapienG cxcedcret Gnt aggrefli: quê fugiente potius g abeûtem ad Alpes “f^fupremas,extremam carpendo acicm per dies Gngulos funt fecuti: utxt^ dum Fredericas in Germ anij s quieti fuæ locû deligere potuera t, quû Lombardi omnes,Papien *ious,TcrdonenGbufq5 exceptis publico ftatuerût côcilio urbê in loco aedificandâ: un-Papiêfibus.TerdonenGbulqî ÔC MôteferratcnGbus,quosfolos Barbarofla in Lôbar ^gt;samicoshûberet,mo1eftiæinfeni poftcnt,Ârapd'Roucrctn,locus Tanaro amniadia ffns defignatus eft : ubi Mediolanêfes, Placêtini ÔC Crcmonêfes cura eius rei in feipfosi •uictptâjUrbcm côdidererquâ in Barbarolîæ dedecus iniuriarnqi, ôf ut loco maior acce ®cretautoritas,de pôtificts nomine Alexandria appcllauere. QçP quidê ad annOi falutis j i g, otftauuiu 2C fexagcGmû fupra undccies centenû, qui Si nonus Alexandri pontificatùs *fîc,a(ftumiuuenimus: côuencruntcjinipfarn urbem fofla aggcribûfq? Siplâcatamu« ^tîinhumiliS prius caftellorîï uillarûmtç habitatores, Marêghi, Gandofori,BergolIi, Hunilse Si Soleftæ.Çreuit uerô rtatim populus inmulto maiorê co,quê poftea dieb.no ftris habuit. Siquidê côftat gndecim milia uiros primo eius côditac anno illâ incoluiflè. Duit-cI; ponr.interea Beneuêti agir,Romani in Albanos ducêccs,quos Germanis Thiï gt;culaniQ| faui(Te memincrât,urbê ipfarn progenitors olim fuoru patriâ funditus defttü ’^erunt Id ipfûmqr Thufculanis côtigiGet,niG Alexander pont.fua illos bonitate deter-piillct Sed ôî^per hoc etiâ tempus Hemanüel Conftantinopolitanuslmp.apocrifarium ad Alexandru pontif. mittens Beneuentû,magna legattoni pecuniarûuim addi-°it,qijas ueiba fatfturus orator in mediû prius obtulit, logâqp eiu» oratio cam habuit co dufionem,ut GræcorS fubieôiionê potius unionêoccidêtali eccleGç facienda Gt pol 0-0’5!* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Of cidêta!isImperij,quaFredericus iufte' fl^debité priuatus erat,pótifcx

^oftâtinopolitano reddere uellct.Qua de re cS accuratifîimas iàcpenumero cofultatiô quot;^^Alexadcr c3 cardinalibus ac nobilitatc Romana habuiflèt, tandê petitâ coronâ da-ff Stfimul oblatâ accipcrc pecunia noluit.Quibus accidit diebus,Guidonc Cremêfeni ^qtipapâapud baGlicâ S.Petri,ubi cum Barbarofla GermanorS pracGdio ièptû relique ht,infelicê animâ cxhaîare.Cui alter à coplicibus in idolS iuffetftus eft loanncs Sirmië-ƒ exPannonia abbas,uir pridê furtis latrociniifcp infamis, pércp eius rei occaGoncFrc «ncusBambergenfem epifeopSbene Si catholicé de Alcxio pont, fentientêad eun»

tnifle

DECAîili SECVNDAE mintoratorcmjftiturumratus.utmachtnadoquâmpontificêmoiefoh'todfftinaucrat, Ä per boni SC ut cxiftimauit fîmplicts epifcopi opera fateretur.Pcr dandam enim Alcxan' dro ponhf.SC ccclcßae pacem quantumuis ampliffîmam Lôbardos Fredericus poftha* bitos relinqui folos fatagebat,ut difiuncQos poftea utroitj facilius côfîccrenfed pótifcJ^ qua erat prudêtia,antiqut hoftis fuit dolos callens Verulas fe côtulit,ubi no prius Bam bçrgenfcm amicum hominê,cum benigne' potifex excepifletjiulïit publicemâdata f3lt; ponere,illocÿ partim telles ex mandatorS formula recufantc, partim perplexa loqucte faclQ ell,ut re ncdum infelt;fla,fed etiam uix inchoata, ad BarbarolTum rcdierit. Dumcß pontifex Verulisagit,Raino, quemTufculidominûfuiireoftcndimus,Romanorum in Tufculanos odium times,ipfam urbem loanni antipapç dcdit.Eius eni interccffîonc Alemanni môtis Flafconcnfis oppidi cum illo permutationê facercpromifcrunt. Eacj permutationc uerbis ÔC fcripto côftitura,Ioannes qua die Tufculis admilfus fuerat, demeflexpulfus.RainoautêciïmàFiafconcnfibus nôadmitteretur Tulculum redire quæfiuit, que Tufculani nedum urbe prohibucrunt, fed agro quocß præcipitcm detur^ D barût.Ifq? Verulas ad pontificem côfugiens beneacceptus, iura quæfîbiinTufculani côpeterent.ecclefîse donauit.T ufculani etiam crebris per fingulos pene'dies infultibus àRomano populo agitati, Alcxandrum pontificem in dominû proteôoremqj publico confilio acceriiucrût,cuius deterriri præfentia Romani motibus tempcrai ûtAgentem Tufeuli pontificê Alcxandrum Flcnrici re^is AngUæoratoresuiriecclertâüici^dierat regem ipfum ab iniufta nota purgafn,qucm necis bcari Thomç Cantuarienfisarchicp* feopi confeiûfuifiè crebrisrumoribus allatum erat. Qiiibus auditispôtifexde fratrum fuorû confilio, duos ad rem infpicicndâ cardinales in Angliam legatos mifit. Gerebat CO têporebellû in Hybernia Hêricus,qui de aduêrucardinalium certior fadîusfefeilbj inNormandiâobuium liumilemq; exhibait. Rc aliquandiu à cardinalibusdifcuflaad cam uentum eft conclufionê,ut Henricus primorum regni côfilio ad cardînalium prï' fentiam côuocato,fefeiuramêto purgauericin cuius uim infra feripta pontificiAlexan dro SC Romanac ecclefiæ fpopôdit fore,ut necis fantffi uiri pœnitentiam agat,cuius infons infciufcp fuit, occafione præftitiiîe fit uifus, quia ilium uiuêtcm minus .debitor honorauerit,fît;fauore fucrit profecutus,Ducentos infuper milites Hierofolymâmitwl anno integro permanfuros,Ô!S fefenifi alia fit potificis mens ante trienniû Hierofolynia cum pofîi bill exercitu aduerfus barbaros profedlurû.Malas infuper côfuetudincsinre gnumaduerfusccclefiafticâlibcrtatcm introducfiasemendaturâpcrmilfurumqiquod hadlenus prohibuerit,utfubdifis fuis libcra fit in quofcuncçeuêtus ad Romanâ curiam appdlatio. Ad extremumcçiureiurâdo Henricus rex,quod minime'pofcebatur,fcfc^ fiiium regni conforte profelïus clljegnû Angliæ ab Alexâdro pontifice permilfum iw obtinere,ut neminem pofthac Angliæregê /ore declarauerit,qui à Romano pontifice nô efletappellatuSjDumcç hçc per legatos in Normâdia agit pont Alexander,adurbe Romam prarferiptis Gbi conditionibus poHe acccderc poftulauit. Confulibus enim o. populo pollicebatur nihil agere aut intêtarc, prætcr ilia quæ in diuinâ rem ecclcfiis cer^ nerêt.Et quû nô admitteretur,reli(fla ciuibus Tufculanis urbe, in fuam ÔC ecclefiæ teu^ U Campaniamfecontulif,agebatq; Signiae quâdo cardinales à Normâdia Anglia mot reuerfi,quirctulcrunt multainfpexiflêjplurimaaudiuiflemiracula, quæadbeatiTbO' mae fepulchrS deus ollcnderat : quamobrê pôtifex ilium in fantfiorû martyrum Chril» numerum retulit.Nec minore poftea uifum eft miraculo bellum, quod inter Henric^ Angliæ regem prædicrtû,ôlt; fiiium fuum fecundo cædis in beatum Thomarn commm® anno exortum eft;cui fauores incentiuumcß addidit Philippus rcxFrancor5,cuiusnha Viramus rex Angliæ iunior habuit uxorê. Aquitaniaqi oinis cius belli motibus per annum quafiata ad extremum late comififis incendqs coflagrauitSedatum tarnen eilnon minus perniciofum cp deteftabile id bellum Alexädri pontificis opera, quam cardina» uno fedis apoftolicæ legato ad id miflb diligenté accuratiftimamcj adhibuit.Eodcmcß anno pontificatus Alexandri quintodecimo Fredericus Imp.paratiorcm fuperior^us cxercirum iam quinto in Italiam duxit : ÔC quia in Montisferrati marchionis fauoribus plurimü fiderct, per montem Cinifiö itcr fecit, ÖC primis in AlpiS defcéfu caftris ad cufam fubftitit, quod oppidöfoefjs bello urbibus Lombardis foederatü, dolo u^^gis

LIBER. Q_V I N T Y S,

^^ulatiôe pacis uiribus captum diripuit,ignicç uaftauit.Inde Afiâ dc!atus,quæ urbs pipfafocietati acce{Ièrat,multain illam comminatus eft: quorû timoré perterritus mol ''otpopulus,præGdio quod à focijs incrat dimiffojUrbê Frederico dedit.Eiatus bino ad ’’fbcs quas adierat fucceflîi Fredericus, Monteferratenfibus, Papienßbusqß non magis ’’fgenttbus,^ opem afFerentibus,Alexandriâ delere côftituit,quam ÔCfurore plcnus im ptilt ScdpluuiaOdobriiam medio dies quatuor côtinuata,Tanarus(^amnis alueoef ’“lus magno Alexandrinis præfidio fuerunt, quæincommoda FredericusFerratêfiscjt ^îrcliio ô(f Papiêfis.quo fuperabundabât odij in obfeflbs ardore.adeô tolerarût, ut uel ’ccœno amp;nbsp;aquis oppugnatio ter quaterqt fueritintêtata:amp; quû iociorum quod inerat,^

præfidio pariodio audaciatp Alexandrini refifterent, menfes quatuor aijîeræ hyc-^isobfidio continuata eft. Ad prima autcm uerisfignafociæbeno ciuitatesopêobfef-'sutafferrentmouerunt,annonâ nauibusaducrfoPadoTanarofp fluminibus, amp;nbsp;fimuî cam's copiofiffîmam côportantes.IamqiTerdonam tâtusattigcratexercitus,quâ '’tdericus dolo in Alexandriâ dfu ftrult;fio,ut confumeret accelerauit, cunicuîosiUe in ^foempcrducêtes occulte fufFoderatjquibus milites armatos ingredi fingulos oporte-^i-Niliilitacf magis obftabatpatrando facinori obfeflbrum peruigtl perpetuaq? eu-quare aftuimperatorfiinulato ab aducntanteinimico exercitu timoré obfefl'os l/ncleallocutus,pacc illis obtulit,quam aliquot dierûinduciæprarceflerûrzdumq^ felfi ■utina tot menfiû obfidione Alexandrini curis folutiores dormiût, hofles cuniculo fin b'^«quidcm,fed contiguiinurbcm fubrepunt.Exciti tn nocfturni uigiks turmâboftile ^lt;^itamin tenebris halludnâtes potius infpicrentes,hoftêadefle, captam elïeurbcm ^nioribus ftgnificaruntrad easq^ uoces Alexâdriniraptis armis irruëtes,eos qui intra* ÎJi^fantjtruddanrjfiC cuniculorepagulis firmato,eruptfonefada, armatas Fredericico-‘’ottes ad porta expédiantes ingêti in ipfis cômiiîà cædead imperatoris ufq? tentoria re P*^Icrunt,nec prius in urbem ingrefli funt,^ impvhtQfoflæ,urbi iuperminens caftdlum C 'S'jefuppofito ctemauerunt.Diestune illucefeebat Chriftianis celeberrima dominicae ^f*urreâionis,cuiusreuerêtiafociorum hello populorûexerdtus prælium inirefeelus ^xilTetded econtra Fredericus,ficut Alexandrinos per earn celebritatê quietiores eau opprimere quæfiuiuita oblatâ feftæ otnniû diei occafionem fugar3ccepif,amp;: ua ^inexerdtu jid crepuiculu conclamatis,edu(flis copt)s,caftra,quæ fpeciem oppidi prg ‘frrent,cremarfiuîïîr.QuiueroPapiâpetereintendebat,Terdonamucriusiterfacere J gfbatunquarefedentesadTerdonam focijbelio populi,uifis,quæ præcedebantqua ’fo'agminehoftis fui turmis,cuin ea quæ apud Alexâdriam node erant fada ignora jjPfifctead præliûparauerunf,feduno eodemi^ tempore, quid apud Alexandrtam ge*

•^fratjôfFredericumflexoßniftrorfum agminead Guillâ oppidû prima fedlTècaftra '’'iciatSeft.Erantin regionenobiles utricß partiû pariter affedi, qUibus intercelfonb, p’Pïceagentibus,res côpromiflo ôf indudjs fêdari cœprac funt.Fredericocç Guileimo

b ^’’’^oNazaræo Papiêfi partes fuas.focîf bello populi Giberto Pifci Mediolanenfi, Ge /•7®deGambara,Brixianos,ScGuilelmoVeronenfi'fuasôfipfipartescômifere.Co-^'ptKcôpromiflbjinduciarumqjfœderibusprimores fociorum belfo populoruimpc

orelalutatOjiter in patriam inierunt.Ipfe aut omnes blande allocutus, Papiam fe cô-f nbsp;nbsp;edeûtesin patriâTiniftro Pado fociorum exercitus,aim Pîacêtiæ appropinquaf

'■«‘«•ra locianapcroucturijtaraiuiciue pro recti eranr,creairumcpeitcoiuies prae amicitiaretardatosjfide ca mofa focijs fefelliflTe. Q[uod cum Crcmo' wits eft,confulis fucceflbres dati.SC ïllorû qui pfimores urbiseran.r,.palatia folo ç-lunt,cçteri Lombardiæ popüli indud'as in caftris fatwas laudauenant.Sed paci ca Pyatore conftituendae non prius uacandu eflè duxerunt,^ Ak xandri pontificis R.o inF nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quietis ratio eftet habita,quin etiâ Veneti,quoru iuafloneanna principiq

1^ *^fdericum à Veronêfib.Paduaniscjp capta fuifle oftêdimus,ut rebus etiâTuis confit-^1’? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim Zianus.quem anno ante tertio ducein creatunt

tlTe' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Venetisgraueonerofumqi

WtclligcnSjpacê ab illo tcrtç qaateriÿ petierat.lsq^ infolês imperator Henricu Dan

Bionduii^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dulunt

D É C Ab î s SECVNDAE

dulum öfatorcsd fcmiflumjQ)Icgationetnfuaconflâtianimo excqucfeturjcotraitisgé ß tin uffu obtenebraratjf andcntibus aeneis ocub's appofitis,quê tan^ de pace tradaturus üocari iuiTcrar.Qnamobi c V enen Lombardorü confilf o ufi pace cö Frederico occidê^ tali im pcrarore conftituerunt,paulocß poft cum Guilelmo rege Siculo fœdus in annos liiginti ea inierût côditioncjUt pacis bellorumcj focieras utrif«^ eflct. Vt autê ad Aimed cûHicrofolÿmpregcreiicrramurjIscûCharrasaliquâdoobfedifletjpotiundi quidêfpe hô caruinfcd à Milonc quodä de planta fcdult;ftus pecunia à Soldano accepta abijtrcin fe(fta,pauloq5poftidêrcxin AfcaîonâurbêegregiâduxitjCuf cxpugnandæ Hemanuel Gratcorum imperator contra ac côfueuerat magna fubminiftrauitauxilia, Et tamcn Al inericus paradis cômca£ib.quiclercituiimportarent,adco négliges fuit, ut annonain caftris deficicte obfidionê alioquin féliciter fuccefturâ foluere lit coadlus. Eo aût Aime hcôhauddiu poftdcfundto fuffeôus eftinfextûHierofolymærcgê Balduinusfil{us,q 6dfî lepra pcuftiis fuit,rcgnû fortiter prud eterep adminiftrauit. Et in Italia interim Frede ricusimperatorin meliorêmutatuscftèfentëtiâ uidebat,quiltaliâintelligens iniurijsf quas forte intentarct reOfterc parata,pacis dâdac pontifici 8C ecclefiae primus habuitmê tionem.trcstf écollegio cardinales ab eo euocati,cum fedis apoftolicæ lcgationistititgt; lo accefrerSt,amp; Papiar couentus cft habitus, cuiLombardæ, focictatis oratorcs fedulo interfuerc.Petieruntà Frederico cardinales pace,per quam pont.Ro.fUà amp;nbsp;ecclcfiæiu^ ra tâ fpiritualia têporaliarccipcret,rc£incrctfj intadîa,ô(f Lombardi fubtcdîionisfflo-dum poftularuntjcofcrêdorûqj tributorS côfuetudinêobfcruari,quâ Carolus Magnus, Ludouicus amp;nbsp;Lotharius côccIîlftcnt.Agcbaturtç pontificis, ôd fociorûbcllo Lombar* dorS nomine,Hemanuclê Conftantinopolitanû imperatorê, amp;nbsp;GuilelmS regê Sicilix pacis quaî fîerctfœdera tenere. Frederico aSt iniqua poftulante conuentus cftdilToIu* tus fie cardinales Ananiâ apud pôtificêjLôbardi in urbes quifep fuas,re infeda, rediere. Paulo deinde poft refeitû eft,Fredericnprius^c5uentusfueritinchoatus,copiaseGer mania nouas accerfttû mififtèjquas quû exploratores breui affuturas renunciaflènt,P’' piêfcm,Comenfemq5 agros Mcdiolanêfespopulationib.infeftarunt, Alcxandcrqipôt, G ut Frederico Pa pienfibusq; rem moleftâ faceret, Alexâdriâ urbe nouam dato epifeopo A».pl- exornauit,amp; Papiêfem ecclefiâcrucis pallij dignitate priuauit. Annus aducneratpo M.c.Ixx* tificatus Alexâdri fcptimusdecimus,qui amp;nbsp;falutis quintus fèptuagefîmus fiipra unded

CS ccntcnûerat: cuius annimêfelunio Fredcrici imperatoris copiât,fi«^ quideingêtespet Domuflulac faits perueneruntComû,fie fociorSbellOjVeronenßSjßrixianorö,Noua* renfiû,VerceIlenfiûcj militia,Mediolanenfiib.praefidioacccffit,adeocçardcntisinprat-’ lis animi fucrunt foci],ut irruiturum à Como furibundû hoftê aperto campo, Si utdixc runtfubdioexpedareuoluerintjdudum^maximo apparatu Mediolancnfis pôpuH charrotiSin rus Barilianû: quo quum eftèt ad horâ diei tertiam uêtum,impatiëtesinorç Mediolanenfes feptingêti équités Comenfi agro,quà hoftis uenturus nûciabat, tria mi lia paftùs progrefiî funt.In quos àlonge uifos Fredericus trecentos primûequitcs, inde alias poft alias turmas inuicê pené contiguasimmifit,ut rcpulfi Mediolanêfcs multis _ ceptis uulncribus ad chàrrotiu primo de fuga fubftiterint, additaeç MedioIaneßumA t* fociorû pugnæ ardori,quê præ fe ferebaqrcnftêdi necelïîtate, uexilla charrotio ubifer* uabantur euulfa funt.Strudac^ actes bofti oppofitajfid Fredericus iâ totis copîjs in præ* lium para tus ardentiflimust^ aduolauerat,primus in tanto confercdpmanus ardorerre derlei fignifer quum aquiîâ in confertos hoftes temereintuliffet,confoflus,aquila(^ P» marium imperatoris fignum in hoftium poteftatem fada eft:quo inloco cSpugnaelftt atrox,amp;l multi bine inde cadercnr,alijs etiâ locis multa cômittebatur caedes, utneutrim perarent'ne hoftê an fuperarêtur intclligere poftènt. Fredericus uero ad aquilæ fuæ ca* fum ira potius timoré percitus,impctûin hoftes inconfultius fecit,dum($ multos ma nu etiâ,ipfefuauulncrat,interficitlt;ç,equo fuffoflb prolapfus occubuiffe créditas eftra« quam imperatoris cæft famam pariter in utroeç exercitu conuolantê, amp;ardentioresani mis Italiciimpreflbnêfecere, amp;nbsp;Germanipedem primo referre, poft fugâfenfimcom* mittere cceperunt.Nec fuit eo in pratlio, quod pari utrinc^ odio cômiirumeft,quifupe^ ratum concertatorcm premio uel ingenti promiflo feruarc uoluerinfugientiS uero mm tos Ticinus amnis abforpfiqôê plurimi eorû ignari itineru ad hoftium oppida caftella*?

LIBER QJ I N T V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2 5

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cæfî^attim funt capti, maior tarne pro numero cardes in Comenfibus Pa

Penfibuscçcômifla cft.Fadîade impedhnentis ÔC carforû fpolijs prarda miiiti eft concef Comi uxor Fredcrici,quæ mutata uefte uirum funcrc regio profequi faragebat, * Quatfitûbiduo cadaucr non inueniens à Mcdiolanenßbus,per oratores petierar.cum acômiflbprælio quintaFredericus Papiæhabitu comitatuepimperatoriourbê per ’nbulare prius cft confpedîus, cum uiuere uel Papienfis populus refeiftèt : pofl^ ^*orôi:uinecclefiafticiingensmul(itudo,quositurusinprælium imperatorComidi^ ’’’iftratjPapiam ad eum côuencrunt,multi eorum ea fuerût audada,ut in faciem iili di* fttent perfecutionê ecclefiæ,qua tâdiu Fredericus debaccharetur,Germanos amp;fuo im Pwio fubditoslucre.Ad quac uerba audentioresfatfîi epifeopi amp;nbsp;archiepifeopi nume-*^0 multi quos fecum imperator duxcrat,i!li funt proteftati fefe, nifi Romano pôtifid 8C fcclefiaepacebreui dederit,cum dercliduros,cuifucceflbrêab eledoribus daripoftu^ h p**Quibusminis deterritus Fredericus Magdaburgcnfem,Maguntinumq5 archiepi* quot;nbsp;'Wpos,ô^ Normacenfem eîedum oratores ad pacem cum Alexandropontifice confti f“endamdeftinauit,mifitq;Ananiam:cuiuspacistradatumconclufionem(çgt;quiama-*gt;mi ea momenti in mul torum maximorumeç regnorum rebus fuit ut uolumini qcf 'âtis creuit,modus deturjn libruinfextumdecimum deferemus.;

BLONDI FORLIVIENSIS HISTORIARVM AB INCLI* nationeimperij Romani,Decadis fecundar,Liber Sextus.

ACrs fœdcrum'ueformuîam,quacapudÂnaniam, autàpontifice Aie xâdro petita,aut oratoribusab illo denegata eft,omittimus, qgt; eandem poftea fæpius contigit uariari.Id enimfolû Ananiæcôclufum eft,utpô tifex Bononiam,Fredericus imperator Mutinam fe conferrent. Jn qua locorum propinquitate.amp;T principes ad colloquium conuenire, âf om - «2« nia pofle féliciter meliusq;componereapparebat.DeIatusitacp ad Gar •^^^ganS monté Alexander,magnaq;frctusGuilelmiSifiliar regis libeiaîi f3te,tredecim illiustriremes,quasrepperit paratiifimas,apud Veftâurbêfuis onerauii Wm prarlatis magnisc^ uiris nbsp;nbsp;extera curialiû turba, turn ctiâ cquis albis quibus pont.

Ivo.itcr faciens uti confueuit;ôiflicet aduerfa aliquando ufus fit nauigatione,Parerofam tîtncn poft Alexam infulas.dcinde laderamLyburnorû ciuitatê cum integra clafle per •Jenit.lnde Venetias cum nauigaflèt folenni pompa, quam Sebaftianus Zianus dux ac turatilfitneparaucratjà Venctis eft exceptus. Prius uero pont. Vefta moturus efiet, «XcardinalescumOmnitotius curiæequitatuBononiâ terra præmiferat,nô magis bo Ipitiutnfibi Qc cadx paraturos.cj^ fecuritati ôC folitis Frederic» machinationibus confui *uros.Fadum(^ eft,ut codem non magis tempore die pontifex Venetias, cardinales nononiam,amp;Fredericus Mutina attigerint. LibetnSccxteraà Chriftianisalibigefta *uo etianrhuic temport accôinodarCjCrcmonenfes.Terdoncnfèsqî magna ufi feuitatlt;, ^wtemporepont.Veftamoturuscrat,pofthabitis fôciorûbello fœderibus Frederico 0 ’dharferant.Et in Afia cum NoradinusTurcorum rexobilîcf,Saladtnus quidam illi fuf eft,qui uir omnium quos feculûilludtngentebarbara tulitjortiffimusprudcntiin •’iusc^fuit,adeo ut rege Aegypti per arma capto occiibcß Aegyptû fibi Syriâq; fubegegt; dtîCliriftianos uero apud Hierufaléôf alibi in Âfia agentes breui fuerat côfedlunis,ni-«codem annopropemodû menfequoipfeàTurcis, à Cintftianis Balduinus in rege •uiuetairumptus.rsem quartus Balduinus,ôiJ fi lepra ficut diximus.erat taélus, necani^ musjllinccreimilitarisperitiainferiorhabebatur. Cumenimad tertium utriufcp regnl snnüapud Afcâlonê prælio concurriftent, maiores Saiadini copias Balduinus fudir,6d alfcro item prælio apud Tyberiadê cômiftb inter eos,uiginti milia Saraeenos, T urcos,. « Arabas præfente Saladino minores copifBaldumi proffigarût.Profedorus uero ml noris Afiæ,Armcniæ,amp; Lyciæ olim regnis,quammaiorêTiirchiânQcappelIant,SaIa-dinuSjSoldanum præfeceratgenteTurcum,paucisadmodum copqs atfribatis,c6 quitus tantâprouinciam adminiftraret.Itaqt Saladino tantisimplicito be!lis,quâta aduer-fusÆgyptios Chriftianosqi cum fufeepifle oftendimus,Hemanuel fecimdus GræcoriS Unperator fubijciêdg fibi T urchiç animû adiecit, QC coptjs quidc ingêtib.paratiflrimisq}

Blondus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y x traptint

Ti-EZk-DïS SECVNDAE

rapti'm duóis, Ciliciam primum, fpoliando, urcndoc^ fubegi'r. Afiam mfnorem ingtef' B fus ad Cuncü ufcp urbem prouinciar pnmanä peruenit.SoIdanus interim copijs armato rum dcccm miliö magno laborecôtradlis,haud longea Cuneo defedit,pratfentilt;ccuius (peeaurbsregiaTurcorumamantilumafubftentabaiur.Tadiusuero eratSoIdanusrc gni ambiti5e,ô(^ fi forte de Saladino aliquid durius accidilTetjilli fuccedcre expeâabaf* quare multis Hemanuelem orauit.ut parte earum ciuitatö, quas ceperatretenta, eratreliquumGbirelinqueretjfœdera Cecum quæcuncp piaclcriberetinituro.EtcôHe-' manuel Cuneum obftinatius petens in illû ducere pararet, ingenio barbarus aftucj tc' bus fuis eonfulere perrexit. Fuga nanq, fimulata fauces montium ardilfimas eft in^teP fus. Quem Hemanuel eueftigio eft infecurus,futurû ratus.ut eo exercitu opprefto» fuf chia omnisin fuâfieret poteftatê.Sedaditib.ubiç^repagula pratfidiacp barbarusitaapquot; pofuerat,ut quamprimSingreflus fuit.Hemanucl feCe cum omni exercitu intcrceptuni p moeftus,^ omni deftitutus fpe falutis intellexcri£.A(ftumq; crat de co exercitucß luo.nt fi Soldanus perfidia in Saladinn uCus.regno qd* ambiebat imperatoris GræcorSA pratu dia uoluiffet magno bcncficio comparare.Nihil enim ultra captis impcratori Gracft prarfcribenSji^ ut ijs quæ de Turcis cepcrant.redditis pacem fecQ poft hac côfianter Cef uarentjCos abtre permifit. Vt autc ad pacem Italicam redeamus, annum agebaiin poiv tificatu Alexander duodcuigefimO,qui amp;nbsp;falutis feptimus feptuagefimusi^ fupraund® ciesccnténumerat,quando Venetias menfcMartio in patriarchiumq!,quodinRiuoai to eft,applicuit:quö in loco cum eueftigio conueneruni Frederici oratores,fijCpc(3âaP iegantesBononiam urbem,apud quamlocusconuentui fucratdeftinatus,0iteinco® ciliodifcufta,conftifuendæpacisdieftadies Fcrrariameftmutata.Pontifexintcrcatur'' bat nobiliûjôComnifariam populorG,quiadcius confpctfiGundit^conucnciantfaudä' tfturus.dominica die ieiunq celebcrrima,cuius diuini officq uerba peneomnia larticiaot prac fe feruntrin euangeliftar Marei bafilica rem diuinam fecit, 8^ auream rofam deeius j diei more Sebaftiano duel honoris gratia deditqua in celebritate populis, q undiep (O' fluxerant,nihil gratius fuit aut admirabilius,^ habita à pontifi'ce eloquennlfimo liomi lia.Poftridie huius diei pont.profetftus Vencti}s,duce èi maxima parte nobilitatis netae dedueentibus,Ferrariam fe contulit.Quo item in loco uariantibusimpcratofi®“ foeiortim bello populorum fentêtijs mutatus tradlandæ pacis locus ea conditionc Vc' netqsdefignatus eft,utfefe Venetarefpublicafacramentoobligarct,nonadmirtend® Venetif s imperatorê,prius^ à fuis oratoribus conclufam pace ipfe iureiurando foicnni terconfirmaftetzVenetoruant fponfioncfcriptoallataitciQpont.duceSebaftianodo duccnte,fecundoPado Venetias cftdclatus.Quain urbe pacem ca forma, quamAlfX^ der pontfemper antea pctierat,Frederici oratores eeelefiæ conceireruntzGuilcimo tern regi Siculo pax in quindccim annos, nbsp;foerjs bello Lombardis fex annorufn Indu

ciæ fueruntdatæ.Satis memorcs fumusfupra à nobis fetiptumefte Alexandroponfi»' cem pro Hemanuel Conftantinopolitano imperatore pacem æque ac pro rege Skulo femper antea poftulaffe,ut mirari cogamur imperatorcm ipfum in conciufionc Vent' . tqs fatfta fuifle pracicrituzfed quod fcriptores no tradût,à quib. hacc fumfmus, noftra opinio ipfum imperatore tunc aTurcorum Soldano,ficut oftendimus, intercepts ƒ P*’’ tifice pro mortuo fuifte omiftum.Fcederibus pacis ad tertium inchoata fuerat melen* conclufis,feriptocj folêni, quod Icgimus firmafis,Fredericus imperator Clugiâ, amp;nbsp;Io poft permittente potifice,Venetias eft dedueftus. Poftera aduêtus fui die, in qua ap® ftoli lacobi natalicqs uigiliac obferuabâtur,pontifex ad fores intrinfecas bafilicx Mare euâgeliftæ fella fedens ornatinima,Frcdericum imperatore expetftauit: qui cum attig» fet ueftibulû.dimiftahumerispurpurea chlamydequainduebat,in terra cernuus,acpi* nc proftratus pontificis pedes exofculatus eftzâd pont, ilium manu fubleuatâ ad ons O' fculum admifit.Itum cft inde ad facrum,Sdquidcm gemmis ornatiftimumprecioufijn’*® bafilicar altahum.Quo item in loco celfiore conipcefti funt orbis Chriftiani prineipe* le feinuicëamplexantes.Paulo poftprofetftus Venetaurbe Fredcricus,cumRauennâtCt inde Cefenam fe contuliflct.Brctcnorium Romanat eeelefiæ oppidû fibi retinerceona' tus eft,quod tarnen requifitus breui reddidiuEt pont. Alexander cum fuis triremin^t*'^ dccim,alnseÿ quatuor quas Veneti addiderunt, dcducente uftß Rauennara Sebaft^H

LIBER SEXTVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2-57

Si'pontjnum Gargani motis portum,unde uenerat eft reuerfus. Inde per Troia ad Caßnenfemfaltum delatus,contulitfead Ananiä.Quod cumintellc ‘letloannes ille SirmienGs antipapa, incaGelti Montifalbani latcbras fe abfcodir.Ro ^niucro quam ecclefiacatcp omnilcaliae datam eflcccrnebant optatiflimamjSCipG pa ƒ aiuo pracfulcpopofcerunt,miffis urbis primoribus ieptem uiris, quib. facultas com* Ponendi plenaria eft attributa. Nihil ucro accuratius cgit pontifex,^ ut confulibus om ‘'iopofthabitis dominium urbis Gbi plcnaric permitterct,ucnit(Ç Tufculum quo ma* populo Romano fui curiae facc’rct deGderium, nee potuit euincere, ut anms iam quagiota continuatus tolleretur abufus, quin adü eft ut creati à populo cófuïes no P^'^s ad magiftratum euftodiendæ urbis admitterentur,^ Gdci feruâdæ pontiftci,6^ cc-fliæfacramêto ad eius pedes adaefti effènt.Redtftt^ tunc tertium Romam Alexander Pont^ex,amp;Latcranenfem primo,poft caeteras inuilèns urbis baGlicasfeicpopulo ruin ‘andu adorandumtj paGim exhibuit,amp; paulopoft ut eccleGam à fchiimatis labe multis ’•itc annis inquinatam cómodius reformaret,concilia generale ex orbe Chriftianogt;ad ‘l’ïod ingens côfluxitmultitudo,Laterani celebrauit.In quo praeter caetera, Chrfftianis ^uI’fcdeGae cenfurarumcôminatione inhibait,ne ferrum,Iigna,armalt;5 barba ^■»infidelib.importarenr.Qiioanno VenettisdefundoduceSebaftiano Ziano aureus Petrus eft fuffetftus.Et imperator Conftantinopolitanus fecundUs Hemanuel Rodens Alexium puerum,cut Agnes Philippi regis Francorû Glia eftêtfponfa,rcliquic ’’’ipwtj fucceGbrem, Andronico quondam Græco regia profapiaoriundo,ea conditio *n tutorê curatorêlt;$ Gbi dato,utimperiö ipfe ali^t annis^ pucro adminiftraret. Per 9*^0^ item tempus rex Hierofolymae quartus Balduinus Saladino Turcorum régi prac jpdGîmo quoticns congrederetur fortiter reOftebat. Et tamert illius uirfutem eximiâ, ^liwinipGuslepræincómodumfccumrcputans,futuris ChriftianorûAGaerebuspro ’“3prudentia profpicere conftituit-Cum cnimfdeterrente morbouxore ducere noluif-C ^^»libcrorum fpedeititutus,ncpotes quacGuit rclinquere fucceftbres ; duas nâqj forores wasinmatrlmoniacollocauit,quarû primogenita nomine Sibylla Guilcimo marchio* ’’«Montisferrati.Longafpata cognomine appellato nupGr,quæ primo anno Gliû pepe •^•t.cuißalduino fuit de auunculi nomine appellatio. Ad annum quoqj in quo prardisfta f®ntigerunt,quieratprimus odogeßmuscß falutisfupraundecies centenum Âlexâder PonhfcxRomanusgloriamagis^annisplcnusRomacdiemobqtjCuiusfuitfucceft'or dniuj,Lucius Luca urbe,0^ gente nobili oriundus.Per cuius têpora pötißcarus,amp; Hiequot; ymæregni,Ô£^GraecorumimpcrquirespeGumirecoepcrut.Andronicusenimque ^æxtjcuratorêà fecundo Hemanuelerelidum fuifle oftêdimus,id ambiens imperium pulta in hunc maxime modummachinatus eft:gentem Latininominis,quac frequentif tunc temporis partim conuerfabarur, fuis conatibus maxime aduerfaturam fufpi* Wbatur.Quare tantu apud populû nobilrsqi A'ipfum impcratore egit,ut gens ipfa non J3ggt;spublico edilt;flo,$furibundoimpetuGtexpulfa.Etbreui poftnauiganfem iaxan* «Unimigratiaimperatorê Alexium inmareprarcipitatumnecauic Jstj fumptaeuefti* 8^opurpura,impcratorafatcllitibuscomplicibuslt;^declaratus,omnesincuiia QC ciuita •eptimarioshorrenda fuftulit occiGonc.Qirae dum Conftantinopoli agvrentur, Guild •”115 Longafpata MonteferratêGs Balduini regts gener, Ôi. alterius Balduini infantis ge ^totHierofolymæeftdcfundus.Quare Balduinus rexingrauefeentis cumaetâre mor duijô^nepotis,quemdeftinauerat fucceGbrem afratis,ôc Gmul uirtutisSaladinfhoftis Pfuculum animo metitus,præGdiû regno Gmulamp;nepotipcrnouûiororisSibyllpma-•ntnoniSafferre quacGuiqeamcj adolelcenti Pidaua gente oriûdo Guidoni deLuGgna ’'o ucdituxorem,eaconditioncdotis foederibusadieda , utquando ié rebus humanis txunicontingeretjGuido pro nepote Balduino, quoad pucririam fupergi £ GuseG'erjgu bernandSacciperet.IngreGuscpiegiam Guido,permittente rege, omnia adminiftzauir. t-udus aure pontifex Romanus dum hæc ftebant,confules à Romanis deponi curauit, •nuito cnim ex nobilitate populoq; Romano ope SC auxilio, qtios iâ diu ea tyrannis ad •■xpinam omnia conuertens faftidilïèt,innitebatur.Sed adeo côfularisfadio præualuit, WLucio urbe deturbato in fautores fuos crudeliter Gt làeuitUrnrrtouo rnim apud Roma cxemplo quotquot ponriftei ftuduiftè cotnpercum eft,qui fuga fibi rardius côfuiue

Blondus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y 2 rant

rant,efFonis oculis funt cæcact,8d pontifex fugæ fuac neccffîtate ad bona coniierfa WHquot; fiHum,quod Romac deftinauerar, Vcronam condlium couocauit, rebus HicrofoJymss titubantibus fuppctias allaturus.Nam Guido Lußgnanus in rcgni Hierofolymitaniad tniniftratione,quam quartum ßalduinum regem fibi comififlc oßendimus,adeo elaW’ tmprudcnscgfuit’jUt cumrexbrcuideijcereOt compulfus.Quinenam rexncpotisrc' gniq? rebus confulturus,ilium ut erat puerum in regem dcclaratü de more inunxit, Bff (rando comité Tripolitano in pueri ipfiusregis tutorcm regnicj adminißratoremfolf’’ niter côftituto.Per quae tempora Saladinus régni Hierofolymitani terram cum magno excrcitUjingentem pecoris bominumq? abegit praedam,0(S congrcflbs præ^’ toribus ChriftianosmiliteSjin queis tcmplarq fuerunt multi, maiori ex parte occidit.ba Sc fîmilia futurac defolationis rcgni Chriftianorum indicia quum optime regnofccrent Heraclius patriarcha Hierofolymitanus, amp;nbsp;bofpitalis peregrinorum Hierofolymx ma gifter,Vcronam ad Luciu pontificem, nbsp;inde eo fuadentc ad Philippö Francorörcg^

iccontulcruntjopem rebus affliclisHierofolymæpoftulantes.Philippusq)CumltcnonE poflet,multos milites Hierofolymam ituros in Italiam ad pontificem mifit : nee intetea quieuit in male quæfito impcrio Andronicus, nam Guilelmus Sicilian rex iliaiS eximperio iniuriam fui animi gcnerofitate ulcifci pcrrexit, qui nauali terreftiiq) expeO’ tione TheflTalonicam Maccdoniæ urbem aggreflus ca cepit, Óf multas Grxcia: acThra ciæ urbes,partim afflixit,partim fibi parère coegit. Andronicus enim qui fe Cóftantino politanis odiofiflimum cfle intelligerct,nullas in Guilelmum copias aut mari, aut terra educere eft aufus,quin potius urbi fcruandac intentififimus fuinbuic fufpedi diuerfisinquot; fimulati caufis,aut intcrfclt;ßi,aut fi pudor aliquid mitius agendum fuafit, cxilio funt nati.Qua impulfi neceffitate Conllantinopolitanillacb quendam imperiali 8f ipfumj» fapia genitum ex Pcloponnefo uocatum imperatorcm tumuitu concito acclamauerot. Istj populi multitudinc ftipatus Andronicum prælio fuperatum, captumq fingulism** tilarum membris,uitaminaccrbiscruciatibusfinirecurauit,AndronicimorteinItaliain^ nunciata,quæ{juit tertius Lucius pontifex Romanus,Guilelmum Siciliatregem Ifach nouorcgeCoftantinopolitanopacem compofucrat,HierofoIymammittcrc,cu* ôf Philippi régis Francorum ingentem militiam, alios quotquot ex orbe Chriftian® Vcronam ad edtlt;fium conucnire niflerat,addere intcndebat.Sed nuneij bate cum Gui* lelmo rege Siculo acfîuri uixdum à pontifice profeói crant, cum fanÓus ipfepater V«* ronardcfiindus eft.Cui Vrbanustertiusexgente CribcllaMediolancnfi pondfexeft fufFedus.Eodcmtj in tempore primus Frcdcricus occidentalis Romanorumimpc»* tor,Hcnricum filium prouinetjs Sf urbibus, quas de Italia Romanum tunc poffidcbal imperium praefecit:pcr quod tempus cum aureus magifter Petrus dux VenetiarumA* drenfes cogere uolens, ut ôf archiepifeopum fuum curaret Gradenfi patriarchac defer* re,iHi tunc quartum Veneto rebcllantes impcrio,Belac tertio régi Vngaro adhaefcrunt. Pauloautem priusquam Lucius pontifex Romanus, Veronacficutoftcndimus,diein obieritjHicrofolymæ quartus Balduinuslepra mams quam fenio confciftus tntcricraG QuintustpBalguinus nepos puer ôfipfe rex fuccc^rat, cuiusregni curamTnpolitt'ri nus comesjficut defuneftus uolucrat fenior Balduinus,gerere nequiuerat,quôd Sibylla pueri mater,Guidoep Lufignanusuirfuus ucrbtstaliter rcfponderant,utuimillo «P” lendo,fi abnuifict,eos apparuerit illaturos.Dumcj res ipfa magnis Chriftianoruw Hie* rofolymae agentium'limultatibus tradfatur, Balduinus puerrcgni HicrofolytnacCbrP ftianorum feptimus ad oeftauum auunculinecis menfem defunt^us eft.Eam pueri regis mortem Sibylla genitrix pratcognitam texit,futurum quod apparcbat ucrita, ncTrip® litanucomitempopulus ôf militiaomnisin regem Hierofolymæaccerfircnt,multis^ aftutamulicrnonmagispollicitationibusblanditijsq^,quam largiiionibusa'patriarcbai cpifcopis.proccribus,magnaiibusc^.Guidoncmuirum fijumpracfcBtemSf ftantem Hierofolymæ regem creari obtinuit.Tub'c ucro grauiter tantam iniuriafflKa**^ mundus comes Tripolitanus,amp;debito commotus uindicftæ ardcntiffîmus ftuduit,qu£ nonmagis æmuli Guidonisregis, quamfuamipfius ÔCcæterorum Latin!nominisp®-quot; pulorum rem in Afia eucrtit.Inducias nanquccum Saladino conftituit,quæTr/polit^ nam comitatum à fauore Chriftianorutn penicus fepacarunt.Qiua ctiaro

Galilc®

LIBER SEX TV S

A ^ïHlcxprfncjpatum harreditate tcncntê nobiliffimam muhereni Qbi matrimonio co-pubnsjcundc qiiocjp principatum regno Hierofolymaf per nuptias abftulit.Erant tame •unetemporis Saladino cum Clirifriams omnibus generales induciaf,quasuir aftutus «rumpcie fatagcbat,cum Fortuna cius confilfjs fomentum addidit. Môiisregalis Chri •nanus princeps multa trans lordanem deditione tenebat. Saracenis undic^ continent •'2)3 quibus Hicrofolymam annona perpetuo anni temporc importabatunis princeps •nconfulto ac penitus infeio rege induciastemcre uiolauit. Quod cum intellexiflet Sa-bdinus, Turcis, Saraceniscß omnibus Afiaticis per nuncios 8C litcras fuafit utendQ eiTe UmniS maxima,quam tunc difcordcs Chnftiani pracbcrent,fui ipforum extermintj oc-t3fione,effecitcç celcbrata per AOam Saladini Fama 0^ autoritas.ut no magis fubditi ad ®didum,^ abj barbari ad tanti uiri Fuafiones in maximum conuencrintcxercitum.in •Juoéquitésquinquagintamiliapraeterpeditatum peneinnumerum Fuerc.Qui uerö J, Uullum ad Hierofolyma tutum habituri fucrani ner,in quo aut Faltus inuij, aut annonx •*«feâus,autoppofitæ Chriftianorum copia: no Fuerinttardaturæ,barbari per Tripoli-•anumTyberiadiscç Si Nazarenum delati agrum omnia pacata quietaejp inuencrunt, yndeprimaad Acconem,quaeamp;Ptolemaida,caftrametatifunr.inerantucrourbirdi SiofornChriftianæ militiae principes têpli,Slt;^ boFpitalis Hieroiolymar magiftri, quibus f2ni urbêàregibuçHieroFolymæ conceilam Failleoftendimus: hiqj ad primum hofti-bm impctum,qui kalendis Maij Fa (flus eft intrépide cduxerunt, ac prae Iio funt congref '•Pngnatum eft diFpari ualde copiarum numero dtfparirp uirtute,qgt; pauciores multo r« ''giofimilites magnam caedem in barbarorum mukitudinc ediderunt; nec ceffit uufto-•ftChriftianisincruenta,qgt; hofpitalis inagifteruir Fortiifimus, mcliores quiqi cxliris •nprælio ceciderunt,quæclades accepta muko magis rem Ghriftianam cj^ illata barba-jnsafflixit.Raimundus interim 7'ripolitanus comes barbarorum induces paruni fidês

' ^yberiademcommuniuerat,inquamSaladinumreFpiccreintclIexeraf,a:uxorefuaibi P dem relilt;fta Tripolim Fe contulerat, apud quem tantum ualuerant Chrifttanorum prez ces,ut Guidoni HieroFolymæ régi côciliatus à barbarorum indueqs difcelFerit.Quara-obrè Saladinus Accone omift3,T yberiadè obfedit. Confugerat à kalendarü Mai] prç-•io Hierofolymä templi magiftcr.quo poftea Raimundo Tripolitano comité impul •oribus Guido rex copias quotquot Chriftiani Afiæ poterancdareconiunxerat, döt^ GHiftianiinTybcriadcobFeftl barbarorum oppugnationibusintrepidefortirercßreli •unt,coa(ftum apud HieroFolymam exercitum Guido rex,Raimûduît]^Tripolitanus'i « templi magifter diuifis inter Fe muneribüs eduxerunt, 0^ uerfo ad Tybcriadem urbc obfidione leuandam agmine,primo ad Fontem Sophorianum caftra Fecerunt. In quos baladinusöi^ ipFeimpigermagnam copiarum partem immiGt. Dumcpfecundis caftris ybriftianithronumEtliim aquis abundantem uicum petcre contendunt, obutj boftes •nnumera multitudo præoccupaucrezôi: Chriftiani prælio,quod tota die ad node con-ï tinuatum erat defatigati,in arido campeftri loco caftra firmare coadi Funr.Dics crat no . ^tumlulq quarta,in cuius ardore Fefium prælio QC. itinere militem, coiedatp caurnatc «laborciumêta,aquis reficiendi nulla penitus Facukas fuit. Eademc^ node Saladinus omilTaTybcriadis obndionc,ad Fuos cum toto exercitu ie contulit. Euifle traditum efji Chriftianos milites in prælio expedites équités triginta,milites quadraginta milia,qui' bus facile fuiflet,quadruple maiori barbarorum exercitui reßßcrezFed quamprimû bo' n. •l'^*laceliiuerant node,ad auroram ftruda acic cœperunt impetere, confeda quot;•tjeautnatCjôC uigilianoftrorS non magis iumentorum quâm hominum corpora pri-«mûamififte uigorê,ac plane Fopita eflefunt uiFa: amp;nbsp;qui ternos quaternostp Gngulr fu pteprofternere ac coficere Foliti fucrant, uice mirandum in modû uerfa feni feptcnicp bngulishoftiumfugabant, utFuga prius ad ortum folis dtftipatioc^ noftrorum Gtuifa. Jiuàmpræliumordinepotueritinchoarüdumc^duccs Chriftianipartem Fugientem, di «bentemlt;ÿ acie milit em detrahunt,partim reprimendo fcrocienti bofte fe côtinent,fûê ^aamp;aliàs maudira in Chriftianis commiffà eft Fuga: de qua tarnen pauciftimifunt pro* ”pfi,quôd nedum fugientes Gngulos,fcd eos etiam qui globati pofitis armis manu da-barbari trucidabant.Tripolitanum comité ab amico barbaro Tyrum FuilFe dediï-increbuit i Guidonc regem, ÔF tempU magiftrum cum notioribus noftrorS

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y 4 fnüttdgt;ue

26o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;decadis secvndae

mi’ttib.fcniatiSjSaladi'nus uindos abduxit.Ea^ in mtfcrabili clade magna cruds falu^ E tiferæ pars amifla eft, nee ucro cefTautt ficut alibi aflblet, cGfine pradij noftroró cardes, quod religiofos Saladinus quotquot reruatierant,fecuri percufsit: pcruafit ucro oftefa in prarlio pufillanimitas cacterorum quoc^ Chriftianorum, qui in urbibus m5ferant,anl mosj ut paucos barbaros quâtumuis multi cxpauefcerct Chriftiani.Tâta potitusuido ria Saladinus primum ad Acconem duxit, quam Chriftiani cS fingulis ueftim ctis abirc permifli eueftigio dediderunt, Beritumdeinde,pofi BibliS, âCcôtinuato uidorisecui iu,quicquidab Acconead Afcalonem maritima regio habet, Saladinus pari deditio* nis facilitate recepic. Afcalonitæaûturbis munitione fifi fefenonpriusdeditionemfa-' dîuros elle refponderunt,^ Hicrofolyma in boftis fieret potefiatem. Oberatueropl^ rimum rei Chriftianar non magis fortitudo ÔC rei militaris peritia,^ recognita uirtus cC humanitas Saladini, quar nofiros ad faciendum deditionc redderet faciliores. Siqtnide p nullum qui tributa fibi pendere uellet populum, urbe aut oppido eiccif, nulli datândê uiolauit uir promifii tenaciffimus ÔC in mifericordiam liberalitatemc^ procliuus .Forte pereosdiesinquibusinfauftumChriftianis commiflum eftprarlium, Conradusmargt;’ chioMontisferratiTyrumapplicuitnauigio uedîuslfachCôftantinopolitaniimpcW' torisjcuius fororem in matrimonium acceperat.Qua quidem affinitate imperator eum honeftauerat, quia ope fibi attulerat aduerfus Græcum nobile ad imperium afpirante. Eodem($ dieTripolitanus comes,Tyrum amp;ipfe de fuga ab infaufto praclio fc contulit, qui uir perfidus fcelerum fuorum fibi cofeius, cum uirtute Conradi duccrct fufpeâaro, relitSa Tyro Tripolim accclïit,ubi morte fubitanea eft defundus-Dumcf cadaucrcius demoreleuatur,prarputium illiinuentum eftobligatum, qgt; miferipfe Saracenus, »cut famaiiulgauerat effetftus fuerat circucifus.Tripolisqj Antiocheno principi eft permif lt;a,ui Conrado MontisferratenfeTyrum, amp;nbsp;Antiochia Tripolimà fuo principedefen fantibus nonnihil fpei Chriftianis in Afia efie reliquû apparuerit. Et forte per id têpus (J Guiielmi Siciliac régis quadraginta triremiu dafifis ex improuifo apudTyrâapparuitj eamij efle ChriftianorQ no prius eft credits, $ Margaritus uir Siculus famanotus,feft illius praefetftum dudloremq; oftendiftet.Guilelmus cm Normannus rex omnium eius feculi Chriftianorum pcritiinmus, quamprimurn Guidonem Hierofolymacrcgênouu amp;nbsp;Tripolitan« eomitem aperto difsidcrc odio refcijt,eam claflem Chriftianar reiprat»quot; dio deftinauit.Saladinusinterim ad Afcalonereuerfijs dierSdeceoppugnationeagi»^ tarn,ea fibi impofita coditionepafTus eft recipere,utGuidonêLufignan« rege ÔC tepH magiftrum Tyrum deduceret liberatos.Sed amp;nbsp;T urcorum alia manus ingens Laodicea

C^ftftt^nispotitacftjautfta^ Arabumturmisamp;^cohortibuscade manus Antioebenos fines ingrefB, in moatem ufep Nereum delata populationcin* cendrjsqj omnia fœdauit,quos rapinis debacchâtcs,æ nulla militari coercitos difcipli' na Antiochena plebs amp;nbsp;militia Chriftiana aggreffa,no minori cædeaffecit,^innoftris ediderant,Saladinus interca Afcalone communiêda fuerat occupatus.Quialijsauóis ft coptjs quae ab Antiochena populatione defugerant in Hierofolymam duxif, quâad oC cidentalem plagam obfcdit,oppgnationibusc5 per decern dies fruftra ibidem côanuagt; tis,alia atep alia per uiginti item dies caftra fecit,obfeffî(ÿ ingês populi multitudo dcfpe ratione magis fuppetiarum addult;fti,quàm oppugnantium timoré perterriti, deditionc ca fecerunt conditione, utcumfupelledili, quamhumerisfinguli ferre poftèntabire pcrmitterentur.Inueniocÿ fadlam efle cam deditionem fecunda die Olt;ftobris,arlt;no nogt; no otftogefimo, poftquamin Chriftianorum fuerat poteftate.MigraturiHieroiolyma Chriftiani Heraclium patriarcham, Sgt;C clerum faóo agminefunt fecuti. Quorum pars Antiochiam,pars Tyrum,pars Alexandriam petijt, quar bf c ipfa à Margarito regis Si' cilix clafsispracfetfto excepta in Siciliam eft tranimifla.Saladinus ucro Hicrofolymani ingreftus campanas primum turribus deiecit,bafilicp dehinc etiam ecclefiae Chriftiano ru iumentis in ftabula funt completae, prxter templum Salomonis olim cclcberrimuffl, quod Turcis pariter ÔC Saracenis ficut amp;nbsp;Chriftianis côfiieucrat fand« efte, ftlud^ çn' ufquâ Saladinus ingredi uoluerit,aqua lauari rofacea,amp; fuis luftrari exccrationibus ni rauit.Manfcrunn^ in urbe Chriftiani Afia oriundi multitudo, qnx populum non finc^ ret defiderarijSuriani, Armcnfj,Iacobitae,Georgiani amp;nbsp;Grxci. Frofedus indeimpigw

Saladinus

Ä Sahd(nusinTyrumduxit,qnam urbem ConradusmarcbionÔmàgfsc/iiibus êp carte-^ ris qui eô confugcrant ChriÛianis publico permirrcte condlio deknfandan-i,amp; p^rpe tua ditione tenendäacceperat, Margaritus4^ilt;^ulusprxndio illi cum claßefidclner affiftcbat.Quarc terra mariq; rcpulfus, ÖC. dadc affeifius non minima ferociens Turcus in Hicrofolymä eil reucrfus.Pcruaferat i5 ÖC maximo confternaucrat mœrore cuntflas occidentis Chriftianoru prouincias infelix captac Hierofolymac nunciuSjamp;f de opc du-rantibus in fide urbibus ac opptdis afferenda multi populi confilia inibanr, Vrbanuscß pontRomanus, quem audita GuidonisLufignaniregisnoui, amp;: Tripolirani comitis dilïîdia.ô^ quê Saladini uirtutis fama principio iui pontificatus terruerar, orbem Chri-fiianorum generali edidîo demittendisin Äfiäcopijsmonuerat, idep qunferius negli-gentiusq) ardorc fui animi,quo ferebat fieri cerneret, Venetias petere cöftitueraqChri ftianam eo militia feßinantius copioßuscj fua pra? fentia conuocaturus. famtj Ferrariä gt;. attigerat,quum infelicis prarltj rumore prinium, poßcertiorc atqj eratmaiore Chri-ftianarum rerum exterminij nuncio ad fc perlato^ febre QC dolore correptus eß, ex qua brcuimceßusinterijt.Sufletßusq^eßiniotßauus Gregorius Beneuentooriundus, qui ardoreanimiparfuo prafdeceflbri,parêilli fed têporcaccelera/iorêhabuitmortis euen tum.Nanc^ quûad mittendain terram fanôâ Cbrißtanorummilitum aüxilia ton's ani-corporiscÿ uiribus infudat,Plias ie côrulit, quo Pifanos inter Genuêfes acerrimo côtêdentcs bello pacêfacilius eomponcret.Pacc autem plane compofita adiedîa urricp particôditionc.ut clafie armara in barbaros ducerent Chriflianos in Alia ucxamcs.ad

^itionis eflent ciuitates quincp ÔC uiginti,intia tres mêies ceperaf. Anriorhiâ uèro qu3 pwgeret obfîdere,patriarcba,cuiusimperio tâta urbs fuberat.multis ab ilIo ditatus pe' cunijsdedidit. At Clemens tertius ponn RomanusChrifiianorum rem in Afia magis ç »nagisq in dies periditari intelligens generali, ut in fimilib. afibler.edirfîo Chnßianos adinonet,cxcitar,hortat, ut crucis falutiferæ figfio non magis humeris quàm cordibus 3ffixo arma in barbaros fumanr,dc æternar felicitatis gloria triumphum fingulis parit« ^•Côciqit uero ea Romani pontifîcis exhortatio orbis Chrißiani principes, FredericS ^omanorû imperatorem cognomêto Barbarofium,Philippum regem Franciæ,Ricar «utnrcgêAngliæ,Oddonem ducem Burgundtaf,quosinnumerapené archiepifeopo juiTi,epifcoporum fit aliorum principum uirorum multirudo fccuia eß. Quinetiam ex

Veneti ôC. Pifani claiïès paratiîfimas eduxere, Venetæqi Rauennasab Henrico Pïndulo tune duce iufiii Clementis Romani pôtificis eß præfeôus,fiC al teri luus Pifagt; ''uspræfuitarchiepifcopus.Ex Frifonibusquoque ÔC Dacis triremes quinquaginta, ’uodccimi^ paratiores ex Flâdrenfibus Cbrißianä expeditionê funtfecutac: fit’ Guilel JP'KSiciliæ rex utillimam omniû operä tantis t3 multiscp exercitibus nauauit, q» clalïè '^îiïiare barbaris piratisqj pacatû ubii^ rcddidif,infupercp annonâ, omnifariâ corn-’’’«tus ex Apulia Siciliatj importautuDiuerfa tarnen tot principum populoi umep no ’’’’gisfuit aceeßus uia,^j eundi Qi ferendi in tempore fuppetias diligentia. Frifones ’’*'’’jDacæfit:Flâdrcnfes in Mauritaniam ÔC Mricx littora deitinerefledentes, Saracc ’’°SQuidêmultishominûc3fdibus,cômdfiscçincendtjsâif rapinisafflixeiunt:Ôt Silui-’’’urbedierüquadraginta obfidione,uiribuscß capta Ô£^fpoliata,cædcm repertorum in *’niortaliutn crudelilßmam comiferunt. Sed id in primis admiferunt imprudentia? ac ^'^’djUtmultötardius^noßrt defiderabat indigcbantqiadChtißianäät' Afiarexpe-'üonêdelatifint. Primos uero acomnium pro tempore utillimosea expeditio exlta-’Venctosliabuitfi«; Pifanos.Nä Clementis papæedido palam fado,Bela Vnganae

Vcnctic^.ut terræ fandæ opitulari poflent, pace utrinct diu denegarâ pari facilita-l®lt;nuicècôceflerunt,Ô(f côiundâin Adriatico,Venetam, Pifanamcç claffes magna uis ’’«acnobiliS militum eßingrelFa Qiiibus Tyrum delatis amp;nbsp;in urbem cxpofitis, rem« r'*isacpcne defperantes in iilä Chrißiani reipirare coeperunt. Guido Lufignanus rc^ S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;têpora fe cötulerat,eius urbisdominio ponn iperans.

ibf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cörado Móteferratcnfi fide,quam facramenro iuraucranr,feruätes,illS

ÎMttbbrû cótum€lia,aut fadi alicuius uiolcntia rcduxeröt.Qui magna tempore ulua

DECADIS SECVNDAE

ufiis priidentia,coalt;fîum ex amidls Afiac urbibus ÔC opptdis pulforum Latini nommis g ChrtÜianorüTyri côgrcgatorum accepït cxerdtum,ÔC Acconem,quae ôfPtolcmMda, obfcdit.In quç caftra QC Veneti ÔC Pifani copias expofuerût,tumulus eft urbiimminês, Thoronû uocât.quë caftris locum Guido deledû Gaufredo Lufignano fratri fuo attri buit cômunlendum,ut caetera ipfe belli munera liberior obire poftet. Quod cum Sah* dinus intellexiftetjdco fuo gratias cgifle fertur, qgt;hoftium fuorum reiiquiasfimul cum rege in fua rctia perduxifletjqd’ certö eft, Chriftianos aggredi à fuis propè impulfus, id nulla raiione alia dixit differrc, quia germanum fu3 breui affuturum eius praedaf,de* coris($ gaudq patticipem foreuellet: necdubitarunt peritiores exnoftris quifuerât Guidónêin caftra fecuti, SaladinQ ft imperijiretgentc Chriftiana omnino imparatiffi* mam.ôC quam ex colluuionemagis cófilio in ea coegiflet caftra, diflipaturum conic tfturum«^ fuifte. Sed ecce ex infperato claflis appulfa eft.quam lacobo Auênio diicc ac praefe(fto,Brabantini,FIandrenfescç,Frifiones,ac Dacae militibus armisq^ ÔC commea* tibus inftruóifiïmatranfmifeiunt.Quibus copijs autftus Guido rex.Ptolemaidam Acp cone bina foftauallocómunita,£Cftadioinuicê diftantecinxic,earatione,utCfniftia* nus exercitus in co uallatus ipacio.hinc ab obfelTorû cruptionc, inde à Saladini inlultu rutior rcddcrct.Et ex Gallïjs,ltalia amp;nbsp;Germania milites farpe ucniebât,qui imperatorc FredericûjSu Franciac ÖC Angliç reges breui ficutopinabant,affuturos,pro fuo,ut die« bant,animorû ardore prçceftcrât.Saladinus autem copifs ÔC ipfe audus, quas exMeh potamia,Âgypto,ÔC Arabia frater fuus contraxerat, caftra fpeciê urbis prac fc ferentia noftrorfi caitris oppofuerat,quae fofla ÔC uallo ipfe etiam cominuniuit. Tantis uerom» chinis,tantafagittarûmultitudine Saraceni exurbeÔCex caftris Chriftianosno(ftu5t* que ac ihterdiu uexauerc,ut bos magis ïllos obfidionc premi apparerei.Fortc fofW* naacfiditSaracenos magnâmanû extra munitioncsfuasitacuarmisconfpetftoscihi ut in Chriftianorö caftra faóuri impetum uiderentur: qua diu optata occaftone Cuido rex ocyus uti uoluit,ftrult;ftalt;^ in caftris acic erumpens impetS fecit, barbariq; in portas ufcß cum magna cçdc repul fi funt.Saladinus autem ftrucfla ÔC ipfe in caftris scie cduxit, collatis fîgniSjôC totis copijs pugnaturusmec dctreôauit Guido,quin Gaufredo Lu»* gnano fratre fuo caftrorû euftodiæ cû paucis militibus reli(fto,cacteras educens figna ÔC ipfe côtulit,pugna acri inchoata utrinq; impetu,haud qua^ diu j^trada eu, Sa raceni noftrorum impetum ferre nequeuntes in fugam funtconuerfi, necrepetebâtea ftra quorum munitioni diffiderent. Qjnd autc ageret in tanto fuorum tremoreSahdi* nus ncc ipfe fciebat.Fcrunt Chriftiani militis in fronte pugnan tis equô,quo defeédciat rapidûprofugiflcjô^profccutos qui capercintendebantaliuminclamandopoftalium ita uocifcraftCjUt qui poftremi inaciebus atq; infubfidijs ordinc fcquebant, fugâano* ftris in prima pugnantibus acie cômitti crediderint.Magnus itaej animos omnium in' uafîtpauor,amp; quiuiccrant,hoftcqgfugientemprofequcbant,ChriftianiinfugapraîC*' pitem funtconuerfi. Quod quum Saladinus praeter fpem opinionemc^fuamccrncret, Saracenis de fuga reuocandis retrahendistç totus incubuit, amp;nbsp;fugiêtes Chriftianosm'' ftantififimeeft fecutus, ilicoq? quam in fuis timuerat, magnâin noftris cdiditocciuone' H Qinn ÔCobfcffi Acconêfes cruptionc per fcparatas munitiones Chriftianorö fada,ma gnâ in fugiêtibus cædem cômittere cœperât, quû Gaufredus Lufignanus uir ftrenuus, ÔC multo Guido frater regno dignior, caftris erûpcns opem attulit,Ô£f cladêalioqum futurâ omnium maximam auertit.Ceciderunt eo in prælio Chriftiani, utcreditßeitm* pra duo miliaiÔC militiæ têpli magifter uir bello eximius,ac Andréas Bremenfis côfedi uulneribus in caftra delati intericrunt. Annus tunc têporis Ptolemaida: obudio nis unus fiC dimidius erat exadus,per quod têpus imbres perpetuo côtinuati ucre,an* nonâquæ in caftris cumuIataferuabatur,corrupcrunt.Vndc Chriftianorö caftra fames tanta inuafit,quanta humana corpora uix tolerate pofTe credat. Quod ôi fi in décuplé fada fuit prectjs rerö audio, haudquaquâ facile erat diuitibus amp;nbsp;bene nummatis qu* nô uenundarentur fuftentationi neceftaria inuenirc. Vnde tabes multos ôiinedia co c cit,multos ad accipiendam ucl precariâ ab bofte mortem in ipfas hoftium munitionc egitpraccipites,nönulios iumentorö fameintercuntiöcadaucrain ciböfumptahngu da retinere animä adiuuerût,ô^ dyfenteria quod femper in fimilib.aflblctjin

LIBER SEXTVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xdj

eft. Ad eâ rcrS defperationê quG eflet ucntu^tumultus in caftr/s eoncitas,ec ’^^g€Ôfcactcros terruit duces,quodc^ à furêtibus arma tcnêtibus poftulatS eft,cucftigio 'occflumjinuadendaeffehoftiücaßra, annonâtçtndcuiribus rapiendâ.Iueruntaût tri S'tita milia, quinq; ex omni natione,cxomnt ordine mcliores. Eos fublatis clamoribu» Jfficre ac propè infanos niillo ordine ferri cernes Saladfnus, fimulara fuga de fer ut f ca* fa In quac quû Cbriftiani nullo refiftête pcrrupinent,dinnimç fupelledtli paffîm in ta ffnaculisinuëræ no minus annonç manus miles appofuit rapaciiïïmas,nulla(| fuie maior cura que efferre poiTet fafee humerosonerare.Saladinusinterca caftra cir ^ffadus ad eâ fccôtulit parte, quà Chriftianis ad fuos intelligeretrcdeundû. Et finguli actoagminefub pôdere tremetes abfç^ ullo refpedfu hoftium reueftebant, paucity in f’a temeritate feliciores Chriftiana attigerâteaftra, quû irruens rapidS boftis impeditw afeinis agmë unditp inuafît.nec foit Chriftianorû quis^, qui præda ocyus abieëîa fpê parmorn dcfcnfionc oftêderit,fed fuga fibi falutê quærcrefinguli adnitebanf: quia ad ‘uorücaftra ab bofte interclufa multi ad mare delati funt, quorum parte hoftilis cecidic §bdnis,parte aquae natâdo conatos euadere abforpferût.Àfflicftus ea clade Guido rex, ^'terû quotß accepit incomodum,qr Sibylla uxor ÔC filq quatuor quos ex ea fufeeperat ^yfenteria in caftris debacchâte intericrunt : unde nouiin Chriftiana re laborcs exorti “fît • Ifabclis Sibyllac foror, amp;nbsp;ipfa quarti Balduini Hierofôlyma: fexti regis filia uirgo ^ctfrandoToronio nobiliadolcfcëtideipôiàta erat, cui Hierofolymæregnû, fublata ^‘oyllajiuredebebat, in quâ fpê Herfrâdusadolefcêsgratiofus à Chriftianis ,pccribus ’ftolli cceperatjCSFerratêfismarchio Coradus ipfam liabelêTyri agente ra puit, co-^mtnato cû defpôfata traduëlaqj matrimonio, regni Hierofolymæ titulos ufurpauit.

quidëmalo excmplo fadû ægerrime tuIerSt principes Cbriftiani. Effecit tn neceC-“fas.atcp indigentia annonæ, quâ fola Tyrus Chriftianorû caftris præberet,ut fiueini-Qws,fiuecôtuntacibus animis Côradooêsduxerintadulâdû. EtCôradus quaeratin-ç geni) dexteritate,primores quofcp potëtiores fibi largiciôe ac muntficëtia obligauit, M amp;nbsp;noua rebus Chriftianis per id reports accidit incômodû. Guilelmus rex Siciliæ, luo^tegentc, Cbriftiani ab infidelibus, amp;: pariter ab imperatoris Græci ^pteruiamare pscatûj plurimâ fæpcnumero,ficut oftëdimus,acceperât opê,Panormtj diê obtj t,nul *ocxfii(sfaperftite,cuiregnûillud debueritdemâdari.Tertius uero Clemens pont.Ro '’i3nus,quo impellête ta multa occidëtales prefidia Chriftianis in Afia afFercbât,Siciliâ carëtë,^ Romana ccclefia reciperc cft adnixus. Sed magnates Siculi ne in Roma ^'pôtificis poteftatë fierê£,ucl potius ut eius regni tyrannide abuti polïent, adul terinS '^fgêinftitueruntjTancredum Rogerio rege Normanno excÓcubinagenitum, quem uirûfocordê Guilelmus nunsÇ uel fpurij fratris nomine dignû duxerat. Dumtç in Cala

amp; Apuliâ Clemens pontcopias mittit, ScTancredus refiftit, quicquid citra fretû •^«gninomincccnfetjpopulationibus.incendtiSjrapiniSjâCcædibusucxatum. Obfidio ‘ffterim Acconis eft cotinuata,amp; Conradus Monteferratenfis præfidia commeatumep H Chriftianis ex Tyro ob recenteregni Hierofolymæ ipë diligêtius copiofiusqs immifit. Ffedcricus quoep Romanus imperator cûamplilïîmo exercitu codem tëporeexAle-quot;'anniacftpfedusjundecimtj caftris per VngariamjBulgariamqjamp;Thraciam conti-quot;uatoitincre.apud Côftantinopolim primum defedit,quem utBofpborum celerri-’’fftranfmittcret Ifaac imperator eo diligenttus iuuit, quo magis potentatum illius diu ’nteaformidauerat.PrimâuerodeTurctsPhilomeniâurbc,Fredericus cepit,amp;Iconi3 ^flatus,nô magis eius agrum adiacentemregionemmagnis populationibus incen-uaftauit. Armenia inde minorem ingreffus, omnia quæ funt adita in fuam com-pulit poteftatêjadeo ut ncc prius nec poft fuo unquâ exterm into magis timuerit Saladi ffus-Sed tantâ Chriftianorû fpem infelix bora fuccidit, amnem rapidû fudoris lauan-f|*caumatis£çmitigâdiauidiortcmere ÔC inexplorato ingreffus tantorûexercituûimperator enetftus cft,ciusq5 cop/æ agrû Antiochiæ petierunt, in quo dû defident magis ^hcllggerunt, partim morbo SC aeris intempérie pericrunt, multi partim ita difïipati wnt,utnullo aut minimo Chriftianæ expédition! fuerint adiumêto.Quo aût tempore, fredcricus Bofphorû traqeiebat,Philippus rex Franciæ, amp;Ricardus rex Angliæ Gal-ficutn, Ligufticumtj ÔC Tyrrhenum mare cum copijs emenfi apud Mefanatn confede-bant.

2é4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECADIS SECVNDAE

bant.feciindos uentorû flatus auidc expecflâtes, quibus oblatis Philippus pViorfolucs ß profperatj? ufus nauigatioe Ptolemaidæ portö breui attigit, maiorc^ nbsp;paratior opinio

ne noftrorü fuie exercitus,maior tormentorum machinarusrKÿ uis,maior commeaius a potentifllmo ditiiïîmo(ÿ rege in Chriftianorû caftris cxpofitus,Ricardum uero regem têpeftas Cyprum detulit uel inuitum,ubi terra portuqj à Grgeis, nee ipfi etiam impera* tori fan's parentibus,eft prohihitus,ut cotinuata, quæ forte ceffauit têpeftas ilium cum clafte breui fuerit fubmerfura.Excäduit uero animis uir magnantmus, amp;nbsp;ui expugnata fpoliatamcß omne Cypri infulam firmo fuorum præfîdio cômuniuit.Nec tarnen diutar na fada eft mora regi Francorö portü Ptolemaidæ fubfequendo. Tä mulris Fracorum Anglorumqjcopijsjtâmultisomnigenumachinarûtormcntorumcÿgencribus Guido rçx auêîusjuarijsperfingulos dies iniultibus, uarijs oppugnationib. obfeflbsagitauit, q feleêîi à Saladino uiri inges multitudo no modo muros tutati, fed fadla quâdoiÿ eru^ piioe cominus funt cógrelfi,adeó ut machinas adaGasep uineas,öd caftella murß æqua ta igné fuppofito iæpc cremauerint.Interea apud urbê Româ defundo Clemêti thus diaconus cardinalis,genteRomanuSjgrâdæuusuir,SêuirtuteinfigniSjinternâC{ leftinum pontificê eft fuffcdus,qui ægre ferens aperiâ Siculorum rebcllioncjn in fûum piædeceirotêimprudcntinimeintentatam,eoscompefccre conftituit:iamemTancregt; dus pro rege habitus,Calabriam,Apuliamq^,quû nullus c5tradiceret,retinebat.Quarc Cæleftinus poftridiecoronationisfuæ Hêricûfextû FredericiBarbaroflæiuArmenia defundi filiû à Germanis eledoribus declaratû inregem Romanorum, imperatorem côfticuif,ea iniunda c5ditione,ut Henricus ipfe regno citra ultraej fretû Siculum pro* prijs recuperato fumptibus,ôê cêfum folueret annuû, ôê iuris ecclefiaftici terra fibi red* deret pofTidendaJdcß quo rex facilius aflequeret, Conftantiâ Normanno rege natam uirginem in monafterio Panormi agente occulte educi curauit, eam($ natu grädiorem quæ filios procreatura uideretur,difpenfatione apoftolica illi in matrimonium copu huit. Reddidit uero Henricus imperator primam omnium urbcmThufculam potinci Cæleftino,cuius amp;Romanæ ecclefîæ iuris erat.Istç præter hac una in reincôfideratiin mus Romano populo permifit, à quo nulla adhibita aut pietate aut mora funditus eft excifa:amp; ut omnis in futurû inftaurationis fpes adimeret,ruinaru illius faxa Româ funt delata,quæ in cliuo huius têporis Capitolino ad memoriâ côferuant. Jngrefli regnû cO exerciturex Henricus,ô^regina primo imperij anno,Neapolim obfederûr.Sedquûpc ftilentia exercitû inuafiflèt,re infeda abeuntes in Alemannia acceflerunt. At apudPro kmaidâ,Philippus Francorû, Ricardusi^ Anglorum reges,quâdocp fimul quâdocy cd pijs feparatis expugnâda urbe,alijs ateg al qs rationibus ac confilijs funt ufi. Saxis enim muralibus dê quâdoqi molaribus domos in urbe fiêmuros munitionesqj eis extrinfec^ additas machinis maioribus perfregerunt : quû tn minores machinæ Manganellas, a quandot^ quæ Bricolas appellabât,4 minoribus.eo frequêtiorib. faxis crebro im'côis amp;nbsp;milites de aggeribus répugnâtes,à omnê in urbe ætatem fcxumr^, partim opprime rêt,partim terroreperpetuoiaccrentcontabefcere.ScribitfoIuséfcriptorû, quâindde rimus turba,lacobus epifeopus patria Genuêfis,Saladinô tâtalaborâti obfidionePto* H lemaidæ opê afferre totis conatibus incubuiflê,Sê cQ terra ncquirct,mari nouum excO-gitalTe præfidiû. Nanqp Ceteam ilium nauê in portum ufcj dicit perduci curafle no ma* gis militibus cômeatu onuftam,^ ferpêtibus plenâ,quos caueis, alueoliscj dimilfos tn Chriftianorû caftris difpergi uoluerat,noftros morfu, aut folo ueneni côtagio conic duros:quâ quidem nauim facit à Ricardo rege Anglico cû triremibus obuio in portU fuifle demerfam.Siue aût ea nauis fpe fruftrati,fiue oppugnationibus defatigati milites Saiadini Ôê ftmul ciucs fecûdo obfidionis anno paucis ante diebus elapfo,dê urbe dede da mentionê facere occœperuntmec fuit côditio, quæ aut poftulantes Chriftianos aut ipôdere duriores barbaros magis fatigauerit,^ crucis dominicæ côGgnatio,per fpon* fionêadftipulata, nô maiori deditio fada eft lætitia, accepta,nec ahud barbarispro* milTum eft,^ ut falui cû ueftimentis in tuta perducerenf, quin Franco regi dimidiade' ducendorû barbarorû pars,altera Anglico atiributa eft. Vrbe aût in poteftatê recepra çû jgt;mifta repeteren t,crux nuf^ inuenta eft.Qiiamobrê Ricardus rex Anglicus quot* quo,t expetitionis feedere deducêdosacceperat, nemine feruato, trucidauit-Philipp“®

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L i B É R’ ‘S E X T-V-Si

*’«0 magna fimül prudêt/a 5( humanitatcufuspartem fc contingenté cum Chrïftïanïs ’ïm carceratis apud barbaros fæuientibus pcrmutauit. Ea^ cædcs à Richardo com^ *nifla Ptolemaidæ urbis amiHæ dàmno additajUel eo maxime Saladini animû côftcrnà '^•tjquia meliorem copiarum fuarû partem cotinuata duobus annis ea obfidio abftülé-f’t, ut hoc nouo accedente cæforû militum tncômodo, pofle alibi Chriftianis refifteré «f'perauen't. Qpapropter maritimarû urbium,quas retincre diffifus eft,muros aperuit oi'phynæ,Caelàreæ,Âfcalonis,Gazæ,amp; Elan, per quod têpus rex Richardus loppcti ’«ditismunitionibus inftâuratâChriftianis omniûgenerû populis repleuit.Quodnè ^fetSaladinus impctu irruês terribrli prohibere eft conatus.Scd immiffà principio Rï fhardiclaftis màgna,ô(^ poft addità maior,Saraccnos ab opéré impediêdo auertit. Flac ^fterc ein Saladini uirtus potentâtufcj occœperat, âS noftrorû ubicj augeri,ut barbari g nierofolymæ regnû retinendi fpc deciderinr, quâ noftri econtra rccipiendiindubitatä ’^^nilïimamcj coccperât.Sed accidit utimportuno têporefolita quaeqj folidiHima diflî P^^Cjintcr Philipps Richardumcç reges fuborta æmulatio,quç diuifam Chriftianoruni '^peditiónem labefacftauit. Hi nançp reges tunc primû in AOä memores faifti cfte funt ^“1 fimültat5,odioru,inimicitiarumcç,quas ipfi inter fe,ficut 0(fprogcnitorcs fui in Nor *']ânia foliti fuerât exercere : dC quicquid unus aggrederct, alter impedire conaref, pró ^''hbus.procßingenio.Primus tarne Philippus rex Francorûmanifefto errore cômillb; ''hiniam quoq? manifeftâ incidit:qui morbo,uc dixit, latenti, fed ut crédits eft fimula-’o.infadifui,quodomnibusdifp!icereintelligeret,purgationêprætenfo,cSpafte exer

Alla eft j)fc(ftus,Oddonitj BurgSdig duci reliquiàs fuicxercitus attribuitguber-Affirmât uerô lacobus ëpifeôpus,ÔC ficut fgpc diximus,patria Genuêfis.g Galli cis fauere fit folitus,SaiadinS poft câptam à tota expeditione Ptolemaidâ fiue Ôd Acco quot;i.SC loppen à Richatdo rege inftauratâ,quod poftea refcitum eft.nifî tSc Philippus '•fcefTiiret, reddenda: Chriftianis rerræ fandæ aequiflimis aliter côditionibus animum ^^‘ecifle.qui prçfumptà inde côfîdentia audacior redditus,noftros ficut prius ante fper cœpcrit. Richardus tn eô iriaiora in dies aggrefTus eft, quo præteriti têporis æqué ^5 futiiri laudê ad fe foîS fperaucrit trahcre,fi ablènte Philippo ali quid præclare geri c3 ^Jngeret.Per quod têpus Montcferràtcnfem Côradum Tyri in foro agente ficarij duo,' ƒ ftcidas,Saraceni uocant,gladijs confoderSt.ld ein genus homines fuperftitioni fuaè ’‘^uotôsinfidelésæternâpromereribeatitudinê autumât, amp;nbsp;publice prædicât, fi hoftë fQfûpublico interemptd morte ipfi uel crudelifiima afficiunt,6C hi de fuga retratfti ingt; ^‘icem anima inter cruciatus exquifitifiîmos effuderSt. Hêricus autê Câpaniac cornes hbelereginainuxoremtradu(fta,Tyriquidem dominium accepit.Sed oblati regnï ^■frofolytnitani titulos ideo habere nôluit,quia rege Frâciç ficut 8C cçteri Gallis oriS-poflentceleriüs fübfequiintendebat. EtRichardusrex Anglicus Guidonê Lufi-intelligens Tyri ÔC Ptolemaidac dominiS æque' ac Hierofolyma: regnû ambi-^’pfiidcnti côfiliO occurrit motibus,quos in rem Chriftianâ praeuidebat.eo Ptolemai-^’proficifcente curri fummo exterminij periculo incurfurâ: Guidonê enim blandéap-*Jp^llatum faciliter in fententiâ mouit, ut pecunia haudquaquâ grandi rebus Chriftianis ’iiicilio Gbi difroluta,regnS Cypri gpetuo acciperet dominio ac titulo poflidêdô,Gui-’^Ptolemaidaac Omni Afia cum copijs, QC fupelletftile migras regnû Cypri ab An^ Shcis traditû Übens accepit,quod SCcognationis fuc fuccefibres innoftra uiqp tempora ’^^uerunt.Mouêtes Ptolemaida Richardus Oddoqp Burgundus, utHierofôlymâob^ pergcrêt,multa trahere impedimcta coaêli funt,quod trinis caftris per impacata ^boftibus plena iterfalt;fturierant,priufquâlopptappropinquarêt,undeannonam ca-■■himportari necefiùm erat.Euntefcç primo amp;fecûdo itineris die ac intermedia node ^ladinixsà fronted lateribusadextremam« ademnuflquâlaceflerc, nunquamiadis r''''^sfagittisdefiftituulnerare,Vcntû eft iecundis caftris ad Affur oppidS inter Car-

Pdlacftinac amp;nbsp;loppen fitû:ad que locum Richardus fagitta in incertum mifîà uul ^'^fîtus.fcrociam barbarorû compefeere ftatuit. Primam enim amp;nbsp;ultimam acies,prout

Richardus

DECADIS SECyWDAE

* fi Richardus autcm Oddoqj cum toto Clniftianotüiuuentutisfoboreunka cong^loba« acte inter utrofcj hoftium globoshtncindcpugnàntesperrupcrût. Pugnatueftamctiquot; die quam diu per luce,ucl in crepufculum uergentc It cutcquo in prçlio multiexnoftn'J in queis lacobus fuit Auennius uir excelles,ÔC multo plures exbarbaris cccidcrütReH quitcß tunc primo noftros Saladinus, ÔC tanquâ de fuga potius quam de innere Hiero-folyniâ fe côtultt,Chriftiani uero in loco pt elrj noóle ilia morati,tcrtqs poßea caftris ad Bethlemibtle pevuen€rût,q uicus pari pene fpacio ab loppcHierofôlyrnifc^ diftatibitj caftra in cocilio ualidis firmata munitionibus tam diu habêda efle decreucrSt, quouftÿ Hicroiûlytna adirctur ordine obfidenda. Poftridic loco caftra fuerant comunitadi-miffi per regionê,ut aftblcr,exploratores nunciaucrût ingentê ex Ægypto caraclorötß Sc mular« uim commeatum Hierofolymâ importaturam, auerfa longe à caftris uia iter facftura elïe,locuf(^ ad quê polFent indicatus, fcxto diftans à Hierofolymâ miliario. Et Ricbardus cum toto caftrorû robore iuuentutis, notfte côcubia profetftus, felicity ufus audacia ÔC tcmeritatc,interceptam pracdâ omnem cum agafonibus Ægyptrjs in caftra perduxit. Fuit in Chriftianorû exercitu apud Bethlemibilê ex tot tamcj diucrfis nan'O' nibus, conflata maxima expecftatio exctlfus ad Hicrofolymæ obfidionê. Conftans eni fama etiam apud barbares erat,Saladinô expertas fand excrcitus uircs nunquâ tnurbe cxpetftaturSjin qua pauci pariter ex fuis,ut clauderent adduci potuilîènt. Excmplo cm deterriti erant Ptolemaidæ,in qua fuos Saladinus meliores quofcp inuitus perire perrn^ ferat,nec mator apparebat ea apud hoftes defendêdi defpcratio,^ apud noftros potup di confîdêtia erat.Nihilominus fccit aliter Rtchardi regis mutatio ,ppofitt eucnirc.Qut concionatus,feucrerine per liyemem breui affuturâ.commeatus fatis abonde' fubmmi ftratura efiet loppe urbs maritima,præferdm fi mare fuerit procellofum,differendâcflc in uer proximo obfidionê ccnfiuit, motifq; caftris Afcalonê petîjt.quû SC pariterGaza urbem hyemc ill a inftaurauit,quanquâ Gaza templariorû, quibus attributa cratopera eftcommunita.Oddoautêcum Gallicfsfuisapud Henricum CampanôetiamGalüciî U Tyri hyberna egit. Perfeueraruntet hyemc ilia in Afia tot tamtÿ diuerfaru gentiuChrp ftiani omnes, praeter Venctam SC Pifanas clafles, quac tertio iam anno patria quum abgt; fuiflentjôCnautum reparadone.ô^ militum remigumtÿ lupplemêtis permaximeindig^ bant.Sed tanta inter fefe aemulatione,tantis concertauerât odqs,ut bellû utrtnt^ mutuS inpatriam fitrelatum.QuodmaloPifanorum fucceftupribs terminafumpcne,§gfft® cft. Pifana cm daflis Polam delata Hiftriæ urbem Venetis tributa pendentem cepit,»* pudeç cam hyberna egit.Et Henricus dux Venetiqj hinc clafiem in patria rcducetti e^ armarunt, indenouam triremium deeem, nauiumqp fex cætcrarûraptim armatâ cniift' runt. Qua Polâ dult;fta,ô^ urbs ui capta.SC PifanorS pars clafris,qaac reliqua crat, ineenquot; fa eft : partem ein daflis maximam Pifani reuocauerât praefidio occurfut â,fex eörun^ uibus oncrar(js,quae mercimonia â Tanai fluuio,amp; mari Pontico aduehebât. Venetif^ Polæ muro ita aperto dirutocj,ut in earn ultra Pifanis receptus cfle nequirct,Mothonii fuam Pcloponncfi urbem fe contulerunt, apud quam Pifanis aperto uenientibus con- H greflà dalfis V eneta,6CprçfidiS repulit male' habitQ,amp; duas ex h is fex mercimonijs pic nas intcrccpitjpaxeç breui maximo cum PifanorS damno compofitaeft. lamueradue^ ncrat,Ricliardufcp Ânglicus,amp;Oddo BurgSdiae dux,hic ex Tyro cum Galücis.illeex Afcalonê cum Ânglicis,ÔC caetera Chriftianorû colluuione Bethlemibilcm ad foîita ac pene' integra prçteritæ æftads caftra fe cotulcrât.Annona nâq; deftinata urbis Hierolo lymae obfidioni necelTaria undi^ contraefta crat,quû derepente' Richardusrex muk tis feorfum breui poft omnibus palàm dixit migrandS fibi in Europa, ut pericIitatUquot; rus in Normânia à Philippi regis Frâciæinfidijs machinationibûfqi SC uiolêtia nifi fub' ueniret rebus fuis praefidio accederet: fratrê quoeç fuum loanne nonnullis amicioribus fccretcinnuebatadrcgnS Angliæafpirare.Quod quidê Chriftianae expeditionis du^ cum,procerum,at(^ commilitonS animos cófternauit. Ad ipfiufcj rci famam barb^Oquot; rum animi in fpem uitftoriae certiflimâ funt eredi. Nec daranatum cft hoc prçceps Ra« mundi confiliû alia ratione magis, quod imprudenter tam cito fuerit dilfeminawn^ Oportuitnanqppriusinduciarumautpacisfœdera cum Saladino intentari, qua: illc a» praeferiptum fuerat accepturus.Qpod cnim de Phüippo rege FrancorS fupra cft

LIBER SEXT-VS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^7

Wuîto magfs hoc tempore futurs conftabat,ut SaîadinusHicrofoIymSjeiuftÿ regnt ur-besac oppida æqu(s côditionibus fueritredditurus:fcd feedera quçcûcp hofttj dare uo-luitjRtchardus in profediionê pendes aedpere eft conatus, quac in hâc maxime forma côclufa fuifle accepi, Dirucrêt Chriftiani,amp; omnino immunitas linquerêt quafcûqt eo bello itiftauraucrâtciuitatcsAfcalona,Clarâ,Gazam,amp;Ioppcn,urbes tâtûmododuaS, I nbsp;nbsp;Tyrum,6^ Ptolemaidam cum omni agro,qui inde ad loppcn protcndif.ô^ caftella per-

pîuca,ac oppida pofleflurijCæteraaccederêtSaracenis.Secundûquæ côftituta Ricbar ^usrex cum fuis Ànglicis.quos tamê multi alienigenac funt fcquutfïn Europa traiecit. Eum tamê breui diuina ul no eft fequuta.Nâ cùm in Auftrinis de itinere agerct,captus, b^in Alemannia perdudlus.in carcerê eft conietftus.Pcr quod tempus primum Philippus rex Francise Normanniâ inuadês,populationibus ac incêdtjs late' comiflis Ghifor Uumcaftrû, QC plurima de Normânis partim ui cepit, partim fponte amp;nbsp;metu deditionê «cientia in poteftatê accepit. Qiisc Rtchardus poft annû ingêti redemptus pecunia,ut Jccipcrct diutiffîme' cotendit. At in Alla Otho Burgundie dux cû copijs cçteraqj Chri-ftianorum turba haudquaquâ contemnêda,Ptolcmaidâ,Tyrumqj poft Richardt profe «Wnê.ôé côftituta cum Saracenis feedera fe receperât : à quibus iæpcnumero Hêricua Eîpanijs,maximis rogatus ell precibus,ut regni Hierofolymç titulos acctperct.Qjïod ßullarattone alia, ft cut oftendimus, renuit, cp quia labores bellorû homo deh'catus de-dinâ»,in patriä redire ÔC optarct amp;nbsp;quæreret. Sed dco aliter uifum eft,qui labores ills ils opinione celerius finiuit. Nam cum fupremâaulx fuæ parte Ptolemaidæ incadnor ctr-tuireijdelapfus fratfta ceruice interijt.Et forte per eofdê dies Guido L.uftgnanco Cypri ^tgcdcf3(fto,regnûAlmericus frater acceperat. QuilfabclcHêricircliôainuxorêfibi *opulata regni Hicrofolymæ titulos ad illam hafreditario iure,ncut oifêdimus,fpe(ftart fimulTyri 8i. Ptolemaidæ principatû acccpir.Nec tn fatis firma aut diuturnior fa lurauidebatur in AGa res Chriftiana, nifi per id quoqi têporis Saladinus intertjftet, uit C omniüeius fcculiuirtute geftaru ret urn gloria SC potentatu facillimèprinceps, qui uni^ w,quodinfunerc circ5ferreiufntclogio,fuammoderationê, fuamlpernêdisrebusha wanismagnitudinê animi oftendit. Interulain ciü qua fuum cadauer codiendum indui teftamento difpofuerat,lancea fublimem circunferens feruus fuus per compila uieofeg ^anrauitjSaladinö AGx dominatorem nihil aliud ex tanta opum alfluctia fecurn fèrre. Reftituit autê ea mors noftroriï animos,ut etG parua recipiendæ Hierofolymæ reliifta, ®\âpnaretincndç,quampoffidcbanttcrrç,additafpesacconftdcttauideretur.Saladini frater ftlijcçpernicioftffîmis rei fuæ odijsdecertâtes,Turcos,8aracenof4’,amp;5 Arabes •nfiiadilïîdialacerosdiuidebât,utBibliumnoftripecuniaredemptûaSaracenis rcci-Pwecôti afœdcranô Gnt ueriti. Interea apud Siciltâ Tancredus rex ÔC filius in fans, cui Kogerio inditûeratnomê,Slt; ipfe regio inftgnitus titulo diem obierât. Henricuiêp Ro-jnanorum Imp.Germanicus, a tertio Celeftino pôtiftcc Romano uocatus, magnum in «dùm exercitû duxcrat,uenerattß fecum Conftantia uxor,Fredericum fi'lium aifereiis ^uamprimû,qucm præicr omniû opinion? nimis annofa pepererat. nbsp;nbsp;fccundus Fre-

E dericus poftea uir fadus ecclefiâ pfequutus eft,paruocp negocio Neapolis primo,poft Quicquid in Italia Siciliæ rej^ni uocabulo cenfef,ô^ ipfa fubinde Siciha in eorû potefta-‘cmfunt fada. Conftîs uero tune fama fuit, Henricû Panormi agentem theiàiirum in-gtntetn à Normannis regibus tanto prius têpore,tantaqt in fucceftoru profperitate eu-^ul»tum,clàm expilatû in Germaniâ tranGuilTc. Is à pontiHcc accerftrus.uxore nbsp;nbsp;fiiio

^înormi rclidisRomâ fe contulittcum co($ pont.Celcftinus multis egit ut rccuperan-«ïHierofolymæ curam fufeiperet. Qjiod quidem munus,quum per fe noluerif,pcr le-gîtoscxcqui fpopondit, prius Roma Ô6 Italia decedercr, nauigium ex omni Sicilias imponedasuereproximo copias pararicurauit,paritercp Alpes trâfgrciîùsar ïbiepifeopum lVIaguniinû,Ô^ Saxonum ducem legatos déclaras, onus illis iniunxit co P'Wcxomni Germania côtrahendi.Qua têpeftate Saraceni Africa Mauritaniamqt in-tolcntes,ingenti claffein Hifpaniâ ulterior? delati.congreftum prælio Caftcllæreg? fa ceperunt. Et plurima tune ea gens barbara de Hifp.mis iiibegif,quorû parte ‘Jttbicam olim,nunc Granatâ ufq; in hæc tempora tenucrunr.Nec in V ngaria tûc quie lït« étant. Nam Bel» régi mottuo,duor.ijfiliorûnatumaiorEmcricustiie ÔC ordinc

Blondus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^ 2, in regno

D E C AD 1S S E C V N D A E

in regno fucccffcf at, Aftdreafcj minor cófpi'rationccummagnatiiïa parte ïnitafiratrem ß deijccre anhelabat. V êtum crat apertis utn'ncç odtjs ad bellumjCuius ratione cótradas quiTcß copias fub fignis in campeftria produxit, ut qui prælio fuperior euafiflet, rcgno quocp quietior potirctur. lamt^ cohortes armatæ in aciem utrinçp prodierant, quum B* mcricus armis dcpofitis, omi deftitutus comitatu,regale manu geftâsfccptrum per fra* tcrnas aeies eft delatus,5Cobuîjs quibuRp apcrta dixit fronte,quis ille tandem foret,qui regio fanguini arma manumqj inqcere fit aufurus.Fratcr deniqi inuentus à uiro fort! im becillior obrruncatus eft. \erc nouo,quod reditum Henrici in Gcrmaniâ eft fequutff, illius copias Magûtino epffcopo,amp;^ duci Saxoniæ prçfidêtibus,hinc mari ex Italia Pto« îemaidam delatæ font, inde ex Alemannia per Vngariâ Thraciamt^ Côflantinopolim pcruenernt,quasJfach Imp.Græcusin Afiam tranimifît: hiq? copioias exercitus,ôlt; uid fortes per impacatamhoftilemq;terram PtolemaidamTyrumcß peru£ncrût,ubiniîitl prias accuratiufq? egerunt, quàtn utinducqsChriftianiabrenundarcnt, quascumbargt; , baro hofte ad earn diem intégras conferuauerant. Qua die Germanorfi cœptisfortuna b bine applaufitjouod Berinthfi urbem impofita à Saiadini fil qs prçfidia.amp;f ipfepopulus terrfti.quâ Chriftiani frequentatamubioportcre'uifum eft.munitionibusrepararût.Sc cundam poftmodû expeditioncm Gcrmani duces duxere Turonium.Quod oppiduni Turenfisagrimunitiffimûjnoftris poft perditamHierofolymanequiuerant expugna^ re. Quûc^ oppugnatio aliquot diebus côtinuata effet, euftodes incolæ prodiuesuiS funtjfiperdiem qua deditionismentio fieri cœptaeratjfuifletarquisillcrûpctiiionibus fatisfadû.Sed duces Gcrmani negligentia ufî,rcm in craftinûdiftulerunt.Ëacpdietan' tusfuperuenit Barbarorû excrcitus, ut Chriftiani pracliorepulli, obfidionc foluerefint coatfti. Quo Saracenorum exercitu in Berinthû conuerfo, Chriftiani ad primS agmen confpccftû, urbem ficut ÔC barbari prius fecerât,liquere defertâ, folam.q; loppen tuncsf gens in Afia Romaniexpeditio Imperatoris ôf inîfaurauitA' ad primum huncàbaiba ris fatftum impetum côferuauit. Inttrca apudurbem Romanâtertio Ccleftinopontiß'k ce uita funélo, tertius Innocentius patria Ananinus papatû obtinuit 2 quo urgente atqi w impellête,SimÔ de Monteforti Gallicus.uir fortitudinis fama clarus,cum aliquot milfi turn FrancorQ cohortibus,à Conftâtinopoli Tyrum claffc delatus eft. Gcrmani autcni quorû multitudinis fpc frctus,Simon res marnas gercre côfideba t. fub cius dicm accef fus in migrationê ex Afia pendere cœperâr,eo ein de Imptr Jtoris fai Henric i morteab latum eratJs Miftanac in Sicilia agens,quû grauiter ægrotaret ad Innocentiam pontifi' ccm Romand mittens, uxorem fibi Ô£^ Fredcricum filium pueru commendauif. Philipquot; pum uerô fibi germanû fratrem, cui totius Hetruriac dominium fub ducatiis titulo conquot; ceflrerat,quantQ in fc fuit Romani imperij, SC fimul gubernaiionc regni Siciliac quoufe^ filiusadoleuifletadminiftrationcmretinerequaefiuit. IdcpmaximèMaguntinSarcbiCquot; pifeopû ÔC Saxoniæ ducem,ut inchoata in Afia erumperent,mouif, quod nouo amp;nbsp;pefi fimo exemple imperium dimittihæreditariû,iniquo animo paterentur. EaigiturHcn' rici mors SC rem in Afia Chriftianâ,SC fimul omnem Germaniâ, maximis inualuit niogt; tibus,quos primos infeliciflfima urbs loppe fenfit. Nanq^ Germanis nullo ordine,uteii H ca acris furentifi^ ingenq gens.à Ptolemaida Tyroej foluentibus,qui apud Joppen age bant Chriftiani,a Ptolemaida,ficut docuimu3,remotiirimi, ncc migrate cupientes, ncc prpfidia annonâcç manêtes habere aut petcre potucrûtiin quos Saraceni Turciqs furcn tes ilico duxcr5t,cin!ftâ(^ obfidionc urbs t3diu oppugnata eft,quoad fprcta,quç içpius oblata eft deditionc,uiribus capi potuit.Sçuitûmqp tune primum acerbe in Chriftiano» ad unum occifos. Si urbs à fundamentis murorum ubicp cuulfis in arcam eft æquataJn Germania autem eletftorS pars, Othonem ducis Saxoniæ, qui in Afia fuerat,gcrmana fratrem delegit;pars Philippum,qui ab Henrico inftitutus crat,cêfuit conferuand2.Ea tes bello diiïîdiifcp diutifïîmc aefta, ^d Philippe rex Franciæ, Othoni rex Angliæ faucquot; bat.Innocêtius autem in ea pontificatusnouitatenondupotuerat tantasfcdarcdifcorgt; dias. Qui uir do(ftifïîmus,ôif omni ornatififimus utrtute, co pontificatu fefc dignû breui oftêdit-Nam inter cæteras dccretales.quas extâtes rclfquit,tres eo pôrificatus fui initio edidit, ad hanc de qua agitur rem plurimû facientes. Primam, quæ in inducijs habetur, quoiies orbis principes alter in alterû delinquerentjcorrcâioncm ad poniificc Roma^

LIBER SÈXtVS.

A hum fpc^Safc. Etuencrâdos effe princfpibus, quâtumuis maximi facerdotes, fccSdam; Teritam,qua: extra de eledionc habetur,fingulan's fm'ndedarâs duorum,qui in cótró-uerfia eledi crant,Othonem Imperator? habendum effe, quê apud Aquifgrahfum cO' Iona imperial i de more coronari noIuit.Nec tn deftitit ab incœpto Philippus, IcdHc' • ifuriam in Italia, Sueuiamc^ in Germania, maxima regni partem confirmauit. Con-ftîntiaucrôFredericifecundifîlijfuiadhucpucriS/ciliae regniimutrobiqî adminiftra-uit'Atin Afia poft importuna Alcmannorum profctftionêBarbari infidèles loppc fo-lo ïquata,petitis cü T yro amp;nbsp;Ptolemaida inducijs, idco faciliter accefleröt, quod amp;nbsp;ipfi inter feconflidabâtur.Quamobrem Simon de Monteforti remChriftianâiii Afiatutäuidens, cumfuiscohortibusinEuropâferecepit. Necerateodemannofalu- . •hprimo duodecies centeno Côftahtinopolimaior.quâm aut in Afia, aut in Germa ’iûquies Ifach Imperatori.quo Chriftianos amiciflimè ufos fuifle faepius eft ditftû, Fr a- nbsp;nbsp;®

« iwerat Alexius ætate minor,cum quoindulgêtilfime'agebar,adeo ut nihil fîbiad fum-•l'îniadniiniftrationiSjprætcr imperatoriûdeeflètnomenteumq; àTurcis fuatemerità ’ P ^’pinJmperatormagnauipecuniæimpêfaredemcrat.Quipefiîmouiringenio ptji-' nmumindulgentilïîmumt]} fratrem dolo captumexcæcatumtij trufit incarcerem.Ea-“fmq) impietatc Alexium nepotem Ifach genitû, annos duodccim agentem, nifi fugà-ilïpfus fuiflet, excæcare aut interficere quaefiuit. Forte eodê anno ad prima ueris figna “Onifacius marcliio Montisferrati, Balduinus cornes Sabaudiæ Venetias acceflerunt, •lulla alia ratione, $ ut uia ad Conftantinopolim propter uarios pridêin Germania, •inpcrin Conftantinopoli exortos motus intcrclufa,opem ä Veneris petei êt,tranfiniti Jtndisin Afiamcoptjs, quasChriftianorum fubfidiodicfturieranttparftiqj erant cum Henrico Dandulo duce.quales.quotq? naues habere,quan turn pro naulo pecuniarum diflbl uere debercnt,quingêtos quatuortjj millia équités,otfto millia pedites,amp;; cômea-' tusnecelfariostradudîurt Militibus uero adeditftûtardiufcule'côuenientibusprotra-

C ftaeft diutius procerS opinionc Vcnctijs mora, ut aeftate iam in Autumnum uergentë pwunias proceres expedlâdoconfumptas,à Venetismutuaspeterefintcópulfi.Forte' perid temporis ladera quintS à Venetis ad Vngaros defecit,cuius recipiendç cura du-cemHêricum amp;nbsp;Venetosadeourgebat, utnauigium importuno tempore prOceribus pœnitueritpromififtctquâutrcuocarentpromiluonênulloadduci incommode patié ®gt;ntur,qug melior in reardua diffîcili difeeptantibus occurrit icntentia,dâdas dono pttitasmaiorefcß proceribus pecunias, fiinitafocietateilli recipiêdis Dalmatiæurbib; oppidifej rebellibus,fibi opem afferre animöinduxiflrnt.Ihitatß funtin annum fœdera «ducendas elfe à Venetis in expedition? triremes fexaginta, 8C praeter Dalmatia quic-4uid urbium.oppidorSinfularumqj amp;nbsp;omnifariS prædæ caperetur, acquis inter utrofcp Portionibus diuidendS. Henricus itaq; Dâdulüs Venetorum dux cum expedita trire-*”1001 clafte primus omnium idibus Oeftobris foluit,caeteripoftridie funt fequuti. Qua daflem prater armatasiam ducibus dandas triremes,urferios quoep quibus equos defe’ iuntuiginti,amp;: centuonerarias naues feptuagintacöftathabuilfe.Primumtß Thergefti

Ö JJiamp;^Muglcnfes mare latrocintjs infeftâtes domin', amp;nbsp;Venetis tributary funt effe^i.la-oeram uero delati diutius ad earn opinione fcderût,quam fæpe oppugnatâ multis labö multo effiifo (anguine receperût.Et quia cius quç iâ quater rebellauera t refpegt; dOjliberariuoluerunt,Veneti murosurbis in nlarcucrfosaperueröt.Atftumc^ eft inter odoSjUthyemem plane'inchoatâ, ÔC crebrisiam infacuientem têpeftatibus ibi agerêt. Jv’i^Iadrcnfes quiep ditiores, ÔC urbis primores Venetorum dementia deiperantes,^ ponte migrarunt.Interim Alexius ille puer quê Ifach Imperatoris Coftantinopolitani Ucarcere agêtis filium manibus Alexq fratricidac tyrâni elapfum fuifle diximus,ladera icontulitjcofilio fretus nonnulloru paternæ amicitiæ procerâ,à quibus Venetias du-æ°3t:petcntê uero afflidis rebus opem,amp;multapollicentê Alexium foctj belloexau-«itndum duxerSt.Suntcp in hanc maxime forrriam foederaconftituta.Redudus in pa-Alexius,Imperatórtp aut folus,aut cum patre, fi fuperftes inucniretur.coftitutus, ^æcanicâ ecclefiam QC religion?,Romanac ecclefiac,aut caiholico ritui fubijceret.Pro sjnnisinfiiper quae tarn Venetis, quâm Francis ubiep coftitutis Hemanuel Imperator Pndcintulcrat, triginta millia auri marchas diflToIueret. Principibus uero expeditionis

Z 3 nauli

zya nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECADIS S E C V N D AE

nauU l’mpcnfæ fattsfaceretJn qua erât Venctfs obligatiiSolucrunttÿ Iadcra,ad uerft Ini E tfa bello focq perpctuo cuifu Coftantinopolim pctituri. Et interea ladercfes patna pro fugi Hiftris finliimifqj piraticam infeftifTimam exercuerunfpn quosnoua à Venctis dudla cla{rjs,amp; præfidium laderar imminent! infulae impoßtQ eft, cui MakonGlio indP taen:appel!atio:quod quidem prsfidiûJaderenfcspatria extorrcs opibus Vngarixre' gis frcti tfiremibus decern apud Caietam armatis diiucrSt.quamObrem nouam atcß ny gentcrn V eneti claflcm parare cœperunt.Id quu ladcrenfcs rcfc(nènt,pacem à V enetis fjppliciter petitam impctrauerut,ut datis obudibus primatum filrjs in patriam reucrtC' teneur,comicem quimagiftratusurbi prarcflct,amp; Archiepifeopuqui Gradenfipatriatz chg deferret à Venctis habituri,amp; tres infuper mille cuniculorû pelliculas Veneto dud in tributum annuum trâfmifluri. Claffèm interim bello fociam ßofphora ingrcflàm ad Magna locum Galathis eregione baud longe à Conftdtinopoli diftantc, remota eft ca tena,quam Alexius fratricida denfiffimâ prgfidqs ad utruncß latus tetendcrat commU' nitam. Ad quam dum tantus hæret cxercitus,Cretcnfes duabus uedli triremibus publf F co confilio infulam Alexio pucro dediderunt, quailleBonifacium Montisferrati mat' chionem paterna fibi ai icaq; affinitate coniundlum donauit.Catenaqj interim no prius perrumpipotuit, quamaquilanauisceteauentoimpulfa ualidilTimo eftimmiflajlor^ cepstj fimul immenius illam eodem iuuante impetu fuccidit.Ea fuperata peregrini,n3 co fe nomine is totus exercitus appellabat, urbi propinquant, procerefcj terreftrcs co/ pias ducentes, primi excenfione fada ad urbis moenia portafcp ferri cœperant, quum Theodorus Laichera adulterini Imperatoris gcner,amp; copiarS dudor,eruptione fubita împetum fecit, amp;nbsp;præîium utrobiqj cruentum atroxcj commiflum,tandemejGrxcus intra moenia eft repulfus. Eodemcp tempore clafïîs Veneta ad portum urbis circunia/ da,qua catena item altera re tardauit. Earn enim inclufar triremes uigintiproumbus defenfabantjContinuato tarnen perperuo duoru dierum prælio, amp;nbsp;fciliacft forcipcca/ tenajSe in portu triremes uacuæ,nam Grgci in terra profugcrât,funt inuentae.Portaca/ pto peregrin! partitis munerib. illi terra portas, hi denauibus mccnia perpetuis agitart û oppugnationibus côftituerût. Venetiej uineas ad promurale in portum uerges quam proximas adegerunt,binis infuper nauin malis fuperne ad caueas colligatis pontesim/ pofiti funr,de quibus murosaltitudinefuperantibus, oppidum fagittis,catapultif^S^ luftibalis feriebanf .Quinetiam ignis de pontibus caueifeç nauium in proxima cotineii liaqt moznibus urbis adificiafteperiumeroiadus eft, qui tandem ampliflimacorripiés acdificia latiflimu commifit incêdium, ut eo territi meiu crebris infuper idi uulnertbus murorum defenfores eos linquere fint coadi,quos fcalis innixa iuucntus Veneta occu pauit. Ad eumq; tumuitu in urbe concitum, Alexius fratricida territus node concubia fugiensjingetem thefaurum, quodpoftea refeitumeft, apudHircnemfiliamuirginem inmonafterio defofTum rcIiquit.Ea perditi uiri fuga per urbem uulg3ta,Ifach caecus car cere dedudus,0C puer Alexius maximo populi fauore patentibus portis in urbe eft rc/ dudus. Exinde fadis utrinque Imperatori de more acclamationibus,Ifach pada à fillo cumperegrinisfœderafponfioneilt;^,ôif pecuniarum obligationcmprarfcnteaccófeivil tiente populo approbauit,quorum exequutioni quum probus Imperator Ifach gratilh me'intend ere t,morbo ab aeris,ut creditum eft,infolentia côtrado interqt. Ncc fegnior cratjiilo in oftendenda gratitudinc puer Alexius, quern amp;nbsp;fan's debito fadurum, amp;nbsp;mquot; gentia infuper peregrinis in Afiam iraieduris auxilia allaturum apparebat,nifi ingrata Ôffeditionibuspereamtempeftatem innutrita ciuitas omnia illiusconfilia euertifiet» Tumultus cnim in populo incertis autoribus eft exortus, amp;nbsp;incurfu ad imperiale pah' ttum fadojconuicia in Imperatorem iadata funt,quod puer ignarus rerum,pccuntjs a/ uarae QC femper ante inimicae genti Latinae dandis urbem expilare,ac omnino intende-* ret exhaurire.Et puer Alexius fibi timens prudenti fupra actatem confilio,altainclama/ uit uoce,fefe in eorum poteftate dirigendis huiufmodi altjfcg rebus de caetero perman/ furum.Hæcnodude primauigiliafiebat.ManeImperator confiliopauciftimiscomu* nicatoad BonifaciummifitMonteferrarenfem paterna fibi atep auita affinitate, ficut oftendimus, coniundum, admonctcß ac orat.ut de tertia uigilia cum armatis cohorti-bus ad portam,quæ dancuffim pateret,delatus in paUtiutn aduolaret; fuit dus

L I ß E R S'e X T V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iyi

À Cûnftitutfc^ facinoris confcius qufdam SC ibfe Alexius cognominèlâurtiîlus,iicî,ut aU qui habent fcnptorcs, Morchulfus, quem ifach Imp.ex infima picbc in patricium pro* toueftiariumep primariam Imperialism aulicorum dignitatem extulerat.ls malo uir in^ genio ad tyrannidê anhclabat. Quare primarios fadlionû, SC in picbc audentiores allolt; lt;:utus,tijmultS ad primam uigiliam priori fimilc côcitari curauit.Quo tumuitu uixdunt «xorto Alexium puerB titubantem, ut in penitiora fordidioracp palatij delitefccrct,ad* ’’lortüitjCurauittf pcrducîüm ad locum à fuis fatcllitibus euftodiri : exindein puhlicam ^Idaiiis eft arcam,amp;? multa concionabundus dixit,oftendens præfentcm urbis côditio* ^tnijimminens ab extrema,auara,ambitiofa,amp; femper baélenus inimica gête periculfi yiro nô puero tndigere. E ffecitcj nbsp;nbsp;in primis anhclans facagebat, ut incôdids uocibus

Eum populus pars gubernatorêjpars ducem.pars Impcratorcm àcclamaucrit : fccundü quas aedamationes magna fiïpatus caterua in palattum fc proripuit, nbsp;pucrûAlcxiû,

quctri datum bis uenenQ nô occiderat,clifo gUtture manu propria necauit.Tumultu ex Ijindcfedato, copias contraxit quantafeunq! iirbs tune populo frequentilfima dare po* luit,amp; fuis iam urgêtibus fatis.hinc defuncfli Imperatoris pueri amicos tollere,inde pe* ^grinds pellere animS adiecir.Primutn tarnen in peregrines ducendæ actes funt infiru ‘^æjamp;facccrfiti facerdotes in pompam prodeuntes,iconamq) portantes gîoriofac üirgi* Uis dei gcnitricis,qua: in facratio fcruabatur.diuina ituros in præb'um armatos carmina ff^ierunt. Secundum quæ rite falt;fi:a eadem icona in ucxillum amp;nbsp;pugnæ fignû præmifia «ft.Foi té impetus prima fadiiis eft in Balduini comitis Flâdrenfis ftationes,quæ ad fuae 'fgïtionis tabcrnacula quotidie feruabantur, Itaçp dux nô magis corpore quam animo pfaefens paucis accurrens lurentis Græci impetü tarn diu morartis eft, quoad oninis le* gio aitnarapuit,qua£ in praelium tota cum irruiflèt,pfcudoimpciator in portam ufq; re* pulfus cftjiconaq; cafu à peregrinis capta.parum abfuit.quin tyränus cum mukitudinc fua pro murait exclufa fucrit interceptus.Iconä peregrini apud fe mäfifie in cam acccpc 'funt partem, ut uieftoria fibi de perfido bofte maligno homine à deo fponderi, in fpemi C niaxitnam fine addutfti.Quare in confultatione eft pofitum,quid pJ urimi öd quic^ mato JMnatumciiorefcpcenrercntaperegrinorum excrcitu faciendum,uicitcßfentcntia toi* •endum eile, detjeiendum cfle pcrditifitmum tyrannide hominem, qui tam multa in fe, •am horreda in puerum Alexium commififlet. Fœdcraqt primum omnium inter eos in nancformulam renouata funt, ut urbis captac, SC impertj Romani urbium ac locorum, Winpoteftatêfierët,dimidia proceribus pcregrinis,21tera pars daretur Venetis pof* ‘‘^enda; urbfcß ab bis mari, ab illis terra uariatis per duodefepeuaginta dies prarltjs op* P'^gnata eft.Et licet magna Græci à peregrinis terra pugnätibus incomoda acccpcrinr^ •’'Uro tarnen Veneti in portum uerfo, fuperne' de nauium malis, caueifqj ficut alia's ex* P’^gnatu priores urbe potiti funt. Tyrannufqjnotftis umbra tctftus.cum pcllicibus,uxlt;3 tliefauro fugicns euafit. Ciucs ucro hinc ad capti ab bofte muri uoces, inde tyrâni ‘Ugain uno att]j eódem tempore funt exterriti.Sed dantc ingenium neceffitatc,conuo* in folcnnem pompa facerdotes fecuti inermcs,amp; cruribus iconifc| ad fidem com P^i’ândam præmilïîsjtencntcs murû armatos ueniam iupplices oraueriit, qua facillime “’’petrata portis ubiqi patentibus Latini nominis multitudo undiq; eft ingreffa. Quic* urbi data proceres in concilio decreuer«t,quindccim uiros ex omni exercitu feligeri ”os,quibQs creandi Imperatoris,deligendicj patriarebæ poteftas eflet irre fragabibs atlt; f*biita.Quod quum placuilTct ad Veneti petitum impctraucrut, ut nifi Imperator cfict * fnetus,patriarcbâipfi póffènt exarbitrio dccIarare,àRomano pont.confirmandum: Psftitióque eledîorumin hunemaximé modumæquataeft, ut quinqueuirosexterni Pfocercs Flandrenfis ô^fantfti Pauli Comités, totidem Monteferratenfis Sabaifdien* *'*q’,Venetirel{quosdeputarent:Balduinuf(^Flandrenfisfummaconcordiain impe* ^^îoretnfublimatus.ô^Thomas Maurocenusinfacris agens inpatriarcham Conftan* ''^opolitanum à Venctis declaratus eft. Qui nouo imperatori çx more inunlt;fto diade* *^aiinpofuit,amp;: breuipoft pro confirmatione obtincnda,Romam ad tertium innoeen* *um pontificem fccôtulit. Vfi uero funt expeditionis huiufee principes magna in no* Uni Imperatorem libcralitate. Nam ut onera tmpert) commodius tolerarepoflet, digt; ilium partis cos ex fcedcrccangenasjtacnurbis quamprouinciarumuediga*

Z 4 liumq;

X7 2- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECADIS SECV N DAE

liumcj Sfportodorff imperq donaucrunlnde ad nonam captç urbis dicmVeneti daflè, B cæteri omnes terra recipiêdis Balduini Jmp.nomine proujncqs,urbibus ÔC infulis edu* xcrunt,pnmuf($ omnium Bonifacius Monteferratcnfis, Si Henricus Imperatoris gep manus frater omni Thracia,qvæ Adrianopolim ÔC Conftâtinopolim dierum tn’um iti' neie quaqnauerfum interiacet,mirabili uidoriæ curiu potiti funt.Quae omia ut împera toris potcftatefolidius firmarent,caftra duces ad Adrianopolimfun£mctati,quôinup bcm Greet nobiles ÔCpotentiores quic^ Latinorû exofi imperium copias côtrahebant. Manferat apud Imperatorê Conftantinopoli Henricus Dandulus Venetorû dux,quo quartâ partem imperij fe tangentem certioribus diferetâ terminis ac locorû nominatio nibus nofceret,Et quia Ægei pel agi, Archipelagum nunc appellat, infularum pars ma' xima,amp;adiacêtes Creta ac Aulis,Euboia,nûc P^gropôtus inca adnumerabant quarta parte, clalïèm fuam illis primûrecipiêdis intendere curauit.Sed quûad Cretam eftuem tum,omnis cainfulainBonifacq Monteferratcnfis poteftatepacifica cftreccpta.Quâ ob rem Imp.Balduinus concordiam in expeditione.amp;fcederum publice ictorum iufti- F tiam conieruandicupidusBonifaciuminThciraliærcgemdcclaratumjUtCretamVc' netis dimitterct eft hortatus. MilFifont ad caftra in Adrianopolim fîrmata cQ Impera toris dccreto, Marcus Scânutus nobilis Venctus,£t Rabanus de carceribusVeronêGs, Veneti ducis oratores,qui imperialis decreti.quod exhibuerût autoritäre regê Theflâ' liât appcllatûjUt accepta à Venetis pecunia haudquaquâ modica, ius illis ex Alexij pue rijcxtorrifcp donatione qupfitum cederet,facile in fententiâ perduxcrSi. Thomas intérim Maurocenus Romac fuerat,quem tertius Innocêtius pont.liberiorc quant pctitiiin fucrat animo in patriarebam Conftantinopolitanum confirmaucrat, quod ea ecclcfia tuncueré Romano pontificatuifubiedia erat.lfcç patriarcha quuVcnetfjsparuofuiiTet tempore, Conftantinopolimadfuamecclefiam reuerti uoluit, cuinauigaturofenatus Venetüs triremes quatuor duci Dandulo Sd dus claffi addêdas tradidit. Qua fretusar-tnatarum triremium occafionc patriarcha Ragufium urbcm,quaE à Venetærcipub.fœ' deribus dcfciucrat,recepit. Et Dyrrachio, quâurbcm Grçci Imperatoris defcrtâlique- (j rantinftauratopracfidiaimpofuit.Exceptusuero eft Conftantinopoli patriarchafunv •no applaufu,quod pontifexBalduinum lmp.à patriarcha confîrmato iuflerat autoritäre apoftolica coronari. Eaeç dies celeberrimo totius pené Græciæ no màgis Latinorum quàm GræcorScôuentui la:tiflima fuit: per annum cnim qui ab urbeCoftantino-poli capta tSc finitus crat, quicquid Ifach amp;nbsp;Alexius fratricida poflederât terra SCmari unica Adrianopoli excepta, in Latini Imperatoris Latinorume^ procerum poreftatem adum erat.’fcd perturbauit tantos Latinorum fucccfliis, tantâ iætitiam breui fubfccuta Balduini Imperatoris mors.Cuius fucceflbr fumma concordia declaratus eft Henricus frater obfidionêcontinuansAdrianopoIis, cum Monteferratenfi Bonifacio inchoatä. Nee erat caftris profedus ad imperium Conftantinopoli accipiendö acceflurus, quum hincHenricum quocß DandulumVcnctum ducem obijfic nüciatum eft, inde celebcr-rimi continuatie^ rumoresattulerunt hoftilesexercitus maximosaduentare. Valacht olim gens Roman«,ultcriorc Danubij ripa accolentcs,Bulgaris citcrioribus coiunâb H â Græcis precc magis quam precio folicitati côftitucrât Adrianopolim ne in poteftate Latinorû ucnirct,confcruare. Quorum aducntu non magis ab exploratoribus cognito quam uifo,nouus Imp.Hêricus, nouufi^ rexBonifacius obfidionefoluia, Cóftantino-polim pctierc. Quinetiam per cadem Balduini Imperatoris, amp;nbsp;ducis Venetorum obi-tus tempora, Soldanus Icontj Saracenus ad Satelliam delatus eft Gratcam Europas ur-bem,cx qua Chriftiani fppcnumcro in Afiam traiccerât:quam ui capta ipoiiauit,omnibus qui in ca reperti funt, Græcis Latinifc^, Si aiff s Chriftianis immaninîmè trucidaih’ nccquicquâà Chriftianis in Afia apud Tyrum Ptolcmaidamc^ agentibus, accotracos geftü memoratu dignu inuenio,quod motus in Saladini mortc,ficut oftêdimusinchoa ti inter illius fratrê Si filios magis indies magifcÿ inualuerSt, Si noftris (atis iüpcrcß crat, quac tenebatpacificcpoftiderc.Qua têpeftatc in Hifpaniaulteriorc,Caftcllgrcgn3 appellant,ad annüterctjlnnocctt) pontificis Romani quintum,maximipericulofiftitnii^ •notus exorti funt. llmamolinus enim SaracenorS Africam incolentiö Imperator, que T unetim Soldanuinqp appelljuunt, ingentes in Europam traiecit copias, primâque ad

t l B E R SEXT V S*

quot;^oÏetum fixü caftra, in quibus dum agcrcf, bdIS publice indix/f omnibüs qui Chrißiä nomine ccnfcrenrur.Innocentiufqipont.ß1uicmattcrnam publico pollicituseft C' ^*’^0, cuncSis cruce infigniendis inillam barbarie pugnaturis : côucneruntqi ad ediVtS fnftHifpanos primi omniS Gallici co plures paratioreG^.quo caetcns funt nationibus Pfopinquiorcs.Scd co_^ita in uicinis populis cla£io,eos ita diiiuxitjUt Hifpani foli po* penclitarijquàm Gaüörum auxilio falui eflc uoluerintu'n quoi S caput fua ilico int-P’nentia conuerfa eft, quodllmamolinus inaudito ufua uidloriac curfu utranqj Hifpa-’'iäpemagatus eft,lattfiimis oiûiaincêdijs populationibuftp foedauit,adeô ut bine Arc ’^^utn,indc Auenionc Gallicas urbes illud idem afflauerit incendiQ : ut (umma reriii 4^noftri cft^poOti,faftigia fcquatnur,quatuor Hifpani reges,Caftcllae, Aragoniac,Por Nauarræ unitis in caftra una coptjs Saraceno congrefti funt, in cuius exerdtut *'^gentèediderûtoccifionê.Fugienflt;çllmamolinusin Betica,nunc Granatâ.ferccepiti 9'îâregionem poftca femper fol3 de terra Hifpaniae obtinuit Saracenus : liiftp iucceflii-“usChriftianæ rcligioni maiorcs per eandem innocentij têpora acceftcre, quod Liuo** ’'bregio ampliftima,cui bine Dacia,inde Polonia Qi Sueuia côtinet,co curate potificc ^'JfidemChrifticonueifaeft.EtquuminTholofiina Albienfitp GailiarS regionehçre-‘^pullulaflct,aclateac lôgécœpiflet ièrpere, bcatus Dominicus tue primûfama nofei ^°^ptus,ad eas extirpandas fe contuliL Erant ucro qui armis earn fedä tu eri adniteren«« butina Comes Tholofanus notabatur infamia.Quare datus eft ab Innocentio pont.d^ jFrancorum rege Simon de Motlteforti bcatoDomtnico adiutor,qui cum cohorte ab *««rofolymg expcditioncrcdu(fta,à fanefto uiro adueriàntium arma conatuiqjretudit, ea hærefis defixa erat radicibus, ut quae feptimo inchoaucrar,.uix tädem ultimoi Pontificatus anno potuerit extirpari. Ad annum quoc^ pontiftcatus înnocêttj odauff, ^tho ilk,quern R.omanoium regem imperatoremtp inftitucrat, Philippo, ficut often-^*nius,intrufo ubiej fuccubucrat. Agrippina cm Colonia Germaniae urbs pfaecIara,O-Phonem pulfum poftrema omnium côferuauerat, quam urbem Philippus ai da preflît o^fidione, Ochocÿ fada eruptionCjCongrcftus fuperatufep â Colonienfibus eft expuk ^“5qui tempori ccdentcs Philippoimp.debitam obedientiam prasftitcrunt. Nectame ^’uturna fuit Philippo in adepto ubicç per arma imperio truies, quod Lancherauiuseö ^datinusComes appetitumininfidqsinterfecit.eledufq} à Germants Othoéiusno^ ’quot;'nis quintuSjSaxonum dux, ab Innocentio tertio fcquenti anno in bafilica SrPetri ca ’onatus cft.Äd quem etiam annum Henricus Imp.Latinorum fecundus Conftantino-Nitatium augebat imperium,utnihil fermé eilet reliquum prætcr AdrianopoIim.quS Wtaris quidam Commo Graecus obtinens,ufurpato tmperrj tituIocoferuabat.Et Vc quot;ttiexpcdi'tionifcp proceres parte de impetio.qua: io partitione obueneraf junufquifiy ^dpiebatQuanquam PetrusZianus Henrico Dandulo in Venetiarum ducem fuffe* ’^ns,liberum fuis feccrat,ut prçter maiorareipubheae rcferuata.quac caperent ciucs fini Snlirctinerêt.Primirçomniû Marcus Dandulus,Öd lacobus Viadrius GaHiopoIim in* j^quot;3ferunt,MarcüftßSannutus,8Cconfoederati aliquot ciues,Nax»,Paro,Melo,Herina: ^todem tempore Marcus Dandulus AndroÆgei pelagiinfulis.quas rum Cyclades^ ’um Archipelagura uocant,potiti funt.Rabanus ucro de carcctibus V cronenfis,ö^ ne* potesEuripum,ÄndreasÖC Henricus Gift),Timas,Mieolas,Scyron,Scopela,ölt;;Scya* ’hum,PhilocaIus Nauigofus Stalimineum fibi dominio fubcgerGt.Pcr quod idem tem pusclaflis VenetorSunius triginta triremium, perfequedts piratisà Venctis mifläj ^orcyra.Corphi nunc didam, amp;nbsp;eodem uidoriac curfü Mothonuac Coronum reipu*

Venetærebelles fubegit, dominûfrp Della Rofa Campanu« ex Gallia, reliquqa ^’henarum amp;nbsp;Achaia potitus eft:nec tarnen deerant Graeci in latrocinia coeuntcs,qul quot;îiios pro pofte motus intentarct. Henricus nanqicognomcnto pifcat»r Male» Co* Genuenfium claftc fretus.Cretam infulam V enetis, ficut oftendimusTubditam uE taperet eft adnixus.V eneti autem claftc uigintiquatuor triremium immifta,amp;fuam tu* ’atifuntinfulam,öi^ quatuor Genuenfium triremes interccperunt. Ea Latinorum apud '-onftantinopolim uidoriaanimos Chriftianorüin Afia agentium excitauir Aimed* tunc rex Cypri,regni quoqp Hicrofolymitani titulum.uxoris ratione,ficur oftendi« ’quot;“s, tenebat ; cui rem Chrifttanam frigide admintftrantv alium regem fubroganduntj quiitH

qui in Afia agebant proceres conftituerSr Joanncft^ de Bregna ccïebfis fam'ç Galîicuîß miles in Hicrofolymacregêmagno côfcnfu declaratus eft,q per folênesacccrfitus ora-tores cum mulds copijs Côftâtinopolim eft delatus.Et Latini regis Hêrici nauigio fr e-tus,non{s Septembribus anno falutfs nono amp;nbsp;duodcdes cêteno Acconê Ptolcmaidâ pcruenir,acccpitcßiHico in uxorê ad id rcferuatâ Conradi olim Montisfcrrati marchio nis amp;nbsp;Hicrofolymac regis filiam,cui id regnû iurc hæreditario debebat* Per dicm ucrô Michaelis archâgeli feftiuitate folennê, ÔC. diadema utriçp regium Tyri eft impofitum, Sgt;^ nuptiæ pompa regia cckbratæ funt. Perqp id temporis Innoccntius tertius pont.quû in Afiam copias mitterc anhelaret,in nouas incidit moleftias. Otho ein quintus poft ac ceptum ab ipfo pontifice diadema, iurifiurandi, quo fc de more obligauerat, religionc poftbabita terra ecclefiæhoftiliterinuafit:nan(çR.adicofan3montemFalifcum,Üueut corrupte appellat,Flafconêjamp;totam pene'Romandiolam per diuerfas legioncs, diner fof(^ legatos occupauitjamp;f ad regni Neapolitani regiones conuerfus,ut cas quoqs cape ret eft adnixus, Frederico feeSdo, quem Romani pont.autoritas âf promiiTa proicôio r fecurû redderet,nihil tantis motibus fufpicante. Eos uerô motus pontifex Innocentius iniquo ferens animo,ad Othonem mifit,qui cum fuadendo, hortâdo,admon6ndo per-uinçerc conaretur,ut capta de ecclcfiac terra feudataria redderet: qui peiora indics mO' licbatur.unde pontifex cum anathemate primû percuiïîndeindc perlêuerâtcm, èi uia^ omnes Romanas latrocintjs infeftantem imperio amp;nbsp;Alcmanniæ regno priuatû difpofi lûcj pronûciauit.Secutus cum prælatos amp;nbsp;proccrcs,ac ocs alios imperij SCregnipopU' los eatenus facramêti religione,qua ill i obligabantur abfolucns,ut non magis polTenr, deberent.ab eius imperio, reuerentia, SC obedientia fe fubtrahcrc. Qiiamobremrcx Bohemiae,LanihgrauiusToringtj,amp;^archiepifcopiMagûtinusTreuerenfiftp,duxAti ftriac,Ô£f ex militibus pracftâtiorcs quicj cum dcferucrunt;quû ctiam Germani clcdores imperij Philippo fuadente Francorûrege quàm primum de priuatione Othonis certio res fadi funt, Fredcricû fecundum Siciliae regem uigefimû agentem annum in Roms' norum regem declauerunt. Philippus cm Franciæ rex Othonem Ioannis régis Angü^ ex fororc nepotê dcbilitari,ac potentatu dcijci exoptabat.Qiiîbus tandê deterritus ma lis atep périculis Otho,in Alemanniam fc rcccpit, QC quaecunc^ de Italia ceperat in Ro' mani pôtificis Fredcricicp Siciliae regis poteftaterediere. At in orientis partibus Crêté' fes quû animum in Venctos rcbellem oftcndilfcntjmiferSt Veneti naues fcxcentaS,tO' lidem triremes, 5C gubernandac Candiae ducc,ac Moroni SC Coroni cóferuatorcs,qiiO' rum magiftratuû uirtute ÔCurbes infulaecj retêtae funt, ôC GenuenfiS tres nauesrcbclli' bus fauentium interccptae.Quinctiâ Rabanus de carceribus Veronenfis ncpotcs,cum Nigropôtisinfulafcfe Venetofeudatariosfubcgcrût.Paritcr Gothfredus de Villa Cal licus,qui in Achaiae principatu domino Della Rofla fucccITerat, amp;nbsp;Michael Cominos Grçcusnobilis cum Pclopôncfi parte feuduVcnctoobcdiêtiamcjpreftitcrût.Ânnolt;p qui fccutus eft quartodecimo duodccies cêteno Veneti motus Cretenfiô rebellioneuj compefeere cupientes,équités ex fuis,dC plebeios pedites, eô in Coloniam dedu^rut, prædiaq^ infulæ maiora, meliora^ turn equeftri ordini, turn plebeis diuifa.Primufquï b prorepublica Veneta dux Candiae fuitlacobusTeupolus,quipaulo ante'quum prgtU' ram in Adrianopolim gcflrflctjindudas cum Vattari Gommino Græcorum Imperato re Conftantinopolim obtinente in quinquênium, Sgt;i cum Soldano Turcorum in bien' nium pro republica Veneta eonftituerac, quac quidem induciac ab ImpcratoreCóftan' rinopolitano pariter conftitutac funt.In Italia interim uocatus ab innoeëtio Fredericus, Romam ucnit, quum fc uidiflet à pontifice, à Romanifqj omni curia benigne excc' ptum, coronationcm, benedieftionemtÿ ad Imperium papalem popofeit: quamblan' de refpondês pontifex, earationerenuit facere, quod is magno uir animo, ucutOtho' nem prius, hunc quoque pariter quxreret Italia dcturbarc. luit itaquein Alemanniam Fredericus, quem primus omnium Maguntinus archicpifcopus, amp;nbsp;in fuam admißt tit' bcm,8cAlcmanniae regni diademateinfigniuit.Agcntcm MagStinac Fredericum,Lii' douicus regts Franciac primogenitus in Lothpringiam accerfiuit, Si ad Vallemcolons oppidum Mofac amni propinquum collocuti principes fcedera inierunt, per quac bem ’ pacifue focictatem inuicctnIpoponderunt. Pariter Otho priuatus Imperio,auxiliab ‘

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER SE XT V 5. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^7^

acbellifocietatcm cum Toanne auunculo rcgis Angliæ,cum(ç Regtnaldo Boloniac ur- _ bis mantimae comite.quefiuit.In comitcm uero hunc prima fodetatû damna caderc in-Coepcrut, quod Philippus rex Frâcorû Bononia cundêcx eins comitatu, Moratanij(^ Abbaculæ oppidorû legni Frâciæ poireffione deturbauit.Ioâncs uerô rcx Angliæ inU perid temporis cum Ferrâdo comité FlâdrCnnfodetate,ad Bononiam cum ingenti diflèrcdpiendâ fe contulit: quumq! partem eius claffîs tcmpcftatc auedam aliqüâdiii *xpedaffét,mutato propoßto prius ilia ucnilîèt ad Granatingas Flandriæ oppidum iêcôtijlit,quô SCtota clalïis fua cum fubito eft fecuta.Philippufcj rex Frâciç in Ferrädu ptitna duxitjôif caftello Ipra Brugiacj dedêtibus oppidanis potitus dÿ.Ex co autê locci i^didaapud Damportû clalTcjGandauum oppidum regis opulentiilimS obfîdere per-^ *fxit.Qijo oppido breui per oppidanorû deditionem capto, Reginaldus Bononiæ co^

bannis Anglorû regis nauigio frétas,claflcm Philippi clàm cum modico prçfidio , 'ncenditVnde eO fadf 3 eft incendto,ut Philippus GSdauo Iprae amp;nbsp;Brugia: prçGdio iri' B Rîntirelido in Parifios fit reuerfusjclafie ubic^ in fuiregni dominijs iu(Ia,quâ ïutura

ftîtein Angliâinducere côftituerat. T une loannes Anglorû rex uires fuas régi Fraco^ •'’mpotentatuilonge imparesforeueritus, adterttjinnoccnttj Pont, Romani miferi-^otdiam protedionem«^ côfugitmanqj Angliam Hiberniamq^ Romanæ ecclefiar feu-’’Urfas exfœderc conftituês centum auri marchas pro utraq; infula quotannis foluerc **tpollicitus,quod quidc aliquot poltea feruatum fuiffè inuenimus.Dum rame ca Ro-®gt;æapud pontifîcê agcrctur,Otho cum ingenti exerdtu exlocis Germania? fibi paren-**bijs,cx Saxoniatç patria cotradio ad Valcntiniana Flandrie oppidû defeenderat Fer-comiti fuppetiasallaturus.Quo audito loânesrex Angliç,Comitem Marchiae, ^cætcros Aquitaniac proceres fibiuarqsartibusjdatifcç ptçmijs côciliauit, quorû opç Andegauos in fuas partes traduxit. Ligeri amne paulo poft tranfmifib,Rupefmonachi oppidû obfidebat, quû Ludouicus regis Fanciæ filius potentilTimum duces exercitunx

t obfidioncm foluit, adeo ut loannê ultra Ligen'm oportuerit rdrocedere. Otho interea C Philippo régi ad ponte Boainarû prope Tornacum eft congreflus,pracliumqj in^ês ad ^cffliciunij quintSgeftum fuit,in quo Philippus equo deielt;ftus,acfuorum œque ac ho ‘Butncôcurfu oppreflus penéinterijt,tandemcp fubleuatus uitftor euafit.Eftcp tâta eius Ptïltiapud Gallicos feriptores memoria,ut multa de eo carmine heroico feripta extêt:

c tn magna fuit cædes edita,quu Otho ad duo milia,Philippus uix trecêtos defidera-Jgt;«it. Sed gloriæ Gallis datum eft,fralt;ftû à fe fiigatumqt eum, qui Romani imperij titu-præ fe ferês,aquilas amiierit imperiales.Delapfus fuga hoftis Otho in Saxoniâ pa-j bnæhæreditatis prouinciâferecepit, ubimœftus languenftç animo breui obqt. Tulic cafus,ut quo die prælium id apud Tornàcûin Gallijs eft geftû, eodem aut pofterd penricuslmp.apud Goftantinopolim obierit, cuigente Gallico Petrus Comes Antif-Morêfis pariter Gallicus eft fuffedfus. Ët per id têporis Fredericus poft habirâMagd ^'ïtegum Alemannorn coronam in Sueuia gentilitatis fug regionc defederatJs audita qua Otho apud Bouinasaffliduserat, Aquiigrantum imperatoriam urbem obfi «ionepreflam recepiqubi terti) InnocêtijRomani pont.autoritatcregiam iterû demo-Jîcoronâ accepit,ec ut aîiquâ erga deum oftenderet gratitudinê,cruce infignitu$,uoto punc publice' obligauit fubfidq Chriftianis in Afia agentibus afferenditne ctiâ pontiff* quoep Romano ingratus efic uideretur, comitatu de regno Siciliae permifit feudari Pwpctuo eius donationis iure à Romana ecclefia peculiariter poffîdcndû. Per hyemê '’«ro quæ fecuta eft,Innocêtius papa conciliû apud Lateranêfem ecclefia generale atep ^'’iplilfimû celebrauit.cui patriarcha Hicrofolymitanus,ôd MetropoIitaniSeptuagin-^)Cpifcopiduodecim,6Cquadringêtiabbates ô^primorcs côuêtuales otftingctiinrer-iiîre.Quâbgatj

*^^glt_Hierufalê,Frâciæ,Hifpaniar3,Ânglig èC Cypri,in quo quû multa funt côftituta ir» pîtfû decretis extantia, turn maxime facrofantftû promulgatû editftum opem rei Chri-agenti popularitcr afferendâ. Et quia hincPifani Genuenfefi^, indeLo-îrdibello inuieem côfliclarêtur accrrimo,urbe pôtifexuerc primo profetftus eft,loca ^nturus, ad quæ bello contendëtcs uocarc, fiCpacê quû cômodius, turn ceierius con-Wexe poHctScd apud Pcrufîam dç ttinçr c rapKtiius ac fcpuUus eU«Ëxtât Rom« duo,

DECAD-IS SEC^VNDAE hiïi'us ponti'ficis opera, fitu,utihtate, 6C ufulonge diftantia,hofpi'talcS.fpfritus inSaxi'a ® . äLombardis âf Saxonibus ibi folitis habitare appellatum, quod in Vaticani fuburbio celebre ói. ditiffîmû hofpitalitati amplilïimæ deferuit unum.óC alterum turris appellat Comitts Vrfini opcris,quç muro omnium totius urbis rariflïmo fublimitatc furgit exilt; mta.Eftcç ad forum olim Neruae ad ueteris Suburac prindpium,quae per ætatem noftri diu ante inhabitata,nullo omnino ufui eft aut fuit. Legimusuerô ipfum pontificem, quum tail's tantaetji argueretur impenfae ecclefiam fantfti Sixti, quæ extat in Aucntitw Celebris,tune dirutam inftauralTè.Ea autem quat ad prgclari piaeftantiftîmitj huiuspo^ tificis mortem fecùta funt multi facienda,ÔC diligentiorem poftulantia narrationem, tft decimum feptimum librum,quod hic fatis creucrit,duximus referuanda.

blond! FLAVII FORLIVIENSIS HISTORIARVM AB INCLP. nationelmperij Romani,Decadis fccundæ,Liber feptimus.

P

Onorium Almerico ciue Romano genitS,tertio fuffedum Innocen-tiOjSC ipfum eius nominis tertium Perufiç cardinales in Romanûpo.-tificem creauerSt.qua in creatione ad fextum praedeceflbris diem obi tus fa(fta,maior folito adhibita eft feftinantia,quod Perufini ciues dif-fi'cultatem Hierofolymacrerum,amp;bellorumltaliæfedâdorumnec€f fitates perpenderunt, amp;nbsp;coado in conclaui collegio penuria cibipeï dies fingulosmaiore fada,ut properarent, uim honeftifîimamattule-' runtjconfecratufcç pontifex deftinatum à praïdeceflbre pacis in Italia conftituendac tra datum per oratores legatof^ continuauit,ipfe Romam intra primum creationismenj fern per Sabinos fc contulit.Solicitabat ein cum Petrus Antifliorenfis eledusImp.Co ftantinopolitanus, quem paulo poft amp;nbsp;lolcm fimul uxorem idem pontifex in bafilica S.LAurenttj', quæ uia Tyburtina extra muros infignis uifitur, imperiali diadematcdc' corauit.Et rebus Chriftianorum in Romania coniülturus, quæ Hierofolymis profuW- ö ræ uiderentur,IoannemdeColumnacardinaIemRomanû Portucnfem epifcopumA' poftolicæ fedis legatfl dcclarauif,qui ad nonum coronati Imperatoris diem urbe profc dus Brundufium fe cótulit,quó Imperator Imperatrixtç acceflcrüt,omnef(| fimul Ve* netorumnauigio accepti, fimulcj foluêtesprimauelificationein conlpedûDyrrachi) fubftiterunt.Promiferatem Petrus Imp. Venetis,ft Conftàntinopoliinltaliamdelatus, eódem reducerent, Dyrrachium V enetis reddendâ, ucl obfidionc prelTam oppugna^ tamcß recipere. Theodorus nanq? dux Epirotas urbe ipfam dolo capta ueteri GræcorÜ iuri innixus utretineret armis.litigio côtentionibuftç adnitebar.Eamt^ cxpeditionêui uxoriolibcratüsimpcdimento,accardinalisrefpedu cómodius exequerct,Imperat°^ lolem uxorê cum parte ciafïîsCôftantinopolim præmiGt,quâ paulo poft cardinalis eft feeutusjinchoatacç eft obfidio 6C oppugnationes per dies pene fingulos intcntatæ.Sed Urbê ucteri muro,quem Vcnctus inftauraflctmunitâTheodorus militeabundâs exE^ pirofideli facile defenfabat.adeo ut Imperator potiri defpcrâs fibi côftitueritabeundû, H amp;^quodmediterraneasMacedoniæurbcs inuifendi dcfiderioteneret,petitâinteriol' uendum obfidionê à Theodoro fidei publicæ fecuritatem accepit,fecundû quafeript® fibi datam ad Aretæ amnis ports excenfionêin Macedoniæ littora prima fecit, inde ad nemorofa Têpe delatus, cùm ad faltus perueniftèt, montium fyluis tedorum ftrudîas a Theodoro duce infidias incidit,Âr abdudus in teterrimum carcerê eft coicdus.Interea principes Chriftiani,quos tertij Innocêtt) diligêtia 6C Latcranêfis côfilij décréta ad Hie rofolymæ liberatione inftammauerât,in magnS conierant exercitum,qui partim tcrMr partim mari Conftâtinopolim,ÔC inde cardinale de ColSna iedis apoftolicæ legato de* ducente, Acconê fe contulerât,fueruntlt;ç primartj inter eos proceres Andréas Vnganç reXjVenetorSnauigiofretus quod libérer dederât,quia lus cis ceflit,quodinoniiDal' matia re^nS Vngariæ ad earn dié habuerat,amp; dux Auftrif,Henricufcß Niueruêfis Co* fncs,ÔC Gualtcrius regis Frâciç camerarius.Quibus loâni Hierofolymç régi côiundftj in concilio adum eft,Damiatâ Ægypti urbem Nilo c5tiguam,ut prima omnium cape rent,adnitendâ:ea em in poteftate fada apparebat Cayrum Si Bal^Ioncm cotiguas ur tes ampliftimas QC cômodè obftderi pofte ÖC interclubs cômeatu facillimc expug^an.

Liß ER S EP ti Ai VS/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^7

A Quo Soîdanorflgêtis Saracenæ pnncipu domidUo in ChtififanorS pôteftatc fado,fii iurum confîdebant,ut omnis ea barbades Saracena no foluni Hierofolyma ÔC terra fan ^a,fed orbe ipfoterrarüm extermtnareturJiûeftitacgnonmagts cupiendHimis con fidentibus procerum raih'tumc^animis, ÔCmenfe Maio annifaluds duodeuigefimi duodecies cêtenf Damiatg obfidio inchoatarea ciïritas ohm Heh'opolis à Pertinace He »oc5düoreappellata,triplidmurornmlatericiodenfiffimorömun{mento cingit,qii3 Nili amnis pardcula ad Romani Tyberis magnitudinê ambit,utinfulam, fed oblongS afflamqj effidat.Turris erat Pharea,non quidem crafïitudine ÔC celfitudine illi fimiliSj, ^uâad Pharon ÔC Nilum ftante Romano impedo fuifle legimus : fed quæ fuburbiû âi hicrcatorâapothecas âcpublica horrea à piradsnodurnisr^ prædonib. tutaret. Quâ-öbrSfiib noftri exercitus acccfîiim addidit Soldanus fuburbio utricç præfidia,amp;^ muni-tiones undi(^ inftaurauir.Eas dû noftri oppugnant munitiones, turrimeç undicj machi nis (^uatiflt,mufti per dies fingulos cecidere.quû tn ea maior in barbarie occifio c6mitgt; ß ftretieuidtcj fortiffimorum ex omni prouincia alternis pugnâtium noftrorum uirtus^ ^fuperatis munitionibus acceptû cædis damnû in decuplo hofti redditû. Annona ue-ïoinhorreis,mercimoniaq5 reperta in apothecis cû milia coceflà fuere, opulenda Chri «janoru cadra fimul ÔC laeticia funtrepleta: hyems iâ plané media erat, ÔC nilus quem à tofueta inundatione per id têporis timeri nô oportuit, ab mads inflatione, qua Eurus **gt;3ximâ inuexit, ripas cgreflùs eft, adeô ut unda maris immenfum fublata, inde amnis ïtdandantia noftrorû caftra peruaferit. Vndc impedimentorû iadura fada, SC cômea-*ii5pars maxima corruptaeft.Cuimalo remedia defuper à deo cardinalis,Iegatus,ô(^e-pllcopi/acerdotesc^ quærenda efle iuflerunt.Eotç fînito idunio,maris tranquillitas eft «cutaîquo itè die maior deibenignitate uidorig ipes Chdftianfs ex improuifo affulfit. Soldant cadra quæ fuû noftro maiore exercitum feruabant, à Chriftianorum caftris ab^faurbeDamiatafluuio,de quo diximus,tenuioredirimebanf,quæ tarnen ad mille partus ab ipfo diftâtia fluuio Nili integriripæ erât oppofita,unde praefidia in urbe nun-dôs(j mittêdi facultas Soldano maxima erat,quod fcaphac in Huuio difpofitæ, ÔC ex ur beinillius cadra dimitterentjSC uenientes nodu ac interdiu introducerent,quas illico ubdudas nullo noftri nauigio poterat intercipere. Ea re intclledajinceftit noftros milites libido incipiêdi, fi qua pofteturbs unica obfidioncultra citrac^fluuiûcircundari# cuuidiftet in altéra tradudos ripa Soldanus, amêda potius pauore perterritus jtftjpauciscß dimiflisexploratoribusquà43grcftusinfpiccrcnt,fibicprenunciarêt,caftra ‘Ugicns impedimentis comeatucç plena reliquit. Videntesep fugientê côtinuato agmi iiedenlîftimo barbarum Chriftiani milites trans amnêagentes, pars quidnâ fibi uellet ptofeâio infpeduri propius acceftcre,pars commiftam ab hofte fugâ, ÔC caftra ut erât Wtegra capi polTe Chriftianis ducibus renuciarunt.Qui ratibus ad id pridêparatis am-•if ttanfmiferunt,ô^ reperta in hoftiû caftris annona impedimentis quoq; ac ditioris ap paratiis fupclledilc,exercitus Chriftianus magis prius ad turrim Phaream eft reple-lus.Altcris fubinde caftris ad earn parte pofitis, quæ prius ponte iunxerunt, Damiata Ö Utidi«^ eft obfeftaEam Soldani fugâ, eos Chriftianorum fuccefliis quum audiftêt Cor-tadinus Saladiniolim filius,Hicrofolymg ultra rctinêdæfpêabiecit.Quâ ne Chriftiani lâptâretinerepoftentdefolare côftituit, quinetiâàlèpulchro domini noftri Icfu Chri-Itiuiolando fceleftas côtinuit manus:caulam uero fepulchri têpliqp intadi,quam non-iuniafferSt,delatætâtifperChriftianæreligioniucnerationeomittimus,magisq,’Ciedi i’usSurianos,Ethiopas, Armenios,Georgianos, amp;nbsp;alios Afiæ Chriftianos Hierofoly ^âincolcntes multos numero,magis fubditos Afiæ Aphricç principibus ea loca ~itui côminuicj prohibuifte, quorSratione amp;nbsp;caufa câ incolerêt ciuitatê, eorumcg de-c iderioficSaracenos uel inuitos acquicuiire,ficut eofdê fufpediftimosinuifoscç omni ifpore cogunturtolerare.Caftrisut diximus,ad Damiatâ undic^ terra communitis. Ni '0^ fluuio claflîs eft addita,6C uineæ adadæ,caftella excitata, machiniscç oppugnatio ’'^læptftîme intêtata,ncc magis probe agitata extrinlecus ürbs præualida,^ fortiter in itinfecus defenfata eft. Primai æftas Sgt;C hyems,uercp fubfecutû. Eo modo ad Damiata ’y3.ÂdIuni3ueroalteriusæftatismenfem, Soldanus medio inter BabylonêDamia* ‘^ijfpatio câfttahabuit cômunita innumero exercitu redûdantia,nec ullis adduct po-

Blondus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terac

teratfritatîonibaSjrtullj'snoftroruartibuSjUtpugnaecopiam iie’letfaccrc.Tandctttfoli H ex Chrtftianorû cxcrcftu Gallici proceres hoftis ignauiam aii'quo ut dixcrût.ingêti de* dccorc aut dano afficere coftituerunt.Ioaflnes Hicrofolymac rex tan quam Gallic us nia gi5 dux exercitus illorum audaciam temen'tatemcç fecutus eft, Facfti in confpetlum hoftcsftruóla acie Gallici,pbra inhoftêdicftisgefticulationibusq; iadaucrc.VallûaU' quandofcanderec5minati,amp;partêeflenoftrorQ exercitus minimam,Saracenidepro--pugnaculis in campeftri folo faciliter recognofeebât. Quare faifta de répété ÔC magnis clamoribuSjUt eft gentis mos, eruptione Gallorû infolentiâ leuiutêcp caftigaucre mub lis eoru c«efis,plurimis intercep tis,in queis Guakerius regis Franciæ cameranus.Milo JVlantolienfis,6if Vicecomes fantftæSufannæditiores potentiorescß fuerc. Et Joannes rex igne,ut appellant Graeco afflatuSjqd* facibustragulisqj Saraceniimmitterecôfue' uerût,manus faciêcp cobuftus eft.Quieuere poftmodum Chriftiani,fuitâ exêpio Gai* loru.utneminêultra noftrorumilitumlibidoceperit, nedüinSoldanû,iedneinobfer fos pugnâ ineundi.Ea enim urbs,ficut docuimus,muniîiftima,nunquâuioppugnacio F nibuscß capi potuißet.quae SC cômeatibus abundabatifed peftilentia ingens ipfam mi* randu in modû populata eft.Quod quidê Chriftianos, latuilîc, ut crcdâ,adduci ncqui' uiflem.nilî apud oês fcriptorcs id côftare uiderem.Forte' ad quintum menfem Galli* ci in Soldanû male pugnauerant,pauci milites Chriftiani Damiatae portas propius^C' cefleruntjquid in urbe ageret exploraturi : filentiocß quid ubiqj in propugnaculiseffet admoniti funt,aut euftodes altû fopitos efle, aut aliû per errorê omnino abelTe. Quare pedetêtim referentes focios aduocant, fcalasij femper in prætorio ad id paratas eópot tant,quibus in propugnacula portae faciliter eft conicenfum.Et nemine obfiftcntc, aut clamore eos jîdcnte cohors integra portam tenuit,quâ dum fecuribus mallciscprefrin* gunt,accurrcntes qui ex Saraccnisftrepitum fonitume^ primi exaudiucrant, coniolu-Chriftianicß interim patente ingreiïi porta, urbe potiti funtanno tandêdimidioatque intcgro,poftquâ fuerat obfelFa, que nonarum Nouembris fextum diem fuilîè conftaG , Ingrcfti urbê Chriftiani,infidias primo dolum'ue ab bofte ftrudiim fufpicabant,quod ü neminê in plateis obuium,neminem in teiftis aut ad feneftras ic j?fpicerc uidebât. Sed intellecfta cft ftatim urbis defertç calamitas.quod platep paflîm,uiciq5 oês,6ô ædiuatria cadaueribus utriufe^ fexus,omnis(^ actatis hçminum côtegebant,amp; qui in domibusut ui funt reperti,aut ipfo languebant morbo,aut falutê Gbi à lâguoris fimulaticne quacre* bant.Fucrcautcm omnes tamintegra mala ualitudineuiuentes,triauirorummilb, quû obfidionis principio fuilFent feptuaginta. Portis ubieç munitionibusr^ Chriftiano militi ad euftodiâ attributis, uicit in cocilio fentêtia, tamdiu in caftris commorandiitn, quoufqipurgata cadaueribus emundatatçurbsuifaefletfalubritatêaerisrecepiffè.Cô* ceftaqj eft ob earn maxime rêSaracenisfalus,ut purgationis munus curâqjfufciperent» Prima uero omniQ Machonaria urbis primaria in gloriofæ uirginis dei ÔC faluatorù no ftri lefu genitricis ecclcüâ inftaurata,ac in epifeopiâ dedicata eft.Eam urbem capta elle intclügens Soldanus, caftris incenfis Cayrû fcBabylonemt^ recepit, Ôl Chriftiani tub ipfum ueris initiû urbê ad acris fanitatê redarftam kalendis February funt ingreHi. I^O' “ fteroqs die Cardinalis Columna legatus cum epifeopis amp;nbsp;ingenris numeri ckro folêni pompa gloriofiffîmaf uirginis purificationem ardentibus non magis in ecckfiaq'p« uicos ÔC plateas candelis Si cereiscelebrauerc.Habuit per id têpons Damiataampliui macopulcntiftîmæq; ciuitatis fpeciê, repertamcg in ea rerum omnium copiant auriar* gentirç Si ditilïïmæfupelleulilisuimmaximâlegatus regest^ Si duces excrciiusmilui Chriftiano æqua diftributiôe largiti funt, quin etiâ de agrorû diuilîonein tcporefacic* da aûum eft,c3(ftis exiftimantibus fore,ut Soldano Babyloniæ deturbato, miluesqui domos fupellecftilemrp acccpilFent in eius Colonia dato nomine afcribi patcrcnt.Duo bus interim annisquib.Petrus AntifiodorêGs imperator Côftâtinopolitanus in Theo* dori ducis Dyrrachini carcere agebat, loles uxor imperiö adminiftrauerar,quæadeos ferme' dies,per quos Damiata in ChriftianorQ poteftatê faefta eft die obqr. Et Latini J)* ceres Côftâtinopoli Si in Romania agentes,Roberta Petri ipGusGlium ex Gai lijs acgt; cerGtum in imperatorê delegerunt.Romacinterim Honoriuspontifex beatu Domini cum audiês fchifmaticos apud T olofam domuiffC} etus pracfenttsij ordinê côfirmauiî«

t t B E R SEPttMVj*

A Quo in têpórt fecürtdus Frcdericus in Romanorum regent eleddSjÖthone defeihifto» Rötnarcdijt,quem Hohorius imperiali dïademate inngniuit.Obrerat paulö prfüs Cort uanti'a efus mater,prxftatitiiïima mulfer,h5 magis annorQ quàm prudêtiæ plena.Quae uifà filiürrt adölefceritiä fupergredi indpientê, qui duosdetrlginta ageret atinos * ad ea ««ém in Uirtutuih uia côtinuiiK,quod eâ dè medio fublata.mores üfcp quaep mutaUit Jtl pontificê enim fprera iureiurandi religione,adno cordnationis primo multa QC quidchi wormia ell aggreflus.’quêutà flagitijs,â perfidia.à rebellione temperaret, admohentc •«agis magisif indies ipreuit,unde eû düxit pôtifex anäthemate,niß refîpifceret, ÔC ab^ btaredderet,detcrrendù.Etquumfperrterctprimâexc5municationem,itewtôpônti-Kxpriuatiônêitnperq regnorumep addidit, tertiot^in côdtuniacêexaiperatus pôtifex ÖCS impertj 6C regrtórum olim (uorum fubditos à facramento * in cuius uim fidê illi fèr^ uarc tcnerèht, àbibluit, At apud Damiatâ interea res Ghriftiana per Hngulos dies mägt; g gismagisc^fldrucrat.CardinaliscrnCoIumrtalegätusapoftolkuSjö^AndreasrexHürt gwiat,amp;^cafeteri proceres in bonâ uenerant fpem,iore, ut SoldanS Saracenosc^ breui c5 rebus id fold morç interceflit.qdf loânes Hierofolÿmg rex piisfibi^ dcceretarrogans,parû cônfiderabât,âC fi urbs Damiata fuo fubtjdcrtda erac ^«gMdcférendâ tn à fe eardinali àC Hungarorû régi aliquantifper ciTe, nee omnia iJlis PfSféntibusincôfuItiscp ex arbitrioimperanda: cuiUs rei cum eflet aliquando à cafdi-hàlimôdeftifiïmeadmonituSjHieroibîymâbrcuijUt dixit,rediturusaceefiît, que multi unités funtfecuti,nccpriurquä terc^ quatert^ rogatus,ut rediretadduciporuir.Interirrt *ftas ac hyems prima habitata d noftrîs Damiata exac4a eft. Verqj ad cius reditü iti alte ßaeftate abibat.Eo pofiea pr2efente,quQ de rebus agendis confîliû haberet’,placuic ont •dbusin Cayru Babylonemt^ ducendum. Ad quas urbes Soldanus omnes propé Sara «norum copias côtraxefât. Fada tamê apudDamiatam diuturnior mora utilis Uel eâ •’ationc uifa eft fuiffe,qæ captæ illius fama multos ex Europa milites illuc traxerat a Ve C®eta,Gcnucnfi,ÔePifanadaflîbus tranfportatos.Dudûeftinboftemadipfas lulijm?gt; «»idus.Nilo amnepræter illû,de quo fatpcdiximus,Damiatai prôximum priufquâ Babylon à Damiata adeat, alter deriuat ftuuius, cui Soldanus ponté impofuerat nauibuâ fôftruâg,quo poflctfacilius in noftros Damiatat agentes ducere.Eum pôtem modicô ^uatSprajfidio cum noftri óccupaftènt, paùlulûprogrefii (ont. Poftridie apoftölorS *;etri Pauü natiuitate eelebri caftra funt pofita,pa(rus tria milia à Babyloné Gayrot^ •èniota,6; quQ annonam in duos fuffeduram mêfes carris fecum iumentis^ detulifiet, etiam aduerfb duda Nilo tantundem adduxerat.ut innum eri apud Babylonefti ^syrumcpampliffimas urbes eoadi Barbariab annona priufquâ Chriftiani milites Ui* «erent laboratUrbfpes itaeç uincendi noftros iblidifiima hortabatur inde futura, ut üi-^cbat,cèrtior,quó eeleriUs cotingeret depugnari.Hic tèntatus fiepehoftis,fæpe ad pro ’•«undurrt in aciem pröUocatus crt,qui metu Si pauore fimulato per dies fingulos maiö *f)Pctnicië in noftros inaudita machinabatur * Nilum amnem cum Babyloné Cayrutß I) Ptaetetlapfus eft undicj coercêt ripæ eleuatiores alicubi pro foli neceisitate, aticubi degt; pftfsiorèsjcataradacc^ certa fpatiöf 6 proporrione in recionibus funt difpofitaj.de quitus agri conftituto tépore inundanf«Poftquä igif Chriftiani duos in caftris defederani incurfionibus populationibusc^ fatiatij oceäfio diu expetftataSoIdano obuenit ^■liinfummas rip^s lolito citius tumefatftiiquafretuS öccafione catarradas undit^no ^agis amoueri,^ ripas ad amnis funds defodi curauit j cooperueruntc^ illico tegionc natura aut cogefta terra eleuatius erat,cUbiti alti-^oinê fuperarentdumêtis uero fublata imprimis pafcêdi facultas,amp; qefin caftris parä-™crat,dcftrudum eft ftramen,tä nec aliquid fuit faluü,quo mortales potuerint ucl trif ^'lofuftetari.ln addudi rerS difticultaté Chriftiani alia quot^ angebant maiorc,qd' *wtijri Damiata altiores alicubi deprefsis in locis aquas incedere uerebantur, ut nullä ^”1» per Nili aggeres tuta ab aquarS periculo uideret, quä hoftis armatus amp;nbsp;alicubi p^neô^foftsicômunitâita obtinebat,ut prçlio uideret periculofiftimo deturbaturüs* totä itacß miisis oratoribus pace Chriftiani his coditionibus impetrauere,ut Damia^ reperds Soldano dimiftà,partem^ ligni crucis qua alle haberet redde-, w captiuis uicifsim liberatis Chriftiani Acconê Tyrumcÿ redirennQiiibus urbibüs

Blondus« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t S^earum

. Df f A D t ' 8 E C V Nt D AS,

carG oppfdis päxodlo ännts eflet cGTurco Saraccnotp fetuanda,Q|ïaFSfgiffn fa.’uirgints purificadonehabitaricœptacft Damiata,adciufdênatiuitatis dicmrediß barbaroTÜlpurcnic j'nquinäda . Is ,annus faluds erat primus uicefimus duodecieJ«?^*^ M.cc.xx{. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tariari gens Scytbica Georgiana Ârmeniamà maiorcm direptaSjU»

ftatastçfùofubieceruntimperio/indeRipheis modbus tranfmiifis,adeasdclatiuaiitt 'fimas rcgtones,quacTranfyluanä codngunt j in Polonia, SC poft in Hungarian! pcnclt; fraruntjquas Chriftianas regiones populädonibus incendijstp late comiflis,magno af fcccruntincômodo.Sedadrê AGæChriftianâ. DamiataSoldano BabylonixrcddiW cardinalis Columna lcgatus,rexq5 Hungariae AndreaSjö^; dux Auftrix,ac cxtcrifeftn^ ;oes illius cxpeditionis Chnftiani in Europa qua uenerätjfunt reuerß.Et anno qfecwiijï eftjIoannesHierofolymærexTyriPtolemaidx fecuritatefifus,äpacecüSoldanojo-; ftituta Româucnif,quêHonoriiis pont.Romanusbenigne accepts,muncribus noim nimis don-auit.Iscp breui poft in Frandä,utdixit,nauigaturus, Pifas primo fe cotulit, cC •aut promsŒnn prius.ficut faina pofttnodum uulgauii,cum Frederico excommunicato r amp;nbsp;pondftcis hofleaffinitatê connrniauit,auttunc primurn àcafuinîjî.Nanqpfiiiamquç 41bi exlolejjcut oftendimus,uxore cratjilli in inatnmonium dtfpondiKcnißt dotênO' minad ius cótulif,quod eidê filiac materna hæreditatein regnû Hierofolymæcompete baccfttjjhtecoccafiOjqua fretipoftcaoêsquiNeapolitanumritchabuerStregnû,Hiclt; ;rofoly inæ quoqj rcgni titulis funt abufi.Delatus inde in Franciam loanncs rcx bonacx alieno incômodo fortuna eft ufus.Plnlippus ein rcx Frâciæ tune forte obiens,teftanien tû magnificentia legatorû fuo digntiî^mum regno fecit. Inquo fexaginta libraruargeU iParificnfium milia loanni regi,totidê militiat rempli, tantundê magiftr-o hofpitalis Hic lt;ofolyniælegauit,VotopoftmodnIoannesrexfeexoluturii5menr!oriâfanc'îiJacobialt; )poftoli,quæeftapudCôpoftcllâ Gallidæinualitiàqua peregrinadonedü tertioredi^» mêfe, Berengariâregis Hifpanixfororëcepituxorcm.Qiio item annofàlutistertwyt cefimo duodeciescenteno,bcatüs Dominicus Bononiæ eft defunlt;ftus,amp;^ordinco’ . bead Francifei Honorius côfîtmauit.Subipfum Fredericus imperio priuaius, utrebusu côfuleret Âlemanniæ,quibus ob noui iirrperatoris fubrogationê iimebar,HcnricaßbS decênê illi dedirin regê. Tribus abindc'annis fuperuixit Honorius, quo in tapote CM Aianam rem in Afia quieuifle fads cóftat. Sed quid Frcdericum inter SC pontifieê Ho* porium fieri condgcrit,apud feriptorutn neminem tradi uidimus. Extant ucro Hono/ ri) pôtificiSjCû decretales multæ,tû Romg opéra fandi Laurentij extra muros urbis rc' 'A«Jâl Pirata cû cœnobio bafilicarû fandafaneftorum ad Lateranenfem ecclefiam inftaura«, ■ iî.ccxxyi. lt;H^bris fandimoniæoratoriû. Js pont, moriensad annumfaluds fextumuigefimS duodecies centenû,iucceftbrem liabuit nonum Gregorium patria Ananinum, amp;nbsp;Inno, cendj tertij comitû proiàpia oriundum.Qtji SC Laterano ubi çreatus fuerat Ananiâptf teftaiis caumata fe contulit. V nde Frededeû monuit, ut expedidonêin terratn fanóa, cuius uoto pride crucefignatusfe obligauerat, tandëiniret, fore c0minatas,utnifiii^ breui cxcqueret,excómunicadonis priuadonist^ fententias ab Honorio prædcceflbrc millûpromulgatasjconfirmatasedâatcçcdam aggrauarct.Promifitq; Fredericusfeie H quod uouerat,quod intcndebat.quod pont.uolcbat,ut exequeretur properaturumtdi* dumqj eft uei is têpus ad côuenicndû ßrundufii, quo ex portu tuncfoluerc eft poliid* tus.PôdfexqîRomam reuerfus cruce fignatos,qui in orbeChriftiano multi eranr,ut ad die côuenirentjdimiffis quaqua uerfum tabellarf|s,admonuif:c0uenit uero ingensmi* litûmuldtudo,quorü genere âtf potentatu praeftädor fuit A fiæ ex Germania Lantbc' rauius.Ver autê iam plané exaôum erac,quum expeélatus requifitusq? argritudinêin* cidift'e fimulans Fredericus in Sicilia fe côdnuit.Malo enim uir animo,mala mête, nun ciosquod poftea refcitûeft.cxpeûauitàSoldano Babyloniacrcdituros,cS quo fade* ra rei Chriftianæ pcrniciofiflima inierat, quibus edâ refpódebat fœderibus clades per câinuetftamorâin Chriftianos milites Brundufiidefidêtes.Nâqj fuperueniêtiaæftMS-caumata occidêrales milites,prçfertim Germanos fub cœlo frigidiori nutritos,grauiin , mis afflixerût morbis,quorû acerbitate multi,in queis Lâtherauius fuitinteriere, pluri* milâguorêmortipenéfimilêincidere. Ad eû Lantherauîjnecisnuncium Fredericus lt;x infperato Brundufium aduolauiqdidffîmicÿ puncipis equos, arma,auratti,argcn^

LIBER SEPTIMVS.

iSl

fupclletîîtlê dïnpuinpotifex interim crebris illS nuncijs,oratonbus,cpiftó lisà in profeëîionê propellcre eft adnixus.TunCjUt facftæ prædæ contcntiones déclina tet FredcricuSjtandê ad tertium tdus Augufti cum omni claffc Brundufio foluit,fed cæ teri ad deftinatû in Acconê curfum uelis ardentiftïme remis«^ contendunt. Fredericuïs noclu en trireme dilapfus Brundufium eft reuerfus, quem fie omnes admoniti eadê no fecuti funt. Ad câ acceflus Frederici imperatoris famâ moues ex Gallia loânes Hie-tofolymac rex eu Berengaria uxore Bononiam ufçf peruenerat, ÔC ipfe in Acconê Ve-netorû nauigio traieôurus.Quê audita Frederici perfidia Bononiæ deftdentê, potifex Gregorius Romandiolæ amp;cxarchatusRauennatisgubernatorêducê($inftituit.Con tulerat iâ. Ce Acconê Ptolemaidam Chriftiana militia, quum requifttum defideratumeç imperatorê germant' milites, qui poftremi omniû Brundufio foluerant,ilium in Italiam teuertiire primi rcnunciarunt. DeftitutiqR duce primario milites Chriftiani aliquod in^ cômodum capereformidabant.nifi eosrecreaftet Conradini mors quondâfîlij Saladi-B ni,cuius filiorö tutor inducias cû illis in duos annos petitas côcelTît. At Gregorius poii tifex quamprimu intellexit Fredericû omilîà nauigatione in Italiam reuertilTe,malignS hominê côfirmatis fui prædeceftbris Honorij promulgationibus quâtis potuit maledii ftionibus.pfecutus cft:ad quas illico eft fecutus uxoris Frederici loânis Hierofolymac tcgisfiüæ obituSjCui Côradus filius puer fuperftes fuit. Secundus Gregorij pótificatus tunc erat annus, in quo certior erat fa(ftus,Hifpaniacj! folito firmiora Chriftianitatis fun damenta iaeerc coepit.Nancf Arragonû rex Ferdinandus Saracenis Maiorica infula,et Valentiaurbepulfi's cas ad Chriftianos ritus moresi^ perduxit. Valentiaq? opibusôd Uiris præftantiffîmis cótinuato fel ici ta cis curfù in haec ufcp tepora eft adduôa. Fecerat Ftedcricus quo têpore interrupta nauigatione in Italiâ redierat,fpê^»ceribus.q in Acconê nauigauerant,fui acceftus.Quo quidê deftderio illos per annûintegrû eft fruftra-tus.Ettandêpôtifice,ficut pridê facere côfueuerat,fpreto,cuius reconciliation?negle-Xit,nauigationê ingreftus eft,de qua Cypri fubftitit, Senefcallo militiæ fuaî magiftro eu C copijs Ptolemaidam præmifro,qui nô magis militiae Chriftianæ, Soldant' Babylonis conatus apparatus!^ infpiccrentantumi^ abfuit, ùt Italia foluere SC nauigare intendens Fredericus pottficis beneditftionê poftulauerit,'qcP Rainaldû quendâ Theutonicû có-ftituens regni Sicil iæ adminiftrationê.illi aperteïufïït,ut pontifie? ecclefiafticost^ qui-Ijufcuncß pofTet modis opprimeret.Iscç fuo,quod aperta diccbat fróte, domino fatisfa-tîiurus, Marchiâ Anconitanâ cû cxercitu eft ingreftus, amp;nbsp;Montemulmi Maceratamcp occupauit.Perufinos uero eu pertentaiTet, in rebellion? promifTa ingenti pecunia peilt' cerenequiuit.Obierat per id t?poris beatus Francifeus, cuius per dies fîngulos miracu lorûmultiplicantiummagnitudoGregorium potificem mouit,utRomaPerufîam pe-tcns,indeÂfftfiûfitdeIatus,ibicç cum crebrefeentia infpexifîetmiracula, eund?in fan-^örSChrifti numerûretuIit.Vixcp Perufta reuerfus erat pontifex, quûConradus Gui-feardi alter Frederici fatelles in uallê Spoletanâ duxit exercitS,quem Fulginatum con-’uratafadiointroduxitmec tndiueaurbsin rebcllione perfeuerauit,quodfi'delis ecclé Û lîæpopulus,ee Côradû SC perfidos côciues eiecit. IntereaSenefcalIus Frederici in Acconê miftiis multa Chriftianis ibi ag?tibus damna intulerat,quos çgre cerneret ferre no» •^urna cum Soldano Babylonis colloquia,in quibus ipfe aliquando fuerat deprehen-^s.Qiiamprimû tn Soldant' fœdera fatis habuit côftituta, Fredericus ab illo accerfitus, Ftolemaidâ adnauigauit.Ncc mora,oratores Româ dimittens,abfolution? à pontifîce tecoftciliationemcpcôpofitis uerborumlenocintjsimplorauit. Pontifexq? quiomnia tdciiret,quæ Senefcallus in Afia cômiferat,perfidia dominiin oratorûfaci? exprobra-*3,petitionibi:s eorS repulfam ded i t, ÔC hofpitalartjs t?pl art) sq? in Afia ,p crucis honore ’’jilitantibuSjUtFrederico tanquâhofti publico fauoresdetraher?tiniunxit.Q_uamob-tcFredericus côfufionefîmulamp;indignationeplenus,confultiusfibi duxit in Italiâ na-“'gare.Pontifex interea, cû admoniti excômunicatirj Rainaldus Marchiâ Anconita-t’äÄ Conradus uallem Spoletanam infeftantes,ut captas de terra ecclefîæ urbes amp;nbsp;op P*da redderent,adducinopotuiftênt,Ioann?Hierofolymæ regem exRomandioIaac-ccffiuit,qui paratifltmû in Marchiâ duxit excrcitû, loannesqp Columna fàntftæ Praxe-“is presbyter Cardinalis ad eâ Marchiæ expedition? fedis apoftolicælegatus fuit.Pan-

Blondus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aa 3 dulfuâ

dulfus aut degente Sabella Romanus pontificis cubiculanus copias ex urbcRomac* E omnicp terra ecclefiæ côtraôas ad Ananiâ coegit,paritcr4? eô fe cotulerunt Beluacélis ClaramontenfisQ! epifcopi cS coptjs ex Gallia dudis,pótifici aduerfus Frederici coni' tus praefidio afFuturis, fecittp primais exercitus caftraad Infulâfiniûregni oppidô, q» aliquâdiu oppugnatû padlione in poteftatêuenit.In Cafinêfe ucro Cailcllum monaiic rio circûdatû dimcilis impeditusqipôtificis exercitui afcêfusfuit, qcFregniluftitianus à Frederico impofitus ea fcruaturus clauftra copias illuc côtraxerat ingctes,in qucisn^ gna pars Saraccni Frederici milites mercenartj. Deturbari tn funt Môtelefu Chrifli cc ecclefiæ hoftes penè pariter infidèles, Cafinêfiscç caftello ui capto,Germani incolgde' ditiôe fatfia faltû aperuere,nullo deinceps Iaborc,nullo fanguine efFufo, quicquid oppt dorû ad Capuâ intercedit en ipfa urbe pôtificis Gregorij cubiculario manu dédit. Quo lætatus nûcio ponr.Romam Perufia eft reuerfiis.Per id ferme teporis prefll in Marclua amp;nbsp;ualle Spolctana Frederici fateiiites eorû quæ in regno fiebât certiores fatfii, terra om nêecclefiæfuodeftitutâprçfidio reliquerût,quautrobicjp recepta,lcgatusrcxcçiniebd lionû conuitfios animaduerti Jèd mitius erant meriti curauerunt.Et tune uno eodêc^ tempore loannes rex in Romandiolâ eft reuerfus,amp; Fredericus à Tarêtino porta, que primude nauigationeattigit,NeapoIim anxius aduolauit. luerat Ptolemaidâ cumcX' peditione Brundufîi coa(fta,quâ Fredericus deftituit nauigantê.magifter militiæ Theu tonicæ Prutenor5,qui rê in Afia Chriftianam per inducias Damiatæ conftitutas, p er cp perfidiâ Frederici torpefeere uidens,cû ipfo Frederico in Italiam redijt.Eo itaqp amp;nbsp;ïanenfi archiepifeopo oratoribus Româmiflis pace Fredericus ueniamqjfupplex ora^ uit.Pôtifexqj mitior oportuit decuitqj,Iiis conditionibus eft aftenius, uiginticentût$ milibus auri unctjs co bellorû compendio cofumptis in ecclefiæ ærariû reîatis.FrcdctP eus benedicftionc apoftolica reftitutus imperator ÔC rex utrobic^ in Sicilia amp;nbsp;Aleman* nia appellarctjterrâcç de Neapolitano regno amiflàm noua in feudatione reciperct.Ei quæ iecuta eft æftate,Gregorius pont. Ananiâ fe côtulit, quo ÔC Fredericus imperator acceftit, amp;nbsp;benigne acceptus ad pôtifîcatus menfam,qd*rariffimû eft,dircubuit.QiJÛ‘ÿ pont.hyemê ageret Romæ,Perufini extorres armis in patriâ redutfti multa in conclues alterius fadîionis crudelitate funt ufi:ad quos motus côpefcendos pont.præmifTuffllo* annê Columnâ,fanclæ Praxedis cardinalebreui eft fecutus. Profugis itaqf in patriârc* ducftisjciuitaspacificata nouémilibus auripublicedonata,fi^multipriuatimproindi* gêtia,amp;: cuiusep côditione data pecunia recreati.utcç ipfam urbê opib.replercqineacû Omni curia duos amp;nbsp;uiginti mêfesdefedit. Per qtftêpus Romani pôtificis benignitate abufi,omnia eis etiâ præter prædeceftorû côfuetudinê pcrmittês, in rebellionêpepéde rût.Cœperât paulo ante Romani explofo côfulû,de quo iâ diximus,magifiratu,fenato res quandof^ unicû,quâdocp binos create annuos,qbus eadê pené quç prius côfulibus fuerat,cuftodig urbis dicêdiqj iuris poteftas eflet attributa:cu tn ærartj cura nô fatisinte gra dato à pôtifice magiftraïui linqueret,ut ad plcnariâ reipub. adminiftrationê prêter urbiû arciût^ jjuinciarû urbi adiacêtiû fubictftionê nihil deefte Romanis uiderefiHa nibalcç ex Hânibalda gête Rom.nobilis fenator hærefi côfentiebat, in quâ multiincf P derâtfacerdoteSjhiq^ pôtificis reditûformidâtes, fenatore ufi côplice,populû inrebelli onêtumultûq; côcitauerât,cû deus peccatorefpôdensfuppliciûinflixit.Tyberis eft ea in alluuionêexcrefcês,maiorib.quç alias un^fuerât, paré, infima urbis fubmerfa ali^* tenuit dies,amp;^ cû domos impuifu aqua euerterit, multa in mare abftulcrit,pluritnainci* uitate corruperit,tû maxime Romanorû uefaniâ hinc humiliauit, qcP fubiècuta eft tâta humilitatê tabes,cx qua cû multi obierût,tn nullus pene ab çgritudineintaôus fuit.Vc nit tn in Lateranû pont.fiC publice oés priuatimcç.etiâ diftributa pecunû iôfolatus eft, præter Hânibaléq excômunicatus depofitusqj loânc de Poli habuit fuccefrorem,præ' tercç iàcerdotes 2C clericos de hærefi côuitftos, g dignitatibus beneficijscjj priuati funt. QçF uero phyfici tûc cêfuerût,tabê illâ nô exTyberis alluuione.fed ab aquis,queinc5quot; cauis cauernofiscç in urbe locis refederant„pccfi[ific,cloacas pont.ueteres purgari, no* uascÿ plurimas fubftrui curauinfed quâprimû ciuitas cefsâtib.p hyemê morbis recreari caepit,fenator infeio primû,poft fruftra reclamante pont.armatus Romanorû cohortes in Viterbiêfem agrû duxiqmagnâtj in eo edidit uaftitatê. Miftî aût à poni.quatuor car dindes

LIBER SEPTIMVS,

finales coiùpofids Viterbq rebus,fenatorêcohortcstç inurbê reduxeirÓt.Acceffit poft ^ourbemRcatinam pônfex,curiâincaaerisfalubricatecôfcruaturus. Qua in urbe beà fumDomintcurn in fantflorum numcru retulir. Eteodem ferme die fcnatorinfcftas du-

in Campania cohortes apud Montemfortinû de itincre primum fubftitit. Eum eni ^rrederico imperatoreinrerum nouarSftudia pro miftîsfauoribusincitatû fuiftepoft Cîrefcitum eft,fedaccedcntesderepcntecardiria!cs quatuor, quorûunus fuit Joannes fätdinalis Columnajfenatorem à propoOto deterritum in ürbê redire fecerunt. Frederf cxCeperano.ad quod oppidû motus Campaniæ urbiscß expc(ftauerat,petrjt Mef bnam.Spoletû poftea aeftate pontifex quum diuertiflet, beatum Antonium Portugal-•uHifpaniæoriundûjCognomincPaduanûjObinnumera quæadilliusfepuIchrûfatQà *rant miracula.fandlorum Chrifti confeJTorS collegio aggregauit ♦ Inde profedîus Ana ’J*3ni,Pallianûoppidû,quod Romanimachinationibus capereadnitcbantur, pecunia 3poHefToribus redempiS,ÔL pariter Fumonê Serronumcß curauit ecclefîæ pratiidqs eu-ß ’JodiriRomæinterea ad apertârebellionêuentûerat.quod fenator mores imitatus prt *cacreipublicæuctuftiffimoslegêrogauerat,populumcjftruxeratpaJcua, ucdtigalesqj piouentus omnes.non magis Romanæ urbis, prouinciarum Romæ undiq? adiacen-tium rcipublicæ iurium cenferi.Et ne aliquis ab Hetruria legi offîccret Mon taltum oppidum turri addita à Romano populo cômunitû eft.Ncc tn temperauit diflentientibus ftiam cardinalibus pontifex ab acceflu in urbem,in quâ ä populi multitudinc more foli ^oobuia eft dedudf us.Paucos ibi moratus dies,quum fe nihil profîcere intelligererjRca linam repettjt ciuitatêrquo ÔC Fredericus imperator ex improuifo de contulir,multa edo Randis ucl dura obfidione Romanis,adeo uehementi aiïcrtione polIfcituSjUt HenricS filium ex concubinafufceptû,quem Sardiniac regem dcclaraueratadftantem.nireculaf iftpontifex,uolueritdareuadê.IuiTusitacp imperator legatûpontificisadijt iàndæMa liæ in Cofmodi diaconû cardinale Monteflafeoni cSecclefiæ copîjs agenrê.quô fik^ipfe fuascxHetruriaaccerßuerat,primusi^ inRomanumhoftê Viterbienfi'um uailantêa-C grum imperator protulit figna,ôlt;f quum Rifpampanû eJTet decertâdum, Romani impe peratortjmilites in unam aciem funt coniunâi, non quidê dimicantes, fed conftituta «iam inter utrofep foedera oftendentesrnec prius déco itinerc fubftitit Fredericus, rç '^aPifas,ô^ inde Lombardos attigitfines,procedens(ç paulopoft in Alemanniamfe co tulit.Fortè tune pontifex ad cam concitus rebellionis Frederici nuncia tionê Reate Pe-fufiam accedens Theutonicos nobiles uiros habuit obuios,qui dult;ftas in Iraliarh copias aliquà in Afiâ Chriftianar rei auxilio futuras traducere cupiebant, h i cÿ operâ fuar intc ^joni haudquaquam diftimilc Chriftianis rebus nauaturi fefe facillimos hortâri requirê-^'^pontifici exhibuerunt.Dudlacp eft breui cohors Teuthonica Viterbium,amp;r Roma-praclio congrelïi magnû acceperunt incômodum.Inde legato pontifîcis ducêie, quö igt;iSabinosuentumeflet,captainearcgioneà Romanis de terra eeelefiæoppida Â' ca-ftdla in poteftatêdeditione funt fada. AgentêPerufiæpontificê Ioannis Vatrari Adria ’'opolitaniimp.oratores,8CSoIdaniSaraccnorûlconnnunciusadierunt,quorum fimu D '«aintentio nullos fortita eft efFedus,fcd cam attulit Chriftianac rei opê, qgt; inde admo-nitusrerum AGae pont.ipfe Chriftianos multis in Europæ locis,ut nouerat, cupientifti-”105 ad fufcipiêda de more ad fpc futuræ bcatitudinis acternæ crucis fîgnacula facrofan-^odccreto impellerc eft adnixus,dimifitq5 in omnê Chriftianorû regioncm fandorutn nancifei amp;nbsp;Dominici rcligiofos,qui deuotionis ardore prardieationist^ inftantia,mul-tosad pia arma fandiffimSep expeditionê ex Galltjs atep Italia conciuere.Fortunaruscp hnâis exornâdis pont.ad ipfum crucis ,pclamatae têpus fandâ Elixabet regis Hûgariç nliâjamp;S Lantherauio dcfponfatâ,fcd uirginê miraculis poft obitû coruièantê in cœtû fan ^arûparadifi uirginû adfcripfit.Qua têpeftaté feelus ad Conftantinopolim cmerfit, eu •uscaufa LatinS inde nomen poftea breui eft pulfum.Robcrtus Antiftodoren/îs impe-tator Latinus lafciuia magis uir fenex necelTîtate dudus,uirginê infigm's form» Grç f3,nobili ortâjjgcnic defpôdit uxorê,nô nefeius câBurgûdioni^Jceri ordines inLatino Jûexercitu ducêti à génitrice matrona diuite prius fuiffe defpôfatâ.Burgûdio itaep ira iiiroreacccfus amicos cliêtesep ÔC fuos cômilitones côtraxit,8C nodu pucllæ palat/û in gielTuscubilis forib^ uiiefradis earn nafo detruncaio deformauit, genitrixtp in j)ximu

Aa 4 mare

2.6 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECADIS SECVNDAE

m are dcmerfa efl,nec aufus eft imperator ad iniuriam mutire, Latmis omnibus iniuftiti ß am eius^amp;Burgundionis audadam pari indignatione contumadaqj damnantibus.Per opportune ucro uifa eft acddere Roberti ipfius imperatoris mors breui fubfequuta,c3 dis formidantib.neBurgundionis audadam negledamcß à Latinis ultionêuna cadc(j aliquandoplederctcaftigatio.SuffedoexindefratriBalduinoexagonarS ad mare Po ticum,imperator curâtibus VenctiSjfiliam obtulit in matrimoniu^fore pollidtuSjUt Ro maniæ imperiû terram omnêinfulasq? Vattari pulfo in generi fui ipfius redigeret potc^ ftatcm.Latinf uero procercs ueriti ne Balduinum imperatorê additç foceri uires uldfce dafratrisiniuriafacerent audentiorem,ætatem adolefcentis obiecerunt,quxnecim' pcrqadminiftrationem,necp coniugiû, præfertim quod a potentiflimoinimidfllmoc^ ofFerretur focerojfatis tolerarct.Euicitt^ concors omniS fententialoannê BrennSHie rofolymæ folo titulo regem ex Italia Romandiolatp euocandû.Qui permittenteacfua-dente Gregorio pontifice Coftantinopolim eft delatus,eiusq; filia nomine Martha Bal duino qufiefiet defponfata,conftitutucftpoft foceri morte imperium genero permittê f dum.Ioannesc^ quàmprimû inijt imperium,nihil duxit antiquius, ills in Gallias mit-tereauxilia imploraturû.Eâiinperatorexagonaru repulfam ægerrimetuliqôd quodlx-pe antea rogatus facerenoluerat, eandem filiâ Theodoro Vattari filio defpondit uxogt; rem.Qua lundi affinitate Graeci imperatores pellendis Latinis j non minus arma $’ani mos iunxerunt.Prefiiimq; eft ilico terra 5C mari imperium Romaniæ,ôf qu5 aliqua Veneti,turn maxime plura imperator Latinicp amifere.Quid ueroFredericusoccidentalis imperator interca egerit in Italia,didu multa non paru digna duximus altiufculerepetê da.Etant ærate illa in marchia Taruifina familiæ nobiles cæteris praeftantioresEcélinus Alberinuscp de Romano apud Baftîanû Carrarienfes amp;nbsp;marchiones Eftenfes Vcronæ monticuii,ôlt;f in eius agro fandi Bonifacq comités;^ quû cæteri haberent uetuftiorcm proiapiæoriginê,Ecelinusloco natuserat fubobfcuriore, cuius auus eiufdem nominis Theutonicus miles gregarius cû Othone tertio uenerat in ltaliâ:hic uero fub Frederico fecûdo,quû efiet uita 5gt;i. moribus perquàm adfimilis,audus eft opibus adeo magnis, ut tyrannidê fibi côftituerit maiorem cæteris omnibus,quasabftgimperij autregni titulo Italia raro alias pertuIerit.Duraueratad id temporis integra focietas,quâ populos Lom bardiæ Frederici primi têporibus intjfle oftêdimus urbes complexa potentiffîmas, Mc diolanû,Brixiam,Mantuâ,ac maiorem Romandiolæpartê:amp;inTranspadanis,Vero-nam,Vicentiam,Paduam,amp;Taruifium:quibus Veneta urbstuncpenitusdominioma ritimacôfentiebat.In Frederici partibus Cremoncnfes,Bergomenfeslt;ç,Parmêfes,Rhc ginenfes,Mutinenfes,Ô£f in Alpibus Tridentûperfiftebanttcæteræ urbes SC oppidaLo bardiç,RomâdioIæ,ÔC marchiæTaruifinæ pro uarietatefortunæalternis fauebât. Quo itaeç anno Fredericus pontifice apud Viterbiû data fpe fruftrato ac plané decepto abq t in Alemanniâ.Eodem reparatis copqs per Tridentinum menfe Februario in Italiâ eftit uerfus.Primaq? urbs Verona in illius partes Ecelini opera eft rediîda. Inde FrederiCv’ Mâtuanum ingrefliis agrum,Marchariâ Gazamqj oppida ui capta direptatß incedit,5i Cremona accedens noue menfibus apud earn moratus eft,ex qua quû efiet moturus ob n fidendâfibt Mantuâ cominatus,flexit de itinere in Vicentinos,qui ex improuifo copijs circundati,cœperunt deditionis facerementionem.Eaqjfretus occafioneFredericus, dum ultra citraeç cômeant oratores,urbê dolo capta ipfo calendarû Nouembrium cele bridiediripuitatep incendit:adeamcptantifpermoratus,quoad cxercituspopulatur,de uaftatcç Paduanum propinquûagrum,in Taruifinosduxittcircumfefiàmcjcepiiretur-bcm,ni Patauinus immifib milite fubueniflet.Dum aûtin Taruifina obfidioncagit, qd* ucrum fuifiê conftat,refctjt Henricum filium paterna abominatum in ecclefiâ impieta-tem,fœdera cum focijs bello Lombardis conftituta habere,quorn primorcs regni Ale-manniæ fuerât fuaforcs.Itacp ueritus,ne ducêti aduerfus filium proceres populii^Theu toni aduerfarentjimpudentia ufus inaudita.pontificcm per nuncios orauit.Pontifcx,ut uidet.fœderis ignarus conceflit literas apoftolicas,quarû ui regno fubditiAlemânopa tri aduerfus filium paruerunt. Accerfitû tn fide publica amp;rogantibus regni procerib.ue nia donatfl atqp impunitateHenricû crudelis parer in Apuliâ relegauit. Vbi po^ftea eo iu bente in carcerepublico eft necatus.Qiiinetiâper eofdê dies eu Fredericus cocupitâte gis An-

- LIBER SEP TIM VS»quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18 5

è*s Attgîiæfororein affinftatfs gradu obftante uxorem neqm'ret accipéie, póntfficis dp fccnratione uoti compos cft fadius. Anno quifcquutus eft falutis fcpn'mo trigefimo *upra duodccies centenü Theobaldus rex Nauarræ,proccrescp è Gallia, Almcncus co-’y'Cs Montisfortis,Henricus comes Bari SC Campaniac comes, per Germaniam Hunga tianKpConftantinopoIim peruencrc.IndcProlemaida delati piofperisfucceflïbusili.' CöfüntgauiiJ,popuïationibusIongelate(^comiiïïs,quaprædaomnifariamrerum cö^ piofilîîma excrcir« ditauerunt.Fuïti^ eius prædæ exemplo atlt;p fpc,ut Almericus Hengt; f'cnscjcomites ad Gazam ufq; prædando urëdocp cum multis cohortibus penetrarint» •ntercedituero Ptolemaidam Gazamcj priüf^ ad cuïtafituen£um,oblonga regio ple^ ^ïcfharenofa, quam prop crantes in prædam Chrifbani,minus q^oportuit cofiderarut. “'dquamprimum fcfli de longo itincre,præd3($fa(fla tardatijedeunres hoftê fequi fu-uiderunqfefe inuicem cceperunt dementiæ remcritatisq? damnare: nee fan's eoi ’iïuit,quod fafpenumero alibi fuit falutfpraedam pugnando limulreqcicndocp dimitte^ fcAlmericus cniin,FIenricusq;,dum alijsfuga: fpattum pugnando hoftêcç reprimendó præbereni£antur,in duoi um dierum fuga cum fuorû quibufcß melioribus cccidêre.Ab jflt;Siores(^,quibu3 nulla fuit decoiis cura.Ptolemaidâ ciadis acceptæ nuncq funt rcucr-**■ At pontifex Gregorius quum Perulîa Irtteramniam,inde Pereuulli nionafteri5,poif-Wodum Ananiam accefiîfiec,R.omamà populo defideratus rogatusc^ redire cupiebati •^fdijfletcf^nifi Petrus Fraicpanes pecunia à Frederico corruptus,cuftodi3proportisha ^itaprohibuilFet.Diuertittp Viterbium pontifexinilliushxreticos proceiFirus. Com-pofitainterim Alemânixre,Frcdcricusin ftaliamreuerftiseft,fi'rnio ut poftea äpparuic piopofitOjfocias bcllo urhes pro uiribus edomandi. Sed priniiomnium Patauini blan-^Jitijsdoiofistf, libertatis retinendæ faeftisab Ecelino pollicitationibus decepti partes •■^peraforias funtfequuti, Qiiibus euefti^io Ecelinus frenû feruitun's iugum impofuit, kZobardouiro Germano cuTheutonicaSaracenaqj cohorteitaimmifto, utSavacenis Ç portas Alcmannisqj palatiûferuaiuibus in apertam feruitutem Padua fitrcdadîa.Præ-fertim quia Canarienfiurn odio atq; inuidia Äaxo Eftenfis marchio,Fredcrici,ucl port-usEcelinipartibusadhærebat.PontifexuerodeFredericiinItaliain redituapparatuep 9uêmaximûfaccret,ccrtiorredditusgt;GrcgoriumMonrelongumfedisapoftolicæpro ^onotariûad ill« miftt.orans obteftanscç, ut fi pacem ecclefiar, uel potius lefu Chrifti, fl fui ipfius beniuolentiâ,quâ proximis diebus in (more aduerfus filiû,Slt; uxoria difpenià *gt;one teftatus fuerantanti facerct, quanti certe Chrift/anus princeps facerc debet,confti *uta cuni Lombardis â Frederico auo fuo fcédera,quæ Hcnricüs pater inuiolata uolue-•■«jConfcruarcnSC quum afienfuinFredericuspræftareuideret,mifitpontifex unum,eC oreui poft tres cardinaîes,qui reinfeda uel potius cxalpcrata ViterbiS funt rcuerfi. Po J’ficênamq, magis Fredericus,^Lombardos deprimere anhelabat.Prius autem Lo-osrdiadeccderentcardinaleSjFrcdcricusinMonfemcIarSduxitBrixianorum oppidû, ^expugnatû direptumqj incendit.Brixianos exindequûnon poffer trahere in fuas par tfs.duxnin Mediolanenfes,qui cum exercitu ÔT charrotio illi in icinere apud Curtêno-uamobuiarunt.Pugnatû cft utrineg animis ardëtiflimis,amp;^ fpe neutrobieg inferiore.Sed Quàmprimum fanguincm eifundi, cadentesq; utrinqj calcari confpexerunt Medioîanê J«,aciepluhinifuntdilapfî : quorum exemplo focq quocgbellopopuliuiasinpatriani Oucentes, uel notas ingrediebantur,uel ftantes in acicm proximos ita interrogabant, ut Uidcrentur impendentem pernicicm expauefcere.Itacg quod plerumcg adfolet, faeftuin di,ut maior pars minorem,excrci£atioreginexpertiorcmfupcrarit.Mcliorestge'Medio hnenfipopuloÔCfociorum auxiltjs,quospudor ÔCuirtus inpra£liocontinuit,partitn ïfcidete,partim ad charrotium conglobati, Frederico præfenti exhortantieg fefe armis utpofitisperraifere.Inqueis Petrus Teupolus Venetiarum ducisfiliusMcdiolançn-*gt;unipoteftas,amp; copiarum ducftor primarius fuittnec ceffît Frederico uidloria incruen-b,tarn multis è fuo exrecitu interfetftis uulneratisq:, ut omiffa Mediolani fpe potiundf, 5uïhaudquaquam tenuis apparcbat.Cremonamredierit. Vnde Petrum Teupolû Pi-

indc in Apuliam mifit, ubiin uinculis trucidatus cft. Et fub ipfum uitftoriac nun-tium,Paduamallatum^Ecelinusocijpacisrgimpatiens Azonem Eftenfem proditio-’'^sinfimulatum Dftenfi oppido per arma eiecittreceptum^ oppidu Saracenis attribuit confer-

D E C AD t S SECVNDAE

confcruandum.Capicbat co tempore,quarrebatcp Gregorius pontifex in ürbcmRötrtS ß Ireücrti.populum ä quo rogaret exauditurus,ioannes(%Cindj tunc fenator,plebeio atcp fordido nacus loco,pecunia à Frederico corruptus obftin't,cuftodia portarö complicib. attributa,quos paritcr corruperatFredericUs^Sed ecclefiac ftudioG ocCupatoCapitoKo ïoannêdc^cientes,legationcmamplininiam,cüiusprincepsfuitîacobusCapotiusth^ ferunt,pontificeni reduduram ueniensc^ Igritiam populi per fe magnâ, difperfa per üi^ £Os qua incederet pecUnia,amp; annona paulopodin plebe diftributa effecii maiotc. Ncc defuerut ad cos diitributae annOnæ dies,ieditio(i pecunia ite â Frederico corrupt!, quos machinationis in pontißcem conuié}os,à loanne ludicis tSc fenatore, populus iulTerat relegartPcrcß eofdem dies pontifex auditam Mediolancnfium cladem moleftiflime tu lit:6C tarnen in meliorêfolitO fpCm crctSus eft, duce VenetorQ cxiftimans illatam infiln necc inturiam aperta in FrederiCum inimicitia profequuturum: bine magna ufus prude p tia pontifex, Venetum Genuêfemcj timoré belli potius Si. fufpiciôe,^ hello inuicê exo ,. fos,ad folida pacis fœdera petducCre curauit. Vocatiqj Roma cum publica rei utriuftß publicæ autoritate,legati ad praeferiptam dicm praefto affuere.Dedit autê pontifex,con ftituit atep iuftit accipientibus pacem annis nouem bis coditionibus duraturam:bella O' tercç populus lufc^CrCt gereretc^ cômunia,nec pacem,amicitiâ,bellumue alter fine ab terocum Vattàri Græco imperatorc haberc,autinire poftet, utriufi^ populinauigi'a amborûfîmuldéferrentinftgnia.Obteftatuscpeftpontifex,quod decretofancitSprOj tnulgari fecit,partem quaf huiufcemodi conftitutae paci contraria primum facerct,exco muntcationê cuius fententia tune eft lata, interditftumcÿ à iacrificijs incurfurâ. Secûdu banc pace magna omni5 lartitia conftitutam,arma pontifex fpiritualia amp;nbsp;facerdotîf pro pria in Fredencûcxercuit,exc5municationeinillomad dtcmcœnaÊ dontiniprottiulg» ta,S^ omnib.iureiurâdi religionc fobtis,qua imperij regnorum'ue ratioiicillftencrêtur aftri(fti.Ftquidem eapax alioquinlaudabilis,ucl earatiôc maximefuit neceflaria,utht(j praepotentesltaliaepopuli,hincFredcricO',indeGræcorûimperatori Latinos apudCo , ftantinopolim opprimenti poflèncrcfifterc Joannes cnim Brennius imperator ad eos çbierat dies,â^ Balduinus ex decrcto acceperat imperium. loanncs item Vattariapud Adrianopolim orientalis appcllacus,amp; alter apud mare Ponticum exagonarum Gtçco rum occidentabu impcratorcs partim diuifls,parfim coniundis coptjs,Latinos, ficutfu pra diximus,ut Graecia eqccrcnt,adnitcbantur.Et Vattari continuatum ab Adrianopo li Smyrnä ufiç,a: Sataliâ urbes maximas,obtinebat imperiû. Cui ÔC fuberant aderantqi in belbs aftîdui Marcus Ganurus Ægei pelagi,Ôd Léo Gualla Rhodum infulas tyranni dcobtincntcs.Fregerunt Veneti aliquot ante conftitutam pacem annis utriufipGr^Wi imperatoris audaciâ,conatibus illorum,quotquot intcntaucrant,inanitis. Cretenfes int . rcbellionê pendentes côprimcrc cupiens dux,eam infulâ pro Venetis gubernans,Mar cum Ganutu mcrcede condudlû auxilio aduocaucrat,quum accerfitus à rebellibus Vat tari tres QCtriginta in expeditionê adduxictriremes, ôd quem iolu reperit cum trirenrtb. j] odo icfiftcntë,Gânutû in patriâ prodito Veneto redire curauit,obtinuitcf tune de inlu la Creta VattariRethimum,MilIe Pothimum, Caftrum nouû.Sed quumulterius pro^ grcdi Graecus imp.obfi ftenteV enefO ncquirct,reJida oppida eu impofito prefidio affli fir,tresqi; de fua clafle triremes apUd Cythereâ infulâ nauftagio p ericre.T une eduda Ve nettjs ad eius rebellionis Cret^famâ cIaffis,Raguftnos,qfuafionib. pollicitationibus^ Gi ecorum Vattari ftudcntiû dedudi deiciuerant,data uenia in folitâ foederationêatnl ciriamq!recepit.Ne(^ uero potuerût Latinorum debilitate Veneti adeo adiuuare,qutn Conftantinopolis tanta bcllorô acerbitatc fît preftà.Balduinus imperator PhilipP“™' um infante accepti çris aliéni pignus tradiderit mercatoribus,quem illi proprig ^ófule' tes fccuritati, Venetias mifèrunt in cuftodiaretinendû.Detradûquoq$ gdium public»' rum,3^ bafilicarûculminibus pIumbâ,uenit:nccerataIicundeauxiliS, prêter ope, quÇ mulca à Venetis fuo ipforum impendio obuenicbat.Tandem Grçci imperatoresrebus clati «pfpere patratis,C5ftantinopolim terra mariq; cinxerunt ardiffima obfidione. Vn de in iàlutis defperationê addudus imp.Batduinus, Venetos fuis grauatos pcriculis tx laboribus magna cuicit precum inftantia,daftem abillis triremium uigintiquincßat®^ daiiiycui pro öxmidia communis utriuftpftcret impeafa:ô^nefraudc

LIBER SEPTIMVÏ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;287

Mutn'ue amiHl foi te impertj V cnctus timens impcndiö rccufarct, pignora imperator ^fditomntûpreciofifliima,lanceam,fpongiamlt;^,quib.dominus amp;;faluacornofter,hinc Potatus,indeuulnerams,6óciucisligni,in quo eapertulit partem. Immiflæilico Vene-dccrctæ uigintiquincp triremes,expeëîantcm in por£u,6d ipfa urbis mccnia infe.-‘bntêinfolentiiïîmum hoftem Graccûpraelio fuperarunc, ôt^ quatuor uiginti defnimi^ ^dafleinterccptis ciiremibus,Conftantinopolisobfîdioneliberata cft.Quinetiâ Lcô y^ualla,qniGræcorn dilt;flæobfidionis clafli praîfuerat,eadem die Rhodûinfulâ Slt;rfe^ 'piiiin Veneto perfœdera fiibiecit.Ethæcquidctn Conftantinopoiitanacurbis libera-1*0 eodèerat fada anno,tn quo pacêGcnuenficS Veneto pontifex Gregorius eileuo^ ‘“■t.Quare pontifex ipfe maiora indies ad uerfus Fredericû intentarc difpofitus fœderà

Venetis inijt, per quæ clafns triremiû item uigintiquincp commun/ parity impen-5gt;gt;0cftarmata,quainadbibcri uoluitpontifcxFredericoSiciliæuiribusexpellêdo, qui ’’^ttreapoft inftindâ Mediolanêfî cladêCremonæ aliquâdiufuit,ubiexercituSlt;repà f^tSSCaudumaiorefoliro cocgerat,animo,ut credits eft,Mediolanêfes,aut Bononien *5s,Slt;RomandioIos excompofitoinuadendi:quiatn dominicserefurrciftionisfolënià J^minebantjCa apud Paduam,tunc fibi primum omnino per Ecclinum fubditam cele-“fîrecoaftiîuit.Vnde ladum eft,ut tertio ipftusPafchatis die adeuntÔ ecclefîg Padua-•'ï dotninicä domum accelerans,tabellarius conftitutae apud urbem pacis, ôi. fuæ pro-’’’Ulgatæ cxcômunicationis fecerit certiorcm. Cuius tarnenrci fama Padua m prius to-Um peruaferat ciuitatêJs itaq; facie ad fimulatam animi quietein cop ofita, de fua iuÜt' ^decfrei ipfius indfgnitate multa diflcruit,Petrumlt;^ V/ncu fuarS magiftrum epiftolà magna ut in ilia setate faeSdia uirû,fermonê habere iulïit,fuis laudibus, fuisqj de Ro 'liana eedefia detj Roinano pontifîcemeritis redundante, ÔC ramen excrcitu in paruâ 'iincpaluftrcmcp Venetorüterramducereiulîb, ipfcfurensfrêdens£Ç,uelpotius amês ptæcelfitJtum ert in Candi Hilarij monafterium. Et terra omis Veneto Cubdita Pataui-Hocontigua agro uix fuftinuit operientê Ce Romani olim imperatoris exercitS, in Be-^asqîturrim ex!guâ,quum non efiet terra acceirus,conuicia Cuntiacftata.Superuenicns 'nterim à Venctqs cymbaru Cagittarqs plenarû multitudo,quac aquas, ficut équités ter-'äincöpIeretjFredericum rc inteda redire compulit.Reuerfus Padua Frcdericus praf-‘bntiiïîtnos uCc^ per auxiliorü fpecic eduxit in obfides.ôlt; Vincêtiâ accedens monticu-'uoimaiorêin arcê captû Saracenis attribuit euftodiends. Clulîs inde Veronenfts agri hçQdio muni£is,nc liber cuipiâ Ce ignaro in Germania eftèt acccflus,Slt;auxiIijs Verona 2ccetlîtis,in quels multi effent obfidû loco habendi,in MantuanS agrû ligna edixit cra «ino cduccnda.luffum tarnen de node media procedere agmen Padû qua traqcitur,iri l^armenfes petere curauiu tunccç de continuato per agrum Parmenfem itinere, nun^ pfius $ in Lucenfibus eft quietü.Ncc magis iter id fuum Frcdericus conficere, Eccli 'lusmarchiâ omnê Taruifinâ fibi fubijeere accelcrauiqmagna ubicp, fed omiû maxima ^pudPaduâ uCus crudelitatc,dc qua alias dicendû erit. Decedens Luea Frcdericus Pi-f’sfecôtulitjco cofiliOjUt non prius amiciflîmâlinqueret urbê,cj^ rebus Hetruriæ cÔpo» quot;CtisurbsRoma.fiConiieccleriæterrapotiriadniterec.Annuspaulopriusinchoauerat . falutisquadragefimus duodcciestj cêtenus.quûpont.Fredericûaudiens Apenninû ef- An.pl fttranfgrefl'um.rebusLôbardixatcpRomandiolæcôftituîtCubuenire, quoiubêteGre Aisç»! goriusMontelongus fedis apoftolicxlegatus,Mcdioîano ubi prafCcnte Frederico con ftitcrat.Bononiä Ce côtulitEodêf^têpore Jacobus TcupolusVenetorûdux.clalîèm du ^cnsampliffimâaduerfo PadoFerrariâeft dclatus,quôiV MâtuaniierraAfPado^ppe popiïlanter acceflerûtEt his Ce Cocios addiderQt,AlbericusEcelini frater, Azotç Eftea fts,quos affinitate côiundos pari Ecclinus odio ^pCcqucbat.Eas poftea copias ad pôtifi tisprxfcriptû coueniffe audiens legatus,ôi^ ipCe aduenics magnu exercitS ßononienfts populi copi js audû effecit m aximû.Ferrariâ urbe tune Frcdcrici autoritate fauorlbustç obtinebat Salingueixa Ferratiêfis bonefto natus loco, qui Ecelini Cororê diu antea ha-bueiatuxorè.adco ilii amicitia magis affinitate contundus,ut qua ille gubcrnaret,ci Uitasuideretin Ecelini arbitrio côftituta.Isq; Cenex,ac propé decrepiius uir laudatç prii dentiæjEftêfis familiç,nifî priuata obftitiftentEcelini cû illis diffîdi3,uoluntati in omnê cuêtû fuiflet affènfus.ObCefla eft igit,ac diu oppugnata Ferraria^diurius reCiftere parata

hift Salin-

nifi Sak'nguerram aîioqui prüderem ad colloquium ab amicis euocatSlegatusinfcrcC' g ) piftet,quia duce Venetorum Teupolo poft receptam urbem,Venetias dudius, SCÜbe'

, raliter habitus,quietiffimumhabuituitæfinem.Ferrariam uero pontificisGregorijlega tus Azoni marchioni Eftenfi attribuit pro Romana ecclefia gubernandam. Et per id te re'temporis clailis Veneta,quâ dimidia Gregorij pontificisimpenfa armatamfuiife do cuimus, ad GarganS monté delata eft. Vnde obuias duodecim Frederici triremes eufto diae eius orç prçfetftas fugauit,Thermolas inde,Rhodûcç, V eftinâ amp;V efticê oppida de regno cepindSq; milites excenfionefa(ftaVefticêfpoliâtdiruuntcj,nauis Ceteain finû Sipôtinum têpeftate eft alt;fta,quâ mille uiris pugnatorib.armatâ,St; Frederico militante Veneti expugnarunt. At Fredericus aliquot interea mêfes Pifis egerat, de qua urbe di' feordijs contentionibusq omnemreplcuitinfecitq Hetruriam. Singulaseniraciuifa teSjfingula oppida pertentans,qui fuas,qui pontificis Romani fequerêtur partes uoluit intelligere.Pilanis quos uel Genuenfium,Venctorumq odio fibi omnino deditosno^ uerat,ftatum aflerere maximS adnixus,ut elfent fe abfentc,à quib. praefidia Romani im r perij Hetruria.à quibus direcfîioncs gerendis rebus, à quibus confilia peterentur. Fue-runtqLucæ,quam prima de itinere ciuitatem adijt.fuerunt Florentiæ,Piftorij, Volater ns, Aretij,arcp Miniati,quos fiue deprimendi conclues fuos libido,fiue temeritas in no-torias Frederici aduerfiis eedefie ac folitæ quietis prouinciæftudiofos parte faäionctß feduxit.Serpfitq? adeo longe ÔC late id malS omnem Hetruriâ breuiinfedurum, ntnul-laciuitas,nullûoppidS,nuIluspop.calabeperniciofiflimamanieritinta(ftus.Florentini tn pratter admodum paucos ôi ipîbsnobiles,maiore fuerunt conftantia,ut quietc,ac^-pemôdum libertatem florentibusRomanorum pontificum rebus confuetâ prouiribus cóieruarenttamp;' quum Fredericus urbem ipfam memorans imperij iuriumeflè,eâinfuis partibus teneri contenderct,aufam tilt fauere nobilitaté omnem pop.per arma Floren-tinus eiecit.Eam itaqi ciuiratêfarpe pertêtatam Fredericus, quum precibus pollicitatio

minarent:pn'mifp omnium Pilionenfescanccllan},idcmfamiliænomc,Panzancoscic cerunt: Volatcrrani dcinde,poftMintatenfes,Aretiniamp;LuccnfcsfccIusinciuesc0fan guineoscp admifcre.In mukis cnim ac pene in omnibus populis eo tunc dcmêtiæ impk tatiscç proceflum eft,ut quern paterfilium,fratefue fratrem uideret contraria fcntientc, pelli parria fit pafTus.aut confodt repugnantcm. Quo infortunio quum folacarueritSe tia.in aliud maius feipfam pstecipitauicAmicitta namqj Pifanorum,ueJ potius odiofad cnte Plotentinorum, Scnèfcs nedum partes Frederici funt fequuti, fed iHi fefepertœde ra fubiecerunt,pariterq? Perufinorum odio Aretini.fadumcç eftftupenda cckritatc,ut ftudia partium,falt;^îionesq;,Ôif populorumfeóiones, per omncm Hetruriampenedino fcerent.Cuiinfeóionia FredericOjUtdiximus, dificminarx,nomina quolt;^’autipfc,aut ex fuis Gcrmanis aliqui indiderc. Verbo enim quod certe Germanien clefiæGuclfos,fiC impcratoriæfa(5îionisGibelIinospIacuitappeIlari:faciIitertjaddu' cor.ut credâ Ptolemæo Lucêfî epifcopo.qui paulo poft ea têpora fcripfit, ea infauftare H bus Italiæ nomina,primû apud Ptftonû fuiflè audita.quç paulopoft omncitaha, prêter unicâurbem Venetâinfecere.Tantaqjrabie ducentis,fiCeoamplius arinis adbgcuftß tempora fub infaufto eorû nominum titulo fçuitû eft,ut peiora inter feipfos fceleraqua doqs kali cómiferint tjs,quç à barbaris iam ceffantibus fuerât perpcflï.Vrbs eniminup bem populariter, prouincia in prouinciâ, populi pars in altéra, nulla impellentc alia harö partis caula geifere bella,quorû nullus uieftoriç finis,nullus modus, nißinfangup ms effufione ÔC exrerminio eft pentus, nec uicini inter fe cohabitantestß folQ ea debac* chati iuntinfaniaatq? impietate, fed quingentisfeiuntfti pa{ruSmtliib.paupercs,egeni çque,ac diuites öi fa(ftiofi,quü forte obuq fierent,ncfaria inuicê cómiferunt. Nó modo ’ enim dmifa funt infignia in prglijs prçferenda,fed colores.terrg frueftus, ueftin habitu^ ipfe hominis inceifus.digitorum concrepitus,fiC oris hiatus fuam habuercpartiüfignih cationc.Brixiani,ßergomcfeseß,apud^scamaximcinualuit calamitas,alli6 cuius apu eorû plebem plurimus cftufus,quofcindas modo plurimS aratione partisexiftimant interelfcjïiudiiwmój ahquando exhonui/uiffe in ßergomenfiO tnontibus, qui adixnas cxCalâ'

L î B É R S E P T I M V §\.

CaiabHs Àpuîifue aüt Hctrufds üi'atorcs inhofpitiSrcccptos, alh'ü quod fuö jpfiüs hofpitis indicio in nucleos natura diftindïos dtuidi oportuit, gladio fdndentes.tanquä diuerfarû parnum interfecerJ'nt. Sed ad Frcdericû. Is poftquâ fuos ubic^ notos habuitj foru qui aut diuerfaru ccnferentur partium,aut qui neutriscófcntire uellent, expugnagt; Uoppidalocatç populatus eft;amp; diuerfaru partium patria pulfos omncs qui in fuam fà Ûifunt pôteftatèmmônullos eueftigio interfid, quofdâ oculis effoiïis in Âpuliam relé 8ari,quofdâperdiùerfacruciatuû genera ad morte ufcp lacer a ri fecit. Et Pifaniinterea tînti Imperatoris prâefentia.tanto tauore animis tumcfadi.nihil æque' adnixi funt,^ ut Genuenfes aliqua infigni dade afficerêt. Armaueruntqj daffèm triremiûfupra cêtum, 3deô etiam milite ex Frederici coptjs fumpto refertâ,ut ÔC ccleritati pondiis,8C pugrtâti uusôbfueritpreflura.Eam parari dafièm quàm primû refcijt Genuenfis,Venctuadmô nuiijfuppetias ex fœdcreallaturû.Claffifcç triremiû fexaginta,præfelt;flo Andrea Teu-® polo ducis filio Venctrjs fubito eft eduda.Quæ prima uelificationc Polam delata,eam ciuitatê.qug fiiâtriremê iufla nô dederat,imperata pecunia amp;muro alicubi aperto,pu-niuit.Côtinuata exinde nauigationc Teupolus Dyrrachiû eft delatus,ubi à nûcio in id müFo ccrtiOr eft fadus Frederici SC Pifanorû clalîem a Genucnfi apud Corficâfuifte fù 8aitam,quâ fubduci,in portucp côtineri uoluerit Fredericus. Qiiare Andréas præfedüs dafle in Polam conuerfa, quâ intellexcrat iterum dcfedfi'e, earn ui rêcep ta ipoliatam iß •gniferrocß uaftauit. Per quod temporis loannes VattarisImp.Græcus fenio Confer •^usjmoriens, Theodorû filium habuit fucceflbrem, Ludouicus Fracorum rex per^ Wittente, ud, ut uidetur, curante Balduino Imp.Conftantinopolirano, pignora retulit preciofifl'ima Vcnetis,fi'cutoftêdimus,abipfolmperatOrecóceiïa,lanceainfpogiamcj parteligni crucis dominicac palïionis.ClaflePifana quo oftêdimus modo fubduda, Quanta oportuit reparata,coftituerat Fredericus in regnum Siciiiæ tranfmittere,quum

Fulginates, inde Viterbienfes cum mutare fententia coegeröt, utercß ein populus C *10 magis fuam ipforiï qüàm prouincialiS rebcllionem eft polIidtus.Quare plenus fpei Ä^furoris Entium filiü Sardiniaeregêattributa copiarum partepræmifit Fulginatibus fitisfadurS, qui Perufino quêingrediintcndebat,agro per arma probibitus perTifer-^ates,amp;:Eugubinos:SCpriüs$aditifuerint,NucerinireceptusFulgineimœnibus,rex cntiuspertêtatoSjôCuaftato agro agitatos,PcruGnos,Aflifinatcs,Trcuianos,Tuderti-^osi amp;nbsp;Öpoletinos à fide potificis Slt; eedefiæ nequiuitauertere. Spdlani, MeuahiateSj bittöniefefiß Fulginatu pcrfîdiæ cóplices funt effedi.Fredericus interea Viterbi] erat, I nbsp;nbsp;^iüs ciuitatis maior fuit,^ quæ fdiciter narrari poftït culpa,quod earn ex caftelló póu

Gregorius in ciuitatë dato primû epifcopo extuleraf,rcpulfocß alias ab ipfius dânis eo-Merrcderico,impêdentc quocß fibi à furêtibus Romanis cladê auerterat. Sed amp;nbsp;Vitcr-Wefes fecuti funt in perfidia Ortani,Thufcanêfes,Cornetani,ac Móteflafconêfcs, quirt ftiatnürbcmRomäeademperuaferatin ecdefiä ponttficemcß impietas,ut nihil ad fa-^Wus, prêter acceleratiorê hoftis aduentûdefuiflefituifum.In quam difficultatem omgt; WumpericulofilTimä perduduspótifex, abeoin que fperabat prpfidiaprotcdionecß ü ••’uenit.Cardinalibus em ÔC clero omni cum curia populo in folennê pompa de mo-’cChriftiano ducendâ conuocatis, capita ipfe âpoftolorû geftanda accepiqàcruce ar-8^tea,cuiucræ amp;nbsp;uiuificæ crucis portio ineft prpmifla,^ Lateranêfi epifeopo apoftolo-JHwprincipisbafilicâpctnt.Vbiamboneconfcenfoorationemhabuit,dodiina,cÔmi «ationibus,ô^ adfidem,religionê, pietatemcßcolendam,fpelt;ftätibuslocisargumer3-«iohibuf(^ refertam:amp; quû porredo oftenfocß brachio capita apoftolorum oftendensÿ jwea committeretconieruâda,cuicômcndaret,flens,fufpirâSjingemifcensinterrogaf. ftjWulîos uidit lachrÿmulâabftergêtes.Quare nihil moratusdecretûpromulgauit fa-^ofandûjgloriæ (alutifiß aeterna: praemia illis pollicitus, qui aduerfus fceleftiffimû de» ^^ccclefiae fuæ fandaihoftcFrcdericum pugnaturi crucis charadereinfignircntur.Mj Wmucrôijs,qfupcriüsfcriptaperlcgerût,ficutSCnobisfuturûnô dubitamus, potuifle pontificisterquatertßpulfîuerbapopulum Romanuin fuam defenfioncm armare,irt quot;’S potcntiiïimi propinquitate,cuius largitione corruptos,atcß etiam coniuratos primores quoftß potentiorefcß conftabat, ut nuîli dubiûefle debeat, diuina ope ôd pffa datam tune ecdefiaepontificicßfalute.Properantinancß etiam,ut portas murofc^

Blondus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B b perrumgt;

2^0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. DE CA Dis 's E C V 'K'd.AE

perrupcret, ampliffîmo Frcdcnci exercitui cruce fignata cahors comi'nus cftcogfcflà; E ad cuiusafpeóu adeotcrritus,adeoinfurorcm ucfaniamcçeftcômolusFrcdcricuSjUt captos ad fe uiuos perduci cruce fignatos in prima ipfe pugnäs acie cxclamauerit.Indc pcrdult;Sos ad fe Romanos, partim quaternis ad crucis forma confodit uulnenbus,par/’ tim caput in crucis mods quadrifariam fcidir,partim in fronte eandem ferro cruce reddidit infignitos:clericos uero detonfam in uerticem corona ferro carfim in cruce uulnc-ratam,ut dicebat,ornari iufïînquorû unus inflidf um uulnus liimis patienter tolerare uf (usjin palearü cumulS funiculo eft pertradfus, öd quS bcnedicere ac laudare deum peP feucraret,igni fuppofito eft crematus.Eam quS uidiffet Fredericus populi Romani co* ftantiam,tertio quam aduenerat die mrerens frendenfeç, öd omnia urens deuaftanfi^in t'tinere obuia,tranfit in Campaniam.Vnde breui poft BeneuentS duxir,quä urbem par tim dolo, partim uicaptam direptamc^ reliquitmœnibus immunitam.ßtin Picentes inarchianos dclatus, AfculS obfeditn'n cuius fortiterrefiftentis agro magna Uaftitaseft . commiftau'ndcin Romandiolos ducerecüpiens, Etium Sardiniaeregismium, agitädis fibi dc Piceno aduerfantibus fubigendifcp dimifinä quo adolefcentc patri fimillimo di* reptiones ubicp,incêdia,ôd uaftitares funt commiflæ, ut quiequid refiftere aufum eft,ad calamitatem maximam fit perdudlS : quS tarnen miræ fint, ôd rarô alia's auditæ crudch’* tares,quas per id têporisFredericusexercuitperlegatosin regniSiciliaeecclefiafticos, ■q multos archiepifeopos epifeopofq; partim occiderit, partim carccretcnuerit, partint relcgauerit.In queis Cathaniêfis fui^ epifcopus,a quo ab infantia cducatus fuerat. Quu interea pôtifici fan's fupra(Ç eiTeteius cauentiinfidias,rem ecclefiafticam reformate, bo cm tempore decreuit,SaIue regina.certis diuinæ rei horis addi.campanafcp ad euchari* ftiæ confelt;ftionê,ôdlaudes uirginis dei genitricis fpeciali oratiôe in matutina’ibus cele* brari.quibus ecclefiafticis rcbuSjad rerum«^ fuorum falutê neceftarijs intêtus fuit.Natn lacobum Columnâ Prgneftinum epifeopû cardinalem ad regem Franciæ,ôdOih0ncm Wontisferratenfi marebionum genere oriundum,S.Nicolai in carcereTuJliano cardf ß nalem.in Angliâ mifit oratorcs,prçfidia afflidîis eeelefiç rebus imploraturos.Eaq; duin curat pontifex,Frederici rem in regno Siciliæ adminiftrâtes,in nullum facrum locûma gis defaeuierunt,quàm in célébré S.Benedidfi monafterium Cafîînenfe, aurea cuius öd argenteauafafrcger5t,quaeFredericusconflata redegit in nûmos, Ôd monachis nideui ac conuicio deturbatisjiarellites funt in habitationc ruinamcp praefeefti. Per quod tepus Sora,Samnit5 quondam urbs,ad Lyris fluuq fontem fîta,quod exaêîionibus oppidani nô fufficcrêt,incendio ferrocÿ uaftata eft. Parcj Frederici fatellinbus cura fuiffe eft uifa, Hierofolymorû rempli ac hofpitalis loca fubuertere,tanquâ in iîlos accurate defeuien* tibus quos nouerat in Saracenos Afiæ depugnare. Et quidê Saracenos adeo fouit Fre* dericus,ut eos mcrcede condu(ftos,magis quam caetera è Chriftianis militiâ charos ha* bere fit uifus. Prætcrcp arma tra(ftâtcs,multi ex ea barbarie amplos Italiamcj per Sicilia geflere magiftratus.Eiufiÿ gentis amore in Chriftianos eoufq; debacchatus eft,ut Luce riam Apuliac ciuitatê, eiedîis populariter Chriftianis Säraceno dederit inhabitandam: cuius faefti memoriâ hinc ad nos peruenifle uidemus,quod etiâ ea urbs SaraceniLuce* riaappellatur. Quacuncp autêrationefit faeftum, pietatein Lucerinum epifeopum uir fceleftus eft ufus, quem cum Chriftianis duodecim permißt epifeopû habitate. Sed le* gern in regione promulgauit.qua Saracenos adeo uoluit faluos cftc,ut côtcndentescû lilis impunè occiderêturxaeforum autem Saracenorum quæftio,!! captus non cftet,qui uim attulerat,inuicinæregionis populos haberetur,qui acris fumma,ac totidêcapitum fupplicio punirentur. Qirin etiâ alia impietate atcç infania, ut Saraceno non magis fibi militanti, quàm in Africa agenti inferuiret, eft ufus:qui mulieres forma prpftâriores per Siciliam ôd fuum Italiæ regnum concupitas uirgines à parentû finu, matronafep a uiro* rum complexu rapi ôd panus fuerit ôd curauerir.T unetis Saracenorum Africæregisfra trem baptizari uolentem Panormi prohibuit,eadcm ratione tentum,ne Româ ad pôti ficem accederet. In eo autem itinere,quod ab Afeulo in Romandiolâ fecit Fredericus, multo maior,quàm regiones ilIæ unquâ à barbaris fint paflàc,uaftitas eft cômilîà. Forte per id têporis Rauenng obierat Petrus Trauerfarius,uir nobilitate gêtis ôd uii tute pro* pria potentiffimus, cuius fîlia eo tnortuo Andreae régi Vngariae in matrimoniuoi data

Libers EPTiMv s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19 i

Rauennam frequêtcm popuîo ditifïïmamc^ tune diu inRomanorum pontifia jfiim obedienna non magis gubernaueratjquàm poflèderat, ncc unquâ Frederid parti “US uoluerat conferttirc.Quarc fretus mortis illius occafione Fredericus, QC acccicrauit urbe ex improuifo adita faciliter eft potitus:inde in Fauentiâ cft dudS,quâ eiues

Bulgarelli cognomine in urbe primarq partibus ccclclîæ eu Petro Traucrlària côfenti-’^fafTueticonftantiflimedefcrtfarSt.EteratinLombardia Gregorius M5telonguspôgt; J^ncislegatus, qui à Fauentia Mediolanûufqt quicquid urbiu eppidorumq^ uiæ impô-btum cftÆrniiiæ,in pôtificisGregorq fociorûbello partibus c5tinebat.Omiiïàfunt pfidem à nobis, quæ Chriftianis in Afia agetibus tune temporis acciderût. Pauca tamê ^paruifacieda fueruntjquod Conradino Saladini filio rebus humanis,fîcut docuimusj txempto filiorS eius tut ores côflitutas cum Chriftianis inducias fer uauerSt. Quas pau-•opoft côfirmauit Richardus regis AnHiac frater.ls enim excrcitS haudquaquam con-

B ^mnendum in AGam tran{portauit,6^ Ptolemaidç Tyroej appulfus rem illarû urbiurri Cnriftianâreppcrit opibus tenuiorem efte.quàm quç fua ope SC opera fublcuari poftet; yrtdeprudcntiufüs côfilio eafdê inducias in aliquot annosfirmaricurauit,amp;Babylons Soldanus,poft côftituta cû Frederico fœdera in nullos ,prupcratmotus. Sed ad pô-ïifîcceft redeundQ, magisFredericiperfequutioncfolo nomine Chriftianilaborâiemj 9^301 AcconTyruftp tune laborauerint à Saracenis.Is pontifex fuadentibus Frâctæ ôiî Angliæregibus,ad quos rniferat.ut diximus,cardinales, conuocauit oês orbis Cbriftià niprælatos ad conciliû celebrâdum pro reformatione eccleftæ amp;nbsp;prçfidio in Afia apud ^onftâtinopolim laborantibus afferendo, primiqj omniucardinalcsIegatiRomamfi-•nulrediturimultos ex Gallqs Hifpaniacp 6C Anglia pracîatos,ô(5 uiros excellêtes accc-pttâtfocios côcilio aftiirurosJn qUeis Petrus de Collemadio Rothomagêfis archiepi-feopus Ôt^abbates Cluniacêfis Cifterctêfifcp fuere.Senfcrat Fredericus côcilium eftè in-’Jiftuai.itineribufcpperltabâàfeubicp obicftis,futurûintelligebat,utmariomnesaccc

C '^trccogercntur. Qiïamobrê Entium regê filium Pifas milîùm Pifanas ubiqp mari ftru-habere curauit.Pifanit^ quâ rogati fuerunt fuo infortunio operam præftiterût. AI-Wrtancp nauigâtes mari cardinales atqi præîatos cum tmmiftis præfidio à Gertua trirc-*nibus,rcxEntius apud Sardiniam inuafit,amp;:fugiêtes fimul refiftentefcp,Si^ ut apparuitj Wuros fuperuenics Pilâna claftis intcrcepit. Qira die Ptfani ruinæ fuæ caufam Sgt;C ini-num dcdcrunt-Cardinales autem ôf prxlati ad Amalphiam urbem duifti funt,ad quam porttnodum in euftodia fundtentt. Dum autê eo tardatus captoru cardinalium SC prae-fitoïûinipedimêto deftftità côcilio pontifex, menfe Augufto primo quadragefimo piti/i BlutisannofupraduodccicscêtenSobquamp;GaufredusexCaftilloneagête Mediola-uenfis Sabinenfis epifeopus in quarts CeleftinS pontificê eft creatus. Timuiftcinucnigt; *UusFrcderïcum,nepontificêpatriaardcntiorêdefunclofîbihoftêcffîceret, quaitcni fîtionc pontifex çtate grandiufculus prudentia, quæ in illo plurimû cminebat,eft ufus;

Fredericum enim mittens obfidionem Fauetiae continuante muftis ilium de futurai Pîcepollicitationibus delinirc conatus eft. Sed priufquâFredericus reipôdere potue-ï)dt,Celeftinusipfeduodeuiccfimopontifîcatus die defuncluseft.Cui ut fucceflôrdaret nnaôC uicefimo menfe laboratû eft. Caufam eius diuturnx uacationis apoftoliex uaric nadi'uidemus.Sunt em qui Frederici partim perfecutiones,partimfubdolaspacis progt; ^•ffîones,partim fadas cominationcs uelint affirmcntcç cardinales ab cledione faciès nîdctcrruifle.Scdeadê ratio Ccleftini eledionis têporibus integra erat.Nos uerôma-8’JtheologoParmenfiordints minora, qui uidiffe omnia feribit de Frederico d nobis ftrip ta credimus,cêtos Amalpbitano carccrc cardinales, ne ipfis abfentib.el edio fieret poteftatos fuifletquibus QC collegas faciliter aftènfiftè crediderim, uidêtes omnêltaltâ *'red crici motibus quaftatâ eftè,ÔC imminerc per fingulos dies periculû, ne urbem Ro-capcret,cuius agnrm de multislocis populationibus pene perpetuis agiiabat,mai •ore tarnen cura ubiep adhibita,ut maria undicp,undiqt itinera latrocinqs infeftarenturj Jjtprælato cuipiam,aut uiro exceliêti à regibus principibufej Chriftianis ad urbem ef. •«accc{rus,creandopontifie!auxiliumfuafîonefq} adituro,adeô «tnoftrocredamus ‘ocologo affirmât! turbinibus Italix àFredcrico illatis fadâ eflêuniuerfam in ilia famé, ^'l’fporius rabies potuitappclIari.Fauêtia intérim anno obfîdiôis^jpe'in Frederici poi

Bloadus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B b 2. teftateni

^92’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE GESTIS VENETORVM

»/.

ucl marfjUeï terra,ucl bcllojUel pace ßeri contigit,aut nunc,aut futurfs temporibut deß ß derctur.Sed ad propofitæ à principio ïntentionts noftrçfincro concluGonem^ uenien dum eiï.Satis multis pro tempore fed paucioribus fortafle,quàm multi fieri oportuiffc Venetürum funtopinati,oftenfum eft urbcm Venetam diuina potius quam Humana opcideocon* tnaxin^Uui, dicœpifl[c,utßarbaris CHriftianæfidei ßCrcligionishoftibus aduerfaretur,utprofugit

abHunnorum,OftrogotHorum,Longobardorum,Vngarorum,Saracenoruin,Öfdc* mum Turcorum acetiama Chriftiano abutenttum nomine tyrannorum facie acperfe-cutionibus confugium apud uos portus,afylum,amp; quietisrefrigerqcp, Öf (alutis arxS^ domicilium fine muro,fine portis die noduq; patcrecut irrumpcntcs, difcurrentcs, impetere parates barbaros cfFeratos populos CHrißi dei fuorum populorum hoßfsgt; rcfp.rcpaiaret,abigcrct,ac conficeretiut Hortantibus, iubetibus Romanis pontificibu^ dei ipfiusnoftri uicarqs.utimplorantibusubiqiChriftianis opem proteóionemqi affet ret.Quae quidem opera meriiiapud optimum maximum deû noftrum, amp;nbsp;laudis acgio riaeapud feculitam praîfentis quam futurorum,omnes plurimum promerentia dumue ftri praeftitcrunt maiores,intra ducentos de quibus diximus annos,mari Öf poft breuio re temporis fpatioterra,amplam Hane,præpotenrc,gloriofam4’pcpererereov publicam,tandiu duraturam,6(: ipfo deo autore noftro maximam ÔC

ingentem accepturam amplitudincm,quandiu ea uitae amp;nbsp;gubernationis form a,qua eft parta illam regere amp;nbsp;adminiftrar«

pergetis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

BLONDI FLAVII F O RLIV IE N SIS, DE GESTIS VENETORVM FINIS.

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BLONDI FÓRLIVIENSrS ÏM ITALIAM ILLVSTRA-

TAM PRAEFATIO.

VOMmultihiftonamuartisextollantjcelebrcntcplentcrittjsjtumma- AiexanJfr^ xime Alexander Antonius,Mâmea genitusChrillianaimperatorRo Mammen. manus omnium iudicio optimus,unica ratione earn amplilïïmè uide-tur laudaOe.qui hiftoricos ÔC fuos appellauit,amp; habere uoluit confHia rios,quorum prudentia Sgt;C exemplorum copia gerendis impertj rebus quam maxime uteretur. Clarilfimi etiam plæricp fenatorcs,confulares

quo($ uirijöt: nonnulli gloriofilïîmi principes,qui bellicis atfîibus res gefleruntaeterna dignasmemoria,delelt;flatifunthiftoria:ufcçadeoutnonfolumhiftoriaslibêter, fedeas ” ' quo(Ç fcribendo tam præclari muneris gloriâ cum rerum fcriptoribus cômunem, habe reuoluerint.Namutcæteros taceamiFabius patrinægcntis decus cognomèto Picflorî r.pifior. ' Lucius LucuHus, Aulus Albinus, Afînius Poilio,Cornelius Nepos,amp; Caius Cæfar, e- L.Lucullut, B iuscÿ nepos Oólauius Auguftus,ac Hadrianus fcripfere hiftorias.Sed maxrmam tâtum c.Ciefar. munuspræteritorum longe feculorum malitia ôi infelicitateincurritiniuriam/}uôd ur bâduiui. be Roma ä uartjs gentibus,lîcut in hiftorrjs accuratius à nobis eft fcriptn,opprelïà, amp;nbsp;ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

bönarum artium ftudia intermifta fuerunt,fola inprimis omnino ceftàuit extintftat^ eft hiftoria:faciumt]; eft ut Barbaris omnia euertentibuSjôu nullo interim ea qua? gereban-tur litcrarum monumentis ad pofteros tranfmittente,nedum mile qui effluxerût anno-rum gefta fciamus:fed Italiæ regiones,urbcs,oppida,lacus,flümina,montes£Ç, quorum nomina àuetuftis frequentâtur fcriptoribusjubi finr,magna ex parteignoremus:amp;' qd* maioremnobis affertadmirationem,multorum oppidorum ôi potentiftîmarû ciuita-turn,quas interea in magnam amplitudinê creuifte cernimus, côditarum tempora nos lateant,amp;: ipfietiam conditores.Itac^ poftquam propitiorenobis deo noftro, meliora habet ætas noftra,ô^ cum catterarum artium,turn maxime eloquenriæ ftudia rcuixerût, . scperea biftor/arum diligentius nofcêdaruin amornoftros cepit hominesucntare uo-C lui,fi per earn quam fum naóus Italiæ rerum peritiam, uetuftioribus locis eius popu lisnominum nouitatem,nouis autoritatem,deletis uitam memorfæ darc,deniq? rerum Italiæobfcuritatem illuftrare potero .Nectamêipfam omnem nominum mutationem temeraria amp;nbsp;inani arrogantia îpoponderim indicarerfed gratias mihi potius de perdu-lt;^isad 1 ittus é tanro naufragio fupernatantibus,aut parum apparentibus tabulis habe-ft,quam de tota naui defiderata rationem expofci debere contenderim.

Italiæ regiones feu p Liguria fiue Genuenfis

Etruha

Latina fiue Campania ÔC maritima

Vmbria fiue ducatus Spoletanus Picenum fiue Marc'iia Anconitana RomandiolafiueFlaminia SC Æmilia Galba cifalpina fiue Lombardia Vcnetiae

ftaiia tranfpadana fiue Marchia Taruifina Blondus.

DECADIS S E C V N D AE

quodj? finguîospenedicscxAfnca,Maun'tanta,AnajÆgyptûnouibomtncs,nouaue H ffc,nouis moiibusfunt uifi.Annnah'a eiiâ uj'di'turbj Vidoria,quaï poli tbcatraïes Râtis Rom.imperij ludosJcsltanö uiderat,cIcpliâtes,dromcdanos,pâtS)era£jeones,pardos, lynccSjâfnrfos albos:quû canes tûcuidifîcalîcrat nollcr TbcoSo^irshinc triagnicL^diiie aljaecfiucß b ornbii/,inde extrema pnfifJltate. Aucs quocp ÔCrapaces Ôl «'cures,Frcdert' cuC(^ curauit prêter ufitatas in ftah'a mulraspn quels fa!cones,cbj(uoneiq;,alit:res gir falcblaîbî, iV ^jdeâdecuirmaleflatciinpenaJêlmmêlæmagnifudlnls barba«bubones fucre côfpicui. Contraxiccô Fredcrlcus habltasprlus, Ôi. tuncpiimû rapras CpeciolifU' mas mulleres,quibus à lpadonûgrcgccufiodltls,ujrldarla,u!ncas,hortos,öi^ côfitlones cum ullJisapud Viélorlâurbêlaurlinmam curabat.Intcrea pôcJtinocêtiusapudLug»-dunum degens poft concilium'dlrnfflum Oddonem Thufcu/anum cardlnafemeplfcO' pum adregnlFrâclæprouinclasIcgatûmïfi'tcruceftgnâdosexcJtafurô, qiiiPbilippuni eoi'Q regem fequcrêturp'n Afiam trarjcereintendentem. Id ipfum fub pont. Jnnocêti/ln fi:3nciam aducntum graul Sgt;l pcriculofo implicitus morbo rexuoueratfefatfturum. Et F quldemeam Phihpptrcgisexpedidonêperopportunètuncdeliinacâ.paratamqiappa Fault, Quod anno ante tertio Tartarllnexercltum coadîiinnumerûi bipartico agrrttne inAflani Europamcp delcenderât.Etqut in AGi duxere,GeorgiansTbomitaiboaotä ohm regionc primS,^ poft Cupcriorc Armenia peruagati,ad IconiS ulqf Turcorum rC' giampcruenciT.AIiaufrômanusBatoneduccPoJonlâa:Vngarlâcxcurfionibiispo-pulari ad marc Pondcû dcHexerfft, ubiRuGîam, Gue RutheniSâ: Gazam amplilGmas ^^^ttjnes uaftita^^L maxima aGhxei c.Pcr idcp teporis GroGbnigens Arabica corudeuo ra fupcrftltlonlSoldano Bahylonis impellête CbriGianos in AGa babcces diuerfis agi taiuntin locsSjCongreGoGcp tcpiariosbofpitalariosFepcnumcromale muldiatoirc' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।

preGerûf,demumcp HierofolymS delati,tuncGcucoliedimus immnniram,eosexAfia' I ticisChriGianis^quos aSaladini Glqs intarGos diximus eG'e feruaTosppGmaxima cofece

tttrntocciGone.bepuJcbruUeto domtnicuad eaintaifium tempora lèruatum quatattia''

ximafteripofuitif^nominia SdGmaluaiiitatefcedatûcG.Eadem etiam tempeGatedum Û I he Tartari,inde GroGbinitam mu/fa gerlrt, res Germanix pariter ingui€tiiriine,quod

Germant eledioresimpertj fadixde Fredericopriuationi, SdGmul autoricatiablnno^

centioponr.cisatm'butxtnnixiLantgrauiûThuringix^AlemannorâRomanoruivqt

regem deGgnauerât,amp;:’ Conradusadolercens Alemannix rex à Frederico genicoreprb

Conradû,Frederici,-p fautores cruceGgnatio,multos in noui régis LStgrauij

An/al. prxGdta tauorclc^ conciuit: hreuttarnemortuuseGLantgrauias^cuielediores Guilcb

Uccxfyi,/. mum HoUandix comitem ruGecerunt.AtPbilippas rex Arancip ad annum qaiiamtn' choaueratduodequinquagcGmü Sdduodectescentenum adpont.InnocenSumLug^

. dunbSgentem fe conculic, eiuG^ benedidiione habita iter fuum in AGam deGinatum perfecutuseG. Rhodano cnim f'ecundoadÄuguGi menfisidus inmarc inferumdels'

pfus,primant de perpétua ucliGcatione terram attigit Cypri regnum, in quo hyetr.edd / veris principium egtt.So}uturainde adMatj nonas multi ex Cypro cruceGgnatiartna' R

tiin id naaibas lùntrecati.Et tantas exercitus,qaem magndfaiGè cóGat,ad dcGinatam / î tnataa conCohtionearbisDamiatxobGdionemprimum omnium intentandamfecó'

tultt. Tenebat aeroBabylonis SoldanusNililoGia GtmifGmo triremium naunimgiie ƒ

ÇtiGodita, amp;imaris littora armati exercitas undiqß contegebant. Sed milites

ChnGtant quam prima naacs ceteas,öd triremes terram attigiGe fenferär, fcapbismyO'

paronibasa ttj) lin tribus in tantam manum, qaantam illxpotuerunt ferre, ad littus dc'

latifanr,Sdunufqatfque utfeapham maris altitudo deGituit, in aquam iàbulamacdeû'

latt,ut qui maionbus uedîi erantmyoparonibas,nônalli obierintanda abforpti, quant

uiolenriorcm nauigiam id fecerat raptim dadiam. Sed tarnen inGradia in aqaisacie

CbriGiana cohorspugnanresdeGccoIittorebarbaros fenGm repulit, qaoafqi aliafu' / per abam dclara icapbismanus in iuGam créait exercirum. C^ui terra quant ceperara J

rdilioGtam fern ccepit: ôiiparitereodem tempore CbriGianorum triremes ad claflint

boGicam cocperantnauigare, quam iJliadaer/b FJilo remis uelift^ contendentetnfu' / gere eG conipe(Gum,Fa(Gain contiaentem excenßonejPIuh'ppas rextentoria adliaas

Grmanaà /

t I B E R SE P T IM V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ipf

A firmaftda,Äf nemincukeniisinexploratoprogrcdicndum cdi/lofuffîr.SedadFrcdet» cum cil redeundö,qui dum tanta tam mukaïp hi'nc pontifex Lugdun«, inde rex Frâci'æ in Ægypto eu gloria Sl dignitate reipublieæChriftiançgcrôf,Chiiiiianosïpfe in Loni bardia omnimoda crudelitate perfequitur.PoftquâenimParmæuiexpugnâdæ fpeni îbiccft,ô^ famafillam in deditionê cogéré eftadnixuSjmukà truculêtiffiméfunt cômif-fi.Captos nanq; diuei farû partium Rheginenfes,Mutinenfes,Placcntinos, Bononiert' feSjafq; etiam Hetrufcos ante urbis Parmæ portas,promurahaeç trûcari laniarilt;j,St; bait ftismaioribus,quasappellâtbrico!as,inurbêfemiuiuos proqei curauitjnecâmuliercii brum pudore eft temperatû, fi quâdo pauperculæ cla'm in agrum delatæ Saracenorum Ô^Fredericifateliitûmanusincidcre.Tandêànnoobfidiônisfecudopropèexado.Gre gorius Montclôgus legatus, Philippus uicedominus Placêtinus ciuis Lombardorû pïçfidio prgfe(kus,oblata,quâ diu expecîaucrant.oc cafiortc fuiit ufiiCagittarq Germanî S^Saraceni in magnum coaôîi numerfî ad Parmæ portas foIFafi^ côglobati funr,id ma» ximê adnixi,ut côgrcdi aufos,auc fi nullus apparuifiet liantes in propygnaculis plu-iitnosuulnerarêc,Tum legatus praefeclufiß flrudisinurbeaciebus.quâramaximapof-funtceleritate erûpût,nulla côficiêdis fagittarqs, quod facile craqmora adhibita. Id cni lblnm,quod conllitucrât, adnitebâtur, ut urbem Viikoriâ ex improuifo aggrederêtur. Etineafecuritate, quâFrederici potêtatus,SCfimul obfelïorû Parmaî crédita débilitas iîin diu prxlliteratjUiâ qux à callris in urbe redlà latac^ ducebatjocio fi milites Frcdcri-ciincrmes deambulando côpléuerât,Frederici exempîo,quem nofterThcoîogus, qui intcrfuitjfcortorûgregilafciuientcm tuncpcT nemora collufifie affirmât. Ortus tamc à bgittartjs ad prima eruptionss figna clamor in uiam (ubito portam relatas eft, que ac tfptaàfurcti holle uulnera moriêtiumcç gernitus,SCfugientiû trepidatio ingeminarûtj côcurlùsad urbis Vicfloriæ portam quam frequentiffîmus fuitd'ed incrmes uifendillu-’liofeinculcantesjhollêadusntarefurentemfangutnolcntnmrpcôfpicati.dumarmaaf fipereproperât,portareiiquereholtibus indefenfam.ÔiScontugienti fâgittarioriralio-rnme^ incrmtû immixtus globo hoftis earn ardenti animo tenait occupât!. Nec morUj adomnes in earn perducêtes nias uicos pugnari truculcntiffitnè cœptum erat,quuni Ftedcricus altero lùper akerû portg occupation? hoRem V idîo ria urbe potitû nun-dante,unicam in fuga fpem falutis 3rripuir,qui prgter alia acceptæ dadis damna,prêter dedecus ôd ignominiam.aurca quocß Si argentea,ac pene' maiora g im peratoria perdi-^it ornamenta. In quels corona fuit mirabili prcciofiliîmoc^ iafpidum ornatu. Earn ein pondère Só forma maiufculâ,!^ qiiæ capitis de imperatoî io nollri temporis more gefta •nen elTcuad diuitiarû,quas cette maximas habuitjOllentation? in cubiculo côfpicicn-dim femper habebat.Ditatus tanta praîd3,quâ particulatim referre operofum fuerit,cc defiafticorS excrcitus, Viifloriâ urbem gloriofe dcuitfïam folo aiquauit,nulla re magis , ^badoniandus,quàm quod infanguinis humani,nô magisbarbari,qua'm Italie* effulîo

’'îmodii excelïît. Fredcricus autê in Cremonenfem agrum de fuga fe côtulit, ncc Crelt; ’’'onârogatus accedere eft aufus,maxime ueritus.^d faciliter coniingcre potuit, ne pO Pulus tanta clade eius lafciuia atep imprudêtia afflidlus pœnas ab eo luppliciumeç fume

1 ‘‘ft-Cremonêfis em militiæ flos cum carrhotio in urbe Vidorla amilTus, ÔC odio partis io primores quofqt fæuitum crat.Reparauit tarnen breuiexerettu Fredcricus,in Pla-t^ntiaos ducens, monalleriumS.ColumbæfecusDominum oppidum demolitus effi inde nioueas, ut per Bercetium tranfmilTo Apênino ducerct in Hetruriâ, Entium regc nlimn Fauêtiam cum parte cxcrcitus mifitjeam urb? Rauennamt^ in potellate,ô(^ pro-^iniasinobcdientiarctenturû.NamForoliuienfeslibcri, quibus omnia inter Apenni-num Maticlamcç fluuium,5C uiam Flaminiâ parèrent,libras centû Imperatori tributum

I ^'æoluebannpariter AriminenfcsVrbinatefcç faciebannamp;Marchia omnis Aconitanat Frederico parebat, quûPcrufini,Affîfinates,Tudcrtinicç partes pontificis fequerêtur, ywuriaejparitertota,praeterunicâurbemFlorentiâFrederico magis fubdita elTeui-dfbatur,quam eius partes amicitiamtÿ fouere.Quare hoc in fuo aduêtu nihil ardentius foncupiuit curauitr^, quàm ulccrati apud Parmâ urbem animi dolorê iracundiamcç in Florcntinorû excidio euomere,ncc multi feciflet Gibellina: partis fuæ iniuriâ in publi-ÇO accipiendâ ext€rminio,quod illam nimis Guelfg nouerai inferiorcm.Idcç quâ utric^

Bb 4 parti

DECADTS SECVNDAE

paru parker notiîm, accedes ad mœnia portafcß Florenn'æ Frcdericus.no eft jn utbçm E admiiTusifed poftulanti côceftum.ut Guelfis eiedis,Gibellina facftio rerum in Floretia potirctur. Eiecfticjß pars magiftratibus paritura abîjt in exilium, pars uaga àC difperfa in Frederici poteftatê falt;fta,immanilïîmé ab co eft habita, pars in qua nobilitas præcipua fuit,comité Rodulphum de Vrfaria.SC Rainerium Bôdelmontem fequuta côtulit fe in Vrfariâ:quos infecutus eft Fredcricus,SCcafteno ui capto Rodulphus in aqua enedîus. Rainerius cum melioribus quibufcp excæcatus, 6C fub cuftodia in Apulia relegatus eft. Dum tamê hæcfceleftilfimus agcret, Fredericus infeliciflimo fibi percuftîis eft nûcio. Entium cnim allaiû eft filium fuum,quem Romandiolæ præfidio relicftQ fuifte oftendi.-mus, praclio à ßononienfibus fuperatû, amp;nbsp;cum coptjs pené omnibus captS effè, quem poftea Bononienfes diutilTîmé tenuerût. Fredericum fubinde in Apuliam fe contulifle apud omnes côftat. Sed Rolandus Albertinufq; MuflàtusPatauini, quosuidcoperea tempora fcripfiftcjiUum dicunt Panormi fuifte defuncftS ad diem, quæ diei refpodebat, in qua fccûdo ante triccfimo anno RomanorûImperator fuerat defignatus.Ptolemeus F iici ô fuit Lucêfis,g ipfe hoc in loco incipit,à fe,ut paulopoft dicit,uifa fcribere.Frede ricum Martini teftimonio affirmât,in Apulia apud Ferenfulâ graui periculofo labo^ raftè morbo.Ex quo quû iam conualefccret Manfredus adoleicês filius fuus,ex conçu-bina nobili muliere fufceptus,côpreftb iacentis in ftrato orc eum fuffocauit. Quicquid uerô de morte Frederici ueritas habcat,fatis côftat Fredericû paulo prius ^ morcretur, Manfredum inftiiuifTeTarentinû principcm,multisilliadditis oppidis caftellis,quæ principatus titulo prius nô confueuerât contineri.VoluiftèemuifuscftFrcdcricusin-gcntisfpiritusacerrimiqîingenij'adolefcêtem,formafpecioftffîmum,ô^ literis exorna-turn,que non minusipfe diligcrct,quâm ab omnibus amari iciret,partefuam habere,in qua uitâ uirtute fua digna duccrct. Vcrebatur cm ne fraais Conradi auaritia ingrati-tudo, quod plerunque in fimilibus adfolet, illi officeret. Ad Conradum enim légitima gcnitum mati imonio, que ex lole loânis Hierofolymitani regis filia fufceperat, regno-nnn potentatuft^ omnisfucceffîodcuolucbatur.Ifcp Conradus à Gulielmo rege Alc' G tnanniæ,quêLantherauiodiuanteafufîédlum oftendimus,continuato pridêagitaW* beilo poft Frederici patris morte, in Sueuia gentis fuac patrimonio parum per fe cont^ tJuit.Q^uoin têporeManfredusx^eapolitanis fibi illegitimo ÔC nullis freto regnicituii» confentire recufantibusjbcfto ôC illatis damnis infeftilfimus fuit.Qiiu enim omnes po-” puli Conradum breui,ut dicebatur,affuturumfperantes, Manfredofratrilibenterparc rent,cxiftimarunt Neapolitani fore,ut ipfis in poteftate habitis, Mâfredus accrrirniam bitiofi£çadolcfcêsingenîj,regnum fibiexclufo fratre conarcturretinere.TandêCon-radus amicitia fretus,Ecelini de Romano Tranfpadanâ Ica 1 iæ regionem uniuerfam ty-rannideobtinentiSjVeronam.Ôtfinde Tifanam fecontulit.Exquoportuparatiflimuni ampliffimumcÿ excrcitum in Apuliam tranlportauit.Erat uerô quod rerum cuentus gefta docuere.Conradus genitori Frederico inclemêtia,ambitione malignitatcperquot; quam affimilis:fed morum elegantia amp;nbsp;facilitate, qua die artificio quodam præfe ftrS' bat, carens, ut prudentiailium, uel potius patris aftutia dcftituifte uideatur,,idcßft3dni H adfuum in^Apuliamaduentum oftendit. Nam licet Manfredum,quod ftatimpoftw apparuit,fufpc(ftum odiofiffîmumc^ duceret, Neapolitanorum rem peruerfa ac debuit nia tratftarc aggrcffus eft, qui eos lacfac maieftatis crimine poftul atos ad fàtisfaGionem deditionemc^ per oratorcmfaciendamcompelIauit.Nec fan's audire uoluit oratores defenfîoncm aduerfus Manfredi ambitionem,nonrebellionem aduerfus legitimuffl Frederici fucceftorem quatfitam oftenfuros, ÔC Neapolim furens,minarumqj redundâs obfedit. Sed iam temporisratio admonet ad Ludouicum regem Franciæredeundutn. Coptfs Chriftianoruin Ægyptilittus ad Nili oftia,ficut oftendimus, expofitis, Sarace-ni Damiatam incolentes,urbc popularitcr migrate conftituerunt. Accepta enim loani Brennq Hierofolymç regis temporibus clades,eos à refiftentia deterrebat.Nodîu itaep commigrantes,ignés plerifcp lüppofitos in locis rcliquerunt. Sed miffi àPhilippo ex-ploratores quid ageretur ab hofte, aut ipfe poftèt agere in circuitu contêpiaturf popu* lum in migrationê, amp;nbsp;fimul ignem in flammas erumperc,ad tertiam uigiliam côfp runt.Qjiod quû effet in caftra celeriter allacâ,accurrencibus Chriftianis ignés rapide

L I B E R s É t» T I M V §4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

eitindi.öf fubfecuto agminc ChnÖianorS cxerdtu diikas eft r'cpïcta.Ïncrat excr/ fedis apoftoltcç Icgatus patnarchaHterofolymäanus.Inerät amp;ex Gallqs epjfcopil ^aobates,quorQ prima omnium fuiccura cumfoknni pompa undicp duda urbem lil-f’''c,Macboarniamcp barbarorS primariarn in gloriofp uirginis Mariç bafilicam,Gcul ^'ias fadum fuerat cöiccrare.Edodus ueró aliorö mali exemplo,Philippus tex in con^ cilio decveuit expeditionê,inde non prius ineundam,quam Nili incrcmentoru tempo-î^pi'çtenflrent.Siccp prima æflas ad Damiacâ ïn odo eft exada. Ad idus uerô Odobn's ^obcrtus cornes Pitflauienfis cius regis germ anus frater, nouas ex Gallijs Damiatâ co Phs tranfpartauit. Et Nouembri proximo ad exitû propinqu3te,Ludouicus Damiatâ ’’'ouens ad Perramniam urbem duxit,apud quâSoldâtius coaiQas undicç barbaroruni Copias côntinebat.diremptiqj paruo amnc tanti cxcrcitus in altéra uftç hyemem côfti-*«rc.Et quanquâ Icuibus fepenumcro certatum fit præltjs, nunquâ tarnen in rcrum diC-Winien totis coptjs eft depugnatum.Ad hyemem uero mcdiam Robertus Picfîaüienfis piîgis aufus,quàm fine toto exercituperficcre potuerit.in prælio captus fuit. Interim in biliaCôradusSueuusNeapolimfamCaddcditionemodauomenfc côpulfam,murô Pfnèin circuitu euerfo immunitam reddens,meliores quoty urbis acdes quafcp eueriir, l'idc in Capuam conuerfus, quæ Ncapolitanis ante ipfius in Italiâ aducntû côtrâ Man-Mum confenferat,eam qUo9 muro diruto diripi fedcpariter Aquinum nobilc oppi-’J'Jtnuicaptura,fpoiiatumt^ incertdit.ô^ tandê fecûdo quam aduencrat anno omni po-**tus Trinacrîa ÔC Siciliac regno,obijt uencnOjqd* Manfredi,ut crédits eft, opéra medi-^pecunia corrupt! propinarût. Teftamento tamê €onradus Conradinu ex fratrc Heti ^concpotem regnorû inftituit hpredem,datis illiex Germania tutoribus,quibus rcgni oiclliae adminiftratio in primis demandara eflèt.Fuit($ is Henricus, quem Côftantia rez 1'8 Caftellæ forore uxore fua fufceptû Frcdericus in carccrc,ficut oftêdimus,intcrfecif.

tarnen aufus eft Manfredus res ad Côradi mortem nouas intêtare. Scd acutiifimô Wringento teftamentum à Conrado falt;ftûimprimis fupprelTit cÔfctjs quibufq; ueneno lublatis.Et populos ad Côradini pueri ncpotis fui in Alcmânia agcntis fidem hortatuS *ft,qijos magna ex parte dubios,uacillantefcç in rebcllionê fiqua offertet occafio pendentes effe cernebat. Interea Innocêtius ea Conradi morte audita,nono tandê acceflini lui anno, Gai lijs amp;nbsp;Lugduno,utin Icaliam rediret.moucrc côftituit, que Gallic» omnes ’quot;ïgnohonore,magnocç fauore profecuti funt. Suauifiimus cnim crat in Gallijs famaè ®dorgrauitatis,fanSitatis, ac rcrum geftarû eius pontificis, qui prxter atfta in concilié *'uncextantiajlibros doclrina plenos apud LugdunS amp;nbsp;fcripfit ôf edidit.commêrarios luuetus Tcftament3, apparatus, noucllafiy.ôf authenticas decretaliâ,amp; de iurifdiôiôe aucoritatc imperij:Perro de Vineis rcfpôdês apologeticos libros fecit: Sé fanôQ Edlt; JJ'und'jtn Cantuarienfcm in fantftorû numerum rctulit.Lugdunic^ ab eo pônfîce.quod letuatiir.primum eft conftitutuin,ut Romanæ ecdcfiæ cardinales in publicum adequi-taturigalero rubcnteinfignircntur, no folum quo à caetcris fint inferioribus conipicuij lcd ut ipfiadmoneanturdeberc, qui ilia poft pontificale maiorcomntû ornenturdigni-^te.ad cffundendû pro fide eathol{ca,Slt; Chriftiani populi falute fanguinê paratos efle. Dclatus Genucnfium claftèin Italiam, Innocêtius pont.Romam idco nô acceftîc, quiâ quifi tos nuncijs QC literis Romanos,ut attributâ fenatonbus,quos tune annuos crea-bantbinos.proximâ regiac uel potius tyrannfcæ poteftatê,ut abrogarent.aut fe pryfen* Icmoderatioiemtolcrabilioremcp curarêt,euincerenequiuerat.AGenua itaepper Mé I diolanum Laudam quû uenifiet,cam urbem in Frederici filiorû partibus perfeuerâten» jMcdlolancnfibus conciliauic, amp;nbsp;indcretftàconceflltPerufiam, quacurbs, ficut often-ditnus.iniùis aduerfis Fr edericum partibusdurauerar.Et quia ManfrcdaprincipêTa-ïfntinSaudiuitadregniSiciliac tyrannidcdiuerfisartibusmachinationibufq^ afpirare; copias apud Perufiâquantafcuncp potuitcôtraxit. Interea uerô beatû PetrûVeronen-ftmordinisprçdicatorû,Mediolanum inter fit Comum urbesab harreticis côfoflum it» landorûChriftimartyrûnumerûcollegiûcÿretulit. Deinde parato exercitu pracmiift» tgt;ctijt Afiam, in qua utbe fantftQ Scafilaum Cracouienfem epifeopu ra/raculis corufeâ-jUn»infandûChrifti confcftbrê haben aferibit^ curauit. Aderât uerô frequentes apud ’ton^ificê regni Neapolitani ipfiqs qrbis proceres numero potêtacutÿ pluf’”’® faciê-

dt.quoryt]ii

X98

df,quorum fuafione SfconGlfo pn'mßmdult;îîus,tunc ad accefTum impellebatur.Ad pii' B mamcÿ fibi ScRomanat cccknæ dédi'tam Neapolim urbcm muro inftaurato munitifli-mam de eo ttincre fubftitit.Quê omncs ferê prindpes,fn qucis Mäfrcdus popU' lorum oratores falutatum reueritumcp Neapolim adierßt, adeo utregno cum utrobi'cp breui potiturS efle confliterit.Sed dum multa tätac rei neceflan'a curat molKur($,impof ^nno falutis tuna ItaJiae öi ecclefiae rebus morte ad annum falutts quartû quinquagefîmum duodcd J 2 54. cfcj centenum inchoantem menfe lanuario præreptus eft.Alexandrum pont.eo nomi'

ne quartum exRainaldo cardinale Hofticnfi natione Campano cardinales,qui omncs^ Innocentiuminexpeditionc fequuti crant, in urbe Neapolitana breui creaueruntNä conclaue ea fuerSt ingrefli conditione,ut omni poftpofita longiore debito mora rebus ccclefiæ à Manfredi uiólêtiainfidtjfcpalioquinperiditaturis per nouipotificis creation nemprouiderent:6CeosBatolinusiuuitTauernariuseques Parmcnfis,quêlnnocctius pontifexfororium fuum Ncapoli prætorc praefedumc^ præfidio impofucrat.Is ein uir prüdes honefta ac cofiieta ui adhibita, illos cibo per fingulos dies immunito,utalique p concordarêc,impulit,potius quam hortatus eft. Nantç Manfredus quam primumpon tificem Innoccntium nouit in ualetudinê incidifte,infctjs omnibus TarentS,SC inde Lu ceriam concedes Apuliae urbê,Saracenos 1111us incolas faciliter in fcelus traxit.Erat So gipin Apulis dudli ab Innocetio Ncapoli maxima pars exercirus,qua pótifexNeapoli tanos in tantarerum quietc,quäta in eius aduentu apparueratjeuare uoIucratEasitat^ copias incautas aggreflus cü Saracenis Mätredus ÔC occidit cepitlt;p, SC rebus omnibus Ipoliauit.accerfitifcß, quas ipfe prius occulte' côparauerat copijs,tumultum ubiep maxP mum côciuit,uf(ç maior fuo fadlo accederet autoritas,tutorum Conradini nepotis pr» fe ferens nomê,quaccunqp adtjt loca illius nomine rccepit. Diximus fuperiori loco Ro' bertum comitem Atrebatenfem dum incarne', ÔC paucisfretus coptfs in SaracenospUgt; gnaretjfuifle capta. Dcinccps Chriftianorum exercitus mora diuturniore apud Farra^ riam urbem fadla, graui peftilentia cft infeeftus, quæ amp;nbsp;in gregarijs ÔCin praéliâtioribu’ qùoep miliribus pari dcbacchatacolluuione alioquin maxima côminuit debilitauit4'û cxercitû. Et Säracenusintcreafluuium à Nilo feiflum, quo ad earn diem commeatustn caftra Chriftianaeomportabatur,claflctenuitoccupat3, cariftiac^primum mox fames in caftris ualida clTe cœpit.In cas perdudi difficultates omniû maximas Chriftiani pnn cipeSjUt Damiatârcdirêttentate coaefti funt.Primufcj omnium patriarchafcaphisôCa' dluartjsnauibus,quaîinfluuiomulta: crant,turbamingcntêimpofuit,triremes Sarace-* nas ad oftium amnis, quo in mare fe onerat,in ftationè pofitaiaut fallere, aut fpernere, aut irruendo perrumpere meditatus, Sed nô potuit tantas uires dare imperiofa neceflî^ tas,quin boftiles concatenatae triremes, eum tanquâ in retia dclapfum fruftra adnixuirt repugnantemcj intcrceperunt.Philippus uerô rex eade die Apriîis quinta ftridlis acic' bus,magis quàm dêfo agmine, terra iter ingreflûs obuios babuit Saracenos, tanta baigt; barorum colluuioncm,quanta fibi oppofitam nulloprius temporeintellcxerat,nihtlç Chriftiana dignum militia eo die magis cômiflum eft,q quod Philippus ipfe rexFran^ cix,SiC Alfonius Pi(ftauiêfis,ac Carolus Andegauêfis comités Germani illius fratres in pf ^rima pugnantes acic,primi pene' omniû uidlori barbaro manu dare coadli funt, caeteri pene' omnes,paucis admodS fuga prolapfis,partim cæfi,partim fugientes,magis quàm prxlio decertâtes fuere capti. Nec erat cuipiam dubiû,quin Saracenus Chriftiana gen^ tem ofni Afia fuerit pulfurus,nifi ä deo fadû eftèt,ut Soldano cui ea obuenerat de ChrP ftianis ui(ftoria,à fuis interfedo,alter fuerit fufFe(ftus,qui rem fuâ principio fîrmiorêpagt; ce amp;nbsp;accepta pecunia,quàm bello fore ratus,Philippum fratref«^ ÔC patriarcham acom nés ad cam diem ubiep captos, etiam in feruitutêredadlosChriftianosreddita Damian ta,amp;ingentis pecuniae ui diflbluta,Ptolemaidä perduci curauerit:ut tarnen aliquidco^ modi pius Chriftianar rei ea expeditione uideretur addidilTe, fratres dimifitinFrancia, amp;nbsp;apud Ptolemaidam tarn diu moratus eft,quoad Caefarca, loppeÖC Sidoninftauratx, |)ræfidi)s firmarêtur.Eas enim urbes uacuas Chriftiani Philippo Soldanum bello difti^ hcntereceperûc.Tandê Philippus anno acceftus fui in Afiam fexto,rcbusin eum, quo diximus,mods geftis inFranciam eft reuerfus.Sed iam ad Alexandra pontificê reuep tamur.ScribKtheologusnoftergentc VbaldinaFIoKntinûcardinaleinlpiciêdisuotiSj v—, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;füff«*

LIBER S E P T J M V S?

fn conclaui pro creando pontifîccnouo ferebantur, pröpofftS tôfedi tleaionc primû fuifle, quiAlexandrum pont, gratulabundusapplaudendufc^ adora* 'îtnt:cui Alexander ipieilico refponderit,fefe quidê nomine,fed ilium iubcundis one* tibus pontiff cèm futurû.Qua ratiortcfaélum uideretur, ut profeélurus Neapolim cunt collegio Qc curia Alexander Ananiâ petiturus OdiauianS fedis apoftolicae legatS Neâ policumexercitudimiferitbelIoMâfrediconatibus aduerfaturum.Ipfeautêquâmpri* Ananiac fuit, Manfredum publica in concione excômunicauit: ÔC paradis coprjs, quas Odauianomitteret legato fuOjOperâadhibuitintentiHîmâ. SeddeManfredoal* JiufculérepetendS eft, qui uigilâtillîmi uir ingenîj tribus potêtiftimis Italiæ prouincijs. netruria,Lombardia, Sê Tranfpadarta,in fuis partibus retinendis magnS adhibuit dili-gtntiam, adeo ut plus pené in illis certo têpore,quàm in Ncapolitano Siciliæ regno pó tuerit.Quod quidê gefta in ipfis tribus ^uinctjs poft Frederici mortê ordine relata oftc UfntRîortuo Frederico Florêtini utralt;]p pars/efe in libertatê uindicarunt.Q.uam tamê û plebs exclufa nobilitatc admimftrabat.Soli em Gibellinæ faêliôis nobiles urbi incrât, quibus multitudo maiori ex parte Guelfa parum fidebat,quinimo quû eos magiftratus •ntcipub.moribus Ä^difcipuna continere difficillimu ducerent,pro remedio prouifum Wt.eiedos Frederici têporibus Guelfos nobiles reducere.fictp faêlû eft,ut nobilitas in* diüifa fibijpfi in ui bc oppoffta fauor fuerit crefcentis reipublicæ initijs,quibus una P^t feipfam fola pro poffè fucrat adueriàtura.Creatiffp tune primû Florentiæma amp;ftratibus,Antiauos appellaucrc:forma reipublicæ dari cœpta.Creuitrp mirû in modS •ubealibcrtate populi Florentini fimul cum potêtatu audacia,adeo ut finitimos HetrU f^afpopulos cótrariafentiêtes,aut fœderibus fibi côiungcre,aut uiribus domare cœpe* ^iMertioannoreipublicæftatusfueratinchoatus,quemfatiscôftatfecûdûquinqua* . fitfitnum falutis fuiirc,duodeciefcÿ centenû.Guelfîenim Frederici temporibusPifto* ’■'oeieâi,ut reduceren?, prima à Florêtino in Piftoriêfes expeditio educftamecidextor ’’^um amoremagis, utreduêîiCôradi Frederici filio tune Jtaliam ingreifo, in omnern ^uentô aducriarent.Nec defuerût tune in Florentia nobiles Gibcllini ducêdæ in Pifto* Jjutn expedition! aduerfantes,qui uocati figna fequi reipublicæ recufarent.Et quidê Pi ‘torienfes reffftere prodierât.Sed deGuelforum redud tone nihil tunc eft aêlum.Erant **uiêanimi populo Florentino bene gefta apud Piftorium re ault;fti,adeó ut minores ex plebeis quiep in libera urbe maiores fpernere ex fua nobilitate cœperirtt, quib. fubcflc in cadis obfequi confueuerât.Vnde nobiles qui figna in Piftoriu ducenda fequi no* ^'fant,armis ciedi ad SenenfesPifanofq? fuarum partium confugerût. Quo tempore ptimum Florctinus populus parrtes Guelfas adco aperte' cœpit præ fe ferre, ut oês pro •loftibus duxerint.qui per Hetruria contraria fedarcntur.Hinc Aretinis Guelfarü parfum Frederici têporibus patria eietffis præbita funt auxilia,bc!lumtp Aretinis ex Ron*

J) populorö Gibellinos patna exturbad. Quibus uno ac eodem tempore quatuor po PuliconfenfcrSt,Lucêfis,Miniatenfifc^,AIcinas,ôfremotior Vrbeuetanus:quor3Mt-^’atcnfis Pifano,ÂldnasSenennhoftibus,abfçpdatoàFlorcndnisauxiliorefifterene-9’J*uifset,Pan'terinMugelIanoagro,Gibelh'ni Vbaldintsdediitnobilibuspn'mûdomi ^^)amp;exipfis quiinMontanagentis Vbaldinæ caftellficonfugerût, diutina obfidionc captj.Iriterim Pifani bellû LucenGbus acerrimum intulerunt,per quod tempus ^“ndaà Florêtino m Pifton'enfes expedino fatfla eft: apudcp Montopon'um cogreflûs Ln. ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;planéfuperatus, omnes amifît copias, quibus fpoliâdis colligêdifcp,

Pifas uerfus abducendis.dum intentus eft Piranus,fama cladis fociorS ad Florêtinos ”'caftra perfert, qui agmine raptim dëfiore iuflb accclerare, in uiâ femitis peruenerût, 9'*auidori Pifano in urbê reditû efle noùerannaflequuticç eos ad Eram Fluuiu,amp; diflî

’gtaiinc incedêtes ex improuifo adorti primo impetu terruerunt.Pifanus tame rc^ ®'iutnptis animis in ordines redit,repugnatcp eô acrius ardêtiufcj, quo calêtes exrecêti ^'«oriaanimi,præfentioresfîngulisfuere.Necopus eratPifanomiliti adhortatorein •o^ntinûhoftc antiquû,Sf retentis uiéloriae æmuIS pugnaturo. Florentinus econtra ’^cPifanûuincere omnium dé Hetruria inltniciflimû,nec Lucenfemrecês fœderatum fuccunp

30Ó nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECADIS SECVNDAE

fuccumbèfcpatipotcrat.Itaç^maioribusutrincp odtjs,quàm utribus eftpugttat3,fincm É tarnen praelio dedit ingens Pifants accepta clades:multis nanq^ cæfisjtna iliorum millia Florêtiamin uinculisfuntperducfia, Lucenfift^ euraptisdehofte fpolijsinpatriam eft reüerfuSiTuleruntquoc^eademæftateFlorentini opemÂlcinatibus,aboppreffione Senenfium laborâtibus.Et idem exercitus ad inchoantem hyemem Florentiâ eft redü^ ëlus. Veris poftmodû initio tertiam Florentinas in Piftorienfes expeditionêhabuit,m qua tandê quçfita diu de Piftorienfî uidoria eft obtenta. Nancp rediicftis Gudfis Pifto» rienfes pace bellumt^ ex Florêtini prçfcripto pofthac habere per foédera fpopoderunt. ; Ea item æftate Senenfi bellû intulit Florêtinus, quod quidem bellum priuspenê quant oftenfum eft,ilt;ftis fœderibus eft fedatum: per quæ perpetuam Alcinati pacem Senêfis» âC Florcntinus exulibus repulfam fpopodit.NulIa ad id têporis Volaterrano cum FIo* rentinis belli aut iniuriarum caufajUel occafto inciderat,prscfcrquâ quOd Pifano Volaquot; terranum magis,^ Florentino cupere amp;nbsp;fauere conftabat, ÔC tamê Senenfi expcdituni „ bello cxercitumFlorêtinusin Volaterranor5fincsduxit.Dumlt;^populatiodemorcin agro ederet.Volaterranus nullos,ficutFlorêtiniqugfiuerâtfperaucrâtcjoratOrcs,hulquot; los mißt nûciosjgd fibi ea uellet nouitas fcircitaturos:fedruens de celfo môte Volàtctquot; fana iuuentus in praedatores primû, poft efFufo curfu in Florcntinû exercitum ad ipias ntontis radices expeeftantem impetû feciLQuam occafioncm ex improuifo oblatâBo rentini dutftor exercitus retinendâ efle ad fuos alta inclamabat uoce, paré efte didb tans eis hoftic^ afeendendi difficultatc,fuos V olaterrano in praslium coramifcuitjgei'Cquot; baturtç res pari fugientium infequentiumej anhelitu,ut curfu magis utrincj afccndêdo certari quâm armis decerni appareret. Quû eft ad porta urbis peruêtum,paritcr pariterdefatigatuSjpariterpallêsFlorentinusVolaterranuft’gjUrbêpariterfuntingrcift ut nulla utrorumep maior eo in loco numeri fuerit differentia. Vrbft^ Voiaterra,quâ in fuas partes perducere quaîfiueratFlorêtinus,fuo in hune modîï imperio fuitfubdita. Nam fupplicâti inermiû etiam mulierurn puerorume^ multitudini,ô(f culpâ iniuuenth' (} tis temeritatê à publico cócilio auertêti pax öd impunitas eft conccflà,Guelfif(j extor« busredmffiSjÔC paucis numero,fed poiêtioribus quibuftj Gtbellinis inexiliûaclis/w^ tati quies eft rcddita.SoIi ex Hetrufeis reliqui erât Pifani Florêtino infenfl, q appat^W cerriti que Florentinos maxima facereintellcxerant,pctitam pacem iniquis côditiontquot; bus impetrauerut.Nec tamê fan's tunc Florêtino fuit, populos per Hetruriam integros habere fœdcratos,fed Guelfos ubicp ficut Florentiac rerû potiri,ac plartèdominaridata enixé opéra quacfitum.Hinc mifft per ipeciêferendæ Volaterrano opis quingêticquiquot; tes Guidone Guerra équité Florentino duce,Gibellinos Aretio à Guelfis quiefcêtibus etf ci curauerât:quia tn id mali exempli facinus Piftorienfes Volaterranofcj, apud qüôs maxima Gibellinorûpars cum Guelfis mâferat, auerfuros à fe Florentini fufpicarêtur, miffus eft in Aretinos exercitus,fiC culpa publici cocilq in Guidonê Gucrrâauerfa,côquot; pulfi funt Guelfi Gibellinos in patriâ reducere, Expreflà tamê eft ab utrifc^ nouorS cOquot; ditio fœderû, ut prætorê Aretini acciperêt Florentins, pacem ut dixerunt interhtrofi} g nutriturS.Secundum quae feedera cum Aretino ilt;fta,Scnenfes quoep territi fœdus cum Florentino nouum pepigerSt, in quo maxime adum eft, no licere utrincß alteriusparquot; tis extorres fouere, ÔC bellipacifq^ cum omnibus focietatê utric^ populo ita fore, utrcquot; quifitus à Florentino Sencnfis,amp; illi pariter Florentinus petita copiarS afferret auxilia-Et hçc quidê inHetruria fuere gefta.Quo tempore poft Fredcrici obitû,Côradusfilius partim in Germania defedit,partim recipiêdos Siciliae regno uft^ ad obitus diêintêtus îiiit.Per quod omne tempus,nee pontJnnocentius Lugduni agens,necç Conradus fuo tpfius negocio impeditus, uliam fufeeperunt Hetruriae rerS curä. Çhiod uerô Florcntlquot; nus traditloânesVillanus, nullis Córadusmoriês Conradino filiodatis tutoribusrCquot; gni Siciliae adminiftrationê artiumtç curam reliquit,ó(^ qui teftamento dati crant,quod Manfredus fuppreffïtjid penitus ignorarSt : nee ad Conradi mortem aliqua Mâfredus cum pótifice Innocentio pereuffît foedera,per quæ aliquasin regno cóceflioneshabuc rit.unde illS in regnS fuo fauore perduxeriL Sed quæ lüperius à nobis funt fcripta, Coquot; fado Manfredi opera mortüo,8C pontifice Lugduniagête,ManfredusmultoSiac pene omnes regni populos bonis uerbis in Côradininepotis fide acpoteftaie cótinuit,quos nonigno*

LIBER. S E P T I M V S.

Ä non /gnorabat fibiïpuno pró fc aged nullatcnus parituros.Itacj M3fredus,quod fii jprà dïucrtentes oftedere quacfiüimus,pont.Alexandre Ananiç agente, Ocfîauianum legà-tum pandores ipfo Imperatoreqi copias habêtem eJaufum Neapoli defidere coegit.in-terim mtffis Pifas QC in Lombardia nûcfjs.paternæ fadionis ÔC amiciiiæ Gibellinos fôz Uereacin uarios motus concitarecurauit.Primic^ omniûPifani fpreto fœdere cam Flo tentinfs paulo ante,Geut oftêdimus ido, bellum LucenGbus intulcrut,magna inde pru Jentia uG.quód cum paucioribus multo $ oportuit copqs ad uGj Lucae moénia pciue-nerunt.Et quidëirtgcns populatie,amp; maxima ubü]p uäftitas eft cómifla.Scd Flörentinï •nilites LucenGbus cóiundi Pifanum redire ad fuos Gncs paratem in pugnam uel inuL tiim Öftere coegerSt. Vicit ucro inftrudior ardentiortp in prælium focius belle cxercL tns.âifdePifanis partim Auferis fluutj uorticibus,in quos fugiêtes fc praecipites agebät; ^forpti,partim in prglio cçG,partim capti.tria milia deGderati.Dudufcç poftera die in ß Pifanös cxercitus accepta in Lucefibus uaftitate accepta reddidit ùillarû caftellorumcß incendia,St^ ulqp ad lirbis muros mortalifl pecorifey populatie ingens fada.Qua affedti dadcl^ifani,petita pacem perniciofiffimis.ödplcnis ignominia codidonibus accepere. Mtitronumenim arx præualida cum adiacentiunditj marislittorcFlorêdno deditum, ß^mcrcimoniorö libera cóportatio permilîà portode ucdigalibuGç exempta. Qitod U«o âénenresfoederibusàipGfprcdsbcll5moturiuiderêtur,Boniîiû, cuius Gdei cô-ftantfàerat dubia,Florêtinus aperte alicubi muro reddidit immunitû. Quo addudi ex «mplo Âretini Cortoniêfes fufpicad, Gibellinos Mâfredi fauoribus 2^ inftigadone res •n^tiincia nouas molituros.in eos duxerût,capta(5 urbs mœnibus alicubi dirutis prac-pdio impoGto tâdiu cuftodita,quoufcp arx ualida in fummo uerdee gdiGcata eft Rebus •nhunc modû per Hetrudam difpôGtis,Florentmi partis Guelfæ primore.s,quod apud aliosfaditari curauerât Hetruriæ populos, urbem fuâaduerfà fadione Gibellina pur-gare conftituerût.In pdmoftß omniû Vbertos gentem nobilem ÔC ditiftimam fguitum.

CnieniquibuseftetmagniisinpopulO fauor, territi iniurijs atlt;^ignomintjs,cum patria nô excederentjarmis funt pulG,quos cacteri oês plebei æqüe' ac riobiles Gibeliini fa-*^^0 agtnine fecuduia,quæ ex co femper Gibellina eft dida cômigraucre,ac Senas per-Utnere.Id cü çgre'férrêt Florêdnijmiftis Senas oratoribus iÜos ex fœdere pellëdos eGc wntcnderQt.Vnicôautëargumente Senenfesadhibitam extorribus conferuâdis cori Oantiam uiG funt oftëderc honeftiffimâ. Vtrofcj! enim dixerunt,Ô!f qui feruari uelint.ôC qui pclli rèqcicp poftulëtur,cofdë efte illos.quibus cum Senëfis fœdera perçu Gerit, Flo tentinos.Qiiibus altcrcationibus eu aliquot côfumpd eGent dies,bellû SenenG Floren pausindixit.Mulds interealiteris opem à SenenG rôgatus,cùm nullâoftcnderetiVlan-Iredus.oratores ad cû ex Florêdtds extorribus funt miGi, quorû pdneeps fuit Farinara «queftris ordinis gente Vbertus,quë magnariimû nmltae fordtudinis uirum, Mâfrediis Dtnignèaudiuir. Erat ucrô Farinata,qüod plerunçp infptritus ingends multu robu-ftis côtingit uiris,rcs magnas ôd ardüas gercrc,g diffufc Ôi^ornate multa dicere paratiof. Oatj pauca de utrorun(Ç fupplicantiQ audiendicp progenitorum amicitia præfatus,paii

D doràadconcluGonem fubintulit, forcutniG proftratis ad genua amicis fedatoribuieg wisfubucniat,Manfrcdùsn5 niagis defertos perditûeat,quàm nomen,famâ omnemcß Hetrufeorum amicitiâ ipfeâmittat. Refpoditcç paucioribus Mâfredus,breui fore ut rc gt;n fuorS concilie difculTa eis grata Gmul refpédeat 8C cGOctati Quia uerô alia tune âf o-wniS maxima rebus fuis meditaref molircturiç Manfredus,oratores abfoluere diftulit. Kefciucrat nancp nonullos de Germania procercslëgidmos,Côradini tutorës ducêdo •nltaliâexcrcitu parade intëtiGOmos eGe. Quamobrê nonullos fubornauit,qui e Ger-t^nia üeniGe Gmulâtes atra induti uefte Conradinum obîjGe diem magnis Gngultibus smrmarQtjamp;f ipfc atro item procédés induméto iufta nepod per bafilicas de more per-ioIuit.Ncc tarnen mora,regio amidiispaludamento rcgéfeappellariadoraricpaccoro nari ex ritu moret^ maioru curauit. Que cum diftinercturincepto,amp; multis ad tantam lenaindigcret copqs,abfolutos inbonâ fpem maioris prgGdtj credos Florétinos exter ICS unatantSturmaGermanorûequitumiuflit efte côtcntostcredidcrimcp, quod folus a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuiGe à Florenrinorum cœtu præGdrj paucitatem,

w delinitos à Fannata oratores acquieuiffe.Q.uod uir præftâs prudentifTime fuiurû di* Blondus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ó c xeriö

DECADIS SECVNDAE

xerit.ut potentifTimus antmorumq; plenus, ac ambitionis rest nidoHä parufpræGdtj,fi qua fuccederctjitiaioitbus cótinuaret copijs,qui accepta aliquo cafu ignominfam tons uinbus fummoqj conatu eflct i eftauraturus.Iamcç Florêtini omes partis Guelfæ copiai tum neruos no magis fui quàm aliorum Hetruriæ populorû in unum contraxcrât fxer-citum,cum eocp exercitu maiore omniû, quos poft côftitutam rcmpub. habuiflènt,Scgt; nenfem agrum ingrcftî erât. Quumcj ingês populatio ubii^ eftet,caftellis ui expugnagt; tis amp;uinis,incêdia,dircptiones,ôt' ruintchoftiadufcpurbismceniaoftcndcbâtur.Scnc* fefcp Florêtino uiribus imparcs fefe mcenibus contincbât, expédiantes fi qua à Manfrc do cum oratoribus præfidia mitterctur. Succeffit intérim ad porta FJorêtinus, caftrafç uix extra iacium machinæcft metatus. Senisuerô cùm eftet côipedia datià Manfredo quod adüenerat præfidtj paucitas, dolor ubi(^ amp;nbsp;ûlutis defperatio fuitjà quatorpcfccs ciuitaspericlitaturaeft uira,nificaunusFarinata fuafiôeÔd ad.hottationc, nbsp;nbsp;côfiliofub

Icuaflet, futurs pollicitus, ut ea Germanorû paucitaSjfi Senêfis benc utat,dekta magis amp;nbsp;cjeià faiaa Sd integra Florentino fid Guelfîs Hetruriæ excidium affcrat.Quod cum F iibicß per urbê concionabâdiis diceret,fuadenti exoranticß cóceftum, ut magißratuum didio quicunt]^ arma ferre pofl'ent ad porta in hoftium caftra uerfam adefl'ent ülius im-periu excepturitomnibus autc in urbe arma ut expedirent intcntis,Farinata Germanos fuis immixtos Florêtinis extorribus aflumpfitnodieilla ex ingerüo difponêdos,!nciul-tumep no diu fid mane epulis,induItS uino undiq^ per urbem maxima diligentia coquifi tOjUtnedS German! natura fid cofuetudinc procliuiores ebrrj furêtefq? fint reddin', fed ipfî etiâ moderatiores Florêtini inculcata illis de induftria ebrietate fint tadii.Sohs orta poftera dieuixduminchoante Farinata Sencnles ad portam armatos allocutus,nihil accuratïus fccum agit,q^ ne fadla eruptionc caftris hoftium propinqu3rcnt,cùm potius quo tunc erant modo fie porta à dextra circunftarêt, ficut ad earn intus fe audiëdo con-ftipati erâtjStfigno cruptioni dato,portaipfc patête primus omniu eft egrefius.Scncn-fes fecûdo loco euocatos per aciei ftruêdæ fpeciem ad portam bine inde explicat,fiios deinde Florêtinosmaiori ex parte équités caftris proprinquareiufibstam diu âpræHo Q continere prçcepitjquofcp eum figna infpexilîcnt turmis hoftium inferentê.extremi o-

' mniû German! équités inter exeuntes Fiorentinos Senenfefqj præcipiti erumpêtesim petu prius penè in hoftê delati funt,quàm porta patere,fid illam exifie mulîitudincm ab hofte confpedîum eft, ftragcmqj fid cædem ubicp magnâ quocunqj iuit fortiiTimorâfid fimul furore amentiû cohors cdidit Germanorû: fid Farinata cû equitatu uexillotjRo-; rentinofubfequiordinecôfpedlusjterrorcuel eaaddiditratione,quôdSencnfisprope populariterporta effufus,magn! cuiufpiâ exercitus fpeciê præfe tuliniamcp fuos in orgt; dines côiunxerât in caftris Florêtini,fid pars Germano rcpugnarc.pars extorriSfuftine reimpetû parabat,cùm fiftens gradûFarinatæ equitatos,6d ad portam fe continens Se-ncnfis,Germanorûtcmer!tatêfoIamefleoftcnd!f,quæcaftigata tumultûfittenorcmtj f n fubitum fedatur3,cinclicp armatorû globis German! equ!tes,ôd fi multos repugnan-dointerfecere,ad unûipfiomnes cgfi,ac per iracundiâ lacer! iacucre.VexillumcÿMan-fredr! in Hetrur!anot!ftlmû,^d Germanos principio reddiderat terribiliores.perigno' fl tniniâtrac'tû fordidatumep partis Guelfæ fignis ad dedecus cft fuffufum.Reuocaiiqj in urbem'Senenfes Florcntinicp extorres,n5 nihil aliène pcriculo fadîûcflegauififuntJn tclligebät em quod prius dixerit Farinata tûc primum iaefta eftè in cohortis cædeô^ue-xilli ignominia Manfredi in nomê Guclfum odq fundamêta.Itacp conftituerSttam diti fe mœnibus c5tincre,quoufqi admonitus admififi à Florêtino flag!ttj,rogatufip Mâfrc-dus mififis maioribus copijs fubueniftèt.Et Florêtini tot cladibus hofti uaftando prima urendoep fid dem3prælioinfl!lt;ft!s,rc bene ôd féliciter gefta in patriâfunt reuerfi.Eratin-terea Manfred! rcs mch'oriubiqj loco, quôdferuatâdc morePanormiregiâprædeccf forum pecuniârexdedaratusaccepcrat,côdu(ft!(pmercedeSaraccniin Sicilia ex Afù' ca fe côtulerant:nec multû ill! infcftus efte poterat Otftauianus cardinalis Roman! po^ tificis legatus, quê primarîj quicp ecdefiaftici exercitus duces pecunia à Mâfredo corlt; tupti deferuerât,adeô ut fefe Neapoli pené claufus côtinere cogeretunquanquâ prêter amiffi cafu fid fuo infortunio damnû,cardinalem infamia attigit fauorisin cummodum Mâfredo pr«cftiti,quo Vbertinis côfanguineis, Si Vbaldinorûfecîatoribus ploxêtMs

LIBER S BP T I Ä V quot;S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;303

A poflet rex cômodius fubu'cnirc. Itacç Manfredus ad prima Sencnfium oratoris c'xjpofi-tioncm mille ôi qiiingêtos équités Germanos duce quodâ lordanc dédit,ca illi iniûôà ÇÔditione,ut tribus in Hctruria mcnfibus præftita Senenfi Florentino extorri operà •B Apuliâfereciperêt.Eo GermanorûequitatuinSenenfem agrupcrdudo, omnes de Hetruria parte notati Gibellina,amp;^patria extorres.ö^ ilia euocati Fiorentinorû extorriS lt;liligêtia atcp opera Senis couencremec fat is côftabat,aut prudêtiores in côfiltjs cl i cere ’cexplicarepoterât,quidmoliendâautintentandumcflet, dignum uel aliqua ex parle ‘fuâû tanti exercitus opera àllaturû,amp;l angebat pracfcriptus à rege terminus continuât alicuius urbis ß qua intêtaretur obfidione exiguus, Tandc Prouincianus Saluant Seticnfis potêtia inter cociues,amp; gratiain populo pollens, prudentïâ quocß maximam ^Hefletunc oftêdit, prædâdicensrapinas, incêdia,ÔC uaHitatemquæcuncp in Floren-•inihoftis agro cômitteretur,nô fatis dignâ fore rem quac tantis Mâfredi regis,ô^ fuarS pärtiu Hetruriæ Gibillinoru conatibus refpôdeat,quin potius aliqua curandû.ut fedu-B ^usin prgliû Florêtinus del cri côficiq? polßt,cui Capiêdæoccafioni maxime fit accorn *’’odum,expcditionê in Alcinates oftenderc, quem populû Florentinus uel inde dile-lt;^iirimû,quod Senêfi eft infenGlfimus,nulIa ratione,nullo fît deterritus periculo defer-•urus. DilTeminatum itac^ primum occulté tanquâ inuitis partibus emahaucrif,duccn-datn elTe in Alcinates expeditionc,quac poftea primis diebus publicé efi indiôa.Et plà *gt;è^d præuideratProuincianus,Florêtiniad eius defîinatæexpeditionis famâ publicé tômoti.priuatis quocß omnibus Alcinati fubueniendû, quibufdam maturiore confilio ’Pparatuq3,nonullisprppropereiudicâtibus,cumali0Prouincianusaftu uaframetoeg ülus pendentes ad arma impulit Florentinos. Subornauit cm ex Senenfî populo uiros mercatores ocij Si pacis ut côftabat amatores, qui Florêtiae ad Antianos noclu fîcut ac celTcrâtjperducfli, multos quod uerû crat Senis effe iurciurâdo affirmarût, quib.quietis îmatoribus bellû difpliceret,fie ueris falfa immifeendo eo ufîÿ progrelfi funt,ut multos meliorefqj populi Senenfis quoq? inita coiurationc ofîêderint flatuifîêjProuincianum

C ne! interficere,uel patria eijcere.qui unus bellû alat,à quo tyrannidis accipit alimêta,ni hil$ côficiendx rei deefle aliud,quàm ut ofîcnfç per fpecic occafîonemcp opis Alcina-•islerendçFlorentini populi copiæcapiêdç arma populo Senenfî afferâroccafîonê.’flé cum Aniiani tanta re fatis crededa fubdubij uiderêtur, adadis facrameto ne cffcrrêt,ôi feproditosin capitis pcriculûadduccrêt,fîgilla illi protulerunr,quæconiuratos ad fidc aftrucndam dedifle iurarût.Et inflammati fpe Antianffentient es quoep contraria ciuci Bocargumêto in fuâ flcxerefententiâ,ÔC fummo omniû confenfu expeditio cft indida, Guelfifj de Hctruria ocs auxilia funt rogati.Et ne parti Gibellinç cupientes qui Florê-ß? etiâ nô dccrât,domi mandes aliquid incômodi abfente exercitu machinari poflènti Omnes figna GuelforS praccedere eft iufîum.amp;ldiligêtia eft curatû. Conuenere ad earn dieLucenfeSjMiniafcß Si Piftoriêfes. Aretinus uerô iulTus ad fines agri Senenfîû expe-•îlarcjpoftcp omnia fatis parata erant.delatus in Sénêfem agtû exercitus ad Arabip am-nis ponté qui quarto a Senis miliario uia eft Arctfa,côfcdit Si præfto fuere Aretini, pa-ratilTimus equitû peditumej exercitus, ut Guli. Ptoiæmeufîç affirment x L.in eo ômni exercitu armatorû milia fuilFe. Cauerat uerô alia,quàm Florentinus ratione doméfiie is pericuîis Aretinus.^eiedis patria Gibellinis,portasürbis unica excepta,muro ôfmaté lialiqueratobferatas. At Senenfesre ad eum qui maxime defîdcrabat locu perduda, cupientiffimû lordanê impulerût.ut ftrudis in urbe aciebus quâta fieri poflet celerita te erumpcrér.Cum aût eft in Fiorentinorû exercitu propius côfpeda Germanorû equitS cohors.quâlordanus primaimmiferat,ad fe ut ea in certamen ex more committendurn credidcrût exercitus duces,altera deinde poft altera fubfequi iufià dolû à Prouinciano ftrudum tandê fero fntelligi fecit.Subito ein qui erant conîctj iriuicem uno tenore dixe tunqpromifTum nodu à peierante Senenfi in Prouinçiani perniciem tumultû,à die nift deus ipfe auertat,calamitatê Florêtino populo Si Guclfis Hetrurip importaturûmec tn moraalacri animo in certamcitum,8Cmalémuldatus,qui furêsimpetierat Germanus, fecundâaeiem Florentinieictorres Scnenfîf4 e^itatus habebât,quæ ad hoftê ardenti-bus quidê animis,fed gradu preffiore cum acceuiflet, omnes Guclforû exercitus nerui la cam funt conuctfi,df prçlium confert cœptum,multâ cædis ÔC fanguinis habiturum,

Èlondus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ce X nifi

304 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E C A D I s s E C V N.D AB

nifi lordanus qufcquid pedttatus Gibellino inerat cxerci'tui coHcs uiat, poti SCfluuio E, imminêtcs ita difperfiirct,ut à dextris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à tergo Gucifi rcpugnare coafli finr, • *

nee ordines à principio per fubitahoftis inualionêmaleftr,ult;fios feruarc,autreftituere potuen'nt.EacpncceffîtasGuelfoadditatottamqidiucrfîsinlocis rcpugnädimulnsco^ modo celfit.quôd iiiflià ducibusfn pugnâtre,fimuîâtcs perriuulos 6^ nemora dilabc-bâtur:amp;^ eos ferûr ex Gibellinis,qui Florenda ob fufpicionê edudli fucrâf, partim fugx cfFufioris 1 n t ri û dedifle,partim ubi fefc obtulit facultas pugnâtes Gudfos à pofteriorib. cectdifTe: quin certum cft quendâ ex illis nobili oblatû familia oriundum Paâiæ gentis Guelfæ nobilis.fortitudinis fama célébré,primariû Florentin» populi fignû prælio infc rentem manu qua hoftilê geftabat gladio detruncaiîe, Si ad lîgni cafum fugâ à Guelfis fœdiffimâ fuilîe cómifsa,ut niillo poftea in loco practercj^ ad maiora figna carrhotio in^ hçretiafraô* dilTipaticçGuelfî.pugnâutreftituerentfintcônnixi.Adcarrhotiûuerô cS multus fit effqfus fangiiis, tandê lordani interuêtu deditio eft accepta.quâ uidoriçinfo lcnda,Slt;^antmorûexarpcratioreiicifaciebat.Cçdes eiusdieia' nuîlofcriptoremaiortra F diturfaôa,quant trtummiliû de Guelforâcxercitu,cùm de Gibellino multos no dubi-tê cecidifTe, ôé quod certius eft, quatuor milia captiui cû carrhotio,fpolrjs,SC fignismili taribus Senas fuere perdtufti.cûtfîis qui prælio fuperati elFugeratin patriâ rcuerfis:ma' gna apud quofcp Guclfos Hetruriæ aniraorS côfternatio,fed apud Florêtinos maxima^ fuit, quibus nec extorres expelt;ft âdi côfiliû, nec urbe ab illis defenfandi cofidentia crac.

An.pl. ïtacpundecimopoftpugnâdie,quâSeptêbrisfextâdcctmâannifaludsfexagefiiniduo deciefi^ cêteni fuiftè côftat,omes Florêtini Guelforû fclt;ftatores,partiû pars Lucâ, pars Bononiâ migrauerc,urbêq3 Florendâpaucis habitatâ,nullius partis côtagiôe infeâis,’ ueniétes lordanus extorrefcß patête porta irtgrefïî in Mâfredi dominatû fubieôionêcç ceperût.Nâ Guidoni Nouelio comiti attributa portarû euftodiæ cura, lordanus pratfi' dio præfe(ftus,omnia ex arbitrio adminiftrauit.Et hæc quidê nunc fatis de bis quç AlC'' xandri pont.R-omani têporibusMâfredi opera,uel potius malignitatein Hetruriafant gefta. Ad ilia nunc ueniemus,quæ eiufdem Manfredi fauorc atep inftigadone per illud Q idem pont. Alexandrt tempus in Lombardia Italia Tranfpadana fuere commilEir

BLONDI FORLIVIENSIS HISTORIARVM AB INCLINA-tione imperij R.omani,Decadis fccundæ,Liber Odfauus.

Celinum de Romano fecundi'Frederici lmperatoris, eu/ cnètuJCaSd moribus fi»nilis,fauore fretum rem Tranfpadanam ita cucrtiire,utcias ac tyrannide fit potitus,fatis fuprà oftenfum eft. Frederico ôd Conrado fîlio uita fun(ftis,SC Manfredo per Innocent»} pont, tempora qniefcente.primi omnium Tridentini iugum Ecelinum tyrannidisex-_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuftèrunt.Ifq} copqs in illos per uallem Suganam mifi»s,ingcntcm edi-

dit crudcl{tatcm,ô(5 preftbs o’ofidione compulit ad deditioncm.Exinde Brixiani Guel-fosecclcfiæ ftudêtes Gibellinfpartimcædcconfedfos.partim eieeftostnmaximamca-lamitatem miferiamej coniecerunt:nec tarnen pati uoîucrût.ut Ecelinus in urbem cum H cxercitu ingrederetur, cuius capiendæ urbis defiderio permaximé tenebatur, Quo anno pont. Alexander conftituitlaborâtibus inLombardia amp;nbsp;Tranfpadanis à tyrannide Eceltnt ccclefiæ partiû ftudiofis opem ferre, præfertim cùm Venetos baberet adideu-pientilïimos, qui recipiendaurbe Padua nauigiumamp;^ copias poHicebantur.Creatufiy Philippus ex nobili FontancnfiumFerrarienfifamilia,archicpifcopusRauennasfcdii apoftolicælegatus, contulit fe Venetias,quain urbe armis primum ufus ecclefiafticis,' quæ uitæ æternæ præmia repromifit cruccfignâdis omnibus qui inbello aduerfusEco linum tyrannû barbaris truculcntiorem figna pontifîcis ôé eccIefiæfequerentur.Premé bat tune Ecelinus Mantuâ obfidione muftis ac maximis fretus diuerfarâ gentiS copqs, qui prætcr Germanos cquites,prçtcr accepta à minoribus urbiû oppidorumqî populis auxilia,duodecim milia Paduanos ÔC militum fimul ôC obfidû loco eduxerat,cùm tamë VeronenfeSjVicêtinicçSC Brixiani totidêuoIûtarqattribuifTent.Etprpdicftaunicusfu-perabat auxilia V'bertus Pclauicinus,qui fijos Cremonenfes Placêtinofcç amp;cçtcrosdlt; regionc GtbcUinos in eade Eceîini caftra cotraxerat. Parantem V cnctijs exercitS port , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tifidi

liber ô c t à V V s.

tifids Alexandr/Icgatum cxtorres,Padua,Vïccntia,Verona,amp;romniTrâfpadanaaIcj tombardia ecclefiæ partis adierunt,pariter(p adit P^‘à'ZQ Eftcnfis marchio Ferrariâ R.Ó •nana pcrmittëte ecclefia adtniniftrâs,cuius copig Vcnetorû baliftanjs SCcrucefignatiâ additac conflatS ex Bononienfibus Romandioliflt;$ legati excrdtû reddiderunt ingen-icni,adeô ut Ecclino uidcretur ùël in câpcftribus obuio ardêtiiïîmé cogrefTurus. Et prç bitæ funt omnib.à V eneto naucSjpracbita: machina:, 6C quicquid bello terra gerêdo óp piignationibufq; ufui fore uifum eft, à Vcnetïs comportatum. Itatÿ dudû eft primo, ab «ûin Corregiâ uicuni.Quô SC Anfedinus Eceîini ex forore nepos Patauq praetor eu cô hortibus fecôtuüt. Is cnim quamprimS parari tantum Venettjs excrcit3inteIlexit,flU' uios omnes fiue Tiinaij5,Brintâ,fiuc Bachilionê,naturales,fîue folîîs ab utrolt;^ duëloi •’wnufadlo aucrterat alueo deriuatos, ut aqua ftagnorû dcficiête, exercitus in terra ne-A^ctexponi : SC quidem maioces, ÔC niilitS pondéré grauiores deftitutum flumê aquà ' CorrcgiolachoftiSnauesno pertulit,fcddu(Âi Icmbisminoribusmilitesmaximé bali-® ftarijprohiberttèexcenfîone Anfedini milité repulerSt.Omni exercitu in terra expo-fito PlgbefTacci oppidum eft inüarum,quod magno fîrmatum præfidio Anfedinus ipfé præfen» coferUaüir,SC legatiis indeinfetfta re profcélus Cocadalbari Caputdlug.SC Bii l^ulcntam uil 1 as potius c5minutas,quâm caftcila ui cepit.ld quû refciiret Anfedinus oß pido Plaebeflacci relido Paduâ acceIïït,SC legatus Saccenfî oppidanorS deditione po-dtusfugicntc Anfedinum ad Paduâeft fecutus, cuius fuburbium ad Pontiscurui por-Um oppugnaiS eodem die aditum SC receptum eft, audaciorcp uidorià redditus legati Wercitus poiitis Altinatis porta dura SC cruenta utrincß pugna tecepit: nec ultra perre* ïitrefiftere Anfedinus.fed fuga fibi fuift^ confulês urbé Paduâ reliquit,quae illico faeftâ inlegati exercitus potcftatê.-pariter quarto inde die arx irt urbis angulo munitifïî ^gt;,pariter eodem têpore cunéla agri oppida SC caftella fecerunt legata pôtifîcis impe* •■«a.Ecelinus interca quicqd Padux ageret, ignarus, Mâtua cuius pótiri defperaueràt ielida, Veronâ redire pergebat,traieccratcj Minciû.ftatiua ad eius amnis ripas triduo, ut dixerat habiturus.cu mala fibi Paduæ amiflae nunciàtio eft ailata, Sed ea diffimulata, Veronâpropere cumcopi)« eftingrefius, pfimûcj omniûcrudelirateibi debacchatüs lt;ftontniûmaxima,quasunquamaliàsàtyrâno quôpiam,autperditinimohominec3^ iniiraseirelegimus.Eosnanqi duodecim milia Patauinosnon quidégregarios militesj ®ut diuerfi generis mercede côduéios.fcd ciues Si maiori parte optimates,ÔC équités di üerlîs cruciatibus interfecit.Dumtÿ tanta cômittitur impictas,tantn feelus, curauit Ecé WfiusBachilionê fluuiû repagulis claufum alueo fub urbe Vicentia deriuari,quo Paduâ Undicp aquis priuaretur,quæ foflfis deduéîac manufaiftis 8C urbé cômuniunt,SC cum plu Î*gt;bIj ufibus,tum maxime molis fufficiunt côuolucndis.Curauerat item interea legatiis ^îduæfuburbiafolîîs circûducftis ira comuriiri, ut conatibus Eceîini quantum's impe-•uofilfitnis de ill a r S aggeribus refifti pofiet,èarumcç opère uixdû pcrfe(fto,aquas redit-’^urus apprime neceÎTarias magno impetu maximoej omnium copiarû apparatu in Bi chilionisclaufurâ duxit, ad quâ urbis Vicentiaeptaetorem cum Eceîini copiarû roborc obiiium habuitjSCpari utrinqj animorS ardore,pari côfidcntia decertatû eft.Erati^ pîa* Btfuperior legati exercitus, eu Bachilionê amoto obicc in iuftû redtjlTe aluçüm clama-libus operartjs praclium eft diremptû. Reuerfo Paduâ legato cunâorû in exercitu pri-^orum côfilio in Vicentiam expeditio deftinata,quç Si ad Cuftodiâ ufcp uicum dedu-«a eft. Qpo in loco c3 figna Bonoriiéfis militia defcruilTet, multi eorS exéplo etiâ fine commeatu in patriam funt reuerfi.ut legatû omifta Vicétiæ potiundi oblata fpe,Paduâ tédiJccre exercitu oportuerit.Ecelinus interea fecûdo amiftàe Padug cxaélo méfc ingé-lu' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exercitû,cuius fama Icgatum terruit: unde accerfitis Ferraria, Venettjs ÔC

Mantua auxiltjs,ecclcfiç exercitus eft adault;ftus,6C côtulit fe Paduâ cum coptjs Grégd-f “®^ontclongus,qucprius Innocétio pont.lcgatuni patriarchatuAquile/çornatum tiiuc docuimus, eoeç cordatififimo uiro praefente Eceîini, cuius audaciam fæpe repref-•trat,mores callétc fpes ecclefiç excrcit3 fîrmiîTima tenuit forc,ut Ecelinus ueniés cuni Qamno Si ignominia pelleretur.quod Si propediem' eft fadSxùm enim multis à Vicê-r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^®i'^iictridiné Paduam duxiffêt ad foflâm corona armatorum cineftam

uoftititjoftcfaîtj funt plerunt^ß oppugnationes,€C tamê nuUa intêtata, fignis ad otftauâ

Bloadus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ce dicni

diemdérepèhtecôaerQsexercûiJsiUepergrsndisre infeóia Vicêtismôi^ indeVeronS E cftredudî-us:ub/eu di'u renucrc animo iùfpêfùm motus in Germania escorti, qui'b.aît'gd /u/picaretun'ncommodi.Nancj Guilelmo quêinRomanorû regem diuintea eicdaat futiTe oflêdimus a Fn'fonûgenreihterfelt;flo,eledlores Germanïdiïèordesin aUciius ù'-cicndafubrogationeoninem ad arma Germanïamcôciuere:amp;ftandênominarfone farta nullum babirura effeifiamjiinc AlfonCas Caflellæ Hiïpaniarum rex,inde Ricardus Cornubiac cornes regis Angliægcrmanus frater in uan^ fpêimperij funt addaôi.Etsrquot; legacus incerca JVlantuâ le cotulcrat,unde rbeolocri MinotiRç rixiam ab co inntmifïljqiioru prardicatiorte ÔC fitaGonibusßrixiani extorres Cudfs' rum pattiam eccieCix ftudioG funtredalt;fii, carceribus etiâ exipGs tentas dimittiimpC' côcordis duitatis regime Brixia ecclcGæ partes,ut cófueue^ ratettrecata,cam breui poiilcgatus fua pixCentia côfirmauit.Noua autêpauloantere-busLambardixcalamitas inueda état, quad Vbertus Pelauicinus copias à Mâtuana tcehni exp^difiônereduxit.Cremonæamp;Placêtiç omiiTo quêgerebatcapitaneastitalt; la accepn.(ZueparttsG,beIlinx fadio onnis de Lôbardia nô ut ducem magis quàm ut dominurneiifedata.Sed ererti animis Brixianorû exemplo Papienfcs primLpoGPIa^

««‘«''æ» l(g3tlhuohbusproregendm.Q!llt;gt;

^■/r? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cahonum,qux oppida otnaiüreeionisPaduaaxniunilt;

Germania di/èors terrere deSera(,fer ^‘■^quot;i'‘quot;'‘gt;'‘^‘°'‘'‘quot;’VP°“'erB,maxmosappaTa,us.Ouodcûmeira

bSrAMnnZ7lr‘ 3

c, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rattfcenrtbuspJurimosdiescomoratuseG Eteo ihiaerrntpCremê,^

paratum pndem exercitû eo fc Brixianus?ecûttaxUcnniaÂT^'^^^

renfesenmdamu^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ViderantuètoGamba^-

Guelfas procliuiores aniiru'v^,^^'l\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^frcitum, S»i quia in eccIeQaflicas partes

rcsexruiscopîh^

diuerrarû urlGum militer G /rïfl- ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q erantadCua Cigna coaâi H

diuGblrenSchtl^me^^^^^^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k'^'n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cenfuitabeundam,8^no^ '

audium. NectamëCatisreCriui^’^^ï°^'r^‘^r^^^^*rquot;m^^‘^^^^^quot;^ VeronenltOeiTe Pelauicinus babebat PiCebJ^» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuiGe, qui cas copias bis tnaiores quaa

lt;fc

I I BE R o C T A V V Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^7

A VcnbîïS,Ferrariêfibus,Româdiolis amp;Paduanis legatus duxerat,quotquot fuga pro An/Â.

•apufuntin Vrcios oppidûcôfugerunt. Annus is erat ialutis undeiexagefimus duode-dcf(ÿ centenus,quo in têpore Manfredus regni titulo elatus, SC Odauiano pont.lega-^in Neapoli prope' clauib prima Senenfibus ôfepteris de Hett uria Gibellinis prpfidia dcderat:quidecôflidluapudGambarâcertior fatffus, Ecelinum ad profequendum ui-^toriam cft h ortatus.parua ufus prudentia, qui Pelauicinû per obliuionem præteritum

•nfidias furtumcß receptïs. EracCrcmonæhoftis BofusDouahus nobilis praeftantHïï^ •’’ufcjduis.quo inrcgionegratiffimo curate Cremenfesà McdioIaneafi,Ut oftêdimiis ^cfecerâtls ïndignanone cómotusEcdini rapacitatiSjCui nulla effet lôciorû comniod j ^Utllitatis ratio,Pelauicinum Cremoncnfefcp facile traxit ineundani efle quS ipfc con «deretrcdintcgrarCjCüMedsolanenfi amicitiâ amp;nbsp;fccderajCumilloMâtuanocpjamp;cæte^ flrisecclefiæftudiofis inEceliniperniciêaccipiêdaiEtplanéBofiMcdiolanümiffi ope-ïaMartinusTurrianus praepotens in Mediolano ciuis, eam ciuitatêCremoncnfi con-dliatam ad arma Omul cum exteris de Lombardia acTrâfpadana in EccIinQ fumenda jnipulit, Gregorius interea Mótelógus patriarcha Aquileicffs no modö cótinuerat ia fide Padua,fed copias Venctijs RomâdiolacpaccerfiucratMâtuâtrâffnittêdas.Etade-•■atillialfiduus AzoEftêfis marchiO,que patriarcha iuffcrat euocatas Fen aria coadafq; lindicp,ut diximus copias,Mâtuâ perducere. Annus interim â fubdita Ecelino Brixia 3' ^us erat,quo in anno copias rile no magis auxerat, pride habitas noua difcipîina ar-Wisequis amp;nbsp;milite expedito inftruxerat,ut effent pauci multorö opera prgftaturhâf no Uaper id têpons redintegrata à Martino Turn'ano cû Cremonenfibus amicitia Gibel«; linos Mediolanenfcs ab inuidia in proditionis fcelus impietatemqt in patria concitaue •■«.Fucrunttp proditionis autores capicanci, amp;nbsp;VaIuafores,quosFredcricus fecundus focognominenotâtes potius honeftatosfuarupartiû primores uoluerat recogno-C Ici. Hi nanq; rniffis occulté nuneijs, ÔC primorû filtjs in obfides datis,Mediolan5 Ecelilt; BOjCpropcrc ducerct,pröderc fpopôderünEt iam hinc Ecclinus V rcios obfidtone pre ’nebat.inde Martinus Turrianusdcmandatûfibià populo Mediohnenfem excrcituin eduxcrat,AzoniEffenfi,amp;Ludouico Bonifacienfi ac Cremonenfibus apudSoncinu, quo illi coucncrant coniungendS, Itac^ Ecelinus tantat fpei foederibus conffitutis,agrä Vrciorûuaftatinccndit(ç,ôZlmpedimentaiubetfeftinanterinBrixiamcôportari.Inde fioâc côcubia per pontem Palatioii cum expeditififimo quincp milium equitatu profe lt;îlus ad pontem Caffîani Abduæ impofitû primis fubff itit caftris.ubi quum nullus cflèç ïcpertus, quod in fœdere afcripferat,à Mediolanenfibus coniuratis miffus, malo fc au-gulio raouiffe domo dixiffe fertur^ ô^fublaris derepête fignis in Modoetiæ fuburbia effi delatusteffeciffet uero quod cocupiuerat Ecclinus.nifi nouo deus auxilio illius aduerfà ^ijsfubucniflet.Bergomêfisnâq! uirquifpiâ parti Guelfçcoftitutam,cuius erat côfcius,' proditionêMartinoTurrianoper cclerem nuncium manifcftauerat.Etuno eodemc^ Ö die hinc Ecelinus ab Vrciana obfidione mouit,inde MartinusMediolanûreuerfus copias,ne dilaberentur, in Romand? portae fuburbio continebat. Qui uerô Soncini étant EftenGs,Pclauicinufi$,ô^ Bonifacienfis duces Ecelini «eftigia fequuti,quo die ad pontem Caffianum peruenerant, eadcmcç die Modoctiam Ecclinus oppugnatam, quutn nonccpiflcr,Tricium duxit, cuius oppidi fuburbia ui capta diripuitacincendit: àf cura arcis ualidiffimæ euftodes non folum refifterent, fed ilii iaculis faxifcß fuperné dimiffts infeftiffîmi effent, uicumacceffttmercatum populo frequentifltmûnullimolcftus,qu| annonam cquicatui prxberct.Nani angi mœrore coeperat,amp;'planéincommodûpcrntr (icmcß extimefeere,Martino quod nouerat inMcdiolani fuburbio copqs agête,âi: cae-teris hoftin cop tjs reditû in Brixianos proliibere ac intercludere paratiffîmis .Et iam e^t: fuis Italicum quencß in fugam defertionemcç fignorum pêdere ccrncbat.Quamobrera defpcratione duéfus, tanquam hoftes inuafurus duxit in pontem Germano equitattt •nediafui exercitus parte prxmrj ingentis pollicitatione onerato,utuel tantifper hoffe ponte deturbatum auerterent, quoad ipfe tranfgreffus ffiæ faluti fuga armiffi çonfule^ tet. Sed durum atquc impofftbile fuit Germano ferocem ponte militem deturbare,qtä

Cc' 4 nbsp;nbsp;nbsp;* apetti#

30 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECADI S SECVNDAH

apertis il Ijs câpis par pugnâdo fuperiôr(Ç fuifTet. Et Ecelinus dum ïhftat ùrgctt^ fagîttà E in incertum midà ad crus infîmû faucius homo dccrepitus,qui annum ageret odogefi^ mum laxari cœpit,5C tarnen timoré uires addentc,omifla pôtis pugna,amnem paulo W perius uado traiecit. Et praelio leui cômifTo captus uir malignus, Sonciumcg perdüdus intcrîjtjhiccç finis tyranno fuit,qui quatuor amp;nbsp;triginta annis Tridentu,Feltrum,Ciuii3* dum,Taruifium,Paduam,Vicenriâ,Veronam,ô(^ demûBrixiam opprefias tenuit.Qpg urbes ad eius mortis nuncium fefe in libertatê Romang ecclefiae obnoxias uendicarût, Tarüifîna urbe excepta, quâ Albricus frater, flcut docuimus obtinebat. Eûcÿ Taruifini patriarcha horcante.ac præfidia pollicente,ut caperent occidcréntueintentarGt.Qjiod cum ille refcifiet, uel potius efi'et fufpicatus, ad S.Zenonis caftrQ in rcgionc munitiiU' mû, Uxor5 fiüofcç 8C nlias cum fuppeUedile thefaurocp prçmifit,amp; node fubfecutoso^ mnia diligêtiffiméOC Copiofiffimeparauitperferendae obfîdioni nbsp;nbsp;diutinæneccffaria:

quem longe fefellit opinio,quod quatuor tantummodo mêfium perpetuis pene oppU' gnationibus defatigati cômilitonesfuifadadeditionceumuxoremq; amp;ffiIiosacfiIiasF uindos in manus hoftiû perduxere:quos omnes mutuo fe confpicientes,ac uitæ antca* dæuicifiîm culpâtes diuerfis tormentorûÔCquidem exquifitorum genenbus,quipa' rentibus filiifue,autfratribus ab Ecelino, SC ipfo Albrico orbati erât, excarnificatos in* terfecereJnec uerôminores fuerût motus, qui pÔtificis quotç Alexâdri quartitêporib. hinc Côftantinopolim inde ChriftianasAfig urbes ÔCinfulas agitaüere.Cupiucrat Alcgt; xander ipfe ad prima afiùmptionis fuac têpora Chrifiianis Afîæ rebus fubucnirc^^d ut i'ntêtaret,nedû perficere poffet à Manfredi agitationibus eft prohibitus.Erant einPto-lcmaida,Tyrufip urbes opum amplitudine, popülorumi^ frequêtia adaudat,utpotcin quas Veneti, Genuêfes fiC Pifani per annos iam quatuor ÔC fexaginta quota Chrißianw fuerantpoireflæ,omnêorientisoccidentifi$ cotraxerantmercaturâ. Qui tres de Italia populil'eparatas quilt;^ areas, uicos domibuscôtirtuatos,feparatâhabebâtprætoria, inquibus indicia in fuos tam ciuilia^criminaliaexercebant,nihilcp eratduobuseO' rum populis in eadem urbe praeter ecclefiam cômunc:de qua tamê apud Ptolemaidaifl ü Vcrteti,Genuenfeflt;^ altercationibus fæpenumero côtenderût,quod Veneti tertia eius urbis parte in uim fœderû pridem cum Balduino rege Hierofoîymo idorû donati, mo naiferium S.Sabæ eius urbis primariû fibi propriû teuere quaefiuerât.Hifip auditts con* tentionibus, Alexâder pont.cenfuit iufïîtqj monaftertj illius collationis ius, amp;nbsp;omncn difpofitionem utrilt;^ populo fore comünes, cuius cocefllonis apoftolicas literàs neab altero occultarêtur eodê utricp tenore dédit. Sed Genuenfis prgueniês literas Philippe jMóteforti Gallico Ptolemaidæ ui bi tue de more expeditiôis Chriftiang prgfedd oftê-ditjôi^ eius amicitia fretus monafteriû in arcem caftellùmue communitum fibi, excliifö Veneto,tenere côftituit.Suborta exinde contentio tumentes prius no inuidia magis $ illatis hincinde iniurtjs ÔCdamnis duorum præpotentiû populorum animos exacerba^ uit,quos tantû abeft,ut demulcere ac mitigate quacfiuerit Philippus, quod Venetos ter tiam Urbis parte dominij,ut dicebât,fibi ârrogâtcs,populariter PtolemaidaabirciulTit. Earn iniuriam,id damnû dedecufqj indigné tulit Venetus.fit: Tyro quo fe receperat, P* H fanos allocutus facile in fententiâ duxit,ôif fpreto fœdere quod cû Genuenfi pauloante iecerâtjfocietatem ipfl nouam in communem utric^ hoftê Genuenfem inierSt. Per^J^* têporis alia item pacis bellitç feedera cum Manfredo regem fe appellante pont. Alexa* dri quinto anno côftituta funt,in quib.id exprefle aéf u eft,ut in iolos de ItaliaGcnuéfcs claflfis Veneta regiaî adiungeref.Dû eis Veneti fauoribus coparandisintentifunt,Pla' cetia Cypriregina,duxq5 Antiochenus,ô^têpliFïierofolymimagifter,acIoâncsIbeh’ni Comcs,quib.cflètanjduaPtolcmaidgTyri^ cóuerfatio,MótcfortêinfoIêtig,tementa* tifcß iniuftitiae incrcpauerût,fore dicêtes,ut nifi re in intégra reftituta, Venetos coci* Iiet,rêin Afia Chriftianâid erratû,id fcelus fuû euertat.Cumcß elatû,amp; nbsp;nbsp;coftatfemta*

mente hominê in peruicacia perftare Veneti refeifiènt, triremes ttedecim, quae fibi tSc Tyri erât,raptim cducût,Ptolemaidam aduolant,catenâ qua portus elaudebaturrefnn guntjilicoi^ naues Genuenfiû très ac uiginti,triremef£ç binæ exarmatg incêdio abfuni' ptx,ac S.Sabx caftello monafterium impofitum eft deftrudû.Genuenfes uero inters ’ apud T yrum ôf ipfî duas üiginti triremes armauerant, qug V enetorum audae in

LIBER O G T A V V «.

tlafïî f^ehumero cocarrcrunt,ut nullis per id temporis Saraeehf«,aut Tureü euertêda tt in Alla Chn'ftiana fuerit opus,fucceflit ramé paulifpcr Veneta claffis in marc Pô ci ciî ôflata,qug Mcfcmbriâ urbê de Saraccno expugnatâ diripuit.His qug apcP Ptolcmaida geftadiximus,Gcnuçnuciatis,daflemearefpublica ingentêarmauit,triremes quadra-gint3,naucs ccteas dccê,quæ Tyrû funt milTçjÔf pariter Raincrius Zenus dux triremes Venettf s quindecim,taredas decê,ô(^ qui ex Venetis Pcolemaidæ agcbât,undcquadra-I nbsp;nbsp;gjntàuachetas naucs ceteas deeem parauere, pareftf potêtatuôif armis in A fia Veneto

j Genuèfes hoc uno crât inferiores,q? Tyrû utercp comunê habebat urbê,in qua quâtum daudebat portus,hofl:ilia à Latini nominis magiftratu inuicê, facere prohibebâf. Ptole •naida uerô Genuêfis cum fuo Môteforti erat exclufus, unde Veneto cômoda præfidia âceedebât. Alexâder intérim pont. Romanus bis qup apud Ptolcmaidâ male inchoata,. pfiores apudGenuâ, Venetiafqj progrefius habebât,auditis,oratores ab utraep repu.Sd J, pariter à Pifana ad fe mitti curauerat,pacê($ inter cos côponere erat connixus.quac iam quot;ptodaufulahabebat : cùm ad annûfalutis iex^efimû,duodccicfq? centenum, exAfia tftallata, ingêtes, ÔC nifi Vencto Pifanus accelulïèt,pares cas claffès,PtoIeniaidâinter ®lt;^Tyrûacre præliûdepugnafie,cuiusuiifloriaduobuscôiuniflispopuIiscÔn'gifiet: ôd ^inc Genuèfes qncp utginti de fuo amitïis nauigio inTyri portu côtugit,inde uièîrix Veneta Pifanat^ claffis Ptolemaidâ eftredu«fla ; abufufqj eft uidloria Venetus,quipu^ Wicatuc primû ac priuataGenuèfis populi in Ptolcmaida çdificia demolitus eft,turrim •ngêtêcû prçtoria cui erat appofita, amp;nbsp;horrea.mcrcatorôqi apothecas, qnctiâ uiatores, ptsco Si apparitores,q de Genuêfî ad earn die manferât Pcolcmaidç funt expulfi.Cdni

Genuêfis rcfp.fuos à Romana curia reuocaflet ad pace traêfâdâ mifïbs oratores,id ® Venetis pôtifex impetrauit, ut captos in prglio dimitterêt Genuèfes. Erât itê ea tepe-ftïteres apud Coftantinopolim in peflfimö addudae locû, adeô ut Balduinûlmp.cætc-ïofçjLatini nominis in Romania agêtes retinêdi ea qup erât reliqua deigatio inuafiflet, , Quib.SC uircs SC animosreftituit duâa in Aegeû primo,poft in PôticS mareVeneta claf C fis, quam ex uiâoria in Ptolemaidæ poiiG redueftâ fuilTe docuimus. Et forte tue accidit Theodora VattariGrçcorû,ut appcllabât,lmperatorètnori,duob.filtjsfugftitibus,qui ^uspucris Michaelè Palaeologûfibi affinitate côiuntftu teftamêto dederat tutorc.^ua ‘^tâpparuitfecuritateperlmperatoris Latinorû rebus addita,claflèm Veneti à Pontico teuocarût. Sed Michael Palæologus uir ingètis fpiritus multa in Latinos cft aggreftus, ! nbsp;nbsp;^“çVattari penc decrepitus dimtferatintêtata,primumq? omniô Guilelmo Frâcigense

^chaw.amp;proximas Grçciae regiones obtinêti prçlio côgrcftus eum fuperauit,captâcp Adrianopolim perduxit : inde ucrfam in marc Ponticum regionem,ut reciperet, mifla ®xercitu curare cccperat,cùm Balduinus Imp.copias qup fibi crant omnes nauibus im-pofm't,quas præfecfto claflfi prætoreCôftantinopoIitano gête Veneto, adipfius Pôrici orædefenfionè uoluit circSduci.Interca qui crant Côftantinopoli uetufta origine Graç dodiofum pridêjUt eft gentis natura,Latinö nomen inde côftituerSt eqeere. luira itaqt côiuratione Palæologus de recipienda urbe per idoneos eft admonitus.Claflè igi t im-D peratoria, quæ omnes afportauerat Latinorô neruos, in Porico iam agente, adueniens exercitu Palçologus,refrada à coniuratis porta node cócubia eft admiftus.Balduinus uerolaip. Qi Pantaleo luftinianus patriarcha nauigio derepente cum fuis omnibus tapta fupelledilc ad Euripum fcfe profugi rccepcrôt. Potitus urbe Palacologus ea iecit tcbüs fuis impietatis fcelcriftß fundamêta, quibus poftea refpondit omnis fua fucceflblt; tumij ex ea cognationc Imperatorum uita,qui tâtum imperium,tantam Romani olim, poft Graeci, demum Latini nominis dignitatem fuis leuiftimis pcrditiflfimifcp moribus wmanusTurcorûdedcre,potius quaniperucnirc,autprolabipcrmifcrût.Is enim tutor «udelilTimus pueros fidei fua? fub affini nomine ab eo qui eum extulcrat comendatoa I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifitcrfeciiret,imperium alTumpfit. Finifqj fuit Latinorû in Conftâtinopoli imperio

pfr atinos duo defexaginta côtinuato. Qua itê tèpeftate Odauianus cardinalis Vbal-«inus,reNeapolitana,âC illiusregni,quàm parum féliciter adminiftrauerat omnino de, *diaa,ad Alcxandrum pont.Viterbij agentem redtjt.Nam poftquam is pontifex Cla*^ tam uirginem anno pontificatus fui tertio Ananiac in fandarum collegiu retulit, Vitcr-biiitn ad-pacêjdc qua fuprà diximus,inter Venetos Qc Genuenfes tradandâ fe contulic.

^nnofiL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primorex3geCimo,daoâecier(^cêtenodiêohijt,uaris 8Cmiiorepirte R

^(C.lxh ^daerls eu omni potifîcatus têporejum maxime extremo anno fortuna uCus.qui omne regnu Stahæ contra atep feiuerar, ÔC urbem Horcnfiâ in Manfredi boüis ecclefiæ potegt; «aiem ncmffe,C^anrmopo]im à catbolicis arnï/Tam, bellum inter potêtïflimos hsiix eiîèincboatum,eodem quo obijtanno uidir, deditorû, quos eodêquor^ anno Ecelini Alberinir^ fratris excP ouanûnonrîin^^^^'^^^ ^‘^/^'^^•^^^'^^^^lt;^âAl€xâdroVrbanû eiusnominïs SL^S* i.^°T^°7^;.^‘'^c^nßGaniea urbeoriundS, tnbusannisöf menfeuno, uiQon^nTrer^f^^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^l^^^y^JexandrûuiTitcura, ut eifdê pene di^

' ÂSm^h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qua^^mc fecutifumus, utêdâeffèducamas.

imoe^^furor^^^^^

nas aei un, ô^magnis oratun precibus, ut lordanêcS equitatu prxßxo termina diatias üïosuidori^cïffTnth^^^^^^

nios utaonx cohdentia amp;nbsp;fauorepatrta deturbâtibus, GuelßtameAreriniomniSnrß lt;ni quampnmu,quipræJio ad Arabiam cômiiro fuperfueranr inpatriam perueneruni tenles b'iitortenfeßp fecerut. LucenCes uerocobU prçQdio.quodFlorêtiniaoudfeexu' ximenunciat^paucorumenßumoram lordano equitatuicu, ÔCea auidèdifficüketre- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

elt;^'”!^°’’.‘:^‘r,irc.Anxiu,n3nlt;fanmieiremper3C^bVrbanipon^^^

dfmorcdecr«o«auerat, (j duapsàMlfrtdoiaUiS

denàcmbn,/^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pquot;®'* decurbirc. Ea ldlt;fomdS

7, „f'^^?'15quot;omagisHorefini,qcæfendeHetrunaGibeninifunffem7rnm'nneûui

P‘ß'“,!gt;enenkrtf baleineandèTcntenMuenerôf,nil blua„rh a''‘

d!‘^quot;quot;'9P°‘lt;‘(.qP°dfoIididiumnan,lt;ialbms’c5rer^^^^^^^

hdpoSôZ'diu^LIL^^^^^

incaea uabZca^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Farinata VbamZ«'«« /

qaodilbodiirolatBrltP^^‘’^“’“‘°‘^'^‘a''j^^^‘‘^'”'^'^‘^‘‘^“^°^‘^‘PF‘P^‘gt;’'puit,

qnibnain nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;côdadios iUpendio equimmille, g

dioadminlliratorem3,r:i ‘’L‘‘f'^’'^^'^P'’‘P^°!^'^P°^quot;'dbaêdos:qaêprxfedlitpra:ll- 1

ssS;;Sr^!Sâs;£SS;^

têdijus pameramp;'Pié^’^'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;occupaire,quoex opptdo natura lodmunitiilimoFio^

Pifanr ^eo dn/t,,.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^S^îm^x/mepoterâtinfclhri.kruerûtïgtfpropépopulan'ter

eos occuparorft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cöuerceratNoaeIlus,cüßbi eàcelerùate relata,nodujjfu-

attulitincômods nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxceffjffe, maximûrp is auCus Lucêû ûmul 3(:FIorêunoexuli

itello deceraere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fado eIatioresredditi,prpfiaquoiyprpfûpferStcSNo' j

in Nouelliporcfig^-ar^^^^^^^*^ acmulta cpdec5fedifant,ager(pLucêGstScoSiis

f^tinêdxcôdic/on nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;affcdicladeLucê/es, pacêquibaspetebâtlibertatâ 1

extorribus GibeU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BcAretini interea, Gaelfaru partis bello à fais

fiiffliaferadient nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^êbbufe^agitati^grerefiflebât. QuiNouellûquo^duâu'

ipotepauta migrauaût, Q^im qaifuatredadiextotres Gibellioi

accepté I

t I BE R O C T A V V 's.

A ^eeph's àNouclIo niâgtftratibus pro Manfredo tcnuerût, cotumq) cK?pîo P/ftonefcs Gibellini Guclfos quû eiedfl'ent,falt;?lifuntin Manfredi magiftraruûpotcftatê. H/s de^ territi aduerfarior3l'uccenîbus,Liicenfes foedcra clandeftinecum Nouello inicrQt,pcï quç Mâfrcdtdominiofuntfubie{fli.Indcimprobati,quodFlordïnosapudfêcxulâtes, conHliû fœdufc^ cum Nouello ïdum cælatos de repente pelli oportuir,quibus uxorcs, paruoffp filiolos in fugæ mod« trahentibusjnihil quod demi eflèt præter indumentum afportâdi facultas eft praebita.Hiq^ omnes faeffo agmine tranfmilTo Apênino Bononiâ perucncre.Sicq? otnnis Hetruria tûcM5fredo,autfubdita fuit,aut eius magiftratuü uo.' luntati.omnefqj Hetrufei Guelfarûnota«partium patriapulfi Bononiâ ad Florêtinos fxules confluxerSt.Quae omnia ouarti Vrbani primo ponrificatus anno fuerunt gefta.

item anno motus prpdiôis «miles ac prope majores Lombardia pcrtulitjô^ regio Trâfpadana Ecelini morte audita, quod fuprà dixsmus, quæfiuerât omnes,cceperantqj ß libcrtati ftudcre,quâ Romän.e fauor ôi. umbra eceießaE protcxiiTet.Brixianos in omniîï pn'mos inchoatâ pauciffîmis diebus quieiem continuare prohibuiiryr2nus:cùm enini Gibelliniurbeadminiftrâtes Guelfisreducêdisfufpêlïanimis dcliberabûdiq; pêdcrêr, Vbertus Pclauicinus id fieri difiuafit,per cuius facli ipeciê côferuâdi copias urbi admo JïMcquolococlîdeftinacuextorribusGuelfismachinatuseft, remcç in eû perduxit locûjUtuibi adminiftrâdæ ab utrifep prgfedus eâ fibi dominio fubegerit. Mâferat ad câ diem in carccre archiepifeopus Rauennas Romani pont.legatus, quod eutn Gibellini HeGuelfis fauerct dimittere noluerflt.Qiiê pofteaPelauicinus in carcére iuffit diligcn-lius cuftodiri,nc prouinciâ in pace, pôtifîcis obediêtia libera tus cÔfcruaret, quâ ipfè ^tbatâeucrtcrc Si fibifubtjcereintêdebat:hic epiftolas ipreuit, quas Vrbanus pôtitex pro liberatione legati multas ad eum dedit.In quâ Überat/onis deiperationê cum fe ad-dudum cerneret archiepifcopus,ingenio eft uius.Nanqj cortUptis re pecuniaria dans a Pelauicino euftodibus fugiês Mantuâ fe côtuliqquæ urbs fimul cû Verona, Vicêii2,6c C Padua inchoatâ ad Ecclini morte concordiam ac paeem côferuauir. Veronenfes enim accerfituin Mantua Ludouicum S.Bonifacij comitem ciuem fuumnô ut dominum,fed ranquâpublicorû direcfforêexecutoremcg confiliorû uenerabâtur.Ec Mantuâ Rauen-nas archiepifeopus fua praefenna tutâ reddidit, prout Gregorius Montelongus Aqut-JdetiGs patriarcha,Paduâ,Vicentiam,Taruifiû,Feltrumq5 amp;Cencdâ tutabaturPelaiii-cinus uerô præter Brixiâ,Cremonamcp fubditasfibi urbes.Piacétiam, Parmâ, Papiam, ^ipfutn etiâ Mcdiolanû ita fuis infecerat partibus, ut alter Ecelinus uideretur effcôus, Parmenfibus autê Pelauicinipartesfc(fiâtibus,Mutincfesamp;^Rhcgini,FerrartenfiS,Bo nonienfiumcß cofilio ecclefiac partes tenuerût, quod ut folidius certiufcg facereaccôti-nuarepofiènt,Gibellinosexutra(Ç urbearmisciecerût. Ad quârëcôficiendâ accerfîti •Bononiâ exules FIorêtini,maximo fuerut auxilio,qd hi armis tracfiâdisfimilibuicp ge-rêdisrebusinnutritfodio quoq? Gibellininominis operâ fuâ ardétiusgt;nauaucre,Ôif eoa rerûinopes familia extra patriâgrauatos,prædac auiditas incirabat. Bona ein «HórCî,qu4 Mutina primû.poft Rhegio pellebâtur,ipfîs Florêtinis in praemiS ftipcndîjcp locû pro* b mifia affatim funt côcefla, adeô ut inde ditati, etjuos, arma, ôf famulatS fibi parauerint; in cohortemc^ creuerint fplêdidilTimi equitaïus. At apud Côftâtinopolim eodê primo pontiGcatus Vrbani anno Veneti Palæologû bello agitare non d€fierâf,qucm ui ÔC ar-mis tyrânide deturbafient,nifi illû Gcnuêfes fummis conatibus protcxiflent.Nâcÿ belli locietatc fecG inita clafièm eô perduxerunt omnem,quâ poft accepta praclio cladem ad îyrum maiorem prima inftrudîioremcp habebât. Guiîelmus ille Gallicus, Achaiæ, ÔC onhyniç princeps.quê in tutorc fe agente fuperatû captume^ fuific oftêdirnus,caftrumi Maluafiæ muniiifTimû obtinebat:quod eu Palçologo permififlet.carcerc liberatus.ifiç Venctis fœderitus bellû acre in Côftantinopolirn fubditafi^ Palçologo prouincias gc rcbat,utCreta,Euripoq?,quæ amp;nbsp;Nigropotus, Motonio,Coroniocp amp;nbsp;Nauplio, fiue u( dicût.Neapoli,Romanise, Venctorulocis Guileimi principatus, régi® bello côiuncftia tanto Palæologus indiguerit præfidio,quantfî uexerat Genuenfis, Venetæ cm cia fia in Pôticofuerat: ad primos nunciarePalscologi tyrânidis motus feptem ÔC triginta trire-rneSjRaineriusZenus duxaddiderat : quacdölonio mari nauigar, fexaginta Genuêfiâ Grgcorumtj triremibus adTheflàlonicenfcm fînera obuiauit.lllifcj nihil mouentibus,

Ycncta

DECADIS SEC V N DAE

Vcncta daflis minor maiorem I'mpctere no eft aufa. Sed hac noua claffè Nigropotum E appulfa,tres aliæ Venctorû triremes Conftantinopolim prædatum iuerunt ; dumcj; fa* dam ingentc afportant prædam nauigio,quod apud Theftalonicam,Genuenfem Grae cunl(^ habuifle diximus in Bofphoro obuiæ fuerût captaf,ô(f partem uirorû qui incrant Genuenfis intcrfecit, partem aliam omnê Conftantinopolim dudîa Palæologus excæ* caiiit.Eadêcp Genuenfis SC Græca clafïîs paulopoft egrefia Bofphoro ad Veneti dâna circûacfta eft,cui duæ SC triginta VenctorS triremes forte apud Potros infulam funt cÔ* grcflæ,praîIi5(^pot?tiftîmæclafiesmagnisutrinc^animisdeccrtarut:SC Venetusfupe* riOr quatuor ex hoftili claftè captas abduxit,cæteræ conixac remis uelifcç in portS Mal* uafiæ confugium habuerût. In Afia uerô interim Ptolemaidâ urbem incolentes hofpi* talis Rhodi magifter,caîteri(ÿ nominis Latini proceres ita Venetis fauebâtjUtipforS ca urbs iuris potius quàm omnium Latini nominis populorû efle uideretur:econtra(j Ty rum incolêtes Genuenfi fauores pro uiribus fupraeç præftabât,ut hae urbes tanto captg p retentæcç Chriftianorû fanguine,dcteftîdo affligerentur beilo,quæ à Saraceno interea quiefcebant.At Manfredus Hetruria,ficutdiximus,pene'omni potitusJVlarchiaquoc^ Anconitanam dubia utriqj fide uacillantê fuis partibus cofentire coegit, moxq; molin' ccepitjfi quà poflet pont. Vrbanum cæteris ecdefiac prouinctjs cxpellerc,cum(p machi nationes intentatæ fan's no fuccederêtjUim apertâ adhibuit. Saracenos enim ex Africa mcrccde côduCîos ex Sicilia accerfitos ahjs côiunxit Saracenis, Luceriâ^ficut fupra do cuimus,Frederici patris fui dono decretocß incolentib.Hit^ nihil ab excómunicationè morati Furfinonem ufij Campania populati,paritercß Guido Nouellus ex agro Senêii moues,terra Hetrufei ecclefiæ patrimony populabûdus impetijt. Præuiderat diu pontifex hæc futura,miferat(^ S.Clementis cardinale in Gallias, quo curante prædicata cru cefignato ingentem exciueratmilitiamïnManfredum complicumej de Italia,8Cin prp mis in Saracent excidiû pugnaturâ,Guido(Ç Antifiodorenfîs epifeopus, Robertus co* mitis Flâdrenfis filius Caroli prouincig.ôC AndegauorS comitis gener,ScRicardus co* Q mes Vindocienfis crucefignati cam fibi prouinciâ afTumpferunnquorû edido cruceü* gnatis,qui fuas uellêc fequi copias, dies ad conueniendû apud albam Pompeiamitalise fub Alpibus urbem dida.Côtradum inde excrcitum in Hetruriâ duduri duces Gallici Lombardia iter facere conftituerGt,non sgnari Pelauiciniï Manfredo conforte,ut tran* fitu eos intercludat pro uiribus enixxirû.Cum eft in Brixianos uentG,PeIauicinus para* tiftimas oppofuit copias,quae prçlio leui comiflb fradac ac diftipatae funt,altcr£ß cxerci tus Pelauicini maior fe præfertte ad Öfifiim amnê oppofitus nônihil moratus eft cruce* fignatos,quôd ad amnis uada pugnandum fuit obicibus cômunitardeftitit tarnen ince* pto Pelauicinus, Mâtuanos à tergo inftare ueritus,quQs no dubitabat pro exercitu fup petias allaturos.Progreflî Mâtua.SC inde per Bononiâ,Româdiola crucefignati Peru* fiam peruenirCjquos ad benedidionê ad fe couocatos pôtifex à Viterbio per Sabinos, Marfiofej in Campaniam deduci curauit.Romani em SCfî nihil aduerfus ccclefiç terras pereatemporamoh'iierant,pontifîcêtamen Vrbanû ficut nec defundupauloprius H Alexandru ut in dominum admittercf,adduci no potucrant: ÔC tarnen omiflâfcnatoru ex Romana gente pride folita creâdi confuetudine,fenatorê tue primû externat origi' nis habere cceperât,Brâcaleoncm quendâ Bononiêfcm, qui ut integer magnanimultÿ promifiam iureiurâdo iuftitiam côferuare, aefurta^rapinas ÔC homicidia punirecoten* deret,à fadiofis magiftratu deiedus eft.Bononiêfes uerô Romanos ciues cafu Roifla' diola iter facientes cùm detinuiftèntjpont.Alexandro intercedente,mutua^utrincÿnbc ratio eft côceflà, SC Brancaleo liberatus itcrû fenator à Romano populo côftitutus eit. Hifiç populi magnatûtç cotentionibus eft fadû, ut Romae ienatoris explofo nofflinf» Brâdereitj tune primû creati fint, qui numero plurimi exomni rcgionefumpti,urbeex arbitrio adminiftrarent: perdudi in Campania crucefignati paruo négocie Saracenos nullo penitus effufo fanguine expulerût,quôd illi fuga fibi confulêtes,intraLirisnUUij, fiue ut appellâi,Gariani clauftra ac munitiones fe cotinebatFuifletej magno ô^diutur* no bello opus,tantis fretû uiribus Manfredum fui regni clauftris.ÔC quidê munitiutn’ s deturbare.Maiorê etiâ interea folidioremcç rebus fuis ecclefiæ opem VrbanusponW ferre cogitauerat^cuius rci cofîciendæ fpes quâprimô eft allata,crucefîgnatos cêfuit

LIBER OCTAVVS.

A mfetendos.Nam oratum Franciæ regem Ludouicum facile in fentetiä duxit,ut Carolus prouinciaeö^ Andegauorum comes ipfius Ludouici cofobrinusac generSiciliæcitfa uîtralt;5 fretum rex creatus copias duceret,cum qutbùs conceffîs regni iuribus potiretur Carolus cp pontifici ÔC regi faciletn fc præbens omnia difponcre ac parare coeperat, tan taccxpcditioni.tantomuneri exequendo ncceflaria,ca Vrbani pont.renunciatä morte credits eft conftitutû Caroli facinus rurbaturam:duos eius pont.tempora tulerunr cele-bris famacuiroSjThomam Aqu!natempracdicatorG,Ô^Bonaucnturâminorumordinis: Thomamlt;^ hi motus regni Siciliaf,de quibus nunc agimus,ad doôrinae ac religionis ui am traxiiïè uident.Quo in tempore Conradus ex gente haeSueua imperator,AquinS, ficut oftendimus.uaftanSjThomâ Petru parentes eius généré nobiles,ô(^ in oppido prp marfj patria profugi Caflïnenfis cœnobij monachis cômendatum reliquerunt alendû: ubi hteris ac religioni operâ dare cœpit.ad eamcp peruenit dolt;ftrinar excellêtiam,ut ne-mini philoibphiac 8C theologiæ fcientiafecundus habeatur.Vrbano ad quarti anni pon B fîcatus fui initiû apud Viterbiû defuntfto,cardinales Clemente eius nominis quarts ab-fcntêfubrogauerunt.Is Guido priusFulcodtj appellatuseft, quiuitaf confultorûtotius Gaîliç primarius,praeftantis quoc^ aduocati caufaruin regû Franciæ curia laude orna-c«seft,uxorcmcp 8C filios habuit.qua dcfunlt;fta PodienGs primo epifeopus, poft Narbo nêGs archiepifcopusjdemum cardinalis ôC SabinenGs Gmul cpüc.fuit.Eum italt;^ celc brisfamæ ÔC magnæ rerû experientiæ cardinale pont. Vrbanus côponéndis inter Hcn-ricum Angliac regetri ÔC Simone Montisfortis comitem iUi us côfobrinû contentionib, •egatS miferat,de qua legationc pontiGcaîis eum addita dignitas reuocauit; raro(p alias Quicquâ oportunius accidifle uifum eft,^ eius pont.in îtaliâ aduêtus, que Manfredi in Gdias fimentem nauigio quidâ mercatorio religioG mendieantis habitu terra uenifte aP fetunnquodconftatjPeruGâ primo eu adueniftètaccerGtt cardinafeseum deduxerunc Vitcrbium,de qua urbe amoliri SC pararecoepit,quæCaroli propediem affuturi conati j nbsp;nbsp;bus accômoda iudieauic.Qiïanquam Carolus paulopoft Maftilia foluens eum triginta

' ^t«ïçntibusinTyberimcftdelatus,Romamc^peruenit.Nonpoffumhocloconondstn nareeorû qui pont. Vrbani têporibus ætatc proximi feripferunt ineptias, apud oês efn, Ruinumero multi funt,conGmilis eft traditio, Carols benigne à Romanis accepts, pot. dçcretofenatorê urbisfuiflecreatS: quem magiftratS anno pene àdminiftrauerit, luas ^xpcdanf copias,quæ ex Gallijsducebanf.PtoIemæus«^ LucenGs præfatus fe quiegd cctum eius têporis geftarum fcripGt uidiftè,cum prædida de Carolo nude, Geut amp;nbsp;ahf» lt;Jixcrit, quofdam adqftc cardinales à Clemente pont, miflbs, Carols in LateranenG ec-eJefia Hierufaiê Siciliæregê,ô^ Beatricem uxorêreginâdecîaratos coronaflemecjeft qui dicatqua ratione aut caufa faâu Gr,uf pontificem Romani nô admiierinf,côius iuC lt;u talent tantûtç icnatorêaceipiebannaut curis Romæpotius piæienteamiciflîmo re-gcnolueriteffè, ^PeruGæ aut Viterbq.Gcut ôrprædeceftôr fuus Vrbanus exularc.Qd* pobisconftat,Carolus dieftoruregnorû corona ornandus, per fblennêfl/pulationêeô-h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;extâf,annuos duodequinquaginta mille aureos in feudipenGonem fubie

« «ioniscj 8C récognition? Romanæ fpopodit cccIcGp.His^ in fœderibusatftû, nec fuc ^eflbrum cuipiâ licere RomanS imperiS, G etiâ ab cletftoribus demâdatû eflèf, ac'cipere ’^miniftrandS.Narn ecG terreba: pontiGc? Frederiei primi 6C fecudi impefatorS memo ! ’^’•prçfcntis quoc]^ temporis motus formidabat.AIfoniùs enimrexCaftelIpimperiû,ad quodin controuerGa cledus erat.armis amp;nbsp;largitioncadnitebatur accfpcre,Â^ comitem Corniibiç fratr? regis Anglip illius aduerfariS parui facientes German/ elcrftoresjin Ca col«m faciliter confcnGflent,necid çquo tuliflet animo Alfonfus,que confiât in Ital^am uuâurum fuifte,niG eum diftinuiftèt Henrici dC Frederiei fratrS fuoru fufpicio n: otuû, I Jl^osncgnopulibscxtraHifpanias exularecoegit.Henricusemin Gallias,Fredericus mAfricâaccefterantjUtSaracenoshie, Gallos illeadCaftellp regni incômoda concita. ; nbsp;nbsp;nbsp;centEterat Henricus pecuntjs ditiflimus Hifpania afportati.s.Intcrea Caroli eopiac »râf

J Alpibus in Lombardia uenerunt,quibus MutinamappulGs cohorsFiorêtinorïî r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mutinâ Rhegiumeç rapinis,Gcut oftêdimus.ditata fe adiunxit, eos

d Ä -’Çfacerrimos Mâfredo hoftes efle, libêterin cofortiS admiferût, ^^6lt;ÿXoinâaiola Vmbriaa Gue ducatu Spoktano tantSexerettS Carolu» per Sabi-

Biondttf« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dd nosini

514 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E C A D I s s E C VND AE

nosinCampanfamflelt;ftcrefunît,ipfcpaulopoftcmnco,quêRomaccontfaxafat,hiud S quaquam minore exf rcirii cft proucïus. Richardus namq? Vïmdiodcfis comes caca pijs crucefignatis in SaracenoSjficut docuimus,duclus;amp;multfdeHctruna,31ncc5 R.O mâ circunftannbus prouincijs Guelfï cum cupientiisimifunt fequuChQutim cft ilcntS ad Lirim fluuium, Manfredi prxfidia Ceperano impoftta oppidö abfcj certaminededi dertint, maiorem inde cona tü Carolus fuperandoCaiïïnenG ad Germann oppidö fallu adhibuit qd* praefens tpCe Mâfredus locQ natura operibusq? munitifsimSmagnis quoiy coprjs dcfenfabat: friper a uit tarnen Carolus non magis uirtutc aloquin egregia, $ bo* ftis negligentiaiqui Carolüm in patentibus,ut dixfeampis expetftaturus, Beneuentum ufi^ retroccffîf.ô^ paucis apud Germanum rclidis ci3 uirtute ÖC audacia oppidSaliquä diu feruatumcft.QuScft ad campos uentum Beneueaio proximos,Manfredus liofÜ obuius cxcrcitui pugnæ copiâfecit.Côftitit tn utertp exercitus,Seduces in manifeftoeo j; rum diferimine anxq omnia uiciftim contcmplauere. FeruntManfredö Caroli copiarS obftupcfadîum Italicaqus: eftentcoipicua multisinturmis armaadmiratü,quinamhi «flent interrogaflc,amp;r quum Guelfos cfle ex Lombardis,Hetrufeistç 8C extetis de Italia regionibus colletftstios refpondereturjdikiflc.nemincm ad fe ucnine Gibellinunijiurc-lurandot^ cominatü,fc Gibcllinam fi uiciftet feéiâ aduerfariar proftraturö. Pugna deinde atroci cöm.ifta,ducum uirtus confpicua fuit,qui in longo certamine uiciflim fuperaf-fe,ac uiói cfle facpenumero funtuifiiprimuscf Carolus cö laborantifuorS turmxfubuc nifiet,profiratus occubuifte eft creditus,Ea£5 uox undi^ in utroc^ audita cxercituMan frcdüimpulitjUtextra ordincsaudentius pugnansipfcCaroloiam có parente fuerit in-tcrfetftusjtöcq? certa Carolus uicftoria eft potitus.Cccidere in Mäfrcdi cxercitu ex Ger-manis meliorcs qutep ingens numerus, 8^ propc totidêSaraccni, Italici generispaucio-resideointcrfecftlfunf,quodfubftdiariäipfis acicManfredusattribueret,quärepenti-nus in prarliS,ut diximus,aduolans no immiferatifed ex propc integra exercitibuseppr^ liofuperatismagnamilitûducOi^ multitudo eft capta .In queis lordanus Hetrurß pro Manfrede adminiflrare foIitus,Slt; Petrus Hubertus exulFIorcntinus primarij fuere:nec ceftit incruenta Carolo uilt;ftoria,qui caedis in fuo cxercitu fad« damno haudquaqiiäul lt;fto fuit inferior Jngreflus admittente populo Beneuentû Carolus, regionis populos in deditionê cofluentes mulcos ibi cxcepit.Progrcftusq} primS ex omnib. rebelle LucertS urbêrepcrit.in quSfe nouiSiuctcrcs reccperant Saraceni.Ädeamitaqpoppugnandä fubftftcns Carolus in rem Hetrufcä primfi relpiccre ccepit.Marefcalln em,ita ordine» in excrcitu ducentes Galli appellant,cS equitibus quingentis mittens, GudfosillöFlotê tiaextorresGuidoncGuerraducc aduerfus Senas Piiasqjducereiuffitifequutiiÿfunt Florentinos exteti de Hetruria Guelfi,quos Carolo diximus militafte. Scribunt autem Ptolemx’us Lucenfis,2c Gulielmus monachus ad primä accedêtisregij cquitatus famä in Hetruria dift'eminatS Gib cllinos Horentia populariter dcmigrafle,qui rifas fe cotu-Icrint,amp; aducnietes Marcfcallu Guidonemtç HorêtiS cum Gucllîs extorribus introdu lt;ftos:quanquâ Villanus facit Guelfos à uitftoria reduces tertio ante cquitatus Caroli ad ucntûmen(êàGibellinisinurbëfuiftèadmiiros,qmultacûilIisadconftituendârcmp. inchoauerint,quæ fub mareicalli acceflum interrupta fuerint,amp; Gibellini tôcpatria de-migrauerint.Refcîjt ucro per id t2poris Clemens pont.Conradinû adolefccntc Conrado genitS Sueuo copias in Germania paraftè ingentes in Italiâ tfaducendas,quô pater-nS in Italia,auitam(^ tyrannidêrefumcret ÔC imperij, de qua läcpe diximus,uacatio,fauo res Conradini conatib.uidebaf maximos allatura, qd* Gibellinos ducefolito carentes^ côftabatillûin domina impcratoreinqiadmifluros. Quare qtF alias Leo tertiusMagnî Carolam primûimp.creaturusfacereaufusfuerat:CIemensquocppont.uacantisimpc n'j cura afiumpfitiÔC hune Carola regëfun in Hetruria uicarininftituitiamp;Trcxaliasad ma refcallS copias mittësPifanos 8i Senenfes partib.ftudentes Gibellinis bello iufljtif fie ripoftètacerrimoagitari:h3ccq?manus militûquos oês Gallos fuiflèconfiât perpetuo itinercFlorcntiâ pettjnquô Si Guelfos oês de Hetruria auxiliares copias cotraberecu-rauerat raarcfcallus.Da tn Guelfi apud Florentiâ cogunt,GibclIini ad retenta agri Flo rentini fancftillar5„px{malt;^ caftella é Pifis aduolant.Bellût^ inde in Horêtinû agrfi ciêt acerrimû.ut deftinatS in Senefes expeditionê primä,marefcallus fub ultimac cohortis rc

LIBER OCTAV VS.

A gi» aduenturn in Sanlt;5li1arQ ducere fit coadus,prarl jacß ad illud crebra fuerunt comifla, odio partium fupra utres hoftilcm haurirc fanguinê adnitentibus. SuccubuerSt karnen numero pauciores Gibellini male à Pifano adiuti, Guelfus tn eos pene omes, quotibi funtfuperati pracfcrtim nobiles defaeuit,cuiminus poftca negociu fuit poflèfla in agro Florentino caftella de Gibellinis redpere,in quibus diuerfa,óf narijs alt;fia ‘^iebus caïdes haudquaquâ minor qua unius diei Sandilarü eft cômifià.Habita uero de Gibellinis uidoria Guelfos inter fe Florentinos ad feditfonê ea quæ cû Gibellinis erat, periculofiorem perduxcrat,quam ægre Marefcallus potuit ledare. Ad prarda enim do^ omni6,qui Gibellino notarent nomine,difcurfum eft,quorü nonnullt Florentiç btitabât.amp;dumunufquifqjadlibidinêrapifjCertaminaadmeliora preciofîora^fiierc. ^otiorqj in Campania erat,qui uiribus præualebanmultis /am occifis, plurim/s uuincra bellû in Guelfis ciuilc breui futuru apparuit,quod armis fedatum Marefcallus in hûc g fiiaxime modum fuftulincreati nanqj funt c/ues duodecim,quib.Guclfarum partis cap/ taneis fuit appellatio.Hiscj poteftas attributa, fine prouocatione omnium maxima, ut 9“*cquid facerent,iuberent,decerncrent,facrofan(fi3/nFk)rentinohabcref:manfitcçin ætatê uf(ÿ noftrâ ea poteftas,cenforia tn magis, luris ad qd* creata fuerat diftributi ua, 9^ dues aliquando non ullam ob aliam rem, quia Gueln uiderent,pro hoftibus qut* ^am habit/, quids dign/tate,âf reipublicæadminiftrat/onepriuat/ funt.TumuItu in hûc ’’lodumfedato defttnatam pridem in Senenfes expeditionê Marefcallus/nqt.Excurfio J^ibuscçIatefadisagerSenenfispbpulationib.incendijscjfœdatuseft.Pcr/tus tnauxi-lium Pifanus tune primû Gibellinos Florentia extorres fimul amp;nbsp;Senenfes côfouere per ftxitæorum enim trium populorum copiât in unum coniungendac cxerc/rû Bon/tij cô^ re,quod oppidum Senas inter amp;nbsp;Florcntiam medium natura loci mun/t/fïîmû erat •’’’peratoris partibus cupientifiimS.Eocp ftatim indinata eft omis Hetrufei belli moles, 9'iodMarcfcallusFlorentinofeagro/nirodudiueritus,/nucreduxitexerc/tû,d/utçBo nitiutn hinc à fegqs Guelfistç copijs oppugnatum,inde à foctjs bcllo Gibell/n/s defen-cft.Et Conrad/ni aduentus in Italiâ fama increbrefcebat.quamobre Carolus ex ont Siliciæ regno c/tra ultrat^ fretum præter^ unica urbe Nuceriapot/tus, fœdera S ara-flt;nis illâ tenentibus conceffit,per quae tributo grauiore imperato fuis legibus amp;nbsp;mori-bus uiuerefuntpermiftî.EtRoma V/tcrbiûpetenSjijs quac tempus poftulabat eSpon-jjnee côftitut/s in caftra Bonit/ana fè contulit. Angebantur eo tempore Clemens ponti Carolus rex curis,fcd multo oportuiflètjfi omn/a refc/ftènt/ncSbêt/a, leuiorib.

P'ncaliqua altius repeterelibet, à cardinal/ Arragone reru eius têpor/s, quib./nterfo/f ’ffiptorecertiustradita,^ ut Guilelm/ Remenfismonachi Ptolemp/cj Lucenfis atq? e-tjani Villan/ c/u/sFIorent/n/fcr/pta cenfuer/m im/tanda.HenricusFreder/cuscßab AI BnfoeorS fratre ulterior/s H/fpan/ç, Caftella appellant,rege ,pfug/,d/uerfas fîcut often «iniuspet/erunt regiones,/d maxime adnixi,utaliquos in fratrereges aut populos cóci •'fnt hoftes.Fredericusc^in Africa ad Saracenos,Henricus ad regê FrScia: fe cótulit.Rc' Staut FrSciae affinitatê,qua tribus i'pfe fratrib.pariter /uneftus erat,ad pacificationê prac ftndcnte,Henricus in Angliâ tra/ecit,nec fatis potuit cotendentê de imperio cü Alfon fratre Cornubiæ duce,ad conatus illi propofitos incitarc. Hinc Germania petqt, ubi '-ontadinü é forore Cóftantia pronepo tem fuo confentaneu defiderio repperit, cóft/tu eft inter eos clandeftinefœdus,utrebus ad machinationê,guam Henr/cus adolc 'ftti faepcnumero uerb/s depinxit,ÓC quat infra à nobis defcribent,ord/ne inchoat/s Co djhnus in Italiâ cû exercitu aduolaret. Veniës uero e' Genua Pifas Henricus, Pifanos iri 'oftitutâ c3 Conradino machinat/onê facile traxit,amp; inde V/terbiü ad pontificc tan^ à quot;atris fuperb/a atep ambitione profugus,ac omnino errabundus fe cotulit, magnaqi cu Omnibus largitione ufus,eo ufqp libcralitatis Si munificentiae eft progreflus, ut pótificê 9^0^ data mutui nomine pecunia,fibi obnoxiü reddider/t.Qua fretus largitioe diieor-OttSc ctiämagis folito ciuitatê Romana reddidit pariter in fuaftudia defideriac^ prod/ oem,adeoutdiflRrauIanti concupitû /Hi fenator/ûobtulerint magiftrat3.Idtç quû fatis habuitcÔftitutû,reuerfus V/terbiû pontifie/ eanarrau/c uerborum ümulatione, utuitâ ®Pud Romanos proteruos efferatos^ hom/ncs ducendâ prorfus abom/nar/ ac omnino •pernerc uideret. Carolus interca Viterbiû ueniens Henricô fibi affinê,fîcut QC Franco-

D d z runf

DECADIS SEC VN DAB

rum regi homtnê à fortuaa afilidS amiciffimc cofolatus eft,autorlt;^ apud pont, fuit utW E tubanti in omniaq? prolap fur» quaccncp primo fc offener periculaurbi Romac is praen-fcret,regia ortus ilnpc uir magnanimus,^ aliéna no indigens pecuni* rem Ivomanâul dcret in meliora pads amp;nbsp;quieris ftiidia redarflurus. Vno igic Atcÿ code temporeHcnn' eus Romanü accepit fcnaiû,Â^Carolus in Boniriana.ut diximus,caftra fc c5tuli£,fccii^ quâtos maximos potuit recipiendo oppido apparatus,qui oês redditi funt inanes,ut ic dendo famecßoppidanos domâdo uidloria illû oportuent expcóiare.Hcnricus interca, euiiacfia cnèntmaehinationis fundamêta.Coradinuut^jperaretadmonuit.Pifanirppa riter ab eo admoniti clafiem triremtû tiigin£a,quS in belli Venetoru aduerfusGenuêfes focietateparatahabcbâtjcduxerût.Ineâqjè portuRomanorcceptuseftCapitiusqui-dâ Neapolitanus in regno Sicilië citra fretu gi atiofus.Hcrid côliliorS micbinationis^ omnino cofcius:quo impcrante trircmiû gubernatores,ut erant Pifis à maglftratâî.iulfi çô tota dalle ad Africaclittoranauigarût, aiTuitq} promptus audito de Capitq aduenW Fredericus fenatoris germanus, SC Saracents mercede condudis ma^a manu nauiglo p impoGcis ad Sicilia; lictora nauigatü eft.Fredericus aût quocûcy accefiir, Conradininc-pons ticulü prre fe tulit,que breui affuturu omnib.affirmabat: 6C iâ Conradiniis Verong crat.qui Carola audicns magnu in Hetruriàcxercitû habere,dubius quid ^erci ties defedic menlcs.Pcr qd* têpus maxima copiarS pars Germania cdudaru, Tyraiii comité defertord ciufmodi principe fe fac{ente,in patriâ eft reuerfa.Pcr^ id répons Carolua Bonitio,dedicione ab oppidanis fada potitus,in Pifanos duxiCjSC populationibus ince dqstç late comiftls caftella aliquot expugnata diripuit.turresrp Pifanu cómuntêtes por tû,dirutas folo çquauit:indedudâ eft in Mutronium,quä arccmunitifliniâingenioma gis^uirib.captârexdeditilïîmisfibiLucenftb.polïïdendâcôcelîitjmaiorajjfedo.ac potius quaccûqj uoluifîct in Hetruria gcfturus,nifi uarfæ eS amp;nbsp;quidê malat nuntiationes adregnifuicuftodiSrcuocaflent.FredericusnâcpomipenéSiciiia,Panormo,Syracufi^ amp;nbsp;Meflana duntaxat exccptis,,p Conradino poiitus eranSC Saraceni,fpreto fœdere co Üituto,qu^cScÿ Luceriâ adiacent,cxcurfionib.latrodnt,'slt;^ jnfeftabât,quib.inciditinco û tnodis reginac mors apud Neapolim fubfcquuta.Eâcj reginä dû funere fumpruofim' mo Neapolitani ornare curât,Capitius Pifana uedus clallê Conradini nomen in portu Neapolitano clamabat. Inde maritimâ regni orâ cireSueeftus, ptêtatos plerifcj locispo pulos in reru nouaru motus cocire ccEpit.Q,uâprimû ueroCarolûmoucrc,ut in regnum (êrecipereteftcôlpe(fiû,Sencfesomniuprimi,poftPilani,indefen3torCôradinanûcî)S ad iter ineundu epiftolisi^ impulcrunt,g Veronamouês,Papiâ fe côtulif,ubi æmultos moratus eft dies.Nâ prxter Veronêfes Papienfes Lôbardi oês Carolo cupiebât.Inde adnitcntib.deducêtibuscp Papicnfib.ad CarretcnftûLiguriæ oppida eft delatus.qué Pifani clafle exceptû Pifaslxtiftimi detulerunt. Addideruntfe Côradini copijsLobar-aiæ Gibellini parua miiiiu manus,q exercitus in Lucêfem agrS expofitus maiorc odio fle furore,^ quâtitate ftt crédita,uaftitatê ubicp SCincendia comint.Agrû uero Fîoréti nû uaftarc aggrcfliis, à Marefcallo 4)hibitus eft,quem Carolus cû folitis copîjs dimtfcrat Florentinis ÔC Aretinis præfidio affuturû. Carolus interea per agrS SabinQ Câpanumep jq in Apuliâ deIatus,Nuceriâ obfedit oppugnaUittçtâC quûpotiri uirib.nequiuiiTef, caftel Iis in circuitu ad oês uiarû exitus excitatis genre barbarâ,ne erSpcrepolîet.claufitjUt eo ru côfpetftu liber Coradino aduenicti poflèt occurrere:prgftdia quoq? Mcffànijs.ôi.' alîjs in Sicilia de fide perfiftêtîb.aduerfus Frederica immifinÔC Corad.interea marefcalloa-pud Aretiû côgrefius cft,ubi falt;fta in Guelfis illû comitâtib.ac Gallico militeingenti cg dcjmarelcallus quotp fuis copqs oinino fuperatis occubuit. Côfluxerût p id reports ad Côradinû,a!iJàLôbardis Româdiolisqj Hetrufeis Gibellini maior militummanusca quâGcrmani3iscduxerat,Lôbardis($Româdiolaiterfaciêtib.6CipGsRomâdiolisGni doFerctranusparriû.pfequuîor Gibeliinarûacerrimusfeieab Vrbinoducftorê addiç. Nec fuit tûc dubiû.quin fi morâ ibi uel paruâ fecilîèt Côrad. Aretio prima,poft oini He truria fuerit potiturus.Sed trahebat ipfum fenatorHèricus q animorûin citeriori Italica regni parte à Gallis ad Côradtnûinchoates in Sicilia motus habens explorâtes,illû,p-perare ad ccrtâ,ut apparebat, uitftoriâ anhdabat. Itacf Conrad, ea potirus apud Arenû uidoria,Senas dcftcxit,ubi ah^t moratus eft dies.lnde reôà in Viterbiêfes câpos quar-

tisca-

LIBER O C T A V V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^17

A Hscâflris fe cStulit,nihil ucritus praefente infpicientcmqj potifîcem IacJere,quê paterna ntuero Guilelmus atâ opinionêeôiri ^onradini ncgocio côfirmaiîe,qui fpirituutuidet propheticocotraacomnes opinabâ tur,adolefcentem tanto comitatS excrcitu prædixit tanquâ uicflimam ad exterminiâ cç

dcduci.Propinquanti Romæ Conradino fenator Henricus pompa educens imgt; pcratoribus introducendis adhiberi foiitâjillû ad pontêMiluifl excepit.ScletSfcç ex om fiiordine amp;nbsp;dignitate primores quicp Romani Conradinû circûfufi in equo fedentêpe-dibus funt fecuti,Ô£^ præcedens ac fubfequens longo amp;nbsp;copofito agmine populus in Ca pitoliûufcpdeduxit.Côduxeratuero Hcnricus fenatormercede Hiipanos cohorte ar-•’lis equis(^ infirucflifîlmam,pecunijs abunde datis,'ecclefîarS urbis direptione contra-^is,Romanic^ partim à magiftratib.iunî,quos fenator eadem adiuuitpecunia, partim *pc dudi prædaein Conradini caftra côfluxerant,ôi barones urbis nonnulli, capitaneos tune appellabâtjftudio partis fecoiunxerâtfenatori.Moturi iiac^cStâto excrcitu Con tadinusô^fenator Guidonê FeretranSattributis inpræfidiû coptjsRomaeamp;capitohj cuftodêreliquerunt.Erat uero animus CafinS petere,amp; eauia agmen præcedere impe-tatû.SedabexpIoratorib.nunciatS eft Carols præfentê curanteq? faltS oblinerecoprjs j^paguliscç munitS.Quamobrêiudicantib.RomaniSjidtç fibi affiimentib.oneris,exTy Durtino in olim EquicolorS.nunc Tallocott) montes, ÔC inde in MarforS câpeftria per-uenit exercitus.QuScß dextero lacu Fucino ad ueteres aquædudius aqua olim Martia Rontâ perducenda excitatos.qui ÔC nunc quoc^ uifunt,dult;fl3 eflèt, agmine duces qua-dratoincedereinchoarunt,qd* Carols in propinquis agerenunciabât frequêtiflîmi ex ploratores.Câpi funt,Palentinos appellat,hinc lacu Fucino,hinc montib.circundati al-tgt;ffîmis,quacj finiunt eâpi,collis excipit ab opptdo Alba decê ^jdudîus ftadijs,cuius ob uallis concaua mille paffuS ambitu ita claudit,ut à Palentinis campis in earn profe JJ ’îîus undiq; adimat.QiiS itaep Conradinus quatuor milia paflus in hos patentes procef fiflèt câpos,Carolus decimo inde ftadio ad côcauæ uallis fauces prim5 fuorSacië often tauit.Erant Caroli copiaeCoradini exercitu multitudine inferiores,idlt;^ hoftinotiffîmS tlTenô ignorabaf.Nanlt;^ copias eS côftabat Meffànenfib.à Frederico obfeflîsjôf diuer-lîs regni urbib.à Capitio,Pifanatj clàfle tentatis præfidio immifi ffe, quS certius feirêt o-Wncs.quantSidëapud ArretiS amifèrat equitatS.Quare Carols paucitas ipfa ufendum «fleaftu ôi prudentia admonuit. Alardus illi cornes erat Neapolitanus.qui ætatê à pucri haad fenium ufcp in militia egerat.Is fub Germants regibus militare folitus, facile dixit foremaiorcs multo i}s,quas Conradinus ex diuerfarS gentiS colluuione côtraxerit, copias delere,fi modo loci,que infederât,opportunitateomni3 maxima Carolus utifeiar. Copias ein,inquit,has oês ft in campos dcducis, furor Theutonicus à iuuenili ducts arbore,amp; ignararerS multitudineimpulfus illico confîcict,paritercç amp;nbsp;celerius fiet ft par-*c ucl maxima obieccris.Sed ftnt tibi in hoc mods ualliscpreceflii meliores quiq^in ftibft J. ^ijscollocati,quos quS in hoftênoftrorSfpolialegentêfugientibusqinfequendis diflï patSitnmittes,ui(ftor^culdubio é uido euades.Struentem actes ConradinS ferunt Hi-^panis Italicistç in fronte locatis Germanos fibi équités tria milia cS fignis in fubfidiaria' aderettnuifle,Henrico fenatore nullt obligato ordini,ut omnia prouidens, difponêsq^ laborandb.fubueniret.explicuitueroextenditcyparentib.his câpisutranqiacicm Con tadinus,Carolus aSt tanqua fpe uitftoriæ ôfcôfidentia fretus,prima fuorS acie ftadijs cir citer decern in câpos prodire iufia.quicqd erat fibi roboris ex Alardi cofilio tn ualle co-caua poft collem co tinuit in infidq s: ipfe gregarij militis fagulo cotedus in tumulo fub “ititjunde pugnantes locatosq; in fubfidiaria acie pariter^pipedaret. Marefcallus inde fuus regio confpicuus ornamento,fa(ftæ ab hoftib.pugnandi copiæ obuius proceffît,a-^coq militS Caroli paucitatem Marefcalli iuuit peritia,ut tribus cótinenter horispar ce ^«iparfanguinis effufio utrinq fuerit,nec fatis apparebat cui eius uitftoria prçltj çeflu-*aeiret,quin Marefcallus dShoftilefiniflrS cornu audêtcrurget,locum iènfimmutauit, quoillos relidisordtnib.diifipatos facilius côficerctzquShoftisfolitocôglobatiorin •llô q rex Càrolus elle credebat,prout etiâ ipfe Caroli militia efle credebat, delatus eft.

* antatj foit Hiipanorum amp;nbsp;ItalicorS Conradini ex;erdtus tune fada impreflio,ut glo-Blondus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D d kus=

318 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÖECADIS SECVNDAB

bus cum Marefcallo pugnans fralt;fïus fucritjipfe uero cum cquo ^ftrafus/acücrftcScüt è catus.Tuilc Cubitus QC undicp cóConus clamor auditus eft,uilt;4os Gallos Carols ceddtf-fe:ad qàâ uocem Caroli copias in fugâ côucrfas Conradini excrcitus partim ccpit: paP tim fugictcs infccutus eft,nccullus iam ordo,nulla in urroq? exercitucrat acierualarSfÿ ftruôura.Id quS Romani cquitcs afpexiflênt,Conradino cû fignis S£pucrorä,debiliücß multitudine deftituto,ad prædam 6C ipfi quaquauerfum curfu effufifumo diiïipatifunt, T une Carolus Alardo memorante inOdtjs crûpens magna jjcella in Conradinum Cerf, obuios quofq; fternit, ac diiTîpat : Conradinus ecôtra côjftipatû ad integra Caroli Ggna cuneûinfcferril5go,plpicicnsinteruallo,obflupcfaelus,quidnâid effet, un de bate uis, unde hic nouus hoff is inrcrrogat.fitq; illico patêiib.in câpis fubita mirabiliscp mutatio, multis captiui afleruabänt euffodes fuos in off entationê gloriae adducentib. Conrad! nus interim Si Auffriae dux adolefccntes,aftate fient infortunio pares,figna, ubi toto præltj têporcfuerant,relinquentes feccffcrunt.Efftf locus in quo eedefia extat Canda Maria inde de uidoriaappcllata.Anxq inde,âf gdineafugaagcrctanimispplexi.prin r cipes agafonis cuculionecôtctffi per deuialatitarunt.Henricufenatorê affirmât Arago cardinalis,deducentib.per notifirmâregioncRomanisincolumcmcuafilîe,quêPtole' .lt;næus,Guilelmustp,amp; Villanus feribunt de fuga apud Reateretraeffum inCarolit^ pogt; teffatê faô:um,diè in carcere obîjffc.De Côradino Auffrinotf duce apud tresprçdtâoi feriptores cum cardihali couenit cos apud Aff urâ die ab accepta clade odtauo recogni* ,tos ad Carolum fuifle pcrdu(ffos,i^s illc publico iudicio interfici iuffèrit : fed perdudotf de fuga Româ perueniffè,fiC àffudiofis Guelfarum partium repulfoSjColusinterprardi* tffos Villanus (acit:q Si alterum per errorcRomanûdicit fuifle uirû pecunia corruptSj à quo ipfi adolefcentes in uinculis ad Carols fint perduói,quum pifeatorê fuifleaffèraC cardinalis,quêingentipromiffàmercedeadoIeCcentes quoœprecib.cuicerunt,utpiCca toria eos feapha in Senenfis Pifani'ue agri littora pduccret : ôi quû pecunia carens Con radinus annuls in pignus dcdiflct,nautâ per firaulationem comeatus infeaphâ deferen . ;di ad j)xima delatS caff clla,pcritiores fuæ patriçannuli ualorem interrogatos,gd agcrc Ü fpopondiflTet cdocuifle,eum(ç multa fubinde locutS de adolefcentiS facie liberali amp;nbsp;foï dido indumentOjfufpicioncm audientib.inicciffe ConradinS eflè,quem inter carforû ca dauera nô inuentS fama effet Carols maxima diligentia pcrquiri facere. Ab histf oppi-’ danis,qcS pifcatoreiucr/nt,aflètitcardinalfs,infcliciflîmos adolefcentes fuiflecaptos« IllorSqinpotcftatem Caroli dehoftiliexercitufunt fa (ffi,âfcaCor3numer0nullusfcri bit:amp;: qcF ab corn aliquib.uaric eff traditS,côffat nobis prælium hoc quintokalendasfc ptembris duodefeptuagcfimo,ôf duodecies centeno falutis anno fuiffcgcftS.Ccrtapö W-cdxviif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plenaqj uiôoria Carolusfuas copias pené ocs in regnicitra ultraej regionesdirtifi

’ fit,àquib.maximo!aborc,maximiscjpopulor3ftragib.etiâpoftquâindedîtionêacccgt; ptifuerâtfa(ffis,rciedlif3thincCapit!us,indcFredericus,ocs«^urbes,omiaoppidautro bic^,praeter Luceriâ Carolo paruerüt, Ipfe exaeff a iam hyeme Romä accedens,benigne à populo introduôuSjOblatS deniep fenatorium munus adminiffrâdû accepit. VndeÔ^ ; » fluôuâtes uartjs ficut pridem motib.Hctruriae res côponere eff aggreffus, ea praefertim “ tationcqcPClcmentem pôtificemfan(fluccrteuirum,»grenouerat ferre cômiflâsinrc gni populos crudelitates. Vnde ab immutato in feillius animo aliquid incomodi expagt; uefeebat-Primi uero omniû Senenfes MarefcallS paucis fociatS militib.uia, ut Carolus luflèratjtendentem Arretina accerfitu pro magiffratu regias gerente uices admiferuntî quo curante Senenfes inter Si Florentinos pax acquis fœderib.côffituta cff.Molientcinquot; intérim multa in Pifanos Carols quart! Clementis Romani pôtificismors,amp; fubfecuta cardinaliS in fucceflbre deligendo difeordia retardauit.Quanqua eum Ludouici ftatns fui côfobrini Francorum regis deftinata expeditio haud quaquâ minus, pohtifîcatus Romani uacatio à rebus Hetruriæ,dC omis Italiæ dirigendis auertiffè uidet. Ludouicus nanqr nô deterritus laborS periculorSq; memoria, quib.in Aegypto apud Damiatâfue ratagitatus,nouâinbarbaros infidèles expeditionem prideminire decreuerat, ad quâ Albanenfis cardinalis à pôtificeClemcnte fedis apoff olicæ legatus fuerat deftinatus.E-ratlt;^ magnanimo régi animus maiora aggredi,^ quae oës ad eâ diem principes intenta. uerâ t ChriffianijSaracenos em Africâ incolêtes,quod fatff ufacilliinû apparebat, prius

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doraatc

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H I E R O C T A V V S,

A Homare icçôBcere, in Afiam fe coferret. Quum itaqt audiflet Ludouicus Carolum ^■«oria potitû efte,illû iraterna requifiuit coftdentia, ut fuam in deu tantae uieftoriar au-Woftcnfurusanimigratitudinêjin eandêSf ipfe expeditionê copias,tormêta,cornea iiKjcôferret.Dilt;ftacp eftad coueniendû ijs qui Gallijs Hifpanijscp moüerent, Maffiliac falendaró Martij dics^Cótinuaucrat interea Viterbij cardinaliü in pont.eledione con Jctio,quac ctiS omne HetruriS in motus cótétionescj, ÓC folita pridê diftidia cociuerat^ ^âôononiêics Pifanis incêtoribus adiutoribusqj côfluêtes undiqi perditos in magna pwiculoiàmc^ manu armaucrant. Et Senêfes Colle oppidS ad Elfte amnis fupremS ca-putopulcntifsimQobfidêteSjincômodûàFlorentinisaccepcrSt.Accedêsc^iratpinHc Carolus Collêfi Bonitianaqjre copofita en Pifanis qùoq; prudêti côfilio trâiègit: fotra cm ac oês praefertim Florêtini fuerât opînati,at(Ç e riâ precibus côtendcrant,pacc ^boncftiflîmSdcdiuqd'quidênullaeumrationemagisfcciflecôftatj^quia nauigio fllûinexpeditionê barbaries ôi magno amp;nbsp;paratiffimo adiuucrût : nec rn maiore danda ® Pifanispace prudêtia rex,^ leuitate atep impietate in re Bonitfana ufus eft.nâ» ut Flo-tctinisapplauderetgratificareturlt;ç PifanâdSnantibuspacêjBonicijoppididcltruôiô' •icillis uêdiditjQ altern poftea oppidû loge priori populo opibusrç impar ad collis in 4 : nbsp;nbsp;prius fuerat,radices infîmas acdificarunt.quale nunc exftarc uidemus. Soluentê Maffi-

«aLudouicSjUt in Africa traijceret.rrcs filtj adoleicêtes, rex quoep Nauarræ,Theobal-comes,paritcr(^ apoftolicû legatû multi ex Frâciac regno prælati in expc oitionc cupientifllme funt fequuti. Vfi(^ profpera nauigatione ^jceres, ad Carthaginis ®bn»,nuncTunetis portû mêle Martio peruenere. Faêli ucro erStà gête barbara ad refl 'fttiâtnaximi apparatus,amp; populi ad ea littora côfluxerât infiniti, quibus fummo cona lutefiftentibus diffieiliorChriftianis opinione fuitcxcenfio.Tâdêportudiutina obfi-^ione potiti,Tunes Chriftiani terra maricj obfederunt. Falt;ftæ funt æftatc iâ media fre-WtesinmcditerraneaexcuriîoneSjUtadHipponêtercpquatercp perueneritpopülâ-tio.Perluliû interea mêfcm caumata folito ctiâ maiora fub mitiore alita eoelo gêtê Gai ^’cîlâguoribus primûafFecere, qin apertâ ilico peftiicntiâ eruperût, editaep iâ â morbi ^ÇWitiainmuItitudinê clade,primus in uiris principibus loânes Ludouiciregis filius Ni [ cornes interijt:ill5pauîopoftfequutuseftcardirtalislegatus,etÂuguftoiâmê ftinfinê,pdiuiLudouicusipfereximmatura tâtisgeredisrebus mortelùbtraduseft, ^iureaordineinFrâcorûrcgê Philippus filius eftfuftcdus. Ad idt^ Carolus Siciliæ ^fx,côpofita,utdiximus,re Hcfrufca,amp; Rufo Anguillariac comité præfcdo omnis He inftituto cû magna claftèin eaftra peruenit, 4 confulcntc SC flagitâtibus barbari» pwcftdata,cuius fuere c5ditiones,ut captiuis utrintÿ liberatis, Tunetis rex folêni gëgt; Jjt «note tributû quotânis Carolo régi foluere ipoderet, libcrûq? fimili fpôfione faeeret , nbsp;nbsp;^briftianisin fuo diuerfaturis regno fidem Chrifti dei priuatim amp;nbsp;publice laudibusad-

bortationibuscÿ ad Saracenos faêîis extollere.Eâ claffèm,cas copias in Siciliâ reduêlu-

”^s,pai-s tn eorü maxima portn Drepant funt ingf clIi.Quibus in excêuóe prima omniS ^rafuit euitäda côtagione, gêtcs in plurima admifias oppida di(ïipare,nec adco ^ïfuic

»gctia (jn rex Nauarre,8lt;Câpaniæ comes apd* Drepanû interieri nt.Quâobrc Philip Ç’^sCarolusrj intStioe (ua,6Comni5 opinioe cclerius inkaliâ nauigarût,in Cêtûcclkn*

ciuitatis ueteris portû delati Viterbiû ucncrc.ubi cardinales elle nouerât in pôtifi ^‘sclediôc faciêda,Qcatô^ antea diflidêtcs.Euicitlt;$ regû exhortatio atc^ inftâtia,ut inlt;

côclaue patres in Theobaldû côuenerint Placêrinû Leodienfem archidiaconê irt ^fiatScagêtê.Qijo cm tcporcLudouicus rexFrâcorû,ficut oftêdimus,MaGIiafoluit, Wedoardus Henrici regis Angliç filius,qd‘ cS pr0ido coßituerat Ludouico,cö ingêti ^aue ex Anglia ^jfedlus, nauigauic in Afi'S tâdiu expediaturus, quouCep Ludouicus re •'w2cana,utipcrabat,j)(pcre gefia, uióiorê eo exercitS trSfportafiet Tbeobaldus ita«^ têChriftianâ animo âf tota mere deuotus apud PtölcmaidSagcbat,c«hincapd' Vi-’^biuin pôt.dcleôus,inde ex Hedoardi cafii ingêti moeftitia eft afFe(ftus. Arlacida qdS

9*^docuimus inftituto iS multis apd* Hedoardu fe infinuauerat blâditqs atq? ar-^D.utillûregiôis geftorûcp in ea pitifîîrrtû familiari côfuetudine in collo^û faepe admit ^tet.Ea fretus occafiôeuirimmanispreIio,qd’uefteocculrauerat,Hedoardûin cubica

tfino cofodit mjinere,qu2 Ôicôfediirusfuir,nift gualidus iuuenis c0ptlt;ffsficart|

Dd 4 dexte*

dcxterî tâdi'u ab t diu cotinui'flet,quoufcß accurrêtes damore QC ftrcpttuexauditöfemii Ë li no repulcrüt magis Arfaddä,^ fœde laceratu cubiculo extraxerSt, Cöualuit tn Hcf' bardus,6(f l^heobaldu ad potificatus obcunda munera uenturu dato nauigfo, 2ddids(f in fo CI c täte, qui fecü in expcditione étant,pr«elatis abundeiuuit.Sitnile etiä per cofdent fermé dies Viterbij facinus inopinato cafti accidit. Venerat ad pôtificêHenricusado* lefcens Ricardi régis Cotnubiae olim comitis tune defundi filius,multa paterni olim rc gni négocia apud fed? apoftolicâ tradaturus.Dumqj nouû creari pôtifieem anxiusex* pedat,Guido Motefortis amp;^ipfe adolefcens cQ Ludouico FrancorSregeeodêfecofti'' lit:forte accidit utruncß ad rediuinä fandi Laurentrj ecclefîâ, quae Viterbîj eft eadê bora petere,alterfj alterû adefTe ignorabat. Sed Guido pofterior ingreflus colpc* dû remotiore loco liberali ac regia potius facie adolefcentê caterua famulatusftipat^ quodâ ex fuis indicante Ricardi filiû eflè didicitjd quo Simon pater in Anglia pet dom fueratinterfedusjiiullacß loci tentus reucrentiaj'neautûaggreflusintcrfecit.Equiiibus inde fuis,amp; pariter Philippi regis deducentibus ad Rufum Hetruriae præfcdûinc^u» mis petuenit. Pôtificis declaratione fada, Âf oratoribus ad eû Syria accerfendû mims» reges diucrfi,Philippus Francia uerfus iter ingrelTuSj Carolus Româ, âf inde ApuHa”' pctqtjCÔtirtUauirt^ Luceriacobfidionê paulo ante per legatos inchoatâ. Quo tempore copia? ex Africa funt tedudaf, duraq? SC pertinax hinc oppugnatio, inderefiftetia fuir» qcfomni alia liber cura reXpotentifïimus omnia adhibuittormcntorûmachinarumtj genera,ÀT prgter Saracenos falute OC mifericordiâ à chriftianilïîmo rege defperâtes.per fugte perditicapitedânatiquotquotpraE;tcritaregnihabucrantdifturbia,in id afylu diu antca tutiflimû fe receperant.Quare ut fuorû parceret fanguini Ôfcçdibus rex plus» oblata à Saracenis deditionem ea accepit cûditione,ut perfugis perdttistÿ chriftiànino minis quotquot inerant dcditis,illi duplicatû penfuri tributû,urbê in magiftratuûregni obedicn tia retinerent.Per qd* tempus Theobaldû pontifie? ad Sypontinû, nôuf ur* bis ManfrcdoniæportûucnifleCaroloCapute agent! nunciatSefi, queillefummacX' ceprû ueneratione Ceperanum ufcj deduxit, ^greflusqj per Marfos Ôf Sabinos Theo-baldus Viterbiû petuenit,ubi réitcrata,aC fi tioua fieret,à collegio c réatiônc fua deman data pôhficatuS dignitatêamp;fimUl Gregottj decimi llomcaccipiens inuetUs cft.Pbibp' pus FrancofQ rex interea Cremo'nâ cum peruenifièt,opê Hierofolymte rebus^tltiam in Africa nequiuerat,alia ibi uia afferreadnitebaf.Côtinuauerânt ad id ufcp têporis Vene ti ôi Genuenfes bellû pridê,ficut oftêdimus, apud Ptolcmaidâ inchoatû, dequoaliqua Anno pi, tepeteread hoctêpusperducentiaducimusnecefiarium. Adannûtertiûfexâgefimunt M.tc./x«/. duödeciestß centenum Raincrio Zeno duce Veneti quinq; ÔC quinquaginta triremes àd Siciliæ oram miferunt,quæ clalïîs Genuenfi.ut fperauerant,nô inuenta,in Afiam na uigauitjCafuqi apud Tyrum obuia Genuenfium nauis cetea eft expugnata. Portû dein' de Venetus eadêqUanauim ceperatîæticiairtgrefiuSjTyroutpotircf adnixusfft,aügt; xiltjs ad expugnation? terreftribus Ptolemaida ôt' Accone accei fifis,Ccffit tn conaws inanis.Quæfitâ intérim reddendi incÔmodi uic? Genuenfis inuenit, qui nauim oncia' riâ.tardastÿ dec? Venctijs foluturas, quo in Afiam mercimonia deferrêt certiorfadus, H triremes fedecim ad Gulphi fauces curauit poft fcopulû in infidqsexpedarc.Sed moni ti ab explotatoribus Veneti expofitis in littUs mefcimohtjs ab Epirotis protedi,naucs uacuas amifere, Tertio abinde anno claflis V eneta quatuor ôi uiginti triremiû, tribus GenUenfiû triremiû, quarû prçfeéîus erat Lanfrancus Borbonius,apud Lilybeû fortui tu obuia eas cepit.Quod quû Genua eft petlatû,edu(flaaduolauitduodetrigintarriregt; miû claftisjquf perquifitâ accuratiftime Venetâ ad Drepaniportû repperit,côfliâustj habitus eft acerrimus,in quo maximû GenuenfisRespu.accepirincômOdû.Nanqs tribus ex fuis trircmibus in prælio cremaiis,cpterae oês praelio fuperatæ ütrinqt crudelifH-' mô fueruntcaptte.Quæ clades accepta à Genuenfi cflFecit,ut Michael Palæologusillî-us focietate fpreta inducias cS Venetis côftituerit qUinquennales»Eodemq? anno frire mes Genuefiû uiginti qntj Admirbato ac præfedo Auria, Venetis tnginra apud Mo-thonû côcurfurae quû uiderent,retroceftit Genuenfis,amp; naui onetaria mercibus Vene toru magni ualoris plena apUd Eutipu expugnata potiti funt.Ead?q» Genuenfium c hf fis orâ Cretae circûue(fta,Caneâ illiUs infulæ oppidû cepit,ipoliacumt^ penitus diripuitt - ...... * • Ëxortüfi

LIBER DECIMVS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Zt

A Exoftascß per id têpus Venetrjs tutnuîtusrempiwn diTcrimen addaxtt,dum crnmidti-plïcandi uedigalis molüuræ cura patres in cöfukatione detinet occupatos.clamor,pcr **rbc,poftpopulan's concurfusad palan'ScftfaóuSj^dicns^mpubHcüRatnerius dux popula uerbis mitigare aggreflus,ilt;ftu lapidis uiolarus eft, domosrp nobiliü nonnullas plebs din'puû.Tandê fedato tumultu,au(fîorcs quiq) incentoresS^ fcplebi duces often Jetant,in cculeQ funt appenfi. Vf ebat lunc Venetos accep tac fn naui oncraria amp;nbsp;caneç ruina cladis aliqua ukiftendae cura. Miferuntitat^ Ptokmafdä tres tn utginti triremes, ®ccafionc ibi aliqtiâ gerendærct expe(ftaturas,quac cafti Ptolemaidâ inter amp;nbsp;Tyrû duo •letriginta Genuenfiû obuiæ c5ftixcrunt,fecitlt;$ îoeorû cuicp fuorum propinquttas ani •rroSjCC in rerû diferimen utrinc^ audentius depugnatû eft. Inferior tn Genuêfis quinc^ rnremesamifitjparabantcß per fingulos dies hi præpotentes populi taîia uicifiîm infer-re damna,ut nuHo amplius Saraceno, nuîlo externo Siofte affligcndq,peftund3nda^ in g Afiarc Chriftiana opus efle uidcret.Quû CJemês quartus pont.Romanus utrunc^ po^ pulû pernuncios,â^ cpiftoîas monuit,ut belli inducijs côftitutis,oratores ad fe aefturos depace Viterbiû mitterenr.Id ipfum etiâ didos orarunt populos reges Franciæ Sfci liæjfuâ utriq? opê operamc^ jn pacts, quo fieret, conferuationêftabiJimcntSqj polliciti. weneruntqj Viterbiû oratores,ô^re aliquot mêfibus tradata nihil eft coclufutt». Fames fa têpeftateualida Venetias affligebat.frumcntatumt^ Apulia St Sicilia,ut colueuerat, abf(jclaftîs praefidioimportandi facultas Genuêfi belloadimebat. Oratos tScmagna ptecûinftantiaTaruifinos.Pâtauinos.FerrarienfeSjUtannonaiuuarêtjLaurctius Thea palus dux Rainerio Zeno defundo fuffedus, pecunia etiâ exceifiue,pnifflacmollire rrfguit.Noua itaep mari Adriatico nauigantibus tune primû uedigalia,3i: ut certiore dt ÇiuocabulOjfrena impofuitdex ein tunc fuperinde lata in hanc uiq? diem feruata eft,ut intra Hiftxû pbanatici ad Polâ promontoriS, dC Rauennatiû plagâ nauigantes ad uedi galfoluendû,mercesi^ ÔC onera, fimagiftratibus collibuiffètdeponendS, Venetiasiç

- fôferrcnt.Creatuscÿ magiftratus cû barchis attn'butis, ne l^i fiat fraus, die noducp u-tfiuf«j littoris plagas portustp perluftrat: quac ratio praeter Genuêfe bellQ Vcnetos im-pulit ut cû Pifanis Carolo régi apertis hoftibus fœdera in quinquennia renouarent.Fu* •t annus in quo Côradinû à Carolo fuperatû PhilippuQt régi Fraciae in Africa defundo Ludouico fuifle fufFedû oftendimus,quê 8C diximus Cremonâ appulfum utillimâ reb. AßxChriftianis operanauauiflè.Qui à Genuêfi,Veneto ôdPifanoprope pariter a Cre wonadiftâtibus uocatosoratoresdiu apudfehabuitjamp;Teiuscuraatqiprccibusinduciç •nquinquênium côftitutæ funcÊodê^ anno falutis unofeptuagefimo duodeciesq^ ce tenoBononiêfes magnaRomâdiolç parte dominio prementes claufam à Veneto Ro •nâdiolisP Adriaticum marenauigationê,uiadaperireconati funt. Parato eniuartjs figt; Wulationtbus exercitu cû Veneto per oratores egerunqut abrogata lege.cuftodibuscß amotis,priftinâ fibi Româdiolisq; nauigâdt Adriatico redderct liberta têtmouit pariter fûoratorc exercitus. Diuerfiuero hic Rauenaille Venetias petiere.SêièratdolûTheu polusdux,paricpfucratucrfutiaufus,nouêemeiustrircmcs ,pximûRauênç Primariû

ß Padi oftium ingreftg Bononiêiem exercitum marc inter ôiPadum,ut locum occuparet accekrarc uiderunnSC fubito praefidia duo,unum Bonontêfis ad Primarium, Venetus altern ad Sandalbertû fummis conatibus excitauerunt: duxitcç poft breui Tbeupolus dux terra Si mari copias,^ Bononiêfium opera impedirct.Côtinuatum uero eft bellum in tertia ferme' annum, ôê crebra cômittebant praclia, in quibus fæpe Bononiêfis fuperi oreuadebat-Quippe io cuius exercitu quadragenûm miilium copiât militarêt,amp;: erant waiori parte Româdioîi bellis tumuItibuscßinnutriti.Tädeunofuperatipraelioßono niêfcs,pacê ca acceperut coditione,ut fuo excifo ad Primarij oftium caftello,libera fibi quarundâreruedidio euftodi Padi oftioru Veneto linqueret.Anconitani aûtquû Bo noniefium exêplo Vcnctis bellü inferre no poftent, ad Gregoriû dccimû pôtifîrë Ro-manu querelas detuîei «nt,quibuspont.motus,marcâ Vcnctis hbcrûlinqui iuftirVe-neticß lunc minime patuefunt,ea nunctjs prætcnfa ad côtumaciam cxcuf3none,qcP An conitanimalediêîis mcdacijsqt.ÖL falfafoggeftioncufi,p3Cificem feduxiftent.Et per id temporisGregoriuspont.deftinatumtriennioante côcihum Lugdunefe acccfïurus Florcntiaitcrfecit. QuemCarolus Siciîiærex, SiipfiusFlorentiaeficut ÔC penéomnis Hctrurixfubuicariatus eeelefiat titulo dominus,cutnmagnaptincipuinhonoratorûi'p

uiroiutn

3XX

uî'rorûfocictatcdfduxit. AgenteFlorenti'ar ponn'ficê pulchcrrimam contemp!2tuur' bê ccpit,qua crat bonitatCjCompaffio illorS ex ciuibus quf malignis gêtis Sueuae tmpc ratorw opcn'bus ea urbecxiorres exulesçagebanr,amp;; Carolo regelt;nluâperdudo fen tenttl,tillsreducendis opera c5 prsefentibus dare eoepinà quibus duns renitcntibust^, tandê extorfit,ut fefe eius fidei dC ut dixerunt,difcrctioni pcrmi'tterent, fore fpôdcntcs, ut fuo cóftituta arbftn'o feruarentzomnibus paulo poft rediufbs, prim orum exipfisn'*! aliquot nepores Guclfarû partium magiftratui obfidum loco honefte per municipl’ liabendi à pontifice funt permiffi.ProfeÓus inde pont.pcrpctuo innere Lugdunn per^ uenitjubi attentiorein primis cura atq; diligentia de afferenda Htcrofolymae rebus ope eft aóS.Cótulit uero fc ad id côciliû Michael Palæologus Græcorû imperator,amp;unio ni orientalis ad occidentale ecclefiâ tredecima tnc cius gentis peierationi côfenfit,fecu ticp ills nônulli T artaræ gentis Scythicar proceres facro baptifmatis charaôerefuperfu fi Chrifiianos fe amp;nbsp;catholicos fore ^fefiî funt. Sed Si Rodulphus Haffiar cornes ah ele ôoribus Germants in Romanoru regê imperatorêtç deefaratus ea côditionc à Grego F rio pôfificein côcilio eftacceptus, utfeqnentt anno in Italiam pacificusueniês Roma ad corona inunôionemcp accipiendam fe conferret, exinde rebus Hierofolymæ qu3*gt; tâ poflêt maximam opem ferret. Florentini interea Guclfî quo primum teporcGrcgo/ riû pOntificê kalia exceflifle crediderunt,Gibellinos non qiiidem armis,fed uarijs affe Gôs territostÿ incômodis ÔC côminationibus ad fugam pepuleruntjhi's quos a pontifi' ce in obfides acceperant arôiore euftodia conferuatis.QiJod cum intellexit pont.utbi