Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell

Huybert van Buchell (1513-1599)

Meer informatie over de collectie is beschikbaar op: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

• • de rug van het boek

• • de kopsnede

• • de frontsnede

• • de staartsnede

• • het achterplat

This book is part of the Van Buchell Collection

Huybert van Buchell (1513-1599)

More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

• • the spine

• • the head edge

• • the fore edge

• • the bottom edge • the back board

JOÛ.

I.

i

. ABBATIS VRSPERGENSIS, Ä NINO rege ASSYRIORVM magno, VSQ.VE AD FRIDE RICVMII. ROMANORVM IMPERATOREM, ex OP Tl mïsautoribusJo{èpho,Eu(èbio,Orofio,HïftoriaTripartita,Eutro^ pio, Procopio, Beda, lornande, Hiftória rcrum Geticarum , Vuitichindo, Eginhardo, amp;nbsp;plcrifqg alrjs, (è quibus S jêclaxToç fua collegit) per STVDIOSVM HISTORIARVM, uirum candidum,magna diligentia recognirum,amp;innumeris

mendis repurga

tum.

PARAL El POME NA RERVM MEMORABILIVM, aFridcrico ii.ufi^adCarolum V.Auguftum,hoceft,ab anno Domini M.CC. XXX.ufi^adannum M.D.xxxvii.ex probatioribnsqui habentur fcriptoribus in arâum coaâa,amp; hiftotiæ Âbbatis Vrfpergenfîs pereundem STVDIOSVM

annexa.

CVM ICONIBVS IMP. ET PRINCIPVM ad uiuum expteflîs.

ANNO M. D. XXXVIUi MenfeMartio.

çCiJ.:..i. ’■ ,' nbsp;nbsp;':î'nî.r.ii^D n.’s i.-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-.i , • ',-.

.'■'j3 inJ polce Ô 2!i'-!ji.jp 5') J.. 'IJ'• quot;3

, 'i V JI A I JÎ , ?, 1 H \- 1 () 1 lt;. \ u : n^^Ern.turj;,/ . r Jj ïn-jirKJuniXi-rrîrr- . j

I vbm-., ano J

7 I î I 5 '■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;T r* fr, '1 Ji :? • J f- quot;nbsp;” n

iin’ri i' dß.jf'j7’)J rnuFu^^uÆ. '■ ''nf'.) Ji Î ’ptf; 't ')nr;ijGiq ÿ.^.li /Xgt;CX.tl . ■ .. iininur; ■ s-uoihri jôjJir orrjubitnii' H. . -«I ' . . f!nbnu333^j zjîiisyp^ïiV iti.-dJA.

XAVZOIUV TZ

.r.'/^nric

itv'îoni^'ï TH .qTAî zvai/iCji u .zniîrjxî'Tiuujub.j

.nvxzvr .a .m okka .übîcl 'S 71Ugt;^A

I L L V s T R I s s I M o PRINCIPI AC DOMINO, D. PHILIPPO COMI ri Palarino Rheni, amp;L Duci Bauariæ,Princi pi clemenrifTmo J Philippus Melanchthon

S. D,

EMINI CAPNIONEM LIBENTER CVM CAE teras eximias èi. herofcas uirtutes laudatiflîmi aùi tui,principts Palatini Philippi prædicare,tum ue ro narrare,quanta in eo auiditas, quantum ftudilt;» um nonfolum domefticæ antiquitatis inquireiv dæ,fed etiam Græcc Si. Latinæ hiftoriæ coenoî^ iccndæ fueritjde qua iæpc dilTercntes audiebac ui ros cximia dodlrina Sgt;C prudenua præditos, lohannem Dalburgium Epiicopum Vangionûjôd Rodolphum Âgricolam,ac paucos quof^ dam alios. CumcpnoniblummagnitudineôCueritate rcrum Perfii« carum 8^ Grçcarum deletflaretutjied etiam iuuaret cum^ièricm^inicia, incrementajinclinationcscpimperioruconfiderarcjcurauitfibimulta âDaIburgio,Rodolpho,amp;: Capnione,cx pr^’cipuis hiftoricis Grçcis quçdam etiam ex Poetis in noftrû ièrmonê transfèrri, quafi quan^ dam epicomençonfîci,res maximeiKuftres,amp;uitçacmoribus utiles, annotatoImperiorumactemporum ordine contincntem,qua inre Capnio confilïum amp;nbsp;prudentiam aui tui magnopere laudabatjiion modo quod ipiâm rerum geftarum atep exemplorum memoriam,ui ro principijamp; adgubernacula Reipub. fedenti, prodefle intellexifièt, fedetiamacuteuidiflèt,quantum référât5 temporum atqj imperioru fèriem tenere.Etfi enim exempla ipfa per iciê multu Liaient undecunc^ eleAa,tarnen ordo Imperioru amp;rerum geftarum demultis maximis rebus homines ingeniofos admonet. Prodeft ad pietatê, mitia incre^# menta,deprauationeSjCorre(ftiones rclligionû uiderc,confidcrare eriâ quomodo non humano confilio,autuiribus,feddiuinitusimperia conftituta fint,deinde propter iuftitiam defcnià,poftrcmo propter ty rannidem,impietatê,libidines, ambitionem conciderint. Illud etiam utile eft,occafiones obièruare,quibusabalijsgentibus ad alias impegt; ria translata fint, quæintcrdumcum pericieeflènt leuüTimæ, tarnen momenta fuerunt rerum maximarum. Poftremo iucundiftimû eft inconipeeftu habere totiushumanigenerisortum,propagacionem, omnes infignes mutationes,quod ipfum etiam multa monct ad pi etatem utilia. lurè igitur aui tui prudentia admiranda eft, qui acquiers feere animo incognoicendis hiftorfjs non potuit, doncccontextum haberet,perpetuum opus,uniuerlæantiquitatis. Sedhuius generis * i) Epitomas

ï P I s t o f

ËpitomasconÉcere,noncftmediocrium artfîciitrt ♦ Magnum ini'm 8C difficile opus eft, integram hiftoriam relt;ftefcribcre, hand ftio, an inter eloquentiæ opera, omnium longe difficilimum, Facilius eft tales commentarios excerpere,led tarnen eligere eaquæplurimû halt;^ bent ponderis,intelligere confilia atep occafiones negotiorum, homi nis eft,non folum no hebetis,{ed etiam ufu periti, uerlati in repub. amp;nbsp;hæc aptediftribuere,8cdilucidèrecitare, nemo nifi liberali docftri!# na excultus poteft» Itarp cum legoGermanicorûlcriptorum j^oriKci feu hiftorias,non raro deploro banc infcclicitatem noftræ nationis, quod cum optimos principes genueritjCÛ res geflèrit pulcherrimas, amp;nbsp;utiles uniuerfo Chriftiano nomini, literarum luminc res noftrorS hominucarent, Quanquam enim non prorfus ingenia noftris fcri^ ptoribus defuerunt, tarnen ftientia reipub. defuit, amp;nbsp;ratio dicendi. Scribebant enim hiftorias monachi pleruncpimperiti reipub. qui uc teres hiftoricos neuiderant quidem, fineexempfo, fine arte infantes. Itac^ Stabiumaudiuinarrantem Imperatoris Maximilian! confiliu, quern conftituifte aiebat certis hominibus doÆs mandata dare,uc collecftis undiep Germanicis Chronicis, quia alius alia annotaflet,ex fragmentis illis,Germanica hiftoriam integram, quantu fieri pofl’er, componerent. Sedueloccupationibus impeditus,uel quia non fatis idoneos homines rei tantæ,qui quidem uacui fuiftent,repericbat, in^ ceptumomifit. Quanquam igituriure in noftris Icriptoribus defigt; derarimulta poftunt, tarnen faciendum eftfcilicet, id quod resfert. Non funt negligenda hæc, quanquam rudia,monumenfa maiorum noftrorum,quæmultaspulcherrimas uirtutes noftrorum Regum amp;nbsp;ducum,fi non fans illuftrant, uiuis, ut itadicam coloribus, adum^ branttamenjamp;f homines prudentes hæcipfaadumbratio multamo^ nere poteft. Itacp fui hortator CratoniTypographo uifooptimo, ut recuderet nobis hoc Chronicon Abbatis Vrfj3ringenfis,Nullum enim in hoc generelcriptum hominis Germanic! amp;nbsp;de rebus noftra bbus aliud reliquum eft locupletius,atc^ utilius.Ncmo derebus Ger manicis pluracollegit,deinde induftriam cius intcmporibusanno^ tandiSjinquibus ruit multocaeteris diligentior,admodumprobo. Vtinam Epitome ueterum rerum Perficarum,Græcarum, amp;nbsp;Roma narum elegantioreftet.Sed tarnen quia ftudiumhabuit contexendac propemodumperpetuæhiftoriæ,cumueniflèt mihiinmentem iudt cium aui tui,delêrieimperiorûcognofcenda,præcipuè tibi Princeps Nobiliffime dedicandum hoc opus efte cenfui. Nec]^ enim dubitabâ quin utcæteras Aui tui uirtutes, ita etiam diligentiam in inquirenda antiquitate, effirigeres atep imitarerc,cum quidem icias quantum utt litatiscognitiohiftoriæ, præcipuè principibus aftcrat. Adhæcaïuî dio te non folum amare,fi?d etiam pra?clareintelligerelitcras,acmulfa no folum in otio,ftd etiam in ipfis negotijs, in caftris , inter tubarum atc^ aviü

• N V NC V P A T 6 1 r AV

atcÇ arnioriini ftrepi'tum,legere folerc, ac prsecipLiècoIereiIlafn philo (ôphiæ partem de rebus cccleftibus/dtgniHîmam fumniis uiris» Spe rabam igitur te fiquando ut folesjegis hiftorias, libenter ctiam hune Scriptoren! deguflaturum eflè. Nemo plura com plexus eft de Fraii cis amp;nbsp;Carolorum pofteritate,ex qua üetus familia fuit Palatinorum' principum^Nerao plura dixit de Guelfis^àquibusortaeft Nobilifli ma IDucum familia,qui nunc Bauariam tenent. Poftremo nullis ma ioremuoluptatemaftcrunthiftoriæ, quamquires memoria dignas gerunt, quifuas etiam laudes inhiftoria legunt. Extat autemtuum beneficium erga patriam,amp; uniuerlàm Germaniam maximum» Tua enim fide,uirtute,ac fcrlicitate anno millefimo quingetitefimo uigefi# mo nono defenfaeft Vienna Auftriaca, cum eamTurcorum inoens multitudo cinxiftèt obfidione amp;nbsp;oppugnaret acerrime» Siquis exgt; pendet quantum terrorem intulerint T urci,quanta trepidatio totius Europæ tune fuerit,quo barbaries ôdcrudelitas Turcoru progrelfu^ ra fuerit amifta V ienna,intelliget uix ullum Ducem multis iêculis me lius de patria meritum eftè,quàm te» Virtus apud Xenophontem atc hJS(so/j eftè,audire laUdes rerum à nobis præclare geftarum^ Quare cum laudes etiam tuas in hac hiftoria Icclurus fis, gratins hoc munus tibi fore confido»

Excipe igitur hune Scriptorem amp;nbsp;hæc ftudia, quorum ftientia ali quid ad cæteras tuas laudes ornamenti tibi addit,benigne defendito, quæpræièrtimhis miièrrimis temporibus abfjs qui Reigt; publicçpræfuntomni ope,omnibus uiribus pro

pter publicam utilitatem tuenda funt» Bene uale Illuftriffime

Princeps» . * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* îi,

* * *

*

CAESARES AVGVîTI ROMANORVM;

C H R o N4 C V M

abbatis vrspergensis.

P R AE F A T I O.

E REGNIS ET REGIBVS ET GESTIS TEM# porum, multi fcripferunt,uaria hæc defcriptione profes quentes.Nam Moyfes ab Adam uffj ad Noe, amp;nbsp;à Noe ufqj ad Abraham,duarum ætattim tempora fecundum fuc ceffiones generationum in populo Deidefcribit, nullam ufquamdeRegnisaut Regibus fadensmentionem. Turn quiaregesfortenonerantjtum quia non detegibusfci'ibeä: reintendebat, fed mirabilia amp;nbsp;leges Dei quægcffit inpOî« puIofuOjenarrareftudebat.Huiusitatç 82aliorumfacræ Scriplurtiprtt

hifton'çfcriptorum tradarus men’to prçferunc,quià Deomfpjrati,magnaliaDei ferendaomnif

mirificeinterhomineseloquuntur. CæterûmlicethæcquæinLegeôdProphetis bw-amp;Pfa’misfcripta funt,ad corroborandam fidemfuffïcerepoffînt, multi tarnen adiccerunt hæc quæ à Tandis dida funt, prindpaliter profcquendo, ex libris eti^: am Gentilium,de Regnorum amp;nbsp;Regum fucceflïonibus aliqua fatis eleganter in# Orofiuf. tcrferendo-Ex hisOrofiusôiEufebiusamp;alij quam plûtes libros Annales edide# Bufchuf» runt.Ex quibus præfatus Eufcbius collationes tcmporum faceteconatus eft:fin# gulos annos in numeris difponens, in fingulis lineis columnis. A' principio difponens quatuorPrincipatus,fcilicetHebtxorum,inquibusnonReges,fed Patriarchçextiterunt In fecundacolumna Regnum amp;nbsp;Reges Affyriorum per fin gulos annos difponit.In tertia columna Regnum amp;nbsp;Reges Sicyoniorum pet fin gulosannosordinär. In quartacoIumna,quoniamAegyptij Reges non habue:* runtjfed quafi in regno poteftatesillotomoquasillidynaftiasappellabâtjdifpo iiit fingulos annos in fingulis Itneis ufij ad centum nonaginta annos,per quos à

Àegyptiorii Thebçis perfedecim dynaftias rcgebantur.His regnis poftmodumacccflîtinEu dynußtapote topaprimumregnum Argiuorum,fecundumAegyptiorum,tettium Athénien# fitu- là.fub fium. Hæc ideo didus Euftbius fie difponit,ut oftendat quotus annus cuiuslibet Thcbeii, uide regni fiucregis,quotus fitad quemlibetannum alteriusregni ,fiuealterius regis. corruptäferi Enfebiunt' Verum quia prçfatafcripturauitio feriptorumomnino eft corrupta,8ómultadif# pturaEufebif ficultas, amp;nbsp;modica uidetur ineffe utilitas, nos earn omittimus, profequentes82 ponentes tantummodo Reges fccundumfucceffionesfuas.àprincipio tantum# modo induobus rcgnis,fcilicet AffyriorumSôSicyoniorum, quorum utrofqg in

Curtine^GT fingulis columnis poft alios ponemus fecundum lt;jifimulextitiffeuidentur,al# circuit omißi, ttinfecuseos ponendo,contemporaneosquo(5 patriarchas,82præfata Aegypti in pr^fatione fine alia régna in circulisalijs ponemus, in eifdcm fpatijs fecundum quodeon# babts^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;temporaneifuerunt,fingulis annos fuosbreuiterafcribendo.Exquibusprudens

ledordinumeretprogreffumregnorum 8C regum82 annorumeorundem.De tegibus ad reges lineas protrahimus in fingulis regnis, quoufqg ad regnum Ro# manuminEuropaperueniamus.A'latereautemfineprotradionelinearumpo# nimus Patriarchas fine Reges uel Sacerdotes ludçorum, aut etiam alia quædam quæinlibrisdiuiniseuidenterdefcripta funt,82explanata à multis expofitori#

’ ' ‘ bus.NarratPhiloinlibroquæftionumfuperGenefim,q»cxtribusfilijsNoead# hucipfouiuentc,nati funt uiginti quatuor 82 centum uirorum extra mulieres 82 paruulos,habentesfuperfetres duceSjfilij ChamNemrot,filiiSemIetram,filii laphethSophone,à quibus præfata tria régna proceffiffecreduntur. Primum igiturfuitinOrienteregnum Affyriorum.In Affyriacnim præualueratdomina* tus impiæ ciuitatis. Huius caput erat ilia Babylon, quam ædificauit Nemrot gi# gas contemptor Dei, principiuregni fui. Cuius terrigenæ ciuitatis nomen aptif# limum eft,id eft,confufio. In qua ciuitate rex primus appellatus eft Belus, pater Ninijtegnauitc^'annis fexaginta quinij.

Anna

A B B A T I s V R 5 ï» È R G B br, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V.

Auy» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aeg, Ath. Arg, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sicy*.

amp; Romani mms popnlus cfficiiintur. Tandem ad firmädam coniunôioncmô^ amicitiaminterfc,RomaninominaSabinorumfmspræponebantnominibiis, amp;inincemSabiniRomanorum5amp;cx illo confuemdoobtinuit,utncmoRoma nos fit abf^ prænominc.Propter banc etiam focietatem,ciim Sabinorum more Romulus haftam longam ferret, quaeeorum lingua curisuel quirisappellatur, Quirinus eftdiâus.Romani uerofiueàcuribus, id efthaftislongis,fiueàQ.uiri5î noQuiritesnominaricœperunt. Remusdeni^àFabioduceRomuIi fratrisfui eiufdemutferturuoluntateraftropaftorali extinduseft.Caufaaûtinterimseius hæcfuitjCpadtutelamnouæurbis uallum tranfilTeincrepaueratjeius^ anguftias folarij tranfilierat.Cum Veientibus præliumadhucparuo nomine magnisuirp bus agitatum, Ceninenfium captum acdiruturn oppidum. AfTumptisfemel ar« mis nun$quies,quippcquibusegeftasturpisa£(5obfcoena fames domi timeren tur,fiun^paciacquieuiflent. Romulus ucro cum vi).Kal..Auguftasabieratapud paludem Capreæ,ibicp fulmine iâus nufc^côparuiffet, anno regni fui tricefimo nono ad Deos tranfiffe creditus,Quirini nomine confecratus eft.

P Oft hune N VMÄPompiliusrex creams eft. Quo régnante Clacus Chius primus fcrrigeminijUeldiuifi inter feglutinum excogitauit. HicNumaEzee: chia apudHebræos régnante Romanis qui ex confuetudinepreliorumquafila* trônes amp;nbsp;femibarbari uiucbant, culmm Deorum amp;nbsp;morcm facrificq amp;leges inz ft itUit,amp; infin i ta Tem P1 a CO n ftruxit.

Huicfucceftit TVL LIVS Hoftilius,quiprimusRomanorumpurpuraamp;fa feibus ufus eft. Hicetiam urbem ampliauit,adiedo Celio monte, nbsp;cum xxxij.

annisregnaffet,fulmineiâuscumdomofuaarfit.Huiustemporibus Bizantiû ciuitas condita,quæ poftca Conftantinopolis eft appellata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Conftdtitino*

Huicfucceftit ANC VS, quiAuentinummontemciuitatiadiecit,amp;Ianicu? polKcondOi’ liim amp;nbsp;Oftiam ciuitatem fupra mare.xvi.miliario ab urbe Romacondidit.

Poft hunePRiSCVSTarquiniusregnauit.HicnumemmfenatorumdupIi B^omdmurdtd cauit,CircumRomçrcdificauit,ludosRomanosinftifuit,Romammurauit,capi=f tolium ædificauit uel inchoauit.Sub eodem Maftïlia condita eft, amp;nbsp;Hierufalem à Nabuchodonoforregefubuerfaeft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mdßilü con fi

Poft ilium S E R V1V S Tullius. Huic in Tarquinrj Prifet regia dormientijCa« ditd-putardercuifumeft. Quod prodigiumcumTanaquil uxor ciufdemTarquini] Hierufdlem uidiffet,eum inter proprios liberos educauit.Pro qua re ad regnum peruenit.Hic foffas circamurosduxit,hicomnium primus cenfum ordinauit,quiadhucpet orbemterrarumincognimserat.SubeodemClaudia.v.uirgoueftalisprocrimii: Cbudiaut» neftupriaccufataeft. Atfepurgaredcdignans humaniter uadumTyberisadqr, nauimafcendit,ligauit(ÿproramzonaamp;ait.Siuirgofum,fequeteme.Mox(jfe# cuta nauis,ingreffacp Romam eft.

Lucius dehinc T A R Q VINIVS Superbusfeptimus rexatcj ultimusinuafit imperium.Quo temporeadrelaxationem Cyri régis PcrfarumreuerfifuntHie^ rofolymamiudæixiii.milia quadringenti.lfte Tarquinius primus excogitauit uinculajtaureas, fuftes, la thomiaSjCarceres, compedes,catenas, exilia, metalla. TemplumlouiinCapitolioædificauit.PofteaArdeamoppugnansinxviq.miis liarioabutbcRomapofitamciuitatem,imperiumperdidit.Namcumfiliuseius Sextus Tarqiiinius node quadamarmatus,nobiliffimamamp;caftiffimamLucres= Lucrttid» tiam,Lucretr) Tricipitrinifiliam,CollatiniTarquinij uxoremperuimftupraftet, cadem Lucretia de illatafibi iniuria maritum patremq^KBrumm auunculum fus^ um,cætcroflt;j amicosècaftrisafciuitjuimc^quamoppreffapertuleratjflensacpu dibunda conquefta eft. Confolantibus illis earn amp;dicctibus,non noceread cor* ruptionem pudicitiæ illatam uiolentiam,non enim animum honeftum,fed cot pusfuiftecorrupm,nullaaitimpudicacxin Lucretiæfedefendatexcmplo. Tum ferrum quodueftecelabatfubitouifceribus immerfit. Propter quam caiifam Lu* cretins parens eius,amp; Tarquinins uir eius,amp; Brutus auunculus eius,populûcoii citauetunt,amp;Tarquinio Imperium ademerunt.Moxcxercitus,qui ciuitatem Ac deamcumipforegeoppugnabat,reliquiteum,ueniensqy ad urbem Romam, rex portis

A B B A T I s V R S P ERGEN, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XL

tex portis claufis exclufus eft. Cumij impetaffet Tarquinius xxxv.annis eu uxo» ccSifilijsfuis fugit.lta Romæregnatueftpervij. reges annis ccxliij. cumadhuc Romaubi plurimûpoffeditjuixufcjad quintumdecimûmiliariûpoffïderet.

SubeodemTarquiniocaftiffima IVDITH Holofernemperemit.Hisetiâ ‘ \ * temporibus P YTH AGO RAS Philofophus claruit. Qui Samooriundus, * Crotone dcguit,nouiffime Metapontûadqt, ibiog fepultus eft. Sicqg finitum eft tegium nomen in ifto.Denicp expulfis regibus, uel quod adhuc maius eft,abiu:s Romdn'b tato etiam regio nomine,Romani pro regibus Confules creauerunt, fcilicet bls’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co/i«

nos fccerunt in annum unum. Binos quidem confules pro uno rege, haede eau J- ? nbsp;nbsp;nbsp;. quot;

fa,Ut fi alter male uellet contra rempublicam,alter eum coerceret ; in annum tan *

tumunumideo,neperdiiiturnitatempoccftatis infolefccrct,fedciuilesfemper effent qui fe poft annum priuandos præfcircin.

Regibus igitur expulfis, fuerût primo anno confulcs Lucius lunius BRVTVS auunculus Lucretiæpræfatæ^quimaximecgerat,utTarquiniusSuperbus pelles= fetur,ôiTarquinius Collatinus maritus eiufdem Lucretiçtfcd Tarquinio Colia^» tinodignitas confularismox ablata eft.Placuitenim omni Romano populo,nc quif^inurberemaneret^quiTarquinius uocaretur,8ô hoc propter infatiabile odium^quodhabueruntinSuperbumTarquinium.Quo Tarquinio Collatino priuatoamp;expulfo, LVCIVS ValeriusPublicola,in ipfiusloco faduseftcon* ful.BrutiisueroconfuljôtArqns fih’us Tarquinq Superbi in bello quodidem Tarquinius commouit contra Romanos dimicans, uti in regnum reftitueretur, inuicem feocciderunt. Quem Brutum Romanaeniattoncedefenforem pudicii« tiæfuæ perannum quafi communem patrem luxerunt.

Secundo quoi^anno iterum Tarquinius ut reciperetur in regnû, bellum Ro* manis intulit,adiutus à Porfenna rege Tufeiç, tribuG^ annis continuis trepidam utbemterruit,condufit,obfedit. TuncMucius Sccuola Romanus fenatorexijt adferiendum Porfennam regcmramp;defcendcnsin caftra eiufdem regis fubregu lumeius ftipendiadiuidentem habitu purpurato indutum,ocadit, regem eum «rbitratus. Captusqj ilico locutus eft cur ueniffet.Dcniiç dexteram quæ errauerat igni qui in Ara erat,urendâ fuppofuit. Tune hoftes, rum eius audacia in hoftem, turn eius conftan tia ad uindicandum in feipfum, multû deterriti funt. Quid nifi Muciusfeciffet,uelnifiuirgoChlœlia,quæobfes fuerat Porfennæ regidataru.-pris uinculis uigiles fefellerit,amp;confcenfo equo per Tyberim mirabili tranfnatas= tu,amp; uirili audacia Romam redierit,amp; dues audacia permouiffet,Romani corn pulfiforentautperpeticaptiuitaté hofte infiftentefnpcrati,autferuitutirccepto regefubieât. Vndeamp;ddé Chocliæqp equeftrefeceratequeftrisftatuaexrogatu regis Porfennæ decreto amp;nbsp;confulto fenatus data eft.

Quinto anno poft reges exaftos Lucius Valerius ille Bru ti collega, Kquater Vrffcriw Con confulfatalitermortuuseftadeo pauper,utcolleâisàpopulonummis,fumptû fulpduptrmo uixhabueritfepulturç.Quem matron?Romançfecutæ, Brutûperannûluxerût. diKr’

Nono anno poft reges exaflos, noua Rom? dignitas creata eft,quæ Diâatura appellatur,maiorquàmconfulatus,ôimagiftcrequitum,quiDiâatori obfeques: tetur. Et primus Didator Romæ fuit MARC VS Valerius: primus magifter equitum,Spurius Caffius. Odauo decimo anno pofti^ reges exadi funt,trecenti fexFabi) lüriclariffimi, Romani ftatus lumina a' Veientibus Romanorum hofti bus perinfidias circumucti,adCremeram fluuiumomnes trucidati funt, uno tanjs tum ad renunciandum cladem referuatOjqui propter puerilem ætatem duci non poteratadpugnam.

Eodem tempore Pompilia uirgo ueftalis ob crimen ftupri uiua defoffa eft.

Anno poftconditäurbem ducentefimo fexagefimo fecundo, Aequi Volfcicp Minutium Romanum confulem prælio fuperatum fugatum, in Algido mon te,qui ab urbexij.ferme miliaria abeft,fameferro(ÿcinxerunt.Aaum($infœlicis ter foret,nifi Quintins Cincinnatus præcipuusille diftatorartatam obfidionem oppreffo hofte foluiffet. Qui repertus in rure quatuor iugerum agrum poffidens, ' manibus fuis colebat. Is cum in opère ôi arans effet inuencus, fudore deterfo, ab

aratro

aratro accerdtus ad fafces,togam ptætextacatn accepit. Moxfumpto honore,!» ftruâocpexercitUjCçfis hoftibusuiäorcffeftusjiberauitconfulemamp;cxcrcitum, iugumq; boum equis impofuit,uiâociam*c^ quad ftiuam tenens, fubiugacos ho* ftes præ fe primus egit.

Annoaburbecondita ccdv.Veientanirebellarunt.Contra quos Furius Ca* millus didator miffuSjprimum eos acie uicit. Mox amp;nbsp;ciuitatem eorum obfidens diu,clam tandem cuniculiscepit,lnuentamc^ibiftatuamlunonismonetç,iuilit iunolt; monetti’ Romam transferri. Tuncunus èmilitibus periocuminterrogauit fimulachrum, saturnia, anuelletireRomam.Refpondit: Volo.Sequiturdehincirruptio GallorumSc sororM crc' nonuminurbem,amp;Leiufdemurbis incendiü duce Brenno cüexercitu copiofo nimis amp;nbsp;robufto, Hos irruentes Fabius cóful cum exercitu excepit,nec tarnen ob fl;itit,imö hoftilis ille im petus Romanos q uafi aridam fegetem fuccidit, ftrauit, amp;nbsp;tranfiuit, Teftatur hanc cladem fluuius Alia,ficut Cremera Fabioru.Non enim A/m flume ul facilealiquisfimilemruinamRomançmilitiçrecenferet, Ödfi Roma infuper in* lapide aburbe cenfa non foret. Patentem igitur urbem Galli fcnones penetrant, trucidant ocs diflans in uia périmant in fuis fedibusfenatores,eosçincendiodomorumconcrematos,lapfu Titwd/w» culminumfuorumfepeliuntuniuerfos,Reliquamautemiuuentutem,quamcon ftat uix mille hominum tune fuifie, in arce Capitolini montis latitantem obfidi oneconcludunt.Ibi($'infœlicesteliquia.‘;fame,pefte,defperationeddformidine terunt.Captumqß ilicocapitoliumfuifret,nificlamoceanfecisexcitatus Manlius rcftitiflet.Qui dum diueos obfiderent,8diam Romani fame laboraret,fragmen Fragmêiis pd tispanum prolapidibus Gallos iecerunt.Quamobremacceptoautomillelibra numprolapi* CamiHut fecü rum,necapitoliumobfidercnt,tecefferunt.Sedfecutuseos Camillus ita cecidit, ditusGallo$ duf Romuluf' utödaurumquodeifdem datum fucrat,ödomniaquaecepcrant militaria figna iacere^ reuocatet.Itauiöor urbemingreffus,appellatuseftfecundusRomulus,quafiöd

Kefler- ipfepatriæconditor. Circa hæc tempora Heftet hiftotia putatur fcripta, Plato PldtO' quo^ philofophushisfuiffe temporibusperhibetur.

Eodemannofæuiftîmo terrçmotu Achaia uniuerraconcuftaeft,ôdduæciuita* tes,id eftjBura amp;nbsp;Helice,abruptis locis deuotatae.

Anno aburbeeödita trecentefimo odogefimo quarto, ingens uniuerfam Ro mam peftilentia corrupit. Sequentiqf anno fecuttro eft trifte fatis prodigium. Prodigiumgt; Siquidem in medio urbis foro terra diflïluitjUaftoç prætuptu hiantiafubito in* fernapatuerunt. Q.uodfpeäaculumdumdiutiusitamaneret,cunäis^terrorem nimiuminferretjtandeminterpretantibusaurufpicibusjdaudibaratrum pofte, fieoquieftetRomæpreciofiffimusiuuenisuoluntarieimmitteretur. Diuiaâatis inaniter monilibus matronarum,Marcus Curtius cques Romanus domo clarus, M^rewj CW* militiæinfignibus fumptis,cum equo fe in id baratrum præcipitauic ,ficlt;ÿ con* «w» clufum eft. Tunc poft eumfacrificantes,ineundcmlocumiecerefruges.Mox ter ca in natu ram fuam redijt.

Anno ab urbecondita ccdxxxvirj.iterum terribilis Gallorum inundatio Ro* manos terminosinuadens,iuxtaAnienemfluuium confedit. VbiTitusManli* usiuuenisnobiliffimusdefenatoribusquendamGalium adfingulare fecerta* men prouocantem aggrcftus,occidit,amp; fublato ab eins collo torque aureo,col* loç'^fuo impofito,in perpetuum Torquati fid fibi Ôd pofteris nomen accepit. Mantius

Nec diu poft hçc Romanis itetum contra eosbellantibus,quidam exeifdem Gallis unum aliquem ex Romanis qui eftet optimus, prouocauit. Huiefe Mar* eus Valerius tribunus militum obtulit.Et cum procefljftet armatus,cornus ei fu* pra dextrum brachium fedit.Moxcommiftaaduerfus Galium pugna,idem cor uus alis ôd unguibus Galli oculos uerberauitjOein reflum poftet afpicere.Itaa tri buno Valerio interfedus,nó folum ei uifloria,fed ôd nomen dedit. Nam poftea idem Valerius ab illo euctu Cornus didus eft, ôd omnesfncceftbres fui Coruini. Valerius^ud* Annoaburbecondita ccccix.ftatuæconfulibusob meritûuidoriæ in roftris reCoruinus-pofitæfunt. Eoannoctiam AlexandriaabAlexandroMacedone conditaeft. Alexandrin Anno poft hæcfeqnente Minutia uirgo neftalis ob admiftum inceftu damna condUUf ca,uiua obru ta eft in campo 9 qui nunc fceleratus iiocatur, Paruo exin tempore trecentæ

Ä B B A T 1 s VRSPVRGEN. XIIF.

ttecentæoâoginta mationæ Romanæ proditæ funt à quadam pndlajatcp con# inâæ,rabieamp;amorefcelerumtantumaccenfæ,cateruadnipopulnm ueneficijs fuis nccaflcjac fi de peftilentiaere credcrentur tam fubito tam'cç late mon : atqi cademuenenaquæcoxerantjbibere compulfæ,confumptæfunt.

HAecderegibusuftjadAlexandrumMagnumregem Macedonunijamp;ufcj ad incrementum RomançpoteftatiSjhicdiâafufFiciant. Multa quidcm in libnsRcgnorum,amp;in Paralipomenon,amp;Efdræ,amp; Prophetarum,ô^ alrjs facræScripturæjde regibus Aflynorum,Perfarum,amp;Medorum38^ alijs quibuß« dam rcgibus fcripta funt^quoniam hi populum Ifraeliticum aut afflixerunt, aut gratia amp;Iibertatc honorauerût. Abhincitatj defcribuntur reges quatuor regno rum,quæpoft Alexandrum præfatumortafunt,quifolus monarchiam miindi prætcrltaliam,inxi). annisfubiugauerat,ficutin hiftoriaipfius plene defcribiss tur. Ponunturita^primumindefcriptioneregesamp;temporaipforum,amp;gefta quædam forte breuirer annotantur, poftmodû fubiedis hiftorrjs eoriindem. Secundo poft hæc fubrjcitur hiftoria Romana,eo ordine, quo hadenus eft de^ fcripta,inquantumcompetithuicbreuitati,fecundum tempora rcgum præfcri ptorum.Hisinterponitur hiftoria ludæorum ex hoc tempore,quæ in facris Scti pturis non eftexprelfa.

Hicimpre/Jum Vrfpergenßs^xemplär pollicchatur Alexdndri Mägni hißorUtn alibi, fed non præfittit. Induobus fcriptis exemplaribus : Exceptum de uita AlexandriîAagni. 1 f em de mirabtlibus a Icxandri Magnb habebatur,(luod plane erat taie, ut netno fine rifu le giffet. igitur nolui contaminari banc utileni htßoriam hoc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ Qîii Alexan

dri Phtlippo Macedone nati Cf nttam Cf geßa legere ueltt, habet innumerabües pene,gui poßeritatitradiderunt,Gritcos erLatinos,Arrianum,Plutarchum, ivßinum, Quintum Curtium, er alios- Veruntamen ne quid deeßel Eedori, ex Raph-Volaterrano libuit Epjtowe« uitte Alexandri

Magni hie fubijeere-

LEXANDRI PhilippoMacedonenati,amp;uitamamp;gefta,innui' . , merabiles peneGreci pofteritatitradidere:è quibusClitarchus,Po lycratus,Oneficritus,Antigenes,Iftrus,Ariftobulus,Chares,Hecatc __________US,Eritreus,Philippus ChalcidenfiSjDuris Samius,Ptolemeus,Anti elides,Philo Thebanus,Philippus, Hyfangelus, Antifthenes, Mençchmus Si^ cyoniuSjNymphis Heracleotes,Potamon Mityleneus,Sotericus,Afites,Arriai= nus,Plutarchus. E noftris uero Quintus Curtius. Ego autem Epitome breui per Ep/fowc curram. IgiturnatumfcribitPlutarchus viq. IdusAprilis. Abeo autem quiin Latinum ilium conuertit, circa Idus Auguftifcribiturtquodfanè cuiusfit error, nefeio. Aetatis amp;:difciplinæ redores, Leonidam Olympiadis matris neceftarij: um,8dLyfimachumH31icarnaffeumhabuit. DeindeAriftotelem præceptorem, à quo eruditus fuit,perfeueranter amauit,fcientia(^Phific£E deledatus, quadoqg ad eum per literas queftus eft,quod libros earn difciplinam continentes, uulgo ediderit. At ille refpondit : editos quidem,fed tanquam non editos ob eorö ob feuritatem fore. Annum agens xvi.à patte profedo in obfidionem Byzantij,ad regnicuramdimiffusdomieft: poft eius ueromortemannos xx.natusimperiui iniens,primaminThcbasexpeditionemfecit,eas^bcllofuperaias euertit. Cum Athenienfibuspacemfecit,quanquamThebarumcafummolefteferentibus.Ad Ifthmonuenientiomnesobuiampræter Diogenem Cynicum uenere:miratus Alexander ad eumin foleapricantem uenit,rogans fi quid opus : at ille, ut pau* lum,inquit,à foie abfis. Alexander deinde ad fuos tierfus.fe Diogenem effe ueb le dixit 3 fi Alexander non effet. Cupidus igirur late imperandi,patrimonium omneinter amicos diuifit,Antipatro domi rclido,in Hellefpontumcj primo traiecit,ac Ilium peruenit,ubianimaduerfoAchillisfepulchro,foelicemappellass uit,cui præco laudum homerus contigiffèt. Deinde contra Dareum profedus ad Graniû flumen,quod Afiæ porta fit quædâ,præfedi regis occurrétes,pugnâcon feruntjUbi uidor traditur fuiffecefis Barbarorû xx.mil. ex Macedonibus xxxiiij.

B tantum.

abbatis vrspergen.

HISTORIA ROMANORVM.

I Nno ab urbe Romacondita quadringentefimo uicefimófecnndo^ j quieft AlexandriMagniquintus,Alexanderrex Epirotarum, huius Magni Alexandri auunculus,traiedis in Italiam copi]s,cum bellum i Romanis inferrepararetjàSamnitibus qui Lucanis fuffragabantur,

maximo bello in Lucania uidus Qi occifus eft. Poft hæc Romani iam potentes effecceperunt,bellum'q;incentefimo8ó odogefimo ferè miliario ab urbecum SamnitibuSjPapyriodidatorcgefferunt.Vbi Fabius Maximus magifterequitu abfente Papyrio fccliciffime dimicauit,8^ uiginti millia Samnitu deleuit.Poftea Samnites circunfpediori cura,inftrudoexercitu,apud Caudiiias furculas angui^ ftqslocorumarmiscß conclufos Romanos,Tito Veturio,amp;Spurio pofthumio confulibus ingenti dedecoreuicerunt ; quorum dux Pontius pro magna fecuri^ rateuidoriæ,Herenniumpattem fuumconfuluitjUtrüclaufosocciderer, an pars: ceretuidis.Viuos tamenferuarededecorielegit.Vniuerfum quippeRomanum cxercitum turpitercaptum,armisueftimentisq3 nudatum,uilioribusueftimentis tantum ob uerecundiam corporum tegendam conceffis, longum ordinem ui^ doriæ agere præcepit,fexcentislt;5 Ronianis equitibus in obfidatüacceptis, coii:# fuiesignominiaoneratosremifit,fubtali conditione pacis,qualis Samnitibus placuit. Sed fi fidem fœderis Romani feruaffent,aut hodie non effent, aut Sam liitibusfubiacuiffent. Pofteriorifiquidemanno,iubenteSenatu,fidem foluunt, eofcp papyrio confule in bellum cogunt. Nec antecædi,uel cædere defierunt, $ uidisSamnitibus,captoq^ duceeorum cumfeptemmilibus,iugumeis repofuej^ tunt. Eo tempore Appius Claudius Cenforjaquam Claudiam urbi induxit,amp;S uiamAppiamrtrauit. Pofthæc Samnites,reparatobello,Q.uintumFabium Ma ximumuicerunc, tribus milibus hominum occifis. Poftea cum pater eius Fabius Maximus legatus datus fuiffetjSêSamnitesuicit,amp; plurima ipforum oppida cepit.Deinde Publius Cornelius Rufinus,amp;Marcus CuriusDentatus,ambo confules,contra Samnites miffi, ingentibus prælqs eos confecere, ita ruinas ipfas urbium diruentes,ut hodie Samnium,in ipfo fomnio requiratur,nec facile inueniatur.Tunc bellumcum Samnitibus per quadraginta nouem annos adum fublatumeft,ne^ ullushoftis fuit intra Italiam, qui Romanam uirtutem magis fatigauerit.

Nec longum poft tanta tamqg intollerabilis peftileiitia, per trieiinium Roma

nam corrupit ciuitatem,ut propter earn quacunqg ratione fedandam, libros Sy^ billinoS'confuluerint. Q.uibusuidebatur,utabEpidatiro Aefculapiiis exhiberesi tur.MiffifuntIcgatiad Græcam urbem^quos Epidaurrj libenter atqj humaniter fufceperunt.lbidem fe legatis ferpens oftendit,raro ab incolis nifi fœliciter uifus. Cum^ pertridutimfamiliariterapparuiflctjamp;cundisfpeäantibus fubijtinTri rememRomanam,amp;intabernactilolegati Quintrj Virginrj colledus quieuit. LegatisRomamredeuntibus^anguisin nauifemperapparuit. Antium uentum eft. Defcenditferpcns ad limen rempli Aefciilapr),amp; triduo inter Myrtos latuit, nec ad folitos cibos proceffit, Dehincad nauem redijt • Cumcp uentum effet ad Tyberim,enatauit in infulamjin qua illi templum conftitutum eft, Qi. mox fani^ ras Romanis eft data.

H I S T O B. I A IVDEORVM.

LEXANDER translatoregnoPerfarumadfe,captis Tyro amp;:Gaza,82 •-^Hierufalem,iratus feftinans,Iaddum8icæterosfacerdotes eumhonorifis: ce fufcipientes ,iicneratuseft.Q.uibuspoftfacrificium,ledoDaniele,tributum Deeolofcpb' feptem annis dimifit. Quodludæisconceffit,Samaritanis negauit. Decem tris^ Antiduitdt' bus orationefuainckifit-Cuiuenenoobeunti,quatuor hicannotatifuccefferunc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

in regno..

ß q Poft

'A B B A T 1 s VRSPVRGEN. XVIÎ.

ccdonîæregiium,hoc eft,pcriiniuerfani Afiam,82 plurimam Etiropæpartem, uelmaximam Libyç,horrendi fiibico bellorum globi confluxerunt. Caufa uero 6éorigobellorum,epiftolafuitTllexandri regis,qua prçcepit omnes exules pa^ triçlibertatitp reftitui. Potentes autemciuitatumGræciçtimentes, ne exules rece ptalibettate,ultionémeditarentur,àregnoMacedonumdefecerunt,primum'cj Socioru Aie» ÄtKenienfes contrado triginta millium exercitu,ôi ducentis nauibus,bellum cû ÂntipatrOjCuiGrçciaobuenerat forte,gefferunt. Poft hçc bellum inter Antigo«: num8dPerdicam,oriturgrauiffimum,multisog prouincijsamp;infulis,ob auxilia uejnegatauel prçftita dilaceratis,diu deliberatum eft, utrû inMacedoniambels lum n'ansferretur,an in Afia gereretur : nouiffime Perdica Aegyptum cum exer^ cituihgentipetijt. Sic Macedonia in duas partes, difeurrentibus ducibusinfua uifcetaarmatur.PtolemæusAegyptiuiribus amp;Cyrenenfibus copijs inftruduSj occurrere Perdicç bello parat. Perdica uero cû Ptolemeo acerbiflîme côgrelTus, amiffiscopijsipfequocginterfeâus eft. Olympias uero Alexandri mater,poft plurimasprincipumcçdes,perCaffandruminterfeâaeft. HerculesAlexandri fi lius,cum matrelî.oxani,ineuftodiapofitus,cum iam quatuordccim annorum effet,ab eodem Caffandro interfedus eft. Antigonus autem cum fîlio Demetrio congreffus contra Ptolemçum,8i Caffandrumjat^ Lyfimachum,qui Seleuci fo cietatefulti erant,prælio uidus eft. Ptolemgus iterum cum Demetrio nauali præ lioconflixittôô cumomnem peneclaffemat^ exercitum perdidiffet,uidus in Aegyptum refugit. Hac uidoriaelatus Antigonus, regem fe unàcuni Demetrio filio fuo amjellari iuffit,cum iam apud Alexandriam ôi Macedoniam vij.annus cegnorûeffet. Q.uod exemplum omnes fecuti,tegium fibi nomen, dignitatemtÿ fumpferunt. Igitur Ptolemçus amp;nbsp;Caffander,c$teriçg alterius fadionis duces,cum decipi feab Antigono fingillatim uidereiit, per epiftolas fe inuicem confirmant teSjCoeundiinunum,tcmpuslocumi5condicunt,amp;bellum aduerfus Antigot numeommunibusuiribusinftruunt. Caffanderfinitimorum bellis implicitus,

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lyfimachumclariffimuminteromnesduces,cumingentimanu,profefocrjsin

auxiliummifit.Seleucusquo9exAfiamaioredifcedens,noimsAntigono hot ftisacceffit. HicitaçgSeleucus plurima perOrienteminterfocios,regniMacedo Seleuci nicibellageffit,principioBabyloniam expugnauit,Badrianos nouismotibus telU» affurgentes perdomuit,tranfitû deinde inindiam fecit, quæ poft morte Alexan dri uelutdetrado,excuffot5 ceruicibus iiigo,pra:fedos eius occiderat. Adunatis itacgPtolemfi,fociorumlt;5illiuscoprjs,pugnacommittitiir,cuiusquanto poten tior apparatus,tanto ruina grauior fuit. Nam in ea tune totius pene Macedonici tegni uires conciderunt. In ipfo bello Antigonus occifus eft. Sed finis huius belt li initium fuit alterius. Nam cum uidoribus de prçda non conueniret, iterum in

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;duas fadionesdeducûtur.Seleucus Demetrio, Ptolemeus Lyfimacho iungitur.

Caffandro defundo,filius eius Philippus fuccedit,ftc^quafi exintegro noua Ma cedoniçbellanafcuntur. Antigonifilius Demetrius augmento Græciçamp;totius MacedoniçelatusJnAfiamtranfiredirponit.Ptolemçus autem amp;Seleucus,ô2 Lyfimachus.experti priori certamine,quant? uires effent concordiç, iterum focic tatcpada,adunatiflt;$ exercitibus,belluminEuropamtransferunt aduerfus Det metrium. His fe comitem amp;nbsp;belli focium Pyrrhus rex Epiri iungit, fperans Deme triumMacedonia poffedepelli.Necfpesfruftra fuit, quippecorrupto eins exert citu,ipfoop infugamado,regnumMacedoniæ Pyrrhusinuafit.Lyfimachusaut tern qui Hellefpontum regebat,poft interfedioné generis fui,amp; necem filij, affit duisparricidrjscruentatuSjà militibus proprijs deferitur,qui ad Seleucû tranfet untes,hortatifunteum,ut Lyfimacho bellum inferret. Res nani^ fœdiffimi fpet daculierat. Duosquippereges,quorumLyfimachus annorum erarfeptuaginta quatuor,Seleucusautem feptuagintafeptem,de eripiendisaltcrutrum regnis, concutrere,inacieftare,arma gerere. Vltimumquidemhoc bellum Alexandri commilitonum fuit,quod ad exemplum human? miferi? fuerat referuatû. Quip pecumorbcmterrarum,extindisiam xxxiiij.Alexandriducibusfoli poffiderét, dCanguftiffimos fenedutis ac uitæ fuæ terminos nó afpicientes,angqftos effe im

B ii} perio

LiWocrlt;«= periofuototïusmunditerminosarbitratentur.Seleucus quippe capto iamatl* fitiaMisgu* teâDemetnoinCilida,iegnumAriçdeftruxit,ôdex duobusunum fecit.Inhoc beriMndtcupi autem belloLyfimachusamiffis uelinterfeftispnusquindccitnliberis antehac duasduorum piignam,poftremusoccifus eft. Siclt;j Lyfimachus folutio pugnæ Macedoniae rtgum. fuit. Scd necSeleucus quidcmde tanta uiftoria impunelætatus cft.Namncque ipfe poft feptuaginta feptem annos quietcm natti tabs mortis inucnit, fed extors* tam fibiinfœlictteriiitamuelutimmaturamortefiniuit.Infiftente quippe Ptolc mço,cuiiisfoiorem Lyfimachusinmatrimonio habebat,fnfidqs circumuentus, Interitutrea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hçcfuntinter parentcSjfilios,fratresacfocios,confanguinitatis,focie

gnortim Ate^ tatiseg commcrtia,quibusorbemabAlexandro ccleriterac fortiteracquifitum, annisquatuordecimdilaniauetunt5Ôôuelutioptimamprædam,a' magno leone proftratam,auidic3tulidifccrpferunt,feqgipfos inuicemirritantes,intixamprae dç æmulatione confumpferunt.

HISTORIA ROMANORVM.

Nnoaburbeconditacccclxiiij.quieftPtoIemçixxxv.Tarentiniqui in ultima Italia funt,Romanam claflcm forte prçtereuntem, hoftihV tcrinuaferunt,præfeâosnauiumocciderunt,omnescputilcsbello,rc I liquosuendideruntpreciojundegrandebellumintereosortumeft.

Tarentum uero à Lacedæmonrjsconditum.CalabriaequondamApuliæ,to tiiisc^ Lucaniçcaputerat,diuiti)s,magnitudine,muris,portu,ipfoqp fitumirabi Ie. Romanus itaogexercitus cum Aemilioconfuleirruens in uniuerfos Tarenti* norumfinesjigneef fetrocj uaftatomnia,plurima expugnat oppida,iniuriam

Pyrrhus infolenter acceptam,crudeliter uindicar. Tarentini uero cum plurimis finitimo rofdrwm rrx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;præfidrjs fulcirentur,etiam Pyrrhus rex Epirotarum, qui ex gen ere A chillis

Tarétinisprte odginemduxitjquaficognatamGræciçciuitatemuindicaturus,totâsuiresEpi fidtoefi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ri,Thefraliç,ac Macedoniae,elephantos etiam nftç ad id tempus Romanis inui^

fos,numero uigintiinitaliam aduexit. Qui cu Delphici Apollinis confuluifiTcc oraculum,ambiguum dedit refponfum.

Aio te Accida Romanos uincere pofle-

Tunc primum Romani cum tranfmarino hofte dimicauerunt. Miffus ell con# tracum conful Publius Valerius Leuinus. Qui cucxploratores Pyrrhicepiffet, eos iulTit per caftra ducijOmnemqp exercitum oftendi,ficc^ dimitti, ut renuncias^ pugna Pyrrhi rent Pyrrho quae niderint.Conmiffa itaij pugna,confumpta eft dies grauiffimo cumRcman- ccrtamine,omnibus utrincj mori paratis,fugere nefeijs. Introdudos autem in^ tercurrentiaagminaelephantos forma truces,odoregraues,moletcrribiles,uc uiderunt Romani,nouopugnandigenerecircumuenriamp;territi,maximeqj pas! Winutius pro uitantibusequisdiffugerunt. Minutins uero quartaelegionis Centurio, protend niufcidcmele= taminfeuniusbeluaepromufcidemgladiodefecuit.Qua uulneris doloretur^ phaniidefccat bata,amp;aucrticompulfa,eius immoderato difeurfu permifeeri cœperunt;finis etiam pugnæ de nodis beneficioimpofitus eft. Leuinus tarnen per node fugic. Romanos uidos fuiire,turpis fuga prodidit. Ex quibus tunc cecidilTe referuntur xi. millia peditum,amp; nongenti Ixxx. Capti trccenti x,Equités autem cæfi ccxlv, captiodingenti duo.Signa xxq.amifla. Pyrrhus autem Romanos quoscepir, fummohonoretradauit,occifosfepeliuit. Quos cum aduerfouulnere,amp;truci uultu,etiam mortuos iacereuidifletjtulitmanus ad cœlum, dicens fc totiusor* bis dominum effe potuilfcjfi talcs milites li bi contigiflet habere. Cuius uidoriæ titukim Pyrrhus affigens templo Tarentini ]ouis,ita fcripfit in co,

Epithaphium Q.«i inuidi ante uiros fuefant pater optime Olympi, Roman-cladis Hos egomet pugna uici,fum uidus abqfdem.

pcrPxrbw- Quern cum füiincreparcnt,curfeuidumdiccrct,quiuinceret,rcfpondiirefct tur.Siiterumeodcm modo uicerojfincullo milite reuertarEpirum.Cum^lcga timittcrenturad cum prorcdimcndiscaptiuis, iuffitLiconumöóMololTumeis obuiamire,ipfcquoqjcuniequitibusprocedensad portam ciuitatis,honorifice fufeepit

XXII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CHRONICVM

profcflus eft Jed iacuHs telorucg idibus nihil in dorfo eins proficictibus, propter 1'qnamarum eins horrendam cratcm, fed quafi perobliquam fcutorum teftudi:# nemlabentibiiSjtandem baliftasdeferriimperaiiir per quas relis earum tunc de mum facileoppreflaeft.IgiturCarthaginefesfradi bellis, ôdcladibusexinaniti, pacem à Regulo pofccbant.Scd cum intolerabiles amp;duras códitiones pacis au^ diflenr,potius rati fefearmatos mori,quam miferos uiuere, precio non iolfiHi# fpanorum uel Gallorum au.xilia,quæ iam dudum plurima habebant, fed eriam Græcorumcomparâdaduxerunt.ItacçXantippum Lacedemoniorum regem, cum auxilijs copiofis accitum,ducem bello prçfecerunt.Xancippus infpedis Poc norum copiis,atcp in campum dedudis, longe in melius mutato apparatu,pu* gnam cum Romanis conferuit.Ingens ibiclades Romanorum fiebat.Nam millia Romanorum militum in ilia côgreflioneproftratafunt.RegulusilIedu.x nobili.s cum.d.uiris captus,8óin cathenas coniedus.Decimo demum anno pus nici belli,nobilem triumphumCarthaginenfibusprçbuit.Xantippustamauda cis fadicôfcius,return inftabiliummutationemtimens,ilicoex .Africamigrauit inGræciam. IgiturMarco AemilioPaulo,Seruio Fuluio nobiliore confulibus, audita captiuitate Reguli, amp;nbsp;clade exercitus Romani, ambo confules Romani tranfite in Afticam cumclaffe ducentarum nauium iuffi, Clipeam petunt. Eo ctiam mox Carthaginenfes cum pariclaffe ueneruntjCommifTum eft nauale præ liumcAemiliusconfulc.amp;iiij.naues Carthaginenfiumdimerfitxxx.cumpugna toribuscepit Prætereaxxxv.millia hoftiumautoccidit,autcepit,amp;militemfus umingenti prædaditauit. Romanorum autemix. nauibus deprrehenfis, mille centum perieruntmilites.Confulesapud Clipcacaftrapofuerunt. Duo Hanno# nes Pœnorum duces,eo turfus cum magno exercitu conuenerunt.Præliotÿconi miftb ix. millia militum perdiderunt.Etfubada Africa tunc effet, nifiç tanta fa# mes eratjutdiutiusexercitusin eaexpedarenon poffer.

Priwt« num= nbsp;nbsp;Hoc tempore ntimmus argenteus primo inurbefiguratuseft. Pofthæc tertio

»WIM drgf«te= anno Lucio CæcilioMetelIo,Gaio Furio confulibus, Hafdrubalnouus dux Car MsfgHrdttM thaginenfiumjCumelephantiscxxx.amp;equitumpeditumqlampliusxx.millibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ul'

tnurbc- Lilybeumuenit ex Africa, amp;nbsp;continuo cum Metello confute, apudPanormum Ltlybeum Sici pugnam conferuitxx.millia Carthaginenfium in eopræliocælàfunt,elephanti liitoppidum, xxvi- interfedic. Si:iii).capti, maximumItalicisgentibusfpedaculum præbue# runt,Hafdrubal cum paucis Lilybeum uidus profugit, atqg abfens à Pœnis capi# te damnatus eft. Poft hæc feffi tot malis Carthaginenfes,petendam effe à Roma nis pacem,amp;captiuoram permutationem decreuetunt.Ad quam rem Attilium

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Regulumanteaducem Romanô,quemiamperv.annos captiuum tenebant

intercæterpslegatos,fub facramento præcipue mittendum putauerunt. IlleRo rnam cum ueniffet,indudusinfenatum,nihilquafiRomanusegit. Dixit^ exil#

»wopRfgulj la die qua in poteftatem Pœnorum ueniffcr,feRomanû effe defiffe.Itaijamp;uxo# conßMM' nbsp;nbsp;rem à côplexu fuo remouit,ac fenatui fuafit ne paxcum Pœnis fieret. IIlos enim

aitfradostotcafibusfpem nullam habere, feqjtanti non effe, ut tot millia capti# riorum propterfeunum,amp;paucosqui ex Romanis capti fuerant,redderentur. Itaqj obtinuit. Nam Afros pacem petêtes,nullus admifit.Ipfe uero Regulus Car# thaginemredijt.Precancibustj Romanis uteumRomçtenerent,negauit fein ea urbemanfurum,in qua poft^ Afrisferuierat,dignitatchonefti ciuis habere non poffet.Regreffumigiturad Africam Regulum, Carthaginenfes refedis ei palpe# bris ut ufç ad mortem cruciatu in toléra bil i ac dolore u igilare t,atqg ut ftaretfem# per radios folis intuens alligatum in machinanecauerunt.

BcI/zMWHdM# Anno confequenti Hanno duxPœnorumcum Ludatio duce Romanoru,na nonisapud uali præIioapudAegadesinfulas,contraLiIybeumciuitatem Siciliæ concurrir, Aegddesin^ feduidusnauemauertit,amp;duxfugæ primusfuit. Sexagintaamp;tresnauespunicç fuloi- captgfunt,cxxv.dimerfæ,xxx.amp;q.capta:cæfaxiiij.milliafuerunt.Nun^inmari tantiscopies pugnatumeft.Infinitæauriamp;argenti prædæin poteftatemRoma norum redadæ funr. Ex claffe Romana xtj. naues merfæfunt. Pugnatum eft vq. IdusMar.Tunc Carthaginenfes præcipiti feftinatione ad Ludatiumconfulem, ac deinde

ABBATIS VRSPVRGEN. XXIII;

atlt;îéîndeRomammittLint,pacem orâtôê impétrant. Captiiii Romanorum qui tenebanturaCarthaginenfibus redditifunt.Carthaginenfespctuntuttedimica* ptiuoslicereteoi'ô,quosexAfris Romani tcnebant.SenatusiulTtt fine precioeos teddi,qui in publica cuftodia eflent.Q.ui autcm a ptiuatis tenecentur,ut precio do minis reddito,Carthaginem redirent, atqg id precium exfifco magis quaniàCac thaginenfibusfolueretur. Carthagincfesfane fubhacconditionecum Romanis Finitumprii» pacemfecerunt,ut SiciIiadecederent,8ôipfiCarthaginenfes per continuosxx. munil^unKÎi annos Romanis perfoluerentpuriargent!triamilliatalétorum. Sictj finitum eft bellum* primum Punicum bellum,quod perxxiij.annos tradatum eft. Hocanno porta lanigemini daufa eft,quia nufiç eodéanno bellum erat, quod fub Numa Pom.-pilio regefolo prouenerat.

Anno ab urbe condita dxvt). Hamilchar dux Carthagincfium, ab Hifpanis in bello cum aliud bellum aduerfus Romanos iam pararet,occifus eft.Experimen^ , to dcprçhenfum eft, qj uirtusGallorumficut primo impetu maior quàm uiroru Gällorum rnt eft,itafequensminorquàm foeminarum.Caufaautemhæceft,qjalpinacorpoi= i^otcide Alpi ra humenti ccelo educa ta,habet quoddam fimile niuibus fuis, cum calore primae nbsp;nbsp;eorporib*

pugnæ ftatim in fudorem eunt,amp; leui motu quafifolelaxantur.

Anno qui huic proximus erat,dira urbem terruere prodigia.Namij in Piceno flumine fanguis effluxit,apudTufcoscoelumuifumeftardere,amp;Arimininofte multa lucem claia effulfifte, ac tres lunas diftantibus cocli regionibus exortas aps^ paruifTejamp;RomæGneiDomitqbos locutuseft,diccs.Caue tibi Roma, Carnes etiamè ccelo I.ipfæfunt. Quarum parsabauibus intercepta eft, pars incorrupta diu iacuit.Tuncquocÿ magno terræ motu CariaRhodos infulæ adeo concuf« fæfunt,utlabencibLisuulgo ceâis,ingens quoc^illeColoffus rueret. Histempos# ribus Atatus aftrologus clactut,^ Quintus Ennius poeta Taréti nafcitur,qui poft Romedeguit,contentus uniusancillæminiften'o. Quo etiam tempore defundo Eleazaro,principatüf3cerdotrj fufccpitpatrHuseiusManaffes,fratecIaddi,Quo mortuOjfuccelTitei Onias filius Simeonis iufti,quem utfupra diximus, paruulûi reliquit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HIST O RIA.

PTOLEM AEVS Euergetes filius Ptolemçi Phila d el p h i, regn a uit Alexandria annis uiginti fex,a reftauratione rempli anno cclxxvi.Sub hoclefus filius Sy ekct-î«« rach librum fuum conlcripfit. Sic ergo Ptolemæus poft mortem partis fui Philas# delphi,pro ultione patris amp;occifæfororis,cum magno exercitu intrauit prouin ciam regis Aquilonis,id eft Seleuci Callinici, qui cum marre Laodice regnauitin Syria,ôdeepit Syriam amp;: Ciliciâ, 66 fuperiores partes trans Eufraten, omneni penèAfiam, Cum^audiffetin Aegypto feditionemmoucri,diripiensregnutii Seleuci xl. millia talentorum argenti tulit, uafa^ preciofa, amp;nbsp;fimulacra Deoruni duo millia quingenta,in quibus étant amp;nbsp;ilia quæ Cambifes capta Aegypto iii Perfas porrauerat.Gensuero Aegyptia,idolatriæmultûdeditaetat. Etquiapoft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

multos annosDeoseorum Ptolemæusattulerat,Euergetemeumappellabant. EtSyriamquidemipfeobtinuitjCiliciamueroamico fuo Antiochogubernan^ dam tradidirôôXanrippo akeriduci prouincias trans Eufraten.

HISTORIA.

ANno aburbe condita,quingcntefimo odauo, qui eft primus Euergetis,rei# pentinafubuerfioipfiusRomæpr.TuenittriumphumRomanorum.Siqui dem Quinto Ludatio Catulo ,amp; Aulo Manlio confulibus, diuerfacigniûaqua= rumlt;5 clades penèabfumpfere urbem. Nam Tyberis infol i ris audus imbribus,02 ultra opintonem redundans,omnia Romæ ædificia in plana conftituta deleuit. Diucrfæqualitateslocorumadunamconuenereperniciem,quoniam quæfæ:# uiorinundatio tenuit,madefadadifroluit,ôêquæcurfustorrétisinuenit,irapub fa deiecit.Aquarum uero grauiffimam cladcm, grauior ignis uaftatio eft fecuta» Qui igniSjincertum undefurrexerit, plurimas ciuitatis partes pcruagatuSjhomis» «umdomorumi^ftragcm mifcrabilemfecit. Dehinc cum omnia in circuirufo^ risdeuaftaret,ædem Veftæcorripuit, undeMetellus cum arfuros Deos eripuit, btachio ferai uftulatOjuixaufugit.Tito Sempronio Graccoamp;Gaio Valerio Fab

cone

A B B A r I s V R S P E R G. XXV,

portOjUtrnni eligitis flllis fuccLimantibus,bellum ; igitur,inquit,accîpite. Et ex euffo in media curia togæ finu,quafi planefinu bellum ferret,effudic.

Interea Saguntini fame uiâi funt, amp;oâauo demum menfe capti, ultimis ab Hannibale pœnis afficiuntur. Tune Publius Cornelius Scipio conful,cum exer* ci tu mittitur in Hifpaniam,Tyberiiis Sempronius in Siciliam. Hannibal uero rc liâoinHifpaniafratrefuo Hafdrubale,Pyreneos tranfiuitmontes,amp;;inter fero^ ciffimasGallorumgentesferrouiamaperuit,amp;nonodemum died Pyreneoad Alpes peruenit. Vbi dum montanos Gallos ab afeenfu eum repellere obnitentes bellonsperatjatfj inuias rupes igniamp; aceto ferrolt;^ refeindit, quatridutim coms: moratus,quinto diecum maximolaboread planaperuenit. Traditur autemad ïtaliamduxiflecentum milita peditum,uigintimillia equitum,triginta feptem elephantos. Interea multi Ligures amp;nbsp;Galli tunxerunt fc Hannibali. Sempronius Tyberius Graecus cognito HannibalisaduentU5exercitum ex Sicilia tratecitAri^ minum. Publius Cornelius Scipio Hannibali apud Ticinum primus occurrit, commiflbqg prælio,fugatisfuis,amp; pene omnibus uiâisjipfe à filio Scipione ad? mûdumprætcxtato,amp;uixàpueritia egreffo,quipoftea didus eftAfricauus,ab ipfa morteliberatus,faucius tarnen in caftra redijt. Pugnatum deinde eft ab code côfuleapudTrebiamHuuium,iterumcp Romanifuperatifunt.Semproniuscon fulamp;ipfe conflixitcumHannibale,amp;amiffoexercitu,penefoluseuafit. In eo ta men bello etiam Hannibal fauciatus cft. Qui polie a cûin Hetruriam primo V fluuium. te. tranfiret,in fummo Apennino tempeftatecorreptus,biduo continuo immo^ biliterftetit,niuibus cum exercitu conclufus,ubimagnus hominum numcruSjiu mentatpplurima,elephantipeneomnesfrigore perierunt. Deinde in Tufeiam 2,[,ciiipunid, ueniensjtuxta Sarnum fluuium,nebulis profpeâum impedientibus, magna pat temfociorumactumentorumpetdidit.’ipfeautemunielephanto quifuperfue^ Httnnibdl ocU tat,folus fuperfidcns,uix diffieukatem itincris euafit : fed oculum quo iam dudû lumamittitfri teger erat,uiôlentia frigoris amp;nbsp;uigîliarû ac laboris amifit* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Annoaburbeconditaquingcntefimoquadragefimo,quieftfeptimusPhilo#i patoriSjAemilius Paulus,amp; Terentius Varro confules, côtra Hannibalem miffi, perimpatientiamVarronis,altcroconfulecontradicente,apudCannas Apuliæ concordiduit uicum omnes peneRomanæfpeiuircs perierunt. Nullo enim puntco bellograï^ dorwjdifcor* uiusaffliâifunt. Perijtquippein eoAemilius Paulusconful, qui dum fauciusin did exitiuprit quodam faxo rcfediffet,LcntuIofibiequumofFerente,quo fugiens,cladi fuper^^ tcj. cfletjnoluir^anjibiperfeditjdonecabhoftibus interemptuseft. Perierûtibicoil fularesat^ prætorr) uiriuiginti,fenatoresaut capti autoccifi triginta.nobilioreS uiri trecenti,pedeftriummilitum xl.milliajequitumtriamilIiaquingenti.Varro conful cûquinquaginta equitibusVenufiumfugit.Necdubiumeft, ilium diem ultimum Romani ftatus futurum fuifle^i Hannibal mox poft uidoriam ad urbé contendiflet. Hannibal in teftimonium uiâoriæfuetrcsmodiosannulorumau Treimodijdii reotnmCarthaginemmifitjquos exmanibusinterfedorum Romanorumequis^ nulorutn dure lum fenatorumqg detraxit. De exercitufuocæfafunttri.a millia,multiqg fauciati. cru mißt Cdf

Intcre.1 Varro redijt Romamjeitj gtatiç referuntur à fenatu, qgt; publicâ rem nô thdginem'^ dcfpetalTet. Ipfeaûtnôuitç cupiditatc,fedamorepublicçrei fefupereffereliquo ætatisfuç tempore probauit. Nam barbamcapillumc^fummifitjamp;poftea nun^ recubans cibû cepit. Honores quoqg cû ei deferrentur à populojtecufauit, dicens foelicioribus magiftratibus Reipublicæopus effe.Vfcj adeo autem ultima defpe EwRowrfMO* ratio Reipubliceapud refiduos Romanos fuitjUt derelinqucdaltalia^fedibuscj; defpcrd^ quærendisconfftium ineundum putarent. Quodetiamautore Cçcilio Metello confirmatueflet,nifi Cornelius Scipio tune tribunusmilitum, qui pofteadidus eft Africanus,eosdiftridogladiodeterruiflet,fingulisminitans,acpotiuspro pa (Cornelius Sei trig defenfione in fuaiierbaiurarecoegiflet. Sub hoc repore quatuor locispugna^ pioAfricdnus* baturà Romanis. In Italia contra Hannibalem : in Hifpania contra fratrem eius Hafdrubalem : in Macedonia contra Philippiim : in Sardinia contra Sardos,amp; Qudtuorioeti alterumHafdrubalemCarthaginenfemjqucTitusManlius inSardiniâ mifliis, uiuumcepit,Romam^portauit, Philippus quoij inMacedonia à Leuinouinj:

C citur:

XXVI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CHRONICVM

ci tu r : ôd in Hifpania Hafdrubal,amp;Mago tertius fratet Hannîbalis 5 duobus fra* tribusScipionibusfuperantur,quitamcnambofratresin Hifpania à fratreHaf# drubalispolreaoccififunt. Vnde omnibus pauorecunâantibus,Scipiopoftca Africanus didus,natus tuncannos xxiiq. u I tro fc obtulit, QC proconfulare impe^ rium in Hifpaniafortitusjultionem patris amp;nbsp;patrui prçcipueintendens,Pyreneû transgreffuSjprimoimpetu CarthagincuouamHifpaniçcepitjUbicopiçauri ar* gentitÿ niagnÇjPænorûamp;nobiliffïmi obfides, quos ab Hifpanis acceperantcû V'itgoRomâ magnispræfidiis,erant. Ibietiam Magonem fratrem Hannibaliscaptû cûalijs tmttttur- Romam mifit. RomæingensIçticiaoritur.Cumijuniuerfam Hifpaniam à Py^ renco uii^ ad occeanum Scipio fubegi(ret,reuocatus à Romanis,cû ingenti glos ria Romam uenit:amp; xiiij.anno poft^HannibalinItaliamuenerat,quieft xv» PhilopatoriSjCumLycinio Craffoconfiilcreacus,amp; in Afticammiffuseft,Scipio African! aggrcffus,hiberna Poenorum,8ómapalia Numidarum, quæhaud Ions geaberantab Vtica,noflefecitincendi. Poeni trepidi,cum cafu accidifTe ignem putarentjinermes ad extingueiidum cucurrerunt^qua de re facile ab armatis ops preffi funt. In utrifgj caftris xl. millia hominum igni ferrocf confumpta func, quin^ millia capta,duccs ipfi mifcrabiliter ambufti, ægre difïugerunt : Hafdrus balduxCarhaginem profrigusuenit.MoxSiphaxamp;Hafdrubalplurimumrepa Pugna Hap rantes exeicitumjitcrumcumScipionecongreffifuntjUiâitÿ fugerût. Siphacem drubalis etSci fugjenteni Lelius amp;nbsp;Mafiniffa ceperunt^cæteramultitudo Cittam confugit, quâ IVlafinifîiioppugnatamindeditionemaccepit.’Smhacemad Scipionemcathes nisuinâumadduxit,qucmScipiocû ingentibuslpolrjsjplurimiscp captiuis per ducendunîRoniam,Leliotradidit. Qui cum incuftodiaTiburtidefeciffetjfums ptu publicoiufficfenatus eum honotificefepeliri. Qua reaudita, omnisferelta* lia Hannibalemdereliquit. IpfeaûtHannibalàCarthaginenfibus redire iuffus, ifrflù lihcratd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;patriæ,quamScipiouaftabat,flensdiciturItaliamreliquiffe. Itaan

abtiamiibMe- xvij.qujeftprimusPtolemaîiEpiphaniSjliberataeftItaliaabHannibale.Lc gatiautemCai thaginenfiumpacemàScipionepetcntes,adfenatum milïï funt, amp;exarbitrioScipionis pacem acceperunt.Sed ueniente HannibaleCarrhagt* nem,paxturbata eft,multa(ÿ hoftiliaabAfrisfaâafunt.

Poft hec Hannibal frequentibus prçlijs uiâus à Scipione, pctrjtamp;ipfe pacem, amp;nbsp;colloquium Scipionis .Vbi cum feattoniti diu admiratione mutuaauo clas rifïimi duces Confpexiffentjinfeâo pacis negocio,difcefferunt. Hannibal tres ex ploratores ad caftra Scipionis mifit, quoscaptosScipio,circunducipercaftra iuirit,eisqî oftendittotum cxercitum,niliil de hoftibus percunâatus, prandium quotç iuffit eis dari,refeâosq5'abire permifit. Deinde prælium ab utrocj duce côs niiftum cft,quod diu magnis ducumartibus difpofitum,magnis copiarum moi libusgcftunieft,qualcuixullamemoriafuit,quippecum peritilTimi uiri copias fuas ad bellum educerent, Scipio tarnen uiâor extitit,pene capto Kannibale. Oäogintaelephant!ibiaut capti,aut occififunt. Carthaginenfium militum ui* ginti milli.! quingen ti interfeâi funt. Hannibal omnia Ô6 ante prglium, amp;nbsp;in prç Iioexpercus, primum cummultis equitibus,deindecumuiginti, poftremouix cumquatuorintertumukumelapfus,Adrumetum confugit,poftea CarthagiV nem poft XXXvi. annos,ex quo inde paruuscumpatreexierat,uenit, confultans PdxCarthdgi tiqrfcnatuiPœnorû,nullamfpemeffe,nifiinpetendapacepcrfuafir. GaioCors; Tienfibus con= Lentulo,Publio AelioPetoconfulibus, paxperScipionem uoluntateSes cfdiiKr- nacus populiqp Carthaginenfibus concefta eft:naues tarnen plusqu.àm quins gentæ in altum produâæ, in confpedu ciuitatis fubmerfæ funt. Scipio iain Scipione tri* tunc cognomento Africanus,cum omni gloria triumphans, in urbem ingreffus unphante Te eft. QuernTerentiusquipofteacratcomicHS,exnobilibusCarthaginenfiunicas rentius pilca^ ptiuus.triumphantempoftcurrumfecutuseftpileatus, quod indultæfibi libers tusturramfe tatisfuitinfigne.

quitw Annoigicuraburbe condita quingentefimo quadragefimo fexto,qui cftfes cundus Ptolema.’i Epiphanis,bellum punicumfecundum finicum eft, poftaiiü num xvij.quamcepit.

Ladet

A B B A T I s V R S P E R G. XXVIh

taâctfeltcctRomauiâorijsHannibalemdeuiciffejtamenin Campanig luxu rrjscommorantem,prouinciadelidofafuperauit,dumaquisinnatat,dumpifci busatlt;ÿoftreispaffiminficicur,duniolet,potat,dormit,aquarûrefokinomok Udttnihaiuiit liait punicamferitatem,amp;quem alia durauerantjCuniSeplalia oppidum Cam- Uns Scpla/i^^ p^niæangaencisodocaâslibefsiâaaicô^üicit,

PtoUm£US PTOLEMAEVS EpiPhas’ Philippus- PHILIPPVS regnauitMaces’ Ppipbaisesi^. *1«, regnauit Alexandriæ annis 4^» doniæ annis quadraginta duo* xxiüj. Huius tempore Scipio Afri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus. Hic cûrebellarc pararee Ro

Romdingrata canusabingratafibiurbeRomanadiu iiianis,primum per Leuinum confus ScipioniAfrif exulans.apudAmiternûoppidû mors’ lern,deinde per Titum Quintum fult;’ MW« boperijt.Sepulchrofuo inferibiiuffit: peratus eft»

Ingrata patria,ne ofla quidémea habes«

H I S T O R I A.

PTolemæus Epiphanes,fiIiusPtoIemgiPhiIopatoris,rcgnauit Alexandrigati nis xxiirj'àreftauratione rempli anno trecentefimo decimo nono. Huius pa ite Philopatore defunäo, Antiochus Magnus rupto foedere amp;nbsp;pado, quod cu patre fecerat,exercitum de fuperioribus Babyloniæ partibus cógregauit. Faftac^ pace cum PhilippoMacedonumrege,cótra hune Epiphanen, qui tunc quatuor epatannotum,exercitummouit. Pugnantibusauteminterfe Antiocho ôdduciî= PugnaAntiat bus Ptolemei pueri,ludça in medio pofita, multaij'mala perpeffa, in contraria ftudiafcindebatutjficutamp;fubPtolemço Philopatorepatreeius:alijs Antiocho, Ptoltm^ipu» alijsPtolemçofauétibus.Curn^ Antiochus tenecetludçam,miirus Scopas duX partiumEpiphanisPtolemçi,aduerfus Anriochumfortiterdimicauit, cepit«^ lu dçam. Sed poft modicum tempus Antiochus Scopam uicit,confligens cumeo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

iuxtafontemlordanis,multos^deexercitueiusprofternens. Poftea iiero Ans’ tiochocapienteSamariam,amp;ciuitatesSyrig,quas Scopas tenuerat,gens ludgos’ . tumfponteadcumucniens,omnemeiusexercituminciuitatemfufcepit,ôôpro ^ojephusHino animo saxiliampcçbaic-VndeôCipknwltneisbcneficiâcontalUjCiaxloÇcf Anttq-ti.ca-i‘ phusdefcribit.

Volcns autem Antiochus non folum Syriam, Ciliciam, Si. Liciam, Si alias prouincias quæ erant partium Ptolemæi poffïdere, fed in Aegyptum quo«^ re# gnum fuum extendere: fada pace cum Ptolemeo per Eubolem R.hodium,Cleo patram filiam fuam feptimo anno adolefcentis defpondit ei,amp; xiq. anno tradi ditjdata ei dotis nomine omni Coelefyria ôi ludæa. Nec tarnen obtinere potuit Aegyptum,quiaPtolemæusEpiphanesamp; duces eiusfentientes dolum,cautius synaCalts-fecgerunt,amp; Cleopatramagisuiri^ parentis fouit partes. Hie Antiochus Ma# gnus duos habuit filios,fratres Cleopatr:tjquam dedit Ptolemæo, Seleucû qui cognominatus eftSother,quilt;5 regnauit poft eum:amp;Antiochû,qui didus eft Epiphancs,amp; à patre Romanis datus eft obfes,mortuo(^ fratre, regnauit in loco Anfioebwr eius. Et hic eft An tiochus,qui dicitur illuftris Si nobilis in libro Machabæorum, ‘ iTr/tjxxUjJç j qui cxxxvij.regniGræcorumannoregnarccoepit,mulca(5 malaludæis iutulit. ideft,pr£cU»

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rus-

HISTOB. lA ÎVDEORVM.

l-t O temporepontifexiudæorumfuit Ohias filius Simonisiufti,fratrisElea# •■^zari.Is autem Onias paruulus mente,8óauarus pecuniæ.uedigal quod pa# AudritU tres eius pro populo dabant,fcilicct,uigintitalenta, non reddidit, unde regem onilt;e. Ptolemæumadiram prouocauit.Qui mittens legatum nomine Athenionem in Hierufalem,culpabat Oniam,amp; minatus eft,quod terram metiretur ad iuge# nbsp;nbsp;n£c fuui in

ta,Si mittetet qui habitaient in ea. Audientes ludæi mandata regis,turbabâtur. lofepholth-iu Oniam uero nihil horum fledebat,propter auaritiam fuam. Q.uod audiens lo# cap 4 0quot; loU fephus adolefcens.fororis eius filius,de patte Tobia,uirfagaciirimus, Si inter fu ge pl«r4‘

C i] os nobilis

osnobilis,incrEpantta«unculumOniam.Quononattendcntc^necâdfcgttîl ire uolentCjUltro lekgat um ad regem obtulit pro neceflitace populi fi per cum liceret fibi. J11 o autem concedeiKc,amp; populo gracias agcnte/ufcepit legatû regit in domum fuam,öt per multos dies magnifiée tradans, muneribus honoratum remilit ad regem,dicensfc continuo fecuturum.Athenio autem rediensadrege, cum ei omnia indicaret,aduenientem poftea lofephum rexamp; regina Cleopatra îofcphns beni benignefufceperunttinucnitcp tantamgratiam coramrege, utnon folumpo# gfic fufctpitur pulum liberarct,fcd etiam dux ludæçat^ humilis Syriæ, ôifinitimarum regio? num ab eo conftitueretur. Is igitur uiginti duobus annis tributaSyriæ 6óPhoeni cis atqj Samarig difpenrauit,populumlt;ÿludæorumàpaupcrtateamp;debilitatcad clariffimasreturncaufasperduxit. Habuitautem fcptem filios de uxorefua,0C defiliafratrisfuiSoliniunum, nomine Hyrcanu. Q.u i cum tred ecim effet anno rum,naturalemfortitudinemamp;prudentiaminfedcmonftrauit,utetiamaccrbâ æmulationem fratribus excitarct. Iofephusucrocupiensfcirc,quisdcfilijs fuis uirtute mclior cxiftcret,iinumquen($ ad dodorum ftudia dcftinauit,fcd defidia difciplinarumindodiredierunt.Poftillos autem adolcfccntulum Hyrcanum tranfmifit uiam duorum dictum ad folitudinem fcminare,dansei trecenta iuga Hyrcdtiifdäu boum,fed abfcondens lora quibus ligarcntur. Cum^ ad locum ueniret, amp;nbsp;lota mcmcrabite non haberet,fuadentibus aratoribus,ut pro his afFerendis domum tranfmitte«; dcloriS’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ret,ille nolens tempus deperdere,occidit decern iugorum boues, Ôi. carnes qui?

demoperarijsdeditjpellesuero incidens,retinacula fecit:ficqp feminata terra, ad pattern redrjt. Pro qua mentis argutiapater eum benigne fufcipiens, nimiu dilexit,quod ei apud fratres inuidiam fufcitauic.

Pofthæcnunciatum eftlofephOjfiliumPtolemaeO rcgigcnitfi efle^omnes^ principes prouinciarum,ad celebrandum pueri diem natalem, cuapparatu ma ximo jAlexandriam ire. Cumqj ipfe ire fcnio prohiberctur, interrogauit filios fu? • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;os,quiseorumuelletireadregem. Maioribus recufantibus,amp;Hyrcanumhoc

facere poffe dicentibus,confuluit ipfum. Qui cum fe ptomififlet iturum,fi tantu mififletEpiftolam Arioni difpenfatori pecuniatum,quam rcgi ofFerre debcret, utdater eipecuniam neccirariam,dataepiftoladimifiteum :fratres autem eius fcribebant omnibus amicisregis,uteumnncrficerent. Qui cum uenilFetAlexan Ano«i I'pifio driam,porrcxitArionicpiftoIamiacceptifcjabeo mille talentisJatcntcraccclTit id reddituf’ adncgociatores,amp;comparauitabeiscenrû puerosfdentesliteras,unumquenç talento uno,8ócentum uirgines,fingulas eodem precio. Sufceptus autem beni? gne .1 rege,amp;adconuiuiumeiusinuitatus,difcumbenscum priotibus prouinci arum,ukimus omnium fedit, tan^ puerab omnibusdefpeduihabitus. Cumtj Cjp propofi- omnes offa ciborum ante ilium in mcnfa proiicerenr,ipfo tacente,Triphon qui (abyrcano- dam qui ad conuiuarum rifus aptus erat,rogantibus conuiuis, iuxta menfam rec gis alFiftenSjait regi ; Vides domineantepofita offa Hyrcano fEx hocconrjce,lt;)« amp;nbsp;patereiusfic omncSyriam denudauit,ficut hgc offa ifteà carnibus expoliauit, RidcnteautéregeaducrbaTriphonis,amp;interroganteHircanum,curtanraoffa ante eum iacerent,apteinquit domine,nam canesfcmpcr offa cum carnibus de Sapient refpo uorant,ficut ifti fecerunt,ante quos offa minimeiacent : homines uero comedur fum Hyrcani’ carnes,offaautemiaftant,qnodamp;egotanquamhomonuncfeci. Rexautemi# ratus eius Tefponfum tam fapienter diâum , iuffït omnes plaudere, uerbum eiuslaudantes. PofterauerodieHyrcanusad unumqucntjrcgis amicumper? gcns,amp;: ad potentes aulæ,falutauit cos. Inftanti uero natali die hit) régis, princi? pes régis offercbantmimera : qui multum,non plus quam uiginti talenta • Hyr? canus itaq; affumens pueros amp;uirginesquos comparauerat,dedit unicuit^ talen tumportare:8ópuerosquidemobtulitregi,puellasautem Cleopatræreginæ. Omnibus igiturmunificentiameiusadmirantibus, rex honorans eumliberalic teramp;donationcscopiofasprgftans,patri amp;frathbus,amp;omnibusmagiftratibus fcripta pro co tranfmifit. Audientes au tern fratres eius talia eum à regemetuiffe, amp;nbsp;cum magno reuerti honore,inoccurfum eius cgredi fefimulanteSjinterficere illumomnimodo dec(euerunt,etiapattefciente,qui propter pecunias quasrcgi obculcrat

obtulerat,îrafcebatur:fed regem nmens,icamcclabat. Committentibus autem aduerfuseumfratribus pugnam,mukoseorumqui fequebanturocddit,cüduo busfratribiisfuis:cætcriaucemad patremHierofolymamconfugcrüt,Q.uipoft quam ad ciuitatem uenit, nullo fe fufcipiente, difceflit trans lordancm fluuium, SdeuctisSa» ibit'j; rcmoratuSjUedigaliaexigebata Barbaris.Per idem autem tempus tegnabat inAfiaSeleucus,quidiccbaturSothcr,filiusAntiochi Magni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inAjtn‘^

historia ivdaeorvm.

I lEfundus eft aute Onias pontifexjilius Simonis Iufti,fratris Elcazarbauurt ■■■^culuslofephi patris Hyrcani,principatumfacerdotij derelinquens filio Si moni.Mortuus eft autemamp;Iofcphus,eiuf(ÿ morte contigit feditionem pâti po^ Sedjfio 4 woF pulum,propterfilios eius. Nammaioribus bellumgerentibus contra Hyrcanû, teiofephi* diffenfitabinuicemtnultitudo,amp;plûtesquidemmaioribus fratribus auxilium * ferebantcum ptincipefacerdotumSimone,quicognatuseorum,amp;afFiniseorü crat. Hyrcanusautemdifcedensab Hierofolyma trans lordancmjbi turrim ædi ficauit ftrmiffimam ex lapide albo,amp; totam ufcg ad tcrram fculpens diuerfis ani* malibus,reliquisetiam ædificqslocummuniuit,quem Tirumnnncupauit.Prte fuit autem illis partibus per annos duodecim,omni tempore, quo Seleucus, fili^ lis Antiochi Magni,Syriæ regnauit. Quo mortuo,frater eius Antiochus Epis= phanes regnum obtinuit. Quem memcnsHyrcanus,ne ab eo tormentis afficcre lofeph, libdi, tur,prohisquçcontraArabasegerat,uitam propria manufiniuit. Cuiusfubftan cap-p tiam Antiochus fibiappIicuit.Mortuus eftautem amp;nbsp;Simon pontifex,filius Oniç, telinquens tres filios,Oniam,Icfum,OniamfiueAnaniam: fed patri Onias in fa cetdotrj honore fuccefftt. Et hie eft,ad quemAriusrexSpartarum.ideft, Lâceds moniorum,cpiftolas mifit,dicens ludæos öd Lacedæmones ex unogenete Abrâ hæ defeendiffe.

H 1 S T O R I A R O M A N O R V M.

Nno ab urbe condita quingentefimo quinquagefimoprimo,qui Ptolemæi Epiphanis computatur etiam primus, Titus Quintus Fla=« Tii«; minius contra Philippum Macedoniç regem miffus eft: amp;nbsp;poft pr^5= minius contrit _________^liamulta quibusMacedonesuicit,pacem Philippo dédit,fubcondi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ri none etiam Dernctriumfiliumfuumobfidemdedit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

Lacedaemonijs quoqg bellum Titus idem intulit, ducemcj illorum Nauidem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

iiicit,amp;quibusuoluitconditionibus infidemaccepit,gloriaingenti triumpha«= Triumphut uitjducensantecurrumfuumnobiliffimosobfides,DemetriumPhilippifilium, amp;nbsp;Armenen Nauidis.

TranfaâobelloMacedonico,fecutûeftSyriacu. Antiochusîtaij Magnus reX Syriç,cû regnügeneris fui Ptolemæi Epiphanis obtinere non poftet, uertit fe ad Afiam,8inaualicertamineobtinuit Rhodumamp;Samu,Scalias infulas multas: deinde contra Romanos ftruens bellum,ex Afiattanftt in Europam.Tunc etiam Hannibal exhiberi Romam iulTus à Senatu,dam ex Africa profedus, ne Roma* nistraderetur,ad Antiochummigrauit,ciqg feconiunxit.QuemcumapudEphe fuminueniffetcundantem,mox ad bellum impulit: fed occurrit eis Scipio Na* ficacumfratrefuoScipione Africano,ifdem^ Africanus familiare colloquium cum Hannibale habint, fed infedo negocio,ab Antiocho difcelfit. Sequent! ail no idem Scipio Africanus Hannnibalcm qui tunc Antiochi claffi præerat,naua* lipræliouicitôôfugauit: frater quocj eius Lucius Cornelius Scipio Nafica conb ful,habensinauxilio Eumenen,Attalircgisfratrem,ingenti prælio Antiochum uicit. Qui pacem rogans,eo iure obtinutt, utannis fingulis mille talenta perfol* ueret:atqgexAfiaamp; Europa recedens,intraTaurum montem fe contineret,8d Hannibalemconcitatorem belli dederct. Qui fugiens ad Prufiam regem Bythi* niæ,cum à Romanis repofceretur,iamtcadendus uenenum bibit. Antiochus ue

C ix) rofilium

XXX' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CHRONICVM.

ro filium Africanî,quem utrum cxplorantem,an bello cepiffet, incertum eft, troremifit,filiumquo(5fuum Antiochumobfidemdedit. Scipio NaficaRoma redietiSjingenti gloria triumphauit: nomen amp;ipfeadimitationcm fratris Afia=ä nus,qnia Afiam uicit,accepit.PhiIippoautemMacedonumregi,quia contra An tiochumRomanis auxilio fuit,filius Demetriusredditus eft. PlautusexVmbria ArpinasRomæmoriturhoctemporejquipropterannonædifficultatcm admo las manuarias piftori fe locauerar,ubi quotiens ab opere uacaffet, fabulas fcribe^ re ac uendere folitus erat. Titus Liuius Tragcediarum feriptor clarus habetur co tempore,qui obingenijnieritum à Liuio Salinatore,cuius liberos erudiebat,11*= bertatedonatuseft.

„ Ptolemeeus PTOLEMAEVS Philometorfe SELEVCVS quiamp;Sothcr.filius StltMtiS,itgt; Pbilomctor.sf cundus,filius Epiphanis,regnauitAle? AntiochiMagni, regnauitSyriæannis

xandriæannistrigintaquinlt;5,à reftau xi.HicinftinâucuiufdamSimonis,qui ratione rempli anno trccentefimo qua erat praepofitus rempli Hierolymitani, dragefimo tertio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mifit Heliodorum ad auferendas

PERSEVS filius Philippi, Perfeus- pecunias:quicorreptuseftaDeo, regnauit Maccdoniæ annis de? lo. utinMachabæorumlegiturlibro. cem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ANTIOCHVS Epiphanestegna? Awfiocfci«

uit in Syria annis xij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epipba-m

HISTORIA AëGYPTÏORVMi

ANtiochus Epiphanes,id eft, illuftris , fraterScleuci, fÜius fcilicet Antiochi Magni,poft mortem fratris fui Seleuci, regnauit in Syria annis xij. Huius fororem Cleopatramhabuiruxorem Ptolemæus,quiamp;ipfedicebatur Epipha? nes,dequa duosfiliosaccepit,quosmoriensadhucparuulos reliquit.Quorum maior,quiamp;proeo regnauitPhilometor,alter Phifcon dicebatur. Antiochus autem fuo regno noncontcntus,exercitum ducercdcliberauitinAegyptum,tra öus defideno eius,amp; eontemnens filios fororis fuae qnafidebilcs,ac tanta nego? lt;ia regere non præualentcs. Perueniens igitur ad Pelufium,cum magna uittute, dolo^ circumueniens Philometorem confanguineum fuum, occupauit Aegy? ptiim. Et cum adiffetlocaMemphiticæciuitatis,ccpiteam. Idem contra Alexan driamufobfidcretPtolemæum,cuius cratauunculus,tetendit,fed per duces Pto Icmæi pulfus eft,nonfolumabAlcxandria,uerumetiam tota Aegypto. Inde re? ucrfus,ad Hierofolymamciuitatem duxitexercitü.Q.uopcrueniens,cepit earn fine confliäionealicuius,aperientibus ei portas his,qui uoluntatis eius étant có fcii,ingrefluscj;ciuitatcm,multos interfecit fibi contraria fentientestfedôdeos îpfos qui ei ciuitatem aperuerunt propter diuitias templijocciditjfaciens'cß om# Ilia mala illa,quæ in Machabæorum hiftoria ferip ta funt. Multis de tempio abla ris,reuerfus eft Antiochiam. Poft biennium uero rurfus contra Ptolemæum con gregauit cxcrcitum,amp; uenit Alexandriam. Cumç duo fratres Ptolemaîi amp;nbsp;Cie? opatræ filrj,quorum auunculus erat Antiochus, obfiderentur Alexandria:, Ro? mammiferuntlegatos.CumautemRomanorumIcgati ueniffentAlexandria, quorum unus erat Marcus Pompilius Lenas,amp;inueniffenteum ftantem in litto rcjfenatus confultumdedcruntei,quo iubebaturabamicis populiRomani dif? ccdere,amp; fuo imperio contenais elTe. Qui cum refponfionem ad amicorü con? filium diftuliffetjOrbemfeciffeferunt in arena cum baculo quem tenebat manu, amp;confcripfiirelegatum,atç dixifferSenatus amp;populus Romanus præcipiunf, ur in ifto loco refpondeas quid confilij géras. Quibus diäis, i pfe perterritus ait: Si hoc placet fenatuiamp; populo Romano,recedendum eft. Ét ftatimrecelïît.

HISTORIA IVDAEORVM.

PEr idem tempus,utlofephns feribit, defunäus eft Onias filius Simonis prin ceps facerdotum,relinquens filium paruulumOniam. Vnde Antiochus fra tri

A B î A T I s VRSPERGEN. XXXlr

lrieiuslcfuprincipatiimfacerdotiicontulit,quempoftea ivatus

nioneorumfratriOntæfiueAnaniædedit.HabuitenimSimonjUtprædiximus, tres filios,ad quos facerdotij principatus ordine dtdo pernenit. lefus autemlafo P nemfe nomiiiauit, Onias nero fine Ananias Menelaus eft nuncupatns, ut lofe.» phusdicit.DeindefubiûgicidemIofephus,Iefum,ideftiafonem, pnus facerdo tem contra Menelauml’editionemconcitaffe,eundemqpMenel3um cum fuisfau toribus relida religione paterna fe ad Antiochum contuliffe,illumcg contra Indæ osincitaffe5amp;; poftab Antiocho iuniore perfuafuLyfiæoccifuniefle. Inquibus uerbis uidetur Jofçphusabhiftorialibri Machabæorumdifcrepare j in qua refer* tur,cp Menelaus frater fnerit cuiufdana Simonis de tribu Beniamin, qui fuit præ* chabteorum pol'itus templi,quicÿ adhucuiuente Seleuco fratreAntiochi,propter odiû Oniæ lacerdotisübirefiftentiSjiiealiquid malimachinareturinciuitate,effecitut He^ liodorus'aSeleuco mitteretur Hierofolymam,adauferendas peciinias de tem* pIo.Quicum terri tus rediret,Simon non ceffauit male loqui de Onia, amp;nbsp;inftiga uit Apollonium ducem contra eum. Quibus ille cedens, contulit fe ad regem,UE eiusdefenfionetutusuiuerct.Poft mortem ueroSeleuci,cum regnaretfrater eins Antiochus, hoc quod de Onia Menelao lofephus teftatur ,in hac hiftoria de la* fone fratre Oniæ narratuti Hie enim lafon, qui 8ólefus,colledis impfjs, Antio* chum adiit,eiefto(jper pecuniam fratre Onia,facerdotium accepit, amp;nbsp;accepta li centia, utgymnafium Hierofolymisædificaret, ad ritus gentium reliâa religio* ne fe tranftulit. Poft triennium mifitlafonMenelaum fratrem Simonis fupradi* fli,portantem pecuniam regi pro fâcerdotio promiffam, fcilicet quingenta no* naginta talenta, fedipfe Menelaus,promittens adhuc trecentas libras regi, lafo* nemfupplantauit.Siclafon qui fratrem Oniamexpulit,ipfe poft expulfus de pa* tria,fecundum quod dignus erat,exul perijt.Menelaus autem cum non perfolue cxpellifur. retpromiflas pecunias, rex abftiilitci facerdotium, Só dédit illud fratri fuo Lyfi* macho.Metuens uero Menelaus, ne Oniasreciperet facerdotium,egit cum An* dronico régis amico, quern rex abiens præfccit negotijs, ut Oniam interficeret, quodSdfecit.Lyfimachoquocg àludæis propter facrilegiafuaoccifo, Menelaus facerdotium recepit. Quo ab Antiocho EupatorefilioAntiochi,fuadente Lyfia Menetore-occifo,Alchimus quidam alienigenaimpiusfucceffitfacerdotio. Et hoc diuinij cipit facerdoi» tus percuffo,deficientibus hæreditarijsfucceflbribus,omniumuoluiitateludas ‘ Machabæusfufcepitfacerdotium. Onias quippe filius Oniæ,quernmoriente iuditsHtAcht* patre paruulum relidum,fupra diximus, uidens mala quæ fiebant, fugitad Pto* lemæum regem Aegypti, amp;nbsp;benigne ab eo acceptus, impetrauit ab eo regionetn quæ Heliopoleos uocatur,ubi concedente rege conftruxit tern plum ad formam templiHierofolymitani, quod perannos permanfit uflt;^ ad tempus Vefpafiani. Ipfaautemurbs quæ uocabatur Oniæ , dimicantibus poftea ludæis aduerfum Romanos,ad folum uf«^ diruta eft, amp;: neqg urbis, nei^rempli ullum reftat uefti* gium. SuboccafioneigiturOniæ,infinitaludæorum examina Aegyptumcon* Prophetiade fugerunt.Afferebat enim Onias in feimpletum effe uaticinium Efaiæ fcribentis, templodomini Erit altarc Dominiin Aegypto,amp; titulus Domini in terminis eius.Si quod Ezras i« Aegypio-ante fexcentos annos prædixerat, quod oporteretin Aegypto templumædifica* ri Deo per uirum ludæum. Antiocho autem ludaeos affligente, amp;nbsp;ad gentilita* tern per feipfum,ôi permiffos fuos cogente, Matathias cum quinqg filrjs fuis ad* uerfuseosacmacorripuit,8^ patvias leges uiriliter défendit.Quo portannuni moriente,fcilicet anno centefimo quadragefimo fexto regni Græcorum, qui eft

xirj.Philometoris decimusuero Antiochi,filiuseinsludas Machabæusfucceffit luddiJAiichit* patri,8êcongregato exercitLi,uindidam in male agentes exercuit.ls templum ab Antiocho deftrudum , nobiliter renouauit, amp;a fordibus idolorum,quibus per triennium pollutum fuerar,emundauit,anno centefimo quinquagefimo fe* cundo, Audiensetiam Romanorum uirtutem,amicitias focderauit cum eisôi focietatem. Poftmultadcmumprælia fœliciter gefta, pugnans contra Bacchic dem, Demetri) principem,multos interfecit,amp; ipfe occiditur anno qninqua* gefimOjCuni regelet popylum annos quimj, fortitudine amp;nbsp;dexteritate infignis.

C iii) Cui

AB B A T I s VRSPEkGEN. XXXIIÏ;

^ïo défendit,holle intra mu ros repulfo. Is apud omnes ingen ti mewi amp;: teueren^ ria eratjiiam amp;nbsp;paratilTimus ad dimicandum,amp;promptifl'inius erat ad confiilen dum,nec quic^ magis duces Pœnorum uitabant, quàm contra earn partem Ro? manoriim cómittere,ubi Scipio dimicabat. Per idem tempus Mafiniffa rex Nu^» midarum per annos ferèfexaginta amicus populiRomani,mortuiis eft anno uitç fuaenonagefimofeptimo, ualentiffimo fempercorpore perfeuerans. Hiceftuir qui nun^ in imbre ucl maximo,caput fuum texit,aut frigore, amp;nbsp;tarn diu in unofte titueftigiOjUt prius iuuenes laflitudinc cederet, quàm ille de loco in quo fteterat moueretur.Siftetiffct,ncmembrumquidemtotadiemoucbat yfiiteringreffus eftequcs,nondefcendebat,fi pedcs,nonafcendebat, folebatcjequitans in exerci tu nodi diem fçpiffimecôiungere,ôlt; fui cuftodiamtutelamijfçuiffimis canibus committebat.Poftodogefimumfextum annum genuit filium,cui nomen fuit Methuma,nihilç quod iuuenisfecit,æuo ultimo prgtcnTiifit.Moriensigif,qnaj’ draginta quatuor filios reliquitjinterquosdiuiforemeffeScipionem iuffit. Qui potti^ inter eos Numidiae regnum diuifit^Carthaginem reuerfus eft.

AnnoaRomaconditafexcentefimofexto,quieftPhilometorisxxxii. cum cla turn effet nomen Scipionis,iuuenisadhucconful fadus eft, Si delete Carthaginé fuprema forte molitus,Cothonemingreffuseft.Vbicumfexdiebuscôtinuis no? dibufcj pugnaretur, ultima defperatio Carthaginenfes ad deditionem traxit,pe tentes,ut quos belli cLides reliquos fecit,faltem feruire liceret,ac primum.agmcn mulierum fatis miferabile, poft uirorum magis deforme,defcendit. Nam fuiffe mulierumxxv.millia,uirorumxxx.millia,memoriætraditur.RexHafdrubalie

Stdiiut', Statius CæciliusComœdiarufcriptorclarus habetur his diebus, qui natione Gallus,fiueutalijdkuntMediolanus,pnmumEnnrjcontubernalisfcquentian Ewïtt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no poft mortem eius mortuus eft.Ennius uero poeta Ixx.ætatis fuaï anno articu*

larimorbopcrqt,fepultufqgeft:inmonumentoScipionis,uiaAppia,intraprimü

Luciliutgt; abutbemillianum.Tnncetiam Luciliuspoetanafdtur,

Ptolcfnitui' P T O L E M AE V S Euergetes fea» Deficiënte regno Macedonu, coepit Eurrgctef‘2f. conclus, regnauit Alexâdriçannisxxix. regnum ludæorum, ubiprimus co tem Simon-S' àreftauratióerempli annoccclxxxvüj. pore prindpatum tenebat I V D A S

Simon frarerludæamp;lonathç, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MACHABAEVSannisv.aban

poftmortc eorum rexitpopulum luddiMach nocxlvii.regniGræcorum,quieft ludæorumannisviij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quartus decimus Philometoris,

Puerlt;luddru4 Histemporibus Romæpuerex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;undedmusueroAntiochiilIuftris,

petcrquddri andllanatuseft quadrupes,qua^ londthdf lONATHASfratcrludçMa* Mdnui- drimanus,oculisquatuor,aurib^ v chabæt, poft mortem eiusfufcepit totidem,naturam uirilemduplk nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prindpatum , öó per annos xvij.

indr* cemhabens. InBononienfi agroftu« ftrenuerexitpopulum.

ierilnn. gesinarboribusnatæfunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Histemporibus Ariftobolus Philos Commttüdi^

fophus commetarios ktipfit in libres

HISTORIA IVDAEORVM. Moyfi,ôiobtulitPtolemæotegi. hbrosniofii'

A É B A T I s V R S P E R G É N*

quidiâuseftCizicenuSjàciuitateCiri . lt;nbsp;tt cojinquanutrit^eft. Demetrius quoqj frater Antiochi,ex eadem Cleopatra fi lium habuit eiufdcm nominis Antiogt; churn,quidiftuseft Griphus. Hiduo fratres Antiochi diâi, poftea de regno contenderunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

T R1P H O N occifo Antiocho, reg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jlt;

nauitannis tribus,fedanno tertioeti^ amipfeoccifuseft.

ANTIOCHVSquiamp;Sediteseft ... appcilatus,fraterDemetrrj,poft^ca^ A«fwcfoKï.;lt;. ptus eft frater eius à rege Parthorii, ipfe regnauit annis quindecim , fratrem a captiuitate libecauir,q ui poll ipfum gnauit«

DEM ET RI VS frater Antiochi, Dewdriw-u per fratré à captiuitate liberatus,regnagt; yupoftmorté fratris annis duodecim.

HISTORIA RGMANORVM.

Nnoaburbcconditafexcentefimouicefirao,quiefl:undccimusPto lemçi Euergetis fecundi, Scipio Africanus iûnior confenfu omnium, Setpio Aß-icd* f'^cundoconfulcftcreatus,atqçadoppugnand3mNumantiamHi* ij.confub fpaniæciuitatcmcumexcEdtumiffus. Hæcperaunosxiiij.cumfolis

quatuor millibus fuorum,xl.millia Romanorum nonfolum fuftinuit,fed etiam uicit,pudendifçp fœderibos afFccit.Scipiô itaqg ingreffçs Hifpaniam,non ftatim aggrcflfuseftNumantinosquafiincautos,’quosnoueratfempcteffcparatos,fed ahquandomilitem fuumuitiofumamp;ignaüum pro culpa ducumpriorumexeri= Militemmcd* çendo magis quàm puniendofine aliqua acerbitate iia caftris uclutin feholis exe ftris minfeho ercnitjdeindeomniaquæuoluptatiscaufahaberentur incaftris,fcuerofummoe liscxercerc-uerilufïïtediâo.Denicpfcortorumduo milliacumlixisèprocinduseius loto eie Scortorûduo dafunt,tantum(5fubitofubdiftrido iudice prûfecitexercitus,utNumantiâdiu miUideicHd-perniciofiflïmam RomaniSjbreui exæquaretfolo.lgiturcum partem æftatis,coe tamcç hyemem ne attentata quidem pugila tranfegiffet, parum propemodû hac profecitinduftna.Namubi copia pugnandifada eft,exercitus Romanus impetu Numantinorumoppreffus,ficutfolebat,tergauertit,fedincrepatione 8^minis obiedantisfeconfulis,manuqj'retînentis,tandem indignatusin hoftemredqtjôi quemfiigiebat,fugecec0puIitDifFicilistuncinrclatufides,Numantinoseffugae uere,amp;:fugientesuiderc Romani. Vndequamuis Scipio, quia præterfpemaccie dcrat,lætus effet,tarnen bello ultra aduerfum eos audendum non effe, profeffus eft.ltalt;5urbcmobfidioneconclufit,foffacircumdedit,cuius latitudo pedibus de cem,altitudouigintifuit,ipfumc5deindeaggeremfudibuspræftrudum ,crebris turribus communiuit.Ad hoc bellum Micipfa rex Numidarum in auxilium Scie pionilugurchammifit,quifortiter agensgloriam acquifitiit, amp;gtatiamcoram Scipione inuenit.

Igitur Numahtini diu conclufi,amp; fame trucidati, cum facultatem ptignæ fçpe

. depofcerent,uteismoritan$uirisliccret,necimpetraffent,nouiffimeduabus fu Celid potin ex bito portis cruperunt, larga prius potione ufi,non uini, cui ferax is locus non eft, fucco tritia j IedfLiccotrittciperartemconfedo,qucmfuccumàcalefaciendoceliamuocant. calrfddendogt; Hacigiturpotionepoftlongâfamem recalefcentes,bellofeobtulerunt,fubitotg Vide Hermon fuperRomanos irruerunt.Atrox diu certamen, amp;nbsp;uft^g ad periculum Romanorû laiim Barbdru fuit.ltcrumiçTeRomaniadueriumNumantinospugnarefugicdo probauiffent, apud Diofco^ liififub Scipionepugnaffent.Numantinilnterfedis Riorum fortiflimis,bello cee rident, dunt.

HfSTORIA ROMANORVM.

Nno dchi'ncfecundo,Publium Scipionem pridicin contionede pc riculofalutisfuæconteftatum,quodfibi pro patria laboranti,abim^ probis amp;ingratisdenunciari cognouiffet,alio maneexanimem rep pererunt,id(5 inter maxima Romanorum mala cenfuerunt, præfer* tim cum tantum in urbeilla Africani uigot amp;nbsp;modeftia iialeret,ut facile illo uiuo,

nei^ fociale,ne^ ciuile bellum exiftere poffecrederetur. Hunc quidem necatum feruntdolouxorisfuæSemproniæ, quæfororerat Gracchorum^nefcelerata^uc credo,familia,ad perniciem patriçfuæ inter impias feditiones uirorum,non etiä fceleribusmulierü effet immanior. Caufauerointeritus eins hæc fuit. Gaius Cargt; bo tribunus pl ebis cupics necem uindicare Gracchanam, amp;nbsp;excita re feditionem fopitam,PubIiumScipionem AfricanumetutaNumantiajteuertenteminterro«! gauit,quid deGracchi mortefentiret.Cui Africanus aitjiureoccifumlibiuideri.

Poft hæc Gaius Gracchus,Gracchi illius,qui iam in feditione occifus fuerat,fra ter,tribunus pkbis per tiimultum crearus, magna reipublicæperniciesfuit. Nani cum fæpe populum Romanumlargitionibus, promiffifij nimqs in acerbiffimas feditiones excitaffet, tandem à tribunatuMinutiofuccefforedeceffit. QuiMinu^ tins cum decefforis fui Gracchi ftatuta côuulfiffetjlegeftÿ abrogaffet,Gaius Graci» chus cum Fuluio Flacco ingentiftipatusagminc,capitoliumubicontioagitabas: tur,afcendit,ibilt;5 cum eo duobusfilqs fuis armatis,maximu tumul tum excitauit: econtra Decius Brutus uirconfularisacliuo publico cum ingéticectamineinftftic.

Ibi Flaccus

A B B A T I s V R S P E R- G. XXXVIl.

Ibi Flaccus diutiffïme pugnauit : Gracchus nero in tcmplunï Minevuç fecedens, gladioincumbereuolutr,fedinteruentu liöorisretentuseft.Cumqj diuanceps bellum agcrctur,tandem fagittarr) ab Opimio miffi, confertam multitudinem difturbauerunt. DuoFlaccijpaterô^filiiis^ciipcrçdern Lunçin priuatam domû defiluiffent,fores'cpobieciffent/cfciffb ciaticio pariete confolFi funt. Gracchus pro fe diu pugnantibus amicis,ac pereuntibus,ægre ad pontem Sublicium per^ llramcntittus iienit,ibif};neuiuuscaperetur,cerpicemferuofuo prçbuit. Cuius caput abfcifum confuli allatumeft,corpus ad CorneliammatréMiffenum oppidûdeueflû eft. Hæcaût Cornelia MaiorisAfricanifiliafuit,quæ poft prioristilij Gracchi morte Miflenum feceffît.Bona Gracchi publicata funt.Flaccus adolefcens in robore ne catuseft.Exfadione Gracchi ccl. in Auentino montecçfifuilTereferuntur. Opi» mius autem confuljficut in bello fortis,ita in quçftionefuit crudclis. Nam ampli ns tria millia hominum fupplicijs necati funt,ex quibus plurimi, ne difta qiu«= dem caufajinnocentes occifi funt. Hçc Gracchorum feditio,hicfinis fuit.

HISTORIAROAIANORVAÏ.

j Nnoabtirbeconditafexcentefimo xxxv.qui eft xxviij.Ptolem.ri

! Energetisfecundi5Publio Scipione Nafica^ô^Lucio Calphurnio Flôr«5/iamp;-44-I BeftiaconfulibuSjIugurthæNumidarum regnuminuadenti,con^ ; fenfu Romani populi bellumfenatusindixit^dequoSaluftiusCri^ Saluflius-

pus pleniffime feribit.

His temporibus,PtolemæoEHergetifecundo,miferauita, miferabiliorcm ui tæ exitum dédit. Is enim fororem fuam ftupro cognitam,ac deinde in matrimo nio receptam,nouiirime turpius duxit,abiecit : priuignam fuam, hoc eft, filiâ fororis coniugis,cqniugem afciuit ; filium quem ex forore fufeeperat, neenon amp;nbsp;filiumfratris occidit. Quamobremtantis inceftis parricidijscj execrabilis,aiv no regni fui xxix.ab Alexandrinis regno pulfus eft.

His temporibus Cicero Arpininafcitur,matreHeluianomine,ex regio Vofco cicero« ' rum genere, pâtre uero equeftris ordinis. Marcus quocpFuriusPocta,cogno? mento BibaculuSjCremonç nafeitur. DefecitregnumSyriæ.

. ___ X

, HISTORIA ROMANORVM.

i Nno fcxcentefimo quinquagefimo nonojqui eft quartus PtoleUtatî AlexandrijCum prope omnia bellaextranea ceflaflcnt,fuperatoin ■ Numidia pcrMetellum primum,dcindeperMarium8óSylIamIu ! gurtha,pofthæcCymbris8«iTeutonibusperMarium amp;ûuintum Catulum,grauiflimum in Italia bellum,Picentes amp;nbsp;Marfi,Pelignuj mouerunt, quiannisnumetofis iam Romanis fubiacuerunt. Contra quosa Romanis bene pugnameft à Gaio Mario,qui iam fexies conful fuerat, ÔC à Gneo Pompcio,malt;s Rlij iHUtntiu- xime tarnen à Lucio Cornelio Sylla,qui inter alia cgregia,Cluentium ducemho ftiumitacummagnis coprjsfudit,utcx fuis no unumamitteret.Hoc bellum qua* driennio cum graui calamitate tradum,quinto demum anno finem accepit,pct Lucium Cornclium Syllam,tum conlulem,cum antea ineodem bellomulta ftrenue prætor egiflet.

Ipfo in tempore dira prodigia uifa funt : Nam fub ortu folis,globus ignis àfc* Prodigiagt; ptentrionecum maximocoelifragoreemicuit. ApudArctinosinconuiuio è pa Cruor èpanh nibus cruor,quafi èuulneribus corporum fluxit. Per feptem continuos dies gran do l.apidum,immixtis etiam teftarum fragmeiitis,terram latiflime uerberauic. In Samniæ partibus euaftiflimo terræ hiam flamma prorupit ,amp;ufqg ad coelurri extendi uifa eft. Tunc etiam omnium generum animalia,quæ inter homines ui* uere folcnt,relidis ftabulis pafcuisîp,cum balatu,hinnitu,gemitult;5 miferabili ad fyluasmontesqffugerunt. Canes quorunaturaeft,extra homines elfe nópofle, lachrymofisuluiatibusuagi,luporûritu,oberraucrunt. Nee mora poft hæc tam grauia prodigia.ciuilia bella fecuta funt.

Anno quippe urbis conditç Dclxij.fociali bello,multis repHgnantibus,per to tam Italiam fufcitato,inteftinum bellum adiundum eft,multiplicesqß calamita* . . nbsp;nbsp;nbsp;tes perturbauerunt populum Romanum, ^uis iam Romani multarum domini

Cauja ciuiui uocarenturgentium.Caufam uero ciuilis belli Marius,iam fexies conful,dedit. jqamcumSyllaconfulgefturusbellumcontraMittidaté,quiAfiamamp;Achaiam inuaferat,mitteretur,fedexercitumadhuc paulifper in Campania tcneret,ut bel* lifocialis,quod (utfupradiximus) in Italia geftum eft,reliquiçtollerentur. Ma* rius affedauit, ut feptimo confulatu fibi commifl’o,ipfe adbellum Mitridaticum mitteretur. Qua re Sylla cômotus,cum exercitu ad urbem uenit,amp;anteurbem Ie gatumMarij quafi primam uidimam belli ciuilis occidit, mox urbem irrupit, contra Marium ac Sulpitium dimicans,Sulpicium occidit,Marium fugauit,ac^ ita ordinatis in futurum annum confulibus Gneo Odauio, amp;nbsp;Cornelio Cinna,

ad Afiam profcdus eft. Marius ucro cu petmoucre nobilitatc,inflammarc plebe, perarmare ordinem equeftrem aduerfus Syllamfruftra ten taflet, tandem in capi lolium ceflit : fed à partibus Syllanis grauiter con trims, ab co difFugit, amp;nbsp;perfess quenciuminftanriacircunfepms,inMinturnenfiupaludibusfefe abdidit,èqui:lt; lAinfurnie,Co businfeliciterluto oblituSjignominiofcqp protradus,turpi quo^ fpedaculo Ionia Romano Minturnas deduâus,contrufuslt;ÿ'' in carcerc,percuflbrem(j miflTum folo uifu con terruit. Deindelapfuscuinculis,in Africain transfugit,fonicitatoi^ ex Vticafilio fuo MariOjUbi is cuftodia obferuabatur,continuo Romam ingrefliis eft.Cinnç^ confuli focietatefccleruconiundus eft. Sicqp' collcdo exercitu Roma ingrefTijUO biliflimos è fenatu amp;nbsp;confulares uiros interfecerutjmultos profcripferunt.Ipfius Syllædomoeuerfa,uxoréeius 8ifiliosadfugamcópulcrunt,uniucrfus reliquus

fenatiis exiirbe fugiens,ad Syllamin Græciani uenitjOrans,ut patrie fubucnirec. Quiftatiminltaliamtraicdt. Marius autem cum feptimum confulacum inua^ fiffet,Cinna iam tertio confule^in exordio cófulatus feptimi,fera tandem morte præreptus eft.Cinna uero ab cxercitu Rio interfedus eft. Reuertens autem Sylla, cumiamRomæconRilesmutatieflent,ô^Marius,MariifiIius,acPapyririusCac bo confulacum accepifrent5contra Mariumiuniotem dimicans, quiiidecimmil lia occiditjde fuis cccc.amifit- Mox etiam urbem ingreflus,tria millia hominum contra datamfideminermesperemit. Cumcg magna crudelitate contra fontes infontes^ fæuirct,Quintus Catulus palam Syllæ dixit; Cumquibustandem uiduc!

'A B B A T I s VRSPERlt;?. XXXIX.

uiâuri fumusji in bcllo armatos,in pace înermes occidimos c Silla itaiç Marin, Marij filin m,Prfneftc perfecutus obiedit, amp;ad moccem compnlit, pofthæc de Mitcidatc ingenti gloria triumphauit,

Gneus autem Pompeius^quod nulli Romanoruin tributum erat, uicefimum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.,

l^uartum annum ætacis agens,de Africa triumphauit. Sylla itaeç poil multa flagi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;trium

tia diâatorcrcatuseft, utdominationis amp;nbsp;crudclitatis libido honefti nominis teuerétiauclaretur. NouilTimetamépoteftateprioatus moritur. Tandem'i^con quot;nbsp;clufafuntduobellafuncftiflima:focialcltalicû,5c ciuilcSyIlanô,quæperannos decem protraâa, pluscentû quinquaginta mtllia Romanorûcôfumpfetiint.

HistempotibusTerentius VarrotricefimumquintumannumaîtatisagenSjlisî rereniint lerasfummoftudiodidicit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vtrro-

Cicero defenfocontraChryfogonum Rofeio,Athenas fecedit:deinde poft ttienniumRomamregreflus,xxvi.attatis fuæ anno etiamQuintium défendit. Quo in tempore Plotius Gallus Romælatinam Rhetoricâ primus docuit, cuius plotiut GiiHiit etiam Cicero meminit. Lucius PomponiusBononienfis Attellanarû fetiptor Rhetor^ tuncclaruit. Lucretius etiâPoctanafcitur,quiamatorio poculohaufto,inamcn Lucretius-tiâuerfus,aliquoslibros per interuallauefaniçfcripfit^quos Cicero poftea emen dauit. Crifpus quoeç Saluftius Hiftoriographus nafeitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Salußius-

Ptolemçus Phifcon,quieieâus fuerat à matre,rcgrcffus de fuga, regnum rcce ptolenueuS' 8« pit,quoniam Alexandrum quieo pulforegnauitobinterfeâionem matriseius, eines expulerunt.Regnauit autem hic pofteaannis oâo, à reftauratione rempli anno quadringentefimo tricefimo tertio.

PtolemæusDionyfiusfr3tcrCleopatræ,regnauitAlexandriaîannis xxx.àrc# Ptolem^usio-ftauratiôe rempli anno ccccxli. Virgilius Maro in pago qui Andes dicicur,haud vcrgilnw w procul à Mantua nafeitur. Portius Cato Sroicus philofophuscognofcitur. pago Andes-

His remporibus Âpollodotus Pergamenus Graecus orator, præcepror Calli^s^ dijamp;Augufti clarus habetur.

Horatius Flaccus Libertino pâtre Venufij nafeitur,Satyricus poftea amp;nbsp;Lyricus Horatius-poeta. Virgilius Crcmonæftudtjs eruditur. Dehinefumpta toga,Mediolanum ttanfgreditur,amp; poft breuetempnsRomam pergit.

HISTORIA IVDAEORVM,

MOrtuo Alexandro ludæorum principCjUXor eius Alexandra,quç amp;nbsp;Salina Alexandra SA diâaeft,rcgnumludæorum pecannosnouemobtinuit.Q.uæ cum duos ftliosab Alexandrogeneratos haberet,Hyrcanumnatu maiorem propter attaté declarauit Pontificcm,8ó propter modeftiam regem poft fc conftituit: minorem autem Ariftobolum priuatiiuiuereuoluit,quiaferuentioriser3tingcntj.AlexaniS drauerodum regnum nouemannisadminiftraret,morbo laborauit.Tunc mi* notfiliuseiusAriftoboluscuferuisfuis,quosmultoshabcbat,omncscjpproeta* . .a * tisferuore fidiflimos,uniuerfa caftella obtinuit,0icondudis auxilijs pecunia ° quamibirepperit,regemfe declarauit. Obhæcmiferata querelas Hyrcani ma* ter,coniugem Ariftoboli cumfilqsincluditin caftello quodam: ante tarnen mo titur,^ iniurias Hyrcani ad plenum ulcifceretur.

HISTORIA IVDAEORVM.

Hy R C A N V S Alexandri Iannei,amp; AlexandrçSalinçfilins, poft obitû ma tris fufeepit regnum IudîEorum,à matte fibicommiflum: fed frater eius Ari* ftobolus zelo duftus,impugnauit amp;nbsp;expulit ilium. Qua diflenfione aâum eft, ut Romaniduftoresludçamintratcntificcp annuente Pompeio,Hyrcanus ptind* Regnucrfta patum recepit. Quem cum per xxx. annos adminiftraret,confilio Antigoni fiIrj cerdotium ik* fratris fui àParthiscapttis eft,amp;ita regnum 6dfacerdotium ludæorum defccit. d^oruinHyr Namidem AntigonusàParthis principatum accipiens, à Romanis interfeâus canodefecit, ieft,â^ principatus ad alienigenas translatus eft.

D Q Hiftotia

L. r lt;nbsp;C H R o N ! CïV M

HISTORIA ROMANORVM.

’’° condita fexcentefimo Ixxx, quieftnonus Ptolemxii Dionyfr),duo tantum grauia bclla in impctio crant Romano : Mt* tridaticum,6iMacedonicum. Hæcduo Luculliagebant,Lucius Lu ____cullusMitridaticuiUjamp;confobrinuseiusMarcusLuculiusMacedo mcum. At Lucius LucuIlustranfgreflusEuphratenamp;Tygrin,cumMitridatecon grefluseft,ôdcumparu3fuorum manu xxx.millia hoftium occidit.’Mitridates uixcentum quinquagintacomitanribusaufugir,diademateamp;ciara,neagnofce retur,abicâis,c3ftra eiusdireptafunt,Armcniaquo^minorquamtenuit,ciab« lataelh Quifugics,ftifceptuseftaTigrancregeAtmcniac,quitücü ingenti gloria imperabat. Lucullus uero repetens hoftem fugatum,etiam Tigranis ingreffus eft regnû,ipfumqrrebcllantéiradcuicit,utmagna parte Armeniçdeleuerit.Alteraût Lucullus qui Macedoniam adminiftrabatjBeflis primus Romanorûintulit bellû hisfjquot; ciîpluribus ali)sgentibusfupcrati$,Macedoniâtotâdeuicit,ô£uiâorredi)t. Eod em tem pore Cretam infulam Metellus per biennium debellans, in pote* ftatem Romanorum redeg{t,Ieges^ MinoasRomanis legibus pcrmutauitjun* de amp;nbsp;Creticus diduseft .à Creta.

mano impeiio accedebat,in qua inclitaiurbes eranr,Bftonicc, PtolemaiSjCyrc* ne, Crm hçcaguntur,Piratæ per omnia fpatfi maria, nófolumnainumcómcatu« intercipiebant,fed ctiam iniülas prouinciaslt;puaftabant.Q.uos Gneus Pompeius commifTo fibi bellojntra paucosmenfes ingenti fcclicitate,miraqp celeritate cöf preffit, Poftea fucceffor Luculli faäus,Mitridatemimpugnationcfrequenti uehc nientcrafflixit. EotemporeCaftorMitridatisprçfeftus,quiPanagorioprçerar, interfcâis amicis regis,arcemcepit,amp; quatuor filios Mitridatis ad præfidia Ro# mana tranfmifit. Mitridates accenfus ira,exarüt in fcelera : nam plures amicos fuos incerficienSjExipodrum filium fuuminccrfccit, cum iam ante alium filium Homocharemtrucidaflet.Pharnacesautem füius eius exemplo frattii territus, exercitumadfeperfequendum à patrcmiffum,fibiconciliauit,ftatimqp aduerfus parrem duxit iufto iudicio,quia amp;nbsp;ille aduerfus patrem fuum de regno concertai uit. Interea Mitridates diu exaltiffimomuro filiumftuftra depcec3tus,ubieuni inexorabilemuidiLmoriturus,exclamaffe fertur. Quoniam Phocnaces,inquic, mori iubet,nos,fi eftis dij patrij,precor,ut quandoqg Sl. ipfe hanc uocem à liberis fuisaudiat.StatimqßdefcendensaduxoresetpellicesacfiliasfuaSjUencnüomni busdedit. Quod cum ipfe omnium nouiffimushaufiffet,nec tarnen propter re» media,quibus uitaliafua aduerfus noxios fuccosfaepeobftruxerat, ueneno con* fici poffetjfruftraq? fpatiaretur,fi quo tandem modo infufapeftis peruenasuege tationecorporisafladifcutrcret,GaUumquendam militciamfrado muro dif* currentem inuitauitjciiÿiugulumpræbuit, HuncexitumuitæMitridateshabuit, homo,utfertur,omniumfuperftitiofiffimus,qui uigintiduarumgentium lin* guis, quas fubregnofuohabuit.italocutuseft,utnunquam legationesfubinter pretibusaudiret. PerqtautemapudBofphorum,ingentis conflit) amp;nbsp;induftriæ, Regnauitannis xLuixit lxxi).fempethabcnsfccumPhilofophos,omnium(jar tium peritiffimos.Cótra Romanos habuit bellumannis xl.fiue utalrj dicüt,xxx, Pompeius uero Mitridatis occifi nuncio accepto,Tigrani bellum intulit : fed ille ei fe dcdidit,ac diadema fuum,cü procubuiflTetad genu.a Pompei,in manu eius collocauitquod ei Pompeius repofuit,honorificecp eumhabuirregni tarne fub lata parte,grandi eum pecunia multauit,quia bellûfine caufa Romanis intulit. Inter bæcautcScaurunilegatumin Syriam mifit,eitj omnia négocia ibi agenda commifit. Qui cû ad Damafeum ucniret,audicns quæ inter Hyrcanumöd .Arifto bolumfratresgercbantur,illuc retendit. ,Äd quem cumutriufijfratrislegatiueni rent,acceptisq^abAriftobolo trecentis ralentis, parti eius fauitjiuftitia pecuniae pofthabita. lntcreaPompeius71rmeniafuperata,ôdomnibus partibus illis, cun âisç^' pro iiotoordinatis,inSyriamdiuertit,deindeDamafcumuenit.4Antipatec aut quidâ genere Idunigus, diintijs aliaimi rerö copia gentis fuç princep$,iam dudutn

'abbatisvrsperg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xli.

prînccpSjîam dud tim inuifus Ariftobolo,hortabatur Hyrcanuni, nt fe con ferret ad Pompcium.Ad quern uenics,malm’s ei dans nnineribns,fibi enmconciliauiu Qui tendens Hierofolymam,cufibia partibus Ariftoboli refiftererurjOppugnari onéintenditjUixqgtertio menfeillâexpugnans,xii).millialudeorûoccidit,cetcra . multicudo in fidcuenit,murosciuitatiseucrti/olocj equari præcepit:cuiuscircui«i tus iiij.millia palTuiifuifledicitur. Pompciuscûfuis coniitibus templû ingrefTus, pompeius tJic pro quo tarnen ludçi maxime dolucrunt,omnia quç intrinfecus crant, perfpexit, rofoiy^,s uafafacra,amp;candelabra,amp;congeftammolem pigmentorûamp;:pecuniefacrf,pro templumit* pe ad duo millia talentorû : nec tame uel hæc, uel aliud quic^ de facris attigerat, fed portera die poft cxcidiumitiflïtçdituos templum curare, ne quid fordium ha bcret,amp; ut folennia facra celebrarent. Ipfe aut cos, qui maxime belli caufa fuerat, fecuripercuflit:eosueroquifecûfortitcregcrant,præclaris præmijs donauit,öi HyrcanumpontificemdeclaranSjCætcrisIudçistnbutûindixit. PofthæcScauro cômittens omnia négocia à flumine Eufrate uftj ad fines Aegypti,Româ ipfe côtf tendit,ducensfecum Ariftobolnmcaptiuumcû duabusfiliabus,totidemlt;ÿfilijs, PompeiusAri quorû unus Alexander ex itinerefugit,minor aûtAntigonus cûfororibus «S^pa* ßobolum Ros tre Româ perduâus eft- Alexander itaij côgregata manu ad dcccm millia pedi^ mamduata» tum,amp;millequingentoséquités,Hyrcano grauius imminebat,ludçamqj po# pn««»»« pulabatur.Interea Gabinius in Syriam miffus fucceflTor Scauro,aduerfus Alexan arum cum ualida manu dimicauit,quo prçlio Alexanderfex millibusamiiris,in Alexandriumcaftellumconfugit.Vbiobfidionecinftus,ueniam rogarecoaftus

eft,amp;:caftellum tradere. Gabinius uero caftellis omnibus dirutis,confilio matris Alexandri,Hyrcanum Hierofolymam perducit,ei(j rempli eu ram permifit,cæte lud^orû gens tisteipublicæpartibusoptimatesprçfecit,omnem(5 ludæorumgentéinquincg à Gabtnioin conuentusdiuifit:unumHierofolymis,aIium Gadaris,certiumapud Amathun quinq^couen* ta,quartumIericho,quintumFefforisGaIileæciuitate difpofuit. Singular! auté tusdiutfii. uniusdominationeludæiliberati,libentcraboprimatibus regebantur.

Anno ab urbe condita fexcenrefimo Ixxxix.qui eft PtoIemæiDionifij xvrj. feri» ^atco Tullio Cicerone oratore,amp;Gaio Antonio confulibus,ea quç de Catilina ptumdeCdüll ôôfocijs eius SaluftiusCrifpus feribit, aâa funt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ndGrfocjjS’

Annofequenti,quiefturbiscondite Dc.nonagefimus,DccîoIunio Syllano,

amp; Lucio Murena confulibus,Metellus triumphauitde Creta, Pompeius de bel? loPiraticoôiiMitridatico.Nun^ ulla pompatriumphi fimilis fuit. Duâifunt antecurrûPompeii filijMitridatis,amp;filiusTigranis,amp;i Ariftobolusexludça,prç lataeft ingens pecunia auriatqgargétiinfinita. Hoc tcporenullûgraue bellûerat-Anno ab urbe côdita Dcxciiq.Gaius Iulius Cçfar, quipofteaimperauitcûLu?

cioBibulOjCôfulfaâus eft. Data eft ei Gallia Tranfalpina,amp;Cifalpina,amp;IIIiricô, cûlcgiôibusdenisinquinquenniûdatis,GalliâComat3pofteafenatus adiecit. Cçfar itaç in Galliâ profeâus,multa prçlia eu Gallis Germanise^ cômifit, fçpecg uiâus,fçpiuslt;5uincens,Galliâ to tâ,ôôSueuos, genre ferociffimâ,quorûcentû pa goseffe multi prodiderût,omnem9 Germania Romano fubdiditimperio. Do muitaût ix.annisomné fereGalliam,quçinterAlpesSLflumenRhodanûRhe? yijfConimen num^ amp;oceanumeft,6dcircuicu patetab bis triciescentena millia paffuô.Inde tuna Ctefitrts^ ad marinas uenit,unde in Britanniam proximus 8^ breuiffimus tranfitus eft,Bri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

tanniscÿ bellumintulit,quibusantene nomequidemRomantim cognitû fuit.

Ibiacerbaprimum pugnafatigatus,nonfinemagno fuorum diferimine tandé j^edain hißü‘ eosuicit,annoanteDominicamincarnationc,utBeda fcribit,quinqu3gcfimo. Anglic, Hanc hiftoriamSuetonius Tranquillus explicuit pleniffimc.

Anno ab urbe condita,Dcxcvi).qui eft PtolemçiDionyfrj xxv.Marcus Licini? suetoniuS‘ us Ctaffus collega Gnci Pompei Magni,inconfulatu fecundo, prouinciam forci tusinParthos,homo inexplebilis cupiditatis,audita rempli Hierofolymitani sacrilegiu ivi^ opulentia,quam Pompeius intaftam reliquerat,in Paleftinam diuertit,Hierofo trei»^’ Craßi^ lymam adit,templum peruadit,opes diripit. Inde per Mefopotamiam tendens in Parthiam. Quacucg iter habuit, focijs ciuitatibus auxilia indixit,preci.a exegit. lofephus Hoa Moxqj utEufratentranfijCjAbegefemlegatumab HyroderegeParthorum ad fe rodemuocatquot;

D irj mirtiim

mifTiim obm'amhabuiCjà quo uehementerincrepacus eft, cur côtra foedus Lucut liamp;PompcrjauaririainduöuSjEufratentranfientjquamobré futurû Onemora, ut pro auro ParthicoJerroonerareturScrico.ItacÿcûpropeCbarrasuentueirec» Panhi fubito irrucntes cum Surena amp;Sylacea prçfeâis^oppreffcre Romanos fa gittis. Cectderunc ibi plurimi fenatores, aliquot etiam confulares amp;nbsp;pcætorij uiri : CralTus quoq^ filius CrafH eleâilTimus iuuenis in acie occifus eft : ptarterea quatuor cohortes cum Vargunteio legato medijsdeprchenfæcampiSjinterfeâac funt. Surenas rapto equitatu,Craflrum perfequt intendit, eum^ circumuentû,ac fruftracolloquiûeiuspetenté,interfectt,^uisiüuûauferremaluiflrer:paucibenes» ficio nodis liberati,Charras confugerûr.Auaritia enim unius âd tantû nefas exo* Audritid Crdf leuir,ut xij.legionesRomanorûautcaptçpauciselapfiSjautcçfîE cu ducibus fu* fifcrc njegi iffcnc, Capac uetoCrafficûdexceta ad regêdelatû.Cpeâsntibas fuit ludibrium. ones Romano Rex itaqjauruin oris eiusridiiiuffitinfundcre,dicens:VrattcParthicû, quod re rum ptrdtdic. uiuûurebataurû. Eo fuccefTu Parthi elarioresefFcdi,tranfirein Syriâcenfuerunt.

Q.UOS ftrenueinfidijs excepit Cairius,amp; cômiffçfibi prouinciç reppulit finibus : deinde in ludeâirruit,ctlarachcisdeletis,xxx.millialudçorûinferoitutéuédidit Antipater, Antipatcraût,deqiio fupra dixi,q, Hyrcanofaucret,acccpituxoremjcainomé i.yprisgt; CypriSjfplcndidiffiniointer Arabia: foeminas loco natam, ex quafufcepirfilios quatuor: PhafeIum,Herodem,Iofephu,Pheroram,amp;filiam nomine Salome. Q-ui cum Gabinrj fauovem muneribus at^ obfequijs promeruiflet, etiam Caflg familiaritatemadeptuseft. Caufa quippetantorumfiliorumuir egregius eft fa* jofrphusliK dus,adpromerendammunetibusfocietatem potentium.SicIofephus de cote Anti^uit.H' ftatur. Africanus uerohiftonographuspr£cipuus,aiunt,inquit,qui de co diligen terexploraruntjAntipatrumqucndam patremfuiffe Herodis Afcalonitæ,qui ÔC ipfefueritHerodiscuiufdûfiliuSjtempli Apollinisçditui.HicAntipaterabldu* mçislatronibuscaptusadmodum puer,permanfltcûpxædonibus,pro eo,quo(i pater eius rei familiaris inopiajilium redimerc non poffet. Verum puerlatronft -, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uitadómoribusinftitutus,Hyrcanocuidamludæorumpontifiafamiliariseffici

Ap-icdtttts !• mf.Exquo natuscftHerodes,hicquiSaluatoristcmporibusfuit.H{cAfricanus.’ AnnoaburbeconditaDcc.quieftPtolemçiDionyft) xxvii).inccrtöunde,con incendiuignis plurimâurbis parte ignis inuafit, nccuncj antca tanto incendio corrept j imJei4. tita acyaftatamciuitatcmferunt.Nam xiii).uicoseiuscófumptosdicunt.Hinciain conjumpti- nbsp;nbsp;bell urn ciuilefucceftit cxecrandum ac Iamentabile,quodmagnis iamdudum

BeHum ciuue- tj,flrcnf,o,jjbusatmolirionibus parabatur,quo præter calamitatesquæ in bellis accideruntjCtiâ fortuna populiRomanimutata eft.Nam rediens Cæfar uidoc« Gallia,decernifibiabfenti iterûconfulatûpopofcit: fed côtradidû eft eia'Marcel Io confuIe,annitcntePompeio6i Catone,iuirusqpeftCaEfardimiffisexercitibu!i Roma uenire,S^ ex Marcelliconfulis autoritäre ad legionesquçapudNuceriam^ erantjGneusPompciuscûimpcriomiffuseft.PropterquainiuriamCçfatfecort tultt Rauennam.Marcus Antonius, amp;nbsp;Publius Caftius,tribuni plcbis,pro C(fare intercedcntes,àLentuIocôfulecuriaforo^prohibiti,ad Cçfarcprofeâifunt,Cu rioncfimul Cçlioc^ comitantibus. Cçfar cumilitibus quos habebar, côtra patriâ i)enit,amp; Rubicone fiuminc transmeato,mox ut Ariminû uenit,quincp cohortes quas ruefolas habebat,cû quibusfut Liuiusait) orbéterrarûadortuseft,quid fa* doopuse(ret,edocuit,deploransiniuriasfuas,caufambclliciuilis proreftituen* disin patriâtribuniseffeteftatuseft.IndeperAntoniûfepté cohortesqnç apud Corbioticm Ie Salonémorabâtur,àLucretioacccpit,treslegionesquçcûDomitio apud Corfi* gisin Liuioln niummorabatur,adfuas partestranfmifit,ConfulcsuerocûGncoPompeio,Se t aburbeconf natus£ÿomnis,at£juniuerfanobilitascxurbefugictcs,amp;inGrçciam tranfeutes, ditagt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apud Dyrrachiûbellûcôtra Cefaréparabât,quo multi Orietis reges cûauxilijscô

ueniebât.Cffaruacuâurbcingreffus,diâatorcfcfccit,negatamlt;j fibi exçratiope ciiniä,fradisforibusinuafit,protulitex coauri pondo iiij.millia.cxxxv.argcnti pódo propexc. millia Jnde uenitMafliliä,ad qua oppugnandä,Treboniü cutri VideCommen buslegióibusrcIinqucs,adHifpaniascótendit,quasLucius Afranius amp;nbsp;Marcus tariaCiefarit’ Petceii)SjetMaccusYatro,pôpeianiduccsobtinebât,ibi^multisprçlrjsPetreiûet

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Afranium

A B B A T I s, V R S P E R G E

Aftaniumfuperatos,compoficapaâionedimiftt:inultenoreuero Hifpania duai legiones à Marco Varroncfiifcepit. Similiter deduces eiusî Curio Catonem Sis» ciliaexpulitjValeriusCottamSardinia,VamisTuberonem Africaciecit. Cæfar

compofitisrebusfuis,Dyrrachiumuenit,amp;Pompeiumfruftraobfidionecinxiti cumilli maria paterent.Pompeiuscaftellum quoddam mari propinquum,ubi prçfidia Cæfaris crant,eucttit, amp;nbsp;milices occidit. Cçfar aucem omifla obfidionei ad Pompeium conuettit: Torquatus ueto prorumpens auerfum è ueftigio infecu tus eft.Ica Cçfaris milites ancipiti periculo territi, ipfo Cçfare fruftra obfiftente fugt; gcrnnt, cuafit tarnen CæCar, quia node interueniente, Pompeius fequi noluit. Dixit autem Cçfar.nec Pompeiumfcireuincere,amp;ilia tantû die fe uinci potuiffe* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Plutdr^

Cçfafuntineoprælioxxiii). milliamilitum Cçfaris: Centurionesxxxi). équités Romanicomplures.Cæfus eft ibi Sccua Cæfaris miles fortiffimus, cuius fcucum centum uiginti idibus petitum fuiffe dicitur.Inde citato agmine,Cçfar per Epirû

inTheffahamperrcxit.Pompciusuerocummaximiscopijsfecutuseftjbelkimç commifTum eft. Videreibi amp;nbsp;gemcrceratjContraâas Romanotum uircs in cam pis pharfalicis ad occifionem mutuam conflitiffc, quas fi côcordia rexiircc,nulli

populi,nullireges finirepotuiffent. Fucruntenim ex parte Pompei] oäoginta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

oäo cohortes,peditum plus quâm xl.millia,equites in finiftro cornu Dc.in dexs= tro D.reges amp;fenatores,ôi Romani équités plucimi,ex parteautem Cæfaris mi= nus quàm xl.millia peditum,cquites mille. Cumlt;5 diu utrinqpfub dubia force cçlt;» de£encur,atq3 ex alia partePompeius diceret, parce ciuibus, nec ramen faceretjcx alia ueto Caefar b oc faceret, qgt; urgeret dicens,miles faciem feri, tandem uniuer^« ^lt;^Stutontum* fusPompei) fogitexercituSjCaftrafÿdireptafunt.Cçfafuntin eo prelio Pompei.a* norumxv.millia,cencurionesxxxiri. Pompeiusfugiés in oftio Penei amnis one tariamnauimnadusjin Afiamttanfijt,indeperCyprum AlexandriampetijtjUt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

àregeAegyptijCuitutotipfeàfcnatudatusfuerat propter iuucnilemeiusætatemj Pofftpeiutdri acciperetauxilia.Q.uifortunammagisquàmamicitiamfecutus,occidicPompei um,caputlt;ÿeiusamp;annulumCçfarimifit.QuibuscôfpedisCçfaretiamlacrimas fudiffcdicituc,tantiuiriintuenscaputgenetifuiquondam,0iinundatumodoris= c^ldrlachry^ busimperauiteremari. Pomper) uxor,filr)lt;5fugetuntjCætetaPompeianaclaffis direpta eft,omnibus qui in ea étant,crudeliflime trucidatis. Ibi amp;nbsp;Pompeius Bii» thynicus occifus eft. Lentulus uerouirconfularis apud Pelufium intetfeduseft. CçfarcompofirisapudTheflaliam rebus,Alexandriamuenitjubi Achillas dux

tegius femel imbutus Pomper) fangnine,Cçfaris quoej necê meditabatur. Nam iuffus excrcitum cui præerat,dimittcre,propexx. millia armatorum, non modo fpreuit,uerum etiam aciem ditexit.In ipfo prçlio regia claffis ad terram fubduâa* îubecurincendi.Eaflammacum pattern quoqgurbisinuafiffetcccc.millialibrorû cccc-mill^ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, proximisforteædibus condita exulTitjfingulare profedo monimcntumftudr) lHgt;rorRcxuft4

7****”^** curælt;5maiorum,quitotcantacp illuftrium ingcniorumopcracongelTerant. Po= Alcxandri«» fro/tuaijS’ ftcaCçfarinfulamubiPharus eft,cccpit, eo Achillas cum Gabianis militibus uc

nie,ingens pugnacommi(raeft,magnaibiCçfatianorummilitummultitudo ce cidic,omnes etiam interfedores Pomper) interfedifunt. Cçfar quoi^uiinfiften# tiumhoftium ptcffuSjfcapham afeendit. Quamox pondéré fubfequentiumgra uataacmerfa,perducentos paffus ad nauimuna manu eleuata,qua Chartas teness bat,natando peruenit.Moxnaualicertaminepulfatus,magna fœlicitateclaffem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Akx*

ïegiam,autdeprcflît,autcccpit.AlexandriQispctentibusrcgemreddidit,moni# ^»drinum-tum,utmagisanucitiamRomanam,quàmarma experiri ftuderet. Qui tarnen ilico,utliber fuit,bellum intulit, fed continuo cum coco exercitu fuo amp;nbsp;ipfedeleü tuscft.Nam8ôxx.milliahominumineobelloteferûturcæfa,xr) milliacumlxx. QSingéti aUj longis nauibus dedita.Quingcnti ex uidoribus cecidifle dicuntur. Rex ipfe ado V.mt««» lefeensfeaphaexceptus,ut fugeret,muleis infilientibusmerfus,necatufogeft:cor«: pusciusadlittusdeuolutum,indicio loricæ aureæ cognitum fuie. Qua Cæfac Alexandriam præmiffa,omnes Alexandrinos ad dcditionemdefperatione com puliCjrcgnumqpAegypciCleopatræPcolemæifototidédie,cum qua ftupriconlt;î fueeudinem habuic,quæ poftca regio comitacu urbem ingreffa eft.

D iiij Hifto

ABBATIS VR$PERG£N* Xlv.

tonfuetndinemRomanæhbctwtis.Cumcrgohonoreséxfuauoluntatepræfta , .. tct,qinanteaferebancura populo,necfenatuiadfeuenientiaffurgeretjaliaqj re:« Co«/«r4/jo itt giaamp;penèTyiannicafaceret,coniiiratumeftineumàducennsamp;Ix. iiclampli« uslenatonbus,eqmnbiifi5Romanis.Præcipui inter coniuratores fuerunt duo Bruti:exgenere illius Bruti, qui primus conful fuerat Romæ, regescpexpulerat, 66 Gaius CaffiuSjamp;SeruiliusCafcas. Q.uadamigiturdie,fenatu in curia congre gato,cumCxfaradueniiTct,uigintitribus cultrisfenatorqsconfolTuseft^moxi^ autores cxdisftriâispugionibus,incapitoliumfeceffcrunt.Turbato populo,diii delibcratum eft^utrum capitolium cum autoribus eædis oporteretincendi. Cor« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

puseiusraptunijpopulus doloreftimulatus,in foro fragmentis tribunalium ac fubfelliorum cremauit.Eadem uero noâc,quæcædem eius præccffit, Calphur« iiiauxoreiusuiditinfomniseumconfoffum uulncribus in I'inufuoiacerejora« Calphurttt^ uitijeum^nc mane abiret in fenatum : fed illc aufpiciorum iicrba fçpe negligenSj fomnttidemor contempfitfomnium,reiautemprobauiteuentus. Ante paucosquo^ dies boue teCteftrfs-exmoremaâatOjCorinextisnoneftrepcrtû. Quod cum Spurinnaarufpex pro« nunciaffcteiad uitæ pcriculum pertinere, Cæfarmemorconftantiæ,ait.Miraris fl bos cor non habet, fed moxuitç eius finis fuit.Idem Spurinna ante paucos ferè annoseidcmCæfaridixeratjCaucndaseieffeldusMartias.QuodieuifOjaitSpu rinnæCæfar.Idus Martij uenerunt.lllerefponditSednondum tranfierunt.Eo« dem dieconfoffuseft Cæfar,uirquo nullus unep magis bellis enituit. Eius fiqui« demduflu,undeciescentumnonaginta duomilliahominum exfafunt. Nam quantum bellis ciuilibus fudctit,annotare noIuit.Signis collatis quinquagies di Suttusr^u/kttt micauit.MarcumMarcellumfolusfupergreffus,quixxxix uicibus fuerat prxlia« f^bCirfart» tus,Ad hoc nullus cclerius feripfit : nemo uelocius legit, quaternas etid epillolas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

fimuldidauit.Tantæ fuit bonitatis,utquosarmisfubcgerat,dementia magis ui cerit.Eodem tempore Rom? tres fimulexorti foies,paulatim in eundemorbetn elements coierunt.Inter cætera quoej portenta,quæ toto orbe fada funt,bos in fuburbano Oefirif Romæadarantemlocutuscftjfwftiafcurgeti. Nonenimfrumentajed homi« Bw Io^uuiks» nesbreuidefututos.

HISTORIA ROMAKORVW.

CTAVlANVSCæfar,qui poUea Auguftus cft appella* tuSjfilius Adiæ, forons luit) Cçfaris, à quo ôi deinceps im peratores Romanorû Augu « ftididifunt.Regnauit pod lulium annis Ivi. duodecim cum Antonio amp;nbsp;Lepido; fofus uero xliirj.Hic Odauio pâtre fenato« re genitus ^maternum genus ab Aenea per luliam familiam fortituseft, filius AdiaCj fororis lulij Cæfatis, quem ille adoptauii in filium, cum non haberct proprium,ôi teftamento hæredcm reliquit,nomentÿfu um ferre iuffit.Interfedo igif Cæfare auun culo fuo,cum primum rediens ab Apollo«

nia urbem ingrcderetur,hora circiter tertia,repente liquido ac puro fereno ad fpc ciemcœleftis arcus, orbem folis ambrjtcirculus : quafi cum potiffimum in mun« dojfolumçp clariffimum in orbe monftraret, cuius tempore nafeiturus effet, qui ipfum folem folus,mundum(5''cotum feciffet amp;nbsp;regcrct.

Anno itaçg ab urbecondita,Dccix.interfedo lulio Cæfare, bclla ciuilia répara tafunt.Pcrcuffotibus enimCæfarisfauebatSenatus.Antoniusautem conful, qui état partium Gæfaris, ciuilibus bellis cos opprimereconabatur. Ergo turbata te« publica^intetmultafcelerajquæ AntoniusçotnmifitjDcdum Brutum apud Mu c rj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;titjam

^xpugnandumeumduoconfuleSjPanfaamp;HirciuSjôicumhis Odauianusado ctmeoiyu f. |efcens,natusannosx. amp;vii. ExquibusPanfaprimoucniens,pilograuiteruuU neratur,amp;interpofitisdiebusmoritur.Hirciusucro collegæauxilium ferens,ma gnas Antoni) copias ua(facædedeleuit:Odauianus Cæfareatenus cadra cuftodi

uit Secundaaduerfusï^ntonium pugna,magnæutnn^ftragesfaâæfiint.Hirci*

B ItuA usconfulocciditur.Cæfaruidoriapotitur.Confulumocciforumuterç exercitus 1 Odauiano Cæfarifubditur. Antonius fugatus,amifro exercitu confugttad Lcpi* dum:quituncmagifterequitumCæfarisfuerat,8dtummiIitum copiasgrandes

habebat. A quo fufceptus cftnpfofÿinterueniente, Cæfar recepit cum in gratiam: atcp ob fidem reconciliatægratiæ, filfam eius in matrimonium fortitus eft : amp;nbsp;ut uindicaturus pattern Cæfarem, à quo perteftamentum hærcsadoptatusfuerat, Romam cum exercitu tendebatrâ^ cum Antonio ac Lepido rcmpublicam armis lenebattamp;fenatumprofcripferat. Cumcj rumordefutura profcriptioncinurbe ortuseffec,GaiusThoranusuirpraetoriusnihil talefufpicansiiicurfantibnsmilt* tibus,in domo fua interfedus eftralijç complûtes nobiles trucida ti funt.Sed ne incircumlcripta cçdes effrenatiusageretur, centum xxxij. fenatorum nomina in tabula propofita funt. Primum Lepidi præcepto amp;nbsp;nominerdeinde Antonijrtet tio Cælans.lbi Antonius Tullium Ciceronem inimicum fuum profcripferar.Lu* ciumquotjCçfaremauunculumfuumjamp;quodcxaggerando fccleri acceilît,uiii duam matrem profcripfit.lbi Lepidus Lucium Paulum fratrem,in eundem pro fcriptorum gregem coniecittadiediopfuntpoftea triginta équités Romani.Mul* tjamp;uariçclades diuaâçfiint,domus profcriptorum,direptis oïbus, dirutç funt.

Interea Brutus amp;Caffius,interfedoresGaii Cçfaris ingens bellum moucrunt. ErantenimperMacedontam Orientem multi exercitus quosoccupauetanr. Profedi igitur funtcontra cos Odauianus Cçfar amp;nbsp;Marcus Antonius, Lepido ad defendendamltaliam remanente, dd^apudPhilipposMacedoniçciuitatemcon tra eos pugnantes,primo prçlio uidi funt.Perijt tarnen dux nobilitatis Caffius, fc cundoBrutumamp;infinitamnobilitatcmuidamintcrfecerunt.Acficintereosdi* uifaeftrefpublica,ut Cçfar Hifpaniam ôd GalliasÔd Italiam teneret: Antonius Ariam,Pontum,0d Otientem. Sedin Italia bellum ciuilemouerat Lucius Anto« niusconfulfrater eius,qui cum Cçfarecontra Brutum ôd CafTium dimicauit.Is apudPerufium Tufciçciuitatem uidus Ôdcaptus eft,fcd nôoccifus.AtRomçFul* uia,uxorAntonrj,focrusCçfaris,dominatum,utmuher,exercebat:infolens etii in eo5,per quos,utinfolefceret,agebacuc. Cçfarem quot^contumelijs ddinfidi)s petijtù quo propulfata ad Antonium in Grçciam conceHtt. Antonius ueto ctiam Odauiam foiotem Cçfaris duxituxorcm.

Dettum Augu Interim à Sexto Pompeio, Gnei Pompeij filio,ingens bcllum tn Sicilia com* I», cum Sexto motum efttaduerfus quern Odauianus Cæfar, ôd Marcus Antonius pugnaueci'it.

fed inter eos poftremo pax conuenit. Quam cum poftea Pompeius rumpcret, /grippa iuiTu Cæfatis cum eo conflixit, amp;nbsp;uicircentum fexaginta tres naues eius ant merfit,aut cœpinPompeius cum decern amp;nbsp;feptem uixlapfus euafit. Lepidus quolt;j magna,uiginti legionö,«nfolentia tumens,cumMeffanam militibus petlt;= miffam dJripuiffet.ipfum Cçfarem ad fe uenientem, femel atcj iterum fpreuit,ac pociostelisappetiiuffitTquçillecolleâainleuum brachium lacernarcpellendo uitauit-MoximmiffbequoadfuosreuerfuSjinftrudocjexercitUjaduerfusLepi* dumuenienSjplurimaslegiones eius paucisinterfcdis, in fuam partem tranfire cocgit. Lepidus tandem intelligens,quo fua uanitas tenderer, depofito paludap memo, affumptat^uefte pulla, fupplex Cçfari fadus, uitam amp;nbsp;bona imperrauir, perpetuoquidememendatusexilio.His temporibus Agrippa in Aquitaniarem prolpereegit:86Lucius VentidiusBaflusjirrumpentestn SyriamPerfas,tribus prçlqs uicit.Parthorû regis Orodis filium interfecit, eo ipfo die, quo olim Orolt;s des per ducem Surenam Craffum occidit.Taurus quoç Cçfaris prçfedus, totam penèSiciliamferropcrtentatam,infidemrccepit.Q.uadragintaquatuorlegio^ nesfub unius tûc Impetio Cgfaris ecâcunde milites multitudine feroces, quofdâ pro

ABBATIS VRSPBRGEN. 2CLV1λ

pfoaccipiendisagriSjtumuItusexcitauerant.Sed Cæfar animo ingens, uiginti milliîiniilitnmexaudorauitjxxx.millia feruorum dominis reftituit,vi. millia, quorumdomininonextabantjincrucemegit,iam turn præfignans,fuo tempo:# KorHwmc»*«« tenafcituriimeffe,pcrquem fuperbientes reptimendi,amp;:omncsferui fuouero domino reftituendi cffentjqui tarnen dominum fuum recognofeerent: qui uero fine domino inueuirentur,mortis fupplicio punirentur.

Poft hæcGæfarouansurbemingreffus, utin perpetuum tribunitiæ poteftatis eflet,àfenatusdecrctoaccepit.

HisdiebustransTyberimètabcrnameritoria fons olei de terra cxundauit,ac pertotumdiemlargiffimo riuofluxit,fignificansfubperpetuo principatu nafciî« turi eins tem pore Chrifti,toto die, id eft omni tempore Romani Imperi) de ho# ® fpitalargac^ecclefiaoleo facti chrifmatis undos,indefinenterprocelTutos.

HlStORÎA ROMANORVM.

(ibiocciirrereimperanSjUxoremduxit. Moxingens bellum ciuilecommouit,co genre Cleopatra,dum cupiditatemuliebri cupit etiam in urbe regnare. Profedus eftigiturCæfaràBrundufioCalabriæ in Epirum aduerfus Antonium,quiiam . omne OdiacLim littus claffibus obfidcbat. Naues Cæfaris erant duçentç triginta nbsp;nbsp;nbsp;mi- tja

toftratæ,ôô triginta fine roftris triremes,amp; odo legiones claffi fupcrpofitx,abfc5 cohortibnsprætoriis qninc^. Claflïs autem Antoni) centum feptuaginta nauium fuitzquantum numero cedens,tantum magnitudine præcellensmam decern pe^» dum altitudineà mari excellebât. Kamofum hocbellum fuit ab hora quinta u feg

feptimam incerta uincendi fpc, reliquum diet,cum fequenti node in uidoriam Cxfaris declinauit. Prior Cleopatraregina,cumfexagintauelociflimis nauibus fugit. Antonius quoq; detrado infigni prçtoriæ nauis,fugientem fecucus eft uxo^ rem.lllucefcente iam die uidoriam Cæfarcoufummauit. Antonius igiturgladio

fetraufucrberauit,acfemianimisad ClcopatraminMaufoleum regium,inquo feillamoritncacondiderat,perlatuseft.Cleopatraueroexornata,diuerfisornaî» - , _ mentis ad Cæfarem ucnitjperans eum,utceteros fuafpeciead libidinem illicere. tmpuaicitia ir Sedillefeintrapudicitiamcoartans,eamfpteuit,Sicuftodiri prçcepit. Quçubife ritlt;gt;tOâatMa adtriumphumferuariintellexit,ècuftodiaelapfa,inMaufoleumfuumfereccpit: ibicg''maximos, ut folebat indu ta cultus, in referto odoribus folio, iuxta fuum fe coUocauitAntonium;admotiflt;5aduenasferpentibus,ficmottequafifomnofo lutaeft:fruftraCçfaretiamPfyllosadmouente: quiuenenaferpentiumèuulneri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pli*

bus hominum exugere folent.Sic Cçfar OdauianusAlexandria urbe opulentiffi ““ majCum tota Aegypto potituseft: prçpofuittj Aegypto Cornelium Gailunij de itoprptntu quo Yirgiliusfcribit.Huncprimumiudicem Romanum Aegyptushabuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vwe Vitrro*

HISTORIA ROMANORVjM-

ANnoabutbecondita,Dccxxv.CçfarabOrtcnteuidorrediensvii).]dusIa#

nuarij,urbem triplici triumpho ingreffus eft, dudis ante currum eius Cleo# OddMid«! tri^ patrçliberis,Soleamp;Luna,ac turnprimum fopitis omnibus ciuilibusbellis,lani plcxtriüphuf‘ portasclaufit. HoedieCçfarconfalutatuseft Auguftus primum jcorppublicam OddK-AHgH» remauxerit,at^ ex eadem diefumma rerumac poteftatum penes unum effe cœ# falutattu* pit,amp;manfit,quodGrçcimonatchiamdicunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p.ova5x’’5‘

Anno fequenti Cçfar Auguftus parum in Hifpania per ducentos annos adum intelligcSjfiCantabrosôiAftures duasferociffimasgentcsHifpaniç,fuisutilegi# bus;permififfet,iterulani portas apetuit,at^ in Hifpaniasipfecumexercitu pro# feduseft«

A BÉ A TIS V R S P E R G nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XLIX.

txetcuit.Denilt;5 erga ciues clemcntiffimus,in âmicos extitit fidiflïmus, quorum præ Do«« Oâd* cipui erant,Mecœnas ob taciturnitatem,Aghppa ob modeftiam, laborisiÿpatient Augnflh tiam ♦ Diligebat prærerea Virgilium,FlaCcunilt;j Poetas,Iiberalibusftudijsintantû incumbcnSjUt nullus ne in procindu quidem laberetur dies, quin Icgeret, feriberet, didarct. Leges alias nouas5alias ptotulit fuo nomine corredas. AuxitjOrnauitij Ro mammultisædifictjSjiftoglonans dido:Vrbem lateritiamrcpperi,marmoreani telinquo. Fuitmitis amp;gratus,amp; ciuilisanimi,toto corpore pulcher,fed maxime ocu liSjquorûaciesclarilTmiorumfyderummodouibrabat.A cuius facie dum quidam miles oculos auerterc£,öóin£crrogaretucabeo,curitafacere£,refpondit; Quiaftik

men oculorum tuorum ferre non poiTum. Nec ramen hic ranrusuir uirrjscaruir. Viti4 Odrf* FuirenimpaululumimpariensJeniteriracunduSjOcculreinuidus,palamfadiofus, uiani-dominandi uero fupra quàm æftimari poilir cupidus, aleæ lufor Rudiofus « Cumçg cffercibi ac uini mukum abftinens,aliqua£enus uero fomnijUf^ ad uulgaris tarnen famæprobrumferuiebarlibidini.Naminrerduodecimcaramiros, rotidemcg puek las,accubarefoli£usera£:abiedaquoq^uxorefuaScribonia,amore coniugis alienæ poflèffuSjLiuiamjquafimariroconcedenrejfibiconiunxic: cuiusiamerant Liuiæfi lq,Drufus,amp;i Tyberius. Cumçp eflerluxuriæ feruiens,eratramen eiufdem uitq feue^ seuerißimia tiffimusultor,morehominumquorundam,quiin ulcifeendisuitijs,quibus ipfi ues ultorlibidmis hemenrerindulgentjacres funt. Nam Poetam Ouidium,qui ÔL Nafo, pro eo quod ireslibrosartisamatoriæfcripferatjirreuocabilidamnauitcxilio. Obledabatur eti# am omnigenerefpedaculorum,præcipueferarum incognita fpecie.

Huius remporibus Romæfapientes infignes erant ; Virgjlius Horatius, FlaccuS, Eruditifub Liuius,SaluftiuSjOuidiuSjHortenfius,AthenodorusTharfeus,Socio Alexâdrinus. oâa.fiug*

ANNI OCTAVÏANI.

Nnoigi'rurfeptingentefimodecimo à códitione urbis,OCTAVlA ; N VS cçfar regnarccoepit,tcgnauit$cü Antonio amp;nbsp;Lepido annis duo^ I decim,pofteafolusquadragin£a qua£uor,quifun£ quinquagintafex.

___U nbsp;Primo autem anno, iuffu fenatus, bellum aducrfum Antoniummo ui£,eum^euicit. Eodem anno cum multi in uItionemCæfarisocciderentur,Cicc ro in Phormiano fuo ab Herrennio amp;Popilio occifus eft^ anno ætatis fuæ Ixiiij. Eodem quolt;5 anno Ouidius Nafo nafeitur in Pelignis.

CurtiusTalaflusin infula Aradocum quatuor cohortibus exuftus eft oiuus,eo quodtributagrauiusexigeret, Odauianusinteruenientefenatu,inamicitiamregre ditur cum Antonio. Cornificius poctadefertus à militibus,interijt,quos fæpe fugicn tes,galeatosleporesappcllaint.HuiusfororcratCornificia,cuiusinfignia extant epi grammata. SecundafeceffioCæfarisamp;Antonij. Cornelius nepos fcriptor hiftongt; cusclarus habetur. Formiuscumfilio Formioclaruit,fcd filiusconfularis ante patre obqt.Brutus ÖÓ Caffius magnis exercitibus compararis apud Athenas conuencrunt, totamcp Græciam depopulati funt.Quos Cæfar amp;nbsp;Antonius denuo reconciliati, in Macedonian! perfecutifuntjôi ad mortem compulerunt; nam indefperationcm adadijimmaturamfibi mortem ante belli terminum intulerunt. Inuitatis quippe percuflbribuSjCaffius caput,latus Brutus praebuit. Marcus Bauius poeta, quern Vit-« gilius in Bucolicis nora£,in Cappadocia moritur.

H Erodes alienigena,filius Antipatri Idumæijamp;i Cypridis ArabitîEjfuadente Ans« tonio ,à fenatu Romano rex ludæorum conftituitur, regnauitep annis xlvij. Qui utfeludæismagiscommendaret,uxoremfuam quæ Dofis uocabatur,dc qua filium nomine Antipatrum habuit,abiecit,ôi regio feminifeconiunxit,accipi* cns Mariamnemjiliam Alexandri,filrj Ariftobolijratris Hyrcani fummi pontificis amp;: régis,quamprocreauerat idem Alexander ex filiaHyrcani parmi fui.

Abhocigiti!ranno,qui eftdecimusOâauianicæfaris,8ô Dccxviij.à conditione urbis: ab origine uero mundi ter millefimus nongentefimus uigefimustertius,re? gnumSifacerdotiumludæorumuft^inprsefens tempusdefccit:amp;Chriftus,ideft, ueidomadtt unduSjquemfcripturaDanielis fignificat, finem accepit.Namuffj ad Hyrcanum QanieltS’

E Alexandri

c H R o N I C V M

Alcxandnldnneifïlïuni,ïudices,facerdotcs,tegesper fiicccflïoncs populo ludçotfi præfiieruut:fed Hyrcanûfraterfuus Atiftobolus de regno expulit, quem PompeiuS Romanorum princepsJauenteAntipatroHerodis patre,rertituit, Ariftobolumaeî« roRomam captiunmduxit.Hyrcanoautem perconfilium Antigoni filtjfratrtsfui , Atiftoboli à Parthiscapto,eodemAntigonoinIocopatriiiabeifdemParthisfubro gato : fed moxeodemàRomanis,feu ab Herode capto amp;nbsp;interfcdo,Hcrodcs regnu acccpit,amp;exnidencquaquamperfucceflioncmgenerisfaccrdotalis pontifices con ftitutifunt,fcdignobilcsqui^,amp;alr)alio tcmporcjnönulliucroperuniusannifpas’ Säcerdotium tiumjUcImodicumampliusfacerdotiumcmerunt.ItaijHerodes AnanelumqueiiJ! uerule, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dam deBabyloncaccitumjpontificcm conftituit.Poftexiguum uero temporis, Ari

ftobolum fratrem uxoris fuçMariamnis,ncpotem Hyrcani ex filia,fucccfforcm ei de dir. Quo poft annum confilio ipfius Hcrodis in aqua fuffocato, rurfus facerdotium reddiditAnaneIo:ficlt;$ perdiucrfasfucceflionesextraneoruinfacerdotalisfucceffi^ onegeneriSjfacerdotiumdefecitludæorum.Quæ omnia itauentura,Angelus Da:* DMcl-cap.f' nielipraîdixitinhaecuetbarEtfcies Einteiliges abinitio fermonis refpondendiE çdificandiHicrufalemufijadChriftum ducem,hebdomadæ vrj.Elx^.E poft heb domadas vrj.Elxrj.intcribitchrifmajEiudiciumnoneritjamp;templumEfanäua# tiumcorrumpetpopuluSjduccueniente.Etreliqua. Igitur vij.E Ixq.hebdomadæ, quæfimul fiunt Ixix. faciunt annos cccclxxxiij. in quibus Chrifti, id eft, facerdotes undionéconfecratiregnauerunt,ab inftaurationeremplifub Dario, uflt;jad Hye tnrifma er fi canum,in quo nouiffïmum chrifmaE facerdotium defecitludæorum. Quod auté ^«o«wndc= à perfcflionetempli,hoccft,a'fextoDarrjanno,uflt;5 decimum Augufti annum, vxj.

Elxq.hcbdomadæjdcft.anni cccdxxxirj.computcntur,ficpoflumus approbate. Sexagcfimæfextæ Olympiadis anno primo, hoceft Darij vi. compléta eft rempli acdificatiorE dxxxvi.Olympiadisanno tj.ideft,Augufti x.Herodcs regnu fufee^ pitludæorum,in quibus fiuntanni cccclxxxiij. per lingulas Olympiades quadnen niofupputato. Saluftiusobijtquadriennioantebellum Adiacum.Lunar cutfusfc^ cundum Romanos hoc anno inuentus eft. Antonius Clcopatræ îundus,illi Arabia dédit. OdauianiEAntontj tertiär diffenfionis exordium, co quod Antonius repu diataforore carfaris,duxiffetClcop3tram. NicetesETheodorusRhetoricçartis prç ccptorcshabcntur. Antonius ECleopatra ferner interficiunt;EAegyptus fitRo:» mana prouincia, in qua uf^ ad deopatram regnauerunt, qui uocabantur Lagida*, anniscclxxiij.ipfa uero regnauit annis xxij.qui fiunt anni ccxcv.Nicopolisiuxta adiumptomontoriumcondita eft. Odauianus carfar cum ingenti triumphoRos: Sol fi tnamingreflus eft, dudis ante cutfum eius filijs CleopatræSole ELuna,eodemlt;5 I7 Ckofwtr«« die fni triumph! nomenaccepitAugufti. Eodemanno Marcus Tcrentius Varro phi lofophus propenonagenarius moritur. Cornelius Gallus Foroiulienfis pocta, cu»» iusVirgiliusmeminitin Acglogaultima:quiE Aegyptum inprouinciam redadâ primus rcxitxliij.artatisfuæ anno propria manu fe interfecit. Auguftiis Calabriam EGallos uedigales fecit.Munacius Plancus Ciccronis difcipulusorator infignis habetur: qui cum Galliam Coma tarn regeretjLugdunumcondidit.QuintiliusCre monenfis,Virgilij E Horatij amicuSjmoritur. Pyladcs Cylix Pantomimus, primus f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Romæ Chorum E fiftulam fibi præcinere fccit. Tyberius ab Augufto miffus, occupa

uit Armeniam.HerodcsapudHicrufalcm multas Emagnasædesconftruxit.

VirgiliusBrundußj moritur,ENcapolim trâsfcrtur,cuius tumulustitulo huiuf# modi notatur,quern ipfe,nt aiunt,moricns didauit :

Bpittphium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mantua megcnuitjCalabrirapucre,tenet nunc

Vergil^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Parthcnopc,cecinipafcua,rura,duces.

PdMwm-Vide nbsp;nbsp;Hcrodes in Paneadcid templum quod Panion uocatur, extruxit. Anguftus Sa^

jofeph-debd- mijslibertärem dedit. HcrodesSamariam olimiamincincribus fcdentem,a funs ïud-lia ca-i£. damentis fufcitans,in honorem Augufti Scbaftiam,id cft,Auguftam appcllauit. In Vdrrus. Cypro plurimariim ciuitatum partes tcrrxmotu cecidcrunt. Varrus ETucca Virgis lij EHoratij contubernalcs,poetæ habenturilluftres, qui libros Aencidum poftca 'Auguftuspon cmendandosfufcepcrfitabAugufto,calcge,utnihildefuoadderent.AgrippaBofs tifexmax- phorum cepir.Auguftusàfeiiarumaximus pontifex nominarur.HerodcsCæfariam nomine

A B B A T I s V R S P E R G. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lîi'

hoittineCifaris coiididit^quç prios turris Stratónis uocabatur. Horatîus Ivrj çtatis fuçaiuio moritur Româc.Iulius Higinus cognométo Polyhyftor, grammaticus hä beturillLiftris.HerodesHyccanum,quiolinifacerdoslt;3órexIuda’Orumfucrat,caufa illtuâamiâciæpriftinéipfotogantedecaptiuitateregrcffum Parthica occidit,me# tuertshcceciperet tegnum. Hcrodes Ariftobolum fratrem uxoris fuæMariamnis ûiffiacariiuffit.TyberiusAti^uftipriuignuSjfediaminfiliumadoptatusdelctis Vin* deUcis4Aimcnijs,amp;Pannonrjs,ttiumphauit. Augiiftusluliamfiliam fuam inadul terto deprchenfam, damuault;t exilio. MarcusTulliusTyrOjCiceronislibertuSjqui primusnotascomcntatuscftjn puteolano prædio ufq; ad centumannos eûnfene* portiusLiUró fcens,motittir. Perdus Latte ladnus declamator,tædio duplicis quartanæ fe inters fecit.CyrinnsexconfiltofenatusadIudçammifrus,cenfus hominû,poffeffiônemlt;5g cyrinus uti' defcdpfit.AuguftusuerohabitatoribusRDmançurbisperfaciesdinumeradSjinuerf cyremu$-Luî nit uirorumcentum triginta millia mille,6i xxxvij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clt;e gt;

' îVguftuscæfac xlq. itppetq fuiannè, qui eft ab urbe condita Dccl. ab oriente HjfrUrffores ijZx ineceidençem,àfeptencdoneinmeridiem,acpertotumoceanicirculnmquo urbùRomit-^

■^Rotnanum‘p«ruenitimpcrtum,cunâisgentibusunàpacecôpofitis,lanipor* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*'

tas tertio ipfe clau(ït,quas extunc per duodecim ferèannos quietiflimo Temper obfe t^tniportgtcr fatasQcio,ipfaedâtubigofignauit:necunL^poftea,nifi Tub extrema feneäuteAu^ tioclauftC'^ gufti,pullanteAthenienfiumfedidonc,amp;Dacortnncommotioncpatuerun:.Clau lisigiturlaniportis,rempublicam quambello quæfierac,pacenutnre atlt;5 amplifiîs care ftudens,leges primus ftatuif,per quas genus humanum libéra reuerentia moré gereret: ipfe uero domini appellationem ut homo.declinauit. Nam eodem ludos /eg« jänc«. fpedante,cûquidâmimus ptonûciarec: Odominûçquûôt bonû. uniuerfiij quafi deipfodiftûexultantesapprobauiflënt, illeftatim quidc manu uultuiÿ indecoras Auguß Oili* adulationcsrepteffitjamp;infequctidicgrauiffimo edidooés corn puit, dominumiÿ uctMfcdittM fepofthçcappellari,neàlibcnsqutdemautncpotibusTuisferioueliocopairuscft* rnintm» ,

H I S T 0 R I A.

EO igttuttempotc,hoccft,anno xlij.Odaiiiani Cæfârîs Augulli,cx quo autem

Aegyptusin prouinciârcdadaeft,6êCleopatracû Antonio uida anno xxvii}, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

quàndo fir'miffimam pacemordinatione Dci Cæfar Auguftus compofuit, nafeituc in Bcthleem luda dominus nofter lefus Chriftus,ucrus Deus SC homo. Cui paxifta chR r STL famulabatur,annoabinitiocrcationismundanç,fccundumhebraicam ueritatem termillefimo nongentefimo fexagefimo fecundo : fccundum feptuagintaduo in# terptetcs,eorumcjfcdatorcs,quinquics millcfimo ducentefïmo primo : à diluuio bis millefihio trecentefitw feXto : ab Abrahç natiuitacc bis niillefiino Xiiii : à Moyfe ôiegreffuftliorumlfracldeAcgyptOjmilkfimo quingentefimo nono: a Salomo# ncamp;prima templi ædificatiotie millcGmo rricefimo ptimotàreædificationequ fub Dario fada eft,quingentefimo xix.ab utbis Romanæ conditionefepdngentelt# moquinquagefimoptimo:01ympiadisccntefimçnonagcnmçquartjannocertio»

ANNÏ AVGVSTI CAESARIS,

Nno fecundo,qui eft Augufti xlirj . Auguftus Amicitiâ facitcu Parthis* ! Anno domini iq. Herodesoccidit infantes. Anno domini iirj.IudaS

us Pollio orator amp;côfularis,qui de Dalmatqs triumphauit,in uilla Tu

fculanamoriturannouitæodogefimo.Annodomini vi.HerodesmagnocruciatU Tnoritur,pto quo filius eins Archelaus regnauit annis ix. Multos autem filios habuic Herodes,cx diuerfis uxoribus,quas pintes duxerat : Antipatfum ex Do fide, qua ha# buit ante^ tex fieret : Atiftobolum Alcxandrum,filiasq; duas ex Mariamne Hyt# canineptccxfilia,quamfibi ex regio femineconiunxeratjpoft^ ipfefadus efttex, abieda Dofide cum filio Antipatro; fed poftea i pfis amp;nbsp;altj s accufantibus,occidit Ma tiamnem,filiosquocpipfius,Alexandrumamp;Atiftobolum quafide nece matrisiW# '■ dignanteSjOCcidit.Alexandroautem fueruutduofilij,Tigranes,9CAlexander,ex i- . - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E rj Glaphira

letjSieanolle quæ uellet.HisquafiinfenfuSjqnibusconfultumcupîcbatihisucro quos oderat,quafi beniuolus apparens:repentinis refponfionibus meliorquàm præmeditatis.Deniqj delatnmà patribusprincipatum,qucmquidemaftu percepe rat,finxitfeabnuere,quid fingulidicerentaut fentircnt,atrociterexplorans. Q.uçres bonos quofij peffum dédit. Aeftimantesenimeum ex animo decimate magnitudi^: nemimperialismoleftiæ,cum fententiasfuas ad eius uoluntatem, utfibi uidebatur, promuntjpoftrcma exitia inciderunt. Per fe nulla bella geffit, led ne per legatos qui dem aliqua grauia,nifi quod tantum aliquantis in locis præcogtiiti gentium tumo^ res cito premebantut. Geculotumlatrociniarcpreffit.Maroboduum Sueuorumres gemcallidecircumuenit. Quendam fabrumferturiugulaffe,quiadinuenituitrum fabricare,8ófecundum libitum fuuminfleäete,dicens ei: Si uixeris,amp;hocaliosdoî= cuens,aurum amp;nbsp;argentum annullabitur. Cum magna öi gram modcftiaReipubli^ Quidorumck c£Epræfuit,plurimoimperr)fuitempore,adeo,utquibufdam præfidibus adaugem; cornet daprouinerjstributafuadentibus feripferit:Boni paftoriseffe,rondere pecus,non deglubere:fed ftatim mutatur in peius.Nam amp;filiosfuos adoptiuos DrufumÔê p^to-cKlort«« Germanicum,getmanifuiDrufifilios,uenenointerfecit: præfeâumfunm Seianum (oribws. noua molientem occidit,8ó ex uiginti patricrjs,quos fibi caufa confilij clegit,uix du* OS incolumes reliquit,cæterosdiuerfis caufis necauit. Habuit ipfefiliumnomine ryberius ßlif Drufum : fed eo mortuo,filium eins Tyberium cognomento Gemellum, Qi. filium crufiutne GermaniciGaium,filii fratris fui Drufi,adoptauit infilios,cxquibusGaiusfibifuc* nointerficih ceffitin regnü. Huius italt;^ Tyberij temporibus,Agrippa filius Ariftoboli, quifilius fuit Herodis,quemipfecûfratre fuo Alexandrointerfecit,demoransRomç,Drufo Tyberij filio familiaris fuit : fed mortuo eodem Drufo,pater eius prç im patientia do Ioris prohibuit omnes amicos filii ante facie fuam accedere, ne illis uifis, dolor eius tenouaretur.Vnde Agrippa in ludacamdefcendens,amp; poft aliquantum tempus Ro mamrediens.fauente Antonia uxore Drufi fratris Tyberrj, quae ßeronicen Agrippae matrem admodüdiligebat,in amicitiamreceptuseftàTyberio,àquoiuffuseft ne^ poti fuo Tyberio fern per adhaerere,illumlt;ÿ fumma ope excolete. Sed ille Gaiü An* loniae nepotem magis dilexit,unde amp;offenfamTyberij incurtit. Nam cü quadam die GaiooptaretjUtillum,mortuo Tyberio,dominum cunftorum uidere merete* tut : nunciatum eft hoc Tyberio,ftatim«5coniecit eum in uincula,in quibus perman fitufçpadGatj tempora. Annodomini xvrj.qui eftTyberij ij.Afini) Pollionis fili*

US AfiniusGallus diris à Tyberio fupplicqsenecatur. Annodomini xviij. Liuius hi Lwih5 mor^-ftoriographus Patauij moritur.Ouiaius quotj; pocta in exilio moritur.Anno domi ni xix.Germanicus Drufi filius,Caligulç patcr,ae Germanis,ad quos ab Augufto,iä fene,mifrusfuerat,triumphat. Anno domini xx.Germanicuscæfar àTyberiopa* truofuo ueneno interficitur. Annodomini xxi.Feneftella hiftoriogtaphusQipoeta Ixx.uitæfuæanno moritur,86Cumis fepelitur. Anno domini xxij. Tyberius muh tos reges per blanditias ad fe uocauit.nunquamcg remifit: inter quos Qi Archelaum Cappadoccm,cuiusetiamregnumin prouinciæformamredegit,amp;nobiliffimam eiusciuitatemMazacamexfuonomineCæfareamappellauit. Annodominixxiij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Pompeij theatruminccnfumeft.Anno domini xxiiijTyberiusDrufum fratrisfui fi burn regniconfortemfecit,quéeodem anno ueneno intercmit.Annodomini xxv. SeruiusPlautuSjCorruptifilijreus,femetiniudicio intercmit.Anno domini xxvi. Philippus Tctrarcha Paneadem in qua plurimas aedes conftruxit, CacfareamPhilip piuocauit. Anno domini xxvij.Pilatus à Tyberio ptæfesliidacçmittitur. Annodo mini xxvirj.Anno domini xxix. HerodesTetrarcha fratcrPhilippiadmagnäami* citiam Tyberrj peruenit.ædificans ciuitatem,quam ex eius nomineTybcriadcmuo Tyterwt dut cauit, Anno domini xxx. Iohannes baptizarc cœpit populum. Cuius baptifmate Dominus nofterlefusChriftus in lordanebaptizatus,tricefimoætatisfuæ fecundû ßaptifmus carnem anno,cœpit fignafaccreamp;prædicare,uirtutibusucracomprobans effequæ iob4nniî. diceret. AnnoDomini xxxi.dominusnofterlefus Chriftusdifcipuloseligens,Euan geliciseosimbuitSacramentis.IohannesBaptiftadccollatur abHerodeTetrarcha, filio Hcrodisillius,fiibquonatus eft dominus,machinante Herodiade uxorefua, HcrotiMr. quamabftulitfratri fuo,ut Marcus dicir,Philippo. Eandem Hcrodiadem Beda feri*

E itj bitfiliam

A B B A TI s VRSPERGEN. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lv,

An no Dominica? incarnatiohis xxxij. difcipuJi Chriüi, Enangelicis inftrufli do VtrbumfiMf cumenns.uerbumfidcipcrciuitatesIudææjipfomirtcntcprædicaueriint -An^ cßcof.teriore noincarnationisfuæxxxii). Dominus noftcrlefus pafrusellinGarne,Ötrefur^ àomnûicfum

Kxirin cuius paffione multa contigiflemiracula, etiam gentiliumferiptores teftan«’ tuc.loiephusqnoijintercætcraquætemportillo ftupcndacontigerunt/cribitfacer dotes rempli primum commotionem locotunijamp;ibnitus quofdain audiflc, dein ex adpto rempliuocéerupifle,cranfcamusifedibusbis. Deipfo etia Chriftofcribitita.

RO'IOquot;

Videlib'7.M

tOSÊPHVS DE CHRISTO,

F Vit autem his temporibus lefus fapies uir, fi tarnen uirum eum nominate fas eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eadcnt

Eratenim mirabiiiumoperumcfFedor,5ódoftorhominum,corum,quiliben^ l(gif Greece tn teraudiuntquæuerafunt,amp;multosquidcmludeoru,multos ctiam exgcntibusfibi suidayCfu^hic adiunxit:Chhftus hie erat. Hunc accufatione primorum noftræ gentis uirorum cum i,i,uitßti,ijier Pilatus in crucem agendum decreuiffer,non defcruerunc hi, qui ab initio cum dilexe tunc.Apparuitenini eis tertio die iterum uiuus,fecundumlt;pdiuinitusinfpiranPro= phetæ,uel hæCjUel alia de eo innumera miracula futura efle prædixerût.Sed ôi in ho diernu diem Chriftianoru,qui abipfo nucupari funt,amp;nomen perfeueratamp; genus.

nnra/Jlfc x«Ta TOVTop i’p ^óvop ‘xa'wç «rt)(}gt;oç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ar/jcroui'/j ^iynp

w'iHTHç, Mda’KO^Xoç àrfljûJTrecju tw/j k/oih txAhSh Jt y^ofjSjjupfKOU.

VoTSiiO’Ji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’iou/A'apt^o^ûi/ç JU r^iî^iltüiKOV (mH^aT-iTO. o ;\S»So'ç ouroç

iaiTp quot;rSp vf^Tup Siv/^Sp waj’ îr /x”/) saujw iTrmTi (UXHiTOgwrAaTopiOUK I wav O’OFTO 0/ aJ WÇWT»/» bi'J^p ayairiilt;f((»nlt;i .^lt;pa»K ylt;x/) *«.vro~t^ T^hnp i^'^P quot;nbsp;t ■sfó^.ip ^^'P. T«/) 6itap wjo^KTto/iTauT« «)) a/SJv« 6avpi.lt;isa £ü?, «utcw bjuxcTw/j, tla’n r«5 3* rZp ;ißisic»up ItTTO Tov/t «vo^uatf’/JÄUöp Suxi^TTiXti^vAop^

ANno Dominixxxiiij.Iacobus fraterDomini,Hierofolymis Epifcopusordina# Jacoitu Eph turabApoftoIiSjfedit^annostriginta.AnnoDominixxxv.Pilatusimaginem fcoputHtero,.

Cçfaris in templo ftatucre uoles,feditiones in Itidçis excitauit. /Anno Domini xxxvi. Scianus ptæfeâus,cohortaturTyberiiim,utIudæos deleat. Perfius Volaterris nafci* tut.Anno Dominixxxvij. Pilatus adTyberium fcripfit, de pafTioneÖdrefurreäionc Pihttilitrrg Domini,0ddeuirtutibuscius,perquascrefccnteplurimorumfidc,Deuscredcretur. adrybenuitt, Tybcrius autem cum magno fauoris fufFragio rettulit ad fenatum, ut Chrifttis Deus de chrifto-haberetur.Senarus uero indignatione commotus,cur non fibi prius fecundu morem EdiâumRo-delatomeffet,utdefufcipiendocultu,priusipfedecerneret,confccrationemChrifti ScndfJw.tSfr« recufauit:cdiäooß conftituitcxterminandosefleutbeChnftianoSjpræcipuccumôi chnftianot-Seianus præfcâusTyberijfiifcipiendçreligioniobftinatiffimecontradiceret.Tybe? Accufatoret tins tarnen accufatoribus Chrifti,edido mortem comminatus eft, plurimosqifenalt;= chrifti^pro» corum profcripfir,ôi in mortem coegit. Pilatus autem cum in ludça decimum com«» feripti, gieret annum,accufatus à ludæis apud Vitellium, qui tuncSyriæ principabatiir,iuGf (us eftabeoRomam ire,;utiniudicio Cçfarisfeab obicdis purgarct,fed ante^' Ro* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

mam uenitet,Tyberius rébus humanis exccffit.

Eodemanno Ariftoboli'filius Agrippa,cognomentoHerodes,Romamueniens, aTyberioclementercradatur,faucnteAntoniamatre Germaniciamp;CIaudrj,quçfuic uxor DrufifratrisTyberrj. Sed cum accufarctur quod optaret Tyberium citiusmoti, regnumiÿ Gaiodari,inuinculaabeo conrjcitur,nec eouiuentefoluitut.

Anno Dominixxxvirj. Tybcrius Romanos grauitcraffligens, ingenti omnium Tyberiutinpquot; gaudioinCampaniauenenopcrijtjinfidiis Caligulj annoJmperij fuixxiij.tctatis riturutntno^ (uçlxxvii).

E iii) Anni

A B B A - T t S V R J P B R G B N,

etosi^ âhlicitiam habuifle. Anno Domini xli. Pilatus multis calamitatibus^

Gato opprefluSjfcipfum interfccit. Anno Domini xli). Matchxus Euâgelium fcripfit Hebraic«.Hetodes tecrarcha,qui in Iohannis Bapciftx nece autot exticic, ôi. palTioni Domini intecfuit, filius He to dis Magni, fub quo natus eft Chriftus Romam uenit, cogence Herodiadeuxorerua^quamabftUlitfratrifuotQux cum uideretAgtippam fcacrem (uum à Gaio regem faâum,exprobratecaepic Herodi focordiam,quia per id qj noluerit ad Cçfarem nauigare,caretec maioti honore.Nam com Agrippam ex pti uato regem feciffet,non effet dobium, quin cum ex tetrarcha pari honore prouehe«» rec.His addudus Hcrodcs,Romam uenit,fubfequente cum amp;nbsp;accufante Agrippa Ri’ Iio frarris foi Ariftoboli.Gaius eumdeauariciauehementerincrepauit,ei^ tetrarchia aufetens,Agrippæcommifit,ipfumucco perpecud exilio Lugdunum relegauit.Co:« KerodtsLu^^ gnofcensautemep Herodiasforor effet AgrippÇjUoluitei opes diquarog propria con durnminext^t cederezfed ilia mariti caufa contemnens omnia,fccuta eft eum in cxiliumjibi^ pari# nbsp;nbsp;nbsp;rcbgtttó'

terperiernnt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lofeph-bb.ts-

Eodem anno Gaius cum aduerfusomnesingenti crudclitatc feuitct,amilitibus

in palatiooccifuseft,anno actatisxxxviq.tcgni iiq. Qui poft^occifuseft,duo libclli Sueto-inQiliif infecrctis eius rcpcrtifunt,quorumalteri pugio,altetigladius index crat,ambo Icftif fimoniniuirorumutriufcjordinis/enatorquidelicet amp;nbsp;equeftris,nomina 8d notas continebant,qui morti dcftinaci erant. Inucnta eft diarca ingens uariorum ueneno# tum,qaibus mox Claudio Cæfare iubente dimerfis, maria infeda tradiitur,non fine magno pifeium exitio,quoscijecatos per proxima littora paftimxftus eiccit.

Nno Dominic? incarnatióis xlii). cUuJiut aburbeautcmconditaDcc.nona tuttb Augn* gefimocertiOjCLA VDl VS ab fio* Augufto quarcus. Imperium adc# ptus eft, regnauieqi annos xii|. menfes virj. dies xxviij. Hie fuit pattuusGaij Caligulæ, filius Drufi priuigni Augufti, qui apudMoguntiam habetmonumécum,cuius Draft neposetatCaligula.Iftecumfenatuscenfuif# mtntumKe» fee genus C?fareumextetminatum,defocmila gantw tebra latere repertus, quia uçcots erat, mitiffi« musuidebatut imprudentibus, fictÿ raptusà militibus, Imperator effedus eft, annitentc ■Agrippa, qui tunc forte Romamuenetatjôià fenatu in confilium uocatus fueratjUndc amp;nbsp;filiu eius Agripp.am regem fecic. Hie uentti,uino,libidinifocdac, pbediens, uçcors ôi pro# pe 'nebesacp3uidus,libertoruamp;coniiigis fubiacebat imperqs. Cupienstarnenuti# 1cmfe publicæ reioftendereprincipem,cxcrcitummouitin Britannia, tranfuedustj clMdijin in infulam, qnam nemo ante lulium Cæfarcm, ncc poft cum aufus fuit aditc, intra BrittinniaM‘ paucos dies fine prælioSô fanguine plurimam eius partem in deditionemaccepit: Otchadas ctiaminfulasultraBritanniamRomano impcrioadiccic,acfextomenfe orclt;tdefinfu* ex quo profedus eft,Rom3m r ed q c - Sic ergo de Britanis triumphauic, filium^ fuum Ufurtt Oca» Ëritannicüuocauit.VxorueroClaudijMeffalina,primo paffim adultcrisutebatut: nseptentrion exquo fado plurcs metu abftinebanc, Si extindi func. Dehinc atrocius acccnfa,nobi »mIm ultrd Bri lioresquafcgnuptas,8iuirgincsfcortorummodofecum propofucrat,coadicpfunt tannùm-Suet. marcsatadeffenc.Q.uôdfiquistaliabotruerat,confidocrimineincum,omnemtj meminitStoen fam’iliam eius fçuicbatur.ltalibcrtieius poteftatemfummamadcpti,ftupris,exilio, chadarutn-ctedc.ptoicripnoneomnia feedabant. ÈxquibusFœlicemlegionibusIudææprçfe# PcelixluJett ck.PoffidonioEunucho poftcriumphumBritannicum,intermilitariii fottiffimos prr/fdm« armainfignia tan$ participi uidoriædcdittPoIybium interconfularcsmediumin# cederefecit.HosomnesanteibatNarciffus.’Pofthxc Claudius Agrippinam,Germa

nici

L-V m. , ' ’ * C H R 9 M I ;C V M

nici ftatrisfui (iliam/otorem Caligiilar, matrem uerö Meconis accepit uxocem, qtw filio fuo pröciuaßs Imperium,priuignumfaum Bntannicum,primo in palatio mul ciformibus infidijs circumuenic,dehinc tpfum coniugctn ueneno intercmir.

A N N I C L A V D I I.

R.imoigiturimpertjfiuanno,cumcófirmaretutinregnoAgrippæcotl eidem pro remunerationeomniaquædeditAuf quo^ regnum,quod Lifaniæ dicebacur fuÜTe. Anno Domintxliii). DuodecimApoftoli,cnmcatenasinJudæatantu ptæ4icarent,iuxtapræceptumDomini,utBedafcribic,annoàpafftoncDominixrj» rtirtu Romf jn totum orbcm diuififunt. Vnde Petrus fundata primum Antiochena Eccieria,Rof mam retendit,utquidam uolunthocanno,fecundumatios,quarto Claudij anno. f, , Annodominixlv.PrimusEpifcopusAntiochiæordinaturEuodius.

JojephtU'ant’ ^ERODES Agrippafilius,AriftoboIiannovi).regnifuipercutiturabAngeIo: j—lrelinquensfiliû nomine Agrippam,amp;tresfiIias,Beronicen,Mariamnem,atlt;5| Bufebliii. X. *Drufinam.Tunceiaudius,ut]ofephusteftatur,regnumeiusin prouinciamre* fap-to^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,-j^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;procurationem milTus en, Cufpius Fadus. Anno Dominixlvi* Glau*

diusdeBcitannistriumphauir.

H I S T R I A.

Odern anno fafta eft fames grauiflTima per Spriam, quam etiâ Agabus Prophetaprædixit,utinApoftoIorumlegiturAâibus:fcdàChriftiano* rum neceffitatibus apud Hierofolym3m,conuedo ex Aegypto frumen*: _____ to,Helena Adiabenorumregina largifîimeminiftrauir.Hocetiaman* nOjlcilicet Claudtj quarto,illud faftum elTe Beda opmatur,quod in Aftibus Apofto lorumlegitur.’ftatuerunt, utafeenderent Paulus amp;nbsp;Barnabas, Sd quidam alrj ex illis ad Apoftolos amp;nbsp;presbyteros in Hierufalem,amp; hanc afcéfionem fuam effe illam, de qua ipfc Paulus itafcribit ad Galathas. Deinde poft annos qHatuotdecim,afcendi Hierololymam cum Barnaba,affumpto ÓÓ Tito. Dehac afcenfionepofitisquibuÉs , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dam,Bedafubinfert.Sequiturergobeacum Petrum eodcmxiiij.poft paflîonem Do

. ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minianno,qooeumHierofolymisaIloquiturPaulus,Romamueniflecredamus,id

eft quarto Claudq Cæfahsanno:fimullt;^,ni fallor, bac expofttione Paulum Apoftof lum eodem quo Dominus paffiis cft,amp;refurrexitanno ad fidemuenilTe probamus. Qj --^Etrumuero quarto Claudij anno Romamueniffe,feteomnesfanâotum tern* irwRom« ƒ«. |-Zporumfcriptoresteftantur; quidam autem Pontificatum inurbe Romana hoc cr«t,lt;igitdf4 1. annoillumfufcepifleopinantur.Ethoc exindeuerum conijeitur, quia Petrus fc* AnnoDomim, nbsp;nbsp;nbsp;Romanam xxv. annis tenuifle dicitur, amp;nbsp;ultimus Neronis annus, quo Petrus

itio-beric« pafluseircnarratur,xxv.aquartoClaudijnumeratur.Vndefatis apparet,(peodem fcqife doâri^ anno,quo Romam uenit,etiam federn Pontijicatusaccepit.

tupietatii tn DefuccenîôneueroPontificumRomanorum,amp;ordinearœtemporumeorum, Germanid’ ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;... nbsp;nbsp;, _

Suceeßtb Pon tificutuRO'

quot;quot;Petruf'

LinMt* tigiffe,ipfum«jClemctem poftnouemfui Pontificatus annosfubTraianopaffum: Euariftqm quarto eiufdemTraiani anno fucceirifle,huic Alexandru, ilIiueroSixtu, ôôfiCcæteros. Alij ucro feribuntLinum amp;nbsp;Clctum fub Petro fuiffe,ipfumqpPetrum mox ut Pontificatum acccpit,Linum pro fe in agendis Ecclefiafticis, quo ipfe libeci^ J us ptædiçationi uacatet,ordinaHe:ilioq^ pollannos duodedm decedente,CIetutn J i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;buic

ABB ATIJ V R s P E R g £ M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIX/

liuîcfubtogaffe.Q.uo etiam item poft annosxi), defunflo, eo anno amp;nbsp;tempore quo îpfe Petrus paflus cftJcilicetxiiq.Ncfonis anno, Clementi federn commififfe tôéei^ fuiscffacccffonbaslig3ndi[olaendi(^pO[eiia[em,ficacipfe'aChrifio fufcepit,dcmü nadidiflèjôi hiiic paffbfub Domitiano,Anadctum fucceflilTeicui Euariftum,amp;huic AIexandrum,ficlt;jcæteros.Q.uiEdefcn'ptionescumribimultumdiflbnæprobentur, quærendumcuimagiscredi iudicetur.Confideremusergo earuminæqualitates.Igi turfi Linus Anacletum,islt;5 Clementem fucceflbrem reliquifteaccipitur,ut prior de* feriptio teftatur,Cletus omnino de pontificum catalogo exduditur, cuius ucneratio peiomnes Eedefias fie Celebris eft,ut non folum inmartyrologijsattitulcturjuerum ctiam incanone miffarum,amp; in fupplicationibus letaniarû, publicitiis inter Linum amp;nbsp;Clementem recitetuc.Siuero poft Linum Cletus,dein Clemens,amp; pofthuncEua tiftus amp;nbsp;Alexander numerentur,locus non habetur ubiAnacletus rccipiatur, cum Be dainmartyrologiofuodicat hunequartum poft Petrum fediffc,6ifub Domitiano paffiim fuifle,ut primus fit Ltnus,fecundus Cletus,tertius Clemens, quartus Anacle* tus.Sedfi poft Clementem Anacletos ponatur,amp;fccundumBcdanifub Domitiano paffusrecipiaturjnecelTarioilludrefelliturjtf anteceffbr eius ClemensfubTraiano pafftis dicitur,cum euidéteefub Domitiano paffus effe probcciir,fi fucceffbr eius Ana* cktus,ab codem occifus non negetur,

HISTORÏÀ,

ADhüc autem argumentatur amp;nbsp;illod. Quia fi Linus Anadetns idxta quofdani

fiue Linus 80 CletuSfecundum alios,utercß poft paffjonem Petri,quæxiiq.Ne* tonisanno faöaeft,petannosxii.tenebatPontificatum,quodfpatium perxxiiq. an nosinDomitianiduodecimum protenditurahnum» Clemens ab Apoftolo Petro fedcm,amp;ligandifoluendilt;j''licenriänullacenusacccpiffcprobatur, quod à nonnul* lis firmatur. Additur amp;nbsp;hoc (J» S.Dionyfius Ariopagita, bead Pauli Apoftoli difeipu* Deniouyßo lus,amp;AthenarumEpifcopus,cumficutinlibropaff’ioniseiuslcgitur,beatosApofto Ariopagiu^ los Petrum amp;nbsp;Paulum audiret Romæ tencrij fubrogato Athenis Epifcopo,properalt;s uitRomam uelocius attingere:fummopcredefideräs,fi Deus ita uellet,cum dfdem fandis Apoftolis occumbere. Sed cum diuina difpofitio uota ipfius præueniret, fan* öi(j Apoftoli priuspaffionisgloriacoronarentur,quàmipfeRomâadiret, tandem peruenienSjClementem, condifcipulum fuum, Romanæ fedi iam præfidentcm in* uenit:quiamp;illumin Gallias prædicatoremdirexit. Quæigitor fuit feftinantia tant! defideri),fiperxxiiq.annorumfpatium,uelampliusinter Athenasamp;Romamnullo pôtuit obfiftente cohiberi. Nec enim illud refragatur, qgt; oftio fidei fibi aperto, caufa leminandi uerbum Dei,aliquandiu retardatus fuiffe narratur. Quia ctfi per contigu« as parochias,diuinafemina prædicandi auidus difperferat,paffïonis tarnen defide* tio feruenSjab Athenis infra xxiirj.annos maturius Romamcontenderepoterat. Ad hue uero cum idem Dionyfius xevi.Dominicas incarnationis anno,qui eft xiiij.Do* mitiani paflus defcribaf,Clemensuero,quieumdirexit in Galli3S,duodecimoeiuf* dem principis anno, iuxta fu perioris opinionem deferiptionis federn accepifle dica tur,mirum poteftuideri,qualitcranno,nondumj autuix expleto poffent omnia hæc expletijfcilicet ut Dionyfius de Roma in Gallias üeniret, amp;nbsp;tam ceruicofum populû ignotus adhuc amp;aduena fidei iugo fubfterneret, bafilicam conftrueret ,3113^;quot;plura quæde eoleguntur,facerdotumfuperhiscommotorum relatioRomamrccurrerec, diuulg3ta^perfecutione,præfedusindemiflusinGalli3m,DionyfiumdiuerfispŒ* nisoccideret.Liberquo^ paflionisAlcx3ndriPapçteftatur,fp in ordine Pontificum Liher pjßtof/ Romanorum, Clemens poft Petrum primus, hoc eft fecundus ab illo habeatut.Sic Alaundri* enim ibi fcriptum eft.Quinto loco à beato Petro Apoftolo, Romane Ecclefiæ cathe* dram Alexander fufcepitjóó rcliqua.Quód fi Linus à Petro fecundus dicatur, neceffe eft ut Cletus ante Clementem,amp;:Anacletus poft eum à numero excludantur,qua* tenus Alexander quintus inueniatur,fcilicet ut Petro exiftente primo,Lino fecundo, Clemente tertio, Euarifto quarto, Alexander quinto loco fubfequatur. Aliter enim Alexander quintus â Petro non h3betur,quiafi Linus à Petro fecunduSjÔd Cletus fiue

Acletus

Acletus Anacletusante CIcmentemfucntpofitus,Alexâdercntfex(tiS,fiuefoCletuS ante Clementem,amp;Anadetus poft ilium ponitnr,Alexanderfepnmus habetur,nifi CleniensàPetrofecundusnumeretur,illis ôi. talibus allegatis pro imperittamea, propter rerumamp;temporumcanueniénam,hosmagisinterimfequcndosæftimOa qui Linum Sd Cletum dicunt fuiffc fub Petro,62 illos quidem hoc officium quod co epifeopilubEpifeopo tenent,adminiftrafrc. Clementemuero PetroipXbtradente, legitimo iurefuccefl'iire,6ó idcirco cum à quibufdam primum Papam uocatum,quia uelut hçreditarioiureligandifoluendicç aPecro accepiffediciturPonrificatum. Pro hocueroabalrjsdidum tertium effeaPetro, qgt;fubipfo Apoftolo præcefferintcum Linus Sc Cletus in facerdotaliofficio. Hucufeg dehis,in fequentibqs uero eadem cau fa pro fucceffionis ordinc amp;nbsp;temporum feriegenerat errovis cumulum, qui pro fimi litudinenominum perfonisinditoruminoleuifrecreditur,obincuriäamp;uitiumfcci ptorum.FabianusquippePapalegiturfubDecio paffus, poft que Cornelius, itcm^ poft eum in catalogo pontificum,amp;:in quibufdam etiam Chronicis inuelïiuntur po fiti,Lucius,Stcphanus,Sixtus,Dionyfius.Cum!giturfubDecioFabianuspafrusIega tur,Sixtusquo(jfubquo Laurentiusarchidiaconatum tencbat peromnesecclefias, amp;nbsp;legendo ôicantando fub eodem paffus prædicetur : Decius uero non amplius xxx.menfibus, hoc cftannis duobus èC dimidio regnaffedicatur, à quibufdam ctiâ minusjid ertannounoamp;menfibustribus,fi inter Cornelium, Fabiani fucceflbrem, SC hune Sixtum, Lucius amp;nbsp;Stephanus ponantur, ut fub Valeriano ôC Gallieno paflï legantur fuiffe,si Cornelius tribus annis,Lucius uero menfibusodo, Stephanus au# tem duobus annis Komanæ fedi præfuiflein Ecclefiaftica hiftoria dicaniur. Vnde fa tisintelligipoteftuitiofcriptorum profimilitudine nominum ordinemelTeconfu# fum:amp;Cornelio fucccfrifreSixtum.amp;huicDionyfium,illiautemLucium,huic uero

Stephanum,cuiitemSixtum,dein iterumDionyfium,fic^ per ordinem rcliquos» Hæcautem omnia non dico,quaff promeagarrulitate, præiudicium cupiensinferre aliorum mefatis^præcellentium fententiæ, fed quaff pro fndagandçucritatiscupi# df tate,ftultftiæ notandus elogio,fenfum meæ denudans imprudentiæ. Cæterum fa# Vi^ictMesin piensquifqg procaptu fuo deliberctjquid pro uerotenendumdijudicet,ego uerotoc fciftoriogrits nbsp;nbsp;nbsp;tantas uarietates in hiftoriographis cernens, Si pro tenuitate ingenioli mci mecit

tumfnandoamp;admtrandopcrpendcns,hiftorfas,pafrionumlfbros,chronicorum exemplarfa,quæ habere potuf, dflfgetcr pro meo captu percurrf,multa^'inuenicns, Conftlium au fcnptorumneglfgentiauelfmperitfadeprauata, propternumerorumuarfetateslfte# tbortî huius delïgnatorum,fn qufbus facfleàdflfgentfbus delfnquitur,quanto magfs ànonat# Chronic£,qui tendentfbus3dumautlfteraprolftcraponftur,uelaliquafortefubducitur,inquantu uxitannodo^ inexlicaicrafHcicati,nalliasi^aatontâdsexîlicâti,qaæd3mcottexi,[empo[a(ÿpon^

amp;obhocannoDominfcæfncarnatfonisxlij. qufeftprfmus bead Petri Apoftoli, in Pontiffeatu Romano,amp;:finonannospræfulumfingulorum,quosreperirenonpo tuijOrdincm tarnen cundorum, ficut ad nos perlatus cftjuftj in Mcxcix, eiufdem in# carnationisannumferiatimperduxi:ubififapicntumiudfcio,meaffmplcxplacuer« diligentia,nullfufq{ uciitatis inuidentia,gratias Deoiffn autem,melius oftendenti uc luti certiôôuericupidus,defiderantifïïmecedo.Fado fucceffit Alexander.

A NnoDominixlvij. Domitius orator clarus habetur, qui pofteafubNeroneex cibf redundantia in cœna moritur. Anno Domini xlviq. inter TherafiamSi Theram in mari Aegeo noua infula cmerfitxxx.ftadiorum fpatfo extenta. Cu# manus quidem fucceffitTyberio Alcxandro, in procuratione ludçç. Anno Domini ScditiofubCu xlix.fub proturaroreludççCumano,tantafeditioHierofolymis,indicbus Azymo# mano‘ rumexortaeft,pro cul pamilitisunius,utcoartato in exitu portarum populo, trigiii# lofeph’ lib io. ta millia ludeorum cçde proftrata amp;nbsp;compreffa dicantur. Anno Domini L.Herodes anti^ui’cap'ó- rex,CalcidisfraterAgrippçmaiorismoritur,tres filios relinquens: Ariftobolumdc priori natumuxore.’BercnicianumÔ^Hyrcaniimex Berenice fratrisfuiAgrippç.Cu# fames Romlt;e fusregnum Claudius Agrippçiuueni déditfilioAgrippgrquiaregnûpatrfsefusiam fubdiudto, in prouinciamredegitreoqjipfe tune puer erat,quando pater obi)t.

Ado-cap,if nbsp;nbsp;nbsp;Hoc anno tanta fames RomæfuiffediciturjUt Imperatorin medio foro correptus

à populo.

ABS A T I S V R r P E R. ff. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXï;

\iltpepulo,conuïtijsc$ SL fragminibus panûturptfïîmetnfeilacus, üixfatoretn plebts euafcrit.Eotcj^porcPaulusapudAthenas,aramignoto deofuperfcriptarepperir. Annodomini li.Claudius ludæosexpuliturbeRoma.Anno domini Itj.Fcenix apud Aegyptum uifus eft : quem uolucrem fciuntanno Dcliiij.ex Arabia memorato . loco aduolare. Anno domini liij. Simon Magus autor Simoniaeæ hærefis extitit.

, Annodomini liirj.Claudius Foeliccmludæçprocuratoremfecit. Apollonius ex Ira liaortuSjPfthagoripüs philofophus Romæpollebatjita utipfum quo^ Pythago^ tamfui(re,Philoftratusamp;ali)acriorisingcniidefcribant. Anno domini Iv. Acgylt;s prins quidam pfeudopropheta,luda’oscompluresfeducens,à Fœliceopptimiiur. Anno domini Ivi.Claudius ab Agrippina uxorefuajueneno,ut dicitur,interempcus cft,anuouitçfuç Ixiiij. Cuius funus,ut quondam Tarquinij Prifci,diu o^ultatû cft, 6^ dum arte muliebri,corrupt! cnftodeSjÇgrum fimulâtjptiuignus tins Nero Agtip pinæ filiuSjimperi) iura fufcepic.

H I S T O R T A.

Nno Dominicæ incarnationis, Ivq.aburbe uero condita Dccc. vtj.DOMiTIVS NERO fi bus Domiti) Enobarbi, Qi. Agrip pinæ fotoris Caligulæ,quintus ab Augufto fumpfitimperiûjôdrcgnauit annis xiiî). non ret,cuirjfi:tos plcniSjfcilicetannis xiij-menfibus vrj.aiebus fcrrelî,crtor xxviij. Cuius mater Agrippina filiafuitGer? plumbéHSuet-manici fratris Claudtj ; uir autem Domitius Enobatbus ex nobiliffïmis Romanorû. Quo mortuOjClaudius amauit eâj amp;nbsp;propter amo rem eius i nteremit uxorem fuam Meflalinam, ex qua habuitfilium Britannicum,amp;filiani Oâauiam.Habuitetiam exprima uxoreRia

nomine Petinajiliam Antoniam.Duâauero Agrippina, filium eius Domitiumin ,, .

filiumadoptauitjeumqgNcroncuocauitjamp;filiam fuam Odaniam ei defponfauit. Agrippina uero mctucns,ne Brirannicus regnum à pâtre perciperet, de morte Glau di) cogitauit.Quomortuo,repente principem inilitiæ Burrumeum tribunis prçpo tentibusmific,qui Ncronem de caftris adduâum,more principis adorarct. Qui hoc modoaccepto impcrio,Britannicumquidemueneno latenter occidit, matrem ue^ topropriaminterfecitjhoceircttibutionisimpcndcns. .Perquinquenniumautem primnm bonus apparuit,in tantum,ot quidam feripferint Ttaianum folctede eo d is«* ccrcjcundos principes longe diftarc a Ncronisquinquennio.Reliquum ueroquod HmePrower* à qninlt;5annisfuperuixit,itaCaligulatauuncuIifuiueftigiafecutuseft,immo fupper ^ium Neronif gteffuseft,utturpefitdicerc,adquantammalignitatempcruenerit. Plurimamfena torumparteminterfecitjcqucftremordinempene deftituit,bonis omnibus hoftis fuit, Libidinibus porro tantis agitatos eft,ut ne à matre quidéuel forore,ulla''uecon fanguinitatis reuerentia refcraturabftinuifle,uiruminuxorcmduxerit. Ipfeamidus nubentiumuirginumfpecicjconuocatofenatu ad pacifccdum dcratione dotis,in ipfisç nuptias celebrantibus pelle coopertus feræ, à uiro ut uxor dudus fit. Patricia diamulta commifit,matre,fratre,foroce,oxore,c.Ttcrislt;5 confanguineis interfedis.

Vrbem Romam pct fex dies 8^ nodes incendit,ut quale effet incendium Troiç, uidc tet : ipfeftans in altiffima turri,lætuslt;5profpedans flammas, tragico indutujj habits tUjlliadcm tragœdiam canebat.In re militari nihil omnino aufus,Britanniafti pene amifit. Auxit molem facinorû eius,temcritas impietatis in deum. Primus cnim pet«« fecutioncmin Chriftianosmouitperomneregnumfuum, ipfumcp nomen extirpa re cupiens,principcs Apoftolorum Petrum 8^ Paulum occidit.Ipfe Vefpafianum cu fifio fuo Tito,ad deftruendam Hierufalem,mifit. Inter hæc Galb.i Hifpanie prætor, amp;nbsp;Gaius Vitellius imperium corripuere. Nero autem omnibus ex ecrabilis, hoftis a

fenatu iudieacus eft ; decretum eft,ut furca collo eius inferta,nodu s per publicum du F cerctur

C H R O N IC V M/

ccrewr,€iuitgîsufc^ ad mortem caefus,defaxo præcipitaretüL Qood ineaudifiis,15 mulç aduenrumCalbæcompcriens/ugit è palatio,amp;: cû êo Nephitus, noâisiç me diourbeegreffuseft.Secutifuntautemeum Phaon amp;nbsp;Epaphrodius,amp;Nephitus, amp;nbsp;Spado Nefpero, quem quondam excâûin mulieré formate tentauerat. Cumç ueniff€tinfuburbanumlibertifui,quodeftinterSalariam ôé Numentanam uiam, ad quartû urbis miJliariumjiâu gladi) fc percutere uoluitjed trépidante manu, hoc perficere non potutt. Et cum nullum inueniretà quo feriretur,exdamauitdicens;Ita nec amicum,nec inimicum habere poffum. Videns hoc Nefpero,adiuuit manum trementemramp;itaperrjtannouitæfuæxxxi.imperij xiiij.fic^ omnisAugufti famis Ktrottistnort liaineoconfumptaeft. Huiustemporibus Romæ polkbant Seneca tragicus, Ôlt; philofophus, Mufonius amp;nbsp;Plutarchus philofophi, luuenalis ßi Perfius fatyrici,Lw canus quo^ filius fratris Senecæ,S^ Statius.

ANNI N ERONI S.

PRimoantemNeronisannOjFeftus fucceffit Fœlici præfidi. Annodomini Iviq. Paulus ApoftoIusapudFeftum,praefente Agrippa rege, religionisfu« rationemexponensjabeodem Fefto uinâHS,Româmittitur,ubi ôiPettus occurrens,Paulum conuenit : amp;nbsp;quia Linus iam excelïît, Cletum in locum eiusfubrogauittquiamp;^ipfeannis xtj.Ecclefîamrexit. Hucufqj librum aâuum Apo^ Holorum Lucas perduxitEuangelifta,Annodomini lix.ProbusBerithiuseruditiflni mus grammaticus claruit. Anno domini Ix,Statius Surculus poeta Tholofanus cele bris fuit. Annodomini Ixi.TerræmotusRomzô^ecclypnsfolisfaâaeft. Anno do mini Ixrj.Peftofucccdit Albinus in przfidatuludæç. Anno domini Ixüj.Iacobusfra terdominilapidatur à ludçis,amp; Simon frater eius in locum eiusconftituitur. Anno domini Ixiiij.MarcusEftangeliftapaiïuseftAlexandriæ.Annodomini Ixv.Perfius morituranno ætatis xxix. Antemenfam Neronis fulmécecidit. Anno domini Ixvi. Annæus Lucanus Cordubenfis poeta in pifoniana coniurarione deprehenfus, bra«-chium ad fecandas uenas præbuit. Anno domini Ixvij. Nero incendit Romamad fimilitudiné Troiz. Anno domini Ixviij.Annaeus Seneca Cordubenfis, præceptot Neronis,6^ patruus Lucani,iuflus à Neronegenusmortis eligere, incifione uenaru, amp;nbsp;hauflu ueneniinterije. Cuius frateilunius Gallio egregius declamator,propria fe manu interfecit. Frater ueroillotûLudusAnnæusMeiaSjbonafïlij fui Lucani àNe ronepromeruit. Annodomini Ixix. Vefpafianusduxexerciws aduerfum ludzos» quiCefti) Florifuccefforis Albini auaritiam nonferentes rebellabant,à Neronemif^ fus,inter cçteras urbes lotapatam munitam ciuitatem cepit,in qua amp;nbsp;Jofephum, qui ddlofippus,ducem belli comprehendit . Qui cum interficiendus eflTet à Romanis, przdixitVefpafiano,quodipfeimperator futurus effet,ficqpuitampromeruit. Hic cftfcriptorantiquitatû. Annodomini Ixx. Petrus Apoftolusperaflo praedicationis fuætempore,iterumueniensRomam,defunâo Cleto difeipulo fuo,Clementi ca^ thedram Romanam commific,dans ei fuis«} fucceffotibus poteftatem ligandi Sê fol uendi,ficutipfeaccepità domino :eodemlt;$'annoipfePetrusiubenteNeronectuck fixus eft,Paulus uero decollatus-Seditautem Clemens annis xix.menfes v.paffusçp cft fub Domitiano nono kal.Decemb,licet quidâcontendant eum paffum lub Tra^ iano. Secundum Ecdefiafticam hiftoriam primus poft Petrum Linus hoc anno Ro manam fufeepit Ecdefiam,amp; per xij. cexeratannos.

HISTORIA

I Ero autem poft interfeâionem Apoftolotum feipfum interfecit, ordine Perpeamana I fuprafcripio,utinRomana legitur hiftoria,cum quidamferibantilium tejNfroH«» JL in fylua crrantem,alupis effe detioratum. Hunc Perfz in tantum dilexci* runt,ntlcgatosmitterentRomam,multumrogantes,utconcedcretur illis licentia VideAul-Gel' fabricandieifepulchrum. Cæterûaliæprouincizomnes,amp;tocaRoma,de interitu feruirafoca^ eins nimis exultauer.unt,in tantum, utomnesueftiti pileis manumiffionum quod pile pileum tic tunc erat fignum libcrationis,quafiabimpiodominoliberati,uidoriam celebrarér, fipidanb Ignatius Antiochiefecundiisordina^urEpifcopus,cum cum przcefferic Euodius.

Anni

AB E A T I s V R S P E R G. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXIIh

A N N I G A L B AE.

T Nno Dotninicæ incàmationis, j Ixxi.aburbeiieiocondita dccc, xxi.G A LBy^antiquifTimçnobi i litatis fenator, deSuIpitiorûge# nere progenitiis,ciim Ixxiij.ge# rerctærads annum, ab Hifpauis «Só Gallis eie äus,moxabuniuerfo exercitulibenter impe iatoracceptus,ftadm in Ncronis moirem an diuit,llt;omänenit,fextustp ab Augiifto, men fi bus vij. regnau i t. H « i u s p riu a ca ui ta i n fign is fuit militaribus ôC ciuilibus rebus ;fæpe fuit conful,fæpeproconful,fæpeduxingiauifligt; mis bellis .Militem fuumita feueriffimetra# ftâs, utingreflbeo incaftra,dicereturftatim ab altero ad alterû : Difce mil itare, Galba ue^ nit,noGetulicus.Imperium iieroadcptuSjCuauaritiçuitiofeuitiacj omnesoftende retjPifonemquendânobilemadolefcentéinfilium regnumq; adoptauit. Ipfeauté menfe vq.in medio Romançurbis foro decollatuseft,infidqscuiuidam Othonis, qui pofteumarripuitregnum.

H I S T O R I À.

auiumappofita font. Hancexuberauitdedicationcpannæ,quamobîmméfamma gnitudiiicin clypciiniMineruæ ciyi/a. ztoA/oukv diàitabat.In hacScarorumiocino ra,phafianoriiniamp;pauonLnncercbella,linguasphoenicoptorum,murcnarû lades, à Carpathio iifcj fretoqg Hifpanij per nauarchos Qi. triremes pctitarum commifcuit-Hæc iiuctontus. Interim Vcfpafianus Hierofolymam o Widens, audita Nero* nis morte,à militibus imperatorcreatuscft. Q.uod audiens Vitellius, Sabinumfra* cremVefpafianijCiimmultis alijSjincapitolioincenfo interfecit. Vndea'militibus Vefpafiani rubmurisurbishabitopræliofuperatus,cûin quanda cellulam palatio proximam fecontrufilTetjturpiterindeprotraduSjUindis poft tcrgü manibus,refult;« pino capite,gladio ad mentum fuppofito.pcr forum ad fpedaculum uuigi duciwr, : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mjltisqj fïmnmamp;rcoenumin faciem eius mittentibuSjminutis idibus excarnifica*

tuSjUnco indetrahitur,8óinTybcrimproijcitLir,annoæcatis Ivijjimperq auté men igMtiKt Ale^^ fe Vlij. Tres poft Neronemrapueruntimperium.Galba in Hifpaniaquo milTuserac xandrinusEpi cum exercitutOtho Romæ: Vitellius in Germania rregnaueruntij announo,8C fcopnsgt; menfibusfex. AntiochiæfecunduiordinaturEpifcopuslgnatius.

H I s T O R I A.

I Nno Dominicæ incarnationis, i Ixxij.ab urbecondita Dcccxxij. (VESPASIANVS à Neronc ! cum exercitu milTus, comperta morte Neronis,ab exercitu imperatoreffici* tur : dimiflbol Tito filio fuo in ludæa, adqbfi dendam Hierofolymam, ipfe per Alexandria profedus eftRomam, ubi accepto imperio, feptimus ab Augufto regnauit annis ix. Obf feute quidé natus,fed uirmilitari uirtute præ* ci puus,amp; optimiscomparandus, utpote qui à Claudio Miffus inGermaniam, deinde in Britanniam,tticics amp;nbsp;bis cum hofte conflixit.

multumcç Romano imperio adiccit. Hic in împerto moderate fegeffit. Inter caetera nanqj bonahancgratiam habuit, utinimici notes Vcfpüif tias in corde non retineret,intantum,utfiliam prçdidi Vitellij inimicifui multis do fiani- tatamdiuitijs,nobiliflimotraderetmarito.Hiccumabamicismoneretur,utcaueret fe à Tametio Pompofiano,de quo fermo uulgabatur,quod regnaturus cfletjConfu* tmmicisbene= lem ilium fecit,alludens tali cauillo : Quando regnumacceperit, talis beneficij me* mor erit. Talibus fæpe uerbis iocularibus amicorum iras placauit. Cumtÿ Româ in* cendijsruiniscp ueteribusdeftitutamrepararet,acmulta regno Romano adijciens, cum Tito filio defuperatis ludæis triumpharet,cundis'tj amabilis exifteret, proflu* uiouentrisfeflusjnuilla propria circa Sabinos interijt,anno ætatis Ixxix. Cuius an* no primo Titus filius eins ludæosinenarrabilifamecrucîauitobfeffbs, premenseos diucrfis bellicis inftrumentis.

A N îl I V E S P A S I ANI.

Corn-Tädtus NnoDominîcæ incarnationis Ixxiij. Hierufalem à Tito capitur,non fine mul ^^tofuorumfanguine. Subuerfatjciuitatejfexingentamillia ludæorum interfe* cit,ut Cornelius amp;nbsp;Suetonius referût.lofephus uero,qui 6ô lofippus,unus ex ludçis, Qcdß quieituncbello præfuitjfcribitundecies centena milita fame perijfte,ôdgladio ptiiitbrUoiu^ centum milliacaptiuorumpubliceuertundata. Vtautem tanta multitudoHierofo* {Uico- lymis repefiretur, c.aufam azymorum fuifle refert,ob quæ exomni genreludæo* rumad templumconflucntes,urbequaficarccrcfuntinclufi. Oportuic enim,utijfs demdiebusPafchæinterficerenturjinquibusSaluatorem interfecerunt. Colligitur autemomne tempus in fecundum annum Vefpafiani,'ôdfubuerfionemHierofoly*

A B B A T;.ï s V R S P- E R C.

nocutnnoui'flitliani à xv.anno Tyberij cæfariSoamp;ab exordio Euangelicæ prædica tionis anni xlij.à captiuitateautem quamabAntiocho palïî funtludæi,anni cc.à fecundoanno Darqquo reædificabatüc tcmplum,Dxc.àphhîaucro ædtficatione fubSalomonc,annimille cij. Annodominilxxürj.Vefpafianus capttolium cœpit {eædiflcate. Anno domini Ixxv.feditio in Alexandria octa eft. Anno domini Ixxvi.

Ixxvi).lofephus hiftotiogcaphus damit. Anno domini Ixxviij-tces ciuitates Cypri terræmotu corm cmnt. Anno domini Ixxix.peftilentia Romæ tanta fada eftjtit intra non multos di* es decern fcrmemillia hominum morerenmt. Anno domini Ixxx. Vefpafianus pro fiuuio oentris mortuus ed»

m S T O R I A

Nno Dominicç incarnatiôîs Ixxxn aburbecondita Dcccxxxi.TITVS Vefpafiani amp;Domicillæ filius.vii). ab Auguftoimperiu fufeepit,^ i)* annisjduobuscj menfibus regnauit. Hie etiâ VESPASIANVSex nomine patris didus cft,uir in utraqg lingua,fcilicet, Græca amp;nbsp;Lati* qa difertiffimuSjbellicofiffimus, moderatiffi muSjOmniumqg genere uirtutum mirabilis, adeo,utamoramp; delitiæ generis humani dice retur. Tanta:uero largitatiserat,ut nulli à fe

petenti negaret. Cum^ reprehenderetur ab Suetonius, amicis cut hoc faccret : refpondit, nullum de bereabimperatore triftemexire. Quadditaog diedum recordareturinccEna,quod ea die nulli quicquatn praeftitiffet,dixitaffidcntibus : Amici, hodie diem perdidi. Anno autemgratis fug xlij .obi) t in cadem uilla qua amp;nbsp;pater eius. Tantus uero plandus fu? it in uïbe Roma pro morte cius,quafiorphanirelinqucrentur à patre.

ANNI TITI.

l-'Rimoigiturimperi)fuianno,amphitheatrumRomægdificauit,incuius dediJ^ , cationequinqgmilliafcrarumoccidit. Annodominicæincarnationislxxxi). Re pentinumincendiumRomg pertriduum fuit. Secundum Ecclefiafticam hiftoriam aefundo Lino,AnacletusordinaturPapa,fcdit^ annos xi).fedali)hocnegant.

ANNI DOMITIAN I.

ÄNno Dnicæ incarnationiSjlxxxii). aburbe condita Dcccxxxii). D O* MITIANVS Vefpafiani amp;: Do* micillæfilius, frater Titi iunior, no nus ab Auguftoregnarecœpit, amp;nbsp;annis xv. ac menfibus fex regnauit. Ifte primum finxit fe mifericordem amp;nbsp;modeftum effe : mox Ty* bcrio aut Caligulguel Neroni fimilior $ patri autfratri, ad omnia uitioru genera profedus eft,in tantUjUt pro fceleribus omnibus fecun* do Chriftianos perfcqueretur, primus fioft Neronem : in qua perfecutione lohanné Apo ftolumamp;Euangeliftam ob predicationé tier* b i d i u in i in Pa tn m o s in fu 1 â relegaui t, amp;nbsp;Fla*

uiamDomicillamfiliafororisFlaui) Clemen Domitidnus tiSjinPontianaminfulam cummultis ali)s exiliauit : multosqf nobiles ex Romanis DeuntdppclU inccauit.HicdominumacDeumfeappellarifcribi(j'iuirit,nullamcpnifiaureamuel rifeuult»

F ii) argenteam

Ÿ S P E È. G E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lxvlî,

blicam ira adminiftrauir, utomnibus principi busmeritopræponerctur. Nam cum duo fine ^‘^'^dcte's quæab cgregijs principibuscxpetantur,fanfli tasdomi,inarmisfortitudo,uttobi^potetia, tantusin eo maximarû rerum fueratmodus, utquafi temperamento quodam uirturesmi? feuiffe uiderétur, hifi tp cibo, uinoep paululum deditus eratjlaboris patiens fuit, iufticiç iurist^p bumani 82 diuini tam repcrcOr noefi, ueterû cuftos.Multa Romano Imperio adijciebar, multa beneficia per totumorbem quibufej prç ftabat,fuitcnimbellicofus,amp;inomnibus bolt;= nis ftudiofus.’Hunccum ainici culparent, qgt; ni mium communis effet erga omnes,refpondic. Imperator talis effe debet erga fubieâos, qua* lesfecrgalmperatorcseffeoptaretjipfepriuatus. Huiusergo imperium credebatur r^iuinititt das diuinitus datum,inremedium perditi ôi- proftratifenatus Romani^pro co qgt; plfraç u«Triiwf»«, magnificaillud denunciauerint,inquibusillud prçcipuum œcornixèfaftigiocapi* inremedium toliiatticofcrmoneclamauitjtsotz wavr« «ecXwç Hicpofteadeceptuscrrorc,cûper* perdttiorpro fecutionemtertiammouerecinChriftianos,amp;Pliniusfecundus,quiintercæterosiu dices, UC Tertullianus refert, perfecucor datus crat, ei fuggereret, eos homines nihil phntutfcigt; mortedignum gererc,nifiDijs nonimmolarenr,amp;Chriltum,ueluti Deum ante czojcij«-lucem furgentes,laudarent,à malis ueroomnibus abftincrent,refcripfitci Traianus, TertuSianiu Chriftianos pro fide nullatenusinquirendoSjficcpperfecutiofedata cft. IgiturTraia* de Anteluca^ nus poft ingcntemgloriambdlo,domic5quçfitam,è Perfide rcdicns,apudSeleuci* niscettbufin am Ifauriæprofluuio uentris extinduseft,annouitæ fuæIxiq. menfeprimo, dieiirj. Apolog,capgt; Mcnfc uero vi.anni uicefimi regni fui. Cuius exufti corporis cineres in urna aurea re* Quidam nene latiRomam,humati funtin foro Traiani,fub eius columna,cuius akitudo cxl. pedes «ointeriffe habet,amp; imago fuppofita efttriumphantium moreinueâa,fcnatu ôi exercitu pfÆ* patent. «unte,folus(j omnium intra urbemfepultus cft. Huiusmemoriætantumdelatûeft, Dion caßiue^ ut ufcp ad noftram ætatem non aliter in fenatu principibus acclamarecur, nifi forlici- Acclamutiois. orAugufto,meliorTtoiano, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loh-Euange«

Huiusanno primo Iohannes ApoftoIusamp;Euangelifta apud Ephefumobdormi hjîamarieur. uit,annoà paffioneDomini Ixviij. uitæfuæ xcix.AlexandriætcrtiusordinaturEpi* Edelfacapta fcopusCcrdo,quifcditibiannisundecim. Anno Domini Cl .Nerua,iuffufenatus,in zyincenfa, ter Dcos refertur. Anno Domini en. Anno Domini citj. Euariftus papa quartus ordi* Parthi àTra» naturjfcdenscjannis oftOjpatiturkibTraiano vi. kal.Nouemb. Anno Domini ciiij. iatjodomiti, Traianusmultos Romano fubiecitlmpcrio. Anno Domini cv. Anno Domini cvi. Arabiamcr Traianus deDacisôôSythis triumphauit. Anno Domini evij. Terrçmotu quatuor Agarenosdo» urbes Afiæfubuerfe font.Anno Domini eviij. Anno Domini cix. Traianus perfccu* mat-DionC-tionem quartam mouitin ChriftianoSjin quaSimon,Cleopæfilius,qui in Hicrofo* ignatiusbe» lymisEpifeopatum renuit poft Iacobum,crucifigicur, cum effetcentiiuiginti anno* ftijstraditnr, rum,proquoluftusordinatur.lgnatiusquotjfecunduSjAutiocbiæEpifcopus,Ro* uideSophroquot; mamaddudusjbcftijstraditurjproquotertius Heron eóftituitur. Anno Domini ex. mKw,crk=‘ Pliniusfecundusclarus habetur, 8ó pro Chriftianis agit.Anno Domini cxi. Alcxan* chrymas excu

der qm'ntusRomanæEcclefiç papa ordinattir, fed cnscg annisdeccin, cum Eu en cio ticthiflorin-amp;Thcodolo patitnrv.Non. Mai. fubHadriano duce gt;\ureliano.Q.uartusAlex3n’ ' dtiæ,ordinaturEpifcopusnominePrimus,feditcgannisxq. jAnno Dominicxij. Epifcopi Hie-no Domini cxiij. Tres ciuicaces Galaciæ terremotu corruerunt. Anno Domini cxifij. rofolymorum» Htcrofolymç quartus ordinatur Epifcopus Zacheus, poft quem Tobias quintus,Be# uf^ ad tempo niaminfcxtus,Iohannesfeptimus,Mathiasoâauus,Philippusnonus,Seneca decis: raAdriani muSjluftusundecimuSjLeuiduodecimus.EfFremtredecimus,lofesucllofephdèci clt;c/krM,Hci« musquartus,Iudasdecimusquincus. Hiquindecimab Apoftolis uftjadeuerfionc briei fueruat-reftaurationem Hierufalcm,quæfub Hadriano faâa cft, ex circumciiïonc præfue^ ^ufeb. lîbr-^' runt Hierofolymis à paflione Domini per annosfcrè centum ôifex. Anno Domini cap-f^ ‘

F iiij cxv.Tra#^

A B B A T I s VRfiPERGEN. LXIX.

Vi.otdiiiaun'jfeditannisxiij. Jlnno Dominicxxxii). Anno Dominicxxxiiij. Anno Dominicxxxv. Anno Domini cxx^vi.Anno Domini cxxxvij. Hierofolyma ab ho Hadiiano leiL'iinata,^ ab eins nomine Hclia uocata eft. Anno Domini cxxxviij, Marcus HierofolymçordinaturEpifcopusprimusexgéubuSjCumanteafuerintxv. cxcirciimcifione.

Anno Domini cxxxix. Hadrianus morbo fubcutaneo morinir. Hoc regnate,Aqui la Ponticus facrasfcripturas deHebræo tranftulitinGrçcum.

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ANNO AB INITIO MVKDI

1111. Mille C.

ANno dominicæ incarnationis cxl. urbis côditç Dcccxci. Antoninus Fuluius Boio mus,qui propter clementiampofteacos' gnominatus eft Pius,genereclarOjfed non adî« modum uetere, tertius decimiis ab Augufto for ticLis eft ImperiumjCegnaoitcj annis xxrj .mens' fibus iij.lfte ab Hadriano adoptanis eft in filiu, cuius ôigener fuit,uirinfignis,amp;qui meiito NumçPompilio conferatuc,Gcucô£Tcaianus Romulo æquatur. Vixitingcncihoneftatepri# uarus,maiorinlmpcrio,nulliacerbus, cundis benignuSjin re militarigloriæ moderator, des fendere magis prouincias ampliareftudens, uiros æquos ad miniftrandam rempublicam quærens.Etcumorbem tcrvænullo belloper annosxxij.autoritäre fola rexerit,adeo cremebanc cum, «Siamabâtcundi reges amp;nbsp;na tiones ac populi, ut parentem fine patronum magis dominum uel Impcratorem cum reputarent, omneftj in morem coeleftium propitium optantes j decontrouec* fijsinterfeiudicempofcerent.Obijtailtemannouitsfuxlxxvil.

ANNI ANTONINI.

PRimo hutnsannoTginns Papa oflauusordinatus,fedit annis iiij.deccflittp iirj.

Iduslanuar. Hicclerumconftituit,6igradusdiftribuit. Anno Domini cxli. Vas' lentinusamp;CerdoEccIefiamimpugnanthçrefi.AnnoDominicxlij.Iidem hçres' fiarchtcRomamueneru nt. Anno Domini cxliij.Iuftinus Philofophus librum pro Chriftianareligionecompofitum Antonino obtulit,eumcjbeniuolum erga Chris gw pro chri» ftianosfecit. Anno Domini cxliii).Pius Papa nonus,fedit annis XV. migrauitv.ldus lull). Anno Dominicxlv. Antiochiçquintus cóftituiturEpifcopus Heros. Anno Dos= mini cxlvi. Alexandriæ feptimus ordinatur Marcus, per annos x. Anno Dni cxlvi). Anno Dominicxlvii). Anno Domini cxiix. Anno Dominici. Apollonius Stoicus CalchidicLisclaruit. AnnoDominicli. Anno Domini clij. Anno Dnicliij- Crcfcens quidam Cynicus Philofophus,inltiftinumnoftri dogmacis philofophum perfecus tionem mouit,qua illumgulofum philofophiæ præuaricatorem effecoarguit, in quaperfecutioneluftinusgloriofeproChrifto fanguincfudit. Anno Domini cliii). A.ntonitii apo Antoninus commotus hærefi Crefcentis, uniuerfis Afiæ plebibus fcripfit epiftolam pro Chriftianis. Anno Domini civ. AlexandriçCeladionordinaturvii). qui ledit an dmßtuniii nisxiiij.Anno Dominiclvi.Anno Domini clvij.Anno Dominiclvüj.Anno Domiquot; niclix. Anicetus papa decimus ordinatur, qui feditaunis decern. Sub quo Polycacquot; pusRomam ueniens, multos correxit, quos Valentini SiCerdonis error fubuertit.

Hie ergo Anicetus confticuit.ut clerus comamnon nu triât, paffuscj eft fub Marco ÔC Clerutcontifri Seuero xvi. kalen. Maij. Anno Domini clx. Hicrofolymæ poft Marcum ordinatur nontwtriat' r Caffianus,xvi]. deinde Publiusxvirj. Maximus xix. lulianusxx Gaianusxxi. Synv machusxxi). Gaius xxiij. Julianus xxiiij. Capito xxv. Anno Domini clxi. Antoni# nusobijtapudLoriumuillamfuam.

KISTO#

CHRONICVÄ

H I S T O R I A.

it

Nno Dai clxrj.ab urbccódita Dccccxiq.' MAR CVS Aurelius Antoninus Verus, quartus dedniusab Augufto Imperium adept^eft.inquorcgnauicannisxix.Iftehaud dubie nobilifiimus fuit, quippe cuius origo paterna à Numa Pompilio, materna uero à Solonerege pendebat. Hic omnes uirtutes, ccelefte habebat ingenium, öd in calamita# tibus publicis fadus eil quafi defenfor, 8L fi in illis temporibus ipfe non fuiffet, finedubio gloria Romana periffet. Ille propinquum fult; um Lucium Annium Seuerum,qui erat genec Antonini Pij,nouabeniuolentia confortem Imperij fccit, tumijprimum Romana cespui= blica duobus æquo iureimperiuadminiftran tcmujflantib- tibus paruit,cum ufej ad illos femperfingulos habuiffetAuguftos.Hibellumcontra uideB-Egnti' Parthosgefrerunt,ad quod tarnen Lucius Annius Seuerusperrexit,multalt;5 Öd ingen tia perfe,dticescp Rios pcregitjrediensqj'cum uidoria in Venetia obijt, anno Imperij xi.idus cafumorbi,quemGræci5c7ro7rÂK|//Juocant. Sicij Marcus Antoninus iterutn

folus Imperium obtinuit.

ANNI ANTONINI VERI.

l-'Rimohuiusanno Vologefusrex Parthorum, poft uiâoriamTraîanî,tûcptîmû rebellanSjUicinasfibiRomanasprouincias depopolatuseft,cötraquem Luciuç Annius profedus eft, Anno Domini clxiij. Lucio Cæfari Athenis facrificanti ignis in Fronfa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cœlo ab Oriente,in Occidentem uifus eft ferri. Anno Dominicixiiij. Fronto oratoc

Orator, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infignis habetur, qui Marcum Antoninum Verum latinis literis erudiuit, Anno Ops’

mini clxv.SeleuciaurbsSyriæ,cumccc. millibus hominûàRomanis capta eft. An»« no Domini clxvi. Anno Dominiclxvij. Orta perfecutione quarta à Nerone,fub his regibuSjPolycarpuSjôd Pionius,ölt;ï:alij multi paffifunt-Anno Domini eixvitj. Anno Dominiclxix,Sotherpapaxi.ordinatur,fedens(5annisix.deceffitxi.kaI.Mai.Agrip pinus Alexandriæ nonus ordinatur Epifeopus. Anno Domini eixx. Theophilus uir fapiensordinatur AntiochiæEpifcopus vi.AnnoDominiclxxi.DionyfiusCorinthi orum Epifeopus clarus habetur,Sed ôC Pynetus Cretenfis Epifcopus,Melito Sarden fis,Philippus öd Apollinaris, Mufanus öd Modeftus, öd præcipue Hiereneus Lugdu# nenfis Epifeopus.

Egc/ippui‘ nbsp;nbsp;nbsp;Egelippus quoq; histcmporibusclaruit,quifob Aniceto papa Romam ueniens,

uftj ad Eleutherium papam permanfit,multalt;j ingenij fui monimenta reliquit.Ans no Domini cixxij. Lucius Annius Antoninus Scuerus obqr,öd Aurelius Marcus Anto ninus Verus regnum folus obtinuit,fed Lucium Commodum filium fuum regni con

Kelitonis apo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fecit. Anno Domini clxxii) ..Melito Sardenfis Epifeopus, Apologeticum An#:

logeticon,pro toninoImperator! pro Chriftianis dedit. Anno Dominiclxxiiij. Anno Dni clxxv. chndianii- Dominiclxxvi. Anno Domini clxxvij. Anoochiae vij. ordinatur Maximus.

Anno Dominiclxxviij. Eleutherius papaxrj- ordinatur, fedens^'annisxiij. deceffit viij. kalen.lunij. Ad hunc Lucius rexBritanniæli'terasmifit,rogansutbaptizaretur, quod öd impetrauit.Anno Domini clxxix. Anno Dominiclxxx. Antoninus in Pan:« noniamoritur.

H I S T O R I A.

NnoDominiere tncarnationis cixxxi.urbisuero conditæ Dccccxxxij. Lucius Aurelius CommodusAntoninus,filius Antonini Verixv. ab Auguftoimperi* um accepit,öd annisxij.ac menfes viij. regnauit, nihil pateinunihabens,nifiqgt; con« tra Ger#

A B B A 7 I s V R' S P 6 ft 6 Ê Mi

tra Germanos Si ipfefœlicûer pugnaiiit. Hic Scprembrémcni'emad nomen iiium tranß« ferre conamsefhut Commodus diceretur.In Inxinijs Si omni fordeuixic.Senatores muli: tosincerfecit,maximequos nidit nobilitatc Sifapictia pnrcellere, inter quos Si Saluium, Iiilianiim legislatorem occidic. Huie Mania Libertini generis uxor ftiic, forma Si merctri^ nbsp;nbsp;nbsp;propinn

cijsartibiispollens.Q.uæcuni ànimuméius penitus deuinxiirct,egreffb cbalneo, iieneni poculumobtulit,ammifl.bqpei fortiffimo pa leftrita in domo Veftiliani, eum ftrangulari fccitranno ætacis fuæxxxij.Q.uiin tanta exe^ ccacionefuitomnibus, uthoftis humanige# nerts etiammomiusiudicaretur.

AflNI COMMODE

HÎC primo Imperij fut anno de Germants foelicitertriumphauit.IulianusAIexati driçx.orditiatusjfeditannis decern. Anno Dominiclxxxtj.AunoDni clxxxirj.

Anno Domini cixxxiijj. Hiecofolymis ordinatur Maximus Epifeopus xxvi. Epifeoporum poft quern Antoninus xxvij. Valens xxviij.Dulichianusxxix.Narcidus XXX, HeliuS Hiero/^ymoii xxxi.Germanioxxxij. Gordiusxxxirj.itemNarciffusxxxiiq.horuinEpifcopatus art rumnoiram^ ni Si tempora non funtcognita.Anno Domini clxxxv. Anno Domini clxxxvi. Aiv Gcrmitnio» no Dominiclxxxvij. Anno Domini clxxxviij. Otigenes Alcxandriæ nafeitur. Anno Domini clxxxix. Anno Domini cxc. Anno Domini cxci. Vidor papa xiij.ordinatur, fcdcnslt;j annisX. patiturfubSeuero Septimoxi). kalen.Mart. Demetriusordinatur Alexandriæxi. feditqgannisxliij. Anno Domini exerj. Scrapion Antiochiæ ordinals tutEpifeopusviij.AnnoDominicxciij.AurcliusCommoauSjOmnibusincommo CotmnddatOt dus ftrangulatut.AnnoDominicçincarnattoniscxctiij.urbisconditæ,nonagefimo tnnihutmcoM xlv. Heltus PertinaXjfextus decimus abAugufto/ufeepitImperiumjtegnauitqjmen moduS’ fes fex.Hic exlibertino patrein Liguria natus,cum præfeâuram urbis ageretiam fe;« ptuagenarius,cxfenatusconfulto fufccpitlmperi.um,coadus SirepugnanstundeSi Pertixax ferf Pertinaxdidus eft, per multos labores ad fummos prouedus honores. Qui intantû tutttepiin^ certauit,ut fortunæ pila uocaretur. Hic obfecrante fenatu, ut uxorem fuâ uocarct Aui^ guftam,filium^'fuôCçfarem,fufFicere inquit debet,qp ego ipfeinuitusregnauijCum non mcrercr.Hunc feptimo menfe,fiue ut alrj uolunt,odogefimo primo die occidic în palatio Didius Saluius Iulianus Iuris peritus,Mcdiolanéfis,uir nobilis,nepos Salî» uq luliani illius,quifub diuo Hadriano leges compofuit,fadiofus, prçccps,regni aui julitoim rem» dus-Occifo autemHelio Pertinace,idcmIulianusrempublicaminuafit,fcd nonul^ pub-muadit» trafeptem menfes regnauit. Hocenim tempore Niger PifceniusapudAntiochiam, Sab^triaColo» 6êSeuerusSeptimusinSabariaPannoniæ,eIeuanturImperatores.AbhocScueroIu niadiuiclaua lianusbclIociuiIiuiduscftapudPontemMiIuium,amp;fugicsinpalatium,captuseft; dijPUdtb}^ amp;extentaccruice,motedamnatorum,decollatuseft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cap.z^'

3 i H I S T O R I A.

Nno Dominiez incarnationis cxcv.ab urbe condita nongentefimo xlvi. S Egt; SêxerMS ded» VE RVS Septimus adeptus eftImperiumjfeptimus decimusab Augufto,re^ muifeptimui gnauttej annis xvi) .menfes iij.Ifte oriundus ex Africa, folus omniû memoria ex Afri^ Ati^uflo» ca Imperator fuit.Primum fifei aduocatus fuittmox militaris tribunus, per multa des nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Inde amp;nbsp;uarta officia,ufqg ad miniftrationem totius publicac rei peruenit. Et quia Helt;» liumpertinacemulttiseftinlulianOjPertinacemfediciuoIuit. Bellamultafœlicitet egit.Ex quibus maximum in Britannia, ubiut receptasprouincias infecuritateteijei= tet,uallumfirmiffimumcrebris turribus fuperpofttisjpercxxxi). pafliiumàmatiad mare perduxit,ibiqg apud Eburacum mo£itur,anno uitæfuælxv. Imperij xyij. Duos

.............. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;filios

filiostcliqilit, Baffïanam 8^. Getam ,Xed Geta hoftispubltcus iudicacus eft^BaiTianumuero fucccfforcm fehquitjCui nomen Antonini im* poni uoluic. Huius tempore perfecutione qiiin tainChnftiaiiosfaâa,multi pro fide Chrifti coronatifunt, inter quos ôC Leonides,parce Origenis martyrizatus eft. Hoc régnante Sa* marites quidam Sy mmachus, ludæorû faäus profelitus, itemdtuinas fcripturas ex Hebræo inGrçcum transfudit,fuamq^cditionem con* didit.Sedhic,utin Ecclefiaftica hiftorialegi* tur,Hcbioneus fuit,quæ eft hærcfis,affercns Chriftumde lofcphà Maria natmn, purum hominemfuifle3ôHegem ritu ludçofumfer* uandameffc.Commentarios etiam quofdam e Euangclio fccundû Matthæum 3 autoritärem fuæhçrefeosconfirmare,Pofthunc,anno pene'tertio, Theodotio Ponticus item û»*

ANNISEVERi;

P Rimo anno fuo Seiîcrus lulianum interfecit, fetÿPertinaccm appellari prçcepit. Anno Domini exevi. Clemens AlexâdcinæÉcclefiçpresbyter,dôPanthenusStO Pamhenies- icus, Philofophus indifputatione dogmatis noftri difertifltmi adhuc floruerunt, AnnoDominicxcvi).NatcifrusHierofolymitanusÉpifcopus,8iThcophilusCçfa* rienfiSjPolycarpus quoqg amp;nbsp;Bachilus Afianç prouinciç, Epikopi inlïgnes habentur. Qÿffliode AnnoDominicxcviij.QuæftioneortainAfia,intetEpifcopos3anfecundumIegem ^afeha le, de MoyCi xiii).die menfis primi Pafeha celebrandum effet,Viflor papa,datis lare libel* ijHitmtdMirt lisconftituit,diedominicoPafehacelcbrarijficutamp;prædcceffoteiusEleutherius,i EufebiOjCr xiiij.luna primi menfis,uflt;5 in uicefimam prifnam.Cüîus decretis fauensTheophf* frohacquaßi lus CçfariæPaleftinç Epifcopus,cum cçteris Epifcopis,quiin eodem concilio cranr, “eMcnuBa in ec fcripfit fynodicam epiftolam,ualdc utilem aduerfus eos, quicum ludçis Pafeha celfc (Itpd Dei dtp brant. Anno Dominiexeix. Anno Domini cc. Seuerus Parthos amp;nbsp;Arabas fuperat.Ah fenjw oriride no Domini cci. Anno Domini ceij. Anno Domini ccirj. Zepheririus pa^a xiiq .ordi* ieat-tt^uo* natur,fedens^'annisxviij.migrauitvï).kalen.Septemb. Anno Dominicciitj.Perfc» tnodo Euehaa cutio quinta fada eft in Chriftianos,in qua inter multos alios Leonides pater Orige nßtam fokn* nis,paffus eft pro Chrifto.Ipfe uero Origencs odauum dccimu agens xtatis annum, ■i«tertranfmbgt; in multifcp proficiens,grammaticam etiam gentilesdocebat, multos^adftdem con ferint. Eufebb uertcbat,interquos Plutarchum,6d fratrem eius Heraclam,quorum Plutarchus etiâ bby.capif martyrij palmamconfccutus eft; Heracles uero poft Demetrium, Alexandria prçla* tus cft.Anno Domini ccv.Alcxander ob confeffionem Chrifti habeturclarus. Anno 5 Dominicevi. Anno Dominicevij. PerpetuaddFoelieiMsbeftijs reputanturCartha* gine. Anno Domini ceviij. Anno Domini ceix. Seuerus belluin Britanno.s transfert. Anno Domini ccx.Tertullianus omnium orecelebratur.AnnoDominiccxi.Orige* nes Alexandria ftudet. Anno Domini ccxrj.SeucrusEburacimoriturin Britannia.

H I S T O R I A.

taßlantn.

iii^-Atao.Ca:gt; Nno Dominica; incarnationts ccxiij.ab urbeconditanongentelimolxv. racoBa- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MARC VS ANTONINVS Baffianus Caracalla, filiusSeueri,xvii|.^

Antomant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ab Auguftó, fucceffit patri in Imperium : regnauiteg annis fex, menfes^

Caracolite JL. jL duos. Hie Baffîanosâ nomine auimatetnididus,rogatu patrisafenatuap AeliufSpart- pellatuseftAntoninus.EtqtiiapIurimas ueftes eGalha deferens,talares caracallds crEutrcpint ex’hisfecic,populiim(jhis ueftibusindutumadfalutandum feingrediprçcepit. Ca* U «gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tacalla nuncupatus eft. Hie morum ferè paternorum paulo fuit afperior Si minax,

impatiens

V R S P £ R a. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXXIÎE

impatiens fuit libidinis, in tantum gt;nbsp;ut nouet cam fuam Iuliam dukißet uxocem * Hic con* fpedo Magni Alexandricorporcj Magnum fe atqg Alexandïumiüflit appellari, âdulan* tium fallacîjs eô petduâuSjUttrucifronted ad leuum humerum conuetfa cetuice quod in Ote Alexahdrinotauetatjincedens, fidem uultus fimillimipetfuadecetribi.

Is aduetfum Parthos moiiens expedition nem, apud EdiiTam fecedens ad officia natu* talia,a militeMacctno qui quafiad cuRodin amfequebatut, interfeâus eft anno ætatis fuc quadtagefimo quarto.

ANNI ANTONIN! CARACALLAE.

I ƒ Rimohutusanno Afclepiadcs Epifcopus x,Antiochiæordinatur. Anno domini ccxiiij.Alexander Epifcopus Cappadociæ cum locorum fanâorû defiderio Hicrofolymam tenderer,uiuente adhuc Narciffo Epifcopo eiufgt; dem urbis xxx. perfenilis ætatis uiro,amp; ipfeibi ordinatus eftEpifcopus, domino ut id fieret, per teuclationem præcipientc. Hicitaij Nardfliis mir?fanditatis uir fuit, fjnydff'ut-qui inter plurima uirtutum infignia,in uigilqs pafchæ,cum oleum luminaribus de^ effet,aquam infundi iuffit,quam benedicens,oleum fecit. Poftea à quibufdam ma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{ff

lefibiconfciis,cumiudiciumeiusformidaffcnt,noxioquodamcrimine infamatus Eccltfid* eft; quorum unus ira ut non igniconfumcretur,uerafedicere teftabatur; alius ne re ß,calt6’Ca.^‘ giomorbocorrumperetut:tertiusneluminibuspriuaretur. Etquamuis nullusqui ' oitam cius nouerat,illis licet iurantibus crederet,illc ramen moleftias non ferens,ôô quietam uitamdiligcns,fubterfugit,amp;in fetretioribus locis perannos delituit.Pri* mus autemilleteftis,exparuafcintilla node domo fuafucccnfajcum omni familia vindiâlt;tdiui igniconfumptus eft; alius regio morbo à pedeuf^aductticemcorruptuseftztcrtius priorumcernensexitum,tandem confeffus eftreatufuum,8^ eoufc^ perftititin fie^ periurot, tibus.Narciffus uero cum no inueniretur,ncceffarium uifum eft Epifcopis,ut ordina fentprocoalium,cui nomen Heliustcui poftpatuum tempusfucceffitGermanio, GeriMnio‘ dChuic Gordius. Cum eccefubitoquafirediuiuusapparuicNatciffus,teuerrusc$,to nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

gatufrattum,locofuoeftreftitutuSjCuiiamcentum amp;fedccim annoru,Alexander diuinomonituuiuofucceffit,Sócüeo Ecclefiam ftrenue rexit. Annodomini ccxy. Annodominiccxvi.Annodominiccxvrj • Annodniccxvitj .Anno dominiccxix. Edirio quam nominamus quintam,Hierofolymis eft inuenta. Anno dominicæ in^ catnationisccxx.aburbeconditanongentefimo.lxxi. OpiliusMacrinus qui præfejî opifwtMrfcW dus erat prætorij.xix. ab Augufto, imperator efficiturab exercitu, cum Diadumcno nbsp;nbsp;nbsp;imp.vtde

filio fuotregnanfi^annum unum,8lt;: menfes duos.abeodem exercitu apud Archelai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cipitob

dem tumultuante occiditur cum filio fuo. Antiochiæ ordinacur Philetus epifcopus undecimus.

H I S T O R I A.

NnoDominicæincarnationis ccxxi.urbis ucro conditæ nongentefi:* K-Aur-Ant^ mo Ixxij.Marcus Aurelius ANTONIN VS VARVS,quI putaba:» varuf,ältäs tutfilius AntoniniCaracallç,exconfobrinafua occulte ftuprata,xx.ab Getniiäusgt; Auguftoimperator fadus,regnauitannis iir). HuiusmatrisauusBaffia VideAcltum nus,faccrdosfuitfolis,quemPhceniccsHcliogabalumnominantjUn# Spar-dcôCifteHeliogabalusdiduseftjfacerdosamp;ipfeintemplo Heliogabali.IscumRo mamingentimilitum amp;fenatuscxpedationcueniffet, probris omnibus fecontas minauir,impudicifl’ime uiuens,nullum obfcœnitatis genus omifit. Vnde amp;cupidi tatem ftupti,quam naturæ defedu affequi nondum poterat,in fc transferens,mulie brinomineBaffianafe pro Baffianoiuffitappellari, ueftalem uirginc quandäqua fiinmatrimonio iungens^ fibi,abfciffis(gt; genitalibus, matri magnæ fe cöfecrauic.

C HicMar«’

O N I C V M

Hic Marcellum confobrinfi fuum, (]ui poften Alexanderdidus eft,cæfarem fedt. Poft trien nium nero ÔC menfes viïj. ex quo regn a re cœ pir,R.omæ tumulcu militari cummatre fuain:« tcrfedus eft,anno d^tis xvi, corpuscf eius per urbis uias,more canini cadauéris,traâumeft à militibus,cauillo militari appellâtibus eum, indomitærabidæcç libidinis catulam. Hy^p# politus Epifcopusmultorûconditor opufcus lorum,canonem,temporum quæfctipnt, hue uf(5perduxit,quietiam fedecennalem pafehç circulum reperiens,Eufebio qui decennouena km compofuitjoccafioncm dédit.

A V R E L 11.

PRimo Aurelij anno, Califtus papa xv. ordinatus, fedit annis quinqp, paC^ fus'cf: eftfub Alexandroimperatore.rj.IdusOdobris.Annodominiccxxij. Anno domini ccxxiij.Nicopolisquæ priusEmmaus uocabatur,condita cft,Iegationis induftriam pro ea fufciptcnte.Africano temporum feriptore, Annodomini ccxxiiij.Aiireliusmilitatitumultuoccidituc.

H I s T O R I A.

^Nno Dominicaî incatnationis, ccxxv.à côditione urbis nongen tefimo Ixxvi.Aurelius SEVE* R VS AL EXANDER,igno* bilis fortunæ,xxi,ab Augufto im perator fadus eft iuuenis admodum,ab excr* citü Cæfac nominatus,à fenatu Auguftus ; te* gnauitij annis xitj. Hic Mammeam mattem Si'am pie amp;nbsp;unice dilexit, pro quo omnibus placuit. Illaucro ei multû dominata,co ufœ illû coegit,ut ilia ipfa permodica,fi qua menlç fupereflènt quamuis femefa, alteri côuiuio rc* •feruarentur. Quæ tarnen poftea Origenem præsbyterum audite curauit : cumqp Antiocht am uocatum,honorifice tradauit, amp;nbsp;eo audi*

to,chriftianafadaeft. Akxandetitacjfufeeptobelloaduerfus Perfas,Xerfcnregem gloriofiffïme uicit,militarcmdifciplinam feueriffimerexit,Romçquotÿ fauorabilis ddamabilisfuit. Cuius tempore Taurinus in oriente fumpîitimperiû.IulianusMa* AîoMnder ximus in Gallia. Alexander uero apud Mogontiacum pofitus, cum uideret fe à mili MogonUroe» tibusdefcri,optauitutaliquiseum occideret. Cum^ei unuscûgladio occurtiffet, ciduMT- ■iiie obuolutocapiteceruiccm pra;buit,ftatim(5 periit,anno uitæ xxvi. imperij xiij.

Sub cuius impecio,inNtcopoliAdiaca,id cft,inEpiro, editio quâfextamdicimus^ inuenta eft.

A N N I ALEXANDRE

H le primo regni fui anno,Xerfen regem Perfarumuicit. Anno diü ccxwi. Vrbanus Papaxvi.efficiturjfedensq; annis virj.multos conuertit adfigt; dem,amp; ad martyrium exhortatus eft,ipfelt;ÿ paffus eft fub Alexandro vüj. kal.luni). Anno domini ccxxvij. Annodomini.ccxxviij.Vlpianus iuns confultus,affeflbrAlcxandriclaruit. Annodomini ccxxix.Anno domini ccxxx. Ah nodomihi ccxxxi.Antiochiæ conftituitur Zebennusepifeopus xi.Anno domini cctxxij. Anno d.omini ccxxxiij.Annodoniini ccxxxiiij Pontianuspapa xvij- ordi* natus.

CHR.ONICVM •

ANNI PHILIPPI.

Nno Dominicçincflinâtionis cd xlvtj. urbis conditxnongenteG« mo xcvixj. Marcos lolius P H LIP PVS xxiiij.abAuguftoinss uafic imperium, occifo Gordia« nOjSiT unà cum filio fuo Gaio lulio Saturnin lioPhilippo,regnauic annis vij.Iiliomniü imperarorum primi Romæ Chriftiani dfedi funt : amp;nbsp;in ipfis Pafchae oigilijs cum iungi aet lentfacrificrjs,ôicômunicare,à Fabiano pon tificeRomano nó permiflïfunt,nifi prius cô^ fiterentur peccata fua, inter poenitentes fta tent. Quod illi fufcipientes Iibentiflïme,diui num fibi metum, ôi Chriftianitatis plenüîi* mani Odem rebus operibus comprobabâc inefîe. His anno iam tertio imperantibus, millefimusannusconditæ urbis Romteim« pletuseft: quo folenniter ab oîbus celetira* tojnnumerabilesbeftiæ incirco magno int; tetfeâç funt. Ludii^^ theatrales in campo Mac tio celebrati,tribus diebus ac noâibus popu^ lo pctuigilante. Ambo deinde,fcilicet, patec S^hiiusab exercitu intetfeâifunt: pater Veto næ,capitemediofupraordines dentium pt( cifo ) filios uero Romæ,cum effet annoruxij. Hicadeofeuetifuitanimijutiamàquinquen ni) ætatcnullo cuiufquam commentoadâi» dendumfolui potuerit: patremlt;$ludisfecult;* laribus petulantius cacbinnantem, licet adhoc puer, Uultu auerfato notauetit. Philippus primo regni fui anno, Philippum filiumfuum confortem regni facie. Annodomini ccxlviij*Annodominiccxlix.AlexandriæDionyfius ocdinatur epi* fcopus KÜ). Annus ab urbecondita millefimus feftiue celebratuseftRomæ. Anno domini ccl.Annodominiedi.Annodomini cclq.Philippusurbénominisfuicon ftruxit in Thracia. Anno dni edirj.Philippus feniot Veconç,iunior occiditur Romj;

H I s T O R I A.

Nno Dfiicæ incarnationis cclüij. aburbe côdita millefimo quinto, DECI VS in Pannonia inferioti Bubaliîenatus,xxv. ab Augufto in uafit imperium,interfediseius fraude Philip pis,hoc eft, pâtre amp;nbsp;filio amp;nbsp;xxx. menfibus, id eft,duobus annis Sidimidio. Quidam au temfcribuntcumuno tantûanno regnaffé; fed hocmultûdifcordat paffionibus fanâo rum,qui leguntur fub eo paffi fuiffe. Nam eu legatur Fabianus papa,xiiij. fui epifeoparus anno martyriûfub illo accepiffe,ôdhuicCoc neliûtricnnio infede fucceffiffe,itemlt;j fub eodem paffumfuiffe, Sixeû quoej amp;nbsp;Lauren tiom,amp;Hyppolitû,aliosqg (Çplures,ftarenôpoteft,ut tot fibi in Romana fedefucce denteSjUno anno trucidauerit,maxime cû Cornelius,ut Ecclefiaftica docct hiftoria, triéniofedécenuerit.Vnamp;deipforûquocj pontificûfucceffionequçftio animûpul lât,quôDecio regnûueluno,uel duob.etdimidio anno tenéte, Cornelius epifeopa tum Ro^

ABB A? T IS V R. S P ERG. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tXXvfr.

tumR.omanointribus,iuxtaEcclefiafticamhiftória,annistcnucrit,ei^''Luciuspet oöomenfeSjStephanusueroperbienniumjdehincSixtnsperxi.annoSjexinDio^ ' nbsp;nbsp;nbsp;'

nyfius per nouem annos fuccefferitjCum peromnem Ecclefiam Cornelius ôd Sixtus cuius diaconus erat Laurentius,fnbDecio paffi prædicentur : Lucius uero diStepha iius fub Valeriano 8i. Galieno martyrizati legantur. Qua dere cóijci poteft, fuccefli onumuicesuitiofcriptorumprofimilitudinenominum mu ratas fuiffe, autoritäre uerocatholicæEccleîïæad nosuftj perlatamjprobabileeftfequendaniefle. Sedut ad fuperiora redeamus,Decius filiuni fuum Decium Cæfareni fecit, perfecutione feptimam poft Neronem in Chriftiahos mouit,occafionemfumens odium Philip* porumquosinterfecitjinquaperfecutionemiilti fanftorum paffifunt.Huius tern* poribuscum plurimiGothiIftrum fluuium tranfmeantes,Romanoru ciuitates de* uaftarent,Decius cum fillo fuo illosbello aggreffus,xxx.millia ex eis occidit, de fuis j^ecius fo-mil quocg multos amifit. Filius eius etiaminterfcâuseft,ipfécp interconfufasturbasgur nbsp;nbsp;Gotborum

gitecuiufdam paludisfubmerfuseftjitautneccadauereius inueniri potuerit,anno occidit’^ imperij fui irj.uitæ LHçciuxtahiftoriam.Inpaffionumuerolibro fcriptum reperi* tütjquodinterfeâoSixto papa,amp;eiusarchidiaconoLaurentio,ali)sq},ac deinde tiberpaßio» HyppolitOjfocrjs^''eius,xxvij.die poft paffionem fandorum, Decius 86 Valerianus num-præfeôusfedentesincarruca,cum tradarent adhuc de necefandorum, dæmonijs arrepti funt,amp; in præfentia Deci) Valerianus expirauerit : Decius uero rediens in pa latium,triduo uexatus fit,amp; in confpedu Triphoniæ uxoris fuæexhalarauerit.Qua licet autemfupcr his ueritasfehabear,infcriptorumtationecoufiftat,

ANNI D E C I r.

PRimo Dccq anno fada in Chriftianos pcrfecutic)ne,Fabianus papa xix.

paffus eft xirj.kal.Feb.Cui Cornelius xx.fucccdens,feditannum,amp;menfes ■.

vij»6ddiesaliquot,licetinEcclcfiafticahiftoriaIegaturCfi tarnen uitio fcri*

ptorum liber deprauatus non eft) tribus annis federn tenuiffe, quod ratio* nilt;trtyre$ fub, nitemporum Decijnon uideturconuenire»Alexander Hierofolymitanusepifco* Decip* pus Narciffifucceffor,curfumbonumconfummauit,an Azabanesfucceffit. Antio# chenus quotj pr^ful æqualiter Alexandro decertans^Siin u inculis moritur,poft que EpißoU tfl' Fabianus xiij.conftituitur. Annodomini cclv.Cornelius papa xx. paffus eft xviij. Jiionyfij Alex, kal.Odob.cuifuccedens Sixtus papa xxi.fedftmenfes x. Anno domini cclvi. Six* andrtni^ad^lit tus papa paffus eft viij Idus Aug. cum alijs. Paffi font hoc anno Polochronius epi* uianum Antio fcopuscummuItis,Abdon amp;nbsp;Sennes, Olympiades-fii Maximus, Laurentius poft ebenudemdr Sixtum,Hyppolitus cumfoeijsfuis,aliilt;5 qua'mplures.Dionyfius papaxxq.poft rgt;riliwAleX' Sixtumotdinatus„feditannis ipS^menfibus V.

HI S TO R I A.

I Nno Dominicae incarnationis, ! cclvi). aburbecódita milleffmo vii). Virius GALLVS Hoftili* us XXvi. abAugufto,imperator ab exercitu cteatur, ÔC cum Volu fianofiliofuoregnauit annis ij. méfibus itij.

Huius imperij Dionyfius Alexandrinus epi* fcopus meminitita; At neGallusquidemma lum Dectj aut uidere potuit,aut cauere, fed in eundemlapidem offenfionis impinges, fan* dosuiros perfecutuseft. His teporibus Aemi* lianus quidam in Mœfia imperator eléuatus eft,contra quem ambo,pater fcilicet ac filius, pergentes, ab exercitu fuo interfedi hint : pa* ter habens annos uitæ xlvij. Aemihanus au*, temMaurusgenerCjpoftmenfesquatuoroccifuseft.

G it] Anni

A B B A T 1 s V R S P E R Ö E îîr. tXXlXr

EpifcDpiis,doaorpræcipuu5,cutnsdoâiffïmaextantopurcuIa,inftttyriocoronatiK . xyii). kalen. Odobris. Anno Dominicdxiij.Theodorus cognomentó Gregorius, cuiusfupramentionemfccimus,NeocçfariæpontiEpifcopus,magnauirtut«mgloî: tiaclaruit,quiamp;:ftagnumqnoddam precibiis cxiccauit,amp;montem,utEcdefiçlocus fufFiceret,mouit. AnnoDnicdxiirj.AntiochiçordinalEpifeopus xv. Paulus Samölt; fatenus. Anno Dni cdxv.ValerianusaSaporePerfarum regecapitur. Anno Domii= nicdxvi.Gallienus cafu partis perterritus,pacem Gbriftianisdat. Anno Dni cdxvrj. AnnoDominicdxviij. Anno Dominicdxix. Anno Dni cdxx.HierofoIymoriiEpiis fcopus Hymeneus ordinär. Alexandriç conftituitur Epifeopus xiiij.Maximus. Anno iDnicdxxi.AnriochiçordinacEpifcopusDoninus xvi. Anno Dni cdxxij. Anno Dni ccIxxiij.Dionyfiuspapaxxvi.ordinafjfeditannisix. Gallien?Mediolaniinterfiçif.

NI C L A V D I I.

ANuo Dnicçincarnationiscdxxiii|.nrbis Cl((ucliuf,uidc côditç,mill. xxv. CLA VDI VS quem Epitomettiex multidicûtà Gordianocreatum xxviij. ciAurckVtH‘ ab Augufto à m ili cibus eledus, à fenatu Auga# ftus appellatus.regrtâuit annum unum, mens: fes ix. uir pareus amp;nbsp;modellus, amp;nbsp;iufti tenax, ac reipublicæidoneus. Hic Gallieni morictis fen tencia Imperator defignatus eft, ad quern Tici ni pofitum,ueftimenta regalia ille divexit. Hie interfedo à fuis Aureolo, recipicns Icgiones, Gothosperxv. annos Illyricum,Macedoniss amqg uaftanteSjingenti prçlio uicit, deindead uerfus XXX. millia Alenwnnoru, baud procul alacuBcnacodimicans,cantam eorum muL Plittiuiltb f' titudinefudit,-Btuixdimidia pars remaneret. cap tp-

Qni cum intra bienniu morbo interirct,canto eum fcnatuslt;iecorauit honore, ut dis» uus appellarctur, amp;nbsp;in curia dypeus aureus, in capitolio uero aurea ftatua ei ponere»» cur. Cuius frater Quintiliusuir unicæ moderationis amp;ciuilîtatis, foluscç fratri præfe# Qiiintîliutt rendus,àmilitibuseledus,8iconfenfufenatusAuguftusappellatus,xvriimperqdie Aquilcia: occifus eft.Anno Dominicclxxv. Paulus Samofatenus Antiochiæ Epifeos: Pauluf S4nioai puSjàmultis Epifeopis h£Ereticuscireconuincitur,dogmatizans Chriftumeommu»» [atennt, nis naturæ hominem tantum fuiff'e,aducrfus quem Malchion difertiffimus Antios» chenæ presbyter Ecdefiæ, utpote qui in eadem Ecclefia rhetoricam docuerat, accis» Vide Eufei fa pientibusnotarijs difputabat,qui dialogusufiçhodicextat. Deiedo autem Paulo fchxcreferen xvi. Antiochiæ,fubtogabatur Doninus Epifeopus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tf« li-Tca.v»

ANNI AV RE liant.

Nno Dominicç înearnationîs cclxxvi. â Aureîi^nut condit.a urbe, mill ƒ xxvij. A V R E L lAs» N VS pâtre mcdiocri,amp;utdicunt Aures» lijfenatoriscolono progcnituSjXxix.ab Augu fto,lmperatoreledus,regnauitannis V. mens’ (ibus vi. uir in bcllo potens,fed animiimmo»» dici,amp;adcrudelitatem propêfioris, itautnoii folum nobiles pluies damnaret, fed etiam fo»« rorisfuçfilium necaret.Difcipline tarnen mili^ taris,amp;morum diflblutorum magna eratex parte corredor,quiq5 GothosftrenuilTimeui^s cit,haud diffimilis Magno Alexandro,feu Cæ farididatori. Nam RomanumImperium trii ennio abinuaforibus receptauit,cum Alexans» der annis xi) .per ingentes uidorias ad Indiam

G iiij peruene

IXXX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ C H R O K I C V M

perneiient,GaiusCæfar decennio Gallias fuperaucrit,adueifus duesquadtiennio pugnaueric.Hic primus apudRomanosdiademacapitifuoimpofiiit,öiueftes auto gemmis(ÿcontexta#,in ufu habuit, quod antea Romanis moribus incognitum fuit, porcinæquocjcarnisufumpopuloeonftituit. Hiccum pcrfecutionemnonampoft Neronemin Chriftianosmouiffet,fulmenanteillum magno circumftantium pauo remit,acnon multo poftinter Conftantinopolim amp;nbsp;Heradiam à militibusoccifus eft. Anno Domini cdxxvij .AntiochiæThynæusordinaturEpifcopusxvii. Anno Do mini cclxxvirj . Anno Domini cclxxix. Eufebius Laodicenus Epifeopus infignisha« betur.AnnoDominicdxxx.Aurelianusocciditur.

HISTORIA,

ANno Dominicæ incarnatîonis cclxxxû ab urbecôdita,millc:xxxfj .T A GI TV S ab Augufto xxK. fufeepit' Imperium, uit egregic moratus,amp; ad tegendam tempublicâ idoneuSjfed nihil potuitoftendere,quia poft vi.menfes apud Pontûpccifuseft.Huic Floria nusfucceftït, fed nec hic aliquid dignum me« moria egit,quiaduobus tantum menfibus, 8C XX. diebus in imperio uixit.Nam dum magna pars excrcitus eligeret EquitiumProbum, mi« litiæ péri turn, Florianus quafi per ludum tenu itimperium diebus Ix. deinde fibimet uenas incidensjfanguineintetijtfnfo.

S T O R I A,

ANno Dominiez incarnationis ccIxxx^J P R O B VS ab Augufto xxxi. Imperia adeptus, regnauitannis vû urbis condi« tæ, mille:xxxifj. menfes iiij. Ifte patte genitus ruftico,hortorumcultoreftudiofiffimo,nomi ne DalmatiOpgloria milita rïad amminiftrati« onem publicam acceflit. Gallias à Batbaris oc« cupatas ingenti præliotum foelicitate ceftituit, uir acer,ftrenuus,ôlt;^ iuftus,multa gerens bdla.

mocum ciuilitace fuperaret. Intetfeâus eft

aût apud Sirmium militari tumultu. His tem^ poribus Anatolius natione Alexâdtinus,Laolt; dfciæ Syriac Epifeopus, Philofophorum difd« plinis eruditus,plurimofermonecelebratur, cuiusingeni) magnitudo,dclibro quem fuper Pafeha compofuitjamp;decemlibnx Arithmeticæinftitutionis,aperriflrimepoteftcognofci.

ANNI P R O B I.

Anno- i8z- CO l-«Rimo P R O Bl anno Fœlix papa xxvij. ordinatus, fedit annîs v, deceflîcq^ii), fiituteelAijfe * kalen.lanuar. Hic conftituit mifTas celebrari, fuper memorias martytum. Anno M.driyrutn- Domini cclxxxiij.ManesquiddextititgenerePerfes,uitaamp;nioribus Barbarustam acer ingenio,ut infanire, uel dæmone uiderctur implcri, ex quo infana Manichæo« vtetnicheorû rum hærefis orta eft.Anno Domini cclxxxiiij. Anno Domini cclxxxv.Cyrillus xvirj. h£refif. Antiochi.TordinaiurEpifcopus. AnnoDomini cclxxxvi. Anno Domini cclxxxvij.

Eutichianus papa xviij. ordinatur, fedensij menfibus x. deceffït vi. Idus Decembr. CuifuccedeiisGaianusxxix.feditannisxv.patiturijfubDiocletianox. kalen.Matj. AlexandrifordinaturTheonas Epifcopusxv. Atchelaus Mefopotamig Epifeopus, libcuna

ab B ATI s V'RSPERGBN. LXXXTÎ

librum difptnanonis fuç quam habuit aduerfusManen HjtefiatchamSyrofermonc Arcljtlâdl^ compofiut,qui translatiis à Grçcis,habcturà multis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^utattocoHf

A N N I CARI.

ANno Domtnicæ incarnatiôîs cclxxxvii).

urbis conditç mill, xxxix. C A R VS Nar Qrai»

bonçin Gallia naws, xxxq. ab Augußo, môxtj filiosfuos jCarinumÔd Numcrianum, Cefares faciens,duos cum bis annos regnauic. Isnunciatofibi Pcrfarûtumuku,profeâusin Orientem, cumapud Antiochiammanecet, Numeiianus filiuseius Ecdefiâuoltiitintrare, ôdChriftianorum myfteriaexplorare. Quem CyrîRut occi« cum fanâus Cyrillus Epifcopusprohiberetfdi dituri Nkmc cens illi, non licere diutna myfteriautdere,qut runo. pollutus efletfacrificijs idolorum ,tndignacu$ Poüuti nm w ille,occidiceum.Cacusaûccum Perfas fortttei datuJiiuM iubello ftctncictj amp;notiflimasurbcs eorucai=

perct,fupcrTygiidem fluuiumcaftra ponens,îâu fiilminis interet • Numerianiis ue qiWg ro filins ciuS,cumdoIorecaptus oculorum, in leâicauchetctur, infïdijs Apci ,foceri fui,occifuseft. Cumijmors eius occultaretur»donee Aperregnumpoffetinuadere, fœtore corporis feelus proditumeft. Interea Carinus in kalia reliâus,Sabinum lulû ™ numinuadentem kaliamin campis Veronenfibusoccidit,feipfum ueto fcelecibus inquinauic.Mukosfalfiscriminibusoccidcns,nobiliummatronasuicortunipens, - . omnibus(ÿinuirus,nonmuko poft trucidaturcuiufdam tribunimanibus, cuius oxo tem dicitur polluide. Anno Dni cclxxxix. Carus fulmine pert] t/iltj eins oçciO funt.

T O R I A.

ANno Dominîcæ incarnationîs eexe.ab urbecondita,mill.xl.DIOCLETJA:? Dioçïftùinui» N V S xxxii]. ab Augufto, Imperator ab

exercitiicreatus eft,regnauitlt;j\x.annis,uirob* feuriffime natus de Dalmatia, Quidam enim dicunteumfuiffefiliumcuiufdâ Dalmataffcti««

bæ, ali) ucro libcrtinum Amili) fenatoris. Fuit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

autem natus deciuitate,amp;m3treDioclea,un* deipfç quoufiç imperium fumeret, Diodes appcllatuscft. Atubirumpfitlmperiû,nomen Dtotlth græcum conuerrit in latinummt à Dioclete dlt;* cercturDiocletianus.Erarautem callidus,amp;fa gaxj QC admodumfubtilis ingenij .Cuius tem«’

IXXXII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CHRONICVM

poreciim quidam rufticani,qui Bagaridæ diccbantur, tumultuin Gallia facerent,ac ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^mandum, amp;nbsp;Acmilianû duces haberent, Diocledanus Maximianû cognomcnto

Herculiii Cæfarem fecit,etim in Gallia contra tumulruantes mifit, qiios illc facile de# uicit. Erat autem idem Maximianus de Pannonia natns,genererufticanogt;inciuilis ingenij,ferus,crudclis,afpetitatem fuam uultus ctiam horrorefignificaSjluxuripfus, * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in coniili)sAultus.Gcnuit uero de Eutropia, Syra mulierc, Maxentium Fauftam,

coniugemConftantinixuiuspatriConftantiodeditpriuignamfuaniTheodoram, ex qua ille accepit vi. liberos fratres Conftantini, quem ex concubina Helena gene« . nbsp;nbsp;nbsp;tauitin Gallia.

TurMiom 1 Nterhçc per omnes Romanos terminos turbatio fafla eft. Caraufiusquidafum# Romjmp. J. pta purpura,occupauitBritanniam,lulianusItaliam,Achilleus Aegyptum,Quin» quegcntianiAfricam,Narfcusrex PcrfarumOrientem. Ob hate Diocletianus Maxi# mianum Herculium fecit Imperatorem, Conftantium uero amp;nbsp;Galerium Maximia# . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;num Carfares conftituit. Quorum Conftantius Claudij nepos fuit exfilia. Galetius

uero in Dacia npenfinatus eft ex parentibus,witlt;5paftorarmenti,undeamp;Armenta rius appellatus eft, fed fans laudabilis fuit,pulchercotpote,magnus SC fords bella# tor. Hic accepit filiam Dioclcdani Valeriam uxorem.

Caraufius poftfeptenniumàfociofuoAleôofraudeoccifuseftinBcitannia.Maxi fortune pro*: mJanus Herculius Quinquegendanos uicit in Africa. Conftantius in Gallia,iuxta fperacr ad*: Lingonas una dieamp;aduerfam,8C profperam habuitfortunam. Nam cum repente t/crfaunodic- Barbarisirructibus,intra ciuitatcmclaudicogcretur,oixquin^horismcdijsaauen# Sexaginta mil tanteexercitu,ferè Ix.millia Akmannorum intetfecit.Diocletianus autem obfeftum bd Germano:* Alexandria? Achilleum, oâauo ferè menfefuperauitamp; occidit. Eratautem cum ipfo rûmtcrfcâa- .g^Conftâdnns filmsConftantrj Quicumadhùciuuenisfflet,fortiteragebatinpraî lijSjôCcondefccdebatfemperChnftianis. Quem uidensDiocletianusintelleâuani mi,acroborecorponsproficcre,amp;deprehcndenshiincfuturum,tyran'nidisfuæ de# ftrudorem,inuidiamotus,iocoeum perimerecogitauit.Deusautemhunciuopina te faluauit,amp; patri reftituit. Galerius autem Maximianus CôtraNarfeum regem Pet farum dimicans.primum uiâuseft,fugienslt;jucnitad Diocletianumin Mefopota# miam,à quo male traâatus, ita ut faccret eum aliquandiu ante currum fuum cuttete, collcâis iterum militibus tedi)t,magnam^ uiâoriam acquifiuit.

« I S T O R I A.

Onodecimo igitur regnifuianno,Dioclenanus in Oriente,MAXIMIA« NVS Herculiusin Occidente, perfecudonem decimampoftNeconem exercuerûtinChriftianos,quæcæcens fæuior perx.annosEcelefiamaf# ftixit inceirancer,quamuis SC antea femper Chriftianos perfequerentur. Sed tune tam ctudelis SC tamfæua, tamij crebra perfecutio flagrabat,ut

intra unum menfemxvq. millia martyrum pro Chrifto inueniantur. Nam SCocea# nilimbum trâfgrefta,Albinum SC Aaron, acluliumcum altjs pluribus uirisac fœmi niSjBritanniæfœlicitercruoredamnauit.Paffuseft'SC Pamphilus presbyter, Eufebi) CçfarienflsEpifcopinecefrarius,cuiusipfeuitam tribuslibriscôprçhendit. Secundo aût perfecutionis anno,Diocledanus uidens fe propterfeneâutem minus idoneuni ad regendum Imperium, dixit ad MaximianumHerculium,uiderifibibonum,utiu niodbus Si. fortiodbus pUblicam caufam regendâ cômitterent, ip fi lt;5 in ocio,quiete, uiuerent.Quod licet ille non ex tota uoluntate faceret,tamen conrenfit,SC in uno die

purpura,regni^'potendâdepofuerût,DiûcledanusapudNicomediâ, Maximianus apud Mediolanum,6CconceiricDiocletianusSalônam, Maximianus in Lucaniam, bM Aphrtcif, petfecudo tarnen permanfituf^ infeptimum annum Conftantini,Helenfilaeij«

ANNl DIOCLETIANI ET MAXIMIANI.

Aegypti,

Phrygite, nbsp;nbsp;nbsp;l-'Rimo anno Diocletiani,Bagaridæ in Gallia tumultum fecerunt. Anno Domini

AiexandrM* ccxci.DiocledanusHerculiumMaximianûCxfaremfecit. Anno Domini ccxct).

Caraufius

Caraufius fumpta purpura,Britanniam occu* pat. Anno Domini ccxcirj. Quinquegentiani Âfricam infcftauerunt. Anno Domini ccxciii)* Achilleus occiipauitAegpptum. Anno Domi ni ccxcv.Diocletianus Maximianum Heicuhgt; um fecicauguftum Öó conl'ortem regni, Cons* ftantiumuero pattem Conftantini, amp;nbsp;Gale# tiumMaximianum,Cçfarcs conftituit. Anno Domini ccxcvi. Anno Dominiccxcvrj. Anno Dfii ccxcviij .Primus Dioclctianus adorarife utDeum iubet.Anno Domini ccxcix. Anno Domini ccc. Anno Dominiccci. Labda Hiero folpmisocdinatur Epifcopus. Anno Domini cccij. Veturius magilter militiæ,Chriftianos perfequitur, paulacim ex illo tempore perles# cutionein nofl ros crcfcente. Anno Domini ccciij. Marccllinus papaxxx. ordinatus, feditannis iiq patiturq? vi. k.ilen. Mai). Anno Domini ccciii). Anno Domini cccv. HicrofolymispræficiturThermo.nEpifcopus .Antiochia:Tyrannus ordinatur Epi# topus xix Anno Domini cctvi.Petrus Alexandriæ ordinatur Epifcopusxvi. Anno Dominicetvi) Marcellus papaxxxi.ordinatus,feditannounoôiméfibusvii). paf# fus($ eit xvi). kalen. Febr.Anno Domini cccviq.Publicata undilt;^ perfecutione, Dio cletianusin Oriente,MaximianusinOccidente,Ecclefiasfubuettunt,librosdiuinös fuccendunt,amp; Chriftianos décima poftNeronem perfecutione afiligunt.Anno Do minicceix Diocletianiisamp;Maximianuspurpuramdeponunt.Marcellopapamar# tyrizato, fucceftit Eu febiiis papa xxxi). cui poft menfes vüj- pafTo fuccedens Melcias# dcsxxgt;:ii).feditannis iii).deceiricij tii) IdusDecemb.

ANno Domintcæ incarnationis cccx.ab urbe cöndita,millefimo Ixi .Cum Dio#! cletiantis S^Maximianus iam à regno deceffiffcntjamp;abadminiftratione reipu blicæ jCONSTANTiVSöiGALERiVS creati fjiit, d iuifus^ eft inter confiänthtt^ cos ita Romanus orbis,utConftantius Italiam, Galliam Africain, Galerius Ulys# GalcrtuiMrf* ncum,Afiamamp;Oricntemcrbtineref.ScdConftantiusAuguftidignitateconrentus, ximintK-adminiftrationemItali.r66Afrîcæ recufauit, Galliam tantumobtinuit,uircgregius Conjiititiniu.. 66manfuctus,86 præftantiffimæciuilitatis, non modo ariiabilis Ô6 uenerabilis Gab liSjpræcipue cp Diocletiani fufpeftam prudentiam, Ô6 Maximiani fanguinariam tes# metitatcm,imperioc!useuafcrût.Galeriusaûcuirprobcmongeratus,66egregiusin jinximinut' -remilitarijUidensItaliaquoijfuæàdminiftrationiaceeiriirejlinentefuofocio Con# perfedHuio/ ftantiOjC.Tfaresduos creauit, MAXIMINVM,quem Oricti præfecit,quiamp; ipfeper chrifliänoritg feçutocCbrjllünoriifuit,ô6SEV^ERVM,ciriItaIi.âdeditgt;ipfeueroinlllyricomoragt; scueriff^ tus eft.

LXXXniI; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• C H R O N I C V M

lUseft.ConftantiiisuerofiliumfuumConftananûCçfarcmfecitjeitçGalItam com* , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mifit. Ipfcaùt tertio anno perfeciitionis, qui eftimperrj fui xvi-Eburaci in Britannia

Itatuuifit obrjt. Q.uomortiio,Galerius LICINIVM Cæfaremfecit,natude Dacia,notufit?«

antiqua confuctudineex bello quodaduerfus Narfeum regemgefferat. Erat cm ftre^ Wrfxi'ufwt. nuuslaboribusjamp;officijs acceptus.Interca Romæ prgtoriani excitato tumultu,M

XENTIVM Hetculi) MaximianifiIium,nuncupaHerunr Auguftum.Quoaudiro pater eins Maximianus Hcrculius,arrcftus in fpem refumédi principals, q ueni fuafu Diocletiani inuitiis amiferat, Romam aduolauit è Lucania. Diocletianum quocj per h'teras adhortatus cft,ut depofitam refumeret poteftatem, quasilic irritas habuit amp;fpreuit.GaIeriusautemSeuerumcum exerci tu contra Maxentiummifit, qui ueni* ens Roinam,obfediteam. Sed militum fuorumfeelere defertusRauennam fugit, ddinitinercabHerculio eft occifus. Poft hæcHerculius Maximianus in contentionc exercituumfiltumfuumMaxentium imperio nudareconatus,fedamilitibuscon* uitijs iniuriatus,ad Gallias tctédit,dolo compofito, tf à filio expulfus eff«,utgeneto Conftantino iungeretur,moliensóiipfumfipoflet,repettaoccafioneinterficetc,fc«! gnumtÿ eius innadcrc, qui in Galltjs 02militum, 8i. prouincialiûingenti iamfauore regnabat.Dcteäisauteminfidijseiuspcrfiliam Fauftam,quxdolumeiusuiconun* tiauitjindeprofugit.Sed àConftantino infequentcMalÉliæcaptuSjfraâislaquco ceruicibus,perfidiæ fuæ poenas deditjanno uitæ fuæ lx.

H I S T O R I A.

A Nno Dominica: incarnationis cccxi.ut* bisconditæ,mil.lxq.C O N S TAN TI« N V S ex obfeuriori matrimonio, fcilicet ex Helena concubina, Conftantrj filius, mor* tuopatre , annitentibus cunöis qui aderant, prxcipucfj Croco. Alamannorum rcge,auxi* li) gratia cum eo comitanfexxxiirj. ab Augufto in Britdnia creatus eft Imperator vi. kal. Aug. amp;nbsp;in locum patris exoptatiffimus moderator aeceffit, regnauitejannis xxx. menfibus x. H ic fororem fuam Conftantiam,Licinio Mediola numaccito coniunxit, filiumtçfuum nomine CRlSPVM,exMineruiacöcubinaeifdcdieb’

Arelatenfioppidonatum,ö2LlClNlANVM, Licini) filium ,menfiumferexx. Cxfarcsfedt. M^xfmimper Interea Galerius Maximinus cum perfecutionem à Diocletiano amp;nbsp;Maximianoim:# pcluutioin miffam ipfc attocionbus edidis cumularetjdiuina tadus uindida,putrefaäo intrin* ChriJluHCf- fecus pçdore,82uitalibus diffolutis, cum ultrahumanæ horrorem raiferiæ,uermes etiam eruâarec,ô2 medici iam foetorem non ferentes,crcbro iuffu eius occiderentur, àquodam

iquodammedico exdefperation(CConftaiitiamfumente,increpatuseft,dicentepŒ PœwiDro nam eius à Deo effe Si. idco fanari non poffe, mox$ late miflis édidis,Ghuftianos ftnari ncquib de cxilio reuocauitjipfe tarnen ctuciatus non fuftinens,uitæ finem fecit.

GeMhlibiu

HIST OR IA, ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pHtrefcêtibut,

INtethœctespnblicaà nouisquatuor Imperatoribûstenebatur,Conftantino, öiMaxentiöjfilqsAuguftorû,Licinioamp;:Maximino,hominibusnouis.Q.uin ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

tot3menimpett)fuianno,ConftantinüsbeIIumciuilcMaxentiointuIit,ciusqg ’ nbsp;nbsp;°'

copias tnukis prælijs fudit : propter magicas tarnen artes^quas ïlie multum di* lexerat,metuebateum. Cum(j congredicumeo multum hçfitaret, decœlo, licet adhucPaganuS5auxiliumquæteret,uiditpcrfoporem3dOrientispartem incœlo fignum ccucis igneo fulgorc cutilarc,8d: tanto oifu extérrito fibi aftare Angelos dieen ij, tes;Conftantineinhocuinccs.FertaraotcÔôipfeChriftusfibiapparuiffc,amp;fignû ’ eruciseimonftraflre,amp;utfimilefaceret,præcepiffe.Quod8cfecît,habens€ôminue.* Labarûuexilli xillis depiâam.IgiturConftantinusRomam ucniens,contraMaxentium caftra po nomen,uttiu^ lbit,iuxta pontem Miluium : Siecce Maxentius ponts erumpens,fequenttbus cætes mifmaùoficn tîs,ptæcucurritarmatus. Conftantinus ueroctueem quam formauerat, ante feiuffic dunt,habet « portari:fafla^congreffione,fuperatifunt,qiitctrcaMaxentiumfuerunt.Ipfeautem hoceft,-^^:^^ fugiens paulofuperius,à ponteMiluio, ubiprius ad decipulamfecit quafi pontem quodßgnum exnauigrjsfiefi,tabulisdefupcrftratis,cumuelleteundem pontemexlatereintrare, julianuspo/i lapfuequitnprofundumdemerfuseft,uixlt;5corpuseiusinuentumeft.Erattuncan hacaboleuih nusConftantini vrj.IntereaciuesRomaniciuitatemcoronanf,amp;cûgaudiouido* temConftantinum,uiuificamqgcruccmfufcipiunt.Inter hæc Maximinus Chriftia^ MaxentioTi“ norumamp;ipfeperfecutorfaeuilfimus in Oriente aduerfusLicintum tes nouas molM burinis gur^ tus,cumaduerfuseumduceretexcrcitum,repcntediuino iudicio doloribusuifcetû tibusabfum^ mternorumcorreptuSjUehementerexagitaricœpit; deinde homo anteauoraXjfcm pto-Bap Egn^ perç' uino repletus,nunc nefummis quidem labris cibum deguftarc,aut uinum po^ tuitodûrari. Sictj carnibus fuis inedia amp;ariditate confumptis, ad hoefolum profe* dtinfœlixjutiuftameffedeiuindiâaminfeprofiteretur. Ad ultimum tarnen mor^ bo prius amiffis,uiuendi fincm accepit. Valens quo^ in Orienteab exercitu impera Valensocci* i torappellatus,a Licinio occifuseft. Alexander ctiamquidam apudCarthaginem fusiLicmiOi, efFeftusimperator,ab exercitu Conftanttniiugulatur.Sicitaqgomnispoteftasimpe rijadConftantinnmamp;Liciniumperuenit. QuiLicinius cum primo fe probum,52 quafi erga Chriftianos oftenderet deuotum, poftea uidens profedum imperatorts Conftantini,dudusinuidia,occultisinfidijs,maxime per familiaresacminiftros, principem decipere molitus eft ; fed cum id parum proccderet, apertumilli bellum indicitjChriftianos uero priuato 52fpeciali odio perfequi parat,hocin quçrelam de ^ictniuscStrd uocans,qdod non ita pro fe,ficut pro Conftantino excubarent orattonibus. Cuius Chnftianof^ flagitrjsConftantinusobuiamireparat,deuidocp Licinio,folus cumftlijs fuisim^ pecqinonarchianiobtinuit,annoregnifuixiij},Vndcpecinfolentiâ52ipfe,utaiunt,

H mutatus

ABBATI s V R S P E R G. LXXXVH.

!

HANNÏ CONSTANTIN!.

Vins anno primo Maxentius Herculrj filius Auguftns appellatur. Anno dnicccxij.MaximianusapudMaffïliamturpiterocciditur.Annodomini cccxiij.QuirinusScefianusepifcopus gloriofe paffuseft,manuali mola adcoIIumligacajC ponceprçcipitatusinflumen,diudffimefupernatauit,amp; cû peââtibuscolloquutus,nefuiexéploterrerentur,uixorans utmergeretur obtinuit. Anno dnicccxiiij.Syluefter papa xxxiirj.ordinaturjfedensqgannisxxrj.menfesx.mi granit ij.kaLlan.Anno dni cccxv.Conftantinus Maxentio bellûinfert.Anno domi ni cccxvi.PetrusAIexandrinusepifcopusmartyrizatur. Anno dni cccxvij. Achillas Petru^AlexM Alexandriaordinaturepifcopus xvri.HierofolymisordinatnrMachariusxxxix.Ma drmumartyr xentius interijt. Anno dni cccxvitj. Anno dni cccxix.Diocletianns moritur.Anno dni cccxx.Lidniuspcrfecutioncmonet inChriftianos. Annodni cccxxi. Annodni cccxxij.Anno dni cccxxiij.Liciniusoccidirur.Alexanderordinatur Alexâdriç epifco pus xvirj. Annodni cccxxiiij. Annodni cccxxv. Annodni cccxxvi. Annodni ccc. xxvij.Conciliûccc.epifcoporûinNiceacôgregatur.Annodni cccxxviij. Annodni cccxxix.Crux dni ab Helena inuenitur.Anno dnicccxxx.Hucufij hiftoriasfcribicEu febius,exinHieronymus.Annodnicccxxxi.Antiochi?ordinaturVitalisxx.poftqué febius^exin Philogonus xxi.dehincPaulinus xxi). poft hune Euftachius; quo obfidé exiliato, mcro»gt;m«î-fuccefferûthçreticicpifcopi numero xi. Annodni cccxxxij.Annodomini cccxxxir), luuencusprçsbyterHifpanusEuangelia uerfibus compofuit. Anno dni cccxxxiiq. luucncus Poe ConftantinusBizantiumurbemreparauit,8ôexnominefuoConftantinopolimuo taEuagelicuS' cauit.AthanafiusAlexandriaordinaturepifcopus xix.Annodni cccxxxv.Annodo mini cccxxxvi.Annodni cccxxxvij. Anno domini cccxxxvirj. Marcus papa xxxv, feditmenfes viij.requieuiccÿ Non. Oâob. Anno dni cccxxxix.Iulius papa xxxvi. feditannis xvi.obijt ij.Idus April. Annodomini cccxl.Conftantiaforor Conftan* linijUXorLidnij.morienSjArrianum quendam presbyterum fratri commendat. Conftantinus imperator dum bellum molituraduerfum Petfas,quiMefopotamijs aminfeftabant,egredicns à Gonftantinopolijuxta Nicomediam moritur,

ANNI CONSTANT! I.

Nno Dominicæ incarnationis, cccxli. urbis conditæ millefimo xdj. CONSTANTIVS fili^’ us Conftantini,xxxv.ab Augus: ftoimpetium adeptus.xxirj.ani’ niscumfratribusfuis CONSTANTINO 8C CONSTANTEregnauit.Fuitctiâ inter fucceffores Côftantini,D A L M A TI V S fili:« us fratris fuiDaImatrj,quem ipfe Côftantinus inconfortiûregniadoptauit, Hifinguli fingu las partes regédasabipfo Côftantino accepe«; runt. Conftantinus cunda trans Alpes, Coiiis ftans Italiam ÔC lllyricû Africam, Conftan^ tiusAfiamamp;Orienté, Dalmatius Thraciam, Macedoniam,8é Achaiam. Verum Dalmacio’

US profpcrrimaindole,8ipatruohauddiirimilis,nonmulto poft à militibus occia fus eft,Conftantio patrueli fuo finente potius iubente. Poft hæc inter Conftantis« num amp;nbsp;Conftantem difeordia exorta eft,propter Italiam SiAphricam. Conftantii= nusitaiç dum nititur partes fracris iunioris inuadere,bellum mouit contra eum ; fed dum inconfultius apud Aquileiam præliumaggreffus eft,à Conftantis militibus eft interfedus,amp;{n fluuium ,cui nomen eft Alfa, non longe ab Aquileia eft proiedus : fictj Romani imped) principatus,Occidentalium quidem partium ad Conftanté, Orientaliumuero peruenitadConftantium.Igitur Conftantisimperium ali^diu ftrenuum fuit,ôô iuftum: deinde cum prauioribus uteretur amicis,intollerabilis pro uindaltbus,d^ militibus fadus eft iniocundus. Vnde dum circa Gallias uenandi cu^

piditate,per(yluasamp;faltusefraret,aatoteMagnentîoquodamrcgnîauido,àitinis tibusoccifuseft^annoactatisxxxu'mperr) xvq. Tribus a'ütCaeamp;rfuit.Cuiusregaum Mdgnctitiifs- MAGNENTIVS inuafit,8£ DECENTIVM confangoincumfuu,fiueucquï damuoluntJratremfuumcffaremfccit.Conftantius uero GALLVM patruelem DKcntiia- foumcæfaremfectt:nomen(ÿfuumeiimponens,eum inAnnochiamSyriae mifit, ut ibi habitansjpartes illas cuflodirec,que tarnen pofteaiuflïtoccidi. PofthzeCon ftantiusMagnentiobellumintulit,fadacfcógrcffione,MagnentiusfoIasfugitLHg dununi,ibi(^'’ cQattatus,gladiü occultea parte parietis accepit,{tcif petfofTus intertjt» anno ætatis prope quinquagefimo, inipetij itj. Cutus morte audita, Decentius la« queofafciacompofitOjUitamfiniuit* Aâa funt hæc annoimpcrij Conftantij vi. Eo tempore Romano imperioConftantiusfolusprinceps ô^auguftus ptxfnic,uit Conftttntif nbsp;nbsp;fgrcgiæ ttanquillitatis,nimium familiaribus credens amp;nbsp;amicis : uxorum amori de«

ditus crat,qutbus contentus,nulla tranfuerfa libidineautiniuftafepolluebat. Ex omnibus tarnen uxoribus quas plures habebat,Eufebiam præcipue diligebat: cuius ttoAIît-âmos ctiamfuafUjIulianumfratremGallicæfarem facicns,inconfortium cegni affume« bat. Poft hæc,antiquohoftepaciEcclefiæfemperinuidcnte, Artius,fui(ÿ fequaces, familiaritatis locum apud Conftantium acceperunt,qui eum in erroris fui confortrö fgt;rridni4iufi dedinauerunt. Vnde impietas Arriana Conftantrj fulta præfidiOjexilqs, carceribus ConftdHtio- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uarijs afflidionü modis primo Athan3fium,deinde oés non fuçpartis epifcopos

perfecuta eft, Conftantius uero intet hçcbellum Parthis præparans, ca audiffet luli« anüadimperiuminhiare,Parthicaexpeditioncrcliäa,redi)t,amp;interCiliciä SiCap indignatiofci, padociäfebriacerrima,qu5indignatioaugcbat,obijt,annoçtatisxlv.imperi)xxirj. trm» (tuget, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rimo Conftantij anno,Iacobus Nifibenns epifcopus agnofeitur, cuius pre

H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cibus faîpeurbsdiferimineliberata eft. Anno domini cccxlij.Anno domini

cccxliij.ConftantiiiusfratribellumiDfctcnSjOcciditutiuxta Aquileiam.Aii

Jä» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no domt*

' ABB AT IS V R S P E R G. LXXXIX.

no dominicccxliiij.Anno domini cccxIv.MaximinusTreuirorun) Epifcopus claras habetur,à quo Athanafius Alexandria: epifcopus aConftante profugus honorificc fufceptuseft.Annodominicccxlvi.Annodominicccxlvij.Annodomini cccxlviij. Anno domini cccxlix.Athanafius epifcopus adConftantisliteras rcgreffuseftAlei* xandriam. Anno domini cccl.Annodomini cccli. Anno domini ccclq. Anno do* mini cceliij. Conftans baud longe abHifpania interficitur,annoætatis xxx. Anno domini cccliiij.GallusConftantij patrueliscæfarfaduseft.Annodomini ccclv.Li beriuspapa xxxvi).ordinatur,Q.uoabhæreticisobfidemc3tholicam inexiliû trutf fo,diaconusciusFoelix xxxviij.infacerdotiumfubftituicur. Qui cum Conftantium uinceret efle hæteticum,ab eo poftannum deiedus eft, amp;nbsp;utquidam dicunc, capitc Kuncatuseft,iiij.kal.Aug. Liberiusuero exilij tædiouiftus,hærefi fubfcripfit,R.o* mam^ quafiuidorintrauit. Anno,domini ccclvi. Vidorinus Rhetor, amp;nbsp;Donatus grammaticuSjRomæ infignes habentur. Anno domini ccclvq.Iulianus à Conftan tiocæfarefficitur. Anno domini ccclviq.Eufebius Vercellenfisepifcopus,S^Diony (ius Mediolanéfis,82 Lucifer Caralitanus exiliantur. Anno domini ccclix.Antonius abbas'migrauitanno ætatiscv-Annodomini ccclx.OffaAndreçApoftoli,ôdLucæ Euangeliftæ,ôôTimothei,Conftantinopolimallatafunt.Annodomini ccclxi.Pau p^utinus linusTreuirorumepifcopusin exilio obijt.Hylarius Pidauienfis epifcopus Arriano TrcHir-turninftindu à Conftantio in Frigiam exiliatus,cum Dionyfio Mediolanenfi,amp; Eu febio Vercellenfi,quarto cxilij anno,cumlibrudcfide Conftantio porrexiflet, redis: tepermiffus eft. Anno domini ccclxij.Anno domini ccclxiij.Conftantius moritur, anno ætatis fuæ quadragefimo quinto.

H I S T Ö R I A.

Nno Dominica: incarnacionis, ccclxiiij.urbiscôditæ millefimo cxv. CLAVDIVS IVLIA* N V S iam cæfar xxxvi. ab Aujs guftoimperiûaccepitjôiannos duos 5^ odo menfes regnauic. De cuius gene reac difciplina,amp; quomodo apoftataueric, uel qualiter ad regnum peruenerit, pauca di* cendafunr. ConftantinusMagnus,quiCon ftantinopolim fecit,duos ex codé pâtre,fed non ex eademmatre habuit Germanos,Con ftantium,8d Dalmatium. Quoru fenior Con ftantius duos habuitnatos,GalIum, amp;nbsp;Iulia* num.Dalmatius uero Dalmatium, que Con ftantinus,utprædidumeft, hæredem regni

cumfilrjsfuis reliquit.Quern cum poft mortem Conftantini milites peremiffent, Gallus quocjôilulianus pene cuDalmatiopericulum mortis fuftinuerant,nifi Gal* lumquidem ægritudoquæincuitabilis putabatur,liberaffet,Iulianumuero aetasiu fantilis ; eratenim annorum viij.Cumi^ ab eis furor imperatorû quicuiffet, Gallus circaEphefumapuddodoreserat,ubietiama' progenitoribus poffeffiones habe* bat.PorroIulianuscrefcens, in auditors Conftantinopolitanæurbis exercebatur, in bafilica ubi dodores erant,habitu priuato procedenSjhabebatqgp.ædagogum Eu nuchum,nomineMardonium,pra:ceptoremgrammaticûNicomedem Laconen* fcm,rhctoncam uero legebat apud Eubolumfophiftam, magiftrum Bafilij poftea epifcopi.Eratautcm lulianus ab initio Chriftianus. Cumtj in ledione proficeretjSi fama per populum uolitarcr,quod etiam publicam rem gubernare poffet, æftuatio nesinduxitimpcratori Conftantio.Quamobremamouiteumurbe regia,mifitij Ni comediam,præcipiensei,neconucnirefLibanium fophiftam Syrum,quafi pro eo quod Paganus eiret,ille ramen librorum eius ledionibus utebatur. Cumcß proficc* ret in rhetoric.!,fuperuenit Nicomediam Maximus philofophus, non ille Bizantius

H iq pater

pater Eudidis.fed EpHefius, quern poftea quafi artes magicas exercentetti, Valentf* nianus im perator iuflit occidi. Nonob aliam caufam uenit Nicomediam.nifi Iulia* ni fama protradus. Apud quern dum lulianns uetba philofophica ptæguftafTct, cue pitctiamimpcrqcupidinemmentieiusimmittcrc.Cumqg hæc non latcrent aufes imperatoris Julianus interfpem metumijconftitutus,fufpitionccelareuolcns,ton* Totifitf mo»4 fusmonachicamfimulabatuitam,ôêlatentcrquidcmexcrcebatucin philofophia, thjcam uitam nbsp;nbsp;manifefto autem facros Chriftianorum legebat libros. Dcniq^ in ecclefia Nicome

fimulat- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diæledoreftcoriftitutus,amp;diuinoscodices populo audientelegebat,utfub hocha

bitufuroremdeclinarctimperatoris,nequaquam tarnen à fperecedens quam men te concepcrat, dicebat^j plurimis amicorum Riorum foelicia fore tempora,quibus ipferebus potiretur. Poftpaululumuero perempto GallOjtepcnte lulianus fit fufpe dusimperatori,quietiameumcuftodiri præcepit.Etdumfugalapfusfuiftet^diucr* falocacircumeundo,faluatuseft,uix^feto uxorimperatoris Eufebiacælatuminue niens,fupplicauit imperatori,quatcnus nil mali pateretur,fed potius pbilofophan* dum ad Athenas mitterctur. llle autem defidcrio regni difeurrens uniuerfam Hella Confulit idola dam,uatcsquærebatrefponfareddcntcs,confulensfiadfuumdefideriumperueni* ret,inuenitqß uirum qui ei defiderata fe dicere fateretur. Is eum perducens ad quen* dam locum idolorum,di:: intromittens eum inaditum,feduâôtes dæmones euoca

uit : quibus apparentibuSjterroce compulfus lulianus, in fronte fua crucis fotmautc fignaculum. Ad cuius afpcâum dæmones repentedifparuerunt. Pro qua reMagus ccepitculparclulianum. At illetcrrorefeinuafumfignificans, crucis fedixitobftupu iircuirtutem,quiauidcntcs earn dæmones euanuerunt.Porro Magus: Non fufpice# ris,inquit,hoc oboneuir,quodtimuerint,fed abominati potius hocabfcelTerunt. Et ita ca piens miferum,odio Chriftiani fignaculi repleuit lulianu/n. Poft hæc igituc euocauit Conftantius Iulianum,amp;conftituit eum Carfarem,dans ei coniagem He* lenamrororemfuam,mint(^eumcontra Barbaros ad Gallias ; Vbi dunii cinitatem

quandam fuiftetingreiTus, corona laurca, quibus folcnt ciuitates ornari, inter co* lumnas pendens,ruptofune,fupercaput eius decidit, cum($ aptiffime coronauic» Quo uifOjCunfli clamauerunt,hoc forefignumimperq. llle autem uiriliter contra Barbaros agcns,nobilctn corumregem Nodomarium cepit, Conftantio miGc» Itemcj cumAlamannisapudRhenum fluuiumrcfidcntibus dimicans, potentiflï* mum regem eorum Badomarium cepit, claratj niâoriadecoratus, dum mediocri* tare uitæ atqg manfuctudine militibus gratus effet,ab cis appellatuscftAuguftos. Cumtj corona deeffet imperialis,unusfigna portantium,torquem quam habebae in collo fumens,Iulianicapiti circumpofuit. Hoc^ modo lulianus imperatoreftfa* âus. Quo faâo,niliam de Conftantio cogitans, indices abillo faâos,honocibus mulcebat,amp; illius nomini inuidiam fufeitabat. Igitur repente rcligione mutata, cumàfuisChriftianuseffeputaretur,fcmetipfum pontificem nominauit:amp;ueni* ensad templa Paganotum,facrificabat,fubicâislt;5taliacolerefuadcbat,amp;:Chtiftia num baptiimafacrificrjs KinuocationibuSjêó fanguinis immolatione ablui ftude* bat. Cum^ Conftantius propter bellum Pcrficum Antiochiæ moraretur, fperans lulianus,quodfincbello poffetllIyricumdetinere,aenitilluc,diccns,feuclleCon* ftantiofatisfacere:quafi nonfponte,fcd coaâus «à militibus,infulasimperrj fufee* piffet.Cuius aduentum audiens Conftantius,reliflo|bello, Conftantinopolimue* nit : fed in ipfo itinerc,ut prædiâum cft,interijt. Quo dcfunöo,lulianus iam Thta* cas habebat, amp;nbsp;non multo poft Conftantinopolim uenicns, appellatus eft Augu# fqjß,Peel Tri *^“S,MoxcŒpit cogitate,qualiterfibipopulumcomplacaret,eius$'fauorcmacqui* lib‘6-cap-i. reret^quod hac arte fecit. Bene feiebat Conftantium ab omnibus orthodoxis

odio haben, ob quam rem ab Ecdefrjs uidebantur expulfi, amp;nbsp;epifcopi confifca* ti, exilioqf diveäi. Simul ctiam nouerat Paganos fuifle contriftatos pro facrifi* ciorum prohibitionc, ÖC dcfiderarc tempus,quo corum aperirentur templa.^lr^ tificiofo itatj uelamine apud utrofq;fc commendans, primum quidem crude* litati Conftantij circa fubieäos derogabat, eamqf coram omni populo redargu* cnSjiuffit cpifcopos cxilio deporcatos reuocari, amp;nbsp;confifcatas corum fubllantias leddi. Templa quoquePaganoruni,uelutifibineccflariotum,prxcepicaperirit 6ómulca

A B B A T I s V R î P E R G E N. XCI,

, ôiftinitataIfâagenSjiitriftjfeconciltabatjpræcipuetamenPaganis occirftcfauebat. Igiturdudumftudenspaganitatcminomniditioijcfuadilatarijamp;Chriftianitatem i ». ■ exterminan. PrimumquidemGalilçottimfiliosCficcnimfaluatons noftncukores appellabac) præcepithaud Poetarum Si Rhetorumat^ Philofophorum legere dk fciplinas,propti)sinquiens pennis feaindum prouerbium uulneramur,exnoftn's enimarmaticonfcripoonibuSjContranosbellafufcipiunt.Ettemplaquidem erant aperça,ôdfacrificiapaganorum perciuitates fecundumuoluntatemillius procédé# bant.Inter hæc igitur Perfç audictes mortem Conftantrj, rebellarc ceperunt,amp; fines Romanorum inuaferunt.Contra quos lulianus profeâionem inftituens,in ipfo bel lo diuinitusinteremptus cft.Dc cuius interfeâione,diuerfi diuerfa fenriunt.Quidam nam^dicunteumàquodamtransfugaperfolicudinem tribus diebusduâum,infi# diasincidiire,d^ à Perfis undicj circumuentûà quodam ex bis conto percuffum effe, telacumq^^in tabernacHlum,paulatim fanguincuacuatum defeciffe. Quidamuero di se«/fff/zlt;erfc Cuntiaculumrcpentedelatum,difcurrensperbrachiumin latuseius merfumfuiffe, worfcluUitm» ait) unum paftorem Hilmahelicarum,alq milites fame ôiitinere facigatos eum inte# tcmiffe,ali) quendamfnuifibilium hoc fecifle.Sedfiue homo,fiue angelus fuerit,ma nifcftumeft,quiadiuinisiulfionibusminiftrauit. Calliftusautem, qui inter familia# Caüißihißoa tes eius militabat,hcroico uerfu eius confcripfit hiftoriam ,ait eum à dæmone fu# iffc uulneratum. Libanius uero fophifta Syrus, inter caetera quæ de eius uira fcribit,in fine libre fie ait. O dæmonum alumne,dæmonumqpdifcipulae,amp; daemonum obfer# Lcgcwcrfd uator Iuliane.Nos autem in libro uitæ fanfti Bafili) Cæfarienfis Epifeopi certum legi «nus,orante amp;ieiunante eodem Bafilio cum populo fuo, quibus ad Perficum bcllû pergens,mala minatus eftjiuffu fanâæ Dci gcnitricis Mariæ, per Mercurium marty# ternineadem ciuitatequiefcentem,ipfumefleperemptum.Fetturautcmmanumfu# amfanguincimpleuiffe, âêinacremfpatfiffe,ôiitadixiflc. kwxhk«ç ^ÂÀ/Aotït. Vici# fti Galilçe,uicifti.lnterijtautemanno imperi) fui tertio, feptimo uero, ex quo Cæfac à Conftantio fadus cft,uitae autem xxxi. Poft cuius mortem eius magicæartes inuenlt; tac font. Carrç uain^ ciuitas eft, haâenus impieta tis eius reliquias habens, per hanc îtet agens,quoniam perEdeffam propter piæ religionis cultum tranfircnolucrat,rn templum,quodà paganis cohtur,eft ingreffus. Vbi cum quaedam cum fuis conforri bus facrilegia celebrairet,ianuas amp;nbsp;clauftra difpofoit,amp; q uofdam ibi milites obferu * te præcepitjUt intra hoc nullus accederet,donee ipfe rediret.Quo defunâo,ingredia entes in templô,inuenerunt mita Principis fimulachra, eiusqgfapientiâ amp;nbsp;famofiffi«’ inam pietatem. Videront em mulicrem a capillis fufpenfam,cxtcnfas manus haben* tem,cuius uterum aperuerat,ut Perfarumuidotiam in eius iecoreinfpiceret. Hocer# gofeelusin Carrisinuentumeft. Verum in Antiochia plurimas areas inpalatiohu# inanis aiunt capitibus plenas fuiffe repertas,amp; innumera in puteis demerfa corpora mortuorum.In qua utbe dum eius nunciatus fuifletinteritus, publicam cundi habu rre feftiuitatem.cômuniter omnes clamantes. Maxime fatuc, ubi fuut uaticinia tuaf ^icirDeus,amp;Chriftuseius. Fuitautemhicliberalibusdifciplinisapprimeetuditus, facûdiaingenti,memoria tenaciirimaat(^amplifl'ima,cocporeualidus,fed bteuis, barba prolixa,octrfis difcurrentibus,8ô hueillucç diredis, audax plus imperatoré decet,cultocidolorumfupetftitiofus,religionis Chriftianæinfcdatocftudiofus.

ANNI I V L I A NI APOSTAT AE.

IVlianus itaç Imperator fadus,ad idolotum culturam fe tranftulit, blandacjperfc cutione Chnftianos primum feducete tentauit, illiciens potius qu.im impellés ad factificandum,unde multi deceptifunt.

Anno Domini ccclxv.Pisani apùd Sebeftiam Paleftinæ urbem fepulchrum fan# fii Iohannis Bap tiftæ inuaount, offa per agros fpargunt, eademqg rurfus coUeda Ô£ crcmata,latiusdifpcrgunt, fed quidammonachiexHierofolymisintermixti,colli# genres quæ potueruntcolligere,ad patremfuumPhilippumpertulete.lllefuprafc bæc ducens, ad Athanafium per Diaconum Iulianum mifit Alexandriam. Quæ illc paucis atbiccis,fnb cauato facrarij parieceinclufa, prophecico fpiticu pofterç genera#

H iii) tioni

«oniconferaauîtptofutura.CuiusprçfagiumfubThcodofiopctTheophilunîEpi» , fcopum côpletum eft,q ui deftruâo Serapis fepnlchro, fanâi Iohannis ibidem cons fecrauitEcdefiam.AthanafiusAIexandriamredijt. Impiusïulianus ad bellum pro# feftus Perficum,diuino percutituriudicio,menfe viij. anni tertij imperi) fuijfed mox altera die abf^ omni dilationelouianuscotonaturàmilicibus.

A N N I J O V I A N I.

ANno Dominics incarnatiöis cccixvi.ab urbecondita,millefimo cxvrj.IO V If AN VS ab Auguftoxli. imperiumfufce pitjamp;menfes viij. regnauit,^enitus patreBat ronianojincola prouincis Pannonis. Cuius pater cum liberos crebro amitteretjperfomn» um ei diäüeft,ut eum qui inftante partu eden dusforetjiouianumdiceret.Fuit auteminfi« gnis corpore, Istus ingenio, ftudiöfus in lire# riSjfortis uiribus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eftmillenarius

illo tempore quo julianus lege militibus pro# pofuerat,utautfactihcarent,aLitmilitiacede# rent. Qui cingulum magis elegit amittere, Impcratoris præceptis obedire,fed Julianus tunc propter belli neceffitatem inter milites eumhabebat.Quicumuiolenter à militibusad imperium traheretur,clamabatre nolle paganis hominibus impcrare, cum ipfe Chriftianus effet. Cum^ omniû uox communiterproclamaretjfequoqg Chriftianos effe,fufcepit imperium. Dein cum Conftantinopolimfeftinarctjuenitad prgdiumDadaftana,inter Galatiàmamp;Bithy niam,ubi tempore hyemis languore conll;ciâus,cum in nouo cubiculo recubatet,ca lore prunarumjÄ nidore parietum nupercalce illitotum, fuffocatus obijt viij. men# feimperij,anno uitsxxxiij.xiij.kalen. Scptemb. ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ‘ ’

H I S T O R I A.

ANno Dominics incarnationis ccdxvîj. urbis conditæ, millefimo cxviij. VAfi L E N TI NIA N V Sxlrj.ab Augufta Imperator appeilatus eft, uiroptimus,amp;api# ce principal!digniffîmus,ôô regnauitannis xi» Ifte fuit Pannonius genere de Cibalaciuitate^ cuius pater Gratianus medjocri ftirpe ortus, Funarius eftappellatus, eo quadam dieuc# nalem funem portanrifqiüncg milites nequi# uerunt extorquere. Quo mefito afcitus in min litiam, iifij ad præfeflurs prçtorianæ dtgiiita# temafcendit. Ob cuius commendationem apud militcs,VaIentinianorefifteti,oblatum eft imperium. Qui cum fub luliano apoftata, fcutariorum tribunus effet,amp; integram fidem

Iiaberet,amp;: Julianus quadam die templum Fortunæ ingrederetur, miniftri rempli ex utracj parte ianuarum ftantes,afperfione aquæ,ficut ipfi dicebant,ingredientes pur^ gabant.Tunc Valentinianus prscedens Imperatorem*utafperfionisguttamfua ui# dit in damyde,indign3tus,pugno percuffit rempli miniftrû, dicens lé maculari po# tins quàmpuigari. Quod refpicics Imperator, iuffïteumtrudiincuftodiam,dicens. ' Aut facrificet,aut militia excedat. Qui mox fpontedifcelïît. Nee mora,Inliano inter# fedodouianoœ mortuo, in loco peefequutoris fui fufeepit imperium. Cumlt;5 Con# ftantinopolim

A s B A t I s V fc J Ê B R- G B ».

ftantinopolim perneniffet, poRxxx. diesinv , pcitjfui,ftatremVALENTEMincommus: nionem rcgniaffumpfit,largics ei partes Oii* cntales fibi cetencans Occidentales. Cumc^ iamannum tcrtiumcum fratrc ageret, Ö R.A-TI A N VM filium fuum nccdum plenc pube# rem ,hottatu foetus nbsp;nbsp;uxorisfu(Serenæ,Aip guftumcreauit.HabuitautemS^aliumfïlium paruulum VALENTINIANVM, de alia V^lenf/nM/«« uxoreIuftina,quemuiucteSerena,nectarnen abieâa,hoc modo duxifle probatur Juftus lu« ftinæ pater cum effet Piceni iudex tempotibus ConftantrjjUidit in fomnis qgt; in dextro femo# te Imperialem purpuram genuiffet. Quç uifio.

camadConftantiJauresperucniffetjfnctuens he Imperator exconafccrctur,mitlt; tens occidit luftum. Cuius filia luftina uirgo permanens, cum peruenitet ad Serenæ notitiam, amabatur ab ea, ita ut etiam balneis cum ea uteretur, eiufç^ pukliritudine obligatu,ô£amore capta, dicereclmpecatori,quod luftina (ïcfpeciofaeffetjUtetiam ipfamdeceretuxorcmImperatotiseffe.Q.uofermoneconcepto,ValentinianusIUî« LacVateHiini ftinamduccretraâans uxorem, non tarnen Serena abieda,legem propofuit publice petciuitates,utomnesquiuoluiffent,impunebinamatrimoniafufeiperent.Nam uxonl/ufduif ideopopulofasforegentesdicebat,quiahocapudeas folcnne effet. Qua lege pro«: cenctit‘ Sofita,ipfe luftinam duxit uxorem, ex qua natus eft ei Valentinianus amp;nbsp;eres filiæ.’lu^

a,Grata,8êGalla. Quarum duæinuirginitatepetmanferunt.GallamueroTheo* yidehiß-Tri* dofiusmaiot duxit uxorem, ex qua ,Pladdia Filiacius nofdtur effe progenita. Nam Ijb.g wp.ti. Archadium Qc Hononum ex Placilla priori coniuge habuit. Auxentio itaej Arriano MediolanenfiEpifcopo defunfto,Ambrofius præfidatum urbis agens,needumba« Ambrofiut pthatus,communiciuiumconfenfuEpifcopuseligitur,iubcntecgVaIentinianoba# Kediolinenfi ptizatur,8itanquamdignusinEpifcopatumordinatur.MultaitaqgpræliaValcntiis Epifcoptu «ianuscumdmerfisgentibus commifit, intet quas amp;nbsp;Alani rebellauerunt Roma* d/gttw. ois. Contra quos cum Valentinianus Remanum ditexiftet exercitum, plurimi ex eis occififunr,reliqui ueroMçotidas paludes intrauetunt.Tunc Valentinianus dixitexi« ercitibus fuis, lt;p fi qui ex eis Mæotidas paludes intrarent, amp;nbsp;Alanos iade propulfa^ tent,petdeccmannosabfij tributoeos pcrmitteret.Tuncquidam deSicambria ins» greffi,pugnaueruntcontraAlanoSjfaâaiÿuiâotia,eiecerunteos. Quo faflo,Valen# tinianus appellauit eos Attica lingua Frâcos, hoc eft feroces amp;nbsp;dutos ac fortes. Cuius Siuû4(-gentis quiafe obrulit mentio, regumij eius in libris fandorum farpe fitcômemora* tio,licetfaceceuidcatdigreffionem,pro return tarnen notitia,repctitaeiufdemgene tisorigine,quàmbceuius potero, regum eius defetibatn fucceffionem.

DE OR^

XCIIII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CHRONICVM

DE ORIGINE FRANCORVM, egrefïïo Authons.

RANCORVM genns,exord ia de antiqua Troianorom prodiere pro fapia.Nameo tcmporcjquo poftexcidiumTroiæ,AcneasItaliamuenit, qnidâexcifdcmTroianisfimilimodo profugi circaMæotidaspaludes applicnerunt,ibicp confidentes, terminos fuos ufqg in Pannoniam dila* taucru nt. Conftruxeruntautem ciuitatem Sicambriam, ibi^pcrmultos habitantes annos, in poptilum multum cretierunt, amp;nbsp;Sicambri primum didi funt. Hi pro eo

Alanos5iitdiftiim eft, de Mçotidapaludcexpulerunt, Francia Vaientinianouocati funt,amp;pro hacLiidoriapcrdecenniumremiflione tributorum donatifunt.Deccn= nio iiero pcrado, mifit Valentinianus ad eos quendamducem pro exigendis tribUî« tis.Sedilli ut erant feroces,tributisulteriusfubiacerededignatifunt,miflbslt;5ad fein terfecerunt.Fueruntautem tunc Principes intet eos antiquorum uocabulorum præ«= ferentesinfignia,Priamusôlt;i^Antenor. Audiensitacj Imperator eorumfadionem, nimisiratuSjiufliitomncm Romanum exercitum, cum pluribus exterisgentibuspu:« gnarecontra eos. Pugna cómiirg,cum ex utratj parte multi caderent, tandem Franci multitudinem tantamfuftinerenon ualétes,fugerunt,ibilt;5mortuuseftPtiamus tex eorum.EgreflïautemdeSicambria^ueneruntinterramGermaniæ,adgentemfcilii« cetRomanisinfeftiffimam,habitaueruntq^ aliqiianto temporein Thuringia,cum Marcomede filio Priami, amp;Sunnone filio Antenoris. Omnes autem populi ex ilia parte Rheni habitantes,Germani didi funt, quia corpora magna habebât, amp;nbsp;fortif# fimi fem per ôôindomiti erant.Inter hæcdefundoSunnone, Franci habueruntcon* filiuminterfe,utunumregemhaberent,ficut8ógenres cçteræ. Acçjeptoijconfîlioà Marcomero, Faramundumipfiusfilium regemconftituere,amp; ex eo tcmporelcgcs haberecoeperunt,qliasgentiles eorum confiliarij Vuifogaftaldus amp;nbsp;Salegaftfece^? runt,à quo Salegaft,etiam lex Salica inucnta dicitur 6^ nominata.Etant autem Fran^ ci Pagani.

Deni^ mortuo Faramundo,CIodius filius eins Crinitus fucceflït,à quo Francorfl reges Crinitiappellatifunt, Vitra Rhenumuerouf^ad Ligcrim fluuium habitabât Romani,ultra Ligerimaiitem dominabâturGothi,Burgundionesuerohabitabant iuxtaRhodanum,ubipofteafadacftciuitasLeudununi,Franciitatj de Thuringia Rhennm tranfgreffi,Romanos qui tunc temporis perfuos magiftratus Galliæimpe rabantjbello adorfi funt,amp; ufi^ in Carbonariam filuam fugant, fundunt, occidunr, fic^illatam fibi à Romanis iniuriam acriter uindicant. Ingrefli autem Tornacum 82 Camaracum ciuitatesGalliæ,primouniuerfamaritima,quæinterScaldum82Sun* namfluniosiacent,uiolenterobtinent,fic^'paulatim pro'gredientes 82 regredicnc tes,Remos Sueflbnam,Aureliam,82 Agrippinam, ac Treuerim, poftremo omnem Galliam,fiueGermaniam,abAquitaniauf(5Bauariamfibifubiuganr. Ethiquidem qui Teutonicscommixti funt, proprio uocabulo Franci, qui autem per connu* biaàGallis funt ptogeniti, Francigenæ funt appellati. Clodius itaq^ cum regnatet annisxx.mortuus eft,cui fucceffuMeroueus, à quo reges FrancorumMerouingino* minati funt. Quo mortuo,filius eins Flildericusfufcepitrcgnum,Quemluxuriofeui* uentem,82 cum filiabus populi fornicanté,intcrficerenolentes,abiecerunt: 82 Aegi* diumquendamRomanumfuperfepofuerunt.Sedpoftannosodo pœnitentesfu* per hac re,Hildericumreuocauerunt,faduslt;5 eft rex uirtutemagnusfuper omnes pri ores Francorum reges.Agrippinam quippe ciuitatem temporibus eius occifis à parte AegidiimultisRomanis,Franci ceperuntjeamtjColoniamappellaueruntjTreue* rim quo^ 3pprçhenderunt,82incenderunt,totamqfillam terram uaftauerunt.

Mortuo autem Acgidio,Siagrius filius eius fuccelTit in locum eiuSjfeditcgin Sueffi* onum ciuitate,ubifedes rcgni erat. SedHilpericus cum exercitufuperuenics,omnem terram ilIamprædatuseft,82Aurelianenfem,82Andegauenfem ciuitatem regno fuo adiecit. Qui cum regnaret annis xxiiij.mortuus eft,82 Clodoueus filius eiusregnum accepit. Hie cum Siagrio bellum commifit, fugientemtj ad Alaricum regem Gotho tHm,miflalcgationercpofcit382reddituminterfecit,totum(jregnumeiusfibifubij*'

ciens.

XCVI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C H R o N I C V M

eiusRegîngundâaccepitînconiugitim.DcGufina quocç acccpît Gratîanum. Qui cum effet decorus nimis Ôi acerbus,accalltdus,patri tebellauit, fed captus,amp; ad pagt;j trcmadduâusjncafa quadaniincendiiuffuseft.Hildeberrusucro tracer Clütharq, apiid Panïiuni diu ægrotans, mortuus eft.cuius regnum amp;nbsp;thefauros Clotharius rcx affecinuseft.

His etiam temporibus beatus Medardus Epifcopns plenus uirtutibus migrauît ad Dominû,quetnrex Clotharius inSucffioneciuitate cum magnagloriafepelirifecit» Poft hæc Clotharius rexfcbrecorreptus, obijtanno regni ftiili. rcgnû^'^ eius qua^ tuorfilijeiusinterfedniiferunt,fcilicetHeribertus,Guntrammus,Hilpericus,Sigibet tus,accepit^'Heribertus regnum Hildiberti patruifui, fedemœ conftituit Parifijs. Gunxrammus autemregnûClodomirisaccipienSjAurelianis federn conftituit • Hil* pericus uero regnû partis lui Clothatij poffideiis, Sueffionis federn pofuit. Sigiber« tus autem regnum Theoderici ,fciIicetAuftraliâfortitus, apud Metenfcm ciuitatem regnifedemlocauit*.

Ex quibus Guntrammus tex pacificus, omni bonitate laudabiliserat,uitamqi' in conuerfatiotiefanâaducebat, cuius unumfaâummirabilehuicoperi placet infe« tere.Quodam tempore.dum uenatum iret, omnesfocij eius perfyluam difcurrétes^ ilium folum cum uncKantum fibi fideliffimo dimiferunt, iuxta riuulumquendam. Quem cumgrauisfomnus urgeret, caput fuum inillius fidelis fui finû pofuit,amp;dor« miuit.Cumfubitouiditille,incuiusfniudormiebat,quafiparuum animal de Ote re . gisexire,amp;adriuumtendere,multolt;5nifii tentare,fiquomodopoffetträfire.Cüq| Cvntrait^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;copiam non inuenicetJIIe qui hoc uidit, gladium fuum de uagina eduxit,

riuocÿfuperponensjillud tranfirefecit. Tranfiens autem riuum, non longe inde in foramen unum montis iuxta pofiti, intrauitcreucrfun«^ per eandem uiam, poft ho« ram unam in os régis rurfus introiuit. Quimox euigilans, magnam uifionem fe ui« fjow(lt;«n« diffenarrauit,dixitqffibiapparuiffcinfomnis,tjgt;iteragens ad quendafluuiumma« gnum ueniret,quern per ferreum pontem tranliret, ueniensqpfub montem quenda, multuibiaurumuideret. Quod cumiilifidelifuonarraretjilleqßuiciffim fibi omnia quægeftafunt,intimaret:ad locum illumaccefferunt,fodientes^multa pondera auri,antiquitus ibi reconditi, inuenerunt, de quo auro rex idem poftea ciboriu ma« gnumfieri,diuerfis(jgemmisexornari præcipiens,uoluit illud Hierofolymam ad iepulchrum Domini mittcre,fed cum hoc perficerenó poffet, iuffit illud ponifupra corpus bead Marcellimartyris in Cabtllona ciuitate fepulti,dicitur($ aliudhuicfi« mile non inueniri.

Attdfttorit Hil Hilpericus autem accepituxoremÄudeuoram,qoa?pepcriteitrcsfilios,Thcode« pcrKiuxor« bcrtum,Mcroueum,amp;Clodoueum.Heribeftus uero duxitlngobergam.Quæ cum haberetduaspuellas nimis pulchras,cuiufda pauperis filias, rex in amorem earum uehementerexarfit. Quas cum teginaodiohaberet,rexiratus,camabiecit,amp;unam . ex illis in coniugiumfumpfit, deinde alteram quot^ fibicopulauit.Proquarecum Gfrwrfniwepi S.Germanus,ParifioriimEpifcopus,utrofçexcommunicaret,ô^rexhocparuipen« jcopufcxcom .dens,eamnondimitteret,percuffaDeiiudicio,mortuaeft,necmulto poftrexipf« mumcatrcge defunâuseft.PortoSigibertusrexuidcnsncquitiamfratrisfui,dedignatustaliacon wduH^duat iugia,legacionemin Hifpaniammifit,regiscpfiham Brunihildem pettjt,amp;accepit fororci- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;puellam pulchramôiingeniofam,Et quia T^rriançlegifubicâa erat, in nominefan«

dæ Trinitatis earn baptizariiubebat,ex qua filium Hildibertum fufcipiebat.

Columbanuf» nbsp;nbsp;nbsp;His temporibus S.Columbanus de Hiberniauenit in Galliam, quern Sigibertus

rex benigne fufcepit. Hilpericus autem frater Sigiberti, uidens eum regali coniugio fublimatum,cumiampluresuxores haberet,fororem Brunihildisnatu maiorem, nomine Gel tfundam in coniugium peri)t, promittens per legatos omnes alias uxo« PericutHw resfedimiffurum. Quadefponfata,amp;cummultis thefautisaccepta,Fridegundis woXurot/xi«5 quædâcx uxotibus eius plurimisgenere infima,fcd fpcciofa amp;call»da,hancin ftratu fuo per nodem ftrangulauit, amp;nbsp;prioreni Aud euoram confilio pcffimo ab eo fepara« uit,ipfaqfin locum eatum,quafi légitima fuccefljt.

Eo tern pore luftinianus Imperator apud Conftantinopolimobijt,luftinusuero imperium ambiuit. Poft hæc Hilpericus I heodebcrcumfiliumfuum ultra Ligetem in regnum

A B B Af t f V R S P E R G. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XCVHî

inregn nm Fra tris fui Sigiberti cum exercitu direxit : qui mox Turonum K Piäauim cæteraslt;5 urbcsinuafit,ecclefiasincendit,monafteria deftruxit,clericos interfecit. Contra quem Sigibertus mouens exercitum4nterfecit eum : Hilpericus uero cii uxo reFridegundafugttinTurnacû. Sigibertus auté ciuitates quæ ultra Parifium funt, accipienSjCumFranciqui quondam Hildiberto fcniori fubditierant,hunc uellent fuper fe regem couftituere,amp;Hilpericum relinquere,fraudibus ôicôfilio Frideguiv dis,quænimiumcallidaerat,interfeâuseftannoregnifui xiiij.ætatisauté xl. Tunc Brunihildis cum filijs fuis apud Parifiumfedebat : Gundoaldus autem dux,qui erat maiordomusjilium Sigiberti paruuIumHildibcrtumfurtim per noftem abftulit, amp;:cumeofugit,colleäislt;5gentibusfuper quas pater eins regnauerat,regem ilium conftituit.

• Temporeillobeatus Germanus Parifiorumepifcopus plenusuirtutibus magnis, Ger/nanusepi migrauit ad Dominum.Mortui autemfuntamp; filrj Hilpetici,omnes quoshabebat fcopus mort^ deFridegunda : fed ad ultimugenuit Clothariumjqui poftca fadus eft rex magnus, turgt;

hicgenuit Dagobertum.

■ Interhaecmaximæ difcordiæortæfuntinterHilperieum amp;:nepotem fuum Hik debertumfiliumSigiberti^irritabant^'eosexutrisqg partibus,Fridegundis,ôô Brune hildis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Eo quolt;5 temporemortuus eft bonæmemoriæ Guntrammus rexinclytus, frater GMYAmmm Hilpe.rici,cum regnaretannis xxxi.cuius regnum,fcilicet Burgundiam, Hildibertus rex moritur, fratrueliseinsaccepit. Pofthæccum Fridegundisadulterium cum Landerico quo^* dam committeret,amp; hoc regi Hilperico innotefceret,illa eum metuens, egit confia FricfegModit lium cumduobusiuucnibus,quiregemferodetienatione uenientem,ftatim ut de aMcra^ equodefccndit,intetfecerunt,clamantes ipfiinfidias efle de parte Hildibertitficqg ipfa cumfilio fuo partiulo Clothario regnu tenuit. Hildibertus igitur filius Sigiberti cum regnaretannis xx.mortuus eft,habens duos filios,feniorem nomineTheodei« bertum ex coneübina : iuniorem Theodericum ex regina. Sed fenior Theodebertus regnumaccepit,fcilicetAuftrafiam:iunioremueroTheodericumauiafua Brunihil disdirexitinregnumGuntrammiregis,uidelicetBiirgundiam.

Eo temporeFridegundis mortua eft.Brunihildis autem prauum cöfilium fubmi^ niftrauit nepoti fuo Theoderico dicens : Cur non requiris thefaurum amp;nbsp;regnum pa tris tui,de manu Theodeberti,cum non fit frater tuus, fed de meretrice quadam pa:« tris tui concubinafit çditus cille uero hoc audiens, ut crat acerbis moribus, exercitu plurimumcontrafratremdirexit. Cumcpconuenirentin prçlium,Theodebertus uisä duSjfugitin Coloniam. Theodericus autem ilium perfecutus,cumcunda uaftaffet, amp;nbsp;populus, utfubiedis parceret,ad eum clamaffet,ait: Si uultis ut pareä uobis,Theo debettummihiuiuumadducite,autcaputeiusafferte. Qui ciuitatem ingrelfi,cum fuaderentTheodebertoutthefaurumredderetjquatenus frater eius recederet:ille uerbiseorumcredulus,ingrediturthefaurariumfuumcum pfcciofiffima quæij tequireretjunus ex eis retro ceruicemeiusgladiopercuffit,amp; caput eius amputauit. Theodericus ueroapprehendensipfamciuitatem,multos thefauros accepit, redi«^ cnsc|gadurbemMetenfem,filiamTheodebcrti pulchram nimis, cum duobus filijs rheoMertus paruulis abduxit,filios^ occidens,filiam in coniugium accipere uoluit. Cui cum di unit fratrie fi^ ceret Brunihildis : Non debes ducere filiam fratris tui.ille iratus ait : Nonne tu dixi« Hamduccre, ftimihi,quod non effet frater meus c Cur induxifti fupcr me peccatum hoc, audrix mortis cEteuaginatocultro,uoluit earn transfigere: fed ilia à circuftantibus crepta eft. Poft hçc odio nimio infeda,potionem uenenatam per miniftros fuos ei direxit, quamillebibens,mortuus eft.TaliterreferthiftoriaFrancorum. Sed inlibroaduu Liber aduum fandiColumbanilegitur,quodapudTalbiacû pugnauerint,uidum^'' Theodeber:« $.Columbani-turn ôifugientem,Theodericus infecutusapprehenderit,amp;adauiamfuam Brunis hildemadduxerit,quern ilia clericumfierirogauerit,fed no poft multos dies impie Theodericut peremerit:TheodericusueroapudMetenfemciuitatemcommorans,diuino igni diutnoigne crematus fit. De haccontrouerfia fcriptores uideant. Mortuo autem Theoderico, fi crematus. lius eius Sigibertus in regnu fucceffit,ille fcilicet,dequolibroaduumfandi Galli le Liber dduuM gkur,quodGunzonisducisfiliamdefponfauerit,quamidembeatusGallusa dæ:: s-Galli-

1 monio

AB B ATTS R S PE R G. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XCIX.

Conftannnîeinfdcm Leon isfilrj anno,KatoIodcfundo,quîni5 annis poft Th codé tkiit» finctcgcinterlapfis,fcxto demâmafinô Pippinus Si Karlomannusjili) Karo |i,'Htldcricum ftatiiunt regem,qui SiulrimuS état de antiquo génère regum.

TcmporéautemKgumpraecedentfürtî,poftmortcm£broinii,AngifusfanâiAr# nolfi fihus,nonîen,«tatunc,ducensabiflb TroianbAnchifapâ«eAeneç,maiordo n«K efFedas cft in regno Francorum t poft quem Pîppinuîj filiiM eins, ÖC Beggæ,fo^ lt;OHS fend® Gertrudis : poft hünc filiui éîüis -Raroifts ^côghomclKo Fords, qui per Qrofw nwltaspugnas principacuriitulitdemanôt?Jegfrtftidi,qUèmKftrolümgenuitPippf no AlbHaidis fórqr Diodonis domeftiéîfufjîftà^illéfu^étd'tfxiiflegidmæ uxori fug Redtudfjde quafufeeperat Dtugonemlt;3£. Qdfttöaldónl-. Q.oâ' rem dum deteftare* fllffaudustamperrus epifcbpus ,ab éôdéDiôddrièefttnterf^âtis,Pippino,utaii'irj Conrendente,Hildeberto Theodericifilioceg!iàttflt;.lvrorcuoaHtcmhocKarolo,filij êluSPippiflOsSiKatlomannusprindpatum téhüeruntfimulannis iii). pofteaPip* finutffohjsannis vi^.adhucquidemregibiisin Franciaexandquaftirpefolo nomi né re^Handbüs,fed nil regiæ dignitaris habeïi’dbuSjdonccperautoritatemZachariç pap}r,tIildericoquiluncfalfürHrégiSnomenhabébat,detonfo,Óiin monafterium detrlifOjifdem Pippinus ex pr^fcdupalatij ih reghumeft fublimatus, ac deinde per Pippinutrtx* facceirorcmeiusStephanutÂpapaiti^udàCumuxôrefua B«rtherat3,filiislt;ÿ Karolo SiKârldmanno,reg31ieftunftiônéï!oiiféCratuS,ôiinrcgnoc0hfirmatus,annoabin •amadoné Domini DccldijiC ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

■ * Hislt;dé genre tegibuslt;5^Ftâtlcô¥âmnoriciiCéâOft,fiucpét'rcpedrionem præccden tMiHîjlèu pecanticipadonemfequendurtidiâis, quafi pet qucndaniexccffum, iani ledeamusad mcccptom. ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;• i

t .‘-uhf: ■/ nbsp;nbsp;nbsp;• ! î:'-.--7rd-î. c . : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ 1' ' nbsp;nbsp;nbsp;■'J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ,

Alendni^pu^ pdmô çcgniFuiaRno»qui^ç^Dominicâe incarnationis ccc. Ixvij. fratfKIjtiP Valenti regnom orieutîs dedit,ipfe occidentale tenuiu Anno dôhÛJÏi çcclxviij.Damafus pa^a.xxxyiij.ovdinatus,Leditannis xvitj- fub^uionc tarnen,quia yrfinqs guilt;iamdia;CQnus Romanæ ec# défiât fibi facçrdpdum.ufuijpauit: Damafus ueroxonftituit,utJPfaimi die noduç ca pfihnicanêJi-' nanturin Ecclefia. Anno domini cccjixix. lana. pluuiæ petmixtade nubibus fiuxic. ' Annodomini ccclxx. HylarinsPiâaMienfis epifeopusobijt. Ânno domini ccclxxi. Athalaricus rex Gothorum,ChriftianoS in fua geq^ perLequitur. Anno domini Athalaricus ccclxxij. EufebiusVercenenfis,6iLuciferCaraIit4nusjobicrqnt. Anno domini ccc. chrißtanoru Ixxiij. ValendnianusSaxones cçdepcrdomuitinFrancia.Annodomini ccclxxüij, perpcwor» Didimus Alexandrinus multa denoftro dogmatecommentatur. Anno domini ccc Ixxv. Sandus Martinus Turonisordinaturepifeopus. Annodomini ccclxxvi.Ma«« gUentiaquæ8i^:TecIa,Romanorumnobiliffima, Hiçrofolymam ueniens,magnis lurtutibusSôhuroilitateclaruit. Annodomini ccçlxxvq.Valentinianus rupta uena nuperincifa,moritur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,,

V Alens igiturfraterValentiniani,dum per concelTionem fratris regnaret cumcoinregnoorientiSjidcft,in Conftantinopoli,annis xi. poft mor# temfratris regnauitibiannis iirj.GratianoSJ Valentiniano fratris fui fi# Itjs, regnû occidentis, id eft,Romanum tenencibus,imperium. Hic itafj Valens mox ut frater eius ab eo difeeffït, Dominica uxorefua, u t aiunt, fuadente,ab EudoXio Arriano epifeopo rebaptizatus eft,ftatimcf iri Chriftianos pcrfecurionem mouerct,fi fratrem nô ttmeret. In Antiochia tarnen plurimo temporecommorans, omnibus licentiam deditfua facra celebrare,Gentilibus fcilicec at^ ludæis, 6lt;^ omni bus hîcreticis : illis tantummodo intmicuscratjqui Apoftolicam dodrinam prædi# cabane. Poft mortem uero fratris impietatem quam mente concoeperatjoperibus explebat. Namfaccrdotes Domini exiliabat,monachos inmiliiiam cogebatzno# lcntcsmilitarc,interficiiubebat.

gt; Intcthæcdiabolico inftinftu perfciutaricupiens,quis pofteum regnaturus effets ncccomantiam fecit ; fed diabolus eius audacia Sd crudelitateabufus, nô aperta,fed lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I ij obliqua

C. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç H R o N I c V M.

obliqua ei rcfponfa dédit, per quæ multos artificiofe interemit. Nam câ de imperia cófuleretur,quatiiorlitetas demonftr«uit3lt;tlt;o./.dicens hoc nomé poft Valetitéim pcrq culmenaccepturu. Vndeille2elpduau$,multosinteremit, quos tyrannidem V41o«d«oßS aflumercaeftimauit. OccidcbanturitaijThcodotijThcodotijTheodulijamp;quicûqi occidit exzndi hasliterasincapitefuinoniinis habuiflent.Hoe ergo timoré plurimi fua nomina cio diemonis mutaueiunt,negantes cum iucamentQ,quçpriushabuerunt,uc pericula eftiigetent. ddiHntti- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)nçcrea:cerosautéoecifuseftô£ TheodoGolus uir fortis,cx Hifpania genus ducens«

pater Theodofi) pçtftea inwetatoris. HicTheodofiolus à Valentiniano ftatce Ma» kntis in .Aphticammiftus,Fitmum q.uendamfefe in cegnumcxtoilenté^ad mortem Theodofiolnf ccM^gi^totamqg 4pbcicam6óMauritaniamRomanoimperiofubiecit. Sed cu a'Va* lente pecinuidiamiabeL'eturoccid(,pciusinxemiftïoncm peccatoiü rogabac bapt^ zari,ftc(^ iugulumultropræbuitpercuftbri.

Ëa tempeftate Hunorügens diu inacceftisfeclufa montibus,tepentina rabie pet« cita.exarfitin Gothos,eosép contutbatos,abantiquis expulit fedibus. Qui tranfito Danubio,ad Valentem uenerunt,amp;fîne omnipaâionefufcepti,Thtacias ad habt«

Vide Theodd’ tandumabeoacceperunt. Oeindecumidemimperatornontùreteis quod Giffiçe« inhiß-Trtp. ret,nonruftinentesfamem,appcehenderuntatma,euntes(](per Thraciam,omnia bà-s tdp ip licenteruaftabantôC inceiidcbant. Hocaudiens Valens,egreffus ab Antiochia,con giegauitexercitumutpugnaretcumGothis.Pnmumi^ moratus apud Conftanti* nopolim,mific Traianum magiftrum milttiae contra eos,qui uiâus, ignomtniole t* Tr/uni mdgi uerfuseft.Cuicu Valens molliticm exprobtatet,ait:Non ego uiâus fum ólmpcra ftri mditu ix^ tor,fed tu,quicótra Den pugnas,Barbaris nu tû eius côcilias. An nefeis quqs ab eccla fofttildtio CH fi)s expulifti,amp; quibus eas trâdidifti C lllefera pœnitèntia ftimulatus,epircopos,Ccte yalentc- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(os(^ fanâos reuocari de exilijs præccpit. Inter hæcBarbari per Thraciâ difeurrebât,

iamtÿ fuburbana Conftanrinopolitana,nullo prohibéte incendebât. Egceftiis itaa deCôftantinopoIi,duxir exeteituad urbem Hadtianopolimtcômiftaçppugna eu Gothis,primo impetu Gothotû,Romanieqnitesnudatos deferuérepedices, qàos Gothimoxcircundedecunt,acfagittarum nubibushucd^illuefugienresobruerunr« ïpfc quoqg imperator Valens fagitta fauciatus,amp; in fugam ucrfas,côob nimium do# loremdeequolaberetur,inuiliflïmamcafamdepôttatur,ubiGothis fuperuenienti V41e«îcojjcre bns,ipfumqg ibi nefcientiboSjig^ë'imporitoconcrematuc,annouitae quinquagefî« matur» mo,regniaucem xv.quorûm xi.règnauitciimfratrc iüj. poftillum. lufto itaqi Dei iudicio ab illis igni crèmatus cft,quos ipfe perfidiaefuccenderat igné. Antea quippe

Goth facti nbsp;nbsp;jnftriierent,mifit Arrianos doâotcs,fic^ omnis ilia gens Artiana faâa cft. Moituo

Arnrfnj. nbsp;nbsp;nbsp;autem Valente,GothifamfccuripcrgfitadurbcmConftantinopolim,nbituncDo