COMMENTARIO rum in Genealogiam Alp , ftriacamlibriduo:

IN Q,VIBVS PRAETER VETVSTATEM, NOBILITATEM ATQ.VE ARBOREM RECTA A^ fcendcntem inclytæ gcntisHablpurgfcf, Propagines etiam adiatera diffunduntur eorum,quiSCipfinon minus quàm Auftriadcs ex Hablpurgicis cgrefsi' funt,Burgundiæ regum, Zaringiæac Teccenfium ducum,BurgundiæPalah'norum, Aduocatoru Arelatenfium, Comitumc^ cùm de Laufen--burgOjtumueró de Kyburgo acFryburgo» Quorum ftirpe omnium definentc, Auftriæ Archiduces, non rerumoeftaz rum modo gloria,ueriim opum affluentia,ditione ad Colum nas ufq? Herculis, à fupero mari ufcp ad inferû extenta,amp; in

Moefîam ac Scythiam ufc^perfeuerant,fafcesq^ Rom» fummacum laude retinent»

J^CLTtis, S^C^fS, I^rîCTiS fj^lNCIPlßfrs j^oM. C^ESS. POTENTISS. DN. C ^e^,din.ando primo, nbsp;nbsp;m .yixi mi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fecundo, D. G. Ger--

manu,/J'ttn^agt;rù^lt;^ohemiæ nbsp;nbsp;nbsp;Croatia,'Dalmatia^ ‘R.egibyr. z^rchida-

cibai.^ußrta, 2)ucibui^tir^undia, Srabanti^e, Lutzenbargi, Carinthia, •^iyria,Carniola,Sileßa,Uairtenber^ia:^archw^^^^ J: ^orn.Imp. 'Sur^ gowa,Mrauia,e:çp^utriuf(j^ Lufatta,amp;c. Comitibtif J/Murgi, Tirolts,

Fland)ia, Çontia, Cilia ac Fibar^i, e^c. Landerauijs z^lßatia, ^rijgouia, ^ellenbar^en.e^c. T)ominiifais longe clementißimis,

VVOLFGANGVS LAZIVS Viennen. Medicus ttc HiCloricus /ùi ob/êquium perpetuum,Sulutem.

ONE Qjv IDEM rcccnti feculo na^ ta eft,c AES ARES facratifsimi, fere-' nifsimi Arcliiduces, Genealogias iï^ luftnum uirorum defcribendi ratio: fed uetus ilïe non mos folùm fuit, ue rum adeó etiam officium Generis quoddam,Sódecus,cum iplendore ftirpium SCutilitate publica coniun (flumrut uel filij,uel nepotes, pronegt; potescp,auorum fuorum, proauox rura,atauorü,abauorumcp,ac (utgeneratimdicam)maiorum fuorum 8lt;C nomina ordine dudlalinea (ut Plinius fcribit) diftin

cla, imagines cera confelt;flas, in atrfispafsim fuis,bibliothegt; ciscp pie pofuerint,fandet^ femper cuftodierint : tanta aliquan do animoru contentione, ut ficubi aliquis forte nomine alieno ufurpato inferere fe in familiam aliqua uellet, die dióra grauif (îmè accufaretur atque mulélaretur. Quod cum omnibus fem^ per nationibus obferuatum fit, turn præcipuè uero Aegyptijs, Græcis atque Romanis peculiare extitit:ut eleganter Plinius IP bro ^y.cap.i.fcriptum rclinquir Ita eftprofecffo : Artes defidia perdidit.amp;^ quoniam animorum imagines non funt, negligun' tur etiam corporum* Aliter apud maiores in atrfjs b^ erant,qug ipe(fi:arêcur:no n figna externorum artificum,nec æra, aut mar^ mora,exprefsi cera uultus fingulis dilponebatur armari')s,ut effent imagines quæ comitarentur gentilitia fun era: fem p er cp de^ funóto aliquOjtotus aderat familig eius qui unquam fuerat po ' pulus. Stemmata uero lineisdifcurrebant ad imagines piiflas: tablina codicibus implebantur,00 monumentis rerum in magP ftratu geftarum^aliæin foribus,amp; circum limina animorum in/ gentium imagines erant,adfixis hoftiulpolijs:quænec emptori a z refrin/

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VVOLFGANGI LAZU

refrirtgerc Uccretiquæ etiam dominîs mutatis, doitius ornaz menta erant. Et fubiungit: Afinq Pollionis hoe Romæ inuentu, qui primus bibliothecam dicando, ingentium hominum Rem* pub.fecic. An priores cæperint Alexandria^ amp;Pergami reges, qui bibliothecas magno certamine inftituere,non facile dixe* rim ‘ Imaginum amore quondam flagrafle, telles font, amp;nbsp;Atti» eus ille Ciceronis, condito de his uolumine:amp; M. Varro, beni-gnifsimo inuentu infertis uoluminum fuorum foecunditatino nominibus tantum Septingentorum illuftrium,fed aliquo modo imaginibus, nonpaffus intercidere figuras,aut uetuftaz tem seul.contra homines ualere : inuentione muneris etiam dijs inuidiofus quando irnmortalitatem non foldm dedit, uerum/ etiam in omnes terras mifit ut præfentes efleubique amp;nbsp;claudi polfent.Hucalludentes canunt poetæ’Virgil.i. Aeneid»

— Ingens emrum menps,Cielataq^ in awo

FortiafdEla pAtrnrn,ßries longßima rerum

tot diiEla niros,Anti(^Hie ab ort^ine^entû. Ouidiusî

Verlege dißofttoi^enerofäper atria cerai. nbsp;nbsp;luuenalis 8, Satyra:

ueteres exornent undi^p Cer^e

zy4tria,nohilitaifola efl atêj^ unica uirtm. Et iterum; Stemmata quidfaciurit? auid prodeß ‘Font ice lon^o Ordine cenJeri,piEiosc^ oßendere ualtuf? Claudianus; Ferfaß es numerantur auifempercp renata 7lt;lobditate uirent,(^ prolem fataßquuntur. Continuumßmilißruantia le^e tenor em !

T^ecquißuamprocerum tentât^ licet tere uetußo

Flor eat,dar o cingatur quot;^oma Senatu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Prud» in Sym»

^on aperitfub luce oculos,ç^^reftbus errat, gamuts illußres meritü,^ßn^uine dart, Friomia uirtutum,titults nbsp;nbsp;honor thus audi,

' nbsp;nbsp;nbsp;^rdua rettulerint,fadorum^ arce potiti,

K^^nnalespropriof^narint nomine charta^, ^tcp inter ueteres cera numerentur nbsp;nbsp;are,

Quamobrem nec Impp.Romanos puduit, fuæ gentis Só lineas amp;nbsp;imagines paffim locis publicis depingere:ut de priuatis atrrjs nihil dicam. SicT, Liuius libro fecundo Decad, 3,0b imagines familiæfrequêtes,prodi(fi:atorem diólum à populo Q^Fabium Max. refert: Vniconluh'(inquit)Cn* Seruilio, qui tune proz cul in Galliaprouincia aberat,ius fuifle dicendi Diefiatoris. Quam moram quia expedare territa iam clade ciuitas non po* terat,ed decurfum elfe, ut à populo crearetur qui pro Di(fiatOz rc eflet.Res inde geftas gloriamcp infignê duels, amp;nbsp;äugende tigt; tulum

P R AE F A T I 0gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

tulüm îmagfm's pofteris, ut Diélator pro Didatotc diceretur, facilè obtinui'flc» Idem lib. X ♦ eiufdem Decadi's j de Scipione împitradit: Primus certèhic Imperator(inquit)nomine uiélæ à fè gentis eft nobilitatus.Exemplo deinde huius nequaquam ui/ dtoria paresjinfi'gnes imaginû titulos claracp cognomina famiz iiæ fecerunu Hue pertinet,quod Cornel. Tacitus in fecundo fcribit,ad Genealogiam Cæfaris ïulij alludens : Somniorum tiam interprètes impulit,dum proauum Pompcium,amitamc^ Scriboniam,quæ quondam Augufti coniunx fucrat confobrigt; nus Cæfaris plenamimaginibus domû oftentat. Etiterum :Et quiaclaritudine materni generis anteibat,auum M. Antoniu* auuculum Auguftum ferens. Contra Druib proauus,eques Rom.Pomponius Atticus,dedecorareClaudiorum imagines ùidebatur. Sic Tranquillus in uita Augufti,de eadem principis Augufti genealogia locutus: AôEa, M.Acflio Balbo amp;nbsp;Iulia fo' rore C.Cæfaris genita eft : Balbus paterna ftirpe Aricinus,muP tis in familia Senatohjs imaginibus. Hue alludens nimirùm feribit M. Tullius in Pifonem,ignobilitatem obijciês : Obrepfi fti ad honores errore hominum,commendatione famolarum i' maginum, quarum fimile nihil habespræter colorcm. Et in oz ratione contra Rullû : Imaginem nullam Reip.relinquês. Idem in fecundo de lege Agfaria,cum confulem fe fadum oftenderet ex nouafamilia:Quemadmodum cum petcbam,nullimeuobis autores genefis mei commendabant:fic,fi quid deliquerOjUulIg funt imagines que me a' uobis deprecentur. Et fie intelligitur ib ïud Plinij nono Epiftolarum:Nec enim ardentius tu pronepoz tes, quàm ego liberos cupio, quibus uideor à meo tuoep latere pronumad honores iter,ÔC audita latiùs nomina, amp;nbsp;non fubiz tas imagines relucfturuSi EtilIudEufebq libro primo deuita ConftantinijUidelicet natura hominis fortis fragilis amp;nbsp;caducæ, Commentafoîatium imaginibus edendis.maiOrum memorianî colcre fe putauitjhonore permanfuro» Porto non minori cura fuitGræcis, Aegyptrjstp,clarorum uirorum propaginesôôin cereis imagunculis,amp;bibliothecis atrijseptam priuatisquàm publicis ad pofteritatê tranfmittere.Sic Diodorus in prioribus fuæ Biblio thece libris,deducere eleganter ex Aegyptiorum dez lineatione uidetur ftemata Ofiridis, Bacchi, Beli, Nilei, Cephij MeridiSjBufindiSjSymâdi, Atftei, Amafis,Se{oftris,Micermi, BochorijSabaccijPfamitici, ôô aliorum Aegyptiprimorum rez gum.ut de Ptolemæorum profapia fileam,quàm prolixe is quo que â primis exordijs deriuat: quorum Philadelphus, operofift fîmam illam apud Alexandriambibliothecam eius rei gratia, ut illuftrium uirorum ingénia pofteritati intiotefceret, inftituit*

a 3 Ad

6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VVOLFGANGI LAZU

Ad hæc Paufanias in Græcia fua, prolixe regum Græciæ, non Athenienfium folùm, Lacedæmoniorum'que,quænobiliores Refpub«fuerunt:uerùmetiam Achgorum,Corinthi,Elidis,Tri philidis Meiïeniorum, Argiuorum Megarenßum, Epirota' ruin,Macedonum'que ftemmata deducit; Pelaigi uidelicec, ô:ei,Pelopis,Prccti,Cecropis, Cadmi, Atlantis, Athaman^ tis,Aeoli,Agenoris,Neftoris,Achillis,Tifameni,Agamemno' niSjThefeijMinois, Aeacidarum, Ariftodemi, 8^ plurium alioz rum cùm regum,tum illuftrium uirorum,qui de patria beneme ritipræclarègeftis aliquando fuere» Hucpertinetillud Liuq libro primo decadis quartg; Quod genus cùm in omnibus libe ris ciuitatibuSjtumpræcipuè Athenis,ubioratio plurimû pob letjfauore multitudinis alitur, rogationem extempld tulerunt, plebescp fciuit, ut Philippi ftatuæ, imagines omnes,nomina^ carû, item maiorum ci us uirilis ac muliebris fexus omnium toP lerentur,delerenturcçgt; Hæcitaq?cumita fehabeant,inui(ftiC fimi CAESARES,amp;^ferenifsimiPrincipes,liquiddanimaducr' tere poteftis,quàmantiquusmos fuerit,amp; quanto in ufuatc^ precio,præcipuis in orbe Rebuipublicis,rcgniscp,contrahendi generis feriem, Genealogiascp confcribendi,cùm priuatorum hominum,tum uerd præcipuè Regum ac Principum. quam-operam fubire maximos Principes non puduit* Atque ut fina-mus Romanos, quorum Plinius meminit, qui de Gencalogijs fcripCere magna uolumina,Menalam,M, Varroncm, Pompoz nium Atticum,amp; CJulium Cæfaremjmperij ueftri autoremnl luftria eciâ in gente ueftra incly ta exempla ac lumina extât,Otto Frifingcniîs epifcopus, diui Leopold! Auftriæprincipis filius; 8C Leopoldus fecundus DuxAuftriæ,diuinepos: qui fui gencz ris GenealogiaSjterfo fîlo di(flionis pofteris reliquere, ÇEioru fecundijin tumulo illius inuenimus aliquando. S» M»Tuæ i Mz P E R A T O R inuidifsime,exhibitâ epitomâ,qug incipii: Ad uitâ principum terræ Auftriæ,parentû fcilicet noftrorû profapiam commemorate uobis cupientes,eaprimo quacrelationedidicP mus maiorum noftrorum,eafide quaaudiuimus explicamus: confequenter etiâ ilia quæ ex Chronicis noftris colligere potuiz mus, Horum Principum, maiorum fcilicet fuorum exemplis infiftês poftmulta feculadiuus MAXIMILIANvs Imperator, auusproauuscç atcpabauusuefterinuicîlifsimi CAESARES,ac , ferenifs. Principes, foerjs laboris loanneStabio, lacobo Manz

Iio,amp; Ladislao Sundheymio, maiorum fuorum tumulos,nomi naaepropagationem diligentifsimèperquifiuit,eorumepfehe Genealogiæbreuis formaarcubus illis triumphalibus inferuir, quos ab honore uulgd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuncupauit, non fine maz

ximo

PR AE F ATI o»

ximb fumptu apud Norinbcrgam fculptos atcp impreflbs. Ea ctfiperexiguaexiftac, amp;uix xxiiii Heroas compleAatur: tagt; men,ut turn crant tcmpora,óó multa adhuc non fbliim i'n hoe gc nere,ueriim adeó etiam in alijs honeftis difctplmi's latucranti conatum egregium tanti Principis, confiliaeç propèdiuinado monftrat* Quæ caufà fuit, ut, cum uiderem multos genen s a* lumnos deefle, nec certam ubicp Chronologiæ rationem habrgt; tam fuifle am'maduertiflem, aut plures in Genealogns aliorum principum editis de Habsburgi'ca gentc per matrimonia paC ïîm citari,qui nec uetuftate poflunt, neque digm'tate,neq^ præ^ clarè dem'cpgeftiSjCÙm Auftriadum alumnis corumep ftemmagt; te confcrri ; diuturno dolorc preflûs, ac am'mi fubinde anxius, ftatuen'm tandem, l'n hoc conandum mihi' aliquid efle» Quem ctfi uiribus meis Iaborem,ingem'ocpfuperioremmtelh'gerem: ï'n hanc tarnen cogitationem ueni, ut fulceptîs peregrinanom'gt; bus tumulos ubi'cp in monafterqs perquirerem* Qua in re cum operæprecium me fecifle exiftimaflem, peruefh'gatis antiquio* ribus omnibus per Heremum Heluetiorû, Herciniam iyluam, Vchtlandiam,Burgundiam,AIfatiâ, atlt;ç tratflum Rhenenfem, (ubi primùm omnium Habfpurgicos principes rcrum potp tos fuifle conftat)deprehcndi, eius ftirpis, ut non folùm nomix na,ucrùminßgnia etiam teftabantur,Rubeus uidelicet ko cogt; rona cœleftina redimitus in aurco clypeo,quàmplurimos, ante annos adhuc fexcentos : quos, confedis tribus peregrinationk bus,aliquot annorum opera in certam Genealogiac feriem for^ mamcp demum cum redigiflem, femina iparfa tandem proferre in lucem ftatueram:pr^fertim euolutis fcrinrjs eorum monaftex riorum,de quibus diximus,8(S ubi fepultos inuenerammidelicet (ut ex multis paucas recenfeamus ) ad S» Trutpertum in Nigra (ylua, Ottoprechtum, Hcttoprechtum, Amprindum,Radox prechtum, Rampertum, Guntramum, Babonem, Gclbonemi Luitfridos duos,ôlt;: Hunifridû: in Gengenbacenfiporrofinigt; bus Mortinouiæ,adfaltum Harciniæ,Rotherium:in Beronen fi coEnobio,fupra Spyram,Beronem amp;nbsp;Hettonemdn Lympur genfi aut traôtu ueteris Auftrafiæ,Bataconem ôd Eginonem,in iVlurbacenfi Alfatiæ, Eberhardum, titulo Alemaniae ducis : in Hugeshouen, Vallis XVlkt:t4l,Hugonemamp;:Bernhardum:in Malmunfter,uirginum coenobio Sundgouiæ,Mazonem titux lo regis, quem ferinia adnotauerant Eberhard! ducis Sô Luitfrî di comitis Aucndipurgcn.fratrem cxtitiEe:amp; Adalberti,funda toris Ebersheymenfis abbatiæ in infula Rheni propc Sekdfta* dium,fîlium:nepotcm Attici,EdelfafGæprincipis,cuiS*Otilia filia tribuitur. Et cum legifleminReginone, Anno lalutis S58,

Hugogt;

VVOLGANGI LAZU

Hugoprechto abbatiuidelicet inHugeshouenVuilertal,Hu* gonjs comitis AucndCpurgq filio,Lotharium Francorum rcg^» Caroli magni pronepoté, ob ductam fororem illius Thyetper* gam,ducatum luræ montisdonaffe, qui inter lurammontern ac Alpes Peninas crat,ubi hodie eft Sabaudiac exterior pars Vchtlandia Heluetian'temcp, Anno 888, Rudolphum Chun radi filium, eins nimirum quem annales à Stratlingen arce co^ gnominant Hugonis abbatis nepotem ( is forte Hugoprechtl uel germanus,uel filius extiterat) apud S»Mauritium (quod eft fupraGencuam Sabaudiac ccenobium)coronamBurgundici regnifumpfifle : cum perquirerem ealoca, Sc adS‘Mauritium, amp;in Agauno eorum finium tumulosquoquc,dequibusdixi* mus,inuenimus,infigniacp regum illius Burgundiæ, exterioris uidelicec,eadêcumHabfpurgicis fiue Auendlpurgqs elfe, hoc eft,Leonern rubrum cceleftina corona redimitum in aureo cly^ peo (licet interdum eius Burgundie Sc fola corona cceleftina in aureo clypeo fit pi(fta)iam meincertam cognitionem peruenifi fe exiftimabam,generis Habfpurgici,cum Burgundiæ illius re^ gum ftemmate coniungendi* Quibus Rudolphi etiam, Chun-radicpgentilitiaHablpurgen* nomina peculiariafuerant:non isRudolphus folum quem Regium honorem fumpfifle apud S» Mauritium Regino traditzueriim tres hoc rurfus nomine, qui in genere Regum illorum fecuti fuere:Rudolphus fccüdus, Scnnonis in Gallia ad S ♦ Columbam fepultus,anno 927, qui ex Berchta Burcardi Sueuoru ducis filia, Rudolphum tertiuprox gcnucrat,ob uitæ continentiam innumerumfandforumrelax tum, amp;nbsp;in Paterniaco fua fundatione ad lacum Vualifchneuz burgen, fepultu una cum coiuge Bcrchta comitiflad Vroburg propeBafileä,liberiscp fucceftorib. Chunrado rege,Rudolpho cognomento Ignauo,qui teftamento Chunradum Cælàrem, Henrici tertfi patrem,heredem regni Burgundici fiue Arelaten fis dixerat : Adelhaide, quæ defunfto Lothario Italiæ rege,fez cundis nuptfis Ottoni primo Imp.iunda fuerat, mater fecundi OttonisÄ Mechtilde,Richard! Burgundiæ ducis coiuge: con firmauereconiefturam meam,quódeos Burgundiæ reges crcz derem languinis Habfpurgici fuific,nonfolüm de quibus diz éfum eft nomina atque infignia , uerumetiam quod Bcrchz toldi cuiufdam ac Vuernheri, in annalibus Paterniacen. coßno* br),Sueuiæ comitum,acHabfpurgimentio fiat: quorum tarnen tumulos reperire non potui »Inueniautem PultriaciinBurgun* dia Theodoricum, quem puto Rapatonis filium fuiflêjCondito ris nouæ arcisHablpurgiin Ergouia, qui in Murhicœnobio baud procul propria fundatione conditusiacet;amp;^ Vuefîeliaci

Richarz '

ä

P R AE F A T I Ö»

Richardum ,apud VizantionemalterumBernticnim Chun fadumntulo Âduocan Arelaten. quem confiât Berchtoldi fè^ cundi Zaringiat duci's natum extitifle» Sed relidla Burgun* dia,adRhenum reuertamur,adcui'us fines ÔCfarcophagosô«^ monafteria pleracp Habfpurgicorum pnncipum tum in perluz -flratione noftraobferuaueramîHettonêi'n primis,abbateni dp uids Augiae in lacu Bodmanico, poft S » Pirminium, authorem cœnobii,fepukum:AtticiEdelfafsiæducispronepotemjfratrc Eginonis Bodali acBeronis : Gebiczonem,comitem Habipur-* gicum in VueyflenatVjpropeRaueipurgumlBeczonemjBertP lonem,Sd Gnnc3elinum,comitesHabfpurgicos,adS. Cyriacu in Sultzperg,medio iiinere â Friburgo Bafileam,eorum funda^ tionCjdepoficos : Ebcrhardum in Vualdkirchen, præpofitufa, eorundem finium:Berchtoldum cognomento Barbatum, Sue^ iiiæamp;Charinthiçduccm,unàcumfiIio cognomine Aduocato Turegenfi amp;nbsp;Arelatenfi in S, Petri monafteriotOttonem Berchtoldum fratres germanos,filios Rudolphi exSueuiæ dux ce CefariSjCOgnomento Rhynfelden^aduerfus Henricum quaf tumelefti,adS‘Blafium: Rapatonemtp inMurhiErgouigab^ batia,unàcunîfiIioTheoderico»Vuernherospræterea aliquot, GotofridoSjRudolphos ac Eberhardos cum titulis comitum ab HabsburgOjLauffenburgo Ô^KiburgOjin Vuettingenfimo nafterio,haud procul à thermis Hcluetiorum : Rudolphum, irt cella Otmarfen,haud procul Balilea:RudolphumexcogtiOz mento Taciturnum, in ecclefia Seckingenfi, cuius erat aduoca^ tusfßerchtoldos aliquot iuniores in templo cathedrali Fribur/ gen. Albertum ex cognomento Diuitem,m Marchtall Sueuiæ, eiuscp fîlium Rudolphum Cæfârem, conditorem Auftriadu,iit ternpio cathedrali Spirg:acillius rurfus fîlium Albertuprimum fui generis Auftriæ archiducem,inKunigsfelda Heluetiæ,U'' nàcum duobus Leopoldis,amp;f aliquot Reginis de ftirpe Auz ftriadum. Vt dereliquis nihil dicam,qui pafsim Vienngjamp;per cœnobia Auftriæ Styriæcp fuis operibus fepulti ccrnuntur* Quorum feriem etfi loannes Stabius quoqueantecelfor meus, Maximiliani lmp» Hiftoricus , arbore quodam gencalogica com plexus fit: earn tarnen à Rudolpho duntaxat Cæfare,Spigt; ’f æ fepulto, Auftriadum conditore,repetrjt,ab anno primurn re paratæfalutis 1270: nequelaterales propagines attigit, quæadx hue fuperfuerant, Auftriadum iam rerum in Norico Pannoz nia potitorum propinqui, comités uidelicct Habsburgen» de Lauffenburgo,comités Habsburgenfes de Kiburgo,comités Habfpurgen.de Friburgo, comités Habsburgen» de Pfyretis, comités Hablpurgen. ab Egensheym,Sd duces cùm à Zaritigt; b .gen*

10 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;WOLFGANG I LÄZII

gciijtum àTeckjBurgundjæcp comités,amp; Rom.Impcrrjper regnum Arelaten. aduocati. Quosomnesamp;finguloscûmfuis propaginibus ac ditionum titulis, ad latera in noftra Gencaloz gia,cuiushicCommêtariosdamus,prolixè depinximus,annis JSaluris noftræadnotatis,acinfignibus,ab anno iam inde feptin gentefimo : Burgundicquoquepofteriorum ducum profapia ad latus dcduô:a,quam à Theoberto Prouinciæ comité, Sigcz berti primi Habsburgen. fiucfratre fiuc filio deriuamus : à quo uidelicet Salinarum comités,Bizantiniep,amp; exhisBurgundi proceflere. Etfi uerô,c A E S ARE S Inuiftiisimi, ôdfèreniisimi Principes,non dubitem,diligenti noftra,nô perueftigatione^o lùm,uerùm adeolecftione etiam atcpfupputatione,non omnibus iàtisfîeri : quddreconditaquædam commémoré, noniatis omnibusnota,de Auftria Rhenenfi,Tranfîurano Ducatu,amp; L-andgrauiatuNeomagenG', qugnomina rccentiorihiftoriciti' cognita funt;deindeueró,quódin exordijsgentisinclyfacjnon incuiufuisiurareuerbacoaéluSjab opinionibus rcceiferim eo-rum,qui in patrum memoria banc in le prouinciam receperant, ut Auftriadum gentem àprimis initqs dcducerent : Volaterra-no inquam,Spanhaymenfi Tritemio,Ioannc Stabio,Iacobo ManliOjLadislao Sundhaymio,amp;f Gebulhero.Quorumrurfus baud ambigo fatisfaélum iri adfertoribus,ubi loca uetuftorunt autorum dehisipfisacccperint,qui nondumomnes in lucem uencrunt,Gregorij Turonenfis cpifcopi,Annonfj,amp;fquimul-tacxhismutuatifuntjSigeberti ac Pauli Aemili'j,quos confiât cfreeditos.Qi.ii,exempligratia,Âullriæfiue AullraGæ reges commémorant, àRheno ad Mofàm amnem ubi hodie eft tragt; ô;usMofeIlanus,Hunczruckenfis,Zuuayprugenfis,Luczébur gcn«Lymburgen.LotharingiæacÂlfatiæagri, cum earegionc ialtuofa quæ ueteris nominis ceu umbram retinuit Vueihieb fiueV ualgeîV,Latine Vaftum regnum nûcupatum:in quo, no-flro fcculo S* Vuendelini eft ciuitas Sarpruck, Saruuerden, Kayrerluthern,cum ComitatibusBiczenfi,Luczelflaynen. Naf fouienfî, Axenftaynenfi, DagfpergenG,ac LcynnigenG : nempe Theodcricumminoremnatu Cbloduuichi primi Iran cor um regis Chriftiani fiIium,Theobertum,Theoaldum,Sigebertunl primum (cuius Glium inuenationc abapro occifum,ininfula EbcrshaymunfterpropeSelecfl;adium,S» Arbogaftes Argen-* toracen. prcful ad uitam reuocauerat)ChiIpericum,fratrem Si-geberti:Childebcrtum,GIium eiufdem:ChIotarium : Theober*' turn iuniorem Childeberti Glium,qui congreGus cum fratre Theoderico Burgundiæ rege apudTolbiacumuic3;userat,æ occifus»à cuius Glio Sigebcrto,profugo ÔC cxule, nos inclytam

HabC

P R AE F A T I o; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;il

Habsburgcnfium fiuc Auftriadum ftirpcm deriuamus, fecuti autoritatem antiquifsimorum Francorum hiftoriographorûi Turonenfîs amp;nbsp;Annoni) : quibus Abbas SpanhaymenGsTritez mius fubfcribit, reiflè ad Auftriadum primordia dctorquet. Quorum quidemTuronenfis hæc nominatim adnotauit:Eo tempore Childebertus rex Auftriæ habebat duos filios, fènioz rem ex concubina nomine Thcobertum,iuniorem uero ex régi na nomine Theodericum, ipfumcp cum auia fua Brundehildc in Burgundiam, in regnum Guntrami régis Magni direxiu Brundehildis uero quotidie peioracôfilia ipfi Theoderico mi niftrabat,dicens:Quare negligis,amp; non requiris thefaurum pa tris tui,acregnum eiusde manibusTheoberti uindicas,cum feias cum non eftè fratrem tuum: quia in adulterio de concubF na patris tui natus eftçHæc audiens Theodericus,fero, ut erat, corde,magnum exercitum contraxit contra Theobertum gerz manum fuum,dirigens ad Tolbiacum caftrum ♦ Vbi fortiter pu gnantibuSjTheobertuslæfumcernens exercitum fuum,in fu' gam conuerfuSjCoIoniam ciuitatem ingreditun Etrurfus: Theodericus cum perueniflet Tolbiacum,cum exercitu Arduz ennam tran(îens:Theobertus frater eius,cum SaxonibuSjThuquot; ringisac ceteris gentibus,quas poterat undique ultra Rhenum adunarecontra Theodericum, Tolbiacumperrexittibiq^de* nud commiflum eft prælium* Fertur autem à Francorum cæto riscç gentibus antiquitùs tam forte nec aliquando prglium fuif fe cœptum Jllic quoep tanta ftrages ab utroep exercitu fadla eft, ut phalanges initio certaminis inuicem prfliabantur,ut cadauc raocctforumundique non haberent ubi iacerent,fed ftabant mortui inter cadauera cætera ftri(fti,quafi uiuentes« Captus eft Theobertus in ipfo prglio, amp;nbsp;uincftus Chabilonem deftinatur» Filius eius Merouçus paruuluSjiuifuTheodericiadprehenfus, ad quandam petram percutitur : qui cerebro contufo,ac capitc frado, emifit fpiritum» Sigebertus uero filiorum maximus, quorundam confilijs reparatis uiribus in territorio Campaniæ Catelaunenfis agri fuper fluuium Coxonam ueniês, cum Theo dericofimulS^ Chilperico certans, fuperatus aufugiu ïseftSp gebertus cxul,à quo inclytos Auftriades deriuamus: cotra opF niones Stabij,Manli), Gebulheri,ac aliorum» Quorum hic ab Luitfrido quopiam Sundgouiæ comité, AtticiEdeliàfsiæ prin cipis,qui beatg Ocilie pater extiterat,F,deducere conatur,{ratre Mazonis regis,amp; Eberhardi ducis Murbacêfis in Alfatia cœn* fundatoris:ille uero à Theobrechto Francorû rege 06 Auftrafig tertio. Tertius deniep loan. Stabius, àChildericoregc,Clodoz ugi fecundi Parifienfis regis ex Blithilde filio : quem pater uidegt; b 2 Jicet

n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;YVOLFGANGI LAZII

licet defignaucrat occifo Dagoberto fecundo Auftraßscrcgc, nepote Oagoberti primi AuRrafig rcgis,c5ditorc epifcopatus Bormatienlisjamp;fcoenobfj Vueifleiiburgenfis, nepote Chlotar rrj fecundi Parißenfis regis, qui Theodericum Burgundum in' terfec%rem fratris Theoberti ( de quo locum Turonenfis paU' lo antcadduximus) uieflum occiderat, aduerfus Childebcrtum Grymoaldi maioris domus filium* De quo Sigebertus chro/ nographus»cum de anno loquitur lt;^57,h^c fcripta reliquit:Gry moaldusmaior domus, domino fuoDagoberto,Sigcbertifi-lio,attonfo,pcr Didonem Pidauicnfem epiieopum in Scodam direâ:o,Hildebcrtû fill um fuum fccit Auftrafiorû regem« Frangt; ci uero dolentes fuper infîdelitate Grymoaldi,cont ra. filium Sp geberti captum, eum prsefentant Parifijs iudicio ChlodoueÉ Quem Chlodoueus uinculatum, am ara in carcerefecit morte confumt, filium'que fuumiuniorem Hilderichum regem fecit Auftrafiorum.Hæcille* Vnde apparct,iam in exilium pulfo Sigeberto,Theoberd fecundi hoc nomine regis Auftrafig filio, de quo Ioquimur,Sd unde Auftriades deducimus,Auftrafiære ges præfuifle ex ftemmateParifîenfi: Dagobertum filium Chio tari), Parifîenfium regis, quem diiRum elt,Theodericum Burgt; gundum in acie ui(Rum,una cumBrundehildeanu,totparriz cidiorum incentricc,interfeciflc:Dagoberti'que filium Sigeber turnfccundum, quem aliquando in infulaRheni, ubi cft modo coenobiumEbersheymunRer,abapro inuenatione occifum, bcatus Arbogaftes Àrgentoraccnfium præfui, ad uitam reuo^ carat : Dagobertum fecundum Sigeberd filium,quem Grymogt; aldus maior domus attonfum in Scotiam exulatum miferat: Childerichum,Clodouei Parifienfis regis natum,Dagobcrd primi ncpotem,à quo Joannes Stabius conatus eftindytum gc nus Auftriadum deriuare: Theodericum tertium, Childen’chJ prions fratrem:Chilperichum, amp;nbsp;Theodericum cognomento Calam.Qiio uid:o atqucoccifo,unàcum Ebroymo maioredo-inus,amp; Berthario Martino que Auftriæ ducibus,a'Pipino prigt; mo Anfegifi Hasbâniæ principis filio,nepote bead Arnoîphi Mediomatricum præfulis, ius ac gubernacula Auftriæ illius Rhenenfisad Pipinummaiorem domus Theoderici terti) dcgt; uoluta funt.Cuius filius Carolus cognomento Martellus, puF nbsp;nbsp;/

fis Vuolfoaldo Auftrafiæ duce,ac focijs Ramenlrido maiore domus fubTheoderico Cala,ac Hiltebrandomagiftro equi^ turn,Auftriæ illius ocddentalis limites ufque ad Licumpropagt; gauit.Sueuis fubielt;ftis:eius'querurfus filiu8,Pipinus fccundus, ad Oenum ufque fiuuium,amp; nepos ex Pipino Carolus cogno* tneiito Magnus Imperator, ad Ârrabonem Pannoni»

men:

P R AE F A T I o, men : ubinoua pofterius Auftria,hoc eft oncntab'SjCaroIi ma* gni aufpicio orta fuit,mquaoriundi,utidicimus,in Auftn'a Rhenenfi occidentaIi,Sigebertircgi« Auftrafiæ pofteriHabef* purgenfes principes, in hanc ufque di cm rerum potiuntur: dc quibushocccOperefermo omniscft,maioribus uidclicct üc* ftrisjinuidrifsifs. c ae SA res,amp;fercnifsimi Principes, Quorîî exordia luculenrius paulo,ab codem Sigcberto,fimiliter ut Tu ronenfîs, Annonius etiam antiquifsimus Francorum chrono* graphus repetic,hisuerbis:Theobertus autemrexmiferabili morte peremptus, tres filios, amp;nbsp;unam (ut legitur) ipcciofifsi* mam filiam rcliquit : Sigebertum uidelicet, Guntramum Sgt;C Lo tharium,nomenfiliænufquamreperi. Rex uerd Thcodericus Coloniam in^reflus, pracfcriptos duos filios iuniores fratris, Lotharium, Guntramum, amp;nbsp;fororem corundem,ad ciuitatem Metenfemcaptiuosmifit, Qyibus crudelitcr auiaBrundehil* dis occurrcns,nimio fuccenfa furore, in odium genitoris occifi fuper cos irruit,amp;r nepotes adhuc paruulos manu propria inter fccit.Sigisbertusautem natumaiorTheoberti filius,quorun* dam ciuium Coloniæ auxifio fubmifiusper murum fecrctifsi* mèjtranfmiflo Rheno in habitu fcholaris aufugit î ueniens'quc in Franciam orientalem apud cognatos fuos Gundoaldum Gotofridum duccs Francorum, circa Moenum in Vuirtsburg principantium,aliquotannis latuit incognitus. Qui tandem poft obitum regis Theoderici, principum interucntu,Ducatü in AIcmania fuperiorc, quæ nunc dicitur Franßuram,donatio* iicLoiharrjrégisaccepit* Sed neque nömcnregni,nec diade* ma portare more parentum fuorum permifius cft,6lt; manfit fubditicnc regum Francorum,genuit que filium nominepa* tris fui Sigebertum, Hæctamctfi euidentia iunt,amp; argumenta illuflria ad uera initia demonftrandaHabsburgenfium princi* pum,undefcilicct Auftriades egrefsifunt tnempe quddabSP geberto Auftrafig rege exulc propagati fuerint,eo ipfo cuentu, quem longé uctuftiisimi Chronögraphi prædidi recenfue* runtttamen infignia infuper ac nomina gentilitia illud teftari a* pud pofteritatem potcrunt. Vcluti cnim uctuftiorcs Auftra* fiæ fine Auftriæ reges ex Merouingis defcendentcs,à gloriarc* rumgeftarum nominapafsim üfurparunt,Theobrelt;ftus, Chil* debrc(ftus,Hcribreó:us,Dagobrclt;ftus,amp; Sigeprclt;ftus,quæ uo* ces gentilitia Theutonumhngua,Thcutonumfamam,ueniac-quelaudem,excrcitusHeröis ac uicftoriægloriamfignifîcant; fie Habfpurgenfes uctuftiorcs , Ottoprechti, Ethoprechtf, Rhomprc(fti,Radoprechti,Ampreéli,Hugoprelt;fti,acAlbre(fti nuncupabantur,nimirum eadcm origine Germanica,à fama pa, b 5 terni

i4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;WOLGA NGl LAZU

ternafciHceC auf,Rheni amnis, fiuc Iaudis(2\^Afnuujgo)nn' tricis Hugonis,exaudacia(iueia(ftantiatotius gentis* Quinóó Guntramos aliquot,autpotius Guetramos,eadeni gens alum' nos habuit; non fecus acFrancorum reges, qui fomniorum profperitate id primum nominis fortiti fuere.de quorum uno, qui uilîonis (îmili euentu magnam uim auri in monte quodam cruerat, Paulus Diaconus fcribitlibro tertio hiftoriæLongo^ bardicæ,capite decimofcptimo »Hue pertinet uifio Marcomy' rijfili] Pharamundi,Francorum régis antiquißimi, dum adhuc adoftiaRheniinFrifia amp;Geldria colcrent» Hunequippe Vr* fpergenfis ac Spanhayméfis abbates,chronographi,ex antiquis annalibus Francorum referunt,Cloduuichi primi Chriftiani, quem uulgôChlodoueumuocant,auum,dum bellum in Romanos meditaretur (de quo Marcellinus,Sidonius ac Claudia nus multaferipferunt) aliquando curis anxium fecus maris litx tus obdormiuine ,dum quo pacflo Romanis fe opponeretmcz ditatur, fœÜcia que Gallig arua occuparet, per quietem uidifle monftrum marinum * Qiiod generis fuccefsionem cum dox cuiflet,ac ipemrerum amplifsimarumperibmnumpollicerc^ tur filio,qui paulo póft natus fibi fuerat, nomen quoque mon^ ftrimarinifermoneuernaculo indidifte,amp; Merouichum,hoc eft animal marinum nominafle, Etfi autem quale monftrum id fuerit, non explicuerint :tamen abbas Spanhaymenfis,alter eO' rum,ex antiquis Annalibus erutis,monftrum dequo loquF mur,hifccuerbis delineauit:Numcn triceps Marcomyradftarc conlpexitjamp;uniuftuiufque capitis iîngulare audiuitprognoz fticum, diferetum queuiditdiademaunicuique fupereminerc impofitum. Primum caput fuit bufonis,fccundumuerôleoz nis,amp; tertium aquilæ in forma quafi expanfis alis defuper ftam tis,amp;dextraleonem,finiftra bufonem fouentis* Dixit'quea/ quila :TuaMarcomyr progcnies,amp; caput meum,fubiiciet fibi leonem,conculcabit fimul amp;nbsp;occîdetbufonem. Nonme,quod appareo fœdus,Rex,afpernendum ducas. Eft rebus ipecies mea conueniens,8ô forma futuris* Meprimùmextinguet gene ratio tua proeuhpoft hæc leonem feruabit enfe captum. Cuius ore,qupd amplius reftat, audire curato » nbsp;nbsp;Leoninum poftea

caput Marcomyro dixit : Holpes in mea fortifsime Rex cum gente tua uenture cito bufonem uinces, labore cum tempore multo. Tuncmea tuis cedentiurapafsimultró ,bellisacaftu. Poftea me dextrum coronabit aquila monftrum, Habens à fi' niftra bufonem femineuiftum. Quod uero poftea futurum e/ rit,noftratibi coniundio monftrat. His leoninum phantalma prolan's, tria in unum cito capita funt conuerfa; ftabatc^ monz ftrum

P R ÂE F A T I Ó* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îj

ftrum triceps in Hominis imaginem transformatum: ncc fîmpli ds à conditione, fed coronati aureo diadematc, fîniftra ptrum tencns,amp; ih dextra gladium^Haélenus Spanhaymenfîs, de uifîonc Marcomyri Francorum rcgis,CIoduuichi primi Chriftiani aui» Cuius exitus poftca in Habipurgica gente appa ruit,Francorum regum propagine» Primùm namqueom^ niumCloduuichus nepos Marcomyri,Romanum imperium inGallrjs,quodperaquilam rcprgfentatur,acicuiôi:isSiagrio ac Egidio Romanis ducibus, fuftulit. Deinde latius radices a* gens,littorales Holandiæ,Selandiæac Nortmanniæ Britan* niæque ditiones armis comparauit, quæ per bufonem præ* figurantur» Poftrcmd, bello partim ac aftu Burgundiæ re* gnumfubiecit, cuius leonis crat infi'gne,Habipurgicusuideli* cet rubeus, cccleftina corona redimitus, in aureo clypeo : quæ uidelicet partim aftu , Crotohildis nempe, Cloduuichi uxo* ris, quæ uirum in Burgundos incitauerat, ob innocentis bead Sigifmundi regis cedem : partim etiam aperto bello Clodomy* ri maioris natu filij Cloduuichiprimi,Godomaro ac Godogy* felo regibus Burgundionum illato , tnbutaria Francis fadâ fuerat» Etcum poftrcmd Caroli magniaufpicio,Romaniiti* dem Imperq faftigium Franci confccndiftentjrcdc tria uidc-* ri capita coniunda poterunt : qudd hoc feculo, quoniam Hâbgt; fpurgicus iîue Burgundicus leo moderatur Imperatoribus ac Cæfaribus in genere illius decem iniîgnis,Rudolpho RhynfeL deniî contra Henrichum quartum ele(fto,Rudolpho Ergouicn fi comité rcnunciato in Cæiàrc anno ixyi, Alberto primo Ru* dolphiprioris filio anno 1300 Imperatore defignato, Friderico Alberti filio aduerfus Ludouicum quartum eledo, Alberto quinto, Friderico tertio fiucpotius quarto, Maximiliano pri* mo,Carolo quinto,Ferdinando primo, Sc Maximiliano fecun* dojUifionis illius Francicæ baud dubiè exitus apparet* Vt rur* fus argumentum amplifsimum fit, Auftriades in Pannonrjs principes à ueteribus Auftrafiæregibus ducibusqj defluxifle» Quodhifee Cômentarfis intendimus demonftrarcn'n qua nem pe Auftrafia (quam diftüm erat, Rheno Mofal^ fluminibus luramonteinclufamextitifle)præterPipinosac Carolos,Ca* rolomannos'quegubernacula ufurpauerant ante plura fccula plerique geftis ac uitæ continentia clari,Gundoaldus, Grymo* alduSjBertaritus,Martinus,Vuolfoaldus,Rampertus,Ausber tus,Aoiiebertus,Venantius,Ferrcolus,Gangolphus, Vuendc linus,Deotherius exfratreS‘Pirminii cpifcopi,Leuthericus fi* ueLendefius,Atticus uelEtticho,Alberichus,Eberhardus,Ca rolus Martellus,eius que filij Pipinus Carolomannus» E« hæe

VVÔLFGANGI LAZU hæcquidemde Auftrafiæ, quam Auftnam pcrpetuó Turoncn fisac Annonius appellant, cum Regibus »turn Ducibus,dicta fint:à quibus Auftriades, qui rerum in fînibus Pannoniæ ac Noricipotiti fucre,ex Habfpurgenfibus redà deriuamus* Deducibus ueroTraniîuranisfîueluræ montis,in quoSige^ bertum exulem Annonius refert, ditionem donatione Chlota^' ri} terti} accepiflcjfcribit nominatim idem Annonius libro quar to,capitc fexto : Igitur rex Francorum Chlotarius, trigefimo re gnifui anno poftquam rcgnare cocperat,pâtredefundtomo^' narchiam regni adeptus,Vuarnarium, cuius inftantiaregnum Burgundiæadeptus erat,maiorem domus, in ipfb conftituitre gno,dato ei facramento,necundo quouiuerettemporefucx ccflbrcm acciperet» Auftrafijs ucroRadonem quendam,proba bilis uitæuirum,eodem honoris gradu donatum pracfecit. VF traiuranis quoque Erponem,gencre Francum, patricium inftF ' tuit:qui dum quæ pacis funt diligeret,malorum deprimensnu^ gacitatem,abipfi's Pagenfibus,inltincT;u Alatheipatrici} ÔC Leu domundi Seduncnfis epifcopi perimitur. Et iterumcapite trigeiîmonofiozE' quibus Flancatus inBurgundiam traniîens, comniilîà fibi muniaimpigrècurabat»Cuius reftititconatibus Vuilebaldus Vltraiuranus patricius, qui generis nobilitate Sc opumaffluentia fefe extollens,defpe(ftui ducens illi fubijci, aut eius parère præceptis.Hæc ille. Porrd ex Paulo Aemilio IF quet, Vuilibaldo alterum Herponem,primi filium,in duca^ tu Tranfîurano fuccefsifle.Qiii uerd hune fecutus iît,non repe/ ritur:ut côieôtura fit,Sigebertum exulemTheobertiregis Au^ ftrafiæ fih'um,quemdiximus àfratreBurgundiæ regeTheode rico uidüm acie,ac interemptum,à Chlotario tertio, qui Theo dericum tyrannum fuperauerat bello,ac interfeceratjTranfi iuranis ducem datum, à quo genus Habfpurgicum deducF mus. Id que triplici ratione,addu(ftus Annoni} iententia de iu^ pradilt;flo exule Sigeberto,confîrmare cogor. Primo,quod Aemiliustradit,Pipinum Auftrafiæ ducem,uilt;fi:oThcodcrico tertio, acBertarioeiusmaioredomus,gazæregiæ acaulæcu^ ram Hettoperto cuidam commifific. Deinde, quod apud eundem legitur, Childerico poftremo in Francia régnante, quem Pipinus fecundus Caroli magni pater, Stephani pontifia cis Romani autoritate attonfum, Ratifponenfi coenobio incluz fiiTe conftatjGriphonem Pipini fratrem aliquoties rebellatem, tandem in alpibus,cum in Italiam contenderet,aTheodino quodam Tranfiuranorumnobilifsimo,fuiiTe occifum. Quod nomen autumo à Paulo corruptum ac male acceptum in Anna hbus,inquibus forte Theobertus aut Theodoldusfcriptum fuerat;

P R AE F AT I Oi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77

fucrat: quibus hominibus turn temporis Habfpürgi’cipnncP pes in lura monte floruerant» Tertió, quæ cui'dentifsimaeft ratio,fcribit Rhegino Prumi’enfïs: anno Salutis 85p,Lothaquot; rium Francisc regcm,Caroli magninepotem,Hugoprechto ab bad (intellige in Hugeshouen, quod Hugo magnus ftirpis Habfpurgicsc pofueratjamp; filium ibidem Abbatem præfecerat) ob duólam fororem illius Theytperga^donafle ducatum inter ïuram monté amp;nbsp;motem louis : quem nimirum, quódmaiorum fuorum fuifïet, pederat Abbas ♦ qui ex abbate dux faélus VF traiuranus,exnefcioqua coniugeHugonem Bernhardum creauerat:quorum Hugo itidem ex abbate in Hugeshouen,pa-' tre mortuo in ducatu Vltraiurano fuccefsit. Cuius filius Chun' raduSjà regia amp;nbsp;loco habitadonis nuncupatusà Stratlingen, eum Burgundiam fubieciiïet,propinquifui Luitfridi, comitis Briigouiæ,quem diélumeftS*Trudbertiabbadam pofuiflè,fîz liam Ermentrudem quumfîbi coniunxilfet, ex eademRudob phum genuit: qui propagatis didonibus , ex ducatu VItraiu* rano ac comitatu Burgundiæ, primus fe regem Burgundiæ apud S» Mauricium appellauit, fcribente Rhcginone, anno Domini 888 «Per idem tempus Rudolphus filius Chunradfine' posHugonis abbatiSjprouinciam interluram amp;nbsp;alpes Peninas occupat:8(S apud S, Mauricium,adfcids fibi quibufdam prF nioribus ,Slt;iionnulIis facerdodbus, coronam fibi impofuif^ Regem que fe appellari iufsit. Hscc ille. Et licet ex hoc RudoF pho Burgundiæ regum ftemmaprocelferit, quodChunrado fecundo imperante,inRudolpho quarto,ex cognomento Igna uojdefecerat: tarnenLuitfridi fundatoris S.Trutbcrti,ftirps tarn in ErgouiaquamBrilgouiaperdurât,undecomites Hab^ fpurgen» in Ergouia, duces Zaringenfes , duces Teccenfes, archiduces Aufiriæ, comités de Laulfenburgo , comités de Kiburgo,comites'quedeFriburgo,feculorum aliquot interual lo defluxêre. DequaladfsimapropagationehifceCommentagt; rijs,ad fidem rerum, ex Annalibus amp;nbsp;Chronicis fidedignis, dp plomatibus'que peruetuftis, ac tumulorumhinc inde perfcru' tadonc,aéturi fumus» Quam opellammeam,facratifs. CAE/ SAKES acferenifsimi Principes,fub patrocinioueftro,inuul' gum édita,ea unde cognomen habedsfronte fufciperc gratiofè dignemini» Quam etfi' ad Decades meas rerum Auftriacarum magis politam referuare,8ô(ut dicitur)in nonum ufque annum premere ftatuiflem: tarnen æmulorum infidr)s,qui noftroiii hac parte cùm labori turn candori fraudem facerc conantur, no lens uolens abortire foctum coaéf us fui,non ob hoc folum ut fù dorum meorum frudum aliquem fentirem : uerùm magis e* c dam.

l8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P R AE F A T I O,

tianijUtgeneris ueftrinobiUcatem atc^ uctuftatêab iniuria uin-dicarem^ôC rcrum geftarum decus in domo ueftra longè fplen^ didifsima conferuarem,cum præfertim cxhauftoamp; eneruato corpore exiftam, ne maturius rebus humanis euocermc' tuam. His me fenem amp;emeritum militem, fudores'que meoSjSc ftudia in domum ueftram indytam pofita,coninicndogt;

VVOLFz

VVÖLFGANGI LAZH COM^ mentariorvm in genealo-giam avstriacam, ber Primus»

DE 'Vernis

'opiniontbui Chrono^raphorum, de mitijs inclyti^ i^ujîrtadftm^entù.

E Principumillorum origine, qui Hablpurgenfes primûm omnium, deinde Auftriaci appellati, baud in-celebrifamæmomentoorbi corni

'CA

tl ruere, magnam controuerlia na-ftenusinueniofuifïe, non indoftis etiam uiris, qui res ueteres adnota-

runt.'fiue quod Barbara amp;nbsp;fimplex ilia uetuftas, ab omni ambitione alienißima,illa præterierit î liue quod fa-ÎO bulasinterdum quidam rebus geftis mifcuerint, qui in fe prouinciam,fepultis turn bonis litcris,receperunt, uc Principum ad pofteritatem biftorias tranfmittercnt. Quo faftum eft,in ilia rerum caligine,ut quida ab Abra Hamo Auftriæ exordia repeterent,alij ad Noa ufque,ge neris humani communem parentem.-non pauci deniq; ad PriamumTroianorum rcgem,gentisprimordia tra ducere non ucrerentur:miris 3c monftrolis interdû no rerum folùm,uerùm nominum etiam faftis comemo-rationibus.QuÇjUtfecula tum erant,cum probarentur Principibus,qu^ per fomnia uidiftent ipforu facerdotes, nec perquirerêt quç pafsim in uetuftis cœnobijs àmaio ribus iplóru quondam politis diplomata extantrnec e-uoluiflent præterea,quæ diligentes ac partim dofti qui dam monacbi illis feculis,etfi rudi diftione, tarnen ad fi dem ferum adnotarant : eo denique dementiæ eos rerum neceftariarum ignorantia coniecit,ut à lulio 3c Ne rone Impp. epiftolas comminifcerentur,ad Principes turn Auftriç (ft dijs placet) datas, phrali barbara magis quam Romana, necijs omnino titulis quibus Romani 30 tuiTiCælàresfàlutabantur,fcriptas : adiefta fub finemj

c 2 contrà

*O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACAE

contra feculi rationem,ea conclufionis formula,qua po fterius Romanos primùmpontifîcesufosconftat: hoc eft,Datum Romç ad Lateranum,indilt;9:ione tertia,amp;c. Qijibus familiæ lcilicet uetuftatem nobilitatemque,ac prouinciarum prærogatiuas amp;;infignialperabantferu dibus tumanimis, acauribus minime delicatisperfua-furos. Ex quorum numero aduertofuiftè Anonym um quendam,qui Vilhclmo archiducirhythmosfuos con-lecrauit,fabularum plenißimos,amp; multa finiftrè de car bunculoamp;roftratis Afiæhominib.referentes. Quem lo opinio fecuti,Hafelbachiuscheolo2us Viennenf. qui Alberto

iUfelbdchücr • J r ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ti • r? -k

- ^Uorum, regiquædamlomnia conlarcmauit: Henricus rribur-

gen. quidam, qui Sigifmundo Archiduci Chronieen luum dedicauit,quodincipit, Tremulentus adgredior, amp;C.amp; Albertus baro à Bonftctcn,Heremitarum in Hel uetijs decanus,quinugas fuas CæfàriMaximiliano in-fcripfitrcum fundamenta ueritatis nulla iacercnt,negle £his ijs quæ ex diplomatibus ac annalibus antiquis, cœ-nobiorumquefundatiohibuscompararepoterant prç fidijs,inilla pulchraferiatione, amp;nbsp;bonarumliteràrum iq iuftitio, nefeio quæ monftra uerborum, de ludaifapta, Corrodantia,Auratim,Fynai,prouinciæ Auftriacæ(fi dijsplacet)appellationibus:itemque de Abrabæfilijsex Sufanna,Athaym amp;nbsp;Rbabam, totaque deinceps propa gine ilia fomniatadnfignibus denique,titulisque excogi tarunt,quæ uel Alphabetarius commenta intelligeret. Hæccumabfurda multis uiderentur,ncclatis Chrono logiæ congruentia,inuenti funt, qui Germanicæuocis etymon ad Romanamphrafim finiftrè detorquentes, illos ab Auentinourbis monte principes deriuarent. A- 5° uentilpergiosq; uocarent,malè ex Latino Germanico-que confarcinato nomine,quos Abenfpergios in Anna libus ac diplomatibus ueteribus legiftent.Huic opinio-niinnixi quidam Itali,ac Volaterranus in primis, àPe-

Leonis Romano exule,homine maliexempli,amp; qui pofterius fub primo eius nominis Friderico,ob feditionempulfus erat, tam fplendidæ dpmus initia de riuarç

COMMENTARIORVM LIB, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alt;

riuare uoluerunt ; forte quód leonem in clypeo genei li tio Abenfpergij principes ferrent. Quafiuerónonalij plures fint,qui leonis fynibolojUon minus quam Petrus Leo,Abenfpergijque utantur. Cui Gonie£furæ,utex uano bauftæ, cum alia pleraque repugnant,tum in pri-mis aduerfantur diplomata ac fide digni Annales cœno biorumrut quæcius nominis comitum fub Arnoipho, iam tum ïmperatore,mentionem faciunt. Qualiapafi fimin S.Trutberto,S.Blafio,S. Petro, Vuettingenfi, (o Sulczbergenfi,Murhcnfi,Seckyngcnfi,Vueyflènouien'

fi,cæterisqueper uaftam Herciniæ fyluam ( quam Hel-uetiorum beremum ijs appellare Ptolemçus finibus ui-detur)facilè cœnobijs reperias. Redarguunt prçterea ilios,qui mifsis nugis ueriora fecuti, Annales ante fecu -la, etfi fimplicidiftionc, tarnen dextrè contraxerunt: VuicbardusBaro aPolheym decanus Salisburgenfis,Io ardiipoikeynt annes Ennyckeleques Auftriacus,Ottoccarusab Hor-neckStyri^ regulus,'lt;Sc Albertus quem Argentinenfem cognominant. Qm tametfialtius repetere familiæ ini-tia noluerint,tamennecnumerum necnomina neçle-xerunt eorum, qui iniftaueladRhenum uelad Danu-bium,rcrü aliquot retroaéfis feculis potiti fucrc,amp; à te-nuibus principijs ad fafiigia amplilsimaperuencrunt.

Quibus fuuminfuper calculum addunt ea Chronica, quæinperuetuftismonafi:erijs,S.Trutberti,S. Petri, lt;amp;nbsp;in Burgundia Patcrniaco baud procul àlacuNeubur-gen.itemqueper Auftriam amp;nbsp;Styriam Cbremfmona-fierienfi,GarKenfi,Voraenfique,dum bibliothecas per-luftraremus,atineisaliquando amp;obliuione uendicaui-

5 o mus. Horum uel quod non haberct fcripta,uei quod opinio Atnti meliorem exiftimaretfe coniefturam fequi,in tarn pro ^^^**'^* fundistenebris, Aeneas Syluius(quern in Pontificatu maximo conftitutum ,Pium fecundum cognomina^ , runt)dum Friderico Imperatori,huiusnominis tertio, a (ecrctis ellet, ac fcrinia perluftraret, ab Auentico Hel-uetiorum caftello(quod hodicin finibus Bernatum, Vuiflisburgumincolæ appellant)Rom. hiftorijs non

c 2 inco-

G E NE AL O Gl AE . A VS T RI A CAE incognito,nominis Abenfpurgij rationes exordiaque deriuauit.Cuius quidem conieélura uerifimilior uide-retur,nifi eifdem Embus, nec ita procul ab Auentici rui nisjHablpurgi arx fuperefïèt.Quam ante annos plus mi nusducentos,cumfinitimoErgouiæagro,exAuftrico-rum principum obfequio, Heluetiorum pagos armis uindicafle confiât. Saniorem fecuti funt opinionem, qui ante Patrum memoriam in banc cogitationem,au-fpicijs præfertim Maximiliani Imp.incubuere: TRITE MI VS abbasSpanheymefisjACOBVS MANLlVSio Friburgen. lOANNES STABIVS Cæfaris biflorb eus,LADISLAVS SVNDHEIMIVS, lOANNES Auentinus,amp;GEB VLHER VS. Qui tametfî omnes àFrancorum regum pofteritateinclytamHabfpurgen. gentem deducant,acbnibus etia penè conueniant, qua uia uidelicet ex Alfatia proxime inLotharingiamdu-'cit:deautore tarnen generis,primaqueComitum illo-‘Opmio A6amp;4-rum ditione contrauertunt. Tritemius, â Sigeberto quodam deriuare uidetur,Theoberti fecundi Auftra-fij régisfilio, à Theoderico Burgundiç regepatruo pro 20 fligato,cum parentem priusóc fra tres interfeciflet.Cu-ius auus Childebertus,Sigeberti primi Auftrafiçbocno mineregis F. auiaBrunebildis AnagildiGotborumin Hifpania régis filia extiterat,mulier lcelefta,quæ totam penègentem Francorum regum fuftulifTefcribitur, Manlius autem, amp;nbsp;Sundbeymius,generis exordia ad Tbeobrecbtumreferreuidentur,Tbeodcrici quonda régis Burgundiae,interfe£li confilijs Brundebildis auiç, ócErebonoaldimaioris domus,reliélumfilium. Hune

Opinio ucifp 4^W^'^^^°‘^^^^^^^'^bChildericiprimi ex Audomyra 50 Uisundheymij- natum,Lotbarij primi nepoté, CblodoueiEue potiüs Lutauuicbi magni amp;nbsp;primi Cbriftiani pronepotem, Sundbeymius refert tres genuifle filios: Tbeodericum, Burgundiæ regem:Cbildericum tertium,à fratre in V-biosprofligatöjpatrem uidelicet Lotbarij tertij: amp;nbsp;Ot-topertum Prouinciæregem.cuiusfîlij fuerint,Ottoper tus princeps ïuræ montis in Heluetijs óc Tbeobertus

Prouin-

COMMENTARIORVM LIB, I» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25

Prouinciæ comes : unde Salinarum comités, amp;nbsp;ab his Burgundiæ principes uetuftiores delcenderint. Manlius uerô, alio ordine conftruendæ Genealogiæ ufus, (Opinio idcoU Theobertum illum generis autorem, fîlium extitifle commémorât Childeberti regis Auftrafiæ,Sigisberti regis Auftrafiæ ncpotcm:amp; Chlotarij hoc nomme pri-mi Francorum regis,qui Chlodouçi magni acprimi Chriftiani natusextiterat,pronepotem: eundemque Theobertum ex Sigisberto duce Heluetiæ ac lurç mon

10 tis nepotem habuifle, Ottbertum primum Habsbur-gi comitem. Qj^am redarguens non fine ftomacho o-pinionemioannes Stabius,CæIàris quondam Maximi- opinio joinif îianiab hifiorijs,necducatumluræ montis turn tempo ris habuifleHablpurgenles (ut in quo Chronographis celebrantur fub Chlotario fecundo,Dagoberte primo, (Sc Chlodouæo tertio, Erpo, Flaucatus Vuilibaldus duces Tranfiuranirquorum fynchroni nimirùm primi Habsburgenf. extitêre)nec à Theoderico,fiueetiam Theoberto defluxiflTe, Ottobertum primum Habsbur

20 gi comitem,fub quo S.Trutbertus in nemore Hercinio paflus fcribitur,adfeuerat. Cæterûm Childerichum re gern Auftrafiæ tradit, Chlodouæi fecundi ex Blithilde filium,fratrem habuifïèTheodericû, obEbroymi ma-ioris domus tyrannidem necatum ah Auftrafijs:cuius fi lius Ottobertus populi minas acinfidiasdeclinans, ultra Rhenum in Germaniam abierit,^ Gunezonis Sue-uorum duciseorumfînium filiam à S. Gallo d^monio liberatam,coniugio fibi copulârit: ac reduélus à Lothario fecundo, agruminter luram amp;: Vofagum montes

5 O impetrâritnn cuius faucibus,amp; ijs anfraStib. qui in pœ-nitiorem Galliam,Lugduncnfem uidelicet ducunt, ar-ces condiderit Habens burg amp;Altperg, ubiS.Romari-cus paulo antè generis quoque Habsburgen, heremi-tam egerat. A' qua conieftura etfi non rcceflerit loan loiw nes Auentinus,non ignobilis hiftoriarum Boiariæ fcri- a«ou«w. ptor:tamen plerilque atque uetuftioribus famili^ alum nis prætermifiis, ab Hugoberto abbate deriuare Au-

ftriades

14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRICAE

ftriades conatur, de quo nominatim Rhegino Prùmi-enfis fcriptum reliquit,cum de anno loquitur 8^9 : Lo-tbariusImp.Hugoberto abbati ducatum interluram amp;nbsp;monteni louis commilit, eo quôd tune fidelifsinius putaretur,utpoteaffinitate coniunftus propter Ibrorê Tbietpergam.De quo plura lege apud Ottonem Frifin gen.Iibro Cbron.fexto, capite fecundo. Quæ etli à ue-rô non abludat opinio,quödfcilicet dubium non fit, Hugobertum abbatem,cui ducatum luræ montis aui-tumamp; generi fuodcbitumLotharius lmp. Ludouiciid pij filius commiferar, d e ftir p e in cly ta Habensburgen fi defluxifîe : tarnen necautborem gentis fuifie,amp;: plures ante ipfum 8c cognomine Habfpurgen. amp;nbsp;in finibus lu rsemontis claruifïe, ea diplomata teftantur,quæinS. Trudberto amp;nbsp;Paterniaco cœnobijs fuperfunt. Huic öpw/öGe- fucceditconieéturapaulointricatior Gebulberi,fupe-bulberi, • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•• tt p. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

- riorum annorum antiquarij diligentilsimi,qui uetu-ftas duas profapias confundens,in diuæ Otiliæftemma te primordia Habfpurgen. quæfiuit : tradens nominatim Cbildericbum Francorum regem(etfi fundatio E-bersbaymêfis cœnobij, Tbeoderici meminerit) Attico

' nbsp;ni cuidam domus maiori,ut uocabant, Aulæ præfefto,

Leuterici filio,ducatum Alemaniæ cum pago Edelfafi fiæ concefsifiè,eoque toto agro qui à Vofago 8c Koma ricomontibus adRbeni ripas protenditurrfaftamquc donationem iftam circa annum 666. Atque ab boe por rô defluxifîe illos quiLandgrauij Alfatiæpofterius appellat! fuêre:quo titulo Habs burgenfes primicS: Anna-libus 8c diplomatibus celebrantur. Q^od quonia cum ueró coniunftum efl,negari tarnen nee illud potefl, di' 30 uam Otiliam Atticonisnliam extitifïè:atqueexbocpa riter procefsifle Adalbertu, qui Ebersbaymunftcrcœ-nobiû pofucrat, quondam à primis Rbcni apoftolis S. Materno amp;nbsp;Valerio cœptum,amp;Nouietcnfcappel]atû: aufpicatum rurfus à Dagoberto huius nominis primo Aufîrafiç rege, Argen toracen. fedis ac Vueifïènburgen. præpolituræ authorezóeab apro,Sigeberti filij interfe-^torc,

COMMENTARIORVM LIB, I, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2)

£lore,quem beatus Arbogaftcs primus Argentinen.prg ful ad uitam reuocaucrat, Ebershaymunfter nuncupa-tum:fuiflequefratres Adalberto duci,exBerfcbuuinda iTiatre,S.Leodegarij epifcopi propinqua,Hugoné,Het' tonem,Battaconem: forores uerô,Otiliam,de qua dixi mus,amp;Rofchuuyndam. Adalbertum quoque, cum à patre Attico ob fufpicionem nefcio quam pofterius oc-cifusfuiflet ( quem filiaOtilia precibus amp;continuis la-cbrymis, pœnis liberafîe dicitur ) reliquiflè poft fe libe-»O ros, Mafonem Burgundiæregem, autorem Veftalium cœnobij in Sundoguia Mafsmunfter.-Eberhardum du-cem Alemaniæ,qui Murbacenfeillud opulentum Alfa-tiæcœnobium aufpicatus erat :amp;Luydfridum comi-tem,à quo is Habsburgenfium genus 'deriuareconten-dit, bac nimirum ufus ratione, quod Hiltrudem, unicam reliftamfiliam Otberti comitis Habensburgenfis in Romarico monte,cónubio cum fibi iunxiftet, ex eâ-quenullam prolem ferret,patrui Adalbert! filiosado-ptaftet, Ottobertum,Hugobertum,Theobaldum Sc 20 Eberbardum. extitifleuero Adalbertum iftum,nepo-temHcttonis: quem diftum eft Attici quoque ducisfi-lium fuifle:Adalbert! ducis, fundatoris Ebersbaymen-fis monafterijin infulaRbeni prope Seledftadium,amp; fanftæOtiliæ fratrem. Hugonem præterea,Hettonis germanum, ex Ermentrude quadam Bleonem amp;nbsp;Bo-dalum genuiftezundeBleonuuiler Sc Bodelsbaym, nota Alfatiç loca,nomeclaturas rctinent:ueluti ab Hettone Hettenbaym,ab Otberto Otbrecbstall,amp; ab Hugo -ne Hugesbouen. Hæc etfi omnia ueritati confona fa 50 c!lècredam,nibil tarnen certiconftarearbitror,nequc de adoptioneifta,neque de deuolutione prædiorum ad Hugonis filios (de quibus deinceps fermonem inftitui-mus ) Hugobrecbtum abbatem,amp; Bernbardum comi tern Alfatiæ,fiue Eginonem primum comitcm in Egi-nesbaym: quorum fororem Tbietbergam Lotbarius, régis Caroll Magni pronepos,uxorem duxerat: Sc fbro rio fuo Hugobrecbto,abbati puta fundationis paternæ

d in Hu-

iß GENEALOG! AE AVSTRIACAE

in Hugeshouen,ducatû luræ montis rellitueratjUtRhë giiio etiam in anni fupputatione 858.Otto Frilin.lib. ó.Chron.cap.z.meminêre. Bernhardum quoq; comité à CaroloLotharij Imp.fratre bello petitum, àuiftum fuifle : Hugobrechtum deniqj abbatem, cum Lothario

Hu bellum feciflet,quôdrepudiata fororeThietberga, sobtrtiAbba- Vualdradam Guntheri Colonienfis epilcopi germana fuperinduxiflet, à Chunrado comité per infidias occi-fumfuiIïè:quamhiftoriaplurib.uerbisOtto Frifin.enar rat. Sunt uerofortaßis rationesquæda, neq; omnino 10 abfurdç,quib.fulcire Gebulherus fuâ uifus eft conieftu-ra.primu omnium, quod Hugobrechtus ex abbate dux Tranliuranus Hugonegenuiflct, itidem ex abbate Hu-geshouen cœnobij in Vuilcrtall,ducêluræ montis: atq; is rurfus Chunradu Burgundiç comité reliquiftet, que uulgus annaliû à Stratlingen nominat: cuius filius ex Fr mentrudeLuitfridi comitis Habenfpurgen.authorisS. Trudberti monafterij in Nigra lylua, nata,Rudolphus, cum ditionê extendi flet,regiû prim us honore fuihpfe-rat.ut de anno 888 Rhegino adnotafle uidetur,hifce uer 2» ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bis:Per idem tempusRudolphus filius Chûradi, nepos

Hugonis abbatis, prouinciâ inter lura amp;nbsp;alpes Poeninas occupat:apud S.Mauriciû, adfcitis fibi quibufdâ primo-rib.amp; nonnullis facerdotib. corona fibi impofuit,regêq; fe appellari iufsit,ôcc.Dcinde uerô impofuifle quoq; Ge bulhero poterat, quôditaduasfamiliascôiûxerit,quôd Battaconem legiftèt,diuæOtiliæfratruelé,ÔLHettonis germanû,qui quartus Atticifiliorû extitcrat,natû fufce pille Beronê, autoréLympurgenfis monafterij,amp; arcis Bernftayn.huncrurfusprogenuiftè Albertû amp;nbsp;Hugo-50 nê, fepultos in Hugeshoué : quorû Hugo cognomento Magnus,à proceritate uidelicet corporis,arcem Hugefi houe primus in cœnobiû conuerterat,Hugobrechto fi-ho,que diximus,ducatû Trâfiuranû recuperaftè,abbate defignato.-alteraût Albertus,in ualleproximagubernaf fet, abOttberto Habsburg. comitenimirûOttbrechts-tallnûcupata, quâhodie corrupte Obbrechstall uocat.

Hæc

COMMENTARIORVM LIB. I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X7

Hæc intncata omnia cum fint, dubio infuper non ca-rcnt,anHabsburgenfis generis omneshifuerinr,an fan guinis uinculo Habsburgen.iunfti,an denique per ado* ptionem inferti,eas ditioncs copararint quas Habsbur* genfium obfequio imbutasfuifie confiât: Valles uideli* cet quæ à Rh eno in Lotharingiam ac Burgundiam du-cuntjhodica Sequanis pop. Toldo flumine,monafie-rio monachorum S.Gregorij, Lebo flu. uillis antiquis, Otberto amp;nbsp;Echchardo pofTeflbribus, pafsim nominan IO turnobis Germanis@uttb{(ei[V/'ÏElt;gt;lbevtAn/tnwrtftcv-

tail/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Wtlertall/

Qi^a de re diligenti â nobis habita inquifitionc,tot pere grinationibus fufccptis,tot euolutisannalibus amp;nbsp;literis perfpeftis, quod fitnofirum de his omnibus iudicium atq; fintentia, candidû Leftoremnoncelabo,exorfus ab Aufirafiæ regno, in quo claruifie Habsburgen.prin* cipes : atque à cuius regum pofieritate defcendiffi, qui modo Aufiriæ archiduces dicuntur,à columnis Herculis ufq; ad Græcorum Sarmatarum fines,Italiami JO que amp;nbsp;Allobroges rerum potiti,omnibus fermé quoru coniefturas adduximus,conuenire uidetur.

C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S ECV^T) 'DE V-

^ifaß^re^no,c/uod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lotharicum»

à Chronographiipaßim uocatur.

OSTEACtVAM Romanis pulfis à Chlodo* uæofiueLytauicho magno,Francirerum ul traRhenumpaulatiminGallijs(quibusmul tisretroaftisfeculisinhiauerant)potiricœpif fint : deuiftisque prim o quidem Burgundionibus, eo* 50 rumque regibus Gotomaro amp;Gotogifclo profligatis, Sigifmundoque quern Sanéfum nominant,interfi£lo: deinde uero Alemannis amp;nbsp;Boiarijs ad Tolbiacum fu' fis, uires acquifiuiffint : Siagrium præterea Egidij filiu, qui cum Romano præfidio intcrioraGalliæ aliquotan nis tuebatur,cafiris exuifient: fufiepta pofiremo Chri-fii religione,S.Remigij aufpicio, Aureliani cuiufda Romani opera promotis limitibus, totam pene Galliam a 2 occu-

iS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACAE

occupafïcnt, amplifsimarum iam ditionum dominatö res etfeftijCum præfertim Chlodouæus,cui hæcprimû omniû Rhamnufiæ dona con tiger ant, ex Chrotehilde Burgunda multos filios procrealïèt: Romana fcilicet i-mitati adminiftratione, cui fucceflerant,amp; in qua ab A • naftafio Imp.cófirmati fuerat(ut præterTuronenfem, Iuris etiâ Ciuilis leges teftantur)de limite tuêdo, amp;nbsp;fefè à uicinis populis umdicandis rationes inierût.Et quoniä latègentis ditiopatebat,hincquidê àLigeriamp; Arariad Rhenûjillincuerôà Rhodano amp;Sequanaad Occanûio ócmareBritannicUjin duascoaftidiœcefes dominium omnefubdiuifere:parte quidê Rheno adiacetem inter Molàm,Mofellamq; amp;nbsp;Ilium amnes,fermonegentilitio Oftérichjid eft regnû oriétalenominarût:amp; quç uerfus mediterranea in interiora Galliæ defieftebat, Burgun-dosq; in Lugdunêli, amp;nbsp;Romanos in Narbonéfi parteq; AquitaniçcotingebatjVueftrichjhoc eft regnû occidéta le appellauere. Quas uoces illorû facerdotes,ex Rom. pofteritate profeftijin Latinâ uertentes definentiâ, Au-ftria amp;nbsp;Auftrafiâ, Vueftraftâ amp;nbsp;Neuftria fcribebât. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20

nimirû uoces, in Chronographis illorû feculorû fu binde occurrunt, cum Francorû in Gallijs régna cômemo rât.SicRhcginoPrumiêftsmonachus,quifubOttonib. annales fcripfit : Dagobertus,inqt,Metis uenicns,in co-ftlio pontificû 3c procerû fîliû fuum Sigcbcrtû in regno Auftriæ fublimat. Sequêti anno ei filius natus eft,cui regnû Neuftriacû atq; Burgûdiç dandûpoftfuû difcefsû nominauit.Et Otto Frifingen.(quê fub Fridericho primo lucubraftècóftat)lib.Chronic.5'. cap. 20. Pipinus 3c Carolomânus primo in Aquitania cotraHunaldû eius 50 prouinciæ duce, procinftum mouent,captoq; caftello quod Lucas dicitur,in loco qui Vetus Piftauis uocatur;

' regnû diuidunt,Carolomanno Alemaniam amp;Thurin giâjPipino uerô Burgundiâ 3c Neuftria fortitq.Fuit jgi~ primât turtum Auftria,à Vofàgo lura montib. ad Rhcnum Rheitum. extentû,tantum ueteris Galliç agri, quantû hodie Allà-àa,Sundgouia,Landuogtia Hagenouien.palatinatus ad

Saram

COMMENTARIORVM tlB» K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I9

Saram flu.ducatus LuczelburgenGs,LymburgêGs,prin cipatusHunczruckenGsjCum propinquis comitatibus, NaGbuicnG,VeldenG,SalmenG,BiczenG,LcyningenG, Manderfchicdjamp;ArnburgjTreuerenGdeniq^MetenG, Borbctomagen. MoguntinajSpircnGqj amp;nbsp;Argen Cora--cêG diœceGbus cöpleftitur.Vbi adhuc,ueteris nominis unibram is retinet ager qui Sara amp;nbsp;Mofella includitur, denfo nemorcArduên^cóGtus, uulgóamp;corruptèdas Peftrich Vaftum regnd nominatus. Habebat auteni to Auftria lila Gallicaduaspr^cipuc métropoles,quib.re-

ges eorumq; pafsim duces confulcbät, MetenGû Augu-, ftam,amp; Borbetomagû,quam hodieBormatiauocant: quib.locis Sc Epifcopales huius Auftri^ reges conftituif feliquet.Quamuisinterdu Sc Colonia regiam extitide inueniatur, cd poGcriorib. feculis Auftria in Vbios eftet Sc Belgas dilatata,arce bis Gnib.Tolbiaco cöftituta: un^ de iura dedifle Auftriç,de quibus loquimur, reges legi-mus. Qm terrç tra£lus,cû pofterius Ludouicho Pio Ca-roli magni Glio extin£bo,in diuiGone,cü Italia amp;nbsp;Impe-rio,Lothario maiorinatu cefsiftet,noua iam Auftria Ca roli magni aufpicio,in Gnib.Pannoniç Sc Norici excita-ta,ueteri paulatim nomine abolito, Lotharici regni ap-pellationem fortitus erat,uulgö Lotreich.Cuius adhuc Lothdricunt titulum Philippus Caroli V. nlius, qui Belgiû pofsidetj ufurpat. Fuit autem Lotharicum illud, amplior multo prouincia, quam hodic eft Lotharingia:ut quæ Caroli LothiringM magniftemmate deGcientefefta areliquo corpore, Iola nomenclaturam ueterem retinuerat, Gifaberto du-ce,qui Henrici Imperatoris hoc nomine primiGlia, no-

30 mineGerburgim, Ottonislmp.magnilororem,duxc-rat uxorem:amp; earn Imperij beneGcio prouinciä,a foce-rofufcepcrat:quampaulo antè,Czuentenhaldo Arnol phi C^faris Glio notho occifo, comités quidam inter lè diuiferant. Atque ilia etiam Lotharingia latius quâm noftra patebat, udquæ in Giperiorem Sc inferiorem diuidebatur:comple£f ebaturque fuperior hodiernum Lotharingiç ducatum,epifcopatum Leodienfem,cum

d 3 nbsp;nbsp;Ardu en-

30 GENEALOG IAE AVSTRIACAE

ArduennæjLuczclburgenfi ac Lymburgen.principatï bus:quibus nimiruni finibus ante fecula aliquot, Sc Mo fellanus ducatus, amp;poftea Palatinatus ad Sara, Hundf-ruckenfisq; ditio celebrabantur. Inferior uero Hasba-niam,Brabantia acluliacenfem Geldrenfemq; comita-tus,nunc uero ducatus,ut etiamnü diftinfti funt,cótine bat.Quibus pariter finib. ante fccula,Boloniæ ducatus, comitdtu^Lo, amp;Louanienfis comitatus,adfamauenerant. Quorum lt;wmez»yîî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bic,cum Auflrafi^, tum Lotbariciregni infi-

gne ufurpabatrboc eR,albam leftioné in rubro clypeo. lo quod fato quodam pofteriorib. annis, Auftriæ Panno-nicæpi£tumfuit,atq; ab Imperatorib.concelRim. Cuius Hirpis Reginberus, extinftofub Ottonc fecudo Gi-lalbertOjde quo diftum eft,Henrici Chiaris genero,pul lisq; Arnoldo Sc Garnæo,partem orientale ueteris Lo-thariciregnijUbibodieeftPeftriebfiue Vaftum regnu, cuditioneLuczelburgenfi ac Brabantiæagro,Imperij benebeio acceperat.Interiorem aute,ubinoftra eftLo-tbaringiajHugonisImp.Lotbarijex Vualdrada concu-bina,Guntberi Colon.præfulis forore, quam diximus, 20 Tbyetberga Habfpurgen.dimifla,fuperinduxifle, pofte ritas,fiue(utalij uolunt)CaroliSimplicisfeuPofthumi fuccefsio obtinuerat. QuippeHugone Gifalberti filio pulfo,Caroli Simplicisfoboles tantillum agri in fide re-rinuerat,quantu hodie Lotbaringiæ ducatus coplefti-Tituerß Juces tur, ubi Gallicu eft fecus utramq; Mofe ripam idioma: nimirum defccndunt,qui bodie duces de Loray-i.othdrici,Lo- no amp;nbsp;Domini à Guuifa apud Gallos dicuntur, quos ab wcn/iAmXrt Euftachio quodam alij deriuarecontendunt. Fa£Ium t^ofcüini eftigitur tot leftionib. Lotbarici regni fiue ueteris Au-5o crPilatini, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lotbaricos fe quidem duces, aliquandiu Lo-

uanienfesnominarent,qui traftum Arduennæ Sc Haf-baniæ,cum parteBrabantiæ babebant. Qui uerôua-ftum q uod dicitur regnum,amp;V ucftricbiam,fiue(ut ho dienuncupatur)PeftrichiamadSaramamp;Mofellä am-nes,imperij beneficio poftederant, Mofellani duces ap-pellabantur. Henricus quippe Boiorum dux, Ottonis primi

COMMENTARIORVM LIB. I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31

primifrater,fîlios ex luditha, Arnoldi quondam Boia-riæ principis nata tulerat;Henricu Boiorum ducem co gnomentoHeczel,Henrici fecundiimperatorisgenito rem:amp;Friderichu Rheni palatinum, cui Otto fecudus adMofellamamnem ducatu diftinxerat: Cuius fra tres reliquijTheodericus Metenfem,amp;: Adalbero Treue-rcn.epilcopatus gubernabant:amp; cuius nata, fecundum quofdam,Kunegun dis,Henrico Claudo Boiorum duci propinquo fuo, nupferat : qui poftea uocatus ad fafccs IO Imperij, fecundi nome adfciucrat:cum filiaru altera Ir-

mcngardis, Vuelphoni fecundo comiti Altdorfenß co iunfta quoq;fuiflct. Quo tempore Otto quifpia,filius Caroli,quê diximus âCarolo Simplice defcendifle,Lo-tharingiæprincipis,Arduennæduxextiterat,accipien-teiamamp;Lotharingiarecentiorefeftionemramp;Ottonis fupradifti nepos,ex Gotofrido filio, Gotofridus fimili-ter,dux Arduennæ,ut diximus, in Eburonibus,hoc eft Sueuorum pofteritate, ah Henrico Claudo Imp.confir matur,nouis turn duobus ducatib.intraftu ueteris Au-

20 ftralicr,lmperij beneficio conftitutis, Arduennç amp;nbsp;Mo-fellano, atq; utrique leonis inligni adieffo, quod Habft burgenfesiampridemFrancoru regum beneficio,cum cœleftini coloris corona,Burgundiæ principum ac regum propinquorum fuorum decore habuerant. In quorum quidem illo fuccefsifte ordine comperiun-tur , poft Ambertum , qui ex Symphoriana Caroli magni Imperatoris germana Adclricum tulerat, Adel-hardum, Adelricifilium: eiusquerurfus natum Robert turn,quern Arnolfus Cælar pepulcrat, Zuuentenbal-

50 do filio furrogato: Reynherium,reftitutum in pater

na m ditionem, anno 915 : Gifalbertum Henrici primi h/w ^chterni Imperat. generum, quern Otho primus bello petierat: Richimerum, Gifalberti fratrem : Othonem, filium tur, circa dtinu Gifalberti, Hermannum amp;nbsp;Sigefridum : Gotofri^’^’crpsoi dus inquam à ChunradoSaliquo inueftitutus,Riehi-merifilius,amp;Gifalbertiducisex fratre nepos, amp;:Her-mano fubrogatus.Qüp tempore AlfatiaàLotharingia

refefta.

GENEALOGIAE AVSTRIACAE

Afptwoinn refe£ï:a,non minus quam Arduennæ Brabantiæ du^* catus,peculiar! nomme dignitateq;Landgrauiatuspri-mô Egeneshaym enfibus,'deinde amp;Habsburgi comiti-buspropinquis committitur: à quorum illis Flandriæ comités,ab bisuerô Burgundiæ regespofterioresZa-ringiæamp;Decccnfesduces, Auftriæque archiducesre-fto tramite defluxerût. Atqui Gotofridus,dc quo loqui mur,à Cbunrado Imp.{ecundo,in ducatu confîrmatus, ob fines cum uicinis bello decertans,primô quidê Lam bertumLouanienfèm comitem,quià CaroloHasba-iq niæ quondam duce,non minus quàm Salmcnfes'comi tes generis originem repetebat,in acic occîdit:Reginbe rum uerôHannoniæprincipem,amp;Gothelonem Mo-fellanum ducem,necnon(quiius acquifitum fuccefsio-nisprætendebant)Sigaricum amp;Tbeodericû Salmen-fes comites,auitaditionepulfosexuit.Idcircô bello peti tus ab Henriebo fccundo,cognomento Glaudo, Rom. impcratore,cum amp;nbsp;Henricho fororio,utpoteFriderici Palatini filio infeftus eflèt, in ordinem redigitur, nouis limitibus diftin£fis,principatibusquc defignatis.-Lotba' ringiæ uidelicet,Brabantino,Arduennæ,Mofellano,ôc nouo inter Saram, Rbenum, Naumque amnes confii-tfucts Lothd- tuto Rom. ïmperij palatinatu.In quorum primo quidc qpPjçQ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de quo diftum eft, belli ftudijs

'clarifs.principis filium confirmauit,inter Mofam uideli . cet,Vofàgum amp;Romaricum montem,agro diftinéloi

Quem ifthic fecuti funtTbeodericus fecundus Rapato nis Habsburgen, principis exitba Tfieodcrici priorisfi-lius:amp; eo pulfo,S’aImenfes aliquot comitcs,qui iampri-deminLotbaringiç finibusrerum potitifuerant, ab an 50 no Domini uidelicet D C. Carolus,qui ex Dorothea Habsburgen.OttobertifecundifiliaCarolumHasba-niæprincipem:amp;isHenrichum:qui rurfus exItba,A-delrici Arduennæ ducis filia, Fridcricum amp;nbsp;Henrichû progenuit,circiter annum à Chrifto nato 781. quos or-dine fecuti funt,poft Gifalbertum Henrichi primi lmp. generum,profligatum unà cum filijs,Lotharius Caroli Sim-

35

COMMENTARIORVM LIB» 1,

li SimplicisFranciæ regis pronepos: Carolus fiue frater fiucfiliuSjHugone Culalberti filio profligato, ab Otto-ne tertio inueftitus; Otto filius Caroli,qui cum Go-thelonealteroLotbarico principead Mofellamamne bello decertans, primo Tullum,Burum,lt;amp; Leucorum urbem,amp; poftea etiâ caput in acie ui£l:usamifit:quod GotheloChunradoSaliquoin Italiam tranfmißfle di-citur.Qui diuifo rurfus ducatu, partem Septentrionale comitibus Louanienfibus, unde Brabantiæ duces de-

40 fluxêrenn Auftrum uero uergentem fecus Volagum amp;nbsp;luram montes, comitibus Salmenfibus commißt. In qua gente primo titulotenusLotharingiç principes flo ruêre,ab anno falutis ofßngentefimo, ufque ad Henri-cbiquarti imperium: Henricbus fccundus SadigeruSj FridericuSjHenrichus tertius,Rheynbaldus:qui exitha quidem Caroli HasbaniæprincipisnatareliqueratCa-rolum amp;nbsp;Reginherum Loua menfes comités; ex ßercb ta uerô Habsburgenß Sigarichum inSalmenßditione fucceßbrem, cuius filius nimirum ex Berchta Verdu-

20 nenfi,Tbeodericushoc nomineinftirpetertius, circa annum millefimu: exaltera Bercbta comitiflaàBlan-cimont,filios duos procreauerat, Henrichum Salmen-fem comitem,amp;:Carolum,quem difbum eft profligato Theoderico Habsburgenß, RapatonisErgouiæ comi-tisnato,Lotharingiam totamfibi fubiecifte, anno cur-rente à falute relata milleßmo amp;nbsp;centeßmo. Qims obi ter fecutosanimaduerti, êxLouanienfium comitû genere in ducatu quidem Lotharico Vilhelmumamp;Hen- • richum.-quorum hic,cum militem ftrenuu contra Sar-

Jo racenos cgiftet,occifis quinque regibus illorum, amp;nbsp;dele tis exercitibus.Tyrefiam, Alpbonfi Portugalliæ régis fi T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g«mongo.

harn uxorem : oc mortuo locero,rcgnum Lulitanum uniuerfum impetrauit,unde nimirum Portugalliæ ho dierni reges reftà deriuantur: illeuero ,hoceft Vilhel-mus ex Allida Vilhelmicomitis âluliers nata,circa annum Domini 1120 reliquos poft fe nouæ Lotbaringiæ catalo^M du-duces reliquit. qui ordine ßbi inuicem fuccedentes,

e com-

54 CENEALOGIÄE AVSTRiACAE commemorantur magna ex parte apudNancetû coiv diti : Theodcricus quartus, Theobaldus, Fridericus fe- ’ cundus,Matthäus,Fridericus tertius,Matthäus fecûdusj Fridericus quartus, Theobaldus fecûdus, Fridericus Rudolpbus, loannes amp;nbsp;Carolus.cuius unicamfiliam, cum Lotharingiæ ducatu,Renatus Ludouici Andega-uen.comitisfilius,uxorem accepit, Apuliæ pariter rex falutatus.CuiusneposNicolauscumlineliberisdecedc ret,Friderico comiti de Vadimontepropinquo, amp;de Carolo quoq; Simplici defcendente Lotbaringiam reli lo quit, à quib. hodierni Lotharingiæ principes domi-ni à Guuifa defluxifle dignofcuntur. Cæterûm Caroli ducis Lotharingiæjquem diximus Theodericu Habf-burgen.profligalle ,fratrem Henricbum in Salmenfi co mitatuamp;finibus Volagimontisfecutifuntordine: O-tbo, inter telles ab Henricbo V.imp. nempe Frideri-cum comitem Montis BelgardijFolmaru comitemab Hunenbcrg,Gotofridu comitemdeNurenberg,aliós-que addu£lus:Ricbardus, quicomitatumBlancimon-tis auitæ ditioni adieccrat,amp; ex Mechtilde Hugonis co- 2« mitis de Vadimon te nata Henrichü V11 procreauit; Sc is ex Maria filia Henrici comitis Luczelburg. Henrichü V111:ille præterea ex luditha filia Matthæi ducis Lotha ringiç Henrichü nonu genuit,circa annum à nato Chri fto i235.Cui per fecula ordine fuccelîerût,Henrichus X. incœnobio Fracifcanorû inKremfio Aullriçfepultus, ac habitu ducali depi£l:us,anno 1271 : Henrichus undeci-mus, qui Martiahbus ludisinterfuiflelegitur apudln-gelheym celebratis annoi337:Ioannes,Nicolaus,loannes fecundus,Symon, loannes 111. loannes IIIL Ioan. V. 5 loannes V I.feptimus,o£l:auus:Nicolaus fecundus, â cuius filijs,Ioanne quidem hodierni Salmenfes comités in finibus Lotharingiæ, àNicolao uero (qui belliftudijs Maximiliano Cæfàri probatus fuerat) Salmenfes in Auftria comités, domini à Greyczenftayn , Marheck amp;nbsp;Ort, rité defcendere dignofcuntur. Et haftenus quidem de Lotharingiæ principibus, quos diximus occiduani

COMMENTARIORVM LIB, K

bcciduam Auftrafiæ regnipartem,cumdefolatumiU !ud fenfim in aliénas amp;nbsp;ditioncs amp;nbsp;nomina abiuiflet,Im perij beneficio accepifle. Quibus refto ordine iun-guntur,non ditionis folûm propinquitate, uerùm fan-guinis etiam uinculo contigui Arduennæ amp;nbsp;Boloniæ duces, qui amp;nbsp;Hasbaniæ principes uocabantur, quique nemorofam Auftrafiæ quondam regni partem, in Ar-ftum amp;nbsp;Orientem deflexam gubernabant: ubi hodie funt comitatus amp;nbsp;ditioncs ad Mofellam amp;agrum Tre-ïo ueretifem extentæ,Marcimont, Frondimôt, Neufcha-telljfiue nouum Caftrum, S. Hugobertus, Riferfchayd, Naftouienfis,Luczelburgenfis ôc Lymburgenfis ditio-nés. In quo quidcm pcrantiquo ducatu, multo antè quàm uelLymburgiuel LuczenburgiNaftbuiæque uô cesauditæruêre,AnnalibusuetuftisceIebrahtur: Otbè lus quifpiam, cuius filiam Matrimam, Carolus fibi di-citurSalmenfis cornes coniunxiflè circa annumànato Chrifto fexcentefimum.Poft quem, fiue ante bunc(in-certum)in pcruetuftis fanftorum Calendarijs recense» fentur Ferreolus,Venantius, Vuendelinus, ThyotaruSj

GangolphuSjAnsbertus: ôc fexus imbecillioris Rhem bildis, PnarabiidiSjBegga, Amelberga,amp; Gudula abba-tiftà Brixellenfis. Poft quæ tempora,credo feculo ela-pfo,(ut de Anfegifo, Arnolpbo, Pipino, cæterisque eius generis in Auftrafia,acijs dequibusloquimur fini bus,principibusfileam)orbi præclarcgeftis rebus innô tuit Carolus quifpiam Arduennæ dux, Hasbaniæ quogt; que amp;nbsp;Tuncrenfis princeps nuncupatus cuius filiam L tnam Rheynbaldus Salmenfis cornes in coniugio bà-îobuerat. Quem fecutus cft circa annum Domini DC CL XXI I, Adelrichus, cuius filiam Itham Henricus S’almenfis comesfibi copulauerat:filijs poft fc reli-£fis,Lothario,CaroloócReginbero. QuiOttonefè-cundoimperantCjprofligatis Arnoldo (Sc Garneo,Hu-gone quoque Gifalberti quondam Lotbarici ducisfilio extin£to,hanc Lothariæfiue Lotbarici principatus par tem,àreliquo corpore refeftam,autboritatc ctiamlm-

e 2 perato-«

5^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGïAE AVSTRIACAE

peratoris uendicauerat,Lamberto filio relifto : qüi oclt; cupato Louanicnfi comitatu,cum Lotharingiam illam quoquefiue Arduennæ ducatu afïèélaret abfque Cæ' faris authoritatc, Chunradi quidem fècundi cognomen to Saliqui primùm, quiGotbiloniGotofridiÇlio faucrat, deinde ucrô etiam Henrici fccundi, quiHenri-cum Rheni palatinum amp;nbsp;Mofcllanum duccmimpo-nereconabatur, bello pctitus, cum Reginhero Hanno nienfi comité 3c Baldcricho Leodienfi præfule, aduer-fus Henricum fecundum Imperatorem ex cognomen-toCIaudumjConfpirauit: occifùspoftremô à Gotofri-do comité,Othonis Lotharingiæ ducis filio, quem à Carolo Simplice dclcêdentem, ab Ottone fecundo in-auguratum fuprà diâum eft. Retinuerat tarnen partem auitæ ditionis Henricus filius : ex duabus uxôri-bus, Gerburge Brabantina, Gotofridum B arbatum fecundum Brabantiæ ducem,amp; Ida Arduennæ uetuftio ris generis duciflà, Henricum Gozilonem cScVuilhel-mum,Arduennæ amp;Boloniæ duces procreauit. Quos fecutus eftOtho,quiab Henrico tertioprofcriptus,unà cum Gotofrido Mofellano duce, defignato iam fuccef-fore Friderico Palatino,qui Henrici, fororij fanfli Henrici Cælàris,filius extiterat.Filios tarnen in auitaditio-ne reliquit Theobaldum 3c Gotofridum lècundum: quorum hic profligato Friderico Mofellano fiuepala-tino Rheni,quem Henricus tertius in ducem Arduen-næinueftiuerat, cumliberos non progigneret, Eufta-chium comitemgenerum fiium^adoptauit,ncin iura Mofellanorum principum paternæ ditionesdeuolue-rentur. Qui aliquandiu cumHermanno, eiusque filio Chunrado decertans, quos Imperator Henricus tertius contra fe Arduennæ duces defignauerat; ad poftre mum his uiftis,partem duntaxat uctuftioris ditionis in fideretinucrat,Brabantino lenfim acLymburgi in Has bàniaôcI-ouanienfiLotharingiæq; ad Mofæfontes no uis ditionibus,adfamam ucnicntibus.’Arduennæq; nomine auito paulatim abolito, Lotharingiæ fe ac Bulo-nienfem

COMMENTARIORVM tlB» E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57'

nienfem principcm nominabatjCuni uix comitatu Bo-loniçcû agro uicino (ubifunt Marcimont,Frondimôt Neu{cbatell)obfequio imbutum haberet, prognato cxncfcio qua coniugcGotofrido cognoniento Gibbo-fo.Cuius filij in paterna ditione fuccedcntcs,Balduinus, EuRachiusfecundus,(ScGotofridusquintus hoc nomine,cum lares patrij non fufficerent, cum Chriftianis co pijSjHenricho quarto imperate,in Afiam traiecere : re-cuperataq;terrafanlt;9:a, lt;amp;his agrisubiSeruatorquôdâ rrtHwd ro nofter,amp;: eius difcipuli Apoftoli couerfabantur,primus hicHierofolymorum rex falutatusfuit,Balduino fratre Antiochiæ principe delignato.-qui Ä:fratri pofteainre gno fanfto fuccefïerat, ad Flandriæ quoq; comitatum uocatus. Cuius filius Adolphus generispoftremus in Flandriæ gubernatione,cum fine liberis uita cum mor tecómutalïet,in ditionib.paternis fuccefibres habuit^ Boloniéfiquidê ducatu Henricu comitéLympurgenfi Mofellanici generis : in Flandria uero Robertu cogno-meto Hierolblymitanu habuit fucceflbre, eu uidclicet

20 quiRoberticognomentoFrifij ex Theo derici comitis de Arnfperg Sc Vuefterlad nata,reli£l:a Floretij Holan-dini filius cxtitcrat,in bellö à Roberto Galliç rege capti. cuius forores Adela Daniæ regina, mater Caroli régis: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

GerdrudiSjàLouaniéfi comité uiduata,Theoderico co nbsp;nbsp;nbsp;’ quot;

mitiab Egesheym Allàtiæ landgrauio coiunfta : tertia fine nomine,RogerioSiciliçrcgi defpofàtafuerat. Atq;

is ipfeRobertus,etfi exClemêtiaBurgundiç ducisnata Balduinûoftauû Flandriæ principe gen uifiet: tarnen in Anglicanobellojinterfcfto Balduino,alius atq; alius in

5 o Flandriç comitatu lurrogätur :ab Imperio quide Theo dericus comes ab Egesheym Allatiçlandgrauius,ftir-pis Habsburgenfis,qui Balduini fororius fueratra regno uero Franciç Vilhelmus Nordmaniç princeps,de quib. Sc corufucceßionealteriuseftocij fcribere.Itaq; ut con cludamuSjde Arduennæ,fiue Hasbaniæaut Boloniæ ctiâ ducatu,que Gotofridû Hierofolymitanû rege uen-didific diximus, filijs in Alîam ScFlandriam translatis:

e 3 refiduamt

^8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTKIACAE

, refiduam (ànè confiât ditionem, Leodienfi cpifcopa-tui ab auflro amp;nbsp;ortu contiguam, ubi poftca comités comiffsLjijM- Arnsbcrgij, Naflbuienfis, Vianden.de Meers amp;nbsp;Luc-' zelburglmperij beneficiogubernaculaadierunt,Hen'

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rico Lympurgenß comiti ab Henrico quarto iure ho-

magij conceflam, cum titulo Lotharici amp;:Arduennæ ducis : apud quem idem quoque Imperator infignibus ComitesLouä^ Imperij apud Mogunciacum à filio Henrico quinto fpo ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liatus, in exilio latuerat. Cui fine liberis mortuo, Hen

ricus poftea quintusGotofridumLouanienfem comi-io tem, à uctuftioribus Arduennæ principibus defcen-dentem, fubftituit. Cuius filij, Henricus, occupato A-quifgrano cum Henrico quinto rebellafièt, duftus pœ-nitentia,fiue potius à dæmonio feduélus, monaften in Gorcziaprofeffus erat: amp;nbsp;Chunradus in ducem Ca-rintbiæ ab Imperatore inauguratus fuit : de quorum genealogia fuo loco dicetur. 5icigitur Hasbaniæ amp;nbsp;Arduennæ ducum fuccefsione paulatim decrefcente, propinquiócfanguincamp;: finibus,gloriam omnem ac fummamrerumadfc traxere Brabantiælt;amp; Mofellani 20 duces. Quorum bi orientalem Aullrafiæ fiue Au-ftriæ partem, illi feptentrionalem amp;nbsp;occiduam,in cttdio^du- uerba accepere. In quorum ilia Cbronograpbis cele-brantur, inter Mofellam, Saram, Naonem amp;nbsp;Rbe-num amnes , ubi ho die eil Ayflia , Maienfeld , ager Hunczruckenfis, Alczheymer: cum comitatibusfen-fim ibi furgentibus,Spanheymenfi, Veldenfi,Zuuay-cnpruck, Symrenfi, Luczlftaynenfi, Biczenfi, Man-derfchyden. 3c Leyningenfi,amp; Virnebergenfi,cætequot; risque adiacentibus. nbsp;nbsp;Chunradus cum filio Geb-3®

hardo,quöd in interfeftores CzuuentenbaldfLotha-rico regno ab Arnulpho imp. pâtre præfeéli confti-tuti, uindicaflet, nempe 'Gerhardum Stephanum amp;nbsp;Mechifridum : â Ludouico Cælare, Arnolphi impera-toris altero filiorum, traftu Mofellano primürn omnium donati leguntur. Hermannus ex duabus uxori-buSjGerburgi Burgunda, 3c Heduige Hannonicnfi, genui«

COMMENTARIORVM LIB. I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^

genuitHenricum amp;Fridericum,primos comités Lym burgenfes:amp; Gifelam,quæ primum ErneRo Sueuiæ du ci, Leopoldi marchionis orientalis in Auftria Pannoni-ca germano, amp;nbsp;de Babenbergæ comitibus defended: deinde Chunradoquoqj hoc nomine fècundo impera tori cognomento Saliquo, nupßt. De cuius generis no-bilitate ac laudibus multa OttoFrifingen.lib.Chronic. , lextOjCapitedecimoquinto.Cuius quidemfratresHen richus amp;nbsp;FriderichuSjpuIfiaTheoderico quodam, ali-lo quandiu in Lymburgenfi comitatu latuerut. PoRea ue r 0 mortuo Theoderico fine mafcula prole, Fridericus Lymburgen. à Chunrado Saliquoin ducatum Mofel-lanum admittitur. Ac Theoderici quidem filiam Gerdrudim Henricus copnomento Heczl fiue Rixo-

r rt ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...

lus, boiorum dux , nepos Ottonis imperatoris primi exfratre,in matrimonio habuit, nouercam Henrici imperatoris hoc nomine fecundi : quæ fecundis nu-ptijs Vuilhelmo Burgundiæ principi iunfta fuit. Fri-derici uero Lymburgen. Mofellani quoque duels fi-20 liam Kunegunden , Henricus Boiorum dux, amp;nbsp;po-Rea imperator , cognomento Claudus, quiin nume-rum Sanftorum relatus eR,connubio fibi copulauit.Cu iuspatruus Imperator,Theoderico Metenfem, Adal-beroni Treuerenfem epifcopatus:fratri uero germano Henricho nomine,præter Mofellanum ducatum, etia Rheni palatinatum contulit. Cuius filij Henrichus óc Hermannus,primi Brabantiæ duces fuerunt. Quibus , fine prole extinftis, Gotofridus cognomento Barba-tus,Henri ci Louanienfis comitis ex V da Arduenna? du ?ociRa,ab Henrico quarto Imperatore,cuius filiam in matrimonio habuerat,fufficitur,cum ex fratre Vil-helmo Lotharingiæ duces defluxiRent : puta Theo-' dericus, Theobaldus, Fridericus, Matthæus, Fridericus fecundus.Matthæus fecundus, Fridericus tertius, Theobaldus fecundus,Fridericus quartus, Rudolphus, loannes 3c Carolus.cuius unicamfiliam Renatum An-degauenfem comitem, amp;nbsp;Apuliæ regem titulotenusin

eoniu^,

40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACAE

coniugemunacum ducatu Lotharingiæ accepifïc,fu-pradiftum eft. Itaigitur cum pro Mofellano ducatu multi decertarent,partim affinitatis,partim cognatio-nis uinculo coniunfti : Fridericus uidelicet nepos Hen rici Heczel,ex Gertrude Theoderici Mofellani ducis fi-lia de{cendens:Gothilo,Gotofridi Arduennæ ducis fra ter : amp;nbsp;Gotofridus alter, Lotharingiæ princeps, cum-que Henricus tertius Imperator Friderico faueret, eo quod propinquior languine eilet,ingens bellum flagra-lîf/î Goto/r/- uit.Lotharingus enim,dequo diximus,Gotofridus, ad- lo a^,^MiE«yï4- Icitisinfocietatem belli GalIiæreee.BalduinoFlandro, uit, äc TheodericoFlerdingij præfeéto, Verdunû, Chaba-rumamp;Leucorum urbem occupauit: belloquelmpe-ratori denunciato Anduerpiamobledit, amp;apudNo-uiomagum palatium Imperiale fuccendit. Sed mox reconciliatus Cælari, interpellante Leonenono Rom. pontifice, generis Habsburgen, abiurata altera Lotha-ringia interiore, alteram,nempe Arduennæ ducatum, cumValtoregnofiueBeftricia,in uerbaabimp.acce-pit : progenitis ex Beatrice, Bonifacij Italiæ marchio- 20 nisuidua, Mathildæillius opulentæ marchionilîæ Tu-fcanicæ matre, filijs, Alberto, Gothelone amp;nbsp;Frideri-cbo. Qi^rum Friderichus in ducatu Lymburgenfi, Albertus uero ditione Molellana, amp;nbsp;Gothela Arduen-

misitn-genßs næ ducatu patri fucceflere. Quorum Albertus à Goto-quarto Arduennæ duce, filio Gotofridi primi ’ Hierofolymitani regis, bello petitus occiditur, anno ii48,Theodericho amp;nbsp;Getholdofilijsreliftis. Contra quoseleuatus ab Imperio Eberbardus AlfatiæLand-grauius, de généré Habsburgenli : quo debcllato ab 3° clt;tf4/ogus Luc Henrico quarto Imperatore, Cbunradus Luczenbur-:çd6«rgen/î«ia coiTies maiorcm ditionis partem ab Imperio ob-tinuit.à quo deinceps abolitapaulatim Molellanæ ditionis nomenclatura duces Luczelburgenfes, amp;nbsp;ex bis Brabantini principes,^ Bohemiæ reges ad famam cre-uêre. De quo quidem Chunrado ilia Lamberti Schaf-naburgen.uerba intelligenda funt : Perlato ad epifcopû

Mogun-

co MMENT ARIORVM tIB» 1» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41

Moguntinum tumultuantis ciuitatis nuncio,mifit coh-feftini cum armatis Chunradum comitem de caftello quod dicitur Luiczelenburg,qui turn fortè apud epifco pum præfens crat.Qui ueniens,Eberhardum improbè fæuientem,atquein omnes qui obßfterent commina-tioncgraflanteiti,ab oppugnatione ædium cum contu meliarepulitjfufceptosque pueros cpifcopopræfenta-uit.hçc ille de Luczelburgenfi principatu, in locum de-ficientis Mofellani,Rhamnufiæ munere fubrogato. In 10 quoclaruêre pofthominum mcmoriam,HermannuSj in ducem Saxoniæ eleftus anno iioo: Adelbochus, cita-tus in literis de anno ii2o:Gerhardus,qui ex Sibylla, Rô-berti régis ConftantinopoIitani,Flandrici generis na-ta,fororc uidelicet Balduin! Flandriæ comitis, procréa uit Plundelum Luczenburgi comitem.atqueis reliquiC Balduinum arcbiepifcopum Trcuerenfem,VaIdramu comitem Lüczelburgen«amp;:Flenricum feptimum im-peratorem.Qupsfecutifunt,exHenrico quidem impe ratore,Ioannes cognomento Cæcus,Bohemiærex: Ca ’o roluSjboc nomine quartus,Imperator amp;nbsp;Bohemie rex: VenceslauSjduxBrabantiæjob uxorem Antonij Niuer-hien.poftrcmiprolapiæLouanien.comitumÆquiCà roll quarti liberi extitêre: V enceslausBohemiae j nbsp;nbsp;ex-

auftoratusRom.rex Sigifmundus imperator, I4unga-gariæôc Bobemorum rex, Henricusóclodocusmargt; chioncs : Catharina,Rudolphi Auftriæ archiducis de ftirpe Habsburgen.cognomento Funda toris:Elifabeta^ Alberti terti j,item Auftriæ archiducis: Margareta, Lu-douici Hungariæ regis:Helena, Angliæ regis: Anna, O-jo thonisBoiorumducisamp;Brandeburgij marchionisrE^ lifabeta,Ioannis Galeatij Mediolanennum principis, u-xores. Cæterûm Vualdramunl comitemLüczen-burgijamp;excomitecreatumafratre Impcratore dücêj fecuti fbntin traêtu uetcris AuftrafiæhueLothariciré gni, loannes ex Cleuenß comitifla natus,cum ex Arté-ßæ comitifla gcnuiflèt loannem ócGuidonemduccs, amp;nbsp;quatuor filias : quarum prima Carolo Franciæregi f nupßtj

GENÊALOGIAE AVSTRIACAE nupfït, fecunda comiti Arteüæ, tertia duciBorbonis, quarta Ludouico Siciliæ régi. Quorum loannes fui generis in traftu illo Auftrafise,in epifcopum Argen tora-cenfem eleftus,cófecratur anno i^dó.amp;inarchiepifco-pum Moguntinum,SacriRom.Imperij elcftorem, anno i372,relifta ditione fua,in Luczenburgenfi principa-tu,Venceslao Ioannis Bohemiæ regis filio, Brabantino duci,patrueli fuo.-qui Antonij, poftremi principis Bra-bantini de ftirpe Louanienfiû comitum, natam in ma-trimoniohabuerat. dequorû principûfucccfsione,cû lo amp;:is traébus ueteris quondam Àuftrafi^ finib.continea-

CdtiJogut du- tur,diccndum nobis porrô eft. Noneftautcmdubiû, Brabantini ducatus agrum ante fecula delertû, fub fide fuilîe partim Arduennæ amp;Hasbaniæprincipû, partim Louanien. comitû, Anduerpiçq^ marchionû.In quo,ct-fiperpetuôLouanien. comitésrerumpotitifuerinqut qui amp;nbsp;reliéba uetufta Auftrafi^ fiue Auftriç, aut etia Lo-tharici regni, infignia ob generis antiquitatem ufiirpa-rint,albam uidelicet in clypeo rubro feélionemjquç po fterius amp;nbsp;Auftriç ducibus Danubianis,in finibus Panno niæpiftaamp;concefiaab Imperioconfiât:tarnenfiirpe ilia fenfim déficiente, alioquc translata in Lotbaringia Arduênæditionem,amp;Thuringiam:acciditpofiremô, ut Henrici Mofèllani ducis amp;nbsp;Rheni palatini,fanfti Hen rici imp.hoc nomine fecundifilij,Henricusamp; Herman nus,in dempto quodam agro ab Arduennæ amp;Hasba-niæprincipatu,quifecusMofam adoceanum Germa-nicum excurrit,amp; ueterem Roman.împerij march am Handuuerpienfemcôtingebat, ab Henrico tertioimp. inuefiirenturnouo quopiam excogitato nominefiue â j• Braba coniugeulterius,fiuealio euentu(dubium) Bra-ban tiæ duces renunciati fuerint.Quibus fine prolis fuc-cefsione deficientibus ,Henrichus quartus, tertij filius, generum fuum Gotofridum ex cognomento Barba-turn, Henrici Louanienfis comitis filium, âc Vilhelmi Lotharingiæ nouse amp;nbsp;in angufiias redaéiæ ducis fra-trem,fubfiituit. Q^em filius ex Cæfaris nata fecutus efi, paterno

COMMENTARIORVM LIB. I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4j

patcrno nomineGotofridus pariternominatus. Qui ex Itha porro,Henrici Lymbürgéiîs du cis filia, Gothar dum (S: Henricum reliquic J quorum primus in Lym-burgenfi ducatu,alter in Brabantino paren ti fucceüêré. Brabantinus autem Henrichus ex cognomento Pro-bus,ex Mathilde comitiflàBoloniæ tulit liberos,Henri chuni hoc nomine tertium Brabantiæ ducem gt;nbsp;Mariam împcrat.Othoni quarto generis Brunfuuicenfis, Mathildam Rheni palatino, tertiam Geldriæ comi-lo ti,nuptas. ' Quorum frater germanus Henricus hoc nomine tertius Brabantiæ dux, ex Maria lilia Philippi régis Rotn. Sueuicæ gentis Henrichum quarturtl Brabantiæ ducem tulit,amp; Mathildam Florcntio Holandi^ comitinuptam. Quorum Henrichus ex cognomento Manfuetus, ex Adcihaide ducis Burgundiæ nata fu • feepit Henrichum quintum hoc nomine Brabantiç du. cem,Ioannem amp;nbsp;Gotofridum Louanienlcs comités, óc MariamPhilippo Franciæ régi locatam circa annum Domini 1200. Quorum rurfusloannes Henricho fra-20 tri in ducatu fuffeftus, ex Sophia Thuringiæ landgra-uia,generis Aurelionenfis duos filios reliquit, qui item-maiterum fecuerunt induces Brabantiæ amp;landgra-uiosThuringiæ. Quorum duces ordinefuiflelegun-turloannes lecundus,circa annum iz^zzloanncs tertius, qui ex comitifla à Truex fex tantum filias reliquit :uidelicet loannam, Vilhelmo Holandiæ comiti nuptam : Margarctam , Ludouico Flandriæ comiti collocatam,qui ducatumBrabantiæ abImperiocon• fecutus erat : Mariam j ducis S'abaudiæ coniugem: lt;amp;nbsp;5 o quartam,domino à Gaysbeck Brabantino tegulo. Sic igitur ex matrimonio confecutus ducatum Brabantiæ Flandrus, quia duas tantùm filias reliquerat^ Mariam Philippo Franciæ régi nuptam, amp;; Margarctharn Philippo Audaci comiti deNiuernia,eucnit ut pro ducatu magnum pofterius exortum Ft bellum,cui Ie po-ftremo dîcBohcmiæ amp;nbsp;Angliæ reges commifcuêre. QuippeFlandri filius Antonius cxBrabantina confè-f 1 cutus

44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACAE

cutus gubernacula ducatus, pulfo rcge,Ioannem fi-lium reliquerat Academiæ Louanienfis autorcm, circa annum nvUefimum quadringentefimum uigefi-rnumfccundum. Cuius unica filia Venccslao Luczengt; burgenfi, Caroli quarti Imperat. germano copulata, ducatum Brabantise in principatum Luczcnburgen-fem tranftulerat : à quo rurfus ad Flandros redijt. Quippc Ludouicus comes Flandriæ, alteram filiam Ioannis ultimi in matrimonio babuerat,fororemui-delicet Venceslai. unde loannes natus, dux Braban- i® tiæ inauguratus, ex lacoba Vilhelmi Holandini co-mitisnata, quæ PhilippiBurgundiæ ducis filia extite^ rat, Philippum poft fe rcliquit: qui comitatui Flan-driæ, Brabantiæque ducatui, Burgundiam quoque adiecit, obauiam, extinftaiam Burgundiæ principum deSalinis amp;nbsp;Chzalonftemmate. unde tarnen delcen-difleamp; illoSjUon indofti quidamexiftimant: amp;Ioan-nem ducem, captum in clade Varnenfi à Turcis, im-perante Sigifmundo , autorem Aurei uelleris, filium Philippi Audacis extitifte : qui Philippi Longi Fran-2® ciæ regis, ftirpis Valefianorum ex loanne filio Burgundiæ duce nepos fuerat: amp;nbsp;ob matrem loannam, antiqui generis comitum Viennenfium â Theober-to Habsburgenfi defcendentis, Salinarum , Chabilo-nenfem, Bleftènfem, Byzuntinum Burgundiæque di-tiones comparauerat,de quibus poftea in tranfcurfti fermonis plura : illo addito , quod Ioannis capti ducis ex Philippo filioneposextiteritCarolus,ah Heluc-tijs ad Nancetum occifus in acie, focer Maximiliani quondam Cælàris,ut qui ex Maria unica fiha Philip- 3® pum procreauerat Auftriæ archiducem, patrem C Ä-R O LI quinti amp;nbsp;FERDI NA NDI Romanorum impcratorum. Adeô ut poft multa fecula,utraque Au-firia (^quæadKhenum fuit,Chlodouæi manniFran-

- - corum regis, ac pnmi Chriftiani, filiorum aufpicio pôfita fuerat: amp;nbsp;quæ ad Iftrum poftea Caroli magni Francorum item regis amp;nbsp;imperatoris, reliquorûm -

quot;T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;que

COMMENT ARIÖRVM LIB» T»

que Carolingorum Opera conftituta fuerat,poftlimi-nio in unum ceu corpus tandemredierint,Imperan-tibus hodie Auftrafijs à Rheno quidem ad Mofam cùm P HIL I P P O Hifpaniarum rege, Caroli quin-ti imperatoris filio : turn FERDINANDO im-peratore Philippi patruo, in Alfàtia, Sundgouia, Bnf-gouia Iura monte : ad Iftrum uero in Norico amp;nbsp;Pan-nonijs,eodem FERDINANDO cum filijs M A-to X IM I L I A N O Romanorum amp;nbsp;Bohemiæ rege, FERDINANDO amp;nbsp;CAROLO archiduci-bus : quos omnes diu Seruator nofter ad nominis fui gloriam amp;nbsp;facrolànftæ Ecclefiæ catholicæ incre-menta conferuet amp;nbsp;tueaturi Ac licet hoc loco de Alfatiæ principatu , amp;nbsp;Bormacienfi ducatu (qui 3c ipfi non minimam uetcris Auftrafiæ ßue Auftriæ regni portionem, ad ripas Rheni extentam

' feilicet comprehendebant ) dicendum eilet ; tarnen cum feorfim de horum principibus deinceps fermo

1°iniftituetur, de Bormacienßbus quidem,qui amp;Auftriæ duces cognominabantur, capite quarto:de Alfatiæ uerô quùm ducibus , tum landgrauijs, comi-tibus'que, capite quinto 3c cæteris fequentibus(unde Auftriades uidelicet in orbem inue£bos docebi-mus) traftaturi fumus. Caput hoc, quod de Augt; ftriæ fiue Auftrafiæ, aut etiam Lotharico regno au-Ipicati eramus, concludentes, locum quendam Ioannis Auentini, feduli uetuftatis omnis perlcrutato-

jQ ris, qui extatlibro Annalium Boicorum quarto,ad-ducernus : ut appareat feilicet , quod primo Auftriæ, deinde Auftraftæ regnum , in traélu Argen-toracenfi, Obruncano, Germania'que prima, amp;par- Lothdricuin te Belgicæ à Francorum rembus conftitutum lue-

rat, Lotharicum poitea , noua lam Aultria in nni-/î^np.

bus Pannoniæ 3c Norici à Carolo magno Impera-torc aulpicata , nuncupatum fuifle , pofteaquam

f 3 cru enta

4«^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;genealogiae ävstriacae

criicntailla ad Fontanas Ludouici primi cognomen-to Pij filiorum diuifione,is traftus cum Italia 3c Im-perij faftigio, Lothario maiori natu cefsifTet : Carolo Gallias 3c Hilpanias cum Armorico limite, 3c Ludoui-co Germaniam , Boiariam,Sueuiam ac Thuringiam cum Pannonico 3c S^xonicolimitibus, fortitis. Habet autem locus fic* Dum Reginoburgi Boiorum négocias in tentus eft Ludouicus,hlius eius impubis, quern pepereratjde feneftra Palatina-rum ædium decidens,ceruices fregit^ animamqueeffla i o uit. Parentes iuófu trifticiaque faturi, hyematum Fran-cofordiam tendunt. Deinde primo uere,cumuxore Laytgarda rex Boius Francoruq; ad aquas Graneas migrât, Galliasque fubafturus Clufiacum petit, Obuiam ueniunt Gothelmus 3c Chunradus cum fuæ faftionis hominibus,rcgemqueGermanum cum uxore hono-rifice excipiunt ; per Galliæ occidentalis oppida, uicos-que Atmiacum, Hcrcuriacum 3c Ribodi montem cir-cumducunt. TandeLudouicusamp;Carolomaniisger-mani,Vueftriacæ Franciærcges,armati cum fuæ partis 20 proceribus,fele aduerfarijs opponunt,amp;ab ulteriori re gno eos ui prohibere conantur. Atamicis comitanti-bus, pax quæ fuperiori anno inter reges conuenerat,re integratur, atque iurifiurandi religione ftincitur: uni-uerfo Lotharingiæ regno , ut fupra, Galli denuo dunt : amp;nbsp;ad id quod quafi mancipio dare regi Auftria-co debuerunt, ueluti liberales uenditores lolent, au-éfarium addidêre, Attrebatesnimirum,3c diuiVeda-fti templum. Faftoitaque fœderecûm nepotibus,amp; indiêto Gundolphiam conuentu,Ludouicus noftcr do- 50 mum reuertitun Porroleéfo pofterius Caroli ma-gni ftemmate definentc , atque inter multos comités diuifo Auftriæ fiue Lotharico regno, qui o-mnes ferè îéonis infigni in elypeo, tanquam genti-licio fymbolo utuntur ; puta Habsburgen les, Molèl-îanos Arduennæ 3c Bolonienfes Lymburgcniês, Brabantinos, Hannonîcniès, Namurcenlès, Luezel-

COMMENTARIORVM LIB, T; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^

burgen fes, Luczelftaynenfes,Nafïouienfes, Palatinos, Veldenfes,Virnaburgenfes,Manderfchidenfcs, Biezen-feSjZuuaypruckjLcyningenfes, aliosq,- plures : ueterum nominum tarnen ueftigia quædammanfèruntjAuftra-fiæ uidelicet Óe Lotharici regni.Qmppe quiiam reruni in Belgio potiuntur Auftriades, in titulo fe Lotbaricos principes appellat,uulgo Hertzog zu Lotreich und Bra Auftraß^uefii^ bant. Agerprætereaueteris quondam regni nemoro-Ius,qui àSara Sc Naone conclufus fecus Rhenum excur lo rit,in hanc ufque diem Vaftumregnumjdas Vueftrich, hue Peftrich corruptè auocula Vaftum: abeodemque alius ager in meridiem deflexus, das Vuaßgeuu, ab ea-dem uocula, der Vuefteruuald. See. à Lotharici deniq; nomine Kayferflautern,Lutrccht:amp; ut auguror,ab Au Hrafia Strasburg,Oftrental, appcllationes ad pofteros tranfmiferunt:ut nihil deinfigmbus dicam,quibus cum Auftrafianireges,tum Lotharici ufifucrunt, albam uidelicet feélioncm in rubro clypeo, quæ, definente Caroli magni ftemmate atque uetuftioribus Lotharicis’

^0 ducibus,reftaquidcnilinca Louanienfesprincipes,amp;

1 nbsp;nbsp;nbsp;1- A n - T'A 1 • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r V» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*1-1

nodie Aultriæ Uanubianæ hue rannonicæ archidu-ces:ex tranfuerfa uero cùm Lotharingiæprincipes,amp; Alfatiælandgrauij,tum uerô Argentoratum ipfum,amp; Badenfes marchiones, reftè ufurpare dignofeuntur: hoc difcriminc accedentc,quödtres aquilas uolantes inßgnidtoth^ Lotharingi,fexuero coronas Alfàtiani adiecêre,forte quod tres ordine Imperatores rerum Lotharico regno potiti fuerint, Lotharius uidclicet Caroli magni nepos, Ludouicus tertius, Sc Arnolphus. Co-

30 ronas quoque , quas Alfàtiæ fymbolo accefsifîè dixi' infîgnid Aißi-mus , arbitror pofteritati tefhficari, quod tot rc-^'*^* gum Francorum maiores domus, penes quos præ-cipua gubernacula fuerant, principes in traftu illo egerint: puta Lendericus, eius^qüe filius Atticus :Pi-pinus,eius'que filij Erchonoaldus , Grymoaldus Sc Carolus quem Martellum cognominant. Qi^ô-rum confiât Lentericum , quem alij Lendehum

uocant,

a

48 GENEAtOGlAE AVSTRIACAE uocant, apudChilderichum fecundum hiaiorcm domus egiflc,qui ftupratareginaFridigunde,heroqueoc-

V uoifoaldo ducc ex Auftria rugato, Auftriç du^ catum cumpago Alfatiæfubiccerat.inquorumhocpa ri ter generis fuccefsionem meruit, Attico filioEdelfaf-11^ principe defignato,quern films Adalbertus,amp;poftca Eberhardus nepos autorMurbacen.cœnobij fecutifue re.Sic Pipinus fenior filius Anfegifi Hâduuerpiæ march grauijjfraterS.ArnolphiMetenfis præfulis,fub Theode rico Auftrafiçrege,BertharioBormatienfifiue Auftriç lo duce profligato cum maioris domus officio gnauiter fun£fus fuillet, in Auftriæ parte ripæRheni adjacente amp;nbsp;pago Alfatiæ gubernacula adijt.in qua prouincia dc-niquetresordinefilij, cum maiorum domus officio a-pud reges Auftrafianos cum laude perfunfti fuiflent,re rum potiti fuererErchonoaldus quidem maior natu,a-pud Dagobertum primum : Grymoaldus uero in aula Childebcrti régis Auftriæ,Ebroymo duce pulfo:amp;; Ca rolus Martellus apud Lotharium poflremum Mero-uingicæ gentis,Reginfrido duce Auftrafiano profliga- zo to : dé quibus capite quarto prolixius ad fidem rerum dilîèremus*

T TE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'DE ^Ecniv^

pue cyiußrafilt;e tnf.ont.prou{ncij!, 'Belgicaficunia, (jcrmaniA fè cunda, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cy^r^entoracenp Obruncano,ex Erancorum per-^

uetußu re^ibM rerumpotitis : unde EdAbsbur^en.prtndpes, nbsp;nbsp;ex

hu ç^ufirilt;e alteriui, ü^nibuf'Eannonü

chi'duees rew eleriuatnur.

regibus apud Chrono-

y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;graphes contentio fit,ex co quodpafsirn cum 3 o

eæteris Francorum regibus confundantur,ut

Ä^c^rön/^pote qui eiufdem fanguinis extiterint jäMc-utinicr Gr£ Touycho ülo deftendentes, qui àmonftro manno no-fortitus fuerat ,quod pater Marcomyrus Phar-cMt,corrupte, ramundifilius aliquando in Frifonum littore, ubi tum

Franci coluerant, obdormiens , per quietem videra t triformc ac triceps gt;nbsp;fucceflùm gentis prælàgicns: ,

tarnen

COMMENTARIORVM LIB» I»

tarnen hiftorias diligenter difcutienti, no folûm diuer-(osfuifle animaduertitur, uerùm omnino etiam ab his inter initia diuifos amp;feparatos,atq; à limite Francicæ ditionis gentilicio fermone he appellatos ab Oftrich,id eft Oriental! regno, quod inter cætera Francorum régna,hoc eft Parificnfe,Suefs lonenfe amp;nbsp;Aurelianum' hue Burgundicum, hoc maximè eflet Orientale,flu.cópre-heniiim Mofa ab occafu, Rheno ab arfto âc orientera meridiedenique,ubi Burgundicum cotingebat, Vofagi

lt;0 acïuræmotiumiugisjdenfisqueArduennæfyluæpro-paginibus. Qupd,utdiximusfuperiori capite, facerdo-tesillorum,exRomanorum uidelicet reliquijs,autore

S. Remigio Remenfi primo gentis apoftolo, qui uidelicet Hluytuichum, Merouychinepotem, Galliarum ui-

■'p. J. ■■'in*' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1' nbsp;nbsp;... Clodium hunc

ctorem,racris undisprimus lultrauerat,ordinati,uitio Latinicr era Teutonicam uocem proferentes nunc Auftrafiam,nuc “ Auftriam,in annalibus óc liten's pafsim, amp;. à metropoli acfederegiaMetenfe, nuncupantes: anfaminfuper de-derunt Chronographis qui fecutifunt,Gregorio uideli

20 cet Turonenfi epifcopo,Ahno nio,Rheginoni, Sigeber to amp;; Gaguyno, uti eodem illud nomine in Chronicis fuis,feruata Latini fermonis pronunciatione, Sc excogi tata(utita dicam)definentiaappellarint. Quod in proprijs hmiliter Regum acPrincipumnominibus obfer-uatum fuifle conftatrnempe utpro Merouicho, Hluytgt; uicho , Sigeprechto , Thyetprechto , Thyetricho, Thyetbaldo , Degenprechto , Hluytmayro , Huldri-cho,Huldprechto,Luythero,Bernhero, gen till ter feili-cetcognominatis ahanimalimarino,popular! anima-

50 li,maieftate ui£l:oriæ,Germanorum maieftate, Germa • norum opibus,nemoribusque5deniqueabheroum ma ieftate, populorum reffcore, ueniar urn abundantia,ue-niæque maieftate,populorum urforumque dominato-re.-jph in Latinam detorquentes pronunciationem, paf fim in Chronologijs uocant Merouæum,Chlodouæû, Sigebertum,Theobertum,Theodericum,Theobaldö, Dagobertum,Chlodomyrum, Chilpericû, Childper-

S turn,

ƒ0 G E fî E A fc Ô G ï AÊ AVSÏRlACAE turn /Chlotariumamp;Varnarium. ïd quodnon minus hodie quoq; ltalis,Hifpanisq; accidere uidemus,G quan-do propria Germanorû nomina ucl proferre uel fcribe recontendunt.Hæcitacumfint, amp;de Auftrafiç regni initijs progreflu limitibusq; atq; inter capedine non du-bitetur:de eo tarnen qui au tor eius regni,primusq; Augt; ftriæ fiue Auftrafiæ regum extiterit,controuertitur.Si-quidem nonnulli primordia ad Dagobertum ilium re^ feruntjChlotarij regis fecundi5amp; omniû regnorû Fran cicæ gentis monarcham,qui extruéfo S.Dionyfîopro' lo peParifios templo ac monafterio,in Auftrafia porrô Vuormatienf epifeopatû cum præpofituris Vueyflen-burg.acSarburgenfi aulpicatus fuit.de quoTuronenfis nominatim fcribit,quôdfueritliteris deditus,patiês,Ec clefiaruamp;facerdotû magnus munerator,pauperib. e-îeemofyna tribuens,benignû le omnib.amp; pietatc plenû oftendés.qué circa annû 600 à Chrifto nato rerû potente in uniuerfa Gallia fuifle conftat:patrc Sigeberti illius, quêoccifum abaproininfulaNoiueten.ubihodiepro-peSeletftadiû Alfatiç eft cœnobiû Ebersheymunfter,S. 20 Arbogaftem Argentoracen.prçfulem ad uitâreuocalîe îegitur. Alij autem Sigeberto primo huius regni aulpi tia accepta referunt,qui Chlotarij filius fucrat, hoc nomine primi,Chlodouæi primi Chriftiani Fran corû régis neposrde quo Paulus Diaconus refert libro 2,cap.i6. quod in terras Saxonû,abeuntiû uidelicet.cûLongobar dis in Italiä,Sueuos collocarit,uhi hodie eft Hafsia amp;nbsp;Pa îatinatusinferiorramp;quôdHûnos Auares ad Albim flu. potentiEimèfupcrarit. Quocirca diligentifsima, quoad eius fieri poterat,inquifitione,amp;: tot euolutis cùm an 3 ® nalihus, tum diplomatibus, iam tum inuenimus,cosin orbem principes inue£l:os,qui Auftriç fiue Auftraliç,ut diximus,nomen ufurpabant,cüm Clodou£us,uel genfi licialinguaHluyduichus, moriturusfilijsluis, quos ex CrotohildeBurgundaS.Sigifmundifilia tulerat, ditio-nesfuascuiqjdiftingueret. EtfiaûtChronographistû temporis exprefla nçc uox non fit, à metropoli tarnen illud

COMMENTARIORVM LIB» T» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yt

ill ud denominantcs Metenfiü urbe,ita illud delineat re-gnum,ut dubium non fit,amp; in ufu turn extitifle Prouin-ciæorientalis illius Francorum nomen,quod ncpoti ChluyduichiTheodebertonominatim tribuitur: amp;nbsp;â limite oriétaliappellationemiftam primum omnium contigifle,utprçfati fumus.In qua quidemprouincia ui ginti duos ordine reges animaduerto gubernacula ufiir paflè,quorüautor3ccorypbçus THEODERICHVS extititjHluyduicbi primi Chriftiani ex Crotobilde fiue^ (O HradhildeBurgunda(quç ab amore confiliorum bono rum nomenclaturam fortiebatur fcilicet)filius,Hulde-richi primi Francoru in Gallia dominatoris nepos,pro-neposMerouçiillius, cuidiximus nomen abinlbmnio parentis inditû.ïsliquide mortuo parête(qui iam 30. in Galli j s annos,debellatis Apollinarc Aluernorû duce, 3c Gundobaudo Burgûdionû rege, Anaftafio etiam Rom. Imp.aflentiente è Conftantinopoli, rerum potiebatur) partitus cum fratrib.paternas ditiones, cû Chlodomy-ro Burgundiâôc Aurelian en.agrûjCbildebertoAquita 20 niam amp;interiorêGalliâ,amp; ChlotarioParilien.cocefsif-fet,minor fratrû orientalê tradû à Mola adRbenû ex-

currentem accepit : politaq regia in Mediomatricibus interMofam amp;nbsp;Mofellam ab illa quidem Metenfiû le regem,àfitu uerô fortitç regionis Oftenriche fe regem nominauitrquem facerdotes,ut diximus,ex Rom.pofte ritate,amp; Cbronographi qui ex bis procelîerûqpronun-dationis uitio cum in Latinum ferm one transferregen till ci a uellêt, Auftrafiç ac Auftriç regê appellabant. Qui côlbtuto in Vangionib. limitis prçfeéfo Heriberto quo primm duii îo piaiiijLeontij Romanifîlio,VtelonisHanduuerpiçliue Aua:ri^,

Oceani marcbionis in aréto fratre, ob fines,non minus quàm pater Alemannis ôcToringis ultra Rbenum co-lentibus,bell um feccrät,Hermenfrido rege illorum per Ipeciem amicitiæ adleaccerlito,Tolbiaci èmœnibus præcipitatoratque ut le luamq; ditionem aduerfus Romanos tueretur,Gotbis in Italia cögentili nation!, cum Bellizarioóc Narfetepugnantibus fida auxilia fubmi-e a niftra-

GBNEALOGIAE AVSTRIACAE

niftrauit.de quo Gregorius Turonen.peruetuftusFran corû chronographuSjUtquifubSigebertorege Auftra-fiæ claruit,hæG fcripta reliquit: Poft hæc omnia mor-tuus eft Chlodouæus rex in pace,amp; (epultus eft in baftli caS.Petri Apoftoli, quam ipfe amp;regina fuaædificaue-runt.Mortuuseft autem anno quinto, poftquam cum Alarico rege Gotborum pugnauit. regnauit quoque ft-mul annis rriginta.fuerc autem à träfitu S.Martini, ufq; ad traniitum Chlodouæi regis,anni centum amp;nbsp;duode-cim.Crotobildis quoq;regina poft morte uiri fuiTuro i© nis ciuitatê uifitans, ad balilicâ bead Martini diutifsimè comorata,domino feruiebat. Igiturpoft morté Chlodouæi regis hi quatuor filij eius, TheodericuSjChlodo myrisjChildebertus 3c Chlotarius regnûeiusinterfe diuiferutçqualiter. Habebatquoq,-Theodericusfilium nomine Theobertum,ftrenuûamp;utilem,eleuatiqjfunt in magnam potentia. Etiterumdllo tempore Theode ricus,amp;Theobertusfiliuseius,amp;: Chlotarius rex,cum Francorum exercitu Rhenum tranfèuntes,inTorin-giam dirigunt,contra Ermenfridum regem Toringo- 20 rum.Refert autem idem autor,Oneftrudem flu. Saxo-niæ cadaueribus occiforumita repletum fuifte,ut quad per pontem Franci trandrêt. Huncigiturprimum Au-ftradæ regem extitifle circa annum ïàlutis plus minus DXX, non folùm bellum coarguit quod cum uicinis Toringisgeftèrat,ob fines nimirum:uerumetiamquôd Metenfem urbem regiam habuiftèt.utbis uerbis Aemi-îius feribit ; Inter Ludouici filios paternum regnum ita diuifumuelutiin tetrarchias eft,ut ChildebertoPari-fij, Chlotario Suefsiones,Chlodomyro Aurelianum, 50 TheodericoMediomatrices imperia forent, regesque omnesappellarentur. Lege pluraapud Procopiumli-bro primo Gothicæ hiftoriæ,amp; P.Diaconum lib. item primo Longobardieç. Huic primo Auftradæ régi fuc-cefsit filiusTHEOBERT VS, iam tropheisToringicis secundutrex clarus,qui Vuifegardam Vuachonis Longobardorum adhucin Germania colentium,filiam in matrimo

ni O

co MM£ N T ARIO RVM LÎB*

nio habebatrexquaTheobaldumtuleratjI II Auftriçre gem.Sub quo denique Sigebertus,Priami cuiufdam no biliß.Francic^gentisfilius,ducatuiTiAuftripnVangio-nibusrcgebatjamp;maiorisdomus curam fuftinebat,fi-lijs prognatis Nicanore amp;nbsp;Carolomanno Pipini primi pcnitore. Sueuos autem amp;nbsp;Tranfiuranos. Buccclinus c T 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ Z- Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Au^rafjlt;ç,

ocLcutharijliue Çutgenuinagentispronunciatione u-tamur)Beczelinuslt;£ Lotharius Auftrafîani regis no-mine adminiftraueranqquos eum Francis amp;nbsp;Aleman-nisauxilio uenifïe Gothis in Italiam contra Romanos pugnantibus , hiftoriarum autores tradunt. De Theoderico uerô rege Auftrafiæfecundo,ita Gregorius Turon enfisfcriptum reliquit: In illis diebus mot-tuus eR Tbeodericus rex, regnauit aût annis uigintitri-bus : Theobertus filius cius regnum accepit. nbsp;nbsp;Et lub-

ditzTheobertusfilius Theoderici intaliam abijt,Lon-gobardosque deuiftos atque proRratos fubiugauit, amp;nbsp;tributariosfecit, terramque illorum ex magna parte uaRauit, amp;reucrfus eRcum multis fpolijs. EtpoRea, cum mortem illius defcribit, manifeRè AuRriæ nomen exprimit : PoR hæc Theobertus rex ægrotans mortuus eR, regnauitq; annis quatuordecim.Regnum autem ipfius in fuperioribus Francis 3c AuRria, Theo-doaldus filius eius accepit. Huius Procopius primo Go-thicæmeminithifceuerbis : Seduiftus demum Ama-larichus (intelligit Gothicum in Aquitania regem) cum magna fuorum iaftura occubuit. Theodebertus uerô fuis cum rebus omnibus forore redempta, Galliæ partem,quantamcunque Vilogothi fortiti fuerant, re-

30 cepit. Qui Uerô Vifogothorumexgentebello deuifta^ reliquiexcladefuêre, exGallijs cumuxoribuslibérisq;

fuis iam fedibus exciti,adTheodem in Hilpanijs tyran- nij^dnijsori-nidem exercentem fe contulêre. Et rurfus : Extemplô itaque Francorum ad gentem oratores mittuntur^ qui Galbas illis acpecunias dederent,focietatemq;face-rent.Francorû autem duces Ildibcrtus,Theobertusq; 3c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,

Chlotarius,tüc téporiseraqquiGallij s fimulamp; pecunia

2 à Gothis

54 GENEAtOGIAE AVSTRIACAE

à Gothis receptis, óchis quidem pro cuiufque impenj portione partitis,amicos fe Gothis fore quàm maximè profitentur:clam auté his lè auxilia non cx Francis miß furos, fed fubditorum ènationibus alijs, arma uero in Rom.perniciê Gothis fociarenullo pafto fepofïè.quip-pe quipaulo antèlmperatoripromiferint,in hocbello illifeopemlaturos. Ex his omnibus liquet,Theobertü fecundil Auflrafiæ regem, imperij fui ditionem ad Go-thos ufq; Alemannosq; propagafle:fubic£l:osq; Auftriæ Francicçiam tûfuifïe,amp;lacus Podmaniciaccolas om-io neSjócin Graijs alpibus Pœninisq; qui tum tenuêregen tes ex Gothorû acLogobardorû Romanorumq; collu-uie conflatas, quibus uidelicet Buccelinus ÔcLutharius nomine AuRrahanorû regû iura dabant. Ad hune Au-ftriç regem pertinere uidcntur,quæ Paulus Aemilius in Francica hiftoria fcribit:Chlotarius rex filiâ Chlotfÿn-dâ AlbuynoregiLongobardorû collocauit. Aliquanto antè duç VuachonisLogobardorû régis filiçnupferût lt;luob.regib.Francis,maior V uiiegarda Theoberto Me-diomatricû regfminorV ualdradaTheodebaldo,eiufdê 2 c Theoberti ex Deuteria arnica fufeepta filia. hæcille. ï-taq; cû Thcobertus,de quo loquimur,à morte patris in Auftria Rhenana ilia rerû potitus fuifîet annis XIII J,ex Tfrftw rex Enéf US eft,filio rcliftoTheodeuualdojqui ia tertius Am

ftrafi^rexnumerat.dequo THEO V VALDO h^cin-telligûtur Agathij Grçci hiftorici uerba:Theodebertus uerôhaudita multo pôfttépore morbo correptusin-terijtjTheodeuualdo filio,inter cçtera bona prçfeflurç etia dignitate relifta.q paterno fufeepto iâ regno,Ale manos hello prollrauitjóc getes alias uiciniores fubiuga 5 uit.Nâamp;audacifsimuserat,etturbulétifsimus,amp;prçter modu cupidusjdifcrimê ornne adiuit. Vnde in ipfo belli ardore, quod aduerfus Totila Gothorû ducê Romani fufceperatjTheobertus animo agitahat, amp;: curabat eni-xiuSjUtdu Narfesin Italia amp;nbsp;Romani fimul exercitus iabore amp;nbsp;follicitudine tenerêtur, ipfe q maximis pofïefc fortifsimis beilicofifsimisqjcopijs in un urn coaöis,

ad Thra-

COMMENTARIORVM tlB*

adThraciæregionem duftaretnbiq; omnibus deuafta-tis, Bizantium rcpîam urbem bellum transferret. Eù Hæc quidcm tam de Theoberto pâtre, quàm Theo-uualdo filio,qui d«: ipfe paternæ uxoris fbrorem Vualde radâjV uachonis item Longobardorû regis filiâ, Albuy-ni regis primi in Italia Infubrica fiue Liguftica in conn □ bio habuerat.fub quo duo leguntur floruiflè Auftriç du ces,maioris domus officio perfunfti:Hugobrecbtus uelHugobaldus,Sigeberti ducis Auftrafi^frater germa to nu$:lt;amp; Pipinus, Sigeberti fuperioris ex Carolomanno du ce Belgic^ nepos,ex Itba Rotbaldi Treuerenfis præ-fulis forore,pateruidelicetBeggæ,quam Anfcgifus Ar noJphiMetenfium epifcopi filius duxerat uxorem,amp; ex ea Pipinum Craflnm copnomento prosenuerat,qui pofterius fub Theoderico tertio eius nominis Auftriæ maiorê domus amp;nbsp;Auftrafiç ducem egerat. De regeuerô Theobaldo hæcnominatim GregoriusTu-ronenßs adnotauit : Theodeuualdus autcm rexin Au-ftria ægrotans febre ualida,mortuus eft, regnauitq; an-nisfeptem,regnum eius Cblotbarius rexcum tbefauris multisaccepit.iseratauunculusjutpote filius Chlodo-uæi magni,amp; aui frater,qui Pafiliêle 3c Suefiioncnfc rc gna in diuifione obtinuerat.Hinc fcribit Agathius,cûm Tbeodebertum à bilbnte occifum oftendinet:Tbeobal dusitaq; filius regnumfufcepit. Quem,etfiiuuenisad-modum eflèt,amp;lùb pædagogo adbucnutriretur,Iextà men patria ad regnum paternû uocabat. Eo igitur tem' pore quo Teiasfuo perfunftus eft fato,amp;Gothicis reb. peregrina erantnecefïària auxilia,apudFrancos Theo-’ J O baldus,amp; is quidem adolefcentulus, Cbildcbertusq; 3c ChlotariusrepesTheobaldo coiunélilsimi iuxtalepes Roman, cognatione auunculierant-ad quos quidem,' quialongiusaberant,haudquaquam cûdumGothi exi-lîimabant.hæcille. Sicitaq;Theobaldo Auftrafiçrege fine fuccelsioe prolis anno V11 füçgubernationis extin étojpatrueles illius,Guntramus Burgundiç 3c Aurelia-nenfisjCheribertus Parifien.amp; Cblotbarius Suefsionûj

GENEALOGIAE AVSTRIACAE

reges,pró regno Auftrafiæ cum decertarent, prælio ini to tempeftate fubitô oborta,in cocordiam rcaeunt, po tioreregni Auftriæ agro Chlotario Suefsioncnfiadiu-dicato.qui Armorica amp;nbsp;Septentrionales regiones Cha-riberco, Guntramouerô Alfatiam amp;Tranfiuranû tra-élum ex diuifîone conceflerat, circa annum Domini D X L. Quocirca Auftrafiæ regni gubernacula forti-Qalt;rfi«rfxtus CHLOTARIVS Suefsion.rexfencx,Chluytuichi Aufiraji^e, primiChriftiani ex CrotohildeBurgundanatus,inter initia nihil antiquiushabuit,quàm ut pacerccuperata, lo bellis fopitis,ac regia ex Sueßionum urbe Mediomatri-ces translata,Auftrafianos per præfcéfos gubernaret. Ansbertoigitur,Hugobrechtiducis Auftrafiæfilio,cû filiam Blutbildern uxorem dediflet,eundem Auftriæ dux Brabantiæ ducem conftituit. congreflusque cum Sa ad Vuiferam flu. amp;poftea Ghrano filio qui cû

Childebertopatruele ôc Vuillethario Britannorum rege coniurauerat in patrem,utrofque acic uicit,ac filium quoqueunà cum coniugeamp; familiaigne ahfumpfit.à quo Aqualgrani nomcnclaturam accepifle,ubi Caro- 20 lus poftea magnus palatium conftituit,uerifimileeft,lt;S: adfidempronum.De quo hæc obiterTuronenlis,anti-quifs. Francorû chronographus adnotauit : Lotharius quoque rex de diuerlis mulieribus lèptem fiiios habuit: id eft,de lugunde Guntharium,Childericum,Cheriber turn, Guntramum jSigebertum Sc Chlotfyndâ fîliam: de Tharigunde quoque fororelugundis, habuit Chilpe ricum:de Gunfina habuit Chramum. propter amorê enim Iugundis,co quôd efîèt pulchra ac decora, amp;nbsp;ipfe eftètnimis luxuriofus,Tharigundem fororem eiusin’30 uxorem accepit.Theodoaldus autê rcx,filius Theober-ti regis,in Auftria ægrotans febre ualida,mortuus eft.re gnauitqueannisfeptem. Regnum eius Chlotarius rex cum thelàuris muitis accepit. Eo anno rebellantibus Sa xonibus,Chlotarius rex commoto Frâcor um exercitu, contra eos pugnam iniuit fuper Vuifàram flu. ubi corû cxercitum maximum interfecitzterraque corum uafta-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ta,per-

COMMENTARIORVM LIB* I* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5'7

tajperuaganstotaniToringiamjac depopulans redijt. Chramus autem filius Lotharij pulcher amp;nbsp;decorus,ni-mis acerbus amp;nbsp;calliduSjCum ultra Ligerim à patre miß fus in loco eins fuiflet, cœpit rcgionem illam ualde ini' què opprimere. Quod cum nunciatum fuiflet patri, præcepit eum ad fe uenire: fed Chramus iufsionem pa-tris nol uitimplere,durius agens.Vuilletharij filiam no mineChaldam duxituxorem : adprehenfis multis thelàuriSjParifios ueniens, cû Childebcrto rege patruC' IO le fuojfàcramento conftri£l;us,iurauit le efle patri inimi cum.hæc ille. Sub hocChlotario rcgCjhuiusnomi-nis primo,S. Medardus Suefsionum epiîcopus obijt. amp;nbsp;anno regni fui, Pariflenfis quidem quinquagefimopri* mo,Auflraliæ uerô V111. uita decedens, filios reliquit: quibus quomodo régna diflinxerit, ita Annonius anti-quus Francorum hifloricus fcribit:ChIotarius LI regni lui anno moritur,regnumque eius filij fin ita inter fe di uiferunt.CharibertusfortituseftfedêParifijs, Guntra-mus AurelianiSjChilpericus Suefsionis,Sigebertus Me^

20 tis. Hic SIGEBERTVS quintusiamAuftrafiæreXQ^;„f„jyfj^ uiuo parente deflgnatus,Brunehildê, Anagildi Getho- Au^rlt;ißlt;e.^ rum in Hifpania regis filiam fibi coniunxit: quæpoftea crudelem in reges Francorum tyrannidem exercuit,cü reges fui etiä languinis è medio fuftuliflet, partim uene-no:partim uerô,quôdfratres,proprios nepotes,inter fc commifit.de quo Turonenfis hæc nominatim adnota-uit.Nam cunftifilij eiuseum exinde expulerunt, lt;Scflc inter fe hi quatuor diuiferunt,id eft Charibertus, Gun-tramus,ChilpericusatqueSigebertus;accepitqueCha-

3 o ribertus regnum Childeberti, fedemque conftituit Pa-rifijs: Guntramus regnum Chlodomyris, Aurelianisq; federn conftituit:Chilperichus uero regnum Chlotarij patris fui accipiens,Suefsionis ciuitate ledern ftatuit:Si-gebertus autemregnum Theoderici accepit (intelligit autem Tfleodericum minorem natu, Chlodouæi ma-gnifilium,primum Auftrafiani regni autorem.) Qupd autem illud ipfum regnumin diuifione cumfratribus ‘h forti-

GENEAEOGIAE AVSTRlACAE

fortitus fuerit,quôd ad Rheni ufque ripas extentum fuc rit,ex eo etiam animaduertitur, quôd cumHunnis bellum geflèrat, qui ex Pannonia ad Rhenum excurrerat; ôc quôd Sueuos in agros Saxonum collocarit, deniquc quôdauxilio tranfrhenenfium cum Chilpcricho fratre Suefsionum regeuiêtor pugnauerit :quioccupatoillo Hunnico bello,aliquot urbes in Mcdiomatricib.ademc rat. Vnde Turonenfis fcribit: Igitur poft mortem Chlo tarij regis Hunni cómoti cum Cacano rege fuo, Gallias uenire deftinant.Contra quos Sigebertus exercitu mo- lo uenSjfortiter pugnaturus accefsit.Hunnos proftrauit,at que deuicit.Q^orû poftea rex amicitias cum Sigeberto inijt. Etiterum:Q^odaudiensSigebertus,conuocatis gentib.illis quç ultraRhenufunt,Parifios uenit,amp;contra fratre fuu ire dilponit,amp;qu^lequuntur. Et de hoc ipfo rege Auftriæ intelligendus eft locus P. Diaconi lib. 2, cap. 6. Hæc audientes Chlotarius Sigebertus reges FrancorûjSueuos aliasqj gentes in his locis, de quib. Sa-xones exierantjpofuere. Et iterum cap.S.Francoru regnum mortuo rege Chlotario filij eiusregebat,quadri- 20 fariâ diuifumrprimusqj ex his Charipertus federn habe-bat apud Parifios,fccûdus uero Gutramus ciuitati prçfi debat AurelienfijtertiusChilpcrichus cathedra habc-bat apud Senonas in loco Chlotarij patris fui, quartus nihilominus Sigebertus apudurbéregnabat Metéfem. Et iterum:Eo quoq; tempore Hunnijqui amp;nbsp;Auares,có-perta Chlotarij régis morte,in Sigehertû eius fiiiû irru-unt.Quibus illein Toringia occurrens,eos iuxta Albim flu.potentiftimè fuperauit,pacemq; petentib.dedit.Plu ra lib.^, cap. y cûm Saxonû ex Italia reditu defcripfiftet, 3 o quoru agrum dereliörum Sigebertus Sueuis cóceftèrat. Qiws uiftos ille tradit,aSueuis proximè confedifterhoc eft,in Vueftphalia ,càm in Hafsia turn Sueui colerent. Vndeamp; Vueftuualia,hoc eft occidetalis Italia nomina-ta fuit:quôd per rifum ita Saxones ex Italia reuerfi, àui-cinis populis uocarentur,occidentales I tali. Porrô Au ftrafiæ tum traéfum ufqj ad alpes amp;nbsp;Burgundiä exten-

(um

COMMENTARIORVM LIB* I»

fumfuifle,exhisP.Aemilij uerbisliquet:Guntranio re-^ gi Aurelianenfm regnü parebat,quód Burgundiæ citerions fines contineret, ac Rhodanum etiam tranfcen-dens, Allobroges complefteretunquibus prouincia có-tributam,GuntraiTius contêdebat. Sigebertus aut Me-diomatricü rcx,fuperiorem Burgudiam, Alpiumq; nó cötemnendapartem obtinebat. Vndepatet, Sigebertu Auftrafi^ fines promouilïèjEdelfafsiamq; amp;nbsp;Sundgouia Brilgouiainquepofledifïe.quo tempore fub Guntrami

»o BurgundiciregisaufpiciOjErponemquendâTranfiu-ranisiura dediflè,ubi bodieeft Vcbtlandia ac Heluetia.' Cuipoftea exauftorato,Alathçû quempiam fuftecerat. cuccsAttßra-Atqui in agro Auftrafiæfub imperio Sigebertiadmini-^®'®*'*^“^ ftrabantjBofto Auftrafiæduxin Vangionibus, Arnol-dus Ansberti filius in Brabantia amp;nbsp;Hasbania : cüius na-tusS.Arnolphusprognato Anfegifb marchioneHand-uuerpianOjPipiniCrafsimaioris domus fub Dagoberto primo genitore epifcopuMetenfem egit.fratresq;legi-turbabuifieS.Verioldumamp;Modericumepifcopos: amp;

20 Tarfitiam uirgine Veftalem, ob uitæ contmentiä inter fanftas relatam.Cuius deniq; filij fuifte leguntur,ex Do da quapiä, antequäad epifcopatu uocatusfuiflet, Angifus iiue Anfegifus,qu€m pleriq; falfo ob uocum fimilitu dinem Ancbifem appellant, maiorem domus Franciæ fub Chlotario fecüdo:S.Lutolphus epifcopus : S.Vual-tifius dux,pater Vualgrifaliabbatis:amp; Martinus maior , domus Franciæ fub eodem Chlotario,eiusquefilio Dagoberto. Eodem quoque tempore,regnante uidelicet in Auftrafia SigeberLO,de quo fcribimus,principes cele

30 brantur intra fines Auftriæ illius duo Caroli,ac toti-dem Rbeynbaldi. Quorum primus Tungrenfium ac Dr/rrt t««* Hasbaniçdux,exHiltrude quapiam Carolumalterum|^^AîcrH4fi genuit,circa annum quingentefimum amp;nbsp;quinquagefi-mum.ïsuerô ex Dorothea,Otpertiprimi Habsburgen fis comitisfiueTranfiuraniprincipis filia, Reynbaldu reliquit,Tungrenfem amp;nbsp;Hasbaniæprincipem. Cuius fî liocognominià uetuftioribus Chronographis côiunx

GENEALOGIAE AVSTRIACAE tribuiturMathildis, filia Arnoldi Brabantiæducis, fo' rorS. Arnolphi Metenßsepifcopi,circa annos à nato Chriflo plus minus DC L. Ac de BoHone quidê Auftra* fiæ duce P. Aemilius bæc obiter fcribit : Boflo egregius bello uir,ab Auftrafianis,quorû dux fuerat,fecûdifsima uolûtate in priftinâ familtaritatê recipitunfubintellige, à Cblotario I J,qui Chilperico S'igeberti F. debellato lue ceflerat.Is quippecûfubmifîusà Sigeberto Auftriæ rege,hero fuo Theodericû Chilperici regis Suefsionû'fî-liû,nepotê fuû occidiflet, à Chilperico,poftea occifoSi- lo geberto,rerûin Auftria potito,abrogate ducatu, in in-lulâlacus Veneti, aulpicato turn Reich enauu cœnobio deportatus,unàcûMerouço Chilperici filio,quéLotha rius patris uiftor eô exulatû miferat,rurfus in libertatê adfertus fuerat. Cuius herus Sigcbertus,de quo loqmur rex Âuftrafiç,cum fratré Chilpericû exutû regno Suef-fionû,Tornacum,atq; indeRothomagum pepuliflet, à Fridegunde Chilperici coniuge inhdijs impetitus,occi-fus efi,anno regni fui in Auhria X1111: relifto filio impu bere Childebertonomine, qué ab inlidijs Chlotarij a-20 uunculilèruatûGundoaldus maior domus in Auftria duxerat,educatûq; tandê Cblotario fubftituerat:teftan teTuronenfî.TuncChilpericus egrelTusàTurnacocû uxorefua,àpopulo ueftitûSigebertû ueftibus ornatis apudLambrusuicum fepelierunt. Vndepoftea Suefsio nis ciuitate,in bafilica S’.Medardi, iuxta pâtre fuû Chlo-tarium fepelierunt.Mortuus eft aût anno 14 regni fui:il loq; mortuo,Brundehildis cum filijs fuis Parifijs refide bat,pl ena lu(ftu,nefciés prç dolore quid ageret.Gundo-DttxA«Ar?lt;e aldusaût dux adprehenfum Childebertum filium eiusjo GuMduf. paruulum,furtimperno£teabftulit,amp;cumeo in Au-ftriam fugit : colleftisque gentibus, fuper quas pater eiusregnauerat,regem eum conftituit. nbsp;nbsp;Cæterùm

etßSlgebertus filium reliquerit,ut diximus,Childcber-tum:eo tarnen minorennfóc ex inlidijs patruiliberato perGundoaldum Auftriæin Vangionib. ducem,Chil-dericus Suefsionum rex Auftraliæ regnu occupauerat.

COMMENTARIORVM LIB» I» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ét

quo non diuifthicrerum potito, amp;a Chlotario Parien fi rege ex Auftrafiaprofligatorpoftremo etiaâ Lenteri-co maiore domus adultero occifo C HIL D E B E RT V S SigebertiF. regnu paternu recepit : amp;nbsp;fub tutela patrui ‘ Chlotarij Parificnfis régis conftitutuSjpaulo poft tefta-^ mento Guntrami patrui alterius hæres nuncupatus, Burgundicum quoqj amp;nbsp;Aurelianenferégna Auftraftæ adiecitjfèxtusiâ eiusprouinciærex, earn perpræfeftos amp;nbsp;ducesitaadminiftrauitjUtGundoaldus,qui eu ferua-

lo uerat,utP.Aemiliusfcribit,defeneftraParifijsperfunê demiftum, maioris domui officio fungeretur. cui po-ftea Arnoldus fuccefterat, S. Arnolpbi epifcopi Meten-fis pater, Angifi auus,ôc Pipini Crafsi proau us. Bertoal-dusporrôpulfo Landerico, quioccifb herofuo Childe ri cho rege,par tem Auftrafiæoccupauerat,Auftriæ du-catum in Vangionibus authoritate Childeberti regis: âc Arnolphus^cumfilio AngifoBrabantiamacHasba-niam : Leudegildus denique ducatum Tranfiuranum, adminiftrarent. Quibus omnibus rex ipfe Auftrafiæ Childebertus , de quo loquimur, ad clauum (ut a-iunt ) præfidens , ad Mediomatricum Auguftam, ex concubma primùm, deinde ex Audomera Hi-IpanaTheodericum progenuit : cum forores fuas lo-caftet ,Iugundem Hermigildo,Clotofyndam Recca-redo , Hilpaniæ regibus : amp;nbsp;tertiam Àuthario Lon-gobardorum in Italia régi. Duoinuenio ah hoc bella gefta : unum , abfente eo , per duces, in Italia , contra Longobardos: alterum , quod amp;nbsp;fibi fatale extitit,contra Chlotarium,Chilperichi Suefsio-

50 num regis parentis interfeftoris, filium , adhuc fub tutela Fridegundis matris ac Lenderici maioris domus exiftentem. De quo hæc Turonenfis, uetuftif-fimus Francorum chronographi , intelligenda funt : Childebertus itaque rex Auftriæ , in Italiam abijt,i-pfam^ que deuaftauit, amp;nbsp;tributariam fecit. De cuius belli caufis atque occafione P. Aemilius hæc in-fuper addit: Mauritius Augufti Tiberijfucceftor,om-‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;” h 3 nia

GENEALOGIAE AVSTRIACAE nia agebat,moliebaturque,ut Longobardos Italia pelle ret:ac exiguam pecuniam ad Childebertum mifitjmul-to maiorapræmia actanto conatu dignapollicitus,li id Italiæ faltem quod inter Alpes amp;nbsp;Padum iacet, exa-His Longobardis Imperio reftitueret.Fa eile fuit iuuenê rege in ad id fœdus ferendû impellere. Is in Italia defeen dit,nulla moram pugnâdi fafturus. Autbaris fuos intra mœnia abditos continebat. legatos etiam cum inuneri bus ad Auftrafianû niif r,/ae fîdem amicitiâq; Græcorû quàm Longobardorû f • tborem duceret. le paratum i o foedus,quibulcunq; conditionib. Childeberto placeret, ferire. Etdebellointellino,quodinter Childericû le-nioré Suefsionû rege ac Childebertû Auftrafianû geltû fuerat,maximæquoq;difeordiæinter Cbildericum de Childebertû nepote fuû exortç funt.incitabat enim eos ex utrifq; partib.Fridegundis 8c Brûdehildis. Eo quoq; têporemortuuseftbonçmemori^ dominus Gûtramus rex,frater Childerici regis in Chabilone ciuitate Burgû die,amp; in baßlica S.Marcelli martyris fepultus eft. régna-uitaûtannis^z. Etfubdit: AudiésaûtChildebertusrex zo .Auftri£,F.Sigeberti,neposChilderichi,auunculûluum mortuû,amp; malefieia Fridegundis regin ç,exercitû colle git.Nam defun(9:oGuntramopatruelefuo,regnûBur-gundicCamp;ipfefufceperat.Burgundionesaût, Auliralij, lùperioresq;Franci,Emui cômotograndiexercitu Ca-paniâingrefsi,pagoSucfsioniaco,cûGûdoaldodc Vuyn trione patricijs,regnû Childerici uallauerunt. P.Aemi lius refert,Childebertû à Gûtramo patruo ob hoc ado-ptatû fuifle,qiiôd Gundoaldu quempia, qui fe Lotharij regis hoc nomine primifiliû mentiebat, Burgundi co* 3® narêtur in prouincia regê conftituere, Childeberti Au-ftraßani auxilijs nitenté:à quib.ut nepote auocaret,hæ-rede noies uolêsfcriberecosebatur: utuerbiseius utar.

O

Guntramus eo metu animos liberauit, Childebertum-queadoptans,fpe certioris nouæ hæreditatis, in officio fenexorhusqueiuuenem florentem cupidumq; conti-nuit. Etfubdit,debello exorto ob banc adoptionem, mortuo '

co MMENTARIORVM LiB, I, inortuo Guntramo, inter Childebertum AuftrafianUj lt;lequoloquimur,amp;Fridegundem Chilperici abadul-tero occiHuiduam,quç Chlotariofilio ftudebat: Chlo-tariusuero Chilperici filius, inter tot motus tutus fuit^ Guntramo rege patruo tutelam gerente:eo, cum Chib debcrtum hæredem inftituifïct,defun£i:o,mater Fride-gundis pu criciam filij regebat,mafcula mulier, 3c peri-culis fe prçlijsque immifcens. Ea primum omnium ur-bes circuibat,quæ in Chilperici ditione partibusque fue to rantjcasqueacproceresinfilijuerbaiureiurando adigc bat.Nec deiecit animum,Childeberto fecundum Gun-trami obitum bellum inferente, necemque patrisfcele reFridegundisinteremptiperfequcnte: feq; abeiusfce-lerum miniftris amp;nbsp;ueneno 3c ferro tentatum,qui depre henfiin tormcntisidconfefsifint,diftitante. His minis terroribusqueplenuSjferox etiam duorum patrum re-gnis,ab altero procreatus,ab altero adoptatus,Burgun-dionum Auftrafianorumque coafto exercitu,in Suef-fionum,quiin Chlotarij fide erant, finibus caftrapo-20 fuit. DuxChlotariani exercitus erat Lenterichus ma-gifierequitum. Seduiriles animosgerens Fridegundis, ordines ipfa circuibat, circumferensque puerum filium regem,ilium eorum fidei uirtutique commendabat: 3c quæ fequuntur. Quibus primo uiéforiam Childeber-ti Auftrafiani defcribit : deinde cladem quoque,qua a, Fridegunde eiusque militiæmagiftroLenderico affe-ftus fuerat,infolito quodam ftratagcmate deceptus. de quo his uerbisP. Aeinilius fcribit : Vulgus fcriptorum tradit, ipfam Fridegundem copiarum ducem, iter fub 5o noftemingrefiam,equorum collocrepitaculis fufpen-fisjtinnientis ac pafcentis temerè armenti fpeciem præ-buifle.cumqjhofti appropinquaret,frondofis ramis ah antefignanisprælatis,quodfyluæinftarubiiumentapa fci uideretur,procul uifentes falleret, manè hoftemin-cautum opprefsifle. Propiusfidem eft, Burgundiones Auftrafianosque quod Francorum duxfemina eflet,ac puer reXjnimia uiriu fuaru fiduGia,ó^ cotentione hoftin

per

^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEAIOGIÄE AVSTRIACAE

pernegligentiam apparatum belli ardoremq; pugnan-di remifille^atque ideo facilè oppreflbs. h^c iilejde eu en tu eius belli. De exituRitiusexGaguyno addit:Childe bertus itaque cognomento iunior hæredum, baud ita mul to poft bauftu ueneniperijt, una cum coniuge, lu-perftitibus filijs,Theoberto natu maiore, qui Metcnß-bus imperauit: ac Thcoderico,Burgundionum rege, hæc ille de exitu Cbildeberti Auftranæ régis. Quem moxfilij,quiephebos uixegrefsifuerant,fed CHLO-septirtinsrex TARI O Childerichi à Lentericomaioredomusinfi-i® Außraßie. jjjg propriæ coniugis Fridegundis interfefti filio, con-

ßlijs matris Fridegundis oppugnante,fucccfsere, adiuti à ducibus Francorum,qui in Auftrafia atque apud Bur gundiones autoritatelt;amp; opibuspræcellebant, Gundo-aldo,Bertoaido,Vuyntrionelt;amp; Rheynbaldo. Quoru THEOBERTVS indiuißonccumfratreAuftraliam fortituSjConftituto Auftriæ duce apud Vangion es Ber-toaldo,amp;: in finibus Brabantiæ Arnoldo S. Arnolpbi pa rete,amp; Angifi Anduuerpien. marchegrauij filio, lia tim inter initia regnijincentrice propria auia Brunebilde, 20 cumThcodericoBurgundionumrege,germano fuo, .bello decertare coa£l:us,bis acie fuccumbit.poftremo in. Vbijs ad Coloniam Agrippinam immifsis ficarijs,a fra^ tre occiditur : cæteris quidem filijs Guntramo,Lotha-rio ôcMerouço infantemterfe£Fs,SigebcrtusColoni' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enfium fide in Germania euafit, à quo Habsburgi prin

cipes poftea fumus deriuaturi. nbsp;nbsp;De hoc feptimo Au-

ftrafiæ rege,Gregorius Turonenfis uetuftiß. Francoru chronographus ita nominatim refert iEo tempore (e-rat autem annus à nato Chrifto fexcentefimus) Childe 3 o bertusrexAuftrafiæjhabebat duos filios,fenioremex concubina nomine Theobertum,iuniorem uero ex re-gina nomine Theodericudpfumque cum auia fua Brun dehilde,in Burgudiam amp;regnum Guntrami régis ma-gni direxit. Etiterum:Anno quarto poftquam Chil-debertus’regnum Guntrami fufeeperat, defunélus eft, regnumque eius filij fui,Theobertusft)rtitus eft Auftriä

fedeni

COMMENTARIORVM LIB\ I»

federn Habens Metenfem: Theodericus accepit regnu in Burgundia,federn Habens Aurelianis. nbsp;nbsp;Adde quæ

P. Aemilius fcribit.’Conuenit autem, utimperiu THeo-derici ad Oceanum ufq; Ligen flu.terminaretur: THeo berto accederet quidquid Franciæ,Ifaræ,Sequanæq;,itê Oceanum ufque interiacet.Ifara Belgiens flu. in Sequa-nam influit:amp; quæ fequuntur. ubi docet, BrundeHilde auia in centrice bi s pugnatu inter fratres fuißerad Stampas primùnijubi Bertoaldus dux occubuerat, fugienti^ bus Auftraßanis: deinde ad Tolbiacum jnVbijSjinterfe-3:0 quidem Protafio Burgundiæ præfefto, uiftoriani tarnen penes Burgundos ftetiflè, occifoTheobertofe-cundum quofdâm Coloniæ, fecundum alios uerô Ca-uillonumin cuftodiam tra£bo,filijseius occifis,utdiâ:û eft;amp;quarto, qui cafum belli in Campania renouaue-ratjCölonienßum fideferuato,amp; inexilio aliquandiu in Oftrofrancia latente.à quo quoniam Auftriadum ge nusderiuamus, Capite proximo plura ex fidehiftoricà , dicemus,ftylo ad CH LO TARI VM conuerfo,oftauû

20 Auftriæ regem,quem diélum eftfub tutclafuifle Gun-trami regis Burgundiæ patrui fui ; amp;illo defunftopro regno Burgundiæ cum Childeberto , propugnan-te matreFridegunde,ferè puerum bello decertalïè, ui-ftoremq; ueneno haud ita multo pôft têtafle, matre artifice,poftremô etiamnecafïc,filijs profligatis,Theode ricoamp; Theobertorquipoftea tarnen mortuo CHlotà-rio,régna paterna iterum recuperarût, cum Lotbârius puer 4 menßum,ex Fridegundenatus,CHilpericum pâ trem amififièt,à Lendericho maiore domus, adultero

50 occifum:fuoq;auito regno Childeberto ueneno fubla-to,amp;CHildeberti filijs(ut diximus)profligatis, Auftra-fianum atqueBurgundicum adieciflet.Quibus iterum adultis Childeberti filij s priuatus anno gubernationis al tero,aliquot annis paterno Suefibniaco contentus, po-hremô bello cadente Theoberto Auftriaco, immifsis fi carijsàfratreuiftorefipfo quoq; Theoderico Burgun-r do haud ita multo pôftauiæ Brundehildis infidijsex-

î tindo:

genealogiae avstriagae

tinélo : amp;nbsp;utriufque filijs partim occifis, partim profli-gatis, poftremo gubernacula tam Auftrafiani quam Burgundici regnorum recepit,eaque adannos ufquc trigintaquatuor plus minus uiftor retinuit, cum re-gnaHèt poft obitum patris apud Suefsiones omnino annos quadragintaquatuor, ab anno fcilicet lalutis quingentefimo oftuagefimofexto , ufque ad annum • fexcentcfimum amp;nbsp;trigefimum, prognatis ex Bertru-de quadam,Dagoberto Auftrafiano amp;nbsp;Burgundiæ ex-terioris rege:ex Sichilde uero Brunulphicomitis na-io ta AribertOjSuefsionum amp;: prouinciæ rege.a quoru pri mo Auftriæ regum ritèftemma deriuatur. Hinc Gregorius Turonenfis,antiquiftimus Francorum cbrono-graphus/cribit:His regibus mortuis, Burgundiones amp;nbsp;Auftrafijcum reliquisFrancis pace fafta,Cblotarium regem in totis tribus regnis in monarcham eleuauerût-Rexueró Chlotarius collefto exercituinBurgundiam dirigitjBrundehildis quaftconnubiu accipere fingeret, ad léillam uenire rogauit,tanquam in pace.llla uero cul turegaliornataadeumuenitin caftroTyroa.Quicum 20 earn intutus eftèt,dixit:Inimica Domini,cur tanta mala perpetrafti,amp; tan tam genealogiam regalem interficere aufafuifti? amp;nbsp;coadunato exercitu Francoru lt;amp;: Auftra-fianorum in unum,cun£l:is uociferantibus Brunehildé morte turpifsima dignifsimam ehe, iubente Chlotario rege,in camelum leuata,amp; toto exercitu circumdufta, ad ultimum,equorum indomitorum pedib. ligata, dif-fipatis membris obij t:lèpulchrumq; eius ignis fuit, ofla ipfius combufta.hcec ille. nbsp;nbsp;Erat autem Brundehildis

Anagildi Gothorum régis in Hifpania nata, Sigeberti 30 primi régis hoc nomine Auftrafiani coniunx,quæ mul tos reges Francorum in pueritiaueneno fuftulerat, amp;nbsp;poftremo proprios nepotes Theobertum Auftrafia-num amp;nbsp;Theodericum Burpundum hello cruento com o

miferat,necatisproncpotibus Theobertifilijs,ipfoque nepoteTheoderico Burgundo, quem priusin fratrem concitauerat, ueneno fublato : óc cum Sigebertum

Theo^

COMMENTARIORVM LIB^ T, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;67

Theodenci filium, non folûm in Auftriano amp;nbsp;Burgun dicojuerumetiam Sueßionico fublimare artefolita co-naretur, inimißis ficarijs qui Lotharium interfice-rent: Chlotarius funeftra confilia armis præueniens, Theoderici Burgundici regis filios bello petierat.qui-bus acie uiftis,Sigebertuni ôc Corbum occîdit : Mé-rouæum autem minimum natu monafterio Reyche-nauuinlacuBodmanico conclufit:potitusquc rcrum in tribus rcgnis, uidelicet Sueßioniaco, Burgundico ïo amp;Auftriaco , talem in ijs adminiftrationem inijt, qualem bis uerbis P. Aemilius libro primo rccen-fet: Chlotarius uniuerfi regni potens, nihil antiquius duxit, quàm ut afïèftis rebus quies ab omni m otu me-tuque daretur : aut exlàtiato aut depofito in omncs o-dio, parentis uerius quàm regis animum induit, oh- ranifub chlo^ îiuionemque iniuriarum 6c præftitit amp;cxcgif. Au-ftraßanis magiftrum equitum rerumque adminiftra-torem dédit Radonem , uirum bello paceque bo-num : Burgundionibus Varnarium , magni in eo-rum , cum florerent,regnafent'que, aula nominis.

Tranfiuranis uerô Herponem, fbbolem eius Herpo-nis quem Guntrami regis ducem oftendimus. Ha-bitisque harum trium leparatim gentium concilijs, quod è re dignitateque cuiufque eße uideretur, con-ftituit. Hic eft Chlotarius,qui filio fuo Dagober-to ex Bertrude prognato, adolefccnti etiamnum, tra-élum Arduennæ fub ducatus nomine .* deinde ue- Àrdumnlt;eiuj . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• -rr • r ’ r n catMtxordiu,

ro cum is Saxones uiciilet , ïam lenio conrectus, AuftraGæ etiam regnum commifit : uocatoque ab Hlt;t6îîgt;«rgfn/îa în-1- nbsp;nbsp;nbsp;‘1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n r prmcipumon

’° exilio Sigeberto , Theoderici quondam Aultraliæ go««•lt;lt;.

regis, apud Coloniam Vbiorum , inßdijs Theoderici Burgundiæ regis germani fratris, occiH , qui in Oftrofrancia aliquandiu apud Vuirceburgum latue-rat, fub tutela Gundoaldi amp;nbsp;Gotofridi propinquo-rum fuorum , Herpone TranGurano duce faftione Leudemundi SedunenGum epifeopi ac Alathæi Bur-i i gundio^

GENEAtOGIAE AVSTRIACAB

gundionum nobilifsimi occifojducatum cidem Tranf-iuranuin beneficio conceflerat, unde Habsburgi prin-Oroiirt^oruw cipcs ac Auftriæ archiduces deriuamus. nbsp;nbsp;nbsp;Idem quo-

ngo Lotharius Anfegifo ( qucm uulgus Chronogra-«w pborum falfo Anchilem appellat ) Arnolphi Metenhum epifcopi, fill) fui Dagobert! nutricij acpræccpto-ris natOjBrabantiæ acHasbaniæ ducatum gubernan-dumcommifit: à quo Caroling! pofteriores Franco-rum reges, qui imperium ex Germania in Italiam at-q ue Pannonias Saxoniamque propagarunt, defluxêre, i o Pipino breui maiore domus apud poftremum Childe-richum authorejfilio Caroli Martelli, nepote Pipini Crafsijamp;pronepote Anfegifide quo loquimur,geni-tore aut Imperatore Caroli ex cognomento Magni : ut duas nobilißimas familias turn exortas, eifdenVque Chlotarij regis hoc nomine fecundiaulpicijs in orbem inueftasconftet.-Carolingorum u!delicet,unde Fran-ciæjGermaniæ 3c Boiariæ reges pofteriores : 3c Habs-burgenßum,ex quibus Auftriæ archiduces cgrefsi funt, Imperatoribus Romanis utraque in ftirpe dar! : Ca-quidem nomine , Carolo magno , Ludoui-..... coPio,Lothario monacho,Ludouico Lotharij filio,

Carolo Crafto hoe nomine fecundo in Imperio, Caro-io Caluo hoe nomine tertio, LudouicoBalbo, Arnoî-pho,amp;Ludouico tertio hoenomineRomanorum Caé fare:Habsburgenftum uerô decemRom.Cæfaribusin-lignes, Rudolpho Rhynfeldenfî, Rudolpho Ergo-uienfi, Alberto Auftriaco, Friderico Auftriaco , Ah berto Auftriaco hoc nomine inImperio quinto,Friderico quarto, Maximiliano, Carolo quinto hoc no- 3® mine in culmine Romanorum fafcium,Ferdinando, Maximiliano hoc nomine amp;nbsp;in genereamp;in Imperio fecundo , omnibus de Habsburgi principum 3c Auftriæ archiducum ftemmatedefluentibus. S’edre-deoad DAGOBERTVM, fiueDegenprcchtum, No«»îrfx àmaieftateheroumlicnuncupatumuernaculaGerma norumlingua,qui iam nonusin Auftria Rhcnenfirc-gna-

COMMENTARIORVM LIB« ï,

gnabat.De cuius initij s Turon enfis hæcrefcrt: Erat au-tem Chlotario régi tune filius nomine Dagobertus, puer efficaxatq; ftrenuus,ad omnia fol ers, amp;nbsp;uerfutifsigt; mus:quem rex adultumunà cum Pipino duce in Au-ftriam regnaturum direxit. Auftrafij uerô ôc Franci fuperiores congregati in unum, Dagobertum fuper fe regem ftatuunt. Copiofius rem banc traftat ex uetu-ftis annalibus Francorum P. Aemilius Jibro primo Francorum hiftoriæ,ficnominatim feribens: Chlota-’o' riusmortuaBertrudeuxorejSichildem nouercam fu-

perinduxit Dagoberto : Auftrafiamque,ncc totam,rc-gnum dédit. Partem enim Arduennç fyluæ â Remo-rum finibus , amp;nbsp;quot terrarum ad Volagum mon-tempertinet,retinuit. Filius Au ftrafianos trans Rb e-num duxit: utque indolem fuam patri gentique pro-baret , cum Bertbario Saxonum duce, prouincias Francorum urente, pugnauit. Graue in capite uul-nus accepit. Capillum cruore infeélum Auftrafiani ad patrem detulerc. qua'ueluti régis infignis debonefta-ato ti fdeditate con^efta , pater ira percitus, fuorum babito dele£i:u in boftem ruit : dato, ut fertur, præ-cepto , ut procerioris ftaturæ boftes enfe quo quiP que pugnaret,æquarcntur . eo etiam in pugna exa-cerbatus, quod nondum quinquaginta natus annos, fed iam ueluti extrema canicie, uetulum iumentum uocitari fe ab bofteaudiuiHet, Bertbarius in acic ce-cidit,magna fuorum ftrage. Cblotarius uiftor do-mum regrefliis , auftusque ex Sicbilde uxorc filio Ariberto , ut quam maximo poftet pignore , necef-50 litudinequetotam domuminter fe deuinciret, foro-

rem Sicbildis Cometrudem Dagoberto nuptum dat: ÓC quiequid rcliqui Auftrafiani regni erat,illircddit;co ufque deindefilio deditus,ut omniaillipcrmitteret,in-dulgeretque. Arnulpbus,{anftus uir, literis imbueraö Dagobertum,Rbodoaldumque amicum illi tradidit.Is ten ui loco fortunaque ortus,ubiad amplifsimos honores bencficio Dagobert! perucnit, fpiritus fuftulit j ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i 3 intole-

GENEALOGIAE AVSTRIACAE

intolerabilisque Auftralïanis eratriramque ca ex rein fe Dagoberto motam, ad Cblotarium fugiens,in præ-D«c« AuSrrf- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;euitauit eiusque commendatione rediturum fc

fej'iibDago. in priftinum gratiæ authoritatisque locum apud Au-

ftrafianos fperabat. bæc ille. Hinc Rbodoaldo Treuiris in exilio occifo, Dagobertus iam rerum po-titus in ducatu Auftrafiæ, ad Vangiones Erchonoal-dum propinquum fuum fubftituit, qui cœnobium fanéta? Genitricis in Berona fundauit. de quo Turo-nenGs bæc obiter commémorât : Eo tempore de-1© funfto Gundoaldo inclyto, Dagobertus rex Ercho-noaldum, uirum illuftrem in maiorum domatu con-ftituit. Erat autemGIius Pipini fenioris, qui ex duce Hasbaniæ, apud Theodericum regem ilium,qui fra-trem Theobertum AuftraGanumocciderat, maioris domus officio perfunftus fiierat: non AnfegiG ducis filius, qui pofterius fub Tbeoderico tertio floruerat anno feptingenteGmo. Qui denique Ercbonoaldus dux AuftraGanus amp;nbsp;maior domus apud Dagobertum regem, fratres alios habuerat ex Pleâzrudc, Guc po- 2© tius (G gentiliter pronunciare uelimus) Playcbtru-de, à blanco colore qui Blaych Germanis elt : Gry-moaldum Campaniæ principem, amp;nbsp;poftea maio-rem domus apud Childebertum fecundum : amp;nbsp;Ca-rolum cognomento Martellum, Auftriæ dueem, amp;nbsp;maiorem domus fub Tbeoderico tertio , amp;nbsp;Childe-riebo item tertio, quem ex monaebo Daniele nomine Francorum regem creauerat. nbsp;nbsp;Sed ut reuertar ad

Dagobertum AuftraGæ regem nonum , referunt de co authores, quod religiofus cum primis rex extite-je rit. ac cum fanfti DionyGj prope PariGos illud opu-îentum monafterium pofuiHet , Surburgenfe quo-que, V ueißenburgenfeque in AuftraGa cœnobia , e-pifcopatumq; Bormatienfem in Vangionibus primus aufpicatus eft, ArgentoracenG fede quæ corrueratrex uocata, cui fan élu Arbogaftem antiftitem dederat : qui filiumillius Sigebertumin uenatione aiiquando,inin-

fuh

COMMENTARIORVM LIB» I» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7t

Tula Rheni Nouietenfi, miraculo fanftorum Valeri) óc Materni,Petri apoftoli difcipulorum,clara,ab apro occi fum, precibus ad Cbriftum fufis uitæ reftituerat. à quo euentu infulæ nomen manfit, ut ab regis interfeftore Ebersbaymmunfter diceretur: ubi poftea Atticus,eius^ quefilius Adalbertus abbatiam, afientiente Theoderi-co tertio Auftriærege,conffituere. HincTuronenfis Dagoberti religionem commemorans fcribit : Suece-, dente temporemortuus eft Chlotarius rex fenex,régna

IO uitqueannisquadragintaduo.Regnumque eius Dago-bertus rex,filius eius, in monarcbia totis cum tnbusre-gnis ftgaciter accepit. Fuitqueipfe Dagobertus rex fortifsimus,enutritor Francorum feuerifsimus, in iudi-cijs ecclefiafticis largifsimus, literis eruditus, timens Deum,(acerdotummagnusmuncrator,pauperibus e-leemofynam tribuens, benignumle omnibus amp;nbsp;pieta-te plenum demonftrabat. Nam gubernabatur à lanfto Arnolpho Metenfiepifcopo, qui antea maior domus fueratjfilius quoque maioris domus Anfegifi. Et

20 fubdit, obitum oftendes : AnnofedecimoregnifuiDa gobertus profluuio uentris moritur, fepultusque eft in . ecclefia fanfti Dionyfij, quam ipfe primus condignè ex auro amp;nbsp;gemmis, multisque preciofifsimis Ipecic-busornauerat. Huius Dagoberti ,eiusquefiliorum Sigebertiac Chloduichi mentionem'etiam Rhegino Prumienfis facit in libro Chronicorum fuorum, cum de anno fcribit fexto 3c fecundoiDagobertus rex Metis ueniens, in confilio principum ac procerum filium fuum Sigebertum in regno Auftriae fublimatj eum-

50 que Chunibertóepifcopo Colonienfis ecclefiæ,amp;Pi-pino duci commendat. Sequent! anno ei filius natus eft, cuiregnum Neuftriacum atque Burgundiæ dan-dum poft fuum difceftiim nominauit. In eandem fen-ten tiam amp;Turonenfis fcribit,multo an tiquior chrono graphus : Eo tempore defunfto Gundoaldo maiore domus inclyto,Dagobertus rex Erchonoaldum uirum illuftrc in maioru domatu conftituit.Habebat aut præ-diâus

7^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACAE

rex ex regina fua Bathilda, de genere Saxonurri j cat fororé Si-filio'sduoSjSigebertum amp;nbsp;Chlodouæum. Sigebertum in Auftriamunà cum Pipino du-ce direxit, Chlodouæum autemfèniorem lecum reti-riuit. Idem ferè de obitu Dagobert! regis refert An-nonius,alter Francorum fcriptor uetuftus: Póft hçc Da gobertus febre ualida correptus,çgrotans mortuus eft, Spinogilo uilla in pago Panliacefis urbi5,in balilica bea-tiDionyfij martyrislepultus.planxeruntq; eumFranci diebus multis.regnauit autem annis44. Franc! ueroio conftituerunt fupra fe regem Chlodouæum, hlium eius. accepit autem uxorem de genere Saxonu, nomine Ba-thildam, pulchram,omniq; ingcnio ftren uam .Poft hæc autem Sigebertus rex Auftri^ Pipino defunfto,Grymo aldumfilium eius in maiorum domatu conftituit. hæc DfciwtMrfxquibusapparet,decimum Auftrafiæ regem AuSiraßa:. extitiftè SIGE B E R T V M hocnominefecundum, cuius P. Aemilius quoq; meminit in fuis Francicæ hiftoriç Commentarijs lib.i.NccefîefuitDagobertofuam Au-ftrafianis regiam addere, uti cum Tranfrhenanæ pro- 20 uinciæ Auftrafianis attribuerentur,tanquam prodo-mefticis opibus gloriaq;, maiori animo conftantiusq; in Slauos bellarent. deditq; illis regem Sigebertum maio-rem filium,amp; eum in Auftriam cum fidis amicis mißt. Sub hocigitur maiore domus cum egiflet Pipini Craf-ft filius Grymoaldus, generi fuo ftudens, flmülatq; Perus fuus fato concefsiftet(id quod annum circiter conti git d56,cum uix annos decem Auftrafiam gubernaflet) pulfolegitimo rege,herihlio Dagoberto, fihum fuum Childebertumfufficereconabatur. Hine illud eft Tü 30 roncnfis:Decedenteueró tempore, defunfto Sigébér-to rege,Grymoaldus filium eius paruulum nomine Da gobertu totondit: Dodoneq; Piftauienfis urbis epifco-pum in Cociam peregrinädum direxit,filium uero fuu in regno conftituit. nbsp;nbsp;Porro Sigebertus rex duobella

gefsit:alterumcótra Slauos Vuyndos,quiTranfrhena-nas prouincias rapinis uexabantzeösqj Saxonum auxilio

uicit,

COMMENTARIORVM tlB^ n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7^

hicit,quibus proptereain annu 5'00 boum tributurh ré-mifcrat.quod cum penderealteroanno itidem nollêf, Radulpbo regi ipforu bellum fecit, eumq; una cum Tu ringis obfequiu detreftantibusfortifsimè uicit. Idem Si gebertusrex AuftraHæJudæos omnes quiChriftu no-iuerantprofiteri, Francia cxpulit. diciturq; tanta luxuria fuiire,quôd fcortorû agmina poft Ie traheret,lt;Scfor-molarum collegiainftituerit. Quod cumS.Amandus reprehenderetjin exiliu aftus fuit. Sunt uerô alij ex Ante nalibus,qui bunc regem à iufticia comendant : amp;nbsp;quod uicinaru gentium amicitiam querens, fuis longam pa-cem recuperaftet, foedere ifto, cum II d i call de Britonu rege : à limite præterea Auftrafiæ altero Auares Slauos acToringoscùm muneribus, turn armis probibucrit. Moritur decimo regni fui anno, in fuburbano Parifien-Ii,adS.Vinccntium conditus. Cuius filiusDagober-tus hoc nomine fecundus,raptus à maiore domus Gry-moaldo Pipinifilio, detonfusq;,inmonafteriû compul-fus eft. Ac licet idem filiû fuu m Hildebertû ex Theode-fyndafilia RatbodisFrifonum principis, in regno Augt; ftraftæGrymoaldus fublimare conaretur: tamenAu-ftralianisreliftentibus,necpoflefsionem regni filius cô-fequi potuit:amp; pater comprebenftis,Chlodouæo Pari-lienfi regi, Sigeberti Auftrafiani fratri germano tradi-tur.Vnde Icribit Sigebertus Francorû hiftoricus, de anno d^yiGrymoaldus maior domus, domino fuo Dagô bertOjSigeberti filio, attonfo per Dodonem Piélauien. epifcopûjin Scotiam direélOjHildebertum filium fuum fecit Auftraliorum regem. Franci autem dolctes fuper 30 infidelitateGrymoaldi, captum eum præfentant Pari-fijSjiudicio Chlodoüsei. quem Chlodouæus uihculatu, amarain carcerefecit morteconfumi:filiumquefuum iuniorem Childericum regem fecit Auftrafiorüm. Hiceft CHILDERICVS, undecimUs iam Auftrafiæ reXjàquo IoannesStabius,Maximiliani quondam lmp. Hiftoriographus,Habsburgenfium gentem fruftra dc-ducere conatur : cum conftet hune Childericum mox k faélione

74 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEÄLOGIAE AVSTRIACAE

faélione Auftrafîanorum principum interfeólum, Fratres ordinefuos Chlotarium amp;nbsp;Theodericum in regno Auftriæ habuifle fucccflores. Scribit enimTuronenßs: Hæc uidentes Franci, ira magna commoti, Ingcbertus uidelicetÄ: Amelbertus,amp; reliquimaioresnatu Fran-corum, feditionemcontra ipfumChildericumconci-tabant.Bodilo fuper eum cum rcliquis infurrexit infi-diansque regem interfecit,unä cum reginaeius præ-gnante. VuoJfoaldus quoque per Fugam uixeuafit,in D»c«A«-AuftriamreuerFus.FranciautemLendelium filiumEr

chonoaldi in maioris domatu eligunt. Et rurFus:Eo quoque tempore decedente VuolFoaldo de Auftria, Martinus,amp;Pipinus iuniorfilius AnfegiFeli, quondam decedentibus regibus dominabanturin Auftria. Vn-de apparet, quo tempore Dagobertus fecundus atton-Fus à Grymoaldo,in monafterium truFus Fu erat,Childe rico Chlodouæi Parftienfis filio Sigeberti hoc nomine Auftrafiani Fecundi,in Auftria régnante, duces Vangionum Fuiffe qui Auftriæ quoque principes uocaban-tur , VuolFholdum , Lendefium , Erchonoaldi fi-2a lium, Martinum, amp;nbsp;Pipinum Martini Fratrem, Anfe-gifi filios. Quorum occifis Ebroymi cuiuFdam faftio-ne Vuolfholdo amp;Lendefio,ipFoqueEbroymo ob Fee-lera cœnobio Luxouien. concluFo, amp;nbsp;poftremô ab Er-menFrido interfcfto,maioris domus oFficium ad Pipinum Craftiim relatum Fuit, qui Pipini Fenioris Auftriæ ducis Fub Dagoberto primo ex Begga filia nepos Fue-rat. Vndein antiquo Annalium codice hæc nomina-tim uerbaleguntur : Anno D CC, Pipinusfilius Angifi dux Francorum,poft mortem VuolFholdi ducis,par- 30 tem Auftriæregebatjobtinuitqueregnum Francorum perannos XXVII,Fub regibus Hloduicho,Hiltiberto amp;nbsp;Dagoberto. moritur anno Fecundo Anaftafij Imp. qui eft ab incarnatione Domini 714. Hie author etli in numero annorum impegerit ( nam multo anti-quior Anaftafius Imp. ante plures qudm centum an-n os,authoribus tarn Agathia quam T uronenfi)Chlo-

douæo

COMMENTARIORVM LIB. I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7$

douæo magno,amp; qui primus facro fonte perlu tus fuit, brafteam legitur tunicam cum titulo Proconfulatus mififle : tarnen in rerum geftarum ferie fidem non ex-cefsit, quod Pipinum Auftriam gubernafle fub regibus, Hlodouico uidelicet Parißenfe rege, qui filium Childericum Auftraßanisregem dederat) Hildeberto Grymoaldi filio exauéf orato. Quo tempore amp;nbsp;Dago-bertus hoc nomine fecundus, Sigeberti itemfecundi filius, amp;nbsp;Dagoberti primi ncpos,uixerat : quem diftum lt;0 eft attonfum à Grymoaldo maiore domus cœnobio conclußim fuiße. Sicigitur cum paruo tempore Cbil^ derichus Chlodouæi Parißenßs filius,rerum in Auftra-ßa potitus fuißctjinterfeftus uidelicet à quo dam Bodi-lone,fa£ßone Amelberti amp;nbsp;Ingeberti, ßicceflbrem ba-buitfratrem Chlotarium, hoc nomine in familia terquot; tium: amp;nbsp;cum nec is multis annis fuperuixiflet, fenio-remfratrem THEODERICVM nomine,trede-cimumiamAuftraßæregem. Vnde P.Aemiliuslibro primo Francicæ hiftoriæ , ita nominatim loquitur: 20 Mortuo Sigeberto rege Auftraßæ,anno regni fui unde-cimo,GrymoaldusIldebertum regem falu tat: eiusque caufam, non adoptionis modo iure, led armis etiam tuetur,Dagobcrtumque attonfum adamicos in Sco-tiam ablegat.Erchenbaldus præliolldebertum oçcîdit, Grymoaldum captum Luteciam adfupplicium mißt. Childericus,triumChlodouæiFrancorum regisfilio-rum ætate médius, Auftraßanis rex datur. Chlodó-uséuspater fextodecimo regni lui anno decefsit. Chlo-tariusftirpis maximus,quatuor deinceps regnat annos, 5 0 riulla reniß ( quod præcipuum eft ) fella pacenobilis.

, Ebroynus, mortuo Erchenbaldo, ualida faélione fub-nixus j quod ß Chlotarij defunfli fratrem Childericum Auftraßæiam regem, Franciæquoque regem ap pellaret,arbitrium rerum ad Vuolfoaldum Auftraßa-norumequitum magiftrum peruenturum.-eo præte-rito,Theodericum fratrem eiüs natu minorem,regem Franciæfalutat,ab illomagifter equitum diélus. Cau-k a fainfe-

GENEAtOGlAE AVSTRIACAE

fa inferior, armis etiamuiftus,ipfeinBurgundiamad Luxouienfe cœnobium tondendus ablcgatur.Theode-ricus depofitis regijs infignibus,ad Dionyfij Parifioruni ponere comam cogitur. Eadem fcribit Annonius, antiquus Francorum chronograpbus : In bis diebus Cblotarius puer obijt, regnauitquc annis quatuor. Tbeodericus rcx Francorum frater eius elcuatps cft: Cbildericum alium fratrem in Auftriam, una cum yuolfbaldo ducc,regnum fufcipere dirigunt. Eo quo-que tempore Franci aduerfus Ebroymuin fe præpa-1» rant: fuper Tbeodericum confurgentes, eum de regno eijciunt, crinesque capitis amborum ui abftrabentes abfcindunt. Ebroymum Luxouio monafterio in Burgundia dirigunt, amp;nbsp;in Auftriam pro Cbilderico mittentes. Adde quæ de morte Gbilderici, 3c quot annos rerum in Auftria potitusfuerit, Aemilius fcribit ; Cbildericus ingenti mortalium aftenfu regnum iniuit,magnaqueexpe£i:atione fpem dele conceptam fefellit, fuperbè fæuequc imperitans : cum in fe o-dium popularium accendiftet, clarifsimis uiris Vigo- 20 bcrto 3c Amelberto autboribusmota feditione. Bo-dillus quern è Franciæ nobilitate palo alligatum uirgis cæciderat, eum inter uenandumadortus occidit,duo-decimum regnantem iam annum. Ac ne uindex exo-riri poftet , reginam Blitbildem uterum gerentem continuo interemit. Vuolfoaldusmagifter equitum fuga in Auftrafiam Ic proripuit. bæcde exituCbilde^ rici,duodecimiregis Auftrafiæ. Cuietfi Tbeodericus frater fuccefterit, tarnen defincntepaulatim Auftralia-ni regni maieftate, nominetenus magis ex Pariftjs re-5® du- gnum illud longé uetuftifsimum per duces Francorum wpoftrcmu reges de Merouingis reliquiadminiftrauêrc. Quorum

primus Lendeftus,Ercbonoaldi maioris quondam domus Francorum fub Dagoberto filius, publico Auftra-fianorum confenfu eleftus, ac Vuolfnaldo fuffcftus, paulo poft inteftinis bellis fæuientibus, cum tota re-gum Francorum autboritasconcidifletjab Ebroymo tyranno

COMMENTARIORVM LiB» h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7gt;

tyranno,lt;jui maioris domus apicem fub Childerico rege ferè poRrcmo Auftrafianorum inuaferat, occiditur. Vnde Aemijius fcribit : Sed neque uiribus neque digni-tateæquare Lendefium facile erat, qui regem inpote-ftate,gazamque haberet. Etfubdit,cum Ebroymum ex cœnobio euafifïè,gubernaculaquerurfus conlecutum fuiflè narrat: Cum delefiiißimis igitur equitum,amp; uelo cifsimis peditum fub noftcm iter ingrcfl^s, Ilaram flu. c^lis cullodib.uado tranfïnilit,hoftesq;inopinantes op-to prefsit.Gaza capta,rex ^grè effugit. mox ultro citroque comeantib.legatiSjfèEbroymo cömißt,magiftro equi-tum ab fe difto,amp;:periculorü focio.Isreceptu reucren-tifsimè babuit.Qua ßmulata clemêtia adduftus Lende fiuSjfide accepta, ad eu in colloquiu defcêdit : quali duo magiftri equitu çmulimcruentius,q duo deregno cótê-denteSjîànflè colloqui pacifciq; poflent.Medio in collo-quio,trucidaf. Itafublato aduerfario, Ebroymus unuS reb.regiq;)quado ad id uentû erat,prçerat,Quiebatq; in eos quos fibiin calamitate infultafle fen tiebat. bæc ille.

«0 IlleeRLendefius,cuiusfilius Atticopoftea,parteauftri-nam Auftrafianiregni,àfœcunditateEdelfàfsiâ nomi-'^ ' natam,qu^ modo Allatia dicitur,beneficio Francorum Auftriæq; rcgum,acprçcipuè Theoderieijde quoloqui mur,accepit:pater S.Otiliæ,ôc Adelberti ducis,qui No-uietenle cœnobium iterum defblatum reuocauerat:pa ter Mazonis Burgundiæ regis,Eberbardi ducis Alema-ni£,fundatoris cœnobij Murbacefis in Allatia: amp;nbsp;Luyt-fridi Sundgouiæ comitis, qui ab Habsburgenfibus ado-ptatus,gentem,ne concideret, feruauiù Lendefioue* ro infidijsEbroymiita èmedio fublato,etfi Martinus frater Pipini in ducatu Auftriæfucceflèrit, eifHcm tarnen infidijs ab Ebroymointerficitur, quodfanftepc-pegerat adreliquias fanftorum uiolato iuramento.

Cui Ermenfridus eft fubrogatus, Ebroymi tyranni in-terfeftor.EthuicrurfusVuaratto, à filioEbroymiGi-fclmaro ducatu Auftrafiano pulfus : rurfus'que refti-tutus^ generum Bertarichum in ducatu fucceftbrem

78 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACAE

reliquitjob tyrannidem : óc quodfanftum Rutberturn Borbetomagenfem epifcopum, Boiorum apoftolum, nullis caufïs exilio mulétaffet, à Pipino Craflo Angifi Brabantiæamp; Hasbaniæ ducis filio,dominio exutuni. Qua de re P. Aemilius bæc obiter adnotauit,cutn Mar-tini Aullriæ ducis neceni recenfet : Sic diuos eludens bofteni improuidum cxcepit, interemitque, cæde ho-ftium fitim domeftici cruoris accendens, donee ab Erlt; menfrido è Francica nobilitate per infidias interimigt; tur. Vuarrattouir clarifsimus,equitum magiRcr di-io ftuSjpacemcum Auftrafianisiunxit, non diuturnam, à filio Gifelmaro ; mox principatu deieftus, imp cran-di libidine iura naturæ numinisque permifeente. Quando extinfto fcelerum authoreEbroyno,exemplum tarnen manebat : cum Gifelmarus intra pau-cos diesleuibusprælijsexpertus, ac uniueria iam mole belli Auftrafiam euertere cogitans decefsiflet : Vuarrattone reftituto,fidapax renataeft : fed amp;nbsp;bæc perbreuis. Mortuo Vuarattonc , Berthariebus cius gener , magiftcr equitum dicitur : amp;nbsp;in Auflrafia a- ^9 miflb Martino rerum arbitrium ad Pipinum dela-baftenus ille. Vnde manifeftum eua-

dit, Francorum regum ignauia, Aultrjæ que ducum ac maiorum domus ambitione, atque inteftinis exin-de bellis exortis,nobilifsimum quondam atque longe uetuftifsimum Aubrafiæ regnum , non folum in an-guftias redaftum j fed paulatim imminutum cu-pidine- maiorum fubdiuifum , in ruinas concidifïè, cumnulli amplius Auftrafiæ reges, fed nec duces fe-rè fupercflènt ; amp;nbsp;fanfti Arnolpbi profapia, aftis ex 5° ' religionc fyncera belli'que ftudijs radicibus, cœpif-fet amp;nbsp;in Auftrafiæ regno , 3c Francorum monar -. . ebia , autboribus duobus Pipinis, Carol o'que Mar-fiputus fentor „ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r»- • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• r

cogHo^to tcllo, rerum potiri. iJe quorum Pipinoprimo, le-Beggafilia nepote , boc eft Anfegiß ducis

■ ’ Hasbaniæ filio, Annonius, perantiquus Francorum * chronographus, bæc adnotauit :Succedentc quippe

5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tempo-

COMMENTARIORVM tlBv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;79-

temporiini curriculo prædiftus Vuaratto defunélus cft zfuitque ei matrona nobilis ac ingcniofa, nomine Anfeflidis. Franci uero in diuerfa tendentes uacillabat*.^ Interea Bertharium quendamjlatura pufillum,fapien' tia ignobilem,confilioinutilem,inmaioruin domatu oberrantesHatuunt. Francis in ter fediuifis, Pipinusab Auftrafijs confurgens,commoto bofte quam plurimo, contra Theodericum regem amp;Bertharium aciem di-rigit.Conuenientibus igitur ad prælium in loco nuncu fo patoTetriciOjamp;illis inter fedimicantibus,Theoderi-

cus rex una cumBerthario maiorc domus terga uertegt; runt; Pipinus quoque uiêtor extitit. Sequenti itaq; tempore ipfeBertharius ab adulatoribus occifus.eft,infti-gante Anfeflede.Pofthæc Pipinus Tbeoderico regi cœ pit efle principal! regimine mai o ris domus : tbefauris-que accepris, Nordbertum qucndam de fuis cum re^e dereliquit, ipfèin Auftriam remeauic. Erat autem Pi-pino principi uxor nobilifsima 3c fapientifsima, nomine Pleftrudis,qucegenuit ei duos hlios,nomen maioris

20 DroguSjiunioris aut Gyrmoldus : obijtque Thcoderi-cus rex,cum regnaftèt annis nouendecim.Cblodou^us filius eius puer,regalem federn accepit, ex regina nomine Bathilda progenitus:mortuusque eft, 3c regnauit annisduobus. CHILDEBERTVS frater eius,uir Decimui^udi'^ inclytus, in regnum ftatutus eft. Mortuus eft 3c Nord-bertus,lt;amp;Grymoldusprincipisfiliusiuniorin aula régis Childeberti maior domus effeiftuseftrquiexcon-cubinagenuitTheodoaldum. S'ubeodem fere tempo re Drogus filius Pipini mortuus eft. Habuitq; Pipinus prçfatus princeps filium ex alia uxore, nomine Carolu, uirum elegantem, egregium atqueutilem.Tuncquoq; bonæ memorise eloriofus dominus Childebertus, rex iuftus,migrauit ad Dominum: regnauitque annisfegt; ptendecinijfepultus Cauciaco monafterio , inbafilP ca fanfti Stephani protomartyris : regnauitque pro co Dagobertus puer filius. hçc ille. nbsp;nbsp;Is D A G O B E R-

TVS,hoc nomine in gencretertius,cumuixquinque

annis

GENEAtOGlAE AVSTRIACAE

annis regnafïct,Gjcceflbreni reliquit Chilpericu, quafgt; tum hoe nomine, ex clerico nomine Daniele à Regin-fndo âc Theoaldo ducibus AuftraGanis fublimatum, dequopofterius dicemus. ErG autem amp;nbsp;Dagobertus filiumprogenuiflctTheodericu cognomento Calam, à monallerio appellatum,in quo educatus fuerat : is tarnen, intermedijsChilpericOjdequodiftumeftjclerico, Cblotario quarto,ad gubernacula peruenit,^ Child pericum poftremum reliquit Merouingorum generis AuftraGse regem,à Pipino tertio, Caroli Martelli Glio, amp;nbsp;Magni parente,cœnobio S.Emeranni apudRatifpo nam,iuGu Stephani pontiGcis Rom.conclufo. Cuius a-uus Pipinus,dcquoloquimur,maior domus fub Theo-dcrico tertio,Chlodouæi PariGcnGs régis Glio, eiusq; in regno Auftra Gæ GjcceGore Childeberto, dux Braban-tiæcôG:itutus,cum Ratbodem PhriGæprincipemgen-tilemacie'uiciGet, Traieftenfem primus cathedramin Holandia pofuilFe legifur, primo antiftire Vuillebrodo conftituto,circa annum falutis D CCLIxum exduabus uxoribus, Pleftrude, Grymoaldi Boiorum ducis apud 20 Fruxinûnata,lundatricecœnobij NidermunGerinBa-tauia Boiariæ, tulillet Grymoaldum maiorem domus fub poftremo Childeberto êc Drogonem Campania? ducem : ex Adelhaide uero Dodonis epifcopi lororc, Carolum quem cognominant Martcllum, AùGraGæ Burgundiçq; ducem,uiftorem Saracenorum^FriGoru, Saxonum,Sueuorum amp;Boiorum;amp; ut quidam Anna les adnotarutjGliam Leoni Conftantinopolitano Imp. Huptam. Cuius Glius C A R O L V S cognomento Mariae Auftril'u, telJus,ut diximusjiberatus è cuftodianouercç P]e£igt; U' 3 0 dis,qua Coloniæ aliquandiu preGus fuerat,elufoTheo-dericiregis PariGcnGs imperio,atq; proßigatoRegin-frido, AuGraGam fuæditionifubiecit, regio tantum ti-tulo prætcrito,rerum eo in regnoTranGhenanisq; omnibus potiri cœpit.dequo Annonius breuiter hæc adno tauit: Succcdenteuero tempore,iterumrexChilperi-cus cum Reginfrido,milite collefto, Arduennâ fyluam

ar ri ef-

commentariorvm lib» I» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;et

ingrefïus ufque Rhenum flu. amp;nbsp;Coloniam ciuitatem peruenerunt, uaftantés terram : thefauroque multo à Pleftrude Pipitli âccepto,reuerfus efl:;amp;: à Carolo in eos irruente,in loco qui dicitur Amblaua, maximum per* pcßiflintdilpendium. Eodemquoque temporepræ* diêtus uir Carolus, exercitu commoto contra Chilpe* ricum amp;nbsp;Reginfridum confurrexit : contra quern illi Hofte collefto, bellum præparantes accelerant. Sed Carolus pacem fieri poftulat. illis autem contradicen* tibus adprælium egrefli flint in loco nuncupato Vin-ciaco, Dominica die illucefcentc,leptimo Kalendas A* prilisjin Quadragefima:amp; illis fortiter bellatibus,Chil-pericus cum Reginfrido tcrga uertit : Carolus uiftor extitit ac regionibus illis uaftatis, cum multa præda ill Auftriam reuerfus,Coloniam ciuitatem ucnit,ibique CÛ Pleftrude matrona nouerca difceptauit, tbclaurós-que patris fui fàgaciter recepit, regemque ftatuit Chlo-tarium nomine. nbsp;nbsp;Idem de Caroli uirtute, quod non

folùm Auftrafiam,fèdfinitimas quoque regioneSjBur-10 gundiam præcipuè,Saracenis indeprofiigatis,amp;Fri-liam, Ratbode rege debellato fuæ fubiecerit ditioni, peruetuftus Annalium authorrefcrt bis uerbis: Anno feptingentcfimo decimofextOjCarolusuiélor regredi-ens Coloniam uenit : receptisque à Pleftrude thefauris patrisfui,regem conftituit Cnlotarium,nomine,non poteftate.Hilpericus ôc Reginfridus auxilio Eudonis du cis Aquitanorum inftaurata acie, à Carolo rurfus fupe-rantur. Anno feptigentenfimo decimonono,Carolus adEudonem mittit:amp;; Chilpericum,quiadeum con-30 fugerat,recipit.Quo tempore Chlotarius rexmortuus eft.Mortuo quoque Chilperico,CarolusTheodericuni in fede regni conftituit,amp; Reginfridum pcrfequens, Andegauis ciuitatem capit. pofteaSaxones uaftando ui ftor regreditur. Anno leptingentefimo uigefimofe-cundo,Carolus Alemannosamp;Boiarios armis fubegit: tranfitoqueLigere Eudonem fugat,uaftata amp;incenfli regioneillius. àquo Saraceni inauxiliumuocati,cuni

GENEÄLOGIAE AVSTRIACAE

regefuo Abdiramo Garoimam Burdigalemquepetue niunt,cunftislocis uaftatis, 3c eccleßjs igne crematis, bafilicam quoque fanfti Hilarij Piftauisincenduc.Anno feptingenteliino uigefimofexto,Carolus Sarracenis cum manu ualida occurrens, 3c auxilio Dei fretus re-‘ gern illorum cum infinita mu] titudine proftrauit, deui £lisque holbbus cum triumpho regreditur; amp;Burgun diam petens,Lugdunum 3c ciuitates reliquas fuæ ditio-nifubegic.Eudoduxmorif, 3c Carolus Aquitanie pro-uinciam abfque bello recipit.Anno 729,Carolus nauali i o’ cueftioneregnum Frifonum ingreditur,interfc£bsq; quamplurimiSjPopponcm ducem eoruinteremit, fub-uerßsque lucisamp; phanis uiftor cum præda magna re-uertitur. Annofequcnti, Saraceni collefto exercitu A-uinionem urbcm capiunt,amp; circumquaq; regiones de-uaRant. Carolus adfumptis armis urbcm Auinione ob-ßdione uallat,inftruHisq; machinis capiens magna Sar-racenorumftragemfecir. Exin Gotborumßnespene-tranSjNarbonam obfidet,rege Sarracenorum intus in-clufo.At Sarraceni anno falutis733 de Hifpania audien 20 tes urbcmobfeffam,armati fupraueniunt.contraquos Carolusdimicans,regem cum populoufq;adinterne-cionem deleuit. Quofafto,regionemGotbicam cum Francis Ingrediens,urbes famolifsimas,Nemaufum, A-gaten,amp; reliqua capit,deftru£Es mûris earum ufque ad fundameta. Et anno poftca feptingcntefimo trigefimo feptimo,regionemProuinciâingreIïùsjMaurontiû ducem quidudum Sarraccnosperdolum inuitauerat,fu-gerecompulit:Prouinciamquetotam,amp; cunfta maritima loca fuæ ditioni fubegit, Ita anno 740 pax 3c 1^9: quies regno Francorum per Carolum redditur ad tem pus, Gothis fuperatis, Saxonibus 3c Frifonibus fuba-ébis, expulfisqueSarracenis,lt;ScProuincialibus receptis. Ad annumfequetem Carolus,anno regnifui XXVII, moriturCarifiaci, amp;: apud fanftu Dionyfiufepelitur. Cuius filij Carolomänusamp;Pipinus fub obtentumaio-ris domatus,Frâciçrcgnû fufcipiût, hinter ie diuidunt.

• , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ex qui-

COMMENTARIORVM tiB. î/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÖJ

Ëx quibus patet,etfi reges adh uc ektiterint de gente Me ro’Jinga,qui Pa*4fijs regiam tenebant nominctenus, ' TheodericusCaîaâmonafterioinquo nutritus fuerac cognominatus, Chlodouæus, amp;nbsp;Childericus pcllre-^ nius,queni author!täte Stephani pontificis Roni. Pipi-nus filius Caroli Martelli cœnobio S.Hemeranni ad Rä tisbonam incluferat.-Auftrafiæ tarnen acBurgundiçrc gna fubafta, iam â Carolo quem diximus Annalibus à Marte Martellum uocari, à rerum uidelicet geftarum

10 magnij:udinc Carolingorum gentiucndicata,paucos ex careges acceperc:uidelicet Carolomannum primu, Carolomannum fecundum,Caroli magni frattem,cuius liberos Magnus iheomitatus mifit:undc forteAr-iducnnæacLotharicijôcLymburgcnfcsBrabantiniquc ducesprodieruntjde quibus fuperiori à nobis Capitc di ftum cft. Porro Carolus, de quo loquimur,cogno-mentoMartellus,excomiteNamurcenfi, dux Braban-

éx duce maior domus apud Chîotarium quartûj dcThcodericum itidemhoc nomine quarturri ex co-ao gnometo Calam,poftrcmô profligatis ex Gallia (amp;Buf gundiaSaraceniSjComprefsis Gotnis in Hifpania, Aqui t2niafubiugata,fubmotisFrifonibus,SueuisacBoiarijs, rex Auftraliae non quidem nominetenus, fed re amp;nbsp;po-teftate conftitutus,cx Schuuandehilde Odilionis Boio-rum ducis filiaprocreauitPipinum,ex Neuftriaco ac Burgundico regeprimum fui generis Francorum rege inGallijs:Carolomannu, ex rege Auftrafiæac German niæ monachum Benediéhnumin Sorafte monte;Gri-phoncm,cómitem exteriorisBurgundiæ,Â:XlI comi-

50 tatuumin Neuftriaco regno pofleftorcm : Aegidium, archiepifcopurn Rothomagenfem: Grofgundum Me-tenfeni epifcopum:Landraaam,Hiltrudim, amp;beatani Adelagiam. nbsp;nbsp;nbsp;Succefsitq;illi in Auftrafia: regno CA-

ROLOM AN N VS filius XVI I. Qua de re Otto Frifin genlislib.^.Chron.cap.zo.Pipinus Carolomanus pri- m ‘ mo in Aquitania contra Hunaldum cius prouinciæ du cem, procinétum monet ; captoq; caftello quod Lucas

I 1, dici^

64 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEÄLOGtAE AVSTRIACAE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

dicitur, in loco qui uetus Piftauis uocatur, regnum di-uidunt: Carolomanno Auftriam Alemaniam amp;Thu-ringiam , Pipino uero Burgundiam lt;amp;nbsp;Neuftriam gt;nbsp;prouincianifortito. Meminit huius Auftrafiæ regis amp;

1lt; Aemilius libro fecundohiftoriæFrancicæ:His tanta cum gloria rebus geftis, Martellus obijt,anno falu-tis feptingentcfimo primo amp;nbsp;quadragefimo. Sex amp;nbsp;ui-gintiannis rebusFrancicis præfuit. Quatuor rcliquit Flios, Carolomannum,Pipinum cognomineBreuem, Aegidium Rothomagenlium epifcopum , amp;nbsp;Gri-io phonem. Carolomannus Pipinusque continuo in A-quitaniam exercitum duxere, ne quid noui Hunoldus recenti ipforum principatu agere moliriue poflet. In Piclonibus paternas opes inter fe diuifere. Carolomanno Aufirafia Tranfrhenançq; gen tes obuenêrc.hçc illede Carolomanno,Pipir^i régis Francorum fratre, qui renunciansmundiillccebris,nullis prognatisfilijs, monailicen profelïus fuit : fuffcfto illi a Pipino rege, R«caltero filio proprio ,decimoo-

6l:auo 3c ultimo Auftraliæ rege,ut ex his uerbis P. Aemi 20 lij elucefcit:Ea res effecit,ut maturius res diuidcrcntur: Carolo maiori Nouiodunum, Carolomanno Suefsio-iiesregiæeuenêre. Carolo Aquitania contribuebatur, Tranlrhenance nationes Carolomanno parebant. Ft fubditde huius filijs, pofthac à Carolo magno in co-mitatus mifsis : Carolus mortuo,cum iam tertium regnaret annum, fratre , proceres regni eius ad fc ul-tro uenientes, regemque fe unum omnis Galliæ falu-tantes, benignifsimè cxcepit : amplifsimisque uerbis collaudatos, muncribus etiam prolecutus, in Van-39 gionibus rurfum conuentum habuit. cxin Saxoniam ingreflus , Eresburgum nobile oppidum expugna-uic : duodecimque obfidibus acceptis , in Franciam reuerfus, Hildegardem,principem Sueuæ nobilitatis uirginem ,uxorem accepit : pacatisque omnibus,co-gitationem rerum Italicarum fufeepit. Berchta Ca-rolomannijCum duobus paruis ex co liberis, comité

Audo-

’ COMMENT ARIORVM LlB# ï.

Audomaro , fummæ tota Gallia dignationis gratiæ-que uiro , ad Tafsilonem Bauarum , amp;nbsp;cum in co plus animorum quâm uirium cerneret, ad Defide-rium regem Longobardorum le contulit. Et rur-fum,cum uiftoriam Caroli magni de L-ongobardis, ipforumque rege recenfuilïet ; Iple cum delefto equi-tatu Veronam proficifcitur, quo refugerat Adelgifus Deßderij filius,cum Carolomanni liberis, Sc eorum matreBercbta.Mulierfe adolefcentulosqueaduenien-to ti Carolo dedidit. Leui caftigatione uerborum rece-pti, in Franciam mifsi,inbonorequehabiti funt.hæc ille, depoftremis principibusnobilifsimi ac longe ue-tuftifsimi Francorum in Auftria Rhenenfi regni, ex-tinfto Chloduicho magno, conftituti. Nam quæ confecuta funt tempora , abolito paulatim Auftrise nomine, Sc â Carolo magno fubiugatis Pannonijs ac Norico attribute , quo uidelicet tum limes Franc!-cæ ditionis extentus fuerat nullos deinceps Auftra-fiæ reges ad Rhenum , fed uarios comités, Lotha-ÎO ricosque reges Mofam uerfus, Sc qui ex bis defeen-derunt duces Hasbaniæ,Brabantiæ,Arduennæ,Lym-burgi, Lotharingios,Mofellanos,Tranfiuranosamp; Alfa tiæ landgrauios exhibuere.de quibus proximo capite adfidem rerum dicetur.

'^T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DR

Tranßurano, in quo A^ahsbur^i comitatus : amp;nbsp;poHcriw uerßa interiorai Gallio Salmenßs,Salinaruw,montü ‘BeloarêtfDfyretArumiV'Mandinns,' ^euubur^enfisjSuntl^ouiiej^ur^tindia^ exteriorü'.uerß^i ‘Rheniripam ueroi Herciniam, Tureßenßsßue Turocen. Ktburgen. Rhynfeldenßh

Laufenbur^enßs, l^rijgoiiite ßue Czarin^enßs,a(l fumAm uenerunt : quibui omnibni /jAbs-burß principes rerum tentes fuere.

E ducatu Auftriæ intra limites ueteris regni conftituto, quod diximusgentiliciofermone ab oriental! limite Francic! Imperij A.uftrafiä Sc Auftria Annalibus Sc antiquioribus Chro-1 5 nogra-

S'? GENEAtOGlAE AVSTRIACAE nographisnoiTiinari,(S:in quo prima initia Habsbur-geo.principu indagauimus, fuperiori cap. prolixè adfi* lt;{e rerum locuri fumus.Qj^onia ueroTranfiuraniduca tusfub imperio Burgundici regni cxiftetis, uctuftiores pariter Francoru hifforici5amp;: ex his prçcipuè Annonius ó:RheginoPrumienfis,nomêfubinderecéfent:princi-pes in his Varnariû, duos Hcrpones, Aletheû,Fleucatû, Vuilibaldum ac Theotimumcômemorantes : dehoc ' ut quædam etiam inferamus ex probatis autoribus, in-^

Ihtutiratio poRuIarcuidetur:(S:eoquidêmagis,quôd lo primos Habsburgéfes principes j beneficio Francorum regum non contemnendum in hoc agrum accepifîè, autoreSigeberto exule,Theobcrti fècundi Auftrafiæ hoc nomme regis,à fratre Theoderico Burgundo occi-h, Hiio, proximo Capitediftumfuerat.Vtquemadmo-lt;] am primordia hi ab Auftrafiæ regibus répétant,ita di-tionisatqUcimperijexordia, in hocdequoloqüimur Tranfiurano ducatu, multi ex non indoâis etiam uiris quæfiuerunt, ea occafione induHi, quôd Lotharius fe-cundus hocnomine Carolingorum, Caroli magni pro 20 nepos, cuiLotharicum amp;Burgundiæ régna in diuilio-ne cumfratribusLudouicoImp.amp;Carolo obucnerât, Icgatur pafiim in annalib.Hugoprechto abbati ( fubin-teiligeHugeshouen.in Vudertal ) ducatu m maiorû fuo rû interluram montemlouis reftit'uiflc,quôd eiusfo x'oremThietberga rex in matrimonio haberet:amp; quod denique Auenfpurgi prim^ arcis in Romarico monte, quilurafTum montem à VoGgo diuidit,rudera cernan* tur.’Ôc in diplomatibus antiqüis ccEnobiorum,prçcipuc uerô Paterniaci in Burgundia,S.Trutberti in Hercinià, 5 o ' ócHugeshouen in Al{atia,agri commemorenturfùb ’

Habensburgen. obfequio:quos coftat in ducatu Tfanfi iurano côprehenfosfuifte,Turicenfcm uidelicet,Vchc-landinum, Sundgouiæ amp;nbsp;Nordgouiæ. Non eft am tem ambiguum,ducatum iftumàlura mohte,utquiiF 1 um ab Auftrafia feparabat, nornen primitùs accepifîè. Quem delineans PtolcmæuslibroGeographiæfecun-dojça-

eöMMËNT ARIORVM tiB» 1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8/

dojóapitenonojtabula Europæ tertia,in Gallig Bdgicç defcriptione:Latus autem(inquit)quodad folis ortum IpeftatjâRhenoflu.tcrminaturiuxtâmagnam Germagt; niam,cuius caputgradus habet in longitu. XXIX. XX* inpolari uero eleuatione,XLVI. A.C etiam terminus qui à fronte eft ad Alpes, quiuocaturmonsAdulasJu-raffusmonsgradus habetlong.XX IX. XXX.eleuatio-nem,quam latus orientale uerfus Germaniam ma-gnam. Etrurfus cu Argentuariam amp;nbsp;Auguftam Rau^

IÓ racum enumerafïèt : Sub his autem amp;nbsp;Leucis habitant Lingones: amp;nbsp;poft montem qui iplis fubiacet, appella-turcjueluraffus jfuntHeluetij. Eodemfitu Stra.-bo hunc montem depingit libro quarto Geographiæi PoftHeluetios Sequamamp;.Mediom at rices Rhenuinac-coluntjin quibus Tribochi,natione Germani, relift o ha talifolo, Rhenoque traiefto,fedes pofuerunt. InSe^ quanis uero monseftlurafius, HeluetiosSequanosque difeernens. Hue pertinent, quæ de Iura monte Cæfàr refert, primo Galiicæ hiftoriæ : In hoc eis fà-

2Ö ciliusperfuafit, quod undiqueloci natura tutiHcluetij contmeantur:unaex parte flumine Rheno latifsimo atque altifsimo: altera ex parte monte Iura altifsimo^ qui eft inter Sequanos Ó^Heluetios: tertia,lacuLema^ no amp;nbsp;flu.Rhodano,qui Prouinciam noftram ab Helue-tijs diuidit. Etiterumflnterea ea legione quamlecum habebat, militibusque qui ex Prouincia conuencrant, â lacu Lemano,qui in fiumen Rhodanum influit, ad montemIuram,quifincsSequanorumabHeîuetijs cli-uidit,miilia pafliiu decern,muru in akitudinem pedum

fo X VJ,foflarnq;perducit. Ab hoc igitur monte ducatus Tranliuranus/fluelurcSmontis denominatus,abortu Rheno flumine qua Rauracos allabitur,amp; lacu Veneto (quiamp;Brigantinus,nucBodmanicus dicitur:)ab occagt; fu uero claudebatur his montiu iugis quæ Burgûdiam, iunni traiîut, quam Altamuocantjà Sabaudia amp;nbsp;comitatu Neum burgenfi,fequeftrant,ubi funtualles acmontes in Bur-gundiam inclinantes,Gallididiomatismcolashabétes,

• : R nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l^aSph •

S8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;genealogiae avstriacae

La Spinal,Daual,Liage, S. Belgardi mons, amp;nbsp;Fyreport. Supereft in his ueteris nominis umbra in montanis illis editifsimis,in ipfis Sabaudiæ êc Burgundiæ confinibus, quemincolæFrancica lingua etiamnû appellant Bons Pas,Iurayge.Septentrionalis uerô limes huius principal tus,Romarico monte,Vo{agi iugo, amp;nbsp;Sequanis termi-nabatur.-ubi cft bodie Romer{pcrg,Sundgouia,Tolder tall,Munftertall,Thu'rtall,amp; Lanferambt,ufq; Bafileâzà meridiedenique,ubi louis montem attingebat, qui ho-die à S.Bernhardo nomcnclaturâretinet,iuga ac ualles i® agrosque continebat, Germanis cultas Schuuartzen-perg,Vchtlandiam,Bugfgouiam, Argouiam,Schyfgo-tiiam,amp;: Thurgouiam:ubi Augufti,qui Othones fecuti funt,aduocatiam Thuricenfem diftinxêre,iuniori Sue-uiæprincipi conferri folitam.ubi ualles bodie funtE-mentall,Burgentall, Murgentall,LangentalI, Frichtall, Hapfertall,StanstalI,cum Vocetio mote, Tacito etiam cognito:qui adArulam flu.prope Habsburgumnoua arcem,Betzberguulgô dicitur,(àlubribus aquisfamige ratifsimus.In hoc prætereameridionali limite Tranliu rani ducatus,ante fecula aliquot comitatus ab Auguftis diftinftifuêre, Vualifchneuuburgenfîs, Burgdorf, Pfy-retiSjMontis Belgardi,Tyerfteyn,Lenczberg,Rapolcz-uuil,Vuandelburg,Kiburg,Nidauu,Laufenburg,Rhyn felden,Kuflènberg,amp;alij; ubi antepatrum memoriam Helueticç originis gentes incolç,Habsburgenfib.quon-dam principibusfubieftæ,fèinlibcrtatem uendicarût, Côfœderatorum pagi interiorales appellati, Schuuicz, Vri, Vnderuualden, Eynfidlen, Zug, Lucerna, Solodu-rum,Berna amp;nbsp;Friburgum V chtlandiæ. De quo duca- 5 tu,qui amp;nbsp;Patriciatus uocabatur, amp;nbsp;fub Burgûdiæ regis imperio non minus quàm comitatus Prouinciæ fubie-élus fuerat, Annonius fie refert libro 4,cap.6.Igitur rex Francorum Chlotarius trigefimoregni fui anno, poft-quam regnare cœperat, pâtre defunfto, monarchiam regni adeptus,Varnarium,cuius inftantiaregnum Burgundiæ fuit adcptus,maiorem domus in ipfo conftituit regno,

COMMENTARIORVM LIB«

'rcgnOjdato eiGcramcnto,ne cunfto quo uiueret tempore fuccefïorem acciperet : AuftraGjs uero Radonem quendam,probabilis uitç uirum,eodem honoris gradu donatum,pr£fccit. Vltraiuranis quoq; Erponem, genere Francû,patriciû inftituit: qui dum quç pacis funt dili geret,malorum déprimés nugacitatem,ab ipHs Pagen-libus, inftinftu Alatheipatricij, LeudemundiSedu-nen.epifcopi perimitur. Et rurfiis cap.^p.E * quibus Flau catus in Burgundiam tranfiens, cómifTa fibi munia im-

‘o pigrè curabat.Cuius reftitit conatibus Vuilcbaldus,VI-traiuranus patricius: qui generis nobilitate amp;nbsp;opum af-fiuétia fefe extollens, defpeftui ducês illi fubijci,aut eius parèrepræceptis,amp;c. Extat porró huius nomen pro* uinciç ècapud P.Aemilium,Francorü hiftoricum infi-gnêjhb.ijCumChlotarij II, gubernacula cómemorat: Tranfiuranijferox genus hominü,Burgundionib. antè rerum potientibus attributi, lt;amp;nbsp;tune fui propè iuris efîè

f. ö:i,Herponêinteremêre,uitialiccntiatemporum nata emendate conantê.Et AlatheusBurgundionü nobilifsi

20 mus,populariûfuorû fenfus non fecutus, magnis apud Tranfiuranos opib.quod autor exticiflet Herponis oc-cidendi,pœnas metuês,audendû aliquid maioris rei eft ratus. Hue pertinent quç de hoe principatu Rhegino Prumienfis fcripht,deanno Domini S^p.LothariusHu

' goberto abbati ducatu inter luram amp;nbsp;monté louis cô-miht. Et Otto FriGngenfis libro Chronic.6, cap.z.Non multis pôft diebus CaroluSjqui Prouinciam in diuifio-nc regni accepera t,moritur. Vnde inter Lotharium fra trempatruumqjfuum controuerlia oritur. Lotharius

50 Hugoberto abbati,fratrircginæ, ducatum inter luram amp;nbsp;montem louis concefsit. Ac licet ducatus lurç mô-tiSjGuc Tranfiurani nomen fenGm abolitum eflct,cum uidelicetprouincia,detra£i:a Burgundia, quæ à louis monte ad lacum Geneuenlèm cxcurrit,amp; in regni api- bucoutTrSf-cem nouieucfta,incomitatu Burgundiæ quam Al-tam uocant, Vchtlandiam amp;aduocatiam Turicen-femfubdiuifa ab Auguftisfuifïèt: tarnen infeculorum

m fuppu-

GENEAEOGÏAE AVSTRIACAE fupputatione, cümFranciciimperij ruina enarrat Tri-temius abbas, mentionem illius facit, cùm Sigeberti c-xulis hiftoria perfcribit, quem diximus, parente Theo-berto Auftrafiæ rege à Theoderico Burgundo occifo profligatum, Colonienfium fide in Oftrofrancia exula tum abiuiiïe.undereftènimirum unà cumTritcmio Habsburgen.principû exordia, Aultriadumq; deriua-mus. Non eft autê obfcuruna^poft funefta illam par titionê,quce inter filiosLudouici Pij,Caroli magni nc-potes faÖa ad Fontanas fu erat, Auftrafiæ ac Tranfiu-io raniducatusnon maieftatefolùm decrefcentc,uerùni etiä nominibuspaulatim obliteratis,nouam diftiniftio nemProuinciarumillarum,nouas etianomenclaturas cxortas fuifte,parte Burgundiæ fcilicet interioris Patri-ciatus prouinciæ adieéla, nouû Prouinciæ regnû con-ftitutum fuifte. Qui autê luranus ducatus fuerat,Bur-gundiam altéra diftum elle, quæ pofterius Caroli ma-gni ftirpe definête, ab Auguftis rurfùs fubdiuila erat, ut ftiximus, in Sabaudiam,comitatum Burgundiæ, Vcht-iandiam, lt;amp;nbsp;aduocatiâTuricenfem. Qiioin traftu no- 20 ni comitatus paulatim emerfere,Neuuburgenfis, Montis Belgardi,Pfyrctcnfis,Tyrnftaynenfis, Nidouienfis j VrouburgenfisjLenczbergenfis, Vuandelbergéfis, Ra-perfuuilenfis, Kyburgenfis, Rhynfeldenfis, Habsburgt; genfis,nouusin Ergouia,Lauffenburgenfis, Vueyften-burgenfis, Dokenburgenfis, amp;nbsp;Brigantinus. Quas o-mnes ditiones confiât fub Habsburgcnfium obfe-quio extitifte: manereque in banc ufque ætatem fub Aufiriadum fide,Habsburgenfium fobole,non pau-cas. Vt appareat,corpus ducatus Tranfiurani, uto- 50 lim bcneficio regum Francorum hi habuerint, ita pofierius partes nominibus difiinftas à Germaniæ Auguftis rurfus in pofteßionem accepifte. 1-dem ufuuenit Auftraîiæ regno, ut fub finem Capitis primi diftum eft. Quod etli à Lothario primo im-peratore , qui illud in partem in diuifione cum ffa-tribus acceperat, Lotharicum nuncupatum fuerit, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uulpo

COMMENTARIORVM tIB» I» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pi

uulgo Lotreich; tarnen cum 3c filij eum rurfus traélum fubdiuififTent in duas Lotharingicas prouincias, 3c pa-gum Alfàtiç abierat.Quarum utraqj pofterius diflèÜa: interior quidcmfecus MofamamncmjinLotharingise ducatum,ArduennæBrabantmumqj principatus tan-quam in partes diftinguitur : exterior uero adMolellse utramq; ripam,in ducatus Lymburgenfèm, Mofellanu 3c Luczenburgenfem lefta fuerat. Ita nihil eft in orbe tam firmunijtam etiam potês, quin temporis progreP lo fu imminuatur atq; difsipetur. Et ficintelligitur P. AemiliuSjlibro tertio rerum Francicarü fcribens, cum funeftamillam,de quapræfati eramus,fratrum diuifio nem commemorafïèt: A' cæteris motibus fècundum Ludouici Pij Augufti obitü,quies Galliam fouit ad quar tumdecimü annum. Sub quod tempus LothariusAu-guftus religione motus, feq; monachum profeflus,trib. filijSjLudouicoquam antea dederatltaliam, Augulbq; nomen, CaroloProuinciam cum altera Burgundiaru, Lothario alteram attribuit: cum ea quæAuffrafiafue-20 ratantea,tuncLotharingiapro Lothario dici abrégé ‘ fuo cœpit.CarolusProuinciærexnon diu fuperftcs pa-tri,muncrique patcrno fuit.eo mortuo,Ludouicus Lo-thariusq; fratres,fine ccrtamine illius opes diuifèrc. Lu* douico Prouincia,quód ea continensitaliç fit,ac Tranf-iurenfisBurgundiaeuenit.-reliqua Lothario, cuipaulo longior uita dedccus attulit.Duobus epifcopis regni fui authoribus, Guntario Agrippinenfium, amp;nbsp;Tetgaudo Treuirorum,cuiTi uxore fua Thyetberga diuortium fe cit,quód earn diceretçtate proueftam ac feram ad pro jo lem fufcipiendam,adulterij etiam arceflèbat:idq,*corru ptis iudicibus,ac telHb. coemptis facilè probauit: Vual-dradamq;florentifsimaætatcfpecieque cgregia duxiL Admonitus à Pontificemaximo, perftabatin amentia. Epifcopi,quôd connubium diremiflènt,ègradu dignitaris deieftifunt,Lothario communionepiorum inter diélum. Ad iram Pontificis deprecandam Roma profc ftuSjin reditu decefsit. Régna eius Caluus coniungerc m a fibi,

fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GËNEALOGIAE AVSTRIACAE

fibi,adFrancorû regnû,amp; priftinos tcrminospropagare conatuSjOe duos finiul Ludouicos ,fratrê regé, alteriusq; fratris Auguftifiliûhofteshaberet ,propiorê Ludouicû in parte fœdere ifto recipit, diuifà Lotbaringia, alteraq; Burgundia,ut quis cuiq; locus opportunior erat. Et fub-dit:Nuper mortuo Lothario iuniore Auftrahæ rege,fœ-dusiftû inter Frâcos Germanosq;,ut Burgundia Lotha-ringiaq; perçquè diuiderêtur; nec fas eflè,Ludouici regis, qui Caluum çtate antecefsiflet,filios patrueli hæreditate parteûeexcludi.hçcille.Pofl:qtêporafafcibusImperij ad fo Saxones delatis,cû cotétio fuifïèt orta de ditionib. Lotba ringiç ac Burgûdiç inter Imperatores’, qui ex Saxonia ad rerû fummâadfcitifuerât,Henricû I,eiusq;filiû Othoné ï, amp;Francorû reges ex Robertimagiflri equitû pofterita te,Hugonê magnû,amp; Hugoné Capetû fiIiü,Carolo Sim-plice capto,qui à Carolingis defcéderat,eiusq; filioLudo uico in Anglia exulâte,bellû atroxinteftinû bis finibus fia grabat,uiftoria nûc ad bunc nunc ad ill û inclinâtemtraq; rurfusprouinciafubdiuidit,nouosq;fubindeprincipesac cipit.Qnæcaufafuit,uttotunoferètêporeamp;: Lotharin- 20 giç duces arcbiducesqj,amp;Burgûdiç cû reges fuerint,turn duces comitesqj.QuarefcribitP.Aemiliuslibq, rerû Frä cicarûdn Lotbaringiç poflèfsione Carolus permanfit(is erat Caroli Simplicis ex Ludouico exule ncpos)fed angu ftiorib.finib.defcripta,qantè fuifïct. no cotênenda enim pars bine Agrippinen.illinc facrç Leodien.Ecclefiç attri-buta eft.Noui etia poftea magni nominis ducatus comi-tatusq; inftituti funt,ex illius cuiuis regno çquâdç regiôis corpore uelut mébra dirépti;Niuellç,Louaniû,Bruxell^, Anduuerpia, nominatim Gerbergæ reginæ doti diéla e- 5 9 rât.Isqjmarcbionatus fàcrilmperij àGcrmanisappellari cœptus:qaliquâtopôftGotofrido Barbato Gerbergç co fanguineo obuenit.h^cille. Ciuirurfus,cûGifelbertiLo tbaringiç illius maioris priqcipis,qui ob Gerbirgé Henri ci I. filia à pâtre Germano Csefare in poflèfsionê mifîus fueratinteritû recéfuiflet,ut qui deficiês â fide foronj O-thonisIjCumHenrico CæfàrcGermano,amp;Eberhardo Habsburgen.conlpirafletjin ipfobcilofufFocatusRheno

COMMENT ARIORVM LIB\ n ' flu.fnerat7fubiugit:FrancusrexinLotharingiaaduérfus Othonis opes duxiü,omniaq; éa parte metu copleuit: per curritq; ad Brefacû ufq;, Alfatig oppidû.Henricusin leui pugna,uulnere graui accepto,cum in poteftaté Othoma norûperuenifïètjnecefïehaBuitcûfratremitiindulgétif fiinoq; gratia recóciliare.Gifelbertus cû Rheni trâfitu O-th one arcere conat,ipfe rapiditate altitudinçq; amnis fub mcrgit.Eberhardus ferro occubuit.Cçteri dilapfi, alij a-liôrFrâcus rex(erat Robertus I.)affinitate cû Otbone iû-tt) lt;9:a,Lotharingiçfpêami(ît.GerbergafororOthonis,qua Gifelberttis in matrimonio habuerat, Fraco régi nupfit. Lotharigiæ ducatus Othoni comiti dat.Eo infequcti anno mortuOjCÊûrado Othonis G^faris genero tribuit. AÜ q uato poftin Chunradi defunftilocum fuffeftus Bruno, Othonis Cçfàris frater, infoléter archiduxLotharingiæ appellat. Et rurfus de Burgundiç principib. cû de Anno fcribi1955, amp;nbsp;morte Ludouici,Caroli Simplicis F.Reliqt liberos(fubintellige Ludouicus)Lothariu,Carolûq;.Hu-goquoq;procreauitliberos,Hugonêcognomêto Cape-20 tû,amp;Othonê,generûfucceiroréq;GilbertiBurgûdionû ducis:amp; Hêricû, Othonefratre mortuo futurû ipfum Burgundionûducc. Etiterû deChunrado II locutus: ChûradusAuguftuspcrmaioresfuos Germanorû Fran corumq;nobiïifsimisfamilijs iunftus,nouânccefsitudi né iniuit,filiaOdoni comiti Capano in matrimoniû data. Rudolphus Gifelæ defunftç auûculus,Burgûdiæ rex filutatus,charitate erga Frâcos nemini ceßit.Comitatus eins regionis illi parebat, ducatus Roberto duci,Roberti regis fiïio. Lotharingia Gothclonem,Gotofridi Arduen 30 hsdefun£èifratré,ducéfuûhabebat. Et quæ fequuntur.

tire inclyti J^absbur^enß^nprincipuntgenerü:^ quo potißirnum, primùm omnium agro higuberndcula. tenuerinL

A S igitur omnes ditiones, quando confiât HabsburgenGum fobolem felicem , fub uno quidem primûm nomine Tranfiurani ducatus, pofterius uerô diflefto corpore in mébra,

iiclobfobolismultitudinem,uelacceßione aliorû cùm.

~ ” m 3 nbsp;nbsp;' exulum

94 GENEAtOGlAE AVSTRIACAE

exulum turn uafallorû, fub diucrßs appcllationibus, in uerba accepiflè: Auftrafianorû infupcr originis cxtitific, non folùm tot tcftimonia uetuftifsimoru Chronogram phorû, tam euidentesnominüinfigniorumq;ßmilitum dines confirm ent:ab exulib.deniq; rcgum Auftrafiano-rum defluxifïè comités illos, atq;,ita in anguftias reda-öoSjinclytos quondam amp;nbsp;potentes in Auftriailla Rhenenies reges acprincipes,a fide non abhorreat:à quibus’ aut regibus, cum tot in Auftrafia reru potiti hierin t, amp;: quoeuentu , quaûefortunæiniuria,adreshumiliores lo delapfifintjamp;curex Auftrafiætraêtu inluram monté eiusq; conualles demigrarint, ibiq; demùm amißo titu-lo,ac nomine perdito principatus auiti,comitatib. angu ftis conclufi fuerint,rem arbitrer amp;;inquifitione óc me moria dignifsimam efle. nbsp;nbsp;Etfiautem pleriq; â Theo-

berto quodam Auftrafiæ rege exordia répétant, alij à Childerichojitidc Auftralîç rege,nonnulli ucro à Theo

- dericoBurgüdo:nonpaucideniq;àfiftoquodam Pro-uinciærege Ottoberto,gentis initia deriuare conten-dant:non tarnen à quo Tneoberto fiueChildericho,ß-2o uedeniq;Theoderico,cumnon pauci eoru nominu in Auftrafianorûregum ftemmate,ut diftum eft, extite-rint,amp; quo cafu uel quädo ita declinarint,^tis mihi ex-plicare uidentur, fidem fibi pro cuiulq; arbitrio ac per-iuafionis illeccbris in Icftoris animo uendicâtes.Et cum multa de exilio narrent,quod quafi luç hiftoriæ funda-mentû ftatuuntrnihil tarnen de illo diftinguût,cum prse fertim inteftinis bellisacmaiorum domusfaftionibus, deflorelcente lènfim Francorû regum potentia,tot pene quotidie,neq; incelebrisloci in loca uicinaexulatû 50 uelierintfua fponte,uelàpotentioribus pulfi fuerint, atq; mißi. Quales fijêre ut exemplis rei fidem faciam, CHIDEBERTVS SigebertiprimiAuftrafiæh'ocno-min e regis,amp; àfratre Childericho Sueßionum rege oc cififilius,quem à matre Brundehilde per feneftram dc-miflum,Gundoaldus maior domus acceptuminAu-ftriamdetulitjUtTuronenfis^ Annonius feribunt de

anno

COMMËNTARIÖRVM Life, T, anno5'77:SIGEBER.TVS, Theoberti Auftrafiçitem régis hoc nomine fecundi, â germano fuo Tbeoderico Burgundo interfe£li,natus, quem diximus Colonien-fiumfideferuatuin,in Oftrofranciaapudcognatosfuos Gundoaldumamp;GotofridummultisannlsexulailejUt gt;nbsp;prædifti autores amp;nbsp;Tritemius referut deanno 610: m E RO VIGH VS, TheodericiBurgundiæ regis F. nepos Childebertiprædifti,quê Chlotarius 11, unà cû fratrib. bello captum,in Neuftriâmiferat,amp;poftremô in infu-

10 la lacusBodmanicijUbieftnunc Reichenau U monafle-riûjConcluferatjUtpreter AnnoniûP.Aemiliusadnota-uit: E X V L E S pleriq; ex principib.Francorû,ob Ebroy mi tyrannidêjde quib* Acmilius fie nominatim feribit: Primus omniû Lcodegarius Heduorû epifeopusinte-trû carcerêaddu£l:us,quôd Ebroymum tyranidis aulus eflet coarguere,lingua abfcifla, oculisq,- erutis,ad poftrc mûm ceruice cæfaluit. Leuifsima exiîij pœna erat,quo pleriq;metum cruciatusnccisq;præuertebât.Pluresin

' diesultrôin Aufirafiaexulatûibant.hæcille.Quo tem-

20 porenimirû, Lendefij maioris domus ab Ebroymo in-terfe£fifilius,exBerfuuyndaS.Leodegarij epifeopiforo re prognatus,Atticus,Alfatiçpagum,cum diu exulafiètj àTheoderico rege tertio confecutus fuerat,relifto filio Adalberto, fundatoreEbersheymmunfter cœnobij in infula Rheni propeSeletftadium:cuius filij poftea, Mazo rex Burgundiæ Mafmunfter in Sundgouiacœno-bium,Eberhardus dux Alemaniæ Murbacenfem abba-tiam in Alfàtia pofuere : Luitfrydus uerô minor fra-trum , Habsburgenfium gentem penè collapfam re-

3Q ftituerat: GRJPHO frater Pipini,Breuiscognomen-ti,Francorum regis,amp; Carolomanni,cx rege Auftrafiaê monachiBcnediftinijqui iniquamcaufatus diuifioné fratrib. fe oppofuerat, exilio primûm Arduennæ muF tatus : poftremôjCÛ fugeret,in Neufiria miflus, X11 co-mitatus accepit,putaintraftu Burgûdici regni Tranfi iuraniq; ducatus ubi primû omniû rerum potitos Habs burgéfes, diéfû eft. De cuius filijs,qui'nä ex his progrefsi ' fuerintj

genealogiae avstriacab fuennt,abauthoribusfcriptum nihil rcpcrio. Non eft autemclubiuiTi,Neuftriamtuni Burgundiamprouin-ciam ac ducatü Tranfiuranu comprenendiftèjUcrnacu la Germanorû lingua ab aufpicio noui regni fic appella-bupiexnjeu- tarn uulgo Neuurich.Nam poft Caroli magni tempora alia Neuftria ex diuilione fratru conftituta fuerat in Ar-niorico littore, Angliæ amp;nbsp;Britanniæ obieÖra in Galliæ agro, ubi poftea fuit Nordmannia. Otto Frifin.ftri-bit lib.Chronic.5',cap.2o.in diuilione Carolomano ob-uenifte Auftrafiam,cum uicinisTranfrhenanisprouin- lo cijs:Pipino uero Burgundiam,cum Neuftria. Et Turo-nenGsjcladem Theoderici Burgundi commemorans: Sigebertus quoqucóc Corbusiuflu Lotharij interfefti funtjMerouæus lècretius iufluLotharij in Neuftria de-ducitur. PorroP.Aemilius tradit,huncMerouçum ininfula Lacus Rheni^hoceftBodmanici exiliu tulifle: ut dubium nullum fir,fuos comitatus Griphonem in fi-nib. ducatusTranliurenlis accepifte:atq; adeo fufpicio-nçm relinquere in animo leéloris poftet, li forte Habs-burgenfes ab hoc Griphone defluxerint. De C A R O- 20 t. O M A N NI quoq; fecudi,qui Caroli magni frater fue-rat,nominatim P. Aemilius refert:Carolus Bernhardo auunculo Papi^ oblidionem mandat: ipfe cum delefto equitatu Veronamprofidlcitur,quô refugerat Adelgi-fus Deliderij filius,cum Carolomanniliberisjamp;eorum matreBerchta. Mulierle adolelcentulosq;aducnienti Carolo dedidit.Leui caftigatione uerboru recepti,acin Franciam mifsi,in honoreq;habiti fuêre. Tales deniq; exules fuêre, â quibus deriuare ftemmata,li ita libet,pot femus illuftriû uirorum,qui cum Pipino Gibbofo, amp;nbsp;ul 5 o timo notholilio,in Carolum magnum confpirarut,de quibus P.Aemilius fcribitin fecundo : Auftralianæ iu-uentutis aliquot proceres,quód inde orto rege,fummu gratia? dignitatisq; locum apud eum fc obtinere æquû ccnfebant, poftquam uirtutem aliorum libi præferri uiderunt,authoreduceq; Arderico,inillius uitam con-iiirationem faciunt. Dumque plures in dies in Ibcieta-tem

COMMENT ARIORVM LIB, T,

tem fcelerisincautiusadfcifcunt, delati comprehcnfiq; qui fceleris manifefti fuêre,capite luerunt:quos leuis fu-ipicio arguebat,exilio folum uerterunt. PoHèm hic quoque deChilderici regis poftremi Merouingo-rum, que in monaftcrio conclufum Pipinus maior domus, authoritateZacbariæ acStephani maximorum Romanorum pontificum exauélorauerat, regnis Fran corutn cunftis occupatis, ß quam reliquilïèt fobo-lem, ferm on em extendere : fed in fidedignis ac explo-to ratifsimis perßftentes, ex quo'nam cxuie fiue exuli-

bus, hic commemoratis, Habsburgenfium genus re-été deriuetur : deinceps ad fidem rerum oftende-mus, fumpto teftimoniorum exordio ab Auftrafia-nis regibusacprincipibus,dquibusprimiim omnium defluxifïe Auftriades, ßue maioresillorum Habsbur- propos i* genfes comités, confirmandumerit. Secundum hoc, quod in Iura monte primam illi ditionem habue-rint: poftremo authorem gentis demonftrantes , ita exaétè narrati on em noftram amp;nbsp;cum uero coniun-

20 ftam concludemus, ut dubium in animo auditoris nullum omnino relinquatur, nulliusque(ut ille inquit) iu rare in u erb a magiftri optimus quifque coa£Ius,ue-ra initia tam claræ atque antiquæ gentis, luce etiam clarius perfpiciat. Ac primûm omnium,ßue à barritu , hoc eft fremitu pugnantium , quo Germa-nosin prælio ufos Tacitus refert: ßue à Brecht, hoc efl maieftate amp;nbsp;poten tia,Franci, propria foliti erant fuis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

nomina indere : à maieftatequidem Teutonum Thiet-brechtus,amaieftate uiéloriç Sigebrechtus,àmaieftate

Jo laudis Ramprech tus, à maieftate conßlij Ratprechtus,' a ueniæ maieftate Chulprechtus, à maieftate præterea maiorû Riorum Aethoprechtus, à prouinciæpotentia amp;terræ Landoprechtus amp;Herto brech tus,ab nobili-tatis maieftate Adeibrechtus: quæ nomina corrupta pronunciationisGermanicæ difficultate Chronogra-phi ex Romanorumin Gallijspofteritateprotulêre,fci licet Theobertus, Sigebcrtus,Reynbertus,Rotbertus, lt;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ti Chih

GENEALOGIAE AVSTRÏACAE

Childebcrtus,Ottobertus,Lamberrus,ChereberttiS) Alber tus,amp;c.Quae omnia no folùm in gêteinclyta Habsgt; burgenßreperias,fed perquàmfamiliaria acquafigêtili dafuiflè cognofceSjß gencalogiâ heroicâ ilia principe Habsburgenßu à primis initijs difcufleris. Sic à Gun-tramonimirû Francorû rege (cuius nominis etymon à felici infomnio Paulus Diaconus lib.^.bift.Longobar-dicç cap.i/jdeducere uidetur)duos Guntramos eodem in ftemate appellationem forti tos uerißmile eft.quéad-inodû â Varnario,Chlotario,Eginone,fiue Egio, Hugo i «’ ne,Garibaldo,Buccelino,Luituicho,Cantio,Leudigilio (quorum inter Francorû duces Chronographi,ac prç-cipuè Annonius, mentionemfaciunt)uitio uidelicetdu riufcule German! cçpronunciationis à femilatinis facer dotibus de Rom.polleritate ita in literas milfbrum no-minagentilicia, clarifsim,o pofthominum memoriam generi manferut: Bernberi, Luitheri, Egbij, Haugonis, Gerbili,Beczelini,Luitfridi,Kunczonis,acper diminu-tione KunczelinLLutoldi fiueLeutellij, hoc eft popelli* DeBuccelinoquidê,quôdBeczelinifueratin uernacu' 26 l-o,diminutiua ratione à Beczone(quib.quide nominib. claruere Habsburgen.comités in Ergouia,Beczo, eiusq; natus Beczelinus, in Sulczbergenfi cocnobio, medio ith nere èFriburgo BrilgouiæBalileâ,côditi)fcribit Paulus Diaconus lib.2, cap.x.His temporibus Narfes etiàBucce lino ducibellu intuIit.’quemTheobertusFrancorû rex cumïtaliamintroijfîet,reuertensadGalliâ,cum Amyn go ducealtero,ad fubijcicndûItaliam reliquerat. Qui Buccelinus cum penè totam Italiam direptionibus ua-ftaret, amp;nbsp;Theoberto regi fuode præda Italiæ mune- 50 ra copiofa conferret, cum in Campania raanere di-fponeret, tandem in loco cuiTanneta nomen eft, gra-ui bello àNarfete fuperatus,extinlt;ftus eft. Amyngus ue-rd, qui ei auxilium præbuerat, Narfetis gladio perimit. Tertiusquoq; Francorû duxLcutharius,Bucceliniger manus,dum multa præda onuftus ad patriam cuperet reuerti,inter Verona amp;nbsp;Tridentû, iuxta lacûBenacum, . . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propria

COMMENTARIORVM LIB* T*

propria morte defunftus eft. Eandeni hiftoriam ex An nonio,peruetufto Francorum chronographo,P. Aemi liusrècenfet : Inter Los motus (inquit) Theobertus rex ,in Italiamprocinftum fufcipit^,recenti gloria nitens, quod Danos,maritimamFranciæoram,clafleappullà, publico latrocinio,ueluti iufto bello,infeftam facientes, cædefugaq; afFecerat.TuneItaliam terrorenominis fui . impleuitjinmagnarum rerum expeûationcm ereftis omnium animis.Morbo correptus,domum redijt,reli-

»O liélis Auftrafianis ducibus Lothario,Amingo,amp; Buccé lino. In Agatbio,Græco autore,mcnda eft,ubi uidelicet pro Bucelino Bultinus legitur, ôc pro Lothario Lenta-ri,uel à Græco homine quç erant Germanica uitio prolata,uel non reftè à librario deIcripta:Lentarisitaq; Bul ' tinusq; ubi feprimûm aduerfusRomanos duftareexer citus, impetus cœpit, inflati ac fpei pleni, nec fua forte contenti,Narfetem Rom.præfeftum, nec primam qui dem incurßonemlaturumexiftimabant,amp;c. Alte-rum argumentum eft, longé fulgentifs. ftirpem Hâbs-

20 burgen.nonaliundèquàm à Francorum pofteritäte in finibus Burgundiæ,Auftrafiaque ueteri defluxiftè.Inli-gnia cùm Habsburgenf turn fobolis illius Auftriadum demonftrant. Burgundiæ quippeprimorum regum, quorum S.Sigifmundusmartyrij laude clarüit,gentili-tia decora , cœleftinâ corona fuerat in aureo clypeo. Quampoftea Leoni fuo Chlodomirû Francorû regê, Chlodou^i magni filiorum natu maximû, qui Burgun-diamFrancis primus fubieceratjGotomaroamp;Gotogife lo regibus debellatis,impofuiireùerifimileeft. Qualia

îo Habsburgenfes heroes ufque ufurpaftè, obfcurum non eft. Hoc uerô Leonis decorum regum Burgundiæ

' fuilfe , non folùm ferinia ac Annales Paterniaci ac Poli-niaci cœnobiorum in Burgundia teftantur, uerumetiâ ex ominofauiGoneMarcomyrisFrancorû regis,Chlo-douçi magni aui,qui primus Belgiens fuç potenatis fece rat,elucefcit, quam hifeeuerbis exannalib.perantiquis Francorum Tritemius Abbas defcribit:Numen triceps

n Z Marco- ,

tÖO GENEALOGIAÈ AVSTRÏACAE

Marcomiràdftafe confpexit, amp;nbsp;uniufcuiufque capitis fingulare audiuit prognofticuin : difcrctumque uidit diadema, unicuique fupereminere impofitum. Pri-mum caput fuit buffonis,fecundum uero leonis,Ó^ ter-tium aquilæ, in forma quafi expanfis alis defuper ftan-tis,amp; dextra leónetn, finiftra ueró buffonem fouentis.

• Dixitque aquila : Tua Marcomir progenies óc caput meum fubij ciet ßbi : leonem conculcabit fimul, amp;nbsp;occi det buffonem.Non me,quód appareo foedus,rex,a{per-hendum ducas.Eftfpecies rebus conueniens,amp;forma lo futuris. Me primum extinguet generatio tua procul, pofthæc leonem feruabit enfe captum.Cuius ore, quod amplius reftat, audire curato. Leoninum poftea caput Marcomyro dixit ; Hofpes in mea, fortifsimerex, cum gentetua ucnture,citô buffonem uinces labore cum tempore multo. Tune mea tuis cedent iura pafsim ul- ' trö bellis acaftu : poftea me déxtrum coronabit aquila monffrum,Habens à finiftris buffonem femine uiftum. Quod uero poftea futurum erit, noftra tibi coniun-£fio monftrat. His leoninum phantafma prolatis, tria 20 in imum cito capitafunt conuerfa : ftabatq; monftrum triceps in hominis imaginem transformatum,nec fim-plicis à conditione, fed coronato aureo diademate', in finiftrafeeptrum tenens, in dexteragladium. Porro hæc uifioFrancici regni progreffum atq; incrementu præfagiebat: quod uidelicet Romano imperio deftru-éfo,quod per aquilam fignificatur, aut faltem ex Occi-dente profligate,etiam leonem fibi fit fubie£furü,buf-fone femine proprio ui£l:um:Burgundiam uidelicetcu proximaTranfiuranaregione,in quamulti funtlacus, 3® qui per buffonem infinuantur, uidelicet Geneuenfis, Neuburgenfis,lucrdunenfis, lac. Burgoij, lac. de Mei, Thunenfis,Landerfeenfis,Lucernanus,Zugéfis,Vrien-fis,Brienczeenfis,Vrfeenfis,Tigurinus,Iméfèenfis,Gry-fenfecnfis,Vualhenfeêfis,Oberfeenfis, Vfîcenfis,amp;om-nium maximus latifsimusque Bodmanicus, quondam Brigantinus ÓC Murgantiæ appellatus ; cuius partem

COMMENTARIÓRVM tlB, h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10 ï

Septcntrionaleminfulaacpeninfula areliqua diuifam, Ptolemæus Vcnetum à colore aquæ, quem nuncVn-clerfeeuocant:Mericlionalem uerô,ubi flumen in fe Rhenum recipit, Acronium nominare uidetur. Et reftè nimirum in phantafinate illo per leoninum caput Burgundiam oftendere uidetur, in quam holpes Francus, ac deinde etiam uiftor uenit ; Chlodomyrus tiidelicet,natu maximus filiorum Chlodouæi magni, . quern diximus uetuftis infignibus Burgundionum, to cœleftinæ uidelicet coronæ in aurco clypeo,leonem. adiecifle. Q^aegentis decora poftea,deflnenteBurgun diæregum flirpe, ad Habsburgenfes deuolutaconltat: * rubeum uidelicet leonemjcœleftina corona in aureo clypeo redimitum.Cuius generis poftremiBurgundia? reges acprincipesnimirûfuêre,H VG O PRE CHT V S, Hugonis magnijCÖditoris Hugeshouen cœnobij, comi-tis Habsburgenlis ac Alfatiæ, filius, qui Tranfiuranam ditionem,maiorum uidelicet fuorum,à Lothario fecû-doregefororio fuoreceperat anno 858. exabbatedux êc landgrauius inauguratus : H V G O, filius Hugoprech ti,duxTranfiuranus,amp; Alfatiælandgrauius: CHVN-R A D V S cognomento à Sträflingen, Anglicis tropbçis infigniSjBurgundiæ amp;Tranfiuranus princeps: eiusque filius R VDOLPH V S, primus fui generis Burgundiæ nouærex,adie£l:aTranfiuranæ maiorum fuorumdi-tioni parte Burgundiæ ueteris Arelatum ufque excur-rentis, ubibodieSabaudiaacBurgundia altacum parte prouinciæ fîtæ cernuntur. Is fiquidem , authore 'Rheginone, circa annum Domini oftingcntefimum 50 oftuagefimumoélauum , recepta maiorum Iborum ditione inter luram motem amp;nbsp;alpes Peninas,in prçfen-tia multorum epifcoporum amp;nbsp;principum apud S.Mau ricium coronam fibi impofuerat,ueteri Burgundiæ gum prærogatiua reuocata.Cuius filij, Richardus Burgundiæ palatinum ad Arelatum egerat : RVDOL-P H V S uero patri cognominis,regnumBurgundiçade ptuSjin Italiam ufq; Ligufticam imperium propagauit, n 3 Medio-

lOZ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEÄLOGIAE AVSTRIACAE

Mediolano obfefïb, atque ex Berchta Burcardi Sueuia? ducis nata fanftum Rudolphu Burgundiæ regem pro-creauit.Cum ex Richardo Palatino fratre C H V N R A D V S Burgundiærex procefsiflèt^óc Richardus fecun-dusBurgundiæcomesrex RVDOLPHO uerofanfto, RVDOLPHVS quemuocantIgnauum,hocnomine in ftirpe uetuftifs.quintus. qui moriturus, Chunrado Rom. Cæfari in Germania iura regni fui mifsis infigni-bus refignauerat. Quipenè omnes in Paterniaco ad la-cum Neuburgen, hodie Burgundiæ comitatusmona- to fteriOjConditi ac depifti cernuntur,fubie£l;o leonis fym bolocoronatijboceftHabsburgenfiumdecoro. Atque hinc faftum arbitrer,quod cùm à Bercbta(quo no mine tres celebrantur Burgundiæ regum,illorumde quibus loquimur, coniuges Sueuæ)tot Berchtholdi gentis HabsburgenGs alumni floruerint , ab amore Bercbtæ Gc nominati,ut Luipholdus,Luitboldus, Ger-holdus non difsimili euentu difti fuêre:tum uerô præ-cipuè ij de ut proximi hæredes, lànguinis arélo uinculo coniunéli ab Auguftis,quibus diftum eftBurgundiçfe ^0 gnumlegatumfuiGè, Burgundiæ amp;nbsp;palatini amp;præfe-âi Arelatenfes in prouincia conftituti fuerint:Bercbtol dusuidelicet BarbatusBrilgouiæamp;Cbarinthiæ prin-ceps,quem Czaringenlèm uulgô Cbronograpbi uo-cant.-Berchtoldus Gliusillius,Bernæ(amp;Friburgi Vcbt-gt; landiæ conditonneposque eodem nomine, cuius inferi ptio in Burgdorf extat: Chunradus, Bernberus, amp;nbsp;Rhudolphus LaufenburgenGs, circa annumijid,omnes de inclyta ftirpe HabsburgenGum,de quibus poftea feorGm dicemus. nbsp;nbsp;Atque bæc argumenta funt, qui- 3 o

bus adduftus candidus Le£l:or,dubitare non debet, prç claram Auftriadumprolàpiamquçex Hablpurgenf e-merGt,abAuftraGæ regibus atque TranGuranis princi ‘ pibus defluxiftè: euentumq;præfagijsillis omnibus fuf-fragatum fuifte,quæ monftrum triceps Marcomyro rc giprædixerat,quôd capitafcilicet tamBufonisquàm Leoninum,in unum Aquilæ coronatæ conuerla,homi

COMMENT ARIORVM tIB, ï. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ï05

nis effigie fubie£fa,quæ à dextris gladium, à finiftris ue-rô fceptrum præfcrebat : explorato amp;nbsp;noto uaticinio, quôd tot Im peratores porro, ex Hoc genere principum ' Francorum deinceps futuri,laudeiTi,cum generis ad u-triufque maris litcora à Gadibus ufque ad Sarmatas propagatione, confecuturieflent, Reges Icilicetaclm-peratores Romanos , quos Hiftorica ueritas adnota-uit: kvDOLPHVS primus cognomento RheynfeF denfis, ex Sueuiæ duce contra Henricum quartum ele-io étus:RVDOLPHVS fecundus,excomitéErgouiæin Cæfàremrenunciatusanno 1271:ALBERTVS filius, ex Auftriæ arcbiduce in Rom. Cæfàrem eleftus circa annum 1300. FRIDERIGVS filius Alberti,Bonnæ co-ronatusannô 1314.ALBERTVS hoenomineinftirpe Auftriadumquintus,anno 1438. FRIDERICVS hoc nomine in Imperioquartus, Ernefti archiducis filius, Romæin Iinperatorem à Nicolao quinto confecratus, anno 14$!. MAXIMILIAN VS Friderici filius Fran-cofordæ cle(9:us,ac Aquifgrani inunftus,anno i486; C AROLVS hoc nomine in Imperio quintus,Maximi liani ex filio nepos, Aquiferani confecratus, anno ÓC Florentin à Clemente feptimo Rom.pontificc in Im peratorem redimitusfacro diadematc,anno 1529. FER DIN A N D V S frater Caroli germanus, Aquifgrani in-unftusin Cçfarem,annoi53i. MAXIMILIAN VS hoe nomine tarn in Imperioquamftirpefecundus,FerdF nandi ex AnnaHungariæreginafilius,Francofordæ e-leftus ac confecratuSjdum hæc fcribimus, anno 1^62, menfeNouembri. Adeoquod decern ordine ex hoc 30 Francorum genere, Romanos féliciter fafees ferre di-gnofcantur : ut euentusnimirum appareat monftriil-lius tricipitiSjUaticinijquequodAquilæ caput in medio leonini, ac buffonis conclufit, Marcomyro gen-ris author! his nominatim uerbis ufum : Tunc mea tuis cedent iura pafsim ultro bellis ac aftu: aquila mon-ftrum habens à finiftris buffonem femine uiftum, (Sc à dextrisleonem,(S:c.

Cæterûm

104 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACAE

Cteferùm quo potifsimùm authore caput gens ilia crexerit.refertTritemius abbas conieéturam non fane tum. uanam exantiquifsimis Francorum annalibus,ita no-minatini fcribens’de prælio cruento Theoberti hoc no mine fecundi Auftrafiæ regis, ôcTheoderici itidem le-cundiBurgundiæ regis,fratrumGermanorum:Theo-bercus autem rex milèrabili morte peremptus, tres lî-lios,amp; unam(ut lcgitur)fpeciofifsimam filiam reliquit; Sigisbertum uidelicet,Guntramum,amp;Lotharium.no-menfiliænufquamreperi. RexueroTheodericus Co- lo loniam ingre{îus,prçfcriptos duos filios iuniores fratris, Lotbarium,Guntramum,amp;: fbrorem eorundem,ad ci-uitatem Metenlèm captiuos mifit.Qinbus crudeliter a-uiaBrundehildis occurrens,nimio fuccenfa furore,in odiumgenitoris occifi, fupereosirruit,amp;nepotes ad-huc paruulos manu propria interfecit. Sigebertus autê natu maior Theoberti nlius, quorundam ciuium auxi-lio fubmifEis per murum,fecretilsimè tranfmiflo Rhe-no in habitu fcholaris aufugit:ueniensq; in Franciam o-rientalem,apud cognatosluos Gundoaldum amp;nbsp;Goto- 20 fridum duces Francorum circa Mœnû in Vuirczburg principantium,aliquotannislaüuitincognitus.Quitan dem poftobitumregisTheoderici, principûinteruen-tuducatuin Alemaniafupcriori,quænuncdiciturFIel-uetia,donationeLotharij regis accepit.Sedneq; nomen rcgium,neq;diadema portare,moreparentumfuorû, permifïus eft : amp;nbsp;manfit fub ditione regum Francorû, genuitq; filios,unum nomine patris fui Theobertum,al terum Sigebertum. Porro hæc uera efiè,amp;non exua no haufta,(ut non hne ftomacho contra lacobum Man 30 lium, loannes Stabius Maximiliani Cæfaris hifloricus, anteceflor meus,in fuis Conclufionibus deGenealogia Auflriæ principum fcribit)multa funt quæ coarguanL Primô,cruentapugnaifta fratrum: deinde, quôdSigif-hertum Turonéfis quoq; refert,filium occifi Theoberti Auftrafiç regis profugum,renouatis uiribus pugnam in Campania cumTheodcricopatruo alteram iniuiflcj

COMMENTARIORVM LIB* I, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;io$

fugatumque Coloniam abiuiffe.poftremo etiam,quôd fororemeius(fimiliterutTritemius)captam à Theo-dericopatruo Viftorc,ob pulchritudinemmatrimo-nio i un clam fuiflc, Turonenßs commémorer. Verba run» fubfcribam: Anno autem quarto,poftquam Ghildeber nenfts depris tus regnû Guntramiacceperat,defuna:uscft,regnùm-que eius filij fui,Theobertus Auftriam fortitus eft, fèdê habens Métenfcm : Tbeodericus accepit regnû in Bur-gundia,federn Habens Aurelianis. Eo tempore Cbiidé-

10 bertus rex AuftriçbabebatduosfilioSjfeniorêexcocuti nanomine Tbeobertum,iuniorem ucrô ex regina no-mine Theodericum, ipfumq; cum auia fuaBrundebil-de in Burgundiam, in regnum Guntrami magni regis direxit. Brundehildis uerô quotidie peiora confilia ip-ft Theoderico miniftrabat,dicens: Qjaarenegligîs, non requiris tbefàurumpatris tui,acregnum eius de manuTheobertiuindicas,cum fcias eumnoefTe tuum fratrem, quia in adulterio dcconcubina pâtris hatus eft ? Hæc audiens Tbeodericus,fero,ut crat, corde, ma-

ao gnurn exercitum contrahit contra Theobertuni manum dingens,adTolbiacum caftrum.ubi fortiter pugnantibus, Tbeobértus læfum cernens exercitum fuum,in fugam conuerfus, Coloniam ciuitatem ingre-ditur. Et fubdit : Tbeodericus cûm perueniftèt Tol-biacum cum exercitu,Arduennam tranfiens,Theober-tus frater eius cum Saxonibus, Thoringis ac cæteris gentibus quas potcrat undique ultra Rbenum aduna-re,contra TheodericumTolbiacum perrexit:ibique denuô comiflum eftprælium. Ferturautemâ Fran

jo corum cæterisque gentibus, antiquitûstamforte nec aliquando prælium fuifle cœptum. Ibi quoque tanta ftragesab utroque exercitu fafta eft,ubi phalanges i-nitio certaminis inuicem præliabantur, ut càdaucra occiforum undique non haberent ubiiacerent, fedfta-bant mortui inter cæteros ftriéfi quafi uiuentes. Ca-ptus eft Theobertus in ipfo prælio, amp;uin61us Cha* bilonem deftinatur. filius eius Merouæus paruulus, o iuftii

GENÉALOGIAE AVSTRlACAÈ

iuflü Theoderici adprebenfus, ad quandam petram percutitur : qui cerebro contufo, amp;nbsp;capite frafto mißt fpiritum. 5igisbertus uero filiorum maximuSj quorundam conßlijs reparatis uiribus, in tcrritorio Campaniæ Catalaunenfîs agri fuper fluuium Coxona ueniens, cum Thcoderico fimul amp;nbsp;Chilperico certans generic fuperatus aufugit. bæc il le. nbsp;nbsp;nbsp;Is eft nimirum S IG E-

B E R T V S, quern diximus fubmiftum per mœnia Co^ loniæjexulatuminOftrofranciam abiuiftè: reduftûm-queâ Chlotario, poftea Theoderici tyranni uiftore , lo Francorum monarcha,in ducatu Tranliurano agros accepifte. Cuius fororem non aliter Turonenfisquàm Tritemius refert,forma pulchcrrimâ, uxorêàTheo-dericopatruo capta fuifle. Deinde cum multis fpolijs (inquit)amp;cumfilijs,amp;cum pulchra filia Theoberti regisjfratris fui,reuerfus eft in urbem Metenfem :il-lucqueBrundehildis reginaaduenerat, adprehenfosq; pueros Theoberti interfecit : minoremetiam inalbis adhuc conftitutum, ad petram pereuflum clifo cere-bro occidit» Theodcricus itaqueuidens filiamTheoz- 20 berti, neptem fuam, pulchram, uoluit earn connubio fibi copulare:amp; quæ fequuntur. quibus commemo-ratjpugnis petitam Brundchildem auiam fuifle,cum ta le matrimonium uideretur prohibere: ipfamque do-lore percitam, clam uenenum nepotiregidedifle,quo in dyfenteriam folutus baud ita multo poft obierit.Hçc igitur omnia cum ita flnt, quid mirum (ut Tritemius tradit ) Sigebertum poftea à Chlotario reuocatum fuifle, illo qui Theoderici filios fuperatos pugna Sigebertum amp;nbsp;Corbum necaucrat,tertio Merouæo mona' jo fterio Rheichenauu in infula lacus Veneti conclufo, ditione'que Tranfiurana donatum ? Quippe ftir-pe utriufque , Theoberti inquam Auftriæ regis, Theoderici Burgundi , penè delata Brundehildis a-uiæ infidijs : eth duo adhuc lupererant ,Sigebertus Theoberti filius in Germania exulans, 3c Merouæus Theoderici natus,ininlulalacus Bodmanici conclufus, utdixi-

COMMENTARIORVM LIB. I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1Ogt;

Ut dixîmuSjà Chlotario,tarnen Francorum cófenfu regnum utrunq; tam Burgundiæ quam Auftrafia? Chlotario uiftori delatu fuerat ,'qui antea Parifienfe ac Suef-fonicum hæreditate paterna poHederat, fcribcnteTu-ronenfe : His regibus mortuis,Burgundiones amp;Au-ftrafij cum reliquis Francis pace fafta, Chlotarium regem, in totis tribus regnisin monarcham eleuauerunt.

Is ChlotariusmonarchaFrancorû, pace relata,etfi primo Erponi cuidam Herponis exauftorati ducatum lu-

10 ræ montiscomifilTet,tarnen illo paulopôftab Aletheo Burgundo amp;nbsp;Leudemundo Sedunenfium epifcopo oc cifb, nullis fuperftitibus filijs,uerifimile eft Sigebertum exulem ex Germania reuocatû fuilïè, amp;procerumin-terpellatione ditione paterna donatum,quam uideliceü Theobertus antequamregnum Auftrafiæ conlecutus fuiflet^ob quod à fratre poftea interfeélus eft)à pâtre Childeberto adhucuiuocommiiïum acceperat,utP. Aemilius lib. primo rerum Francicarum fcribit:Quod nbsp;nbsp;nbsp;)

fàtis conftatjHifpanis oratoribus,regias omnes circum-

20 euntibus,quatuor reges in Theoderici perniciem con-lpirant:Chlotarius,uetus hoftis:Theobertus,memor i-gnominiæ periculiq;:Longobardus Agilulphu^, (cuius filio admodum adolefcenti filiam, 3c ipfàm immaturâ,' in fpem nuptiarû Auftrafianus defponderat) lt;amp;: Hifpa-nus, filiæ uindex(intenigit Bertrichum, cuius natam HermenbergamTheodericus repudiauerat)tum fra-ftaTheodericiferocia.Fratriigitur,utpacem redime-retjtradidit quatuor nobilifsimos comitatus, Turoneil fem,Campanum, Alfatienfem amp;nbsp;Suuitenlem. hæc illc.

30 Erat ucrô Suuitenfis pagus pars quæpiam Tranfiuren-fisducatus,qui pofteaà Germanis Cæfaribusuindica-tus,aduocatia Turegienfis nuncupata fuerat, hodiein pagos inferiores Heluetiorum fubdiuifus : hoc eftSuui-tenfem,Zug, Vnderuualden, Eynfidlen, Vri, Friburgû Vchtlandiæ,amp;Bernam:quem terræ traft um muftis fe ueïuetîdpim. culispofîèdiflè Habsburgenfes, eorumq; fobolem Au-ftriæ archiduceSjpenè ufq; ad annum millcfimum qua-

o Z dra-

*ô8 GENEALOGIAE AVSTRIACAE ôragefîmum,exploratum eft. Cæterùm de Herponc principeTranGurano iuniore, eiusque morte, amp;nbsp;quôd nullos liberos reliquerit,fuccedereque commode Si-^urgSitio gebertuspotuerit^dequoloquimur,exul,hæc nomi-ne Tranfiurd^ natim animaduertit P. Aemilius, libro rerum Franci-

carum primo : Chlotarius uniuerG regni potens,nihil antiquius duxit, quâm ut adfeftis rebus quies ab omni motumetuque daretur,aut exfatiato aut depoGto in omnes odio, parentis potius quam régis animum induit, obliuionemque iniuriarum amp;nbsp;præG:itit,amp; exe-io git. AuftraGanis magiftrum equitum rerumque ad-miniftratorem dedit, llt;hadonem,uirum bello pace-que bonum : Burgundionibus Varnarium ,magni in corum , dum florerent, regnarcntque, aula nomi-quot; nis : TranGuranis uero Herponem, fobolem eius Her-ponis quem Guntrami régis ducem oftendimus. nbsp;Et

fubdit: TranGuraniferox genus hominum,Burgundionibus antè rerum potentibus attributi,amp; tune fui p'ropè iuris cffcHi, Herponem interemere:amp; quæfe-quuntur. Vbi nulla prorfus deinceps TranGura- 23 norum principum mentio Gt, nifi Theodmi cuiufdam: quam dubio procul uocem deprauatam exiftimo ab ipfo authore Italo, cum forte in Annalibus peruetuftis abbreuiatamlegiGetpro Theoberto,eGetque arcano-rumfamiliæ inclytæ HablpurgenGsinfcius. Sici-tacpbisaufpicijs SIGEBER TVS exul^TbeobertiAu-ftraGæregisocciGGlius, TranGuranam adeptusditio-nem, ex nefeio qua coniuge duos Glios progenuit: TheobertumProuinciæcomitem, unde Salinarum amp;nbsp;S«2op7rtuîco-BurgundiæprincipesdeGuxêre:lt;St SIGOPERTVM, 3® ifi^pïu'Gue Sigoprecbtum,primum Habsburgenfem amp;nbsp;Alt-

burgenfem comitcm,inGnibus luræ aeVofagimon-tium, patrem Ottoberti Gue Ottoprecbti comitis fe-cundi HabsburgenGs ac AltburgenGs, ob coniugem Luitbergâ, Gunezonis Sueuorum ducisGliam^primü bndgrauium Neomagenfem.Gc cnim turn Brifgouien fis princip'atus appellabatur. Hanc enim beatus Gallus^ lacus

COMMENTARIORVM lié» !♦ iacus Bodmanici apoftolus,dæmonio liberauetät, qua falfö Manlius Euphemiàm uocat. Ncq; abhorrée â fide, Gunezonem ilium cuiHerciniafyluaeorûfinium fub-ieftafueratjgentiliciû nomen àprofpero amp;nbsp;extemporà neo cofiliojChaynradi habuifiè:de quo porrô in Anna-libuslegitur,quôd Ibergingiregiam adlacum tcnucrit„ quam hodieIberlyngû uulgus uocitat. Meretur quoq; fidenijquod Manlius ex Annalib. uetuftis adducit, duas turn arces in editis feopulis finiû,de quib.diélum eft, lu-ïo ræ amp;nbsp;Vofagi montium proximis extruélasfuifie, qua per anfraftus môtium, angufta amp;nemorofà uia in Lo-tharingiam hodiernam ducit,haud procul famigera-tifsimis thermis Blumers : ubi poft fànftum Deoda-tumRomainiftum, fànftus Romaricus in colis Euan-gelium Chrifti adnunciauerat. Is erat nobili loco inter Francos ortus, propinquus Sigeberti primi Habs-burgenfis, de quo fcribimus,cumTheoderici regis Bur gundiç,quiSigebertiauum Theobertum Auftrafiæoc cideratj tyrannidem reprehendiflèt , præcipuè uerô 20 quôd Hermenbergam Bertarici Gottorum regis in Hilpaniafiliam nullis caufis dimififlèt, unà cum lan-ftis Defiderio amp;nbsp;Columbano epifeopis in èxilium pulfus, habitationis fuælocû ca in folitudineluræac Volagimontiû elegerat,renouatoifthic lànéliDeoda-ti cœnobio accolas in fide Catholica ftrenuè inftrue-bat. Vnde amp;nbsp;loco nomen manfit Romaricus mons, uulgô Romerlperg. Neque dilplicet ea mihi con--ieftura quam lacobus Manlius nabet , Ottoprech-tum comitem , fimulatque uxoris dote agrum ul-30 tra Rbenum in Hercinia fylua ftibieciftèt, duas in ijs montium anfraftibus , qua uia angufta ducit in Galliam , arces propinquas in editis feopulis extru-xifte : quarum alteram àlociuetuftate , amp;inmemo-riam fanéh Romarici propinqui fui , Altberg: alteram uerô ab Habendo,id eft poflefso monte,depra-uato Latino Habsburg nuncuparit. Illud uerô repre-henfione dignum eo in uiro exiftimo , quôd Otto-*

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;05^ bertum

Ito nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEAtOGïAE AVSTRIACAE

bertum ilium prouinciæ regem faciat: id quod plane tecMiÄdniij Chronologiæ répugnât. Sed uerba Manlij fubijeiam: rc{gt;rehcnfi(î, OddobertusßliusLotharij primi regis Franciç,fuitrex

Prouinciæ,uidelicet anno Domini 585. Et fuit per Gun tramum regem Burgundiç,fratrem fuum,cupidine do minandi occifus: qui poft fratris obitum,etiam rex Pro uinciæ faftus fuit. Otbertus filius Odoberti régis Prouinciæ, uiguit anno Domini óo^.Comes de Habsburg, iandgrauiusBrilgauiæamp; Alfa tiæ,uiguit tempore Pho-cælmperatoris: qui propter Dei amorem,fuçq;animæï® falutem,cuidamfanÖ:o uiro,uidelicet Trutberto, filio régis Hiberniçjuallem quætunc temporis Numaga cir ca Nigram fyluam dicebatur,donauit: amp;nbsp;ibidem ædifi-cauit ecclefiam,quam certisreditibus ó^gultis dotauit: fecitq; ibidem ædificare caftrum Streyebburg nomine diftus Otbertus.amp; tres filios babuit,fcilicet Amprinch tum,Etbobertum,amp; Rutberum.hæc ille. Qu^ç non fo-ium Chronologiæ ex diametro rcpugnat,fed plane bar bara funt,nullis fulcimentis,ne dicam hiftoriæ, fed nec diplomatum Annaliumqfidefubnixa. lam primum 20 omnium,utex Annonioamp;GregorioTuronenfi,uetu-ftifsimis Francoru hiftoricis apparet:quo tempore Gun tramus Lotbarij primifilius,Cblodouæimagni nepos, (cuius fifticium ilium Oddobertum Prouinciæ regem, fróuincu P4- fratrem excogitauit Manlius,cum fuo Sundheymo)re-rum cœpitinBurgundia potiri,Prouinciæ non quidem rex,fed patricius extitit,a luftino Cæfaremiflus, AM A-TVS nomine:cuipoftea Mumulus quifpiam Romanus fuccefsit, cuius etiam in P. Diacono mentio extat libro 3,cap.2. Igitur deuaftantibus Longobardis Galbas, A-3 0 matusprouinciæ patricius,qui Guntramoregi Franco rum parebat,contra eos exercitum direxitzcommiftoq; hello terga uertit,ibiq; extinStus efhtantamq; tunc Lon gobardi de Burgundionibus cædem fecerunt, utnon pofsi t colligi numerus occiforumzditatiq; inæftimabili præda,adltaliamreuertuntur. Quibus difeedentibus, Ennius,qui óc Mumulus, accerfttus a rege, patriciatus hono-

co MMENT ARIORVM tîB* I* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tit

Eonoreni meruit. Meminiteiufdem hiftoriæP.Aemi-lius Francorum hiftoricus lib. i. Vacuam poflefsionem Venetiæ, Aemiliæ,Liguriç Narciflus nalt;9:us,Prouinciæ quoq; Amatum ciuemRomanum dedit. alterum ciue Romanum nomine Francilionem,Subalpinis prçfecit, ut tranßtu alpium Francos prohiberet. Ft iterum: In hacanimoru fluéluationeanteuenêreLongobardi, ul-troq; tranlgrefsi Alpes,Prouincia populatifunt: occur-rentemq; cum exercitu Amatû,prçlio con fer to in tere-Io mêre,cçdemq; ingentê eius exercitus edidêre. Guntbra mus Mumulum,uirum clarifsimu,in locu Amati fufFe-cit.Dulcedine Gallicç prædç Longobardi femel illeftf, in uiftosq; fe rati,iteru,fed non eadern fortuna tranfcen fu Alpium tcntato,cum in Ebrodunenfiuagrum perue nifïènt,circumuentiàMumulolocis opportunis ador-to,non minorem quam priore expeditione intulerant, clademaccepêre.hæcillc. Vnde patet,nullufubGun-tramo, anno fuppütato 58Ó, regem prouinciæ extitifîè: neq; aliquem hoc nomine, Oddoberti uidelicet, fratré 20 Guntrami uel Turonenfis uel Annonius comemoranL quoru ille de Guntrami fratrib .ficfcribit: Et fic inter fö bi quatuor,id eft Charibertus,Guntramus,Chilpericus atq;Sigebertus,diuifionê légitima fecerunt : accepitq; Charibertus regnu Cbildebertffedemq; conftituitPari fijs : Guntramus regnu Chlodomyris accepit, Aurelia-nisq; federn inftituit;Chilpericus uero regnum Chlota rij patris fui accipiens,Suefsionis ciuitate federn ftatuit; Sigebertus autemregnumTheoderici accepit,fedêm-quc Metis ciuitate coftituit. Non difsimile Anno-30 nius fcribit : Mortuo Theobaldo, regnum eius Chlo-tarius accepit. Itemque mortuo ChiTdeberto, tbefau-rum amp;nbsp;regnum eius Chlotarius affumpfit. Chlota-rius anno quinquageftmoprimo regni fui moritur, regnumque eius filij fui diuiferunt inter le. Sortitus eft autem federn Charibertus Parilios, Guntramus Aurelianis, Chilpericus Suefsionis, Sigebertus Metis. Ex quibus liquet, uanam efle opinionem lacobi

Manlij

in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACAE

Manlij acLadislaiS'undheymijjdeOddoberto prouin-cice rege,à quo Habsburgenfiu genus defluxerit, quern illi Chiotarij blium, nepotem Cblodouæi magni,fra-tremq; Guntrami Burgundiæ régis faciunt, propterea quod 111 o tempore nulli Prouinciç reges extiterint: nec ullus hoc nomine Oddoberti Chlotarij primi filius, Gundramiq; frater germanus,in antiquis annalib.Francorum legatur: quod adfidem magis pronum eft, cowVwPro- nbsp;nbsp;nbsp;quàm feculo prouinciam Francorum reges per co

Hinein, mites adminiftrarint. Quorum recenfet P. Aemilius, i o lub Chlotario fecundo monarchaFrancorum Leude-gillum, quern Mumulo patricioRom.Guntramusrex Burgundiæ fuffecerat : Varnarium fub eodemj quern pro Bernhero uitio protulit.'fub Dagoberto primo Go-dinum Varqarij filium.’fubTheoderico poftremo Mau ricium,quem Carolus Martellus,quod Auinionem Sar racenis tradidiftèt, exauéhorauerat, fubftituto Hike' brando quopiam Martini ducis Auftrafiæ filio, cuius o-perain profligandis Sarracenis ex Prouincia ufus fue-rat. Atq; huic fucceftifte Griphonem minoremnatu, io Illium Caroli Martelli,cui frater Pipinus Francoru mo-^archa XII comitatusinNcuftriacommiferat. diceba tur autem co tempore ditio Burgundici regni,cui Prouincia femper fucrat attributa , uernaculo lermorie Neuuriehjid eft nouum regnumrquam uocem facerdo tes Francorum ex pofteritate Rom.in Neuftriamde-torferuntjUtOftenrichin Auftriam atque Auftrafiam. HincTuronenfisfcribitdefilijsTheoderici tyranni,bel lo fuperatis à Chlotario fecundo:Sigebertus quoque Corbus iuflu Lotharij interfeâ:ifunt:Merouæuslecre-5® tius iuftu Lotharij in Neuftriam perducitur. Porro hue Merouæumconclufum infulalacusper quemRhenus fluit,hoceftBodmanici,P.Aemiliusrefert.SicRhegino Brumienfis deDagoberto primo fcribens, amp;anno 6iz: Dagobertus rex Metis ueniens,in conftlio principum ó^procerumfilium fuum Sigebertu in regno Auftriæ fublimat:eumq;Chunibcrto epifeopo Colonienfis ec-clefiac

COMMENTARIORVM tiB» !♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tij

cîefiæ commcndat.Sequenti anno ei filius natus eft,cui regnum Neuftriacum atque Burgundiæpoftfuum de-ccirum nominauit. nbsp;nbsp;Hue pertinet,quod Otto Frifiti

genfis refert libro Chronicorum quinto, capite üigefi-mOjCÜm Pipini amp;nbsp;Carolomanni diuifionem defcribit: In loco qui Vetus Piétauis uocatur,regnum diuidunt, . Carolomanno Alemaniam ó!cThuringiam,Pipitio ue-rö Burgundiam amp;nbsp;Neuftriam Ibrtito. Hæc co pro-lixius adducere uolui,ut diuerfis temporibus diuerfa ■ , lo régna extitific, Neuftriæ uocabulo,candidusLeftorin-telligat : primo quidem fub Merouingis, Sc ante Ludo-uici primi tempora, quod ex Burgundia, Prouincia, Sc traétu Tranfiurano conflatum fuerat:poftea ueró,cuni totfierentPrancicorum regnorum feéfiones inter tres filios Ludouici Pij, Sc rurfus inter filios Ludouici lè-cundiamp;Caroli fecundi, Prouincia refeéfa à Burgundia proprium regem accepit,amp;: Neuftriæ uocula tra-éluimaritimo Britanniam contra (qui olim Armo^ ricus, pofterius ueró Nordmannica nominabatur,)ac-

20 commodatafuit. Cœpcruntoueiam tum Prouincise reges celebrarijputa Carölus minimusnatufiliorum Ludouici Pij :Ludouicusfecundus, primi filius Carolus Caluus cognomen to. Hine P. Aemilius libro tertio rerum Francicarum feriptum reliquit; Carolo Pro-uinciamjcum altera Burgundiarum: Lothario alteram attribuitjCumeaquæ Auftrafia fuerat antca:tuncLo-tharingia pro Lothariana dici ab rege fuo cœ pit. Carolus prouinciæ rex non diu fuperftes patri, munerique paterno fuit.Eo mortuo,Ludouicus Lothariusque fra-

30 tres fine certamineillius opes diuifere : Ludouico Prox uiricia,quódea continensItaliçfit,acTranfiurenfisBur gundiaeuenit. nbsp;nbsp;Porro decrefcenteft)bole,acplerifi

que fine filijs extinéfis,Carolo fecundo Sc Lothario fc-cundo,Prouincia rurfus adgubernacula comitumre-dijt ,qui palsim Viennenfes â metropoli Sc fedenun' Comitêtriet^ cupabantur. quales fucrunt Geuelinus de Gdana,a Ca-rolo Caluo conftitutus ex Oftrofrancia : Gerhardus

eius

«4 GENEALOGIAE AVSTRIAGAR eiusfilius cognomento à ïlt;ozzilon,quem Caluus ob fufpicionem affcftati regniprofligauic,amp;haud procul fanfti Quintini urbe prælio fuperauit : Theodericus Gerhardi filius , reftitutus à Carolo Craflo, author cœnobij Pultriaci in Burgundia : Falco, ex Andega-ioforëx Pro^ uenfè comitc Burgundiæ præfeétus. Ac licet Bofo poß-ea Caroli Calui fororius,regnum Prouinciæ di-gnitati fuæ rcftituiflet : tamen filius eius Ludouicus, cum mortuo Arnolpho imperatore Italiæ alpirat, â Bcrengario primo Italia? rege prælio fuperatus, lumi-IO nibus priuatur, nullis reliftis liberis. Quo tempore, rerum iam potentes in Burgundia Habsburgenfes, author c Hugobrechto abbate Hugeshouenfi, cui Lotha-rius feeundus ob lororem Thietbergam quam matri-monio iunclam habebat, ducatum Tranfiuranum, maiorum fuorum ditionem rcftitucrat, paulatim li-^owmcwrör- mites in Prouinciam promouere cœpillent : Rudol-/(wBwrgK»(/j^,pbo in primis, Chunradi Stratlingenfis filio , Hugo-iwguwr. abbatis nepotc Hugoprechti ex abbate duels

Tranfiurani pronepote, coronam fibi apud lanftum 20 Mauriciumimponente, anno Salutis oftingentefimo ÓC oftuagefimooftauo. Quo leculo tamen in partes diflefta Neuftriaco regno,amp; pefiumeunte Tranf-iurano ducatu, tres principatus noui exorti fucrant: regnum Burgundiæ nouum in Tranfiurana ditio-ne , amp;nbsp;parte Burgundiæ exteriore , Rudolpho , de quo diximus , authorc generis Habsburgenfis : regnum-Arelatenfe , in agro Prouinciæ orientali : amp;nbsp;comitatus Burgundiæ, ubiïura mons Voßgumcon-tingit , ubi Vifontio 3c Tullum urbes funt , hodiejo Bizantium archiepifcopale,lt;amp;Dola, etiamnum Burgundiæ nomine quam Altam uocant celebratus. At-que his quidem omnibus prouineijs, Habsburgenfis generis heroes rerum potiti fuere : In Burgundiæ qui-- dem regno Rudolphus fecundus, Richard! Burgundiæ eomitis filiuSjqui Rudolphi primi frater extiterat,Chû-radi ô’tratlingenfis filjorum alter; In Arelatenfi uerô regno

COMMENTARIORVM LIB» T»

regno HugOjHugonis.abbatis nepos, uel filiorum alter, ut opinor, Chunradi Stratlingenfis frater germ anus. In comitatu deniq; Burgundiæ, qui poftea Palatinatus di-dcœptuseftjRichardus fecunduSjfiliusRichardi pri-nii,amp; Rudolphi Burgundiç regis fecundi frater germa nus. nbsp;nbsp;nbsp;Et fieintelligitur quod P.Aemilius feribit libro

tertio rerumFrancicarû.-NuIlaindecontrouerfia fuit, quin Simplicem, ueluti à Francico nomine deficiêtem^ Hebertus ad fe accerferet,'in Ipeciem fpemq; rei Fran^ lo ciese componendæ:comprehenfumq; in cuîtodia habe

ret. Ita dum ancepsferturin poteftatem Viromandui, Peronam profeduSjpræfidio euftodibusq; circumfufis, adduftus eft, Anno falutis noningentefimo uicefimo-quarto,utregni iurecedere fcin procerû concilio profi teretur,ilîudq; dono dareRudolpho Burgundiærégi, Richard! hlio, poftLudouicum Boflbnis filium in Italia captum,luminibusq; orbatum, magnis opibus uiro, fuoq; per baptifma filio.Ferocem Burgundionem facie bat Germanorum affinitas,quôd in matrimonio habe-20 batBertam,BurcardiSueuorum ducis filiam,Francorum amantifsimi:cû cæteri German! alieniores à Francis haberentur. Imperij etiam ueluti uagi acin medio pofiti Ipem affeftanSjin Italiam cum tranlcend!ftet,Be-rengario ui(fto,rerum illarum magna ex parte trienniu ' potitur.Mortuo in euftodia S!mplice,anno eius feculi lè xto amp;nbsp;uicefimOjCum Italos iam eius pœniteret, in Gal-liam redijt.Continuô Hugo Arelatenfium rexin kalia, ueluti uacuampoftefsionéjfpe Imperij fecontulit.quôd Prouinciæ regibus Italiam, Auguftumq; nomen, ut do-

3 O cuimuSjdeberi diceret. Atq; is Hugo (non ille Capetus, qui Carolo poftremo Carolingorum uiûo, lt;amp;nbsp;Landu-n! capto ,regnum Franciæfuûin ftemma tranftulerat) penèultimusProuinciæfuit quiferegem appellaret,fi-. ue à metropoli Arelatenfem. Qui enim fecuti funt,re-ges fe potius Italiç nominauêre: Lotharius filius Hugo-nis fupradifti, de inclyto genere Habsburgenfium, 3c Adelhaidis Rudolphi Burgundiæ regis, de eadem pro-

p 2 lapia;

Itö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GE'neALÖGIAÈ AVSTRIACAÈ

lapia. cüius filia Mechtildis Richardo cuidam Nord-manniæ principi nupta,amp; Burgundiæ duci inaugu-Rfgfwwpro- rato, cûm à Carolo SimpliceFranciæ rege, tum ab Ot-fecundo Imperatore, Rudolphum fecundum ijcitur, Burgundiæ regem peperit : quam Carolus Simplex de fàcro fonteleuauit,amp;cuius matrem uiduam Othopri-

• mus Imperator coniugiofibiiunxcrat. Cuius coniun-j éfionis ergo Burgundi reges de gente Habsburgenfi, Rudolphi quatuor,duo Cbunradi, magnam Prouin ciæpartem, Burgundiæ adiacentem,hoc elf hodier- rô nam Sabaudiam ôc traéfum Arelatenlem impetra-runt. Quamobrem Rudolphoqucm cognominantL gnauum, fanffi Rudolphi filio,fine legitimis fîlijs extin éfo circa annum millefimum trigelimumquartum : Chunradusimpcrator,hocnominefecûdus,telfamen-toetiamiubente,illamprouinciæpartem cum potiori Burgundiæ agro ,poteftatiGcrmanorum Cæfarû fub-iecit.’illamq; amp;nbsp;lucceflbres illius, aduerfus Francorum rcges dcHugoncCapeto defcendêtes tutati ufq;fuêre:

Mnd£Roin. conftituti's unà in Burgundia palatino,præfeéfo Aure^ 2« latenh in Prouincia, amp;nbsp;Sabaudiæ inter hos comité, quiâPermoldoSaxone Ottonis tertij propinqub de-fluxêre. Quæ munia, hoc elf præfeéfuram Arelaten-fem,amp;Burgundiæ palatinatum,apud Vifontionem amp;nbsp;Tullum, authoritateamp;beneficio RomanorumCæfa-rum Habesburgenfes comités ex Brilgouia potifsi-mùmobiuerc: maiorumfcilicetfuorum auita ditione recepta:Bcrchtoldus Barbatuscognomento, Henrico quarto imperante : eiusque filius Berchtoldus fecun-dus : Bernherus : atque nepotcs, Berchtoldus tertius, j © Chunradus: amp;nbsp;pronepotes, Berchtoldus quartus, amp;nbsp;Otho. Quorum fecundus Bernam amp;nbsp;Friburgum in •Vchtlandia, turn exterioris Burgundiæ parte : fcr-tiusquoqueBurgdorfiumibidem conlfruxit,debeUa-tis amp;nbsp;ad obfequium redaftis Burgundis : poftrcmi uc-nenolublari àBurgundisfuêre. ReperituradhucRu-dolphus quifpiam,gentisHabsburgenfis deLaufenbur , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;go pa-

♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;COMMENT ARIORVM EIbT, I' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«7

gópalatxnumBurgundiæegifle, Arelatenfcm uica-rium, circa annum millefimû trecentefîmum amp;deci-mumquartum,à quo primùm omnium pagi inferiores Hcluetiorum,Schuuicz,Zug,Vri,Vnderuualden,Eyn-ßdIcn,defeceruntiSicdeftituro præfidijs, de quo dixi-musjFludolphojCum êc genus Habsburgen, in tra élu il lo Tranfiurano in loane ultimo defcciffet,ac poftremo circa annum Dominii^j 83 Leopoldus arebidux Auftriç exaliaftirpeHabsburgenfiû cum toto exercitudejetus to abHeluetijs eorûq; confœderatisfuilïèt,Franciæ reges oblata occafionc, cum nemo refifteret, totam Prouin-ciam iuris fuifecerût,quam perfiliû maiorem illinatu adminiflrareconfueuêre, amp;Delpbinû uocant,amp;Pro-uinciam DelphinatûrBurgundiç regno in duas peculia res ditiones diftin6lo,Sabaudiç uidelicet ducatu,amp; Bur gundiæ comitatu,quam Altam appellant.

C^PVT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E SUCCES^

ßone inclytigeneris Habsbw^enßum prima.

SONSTIT.VTO generis authore, Sigeber-to uidelicet exule, Theodeberti regis Auftra-næà germanoTheoderico Burgundo oceiß filio .'inquirenda porrô foboles tam inclyta eft,qua proie,ac quibusillafucceflbribus propagata ßt. Manlius quidem,utdi(9:um efIjOddobertûProuinciaï regem, Sigeberti exulis filium, fingit. Quod falfum efle, ex fidehiRorica Capite fuperiori oftédimus : cum Pro-uinciæ reges poft Ludouicum primum,Caroli magni fi lium,orbiprimùmcognitosconftet. loanncs ucrôSta' bius antcceftbr meus,Maximiliani quondam Cçfaris bi 30 ftoriographus, Ottobertum lt;amp;ipfequidem fecundum in bac gente commémorât fed alio parente ortum: nempe Cbilderico Auftrafiærege,Clodoua?i regis boc nomine fecundi in prouincia Parifienfi principantis, quem ab Bodilone comité occifum refert. Verba e-ius fubfcribam :ïftius Cbilderici concludo filium fuift le Ottobertum, qui in tantis rerum turbinibus amp;nbsp;con-fufionibus,quibusregnum Francorum tunc laborabat

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' P 3 (utex

îtS GENEAEOGIAE AVSTRIACAE

(utexallegatis Annonij ôcSigeberti chronographi fcrî ptis facile perfpicitur ) régna paterna fufcipere non po-tuit.Potelias enim omnis non apud reges,fed apud ma-iores domus tuncerat:qui non quæregum,fedqüæfua fuêre,quæGuerunt.HincEbroinus Francorû Neuftriæ (StBurgundiæ régna inuadenSjPipinus uerô Anfegififi liuSjCxemplo auunculi Grymoaldi, regibus contemptis in Auftria fibi regn um uendicans dominabatur.Neq; il-lo contentuSjUtS'igebertus chronograpbusfcribit,Neu ftriam 8c Burgundiam,imô totamFrancorum monarlo cbiam fub nomine maioris domusfibifubiecit, teftan-teSigeberto de anno Domini 691,cum fcribit;Tbeode-ricusrex,unàcumBertharioPipino congrelîus uinci-tur.Bertharius àfuis perimitur,Theodericus âPipino capirur: PipinusfibiNeuftriam fubiugat, amp;fubTneo-derico folus toti regno principatur. Quod etiam Gagu uinus in Compendio fuo notât, fie enim de bis regibus fcribit : Per idem fermé tempus Theodericus cuman-nos XIX regnaflet,morteinterceptus perîjtjfeliffisex Chlothilde uxore liberis duobus, Chlodoueo 8c Chil-20 deberto. Sed Chlodouæus anno regni fui tertio mor-tuuseft, Childeberto ci fuccedente; de cuius rebusge-ffis,ac fi nihil præclarum edidifièt, quidquam feriptum no extat.Si ergo in hifioriancgleftamultafunt, ad tem pora refpiciendû eft,quæ per omnia concordant.Quia Childericusrextempore Pipini,filij Anfègifi,interfe-ftus eft. filius élus Ottobertus defeendit ufq; iri tempora Caroli Martelli: Amprinftus filius Ottoperti in tempora Pipini,Caroli Martelli filij : Ethopertus filius Am-prinéfi in tempora Caroli magni imperatoris,filij Pipi-ni: Rampertus filius Ethoperti, contemporaneus filij Ludouici Pij, fub anno 814. Ottobertus autem,de quodiximuSjinterea dum pater fuus rex Hildcricus à Bodyione in uenatione interfeftus eft in Auftria fu-periori, uidens mirabilem rcgniFrancorummutatio-nem,utpatrem totius monarchiæFrancorum regem, impie trucidatum.-patruum Theodcricum cum maio-

re do-

COMMENTARIORVM LIB» 1»

T€ domus Ebroimo,prius attonfum, in monafteriu tru fum,iterum extraftum,amp;regnofubLeudefio præpoH tûjEbroymi apoftatç monachi furorem óc infidias per-tulifïè:quid faceret Ottopertus princeps natura mitifsi-mus,nifi adfuprcminuminisauxilium confugiens,ad eius ie cultû prçpararcdln Alemaniaitaq; trans Rbenû abiens,poft patris miferabilê cafum fe continuit in land grauiatu Brilgouiç,ubi fanfto Dei uiro Trutperto mo-nafteriu çdificauiùubi certis comitatib.contentus,paci ro ficè amp;nbsp;quietè uixit curam regni abijciês,ne ut pater à fa-élionibus maiorû domus trucidaretur. Accefsit etia Oc toperto alia infelicitas, odium fcilicet contra patré Hik dcricbü â Francis conceptu: timenti, ne li unqua in regn û ueniretjCçdê paterna ulcifceret.haftenusStabius. Quem miror fuç conclufionis oblitû,poftea cum arcus triûphalesconficeretherofuo MAXIMILIANO Cæ fari,porta honoris nuncupata,Otpertu iftu de quo fcri-bimuSjin hoc genere fecundu prorfus omififle,amp; pro il lo Theobertu pofuiffe.Quencc ego ab hacinclyta gen-20 tefeiûgo,addu£î:usautontate P.Aemilij lib. 2. rerû Frä-cicarû nominatim fcribêtis,cû res geftas Childerici ter-tijFrancoru régis ex Caroli Martelli Auftrafiæ princi-pis,Caroli magni Imp.aui enarrat: Pipino cu Griphone fratre bellandu fuit,qui ex Arduenna elapfus,trans Rhe num fecontulit,Saxonuq;armisfe à fratre tegebat. VP ftus in maternapatria Bauaria profe£lus,Tafsiloncni duce domo pcllit,ducatu ipfe Ebi inuades. Tunc quoq; uifluSjrcftitutoqjTafsiloneinFranciamduftuSjducatu Dentelicenfi,cu?inter Sequanam Ifaramque duode-30 cim Neuftriæcomitatuscontribuebantur,àfratre do-

natus,non diu conquieuit: ad Vuifarium in Aquita-* niam profeftus, gentem inter arma femper uerfan-tem, in Pipinum concitat,maiorelabore quàm pericu-lo fratris ,ac propè incruento militeFranco,neG ingen-te cædefuorum,quifefuga texere,uiS:us:cum eineq; in Gallia neq; in Germania quidquaprofpcrècederet,ïta-liam petens, in alpibus à Theoberto Tranfiuranoruni nobifd-

»20 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEAtOGlAE AVSTrIACAE

nobilifiimo interimitur.hæc illede Theoberto,etfi iiî quibufdam exemplaribus médofè Theodeno legatur. ^Mccr)?iofowi Hune ego Theobertum uel patrem uel fratrem Otto-hs^îrto herti facio,cuius ferinia âc Annales cœnobij S .Truth er-fepultorttitt^ tiinHerciniafylua, tribusàFriburgo Brilgouiæ milia-ribus, mentionê faciunt, farcophagumq; demonftrant

' iinà cum tumulis Babonis filij, Rotheri nepotis, Am-princhti pronepotis, Aethoberti ab nepotis:ólt;: qui con-fecuti funtjRampcrtijGelbonis, Guntrami, amp;nbsp;Luitfri-di,qui primùm abbatiæ honorem templo ab Ottober-1 ® to primo fupertumulum S.TrutbertiGermaniæ apo-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftoli ac martyrisjconftrufto adiecit, ut uerba fundatio-

nisciufdem cœnobij manifeftè demonftrant,quçfic ha bêt:(proœmio diplomatis omiflb,quod poftea in Luit-frido primo adducemus,textumq; ad finem ufqj infere-mus:) VNDE diuino compunftusamoreanimçmeç, amp;nbsp;progenitoris atq; fuccefiorum fuorû,quidquid per chartam traditionis donatum fuit ah anteceftoribus mcis,Otperto uidelicet qui induftor fuit preciofifsimi martyrisjóc Rhamperto,cçterisq;fidelibus eandem ual 20 lem cum omnibus illi adiacentibus,â monte Samba, u-bi oritur Numaga,cum montib.collibus,pratis,pafcuis, fyluis,uallibus,cultis amp;nbsp;incultis,ab ortu fupradifti flu.uf que ad flu.Meczinbach:(Sc quæ fequuntur in eodem diplomate. Addithiftoriaeiufdem cœnobij, hune prin cipem OttobertuiTijimperante apud Grçcos Phoca Cç fare,(Sc Theoderico,puta tertio rerum in Francia poté-tCjCirciter annumSalutisnoftræ DCCXX, floruifte.

pulfusfueratjâ Berthario Auftrafiæ duce, qucmdixi- 30 mus unâcuinTheoderico tcrtioregefuo,à Pipino ma-iore domus, ob tyrannidem uiólum amp;profligâtû fuit fe(nuinerum annorum Sigebertus cbronograpbus ad-nocauit69i.)Sufcelïèrat autcm Berthario Reginfridus Andcgàufenhs in ducatu Auftrafiæ,quem obfimilem tyrannidem Carolus Martellus Pipini filius profliga-üerat,Thcoderico rcgc reftituto (numerum annorum

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Anna-

COMMENTARIORVM LIB, I, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ni

Annalesanimaduertunt DCCXXII.)Itaquecum exilium S'.Rudbertus æquo animo ferret, ne interea ocio torperetjamp;utreliquasGermaniçgentesad Chrifti oui le congregaret,adfcito in partê laboris fratre fuo Trut-berto, iter difficile ac plenum omnis generis periculo-rum fufcepit. Etcumßoiariosipfefibideligeret, quos Chrifto uendicaret, Germano Hercinij nemor s incolas atq; accolas commifit.ad quos cum intrepid us, mu-nituslàcrofanftç crucis myfterio accederet,in ditione lo Ottoberti comitis Habesburgenfis atq; Altpergcfis, tertio ferèàFriburgo Brilgouiæmiliario,in ipfis Herciniæ làltibus exploratusexitinere,àlatronibus,quibus làlutê adnunciabat, occiditur, eo ipfo loco ubi nunc fànéli il-lius Celebris 3c perantiqua abbatia fupereft. Qua re co-gnitaOttp '« tuSjfiuefecundum Teutonicam pronun-ciationemOttprechtus,eorum finiû dominus,qui non multo antè focerifui agrum, irriguû Numaga Brifïo 3c Trafma comparauerat, cumamp;depiopropofitouirie-doftus fuifiet,amp; miraculis interfefti innocentiam in tel «O lexifiet,de fontibus primùm condignum fupplicium fumpfit:amp; altiora deinde animo meditatus,martyrem bonorificèfepeliuitjfepulchroquefacellumfuprapone re cœpit, quod filius Babo fuperftes ad extremâ poftea manum deduxit. Eft autcm uerifimile, matris, aut po-tius uxoris propriæ eum agrum bæreditatem fuiflè: quam falfo Manlius Latina uocc Eupbemiam uocaf, Sueuia? principis filiam:cum conftet,Luitpergam nun-cupatam fuiflè, Gunczonis Sueuiæducisfiliamrquam beatusGallus,pauloantèfànfti Columbani eorumfî-50 nium apoftoli difcipulus,dæmonioliberauerat. Gunc-zonem autem Chunradum fuiflè, obfcurum non eft, quem Germani uernaculo fermone Kunczonem appellant. Atq; ea eau fa tranfmigrationis fuerat ex luræ ac Vofagimontium con uallibus,ubi parens uelauus duas in propinquis 3c oppofitis ß:opulis arecs condiderat, quarumdiximusunamab Habende,amp; ex donatione Lotharij regis Francorum Habenlpurg: 3c alteram in

q memo-

tn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACAE

memoriam fanftiRoniarici propinquifui, quefn una cunifanfto Columbano tyrannus Tbeodericus Bur-gundus in exilium pepulerat, cum ad faniora eum con-lilia monuifTent, quod Hermenberga Gottam fine caufii dimifla, bellum in fratrem Tneobertum Au-firafiæ regem pararet, Altberg nominafle. Sic ex-, truéla noua arce ultra Rhcnum in uxoris feu ma

tris hæreditate , earn Streycbburg appellauit : à qua non ita procul propinqui fui Alfatiæ amp;nbsp;Sundgo-uiæ comités,ex genere fanéfæ Otiliæ, Egino,Gerbe-lus , Bodalus,Etto amp;nbsp;Bero , condiderant Egenes-Heym , Gerbelsbeym , Bodelsbeym, Ettenheym, ôc Bernfieyn. Quæcunftæ poftea ditiones deuolutæ ad Habsburgenfes, comitatuum titulis infignes fuê-re. Manet adhuc Ottobcrti fiue Ottoprechtiditio-nis ueftigium ,feu nominismemoria,in uallenotilsi-ma Alfatiæ Ottprechstall, quà itcr in Lotharingiam efi , baud procul ruinis antiquarum arcium de quitus locuti fumus Habensburg 8c Altpurg, ubi bodie fànfti Deodati elt cœnobium , 8c aquæ falubres 20 quæ Plumbers dicuntur. Non poffum hoc loco Leftorem celare, loannem Stabium antecelïb-rem meum, Maximiliani Cæfaris felicis quondam re-cordationis Hiftoricum , in Ottoberto illo, in lacor bum Manlium Friburgenfem , Medicum eiufdem Cæfàris antiquarium,acerrimèinue£l:umfuiflc, quôd Othobertum ilium defcendifle ab Othopcrto Pro -uinciæ rege adferuerit : illo uidelicet, qui Chlotarij regis Francorum debebat filius extitifiè , â Gun-tramo rege Prouinciæ interfcéfi. Quod nosfupràj® ex fide hiftoria reprehendimus : 8c iam adeô , caput conclu dentes , eadem Chronologiæ ueritate tamStabium quàm Ladislaum Sundhaymium Maximiliani Imperatoris à fàcris, fugillamus : quod illc quidem ;Theobcrti Auftrafiæ regis occifi filium fuifi feadfirmare aufusfuerit Otbopertum ilium Tbeo-tierici Burgundiæ regis fratrem : hic uerô Chilperici

COMMENTARIORVM tIB» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nj

régis AuftraHæ à Bodilone comité interfefti,quem co-tra dignitatem ordinisaliquando nutricium flagris ce-ciderat,natum eundem Otbertum extiti{re,hero fuo perfuadere conatus fuerit,non minore fànè quâm Man lius aut Sundheymius errore.Qui uel inde animaduer-titur(utdeChronologia nihil dicamus).quôd Oddo-perto régi Prouinciee Manlius afsignet annos 586,amp; Ot-toperto comiti filio regis annos 605. Sundheymius por ro Othoberto comiti tribuat annos 605, amp;nbsp;Kamperto 10 (quiquartus ab Othoberto ad clauum fédérât) annos 814. necelïum enim foret totis duobus feculis, nbsp;nbsp;ultra,

quatuor illos uixifïè;quod fidem omnem excedit. Statius denique, cum exSigeberto chronographo probare contenait,attonfb à Grymoaldo maiore domus Da* goberto lecundo,Childericum à pâtre Chlodouæo rege Panfienfi 3c Suefioncnh Auffrafijs regem datum circa annum 657,eo occifo à Badilone comité,Ottober tumfiiium eiufdem cefsifïèregno,amp;aliquot fecus Rhe num agros accepifre(ut eius uerbis utar) quod poft mi-10 ferabilem pa tris cafum plus Vltrarhenanisin Alemania confideret,quibus tanta regni fcifsio amp;nbsp;maioru domus faftiones minus placuere. Et cum Ottobcrtum prædi-^ ff um,quem Childerici regis fîlium fingit, ad tempora Caroli Martelli,Caroli magni aui, deducat, quem con-ftatgubernacula maioris domus accepifle fub Theoderi co rege circa annum D C CXX: amp;nbsp;rebus humanis ex-cefsifleanno,ut Annalesomnesadnotarunt, D CCXL: quis non uidet,Othopertum de quo agimus, occifo pâtre circa annu uidelicet^^p ( biennio enim tantüm Au-5 o ftrafijs imperafte, Aemilius author eft) fèxaginta duorum fpacio annorumgubernaculain Hercinia fylua,lo-cisque ad utramqueRheniripam proximis,ulurp affe ? Quod nec Chronologiæ, nec ueritati confonum uidctur.

CAPVT

«4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACAE

C^PVT S EPT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T) E OTJiQ^

prechtiiomtïps ffabsbur^enßs,cgt;4kper£enßs in Strcych-bwg,pro^enie propagattone^

TTPRECHTVS igitur,poftcaquam agrum nó exîguû à Rheno in Herciniam fylua cxten-tum,uxorisfiue matris hæreditatem compa-rafletjunicu filium progenuit Babonem, fiuc

Bebonem.’Goius etb tumulus in S’. Trutberti templo no cxtet, fit tarnen eius mentio in 'Annalibus prædifti cœ-'nobij;amp;tefi:anturmemoriam illiusnon ignobileseius ra uiciniæpagi,à nomine illiusfcilicet nuncupati, Beben-Eeym;Bebenuuiler,ubi nimirum regiam is tcnuerat.in ‘lt;|uorüaltero fbrtaisisconditusiacet,utfuit ciusfeculi ßmplicitas, citra titulum.non enim tumbafilicaillaSi Trutbertifuerat,quàm Luytfriduspofierius elapfope-nè feculo conftruxifïè repcritur,lacellouetcri démoli-to,quod(utdiximus) Otbertus afundamentis fupra tu-fnulum beat!Trutberti martyris conftruerc cœperat: ad extremam ueró manum bic, de quo fcribimus, Ba-bo perduxerat. Qiii cum uitæ curriculum abfoluiflet, 2lt;9 ex proximicomitisfilia (nomen in Annalibus non ex-‘primitur) duos filios fufcepit;Rotherium amp;nbsp;Amber--tum : quos fcrinia cœnobij fanfti T rutberti Rotpreeb-tum etiam amp;nbsp;Amprinélum nominant. Ex bis Rotbç^ MofWwco- ritisfiueRotprecbtus (quod nomen à maiefiatc confi-fdeiabHdbs- liorumRadebertum Francorum annales dicercuiden tur)ex Hermentrude comitifla à Gems procreauit Gel-bonem ócHettoprecbtum.moritur uigefimofexto lu • 'nijjanno à nato Cbrifto yóó.conditus in aui tumulo ad ■fanftumTrutbcrtum.Cuiusfrater AmpertuSjfiue Am je prihcbtus,paulo antè in belIociuiliquodPipinus Caroli magni pater aduerfusLandfridum Sueuiæ ducem amp;nbsp;Bertbarium comitem geflerat, interfeélus eft, nulla reliftaprole. ‘HETTOPRECHTVS igiturRo-tberij filius maior natu, cum frater ante diem bomi-nem exuiflèt,gubernacula tam Brilgouiæqudmpartis Alfatiæ* confccutüs,exquadam Burgundiæ comi-ufla

»

co MM EN T ARI o R VM tiß, T»

tifla Gelbonem fecundumprogenuit. NonnulIiRam-pertum Amprinchtum adijciunt : amp;, quod uidetur Chronologize repugnare, duas filias, Hiltrudcm Luit-frido cuidam Sundgouienfi comiti, fratri Eberhardi duciSjMurbacenfis monaftcrij authoris,amp;Mazonisre gis:amp;DorotheamjCaroloSalinenfï comiti,nuptas;in quanimirumopinioneGcbulherus elh ,Quod plcrif. quenonadmodumpröbatur,cum fecula amp;annorum numeri reclament. Vixifïe enim Hettoprechtum il-to IumfubPipinoBreui, Carolimagniparente, circaan-num Salutis Icptingcntefimumleptuagefimum ,con-llatrcum Ebcrhardus Alemaniç dux,frater Luitfridi co mitis Sundgouienfis , amp;nbsp;Mazonis régis Burgundiæ, Murbaccnfem abbatiana fundafle legatur muito ante, iub Theódèrico rege Francorum hoc nomine ( ut opi-nor)tertio. Etfinonadeomulti anni intercidant:ut non omnino recedere ab eadem conieftura amp;nbsp;ipfe uel-lcm,fiexprobatisannalibus ueldiplomatibus fuperea re teftimonia haberem. Pinxi tarnen obiter in arbore 20 amp;nbsp;illius generis initia atque progrefTum. RAM-

PRECHTVS igitur,â maielfate laüdis ficgentilicia lingua nuncupatus, quemalij Reynpertum amp;nbsp;R.eyn-prechtum uocant fiue Hettoprechti filius extiterit, fi-ue Luitfridi comitis Sundgouienfis de genere fanéfæ Otiliæ, à comité Habsburgenfe adoptatus, ut Ge-bulherus adferere uidetur , in poffefsionenig equi-dem miflus elf omnium eorum quæ cûm Habens-burgenfes perHerciniam fyluam in Brifgouia amp;nbsp;Iura monte : turn uerô Atticonis ducis pofteri in AI-3ofatia, obfequio imbuta habuerant prædia. Quorum uetuftiora fuerant, amp;nbsp;quæ pafsim in titulis u-furpabant. Altpurg, Habenfpurg, Strichburg, Nu-maga, Scharfenftayn Ortenberg, Franckenberg,Hu-ringen Grauenpan, amp;nbsp;quæ ab Ottobrechto uallis nomen rctinct Ottprechstall. De cuius rebus geffis ac matrimonio nihil reperLTitulus folum maiorum fuo rum tumulo, in fanài Trutprechti bafilica adicriptus q 5 cerni-

nâ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACAE

cernîtufjfine numero annorum amp;nbsp;mortis die. Hune G V N TRAM VS filius fecutus eft,uetus Francicum no men maiorumfuorum Auftrafiçamp;Burgundiç regum fortitus. Qui propagatis limitibus in Ergouiam, LauF fenburgum aliaq; circum loca in ditionem accepit, fra-tribus nroximos agrosin diuißonefortitis: Gerbilone quidé Huringen,Ortenberg amp;: Franckenberg, ubi Ger-belsheym condidit: Eginone uerô agrum adiacentem ad Rheni ripam,ubiEginesheym regiam conftruxit,amp; âfuonomineappellauit,quem comités uidelicet Egi- i® nesheymenfès iecutifuntramp;poftremoHugone, cuilbr te obuenerantOtbretztallyVuilertaljGrauenpanjamp;Ke ftenholtz.unde defluxêre Hugoprechtus abbas, Lotha-rij fecundi fororius,à quo luræ montis ducatum maio-rum fuorum ditionem recepcrat.’Hugo,ex abbate in Hugeshouêjpaterni ducatus in lura mote hçres: Chun-radus Burgundiæ cornes: amp;: Rudolphus,primus fu^ ftir pis Burgundiæ rex,quem aliquot poftea Burgundiç re ges,Rudolphi Chunradique confecuti fuêre, de quitus fèorlimfuoloco dicetur.Quorumetfinec Manlius nec 20 Stabius meminerint, eorum tarnen nomina adnotata in annalibus cœnobiorum obferuauimus. Mentionem eorum facit amp;nbsp;Gehulherus : aliunde eos tamédeducit, â quodam Bodalo uidelicet, Attici quondam Edelfafsiæ principis,diuçOtiliæpatris,nepote,Bleonis comitisfra trcjfilio uerô Hugonis:quem hiftoriæ docent Attici fu-pradiéfi fîliû extitifle,unà cum Battacone comité Lym purgenfî, amp;nbsp;Alberico comitein Lebertall, óc Hettone abbate diuitis Augiæ in lacu Veneto , ubi hodie eft Reichenauu.à quorum Battacone Gehulherus Beronê 3 o deriuatjConditorem arcis B ernftayn,amp; ccenobij Bero-nenfisjin traftu Hagenouiéfî.Sed hæc alterius ocij funt. Porrô Guntramus cornes ex Burgûdica comitißa qua-cowfjffpfj- progenuit LVITGARDVM,feptimum comité muf. Habsburgenfem,qucm alij reftius Luithardum appellant,plerique etiam uitio pronunciationis Leucardum. Qui ex Erentrude comi t ilTa Franciægenuit Ottonem

epifeo-

I

COMMENT ARIÖRVÄl LIB* T» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nz

cpifcopum Argentoracenfem Hugonem comitem Numagenfem in Brifgouia, Luitfridum comitem Alt-purgenfem amp;nbsp;Abenfpurgenfem, amp;nbsp;Heduuigem comi-tîEgeneshaymenfipropinquofuocolIocatû. At Luit-hardus prædiftus multa donaria Gengenba cen.cœno-bio,quod petentibus ex Argentoraco Herciniam fyl-uam occurritjcontulit, ut alter illius ceu conditor exifti

* nietur. Hunc LVITFRID VS fequitur,hocnomi ne ßue primus ßue fecundus extiterit, parum rcfcrt:

to dummodoeum conftetHabensburgcnfem principem fuifle, amp;Hugonisfratrem jpatrem ueroLuitfridi, r u-nifridfac Hugonis, ut teftatur diploma de poßra abba-tia fanfti Truitberti, Arnolpho imperante,in hæc uer-ba: nbsp;nbsp;QVID SALVBRIVS atqucutiliuspoteft

.p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ f' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' r r r } ■ comititti

quilque cogitare, quam luo creatori le iuaque lubiu-gare, decaducis amp;nbsp;tranßtorijs, æternam uitam, dum f-uacet, mcrcari,Dominomonent.eatq;teftanre: Quid “ proficit homini ßmundum uniuerfumlucrctur, ani- « mæuerôfuædetrimentum patiatur? Et illud Sapien- «

20 tis:Redemptioanimæfuntpropric diuitiæ. Ideo ego Luitfridus comes de Abenfpurg , in nomine fanftæ « Trinitatis, quod nobis fuggeritnoneftaslacerdotum, « clarifsima dignitas regum , omnisque induftria fide- ‘c bum, decreui deuota mente quoddam monafie-« rium in honore Dei confiruélû, amp;nbsp;Apofiolorum Pe- « triacPauli,amp;fan£liTrutbertimartyris,quiibi corona «= tus eft,amp;ipfo fanftißi mo corpore rcquiefcit ,cætero-rumqtie fan(9:orum,quôd à præterfluentefiuuiolo Nu maga,nuncmonaftenumS. I rutberti uocatur,inftau- lt;«

50 rarcacaugmcntarcjcumædificijsjomniqueornatu ad « diuinum cultum pcrtinentibus : quod ego à fi'atre « meo Hugone in partem hæreditatis pofîèdi. Vndc di- « uino compunftus amore,animæ meç lt;5lt; progcnitoris, atqjfucceftbrum fuorum , quidquid per chartam tra-ditionis donatumfuit ab antecefforihus meis, Other-to uidelicet,quiindu£torfuitprecioßfsimimartyris,0c « RambertOjCæterjsque fidclibus, eandem uallem, cum u

omni- ‘

ns GENEAtOGlAE AVSTRIACAE

?? omnibus illi adiaccntibus,amonte Samba ubi oritur 5) Numaga,cum montibus,collibus,pratis,pafcuis,{yluis, 5Î uallibus,cultis amp;nbsp;incultis,ab ortu fupradifti fluminis 5J u{q;adflu.Meczinbacb, exutraq;partemontiuminin' 5gt; tegrum atq; per totum,confentientibusfilijs meisHuni » fridojLuitfrido óc Hugone,trado atq; transfundo V ual 5Î dcrico abbatiacfratribus ibiDeoferuicuris, uthabeat, 3Î teneant atq; pofsideantperpetualiter,fine omni contra • diftione. Infuperegocum conlilio filiorum meorum,

3Î atquerogatujutpropenfiusamp;deuotius memoriamci lo 3) meorumq; filiorum augeatur, inpræfato monafterio, 33 exceptisbis quæprænominauimus,exaliamea hæredi 33 täte donaui ad ipfumlocum, boc efl; in Mortinouia, in 33 Bichinheym , amp;nbsp;in Vuetlinbach, amp;nbsp;in Gaminsbart 33 in Alfatia,amp;mBurckbeym,amp;in Lymenbu fen, quid-33 quid habere in bis locisuifusfum,ad altare,ubi defidero haîcitu!-^’^dî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efle fepulchrum : dedi fpecialiter in Columbra,

tionis adhttc unam Huebam , ut earn babeat cuftos altaris,amp; procu-rator,admemoriammeilibentiusperagcndam. Hæc iiid,trdauuide ego donaui demeaparte,qpæ me contingit,propriæ20 icn,‘i^nbur- bærcditatis. Sedamp;pra^fati filij mei,proDeiamoreamp;;

gum. ianftorum eius,quoru memoria amp;nbsp;honor ibidem adfi-V due celebratur,ex fua quiiq; parte,quæfe con tingit, pro ’Ji priæ bæreditatis, ad ipfum locum dederunt : Hunifri-33 dus uidelicet,quimaiorefl;millisnatu,in Nordgoue,u-33 nam curtim quæ diciturKunignishouen:Luitfridus,in 33 Sundgouia,inSuouuanisheym:Hugo, inEgenesbeym. 33 In his prænominatis locis,egoipfeLuitfridus 8c præno 33 minati filij mei, quidquid uiii lumus ad præfens, ad fu-33 pradiftum monafterium per totum ,finguliquiq;no-5o 33 ftrûm ex fe pari uoto, conlimiliq; cofilio donamus atq;

33 tradimus,utabbas ipfiusloci,cæteriq; monacbifirmû 33 teneant,amp; nullo bominu contradicente perpetuo polsi 33 deant.Decimationem etiaminSundhouen, 8c in Gun-33 delsheym,denofl:risrebusconcedimus eis fiimiliratio-3) ne.Ipfiuero monacbi inipfo loco cöfl;ituti,potefl;atem 33 babeanteligendiabbatem inter fe,qui eos regularitcr

COMMENTARIORVM LIB» ï» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X2p

pofsit amp;nbsp;dignè regere. Ipfi quoque filij mei, aduocati lt;c fint reélifsimi ipfius loci, atque authores amp;nbsp;defenfores, « amp;hæredes ipforum. Et fub eorum tutelaipfummo-« nafterium, cum omnibus pertinentibus, tam cautè amp;nbsp;u iuftè defendatur, quatenus fint reddituri inde ratio- cc nem.Sedamp;abbas quem ipficonftituerint, poteftatem (.q habeatadprocurandum,ip{àrumrerumàfratribus,ni- cc bil inde feruitij aut cenfus exigaturafilijsmeis,uelfuc- cc ceflorib. eoru, aut ab ulla perfona : per Dominum om- cc

lo niumcreatoremobteftanteSjUteleftum abbatemnuE cc lus audeat pro pecunia,aut per aliquam occafionem in- tc iuftè deponere,autconftituere.Etfialiquis conatus fue- « rit hoe facere,nifi citö reuocatus ab hoc cœpto tam ne- cc fario, tam acceptor pecuniæ quam dator, lt;amp;nbsp;quicun- cc que inter eos mediator fuerit, cum mago Symone, qui cc

• Spiritus fanfti dona æftimauitemereprecio pecuniæ, cc eftpræcipitatus Apoftolica authoritate inprofundum cc Tartancum IudaScariotha,qui Dominum ChrE cc ftum uendidit pecunia, damnetur æterna perditione. cc

20 Etfiquifquamhæredummeorum,fiueprohæredum, cc fiue qualifcunque perfona, in aliquo infringere, aut cc irritare ftuduerit, quæ cum confenfu filiorum meo- cc rum deuota mente ad feruitium Dei contradidi, dona- cc ui, firmaui,'in ultimo Dei magno amp;nbsp;horrendo iudicio cc cogantur inde reddererationem ,amp;ab æquifsimoiu- cc ® dice damnentur æterno fupplicio. nbsp;nbsp;nbsp;Hæc ex diplo- cc

mate. Cuius textum prolixus idcirco adducere uolui-mus, ut amp;nbsp;generis inclyti propagatio innotefcat, amp;nbsp;ipfifsimos Habensburgenfes principes ,unde citradu-

Sobium Auftriades defluxerunt , cognofcamus, ab eo-dem 'Luydfrido, abbatiæ fanfti Trutberti authore, defcendiftè , incrementaque ex religionis adfertione quam maxima accepiftè. Siquidem amp;nbsp;loca cunfta, prædiaque quorum in diplomate fit mentio,in ho-diernum, ufque diem Auftriadis parent, in Alfatia lt;Sc finibusjhoc eft Mortinouia, Sundgouia, Egenesheym, Burckheym, Kunigshouen, Bickynheym, Lymenhu-r fen,

1*1

/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ip GENEALOGIAE AVSTRIAGAE

, fèn,Sundhouen,Gundelsheym,amp;reliqua. Is Luit' fridus circa annum Domini nongêtefimum oftauum, ex Bibrada quadam comitifla, quæ fatis concefsiffe ad-notatuFjanno nongétefimo uigefimonono genuit tres filios, quorumadduélu etiam diploma meminitjHu-nifridum landgrauium Alfàtiæ à: Nordgouiæ comi-tem , hoe eft terræad RhenumIèptentrionaIis:Luit' fridum,Sundgouiæ principem : amp;. Hugonem comi-Cowenwntß. feni Egen es hey men fem, ac dominum in Vuilertall ac

Lebertalbde quorum Hunifrido ftemma pofteritatis lo procefsit. AtqueLuitfridus quidem hoe nomine tcr-tius,belli ftüdijs clarus,dum contra Sueuos dimicat, quot;nbsp;fortiter occumbit,anno nongentclïmo quinquageh-moquartOjCum ex Luitharde coniuge nullam pro-'

„ , lem tulifïet. De Hugone uero hæc Auentini uerha mi, intelligenda funt, cum de Carolo rege Franciæ, Lo-tharij fecundi fratre fcribit : Inde ratus baud dubiè fratri ultima fata imminere , Allatios petit, Hugonem Luitfridi óc Bernhardum Bernhardi filium in ditionem redegit. Eft autem uerifimile , ÓCaa Bernhardum ilium generis Habsburgenlis extitif-fe, de quo Paulus Aemilius hæc adnotauit,libro tertio rerum Francicarum : Propè res confefta uide-batur , Auguftusque iam laltum Pyrenæum fupera-• rat, quum Bernhardus cornes fecundæ ab rege inter Bardulos authoritatis , feeptrum gentis in Fran -ciam ferri , adeo moleftè indigneque tulit, ut pro-cerum gentis coniuratione faéla , metu' que Adel -phonfum perterritum coegerit, appropinquanti iam Franco legatos mittere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Porro Hugo , de quo 30,

loquimur , ex Heduuige comitifta ab Egenesheym propinqua,amp; fui adeô generis, amp;nbsp;quæ ilium do' te hæreditate'que ditionum Egenesheym 3c Dag-Iperg auxerat, orbi inuexit comités ah Egenes -heym , pofterius Flandriæ principes. Nam cum

' Hugonem procreaftèt, paterno nomme infignitum:

' xs Hugoprechtum 3c Vlrichum reliquit. Cuius filij t— nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nimi-

• COMMENTARIORYM LTB« I»

himirû extitêre, Adalbcrtus comes à Dagfperg, amp;nbsp;Bruno Tullenfis in Burgundia epifcopus,pollea fu b Henrico tertio Imp. ad faftigium fummi pontificatusRom.

in Ecclefia fublatus,amp; LEO NONVS appellatus. de quibus pofiea fuo loco lèorfim dicetur. Cæterùm, utreuertamuradtruncum arboris noftræ,mifsis latera libus.’Luitfridum comitem Habenipergen. landgrauiu Numagenlèmin Brilgouia,quem diximusabbatiæho norecœnobiumS.Trutbertiextulilîe,Iècutuseftfilius .

»O natu maior,H VN IF RID VS nomine.Cui pater etiam uiuus,utlitcræbabentfundationis paternæ,defignaue-rat Alfatiam amp;Nordgouiam,ideftagrum feptentrio-' nalem, cum amp;Sundgouiam acMortinouiam in uerba accepifletjfratreLuitfrido in bello Sueuico occilo, amp;fi ne liberis mortuo : ex Anaftafia marebionifia à Ran-Ipergin Sueuia,natos reliquit,Guntramum lècundum duode^ in hacgen te comitem ErgouiçacThurgoui^jEberhar-'^'quot;’“^’ dum comitem Brilgouiæ,amp;Rothardumquendam,CU iusdonatiuainGengenbacen.monafterio agri Morti-

ao nouienfis multaleguntur.Isfilium fertur Albertumgc nuifle,epifcopum Argen to racen fern. Quo tempore ob fobolis copiam feindi primùm omnium nobililsimum Hema cœpit,in Burgun die principes, qui poftea reges là lutatifuêre:amp;:Brilgouiçlâdgrauios,qui demù amp;nbsp;Zarin giç’duces,Charintniæq;,aduocatiTuricen.amp;: Vchtlan-diç Burgundieq; com ites, Sc S.Rom.Imperij per regnû Arelatenfe uicarij fuêre.Quçduç propagines iam oTim defiere : quorum uidelicet ditionis partem, ut propin-qui Auftriæ arcbiduces obtinuere, qui ab Ergouiæco-

jo mitibusdefluxêre. Quorum caputGuntramus lècun-dusfuitjHunifi-idifiliorumalter. Nam abEberbardo fecundonatu filiorum Brilgouienfesprincipes,boceft

Zarigenfes defeenderunt, de quibus Capite nono a nobis dice

tur ;

i- a

capvt

»JI GENEAIOGIÄE AVSTRIACAE

. PVT 0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tgt;E

di^eprincipibtii ac re^ibu^, tjHiab JJagone Luitjridißlio, J-/uniß-idi^ermano deßuxere.

Burgundiæ igitur principibus fcripturi, ßurgundiamutdcfiniamuscofentaneuniui-

prouinciam authoribus celebrari hiftoriaruj compertum eft. Burgundiones quidem Ptolemæus ad Viftulam amnem collocare uidetur,ubi eft hodie Po loniæregnum.Plinius quoqueinterleptentrionalespo lo pulos Vandalicigcnerisfacit. Mamertinuspanegyrilta, Burgundiones penitûs'-à Gothis excifos, Alcmanno-rum agrosoccupaHefcribit.Orofius quoquein Germa nia eorum meminit:amp; à burgis, hoc eil; caftellis nomi-natos gentilicia lingua,quod peroppidulalparfacole-rent,7\berioprimo etiamdum imperante: Agathius prætcreâ Græcusauthor,Gothici generis efletradit,ni inirum propter uicinitatem. Ammianus Marcellinus librodecimoo£l:auo,adilt;heniripam hanegentem de-lineare uidetur, quæ inGermaniam magnam propa- 2^, gatur. Cum uentum (inquit) fuiflet adregionemcui Capellatij uel Palas nomen eft,ubi terminales lapides Germanorum amp;nbsp;Burgundionum confinia diftingue-bant. Porro Capellatifitum Beatus Rhcnanus,do-étiftimus biftoricus,ad Rbenu in finibus Badenfts mar-chionatus 3c palatinatus Khenenfis defcribit, Palatina-tumq; à Palas uoceappellatumfuifte affirmât. Atq; de hacBurgundia,cumde Burgundiæ principibus dein-cepsfermonecontinuauerimus, intelligeremeLefto-remnolo : fèddealtera,quæinripaGallicainmediter- 30 ranea extendebatur. Nec tarnen de buiufinodi pro-uincia ßmpliciter, quæ feribo, accipi uolo.bis enim in ea,neGeifdem femper finibustarnen, temporibusque régna Burgundiæ noruifte legimus.Primo quidem,ante Hunnorum 3c Francorum aduentu, Burgundiones conftat traiefto RbenOjpulfis Ilt;om.prouincialibus,pro uincias Rom.ampHfsimas occupalfe, regnumq; uicinis

Gotbis,

co MMENT ARIORVM LIB» λ

GotÏiiSjRomanisFrancisqjformidabileexcitanèjperto tas Narbonenfem ac Lugdunenfem extentu. Vndebi-ftoriæ traduntjEtium Galliæ proconfulé Martiano im perante,cömifib cum Burgudionibus in Gallia prælio, uiéloriani retulilfe, regcillorum Gunditario capto. A-pollinarisquoq; fcribit, Burgundos,utpoteuicinos, in Belgicam fubinde excurlionem fecille,cum canit:

Prefer at,abfoluii tiincUm. Et iteruni: lö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GepidatruxfequüuryScotum'Btir^andtoco^it.

In quo quidcm Burgundiç regno,ad clauum fèdifleco' perimus poft Gunditarium ab Aetio captum(cuius etiä Germanicæ antiquæ eantilen^ acbiftoriç mentionem faciunt)Gundizoîus,Gundiochus,Chjlperichus, Gode gifelus,Gundobaudus(ocGifo fratre Godegifèlo)Godo maruSjGundobaudus fecundus,Godomarus fecundus, Sigifinundus qui in fanftorum numerum relatus eft, â fratre fufîbcatus in puteo.cuius filios ex Amalafuuenda Gotha SigericunijSiglandumc^ Gundobaudum acie 20 uiiftoSjClodomyrusChlodouçimagni Francorum régis, qui primus facris undisàbeato Remigio perlutus. fuerat,filiusè medio fuftulerat,regnumqueBurgundiç Francis fubiecerat. nbsp;nbsp;nbsp;Sed nec de il la Burgundia intel-

ligi uolojCum deBurgundiç uel principibus uel regibus loquor. Etfi enimregesBurgundiçdeincepsquocpflo-rucrint ex gentc Francorum, Chlodomyrus, ut dixi-mus,Chlodouæimagni filius,GuntariusEothariusque Chlodomyrifratres, amp;Lotharij filius GuntramusGe-bennélis epifeopatus locupletator,Childebertus nepos 30 Guntrami ex fratre Sigeberto Auftraft^ rege,Theoderi eus Childeberti'natuSjSigebertus,amp; quos poftremus Francorû in Burgûdia Dagobertus Auftrafianus rex ex bcataBathildagenuerat,TheodericûBurgûdiç,Lotha riû Lugdunêfem, Childebcrtû Auftraliç,amp; Childericu Franciç reges.Hi tarnen Habsburgicæ originisnec fue-rût,amp;aliud regnu Burgundiæq de quo loquimur latins extentû poftederût: prouincias uidelicet duas Rom^

r 5 Lugdu-

»^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACAS

Lugduncnfem amp;Narbonenfem,cum maxima Sequa-norum amp;nbsp;I uræ montis conuallibus, ubi lacus funt plu-res ad Rbçtiam ufq; primam diffufi, quorum Aleman-nus amp;nbsp;Venetuscelebrioresfuêrc.A' quibusiuraduo alij principespetebant,Prouinciæcomes fiuc patricius in Narboncnß, dux Tranßuranus in Maxima Sequana amp;nbsp;Hcluetiorum conuallibus atq; alpibüs:de quibus,pri-mis capitibus huius operis prolixius difïeruimus. Poft quæ tempora Burgundiæ maieftate paulatim decrc-lcente,cum Carólingiad faftigium rerum in Gallijs,au- iQ tbore Pipino Caroli magni parente confeendiflent,nomen penè ctiam Burgundiæ amiflum erat: duobus no^ uis regnis in traftu uetuftioris Burgundiæ regni furgen tibus, uidelicet in Gallia Narbonenft Prouinciæ regno, quod à metropoli ctiam Arelatenfc nuncupabatur: óc , Neuftriaco uerfus alpes ïtaliæ amp;nbsp;Auftrafiam,ubiquondam Allobroges ac Hclucti),Rauraci Sequaniq; tene-bantjhodie uero Sabaudiæ ducatus,Burgundiæ comita tus,Vchtlandia,Sundgouia,acHeluetiorum pagi uifun tur. Hinc Rhegino fenbit, in diuifione fratrum Caroli 20 Marcelli filiorum,Carolomanum Auftrafiam fuifte amp;nbsp;Alemanniam fortitum,Pipinum autBurgundiam Neuftriacü rcgnum.Similiter amp;nbsp;P. Aemilius libro Fran cicæ hiftoriæ tertio cómemorat, Lothario primo mo-nafticen eligente,filios eius Ludouicu regem prouinciç, amp;nbsp;Carolû cognomento Caluû regem Neuftriæ exti-tifîè.rurfusq;fubÄrnulpho Imp. amp;nbsp;monarcha Boflo-nem quendam, eiusq; nliu Ludouicu Prouinciæ aclta-liæ reges nominare uidetur. de quibus ab initio operis ex fide hiftorica diélû iam eft. nbsp;nbsp;nbsp;Atq; ea cum occafio 5 »

fuiflet defolationis Burgundici uetuftiatq;amplifsimi regnijtot faftisin co diuifionibus, accidit poftrcmó,ut Habsburgenfisgeneris Hugoprcchtus abbas in Huges-bouen,in uallc Vuilertal,a Lothario lecundo ob forore Thietpergam,quam is in matrimonio habebat, dona-tus luræ montis ducatu,quem maiores quoq; pofledc' rant, acceßionc proximarum ditionu Ipiritus efFerrct, üctu-

commeiïtariorvm eiö*

uetuftumqueBurgundiænomen maieftatemque aui-tam referre occiperet. Cuius filius Hugo, itidem ex abbate dux Burgundiæ , Chunradum à Stratlingen cognominatum progenuit, Burgundiæ ducem in maxima Sequanorum amp;nbsp;Lugdunenfis parte. Huius deinde filius Rudo]phus,accefsione uicinorum agro-rum in finibus Allobrogum ac Narbonenfis prouin-ciæjTegium rurfus honorem recuperauit, Burgungt; diamque non illam ueterem, fed nouam, anguftiori-

• 10 bus limitibus comprehenfam conftituit: in qua aliquot Rudolphi ordine,Riccardiac Chunradi floruere, lede regni ad Arelatum in agro Prouinciæ pofita , reges cum Burgundiætum Arelatenfes nuncupabantur,ue-tufto decoro maiorum fuorum Habsburgenfium prin-cipum ufi, Leone uidelicet rubro corona cœleftina re-dimito in aureo clypeo,uel lola corona cœleftinain aureo clypeo.Et de huiufinodiBurgundiæregibus hoc loco nobis fermo futuruseft,qui eum ferè traftû poftè-deratquihodie eftS’abaudiç,Vchtlandi^, Vualifchneuu

• 30 burgæ, Burgundiæ quam Altam uocant : Sundgo-uiæ, Bugfgouiæ, Ergouiæ, amp;nbsp;Kremerlandiæ. Quiqj cxHabesburgenfibus egrefsi,propinquis fuisHabsbur-genfis generis ditiones reliquere : Ergouiæ quidem comitibus, â quibus Auftriades profeéti ftint, Heh uetiorum in monte lura agros, qui hodie confœde-ratorum dicuntur, ab Italis Contones : Brifogui -enfihus uerô landgrauijs, eiufdem nempe Habsbur-genfis originis,Vchtlandiam,comitatum Burgundiæ; ad Vifontionem , amp;nbsp;præfeêturam Arelatenfem in

• 50 Prouincia quas ab imperio hi fern per principes feu-do,ut fanguinis uinculo iunftijObtinuerant.De quibus hoc Capite ordine ex fide hiftorica difleremus,initio re petito ah HugoneLuitfridi filio , quem diftumeftin Brifoguia S’.Trutberto martyrihafilicam adieftaabba vera ôrigo tiæpræroratiua pofuiftè.Arnolphoimperate. Is enim

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T • • 'iz -1 \ 11 ' r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• U k

polito cœnobiom Vuilertall, a luonommeHugesno-r«w. uen nûcupato Ç licct Gebulherus de uetuftiore tradat)

~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hugo-

GENEAEOGIAE AVSTRIACAE

Hugoprechtum reliquit,à Lothario rege fororio,cx ab* bateHugeshouenuidelicetjducemlurçmontis creatû. De quo Kegino Prumienfis fcribit,de anno 859:Lotha' Duces ïur^ rius rex Hugoberto abbati ducatû inter luram amp;nbsp;mon* tëm louis corn mißt, eoquôdtuncfidelifsimusputare-tur,«tpoteaffinitateconiun£tus propter Thietbergam fororem. nbsp;nbsp;De hoc amp;nbsp;locus OttonisFriGngen. intel-

ligendus eft, libro fexto Chronic. Lotharius,cui regnû Lotharingiæ deuenerat,Thietbergam fororem abbatis Hugoberti fibifociauit. Non multis pôft diebus, Caro- lo lus,qui prouinciam in diuifioneregni accepefat, mori-tur.Vnde inter Lothariûfratrem,patruumqjfuû Caro-lum,controuerfia oritur.Lotharius Hugoberto abbati, fratri reginæ ducatû inter luram amp;nbsp;montem louis con ceßit. Et fubdit : His diebus Hugobertus abbas, frater Thietbergæ, Lothario diu rcbellans, ad ultimum à Chunrado comiténecatur.Reliquifïèaût ilium Hugo* , nem,itidemexabbate ducemTranfiuranum,fideshi* , ftoriæ docet,fcribente eodem Rheginone deanno 888.

Per id tempus Rudolphus filius Chunradi, nepos Hu- 20 gonis abbatis, prouinciam inter luram amp;nbsp;alpes Pœni-nas occupat:amp;apud S.Mauricium,adfcitislibiquibuf-da m primorib.amp; nonnullis fàcèrdotibus,coronam fibi impofuit,regemque fè appellariiufsit. Vndepatet,ex Hugoprechto duceïuræmontisinHeluetijs ac Sund* gouia,Bugfgouia atq; Argouia,procefsiflè Hugoneiti i-comifes,duces tidem cx abbate eiufdem agri ducem, amp;ex eo natum

Chunradum cognomento uidelicet à loco habi-tationis,qui extenta ditione,Burgundiæ fe primum om nium principem appellauit,quôd trophçis Anglicis cia 5° rus, fortè â Galliæ aut prouinciæ regibus interiorem grûimpetraritad Geneqam,Lofànnam,S. Mauriciû amp;nbsp;Agaunû,pulfa Gerhardi Rofsilonenfiftirpe,quem Ca* rolus Prouinciæ rex ad S. Quintini urbem acie uiétum profligauitjGermanicæ originis,ut nomen tefl;atur,ui-rum opulentum,amp; rebus præclarè geffis famigeratifsi-mumjUt hoc de ipfo prouerbium Francicum tefiatur: avtar.

I

!

I

COMMENT ARIORVM IIB» t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;157

AVTAR DAL ET DALIRON VVANDER-

KIRD ET MONBATON FVIT PDRDV GI-RAT DE RVSSILON. Quapropteramp;gener eius Rudolphus hoc nomine primus aufta ditione fe regem Burgûdiæ,apud S. Mauriciû corona impofita nomina- Reges^urgun uit, ueteri uidelicet maieftate Burgûdiæ relata, ut loco iam citato etiäRheginoanimaduerterc uidetur. Hunc funt Rudolphu,qui â Czucntenbaldo Arnolphi Imp. Ipurio,cum pater eum Galiiæac Lotharico regno prç-

ÏO feciflet,adoptatumIcrihât,acmunerisdonoBurgûdi-cumregnû accepifîe. Alij non filiû Cunradi àStracklin gen, led gcnerum extitifle oh Heduigem filiam côtcn-dant : ex eaq; genuiflc Chunradum regem,Richardum ducem, amp;nbsp;Burcardum epilcopum Niuernienfem: ut iitcræ indicare uidentur in Lolanenfi ecclefia, de anno 932. Richardus quidem dux Burgundiæ, ex Mechtilde secunduf rex lîliaLotharij régis Italiæfilij Hugonis regis, Rudolphû genuit,quem Carolus Simplex cfacris undis leuauit. DeChunrado rege Burgûdiç nihil aduerti aliud,quàm

«O quod in Paterniaco cœnobio non procul à lacu Eburo dunenfi, quod hodie eft ditionis Sabaudiæ, inter cæte-ros reges primus adnotetur. De Rudolpho Riccardi filio, P. Aemilius hæc adnotauit in Francica hiftoria : Nulla deinde controuerfia fuit, quinSimplicenl uelu-ti à Francico nomine defîci entern,Hebertus ad fe accer feretin fpeciem fpemq;rei Francica? coponendæ, corn prehenfumque in euftodia haberet. Id dum anceps fer-tur in poteftatem Veramandui, Peronam profeftus, præfidio euftodibusque circumfu(îs,adduéf us eft anno

30 SalutisnoningenteftmouicefimoquartOjUt regni iure cederefe in procerum concilio profiteretur,illudq; do no dare Rudolpho Burgundiæ régi Richard!filio poft Ludouicum Boftbnis filium, in Italia captum,lumini-busque orbatum, magnis opibus uiro,fuoque per ba-•ptifma filio. Ferocem Burgundioné faciebat Germa-norum affinitas, quod in matrimonio habebat Berech tam Burcardi Sueuorum ducis filiam, Francorum a-

s man-

»5^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRiACAß

rnantifsimijcum cæteri Gcrmani alieniores à Francis haberentur. Idem traditde Rudolpho illo Luitpran-dus antiquus chronographus, libro primo, capitc deci-mofexto : Quo tempore Rudolphus rex fuperbifsi-mus Burgundionibus imperabat, cui in augmcntum potentiç hoc accefsit, ut potentifsimi Sueuorum ducis Burcardi filiam nomineBerchtam coniugio ßbi copu-iaret. Adde quæ de eodem Vrfpergen. in Annalibus fuis refert : Igitur conuocatis principibus, Rudolphum RichardiBurgundionisfilium,fatis eo reclamante, re-gern conftituunf, uirum ftrenuum, Ôc liberalibus arti-bus eruditum,qui (ut fuprà diftum eft ) Burcardi ducis Alemaniæ filiam nomine Berchtam libi copulauit. qui poftea ab I talicis aduerfus Berengarium feniorem uoca tus,illointerfefto,regnûltaliçaliquandiu tenuit, donee locero fuo in auxiliû, contra eofdem denuô refiftentes uocatOjibidemq; interfeftojltaliam reliquitjamp;Burgun diam reuifit. Hugo uerô Arelatenfium cornes,ab Italis iiocatus,regnum accepit. Inquafilium ex Adelauxore fua de Oftrofrancorum ftirpe procreauit, quem ‘amp;Lo' tharium uocauit) adultumquc regem fecit. Rudoh pho autem,ut diftum cfi:,inregnum Caroli (intelligit Arelaten{c,amp; prouinciam) fublimato, Herebertus prç-diftus cofilio Hugonis cognati fui, filij Ruperti, Carolû cepit: eum in euftodia pofuit, in qua amp;nbsp;uitam finiuit. Habuit aût fiiium nomine Ludouicum,ex forore Adal-ftani regis Britannorû,quen'i in perturbationis fuæ pro cellis tranfmifit ad eundé auunculû fuû.-undepoft mor tê Rudolphi regis,cofilio Hugonis cognati fui reduftus, regnû patris accepit. De quo Hugone (dubiû, an fuerit 5 ® Habfpürgicç originis, cû plurcs nomine quoq;hoc cia-ruerint) Aemilius feribit :Mortuo in euftodia Simplice, Annocius feculi fexto amp;uicefimo,cum Italos iameius pœniteret , in Galliam redijt. Continuo Hugo A-relatenfium rex in Italiam , ueluti uacuam poflef’ fionem, fpe Imperij fe contulit : quôd Prouinciæ régi-bus Italiam, Auguftumque nomen, uti docuimus, de-b cri

COMMENT ARIORVM LIB* T*

beri dicerct, Gallis Germanisq; ac kalis de arbitrio reru certantibus. Is eft Rudolphus Habfpurgenfis originis, ut præfati fumus,qui Senonis in media Gallia depofitus eft in S.Columbæ templo,anno piZjanno regni fui 25,re liélisliberis ex Adelhaidequadam,RudoIphofecundo amp;Cl'iLirado:amp; Agnete,Berth old o Brilgouiç com iti de genere Habsburg.puta Berchtoldiillius filio,qui cu fra-tre Eberhardo,amp; Gifelberto Lotharingo cotra Ottone primus imp. confpirauerat, nupta : quoru Rudolphus

IO ob uitæ continentiâin numerû Sanftorû relatus eft. ac Qnurtusrex exBerchta comitis Vroburgenlis propeBafileam filia, progenuit Chunradû regem Burgundiæ fucceflbrem, Rudolpbû cognomento Ignauû,ex duce, extinfto fra-tre,Burgundiæ quoque regerAdelhaidem, Lothario L taliæ régi, Hugonis Italiæ amp;nbsp;Burgundiæ regis filio nu-ptâ: amp;nbsp;eo èuiuisfublato, Othoni magno lmp.fecundi Ottonis gemtricem:Hennam, Lothario quinto Galliæ régi,Ludouici regis matrem ; amp;nbsp;Thietpergam, Hugo-baldoDillingenfiac Veringenli comitilocatam,matrê

10 nimirûfan£l:iVdalriciAuguftanipræfulis,lt;S: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pri- ’

mi eius ftirpis Sueuiç ducis.’cuius tumulus oftenditur in Paterniacoadlacum Neuburg.inlînibusSabaudiæ, le-pultædeannoi32.Sanétus uerô Rudolphus cumpau-cis annisin fumma continentia uixiflèt, intempeftiua morte fubtrahitur anno io49,reli£î:o fucceflbre Chun-rado filio,qui ex Mechtilde Sueua,cû unicam tantû filia progenuifletjGerburgim, Hermanno lecundo Sueuiæ duci locatâjfratrem fuû Rudolpbû tertiû ex cognomen to Ignauûjin regno fucceftorem rcliquit:qui inter initia

30 gubernationisprælio contendens,cumBurcardoSue-uiæ duce,ab eodem non procul à Vuintherthur Helue-• tiæprælio uincitur,anno ioo9.Quem Annales quidam àfororio caftratûfuiffefcribût, ne liberos progigneret. Itaq; cumfucceßionedeftitueret,moriturus regniinfi-gnia Chunrado tû imperatori,propinquo luo tranfmi-fit:reliftis in regno fororio fuo Odone,ôc nepote ex fra tre Chûrado rege,Donofo, qui in 5anéborû numerum

s 2 rela-

I4o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALÔGIAE avstriacab

relatus poftea eft,fundator Ecclefiæ Viennenfis ad fan-* ftum Mauri cium.De quo in teil igê di funt autores,Otto Frifing.lib. 6. Chron.cap.29.Anno ah incarnatione Do mini io27,Chunradus Romaucniens,in ipfa die Pafcha lis folennitaris,inter duos Cymtonem Anglnm amp;regi* n^ Gifelæ auunculujRudolphû Burgundiç,reges,hono rificè procedens,à fummo pontifice loanne coronatus, ab omni populo Rom. imperatoris amp;nbsp;Augufti nomen fortitur. Et rurfus cap.^oÆa têpeftateRudolphusBur gundiæScGalliçLugduncn.rexmoriens,Henrico filio nbsp;nbsp;-

regis(tertiumintelligit) nepotifuo regnum cum diade mate alijsq; infignibus fub teftamento mißt. Obijtis Rudolphus,ut Annales Paterniacenfes habent,anno Sa îutis 1030, relifta uxoreAdeldrude.Ex qua procreafïc quidam autores funt(quod mallem de Chûrado fratre intelligi) Vdonem Arelaten.archiepifcopum, Hugonê Lolanenlemprçfulê,amp;Rudolphû.Quo tempore diflè ftum in partes Burgundiç regnû,alia atq; alia guberna-iuTg^ndîcire^ cula fubijt. Etfi enim Héricus lmp. hoc nomine tertius, ÿntüiüfw. Jus Arelatêfisregni teftamento poftremi regis accepif 2®

fet,defignato ibidem exfamilia Hablpurgenfi,ut dcFun Eèorû regum propin qua, præfefto Berchtoldo Brilgo-uiç landgrauiOjCui moriturus etiâ cum filia Sueuiç duca tû tradiderat.’tamen amp;nbsp;Vdo fororius Rudolphi poftrc-mi maioré prouinciæ parte, amp;nbsp;Guido Delphinatû que uocât,ôc Humbertus Permoldi Saxoniæ principis filius exteriorem Burgundiâ,ubi lacus funt Gcneueniîs,Neu-burgenfis,acreliqui ad Heluetios pertinentes, ab Impe-riofeudiiureimpetrarûtrâ quib.Sabaudiç primo comi-ongo. poftea duccs,marchionesq; Montisferrati ac Salu 5

tîarûproceflere.Cum interim mhilominusin Burgun diainteriori,hoceftLugduncnfts Galliæportione,pa- • latini quidam imperij nomine adclauû federent, qui pjUo». jiQuiendignitatemq;ueterisregni Burgundici tueban

tur:àcomitibus Viennéfibusin prouincia paulatim in ànguftias ita pulfi,ut uix exteriorem agrum ad Vifoncio nem amp;Eborodunum in fide retinuerint; hoceft,tantû

terrai,

co MMENTARIORVM LIB. I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141

tcrrÇjquantû hodie Veh tlandia,traftusBcrncnßs, Burg dorf,(amp; comitatus Burgundiç quem Altum uocant,cö cludunt.Tales erant ex certis ordine profapijs conftitu-ti,primo quidem exRhynfeldenfi,fecundo exHabsbur gen.ijs quiin Brifgouia gubernabant, amp;nbsp;duces Czarin-gefes nominabatur, quatuor Berchtoldi, Cburadus, amp;nbsp;Rudolphus circa annu Domini 1530 poftremus. Qui amp;nbsp;Bur^undinitv» pofterius paulatim fubmoti, à Bizoncione in Burgudi^ po-wfe. parte feilla exteriore receperut, quç Alta uocatur,comi

10 tatustituloinGgnis:quæadhucnon folum Imperij ob-fequiofubieéla manet,fed Hablpurgen. adhucfobolis Auftriacæ archiducum fidem fequitur. Cuius regia ad Dolam eft,quæolimTullumuocabatur,epifcopalisfe-desnominatifsima.Inderurfusui£BsFrancis,amp;eorum comitibus qui Marchæ praeerant,cum Bizontionem ad Imperij fidem Fridericus Cæfàr hoc nomine pri-mus,ueluti etiam Mediolanu, in ïtaliæ finibus armis rc-duxiflet,P AL ATI N AT VS Burgundiçrcnouatuseft, p^utindtui uicarijsin ueterifede conftitutis, qui Arclatenferegnû,

iQ una cum eius regni archicancellano,Trcuerenfe archi- . prefule Septeuiro ab Ottode III creato,nomine facri Imperij adminilrrarent,aeiignatoei muneri proprio h Iio Ottone,ex BeatriceReginaldi Salinaru amp;nbsp;Chabilo- -ncn.comitis nata.Quirurfus ex Margareta Diepoldi co mitis Blefenfis in Capania filia,Othone 11, in palatinatu fuccefrorêprocreauit,amp; Ioanna delponfata Hugoni Sa baudojfilio loan.comitisChabilonen.quiSalinis Minoru cœnobiû pofuit,anno 123 4,cu F.Imperatoris obijflec annoii9i,fcpultusBizatijanno,utfupra,dielulij 11. Hu-

3 0 ius Ottonis â Friderico I. Cçfare parête,Burgûdi£ palatini amp;nbsp;regni Arelaten. uicarij coftituti, metio etiâ extaC apud Ottoné Frifing.eorû téporû fcriptore,cu annû làL commémorât nôo.Hæc omnia(inquit) in fola Germania acquiherat (loquitur de Friderico I.)Præterhæc Burgûdiâingrefrus,terrâfoceri fui Reginald! comitis,q iam obierat,eâin ditioné fuâredegit:ac regnû Burgun-di^ cum archifolio Arelatéfi, quod duces de Zaringen,

»4^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACAE

quamuis ßne fruftu, tantü honore nominisjure benefi tij abimperio iam diu tenuerant,aBerchtoldo ducc ex torfit,præftita fibi triü Epifcopatuu aduocatia,eü inue-ftitura regaliûjfci'licetLaufànenfisjGcneuenfis amp;nbsp;Sedu-nenfisjf^radiftoru amp;aliorû,quorû prædia inius Cæ-faris celïerant omnia beneficia quæ ab Ecclcfiafticis Î)rincipibus,epifcopisuel alijsfubdominiohabuerant,fî ijsfuis præftarifaciens;filiosq;fuosomnesliteris adpri mèerudirifaciens,eosfacultatib.amp;rcdituûexcellentijs dignitatû,perfortitasprouincias,delcgabiliterfublima lo uit. Nam Fridcrico qui fenior natu erat filiorû, ducatu SueuiæjCum hæreditatc Vuelphonisamp;prædijs Rudol phi comitis conceflb,Chunrado ucrô dignitatib.bene-ficijs (Ssprædijs Friderici ducis de Rotenburg dicato: Ottone archifolio Arelatcnfe,cumBurgundiaRayn-haldi aui fui terra fublimato: Henricû q prior natu erat, regê poft fe defignauit,Philippo adhucinfantulo exifté-te.H^c ille de Ottone,filio Friderici I. CçfariSjBurgûdiç Palatino. Quéfecutuseftfilius cognominis,fecûdus

Su.-tâi£[gt;aUu^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vifoncionem palatinus,cuius filiam Ali 20

zam,Ioannes ex cognomento Antiquus cornes Chabi-, lon,amp; deScheyfiin Campania,matrimoniofibi coiun xit,amp;tam ab Imperio quàm Galliæregno Burgundiæ i'rùnus dux inueftituram accepit,Campania ueteri palatinatuiBur j-ç a Jie(fta,ducem le deinceps appellare aufùs:lt;amp;: ex

Mathilda Artefia comitiftà Hugonem reliquit, primû authorê xenodochij Salinarû,quodBracô uocât. Qui parenti cû fucceftiftèt anno izddjprogenuit XII mares: Reginaldû,Ottonem,Guidonem,Henrichû,Ioannem, Stephanûamp; Hugonem,cum Agnete,Hugonidc Tan- 30 tegni Burgundo nupta.Quorû filius ex Orlamunden-fi comitiftà,generis Burgrauiorû NoriciinGermania caftrijduos pueros fufcepit,â propria marre oh fecûdas nuptias intercmptos, ac in BlalTenburgo’, Voitlandiç fc pultos fub Palatinorù Burgundiæ. Porrô

Bur^undi£. aniiihuic,dequo loquimur,primoBurgundiçducilue cefsit filiorum primus Otto, amp;paternam in Salinis xe-■ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nodochij

COMMENTARIÓRVM lib. I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;45

fiodochij fundationem ad extremam manum per-duxit : prognatis ex Arteliana, Ruperto palatino Bur-gundiæ, Ioanna uxore Philippi Longi Franciæ regis de Itemmate Valefiorum,Blanca coniuge Philippi Pul-chrjjfuperioriscognomento Longi germani : amp;nbsp;Aliza, collocata loanni comiti Salinarum, Rupcrti Burgun-diæjducis fupradiéti filio. Floruit circa annum millefi-mum ducentefimum nonagetimu, amp;nbsp;cum patruo Phi-lippo ad clauum fedit,conftru£to monafterio Prædica-to toruminPoliniaco. CapeßijtgubernaculafimulOtto nis frater loannes, penes quem amp;nbsp;ducalis titulus ætatis prærogatiua manfit,cum cçteri nepotes comitis modo appellatione uteretur. Qui ex Margareta de Bidomo-te,fiue Vadimonte,autVallimôteLotharingiæ,*â Caro-lo Simplice non minus quam hodicrni Domini a Guui-fadefcendente,Ioanncm tulit,amp;Margaretam filiam. Quorum loannes cedens patruo in ducatu Burgundiç, pro fua parte in Campania retinuit dominia Montagu, Fontani, FudramótjPaffart,Schatelet,Lyerle,amp; Schief-

20 fey;undenimirû labcntibusfeculis,tam Lotharingiçdu ces quam dominia Vadimont amp;nbsp;Guuifa deftuxerunt. Margareta uero foror matri cognbminis, Theobaldo comiti Noui caftri, uulgo Neuufchatelet, infinibus ur- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oriJ

bis S.Quintini copulata,altcrum Theobaldum reliquit Antifidorenfi comituqui poftremo Montis Belgardi co mitifla Agnete fibi iunfta,Montis Belgardi ditionem familiæ fuæ intulit. Cuius quidem comitatus author comiV«»»mo» fuifle perhibetur Theodericus,author ccenobij lanfti Vualdburgisin ForeftofupraStrasburgam,anno 1042.

50 Ita ex matrimonio ifto, in orbem inueélæ funt duæ non incelebres frirpes,ducum aLotharingia ex paterna fundationc , Sc ducum Vuirtenbergiæ ex matre. Theobaldus quippe comes noui caftri fiuc Neuufchatc let,ex Margareta filia Ioannis comitis Salinarum, ex du . ce Burgundiæ Henricum progeriucrat. cuius filius Rheynaldus,primus fui generis Lotharingiæ dux in- thiringia, qui ueftitur. Cuius nati, Rhcynhardus cum filio loanne in

ducatu^

«I

»44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACAE

ducatu manfit:Ferretus ueró in comitatu Valliniontis ac Guuifa,eorum ftemma propagauit qui hodie domi-ni de Lo thanngia,de Guui fa ac V adimonte publicè uo-cantur,ducumLotharingiæ propinqui. Quorum loan neSjfcilicet Rheynhardi filius ex Chriftiani Daniç regis nataeum dédit, quem noftra ætas rerum uidet in Bur* gundia potiri. nbsp;nbsp;ó'ed mißis Lotharingis,ad inclytum

genus Burgundiæ reuertamur, quod diximus ab Habs-burgen.exordia repetere : babuifïequecélébrés in orbe cum Reges Duccsq;,tû Palatinos amp;nbsp;Comités. Quorûïo reges ante fecula defierunt: duces autcm etfi man ent ea dem in ftirpe,non tarnen expaterna,uerùmpotiusex materna linea,ita Auftriæ inferti funt, ut magis no poL fint. Igitur (ut ad inftituturn fermonem reuertamur) QttwfwrfwxR V PER TVS Chabilon.eft Salinarum comes, hlius

Burgundia? palatini nepos,Ioannis cognomen to Antiqui, quern fupra diélû eflRomani imperij per regu Arelatenfefuifle uicarium, etfi fratri Philippo co-gnomento Senior!iurehæreditario,cum fine mafcula prole obijflet,Burgundiæ ducatum reliquiflct, annum 20 Otto p^utinui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum filius eiufdem decern annorum

Philippus cognomento Iunior,dult;Ela Aliza Ottonis de quo fupra diftum eft Palatini,fine liberis defeciftet, anno Salutis 1388, ius non folum Burgundici ducatus, ue-rumetiam gentiliciorum comitatuumSalinaru,Cha-biIon.Blcften.amp; Matifconenfis, ad filias Ottonis deuo-iutum eftjioannam amp;nbsp;Blancam : quæ regibus fuerant Franciæ delponfàtæ, fratribus germanis,Philippo Lon go amp;nbsp;Carolo Pulchro.- qui non folum interiorem Bur-gundiam, fed exteriorem ctiampalatinatum, ius regni jo , oucdtM Bur- Are]atenfis,qui tumadgubernaculafedebant,negligen g« FrlndJdc ^itius Auguftis, obtinuêre. Etfi uero propinquitatis iureOtt-o Magnus cognometo in Alpibus adAthefim Meraniæ dux,palatinatum fibi Burgundiæ filioque co-icnfibus. gnomini ufurpareniteretur,poflefsionem illius tarnen confequi nequiuit: actitulomagisqudm dignitatcaut officio Burgûdiæ hi palatinifuêrc. Cum intereaFran-ciæ

, COMMENTARIORVM tlB^ K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14^

ciæ reges non illam modo uetcris Burgundiæ partem, fed aliquot etiam cxterioresi,quemadmodum noftro feculoSabaudiam acLotharingiam Rbmlmperio prç ripuiflènt,Cæfarésq;poftremô uniuerfb limite qui na-élenus Rom Jmperium à Gallia diuidebat, priuati fuif-fent:qué tarnen non ita multo póft,diuini numinis 'pro-uidentia,archiduces50riginisHabsburgicçmatrimonio Gau^ per a» recuperatum,Imperio reddiderunt.Hifuêre, Maximi-lianus Rom.Imperator,eiusq; natusPhilippus, qui ad

10 Gades ufq; amp;nbsp;Herculis columnas ditionem propagauitî tumpâterMaximilianusSeptentrionalem ctiam Gai-liæ limitem, quondam Armoricum appcllatum rece-piflèt,matrimonio(ut diximus)comparatis Artefia,Pi-cardia, Hannonia, Flandria, Selandia, Holandia, Frifia, Brabantia,Namurco,Lymburgo amp;nbsp;Luczemburgo,am plis amp;nbsp;opulentis ditionibus. Quod qua ratione Ôc qui-bus aufpicijsfaftumfitjdeinceps èfideHiftôricâ eharra bo. nbsp;nbsp;P HILIP P V S Longus cognomento, rexFran- phiUppusLon

ciæ,quem diftum eft coniugem duxiffe loannam Otto

ïo nis Burgundiæ palatini filiam,paterna origine ab Otto d'*-neFridcrici lmp* primifilio Sueuo,materna uerô à Rc-ginaldo comité Chabilon. nbsp;Salinarum in Campania,

Gallo,delcendentemdi uera initia rclpicias, non minus Habsburgen.generis,quàrh Reges de quibus fuprà locu tifuimus.Theobertum enim,oftenfum eft, primùm o-nmium, Sigeberti exulis (quem caput inclytæ Auftria-dum domus conftituimus) Iiuefratrcmfiuefilium,aut deniq; fratruelem,ex Childericho rege Auftrâfîç,gubcr naeufa conlècutû fub nomine comitisfuiflèiquo mune

3O reac nomine perpetuo Franciæreges, tum Merouingi, fuas prouincias adminiftraflc,lt;Sc limites tutatos efle có-ftat.à quibus nimirum Chronographipoftea Viennen- comités vieii* fesin Prouincia comités deriuarunt,amp;ab bis Chabilö-nen.ócSalinarum. Cüius generisamp;póftremiBurgun-diæpalatini fuêre,Rheginaldo duce, Friderici primi Imp.focero:aut ft al tius rem rcpetas,Gerhardo de Roft filone,inclyto illo Burgundig hcroe, que diximus à Ca.

t rolo

lt;4® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;genealogiae avstriacae

rolo Caluopulfumfuifle. QuiretentoagelloinProuirt cia, Thcodericu comitem reliquit. isFaiconem, Falco Gerhardû Il.is VuaIthcrû,VualtherùsReginaldum pri mum.Hicrurfus GulierniüjGuliermus Stephanum ar-chicpifcopum Bizuntinum, amp;nbsp;Reginaldum fecundu.

FiiiufTriMci Cuius filiäBcatriccm Fridericusfibiprimus Imp. con-copulauerat: ex eaque Ottonem Burgundiæ pa-iatinum, 3c archifolij Arelatenfis nomine Rom. Im-perijuicariumfufeeperat. A'cuiuspofteritate lOANNAM amp;nbsp;BLANCAM deriuamus,quæiusBurgun'I» dici ducatus ad ValefianosFranciæ reges tranftulêre, Philippum Longum,ut diftumeftjóc Carolum Pul-chrum : à quibus poftremiBurgundiæ principes deflu-xêre,quiImp.Friderico tertio Auftriaco,authore M A-XIMILIA N O Cæfare,eiusque cum Maria Caroli Bur gundi filio, in eandem, ut primitùs fuerant,gcntem

^eeundut Gdb coaluêre.Quippc Philippus Longus,de quoloquîmur, /;zrcxfxgnp Franciærex,exconiupeBurPunda Ioanna proenato fi-teVäleßMoru, .. nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.P.O. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T O

liOjioanni burgundiæ prmcipatum contulerat: ocne unquam difeordia fufeitaretur, quod Carolus frater alteram Burgundiæ hæredem Blancam in matrimogt; nio haberet , moriturus quidem Franciæ regnum, cum Prouinciæ gubernaculis ut feniori reliquit,filio fuo loanne (de quo loquimur) Burgundiæ duce 3c ffptirt«îd«xDelphino confiituto. 'Is I O A N^'I E S, tarn obma-loannam , quæ hæres fuerat comitatuum Bigt;

zantini , Blefienfis , Salinarum 3c Chabilonenfis, c|uam parentis Franciæ regis authoritate, dux Burgundiæ inauguratus, nouæ fcilicet illius exterioris, ex Planca poftrema Bolonienli comitifla Philip

cognomento Audacem tulit, eumqueBur* gundiæ ducem moriens reliquit. Quo temporc 3c duo,qui ius prætendebant fuccefsionis in Burgun-dia noua , motus ciebant : Philippus fcilicet fextus dux Aurelianus , oh Blancam uxorem , Caroli Pul-^rapX’ZvChri régis Franciæ, ex Blanca Ottonis fæpediftiBur-

gundiæpalatini (de pofteritate Fridcriciprimi) filiam:

COMMENTARIORVM LIB» !♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;147

ÄcLudouicuSjLudouici comitis Niuernienfis deRote-lio fill US, ex Margareta Flandra genitus,quæ filia extitc-rat al tenus Margaretæ Brab antinæ, quam loannes co-gnomento Seniorpalatinus, deftirpe comitum Salina-rum uiduamreliquerat. Ifti motus à iure ad arma per-uenerunt, à quibus Philippus Audax lecundus nouæ Bu rgundiæ dux, prælio congreflus,ad Rofsbecke fun-ditur,accapitur,anno 1381. Qui libcratuspaulo poft cu Dclphinatu precium captiuitatis dediflet,inimicos exin

IO defemperlpiritusamp;ipfeamp;totaquæfecutaeftpofteri-tas, cum Franciæ regibus,patruispatruelibusac fratrue libuSjgeftere.Vt rurfus Burgundia,etiam noua ilia, deci fa â reliquo corpore Galliæ,proprijq; iuris faÖa accefsio G4ß4clt;ic«jä. nefinitimaru ditionu, quas felicibus principesconnu-bijs compararunt,Brabantiæinquam,Hannoniæ, Na-murci, Luczeinburgi, Flandriæ, Holandiæ, Selandiæ, Lymburgiac Frifiæ,fe tam àFrâciæ rcgum obfèquio q GermanisC^farib.feculi penèfpacio tutata,libertatéu-furparit: grauifsimo poftremo gefto aduerfus Fraci^ re-ges bello,in quo auxilijs régis Angliæ amp;: Ioannis Bohe- fMedt. miæ,Luczelburgen.generis,Burgundus expugnatis Pa-rifijs amp;nbsp;Aureliano capto, partitus cum Anglo regnum Galliæ,totum penè fui iuris fecerit.Qup ex euentu Angliæ reges etiamnum titulo ac infignibus Franciæ utun tur. nbsp;nbsp;Huius Philippi Audacis filius Ï O A N NE S, cum uonuf iuK

bello nome dediftèt, quod Sigifmundus Imperator ad-uerfus Turcas infeliciter gefsit,in acie capiturzabdu.^ ftusq;ab Amuratho tyrannoin Afiam,aliquotannorü fèruitiû tulit,in ea commodu prouincia, ubi quondam

50 lafonuellusaureu quæfierat:amp;diuus Andreas,beatiPe triprincipis Apoftoloru frater germanus,Salutare uer-bum adnunciarat. Is redemptus pofterius, ordinem fiue militiam fertur inftituifte Aurei uelleris,in qua ad-hue maximiquiq; principescooptantur, torqueaureo tusiBurgHdit, confpicui,in quo S. Andreæcrux,amp;ferrum cumfilice, excuftorio,aureumq; uellusexprefta cernuntur. Quod qua rationc inftituerit,fic accepimus. Quo tepore A-

t 2 mura-

«4Ö GENEAtOGlAE AVSTRIACAÊ

niurathes Turcarü tyrannus, circa annü uideliceti4i5’, ingentibus copijs Palæologum GræcoruiTi Imp. ad-grelFus fuerat,adhortante Romano pontifice Cbriftia-nos principes,SigifmundiImp. caftra lècutus cumcæ-teris principibus.’hicquoqueloannesBurgundiædux, in ipfa clade , qua turn poft bominum memoriam ma^ xima Chriftiani adfefti fucrant,inter multos captiuita-ti ceflerat.Qucm cum fortè Aftolgandus aftrologus pe nitiuscontemplatusfuiftetjdubium an exarteuelalijs quibufdâuaticinijs,prædixiftedicitur,Quodis demum id princeps,atque eiusftirpis quilpiam, Imperium Tur ci-cum deleturusfit, quiignem in peftoreferret. Quod Burgundus omen ad fe trabens,aut de biftoria Colcbi-ca,aut fabula potius Medeæ edoftus, quæijs quondam finibus eueneratjubi captus adferuabatur,ordinem pri-mûm omnium animo concepit: quern liberatuspoft-modûiTijinligni liberalitate deuotioneque inftituit: qui totum penè per orbem Cbriftianum inter Principes Chriftianos ita claret, ut pauci fint tum Reges, tum Principes,Satrapæque,qui huic facræ militiæ nomi-20 na non dederint, torquibus aureis ex peftorefulgen-tcSjin qüibusfànéfi Andreæ crux, ferrum excufîbrium cum filice fculpta cernuntur, aureo ùellere dependen-Foftrm Jttcrt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Huncloannem Bureundiæ ducem Philippus fi-

liusfecutus eft, amp;nbsp;ilium Carolus, belli ftudijs eminen-tifsimuSjUt qui Franciæregi ob Artefiamac fines bellum uiftor fecerit: translatisque in epilcopum Colo-nienfem armis , Fridericum tertium imperatorem cum RomaniImperij fignisin fuppetias commouerit. Q^otempore ex bellopax,Ôcex bofteaffinisimpera- 50 tori Burgundus fa(ftus,nimirum fingulari Dei proui-dentia,unicam quam habebat fiiiam Mariam Maximiliano Cælaris filio delpondit : ac cum exorto pofterius bello cum Heluctijs,Burgundus ad Nancetû congreftiis occubuifîèt, 'anno 1480, non Burgundiam folam, Gal-îicasqueprouincias,fedBelgiuminfuper totum, Flan-driam, Brabantiam , Luczemburgum, Lymburgum,

Hanno-

co MMENTARIOR-VM tiB» K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;149

Hannoniam, Namurcû, Selandiam, Holandiam, Gel-driam acFrifîam unicæ filiæ reliqüit. Cuius morte,ad Philippûfilium ex Maximiliano Auftriàde, amp;nbsp;inde ad Auftriam deuolutæ cunftæ fuere. Quod non fine nu-mine diuino contigiflè,uerifimile eft:duas uidelicet no bilifiimas profàpiasjàduobusfra tribus pofitas, poft fè-cula ita coiuiflè,Habsburgenfiû uidelicet ab Ottoprech to inter Iuram,Romaricû,Peninumq; monte tenête:amp; Prouinciæ comitû, quiin Burgundiç principes poftre-10 mosdefierant,amp; àfratregermano OttoprechtijTbeo-prechto fcilicet,initia repetebant.

VE vTisgov ZArin^U principibuf-.qui ipftfècùdA[cil^tone ah inclytogenere hurgen.defluxerepofi Sar^undi^e re^es: ^po^remo mpaUtinos quot;Bar-£undi(e, dffces E)eccenfes, comités Erthur^ propa^atißiere.

BE Hugonis pofteritate, qui Luitfridi, quem diximus S. Trutbertiabbatiæ autorem extb tifte, filiorû unus fuit, fuperiori capite ad fidê rerûdefinitû prolixèeft.S'upereft,utetiâ HV-NIF RIDI, qui maior natu filiorû Luitfridi fuerat,fuc-

Cefsionê enarremus:quempræfati eramus ex Anaftafia marchionifta à Ranfperg,progenuifle Guntramû,Erga üiçamp;Turgouiçcomitê:Eberhardû,Brifgouiçlandgra-uiû;amp;Rothardû, Gengcnbacenfis monafterij locuple-tatorê. Dequorû Guntrami pofteritate,undeAuftria-dü genus defluxit,pofterius fermonê côtinuabimus Ca-» _ pite n.amp;fequentib.Nunc adeo qui Eberhardû fint fecu ti, in Brilgouia ac Hercinia fylua, ut enucleemus,fériés 50 rerûexpoftulat. Iseft EBERHARDVS, dequo,ut

Ottonisprimi hofte, Vitikyndus inhiftoria Saxonica bæc adnotauit : Traftum tam diu bellum Eberhar-

dus confiderans, ultrô non quiefeit, quin contem-pto rege, amp;nbsp;fpreto iuramento ,'ut initio conferta manu cum Gifàlberto , ad incentiua bcllorum pariter confpirat. nec content! regno occidental! folummo-dô, in Rheni orientalem agrumdepopulandum cum ’ - quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£ 5 exercitu

1^0 GENEAtOGlAE AVSTRIACAE

exercitu demcrguntur. Hæc cum audiuntur in caftris regis(naiTi ea tempcftate rex erat pugnans contra Brif-feck,amp; alias urbes quæ erant Eberhardi ditionis) multi fe caftris erucbant,nec ultra Ipes eratregnandiSaxones. Meminit amp;nbsp;Vrfpergenfis in fuis Cbronicis, in cade Ot-tonis primi biftoria:Henricus itaq; difcedens à Saxonia, Lotharingos iterum adijt, amp;nbsp;cum duce Gilalberto ali-quandiu manfit.Iter urn ducitur excrcitus contra Gilal-bertum, 3c omnis regio eius fubiacens imperio igni tra-ditur:obfeflusq;in caftelloKiuermont, quod eft Capræ lo mons,elapfusfugaindeproficifcitur.óc cum obfidio dif ficultatelocorumparumprocederetjuaftataundiq; re-gione,reuerfus eft in Saxoniam. Eft autem in confinio Alfatiæ caftellum uocabuloBriflack, de quo omnis ad-iacens pagus appellatur Briftackgoue, quod fertur olim fuifteillorûqui Harelingi diccbantur,tunc autem temporis erat in ditionc Eberhardi,in quo iplc fuorum po-fuitmultitudinem militum. Quorumterrorenon fb-iùmmagnam partem præfatæprouinciæfibiucndica-batjuerumetiam circa fideles regis miferè 1 aniabat. Et 20 rurfus(ut appareathuncipfum EberhardumBrilgouiç tomitem, generis nimirum Habsburgen, co ipfo bello cuifeimmifcuerat,occifumfuifrc)fubdit idem autor: Eberhardus autem amp;; Gifalbertus audietes regê eftein partibus Alfatiæ, collefto permagno exercitu, alueum Rheniapud Andernacu tranfeunt: amp;nbsp;quæ fequuntur. Eft autem uerifimile, huncEberhardum duosgenuifte filios,Eberhardum fecundum, amp;Bcrchtoldum cogno

Barbatum : quoru diploma quoddam mentio-né facit in monafterio S. Blafij quod eft in Nigra fylua, 50 in finibus VuirtenbergiæjAufiriæjamp;Badenfismarchio natus,de anno Domini io47,fub nomine Henrici quar 55 ti Cçfaris,hifce uerbis: Qualiter nos ob interuentû amp;pe 3Î titionem dileftæ conthoralis noftra? Imperatricis A' 5) gnetis,necnonfidelium noftrorum EberhardiBerch-J, toldiqjcomitum, cuidam fidelinoftroMeginradode-gt;, dimus unum regalem manfuminuilla Vualdkyrchen, in pa-

COMMENTARIORVM LIB. T. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijt

inpâgonoftro Alpgouiæ,incomitatu Berchtoldico-mitis fitum,cum omnibus fuis pertinentijSjamp;utriuf-que fexus mancipijs, terris, cultis êc incultis agris,ædifî-cijs, pratis, pafcuis, molendinis, aquis, aquarumque de^ curlibus, pilcationibus, uenationibus, incifuris, iàgina-tionibus,amp;cumomniutilitate quæ aut fcribiautno-minaripoteft.haélenuslitcræ. Porrô BERCHTOL

. P, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• c ‘ trrüiMcomeÊ

D VS IS elfcuiHenricus tertiuslmp.moriturusôueuiæBnfgoMK. ducatû Sc filiç matrimonium promiferaqdato in fignû to fidei ac memorise annulo fignatorio,ut Vrlpergenßs fcribit;OttodeSchuuynfurt duxSueuorum IIII, Cal. Oélob.obijt : amp;nbsp;Rudolpbus de Rhynfelden qui poftea rexefïè contendit, ducatum acccpit. Quodmagnum fuitlèminarium earum quibusregnum perturbabatur commotionum.Eundemenim ducatû, uiuenteadhuc Ottoneduce,HéricusImp.Berchtoldo comiti,qui pôft Carinthiorum accepit ducatum,promi{erat:eiq; annu lum fuum, ueluti huius rei commonitorium, dederat.

Quemillediligenter feruans, poft amborum obitum^

20 Imperatoris fcilicet amp;nbsp;ducis,Tmperatrici Agneti,Impe-rium tuncdifponéti obtulit:ebmq; annulû agnofcenté, pro ducatu fibi promiftb cômonuit.Sed quia prçdiftus Rudolpbus mox poft Imperatoris obitû,nliâ eius Rum holdo Coftantiéli epifcopo comendata (ueterû coftlio raptâ,an dolo,nefcit)uxoré duxit,receptâiam in gratiâ, eûdé ducatû illi caufàfiliæ Imperatrix dédit. Quod ani-mû Bercbtoldinon paru cômouitiPro qua comotione leniéda,ducatusCarinthiorûeicômittit,quê pofteafî-» lio fuo Aequiuoco,ipftus rogatu Henricus rex cömifit.

^^EiuIdéBerchtoldi Lâbertus Scbafnaburgen. meminife bis uerbis : Cafu quoq;nuper aduenerat,nefcio qd caufç afturus in Palatio,Bercbtoldus dux Cbarêtanorû.Huic rex q fanftis obteftationib. fe purgauit,qd^ ducatû eius nullialij tradidiflet,fedMarquarduspriuataprçfumpti-one fines alienos inuafiftet. Necei quidquâdeiurefuo propterea imminutû eftè,fifuo in iulfi.i,fine cófilio pria cipu, honores publicos homo ineptifsimus temeraftet.

Ilia

i;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACAE

lilelicethæc fifta efïèfciret,amp; rcgis maliciam non tam uoluntate quam fortunæ uiolentia corféftam efïc : ta-inen acccpit fatisfaftionem,promißtqj operam Reipu-blicæutilitatibusnufquam defuturam. Etrurfusa-lio locOjCadem in hiftoria Henrici quarti : Rex (inqüit) natalem Domini Babêberg célébra uit. Ibi Berchtold o du ci Carnotenfium ducatum fine légitima dilcüfsione abfènti abftulit, amp;nbsp;Marquardo cuidam propinquo fuo tradidit. HæcLambertus, deBerchtoldoftemmatis Habsburgen, cognometo Barbato, q dum poflefiione i ° duorumopulentifs.tum temporis ducatuü cecidifièf, Ducis tarnen nomen retinuitrconftruftaq; arcein Brifi gouia Czaringenfi, à Chronographispalsim düxCza-ringenfis appellatur, fiue à Charinthnis populis, quoru ijs finibus Ptolemæus mentionem facit:fiuc,ut aliqui o-pinantur, a ualle CzeyringfupraTudenburg,quam fola dicitur ex principatu Carinthiæfibi,ab Henrico quarto 'coHato^retinuifle. Ad huius porro obfequiü,bcneficio Imperij aduocatia,quam nuncupabant,Tigurinenfis amp;nbsp;Vchtlandia,fiue Nuydlandia pertinebant: ubi pofteri 20 Bernam ócFriburgum condidêre.Qui ex tribus uxori* bus, Agnete Rudolphi poftremi Burgundiæ regis pro* pinqui fui filia,amp;BurcardiSueuiæ ducis uidua:MathiL de,Rhynfeldenficomitiflà:Richardadeniq; Carna,po* ftremi ducis Carnorum de ftirpc Sponhaymenfi,uelfi* lia uel uidua ( ob quam Sc beneficij particeps iudicabagt; tur)duos filios progenuit,Berchtoldum lècundum,ad* uocatum Tigurinen.ac Vchtlandiæ principem,Bur* gundiæq; palatinuiTi,amp;Hermannum Carinthia? in a r-chionem,qucmpoftremó tradunt MonafticeninClü* 30 niacen.cœnobioprofefium. Habuit fratrem Gebhar* dum Conftantien.præfulem, quem Rom. pontifex ob uitæcontinentiaminterfanftos retulit. cuius hortatu duocœnobiain finibus Nigræfyluæ,non lànèincële* bria,pofuit:fàn£l:i Petri fupra Friburgum Brilgouiæ, amp;nbsp;Marchtail ad Dànubij fontes, ah iplo Gebhardo confe-crata anno lopj.In quorum primo fcpultus cernitur.

Cuius

COMMENTARIORVM LIB» I»

Cuius filius cognominis BERCHTOLDVS hoe no- BrrcMwf mine tertius,fecutus patrem in Brifgouia, Vchtlandia, aduocatia Tigurin.óc Burgundiæ palatinatu, cum plù-res ditioneslmperij ben eh cio acquireretjBurgdorf dominium in Burgundia , Mortinouiam inter Brilgo-uiam amp;nbsp;Marcham Baden, litam prouinciam, amp;nbsp;ditio-nem Deccefem in Nigra fylua, inter fontes Danubij amp;nbsp;Neccari,Bernamque,Friburgu Vchtlandiæ, Villingâq; in Nigra lylua,óc omniû Sanftorû cœnobiû ibidé Vueil lo heym,amp;S.Fidis in beato Gallo condidiflet, meritô diui tis cognométû meruit.poftremô in fuorû odiû cum in-cidilïet, àBurgundismultaaduerfatulit,quib. palatini Imperialis nomine præfuerat.Qi^os poftremô diutino etiam bello ad obfequiû rcduxit,fcripto Eulogio eius ui ftoriæin porta Burgdorfenfi,in hæc uerba:

J^anc dax ^erchtoldw portamflruxijjè notatur: quo proß-aude ^ur^undtcagens populatur.

Sunt qui huncin regem Rom. Andernaci congregatis principibus poftulatumfcribunt, Henrico fexto mor-’o tuo.Ted Philippo ultro cefsilïè. nbsp;nbsp;nbsp;Is Berchtoldus ex So

phia Vuelphonis Altorfenfis nata genuitBerchtoldum tertium,amp; Chunradum à Friderico Imp.hoc nomine primo profcriptum,authorem tarn ducatus Deccenfis quam cœnobij Auu,in ditione Vuirtenbergcnfi,ubi plerique ex ducibus Deccen.conditi cernuntur. Cui li-beri ex Clementia Franciæ ducifla adfcribuntur,Hugo Brilgouiæ amp;nbsp;Mortinouiç princepSjmortuus anno 1152: Rudolpbus Leodienlis præful,qui S. Lamberti marty-ris reliquias in fanfti Petri cœnobio aui fundatione de- fes^rimi.

50 pofuit,amp; in infigni illa in terramlanftam expeditio-ne obijt : Berchtoldus comes Herciniæ Iyluæ,amp;fan-

Blaßj monafterij aduocatus : Albertus comes à Kaluu,qui fe primus ab arce Deccenlem ducem no-minauit : Luczelmannus princeps Deccenfis , con-ditus cum uxore Beatrice Gronyngenlè comitifià in cœnobio Alperfpach : amp;nbsp;Hermannus, qui ex Eli-fabeta comitilîa Vogburgenfe Boiaria tulit Alber-

U turn

«I

V4' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GÈNEALOGÎAE AVSTRIACAÉ

tum fecundû ducëDeccenfem,amp;Berchtoldurn epifcö pum Argentoracenfèm. Quorum Albertus arbiter legt; gitur extitiflè inter RudolphumHabsburgenfem Cæ-làrempropinquum fuum,lt;amp; Eberhardum comitcm Vuirtenbergenfem,bello ob fines contendentes. Al-DucesDeccen berto fucceficre in ducatuD€Ccenfifilij ,Ludouicus,amp; fcipojknorei. Chunradus hoc nomine in gente tertius.Qjfi ex comp

tifla ab Hohenberg gen uit Chunradum quartum,in re gemRomanumeleéhum , amp;nbsp;conditum in cœnobio Auu,annomillefimo ducentefimononagefimofecun-1 o do:amp; Simonem ducem,qui obijt quarto Nonas Martij, anno millelimo trecentefimo dccimofexto. Cum ex landgrauia Nellenburgenfi fufcepifièt Vlrichum , amp;: Chunradum quintum,qui obijt anno millelimo tre-centefimo uigefimonono, in Ehingen Neccari fepuh tus. Genuit amp;nbsp;Chunradumfextum,qui apud Mona-cum in diuerforio, à Suuichardo à Gundelfingen ocei-fuseft,anno millefimo trecentefimoquinquagefimo-lecundo.’cum ex Heduuige marchionifla Ferrariæ nullam prolem reliquifletjfratribus in ditione auita fuc- 20 cedentibus,Chunrado,Hermanno,Friderico primo,{amp; VIricho. Quorum pofterior ex comitifla ab Hohenberg filias procreauit, Agnetam Eberharde comiti â Vuerdeberg , Mathildem Friderico pincernæ Lym-purgen.amp;tertiamVuilhelmocomiti à Kirchpergnu-ptas. Cæterûm fratres germani illius, Fridericus quidemhocnomine primus in familia,excomitifla à , Truhendinge progenuitFridcricum amp;nbsp;Vlrichum, hoe nomine lecundos in hac ftirpe : amp;: filiam abbatiflam in Symeren , prope Ottingam Rifæ. Hermannusjo uero hocnominein genère fccundus, cum binis uxo-ribus,Elifabeta comitifla à Vroburg , amp;nbsp;Anna baro-niflààSignauu, in Oberndorf, Monialium monafte-rio tumulatur, Anno 1365. Fridericus autem, quem diximus natum Friderici primi fuiflè , nepotem ex fratre Hermanni, cum dominium Myndelheym in Algouia comparaflet,annoij8p, arce fupra montem

$.Geor-

COMMENT ARIORVM LIB# I# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15^

S.Georgij gentilicio nomine Deck conftruftojCX Anna comitiffa ab Helfenfteyn procreauit feptem filios,amp; fex filiaSjLudouicum patriarcha AquileienlèmjBableæ ad Cartufianos fèpültum : Georgium, doftorem óc pro-uincialem AuguftinianorumtFridericum tertium Alfa tiæ landuogtum nomine Auftriç arcbiducum, propin' quoru fuorum.’Vlricbum tertium: Simonem tertium, in Stams Tyrolis cœnobio iuxta Auftriades cognatos fuos fepultum:amp; Chunradum feptimu. Filiaru, Guetä to comitia Vuertheym Franco,Margareta comiti ab Ortenburg Boio, Agnes Henricbo pincernæ à Lympurgj Beatrix Friderico baroni ab Haydeck, Irmil domino â RechpergSueuo,óc fexta Vuolfgango aPreyßngBoia^ rio,collocatæfuêre. Ex'his Vlrichus,puta hoc nomine in gen tetertius, Cæcus cognomento,induftrius princeps,ex duabus coniugibus, Anna regina Poloniæ, Hifpaniæ regisreliêta:amp; Agnete delà fcalaPatauina, nullam prolem tulit.-mortuus anno 145'2. Cuius frater Chunradusfeptimus,ex marchionilTaEftenfiFriderP io cum quartum reliquit,fui generis poftremum. QuiFri derici quondam Imp.quem Tertium cognominät,Aü ftriæ arcbid uîîis,cognati lui, in Alfrtia præfeftum ege-rat, quem Landuogtum appellant. Etexpoftrema Vr-fplingenli ducifla,unicam modo filiâm genuit,Vuirteri bergenliprincipi collocatam. Cuius matrimonij ergo inagnam ducatus partem ditionifuæ adiecit, titulum-que ac inGgnia publicè ufurpare cœpit,Villinga, cum a-lijsquibufdam cum oppidis turn arcibus acprædijsad Danubij amp;Neccarifontes,ad Auftriacos deuoluta,ut 50 fanguinis uinculo propinquos. In qua deniq; nobi-lifsima profapia,in fexu infirmiori uitæ continentia ful-ferunt, Agnes ducifla à Deck,Eginonis comitis ab Hab-fpurg cóiunx:MecbtiIdis,Ebernardo dapifero a Viiald-purgcollocatarBerchta amp;nbsp;Agnes,in monafterio fanfti-monialium in Kircheym oppido monafticen profeflse. Cernituramp; tumulus in cœnobio Auu,hodie ditionis Vuirtenbergen. cum infcriptione Hugonis ducisDeC-u 2 cenGsj

,GENEALOGIAE AVSTRIAGAE cenfis,amp; comitis Habfpurgenfis:ut dubium nullum fif, duces Deccenfes ab Habfpurgenfib.defluxific,median' tibus uidelicet(ut præfati fumus)principibus Zarin-genßbus, ijfdemq; Brilgouiæ landgrauijs. Quorum BnfgoMitffe- BERCHTOLDVS hoc nomine quartus, Brif-ietuf f^inceps, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;landgrauius ex fuo ftemmate fextus, Al

berti Deccenfis ducisprimifratergermanuSjab Otto-ne quarto Imperatore in aduocatia Tigurinenfi amp;nbsp;Vchtlandia confirmatus â Friderico primo Cæfàre: præterea (quem BarbaróHam cognominant) præfe- lo ftura Arelatenß amp;nbsp;Burgundiæ palatinatu donaturiqui cum femagnificentius agcret,in fufpicionem apud eun demincidit^adfeéfatæ Burgundiæ, regnique( de quo diftum eft)Arelatcnßs.Q^am ut dilueret,obßdes dare coaftus eftjproprios ex filia nepotes, Vracenfis comitis filioSjBerchtoldum uidelicet,amp; Chunradum poftea Lofanenfem epifcopum, poftremo Cardinalem Por-tuenfem titulo fanfti Ruffini. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Is Berchtoldus au-*

xiliatus Hugoni comiti HabfpurgenG , propinquo füo , bello Rufficano oppreflb , interficitur in loco 2®. Alfatiæ Molsheym, anno 1218. De quo uerfusin par-rochiali templo Friburgi Brilgouiæ intelligendifunt, parietiinfculpti:

Oim bùÇexcentù terßnii iun^itur a,nnU6, In Friburg morùw berchtoldus dux cyilemannia. Isex Benigna VogburgenGBoiaria marchionifla duas Gliasgenuit, ludithamEginoni comiti ab Aurach nu-diftum eft Chunradum cardinalem ac tMwFr/fcwrgftt Berchtoldum ducem natos: amp;: alteram Agnetam, Egi-noni comitiàFurftenbergcollocatam. quiFriburgum 5 dotisloco accipiens,Friburgenfes comités reliquit.de quorum fuccelsionein Arbore plura leges. nbsp;Pertinet

hue locus Alberti ArgentinenGs chronographi, qui Gc habet:Erat autem antiquum caftrum in Brilgaudia, ex oppoGto nunc caftri FriburgenGs. Cumque olim dux , Czaringiæ à fororio fuo comité de Kiburg precibus ob tinuillèqut adnueret ducem facere domum uenationis k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in mon-

COMMENTARIORVM LIB* K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;157

in monte caftri Friburgenfis, uxor Eritia dixit comiti: Bene dixit frater meus,quod domum uenationis ibi facere uellet : quia uenabitur amp;nbsp;expellet uos per ipfani domum^ Mortuoautem tempore Friderici BerchtoF do duce de Czaringen, uni fororio de Kiburg ceßit iF lud dominium in Burgæa.alteri Eginonicumbarba^ comiti de Aurach, ceßit inferius dominium. Quo mortuo, cum reliquiflèt duos fîlios, Cbunradum fè-niorcm,cui cefsit dominium Friburgenfe: amp;nbsp;Henricû, '10 cuicefsitNeuuenburgamp;Baden. Qm Henricus, cum Neuuenburgueniflet, animo recipiendi in craftino ab bominibus fidelitatem:tunc in fero,fub macellis,uxore cuiufdam BurgcnGs ftuprauit. propter quod illi Burgenfes fidelitatem facere noluerunt^ Hæcille: quæ declarant, Brifgouiamiam tumàCzaringenGbus ad Friburgenfes comités amp;nbsp;Furftenbergenfes deuolutam fuifïè : cum poftea in Berchtoldo quarto, eiusque filijs, à Burgundis ueneno fublatis , una cum Burgundia, Vchtlandia ac BurgdorfF,ad comités partim eofdem, 310 partim uero ad Vualifcbneuuburgenfes comités per-ueniffet. Quibus extinftis,pars ditionum earundem ad Auftriacos de genere Habfpurgen. cognationisuin-culoredijt: parsueröadmarcbiones Badenfes, Vero-nenfes exules,matrirnonij ergo redafta eft. BERCH- Brifgoui^priii TOLD VS hocnomine,in ftirpe Czaringenfi,incly-ti generis Habsburgenfis quartus amp;nbsp;ultimus, Chun-radi exulis, amp;nbsp;à Friderico primo Cæfarc pulfi (unde Deccenfes duces deriuauimus ) filius , Burgun' diæ palatinus, ac dominus Vchtlandiæ, fuægen-

50 tis poftremus , ex nefcio qua comitifta Burgundiæ procreauit duos fîlios , Burcardum lt;Sc Adrianum: quos ueneno Burgundi necarunt, matrioccultispor-reftis medicamentis ad inducendam fterilitatem. Sic mifer Berchtoldus fumma in trifticia fine liberis obijt : amp;nbsp;Friburgi in templo maiori, in choro fe-pelitur : filijs ( quos diximus toxico fublatos ) Solo-duri in choro tumulatis. Porrö bona relifta, partini

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 Fribur-

GENEALOGIAE AVSTRIACAË

Friburgenfès comités, partim uero comités à Neuuen-burg,matrimonij ergo ad fe traxerunt. Quoru habet genealogia (ut paucis comprehendamus)inhancfor-ceneaiogü co mulam* Egino quifpiam comes ab Vrach, exiuditha

Chunradd

Brifgouiæ hæredem : amp;nbsp;extinélo Berchtoldo quarto, Eginonem comitem aFurftenberg. A’quorum primo Friburgenfes,ab Henrico ueró Neuuburgêfes proceflè-runtjhocordine: (quantum eorû è tenebris cruerepo-tuimus) Eginonem quippe Friburgenfem comitem fè i ® cuti funt ordinefilij Egino amp;nbsp;Chuno,in Tênebach cœ^ nobioNigræfyluæfepulti. Poft hos Chunradus, amp;nbsp;alter Egino, q gentilicio fermone Eck,exfilia pincernæ à Neifen Sueui reliquit Eginonem tcrtium,fepultum Fri burgi Brilgouia?ad S.Ciaram, anno 1292 : qui déficientes Friburgenfes ad obfequium reduxit. Genuit autenl Eginonem quartü,Chunonem amp;nbsp;Fridericu. Quorum Chuno,fiueChunradus,fccundü quofdam,ex duabus uxoribus Liechtenbergcnfi amp;nbsp;baronifta â Signauu,pro-duxit Eginonem quintu, Friburgi in tcmplo parrochia 20 li poft mortem conditu. Fridericus uero priorisfrater germanus,unicam filiam fufcepit ex comitifta à Sufem-bergjClaram nomine,Goczoni cuidamTubingenfi palatino nuptam.Cuius ex fratre nepos Egino fextus,ex comitiftaa Vualifchneuuburga Chunradü reliquit.Is eft,a quo Friburgenfes cum defeciflent, acceptis pro li-bertate XXVI marcis argenti,regiam reliquit,amp;comi comitai Blt;lt;- tatum Badenuuiler coemit.In qua noua ditioneChun-

^adum tertiumamp;Eginonem fcptimu progenuit. Qui Rudolpho Habfpurgenfi comiti,poftea Cælari,quo tê- 30 porepro Argétoracen. Bafileam obfidionepremebat, auxilio ueniflelegitur.Cuiusnatus Egino oécauus,con-fecutus beneficiu Imperij,ex materna hæreditate,comi tatum Neuuburgenfem 3c landgrauiatum Brilgouise recuperauit.Obijt anno 1385*, unico poft feamp;poftremo fuæ ftirpis Friburgenfi comité loannerelié!o.Cuius fo-' rorRudolphoBadenfimarchioninupta fuit. Ex cuius obitu

COMMENT ARIORVM LIB» I» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijp

öBitu,qui fuit anno millefimo quadringcntefimo quin quagefimooftauo, ditiones partim ad Auftriacos principes propinq uos fuos^partim uerô ad marchioncs Ba-denfeSjtum matrimonij iure, tumimpcrij benefîcio de uoluunturrquorumadhucmanet diuifumper Briigo-uiam dominium. Auftriaci quippe Friburgû metropo-iim cumproximis oppidis,Kenczinga, Vualdkyrcbenj Badenuuilcr, Kroczinga, Brifaco, Neuuburga, Schlyn-ga,Beckynga,Kippenheymo,Gengenbacho,Schutern, lo S.Petro,S\Trutberto,S'.Blafio,Villinga,Triburgo,Scbil tacho,alijsquepluribus cùm oppidis,tum caüellisat-que monafierijs (ut de arcibus nihil dicam ) adhuc pofsident. Badenfes uerô Sufenberg,Hochberg,Rote-Icn, Sulczperg, Laram, Tennebachum, aliaque circum loca, ac mixtim utplurimûm difperfà,iniusditioném-queredegêre*

Czyi'TVT TfECÎMVr^: 7) É

^atione inclytigenerii JPabsbur^enßs in comités *Rhynfelâenfes i E^enesheymenßspoSie’'

20 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;riores,(^ Pfyretarum.

GIT V R ita propagato nobilifsimo ftemma-* S primo quidem,ut diftum eft,in luræ mon-tis ditionem, Alfatiam amp;. Brifgouiam, dein-de uerö in Burgundiam, Herciniam fyluam, amp;nbsp;Heluetiam:quibus nimirum luræ mon tis duces,Bur

gundiæ cùm reges, tum palatinos, landgrauios Alfàtiæ ôcBrilgouiæ,duces Czaringenfes, comitesque Fnbur-genfes, Turicenfes Vchtlandiæ'que uicarios,inquifi-uimus : fupereft, ut reliquos minores ramulos ex o maioribus à trunco procul pullulantes explicemus: in quibus Rhynfeldenfes co mites, Egen esheymenfes po-fteriorcs ac Pfyretenfes collocauimus.Quos amp;nbsp;ipfos ex trunco arboris noftræ deriuamus,fed interpofitis maio ribus ramis. Idquenon magislacobiManlij,ac Ladislai Sundheymêfis,CçfarisquôdâMaximilianiantiquario-rû(qui Burgundiç bibliothecas cœnobiorum, fcriniaq; feduló perluftrarunt)autoritateduö:uS3 quàm propria

cxpe-

llt;$0 GENEALOGIAE AVSTRIACAE experientiapcrfuafus, cum amp;ipfi aliquando eodem in inlbtuto,ac paulo quidem diligentius,maioriq; cum iu-^ dicio Bibliothecas hifcefinibus cœnobiorû difcutere-«■‘US. AcRHINFELDENSES quidem,ctfiquód ab Hablpurgenfibus defluxerint,non dubitemus : tamê aquónamderiuandifint,GunczelinóneBeczonisfilio, Brifgouiç domino, qui fub Habsbürgenlis comitis titu-lo SulczpergenfeadS.Cyriacum monafteriü condidit: uel Gebiczone nepote,amp; Bertilone filio, controuerti-tur. Egohdemcofenfudiceredebeo,aTheodericode lo duccrem inclytam Rhynfeldenfiu ftirpem : qui Rapa-tonis Habsburgenfis amp;nbsp;Ergouiæ comitis ex filia Lotha-ringiæ ducis extiterat. Is quippe pulfus ex Lotharingia matris hærcditate, â Carolo Salinenfi amp;nbsp;H^nricho Lo-

' uanienfi comitibus, dufta in coniugem Richuuara, poftremicomitisab Onyngen ad lacum Bodmanicu, hæreditate uxoris opes collegifïet, Rhyn-feldamprimus à fundamentis extrüxit: amp;nbsp;CH VNONE M reliquit,amp; VLRICHVM,filios.Quorûprimus cxitha quadamgenuit RVDOLPHVM Sueuiæ du-20

, cem,ab Henrico quarto inauguratû,quipofteriusadfa ftigium Cælàris,â Gregorio feptimo contra Henricum II11 uocatusfuerat;amp;Ada]beronem,exmonacholàn-fti Blafij Bormacienfem epifcopumrconditus ad S. Bla Gû in Nigra fylua,cuius erat aduocatus,ut pofteri quoq; Habsburgen.in Ergouia comités. nbsp;V ERIC VS uero

frater Chunonis prçdifti,côiunlt;9:a Gbi poftremi Lencz burgenGs comitis ad Arulâ Glia,eum quoq; comitatû fa miliæ ftiæ intulit : amp;nbsp;cœnobiû Beronenfe in Alfatia, ah Attici quondam Edellàfsiæ principis nepotibus Hetto- 50 ne,Battacone,Bodalo amp;Hugoneincœptum,multis do natiuis extulit, anno 103d. Cæterùm Chunonis Glius RMjoîpktco-gß Henrico adhuc tertio Cæfare ad-mes pJjyttfd- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, p

daifîs,fit dux uocatuslmperij apuclTuregum aelignatus,primameo rnunere coniügem amiGt Adelhaidem,Ottonismar chionisItaliæGliam,fororemBerchtæ,Henrici quarti Cæfaris uxoris. Ex qua duos Glios tulit,Ottonem amp;

Berch-

COMMENTARIORVM LTB, T» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xêt

Berchtoldum:quiinterfc6lo in Saxonia pâtre,amp;ipfî in ßdijs occubuere,ad S.Blafium, cuius fuerant aduoca ti, fcpulti. Genueratamp;Berchtam ex eadeni coniuge, Vlri choBrigantiæcomitinuptamjUndeRudolphuscoiTics Brigantiæ procefsit: qui ex Vuulphilde Vuelphonis du-cisBoiariçnata,pofteafufcepitHugonem palatinum de Sigmaringen. amp;nbsp;Rudolph um comitem à Pfullcndorffi ex cuius fïjia Itha natus fuerat Rudolphus RomanuS Cælàüjis qui primus genus nobile in Pannoniasamp;Nori 10 cum propagauit. Rudolphus uerö Rhynfeldenfis comes, quem diélum eft ab Henrico quarto Sueuiæ du-cem,amp; poftea à Gregorio feptimo Cæfarem renuncia-tum , cum animum ad fccundas nuptias adijeeretj Rhumbholdi Conftantienfis epiftopi interpellatione^ matrequoque aefratre adiuuantibus, Agnetem Henrici tertij Imperatoris filiam naélus , Sueuiæ quoqué ducatus inueftituram à fororio accepit: nequicquam Berchtoldo Czaringenfe 3c Brifgouie principe, cui mo riens Henricus tertius utrumque promiferat, dato in âo memoriamrei atquefidemannulofignatorio (ut Vr-Ipergenfis fcribit)oppugnante. Ad cuius animum leni-endum,(utuerbis Vrfpergenfis utar)Carnorum ducatus Berchtoldo conceflus erat. Sed cum paucis an-nispôft,rebus humanis exemptam,uxorem hanc le-cundam amififtèt : tertiam matrimonio fibi côpulauit, Adeihaidem VuilhelmiBurgundiæ comitis filiam, ex Vroburgenfi comitiftà germananatam, Beatricispa-riter Henrici quarti fecundæconiugis germanam fo-rorem.Ex qua tres filias procreauit, Mathildem, Erne-50 fto marchioni Orientali fiue Auftriæ nouæ adDanu-biumin Norico: Adeihaidem, CoIomannoHungariæ régi in Pannonijs: Agnetem, Berchtoldo Barbato Brif-gouiæ principi de ftemmatc Habsburgen, propinquo fuo,antequamadhucadfa{ces Imperij à Pontifice fub-limatusfuiflet,nuptas.Hæc occafio prima fuit, cum ui-delicet uinculum,Cæfàris Henrici quarti forore extin-^la,ruptum fuiftèt,ut Berchtoldo paritergenero fuftra

X gante,

t^î GENEAtOGlAE AVSTRIACAÊ

gante,â principibus Gcrmaniæ, quantumuis inuituSja^ pudForcheym aducrfus Hcnricum quartum quondâ lbrorium,adfafces Imperij pertraberetur,fibi(utexitus docuit) fatales, pontificeGregoriofeptimo id agente, qui dubitantem, miffa corona,hocuerßculo adnorta-tus dicitur :

Petra, dédit PetrofPetrus diadema quot;Rudolpho.

Sic igitur duo Cçfàrcs uno tempore, excitato inteftinO ac plané perniciofo Germaniç bello, in Saxonia ad flu. Vnftruod, paribus aquilis(uti]leinquit)eodemq;milite lo concurrunt:ui£lo ad poftremum, amp;nbsp;occifo, de quo lo-quimur, Rudolpho, unâ cum genero fuo Ernelio Au-flriæ marcbionCiQuemin agonemortisconftitutum, compulfum confcientia uidelicet, amp;nbsp;dolentem quôd prçter uoluntatemad gubernacula Imperij raptusim-prudensfuiflètjdixilîcferûtjcum dextrâabfciHam afpe-xiflet:Hac ego manu Cæfari fidem dedi:quauiolata,mc ritô abftraft ä agnofco.Hic exitus fuit eius Imperij,cuius Eabenas inuitus is Rudolpbus, ac penècoaéf us fufeepe-rat.Qjji baud procul à finibus,quib. erat in acie occifus, 20 Merfaburgam delatus, epifcopaîem Saxoniæ catbe-dram, bonorificè more regio fepelitur : filijs Ottone amp;nbsp;Berchtoldo ad comitatum paternum Rhynfeldenfem redeuntibus’, acpaulopôft è mediofublatis,inquefan-ôoBlafioapud auum conditis,fine omnigenerisfuc-cefsione:comitatu Rbynfeldenli ad fororem Agnetem^ quam præfatifumus Bercbtoldum Barbatum Brifgo-uiæprincipem,eiufdemHabsburgicægentis,matrimo nio accepifTcjdeuoluto.Sic Czaringenles duces, Rbyn-feldenfcsconutesablmperioinaugurati,cum definerêt 50 ÓC ipli circa annû fal.izi8,propinquis fuis comitib.Rhyn feldenßb.eundem tanqua per manus tranfmifere. Qui .cum amp;nbsp;ipfi finem ftirpis fuç feciflènt, loanne poftremo ßnefexu uirilimorttio,circaannumi468,Aulfriaciar-chiduces,utproximilinea,quam dicunt,amp;: cognatio-nis uinculo,ditionis eiufdem hæreditatem adiêre:non-nullis prædijs, ac agro fecusRhenum in Brifgouia 3c

Mord-

co MMENTARIORVM LIB^ I» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itfj

Mortinouia Rudolpho marchioni Badenfi, qui filiam poftremi in matrimonio habebat, conccfsis. Et ha-ßenus deRhynfeldenßbus. Venio ad comités Ege-nesheymenfespofterioreSjamp;Pfyretenfes, qui fimiliter, læui ex lateris ramis arboris noftræ pullularunt. Quos • profapiænoftrorumprincipumfuifle,non{olûm gen- . tilicia nomina,quæ habuerunt, VIrichi, Hugonis, ócc. coarguuntruerumetiam pleraq; alia teftantur, lt;Sc quod prædia agrosqjgentisauitæpofïederint, Sundgouiam

IO uidelicet,amp; Egen es Heym en fern comitatum, Alfatiæq; iandgrauiatum:amp;: quod mutuis perpetuo coniugijs ar-Gion fe uinculo obligarint. nbsp;nbsp;In quorum E G E NES

HEI M E N SI, (quem ab Eginone quodam,ftirpis Hab-Ipurgenfisjinter primos nominatim, pr^fatifumus, qui fiiius Icilicet Bodali extiterat, amp;. nepos Hugonis fratris germani fanGç Otiliæ,pronepos Attici quondam Edel

• nbsp;nbsp;fafsiæ fub Theoderico III Francorum rege)p oft primos

illos de quibus diximus,Hugonem,Bodalum,Bleoneni (undeBleonuuiler amp;Bodelsheym loca Alfatiæ deno'

20 minatafuperfunt)claruere EGINO, cumfratreGerbi ègwocom« lojqui Gerbeisheym conftruxit:Battaco,amp;Bero,autor primus Beronenfis cœnobij,amp; arcisBcrnfteyn: ALBE RI CVS comes de Alfatoamp;Egenesheym in literisue-tuftis citat,de anno d/o.Cuiusîortè fiiius extitit Rheyn baldus.-qui cum fine mafcula fobole obijflet,Hugo Luit fridi Habsburgenfis comitis fiiius minor natu,quem di-Gum eftS.Trutberti abbatiam inBrilgouia fundafle, utlanguinepropinquusfuccelsit : ut diploma etiaeiufi demcœnobij,cuiusfuprâexempluminLuitfrido addu

5 0 ximus,teftatur:ubi nominatim hæc uerbalegunturrfed EgenesheymeH amp;nbsp;prædiGi filij mei,pro Dei amore,lt;amp; fanGorum eius, quoru memoria 3c honor ibidem adfiduc celebratur, exfua quifq; parte,quæ fe contingit,propriæhæredita-tisadipfum locum dederunt:Hunifridus fcilicet,qui maioreftinillisnatu,in Nordgouueunam curtim quæ dicitur Kunigeshoue,Luydfridus in Sundgouia in Sua-nesheym,Hugo in Egenesheym,amp;c.Huius(dubium)an

X 2 fiiius

t^4 genealogiae avstriacaé filius extiterit, uel propinquus, Bernhardus, Caroló Caluobellü mouit: utpræterRheginonetnJoannes e-Bfntl-Äco tiam Auentinus adnotauit : Carolum Caluum(inquir) mffEge^ïbegt; quod Pio fauerent Luitfridi filij Hugoamp; Bernhardus, utrunque uiftumaciein Alfatia,m ditionem redegiflè. Vnde colligitur, amp;nbsp;Bernhardum Luitfridi Hasburgen. comitis,authoris cœnobij S.Trutperti filium extitifïe. dèquo Bernbardo hæc nimirum Pauli Aemilij uerba intèlligendafuntjlibro tertio rerum Francicaru : In Italia expeélabat Caluuß Auguftus primores regni fui, Hu î » ponem,Bolïonem,duos Bernhardos, amp;c. Poft bæe vtanjflheru! tempora Gclcbratur Vuandelherus comes de Alfatoamp;

Egenesheyni, à Lothario landgrauiatus Alfatiæinuefti rbeodcrictaco tus auuo 840. Cuius nimifum generis Theodcricus ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;landgrauius Alfatiæ óc comes ab Egenesbeym,moritu-

rus finefemine mafcuIo,Gerhardo fratri utramq; ditio 'nem reliqui t.Is duos genuit:Gerhardum Iecundu,land grauium Alfàtiç:6eVIrichum,comité ab Egenesheym. Gfrhdrdittco- Gerbardus lecudus Stephanum filium procreauit, que plerique Vlrici comitis ab Egenesheym fuiflc 20 ’ contendunt,qui cœnobium Stechfeld, baud procul Ar gentoraco funQauit,0lt;t a fuo nomine appellauit,Steffans feld,quod perfyncopemgermanis propriam, corrupte Stechfeld nûcupatur.Floruit circa annum lOjS. Quern fratrem germanum extitifleBrunonisTullenlis cpifto-pi,baud ambigua res eft : quern ad Pontificatum maximum uocatum , Leonem nonum uocarunt. Vt argumentum certum fit, eandem Egencsheymenfem profapiam cxtitifte Dagfpergenfium fedibus dun-taxat nomina uariantemfid quod fu binde cæteris quo- 5 0 que uetuftioribus profapijs contigerat.ueluti noftroru etiam Principum ftemmate aregijs pafsim,alij Tirolen Ies ft principes, allj Alfatiæ, pleriqj de Vienna,de Lync-zio etiam, Garfio ac Pernekio, Medlinga amp;nbsp;Haymbur-go nominarunt:amp; multo antè Habfpurgenfes, ab Ergo uia,Brifgouia,Laufenburgo,Kiburgo,Rliynfelda,Vueif fenburga,(S:DagfpergnornenclaturasfimiJitercpnftat ufur-

COMMENT ARIORVM LIB, I, ùfurpafïe. S’ecutus eft ea tempora Hugo Egenes- fcwfi heymenfis comes, qui cœnobium Perg prope Colm a-riam fundauit, anno 1144. nbsp;nbsp;Theodericus pariter hoe Tftfojewwjfe

nomine fecundus comes abEgenesheym,exGertruûe^tPgf„„, Robert! primiFlandriæcomitisfilia gen uit Theoderi-

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o 1 T • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• FUndrJif cowl

cum tertiumFlandriæ comitem, oc Henricum in aui- taortiexE^ to comitatu Egenesheymenlifucceflorem, Alfatiæque ^fnefhcj/m. iandgrauium : qui obijt anno 1232. Cuius fororem Lu-douicuscomes Ottingenfis ,inRifaS'ueuiæ,unà cum

IO landgrauiatu Alfàtiæ luperioris accepifte legitur : óc cum Imperij beneficio obtinerenon poftet, cathedra? Argentoracenftuendidifïè. quæillamadhucretinetin poftefsioneditionem,non minus atque Auftriæprincipes inferiorem ad flumen Rhenum extentam. Cæ* terûm, quem ob matrem diftum eft,Flandriæ comitem à Chunrado tertio inueftitum:is obijt anno 1168, V ' cum tribus inxterram fanflam expeditionibus und cum reliquis Imperij principibus interfuiftct,ac præ-claras in Afla res geftas edidiftet. Reliquit autem

30 poft fe tres filios, ÓC quatuor natas, ex Sibylla Daniells regis Daniæ exulis uidua,Falconis comitis de Angiers nata : uideiicet Philippum , Petrum, Mat-thæum : Ifabellam , Ludouico Franciae regildefpon-fatam: Elifabctham,ducis Brabantiæ : Sibyllam,comitis Luczelburgenfis: amp;nbsp;Margaretam, Balduini comitis Hannoniæ , uxores. Q^arum poftrema Flan-driæ comitatum in Hannonienfem ftirpem tranftu-* lit. Licet rex Franciæ ob matrem , quæ amp;nbsp;ipfa hu-ius Friderici filia extiterat, occidentalem Flandriam

50 ademiflet, Attrebates uidelicet 3c Salinas. Adhæc^ Matthæus prædifti Theoderici filius , cognomen-to ex auita generis origine Elfafter, miftà in pofleft fionem poft multos labores Flandria , ex ultima co-mitiftà Bolognenfi, quant Henrici Anglia? regis o-pe ex monafterio uxorem fumplèrat, duas modo îîlias fulcepit , Mathildem, Henrici Louanienfis comitis coniugem : 3c Idam, quæ tribus ordine nupftt,

X 3 Ger-

GENEALOGIAE AVS TRIA CAE

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gerhardo Geldrenfi comiti, Berchtoldo duci Czarin-

genfijamp;RheginaldocomitidecaftroJtaq; PETRVS Matthæifrater,ex Cameracenfi epifcopo,ne nobilis in-tercideret profapia, permiflu Pontincis Max. in gu-bernaculafuccedit:amp; ex Sibylla, Niuernen. comitisfi^ lia,cum nullam prolem tulifïèt,ante diem ueneno fub-latus,iuniori fratri Philippo,fed Flandriam modo, reli-quit. Qu^ippe Alfatiam inferiorem in Alpes amp;nbsp;Lotha-• ringiæ fines excurrentem, cathedra Argentoraccn. ut fupràdiélum eft:fuperiorem uerô uerlus Heluetiam, la cümErgouienfes comités de ftirpeHabsburgen,tum uero Hohenburgen. ad Neccarum,fub ditionehabe-bant.Cuius partem poftremo Albertus comes Hohcn-burgenfis,cum Annam filiamRudolpho Habsburgen-fi,quipofteaCæfarrenunciatuseft, anno 1271 delpon-difict, dotis loco redire adHabsburgenfespafluseft.

Philippus po. p HILIP P V S autem poftrem us inclyti generis Egen es duasinfignesin terramSanftâ fnenfis, expeditiones,pro defendendo Hierofolymitano rcgno, quodcognatiFlandriæ principes polled erant, cum no 20 uainfignia,Atrumleonemm aureo clypeo, idcirco ab Imperio retuliflet,Hierofolymis diem extremu obijt,i-bidem fepultus: nulla relifta prole ex duabus coniugi-bus,Elilabeta comitifla à Veramaduis,amp; Mathilde Por-tugallefis régis nata. VndeFlandria quidem ad Hanno-nienfescomités deuoluta eft: Allatia uero iampridèm ad Habsburgenles cum redijftèt, non multo póft ad Au ftri^ archiduces,Habsburgenfium fobolem una cum E-genesheymenfi comitatu redafta eft, fub quorum obfc quio etiamnum manet,qui illam per landuogtum pro- 30 uinciam adm'iniftrant, Enfisheymenfi prætorio fubic-éfam. Et tantum de Egenesheymenfibus. Sequun-tur PFYRETENSES comités in Sundgouia, quos amp;nbsp;ipfos extrunco deriuamusinclytæHabfpurgen.genea-logiæ: utpoteâ Theodericodefccndentes,nlioRapa* tonis,‘Ergouiæcomitis,qui Beczonis cumalijs pluri-bus ex Itha Lotharinga filius extiterat, amp;nouam ar-

cem

COMMENTARIORVM LIB* T*

feem Habsburg in Ergouia condiderat, cum proximo ccrnobio MuÆi.Is fiquidem Lotharingia materna bæ-redirate,àCaroloSalmenfi pulfus,inalpibusluræmon tiSjóc Sundgouiæ finibus precariô ab Imperio traftum. obtmuitfecusBclgardi montem,quemab arcePfyreta nominauit,eumque Rbynfeldenß ditioni uxoris bæ-reditati adiecit. ïn quo principes reperio omnes Habs-burgenfis generis: loannem ,in literis citatum de an-nomilleßmo ccntefimo trigefimo : Fridericum,in di-

IÓ plomatibus mon.fanftiTrutbertiâ cognatis acmaio-ribusquondam fuis aufpicati,addult;9:umteftem,anno millefimo ccntefimo quadragefimo : qui auxiliantibus propinquisfuiSjHugone comité ab Egesheym,amp; Vlri-rico comité àDagfperg, pofuit monafteriumBeris pró pe Colmariam. Fridericus exStephania comitifiaab Egesheym5genuitLudouicum.Ludouicusinmatrimo nio habuerat Vuilhelmi comitis à Montfort filiam. VI-richus prioris frater, Alfatiæ landgrauius ab Imperio de fignatus,uinciturabArgentoracenfibuspropeBlodeIs

20 beym, Anno 1228. Tbeobaldus, ex Rhiza coniuge procreauitTheobaldumfecundum.Isuerô exbaronif-fa ab Oxcnfteyn Alfata,Vlrichum tertium tulit. Vlri'^ cbus ucrô, ex Ioanna comitifia Montis Belgardi, Erne-ftum,Óc Vlrichum quartum reliquit. Vlricbus quartus denique ex Catharina Burgunda, quæ circa annum ComîMuiPf:» Domini obierat 1324, duas filias progenuit. quarum loannam Albertus ex cognomento ContraftüsfiueSa piés, Aufiriç arcbidux, Alberti I.arcbiducis de géte Habs burgen.filius,matrimonio accepit,comitatûq;in poflef

5 O fionê redegit, Vrfulç coiugis forori,feminç ^grotç,^ fua parte oûo millib.marcarû cofeftis.AtqjbisauIpicijsde cifa ôc ifia è corpore Habsburgen, ditio, ut reliquæ fermé omnes,in idêrurfus corpus redijt. Vtquiiamrerû in AuIIria potiûtur fecus Danubiû,principes noftri cle-mentifs.præter to t régna longé lateq; difsita. Romand, Hifpaniarû,Hungariæ, Bobemiæ,Dalmatiæ, Croatia?, BoIhi£,Apuliæ,5icjli3e,Corfic^,Sardini^,Maioricarurn|

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Indiæ

India? ac Aphricænon ignobiles regiones: præterq; no* uosacquifitos ducatusaclandgrauiatus marchionatus-que,Burgundiæfcilicet,Brabantiæ,Geldriæ,Flandriæ, SelandiæjHoIandiæ^FrifiçjArtefiçjHannoniç, Namur* ci,Lymburgiæ,Luczenburgiæ:amp; inoriente,Styriç, Ca fin thiç, Carniola?, Gori ci çjftriç, portas Naonisin Foro iuIiOjTirolis, Veldkirchen.comitatus Sueuiæ, Hegouiç, BurgouiæjOmnes iam unàfimul maiorum fuorum db tipnes obfequio obnoxiashabent: Alfatiam dico, Brif-gouiam, Sundgouiam j Sueuiam, Egencsheymenfem, lo Dagfpergen.Lauffènburgenfcm,Pfyreten. Rhynfelden femq; comitatusrcum interea bellis præreptg fint, è cor pore illo amplißimo detraéfæ, Kiburgenns, Ergouien* fisjVuandelbergenfis, Raperfuuilenfis amp;BurgdorfFen-fis comitatuSjCumaduocatijsImp.TuricenfijVchtlan-diæ ac Arelatenfi in Prouincia prçfcftura.Ciu ç cunéla, fpes eft fuo tempore recuperaturos inclytos Auftriæ arcbiduces,Habsburgenfium(dequibus traélamus){b-bolem. Quos pater Domini noftri acSeruatorisadin-cremcnta gloriæ fuæ diu fuperftites ac incolumes con- 20 feruare dementer dignetur.

pa^atione inclytigenerù J^absbur^enßsti»co»

Lnujßnhurgi.

IN ï T I S iam propaginibus lateralibus, ^^SquibusLuitfridi filij, quem præfati fumusS. ^^^wTrutberti cœnobium in Nigra(quam uocât) lylua condidifle,Hugo amp;Bcrnbardus quidê in Alfatiæ landgrauios ac comités Egenesbeymenfes, 50 unde primi Flandriæ principes proceffère:Eberbardus pullularunt: èquibuspoftremoBurgundiæ palatini,ui-carij Arelatenfes amp;nbsp;aduocati cûm quot;furicenfes tû V cht-landiæ,emèrfere. Supereft, ut quarti filij pariter,Huni-fridi uidelicet ftif pem explicemus,unde Ergouiæ corni tes,duc€sLothàriilgiîe,aucesqucSucuiæ, comités Ki-bur-

COMMENT ARIORVM LIB, I, burgenfes ac Laufenburgen.amp;ad poftremum propaga tis limitibus in Pannoniam, Auftri^ archiduces,ducesq; CarnorûjStyriæjCarniolæ: rurfusq; in occafum (S: Ar-ftuni Burgundiæ, Brabantiæ, Geldriæ, Lymburgi amp;nbsp;Luczelburgenles duces: marchiones Iftriæ, Burgouiæ, Vuindorû,Anduerpienfesq;: comités porrô Tyrolen-fes, Goritice,FJandriæ,Hannoniæ,Namurci,ô’elandiæ, Holandiæ,Frifi^:reges deniq; Hilpaniarum, Apuliæ, Si' ciliæfSardiniæ,Cor{ic^, aliarumq; terrarum cûm in me lo diterraneojtum Oceano,latè ufque in Aphricam amp;nbsp;Indiam,quæ ueteribus incognitæ fuerant,aiuino numî nepropitiopaulatim fuccreuerunt,ijs radicibus aftis, ut ad clauum totiusferèEuropæ propagoillanuncle-deatjlmperatoribus ac Cæfaribus Rom. clara nouem: Rudolphofci'icetHabsburgcn.Ergouiç comité: Alber to filio eiufdem, primo fui generis AuftriæPannonicæ arcbiduce:Friderico tertio: Alberto quinto : Friderico quarto,qucmtertium falfo nominant:Maximiliano: Carolo quinto: Ferdinando : amp;nbsp;Maximiliano fecundo: Cuius familiæ initia repetcntes, earn reftè à G VN-TR AMO Hunifridifilio,Luitfridinepote,quiS. Trut-berti in Hercinia fylua lupra Friburgum Briîgouiæ cœ-nobij autorfuit,deducimus. Is uquidem in diuifio-ne cum fratribus Eberhardo amp;RothardofortitusEr-gouiam,quæ Arula irrigua eft, ditioné bine quidem ad lacum Brigan tinum,qui nunc Bodmanicusdicitur,iL line uero in Herciniam fyluam, Heluetiorumque uete-rum agros, ubi nunc interiores confœderatorum Hel-uctiæpagi funt, duas ordine nobiles fœminas in coniu-50 gio babuitjBrigantinam comitiflam generis Montfor-tij :amp;Itham, Adalberonis comitis aKaluu,fundatoris Hirfcbaugienfts.ExquibusprogenuitBeczonem generis propa2atorem,GunczeIinumliue paruum Chun- ^ifnizeiinut[e f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Tgt; 1 -1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• cunduf comes

radum Ergouiæ comitem : Dcrthilonem qominum in Er^oui^, Streychburg amp;nbsp;ScharpfFenfteyn authorem cœnobij VualdkirchenGs in Nigra fylua,finium Briîgouiæ: quod monafterium interpellante Burcardo Sueuo-

Y ruin

'GENÉALOgiAÈ AVSTRIACAE

rum duce Otto tertius confirmauit.Sepelitur ad S.Cy' riacumin Sulczperg. amp;Gebiczonem BaGlienfem prç-fuleiTi,authoremcœnobij VucillenauupropcRauen-fpurgâ.Fioruit aût Guntramus circa annû Domini 985’. Cuius natus B E C Z O,comes Hablpurgen. conditus in somesErgo^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sulczpcrgcnfi finium Bfiigouiæ, dcpiftus in

cboro cernitur cum tali Eulogio : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÄCCJO VOrt

•^abfpwrgiSanéla Maria (5ottfnr mtcb. Is ex uarijs uxoribus quatuor mares genuit:Gcbhardum, exmona cbo HirfchaugienGConliantienlempræfulem.-Rapa-tonenijErgouiæ comité,ftirpis propagatorcm:Rudol-phu Sundgouiæ comité,autore cœnobij S.Mariçin Ot marfen,qui cum uxore Adelhaide,comitifla àVroburg in S.Blafio Nigrç fyluç tumulatus cernit: Beczelinu co-mité,^Ricbenczâ,comitiàLéczburgad Arulânuptâ. Sunt quiabbocamp;Eberbardûamp;Berchtoldû deducanÉ Czaringiç duces,ac Brifgoui^ lâdgrauios:fed fallunt toto cœlojCÛ fratres, nô fibj extiterint, aut potius patrue-com« jçs. BeczoniinEergouia R AP ATO fucccfsit,côditor trioi4i£quar- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o

~ tui, cœnobij MurnipropeLucerna,annoi034.(xnou£arcis 2® Habfpurg,ibidéad Arulâ,non procul à monte Vocetio. In cuius iugis adbuc falubresaquæ fuperlunt,in oppido Badé, quarû Tacitus meminit lib.2z.Is ex duciflà Lotha ringiç Itha,Theoderici ducis filia,quatuor filios procre auit,Vuernherûfuccefrorem autboré cœnobij Vuettin géfis propeBadéin Heluetijsrôc Theodericû,cx Lotha? ringiç duceexpulfo,autorêcomitû Rbynfelden.Alber-tum amp;nbsp;Berengerum,qui ante diem iuuenes obierat: amp;nbsp;Itba, Rapatoni comiti ab Altéburg collocatâ.Sepelit in .fuafundatione, Murhicœnobio. Cuiusfilius BERN-5* Bfr/t^n-wco- HER VS patemis ueftigijs infiftcs,eadéin prouinciaEr 'quot;quot;^S^gouiç Vuettingen.abbatiacodidit,baud procul thermis

Vocetij môtis,qnûcHelueticç nominanf:ôc ex Hildegarde comitiffa à Pfyrd,genuit Bernherumfecundum, Albertum tertium,Ottonê quartum : amp;nbsp;Itbam comiti aThyerfl:ayn,eorumfinium,nuptam.Suntqui titulum Lotharingie ducis hune ufurpafîeaffîrmét,ob ius quod ab au U

COMMENTARIORVM LIB« I« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;171

abauiaobtendcbatjCumpatruusTheodericusfatiscó-cefsiflet.-etfipofîèfsionem Gerboldus,amp;poft eumRe-ginaldus Barenfis cornes accepiffenùSuntdenique, qui ante mortem bunc lacris initiatum référant, Argento-racenfemq; poftremo epifcopum defignatûfuiliè,ad-mißis filijs in adminiftrationem ditionum auitarum: quoru Ottoni Efgouiam cum arce Habsburgenfi,Bern Hero Laufenburgum^óc Alberto aduocatiam Seckingenfem concefTerat. O T T O igitur, à Cuius fratre oMofowgEi* 10 nobileftemmäAuftriadum procefsit,exHilIacomitif-STquot;^” fa à Pfyrd,procreauit Bernherum tertium, amp;nbsp;Adelhai-dem uxorem comitis ab Houuenburg,amp;: Fricktaldnter feftus in Saxonia, in die Coronatorum, cum Henrico quarto auxilium ferret. Cuius frater Bernberus ter tins,ex baronifia dStarckenberg, genuit Albertu quar- «« fcigt;timuh tum,R.icbenczam comitiàPfyrd,amp; Gerdrudim comi ti Montis Belgardi collocatas.Conditur amp;bicin Vuct-tingenficœnobio. Huicfilius ALBERTVS fuccefsit, ,0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;* if, n T’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-n 1 nbsp;nbsp;nbsp;• KttJfOWfSEj'i

boenommeinilluftrifsimagentequartuSjBernheri tergouicnfis.

iQ tijfiliuSjCOgnomentoDiues.quiex Bercbta quada comitis à Pfulendorf filia,Albertum quintu tulit,Rudol-pbum quartUjamp;Bercbtam comiti Leinyngenfinupta. Floruit fub Henricbo fexto, a quo inter teltes citatur* RVDOLPHVS quartus,ex cognomentoTaciturnus, Rudoi[-.hutcà. fuperioris Alberti nliuSjlandgrauiatum Kuflenbergen. familiæ adiecit,amp; ex Agnete Gotofridi baronis aStou-fen filia progenuit Albertum amp;Rudolpbu boc nomine in gcnereifto quintos: amp;Heduuigem,comiti âFrey-burgo,propinquo fuo:amp; Gerdrudim,Ludouico Comiti

JO à Vroburg,nuptas.Floruit anno millefimo centefimo quadragefimo:amp; nouo ftemate indufto, comités poft lereliquitHabfpurgen.deLaufenburgo.Quiiamà trü-co germinates,porrô in lateralibus explicabûtur. Nos uerô in trunco perfiftétes,ab Alberto quarto fratre Ru-dolpbijqüemLaufenburgen.conftituiffediximuSjtrun ci alumnos explicarepergamus:utpote qui comités Er-gouiæ 6c arcis Habfpurgen. pofteflores, Heroes poft fc y ' 2 Auftria-

GENEALOGIAE AV STRIA GAE

„ nbsp;nbsp;nbsp;. Auftriades reliquerunt. Cuius generis ALBER.-

Alherfufduiti- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 1 1

tus,com(! Er-TVS quintuSjpartitus cum germanoKudolpno la-gowtfdra- çityrno ditionem paternam, dimifsisilli Laufenburgen fiacRhynfeldenficomitatibuSjCum aduocatiaSeckin-genfi,Ergouiam,Turgouiam lt;amp;nbsp;landgrauiatum Kuf-l'enbergenlem ßbi retinuit, cum arce auita generis Habsburgo.-adeptuspaulopôft amp;nbsp;Alfatiæ landgrauiatum,cum confilio polieret,Sapientis nomen tulit. Acci derat enim tum fortè, ut poftremus Egenesheymenfis ftirpis,quifanguinis uinculo Habsburgios contingebat, lo fine prole mafcula in Alfatiælandgrauiatu ,uitam cum morte commutafièt.Qua ex re controuerfia ortainter tres competitores,quorum quilque ius prouinciæ ad fe quot;nbsp;trahebat, AlbertuHobenburgenfemcomitemadNec

carUjLudouicu Ottingenfem in RizaVindeliciç,amp; hue dequoloquimurAlbertu Habsburgen. inErgouia co-mitem,pacificatione tandem partiu fubfecuta,Hohen-burgenfis fuam partem in Alfatia dotis loco Albertifi-iio Rudolphopofthac Cæfari, unâ cum filia Anna con-tradidit. Ita fuperior Alfatia ad Habfpurgenfes, præci- 2» puèuerôeosquiinErgouiaamp;: Turgouiagubernabant, amp;nbsp;horum fobolem Auftriades, poffliminio redijt,cum fuam partem fuperiorem Argentoracenfi ecclefiæ Ot-tingenfis uenditam reliquiflet. Quam in hunc ufque diem ilia pofsidet, amp;nbsp;epifeopusillius quilibetlandgra-uium fe Alfatiæ,non minus quam Auftriæ archiduces nominent. Porro Albertus de quo loquimur,cx dua-bus coniugibus tulit, prima quidéHeduuigecomitifla à Kiburg,Albertum ac Carolum, canonicos Conftan-tien.fecunda ueroltha, comitifta à Pfullendorf amp;Bre- ?» gantia,genuitR.udolphum Cæfarem. Albertum in ob-fidione Parmæ captum atque mortuum, cum Chunra dino pulfo rege Siciliæ ac Apuliæ, Sueuiæ duci propin-quo fuoauxilium tuliftet,Henrichum amp;Hermannu co mites accanonicos,Bcrchtam comiti à Kyftenberglo-catam,qu£lecundis nuptijs domino ab Oxenfteyn Al-latie ccniuntftafuit: ócÈlifabetamjEitelfriderico aZo-

lern

'CÖMMENTARIORVM LIE» I» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;175

lern nuptam primo,Norinbcrgenftfuæüirpis burgra-uio. nbsp;Sunt, qui illi amp;nbsp;poftrcmam uxorem coiniciflam

. ab Egesbeym tribuant, Alfatiæ hæredem : cuius ergo Alfàtiæ landgrauiatum fit confecutus. Huius Alberti mentionem facit Otto Frifingen. cum de anno fcribic millefimo centefimo fexagefimo, hoc eft Friderici pri-mi Imperio,qui magnam næreditatem adierat, multis principibus fine prole mafcula extinftis. Simili mo* dô(inquit Rudolpbus comes de Pfuledorf,fororius co-JÖ mitisdeBregantia)omniaprædiahçredis locoimpera tori tradidit. Pro his Imperator Alberto comiti de Hab fpurg, quifiliam comitis Rudolphi in matrimonio ha-buit,concefsitThuricenfemcomitatum, amp;nbsp;aduocatia Seckingenfis ecclefiæ, cum prædijs conquifitis de Bi-dertan, Præterhæcmultorumnobilium, qui hæredi-bus careban t,prædia donatione uel precio acquifiuit,ut poteillius de Schuuabecka,de Vuarhufen, de Beira, de Horingen,de Schuualhufen, de V uidretan, Lenczburg, Kiburg,amp; Vuerde.Hæcille.ubiadmargineminperue-tufto codice membranaceoadfcriptahçcuerba legun-tur.Nota,hicprimûm mentio de dominisnoftris comi tibus de Habfpurg, qui poftea regnum Rom. obtinue-runt,amp; adhuc tenent,cum Auftriainlocis uicinis. Por-ro Albertus idem cum belli ftudijs fuo tempore nulli ce deret, fecutuscaftra Friderici primiin Afiam, ibidem moritur ad Accaron,ifthicq;fepelitur: cuius coniunxl-tha in Murhi monafterio fub arce Habsburg códita cer nitur. Sic RVDOLPH VS hoc nomine in genere no- ^Mdolphuscdi bilifsimofèxtus,miflàinpoflefiionêfblaErgouia (nam mesBrgouia

5 o reliquas Habfpurgen.ditiones,Turicen.comitatû,Rhyn felden.Kiburgen.ac aduocatia Seckingen.eiufdemftir-pis Rudolphus V.Vuernherus,Gotofridus amp;Eberhar-dus,obfequio obnoxias exdiuifionetenebat)fortun^in iuria côpulfus,cû amp;nbsp;fratri Alberto,antequa in captiuita te Parm^ moreret,annua pecunia de Ergouia numera-recogeretur,animuadrem militarem,adquam natura ^penfusferebat,adiecit.Addebâtftimulûillilatroeinia

»

174 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIAGAE

iftajQuibus Germania tum,Friderico fecundo in Afia a-milIbjConuellebatur.fumptoq; aufpicio à peregrinatio-ne in Terra Fanélam cui nobilitas Germaniæferè tum ex piecateinfiftebat,reuerfusincolumis,cumex Anna Hohenbergenfi comitifia multos liberos tulifletjamp;ijs poftle ftuderet quo comitum ordinem fuftinere poffen tjfufcepto feruitio,apud Ottoebarum Bohemiæ regem amp;nbsp;Auftriæ archiducem,feupotiusinuafbremj ali-RuJoiphiHab qnandiupræfeftum curia? egit. Quómuneregnauiter ^urgenfiscæ. perfunö:us,ut fua(quæerant tenuia)ab iniuria aliorum ’o fttrisgefla, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Republicâ aepatria benemereretur^ un-

decim bel) a fufcepic,eaq; omnia féliciter confecit. Quo rum fex in minoribus necefsitate impofita gererecoa-öus erat. Primum quidem aduerfus abbatem S. Galli, qui degenerecomitum Montfortiorum fuerat,eiusq; fratrem Curienfem præfulem eofuccefiugefsitjutepi-fcopum in captiuitatem adfereret,ac Eberhardum dominum ab Aipermontjciusbelli concîtatorem, in acic occidiflet. Secundo, cum comité à Dockenburg de-certauit:in quo bello Tigurinorum auxilio Vezenberg arcem ad lacum Brigantinum expugnauit. Aid tertium,eum domini â Regenfpergcoegere:adquod Tigurini pariter fida auxilia præftabant. Quarto oc-calionenl Gotofridus fratrueliscomesà Laufenburgo amp;Rbeynfeldo dedit : quod Albertofcilicetfratre Rudolphi , de quo loquimur, Parmæ in captiuitate extin-éfojGotofridusfeKiburgenfiscomitatusportione legi tima,cuius ut proximus hæreditatem adierat, exclude-reconaretur. Id bellum poftremo concordia confeéfû eft,anno millefimoducentefimôoftuagefimo,Domi- 3^ no à Taufenfteyn interfefto, amp;arce illius folo æquata, qui belli autor p'ræcipuus extiterat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qnintum illi

fuit contra Vualtherum præfidem Argentoracen.de-feendentem à genere dominorum de Geroltfeck: id quod pariter ui£for confecit. Sextum fecit Henrico Bafilien.antiftitijVlrici Vualifchneuuburgen. comi-tisgermano, quiNeuuburgumacBrifacu Rheni occu-pauerat:

commentarioKvm tiö. t»

pàuerat:amp; poft multam tyrannidem,quam in ciues Ba Ïilienfes excrcuerat ,fratre adiuuantc Habfpurgen. quo-^uc ditionis oppida,Otmarfen,BlodelsheymjKlingam amp;nbsp;Rhynfeldam, igne amp;nbsp;rapinis adgreflus fuerat, bello nunquam indiélo.In boe bello,dum epifcopum BaGleç Rudolphus obfidionepremcretjauxilio Argcntoracen. ab anno Domini izdzjufque ad annum 1271, in ipGs Im-perij comitijs, iuftu Gregorij decimi potificis Max.indi ftis,pofthabitis qui uehementerambiebant,Ricbardo Angliæ,Alphonfo Caftiliæ,amp; Ottocharo Bohcmiæ,re gibus,eleftoetiam à quibufdam nequicquamcomité Hennebergenfi, præter omnium opinionem commu' nibus fuffragijs in Gæfarem renunciatur : nunciuq; tam profperum etiamnum in caftris ad Baftlcam agens ab Henrico marelcalco àPappenbeym accepit, anno que memorauimus feptuagefimoprimo. Itacaftigato epi-fcopo noningentarum argenti marcharum muléta,à ci uibus Bafilien.ac proximis principibus amp;nbsp;comitibus, magno applaufu cunftoru deduftus eft. Vbi anno Do-20 mini 1274 folenniter Imperij corona redimitus, ad pro xi.n um annum conuentum Germaniæad Vuyrezbur gumindixitjCÛm oblatrociniaGermaniç(quæininter regno tot annoruminualuerant)tollcnda, tumobfa-éboncs Ottochari Bobemi,qui Impcnj beneficia archi-ducatû Auftriç,Styriçq;ducatûjCarniolâ amp;nbsp;Vuindorû marcha prçripueratrquiq; per fatrapas fuos ijs in prouin cijs,légitima hærcde,quâ in matrimonio habebat, Margareta ucneno è medio fublata„f£uire nô definebat.Sed cû is côuentus faéïione Ottochari Bohemiç regis ad ir-3 ® ritû recidiftet, ad fequente rurfus annû, altcrû ad Augu fta Rh etiç indixit,gr a uifsimis pœnis accerfito Bohem ôi Quiadhuccôtraftimulû calcitrâs, Cçfarisrenunciatio né impedire uidebat,Bernhardo Seccouiêfi epifc.homi neadresmalasaptifsimOjhincindead eleftores miflb, ut uota reuocarêt.-alijs deniq; ad reges Angliç amp;nbsp;Hifpa-niç,q repulfam pafsi fuerat,in Habfpurgen.accêdendos, direamp;s. Sunt qui Alberti pr^cipuè Magni Ratilponen.

17lt;$ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACAE

epifcopi, Dominicani amp;nbsp;philofophi infignis, (quiRudolphi quondam confeflor extiterat,amp; hominis indu* ftriampietatcmq;nouerat,amp;apudMoguntinum Tre-uerenfemq; aliquo loco fuerat)aufpicio ac confilio in e-ieftionem ueniße, fcribant:cum ingens uispecuniæ, quam tres reges Colonienfi acPalatino eleftoribus pe^ pendifientjincalTum numerata fuiflet. Vt appareat, Hablpurgen.non folùm minoris loci comitem,uerum-ctiam rebus attenuatis, amp;nbsp;qui Bohcmoregi,acpoftea Argen,toracen.condu£l:us feruieratjdiuini numinis opc i o afcendifie ad id faftigij. nbsp;nbsp;nbsp;Aduerfabantur in primis e-

tiam Boiariæprincipes Henricus lt;amp;nbsp;Otto,qui Auftriä Styriamqfiam animisinuaferant.Itaq; accufantibusco-^n^fffusRu- ram Imperij proceribus,qui frequentesconuenerant, ßuos Auftriaci miferantlegatis, Ottochari Bohemi regis tyrannidem:amp; quàm alieno titulo, non fine fraude nuptiarum, Margaretha hærede reiefta, contra ius acquifitum beneficij in Auftriacas prouincias,una cum Agnete Badenfi,filiaqfilliusTyrolenfi comitifla habue-rat,perpofticum(utaiunt)ingrefiusfuifiet,docentibus: 20 tot infuper optimatibus occifis,in propriam quoq; uxo rem fæuijfïetreaq; ueneno fubtrafta, pellicem ea adhuc uiua aluifiet: partitusq; cum Bela Hungariç rege poflefi fionem,Imperij beneficio obnoxiasStyriam, Garniolä, ac Vuindorum marcham, ut fub exteræ nationis auxi-lijscommodiusarchiducatumretinerepofletjàRoma . ni Imperij fide dimififiet.Hi erant legati,Philippus Carnorum ducis filius Salisburgen.archiepiIcopus,Frideri-eus marelcalcus â Pætouione Styrus, Bernhardus à Vuolfgerfdorfjóc Vlricus 3. Viechouen, Auftriaci. Ad 50 quorum poftulata,proceribus Imperij uifum fuit,Bohe mi animum prius beneuolè tentandû, fi forte fine fan-guine res tata confici pofietrut mifsis AuIIriacis prouin-cijsjde regno Bohemia?, ac illi fubieftis prouineijs, Sile-lia,Lufatia, Oppauia, Glagouia ac Morauia,quod olim uocabant Franci homagium reciperet. Ita duo principes utriulq; ordinis ad hoc munus deleftr-funt qui ad

co MMENT ARIORVM LIB« i« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;177

Ottocharuni irent, Henricus Bafilienfis epifcopusex ftirpecomitum à Vualifchneuuburga,amp; Hericus burg-grauiusNoribcrgenfis. Qm cùm non fine dedecore Im perij â Bohemo traftati fiiiflent, amp;nbsp;indigna quædam probra cumin Cælàrem,tumreliquos Imped j ordines retuliflènt,eifdê adhuc durantibus comitijs,facile principes permoucrunt, ut in bellum iuftum confentirent, amp;nbsp;ad id uires quilque fuas experiretur.Quod quam fibi futurum eilet difficile, animaduertens prudens Cælàr, IO iningrefluprçlertimtamgrauis oncris,nondum adres fantas inftrufius, Boiarijs pfæfertim ac Brandeburgijs hoftis partes confilio amp;nbsp;opibus adferetibus, Ladislaum Hungariæ regem, iuuenem principem, in belli focieta-temadfcifcendum exiftimauit,ut quiamp;ipfecxulcera-to eilet inBohemum animo, ob prærepta aliquot in à-gro ulteriori loca, Biberlpurgo, Tyrnauia, S. Georgi o,' Pofinga,Altenburgó,Cherlburgo,Mufenburgo, alijsq; circumPofonium locis. Quiita occafioneoblata,uin-dicandi fefe de Ottocbaro, Rudolpho X X millia leuiu *0 equitum ad tantum bellum promifit.Quibus in aciem edu£ds,primouereanni 1278, quumprimümCæfar cum Imperij uiribus fecundo Danubio defcendere cœ-pilïèt,atque adobfequium Imperij redafiisEnfio,Ip-fio,Kremfio, acNeuuburga quam Clauftralem uocat; poftremo etiä Viennam obfellam, à Brunone Olomu-cenfiepifcopo ac Baltramo confule,in eandem fidem recepilïèt, Polonium diuertit. Cuius rei fafius certior C^Iar,nulla interpofita mora,confeftim nauigio Haym burgam defcendit : traiefioque Danubio, Hungaro ad 50 Marcbam amnem,qui Auftriamab Hungariafeparat, occurrit.Hæc dum ad Marcbam,utriufq; finibus, Hungariæ inquam atq; Auftriæfiunt, intereanec Bobemus cellabat, qui paulo antè cum maximis copijs ad Cifterf-dorfium caftra præmunierat.in quibus, præter gentiles fuos,amplifsima à Brandeburgijs, Silefijs,Boiarijs atque Saxoniæ ciuitatibus auxilia trabebat.Et cum iam necdeloco,nec deprælij diedubitarctur,cumtantam

178 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACAÉ

fanguinisinnocentis cfFufionê utriq; miferati præfulcs, Henricus Bafilien.amp;Bruno Olomucé.fuorû quifq; do' minorû ab arcanis,alternis agendo,iuuenis regis animû tädepermulferutjUtdimißisAuftriacisImperioprouin cijs,quas nullo iure cótingcbat, de Bobemicis nouo Cæ {àrihomagiûfaceret,aciuramcntuiTifolenneprçftaret. Qupd ille,nenationi fuç dedecori foret, fccreto fafturû fe promiferat. At longé aliter q {perabat,penfile Cçfaris crattabernaculûin cafl:risinftru£l:û,utniomentofuni-culo tra£lû,cafùiTi faceret. ita Ottocharû in genua pro-1 o cidêtem coram Rudolpho,tresfub dioexercitus,nonfi doiphi Hdb- nefummaBohemorumindignatione, amp;ipfbrum re^ contemptu afpexerunt. Sic compofitis in Auftria Bofafwo. rebus,quod in die fanftæ Elifabetæ faÛuni erat,præfen tibus Romani Impcrijprincipibus Moguntino, Palatino ele£î:orc,Salisburgcnfi, Frifingcnfi, Henrico Bafi-licnli epifeopis burggrauio Noribergenfi, Maynhardo Tyrolenfi, amp;nbsp;Alberto ab Hobenloc comitibus, pru^ dentißimusberos,antequamdefuturoprincipe confî-liainiret,marefcalcos quos uocant bæreditariospro-1» uincijs Auftriæ fingulis præfecit:arcbiducatui quioem, Stephanum à Meyllàuu, Styriç Hardmalû d V uildonia, amp;nbsp;Garnis Cbunradû ab Aufcnfteyn.Quiiufsi funt tan-diu Imperij nomine ad gubernacula federe,donec ex co Glio principû Imperij, legitimû Gngulis dominiû dcG-gnaret.Is flatus in Auftria non totû annû pmanGt.Quip peOttocharus,quiignominiâ exulceratiisimè tulerat, fngidâprçfertim fuffundcntib.amp; uxore ipfà Kunigunde à Matfauu Hûgara,muliere ultra fexû truculéta amp;nbsp;fç uifsimofemperin Germanos animo,potioribusq;regni 30 fatrapis qui Rudolphi fortunç inuidcbât,quê olim in eu ria squale habucrât.'oblitus tandêfacramêtidifti,bellû denuo méditât, ad quod prêter gctilicias q maximas co pias,auxilia etiam èBoiarijs,BrandeburgenGbus,Rhe-nenfibus,Saxoniæciuitatibus amp;nbsp;epifeopis,Polonis 3c Pomeranis, atqueab his denique qui fuperiore anno Cæfaremiuucrant,amplifsima contraxerat ; 3c primo ftatim

COMMENT ARIORVM EIB» I, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17^

ftatim uerecumhisLaam Auftriæ limitancam ciuita-tem adgreflùsjCÛfta igné ac ferro mifcebat. Etfi autem quam plures Auftrales fide Imperij defèrta,inclinare in Bohemos uidebantur,amp;: ex his præcipuè Leopoldus amp;nbsp;Henricus Kunringij,potentifsimi amp;nbsp;longé uctuftifsinii Auftriæ fàtrapæ,qui condufti à Bobemo Auftriam ul-teriorem infeftam reddiderant,cum ex citeriori uerftis Nouam ciuitatc Henricus amp;nbsp;lbo comités à Gufsingcn Hungari, ditionê Imperij rapinisfimiliter inuafiftènt: 10 tarnen non deerant ex fidelibus,ac præcipuè quidern Stephanus à Meyflàuu marefcalcus,qui ad gubernacula fedebat ; Otto à Percbtolfdorf, Auftriæ camerarius: Perchtoldus ab Emerbers dapifer eiufdem prouinciæî r ■ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ 'r e

qui lui luramenti memores, oc impigre luo quilquc or-ficioperfunfti, tantifperuimhoftiléfuftinuêre, donee Cæfar re fubita comparato exercitu, penetrare per Bo-ioariam,quænon latisæquoinRudoIphum animo ui dcbatur,poftet.Sunt qui ab omnib.ferèdefertum turn Cæfarem fcribunt,iplo etiam genero Ludouico Rheni Palatino nutante : tanta fcilicettum coniuratio aduer-fus inclytam Habsburgen.profapiam inita fuerat. Sup petias autem miferût,Salczburgenfcs C C C.burgrauius Noribergenfis Henricus marchio ab Hochberg, Alber- • tus comes ab Hohéberg cum epilcopo Bafilien.D C C C. Vlricus comcsabHennebergjFurftenbergijjMontfor-tij,Laufenburgcnles,Kiburgcnfes,acfiqui alij Bnguinis aliquouinculoiunftiCæfarifucrant, DC. Quibusac-ceflerunt â meridie Auftriacæ ütplurimùm ditionis, aut ei uicini, Alber tus comes Goricenfis CL. Maynhar-50 dus Tyrolenfis comes C CC,Fridericusóc Albertus comités Ortenburgen.itide CCC, Vlricus comes Hayn-burgenfis Carnius C C, Henricus comes Pfannebergen fis Styrus centum equites.Aderantamp;Styri,duceFridc rico marelcalco a Pætomone, mille equitum eleS:a ma nus. Quibus fubadiuuæiunéli Otto à Liechtenfteyn, amp;C0I0 à Seldenhouen, peditum fecum manum tra-hebant.Hæomnes copiæ primo Septembri in Auftria z 1 con-

léo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACAE

contienêre,coniunftique Cæfarianis, nc mora præfèrigt; tibus obeflet traieélo Öanubio,in agro Auftriæ ultcrio-ri caftra metantuncumiampridemBohemustraiefto Teya amne,Auftriam ulteriorcm incendioacrapinis uexare cœpiflèt.Itaque quanto in periculo Rudolphus eflet animaduertens, miiïb ad Ladislaum regem Hun-ganæ, quem fuperiori quóque bello focium habuerat, Hugone comité d Daufers i yrolenfi, ab co uiginti mil-liaGhumanorüm impetrauit. Quod genus equitüm incondïtunijeoattrociusin Germanoslæuiebat,quod le a fide Chriftiana quam alienifsimiforent.Hi undecimo Septembris baud procul Stylfrido Marcham amnem /uperauerant. Quo tempore Imperator cum his quos fècum retinuerat,Imperij principibus, curialibus, alijs-que ad Haymburgam traiefto Danubio, tertio à. ripa miliario caftra pofuerat, ad pagum quendam quem gentilicio fermone Vuydenpachum appellant, exiguo a Marhecko oppido limitanco Ipacio diftantcm.Euene rat uerô turn commodùm, ut quo uado Chumani tra-iccerant Marcham, denfum citrà arundinetum foret,, a« quod conlpeftum hoftium omnem præpediebat. Ita Chumani inexploratôinhoftesinciderût,lt;S:pugnæi-nitium fecerunt: Cæfare moxcumfuis quoque figna in hoftes ferente, quorum lèx in exercitu luo habuerat: crucifix! uexillum,quod Albertus maiornatu patri pr^-ferebat, cuifcilicet tum templumpariter reportataui-ftoriauouerat, quod pofterius ctiamTulnæ, fexto d Vienna miliario perfecit;aquilam Romanam, quam marchio Hochbergenfis tulerat : Auftriacus, quod Chunradus ab Hafeïauu baro Auftriæ geftabat.His Sty- 5 * rienfia duoaccedebant:unum quodatrumfèrpcntem in aüreo uexillo,alterum quod duos rubros angulos ex albo micantes oftendebat.quæqui moderabatur, comes Pfannebergenfis, amp;nbsp;præludium prælij fecerat,uul-neratus fortè cum acie excefsiflet, ut fugam capeflè-rent qui Icui prælio præmilsi fuerant, cauia fuit. Quam fuorum necefsitatem côlpicatus ex equo Imperator,irt -

terrain

GOMMEN TARIORVM UB, t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;löv

terram procidit : ac porreftis ad cœlum manibus, diui- ' nu numêinuocauit, Henrico epifcopo Bafilien. precib. accçterisprincipib.rem dextrisgnauiteragentib. tanta fortitudihc atqj audacia,ut aciêpoftremô laben té refti' tucrînt,acfugientesexfuga repulerint. Dû hæc aliquot Horis magna lartguinis effiifione gérant, amp;ui Horia nûc in Bohémôs,nûc uefô in Cæfàrianosinclinaret, ad po-ftremûMilodusBohemus,qTriariosàtcrgo duHabat, mAuüria. uindicaturus feab Ottocharo, ^fratrê nullis caufis car-lô cérenecaucratjconfulto fcccfsionêfecit,regemq; fuû cû • auxilijsindifcrimincreliquit.Quilocorûignarijin effu-famfugalati,.pars acinacib.Ghumanorû,parsundis^-ximiamnis March^ pericrunt.Ibiin carerû confufioné Ottocbaruscûfîdifs.quinq;fugçfc comittens, fortèin duos qui exulccrato in eum animo iampridéfucrat,in-ciditjHadamarû àKunringen Auftriacubaroné,cuius quonda rcx fororé ftuprauerat : amp;nbsp;Mcrrébergiû Styrû, cuius ff atré in patibulû egeratrà quibus, cum ad fui de-fenfionc nihil intcrmiGiïct,fugientib.comitibus, i8 u ul îo neribus ad morte afficit.Cuius rei Cæfàr ccrtior faHus, etfimißis Ottonc camerario âPcrchtolsdorfjcSc Bcrch toldo dapifero ab Emerberg,incolumê regê cuperct:ta méin proprio iam cruorefuffocatû repertû,dolens hominis cafum,reddidit.QuêBohcmimœftinonitamul to poft Pragâ duxerû t, exenteratû amp;nbsp;aromatibus differ tu: unde cor ablatû cû intcrancis, Vîcrinæ ad minores, quorû àfolo templû incœperat,côditû fuit. Intcrca Cç far,cû uiHricib.Ggnis uiHoriæ ueftigia fecutus,traicHo Teya,in Morauiâprogrcfïus,acccptis ex itincreinfidê

50 locis,ad Czaslaû non procul à finibBohemiÇjOCcurreri te Ottoné mafehiorté Brandeburgiû habuit. Qui inter pellans ad Cçfarê oratione pro têporehabita,fupplicib. cçteris regni fatrapis,acin gcnuaprouolutis,animû eius tandem pcrmulftt,u t data uenia liberis ac coniugi,auitO regno parceret.Ea de re conftitutus dies ad Triglouiam Morauiç fuit.ad que Imperij principes frequétes quoq-conuenêre:Salisburgen.Patauiéfis,Èrifingen. BaGliéfis,

Z Gurcen-

ï8X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACAE

Gurcenfis amp;nbsp;Olomucenfis epifcopi : Maynhardus Ty^ rolen.amp; Albertus Hohenbergenfis comités.Qui intern autoritate,alternis agëdo,pacem adcamformu-m/I lam retulêre* Vti Venceslaus interfefti régis filius,

Guetam Gçfaris natam uxorem caperet:cuius foror A-gnes Rudolpholmp.nato fecundo nubcrer,cum ealpe, u t fine mafcula prole V enceslao extinfto,Bohcmiæ ad Auftrios regnuni dcuolueretur. Ita è Bohemorum fer-uitio liberata Auftriajmperij deinceps fidem lequitur.

Cui,antequam defuturo principe dilpiceret C^lar,ma lo ioremnatufilium ALBERTVM gubernatoremlm- , perij nomme defignauit,fiue (ut turn uo caban t)Impe-rijuicarium. Illiq; de fuccefsione légitima proÇ)iciens prudens pater,ad Maynbardum Tyrolis principem, o-mnifignificationebencuolentiç,amp;pollicitationumge nere interpellauit,uti filiam fuam Elifabctam quæ ius acquifitum exantiquis priuilegijsin Auftria babuerat, (utpotc quæ nata foret ex Agnete,Agnetis Badenfis du cis,quondam Auftriæ poftrcmi coniugis légitimahæ-rede ) Alberto filio fuo primogenito, Impcrij Rom. in 20 Auftriagubernatori, delponfaret. In cuius matrimonij faciliorem confeHionem,eidem Tyrolen.principi, Ca-rinthiæducatus beneficium, cSeTaruifianæmarchæfi-ue uicariatus(ut diplomata uocât)adminiftrationépro mifit.Quæ cum omnia confenfuprouinciarum acpro cerum féliciter afta fuiflènt,ut extrema manus his tan-tis rebus imponeretur,amp; pax non lolùm orientaliû pro uinciarum aliqua tandem, fedtotiusadeô Germaniæ ac Rom.Imperij conftitueretur, ad Auguftam comitiâ ïmperijaltéraCæfar indixit,ad annumfcilicctSalutis50 reftitutæ izSz.ubi in magna principum frequentia, intercedente non folùmordinum ïmperij confenfu atq; autoritate,uerumetiam Auftriæ procerum continuis prccibus,Alberto filio Rudolphus Imperatoria autori-täte Auftriæ archiducatum, cum Styriæ ducatu atque -Carniola, Vuindorumque marcha, fub homagio con-tulit:Maynhardum ucrôTyroIen. comitem jfilij focc-

rum,

COMMENT ARIORVM tIB» I»

rum,in Carnorum ducem,TaruiGanumqucuicariuni nomineimperij publicèinueftiuit,accepto2b utroque fidcIitatisiuramento.Acfilium quidem rccens /iulîriç principe rcnunciatû,poRulantibus Auftriacis, cum ma gnifica comitum ac baronum comitiua dcducendum in fines Pannoniæ curauit:præfatione habita cùm adi-pfum,tum adprouinciales,longaamp;pia : adieftis etiam qui iuucntutem principis ad meliora fleélerent, ac ceu régula? quædam modcrarentur,ex aula fua uiris ætate

lo ôeprudentia cximijs,Hermanno à Landeberg,Eber-hardo Henrico amp;Vlrichobaronibus à Vualfee. De cuius rebus geftis,ac quàm grauia illi initia fiicrint, fuo lo-co,cumadeumpcruencrimus,exfidehiftorica dicetur. At Rudolpbus Cæfar,conftituta in oriente pace: filioq; altcro Rudolpho, Sueuiæ duce, landgrauio Allatiæ ac comité Ergouiæ, aduocatoqueTurgouiæconfhtuto, ut reliqua bellorû femina ac rapinarû, quæ in peftifero interregno pauloantè exortafuerant,tollerct:partiin authoritatis fuæ interpofitione, partim armis compe-feuit. Graues porro ac cxulceratas cotentiones fuftulit, „ . a

T- n 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-TTii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inteRin^

quas bgino cornes a rurltenberg, ac comitésHabsbur- nbsp;nbsp;nbsp;À

gen. contra Imperiales Sueuiæ ciuitatesexcitauerant; Arebiepifeopum præterea Salisburgenfem cum Boio duce de Mildorfio ciuitate belligerantemjn concordia rcduxit:eaq; occafioncfruélum laborum fuorum con-lecutus,Rudolph U cancellariûfuum Friderico archie-pifeopo coadiutorem dédit, profeélusq; adRhenû,UÊ principes quofdaarmis côtendentes adpaccreduceret, quoniâplures in armis erâtjRudolphum quidem Con-

50 ftantienfempræfulë,quifiliusfijerat Vuernheriquarti Hablpurgen .de Laufenburgo,amp; Tigurin os,d uosq; Hel uetiorû pagos,Schuuicz amp;nbsp;Vri,perfiliû Rudolphîi Suc ui^principë,fimiliterHugonê comité aVuerdéberg,^ Egilonê comité à Dockenburg marte mutuo cocertan tes, ita uel autoritäre fola copefeuit, ut depofitis armis, uel folo nutu Cçfaris in mutuâ gratiâ redierint.Ipfe ue-rô ad arma iâ fenior côpulfus,Burgundico hello infiftit^ X..quod

i84 GENEALOGIAE AVSTRIACAE

quocliampridéincœptûintermiferatjBaniienfiinhoC epifcopo auxiiiatus,qui ex amicis prçcipuus fucrat. Cui bello finis imponitur,Brundrutorecepto: amp;Melanca-llnOjUndeBaiiliêfes finesinfeftabanfjdeftrufto. Quem moxrebellantcrnjBernatum amp;nbsp;Vchtlandinorum auxi lijs ufus,acie uicit,amp;fupplici ignouit. Legitur amp;nbsp;quar-tumilli,antequamfafces ferret,bellum aduerfus Bema ' tesextitifle, cum fidem deferuiflent, circa annum Domini millefimum ducentefimum oéluagefimumfepti mum.Inquo Bernam obfidioneuallauit,XXX milliuio exercitu appofito,amp; obfidione ad annum ufque 1289 ex trafta. Hisaddepoftremum,fi modo bellum uocan-dumeft,quodad NußiamRheniaduerfus impoftore ilium gelïèrat,quifepro Friderico fecundo Cæfare a-miflbegerat.'acpræfiigijs fuis artequeNecromantica, multorum non ciuium folùm,fed principum etiam ani mosoccupauerat.HocnullopenelaboreperfecitjNuß lia obfefiajóc malefico adfupplicium rapto. ita plenus iaborum magis quam annorum,tabeconfe£lus,cum ex Erphordia Spiram contenderet, animam Chrifto red- 20 didit,anno 1289 Calend.Auguft.côditusSpiræ ad Henrichorum tumuloSjin choro:uirnulli ueterum Impera torum,eorum etiam qui rerumgeftarum magnitudine clarentjinferior.Genueratuero ex Anna Hohenbergen fi comitifia filios 3c filias: Albertum prim um fui generis Aullriçarchiducem: Rudolphum exSueuiæduceBo-hemorum regem, Vuenceslao fororioextin£to:Her-mannum Alfatiçlandgrauiû,amp;Ergouiæcomitem,fub merfum in Rhenobaudprocul Senafhufio,quo tepo-re pater in Auftria bellum gereret:Fridericum 6c Ru- 50 dolphum Tulnæ in Auftria fcpultos,in puericia,quos a-liqui canonicos extitifleBafilien.ac Conftantienfes Icri bunt:Carolum dcniqueinfantem,Bafileæin cathedra-li templo iuxta matrem pofitum.Filiarum GuetaVuen ceslaoregiBohemiæOttocharifilio, Clemen tia Caro-lo Siciliç 3c Hungariæ régi, Mechtildis Ludouico palati tio Rheni, Agnes Alberto Saxoniæ duci,Heduuigis Ot-

toni

toni Brandeburgenfi marcbioni amp;; Ottoni Boiariæ du ci(qui Hungariæ aliquandiu rex fuerat) nuptæ fuêre. Duxerat is Rudolphus in fenio, paulo antè obitum, A-gnetcm Burgundiæ principis natä, quam uiduam reli-quit. Erat uerô,utadres lerias confiliaq; induftrius, ita in di élis iocisq;, fi quando animum remittcret,facetilsi-mus.Quain reutebatur AlberoneàPuechaym,Auftriç regulo, amp;nbsp;facrifico quodam Cappadoco nomine,eo quod olim herum fuum Albertum comitem ab Ho-lo henberg Cælaris focerum, in expeditione quæfub Fri-dericolecundoin Afiamfufceptafuerat, miles ac mono fccutusfuifletrcum quo miris modis Rudolphus io-cari,acin menfafubinde dignqs memoriæfales edere folitus erat : de quibus in noftris Decadibus plura. Et haftenusintrunco Arboris exfpaciarilibuit. Su-pereftut duas reliquas nobilifsimi generis propagines peruelhgemus:quarum altera in Auftriam Danubia-nam,ac Pannoniæ fines,ditionem,Iftrosque ac Carnos promouit,ex Ergouia oriunda:altera uero in folo nata-20 lijnanfitjad Rhenum:amp; â regijs unde iura dare fole-batjComitum à Lauffenburgo, Kiburgoque nomen-claturas fortiebatur: de quibus hoc proximo a nobis Capitedicetur.

pa^ntionepenulttma, inclyti^enerii /Jahsbttr^en. in co-“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

mites Lnufenhw^enfès Kthur^enfes.

V O tempore Rudolphus rerum fummairi tenebatjreduftis ad Imperij fidem Orientali-bus ^uincijs in Auftria Danubiana, Ottocha-ro Bohemo uifto,atq; in acie occifo,qui con

tra Imperij illas lege nullo iure occupauerat:femina ad-buc quædam auiti generis in natali folo manferant,quç in quatuor paulatim ftemmata pullularut. Rudolphus primùm omnium Cçfarisfccundogenitus, Alberti Au Ilri^arcbiducis frater germanus, Sueuiam, Ergo uiam, Turgouiamque tcnebat,cum aduocatia Tigurinenfi: RfccnKgt;»,cr»« cuiusmoxftirpsin loannefilio defecit.DcindeRudol-

A,, pbus

genealogiae avstRiacaé phus'aker,Rudolphi cognomentoTaciturnifilius,Ru dolphi Cæfàris patruus, quiLaufenburgum Kibur-gum in diuilione iampridem acceperat cum aduocatia Seckingenfi, à quo LaufenburgcnÏês Kiburgenfesq; co* mites defluxerunt : quorû ftemma defecit inHenslino comité,circa annum Domini i33o:amp; hæreditatem adie runt Auftriaci propinqui illorum.Superfuerant amp;nbsp;aliæ duæ propagines gentis,landgrauiorum Alfàtiæ, amp;nbsp;co-mituni a Freyburgo in Brifgouia amp;nbsp;Mortinouia : quorum illi in Sigifmundo landgrauio dcfiere,circaannuia po- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ucro in loanne comité,anno 1358. Diutius aut in

rumhlt;eredita- Hercinionemorcamp;Sucuia eiufdcgentisduccsTecccn temadierunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poftremo generis Friderico Alfatiæ

landuogto â propinquofuo Friderico tertio Imp. Au-ftriaco conftituto.Ita paulatim auitç omnes ditiones ad Rhenum Sc in Hercinia,ad Auftriaca propaginé ilia fell ciG.deuolutæfunt,quæNuminis diuiniprouidentiaho die toti pene Europç imperitat, ac orbis terraru guber-naculatenet. Igitur RVDOLPHVS,RudolphiCæ faris filius,quem diximus in Sueuia,Turgouia ac Ergo- 20 uiaad clauum fedilTe, Alberti Auftriacifrater germa-rius,ex Agnete Ottochari Bohemiæ regis filia loannem PropftgoRM- tulitjfuæftirpispoftrcmum.Quiintutela cumelTetpa-doiphifecudo- trui,Alberti uidelicet Auftriaci Cæfaris, ac iuuenis diu-gcnitijRudol- . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ p ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-i

phiCæfaris in tumiorcm paulo tutelam grauius rerrct, mcentoribus s/KMwcTHd- Vualthero à Vuard, Ebcrhardo abEfchenpach ,ac VI-■ * richo à Palma, patruum Albertum Cæfaremex ther-mis Heluetioru redeunte,in ripa poft traieftûRufsi am nis interfîcit.Ob quod facinus profugus,in Italia mona-ftice cum profiteretur,nullo prognato filio, propagine 5® fua terminauit tarn in Sueuia Heluetiaq;,q in Bohemia. QmppeRudolphus pater,cufororiofuo Venceslao régi, que Probu cognominat,tutor à pâtre datus fuiftet, ac comunib.aufpicijs cû Zabefio quodâ regni fatrapa, qui KunegundéOttochari regis uiduâ inmatrimonio ha-bucrat,gubernacula aliquâdiu ufurpaftèt, extinfto pau-lopôftOlomûcij Vêccslao fororij,de quo diéfû eft,fîlio ob üxo-

COMMENTARIORVM LIB. I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1S7

obuxorem Agne tem admifîus â Bohemisad clauum, Zabefij 3c aliorum faftione ueneno fublatus dicitur,cu . unum uix annum regnafîèt.Et hæc de Rudolphi Cæfa-ris filij,quod breue admodum fuerat,amp;in loanne patri cida ac monacho mox defecerat,regno dixi He fufficiat. Sequuntur LAVFENBVRGENSES comités ab Habsburg, eiufdem illuftrifsimi generis de quo hoc ope burgo cy Ki-, re agimusrquoru Genealogia petitur â Rudolpho quar to cognomento Taciturno, Rudolphi Cæfaris patruo:

lo 'qui partitus auitas ditiones cum Alberto fratre, ad ripa Rheni eregionè Hercinij nemoris, in diuifioné Vualts-hutam,Laufenburgam,Rhynfeldam,Kiburgum, cum landgrauiatu Schillgouienli 3c Seckingenfi aduocatia accepit:rcliHisfratri,undeAuftriadesdefcendût,Ergo-uia,Thurgouia,cum landgrauiatu Kyflenbergenfi,lt;S: Tigurinen. aduocatia. Cuius filiuscognominis RV-D O L P H V S, hoc nomine in gente quintus,ex Berchtà Lutoldi comitis àRegenfperg nata,procreauit Vuern-herum tertium,Gototridum primum,amp; Vrfulam co-

20 miti à Suiez coniunHam,cuius tumulus in Seckingenfi monaheriocernitur. Horum WE RN HER VS di-uifa dirione paterna, Gotofrido comitatu Kiburgêfem concefsir,retéto Laufenburgenii comitatu,cum comitatu Seckingenfi. IsexHeduuige poftremaKiburgen. comitiflalhrpisDullingéfisjprocreauitRudolphu Con Rantien.præfulê, à Gregorio papa decimo in Concilio Auinionenli confecratum, anno iz/^.cum quo Rudol-phus Cælàr propinquus luus oh fines bellum gefsit:Go-tofridum fecundum comité Lauffenburgen. 3c Rhyn-

50 feldenfem:amp;: Eberhardum,qui patrui Gotofridi primi hçreditatem adierat,naHusKiburgenEacBadcnfemin Heluctijscomitatus. Isenim Gotoiridus cum Arnoldi poRremiBadenfis comitis filiam cóiugio fibi copulaf-fet,lt;S; illam auitogeneriditioncmadiecerat, nulla poft fe reli Ha prole. GOTOFRIDVS porro fecundus comes Kiburgcn. ex Elifabeta baronifla ab Oxenfteyn , Allata genuit Gotofridum tertium, 3c loanem primûj

ïSg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACAE

(epultos in cœnobio Vuettingenß. IO A N N E S primus fuperioris germanus , excomitißaa Nidauu tulit Rudolphum palatinum Burgundiæ, 3c uicarium Romani Imperij in Arelato : 3c loannem fccundum Ki-burgenfem comitem:fub quibus primùm omnium pa-giHeluetiorumab inclyta domoHabfpurgen.defece-runtjScbuuicZjVrijZug, Vnderuualden. Quos tarnen hicRudolphusarmis, auxilio præterea abbatis Here-mitarum,comitumq; à RapperRiuil 3c Houumburg ad obfèquium reduxit, Anno 1314. G OTOFRI-1« DVS tertiusinhocfteiTimate,fecundi natus,bellum le gitur gefsiflè cum Rudolpbo Habsburgenfi Cæfare, propter Ergouiæ agrum: cuius partem, Vocetiumfci-licet montem cum ponte Arulæ, Gotofridusis Ru-dolpho Cæfari præripuerat,conatus adiré hæredita-tem Alberti, Cæfaris fratris, in Italia in carcere ex^ tinlt;9:i,quodam àTaufenfteyn incentore. Inquobello Gotofridus occubuit,amp; dominusàTaufenfteynpro-fligatur,arceilliusfoloæquata. lOANNES fecun-duSjprimi filius,abbati Heremitarum aduerfus deficien 20 tes Zugenfes amp;Schuuiczenfes, auxilio profeélus, adfi-dem eos reduxit:amp; ex domina quadam à Landenberg reliquit loannem tertium, amp;filiam Alberoni comiti d 5ulcz nuptam. lOANNES tertius, fccundi filius, comesHabsburgen.de Laufenburgo,exAgnetc Sigif-mundi landgrauij Allatiæpropinquifuinata,tulit Ru-dolphum, cuius extant literæ lignatæ amp;nbsp;fubfcriptæin LauffenburgOjde anno 1314. nbsp;nbsp;R V D O L P H V S in

bac ftirpe comitum Habsburgen.de Lauffenburgo hoc nomine tertius, exElifabetacomitifla à Montauureli-5® quit Rudolpbum quartum, 3c lOANNEM poftre-mum nobilifsimi generis Habsburgen. deLauffcnbur-go,a quibus fuperlunt literçfignatæ in lacrario LaufFen burgenfis templi,cum hifce titulis : Wtcv Ixwbolff rOtt» -^abfpwvg / fraw fctit iêcltcbc wtrttn/ ritb (ëtaf von ^nbfpnrg/jr fnn» I o A N N E s, dequoIoquimur,fe£Eonisillius comitisde Habsburgo

ô^Lau-

COMMENT ARIORVM LIB» !♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tSp

amp;Laufenburgo ultimus,ex comitifla a Rapperfuuilpo ilrema fui generis,Rudolphum iddem poltremum, óc obcomitatus Rapperfiiuil ac Vuandelburg ad ripam Tigurinilacusfitos, cumTigurinisbello decertauiczin quo amp;captus eft,anno 1349. Ad quemliberandum Albertus Sapiens Auftri^ archidux,propinquus fuus ,cum magnis copijs in Heluetios contendit, obfeftbqueTigu ro Gognatum ftium inlibertatem reftituit,anno 13 5 4* Cuiusfilius RVDOLPHVS, quipoftremus Ergouiæ 10 fuit, in ftirpe Laufenburgenfi quintus, ccrtamini eque-ftri apud Bafilea inftituto i.nterfuit,una cum Leopoldo Auftriç arcbiduce propin quo fuo,Kudolpho marchio-. ne Hocbpergen.comitib. à Montfort amp;nbsp;Sulz,anno 1336; amp;per tumultu unàcû alijsplerilq;nobilib.eaptus. Qui liberatus moxapropinquis Auftriæarcbiducib.uitâ cû morte cómutauit,ditionetota qua habebat adRhenû amp;; Arulä,ad Auftriacos deuoluta.Quâ cû pagi Hcluetio rû iampridêin libcrtatéuindicatiuioccupaftent,Leo-poldusarchidux Auftriæ,quiFriderici III Cçfarisauus *0 extititjCumingentib.auxilijsCaroli lllî,amp;totiuspenè GermaniÇjfua rècepturus dû inexplorato uallib.ac an-fraéiib.fe cômittit,oppreflùs cum toto pene exercitu,lt;S: præcipua Germaniæ nobilitate occubuit,anno 1383. fe-pultus in conditorio Habsburgen.quod Kunigsfeld dici tur,baud procul Habsburgo arce. Et haftenus de Habs burgenli propagine ilia,quç in Laufenburgo manferat^ Rudolpho Cselare extinélo, amp;nbsp;ftirpe illius in Auftriam trâslata. Tranfeo nûc ad germen alterû,quod eadem ex ftirpe in Kiburgo, Vuynterthur amp;nbsp;tbermis Heluetio 50 rumgubernaculaijfdê temporibus capeftèbat,trib.ex ôrdine fibi inuicéEbcrhardis fuccedentib. Quorû primus EB E RH A RD VS V uernheri tertij comitis Habs burgen.de Kiburgo natus, in diuifione cû fratre Goto-frido primo de Laufenburgo fortitus Kiburgen. comi-tatû ex diuifione,amp; matrimonij quoq; intercefsione Ba denfemin tbermis Heluetiorûunàcû Vcbtlâdia,Fribur go,Thann amp;nbsp;Burgdorfadep tus,ex poftrema Kiburgen.

A 3 comL

ipo GENEALOGIAE AVSTRIACAE

comitifla generis Dillingen. reliquit E B E R H Ä R-DVM (ecundum,Ottonem ÓcHermannum. Quoru primus interfelt;9:ofratreHermanno,inThun Burgun-cliæ,totam fibipaternam ditionê rctinuit. ea decau-fa cum in Imperij incidifïèt cenfuram,uendito Bernati-bus comitatu Thun, ab illis rurfus in beneficium acce-pit- Quadecaufa Gotofriduspatruelis deLaufFenbur-gOjbello Bernâtes àdgreiïus, eofdem auxilijs comitum deVueyflenburgjSibentall,Griers amp;Thurn aliquandiu , adflixit.fed re infeéba cu difcedere cogeretur, Eberbar-dum propinquum in gubernaculis reliquit. Cuius natus Eberbardus tcrtius,ante pubertatem fine prole obijt.Et licet iure fuccefsionis omnes iam nominatæ di tiones ad archiduces Auftriæ in Pannonijs,tanqua proximo uinculo iunélos deuoluerentur,confoederati tame Heluetiorum iampridéinfefio animo in Habsbur-gen.gentem, cuius tarnen paulo antè coloni amp;nbsp;fübieébi fuerant, Vcbtlandia quidem armis Bernâtes præripue-rût,fimulq; Friburgum ifthic,Burgdorf amp;nbsp;Thann,mox polt cladé Sempacéfem Leopoldo Auftriç duce occifo, 2® qui eas ditiones adferturus armis aduenerat.'Kiburgen-fem uerd comitatû,Raperfuuil, Vuandelburg amp;nbsp;Vuin-terthur,Tiguriniad fetraxêre, tempore Concilij Con-ftantien:cumFridericusAuftriæ archidux ob abduftû loannem Antipapam,àSigifmundoImp.cenfuræinno

datus fuifièt.I ta coniunftæ tandem omnes Habs-burgen. ditiones,rurfus paucis poft annis fe-iunéf æ, in alienam poteftatem reciderunL

LIBER

• J . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»pt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•lt;.

LI BE R SECVN D V S, S I V E

Qc^'TVT V LTl^V Mt T^E P0ST2K-/napropamine tnclyti^eneris J^absburgen. in archidttces ^ufiria, Styri^^

Carnorum duces: unde ^ur^undiiCj^Brabantt^iLftczenbur^i^Lyfnbur^r, GeldrUtfhndrU, ç^rtefiæ, JPunnonu, ^umurci, J/oUndilt;e, Selandi^a duces principes : acpofiremo /dtfpaniarum re^es, ^pubix, Cala-^ brilt;e, Siciliie, Surdiniie,CorßcieJnfularuenci^plurium tam ^e-diterranet maris quam Oceani, in Indiam z^ie^ thiopiamq^ ufq^, re^esprocejjerunt.

B S O L V TIS igitur iam tandem o-mnibus bis germinibus, quibus in-clyta Habfpurgenfium gensatrun-co inproßpiaspullulauit,reuerfiad truncum Arboris noftrç, Ergouien-fium principum ftirpcm utputa ex cadem gente ortam,ut explicemusj

ratio ordinisrequirit. Hæc uerôipfà, obftudiainReli gioncm facrolanftam pofita,äDeo opt.max. ita euefta

IO paulatim mutuismatrimoniorumnexibusadid tandê falHgij confcendit, ut ab Herculis columnis quæ occi-duum uidenturorbem terminare,ad Viftulam amp;nbsp;Sä-uumamnesinortuiafupero rurfusmariufque ad infe-rum:ab Apbrica deniq; ufq; ad Glaciale marc, Angliamj ócquosuetuftas credebatcxtremoshominû Morinos, iam rcrum féliciter potiatur. Cfuæetßgens illuftrifsi-ma,germinibus fuis non careat, tame non ultra fratres^ fratruelesq; acpatruospatruelesq;progreHa:adpoftre-mum in duorum fratrum filios ac nepotes afcendit.

20 Eius initia prima repetuntur ab Rudolpbo Cæfare,qui circa annum Domini i z 7 4 j diuino numine afpi-rante,in Romanum Cæfarem renunciatus, cum ablatas Imperio in interregno quod amiffo Friderico fe-cundo Imp. CbriftianampefTumdederatRempublica, cijs Kabsbur-prouincias in oriente,Auftria, Pannonia, Styria, Carin- glt;«E»-goM'lt;e thiâ,CarniolâacVuyndorû marcha,adhdelmperijpar ^lridtnperues tim armis honeftis,partim ftudijs rcduxiflct; no princi-

pum

pum acordinumlmperij'modo cofènfu, uerumctiam prccibus carum ipfarumprouinciarüprocerum,quas èfèruitute Hungarorum ac Bohemoruin uindicaue-ratjfilium fuum Albcrtum,in comitijs Auguftanis in ar chiducem Auftriæ,Styriæque ducem, Carniolæque (S: Vuindorum marchæ principcm renunciatum ab ordi nibus Imperij,anno izSz.tandem apud Noribergam ter tijscomitijs publicè inmaximöprincipumconuentu, folennibusadidpertinentib.inueftiuit,annoi284. Cu-, iusbeneficijjpræteriuftaarma quibuseasfcilicetrcce-

peratditiones Rudolphus Cæfar,pr£cterquefufFragia proccrum Imperij qconfenferant, amp;prouinciarü quæ petierant,aliæ quoquenon uulgares caufæ cxtiterunt. Primùm omnium,quod fànguinis uinculo Habsburgé' fes illos contingerent principes, quoru in Auftria ftem-ma deGeratrdeinde etia, q uod Al bertus Rudolphi Cæ-farisfiliusuxorem accepiflet,quceiusin Auftria aproge nitoribusfuis habebat acqui(ïtum:nempe Elifabetam MaynbardiTiroleniis principis natam. Hæc enim ex Agnete nata fuerat, quæ Gerdrudis Auftriacæ duciftæ hha extiterat : amp;nbsp;ius acquifitumin Auftria exuetuftis prærogatiuis habuerat, quibus homagium debiliori e-tiam fexuiconceditur. HocitaLeftor aduerte. Duo poftremi erant Auftriæ principes,è ftirpe comitum Ba benbergenfium,unde amp;nbsp;diuus Leopoldus genus numc rabat, Henricus amp;Fridcricus,quo tempore Fridericus fècundus Cæfar ad clauum fedebat.Quorum prior tan tumexRicharda Ludouici Thuringorum landgrauij nata unicam filia Gertrudim genuerat. Quæ Herman-

Bidenfîmarchioniconiunâ:a,Fridericumfufccpit, 5® miiM!. ob matrem Auftriæ ducem,Neapoli faftione Carolen capite plexum,cum propinquo fuo Churadino ultimo Sueuiæ duci auxilium tuliftet : amp;nbsp;Agnetem, quæ duos nafta maritos, Vlrichum Carinthiæ ducem, amp;nbsp;Mayn-hardumTirolis principenijex poftrem o Elifabetam iF lam tulit, quam diximus Albertum Habsburgen.Ru' dolphi Cæfaris filium matrimonio fibi iunxiflc : eiusq;

matri-

COMMENT ARIORVM tiB» ir» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tpj

hiatrimonij ergô,intercedentibus benefîcijs paternis,’W«rlt;lt;fw confenfuprocerumIiTiperij,amp; Auftriæprouinciafum-^^^Jquot;“'*’''^^quot; prccibuSjàpatrein Auftriæfuiflè arcbiducem renuncia tum Auguftæ, anno 1282: Inueftitumque poftea apud Noribergam,anno 1284. Cui pater iuueniprincipi,ut haberet, qui cius ætatem moderarentur, in Auftriam dedufto, dederat ætate amp;nbsp;prüdentia confpicuos uiros, Eberbardû à Vualfèe,amp; HermannumdLandenberg, Sueuos. Hi cû infamiliariaiura nrincipj adfuetieHenr,

T T r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ri ri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, tra prmu Au-

là àc ad meliora lempcr animum eius necterent : in o- trcbidu-diumeorum tandeminciderunt, qui abufi ætate heri

'1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. HubipuT^cnt

fui,rebus nouis ftudebant, ac importunis precibus in 1 i-cita adfe(9:abant,amp; publica commodapriuatis emolu-mentis commutare conabantur. Hi erant, in Auftria quidem,Lutoldus aKunringa pincerna Auftriæhærc' ditariuSjChunradusd Sumerauu Liecbtenftaynius,amp; quidam d Valkenfteyn: In Styriauerö,Fridericus óe: VulfingusdStubenberga:In Garnis denique VJrichus comes ab Haynburgo, Vuilbelmus d ScherpIFenberg, amp;:OttodVuciflencck:qui cùmrapinisinbiarent,aca-nimo optimi cuiufque prædia inuafiflent : obftarent autem apud principem hi de quibus diximus fenes, quos pater filio conlultores dederat.'haud mora, tranf aftoconuentu clandeftino in oppidulo quodam Auftriæ ad ripamDanubij Trebenlèæ, ferè ex oppolito Tulnæ, quo amp;nbsp;Vienncnfes conGlia lua contulerant, in Albertum nouum principem confpirarunt, anno a re-parata Salute millenmo ducentefimo nonagefimopri-mo.Erantautemconfilia,ut pulfis duobus de quibus ’

50 locutifuimus morum præfecfis,undcum domino ip- ‘ forum,Vcnceslaum Bohemiæ regem in Ipem prouin-ciarum Auftriacarum adhortarentur. Eius rei nego-cium in fe Kunringius receperat,ut qui opibus amp;nbsp;auto-ritatetuminter cæterospollebat, aCprædam indeali-quam fperabat. Etquoniam euentum confiliorum ftio rum dilficilem fortè intellipebant, fifoli rem tatam ad-grederentUTjIimul Cæfaris heri fuiparentis poten tiam

B mctu-

metuentes,HungariæBelam,Vuenceslaum BoEêmiae reges, Ottonem Boiariæ ducem,amp;Rudolphum Salif' burgenfem præfulem, in focietatem alliciendum cen-fuêre, unicuique quo maturius copias in acicm educe-retjCertaprædaobiefta. Sic Auftria inferior Bohemo, fuperior Salisburgenfi,Boio Styria, ac Hungaro Vuyn-dorum marcha,confines prouinciæ,præmiacommili-tij ac fumptus repenfa conftituuntur. Prior Hungarus, mifsis duobus comitibus Ibone amp;nbsp;Henricho â Gufsin-gcn,qui fupra Nouam ciuitatem Auftriç confines agros tenebantjinfeftam Auftria facere cæteris in coniuratio nequafipræludiû oftendebat.Tardior Bobemus, dum copijs educendisin aciem moratur, atquebi qui in Auftria fuerantconiurationis confcij,Kunringijinprimis, frequentibus conuentibus confilia in dies magis magis-que retegerét; certior poftremo faftus glifcentis fenfim confpirationis Albertus,præcipuo indice Alberone a PuechayiTi,cum rem in celeritate pofita uideret,ab om nib.penèdelèrtus,reliö:a Vienna,inKalenbergum fear cem CÛ fuis recepit ; fcriptisq; literis ócnuncijs mifsis ad 20 patrê effaré ac reliquos ad Rhenum, Sueuiæ acHelue-ti^ propinquos fuos,qui fefe tuerentur in ifta rerum dif-ficultate,nihil temporis aut operæ prætermifit, quoad fe de perfidis ac contumacibus uindicaret,uitrea illa(ut dicere foiebat ) difsipata coniuratione, uel ut Puechay-mius iocari corahero fuo lolebat, q capana efletcu uul-cauda.Mox aut inter initia belli illius,antequâ auxi-duc'is contra Ea ^ropinquis fuis contraxiftet, adgreflus Viennenfes^ fubditos inAu exKalcnbergio comeatu interclufit.ceu obfeflos. ad ea firitf et Styria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c i-

’ poitremo reru omniu inopiareaegit,ut lupplices ac ca- j-o. pita nudi, monté afccnderct,ac ueniæ fe principis,cuiTi multa exculationenecefsitatis impofit0e,fubmittcrent. Quauis aut eadern adhuc eftate Gufsingenfts comités, ieuib.equitu copijs uniuerfum ilium agru qui eft ad No uam ciuitatem, more gentis prædabundi, latrocinijs acigneuexarent : tarnen Berchtoldi dapiferi ab Emer-berg, ftudijs belli fortifsimi herois, uigilantia atque

alaerP

COMMENTARIORVM LIB. II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipj

aiacrkate,tâdiu citra magnû aliquod difcrimê uis Hun-gari excepta fuit,donee à focero fuoMaynhardoTyro-ien.principe,ac fororijs fuis Ottone Ludouico 3c Henri cho Carnorum ducibus, fuppctiæmitterentur. Qiise ubiduéfore Hugone comité d Daufers præftôfuerunt, nihil moratus Albertus,eodem propcmodùm tempore duobus diuerhs locis bellum ciebat:ultra quidem Da nubium, ipfe cum propinquorum fuorum auxilijs re-ftà coryphæum petens coniurationis Kunringium : il-lo lius arces breui tempore,antequam Bohemum in auxi-lium excire potuerat,aut deditione,aut ui iuris fui fecit, Tyrnfteyn,Axéfteyn,lVlolléburg,Pechftal,Vuegteneck, Streituuifèn, Reynuuald, Grunberg,Ottcfchlag,Meyf-fauu, Veldlpergjamp;pluresalias.Interea in citeriori agro Hugo comes à DaufersTyrolenfis ac Berchtoldus dapi-fer ab Emerberg Auftriacus, indifto hello Gufsingenfi-bus comitib.qui Hûgariæ regis aufpicijs, malefîcio Au' ftriam prefïèrant,non toto Septembri prçcipuas ac mu nitas illorum arces in finibus Auftriç pofitas,Eckendor ao fium,Kobelsdorfium,Martersdorfîum, Antauu, Gun-fium, Rechnitium amp;Sulaningium partim armis, partim deditionc,in Albertiarchiducisfidemditionemq; redegere. Quo tempore cum belloadhucisinfifteret, ultra Danubium,propeKremfium,Efperfdorfac Valkenburg foloæquatæ arces fuêre,amp;domini d Sume-rauuac Falkenfîeyn Auftria exaéli. Kunringius uero præcipuus belli autor,omnibus fortunisceumomento temporis exutus,in exilio apud regem Bohemiæ uitam finiuit,priuatus non folùm tam ampla,qualem majores habuerant in Auftria ditionc,uerumetiam titulisaeprj rogatiuis omnibus. Nam cum peruetufta familiain fo-bolem multam excreuiflct,ut quidam fe pincernas Au-ftriæâTyrnfteyn, alij uerô marefcalcos aMeyflàuu ap-pellarent: utrunq; illis turn munus ademptum fuit,atq; ita in anguftias redaéli pœnam luerunt, 3c quem intri-ueran t panem comedere coaéli funt. Cuius autem Eue confilio faftum fit,fiue exemple,dubium:Styrienfisfa-

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B 2 ne pro-

GENEAEOGIAE AVSTRIACAE nèproceres quiconiurationis confcij fucrant,FndefP eus à Petouione, Hardnidus à Vuildonia, Sc Frideri-eus à Stubenberga : amp;nbsp;in Garnis Vlricus comes ab Heyn burg,OttoàVueilîèneck,lt;S: VuilhelmusaScharpfFen-berg, nc fortè imparati opprimerentur ,conßlijs oc-.cultisuicinos Rudolphum Salisburgcnfem præfulem, amp;nbsp;Ottonem Boiorum ducem follicitarunt, ut ante-quamadeos accederc Auftriacuspoflet,communica-tis fubfidijs fidispræmium laborum Styria? meliores agros præriperent. Erat iampridem epifcopisanimusio in Auftriacum accenfus , ob nouas repertas falinasin

Peczentall. Et Boius ad Hungariæ gubernacu-ti kuïiruci eu laaditum quærens,ad quæ à fàtrapis quibufdam præ-ittcBauarte. v Gufsingen.comitibus non uana fpe, ut pro-pinquus, amp;nbsp;qui ex una filia Belæ regis prognatus foret, uocabatur: oblatamtampulchram occanonem'haud quaquam afpernandam ratus, non indifto prius bello, in StyriaiTi mouit, baud magnum fané operæprecium tam longæ profeftionisconfecutus. Quippe dum a-lienißimo anni tempore in alpibus Noricis niuepro- 20. fundarigentibus morain facit, Auftriaco ut fearmaret, ac copias ex Auftria eonduceret,tempus concefsit. Qui rufticis fuæ ditionis quàmpluribus excitis, qui niuem uerrerent,(amp;loca profundapurgarent, priusadpon-temMueræ hoftibus occurrit, q eô fama de ipfoper-ferretur.Ita remenfus iter Boius dux, eluftatusque per montesTaurifeorum, non fine diferimine in patriam BeZiwn Albert rcdijt. nbsp;nbsp;nbsp;Quo tcmporc Salisburgenfis belli fociusin fi

^[capum Salis» nibus ad Anifum flumê,ncminerefiftente,Alberto præ bur^enfem. ripuerat arces munitas, Volkenftcyn, Neuhaus,Stay-3® nach,amp;Enfpruck. Guiquoque tempeftati occurfurus Auftriacus,ex itinere Rotfteyn, Rachftadium ciuita-tem, expugnata in deditionem accepit : amp;nbsp;infiftens ui-éloriæjin finib. Styriæ, Vuanfdorf,Tenneberg,amp; Vei-ftricz, apud Carnos uero Frifacum epifeopatus metro-polim fubiugauitrhauduulgarem operamin hacrena-uanteChunrado abbatc Admontenfi,hominc ftudijs — , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;belli

COMMENTARIORVM LIB* ÏI» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^7

belli ac côfilijs uerfutißimo, nbsp;nbsp;cuius exulceratus tu fue

ratinepifcopûanimus.SicibidéquoqifaftiorefcinajSty riç regulos ad poftremu, qui eoiurationis participes fue rât,adpœnitentiâ copulit. Qmbus omnib.clernentifs; princepsignouitjUnicoFriderico aStubenberga exce-pto.Qui diu profugus,tâdé explora tuspropepöte Mue ræ,à Landébergio in captiui täte tra flus eft.Pro quo libe râdo cû uarij cóuentus fîerét à^ximis epifcopis amp;nbsp;comi tib. ipfa quoq; coiûx apud Albertu arcbiduçé maritû 8c io MaynbardusTyrol.focer intercederêtjtandcinliberta té adleritjpriuatus potiorib.priusp Styrios ac Carnos ar cib.Kacz,Kaczperg,Frauunburg,Vuurmbcrg, Gueten berg,Stubeck,amp; alijs.Et bûc exitû babuit côfpiratio in-teftinaprouinciarû,nulliscaufis, fcdfolùm odioeoruni quos pater Rudolpbus filio côfultorcs dedera t, initâ ab bis q reb.nouis lludebât,amp; prouincias opimas animo in uaferât.Quorû diximusfuiiïeincolas qdê,prçcipuèKû-ringiû amp;nbsp;Stubcnbergiûæxternos ucrô,Boiû ducêamp;Sa-lisburgen.arcbiepilcopû.Quorûbicdiuturnûfouésfub 10 peftore odiûjimmemorplané q à paréte Alberti benefî cia accepifletjOmnê lapidé mouebat,ut apud parente in odiû adduceret iuuené principc:mifsisq; legatis ad curia Goldeckero amp;nbsp;Neppingero,acerrimè Aultriacû accula batjUt turbatorépacis amp;facrilegû.Quç corâ pâtre,cçte risq;S.Rom.Imperij proceribus ftrenuèAuftriacusper fL]OsIeiTatos,Cbunradû abbatê Admôtenfem, Vlricbu dominû à Capella, 8c Vlricbu Brucfcbêck diluebat om nia. Interea mortuoRudo]pboHabfpurgé.Cçlàre,caü fanondû defînita,cum Aubriacus in eleftioné uenifTct, 50 Salisburgcn.apudarcbiepifcoposEleftoresomnib.ncr uis agebat,ne Albertus in Cæfaré renunciaret.Id fimili-ter fummo ftudio VcceslausBobemus affinis faciebat: eoq; rëamboredegerût,utfufFragioAdolpbuscomcsd Naîïàuu,Auftriacû fuperaret. Non decrât taméquibus Nalïbuien.fecordia acauaricia difplicebat. Hi Alberta quotidie adbortabant, ut reb. fe accômodarct : epifco-pusin primis Argentoracen.amp;comités V uirtébergen.-gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç ? Hoben-

ip9

Hohenbergenfis amp;Layningenfis. Poftremocum Elenores damna in dies maiora confiderarent,quibusno-uus Cæfar Germaniam adficiebat:Gallos in Germania adduceret,amp; Germanos accepta pecunia Flandro ac Anglo diuenderet,ad rapinasdeniquc pefsimicuiufq; publicèconniueret,quas multopauloantèlaboreRu-dolphus Cæfar penè extinxifïè uidebatur: bac de caufà fafto conuentu adMoguntiam,Gerlacus Moguntinus, VuigboldusColonienlisjBoamundusTreuerenfiSjRu-dolpbus palatinus, Albertus Saxo, amp;nbsp;Otto Brandebur-genfis,poft multam deliberationem exauStoratoNaf-fouienfi, Alberto Auftriaco fafces committendos decre uerunt.miftbque in Auftriam comitéHobenbcrgenfi, ilium Viennæ tum apparatum in Hungariam aduerfus regem Andream expedientem, ad principalem obti-nendam dignitatem euocarunt.Qui uix tadem perfua-fus, non antea ad Rbenum afcendit,quamfemelince-ptum atque adeo urgens bellum Hungaricum confice-ret.-cuius uelutiprçludij,Gufsingenfes comités qui in fi' nibus colebant, Auftriam continuis excurfionibus per- 20 petuoinfeftamreddebant. Eius belli bæc perbibetur caufa extitifte,atque origo. nbsp;nbsp;Mortuo Bela rege Hun-

gariæ, utferèfieri adfueuit, cum in ftudia diuerla ftifsi regniproceres Ladislaum quendaminfaftigium fuftu lilîentjpræterito Andrea puero Bel^ filio, ut infidias eui taret no ui régis mater,quæ Siculafuerat, Venetias pro-fugit cum filio, ibiquepatricio cuidam de Maurozeno-BeaumHung4 rumfamiÜafecundisnuptijsin exilio coniunnafuit,fi-ruMM Alberti, nbsp;nbsp;paulatim,quem exBelarege tulerat,adolefcente. E-

uenerat uerd tum commodüm,utLadislaus rex in fuo rum odium incidcret, quod Chumanam naftus uxore defererefidemChriftianam uideretur: eaquederead-monitus à Rom.fede per epilcopum Fanenfem, no mo do non monita falubria admitteret,uerumetiam indigne legatum traftatum regno cxturbaflet. Cuius reia-trocitate qui potiores in regno fatrapæ fucrant,percul-fi,Ladislao fucceflorem quçrebant.Étfi autem in ftudia diuift

COMMENTARIORVM LIB» II»

diuifiin tanta rcgnicommotione uicinorumque’prin-cipûjambitione, alius VuenceslaumBohemiæ regem^ alius Ottonem Boiariç ducem, qui exBelæ filia progna tus fuerat,accerfcndum exiftimarent: qui tarnen auto-ritateamp;ætate præpollebant,meinores beneficiorum Belæregis in Andream de quo loquimur exulcm,amp; qui jfub uitrico Venetiano educabatur,inclinabant:mif-lisquelegatis,adfpem regni euocabanh Qui cum baud fatisexploratoitinereper ditionem Auftriacam addu-

lo ceretur,ab Arnoldo Trigauienficomité capitur, Alber . toque Auftriæ archiduci traditur. Vndenonita multo pôft, interpellantibus principibus proximis, ac Hunga-riæ in primis fatrapis,ad earn formulam Iiberatur,ut filia illi Auftriaci nuberet, Agnes nomine. In quam etfi tam jpferex, quàm Hungariæfatrapæiuraflent,tamen ultionis cupidi, depofita memoria corum quæ incu-ftodia conftituta fuerant nonindiftobello, in Au-firiam cxcurfionesfecerunt. Gufsingenfes in primis co mites eos fines quotidiano maleficio uexabant : qui

20 Hungariam à Styria amp;nbsp;Auftriafeparant, ubifunt Kirch fchlag 02 Pernftayn arces munitæ, amp;nbsp;Vallis quarrt Gunfiall appellant. Qui traélus quoniam perpetuis îatrocinijs infeftus erat, uindicandû in Gufsingenfes ra-tus Albertus, dum ipfe ad recipiendam coronam Impc rij,ad Rbenum contendit, Hermannum à Lan d enber-ga, qui pro duce A*uftriâgubernabat,cum aliquâta manu Sucuorû,adieftis ptouinciæ auxilijs, ad eos fines ab iniuriaboftilitutandos tâtifper excubarc iufsit, donee ipfe confeftis reb. necefïàrijs, extremâbello manûim-

30 poneret.lnterea qui prçfidioreliftifu erat, quoniâftra-tagematû hoftiliû ignari erât,utpoteèSucuia (ScRheno cLnieîAuâr!4 cxciti,ncceorû admitterct cofilia q in finib. coletcs ex-ploratas infidiasHûgaricçgêtisomneshabebât, quorû domeffica duftabantauxiliaBerchtoldus dapifer ab E-merberga, Gotfcbalcus â Neydeck,Kunigfpergiusac Terrenbergius, undiq; ab boftibus circundati, ac in cu-neumredaéhjfpiculisque ferme confeéh,pars trucidati,

- ... ‘

too nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GËNEALOGIAE AVSTRIACAE

pars in fœdamferuitutem abdufti,uicam morte gra-uiorem tolerarunt. Quod etfi uindicare Auftriacus, ac rnodis omnibus fuos liberarecuperet,impeditus tarnen profeélione dé qua diximus, bellum Hungaricum in a-liud tempus diHulit. Ingrefliisque iter primo Maio, ad Rbenum accelerabat, ubi hoftcm Adolphum, cui erat imperium abrogatum,comparare exercitum accepe-Efil autem,cum non fatis ualidis copijs Auftria procoro/M 1« cus egrelTusfuifletjquod partem copiaru præfidio Au-

ftriærelinquereaduerfusHungarorumincurfiones co- lo gereturrtamenaccedentibusexitinere auxiliaribus copijs,è Carinthia,Styria,à Maynhardo focero, Sueuia at-que Hercinia fylua,ubi ditiones ac propinquosbabe-bat, Rhenanis denique cum principibus turn ciuitati-busadiuuantibuSjadRhenum poftremôpenetrauit:ca ' ftrisq; in Brilgouia baud procul Kenczinga ciuitate po-

fitisjUoluntatem Eleftorum qui in Oppenheymo con-gregatifuerant,amp; Auftriaciaduentum læti præftola-bantur,experiri conftituit. At bi nulla mora interpoli^ BtHum Alber- ta, fimulatque deaduentu Alberti certiores faéli fuif to ** ^AMkJitre. fent,folenniter abrogatoimperio Naflbuienb,Auftria-

co fafees publicè reuocatis fuffragijs decreueruntimifTo quemarefcalcoimperij Pappenheymio,ad obtinenda fummam dignitatem adhortantur. Cuietbiampride Naflbuienfis in Brifgouia fe oppofuiflet,tamen quia in-firmior uiribus erat,ludificatus aliquandiu tandem fu-gam arripiens,Rheno tranfmiflb,baud procul Spira Nemetum,ab Auftriaco infequente adprehenditunco-mifloque certamine uincitur,ac interficitur.locum Ha lenpuhel uocant. Vndeprofeftus fine mora Albertus, 30 cum ad Mogutiam prius tarn principes q ciuitates pro-ceresquecæteros Imperij in uerba adegiflet, Aquifgra-num defeendit, ubi àColonienfe, more maiorum,dia-cpronrfKo nbsp;nbsp;demateimperialiredimitur,Auguftiquenomen Iblen-

berti. niter accepit,Anno M. CCC. Ita Optimus pripceps dc-pulfis periculis,ac retufa'fubditorum fuorum contuma cia, uicinorumqueprincipum confilijs euerfis ,fummu

in Ger-

COMMENTARIORVM LIB» II» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20t

in Ger mania apicem, in tanta affinium etiam inuidia, propitio numine confecutus eft. Et cum muneris fui cflè cognofceret, contentiones undiqüe ac belli femina tollere,quafi ex itinere reuerfus à coronatione, bello dc certantesMoguntinumprçfulemac Rheni palatinum Albertus ccri compefcuitj mul tato authore belli ipfo epifcopo,cui Bingium ac Benshcymam oppida adcmit. Confti-tucrat ab eo ftatim tempore nouus Cæfar,more maio-* rumcomitia Imperij indicere,ac legibus patrijs confir-

lo mandisoperamdare: tarnen Hungarico, de quo anteà diÖ:umell:,belloinftante,quod iam annum Auflriaci, incipienteiam etiamSalisburgenfi.',non fine maximo difcrimincpuinciæhaélenus fui fuftinuerât, reuerti in Auftriam,depofitis tarn honeftis atque neceffarijs cogigt; tationibus coaftus eft. Vt tarnen aliquod fuæ opcraî precium faceret,amp;: fafces aliquofelici omine fplcndi-dioresredderet,quafi ex itinere mifsis legatisloco lt;3c prudentia conlpicuis,ad proximos reges, Philippum præcipuèFranciæ,amp;ArragoniæinHilpaniam,cütnu- matrimonid ft iQ troque amicitiamfirmauit,ac coniunftionem aulpica- UorüAlberts tus eftjhorumfiliabusfilijsfuis natu maioribusFrideri-co ac Rudolpho defponfatis.Quarum poftpaucos men fes Elifabeta Arragonia Friderico primogcnito , amp;nbsp;Blanca Galla Rudolpho (ecundogenito honorifice de-duftç funt.Quibus féliciter confeéfis, etfi Hungaricum uel maximè bellum urgeret,tarnen propria Reipublicç neceßitati fubmittês,in defcenfu amp;nbsp;quafi cxitinere bel-lainteftinaconfecit, quæin maximam Germaniæper-

* BeUd GermdJ niciem exariuraruerantun ordinemredaétis tribus ma niæ interma 50 gninominisprincipibus,qui uicinis ciuitatibusgraues lt;nbsp;fuerantjPfyretarum comité,landgrauio Nellenbergen fi,(Sc V uirtenbergenfiprincipe.Ita reuerfus in Auftriam tandê,curriculo anniuniuselapfo,inbellûHungaricû totusincubitrcotraftisq; ingétib.copijs, Hungarû prior »’««’» reneud-adgredit:quiAuftriä,octupatisquibufdäarcib.fuis latro cinijsuexarenondefmebat.Prçtendebatis uerô hacprç cipuè belli caufam, quôd comitatus Auftriacos aliquot,

C ditio*

lt;o2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACÄE

ditionis quondaHungaricÇjm finib.teneret,requirétiq; Hungaro redderenolletzdonatosnêpCjCÜ AuftriaciHu garis olim aTartarisprefsis, ac ferè profligatis fubfidia tuliflent,atq; in Pannonia conferuaflent.Hi erat ad lacu qué Pifonis Plinius uocat in tertio,in utriufq; Pannoniç

. conHnib.Muluncn.Soproniclis,amp;Ca{l:rifcrrei,quos di-. plomatu prærogatiuis multis iam annis Auftriaci principes in pofïèGione ac obfequio obnoxios habebatjaciu ftis de caufis reddere fubinde recufabant. Huicbello, cmrc lï« quod atrocifsimfi futuru erat utriq;genti,ftatim interi-1 • nitia, antequa odijs exulccratis flagraret, eoru proceru interpoiita autoritate fometa fublata funt,qui pacê ma gis q bellu cupiebat.His quippe ad utrunqj interpellätib. polt multas ultrô citroq; traétationes habitas,uterq;re-gu in infula Vizze,q modo Germanis Schut nuncupat, Aultriæ uicina, côueniunt:amplexiq;mutuôamice,óc matrimoniu perficiüt:amp; in hanc formula,depofitis arz* mis,in gratia redeût.Primùm quidê,ut Aultriacus Mu-funéfi comitatu toto cederet,à alijs nónullis arcib.in fi nib.pohtis.Deindeuerô,utHûgarus quoqjrexeas quas 20 eo bello occupaueraqatq; ex bis Aultria infelta reddidif fet,Vuettenburgâ,Cherlburgâ, Mufenburga, amp;nbsp;Herrn-fteyn demoliret. Ita confeétû bonis aufpicijs amp;nbsp;illud bel lûfuit,tranquillitaterelata:fedbreui admodû,ut quâjal tero mox anno,qui fuit a reparata Salute i^ozjgrauiores turbæutroq; in regno exceperunt. Extinéto enim Andrea , de quo loquimur, rege, Agneté Alberti filiä,regis côiugé,unàcû filiola,latrap^regniincultodiäpofuerät, ac prêter dignitatétraétabant.Cuiusreinûcioacccpto, Albertus parés indignatus, ut filiæ defalute periclitanti 50 fubueniretjHermannû Landenbergiû cû copijs in Hun gariâmilit.Quiauxiliantib.Gufsingenfib.comitib. qui turn cômodum ad Aultriacos defecerâqPozonio in de ditioné accepto, amp;nbsp;S. Martini monte obfeflb, proceres coegêre,utllt;eginç traderenturrquæ ambæpoftea,om-ni pudicitiç ac continentiç laude uitâ in Kunigsfelden-ß cœnobio.in Ergouia,materna fundatione, exegerût.

Accc-

COMMENTARIORVM LIE» IK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;203

Accedebat ad banc diu exoptatam tranquillitatc, quod eodem commodum tempore Sc Salisburgen.archiepi-fcopus RudoIphuSjinterneciuus Auftriacorum hoftis, res humanas rcliquiiïèt. Quare duplici gaudio auélus Albertus, utpacemftabiliret,interpellante Elifabetha coniugejfuccelTorem Salisburgenfis^Chunradu a Pray- fccJw tenfurdafiliæ,quætumnataf uerat^ufceptorem ex fa-era unda pctijt. Qui baud mora Viennam defeendes, filia leuata ex fonte lalutari,de ceteris amicè cum Alber

10 totranfegit. Qmpræcipuusexinde,acperpetuus Au-ftriaeæ ftirpis cultor permanfit. Ita recuperata tran quilli t a tc,amp; interims externisqucbellisliberatus,adan num Domini 1304 comitiaimperij ad Noribergam in-dixit.QuOjpræ alijs,amp; Venceslaus uocatus eft, qui omni gen ere fraudum in Cæfarem affinem fuum,utpote fororium utebatur.Ad ea Cælar,reliefo in Auftria filio fenioreFriderico, qui interea adgubernacula federet, profelt;ftus,inter ipfa initia frequétiprincipû côdentu,di Venceslao ßohemorum régi fororio, (S:: Rudoîpbo fi-

20 liojRegalia(ut uocant)côtulit. Eifdê comitijs amp;’cau-fà Ruperti comitis Nalïbuienfis,matrisque illius, Cæfà-ris quondam Rudolphi reli£l:æ,deprecantibus principi buscopofitaeft.Ita recuperatain Germaniapax,fpem amplam promittebat,fore ut in Oriente etiam,ac præ-cipuè Auftria,ôcilli confini Hungaria, pacis muniafo-ucrentur.Sed intempeftiuus obitus regis Andreç,amp; tur bas fecum,élt;: ambitiones uarias traxit. Cuius motus no competitores modo regni,diuerfi ac potentes: fed bi e-tiamcaufæextiterunt, quipro bis interpellabant,fum-

jo mæin orbe terrarum amp;nbsp;dignitatis lt;amp;potentiæ. lam ’ primùm omnium pro Carolo Roberto Siculo, Caroli Martelli Hungari regis filio,cuius paternum genus à filia Stephaniquinti Hungariæregis, maternum uero à dementia Rudolphi Cælaris nata repctebatur,amp; Pon tifex ipfe Clemens V 3c Albertus Auftriacus patruus in tercedebant: omniftudio adnifi,ut Rex renunciaretur, qui Ô^genere ôcaffinitate commodior uidebatur.in eu

C 2 ius

i04 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEAtÓGIAE AVSTRIACAB

ius rei confeftionem pontifex poft Nicolaum Hoftiert-fcm cardinalenijGentilem titulo S.Martiniinmontib. presbyteru Carclinalem,de ordine Minoru,iampridc in Hungariamiferat:qui fulmine etiapotificio minabant, ut Carolü tanq ua legiti mû hæredé admitterêt.Contra ueróproceres]pfi,quib. Itali cxploratiiam olimatq;in-uififucrat,Gufsingen.comitisfa£fione,in Venceslai Bo bemiç regis Hli û,qui poftea Olomuncij in tumultu occi fus eftjinclinabant.QuLæfita eft amp;. huic ftudio no inepta caufa quædâjamp;prætextus : quod auus eius Ottocharus Bohemic rex,ex Kunigunde d Matfchauu,quæ filia exti teratAnnæ Belæ régis 1111 natæ,Venceslai régis patre, utpote RudolphiCæfarisgenerû procreaflet. Itaqjco-naunicatis cu eo ipfo regni fatrapæ cóftlijs,pofteaquam propêfum animû animaduertiftènt,altero anno d.’ mor te Andreæ regis,qui fuit d reparata Salute i3O3,prçmiïîa foléni cle£l:ione, nouum regem Bohemum,puericiam nonduin egrefrum,d pâtre ad limites Morauiç miflum, cum honorifica comitiua Budam abduxerunt. In bac erantprçcipui,archiepifcopusColocen. Andréasepi- 2 fcopus Agnen.Emericus Varadien. Antonius Chona-dien.Nicolaus Bozznen{is,Haab VacienGs,ïacobus conies Cepufienfis, Hugrinusregni palatinus,Dominicus Tauernicorû magifter,Henricus comes Gufsingê. Mat thçus Amod^us,amp; Demetrius F.Nicolai. qui omnes ut potioresregni fatrapçVencéslaû iuucnêregêBudaab* du£I:û,eoadhticannofoléniterad Albain regécorona-rût:Budâq;honorib.au£lû rcduxerût,prçftitisfacramê tis,q ut Domino legitimo dicifolêt. At pater gêtisfaôi-ones animaduertêSjCÛ filio metueret,clandeftina profe 3 éfioneBuda maturds,faHiofum hominem Ladislaum Vernherifilium,caftellanû Buden.infidijsadprehéfum, ut obftdemPra?amabduxit,reliä:oadbliü militéBo-

O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

.hemo. Interea cumHungarosindiesmagis magisq;fa £f ionibus diftrahi Venceslaus fenior uideret,amp; nunc in Carolû,qui cû exercitu intra fines regni excubabat,nûc uerô in Boiariû refpicere: metuens non folùm de regni '

*lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;am if-

•COMMENTARIORVM LIB* II* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tof

âmifsione,fèd ne uitç etiam periculum filius adirer, cxa-éloanno, cum magniscopijsingrefrusHungariam, ad filium Budaminuilionis prætextupcruenit:eumq; und cum fàcrarcgni corona acceptum,per mcdiam Hunga riam Pragam reduxit. Sic amifsis infignibus Hungari tumultuantes,cum coronare neminem pofïènf,autori bus GufsingenfibuscomitibusinOttonemBoiariæ du cem, qui (amp; ipfe ex Belæ quarti filia natus fuerat, con- cKwrf^eH«fi fenfere : dato ncgocio,ut coronam lànftam quam uo-

I'D cant,rcgni èpoteftateBohemiuindicaret. Isigituro-mnis generis blanditijsacpromifsionibus adgreiïuspri mùm omnium Auftriacum, qui ad (ororium Bohe-mûinterpellarethoc nomine: permouere tarnen hue nonpotuitjCÛmquôdæquèisCarolo Siculo nepotiex lororeftuderet.’tum uero etiam, quod cxulccratumin Bohemum animu induiffet,eo quod uiolata matrimo-nij fide,quod pro filio iuniori Agneti ex filia nepti condi xerat,alteramilliducifiam aCalesconiunxiflet. Decu' buerattum Venceslaus rex feniorcum uitæ periculo.

to hac occafione arrepta Boius,regem Pragç inuifit,acpre cibus coronam cum cefsione iuris obtinuit:eamque,fb-lo Seckingenfi principe comité, per inimicum Auftriae folum, ubi omnia itinera ob{eruabantur(fa£l:oiam dé hac re ipfo Alberto Cæfare certiore) ad Gufsingenfem comitem pertulit:dquo Albarn cum honorifica comi-tiuadeduŒUS, folenniter in regem Hungariæinaugu-ratur,anno 130^. præfentibus duntaxatGufsingenfibus comitibus, Benediclo Ve^rimienfijNicolao Va-cienfi, Antonio Chonadienfi, amp;nbsp;Becke quodam filia

'SoThomæ. Quorum confilijs, cum LadislaijVuayuo-dæ Tranfyluaniæ filiam uxorcm ducerc iuflus eflet, uß huius fcilicet fauore atque robore fe Boius aduerfus C* roll faftionem muniretrhaud mora , unà cumillisin Tranfyluaniam abiuit. Ifihic cum fub fpccie fponfa-liorum arcem quandam ingreflus fuifiet , in ipfa menfa hofpitali uiolato iuramento capiturjaccathenis uincitur^ommb. quos ex Germanis adduxerat exclufis;

C 5 Qua

genealogiae avstriacae

Qua in captiuitateplus annum detentus,à Valacho tan óem^qui ob Bel am regem focerum uinculo Boio cun-iun£l:usfuerat,liberatus,miferrimèper Poloniamamp;Si ieliam auxilio GlogouienGs ducis, cuius ócGliam poftea memor beneGcij uxorem acceperat, domureducitur. Dum b^cin Hungaria Gunt, mortuo Vcceslaofeniore, amp;nbsp;paulo poft etiam iuniore Olomuncij interfefto, no-ui motus in Bohemia amp;nbsp;Auftria exorti funt. Albertus enim Cæfar ueteri formulæ conciliationis innixus,qua occifo Ottoebaro matrimonia ad Iglauiam Grmata lo fuerant,in primis Fridericum Gliumducere inBohe-miam,regnoque imponere conabatur. Et cumis cede-ret,modis omnibus fccundogenitumRudolphum, regem Bohemiæeftè uolebat, eique confenfu principum imperij Regalia jmcontulerat. At contra latrapære-gni,Henrico Carnorum duci, Auftriaci fororio,Gliam Venceslai fenioris defponlauerant: ac Cæfaris poftula^ tis contemptisjureque quod prætendebat ex formula præterito,eundem in poflefsionem ex matrimoniotan dem miferunt. Itaquemagnis inftruétus copijs Cæfar, 20 auxilijsquoq;aprincipibus Imperij adiutus,anno 1307 faltum Bobemiæ ingreditur,certa Ipc Glio gubernacu-la regni,Giurencquiret,armis confequendi. Ibiexitinc re,cum Kuttébergam locum natura munitum aliquot menftbus nequidquam obGdione cinxiflet,eo quod me talla ibi fuffodiantur, infalubribus aquis ac aere halituo foinfefto exercitu, mutarccaftraad Pragam coaftus eft. Vbiad certam formulam delinitis anirrisfatrapa-rum,fugatoque fororio Henrico, cum ad matrimoniu Elifabethæ Venceslai reliftçconfenfifTetjRudolphum 30 Glium in regno folennibus præmifsis conGrmauit.Qui altero mox anno non Gne ueneni fufpicionc obijt,anno i3o8,Pragæ regio honore fepultusxum Blanca coniunx biennio antè Viennæ uitam cum morte commutaflèt, condita in Minorum tempîo,propriafundatione,anno 1306. Ita tot perfunftus bellis, laboribus, periculis-que Albertus, generis fui primus in Auftria archidux,

ante

CÖMMËNTARIORVM EIB«

Jintcætatem in Heluetijs cum exThcrmis,quib. primo uererecreabatur,Rufsium amnem traiecifïet, àîoanne proprio ex fratre nepote, Rudolphi Sueuiæducisblio, trucidat.’focijsparricidij Eberhardo à Vuard, Vualthe-ro ab Efchêpach,amp;VIrico à Pal ma Bohemo,anno 1368^^ fiio in genere rerû geftarû gloria nemini fècundusjac n o bililsimç Auftriadum domus autor.In cuius cædis loco poftea ElifabctaTirolenfis coniunx opulentum eœno-bium extruxitjpro nobilibus uirginibus, quod à regio ID campOjin quo fcilicetmaritusnecatusfuerat,Kunigs-feldam nominauit,ibiq; dileftifs.coniugisreliquiascon diditjCxquo XX Vl liberosfufceperat.Quorum adfru gem peruenerant, FRIDERICVS, poft cum aduerfo numine Cæfàr; R VDOLPH VS, rex Bohemoru:L E O P O L D V S, landgrauius Alfatiæ amp;nbsp;Brilgouiæ: O T T dux SüyriærH E N RIC V S,canonicus êc eoadiutor Mo-guntinus: A L B E R T V S, ex canonico Patauienfi archi-duxAuftri^,generis côferuator:A G NE S, Andrej Hun gariæ regis coniunx,quæ cœlibem poftea uitamin Ku-20 nigsfelda cœnobio trâfegit:C A THA RI N A,Caroli Ca labriç principis uxor:E LIS A B E T AjThcoderici Lotha

rin2i:ANNA,HermanniBrandebur2;en.amp; Gueta,LuT Gouici comitisOttingenfis inRiza Sueuiæ, coniuges. FRIDERICVS igitur, de quo præfatifumus,utpri- mWrnapttf-mogenitus, uiuo etiamdum paren te,eiusque autorità-te gubernacula Auftriæ ufurpans,eo etiam extin£l:o fuc celsitiquo tempore, iam mortuo in Bohemia Rudol-phofratre,uigore uetuftarum Auftriæ prærogatiua-rum folus ad clauum federepoterat,fratribus in comi-

30 tatus mifsis. Is Probus uel Pulcher cognomcnto,Henrico feptimo nouo Impcratori de ftirpe Luczèlburgen. fidem fuam declaraturus, Romam ad diadema Impe-rij percipiendum, cum Iplendido comitatu centum lt;3c quadraginta equitum deduxit : ac ex itinere Salis-burgi, folenne Auftriacarum prouinciarum beneficium precario accepit, anno Salutis i3O9.donatusquè â effare bonis ac prædij s cùni in Morauia,tum Sucuia^

Ioannis

208 GENEALOGIAE AVSTRIACAE

Ioannis quondam ducis qui Albertum patrem in Hèl-uctijs occiderat,auftus Sc honore Sc opibus,emenlb logo itinere in Auftriam reucrfus, ftatim inter initia gu-bernaculorum in bellum inteftinum incidit. Quod liue Henricus Cælàr itapræftruxerit, qui bis artib.ab ambi-tione ilium uelletimpcrij amouere, quôd magna illius in Germania foret autboritas,amp; ne aduerfus fe eligere-turpublicè etiam timebatur:liue odio prouincialium Sc faéfione malorum id contigerit, (dubium) autbori-busfanè,dominis âPottendorf,Hadamaro à Valken-io berg,Celtingio,Ortelio àKranichperg Auftriacis,lt;S: lo anne à Stubenberg Styro, deniq; prætore Viennenfi præfefto rei militaris Bercbtoldo Schuczenmayfter,a-pud Glockniczamin finibus Styriç,in principe innocê-tem conlpiratur.Erant autem confilia buiufcemodiil-iorum,'ut quoniam adOenum Fridericusbellum ad-uerfus duces Bauariægerebat,intereafîlios ducales Fri-dericum Sc Leopoldum non làtis bene cuftoditos corn prebenderent,amp; redeuntem ducem excluderent. Hæc Me^inüntdu- coniuratiopræteropinionem citiuspatefaéfa,quipro 20 ^^c^P’’ôuinciamadminiftrabant diligentiores efFecit, ne tantum nefas committeretur. Itaque cum foris in o-ninem euentum inten tifsimi effent Vlri ch us à Vu al fee amp;nbsp;Theodericus â Pillichdorf,tum intra Viennam quæ-ftorDucalis ad auertendam fc litionem diligentifsimè excubabatjualidis prçfidijs cùm mœnibus turn ipfis tur ribus fîrmatis, ut cum primùm uulgi murmur audire-tur,campanæfonarcnt,amp;: ducales ad armaconcurre-rentjiuuenesque principes in arce tuerentur.Ita ea fedi-tio magna prudentia ab his,quos diximuSjpræuilà fuit, 50 abfenteFriderico.Qui reuerfus,barones quidê pecunia ingentimulftauit.-Berchtoldû uerd Viennêfem præfc-£fum gladiopercufsit: amp;reliquos ex ciuiû ordine alios expulit, alios occîdit,plerofq; etiam pecunia mulftauit.

BfflMi» Bm- Hæcinfine æftatisfaéfafunt,anno 1309. nbsp;nbsp;nbsp;At Frideri

r»c5 friderici, cus nouo bello innodatus, ut comitatum Neuuburgen fern ad Oenum,lt;k dominium Pernfteyn in finibus Sa-lisbur-

COMMENTARIORVM LIB, II, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2op

lisburgenfts ditionis â ducibus Boioru prærepta recupe raret,milité in aciê eduxit:expugnatisq; re fubita Rhie-dio amp;nbsp;Scherdinga,limitaneis oppidis, Dietmaningiuni ufq;Salisburgen. ditionis progredit. Vndeaerisinfefti lue auocatuSjad Mosburga caftrametatur, anno tu illu-fcente 1330. Quo téporeacceptonûcio de Henri-ci VII Imperatorisobitu, in Auftriamreb.exfententiacohfe-£lis regrcflus,armain Bohemum Henricum regem pa- ifK«« Bohé. truum conuertit: qui Rudolpho fratre extin£i:o,in alie-

IO namlepofleßionemiferat. Hoc bellum cum in fangui-ne læuiretjpijfsima matrona Elifabeta, Alberti quonda Cælàrisuidua,Auftriacimater)amp;:Bohemiforor,adfci-tisinauxiliumSalisburgeGac Brixinenli epifcopis, fua a utoritate beneuolè ita diremit, uti filius, acceptis à fra-tre quadraginta millibus ducatorum, amp;nbsp;in Garnis ualle Saantall, amp;dominio Voyftricz,ius in Bohemia omne patruorelinqueret:quod partim ex contraftulglauien Ji, partim extinfto Rudolphoad fedeuolutumfuerat. Ita rerum potitus in Bohemis Carnus, eo adhucanno,

20 qui fuit à reparata Salute millefimus trecentefimusno-nus,fatis concefsit: relifto hæredeloanncLucelburgeri fi comité, Henri ci feptimi Imperatoris filio, qui filiam . inmatrimoniohabebat. Ismetuens ne Auftriaci rur- , lusinnixi ueteribus iuribus acpaftis, regnum præripe-rent, cum omnibus, præfertim externis præfidijs pri-uatus effet, Eleftorum, qui magis uidebantur inFri-dericum Auftriacum inclinare, ita arte occulta diflen-Gonem curauit, ut Ludouicus Boiorum dux in ele- D«o Ctefarn Hionem ueniret,óc fuffragiorum paritate Auftriacum

50 æquaret. Cuius ferunt rei caufam extitifle Mogunti- Rriacus,crLu num, Treuerenfem, óc Brandeburgenfcm, eleéiorcs^ douicusBoiut, qui d Bohemo pecunia corrupt! fuerant,ut fuffragia mutarent : quantumuis cæteri Eleftores,ac Ludouici Boiarij frater germanus iple Rudolphus palatinus, in prima eleflione manendum pertinaciGimè contende-rent : necadmodùm Boiusambiret, utquiperpetuo Auftriacum obferuaffet,amp;magis ad conuiuia aciocofa

D pronus,

iVÓ GENEALÔGÏAÈ AVSTRtACAE

pronus, quam tantam Rempublicam adminiftran-dam aptus uideretur.Ita Boiarius præter fpem, nolens ctiam in Cæfarem renunciatur Oppenheymij, anno millefimo trecentefimo decimoquarto,Calen.Septem bris:profe£l:usq; Aquilgranû,à Moguntino archiprçfule Corona Imperiali redimitur,relifteteper diplomata fua Romano pontifice, uebementilsimè reclamante ipfo quoque Colonienß eleftore, lt;5*2 ius coronadi fuum ob-trudente. Interea Fridericus,qui tum ad lacum Bod-manicum fubftiterat, amp;nbsp;eleftionis euentum præftola- lo batur excituSjd cæteris Eleftorib us, Colonienfi, Palatino acSaxone, CÛ 3c fummi pontificis fufFragionitere-tur,óic auxilio haberet Sueuos, Heluetios, Hercinianos, Alfatasque 3c Imperiales magna ex parte urbes, colle-fto milite rebus præfentibus feaccommodans, Colo-niam defcendit,acBonnæà ColonienleEleftoreinCç farem Rom. corona Caroli Magni redimitus renuciat, VI Id. Decemb. annii3i4.Quireuerfusin Aullriäquan ta potuit celeritate,fafces fuos Ioannis XXII autoritate, ac fuppetijs ColonienfisjSaxonis ac Palatini eleélorum, 20 Sueuiæq; acBoiariæ cùm epifcoporum principumque, Tridc' urbium Imperialium tucbatur. Ita peftifero exor-rtci cum anti- to fcbifmate, immanes motus amp;nbsp;noua bella in Germa-'^‘doHKoBoU- nbsp;nbsp;nbsp;exortafiint,ftudijsprincipû nuncinbunc,nûcin illû

w. côuerfis.Prior Auftriacus Eslingam,quæBoiariç fidem fequebat,obfidionecinxit. Quam etfiBoiuspaulopôIt libérant ,fa£I:umeft tarnen, Leopold! Auftriacifratris aduentu, qui Alfatas ac Sueuos adduxerat, ut obfidium eius urbis repeteretur : nec Bohemico auxilio auoca-re Auftriacos ab obfidione potuêre. Nam 3c frater Ludouici Cælàris Rudolphus Auftriacum iuuans, a-liquot in Boiaria oppida in deditionem acceperat:ôc ne frater Eslingenfibus auxilia ferret, præpedierat. ïn quem â fratre arma conuerfa, immerenti principi exilij caufa fuêre. Fuitq; tanta turn temporis in Germa nia rerum omniû turbatio, ut remifià obleruâtia, alter alterû bello peteret, ac rapinas pefsimus qfq; exerceret:

ut in

COMMENTARIORVM lib* II* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lit *

ut in Alfàtia aclocis uicinis ciuitates, Argentoratum, VuormaciajSpirajColmaria, Scletftadium ac Hage-' noa,conducerepafsimequitcscogerentur, qui hinein- . depalantes latrocinia prohibèrent, ac ab iniuria uiato- ' res tuerentur. In Italia quoq; Gibellinorum amp;nbsp;Gueh phorum faftiones antiquærenouatæ, cunfta ignefer-roque milcebat:ac poftremo opprefsis Gibellinis,Guel-phi, hoceftlmperij holies, aliquot in Hetfuriaimperij ciuitates occuparint.Quas ad turbas tollendas,etliFri-

• IO dcricifuppetiasRom.pontifeximploraret,atq;isHcn-ricum fratrem cum aliquot equitum alis in Italiam mi-lilïet:rctamêinfe£la, ob innumeras Italorû faóliones, reducereluos coaélus fuit. Eratautem annus ifte, quinumerabatur ab humana falutei3i9, ex infolita ficci täte tam fterilis, utnec iumentis nec hominibus ea fuffi cerent quæ turn ingentiinopia prouenerant.Hanc tan-tam penuriam auxêre magni ubique apparatus bellici, copia? omnibus angulis ubique condu(yæ,quænon aliter quàmlocuftç omnia abfumebant,rapinasquenemi

20 neprohibenteexercebant.Auftriacus cnim Cæfar anh matus cùm à Pontifice,tum ab ijs qui ipfum elegerant, ex fuis hæreditarijs prouincijs XXIIIImilliapeditû,amp; duo equitum millia., duéloribus Theoderico àPillich-dorfÔcHulricho atqueHenricho à Vualfe,in finib.Au-ftriæ ac Boiariæ congregauerat ad quos quotidie auxi-lia aSalisburgenfi præfuie,Patauienn,Frinngenfi, Gur-cenfi, eleélore Saxoniæ ac Colonienß archiepifeopo confluebant. Carolus quoquetîungariærex XXVI millia Chumanorum(horrendû hominû amp;nbsp;à fide Chri

50 Ifianaalienilsimum crudelifsimumquegenus)Auftria-co mutuauerat. Ad Rhenum deniqueFridericifra terLeopoldus,exErgouia,Buglgouia,Sundgouia,BriF gouia,Mortinouia,Laufenburgenfi, Kiburgenfi,Pfyre-tenfi,Alfatia,atque nemoreHerciniomgentem contra xcratexercitû,quo a tergoprelîumex AuftriaBoium inuadere cogitabatdn quo amp;nbsp;omnis Ipes Friderici pofi-ta fuerat. EcontrâLudouicusBoius, delatam fibi fum-

. i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Da. mam /

1

iti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÖENEALOGIAÊ AVSTRIACAE

mam dignitatem corum etiam auxilio pertinaciftimè tuebat,quiadillameumcucxiflènt. Quorü Bohemus App^dtutbei rexïoanes,Henricifcptimifilius,totiusdifsidij illiusau-■ ' tor,maximas copias in Boiariam præmiferat:ac ut præ

fens prælio interefîèt, celerrimis itincribus confequeba tur.Mifêre fuas fuppetias Sc cæteri cùm Eleôtores turn principeSjMoguntinus,Treueren. Vuirczburgen. Vuir-tenbergenfiSjBremenfis, burggrauius Noribergenfis, Henricus dux Charinthiæ,Hennebergenfis, Burgundi-Cus princeps, Geldrus,ac rcliqui qui Belgium incolunt, t o ufqjadmâre. Quibus omnibus contra5is)fub monte Mildorfenfi caftrametatus eft, in cofiliahoftis diligêtif-fîmè intentus qui cum fuis Mildorfium appropinqua-VfiUumintev rc diccbatur. Contra quem expcditam manum equitû

^P^culatum Boius cum mififïèt in ipfo ponte quo ad Mildorfium flumen Oenus iungitur, leue certamen commifïum eft.quo uiftor Auftriacus, in ipfo belli au^ fpiciojin certifsimam fpem uiftoriæ confcquendæ plus iufto audaculus ueniebat. At Boius lentis confilijs, ad omnia follicitus,contincre in caftris militem,hofti fç 20 uientinec tempus nec locum concederc,omnem occa-ßonem opcriebatur.Habebat cnim induftrios duces,amp; militariprudentia infignes,Sigcfridü Schuucpperman num, Albertum Ryndmaul,amp;Chunradu â Baybrunn. Qui exploratis omnibus Friderici conßlijs,uti eum afra tris Leopoldi auxilijs excluderent,in quem omnem po-fuiflefpemanimaducrterantjCogitabät. Quiquoniam in propinquo cfle dicebatur,ne cum fratre iungeretur, quam celerrimè pugnandum exiftimabant.In cuius rei felicioré euentû Auffriaca figna mentiti, ut fecuritatê 3 a» Auftriaco rerum omniû augerent,acincautû opprime fentjCæfarc fuo equini curfus fpacio ab agminepoßto, • rufticanaquefaga c^rulcainduto,necognofcipoflet,ß uincerenturipfi:fulgentesalaudas,amp;rubra cum alba fc étione uexilla procul oftendentcs,ingentc in caftris Au ftriacislæticiam excitarunt:utquifratrem adefteratus, exuicare,ac ncgligentius omnia agere,fpcm fibi certa ui

Êlorigc

COMMENTARIORVM tIB» IK

£loriæ proponebat. Interea fub ipfum cxortü,qui prO' Pr^Uum priJe feftus ërat diui Michaelis diesjlocatis aciebus, Schuuep-permannus,qui fummç rerum apud Boium pr^fuerat, laude militari ea çtate ncmini fecûdus, prçmifïo burg* grauio Noribergenfi cû fexcentis equitib.leuis armatu-tÇjqui figna Aufinaca pr^fcrebät,iufsit ambagib. duftis à tergo caftra Auftriaca ambirc, quæ inter Mildorfiû lt;amp;nbsp;Dornbergâ in campo pofita erant,qui V ecbuuifen nun cupaûut opinione aduenictisfratris,nullis ordinib.ftru

IÓ ftisjipfe ex alia parte imparatû obrueret. Qui cû Kynd-maulo tam diu Auftriacos allcxerût, hincinde trabêtes cotraexorientê foie,qui eo die cû maximis uentorû fia tib.fulgebat.-donec oppofitû illû,amp; aciê oculorû prçpe-diente hoftes haberêt.Deerat turn aliquotFriderico co piç,q ex Auftria iam diu nequidquâ expeé^abant. Hun-garipræterea Chumani, prima luce moregentisuaga-bundi,equos fuos in campo excrcebat.Quo faftû eft,ut antequâaciêre tam fubita côftruere AuRriacipoflent,' circûdati uagiq;,etfi ad defenfionc nihil intermififient,

20 Bohemosq- magna ex parte in fuga côieciflent,tamc nu mero,animo,loco,ducûq; alacritate atq;induftria,aBo iarijs fuperantrqüi ordinatiinordinatos,propitio amp;nbsp;foie amp;numine priores adortifuerat. Attulêrc momentû huic ctiâ uiftoriç Hungarijin quos Auftriacus Ipc omnê collocauerat:qui nec primi in acie tû fuerant,qui Boios terruilfent, ut conftitutûfuerat : nec in ordinê rcdafti, fed uagi hinc inde,in effufam fuga priores äbierunt. Hie captiuit^Pri-Fridericus, qa arma indutusfueratfulgêtia,ac principe dign a,j)cul conlpeftus in acie labête,ab Alberto Rynd-

30 maul,indiciû Cæfaris fecit. Inquêcum amp;burggrauiüs Noribergenfis infeftus dirigeret, uitato Alberto, annu lo amp;nbsp;gladioBurggrauio traditis,in eiusfepoteftatem dédit: Alberto,tanquam fe non digno,eum captiuitatis honoreminuidens. Pugnam extraéfa annales ad XII horas memorant : defiderata utrinque quinque millia fuifiè. In captiuitatem, præter CæfaremjCeffere,' Hcnrichus frater eius,Patauiéfis Lauâtinus epifcopi,

D 5 Theolt;

Îl4 GENEALOGIAE AVSTRIACAE

TheodericusàPillichdorffupremus militiæ magifter, cum mille amp;nbsp;ducentis ex ordine eqüeftri.Sed nec hofti-bus incruenta ea uiftoria fuit;, mille êc quingentis occi-fis.Sunt qui fcribant,regem Bohemia* Ioannem,qui pu gnçinterfueratjàTheoderico a Pillichdorf ex equo de-ieftum fuifle,amp; ab Auftriaco nobili quodam uix in acie feruatum. Pugna finita, Boiarij ad prædam fe contu lêre.In qua potior pars, Cæfar Fridericus, humaniter d Boioappellatus,in arcem Goldeckproximam, Vulfin-gero cuidam fèruandustranfmittitur. Cuius fratrem lo. Henrichum Bohemus prædam naftus,non antè dimi-fit, quâm Caroli regis Hungariæ diligentifsima inter-celsione omnes arces redderet,ac munimenta, quæ ma * iores fui Aufiriæ principes in finibus iure uel armis uel

contraélu poßidebant. Porrô Fridericus Cæfar a Vulfingero,mandatoheri,in aliammagismunitamar-îVrfKjJrtûfcf ultra Danubium tranlportatur,uulgôTraufsnicht tirx. nominatam:quæ uox quoniam ominofa uidebatur, ad iocum penè captiuum principem compulit,utintrodu élus diceretrReftè eft tibi nomen inditum.quam fi eui- 20 tafièm,nequefidiflem,meliusrebus meis confuluifièm.

• Germanica aptius fonant, D»

bctt tcb nt cfit f0 V lU trawt / wc ve babcv nicht Ih^nîiKcn» Hic difièntire mihi Annales defitu arcis illius uidentur. ali) enim in Palatinatu fuperiori, non procul à Nabpur-gaamp;Ratilpona earn pofitamfuifiefcribunt:alij ipfàm ’ illam efle contendunt,quæfupra Landeshutam clî,Bo-iariç ducum regiam,quç in banc ufq; diem Traufsnicbt nominatur,amp;non ita procul à loco pugnæ pofita cerni tur.Quodcunque igitur, quod de hoc prælio Chrono- 50 graphi adnotarunt,infidijsque uel uiéli Auftriaci,ucl lüorumproditione traditi,fatis confiâtinfigniterillu-fum Aufiriacum fuiflè,cùm a Boio principe, turn ab eo qui in cufiodia optimum uirum baud equidem pro di-gnitate tra£labat,uerbis fæpe ambiguis lacefiitum, quç lachrymas non femel fini elicuerât. Qui in tantis præ-fertim çrumnis, nulla quantumuis magna pecuniæ ui

? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;libera-

COMMENTARIORVM LIB» I !♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21^^

libefationis fibi fpem pollicebatur. Sed nee fratris Leopoldi induftria ac diligentia, ac militari confum-mata fcientia, aliquid magnopere émolument! ad fratris liberationein tum conferre uidebatur. Qui ctfi, Imperij infignia a fratre relifta retineret, eorum tarnen Boius polïefsionem, utpote uiftor, non admo-dum curabat.Itaquefunt qui fcribuntjpoftremo ad extrema conlilia pcruenifle , amp;nbsp;magicis artibus perfua-fum uti uoluille: confeientia tarnen pulfum abllinuif-ïb fc, amp;nbsp;cogitation es illas Chriftiano homine minus di-gnas mox depofuifle. In Germania porró, non tra-gœdijs folùm,amp;; admodum perniciofis turbis uires fub miniftrafle huiufeemodi bella inteftina, ac principum diflenlioneSjdubium non erat; uerümin Italiam etiam rapinas ac incendia fecumtraxifle, quæ late lerperent, . ac multarum Rerumpub.ruinasadferrentrRomani de niqueImperij maieftatem labefa£l:arent,atqueeuerte-rent.Nam cum pauloantè Henrico quarto acFrideri-coprimo imperantibus,exortofimiliêccleüædifsidio 2Ô CÛ Imperiojftudijsprocerû diuifis, Gibellinorû ac Guel . forum faftiones emerfiflent,quç eneruatum iam Impé rium mirumin modum conquaflabantrhicmaiorietiä licentia atq; occabonein tanta rerû omniû inopia,ac bo norû affliftione,prouinciarûq; defolatione, Aquilâ ilia tampotentis Imperijpenitùs dilcerpere,impunepeßi-mo cuiq;licebat,utdeplumisipfaacpræda cunflis rcli £Ia,uix umbram ueteris Maieftatis tueretur. Quippe amp;nbsp;loannesXXII Rom.pontifex,inquem uices quafiui-resqueRom.uetuftiorisillius Imperij reciderant,oeea-; 50 fionem naftus, eius omnem ad fe traben di maieftatem poteftatemque, fi quæ poft tot rapinas fupererant, Ita- enwdnîcîïm» îiam faftionibus diuifam Ipeciofo titulo luris fui facere, femina bellorum in Germania ferere : prorfus nihil in-termittebat, quod ad defolationem quôdam dominan

- tis Aquilæjtum uerolaccræacd’eplumisfpeélare uidebatur. Prætextus quærebatur Friderici Auftriaci iuuandi^qui àBoip Gæfarecaptus detinebaturânterim

quas

illt;S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACAE

quæ in Italia fupererant,Imperij ditiones, no latis in bis turbis dcfenfæ quærebantur. Hine fulmina plus quâm trifulca in Ludouicum Cælarem.Hinc citationes tyran nicæ ac exauftorationes, nullis manifeftis caufis,aut di -gnis. Hincexcogitatus tribunus Nicolaus Seuerus no* mine,qui reliquias deuoraret,aufus fuit Romanos Cæ-fàres Romam in indicium uocarc, ac cuniculisquibuP dam principalem à Germanis dignitatem auferre,ut eiufdem perfonati tribuni diploma prç fe ferre uidetur, 5? ubi hæc uerba leguntur:Nos itaquepoteftatem, aufto- lo J) ritatem amp;iurifdi£î:ionemantiquamjamp;arbitrariampo JJ teftatem nobis conceflàm â Romano populo, inpubli-jî CO parlamento,amp;: nuper àDomino noftro fummo Pon J) tifice, ut patet per Apoftolicas b u lia s eius, ne uideamur JJ de dono amp;nbsp;gratia Spiritus fanfti ingrati,uel quomodoli J) bet per negligentiam iura amp;nbsp;iurifdiftionem Romani jjpopuli permittamus amplius deperire,auftoritatelt;S: JJ gratia Dei 8c Spiritus fanfti 8c facri populi,ó!: omni mo JJ do amp;nbsp;iure ac forma quibus melius poflumus 8c debe-jj mus,decernimus,declaramusamp;pronunciamus,iplam jj Romanam urbem, caput orbis, amp;fundametum totius jj fidei Chriftianæ : amp;nbsp;omnes 8cfingulos comitatus Italiç n liberos efle,amp; eofdem ad cautelam integrælibertati do JJ namus. Etfequitur: Omnibus 8c uniuerfis populis, JJ amp;nbsp;quibufeunque alijs, in fpecie amp;nbsp;communijcuiufcun-JJ quepræeminentiç,ftatus 8c conditionis exiftant,amp; co-JJ tradicere ualentibus, feu in eleftione præfata Imperio J, iurifdiftionem poteftatem amp;nbsp;auéloritatem pr^tenden J, tibusquomodo,terminumbincaPaIcha adPenteco* JJ ftenproximè futurum: quod infra diStum terminum jj inipfa Almaurbe,amp;: facrofanSIa Lateranenfi ecclefia J) coram nobis (Scalijsofficialibus Domini noftriPapç amp;nbsp;JJ Rom.populi debeantcum eorum iuribus comparere. JJ alioquin a diSto termine in antea procedetur,fccun' J, dum quod de iure fuerit, 8c Spiritus lànftigratia mini-jjftrabit. Etnibilominus adprædiStaomniainfpecieamp; JJ communi citari facimus illufores Dominu Ludouicu

ducem

COMMENTARIORVM LIB» II» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;217

lt;lucemBauariæ,quifeadferitRomanum Imperatorê, « uel iam ad Imperium eleêtos citamus,regem Ëohemiç, D.ducem Bauariæ,D.ducemSaxoniç,D. marchionem “ Brandeburgen. D. arcbiepilcopum Moguntinenfem, D. arcbiepifcopum Treuerenfem, D. arcbiepifcopû “ Coloniêfem:qui in diftis terminis, loco, amp;nbsp;infra termi num prçdiftum coram nobis amp;nbsp;alijs officialibus Rom. « populidebeantperfonalitercomparêre.aliàSjUtprçdici tur,proccdemus,eorû abfentia 3c contumacia non ob' « lo ftantibus. Hæc experfonatitribuniedifto: cuius fabrh catorquifueritjUerbaipfadeclarant.Hæc eo prolixius adducere uoluimus,ut quæ fuerit caufa Germanicç de-folatç in Italia ditionis Cgfarû,innotefcat. Cæterùm Roqî. pontifex publicè quidem tanqua Auftriacû è cu^ ftodia liberaturus effet ; clam uerô, utItalia Germanos । arceret, anno tum reparatæ Salutisi324,truculentifsi-mum in Ludouicû Cæfarem Boium fulmen iacir, ut, ni intra anni Ipacium, AuRriacum iniuftè ac per fraude captum liberaret,omnibus bis pœnis fubiaceret, quç in buiufmodi cenfura exprimuntur. Hæc tam grauis ani-maduerfio multomagis animum Boiarij expugnauit, quàm Philippi Franciç régis interpellationes,üel boftis ‘ fratris arma,q aliquot iam ciuitates ac arces Tmperij ad

Rhenû expugnarat,permouit.Deniq;,quôd reliqui etia cùm principes,turn Relpub.dclererepaulatim Boiariu cœpilïènt,ac Iimilem Pontifîcis cenfuram timerentrad hæc,ne exaftionibus infolitis ad fummam banc dignitatem retinendam,aduerlüs tam potentes ac opulentos principes Boiario auxiliantes exagitarentur,animos fu-30 bijt : ac cogitationes optimi cuiufq; eorum, etiamqui antea Imperij authores fuerant,fiftebat. Etfî autem in Romana curia qui caufam fuam tuerentur,Ludouicus, 3c Romanum præfulem propitium redderent, magnç autoritatisacprincipesuirosbaberet.’HumbertumDel pbinumViennen.Marquardum deRandekeprçpofitû Babenbergen, iurifconfultû, Eberhardû de Tumnauu prçpobtû Auguftan^ eccle{i^,ôlt;: Vlricbû protonotariû

2l8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACAB

Cortcordrfh’o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tamê fatisfacere Pontifici nullis nee prömifsiS)

Triderici Aa- DCCpœnitcntiæ humilitate,nec pccunîæctiamlargitio

Tantum odium erga Boiarium conce-rio. ptu turn fuerat, 3c tam lubitó alienatiprincipu animi. His init armis uiftus Ludouicus Boiariusdn hac formu-O

laFridcricu AuftriæducépoR multos conuétus,quib. duo præcipuèCarthulîanimonachi, utriufq;principis oofeïlorcs, piam opera locarut, è euftodia liberauit.Pri-

•' md,ut Omni depoiita memoria rerû geftarû, omné Au ftriacLis ultionê remitteret. Secûdô,utlmperij infignia a pâtre accepta, Leopoldus dux Auftri^ Boio Cæfari co feftim fine omni tergiuerfatiôe redderet. Tertio,quôd titulo ïmperij modo Aufiriacus côtêtusforet, Regé fe de Roma appellaret : paucis exceptis quib.in æqualé di-gnitatê etiâ Auftriacus admittebat,ut referût diplomata utriufq; in archiuis Auftriæ reperta ( ut quâta iniuria . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;huic noftro fiat Cçfari,q ubiq; è catalogo Cçfarû expun

gitur, omnes intelligât) paucaexhisfideiergôfubijciâ: I)ttbwet‘vnbcvvnô bem rtnbcrnftbtetbt/bcvfol fctncttna meit bem anbern furfe^euz^ aber wier baybe mitetnrtttbcc 20, ^artb vefl vn b:tef gebett/ fo fe^e fîcb ber peivt/ ber anber moigeit fur / bae barait ï^eyn vo:gang feygt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aber

rnfer ayiter/baberattbernicbt entgegetttfl/att rt^eleber^ ley lad) bae i|î / ber fbU bas tl)ôn m feinem namen Wann vnfetivercïvon xvegen mnrenltd) gefd)e^enf0nett $ôaUc bingeitfW ier follen ^xüay neive infigel macbett / in bic fer beber namen cîrabe laflenî vnb tn vnfers

■wt^ô infigel folî^b«Hiô5^abrid)ônamêv0:fîebengt; 2lwcb ^idericus Au^ Abwttin ^rtbrid) Ö infîgel / fol Kb»ntg £nb wigô name nomen rcgis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Was groflcr £ eben ober ^bömnretcb / ^ùrflert

Romlt;nj, tbuttîb/^raffd)af}ten/^errfcbaffren/vnb was anbers

0roffen£ebenfeinb / bemoeid) lebtg beym gefallen / b le^ ® (ollen wierbeibe miteinanberlebemCDbein geifllieber 0^ ber ïveltltd)er 5nr|î/ prélat/ ober ^er:/ fein leben von« bemKeid) nemen folt/vnb von vnfetm aynem empfieng/ ber fol ben ^^yb von (m nemen/ vii jn nbsp;bem anbern wep

fen/alsvo:gefd)neben Hebet* Pnfern jebwebern an bem anbn/folnad) mafbesXeicbô/^nrgveH/lt;gt;erîfd)affte/ lanb vnb lexvt/vnnb was fo g:of i'H /niebt entpfrembe/ noch verBbwmmern/nocb lt;inbregro|fe faeb b^t^blen* Wer bann

COMMENTARIORVM LIB. II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2ip

ôAitttVttfcrayttcr in Wcltfd}êknöcn/bcin fol ôcv oftbcr fern ^ew Alt gçbcrt/vttb immer bem anbern fcmgwalbtbes« rawflAffett/m^etttfcbeiîlAttbem WAôAwcb vnferaytter fùrbAf t^ôt/bAô |bl ber Aitber (ÎAt^ abeit/vitb befl Attigeit mit fernen bneffem Et quæ plura fequuntur. Taies plures no folùm in Archiuis extant literæ, fed exempla paßim etiam in Annalibus reccnfentur,ab utroq; principe coniun£tim datarum,poft liberationcm uidelicct. Anno 1325. Sunt ex Annalibus præterea qui référât, 10 non folùm in Imperio Fridericum manfifle, ucrûm Bo iariopotius a Romano pontifîce autboritatcm ademgt; ptam,amp;: abrogatum Imperiû fuifle, ac à fucceflbre Ca-rolo quarto aétaillius quoque omnia refcifïà. Hinc literæ extant Lynczij in Auftria datæ a Carolo quarto, de Anno 1348, quibus omniaconclufa Ludouiciin admi-niftratione Imperij, ueluti ab eo qui nunquam legitimû ius difponendiinImperiohabuiftet, fedfafces uiolêter citra autboritatcm ordinariam rapuiflet, reprobantur, amp;nbsp;(ut uocant) annihilantur. Fridericus autem Au-20 ftriacuSjde quo loquimur,quid præclari porrô inTmpe rij adminiftrationegcflèrit,non equidê confiât : parum autem gefsifîè,aut nihil omnino quod memoria dignû foret,ucl ill ud quod fupererat illi interuallum uitæ duo rum uel(fecundumalios)trium annorum, oftendit. In primis uerô,quôd mundo quafi ualediccns,in tanta ho-minum peruerfitate aliud opulentius,perpetuum uide-licer,quærens Imperium,regnareiampotius cum Cbri fto cuperet. Itaque mox poft liberationem fuam, cum prius ditiones Auftriæ aliquo ceu munere locupletahs, 30 Burgouienfimarcbionatu auxifîèt,adquietemfecom-ponens,de tumulo fuo poftremo circumfpexit, unde buccinam Domini in nouifsimo die lætus exciperet.Ec quoniamduorum pr^cipuèCartufianorum monacho rum opera libertatem confecutus f uiftet, eidem ordini cœnobiû médita tus animo, in uafto illud nemore duo-bus fupra Viennam miliaribus aufpicatus, antequam ad extremam adhuc manum perduxiflèt,placidè in Do

E Z mino

120 GENEALOGIAE AVSTRIACAE

niino quieuit, Anno 1318,in arce Gutenfteyn, oftauo Egt; MttrSrfccnffcce piphaniæiundc à fratribus gcrmanis abdu£ï:us,Murba-nobiumaFriJe propHafundationcconditunquiliberalifsimèetiam, nco/undatunt. 1 , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i •• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-i r v

quod deerat uel çdincijs uelprouentibus,luppeditarut. Habuifle autcm fertur magnanimus is princeps duas claras in connubio feminas, ac tertiam fponfam reli-quiflc. Quarum illiprimam pater Albertus collocaue-r3t,Elilàbetam Arragonij régis natam, quo terriporein noreicoKdidit, Impcratorem renunciatus fuerat.Hæc duplici prole pa

trem elFecit : quarum Elifabeta Carolo quarto poft 10 Imp. defponfata, ante nuptias obierat, annomillefimo SoMef Frtde^ treccntefimo trigeftmoquinto : Anna uerôPoloniæ gpQ promilïa cum fponfum ante nuptiarum fo-

lennia amififtèt,Goricéfi comiti coiungitur.Hoc quoq; ante diem priuata,cóftrult;fta ex dotefua S. Clarç monia lium cœnobioViennæjilludcum 62 uirginib.nobilibus uiduaingreftaeft,anno Salutis 1344. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gerdru-

diSjXX Calend.Ianuarij. Porro exfecunda coniu-ge Kunigunde,quamferuntLudouici Boiarij nataexti tifte, qui contra ilium in Cælarem renunciatu s fuerat, 2» Fridencum amp;nbsp;Leopoldum procreauit,in puericia mor tuos,amp; in Kunig«feldo Heluetiorum cœnobio códitos, auiæfundatione. Feruntamp;filiam exhacgenuifteSibyl lam,Cazimiro marchioni Brandeburgenli defponfata. Tertiam Ifabellam, ReynboldiGeldriæprincipisfiliâ, fponfam reliquit,uniuerfoiam Imperij iure ad Ludoui-cum Boiarium deuolutorAuftriç uero gubernaculafra trib.germanis Ottoneamp; Alberto capeftentibus.Quo-rum frater germanus R VDOLPH V S,etG maior natu

Hi/loriaRudoi fucrit,utpotefecûdus à Fridcrico,ante dietaméobierat 5» ÏÏSmS Pragç,interipfagübernaculorû initia,anno 1308. quum l'iris, æqualibuscümfratre Fridericoaufpicijsantè adclauû in Auftria fediflet,amp; Noribergç in comitijs cum Blanca Philippi Franciae régis forore nuptias folenniter cele-brafiet,anno 1299. Qui qua ratione regnum Bohemiç, quod illi fatale ramen fuerat,fit confecutus, operæpre-cium eft narrare.Dióta erat ad Iglauiâ Morauiæ formu-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;la con-

COMMENTARIORVM LIB^ I I, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iZt

la concordiæjOttocharoBohemiærcgeoccifojin præ-fentia multorû principû:ut fi Vêceslai regis foboles,qui Ottochari filius erat,lt;amp; Rudolphi Cçfaris filiâ Guetam coniugé ea in tran{à£fioneacceperat,fèxu meliori defti-tucref,ad Rudolphi Gæfaris ftêm a regni Bohemici gu-bernacula trasferrenf.Itaq; Vencesîao altero, que prior ex CæfàrisnataprocreaueratjOlomûcijinfeditionein terfeftojduç tantû fœminç fupererât eo in rcgno.’Elifà-beta ducifia à Calefia,V enceslaiiuniorisnouerca; Óc A-f O gnes filia nondû matura uiro, qua Henricus Carnorum dux Cçfàris Alberti fo rorius,fa (Elion e làtraparû quoru-dam regni fibi delponfaueraticoronaq; redimitus,côfi-lia Auftriacoruformula ueterirefeifiaanteuertit. Qua de iniuria qu^ftus ad proceres Imperij Cælàr Albertus, earata acfirmacupiebat,in qfemelBohemita folénib. inftrumetis cófènfifiênt,iuramentoq;fefuosq; nepotes obligaflent.Vifa erat iufta principib.in comitio hæc Cç farisquerela, lt;amp;defororij fuiiniuriaexpoftulatio. Itaqj cömunicatis côfilijs,Bohemici regni haben^ Carno ab-20 rogatç funt,auxiliaq; publico fumptu ad eripienda illi uincia décréta. Prior ex Auftria Rudolphi frater Pride-ricus,q germano cefierat,infefta in Morauia figna tulit. Mox exfinib.Thuringiçamp;Franconi^jMogûtinuSjMag deburgen.palatinus,Saxoq; prcmebât.nec ab ortu cefïà tû efi ab ijs auxilijs qBradeburgius,Mechlaburgius,alijq; circû uicini mi ferat principes.Tum Cçfaripfe ex fuperi ori Aufiria)amp; Boiariç finib.ualido exercitu ingrefîus, in fellacûlt;Elainregnofecit:ex itinereq; Gutenbergâ,locû mineris argentifœcundû, obfidionecinxit. Atoborta 3O lue ex metalli fœtore, nec Cæfar diutius obfidionê tra-here,nec principes reliqui ob pecuniae inopiâ alere exer citus am plius potuêre. Quapropter propofitis ab bofte conditionibus,quas tolerare abfque ignominia pofi fet, reduiElis copijs,fororio quoad uiueret, regni guber-nacula permifit.reuerfusque ViennamjBlancam con-iugem amifit,anno i^o^jin Minorum cœnobio, quod ab Otcocharo quondam Bohemiæ rege incœptum,

È 3 ad ex-

ad extrcmam illa manum perduxerat, donarijsquclo* cupletaucratjconditam. nbsp;nbsp;Non multo poft ócCarnus

in Bohemia obijt. Obquodrurfusa patreadguberna-cula Bohemiæreuocatus,uteafinearmis adiret,Ven-ceslai iunioris uiduam,quam mirum in modumBohe-mi obleruabantjinmatrimoniumaccepit.ex quanulla prole fufcepta,altero mox anno rebus humanis, non fine uenenifufpicioneeximitur,i3o8.in die S.Vlrici. Bo-hemi Venceslai filiam, Garni uiduam, loannr Luczel-burgenfi comiti,Henrici feptimiImperatoris filio,con- »o n«regni Auftriacis ablata, ad Luczelburgen-tur, nbsp;nbsp;traducunt : cuius generis fuêre, Carolus quartus,amp;

Sigifinundusjmpp. Duoinuenio ab hoc principe bclla gefta,fed non tanti momenti,utpeculiarem aliquem in hiftorijs locum mereantur. Primo Gufsingenfes comi-- tes Auftriæ perpetuôinfeftos,patris Cælaris nomine, qui ad Rhenum tumfuerat,compcfcuiflc,eduftis è No ua ciuitate copijs dicitur.-Pofonium præterea,ut fororê Agnetem,extinfto Andrea regeliberaret,obfidione ein xilîe. nbsp;nbsp;Altero, de Venceslai Bohemorum regis fein' 29

iuria uendicans,quæ per infidias ill e Auftriæ præripue-rat in finibus, Vuaydhouiam,Drofendorfiû,Rhaben-lpergiam,amp; Marheckium,maiori cum gloria recepit.

frater tertius LVPOLDVS, hoc nomine in fua ’ gen te primus,cognomen to GloriofuSjUel Gloria mili' turn, ab exercitio uidelicet militari,quo cæterôs principes illofeculo antecedercuidebatur,partituscum fra-tribus ditiones paternas,Rudolpho uidelicet Bohemiç rege,Friderico qui poftea Cælar contra Ludouicum Boium defignatusfuerat,OttoneStyriæ duce,Henrico 50 amp;nbsp;Alberto canonicis,Sueuiam fibi ac Alfatiam retinuit:

' aulpicatusque principatum à religione, in iplo adole- , feentiæ flore ad terram fanftam nauigauit: indeq; pro-pitio numinereuerfus,de corona Scruatoris Ipinam de-tulit : quam Agneti forori reginæ Hungariæ, iam turn coelibem uitam in cçenobio Kunigsfeldiano agenti do-nauit.deindegeneri prolpiciês,Catharinam Henrici ft-

ptimi

COMMENTARIORVM LIB« II» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22^

ptimi Imp.filïa,amp; poft hâc Antici Sabaudiç ducis uiduâfî bi coiûxit.Ex quarû prima fîlias,Catharina duci Schuuey niciÇjamp; Agneté Groftæ principi in Silefia, locatas proge -nuit.Quarû prima in cœnobio Kunigsfeld,anno 1349 fe-pelit; Agnes Gallo baroni de Kufyn fecûdis nuptijs copu-lat5CÖditaibidêannoi35ó.Fuitis’princeps corpore ualido,-óc ad rê militaré tâanimo q arte inftruélus, ut cognomê indepublicèferret. Itaq; auxilio profeftus Henrico VII cû in Italiaproficifceretjamp;diadema Cælàreûpeteret,cû 10 Mediolanéfes amp;Guelfos cû illorû duceGuid.Turriano uiâ præcludétes uiciftct,præfc£fiLôgobardiæ titulû adé ptuSjCÛ nônullis munitionib. ad lacû Cumanû, hæc pri-mus decora familæfuæintulit. Adeptus præterealoanis quodâ ducis,qui parente interfecerat,hærcditatê in Sue-nia ac Morauia,rêfamiliare no minimû auxit.Qup têpo reVnderuualdenfesinHeluetijs obfequiû remiferât. In quos inexploratô profeftuscû exercitu ,dûfèincautius anfraHib.motiû cômittit,iniquitate loci 1500, unâcû Ot-tone comité à Kcgéfperg,amifit. Q^a iaétura animo mi 20 nimèfraftuSjpericlitâti tu comodùmFridericofratri, ae prolmperio cû Ludouico Boio decertâti,cû fidis ac uali-dis auxilijs adfuit,primû omniû eu frater in eleéfionê ue-niflètjob bellû uerô Hungaricû quod imminebat in Au-ftria tardare t,ad ripa Br ufcbij arnnis^q Argêtoracû pfluit^ in loco q Molsheym uocaf,tâdiu fubftitit in armis,ele£l:o-rû animos confîrmaturus, donee frater ex Auftria copias ad Rhenû duéfare poterat.Fratri quoqj in Cçfaré renûcia to,cû Eslingâ ex itinere obfequiû detreélatê obfediftet,ne folueret oblidioboftefuccurréte, cûcopijsauxiliouenit.

5 ® Poftremô in finib. Boiariç fratriFriderico extremû pro fafcib.pugnaturojanno 1322,ingentê exercitu adduéfurus exSueuis,Rhenêfib.acHeluetijs2ooo armauit. Queetfi primo qq; têporecôiûgere cû Irecôftituiftèt,taméinter-clufus in itinere à Môtfortio, amp;nbsp;ijs copijs quas Treueren, ac Mogûtinus Boiario auxilio miferât,tardius iter ingreft fuSjiam uiftoac capto fratre nequidq doles aduenit. Qui infelici fato fratris territus,ac ita affeéf us erat, ut ni Bur-cardus ab Ellerbach côfeftim aliunde copias adduxiffet, marchio-

Zi4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACAE

marchionatum etiam BurgouicnfemBoius infinibus urbis Auguftanæ occupafïec. Itaque cum armis efficere Leopoldus nihil poffet, cum nihil intentatum reliquif-fet, amp;nbsp;omnes penè Europæ principes ea in refollicitaf-fet,ad Komanum poftremo pontihcem confugit, loan ncm XXIT,atqueabcofulmen amp;abrogationemlmpe rij, declarata inLudouicum Boiariumfratris Anticæ-faremjimpetrauit.Vndefaftum eft,ut non folùm multi quotidieex principum ordine à Boio deficerent, ue-riïiTietiam Romam adcaufam dicendam Ludouicus^o uocaretur, Luipoldointereaincehdijsatq;

rapinis ubique ditiones Boiarij affligente. ut poftremo nolens uolensLudouicus remittere de conditionibus, quas pro liberatione Auftriacipr^fcrip{erat,cogerctur. Hæfuerant.-Vt infignialmperijja parentis morte com-paratajBoiario redderet:ut prouinciam fupra Anyfum, quondam Boiariæ à Friderico primo detraftam , ca-ptus reftitueret, amp;nbsp;titulo Imperij abftineret : burggra-uio denique Noribergen{i,eorum regulorum in Au-ftria ius cöfirmaret,qui eo in prælio una cum ipfo capti 20 fuiftènt.Ex bis fecundam amp;nbsp;penultimam,Burcardus ab Ellerbach,amp; Cartufianusmonachus utriufque confef-for, multis congrefsibus ac laboribus tandem defecue-runt. Et Leopoldus,de quo fcribimus,redditis infigni-buSjfratrem poft annum amp;nbsp;fex menfes è cuftodia Baua rica liberauit.ex fic atroci tragœdia amp;nbsp;fblicitationc,ira-queefferuefcenteita animo ac corpore affeftus cft,utin febrem arden tem inciderit, eaque Argentorati in ædi-^^xobitus Donaini ab Oxenftcyn defecerit, anno 1326, menfe

lulio: cuius corpus Kunigsfeldam abduftum,ibidem iu 5 o xta maiores fuos honorificè fepultum eft. nbsp;nbsp;nbsp;Eius fra-

ottonifärchi- ter,quartus ordine,OTTO cognomentolocundus,par iducii hiüoria. titus cum fratribus paternas ditiones,hoe eft Friderico

. Cæfarc,RudolphoBohemiærege, amp;Leopoldo land-grauio, primo traélum Tulnenfem in Auftria, deinde Styriam quoque ufurpauit,in cuius poftea finibus No-uum montem, Bernhardinoru monafterium opulen-

tum

co MMENTARIORVM LIB» II» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2i^

rum pofuit.In quo ipfe,coniunx, duo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;una.filia co-

did, refurreftionem læti præftolantur. Erat aût con-iunxElifabeta Stephani Boiorumducisfilia,cuiusetiâ infhpationc Nouimontismonafterium àfundamento conitruerecœperaü. Ex qua procreatum Fridericum anno i328,rurfusamiferat 1344. Elifàbetam quoq; iam nubilem,amp; Angliçregi delponfatam,anno 1326.X. Cal. Decemb.Quo tempore adhucin minoribus exiftens,fe nioribus fratribus uiuis portiunculâ Auftriæ fccusTul-

10 lanâflu.gubernabatjCum iugis Cecij montis proximi, qui Pannonicaaruaab AlpibusNoricisdiuidit. Hicre-giam fub Cecio, non procul à cofluentibusDanubij ôc Tullanæ,locoamœnifsimoacnemorofoextruxerat:ac duobus morionibus ufus, altero équité Franco Ottone Fugs, quiabeuentu odij quo cum rufhcisperpetuôcon fli(9:abatur,Neydhardi nomen accepit : altero facrifîco Vuigando àTeben,parrocho in Kaléberga,pago ad Da Cdlenbergenßs nubium,non itamultùm difsito,miruminmodû oble-ftabatur. Quorum uulgô noti ioci atq; ni us lunt, amp;nbsp;ad

20 prçfentemhiftoriâ non pertinent: larcophagiq; alterius quidem ad parietem meridionalem cathedralis rempli Vien.alterius uerô in pago Prugkles,fupra oppidû Neu-ucnkyrchen,fuperfunt.Otto uerô dux côfecutus guber nacula Auftriæ poftremô,lenioribus fratribus fine proie extinftis,Rudolph O amp;nbsp;Friderico, dufta fecûda côiu-ge Anna,Caroli 1111. Bohemiæ regis germana,in bene-ficiû a focero Styria cum parte Carinthiç accepit.Quip pe cû amplifsimas prouinciasHenricus Camus reliquif fet,Bohemiç fcilicet regnû,Carjnthiç ducatû, palatina-

50 tû Carinthi£,uicarîatûTaruifianu,lt;S: Athefinâprouin-ciâjUt Margareta filia,femina déformé ( qua ab oris tur-pitudineuulgusMultafchin cognominauit)tantaru di tionu hçredé,ut filio Ludouico Brandeburgen, côiugê Ludouicus Cçfar 11II. impetraret, Bohemiaq; ac Athe-finä prouinciâ familiæ fuæ fubi j ceret : quarû altéra iure Auftriacicotingebât,Carinthia,detraamp;o palatinatu d Luentio Draburgû ufq;,Auftriacis (ut uocât) homagio

F contu-

22^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACAE

cötuIit.Quoru Ottoni Carolus poftea 1111,ex Bohemi-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eo nicitrimoniojUicluelcilicet Henrici Garni, ïoanni co

titsadAitstria- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r-- c ■

‘ cosdcuolutM. mitiLuczelburgewnatuSjCarmtniæ benenciu acdtyri^ confirmauit, datafororein uxorê:metuésfcilicet,neex formula cocordiç Iglauien. Aullriades ius Bohemiç re-peterêt Jta Carinthia,atq; his au fpi cijs, per Ottoné Au-îlriçdomuiadieHafuit. Accefsit tu amp;nbsp;Colmarien.ad Khenûditioiamp;marchionatus Burgouien. Vnde legit in peructuftis Annalibus : Anno Domini 1531, peruenit ducatus Carinthiç ad duces Auftri^. Quod loänes rex 10 Bohemiæ pergrauiter tulit. nam apud le ftatuerat,filiû fuû loanné ducatui prçficere Carinthi£,idq; lure hçredi tario.Nam Hlius eius habuit uxoré Margaretâ,filiâ Hen riciducis Carinthiæ.Ad hacadlercbantBohemi perti-nere ducatû Carinthiæ.Henricus enim Carinthiusfine berede mafculino obierat diê futu Caufam banc in con uentuprincipûrexBohemiç multis egitlcgû teftimo-nijs,exêplis,amp; rationib.alijs. Ex aduerfo Ludouicus Cæ far côtendebatjfe, ut Imperatore, polïe ducatû, qui ca-reat legitimo hærede, adfcribere eutucllet:amp; certas ob 20 caufas fe ducatû hune adiudicare domui Auftriæ. Hoc enim ad tranquillitate Imperij facere.tore enim Carin-thios Imperio obfequetes,fi dominarent eis Auftriæ du ces.Cum igit alioquin efîent magnç multis de caufis fi-multates inter Imperatore amp;nbsp;loannê Bohemiçregé,rex iam nô amplius clàm,led palam dare amp;nbsp;facere côtra Lu douicû.Ne aût res ad maius bellû pueniret, interpofue-rût fe quida ^ceres,quib.pax cordi eratrquiq; à bello ab-borrebàt,rurfus côuenerût principes, amp;nbsp;comitatuTyro lis loänes F.Cçfaris cefsit,q qq; Henrici locer fuerat.Ifaq; 5 o res utcûq,- copofita eft. Promifit aût Bohemiç rex,fe co-tétûquietûq;fore,comitatuTyrolisloâniF.fuocôcefro. H aftenus Annales. Sunt porrô ex Annalib.q uiuête etia dû Hérico patruo Bohemiç rege amp;nbsp;Carnorû duce,id ac cidifte feribat. Qui uidelicet ob Icneélu te pertçfus guber naculorû, Bohemia Henrici VII filio regnûcû filia:Ca-rinthia uerô nepoti fuo ex fororejôcTyrolimrehquent. - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cæte-

COMMENTARIORVM tiB. ÏT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2-^7

Cæterùm unicum modo bellum ab hoc Ottonegeftû reperiojBohemicum : fi modo bellum appellâdum eft, quod in primo limine felici matrimonio compofitum fiieratjfîliç fcilicet Caroli quartiimp.ac Bohemiç regis abOttoneduélæ. Bohemus quippe faftione Kunrin-giorum,fatraparum ditißimorum Auftriæ,qui Auftriç pofteßionem nunquamnon animo inuaferant in fini-bus Auftrîæ ac circu, Czuuetl,Maylberg, Vuidenberg äc Seefeld, Auftriacis adern erat. Qiaæloca armis rece-

I© pturusOtto,utdiximus,antequäadmanusuentü fuif-let,matrimonio recuperauit filiæregalis:quç filioLeö-poldo unico edito,amp;in infantiaextinö:o,obijt,fèpul-ta in Nouomonte, anno 1340. Quam quadriennio poft maritus cöfccutus,ibidem obijt,acfepelitur, anno mwso ttonü Salutisi34^. nbsp;nbsp;Eius frater minor natu HEN RIC VS

nomine,fratrum quintus (quierant uidelicet, Frideri-cusCæfàr,Rudolphusrex,Leopoldus landgrauius, amp;nbsp;ndduds, , Otto dux)priuatus magna ex parte uixit in collegio pri mumomniumMoguntinenfium,inquo cumdfratre FridericoCsefare,pontificimaximoIoanniXXlI cum copijs contra Gibeilinos auxilio miftusfuiffet, arcbiepi-Icopo Moguntino coadiutor datus fuit:fed miftb facergt; dotiOjCum fe uana fpe laéf ari uideret, uxore duxit,Ioan ms comitis Friburgen.propinqui fui filiam: amp;:illa extin 6fa,Elifabetam Ruperti comitis Friburgen.propeBafi^ leam,fiiiam.Sed ex neutra prolem tulit, cum finiftram quoque expertus fortunam una cum fratre Friderico effare,à Ludouico quarto Cçfare in prælio Mildorfcn fi captus fuinèt,anno millefimo trecentefimo uigefimo

30 fecundo.Liberatus magno æreèpoteftate Ioannis Bo-hemiæ régis,obijt in Bulca Auftriæ oppidulo,anno mil lefimo trecentefimo quadragefimotertio,in die S. Bla-fij.Cuius corpus ueef um in Ergouiam,folito condito-rio Auftriacorum fepultum fuit ; nullis rebus præclarè geftis,nifiquôd doftus quidâ turn temporis monachus Engelbertus abbas Admonten.in Styria,buicfratrique illius OttonijOpus quoddam non indignum memoria •

F i confe-

ilÄ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTitlACAE

confecraueritjdc inftitueda principis uita: in quo quam' fucritcùmin philofophiatum hiftoria uer{atus,facilèii quet. Id non in Admonto, fed ad lacum Vene tu in Sue-uis cœnobio Salmerfuuilenßrepertum,dum bibliothecas perluftraremus, d tineis eruimuS.cuius initium fiue præfatiofichabet: Excellentibusócgloriofisprincipi-huSjDominis fuis,Ottoni amp;nbsp;HenricOj illuftribus ducib. iunioribusAuftriçamp;StyriæjEngelbertus licet immeri tus abbas monafterij Admontenfis, ordinisS. Benedi-ftijSalisburgcn.DiœcefîsjCum orationibus tarn deuotu lo quam condignum ad ipforum beneplacita famulatum. Cum publica amp;folcnnifama teftecertiuscognouißem uos inclytos Principes gen erofam propaginem ueftram

■ dpatre,amp; aferenifsimorum Rom.regumftirpeclarißi ma delcendente, fummo uirtutum Regaliumcona'tu aeftudio decorare.amp;quæfequuntur. Poftremus lex iiiflorU Alber fpatrum ALBE R. T V S extitit,minor natu,dum fratres hdttC/JAU- . nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;f.

ftrùe.in humanis erant,lacris initiatus,canonicum Patauien-fern Sc parrochumViennen.egit:uulgö Sapientis nome fortitusjuelduelligijs haufti aliquando ueneni,quodac ^O' ceptû fraude nefeio cuius medici in neruos diuerterant cxnccefsitate, Cötraéluscögnominatus, folus,fratrib. omnib.finehæredeextinftisjfuperftestuit.amp;nôfolùm dum adhucin facris elTet,utpoteex profeffo, ad pietatis ftudiaanimum propenfum habuerat: uerumetia cum iam dufta uxore prolem progigneret,quç genus nobile ^^’’^^ret, religion! ita deditus perpetuo fuit,ut amp;nbsp;cum fa Gerdotibusdiebusfeftis ad S. Steph and plalmoscocine-ret,lt;Sr religiofos ubiqj foueret, monafteriaq; à maiorib. fuis pofita dónarijs quamplurimis locupletaret : deniq; 3 ® pro Carthufianis quos unicè obferuabat, monafteriu à fundamentoin alpibus Noricis extruerat,quod Gamin gam appcllauit, ubi amp;ppft mortem conditur. Tra-dunt Annales,, hunc principem prima fundamenta ie-cifle cum Academiæ Viennenfis, conftituto collegio prope arcem, non ita procul ab Augufhnianorum tern ploitum Capituli Viennenfisad fan£tum Stephanum, ? quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;empta

commentariorvm Lib. ii. 22^

cmpta domoab abbate Zuetlenfi,qui adbuc nomen uetus retinetjóe altera pro canonicis noua extrufta.Hu- raarum. ius præterea aulpicio comitatus Pfyretarum Bur-gundiæ amp;nbsp;Sundgouiæ uicinis Auftriæ accefsit. Quip-pe cumliberatusïacris ordinibus â Romanafede, con-iugem adfciuifletjloannamVlrichi Pfyretarû eomitis fîliâjuiraginemac doftam fœminam(quam tradûtRo mam profe£lam,Latinè cum fummo pontifice locu-tam fuinb)mortuo paulo poftfocero fine prole malcu-Ia, àCarolo quartoÏmpcratorc comitatuPfyrctenfem comparauit, non loliim quod fanguinis uinculo Habs-burgenles quonda comités illos cótigillent : uerumetid quod cum comitibus Montis Belgardi, ac præcipuè epi fcopo Bafilienfi, qui ius quoddam hæreditatis præten-debant,intercefiioneCælaris aliorumqueprincipum amice tranlegifièt j uxoris fororculæ uirgini morbis confliftatæ oÖ:o miliibusducatorum pro dote confettis. Progenuit autemexca,dequaloquimur,coniugé Rudolphum quartum,quem fundatorem cognomi*^quot;*^*«^'

20 nant,authorem Gymnafij Viennen.amp;ecclefiæ cathe-dralis fanfti Stephani; Albertum tertium, quemcûm Trica cocnominant Annales, conditorem arcîs La-xenburg: Lupoldum fecundum j ex cognomine Pro-bum,authorem arcis in Noua ciuitate, qui ab Heluetijs poftea in acie occifus eft ad Sempach, anno millcfimo trecentefimo oft uagefimotertio,Fridericum fecundû, in puericia mortuû:Margaretam,Mainhardo marchio-ni Brandeburgenfi cScTyrolis comiti, Ludouici lïlî. Imp.filio coniunftâ:amp; Catharina, quç monafticen pro

5 ° fefla,cœnobio fe S.Clarç Viennç nuper ab Anna Friderî ciCæfarispatruinatapofito,inclufit. Eratautem prin-cepsmanfuctusamp;prudens(undcamp;Sapiêtis cognomê adeptus eft) mediocriter doftus amp;nbsp;qui æquè honeftas difciplinas atq; religionê colebat.V ndeamp;bafilicâS.Ste-phani,quæ ante aliquot fecula ab Henrico î.Auftriæ du ce fanftorû omniû nominiconfecrata fuerat,in altiores fornicesextulitjmultoquefculptili, amp;turri,admirandi^ '

F 3 operis

GENEALOGIAE AVSTRIACAE

operis exornauit : quam filius poftca Rudolphus ad ex^ tremam manum perduxit, amp;nbsp;turri Argen toracenfi quauit,amp; accerfins è Lutecia Parifiorö Theologis, Oc-ca quodam 5 ac Henrico de Hafsia, cæterisquCjpræmijs 3nuitatisdoftisundiq;uiris,ut tumfeculatulerant,cok legium aulpicatus eft in Ar cis uiciniarcuius profeflorcs à Elio Rudolpho translati pofterius ad mœnia portam que quâinHungariam iter eft, amp;nbsp;in plures domos con-tuberniaque claufi,publici Gymnafij formam fecêre. Quitametfiprinceps adpacem magis natusquamar-io ma uideretur,religioEsque hominibus ac pijs magis fores qudm militibuspaterent: tarnen quatuor bella, fed congrefiu magis amico qudm fanguine,feliciterq; con-fecir. Quorum primûmBohemicûcrat, ad quod alo-anne rege Bohemia? Henrici feptimi Elio coaélus fue-rat.îs quippeTyrolis comitatus poftefsionem inuidens Auftriacisj LudouicoiamCæfare quarto extinélo,cuius authoritate Bohemiæ ademptaditio illajAuftriæ çfomui cefleratjinfeftis Egnis, nulla fa ftaprius belli de-nunciatione,Auftriam ingreffusfueratjanno millcE-20 mo trecentcfimotrigeEmofeptimo: ad Teyamque amp;nbsp;Morauiam expugnato caftello,alterum quoque in Eni-bus Bohemiæoblidionepremebat.EratBohemici du-ces,duo fra tres à Lippe, cum quib. Auftriaci congrefsi, duftoribus comité ab Hardecke amp;nbsp;marefcalco d Meyf-fàuu,cçfà acie,duces in captiuitate redegêre. Qua de cau fa, amp;nbsp;ut femina maximifuturi belli prçciderent,Vienna ad Auftriæ ducem ultro conuenerc LudouicusHunga riæ amp;nbsp;Carolus Bohemiæ,reges, duces Boiariæ, amp;nbsp;epi-fcopieiusprouinciç.horû congreftù atque authoritate jo ad certainformulam conciliatis animis principum,pax conftituitur,amp;: ablata redduntur, anno millefimo tre-centeEmoquadragefimoquinto. Quæprimo moxan-no uiolata ab his qui fines colut, fatrapis,Henrico d Ro-fenberg,amp; quodam d Noua domo, rurfus in nouum in cendium efferbuit. Hi quippe maleficio loca uicina

«WM crti, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vuaydhouen oppidum Auftriacum occu-

pauc-

C o M MEN T ARIO RVM LIB» IK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;251

pauerat.Contra quos Albertus cûcopijsrefubitaeuo-catiSjRudolphumfiliummifit: quiamp; oppidum rece-pit, amp;nbsp;Bohemos intra fines compulit. Adquamuifto riamrurfus conuentusprincipum adLaamfaftus, anno niillelimo trecentefiino quadragefimooftauo, ma-trimonio omnem contentionem fuftulit. Cathari-nam cnim , Caroli Bohemi filiam, qui in Imperio , poftea Quartinomen adleiuitjlvudolphusAlbertiar-chiducis filius uxorem duxit; amp;nbsp;repetitis poftea cógreP

ÎO fibusprincipum,(quorum unusViennæeft habitus,an no i349,cui rex quoque Hungariç Ludouicus interfuit: fecundus Monoci,millcfimo trecêtefimo quinquagefi-mo:tertius Lynczij eodem anno)fèminabellorum cun fta fublata£uGre,amp;: tam Bohemiæ regno quam Auftriç tranquillitas recuperata. Sed aliusin Heluetijs i-gnisexortus, Auftriacum nouobello impliçuit. Con-. cefièrat fatis eo tempore poftremus comes aRapper-fuuyl,amp;: Vuandelberg, cuius erat ditio ad lacum Tigu-rinum : quam armis Tigurini occupauerant. loannes uerô cornes abHabfpurg amp;nbsp;Laufenburg, propinquus Auftriaci, iure repetebat, quôd natus foret ex filia co- • mitis Rapperfuuylenfis. Ea de caufa cum amicè tranfî- -Beîiumiîeiui-gi negociumnon pofict, ad armauentum erat: in qui-bus Tigurini uiftores i comitem cœperant. Ad quem liberandum cum exercitu amplifsimo profe-éfus Albertus, anno millefimo trecentefimo quin-q uagefimoprimo, Tigurum obfedit : liberatoque pro-pinquo , ditionem illi ademptam reddidit. Quam non ita muîto pôft , rebus humanis exemptus , Au-

30 flriaco lesauit : etfi comités Montis Bel2ardi,diu a-lienoiure poflefsionem ad fe traben tes ,poftremôTigt; gurinis ac confœderatis cæteris, quorum auxilio ad uim utebantur, eandem tradiderint. Hac de caufa , amp;nbsp;quôd auxilium eius implorarent contra con-fœderatos proximi comités ac propinqui, à Kiburg^ Tyerfteyn, Regenfperg, Vueyffenburg, Dockenburg, Sargans (ScCorierSjquafiexitinere ad tertium bellura

com-

GE NEAL o Gl AE AVSTRIACAE coiTipulfus,magnis co actis copijs,qui defecerant,Helué » tios adgrefTus elE’fed propter montium anfra£tus,quos infederant defuper ex fcopulis faxa ia ftabant, nihil magnopereeo bello confecit. Auocabat eum præ terea,ne p erger et, triftis de obitu uxoris nuncius allatus: óc quod Veneti Auftriacos fines in Foroiulio «ScTarui-

• fiana marcha tum infeftare cœpifiènt. Sunt ex Annali-bus qui adnotarunt, Auftriacum oétuaginta millia ho-minum habuifle in exercitu,atque Romani etiam cùm Imperij principum,tum Cæfaris fubfidia amplifsima. lo lï^^f^batiam Auftriaco ad annum proximum, qui erat pZ, à relata Salute i^^jjVenetû bellum. Ad hoc compefcen-dum, pontifice Romano interpellante, ad Viennâ Au-ftriæ conuentus indiftus eft : ad quem uenerunt Carolus quartus Imperator, Ludouicus rex Hungariæ, Romani pontificis legatus, patriarcha Aquileienlis, orator Ven etorum,marchio Brandeburgen. 3c Boiarij du ceszqui alternis confiiltantes,tandem abieftis armis,pa-cem ampleéluntur. Rebus féliciter confettis,principes cxconuentuPragam omnes cumCarolo Cæfareabi-20 uerunt,deducête eos Auftriaco duorûmillium equitû comitiua. Ifthicformula perpetui fœderis diftafuit: quod uix tarnen quadriennium ftetit. Rurfus enim Ve neti ex infidijs Hungaricos fines in Dalmatia,amp;; Auftria cos in Taruifiana marcha adorti,aliquot arces 3c caftel-lapræripuerant.ad quæ recuperanda,aliosq; fines tuen-dos,uterque iterum princeps ad arma uocati funt. Sed amp;:hæc fcintilla Martis, conuentu ad Viennam confti-tuto extingitur,per Romanum legatum,CæIarcm Ca-'rolum, præfentibuspartibus Ludouico Hungariæ re- 30 ge,Alberto duce,amp; oratore Veneto,Anno 1357. Non-dum is annus excurrerat,paulo antè morte, quarti belli necefsitas Alberto imponitur. Eberhardus enim Vuir-tenbergiæ comes,ftudijs belli eo feculo clarus, armis libéras ciuitates circùm,icomitesque urgebat: inter quos Albertus amp;nbsp;Rudolphus comités ab Hoenbergamp;Hai-

, gerlo ch Auftriaci, propin qui extiterant,ut cuius auia Anna

COMMENTARIORVM LlB» II» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;255

Anna nomine, Alberti Hohenbergenfis filia extitcrat.

Eade caufa Auftriacuseduftis in aciemcopijs,auxilio profeftuSjiam fenior,!! conciliatisanimis comitum,pa ce tranfigere negocium poflet, cogitauit. Ad erat óc Cæfàris authoritas,amp;aliquot uicini principes in terp el-labant. Ita armis depoßtis, Vuirtenbergenfis Hoben-bergenfibus Rottenburguin, Horbum amp;nbsp;Buckingum, cum Pufïb monte, quæ occupauerat, reftituit : amp;nbsp;tran-quillitas ad Neccarum relata fuit. Cum aliud rurfus in •

•p cendium idem Vuirtenbergius in Hægouia excitauit.

T- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ° -r rT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vuirtenber-

hrat ea tempeltate in acieocciluspoltremus Klingen-bergenßs ftirpis eo bello quod inter Anglum, Galium, Bohemumamp;Flandrum cum multo fanguinegeftum fuerat: cuius ditionem in Hçgouia armis ad fe V uirten-bergius traxerat, Altum Tuuyelum, Stayn oppidum cumarce,ubiRbenusexlacuVeneto effluit,amp;Schaf-bufium.Erat uero ftirpis Klingenbergenfis adhuc quif-piam in uiuisjfed cui nullæ ad refiftendum tarn potenti bellicofoque comiti uires erant.Huius caufam Auftria-ao cus,ut propinquusfufcipiens j ab armis readcognitio-

nem legitimam tranftulit : amp;nbsp;ad Cæfarem interpel-lans, ut propinquus in poflefsionem mitteretur eorum quæ Vuirtenbergius præripuerat, effecit. Qui poft aliquot annos cum fine prole mafcula obijfret,Schafhu-fium ac Stayri Auftriacis teftameto legauit,TuuyeIo ge nero conceflo.d cuius pofteritatenonitapridem Vuir-tenbergius recuperauit, cum Schafhufium multo ante ac Stayn confœderati Heluetiorum è poteftate Auftria eorum adferuiftent. At Albertus archidux altero

5 o annOjquifuit à Chrifto nato millefimus quingetefimus quinquagefimusoftauuSjXIII Calend.Augufti,hoceft 22 lull),plenus annoru aclaborum, uitam cum morte commutauit: conditus in Carthula Gamyngenfi^fua fundatione, ubi plurimum morabatur,ac cum fratribus operam lacris dare foiebat. Quo loco noshifto-riam Rudolphi aC Albertiprimorum,rhythmis Ger-inanicis prolixè ac eleganter cum coIoribus poeticis d

G quo-

1^4 GENEALOGIAE^ AVSTRIACAE quodam équité Styro Ottocharo ab Horneck defcri-ptam,è tineis eruimus* ERautemuerifimile, duos iftos codices,qui magni funt, in regali papyro, parentis eius,hoc eft Alberti J. Rom.regis fuifle : cuius ibi quoq; biftoria cótinetur.Idq; conijcio ex infcriptione,quæbis uerbis primæpagince indita eft: IS TE LIBER EST ROM. REGIS A. Cæterùmconiunébahæctêpora, fuêre,quib.ad clauû Auftriç fedebat Albertus, nó folùm cum maximiscalamitatib.uerùm etiam cbariftias,lues peftilêtiales,ac reliquas magninominis clades unàfecû IÓ' adferebant. lam primùm omniû locuft^ uolâtes,anno ‘^’i339,fruges omnesconfumebant. deinde anno Domini 1347,uina ac fruges intempeftiuo frigore ueris perierat. Terrçmotus fecuti crathorredi,anno 1348. quo pleraq; oppida AuftriçacStyriçcocidcrât. Noriberga quoq; ac Bafilea cofliftabant, anno 1^^/. Secuta eft maxima lues, in qua (præter multa milia)ante diem ablati fuere, Lu-douicus comes ab Ottingen,arcbiducisfbrorius,fepul-tus in Czuetl AuftriçzHenricus comes a Pfannberg,ma

quot; refcalcus principis:Lutoldus a Kunring,amp; Vuilbelmus 20 à Landftayn.Oblcœna quoq; code teporis borrcnda ac miracula contigere. ludçi pafsim per Auftriç oppida di-fperli (quos ex antiquopriuilegio Albertus holpitatus eratddq; iuftu Caroli Cæfaris,ut literæ declarant, datæ Brynnæ,anno 1348)hoftiam facramfurati fuerat code propè tempore,puerosq; Chriftianos cultellis percufle-rant,atq; cofecerantlocis diuerfis,Egenburg£,Hcrczog burgç,Neuuburgç,amp; Cznoymæ.Quorum antefignani cum ad fupplicium rapti fuiftent,reliqui infeftisfontib.

ac puteis, luem illam introduxifte ferebantur. Ea tem- 50

bylonia nato: amp;nbsp;puella quædam erat in Auftria,quæ in magna chariftia , cum à matre panem poftulaflèt, amp;nbsp;ilia fortè impatiens dolore, famem deccnnem im-, precata fuifîet, decennio cibo omni abftinuerat, raro admodùm aquæ fe potu reficiens.Ob quas calamitates publicènotas,conuerfimultorûanimiadDeum,pœni-

tentiam

COMMENTARIORVM LÏB, I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;23^

tentiam publicè egerut, circumeuntes prouincias cum flagellis,ac ad fanguinis fe effufionem lacérantes. Et . haéfenus de Alberto archiduce,eiusque prçclarè geftis.' Quem in gubernaculis fecutifunt,nulla tarnen certa di uif ione faéb,ne priuilegijs Auftriæ iniuriam facerent,fi lij:Rudolphusin Auftria, Albertus in Styria,amp;Lupol-dus in Sueuia,Sundgouia,Brilgouia 3cAlfatia. Quoru R VDOLPH VS, u t primogenitus,gubernacula capef-fenSjhoc nomine,quoad in Auftria rerum potiti fuerat, IO Quartusexcognomento(quodexmoribus fumptum crat ) magnanimus, 3c ob adiutam ubique religionem Fundator publicè Annalib. diftus, paternis ueftigijs in-fiftens,religion! cum primis opcram dabat,huicque ad-dièfos præ cæteris 3c foucbat,amp;: extollebat. Quapro* pteramp; quæ parens incœperatjbafilicam S.Stephani, lt;amp;nbsp;Gymnaftum, ad extremam féliciter manumperduxit: quoru hoc quidem ab arce ad alium locum magis tran-quillum tranftulit, ædibusqueTemplariorum ac reditu annuo mille aureorum locupletauit:illam uero turri

admiran di operis editifsima,ad imitationem Argento-racenfis fculptam,elatamque, amp;nbsp;collegio Canonicoru cathedrali ornauit, reditibusquemultisacprærogati- poiîtus. uis infigniuit, dato prçpofito, cui proxi mum â fe locum concefsit, 3c aliquot arces prædiaque defignauit: ha-bitumquepeculiaremâKomanafèdeamp;illi 3c canonic cis impetrauit,quo magnificentiam ordinis apud pofte ros teftaretur,ut longis rubris ex Scarlaco tunicis indu-

ti,auream in peftore crucem præferrent,nequeinferio res Colonienfibus ac Moguntinis publicè fulgerent.

50 Quosutadpietatem ardentius ampleftendam horta^ retuFjUoluitut diebusfeftis,folennibusque fuppliCatio-nibus Carmelitæmonachi,(^uorunl fimiliter cœnobiû pofuera t,canonicos fuos præfentia fua in S.Stephani æ' deprecibusqueadiuuarent. Conftituta legeinfuper,ut canonici excurialibus partim, partim uerô profeflbri-bus Gymnafij,quiiam rude donandi forent, legeretur. Quæ magna ex parte fratres illius, ac Albertus præci-

G 2 puè

1^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACAE

puèquem cumTrica appellant,autinuitauit,aut immi-nuitjmagnificentiaabrogata, ac opibus cüm canonicis tum præpofito ademptis. Largitus eftporroideni Ru-dolphus non minora donaria cæteris cœnobijs, ac ma-iorum fuorum fundationibus,ut nullus fit religiofo-rum cœtus tam in Auftriautraquequam Styria atque Carinthia,qui non aliquofit reditu ab hoc principe ad-iutus.Ita reuera Fundator cognominatus, bonum in le amp;frugalis principis exemplum ftatuens,gubernacula Auftriæ capefsiuit, quæ pater tcftamêtomoriturus,ut i® feniori ac i'apienti commiferat : fratribus ad confilia tantùha admifiis,amp; certa reditus annui fumma defigna ta. Ea de caufaut publica autoritatc ditionespaternas pofsideret,dCarolo quarto tum temporis Imperatore, 3i’chiducalcm(quam uocant)inueftituramlolus acce-ducem. perat,anno Salutis ijdo.fratribus nihilominus ex libéra-

litate, Alberto Styria, amp;nbsp;Lupoldo Sueuiam Allatiamq,-cum Brilgouia,ut illhic ad clauum fédèrent, concefsit. Sunt ex Annalibus qui fcribunt, Auftriæ tum priuilegia ipfi ah Imperatore,cuius fuerat gener,au£l:a fuiftèzdiplo 2a mateque autentico cautum, ut nemini liceret aduerlus AuftriadesadCameramImperij prouocare: nequeul-la etiam ab archiduce, à fubditis prouocatio fieret; amp;nbsp;fi qui litem archiduci intenderent, relpondere his non te neretur,nifi iufticiam aduerfarius temerè forfan nega-ret.adieéla poftremô appendice:Si folennia omnia quæ ut archiduci debentur,non fièrent,Rudolpho fine frau de forent. Eâdem ratione ex beneficio à foceroamp; Taruifianamarcham accepit: amp;nbsp;Nicolausfimiliterpa-triarcha AquileienfisForumiulum,Peyfchldorfium,ac 50 circùm fitas ditiones,libentcr Rudolpho,præteritis fra tribus,tum conceflerat. Nondum uerô fequebantur fidem Auftriacorum Carinthij,Goricenfes,ac Athe-fini. Itaque extintla prima uxore Catherina, qua dixi-mus Caroli quart! natam extitifle , Margaretam fibi cum coniunkiflet, Henrici Bohemiæ exregis amp;nbsp;Car-norum ducis filiam, uiduatam duobus iam maritis (lo-

anne

COMMENTARIORVM LIB* II, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;237

anne Brandeburgenfi,IoannisBohemiæ quondam régis filioramp;MaynhardOjLudouiciquarti Cæfarisnato) fœminam admodum opulentam,deformi tarnen fa- firilt;eacccäHt. cie,quam uulgus idcirco exrifu Multafchyn cognomi-nabat,genus fuum duabus maximis prouincijs iocuple-tauit,auxitque : Carinthiæ uidelicet ducatu,amp; Tyrolis comitatu, mineris auri,argenti,argenti uiuijferriae plumbijfalisque coftione quam fœcundifsimis. Quarû non folûm hæreditatem Margaretha adierat, fed facile

to etiam maritus eius Rudolphus â Cæfare focero Carolo quarto,ex beneficio Imperij obtinuerat.Cuius ut beneficia in domum Auftriæ collata aliquo officio repone-ret, euntem Romam ad Imperialem coronam fufcipi-endam, fplendidifsimo equitatu quingentorum comi-tatus eft. Vbi ex itinere Mediólani defatigatus æflu ac labore , iuuenis etiamdum obijt,in diefanéfi lacobij quot;anno millefimo trecentefimo fexagefimotertio. Cuius corpus relatum in Auftriam,quarto Nonas Decembris inbafilicafanftiStephani, quam àpatreincœptam,ad

gt;0 extremam manum perduxerat,in crypta fub choro, quam fuo genéri ifthic primus pofuerat, primus etiam generis fui inclyti fepelitur. Cuius anniuerfarium eo-demdiemortis fuæ,uigefimoquartolulij quotannis â Capitulo cathedrali amp;nbsp;Gymnafio gratæ memorise ergo peragitur. Fratres partit! prouincias ( nullam e-nim reliquerat Rudolphusprolem ) Auftriam utram-que , Styriam ac Carinthiam, cum Carniola, Vuyn-dorum marcha , Taruifianaque, Albertus : Lupol-dus Tyrolim,Burgouiam,Sueuiam,Heluetiam, Sund-

50 gouiam,Pfyretenlem comitatum,Brilgouiam ac Al-

fatiam, gubernandas defumpfere. Quorum A L- AHèrtliertif

B E R T V S hoe nomine in familia tertius,ex cognomé-to publico cum Trica, diéfuseft :quód hanc uidelicet tam in barba quam capillo ferre folitusfit, eamque pe-regrinatus ad terram Sanéfam , uxori fuæ Beatrici, burggrauij Noribergenfis filiç,memoriæ ergo dediflèt. Alij diuerfum tradunt: quod reuerfus Hierofolymis,

' G 3 anno

239 GENEALOGIAE AVSTRIACAE

anno 13 85,in Nouo caftro à fe conftruélo,quo prçcipuè deleélabatur, cum coniugem lauantem,ut erat,folutis criminibus reperifïètjfubito uolenti moremulierum innodum conftnngere,cundem præfcidifïet.Vtcumq; litjtrica adhuG illa in Laxenburg caftro adferuatur, me-moriamque illam cognominis,amorisque coniugalis atteftatun Quam aut loei illius amœnitatc bic prin-ceps fit deleftatuSjUel uiuarium coarguit,quod amplif-fimüinnemufculomuro ifthic cinxerat: acduolacus, quosfuffoderatin uicinia, GundcrfdorfenfisacPider-io nianfdorfenfisjdemonftrant. Condidit bis finibus amp;nbsp;a-iiam arcem fupra oppidulum Medlingam, ubi ob nine-, tapropinquanonrarô commorabatur. Et quanquâ ad pacis magisftudia quam arma natusefletjtamen tria ilium inuenio,non magni tarnen momentijbella gefsif-ie.Quorum primum aduerfuscomitem Sebauunbur-efflrfA/terh- genfem Henricum fufceperat,qui in Auftriafuperiori congeftis opibusobfcquiumrcmiferat,inuadereq;prin cipis dignitatem libertatemqueconabatur.quemmox inter initia belli,expugnatis Peurbaebo oppido, amp;nbsp;arce 20 , Leonfteyn.’etfi ad fidem reduxiftet, tarnen accufatusa

comité coram Imperatore, biequoq; cognita caula ui-^lor euafit,arbitrisimpetratis burggrauio Noribergen fi Friderico, Bercbtoldo burggrauio Magdeburgenfi, comité ab Hardecke,amp; domino Babone ab Abenlperg Boiario : qui,caufa controuerfa examinata, comités Sebauunburgenfes non folùm Auftriæ fubiecerunt,ue-rumetiam ditiones quafdam ademerunt, Atergouiam cum lacu,amp; arce Karner, Vieebtenfteyn Sc Neuubaus, amp;:mulftaminfupcraccufatoriindixere XII milliuau- jo reorum. Secundo bello,Friburgenfi comiti propin quo fuo auxilio profeftus,qui Brilgouiäobtinebat, aduerfus ciuitatem Friburgenfem propriam bellum ge-renti;quæfubfidijsTiguricenfium,Bafilienfium atque Argentoracenfium,(piritus cotumaces extulerat. Hoc fine fanguine bellum ita confecit, utpropinquus Ioan-nesnomine,acceptis XII millibusflorenorumaboppi

danis,

CÓMMÈNTARIÖRVM LiB» 11, clanis,aliquam illislibertatem, iusuero acluocatiæper-petuæ Auftnaclis concederet. à quo tempore Friour-^ gum Auftriadum fidemfecuta ciuitas fuit: óc Fribur-genfis comes accepta pecunia, comitatui eius fubfidio Badenuuiler comparauerat. Cuius filius poftea cuni fineprole mafcula obijiïèt,magnam Brilgouiæ partem Auftriadis, ut propinquis reliquifc:parte eius tarnen ali-quacum Sulczbergenß, Sufènburgenfique comitati-bus,ob matrimoniumpoftremi filiæjad marchiones tb Badenfesdeuoluta. Secutumbocefttertium acfïbi fatale Bobemicum bellum, adquod ob continuas ex-curfiones Morauorum Bohemorumque coaftusfue-rat. In boe bello , antequam finem impofuiflèt, ad Znoymam,exuenationis paulo uehementioris exereb tiojfoluto uentre, rebusbumanis eximitur, die Augu-ftidecimooftauo, Anno millefirno trecentefimo no-nagefimoquinto.Cuius corpus Viennam delatum,in crypta fraterna fub choro fanfti Stephani bafilicæ, terra? conditur: itatarnenaromatibus differtum,utrelF io quiæ quædam adbuc fuperfint.^ nbsp;nbsp;Parum ab er a tue- Diuißofecun.

rô,qüin 3c inteftinum cum fratre-Leopoldo bellum gererecoaftusfuiflet. Is enim cum plures liberos ac-quireret ,ac de fterilitatefuarum ditionum,inæqua-Ifque diuifione quereretur , armis inferiores etiam prouinciasadfetraherecogitabaU Qua? confilia præ-ueniens Albertus, Styriam fratri, ac Ciuitatem no-uamin Auftria inferiori,cum proximo comitatu Bu- Arxî^ouadui tenfi concefsit : ubi 3c arcem conftruere primus cœ-perat, quam filius cognominis poftea finiuerat : ho-die etiamnum loci amœnitate , uiuario amplilsimo ædificio' que , Auftriæ principum regiam. Cæte-rùm ut' de Alberto finiamus , fertur is princeps tanta præditus 3c religione 3c probitate fuiflè, (imita - •worwAtfrrt tus uidelicet in hoc fratrem ac parentem ) ut pfàllere cum Canonicis ad fanftum Stephanumfubinde, Car-thufianis'que in Gamynga,quam obpatris tumulum fæpe inuifebat,folitus fuerit. Et cum honeftis difei-

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plinis

24'5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACAE

plinis addiftus fuilïet, præter cæteras tarnen, Aftrono-miam coiuit:alumnosque illius dilexit ßc,ut amp;; naturalem filium Lcopoldum,cuius Aftronomicum opus ex-tatjhuic initiari curauerit.Fuitque primus hic,qui in A-cademiam Viennenfem,quam pater incœperar,amp; Ru-dolphusfraterfinieratjMathematicasleftiones attulit: cuius confirmationem pariter àPapaVrbano fextö im-petrauit, Anno millefimo trecentefimo oftuagefimo-quarto. Huic principi deniq; exordia debet diui Hie ronymi Veftaliumcœnobium : quod fub Alberto po-ftea quinto,ChüradusHolczlerquçftorDucalisamp; con fui Viennen.locupletatum,pro pœnitcntibus, quæ Ger manicalingua pfallercnt,finiuit. Genuit porrô Albertus ifte,ex Beatrice burggrauij NoribergenfisfiliajUnicû filium legitimum,cognominem:de quo fuo Iqco poftea Leopoidifecu. diccmus. nbsp;nbsp;Interim lenobis LE O P O LD VSfecûdus,

ât hifioria, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fecundum alios tertius,ofFert,fuperioris Alberti fra

ter germanus,ex cognomento Probus; quem,di(9:um eft,in diuifionecumfratre,mortuo Rudolpho quarto, Tyrolim,Sueuiam, Burgouiam, Sundgouiam, Brilgo-uiam, Heluetiam ac Alfatiam fortitum ftiifle. Qui ta-metfi nullo Imperij beneficio à Cæfare Carolo quarto, uiuentibusfratribus, ornatus efièt ; tarnen in polfefiio-ne,de quibus locuti fumus, prouincias, concedente Alberto fratre,tcnuit.Et cum multos filios ex Virida Bar-nabonis Mediolan. uicecomitis nata procreaflet,iuue-nisetiamdum,Vilhelmum uidelicet,Fridericum, Erne ftum amp;nbsp;Lupoldum, caufatus inæqualem diuifionem, Albertum fratrem adcgit,ut Styriam fuperioribus pro-uincijSjCum traftuNouæciuitatis,adijceret;necita etia 5® fatiatus,poft quinquennium 3c Carinthiamextorfit,amp;: Taruifianam marcham : quas, interfeélo illo poftea ab Heluetijsinacie,filij ita inter fediuilerût, ut Vilhelm us Tiiuißo fecun- Carintfiiàm cum traftuNouæciuitatis,acmarchaTar

ditione:FridericusTyrolim ac Heluetiam,SueuiamquerErneftus Styriam cum Carniola

' acVuindorum marchæLeopoldus uerô minimus natu

Alfa-

COMMENTARIORVM LIB» IT» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^41

AlfatianijSundgouiaiTijBrifgouiamjac Pfyretenfèm co mitatum, Nellenburgenfemque amp;nbsp;Hohenbergeniem ad Neccarum,obtinerenL Q^rum pater, de quo fcri bimuSjftudijsbelliperitior fuerat,quam felicior. Nam CÛ duo maxima bella gefsiflet, in primo quidem, quod cum Venetis ob Taruifianam marcbam fulcipere coa-ftus eratjuiftor auitas ditiones maiorum fuorum,mul-tis opulentis per Forumiuliu aclftriam, ciuitatib.oppi-disq;auxit,Tcrgefto,Cenadio,ciuitateIulienfi quæbo-

10 die etiamnu Auftriæ uocatur, Spera ualle,Beluino,FeF tre,ac S.Viétoris caftro.H^cprçda f uerat eius belli,quod comunibus aufpicijs cu Ludouico Hungari^ rege,Fran-cifco Carrarien.marcbione Patauino, Maftino de la Sea la domino Veronenli,amp; Rumboldo de Colalto,aduer-fus Vcnetostumgeflerat,utdiximus,ui£l:or:equib.Car rarienfis fraude, ac defeftione Feltre, Spera u allé, Belui-

■ num,amp;ciuitatéluliéfem rurfus amiferat:utreliquategt; neretinfide,cum Venetis amicè tranfegit,fœderei£l;o cumducib.illoru. Cæterûm cumamp;fccundû poftea, ,

ïo anno à nato Chrifto 1383 meditatus,ingentem aduerfus Heluetios,qui àfide Auftriaca defecerant,Suuitenfes in primis,Zugenfes,Vrenfes amp;nbsp;Vnderuualdenlès, procin-£lum fecillet,in quo auxiliantes uicinos etiâ cùm princi pes tum comités, atq; adeôRom. Imperij fuppetias ha-buerat,duminexploratô montiûfauces,anguftasq; ual-les ingreditur,conclufus undiq; ab hoftibus,qui ex mon tium præterea apicibus faxa in exercitum tanquam cer tamadmetam deuoluebat,adinternecionem cæditur;

aeduniin aciefortilsime dimicaret,haud procul àSem ucti/!, 30 pachocciditur,cum maximinominisprincipibusacui

ris,qui periclitantem non deferuerant. Quorum adno-tarunt Annales præ cæteris,Ottonem marebionem abHocbperg,Vlricum palatinumTubingenfem,Petrû hnt comitem àTyrfteyn ,Fridericum cognomentoNigrû comitem ab Hohenzollern, Vualtherum comitem d Gerolfeck,Ioannem comitem â Schuuarczenburg, VF richum comitem ab Hafenburg,Ottmarum dapife-

H rum

2-4^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAÈ AVSTRIACAE

rum de Vualpurgjoannem baroné ab Oxcnfteyn, Fri-dericu dominum dcMonftral, Gotofridum de Vuyns-heym,Fridericü Scbuuiggerum de Gundelfingen, Ioan nein a Seldeneck,Reynhardum de Niberg, Bernhardû de Saxenheym,Bcnczonê ab Hobenfteyn,Vuolfgangû ' de Staynbeym,Ioannêâ Rudenberg, Sifridû de Villen-berg, Vualtherû de Hohenfels, Sigefridum ab Erpach, Chunradum de Heffingen, Scbuuiggerum de Grunin-gen,Scharbonem de Berlichulen,Chunonem dapiferû deBachufen,Ioannem deSperberfeck, Henczonem de gt;• LiechteneckjEberhardum de Sternfels, Andreamde Gufsingen, Diepoldum de Nidiingen, Vuolfonem de Pfanhufen,GunczonêdeStaynhaym,IoânemdGrum-pach, Chunradum a Lympach, Chunradum de Ede-cken,Albertum àRechpergjVuolfgangum deKruten, Rupertum de Gellydl,Henricum Vualler, Chunradû . Kiffer,Ioannem deLar,RauedeLiechtenfteyn,amp; Vual

therU m Sper de Efelen. Occub u ère turn amp;nbsp;ex Auftria cis, Styris ac Tyrolen.Dominus ab Arberg, a Reyffen-ffayn, à Greyfenlfeyn, ab Horneck, Hieronymus a Bo-ienfteyn,amp;quidam Slanderfperger. Fafta efthæc clades decimolunij,anniij86. Funusducis,aliorumq; quos memorauimus, a Sempach Kunigsfeldam in cœ-nobium Sanftionialium du£l:a,ibique in templopaf-' fim accircuituconditafuere,quodauia quondam Eli-fabetha in locis cædis mariti Alberti régis, a fundamen-Dr'rÆoHfiuf tispofuerat.Hacuiéforia exultâtes Heluetiorûpagiinte twrim totnin. j-ioreSjdequib.locuti fuimus, facile in focietatéreliquas uicinas non folùm Auffriacorû ditiones, uerumetiâ Im perialesurbes,ac epifcopales, comitûqipropinquorû a- 5® gt;nbsp;gros traxêre. Itaque dcfecêre turn ab Auftriadis rurfus, Vchtlädia, Friburgû metropolis illius, Berna, Lucerna, Schafhufiû;à Romano ueró Imperio,Tigurû amp;nbsp;Glar.o-na:àmonafteriorum obfequio,S.Galliurbs,amp;Eynfidié oppidû:ab epifcopis deniq; uicinis,Bafilea,Die{ïenhouê, amp;. aliapleraq;. Manfit aliquâdiu cladisilliusapudHélue tios memoria, cû lamcntabili oratione cóiunófa,qua in

cou-

co MMEN T ARIORVM LIB. II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;245

concionibus pafsim facerdotes plebem ad preces inuita re Iblent,lingua uernacula: XafjtîJnnô bteit vmb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

vontt ben feinen/rmb bns feine / rnnb in bem feinen» Is Leopoldus etfi in primo flore raptus,fatorum iniqui' tateoccubuerit:tamcnftemma fuuminclytum,lt;amp;fobo ie quatuorfiliorum,ac trium filiarum auxit:acccßione- adiecmt. q ue nouarum ditionum,in Iftria quidem, TergeftijMit terburg amp;nbsp;Merrenfels : in Sueuia uero, conlitatus Ho-

10 benbergenfis ad Neccarum,Veldkirchen, Bludencz in Rh^tis,acceßionc locupletauitzcaftrumquein Noua ciuitatc Auftriæ unàcum uiuario, à folo primus incœ-pit.Cuius filiç,Margaretha Maynbardo Boiariç duci, ac poftea Caroli 1111.Ôio,Morauiç marchioni: Elifabetba Herico Goricen. comiti, 3c tertia Churado burggrauio Magdeburgen.comitiHardecenfi in Auftria, coniun-ftæfuêre. Cum filij,extin£lopatre,ditionemeiusinter feitapartit! : Vilhelmusnatu maiorNouam ciuitatem cum agro proximo,Iftriam,portum Naonis,amp; partem

20 Carinthiç oriétalé : Erneftus Styria, Vuindoru marcha, Carniola: amp;nbsp;FridericusTyrolis comitatum, Sueuiam, Burgouiam 3c Heluetiam:amp;Leopoldus, minimus fra-trum,Sundgouiam,Brilgouiam Pfyreten.ditionem 3c Alfatiam cum landuogtiaHagenouienfi, in iura acce-piflent. Quorum VILHELMVS cognomen to Am vahMarcU bitiofus,maior natu interfratres,ex priuilegiorum uetc rum authoritate gubernacula paucis annis lolus capefsi uit.'orta deinde flmultate inter fratres, traditis prouin-cijs,pro fua parte traftumNouæ ciuitatis, Vuindorum

5 o marcham,Taruiflam,Iftriam 3c Forumiulium,cum ali quot in Carnis arcibus retinuit : profeftusque ad terra Sanftam,cx itinere Sydonem,Tripolim 3c Cappadocia inuifit : acfortè obfldione preflbs Tripolitanos, qui ad-hue præfidio Chriftiano dcfendebantur,armisiuuit, 3c Sarracenosprofligauit. Quam hiftoriam, fed utpluri-mumfabulofam,poeta quidam illius temporis Germa nicis rhythmis fcripfit: cuius exemplum in membrana

H z inucni-

144 GÉNEAlOClAE AVSÎRIACAE inuenimus, fcriptumanno 142z. Habuit uero tres or* dine coniuges Vilhelmus,fèd ex nulla prolem tulit:prp maiTijIoannam Caroli Pacis Hungariæ regis nata, cum doteducêtorumilliû ducatoru:quæ antenuptias obijt, anno 1394. Inuitatus deinde in Poloniam abeiusregni ‘ procerib.cum Hirpe ueteru regum cefïànte, eagens restore quçreret, amp;nbsp;magiftratus ordinesqj in ftudia diuifi difcordarétduperefîet uero filia poftremi régis,Heduui gis nomine:banc pleriq; cupiebât Vilhelmo coniunfta. Qtiocirca acccrficoilli,fponfalioru folennib.Cracouiæ i® hçredé coniungût,gubernaculaq;cÔmittunt.Sed inua-îefcétefaébioneillorûquib.erat odiofum Germanoru nomen atqjImperiû,acc€rfiturVladislaus,fraterVitol-diLituaniæprincipiSjbomobarbarus, óctum primùm adconfequendum tantum principatum Cbriftoinitia tus ; Aullriacus elufafide ,matrimonio, amp;nbsp;clauoad quem uix mêfem fédérât,magnareiindignitäte detur-batur. Hinc illi funt rhytbmi poetç cuiufdâ Germanici, qui de iniuria ifta bis nominatim rhytbmis queritur:

Ad) in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Unbt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20

Pî'el vtttrew warb

Wilhelm iflgcnAiîbe

O|îer:ctdgt; gcbotrt/

jugcnb vnb bcô wcrbctt Uib/

lÔecrAtcitô lAttbe

2?ermuftlAflenb0îtfemweib/ trtbem lanbc/

XPantt cr mû bef falfd)C6 giîtcô ^nb XÜArb vott banne iêyncm ^ayben man fern frawennab/ fd)alHetd) xvae gctanffh

Sic Polonia pulfus,quoad Polona fibi folenniter iunfta 5® in humanis fuerat, cœlibem uitam duxit. Et ilia defun-£ta,Goriciæ comitis filiam, uel fecundum quofdam Ca roli quartiïmp.fibi côiunxit. Quæobijt fineprole,Vien næ fepulta,anno i4o6.poftquam altero anno ócipfe uitam cum morte commutaflèt,conditus in crypta cathc dralis bafilicæ Vien.iuxta patrem,auum amp;nbsp;patruû. Cuius donaciones legûtur, in abbatiaSittichenli Carniolæ, .

quot;Seifen-

COMMENTARIÖRVM lib, II, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i45

Seifenbergen. amp;nbsp;Dobernickenfes parrochiç,amp; alia quç dam in Gofs,fànétimonialiû in Styria nobiliu uirginum monafterio. EiusfraterLEOPOLDVS,hocnomine in gentetertius, cognomen to à corporis ffrueCrafluS) ' Lupoldifecundiab Heluetijs occißfilius,que diximus partitû paternas cum fratrib.ditiones in lura fua acce-pifle Rbenenfes prouincias, Alfatia,Bri{gouia, Sundgo-uiam,Pfyreten.lt;amp; Hobenburgcnfem ad Neccarum,Ki-burgenfemq^acHabesburgen.comitatus, cumreliquo to Herciniç fyluçagrOjCumdiubelloconfliéfareqcumfra trib.inçqualêdiuifioné caufatus,etfipoft diuturnâlaniç nam interpellantib.principib.proximis,in gratia redic' rit: tarnen mortuo ad Znoyma Alberto tertio patruo, cui utraq; Auftria iampridem in prima diuißone obue-neratjucteresrixærediuiuçnouûincendiû fufcitarunt. Quippe Albertus cum filiu quinquenne reliquiflet, qui poffea Alberti quarti nomen fortitusfuit,huiustutela adfefratrueles trahetes,LeopolduSjFridericusacErne-lfus,gubernacula Auffriç,utf'œcundioris prouincie, fin ao guliadircconabantur.Sedcum proceru luffragijsLeo-polduSjUtfenior, adminiffrationemfufcepifiet, fratres fumptis armis,uiètutela Leopoldû eijcerc cogitabant. Qua ex contentione fratrum noua iterum laniæna exporta,ditifsimum amp;nbsp;optimum quemque,prçcipuè uero ex numero Viennenfium ci uium,abfumpfit:dum nunc bunc,nunc illum^ut quiuis armis urbem in poteftate re degeratjUecefsitatis imperio fequitur.Quorum tumuli adhuCjCapiteplexorum, inS. Stepbanitemploóc alibi fuperfunt.In quoru uno,qui habet inlcriptionem æneis 30 typisin marmore,bi uerfusleguntur:

STA, FLE, PLANGE,amp;c.

Hane tragœdia ex tutela Alberti iunioris orta, Carolus IJ J I.Imp.iua autoritate füllulit, Lupolduq; ut Ircs in parte tutelç admitteret induxit bis illec ebris, ut annui ^uê-’ tus AuftrieLupoldo 40 milia aureoru cöficerent.jfiuius , . ..

r-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;. - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- o T_1

pccuniçacceisioeditatusjulturusnimiru patre,(xablata lum recepturuSjarmainHeluetios couertit.'adgrelfusq; illos

H 3 fuppe-

CENEALOGIAE AVSTRIACAE

luppetijsimp.accomitum dDockenberg ac Vuerden-berg,baud procul Glarona prælio funditur, defideratis mille amp;quingentis.Vt opcræprecium tarnen belliface ret,Dockenberg arcem,mterclufione falls quo Heluetij carere non potcrant, d Cofœderatis extorlit,Comitiq,‘ reddidit. Secundum hocbellum,amp; ex occalïone 11-liuSjinGuydonem delàTurriprinclpemMediolanen-fem^expeditionem cogitarat,quôd cótra fe auxiliaHel-uetijs mlGflet. SedCaroliquartiautboritateamp;bocin-cendiuiTi,nelatiusferperet,extin£l:um fuit.Itaque cùm ’o Nouse ciuitatis in Aullria inferior!,cuius agrum in diui-fione parent! adieftum tanquam au£dar!um,!n fide ha-buerat,arci extrem am manum impofuiflet,dolore con fliftatus ex filtula pedis,o bijt,anno 1412, in ferijs Pente-coftes : lepultus in Kunigsfelda apud Heluet!os,maiorû conditorlorcu ex Catharina Philippi Audacis Burgun-dise,'duels nata unam modo filiam procreaflet,Goricen fi comiti defponldtd.Itaq; ditiones illius ad Rhenum,fra • ■ tres in ter fe partit! funt;ErneftusBrilgouiam,Sundgo-uiana amp;nbsp;Allatiam, Lauffenburgen. ac Rhynfeldenfcm comitatus,cumaduocatljsTuricenfiacSeck!ngenfi:Fri der!cus,quiiampridem reruminSueuisamp;ad Athefim Oenu m flu.potlebatur, Sueuiam,Ergouiam, Heluetldj Veldkyrchenfem, Badenfem, Kiburgenfem ac Vuan-delburgenfem comitatus, cum Vchtlandla, Burgdorf, »yîorwFr/de locisulcinis. Qu! FRIDERICVS, utfynchro-‘ nus fratrum,cognomento(quôdfemperindlgeret)uul go ab Athefinis, amp;nbsp;eorum prsecipuo regulo d Rottenburg , ^nbcl mit: bet: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tafefiett/ cognomlnatus ex

Anna Brunfuuicenfi tulitSigifmundum archiducem, 5® Frlderlci Csefarls tertij contemporaneum : nbsp;nbsp;qui filiû

eiufdem,Maximilianum Cæfarem,patruelem fua fpon t c adoptauerat. Duo bellorum magis incentlua qudm bella gefsit : caque ut nec ad extremam manum perdu-xit,!ta firtiftra ufus,ob fidem Ecclefiæpræftltam, Fortuna, in Imperij Cæfarisque indignationem incidit: Icquot; gemq; illam ferre coaéf us eft,qu£ in profcriptos eft lata.

Quippe

COMMENTARIORVM lib, li, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;247

Quippeprimùm omnium abbati S.Galîi auxiliacus, in-centore comité a Vuerdenberg,abHcluetijscæfo exer-citu,fug3tusett. Quopræîiojpræter grcgarium milp tern, defiderati fuere, comes à Tyrftayn, loannes ab Holuueyl,Dominus àLandêberg,amp; Dominusd Klyn-genberg. nbsp;nbsp;Deinde cum ex concilioConftantienfi Io-

annempapam XXJII, depofitum clam abduxifletper lacum Venetum ,in cenfuram Imperij incidit: profcri' ptaque ditioneillius,præda quali uicinijs,acpræcipuè lt;0 Heluetijsfa£l;us,amiîitpaucis diebusomnem adAru-1am lt;amp;nbsp;circiim ditionem, qua adhuc Auftriades carent. Quiarum TiguriniKiburgenfem,Vuandelbergenlem, . Kapperfuuilenfem comitatus dominiaq; Bremgarten amp;Melligcn,cumaduocatiaTurocenli occupauerunt: Vchtlandiam uero, Burgdorf ac Ergouiam, Bernâtes: SulgouienfemuerôlandgrauiatûjCum comitatib. Tyr-llayn,Baden,amp; Dorneck,fui turn iuris relinquifecerut. Ferunt bunc principem primis annis gubernaculorum fufceptorum,nimisadremattcntum fuiHe : amp;nbsp;à quoda 20 latrapaaRotehburgitapofïèlïumjUtnonfolùm omnia is ad ietraberet,uerùm domino inluper illuderet:acil-lud fubinde difterium,ficubi obuiüm herum habcret; obijcerct,5^îbel mit ber Irt^rert tafcbemQuas con turne' liasprogrefîuætatis cgregièultus fuerit, ademptis tribus maximis Athefinç ditionis dominijs,Ritten,Griers amp;: Valedibl.lndequeprouerbium tritum ortumfuifïè, iEr b«t ben (Triers bittert/vnnb Paletybb ubi de in-^ ligni aduerfa Fortuna mentio incidit. Sunt qui huicprincipi alteram uxoremtribuunt, Elilàbetbam 3 O Ruperti Cæfaris Bauari natam:quæ dotem illi quadra-ginta milliû aureorû attulerit.Ex qua tarnen cum nulla-prolcm tulifletjobijt anno i44o,illatus primus fuægétis. cœnobio quodfupra Oenipontelocupletauerat,Stanis nomine.-ubi ócF.Sigifmundus arcbidux,amp;propinquus fuusFridericuspoftremus dux Teccenlis, conditi cer-11 un€. Quoru SIGIS M V N D V S,utpote Friderici fu-pradifli, comitis Tyrolen.de inclyto genere Auftriadu

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oriundi

i4S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEÄLOGIAE AVSTRIACAE

oriundifiliusunicusfùpcrfteSjCognomêto Simplex ,pa' trem óc in Tyrolis comitatu, 3c cæteris quæ poft clade Sempacen.amp;patrisablmperio profcriptionem fuper-fuerantjdirionibusjin Sueuia præfcrtim,Seckingenli ad uocatia,KiburgenfiLaufenburgenfiacPfyretarumco-mitatibusconiècutus,inter initia gubernationis nihil antiquius habuitjquam ut ea quæ parens in Heluetijs ex profcriptione,ob abduftu pontificem loanem ex Conftan tienfi concilio,amiferat,armis, cum iurenequiret, recuperaret. quadecaula cöduélo Peregrine ab Heuu-lo dorf, Sebafhufienfibus qui recens fidem Auftriacâ de-feruerant,bellum ihtulit.in quo, etficonfulem Schaf hu

’ fien.IoanneiTi2(m@tAStcepiftèt:tamen,interpellanti-bus Palatino Rhen.Ludouico,amp; Rudolpho marchione abHochperg, bellum componitur : amp;nbsp;Auftriacus, pro belli expenfis,Confœderatis decern millia flor.numera re coaSfus eft. Quæ quoniam conditiones iniquæ uidc bantur,pertçfus iam laboris, ac dcfperans rccuperari ea polie qüæ pater amilerat, ditiones omnes Auftriacas CaroloBurgundiçduci uendidit,LXX millibusaureo 20 rum acceptis.Qui armis fumptis,mox in ipfo limine oc cifus eft ad Nancetum, quod eft in finibus Lotharingiæ municipiû.Fridericus uerô, cum in nulle alio Ipem col-locaret quàm ut Cofœderatorum fœderereliquas in fi de ditiones teneret,quæad Rhenu funt, in publico con-uêtuCoftantiæ accepte bellifumptu LXXX. M.aureo rumjilludcûiplispercufsit, XXX Martij, anno 1474. defignato landuogto fuæ reliquæ ditionis Hartmanno abEptingen. Etlîautem natura ad pacem magis natusefîet Sigifmundus archidux: tarnen mortuo La- 30 dislaorege patruelc,cum in partem hæreditatis 3c i-pfe ueniretunàcum fratruelibus fuis,Friderico Impera tore,eiusq; germane Alberto archiduce, ^feftus Vien-nam anno fexagefimo poft millefimum 3c quadrin-gentefimum,huic belle leimmilcuit,quod Albertus archidux cruétum cum fratre Friderico lmp. pro Auftria utraquegefterat.Sed inter initia reconciliatus, accepta

parte

fcOMMENTARIORVM LIB, IT, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;24^

parte tertia gazæ Auftria€æ,quamin'arceViennenG hi tres principes inter fediuiferant : acfuperiori Carin-thiæparte quam palatinatumuocabantjàLuentio Dra burgum, ubi ditionem fuam Tyrolis comiratû bæc có-tingebat prouincia, amp;nbsp;eius præcipuè uallesPurftcrftail ac Kreytz P erg; Alberti partes defèruit,ac Friderico Im-peratorifratruelifuopacé dédit. Et cum ex duab.uxori bus,Catharina Alberti Saxoniæ ducisfilia, ac Leonorà lacobiScotiæ régis nata,nulla proie genuiflefjiâgrandç to nusacuiduuSjFndericiïmp.filiûMaximilianum Rom., Cçlàré adoptauit. Sed cum in ea adoptione diutius fu-peruiueretjComitisàMaczTyrolen.faéEone filiûado-ptatû repudiarc conabaf;fag^ cuiufdâ medacio,quä co-mesfubornaueratjinftigatuSjtanquâtoxicopetituruseû adoptatus foret, led cû bonis uiris interpellantib. nugse deprehenfç fuiflen t,in gratia Maximilianû recepit:con-ditoq; teftamêto,quo omnis fuç ditionis hæredê ill û in-ftituerat,multo fenio obijt,anno 1497: Tyrolis prouincia,cû côiunftis prouincijs,Burgouiç,marchionatu Ho 20 henburgenfiad Neccarû,Veldkyrchenfi,Hçgouiç,Lau fenburgen.Plyretarû,Sundgouiç Brilgouiç comitatib. Alfa tiçq^ acSueuiç Hagenouiéhq; landuogtijs,ut uocât, ad Maximilianû Cælàrê, qui de Érnefti ftêmate fupere-rat(quê diéiû eftSigifmûdi archiducîs patruum fuilîè) deuolutis. NamTurgouiä,Ergouiä,Puglgouiä,Schilgo uiâ,Vchtlandiâ,aduocatiâq;Turocéfem,ubihodieinte rioresfuntHeluetiorû confœderatorû pagi? Schùuicz, Zug,Vri,Vnderuualdê,Lucerna,amp;:c.paulo antè(uti di-ximus)profcripto à Sigifmundo Imp.ob abduftû è con 5 O cilio Conftantienli loanné Antipapa XXIII, Friderico

Sigifmundi paréte 5 Conlœderati earû Alpiû quæ luræ quonda môtis erât(nûc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fœderepro tuen

da inter felibertateifto dicuntur)ademerat. Et fie défi n été in gente Auftriadû propagine Friderici II,pôftFri derici J.Pulchri,Rudolphi II,Ottonis,Lupoldiutriulq; extinftallêmata,adLupoldi III profapiâ,cognomêto Probi, que diximus abHeluetijs côfœderatis occifum,

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I pro-

GENÉALOGIAE AVSTRIACAE

prouificïæ Auftriacæfuperiores atqj ulteriores omneSj antea feiunftæ f uerant,redierunc:hoc eft, Maximi-lianumprimumjFridericifiiiumjErneRinepotem, amp;nbsp;Lupoldi Probi pronepotemdn cuius propaginis guber-naculisadbucféliciter uertuntur,Chrifto aufpice. Itaq; propdgtnes deficicn te uno termine in Auftria inclvtæ sentis Habf-««(CAwftma« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o . i-r- 1. nbsp;nbsp;nbsp;1 A 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tt i

deficiunt. purgicæ,quod rerû in Tyrolq ad Atnelim, oc Heiuetijs refplendebat, etfi unicû adhuc fuperfuerit, quôd à Lu-poldo ab Heiuetijs occifo propagabat(quod etiamnû in

‘ nbsp;nbsp;nbsp;cremétis fortunç iubare fuo per Europa relucet,ac qnq; i o

«Cæfarib.duobusq; potétifsiinis Regib. amp;nbsp;noue arcbidu cib.claret)tamê paulo antèpropago adhuc quçpiam ab Alberto 111,de quo diximuSjproflués extabaqcui ex diui ßone Auftria fupra acinfra Anylum cefTerat.In qua Albertus nil archidux,Albertus V Cæfar,Hungariæ8c Bohemiæ rex amp;nbsp;archidux, Ladislaus rex Hungariæ 8c Bohemiæ atq; archidux,ad clauu fèdebat.Quæ licet de feciflet in Ladislao, anno 145'8, Friderico tertio ex eadê Habfpurgica géteiniperâte: tamêcû eiufdéinclytifan-AWerti qudrti guinis extiterit,de ea dicêdû breuiter eft. A LB E R T V S 20 itaq; hoc nomine in illuftri profapiaquartu?,cognome-toPatiens, 8c Mirabiliamundiexeo euentu di£tus uide licet,quod iuuenis in terra Sanftaprofeéf us(quæ côfue tudo familiæjUt pia aclaudabilis,ita perpétua fuit)mira bilia orbis uidiftet: quemadmodu poetæ German! qui-dam,quoru nugis turn principes deleftabantur, rhyth-mis gentilicijs cum de hoc Alberto,turn uero fratruele eiusquoqueVuilhelmo archiducefinxerunt: tanquam per cæcas uias perruptis fcopulis, fplendore carbunculi inuenti , in Indiana ulque penetrarint, roftratos'que 30 homines, acgigantumpumilionumqjuiderint exerci-tus. Erat uero is Alberti tertij filius, quern cum Trica uulgô,mitbem50pffcn/Annalibuscognominatum di-ximus, arcis Laxenburgenlis conditoris , nepos Alberti fecundi. Is iampridem patris portionem ex dH uißone naftus,hoc eft Auftriam fupra ac infra Any- gt;nbsp;fum, ut uocant: occifo ab Heiuetijs Lupoldo fratre,

Vilhel-

1 .

COMMENTARIORVM EIB» IIgt;

Vilhelmoq; Lupoldi filio ßne liberis mortuo,in^qualita tê diuifionis caufatus,a Vilhelmi fratrib.Ernefto Styriæ amp;nbsp;Carintbiæ duccjpriderico Tyrolis comité amp;nbsp;Helue-tiæ principe,nee no Lupoldo tertio cognomento Craf-fb , Alfàtiæ Brilgouiæ landgrauio , Sundgouiæ-que comité, Carniolam ac Vuyndorum marchamin-niperobtinuit. Quid belli ftudijs tametfi natura ab-horreret, tarnen in terra Sanfta,quam religionis ergo acceHerat, egregium facinus edidit. Quippe explo-lo ratusifthic à Franciærégis bominibus,infidiaspulcbrc euitauitdittorequepræter omnem fpem foluens,utho ftibus illuderetjCreftis uexillis ac infignib. Auftriæ,clan-gore tubarum accedente, uiftor abfcefsit,incolumis-queinpatriam ditionemquefuamredijt, Anno Duftäqueuxore Ioanna, Alberti Bauariædutis acHo-îandiæ comitis nata,ex ca filium genuit Albertu cogno mento Honorificum, hoc nomine in gente fua quintu, poftea Cçfarem,Hungariæ Bohemiæque regem:amp; An nam,Henrico Boiariæ duci nuptam. Qua poft paucos 20 annos extinfta,fecundis nuptijs Hbi coniunxit Mechtil-derri, Ludouici Boiariæ ducis filiam, uiduam comitis Vuirtenbergenfisrex qua nullam prolem fufeepit. EraC uerOjUt de illo Annales adnotarûqarchiteftus infignis, piftor 3c fculptor, Doftorum ac Mufarum præcipueq; religioforumunicuseius feculi Mecœnas,cumquibus loqui ac fubinde cibum capere folebat, àproceribus ac curialibus fuis idcirco etiam fæpcnumero reprehenfus.

Vnicum gefsifle hunc bellum inuenio,2duerlus lodocü Morauiæ marebionem,Caroli quartifilium,ócSigif-50 mundilmp.fratrem germanum,qui Auftriç fines latro cinijs occultis uexare non definebat. Erat 3c alia eins belli caufa,quöd Sigifmundo tum Cælàri aduerfus fra-trem auxilio profeftus cum exercitu tradit. Q^i cum conciliatis fratrib.rediturus in Auftria erat, apud Znoy mam Morauiælimitaneam urbem,accepto lethali po-culojin dyfenteriam refolutus,Korneuuburgæ ex innere rebus humanis eximitur, anno i4O4.reli£l:o filio co-

I z gnomi-

GENEALOGIAE AVSTRIACAE gnomine,nondumquintüegreiïb annum.Cuiusfunus Viennam deue£lum,magnificèdedu£î:û,acaromatib,. difFertû,in bafilica S.Stephani,in crypta fub choro,adla tus patris patruiq;RudoJphi,qui primi omniu eius gene ris iÏlhic códiti fuerant,deponitur, I^tus Domini bucci-nä expeftaturus. Huius filius ALBERT VS hoe nomi ne V, cognomento Honorificus, nondu quinquênis,cü in tutelapatrueliumfuorumjLupoldi IIJ, Friderici 11^ ac Erneifi, fuiHet( quoriï hic in Styria amp;nbsp;Carinthia,ille in Tyroli acHeluetia, amp;nbsp;tertius in Alfatia ac Brifgouia ’o gubernacula ex diuifione uiurpabat)fub pr^fefto domi no Raperto à V ualfe,lt;Sc M. Andrea Bläco Garftenß par-rochojtandéurgentib.prouincialib. cumnondû ephe-bosexcefsilIet,gub€rnaculaadijt,annoSalutisi4io,Iulij meßs dieX VI:prçceptore,qui in odiû procerû ob reélâ principisinftitutionéincurrerat,reli£l:o.Quem taméal tero anno,ex Italia, ubi ad Patauiû honeftiorib. difcipli-nis opera nauabat,reuocauit Albertus:ac memor operç in fe locatæ,fcrinijsprefecit.Sedcûfeniofefrus tantisla-borib.nóduraretjCóftruétabahlica ViênçS.Dorotheç, 20 amp;pr^poßto cû fodaliû collegio cöftitu'to,Mifheß cuidâ doélo uiro Càlparo Schlyck, in laterculo fponte cefsit. IsehSchlykius, quifcrinijspoftèa ôcLadislai regisprç-fueratjac Friderici lmp. à q Gomitis titulo ornatus de BaHànOjpoHefsioneq; in finib.march2Taruihanæ,cum iam antea apriorib. heris parteloachimicæ uallisaccu-mnlatus fuiîïet,illos in orbé fatrapas produxit, q etiânû in ïoachimicaualleacfinib. Bohemiæ amplâditioncre tinét,amp;uulgô Comités Schlyck à Baflano amp;Vueyflen-kyrchê nominant. Quorû,ut diximus,autor 3c coditor 5 ® generis Cafparus,cum à fècretis paulo ante Sigifmûdo Cçfari fuiflet,amp; in familiaria iüra acceptas, ut is filiâ Eli fabetâ hero fuo Alberto archiduci defponderet,legatio nib.acinterpellationib.fuis effecir. Qua duél:a,dotecon ftituta Morauiæ marchionatu, Anno falutis 1420: fede-cimo exin anno,teftamentofoceri inBohemiæregem renunciatur.Annoq; rurfus fequentijqui fuit à nato Ser uatore

COMMENTARIORVM LIB» T Igt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;255

batore 1437,ad Imperij apicem à fèptemuiris Germa-niæ fuftollitur : amp;nbsp;mox ab Hungariæ quoq; proceribus plcno quafi copiæ cornu in regem poftulatur,fibi (ut e-xitus docuit)fatali eleftione.Quippe biennio póft,cuni Thurcarum tyrannus obfidione Albam Græcam cin-xilFetjimpulfus à proceribus regni, cum copijs fe oppo-ïucrat; fed regrediente bofte,in reditu, in infula Schut, Auftriæ uicina, cum auidius paulo æftatis æftum, qua-lis eft fub Cane, melonum efu temperaret,in dyfente-riam incidens, paucis diebus uitam cum morte mu-tauit, in ipfo iuuentutis flore : filio poft lepofthumo re-li£bo,quemHungariLadislaum nominarunt. Sunt qui fcribant, fati conicium,ele(ftioms cum Romano-rum régis eegrè probafte,tum uerôpræcipuèHunga-riægubernaculapcrhorruifle: quod quanto cumpe-riculo, qui illud regnum ante fe adminiftraflent, ui-tæ'^que ddcrimine in fefe receperint, non ob hoftcm tantum potentifsimum qui in ipfis propè uifceri-bus exhauftum regnum depopularetur : uerùm ob in-20 fidias ctiamfaftionftimi cuiufque,amp; laniænas perpétuas ,probè exploratum haberet. Perfuafum ramen à Friderico patruele,qui poftea in Imperio confti-tutusTertij nomen adfciuit:amp;ab Eleftoribus roga-tus, qui fidelem ufque operam promiferant, Romani quoquepontificislegato interpellante,ægrc, ac uc-luti præfagicnte fibi futura animo, gubernacula fu-bijfte ; Varadiniquecoronaregni,quamSanftamuo-cant, redimitum. Inuenio in Annalibus, grauia huic etiâ principi initia in Bohemiafuifle, ob Cazimi-5 o ri Poloni^ régis fa£l:iones,qui Barbaræ uiduæ Sigiffnun di Imp. reliftæ nuptias ambiuerat, fcifsisea propterin partes fatraparu ftudijs.Quibus Cafpar Schlytkius fcri-niorûpræfeftuSjUtfamiliaris acnotusiaminde, come-morare non def in ebat ueteres coniunStiones, ac fœdus iam turn à Rudolpho Cælâre inter domos (ut uocant) Auftriç Bohemiçq;initû,fi unä uidelicet prolis mafculç fterilitatê pati cotingeret, altera mox hçreditatê adirer.-” ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J S Quibua

2J4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACAE

Quibus ucrbis dclinitos fatrapas,ftudiafua pollicitos, poflcrgatis Poloni poftulatis, mox regem renunciaf-fe. nbsp;nbsp;Tria ab hoc principe, etßbreui admodùmuitæ

interuallojgefta Bella reperio.quorum primùm aduer-fus Hufsitas,amp; ducem illorum Cifconem cæcum,dupli ci nomine,egit:utfoceroin primis Sigifmundo lmp. au xilium,pietatis ergô ferret;deinde,utfe uindicaret, ob Zuetlam ôcReczium Auftriæ oppida ab Hufsitis in ra-pinas uocata, comitemqueHardccenfem ( qui eos fihes nomine Auftriadû tuebatur)captô,crudelifsimeq; Pra-o gæÿnterfeélû. Secundû uindiftæ magis ßmile erat, ad-uerfuslatrocinantes milites quofdam,quosin aciem an tea contra Hufsitas eduxerat : qui,autore quodâSchekl facinorofo bomine,dimifsi ac libera ti militia, Auflriç fi nespopulabâturrdireptis cafl:ellis,acinfefto reddito Au ftriæeo agro qui Bohemiæac Morauiæ adiacet. Has turbas potius quàm bellum,in ipfo limine Albertus extin xit,autore ac cæteris complicibus comprehenfis, ac ad fupplicium raptis. Hæc initia regnorum Albertifuê re,fatis quidem prolpera,fi applaufum humanum 3c ca 20 ducam pompam refpicias:fed breuis admodû gaudij, 3c cum fummo difcrimine,immaturoque exitucôiun-£la. Vix enim bene ingreflus gubernacula fuerat, cum Thurcarum tyrannus Amurarhes,ingenti coaélo exer-citu ,SeruiæDelpotam adortus, Albam quamuocant Græcam,ad confluentes Danubij ôcSaui pofitam arcé, naturà 3c opéré munitam,obfidione cingere cogitabat,-Omni genere apparatus terra amp;nbsp;aqua inftruélus.Quam uimac potentiam hoftis confiderans Dclpota,quoin cæteris tuendis fibi auxilioeflèt Hungarus rex,münf jo mentum illud Alberto donauit. Ab hoc,quamuisbelli ftudijs turn clarifsimus loânes Huniades, efletlociprç feftus defignatus : monachusq; quifpiam Francifcanus ItaluSjIoannes Capiftranus,adnortatione fua ad CH RI S T VM crucifixû acccnfis animis prçfidiariorum, locû ad annum penèufq; uirtuteincredibili acuarijsrefiften diingenijs tutatifuiflenùtamê numéro potius,laboreq; quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conti-

'COMMENTARIORVM EIB» II; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^5

continuo quam uirtute fuperati,regis implorare ih tan to dilcnmine fuppetias coaftifuêre. Isque animaduer-tens,qùantû rtiométi eain arcefitum efièt, periculum-que ChriRiano orbi itnminerct,fi expugnaretur : quip-pequçinconfluentibustrium maximè fluminum ßta, Sauo in Italian!,Hiftro in Auftriam atque Germaniam, Tibifco deniq; in Tranlyluaniam Poloniam amp;nbsp;Mora-üiaiTi,hofti potentifsimouiam oftentaret.-facileindu-ftuseftjpublicanecefsitate urgente, utile ad apparatu to compararet,boftiqueiam annum obfidenti arcem op-poneret, miferosqueatq;feflbs obfidionepericuloq;li-beraret.Itaque cum inftrufto exercitu irr autumno, foie uebementeradbuc flagrante,Albam Grçca Albertus fuiflèt profe£i:us,tyrannus animo deieftus,qui magis de fuga Chriflianorü q audacia cogitauerat,difcedere ab ar mis,amp;qmaximè poteratintétisitinerib. reinfeftaCö-ftantinopölim redire cötendit : omne interim occafio-né obferuas,qua ex infidijs imparatos adgrederetur; Albertus quoq; fatis effeftü exiftimas,quod fuos obfidione 20 liberaflet,inclinantepræfèrtim iam autûno, cû paucis aliquot leuiorib. prçlijs hofté lacefsiflèt,remittere bellû cœpit,amp; in Auftria reuerti. Quo in regreflu,imminête iâfato,adpagû Megber,ininfulaSchut,nopcul Como ro arce,ad cofluentes Dan ubij amp;nbsp;Vagi flu. dû p æftû me lonû refrigerio,quorû hçc regio copia abûdat,fitim ex-tinguit, aluo in dyfenteriâfoluta morit,nô fine comuni nbsp;nbsp;Averti

totius orbis lamétationeaciaftura maxima,anno 1439, ih uigilia Simonis amp;nbsp;ludæ: arrefta non folùm patria, ac fubicélorû in hûc iuuené,uerûetiâ externorû animis,ob

50 infignéanimi modérationê,ufum rerû, amp;nbsp;fingularé bu manitatê in omni funftione.Quç ingentc etiâ trepida-tioné hofti potétifsimo iniecit, ut nodû uifis noftris co-pijs fugâinierit,de uirtute periculu facere nô aufus.Mo-rabaturtum ElifabetacôiunxViennæ,quaetamtrifl:ib. nuncijs certior fafta, celerrimis itinenbus in infulam contendit,ubi maritifunuserat. Quodregio apparatu inftruftû, Alba régalé,folitum regû Hûgariæ côditoriû t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tranfue-

GENEALOGIAE AVSTRIACAE tranfue«9:um,cæceris illatum eft.-teftamento prolato,amp; coram fatrapis qui frequentes turn aderant præleéfo. quod fummaquideniprudentiaconfeftufuerat ; quip-pe quia trium linguarum populos, filio pofthumo re-linqueretjCuipolteaLadislai nomen inditumfuit. tales etiam tutores dederat,qui non generefoliim (Ssautori^ ta te, fed induftria etia fua quifq; in gente amp;nbsp;gratia polle-bat. bi erant,Fridericus Cæfar poftbumi patruelis, qui Auftriacas prouincias adminiftraret,boc eft,Auftriafu-pra atque infra Anyfum,Carniolam amp;nbsp;V uyndoru mar lo cham:Vlricbus comes Cilienlis,patruus maternus, qui ad Slauinorum ac Croatarum gubernacula federet : ïoânes Huniades,belli ftudijs iampridem probatus, qui Hungariam,Bofniam acTransfyiuaniampofsideret,lt;amp; àThurcarum irruptione tueretur. Quælîeratfilio fuo poft le nafcituro moriturus aliud fublidium,ne alieni in Ipem regni, antequam adolefceret, uocaripoftènt; fa-cramque régis bead Stephani coronam (fine qua qui re dimitus fuerit, non légitimé coronatusgentis princeps exiftimatur)clam perfidum aliquem ad Fridericu Cç- 20 farem patruelem fuum tranfrrtifit,precibus adic£ds,uti pofthumo fuo, cuipoftea nato Ladislai nomen impofi-tum fuit,illam cum utraque Auftria fupra amp;nbsp;infra Any fum,Carniolaque Vuyndorum marcha redderet,cu epheboseftetegreflus: atqjut régna paterna reciperet, unàcum Ciliéli comité acHuniade,auxilio eflet. Dum hæcinHungariafiunt,amp;puerperiû reginæin arce Cornaro proxima inftruitur,præfe£ds illi datis Brandc-burgenfi marchione,amp;; regni palatino,haud ita paulo pôft partus inftat. QuinelimulatusHungaris autfup- P pofiticiusfingeretur (erantenim qui dolumfubefte fu-fpicarentur,atque exhis pra?cipuifatraparum)forescu-biculi aperiuntur, accerîitis cateruis nobilium, qui ua-gientem infantulum audirêt, ôc folennia coronationis coràm afpicerêt,matre ipla cum epifcopis regni potiori buspræfente:amp;ex leflulo omnia cernente.Sic in cuna bulis adhuc uagiens inungitur,benedicitur atque corona tur,

COMMENTARIORVM LIB« II« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;257

hatUEjrara temporum felicitate.Sunt porro ex Annali-bus,qui non depofuifle apud Fridericum Imp.S.Stephà ni coronam,de qua loquimur,Albertum fcribant; fed â Georgio Paleacio Strigonien. archiepifcopo,in arceVi-fchcgradien. dumregiam gazam fecognofcit poft obi* turn Alberti, obiter animaduerfam cum Ladislao infanti faueret,atque reginæuiduæjdieRegnicolisdi* £fa,ad Albarn Græcam, eoque infante perducfo, foleri niacoronationisperaâ:afuiîïe,præfentibus amp;operam IO dantibus fupradifto Strigonienfi, Dionylio Varadicn-fijMatbia Velprimien. BenediftoTaurienfi, Vlricho comité Cilienfi,auunculo infantis regij, amp;nbsp;Alberto Aii- . . ftriæ arcbiduce patruele : atque ab eo tempore mox d matre Pofonium deduftum in arcem: amp;nbsp;cum iftbic quoque infidiæmetuerentur,innouam ciuitatem Au-ftriæ translatum extitiflej educatumque ibidem fub matris cura, 3c patruelis Friderici Imp. tertij tutela. Qui dum aulç comitem baberet,ac Romam fecum,co mitiaque Germaniç duxiftet,ut aliarum nationum mo 20 res experiretur, acaliorum principum difceret reftè a-micitiamcolere,in eorum odium inciditquifaftioni* bus partium fortunam,adulationeq; iuuenis principis fauorem aucupabantur. Quorum antefignanifuerant, Vlricus ab Eyczingen,Henricus 3c Nicolaus àLiecbten fteyn,Albertus à Pottendorf, Vlricbus d Graueneck, 3c Cbunradus Fronauuer : 3c qui bis aliquot conuentibus perfuafi acceflerant, Vitus ab Eberfdorf, Leopoldus ab Hobcnburg,amp; Viennenfes. Hi copijs clam contraftis, Fridericum Romam contendentemin Ciuitate noua 30 obfcderunt,atq;iuramento adftrinxerunt, utreuerfurri è tutela eximeret, amp;fuamin dignitatem ditionemque reftitueret.Quod etlibaud grauatim Cæfàr feciflet 3c antepubertatisannos Ladislao Auftrise utriufquepoF fefsionem,cum Carniola amp;Vuyndorum marcbareddi diftet:tamen aliæ maiores paulo in Hungaria ex eadem Ladislai régis tutela, feditiones inteftinæ ac fimultates crucnt^,non folùm inter proceres 3c plebe exortç funt, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K uerùrrt

iyS GENEALOGIAE AVSTRIACAE uerùm adeo inter ipfos etiam tutores qui régna admini ftrabât, Vlrichum Giliæcomitem amp;IoanncHuniadé, quorû alter alter! inuidus,amp; iuuenis principis præoccu pare animû contendens,cun£î:a rapinis ac ineen dijs mi-fcebât.Penetrabatodiûillud ad utriufq; amicos:ac dcla-tiones,fulpieionesjfraudesq;amp;in aula, amp;nbsp;in prouincijs cötinu^ erat. Alterûjfanguinis uinculû nepoti comenda bat,amp;quôdinfamiliaria iuraiam inde à cunabulis Ladislao adfuetus elîet,eiusq; autoritas in aula prçcipua,e^ ratgrauis admodû regnicolis,acipfiprçcipuè Huniadi. lo Qui ob fîngularé militiç experientiâ,in regnis àcunftis

. obleruabatur,utquçnôfemelàThurcarû tyranide uin dicaflet. Itaq; cum huicleges dare Cilienfis conaretur, amp;nbsp;repulfam Temper in poHulatis fuis, quç ad regnorum cômodû pertinebât,pateretur, iampridem exulccrato animo,optimûquemq; in comité concitare non define bat. Horû VlrichusabÊyczingé,magnæautoritatisin Auftria regulus , eumfauoréfibiapudregêquçfiuiflct^ fuffragantib.potiorib.aulæproeeribus,quib.eadcm eo-mitis grauis potentia fuerat,Cilienlcm ita amarulen-io terapud principem in odium uocauit,fulpicionesiplo ctiamHuniade augente, amp;:uulgô pafsim læuientC jUt euriam poftremo relinquere, ac mutare folum cogéré • tur. Tradunt Annales,tantum furorem inconditæ plebis fuifie,ut concurrentes ueluti ad Ipeftaculum, fublatos lapides in exeuntem pafsim iaélarint. Ac •nifi comité turn Vuerdehbergenfi comitatus fuifièt, ui-tæ periculum, antequam egrederetur,adijlîet. Erat o-dium ea potifsimùm caufa exalperatum cunftis , amp;nbsp;Hungaris præcipuè, Slauinis'que, quod non folùm lo- 50 annis Huniadis præclara facinora cornes perpetuô a-pud regeni eleuarat, uerùm perfidiæ etiam fidelifsi-mum beroa infimulare nonuereretur,quem confia-bat non femel régna ab incurfionibusThurcarum con-feruafle. Quæ indignitas rei, multorum animos à Vladislao abalienabat : eo'que tandem pertraxit, Ut in Vladislaurn Poloniæ regis fratrem inclinarent, nec

COMMENTARIORVM LIB» i !♦

'nee dubium erat,qumVladislao Auftriacó abrogato re-gnOjPolono traderent, fi fa cram coronam in poteftate habuifïent. Eratenimamp; ratio quædâàtq; occafio traf-ferédorumgubernaculorum,quôd uiduafeginaâ nu-ptijs Poloni nó abhorreret, filij q; amori præferret:amp; in cuius comêdationeadfiduaj amp;alpeftioneocülari cldm deperiret.Sed banc tragóediam crüentam aclaniænam pernicioGisimam futuram, ^ütrinque mors interclu-lit.Regina quippeinteripfainitia gubernationis iiitahî lo cum morte commutauit : amp;nbsp;Ladislaus Polónus ad Var nam,inacie contra Thurcas oppetijt, Cbriftiario dilÏb-luto exercitu.in quo amp;nbsp;loannes dux Burgundiç captus, inque Aftam abduft us, redemptus poftmodùm,Âurei uelleris ordinem inftituit. Obierat eo tempore dam loannes Huniades:dubium,maiorfneemolumeri to,an iaftura. Is enim, etG impigrè régna tueretur, ac Thurcarum uim adfiduèpropelieretrtamen exhulcera to in Cilienfem animo,uindicaturus dubio procul in il-lum,ac incêdium cruentû èxcitaturus fuerat,qüod coti 20 tagionequadamcumHungaria Aüftriam rhifcüiHèti

ManGt nibilominus tarnen fcintilla quædam ódij atq; uindiélæilliusin animis Gliorum Huniadis,Vladislai ac Matbiæ,quiin occaGonem rei cruentiGimæ intend, né cem CilienGconiurationecum quibufdamlatrapisfa-fta,meditabatur:cuius tempus modo ac locum circuni fpiciebant.lndixerat tum fortè Vladislaus rex regni co-uêtum ad Albam Grsecam,ut in ipGs regni aufpicijs, de belloaduerfusThurcas fufeipiendo confultaretur : qui iam extinfto Huniade,pafsim abfque tcrrofe,neminé fo reGftente,latrocinijsfuis agrum regni ad eófluentesfer

tilifsimum,infeftum reddere non deGnebant. Qua de re commoti fatrapæ,ôc hi præcipuè qui ad limites cole-bantjinfenG iampndem CilienG,qui regem totum qua G ad ludibrium fuum pofsidere uidebatur, ôcin tutan-do regno cum optimi cuiufque diferimine remißior e-ratjConiuratione fa£la,in ipfo côuentu facinus atrocifsi mum adgrediuntur.EtG enimgermano militeftipatus

K 2 eô rex

2^0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOQIAE AVSTRIACAE

eô rex uenifîèt:tamen illo exclufo, per fpeciem,6lt;; utlogt; cum contemplaretur, 3c qua? reltituenda forent,cura^ ret.’folùm cuni paucis in arcem intromiferant poftero die derationibus concilij tra£laturi. Ibiproxima no£te, dum feßus itinere rex cum fuis comitib. omnium rerû fecuris,in fomnum foluti diem operiuntur, ad confiliu, tam adregniutilitatêquàm loci nêcefsitatéexpediéda: antequa dies adhuc illucefceret, fatrapæ in habitatione occulta,de interficiendo Cilienß comité,quemiam fuç tyrannicçuoluntatiobnoxiûbabebant, côfiliainierût. lo Et quoniam furrexifïèt prima turn luce comes,làcrû ex moreaudituruSjOCcafioné nafti,ne tempus elaberetur, in ipfo facrojdum ei intentus adfiftit, miflb Lambergio quoda Carniolano,bomine ad conßlia peftifera ilia ele-fto,ad cofiliû comité uocarût, quid urgentis côfultatio nisprçferêtes.Etfi aût animus nônihil hominimaliprç fagiretjUtcuiinfolita tam manè ilia ad confultandû uo-catioefletztamédenuôaccerlitus,finiiam facrisim-poßto jimparatus, nec fatis munitus armis,præftô fuit.

Quem,moxutingreirus eftfrontehilari,amp;utipfeexi- 2g ftimabat,ad amicos,circûdantes undiq; quaßin corona cóiurati,i£tibus geminatis ad necêpetiere, cû ad defen-fioné lui nihil reliquifeciffet. Adprimûtumultû faftæ cædis,cum cruétos gladios undiq; uerfari in arce,fangui ne fluere,amp;ipfe rex amp;nbsp;comités uidilïènt,trepidi ad porta arcis accelerare:cum egredi no liceret, præftolati ali-quandiu funt,donee luce appropinquate porta reclude-ref.pofteaquâ uerô neq; turn aperiebat,toti in pauore 3c periculo conftituti,alius aliô fugere. Qua rerû facie pro regefortiter pugnantib.comite Vuerdébergen.Germa 5 o no,amp; duob.Hungaris epifeopis Colocenß ac Varadiefi: à palatino tamé regni Ladislaus abreptus, Temefuuarû trabit.è cuius cuftodia,interpellâtib.ijs de quib diximus epifeopis 3c comite,amp; omni uerborû lenocinio urgen-tib.uixtandéliberatus,paucis comitantib. Budâperue-nit:curiaiib.in itinerefpaciofo, quod illis per patétes capos acloca deferta em e tiend ü fuerat,maceratis:plerifq;

COMMENTARIORVM LIB* II;

etîai-nabHungaris,antequâBudamattingerent,interfê élis ac trucidatis.Cuius iniuriæ memoriâ Vladislaus cû no deponcretjin uindifta quauis occafioneintentus,cir cûleflus tamé Hungarorû amp;nbsp;potêtia amp;infidijs cû neq; Buda egredi fine uitæ difcriminepofiet, literis ad Fride ricû Cæfàré Vienna datisjab eoutpatruelefuppetiastê-poretamneceflariopoftulauit. Quibus primo quoque têpore mifiis, Vladislaus ac Mathias Huniades, q rerum omniûfecurijopinionegrati^regiæ ofFenfàm omnêfe-lo pultâ arbitrabantur,prêter omniû Ipem accerfitiad cô-filium,comprehendûtur.Quorum Vladislaus, qui ma-nus primus Cilienfiiniecerat,recentiadhucira regia ca pitepleftiturrMathia fratrein AuftriamadFridericum Cælarê tranfn»ifïo,ubi aliquandiu in munitifsima ac e-ditißima arcc Potenftayn in libéra cuftodia eft habitus^ unde poftmodû cum Hungarorû infidiæ metuerenf^ Pragham Bohemiæ eft deportatus, magno regis exitio acfuturçnecisinnocétifiimiprincipis occafione. Quip pe Georgius Bogiebrachius,qui regis nomine Bohemia adminiftrabat,autoritatêinprauâ cupiditatê côuertés, animo fenfim inuadere regni pofleßione, focios côiura tionis afcifcere:cû Mathia capto Huniade,cuius cura régis nomine gerebat,confilia cömunicare,omnib. uirib. iuuenis regis necé meditabat.In cuius facinoris occafio-né cum omni tepore intenderet, abfentiâ tamé obftaré illius animaduertebat.Itaq; nuptias pmiftç Magdalenæ Frâciç regis filiç modis omnib.urgebat,atq; ut illç Prag-hç celebrarenfj inculcate hero cçterisq; cófiliarijs no de finebat.Facileeratiuuenisprincipisanimû,inhocpr^fer 3-0 tim ætatis ftimulo expugnare: nec fbcer admodû,fpon-faq; refragabant.Mittuntur itaq; in Gallia,qui fpôfam de ducerêt,Praghamq; adueherét,archiepifeopus Colocé-fis, RudigerusâStarhenberg, amp;nbsp;Ofuualdus abEyczin-' gen.Intereadûncceflariaadnuptiasomniainftituunt,i-pfoetiâGeorg.Bogiebrachio apparatus illius coryphço,' nec multû à Pragha Ipôlà diftabat,côparato clam uene-noinimpios ufus,rex in ipfaexpeftatione communis t.. ~ \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* K i IcCtieise

GENEALOGIAE“ AVSTRIACAE læticiæ impetitur.-contraftaque prçter Ipem febricula, qua triduo decubuerat,in ipfo die S.Clenientis,anno fa-lutis 1457,rebus humanis excedit,cü nondu X XI III an nos egreffùs efîèt:amp; in monte S. Venceslaifepelitur,regio more. Auxit opinionem maebinatæ Ccedis,ac conlî-lia tamnepbariadetexitjgubernatoripfe, de quodixi-mus,Georgius.Quimoxiura rcgni(quod iampridem 'animo inuaferat) fuffragantibus complicibus ac con-fcijsconiurationis, ufurparecœpit,amp;; adaéloin uerba Matbia capto Huniade,ne ambire aut querere ilia dein-10 ceps uellet,eundem in libertatem adferuit,honorifîceq; inHungariam deducicurauit. Hiefinisrerum iuuenis ac innocentifsimi regis fuit,qui ad omnis generis uirtu-tespotentiamque, qualem uixunus maiorumfuorum confecutusfuerat,ab optimo quoque expeftabatur.Cu ius utpræmaturus exitus, atq; cruentus extitit, ita pue-ricia etiam amp;nbsp;adolefcentiæ curfus,aduerfis femperfatis confliftabantur.Iam primùm omniû,cumpatremnun quam uidiflèt,infans etiam Hungarorum infîdijs fubia cebat;quas tarnen cum fuga matris acpatruelisFrideri- 20 ci Cæfaris fubßdio euitafiet,matrem, à cuius unica cura depcndebat,puer adbucamifit.-educatusdeincepsli-berali fsimè in aula Friderici Cæfaris patruelis, cum uix XVII annos attigifîèt, immaturusadhuc tam amplis ôc fublimibus regnis, Auftriæ prouinciales cum patrue-letutoreinuitusamp;confiliorum omnium nefeius corn 'mifit,incentoribusijs qui res nouas moliebantur, 3c iuuenis principis ætate ad priuata commoda amp;augendâ potentiam per feelus abutebantur. Hi fuêre,Nicolaü^j Rudolphus amp;nbsp;Henricus, barones â Liechtenfteyn : Al- 50 bertus à PottendorfFridericus, Georgius amp;nbsp;lacobus 5 à Stubenberga, ditifsimi Styriæ reguli : Vlricus à Graueneck, Andreas Pamkyrcher, Chunradus a Fronauu 3c Greyfnecker. Quorum cum quifquefauorem atq; au-thoritatemapudadolefcentem aucuparentur,antequä uteuenerat poftea difsiderent,communibus conlilijs rem adgrediuntur.Et cum potiores prouinciæ Auftriæ

COMMENTÄRiÖRVM LÏB^ IT» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idj

fatrapas in fuas partes traxiflent, Cæfarem Fridericum cx urbe regre(lientem,ubi facra Imperij corona redimi tus fuerat, amp;nbsp;quo iuuenem etiam regem propinquum fuum,ut mores hominum uideret amp;nbsp;urbes, in comita-tu fuo düxeratjin Noua Auftriæ ciuitatejmparatimi nibil tale metuentem obfedcrunt,periculum minati,ni extemplô pupillum tutelaliberaret. Etfi aût deætate propinqui fui immatura tantis gubernaculis,multa Imperator præfatus eflèt:tamencoa£Ius,amp;ne faftionisa-10 licuius argueretur, prouincialibus adolefcentem in præfentia Patauienfisac Frifingenfis epifcoporum, lt;^2 Cilicnfis Vuerdenbergenfisq; comitum,reddidit:mul-ta monens atque docens, non fine optimi cuiufque la-chrymis.Etcum metueret,ne animus luuenis imbecil-lus àprauis corrumperetur,acconfortio hominum ne-quam facile poflet ad uitia defleftere: moderatores illi ætate ac prudentia confpicuos uiros, fanguinis quoque uinculoiun£l:os,attribuit:Vlrichum Gilienfem, amp;Hu-gonem Vuerdenbergcnfem,comites.quorum conhlijs 20 adolefcens parèreiufius,mox inter ipfa initia guberna^ tionis,ab bis quos nominauimus uiris pr^occupat.dum enim principe quifq; apud regem locum quçriqôc ado-lefcentis ætate ad priuataabutitur, fumos uendere alijs atque alijs non deflitere, nequicquam bis de quibus di-ximus comitibusreluftantibus. Qui cum inferioresfe tantæ coniurationi animaduerterent, ne adolefcens in ipfo ætatis floreperderetur,amp; prouincialibusinitia gn bernationis afperafaceret,in aulam amp;nbsp;confiliorum fo' cietatem adfciuere Albertum archiducem Auftriæ,re-50 giscognatum.’Dionyfiumarcbiepifcopum Strigonien fèm,Matbiam Vefpriméfem,amp;Bcnedi£l:umTaurien. epifeopos ; à quibus Albam Regalem deduftus,anno quinquagefimofecundo poft mille 3c trecentos,in regê Hungariæ folenniter facra corona redimitur,dû X VIH nondum efïètannumegrefKis. Indequôd infidiasgem tis hi metuerent, qui curam eius gerebant, mox Vien-nam Auftriædeduftus,ne indiferimenregnum Hun-

2^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;genealogiae avstriacae

gariæ daret,cuius limites iampridem atrocifsimè Thur cæinfeftare cœperant:fimul ut animum ftrenuifsimi Heroisdeliniret,acfpeâmplioris præmij impleret,cuius uirtute conftabat haftenus ac præclaris geftis regnû defenfum fuifle, Viennæ inforo, quod Âulam,a ruinis uidelicet ueteris arcis nominant,tabulato creélo, loan-nemHuniademcomitem Biftricenlèm acTranfylua-niæ Vueyuodam folenniter creauit, atquein frequen-tia multorum regni fatraparum renunciauit. Dum hæc regrelïo ex Hungaria in Auftriam Ladislao contin guntjæmulatio magna exoriturinter eos qui iuuenis principis animû iam turn, cum ex ephebis egreflusfuif-fet,occupauerant,uti diximus. Quippe dum quiuis eo-rumapud herum principemlocum obtinereconatur, faftumeft, uthi præcæterisin odium uocarentur,qui magis regem in poteftate haberent.Quorum antehgna nus Cilienfis cornes fuerat,amp; fanguinis uinculo,amp; auto ritate munereque,ut quimoderatoremeiusiaminde egerat,adolefcenti magis probatuSjacceptusq;. Quem falßs criminationibuscircumuétum Vlrichus ab Eye-zingAuftriæ regulus,præcipuæ eain prouinciaexifti-mationis,auladeturbat. Huncrurfusfenfim eueélum, quia herum quoquepofsidere fufpicioinualueratjCçte-riin odium uocant: cuius apud Cæfarem dux quoque Albertus odium accumulare non delinebat. Inter hæc recuperato fauore,Cilienfis in aulam redit: eijciunturq; exaula Varadien. epifeopus, dominus dPlankenfteyn: Eyezingiusuerô capitur, multoquetempore Viennæ in domo Pragenfiin euftodia detinetur, tota prouincia non femel nequicquam pro illo interpellante. Corn- 5 o prehendit amp;nbsp;quæftor prouinciæ Chunradus Holczler, qui magna pecuniæ uim régi mutuô dederat,peculatus infimulatus:eratq; facies rerû eiufmodi,dum alter alteri locuminuidet, ut laniænæac cruenti tumultus primo quoque temporefuturi expeftarentur. Quæ omnia immatura régis mors,de qualocuti fumus, mox inter-fcepit :fedita,utbreuis temporis tranquillitate récupéra ta,

COMMENTARIORVM LIB» * II»

'rata, in maius pofthac incendium recrudefcerct : quale inter fra tres principes deditionibus difsidentes, flagra-re interdum confueuit. Siquidem mutato dominio, cumamp;fauoraulicus eorumqui rebusnouisftudebant . decrefceret, alius alio fe contulit, ubi patrociniurn quæreret. Ita germani polfremo commifsi funt,Fri-dericus Imperator 8c Albertus arcbidux, qui cruen-tißimo bello,ab anno L VII ufque ad annum LX II de-certarunt : in quo non fortunis foliim plerique, 8c qui-lo deminnocentifsimiexutifuntjuerumetiamad laniæ-

nas rapti,aliénas culpas luerunt.De qua re deinceps nó-bis fermo erit, fiprius, definente in Ladislao iam quinto Auftriadum ft emmate, authorem prolàpiæ ultimsé (acquæadhuc fupereft,amp; ditionem ex Auftria adco-lumnas Herculis Alexandrique magni,in Dacia Panno-niaque,Sauia, Sirmienfique terminis pofitis, denique à fupero mari adinferum.inqueApbricam ufquepropa-gt; „ . /

f.x- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r r Er„f«î dreht

gauit)etiam producamus. Is elt E R N E S T V S, Leo- dux, poldi cognomento Probi, quem diximus ab Heluetijs 20 interfeftum,filiorum quartus: patruelis nimiru Alber

ti ter tij, cui diéf urn eft Auftriam utramque fupra 3c infra Anyfum forte euenifle, 3c Rudolphi fundatoris fra-

' trem extitifle.Qui in diuilione cum fratribus, Lupoldó

§ Craflb AlfatiælandgrauiOjBrifgouiæque Sundgouiæ,’ Ergouiæ PfyretarumqueprincipeiFriderico Sueuiçdu ce, BurgouiæacTyrolis comité: Vilhelmo maiore natu,cui pars Carinthiæ,Carniola,Vuyndorumque marcha parebant,partitus paternam h^reditatem, Styriarri fortiebatur,cognomento abanimi conftantia 3c corpo

3O risroboreFerreusztantum non attentus adrem,utmor tuofratre Vilhelmo fine liberis,Carniolam atq; Carin-thiamVuyndorumq;marchamfratribus,patrueliq; Al herto quartorelinqueret;amp;;adolelees paulo ante, dum honeftas difciplinasBononiæcoleret,exreditibus cano nicatus Patauien. parrochiarumq; Vien. S. Stephani ac Perchtolfdorfen.rem familiare fuftinuiftèt,gubernacu lisfratrib.permifsis.Pofteaquâuerôadoleuiftetjô^Rem

L berti

geMealôgiâe AVSTRIACÄE

K4trimonia bertï a Vualdfee conßlijs atq; autoritate uxore duxifleC ^rneiti. JViargaretäduciflam aStetyn,SigifmudiImp.amita, du fratres de tutela Alberti V.disladianf, uitäs cotentiones

• inteftinas,forte fua contentus,in Styria uitä traxit in ogt; cio,proculabonmiambitioneatq;turnultu. ibiq; cüu-icore amififleqprimis cofuetudinis annis, Cymburgim^ VitoldiLituanieprincipisad Chriftianâprimûpietaté conuerßfiliam lecundis ßbi nupti)s,ex hac occafione coniunxit.Quippecum uiduus,Hungariçaliquandore gis curiam inuiferet, cumq; eadem in gynæcio uifa etiä choreas duxiflet,deperire in earn cœperat;adcô ut amp;nbsp;re gina amp;reliquç uirgines,utriufq; facile amorem animad uerterét : nee ipfe ulterius poftea uulneris uim pati pof-fèt,relata re ad regeSjUOti cópos dilcefsit. Cum uero ne-celfaria fibi alieno in folo deeflèntjin Aullria reuertitur: comunicatoq; cum fratrib.cófiiio, amp;nbsp;approbate,inftru .. éfocomitatuGracouiaregrefluSjlpófaliacelebrauitjlpó

famq; in Styria deduxit.Vbinuptiarû folennib.peraf tis, -liberos ex ea procreauit, filios quinq;, 3c filias quatuor: Erneftûjfepultû in Noua ciuitate Auftri£,in têplo parro 20 chialfanno i425:Rudolphu,Leopbldu,in puericia mor tuosiFridericunijpoftealmpcratorem^cognomêto ter , tium:amp;: Albertum,Friburgenßsin Brifgouiagymnaßj

authorem :Margàretham Érnefto Saxoniæ eleftori nu ptam,mâtrem Alberti qui poftmôdùm Maximilianû Cæfarem Brugis captum liberauit:Cath^erinam,Caro-loBadenßmarcbionilotatam, matrem Cbriftophori 3c Alberti marchionum:Elifabcta,comiti Vuerdenber genß nuptä,génitrice Cbriftophori, amp;nbsp;auiâ Felicis,qui belli ftudijslub Maximiliano acFerdinâdo Cçfarib.emi 5® cuit.Ilt;eliquç,Alexandrâ amp;nbsp;Anna, puellçdefunftæfunt ad S.ind.TrinitatêinabbatiaNouç Auftrig ciuitatisco-ditç.Quprû omniû genitorErneftus,dequoloquimur, in Styria,ad cuius clauû fedebat, obijt:ibidê in cœnobio Rhayn,quoda Vualdone quondam comité Runiæ in cçptû, locupletatû uerô à Luipoldo Styrienß principe fuerat:fepultus anno 1435',cû anteailludipfunacœnobiû

acO-

I

COMATENTARIORVM LIB-« TI»

acObernburgenfe prope Celeiam,fuisdonarijs accu-niulaflèt. In cuius ditionem ctfi mox filij fuperftites,Fri dericus Â: Albertus fuccefsiflènt,anguftis gubernaculo-rumlimitibus conclufi:accidit tarnen poftea,utextin-ftofineliberisapud Alfatios Sundgouien. amp;Brifgoui-enfes Lupoldo Crafïo patruo, quiifthic rerum èx diui-ßone cum fratribus potiebatur, Albertus earum prouiri ciarum h^reditatem adiret;amp; folus in gubernaculis Sty riæ ac Carinthiæ portionis,Carniolæq; Fridericus ma-’o neret. Qui poftea Alberto Auftriaco patruele Cæfaré;

Hungariæque (amp; Bobemiæ rege,defunfto, in Cæfarem renunciatuSjVladislaipofthumi Albertifilij tutorem e-git.-eoque fine liberis mortuo, utramque Auftria fupra amp;nbsp;infra Anyfum, cum Vuyndorum marcha, fuum ad obfequium reduxit, Albertinorum uidelicet ftemmaté deficiente:cui in diuifione iftç,dc quibus loquim ur, pro uinciæ ceflerant. Et quia altera adhuc in agro A tbefi no ac Heluetiorum,Sueuiaq;, propago fupereraqSigif-' mundusarcbiduXjFriderici quondam films, quern di-ao ftum eftLupoldiab Heluetijsoccifinatum,ócErnefti,

Lupoldique Crafii ac Vilhelmi germanum extitifie : fi-mulq; Albertus5CæfarisFridericifrater,in Airatia,Brif-gouia Sundgouiaquegubernaculatenebat: intcftinum cruentifsimum bellum exor tum fuit,arcefientibus Fri-dericum Cæfarê,amp;fratre Alberto, ócSigifmundo fra-truele,de inæquali diuifione.Et quamuis arbitris Geor-gio Bobemiæ rege,ducibus Bauariæ, ac epifcopis Salil-burgen.Patauienfi,ac Frifingenfi,lt;amp;aliquot prouincia-libus, Alberto germano Aufiriam fupra Anyfum, cum 30 comitatu Neuuburgen.adOenum,Sigifiiiundoquefra trueli fuperiorem Carinthia concefsifiet: tameinftigan tibusquibufdam prouincialibus (quorum antefignani Liechtêfteynij,Pottendorfij,Ebersdorfij, Vlricus à Gra-ueneck Sueuus,Churadus Fronauuer, amp;nbsp;Andreas Pam kyrcher,extiterant) inteftinum illud bellum fubinde re cruduit, Alberto in primis Imp. fratrepafta relcindete. de cuius gefiisdeincepsdicemus,non quodmaiornatu

L 2 Ernefti

1S8 GENEÄLOGIAE AVSTRIACAE

Ernefti filiorum extiterit : fed quod ille quoq;, currt angt; no mileßmo quadringenteßmo fexagefimofecundo fine liberis diem fuum obijflet ,ftemma fuum termi' narit, omnibus prouinciarum gubernaculis ad unicum Fridericum imperatorem paulatim recidetibus : à quo rité hi deriuantur, qui iam ab Herculis columnis in Da-ciam,amp; Saui cöflucntes,a fupero mari ad inferum,imô ufq; in Aphricam amp;nbsp;Indiam, rerum fummam tenent, ÓC Auftriaci archiducesjmperatores, Cæfares, Regesq; non rerum geftarum gloria magis quam pietaterelplen lo dentjamp;fuoiubare orbem terrarum illuffrant. A L-B E R T V S itaq;,Ernefti filiorum minimus natu,Fride-rici tertijimp.germanus, hoc nomine in inclyta ftirpe, quoad in Auftria rerum potita eft, fextus : cum angu-ftior pauloantepluresannosfaifta diuifio inter quatuor Lupoldi Probi filios,defun£i:o Lupoldo Craffo,cui Alfa tiaBrilgouia acSundgouiainpartitionefraternaeuene rantjiteru paulatim in latiorem campu fe propagaftet,d fratreFriderico imperatoreBrifgouiam Sundgouia gubernandasaccepit, cum comitatu Pfyretarum : cum 2» Alfatiamperpropinquum fuum,Fridericum ducemà Teck, adminiftraret : duéta ibidem Mathilde comitis Vuirtenbergen.uidua,palatini Rhen. filia,prima Gym-nafij fundamenta apudFriburgu Brifgouiæiecit. Cæ-terùm cuminterea Vladislaomortuo,FridericusImp. accefsione utriufq; Auftriæ tam fupra q infra Anyfum, ditionem fuam propagaftet : Albertus frater hæredi-tatis partem ad fequoquepertinerecaufans,quamfra-truelis Vladislaus reliquerat, cruentifs. cum Impera-tore bellum incepit. Cui Sigifriiundus quoque Tyrolen 50 fis,alter fratruelisjfefe immifcuerat,ut qui amp;nbsp;ipfe de tarn opulenta hæreditate portionemrequirebat. Et quo-niamfratribusfratruelibusq;,Boiariçprincipibusinter ‘ pellantibus,amp; quibufdam epifcopis, conuenire non po-terant, ordines Auftriæ, prouincias controuerfas in fe-queftru, cum arce Viennenfi accepere: indiftoq; couen tu fingulos uocarunt, diuerforiaq; extra arcem Viennæ

diftin-

COMMENTARIORVM tIB* it

diftinxêre : Cæfari quidem amplifsiniam Petri Straflcr domum,haud procul â tcmplo cathedrali, quod hodie Gundlehof appellant ;reginæ Leonoræ coniugi Imp; exaduerfô ædes Stegeri, quæ hodie Pyelchiorum no-men ohtinent; quas quæ attingit domus nohilium e-quitum ab Efalarn, hodie Hohentanner appellationc nota, fcrinijs,amp; qui illis præfuerat Vlricho Riederer, præpofito FriGngenh, adfignata fuit. Reliqui principes , Albertus in domo Pragenfi, quæ eft in foro pint ïo propeædes meas:amp; S'igifmundus Tyrolenfis in ædi-

busLaurentij Haydem, eregionè curiæ urbanæ, ho-fpitariiufsi funt. Siclocatis commodèprincipibus, locus conuentui Schola publica conftituitur,quô lena-tus Viennenlis uterque adparuit. Præftô erant amp;nbsp;Albertus amp;nbsp;Sigifmundus archiduces: amp;CæIaris orato-res, Vlrichus epifcopus Gurcenfis, Vlrichus Riederer præpofitus Frifingenfis, fcriniorum præfeélus, RudgerusâStarhenberg, Georgius à VolkeftdorfAu-ftriæ, loannes à Stubenberg Styriæ, Nicolaus à Liech-20 tenfteyn amp;nbsp;Muram Carinthiæ , barones : loannes â

Rorbach,amp; Andreas ab Holneck è cubiculo Imperato-ris , quorum omnium nomine epifcopus frequent! prouincialium confefiii orfus loqui, Cæfaris primùrrt omnium grauem ex patruelis obitu dolorem indi-^ cauit: quôdis non fblùm eain ætate immaturus fuif-fetjfedfe infuper exclufiflet eorum beneficiorum ac-cumulatione,quæcogitaflet iniuuenem regem,pro-pinquum fuum, exCæfareæ Maieftatis perfeftionee-derercum præteritorum obliuione, quæ ex Ordinibus 30 aliqui deliquiflènt, cum minorennis ex tutelapræripe-

retur. Qui quoniamfatoruminiquitate,antediem è uiuis excefsiflet,^ ipfe ut maior natu ex fuperflitib. Au-ftriæ principibus,amp; qui prolis fœcunditate reliques fu-peraret,rogare Ordines,quo peruetuftisfe quoqj prçro gatiuis frui finant. Cautumenim in hifce iam indé' ab initio efle,ut ad gubernacula federet: non folùm qui ætate reliques, uerùm etiam qui proie excelleret.

L 3 Qûod

470 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACAE

Quod quoniam utrumquc,propitionumine,confècu* tus efletjUt fruftus etiani aliquis ad fe rediret, çquum ui deri. Cu mis dicendifinemfeciflet, Albertus archi-dux, tarn fuo quam Sigifmudi nomine,in banc ferè fen-têtiam refponditiSe quidem amp;nbsp;fratruelcm,C^faris pri-uilegijs nihil detrahererattamen cum in uacuas prouin cias, abfque confenfu illorum fe immififlet, quas non d parente, fed aliunde ex fanguinis uinculo comparaf-letzpar omnino elfcjidque iusgentium di61:are,utæqua lern cum ipfo bæreditatem adirent, quam non minori quamiple uinculo contingerent:ceflarequeifthicamp;; æ-tatisprærogatiuam,amp; prolis fœcunditatem,ubinon a parentibus,fed propinquis,extinél:o aliquo ftemmate, bçreditates defluerent.Petere idcirco Ordines,ut in intègre tantilper omnia manerent,donee lecum Cçfàr ex uoluntate confeciflèt. nbsp;nbsp;nbsp;His pcroratis,ad partem fece

ditur a Prouincialibus.à quibus h abita confultatione ad fcmihoram,communi ore refponfuni eftzDifficilius ef-fenegocium ,exulceratis principum animis, quàm utd fubditis tam fubitô relponderi pro cuiufque uoluntate atque fententia pofsit.Adfcifc endos maiore autoritäre uiros aliquot elle, qui amp;nbsp;in medium reftius confulere, amp;nbsp;proferre liberè,quæcenfuiffent,auderent. Iraq; rem totamintegram ad alterum côuentum difFerre uifum, qui ad feftum diuæ Agnetis indiéfus eflèt,loco patentio ri defignatOjAuguftmianorum cœnobio:ele£f osque ef-fetradunt ex omnium numero qui huic concilie præ-ellènt,amp;confilia aliorum moderarentur,præpofitum catbedralis ecclefiæ Viennen.Dn.Antonium, Gotuui-cenfem,San£l:æ crucis,Lilgenfeldenfem,amp; Cellæ beatç 5 ® uirginis,abbates ; Albertum amp;:Georgium â Pottêdorf, Albertum amp;nbsp;Vitum ab Eberfdorf,Georgiû â Kunring, Georgium àPuecbcym,Vlncbû àStarbenbergjGeor-giumStreunod Scbuuarczenauu, barones.Exequeftri deniqueordine,Nicolaum Drugfacz àStaecz,Sigifmu dum Eyczingen,Bernhardum Tahenfteyner,Georgiu Seyfenecker,Vuolfgangum Oberhaymer, Chriftopho

rum

COAÎMENTARIORVM LiB« it nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27t

tum Pettinger,SigifmundumFriczendorfer, amp;nbsp;Vuolf-gangum Miflendorfcr. His coniungebantur ex ciui-tatibuspafsim deputati, è Vienna lacobus Starck con-ful, Ofualdus Reicbuuolf, Cbriftianus Vuifinger Vlricbus Herner : ex Staynamp;Krembs,Rupertuspræ-to^ ; cæterisq; oppidisjiudex Lyncenfis Michael Marck-felder nomine , iudex Tulnenfis, amp;nbsp;Petrus Vuatti-cban , prætor ClofterneuuburgenGs. Quibus omnibus conciliandis , ficubi difcreparent, præponun-ib tur à conuentu Michael burggrauius Magdeburgen-fis, comes Hardecenfis, Bernhardus comes à Schaunburg, Vuolfgangus ä Vualfee , amp;nbsp;Vdalricus ab Eyc-zingen. Is exitus fuit primi conuentus, quem di-ximus in Schola diui Stephani, ad conciliandos Principes, à prouincialibus inlhtutum fuiHe. Quem alter mox fequitur , Dominica poft B. Agnetis folen-nia, fuperiori amp;nbsp;frequentior, amp;nbsp;celebrior. Nam êc prouihciales plures conuenerant amp;nbsp;rex Bohemiæ Georgius legato« ad huncmiferat, Venufiûà Vueyd-20 mull,amp;Iodocum ab Eynfidlen,quipro Cæfareinter-pellarent, amp;nbsp;conciliandis Principum animis, herifui autoritate operam datent. Adfuerant amp;nbsp;Cæfaris oratores, quorum fupra meminimus, Albertus ar-chidux,adfcito Vuilhelmo Saxoniæ duce , qui quar-tus in partitionem reliéfæ Vladislai hæreditatis ueni-re cupiebat, quod ex Anna uidelicet Vladislai germa-na filium fufcepiflet, quem ex uetuftis prærogatiuis fucceflorem Vladislao deftinare conabatur : Bohc-mus ßmul, quæ Vladislaus regno fuo deberet, ante-5o quam res controuerfæ componerentur,rcpetebat. A-deo undiq;mitifsimus Imperator lpiculispetebatur,ó!i: ne extrema manus exulceratis contentionibusimpone retur,impedimentaIcaturiebant. Inhis turbis,acrerü complicatione,Ordmesfafta digrefsione,fingulis quod ex re uideretur, 3c prouinciæ tranquillitate, refponde-runt: Auftriacis primo quidem principibuSjFriderico Imperatori, Alberto ac Sigifmundo archiducibus, ut

GENEALOGIAE AVSTRIACAE depofitafimultatCjinmutuam gratiam redirent, nori folum confuluntjuerùmalperius etiampaulo, nihil in caula priusfeafturoSjinterminantur. Bohcmipoftu-lata deVladislai régisdebitis,ad futuru hæredcm rcij^ dût : qui cum defignatus effet, fublata controuerfia, fa-tisfafturus omnibus foret.Pertinere nihilominus ad régis fui humanitatem,ut oratoresGallos, qui fponfàm Vladislao deduxiffènt,Gneiniuria domum redire fineren Quibus amp;nbsp;ipfis comitjuam dignam adiunfturi fint, qui ufq; inItaliam uirginem deducerét,ut undiq; bono-1® rata potius quàm offenfa,per fiios fines perueniat. Qüo refponfocum omnibus là tîsfadum effet, unius Alberti animus exafperatus fuitfinfcio fe Cæfarem fratrem in urbem Viennenfem intromitti uetans. Quibus poftula tis nifi audirctur ab Ordinibus, prouocationem ad Romani imperij Principes interponcbat,amp;Rheni quidem præcipuè palatinum , qui Romani imperij ex legibus eßet poft Cæfarem locum tenens : eamq; appellationé ad Ada referri petijt,cum folenni præmiffa proteftatio ne. Ad hçcOrdines prouinciæpertinaciterin propo- 20 lito hærentes, ni de rebus controuerfis placidé cum fra-tre Cæfareconferret,aliamfententiamlaturosfenega-bant. Hie rurfus Albertus cum ad concordiam diffi cilior foret,amp; in nullo fratri cederet,utin Arce locus fi-bi effet,petebat. At illi 3c iftud denegare,atq; ut depofita fimultateamicitiam fraternam reftituereuellet,oble-crare.Quibus exulceratus Albertus,multa minitans Vienna abijt:amp;exercitum comparaturus adRhenu con-tendit.fcilicet quod iure non poterat,ui ac armis extor-furus. Tam fæuum hominiingenium fuit, quod nullis î© certis finibus contineri poterat. Hæc poftquam Cælar refciuitjpræmilsis qui adhortarétur, ne uiolatis legibus Alberto ante caufæ cognitionem aliquid deferrent,mo netconuentû publicè in hoc effèindicendum,ut iureac fccundû leges cûm Imperij, tû inclytæ domus Auftriæ, hoc quicquid effet difsidij tolleretur.Nec multo pôft,ut fadioni refifteret,Viennâ ipfemet concefsit:nec tarnen in ar*

COMMENTARIORVM LIB» IT» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;275

in arcem,quæ prælidio prouinciali in fequeftro teneba tur.’fed in prius bofpitium, ædcs Petri Strafler diuertit. Secutus mox 3c Albertus eft, iramque omnem in ciues Viennen.euoniuit,qui Cælarem admififlent.Sic crude lis diflenfio fratrum , plerofque innocentes partim in carcercm coiecit, partim prorfus è medio fuftulit, dum alter alteriftudet,illè£lusque donisac promifsis beri-lem pro fe quifque fauorem aucupatur. Quam laniæ-nam quidäpacifici,amp;: qui in familiaria iura Alberto prç IO cipuè accept!fuerât,miferâtes 5 omnisgeneris illecebris E*rincipé ferocientem adgrefsi, uix tandem eius animü xpugnarunt : eoq; bominem permulferut, ut depoflta memoria limultatis,iraqjomniremifla,fratrem Cçfarê ultrô accederetramiceqj cóplexum,prior ad rationes a-micitiaè reducendæ,pacisqj prouincijs quæ contfouef-(æfuerantrecuperâdæ,adbortaretur.Placuitis animus permollitusaliquantumCæfari : qui deprecatus fuâamp; ipfe culpam,àconfllijsimmoderatis temperaturumfe recepit.Quô uerô omnis difcrepâtiçmateria fubmoue 20 refjOpus efle tertio quoda uidebat, qui utriq; amicus,ca pita caufæ amicè explicaret,amp; qdquid fupereflet offen-bonis tolleret. Vifus eftigit adnâcrem idoneus,Ludo-uicus Boiorû dux,princeps fine omni lulpicione,amp; qui utriq; ex æquo cbarus effet ac gratus. Huius interpella-tione^amp; fedula utrinq; animorû tentatione,in banc tari dem formula conciliari pofle fratres exiftimati funt : ut Cçfari Auftria inferior,cuius eft Vienna metropolis,cô-pfebéfa AnyfojTegaac Lytaba flurninib.cederet: fupe-rioré uerô bine quide ab Anyfo ad Oenû excurrêtem; 3 O illinc aût a Styria?alpibus in Bobemiâextentam,falinis ac lacubus fœcunda, Albertus pofsideret:Sigifriiûdo ar-cbiduci deniq;,pro fua requifitione, fuperior Cârintbia darctur,Tyroli contermina.Iuramétinibilominus ius quodbæ prouincia? fingulis dixiflènt,firmû atq;incorgt;-ruptû maneret : regreflumq;, fi caula aliter definienda forct,tam Cæfar in Auftriam fuperiorem,quàm Alber tus in inferiore baberet. Ad bæcomnia arxViennen.

M de qua

de qua tanta difcordiafueratorta, in tres partes diuifa^ fuam cuiq; habitationem largiretur. Hæe a Ludouico Boiario^feliciter,piè ac fidcliter tum afta funt, non fine maximo prouinciarum tripudio prouincialiü, amp;ipfo-runietiaprincipum exultatione. Suntq;in pofïèfsionê finguli legitime ex authoritateOrdinum mifsi,óc tran-quillitas lecuta eft in Auftria infperata. Quod ferre ne -quiens,qui generis humani eftinfelt;9:ator,amp;difcordiarû author,upnimos fratrum rurfusdifiungeret,acfangui nislaniænamnouam fufeitaret,hominem quendanul-io liuspublicè exiüimationis, atadresnouasingeniofißi-mumjexcitauitjChunradum Fronauuencui cum domi nium Ort,ad Danubium,haudprocul dlimitibusFIun-gariæjCæfar accepta pecunia mutuô pignori oppofuif fet,ditionemq;reduccre referipta pecunia u eilet, cæte-rùm uiretinerepignusfceleratusconaretur,nefcio qua hæreditatempropinqui fui Gerardi Fronauuer caufà-tus,quam Cælar illi deberetmouum inderurfus ineen-’ dium,cædesque cruentæexortæfunt,fuperioribuslon

gèuehementiores.Quippeaucupatus fauoré Alberti,is 20 de quo diftum eft feditiolusjadhibitis fuæ officinæ opi' fîcib.utiuuenis principis ac natura ferociétis animû pau latim âCçfarcfratrealienaret,inçqualé diuifionê obtru debat,fuperiorê Auftria eleuado, quôd 3c multo minor inferiori effet, ncc ullum ex uino reditum haberet, quo inferior omnes facile Auftriacas prouinciasfuperaret. Et quoniam iuris legibus Cæfar ultrô fe fubmittebat,amp; refponfurû fe corâ Ordinib.quos facramento fibi difto in hoc infuper foluerat,pollicebat,iudicij præfefto Pata uienGprincipe eleftoitamênofolùmperemptoriècita 50 tusnufquäcöparuitfceleratus,fprctaiudicij tamfolénis maieftateruerùm Albertû ad hæc fuæ caufæ patronum adfcifcere, ipferapinas agere, 3c C^faris 3c Patauien-fis epifcopi pagosprçdia'queferro atqueigne uexabat, 3c latè per Marcafeldinos Tulnerfeldinos^que campos latrocinabatur:pofthabitis omnibus magiftratibus qui uiam iuris legitimam proponebanG Ita in caufam

COMMENTARIORVM tIB» II» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27^

poftrenio Albertus defcendit, cuius animum un^ cum complicibus fuis in Cælarem exalperare non define-bat. Erat enimuerô ad uitia procliuior Albertus : genió indulgere ac potare,uenarfque cum làtrapis regulis-que,ôcdonarëfubindc,àprimis annis adfuetus. Quà facilitate illefti quàmplurimi ex nobilitate Auflriaca, cumCæfarismaturitatem exborrerent,atque tenaci-tatem :'tranfa£tis aliquot conciliabulis, quæ certis die-busincaftcllis pafsini oppidisque Gunderfdorfi, Vulf* fO lefdorfijStokerouua, Trebenfee, Tulnæq; clam indixè-rantjdeferta tandem fide,iuramentiq; diâi Cçfari obli-ti,omnespoftremô uel maior eorumpars adAlbertiî tranfiêre. Hierant,Vlrichus,Stephanus,Ofuualdus ac Sigifmudus Eyczingheri : Georgius ab Eckartlauu Ak bertus amp;nbsp;Vitus ab Eberfdorf,Albertus a Pottedorf, Georgius a Seyfeneck, Georgius Vuolfenreyter,Nicolaus TrugfafsdeStaecz,Erhardus Dofs,Bernhardusä Da-henlteynjSigifmundus Friczendorfcr,amp;qui cöiuratio* nis illius primus autor atq; incentor fuerat, Chunradus 20 ipleFronauuer,dequo diftueftzqui Alberto duci om-i nes iuramento le obfl:ringebant,ad omnes cafus ut hçré ditario domino obnoxios,fideminuiolatâ prællituroSi Etquanquam accefsione totfatraparum,in ditioneCæ laris tenentium, plurimum fpei roborisq; Albertus po-fuerat: tarne Georgij Boigebrachij,nouiBöhemorü re-gisjuires amicitiamq;cum Cælaremetuebat. Itaqueut hunc in fuas partes traheret,omnibus neruis nitebatur. Quod quorfum euaderet,intelligentes præcipui ac opü letiores Auftriæreguli quatuor ab EyczingjStephanus^ JO OfuualduSjVlrichusacSigifmunduSjCÔiurationefeex-tricattteSjfidê Alberti aliorumq; deferuerunt: ac melio-ra amplexi,ad Cæfarê redierunt.Quçres ita Alberturn exulcerauit atq; terruit,ut omnibus fruftra confumptis confilijs, ad aftum fe cotulerit principe minus dignüirij Viennam quippe cum paucis nauigans,receptusq; clàm âfuæfaéfionis ciuibus; âbfente Cæfare, dominium ui arripuit, adaftisin uerbaijs qui fruftra aliquandiu refi-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M a fteré

GENEAtOGIAE AVSTRIAGAE

Here nitebâtur. Ibi in eo tumultu cum uixpernoftaflct in domo Pragenßjm uindiftam inten tus,per Vuolfgan gum Oberhaymer,Vlrichum acEyczingen accerfiuif, per fpeciem amici tiç,qua{i denecefTarijs cum eolocutu rus.ls uerOjUt in firma pace,cum nihil finiftrifufpicare-tur,mox præftô adfuit.Quem Albertus,cum prius mul ta obiccilïet,amp; quæ præfertim contra fuam falutem conlilia iniuifïèt:eth negaret, amp;:iuftam defenfionem obijceret,uin(9:um in prouinciam fupra Anyfum mifit^ nullis admifsis aquoquam uerbis quceinfontem,amp; ab hoc crimine liberum probarent: fiefrultraomnes de-inceps fuerantpreces. itaque fratres, Stephanus,Ofi uualdus amp;nbsp;Sigifmundus, pofteaquam ad intercefsio^ nem Hungariæ lt;amp;Bohemiæregum,liberare fratrem non pofiènt, comparatis militibus,non Alberto modo bellum denunciarunt, uerùm Viennenfibus etiam minati funt, apud quos, amp;nbsp;confentientibus quibus, frater rap tus fuiflet. Itaque fine mora eduftis in acicm copijs,amp; a propinquis ac aliquot Bohemiæ fàtrapis pecunia mutuata , uno propè tempore amp;nbsp;traéfum 20 Viennenfem amp;nbsp;fuperiorem Auftriam,infeftam redde-re coeperunt. Quo lattócinio prouinciales excitati, ad Haderfdorfîum diem dixerunt,quode auertendis damnis , amp;nbsp;publica calamitate tollenda , pubhco ex confilio tranfigeretur. lam enim conftabat,plerofque Bohemorû,amp; ex his potentiores, Boguslaû a Schuuam burg,Dominos à Sternberg, D. àDobeczauu,à Vueyt-milljà Miloticz Milonicz,Nicolaum Schlyck,(amp;: Ape-liumquendam,unacumEyczingerisconfpiralîè:quôd ex his nefeio quo iure répétèrent Schlyckij dominium 50 Greyczéftcyn,Sternbergi) Mitterburgin Hiftria,Vueyt millius dominiû Lêpach haud procul Vienna, Apelius Pechftal,amp; Dobeezouius Encefdorf.Itaq; prouinciales^ quos diximus côgregatosfuifiein Haderldorf,haud^-culKréfio,nemora prüfen tib.obefiet,legatos adCçlaré decreuerût,qtû ad Khenû morabaf:amp; quâtores fit in piculo demôftrât;monét,maturèlaborâtib.utferat au-' • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xilium,

COMMENTARIORVM LIB* II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;277

xiliû,ne Alberci fratris faftio utiq; ualidioF,iii fe ad ea co gat quæ nollentjÄ: quç cum femel diélo fuç Maieftati iu raméto pugnarét.auÖahanceHèEyczingoru defeftior nc,amp; Bohemiælatraparum opibusatqj lubGdijsrut niG maturè tantæ coniurationi obuiam eatur, metus Gt,ne cæteriquorûGdesadhucintegra uidcretur,hanc quoq; exuant. Ad hac legationé Cælàr,côfolatus proceres,da-tis quoq; literis ad Viennenfesutin ofGcio manerét,pri mo quoq; téporepollicitus auxilia.ad tépus animos titu I’D bantiû conGrmauit.Nec cundatusinterea, quas potuit copias q celerrimè contra das, nauigio Vienna demiGt. Quo teporeamp; Bohemiæ rex Georgiusjexoratus utinle qucGru feimmiteret, legatos Vienna miGt,quorû inter pellatione præfentib.oratorib.Cçlareis acprouincialib. poft multas utrinq; cófultationes,in banc formula cau-là Eyczingerorû deGnitaeft.Primô,ut utrinq; captiui ad Formula libertate redirét. Secûdô,ex latrocinijs pecuniç exortç, G nondû folutç forêt,uti de prælenti adhuc foluerétur* Tertio,omnesbeilorû denûciationes,quæin tanta reru

20 confuGonepafsimfadçeflent,delerentur. Quartô,o-mnesarcesatq;caftella,eâdéinturbaperuim occupata, acrapta, ad eos rurfus redirent, quorum de iure forent.-Quinto, omnia muniméta excitata paGim àquouis, ôc Tabrinæ,quas uocabât,aBobemisadrapinasÔlt;:graftànL dû eredç,uti deftruerentur; uiçq; omnes ac femitç,quse badenusinfeftæ fuerant,ut repurgarentur,quo libéré permeareac Gnedilcrimineincolæac-mercatores pof-fent. lt;Sextô,Vlriçus Eyczingius uti in libertatê ab Alber..... to archiduce Gftatur,omni remifîà taxa,in arcem Scbra

30 tentall,fratrib.coram exbibitus: cum quibus inftrumen to concepto cauere principibus Auftri^ teneretur, itêq; proceribus prouinciæ atq; ViennenGbus, de omni ultio Formuùpacis ne remittenda.’depoGtaq; omni memoria præteritorû, amp;.ipfeamp;fratres,ueteresiniurias lepelirêt. Septim ô,G uefWfwWe-Albertus GueEyczingij,iure denuô caufas fuas explora- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

re uellent, integrum illis uti Gt, modo lecundum leges çùmAuftriæ tumKom.ïmperijidGat. Odauo,

” M * 3 ut te-

27S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACAE

Ut telles qui inhaccaufaadducerenturad dicendam uè ntatemJólütiomniiurameritOjquocuiq; eflent adflri-£li,anarratione üerihon decliharent,dequibus fui nee perfe,necperalium uindicare uellent. Poftremo,Alberto archiduciiniungitur,ut formulamillam ratani 'acfirmambaberet, neq; conciliata capita'quóuis præ-textu refcinderet. Quod ut libentius admitteret,comi-tatus duo infigneSjStyræ acNeuuburgenGs Oeni 5 cuin pontis Lytahæ oppidulo,ex diuifione adiudicatæ ditio-ni ueluticorollariumadieétifuêre. Secundum bæc 10 poftulatis Bohemi regis relponfumeftzln debitis quæ Ladislaus rex reliquiflètjlocisq; pignori oppofitis ^ quae inpoflèlsionem eorum qui mutuarät pecuniam ueniP fent, Ordines rationes certas inituros, ut fingulis äd te-runcium fatisfieret: exclufos enim fe iam tempore eile, traélationêq; eius rei ad feftum Purificationis diuæ uir-ginis proximum differrezad quem diemhi comparerét qui ius haberét petendi,ac caufas fuas iuraq; proferrent. Is exitus fuit eius coucntus, quem diximus in caufla Alberti ab Ordinibusindiélumfuiflezin quo operæpreciu 20 aliquod tarnen faélum eft,amp; ad concordiam maior adi tuspræftitutus,quam anteauelBeffarion cardinalis,uel principes Imperijyquorumfuprafafta eftmentio,perfi-cere potuêre. nbsp;nbsp;Itaq; cum pax Auftriæ iterum refulfiP

fetjinteftinoq; bello deleto,cun£liiam de ftatu prouin-‘ciæbenefperarecœpiflent, ecce nouum rurfus incengt; 'dium fuboritur z aclatrocinia prius magno uixlabore fubmota,recrudefcerepaulatim,ac infeftioraquodam-modo fieri, calamitatesprouinciæ nouas ciere,tumul-tus poft fe maximos traxerunt. Milites quippe, atque ex 30 hispræcipuèBohemi,quorum in eo bello opera Albertus ufus fuerat,quibus foluédo cum nulla ratione eftet, duceLuduuynco quodam,pafsim perprouincia latro' cinaban tur,atq; colonis ubiq; damna quam maxima in-fereban't. Aduerfusquoseduélisex tempore rufticisac ciuibu's,qui in oppidulis atq;caftellis uiciniserant, dum abfquedifciplina militari, milites iam'multo tempore exerci-

COMMÊNTARIORVM LiB» It» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27^

• 'éxercitos adoriuntur, fuG, ac magna ex parte trucidati fuêre. Sed collefti rurfus ä ducibus,amp; Alberti adieftis integris copijSjCafum belli repetentes, eum ex uindifta acceptæcladis maiorianimopugnarent,ui£i;oriam po-, ftremo confequuntur, mille óc quingentislatronum captis, cum maiorem partem deleuiiïènt. Ex bis nobi-liores Albertus Cæfari fràtri Viennam,tanquä fpoliorû preeiû tranfmiGt:reliquos omnesin crucé egit5amp; ex ar-boribuspafsim ftipitibusq; fulpenditrquosmaioresno-10 ftriuernaculalinguajàlocoBohemiæ,undeeduftifue^ rant,bîc von^eyanominarunt. Dumhæcin Auftria Gunt,nonomnino extinftus adhuc Alberti furor erat^ quôd adprofundendas magis quâm accumulâdas opes fuapte natura pron us fcrretur,ac pefsimi cuiufq; confue tudine atq; confortio uteretur. Quorum anteGgnanuSj de quo fupràdiéfum eft,Fronauuerusfuerat, exulcera-to iampridem in Cælarem animo,ob ademptum, amp;nbsp;iu ris remedio reeuperatum dominium Ort,cuius poGef-Gonem ad fe ui trahere, donatione Viadislai regis Gftaj 20 conabatur. Qui ut faftionifuç robur adderet, dues quofdam Viennenfes ad res nouas accômodos,in fami-liariaiura AlbertoinGnuaueratzquicaptataoccaGoncj conquerideCæfare, aceiusféueritate:Alberti libcrali-tatem laudare,ilium dominum cupere,ac ftudia opesq; polliceri:facile tandem principis animunijqui nullis cer tis limitibus continebatur,eô perduxcrunt,ut oblitüs G-dei datce,acpad:orû,de armis cogitare indperet. Quæ-rebatur belli renouandi prætextus quidam,quod melio rem Cælarportionemin diuiGone naftus fuiflèt, Au-30 ftriam uidelicetinferiorem,quæ fernen te ac uino fupe-riorem longé fupcraret. QuæGuerunt amp;nbsp;ciues, quos diftum eftEronauuerûfocios coniurationis adfciuifîè, 'OdnoccarusKyrchaym medicus, VuolfgâgusHoltzer monetaliû præted:us,amp;Fridericus VueRêdorfer,côfpi rationis’robur quoddâ,ac conGliorû fuorû faciliorê exi-tû,ne ab bis qui Gdé Cçfaris ampleftebätur,opprimere-tur,artiGces quofdâ, fediciofos homines, uociferatores-,

28a GENEALOGIAE AVSTRIACAE

amp; rapto uiuere adfuetos, lacobü Gefchnihel, loanneni • Haug,Iacobum Strafsl, Laurentium Schuancz, G corgi um Krem pel,Menhard um lanium, Ceruum fpecia-rium,amp; tres pelliones,quorum nomina perierunt: quas pollicitationibus acprædarumcupiditate induxerunt, ut in publico 5enatu,cum de relinquendo Cæfare agita retur,clamoribus fuis ac minis illos obruerét, qui fidem Cæfaris defèrcrenollent:quorû præcipui tum fuerant, Chriftianus Prenner conful,Ofualdus Reich uùolf, Stephanus Kisling, Thomas Tenck, Simon Potl, Nicolaus lo Tefchler,Ioannes Angerueldcr,VlricüsKerner, quidam Kansdôrfer,omnes turn patres in Senatu adfcri-

, pti.His ita ad nouam coniurationem præfidijs ac admi-niculis præftruétis, qui Alberti partes tucbantur (erant aûtpræterciues Vicnnenfesamp;prouinciçproceres quidam, amp;nbsp;hi quidem autoritate amp;nbsp;opibus præftantiores) ut fuco quodam obtegerent confilia, amp;nbsp;opinione qua-damfideiCæfarisanimum delinirent, conuentum ad pagum Stetldorf,inripaDanubij infra Kremfiumindi-xerût:dominoNicolaoà Liechtenfteyn amp;nbsp;Niclafpurg, 2® qui conlpirationis coryphçus erat, uehcmenter urgen-te,amp;ne Cæfàr,tempore deteftis confilijs,armispræue’ niret,dilpicientc:Gc confultatione habita m loco obfcu-ro,ad Cæfarem duos legatos communis prouinciæ no- , mine mittereplacuit,baronem a Stubenberga Styrum, amp;nbsp;Reichuuolfîum ciuem Viennéf primæ in Senatu au-toritatis.Hiinmandatis habebantut facultatépetcrêt, côuentus apud Vicnnam ftatucndi:atq; ad eum locum accedendi publica fide cauen.amp;fi lua Maieftas interef-fe dignaretur,gratumfibi futurum:fin minus ,fuos ho-mines mitteret,qui fingulis intereflent, ac intelligerent quæafturi forent : eaad comnîunem prouinciæ tran-quillitatcm,fuçq;Maieftatis cômodum dignitatemquc pertinere.quod ex co maximè conijcere pofret,quôd in ingrefiii mox ad portas adigere in uerba fingulosfta-tuiflènt,ne aduerfus fuam Maieftatem, prouinciæque le geSjclàm uel côfilia mifcerent, uel aperte uerbis armisq; -molitu-

COMMENTARIORVM LIB« it nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;isi

rnolituri quidquam forent. Ad hæc Cæfàr ( ut qui præ-ftigia ilia facilè aniniaduerteret,tamê coràm reprehen-dere,ne fubitæ defeftionis anfàin prçberet,nollct)mira rifedicebat, quôd comitium poftularent, cuius nulla tranquillis rebus necelsitas foret :fperare feeam fidem integram adhuc eflejquam fibi femel in partitione cum fratredixilîènt:neque olfenfæ quidquam extare,quæ uel illos uel fratrem in dignam iram excitaflèt. Quoniâ uerô utiq; coire conftituiflent,amp; confilia (utipfi prçfef-lo rent)in communeufum,fuumq;amp;Reip.commodum reditura efïent,facultatê illis conuentus facerc;fcriptoq; cauturum,ut uenire amp;nbsp;redire ßne maleficio poflènt.fta timq; ediftaad Magilfratusfuos mißt, qui uel telonijs uel locis ßio nomine fideq;prsefefti erant.'hisq; manda-uit,ut publica fide,dum comitiû illud tranfigerctur,cû' ftiscauerentjimmunitatemq; præftarent.Ipfèin confilia ip for um inten tus, amp;nbsp;omniacircumlpiciens, uterat prudensprinceps, cum dolos fub eße intelliger et, fuos quoq; oratores adeße uoluit, qui diligenter inquirerét, 20 amp;perfidasprocerummentestentarent. Hierant, Vlri-cbusîlt;iedererpræpofitusFrifingéfiscanccllarius,Vlri-chus Rorbacber camerarius,Vlrichus Graucneckcr,Ari dreas Pamkircber,amp; Sigifmundus Sebriacher. Duni bæc fiunt,Albertus arcbidux,ut faftioni fuærobur ad-deret, fiue iuuantibus fiue conniuentibus bis ciuibus quos diftumeß fidem Cælàris clam deleruifle , arcis ’ Viennenfis poßefsionem naftus, ex ilia gubernaculä nonurbismodo, fed totius infuper inferiorisprouin-ciæ inuaderecœpit : uocatisque in arcem ijs ciuibus 30 quiconiurationis complices erarit, quopafto reliquos adfè trahere poßet, quos diftum eß in fide Caelaris perßitßie,cumhisconfultabat. Ex quorum confilio, , uocato in curiam urbanam Senatu,perlpecicm,tan-quam rebus urgentibus deliberaturus efsetiHolczerus amp;nbsp;Kyrchaymius,quos diftum eß eoru ciuium qui con-iurauerant corypbços cxtitifsc,cum arma ta manu coni plicum fuorû, amp;nbsp;feditiofifsimi cuiufq; ex plebe, irrum-

N punt^

GENEALOGïAE AVSTRIACAE puntjamp;èfubfellijs fenes tremulos abftrahuntjfaptösqj in publicos carceres abducut. Etfi aut defiftendo abun^ dè populo cauere fe dicerent, impetrare tarnen fæuien-teignobili uulgo,afpirantibus præfertim amp;:uociferan tibus Holczero amp;Kyrchaymio, quç urbis eratpr^roga tiua,ciuiüq,- qui ædes haberent, nequiuerunt. Hi erant, quos antea memorauijChriftianus Prenner confuljOP ualdus Reich uuolf,Stephanus Kisling,Thomas Tenckj Simon PotljNicolaus T efchler,Ioânes Angerfelder, VI-richus Kerner ócKanfdorfer. Hæccirca folennia beatiio Auguftini,in exitu Auguftimenfis,fa£l:afunt:cum urgê-tibus Comitijs, quæ ad feftu S. Aegidij indiSta fuerat,ad oppignorationéaccumulata, nouus confulHolczerus, ciues innocen tes,quos diximus, quod fidem Cæfaris de ferere nollent incarcérés ex curiaurbana raptos,tandem cuftodia liberauit,accepta fideiufsione defiftendo, quandocunquereuocarentur. Sicprincipio pofito co-mitiorum, illucefcente Purificationis diuæ Virginis fe-ftojpafsim multi ex omnibus prouinciælocis Viennam confluunt.Sed nullus ex ijs ad iuramentum adigitur, de 2® quo tarn prolixè ad Cæfarem gloriati fuerant,neulla aduerftis Cælàrem confilia expedirentur. Locus con-greflus, Auguftinianorum primo, deinde uerö amp;nbsp;Minorum, templa defignatannquealtero prima luce con uenientibus iam proceribus , Holczerus , Kyrehay-mius,amp; Vueftendorfius,ingentemplebis ac opificum manumadducunt,rationesnimirum omneshoneftas componendorûprincipum,referendæq; pacis auerluri. Itaq;clamoribusresitaa£l:aeftufq; ad prandij tempus, utnon modo rebus infeftis difcederetur,uerùm etiam 50 à uerbis ferè ad uerbera peruenirent. Reynpertus quip-peab Eberfdorf,infidias perfentifcens, Holczero feop-ponebat,Cæ{arisqj partesconftanterdefendebat.con-trä Holczerus cum fuiscomplicibus,uircm agebat. Ita dirimentibus litem cæteris,(amp; omni perfuafionis conatu filentium referentibus,concilium dimittitunatque à meridie ad templum Minorum, iufsis proceribus con-uenire, 9

COMMENTARIORVM LIBgt; IK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;285

uenire,tranfitur:ubi nihil magisquod in medium con-ueniret,perficitur,turbantibus confilia omnia pacis, ijs (posanteain hocfubornatos ab Alberto fuiiïe diftum eft.Quapropter cum afFeftis animis,quimeliora fentie bantjOmnes forent,collatis confilijs proceres,exclufis ci uibuSjCongreflum duorum Ordinum, baronum nem-pe ac equitum defignaruntgt; eumq; ad pagum Stetldorf, infra Kremliumindixerunt. Vndeconfultatione habita, ad Cæfarem rurfus duos legatos communis prouin-10 ciænominemittere placuit, dominum a Stubenberga, amp;:Seyfèneckium. Quorum poftulata erant, ut alterius couentus indicendi apud Viennam illis copia foret, quo de controuerfis ad plenum decernerent,diuturnçq; tra gœdiç fînem imponerent. In quæ etli Cælar confenfe-rat,tamen,uterant,technasintelligês,nauigiodeueâ:us^ in Nouam fe ciuitatê contulit, atq; inde diligenter omnia CO nfilia excipere conabatur. Conueniebatur inte-rea ad diem præftitutum S.Iacobi,anno à nato Chrifto elapfo 1461.amp; Cælàrintelligens quorfum res euaderet, 20 cum præfertim maiores quotidie uires coniuratio ac-quireret,haud cunftandum ratus,quatuor millibus pe-ditum equitumq; ex Styria comparais, Viennam cop- ' tra maturauit:à qua exclufus,magna rei indignitate cir-cumuallarepropriam urbem cogitur: cœptaq; obfidio fabbato ante Barptolorriçi folennia,ciucs paulifper ter-ruit,utdeintromittendoCæfarecogitarent;cui ingredient! obuia progrefsi,ac in genua prouoluti,haud diffî-culterpræteritorumobliuionemmeruerunt,quddma iorem illorû partem extra culpa Cæfar elle intellexifîèt.

30 îtaq;gubernacularurfuscapeflens,actranquillitati ur-bislludens,cum difïènfionê inter plebem amp;nbsp;Senatû ani maduerteret,utfeditionisfeminaria tolleret,uocatosiri arcê tam Senatores cæterosq; patricios ciues quàm plebem ac opificeSjpofleaquâ den^uô in uerba adegiflet, eli-gendiillos coram le,Confulem acSenatores,cæterosq; magiftratus,copiâ fecit.Elefti funt aût turn no omnino taies,quales Gæfaf cupiebat: fed ex ijs pleriq; qui ueteris

N a contra

a84 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.GENEALOGIAE AVSTRIACAE

contra fe coniurationis participes fuerant : folus conful Sebaftianus Zieglhaufer,Cæfaris uidebatur partes afle-rere. Quare tumultuante plebe,Cæfareablente,nouo Confuli fuccefïbr datur Vuolfgangus Holczer, feditio-forü omniu coryphæus,amp;: Alberti confiliorû confcius. In Senatores quoq; tum renûciati fuerût pleriq;, quorû fides magis Albertû quâm Cæfarê relpiciebat. Qui etfi in curia Epifcopali facramentû Cæfari, eiusq; liberis di-xilïèntûllius tamé baud multo pôft obliti,nouas tragœ-dias mouebant, fuisqj confilijs iufta? quafi querimoniæ i® tcgumentû induxerût. Erant milites aliquot a Cæfare dimifsi,quorû opera in obfidione Viennenfi utebatur.

' illisnonnihilftipendijdetraftûfuerat:utfolet,cûpofitis armis pax 3c tranquillitas recuperatur. Hi per uineas ac arua palan tes, damnû cùm cæteris,tum prçcipuè Vien-nenfib.faciebât:quibusin uindemiauafauiniintercepe-rât,aurigis in captiuitaté abduftis. De ea iniuria coque-fti ad Cæfàrê,uehementius q par erat, damnû exaggera bât:minisinterdû adieftis, ut fidei uacillatis arguméta baud obfcurè apparerêt.Excepitea Cæfar nô admodû x® bilari animo: pollicitusq; emédationé,iuramentû femel bisq; di£bû proponebat. Adiefta erant pollulata,ut quo-niam in præfenti pecunia fibi deefset,fex millia aureûm numum interea fibi mutuarét:additurû fe tâtundé,quo militib.dimifsis,folutisq;,maleficiû tolleretur.In ea peti tione cû repulfam Cæfar paflus efset, dimidiû petijt:cû ôcillud denegatum efset,irafuccenfus,militemàpræ-dationeneeprohibuit, neclimitibus mouit, caftigatu-rum minatus perfîdos,amp;qui fe rebus dubijs defererent. Quod intelligentesij quiiampridemad Albertû clàm, jo ut di£l:umeft,tranfierant,adhibitisreliquis quiperfiare in iuramentouidebantur, confultationem palàm ha-buere de renuncianda Cæfàrifide.coceptoq; acerbo ac pleno conuiciorû,perfidiæq; feripto, ueluti iam in liber ‘ täte adferti fuifsent : ueftigalia 3c exaftiones urbis om-nes, quæ principi de uino portorijsque numeraban-tur,in ærarium luum redigunt, contempta Cæfaris

non

COMMENTARIORVM EIB» !!♦

non folùni autoritate,fed præfentia etiam,qui cum uxo reamp;filiofecurusrerum omniuin arceViennenfimora batur. Qui cum baud dubiè perfidiâ (uorû animaduer-teret,antequâcæteri qui integra adhucfide uidebâtur^ côtagione mali corriperentur : Vdalricû Riederercan-cellarium,amp;Vdalricum Grauenecker in curia urbanâ, ubicongregatifenatores amp;nbsp;pleriq;cx plebeacopificib* fuerant, milit, qui dicerent: Cæfàripergrauêiftam efïe uiolentiâ,qua aduerfuspartitionê cû fratrefemel initâj lo amp;nbsp;fidê fibi data,uterenf.Monerefe,ut defifterêt,amp; cofi-

liafanioraamplefterent. Quodfifacerêt,nondefuturâ dementia folitârquam amp;nupercû feurbeexclufifïentj expert! fuilïcnnmodô mifsisfadionib.amp;fublatotumul tu trâquillè uiuerét, acgratiçfuçpræmiaexpedare po-tius,q uindidâ amp;pœnâ uellent. His auditis plebs æftuâs ira,ingenti excitato tumultu,inftiganrenimirum acfri' gidum fuffundcnte Holczero, uociferari amp;nbsp;obftrepere, jn Cælàrem palam multa conuicia conijciebant.Quo-niam non nili damna amp;iniuriæ ab eo euenirent, ac an-’O nuis frudibuspauperrimus quifque quotidie priuare-tur , neceßitatem illis grauem imponi,utrelinquere tandem illius fidênolentes uolêtes cogerentur,amp;prçli-dium petere aliunde, qui fefeab iniuria tueatur, amp;nbsp;in la trocinantes uindicet.Atque bis didis oratores quos di-ximus à Cæfare miflbs,contra ius gentium amp;nbsp;fidem da-tam comprebenfos in carcerem rapuere, nequidquam patribusrebllentibus, amp;nbsp;àuiolentia inconditamplebê illecebris ac promifsis auertere conantibus. S'unt ex Annalibus qui tradant,Holc2erum confulem, ut perfi-30 diam fuam accumularet, mutatafidem (fi dijs placet)

bocdiderio defendifse; Et pifcatorilicere,pifcem ca-ptum,fi uellet,rurfusin aquam proijcere,fi uilisamp; inu-tilisuideretur: quo magisfibi licere,à fide data difce-dere, quàm perpetuis damnis aciniurijs Cselar ipfe-met fibi auferret:priuilegijs infuper bis omnibus fubla-tis,qferta tedapromififset. O'relponfum fceleratûjamp; exemplû perfidiæ prius no auditû, quod nulla deleuerit

286 GENEALOGIAE AVSTRIACAE

ætas: b hominem facrilegöjamp; quouis Ifcariota deterio-rem, qui ucrbis infuper ad lufum quæfitis, impietateni fuam atqiperfidiamaccumulate, acrifuindignifsimo, in re feria, ad uerfus non dominum folùm,amp; cuifacra-mentumdixerat,uerùmlmperatorem etiam,amp;: orbis gubernatorem,utinon uerebatur. Hisita geftis,miß lislegatisadAlbertum ducem,quiconiurationiscon-fcij fuerant,ilium in fpem potiundæ prouinciæ adhor-tantur.Et neperfidiæ ijs crimen impingi poHèt, linulla caufa fidem Cæfaris defererent, inuentus eft fucus qui- lo dam,quo facramentû diftum renunciari iure pofle con fidebant. Scriptoq; miffo ad Cæfarem,quamobremad fratrem defeciflenf,prolixe excufabant, fe quidem fub-inde grauifsimè conqueftos ad fuam Maielbtem fuifle, ab eo tempore ufq; quo pro Ladislao rege, cuiexhære-ditate eubernacula Auftriæceflèrant.tutelam ilia admi niftraucrat, de damnis amp;iniurijs quib.ob continua bel-la ac latrocinatione,non folùm ciuitas Viennen.uerùm adeo tota etiam prouincia miferrimè uexaretur,reditL buspublicisapefsimoquoque occupatis,ac incolarum 29 ciuiumquefacultatibus direptis atque difsipatis:amp;prater confolationem,aduerfus huiufmodi difcrimina,nul laimpetrafîeprælidia: uerùm ex hello infuper bellum ortum fuifle,ac nouas exfraterna cocertatione rapinas incendiaque quotidieincrehuille.poflremo pace etiam compofita,cum iam fpes refulgeretaliqua tranquillita-tis futuræjColluuiem militumreliélamad urbem Vien nen.qu^ maleficio afficcrc ciues miferos non defineret: ad quorum folutionem,etfinonnihil fepecuniæ colla-turospromififfent, cum denuoad S. M. quererentur, p præter uerba nihil tarnen extorfifle.Itaque proprijs ui-ribus ex necefsitate colluuiem iftam adgreflos, cladem amp;ignominiam non exiguam retulifle. Nihilominusre ftituta acie,condu£l:is externis copijs fortunam belli tê-taffe. ac non folùm dmœnibusfuis reliquiasfuneflorû' illorum exercituum,feliciterfimulacfortiterprofligaß fe:uerùni ad hæc etiam,quod fe minime côtingebat,Kâ

lenber-

COMMENTARIÖRVM LtB» IL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;287

îenbergium arcem, Nufdorfium, Medlingam Perch-tolfdorhum,cæteraque circûm caftella quæ milites pa lantes illi occupauerant, fîniul cum ueéligalib. recepiP fe,latronib.nôfinefanguine,fuoq^ damnoindeexaAis: eaq; Cçfareisquçftorib.acprçfeftisfineprecio reddidif fèjexpeélantesnimirû fumptusiliiusuel parte aliquâ,fî-néq; malorû.Cæfarê ad hæc uerô, non modo poftulata fua honeftifsima fubleuamentaq; urgêtis necefsitatis ne glexilTeîuerû nouas infuper exa£iionesamp;ue£l:igalia,gra ~ to uiaó!cinfueta,miferisatq;exhauftisimpofuifle, ut plus S.M.triennio pêderint,q maiores fuimultis uix annis an tea numerarint.Quôd uerô mutuû^ad dimittendas fu-neftas illas militû reliquiaSjdenegarint.’caufamiuftâha-buifle,quôd ofhciû Sitologiç, quod Viennélib.antea accepta pecunia pignorioppofuerat,de qjuib. to ties quere rentlatronib.nö reddito mutuo, und cd ciuitatib. Mar-heck,Badem,Prugs ad Lytahä flu.Potenfteyn amp;nbsp;Botteburg arcib. ultrö tradidiîîet, unde quotidie amp;ßnefine miferi infeftarent. Ob quosnouos tumultusaelatroci-20 niauicina,retinere aliquid pecuniç coaftos fuifle, ut tê-pore tä ambiguo,fubfidia illis eiulhaodi no deefient,qui bus tam priuatas quam publicas iniurias arceret. Poftea qua igitur cöteptos le atq; dereliftos animaduertät,fub-latispriuilegijs maioru fuorü,aut no reftè cuftoditis, ui neas in cófpeözu uideât,agros,arua,pagos, caftella diripi atq; fuccedi:quas iniurias nec uindicet fua Maieftas, fed materiä infuper ad hæcpenitùsperdenda, noud genus militum introducat:cogi illos,amp; quidem grauifsima ex necefsitatCjbeneficium pacis aliunde comparare : eaque 50 decaufa,cum nec mérita fua,necpatriæ amor,nec adfli ftorum commiferatio illam permoueant : iuramento iufte fefoluere,quo haftenus luæ Maieft.eiusq; filio Ma ' ' ximiliano obligatifuifient:nullasexaftiones,nulldcen-fum,nulld ueftigal de re quauis, nec portoriu deinceps foluturos : fed plané fineobfequio non aliter illâquàm reliquos principes habituros: line maleficio tamen,uin-diélæacconuicijs temperaturos: nec in uitam, nee in famam

ZS8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOQIAE AVSTRIACAE

farnaiTijfortunasq; illius,per fe uel per alios, conßlia ini-turos : ita ut in urbè Viennenfi cæterisque Auftriæ inferioris ditionibus,homines fui fine olfenfa commea-re hinc inde,has ingredi atque egredi,libéré fine iniuria poflent. Poftremone uiribusfortèmaioribuspræ-uenirenturàCæfare,fidemfuameo in fcriptopenitùs non abrogant:fcd tegumento quodam, ilium expefta-re iubent meliora,ubi cum reliquis tribus Ordinib. pro uinciæ, àquibus adhuc difcrepent, Deo fortèpropitio conuenerintjtantifper fidem in integro fore, cuius per- lo breuem illam mutationem,non nifi fuæ Maicftati, pro-uinciæqueitaconquaflàtæutilem futuram,ubi intel-lexerit,quorum confilijs atquefaftionibus ilia â prouin cialibus ac ciuibus fuis fidelifsimis nullis caufis alienata, quædam aliter ex adulatione quorundum accepiflet, quam uel confultata uel gefta fui fient.Ipfam enim ea efi le uirtute,moderatione,ac rerum experientia,utintelli gat,poft magnasfæpe difienfiones,amicitias maximas lecutas:poft bella tranquillitatem J amp;nbsp;poft defeftiones, fidem nonnunquam firmiorem fubditorum in domi- 20 nos redijfie:poftquamintellc£fis populi damnis, animos cœpifsent ad mitioraconfilia conuertere,ócimpe rare miferis remifsiùs. Ita fore demum, ut coniunéfis animis,uno ore,una uoluntatc,ipfi quidem qui caufam defeftionis habuifsent, genubus prouoluti, ueniam pe-terent.-fuauero MaieftaSjoblita præteritorum, redeun-tes ad iugum dementer reciperet. Hie ferè exitus fuit eius ftripti, quod coniurati paucis prouincialibus con-iund:is,authore Ho|czero confule, Cæfàrimiferantin arcem Viennenfem:quod datum erat Viennæ,die Mar 5 tis poftfeftum Michaelis, Anno millefimo quadringen tefimo fcxagefimoprimo;cuifubfcripferant cùm fena-tores,tum alij,quiHolczeri fadionem fequebant:Holc zerus ipftprimo loco,ut conful.'Fridencus Ebner,Vlri-cus Maczaldorfef,Valentinus Liebhart, loannes Kyrc-haym,Burcardus Odnacker,Laurentius Schuancz, loannes Marckartjacobus Strafsl Jacob.SchnuohI,Geor*

gius

COMMENTARIORVM tIB» II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28gt;

gius Krempel, Schonperger^Rauêlpurger, Vulderfdor-fer,TalhaiTier,Io.Kramer^Manhardus,Vleyfchaker, óc trespelliones. Hacfraude,nimis uerfipelle, qui cöiura-tionis cöfcij fuerat,(perabac ita fe media ingrellbs uia, fa cileaditumadueniâjfinôfuccederet, apud clementifs. Principé inuéturos,ita literas melle côdiderât.-excogita tisq;, atq; Eine inde detortis üerbis,ne aftus intelligeref, in quib.exquifitu uenenurh tegeba t,mera fella, perfidiç plauftra,proditióes manifeftç, facilè animaduertebant. lo AtCçfardefeélioneintelleftajetfigraui^imèferret,nó uos tümultus prater meritu fuum exortos,Óe: ad bellu fe aduerfus fubditos cogi,in quos exemplü potius ftatuen-dum foret;tamê non omnes in culpa efle intelligés, qui autoreshuiufmodifeditionûfuerant,grauifsimèincufa bat,quod fe,præfertim hominem fenem, atrocibùs his bellis,à quibifèmper abhorruiffet natura,alligareht,quó tempore Romanoinregno multaneceflaria illiconfi-cienda eflent.Itaq; inuocato auxilio Diuino,cuius uindi él æ rê omné permittebat,ac quod omnes femper Prin-cipes,Reges atq; Cæfares,ab iniurijs,lt;S:prælertim fubdi torûperfîdijSjtutatû efïetrmifsishûcijsaclcriptis literis ad uicinos,pfæfertim Bohemos atq; Styrios, in quanto pericülofit,demonftrat. (iam enim uallo obduÖo machinas admouerat arci.)Ex his,re fubita, Andréas Pam-kircher à Slanyng,qui agros uicinos Hungariæ aeStyriç habebat,amp; Hynco Bohemus, quanta fieri potuit celeri-tate,edu£fis copijs,antequâ cæteri côuenirét,ante móé-nia præft ô fuêre,amp; paucis denunciato coniuratis bello, ferro atq; igné fæuire in uineas Ciuium non deftitêre.E -3O rat turn uindemiajhoc eft alter à fefto S.Lucæ dies: eoq; perniciofior ac grauiorilla excurfio ciuibus fuerar,plau îtris uini elfufis, aurigis familiabusque in captiuitatem abdu£fis:nec coniurati,qui obfidione iam arcem cinxe-rant,pluribuslaboribusîùfficere poterant: erant enim non mœnia folùm defendenda,quæ lacera amp;nbsp;nondum integra erant, nullisque tormentis, amp;nbsp;præfidio uel exi-guo uelnullo firmatä: uerùm eruptiones etiam facien-

O dæiiî

rGENEALOGIAE AVSTRIACAE dæ in hóftenijturbantem uindemiam, amp;annins féfrii' élibus priuantem, quibus præcipuè Viennenfes Sc mçr ces faciunt, 3c ui tam trahunt. Itaque fumpto ex necef-fitate animo, accerfitis aliquot èrure colonis, qui mœ-nia tuerentur, 3c propulbs hoftibus uina inferrent, ipfi ad oblidionem.ui omni conuerli,tormenta in parietern arcisjdiu noözuque explodebant: quem paucis diebus i^ ta éoncufïèrant,ut rimis bifceret, 3c locis plerifque rui-nam minari uideretur. Interea Gæfàrinarcehaud-quaquam trepido animo,etfi ducentorum ßltem præ- lo lidiumfecum habebat,quorum ex equeftriordinepars præcipuacrat, tarnen uim omnem ledulo excipiebat, milites pro mœnibus locare,tormentain illaattrahe-rèjaliaexfcneltrisin hollem dirigcre, tignis murum firmare, Iluppa aliaque materia rimas obllruere, ruinas reficerc, ac alïeribus luto lapidibusque complete, prorfusnullumnoélurnidiurnique temporis laborem intermittebat. Etant cum eo coniunx Leonora , amp;nbsp;Maximilianus filius adhuc puer: quos,ut adobfidio-nem minimè aptos, pro tempore confolatus, quo res frumentaria,quæ perexigua in arce luerat,iliismini' me deelïet, curam omnem fufcipiebat. Ferunt Cæfa-remeaaudaciatum præditumfuilTejpius qudmintali principe expeélaretur, ut inclamaret alta uoce, audi-cntibus bollibus: Arcem illam coemiterium fuum futurum : ’fuperefïè numen, quod dominos à perfido-rum iniurijs tueretur.durarent modó,amp; rebus ie ferua-rent fecundis. Adnotauit quifpiam, qui bis tempori-busrebusgellisintetfuit,cum adtantaminopiam com meatusperueniflet, utiamfarinaaccarnes deficcrent, 30 3c ordeum madefa£lum puero Maximiliano, Cælàris filio,in gynæcio anus quidam comedcndum appofuiß fet,infolitum cibum admiratum, ad pattern cucutrilTe lachrymantem, ac linem huiufmodi ciborum petijlle, Sunt quida porró,qui de ftudiofo quodam Franco anF maduettût,(Ktonpetgetû quida uocat) q turn fortè in Gymnalio Vien. ingenij cultu capiebat (quod 3c ipfum eoin

COMMENTARIORVM tiB, I !♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2pl

eoin tumultu,autore quodamHafelbachiojimpijfsimo theologojciuibuslèconiunxerat) quodin rali uabirate rerum mifertus Cælàris, coniugisq,-atq;impubensfiliji auiculas dam aliquot,carnesq; per cæcas amp;nbsp;no cognitas il las detuleritjn que poftea,re deted:a,grauißime Iron-tofus atq; indodus theologus animaduerterat : donatu tarnen à Cçlàrc, cum liberatus poftea obfidione fuiflet, liberaliftimè multis præmijs,atq; in aula detentu. Inter hæc déclinante iam uindemia,propter anni tempus, Sc •o alia incomoda, lenta oppugnatio elle cœperat, plerifqj hoftium aut clam lelubducentibusraut ob iaftura, per-ditis uinis,à conjuratis fenfim difeedentibus. Atconfir-mabaturquotidieC^faramplifsimadeauxilijsfpe, quç jam in itinere eflè fiühciabanf,nô ex fubiedzis lol urn pro uincijs:uerùmiple rex quoqjBohemiæ Georgius,CÛ Vi dzorinoaCoftatfilio, ingenteexercitumadducebat,amp; bellum iamVicnnénb.perfuoscaduceatoresindixerât. Qua re confternati,qui coniurationis focij erant,omnis auxilij egeni,collapllsänimis,nnferiam fua,facinoraque gt;o crudelia coram cotuebanturznihilnififureas, cruces ac gladios metuebant,acueluticeruicibusiam iliis incum beret,atq; ante oculos obuerlarent,ad rumorem quern uis expauelcebant.Vnicu iliis erat in Alberto duce præ-fidium,qui Sc pecunia carebat. Sc folus tantam molem belli fuftinere nonpoterat: Sc quod maius crat,quo7 niam proculis abeflet,necfe tarn fubito ad apparatum comparare pollet, quantumuis lecundam Danubija-quam , magna occalione celerrimæ profedzioriis,ad manum haberet.ItaqueAlbertus uidensin quanto di-}o fcriminefui elïènt,omnimora interrupta,inltrudzisut • potuit copijs, rebusque necellarijs comparatis, Vien-nam nauigauitrreceptusque a fuç fadzionis hominibus* duabusmachinisaduedzis,atq; arciadmotis,inquaCæ-far cumfilioamp;:coniugeerant, obfidionem continuarc cœpit. Dum bæc ad Viennamaguntur, Vidorinus, Bohemi regis filiüs,cum ingenti exercitu uenerat,amp; in caUipis ultra pontem cxteriorem, quo Danubius ad

O * Vien-

G ENE ALO Gl AÈ AVSTRIACAE

Viennam iungitur, caftrametatus, Cæfarem, atquc eo» qui in arcefuerant^admodùni exhilarauit.atque eos ani mos,qui iam rei frumentariæ inopia pcne frafti fuerat, ûddidit, ut exoneratis machinis,audaciam hoftibus pu-blicè teftarentur:ex bisque pilas in patentes interim pla teas, perquas ciues utplurimûm commearefolebant, non fine difcrimineingredientium, exploderent. Non multis poft diebus, amp;nbsp;dominus aSternberg ac loannes Vitobitius, cum altera Bohemorum manu præftô fuê-fe. Elapfus iam menfis amp;nbsp;médius fuerant, ab incœpta id obfidione,cum excitiin fubfidium GarniacStyri, ma-gnisaccelerrimis itincribus peralpes Viennam con-tenderunt. Quos commodum præueniens rex ipfe Bohemorum Georgius, caftraadKorneuuburgamlo-cauerat. In quo omnem fpem ponens rebus deploratis Albertus dux, fi ad pacificationem fc interponere uelgt; let, eum aCcefsit : caulaque fua quantum potuit uerbisy amp;nbsp;ctiminibusquæ Cælàri impegerat ornata, inteftigt; ni ac fraterni belli formula ex fua fententia dié}:a,exi-tum Iperabat. At Bohemus,nifi audito Cæfàre,fta-2® tuerefequidquam pofte negabat. Ita infcftis rebus, colloquium folutum. Et Bohemi in alteram ripam, perpontem quo Danubius ad Viennam iungitur,tranf-grelsi, fine ullo impedimento Viennenfium,ac pro-uincialium , ipfius^que adeo Alberti, Styrijs ac Garnis , qui fub monte Viennenfi, in pago Inczefdorf caftrametati fuerant, iunguntur. Inftabat dies bea-tæ Elifabethæ facer,ad quem oppugnatio conftituta fuerat.quod iampridem metuetes coniurati qui in urbe præualuerant, cæteriqjprouincialesquiGæfarem ob- 50 federant,ruricolas pafsim ac uinicolas è rure accerfiere, ijsque tucnda exteriora mœnia, ac fepcm qui ilia incon fefta continuabatjtradidêre. Qui,ut homines agreftesy ualidi ac laborum patientes, uim Gæfarianorum ac Bohemoru non minori fortuna quam animo excepc-runr:profligatisq;oppugnantibus,duoquoq;illoru tor-méta in urbé traxêre.Ita irrita ilia tum oppugnatio fuit.

Quæ

COMMENTARIÖRVM LIÖ# ït nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipj

Quaeresita extulit animosillorûut neeBohemi régis cöfiliu aucÏire,neremitterequicquadecóditionib.quas propofuerat Albertus,ucllét.Pofireinó tamealternis a-gendojcfFeftüeft,ut regifacultas daretur Cælàrêallo-quédi.Quod du fieret,óe doneecofilia pacis expediren-tur,ab operib.ceflatu eft. In eo colloquio flexus paruper C^laris animus eft:amp;: dies alterius'colloquij in Korneuu burga diftus,ad qué Albertus,amp; qui eiuspartes fequebâ tur,adeficnt.Cælareô quoq;,quifuacaulam explicarétj I© oratoresmifit,Sigifmundû «Sebriacher amp;Georgium â Kaynach. Milèrunt 8c coniurati Confulêfuum,totius tragœdiæ auto rem, Vuolfgangum Holczerum. Qui confultatione habita,prælide regeBohemiæ,antequâ capita omnia controuerfiæ explicare pofïènt, animad-uerteruntrem maioris lt;Sc difricultatis amp;nbsp;temporis efle, utroqjfratrûfuam obftinatècaufam tuente,quàm ut à poflefsioneAlbertû,cuiuS animus nullis certisfinib. con tinebatur,arnoueri pofïè arbiträrentur. Itaq; perfuade-te Cælàreis oratorib.Bohemus nitebatur,ut accepta an ao nua fumma Gæfar à fratre, cû alioquin magna ex parte abeflèab Aull:ria,necefsarijsïmperij negocijs diftriftus cogeretur, utriufq;Auftriæ gubernacula Albertoper-mitteret,cum præîertim is ôc proie earerct.-ÔÎ!: Ipes am-plifsima eßetjut ea paulo pôft recipèret:quoniam 8c nio præter modum Albertus indulgeret:amp;: eorû homi-nû fentinâfecum traheret,quinô côfilijs,fedpoculis ui-* tam principis moderarentur. In hoc cofilio cum cæte ri omnes,exceptis Cæfareis oratorib.acquieuifscnt,con cepta eft formula,cuius capita hçcerâtîVt Albertus dux 5 O arces omnes atq; caftella,in bello inteftino occupata,Cç làriredderet. Isuerô acceptis quatuor millib.dücatorû annuis,gubernacula inférions Auftriæ, quçfibi ex diui-fione cefscrât,fratrijuicario nomine ad tépus certû cori cederet.poftremô,ut captiui utrinqj euftodia liberaren-tur.Hæcquidem omnia ad fpeciem dura,amp;Cæfariin-tolerabilia uidebantur : fed in rem illius, Bohemus do-cebat, definita cum primis fuilse,ut hoc pafto faci-O 5 liu?

GENEALOGIAE AVSTRIACAE

11 u s obßdione eximeretur, unde nullis armis extraherc ïplum poHc intelligebat, Alberto duce ita pertinace, óc in fratrcm exafperato.Sic habito aflenfu illius,tegumen to negocij, Rex Cælàrem præfentem requirit negans formulamreftèinliterasreferripofle, nifi. is cömquo ageretur,amp;in cuius fubßdiumarmatuslongis itinerib. aduenifîètjCora aflentiret. Et quo rem exaggeraret,amp; Albertum adhocinduccret facilius,nifi maturè Cæfar ad leueniretjfe nihil in haccaula deinceps, cui fe in fra-trumgratiamadiunxiflèt, conßlij fufcepturum præfa-1« tur. Premebatur autem adhuc Cæfar magna inopia rerum neceflariarum,utiamnec furfuraceus quidem panis ad alimonia fufficeret. Itaqj amp;nbsp;libétius in hanc for mulam,utaliquâdofeconiugemq; ac impuberem filiu libcraretjCofenGt.Quijfaftafacultateab Alberto,egref-fusarcem,comitatus prius coniugemamp;filium ulq;ad portam S.Theobaldi,quæ in fuburbio turn fuerat,exer citui StyrienGum ac Carnorum ipfos commendauit:a-£tisq; gratijs,ut domum redirent,copiam fecit. Qui (baud mora) fummahonoris. GgniGcatione acceptes, 2« inNouam ciuitatê deduxêre: unde extentoitinereper Semeringum mon tem domum redierunt.Interea Cæ-far tranfmißo ligneo ponte quo Danubius ad mœnîa Viennæiungitur,Bohemum regem allocutus : Qui lua autoritateminterpofuiGetamicè,armisq,-feinnecefsi-täte poGtû, iuuiGet, amplifsimas gratias egit:operâ mu-tuam,G res itaferat,acofGcia arnica pollicitus. Idem ad exercitus fecit : Viftorinum regis Glium,Sternbergium ac Vitobitiû duces oratione luculentaacpromifsis in-gentibusprofècutus, mille equitum fuorumcomitatu 3« deducieos per pontem exteriorem Korneuuburgum ufq; iufsitrretentoq; lecum rege,utanimi prompticudi-nem declararet,acaliquo généré honoris hofpitem be-neGcumexciperetjadproximumilli oppidulû Enezef dorGum,quod Maius uocant, uenationem exhibuit. Quo loci,inter delicias,etG conciliare omnia capita for inulæ conftituiflènt,nullum tarne, præterquâ délibéra*

tionë

C'OMMENTARIORVM tIB* li; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25^

tione captiuorumyexpediueru t.reliquis in integro pofi-tis,amp; in aliud tempus reieftis.Itaq; eum triduu Enczef-dorfij comeHationibus amp;nbsp;conGlijs confumpfiflent,ami cèuterq; alterum complexus,Rexquidcm acceptocO' mitatu Cæfareo per Auftriam ulteriorem in regnum fuum reuertitur.Cæfar uero traie£loDanubio,adPon-temLytabæ (nomen oppiduli eft,infinibus Hungarian fiti)defcendit, atq; inde in Nouam ciuitatem ad uxorê óc blium abijt.Quibus auditis, Albertus accufans fratris fidemjacuteratferocisingenij,multa minatus^ Vienna regreditur:conuocatisq; ciuibus,amp;gymnafio, quodibi tumcelebrefueratjin theologicis prsefertim ac philo-fopbicisjiurisq;fcientiæ dogmatibuSjCum multa crimi-nofein fratrem dixiflet^uramentum folenne ab ijs exe-gitdnRrumentumq; formulæDoftoribuslegendûatq; dilcutiendumtradidit. Erant tumNataliciaSeruato-ris noftri fefta,amp; fufpenfi multorum prouincialium ani mijin quem potifsimum ex fratribus inclinarent, cum alter gubernaculisapertènondum cefsiflet,alter inuadé 20 re illaè Vienna modisomnib.cogitaret. Ad hos tumul-tus remouendoSjUt comitia prouinciç indiceret, Alberto perfuaférunt. Indifta illa fuêre adproximaEpipha-niæfolennia,quibus gubernaculoru aufpicia initurum fe ille dicebat,amp; de cömunibus rebus pacandaqj prouin cia cum Ordinibus confilia initurû,quô fœcundifsimaé prouinciç femel ex turbis amp;nbsp;rapinis exemptæ,tanquilli-tatem priftinäredderet,amp;Fortuna?bona mileris amp;nbsp;ex-hauftis prouincialib. ac ciuibus rcduceret. At Cçfàr po fteaquâdecoriiitijscertiof faftuseft, etfi fraudem fibi 50 faftänon minus afratrequam rege Bohemo,grauiter ferretjamp;coramafpicereluain ditionealiu gubernacu-la ufurpante cogeretur:tamen tepori feruies, ne aliquid iurîintereafuodecederet,cumnondû cöciliata capita, inftruméto formulæ figillis roborato,foren t,edito edi-fto,omnibus prælatis proceribusacciuitatibuscaftel-lisq;,feriö inhibuit, ne ad conuentum Viennenfem accédèrent, qui minime fua ex autoritate indiétus efletj nouasq;

GENEALOGIAB AVSTRIACAE

nouosq; tumultus acrapinasexcitaturusforet.Huiccdi 'éto pauciaudiebant: ex ciuitacibus tarnen Kremfium,. StaynJpßuiTijTulnajNeuuburgaacEgenburgajfideni Cælàris conftanter lequebantur : unde ôc nouis poftea ab Imperatore prærogatiuis accumulatæfuêre. Eo in comitio Albertus dux,qui alieno titulo gubernacula,de quibus diftutn eft,inuâferat,amp;àprouincialibus magna uimpecuniæpetieratdn cuius penEonem, habita con-fultatione,duplici decaufa prouinciales confenferant, partim ut aulpicantemprincipatum fuumaliquo mu-io nere profequerentur : partim uerô,ut ceu neruo quodâ futuri belli,îiquodincideretjinftruétus Albertus foret, in tanta prouinciæprouincialiumq;egeftate.Cogeban-tur uerôjfingulis deiugerib.uinearum aureum unû nu-merare.EtprælatisfinguliSjfingulæ fummæ iniunftæ, quas primo quoq; tempore apud quæftorem deponeren t,grauipœna his quineglexiiïent exprcfïà. Dû hæc ad Viénam hunt,de quo diéf um eft,nouo Alberti ducis conuentu:Cçfarmifsis ad principes Impe’rij oratoribus, deuifratris,aciniuria fibiillataquerebatur, qui contra 20 ius gentium libi,atq;Imperij autoritatem,ex cuius bene ficio Auftria dependeret,eam prouinciam inGdi j s abftu lifletjquæ ex diuifione illi ceßiilet.Exempla iubet huiuf-modi uiolentiæ conßderare.Nam G ad hæc côniueant, fore ut necreliqui principes inditionibus amp;nbsp;arcib.fuis, ciuitatibusqftutifuturiGnt. Intereaiple,antequamin-cendiûlatiusferperetjfollicitato optimo quoq; prouin-'cialium,quorû adhucGdes integra uidebatur,Andream Pamckircherum,quiamplamhabebat inGnibus fîun-gariæditionem,ad præoccupandumKorneuuburgü, 30 cum copijs præmiGt, VI. millibus aureorum ex rediti-hus ùicinisdeGgnatis:unde partim oppidum muniret, par tim uerô præGdialibus ftipendium numerarer. Qui haudcunélatuSjComparato exercitu,cum primùm in fidem Korneùuburgum accepiflet,conftruere â funda-'mentis arcem,in loco ad poftica mœniorum dufto mu ro ad domum parrochiæjàc turrim in qua captiui deti-

neban*

COMMENTARIORVM LIB» II» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^7

nebantur,occçpit:faftisq;quotidianis,excurfionibus,bo ftes laceflere pergit. Ingreflus iam erat annus 1462,cum addiuçuirginispurificatiônisfeftum,edu£î:iscopijs,qui duces Cæfaris erantjSigißiiudus àPuechaym,amp; Steren bergius Bohemus, infellis fignis profefti in ea loca q uæ Alberti fidem fequebantur:hic quide Vueytram in Bo-beniiæfinibusjilleuerô Czuetlam, Polam caftellum,ac Crumauuarcem cumagrocircüfito,ad deditionecoe-git,munimento adlatrocinandumin parrochiaCzue-IO tlenßextrufto. Appetebat iam uer,amp;maximicuiufdä belli mctusapparebat:copias enim nöfolu inprocinftu-Cçfar multas babebat, uerûm quotidie etiâ maiores col Iigebat:quibusincômodoadhuc anni têpôre, Viennaé exinfperatoadhibitisjparû abfuitquin urbé imparata intcrcepißet,exterioriiam ad ponté munimêto fuccen fo,amp; aliquotpræfidialibus cùm captis ,tumintérfe£lis. Nec Albertus ceflabat,amp; in fuperiori Auftria,ôc ad Rhe num,quàm maximos potuitexercitus congregabat, ua rijsinlocisdeleftib. habitis,atq,’auxilijs principû côdu-20 ftis. ïta bellû de die in diegli(cebat:amp; quorfum res eua-deret,nemocÔijcerepoterat,in tâta prçfertim rerû ua-ftitate. At légitimé procelîîirus Cæfar,prom ulgato ex confenfu principû edi£î:o,obferuatis S.Imperij legib.fra tri Alberto igniamp;aquæinterdicit: cômemoratisq; fa-élionibus acrapinisillius, amp;nbsp;quôdremifïbbbiacS.Im-perio obfequio infidias uitæ fuç ftruxiflet, alienâq; ditio nem côtra paft a fœdera éditeras publicas â principib. roboratasinuablTet,beneficia omnia quæin Auftria ac adRhenû de iurepofsidebat,publicèmagna cûignomi JO nia ademit. Inuifum ïmperio,præter alia,Albertû ci-ues quidâ Viennerifes exules reddebât,Symon Petl,Nicolaus Tefchler,OfuualdusReycbuuolfiGeorgius An-gerfelder,Stephanus Kisling,Thomas Denck,Chriftia-nus Prenner,amp; alij pleriq; : quos,cum làrtam teftam fidem Cæfaris habcrent,nec fuffragijs nouorum' homi-numaccedere uellent,inftigantepræfertim Holczero confule, bonis in fifcumfedaftis, Albertus urbepepu-

P leraté

' GENÊALOGIAE AVSTRIACÄE

lerat. Qui comitijsimp.quæ ad RatifponäadPafcbatis folénia indiêta tu fuerât, corâ Ordinib.de iniurijs acce-ptis grauiter cóquerebant.-exaggeratoexiliojCÖmemora tis carcerib. ac oftefa nuditate,amp; q præter meritu fortu nisomnib.foiscxutifuifsêtjob caulàm aliä nullâjgquôd fidêdataaciuramentuCçfàripromifsûdefererenoluif-fent.Ibi uerô fententiâ cótra fe lata, cui dues quoq; fedi-tiofi fubiedi fuerât, Albertus bmulatq; accepiflèt,cau{a-tus iniuriâ acfauore,Maieftateq;fratris obtendés,adPö-tificê Max.prouocauiti Is tu Aeneas Syluius fuit,Pius fe-1 o Cudus cognomine, quondâCælàrisFridcridlcriniorû prçfcdus,amp; mord Alberti gnarus,prouincialiûq; cötu^ madænoinfdusrcum Vladislaûhi,nondû ex ætategu-bernaculisidoneû,ex tutelaarmis eximereconatifuil-fent. Quâobrêifth^cparû momêtiapudfedé Apoftoli-ci prouocatio habuit. Indignatusinfuperiampride, cu de atrod obfidione Cælàris intellexiflet Pontifex,editis diplomatib.ad Cardinales,PatriarchaSjArebiepifeopos, Epifeopos, AbbateSjPræpofitos, parrochosq;,illisq; fub-iedoslacerdotesjnequifquâeorû ucl Albertû duce,uel 2'^ -prouindales duesq; Vienn. ex his qui fe Friderico Cçfa-ri oppofuifset,ac coiurationi Albertinç obnoxij foret,in templa ad cofefsione, aut facra Eucharifhâadmitterêt, prohibet,pœna eiufdé cenfurçpréfixa. Hæliterç undiq; in Auftria pro ualuis têplorû legebant. Quod animad-uertês Albertus,noüa colilia animo agitas, uocatis in de liberationê Gymnafio,dero aefenatu Viennen.amp;po-tiorib.aliquot procerib.qui fuâ fidé lequebanf, noua ap-pellationé ad fede Apoftolicâ melius informâdâ (ut mo reillorûloquar)inftituit,inquafecaufam darius expli- 50 caturum pollicetur : Sc quo iure quibusq; uijs guberna-cula Auftriæ adijflet,in ea demoftraturû profitetunAd banc antequam refponfum ex urbeâPontifice mittere tur,milites quidâ,ac prædpuè Bohemi,quos nondû fo-lutos uterq; prindpû ifthac fîda in pace dimiferat, occu pataMedlingaoppidulo, duce Vuaczlaone quodamâ Vettauu,plenis effulî copijs in monte Viennenßqua-dringentos drdter uinicolas j qui tum operas in uineis

COMMENTARIORVM LIB» II»

faciebant, comprehenderunt, abduftos Medlingam, ac in cella üinaria conclufos,fumo ac alijs exquifitis tor mentis eô ufq- miferos torfêre, donee quo loci quifqué fuasrecôditaspecuniashaberetintellexiflent: direptoq; oppidulo,acpræda inter fe diuifa, latius populando pro grefsi,ultranemus Viennenfe,Herczogburgum oppi-dulum,una cum præpofitura adiacenti expugnarut.fir-matoquepro temporepræfidiojacmunimentisillo ad montéStrenborgufqjjamp;ipfaadeô Styræ ciuitatismoc' ÏO nia excurrentes,ferro atq; incendio omnia miferè uexà' runt. Albertus interea,qui tum Viennæ morabatur, ad rapinas aliorum conniuens,pofteaquâfratrem fraude ä gubernaculis deturbaflet,omnium rerum fecurus,quie tusq;,abie£tisarmisgenio indulgebat, totusq; in pecunia contrahendauerlabatur, atqueea cogitatione dies noéfesqueconfumebat. Compulerant ad earn ne-cefsitatem amp;nbsp;milites ipfum,de quibus diftum eft,ut qui latrocinijs adfueti,contagione quadam iam nec ab agro prædijsq;, ac oppidulis fuis temperare uidebantur. I taq;

20 poftulatomutuo à ViennenßbuSjCumrepulfam pafTus fuiflètjCO quôdoffenfo Holczero,quipauloantèfaftiô-nisfuæcorypbæus extiterat, omnes pariter offendifïè credebatur:uel quôd uindicaret le de ciuibus, uel quôd occultæ conlpirationi,quæ au tore Holczero in dies gli-fcebat,refifteret:ducentos ex militia ilia palan te, ducib. Vuaczlaone ôeSymoskiquodâ,numerato de prælèn-tiftipendio quod debebatur, in uerba adaftos, Viennas præfidioimpofuit:cæterisuerô,donee pecuniam acci-perentjlpfium ciuitatem,cum portorio, pignori oppo-50 fuit.Sicmitigatismilitibus,ac fublatislatrocinijs,rurlus

Albertus genio indulgebat,comelïando,balneando, ue-nando:ridiculaq;acludos Martiales cùmfuifimilibus e-xercendo,difcrimine le omni explicalTè exiftimabat. In-. têtus nihilominus in cofilia ciuiû,apud quos mutationê animorû baud obfcurè animaduerterat,an aliqua côfpi rationisnotà erûperet, fuos ubiq; corycæosnutriebat: cosq; clam çdibus ciuiû imittebat,dato negocio,ut in fa-

P 2 manl

3OÔ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, GENEALOGIAE AVSTRIACAE

mam fua de induftria loquerêtur. Vbi horu nihil clicere poteratjfedamorisacobleruati^argumêtainfingulisg-fpiceret,ne ære alieno fifed premeret, cótrafta pecunia excêfu,quêprouincialesfibiin comitijspromiferat,mili tib. utrifqj latisfecit, amp;nbsp;his qui Ipfiû oppignoratû habe-bät,amp; pfidio,quod folutû diximus Vienn^ ob fulpicione cöiuratiois fuille impofitu.Ita uacua ciuitas,opportunif fima ad proditione cafu quodä reddita, facilè, fi autores haberet qui auderét5(amp; C^fari fidé prçftarêtjqua Cælari fraude à Bohemise rege ac Alberto fratreadempta fue- lo rat,eadé arte ad eundé reditura uidebat. De huiufmodi necefiarijs reb.cû crebrô inter fecôferréthi qui Cçfaris adhucfidéfequebâtur,Syinon Potl, Ofuualdus Reich-uuolf, NicolausTafchler,Stephanus Kisling, Thomas Tcnck, Georgius Angerfelder, amp;nbsp;Cyprianus Premier; poftmulta cofultationeuifumeft tandêaliquidaudere, occafione præfertim tapulchraoblata. In cuius rei cer-tioréeuentû mutuô fefacramento obfirinxerunt,ac de aufpicio negocij felicioriq; confiiiorû euentu cogitâtes, autoreHolczero côfule,dequodiél:umeftjfubindeani- 20 maduertûtjComodifsimû hâc ad rêreétè ineundâ futu-rû, præpofitû Pofoniéfem Alberti familiare, amp;nbsp;cui etiä eu Cæfare cÔueniebat, quiqj Holczerocofuliin arcana iuraadfuetus eilet, amp;nbsp;tu quidé adgubernacula Alberti ducisnomine federet.Huic^ditionisprçmiûpaftû lue rat,60 00 aureorû,fi Cælàré admitteret,amp;: côfilia fua iu-uaret.Hic Holczerus naftus occafione plures opes acq-redijfine omni tergiuerfatioe omnê opera promifit.Me minerat enim quantu cumulu diuitiaru exhafta eorum corrafilïèt,qab Alberto duce, ipfo autore, uel mulftati jo bonis,uelijs omnino fpoliati,in exiliutrufifuifsêt,nô mi nus uerô fe à Cçlare côparaturû,noua ex proditione fpe rabat,fi fuo ftudio, côfilijs atq; opera,Vienna reciperet, pro qua tatos fumptus, neqcquä folicitatis Imperij prin cipib.ac Potifice Max.feciliet. Itaq; intentus in rem und cû præpofito Holczerus,4oo clam équités,duce Augu-ftino quodâ conferibit, eosq; fub Ifipendio Viennenfiû, loco

COMMENTARIORVM LIB» II» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30t

loco uicinOjtantifper in ftationehabuit occulté, donee ten tan dç rei occafioofFerretur.-quçpermagnatumfue rat,quod amp;: conful efîet, portarumq; claues haberet, óc quod uulgiftudia artificumq; æquèatq; Albertifauore expofita haberet»Et ut obnoxios antea fuæ faftionis fe-natores perpetuo habueratuta no defuturos qui Cçlàrê obleruabâtjCÔmunicatis cóGlijs amp;nbsp;facraméto difto,ar-bitrabat.Qinre cu multas noftes in bis cogitationib. in fomnes duxifTetjtandê uila eftilli expeditior uia, li amp;nbsp;il-los clues ad fe in domu fuä uocaret,quos fciret Cæfari fa uere:amp; alios prætcrea qui pro Alberto ftaban t, per Ipe-ciem rerum necelïàriarû,q fubito incidiflent, illisqj line mora cofultandæ forent, citatos accerferet.Cum quib. amp;nbsp;quo aftu rem tranfegerit,amp; qua ratione filentio coGlia lua texeritjOperæpreciû eft ex Annaliu Gde referre. Diuiferat in primis,qui pro Cæfare ftabat, ab ijs qui Alberti partes fequebantur.ac bos quide in uaporario luo fedetes reliquitdllos uero, ex quib. amp;nbsp;prætor Kyrcbay-mius fuerat,per fpeciê Gmulatä colloquij euocaros,in te 20 ftitudiné quandâocculta,inferioris ædiû partis, codé te guméto clandeftinæcôfultationisperfuafos,pertraxit. ubi cû pauca quidam cû bis comentatus fuiffetj foras le proripiéSjpoft fe ianua clauGt,côfolatus Gftis uerbis de-tentos,ac ut nofté ill â Gc perferre uelint,rogat.Q^ etft trépidantes pauore,atrociora expeftarét : tamé cocluG manere coaéti funt, infomnem totam earn noflem, Ipemque metumque inter,trahentes:lt;amp; quoniam artifices acplerique ex plebe,qui ex officio Holczerum co-mitari folebant,fimuladuenerant, ne dolumintellige-3O rêt,amp; doneecôGliaexpediuilïènt, uim adferre poflent, bos in tertio coclaui und cum lenatorû feruis concluGt: reuerfusq; ad eos,quos diximus in teftitudine reliquifte, oratione ad locum amp;nbsp;têpus accômodata,cû muftis fidé illorû laudaGet,qua reb.dubijs Cæfari adbæGfsent:fe tu quoq;excufabat,quamobrêad AlbertûtràGjfset,quôd faniorain ipfoconGliaexpe£l:afset,quaRefpub.fuafir-^ ma ftetifset.In quo,quoniâ deceptus efset,ac non modo

P 3 damna

GENEALOGIAE AVSTRIACAE

damna ac ærumnas perfpiceret,uerùm lani^nas etiam, tam publicas quam priuatas animaduerti{ïèt,quæ in o-ptimicuiufq; caput breui redundarent,necefsitatecó' pulfum mutare conGlia, 3c meliora tutioraq; fequi fta-tudïe.Perfpicuum illisiamantea cflè,quibusimpofitio-nibus miferam ac exhauftam ciuitatem Albertus uexa-rit,amp; quib. rapinis graßatus in eorum uineis 3c agris fit, dum non folùm ad cas conniueat,uerùm pignon etiam Vuaczlaoni ac Symoski tuneftorum exercituum non

' folutorum ducibus , celeberrima oppidula oppigne-io raßet,Ipfium,Herczogburgum,ac Pontem Lytahç. qui buscum fatisfacerenullomodo queat,magnam parte il iorum urbiimpofuiße,fpcciequidem præTidij,tranquil lis fcilicet rebus : re autem, ut pecuniam a ciuibusnega-tamantea extorqueret.Idq;leabaulicofecretioriamp;libi familiari accepifle,milites plures breui in fingulas ædes ducem intrufurum, qui ad banc neceßitatem miferos ciues compellerentjUtpecuniam quifq; abditamconfe-ratrijscpquirefragarentur,moxiugulafrangèrent. Monet,a ceruicibus carnificinas inftruftas amoueant: 3c ad 20 cum redeant, cuius clementiamacmanfuetudiné cùm alias cognitam habeant, turn nuper explora tilsimam a-nimaduertiflent, cumurbeiliumexclußßent. Efîe 3c aliamillis impoßtam necefsitatem,quæutdifficiliora etiam tentarent, cogérépoßet : cenfura nempe, qua fe cùm Pontifex Rom. in Êde,tum Cæfir ipfe in rebus neceflarijsalligaflet:utquibus tamfacrificijslàcramen-tisq; ecclefiæ,quàmigniamp;aquæ interdiftum fitùamq; non folùm commeare bine inde,fed nee urbem egredi, finediferimineuitæOptimus quifq; audeatritaanimas 30 illorum æquèac corpora,fruftusq; in periculo uerfari: quod niulto grauius exiftimare debeant, quam illud .quod præfente Alberto,amp; in arcecómorante,fortèadi turi eflent. Quod ne magnopere timendu illis fit,ratio-nes fe certas inijfïe, ac præftruxifie omnia quibus illud auerteret,amp; fine ßnguineredire ad Cæfarem poffenr. Quippe quadringentos fe habere códuétos équités, no * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidem

commentarioKvm lié* ït 'quidemexeorum colluuie, quorum haftenus itialefi-cia fenfiflentrfed à fidis principibus mifïos,qui opera illö rum, rebus urgentibus abfqj latrocinijs ufi fuerant:qüi-busnecftipendiaullafoluturiefïentjCum dCælàre iam eafint conlHtutaatquepromifla. Hisinduéli miferici-ues, a Sinone illo , ne aliquid grauiuspaterentur, ae quod præcipuum fuerat,cuftodia liberarentur 5 con-fenfere. Ipfeque adeo, de quo diximus, Holczerus, UC rei fidem faceret,cum fidis urbe egrefliis, ad locum to contendit, ubi quadringenti illi condufti milites in fta-tione fuerant. Quos raptos ftatim,du£l:ore Auguftino quodam, in profefto Pafchatis,quoderatanno millefi-^ moquadringentefimofexagefimotertio,altaluceinur bem introducitjftriHo gladio præcedens,euitatisq; fre-quentioribus uicis per ambages, ne rumor excitaretur^ fecus mœnia urbis ad forum panificiorum, quod à rui-nis ueteris arcis Aulam uocant,uulgô2(m^0ff/dedu-cit. Vbi cüm aliquandiu in ftatione füifient^ tumultu excitato,amp; plebe bihc inde difcurrente, res non procul afeditioneamp; cædibus fuerat. Cuius rei certior faéfuS Albertus,cofultöre Reymberto abEberfdorf, qui tum in re prüfend fuerat,uexillum ad portam Scötorum ad-figiiufsit, programmate ih membrana coniunfto quo populus defraudib. ac infidijs Holczeri docebatur : atq; ut fuppetias fuo principi ferret reb.dubijsjin cuius uerba adaftus effet,admonebatur.Hac publicatione acccfi ci-ues,quib.debuiufmodiimpofturis nihil cöftiterat,ac ré liqüiincolç,difcurrereperurbê,quorfumhçcpertineâc hefcire:alij in ford ubi e^tes in ftatiöe fuerat, alij ad arcê o principi auxiliu laturi,cótendebat.ïta correpti$,ut cuiqj fuppetebat tépus amp;furor)armis, pars pedeS, pars eques, couerfi ad équités introdu£fos,illos à tergo urgebat. in-citabat animos amp;nbsp;câpanæ in urbe iff æ,amp; Alberti duceâ hincindedifcurrétes,Hoiczeriq;fraudesexaggerâtes.In eo tumultu,adforûqduocâtAltû profliganf. Vndecû pacificè abituros fe pollicerent, amp;nbsp;Principis fidê implo-rarenqindukûeftab Alberto,ut ab armisaliquantifpef eefîà-

^04 GENEALOGIAE AVSTRIACAE ceflàretur.-ut quæ efsentpoftulata illorum, amp;nbsp;ad quid uenifsentjintelligere pofset. Vocatur intcrea amp;nbsp;Holcze rus,ut caufam diceret, amp;nbsp;rationem equitu introdufto-rum redderet. Qui etß nihil no ad fui defenfionem ad-ferret,amp; per fidos quofdamDuci perfuadereconaref, équités ad falutem illius tuendam, non ut damnurn facerent,ingreiïos:prælèrtim uerôjUt aduerfus Bohemos latrones,quosurbi præfidio impofitoshaberent,optimum quemq; defenderent,atqueab iniurijs arcercnt: quàm primùmuelletjfinemalehcio egrefsuros monta- lo men perfuaderi principi aceius confiliarijs potuit, quin uocatisad armacunélisjpollicitationibusque acminis inftigatis, horrendum fonante campana, ex foro ftatio illa,adportamurbisHungaricam,quamStubarumuo-cantjponèmiftisiaculisacinfliftis gladijs haftisq; pelle retur. Quam cum præclufam inucnifsent,ucrlls cquis, cum necefsitaterh pugnæimpohtam cernerehqnemi-ferè maftarentur, baliftisin plebem urgentem mifsis, tantifperuitam fuam defendebant, donecnumeroamp; formen tis fuperati,uiribus laben tibus deficerent.Capti 20 funt omnes,præterquâ qui in primo turn occiß tumul-tu fuerât,unàcum Auguftino ducefuo, de quo diétuni eft antea. Quorum antefignanos conieélos in turrim Carinthiacam,habitaquælFioneprinceps poftealibera 'uit,retento præfefto illorum Auguftino. Quærebatur intereaamp;z Holczerus,necullibi inueniebatur : quippe quiexitum haudprofperum conftliorum fuorumcer-nenSjiampridem urbe profugerat, amp;nbsp;in arce feVueyte-neck’,quamàducedonatam acGeperat,occultabat, cû à prçfeéto arcisKalenbergen.Afchenpeck prius admit 50 fus non efset. Vbi cum fe parum quoq; tutum fore exi-ftimaret,mutato habitu,afcitdq; comité uinicola,cuius ueftem mentiebatur,falcem manibus deferês,Nufdor-fîum fè contulit. Is ad radicem Kalenbergij adiacetpa-gùs,non in Celebris. Ex quo loco feria tertia Pachatis, cû le turbæ uinicolarum milcuifset, Viennam ingrefsus,â lanio quodamexploratus;principiindicatur,amp;;capitur.

COMMENTARIORVM LIB* TT* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;505

Qui cum exquißtis tormentisexerceretur,nihil tarnen adreiTirefpondit,necfociumconiuratioriis quenquam gt;nbsp;indicauit.Comprehenfinihilominus ob folam fufpicio nemfuntjamp;innócentes quidam ciues:habitiq;per qu^-Hionem,etli nihil confiterêtur, ad fupplicium capitis ra ptifuntjOfuualdusReichuuolfjSebartianusCzieglhau ier,ïoannesPurchhaufer,ïoanesOdnacker,Chriftianus Prenner,Chriftianus Vuifinger, Nicolaus Ernft, Tho-masTenck, Andreas Schonpruchner, Egidius Knab,E-

*0 gldiusParom,LaurentiusSchuuancz,amp; Vuolfgangus Holabrunner,AngerfeIder acManerfdorhmultis tarne curialibusintcrpellantibus,mulfta xx 11 il ducatoru punitifuntrfolus Holczerus perfîdiæ autor, méritant pœnam tulitjdifleólus in quatuor partes, ac uolatilibus efca faftus eft. Hic exitus eius coniurationis fuit,qui no minus innocentibus quamfontibusperniciofùsfuit, ac fuppliciorum plenißimus. Hæc uero perfidias fequunt, omnesq;illos manent, qui cofilia aduerfus Principes ac magiftratusfuoscudunt. AcHolczerum quidem,tra-

20 gœdiæ illius authoremj nec iufta ad Cæfarem tranfitiö apud poftentatem excufarepoteft.Etli enim culpabilis uita Alberti ducis eflet,amp; tyrannici mores Reip.incom modarent,fatiusqjfuit Cçfaris quam ducis fidem fequi: quia tarnen crimen perfidiæ cumulauerat,quantum-uisfalubribusconfilijs uindicareatam atroci hunc cri-mine nemo fanuspoterit. Dumhæcad Vienna fiunt, tumultus etia ruri ciebätur. quippe miles quidä,Czreyc zernomine,fortèexhisquiabHolczero condufti fue-rant,amp;; rapinis uindicare fe à duce cupiebant, prædium

3 o Leopoldfdorf fub monte Viennéfi,per inhdias occupa-uerat.quämox tarnen acceptisquingentisflor.domino illius Schrot,in foro S.Petri,reddidit. Et cu impunè ra-pina omnib. exercere liberet,de quib. no cofiabat quäs-nä partes fequeren t,Cçfarianos pleriq; incufabat, quod ob ciuium Vien* infontiu fupplicia, uindicarein Alber-tinosnegligeret. Alij culpäinAlbcrtûducécôijciebât, qui nuper adeo cólluuié exercitus ueteris Bohemici du

Q. cibus

3Olt;^ GÊNEAIOGIAE AVSTRIAGAE cibus Vuaczlaone ac Symoskilatronib.ultro in militia adfcripfifïet : quoscóftabatad monté ufq; Strcnberga, Auftria fuis latrocinationib.nö femel infeftä reddidille; pignore infuper Ipfenfi ciuitate, ac portorio ibidé adli-gnato.Eft præterea uerilimilcjin talirerü uaftitate,cum nemo hollem fuû nofîet, plerofq; facinorofos, infpcfta occalione, adfcitis cômilitonib.amp; cxplorata arcis lociq; opportunitate j inuaßlfe in ilia, ac liue noftu fine armis afcenfufuperalïe,fiueaddeditionem ui illatacoegifle. Sic 3c Piczelinus quida Rauheneckium,prope thermas lo Viennenf in edicofcopuloarcem , Mitterdorfiumprç terea, Mynkendorfiû acSchyrenbartû, cûfuofodalitio turn prçripueratrôc alius,nomine,Kalspcr gâ prope Perichldolfdorfiû arcê, fimili fraude expugna uerat.Vnde côtinuo maleficio proxima oppidula ac pa gos,Medlingâ,Perchtolfdorfîû,Engelsdorfiû,Radunâ, Prunnä,amp;Lyefingäuexarenö definebat,nullo difcrimi ne habito uel ætatis uel coditionis. Aduerfus hos Albertus, neincédiûlatius progrederetur,amp; Curialiûfuorû alas 3c ciuiûViennen.cohortes aliquot cxciuit:quorum 20 opera receptis arcib.latrones coprehenfi funt,amp; fuppli-CIO affeéfi.Fiebant nihilominus continuç uarijs in locis, 3c plerûq; cruentæ excurfiones, reliquiarum uidelicet, quos nondû numerato ftipédio Albertus dimiferat.cu-ius miferiæ mifertus Pius pôtifex m aximus,fimul ut fra trum difcordiâ tolleret,atq; Auftriænobilifs.prouinciç, in quacreueratjtranquillitäte recuperaretjTorcellanû epifcopû,hominêdo£lum,lt;S:in reb.agendiscum laude nonlemel uerfatû,in Germaniam mint. Quiaccerfitis Salisburga Boiariæ principibus, acipfo Alberto duce, 50 aditû adconciliationêquépoterat tétabat.Quem cona tummatronæ duæ infignes nôparûiuuare uidebanf, Imperatrix iplà , amp;nbsp;fororutriufq; Margareta, Badenfis marchionis coniunx.Sed omnia côfilia irrita fuêre : Alberto non modo adlatrocinia côniuente,fed bellû infu perextinéuû renouante. QuippeVuolfgango comité d Schaunburgduélore,militesilliusadNouâufq;ciuitaté,

in qua

COMMENTARIORVM LIBgt; II» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;507

' in quaregiamCæfartenebat,depôpulaticun£la,Cæfa-rianos,qui colonis miferis in aüxilium eruperant,ex in-fidijsadortifunt : amp;occifisquamplurib.unacum alijs Dominum à Gleychen,Cæfaris marefcalcum,amp; quen-dam à Prefing,captiuos abduxerunt.H^ecernens Ponti ficius Icgatus, ut femina ciuilis belli penitùstolleret, ex cófenfu principu ac epifcoporu proximoruni, diem ad Tuina Auftriç,ad dié beato Matthço feft û eiufdê L X111 anni dixit.poena qui emâfiflent ftatuta, cenfuraq; eccle-

10 fiaftica propofita.Adfuêrein eo cóuentu præterprincipes proximos,eorüq; oratores,iplumq; adeo legatum,a Cælare mifsi,qui heri caufam tuerent : Vlrichus præful Gurcenfis cacellarius,Georg.d Volckerfdorf,Hartûgus liber d Capella,amp; quidä a Kaynacb.CÔparuêre Alber ti homines,marchio a Roti, Hardnidus dTraun, Chri-ftopborus a Pottédorf,óc Stephanus Geyman. Venerät eô cum fuis iuftis querimonijs clues quoq;Viennen.exu . les quida,cum fide Cæfari data mutare nollent,Reych: uueyn,Käfdörfer,amp; Hynderpacher.In his comitijs,poft *'

gt;0 quäomnes côuenilïèntin cœnobioVeftaliûquodRu-dolphus ibi qüóda,ui£l:oria de Ottocharo Bohemo rela ta,poluerat S.Cruci,captis pro ordine atq; dignitate fub fellijslegatusPontificius, Tarcellanus epifcopus orfus, grauehabuit,ac tépori accomodatä orationé: qua ciuh lia bella cxecrabat,ac eoru damna atq; difcrimina demo ftrabat : ad cocofdiauero cu reliquos omnesprincipes,’ tu in primis fratres Fridericu Cæfarê ac Albertu duce, multis amp;nbsp;uehemetib.argumetis adhortabat: propofitis atq; exaggeratis his periculis, q d comuni Chriftiani no-jo minispotetifsimo atq; truculentift.hoftecùmühiuerlæ

Germaniæ,tum in primis Auftriæ atq; Bauarise ithmi-ncrent,expugnata paulo antè Côftantinopoli,amp; Impe-ratore Græco cû multis hominû millib.trucidatis: cu G militer is cûfratre fuo,bello ac cædib.côtenderet. Quo neruo Europæ ablato, pontificem Rom. id curæ habere,ut quantû gregis fupereflet,fidus paftor cuftodiret.Id féliciter cohfecuturû,Chrifto aufpicenimirû,G Germa

Q gt;nbsp;hiæ

i

^öS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRlACAE

niæ principes,in quosiamomneChriftianæmilitiæ ro burrecumbat, extinftis bellis, ac fublatis fimultatibus, contentionibusqj reconciliatiinterfe,in unum ceu cor pus coirent,mentêq;unam conuenirent. Hacoratione legati, qui aderât :cûm principes legatiq;, tuminprimis prouincialespermotijUttragœdiæ acuaftitati rerûex diflenfione fratrum exortæ femel finem imponerent^ ‘confultatione habita,ex Gngulis ordinibus ofto delegê^ re,qui ufu rerum,autoritate, prudentia ac pacis amore cæteris præftarent,nullo uel amore uel odio fratrib.co-1 ® gniti,bello ciuili nunquam inferti,procul à cædibus, ra-pinis atq; cofilijs abfuiffent.His fummaiudicij permiflà: ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;in quas hi leges conditionesq; confenfiflènt jhasnon

tam libi qudm principib.ratas ac firmas futuras.Qui cû aliquot dierum interuallo deliberaflent, conciliatis ca-pitibus controuerfiæ cunftis, banc tandem formulam çomuU co».conceperunt. Primo, ut literæ omnes utrinque uela cordi^po- prouincialibus,ardente ciuili hoc bellofcriptæ fubuer-’ terentur,ac allatæin medium delerentur àcômiffarijs.

Secundô,ut offenGones mutuæ uerbotenusfaftæ toile 20 rentur:ueniaab utroq,-principe,qui Içfus efïèt,conceGa. Tertiô,ut munimenta omnia,ad excurGones hinc inde utrinque excitata, deftruantur,abduâ:ispræGdijs : amp;nbsp;G quæ relu£larentur,communibus uirib. ex Auftria progt; fligatis. Quarto, quod noua omniaportoria, naula ac exalt;9:iones,his in turbis conftituta, quæ prius fuîGènt incognita,fublataceGàrent: extinftis omnibus uenia-rumprecijs,quæl;gt;ulbîgttttguernaculalingua uocamus. Omnes præterea eo inlèqueftro actaxç captiuorum fubuertantur. IpG principes quoque, G quibus militi- 50 busdebeant, his primo quoque tempore îatisfaciant.

Poftremô, ut omnes arces, oppida, caftella, prçdia,cu-fias, domos, décimas, aliaque eoin incendioG qui aliéna rapuiflent,fuiqueiuristam fraude quàm armis fe-ciGent, uti incorrupta dominis, amp;nbsp;cum ipGs frufti-busreddant, abfque precio. Hisfeudaincludeban-tur,acprincipumbeneGcia,quç in Auftria ^alisburgem

i i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Pataui-

COMMENTARIORVM LIB, II, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30^.

Pâtaüiêfis,Frifingen.epifcopi,marchioc|jBrandeburgê-‘ fisjmp.pofsidebant autoritate,bçc uti ad dominos fuos redeâtjinuaforib.têpus certû circûfcribebatup Vtqj om niahçcfinefraudeacmaturè côfîcerentur,Marefealcus prouin ciæ,bo mo iuftus ac pius,Rudigerus à Starnberg, tûrenûciatur:cuiin’laborisfocietaté cofiliaq; iungûtur eins quocj;generis, omni exordine inculpatifsimi uirij qui formula capita exequerentur, ôcin côtumaces ani-maduerterêt.Qtnbus uterq; principû,urgétenecefsita-10 tepræiidiij prçftareiufTuselbAdieérûfuitporrô, neaut potentia, iuris æquabilitaté fubuerteret,aut fortunç am guftiainforofuccûbcret : Quôdfipuincialisquifpiâa-ébionêhaberetaduerfusprincipé,autprincepspoftulare prouincialê uellet, utiiureexperirentur apudeosMagi ftra tus,quos cóftaret hifce caufis a maiorib.præftitutos. In moneta quoq; leges tû coditæ funt:ac quæ fraudi an-tea fuerant,emendat^:uti probiilia cùm auri argentiq;, tumiuftiponderis ad ualorê cômunemq; æftimationê reliquarum Germaniæprouinciarumdeincepsfignare 10 tur,profligatis omnibus externis adulteratisq;:neq; tem poris iniuria çftimatio cuiufuisnumifmatis mutaretur: fed perpetuô line ulla principis indulgentia aut indigen tia,bellorumq; acerbitate,maneat eadem, eifdem notis ac infcriptionibusimaginibusq;, ne plebs incondita ae miferi coloni deceptos learguere polset, amp;nbsp;nouos ciere motus. Hæc capitaprçlefta Ordinib.cû deliberationc eguiflentjfeceflum clt ab eifdê:(amp; collatis cofilijs, cxiguo tëporerefpôfum eft:amp; quç illidefiderarêt,adbucnoeX' prelîa,nominatim propofita:ac ut ceteris adijcerétur,ab 30 omnibuspoftulatum: de comercijsprçfertimreftituen-dis uicinarum prouinciarum,uijsq; purgandis quç ba-ftenus infeb:^ fuerant, nô folum ut libéré cômeare bine inde omnibus liceret,uerumetiä ut mutuçamicitiçcôti guard prouinciarû feruarêtur. Merces pterea utprobç inferêtur, probibitis fraudibus:Iudçiq;, qui fraudé banc facerét, inlolitoqjfœnoremiferâplebecula adgrauarêt, pellerent.Ne’ueuinaexotica inferrent : arces,oppidula,

..-y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 caftellài

310 GENEALOGIAE AVSTRIACAE caftella,cæteraq; loca oppignorata quondad Vladislao rege, uti primo quoque tépore cómuni ac publico ærc liberarentur.Deinde,ne in fraude creditorû immunita-tisliteræ debitorib. temerèexaulaindulgerentur, quæ amp;nbsp;négligentes mercatores in lucrishoneftis, acfidis ho-minibusopinionecefsionisbonoru fraudes facere poC lent. In cancellis quoq; taxaredimendis,ut uocant, diplomatibus,utremitteretur paulo,petitum turn fuit: ac ut præ cæteris ad gubèrnacula, munerumq; prouin -ciæfunéfionesjquælluras, artium præfeéturas, làlinas, lo aurarias,argétarias ac ferarias,domeftici,amp;: quoru ndes probata fit,federent. Ad hæc prærogatiuæ uetuftiöfés reuocentur,mnaulisamp;portorijs:fumptusquoqj in co-mitijsantea,quiimpenfusfueratmultüs amp;nbsp;tianus,uttol lerctur:neq; temerè ad cuiufuis poftulata talia renuncia rentur,in locis prælèrtim obfcuris, ut haftenus faélum fuifletinTrebenfee, Stokerouia , Steteldorf, Haderf-dorfjGundramfdorfóc Vulflenfdorf Præterea ut céfus [ac exaéfiones inlolitæ,ob Martis buccin âimpolitç,aufe rantur penitùs.Quod li utiq; de illis conferendû aliquid 20 foret,ob principum débita, illud non antea expediatur, quàm principes in mutuam gratiam redeant, eamq; ra-tam deinceps habeant,ôc inuiolatam. Quôd ß illi, quod contraxerant æs alienum,non protinus fol u erin t,Ordi-nes utiillud numerent creditoribus: Prælatisq; prouin-ciæcaueantdeindemnita£e,neiniuriamcùm à uicinis, turn ab alijs patiant. Et quia multi prælati in Auftria effent,non eiufdemuelfortunæuelconditioniSjEpifcopi præfertim ac Rom.Imperio fubieéfi Principes: uti eadé forte,eodemfauore,aciureeodem,ut Abbates Præpofi- 50 tiq; ab ordinibus prouinciæ,illorumq; prçfeô:is,amp; agn o fcerentur, amp;nbsp;tenerentur. Has côditiones cum bi quoq;, quibusfummamiudicij fuilïè demanda tam fuprà diftû eftjprobalïent, legatusquoq; Pontificius conbrmalîèt, exempla exinde duo à Notarijs tranlTcriptafuêreralterû Latinum,quod legatus retincbat:alterum uernacula lin gua, in tria minora diffufum.-quorum per oratores unû ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cæla-«

COMMÈNTARtORVM LlB^ II*

Cæfàri,alterû uerô Alberto duci tranfmifïum fuit : ter-tium prouinciales qui præfentes fuerât, ad ordines fuos rctulère.Quihabito conuentu,arbitrosqui capita coci-îiata adprobarent, ac utriqjprincipi exhibèrent, felege-runt:ex prælatorû quidem fublellijs, abbatem Melicen-fem, 3c abbatem Gotuuicenfèm : exregulorû uerô or-dine,Rudigerum àStarhenberg,Pangratiû à Planken-fteyn,Sigifmûdû ab Eyczingé,amp; Georgiû a Seyfeneck; Quibus 3c ciuitatû oppidulorûq; oratores acceflere.Hq lo etli utrûq;alteri principecôciliafïcnt,acprior Albertus a fratre Cæfare præteritorû ueniâ poftulaffetrno defuê-re tarnen,quib.paxodiofàjbellûfruéHferû erat,amp;accef-Ponê fortunarû inde facere poterat, atq; honorû : Leo-poldus ab Hohéberg,fcriniorû Alberti pr^feftus: Cbri-îlophorusà PottendorfF,Heinrichus â Liecbtenfteyn^ Reynbertus ac Albertus ab Eberfdorf, Vlricbus à Gra-uêneckjamp;Andreas Pamkyrcher à Sulaming,qui frigidä perpetuô iuueni ac lafciuiéti principi Alberto lulfunde-bant, ut pafta refcinderet,fideq; decederet,cafu belli re-20 nouato.Quod anteqfufcipi potuerat, inipfis cofilijs fu-bitó AlbertusViennç,feriaTexta ante diu^Barbarç foie-niaeiufdêanni LXiii.nôitamultopoft comitiorû Tul-nenf exitû,reb.humanis eximitur,ac inS.Stephani cathe dralis tépli crypta, fub cboro, in ipfo beati Nicolai fefto deponitur,ac cçteris Auftriçprincipûfunèrib.côiungit.' Ä quo tépore,profligato bello,certa pax recuperata eft; ad Êridericûïmp.nô Auftria utraq; fold, fupraac infra Anyfum,pro quib.cû Alberto fratre ta diutinç cruêtçq; côtentionesba£l;enusfuerât,deuoluta:uerû Sigifmûdo

30 etiâTyrolcfipatruele,exfua partitione,qfecôtingebat, Brilgouia acAlfatia,ijsq;agriscedentein Auftria,quos communis légitima diüifioillireliquiflèt. Ita poft multas concertationes, poft multa difcrimina rerum,ad

' FRIDERICVM tandem, gubernacula omnium pe-AdPrîderîcùia ne prouinciarum Auftriæ fubditarum deuolutafunt, Ernefti filium:quemin profapia nobilifecundu, inIm- proKjncirf«fe. perio uerô tertiû,feu potius quartû cognominamus:de

euius

3« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACAE

cuius uitaac rebus præclarègeftis poftrema Decade re-rum Aullriacorum,tribusprimislibrisprolixèagimus: quorum Epitomen,feupotius capita rcrum,bifce Com men tari js,qui Genealogiam magisïlluftrifs.Auftriæbe roumquam biftorias compleftuntur,quoad eius fieri H/TîorùFr/c/e poteft-brcuifsimèfubijcereplacuit. FRIDERICVS rici Aulirùci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i \ r-

linper. igiturjCiequo loquimur,quem uuigo paisimtertiucor gnominant,cum quartus merito dici debeat, natus fuit ex Ernefto Auftriæarchiduce,amp; Cymburgi Lituana, Vitoldi ducis nata,amp; Poloniæregis nepte ex fratre ,an- lo noó'al.i4i^.orbatur parente,anno 14x2. Gubernacula Styriæ duntaxatprouinciæadijt,eodem circiter anno, Albertofratrein Alfatiam lt;amp;Brifgouia mifïbrquæ Lu-poldo ex cognomento Craflo, hoe nomine tertio gen-tis,patruo,fineliberis extin£i:o,rurfusin diuifionem ue-nerantrgermanaq;Margareta,CaroloBadenfimarchio ’ nicollocata. Etquoniamreligioni cum primis deditus effet, exnatiuitate abftemius,amp;continentisuitæ,zelo duéfusuidendi ueff igia Ser u a t oris n o f f ri. Hier ofoly m ä 'nauigauit,anno millefimo quadringétcfimo trigefimo 20 feptimo.IgiturdPafchali Marpetro, Venetiarum duce, quo exitinerediuerterat,honorificèexceptus, 3c naui-gio amp;nbsp;gubernatoribus donatusiperfpeéfis diligenterlo-cisfanÖiSjpofteaquamincolumisin patriamacditionê reuerfus effet,mortuo turn fortè Alberto quinto rege, óchocnomine Cæfà r e fccüdo5patruelefuo,quiAuffria utramque ex diuißione poffederat, filij poffhumi illius Vladislai tutelam ex teffamento fubijt, anno millefimo quadringentifimo trigefimonono. Quoferètempore amp;Sigifmûdo,âFriderico Tyrolenfi principe fratruele, so filio tutor datus fuit: amp;anno fequenti renunciatus in CæfaremFrancofurdæ,àSeptemuiris Germaniæ .Anno deinde millefimo quadringetefimo quadragefimo primo,apud Aquifgranum,dTheoderico archiepifco-po Colonienfi,qui de genere comitu à Mers fuerat, diä-demate Cæfareo redimitus, ex itinere Conciliu inuifit, iquod Felix papa ad emendandam Ecclefiam,apudBa-

fileam

COMMENTARIORVM ÉIB. IK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3(5

filcamtum habueratzcuiq; uniuerfalis Eccîefiæ nomine, Ludouicus S. Ceciliæ cardinalis jpræfederat. Ifthic cumaliquandiu moram‘traheret,acpacificandæ Eccle fiæoperam daret,animaduertensalterum rurfus fchif-mafuturüjduobus diuerfislocis Pontificibus maximis ad clauum fedentibus,utFelix pontificatd fe abdicaret, ac Eugenio Romæ fedenti cederet,autor fuit. Quo teni pore Aeneam Syluium quoq; Synodi turn notariu, qui in Pontificato Maximo poftea pij fecundi nomen ade-IO ptus eft,in auUfufcepit:fecretisq;primo, deindefcrinijs ctiampræfecit,annomillefimo quadringêtefimo qua-dragefimofeptimo. Ifthinc uerô arma conuerfurüs ini Heluetios cum eftèqqui ab auo Leopoldo cognomento Probo defecerant,eumq; in acie occiderat, deftitutus au xilijsPrincipûjdefiftcrecoepto coaftus eft. Etfiaut graues caufæ,acféditionesinteftinæ in Auftria, quam pro tutore modo adminiftrabat,reuocarent:tarnen ut trän quillitatem orbi Chriftiano recuperaret,conuentu Ger fnaniæ ad Afchafnâburgû Moguntinenf diœcefîs in-20 dixitjubi confultatione cum principibus habita, amp;nbsp;fedi-tiones omnes fuftulit,amp; leges Imperij ueteresreuoca-uit.Qua re féliciter confefta,poft aliquot annos in Au-ftriam reuertiturrquam, no ut reliquerat fed res nouas molientem inuenit:Vladislaum penè puerum, Alberti Cæfaris filiij,prouincialibus è tutela eximere ante tem-püs conantibus. nbsp;Sed com preflam ox feditione, mo

déra tione animi rara,obfefla turn fortè Conftantinopo liaThurcis,amp;:Imperio Græco laborante,urgente Papa Nicolao quinto,conuen tum Germaniç ad Ratifponam 'jo indicerecoaftus eft,âdannum milleflmû quadringen-tefimû quadragefirriûoft^uûnn quo de auxilijs in Græ-ciamè Germania mittendis agebatur. Quo reinfeéla foluto,interpellante Nicolao quinto Rom.pontifice,amp;: operam præftànte Aenea Syluio S.fcrinij præfe£l:o,üxo rem duxit Leonoram,Eduardi Portugalliç regis filiam. Cum qua nuptias Romæ celebraturus,ut eaderri opera êc diadematëfacro à Romano epifcopo cingeretur,an-

R nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no 14$ O j

GENEALOGIAE AVSTRIACAE

no 1450 in Auftriam ex Boiaria redijt. Vnde cum in urbem maturaret,in Noua Auftriæciuitate,patriafua, àprouincialibuSjVladislaumregem adolefcenté ex tu-tela exigentibusjobfidionecinftus eftdibcratus mox ta-rnen ope Boiariæ principum,amp;: epifcoporum illiuSjpro ' feélioneminftitutam côfecit:Romæq;aNicolao quin-tOjUna cum Leonora Iponfajdiademate Imperiali redi-mitur:acclamantibus Romanis,FRIDERICO PACIFICO a' DEO CORONATO IMP. VITA ET VICTORIA. Itaq;pera£Lsibinuptijs,in patriamcum 10. reuerfus efletjfuamq; ditionem,boc eft,Styriam:ex con-thorali fuagenuit Chriftophoru,anno i4$6:Maximilia num,1458: Helenam,1461; Kunigunde, i465;amp;loannenij 146%Ex quibüs Maximilianus modö,poftea Imperator: amp;Künigundis, Alberti Boiorum ducis cöiunx,fuperfti-tes fuere:reliqui in puericia mortui,amp; ad S. Trinitatem in Noua ciuitate,matris fundationejcöditi,ubi amp;nbsp;mater poftea deponitur, anno millefimo quadringentefimo fexagefimofeptimo. Et cum pacis eilet ftudiofifsimusj hcliTride- Bella taiTien gefta ab eo reperio.Primum contra Gallos, 20

eorumq;colluuiem,qui Armeniaci,uulgo

dicebätur,ut fynodum Balilienf.turbarent,a Fran-»• ciæregecmifsi,annoi444. Secundû fuit cum fratre Alberto inteftinû,à morte Ladislai régis, ufq; ad obitu Al-, berti,qui fuit l x 11 i,annis lex pene continuisrde quo fu prà in hiftoril Alberti copiofe à nobis diébum eft. Quo in belloiniquam fortunamadeo expertus eft,fuorumq; perfidiam,ut Viennæin arce,unacumconiugeamp;filio oblidione,multisleptimanis, ufq;ad rerum neceftaria-ruminopiam,premeretur:tormentis aduerfus fe quo-50 » que exoneratis,anno Salutis millelimo quadringenteli-mo fexagelimolecundo,in uindemia. Tertium accidit illi proNufsia Imperiali ciuitateliberandaj quam Carolus Burgundus obfidione prefterat, anno millelimo quadringentefimo feptuagefimofecundo.’ quo, pace ac fœdere præter Ipem omnium commutato, Maximiliano filio coniugem dedit Mariam , Caroli

Burgun-

COMMENTARIORVM LIB« II«

BurgundifiliaiTi,unicam amplifs.in Belgio ditionis hæ redem. Cum qua amp;nbsp;nuptias poftea celebrauit, in Belgium à pâtre dimifïus, anno 1475. nbsp;nbsp;Quarto, aduerfus *’

Flandres decertauit,auxilio Alberti Saxoniæ ducis, anno i482:qui extinfta coniuge Maria, Maximilianuni fi-liumcuftodiænîancipauerant. Fuit illi interea êtiam, abfcnti,cum MathiaHungariærege bellum.’qui non modo uiéi:orexultabat,quorundâ Au* ftriæ regulorum proditione:uerumetiâ totam penè Au »0 ftriam,cum Vienna metropoli præripuerat, in eaq; rapi nasagebat annis nouem côtinuisîab anno fcilicet I47lt;^, ulq; ad annum millefimumquandringentefimû oéiua genmûquintûrcum capta Vienna, ad clauû quoq; fedif-lètleptem annos. Huiusbellicaulæ aliquot euidentes, BeUüîung^. adnotatasin Annalibus inuenio.Manebat primo om-”«««ƒ*• nium Mathiæ regis alta mente repofta captiuitas,atquè career Auftriacus,cum à Vladislao rege,Auftriæprinci pe,decollatofratre,iple uinélus primùm in arcem Gu-tenfteyn,poftea Pragam etiam miftus fuiftet. Deinde îo uerô,quôd mortuo Georgio Bohemiærege, Polonum

fibi Vladisiaum regem, tam in regni Bohemici beneficie,quod à Frid erico ut Imp.petierat,quàm etiam in ui-duænuptijs,feminæopulentiftimæ acformofils.gentis Brandeburgicæ,prætuliflet, uehementifsimè utrumq; ambienti.Præterea eucnerat,quôdloânes quida Strigo nienfispræful,indignationé regis parta,cû ingentithe-fàuro ad Cæfàrèm profugifîet.quê Fridericus non modo non rcddideratùxigenti,uerùminfuper Viennêfem inprimispræfulem,deindêSalisbürgenLqüoq;arcbiepi 30 feopum defignarat. Quçres,utanimumMàthiærégis, fuapte natura ferocem,maximèexulccrafat:ita non de-crant Auftriæ reguli quidam,qui ob liberatas â Frideri-co pignori oppofitas arces, amp;nbsp;probibita noua ab illis con ftitutaportoria ac ueftigalia, frigida fufFundebant,Vl-richus àGraueneck,HenricusàLiecfitêfteyn, Georgius â Pettendorf, HenrichusâPuechaym, Vitus ab Ebersdorf,N. Greyfneckef,(S: Andreas Pamkircher. Quord

Ri Graue-

GBNEALOQIAE AVSTRIACAE

Graueneckiusamp;Liechtenfteynius,belli exitialis aufpi-cia daturijultro ad Matbiain regé Budam profeéli, an-* ' no i47lt;^)exafperare regem aduerfus Cæfàrem,atq; infti-gare ad bellû non delinebant.Quos omnes Sixtus pontifex maximus,cum cenfuris Ecclefiafticisinnodaflet^ adpacificandosinfuperCæfàréôlt;: Regem, antcquare-■' ftèbellû arderetjFrancifcûPieolomineû cardinale Se-nenfem in Pannonia ablcgauerat* At Matbias uindiéf a* cupidus,ad hæcin diesmagismagisq;ab Auftriacisinfti gatusatq;inuitatus,nepublicè argueretur tyrannidis,!• quod iuftam belli caufam no haberet,aliâprætendebat: pecuniam uidelicet,quain Hungariæ regnû,cum a pro-»irfÆûîrfxi« uincialikfuisprcmeretur,Cæfarimutuô dediflèt. Itaq;

bcllo denunciato per literas, etfi à Paulo 11. milTus Alegt; xader cardinalis S.Luciç in Sicilia,diu multûq; interpeP laffet:mifigare tarnenferocé Regis animum nequiuit. Anno eodem igitur,dequo diximus(qüi fuit à nato Ser uatore noftro,i47lt;s)eduâis in aciem copijs,Mathias Au ftria'm infeftis hgnisinuaderecœpit, mifTo Selene quo-dam cum aliquot millibus leuis armaturæ equitibus: 2® quos ponèfequebanturpedites, 3c cataphraófi équités, Moraui magna ex partCjacSilefij,duce Dobeslao à Czer nahora,Morauiç regulo. Qui ut latrocinia commo-dius exercGre pofïent, aclocis munitioribus eo in agro fitis,qui eft ad fines Hungarie,potiri:Graueneckius, que diftum eft belli incentorem extitifte prçcipuum,limi-taneas arces,Scbarfeneck 3c Trautmanfdorf, Hungaro tradidit. Vnde inflammatis pagis amp;nbsp;arcibus, caftellisq; acoppidis ad deditionem coa£fis,Haynburgo, ponte Lytabæ,Neuunkirchio,Medlinga,Gumpelfdorfio,Pe- 50 richtolfdorfio,Grinczinga,Nufdorfio,amp; ipfa Neubur-ga quam Clauftralem appellant,diui Leopold! tumulo clara,ad Viennam caftrapofuit,die louis ante feftum bead Barptolomæi apoftoii,anno quo diftum eft. Hçc Fridericus Cçfarcernens,qui in Noua tum ciuitate re-giam tenebat,nulla re ad bellum(quod nimiru extinftu iriPontificisRom.intercefsionefperauerat)inftruftus,

COMMENTARIORVM LiBi IT» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;517

in Styriam,Graizium concefsitrreliétis in Auftria qui re Tumfummam teneren t, cardinale lodoco Hasler Pata-uienfiantiftite,cancellariofuo Hugone comité à Vuer-ilenberg, Vuilhelmo comité aTyrfteyn, Rudigero ba-ronedStarbenberg, Vuolfgango Vuulflcfdorferjdomi nod Vuefternacb,0!cquodâKuenbergero.QuorûVuer denbcrgius,Vuulflenfdorfius,amp;Kuenbergerus,refubi-tain Nouaciuitatê,nein hoftium poteftaté ueniret, ali-quatam mand militu induxerat. Vienna quoq;, quanta »« potuerût celeritatc,Cafparus Rogêdorfius amp;nbsp;Hérichus Bruefchenck,Imp.cubicularij,excolonispafsimjBobc-^ misq; cótraftos aliquot paucos milites tu adduxêreida^ tis ducib.Vito ab Eberfdorf barone, Sigifmundo Marol tingero,(amp; Vuilhelmo Aichpcrgero.Ita toto autüno,in hyemê ufq;,cum trafta obfidio effet :amp;in hybernis Kor neburgu Högarus, S.HippolytUjMautrid ac arces circu fitaSjin deditionécôpuliflet, parumq; abfuiflet quin amp;nbsp;Kremßu cóparaflètrmittitur d Pontibee max.Beflarion cardinalis Græcus,ad componendos principes.Qui col latis confilijs cum Gabriele cardinale fanéli Georgij^amp;i Bacbi AgrienG cpifcopo,Mathiæ regis confiliario præ-cipuOjdiem partibus ad KremGum dixit: ubi conuentu prouincialium legatorumq; conftituto, anno 1478 for* mulaconcordiæhæcconcepta,acuulgatafuit. Vti ac ceptis XVI millibus ducatorum d Cæfare,Hungarus arma deponeret, atq; abiret. Sed bæc non totum annum rebus tranquillis pax manGt.In Styria enim amp;nbsp;Car nis,cum fraudeinterea comparaGet Leybniciam,Fri-i fàcum,amp;VuanfdorGûarcé, bellû non extin£l:û,fèd aliô 50 translatûuidebatur.Nec multopôft Viennamquoqjah Hungaris reuerfum fuit,auéto exercitu decem millibus Morauorum,Slauorumque, quæ Czernahorius addu^ xerat,amp; quidam V uaczlauius.Ad quam foluenda, cum Imperij comitiaCæfaradNonbergainindixifîet, XX milliaGermanorû nauigio Viennâproperaruntjdpriri cipib.Germaniçpafsimlaborati Auftri^fubGdiomifsaj anno hSi.Hîc rurfus interponentib.autoritatem fuam^ : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R 3 via-

genealogiae avstriacae VladisIaoBohemiæ rege,óc Alexandre Foroiulicn.epi' fcopOjDuncio Apoftolico, pax récupérât. Quæaltero mox anno refciflàjamp;ilatrocinationes Auftri^,amp; obßdio né Viennæ reduxit: quib.tam prouincia quàm urbs ex-baufta,annis ferè quinque : poltremô, læuiente præfer-tim in milerosac innocentes ciuesquodam Laurentio Kctner iurifcon(ulto,Filci Imperialis aduocato,Vienna a Cæfaremiflb(utquiconfulem urbis Laurentiû Hay-dem,antiquifs.prolapioepatricium,acdedomoAuftriç benemeritûjfîdeq; integerrima Temper adhærentê, eu- lo ftodi^ nullis caufis tradiderat:lt;Sc ob folam fulpicionem, capitis pœna Tbomam Tenck lènatorem innocentera adfecerat)deditionem fecit,in profefto corporis Cbri-lb’,anno âreparatafalutei485:pofteaqueadempto fub* urbioLandftrals,amp;: abbatiaS.Nicolaiifthicab Hunga-ris expugnata,necin Cæfaris auxilijs, necin refrumen-taria,cuius nihil pene fupererat,quidquam præfidij col îoearipotuerat. A quo têpore,Mathias Hungariærex exafto àciuibusamp;prouincialibus proximis iuraméto, regîam fuamperpetuô Vienna? tenuit,ufq;adobitum 20 eius,qui fuit anno 1490, in fine quadragefimæ : totiusq; Auftriæinferioris,excepte Krempfio Noua ciuitate, potituSjfiue conniuenteCæIàre,fiuealijsoccupato,mo dératé amp;nbsp;plan è remilïb regioq; animo gubernacula ta Auftriæ quàm Viennæ,quinquennio ferè capefsiuit. Poft cuius mortem, Imperatore Lynezij ex pedis can-crænalaboràte, Maximilianusrexfilius,eduäis inaciê copij s,tam arces oppidaq; quæ Hungarus occupauerat, quàm Viennam,nullo laborerecepit. Qui extinfie poftea patre,anno i49o,uindicans in patriæ hoftes, bel- 5 o lum in Hungariam tranftulitjobfelTa Alba regali.cuius etfi regni iura repeteret, poflefsionemque ex formula olim diftarequifiuifset,interuenientibus tarnen proximis principibus,aclegato Apoftolico interpellante,ne ambitionis amp;âuariciæ argueretur, in gratiam cum noue regeVladislao redijt,ac deiurefuoin hafce conditie hes remifit.Vti expenfis belli folutis,titulum regis Hun

CDMMENTARIORVM LIB,

gâriæ Auftriaci retinerét.-pofleftionemq; porrô , fi ma-Icula proies defineret,adquirerent.Et hæc obiter de ui-ta ac geftis Friderici Imp. Auftriæ principis folertifiimij adnotare uoluirquç inDecadibus noftris amp;■ prolixius ad fidem hiftoricâ)amp; terfiori diftione enarrantur. Oratio neigiturconuerfaad filium Friderici M AXIMILI A- utßoriamaxi N VMjCæfarem Auguftum in uita patris àSeptemuiris Germanise renunciatum,anno Salutis i486:quæ digna memoratuab boc Hcroedomiforisq;gefta Iunt,breui to ter ex Decadibusmeis, capita rerum modo recêfendo, cômemorabo. Guius ut natiuitas miraculo n ö caruit,i-ta prçclarè poftea gefta,decurlà ^tate,omnê humanç fra gilitatisexiftimationêfuperarunt. Quippeantequam inlucem prodiretinuiéiifs.héros,poft fratrê Cbrifto-pborû,anno 145'8,diuino oraculo prçnûciatus fuit: euê-tuq; mirabili nomen antiquifsimi Norici martyris (qui fub Caro amp;nbsp;Numeriano Cæfs. apud Celeiam coloniâ, antiftes amp;nbsp;pr^co uerbi diuini apud Laureacum, in No-rico Ripenfijanno Salutis noftræ 289 obijt ) adeptus,iri

ao ea incidit tépora fluftuantis Ecclefiç,ac penè deperditis bonis morib.exulâtibusq; uirtutib.ut meritô,dû aduer-fus tot Cêtauros Cyclopesq;, ceu alter Hercules,animo inuiélo depugnat,tot monftris profligatis atq; fubieftis, amp;nbsp;martyribus Chrifti adnumerandus fuerit : ac ea omnia,multoq;maiora,repræfentauerit breui têpore,for-tuna tcnui,amp; nunquâ nô calua,q in geftis Maximi Aemi liani illius,totlaudib.à Ro. quoda Maieftate eue£fi,ado-ptati fcilicet è gêteFabiorû,âPaulo Aemilio,Macedonû àc Grçcorû uiftorCjUO legunt. Sed pergâ.Nominis ilia ti

50 in hâcnobilégenté Auftriadû diuinaquadâprouidétia, ea fuit occafio,ut ex fidedignis Annalib.eruerepotui.Ex tinftus fine prolefuerat Fridericus Ciliç cornes, Vlrichi illiusfrater, quêdiximus àVladislao acMathiaHunia--dis,ad Albâ Grçcâ,p infidias interfeftû.Quiquoniâpaù lo an tè,^ Vladislaus poftbumus Auftriç princeps,ex ne pteillorû Barbara,natus fuiflet.-Auftriadesq; fubinde il-lospduerfus Slauos acThureas,opib.atq; armis iuuifsét:

5X0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACAE

literis prolixècauiflet,beneficiortim fcilicetatq; cogna*^ tionis memorjfiftemmaGilienfiumfortè deficerecon tingeretjAuftriades utipropinquifuccederêtjfi illud ab imperioius quondam acquifituin,acpræclans rebus ge ftis confirmatum,obtinere poflènt.’Fridericus Imperator,non folûm ut beneficij dominus, comitatusq; Cili-enfis collator, uerumetiam ex tranlaftionibusuetüftis bæres,aliquotmilitummanu comparata,Celeiam^pa-triam uidelicet diui Maximilian!, amp;pafsionislocû, coh-cefsitjca meditatione, utincolas diplomatum uetufto- ï• rum teftimonióin uerba acciperet. Supereratuero ad-bucdemortui Cilienfisprincipisüidua,Croata,atrox fœmina,amp; ad arma magis quam Ven ere aptarquç Cæ-farem fugiens,procul in Illyridem conceflerat,uires cO' paratura,quibus comitatum in fideretineret.Q^ duce Vitouicioquodam ad fraudem couerfà, cum primû 'accepiflbt Cæfarem Celeiam cum exiguis admodû co-pijs uenifle,intempefta nofte obruere ilium,ac cum om nicomitatu intercipereifihicimparatoscogitauerat.

Hoc tatum ne facinus committeretur, acRomaho no- 20 mini imprefialabes, inclytum genus dedecoraret,diui-hum numen præuenit:quôd uefperiillo quinoftem fu heftam præceflerat, animum Cæfarisrerum omnium fecurum,itafolicitauerat,utpræter omnium opinione, difsuadentibusetiam confiliarijs,ex regia inferiori,arce quæ in edito monte fita eft,cum paucis peteret,cónfilia rijs omnibus in oppido r elift is. I ta q^ proxima nofte, cd Vitouicius (de quo diximus) uiduæprçfeftus,Celeiam fubito ex itinereintercœpiftet, captis Vlricbo præpofi-to Frifingenfi cancellario, loanne Vngnad curiç præfe 3 q fto,acalijs:perquietem uidifle,Cæfarem, Annales quidam adnotarunt,beati Maximiliani, loci martyris inter pellatione acprecibus, ab imminente pernicie confèr-uatum:monitumq;,utiin rei memoriam filio,que con-iunx ea nofte concepiftet, martyris nomen imponeret. He memorem beneficij illius Fridericum,cum natuspo ftea eftèt filiùs, in Tanczenberg, Carinthiæ arce, anno

'458,

C0MMENTARIORVM LIB» ï T»

1458,M Ä XIMILIA NI nomen impolùifïè.ld fine üerû ßtjUtfaneautumno, fineminus:fatis tarnen confiât,no uumhocgeneri turn primûomniû, nomêillatûfuifïèj maioribus quondam plané incognitum, nô fine oracu' lo ac numinis diuini prouidentia. Sic igitur natus ex Leonora,nobili Portugallicc regina,Eduardi regis filia, quo dixîmus anno:diuinitusquenominatus,puericiâin Noua ciuitate tranfegit,fub quodâ indofto homine Pe-' troEngelprecbtorqüéparêsFridericusprimùm Nouse

»0 ciuitatis,aflenfu Pauli fecûdi,epifcopû defignauerat (de quo Cufpinianus obiter adnotauit,fe ex ore Cæfaris fa^ cro audiuifïe, fi uiueret fuus præceptor, doélurû illum^ qucmadmodum inftituerepueros deberet ) obfidione quoq; Viennenfi cum matre amp;nbsp;pâtre conclufus, annoS ferè âgés ç ta tis quinq;,côqueftus de cibo furfuraceo pué riliter Fert,cum inopia rei frumêtariç laboraret.Itaq; eu mediocriter literis d facerdote indofto erudiret, eos tarnen fecitprogrcfius,in morib.præfertim,utanno ci æ-tatis i4,pulcbcrrima ac opulétifiima uirgo, Caroli Bur

20 gundiæ ducis potétifsima filia,ac unica hæres,ab utroq; parêtedcfponderef. Cum qua in Belgiûprofe£l:us,fub ipfàm obfidionê Vicnnen.aMathia Hûgariçregefaéla^ nuptias fplêdidè célébra uit, anno Sal.i475',annos natus ferè X amp;nbsp;V111.atq; ex ea filios progenuitrFrancifeum, iri pucriciamortuû:Philippû:amp;Margetha, Gallo qdê régi nuptâ,fed ante nuptias rèpudiatd.Qua iri ipfo ætatis flo recûamififTetinuenatione, cafuequiextin£lam, anno i486, a Prugenfibus ac Gandauenfib.eodc capitur anno q’ tutorê liberorû agere inftituiflet.cui Fladri, côfili js ac

50 faèlioneGalliæ regis, qfortunæ Auftriacorû perpetuo inuidebat,nô minus qfuccefïoresillius,refiftereniteban tur.Sed liberatus mox parétis ac Alberti Saxoniæ ducis fubfidijs,meritâ poftea deperfidis pœnam fumpfit:em-porio mercium quod tumPrugis, totiuspenèorbis ce-leberrimum fuerat, Anduuerpiam transiato : amp;nbsp;fond* busfaciriorisq; confcijs,capitis fupplicio affeftis. Duxe* ’ rat fecundis nuptijs poftea amp;nbsp;alteram, Britanniæ ducis

S didfsF

i

jii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEA’LOGIÆE AVSTRIACAÉ

ditißimi filiä.-quam Galliç rex Carolus,optimoprihcipï præripuerat, tilia Maximiliani Margareta dimiHa.Ita in tertium matrimoniu inci dit,dufta in matrimoniu Ga-leacij Mediolan. principis nata, Blanca, Ludouici uice-comitis forore:quorum parens per infidias occilus fue-rat,anno 149$. C^uam cum amifsiflet annoy^cœlibé uitam annis ferè decern amp;nbsp;feptem,in perpetuis laborib. ac bellis,q pro tuenda Auftriac^ domusditione dignita-teq; aduerfus Galliæ reges,Carolij,Ludouicum amp;nbsp;Fran Gifcum,Venetosq;,PalatinosacHeluetios,coa£lusfufce 10 peratjtranfegit: utnullusfuerit poftCarolum Magnu, OttonêjFridericum, ac Rudolphu(generis nobililsimi ceualteruconditore) Cæfares, qui plura Bella geflerit, quibus propria Temper perfona interfuit, ac manu non -femel gnauiter capefsiuit,infecundaacie milites no fine audaciaaceloquetia militari allocutus.Dequib.ordinc â nobis,quoad eius fieri poteft,breuifsimè dicetur:q pro lixe ad fidem, in Decade ultima rerum Auftriacaru dip

Primumigit inui£i:oHeroi,etiadumiuueni t bellum fuit,altero ferè à nuptijs anno,qui fuit a Cbrifto nato 1476,aduerfus Ludouicum Galliæ regem,qui inui-dens Auftriadis fuccefium,Burgundiæ ducatu amp;nbsp;Arte-fiæprincipatum per infidiasprçripucrat,ditionis quon dam Caroli Burgundi foceri non minimam partem. Inhocbellouiftor, utuicinum amicumbaberet,filio eius Carolo, Galli filio, Margaretham natam dcfpon-dit.-quamis pofteriusintaftam dimifit,prærepta propria Maximiliani Iponfa, Britonum principis filia.

* Secundum illi bellum fuit anno millefimo quadrin-gentefimo oftuagefimofexto, cum eodem Galliæ rege jo inPicardia : quo ui£bor,Cameracum recepit,Imperialem eorum finium urbe: amp;nbsp;Attrebatum,uiftoriæ præ-mium,Belgio fuæque ditioni adiecit, XXX millibus fioftium profligatis. Quo tempore, collatis cum parente confilijs,Sueuici foederis in Germania, ad repenti

ƒ nasfaftionesreprimendas,initiapofitafunt. Huicfuc-' cefsit,alteromox anno,VeiletumzquodetfiSigifinudus archi*

COMMENTARIORVM LIB» arcbiduxpatruclis,quigubernacula tum in prouincia Atheßna capeHebat, ftifcepiflet, ob limites uidelicet,amp; cjuod comités ab Arcu ac Lodronios ad Benacum te-; rentes Veneti obfequio Auftnaco detrahere conaban-turririclytus tarnen Heros, in qua necefsitate foretprogt;. pinquusfuus,certiorfaftus,èBeIgiocomitemàSunnê-berg amp;nbsp;Gaudentium ab Embs,cum manu lancigeroruj boG eft peditum Germanorum (quam militiam is orbi primus introduxerat)auxiliomifit.Q^i non folùmTri

IO dentum,quodinftdijsferè boftesintercepiflent,infide retinueruntiuerumlatiusprogreßijamp;RoueritiumjVe netorumad Atbeßmoppidum,qua Veronam uia du-cit,relubita expugnarunt,obuiosq;boftes,ducibusCæ-Bre Camerte amp;nbsp;Koberto Seuerinate infigni prælio ad Callianum deuicere,aliquot millibus occifis, abforptis quoq; uorticibus Atheßs flu.non paucis. Qua in uiHo-ria emicuit quoq; præter cæteros,Gcorgij a Fels uirtus: quiftratagemate ufus, exmontiumpræcipitiodelatus cum fuisjboftesin lu gam primus coniecerat.In qua cla

20 deperijt Imperator Venetorum,Robertus SeuerinaSj cumnobilifsimo quoque.-qUorum nomina d Bembo re ferutur. Filiusdeniq; Robert! turn in captiuitatem cef-ßt,quianteaßngulari quoq;certaminecumSunneber-gioinitofuccubuerat. Hacui(ftoria,abfenslicet,eluce * IcenSjUtpatriam reciperet, ab Hungarorû regeMatbia præreptam,copijs contraftisèBelgio, magnisitinerib. in Auftriam contendit. Itaquecum commodum Ma-tbias turn Viennæ rebus bumanis exemptus eftet,pulßs Hungaris, nullo labore patriam recepit : motoque in

30 Hungariam cxercitu, Albarn regalem, munitifsimam eius regni urbem ,ac lacubuspaluftribusquelateualla-^ tam,pcrbyemem obfedit,atq;expugnauiti Quam tarnen,precibus uiftuSjCum pluslaudisin uiftoria politû quam prædaexiftimaret,contentus titulo,acfuccefsio-nis iure,VladislaoPolononouoregi,facra coronaredi-mito,reddidit.’quiólt;:fumptü belli omneperfoluit,amp;in amicitia cognationeq; Auftriacû perbumaniter admigt;

S a ßt,

524 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACAE

* fit,anno T499,Friderico patre nondu extinfto. Quin-tum abfens per fuosin Carniola amp;nbsp;Vuyndoru marcha, aduerfus Thurcasadminiftrauit.’qui fa ét a incurfióe, anno 1492 miferè Carniola, Cilienfem ditioné, Carinthia acStyriä depopulatifuerant. quo hello Georgij ab Her berfteyn uirtus enituit.Clarus hicannusinuiého Heroi fu erat, comiti js Imperij ad Berbetomagû rranfàftis : in quib.Eberhardû Vuirtenbergiæ comité opulentils. amp;nbsp;loânem Galeaciû uicecomitem Mediolanen.focerum fuû,quênô femel â Gallorû uitutatusfuerat,folenniter 10 (utuocant)inueftitos,ducib.Imperij adfcripferat.Eodé , quoq^anno utFerdinandû acAlphonfum Arragones iuuaret,quib.Neapolim Gallus prçripuerat,fœdus cum Venetisâc Alexandro fexto Rom. pontifice,aduerfus

' Gallic rege percußit. Qui baud multo poft ad Rauenna uióf us,Neapolitanû regnum reliquit,amp; domum inglo-

* rius redijt. Sextu Maximiliano in Geldria fuit,quo du-cem contumacc,0c rebus Gallicis fauente,reprefsit : his recuperatis,q opera Geldri,Gallus Rom. Imperio præ-

’’ ripuerat. Septimum poftea gefiit, anno Salutis 1498,20 contra Engadinos, qui Athefinoslimites peruaferant. Quod quide abfens per Nicolau comité ab Arcu,felici-ter cofecit: cu iam extinfto Sigifmundo archiduce,Ty-rolis pofteftbre,h^res nucupatus fuiflet,anno i48p.a quo multo etiä antè adoptatus fuerat in filiu,cum prole care ret,anno 1487. Oéfauû rcperiturmagnanimus heros gefsiftè aduerfus Heluetios:quiEngadinis auxilio profe Hi anno 1499, oppidu Meyenfeld amp;nbsp;Minftertall cœno-biû ditionis Auftriacçin comitatuVeldkirchéfioccupa uerät.adquodmagnis itinerib. ex Geldria cotendéscû copijs,polteaquä die diHa ad Veldkircham Auguftanus ac Conftantien.epifcopi, qui ad pacificandu fuä autori-tatêinterpofuerât,nihilqd adcöciliationempertineret efFecifsêt,cófertamanu ad Dorneck arcéprope Bafileâ, loci amp;nbsp;fortune iniquitate f undif. Et cû interpellate Me-diolanen.duccjin pace conueniflet,rurfus noua fcintilla, anteq induciaru terminus effluxiflet,emicuitu Quippe

COMMENTARIORVM LIÖ« IT» àdRheynecklimitaneam,contentione fuborta, exleui prælio quo fexaginta Heluetiorum occifi fuerat, totus Heluetioru populus ad arma concitatur. Quibus obuia progrefluSjUt luis auxiliû ferret Cælàr, ad Côftantiâ, dû omnes conuenirentcopiæ,præftolatur.Sed remin cele ritatepofitamcernentesHeluetij,exfaltu proximo,que Schuuaderloch uulgoappellant^declinatoloco ubi torment a Cælaris dilpofitafuerant,in eos qui turn ruri me tebantjimpetum fecerût.Quos defenfuri Cæfariani, ad lo certaminisneceßitatemperuenSre.In quo rurfusui£fi, urbis propinquæfemœnibus tuebantur. Quacladein-dignatus Cæfar,cum auxilia omnia ex Alfatijs, Sueuico fœdere amp;nbsp;ArgentinenGb. contraxiGèt, denuô fortunâ belli tentaturus,arcê Dorneck adgredi ftatuit»Cuius cô Glij maturèHeluetij certioresfa£li,antequâ reftèboftes caftrametari potuiflènt, Tiguréfes, Zugienfes amp;nbsp;Lucer nates,exinGdijs adorti Cæfarianos, baud difGcili nego-cio caftris exuerûL Quafortuna territus Cçfar,interpel lantib.pro Heluetijs Galliæ rege,lt;Sc pro Cælàre Medio-

20 laniduce,amp;cômuniconfenfuinfequeftrum adfcitoPa latino Rheni,certa diftaformu]a,CæfarHeluetijscôci-liatur. Altero anno Sc BaGlien. defeftione ab Epilcopo Sc Rom.Imp.fafta, ad confœderatos le côtulêre. Quo tempore Sc Galli Mediolanû occupauerunt:quod fexto menfe exinde Ludouicus Galeacius recepit,Heluetioru auxilio:qui tamemox adNouaria capitur,menfe Mar-tio,anno i5'oo,eo ipfo quo cruces in ueftib.hominu appa ruerut. Nonu poftea, illucefcete anno Chrifti 1503,Ba- ? uaricu, inuifto Heroi difficultate no minima exhibuit:

5 o atq; eo in primis nomine,quod du propinquos tuet,cer^ tare cotra ^pinquos coaftus eft. Bauaria paulo antè di-uifa inter duos principes, Albertû fcilicet Cælaris foro-riû,q parte inferiore moderabat; Sc Georgium Rudper ti palatini foceru,q ad Ingolftadiu gubernacula capeftegt; bat: poftea Georgio extinfto, dû frater Sc gcnerhæredi . täte adiré conant,maximi belli incétiuû præbuit:auxilia coferentibus, hineC^efarefororio, illinc uerô Philippo

S 3 Pala-

GENEALOGIAE AVSTRIACAE

Palatino pâtre fîlio,ac Bohemiæ aliquot regulis princi-pibusqj uicinis.Adiunxerantfe Gæfari,Albertoq; Boia* rio,antea ex profeflp Palatinorû hoftcs, Vlrichus Vuir-tenbcrgéfis princeps,Fridericus Brandeburgius', Land-îirauiusHafsiæ, Alexander Veldenciæ comes, amp;nbsp;Emi-O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

cho Leyningenlis.Quorum accelsioneualidior Albertus,inferiorisGeorgij def un germanus,an tequam ca fum belli tentaret,ex capitibuscuiufdam conciliationis peructuftæ,rem in primis ad cognitionem Ordinû Im-perij deferreuoluit:cumqjr£pullàmàPalatinis, utpoteio languineis fuis,pateretur, rem armisexperiri côftituit: uiétorq; in primo limine belli,amp; Rudbertum cum auxi liarijs Bohemis fudit:amp; quo fororius Maximilianus Cæ far, cum his de quibus diéhum eft principibus magna Pa latinatus partem lui iuris intereafaceret, diftrahendo hoftis uires,anlam præbuit. Quorum Cælàr quidem in finibusMortinouiæ Gennenbachü, Gerholdfeckium, Oftenburgam,Ortcnburgamq;, cumuniuerfa prouin-ciali Aduocacia,paucis diebus in ditioné coegerat. Que adiuuantes ex alio latere, Heftus Leonftayn amp;nbsp;Mecke- 20 ningam,VuirtenbergéfisuerôBeficam,Brcttâ,amp; Vuin fpergam obruentes, Palatinatus nota loca cxpugnarut. Cumq; ne lie quidem defifterenc Palatini,^ contra Or-dinulmperij edifta,quiremadcognitionemiuris tra-bebant,Monacum obiidione cinxiftent : Imperator fo-rorio auxilio profeftus Rotenburgum, Kuofftayniu ac Kuczpuchlam,munitifsTma adOcnumloca,Tyroli ui-cina,obfidioneadortus, magna cum laude expugnauit. Qua fortuna territi Palatini,tandem fe cognitioni fub-milere:ex cuius formula pars Boiariæ,quæSueuiam fe- 50 eus Danubium contingit,cum oppidis Neuburga, Lau-hinga, Gundelfinga,acHochftadio,de arcibus uicinis, Rudbertodefunftigenero decernitur. Sic perfunéfus amp;illo bello,precium laboris amplißimum Auftriæ ad-iecit, de quibus paulo ante di£tû eft,arces ac oppida, Ro-tenburgum,Kuofftayniu, Kuczpuchlam : cum biennio ante totamprouinciamTyrolenfem Athefinamq,-,de-' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fun£fo

COMMENTARIÓRVM LIB, II,

funfto fine liberis patruele SigilÎTiundo archiduce,ad fuumftemmaretuliflet. Decimum d Maximiliano-fccundum Colonienfiacomitia,aduerfus Geldria?du-cem Carolü Egmondanu,fufceptum eftbellum janno i^o^.-qui oblitus fuperiorum annorum ueniæ, iterum rebus nouis ftudebat. Quem ubi in ordinem redegifièr, expugnato Arnbcymio, Philippu filium quatuor iam libcrorum parentem in Hilpanias mifiqconiunélo præ fefto Vuolfgango comité a Furftenbergrubi aeris infue

»O tigrauitateinmorbumincidit,eoq;nonfinepublicisla-chrimis,magnæq;expeftationiscafuobijt,annomillefi inoquingentefimofeptimo. Vndecimo,adfcitoinfo- ,i cietatem Henrico Angliæ rege, infignipotitus de Gallo regeLudouicouiftoria fuit, ad Greynegata uicum, in finibus Nordmandiæ: Tornaco NeruiorutDjamp;Ter-uana Morinorum, poft leuem oppugnationem, in fi-dem receptis anno millefimo quingentefimofexto. Duodecimum, Venetum memoratur,eorum quæan-tea geßit, omnium maximum, longifsimurrtq;. quip-

20 pe quadriennio uaria Fortuna ab inclyto Heroe id ge-ftum fuit. Annoprimùm omnium millefimo quin-gentefimoo£tauo,non fine maxima Auftriæ clade , ac totiuspenèForoiulienfis Goricenfisque ditionis amifi fione. Quam iafturam tarnen Iplendidifiima üifto-ria, annis pofteriorib. millefimo quingêtefimodecimo^ amp;nbsp;millefimo quingentefimoundecimo,cömutauit: no folû receptis quæamiflàfuerant, uerùm adieftis quoq; Auftriacç ditioni amplifsimis VenetæReip.urbibus,Ve rona,Patauio,Vincêtia,Cennadio,F€ltri,atq;alijsquàm

joplurimis. Huicbellocaufam præbuerat,fœdüs quod cum lulio Romano pontifice,amp; Carolo Gallige rege Cæfarinierat:fidêpro heris fuis facientibus, Bernhardi no cardinal! fanftæ Crucis, amp;Triuultio. Antequä uero ad bellu fe accingerent,quifœdere iunftifu erat,Veneti fcriptis dece milTibus peditü,amp; duobus equitü,ducibuS Nicolao VrfinOjBarptolomço Liuiano,Georgio Emo,-Vitellio Tiphernate, lacobo Siccio, Lucio Malarcio Sc

Cora-

^zS GENEALOGIAE AVSTRIACAE

Coraciolo,priores in fines Cçfaris,qui funt ad Athefini flümen,atq; Carnos non denunciato prius bello, impe-tum fecerunt,Itaq;eodem propè tempore,quo rem in Hiftris ac Foroiulio,Carnisq; hi quos memorauimus du ces agebant, Andreas Grittus eduétis quinq; millibus pe ditum,acequitibusleuisarmaturæEpiroticis, quos Pa* læologus 3c Bufichius ducebant,alpes Athefinas ex im-prouilo inuafit ; ad quern reprimendum, fubito Sixtus Trautfonjtredecim lignis tumultuariè ex prouincialib. pafsimexcitiSjmenfePebruariopcrniue obfitos fcopu-fo los eluftatus, ut fines defenderet, in ualle Codora uana in boftes inciditicofertaq; manu,ântequâlocis anguftis acdifficilibusordines inftruerepoflet,funditur,omni« bus pene cum ipfo duce occifis.pauci adeo in captiuita-tem ceflcre:quorum infigniores referuntur, Dominus à TurrCj 3c Melchior aMafmunfter Aliata. Qua uifto^ ria elati reliqui de quibus diélum eft Venetoru duces,an tequa Cæfàriani, qui omnia arnica à republica ilia expe-^lauerant, ex Garnis Foroiulianisauxilia ferre poftent, Clufium Cadoram ad Planum amné fitum/Gradifea, Cormonam,Goritiam 3c Vipachû,quàm maximo po-tuere tumultu,eodemq; temporefimul locatum aper-ta,nulloq; præfidio firmata adgrefsi, in deditione com-pulere.Nec ceftatum interea ab illis in mari fuit, eadéq; ceieritateatq;fortuna Antonius Contarenus, qui clafsi præerat, Duynum, Tergeftum, flumen Pifinum 3c Bi-ftoynam in Iftria,ex mari partim expugnauit,partim ad deditione coegit.Etnifi intercedente Palîlo Lyechtén-ftaynio Tridentino præfule,induciæin ipfo têpore fuif-lent conftitutæ,arma in imparatos Garnos, 3c nihil ho- jo ftile timen tes tranftuliflènt. Sicutrinqjabarmis difeef-fum eft:amp; loca,quæ turn ditionis Auftriacæ per infidias occupaucrant Veneti, cumualidispræfidijsfirmarunt delignaro cuiq; eo præfefto, cuius uirtute ad fidê Reip. peruenlffet:Tcrgefto,Francifco Capello:Duyno, Nico-laoBardo:GoritiæjDominico Gritto:Gradifcæ,Domi îîico Mauroceno : Cormoni j Traiano Bono ; 3c portui

Naonis,

COMMENTARïORVM LIB. 11» ■

NaonîSjipfoLiuîanoiniperatore. cuipoftea municipiû' iJludetiampræmiumlaboriSjobbene nauatain opera, Relp.donauit.Etneintercipere mox Cf fàriani pollènt,. Hieronymus Saornianus amp;Guydus Vaynus, cumparte exercitus,ad limites reliélifunt. Hanc Venetorû ui-öoriäjinfignis mox clades anno eodem accepta,X VIlu lijjdefœdauit. Quippe Carolus Galliæ rex,ex fœdere uG Cæfaré iuuaret, eduftisquadraginta millibxis,per alpes inItaliamLigufticam tranlcendit:acin ditione Veneto *9 rum iftbicinfeftaómniafecitjexpugnatis aliquot oppi-dulisacprædijs. Cuiin occurfum Veneti, cum quinquagin ta millibusprofefti,collata acie ad Guaradam fuperantur,decern millibus defideratis,ac omnibus ma cbinisamilsis.Ipfoquoque imperatore Liuiano capto: accum reliquijs Brixiam turpiterex acie fugientibus, Andrea Grytti, Georgio Cornelio,Zacbaria Lauredo-nOjDionyfio Naldio,amp; Vitellio.Hac Gallorum uiéloria animatus Maximilianus Cælàr,etfi à fœdere deficere eorum rex uideretur, propterFerdinandum Hilpania-»O rum regem,cum quo ad Cameracum Artefiæ Cf far a-liudfœdüs percuHerat:tamen inuifti animi Heros pergt; durandum ratus,adfcitis in belli confortium Mantuano, Mediolanenfi ac Ferrarienfi principibus,utmaio-rcsex Germania copias acquireret, comitia Imperij ad Vuormaciamindixit. Vnde deftitutusquodammodo omni ope,cum luarum modo prouinciarum auxilijs in Carnos Athefinosq; profeftus, primo uere fe ad futuru bellu coparauit. Quo tempore uiftoria iarrt exultas Gal lus,Brixia,Crema, Cremona, Coriagiu, amp;Pefchieram 3« ad lacum Benacum:Iulius quoq;pontifex Romantis,in

Flaminia Rauennam, Ariminum ,Fauentiam, amp;nbsp;Rui-' ßum,deditionereceperat. Itaq; certus deuiHoria Cæ-far,baudquaquam delinitusab Antonioluftiniano, per quern omnia fuperiori anno ablata in Foroiulio, reftp tuere loca pollicebantur Veneti, mods caftris lecundo Athefi,inter initia mox belli:Zacbaria Lauredano,qui lacui Benaco cum biremi amp;nbsp;triremipræerat: Sc Seba-

T fdano

^9 GENEALOGïAE AVSTRIACAE ’

ftiano Mauro,quiAtheßm XVII nauibuscuftodicbat, amp;nbsp;noningentis deniq; peditibus,amp; C C C equitibus, qui ad mœnià Veronæ fub Andrea Gritti amp;nbsp;Petro Diodo,» in ftatione fubito erantjpræter Ipem profligatis, ad Verona cum fuis,nemineimpediente,accefsit. Quam op-pugnatam aliquandiu,apræfefto illius Chrillopboro Mauro,in deditionem accepit:acultcriusprogremis,Pa tauium óc Vincentiam,amplißimasurbes,ne tentatas quidem, opera Leonhardi Trißini exulis Veneti,in po-teftatéredegit. Tantaq;inuafittum Venetos formido, i» cum defperacione rerum omnium coniun£i:a,utdemu nienda urbe Venetiaru cofilia inierint, arborem ad pro pugnacula cederet, nouas molas uento inflàndas in infu. lisproximis cóftituerêt,puteosq; in cotinente proximo fuffoderet : Ofto quoq; in urbe apud fe triremes nouas, amp;nbsp;quatuor in infulis Dalmatiæ, quanta potuere celeri-tate armarent:noua deniq; auxilia, magnis ftipendijs Sc promifsionibus,exEpiro follicitarent: fubditisq;cuftis ut militi^ nomina darent, acin fidemanerent,portoria remitterent:amp;leges antiquarent,quæcxternos adfub-zr ueftione frumentoru aliaruq; merciu prohibebant. Et quoniam rcsinceleritatepofitauidebatur,nec tot ho-Itibus uno tepore fufficerent,ad Eleftorcs in Germania legatos miferut, q Cæfaré auocaret,amp; ad neeeßitudine beneuolentiâqjpriftinâadhortarent. Pontificem quoq; precati funt, perfuç Reip. cardinales,Dominicu Grima nû, ôi:Marcû Corneliu, uthbiremiflaira ignofeeret: Sc ciuitatesinFlaminia,quçiureantea,nue armis adgrél-fus eflèt,ultrô caperet.Ide apud Ferrariç duce, per Aloi-fiu Molinûlegatû,ôc Ferdinâdû Apuliçregétêtabât,ut 50. receptis q abftuliflènt aliquädo,ab armis difcederet.Sed Gufruftra ca omnia cofilia efïent, Sc tepore alienifsimo fufcepta,prçcipui nominis patricios,ætate atq; prudetia graues,deprecatu ad Pontif. in urbe miferut: q omnis ge neris illecebris ac^mißionib.illu mitigaret,amp; a Cefaris Galliq; focietateabducerct:DominicûTriuifianû,Leon hardûMocœnicûjPaulû Pifanû,Hieronymû Donatû, e. . nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paulum

COMMEMTARIORVM LIB. II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;531

Paulum Capellum, amp;nbsp;Aloifiüm Maripetrum. Quos priusadmittere Pontifex riolüit,quam Taruifium,Ter-geftum amp;nbsp;Foroiulium,quæ adhuc retinebât loca,Cæfa-ri redderêtditerisq; deinceps tam illi,quàm ßbi Galloq;, ac cæteris Italiæprincipibus cauerent, deinceps ab alie-nis ditionibus temperaturos.Qua in re,dum tergiuerfa renturlegati, Pontifex neque de fulmine neq; de armis quidquam remîfit. Et Gallus rex opima præda potitûs, cum CremonçTriuultium,Mediolano Galeacium,Bri Mgt; Xiç Paleuicinum,Pergamoq; eiufdem ffatrem Antoniu præfecifTetjUalido ubiq; poft fe relifto præfidio, adultà æftâte, uia qua uencrat, uiftorin regnum redijt:capti-uos fecum trahes præcipui nominis Venetos, Barptolo m^um Liuianum,Zachariam Contarenum, An dream DandulumjMarcumLauredanumprincipisVcnetiarû propinquum,Sebaftianum Maripetrum,amp; Aloifium Molam.Quos muftis precibus ad magni nominis prin-cîpum intercefsionê, amp;nbsp;magna ui pecuniç, uix libertate donauit. nbsp;nbsp;Intérea Maximilianus Cæfàr,bellum ince -

ao ptum inForoiulio ciens,præter Veronam ôrPatauiû, Cittadelam^Belunium, Cennadium,amp; quodTaruiGo imminebat caftrû,partim expugnauit, partim ad dedi-tîonemcompulit,nequicquâreliftentib. Contareno 3c Georgio Pilàno. Qua in re ufum Maximilianû opera 3c côfilijs memorät,Chriftophoricomitis de Frangipani-bus, Bernhardi Reynacheri, Dominorû de la Scala : 3c quidVenetis defecerant,PandulphoMalatefta,Sebaftia no Mauro: exule deniq;,amp; in fuâ gentê acerrimo,Leon-hardoTrifsino, quem lt;amp;:Patauio poftea,unàcum Bru-}o none de la Scaia præfecit. Hæc geftafgrèâ Maximiliano contra Venetos féliciter,anno ijfioreperio. Etquô niam nondumfaturato animo is erat, memorfuperio-rum annorû ihiuriæGbifaftæ,cum non denûciafo bel-lo,Foroiulium,ac comitatum Goricenfem,Kârftiumq; perinfîdiasinterccpiflentjinfiftens uiftoriæ,bellûnon folùm in annû fequenté,qui fuit ä nato Seruatore mille-fimus quingentefimus undecimus,protraxit : fed nouis

2

corn-

35* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GENEALOGIAE AVSTRIACAE

comparatis infuper ex Germania uiribus,ac acceptis uh diqueàprincipibusGermaniæltaliæq; auxilijs, adpo-ftremüm exercitum armauit trigintaofto millium pe-ditLim,ólt;^uigintiequitum:èquibus prouinciæ Auftria-BfHwm Vient- cæ nouem millia peditum, HiipaniæGalliæq; reges no foluebantjreliquis omnibus Ibpen dium de fuo numerabat. Occafio uero atqj caufa aufta rum uirium fuerat,Patauium proditione recuperatum:

in captiuitatem abdufti Barptolomæus Firmianus Cæfàris inibi præfeftus^runorius delaScala,Leonbar lo dusTrifsinus ,amp;ManfredusFicinus. Hisigiturtantis copijsjuindicaturus in bolles,lacobum à Landauu^ Dogt; minum à Schellenberg,Ritfchanum amp;Zucharüquen-dam,adAtbelim fluuium præmihtjiunftisHifpanicis auxilijs, quæ Ferdinandus Catbolicus in ufum belli ac* comodauerat, quæ Pifcharius ac Gorzia duftabant. • NondeerantetiamexItalis,quiCælàrianastum in Ita-lia partes fouebant,Cardonius Profper,Mutius Colum-na, Vrßnus Mogemanus, ócTroilus Sabellius.qui dum fubuenirelaborant! Auftriacæ ditioni conantur , tum 20 fortèâ Venetis opprefsij à Liuiano redempto â Gallis Venetorum Imperatorc ex innere callris exuuntur. Sed recollefti paulo pöft,ubi de Germanicis auxilijs ac-cepilïènt,audaciores fa£li,Meduaco fluuio traiefto, Me ftinumamp;Margariam,maritimum Venetorum caftel-lum,expugnarunt.Q^os confecutusLiuianus,cumPe* tiliano 8c Baleono,haud procul Vincentia, ad certami-nisnecefsitate compulit.In quoCælàrianiui£lores,ma gnamhoftiumcopiam cecidêre. Inquibus,quinomine aliquo eminebant,deGderati funt,M.Antonius Monta- 50 nusfignifer,Sacromorus,Hermes, loannes Bernbardi-nus, Aleccius Salentinus, Ioan. Baptifta Scrapbius, Al-phonfus Mutius, Philippus CurfoloiuSj HannibalSy-moniusBrixianus, HieronymusTroianus, frater Pauli Baleonij legati. Reliqui ex fuga exclufi Vicentia, cata-raéla demilla , trucidati funt à Cæfarianis : Carolus Montönius, Conftantinus Pius Antonij filius, Fran-

~ cilcus

COMMENTARIORVM LIB* !!♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;333

’cifcüs Saxatella,amp; Meleager Foroiulienfis , amp;nbsp;Andreas Lauredanus,principis Venetiarum propinquus; SufFocatihîc quoquein confluentibusMedoaci periê-re, Antonius Pius, Barchilonius, amp;nbsp;Paulus Balonius le* gatorum alter, quem alij tarnen captum amp;nbsp;feruatum tradunt : adeo ut folus Andreas Grytti ex hac pugna cum paucis euaferit. Qua uiétoria Iparfa proxima ca-ftella Bouolentum, Plebisfacci 3c Lucifucinum (ubi uerlatili machina naues eMedoaco in mare Hadriati-

lo cum traducuntur) omnia in Cæfaris poteftatêconcef-fèrunt.Muranum quoque,munitißimus Adriatic! mans locus,tum â Maximiliano comparatum fuitj Au-ftriæque adieftum. Ad quod recipiendum etfi duci-busManfronio ac Baldafarequodam , copias clam ex mari admouifïènt.' bæ tarnen à Chriftophoro comité à Frangepanibus , antequam obfidionem aulpicati fui{ïent,omnesprofllgatæfunt,capta una infupertri-remi. Liuianus denique Venetorum Imperator do* lum meditatus, cum iter ad Marofuram fimulafîet, 3c

20 perinacceflasfemitasalpesqueinuias,du£boribus Gordillo 3c Malatefta,ex improuifo ad Athelim ueniflèt,op preflurus Hifpanica auxilia quæifthic ad Rhodigium caftrametabantur, fub ducibus Pifcario 3c Gorzia : etfi Cordigium ,in iplo qui turn erat mercatum occupafi Iet,Gorziamque alterum ducem cœpifîêt : tarnen re* ferre pedem, nulla magnopere re benegefta, coaftus ert. Decimumquartum Gallicum,fiue Mediola-®'^^’”'^““ nenfe,Venetum fecutum bellum,anno Domini millefi mo quingentefimo duodecimo fuit : ex ea perfidia na-

3 O tum,qua fœdere percufio primùm Iulius Pontifex,dein de etiam Gallus rex, Cælarem deferuerant. Quippe cum præter conuentum Cameraccnfem,in comitijs e-tiam Auguftanis anno 1510 indiéfis, bi principes coram * Ordinibus Imperij fidcmfœderisinitifeciirent,eaques de re German! principes in auxilia ferenda côfenfilïent: fide tarnen præter expeéfationem rem!fia,Pontifexpri mùm,de!nde etia Gallus,inuiélû Heroem deferuerunt,

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ T 3 Ax2

154 GENEALOGIAE AVSTRIACAE

Ac Gallus quidem nouum bellum meditatuSjperEmi* chonem comitem à Leyningen dam in Germania copias conduxerat. Cuius fei certior faftus Cæfar,graui propoßto interdiâ:Ojamp;: capitis pœnam comminatus ijs qui Galliam ingrederentur, cum ijs auxilijs quæin co-mitijs Auguftanis annoiSio amp;nbsp;rurfus Treuiris anno I5i2,promifla ab Ordinibus Imperij fuerant, Italiam in-greflus,primo belli -limine Mediolanum,quod paulo an tè à Gallo occupatum fuerat,reccpit: quod, uti Imperij beneficium,amp;proculabambirioneamp;auaricia,Sfortia- to di duci rcftituit.Quod anno tarnen poftea tertio, Fran -cifcus Gallorum nouns rex, Heluetiorum ope interce-pit.Quo tempore etiamFerdinandus Arragonum rex, fubfidijs Imperatoris mari èTergefto tranfmifsis,regna Neapolitanumacgt;Siciliærccuperauit,GallisÓC Helue-3eUum dtcù tijs procul ex Italia profligatis. E'odem anno,amp;; deci-inumlt;iuintumi j^QQqtiinto perfunélus bello fuit,Sueuico uidelicet: ex-pugnataHegouiæ editifsimaarce Hobenkreygen, unde Itinera infeftabantur,amp; prouincijs Auftriæ luperiori bus damna euenerant. Quibus poftremo omnibus de- 20 curbs molcftijs,amp; exantlatis labofibus,prolpicicns non tarn generi quam orbi CbHftiano,uttranquillitatepoft obitum,quern expedabat,relinqueret, anno â repara ta Salute millefimo quingentefinio decimoquinto,poten tifsimos tres reges,ut fe apud Viennam Auftriæ conue-nirentjinduxit:Vladislaum nempé,eiüsq; filium Ludo-uicum,Hungariæ reges:amp; Sigifmundum Poîoniæ, Via dislai fratrem germanum: cum quibus demaximis rebusin conleftu principum Imperij multoru, aliarlimq; prouinciarum,cum agere cœpiftet, uinculis Auftriades cum uicinijsitaconnexir,utnififathanas zizaniam in-tericciflet, bæ omnes clades, quas noftra memorià

’ ChriftianidThurcisacceperunt,facilè Ôcimpeditæamp; auerfæfuiflènt.Qmppenepoti tum ex filió,Ferdinando , Annam Vladislai Hungari regis filiâ: amp;nbsp;rurfus eiuf-dem natoLudouico,Mariam neptem ex eode filio de-fponderatjfolennia peragentibus duobus Ronheccicfiç

Cardin a-

co MMENT ARIORVM LIB, li» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33^

tardinalibus,Matth æo tituli S. Angeli Gurcenfi,amp;Tho nia Eurdeudi Strigonienfi:alpicientibus uerô prçcipuis Germaniæ principibus, V uilhelmo amp;nbsp;Ludouico Bôia-riæ, Georgio amp;nbsp;Cazimiro Brandebufgenfi, Alberto MeclaburgenfijVlrico V u irtenbchgehfi,CaroIo Mona fterienfi,alijsque ducibus ac epifeopis ex Germania amp;nbsp;Hungaria quàm plurimis. His tam neceflarijs reb. per-aftis, cum fînem Gbi uitæinftare uideret, poftremô ad Auguftam Rhetiæ comitia tranfegit,Lütheri doôtrlnà 10 iam inualefcente. quibus exfententia côfeftis, in reditu exitinere adVuelîàm fuperioris Auftriæ febre corre-ptus,anno 1518,die XII lanuarijjnaturæfatisfecitrprin-cepsoninilaude dignifsimus,amp;alter ceu Auftriadum conditor, de Romano Imperio nonpefsimè meritus: Herculi quàm Gmillimùs, cum tot monftris periculisq; ofbem terrarum tum libéraHet. De cuius rebus præ-clarègeftis,eiusq; nepotuni exGlio, CAROLI Q,V1 N-TIac FERDIN ANDl Impp.poftfemislibrisDecadiî noftrarum amp;nbsp;lucülenter, amp;nbsp;prolixè ad Gdem rerutil agimus:quæbifce Commentarijs,cum huenö , pertineant,attingere conful-tônolunius.

P î N ï Si

ÈRRÀTA ^ÏC EMENDABit

- Paginä 45 uerfu zo iniiituetur jj.ió j'n Italfani doi è familian'tatem 66.21 intuituscflet 67.4 funefta 140. y Anglum ij2‘i4 Gharinthius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sryrienfis

nulleCiinus crecenceßmus-^

Cætera i'nduftnus æquus Leóror facile fuopteftudio obfcruabic.

BASÏLEÆ, PER lOANNEM.OPO RINVM ET NICOLAVM EPISCOPIVMj ANNO SALVTIS HVMANAÉ .J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M, D, LXIIHi MENSe MARTIOi