IN CHRISTO PATRI, D. Pitro Ptiu’o VergerioiEpifcopo îuüinopolitd-^ notfiio domino,er frairi in Chriflo diledlißintOt (onßantium in confcß^onc Chrißipreca-lur Aïatth.Flaiiui Üyri'

HEucrende in Chrifto pater,primum gratias ago Domino Deo no ftro, patri Domini no ftri lefu Chrifti, dein, detibi QC patriae mcæ gratulor, po^ ftremo amp;nbsp;mihi gaudeo,quöd intel lexi te tandem penitus abÄntichri ftoad Chriftum detcciflc:ei® non tantum bellum indixifle, fed cum ctiä ftrenuè oppugnarc. Spero egt; nimid adgloriam Dei ÖCmultorü falutemprofuturum,non tantum innoftra lftria,ubi per tc Só per tuü fratrem,R. D.Ioannem Baptiftam Vergeriurn cpifeopumPolæ, uirü pictateinfignë, lefu Chrifti mar tyretn ( quem Romani ncbulones

T-pifloîd tiencno fuftulcrunt )Euangclhini Chn'ftî plantatum eft. confirmabö tiir cm'm plurimùm illi homines, cum rctua conftanti confefsione, cxilio, 8é âlijs innumerisdifficub tatibus ucritatcm Chrifti obfigna rc intellexcriiif. Deinde id prodc rit SC rôti Iraliar, quae turn conftâtia rua, turn feripris ad ftudiumucræ pieratis excitabitur.

Nec enim dubito,quin initax lia, ubiœ locorum omnes honii ncs,qutuclutcunqî timcntDcum, acde çtcrna ui'ta folicifi funt,quàni primum ucl mediocriter noftrarS Ecclcfiarum dcxTrinâ cognofcût, prorinus nobis afl'entiantur.Eft c, nim ita elarc noftrædodrine uc riras acbonitas, Papifticæ^ falfi-tas oftcnfa,ut,nifiquis ad claram Jucê cæcutirc ultro uelit, protinus dicm à nocic, ueram doôrinamà falfa difcernere poisit:nempe dL fcrimcn legis SC Euangehj, articu^ lus iuftificationis, fidci 8C bonorû

Nunctipatoriii. operutTijdequib ucl præcipuacon têtio eftj ita uerè êCfolidèà noftris

I Ecclefijs explicantur, ut nufquam : nôfacræliteræ idem quod nos doz cemusjaffirment.

Plané profedlôitadocemus,pœ nitentiam, rcmifTioncm peccatOx i rum, 8d noli amplius pcccare: ficut

Perpendamus obfecro tantum illamunicampiólura Chrifti, Man ’S.dedebitorc, qui non erat foluen do: in quapulchrè D. Icfus diferix men legis ÖCEuangclij, rationem iuftificationisjfideiôtbonorûope . rfiexprimit, Primùm cnim inquit, fuiffe regem quendam, qui uolucx , rit inire rationes eum feruis fuis:

ÔC oblatumei elfe unum,qui decies 1 mille talentûm debuerit, nec tamê I ullatcnusfolucndofucrit: cumep feruum, omniaep quæcius crant, uenderc iufserit, ut creditum redx deretur,

Rex j'lle eft Deus, creator cœli terra::qui quandocunepcxhibfto fuo rationum commentan'o, id eft lege fua,incipir rationes dati Ôfac cepti cum fingubs hominibusfub ducerc, protinus finguhinueniun tur longe plus debcrc,quamfolue re ullo modo polsint. Vrget igb turtniCcros dcbitorcs lex^dscp, ni lifoluant, æfernos carccres aclior^ libres tenebi as minatur , cuin plane exolucre non polsint, arterno exitio condemnantun

Hoc eftigirur proprium officia Icgis ô:Moy{i, mreueletamp;^suge^ ztpeccarum, fit miniflenOinor, tis : non iufiificet, uiuißcet, aut iàluet.

Hadienus Chnfiuspj'nxûMoy fen, exprefsitnatnram Icgis, Ôl ob ficium dus. Conièquenterpingit rdpfum, cû fuo Euangelto, ÔC dus ofFicjo. Scruus sîie tâtopcnculo fc nbsp;nbsp;I

oppreirum ïncdlïgens, necullara.^ / donc fuis fc optbus àc uiribus cx^ I plicare I

plicare inde ualens,fi non unit mu fere pcn're, neceflano co tandem perducitur,nullum fupereflc refu^ gium aut liberationem ex taro ma lo : ni'fi forte Dominus ita fupra modum liberalis Ô6 bem'gnus efle Ucli'tjUtgratis ei omnia remittaf. Quarefecumcogitatifc multis argt; gumenris intellexide, fuum iftum regem liberalem Só benignum cP feifieri pofle, ut fi ei fupplicet, alû Sluidmifericordiæ apud eum impc tret. Quamobrcm eum fupplicû ter orat, ut fibi propitius efl'e uelit, Rex pro fua ingenti bonitate cius fupplicatione pcrmotus, çodonat eitotum debitum.Rcfponfo regiâ omnia condonantis feruus aflentt tur t deinceps eo, tanquam fuo gratiofi fs im o D omi n o, fid i t.

Hie natura Euangelq èé ratio to tius iuflificationis exprimitur. NS peccator per legem conuicfius rea^ tus, ad æternum cxitium códem natusjagnofcitfcfuis uiribus illud a 4 tantum

^pifloïa tantum malum cuadcre non pofle» Quarc primùm cogitar,in Euange lio promitti graruitam falurcm per Chriftum omnibus pœmtenribus, Sc remifsîoncm pcccarorum peren, tibus: deinde jllud tanrum bonu cxpctit,0^ à Domino périt: terz tio,inter perendum afl'entitur proz niifsionib. Dei, dicit Amen fc exauditueffe,aepatrem placaOc, ftatuit : poftremo ifto benignifsiz mo ac placatifsimo patrefidir.

Hicuisnaturacp Euangelijcon fpicitur.Euagelr) enim iuftitiaeft, gratis propter ChriftQ credentib-pcceataremittijcis^ S.S.adoptioz nem amp;nbsp;uitam »ternam donari. Fix dcsautem,$«f credcre,eftjnontanz tumutcunq; feire hiftoriamSCpro mifsioncs de Chriftô, fed ctiam ex animo petere ôf expetere eas:dein de cum cas petiuifti, oportet tediz cere Amen,id eft,ftatuere tc exauz ditum efle, remiffatibi peccata, 6^ patrem placatum cfTc,Poftremo, ubi

ubiftatuifti Dcinncreatorerncœ^ li amp;nbsp;terræ eflc,tuum bcnignißimS patrenijfidis cOjac te totum in cum ueluti inmaternum finum reijcis*. Hæc eft liera, falutaris 2c iuftincâs fidcsiquo inftrumento perindc re^ niiHionem pcccatorum ac merir3 Cliriftiapprchendimiis,acpaiip'er ftipem à dinite pcurrctam accipir.

Pulchre igitur nofh a iuftificagt; tio, Slt;^efFedius Euangclij ibipingt tur; tantum illud addendum eft, q, Dominus lefus in quotidiana ora done addidit, nempenon tantum femel, bis, ter, quater, decies aut cenfies, inanno, hanepetitionem rcmifsionis peccatorum fieri, fed fæpifsime,ficut Chriftus nos quoz tidic, imo ÔÔ omnibus horis clama re, ïlt;cmitte nobis débita noftra, iuiRt.Omnibus cnim momentis, omnes homines debitores no fob uentes efle, IcgcDei couincimur»

de Noll ampliirs pcccarc. Vult cni plane Deus, ut Hquidem uerèdè practcrins peccatis dolcmus,acrex mifsionem eorS ferio flagifamus, deinde coijententcs pœimêtixfra iflus faciamus. Q.nî emm pofsibb leeft, nosferio deifs adtm/sisdo' 1 ere, quatpaulopoft repetere ac ire rarccogitaniusf

Hincigirurapparer,quódnoftra rumEccJefiaruin do(ftrina,que pi t mum pcenitentiam, deinde giatai ram remiïfionem peccatorum, po^ flremo Sgt;C Noli amplius peccare,ac hoc iter fnbinde nobis repetendS efte, cum Chrifio ialJominica ora. none, Ô^D. Joanne phma: epiil, t.amp;^2,docet, iitipfa uerecatholica orthodoxa EccleCia omniû tem^ porS, propbetarn, Chriiliôi^ Apo ilolorum docT:rina. Corra uero Pa^ piilarnm,(jui Deo dcbicuin perfol Here conantur, non tantum ea mogt; neta, quamipCe inDecalogoman dauitf fed etiam adulterina, guam ipiimec

Nuncupatoria. ipfimetmiferihomunciones exco^ gitaruntjfit pharifàica amp;nbsp;hypocrid ca dodnna.

Quare cum fam confpi'cua fit uc ritas dolt;?în'næ inftaurati Euange^ ' ‘1], be falfitas Papiflicoru nugamen torufnenon eft mi'rum, omnes pios homines , quamprîmùm noftram doamp;inam ucl mediocn'ter cogno ftunt, nobis aflentiti, 8C ab AntL chrifto abhorrere.Sed Satan SC An tichriftus, quod non poteft efficcx te mendacqs fophifmatum SC falfe doClnnar, hoc efficit homicidrjs» Eæcnim funtjChrifto tefte,duacib læ eius artes, quibus Chriftum eius Oues oppugnat. Quae argu^ tnenta Chrifti ludæi fcriptura con^ futarenon poterant,ea fublatis la^ pidibus rctundebanu

Hacc adte iamreuerende pater fcribo, tuut ad tuas literas amatift fimèadme fcriptas aliquid refpon derem : turn ut uoluntatein mcam erga tç teftarer.tum ctiam,ut comgt; munis

fnanis patriæ noftræ calamifatcs dcplorarem. CS enim nupcr per^ legffïcm librum tiium, in quo pergt;. fcnbis crudeh'ffiniam pcrfccutïo^ nem poft tuum di'fccflum luftinoz poll, ôéin rotalftnajpcr quofdam Grifonios Sgt;C Bufdragos , per quendam lcgatum ïinpirrifsnmim Dell cafa,Antichr(ftimancipia,ex Cl ta ra m, ub 1 h o n eftïfs 1 m 1 h o m ines ob anilcs, ridiculas,5C propala'm impias fuperftitiones dunflimè ue xati funt: iiehemcnrer turndolui, tuin etiam miratiis fum, 2C mccß multiin Germania, quôdinclytus Dux ÔC prudêtiïsimus fenatus Ve netusjtantam h'ccntiam fcelcftffsiz mis latronibus contra ßdelifsimos fubditos grafTandi permifent'.ciiin ampliftî'mus/cnarus fuorûfubz ditorum Temper amantiisimus fue rit, amp;noftriregio cùm âliâs, tum ïn bello contra Maximilianûabun de fuam fidcliratem declarauerit, Poflem multa fortiter fada eo tem

Nuncupatoria, pore cum aliorum mcofum oppû danorum, turn ÔC patn's, parruo^ rGfiCauunculorum; item eotfidem iiaria pencula grauiisima dam^ ria,quæintegrofexcnnio,quofidc Veneti's feruarentjpertuleruntjCo memorare , fi iam hi'c locus tali'a prolixins comtnemorandi elTeL

V eriim oportet fcilicct pios patt inhacuita, utfilio Dei conformes fiant,ac in regno cœlorumcumeo dem in æternunï conregnent.

Dominuslefus nosomnestan^ dem in cum portS incolumes per, ducatj Amen .Bene uale: Magde^ burgæ,Calendis lanuarij,

RèVÊRENDISSIMO dogt; nino Thom£ Archiepifcopo Cantuarienß Philipp'xfMelMthon S. D.

R S ói mirandus ordo in toto opiffcio nafurar, in ccc li amp;nbsp;clcmcntorum pofiru, infidcriim moribiis,S^ccM feruarione fpcciernm, infa bricatione corporis liiima» ni, dcniqi in lace metis, in nnmeris,legibus, ôi omnibus artibas uitæneceiraiijs,euiden-teroftenditjhanc rerain naturam nonexti-tifrecafu,ac monetintuendum eflemcteho« ram operum archirciflü S^ccndirorein. Hic uero immenfabonitatc non lolum in lioco« pificio fc patefecit: fed etiam prodiens ex ar^ canafcde,ailocutas efthomiaes fuaaoce, qualis fit, quomodo agnofei amp;inuocariuc-Iit,oftendit, aclegcm Sipromifsiones tradi-dit. Cam aatem pro hacpatcfaélionegrata eile aniuerfa hominiim natura deberct. Si liocteftimonio mens crudienda Sf confir-manda eifer. Si uox Dei reucrenteraudieda, amp;firniifs)mc ampleftendaidolendil eft,prf« ftigqs diaboli etiam has parcfadlioncs obfcu rari,8£hnmanis mentibas uocem Dei excuti. Nam hac cauillationc labcfadlant impif cœleifem fermoncm . Ambiguë diôtarclin-quenda funt,amp; qucrendialifdoftores, qui per-

ptrfpicuam SJ fïrmam dodrinam tradunr, Af magna ex parte,iiiquiunr,obfcurus,am^ biguus,Slt;ænigmatum fimilis cft,aiit mime-roriim Plaroiiis, fermo cœleftis. Iraq; fi do-driita quçririirgiibeinatrix iiitæ,ccrta Si fir» ma proponatiir,relidis illis labyrir.itliis. No uimusigirur qiiofdam,qiii prorfiis abiedis libris Prophetariim Si Apoftolorum in tcm* plis,ad iierbiim enarrabant Ariftotelis Ethics- Etpaucàdeccrcmoniis addebanrfiim-ptâà confuetudine, camcp docendi formam indicabantürilifsimâ eile. Hæcexaggerâtur commcmoratione horribiliiim certaminü, quacomnibus feciilisin Ecclefiaextiterunt: quatjfï non elfer ambigiius fermo diiiinus, oriri non potuilfe uidenriir.Cur lifigat Paulus de legis ufii cum Pharifacis, fi exprefla cft eadem dodrina in concionibus Prophetarum î’CurSamofàtenuSjAriiis, Si alij mouct bella de filio Dei, fi nihil eftobfcuritatis in feriptis Apoftolorum s’ Sed lus argumentis initie) oppono illuftre exemplû,quod often-dir.certamina non femper à feripti obfcurira re oriri, fed fæpeàperucrfiratc hominü. Vi-debanr ludæi mortuos in uitam reuocariâ filio Mariæ, Si tarnen eins dodrincacerrimé aduerfabantur. Cum igiturneconuidiqui-dem euidentia miraculornm, Dco crederct: manifeftum eft,l;vpc non à dodrinae obfcu-ritate, fed ab hominum malicù diflenfiones oriïû

orîrî. Deinde quanquani iicrum eft,Iiom^ nés fopliifticos feu fycoplianricos omnia mnium diéla poflc caiiillarionibus depraua re, ramen non propterea cerrirudo nulla eft: iiretiamfiltidiraliqiiis prcfrigiaror in hoc di lt;flo, Nunc iuftina Dei fine lege apparuir, ra^ men non propterea obfcura auf ambigiia eft oratio. Nam 1'cries dilputationis, quid iielit dicere Paulus indicat • Sed leiftores adferant inludicando cognifioncmplirafis,medio-crem erudirionc,ilt;C dexreritatem iudicij, can dorem,rimorem Dei,amorcm ueritatis, nec finr fafcinati praiiis opinionibus, necambi-fioni auralijs arfedbibus I'eruianf. Certafunt igiturquætali uerborum gcnere narrantur, quodunam quandam fentcntiam gignif,iu« dicio fanoruni ôdinfelligeftfium pïirafin,fid non calumniofe transformantium uerbain alienam fignificarionem . Denicp urinforo fapientes Sdiufti iudicesin ferendisfencctijs utunrurperfpicuoô^ cerrogenereorafionis: train fermone cccleffi peripicuæamp;certæfunt legum ÔC promifsionum narrationes, ÔC pin rimorum arriculorum fidei. Non enim pu-remusDeüex ilia fua arcana fedeprodqfte, urambigua didla /pargerer,6dgeneri huma-no ranquam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obijccret. Sed in lege

iudicium SCinm uercagnoCci uoluir, iioluic , in promifsionibus conijjici immeniambo-niratcin SC mii’ericordiain.quas lianc ipfim

ob caufam patcfecit.neroriim genusbuma-num peiiref ; ac iioluir notam efTc fuam uo-luntatcm demcdiatore filio,derec5ciliatio-ne,de rcmifsionc peccatoriim.de ucnturo iii dicio.dercftitutioiie uitæ ærernæ. Cumin Sdiola inrerprcs arris alicuiiis obfcurcdo^ cet,aut fpaigit ambigue'dióla.defidcrarur in docente uel erudirio,ucl fides. Necdubium eft.fapientcs amp;nbsp;fideles dotflores præcipuè in banc curam incumbere,ut plamfsimc do-ceant 8lt;tradantcertamamp;quafimctisac fe-ptisinclufam doftrinam, ncambigiiitas er« tore pariar. N5 poteft autem Deo tribui in-feitia:poteftdiferrcdiccrcqua: cogitar, amp;nbsp;cii itnmenfa mifcricordia generis humani adfi-cerctur, uoluircertc'confolationes non am-biguas efle. Qiiotics Abraliam quam blande alloquitur, quoties eafdem cofolationes tepetit, utamp;ipfumamp;f uniuerfam Ecclefiam confirmer';Iubct etiam ærernus paterclara uoce deccrlo fonanre,audiri filium,cum in-qmt: Hie eft filius mens diledlus, quo delc-ftur.hunc audite. Qiiid artinet audire,fi non adfert certam firmam dodlrinam Deniqj deins ipfis fcripris propbeticis, quæ extant in Ecclefia,inquit Paulus:Tora fcriptura diui no fpiritu tradita, utilis eft ad docendû, Et Petrus: Habentes fermonem propbetiefi, bunefequamini inrcnri,ceulycbnum in ob-feuro loco liicenrem. Petrus lyclino lucenri ß con-

Phil. Melanchtl-onis confcrtfcrmonem prophcricum. Homine» propliani dicûf cfTe tenebras, aiitprfftigias. Pfalmus inqiiit : Liiccrna pedibiis mcis ufr^ bum ruum. Homines propliani inqiiiunt : i-mo legafiir Ariftofelis Ethica, Icgantur Décréta ponrificum ; in his eft politia Ecclcfiac certo ÖL fineambigiiitarcconftituta.Efaias in quit : Ad legem ôi ad reftimoniiim.qui n5 dixeririiixta iierbiim hoc, non eritei matu-tina lux. Deniq, talia prçconiafermonis di-uini mulra extanr,qux moueant bonas men tes, nt ftatuant 8i legendosefl’clibrospro-pheticos acapoftolicos, ôf ex ipfis ranquam fonribus petcndâ eft’c doftrinam certam le-gum, promifsionum 5^articiilorum fidei:S£ Deo fe parefacienri hunc honorem tribuanf, urfentiantjiioluifteeii uercamp;T uriliterdocere conColari genus hiinianum,non uoluir ut impoftortantiî offunderepræftigias. Quod cogirari Icelus poteliatrocius, qudmfinge^ reDeum uolniftein docendo fantum difcor dtasferereAbbacimpiaopinioncabhor-rere tons mentibus amp;nbsp;pedloribus omnes ho mines oporrebar. Sed damirantaliqui,mub ta breuirer did.pleruntp autemin breuirate inedobicuriras, utdidt: Breuis ell'eiaboro, obfcurus fiio. Deinde fi eflerperfpicuitas ran ta,non efTenttories exortæ diflenfiones.Prx ferea curiudida doScrinacin Eccleha con/li-tuta funr, Si additainterpr€tatio,filiteia ipfa

fill ititcrpres c/KNon difticilis rcfp5fi'oeft,fi finecaliimiiiis iiidicare iiokimus: iiulrDeus ’•lEcclefia miniftcrium Euangelij efl’e, amp;nbsp;fî-liuj Dei ledcns ad dextrain xferni parhs fer-*gt;at hoc miin(lerium,fonansEiiangelii uo-^tni,ac dat dona liominibiis,paftores do# ^^orcs.Hos uult audiri ; qui quidem non no Hum dodlrinæ geiuis gignunt, fcdrudibus oftendunt,dc quibus rebus Deus concione* *ur in fuo fcrmone,phrafin enarrant, confe-rmitaddiuinas leges 8lt;promifsiones,hu-manam fapientiam •. monentquid coueniar, quid non conueniat, Denitp Écclcfia eft ue-lutGrammaticafermonit diuini. Non enim rts nouas excogitat, fed lunionbus oftendic rerum ordincin, amp;nbsp;fcrmonis proprietatem. Quod autc magna cerramina Si funt Si fuc-runt, fxpius caufa eft Si fuit peruerfitas inge nioruin.magis quàm fernionis diuini ambi» guitas. Ideolç uult Deus indicia doólrina: efl’e.uult etiam fententqs piorum iudicum confirmari imbecilliores,ut didlum eft:Et tu conuerfus.confirma francs tuos.Scdluiudi ces non condunt nouam doéfrinam, tâtutn confefsionein edunt: quaoftendunt,feam-pleéfi patcfaólionem diuinä, Si colleftis tc-ftimoniis fermonis diuini réfutant corru-ptelas; utEcclefia Antiocliena réfutât Samo fatenum,negantcm fignificare perfonâ, in hac narration?,In principio cratuerbum.

Adiiingitcnim fcqiicnj ditfla.qiif perfpicuc adfirmanr.mentionfm fieri perfonp.amp;f Verbum caro fadlueft. Et Iios ipfos indices ad-iuuan probans tcftimonijs eorum qui fideles dortrinæ cuftodes fiieruntinitiópoft A-poftolosjtion eftabfurdum : utnosdediui-nitate fi'li] Dei reftimonia quærimus GregOi^ rij Neocæfariëfisjrenæi aut ralium,qiii Apo ftolos, aut Apoftolorum difcipulos audiuc-runt. Commonefatfiiergoimbedlliores,di Jigeiitius confiderant fontes,amp;crediintibt fignifi'care perfonain ; inuocaiit filium Dei non propter liorum iudicum feiiten-ham, fed quia agnofcuntin fermonediuino liaucdodfrinam traditam efie.^

Neqi angelorum neq; liominum tanta eil authoritas.utconderetalem artfculum pof-fi n t,ab ætern o pa tregeni tum effe filiiini. Sed banc arcanam rem Deus ipfe patefedt, Si addidit teiiimonia patefaÆoni, Deo igi-turcredimus, amp;filiuminuocamus, qiiiaex diuiiiis teilimonijs certó Aatuimus, efl'eom nipotentem.

Si qua etiam in parte brcuftas eft.uox mi« niilcrij collatione teftimoniorum illa breuio ra dióla illuilrat. Etnequaquam negSdii eft, uocem miniAerq audiendam eiTe. Sed credit mens,óiinuocatpropter patefaólionem di» iiinam . Vbiaufem mintitriSi alij ipargunt opiniones, apertcpugnantes cumfermonc diiii«

ditiino,urfi'tffpifsimc;facilcintclligipotcft, iiidicem efl’e oportcre ipfum fcrmoiiem diui num, iitperfpicucdicitur.Si quis aliudEuait geliumdocct,anarbcma fit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

Hare cd rcciraiii, iitinuitenruradleftioric propheticoriim SC Apoftoheorum monu* iMentorü bonæ mentes, necdeterreri feprd.-phanis illorum iiidiciis finant, quiclamität cfle folia Sibyllar, aut Spbingos arnigmata :fii leftoradferettimorem Dei, amp;nbsp;amorem iieri tatis. Si aliquam literarum Si phrafis cogni.-tioncm,animaduerretorationemnequaquä ambiguam efle.Et ut alios artifices ufus mul tadocet,itain hocgencredoiffrina fit illu-ftriorfidei cxercirqs m inuocatione,8i Deus lucem in mentibus in bis excrcirfjs accenditi dequadiiftum eft,Vnélio docet.Sed inter ea qiiæ confert cruditio,plurimiim adiuuat le-ftorem cognitio pbrafis. ideo in boclibel« lo,deuocabulorum aliquotproprijsSiuici-nisfignifi’cationibus differitur. O remmi-feram,Si omnium piorum lacbrymis deplo« randä, utillein TragœdiaEuripidis ad Me-fielaüinquit, Barbarus faéluses lóga com fnoratione inter barbaros : itaEcclefialon--ga cömorationc inter barbaros monacbos linguam maternam dedidicit, Acdolendum cft,pr£cipuarum appellationum fignificatio» nes uel amiffas uel obfeuratas efle, iiidelictb fidei, facrificij, gratiæ, iiiftificationis.Totics

Phil, Mebnchthonif damirant aducrfarij, fide tan rum noriciâfî-gnificari:acproptcrea dnfluin corriimpunt, Fidciuftificamur ; cum impofsibilefir.ullam crearuram fola noricia iuftam e(fe. Decurrüt igirur ad banc comiptelä, fidepræparainur ad iuftitiam ; cognira autcm Ebræi fcrmo-nis confucrudine.facilima eftrcfuratio.Non enim de notiria tantum loquebariir fiJiiis Dei, cum dicerct; O'mulier, magna eftff-des tiia.

Laudanda eft igirur diligentia Martliiæ, qui Hebræam confuetudincoftendit, quant CO ftudiofius iuniores confidcient.urfcad banc diIigcnriS S^ipfiadfuefâcianriudican-df phrafis,quffiris fonribus Nam miilr?con trouerfia:, quæ uidentur efl’e difficiles, facile Iiocmodo amp;C ucrc dqudicari poil'unr, cum plirafis explicarur.

CitanturliorridediôfarQiiem uulrindu-rar,âf fimilia.Vnderariodnanrur, Deum im pelleremenrcs amp;nbsp;corda, urfceleratc facianr. Hicerror execrâdus eft. Ac de forma fermo-iiis norifsimum eft Hebrgis, Verba affina fç« pifsime permifsionem fignificare. Poftem SI alqs côtrouerfqs exempla fiimere. Sed no Jo bieprolixior eft'e, præierrim cum libellus ipfe offerarplura exempla.Magna aiitccon-firmario eft üdei, cerrd feirequæ fïr uis uerlt; borum in fonribus. Idcodifcenrcsadfuefa-ciaiir fe fïngularicuri ôfftiidjo,adiudican-darn

phrafm. Tibi autcra.rcucrenditsime Archcpifcope, mittimus hanc lucubratio-nem.iit iuniores bæc ipfa ftudia magis a-« ment, cum tibi.uiroprscftantifapientia

E Tide,qute teßeScri' ptura, eü unicum inßru mentum,cjuo Deimifm cordiÙ,aliaq; omnia bona apprebendimuf^ma-gnajuit procul dubio ac plané pracipua inde à

condito orbe terrarum inter hypocritoi CT ue-rèpios diffenßo. quod etiam Scriptura indicat, cum inquit, Abelem perfidcm maiui facrificium Deo obtuliffê,quant Cainum.

genterfecum inter facrificandüde ma^^nitudine peccati, deiraDei,acpoeni5i£ternis, deq;rcmif= /tone peccatorum ac mi(ericordia Dei per fernen

mulierii protnißa cogitauit: ac periSud fernen Deum ardenter inuocauit,fecumqi multum medi tatus cß,cam infontis agni exudlioncm nihil aliud eße, quàm typum quendam illiuf ueri agni Dei, qui pro humano genere innocent fuo temporee^ rat pa/furut,nodlra peccata ablaturiu, ac Satha' Pi«!«’ nie caput contrituruf, nbsp;nbsp;Cum interea alter hypo

trißcij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fua primogeniture infld'

tut cogitarct, ignarut prccati, ir£ ac mifertcor-die Dei, nec uel mtelligeret uel cureret promif-fionem de femine mulieris,caput ferpentii contri' turo. Ita magif placebat Dfo facrificium Abel, ^uiafide hac Abel quaji aßiergcbatfuum facrifir-(turn uenturifeminisfangume: quàtn facrificium qui nihil feri(),neqi de peccato, neq-deini

firtcordia Dei,neq;de imlierit femine interfacri ficandum cogitabat. Ex ea fenttntiarum diuerfi tuiecufirtèuterq; alteriiitfidem (ut fit ) damne Khorte funt inimicitie, ZT nefirium parricidiie,:

Tabs contentio fuit zr Prophetis cum ludeit, O' Chriüo ac Apoftolts cu Pharifiei!,ut ex facris Uterisapparet ; zr proculdubio omnibut tempo tibut uerè pijs cum hypocritisiomnium autem ma ximènofiris Ecclcfijs hocpoilremo zj luiluofifa ttto tempore,cum Papiftif.

NecmirMi» eH ejje perpétuât contentionesde Prima cau-ftdcjpqs cum impijs. Sunt enimhuiutreiduie Ion contea* gé maxima caufe: quarum prior efi, quod, cum fiies lit donum Dei, et fit plané extra animalis ho minis cdptum,uerè agnofcere peccatum,ztr eiuf mgeiUfin faeiitatem, item agnofcere magnitudi Item mifericordia diuina, ac ftatuere fecundum promtfstones, quod tibi tnifei o peccatori uelit Deus effe propitius:putaiH impij,eùm omnia pra . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß s dièla

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Math. Flactj

âiéld lUnißimd fommä effe,tii uero Uri 'm primii, ^uöd p'ij, quamuis er peccatis er multis alijs nti ferijs oppreßi,audeitt ad Drum creatorrm cocli er terrtt clamare, ABBA pater,dc fibideeeom tuabona poüiceri. Sicut nobu noHri adaerfarij hoc tempore occlamäti^uödfit temeraria perfud fio Hatuere, ijuèd Deus tnihi mifero peccatoriitt propitit». dubitandu enim rjji; de Dei er^d lus uoluntate.

Cum igitur impif doélrmam de uera ßde pem tut non mteÜigdM, rident ac execrantur eitis pro feßores : ac guiafolam externam dtfciplmamno runt, er ^ualcmcunei^uiteehonellatem, lOamfo tarn admirantur. Ad h^c etiam, guia tales hoitti . nes plerun^ perfuat ratiocinationes iufio Dei in dicio fiultijunt, horribiU audacia noudt religio tusexcogitant, diuinittts datamadfuumcdptum eomnudumq; attemperant,atlt;j; in hdcfud chima ra totam pietatem coDoeät. Eos uero, guifumma pietatif in tüo diélo Dei, Inuoca me m die tribuld tionK,ideü, in iÜa perpétua mendicatione diui tue mifericordia er auxitÿ ponuntttamjuam 'm-fanos rident: er tanguam impios, ejuod ipfif »o'* aßentiantur,ßrro ac igniperfeguuntur.

SeeHdiCin Altera huiuecontentiomecaufaeft,guodDtd ü conten- boluf ingenti fad malitiaincitatus, 'tnhoocx'fo tionij. nbsp;nbsp;mè marnbit, ut ws otiferos hominei ( gnolt;}»o de

W« moJo iJ efß(tre poßit,eo inßruntento priuet, folo feit twf Deo coniungi, dc quo omiüa bo n inexhauflodiumlt;e bamtatit ßnte hdUrimtK^ 'Pi'^Deo ueré gloridm tribuimm : quo ftc nof Dfofegregdtos fecum in dternum exttiunt dbri

Df uw debito honore priuet : edq; de cdu [‘‘ntdlos homites ueneno fuo mbutos excitdt er ififidmmjtfUt menddcio ac homicidio,frdude er fiidoéirindin defideChrilii betuficid dpprehen dente,fine internufiione oppugnent.

(^dreeum tdntum ßrorem cfieDidboli dc Cjufæhq-iwpioruininopprimenddueritdte^dcpropdgdn ju, feripti, io menddcio cerndmuf^pdr eß ,no{ etiHfdndloru pdtrumexempld imitdtos, ueritdfan cottüdntcr eonfitendo,bonuin depofitum, ut Pdutus inquit, fideliter cofenidre. Qÿd cdufd fgo motuf, rum uidenr mihi quedüanimdduertifie, qu£ poß ownittw aliorum ßriptd non inutiliter de fide ( qnod tequuc Leflor fx ip/b feripto ßcile mtelli ^etUici poße uidentur : conilitui dliqua cd de re lt;:omme!ttdri,pdrt'm cxcrcitq gratid,pdrtim etia, confeientite me^meddhoc (quodpiè affirmd fepoßum^urgenlifdtisfdcidm.

Vtdütdltquid de prlt;ecipuo ßrme fcopotncit rumco^itdtionumfequentislibeBi dicdm, udlde optdrimfic er inteütgi er expiicdri iBdm propo fitioiKtn, Pidciußificatnunut idem nobis figmfi

c dret, (jUoti pncario (eu nundicando iullipcitri, feu abfolui .Ndey reuera hic (en[ut Pauli ac(cri pturæ eß, cum tarn fetttentiam inculcat, ey nö pa rum fruólus ea expoßtio feiuentiacji aßiret.Pides enim omni/w eß quidam talés mendica in nobit, dtuinitutq^ donata qualttas,qu£ çy agnofcitpro ttüßa nobis ob Chrißu bona,cy ea deßderat, eX' petit, (y corde filtem,fi non ore,petit: er cum pe tiß,diuinis promißionibus id eertô promittentib. dißentitur, feu dicit Amen, Deoq^fidit .IJamre uera oratio efl ucluti cor, anima, cr ailut ßdei, ßne qua fides plané nihil eß. Certècumpubltca-nus in templo fide iußificatur, iûud eß ßdes eius, quod non tam ore quam corde clamai: Eßo mihi propitius mifcro peccatori. Similiter et Cananeg mulierU fides eß ittud,agnofcere Chrißumfalud' torem,eiusq; opem deßderare, çy ex animo pete reidc non dubitare,quin opem laturuseßet. lUud perpetuum Rcmitte, remitte, quid aliud quam fi dei aßus eflf

Hicc expofitio fententu Sola fide iußificanwr, fi in ufum deduceretur,tum apud noflros inanem fecuritatem, aliasq; prauas opiniones à fide exclu deremus,tum faniores aduerfarios fiecilius adueri tatem perdue eremus. Q^id enim uerißnülius eß, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

quam nos miferrimos homunciones, tarn multis^ peccatii coniatninatos, er fubinde in eardaben-

tes, no aliarätione corà omnipoteffte iUo rgt;eo,iu llißimo(j^iuiicefubfißere,tib eog; ommabonaim peträre poße,quä,ß nos corà eo fupplices prouol Uitmuf, tntfericordidmob Chriflumnobis promiß!tm,humliter mendicetnus. A tq; itd pcrin de ab eo remißionetn peccatoru aliaq^ bona quo^ Uiteprccariû accipidmus-ac tnifer mendicm 4 di Dite quotidiano uidlui neceßariä ûipemfupplex ntendicat.

Dißribuemusteerô iftam noßram commtntd' fcri-tionemmtres partes potißimum.In qtiarum pri ntaquidedißeratn de prlt;£ctpuo uocabulo ßdei, Hebrieo ac Gricco: idq^ ita, ut prius quidè deuer to, po^enus uerà de nomine dicam. quanquam obiter e:y uicinas his principabbus uocabubs uo-cesexpbcdbimus.

ïn fecumda uerà de re îpfafidei ita commenttl bimur,ut aliquo modo cxaßius ßdei partes,quant hadlenusfaâum eß,cnumeremus,eaisqsßngulas fe orßm diligenter exeutiamus.

Inpoßremaautem.propoßtionemPoetiitentö folaßde iußißcari,explicabtmus: confirmabi gt;nus,ac omnino de iußißcatoine quiedam aliquâ-to exaéiius ztr limatius dicetn us: quæ ne ip/a qui' dem,utßgt;erc),penttus erumt KTroepiÔAmc.Tradiei bimus ßmul quoq^ qu£dam de inßrumentis nO' ßrtefatfttis,quiießnt,ac quomodo noßrum inilrit

mentum, id e fl, fides, Dei infirumentis, id efl, hcT' bo dc fdcramentis obuiam exporrigdtur,noflra^ falutem peragat, E-d autem partim prtceedunt lo' turn de iuflificdtione, partim fequantur. Seditnt ipfum Opiis,muocato Chrifti nomine,(fuipetenti buspoUicitui efl,fe Spiritus fandi auxi-lium efle ddturum,inchoe'

M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hebritii uoce fidci. Nlt;tm cr iJ

R nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mcipere par eS cr nouiM

ytuntur autent Hebrtei uarijs quidem uocibut ’n dtfmptionib.fidei, prout uarij funt etiS motut feu partes ßdei.de quibus pöftra clarius-Vfitatip f'me tarnen eis pro toto credere pTatinHfcwrt ponituTjinuenitur^ inquibufdam prnecipuimo.-uuntilocis, ex quibus dodnnain de fide Apojioli expofucrunt. QHrfrf opemepreciu erit hoe ip/iwjl

Qttöd autent ufitatißime fignificet ctedere.te 1 lianturhac cxempla.Geneßs a-s-^ifiolutum^ ffl coTeiits,qMa nö T'xixn credidit eif.item Efa.x?. RoiRao.'i''i3klt;!-an Omn« qui credit,non tonfun..' 4ct«r. kfin üenejay. pxiKnA Et credtdlt t« DO

mnwm, de imptaniut lUud ( fcilicet credere) ei di tufïiciam. Ac alia loca (jMmplurimd.

Htuti! ucrbiß luxtd Stoicoru praceptit etymo logiam (lt;lt;\MA lain eil hiphil,utgrämatidhebrai loejuütilt;r,fen in tertia comugatione) diligenter ex cufferimiii,inuUani etiaitt in ipfim rei,ut Jjgt;ero,clt;f gmtione promoiiebimm.

iigititicer. gmßcatfidum.ueraxfinnum ac Habile eße, iit le guur 2,. Sam.7. Tûkïi CT conjlabilietur domut tua in perpetuum corain teßolium tuum 'i'^Zifir' mum eritufc/; tnfecuium ubiuidcturidemßgnifi^ canpe pMer 'jtjixj e^ufJeinßfig.-uficatioms tiocrs r1je.EcPfai.7S. Lt cor corum non fut Ni-clion firmum cum co, er non i'raiAi.fueruntßabi les in fcePerc eiics.'VbiiterZ hæ diite uoces in codé Jigmpcato coniunguntur. Accufaittur enim ludai ^niid non fucrint codantes in fcedere, nccea Deo priejlucnnt nbsp;nbsp;nbsp;poÜici.i cranedd cß,^illumfolu

proucro Deo habituriejjent. leremi£ i ƒ. Ettuci mibijicut aquje qu£ fà.llunt,çr non laîstça jirm£ pcrmanlernnt. Sic Hum.i i.dicitur ÎAofesfertttaß dt(i.Sie equot; lt;.Sam.i. dicitDotninusiExcitabotmhi faccrdotcinßdum-.oinnia qu£ cgo cupio,qti£q; nti nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

bi prohaniicrßuciet, CTtcd'-ficabo ei doniam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

slabdc.ltan t.Sam.n.dicit Achtmelcch adSaulc: Qnis cf inter omnefferuos tuos YPiiti,idejl,fi-

^^0 ItiKS ƒ rrao ac ftabili. Eadem quoij; ßgitific^i ^‘lt;gt;gt;Kappc[li(tuyDeuffi(iclif.Deut.} i.et t.Cor.et ^ß^lt;^\i.'eideli4 omnia opera eiitf, qtda pt uerax» ^i’tfwspromißii conßans,eaéj} qu£ dicit,rata fa irrita eße non patiatur, Atlt;^ hadenm de

S V N T porro apud Hebrteos uerba auadam, QiiorüdS in prima eaiugationeßgntficaM qiialitate a- uerborum ^jM,uel motu praditii eße. in tertia nero pgnifi- heb. pro'-«ntcdwi (^ualitatc^uel motit alteriia ind:cio tier- prieras. l’ii Cr a/feueratione alten tribui,ut pny in prima ^oniugationc ßgnißcat iißueße,X)'‘‘yvn ueroift ^trtia coiugatione (ignißcat iuüiciä alter! tribuc^ ffgt;iiißitreputare,ab/olnere.Sic yvj'y impiiaßiiti condênauit.Horü uerbcru te^imonia na

»tifcribojÇi, f^'f^ß^‘^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crebra. Item znti mé

sp. legitur ‘'X'quot;on‘a gt;nbsp;qui peccarc ßaunt honù-^inuerbo,cr arguent cm in porta iHaquea^ btiit(.id eil,qui tribuut eiui uerbii peccaiü/eu ca* bunitiantes eiui uerba,Et nvr'A deliquit,ç,''n!i',T\ P/ahno f. pronunciaiut tranfgreßörem, coiidcm* iuiiit,puniiut.Hunc eundem bebraifitutn çr Prftv luf Roj». f. expreßit bis uerbii : Cntemadmodant fer inobedientiam uniui bominit

obeJtentûm uniin luüi cotiflituentur npnr* tntd ti. Et Eom. e. peccatum condcmnauit depeccato t3’'Witn Jd tß, nonfolumcondcinnauit,[ed etiant (per metalepßti Uel fynecdochen)peccatum coth demn!ttutnpu)ünit,interfecit,dboleuit.

horü ucr- atijf Uerbii huiiu tertio coniugationis. Namßcut boni cum alia tterbaplerunij} earn (judlitatè uel motum,tjuo alijs^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in prima coniugatione quempiäprteditit effeßgni

ßearütßn hac coniugationem alium re ipfa tranß fundere dicuntuir,ut ao* bonui fuit, a'ü'n bonit fecit alicjuidiUt lerem.r.Bonat facitetdasueüriK» 1W' reilui fuit, vsyn dir exit, b'^imagnusfuit, ^■'■'30 magnum jicit^'awi fapiens fuit.‘c''Z'nt\flt;t pientc fecit,furrexit, i3’'pn excàauit,XiVgt; i iacuit,:i''^n}nlècit «rfclt;rf^n''nn n'n ■'ann n^n l'asn y^tlßc h£c uerba tüam (Qualität em,(jua all nbsp;nbsp;I

^ucmpreditumeßfe mprimaconiugationeßgni-ßcarunt,in hac fignificant m alterü transßrre,nb re, fed teflimon/o fuo ac ucrbis, ut pny iuflutfuit, p'nzh tuüum ßcit,nonre ipfa,fed iudicio, ucrbis er afßertione ßtaiuHum pronunciauit,abfoluit, Eß enim uerhum forenfe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ i

Eß autem pmilitudo qult;tlt;id dut cjuod e/l fxifk Similitu-^ ^^'gt;^lt;jMd,etuideriexiftere.Quareelalilt;elingult;e do cfle K ^‘tpent locuttonef huii^tnedi^utLatini dicut trtbue uiderù •■f wtutS, qua phraß tun mteBigüt uirtutë alicui tp[lt;t dare, fed iudido ac affcuerauone alt eri uir addicere. Sic Gerinam c^uoc]-, dtcuiu, ßimb ^'gt;cben,zugt;n lugner machat,ctc.Sed fludio decla *^«di hunc hebraifmum longitu à propofito dtjcep point, lam ad rem reuertatnur.

^‘cutigiturm quibufdam uerbis oUcndimia ae Oftfditur ^^tttiUtfct/icetm prima coniugatiotußgtufi- pr^cedeni quempiam qualitate aliqua praditum elße:m j) prieras itrtiauerô eandein alteri iudido cj- a/feueratio- crin uei bo ’“«/fo'ii« tribui : ita cr in vtaWn credere aed- hæcmin

Nam in pr;ma coniugattone (ut fuprà diflurn effe. ^^)lign(ficat folidu,firmum ac uerax tjßcrtn ter-iin Mero,id efi in hiphil, fignißcat ueritatem alte-ti'ibuere.Efl^ hoc ucrbum in hac coniugatiotu httione etynwlogia finulimum latinic locutioni, Iribuere ßdemhomiiü uel fermoiu, pro credcre. Hamalicui credere, idem eii quod ueritatem jeu fidelitatem ei tribuere : noncredere Deo,eil nun iacij Dcam arguere. Ncc cfl m ccße^ut hoc pro^ lixiitt probcmuf, cum cr à prinapio quadam e^ xcmpla indicauerintus,cr altoqui paßim in ucte^ fi Idlanwntofintobuta legeiuf.quin zj' in noua ’ qiuedam inucmaniur,ut loan. ». Qtu accipit ciut

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te^inumum.obßgnauit, quod Deu-s eH uertlx.^x

K ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;freßit er Pdulu4,fcdali(juàtocopio{iufhunc cutt'

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;denthebraißnu Row. f.Ditns Dcoglorii,crcer'

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tó perfuafiK^quóJ qiuponicitin efl^poßit etià pra

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßjre:iJ eR,firimtcr credettdo tribuit Deo gloriiäit

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ucritatis ac omfnpotentiæ. Sic opiner er tSud i.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ioati.i.mtclligendii:Stdixeritnttt,tto pccatuimM,

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mcndacnnßcunu^ipfumtCr ferme ciufnetieflitt

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nobis.Deiif cnim per fuum uerbum omnes peccuti

arguit.qui igitur negatfeeffe peccatorem,nettere dit Deo, er tta Deum mendacij arg^uit Atem. i. iodtt. f. Qui non credit Deo,i»endacc fecit ipfum, ejtud non credidit in teßintentum quod teßatus efi iieufdefiliofuo.

tiouerbf' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y'amrt credere,priinè) ac '

mißionit duunaru, affentirijit ium dtäü exS probatü . Deinde etiÛ fignißcataffedits

Ac inotttt aninü earn nottciS cofeelt;uentes,id efi,mt tumnünarS, erfiduciantpromißionum. Ctuodut ualtdiuf probemuitprtmùm uniucrfalem quandam régulant de uerbii Debratcisnoticiam fignfieaitti I kif po tient Ui ac coufirmabtmui, deinde er hoc uer / bunt ad régulant accotnntodabimuf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

Regula de Pleraepucrbanoticiæ apudHebraosnettfolii 1 uerbis co- ociofainnoticiam,fcu{olainnoticiam figmficattt, gnifionif. fed ctiamfynecdochicc affèdui er aclioncs notb

DE VO CE FIDEI 7 ciittneonfetjuentes feu uiuam ac cfficacan noticiÜ «ni cum fuis effeâibat.

Katioregullt;£ ex ipftrc: natura fampta hac Prima ra-ffi) ijuôd noticia rerû agendartl feu honi^ii,iuüi tio régule, tcutilisfcuçut CM alieui nonunaiit)praßiea^tjunt ex ipfa rc Kalde coiunäie cum )tU}tih.uoluiKatis afj-eäib. fumpta.

geueranr, c^ita de caufa cy Socrates uolcbat Kirtutes ißc iwtcias.et Ariü.o^Ethic.docet corru ffot mores euerterc pradiicM noticias.Ob häcigti Keliciarü praclic.iru et metü cordis uicinitatë )r,o l b traf tu hac uerba à nocicia ad motum uoluncatis tranfeunt.uel etiam uirun^ compleëiumur.

Sediam exemplis regulam confrntemus sgt;‘y'* Seeüds ra^ tU)Uit,Pfal.primo,Lominusitouituiamiu{ïorum, no abexe lionfolu ipfam cognitionem(jgnifieat, fed ctiam piis, twticiam confe^uentè, nempe quod ei pla ceafàtem aHtoité, nempe lt;]uod utam jeu uità p:o-ftinitueaturac,ptcgat.Eiufmodie/letillud Ioan. cii,Cognofco oues mcasütenii^unq ne-ui nos [i\att. r.ty 2.Cor. f.Ckriüuspcccatu iib iwuii.'Ei P/al.

s-IIxaltabo eumiCiuomam ncuit nomen meÜ.Efai,^ S3 Scruus mens iuftus noticia fui iu^ifieabü mul-tos.Sic Nahum cap. i .DKj nouit f dent cs ipf. iton r\'n-\uidil crebro motusanimi wifionemleguemes fgmfcat,ut uidcrc mortem crutdcrc bona Htcru falcm.Pfal.ns.Et Pfal.io.Certeu'Hics,guogt;ùà la boré ydolott tualficies.Pt Pfal.n.Numcraba

0fnma ofja iwa, tpft aut intuiti funt, er uiJeruni} id eil, magna cu obledatione jjieilaua-ut. itë uer hum rejjgt;icere toties repetitü, uel maximè conÇe* tjuetiies noticiâ motiußgnificatjideü, curare,tue ri, erc, Item vo'i’ iudicauit,non folü caufa cogni fionem,fed etiam cxecutiQttrm,feuaäionesfeguen t« /igmficat,nempe pumre,liberarePoteA plagt;u pluribitf exemplis hjecregulaprobari:uerimui tandte prolixitatüs gratia hoc tarnßcere nolumtu, Gquot; aluKjui de hoc er alijs cjuibufdam hebraiftnif fgt;ropr(am traäationeminilituimM.

Hailenui i» alijs ttçrbis notiche probauimus re gulam,quam(uperiut pofutmui,nempequid uer-ba noticitt apud Hebroos non folum çognitionem, fedCTfffeàns notici^e aç motus earn fequentes, ftgnificent, üunç çr de Hieemin credere proba Teftimo« btmuSiCdequopratcipuiagUuryßgmßcarenen nia lignifia folußmpltaterajjentirialicuiusuerbisjedetßdu otionis ‘i^tm ex iOo affenfu generate in pronüffa, quibus Hxemin, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fionuithabere. Mic.r. Nf trfdflwn« crçdatif

in focium,nc conßdatis 'm principem. Vbi idemft-gnißcät Hiecntin er 003 cre dere ercoßdere.ÜO tum enim eß uel faltem mediocriter uerfatis 'inf4 cris literisjatpißime tdé did in peßeriori er ri hemi{}ichio,ueritatis tantu uerbis uel forma ora tionis.Eodem modo comungfsntur hiedu^uocef 'Pfalttf., 7S, Ojioniam non irtdidtrtatt in Dfunt^

in eum, (jtaa multam eil robur eim, cT ^'fltntjues ei laborem tuülNunguid crcdcf in eutn ^fèd reducet fernen tuam.et fruges areg tuæ con i^fglt;ibit^ltein t.Par.i».Audite nu ludtt habt ^f^orestiieri^alem. Crédité in Dominum Draw

confifletiildetit uerbum tyquot; Dan.^.eo ^fftt modo poft tum inuenitur, mp qubd propter ^eldaifmü eil nomuhil immutatMn.Sic enim le amp;f«r;Et edttäui eü Daniel de fouea^nec erat he llt;omeo,quia ’i’^’^rtcredidit w Dc«« fuum. Sie l^chab. i. dicit Mathathioi adplios, Rnaniat, f^Zitriaf,Kifacl,credentes libcrati fuittdei^ Sk.ct addit,Quiaomncs qui/perant in eum,n3 ^firmaiKur. ubi clari cernitur^qubd credere pgni f^atidem.quodpJere.Deuteronom:quoq; i?.cla ^(inhocfenfuuerbum hoc accipitur.Et pendebit ' '''■ l*‘ta tua ante te,pauebis noile er interdiu,nec cre ^esinuitaintuant.id cßydiffides feu di/perabif lt;lf Hifd tua.Talis penitus locutio er iob »itur. Plura exempla inueniri poffuni,in quibuf fcoc uerbum ita accipitur.Ego enim tantum ea col legi,de quibiu dubitari non pote/l quin hoc modo iittelligenda pttt.

Quad taiiiëaliquanforaruii hoc uerbü in hac flgniflcatione in ueteri TeilamentQ mueniatiir,^*^^ ^*5 5(Mm res ipf4,qUie ubiqs dHigctißim t inctdeatur^

Kgnidcet in clt;iuß( eß,(jusdfcriptura nwltum utitter et alijt quim res gutbufdam uerbis alitjuantomiigis profirießde-ipfadovca refigntficaiUibt»,utT\'U2,rit)fi,mi‘\, 'üXgt;V}, tiuf nnp ey al^s guibufdam, priccipud tarnen duobui primis^quorum maxime propria ftgnifica tto tfifiderejeu coiifidere. Nee dubium efl, lt;junt h^e dno uerba idem fjgmßcent pcnttus, quad fie-pe VQRrt er Ac ut rem exemplis com frobemm, omnia bac didla idem fignificare ui-defuur,etiamfi fintdiuerßsHcrbis expreßa:utio‘ anniifexto-.Qui credit inßliu»i,habet uitamieter iiam.EtEf. is.Rom. le. Hamaamin, ontnii qui creditftwrt confundetur.Et Pfialm.i. Beatiomnet quot;Oh quicorißdutrtin eo.Et Ef.io.Scruabispa-fem,pacem,qujitdo in te Batuach coiß/um eH.Et Efai fo.Qÿtambulatintenebris, cr non eHlux ri nO3quot; Coißdatin nomen Domini, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cf

Nam plané quemadmodum innouo Teßanxn to Spiritus fandtis remißionem peccatoru çr om ma bona polbcetur credent :iita in ueteri 'TeSa-mentoconfidcnti,quanquam cr credeiui.aliquo-tics/ed tarnen fapius utitur uerbo confidere. Ac per inde extgunt Propheta ere dere et corfiderc in Dominum ßcut Chridlus cr Apoßali prtccipuè ipßitncredcreej'fident.

^ätiol}uiit!el!uer(ttatif,cjuarc 'mtrd3cn3lt;iz?‘ CiiruetiiS intulcandadodrinadefideChrißni er Apoßoli tt flamen-»ßßnt magt? t'erbo credere,prophétie uero tu rbo tü fiderc, ßderc,eflcoßderatione pietaiiiftudioßhomimidi nciiä crc-^itißima.Eaenimp/ßeßitreäiuicognr/ci poßet àeie, ma-^ottfenfui dodirittie noui et tieteris Tedamenti, er gis incuk guo^fj HOX tie res fideißeret mulio illnßrior, cet.

liofior,cr certior.Quarepaucis eam expoiutn, Prophetie,HtDauid,SaIomo,EßtiM,!eremi4f, (^fe^uetttes eo tempore docuerui»,quo doilrinlt;t ielDeofatii wtit fiat: necqtiifq admtdü er4t qui ’ negaret um Deu credtore cali er tnriC Deunt ■^brabdßfddc et lacob^qui ißrdeUtdt ex Aegypto fduxerdt,quiq; ßbi nomen •rDTr'dfJiimpferat,eß' ftuerü Deu colendu ab omnib.hominibHS,qum ne idolatrie quidc tarn dubitabät quisßt uerus Deus ^quomodo colendus.Cüigitur eo tempore eßent prophete, non tarn neeefje erat eos notieiä incut-sore,que erfaciïior esi,e'quot; in populo à pie rifq; tenebatur (fed oiiofafeutncrtuaßcutetno flroteniporc)q ßdueiü in Deü, que e^perd fßci lis,et ne quidc à rciiatisfatis preßari poteft.Ç^d re eam parte diligenter et difcrtc inculcarut ?: o pkete,et itipriniis rfalmi,nufquam enimno cß ob Hut.Cofidite in Dno,fifiis fum,paratH cß cor eius ßdcre,er expeilare Dnm,Coißtrnutur er coh-fortetur cot tuun},er expeda Donànum,

Inge ns omniiio numerus eft locorum priecipien tium fidu(iam,dc mifericordiam D«, alia^ bona omma fidentibus promût cntium:quos hic recitare tumis proUxum effet.qtunquam ex biffe teßtmo-' nifs uetui uerffo rnidta neibû abûulit, qutefeipe h£c uerba per ßwlt;lt;re tràflulû,cum tarnen ntagû (mopriè per cotjidere traiis/irri poterant.

At tempore Chrüli çr Apoflolorunon folivin no extabat uulgo uera notifia de Meßia.qui«po^ tiuseötraria 4 plerifq^ ludaü habebatur,utquàd ' Keßtas uenturui fft non forma tarn coiuemptibili, ff cut uemtffed magtuftca,ueluti rex qui non Deus fft,fed homo-.non qui faluumfaceret per nurtem fuampopulum à peccatisifed qui Überaret popur Ium per aliquam inßgnem ftragem 'R.omanorit À feruitute omniügentiü. Ad hac erat perdifßcilis dodlrma de Trimtate perfonarum,qu£ esquot; alioqui aniea obfeurius reuelata fuerat, et culpa doäorü tuncpenè erat intermortua. Poffr emo erat ctiant /ßargenda doärtna inter ethniccs,quibus(exce-ptis paueü) doffrina ecclefutaut penitus ignota er at,aut fuperflitioja uidebatur.

Quareualde neceffèfuû diligenter auditorib, inculcare etia ipfam noticitefide,ßnc qua altera ne pcfides fiducie pland tradinö poter at. Prius f-uim oportet agno/ccrefaluatorem,poffea eofide-ft.!:qam ignoii eff nuUa cupido.

Obhàc igùur caupm oportuit eos eiufmoHi ucr hfidem ettrederefîgnificare, et inculcare quoi ernoticum cr fidudum difertè fignificaret, ii agnofeere böna per Euangelium humuna itneri lt;tllata,cr eit antpleilhac iRis frtà.

iî£c eß caufa quare Chrißm cr A poßoli rem ftnitut eandem.nempe uiuÛ 'm Deu ßde alia uoce docuerint q ftepe Prophette. Qu£ ideo diligenter Non.' obferuanda cß,ne,cum uerboru aliquà diuerfitatë i« duobut tekametKM auditnut, etiam ret diuerfas fffèputemusifed utfdamutcrillatipfai omnei ftntentiat quie de ßducia in Dr« concionantt{r,ad do^kittâ defidepertinere,eoq; reßrendas effe, et ßoritü faiidit fetttper diligenter inculcaße doäri

defide Deofidente remifiionè pecc^orû, ac omnia bona ab eo emenditante,eamqi d9-‘{rinam ilt;in:]uâ extreme luceffitrü diligemifitmè m Eccle fia retinendam ej/e, prafertim cum tanta nube te ßnunioru ueteris ac noui Teßameiui jeptifîmut, fdpoßca adhuc prolixiut exponcmiit.

Heceadè quoej; ejî caufa,quare uerbü T*cKn non tam crebrô in ueteri Tejlanwnto fidere figni fcat,q in nouo w/Toôft/', quôd nempe Prophète tun tantum hoc une uerbo fi dem Ôeofidentem iticulcaucrint,fed etiainalijt^Ç Idq^ multofrequi (Mt) magii propriè rem exprimentibut.

cniincon- {}ruäiagt;uminhitdiuerpsßgnificationibitt.'KM Órudio. c-irn tantum noticiam ßgmfeat,pier nbsp;nbsp;nbsp;cum dit

tim à parte pjßeriort conjiruitur. Cum uerà e-tiam fdiKiam,tunc cum pratpoftione a in etabla tiuojicut cr uerbum nva CZ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i«xM ^uant

diucrfam conßrudtionemußtatüfuit,cr eßiiiEc clefiagrieca latma,uerbo credcrc diuerfa Ct-

• ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gnificata tribuere.Sed de hit haitenuf. ià ad gre

Significa Quéadntodu de Hetentin dix:mm,itaplanf et no iierbi gr£cu^/srxÛ!lt;i(qlt;f mnouoTeslainétojcriptura wsraûu, nbsp;nbsp;ufurpat)no folü cognifionê ^ppriè lignifcat,fedet

cófidcre fgurate.ttcc id folü iii facris literis, uerü etiàapuiprofaiw» autoret. utAefchinet contra CtepßhontemAatim à principio fie induit;

eym j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÜKCD^'n^'jiTai/ iJtov TO'itdssUt

Teftimo f Jlifu rjf,cfgt; Jli To'ts üxt vfx'if/^Hyi/ncvâs i-nia fignifi Jls/xiixij tjxfx^usuiy ia^vnj/wxf v/à'iii/xäß/f cationis rü(i Um -rüti JtiaMai/. Itcf» Diodorui U licrbi bro lO. b JlsßgxJlv't^is zci^at'cti// xxii Tfx^iys ^aUu, yevez-iét/Mt v'ntMi Um tx'is nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M'aient

yxStMs, xnUii]» Tc'ir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/xfTX tAuvâ-

/.iiM!. It ent Lyßoi in £ pitaphto: txïi dl' ovtamp;zi •iv^Mi 'ssi'J'tXlia-ci.VTe} UxItn^ 'eisidvrui) Uxtx çs^sviffxvrss ai y'fßMre^ai Uxi ai xës itKialai cvxasyiyavaTd, N^ix;) cavxa'tit^avat x'aii aiifdlvquot; eay srwÿcr.ï.O-.w.Ef Ph9cyiidcgt;ff.‘ù ariTous

U'iJl avril!,è/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cfï/nc^f'l!,WÎ7aV£ rifnv,iA,i

l'iS ‘f^pc in Polit.dicit proprium effe tyrÙ. et oli i^rcbi£,/iùw/7tfii(if/ Tc'iewi7O.û'is.Sicapud Plux ^‘itchtt interrogatus Solo, rîyi- auderet gt;'(ß/kre Pijlßrato1rejß5dit,rii yi^x, fe feneilu^ ^fretumuudere tyrantto rep/kre.

Pxtunt paßiin apud bonos uutores exèpht î?« tiisuocis inhac pgnißcatiöe accepta:, quarc mhil o!gt;inor rucelße elJe plura hic cogercre, teftimonia (xfacris Utens de hac fignificatione polka citabu fitr.Hiftleiuts de uerbo,ià de iiomiè fidei dicamus.

Notnêquoqim’^'Oii.wîri!,fidesprintoßgiüfi Be fignifl «lt; ueritatc et conftaïuià in feruandi'i paiHis, peut carionc agt; ff apud latinos.Exêpla fuitt paßim obuia,ut Pftl. muna. ^s-pepiuslegitur. Priedicabo ore meo fidë tuam. ttf /î(/ë tuà in catu multo.Et fides mea ac miferi^ wdia mea cü eo.ltetn,Pfal.9S.R.ecorddtut efi be »ignitatispta; acfidci fuic.ltfm P.om.j.Nunquid iitcredulitas eorumfidei» Det euaciuuitf

Deinde figmficat fidem, de qua in Ecclepa lo ^ii:nur,negt;tipe quacredimus Deo,eoq^ fidimui,ut ^acuc i.[uihu ’\nx\'TZiitzfide fualuuet. Nrf»fit knotieia,qua ctiâ damones habët,nemc uiuit.lgi turfides efi no folum cognofccre utcunq^ doürmà

cr promßiones Euangdii,fcd cr ambttbiit ultlif mat ampleéii ac rutifeufidere ittit.Efute }f.Ete/ ntfidcs tuo tempore,potenatt,falui,ja(gt;tentu CT fcieittia, Ef Icrfw.r. eft gem qux iwnaudit uocem Dei [ui, cTtwn admittit corredionem : pC' riftides,cT excifa efl de ore ear urn. Item Ejaidt cap. lû.dcfiiùtfidemhoc nuidotPides eflflrm“ C9 gitatio, tjuod [eruabis paeem, pacem, quandoHt te confidttur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

fidei Efai. mui,quiQr copiofe declaretur,cr poflealoco de x6.txpltca fliutionisfidci ( qute hicreélê comprehenditur gt;nbsp;ta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poncretur. Verùm ego eum iam breutter (quant»

fieri poterit)declarabo,cr interiüa grâmatico! expiicationis teilinwnia coUocabo.

At primum quidem nemo negatepoteÛ, qum iUud caput fit prophetia de regno MefJie.Dtin^ de obferuandunt eji,inflUM integram cantilenam de ea re: in qua cantilena, fi diligenter ordinem fententiarum obfcruauerimus,/iciliiu uerum loci fenfiim animaduertcmui,

Prtmuminquitfln dieiUa cantabitur canti-cum hoc m terra luda. Vrbsfortts eh nobiifialu ( tern ponet murum CT antemuralc. Hie priinH Pro phetacondit ciuitatem quandam munitifiimani, tutqi non efl periculum ab hoflibia. Per bane ciui late figmficat uerà Ecclefianiiid eß,coetam Deo

DE VOCE FIDEL ly •Wep/rfce/KiuM« ex ommbui gtntib. coïligendü. Poflerf dicit,Aperite portas,inirabttgen{,ete. In c/ua parte non efi lt;iubiu,cju’m dues in banc ciui tntem adfajcendi nonunentur. Tertio,cjuiano n cfuiuis tentere bac duitafe dof llabitur,proprias ejuafdam notas eorü cjui in banc fiutataninfcrtbentur,depingit,in(]uieni:lntrabit gens iusla feruansfidein.Quod ßdem lego fctjuor inultorû dodorum fensentiamtet non dubi.o ijuin fecmJum ufttatum bcbraifmum pluralis numerus profingulartponatur.Prædicit igitur,fore illain ’ gfwoK nempe tlla tul}icia,de lt;]ua Paulus I Kom. J lociuitur: N«nc Kf . 0 fine lege tuiliaa Dei pstffit.id efi,tulhcia fidei,c]ua iufitficati pace ha^ bemus erga Dfuwi. Sed non elliam noilri indé n fl batte uocem prolixins declarare.

Dff«de dicit feruaturamfidem.Perfidembie non ed mtelligetidafides,t]Ute tn contradthus re^ simrttur,cr in politica foc; eta te cd necefjaria. Niim per earn non alcribitur tn eoctum faluando~ fum-. fei eaficies de qua dictt loannes, quàd per eamfilii bamus.

feruabis,etc.Qult;e pars procul dubio cfi prlt;ecedi n Uiim,uocisnc:?:repdei eaplicatio;aiiocu. baejctt tetuu et non coharebit praced(niibus,cr p'^cpe nwdtttn nibdfigntfieabit.Frotniie crit pratcedèti b bus

QNiithocn htiuum pcrf^epc àpud hebroosfiibintelltgcndum deficit,ut koe modo cohære.tt tcxtits:b!trabitgèl iH/^a,rctii!eiisfide:n,gu£ eü cogitatio finna,c]uod cu^iodies piteem.bitcrpofto ^:3,id cÜjCjuèd.ni confcntientibui nwltn dod}ii,h£C particuU fiCpi co nfuetudine h ebraica deefi.

Hoe modo aceipiendû effè hune loeu eûm ordo fentcittiorü^tum textui ipfie eonuincit. NS altoc/ni pi'opemodü nihil fignifie-ebit. Proindefieeritto-tiM lociK legenduf.Mrnbit gens fanditretinensfi dcin,^U£ efifirmJeogitiitio^cjuodtuificiUcet Dne ’Deuijferujbii paeë pjec (id efi uct à ac perpetuS p.tcc auÛmunduidarcnopote/l)ijuutido inteeS fiiitur. H/e ecrtè [enfin ey fideieh twänsyc!, id cfi,co[onlt;in5,cr omties huiui locifententidireâtf fime copulat. Primu enint deferibitur ciuitM Cë C' i’.n ebmodafid efi^ueruEiclefiayinquâefipuitnge liumpoteittiuDeiadfjlutcinomnieredeitti.De-' tnde figfufieantur er aues in kane eiuitatem in-fcribcndi,^;’ eorum pra-c:pUit nota, nempe fides. Tertio additur quidfitfides. Qjiarto diligenter hort atur propheta omnes ad banefi iem Deo pro; dlanlam.Addit GT promfiioncs, quohancfidccS firmet. Ciuoniam in Domino edl auxiltumperpetuum. feu, ut euidam dodlifiimo uiro placet,qno-fiiam in Chrijh efi:perpetuum auxilium.

limite eH huie defifùtioni er ilia pJei iefcri^ pfioPfalm. lit. ParatumeHcor eiut coiifidcre w Com WjCorroboratü eft cor ciu/s, non timtbitj üc.uàf}cut kic in tfaia ejl T^tD quot;\s'' firmata ^»lüatiOjfïc in Pfalino cH 'sh'^^ri^fulthm cor^ cor. Atq^ hiccpo/junt ejje uice icnertSjidei.S:queit(ia neró(id cü in cfau,quoid 5 pA ê,qn.tniio in te con/iditnr.^ in P/al ^,Con/iiicrc tn Dontinicnt cr non timcbic do^ ’ne uiieat in inimicis fuit, fciltcet,optatum tucn-poj/uiit effeloco dif/irentia nel proprij ^et-Seddehishadlenui.

VeràminnouoTcflanuntocilaliquantoh^ec Dc fïgnifi ixncufitatior inhacßgnißcationc,qtntteteri.vn' catioiie ui ßciliui poteß hunf uocabulifignificatto ptabari. Ciuare cr inde locos aliquot atabimus, S‘lt;il’.o/kndeigt;;uißdeßgnificarißiiuciä.Priufqiiam lt;nitadipforum locorii enumera ionem ueiuainm, ’’^ilefortaßisfuertt et argumenta qua dam in h.ic ßntcntiain perpendi,cr cruditorum hominum de -bac iioce luJicia audtri. Argumenta ßint hac.

Ifi«etenTfyi(lt;mfrt{3(lt;]«od eß notißimii)ßerb Tria arga P^’elt;'amultutninculcatßduciaminDeam aceiia mct;ra fjgt;ù ^0)«()5ioneî,cr pollicetur conßdciuibiK in Deuin des fit fida («torrmDri.itcomnia bona.Ccrtum autcin ejtßn cia.

w parte doârinam non elje immutatam Chrifli Printum. tfinpjre.igitio' et in nctioTicliamcntoßiuor Det, '' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bi renuß-

remißio lJeccatorum,alia^ bona accipiuntur per riufmodi quendam aniini nwtum, cjuo Deo ßdi* mtu.Qjucum alitn effe nö poßit ijuimfides(huic enim noHum TeRamentum renußtonempeccato ruM,cr aha bona poUicetur) fequitur neccffariö, fidem effeßduciam.

$ecundu m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e^amento nullo admodum uerbo tu

bemur Deoßdere, niß forte uerbo credere; cum t]uidemnonfitdubiüt]uin longimagis hicaninti noßrimotiii erga Deü in nouo Tcflameitto exigi tur,q in ueteri.guia in eo uere et Deits pla(atu^,et ttera omnia audttorib. per £uangelium oßerun-tur:t}uodeinumplacato Deo uer^ßdere er pof fumui,er dcbemiM.Proindecüaho uerbonondo ceaturfiducia in Deum, er tarnen earn mahlt do eeridubium negt;nßt,neceffecdiperhocipfum uer bum sj/7lt;füai credo,ßductam doccri: et hoc uer^ bumm7!fVMfeu credcre,nonfolumnoticiam hi^ fioriiCyfcd er ßductam figntßcare.

ßonempcccatorum lt;t Deo,acßuoremipßut.O' mnes'qia uoluitt uere o) are, debent ( pracipieme ßceis Cbrtjlo Maret 11) credere quad ea ^Hiepe tunt nanetfeantur.

Igitur plané necefje eß omnem Chrifliamm crederefe naélum eßcßuorem Dci, er non dubi tare deDctergajeuoluntatetßdfirmitcrfidere

^itinqudm pâtre benignißimo. Qjiàd ß (juii duf ^itutjis proliäo indicatfe no ueri orajJe Proinde ^tiiitdoijuidè Chnflui ipfc mandat,M orantes cre ^tntfe exaudircçy nemo uerè orat,m(î qui ac^ exauditum,et naäu remßionem peccatoru nif. riccrdiam Dei,quam in oratione pa tuer at: '‘^(effariô planéßeqMtur,firmißmeßdendii effe ^^o,cuiiti ßuorem per oratione naài ßtmai,atqi fidem efßeßduciam. Sed lam Cf eruditorunt ^oitiinum irrefragabilia teüimonta de huiut uo~ ^^fignificatione audiamttf.

^■rafmuf er ^data uiri cum alijs pluribiu no Setentia E» ^»ibiK laude dignißimi, tum er Graciielingu£ rafmi öC ^'gt;llemißtmi,affirmaiHbancuocem,ncmpefidem Budari de f^pf in notioTeflamento poni pro fiducia in fignilîcati-^eittn.Erafmui quidem hoc fa:peinAnnotatwni one fgt;lt;ttfacit,utfupcrcap.i».ad Hebroos,er älibi-Su pfc i.rfd R.om.inquit:Yidem frequenter facreli-tera ufurpaitt pro fiducia erga Dt non md tum différât àffgt;e. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Budauf ucro in CommentarijsGritcie Ungut fc fcribit'l'ides non modo credulitatem, fed et rei tompertt explorataq; fidiiciäfignfficat .Et pau io pö/l:Kos autemfidem rcrü diuinarÜ uocamuf, Id principes Theologiuocaucrüt,taemi^gt;ja/iv.H4 äenus Budtuf.Ex hoc loco uidemus,Konjolum l-pfumBudeitm, fed eliÄ principes theologos fenti

re,lt;^uàdfides fîgnificctfidudam Hont eititiiéiitit piopriè fiduciam ßgmficat.

nid iignifi procyldudo o-untccrtißinuicfles de(i^ c.!flt;oins mi gwficationcbuiiM uocis.Citabimw ai/tnnpromi-^iagt;,’exno fcuèlocos,inijuibuscfi KCMenm!lt;^Jsfidcs,cs-1~ iio Tefta- pfum uerbum ■miçavap credcrc Nam eadem res mcnto. tttraq; didione fignificattsr.

Defini tio Apoßoltisad Ucb.it.clard afprmatfidcmclfe fidcj Heb. cxpedadoncmrerumßierandarum.ExpcilarcaH ï i.fxp j'ca tan bona à Dco, cü idem qitod f direeo. Nam ta. qu3duox{r7[:sr.xa'it,quieibicftßgnißcetexpcäa vTsäsracais tionem,po ’■cfl ex tertio capite ciùfdè cpiß he pro quidfigiii barisabiciiamhortalur Paulus adfi-rnlum Deo, cr d diffidentia dehortatur. Itc ex Pfalin, i o. ttbi

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Septuaginta pro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod fßem cr cxpedla-

tioiiemßgmßcat,uoce v-noxx^ts utumur. Quan' quam cc Polybius probatus autor Gr£Cie Imgute uocem hanepro cotißJemia accipit, cS fcribitHe trufeos coißdentia c?quot; audada Coclitis effe percul fos. Sunt autan hæc inter fc coniundißima, certo expedare aliquod honum,et tUofiderc. Potefie- i tiamexipßusuerbi ifirvt^ietymologiahiccß' i gmßcatio perpulchrè crut. Quare ne pigeât nos pauxtUumin huiusuocisexplicattone immorari: Spero enim dus bonam cogiutioncmmultumlth (is bute toil materia: allaturam eße,

Videtur aut propriety primariè pgnificare, ' fudcre fub gram alicjuo pondèreßdre,aut irrucn fem in te molem audere humerii excipcre O' ex pet}are,ut Plutarebiti inCemctrto tnqt, ^enune boffium vipi^ie/icvcy expe£lante,fed fugienttbui Oquot; deferentibu^ ctuitates,etdlio(^MGrieci v'.ri?-x TiKiiv eivm midtem nomtnaitt:,lt;iuiaudet dduetneit temhofiem expedidre. Sicut Codes folus audet ^etrufeorum irruentium inpetum expedare, O“ iv fe excipere. Eade ßgnificatiouis origine etgr£ Cttfli V7i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ed compol:tum((iucd etta ftepc to

fidenter exped o ßgnfiiat)ueiuti fi dicas, Audca manerefub illodduententipodere.acfape admo ■ da vTre^eeii proß’C O' expedatione in Btblijs po iiitur,ut Pfdl.f9.'Vbi in eodc uerfutan^uamidein /i^nißcaits jCUiM vTiéç'as^^e coniungitur, Itcd piCv /iM ùii'AC^xais p.» lOdfci ffi è^î/j.bn quo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/tupoiiUiK SeptUd

Poted uiden ct Germdni'cH underßeken eadê ffymologi/e rationecopoßtü eße.Signißcdt cnim ftdlud uerbû oudere aliquid difficile fi^dpere,ac ueluti adueniciaem diffiailtalem expedare, jub tuts pondéré darc,camq; humeris excipere.

Hec quicquain nobis m bac expLeaticne dtffi.» cultatii ex co obijci poted, q, obieda futt dtucrßd. ^pud Pdulît enim ßgnißcari reni bonain,qw ßde b 4 cxpc^

expefletur. In Coclitis uerô expeilätione lipui Polybium,et in naiira etymologie explicdtionef fignificari obieSlunt dliquoJ grdue er molcslum. Ndm in co oinncs tjle jignificdtiones conucnintttt quod (tgntficditc difficilcin expcädtioriem.

Sepe enint non eü minor difficidtdi expeädre difficuUas pronußiotus diumd(,qudmgrdue dliquod pondm in no! rucns excipere cr,fu{iitKre. ciÿdm difficul tdtem ódtefédcu! etidm imdgo Chriüophori exprimer c iadetur.Qui citm fuent tdntufgtgdf, td-men tdittiüum puerum,tdmq; dinabilem, cu tdntd (iifficultdte gcßduit:itec eum tdndemgeSare po~ (laßet,nißfc drbore qudddm, nempeuerbo D«, wx per ßlicem expeóidtionif euciuu flores pro^ duduro firmiter fuüentdffet.

Proßdononcum mdiore dnimiiwleßid Codes expedduit impetumboftium infeirruentiH, quimlßdclitd: ad ntdre rubrum illam liberation »em,quam eis Moßs Del nomine poBieebdtur, cum clamaret ad eos: Polite timire ;ßdte,er td-debttisfdlutem Domini, cyttdrccumßttantahii ins Vdosréaeais difficultds,pducißimos ibi coitfli-tißc ex eorum uocibus de/feratione plemßimis d^ nunadiierti potefl.

Ac mihi quidem(ut obiter anini mei dolorem in dicem) profedö iam udlde liberet idoru hominii ucl infcitiam^uel cacitatcm potim deplevare, qm eum

DB VOCE FIDEL if fttw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ejje tantüiwtiditm, putant

fide nihil facütui ejje-.ac dtcuin perfacilem fore f4 ^tem noßram, latißmamcj; uiam ad re^nuin ca-tantu pér fi lent nos faluari credendüfit, enmnec Ifraelitje uncfuam,nec ipfe Kiofcs femper, “Ul etia Apodoli falls firmiter Deo credere potue i^uiyijuaniiiis tarn multis,tamfrequentibiM, tamlt;]f luiriibilibus pTjefentiæ diuinæ fignis adiuti.

Sed omittamuf inutiles lachrymas, ac perga-^ •quot;w Crhoc teüimonium fetUeittiie noflr^ explica ifjCr plura recetifere.Fortaßis enim ucl horu “opia aliijui tränt Dei timcntes admoniti mcipient itlhiufenttre.

Hoc modo fi uoctshuius etyntologiant confide^ lutterimus, aniniaduertcntus Apodlolum (uti fielen

Spiritus fanili organum decuit) defiitiuiffc ft dem tali ejuadam guaß ntilitart uoce, qua clarißi^ »le dcnotaretfidcnt efje ciulnwdi animi Chriftiani (oiißam robur, quo ludie ttir contra omnes tenta-^ tiones diaboli, carnem, nwndum,omniaq} Chri^ Planum hominem oppugnantia, quie plur.ma er Maxima fuut : quin er corWrd mala coiifcientiam, iram Det, dilationem prontißionum, ac (ut ita di-eam ) contra Dcum ipfum, ficut lacob Gen. t t.. im geauißiino rcrum fuarunt dßcrtminc foltis tota no de Orans luéîaturcum Deo auxilium differeiue, fe opitulaturum dißtinulante, ac tandem per-b f tmaci

luiite poüea non dißtutilc fuit certameni[lud,in ^uo Cananxd mulier fije pertinaci inHando Chriüunt uidt.

Enndent uer£ fidei cd't^yaao Cf Petrut t. tdp.f.crPäulus Eph.s.exprimunt^cttrn Chrifiij num honünem pingunt uere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çuendÛ

Aidccm,(}ui tarnen fide ilet,lt;jui(]; ft auodamfideilt; fcuto ld cfi, feptcinplict tambene muni tiK, Ut eo omnid tela ignitd didboli tutó excipere ac extinguere poßit, eog^ contra cmnes dtabolun fuit Ui dc nnpetui utâor euadat»

liocninurum fcuto,id eü^in Chrißumeonfiden do mundui uincituTf cr olim régna à fanilif uii ii expugnata funt, cromnes dlilt;eres pratclarège-f’ fia,qua ad Hehraos ii. cr paßim in facrislitcrii recenfentur, Sed dehoclocohaflenui.iamadalio rum teßimoniorum coifiderationcm tranfeamut.

Alia tefti^ Ad Eph.4- dicit Paulutnosperfidemaudere monia. nbsp;nbsp;nbsp;accedere ad Deum confidenter. Qtfa ualdefigntfi

cantifidei defcriptione clarc oßendtt Pdului,fidé efie lilum ardorem à ffititu fanâo excitatu tn cor de noüro,quo clamanius Abba pater,et fic de Deo omma bona ncbit polliceinur,pc ab eo omnia bo-' na expedamui acflagitamm, tanquam à patre be nigiußimo dileâi liberi. Cuiufntodi affeduijeu ar dorispotiufuiuum exemplumnobii Cananaamu her

de fo ornitia bona poUiccretuTjintUn! modis re pelli i^oterat, cjuiti pcrtinaaßime ab co opc flagt ^^et dc guaCi rem débitant exigera : ccrtoq^jlbif »idld habita rattone fult;e indignitatis, pjuaderet^ l^elfe impe^raturam ejuodcupiebat.Eumporro '•tdorcm ChrillusappcBat magnamfidem.

item Matt, ^.Chrißui appellat fidem iBam co^ ÿtationem hamorroißa, qua ilia fibi certo perfua ffdtjindubitateq; jßerabat, Chri/ltim fibi uatc-Minem effereflituturum^p ucl ßmbriam eiia at-^i^erit.quje expeâatio nequaqiiamcratfolano-‘^!a,quod fit unuiDcm in tribus per/bnis, erc,

in diabolic Cf impijs cfl, qui non acce-imploraturi eiusauxiliumtnecabeo quicc'Uani boni expeSlant: ledborribilder eumfu ^iuittydc oderunt.

Pofjeitt fane hi loci abiindè probare mçrif^fid^ Pliira fefti fignipcarcnonfolumtioticiam,(edetiamfidueia. mcniaad# aim age addamtis plurc: ddhue,utueLficad,gt; duiitur. nafarios ucrain de fide do.‘lriiiam oppugnantes

I conuincamui-. ac fiqtiidcm cos fanare no pofiuntuSf filtern tya: 'f/eiTdiiiaw/ieii cùnisi.

fiu7rfif),id cfi,ne fidas uiai plana:. Mat. o.appcllat Chtiflus iXeyemsriMi, id cfl, modicam fidem, feupropemodum nidlamfidan, dtffidcre de Dea, gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^uin

quin fît nobis nece/ptria ad uiäum fuppedititU-rus. Fidcre igitur firmiter Deo,quôd isfit nobis et neceffaria ad luélum cr alia omnia bona propter fu^m mifcricordiam luxta [uas prom^ßiones daturas,cflurraßdes.

Mara i.crlJtclt;e f.ubinarrator hiHoria,quoi quidam paralyticum per tcâum, atm alia ratio-IK neqtdrent,ante ChriRum demiferant,ßdem ap pellat Citrillus iUam eorum cog[tationem,qua ZT optabant. cr/perabant Chri^um janaturumeffe ilium miferam a-grotu-.Qr nuUo modo dubitabant, qutnpro fuaomnipotentia acbonitate 0-poßit ey uelit eis in ea re opem ferre, St enim dulntaf-fent, nunquam profè ‘là tUicum tanto laboretam importunè,ac tarn quaß impudêter infirma ißu/)» obtrufiffent.

loannes cap.r.prim£ Epi{lollt;eficueramacui uam fidem de/eribitp Htecfcripß uobisquicreditis in nominefilij Dei,utfciatis quàd uitam atternam habetis, er ut credatisin nominefilij Dei. Bthac eilfiducia quam habemus apud eum, quodfi quid petterimus fecundum uoluntatem eins, audit nos. nbsp;nbsp;nbsp;,

famus quod habemus petittones quaspoüulaui' musabeo. Ex quo loco loannts aperte difeimus, credere acipfam fidan ejfcfiduciam,quacerto äatHiinus,quüd Deus nobispropicius efi propter filiutn

DE VOCE FIDEL x, fllium fuum, neilras^ pi eces exaudit. Sicut ey Marei i i.priccip'f Chriilui,ut cum oramtM,crcdlt;t Wi« «o; exaudiriiet promitit nos exauditos in bis uerbis'.Proptcrea dico uobis,tjUjecunq; orantes pe^ tiiis,creditegucgt;daccipietis,cr eru/u uobis.

Ex bis tcjimonijs clarè ainmadueni poteft^uo Epilogi’-* tein/idan,cum de uera piorutn/ide dicitio' ßgmji prxeeàas tare nelt;j; ociofain wtitiam, cfuaUs ctiam in bypo ttum ri ftp critis,alipil; limiLhus bomimbus esi, efut nee^- uerè mcniorfi. ftrtereefiuntmini'S Dei,neepromßio)!tbniadfi- Trcs jira-lt;!tndum Dfo exci:a‘ttur,nelt;j; etiam nonciam,qu£ dus fidti. tantü perien eßciat impios,acopcreiunram,gU4 lisfSin dejjsera utb.ut m 'gt;uda,Cjin,Saule,cj'IJ' nüibus, omnium autan m.lt;xtmè in uiaboüs ipßs, ^ui etiamn babeant D:i,eiiisß uerbi cog titioiiéf famen non acccdnnt ad Deum imploraturi etw ml fericordiam fed eumhombiliter fiigiuntfac ode^ runt:fe.i Itgraficare eiujino U nottci.tm, cfux ctß primo ijuidem peccatorem cogiuhone irgis pater re/icit,ac ueterc hominem mterficit,tarnen po{le4 eitangeUo ac ffiritufanHo ira cûdem laiiauratje legt;urat,ac ammat,ut außt Deum a'eatorem cceli Cquot; fuum pairem appcUare, ßbt^ oinutd bo na de eo,(]uan i uam indignus^poBiccri.

Poßent CT d/iu multa tcsiimonia de ßgnißctf tione huius uocis coiiigi : ut, Qmnia poßibih.aßint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

no fl perciiitt,fed h abed nt uitain tetcriidin, lodii. r* item, Q«/ credit in mejionfitictiey oui credit in filium, habet uitam ietcrgt;idm,loan.6.itein,0mnis ^uicredit in me,non moriettir in feculum, ioan. 11. etc alia hii limilid quant plurma, in quib. omntbui Ac ßmiltb. plané neceffe cil uerbum credere nobis aliquid longé ampliiM ac Ataiiis llgnificare, quant fîniplicë noticiamifed hac abundèi atlsfacieiit can didc ac piè^uti ueré ChriHianum hontinentfrccre oportet):ieritdtein quarenti.

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qiiiueroexhiite^Hmonijsnonpoteiidnlmdd

uertere,fidem tnfdcris Uteris non tantum cognitio nein folani, Jed et;am mütumconjcqucntemjlgniß care, neinpe fiduciant in oblatam cr agmtam mi' fericordiam Dei,is nonfuamtarditateimquie nuU la ^ntd ejjc potci^accufieti/ed pertinaccm impie tdtem,qud uidens non uult uidere, cr dtidicm non Huit audire, fed obturât aures fuasinildrdlfidum furdarlint, (quemadmodutn Pfdl.fS.de impiorunt furiofdperttnacialoquitur) dcfcdulo cdutt,iiedi' fcatutbenefdcidt.

Ëxpofiria Sedapudaduerfarios, candidas fcilicctueritd' loii E(d. 9. tis inquijitores, plus ualet unicium Eccle/lasla di Necpumo dlum,qtotahiecgrauißimorü clariß morumq;te tem,neqf ' silmoitiorunt copia, ac quatn oinitia omninodidla odiû,fcriptur^fiduciant in Deunt exprcffemandamia, quie penè infinita funs.- Agé igitur uideamus quid tandem '

devocefidël Ô tttnJemhocteH/momutn habelt;it in fe firmitatit, fjuodproipforufentcntiafaddt. Ecclepdüie

Neq;di)Kgt;rein, nei^odiumitomthoma.li fUiitd uolunt intelligendum effè, ^nod nemo hojtü quot;«w, netj; pint-, neeji impiui, ullo modo fare poßit oneumDeiK uel amet,uelodio habeat. At hoe '^nid aliud eil,^fe^nd çrffidtum fandit Abba p4 ^frin cordtbui piorumclamantcnt, cr uniuerfant h'ipturam, e:;r confcieifiiain ipfatn ex rerun na-^fratoiïere.

feruelim fanè interrogarc cot, num uel pr'nt-tipiim oratlonis Dominica dn ^uo Deum appella iniMpatrcm,uii(Jredèperpciideriitt. Nrfw Dem Wc' itfnw cx corde patrem appeUare potcrit, IKI non dlataerit fidefe propter Chri^lum à Dea “loptaurn effe ,fibi eum propicium eße, ac ergA ff plané paterno animo prxditum. uidemut no ßtos aduerfartos nunejuam omniuo dicercuerè et txcorde,Paternoller:lt;juin esquot; doilrinâ hfdcprin fipio orationii penituf comrariam m Ecclefiam Chritli inuehere.

Sed nos ïam htec mi/Jà IÀcientcs,uideamus (jiiis (andern loci germâmes fenfus ßt.Cinod ex cotextu teilißime per ff ici poterit. In praximè antccedcti l’as dicit fe ratiotie fua uarios rcrum euentut, {fert f'gt;’tnrecito,nonuerba,')inérabilemidi uita huiuscuT fan 'mjfcxiffe, ae inde uobàlfe certam alicjuam ueritdf

ttei iMifcogiiitioncm cocipere:uerùtn nonpotuif fc necfennec altü (juenquamfapteittem.Polleafub iungtt ißud diHum:Ne(j; anugt;rem,neq; odium no-Mt homo, cr flatim addit: Viim eß ommbm euett tuf.iußo çy impio, bono cy malo, mundo itfl' mundo fjcrificantt CT non facrificami.

Hicdarè dicit EcdcfiaHesßuaratiomfehttel ligerc non potuiffe, (juif Deo^placeat, uut dißU' ccjt,(judndo(juidem bonos malof eodcm moiio intertre uidmt.ldij; utrißimum eil. Ratioperhi' de tttdtcat,à Dfo negltgt Paulum ac alujuem latro nein, qiueodem tempore fupplidoafficitur. Non autëhoc unit Ecdcliaües, nuUamßdem minis aut promißionibuf Dn tribuendam ejje, uel diibitam dam de Dei uoluntate erga nos : fed pronunciat htec fecundum ratioms iudiciumßcut cTpiuilo an té hunclocu dixit, nihil aliud eße fub foie mtltits, quàm co!nederc,edcre,biberc,cTlietum eße.

lllud certè ex facris literés nobis plané eonHat, CTindubttatum eßedebe ,quôd omnes iinpocniten tes Deus oderit. Nam ad hocpradicaturleXfUt per eam fit cognitio peccati (y- ir£ Del eotra pee cat a ac peecatoreiiCT ru fus omnes pocnitètis ac perChrtslum r.tmfiionem peccatorumflagitan^ tes, ex luffu omm pot ends De. damands, Hic ejlß lias meus Jiledus, hune audite,ceriô debenterede refibintnitd pcecata. Nain iknjlus doré dicit:

De voce fidél o Confideßli,remitttuitur tihi prccatatua, acpro~ pterea ipfe cr pr^dicauU remißionempeccato^ Tam,CT earn deinceps pr^dicari mdiidauic,ut pae nitentef certô ftdtudnt fc dccipere remißionem ffccatorum, c^uantumms jtnt indigiù. Qjto uerà foßinc omnes pxnùcnM certo /iMuere (ibi remit ti pecclt;t[4,ceiitmß fe hoc tdnto bemßcio fciJnt i«3 ii^nißimos, Cf qHOpromißio eis rata efje pößit^b' earn Deus,tcflePauld,gratuitain effe uoluit. Promde aduerfarij dum omnes angulos rùnat^-inuemant altguid, CjUo apud impeatiorcs iuntjujdemam/pecie curfum ueritatis impedire poßint, nihil aliud efficiunt, niß ut psum ßudium ’«’n m qu^enda/ed in euertenda ueritate decla^ ^i^nt.Ac uelim fané omnes bonos uiros ßbihoc ex € piuin candoris eoram in citanda fcriptura propo-gt;fTe,ut ex hae ungula reliquum leonem,uel draco quot;(in potius,id eil diaboliciiM illorum jßiritum co» inofeere poßint.

PofJet quoq; ollendi, quad cr latinum uerbtiw Significa« Creiiononloliimnoticam,/edctiampdereßgn(ß tiouerbi cet(ut Valerius lAjximuslib.lt;s.inqt,Nenw debet hnni cn.« «tw#forfMMie crHfrf.'Cr yfergiiius,t^imiamne dcie. trede colon:ubi Seruius kocuerbumper Conjide txponit) ucriim contend effè debemus ipßiis Hf-

ac Gritci mcis explicatione^qnibus Unguis wacula D« nöbis primitus tradua junt.

Ailentts de ipfit uoce FI D EI ‘ jwmlt;lt;acè di/Jutauimuf.fjuan^ lt;ju4m crad rei cog»itionem htc ipfa, tfute httâenut diximus, 4li-^ ijmntulitm profuturaßgt;er4inufi

Nunc etim de re fidri etliquid dicumui, (omiM C' tùm lt;^ut de/idc diet poflent,perfi:i{ui,tu)H eSi no' üri inßituti’ ) tjuo nonfolttm uocli decLaratio gli-cfugm lucem rei ad/irgt, fed Cf rei cogmtio uqck exp'dcittiorunt reddat dilucidiorem.

FiJeS àd Aident tgitur efje uirtutem qujndani, que toti ' uerlgt;o Dei credantits, nemo negat. Verùm de eo u maxima eß controuerßa,».»» iHudcrederetaiitü in quadamhiftorica rerum diuinarum cognitione eonfiflat,Hel etiam ulterius fe extendat.

Nobis quidem eorum fenientiu non tmproba^ tur,qtà dicuntfidéjciéljgnificatqudlitittê ernto-tum cordis nobis diuinitiis donatu, quo uerbo Dei credimus,h(tberr duos partes, nempe noticUm CT ßducicim,ßcut nbsp;nbsp;nos(uperius in explicatione uo^

famfidei baud paulo dilucidiorèßre arbitramur, fl aiiquanto diligentins ueluli exadlioriquadam anatomiapartes eins perueftigêtur,acrecenfean^ ^nr,ßngultq^ motus feu partes in ea exißentesfc'^ paratim

PRI M VM igititreliinßdelegitUicognith PriniuJ Dei,4c ciutuoluiU4tii,nc{lrieil;n4turlt;c corruptif motus fl-fïitti/c ofc peccättf ^tcrnx mortifubicila.Qu^m dci, cógntiotttiit primuM in hontinibnt unit Dein titjri,dtcrj oh eam cuuftm lege pr£dication(m pK

boe ipfunt Citret (inguldri rationeyUt polled cldriut oilendctur. AppeRo Mtcm cogtu'tionem ncn tdn^ f«»t tju.ilêc/imc[i 'iotitidnt,ficut (jids notâtßbuiii Af fopt,dut Lttcidni uer,tf ndrrdtionet, ncc tarnen ftifidem tribuit,dcpent lulidnut-, e^ alieini dltj f-tbniei. Item ludxi er multi Epicurei noruttt cudii ^ditm, fed notitidm cM»n afjenfu coninnéldm, t^ud V nouimui doUrinam de Deo,er ueram effe (Id-tubnui tidin cjui de re quapii jterd fit, nee ne, dn bitdt,fcire e tui certè non dtcitur.djiod moneo r.o propter hune locum tantum fed ttx propter d-

I lio{, ne quit aliter me hoc uocabulo, pricfertim in bac eminerdtione pdrlium u!i exiflimet.

DEINDE ed cognitiaß ne rd dc ùiud eß, ge Secundus »erat horribiles pdttoresin corde ex a/feSluirx motus. Dfi contre not ob nojlra pgt;cccdtd iuHißimje.Haiic fectindam pdrtcm feriptura cr theologi hebraica »xtdphord appellant conti itionë,proptered qttèd quot;ßefliif irdti Dci,propriie tiirpitttdims,cr expo-e » âdlio

âafio tefern^ damnationii tun aliter cor animu^ mi/eri prccatorK frangat,j)Rernat,acpenè 'm ni' htlum redigat, cjuàmfi magnitudinëquampiâ cor poream(excmpU gratia colunain)confrmga(,con feras,cotudofc^. vt ludat antea fecurns erat,poll^ ajpcxit fuîtfceliis,iratii Deu,£ternà^ damna'ionc, adeô eüconterritiM çr contrituf, ut terroribiM lUis citißime adfu/ßendium adigerctur, E/Jc autem h^c quoq; quie iam dixigt;nus,partes fidei, inde animaduerti poteR, quàdfidesdicitur ejfeaffentiri totiuerbo Dei-cr quiadicimus,Cre do m Deum patrem crcatorcm,zrc, item,quia lo

i.dicuntur Niniuttæ credidiffe,cum tarneneji lonts itihil aliud quàin minas Dei annunciauerit, quanqttam non eji dubium,eos (y cognitionem mi fencordiic Dei,ac remißionis peccatorü habuiffe, undecunq; demurn earn habuerint.

Contritio' Oportet fané hune motum plané feriivmejfe, qua Iis elfe fufficientem uerà etiam, Ç ut monachi cêfent ejfe debeat, debere) eft penititsimpoßibilc. Quis enim iram Oeifatis mente eoncipere, aut ad earn cötremiße rcpotefli

t^am primum tanta ell magnitude peccati, CT ! ira Dei eotra peccata, ut etiamß 'm puluerë redi geremur per concrittonë,nondumtamencffetfuf ficiens contritio. Si uel ex media parte peccati ma gnstudmem ac turpittidinëceraerctnui,fiatm ex-

DE RE FIDE!. ’ tm'nuremur, ut etiam experieiuia docet. MhUi fnint tftrore irte diuintc exagt;umantur,ut de Ano I'gdur, de Arijiobulo re(crt lojephuf. Ipfefi-^ Itui Dei, cum hoc graue oniu irt diuin^e ac pec-(“ti pro twbii gcilaret,/attguinem fudauit. Quo-^doigiturpoffemutnosmferrimi hottwnciotiet pfo magnitudtne peccati cr irt diuint fufficien^ ‘ff contend

Dtinde etiam cauendumefl cumfcmper a- Caucndila turn 'm primif in coittrittone,nelaqucos con- quej hentij{ inijciamui. NUm feria contritto Ji pt pau tj,tionc. Ioiiehemen{ior,cil uere guoddam deduci ad itife-1'0!, ft dolores mortis ac mferni,item laqueos mor tit [entire, de qutbus Pfalmifta fitpe q^ttur. Ex I’« tanta morte multi cum magna difficultate,cr ^npne pngulari fjiritus fanäi auxilto ZT confo-ilt;ttio»ihuif E.uangrlicK,eluilantur.multi etiam pe »itut eluâarinon po/Junt,fed pronunciant cunt Cilt;in, Miiior eil imquitas mea, quam milencordia Bri. Vt recens loanni HofmeiHer monacho, maxi »to Euangelq aduerfario, accidit, qui integra die tociprando fe damnatum.quia feiens Euangelium ChnHi perfequutuifit, mortuus cfi. Similes hifio-, fie de Latomo ac alijs quibufdam aduer/arifs nar tiintur,qua diuina: tr£ exanpla omnes motuiit ut ^rillum pluris jitiant.

3» SECVNDA PARS teperuoccm Euangeli/ad u:tam rcuoce»(to‘,e' tioittlî cis inu!tuTn[lt;iluberrim£ confoiatiotxs pro^ po/MiKur ycaueiidüm cjieo tempore puè,neferupi aiiquiac uiLuti lacjueiionfàcm^s iiiijciantur, auibtunüferihotniues impcditiacde^ terni, cum ex ilio marore ac àef^erdeume euadc' rc nequcaiK,f!ib»wrglt;(n(i{r, ut l^aul.r. Ccr.i.nd^ tnodum falubriter nwuet.

“yres la- ExpiriffwZ4 ipfa doctiit nos in Pep(/tilt;,eùm X' quciin Pa Hjt injinitisfùllte doârinx laqueismititorttmeott piftica pœ cxptxffuiße,ac ctiam ad infh-os nt ater^ fïiteati2. '' tMmdamtiatiottempertraâitf,tum ueromprimis fujficicti cotritio)K,[ufficiciKi ouimeratione cùnt omnium peccatorum, tum circttm^anaarum gt fufficieiUi {dtisßt,ilione. Dr qiubus rebui juerîà itt Papatu tnfiuiti ditbiorum labygt;inchi,înextrieabi-Itv trica:,ac miferarum confcicutiurum mer a eru^ CCS. Cum cnim aemo pojjct {Idtuercfefufficient c contiïtionem kabere, pturimi de fua peeeatorîi re citatione dubitarët, pieriq; caam de fatisjiHicae, an (it fjtis ftiff-ie'.cns,dmbigere!}{,non okji fuertme rmferi hontines bentfictum Chrisli fibtfide uendi cai-c, Deum patremappellare, eut ab coaliqiud cum fiducia poftulare, ztr peßtmacon'siemia ad commuiuoncm jccel]crunt, atq; ita fiibt dantnatia wm mandueorut. Gratta aut Donuno- Dro patri Hominiiio^i lefuChriütt qu nos bis poUremii

tertio (ic/’rt Icgolem iBmü cognitioncm fontrittotum^ cognttio Euangelif jecfui, uelutiof l^umguo-fdam 4 Samarilctno inmdmit 'njfufuw, »lolbm ae ftnam en qu£ priui ugt;u legem fignifi fiintiin^eritnf arrofernt,acpurgdrat. Q«o oriit ftomuesbanidodores fx Christ mandata do^ ut iddclicef primùm pamtcntine prndicatiet

peccatorif animum fraiigant^urtcremg; homi'’ ^tnterßciant. Deinde fraéïostacciitesq-, pcecd ^ote! Diangelicif protmßiombuf it erum lubleuêt,

Ac cum multi ualde difficulter admittant can- Tcrtiusmo Jôlationcs, multi uerà eac penituf recipere no pof tus^odo fint, (utpauloante diâue^)dilige/iterciimpubli jn côtrins eè^um priantim in abfolutione oconfolationiltit excitüduï.

proponetida contritis Euangelÿ prcnvßtode tcmßtone peccatoru, eac); cim alijs modif ampli ficanda er corroboranda eftitum in prinjis, ^uàd litunitterfaliiommbusconiritis^gratuitapcjKtiif, tyquod fit mandatum Det, ut omaes eamacci-piattequi ucro earn nonaccipiat, ii mandatum Do uiolet,cr' ntedacii Deü arguat,O' eo peccato pliu peccet,q omnib.alijs.Vtdt emir, ommno dcu', w prater /ficm in Jfiem credamuc, noniolum in re lutt corpüraiibuf, ut cunt marfi^tium eiluacuum^ c 4 t^uod

^uoJ nobis petenttbus pMem cjuotidiaiwm dätu^ gt;nbsp;r^fît. Sed etuin t» petitione rftnißionis peccato rum ap gratiiC Dei,ut cjiiaiicjuam ULdeamus, cy ue rißime confiteat2tur rws effc imjcin mos peccaro-res (ßcut omnes pemtits homines corS Deo fum ue rè miferi peccatores: tarnen uu!t Deus tws ci hatte gloriam dare, guodmaiorfit euMimferieordia^ aojlra (celei a, quodej^ gratta exuberet ftipra pec* catum At^ihancfidem prater Ißcm in jlgt;em cre-^ dentëtefatur fcripiura Deo uerè gioriamdare, er peccatores comritos coram Deo lu^ifcare.

Hif tgttur tnodis acftnilib fuitt obtrudendsc ,p tnißiones contritis. Qiianqitam er oratione pio-' rum ardenti indigent lÜ:, qm in tail ßu ä'» gone cum confeientia, carne, morte ac infiris lif (iantur.

Faeltx ed iOe qui poteS per hunc tertium mo' tum ad qunrtim quaft ex iti fcris adfuperas aurof euadere, id c{l,perconfolatioites Euattgelij ad ue rant orationem peruemre-Quamprimtm enim re è orare pojfumus, fia tim etiam de peccatis nO'^ iiris,infirno er' diabolo triumphatttus.

QV A R T O rlt;lt; Euangelif cognitio,fiuera ac uiua eil, fiq-, Jßirituifanäo per eä efficaci affen timur^generat tn nobis magnà quandàm agniti bo ni, nobis'que fummè neceffarif, neinpercimßiotiis pcccatorum,milcricordia Dei, uta. que atcrttit appcù^

^fftiHone m: in (jua appetttiane rtùim oratio re^' oicluditur. Efl enim oratio radcm tlla appcti

Nfc pote^ßnehoc motuid eüßne defiderio Quartum *‘fgt;ftitiotteagnitiperEuangc/iumboni,fieriud motü lt;lt;1* ajßeißuifUelßducia,fcu(juietatiocordû Ac nee» fliulü, f'^tèetiam fierinondebet,ne ßtuana quidam f^/uafiocr fecuritat. Nam Deut uultquidem ’’'»nihuf darrfua bona, fed 'pcti ntibuf cr f ul an i‘l’Hi.Docetquoeueid cxperieutia,quodhi( mc-

antecedat ajjënfum. Ndw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fon-

^tfincipiuttt alicuattto proptui agnofcere uo^ ^promßionumde Chriilo, üatim etiam pre^ ^fiinapiunt.

Ac futtt petitionet remißionii peccatort/m er ßnorii diui'ü^ut ettam ex Vßalmii apparet» à pria ^'pio plem nwrte,qtterelti, trepidattone ac mae f^re. Demde paulatim hctii res fiut»,plu!q; fidu (ii adeße ofknduttt,donee tandem inplenatnfidu (lam ac liticiam conclielaitturtquin er t» gratia tum adionem aliquando dcßtiunt. Et plane pr;-nw,ueluti de profundis malorum abyßif,contrit£ conjeientti clamare, Deiß opem implorare in-tipiunt.Pofha paulatim emergunt crefeente per iflos Hwtutfiducia, doncc tandem penitut in luce calefkm cmergant,non altrcr if cum in extremo ittortti agont conjiituti paulatim ad uitam reuerti

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c f uideii.

SECVNDA PARS uidcn^ur^tura nwrbum exuperare inciftieiiie. atq- hoe eii lÜud uerum ah infwis redttei.

utotus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D« cogitMttK (fîcut omiKtK uerè oraium

tld. füccre plané necelJe eji ) ac audimtu Deum «fbii reß^ondentem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peiis in noimne ti»

diatom,con;ingit tibi.ct,Quattto magis ego, lt;]ui bc nui fiim,dabo bont peteirrituf ƒ oportet cran-^ tem ilÜi uocibui, ueluti ß tamfibi per eat calitut rejponderi audiret,affcntiri,fuxta precept» Chri UiItiar. » I. Q5lt;fc»^- orantes petiiif,créditéquói acctpitiifCr ernîtuobii.

Attjueobhos duos motui potißtittMn,'Kmp6 ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quartum cz quffiSum,'Chrißus,cam docet orare,

fiinal qu'tque malta de patrii caleflis bemgnita--tediißrit, ut/cilicet çr ifiuitet not ad cxpeten^ da lÛa bona, pcccnda^tcr u( i» petitionibus ina-^ rum p omißionum ccgitationa, ßeHiaf ßatuere peßimutnosexauditoseße. Quoduelinprimis in oratioue eft neceffaritmtynempeM fnb conclu-ßooem oratiotds ccrio ßatttamui nos per Chn-ftum no^irum pontißccm addextrampatrif üun tem exauditos efje.

Via orati Df hat quaß uita orationis iam longo tempore cnis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dodlnnaunermijßt fuerattn Ecclcßa.acualdeue

reor,ne nunc quoi]i,ex quohec doärina Deibe-neßeto denuo refußitata eji, tUa ntniia breuUdt tem-

fwnpow.rf J quant multi precatiomm afltiiigtmtf ”! naiioru oratione ißum affenfum aut excludat^ paru rcâè abfoluat.nec cnim tamfofile tam^i fieri poteft, quàm citô ipfa uerba orattonis rit ^'^ori.ut forte et' m templis pMcit oratiotti pltt temporis tribuendum fit^quàm alioqui tißf in plerifq;l ods tribuitur: cr d’.ligcntius audi erudiriile ifkaffenftiperilliimtwilrupon ^fitemad dexteram Dd fedentem, cr pro nebis ftitercedentenißt utile.

Non eft quidê probanda iHa battologia et iixitiis'orationisethniclt;e(,uteA Chrißus appcliaf) . xeetit rurftis in iÜa tanta breuitate temporis affea fii^n hune femperreâè fieri poffepij in feipfis fte pecxperiuntur.Accedcre Dcanj, res longé ma-' ^»na cfi:nec eusn ita obiter ueluti feruulum quen dam uno uerbulo eompellare debemus^

Ac quan:juà uerîî cji^fiepe homines pios etià a' liud agentes,uno gemitu, coq^ inenarrabili, redè Dr« apeUarc ; tarnen cum ex projifjo oratio in-ilituitur, in qua çr mandatum Ttei er promißio (onfideranda eH,cr 4 quo,er per quem,er quid petam:ii,ad hatcmulta impedimenta à diabolo olt; tantiobiiciuniur,poftremà er afjenfiis propt er in credulitatein carnis nofirlt;e eft perdiffieilis,er fin ritus quoq; no femper perinde eü alacrif.procul-dtdtiononfemper ontnes b^e diffiiultates (ut pios

Ro /on^f maxima e{ioratio,dc ptrinde Chri^ ßiano homini tuceffanaiUto! 'mfaini ex ubertbui matri fu£ alimentum ac uitamfugenti. Simili tiudopij exproimßtombusDeiciim omnia alia bona jaguntju uel in primif ipfam uitam, ad tjui regeneratifumuf, ey quam perfidcmfilij Dani uimiit, ut Paului Gal. t loquitur.iiuod (y Dorm.-ntii {ig»ificauit,cam inquit:Ego fum uitii,uos pal wtes. Qm fudione intermißa, plané emoriuntur ■non aliter q ß palmitet uitis fu£ aliment o de/litui tur. Pro'mde orationem liim priuatam, turn prd' fertim tUam piAlicam par effet ardent ein effe, ae tiùnimè mutilam uel pr^cipitatam.

Ob hunc quintum nwtu feu affenfum cr uoX AMEN« ffiritut fanât tnflituto cr in ueteri in nouoTeflameiuo in fine precationis additur.Qua: UOX ex eodent themate uenit ex quo c/quot; ycNn credere: acfignificat, tefte Pabi Dauid KtmhtiUerumyatum erithoc,çyfic Domintu ß-ciet.Admonemur itaq; hac uoee,nos tn fine oratio mt cert à debere flatuere, quod Dem preccs no-ftras propter mediatorem exaudierit,çy quod ea qua petterimm,ßäurui fit.

Nihil profiâà magie contrarium uera oratio-ui efi,quàmilla etbnicorum ethypocritarumua

fitiui an non,nefcio an preces nwas exaudierit an ^n.TalK hontoiteflt fcriptura) nihil à Dfo acci P'rt.Et mhilonùmu aducrfarij taUm diAitationê ^dain editii fcriptif confirmare non unentur, gt;uc propterea funt hitretià, [ed pcnitus catho Zr arthodoxi. Obferuare atttem oportet di-

^lt;ti.nant etßuterlt;ji noticia guædam Euangcli^ promißionii uideri potefl, in utrolt;j; enim ap

f^ittimur Dco fuam mifericordiam per Chrißun Pgt;'omittëti:tamen in hoc motufirmtiu aßentimttr S'**« in tertio,nobiscji magis priuatim promißio

attribuimui cjuàmm Juperiore, ubimagif in^ ^fnerepronüßiom utcuntj; aßenCifumui,lt;iuöd[ci ^^ft Dent panitemibui uelit effe nufcricorf.

S E X T O,fx fo ajjènfu,quo certôßatuit con Sexrus tï-d h'itut peccatorfuam oraUoncm, tjna remißionem dei motus pfCMtorufM propter Chriîlum cz nüfericordiani ^fißagitauit,exauditam v Deo acceptam effe^ f^iuitur quidam firma fiducia in ïam placattint

*^/}gt;irituiipfedamat,AB B A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ho

^’‘ofereiicitm Deu.Atqßtafide luAificati pad ^‘’betnuf orgaudiurnSpiritiufanditUbifimul zx ''^è^neratio[it,(jUie tamenia diJtc« in cjuarto

4« SECVNDA PÄRS r4t, de omms déliûnes regeneiatibominii oifinfi que bond opera confe^uuntur.

tus corrO' fundi tcflimonio,cordd ptortitta exhildrdiitur,ßr bora f amp;nbsp;mantur,de eorroboydfKur,ut ftid in fummis diferi faicit cor. migt;iib:is,diq;ddeôfuppliciiscoddntesdccclfod' ma permdtieditcnulloq; mo jo dubitèt qui7i Deui ßbi nbsp;nbsp;propitiut ft: O' p eiui gloria ac ipforü uti

litdt pofuldt, etiam opempt Idhiriify utDamelii de eiuifociorum excinpld jemcnprantyDaii.!. ;

defirmati, dits Pfal. tii.hisuerbiscxpreßit-.Paratum eß':,uel «r corrobo potiittfmmiter eorroboratu ejl )eoreiuilferdre ran defcri itt Dnm.quare à trijUfamd non expdUcfecK pdtu pfi*» eP eor eius(iumpepdueia fauoris dc opts diuind) no timebit donee tudeat optdtü eucittîi de hoptb. fuis. P diem tnfr.:dum dniinüffiritits fandus Ppi. ^s.depribitycùm in toto Pfdlmo,tum prdcipu^M hts uerbis:Dn: ep no/lrapJucia er fortitudo,dU' tiliunt in tribulationib. oppoHiiiiusn ualde,pro' ' peered nd ft timebimiis, ctiamrt terra loco mouedr tur,cr mentes in marepracipitenttir. er fapeU' liis,c!tm in Pfalmisorantcs l-ttisuocibiisfudittcoti Jlantcinpduciain in Dcum Cignipcant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Loquitur er S.PiUtlusjiC de infrado pdcirobo i re R.o!n. t-cum inqtiit: Sedrobupuspdus ePp' ' de^ tribitens gloriani Deo, certa perpiapone coti' / '

Soi hoc poßrrii» etii alîàs fepe tn defcripfio »ibiitßdei t/urpatw.Qutire noopiwr me operà quid 1î hilirumß banc ipfam uocem pat:lo dtligautM ex gniflcct. tgt;ficuero,lt;iuandolt;jMdemPauf»f eatampepeuti^ ‘‘'r,çr mgentum ac lutura ßdei per eam pulchri f^preßa eße uidetnr.

Significa; hicc iiox Paulo,ali^uid pleno anânt agere, ut cum refirtur ad plenam tùt;ciant I*, vriufcjußq; in proprio fenfit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«•*

^»•certa nottcia con^ituat, pleno animi affenfii ß^tujt. Itè ad aâioncs aliquas externaç,ut i,Ti. ^-nnilkriit ttût nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id e{i,cot^tanter

ilrdenter perfice'.{bidem,iigt;te Jiièi^s x'o kó^ ’ yua TKgt;i^ÿ^s^iiggt;f,id efi,ut mea opera prtedicatia ^xangelif diligenteracferià-promoueaiur. Item

ßduciam ac/fiem,ut Heb.6. Cupimui aûtm-lt;liiet!lt;fuc uc^ûm idem prtefiare fiudium wç/r rîi! i ad conüantetn zsr filz'

•■f pleno animi afienfu ac motu aliquùi agere. Po dßimum tarnen dicitur de certitudine noticia pra dicif,ac ei comunche fidiicite aut/fiei, ut P.om. 4

4# SECVNDA PARS rätyCtiam prte/fare pojùt:td e/i, firma cy con^lan tifidelîatuens,ciuôd Deut GT poßu cr uelit eaji ccrelt;fu£ erat poHicitut.

Eflautem düiio hac plane Gr^ca. nam er 1-ƒ oeratet ca utitur in r^xTnfinnU's/iè Jli iffüT^ü/t icnsivTMj/ (JaifVUf/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yeyifiliäM

Porrà ijuaniam pepe utiliter etymologie ac , nbsp;nbsp;primarie jignificationes m(fuirutnur,eo lt;fuód alt

quanto peiü^iut uis ac natura uocu ea rattone per ffncitur.breuiter de hiaut tjuo^j; uocit origine dtce mui.Opinor hancuocem hic metaphoricè pont. Nam nee propr e,nee in aliqua alia figura,qHan tum quidem animaduertere poßum, hic accipi po teil.Samptam autent opinor metaphoram 4 iiaui-but,cum plenisfeu inßatis uelit incitate ßiuntur. Ex ij(«4 rdfjortf finti'itudims er prouerbium,Ple~ ntt uelis namgarc.'ortum eü : ac de eit dicitur,qui toti er ueluti pront iti aliquid incumbunt-.

A.i hanc timilitudman uidetur er Cicero allu^ ßße in oratione pro Mitrena, inquiens :Curn con-^ tCiUo eurfit acerrimit ducibut, hoHim» claßif ße atcfi anima inßata ïtaiiam peteret. Fji enim qu£' iam eonuenientianautu, plcnis uelis nauigantiu, et aniinoram plena perfuaßone ac Jpe aliquid co tiptentiiljfient inhoc ipfo exemplo ap'parçt. Ni prr/«-

DE RE FIDEL 4, rfc naucs iUiC plenii uel inflatis uelis re^ ai V celcrrimo curfu m Ualià contendcbânt,ita ttLam hoflcs opes Ualite iam firma Jfic diripiebant C particbantur.

Eadcm porrô ratio efi ZJquot; fidei. Katn cr iÏÏa Colbtio fi fterbo D« ac figt;irittt fanÜo, noüro fiiiritui tefti^ dei cum na »WWMM1 pcrhibente,quàdfilij Deifimtis,cofirma uibus ple-ta fic plena fiduciaac figt;emifericordià Dei,rcmif lùsuelisna f’oium peccatorum ac aba donaßbi rapit,ac uen uigâtibus, dicat.Et quemadmodii eiufinodi naucs cclerrimè (urrentes nufi^uam h£rent, non circumfi)câant fiopulos,Syrtes,cr faxa latêtia,fcdreâifiimo cur ju ancrorfia tenduiuÇfciunt enim fe in alto nautga t^fic Cf fides nufijuam h£fitat,no claudicat^non iijudicat,ut fcriptura locjuitur^dubia, num hoc an iHud fequendivtn fit:non ubiq; trepidat:fed immo~ ^‘meritatc uerbidiuinifpromifiiombits Dei,acJ}gt;i titufanâo ABBA pater clamäte irfiata ey inci tata.reflà conte ntißimoiji curfu in Deum placa-btm ac promifja bona firtur.

Atq- hic omittere nequeo,quin ccmmodum, ut fgt;pinor,lociim nacluSiquod multotics cogttaM,reß fatnSiepe cum pite memoriie D. Martinum Luthe timt plena in Deu/idudadceta^ et credta fronte in teinplum uadcntem iiuuitusfiim, eucscj; adlio-ncs plané tpfo E'ia dignas perpcdi,iafiis mihifitm Veaetam iliam longé maximam nauiml, quam illi d GaleO'

tsi SEëvUbÂ PARS iJaleottemuocant) ommbiu uelis uentà ifijïdtii coijtra hoßrs pergmtem cernere. Qu£ cum g ntUiiine,pulchrttudigt;K er celeritdte fitinlignii, lUud tarnen habet priccipuumdecuf, quôd toties d Turc(i,alifsg; intptfs fuminatàoppugnata,tti extremum contra omnes tuârix permanfit. Sed hac^enut dehac dtéiione.îam ad propoptam mdte nbsp;nbsp;■

Ifcrum de Kuiufinodipduciacorfuîtum corrvboratK magnani- cum Dauid haberct,aufuiefladmodum iuuetiifet mitute ü- propemodum tnermis contra Goliath tantum gi^ deL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ganté ad pngulare certainen procedere, cuiits ne

conlpeélum quidem multi foret iiiri, non t it,ien fi tnilifiduciain Dell praiditi,fufîinere poterât.Hoc efi etiam tllud firmiter confifirre □ï'nnj ad quod Mofes ifraelitat ad mare rubru hortatur Exod. 14-cr quidam prophetalud£o! i.paral. cap.io.hés uerbii E. rmit er cofifiire, Hâte, er mdebitit auxihü Domini uobifeumAuda et Hicrufalem ne timeatb, Cr ne trepidetis.

Signifie at ur er periierbum TiyTVS admodum fignificanter hecfirma fiducia,de quo pofira alb quiddicemiif. Hue potißimum refinipotefi CT de finitiofideiEfai le. quai fides fit cogitatio firma: cr Pauli ad Heb. 11. fuperiui explicuàiMf, caéy que in poserions explicatione adiumciniM-Igt;iam hic motiif eil uerè colophonfidei,

'Dt RE FIDEL n ^yprinülur non jignipcMttr iü fioriilitmiijicanîinipiorum afßäiapcr ucrbtt rfo^ quiefcére cf acquiefcere, quod h^et fotnfiduda c«i« Dn fnuorem nada eß,hoc tanto ^eßiarojUelutißad eximii quandû eeireefKeto^t't ^eßfoffiaentMm pcruéntfft‘t,cor acanimu con pacdt,quittât ac llt;ttißcdt,ut non dtnpliuf tre fidctjtio aliundt optin nc conjolationcm qu^erat, ffdhic apud hunc fuum thefiiurum funinid cum hfi (icid qiuefcdt, hinc omneiit [ud»i félicitât cm fxpc ^et.Sicttt pfdlm.ät.( ubi tnultumdehac ßduciit fnucthcfduro incubdnte loquiittr) bis inquit, Mi Dno dcquiefcitdiuma mfdmM db ipfofdlus tnelt;f, Ef P/d/. IJ t .dicit fe perinde direxiffe dniina fitdin

Draw,CT cdtn ßducid ßiioris diuini pdcdtant trdnquilldmq;reddidtffe,dc infdnstotditt/fentin tUdtrem fiidm collocdt,totusq; inde peitditt. E^ E/i 3 i.cldrè pronuneidt hunc e]jc effedam Impetra* td iudlificdtionis crßuoris diuiia.titquit enimtEt fntfrudiis iu/lici:e(fctlicet grdtuita ,nä de Chti ßi beneßcijs ibi loquitur) pdx çy utilitM iußicije üpwn quiefcere,ucl trdiiquiüum e/Je,er confide remperpetuum.Etcdp.7.iu'oet Deiisdtciad A-(f!df,Cdue,et ßs trdqiäll:it,dC nctiinedf,ctcorcu!i we molie/cdt.Et cap.}i3.i»quit Sic dicit DomintiS, Smtius ifrdelis,per refipifa ntiam 71711quot;^ crquie tdinferudbirmtu, Bebaikct pcrqu.cfi:ereerfi' 4 i nbsp;nbsp;nbsp;duddm

er ßduciam ent fortituio uegt;lr4,feu cont:nget uobiijcr ncluiüii. Njnt lud^ilùhilnùnuipriât re uolebittt,(juim ut ßiucia promi/^iouum diuint r^m jc opis diu'MiCfrett,tranqu llo tninw effeiu, fedtrepi{ab4 tt,acundique querebtut auxil a, om ifa fujpe 'Ï4 habebtnt, ubiq^ extâimtbtnt con tra (e/ien coninr4üones.quod in eis Efaixs cap, 4-reprehendit.

Hoe mentis ac cordis tequ-eßere obßducit ic quißtißuoris diuiiii,perpuichrè uidetur Chnâtis peri!lisßnH’atu.ii)tes exprimere,quM Mtt. t },re cittt: quod quemtdmodü ß quißnam inueniiUift alicuius a^ro thefaurü, uel prtctoßßimiim m-trgt ritum ßutim tan‘a rei bomtute lUeilus, dtitenditis om übetsfuis,emitlâimt^umcutnthefauro uel m.trgjrit4:ßc quoq; qui per Euungelij doârintnt remißionem peccatorÜ ac ßuorS Dei conßquttur, illou ùco thefduroueiutiquadiueret avTocfaàtit, id eâ fujßceittiaßdens etcoittentusdcquiejcitjt-tidij} om tid pn hjc nibilißLcit,dc negligit.iuxtd itludtvbi eâ thefdurus tuus,ibi CT cor tuü.Atque itdpif ex hoc tnucitto thefduro hdbent plctium gdudium.

Conißieitur quoq; hoc dcquiefcereßepe in ho-tnidibuSjCu pofl co/uritio wm promißionib. Euan gelif dc jßintu fduilo itd pdcdntur, utßnt diiigt;no trdiiquillißinwtquie diiimi trdnquilUtds etii in ex ter-

tfniiige/{ibuf,uiiltu cr adiomb. pcr/J'icipofefl^ cùm 'm alt's, tum verb pratcipuil 'm moriturii ocful'plicio affiaêdis ftepe clarè animaducrtitur. Aiumaduertendum autem hie ell,(jucid ejuam-uant hptura unica uoce guicfccre cr fiduciant cr fictm cordis figmficet, tamcn funt nonmhil di~ quot;fffa.fiducia enim caufa tran^uiDi animt feu pa~ 'iscordis t d.ideo i tiim ejuiafidimus Dfo tanepta. P'ln-f bemgmfiimo, bono animo cr trancjuiBo h» us Neceft pax ergaudium cordis parifidci ßeienda-nant cjl aus effiilus.

Cowrrf experl es uerat fidei,cu careatu haefir jen -'«‘tfiducia in Deum,hoccj; ffiritusfandi tefiimo^ ^0,ardore CT robore,in aduerfis ac grauibus pe pjjp ^isulis trepidant, ac tremunt inûar arundiriSjUt ^ri/lusinciuit:cr m^arfylua: uemoconcuff£,ut Kr-deAchaz cr eiusaula legiturtac(, ficutla^’ ^obni inauit)mfiar undtC maris facile hue atej- H-fucimpeHuMur. Quanqua cr Paulus ad Eph.4. pfne fodc mo4o locjuitur de hacfidei coflantia ea fciuibus.itcm Chriilus Lttc.tx.f«»» induit,^tii^lt;f , ^cue,ifff^cu,nolite pendcre ammis, ac diffidere. Q.M nutaphora perpulchre fane huir.aiia diffidè ^ott’.aptngUur.Quemadmodüenim qua in fubli ^/untfU in acre nubcs,qa no fuitt alicuifirmo fun iamemo alligata,leui memento, ut parua aliqua wa hue atqi iBue impclluiuurfic di/fidt itt «, cu d t hac

hiic ruffefiducirp auxilij diuini, ac Jpiri-Ui cpfoldtionedefti'uäturJcMaliqua occafioite uaaL lMt,ey anxif, guo fe ucrtant,n(/ciimt,citißmeq; tiCj^e rare iuapiüt.uî !of.€ap.7.Ciffolutù eft tor popidi,et tnutatü eft in a^uà^idg; cbparua adnta dît oecaftonë Sicut et Nu.ii.legtLetftepe aliàft

Aionebimits hicftmul cr tllud, (fuod uerbo/tt non it a dißimilefuucrbü iio}: iicfiM pocticitn] crPgntftcatioae metaphors ration Ite.Nd permdeftgnipcat leuem Cf iHco/ftautent cftc.ey metaphora eîl fumpta ab ift ^nte in fubli tne eletidta fuit{,a(c fatitftrmitercoftiiunt.fedua allant. Poftunt^, hete duo uerba mutua eollatione eleganter cr utiliter ittuftrari.

CitauitniH hucuft]; breuiter loca fcriptuTiC in (jUtb. expr elfte difftdemia pingitur,€3r ^uaftob o-culos ftfteâanda proponitur,^uo ctiam ex lontra-riofextuifidci motui,nen}peftducia in Dcu»!,paU lo clariui cognofei etueat, qutc cr cSftrmatfteu tor roborat corda piar!i,et tranc^uiHa efficit,alilt;iuc[i O' tnitet uirtutes m piogcturat, utjuperiutdiHuifllt; Dixi autem alujuanto plura de hoc fexto motu i' deoj^uod i{colopbaneinfideiimponat,crgitè4 f! pr^cipue mettff cmncf pradoras adiones ftiain lortutes piorum efficiat.

EXPECT AT prociddtêio iam ledor alb ^uotnpttjboùonë ttcôra partuionisfted nos prins adiies'

DE RE FIDEL rf iHungemiU his päuca qu£dttm de exercitijsßdei. Ce fîde a-feudeßdealittbomprieterremißionempeccato- lia bona toi-umacyeconciliitioa£mpoflidaiMe,mox conßr præccriu' »titionem huiui diuißonis (ubieâurù nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftificatio-

Diximui igitur hafleniK de eaßde,elt;i(l; inendi nem acci-inanu,gu^ remißionem peccatorumgratuitam, picntf.

teßuoreniCeipropter Chnfiumßdgitat.ac FidespctcS f^trdt,Dcoéii pldcatoßdit.Efl nero plane neeeffe, iuftificatio ^htcluxnentpetotaßdesremißionem pcccato nein prat-fHi'macgrdtMiàiu{iictâaciipieiis,etprie[ertimfi luçet fidei ^nciapaternuDeißuoremtuensommb.alijs H- alia bona reru petitionib.prtelnceat.Nd pctenti.

^nwdo db eo dliquid peteres,^uc tibi hoUë ejje fittiulProindefnnperoportetprmô regnti calo

Qudre pofl eamßdem, (juadcapiturrenüliio peceatorü,feguuntur uel exercitiailUus, uel quic alla ßdes,priori non multÜ dißinulis.qua c-^ W alia bond petimut d Dco^quaq; nos in omiiige »is mijeriff fulcimui,qu.e tamè neccffarià totd ori iw ex priori,ac prdfertim ex ultimo motu prio' eß,exfiducid in patrem nobis iam placdfu, ^uafiducia c^è cum hdc poilenorißde coiiiuitcltf J'WaßeH patius in Mam hatteßdem efl ßgt;drfd.

Exemploßt Dauid, qui primumfemper fiJe per Mcßiä Deuj» fibi placat, eoß pldcdto Deo/i du,deinde comitaitte tlla corß^ante fiducia in pa-, d 4 treu»

trcm idmp!acatuw, petit ac cxpeâat auxiltit ab ea in omrubui fuis periculis: certó credit {ibi Deü adfuturdm,cum rebus fic poflulantibtts, adoritur urfum,leonem,Goltath, crc.Sic Abraha cü prius fidefemiiiisfuL,in ejuo omnes gentes benedicend^ erant,Deum fibipiacaffet, eo^;fidere tangua pa tre benigntfinu coepijjct^audebat cü eo colloqui, guangua effet putuis çr cinis:iuc dubitabat, gum cr pofkritatcm fecundum fuapromiffa, gquot; aha omnia bona fibi (it daturas.

Loeü, Cre QwiWf Paulus reâifiimè dicit, Credidit Abra^ didit Abra bam Deo,ey reputatum eft ei ad iuftidant.tteg; e~ liùin Deo, nim credidit Abraham folumnugt;do,guèd (it pofk redr? a fan ritatem habiturutfed etiamftmulfide Batuebat, amp;o PauJo De«fw ea bona poBicentemfibipropiciii efJe.Nà citari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co ipfo guod aligiiis altcui magna bona gratis pol

licet ur,indicat fe et effe amicifiimu. Pr£tcrca prie ceßit no foin promißio feminis, fed ettà promißia fauoris diutné.lngt entm:tie tinuas Abraha, (ego fcdicet propicius tuusDeus,)ego fumfeutumtuu, merces tua copiofa ualde.

Promde credidit Abraha m unain tamu parti culamjed totum fermonem Dei.lmofipriera non credidilfet,nempe guod Deus fibi propicius effe ue'tt,pofkriora credere nonpotuiffct. Aptifiimè igitur Paulus hunc locum citauit,ut iuftificationé probarct contingerf gratis perfidem in ChriBü.

^ciignißiini funt er rifu er' odio aduerfarij, qui (umnoncapiant caqua ßjirituiDei funt^utpote itfrifidei etueræ inuocationii pemtm inexperti, ^•tlummantur fcleilü Christ org^nu, crineptè ab folocos nthil ad reinßcicntescitatos contendut.

Sedad rem. Sunt huius quoq; fidei nwtus pria Partitio fibusnutibufiwnitanuiltumdißimiles. Primùm pofterio-tnim necef/e Cil adeße aliquam cogmtionê fuarü risfideL »üfmaram, ut paupertatis, aduerjit ualetudinis, peri(ulorum,fuie inßpieniite, er cuiufcutiqi demü lnkecillttatis,er difficultatis.

Tiei»de,agnita malorum magnitudine,oportet no^è moueri horum malorum cogitatiotu, er non l’npliciter cotemno-e ea,ut multi impij ßcüit-.er tiutmadmodum nonfolum philofophia,pra'ferttm Stoica, de bonis er malis corporis erfortuute do--«t, fed etiam quidam theologi mmium Stoei do-tiierunl:qui peßime fané ex hac parte de Eccleßa nteriti fune.Si enim non ferio afficimur cogitations horum malorum,nepetere quidem ardenter poffumus, ut Deus nos ex eis liberet. Qjtanquam hosduos motus uix licebit dicerepertinereadß^ iem, quandoqutdemfunt naturalia qua dam ettam eum brutis communia.

Tertio, oportet confdcrarc er iUas promißio-nes Dfi, quibiis promittit contra iüa ip/a mala au xilium,er bona cis contraria.

Qudrto,illlt;i cogitatio cum neccßttati5,tum iiïó rum ultra ^ronulJorum boncru,general tjuodJam eorum dcfjdcrium:iit quo motu crpelitio illorunt reilè ponetur/icut cr fuperiui diximui.

Quinto, [ubfincm orationii cr in hcrtm bo' norum petitione oportet nos cotuludere, fmtus exaudititeatenuf tarnen,quatenus lÜa bona promit tuntur.de qua promißionu diuerptatenon eß lam nojiriinjiituti prolixins dtffcrere. Sed tarnen ca quoq^ cognitio eß Chnßiatio homini necejpria,et aliunde peti poteS.

Sexto, ex hoc quoq^ aßenfugeneraturquiedX propriafiducia. Statuimus enimin eo, Deumnon folum teterna bona nobis connnunicareueUe,[ei etii pricfcHtis uitte.ut Anna mater Saniuelis, cum patMjJetfe exauditam effe in petitione fabolis, po ßea qtijndam Itetam fiduciain cocepit. Ditit enim fertptura, quod comederit, ztr nonfuentamplius tnaild,ficut aiuea.

Colla tio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hacfides (p licet e.im à priori fepara

poftcrio- yc)cfl alten perpmilii,gt;iifi obieâisab eo diffe-risfidei cu rat.Ac quemadinodumhaic posterior effe penitus priori. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poteft,)ufi prior adfitiita huius feria exercitia,

plurimum priorem erudiunt, cr confirmant.Atq; ob banc quoq; caufam uult Deus ciim omnes homi ttcs,prlt;e CiCterisaniinahbus, tarn multis adhac ui tain mdigere, tamq; uarifi incommodis ur^rrit . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttan

uerô in priinii pios^quo adflagitationem aU' ^ilij diuistî CQmpeüantur, fuamq;fidem in horum quoq; bonorum petitions exerccant. Nfcpzic ad' inodum repugno, ß quis dicere ntalit banc poüe-fiorem (idem tantum exercitia qua;dam e(Je lUiut prioris, quie ranißionem peccatorum accipit, ac beurn per Chrißum plaçai.

Maâenuideiüa poßeriori ßde ueluti obiter CoIIjtio iocuimut iMtadpr oremreuertamv.r.Moncoau acceptio-teinhicßdemnobif aliquantolatiiKpatere^quàm nis fîdei in «une up täte in Eeclepis accipilur. Sigmßcat enitn hockripro tubis integram conuerßonem, ßeu id totumquod cûufitara. hmappellain pocnitcniiam, exeeptii fruiliib. feu lut quidam loquuntur ) noua obcdientia. Et /:c in faerb Itccrii fape aciipii ur. ut Mar. le.Qui credi derit,(^ baptizatutfucritß'aluut erit.loan.n-Cre didii ipfe^cr tota ciui domut.id efljconuerfta csi.

Ita ut crederet ludicorum cr Cracorum Uiagna muliitudo. id eß, conuerterettir. t. Cor. i.tiip tantum m(nifiri,per quoscredidißn.id efi, (onuerß eßis.Et alibi.

Si quM tarnen uolet conßrre hanepdei ßgn!pc4 tionem cum ea quoi iain pÿs dotioribia in upt cß, fciat unicum motum,nempc coiuritiönë in hac no Pra fideißgnißcationeplui q in uptatacondneri, Libuit aut nuhi ita late fidci uocabulti extende

tnum (}uij uidcbam cr motum, gm contYÏtiotum ffr^cedit, nfmpe legale cogmtionem,c^ alio!fub fe(jueHtrs,tteceUar!0 ßdci uocabulo notari,^ non putabant ex iüo toto corpore, cjuem iüijex mo' tUf conditnunt^ullum membrum excindeiidu effe, fgt;r.efertim cum in co ita concinnè alternatim eau fe cr effeilui, motuf inteBeâU'! uoluncatii fe mutuó confequamur. Deinde,quia animaduerce^ bant etia facrtts Ut eras fie hoc uocabulo ujas ejje, Ne tante quis extfltnutt nos hac gcneralitate uocis obfcurare doihinâ degratuita luütficatione, poil ea oSïenda gtud fit propriffinie pdes iuiitßcas. Confirma SED AGE tant, quodantea fumus polltcitl, Iio diuifio demotßremusfexhofee mettesfemutuô hoc ordi-nw fidei. nbsp;nbsp;ne confequi. Potefl aut id exPfalmis opcm ac rmfe

ricordiam Deiimplorantibusclarißime conßiicU in quorii principto licet ammaduertere, praeeßif fe iam tres prtmos niotus,neinpe prim uni cogmtio nentlegis cotritionent. Sunt enitn adhuc imtio pleni marore ac terrore,ut diâum ejUtunc uere-tnur,cr querimur nos 4 Ceo defertos effè, Deunt Jicul 4 nobis ilare,nollcajficcre nufertas noßrof: cr tunc amma nolira conturbata cß ualdc.-tuncti mcmus, ne nos Deus in ira ac furore fuo arguait tunc fagittas Oquot; manus graues Domini Jenanius,

De inde neceffe eß quoq; praeeßiße aliqua co-Snittonem prom^iionunt nujertcoidiie ac opisdiui the.

Pofl igitur hos tre: nu)tuf,dui orationem (cduiujequitur defidcriü çy ßagitatio nüfericor^ lt;li4 ac opts diittnie,qM motui précipité in exordia orationis lt;irdet,4c princip4tü tenet.Etß enim (ut ijitt dixi)niti)tbi mjgna udhuc ueßigia pr,ecedetii Motuijuempe mortu accotritionis, conßiiciuntur: itntêhic mottes, neaipe diuintt mifericordi£ impla gt;'4tio,'bi potißinn^m ardet^cr fuum proprium lo~ ('■tmobtinetjibi poußtm'icluinamustMilerere mei ^c.u, miferere.ZT, M. /erere mei Oeiaßcundum inif recordium tium, er jicund tmtnultUuditKia nttf-rationii tuarum. Cf, Eloquta meu atidi Dom inteütge meiitdtionem me.m Attende ud uo^ fern damo-K met: acßmi'.es ardëtes flugitattane: tffundunits.

Eitamei uerum,lt;]u'jd aütjuanßo oratioies e* tim altim inc:piant,ttempe mde i prtmo motu,id fütco^ni io K Dei legali.Coitt neiu zy fecundutn t)lotum,id eiî,contritioiem,cum ora ites confitett turfua peccata utoratto üantelis,lt;]U(e eß cap.^ n.ipit ucogutiow legult: Domiite Deus magno Gquot; tembilts. Dem lefeejuitur fecundusm jtiu, id eüycotttntio.mguit enim, Tibi iUflicij,nobis auté con[udoßciei,zyc cut multum immoratur,dc con ßtetur/ua crpopuli peccata.inhacfccitda parte, id eii.

id f5, in confrßiotK mifcet er tertium motuin, il efi, co^nitionemEuangflij ,his uerbis: Doinino Deo noRfo miftricordia er remißia peccatorunt. amp;nbsp;aliguditto paß,Propter Doifün^m,id eßpro' pter ChriRum. Htf addit er quartam »wtum, id rü expetitionertt er flagitationetndgnitj; miferi cordix:ut cüinquit, Auertatur qu£foira tua.Itë, Audi Domine preces ferui tui,er ad orationem tuo rum illumina uultü tuum fuper faniluariü tuum. Item, inclina aurem tuam. Item, Audi Domine, remitteDomine, ere. Ac interea, dum kxcDa-* niel orat,!nteruenit angcluf,qui ei quinte er fex tum motum adtungit. id eR,exauditam ejfe eiui O' rationem annunciat, er multa heta de bdeßiit ad Uentu prædicit.

Porrô(ut ad propoßtu reuertamur)ab hoc quar to motu paulatim oratio ad quintujd ejl, ad ajfen fwm progrcditur.paulatim ineipimttipliußduciie cocipere,er Ratuere,quod neßra petitio ßt exalt dita. Quarc fubßnem orationii incipimttt clama-re,Dominut exaudiuit orationem meam,Domimei precationemmeäaccepit. Ef, Dcßd:riumalfliilo tum exaudiuiRi Domine, tucerttjicabiscjr eorui quod audit auristua.

Ex fo affenfu concipitur ßrmafiducia in Dell, quamhicmotumfextumnominamut. Quaretue demum l-eti Deoqißdenies clamamutfi^Ó timebo

4 multii ntyrïaiJib. Et,Domini eü faliu/uper p0-ptilnm tnum bcnediâio tua.Et, Inpaceßmul guie ßam çr dornüam, cjuoniam tu Domint folta itt ß ditcia me babitare ßcis.

Q^wiijuamdutemommnoitafehimotutcón-’ Miïccri ali jelt;juuiKur,w)ntitmenfentperexaftèac prdcifeà quîdomo fe mutuo feiungi poffictt. tlt;am, prtefertim ubi csl tus,amp; non tnaior lu 7d in oratioM,ibi multa ex priccedentib. penitus dû oiotibiif in fequetttibwt repetuittur. In cxpetitiotie ftingui, aeflagitatione auxilif multu adhuc mortis con gt;nbsp;tritionis conj^icitur. in ßciendo a^ßenfu, feu cum iantconßituereconamur nos exauditos eße,fubin ^e expedtio feu mifertcordiitDei imploratio itéra Ilt;er,zr in ftdueia fubinde cog tatione promißionit «Ifenfim repetimuf.

Ac eß abferuatiane dignißimum, m bisfex mo fp motib. tibusfemper alternatimfe mutuofubfequi intelle- fijgj f^cî cf ^us cr uoluntdtis motus,zy femper motuin inteb nbsp;caufjj d

ItâuseßeCituftm rjftcieMem,motum uerà uolun- rcs eife-titis cjfe eius effeflum.Sicut naturacomparatuin aker-ffi,ut notici£ (int cau^a motuücordis cr uolunta^ rntim fe tisiuxtalciuêtias,IgtwtinHllacupido.ltemjuri mutuofui» if «le gt;(»/£ T«i Ttf f f «iv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fe queutes,

Primus motus eA noticia Dei legalis in intelle dus confftens. Secundus, ac ex primo proueniës, r/icontritio feu perterreßiHia qu£dam,gu£ uolun latisfunt ty cordis.Tertiuf efl cognitio Euange^ lifgui

lif.cjui e/liteyum motus itiieUeéluf.Quitrtut efl ie fticriH ag.ùti boni, ac riux petitio. ^ui efl rta-fum Cordts ac uoluntatis motus cx tertio,id eü, cxco^ gnitione bo.-iigeneratus.Citttntus eß certo affèn-tiri çr ftdtuere m animo te exauditum effe.guoi eü inteUedlus proprium. Sextus eß iHa ßdiicia in Deum ex dßenfugenerata,z^ iUud omniabonafi bi de Dei be:iignitate plus quam paterna pollKe.‘ ri.quod cordis acuoluntatis eß.

motus ab iierti,qucgt;diHimotus hoc ordinenaturaliterfemu experiëria tuôconfequaittur. Exempli gratia, in ualetudine in alijs re^ curäda prtmùmitgrotus debet agnofcere fe legro bus confir magnum malum cffc,acfummopei-cfugi nunrur. nbsp;nbsp;fndum.quod cum duobus primls fidel motibus coit

Detn le,cumdificit alicubl medtcumaliquem efie,qui eum poßit curare,qu£rit eum,oratut fibi mifero Opern ferat. Quibus ailionibus admodunt funtlesfunt noßertertius er quartus motus.

'i:ertio,fi medicus fide dignus homo habetur, ß fux artis gnarus,ac in curan'do foeltx,fifi ßuam o^ rantiægroto opcm pollicetur, £grotus eiuspro' nüßioni acquiefcitfiduciam fuam in eum coüocat, Cr omnino Ixtus breui fe conualiturum ßerat. Qu£ aptifiimè noilros duos Ultimos motus reprx jentatu.

, S(cl farté hxcclariutzr utilim in uerii lt;tc ui-toi {xercitijs ptorum c6(pici po^Jent, quÀm tn bac tcmu cr ieiuna ucrborum expUcatione. Poterut ^amp;tur finguU pi/ hofce matus m fcipßs expcriri,ac ipfocordefentire,prlt;efertim ij (pàuehcmemiut m breuiori tempore (/naß uiole:uuis nwrtifican ^KT ac uiuißcancur.

Noî frfwffjLflrt Dauidis exemplum t. Sam. Exemplà ^ifcriptum,/ßeäandivmproponemiK,in guo cia- Dauidis fèoinnes hi motm hoc ordinefe confc^ui conßgt;i - f^x jfti ma

. N«tm primùm Nathan ei legcm ac tus fidei ;P gt;«lt;«.« Dft cowiortftfttTjC««! di«t ; TuesiUeuir. bantur. Sic (ijcit Dominus, z^c. Deinde Dauid ftatim »finis iüis frangitttr ,cottceritur(/; ,ac exclamat: PfCMMj Domino, item poRea in precatione hanc fuam contritioncm prolixius exponit,cum in^ ^nit'.ç^ottiâ iniquitatem tneamcognafco,zy pec satu men corâ me eii femper. Item oßa contrita, tS'c.Tertiàjtiathanfubità fubiungit concionè E-itangel'/. Su: enim in^uit:Etiam Dominus absiulit pfcccfuMi tuum-.non tnorieris. Quarto,Dauid au.-dtta concionè Euangeli/,expctit lüud beneficium, V/iagitatà Deo,ucfibi contmgat.Clamare eium incipit,M:ferere met Deuf fecundum mifericordiâ tuaniiCyfecundummulutudinem miferationum tuarum dele iniquitates meat. Quinto, fubfinent prccatioiusfiatuitfe cxaudtri .idea dicit -.Cor con

tritum cr humliatu Dem non del^ides. Sexîô, i^tnt incipit tn Deunt placatum cofidcre,om'tialfi boitnlibi de eot.incjuam pat re beiiigmßimo poäi cert. R.eciptt la tiet am GT paean cordit, mutât lie ftcs,cr Bai faba am uxorcmfuamconfolatur.

Picture Qwautemadbtic paulo eutdentiui odienda-^ quxdi fl- mm {juiiCjtfdes,i:;rquàinlimplieiratio)teiMdlra del Äf lufti lufificatio acfalm peragatur, breuitcr, (juantitm ficuTionif. potcamui,rem uelutipiflam ob oculoiJfcâandS proponere conabimur.

Dem cum uiderct genm huntaitum per unicîé la Pl urn in ingeitiemmolanpeccatiac a ternum exttium immer/um effe, ingenii mifericordia, ac inejfabtli deliberationc cr confiliofandatrim-tatu inuemt mo du, quo mif rrima creatura auxi hum fem poßit:^ tota re praparata ac cÓfèdia, Apoc.i}, (namagnmàconditoorbemadatmedi)iienita' lias in propria perfona, alias per angelos, allât per prophetas ac alios dodtores ad homines,expo fuit, er quotidie exponit cis primùm ingentem uim mall quo obrutiiaceant. Deinde illis, qui hoe credideruitt,fuam^ calamitatcm agnofceiues do' luerutc, indicauit or indicat, quodadintdumU-benteruelit cos ex hoc tan to malo,certa quadam tiia per fuum filium liberare.

Hoc audito,bomines oportet nonfolitm utciin^ que credcre, /cd ettamferio deßderare aeflagita reillud

rdllud ttuxilium, cr cltm^tre : Dwó ifrf, ô Donü' m,f:r opcin proingeiuimifcricordia tua,ficui poUirtrUfffr opent. Attjuein tall clamore cpor'‘ tetunamquenque(quandoquident ipfe Demper Verbum cr faefamentti fie mandat) certô ilatue.-re, quod uerè iüe Deut uelit hoe modo nobis auxi kart, imó iam auxilietur. Htec dum mens ita {la.-tuit,eoneipit iam hetam quaiidam fiduciam in l^eum placatum.

Hoc iplum igitur efi fides,hot induam primuni Deo tedoceitti de ingenti malo, à quo fis opprefi.^ fus, certô afientiri. Deinde,moueri illo tanti malt ‘ijfgt;e{lu. TerfiOjCJi/cm daeenti te de fua erga te volutate, quod fieilicet tibi opem ferre paratut fits fdem tnbuere. Quartô,uehemeiftifiime orare,i}t aeflagitare, ut quamprimum tibi opemfe^ tat.QumtOjtn hacflagttationecertô apu i te con Situere, quad iHe ucrax cr benigmts Deus, tibi fua pronufia praslet, cr intégré eius promißioni vlfentiri.Sextôjhuie tant benignißimo Deafidere^ er de co tibi omnia bona poUiceri, Hac igitur efl Vera cr uiua fidcs:

Dtfft.ientta uerô CT ivipictrumamp;etiiimpio' Qiixdi efe fumejlmu'tiplex.lmp:/ aut horum nihil penttuf diffidentij creduitt, ut Epicurei : aut fi quidam uteunq^ cre^ uarictate dttiK, tarnen non feriô credunt.ut Cai« ante occi~ inrerpontt f«« AbclfCr IwiiW ante proditum Cbriflrf,ctiam~ tur.

ƒ utcuni^ credebant effe Deum, tarnen non uole-^ bât uerè agnofcere fe effe miferos peccatores,mul to mtnM nufericordiam Dei magntficiebant, PoÆ occtfum uerô fratrem Cam,cr ludafpoü proditü Chri{lumgt;uerè agnofcebant feeffe miferos pecca tores/ed nolebata credere Deit, qui iuütu iudex eût eis pro fua ingentt mifericordta ferià uelle opi tulari, (ßcut nec diabolus credit) multo minus fc' quentes motus addebant.

Porrà pij cùm M his ipps funt ficpe imbecilles, ut uix tantum fideifepc habeant,quantum eftgra numfinapis, tum uerô cr in fequcntibtts motibus. tion ardenter petunt mifericordiam à Deo,non certà aßentiuntur promißionibus inter orandum. Pf^emonon fatisfidunt huic beiùgno patri, nee eonilanter ab co omnia bona expeäant : fed in pe riculis trepidant,cr in dilatione auxilif deßerät, quod midta Ifraelitarum cr Apoflolorum exan-^ pla teftantur.

Alia fldei Verùm ut ad propoßtit renertamur,res plane iuftifica ^O‘i^gt;tt^^operagitur,acßuelamicusuelaliquis tionis pi' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uidens te infeium in magno aliquo

iïura. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efjèyaccederet te,ac primum te de tua cala-

mitate admoneret, poHea etia auxiliu ultra defer ret:ibi profiélo oporteret te ermorbti agnofeere, G'promißum inedicamë obnixèflagitare.Aut (ut adbuc craßius çyclarius dicamus)perinde hac to

U ff î perfîcitur,lt;tcß guis bonus homo uidcm te ii fame pereuntë^ motus mifericordia accurrcret, ac «bum poUicerctur: ibi certè nonfolum utcunq; af ftntiriteoporteret eius di(lis,fed etiâ exelamare, Qbfecro des guamprimit, nam iam fame pereo-.cy fgt;iambus,ß gtud oßerret,citißime arripere,cr co-tnedere. lüud tgiturdici poffetßdes, nonfolu ut-^i»^(};offentiri uerbis cibum offèrcntisjedettam ^gerc^cr precibus, er ambabus mantbus expor teäis, ut guamprimum abmentum confegui poßis^ lt;c eo te femimortuum reficere. Qjii uero non hoc »Udo fed gualicunqißolummodo noticia promißio »es Dei excipiunt, na: illi clarè ßgnificant,fe non »imodum efurire iufiiciam Do. Hinc fimul er in fiiciaacfalutis noürlt;e fimpltcißima uia cogfiofci poteß. Nam primitm Deus uult nos agnofcerc in-Zentem miferiam noßram, ad eiusg; ajßedum ex^ keßere, poüeagratuitwti auxiliumflagitare, tTaccipere,

Sic er Dominus ipfedocuit falutem noßram »ihn aliud eße,niß inuitariad fßlendidißimtm ac htutißimumconuiuium. Tametfi ucrum cß, guod. O' accedentes conuiuum debeant magnißccre hanc muitationc,ac non contemnere cam prlt;e fuis tebusac negocijs,er poßca in conuiuio habere ue fiem nuptialem,feu conuiuio conuenientemtid eß, gt;i5 oportet infanirc cöuiuas, malcdiccre inuitati,

r» SECVNDA PARS cr uerhcrare iißidentes:!ed cf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autorew coft

Muij grata animo cl}e,laudarc eiuf bonitatem,(^ eivm alijs ccnuiuM amant er cr fuauiter conuiuari. 14 cc tarnen inde felt;iuitur,illam corfiw modcâ^ftt tneritam efje conuiuiu'in.

Ho’c de gratuita iufUcia obiter interfcri«,CjUàd eum prtecedentibuf erant eomunifa.poüea juo lo^ eo prolixiut aliquid de ea dicam.interea tarnen et liarumleäor mcmniffepoterit. Sediamad expli cationemßdeireuertamur. Tides eft nonfo’umau dire fe inuitari ad conuiuium, cz utcune^ credere efte paratum conniM^, inuitari: feder ft in-dignißimum hoc conuiuio agnoftere, CT tittein tnagmfticere hanc intittationemj^lum ad hoc con uiMum accurrerefirare,ac ardcntiftimè fiagitare dominii conuiuift ut guemadmodum per fuos prie conesßgnificauit,ita plane pro fuaineffabtli be-nignitate digneturfe indignißinws hac tanta fa^ licitate bearc.

Quod fî- ita eft proftflo, if homines gui afftrmani des non fir fidetn ejje taiuum cognitioneitiyoftenduntfe ueivf y^^ntiirn co rnm exercitiorMnfidei penituiinexpertos effe. gajqa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;printiim oinnes confoldtiones,guic mub

tie er amplte funt in ftripturiStac Ckrtftiana homi ni maxime nKeffaria;,penitiis inanes fiant ß eitß Vtodi fide no acctpiantur, gu£ Deo confidatßbift uorë ipfius ac omnia bona de eo poHiccatur. Ttam

Uocenim ipfumd^itDeus iÜis pluf:;udmpd- Prima i3'^ ternis ac nidternis compellationtbus, alujuotics e-. no a pa kt fUwiMTijme/HO co«^rmcifi5,Mrfft7.QHlt;ifMo md~ nis Dti ,P'' gi5patcrue/krcalesîis,crc.Efd.4().Nun^utdpo mifsioiab. tmtobliutfci mater til fansis fui.Pfdl.^i.Cum ipfo- amp;nbsp;conlbta fum in tribulaticne,}nitocauit:,crc.Efa.; f.tSom- tionibuslt; ntsfitientes ueniteadaquas.l’ïatt.M. Vcmtead Wf omnes qtu laboratis ac onerati eilis.Ezec. ; j. ^iuo ego nolo mortem peccatoris. His tnqua a-f^s^ fexcensis eiufnudi diilis hot ipfum agit Qhri flits,ut nos nüferos peceatores de rebus noHris pe nitiis deß-'eraiueSigrauißimoq; peccatorum one-teoppreffos, ac pr£ oculisiam atemam mortem babeiu es,in fe confidere,dc recipe re animum ad.^ bortetur,compellatq;.

tdeo nobis brachia plus q materno affedu ofe-Uam exporrigit, ut nos iatn moribunii nos ipfos iw eius ftnum, prater /fem in ßgt;em cr edendo, (id tfl,contra om/iid noßra pcßima mérita tn untcusn Cbrisli meritu refficiendo'jreijcümus, quo ab eo foueainur,dc noua luce uitaq-, donemur.

Sed homines fecuri ignorantes peccati magni ludinem ac iram Del, Confolationes caleßes uili-pendunt, ac doilrinam de fide cas accipientc, uel rident, uel etiain execrantur.ycrùmtimentcf

Deunt, ae exercuiorum co(ètenti£ non ’mexperti fcwnt, ouantiu /ït cr confolationum cateiiiü etfi dct eM accipicmis^cisq, fe/e in hac miferiaru ualle fuldcneis ufut.

Qjtim multi pij magmtudinefuorumpeccato rum,irie Deidcxternarum panarum conterriti, cum ludd collum Ittqueo injcrercitt, aut certè pro IdtaCatni fcntenttd,Maior efl iniquitas mea ejiidnt Detnüfertcordia, à conJj’eHuDeidifccderct, eiq; perpetuo udledicerent,nift adfidendunt Deo con-foldtioiuhut Eudngeltcii cxeitarentur.

Proinde ne patiamur hanc dodrinant de fide diuiiia benignitdtefidente, cofcienlijs loitgè maxi tnè nece/Jariam, ac iam poüremistemporib- poft' linümogeneri humane rcilitutâ,ab hypocritis diabolo nobnertpt.

Sfcunda ra Deinde quanam gutefo poteü efii in uUo pcc' tio, qa nö lt;^dtore uera cognitio iraDei cotra peccata fine co poteft ffle mitante mgenei dolore ac terrorel Aut rtirfum, q fcria cogni »am poteil c/Je in uDo uerè Chrifttano hemine ue tio pra(flj ra ac uiua cognitio grathe Dei, tanei boni,tam om ca fine mo necefiarij, tamcj; obuij, uttüud nonfun-iM ru uoluta- expetat, cxutfibiconeingat, à Deo non flagitetl taris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;petendum, cam Chrtßut iubeat ut credä

mus nos exaudiri,item dicat,(juôdpetens accipiet, cr pulfanti aperietur,his promßionibtii ueluti cœ luus datii re^onfts non ajJènsiaturiAut cum ajjen fi(f

DE RE FIDEL r, fgt;Kpt,^tttuerit^ fcexlt;3udttüc[Je,ac habercDeu plaçâtum,twnfidat iili otnmpotcnti patri,ttcnt0 turn fe ei dedat,non totua ex f o pcndeatfQiaclt cf; iÿitur motuf cotifequrntcs nÔ habet,ille ne ncticii guident ueram amp;c uiuam habet. De hominibta lo^ f]uor:natn dtabolm fcit promßiones ad fe tun per hnere.Hiec mhi profiiiô ctntva ita ordine ac na-turalt (fuadatn cai4arum effiiluum^; cSiunâtone echarere utdentur, ut, Ji una aligna particU' la ex eis fubtrahatur, ipfum totum ruiturum e^ xiilinum.

Nec femel tantum t» uitapifsordo motuum Pn-pcriiâ ’ fe mutuo confeguitiiï,fcd fubindeiterwm reuolui efii motii-turçiuxta illud,Exßde mfidem^ac penè tota luta um fidei piorum in his pro’cipuè exerciiijt confimitur. reuolutio^ Submde enim tubis iterum de ira Dei,dcg; pecca nem-fit neftriscogitandum eft. Subinde cr promißio~ Kes Dei largißimae animo reuoluendatguibm inui tati,uelutißliolut pomoà pâtre oflcnfi),accurrc~ fe,obgt;uxecj;flagitare debetniis, ut tubis tUa pro^ nu(fa comingant.Cumg; mandatumßt Dei,ut ogt; exaudiri fe propter Chrtiium eredam,iant femißione peccatorum ac fauore Del,ueluti pomo guodä à patre impetrato,la'ti ßutmur,cr fic gno ftdie remifionem peccatorum flagitamut:ßc guo, tidic caro mortißcatur magif ac magis ,Cf(iciu tuuum hominem adolefcimnSfßcg; luHui it^tfica

tur tt^huc./iccfiyiuxta Au^uflini lt;iióium,fuhïii([e iittramiu ad Deum precatores^C^ fubmie eximuf abfoluti cr iuflijicati. In tali mmirum circnlo totlt;t flor urn uita ucltutur cr abfunitur.

Adhnnc fidei accrcfcrntis ^uafi quendam peT'^ petunm circulum ZSquot; excrcitium re^exiffc Paulu opinor.cum induit Rom. t reuelan in Euangeho iuiriciam Cei ex fide in fi.lcm. Kccfi enim fatii cü femel fide tuiiifiearified fubmderetmßio peccato rum,cr rcconciliatio flagitanda efl, ita tatnen^ia per'ifia excratia femper fidcs augeatur Cf àdolc fcat.Simile! locu'.iones cr alibi in fcriptura repe riu;ttnr,utpfalm S4.r)euidloriamiâdloriam cxh tuttt.id efl,fubindemaiores uiâcrias confcguenr turficiipotemiareffient.Item,fer. ÿ. Demalicia in malitiam exiuerunt. id eS, fubinde détériorés ftdiifuitt.ltem i.Cor.j.Tramfirmabimurà glo.-ria in gloriam,id eü,ex hac inchoata priefenlii M t£ gloria in iDam perfèdlam futnra;.

NuîfinS -Af profidià pif s homimbns fierté ad uigilan morüû fi' dun,w ttelunicumhorüfiexmotuumnegligant, dci exerâ fifd iefic diligetxcr in fiingulis exerceant. [^am Si’.'tsi negli perfiepeuiucus aliguishorummotuHualde negle amp;ta(iü £flé paidatim totamfidem labefi,dlat,ac eradicat, tft i^uàm multo; per fit ncgleflio minarum Dei,ae omififia eontritto, ( uclquodidcm efi ) ficuritofi Qdiàin multos atttcin medfiationis protnißionum dif

iiuiniirum intertnißioiPorro intcrnüßio uerlt;e ittf tiocatioms, efl ipßßimum uenemmt Chrifliani) ftomini. Dcnigtte cum diffldentid,ncmpe cant fftirio fexti ntctm, perfictuum nobis helium efl (ui ntfl fortes fide rcfiilamus, citißimc nos au~ ^ilio Dei priuatos in exitium conifiit. ut Petrus ^Uantprimum incapit diffidere, incapit cr fuh/ Wfi'gi. he ualet etiam hie pr^ceptum illud,Prin^ eififs obflu, c2^c.Num quanto plus m quocunque iemum horum motuum damoni ac carni no-t • lira cedimm, tanio fit cr curatio mail diffieiliort

V eorum tyrannis inualefctt magts. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. -,

gt;■11»« »wf««»«, feu ad hoc iugc holocauflum, c-tiam ilia continua ac uiua uerhi Dei meditatiot quam Pfalinoprimo Spiritus fanâus nobis comt wndat, verbi enim diuini Icâione ac medit tatiojK omîtes ifli motus in cordibus piorum cien-tur.ut Pfalmo cciuefimo deamonono prolixe in~ dicaiUi-.Jllud enim eü itlafoelix pluuia aretes cam tgt;os(ut eü Efaia quinquagefinwquinto)pulcherri Itiisfruólibusfoecundans, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;** Difcrimrn

P C RR O etfl omnes hi pradiâi motus in fide diiorü prir Heceffarip cocurrunt,reélifiimeqifidei nomine de morum fl notanturficuthadeiius declaratiimus Uanunob.' dci motiui feruandum eil.perinultum di/fcrre duos priores à qiiatiior tgt;iotus,quire£lè legales dicipoflmc^a quatuor pa poft*tiori (krio bl-*'.

76 SECVNDA PARS firrioribM,qui Euangelici rcâè dicemur.NS'per priores iSos duos ii^a tra Dei de cœio patcßt,cr tmferos pcccatores confringit,contcrit,mtetjjcit, acufq^ in tartara protrudit, ofnnesq; in untuer-fumfubpeccatt'M conclu[os aternæ damnatiotiis reos cffecoiiuincit.Lex entm tram opcratur, teße PatdoRom./t.

Eflfirdus Per pofkricres uerè) i^uatuor(^ui fuMproprid quatuor fides iuflificans) mfericordia Dei fradlos, contri pofieriorü tos, condemnatos ac interfidios ijbs peceatores fidei motu ah 'mfiris reducit,acuiuificat^remttëdopcccata, um. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aioptandojtegenerando, O' dando eisffiiritu fan

Senipcr itaq^ cum fcriptura dicit nosfide Mfi cari.utRcm.i. refufcitari, ut Colofi.i.tducre,ut Abacuc i.Gal. i .cr Row.i. haberepropitiatio.i-nemperfidcm,Rom.i.fiarefidc,Rom.ii. er t. Cor. i.perfidem accipere benediilionemcrpro.-mifiiones,Gal. ? .faluariperfidem,Matth.s.Eph. i.perfidem habere acceffum ad Deunt cum fidu cia, cr habt tare Chriftu in cordibus noflris p fidé Eph. f.fide purtficari corda. Ad. i ^.peterein fi“ deiacob. i.Nlarc. ii.femper,tnguam,pofleriores quatuorfidei motus iiucHiguntur (cui tarnen nifi duo priores procédant, efje non poffimt) nempe primo, agnitioprontifiiboni, id cfl mifcricordia Dei:deinde,expetitto ac flagitto ttlius promißt b»

^:tertio,dflenßo in oratione:quartô,fidere iam pldcato Deo,ei^i fe totum deiere^ac ex eo uelut ituternis uberib’.a pendt re. atcf; hi quatuor po^

Paulus ad Gal.i.pulehrè utriufq; partis fidei ftu utrorumq^ horiem motuuM effidlus deferibit, inquit.Ego ettim per lege legi mertuusfum.

Hi Deo uiuam. Chrifto conerucifixus fum, uiuo au itn non atnplius ego, tuuit in me Chrißus. Quod Wem luiuc uiuo in carne, uiuo fide filij Dei, qiâ Ulexit me,er fei pfmt pro me tradidit. Docet pri Htùmfecognitione legis interfeäumac criteifi-^ *«Wi effe : deindefe uiuere fiditcia paßionis Chri ßi.Sic cr Chrtdus hofee motiis Mjrci primo di-flingnit,Pœnitentiâ agite,GT crédité Euangelio. If« or dere magis Euangelicis quim legalibus nugt; tibus tribuitur.

Ex quatuor motibus po^erioribus tres ulti Tres uirt-»ios,neinpe expetitionem,aßenfum zy fiduciam, tnos fidei iamcominunitcrfynceri doâorcs nominefiducia; motiis uni tonipleiduntur,quod etiam in ueteri Te^amento co fidaci« plerumq^fiei-ifuperius docuimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomine ia

Sape quoqi exprimunt Hebrai tres poßerio- ufitatt* co-motus admodum eleganti metaphora tierbi prelicndi. hywi inniti, quod uerbtm mihi uidetur uel m primisdilucidèremalioquiinHifibilent ueluti oh •culosffeéiandampropoitere. Quetnadmodi! e-

Tü SECVNDÄ PÄRS nmuel imbecilliM homs, uel aliuf tjuil^Uin i/t ioco lubrico cy aimo ium periculolo^aculo in' niatur ne cailt;tt : ca pecctttor in cMuerßone conterritut,contritui nbsp;nbsp;dcbilitatut fulcra per e^

uangelium QT feteramenta porreiloÇnempe cagni tioiK pnternie Dci ergn fe uoluniutis ) fc fußen' tat,crigit(::r coittra/uuntimbeciUitntem luci^' tur. Etdliojuialiutcjullibet piut hoc moio fefe ilio b^cula fulcit, cùm in aße^uenU rcmißiotte pfecc.ttori(m,tum CT in aUjs ontiubm ludis uc fun mts difcriminibut.

Nfc multum mihi ab bitc jnetn^^or^ dißure ui de:ur Gcrmunicü.Sich außGottes uerheyfchung ucrlttffen, qiiomultutn conciomitores utuittur. NnmSichuertroei}en,ucrtrweven. TroeHli' ehe zuuerßcht haben,quwnec ipfa quiieminala funt,magis in propria quitn ßgurata fignificatio ne accipiuiuur.

Gaufa qua oinnino caret ratione, quaditito nomine, re ufirate utpoteßducia,inniti,Sich uerlaßen zuuerficht très motus haben,uelßmi’.ibut, ijks tres motus multi ( ut di' unico no- diumeß)cotnp[e{luntur.aain etßucrumeß,quoi mine co m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dixintut,in prima ijiorum trium motuiim re

prehendä gnareprecipuc ardentem boni agniti,nobitq;fum tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neeeßarij expetitionem : in fecundo ucro aßen

(am, er in tertia heta lUam in iam placatum DeS ßdnciiin, zp’ißam ffirttus ac cordis äamorc A B-' -

ßE RE FI DEL ylt;jf 5ä ptiter: tarnen aec priui guident ntotui fine omnifiducij cft. Nfc fn/m peteremalt;s,mß ahqutd f}gt;fi iamfuhe/fet nos impctraturos. Nà abeoijnê ßnpltater nobis iratumputamus(ut de Deo anti anditum Eua ugelium feMimus)gt;uhil attdemus pe tere.Multo uero minusfecundus motus eflßneji^ ^ucu^cum iam concludimu^ Deumhanenoslrant precattonc cxaujirc. Et nihilotninus fatius efi ßn ènlos motus fuis nomimbus à potiori feu regnan^ ieaffeüufumptisdeitomnart.

Habet quot^ lîU ißtata docêdi rafio,^uoJ mm Vr iliras «gt; pemo generalißduciieuocabulo très ifli motus à fttatae gcgt; plcrifÿ c3prehêduiwur,fuum ufum,Pradeß entm neralitauf ^dhoctne mu'.titudo tenuitasq; partiü memoriâ, prefertim radium au ùtortttK effugiat.

Hec tarnen altéra aliquantoexailior par'.itio vfus ex»^ »usltis nominibus utilior eü. Nam pritrtum nonni dltori» Ifilinagis, preßrtimattentiorib4 auditortbus,rem partitio-obocidosjubij:it,totam'^ fideiformam euoluitte nis fidev rxpheat.

Secâdô nonßlSi ts ên/ed etiam ri Âiin O'^ ßeiidit:idell,nonfolum tjuidfit ßdes,fed etiam ^uarefidetamumpromißtones Deiapprehenda nuStey non alt^uo alto injlrumento Çde cjua tam3 repoHea prolixius dicetur) quta fcilieet ßdcsfit agnuio ultra oblatarum promißionum,fldgitatia iliarum,inflafftationea^tißo,^rtgt;oßremo ßdit

cuin !» impetratam Drt ttüfericordiam habere, feu acqu efccre 01 ey impetrato bono.

Tertio docet,quói oratio reüè in fide compre hendatur,cr quódfit pr^cipua pars aiitfs acudit tl medulla fidei.

PoUremo etiam excludit inanem multorutnfi duciam,qui fine uera inuocationefecuri uiuunt,a( putaiuferedèfidere Deo, cum tantum umbram quandain ultimi horum trium motut,id efl fiducie habeant : duos uero pnores peiutus negligant,aut etiam ignorent.

Fide iufti' Exhacdefcriptione/flerofiicileintelligipojje fiiariquid quidfitquod Paulutdicit,perfidemiullificariho fir. nünein,nempe tanquam per inihrumentum quoddam,quo utHco mijericordiam Dei, merito Chrifli nobis obblatam,apprchendimus.

Duo inftrii Kedifiintè etnm credo did poflèti» noflra iuHi mcra iti iu ficatione effeduo inflrumenta, altcrum ex parte ftificatio - Dei,altcrum ex parte noflri.

ne. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ex parte Dei efl due uoluntas uel promiflio in

Iriftrumen ucrbo cr facramentis patefida, cr nobis pro-runiDei iu pofita,feu etiam ipfiim uerbum O’ facramenta. ftificantis. NaniG'uerbo Deimundari aicuntur pq loannit f. cy perbaptifmamregenerartadEphefios Tit, f,Ioannis

Ex p.o-rc noflri efl fides iUarn nobis propofi-tant Dei uoluntatemfcu promifiioaem excipient.

DE RE FIDEL »r tnßrumittdpcrindefjbi mutuà obuiditt,dc : fnanuf diuidifhpcin porrigcntts,^- mdtiuf paupe eam exdpientii. Per hxc enim potißimü duo inflrumenta Deuf nobifcum dgit^nobtiq; lt;eternlt;i boM conMniettt. Spirùits fandui dutem utritj; ho gt;'um mUrumentorum uitdi» probet,nam cir ucr-butn ßctt cfi!cdx,crfidem in nobis générât. H£c itnpetratio çr ualde dilucida eß, zy etiam pro-^ fxl dubio ucrißimd.

Altera interpretdtio huiitsdiâi, nempeguoi po- iuüificari ßt correlatiuè intelligendu,i(t fft,per maitum Chri/ii,quodfides rejjgt;icit,ut filfit »en cjtfitd ntihi aliquanto obfcurior uidetur.Dilu (idius enim futurum opiiior, fi difiindis caups di^ camus,nos per mifericordiam Dei ac meritu Chri ffiiuRificari,tdnquain per cat^am efficientë, per uerbum autem cr facramenta ac perfidem, tan-quani per caifas inftrtmtintales.

^tpcfimufiuteyhoc tnoneam)certius uitare vfus do» tureùmPapifiarumerror omma operi operato, de cr facramentorum efficacité tribuentitifidemuc duobiis in ro Chrijîi paßio^ae perfacramenta annunciata nbsp;nbsp;nbsp;ftrumentis

tesiificata luteiKem neg/igentium: tara Anabapti ilarum,cr aiiorum jûnaticorum, qui finritum er ßdem fine uerbo cr jacramentis fe habere poffè opinant!o-,cantq; folam ntgledis iüis omnia perfi fere, Clai'ë entinccrnipcjfet,quèdchîmpntàuo

tl SECVNDA PARS prxcipua inßrumenta,qute in noftra falute per^^ ^endaCibi mutuo obuia concurrunt^nullitplanrfil lut.iris idio (ic confccuturit,fi ulterutrum tx lUii in -d:rumeiuis aut fubtrahatur,aut nonreéle altert obuiamexporrigatur.ldbi cum diabolus optiinid fciat, üudiofe doib'inam ccelefkm de noHra falu' te diffcretUem iam mitüfleriu jdcramcntoram óquot; uerbi^iamfidem eleuando mutilatiac truncat.

N ec uereor ne hac interpretatione in aliijuam opinionem de meritofidei incidamuSygratuitie^ iuHicite alK^uid detrahere uideamur. Cum primü non poßit diet merit um, quid mendicus manum porrigit,e]ua flipem excipiattdeinde hoc ipfum in ibrumentum nempeßdesßt donum Dei,ut Apolbj lus ad Philip, i.tejlatur.

Qji’n potiui cx hac explicatione, tjuodßdes ßtqutedantmenlicamanui, re.^tèintiÙigi pote^ rit,quöißdeiußißcarißtidcm,acgralisiußißca.-ri, feu precar io iuüißcari. ex qua natura ßdei cT Paulin Romanis quarto argumeatatur : Si Abra' ham fide iudUficatus eü (_ut fcriptura teHatur) i-giturgratis ac precario, cr non ex merito ope-rum.Redlè enim,utopinor,monetibi dodiifiimus uir NI Bucerus, uitn argumeati non in uerbo Xeg fe^xijfed infidei natura ßtam effe,ey exfidei in genio Paulum concludere.Abrahamumÿratis ith ' fiificativm eße. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

gt; ‘ Uanc nJtuTtimßdei Paulut eodcm cdptte ïtidi cam i»tjuit:ldeo per ßdcm.nt ßtgratii,ac «e ßt firma promißio.Pcrinde cnim efi, acft diceret, deoprecario eSquot; non obmeritutn coittmgit fa-lni,ud fitgratiuta^c per confcijuens firma pro-nifiio. At que h£c de fide,eiaicj;partibiii femno tibnffdeq^ falutii nofira: inflrumen-tisdidafiitr.

M'/Îî quxfi.oiubuifUtrwm per fo- tertiacpar lum Chrifium fola fide appre-henfum iufiificeinur,et(aluemurt m «rrô per opera. Et (i per folum Chriilum fide ipprchenfum,quid opera ad rem faciant, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

NamobifciumPapifitedoceMibutdegratMta ii^{Hficatione,qUie fit perfolamfidem Chrifti bene Iida apprehendentgt;êQjtomodofalafide,filt;jMdê iecefie esi adeffè bona opera?Aiitfi folafide iudli ficimnr,non fient igitur neccfiaria bona opera, ^rohibetitigitur bona opera, peecabimnt igitur. fhtnèfient elint hypoerittc Panli dot'b-ina degra , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t tMtlt;t

«4 TERTIA PARS, Q.VOD tuita perfidem iufiicù e^lumniabantur. Sedpra nunciat de cU utcißim Patdut, (^uód eorum coit^ i demnatiaiu/iafit,

fiionis explicationem, çr ad aliatum nuiltar!i,ca । gnoficcre cuiufnam conditionisfimm, ac quomodo

SOLA FIDEIVSTIFICEMVR. »r fxgitiuK fcruii er fangtänem fudttre coailm eji,-ignominiofum[uppliciwm perpeti, longé ahi noftram conäitiottem iM.ir.declarauit, cunt

aut ueflrümeä hohem feruumaranteta ^utpafeentem, oui egrefjo ex agro(nempeue/l^e •■i iottt defatigato fitienti er efurienti ) dicat ßo' ^fw,Trdiifi,G'' oceübeM non potiut dicit iÜi,Po-quad canem,cr proetngt te, ac nünifira ^hdonec edtro ac bibero,cr pofl hoc edito ac bi ^0 tuf Nurn gratia habet feruo itli qui fielt qu£ (iimperdtafueraMinonputo.Sic er uos ciimfi^ ^tritis omni a quo pracepta funt uobi5,dicitc^er *« intitilef fummrquod debuitnui fîcere,^cimut.

Hane finiilitudinem,uel rei potmiip/iits narra Explicatio •foitómfie qui^o paucis perpendd»iuf.Si/it cuipià loo.

hominiferuut empticiui (quales tepore Chri Luc.17. ubiq^ terrarum erant plurimi)qui miiltit annii ßilelißime fito hero fieruiuerit,quttro num uerè did Poßit promeritut effe manumißioitemfN egabii,ut ofitior. Si quterà Ç^rei dices, Qda quicquid om ^nofiicerepotuitjhoc iam fito h rro debuit.quare I' exadißitne fiium offidum ficit, debitum reddt~ ‘1‘her mhil ittfiipcrcß promerituf.

Quid autcm,Ci het ta ex fiua benignitate unit ólibertatem donare{dices,ingenti bonitati heri fraterfiium mcritum tamam remfibi donanti de I'ft ex animo gratii(fagerc,ac in pofierum opc^ f 3 raill

TERTIA PAR^, QVOD ’ dare,ut eigratutfit.Quid uerôfi infuper he riHuult eumfibiadaptorc,crharcdem omnium fuorum bonorum freer ei Exclamabii, Outgett.-tcmhertbenignitatcm. î^ihd aliud debet freere ifir ferutt'! toto uit£ U tnpore, tu fi ut heri fui tnenfam bonitatè prodieet, cam^; heri fui benefi ccnâentià prater onttu fuum meritti fibi coittigtf fefatcdtur, ac ommbue nudis aiinitatur,ut etgra tia fit fiuo tfti ïam patri: or tuhil omniiio agat,uel eogitet, quad ei dißjliceat.

Quid fi non multif amii/ed tantum diebut ali ^uot fuo officio reile funéîtit fit,die uero cjiiapiam von folum negligat fuafun(lionem,fed etiam miu riam infuper hero mfirat grauifimam,(}Uiefo num ific fcruutfic debeat aRoepd herHiSeruiui tibi ah--^uot diebui rc{lè,fcruiam ey' in poflerimdiligen tcr.Mereorigitur,ut non casliger. Minimè, inquiet.nam reff änderet el hermildion furcifir,fi ttü hialicjuot diibus reóic feruijfifaut inpoRerues faRurui,non ago tibi gratia(,gt;uhil ea re mereris. Cogcris enini ex feruitutii obligatio ne mhi ferui re (juàmrcflifimè.ideo^i inaneipium iflud ijuànt prim um uapularet eum Jua importuna tneriti jaäiatione.

Sedfiprocumbent adgenuaheri diceret, Mi herefateor me peccaffe,cr eruee digiium effe,ac doleofaRütfed tarnen notäte, quamfit elemcns,

tr cjuidem poUiatuf es te tmhifore clemetuè he^ tttm.proiiide obfecro te,ne me ctedtu,aut certè mi fiw clt;flt;ilt;rt gu4m fum promeritusSic forte aiiquid ^petrarer. Quioautem cidem faciendum erit,fi f‘fptus crimenrepetal^diccs,Taiuo ma^is nufcri' sordid heri imploranda erit, f. moao fttjfesali^

Quid urro ft hcrus pro fua clem ctia femel atep; fterum ignoucrit, debétne iflc nequam ferttus dice te,Video null herum e/feclemcittcm,cr igaouif'

mthi iam a/iquoties fine uUo meo incritOtprobi-' lt;iepeccdboporrû petulant eri No«, reffottdebis: fedfi not) uult redid in criiccmapi, debei fc/ecit fogitdrcMeridcfgnaui facimits.pro cjtio optimo iurcpotcrafiipremo fupplicio afficr.quod quonia miht hert meiclcmentiarenuft, cmn». cura cotia -hitl;eontentiam,ne iterum talealiquid commit-tain, neue me 'm tantum dtferimen com/ciam. Silt commifero per ncgligcntiain,aut alioqui alia eui-patn,ut I um mhih nequam feruui.prcctvmbam aitieherum:ey mifericordiam ciuf/emper /up-plex tmplorabo,

Hocmodofiutuifquifij; ucl maximum hypocri Applica-tafcruo erga herum:dgt;omin( nempe erga konunë tur ad pro faciendum effeiudicat.quareidem crChriHi do. pofitfi prg dirithecredcrenonuult,dcagnofcerc,cr fiiteri, cedens fp fi^nosq, alios homines apud Deü nihil aliud quant militudo.

8î TERTIA pars, QyOD fvritos inutiles effe,nibil^; meritos,eti)tmp oinniii exääißimf ßceyemi{i,quie Deui nobis ni4ndlt;tt,fè ctffènunirui» nostnntü ett quiealioqui ßcercob ligati eeainui.Si aut Deus pro fun itigeitti miferi-cordin culf'nin ac pana prieteritorü peccatorum tic originaîislabisrenUttit,id plané nuUo noslro werito contingere,fed mera mfcrieordia Drt ; Quod P pro fua inepibili bonitate non folü culpa et pœnam prteteritorü renüttere uult.fed injuper fibi nos adoptare,fuum fanâü /firitü ttobis dona-re,çr nos uitt ietern,e hlt;eredesfacere,nihtl aliud, reüare, nip ut toto uitee tempore cr incffabilcm Dei ergd nos bemgtütatem priedicemus,c^ nullo noüro merito nobis cam conugiffe ferib ey ex ani wo fiteanuw ; caueamus^i omni cura cr conatu, ne iP:um tam benignum crga nos patrem unquant uQo modo offendamus.

Cum uero no folp nunquam fatis redd noSrum officiumi exequamur,quin etiam contraria facia-mut.ut non foluM nendiligamus Df« fx totocor-de,aut proxitnum ftcut nos ipfosfid ctià odio ha beamus,ac iniuria afpciamustpeut te/k Paulo nemo legi fatisficit,ac ettam iudus fepties ht die ca-dit)cur igitur nolun(agnofcere,acßterihypocri t£,fc ac nos non folum inutiles feruos efftypd f-tiamdamnofos^ çy in herum contumeliofos, omni biuqi cructbiis digntßimos, nihil nos hailenus nec ]»(■gt;

sola FIDE ÎVSpFlCEMVR. 89 mtritos effe, tue tn poücru mereri fgt;o/)e. pro qua tnerito uel ntimtna pars eulp£ aut pana nobis re' wittaturiQtiarenolunt ttosercredere cr cla-ittarecum Daniele propheta Dcifanätßimo.Ti bi Domine iuiiieia,nobis autem eonfußofreiei, Crexaudi nos propter Dominut»,pro{lrato{(ii eo ram Deo uoetferan remitte debita,remittelPri£' lertimeum noslotigèmagis obüriäi Deo ßmus, ^uàm ullusferuusfuo hero: er nulla ßt proportio tomparatioitis fertii ad herum, id eü, hominis ad hominem, ey hominis ad Deum ereatorem eali V terra : nee ßt uUa aqualitas neßra ofßenßa tontra Dcum,cr ßerui comraßuum herum. Ac de nique e^tacquid feruus ßieit,id proprijs uiribus eit : at nosß qtädßumus, gratia Deißumus. mhii plané habemus, quod no ex gratuita miferxordia Deiacceperimus.

Sed o ingentem acplané diabolicäßuperbiam Superbia C’arrogantiam eiim omnium hominum,tum pro; arrogägt; eipuè hypocritarum, quàm difficile ffieisfeco=s (,3 hypo-ram Deo proilemere,uerèagKofcere ey fate~ critarum. ^‘/e eße plus quam mutiles ßeruos,nec iUa quidem qna debuerant, tantum abßt utßipraßo-lutionem debiti ßnt aliquid promeriii. QumiUi contra contendunt fe non jblum debitum pcrfol~ uiße,fedetiam ultra loliittonem debiti meritos: »ccßolummodo tantum promeritos effe,quaiKum f s' ßhi

9» TERTIA PARSjQVOD fibi ai fuam falutcm fatis (it/td etiam habere ope rajttpercrogationii (lUxifJem reäiut fuperrruäii tionis)qu£alijt ucndant, aliosq; per illa faluent; acbeeiK.

ArrogaiUiu^proliilocr contemptiiu egimM eiKtt Dfo in Papattt lt;juàm hic in terrii cu homini tni ficere auderemui.Qjiis enim mendtemtant tffrom Muemri tjueac hic in terris, qui änderet di utt honnni dicer e,fe mentu grande aliquod prtC' imtm,qiaa ntendicando multum ipp obflrepuentf aut fi tarnen aliqiiis tarn fuperbui mendicue inue^ ttirettir,an impetraret aliquid,ac non potius fuüù bas abigeretart

Atnesauß ftmiis ita nundie/tsnoftrafpreca' tittnculat(cr quales tantiem precatiuncullt;tsi)Deo acfandiis offerre, tanquammagsà »neriti donaria, pro qub.tili nobis tdcißiin aliqutdboni redderentj Qw tn CT' diligêter eofglobulis uel ah^s modis fup putaumusM faretnu',quantum dlarS preeio/ißi-tnaritm opum Deo,uel alijs fandis dare uelimus, er quantum uictßtm ilb juaru merctum nobis red dere debirent. Adeo cmnia ad noSirümerittire' duxerainus, oblitipenitus inagnitudinis noflrorii peccatorunt,ac unici merili Chrißi.

Ü' utinainfuißemus edoili malanoHrameriquot; ta tarn dtUgeter/upputare,ac cum mferüe noßrte Kagnitudinc agnouißemus, uiucilaluatoris mtferi cordtant

SOLA FIDE IVSTIFICEMVR. si tordiam iwplorarc, cr non mcndtct fupcrbf opn noftr^solictare,dc ita caleßes iÜäsgratifoblattu ntgiigere. Sednodfamfcilicet iujhciam Valuers uoluimus,Da inSliciam ignoraiucs.

Plane nobis oraiio non fuit mendicd ^Udddm paitio ac mplordtio imfcrtccrdid: c^beaeficioru t)ei(ficut tarne re uera effe debct)ied benoficÿ dd tio.Quarc (i dtfflicuit Deo Phdrifdus ille,tiui td^ men a gratis agit.quod ßbi ilÎM uirtutes dondue tit, agnofiit^ife ilia opera nonexfefe,uerumex Dei dono prdüarc:quanto peil» ncürd preees »t ccclo accept de funt, cjui nonfolum non dgnoumus, nos quiccjuid habet emus, ex Dci mfericordia habere : fedfimpliciter dmnto beneßicicitdi Deo, ac illo beneficia nterëdi uicifiim ab co beneficia,eit» maici’atcm inter orandum acceßimtis. Plane tic-teorfimmo fic omninofiatuo,illds ciafimodi nofire» oratianes nebis ua fias effe in peccalü, ut Pfaimus tos.inqiiit.lta nos hypocri/is e:trjdtdndsfudfupcr bid er arrogantid infidrant, ut oratio, qUdC nobis dternam uitam ac ontnid bona dpud Deuw emen-dtcatura erat, noflrapte culpa nobis in pcrmcici» fitconucrfa.Sed ad rem.

Sic ergo concludo'.Si ferutis, nec meretur quic- Conclufio ^uain,ctiamfi omnia cxd{ièfitciat,qit£ eiusofficij explicatio funt,nec fi berus folum ex ntifiericordta ei pcccata nis loci Lu rcinittit,debet propterea petuldiitii» pcccdre,con cæ.i/.

,î TERTIA PARS,(1VOD rltido »quam, er tjuidem necefjario^nos ne^ itfii ficari per noürd bona opera, fed effe feruos Miles, etià p omnia 'mtegre ficeremtu, multo mtnut eit tantu primitias, catsji pertennes Jjgt;iritus et na U£ obediefuite habcamuf. Nec tarnen bona opera wn effe neceffario ßcieda, etiamß Deus gratis ob paßione unigemtißlij fui nobis peccata remittit, noséj; mt^ eternte haredesßcit.Sed nos omnibus târib .in hoc incubere debere, neper uiola tionem mandatorum m manus uiuentis Dci incidomitstac P tranfgreßimädatafueriiniK,tantu ad mifericor diam Dei nobisfemper confugtendum eßc,non ad Hoflra mérita,quie nuUa funt,nip mala.

Similitudo h,tc,feu potius rei ipfius expoßtio, tß eü noflra,fed ipßus Domini lefu Christ unici faluatoris nojiri Luclt;e ir. Ego qualècun^ deela ratiunculam er appUcationem ad prafeia negotium addidi, utnonfitaccipiendaßcutdefimilitu dinibus ab hominibus inucntisdicifolet, Similitu— dines deelarare,er non probare.

omine nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;durius, cr magispro

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fum uero pgulo.in qua fententia itidS matupüif-

co mpara nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lutum apudßgulum mereri

poße,aut de ullts mentisgloriari. veriiin nobis ià prior cm iRam ßmilicudinem accipere uißim eü.

SED agé,teMemiu de bue eademre loco^ Locus Lw fitulo claruu cr exaâiia dicere, ^Mudoguideni cx i7.exa-bypocrit^e tant^ qu^flionim tempeüates tubis diuscxpli tient. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;catur.

Chrißuiin hoc loco prîmtan dicit^ quodCi fit Seruus re-dliquisferuiis,quiuelreàifiigt;nêfuoofficiofungit- ifltfsimche tur(id enim mtelligit,cumdicitjsi uefferidomum ro fuofer-feucrtatur ex a^o)nempe dcfatig4tui,fitiens cr uicns nUul efuriéSjCf tamë ne tune quidc uel quiefat adhuc, meretur. url cibum potum'ue fumât, fed pur et hero caenS, minifiret ei per ocium coenanfac tum demücum herttt futurfueritiferuutipfeomnibut expeditit canÜ fumatJt ipfe ferma,qui tam fedulà ;U} muntre fungitur, nullam tamengratiam apud herum merebitiir. F«ù cnim id quoi ex iure feruituta de bebat.Ac per hune feruum unumquenq; Cbrifiia-gt;iu inteliigit.ut poflea dcclarat.Docet igitur Chri Hia hic nuUum hominem, quant umif abfoîutè legi obediat(quod tarnen ncmo/icit)quicquâ perfuain obedientiam apudDeum meren, fed tantum, id quoJalioqMdebuerat,pr^[ltpre.

Hic flatim obganmunt hypocritie,Si nihil nw Obieclio remur,etiamcamomniajicerimut,quare igitur hypoenta’ bcneoperabimuriii reffonderofecundum Chrifli ruin. fementtam 1« hoc loco pofitam, esquot; in Paulo ai Ram. s. Q«i4 debifores fumut banc obedienà.tnt fretfitre Dev.iteiajieut Pauhtt Room .ä.reffon-

. M ** TERTIA PÄRS,QyÖD det^Rtnunciauiintit priori uitie-,(tc inorttàfumui fi,igitHr non debemta [ecunium cam niuere.ï{.egè neratifumui ac furreximiK cum Chriüo ad nouant Mtam^ igitur debemits feciindum cam untere. Item Eph. I. Cum (itif gratia feruati perßdeni, CF nort ex uobii, cr Citii oplit D« ad hoc in Cbrijlo coit' diti.ut poühac in boms opcribus anibuletis,opor' tetuosdeineepspièuitiere. Item Matt. ^.Sic/ua ceat lux ue/lra, utglonficetur pater tie,1er cxlegt; ftiSfiwn erunt contenti hae ref}gt;onlio!K.

Cogitant,Si ego ipfe nihil utilitatis in le reci-pio,nolo operari.Et om:i£S oinniiio iHx caußc leid orefuidenturiüisfandißmishypocritis, tju.iin ut uelint fua lUa tarn praiclara opera tam inutiliter profundere. At hinc apparet ^uantopere Deit dili gant, nempe ut longi^ plm feipfos diligSt^omma^i propria ipforurn Militate,non Dei uoluntateme-tiantur.

Non funt contenti opera ejje euehariftica fa* trifcia,lkut Paulus docet, cr ad Heb. i j. er ud Rom. I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ffwm alias femper pojlquant docuif

pronum de poenitentia,crdeincep: de iudfeatio ne,poaremo addit doélrinam de Noli amphits pec care, quam luilificat'ts tradit, lient cf Chriflus) feduoluntea etiam propiciatoria (aenßeia elfe. Proindeage ppendantus,quid tandë nolira opera ad iuflißcationem aefalMemßtciant-.i^uierainutiii id ex

Sola fide rvsTiFiCEwvR. pr U fx hoc eodon loco,in quo Chrirtui noilram to iitionem exponit.

SeruiK iile, qui cxaifle fuo officio fungitur,dc Quid ftr-* iominoreflißmiobedit,ßnulldm gratis promc- uus exfua gt;'etter,quid tandem plui commodi habet ex fua itta pcrfcóla tgt;bedicmia,quàm fi plané fit inobediensilioc nimi Ixdientia •■imh, quod no peccando no irritât herti contra fie, lucrctur. fed ernt talem fibifieruat, qitalii ci anteafucrat.fi intea mfiiiam nonnihil herît habuit,per obedien ^iamcauetttiefibi eum infiefiiorem reddat.Si neq; tmictimjtteq; inimicum, talem fitbt confiruât: fin fa iietitem,itidemherißuorefiua obrdientiaret:net.

Hoc idem erde nobis noUrisq; opcrtb.dici poffiet. Il eaper/èélifiimè pr^ilareinus.

Hac clahus in exemplo Adam probe cogitato Quij Acb iSuceficent. Nam Adam Ratim cum effi t creatus, j 14 ex dono creatoris pro iuslo habebatur,gratuitu beifauorê e^beatam lüam uitamhabebat. Q30J obediantia probo primum,quiatcfianteficriptura coram ïieo cômodiha trat ualde bonus,td efi,placebat Deo.Et qa dicit [mijfet. 0eu5,Quacuq; die comederis,morte morieris,q.di £n iam habes meum jSuorê,nuhi p!accs,ego te ba-nam creaui,dono fc infiupcr uita illa beat a, cr fit • (io te dominum terr£,id^ tantü ex mea bentgni-^ tatc.Nuncfi uoles mihi ejfie obediens, confieruabii tibi hlt;ec botta omniatfin minus,amittec eatçr quart ietun^ matidatiifiueristran/^reffifSfperpetua illa

morte morieris. Igititr tam uiuebat itéra uita. Lo^ ^uitttr enm Geitiibi non tam de corporali, qiiàm de itterna morte.

Pcterat igitur Adam per oMientià faam per fiilamÇquie tune trat ei poßibilii) confertiare iBà iuütciam CT Uitam,t]Ham Dem,cum eitm crearet, et donauerat.ö' per inobedtentiam poterat utru-que amittere. Per obedienttam autan quantum' Msexaéièprailitam no poterat tudiieià cruitam mer eri,quia iam tum iHa habebat ex donoifed ton

Perfedi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gratuita Dei dona poterat.

jmp eno e altudadiu^iciam noiiramficerepoffe,mfiutfit “ y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caufa(ut ita dieâ)fgt;eXtxiiTtiii:id ea,nos in eo siae

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tueonferuans,inquotunefuimui,cumlegiDeifa-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tifßceremcepimui.fienimpenitufnonpeceare'gt;

Qÿemadmodam fal conferuat carnes in ea in^ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tegruate,m qua tunc erant, cum faillie fuiu,et no

dal cis integfitatem, fed prohibct, ne magis corrn pantur, quant antea erant corruptie : fie integra obedientia cSferuat eos qui earn praSîât, in co fta tu, in quo tunc craiu, cum cam praflareincipc-rent.Siquidanueram rjt quod Donunut dicit,nos, cu m omnia fccerPnut, jùcere omd dcbaniis,cr ni bflgrirthepremercri,

Promdeß quisßt, (jui fgt;oß ünpe^ratä per Chri ^um renüßionein pecca[oru}n:acelt;fptattoitc dpad ^etim,dc regenerationê exdäißiint legi Del obe^ iidtds iRamgratuitam iu^tciamacfduorè Dei ni «nplitU peecdndo ill£fum cotferiiiret,Detiq- fibi ienuo irdtum iwn redderee.

Sic dngeli lam per fuam perfeäd obedicniidtit toferudnt id quodßemil in creatione grdtis dcce-perunt, CJquot; nott dcqtaruntfubindeßtn meritiiabßo lutiorem qudnddttt uel iu/Uciam uel faUcitdtë. Sic CT nof in dUerd Mtd conferudbimui ediniuHieid crddopttonem,qudm grdtii propter meritu Chri amp;i dcccpintm: non fubinde dbfolutiorent iuüi -tidin operdndo conßequemur.

Cum uero m hdc uitd nemoßt horninum, fx^ tepto Cbrtüo, qui nonßt menddx,^ fepißime Id bdtur etidin poß regenerdtionem, quod prolixim dnoilrii pr£ceptoribMprobdtur,lt;2r db dduerßd~ rifs idm concediturq'equttur, iüdin noHrufn mutil Idtißtmdm obedtentidin non ßlum noii conßrud^ »■c tujiiciam per Chriilamgrdtit doitdtdnti fed con tinue trdm üfi contrd fe exeitdre.Cÿdre cum» ne ^dre non poßimut nos hdbere peecdtu, teüe iodn he, cogiznar dCcedere noßrum aduocdtum, queni dpud Deü hdbentiii,netnpe DonUnti ießim,dc per tii dßiduefidgüdre, ut nobis pdterremittdt peced hf uoQrd, pro qud re, Met Ddtitd, inqmt, ordbit

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te ontnii fanéltK in tempore opportmto.

lira mutila /fgrfDro obediamuStOecpoßimuipartant iam a' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ohedinifia lieno labore iufiieiam noßrii tneritit conferuarc,

ad (aliitem tantii abcß ui eainuel promereri, uel augere, uel facial. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perficere queamut : tamenhiecipla ualde maned

obedicittia,nel potius conatut obcdientid pturimu etiamadremßot. Hamprimum anteremißionS pcccatoru neceffe e^l pr^cedere altqiia pxmteit' tiam feu ce/Jarc mdleßccre,ut prophétie toquun-tnr: DeM enm no unit effe mifericors impanitn tibut.Deinde non poteß uel contritio,uelfides,ue tnuoeatio Hera,uel bondcofcicntidadelje,cnm no adeil iludium obediendi Deo.Tertio poß couer' Rom.;, ßonemuuit Deut nobis remi^terepeccata,finon uiiamusfecundum car item, fed fecundum/fiiritu. id efitfi eon.tinurobedirc uoluntati diuiute.Neque enim mifitfilium fuum, utdaret peceandi heen-ttagt;n,fed ut noßrtc miferiie opitularetur.Podlrcmi quanto minus peccamus, tanto minus Deum offen dimus.Seruus enim uoluntatem Domini aefeiens, Cf non fitciens, uapulabit plagis paucioribus.At^ hincapparct, quatenus nostrum indium obedten di Deo fit vniiÿf'Jiiûii r/,id effquiddà fubferuiens ad eeternam uitam.

Bona ope- Oi h.ts caufas aliquando bona opera inficri-^ ra ciuin pluris lau(lanttlt;r.Cdnendurfiautem[cdtdà,neitd (oslau'

tdi laudes accipiatnui, ut nos twjlrâqueopera uc fcriptura Itmus in(olto propiciatictiis coram ï:)eo pro Chri laudeiitur. fiocoUocarc, ne nobis cmnnoslrafaiiiiitateidein accidat quod de Litcifero narratur, Nam no^ fira bona opera ey fuiu tantum opera ChriHi in nobis ex ipfius benignitate per fpiritum fandtint txcitata,cy tantum abe/t,ut pro nobis Deo fat:/quot;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ■ '■

ßcere ac propiciari poßint, ut ettain ipfa Chrijh propiciatione ac gratuita acceptatione indigeàt, ideoq;nefibiquidem ex fuipr^flantia opem fèr^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

re qiieant,taiito minus nobis, duemadmodum ue Efa.^o, rißime dicit EfaiaSjOmms carofcetwm,amp;‘ omms. ftn^ttas eiusßcutßos agri, id eß^ut ipße interpre tatur,rts euanida.

Prontdeconcludimus, noilra bona opera nuHo Conc’ufio inodo (fje caufam efficientem uel iu^icije,uel falu fccundx «X tislt;eternte.ilt;amcaufa afficiës eßßolusagnusDei, plicatio-folus, inquam,ille tolltt pecceta mundi, çy ipßus nis loci fo/iiK uulnere (anatifumus,necfolum toUit pecca^ Lucx.«?» ta,fed etiam adoptionein,donu Spiritus fanftijCr tatam atemam nobis impetrat. Sola autem ßdes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ffl caufa in{lramentalis,qua hoc beneßcitim accif pimiis.Obedientia uero (ut diximus)ß ejjct perfi-tla, ut non efl, effet caufa relinens er conferuans hoc gratis datum beneficium : feu, quod idem eft, nonpeccandonon mereremur nouamiram Dei, irritaremus eum denn à contra nos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Ilt;igt;n uero, cum mj «ofcw ftnt tantum primitiie ^uadatn nouæ obedicntite, no poffunt bona opera uelnoua obedientia,ne fv^ceitJ/nMquidë,id efl,co feruatrix ciufa dici. Sed tarnen huiKconatum o-bcdientia: reqiurit Deitf, ßcitj^ aliijuid ad rem,ut dtilum eil.

Aliapiftu PINXIT nobii Dominât lefat CT alia piifu ra códitio t‘anoilramconditionem,nempedcbitoris,^iiinon nis hii ma- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßluendo plane no fit, fed etiam guottdie as

Dx» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àdaugeat, cuig; nihil aliud reliquum fit,

genua creditorisfuifupplex procumbat, Luca r. ey îA.itt. t s.At^ hac piilura cum primis uifa e/i Chriflo,reilè nojiram conditionc exprimereiqua^ re earn er m quotidiana precatione inferuit,ut o-mnes Chriäiani, etia fanhißimi,fub:ndetpfain re peten lo conditions fua üatu inde difeerent. Pro tnde er nos earn fape nobifeum probe examinare debeinut. Inueniemus enim eadem illam ea doce ri,gu£ er m fuperioribasdiximut.

Explicatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim ß cagitauerimut efjealiqueinde

fiin 1 Jirudi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^gt;^tea tarn multa niiUia talentori

JUS debito 'tuOo modo ea exoluere queat,er infu' per guotidie fiat obaratior:de hoc debitore fi qua rercin!it,num poßic fuo labore fuitß opibut taiuu cificere, ut atiqd de bonis heri emat : infanos nos protinut onines clainarent.fiquidcm lam femel au dtutmus

Sola FIDE .’VSTIFICEMVR. 10» iiuiinuf,debit or em iHum non folum uetui debitumt folucre non pojje,lcd etiam lt;}uotidiefumnam eiM «pu i i{bum herum ZT creditorem fuum augere» tiuÜo igitur modo poteR mfuper «liquid lucrari.

pei petuo in nexum dcturltiegabit hie human« r4 iio quicquam conplij adeffe. neq^ enim ueripmile in uOo hominc tantum beaigmtatii elJe,ut ue-id Gquot; pr^terititemporis debit urn gratiicondotut Gquot; inßtperplura fuppeditare,cumreeipiendi [uumnuila fpes adpt.

Quid uero p iHe creditor pt tom meffabilb ter Clemens,ut huic mifero debitori uelit efje mife^ eicors,p modo id pctieritl Omnes protinus uno o^ te iubebuntjUt fe ifte mifer ante heri fuigenua fup plex prouoluat. Ac,fiquidem impetrarepoterit tante fumme remißionc, perpetuô agnofcatpac pbi omnia prêter omne meritum contigiffe, perpétua huic tarn bemgno homini gratiat agat, ac eumcelebretxaueatq^ omni cura, ne quid uraqui ainuttat quod ei di/flicere poßit.

Quidp ifte herus Gquot; creditor Uelit bifuper «nplißiine dit are iftivm fuum oberatumihanc uc-có omnes exclamabunt eiufmodi benignitatcm elje, que gquot; inauditapt, g nunquam fatii cele-hrari queat.

TERTIA PARS,QVOD '• /.pplica» crciiitorejhetdcbcrepetere grätuitü condonätio, prwadcns aan^ßfiuidemhanctpfamafjcfiumdiß'esßc) ne^ fiiniütudo tnokomitiuwdubitat. At in ingenti débita na^ ad propO' Çtro quod Deo dcbcnuu, çr cuiuf ftrnmant quo-fitu m. tidie fmgnopere augeinui, eotttendutu ij qtu ne-que peccutum, ncque tram Det, neque miferieor^ dunt unquamucrd agnoucrunt, »os notdrisope^ ribiif nudtummereri pt^e, üec uoluntcrcdere Dotnimunt lejiim eße unicum redemptorem, qm omnium totitis noftrte uit^ peccatorum chirogra-fkumpercrucè abolcuerit, Qoloßenßb,[ecundo,.^ nee uerentur iHi mtndici andntiofc fuos pattnos o/kntaHtes,nedicateis Donmius ïelut,aonutni-propter uosiHidos.

Llcuant quidem hypocritte petitionem,B.emit te nabis débita no{ira:aiuntq^,intciliger,dam de Ie uiculiiacuenialib. qiabtifdam peecatulis,cum A' poQoli zy dlij uerè pij eam oraitt. At Paidus non de leutculis loquitur,citm inqtatMuenio aliam le^ gem in membris mets captiuàtem me legi peccati^ Et Dauid,cum inquit,pro hoc orabit te omnis fan» iitu in tempore opportuito.

Norabi’is admodum elegans loctif in Efa. cap. sf. locus Efa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prafentem materiampcrcoimnoduf,quem,

if, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z:^de gratuitaiuAici4docet,Çf'deiûdlicia

hypocritaru,no pigebii adfcribere.Primùm Deut militai benegnißme omîtes ad gratuitam luSicia accipten-

SOLA FIDE IVSTIFICEMVR. to» ^ccipiendtm, aliag; omnid bona fine ullo merito: ln:jttitcntm,o uos onmes fitientes uemtead at^iuf, rtiamfi non habetis argentum:uenite, accipite,co neditetuemte^ accipite fine argento O'fine prc~ do uinum cr llt;(e.

Sed nolunt uenire hypocrite ad hutte fontetn Htjue muentii, malunt fibi ßdere puteos, ijui a-^ain non habent. Volunt/uo argento^/uoguc labore fibi enure utHum, td cll,fids operibui çr (ulibtu ueram iuRiciam acfalutem parare.Protn ieobiurgat cor urn üulticiamDeuf.Quareex^' ponitif argentum uefirum pro co c/uod non tâ uerè patiif, o labor cm uefirum pro non fa-turitate.Et porro pergit omnei ad gratuit am fa^ littcminuitare.

Sed haâeniudefinülitudine dcbitoris,inqua Conclufio tielim iUud nos uel in primis meminiffe,quod,fi tu fïmilitudi' ’’oc quidc praflare pofiumus omnibus noßris opi nis de debi l^s Ofudoribus,ne quottiie debiiifummam auge tore. egt;ntu,multo minus de preterita fiumma ahquid di ^nuerc poterimus Optimo iure igituromtusfan' ^i fubinde coram Deo procumbunt.ac orrfntjKc-^tte nobis débita noftra.

Ammaduerterunt er moiMcW olim tioRram De opcri-^eduntiä alioqui deberiDeo^acpropterra nihil bus fupere ’tos ea mereri. Quareexcogitauerunt aha quada rogatio »lerita, qua [upererogatiotiis opera appellaue~ ms.

ruKt, guibui fciiicct lUi er ftbi crttlijs leternS uit3 f)rom(mentur, O' praclaram fapienttamjeil ßU£ çorain Deo (it fumma Suhicta. Nam eo ififo funt (dololatr£,cr iHis demü prieclaris opc-ribus ucrè ^tcrn^s pçcnas comnternerunt ,dum nouos cultut fine tierbo Dci,i»imo uerócontrd tterbft Del mflituuntXum autem hoc idololdtri£ geiiuf d maltis hçe tempore pyolixèconfiitdtutn fit, nos lam de ca prolixius xon dicentus. Atque hi£c de ßdtu er eonditione noßrd, decj; twSris (um Deo rdttonibtis,m quibut fimuldltijudteims probduimus, nos noflris operibus non indißcari. quod tarnen ipfum in fequentibui adhuc mdgis e-fucefcet.Deddrauimui etidm,quid nofirdoperd ctdremfdcidiu^

Atq; bddenus pdrdbolis ex fimilitndinibm (4 ChriHa tamcn nobis tanquam dptißimif rei pi^ âuris propofitis ) quaß pralufum fit de gratû perfide tußifeat tone. Jain urrôaliquâto folidit» de re difigt;uteinii{, primùm explieantes ,quid lu fiieid fit, deinde cdin explicatiouem drgumeniii (Qnfirmaines.

Priinùm tlltid plané omnibus condat, quod quicuflqtic uult feruari, ac perpétua beatiufa-fixque fieri, ilium oporteat effeii^tum- Nemo de bac re fdM mente preeditus dmbigit,fucfit ci-thiuciii,fiuc ludaui,fitte TM'fiif,fiue Papifld, ftue

sola fide IVSTIFICEMVR. laf fiuefyncerior ChriHunut : uerùm de tîlo eü inter oi»nf J acerrima cotentio,cjuid itta iudiiciâ tanda» Jtt. Aliiu enim altud opus, rem,dut tutte genus pro ^eraiuiliciduenditat.

Ethnici üdtuerunt iufticidm effe mediocrem tnorum 4c uitic bonelidtem feu probitatcm Gquot; ere iram facrificationem.

Idem fermé dixerunt Iudlt;eorum Ph4rif4i,nift luod Dei qudlemcunc^ cognitioncm cr cxaiüißi tthon traditiunculdrum patrom obfcruationcm ’ «ddiderunt.

Nee fane PapiSia; multttm i Juda;iiin iujlieia iiffentiunt,nt(i ^uod qualemcuncii hiftoricam fidê i» Çhriftum requiruM,quodc]i in locum facrificio^ Mwn iudaicorum mijfas er /«oJ boatus fubRitue-tuntütem quod longe magis ridiculas pluresq; tra iitiunculaf,abufas,fuper{iitiones çr idolomaniat feruari uolunt.Pt demq; quod jummam ^rmè ut'^ dicite vn eo collocauerunt,fi multum pccuniie au( aliarumopum in corbonaui Pap£,faerificuloru, 9ugt;nachorum cr menacharum uifira4,ab eisq; eo turnfanllißimaopera et indulgen(i.ts emas .Na ipfis,ut eorum proprius propheta inquit,eü uena Ie ecelum,ct Deus ipfe.

Ofiander autem docet iußteiam, qua peceator itflificatur,eße iuiliciam D« fubfiatitialemi qU4 Dfi« eß futtjcr erit in leternum Mus.

TERTFA PARS, Q. von ’ No; urré docemut efje obedientiam ac pAßio Chriflijeueiut largißintA legis impletioncab ßciendo Gf patiendo pirie{litÄ,Hßbiscj; per dcmmputAtitn.Cuinenim ii^'ciciA Deifeu Deut ipfcinobiifeuerißimeexigercttuin paitAt pro prateritis peccAlis,tum obcdieiuiAm i» poßtrum, nos id uÜAtcnttS perfoluere poffc)nuf,Atcji i-dcoud perpetuum nexu feu damnationem deiktui li effemiiifiliiK D« cm informa Dei effet^noftri tnifer ti!(,humiliauit femttipfum ajfumendo cumi, fiiîutéii eil patri obediens i/ij; ad mortem erucit,, fie^ tegi abundantißimifacif/ecittfeu earn implc' tnt.Quamimpletionemcum Deutnobiiperfide imputatiiuSlifumut.

Statuimut ergo huut itiäiciie materialem can fam.qaod ad nos,propriè effe ChrijÜ abundantif-fictam legis impletionem. formalem uerócaifam ^uod ad nosßOam eiut trnputa tionem credentibttt qike idem eti cum remißione peccatorum feugxlt;i ttäta acceptatione. ïdèenim imputatio alien£ iußiciA,crnb imputatio feu renußto meafidé im putatio Altena; folutionis 0- nui debiti remißio.

Caujainfirumemalis duplex eft, alia ex Dei pArte,alia ex noftra. Ex Dei parte eft eins pro-mifiio in uerbo or facramento reuelAta.Ex parte tuftn eft uerafides,qua fola Chriftum eius^; bene fieia apprehendimut.

ioKtfubtilitcr diflinguinccejjehabeo'ieiiui-t‘t£terna,lt;]uæpropric guide poé nurtc nobis in iegrè cnntiîigit.ln bac tn uit4 primituf guafdä e-iw Mcipmufjdiim JJmtus fandi arrubo nobis do flat ury etc Deui in nobis habit jrc ineipit, fuagi pr£ feittia nos nonnihil regenerat çr în/beturut,

Ciÿ^tre ut fornühiuusiuiliciie definitionecht )'lt;iindicemus,diciinuigtiod iufl’cia rgt;ei,crc.

IVST'ICIA DEi,oumdee4iufticilt;idicitur, Dcfcriptio gua iufi ficat impium, c;- guu omnrs pij toto uitlt;e iuftidi co tetiiporeiuüicoram Deo funt, cilt;j; placent, pro- rä Deo ua prié litiil-taeceptalio, gua Deiitomnes uerè ere- Untis. denie- non ob ullain ip'or/impropriam dignitatê, fed propter u ntci’M (. hrifii merit urn rceipit, CT p'o ibfii: aefilijs fuis habet. Cuius partes funt,re-tiiifio prcc.itorunt cr adoptio.cum guaconiunda fji donatio ^figt;ititiis fandi,gui inchoat nouam luce

itilbciam in cordibits. Quoi atit ifta iufiicia fit tintarn gratuica giuedam aeceptatio,probari po~ tefi his fegucntibus argumentis.

I. Paiduscrebro admodumpenitiisexcludità Argumcn ii^icia ac falutc nofira, Opera legis,ut Roms, to, quibus Gal.a.Leg,utRom.3.Operalit Rontn.Eph.i. dcfcriptio Qpera)tofira.i.Timoteos irfc denig; non penitus iuRieix co Ehpeftos fecundo. Item fiepe dicit nos ii^ificar^ fii matur, patis.Rom. i. 4. u. Ex gu'bus tefiimonijS dare

*•» TERTIA PARS.QVOD prrjjiicipoteû,nojira bona opera, neq; caufam ef ficicntcm rf[e,neque partem ilUui coram Deo U4 IctKif iuüictæ.

lùnw cognofcere e^fateri,fe effe coram Deo mi ferrimos peccatores,cr peteregratuitam abfolu^ tionem.quod probatur ex oratione Dominica.Re^ mitte noba débita neflra,etc. Ef pfalm. j i.pro hoc te orabit omnis fanüui.lbtde teflatur Dauid,fe, quandiufatcrinoluit,fc effent^erumpeccatore, fubittdemaiorescoiifcientia cruciatuifenfifjej-demq; plané omnes pij in fcmetipßs experiuntur. item i.Ioan. i. Sidicimu^, nonpeccauimus, e3quot;c. Igitur noHra obedtcntia nunquam Deo fatiifa^ at,fed femper oportet nos rej}gt;icere m unicu me^ diatorem noRrü,crferio agtwfcere,çr frteri nos eße miferrimos peccatorcs. Quareiußicia noflra qua coram Deofubfiftimus, e/lgratuita remißio peccatorum er gratuita acceptatio.

n 11. Hullü pemtiK eße poteü nollrum me titumjuin etiamß ommafaceremuf, tarnen tan^

SOLA FIDE iVSTll» 1CEMVR.R to« tun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(juoi alio^ui obligati fumm/acercinutf

Gquot; nihil meremur teflt Cbrifto,lM;. 17. Et tarn cum omnia ficeritis,dtcite,Sertu mutiles fumus. Itè di-^ tit Chriflutnoseßedebitores, ijui fohiendo no/t funt,Math,is.Lucie7. crin orationeDominica, ()uoi (t ne debitum quidem perjoluere pojfumut^ ^uin potim quotidieillud augemus, quotnodo tgi^ turaluiuid infuper lucrabimur, out promercbi-Uiur'QMre neceffe egt;l nos gratis recipi.

VIII. Paulus Kom.^.dicit in/ticiagt;nChril}U nam eße iu{lijicari,feu abßolui impi um per fide ß ne mirito operrnn P/itl. j i. er s cla^-c dicit accc' ptationem,(iua faiidt fcelices fiunt, efje remiUi eis peccata,coutcgi eorumpeccata,ncn imputarieif, peccata.Et ßc ßepe alias iuüicia noüra per rentif Itonë peccatorudefcribitu:, ut Colol^.i. In^:to ha temuf redêptionem per fattgninent ipßusjcmißio »em peccatorum. y bi appoßtio remißio peccatO' rum,declaratquid ßtrcdemptio.Siccr i.Cor.f, rcconciliationem inuttdi cum Deo dictt eße neu im putari peccata. UemEßn-ss- I^t- j » • Mic.7. P/al. 99-Oefcribitur etiam pernoiirecordari pcccato r um nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ler.it.

Qiiodhiz IX. ifladi{iioxy'’S'miußißcare!^ iuüiß^ dik tantu catio plané nihil aliud fignificant infacrisliteris, abiblucrc nifi abfoluere.nec ßgnißcat qualitatê iuüici£ alt figaiSiies,^ cifi donare,aut infandere, quod etß adeo uerum et notum eß,ut probatione non indigeat,tarnen uolit mus hoc paulo prolixius probare, quandoquidem äudent iam aduerfarij nollri tà impudenscr ißud uerbam peruertcre,träsßrendo ab abfoluere(_qu£ eß eius propriaßgnißcatio)ad iußum datis qiiali tatibus ßcerc.

Signifient igitur in prhiaconiugationc ftum cffe,ut pfal.i^}.Honerit iudliisin conßedu tuo amnis tttuct}S.Et Pfal. tÿ.luÜafiint e mnia mart ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;data

SOLA Fine ivStificemvr. «lt; iitd tud.ln tcrtu uerocSiu^atione alteri eî ^tuU tJtem uerbis cr affeutratioae fud tribucre, quoi idem e/l,ac abfoluere.qudlii immutatio lignified^ tionii Jit cr in yvy impiuffui, codeatM i«c,cr in aliji multii eiufmodi uerbit, quod fupe^ ht«{ in ffrima parte régula data declarauimm, ac frobauimu^, cunt deheamin diccremus.

Sj^ nificat tgitur hoc uerbum propriè abfoluc“ ff. Eil en.’B) uoxforen/is, quod plurimii teflimo-nijs probari poteft,?rouerb. i7.'Ç’'®nY'a qui iulli ficat impium,z^ qui condemnat iu(iuin,abo}mna-

Hificant impiu propter munus,ii efi,abfoluuntint haw,Dc«f. 1 s. Cum erit lis inter honünes,acced£t lt;ii iudiciu,cr iuiicabunt eos,et hazdiku iuüijica lgt;untittjlum,cr impiabunt impiü.Ef.so.prope eli »lazdiki qui me iugt;l:ficat,quis litigabit mecum^jle ^iis ßmu.l,quis eü qui habet caufam mecumtacce dat hue, ecce Donünuf eil adiutor n«ui,quis eft is, quimecondemnabitstprimo Kegum odauo. It^iß ^s ludum-Sunt ssquot; alia exempla,fed ex his de e^ fiusßgnißcatione iudieaxi poteß.tiulluscerte lo/-'Ki profrrri poterit ubi p’'nïnßgnificet datis qua Qiiod lt;if/gt; ^tatibusitdlivmßicere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niaiai raiv

Porro Gr£cu JiduMoa innouo 'Ted.Çnam m turn abful *gt;gt;profanii authoribus habet ßgnißcationemab nereßgni-

gt;b TERTIA PARS, Q.VOD turam, ut Kom. s . Dcmî eä, quilujli/icat, quis eil qui conkmnat'ltem LuciC loAUeuerà Miensfei pfum lujhjïcare^src.ey uos eilis,q uos iullificatis (orain hormmbiis Ef Lwe. j.totus popular,ciim au diuijjèt,ac etiampublicani ii^iißcaueruitt Deum. tJ eü luüum effe proruindauerut,dederuitt eiglo riamiuiliciie.Gal.3. QuodueràperIcgem nemo iujiißcetur apud Deum^cre.hic quoq; luilißcetur proabßtluaiuraccipitur^ quod exadiundo apud nel cor am Deo apparet,i.Cor.4. Nibtl m(hicon.‘ fcMf/um,attamen per hoc non [um iußßcatus.Süt plurahuius ßgnißcationis tcßitnonia. nos enitit tantum clarioracitauimus.

Cum autem ßt peßilentißimus error transßr' re noüram iuüißcationem 4 merito Chrißi ad. nO' i{rum,caucni.tm eil [edulà,ne aduerfarij in huiui uerbi dcprauatione fundamenta taiui errons ia-ciant,dum uolunt p'nïn Jltnxióai lignißcare,n0 abfoluere,fcdiuH!i datis qualitatibus ßcere. Ncc 4/zrf quidem uerba,quibus noßra luHidcatio in fa-crislueris indicator, utnv?i,rfy'0‘iïi'3quali^ fates infundcre ßgnißcant. Aequißimum aüt eßt ut uerba,pr£jcrtim in facris hteris, ßc intcdigan' tur,ßcut cßgenuina ipforum ßgiiificatio,cr noil tit deprauatoresuolunt.

X. Chrißutey“PaulusdoßrinamdeüOLl anpliiftpcccaretdqiittdèjeparattt à lußißcatut-«f,

SOLA FIDE IVSTIF ICEMVR. iij poü iudificationi tam iußtficatis tradunt. ^ph. 2.. clarc dicit, nos tarn gratis it^ißcatos er t)fo acceptas ad bona opera coditos ejje.lgitur et fos penitus funtdi^iinguendæ, nonaq; obedtentia, tffeilus luitificationtSjÇr non caufa eA,

XIII. Paulus Rom.?.to.Philip. j. esquot; alias tlarè dijlingiät ii^licià Dei à noßra, lufliciäfidei •t ii^icia operum feu meriti noßri.nec dubium efl, ^utn toto genereßm diuerfa,mendicando aliqutd h acquircre,

114 TERTIA PARS, Q.VOD aclt;juirirc,aut uerô ex mérita feu débita. IgiturU la Del gratuita iuftKia,^ute per fidem cantingit, est feparatim integru ac perfidîé c}taddà.Ac ijm niamibiinfuperdocetPaulies,^ijui perproprùt mérita luSiificari tailt,is alteram lÜÏ gratuttà Drt iu{liciâ,qut£ cantingit perfide, afjecfui no poßit. Igitnfomnes debent f; totos re'ijcere m iHâ gratta tatit iujticià.dc tati inde pendère : iüà uerà operü putare damnu ac reieilamenta effe, ut modo lUâ Chrifii affequi pofiint,ficut Paului de fe lo(]uitur.

X1111. Plt;/«Z.n.rf4 R.om,in uerbii,ciuàd fi pergratiam,crc.non j'olum diüinguit,fed etiant inuicem oppanitiufiiciamaperumjeu menti, cr iuüiciam gratis, tanquam omnino contraria,fe^; mutuà deHruentia.Sic enim argumentaturiSi ex gratia faluamtr,igitur non ex opertbut. Nam ubi fuM opera feu meritam,ibi non eü gratuitu. Auk fi ex wflrti meritii faluamw, ergo non gratuité. Namubie{igratuttum,ibinonpote{i effe meri-turn feu debitum. Sutu igitur tüie duaiufiicia a.^ deo diuerf£,utfiM etùuncontrarine, Igitur iwa funtnüfcenda coram Deo.

IL V. Chriüui docet iuHificationem cr falutê noüram Cimilimam efie conuiuio,ad quod ultra à patrefimiliàs etiam indignifiimigratiftton folunt accerfu;ttur, uerumetiam copeBunturJn tjuo iant fint omnia paratißima:tantum^i hoc pratterea re qutra^

SOLA FIDE IVSTIFICEMVR. uf ^uirjtur,ut nos iniiitati Itctiac cumgratiorS itHio nc accnrntmus/risjmurg; pjratis Jafnbuscu7n ue nerjtione Domini,Q!'dtledione conuiiiaruiK no-bijcumcoiwMntiti'in.Seddiximusde bac fimili-tuaiwpriiu.

X V I. loinnes docet per pdem fieri filios ïieipanitentessfiigitur Üjtimcumncrè credit rnM,fiàif Dn ßmi/s, er Deo acceptifiimi : igtur tiiiu tnontenti efl jbht Chr.üi py-opitiasio, «t /0/4 td plenumfialuet ,ßcut crepifiola ad Hebraos a/firmat.

KVlI. Plane nece/fe e/î di/lmgucre lege Liun^clt.’im. Lfx perfióiè obedienti pollicetur lu ütciain ey uitamfied enaiigelium taatumflagitat^ M iredamuf Dotninit lefiim pro »obis pafium ejje, V refiorexi/fiejRom. i o, Grf/.j ateji hoc modo crc dentibuf falntejn penitMgratuitam offert. Quare cum lt;juolt;]uo modo noüra opera ac mérita cü grlt;t tiüia CbriSli iiiflificacione mifcemits, rc uera üa • tim legem ac Euangelium confundimus : quod cä iplißma pcrnictes Cbrißianje pietaiis.

X V111. pe repeti; fcriptitra nos fide iufiifi cm.Eflautemfide itßlifican(,ut abitnde in prace dentibus probatum eflÀdem guod precario iufiifi cariAgiturnullo no^'fro merino iufitficamur.

X1X. VlucKS eil nolter propiciator,teile feriptura,apndP)cum,D/ts le/us.igifuropera no h » flint

TERTIA PARS, QVOD funi noftri propiciatores. Et uiùcui eü no^eit faluâtor. igitur opera non funt noiiri faluatores, erfoli Chri/lo faliu noâra in foUdum tranfen-benJa eii.

Prolixior XX. BREViTERjuHificatioomniupio dcfcriptio rîi plane'fiefehabet, uelutift nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jictnorofi ai

form» iu- iußu cjuempiam iuiicentcaptiadiucantur,qui,e^ ftiftcario- ttamf alitts alio eil fceleratior,omne! tarnenfunt nis, quo- fuprentofuppliciodignißimi. licumomnesaccu^ modo ca fentur,ac condannentur,alij eorum implorant mi corä Deo fericordiam perfiliumregis,quiuidt patri pro il-pcragatur. lis fatisfacere,atqi hoc modo abfoluuntur,et lt;i fup plicio Itberantur.Alij uero, qui illud auxilium ne gligunt,condemnati,aut Slatim,aut paulo pi/i ad poenas abducuntur,

mines ue- nah Dei (tHuntur.quodfit,cùnt quia per minifle luti facino rium legis ira Dei de caelo indefinctcrreuelatur^ rofi quidi turn etiam quia prouidentia Dei eßperpétua, çy a d trib U- quotidie Dominus iudicat, ac explorât corda er liai Dei ab renes,ut affirmatur Pfal.7. CT quemadmo^eli ducuntur. Prouer.if.lnomnilocooculiDomini intuentur bonos cr malos. Omneicj; coram iUo tribunaliho mines,accufante çy conuincente eos Mofefeu le ge Deifproprite cofcictiic chirograpbo,etfatana, extremo fuppltcio dignißimi dcprehenduntur,amp; amcregeneratiorum çy pofregenerationè. Nà

SOLA FIDE IVSTIFICEHVR. 117 »on cordiw Dfo uiuens iußu,m(fcili' cet propria iu{iicia)te jk Pfalm. 145. çuod fu-periui probauimu! tn argumento tertio, ac alibi in hoc/cripto.

Oinnes igitur gui uolut 4 peccatofeu iniußicia Qui rei uo er ira Det aepeena iuftißimaliberari, Jebeiit lent able 1-nnicûpontißce ßliu Deii/nhoceiiàpatredatü, ui, adChri «Heitrer cöpeRarefitendoß eße nüferrimos pcc fti patroci catores,amp;eiuiauxiliußipplic:ter 'tmplorandoAs niiim con enim cuaJdextra patrif(edeatperpetum eeclc- fugiant. Jilt;c[uit aduocatM çr facerdot pro ijs qui ad ipjït coßtgiut,interpellât ftatim patrê in hàc feiuëtià:

O pater iujk ac tnifericors, tu adeô dilexijli Oratio numdum,utineu»icumdile{iißimumq;ßlttltradi chrifti ad deri5inaccrbißimammortem,ut0mnisquicredi- pâtre pro lt;ifnti«iwe,fe5;per mcinuocauerit,non pereat, reiscicdcn fed uitam leternam habeat. Egoq; tult;e uoluncati tibus. libenterparens,uoleiK exinaniui mcipfu,m,for- Philip.i. »»«)« feruiaccipiensßuiqi tibi per omnia obcdicits uf(^ ad mortem crucis longe ignominiopßimam. l« mc o pater fecifli incurrere pcccata tottut mun di, meo liuore,T»eitq; plagisßdemeritum me um apprehendentes, teq; in meo nomine inuocantes fanari.meoq^ ßtnguine ablui uoluifH.Quomain igi tur optime pater uoluiüi me eße maledidü legis, Gal-ft ut omnes uerè credentes à matediüo legis libéra ' fentur,obfecro ifkis tibi iam per me fuppliccs 4 i»lt;t

tts TERTIA PARSjQVOD lciiiéls logis abioluas, obfecro pater Civ’'quot;i2n iu^ fî. fhftcacoSjdb/ùue eosobnotictamnùi.Egoem'nt niiqtfitates earü tnU^obpcccata toriem pmu/jîtf fumiez cotiufui ob cortitn i;u(tuitdtes, negt;liccs co siciijnai'e cusk iticrcdtilis, jneritum lt;tc intcrccßio^ tunt nvattt negligemibus.

Jtopbca^ femi.ur.Qaare{iatimifti miferini, cjuiadhttnc tiiS rcos me diatoremconfugeruntigratia jeu gratuite fîuo crcdtnus rc Dei beneßeioac iitterceßiom kuiuiniedtato luftiticar, risfilij Dei^non folfimiulli/icaMur,feuabfohtun' titr à culpd et poena,ac ex nenuro in aternas pae tiM abduccndorüfegregantur ;fed etia tt.genc.b. muaeribw ornan{ur,Spiritu fando^uarijs nui do' tiis CT uirtutibm,perpctu4 dejtniionc conrra dia-bolum Cf mundunt, acuita ^-ftr/ïd-Nfc funt hxc ftmnera ip'a lujîificdtio feu abfolutio, fed iuftifica^ tionein coimtanfur. it^aficari eü proprièillud ab folui ac liberari à culpa cr pana,qua iam eras op preffiis. Miitura uerà lilaamplifiiautiamiujlißcii tis donantur.

fubiudeitc hebdontada, auteiiamin die,!ftud ludiciumCdquot; rdti.r. ifla iujtißcatio piorum peragitur : fed fubindc iterum arcjßterumrepctitur.Subinde e/l quod in mbis Deui damnattone digncßmü eßeiudicet. äeo^ er ittüiiiütpns lejuiillainperpétua flagi tatio-

SOLA FIDE TVSTIFICEMVR^ tt9 t‘ttionem,B.emitte, remitte débita, cjuod ^lanèidê t{i,ac Cl diceret,}ußificd,iu!lißca nos, feu abfolue, abfolue nos. idem uult ey Dauid,peteusfefubifide ampliuslauari mundari.ldeoq^ ctiafiliue Cei fine intermjiione interpelldt pro nobis:idco ciuocpi priecipuè(ut Paulus pracipit.fine tnierntißione randum eü.Qb banc (^ucq^ caufam rxus inde 4 e 3 dito orbe terrarum inüituii prtedieationem Euan gelij fine incernußione pcenitentes ac credctes pu blicè er priuatim abfoliiente. Rtq^ hac perpétua iißificatio pidchrè couenit cum illa continua fidel reuolutione.de qudfuperius diitum efi.

Qui uero falutem hoc modo non quarunt, uel fiatim,uel paulo pöß ad aternum [uppluiu rapiS tur, quia non cß altud nomen fub calo, crc. nul-’ I la efl penitus aliauia,qud aternas peenas ejfuge-re,Deo placcre,cr in regnum calorum perueni-re queamut.

Hicfiqult;ieratur,quidfit iufiiciaeorum qui faluantur,nonuideoquid aliud omnino dicipoßit, quam illagratuitaabfolutio er acccptatio,^ppler meeritum cr intereeßio nem Chrifti, credentibits contingens.'Verßiimum fané eS, quad pij habeàt longe mintts pcccatorum, quàm non rcnatutaniti tarnen fcinper habeitt, ut fint condemnatione di-^ gmßinti,nifi eis debitagratisobChrijlüremittan tiff. Quarc oicntô oinncs fanât fine intcrnufiioae b 4 ora-

IIO TERTIA PARS, QVOD oraredcbcM, Renütte,remitte nobkdebitd tto-ßra, ut etiam Daiad Pfalm. j iJeSatur, Confirma H.fc iußijicdtionti pi£lura[ non no/hmnfû tur proli- gmentum,fed rei ipßuf umtdf planefe ita habet, xior dcfcri Nam uerißimu e{l Deumfemperiudicare,(emper ptio luftifi alios ab/oluere, cr alios condemnare, ut fuperiui cationis. probau!mus,ctiamCi publica fententitc declaratio Cf executio in aliud tcpus dtfferatur. Certißimu etiam eü Chriliumaduocatum noRrum pnc inter tnißione pro ucrè in ipfum crcdentib. interpellit re,ut Heb.7.Ct' Eß fiJegitur.'Verißmü ^uoq;e{l omnes pios habere peccata,ac eos oportere/ubin de accedere lüum fuum aduocatum, guem apud De« habetu. Cojlat enim id ex i.ioan.t. ora ttone Dominica,in qua hanc ipfam iuflificatiotum perpetuo per Chrißu. fuppUcesflagitamus.Verif- y fimum etiam eü pios abfolui coram ifto DeitribU' nali iuxtaillud Pauli Korn. s. NuOaiameïlcon,-demnatioijs qui funt in Chrißo lefu:ç:r,Dcui eSk qui nos iu{ltßcat,quis eR qui condemnat ƒ Atq^ in hoc loco ad Rom.adtnodu aptè tota ratio noîirtC iufhßcationis depmgttur.Suffrdgatur huic iufÜfica tionii expoßtioni et ipfum uetbii dliHMip iuftificare,qd’eßapud Hebraos uerbuforenfe,ac ptopriè ßgnißcat iu^lu pronunciarc,abfoluere, ut Rom. g.Df/« eü qui nos iu{lificat,quis eß qui nos (ondénatiSed de hac uoce ïamdiilii esk.Puc etii jfeilat

SOLAFIDEIVSTIFICEMVR. ixt }}gt;eilat particule, Coram Deo.nam er iSa cat iuflißcationem noflramßc fuhinde cor am Tgt;eo peragi, ueluti ß coram iudice quodam cotidie ab-folueremur.

Ac omnino unufquißj; orans (ic debet orare,ut Quis oran primùm cogitetße accedere iufli Dei tribunal, i- tium flt;n-giiii omnia cofumentls,coramquo neccceli,nec an fus ac anü gf/j ( ficut lob 4. zr !■ r.ßriptum eil ) fatii mundi miis cfle ßnt,multo minut ipße miferrimu^ peccator. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;debcar.

Dfi«dc debet etiam certoßatuere,feibi apud iHum tantum Deum habere quendam talem ac tantum adiiocatum,propiciatorem, ac mediatoren quo intercedente außt iftum ipfum trtmendum Deum ßtum patrem appellare,Ac oportet eum Wtfr orandum erfaterife effe miferrimum pec-catorem, ZJ' flagitare ut iile eiiM patronut ita ü-lam ipßui grauißimam peccatorum ßtreinam in fe transferre uelit, ac ita ipfum apud illum omni-potententem Dominum commendare,ut ipfc tan-quam purißimus ac innoccnttßimus coram eo fub-flilcrepoßiL

Statuere igitur orantem oportet id propriè fuam coram Deoiu{liciameße,eoq; folofeiram Dei poenatq; teternas effugi^e,zr aternam uitant alialt;^ bona confequutum cUe,quöd iüe agnns Dei eiut crimina ab co auferat,ac infe transférât, quod^ßliui apud patrem pro eo fupplex interce

»xt TERTIA PJiRS,qvOD dat^äcfuis CM nuritii ucSliat, ornet^.dtq- hlt;ec fortctcuiulitis ordiionts efje fyriccipuam part cm, ^icquid dcmum prdterea addatur.

Itihdc iuRtficatioms pi(i ura clarißmc uC'-rißime ccrni pote/i ^uid ßt iuii icu piaru m,n{m-peiÜagratuitaiii^ificatic,ab olutio zy accepta-tiotcr (juöd ii5 ßt qualitatu nouaru aut ettam ftib pantialiittßicite acccptio,tid itifulio,atdmß do-na zylt;juaU:ates iam ittflf.catif doHurjCffubinde in ßngulii iuflißcattonibus augeantur.

Potcß quocj; in hac iuilificationis pidura ( ut er hoc obiter tmneàylarè cerni dutd fit uera ZT ftlutaris fides, nempe iBud iwn folu audire er ut^ (untj; credere Deo denunciaiuije ucUe effe miferi cordera, ac pareere omnibui iHii reis qut perfiltü ittifericordiä eins implorauerint: fed etiam exani tno optare, utfibi tUud taruum bonam contingat: fuppliciter orare ac obtc/lari, utejuamprunumfe iBa tamafatlicitate i/ieDominus beet:et interfla gitdadu,cum audidt eum afifirmare ijuod uelit mi fcricors effe isiis perfiUu luÜificationctn feu abfigt; lutionê poStddntibus,cert(gt; afjentiri tüi uoci,fide^ re tßa tarn benigwDeo idtn noftro patre failo,dc ob dcijufitum tantum bonumliCtari.

Hic fimul er perjßicuum admodumfit,lt;]uidfit per fidem u^ificart, nempe per iBam fupplicè dc mendtcam flagitatioaem à culpa feu iniuliicid qua

SOLA FIDE IVSTIFICEHVR. ,« froi oppreffut.cr imminettti pana gratii abfoluiy Ç-bberari,ac ucluti ex patibulo/m quo erof taut' iant (ulj}cndcnduf,dimitti.

Sed ut melius quid fit iuilipcatio inteîligi pofquot; ftt,lîflatur cord ludiao Dei S.Paulw iam renatuft tiero-.inu'nietnr uterq; pecca.or,uterq; ^ter^ *0 exitio dignißiJKUi. Verfßiinü quideK eß Nero Hein niÜeeuplo p!uf pccca/Je quant Paulunrfed ta nu n Pauluf quoq.: habet tantum peceatorumjUtJt grauitatn abfclutioncm per ChriQum lt;i Deo non fiagitarit/ic^ DonfJnus iniquitatcs eim obferuare HolucritiOm-nno fuftinerc ncnpoßit,fcdeipcr-' tuuciuw fît. Habet quidem Paulus praclaras uir^ tutes er Opera, uerüm per ea (, ut ipfe ßtetur) , non cfliufl.iticatud,fcuabfolutus:ncnfunttalia er tätua Opera Paulij ut ob ca à Deo iußißimo indice iußificari, ß u abfolui queat,fed omrüito eft ae-ternis partis dignißimustmuhouerö minus potent per ißa fua mérita,fn-ater abfblutionem etianrfßi fuum janlt;llum,adoptioKem er icternà uitamprO' trureri.Habitat enim adhuc peceatum tnPaulo,ac uidet ipße allant legem in membrisfuis eapliuan-tein iplum, ne ßciat bonumquoduult,fed malum quod non unit. Carnalis adhuc eft, ac fub pec catum ucnditui, cr adhuc tantum primitiiUßi-tituf accepit.

«14- TERTIA PARS,Q_VOD fffugere,et mfuper rcgm calorum hdrediMem, äliacp boM confequi poteäftiihil aliud profeäo, tejk totafcriptiira, ^uàm Chrifti mritu^iuxta il^ lud Efaitt; vuliure eim fanatifumus'.çr ficut ipfe Paulus inquit ad Rßmatws oüauojqued lex effice renonpotuit (utfcilicet iuHificaret er faluaret ttos)quatenus erat imbeciUa per carnem(quia feb licet ei coro fatisficere non potuit)Deus mtßo pro friofilio hoc effecit, erc.itan non effe aliud no' menfub ccelo per quad homines faluifieri poßint. Eodi modo fi quaratur, quare Nero pereat,c{im Paulus faluus ^t, (y ßt uterq; peccatori mhil a^ liud rejßonderi poteüçquod quidem ucrumfit) quam quia beneficium Chriüifide non apprehen dtt,ac obiüius intereeßionem gratis noniuüifi-catur,feuabfoluitur, nec gratis uelut expatibulo dimittitur.

Qtfid igitur efpeiunt opera Pauli(dicatali-quis ) qu£ ipfe htdfuit multa, Nero nulla, fi etim eoramDeonon it^ificantl Reffiondimus quidem Juperius,fedtatrKn rejfiondebimuscrhic iterum breuiter. Hocefficit Paulus per fuamobedienttS, ut quanto magisobediat Deo, tamo minus fit gnus icterno exitiotnunquä tarnen in hac uita tarn perfeflè obediet, ut in Dei iudicio non fit £'temis paenis digntßimus. Habebit fua quoqs pr^ntia pro fua pietate etiam in Mta lt;etema.

Ex hii argumentii credo cuig^ rede iudicdnti fttii certo con^iare poffe uerlt;tm iuüiciS. noUratH^ ^ua coräm Deo ualemits dcfubli^ere poUuinut,n6 kilaliud elJe, nip gratuitam Deiacceptationent propter Chrißu perpdemteamcf; nuüo modo cum KoPrif meritis confundendam effe,multo nüniM m Hoüra mérita transprendam.

Hic forte etiam de didis facrartem literarum ^'atuita: tuslificationi f ut aduerftrij uolut)contra Hjt aliquid dicendu effetSedfuitt hac à pr^cepto tibus noPrii prolixe explicata^ dicStarnen, ijuàm lgt;reutßime potero,ac de quibufdam tantum,tun de Binmbut.

Primiim,quèd de mercedis er retributionis uo ac ßmilibus clamant aduerfarij,fciant hiec fer^ ^nis hebraici confuetudine latiui extendi, ([uätn '»ilgo exiftimatur. S£pe enim pmpliciter pgnip-'^‘ttrem data,pue gratis,pue ijuoquomodo obtin-

Efa.4.0. Mfrccî CT pramium progratuitit CbriPi beneßeijs pomtur.Sic er Efai.6i.

KePè quoqi rc/fondetur hareditatisßmilitu-^ ^ne,que did poffet ampla merces laborum filißet ^‘imen eigratutto coiuingit. î^amferuo, qui lon^ plus laborauit, pnùle premium contingere fion poteP.

Sic er retribiiere ac retributio fepe pmpliei^ ^frpro beneßeioponitur. ut Pfal.tie, Q^tdred-datit

11« TERTIA PARS, Q.VOD djm Donüito pro ommbw retributiombia Pfdl. lO} .îioli obliuilci omgt;ùum retribuiionii ciia: id ejid'enepciorum.Talis CT tUalocutio eß Efd’ie 4o.Sufcepit ctuplidd detMiMüoittidipro omnibus peccatisfiiis.anod dicit propheta no de merittf pana, fed dcgratui'.o bénéficia contra omne me-ritum dato.

cæ7.adufr tniffa ei effc peccata mt(lta,rjuiadilexitmu!.tumf farijs peni ficuerifiimeO'clarifiimètxpiicaripotesl.Chrb Jus cxtor- slusibinohoca^it.utdoceat Pbarifi’am, fjitjefit caufa efficieiK remißionis peccatorum etuspec-catricii, feu tjuomodo ea iudlificationem naüa fit: fed uult tantum probare eam lam habei'eremtfiio

Scopusuer nein peccatorum^Deo acceptant ef[e, acipfo Pha LorutnDo nfao iufliorem, quo confutet cogitattoneiPharb-fiei, qui cogitabat. Sihic effet prophetaffciret pro

I fè'.'lo hanc mulieran effe peccatricim,necpatere turfeabea attmgi. Ac (inudcogitabat fe multis modisiüa muliere fandiorccffefflomachabatq;, quod Cbrihuiita fiimiliari. er ac blande ageret cum illa peccatrice, er intcrca effet erga ipfum (uirum neinpefandifii)nimi)aufierior. Uocibiagi dubiumno edl.lgitur particulaêr/,quia,in itcrbis Cbrqïi,QjM dilexit muttimt,non mdicat caufant rei, fed tantum praicedentem affirmauonem Cbri i}t,Dico tibi,ere'Cfjt ueram.Et tota illa fentetttio la,!^attt

dilexit mult urn, nihil aliud eji nifi cot^r~ hiatioprxcedentispropofitionis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,

y/nde autem pctitaßt iHit cofirinntioficilc ejl Probario. rx prxcedcntibus cyßequentibui animaduertere, ^uod ncpe ßt ftimpfit ah effvóiu.Probat enim Chri kif ab cffcdlu,idcß,d!Mio)te,pr£ceßißetamcau nbsp;nbsp;nbsp;iuftifi-

fàm dil:ili}nis,id eß,magnü beneficium renüßio- catipnis/c »is peccatarum.cjuod exfegucntibtapriccedenti' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*’

biii.j; ammaduerti poteti,ut iam diéiu eß. Ndm et fmnpta inpratcedentibiKclarèaffirmât Chriilitsremißia netttdebiti ijfc caiifam dileSlionis.et fiat im fubiun ^it^Ctuatttë paramremittitur,parum diligit. Cun gt;^itur (y prißccdeiitia et fequétia doceant dtleHi^ onem ejfe effëëlam remißionis peccatortt,nen du-Into quin er in hacßententta Chrtiiuf ita locutM ' ßt:neq; enm noncobarëtialocttttiieji,multo mi-nuxcontradiiloria.

lt;^0 aut aliquantoclariuiprobemithunc ejfe D« ITgnifî ltgt;cij'cnßim,quafdd uoces declarabimuf,quie à mul cationibuS di non fatis reélè in hoctextu accipiuntur. Prirnit pirticuix particula o-ri, (qu£ na mtcUeila priecipuèhïc er eri,lt;quiA, lt;eoricaufam prlt;ebet)multaihabet apudgraicosjt ^nißcationes.nos iam hictantu de duab.dicemtitf 9«« er latinu Qÿia ßgnificat, et de quib.dubit4

m hoc loco,utrd iBarü ra St/ figmficet. Sigiü ficat igitur ônQtùa.aliài idë quod^pptcr,tiel Ger na/iicii dariitnb.utcumdicimiis CicerotiêfinHun

MS TERTIA PARSjQVOD effe doclü,guu diligenter ßuduerit, quia ingéniai ualuerit,quia habuerit eruditot pTteceptoref.Deit nabis remitiere peccata, qutafii nüfericors, quia Chriüus pro nabis fatisßcerit.ln hisexetnplisni^ hil confirtnandum proponitur,per nec Qàa ratio ajfertie propoßtionis indicatur : fed tantum caufa ejficiens oflenditur eiusrei,qute tam tanquam nO’^ ta fumpta eSl: t^on dubitatur quin Cicero fit do~ âut, hocq; tanquam notum affumitur : per Quia igitur non probatur hic, quod ßt dodus,fed erudi tionis caifte efficientes oflenduntur. Sicdicimus aliquè £grotare, quia intemperanter uixertt,aut quia naturaßt ualetudinartus.Ciceronem tnterß' dum effèjquia in Antonium inuediuas feripferit. Cufarem ejfe interfidum, quia rempublicam op^ preßerit. quot;Vbiparticula, Quia,tantum caifam ràmdicat, nonadfirtdemonßrationem prie-cedentis offertionis. Atq^ in hac ßgnificationepu tant PapiSa in hoc loco Lucie ra iTi,Ql!ia,acci-piendum effe.

Aliasucroßgnißcatidem quod tadm,tyGerf inanicu,Denn. ut ß dicam,Cicero eß dodus, quia erudtiêfcribic. Cicero edinterßdiis, quia caput eius R.omam aUoturn. Ciceronem fuiffe natura fnitem,quia hoc adiones erfcripta eins teflentur. Qeforemfuiffe clementé,qafuis maximis inimicis heni^nè pcpcrctt, tiic Ojiia non indicat caufam

ÜOLA ?1DE ÏVSTIFICÈMVR. ti» t’ei,fed pruecedentif affertionii probationem anne (lit.Inhif omnibii exempli5,proQllt;i4 etiâ in po ht püteß,G- ualet idem quod Germitnicum,denm

Hii duabuf ßgnificationibiM tea diamfiigt;5,affir QtiJ3 tmimui m hoc loco in Quta idè fignificar(,quod qma, in Jo itam uel denti.id eü,n3 'mdicare caufam cfficiencë co Luc® fj tabled anneilere probations prtecedeHtli afjertio gnificct. iiiSiAffirmo(.aam\fyi« flt;epein nouo Tieilaméto fignificat aff^wmo)hiuc muUeri remilja efje pecca U.N(cpoteHhac locutio refolui in hac, R.cmff4 fUttthuic ntulieri peccata propter dileólioné.Nec etiä potejt did, quàd ßt quidè ratio prtecédentif propoßtiomi,fed tamê funtpta 4 caufd efßcientet N4 primùm breuii diledio nuÜo modo pote^ abo lere tarn longi temporis turpem uitZ Deinde quta hoc modo intelledus fermo ChriHtipugnaretcum prtecedetuibiis Gquot; fequentibus, in quibui ajjerit Chrißus diledionem ejje effeduremtßionis pic^* tatorumyey caufam remißionis effepdem.

Efl in lt;i«w, in hoc loco indicans ratio Kis. Sumpta autein est ratio uel demon^ratio htec ab eff^edu,ficut anteaoflendimus, er poflra quoq; probabimus.iSiec dubito qum rede acgraiti Kiatuè diet poßit,Ato hunc coualuiffe,iT{ quia ant bulat,qMa rubet, quia robuüus ejl. Ac quo adhuc fertnts oHendamus hanc eße Iod f :tttcntla,z^' rS » ri ßgmßcattonö^uolumus altud ßnultmam exeiU

»JO TERTIA PARS, QVOb Tcfiîmo- plumadfcribere.i.Loan.j.{iclegitur,i^osfciinii^t nia de nbsp;nbsp;nbsp;quid tratifitdmui ex wrte ad uitam, in quia di“

gnificatio’ ligimus fratres.vbi nuüo modo dicit Ioanna cau“ fam effiaentem noßri tranfttia à morte ad nitant effe di[eäiottem,quod cap. f.fui Euageli/fidei iri buit,cum inquit: Qui credituit À morte ad tà tamfcdquid/itccrtum argumentum feu uidicüi buiui noflrte traifnionii uelfalutis ab cffeiiu fmn ptum, Itaqificut hic tTi non docet caifam efficien tem nofiri tranfitui à morte ad uitam, fed à7tûlt;Aet ^i() ri iiJixtcov offert: (ic in loco Luce non expo ait quie'nam ßt caufa cfficicns rcmißioais peccato rum/ed demÔilrationem ffe/anneäit.Tä lis fignißcatio ri én eH etiam in bis cxcmplis eo“ dem capite: In hoc cognouimus choritatem Dâer ganof,Sr/quoniamille animamfuam pronobis pofuit, itemcap.4.lnhoccognofcimusquôdineo monemuf,en quoniam de ffiritufùo dédit nobis. Poffunt nbsp;nbsp;oliamuUa ßmilia exempla reperiri.

Quare uitandlt;eambiguitatisgratia rit Snfemper in eiufntodi lacis per Nam reddendum effet,ßcut Germanica uerßo uertitper Denn.

Deinde obferuondum in hoc loco efl,quèdhtce da coliærc omnia,Dico tibi,remiffàfunt, perinde interfe co^ tu iicrbo- hiereant,acßdiccrctur,Aioctrcmiffa cffcpecca.-’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ta multa:uel afiîrmo,quôd ei ßm remißa peccata

SOL-äFIDE IVS.TIFICEMVR. in ûT/^(]uàd, dffidt, quad in latina t(c græca lin-* gun non pfrinde ußtutam eft. Qßtfl-e ftrendunt non eft, ut textufcitetur nutUlatè, Reimttuntur ti peccata multa, quia dilexit muhtvnt. Addend4 (Him femper funt priora, Afflrmo ei remifta eftie peccata, ut clariut nnimndiiertatt»-, ^uód ßt qult;e dam afteueratio, qute po^l fe probationem affirmit tionis reguirat,Gr non ßt ßmplex gundam cauße expofitiOjpropterguamea muiter renüftionê pec fotorumnadaßt.

Poßremo Remittuntur(ututt!gataaerßohlt;(~ let')giäa egt;l tn prlt;eßenti,C!r Dilexit in prnterito, cuius tcm» Uideturetiam patrocinari Papißico ertvri. bjant porisamp;: iioneßpoßibile,utcaufa efficientfuumeffedum modi. ftguatur.Cum igitur Remittunturßt ’m præfenti, er Dilexit 'm prieterit0,concludunt,haud dubiè di leßioaem effecaufam efficientêremiffionit, remif ßonemuero cftedum.Ciuotgitur erhiecerrandi occdßo uitetur/ciendü eßiifgt;t»yTM efte'mdicati ui pneteritü Atticü,utgrämatici dtcunttuel Dori^ cum pottut,ab afliuo tiifii»iHx,teßeVarino:ac pro pfer« MI pra:terito uertendu eße, Remiffaßtnt: etn'o in pricßnti indicatiui,aut imperatiui, Remit tancur, utgu£damrecentioret uerßones habent.

N c c j)wucbimurmjgnoperc,ß guit ob.jciat etiant Dilexit eße m prteteritthNa etß poßemui et iBud dicere,g, fcüicet hebrtei multü utäi priCterito etiS i » pr9

«ƒ» TERTIA PAR^jQvOO pro aliff tmporibiU i tatmn fätii nobii eR, ^uoi Chrißt» in proxittfè priecrdénttbut claréindicaf fcde prefenu diledione loijui.

Sed agè (luo melius uis arguméiiti ChriHi intel ligi poßit,in fyUogiHtcaformant illud diducamut, eü enim ibidem integer fyUagifmut:

Cöilußo. Igituraffirma htiic muUeriejferemiffamultii peccata. Repetit Chriflus minorem,iit fua conclu^ ßonem et affrmtüionem magK corroboret contra increduliem PbarifeumiNam dilexit multum, Maiorem habet ex conccßione Pbarißei, in Uerbit,Quiseii pluidiligettOpinor tUecniphu condonauit. Minorent probat enumeratione offt' cioram,lt;]Mbui muliercula teüabaturfe diligere le fum in hif uerbii. Vides hanemulieremi Repetit CT maiorioppoßtam,lt;juam itidem ludatis concef ferat in uerbis, Opinor tjuod iSe cuiplus condona tut. Cttt autem parü remittitur,parimt diligit.An' teapofuerat minori oppoßtam. Tu parum diligis» in uerbis. Aqua pedibus meis no dcdt{ii,oßulS mi hl no dedifti, oleo cap. cyc. Coclufio iamßcile fuh intcüigi poterat : Igitur tibi parum remiffum eß, er hares aJhucinpeccatis,esq;longè iniuüior hac(uttu cä appclias}peccatricemuliercula.lü»c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s

SOLAFIDE IVSTIFICEMVR. t,r p libet agncfcdf CT me tjje prophetam,o- tc eße nuferum peccatorem, ZT b/tw muliercuhtm iant nteo beneficia perfidem iuji^catam eße.

Suntigitur in hoe textu dterfyllogifini: alter ^uiJem integer, guo probat Christa iUafaemini iam iuQificatam e(ße : alter uero fine conclufione, guo demanib-at Pharifieumnonefietuilificatum» batautem ocea(ionem ip(i nafutido Pharifieo co^-gitadi guid ex iUis duabui(ut dialeilici loguttur) pranüßis confeguatur.Hac guis nan uidet aptißi-tnè coharere, fi hoc modo 'mtelliganttir ? guod fi «liter locum acceperimus,crttpenè infantilis hab huties. Nam maiorac minor cum conclufione cT tatione conclufionis planè non conuenict.

Sic igiturhunc locum mteUigo. Ethuiusexpli Confirma tationishabeogtün^ rationes firmißimas. Prima tiocxphca tflfcopusfermonis’.guia non hoc agit ChriHusibi, rionis loci ut doceat Pharifieum,guæ fit caufa remißionis pec Lucx 7, catorum,fed tantum ut confutet eins fitlfiu cogita^ tiones, gui tarnen uel maxime putabat dtleâionem ejjè caufam efficient em iifiicite.

Secunda eü totiu contextus,gui indicat Chri^ fium ab effeilu argumentari, cr non à caufa effi^ tienti.

Tertta eH ipfa natura fermonis, guiaferma guog; ipfc hatje fententiam dare cxpriinit.

Mm obedient tam non cdufam efficientem,fed ef-^ fiâun Mceptationis eyquot; recomliationis rffe. ut, Mttld arbor no potefl bonos fruélttificere. Itë ». ioan.z.Omnis qui facit iußi£iä,ex Deo natas eü» item Gal. r. In Chriâo Icfu ualet fidcsper dile-{lionem operans.

Poßrema eA, quod Chriüui ipfe affirmât hancmalieremfide faluatam cr iuflificatdm ef-‘ fc. quad ff uerttm eA, alterun eritfalfum, quöd fcilicet per dileâionem fftiuAificata, nam hac duoita fuut contraria, ff cut mer ito aliquid acquirer e cr precario,debitum gratuittm,ut fupe-riut fepiiK oflenffm eA.

Rtfpondc Terti(),qHÓd ad diAum,Rentittite,crremitte tur ad lo- ttirttobK,acffmiliadtAaattinet,fcicnditeA,quoi cü. Remit n» qtda aliquidfft cu aliquoffeupoAaliquid,idea te amp;nbsp;remit ftiä efl propteriUudffeu quod id quod antecedit, tctur. 1. nbsp;nbsp;nbsp;w«femper efl caufa efficirie confequeniis aut ca

Rhcr. 14. tunàijicut impiriti, tefle AriAotele, perpera ra tiocinantur.id eft, etiamft noAram remiffionem et panitentii neceffefft praeedere iuAificationi oc remiffioni peccatorum, non tarnen propferea no-flra remiffto uel paenitentia eA caufa ifficiens,aut meritum noftra iuflicia : fed noAra panitetia efl quadaremotioobAaculi. bnpœniteittia enimefl quoddamobßaculumremißionis peccatorum cy iufUffcationis-nam Propbeta dicit pcccata noAra i.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feparatf

/èpararc nus iDeo: gudnquam h£C ip ft obflticulé awtio eüfingidare Dci beneficium, luxtaiüud^ Conuerteiun,crconuerttmur,'Tbren.f.

: Qjjod autem non Meetor mentum per il-ldi locutiones,probari potefl ex nlijs fimilibui. ut Petite Cf accipietis.pidftte esquot; ..perictur. ubi no/i hoc dicitChr^ui tantum ejje -..Mum noftrre mé dicte petitioms ac pulfttionis, ut mereamurper eum accipae lt;}Ujc uelimus :fed docettantam effe Dei nifericardiani, ut uelit nobis omnia botta da-r.e,idem tarnen uelie uo^ram petüiotum ac pulft-tionem prtecedere.

ßroinde cum legimtu eiufntodi locutiones, tAi prânam pracedit alilt;iuid de bonis operAus,po-(tea de remißione peccatorum, «o fiatim dicamoi tUud pracedens effe meritum,dutcat4am efftaen-tem huius poflenorisfid ^uoquo tnodoantecede-re debere.Nam plcruncj; tUud pritu eü concio px Wenux.hoe uerà pofleriuspromißio grotuitatre tnißionis peccatorum.

Quarto pojfent procul dubio pernudti loctjtjui Velamen «b aduerftrijs contra nos pro ii^icia propriorum legis detra meritorum citantur, explicart, obferuata natura bendur»,ß fermonis. Vtfi obferuaremus totam legem tali quis auïz ^uodatn Mofi uelainine coteâam effe,ut lot^uatur clare' Chri de re impoßibilijid eß,de legis intplettone tanquâ ftum arne 4e rc pojiibili^ac^ufuueimre pojitt. Vrgetcttim_ re.

. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t 4 fut

TERTIA PARS,QVOD ftM mdniiata, poÜicetur^; cy hic zy in futuroiit tam ßcicntib. ea.nufquam autem dicit,Agtwfcito tu ttuferrime homuncio, tc mandatii diuims nuüa modo fatiiß,cere,acncpol]e quidan fatitßcere: teqi propterça habere üeum iratum,^^ condemn nationii teterne reum effe.Hic tamç eä fet^t« ae fcopm totiit! legii,te^le Paulo,qui hac interprété tione ittud uelamen exßcie Mo(j detrahit.

Hanc, inquam, regulam ß teuer émut, atqi hoe modo fi cum Paulo hanc quafi laruam Kofi detra here dtfceremut,nihil,ut opinor,admodit no! tur^ harent diHa lUaab aduerfarijs contragratuitant iudiiciton citata Rom. i.bton enim auditoref legis^ fed failores iuddificabuntur. Item Mat. t^ Siunin ititam ingredi, ferua mandata. Chriflut enim ibi frtedicat legem lUi no contrito,qui putabatfe qua que bonum effe, zs- legi D« fatisfitcere.Ec reâé fitcit Chrifiui, quod non uult proijceremargari-tat ante porcos,incoiurito dit per fuam paßionem remißionem peccatorü poüicendo. Nam pradica rc mcontritisfiue Eptcureii,fiuehypocritifremif fionem peccatorum,eli idem ae proi/cere marga.^ rttat ante porcos. Hlt;lt;c eadem rattone ZT alia mul.^

fighifi cat beneficium Chrtfii acciptententfepe fignificat. ut (redete. ’ loan.6,dilt;iStludeiChr^o,Quid/à(imut,utope

SOLA FIDE IVSTIFJCEMVR. nr temur opera DeliRef^odet lefui, et dicit euiHoc eft opus Dei,utcredatis in eum que m^tipfe.Hie opera dicutur ipfa agnitio ey acceptatio grlt;iiuiti ben^cq Chrtftiquo modo ft inteUigaturhac uox, reâè diet poteft,quèd per hoc oput faluemur:non quia huiuioperis tantaftt praftantia cr tantum tneruuntffed quta hoc uiftrumentogratuitum bene ficium acapitur.Sic fape alias uita piorum com~ tnendatur non ob propriam praftantiamjed quia in ea eft iUud pcrpetuu inuocare DeS in die tribu

nis peccatorum,ac mjêricordia Dei, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oudd Io-

depot ty aduerfarioscontenditur,quidnamphrd j ps Pauli,Opera legtspgn^cehideobreuiteriuua teDeoprobabmuteamftgnificareoperaàtota legemandata.Rom.s.ittquitPaulut,Exopertb.le jj. gisnoniuflificabituromniscaro coram eo. Nam gpjfiçjj, per legem cognitio peccati. Hie ftcilimum eft am maduertere de cuiuf legis operibut loquatur Pau lut ex eo quod additum eft, Per legë cognitio pec tati.quod diilum ncceffe eft intelligi de lege mora li praeipue'.E^l cnim fenfus lociiCaufaftnalis legit fft,mdicare peccdtum,cr condemnare, non iu^ fiificare per opera, Quare hie locus dare indi' (at, Paulo opera legit pgmficaretotius legit ope fa,ey praeipue moralis.

Rßm'r.perjflicue ofltndit Apcftoltu de qtu le^ ge doeeat,^ net no iu/lificet,fed condemuet, cum mgtaf.Lex dicit, Nonconcupifees. Nempeibide tnorali frecipud queritur^tfuod einequeat fatu/i cere.quod^ per earn no iuamp;jicctur^fed acci^etur^'

CJanßltnt uerô indieat quidnan per h-tnc ex-^ dufiuMtt^Sine operibuf legis, irttelltglt;it,cum tüiit pro ea bis utitur: Sine lege, Romanis tertio : ^on ex opcnius, Romanis undecimo,ad Ephefîos fe-tundo.nen ex operibus tuSlris, %. ad Timoth. i Jtrm,Non ex nobis Eph,i. imerpretatur quo^^ que banc phrafin ilia locutione,lu/}ißcamur ^a-^ tisRom.i.4. ii.Uemcuminquittiuäißcarinoi perg^atiam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

lUc argumenta clarè indicant Pauloopera le gisßgmßcare opera à tota lege, in prinüs auti à tnoralimandata. c^ganqua fi quis ad clari folis lu cem ceecutirenonHelit,cernatperpetuà effe Pauli fententiamjegem moralem no iuflificarejfed accu fare er candemnare. Solii uero dsrifli meritumß deappreheifiunnoscoram Deo tuflificarefeuab foluere,ac Dfo acceptum ßcere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

Septitno,quoniam Papiäa uehementer eonten dunt uocemgratiam in Pauli locutionibus, Qratia faluamur,aut gratta iuHtßcamurJignißcare uirttt tes m nobis per ßtirittm fanHu excuatas, atq; ita iuüiciant ty fdutemjquje funt gratuua Cbrißi be

;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kcßctaf

SOLA F^DE IVSTIFICEMVR. n# operum mcritit trans/èrunf, idea erro)^ htc cofutandtK cü Probabmui igitur ex ipfo Pau to eà uocc in huiufmodi locutiomb. nihil aliud mß gratiàtum Dei fruorcm ßgmßcare. V:ph.i..me^uif, Gratia efUsferuati perfidem,cf hoc no ex uobii^ quot;Dei donü eß.tto ex operibut,ne quii glorictiirAn hoc loco luculentifiimè docet Paului totam ratio-ttem noßr^efalutiSycaufiam dm efficicntëfiadtgra tiam,excluditopera,cr omne omnino nofiru tne^ ritunt, ip[dm falutemcfub qua uoce ^3quot; iußificatia cr regeneratio cf uita aterna continetttrydonuM appcüat. Caufam inßrumentalcm per quam illud donu accipimuf, dicit efie fidem, tarn facile efi a^ nimaduerterefifalm eß donum,gratia efi can fa done,quid intalib. locution(but,Plotnine!gratia faluari aut iuüificari,Paulo hac dtdio fgmfi.cet; Q5lt;c enm alia potcfi efie caufa doni fyncerè O' nonfucatè donati,quàmfauor,beneuolêtia feu ua îuntof quadam fiudiofa tuuandi queinptamiut in patreßlio aliquid donante,qua efi alia caufa, qpa ternus iBf dwurf Sic o nos perditifilij dotu faluu tii aterna donamur à benignißimo patre non »i^ fi propter eimgratiam, id eß, fummam ac plut. quam pafernam erga not bcneuolentiam.Non efi feautem^atiam noßra opera ope Spiritus fandi effcda,cx eo animaducrti poteß,quod clarè om-iùa Opera nofira, omae meritum ac plant totü ho tttiiuni

KiiKtn eg caufi efficiente jalatif Paulus hic diferii tû uerbis excludit, dicettt. Et hoc non ex uobis,h tem, Non ex operibus,ne cjuifglorietur.

Eodein modo Rom.f.iuäicinm, ({ua credentet iuHi funt,appellat donumtty hoe donum dicit con tingere per gratiam. Si iuHicia eH donum, igitur non efl quiddam noftro laboreacquifftum. Porri donatam hanc iuHiciam dicit contingere pergra tiain. oHendimof autem paulo antea,(2r res ipfa hoe mdicat,donifyncerèdonati nullam poffe a^ liam cat/ant effe quàm fauorem feu ffudtofam iu^ tiandiuoluntatem.

Rom.4gt;i»qnit,operanti meren non imputa-^ tur fecundum gratiam fed (ecundum iebitum.'Vbi Apoffotoifacit duatcaufat efficientes dati alicu» iui boni,elt;uq} interfetanquam contrarias oppo^ nit,neinpe debit um nbsp;nbsp;gratiam. Abrahamo dicit

per gratiam imputatam ejfe iuHtciam,crmgt;n pro pter debitum. Hic fùcilè eft uidere quid Paulo gr a tia fjgnificet ex alteriut contrary cognitione. Aut enim ex debito datur aliquid altcui,aut ex gratui-ta qtiadam beneuolentia:nam hi funt dui caufi, propter quat uulgo res quapiam alteri traduntur ab altero.Talis iüarum duarum caufarum oppo/i tio eff cr Rom. n.Si ex gratia,iam non ex operi but:quandoquidem gratia iam non eSl gratia. Sin autem ex operibus,non ampliiis eügratiaiquàdo

«OLA FIDE IVSTIFICEMVR. 14« ÇKÜon opm non eil opui.ybi tta Paului inter fe opponitopera,feumeritum er graüam, tanguant plant contrarM:^uæ't]ue (i uelif coniungere,alte-rutrumeorom necefjario deßruat. Non igi-turgratia idemquod opera,ueluif operandi, fiue cum,fiueßneßgt;tntut fandiauxilio. Porro funt dult;e caufe,cur aiiquid datur,»ec contingit ft liM per Opera er meritum,ut in hoc loco Paitlut teßatur:igitur daturgratis fx optima ac fimma Dft ogi* noj uolttntatcAgiturgratia cum d Paulo tauft noür^ falutis aciuüicijeejjedicitar, mhil eß aliud quàmgratuitus fauor, zy beneuolentùt plane paterna.

Ad Eph. i.afßrmat Apoßolus nos habere rr-tttißionem peccatorum fecundum opulenta gratii Pgt;ei.Hic etiam perjüctle eil uidere,qtud htec uox fignificetApoJßilo.Qult;eenimpoteil alia cauft tjje remißi altcuius dcb.ti,quàmßuor feu bencuo la uoluiuas creditoris erga dcbitoranlt;

Rom. j.docrt Apoßolas peccatores gratis iuHi ßcari(id eH,abfolM)gratta tpßus Dei, propter re demptionem Chrißt. in hoc textu primum hœ obferuetur.Si gratis abfolidmur gratia Dei,igitur iratia non poteß (ignijicare ^utc^gt;iam in quo ft eliquod nostrum merit um tiel nuniinam,multo nrf Hus Opera no'iraopeß^intus fanâifaâa.Deindc quoq^ obferuetur er hoc, quödf noi impij exi.

«4t TERTIA PARS, QVOD fkn-cs ( ut ^.clt;tp. huiuf epiftohe affirmai)gratti gratta Dei abfoluimur.gratia nihil aliud eü quàr» fauor.Ciua; enim eft caufa quare iudex maleficii hominem abfoluit tuft beneuolentia çjquot; fauor iudi ds reo illi coitciliatut quoquo demam modo :ftcut CT Chrtilui teftatur hanc caufam noürte falutii bif uerbii-.Adeo dilexit Deui inun^,ut fuum uni genitam ftltum tradiderit, ut omitis qui credit in earn,non pereatffi;d habeat uitam icternam. 1« frf Jo« plané ßgniftcatione htec uox Luc. t. legitur, cum dicit,Chriftum quotidie proftciffie magis in fa pietrtia er tctate er gratia apui Deam er äpui homines.id eil,quotidie eratgratior,magisqifauo rem Dei achominumconlequebatur.

Ex few tä multii tamqj perßgt;icuis locisfatispo. tcft,ut arbttror,ab hominib.ueritatis amantib.de^ prehedi uera huiut uocabuliapud Paulu ftgniftcit tio,m ciuftnodifententijs eit dtcic,Credeittes gratia ftluari aut iudificari,ttepe nihil aliud figni ficet quim mge,itè iUü Dei benignißiitli paths er ga nos perdrasfilio; amorc ac fauoran Cbrilli merito nobis conciliatum.

Pojjeinus hancgrati£ftgniftcatioiic ,erexïîe brai -[nftgitificationc, pro quo Paulus uoce^^xfn utitur,adeoqi paßim ex uetcri teftameiito finniter. probare.Sed nos iain breuitatis ftuiio bis PauHi-pfiusteftinwn'qscoiKentie/Jeuÿluiniii»

Po/irtmà ejjetetidtn ad harte refutationem Hebrxa vrgunKntorumPapifiarumperutilis aliqua horta ntcdochc. tognitio fyrtecdoches lt(lgt;ralt;f.NamHehrtei per-’ nudtumponuntiton foltvmfruilufbotwsrtmalot Non. pro bona er mala arbore,fed etiam fbliatftc ttimi fumperresttotoi igiwtioradocendo,ideß, non foltin per bonai aut malof adiones feu opera tto^ tant interiorem pcenitentiam aut impœniteit' ttam, {ci etiam per externos gedut ,iit lacerare Uelks, aut non, incuruatum incedere, aut capite credo et oculit fidrlimibutiieiunio fe afflidare aut ffdeniidèuiuere.

Harte igitur fynecdoehen {i probe cognofeere^ ttiifisfacile animaduertercmut,cu propheta,Chri

Apoßolibortaopera eoinmendam,eif^ falutl nodram tribuere uiderttur,eos nortoperibut falutem tribuere, fed eordieontrito, çy gratit ß~ dercm^ioncm peecatorwm propter agnum Dci fl agitanti, qua «era cordit eottuerfto per hofee ex ternos frudut cognofettw. Ac non pOneremut furnmant pietatis in adionibut quibufiam aut qua dam externa larua,eum ca proprid lit in iUo per-petuo eordû imtocare in die tribulationis,id eft in iSa mendieatione remißiorüs peccatorum ae gratia Dei, ex qua mendieationepodea omnia bona opera,tanquam boni {rudut ex boM arbor e,prolt;^ d^utftur,

U* TERTIA PARS, QVOD Epilogus nbsp;nbsp;Sed c^m loci^lt;iui uidentur in /^eciem contradi--

coufutatio cere gratuitte iujiicilt;e,fint diligenter À piff ac da RIS. äisuiriiexplicaci,necnoflrii/njluuttßttotä eant tniterilt;tm htc pertrit{lare,not uni hitnc parts di' Jputationii omittemut. ac iBud tantii Wnebimuf» tK qu jmi baud rarà occnrrunt dida, uel propter breuitatem obfcura, uel quia ferMûnit proprietat non à quouii animaduertitur, rejßiciamut potim tia eosfcnpturlt;e locos, ubiprolixe eademres amp;“ ex protißo trailÂtur :nee turbenutr diilii iBis aut ob breHitatem,aHt ob genut fermonis obfcuriorib» prtefertitn citm hoc agantaduerfarij,ut per obfcu ros locos confcienuas turbent} dejiruant, Z?quot; w/i tedißccnt.Ham tttrbatie [unt aptiores, qtuipforii hypocriticis cultibut,ucluti laqueis quibuldam c4^ piantur cr trretiantur.

Omneslio hButi certeuenßimumeil,t)eumtielle utont-T nines cfle nibui prlt;cdicetur païuteiuia, çy reintßio pecclt;t-ucrc pccca torïttçy conclufiffe omnes jub peccacû,ut ommunt turcs. milcrcatur:id esi,ueBe ut omnes proüernant fe cO rammaieilMe ipfiut, cr (Àteanturfe miferrtnwt jpeccatores e(fe,a[lt;i} ita per Christum ueruâpecctt toiumjuoritconfequaiitur. NtC idlotum femelm iura,jed quandocuiu^ uolunt mifertcordiÜ Del im^ plorare,factaiit:itec tantit hypocruica humibtate fe pcccatoi-es e/Je faieantur (qua etiamfi orefua peccita cotipttmuffCy uiclmuio capue iitcedunt» nbsp;nbsp;nbsp;।

SOLA FIDE IVSTIFICEMVR. 14? ta men habend cor 'uKonfradum er incontritum, ^uoti coramDco de fuafanilitate times fe crigit, acfuperbèoflenMyfed uera cordis confèf^ioncj ut Dauid Pfalino triceßmofccundo teftatur fe nullam quietem habere fiotuijj'e,quandiu non eß faf-fus fe eßeimfcrimi peccatoreni ; at quamprimum cor am Deo ferio faffM eß fe eße peccatorein, re-nüßa effe peccata.

Hoc (dem et experientia in multis fanäis uiris, ut Bernhardo er alijs,coniprobauit, qui civm toto uit£ tempore ualde fudaffeitt, in pricßandu lege, ac putarent fe iam aliouid meritorum habereitan dem, confeientia reuelante peccata aciram Dei, coailifuiK clamare,Pcrditè uixi.lta uerißimu esl quod P.faias inquit : Omniscarofoenum,^^ omnii faniiitat eins tanquamflos agri, er tanquampan aus men{lruat£ omnes iu^iciie noßra.

tarn poUquam probauimus nos operibus non iu ßißcari,reliquu‘meüut probemus etiam nos fold ßdeiudißcariitametßboc crin priecedentibus fid. Non negant autem aduerfarij ualde, nos fide iiqiificari,fed particulam Solafirre non poffimt. hac enim uocula impediri indent funs corruptelas, qtubus didum hoc, Fide iti{iificaniur,corrumpût. Proinde de hac quoq; particiila erit aliquid diceri dum,etli fuperius hoc ficifie nideri pofiuinns,cum ànobisdeclaratii eühanc iiirtutè folamefieqti.t!

»4lt;J TERTMPARS,Q.rOD ' promißiotKSCdbttelltgat, intcUeófaf expetafj cxpetilii affenàatur, atq; ita per Chriüuwgratlf eat Mcipiat.}

Licerc uti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Primàm^quoiî m» accufant dduerfttrif.quàd ùf

nouß uoci tt(inurpttrticu}aSola,qu^nufquMt in facrislitr“ bus in theo riiinHenidturßcutolim Athana/jum dccufabant ÏOSlt;3. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aridni,quod uellet in Eeclefiam introdwere uoci

nufquant in Çacriiliterislegeretur: adhdnc iUomm obtedioncm boc modo reljionde” mur^quàd necejje ßt aliqult;tndo etiam nouis uocib. uti,utnoui errares excludänturet uitentur. Rcâc igitur noßrlt;e Eccleß^ ßciunt, quod hac partis citld utuntur, ut corrupt ehe, quM dduerfdrij huic Pduli dido, Fide iußißcam{ir,afßngunt,cxcladdn tur.Qjjdnquam mirum eßaduerfarios auderehoc nobiiobijcere, cum ipß or res cr fertwtum peni tiisnouum,crd ßtcris Uteris alienuw, in Thcolo-^ giam inuexcrint.

Soli patri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;excogitdtÜ,fed in Eccleßa iam olim

bus ufita- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cr Ambroßuialiquotiesfuperepi

ßolam nd Rom.repetit,nos fold fideiußificdri.cr utuntur hdc pdrticuld in hue propoßtione etinm alij pdtreSfUt Irenens, Origcnes,Cypridnus, ISdß-lilts,HildriHS,Cyrtllus,Auguflinus,Gregorius, A-thdndp!is,cr dlij.Qjûn çr ipß dduerßdrij in qm dam hymno cdnunt,Soldßdesßufficit, ‘

, quot;nbsp;innenitur o“ in fiteris Uteris, tti ipfa hlt;ec uox, Partkuîà tumalia tiufdeß^mlicati,titigt;/iarci Chri Sol» in fa-ihis ad lairunj archifynagogH pro filia opemfla- cris htens. gitantegt;n,zr tamtn Chriüi auxdio nonfatisfiden tem,üetóneM [olumcredeUndicans infölaipßus fide lltum efie, utfilne falutem impetret. Et Pan-ins Gal. Î. dicit nos non nip perfidemiuRificari: quod idem eüaefi diceret,per folam fidem,

Terlio, quid autein nccefie eft taiKos tumultui de una uocula cieri,fi rem ipfiam uocula hac figni. ficatain probare pofiumus^quare etiam ipfam uo^ cein nobis non concederentiPoteii autein res inul^ tis argumeiitiSteisq; firmis probari,quorum aliqua hicrccitabimus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;1 ' ptura do-

doneiWjetj^pe omnta noslra opera,atqi adeo nos totos mde cxcludit-.hoc autemquid aliudeü dice- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

AdEph. adnquit,Gratia faliiati eflis perfidem» cr hoc non ex uobis. Donum Dei efi,negt;n ex ope-.•ribus,ne quisglorietur.liic clarè fidem tantum na pram ad con/equendam falutem requ:r:t : rcliqua uerc) omnia nodli a opera,quin zr nos ipfos à fain ■ tis caufa excludit. Hoc quid aliud eft diccre quam ' perfolamfidcmlSic P.om. j. dicit Paulus nos iupi-k a. fiea^^

US ’ TERTIA PARS,QVOD ficarigratis perfidem. Si perfidem gratis, ideil, excluesnolirismeritis,igitur per folam fidenif ^uodidemeß.

Item ibidem inquitfConcludimus igiturfide tu ftificari hominem fine operib. legis. Hic perfidem dicit mis iufiificari^çy excludit aha omnia opera, ^uod id ë eft ac fi dicerct.per folä fidé. Ha phrafin hanc,Operalegis,nihil aliud Paulo fignificare., fimplieiter bona opera,inde ßcilimc probari po~ tq'l^quod Paulus pro kac locutions f£pe utitur bis fcquentibuSftaniluam fyitonymisfeu aiquipoUenti btts,gratis,pergratiam,gratia,non ex operib.qu^e ficimus nos,non ex nobis,donum Dei,e^c.Sed dc hac phrafi (uperius didum eft.

lté p.om.4.ldeo ex fide gratis,ut fit firma pro^ mißio. Pt hic quotj^ excludit omne noliru meritu, Ztr affirmât perfidem nosiudificari. quod idceft ac fi diceretjper foläfidc.Su,nt er alij loci plures, § in hanc fententia rede citari poffeiU:ueru hi no bis fufficiant, quandoquidemclarè Paulus affir.^ mat nos perfidem iuhificari er fialuarhac excludit omnia nodra mérita,opera,atq- ade à nos pe-nitus. quodidem plané ed,acfi breuius dixifjet^ per folam fidem.

H£c fatisfitcere candido ledori pofjent, fed tarnen adhuc pauca quadam addemus. Hoc ipßtm quod tàtopereincu!catur,crcdcrcacfides in nouo

.SOLA FIDE IVSTIFICEMVR. »4« TeflamentOtCr cofidcre in ueteri,CJ'^uoi hic htt benti omnia bona promittutur, dare docet hoc fo lum cfjc iRud per guod bona omnia apprehendun tur.Plan^ enim iHa: tarn uehementesßdd pr^dica tionif. Fides tuafaluä tcfecit, Credenii nihil eß impoßibile:itan ittataittte laudes fidei, Heb. n.. CT pmües fententiie,nihil aliudßonant,lt;}uäm ft di ceretur,folamßdem apprehendcre Dei puorem crauxilium.

Rede etiam probari po{fet dodrina de folaß de itß:ißcante ex Pfalm.fo. ubi Deus reiedis alijs cultibus,folam inuocationemßagitat,eic^ libera^ tionem ex omtub.malis poUicctur, Oßenfum enint ed fuperiiii,orationem effeuduti cor cr animant ßdei.Huc etiam pertinet,lt;]uôd Df«i aptid ierem. toties reiedis omtiibus ludaicis cultibuf, in fola ß-pfius agnitione,quiie^uid aliud efl lt;jtiim,fldes uult omnes homines gloriari : O' miferä CT uerè egenS creaturam humana,tiuinam ratione ea aticjuid ab omnipotente Deo nifi metidicando acquirercti

Deniiji quid opus ed multisfl uerum cd nos fo lum per Chriflum iudißcari er faluari, ut Petrus plcitus flnritufando Ad..s- tedatur,neccflari6fe quitur cr hoc,nos folafide ludtficari.Nam folafi des ed illud inflrumentum, quo Chrißum accipi' tnus.ficut loannes capn.docet acciperc Chriflum nihil aliud effequam ticrè crederc in Chrißiim.

iÿo TERTIA PARS, Q.VOb’ ' 'ü^cinquam fold efl iUeoculia, qui fer pent ent ttt ligno pendentem, zj- adiunHam promißionem nfficit.

rpüogus Ex few cmnibat argtmtentii nece(Jario concludi confiima- fur,quod própofitio,panitentemperfolamfldent rionisgt in Christum iu{lificari,fltueriflmti,ac plane ez fola fidcs wfJi/rfltcris literitfuwptd, quibufcunq^ demu uer iufiifi'cet. bis effrratur.I^on uideo autem cur non effirride--beat ijs diólionibtts quibus qudmflmpliciflittie ex qudm clariflimè flgniflcari poteÛ. Stcjuidem in Ec clefla uel in primis utile e^l flaphani fcaphain di--ci,crficiimflcum.

des luftifi- cdri,0' non per opera,item ofltndimus quidopC' cf t,curn Sc rd ad rem fitciant,uolumui adhuc aliquantulu de-^ aiiæ uirtu- cldrdre,quomodobiecccnuenidnt,nosfolafldeiu tes aliqua^ üiflcari, GT tarnen oportere adeffe etiam aliqud remis adef prittcipia cr conatusnoute obedicnfiie-'Vulgits e-fc dcbcanr. nim cum audit no folum fldem dcberc in pijs efle, fed etiam alia bona opera,put at idem effe ac fl di cerctur,perfidem cr per bona opera: e:^ indnem efle nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contendere nos fola fide iuflifl-

carifcum tarnen frteamur debcre cr alias uiriutes adejje : nee mirum hoc cis accidcre.Tiicit cnim Psriflotcles, noneflecuiufuis diflinguere.

AtfanflusPaulus requirit doâorem quireHè fecet doMnaniÇnitnirum er duditorem)quiqi w con-

I ÊOLA FIDE IVSTIF ICEMVR. vt. cbnfundat di^iinguenda, cr ecoiiuetfo.Propfcrca Ügnißimi [uiu odio aducrfarißqui non aliter fam tne conanttir annia denfißimistcnebris ac triât in tiolucre,lt;juàm noflri fudant,ut omnia quàm clarif flmè ac quim dilucidißime dicat. Atqui hoc ipfum eftcrpraui flgt;iritiiicrmallt;e caufe ccriißimum aidicium.Sedad rem.

Placet autem ut ex fuperiitt poflta mendicifl.-tttilitttdine ha/tc ipfam huiut dubi] déclarât tone pc tamut.Cluemadmodiim enim mendient ctfl necefl fàriôetaliquof aliof partes etmagnâ uimmiferite vt fe habet, tarnen fola manu flipent accipit.Aut fl libct,accipiamns cr aliam flmilttudinent.quemad' tnodü inflns etfl alia quoq^ membra habet, folo ta nun ore ex maternis ubertb.lac fugit : aut (utalio nwdo idem dicamus)qiicmadmodil folis oculis aide inus,ettamfl foil oculi fine alijs fenftbui Cf partib^ torporii efle plané non poßint.

Sic CT nos etß debemus habere cr boni! pro.- Soia fides pofltum inpoflerum,CT depraicritii fcelenb.do promilsio iorem,CThabent hoc omnia ( utfuperiut diâum nesappie^ rll){uos ufusacflnales caulasitamenfola fide Chri Hi beneficium apprehendimut. Solahac audet co fideter accedere foltu maieflatis,Eph.c.i. loan. f.

fola hac pontifieem noHrurn Cominu le/um Chri ftum ad dexteram patrisfedciucm,ae pro nobis in Jerpellantem intuctur CT alloquitur.Haciinqaa,

TERTIA PARS, Q,VOD foU tiobis omnia impetrat.Ha Cr ogt; âtionem in Jr cotinet^utfupertui prolixe declarauimui, qua^ ilia mendica flagitatio mifertcordu diuime aliot rucfi boftoru propter medtatorc^ifnm lefum, per tjuant folâ meiidicHflagitationein nos rentißionent peccatoru ac ateriiant uitam alia^i bona emendi camni. Atq; h£ funt caullt;e quare per fidem folani iiiflißcemur,ac adopteittur,cr nonper uUa opera noHra:quia ncmpe ey alia mrtutes ne debitit gtd-dem as exoluere po(funt,mtdto minus aliquid fu-perluerarnet quia hac unica uirfus eßillud inßru mtiaum quo mifcricordiam Dej apprehcndmus. Hac unica eiî^ut ita dica,meniiica uirtuiaqua aliit de Opern qult;trit,cr no fui nuriti praßaiitiam ton ßderat,quia hlt;ec folafiliu Dei in ligno pendente mtuetur,euq; nobis appropriai,nosq; eo quafi in duit,folaq; prontißiones in uerbo çy facramentit nobis diuinitus adueólas excipit,

Quomo' Cum cnim Deus motus fua ineffabili mifericor do fola fi- dia ultro ad nos uenit, nuferiam ac morbum no^ des pro- nbsp;Ärw nobis indicans,ey auxilium gratis per Chri

mfsiones üumdeßrens,tbi folaßdcs non tantum ajfentitur apprehen utcuq; Ulis qua à Deo dicuniur:fed etiam ferio ex tj- f. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pauefcit ad agnitionem malt ac morbi noßri, çy

. rurfum lataJeriô cxpetit et ampledliturultra gra tis'q; dclata remédia ac beneficia, Deiq; poUtcUati omb.firtttitcr ajfent:ttfr,ate^ hoc modo[ola ßies rcinißio

SOLA FIDE IVSTIFICEMVR. lyj fenüßtoncm peccaforu ac mfcricordiam Dei ap-prchrndit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Doflrînâ

Qudre coiifläntißimc retinendä effpropoß- defolafidc tio,folafide iuüißcari pœmtemem.utßciamui ms iuftificätc, egemdebitores, mhilnos penituihabereno^ru, conftanrer quo tantum dcbitum dccies mille talentoraÇquod rerinendä. tarnen fubindeaugemus no praHando débita ebe iientiam)folu(re poßimus, inulto mmts,quo £ter nam uitam emere queamits: fed tantu nos bac nun died fidei manu amplißinws theßauros aliunde in promißiotubus aduellos, ipfum ntmpefilium Dci cum eiiK nuritif ac domsaccipere,eisq^optbuscu Cur potifz omma noHra débita perßoluere,tH er adoptionc, fimum do ^ternam uitam,ac ffiiritut fanóli donum confequi. lt;ftrina de Ac,ut pdticis dicamus,mult£ qttidc ali£,ea;cj;grd fola fide iu uißim£Cdufie funt,cur bate doHrina de fold fide iu ftificäte re ilificditte, quandoquidem uerißtma eftjfirmißinu tineda fit* rettneri debedt, in primis uero h£ du£. Prima, nt CbriHofuum bonorctn uerè er intégré tribua' mus. Secunda,ut noHra confeientia reélè edoéla, conßoldtionem ex pern fus gratuita promißione ac cipcre er Deum uerè inuocare poßit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nulla pars

Nam primum quantacüqs demum portio £ter fakitis me «£ falutisnollrisoperibus tribuitur,iddemeriti ritis tribui CbriHidignitate detrahitur, er non conceditur, poteft fiii« quod tUe foins fit nofierfaluator, cum tarnen ipfe iniuria

«t4 TERTIA PARS,QVOD fcr Mitw fuit mecü. Et Petriu negat in alio effefi ■ ■ ■ lutem,uel aliud iwnunfubcalo datum, in quo 0^-

portcatnó!faluari.EtEf.4i.fgt;oüquagt;n Deitspro lixè di/iiutauit fe folum faluare zy tuiUit aliu: tau dem cocludit,fc deler e corum peccata propter fe^: id^ ob nullum corum meritum, quin potiut contra eorum meritum.litquit enim,t^o coluißi tue,quin potiut dcfatigalli mc pcccatit zsquot; iniquitatib.tuiit tandcmqi pronunciat, Ego, cgo fum lUe qui delea iniquitatcs tuat propter me, er iniquitatumtuarü non recordabor ampbut.

Proinde cavcndu.ne uüa hunianx fapictia ra tiocinatioae motialiquamparticuläfalutis Âme ' rilo Chri/iLaJ noßra opera transferamut,ne per : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ratiocinationes ttoHrat tandc AultifiamutÇut Pau

lut loquitur) quemadnudü in Papatu accidit. Vbi cumf ?mel ccepcriM aternam falute à Chrifli me irito ad fuumtransßrre,tandem eoufq^ erratü efl, doueeno folum opei ib. diuinitùs maiidatis,fed tia Qperibui à quouit homucionc excogitatit, atq; adeö cucuda er aqua benediibe falut aferna tri. bucretur.t^otum enitn eß,Aqua benediäa deleai tuä dclidiafit tibi falut er uita,crc,

iuflificatio ßrje iuüificationis tribueriinut noßris operibut, et nis meritis quantacunqi deinum conditio noßra dignitatit ad tribui pa- iußißcationemrcquirctifr/cmperiitoratione per terres

terrcfiâd mtns trepidabit ct diffidet de mipricor, teü fine p c dÎ4Dei(qu£cn!mproportiopnitiddinfitutü,iw~ riculo de-prgiKKocemidddiufticidmDei) necunejuamau- fperatio-debit Deu etimfidneia accedcrepcut Paulus prg nis. dpit^min^uam appeHabit Dcu uerc CJ' ex animo patron noüru'm,multo aut minuspoterit flatue^ refe exaudiri.Sempcr rn'm ob^lrepit nobis no)lra indignitas,cr ncmofufHnfrepotrrit,fi Deus ob-fcruaueritiniquitates.Quare fides effe no pofi ftt,0' promifiio cfJctirntaKedc itaq; docet Pau ins: Idea ex fide gratis, utfit firma promifiio.

Cordi contrito c;- humiliato perdiffiede eR pe Contritus tereaIiquiddDeo,acfiatuerefieexaudtricttacii difß-„i,(j. tantum gratuitaspromifiionis cr agnumDeipec cdfd toHentem rcfiiicit.iiam oy coficientid did confolatio 1gt;olus ordnti ogganniunt : Quomodo audes tu in dtgnifiimehomuncio Dcu creatorcmcall cx ter ra iufhfiimum,dc omni peccato (y pcccatori ini inicifiimum,tdm audd^er dcced(rc,dc tibi aliquid de co boni poUiccri?

Id^idcntbachypocritg^quificillmé fimculld cogitatione irg dc milericordia; Dei prolixas pres CCS bdlbutire pofiunt, qiiiij; ex integris uerficulis Pfalmorum unam uocc confiant,ut fiilicct tantum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

At pij certo ficiunt,n£nùntm uerè pofifie ad Dca dicerc,o' pater noücr,qui nonpenitiis fe conijci-’

in ^atuitam m^ericordiatn perChriflum ofgt;Ï4 tam, ac neutiquam ad fuam indignitatc re/j’iciat. Quare aduerfarij, cum ponät hanc propo^tionè, Noflrainftificationem pendêre ex fufficieniicon tritione,uel etiam cx tuiiro merito, coguntur pO' ftca docere dubitandu effe de remißionepeccatof rum ac ßuore Dei erga nos guie doilrina ex diametro pugttat Çut fupcrias probaitimta ) cum do^ flrina defiducia in Dcü,o-ueramuocatione,^u£ fine uerafiducia in Deum nuüo modo effe potedl, Amififd autem fiducia in Deum c «^ta inuoca Cbriftiani tione,nihil ab ethnicis dtfferimui. JVrfW »« eo con fmus in q Chriüianifiniu, eatenut efi unufquifqi ue cotififtat. Chrifiianitf,quatenui propter meritum Chri^i gratis iuAificatur feu abfoluitur, GrquateiuM fidu cia mediator is inuocat patrem,crin mcdiatoris pa trocinio latus acciuicfcit.

Hypocri - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;totam doârina hypocrita non intciïigut,

ta: nefciiit tantum externas honefiatis aéïiones utcun^ co quid fir gnofcuni,casfolas laudant,ac in tUisfummamchri Cliriftia- fiiamfigt;nicollocant,quas tarnen or ethnici effïce^ «ifmus. poßunt. quod cxcplo Sociatis,Ariilidis, Scipio nis, Attici, çy aliorimt probari poteSi,qui longè ha nefiuts uixeruiu:,quim hypocrita tam utuunt,

Proinde hac do.^rina defola fideiuliificantc, consiaittißime rctbtenda efl,ite,(i alias quoq; uirtu tes injlrumenta apprehenfiua benefiàjchiiüi fice rimus,

SOLA FIDE I VSfiPICEMVR. x,r nmUt,ftatim redeamm ad doHrinam partim per opera, partim perChrif}um,tandemq; in ethnici^ fmunt degeneremui;/icut in Papatufrâu eR:fed ut poßmuf cum ßducia accedereGeum,ac c«wj re ilé inuo(are,ßne ^uibtu nemo eji Chriüianut.

Diximuf iam alicfuotiesfuperiuißdem eße ib obftriian^ lammendicant manum,ctuaDei ntifericordiam, dum 3» fi-altaq;bonaulti óobmeritum Chriffiperuerbum des fit men facramenta nobis oblata apprehendimus.tjuod dica ma-' obferuandum efl,qtùa id perfereâè dicitur,et nus, rfd tnultarum qu£itionumfolutionem (utluperiia indicduimus') utile eß,

Rc patet quoq}hinc, quare Chrißuszy tota Quare fcripturaubic^ tantopere uerafidemflagitet pr£ ChnftuS c/eterisomnib.uirtutibiu. Cumenimreligio,tejk amp;torafcri PßaLfo.prtecipueconßflat nonin eo,utnos Deo ptura prx multüfacrißcemui(pcuthypocritt fentiSt)aceii dpuè fidé quaftpauperemquendamnoßrisbeneßeijs ancre à nobis fl» muf,uel cerfe tanquà cum mercatore ex lt;equo can gitet. trahamnSifed in co,ut nos in noßra perpétua ege ßateab ipfo,qui folus eß uerè diues or bonus, 0-pemßagitemas,fumina^ eiusJbona qu£ iUe nobis ucl etiam,utita dicam,importunus obtrudit,cupi-dègratoq; animo accipiamus :ßdes autan ftt lUa mendica manus,ßcut haüenits diilum eß, qua bo^ na omnia à Deo oblata excipimut ; facile apparet quid Deus hoc ipßunfumme de(iderat,ut bâc nia^

«r» TERTIA PARS,QV0b «;iTMpne intermißione ßbi porrigdmut ,lt;tcutl int pudenter flagitÄda mßfldnuMjmpletwruf earn loit • gi itmpUoribtit donis quim cd cdpere poßit.

in qudtnfententidni pulchcrrimdin pitfïurdnt nobii/pirituifdniÏM prapamt Pfdl. st. Egofunt Denf tiwd,qui eduxi te de terra Acgypti,dilata ot tuum, GT implebo illud : er non audiuit popuha mtusMccmmeain,a‘lfrdelnoluitme,

Atqiobhanccdufdiniulei,quod fcilicetoscx leßib. delicijs ultra ingcüii aperireßd eSfide dO cipere prontißiotKS noluerutH^cùm fape alias grat uißime dffli^li fuittjtunt uerö tempore Clmflipeni tm [um excip.Qiiodne nobis quot^ oleaÜris gra^ tis in oleà infertis aliquando iußo Dei iudicio ac-j cidat,aperidmus or, permaneamus in benignitate Rom.tt. crgratiaDehutPaulutloijuitur, exporrigamas A(t, is» ißä noürä mendicà manit,ßdem ßcilicet^ac £terna bona gratis er ultro oblata cum fumma animi ala critate ergratiaru adione accipiantus.Gr non pa tiamur à fatana Oquot; hypocritis nobis cxledem dlt;t ärinain de gratuita remißioiw pcccatorilydeq^fo la fide earn acciptente lam podlimbiio inejfiibili Dei bonitate rell’.tutdm,uel aiimi, uel corrumpi. Epilogiis ' S^d iamt quoniam omnia ca expcdiu!nMS,quie totius fc[b de hac matcria dicerc iiolebamasdcinptts cd utfi pti, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tient firipto itnponamus. Qg e atit pracipuè tra-^,

_ SCfLA FTDE IVSTIFICEMVR? tfÿ ’ Primùm ed quie ad grammaticaßdei uocis ex plicationem pertinent, Nam acrbiun T'i^Kn ' qua'nam ratione à fuce originis prima (igmfica-tione paulatim per noticiam uflt;j; adfiduciam deld iatur,neme), quod ^uidcm ego lciam,ha(ienus ■ tis explicuit.

‘ Prteterea ztf Mets wî^Jt e;}' -niravu pgnifica-^ tionem in hoc tanto contradicentium furore patt^ lo ualidiut probari,fuit,ut opinor, non mutile.R» * ilè credo etiam fàilu/m, ([uod uoces llebra:at çjquot; GriKOi his principalibui diâionibut cognatas ex ■plicuimuf.

DfÎTjdc uoltà cr ^ttandam exaéiiorem enume rationem ac explicationem partium fidei adiun-gere,non quôd i^tatam iam in MedelijsChrifii di uipottem improbarem, fed c^uàd fferabam ey ex hac noüra partitione aliquid lucis taittlt;e rei acce^^ derepoffe.

PoRremô decrcueram etiatn paula diligentiut eonfiderareitjuomodo hoc no^lrum inürumentum iuSifeationis, id eA ßdes, indrumento üei, id e{l uerbo et facramentisocciirrattac promißiones D« ticcipiat,atgj it a declarare, quid dodrina de fold fidegratuU-Of promißtones accipiète,fit uerißima, C Eccleß£ plané necelfaria,

Spero autem, peut ey prteceptores mei iudt-eant, hunew^im l^horem non omnino inutilan foro

Doftriiia forè ijs qui h£c non folum utcunq; cognofcent,fei defidcfiiic etiamufuipfoexperientur. Ham primumßre^ie ufii intelli monet AriSloteles,doflrin£ethicesßn£mcjJenon i ginon po cognitionein, fed aólionem, nee earn fatiiintcütgi left. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pojfe niß ab ijs 5 exercitia aliqua uirtutis habent:

miiltotdrediusdecœleüi doïhina dicetur,qu£ ob hoc ipfum data eß, ut nobis uiam ad £ternant j illam fœlicitatem commonjiret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

ac minutißimas minutiös cum fophiàis de Dea ßgt;cculari,atqi inextricabiles labyrinthos qufßio-numßbricare, qu£ quoüiones, teile Paulo, funt ftult£,frufirane£,ey mutiles (non enim £dificaité Eccleßä Chrißi) fed qui ußj; ad hasß^eculationes tantum funt ChriiHatti,ßmiles funt ijs qHi(ut in-quit Chri{ius)£dißcant domum fuper arenam.

Deinde cum hoc fit doilrina qu£dam,quam a-nimalis homoexfuarationeomnino nonintelli-git,fed ßtper filium exßnu patris reuelata,plané indiget experientia frequenti er illo doüore, qui in cordibus piorum Abba pater clainat, ad hoc ut faltem utcunqi à nobis mtelligatur.

Promde nos er h£c meminerimus, er fep^ horribili turpitudine pcccatorum noßrorum, deij; magnitu Une iro Dei cogitantes perterrefiamus, er rurfits caleüem uocem UuangeUj mettantes ttos erigamus,promijfa bonaÇnempegratuitam ac cepta-

SOLA FIDE IVSTIFICEMVR. tit (eptiittàtum,donum Spiritusftnili^ac uitatnæ^ ternam) expetanuf, expetiu certb dariiwhii, nos^ exaudiri indubittinttrfltatiamui, ac demu ißo placata patre firmiterfidamits: ‘ quot;

ttifc extrciti4 cum ftdgt;ittderrpeflmmiK,ac^ infuper flagitaurrimut, ut Dns nobisfidem sd 4uge4t, poterimui cum ea tpf4,au^ nobis uerbU Dei pollicciur,ùm faltein ut in Jpeculócermre, tum etiam maicri animi robore in hisingetuib. tfüferifs,tlt;tmiy uaiijs diaboIt,C4rnis, e£ tnudi.op pugiutionibus bedtam iUmn Ipemtxpelt4re,ai

non Do mrntu lefiM rex monrif iion,itc cd put tt(^um,abiièrfts omnibut lichrymis ib e(ulisnoHris,m gloriantM-

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

Pag-^un-likt^def^^abis lo.n creiëtiij, ii; explict(tio)U t^.inullis ^o.io'cauct .52.1^ fufficictM^-^7'i7^toici è6.tJi4iificaUo 76-17' flagïïdtià 77-to tiuc 7^-s ÈuÂgcUti

^pprcf^tn^^^ncCfClÿomûdofola s^.i^Do- • jTÙnui^ 8^-2 centzâ 87.4 impetrarct. C^uid i-^ß-änui 9}.i quandoquidem ^7. tnuti^ nimpœiiiteti nuel 17 diuin£ 79-'7cfftgt;-. cic! tS peccatd 101.17 ob^ratü 102.^7 te-nignißime 104. ligratuita io«.i«crè-107.ifTimotb,!. acdeiuqj nospenitui roy. 12 fiiwj iio. J mérita sy prima coniugattone ii7.1 quippiam ui.ilegis ti^.nmcritum 'it.19 potente n).lo ^ntuitam nbsp;nbsp;128.y nec

per liÿiiomnibut i^o.iefficiettte 14S1 mtiti i4ÿ.isippui 16 quàmfides, ifS-Tenint i^pronuf-ßows.

ßdc fo!ä promiffione alp^eh'êdiritsi.i^i fiie'it^lt/ican quid s o.

■ St.Si-iif •

■fidefölä niK iuf^ificdri gj./47ind'e I5J pdtrc uetm teHinttn to mugit inculcari^ ut noua credcre n fiduçiu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77

jiduffidelii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»zj

. i ..i. G

GuleotùfVenttæ nauit démit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49 •s°

Cratt£ uox quid paU' lo

Hfiw/rtraw aliquot ucrhorit propriety j htbraijmn refèriu ito uumTefiame'KU i honuttKCtoniitio expë ja i-i-St-yi.tao honuuet omîtes tanqlù

chiiijiia :quot; nifmusqualis^ite lt;nbsp;hypóeritarü m dfgt;adii ‘-1- -(Ml atio ■ - 4j •^pocnttfr« obieâia de op er urn meritk refutatdyi^^inde

•• • fO2* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

IND Opira fuperogctttonis, potiusfupereruâa tioms 90 loj cperari ali^uado ide tjuod ertdere gt;0 crawium fenfus 4c 4-wmus {ptiseffede-be4t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;III

or4tió medttJlæ fidei io carcranimafi dci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;149

çrdtiotfuid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41

prdhomj breuitdt aut . frolixitM 4Î wcff /lf4lt; 44 «tf4 4z Cßdttdrt fententid de iuflicia lof

Fdpi/ldrum (dltmnit comraßdciiufl^^ cationcin 8} pduliçr Neronisco^ ram quot;Dei iudicio ft mal iidiitium colld tio 12^ inde pdtdi ÎOCU! 17.11.4S. 16.56. 74.77.(09.

peecati tio-pitudo colt; ram Deo 36 ^s'Xc'tSijait ■ 'yi.i» Phocyhdts locut 24 zir/j-iva uerbiftgidft-

47.48 plutdrchilocus ts-i^ Polybij locus 22 poem tent cm tgt;cr folu. ßdem iuüißcari J5OIJÎ

rentitttte, a'rcmitti.-_ ■ tt^ nobis 154 ivtribiitioius uax quid - in Script. uyijsS

if^Ius,donum ■ t}^ fa!Mis iußr£ adßilen didijf-conuiuiücol-latio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;69

. aUegoria }y fcuturn Christiani qua ' le nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2$

E X.

feruus redißiiKc hent [no {èruifiiStUihil meretur

fola, particulo', eiusq;

ufiis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'4^

foloniidifiton is præter Span in ß’on

credendiim 59. hj Spcrwc propdere n - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T

TcR ament i nouirtue ri terisconfenfustt t» 'Iheologia quate^ nuiliccatnouisuo-cibus uti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14g

Tribuere uirtutemali cui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s

V uirtutes,notitie undcrSchen jj

BASILE AE.PE R L VD O VI cum Lucium,Anno Salutishiima nac M' D- LV. Meiifc Martio.