lACOBI
BROCARDI
LIBR I DVOi ALTER
'AD CHRISTIANOS DE PRO- •
I plcartmnhiSjt^uæiuntlcçundiaduen-tut Domini i altçt^aiîHebræo« ,,
: nbsp;nbsp;nbsp;dem ädventu.,,
quot;1.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ .. . »mC: 1
Lue. iS. .......
.. fdnu oemintf cum veturtt^ tiam muenttt
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■••à •■-
renient fi/lremit dieétu illu(aret, qui /teent. vii efl
j JoüiaMfiô nduentiu «W f titinUvnim ex quo faite f dot-
iiiterut!t^fte^ftr^it^»ntak:ini^itci[eatiftHH' T
Lvcdvni Batavorvm, Ex Officina Caroli Silvij, OrdinumHol-landiæ Typography, Anno
M. D.LXXXI.
-ocr page 2-KÎO J /■ 1
1Q M i) O JT
J i ; A :() nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
T. Scfut^minîvoi ijgt;f«t : firut^tiihi ifirttt) ^ensmittinic'deftditabitü'.' ,
. i. f riuÇeiuam duretiim parut qwift fuU^ feuhtem diènii diitequiimyeÀiai fuptr wtilm furorii Dottiinisàmequani ventât (in^u4m)fii-fer vol dies indignation^ Domini.
tf. J^iurite Dominum omnes manfueti. terra, i{id 'm-dittumewt'jtfirariefiiiiquaiiüiußitiam-^^^^^ rite bumtliratern\'fi qmgt; modo abfconianifii die indignatiow fi^iiû.
h-vV’. ’Vv^iiiVithuî. i ..îytîy»' '•’.îtxr.s;' ' ' wv,(Jfî'* h 4f«a;*KAj; 7,1
DeutittfiiUtamp;falium^ non efi prater me. ^e/Jricitead me om^fines terra ; amp;nbsp;ftlui erilii-tgofum Deiu^.^ lion efrvltra Deta.
' t ■ /*'■ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• * '
I'. Ezcch. li.'
diebM vaßtakquar verbutniéquot; fiuiattf nbsp;nbsp;-
iUttd lädt Dominiu Detif.
!
jWv ■'■.•ƒ .AV ƒ H J V î
'loHr-’'; if-s j.aixâO/.^ tn:’.'. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'i’quot;jiihful
• J x;? Z J .U .M,
-ocr page 3-... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i’
amplis S. , HOLL ANDI AE
ORDlNIBVS, OMNIBVSQVE -gt; «
Icfum Chriftuinamantibus » Sc eiusa4’ uentum exoptantibus.
Iacobvs Brocaroys
«;D, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vtbemtMer 4u^eb4r teut'^
pore perturbationiim G4Bi(4rum tb o/« jenfionti be{lK4t ytjUx excipubantnr : ër ob (ur{um pr4lt;!tcationü EtungcUr: (4, qui tb dtfsiJi^ (ertorum hof^ieum, ^iteratorunnmpediebaturt^^mul/4 alia, verum nil_ ))gt;4gû me pï4meb4t,quàm viderem non (ogttofci t» verbt Dei tempera,i» qua deuenimuanen adueriiChri:-fium nunc nobù lequi in Praphetù i.d' qua hoe tempere fuHt nbsp;nbsp;in mit narrata, prafcripta. omnia,qua agere,qtta
(euere,4c fu^rre de bemut hit difficilltmii temporibus. ynde dum nenßuntilla: ßunt autemfape (entraria,varii ' ßi^imur, ac pleäimur. multa autemerant qua tum me impediebant, ne hü de rebut (cripfa aliqua ederem.-atque n’«m t«tw occupa tut in notandit CHrntu eorum,qua nun6 ßunt defcripta in Prophetit -, Ù incontemplandü mj/fte^ i quafe patefaciebant in apertione Prepbetarunis attjf (X hit nibtl erat adhuc perfeÜum.quodcum al^s commu-niclt;tre intereà autemquot potuiverbii moniti, vC , attenderent in Prephe^it ,quanamnunc4gat,Çhri^lus, futnam nunc loquatur omnibut t at que quid iubetiir »linimiuepo'fntbbacinacanere ,fi ftideatmalum I immtnere populo,id voce ßeci,yt Dfi« if
^uam vidi berTendamjrucitUtionem GaSicM4n\,^ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Z a ’ peum
-ocr page 4-Sp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P R AB T AT to. .ft
Deimi nUfitUre in //àia é^ip.'r-turmanum fuam »dbuctß'e extenjam.
tneratafum nos in giadio, quid vecarit noJ, nf( reßo^' derirAfu: hvuittsfit, née ài^esadhtbnentntiStmnlnmqiK fecerimns in eins oculà, ô' qâi nolnit, elegerimtu. itei»quot;^ leremÏA c^p-44--po^ cjedemtUam rfrotum,mulieruilgt;gt;^ in/Mtium minaturadhuc Deuigladi/tmtamp;famftntdi' quis fé nen aadientibus facere non potui qui» fei^iyHt^]fn ^iit fitfféfn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, qMn4rrt effent
inilTttrén/pcTa, qu£njimgt;^iiiu de^reAteffe propop“ W^Viiiiam qui/que doéeri pdfsit-f debfat,dui/iintof nraitt tenebrü , cr proeettis'i^ttbl/ci flettus verffAinttt, i'iiUdmur. feripß duKiU , in quo pfoi^tti Propbt-ifdni mitgHa ex parte mtnt templeri ': atqueinipfii, Eaangelio Chrifium folum tffe audiendum d/ßuiA gt;tt Sanâùnt^firitelis. liber adhik tio'n p'erfeéhu petwnit i» iftanm eorum ,adqutit»leèam , ér ad qttof 'pertiet^^ iBum vidiffe. ac ita faéliim eil.vt nihil in eo fitinuentutn, tjuod Jiotueritrepréhedià^^,qutid màiifti'eqtietfl^^’ verttmtamenquiddelibr9faSbumfit, riefi:m; nett vitré efHnuentiu : nee e^o vBimi aliud habebant exeinpléf’ Saoniam verb Uber is parabatur ,’vteriam futuriueffet stditus, feu qiitdam Jß^oge ad ietam Trophetiam ! à“ adhttc fuit preuerbiiimiOudin Ifraële. peolangabuntiir dies, peribit emnii vifio '. quiaque oportet pruts hemintt» ejfecertum, Prophetiam-adhuc non effe completam, if ^urima perfiei his temporibui,fi adduci debeat, vt cognts-feat qua m»tfiunt,fuiffe in Prophetii enarrataiir er^Pquot;* fita I fiatuialiumferibere, ér topiofiorem. quod e^feti: Ttdefinant fnidtidicereillttd,quod dixi, Ezeckielis item iBud teremid. Prophetia Domini non memeretur vitra. Vrophetia Dominijit cttsqué verbum fititm ; vt paretiir
-ocr page 5-.Pr AB fat: o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•,ƒ
ÎM hû,’qui ^udirc auentfil^um Dei, Sanäum ifraélàfy-. guenteinitt Prof hem. in quibiu pateiit, necejfe effe U nunc Chtifium, vt.(cianH)mties quid agendum^^ ca^ uendumfitm lotit vita t dumiudiiiumefî vehemem {» dotnum Domtni, érin peccatores : videanturpeccatj^ errata propter quje codes non cejfant inter noj,atqae mitf tws Domini Çtt adbuc extenfa: vt adturtant duces popttü Det,quomodobelUgerendafittt. à' quod maximum ejl, vt minißriverlnvideunt in tota Propbetia,quomodocaft fulerecommumbiu rébus poßiiit *, quid proponere debeant omnibus, e^rfingultsin populo Dei, qua Ijtefußentaredd^ itüos Mumoi parati ipjijint vtineonciliù futuris dicant fententias dequaquere,ac ßutuerevaleant fecunduia Verbum Dei deßriptum iu lege^£uangelio,amp; Prdphetis: (onßituere Eccleftam amp;nbsp;regnuin Dei fecundum eius fo~ busprofcriptum, firiujfum. maxime-verb ciim agnus ia bis,quo loquitur nunc,agit,perficit defcripta in Fro-fhetis,paulatim,folu4tfig»acuû libriclaufi. Ltbrumau~ tem.quem refeceram, in quo oßendebatur, nunc anubif effeautfiendos ^rophetas^ nonftùi haâeniu facultas tjrpif inandattdi, ^ edendi ; copiant autem feii illumlegendit amp;nbsp;d(fçTtbendi omnibus , quivoluerunt.interea perßit^ in cottficiendis aliu libris, in qutbus euenta Prophetia, ó' tnrßicadeaterrtoEuangelioeffent notata quantum, quatensfs hacfe nobiiaperirent.fablumverbeßcismin-. Jtepifumusinannum ifi o.vt coablusfimedereco/u-^ mentariasin Âpocalypfim gt;nbsp;(y in.Leuiticum, quadan aba,0quot; qutmiaminflat tempus, vtaliaedantur : atqu» oportuit priui edidiffe librum, qui eßet adittts ix le^ianent. fropbetic,tm^nec fuit editui : nunc ille datur, vtfatifßati
I nbsp;nbsp;lt;u(, qui ordincfcs ftbt demanflrari petunt: priu agatur
M resßttdeiuiie quidßhfrfibtm aette^quajiuttt^toctem-
-ocr page 6-. PkAkïiTió. .
■ fort e^e ninttt in Prophetit, ftSl expotiammï^of^f’ tu,i]aomodo inüBi^i illa dtbeantn tióbit Jr mbit efi ■ narrata, r't vrr^ ofiettdatar,gurfiunthaciemporeejft ^nórratd in Propbetii, quatuor fnmemus probanda : Pro-fhttiam non fuilje complet am in primedduenta Domi/ih
' Propbetiam compteffi omnia tempora ‘ in omnibiu facrit Itbritinejje Prophet.'am, quanon fit compléta ; eamau-■ terticompleri hu lemperiiug, qua tn frcrù librv faa certa ratiorieappetlanturpe/lrema,èr dier neuifiimi.
foßrema parteßmulaßendeturdtßinblio tripUcùaiuen^f tus 'Domini,(sr qaomodo diet poßremusfit intedi^endus, in quo nouusßatusfutanu ßt mundi, t^r finis affliélionunt aOata pace perpétua : quódque aduentus rtomini fecun-' dus citius fuerit futurui, quam putarint homines, qui aduer.tusoßendeturnuncadeßeesi ft^niiJatisdeeo,amp; tx operibusfcriptisin Prophetis efficienduin fecundo ad-' aentu. De his in hoc libro agemus, vt itiani prater calera teßionftim iSufit, qui aiunt Prophetiam eeffafie in frimo aduentti Domini : (r inßant,’ omnia ita perfeuera-Iura vfque dam inmomento ,dntbtuoenli, in nouijfi-na tuba mertià refisrgent, hit autem, qua obijciuntur fertinentia ad interpretationem , amp;nbsp;aiunt quidam noi ftqui aOegorioi, qua fint perieulofa in interpretando ,■ refiiondtbimus tunc , cum dabimus interpretdtiones in facra Biblia. nunc ad tda, qua propofuimus probanda accedemut, ,^jia quidem viri amplifsimi ciim ad om-tiei pertineat iBa nouißio, turn vobis in primis nota effd debent, qui inter primos fuifiis, qui certamen fiifiinut-rtint contra tjrannidem Antichrifiicam : nee vnquano fidem deinde vos dedidtflis : non claiidicaflis in duos pai^ tes, vt ait Phas : non fuifiis auit bis tinSla, vt ait le-^ rttitioi : fu/titiraßif iif Domiiiiv» fimtd in 4fol~ ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fhffn
-ocr page 7-Pâ AifatiÔ; ■ ’ F tbtmi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tum in fyoc libro ajer’ftw nlitjn»^
ynoio nUitfU iiß PrfffhetM : in^^iu. ruffgaefcatû. amp;nbsp;P'^fy '‘fl“ ’ primia eßu ^ Deo fuCceptün: Meatifyue vt qui inter'prmm txagitatos a vi An-fMftù ufflt£ti frutti eonfolMteium â Domi-^
lt;• 'nirjubf; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/. %
-i ‘‘1 2, z-j.l .-j.j,. it)
Dp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11 •
t'rÎDdt r-fît
, JH- nu
rxo«
ol (ii »I j.u 1 ’ :■ nbsp;nbsp;nbsp;*»l 1 £
. -Dncolû;^^.
3. 0
*r'- ?ffli:fi3 '
11
•j 'ru.l.
;1 «un
’-/ob
U,
■ nbsp;nbsp;nbsp;, .'ÎJO
1O_
,n,
a.' •' JD'?.-
-ocr page 8-I AÇ4)[«» / Broc.'T
PR’OPH ET't A ‘ P A OA Ä Y quot;^N o n' ' c pid^'tÈ T nbsp;nbsp;m’ ÿ M‘0^'
:n' v; - 3 «'- ! t.u;îi.vv ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, v^’’ v.u v
-UK U
■itbs«’'’‘'A ’■■ ■ •’” ■ ’? quot;’ Vi dicuntPropnet^aiçppipk« tam in primo aducntuDomini, quôdisdixerit. Lex amp;nbsp;Prophc-tæ i^fque ad loannem propheta» ucriint, hi nihil probant, quia jndicat Chriftus in loanne Baptifta incipi prac-ftari quæ fcripta funt in lege amp;nbsp;Prophetis, de duplici fuo aduentu. nam amp;nbsp;ipfe loannes Baptifta fuit Propheta, vt affirmât Chriftus ;atque fuaprædicatio continet Prophetiam de fecun-do aduentu Domini, vtinterpretatio Prophe-tica docebit.amp; ipfe Chriftus lefus fuit Propheta , amp;nbsp;eius Euangelium eftquoqueProphetia. vt etiam Ecclefiarticusantc monuit capit. i4. NecilludChrifti. confumatum cft.probatom-nem Prophetiam complctam tune, quiaquôd non fuerint confraâa eius olfa j fucrit fcpultusj defeenderit ad inferos,furrcxcritc mortuisjdc-deritlegationem Apoftolis adifraclem, amp;ad genres; afeenderitincælum ; mifcritSpjritum Sanéfum : hæc nondum confumatafuerant, quod confirmât ipfe in fine Euangclij Lucæ, vbi ait debuifte hæc compleri fcripta in Mofe, Prophetis amp;nbsp;Pfalrais. fucrat quidem tune con» fumatum, amp;nbsp;perfedum illud facrificium, quo placatunî habent omnes omnium tcmporuni Kcdentes patrçtn ; habent expiationem pecca-totum
-ocr page 9-•Dl Pro.
tornm/»e4ueoraniadona,qux obtinucrunt,amp;b obupeblint à paire ’in terris,amp; in cacjis. deinde confirmatGkriftiis Prophctas locutos dcüio kciindoâduentu cap. 24. Matth. amp;nbsp;15.Marti. qui ait, cùra videritréabonainationem dilt;âani ’öahieie dxiftentem in loco (ànûo. Et cap.aii Lucæ cùni narcauitmilita de fuo fepuntlo ad.» Hentu,addidit.di«s vltionis hi fnnt, Tt coraplc» gt;ntur omnia, ejur feriptakint, Itaque omnia ligna,qu'ç nuntiat Chriftas ftitiira fui adnentus, fiintfuinpta ê Prophetis, vtfuo loco oftende-. Rgt;us, amp;nbsp;PctrUtA(àor. 5. docetomnesProphe» *’sdefcripfifre fccundum aduentum Domini, ^biait. Interea oportet Chnftum carlo capi vf-^uead tempOta reftitutionisomriiû, quæ Deüs «îcutuseftper os omnium fanóloruin fiiorum Prophetarum ab initio, in Epiftola autem fe-'unda moncr nos,vt mcmorcs iinnis verborum
praedidlafunt à fandisPropheris de irrifo-ribus venturis, amp;nbsp;ludasfututos nunciat,qnine'» ?«ntgratiam Chrffti : fiitiirospaiiterirrifores, ^Qiolim d«fcriptifucrint,ià Prophetis, fciliccr. litniliterPaulus nuntiat futora poftremis tem-gt; ! poribus,fumptaillaquidcm èProphetis. vt ex f rip. ii.lfaiæquæfcripfitinEpift. 2.ad Thefl'al. rip.2.deAntichrifto. Necilluddicendum eft, • poftChriftumnon fuilFe Prophctas, quôddi» , ftum htinZach.cap.i}. amp;nbsp;critcum propheta-i ) quot;erit quifpiam vitra, dieet ci pater eins,non vi* I '•ts.quoniam primum ibi eft fermo dcfalfii I I’rophctis.vnde dicitur,amp; pfeudoprophetaSific ^pititumiiumpndum auferam é tcita. Sc atiti
A 5 dlàuin
-ocr page 10-io I A C o 8. B R o c.'
diäutn cd« Succidam nomina ittnulachtora S terra, vbi apparct fermoné cflc defalfts Rrophe-tis,amp; de poftremis teporibus. Et fidicas tu, ibi ciTc fermone quoq-, de primo adiicntu. vbi di-citur.percutc paüoré,amp; difpergétur oucs:aÆr-xnabo ego amp;nbsp;idcetTediótü de iccundo, quiafc-quitur Propheu deouibusieritenim iatotatcr ra dici t DominuSjVt partes duæ in eà fùccidan* tur, acdcficiant. teitiaautcmrclinquaturin ca. Qimd veto vigucrit in Ecclcfia Pfophctia,amp; Prophctç,idcôftat.nâ amp;nbsp;Apoftojifuenmt Pto* phetae, ôi Prophetatunt. vt Chriftus poUicitus iUis fuerat Ioan.i6»vbi aitde fpirituS.amp;qu® futura lunt. annûtiabit nobis, fucriit amp;nbsp;plurimi Prophetæ téporc Apoftolorû, vtiAda Apofto-lorum docent, dédit Deus amp;nbsp;poft Chriftû Pro-phetiâin Apocalypfi. Etpoft Apoftolosfucriit Proplieta;,amp; totaætateftxta vfqj ad Lutberuin fuerut Prophetæ Sgt;c Prophctia,vt infra oftendc-mus. EftprætercætetosTeleofphoriliber,in quo multi memoranturnuntiatorcsfccûdiad-Uttus Domini, atq; ibi multa multorû çolleâa funt.ac propè omnia, qua; hoctcpore fiunt,nó fold litcris narrata ; fed amp;nbsp;piduris cócipiuntur «. (iria, „.cxprefla.Qupd item dcbucritclTe Propnetiain
' EcclcfiioftéditPaulus.vbirccéfetdonaipintus S. in Ecclcfia: muncra.ßc miniftcria,quibus ilia adminiftratur. Deii coftUuifl’c in Ecclcfia pri-mu Apoftolos,deinde Prophetas.tertio dodo-tcs,dcindcpoteftatc$,amp;c.aducrtefccundoloco pofitos Prophetas vt in Ecclcfia Apoftolica in-tclligas debete cfic Fiophctas. qui ctiâ tnerao-■■■ tanw
-ocr page 11-.3 O D E Tr ö/
ïf
ei^éEcclcfia diftihöH'ab ApoftoliS’i ^'^âuis 8c Apofloli fuerint Prophçtç.vtlcgimus '•'Ad.c.iô.pct fingulascinir-ätcs tcßaturSpi-''fU8 fandus. hoc e(t Propheræ quæ flint in iin-l^lisciuitatibusteftantur, quód'vineulajamp; a.f-* Mionesmanent Paulum cap.i;j.Piophetæ,ôlt; ’öfteres dicutur Antiochiac tdifiiftrare Domi-Jjo. ergo apparct inter miniftios Ecclefiæfuili ’poft Apoftolos Prophctasvvndecap. i5.Iuda$ Siladicuntur, cum efl’cnt amp;: iph Prophet«, 'quot;olto fcrmonc adhortati fratl'cs, amp;nbsp;confirma-quot;'ffc. Præterminiftcrium autemtmoratu Pro-V^tta Agabus prçdixilTe famcm,prçdixiflc vin* ’•lia Paulo, memorantur 8c quatuor virgines ‘fophctantés^hicmoranturDifcipuli c.i9,A(ft4 ^teepto fpiiita S.perimpofinonc manuum lo. ’'gt;tilinguis,amp; prophetauifte.Si iapoft Apofto-‘os côftituit Dcüs in Ecclefia minifterium Proj plietarûvt tempore legis poft facerdotes dédit ^'ophetas5amp; tempore Apoftolorû illud in eadé P’rmanfit: etiam cum rcftituctur Ecclefia Apo-l^olica,cum leftitucturregnû Ifracliticû,amp;:alia^ ^«bebit amp;nbsp;P rophetiareftitùi. Vnde videmus ■'octéporepoft teftiturSiuge facrificiû doftri-’’ani Euangclicâjamp;Apoftolicâ.dum paraturre-feutioregni Ifraiilitici, aperiri quoq; Prophe-'iam. nam ait Petrus Aft.5. Chriftöin iêcundo ’iuentureftituturum omnia.ergo amp;nbsp;prophetia ftftitlictur. bine multi tn Italia, Gallia, amp;nbsp;Ger« •ninia extant, qui traftat prophctica,amp; in Pro-^ phetis antiquis vidct,quæ hoe tepore fiut.quos-!gt;ta no prophetaSjfçd interprètes Ptophetatu tn
-ocr page 12-M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I /i CO B, Broc.
appellabiSjCgo quidê vehementer aflcntlar. nî que propïiè videar pofTc appeliareProphetani, necaliquéadhucvidijUec me efle pronteQt. in dodrina quidé Prophetiça vtnô pauci, verfoq quæ debebit nunc maxime vigete, quâdo Pro-phetiacoplctur, quâdo incipitapcriri,quando vigintiquatuorfcniorcSjhoccft miniftri prçdi-ti dodrina Euâgcljca, amp;nbsp;ProphcricafeiTuu (Int fuperviginti quatuor-fedes dances gloria Chri-fto Domino fuo. In aperça Prophccia caufa, Sç racio apparebit,quare femper in Ecclefia debiic rit efl'e facerdos, ôc Propheca. Præcer hæc teftir jnonia pofl'umus amp;nbsp;rationibus muleis, qupd di çimus.oftenderc. Si bteiiicatisgracia vnafn,ai!t alccram afFeramus. Çhriftus au^fuirPropheca, aur non fuit Propheta. fi non fuit,ergo aliquid mains fuit in Prophetis^quàm i,n Chrifto. hoc dici nO n Poteft, q Ui a maior fuit,G hriftu s q uànl Salomon,quàm lona,quàm quiuis alius. Ec^o fuit Propheta Chtiftus. nccyero folum, quod plebs dixerit. Propheta magpiis futrexit in nO’ bis: fed quia dixit Deus de Chrifto, Deut. i8, Prophetam fufeitabo ill/s de medio fratnîfuo-rum. Si iam Chtiftus debuiteftePropheta, de-buit nuntiarcpoftïêfutura. non ergo debuit in eiusadnentuceflhfleProphetia. quod Sepatet eo inloco Deutçronomij.vbiAntichriftus ven» turuspoft C htiftum. nun cia tier.; vt veto diftin-quamus Chriftum à Papa Antichrifto,præcer xt tia dicuntur,.qu,Te nunciabit Chtiftus cuenturai non autc quacnunci.ibit Papa, ynde patet Pro-phetiam MdSaeproduci vfqueadtempoca An;* éiv ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;tichriûi»
-ocr page 13-' D E P R o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;If
amp; Chriftum nunciareqiiæ Hint fui fc-'undi aduentliy. Née vero foluni dicenàiirn 'ftChriftû aH'umpfiflc qnædam locaantiquo-•»mProphétarum defuofccundo adilétu.quia Jfänon videretur maior Prophetis priorihiisî I'ddoélnnàm-eius vnincrfam continctc Mo-l'm Sc Prophetiam. quod câp.î4. Eccic. con-^tmatfpfafàpicnnà, inquîcns. Doôtrinam ad-Prophetiam cfFundarn,eâmqiie ad omi ’'tsicculohrih ætàtci tranfmittam. Item fi do-^rina Apoiïôlfca cft'ca âùthoritate, qna Euan-Jdinm , acaliæ diuinæ icripturx , ctiam do-^na Apoftolorum cfFuriditut tanquam Piai non fôlûm quai hi nuntiant de cettis re-[uK'ÿ. Et'fi doélrina Chrifti,amp; Apoftolo-
*gt;lt;111 cil tànqiiâ Prophctia.crjt amp;nbsp;doélrina
I’S- quo’ij probatur,quia cil Vcfbnm Def,amp; veri Dci manct in ætcrniim. vnde diciturin ^tuit. cap. }• Statum perpetnum in generatio-’’ibusvellriSjOmnéadipem, amp;(, omnem fangtn* ”'111 non eomcdctis.nam qiiod in adipc amp;nbsp;ian-iîuine fignabatin, pèrpctuo eft obicruandnm'. ’tem alia omnia,quæ à Chrifto,amp; ab Apoftolis S'uocata funtad veritatem eduélam ex vmbtis. Siiam amp;nbsp;omnisdodrina verbi Dei efFunditiir, VtProphctia,amp; tranfmittitur ad omrics (cculo-lUm ætates’, étgo amp;c propter cuerita rcrum varia’ propter doârînam verbi Dei non diectur ftophetia compléta in primo aduentu Domi'i
Q^ôd verà doôtrina ira tranfmittatiit ad ’’mncsaîtalcs, ihde pater, quia doélrina Mofij deferebatur ad Chriftum; â(l-A'poftoloj,tjiû ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;veritatem
-ocr page 14-14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I A C o B. B R 9 C.
vcrttaeemex vwbnseducercnt. EtquiaadhuC ©nines vmbræ no funt perduft« in luccni,ergo aliquareftanttranfmittenda ad fecundumad-uencum Domini.quando in luccm deducentut omnia,quæfuerunt vmbrafuturorû. In Euan-gclioquoquemultafunt,fine criam omnia, jquae tranfmittenda fint ad.fecundum. aduétum Domini, qua: cii aduerteret Petrus,rogat Chti* ftum ,Luc. II. vtrumad Apoftoios.an adom-« nes Joquatur, Apoftoli loqueteshominibusfui temporis,-loquunturnobis.vt ludas eosadlior-tanSjVtperfiftantinfide exponit futur!'. Ioan-* DCS in prima Epiftola, prima,media, Sc porttc-tna complcditur : petrus reuocat eofdem ad tempora poftrema adquæ doólrinam perdu-dr cum euentis. in Paulo cum idem in cer-tis locis patcat, vein. EptiloJis ad .Tlicflall. fict fuo tçmpore jqj,ertum in tota doólrina,quando aperieturpropbetia, amp;nbsp;confpiciccur,aC fcntic* tur armonia , quæ,extac in omnibus diuiniï 1 fetipturis : ncc crit difeordantia in in.tcrprcti- ; bus cum didiccrint cum pauidecanerc ad Na-blum,ad Citharam,ad Dccacordum.obquam rem dixit Ecclefiafticus. Noli proh-ibcrc Mu-ficam.amp; Paulus, nolitcprohibereprophetiani. quod idem eft.bine interprétés diuinarum fcri-pCurarum vocarifuntPropbctæ. qu0d hi normt armoniara, ^iCQncentum.fçFiptutaruni,amp; qua armoinia veram harum cducant interpre-tationcm. Etfibxcminusnuncprobancutali-i quitus j veratarnen apparebuntfuo tcuipote, quando feptem lue^inx magni candelabri lu-
/' ‘.......‘
-ocr page 15-Dl Pro. ’ rjf tebuntomnibus: fîue qiiando ßlinshominis îonfpicictur ab omnibus ambulare interfep-tetn candelabra aurca : feptem fignacula Jibri ^ucrint foluta. qux breui futnra funt. mulcæ diæ rationes adduci poflent fumptæ ex ipfa ptophctia },fed;quiacum ignorantibus ptinci,^ pianonnoiflumus difputare,quód nonmul-’Utn différant ab his » qui illanegant, fupcifo •Jcbimusnunclongioridifputatione. ‘
Videant iam quid agant» qui contra prjeCc*. Ptutn Pauli, qui ait, pro.phetiam nobte probt« “Wc,rcfpuunt,amp; v étant prophetiam poft Cliri« ^um. quia earn C£fl'afrcvolunt,abbrcuiantcs ^Uchium Domini : qui vifiones ceftafte vo-Wjiniuriofi in Spiritumfandum: qui pro« pfietiam negantes nunc coropleri, negantDo-’öinum, vt negarunt ludæi : amp;c alia peccaoi-, Süæ memorantur in Prophetis, vt poft vide-
' BE p r Ö P H E TIA•QJ” AE I Co MT £ E C T TFR i’q M N I à ' j ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tempere.
OStendamus autem nunc Prophetiam co« pledi omnia tempora’, amp;nbsp;pcrduct vfqu« ^daçtatcmpoftremam. nam ld erat fccunduni *xhis,qux propofuimus probanda. Qiióniara ’ ’IcfilioDcinærefim Arrianaminnouarütmul« I ^i,qiiæ diduri fumus de Prophétia complcdé-*«otnnia tempora,de verboPropheticojin filio ( bcioftcndçmos^lcnuntiatôîncm-.futuiorûpcr ' JiusSpintû/^duraàfc,amp;iæ^crjemanantcm:, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ac
-ocr page 16-î A c o «. B R c.
Acprirrium quidctn antcmundura conditu» fiiiusDci fuitætcrnuscumpawe. tuncin filio prxdcftinati fucrnnt omncscle(fti:Cuncprxdc-ihhatum fuit quicquid dcbuit ctcari,amp; cffici in mundo, amp;nbsp;ipie mûdiis ab initio ad finem vfqj. Vudc 4. Efdr. 6. ait films Dei. antdquatn mun-lt;lu3 , amp;quidquaniin niundo, amp;nbsp;angelicrcati eflent: tunc cogitaui, amp;nbsp;fadlafunt perme fo»* luni, Sgt;c non per alium. hinein in Apo^* caiypfi clamat. ego primus amp;nbsp;nouifllWius. tne-. mOrat autem ibi Dcijfilius fc principiumjÄfi-nem omnium rcrumcreatarums !iC quinuntix tompoia,diftinû:iooestcmporum amp;nbsp;fines tein-poriun, amp;quænamfadluiusfitfutUris tempo* ribus^tque hæc evgonuntui ca.codcm.iî. Sc eiufiiem libri EfdrsftA: nuntiatur futurum tcnih pus^quando aliÜfimus vifitabit feculum, quod ab 00 faârum eft -, cùm erit in fcculo commotio locorum,amp;populorum perturbatio.quam qui-dem nosi^unc videmus: vtintelligamusahifli-inun} de his rebus de tempoçibusbficcno-ftrls ßoftrem^is locuttim à diebus , quæfuerunt ante Efdram.atquc àdeô à principio. Quem-modum enim 3iTinelt;quod faóium eft inïecul^, inrtium pariter habets amp;confumatioTiemj atq; confumatioeftmanifefta : fic 5c altiflimi tempora initià haberit itianifefta in prôdtgijs, SC virtutibusvatqucconfuihatioin alt;ftu extat, ô£ in fignis, vtcrtimquléfaifta ftiriv in mnndoàb initio ad finem vfque fient nYanitefta t itapatc-igt;unttempóra,hoct?ft verbom Dei^ quo expô-jiuntur omnia j quaeegit Deus in Ecclefiaom-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nium
-ocr page 17-Dt Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17
nîum temporum,ficrmanifcftum, cîcnundaffe otnnia. vt dicatiir. qiicmadmodû vcibuni Dci, qiio defcriptaeftfabrica mundi, amp;nbsp;quicquid fgit Dcus iani à primo homine, amp;dcinccpsin
I ûio populo , amp;nbsp;in conftitiicndo ftatu ciufdcra , ilquercgnolfraciitarum data lege, amp;nbsp;Prophc’ ’isfuit confirmatum verum verbum Dci pro* ïligijs , amp;nbsp;fignis multis memoratis inlibrishi» ftoricis,amp; prophcticis ; in Euangelicis Si Apo* ftolicis : fimilirer quod idem verbum nuncia-uerit futura, poftrema,confirniabiturpromiflîs
I præfticis,amp;rebusdenuntiatis:itcmprodigijs,8c fignis magnis,quænunc à nobis capta (uni vi-•leri.Qiiôd verô Mofesnunciauerit futura,do* cemurquoquein codem quarto libro Efdrzc. 14. quod Deusnarraucrit illi mirabiliamulta, îpenicritfccreta temporum, Sc finem. arque •lUeiprctatio docebit Moles complcxumfuiflc Hftoriam feu prophetiam omnium temporum. tuius rationcm nuntiandi futur» fecuti fint om •les Propheræ. Idem autem filius Dci, qui in Ptoucrbijs Salomonis, amp;nbsp;in Ecclefiaftico vo« tatfcfapientiam ,cùm expofuit fe ex orcakilTî* •'liproaijlfcicfl'e primogenitumante omnera ! cieaturam , per fcfaôta omnia : ait fe quoque j nuntiafle omnia, prædicafle fiujm æternum E-; »angeliUm, inquiens in Ecclefiaftico cap. 14. . Doârinam etiâ vt Prophetiam efFundo,câmqi I Momnes fcculorumætates tranfmittani. cap. î 4i.docemuritcm,Deum vidcrc omnia vbique * omnium temporum , Si imaabyfli, amp;nbsp;intima oordium: fimul amp;:praetcritanuntiarc amp;futura. ß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cap.
-ocr page 18-’ts I A C o C. « R o Ó
«P'48. vt Mofes, ita Prophet« dicunturpr®* uidiflc nouiflitna tempora, arque Ifaias primus dicitur vcrCij. amp;nbsp;18. ingenti fpiricii noiulllma prxuidilTc.inæuum vfqucprædixiircfutura.ar-canaqucfaóta priufquam cucnircnt. Et nequis dicatauthorcs Efdram , amp;nbsp;Ecccfiafticum Apo-cryphos, quos aperta prophetia facict non Apo cryphos; accedamusad Ifaiam,amp; alios. Quod locurus fit Kaias de poftremis temporibus.con-ârmauit Ecclcfiallicus.atqucafleritipfe Ifaias, qui proponit cap. 1. fe oftcnfuriim ventura po-fttemis tcmporibiis,amp; fimul expofitiiriim iudi-cium Domini, monct amp;nbsp;loanncs cap.11.fui E-«angelij. qui ait Ifaiamlocutum,quando vidit glottam Domini, in fecundo fcilicet aduentu* oocctPetrus,qui cap.?. Ado. ait Prophcraslo-cutos iam ab initio de ijs, qu« funr fecundi ad-uentus Domini, amp;nbsp;de poftremistemporibus, Qiymobrcm videamus quid nos doccat Ifaias 4c Prophetia, quæ omnia tempora complcda-tur.cap.4i.cxponiturcontentioPapiftarum,amp; Euangclicorum. quod Papiftæ, amp;nbsp;Papiftarum imitatores nolint fufcipcrc verbum prophccicû: cognofcereChriftumiam parare fuû regnum : atqneipfumfoluiu audiendum loqucntcm in omniprophetia, qu« eftin lcgc,Euangelio, amp;nbsp;Prophetis : qui conftituturus nt Eccicnam, amp;nbsp;regnum Ifracliticum. cuius vox foliusiam , Sc dcinceps audienda fit in prophetia totius diui-J1« feriptur.« apert.«. Et cùm non fufcipiuntilli verbum Prophcticum in omnidiuir.a feriptu-», fuum verbum conftituunt, dxcunt.quod
refert
-ocr page 19-Dé Pro» tefertlercmiascap. x} Prophctia Domini non niemorctur vitra. ProphetiaDomini fit verbum cuiûfqucfnum.quodtefert Ezechiel.c.j. dcrcliquit Dominus terrain, amp;nbsp;Dominus non videt. item cap.n. Elongatevos à Domino, data eft nobis terra in pofleflionem. Itiquc in-ttrea nolunt fecundum verbum Dei defciip-tnminProphetisconftitui Ecclefiam,amp; reg-num Chrifti ; fed fecundum fuum verbum ad-niiniftrari omnia. Vndc conqueriturChriftiis cap. X4. Matthaci.quód multifaciant fc Chti-ftos, faciant fc cum ,qui locutus fit verbum in Prophctiafiindus Ifrael.quodfaciantfeDeos, cxtollantfc, amp;fuafigna in populo Dci,amp;regno Chrifti. Difputat igitur Chriftus contra illos , le quidem , non autem ipfos eile Dcum. narrat fe vocalic primum hominem , amp;nbsp;Abra-hamum : vocalic populum Ifiacliticum ex Æ-gypto : cgillc omnia in Ecclefia omnium tem-porum.quod nullus Papa,amp; Papxus,nec imitator Papac fccit. acvtfccit omnia omnium tem-potum in Ecclefiais, qui non moritur-,amp; viuic ingencrationcm, amp;nbsp;gcncrationem-, vtin Pfal-mis fxpe inculcatur; ita nuntiauit omnia fu-tuta. nam tribus rebus potilfimum oftcndic Deus fe folum Dcum , quod folus crcauerit omnia, hinc didum eft in Icrcmia. Qui non fccerunt cælum , amp;nbsp;terram , non funt Dij. quod folus omnibus tempotibus adminiftra-Ucrit mundum , amp;nbsp;egetit omnia in mundo, id , quod non poll'unt facerc mortales. hinc de Ecclefia fua omnium temporum dixit in
B X Ifaia
-ocr page 20-16 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacob, broc.
Ifaia cap. 46, äuditc qlii portamini â tnc ab vtero , amp;nbsp;gcftarnini i vulna , 8£ vfquc ad (cne-dtam egofum vübifcum , amp;nbsp;vfqucad canitiem ego poitabo. cgo feci, amp;nbsp;cgo fcram. ego quo-quc portabp,amp; ercam. qiiod-folos oninia nun-naritfinuraabinitio.hinccodcm capite46.311 Dci filiiis.rccordaininipriorum ,quæ dfcculo fucriint, quoniani ego fum Deus,nequecft vitra Deus, neque eft ficutcgoniinciansabex-ordio nouifliinum, amp;: ab initio' ca, qux nundü faóla funt. Haecnim in re addudæ funtgentes, vt Deum eirecrcdcrenc.quod faéturanuntiaré-tur. fibi perfuadtntes nulluni mortalium hoc poll’efaccre.ac ni Deus fit,qui id in liomineef-ficiat nunquäcffici.vndc ex diuinationc, quam Vocant.voluerunr multi probari clTcDcûjquôd ilia clFec. Sed rclinquainus gences,qnemadn]O-dumfuitfollicitusChriftus Idus,vt difcipuli actenderentqux ilÜsnuntiabat futura : vtindc crcdcrcntfccn'cfilium Dei: fimilitcrhîcin I-faia fxpe repetiridem nobis, fcnuntiafl’comnia ab initio,vt fibi credanius.amp; fi id proprium eft Dci nuntiare futura, videtur nö folum con-fcntancum -, fed amp;nbsp;neceflärium, vt quod DcUS agitpcrfeótè Sc abfolutcagat: non folum quç-dam , amp;nbsp;quibufdam tcmpoiibus ; fed omnia, Sc femper. vt ab initio nuntiaritomnia; vtfin-gulisætatibusrcpetiucrit, prætcrita oftendens præfcntia dcnunriata,nuntiansiterum,amp;fæpc, amp;nbsp;per plurcs futura, atq; ad co poftrema.'præfer-tim vero cum Deus ibi fibiproprium id aiferar, lt;juod folusnuntict futura. id qiiod vidcmus eile
-ocr page 21-D E P K O • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vt
ctïcfaàiim, atque faóbini probat Ifäias. amp;nbsp;patebit omnibus liominibiis in aperça prophctia. Quia verb bine maxime Deus fe patcfacic vnu, Sc ioium verum Deumjvolait vt id nos leftarc-gt;tiiu : atque promiflis præfticisfateremur i’c eft'e-tide , quæ nuntiauit vtfefolum verum Deutn babercmus,amp; prædicaremus. Vnde Iofue cum obtinuit regiones promiflas populo Ifraeliti-Co, amp;nbsp;ante Abrahamo, monuitpopulum.vtid Wendetet,amp; cognofcerec. atqueaddidit.ne y-nuni quidé verbum, quod illis fe præiliiurutn promifilfetjinitû fuifle: fed rebus expiera fuilî’c Idem cgit Salomon poft ædificatum tç-plum.oftcndit Deumpræftitiflc, quæpromifif-ftt patri Dauidi, amp;nbsp;quæ in Mofe. llraclitæ cap-tiui Babyloniorum.confirmarunt Deiicftccillc, luæ per Icremiam denuntiarat,quaeque prædi-fucrant amp;nbsp;à lofue.CIiriftus lefus diccbat Ic-Sttn,amp;Proplictasvfqucad loanncm Baptiftam I Ptopkctauiire: preftari iam fuo aduétu protnif» I fî-Petrus Aft. j. oftendebat vt alij Apoftoli in Chrifto paflo prxftita, quæ deeius primo adgt; *'010 feripta ruiftent. præftanda rcliquainfe-tundo. Chriftusduobusdifcipulis percurrebat totu Mofcm,amp; Prophetas, qui de fc locuti fuc-'tnt. qux narratio quia noncft prodita literis Ptoptercas caufas,quasintcrpretatio Propheti» /tafferet, eritinfecundo aduentu exponend* M Ecclefiæ. Quarc fi confiât,vt omnino con*
Prophetas loqui de pofiremis temporibus, ^dcfecundo aduétu Domini; necefle crit nos d^ucrterc quæ nuntiaca funr, ic quænam ex his
B J præftita:
-ocr page 22-ïi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iaooj. Broc?
cræftira: vt cónfiteamtit verbum Dei venim: Dcumipfum veruni habcamus Dcum noftrü; gt;nbsp;amp;nbsp;nonalium. atquefimulrclinquamus poftc-rishiftoiiam rerum omnium ,quacvidimus. vt cognofcant amp;nbsp;ipliillapræftita, amp;nbsp;perfeda omnia , qua? Deus promiiit, amp;nbsp;nuntiauit. ac deinde alia atrendant,qux conlequanrur. Si ve-tà nosnegabimuselTenunc fecundum adiien-tum Domini, vt ait lercmias. negauerunt Do-tninum, amp;nbsp;dixerunt non cft ipfe, neque veniet fuper nos malum : gladium,amp; famem non vi-debimus : an non erimus (iiniles Iudaris,qui negauerunt primumaduentumDomini incarne ? amp;fi dicaS hoe pertinere ad ludatos, non pertinebit illud Ezechiel, ix. prolongabuntur dics,pcribitomnisvilio. iddicitnrhoctempo-re. quod nondicebant tune ludæi, qui expe-dabant adhuc Mclhain. Si hoe dicuntnoftri, amp;nonaducrtant,quæ fiuntdcfcripta in Pro-phctis,quomodo dabunt gloria Deo, amp;nbsp;crunt telles aIijs, atque poftcris, Deu præflitilTeomnia, quæ denuntiauitin Prophetis ? an non in-«enienturcontrariaegiire!amp; vt diximus,negate Dominum Î afq; inde dcbcrcexpedarc gla-dium , amp;nbsp;famem J Quod verb debemiis ifta nuntiare .oftendit Dei filius cap. 48. Ifaix, vbi air, audiuifti j contemplare hoc totum. amp;nbsp;vos, an num annunriabitis gt;nbsp;coeimur omnino nun-
Ö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q
tiare, amp;nbsp;fareri, qitæ Deus præftitit nuntiata, oc promilTa. aducite hîc narrari de Babylone,qux narrat lercmias duobus poftremis capitibusj quic nairantut in ApocalypfidcRoma,
-ocr page 23-De Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïj'
^ccleßa Romana, vt fcias hic eflc («moncni lt;lenoftio tempore. Ex his , qnæ difta funr, illudprimum colligc. Sifcrmoeft hicdcno-ftris temporibus : atquc Chriftus piobct fc Dcu äntcfccula contra Arrianos, vide tu, qui dc-ftndis fcntcntiam Carholicam dc trinitate, ne •lia negcs.in quibus maximè probatut artet-nus Deifiliusvnus Deus cum pitre , amp;nbsp;Spiritu ünfto, ncgcs illa inquam , per quae ipfcnjct Öcifilius fc Deum probat, colligc amp;nbsp;illud. fi fifta fuit rccipitulatio (vt niic hoc verbo vtir) ilofue, àSaIomonc,à captiuis Ifraeliris, fi à Chrifto , fi ab Apoftolis : videtur ncccflarium, •'t aliquando debucrit fieri totius diuinac fcrip-turæ, amp;nbsp;ProphetijE. qux quidem rccapitulatio, H fummaomnium rerum dcnuntiatarum, S£ promiflionum dcbebit fieri, atquc'oftendi in Omnibus his præftitis, amp;pcrfclt;iis. Et fiveli-•nusdarc gloriam Deo in his , qiux ipfc hifce noftris temporibus cgit:quomodo id omni-••o, Sc pcrfcde faciemus non oftenfis illis antè ienuntiatis ? Si dicat quis, hæc non fuifle de-•mntiata »quomodo verum crit illud Amofi, tapit, j. non facict Dominus verbum , nifirc-üelaueritfecrctum fuum Prophetis fuis îquæ intern fiunt, amp;inftant, funt talia, vtnon dc-buenntpræteriri. cùm fimilia non vifafint ab orbc condito. vt ait Chriftus cap. i i.Matthçi. amp;nbsp;Daniel II.amp; lercmiasitf. f^omodo con-fitebimur Domino in Cithara, amp;Nablo,amp; Dccacordo, fi fignata in his inftrumentis tolle-mus? luagna, amp;admiubiliaopera Domini,
? 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H“*
-ocr page 24-»4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I ACO*. Broc.
quæ dicuntur in Plalm»s,oic, non mente,acin-tclligetia maiori ex parte percurremiis. His mc-tnoratis pcrcurramus iam loca Ifaix , in quibus hæc exponuntiir : atque proplictia oftenditut complcdli omnia tempora ,prima, media, ßc poftieraa. cap. 41. vetlii ii. non Papa, nonPa-pxus, nonhorum imitator nuntiat, quaefutu-rafunt : nonofl:cnditpriora,quxfucrunt :non cognofcit,quxnam nunc ip(i,amp; nobis euentura funt.aducrtehîc, vbi dicitur. priora, quæ fuc-tunt.nuntiare, iignificari quaeeuencriitàChri-Bo vfquc ad noftra tempora : non pofle often-di in Mofc,in Prophetis, in Apocalypfi ab his, qui in primo aduentu Chrifti volunt prophe-tiam ciTe complctam. nam ludæi priora noiic-runt ex hiftoria apertaBibliorum. verfu ij.ait filius Dei. nunciate , quæ fiitura funt in pofte-rum, amp;nbsp;dicemus, quod Di) eftis. fi homines no pofl’unt, facit Deus, quia hîc eft contentio, amp;nbsp;comparatio, vtrum Icfus fit Deus, an Papa, amp;nbsp;Papxus. verfu 17. dicitur.qui nunciauitab initio,amp; à principio. hæc diftindio videtur figni-ficarc quæ nuuciata funtfutura in Euangelio, amp;quæinMofe. quæquidem non potuit homo nunciare. hîc ergo patet verfu. 16. filium Dei nunciare initio lui aduentus in came, amp;nbsp;à principio Genefis quæ fututaerant. in Apocalypfi ctiam quæfuturaci ât. hoc tempore etiain in omnibus Prophetis efle nunciata, qiiænam euentura fint omnibus Papiftis amp;nbsp;Euangclicis. cap. 41. verfu 9. cadem confirmantur. amp;nbsp;ait Chrifitu fuis, priora cccecucncrunt, amp;nbsp;noua
ego
-ocr page 25-Di Pro.
lt;go annuntio.eucnciun t,qus nuncîata funt fii-turavfquc admeutn fecundum aduentum. amp;nbsp;noua,nouum ftatiira mundi, 8c icgnum Ifrac-
I liticum nunc futurum nuncio, antcquam oti-I inrur, nota facia vobis. quod facit nunc Chii-ftus,nunciat nobis, ic allaturuin rcgnum Ifiae-liticura,atquc innouatam Eccicfiani antequam fiant, vnde cxcitamurad canendum canticum
I nouum. legatur hoc caput, amp;nbsp;quæ dico. ibi confpiciantur.cap.4},vcif.9.inculcat fiiius Dci «dem. omncsmortalesfimulnon poifc nun-ciarcfutura.aitfccflcfilium Dei,amp; Dominuni ciuiagat,amp; loquatur nunc: atquc Prophctas fcftari dcfcjin quibusipfe eftlocutus, in quitus nunciat futura. hanc brcuem fentcntiam interprctatio prophctica pluiibus comproba-fiit. cap.44. vcr.ß.y.rcpctit Chtiftus,fc elfe Deu «xercituum,quiagatnunc,quæ ante nunciauit kafturum. qui ab initio conftituitpopulosfu-. turosin mundo, nuntiauitquæin ipfis aäuvus eflct. 8. pci Prophetas nuntiauit, amp;nbsp;nairauit, tiuænuncfiunt. Prophctas teftcs funt. teftcsfu-tuiifunt omncs pcrtinetcsadipfum Chriftum. Cap. 4 j. Qui faluauit nos fua moitc.fciuabit ßc nunc nos credcntes à futuris malis, vt nuntiauit in fuo Euangclio. cap. 46. verf. 10. Confirmât Dci fiiius fc Dcum , qui nuntiauit abexordio nouiffimum : amp;nbsp;ab initio , qua: nondum fada funt. amp;quödaliter res noncuenturæ fint, ac ipfenuntiauit,inquicns. concilium meumfta-tit, amp;nbsp;omncm voluntatcm mcam faciam. cap. Undent 48. cunt Ecclefia Romana contendic
B 5 fiiius
-ocr page 26-Iacob. Broc.'
filius Dei, quôd ipfc fit Dcus, non Papa,ver.}?
ipfc priora niintiaucric.ex orc fuo cxicrint: atq; nbsp;nbsp;nbsp;J
liia audirefeccrintjfiio tempore cfFccerit,fuum 1 habiierint illacadem cuentum. amp;nbsp;hæc often- ] dttintcrprctatio Prophetica. vcrfu 6. ait,opor- i tcrc nos nuntiare aduentum Domini fecun- i dum , amp;nbsp;prxdicationcm repctitam Euangclij, amp;nbsp;Bella perafta, vt ctiam in Euangelio nuntia-ta funt futura. 7. nam hoc noftro tempore Pro-phetia complctur, non in primo adiicntu Domini, non paiilo poft in cxcidio Hicrofolymi-tano, vt multi dicunt. ncc Papiftx noueront hæc futura, quæ nunc fiunt. qui nihil fciunt, amp;nbsp;voluntefTc Dij in mundo, vcrfu 14. nuntiatur tegnum Papifticum pcrdcnduiu.quod non no-itit Papa ncc Papæi. 16. concludit Chriftus,feà tcmporc, quo cœpta cft Prophctia, amp;nbsp;apertè in {uo Euangelio nuntiaftc, quæ nunc fiunt. amp;nbsp;quando hæc noftro tcmporc cœpta funtfieri, fcadfuifle. qui cunda, quælocutus eftin Pro-pheria, pcrficiar, amp;nbsp;complcat miffiis nunc fe-cundôàpatrc. additur. amp;nbsp;ipiritus eins, vt fig* nificcturvcnifleinfpiritu , vt diôtum quoque c(l capit. 4 y. tantum in te cft Deus, amp;c non eft abfquctc Deus, verè tu es Dcus abfconditus, Dcus Ifracl feruator. vnde amp;nbsp;Euangclicos in Pfalmis fiepe vocat Dcus abfconditos fuos, in quibus filins eius cft abfcôditus. vnde amp;Chri-ftuscap. 15. Matthæi dixit, quod iftis non fc-ciftis, ncc mihifcctftis.vt autem intclligashîc lt;lt;îc fermonem dcfecundo aductu, additur futurum, vtpudcatPapiftas» non autem Euau-
gclicoî,
-ocr page 27-Dï Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ï7
K«lico$,dum illi pcrdcntur, ifti faliiabuntur in Kculumfcciili. Lx Ifatahæcaniilimus de Pro« phctia, quæ pcrdiicatur ad poftrcma tempora. Et quoniâ EccP“*. duos prxter exteros memo-tat,qui pofticina nunciatint,Mü('cm,ciii reucla tafunrfeculafututa;amp; Ifaiä,quiingcnti (pirittt Houillima prsuidit,ac dc Ifaia diótd cft; pauca ' Rdhuc videtur addéda depropheoa Mofis,quas «xtcndatuc ad poftrema tépora. In fuperiori fci-»uoncdcprophctianon cópletain primo adué-tu Domini,pauca quæda atngimus dc dodrina MofiSjquçtanquâprophetiacIFundaturad poftrema ætâcc.hîc paucaircaddcmuSjVt quç nû-tiatfucura, adpoftrema téporapertincrequoq; cognofcacur. In Deutero.(æpc fignificat,quæ in toto libro narrantur, perduci ad pofircma tempora. vnde c.i.tj. vbiait. hodieincipi.im mittete terrorcm, amp;nbsp;formidinem tuam in populos: vt id intclligas Tcfevri ad tempus quoq; Sabba-tifmijVt vult Paulus:addit.qui habitat fub omni cælo id non eft fadum adhuc, vt omnes po-f'uli.qui fub carlo fucrint,audito nomine Ifrae-itarum pauorc corrcptifitcrint, Scdoloribus, Vtparturientis. cap. 4. jo.malaquæ narrantnr euentura populo Dei, perducit illaMofes ad nouiffima tempora, quae fuper nos cafura fint, dum non reuertemur ad Dominum Dcum no-ftrum , vtparcamus voci cius. amp;nbsp;ibi in eo cap. Verf, ji.tanquam fit noftro tcporc, amp;nbsp;loquatut nobis Mofes, ait,interroga de diebus antiquis, qui fucrût ante tc.ex die, quo crcauit Dominus Deushominc fuper terra, afurnmo cælo vfque
-ocr page 28-*J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacob. Broc.
adfummüm eins, qui principia aligna tcnebut rationisProphetie«,cognofcét hîc Molem cô‘ lungere poftrcma tempora cum primis. cap. n-verL II.nuntiatpopulum Dei calcaturum tacic vniuerfæ terræ.quandiu cælum immincat tetrç. idq; (ecundum prominîoncm. quodnondiint cfthiôlum.Etcap. amp;nbsp;x8.ait. Conftituette Dominus Deus tuns fuperiorem omnibus gen' tibus terr«, quod item nundum eft faóluiu. ca. 11, i.8.pr«cipit multa,qu« videntur foluni per-tinere ad tempora Hebræorum, amp;nbsp;tarnen ptx-cipiunturlîmulpoftcris in populo Dei obfet' uanda vfque in feculuro. cap. ij.d.pax pr«cipiquot; tut cum Moabitis.amp;Ammonitisnon ineunda, non bona eorum quxtenda cundis diebus vitç noftr« in fempiternum. quod præccptum repc titur cap. 9. Iib. i. Efdr.tunc violatum ante cap-tiuitatem, adqucadducirur in exemplum pofte ris poftremorum tempoium.cap. 19.14.15.dici-tur, nc ]uc vobifeu folum pango padum iftud, 6c iuramentum ; fed cum eo, (|ui eft hîc nobif-cum,amp; cum co , quinoneft hicnobifcumho* die,amp; vt poftrema tempora intclligas.ait ca.p. 19. vndecucnient vobis malum in nouiflinio dictum.cap. tandem {1.7.8. loquitur degenti-busfaólislfraëlitis atqucex verfu it.Sc 45.pores aducrtcrc Mofem loqui nobis, qui fuimus genres. amp;nbsp;pores aducrtcrc ante hiftoria ludxo-rum ad nostranflatam, vtin ca res noftrx de-fcriptxfint,amp;poftremonim temporum. Atqui rem ipfam cocludar iam Chriftus, qui ait Mat. J. Vfque dum pectranfear cxlum, amp;nbsp;terra, iota vnura
-ocr page 29-Dé Pro.
*num, autvnus apex non præreribitâ lege, vf-tlBedum omniafiant.Ergo in lege dennncian-turfutura vfqueadfineni mundi, concludatôc ittra Chriftus,qui ait Apoc. i. ego fiim «, amp;nbsp;« j l'nncipium,amp; finis;primus,nouiflimus, Ôc qui •■îc non intelligit,di(cat ab liaia cap.4 o.amp; 41. ’Iquead 48. amp;nbsp;feiet verbum Dci nuntiafl'cab i'litiopoftrcma, amp;nbsp;niindumfada. In haciam •lifputanone'Iiàia; Si Molis amp;nbsp;fententia Chrifti ’PparetprophetiXm perduci vfque ad poftrcina ''tnpora. vt Prophctæomnes teftanturfeicri-I’tredc poftreniis tcmpoiibus, vt Ifaias i. Icrc.
xS.Dan.t.i.ÿ.Sc 11.Io,1.Mich.14. '^Apoftoli, amp;nbsp;Petrus de reftitutione omnium locutos air Propbetas, ijiiæ fifct quidc il 1À in fc-'’indo’aduentu Domjnilt;amp; Daniel cap.lt;gt;.éuen-'’^mfini'm docethabituram Prophetiam, quart 'io finietur prçuaricatio,confumptum ei it pec-expiata iniquitas,adduólaiuftitiaïêm-Pitema. qua: nondum fada funt. in prophetia ’pcrta alijs ratîonibus patch it prophetiam pro-liiici vfque ad poftrema tempora, ac his gehe-Jätim pofitis vidcamus iam in fingulis libris Bi~ i’lionim inefle prophetiam,ncc earn adhuccó-Pbtam oftendetur deinde Prophetas narrare (e-''•ndum aduentum Domini, amp;nbsp;defetiberc po-.^ btmam jetarem mundi.
I’ROPHETIA probatvr
NON COMPLETA IN OMNI-
ficrit Itbrii.
QVamuis ex iriterpretatione, Sc ex ratione oftcnfii interpretationis Prophetia, quas ducatuc
-ocr page 30-50 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I A e O Î. Bft.oc.
ducatiir vfquc ad poftrema tempora, fitcópro* banda in lioro Genefu, atque in alijs dcinccps : tarnen ante fimpliei quodam modo , ac fccun-dum communem fenfum,amp;intelljgentiâquç-dam initia videntur proponenda. quibus quit* que adducatur, aut etiam cogatur, vt ciedat,in omnibus lacrislibris ineffe Prophetiam vfq; ad poftrema tempora, cuius euéta non fint adbuc pcrfeóla.pcrcurramus igirurfacros libros initio duólu àGcncfi, in quibus vidcbimus,quæper fc oftendunt prophetiam,amp; qu« al torü libtotu in alijs libris citantut tanquam prophetica.
In Gfneß.qui Praphetiaeßifroiaturnm amnini/eu tat 4 in frima adutntu Damitii.
Cap. 49. Iacob Patriarcha nuntiat in duode-cim capitibusn ibuum, quac euentura ét ant in npuiflîmis diebus.memoratfadlum Ruben,fa* (âa S i m o n is, amp;nbsp;Leu i. q U ôd fira i 1 ia fu tu ta eflent in populo Dei innouiflimis diebus. futuiaitc alia in populo Dei in nouiflîmis diebus nutiat in abjs nouem filijs fuis. Ergo patet in fine Ge-ccfiscxtarc prophetiam.quæquidcm quoniam adhuc maiori ex parte nonintelligitur.necto* ta eft aperta Ecclefiæ,patere quoq; debet, nun-dum perfeétum habuifle fuum cuentum. Et fi verum eft, quôd patribusomnia contingebant in figura,vt Apoftolus docet, etiam in toto ne-gotto lofcphi erit figura : atque aliquidfalcin ipfo nuntiatum cxpeâamus. quandoquidem adhucnonpatcat in Ecclefiavnum amp;ccrm,Sc proprium fimilcfadum : vt qui à fratribus fit venditus.
»t
h; fl) P( ’c fe 11 til lt;ç a, ?
flt; tgt; h A cl CI »I
Cl ,fl J Ç A h 1gt;
D B P R o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jr
*ttiditus,carccribus vinétus, paucrirpopulam. Huidfiillud fir.quodait Chriftus dcluo fccun-jio aducntu loqucns c. 14 .Matth. Qu*s cft fide-■hfcruus, amp;prudcns, quéconRituit Doniinu» l^pcrfatraliam fuam,vt detilliscibuin in tcm-porc ) Ephraim amp;nbsp;ManaHesPfal.So. rcuocâtur ‘Hprophetiam.In teftamcnto Ncptalim,amp; lo-^'ph Iacob oftcndit lofcphû retulidc Chriftû , ^ui rogaucrit pro pcrfccutoribus,amp; interfcdo-'*Btts,dum lolcph contcnditapud Deum,con-'tnditapud lacobûpatrcm, vtfratribusnoxa ^fniittatur,amp; oblitcrctur, dû poft morte partis ®tcutric Hîctui fratrum atq; corn animos con-^finat,nequicquam àfcillismctuédum fit vn-^iiain. Quôd iam in Efau J ôc Iacob extitcrit ^tophctia non folum paflîm Prophctæ docent*, Apoftoli. in Ifaaco , amp;nbsp;Ifmaelc affirmât gt;«.4». faulus. Et fi credétcs dicimur filij libéra;, ludçi *’on credentes filij fcruæ : ergo amp;nbsp;in Sara, amp;nbsp;in \gar crit prophctia, amp;nbsp;in Rebcca. item in Ra-fl'clc.qua; à Prophetis,amp; ab Euangtliftis diâ» 'Il ploralFc, poftrcmis etiam temporibus , vt ’llèrit lcrcmias , filios fuos. De Abrahamo ni-Mcft, vtdicam , qui didas cftparer omnium 'rrdentium : amp;nbsp;ex cuius famine bcnediccndt , lunt omnes, quicunque vitam à Deo confccuci liint bcatam,amp; æternam. Nihil eft,vt dicam de ^elchifcdcch, de quo tanta memorat Paulus, prætcrca narrâtur de Lot, de Sodomis, de ^nioræiï, an nû funt afl’umpta in tota prophe-[Jârcrû futurarum nuntia,non folum inquami ‘’fophetisj fcdamp; àChrifto, amp;nbsp;*b Apoftolis»
Quot
-ocr page 32-Q^ot vcrofuntin Propheti.s,amp;ni nouoTcdl* nicntoloca,in qiübiis mcntio de his oninibul fit,quæadhuc nonintelligûtin',ptoptcrca quód nundum eucnta omnia fuut vda? Ac vt agamus primumde Abrihamo.cap. tj- vbiquxrit biahani inquo cognofcam, quandopoffidcbo eam ? quxtcipondit Qeus, non iùnt pcradaiii primo aducntaClïri'fti- ergo cirpedatur , vt fiant. amp;nbsp;quódïïntpropbetia, qua; dienntur dc concionc animalium, affirmât lercmias.qui ca. J4.incerprctaturillam concionem , amp;nbsp;nunciae futurain.cap ptomitritDeus fernen A* brabam poirefl'urum portas inimicorum faoïH. qnodperficiendum cft in intcritu Antichrifti. cap. 18, 14. dicuntutbcncdiccndæ omnes fa-milix terr.ï. quod nondum cftpcrfêdum.Siint multaalia, immovció omnia, quæ continent prophetiam. In Eiiangelio, amp;nbsp;in Apoftolis ,vt prœtcrcam Prophctas,quâm fçpc,vbi depoftre.-mis tempoiibus agitur, memorantur fada So-domorum, amp;c aliorum ? Dcacdificatoribiis tur-risÇabcl, de terra ilia Sannar, qiiàm fæpc fit métio in Prophetisî Accedamus veto ad Noe. an num ait Petrus,aquam illam refpoderebap-tifmati. quod credentes in baptifmo falui lint aon credentes prçdicatio baptifmatis condem-net ad interitum? An num illud cfl Chriftiapud Mattheum ca.14. amp;nbsp;Lucam i7. detrucidatio-ae Euangclicorum facta Lutetix, amp;nbsp;in Gallia ? licut faólum eft in diebus Noe, quando dilu-uium perdidit omnes,dum cdebatur,bibcba-tur, nuptix cclebrabantur Î in Luca fequirur, 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Idquc
-ocr page 33-.Dt Pro. . ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;))
îdqùe non eft ab Kaia notatum Cap.54. g. j.fi-tniliter ignis in diebusLotpcrdidicSodomam, amp;nbsp;alias ciqitatesjdum edcbatuobibcbatur-, ven dcbanr^cmebant i plamabant.ædificabant. fe-ciindum hæcait Chriftuserit dies,q^uo films ho minis tcuelabitur.hoc autcni breui futurum eft. atquetota prope Europa inccndio bellico ar-debit.locoaquæ crit languitiis diluuium,amp; di-luuio.ac innundacione (anguinis,amp; ignis mcr-getur, amp;nbsp;confumetur cælum , Sc terra præfentis ftitus Ecclefiaftici, amp;c policiti, vt meniorat Pe-Irus nunc futurum, qucmadmodum contigilfc i- j, ‘ Vidimus tempore Noe , amp;nbsp;Sodomotum. Pro-grediamurad Enochu, fi Enochns fcnpfic PrO’ phetiam de'poftremis tcmporibus,vt ait ludas, ergo Si quæ adta funtfuo tempore reuocantur ad Propbetiam de poftrema ætate mundi. Et 9«Ç fucrunt in Abel,amp; Cairn reuoeätur d Chri-fto ad fita tempora vfquc,amp; ab Apoftolis ad po ftrema. In vno Adamo num funtpofitiomne« mortalcs, yt in fecundo Adamo omnes rcuoca-ti inparadifum , vt docet Paulus î an num eft illud Prophetia, fernen mulieriscontcrct caput tnum, amp;nbsp;tu infidiabcris calcaneoillius ? Si iam Chriftus conttiuit omnino caput ierpentis in filo primo aduentu,quomodo ferpensinfidia* tus eft calcanco eius ? quomodo ait Pctrus fuo tempore ferpentem ficuti Leonem rugientem tjuærerc quem deuorct ? amp;nbsp;loanncs in Apoca-lypfi feipcntcm proiedum in terram, qui fedu-cat totum orbem ? ergo amp;nbsp;haec prophetia reftat »dhuccomplenda.vtduminfidiatur ferpens few
C mini
-ocr page 34-}4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I A CO C. »ROt
minimulteris, lemen mulicris content illiuJ Ciput. peiueniamus tandem ad primum caput. Si præter hilloriam cteati cxli amp;teirx, atque eoium , quj in bis tunt, non cd: aliud nobis propolicum , qiiod cognolcamus : ergo omnia in co capite , amp;nbsp;alijs detneepsdebebunt elfe a-pertatori Eccleliæ. contra veto res Ic habet. amp;nbsp;vtpauca atnngam. quomodoprimo die dici-tur lux dies, amp;nbsp;tenebræ nox , li quarto die fuit creatusSol,qui præeiretdiei;amp; Luna,quæprç-clfet nodi : amp;nbsp;li Sol, amp;nbsp;Lunacfficiuntdicm.ac noótem creati quarto die ; quoniodo fuit ante hunc quatum diem primus,kcundus,amp; tertius dies, acnox. amp;nbsp;quomodo fuit diesquartus, li tune ptinium faéï.a hint illa, quac cfficiunt dié, ac noótem. quomodo ante illt quæ cfficiunt diem,ac noótem,ell dies atque nox ? Quarefc-cundus dies non bcnedicitur,vt alij? Quænam ratio ell, vt tertio die fiat feparatio terne à mari, amp;nbsp;id vocetur bonum : iubeatur term pro-duccre plantas,quod vocetur bonûûtem lexto diecreentur animalia terreltria,amp; vocenturbo numjdeinde homo,qui cum cçteris rebuscrea-tis, amp;nbsp;faótisvocetur bonum ? curin his duobus diebus duo diftinótaponuntur,quod non fit in alijs diebus î Qiuc ratio ell, vt in lobo cap. 40. dicar Deus. Ecce nuncBohcmot,quem feci tecum, fexto quidédiediciturcreatus Bohemot, amp;nbsp;Adamus, quomodo autem cum lobo, qui fuit tot annos poft crcatum Bohemotu, amp;nbsp;Ada-mu?Qin;ratio creationishominis terdióli era ati ad imaginé,ôcfimilitudincDehitem edentis
-ocr page 35-D« Pao» ’ dcoMiüligrtoparadifi vno folo veriro? Qiix
I ritio.vEc.isverf.4.gcnerationc$ cæliamp;terrçdi- gt;nbsp;Mntur,ciun generatio tiiôuaturanimalibiis,ôC • paricncibiis ? quænain diftinótio fit, vt dicatur* arbor fcientiÆ boni,S£ mali: dicatur'arbor,qu(; ficin medio paradifi : dicaturarbor vitæ ? Qu:e ratio,vt Cap'.y. dicatur de iamentis, vir, amp;nbsp;vxoc ciusfumendiî Qiwcratio,vt poft diluuiûvnum datum fit folum prçceptûjvetitafanguinis efea. arque id præccptum totiesrepetitû in Icgc ? Sa* tisiit hæcpaucapro exéplo pofuiflc eord,quorum aperta,amp; ceita nô eatat intcrprctatio.ergo (i mulca iefta'nt,quorû interpvetatio adhuc nqn hgt;betur,pcrapeitam prophetiamin eucntisi?e-: cuin eritillaoxpcctanda. Si iam plurinia fine controuerfiafuut pi'ophctia-, exoptatur,vc uiulta loca apeiiâcur in prophctia,quç interpre» tetur myftica ; etiâin tota narratiôceritciucd» interpretatio myftica. vt cnim iitcralis rcrû nat-. ratio ordinéretiner,amp; con!'equentiâomnifiin-tstfc,qiix exponuntnr,amp; myftica quoq; debuic «ft’e narratio continuata,^; confequens-omniû, quæ in toto hbro fignificantiir perprophetiani bitura. Vndc oportebit, cû rota rotins libri fen-tentiâ myftica in perpétua amp;nbsp;côtinuata narratio ne côplccli: atq; cxponcrc ordinc,tû idé in fin-gulis partibnsficcre.oportebit inqiiâ totâ primi cap.fententiatencre,lingulas partes interprçtiû fingula verba, fingulâfq; repctitiôcs.atq; eau fis in omnibus afferrc,idé agere in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.
vbi agitutdc filijsA’datni,apcrire qnçdicütnrde filijs Caim, amp;poftetisprçrerilla quçfnnt Abeli
C 1 idem
!
-ocr page 36-idem prædarc vbtagitur de Seth , Enofo, Eno* chójöc Noe: cotum opusaicæ,amp; eiustibiicain cum luis pattibuj, amp;nbsp;menfuris prolcqui ; expo-nerc quxiiam biftoria lignificatur futurainae-dificacionc tuiTis Babelicæ. tora hiftona Abra* ham'i cum promilEonibus hbi kpti srepctins. tota hiftoria paiitcr myfticalfaaci, Sc Ifraelita-ram: Iacobi,amp; Efau : diiamm vxotiim lacobi, Sc ancillarumgt;dnodcci‘m fratrunt,’At feparatim lofcphi. amp;quareinduodecini filijs lacobi ca-pitibuï duodccim tiibuum conipræbenfa fint temporafutura,amp; poftrema.atqj poft hxc omnia cómemorata extet. Sc viuatadhiic lacobus. Hæc omnia funtadhucpatcfacicnda Ecclcfix. vt omnes tidclcs in ea cognofcant hue phinum librum fiacrorum voluminum contincic hifto-riam mundi .’arque eft'e fliimcn illud quod c* gredinjr c loco voluptatisdiuidendum in quatuor ftumina librorum quaruor Icgis.Euangc-lij, ac Prophetis , continet cnim liber Genefij opus filij Dei in mundoa principio ad finem viquc,vnde initio dicitur,Jin principio. in fine, in nouillîmiïdicbus.hîcpluranon videnturjdi-eenda. quia non agitur nunc de interpretatio-ne, nee de ratione intcrpretationis,vbi firtnio-res rationes afferentur : fed animaduerfio exci-tatur. quódin hoc libro infit Prophetia. qux non omnemadhuefuum cuenturahabuetit.
In EjeoJe, Leuitica, Num. Deut.nen ctn-fleta Profbetu.
Quod fit Prophetia in quatuor quoq; libriJ
-ocr page 37-De Pro- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!ƒ
Iegi$, lt;locctChriftus,qiuaiïap«d Matth.c,ii. oiuncs Prophctas,amp; ipfam legcm vfquc ad lo-annem prophetauilFc. doter amp;nbsp;Paulus, qui ta Epi II. ad Hebt, ait Icgem obtinerc vnibtam fu-tutorum bonorum, vndc in prima ad Corinrh. Cap lo. enumerat multa , quæ coutingebant populo Ifraclitico in deferto,quç fuerunt ligna terum noftri temporis,in quos fines fcculorum deuencrunt. aicquepatres bapttzatosin Mofe ediirceandcm efeam (joiritualcm, bibiirecandé potioncm fpiritualem.atq; fimilem in illis,amp;in ôobisfuifle idolarriâ.rcortatiôes.murmuratio* tics : fimilirervtrolqitenraffc Chtiftü.hinclu-das,Petrus,Paulus ex Balaâ,ex filijs Chorç,Da-*han,amp;Abiron:ex his,quiMofireftirerût multa de fucuris , ac poftremistempoiibiis vacicinati ^nnt, vt ex Sodom iris ,amp;aliis impijs gcnribtis '’'Gencli. Hifloiiam autem deferuitute Ægyp-dica, liberationepopuli Dciab illa,dcitinc-dbiis, aftionibûfque quadraginta annotum in deferris regionibus, de bello, de pattia Amoni-'ïrum , amp;nbsp;Moabirarum, quapotitus cft idem '^eipopulus, Paulus cap. j.amp; 4. Epift. ad Heb. 'euocatadlibcrationcin noftram à Satanafa* ^am per mortem Chrifti: deinde ad liberatio* J's ab antichrifto,quando deinde dabiturSab« ''«ifiiius populo Dei. amp;nbsp;omnino quxhiftoria dl de Moabitis,Amonitis,amp; Amaleclutis aflii* ’’’ituràProphetisad defcribêdum futura.quod ^ofesin iliahiftoriadefenbendanuntiarit.qui •loabitæ,amp; Amonitæ,amp; Amalachitçfüturi ef» ’dit illis temporibus, de qaibus Prôphctæ lo*
C } quuntur,
-ocr page 38-58 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I A cos. Brôc^
quuntur, hoc cft.fccundi aducntiis Domini. Pixtcieain agnopîfchali eft myfterium vtiiuf- ( .queliberationis à Satana, amp;nbsp;ab Annchrifto.à
Satauadum ait Criftus. Delidetio deiidcraiii hocpalcharnäducare vobiicum anteqiiampa» tiar.quod fcilicct e;(hibiturus ctlcc ipleventa'-tcm.,quæ fuit in figuraagni. ab Anticbrifto, quod non poft hac cdeict de eo vfquc duin co- ! pleaturin regno Det. Et fi cota hirtoriade Pha- | raone occidcnte, amp;nbsp;opprimcnte populuin Dei non confpicitur in fccundaliberatione, nifi du martyres obtinuerunt R ornanam ditioncin , Si alias regiones gentium : confpicitur infignitè nuncin tcrtia.dum in GalliaPapatusagit Pha-raonem nondimittcntemEuangelicos.vtfacri-.ficentDeo.hincfit,vein Pfalmis,amp; in Piophe-tis paffim vfurpetur liberatioÆgyptiaca prç-ïentia memorando , amp;nbsp;praftcrita repetendo futura nuntiando.atqne Pfalm.rS. Dauidom- i nino oftendufutura in hi? , quæ contingetunt 1 populo Ifraélitico.in Ægypto,amp; in deferto. Et de Anticbriftiçaltberationeait lercmias çap.iô eccedies veniunt, amp;nbsp;non dicetur vitra, viuit Dominus, qui eduxjt filios Ifracl do terra Æ-» gypti J fediviuit Dominus, qui eduxit filios II-raël de terraaquilonts. Qjipdvero bella,quæ deinde gcftafiint viuente Mofe figura fucrint bcllorumfuturorum inortunouas ftell.ï,amp;iu teftituendo regno lftaëlitico,docct vaticiniiira ßalaamieum. Acvtadniagisvniucffalia venia-muSjCap.j. E.xodidióluni eft. Dominus Deus patrum vcftrpium Deus Abraham,Deus Ifiiac,
-ocr page 39-D B Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;59
üeusiacok hoceftnomcn niciimin fecukim , I amp;nbsp;hoc eft: memoriale ineum in gencracionem, amp;nbsp;gcncrationem. poft Ch'iftum non itaappcl-latus eft Deus, ergo fignificabatiir vnus Deus, pater, filius, amp;nbsp;Spiritus fancftus.in Abrahamo, Ifkaco, amp;nbsp;lacobo ftatus patiis, ftatus fiLj, ftatus Spiritus fandi. vtprobauit Abbas loachimus. : quodcognofeentomnesin ftatu tertio, qui cric I Spiritus(andi.ergo tùm fuit dcnunciatû,atque adeo in ipfo Abrahamo quæ futura crât de Ec-clefia in gencrationem,3f gcncrationem vfque in fcculum. quod amp;nbsp;manifeftumcftin lacobo, qui in fuis duodecim filljs nuntiat futura in po» ftremaætare. Tabcrnaculum cum area, racnlà, candelabro,amp; altari nonfolum rcprælentanc Chriftum amp;nbsp;Ecclefiam omniü remporum; fed amp;nbsp;ipfum cæluni.vr ait Paulus in Epift.ad H^b. cap.g.ôc 9.docetidem in Aaronc,amp; vidimisfa j cerdotiu Chrifti,amp; eins oblationé, in fanguine animalxufanguincm Chiifti cffiifum pro pec-catisnoftris. Prætereavcro dumagni epulum iiibcturcelebrati in gencrationibus cultufcm-pitetno’.ité iufermétatorii comedàtioculrufcni piretno:ftatutû perpetnuelfein gencrationibus neomnisadeps neomnisfanguisedarur: ac cû hæc, amp;■ alia fccundum lircram non fint fêriiatx ciiltu,amp; ftatuto perpctuojcrgo quod in ipfis fig hificabatur,præcipiturftruandum omnibus fe-culis. Et quia in primo aducntii Chrifti non fuerunt hæc omnia omnibus in Ecclefia patefa-da,rcftarc céfendum eft,vtpatcfianr, cum fue-lint perfeda oniuia,qua: in ipfis fine côfignata,
Ç 4 Pi«:
-ocr page 40-40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I A c o t. B R ö c.
rræterca cum quç multa fignarint Eccle/îa tow non pcrcepcrit. vcquid fignatumfit in primo-gcnito fandificato Deo , amp;nbsp;Chrifto lefu. quid in caturnicibus, quidin tonitruo,amp; fulgure,amp; Bubc in monte, quid in multis, ne dicam nunc in omnibus præccptis. vt illud. hœduminla-ÔC matris ne coquito,quid in animalibus raun« dis fmgulis, amp;c inimmundis fmgiilis ,in lepta, infeminifluo,inlemine dato Molocho,amp;in alijs.ac cùmha:cvideanturpropè omnesretar-darc in legendo , expcÓlatur, vt propria cuiiif-qucrciafFcratur intcrprctatio.quæ quidem da-biturinapcrtaProphctia. Qjiidiam diecmut de holocauftis, amp;nbsp;de tot facrificijs,amp; oblatio-nibus; detotccremonijs in his Icruandis? ge-ncratim quidem omnes noueruntin iplis/igui-ficapi Chriftum, 8c qua: ad iuftificationern ho-nunisin Chrifto pertinent, fed vt vniuerfadi-Ainguantur, amp;nbsp;in ftngulis propria afFcraturin-terpietatio,idvcroexpc(ftatutà Domino. Ac cùmconftctp ophetiam ineflein quampluri« mis, quæin his quatuor libris legis concinen-tur;quæqucinlitcralifcntcntia habeant con-fcquentiam cum omnibus,qua:in ijldcm quatuor libris continentur; etiam critconicqiicn-tia omnium in interpretatione myftica. vtrora narratio in his quatiiorlibris rerum concinua-tarum contineatpropheriam no folum de pri» mo aduentu Chrifti ; fed amp;nbsp;de fecundo , amp;nbsp;de noftristemporibus. quod quidem oftenditur i Chrifto dura ait. non edam de co,fcilicetag-nOyvfqucdum complcaturin regno Dei. quod
oftendit
-ocr page 41-De Pro.
I oftendit amp;nbsp;Paulus, qui ait forCj vt rclinquatur I populo»Dei Sabbatifmus, amp;nbsp;Mofesipfeoften-dit.qui amp;nbsp;nobis fcloqui profitctur.dum loqui-tiir populo in deferto. vbi aitcap. 4. Deut. In-
I terroga nuncde diebus antiqnis, qui fuerunt ince te,àdic, qua creauit Deus hominem fiipcr teiram ab extremo cæli ad extremum cæli.non
I potes interrogate ad extrem licxli , nil! fis tu in ( pofttema xcate mundi. aut nifi per prophetiam videas poftrema tempora, Etcap.o.Deur.verf gt;4.ait Deus. Neevobis fobs hoc fccdusferio, amp;hxciuramenta confirmo: fed ciindis ptæ-fcntibusjamp;abfentibus. Vnde4. Efdr. 14.5. ait item Deus. amp;nbsp;narraui ei, fcilicet Mo(i mirabi-liamulta, amp;nbsp;oftendi ci temporum fecreta , iJc fincm. In fine Deut, AfFcrturprophetia in duo -decim tribubus de vltimis temporibus. qu« adhuc non eftaperta. quod cuenta ex maxima ( parte non fucrinr adhuc vifa. Quodautemin ' duodecim tribubusexpofitalint, quæ ad nos ' genres pcrtineant,moniti fnimuscap.51.Dcur.
Verf 8. vbi dicitur. Quando diuidebat altifli-tuushæreditatem gentibus, quandofeparabat , filioshominum , conftituit terminospopulo-tum fecundum numcrum filiorum Ifrael. Illud crirpoftremum argumentum, quod Mofeslo-cutus fitde noftris temporibus , quia videmus in Galliafaftum ipfum Pharaonicum , dum li-bertas cultus Euangelici prohibetur,amp; feruitu-tc prsmuntur Euangelici, occidunrur : dum Euangelici puniuntUr,qui fócdus,amp; amicitiam inicruiit cum Papiftis; quod prohibetura Deo
C 5 in
-ocr page 42-41. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I A C O B. B R O C.
in £xolt;c.xv^^«^ alibifdii videmuspcrfici mul ta,qiiæin bcnediétionibusamp;’malediôtionibus denunciata funt furura circa fincni Deut.feriia-ribuspixcepta Dci, amp;nbsp;cadem violantibus. Et banc parçenirmuilconcludatChriftns, qui ait cap. j.Matrliæi. Vfqucdum pertranfcat cælum, amp;nbsp;terra, iota vnum, aut vous apex non praiteri* bit à lege vique dum oniniafiant.
In lofiie Prophrtia non cowpletJ.
Quôd amp;nbsp;in lofiie fitprophetia, inde feire dtbemus, quod fit continuata amp;nbsp;vnaliiftoria cû füperioribtis liBris, in quibus cft prophetia ; amp;nbsp;dûfermoeftad IfraëlitasdetetiaCannaaui, amp;nbsp;dealijs fînitirnisregionibus, cap. i.vcrf.j. SC ^..diciturlfraê’l pofiefiurusomnem locû.quein calcaucrit planta fin pedis ab occafufolisad ma re magnum, quôd termini gentium, vt diólum eft in Oeuteronomio, diuidedi fintlecundum numei'um duodccim tribuum filiorum Ifiael. cap. 4. omnespopuli terra; dicuntutcognitud manum Domini.cap. 8.innouatur Prophetia confignata in libro Dcuteronomij dumitcra-turleftio legis toti populo coadto , qui ftat ad arcam pars vnaverlus Garifim,pars altera verfus Ebal,bcnedi(ftionibus, amp;nbsp;maledicftionibuste-» fietitis. Et fi minus hæc fidem faciunt, eft Pau-us,qui affirmât cap./. amp;nbsp;4. Epift. ad Hebr.fub patriailla à Deo data per lofuem aliam, amp;nbsp;alia fignari, atq; iabbatifinum dandii populo Dei. Pfalmo 78. exprobrat Propheta idem benefi* ciuin poft datant alijs, qui ingrat! fucrintpoft
-ocr page 43-De Pro.' acceptamà Dcoaliorum liaercdintcm. Pïaimo Il4. quodpracftirit Deus populo Ilîaëliticopet loliic- figniricauit tum Deusitlein (e præfticuiu alijstcmporibus, vt detpopuloluo terras gentium, quilaborcsalioniin populorum polndc-tet, Et vt iraintciligas, Propheta cùm Pfalmo iji. mcmorat Deum per lofuem dedilîc popu-lo fuohærcditarem,addit. Dominenotntn mû inæternum. Domine memoriatua ingenera-tioncm,amp; gcnerarionem. vtintclligas fabba» tifiuum dandum populo Dci,
J» libra ludicum Prophetia non (oniplora.
Cap, i.arguimrpopulus, qui fœdnsinicrit cumgcntibus,qiiod cauçbamr in Exodo,Sî lolue. amp;nbsp;eonfulcD ait Deus, fenon çxpulillç genres ex Kraclc vt hic per illas puniretur,quan do non obferuaret fua præcepta. quod fuit ôc noftrorum teniporum Prophetia quando reli-quit patitet Deus Euangelicos mixtos Papiftis. vtper hosillüs puniretnon viùétes fecunduni Euangelitim fufcepmna. quod vidimus fadtuna in Gallia, amp;nbsp;alibi. Quaeautem eft biftoriade Debora, amp;nbsp;de Baraco , amp;nbsp;Sicera rege ; amp;nbsp;qua; Cap.7.amp; 8. de Gedcone, amp;nbsp;de cot regibus,amp; co-pijsc^fis.reuocanturPlalmo 8?- amp;nbsp;ab liàia ca-pitc 9. ad tempora futura. vt fucrint proplie-tia . Qupd item hiftoria de Ecuita , amp;nbsp;eius Vxorc conftuprata , amp;nbsp;intetempta à Gabaoni-tis.prophetiafuerit, docuit Ofeascapitc 10. (eliq^uaiuhoc libro non minusfunt prophetia.
-ocr page 44-44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacob. Broc.
quod intcrpretatio non fit apcrta. quia amp;nbsp;in { Prophctis multa fuut,quorum intcrpretatio ex« , pedatur ex cuétis. ica ergo amp;nbsp;hîc cenfendû eft. ]
In hbrii Regum Prephetia non compléta.
etiam de fccundo : atque Prophetia Samuclis •
Sc aliorum Prophetarum ant fit in librisomni-busiegum, autex tota hiftorialibrorum Regu niagna ex parte materia fit fumpta à Prophens ad dcfcribenda , amp;nbsp;narranda futnra ; ergo amp;nbsp;in quatuor librisRegunicrit Prophetia. nee veto hoc infirmabunt, qui dicunt Samuclcm locu-tum quidem de rebus futuris;'fed qui.a fuerint illiustemporis pertinentiaad Eli facerdotem , Sc ad cius filios : ad Saulcm , amp;nbsp;ad Dauidem : adca, quxfuerunt fuæætans. hos cnim réfutât Pcfrus,qui ait amp;nbsp;Saniuelcm,amp; alios omncslo-cutos depoftremis temporibus. quod quidem amp;nbsp;patetin prophetia Natam de Dauidc;in Pfal mis; in Elia,amp; Elifeo; in quatuor,amp; in duodc-cim Prophctis. Si autem in Samuele non viJet aliqui, quomodo loquatur depoftremistem-poribus, crit his cogitandu, Petrum non fcrip-filFe mcndacium,qui fiur Scipfc Propheta. atque ex myftica interpretatione fumpta ex do-Ârina, amp;nbsp;rationeprophctica cognofccreopor-tere Samuclcm cum exterispoftrema quoquo temporadenuntiaftc. Ac fi ab initio vfqneadfi-ocmhbtotum Regain vidcraus per Prophetaj
-ocr page 45-Db Pro. - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4f
fijosDeumoftcndiflc, quae agi, quæque non ^ioporterct, ab initio vfque adfincm eorum '‘broriim ccnfcndum ent contincrifuturotutn 'emporum prophetiam.atque fi narratio literal lis eft perpétua, debebit amp;nbsp;mydicaeiTc perpétua. ergo tota hiftoria librorum Regum debc-lgt;ic continerc rerum futurarum Prophetiam, Ptattermittam aJiasrationes,quç dicenturin in-tfrpretationibus. amp;nbsp;hæc gencratim didla lint, pttcurramus iam fingularia. vt ex his quoque pateat prophetiam in libris quatuor regum , äC gt;aduobus Paralipomenon eontineri. In canti-co Anne capitefeeundo libri priini fi aduertan-tur, quae d«cuntur,paululum videntur f^cere ad ïtnulationem* quæ fibi fuit cum inimica,dutn ''iftoriam fuamextollit contra inimicos,amp; horgt; lies :atquc magna opera Dei rcccnfct. fignifi-« tatur cnim prophetia,quxapcritur verf.io. vbi Iccundus aduetus Domini indicatur. Vndc in Samuele propter quern ptæcataeft Annaintel-ligenduseftaliquis deuuntiatus funirus. præ-Itrtimcùm cap.i.verf.ii.dixerit Anna. amp;nbsp;ma-Ucat ibi vtque in feculum. nec nunc quæritur nuifnam, aut quaenam fint ilia, quae fignentur j léd an aliquisugnetur, Ac cum in Samuelepa-tebit aliquid fignari, cenfendum crit in Anna, amp;nbsp;in Eli facerdote, ac duobus filijsaliqua fig-tiari. quae quidem cum ex alijslocisPropheti-tis,tùm ex cap. h- Ifaiæ,amp;7. Michexportunt aduerti. nec verb eft alia prophetia Samuelis, 4uam in libris Regum. ergo in libris Regum trit Prophetia. Quidillud eft l.Reg.4.6.quód Phi«
-ocr page 46-Philiftæi petcununtiir in pofteiióri pitte que aniauræi,amp; muresauræiiubentur appcn-di arcae, quæ reftituitür ? quis aiidebit dicc-re-,'ibi non ed'e confignatiim myderium, ta-rnetfi adhuc non pcrecprum 3 Ôi illud qui-* dem fuotemporc apciictur. qüid fi iam cft a' pertum intelleéti abominatione in loco làn-ého ? Vbi Saul memoratur i. Regum. 15. obrulic bolocaiiftum, an num Pfophera Samuel aliquid fuéilrum indicaoit , cùna dixit. Deum firmafTe'regnum Saul vfque in fecii-him , lî feruet lua præccpta? qiiod cum non R'cciit , alium in etus lodum eledum edi* â Deo.arque bine fit,vt tories memorefur inPio-phetis Galgala, vbi coriclamatusfoit Saul J populo Rex, amp;nbsp;vbl obtulit holocauftû. vt id pcc-catum,feucadempeccata fignarentur honiinû, qiiifuturi cdcntalij Saules, vndeillud Ozea* /i.in Galgala boues immolarunt. 8^ 4.nolitc ingredi in Galgala. 1. Reg 15. Cnna in Exoïk» cap. 17. iullenr Ileus delen,lain Amnlecbi me-moriam fub carlo in generationem , 8c genera-rionem :atqueideni iubetur S-iulo,infclligimr amp;c Saulo, 8c fururis regibus in omni ærarcali-qnid iuberià Deo fignatumin inteinirione nialechirarum. i. Reg. 17. omnes in Goliado viébo, amp;nbsp;intcrfedlo d Dauidc fatentnr aliquid fignificari,arque clTe Propheriam : fcdad'auC rton omnia euenerunt, quae in eoflÆo funtfig-nara. i.Regum 18. Quic fcqinintur vfqueadfi-nemlibri,in Pfalmis afrumunrnr ad odenden-dum futura. Si autem tu referas omnia ad prae-terica.
-ocr page 47-De Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47
terîta5 înoMes in ca , qnæ necefTario ad pri-niuni Chrifti adiiencum referas uncidcs in ea, Quorum interpreratio non habebitiir, nifi in ■eciindo adiientu gt;nbsp;Sc ilia qeidem Inmpta ex liiftoria de Daiiide , amp;nbsp;Saiilo Qiiæ prætcrea ■ntoto (ècundo libro narianturiumptafiint à Dauidein P (almis. amp;nbsp;bæc , iam dixi , in fßlniis rcuocaiitiir ad primnm , amp;nbsp;ad fccun-lium aduentwin Domini, neceft ,vt hîcconfc-f3in banc biftôriam tetuin geftarum Daiiidis turn his, quæ exponiinrur m Pfalmis; arque ®ftendam , quæin Pfalmis aHumuntur , referri *d fiitiira (ccula : oftendam item , quæ à Pio-phetis iilmpra funt ex bac hiftoria dcDaui-'if. quia mine tantum adiicinnuisin bbrisRc-?quot;in inelle Propbetiam , non tam cxptmi-•quot;Us. Q^ôd iain i'x tertio libro credenduin fît, futurum regnum Dauidicum in terris, ^iiando eicdlus crit è mundo Antichiiftus ,SC ’’dndc Salomonictim perpetuæ pacis , Ab-^’sloacbimus , amp;nbsp;qui cum cum fecuti funt ■^(que ad Hieronimuni Sauonarolam , multa ‘fripfcrunr , amp;nbsp;nurciarunt. De regno Daui-l’ico multa in Pfalmis, Sr in Prophetts feripta l'int ttibuta Chrifto iiib nomine Dauid/s . Juod regnum appcllatum cft Ifraeliricum. amp;nbsp;'’’deeft ptomiflîo deillo regno perfeucraturo. Miæc quidem quifqne debuit aduertilTc, amp;nbsp;*gcndo potent aduerterc. Quare non plu-’ ’’fiimus hîc diéfaturi , qui vt dixi , aduer-‘‘mus, vbi bt Prophetia, non earn nunc expo-'’•nius. Intemplo ædificato à Salomonc,amp;^ in domo
-ocr page 48-48 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I A C o B. B R o C.
du in O idcirco vidctur efl'e prophctia,q«epia^« modutn ôc in tabernaculo-quia adhuc non ba betni cxpoHtio tctius q:dihcij, amp;nbsp;lïngularuni parnuni,amp;: reruin in eo. Qu^od vçio in Robo-atn, amp;nbsp;Ieroboam, üc in bis, qnx iplbrum funt, fit Prophetia, probacur ex Propbccis, qui toties cadcmpcccata, amp;nbsp;Idolattiam rcpræbenduni in regibus fuxurispo^edoribu s, poftrçinistçm’ poiibns. In alijs regibusIfraëlitis, quifuntfe* cuti fadla leroboam ailiimitur cadem impieras ad denuntiandunr in fucuris feculiseandcm im pictacemrcgumfutiirorum, amp;populi. Q^d autem in Elia, amp;nbsp;Elifco fuerit prophetia, pro-hatnr ex Pccro Ado. j. qui ait Prophetasquot* quotfuerunc locutos fuiirede poftrcniistem-pori busrcrgo jn rebus geftis temporuni horum Frophctaruni contincbitur Prophetia poftre-morum teinporum.Quæprætercafcquunrnrin quarto libro fada Elifæi, amp;nbsp;Regum, debebunt vt didum e(l,continere Prophetiain,amp; quæc» izî. amp;nbsp;deinceps vique ad finem librinarrantur, duni adeft Propheta Ifaia, deinde rcliqui Pro-phetævfque ad çoinpletam liberanonenicfer-uituteßabylonica,contincbuntpariterpiophc-tiam. quia Prophet® plurima ex ilia hiftoria fumpferuntad oftendendum,qiiçfutiira client fequentibus,amp; poftremis temporibus. Si enim locuti funt de poftretnis temporibus otnnes Prophet® ,vt alTcrit Petrus Ad. 3. amp;nbsp;alibi ipfc, amp;nbsp;alij Apoftoli : ac propè omnes in illis denun-tiandis locuti fint deijs,quæ continenrur in hi-ftorialibrorum Mofis , Si Regum ; ergo inea hifioria
-ocr page 49-De Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49
liiftoria confignat.i funt, qu« erant futura po* ftreniis temporibus.
In lilgt;rii Neemii, amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non compléta
Propbetia.
Si Propliena Agæi cxtendirur atl pofticm» tcmpor.i,vtafleric Petrus,amp; nosibividcbimus, trgo amp;nbsp;hæc hiftoria librorum Nccmiae , £gt;i Ef-dræ coiicinebit prophetiam. atqi eric quærcn-duni, quid nobis nunciet ninus rcditus popult ex fcriiitute Babylonica in pattiam : reftauratio prinium altaris,deindeteinpli, tam ciuitatis. tXjietäanda crit patefaólio illarü triü quxftio-nu triam iuacnû, quæ narrantiir in libro tertio. Eotum, quæcontincnturpropbeticain qaarto, ciienta malta oftcndi polTant, amp;nbsp;hodie vide-mus. amp;nbsp;attentas in lcól;ione,amp; in his, quæ fiût, Mderc potell reliqua inflate.
Jn libris Tobù, îudit, Heßer, lebi non compléta Pfopheiia.
Qiiæ cap.i j.àTobia dicuntur.qaod otnncs fines terræ adorabunt Dominum : gentes afferent munera régi cælefti : HicruGilem ædifica-bitutlapidibas preciofis : quæ cap. 14,de Hie-tofolimisiteramædificandis in omnesfeculo» rumætatcs, cùm omnesgentes ad Dominum fc conaerterinteieiflis fimulachris ; cùm omnes natioaes celebrabuntDominum.quemad-inodum vaticinati funt Proplietç,nandum ha-buerunt fuam cuentum perfedum.Ergo amp;nbsp;hçc »dhuc futura funt.
In*
-ocr page 50-50 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I A C o C. B R. o C.
Incantico ludit nuntiatiu paritcr futurum , vtomnes crcaturæ feriii.inr Domino , «.juanilo montescommoiiebunturà fnndamentis cum aquis. In decreto fadio à Iudæis,quodfcrip-tum eft cap. 9. libri Hefter, vt memoria extarct populo Dei ingenerationenijamp;generationem pro liberationepopuli Dei ab interitu perdiris . ciushoftibus , lignificaturintora hiftorialibri Hefter eft'e qilæ percincant ad generationcs, quemadmodum amp;nbsp;inhiftoriaTobiar, amp;nbsp;ludit cenfendum cft.
Qiiam veto caufam exiftimamus efle obfcii-rltatis libri lob ,nili quod in eoilla continen-turfignata, quorum cuenta adhuc non funt cognita. A.c ni It cap. aliquid fignetur ,quo-modo conuenient tot malcdióliones cumpa-jientia lob adeo commendata ? Sc cuius 1er-nionem laudat Deus capirepoftremo ? cap. 15. dverfu iS.vfquead finem capitisnum eftpro-phetiade Antichrifto ? numefteadem prophe-tia.capite dccimootftauo , Sc decimonono at-que vigeltmo, propria iadationis Antichtifti î capite XI. num ea tradantur, quæ amp;nbsp;à Pro-phetis, præfertim à lercmia capite xi. amp;nbsp;ab Abacuch primo .’cap. XX. Sc X4. quifquc facile poteftaduertereprophetiam. dcap. autem xtf. vfquead ?o. exponitur indicium futurum' vbi multarecognolcesnarraraà Próphetis. Qiiæ Joquitur Deus deinceps non videntur rede poifepcrcipi nifi adiumento rarionis interpres rationis Proplieticæ. fin fecus aliquis fentit,ex-pcriatur,amp; interprcteturhæc, Sc totum librum.
-ocr page 51-De Pro, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ!
I ita vtratisfaciatcxpüdlationi eornm,qu! in perpétua hilloria literali perpetuam, amp;: continua-tam hiftouam myllicam icquirunt.
tn Pfabnü non compléta Prophetiat
Non percurram fingulos Pfalmos: non quç-tam ordincm teinporiini cuiulque : non nmlta alia,quæ dabitintcrpretatio. Scdtâtuin pauca idmonebo in aliquibus.vbi apparebitprophe-ùan, non liabuifTe baólenus ciicntum rerû omnium in cadenuntiataruin. Prophetia PTalmi, iècundi eft ne compléta in primo aduentu Domini, vt non magis nunc genres, amp;nbsp;populi ; rc-; ges terræ amp;nbsp;principesfremant, amp;nbsp;coniurent fi-mul,amp; armacapiantaduerfusChriflumî acrc-liqiia vt compleantur.iam diu cxfpetâatur.Pro-, plietia Pfalmi tcvti) eft ne ita compléta , vtpon magis nunc inimici Cbrifti percutiendi fint ia maxilla,8c dentes peccatorum conterendi,quâ in cucriis Hierofolimis ? Qiiod in fine Pfabni quarti dicituv , nos in paceibmnum capturos ton'litutos in tuto loco , cftneadhucpræftitû } eftne præftitum,quod promittitur Pfalj • Qtiif-i nameftpropvièilleimpius, qui perdenduj di-» citurPial 7. amp;nbsp;9 ? eftne ptælhtum, vrdicamus. I quoniam nô in fcculiim obliuio eritpaupens , patientia pauperum non peribit in fincm? Pfal. lo. impius ille num deferibitur Antichiiftusi Scniitusab Antichrifto num fignificaturfinera liabitura tn fine Pfaltni i4?Qult;b Pfalmo iS.nar-rantiir fi non referas ad fecundum aduentum Domini^HQ babebiscôplctaminterpietatione,
D t Cuin
-ocr page 52-Cùiu luulrain Plalmo ii. intcipretatus fuerij de primo aduentu Ghrifti, qiiomodo expone» ilia, erucà fiamcaDeus aniinani ineam amp;: de manu canisvnicam meam laluameex oreleo-nis , amp;nbsp;à cornibus Vnicorniiun humilitatem rheain : nilî euenta (ccundi adûcntus Domini dabunt tibi in maims inreiprctationcm ? quae deinde veifu iS.vfquead finem Plalminanan* tut,funtneadhuccompléta, vtfolius Chrifti fitregnum intergchtes? Plaimo 57. num fep-ties repeticur malignos, impios, amp;nbsp;peccato-reseijciendosè terris, piosantem habitaturos fempcr in terris duin mundus durabitin multi-tudinepacis? P almo 46. dicitur terra mutari, montes transferri in cor maris,‘genres turban-dæ, régna inclinari, bella tandem afterri vfquc ad fines terræ : Deum exalrari in gentibüs,amp; in terra, habuerûntne hæc fua euenta ? P faim. 47. dicunturpopuli, Si genres fubijcipedibus po-puli Dej,amp; Deus regnare,genres coniungi cum populo Dei, 8c fieri Chrifti: perfetftânc adhuc funtifta ? Pfaltno j8. dicitur laftari inftuscùin videritvindisftam.pcdcs fuos lauabitin fan^ui-nepeccatoris..amp;: diduruseft homo, vriqueeft fruitus iufto ; vtique eft Dèus indicans in terra. Pfàl.dtf. amp;nbsp;67.genres dicuntur bencdicere Dco noftro,amp; confiteri ei.amp; ne tergiuerferis, dicu-turgêtcsomnesp'ôpul»omncs.Pfa.zî8.rcgnapa tirerterræ cantarcDeo, pfallerc Domino: diflî-Îàri çentes , qure bella volunn quæ futura ad-uclunt.pfalm.7a. piciturdariTCgnum mun-di Cbrifto. vt iudicct ipfc in iuftitia, quando fiorebit
-ocr page 53-D E P R. o . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5J
I florebitiuftitia, amp;nbsp;pax, donecauferaturluna : tegniini Chrilti futurum à mari ad mare, ad fines terræ : omncs reges, om nes genres feruient ei ; arque replebitur gloria Domini oninis terra. Pfalmo Si.dicicur. exurgc Deusjiidica ter-tam , quoniam tu habitabisin omhibus genti-bus. quodfutururn eft. PfalrausS^. leuocatut ad fiitura tempora. Pfalino 86. dicitiir. .omnes genres quafcunquefecifti, venienCj amp;iadora’ bunt coram te Domine , amp;nbsp;glorificabunt no? nien ruum. Plalmo 89. dicitur: Egoprimoge-nitum ponam ilium,excelfum pVxregibustcr-tæ;in æternum feruabo illi miiencQrdia meam, amp;fœdus meum fidelcipfi; amp;nbsp;ponam in fecu» 5 luin (eculi lemen eins, amp;nbsp;tbronum cius ficut I dicscadi. bæcfingula non pofliint conuenirq i nifi regno Chrilli futnro poft euerfum Papatü. Pfalmoya.perditisimpijs dicunturpij régna* tori, amp;nbsp;in fene(fta futuros fortes ,amp; viiidcs.; I’falmo9}. regnum Chrifti fitmunifuturum , i'ehabeatdeinccpsvllam cominurationem. in; quo regnabir iuftitia,amp; veritas. Plalmo 97.reg-'gt;«m paiiter Chrifti affertur,Stopera, quæager,-I dunt illiid aflumet, Pfalmo 98. gaudiura totius herræ exponitnr pro regno Chrifti allato into-1'0terrarum orbe, in Pfalmo 99. amp;nbsp;100. idem jptopècum fuperiori cft argumentum. Pfalma ■01. quale regnum Chrifti futurum fit exponi» (utexpulfo Papatu.Pfalmo 104.55.dicitur.de-5ciant pcccatorés è terra , amp;nbsp;irapij vitra non fint. amp;nbsp;hæc expeiftantur. Inimici Chrilti, qui ïlicuntuf Plalmo 110, adhuc non fuut pofiti “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ D } fcabelium
-ocr page 54-J4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I A C O B. B R o'c?
112.poreus in terra dicitur futurum lemen pio' rum affluens omnibus bonis pcrditis impijs.i
Plalmo i47.LaudatIerulalem Dominum-quia
ærantur,laudant pij Uominurapro falutcda-
ta viófisaductlariis. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■
- , . : . 1
In !ibTuSgt;tl9moniiProfhetiamgt;n compléta.
, Quodinparabobs lignenturaliapixterid r 1 3uoddicitur,di'i limileatfeiturad fimileoftcn^ । ( endum , id patere debet cukjue audienti (ibt { parabola.sprop'oni. jd patuit Apoftdlij, quipe- 1 tebant àCbijftü, vt libi aperiiennâ parabola:. ■ i patuit iudæis ,qui cognoueruuc Cbriftumpan ( rabolisnunciaiçeueilionélui.ftaïus. Quódvc- j to è prxeeptis de vita quoque non,fold c rebus j perfonis, amp;nbsp;adionibus parabola’ ducanturjclo- j cct iple Salomon, qui Molernimitatusjn præ' ' çcptisde vitaprxeepta , amp;nbsp;monitàproponitU* j 1 lutaria,amp; ncceflaiia. vt inprreceptis præccpta ] j eognofcantur, amp;nbsp;vt qux afrumunturpr.TjCcpta , ad alia oftendendaapertafintomiiibus.'liguift-cata deinde præcepta patefiant ij»,qnosill^- rei-, j fcoponcbit. Vnde Ecclefialticus hortaturpü 1 virum , qui (ctotum dédit ad cótemplationem , ; diuina? legis-vt conquirat occultas prouerpiom « fententiasatq; verferurin ænigmatibus parabo« iatuni. Quod-iam in parabolisSalomook. ÛC
Pro:
-ocr page 55-D E P n o.
Prophetia, vt in parabolis Chrifti, docet ip(c Salomon cap.^o.prouerbioriimiqui ait. • Pro-phcna,qii3mlocutus eft vir, quicnm eft Deus, Vt incócliifione libri inoneat,quæ ante intoto libto lociitus eft,e(re Prophetiain. Vnde cùnt fuetint fux parabolæ per Chriftum aperræ Ec-deüæ, agensipfè Salomon perlonam eius viii, qui videriteuenta fuæ prophetiæ,ncc eain hoc fuolibro jaliifquealiorum recognoucrit ; fed pod monitus per alios adnerrci‘it:accufabit tiic Isipfum inqniens.Snilriflimus fum virotum,amp; fcientia hominum non ell mccum ; non didici hpientiam, non noth fcientiam fanólorum. Ac cum nundum fuerint hæ parabolæ apertæ, có-ftat prophetiam in ipfis adhuc non habuiflc njaeucnta. noiiitlfaias,nouitlercmias inpa-Ubolis Salomonis ede Prophetiam. nam ille cap. 65. amp;nbsp;66. hic cap. 7. allumit in fnam pro-phctiam verba illa prophetica, vocaui, amp;nbsp;re-nuiftis,amp; qnæfequuntur. nouit Ozeas. quica.
5. narrat ilhid capitis feptimi Proucrb.rlon crt: vir indomo fiia, abijt viam longinquam : no-üit Petrus, qui cap. 4.epiftolæfecundæ fumpfic ' illudcap.II.Prou. Eccciuftoin terra reddetur, quanto magis impio, amp;nbsp;peccanti î nonit item Icrcmias, qui cap. 15. id fieri nuntiauir. Quod hemin Ecclefialleinfit Prophetianon often-dam ego. oftcnderunt ante il 1 i,qui pct 4oo.an-
I nosdixerutit,amp;fcripfcrunt. Væterræ , væpopulo Chriftiano ,cum Gallia habcbit pucruni tegem. quodfumptum eft ex capite 10. vcrfu 16, hoc iam habere fuum eucntum vldemus,
D 4 Su
-ocr page 56-f6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I acoj/’Droc.
Äradhucmagisvilunfunius. Liber Sapienti# fidubitas,an concineat Prophetiam , expeda adhuc paucos annos, amp;nbsp;videbiseuenta corum, lt;juæ nuntiantur capicefexto, fi minus incipis adueitere, tjuqî antedenuntiatafunt. De cannas canricorum, nihii eft, quodàmc dicattir, omnespij noiicrunt,qLi31ifnâin ipfîsirt fermo.
Sieadem doôlrina eft in Ecclciiaftico , qux in paiabolis Salomonis : atq; eadem ratio ('cri-bendi,quæcftin anthoribusfacrorum volumi-niim,in ipfo erit quoqocprophetia. çuius crût expcébanda euenta, Öz interpretatio.
Jn ifaia Prapheda non confleta.
Quèd Prophet« loquantur de tempore iu-dicijjdepoftremis tcmpoiibus, Sc delecundo aduentu Domini aiFumpto primo, ipfimet id inonent. Vndein llàiaçapitclecundoitapro-ponitur. Dies Domini excrcicuum fuperora-nem fupcibum. in lere. i. ab aquilone foluetur malum fuperomnes habitarorestcrræ.in Ezec. 7. venir finis Cuper angulos terrae.in D3n.7.an-tiquus dierum fedit, iudiciuro fedit, libri aperti funt.in Oie. 4. Indicium Domi'in cum habita-jforibusvniuerfæ terrae, in locl.i. contremifeent omnes habitatoresterrj:,quia venir dies Domi nijdicstenebrarum ,amp; caliginis. in Amofo. i* amp;nbsp;Z.dicitur ignis mittiinomnespcccatores. in Abdia. itixta eft dies Domini fuperomnesgenres. in lona fignifiçatur cûprædicatione Euan-gclica liberatio pioruOîâ Papatu per indicium. wMicli. I .Efcc Dominusfgreditur èloco fuo, defeen-
-ocr page 57-D E P R o.
dcfcenàct, amp;nbsp;calcabit fuper cxcelfa terrx. ià Naun. I. Deuszelotes amp;nbsp;vlcifcens Dominus; iram fcruans inimicis fuis. Domini via eft in tempcftate amp;nbsp;turbine. In Abac,}.in ua inceffifti fuperterrain,in furore triturafti gères, in Soph, i.conlumendo confumani èfuperficie terra:di-rit Dominus. inAgæo. i.adhuc pufillum , Sc ego commouebo cxlum , amp;nbsp;terrain , inare , SC aridam ; commouebo omnes genres- item fub-Oertamlbliumrcgnorum,difperdam roburreg ‘lorum gentium.inZach.a.hlcomnis caroafa-cieDomini,qui furexit de habitaculo(anóH-* tatis fuîE. in Malach. 4. ecce dies ille venitar-* dens tanquam clibanus.Qtiod ftnt tuncnouif* fimatempo.ramonet Kaias cap.i- lercm.25.10. item }O. Exo. jS.Kj. Dan.18. loel. 1. Mich.4. Quod tunc fututüs fit aduentus Domini, amp;nbsp;quod Prophetæaftùmentcsprimum aduentum bomini narrent fccundam , multi fatebuntur, 8c cuique legend patere potent, quare in his Hon eft immorandum, nifi quatenus aliqui pu-tantparum loqui Prophetasacfecundo. iccir-co pcrcurremushîcnon totam narrationepro-pheticam , quam totam aftiimct interpreratio prophetica in fedundo aduentu Domini : (cd ioca colligernustantummodo aperta »quorum euenta non fint adhuc vifa »futuraq-, expciftan-tur. vtex his, quæproponuntà fedicenda, Sc Harr.anda Prophetæ : atque ex his, quæ narrant, patcat illos dcfcriberc fccundum àd uentii Do-mini. Regnum Chrifti,in quo'pax femperfu-tura fit,amp; iudicium Domini, deferibitur cap- ii.
D Ifaiae
-ocr page 58-ƒ8 Iacob. Broc.'
Ilâiæ. qux quidein adhuc non habnerût fuunt cueutuni, ergo prophctia prodiicùur vfqiuead ca tempora, quandoifta fient, in noiiifllmis (ci licetdiebus, vt aitipfelfaias. amp;nbsp;lere.i}. 55., Ezecb.j8.}9.4^.Dan. z.-j-ïz.}. loe.i. Mich.4J cap.}. habes, qux rccognofcas faûa in Gallia, amp;nbsp;elle, amp;nbsp;fieri, quæ hîcdicuntur.pueri finit principes, niulieresadminiftiant, furgitvir in viruin, puer oppreflîtpopulû, caxlcs faébr fiint «1011^1110,0011 folum virornm.atqueinterpre-tatio ofiendet hæc propric diçi de Galli.a, amp;nbsp;dq hoc tempore. Quæ in fine 4.capit. nuiitunrur, non potes oftendereadhucpertcôfa.Quæ aflli-niunt Euangcliftæ ex ô.cap.dc liis,qui audiunf, ôç non intelligunt ; vident, amp;nbsp;non percipiunt, ait Ioannescap.il.40.Prophetam locutum de Clirifto,quando vidit gloriain ciuSjfccûdi fei-licet aduentus.Qmæ aucem ratio fit vt Euange-liftæ amp;nbsp;Apoftoli alfumât, quæ funtfecuiidiad-ucntiis Domini in priniuniiamp; contra Prophetç .quæfunt primi in fecmiduni rcuocent,docebit /nterpretatio. Si proplietia habuitfiia cuentain primo aduentuDomini perfeâta.quoiiiodofa-Aiies tu planum caput fcprimû, vt oftendas pair -cos annospod: natuin Chriftuni fuificcieàuni regem Rafim,amp; filium Ramcliæ ex Syria,amp; Sa maria.autdum hæcfaôia fucruntin Syria,amp; Samaria,paulo antcfuilfe nanim Cliriftum SC quoniodo poft 6 j.annos vidit tune domus Da Uid virginem pcperiire, amp;pueri'i ex ea natuin • hæc Sc alia non poiTunt cohærere. ac fi ad tempus, Scadutionem propheticani conuertcris oculos
-ocr page 59-D C P R o* ~ ôculos,coh!trebunt omina,amp; habtbituf pliina JèntchCu eóriim, qux nai;raQt.ur. quæ m-finc quoque capnis dicuntiir, noodiim habueriinr üucufiJta, (n^jtldicemusnato Cbnftofnill’c piccm vbiqiic. amp;nbsp;hïc cap- S, amp;nbsp;9. nai vari bello ïipcaSmagnas vrbcs ab Aüujo : atqiie pugna-tuin edeficutin die Madiam,magnahominiim ftragé, ftrcpitu tumukuofo , volucatione velti-nienci in (anguine ? Quomodo hiitprincipanis fiiuer Inimer im Chrifti in primo fno aduentu, quidixit.regniim inenm nó eft de hoe mundo. Vernmtanicn mnUiplicabitnreius principatus paceperpetua allata,amp;: eius regno, quod nulla, habirùciim fit commutatitmem. amp;nbsp;hæc duo nô fuertint in primo aduentu Chrifti, nifireferas tu principatum quem humeris geftat Chriftus ad (piritualem dominatum, quod cum facies, dcbebisqnoquec'C alia, 5lt;ipl'am cotam hifto-liam reiiocare ad (pirimalia faéfa Qua? deinde dicuntur de Ephraim , Samaria,de E-phraim,amp;: Hanaflc, amp;nbsp;luda,faôfânefunr rem-pore Chrifti ’ aut quaridó faóta , hæc finit na-tuseftnctuiic Chriftus ? tùm tempora, amp;nbsp;e-uenta ad tu cri nt: atquetenebitur ratio prophe-tica, omnia, vt dixi, cohærcbunt. interca dura hæe adhne non adfunt , aut nondum fiinc patefijdfa verbo Prophetico , cognofcinius Prophetiam noa habuillc fua euenta compléta. Qu^omodo inteipretaberis decimum Çaput\! vt quo tempore iudicium Chrifti perdet feribentes Décréta iniqua, amp;nbsp;menda-çia , Afljrium quoq^ue cuçrtat , per. quera multa
-ocr page 60-I A^c o B. Broc.
ÄO
xnulta Bella eodcm tempore gedcrit Chnftus ï verfu IO. num promittitur populo Dei libera-tio à tyrannis tempore iiidicrj,amp; rcgnum Cbri-fti i numcap.ii. dcfcribitur rcgnum Chrifti, in quo vigebitiuftitia, quando non eruntbel-la;in idem regnum vocabuntur omnes à quatuor plagisterrx ? Quod fcripfit Paulusde An-tithrifto , quern Dominus interficict fpirituo-ris fui, amp;c illifdratione aduétusfui, annum fum-ptumc(l exhoccapitcver.4. num dixit Paulus hoc futurum iu aduentu Domini ’ Ergo fcribic Kaias boccapurdeiecundoaduentu Domini» quando adducetur rcgnum Chrifti,iuftitix, SC pacis, cap. 15. repetitur indicium contra Baby-lonem. amp;nbsp;dicitur verfu 6. vlulatc, quia propè eft dies Domini, quafi vaftitas ab omnipotente veniet. amp;vcr(u ^.eccedies Domini venietcru-delis,amp; indignationis plenus,amp; irx,fiirorlfquc ad ponendam terram in folitiidinem,ad pccca-toresconterendosexea: amp;nbsp;vifitabo fupcr or-bem terrarum. amp;nbsp;quæ fcquuntur. Bella nunti* antur, cxdcs, amp;nbsp;Babylon perdenda. dicentne vnquam faille ifta qui negant I’rophetasloqui nobis hoc tempore, quando incipiunt hoefie-ri? num cap. 14. finis nuntiatur ab oppreffio-ne cyrannorum , atque interims Antichrifti? cap. I $. amp;nbsp;16. amp;nbsp;17, vbi agitur de Moab, Da-'quot; inafco,amp;Ephraim, num âiciturvcrf.y.cap.i?, in die ilia afpiciet homo ad faélorem fuum , amp;nbsp;nonadaltana opusmanuum ? Si dies ilia eft»’ quando multitudo populorum fonabir amp;nbsp;fremitus inatium , crit perturbatio ilia magna, quotnodo
-ocr page 61-D E P R o.
Huomodo hiftoria præterita tunc efficieturî aut dies iudicij niagni cenfenduseft fnifle tempode Moabi, Damafci,Sc Samatiæ ? Qtiam inter-prctaionem afFercs cap.i8. nifi eiiecustibiillain ‘labit Î narrantur cap. 19 ßc 10. num vides cotum piuiimafada in Gallia ? nbsp;nbsp;Abbas loa-
'himus in interprctatione hiüus capitis mira itionuitnoSjeflcfetnionéhîcdcrcgno Galliæ l Quam dices tu cap. ia. vallem vilionis , nifi e-iicntus dabitinterptetationemï Si deTyroan-^iqua eft ptophetia c. 2}. quoraodo ortendes tu legotiationcsTytijacmerccseius fandificatas fuirt’c Domino, non reporttas, non reconditas. ■dquc poft earn euerfam , iteiumquepoft 70. annosin priorem ftatum,amp; ad priorem metca-tiiram, amp;nbsp;negotiationesieuocatam ,nituenta dabunt interpretationé Perturbatio ilia mag-•laquæ defcribitur cap, 24.fiutneadhucvila.^ Hiitabilia, quæ Deus cap. ij. dicitut fadurus. ßintne adhiic vifa ? Canticum capitis 26. ceci-neruntnc adhuc pij, qui vidoreshierint tyran-Dorum Chrifto egrerto de loco fuo punicnte iniquitatem illorum i Qujs afferet propnain interpretationem.cap.28.i9.5o.amp; jz.niii euen Uis rerum tradat earn fibi in manus ? Regnum Chtifti,quod defcribitur cap.} 2.iufticiæ,ùntnc hadcnus vifum,vtfuetitpax perpétua, amp;nbsp;tran-quillitas, amp;nbsp;fecuritas. vt nunciatut vertu, i ’.öc «S.quodamp;confitinaturcap.}}. verf.20. é'. tz. contra cap. 54. vaftatio rtatusirapiorum narra-tur, cui nullum vnquara afterrccur remcaium , uec rcftauratio. capit. j;. tcafl'umitur hberatio piorura’
-ocr page 62-piorum perpétua,amp; finis afflidionum. Qu«6 j(gt;.vfqiiead 40. narranturdc Ezechia, videanr* •quifuo iudicio ftatuunt cermininn prophetiæ amp;nbsp;in hac hiftoriaquid fignetur ? à 4.C'.p.amp; dc-incepsfuntconcionesjin quibuspaucanotabt-' mus qiiæ non complctain Propheriam docent. Ac primum ipto cap. 4O.agitui' de voCc daman te indeferro,quant Euangehftætnbtuint loan-ni Baptirt:«. (ed interea quomodo ifta vox da-mat verlu lO.ecce Dominus Deus in fortitudi-ne, (eu cxeicitu venit, amp;nbsp;bracldum eiusdomi-nabitui? ócquomodoaic in Matthæo iftavox. cuius ventilabrum in manu ipuus,amp; nnindabif aream (uam, amp;nbsp;cogettriticu (iium in horreum, paicam aurem combutet igni inextinguibili. qiiodpertinetadiudicium futurum? Depru-phetia in capitibusfeptem,quæfequuncur,cô-plcótenre omnia tempora dióluin eft ante: (cd promifti mes, quod perituri fint contendenreS contra Euangelicos: quod non apparirori in mundoiquod Euâgeüci afdidli deducendi fiat in ftatum beatum,nondum eft præftituin. Etfi referas hæc, amp;nbsp;a'i.a fimilia, quæ ante dida (lint, ad cœleftia tan turn, vide vt omnia verba cohç-reant.dequarepoftdicemus Prærermitropro' miftiones 42.cap. de omnibus gentibus ventu-risad Chriftum tempore iudicij, prætereo qu« dicunrurde Cyro,amp; qux (ibi promittunturca. 4t.pr«tcreo quæ cap.46. amp;47. dicuntnr de ßa-bvlone qu.xin Apocalypfi dicuntur fub ea de Ecdefia Romana, cap. 49. fains in toto orbe ptomittiturpÿs : amp;nbsp;pollcflio totiusorbisEccle-
-ocr page 63-'De Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj
fiæ.quænondum funtpræftita.c.5i.amp; Ji.falus fempiterna itidem promittitur,amp; indicium.ca. J4.Ecclcfiahadenu$afflilt;fta!dicicurcófolatio-ncm fufeeptnrafada domina gentium , amp;nbsp;quas non vitra affligetur. cap. óo.gcntes omnes vc-niuntin Ecclciiam , periturasdicuntur, quae dnon feruierint.atqucent gloria perpétua Ec-defix.cap.ßi.eadem confirmantur. Sc cap.65.05 ^6. tempore i udieij.
Prof/hetiaitt IeTemi4 non compléta.
Si in primo aduentu Domini compléta eft propbetia,vbi eftinterpretatio in hoc P rophe-faprimi capitis ex euentu de verbo demoliente ædificante : de virga, amp;nbsp;de olla , amp;c malo ab îqiiilonc venientc contra Hierufalcm?Qu« fc-ciindo capitenarrantur, ad Eccleiiam Romana telert Abbas loachimus.amp;quod dicitur in fine Capitis, ab Ægypto confundcris, quemadmo-flüm confufahufti ab Alfur.aitAbbasin Ægvp-fointelligi ibi Galliam,in AirurGermaniam.vt , 'iicatur. confundcris ô Ecclefia Ramana à Galba , quemadmodum ante confufa fuifti à Ger-t. J.agitiirdc Synagoga.autde Ecclefia,vt alia ptçtcrmittam,de qnonam temporc dicitur ver. gt;lt;5. nequeambulabunt vitra poft duririé cordis fui malijhaébenus nimis ambulatum eft. Vafti-tatem quædicitur cap.4.amp; 6. amp;nbsp;8. fada tem, ■'undum vidimus, videmu? tarnen non firmari pacem nunc,vtcupiunthomincs,atque illarn fibi promittunt. capite 5. nuntiatum eft, quod ®unc dicunt prope omnes. non eft ipfe. nec veniet
-ocr page 64-é.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I A C o B. B R o C. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(
vcnietfuper nos malum, hoc eil. non eft Dominus qui perturbationem aftcit, non eft nunc fccundus eins aduentus, no iudicabimur nunc. An num fit nuncillud cap.y.templum Domini, templum Domini. Ecclefta,Ecdefia clamât Papiftæjamp;in Ecdeiia comburunthomines, amp;nbsp;illamfaciuntfpelunCamiatronum îca.ij.nuin [ idem repiæhenditur, amp;nbsp;nuntiatur pœna, quod comburant contra verbum Dei homines? num idem cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verónuntianturcap. de
fülitudineadducenda fuper vniucrfam terrain, depuniendis omnibus gentibus, amp;priucipi-bus â domo Dei cœpto iudicio , amp;nbsp;hoc pcrua-dentc de genre in gcntein , ab extrcmo tcrrx ad , extremum terræ.fùntneadhucperacla? vtqulf-que audeat dicere, eirccópletamprophetiam. cap. }o.finismalorumpromittiturperditisim-pijs.idem promirtiturcap. }i.verf 28.perpétué vert).401 Idem cap.jx.verfu }6.vfque ad fincin I capitis. Quæ cap. 44. minatuseftieremiaspo- ! puloDeicunti in Ægyptum,an num contmge- ' runt Euangelicis in Gallia? Quæ ftrages ca. 4lt;gt;. | narratur exercitus Pharaonici , multorurn incirconciforum, vbinam oftenditurfaóla , vt narratur rota? Vt prætcrmittam Moabitas,amp; Amonitas, quorum indicium narratur cap-48. amp;49. loannes in Apocalypfi num indicat no-bis quæ narrantur cap. 50.Si51.de Babylone, intclligenda efle de Romana Ecclefia , cùm । tpt loca transfert ex his duobus capitibusijf- ‘ dem verbis in fuum hbrura, vbiagiturdeBa-bylone 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Pro- I
-ocr page 65-Dt Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;if
PW pbetM ntn cawpleta in E'!^cbielt.
Intcrpictatio piimi capitisEzechiclis,amp;de-» timijiccni acdificationis,amp; lhnfturaedonius,amp; ttinpli nundum habdtur,quod I’rophctianoa »dime habucritfiium cucntuin completum.ca. • 7. iudiciii Domini pronuntiatiir contra Chri-» ftianos, Sc genres omnes.nam vbi dicitur.vcrf. io.venit finis fupra quatuor angulos tcrrç,amp;}. Venir confradbio in tc , qui habitasterram, d»c9. ilia fignificatur,qu£evtlaqucusinuadct omnes, qui habitant fupcrficieni totius terrx. amp;nbsp;hæc nundum funt pcradba. Capitis odbaui non eft propria interpretatio. ergo expedbatur cucntiis. Capitc nono narratUr cædes Euangelicorum fa ûa Luteriae,amp; in Gallia, amp;nbsp;nunc tandem vide-nius eius rei cuentum. fed cauct fibi ciuitas ilia, quae dixit,dereliquit Dominus terram. Dominus non videt. cap. 11. verfu 16. vfque ad finem Capitis affertur promiflio adhuc complenda. Quardepacedicunturcap. ij. amp;nbsp;didbafuntca. ii. amp;in Icremiaca.5.amp; 14 amp;nbsp;i^.vidimushoc temporeeuenta,amp; vidcmus. Quæcap.io.nar-tantnr, pertinent ad indicium Domini, vt ex Verfu 56. licetaduertere. Qure cap.a i. deiufto, amp;iniu(bo interfedbis, degladioedudbo contra omnem carnem ab auftro ad aquiloncm dicun tut,non funt adhuc peradba. In fine capitis 28. eft promiflio- dequiete, Sc tranquillitatc prae-ftanda populo Dti in terris ctiam. quod nundum eft fadbum. Dum cap.jo.dicitur. Vlulate. dicitc. XX diei, quia propè eft dies.propè inquâ , «ft diesDominijdics nubis,amp; tempusgentium:
E figni-
-ocr page 66-Iacob? broc?
fignificatur, quænarranturdc Ægypto,amp;antc de Tyro,amp; alijs locis pertinere ad tempus iudi-cij Domini. Gædestotgentium,amp;principum, qux narranturcap.ji.vbinam oftendenturha-buinefuum eucntnm Promiflîo cap. J4.eftne adhuc præftita, vt pccudes non vitra fint in ra-pinam î fit pax perpétua ? habitetur confiden-ter? Promiflîo cadem c. ^6. non eftadhuc prx-* ftita. non dicetur compléta prophetia de olli-bus afliimentibus carneni, ac de môrtuis in vi-tam rcuocatis. non de Gog, amp;nbsp;Magog, ergo non eft compléta Prophetia in primo aduentu Domini.
In Daniele non compléta Prophetia.
Q]^od fitProphetia in fomnio Nabucodo“ noforis ,amp;quod fit de poftrcmis temporibus^ docctDaniel verfu iS.fecundi capitis.an fit cô-pletum poft non multds annos appatcbit.hoc eodem capiteregnum Chriftinuntiaturfemper duraturumdeincepseti.am in terris diim mun-dus durabit. de quo regno idem nuntiatiir cap. 7. verfu 14.amp; 17. Q,uæ autemcapitc tertio amp;nbsp;quarto amp;nbsp;quinto amp;nbsp;6. narrantur an fit Prophetia docct interpreratio. cap, 7. eft ilia quidem : icd non omnino aperta, nifi vbi eft fermo de Chrifto, quiafFcretrcgnum fuum. quod dabit ianftis, vtillud obrineant.viquediim mundus durabit. Vifiooôlaui capitis vidcturpropèfuu habuifl'e euentum. quem interpretatio aperict. Quæ ver. 24.noni'capitisdicuntnr, oftendunt Prophetiam non habuifiefuum euctum in pri
mo
-ocr page 67-De ProJ
rtîoaducntu Domini complctû.Sienim Chri-ftusdiciturmorniiis hebdomada 61. amp;nbsp;perfe» ûis hcbdomadibus.70. dcbnit habere dné pro-phetia. ergo finem illû non habiiit hebdomada 6x. amp;nbsp;tcporeprimi aducntusChrilli. nam poft 6 i.in currente alia hebdomada, in eins medio ccfl'auitiiigefacrificium vfqoedum poftannos 1190. abominatiodefülationis tollatur èloco fnnólo. qilod vt fiat expedamus aduentante Sàmfto Sanótorum. capitedecimo fignificamr Prophetia finem habitura in nouiflimo die-tum. vt dicitur verfu »4. amp;nbsp;quando fecundó Chriftus veniet, vteius aduentus dcfcribitur, Vetfu quinto amp;nbsp;fexto ; amp;nbsp;quando fient ilia bel-la , quæ natrantur [capitc vndecimo, quxque nobis cuentainterpretabuntur: amp;nbsp;quando eric perturbatio ilia magna, cuius fimilis nulla vn-(juain fuit, nuntiantur autem hxcaperienda in tiientis return, quæ cum non fecuta fuetint , non eft compléta Prophetia, ncc aperta. capitc vndecimo Bella, amp;nbsp;perturbationcs multænar-rantur. quæ Bella multi ctiam ex antiquisoftc-* derunteuenifle in rcgibiis gentium line Deo# amp;nbsp;cùm non pocuerunt in hiftorijs gentium. fimileinuenirCjid pcrtinerc dixetunt ad tempus Antichrifti. amp;nbsp;diuus Hieronymus fcrip-fit patres reculifle multa ad tempus Antichrifti , atque eorum fuit fententia ; multacuen-ta clTe nobis expedanda earum perturbatio-num,amp; bellorum, quæ fcripta funt in Pro-phetis. vt confpiciantur,quando vehementius Antichtiftus infultabit contra Chriftum. atque
É 1 ica
-ocr page 68-I A C o B. B R Ö C.
ita amp;nbsp;(ènrcntia patriim probatur, Prophetiam non in primo j led in fccundo aducntu Domini compleri. Et fi qua extra funt, nihil ad nos, «tait Paulus : atquc Piopheræloquunturfcm-per de populo Dci ; crit interprctis afFerre eau-fas, quare reges fine Chrifto inducanturinhi-ftoriampopuli Dci.
Jn oft non compleu Pfsfbetia.
T^on funt compléta, qua à verf, i j. feeundi capitis vfquc ad finem eiufdcm capitis narran-tur. quia adhuc eft Ecclcfia,qua vocatur Babylon.nec adhuc eontrira funt arma bellica in terra. non extatEcclefia delponfata in iuftitia in fempiternum« qua idem narrantur capita j.de ablatoiugefacrificio , 8c alijsrebus nondûfunf reftituta.nec dicendum eftca narrari de tempore ludaorum ante Chrifium. quia adhuc nô vencrat Chriftus. 8c hîc dicitur dare Ecclefî.15. argenteos, 8c hordeum vfque dum redeatper-aâa via longa, 8c reftitUat ablata.ni vcnilTetjna diccreturitutus,amp;' rediturus. ergo eft fermode Chrifto, qui venerit, 8c de iuge facrificio abla-ro poft fuum primum aduentum. Et hoc pateC ex Daniele capite 9. vbiChriftus diciturpalTus hebdomada àz. 8c dimidia hebdomada poft ccllàfle iuge facrificium. arque 70 .hebdomada omniarclîitucnda. Quæ capite 4. dicuntur de iudicio Domini,aut nunc fiunt,aut futura funt. vtrum concedes , fateberis hulus capitis aut nunccompleri Propheriam , aut in aliud tempus produci.narapr.ajtcrito tempore non dices perfeda,
-ocr page 69-Dl Pr o . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O
perfcAa, quæ in hoe capitc narrantut.
In laek non compléta Profhetia,
Quacparicernarranturcap.i. loelis de dio tcncbraruin,amp; caliginis, amp;nbsp;verf 16. de populo Dei,qui non vlttaafficiccurpudoreinfeciilum, nondiim hahucruntfuuin cuentum. nee adhuç vidimus iudicium vallis lofaphat quod memo-raturcap.3.verf,i.amp;: ah li. vfquead 17,
In Amofonon comflet4 ProphetiA.
Cap. I. verf 2. Dominus dicituc rugcre dc Sion,vt difpcrdathabitaculapaftorum, amp;nbsp;qux lequuntur. atque cap.9, idem iudicium expo-nitur. quod ncmofugict. percutietur terra, amp;nbsp;omnes habitantesin ca- perdentur reges impij. teftituentur omnia. Ecclefia Apoftolica,regnu Dei, amp;nbsp;alia. verf. 12. amp;nbsp;dcinceps exponitur Ratus futurus, in quo pij poffidebunt régna terraj cum magna copia rcrum omnium. inRaura-bunturquæ vis bellica démolira fuerit ,ncc vitra labefaiRabuntur à tyrannis.
I» Alfdia non complet/t Prophetic.
Vcrf.iy. dies Domini diciturefle fupra omnes genres, vt curquefiat, vt ipfe fecit; inChri-fti regno futura falus.in quo pij iudicabuntim-pios. amp;nbsp;hæc nondum eucncrunt.
ƒ« lona, amp;nbsp;in MichM non cempletA Propbetia.
Si ChriRus nó apperuiflef myRerium dc lo-ha» qui fuit in ventre ceti tribus diebus gt;nbsp;amp;nbsp;tribus noftibus, efletillud adhuc occultum.ita
pofttemis tcmpoiibus. quia ait Petrus Prophe-E } ta»
-ocr page 70-ya Iacob. Broc?
tas omncs de ijfdcm tcmporibus locutos. amp;nbsp;irw tcrpretatio dibit, vt amp;c lonasactigerit fecûdiiin Rduentum Domini ; non folum expofuçrit pri-muin. In Micheaâiitem cap.i. verni x.j. Sc. 4, puntiatur indicium Domjni.item ver. 15.quar-ti capitis.cap.7. ftatus idem exponitur mundi, qui ex P O fi tus cft ab Ofe3çap.4. qiiando nuntiat adeirdecunduni aduentum Domini, ca. 4, afFcrt Micheas cadem, quæ Kaias ca. i. hoceo-denicapite quarto.vctfii 9.i(. i x.ôc q. nuntia-tur magna perturbatio furura,ôc indicium vallis lofaphar didum .d loele. cap. 5. bella dicun-turceil'atura,aufcrenda maleficia, 8i Idolatria, qux’ omnia ad hue futurafunt. ergo non eft copiera Prophetia.
In Naunneti compléta Prophetia.
Cap. I. defcribituriuditium Domini futurum,amp; eticrtendus ftatus Antichrifti pcrfiftcn-tibuspijs adhuc in terris.
In Abacach non compléta Prof hetia.
Cum Abacuch narrat,quæagetChriftusprç-cipuè in fuo fecundo aduentu , generatim tame cap.5.ait. iniraincefirtifuperterram , in furore triturafti tjentes. llludiuftusexfidcviuetteuo-cat Paulusadfecundum aduentum ca. 10.verf. 38. Epiftolæad Heb.
In Sophonia non compléta Prophetia.
Sophonia quqque cap. i .dcfcribit iudicium Domini. amp;nbsp;verf. 14. aitiuxta eft dies Domini magnus,amp; quæ fcquuntur.cap.j.verf.15. dici-tiir regnaturusdeincepsChriftus in fuopopulo. amp;nbsp;hic pon vifurus vitra malum.
-ocr page 71-D 8 Pr o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7?
1» ^^£0 non complete PrephetU.
. Cap. 2. verf. 7. dicitnr. Adhucpufilkim , amp;C commouebo cæluni, Sfrctrani : conimoucbo omncsgenres. amp;verfuii. Ego commoturus fumcælum, Si. tezium. Si fubucrtafoliuinrcg-norum,amp; quæ fequuntur. qux adhuc non func peraéla.
Jn Zacbaria non compléta Propijetia.
Zacharias oftendit fe loqui de teniporciudi-cij dum cap.z.verf ij.ait.fileatomnis caro à facie Domini, qui furexicde habiraculo ianólo fuo. capit. 12. bis dicuntur omnesgenres terræ Venturæ contraHierufaleni, amp;nbsp;congregandæ. duces luda dcuoraturi omnes populos vndiq; vcduæ partes fuccidanturè terra nuntiatur ca. Ij.quod nundum vifum cft.cap.14.verf 9.Dominus diciturrex futurus per vniuerfamterra» verf. II. cxcidiura non vitra futurum : fed l lic-rofolymis habitabitqr confidenter. quæ adhuc nonfuntfaifta.
In fj^alachia non compléta Prophetia.
Cap.j.verf j.iudicium pariter nuntiatur. amp;nbsp;cap.4.repetiturillud.vtnonrelinquend3 fit radix,nccramusimpiorum.pij autem permanfuri fint florentes illis dcpulfis. Et hæc vt fiant adhuc expedfamus.
Probatur in nouo TeSlamento non compléta Prophetia, Quomodo autemletiam intota narrationc i Euagclica, amp;nbsp;in doftrina Apoftolica infit pro-phetia:quemadmodum aitfilius Dei infine 24 capitis Écclefiaftici. Doófrinam adhuc,vtprp-phctiam efFunda,eamquead omnes (ecu lorum
-ocr page 72-Iacob. Broc. ecatcstranfi-nittâ: docebit interpictatiö, quam Dominus daturus cd Ecclefiæ fiio tempore, nunc verb quod lint plurima loca prophctica in EuangeIiftis,amp;Apodoljs,omneslatcbuntur. vtprætcralia cap. 14. Matthæi ij. Marei 17. Sc it. Lucæ- vtcaputj.Epiftolsprimæ adTcfl'Sc i.fccund^.caput prinium primx. Se caput ter-tiuni (ecundæad Tim. vt Iccunda Epiftola Pet-ri,Se qu^eft ludæ.Erquod quçdam habuerinC fua eucnra,qu.æda non habucnnt.arbitror quo-que propè oinnes concelTuros. quarc non vide- ! turopus jftaoftendcre , quæ omnibus patent'. ! Quôd item liber Apocalyplis lit prophetiaatq; nbsp;nbsp;'
non omnia perfeâa lint, quæibi nuntiatafiint | futura,nemo videtur elle,qui lit ncgatunis prç- nbsp;nbsp;1
ter certos irrilbres atheos. Ergo concludendum erit, in omnibus propè diuinis feripturis inelFc prophetiam.eâmqueadhuc non completarn*
Probatur, Prophéties multa in Euangeliflit, ApofloluÇumpts èPropbetù.
Nuncillud erit quærendum. quæ Propheti' ca diximus contineri in Matthæo, Marco, Lu-ca,Paulo,Pctro, Sc luda, an lintfumpta è Pro-phetis. nam lîetuntlùmpta è Prophecis : Si fi illafuntdcfecundoaducntu Domini,Se de po» ftremistempotibus ! conftabitadhuc Prophe-tasloquidcfecundo aduçntu Domini, amp;nbsp;de poflremistemporibus. Quôd fint ilia dcfccun» do aduentu Domini, id apparctinipfanarra-tionc Euangelica. quia quærunt Apoftoli i Chrifip figna fiii aduentus,Se confummationis fcculi.
-ocr page 73-De Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7î
fixiili.atque ad hæc propofita Ch ri fins refpon* dit. totàque lelpofio continet,c]Uæ fient tempo te fui aduentus. fimiliter Paulus, Petrus ,amp;lu-dasaiuntfcmoncredc rebus futuris poftremis temporibus. Qupdvero fintcadem luinptaex antiquis Prophctis, id quoquepatet. quia id monetChriftus , qui ait in Luca oportere ill.i fieri, vt çompleantur, quæ feripta funt, monent amp;nbsp;Apoftoli, aitenim Paulus, (piritum manife-ftè loqui, Si Petrus fe habere fermonem pro-pheticum. amp;nbsp;ibi loquitur de Prophetia (crip-turæ , quam fandilocuti funt fpiritu Dci. vndc cap.j.hortatur fideles, vt fint meriiores eoruin, quæprædiiâafunt àfanftis Prophetis. amp;nbsp;ludas patiter ait. feloqui de his,qui iam olim fuerunt delcripti : ßcdequibus vaticinatus eft Enoch. Percurramusiarafingula ,quæ nananturin E-Uangeliftis, amp;nbsp;Apoftolisfutura, ac oftendamus ilia è Prophetis fumpta,feu amp;nbsp;afite fuiiïè dcnii-tiata à Prophetis.Dicuntur in Euangeliftis ven-^^^ turi.qui fe Chriftos faciant. hoc cùm multis in locis antiquæ feripturæ inuenietiirdenuntiatû quando erunt aperti libri, tùm nunc in Mala-
I chiacognoiccrc poflùmus cap. 5. vbi ait filitis Dei.nû quid raperedcbcthomo,quæfunt Dci, quôd vos mea rapitis i item. amp;nbsp;vos mea rapitis genstota. amp;c in E2ech.ca.55. oculos veftros at-lolitis ad idola veftra,amp; terram hæreditatc pof-fidebitis i item ç.inducuntur falfiChrifti dice-rc. dercliquit Dominus terram. Dominüsnon Videt. amp;nbsp;II. elongate vos à Domino, dataeft nobis terra in poflcffionem , amp;cap.5.Icremia:
E ƒ diçi’tut
-ocr page 74-7^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacob« Broc.'
dicitur.uegauerunt Dominum, amp;nbsp;dixcrunt. nóneftipfe, nequeveniet fuper nos malum.
amp; capitc nono. ait filius Dei,me nqn noucruiit ' item, renuerunt cognofccre me. capite deci- j mofeptimo leremias nomine humilium mini-, ' ftrorum, qui non faciurit fe Chriftos cum miil-tis,ait. non afFedtaui, vt clFem paftot coràm te: cflèm ego iudex , qui alFerem calamitaté alijs. tu nofti. hæc mihi videturefl'e fententiahuius loci. Dicuntur faólura Bella , amp;nbsp;rumores bel-lorum. amp;idnuntiatum fuit cap.7. Ezcchi. vbi ait.paccm qujerent, amp;c noninuenient. contri-tio iiiper contritionem venict, audit-us fuper auditum. talia Ôc. in hoc Propheta , Si in alijs paffim vidcri poiFunt, nuntiata. Didlum cil futurum, vt genres contra gentcm furgant.rcg-na in régna, quod nuntiatum fuit in Ifaia capitc 19. inlibro 4. Efdr. cap. 15. ijfdem propè verbis.cap.ii.ZachariæaitDeus. Egotraditu-rus fum homines ipfos , qucmquc in raanum proximifui. de fame, peftc, amp;nbsp;terra? motibus qibvin Euangelio dicuntur futura; funt adeo repetita in Prophctis, amp;nbsp;futura poftremis teni-poribus , vtnemovelitfibioftendi, qui Pro-phctasfemelpcrcurrerit, Quod Euangelici de-buerintaffligi, amp;nbsp;opprimi, id nuntiatum eftin libro 4. Efd. c.ilt;gt;.ver.69.7o.7r.72.amp; 7}.c.7.amp; 19. leremiæquod ctiam comburendi. Quod ofFcndcntur multi, alter alterum prodet, odio prolcquctur’jid nuntiatum cil in Michea ca.7.
amp; lerem. 9. Multi pfeudoprophctæ nuntiati funtfuçuri çùm aUbi, tùm çap. ij. Icrcmiï. Sc
-ocr page 75-D B P R o.
inde diduni eft in Zacharia cap. 15. Sc Prophc-tas,amp; fpiritum itnmundum aufcram è terra.
, Iniquirasaiicta, Sc charicasrefrigcratanuncia-
' turcap. 4.Ofea:7. Mitfheæ, amp;nbsp;alibi, ac fuit iSC iddenutiacum,vtquilquecarneni proxiini fui cderct. Qu^bd Ewangclij prxdicatio debiicrit iiinouari,a,tquc funulpra;dicari opera fecundi aduentus Domini, inapertaprophetia patebit, fuilfe denuntiatiiin Plal. 2. vbidicitur. narra-todecretuni. cap. 6. Ifaiæ , amp;nbsp;i. Ezccliielis. Sc alibi. Deabominationefutura, Scaperienda in fecundo aduentu Domini,ait Chrilhislocus turn Daniclcin.amp;inapertaPropbctiain multis locisconfpicieturdefcripta. Defugafuturain C inagnapertiirbatione.ac de rpfa magnapertur-bationelocutuseftlfaiascap.ij. Sc 24.Ezechi.
•}, Daniel. 12. Quod airChriftusde fulgutc vi-dctiirfuilTeinterpretatus Zacharias cap,9.verfu 14. De Sole, Luna,Sc ftellis obfeurandis nun-tiauitlfaiascap.15.vcrf.1o. loci cap. 2. Ezech. 31, Defiliohominisventuro nuntiauit Ifaias. cap.19. amp;(j5. Daniel. 10. Defigno filijhomi-nisBalaamc.i4.Num.dcfceptto,amp; virgaChri fti didlum fuit in Ifaiacap.j.iSc 11.amp; 15. Venia-musiamad Paulum, quod dixit de pace, in qua futuruseftet intcritus, num id nuntiauit leremias i5c Ezechiel multisin locis ? quod mo
( nuit de Antichrifto , num fumptum cxcapi-tevndecimoIfaiæ? Qiiæ fcriplit dehomini-bus futuris alienis à cultu Chrifti , num funt eadem quae Petrus, amp;nbsp;ludas parirer monuc-
! lunt , qui teftati funt fumpta fuilfe ilia è
-ocr page 76-Prophetis} vr in Ianc,amp; lambræ ; in falfisPro-phctis,qui fuerunt tempore Mofis, Si Prophe-tanim : in Balaam : in filijsChoræ:in Datam,amp; Abiron:amp; inalijs,amp; in malis angclis: in Sodo« mæis ; in Cain fiierint dcnuntiati mali, amp;nbsp;faifi Chriftiani futuri.hinc monct nos Paulus,ne cupide agamus ,vt patres multi indefeito. nefi-mus Idolatrç,nc (cortatoros.nc tentemus Chri-ftiim, ne murmuremus. Quæ tandem narran-tur in Apocalypfi, confiât plurima ante fuifl'c dcnûtiata in antiqiùs Prophetis. vt patet ex ro. amp;nbsp;I y.cap.vbi longam narrationem eotum,qu« fummatiinafFeiret , monct petendam è Pro-pheris.Si iam Chrifl;us,amp; Apoftoli nuntiarunt, quæ funtpoftrcmi temporis, amp;nbsp;fccundi aduen-tus Domini ; amp;nbsp;hæcfint fumpta è Prophetis; ergo Propherælociiti funt de poftrcmis tempo ribus, amp;nbsp;de fccundoaduentu Domini. Siiam inquam Prophetæ locuti funt'dc fecundoad-uentu Domini : fi item narrant poftrema tempora, Sc ira verum critillud Petri A dor, 3.quod Deuslocutusfirper os omnium fandorû fuoru Prophetarum ab initio detemporibus fccundi aduentus Domini.
Fuerunt Prspheti pofi Apefiol» vfque ad noßra tempora.
Nunc vero fequitur, vt poftquam pcrcurri* mus verus Sc nouum Teilamentum , in quibus oftendimus Prophctica de primo , amp;fccundo aduentu Domini, amp;nbsp;de poftrcmistcmporibus} vt Sc tempora Ecclefi® pcrcurrainus.quô Deus
cuara
-ocr page 77-Dl Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77
®tiam omnibus tcmponbus Propbetas dcdiilc '^ognofcatiir. Toto tempore Apollolorum fuc-fünt Prophet« in Ecclefia , vt vidimus in Aét. Apoftolorum» amp;nbsp;vt diximus initio, amp;nbsp;oftendit faulusin Epiftola prima ad Corint, minillros ^atos Ecclefiæ variarum facultatum , amp;nbsp;mune-ait datos primii Apoftolos, deinde Pro-phetas. Qnia veró futurum erat, vt auferetur *ugc facrificium,amp; item alia,arque cedarct ipfi Ptophetia in Ecclefia per aliquod tempus,eccc ^edit Deus Apocalypiim.in qua expofita habe-tent pij, quæ cófecutiira e fie nt deinceps futuris temporibus omnibus in Ecclefia, Scripfit amp;nbsp;Hermas,de quo meminit Paulus in Epiftola alt;l Romanos, vifiones,pertinentes adnouiffima tempora, quem Hermam recenfet diuus Hieronymus inter feriptores Ecclefiafticos, èquo multiferiptorumveteru vfurparintteftimonia. extitit deinde Laólantius Firmianus ,vtpræte-teream Methodium , cuius vaticinium varie à varijs fuit diftraólum. qui Lanólantius fcripfit deiudicio Domini. amp;nbsp;quamuis mihi non vi-dcaturis venire in numerum Prophetarum, tarnen illud prxftitir, vt mcmoremur de iiidicio fiituro,amp;dehis, qua: futura eflentin ipfo iudi-cio. quomodocunque ilia dijudicct quæque propè omnes non aducitunt, dum fiunt. atque hæc de LaóFantio afFcro,vt oftendam Patres nó fenfifie Prophetiam fuifie complctam in primo aduentu Domini, vt in Daniele quoque vidi-nius.vbi cap. It. diuus Hieronymus cum fadu aliquod eorum,qua: narrantur à Daniele,videt nunquam
-ocr page 78-gt;8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacob. Broc.
nunquam extiti(refiiriile,rcuocatinud ad tempora Antiehrifti, quando efficiendum fit. amp;nbsp;ait patres idem cenfuifTcj amp;nbsp;cgifFc. Iiiibnus martyr in dialogo Tnphonis ludæi ait. Qu® reliqua funt Prophetic® , in altero eiusaducn-tu euenient« Tempore Caroli Magni feripfit Rabanus monaehus librura Prophcticum rn-fignem demagnitudinc filij Dci cognofeendx ab omnibus in toto mundo gentibus , inipfa cruce quæquemagnadefenbens. hunclibrura circa dimidiam horam permifliim mihifuitin-' tucri : fed in bis, qui poft prophetica tradaue-' runt, vfdi fiepius titari Rabani prophcriain.-Eoautemtempore,quandocrexit Papa fiiuiii Decretalc, ecce Abbas Cirylus, Abbas loachi-mu^nuntianraduentum Domini inftare,inno-Oafionem Ecclefiæ , amp;nbsp;rerum omnium, ad quam quifqueriomen Chrifti gerens fc parare debcat.acgcncratim afferuntfummam eorum, quæ nunriafafucrantin antiquis Prophetis arque mulrafingularia aduertunt quoque dura perfiftufitin conremplatione verbi prophctici. fcquuncur dcinccps femper aliqui qui eadera repetunt, amp;inculcant : nuntiant, amp;nbsp;feribunt, quænunc videmus fieri. Thelcofphorus quidam collcgitin vnum volumen multos ex his, qui poft Apoftolos nuntiarnnt, quæ fiunt no-ftro tempore: amp;nbsp;hæ'C fuocerto ordinc perfe-quitur ipfe. vt prædicationem Euangclicam, perfecutionem ob illam , amp;nbsp;affliótiones,amp; cæ-des Eùangelicorum, perturbationes Galliea-nas,amp;esterabcllanaualia, amp;tcixcftria: qu.æ
lung
-ocr page 79-De P R Ô. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;79
fiintprintlpum Chriftianorum, amp;rotius po-puli Chriftiani : innouationcm omnium. Vf-que ad Hieronymum Sauonarolam fucrunt, qui ifta nuntiarunt.ipfe aucem Sauonarola nuns tiauit item ilia omnia iam iam futura: Chriftum fcilicetpropà adclfe. qui nouos exciter piædi-catores Euangelicos-, qui virga ferrea percutiar, amp;nbsp;innouet totum ftatum populi Chriftiani. prædicauitqueidem pœnitentiam, amp;nbsp;innoua-tionem vitæ. vt eius Concioncs, ÿc quæ fcripfit de rebus fururis teftantur. Poft Sauonarolam extiterunr in Italia eius difeipuli, quicadem prædicavunt vfque dum Lutherus, amp;c alij reno-uarunr, Si inftauraruntprædicationem EuanJi gelicam.bclla deinde amp;nbsp;pciturbationes extite-riinr. atquciam indicium cœptum eft à domo Dei, Sc expeólanturalia, quæ dcnunriatafunt futura In rota propbetiai
Ecceiam prophetiam, amp;nbsp;Propbetas extendi vfq;ad poftrema tempora,amp; ad fccundiiaduen turn Domini,quern illi delcribut. fequi videtut ' nunc vtoftedatur nos iam ingredi in poftrema tempora; adeftefecundum aduenttiDomini ; elfici ilia,quænarrantur in Propbetis. Sed an-! tequam ad bæc accedamus, videtur amouenda i ilia opinio de iudicio Domini, quod futurit fit ' vno die i4.horarum, feu vt aliqui affirmant,in niomento temporis, atquefimul demonftran-dum eft peraólo magno iudicio, futurum ftatii mundi, quern Paulus vocat fabbatifmum. in quo cum Chrifto diu regnabit populus Dei in terris eicótis impijs, amp;nbsp;Antichrifto.
Vrtbatur
-ocr page 80-8» Iacob. Broc.
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Trtbatui poH fudicium futWM nwut
ßalut ttiundi,
Ea opinio è Papatu raanauit in mukos, qui dicanr, nihil cx Prophetia aliud euenturiim , nilipoftrcmumdieni mundi, quando in nio-mcnto temporis, in idlu oculi rcfurget mortui « pij tollentur in cælû, impij detrudentur ad tat-* rata. amp;nbsp;ita ncgantProphetiamdciudiciofutu-ro,atqueadeöipfum indicium, üc harc opinio indcnatacft .quódnegligcnter, amp;nbsp;dormitan* do leéhum fuit verbum Dei,amp; ad voluptuofain vitam , amp;nbsp;ad fupcrbiam vitac conucrfi funt Ec-cleliadici, Sc alij. dixcrunt beatos fupcrbos, vC illisobijciturcapjt. 5. Malachiæ. dixerunt feita pcrfeucraturos, vt illis obijcitPetrus, vfqnead poftrcinum diem mundi. interca aliquid futurum. confuderunt aduentum Domini inSpi« ritu, amp;nbsp;aduentum in gloria; vt Hebræi confuderunt aduentum primum in carne cum adue-tufecundoin fpiritu. quia’Meflias defcribitiir venturis magnis cxercitibus, ac magnis operi-bus bellicis cóftituturus regnum Ilraeliticuni, non attenderunt Hebræi Chriftum prius de-builfe venire in humilitate, vt defcribiturcap. 4’. Ifaiæ; paflurum, amp;c moriturum, vt natiatur cap. yj.ciufdem Ifaiæ, amp;nbsp;nono Danielis. non attenderunt diftindlè fuilTe pofitum primum aduentum âfccundo cap. illo 41. Ifaiæ. vbidi-citur.prioraeccccucnerunt,amp; noiiaegoanniin tio. prima narrauit Ifaias. vbi dicitur. eleftus meus.n qiio fibi complacuir anima mea : dedi fpiritum meunifupercum ; indicium gentibus proférer,
-ocr page 81-Dé Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8i
lgt;roferct', amp;nbsp;qux fequuntur. noiia veio quæ ïiuntiat amp;nbsp;narrat Ifaias, fiue Chriftus funt fe-gt; cundi aduentus. illa vtdcancur, qiiæ nee primo in carne, ncc tertio in gloria conuenient ad-Uentui. capite nono Danielis ponitur quoqiie diftinólus duplex aduentus Domini, item ia Ofeaeap.i. amp;nbsp;tertio. Similiter diftindus pofi* tus cfl: aduentus Domini in fpiritu , amp;nbsp;in gloria à Paulo, amp;nbsp;Petro, vbi enim in prima Epifto. ad TeiT.ca. 5. loquitur Paulus de die ill o Domini* quiventuruslit, vtfur, item infecunda cap.z* de Antichrifto intcrficiendo •, fermo cft de fc-cundo aduentu Domini in fpiritu.qui adueiV tus defcribitur in Prophetis, amp;nbsp;capite illo vn-dccimo liàiæ, vnde Paulusfumpfit vaticinium fuum de Antichrifto. vbi ca nanantur quæ funC iongi temporis,non vnius diei. vbi veró cap.j, primæ ad Corint.aitPaulus in momcnto,amp; in i6tuoculi.amp; cap. 4. primæ adTciT. Dominus defcenfurusècælo , amp;nbsp;fanólos rapicndoscuia coin aëra:eft fermo de aduentu tertio in gloria, amp;nbsp;de refurreétioncmortuorum. Et quoniani de boctriplici aduentu Domini difputatum eft ab Abbate loachimo , amp;nbsp;ab alijs , qui poftip-fum traólauerunt Prophetica,non plura ego hîq dicam. dicam veto illud , quinegant nunefe-cundum aduentum Domini in fpiritu, atquc illa effici, quæ narrantur in Prophetis,efle ill os, qui illud capitis 15, apud Icrcmiam dicunt. Prophetia Domini non mcmorcturvltra. Pro-phetia Domini fitverbum cuiq; fuum. amp;nbsp;apud Ezcchiclem cap. jz. prolongabunturdies pe-
F nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xibic
-ocr page 82-gi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fa co B; BROC?
ribit ortmis vifio. amp;nbsp;apud Amofum capîtc hO-iïo,non appropinquabir, neq; veniet fuper nos malum, l’ctrusvocathos irnfores,quijdicant, vbi eft promifîîo aduentus eins? ex quo enim patres noftii dormiecunr,omnia ficperfeuerant ab initio crcaturæ. dicunt nullam clTe Pro-* phetiam de ftatu nouo mundifururo in aduen* tu Domini. Papatum perfeueraturum vfque adfinem mundi, vfque ad vltimum diem.
Petrus ait futurum , vt quemadmodum rempo-leNoè, aquis merfus fuit orbis terrai um ; ita igné bellico totus mundus fitinnouandus,
Pies pfÜremus quomodo intelligendM.
Qtmd autem dicitur de die poftremo in icripturis, air, tempus elfe intelligeudum, nß decipiamurcum Papatu. quia dies in feriptu* tisfæpe poniturpro tempore, qua ratione au-tem id fiat, crir eius exponere, quiProphe-tiam interpretabitur. nunc nos exempla tan* turn afferemus , quibiis patere'pofiit, diem pro tempore fiepe vfurpari infacris litcris , amp;nbsp;in-terdum pro fingulari aliquo fado poni,quam-uisfit illud aliquando inultorum dierum, amp;nbsp;annoruttt. capite quadiagcfimonono Genefis poftrema temporanuncianslacob, air fenun-tiare , quae furuta funt in nouiflimis diebus. Ifiiiasdum loquitur de iudicio futuro ,capite fccundo, ait, amp;nbsp;erit in nouiflimis diebus. dein* de quod dixit de diebus, ad vnum diem reuo* car.amp;ait.dies Domini fuper omnem fuperbu: in die ilia cleuabitur Doniiiiusfolusiindieilla
proijeiet
-ocr page 83-Ö’e P R O»
pVoijdet homo idola fua. hxc non hunt vno die vigintiquatuorhoraruni. Ergo cum cadctn
I narret futura diebus ccrtis,amp; dic.apparet dicni poni pro tempore, capire decimoterrio , vbi j defcrioitur perturbatio ilia magna, ait Prophe-ta,efl'ediem Domini, vtiignetur faólum fin-gulare,cuius fimile nullum antea tuerit. de quo fado Jeremias 30.'7. quoque ait. Væ quia magnus dies ille tempfifque afflidionis. ccco hîë, qüem dixit diem , voeât tempus : vt Daniel quoque capite duodecimo ,diem ilium, qui tanquam laqueusextendetur, amp;nbsp;peruader, vtait Chriftus vniuerfam fiiperficiem tcrrx,ter vocattempust Vt verb intelligas tempus iudi-cijfuturi, ait Jeremias capite 15. Eccediesve-niunt dicit Dominus Sc iufeitabo Dauidlt;ger-'meniuftum ,amp;regnabitrex , amp;:profpcreagcr, facict indicium , amp;nbsp;iuftitiam in terra, in die-bus illis^aluabitur Juda , amp;nbsp;habitabit confi-
I denter. proptcrca ecce dies veniunt dicit Do-minus. amp;nbsp;non dicetur vltta viuit Dominus, qui cdu.xit filios Jfraël de terra Ægypti, fetî
I viuit Dominus , qui defeendere fecit,amp;ad-•duxic fenjen Jfrael de terra aquilonis, amp;nbsp;de omnibus terris , ad quas eieci eos , amp;nbsp;ha-bitabuntin terra fua. hxc omnia non tribues primo aduentui Domini , nec tertio in gloria. inuenies autem perfici omnia in fecundo, Vndcin Jocle vbi eft fermo de eodem iudi-cio , amp;nbsp;tempore , dicitur capite tertio , in die-busillis, amp;nbsp;in tempore illo. item prope eft dies Domini invalleeoQcionis. hîc, vtdicebam, z fignifi-
-ocr page 84-48 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacob? BROé.
fîgnificatur fingulare,amp; omnium maximOW faótum. ibi alia limiil cum hocfaâ:a.amp; ne om-^ nialocaperfequar.habeslibro i.cap. 9. Efdr». amp;nbsp;in Deut. cap. 51. infignia loea, in quibuspo-tes viderediem poni pro temporc. atquc quaï narrant Prophetæ de illo die, illis diebus , illo tempore, non fient vno die 14. horarum. Vn-dc Petrus Ador 5. ait. Oportere Chriftiim cÆ' Jo capivfqucad temporartftitutionis omnium. Fuitenim tempus, quando 4o.annos prsdica-tum cftEuangeliuin , amp;nbsp;deinceps , vtreftitue-returiuge facrificium : fuit,amp; eft longum tempus perturbationum Gallicarum, ôc Gcrmani« inferioris, vtreftituaturregnum Ifraeliticum. cft longum tempus,quando coeptus eft nuntia-rifccundusaduentusDomini, amp;nbsp;euenta pro-phcriæipfius. vtamp;doélrina prophctica, quaï fuit in Apoftolis « amp;nbsp;in alijs rcftituatur Ecclefiç innouatæ. eft longum tempus pugnæ verbi, vf rcftituatur Ecclefia Apoftolica. ita reftituan-tur omnia,quæ narrat Paulus t. Corinth, ir. Quare amp;nbsp;in Êuangcliftis, die,amp; diebus,amp;æta* te, ÖC temp ore, amp;nbsp;temporibus dicitur fieri opus fccundiaduentus Domini. In Marthæo cùm narrata funt multa fada , dicitur. amp;nundum crit finis, væ prægnantibus illisdiebus.de die illo, amp;nbsp;hora nemo feit, no prætcribithæc ætas. crit rribulatio, qualis non fuit ab initio mundi adhocvfquetempus. donee implcantur tempora gentium, cap.17. Lucaediciturctiam ; ilia node crunt duo in loco vno. Ilia autem omnia, qu« narrantur abEuangcliftis,dicinon
poteft
-ocr page 85-De Pro.
fotcft fieri vno die, aut vna noAe, ergo pro di# in his locis intelligcndum.eft tempus, feu tempora, quitus efficiuntur , quæ narrant Prophe-tæ amp;nbsp;Euangclilla;. Deinde poftquàmreftitu-ta fuerint omnia, quæ Deus locutus eft per os fanôtorum fuorum Prophetarû ab initio ; cog-nofeendus eft: amp;illeftatusrcgni Ifraè'litici rç-ftituti,amp; Ecclefiç innouatç diu perfeuetaturus. Abbas loachimus inlibro Cocordia:, dum dif-ferit de hac eadem re, ait Auguftinum in libro de Ciuitatc Dei eadem confirmalTe, 8c ferip-fiiTe. neminem icilicet efle mediocriterinlacris literis verfatum , qui non inteiligat poft iudi-cium futurum tempus, quantum autem illud duraturum fit-, neminc efle, qui feiat, qui locus confimatamp;hanc ièntcntiamde diepofitopro tempore iudicij Domini,amp; de ftatu futuro poft indicium peradum contra Papatum,amp; impios. de quo ftatu iara dicamus.
Antiebriffus, affiéliones amoufbantitr ^tate^.paceptrpetua aüttta.
Fuit 8c ea opinio in pluribus, vt dicebam, amp;nbsp;Adhuc eft, Antichriftum duraturum vfque ad fi-nem mundi latquepios in hoc mundo femper pafluros. 8c quæ feripturæ memorant de terra promifla.inquabeatè viuetur,de liberations piorum abaffliólionibus, de regno Ifraclitico,. de reftiturione omnium per Chriftum fecundà Venturum , de pace perpétua, dcfuturaiuftitia, amp;nbsp;de alijs: aiunt omnia efle intelligenda de vi-ufuturaincaelis. quod amp;;.nos minime negalt;.
'■ F 3 mu«
-ocr page 86-quot;tS Iacöb. Broc?
mus : fed dicimus hæcprins futura'in terris, vt ' quiProphcticarraótarunt iamab Abbate loa* chimo docuerunt. Nam'quæfuntfigura vtfint figura jdcbenrpriusfuiiTe. finonfucrint,quoT modo crunt figur t ? percurramus igitur nos Io-» ca aliquot feripturæ , vt veritas inde patear, capire vigefiniofecundo , vcrlu 17. Genclls {iromittit Deus , fe effefturum , vt fernen itahae poffidcat portas inimicorum fiiorum» perportasintelligedominatum, ôc ditionem in terris, quoniodo iani poffiderunt filij Dei yegna terræ, amp;nbsp;portas inimicorum fuorum , fi hadenus fuerunt ab inimicis oppreifi.^ quod. Deus dixit , futurum eft tandem, noc non fuit, ergo futurum eft. Sidicamus terram Syriacam fuilTc poirelfam ab Ifraelitis. refpondebimus jllud Paull Hebræorum tertio. Si lofiic re-quiempræftitid'ct, ncquaquam de alio pofthac dielocutus fuilTet. nam non fuit diurequies, belligcrandumpropefemperfuit Hchr.-eiscuui hoftibus illius rerræ, quam promiffamà De» acceperant. at in co perdant multi, vt opincn-turfermoncm fieri de terra cælefti. quodincx-Jispræftanda fit ilia promillio. fed fi non ante in terris quoque præftabitur , quare mcminit Paulus de die, amp;nbsp;de alio pofthacdie : nonerit ifta temporis diftincftio in cælis.erit ergo fab-batifmuSjamp;requies in terris.quod noucrunt, quitenucruntfententiamprimi capitis Genc-fis. atque ratio ilia Pauli, quod ncquaquam de aliopofthaedie locutusfuilfet, fumpta eft ex ppits dccimoteitio Genefis. verfu 15. vbi dici-
■ çur,
-ocr page 87-_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E P R 04 nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^7
ttr. ham omnem cerram ,qiiam tu vides, tibi dabo, Scfcniinituo vlqueinfeciiluni.nonob-tinuerunt ludæi Syiiain vfquein fcciilum.crgo fcrmo eft de alio die, de fabbatifnio , fcibcec. Si indes, in çajlo hæcfncura tantum non in terris, aduertc dici, omnem terrain , quam tu vides, darivfque in feculum. terrain adaquilo-ticm, meridiem , ortum , occafum. Et capi’ tevigeümoodtauo , vt intelligas omncs partes Orbis terrarum additur. amp;nbsp;bencdicenturinte omnesfamiliætetræ , ßeinfeminetuo. omnes familiætcrræ benedi!dæ,amp; credentesnon con-tinentur finibus terræ dato populo Dei perlo-fuem. ergo omncs panes orbis intelliguntur. quandoomnis terra fubijcictur regno , amp;nbsp;Ec-clefiaeChrifti. tune portas poflidebunt pij ini-micorum fuorum. incaclis non poiTunrpoffi-dere portas inimicornin fuorum , qui ibinun-quamfuerunt, nccportas, nec quiequamibi habuerunt. atque vt ait Danielcap, y.regnum autem amp;nbsp;poteftas, magnitudoregni,quæ eft fub toto cælo, dabitur populo fanifto altiffimi. tegnum eins regnum æternum,amp; omncs pote-, ftatcsciferuicnc,amp; obedient ei. regnum, quod fit fub toto cælo dicitur dari, non quodfupra cælum,amp; incælo.atqi omncspoteftates feruire amp;nbsp;obedirepopulo Dei intelligi non poll'unt in cælis ; fed in terris. amp;nbsp;idem eft locus hie de populo Dei, cui feruient, amp;nbsp;obedient omncs poteftates, acillc. amp;nbsp;poftidebit portas omnium hoftium fuorum, quod cum nouiflet Abra-? ham, pctierat à Deo Genefis decimoquinto,
Ç quomodiÿ
-ocr page 88-88 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I A COB,‘Bkoc.
qiiomodo fciicpolTetjquando hscpofTefTurus lt;{?€!, EtDcusrefpondit qiiando hnemfece-«quot; rint occidendi initnici impij pios, vtlocum ilium interpretatur ieremias cap. 54. vbiarguit reges, qui concidcrint vitiilû in duas partes, Sc tranfieiintpcreum : Sc vbi peecara Amoræorû fignificantur. quibiis completis polfefliitus fit populus Deiterramiinimicorum (uorum.atque jndicatiir poft Antichrifturn euerfum, amp;nbsp;eic-dlumpios fucuros dominos in terris dcinceps fcmper. nam in cælis nunquam regnaruntim-pij. Ergo fier tunc illud Mods cap-31.44.Deur. Laiidaregenres populum eius ,qui fanguincm fcruorum luorum vlfcifcetur,amp; vindiólam tri-buet in hoftes eorum, Sc piopitius crit terræ po puli fui, nam inteipreratio docebit Mofem lo-cutuni de Papatu noftri temporis. Sed venia-inus adPfalmos , amp;nbsp;Prophetas, inquibuspla* niusresexponuntur. Plalmo primo dicuntuc non permanfiiri impij iniudicio, necpcccato* resin confilio iuftornm iudicium : amp;nbsp;conciliii; Eue cactus, amp;nbsp;congregatio , ac fandorum haec communio non intelligirur in cçlis tantumjfed amp;nbsp;in terris, de qua dicitnr in Syrabolo. San-Aorum communionem. quæfanftorum com-munio ponitur certo ordineante carnis refur-redionem.atque in cæljsnon habebunturcon» cilia. In fine Pfalmi 1 o.num dicitur Deusiudi-caturus pupillo , amp;nbsp;humili , vt non addar vlna impius,vtconterat hominem è terra ? Sihîclo-qnitur Propheta de terra , ctia'm ante Pfalm. 9. Iqcutus eft de tena. vbi dicitar. Sedifti fupcr
throning
-ocr page 89-D E P R o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;89
( thronum,qui iudicasiuftitiam.incrcpaftt gcn-tcs, pcididilti impium, nomen eoruni dclcuifti infeculum, amp;nbsp;inlecnlufcculi- Si qiiæ feqii -n-tuivfqucad finem. cadem repctuncur in fine Pfalmi 18. amp;nbsp;in fine 11. Pïa'mo autem 57. {ep-ties nuntiantur impij pcrdendi ètevia, acq-, eo-tumfemen;pij eieCtis impijs poÜ'eirun hæiedi-tace terram.P lalmo 71.delcribitur Chrifti rcg-niim futurum poft eieófum Papatum , öc im-pios: ac perpétua pax nuntiatur futura, amp;nbsp;leg-naturaiuftitia. dicitur tune futurum ,vtoinnes gentes adorent Chriftum, feruiant ei. amp;nbsp;ne diras hæc futura in cælis tantum , additur, donee fit luna, quandiufuerit fol.Plalmo gç.pto-mittiturpariter regnum Chrifti duraturum in terris,dum luna,amp; fol erunt. non aóturus Deus Vtante,qui bello vaftauerit régna populi fui peeeantis -, fed peecata puniturus non cuerten-do ftatum pacatum. Pfalino 91. impij pariter perdendidieunturina:rernum,pij faluandi. amp;nbsp;vtintelligasctiam in rcrrisfaluos viólurospiös additur, ficut cedrus multiplieabitur. in eælis non vitra multiplicabuntur, non proercabunt liberos additur, multiplieabuntur in fenedfa , {ingucs virideserunt. Pfalmo93. regnum confirmarum Chrifti oftenditur in terris , vt nulladeineepsfutura fitftatuum commutatio. amp;nbsp;vt intclligas de regno Chrifti in terris, additur, firmauit orbem terræ , nefe commoueat,vc promül'um fuit, additur, in longitudine dicru, qubdin cælisnonfuturafit cuumeratio dieru. Pfalmo^ó.idcm confirmatnr. dicite in genti-F Ç bus.
-ocr page 90-ço Iacob, BroC^ ___
bus, qniaDominus regnauit,amp; firmabitiiror-bis »neccommouebitur, iudicabit populos in iufticia. Pfalmoÿy. Dominus diciturregnare. amp;:additur.exultçtterra,lætentur infulæmul-tæ , amp;nbsp;quæ fequuntur. Pfalmo 98. idem reg-num defcribiturin terris, vndedicitur. iubilate Deo omnis terra, canrate, amp;nbsp;exultate , amp;nbsp;pfal-lite.iudicabirorbcminiuftitia, amp;nbsp;populos in requitatç. Pfalmo 100.dicitur. lubilareDeo omnis terra, feruite Domino inlætitia, amp;nbsp;qu£ fequuntur. vbi pij ingrefli in regnum Chrifti landanteum , qui prælûteritpromifla. Pfalmo 101. narrat Chriftus regnum (inim, quod in co iudicabit ipfeiuftc. inco erunt pij miniftri eie-ébsimpijs. Pfalmo 104. dicitur. dcfiçientpec' catorescterra, vtimpij, feu iniqui vitra non Unt. Et pfalmo 1 ii. dicitur dari populo Dei hx rediras gentium.cæleftcrcgnum nunquam fuir gentium. Pfalmo tandem ux. in terrapotens fiirurum mcmoratur fernen timentium Dominum.qui affluent omnibus bonis. Inlibro Sa-pientiæ cap. j.g. dicitur depijs fqturis tempore regni Chrifti. iudicabunt genres, domina-buptur populis amp;nbsp;Dominus in eis in perpetuum regnabit.
Accedamusad Prophetas, regnum Chrifti» quod defcribiturin Ifaiacapire fecundo, crit quando non erunt bella. vt dicitur veriu quarto, atque erit illudin terris, quia dicitur. 5C çonfluentadeum omnesgenres: amp;nbsp;ibuntpo-puli multi, ac dicent. Vcnite, amp;nbsp;afeendamns adRiontem Pomi.ni,amp; qu^ fequuntur. Et n,e!
infinj
-ocr page 91-Di Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yr
ïofingulis capitibusimmoremur, vt in vndc-cimo', amp;nbsp;inaliis niultis, in tjuibus eft promif-fio, Scdcfcriptioregni Chiifti futuri in terris, perucniamus ad finem. capite fcxagcfimo, di-cuntiir onmes genres vencuræ in Ecclefiam , amp;nbsp;tegnum Clirifti :amp;qiii non venient,peribunt, ßcnedicashaec in exlis tantummodo futura, additur, ædificabnnt alienigenae muros tuos: amp;nbsp;reges eoiuni niiniftrabunt tibi : amp;nbsp;venient ad te ciirui Hlij eorum , qui luimiliauerunt te : atque adorabunt vedigia pedum tuorum om-ncSjqui detraiicbant tibi, ponam te in glo.-tiam perpctuain,gaudium in gencrationem, amp;nbsp;generationem : öc fuges lac gentium, popu-lus autem tuus omnes iudi, in perpetuum næ-redirabunt terrain . capite fexagefimoprimo promittitur liberatio, amp;nbsp;beatus ftatus Ecclefiæ additur, vt cum cognofeas ctiam in tetris.amp; aedificabunt deferra à feculo, amp;nbsp;ruinas anti* quas crigent, amp;nbsp;inftaurabunt ciuitates déferlas. amp;nbsp;quæ fequuntur , oftendunt omnia , quæ babituti fumus in terris dcinceps femper. quia fœdus perpetuumferietcum Ecclefia (ua Deus. Similiter capite 62. funt eædem promifliones. ac vtin terris cognofeas, quænam habiturus fis. additur, habitabit iuucnis cum virgine, gau-debit fponfus fuper Iponfam (in cælis veto non nubuntjVt ait Chriftus)fi dedero tritieum tuiiin vitra cibuminimicis tuis, qui congregabunt.il-ludcomedent. Etcapitedj. ædificabunt domos, amp;nbsp;habitabunt J plantabunt vineas, Sc co~ medentfiuóiuni earum. Et eapite 66. iubemur Ixtari
-ocr page 92-51 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacob. Broc. ______
laîtari cum Ecclefia, in qua participes etimUS c-eins bonorum, dicitur eniravt repleaminiab vbctibus confolationis cius:vt mulgeatis,ôlt; tlelinjs ahQuatis ab omni gloria eius . quia hæc dicit Domii.us. Eccecgo declinabo fuper earn quafiflinnumpacis, amp;quafi torrentem inun-danrcm gloriain gentium, quam fugetis. gau-debir cor veftrum , amp;nbsp;oHaveftraquafi licrba germinabunt. Scvcrfuip. dicuntur Chriftiani ialuati ab Antichrifto vocaturi omnes genres in candem Eccleiiam , 5? regnum. ac vciTu u. di-cuntnrex gentibus aifumendi in facerdotes, SC Leuitas. quæ omnia probant, in terris quoque futunimregnum Chrifti,amp;incoflorentes E-uangelicos. amp;nbsp;hic rem concludat Deus, qui ca. 57. verfu 16, ait non enim in Icmpitcrnumli* tigabo, nee in feculum iralcar-
Promifliones in Icrcmiain terris paritcran-tequam deferamurincrclum ftatuuntpiospacc fruituros. Sc cum exponitur capite præfertim tngefimo iudiciii Dei, amp;nbsp;interitus impiorum : vita, amp;nbsp;falLIS promitcitur pijs, qui multiplica-buntur, nee minuentur, amp;nbsp;eruntElij eins ficut prius, amp;nbsp;cœtus einsinquic Dominus coram me firmabitur, amp;nbsp;vifitabo omnes, qui opprclFcrint ilium. amp;nbsp;hæcoftenduntChrifti rcgnuinhuiuf-modi in terria futurum, eadem promittuntur cap.verfu nos confidenter liabiraturos. verfu 40.in fenipiternu, quod datums fit Deus timoreni fuum in oculis noftris, vt non rcceda-musabipfo, Sc vetfu4j.amp; 44. promituntur hæc futura in terris, quia ioc^lisnon colemus agros.
-ocr page 93-D ï P R lt;V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'9}
figros. In Ezechiele eadcin promittuntur cap. }4.vcrf. iz.liberationoftraàtyrannis. xj.Chri« ftusrcx nofter, in cuius regno habitabimus con fidentcr.i7.amp; ^o.in terris. Item capice .verf. i8. amp;nbsp;habitabitis in tetra, quam dedi patribus Vc(lris3O. mulciplicabcjfruduniarborum , Sc ftuétum agrorum. idem repetitur capitc 37. In Daniele eadem promittuntur, amp;nbsp;capitc7. verf. i7,cùm eieiäusfuerit AntichriftuSjdicicur.reg-num,amp;poteftas, amp;nbsp;magnitudoregni, quæcft fub toto cælo, dabitur populo fanóto alriffimi» regnum ciusregnum æternum,amp; omnesreges, feu poteftates (cruientci, amp;nbsp;obedient. Finis primi,amp; poftremi capitis Ofeæ nuntiat eadem. In fine fecundi capitis loelis promittuntur eadem. amp;nbsp;in finetertijdicitur. ludæain æternurn habitabicur, amp;nbsp;lerufalem in generationem, gencrationem. In fine Amou verfu ii.promit-titur regnum Chrifiirx. amp;nbsp;poflelfio orbis.i^. beams ftatus. 14. in terris, vbi plantabimus vincas,colemus hortos, tandem verfu 15. dici-tur. plantabo item cos (upertertam fuam, nec eucllentur vitra è terra fua, quam dedieis. In fine Abdiae idem Chrifti regnum promittitur. lonas capirea.ait. addam vtrefpiciam ad tem-plum fanditatis ruac, amp;nbsp;in fine capitis, falutern effeDomino, In Micheacapitc4. vcrfu7.duni dicitur.regnabit Dominus fuper cos in monte Sion ex co tempore,amp; vfq; in feculum,fignifi-carurtempus regniChrifti, dcquolocutuseft: Ifaiascapitc x.quando fcilicet eritlibcratiopo-puli Dei à tyrannis. nec erunt vitra bclla. In
Naun
-ocr page 94-94 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacoé. Broc.
Naun capîtcprimo dicitur. nonadîjcîctvhfa* vtpettranfcatin cc Belial, vniuccfusintcrijc. A-bacucheadem nnntiac in fine. In Sophonia capitetertio, verfu 15. rcmouit Deus indicia tua , ciecic inimiciim tuum , rex Ifracl eft in medio tui. non videbis malum vitra. amp;nbsp;vcrfit ro. temporeillo adducam vos, tempore quo-qucillo congregabo vos.dabo cnim vos in nome amp;nbsp;laudem inter omnes populos cerræ,cuin conuertero captiuitatem veftram dixit Dominus. InfineAgæi fiintcadem. In Zachariaca-pitcdccimoquarto, verfu 9* dicitiir Dominus rurUrusrex fuper vniuerfain terram. amp;nbsp;in die ilia futurus Dominus vnu.s , amp;nbsp;rromen eins vnum. verfu ii.excidnim piorum non vlrrafu* tunim ÿfed habitaturthi confidenter. In Ma-Jachia capite quarto, dicitur Dominus non re-lidiirusnec radicemjiiecramumimpiorum, pq autepermarifuri florentes. In Apocal. c.x.fcrip-tum eft. tene, quod babes donee veniam. nam qui vicerit, cuftodierit vfque ad finem opera mea,dabo illi poteftatem fuper genres, amp;nbsp;reget eas virgaferrca.ca. 1 i.diciturnouâ Hieru-falem defeenfura è cxlo, affiidtio non vlrrafu-tura. genres, quæ faluabuntur amlyulabunt ad lucem nouæHierufalcm:atquercgcs terrxglo« riam fitam, amp;nbsp;honorem ad earn deferent, amp;nbsp;vt nôuumftatum futurum in mundo intelligas, additur. amp;nbsp;non inrrabit in earn aliquid coin-quinatum,aiitaborainarioncm taciens,amp; men dacium , nifi qui fcripti hint in libro vitx agni. Tandem in Dcut. cap. xy. benedidtiones affe-
{untii^
-ocr page 95-De Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p/
hihtur botiotum, amp;nbsp;qui cri s. qiiS confecnruri funtobferuantcspræceptaDei, etiani in terris, ibi enim memorantur vrbcs, agri, frudtis ventris,tcrræ,amp;animantium:13bores,opeiationes, populi terræ.quôd pij futuri lint caput, amp;nbsp;non cauda. item maledidioncsponiinturma-lorum omnium, quæ in terris {oient continge-rc. ante indicium mali obtinuerunt bona, boni ftlcruïitmalisopprelli. hæc contra oftendiîtur futurain iudicio. ergo amp;nbsp;in terris obtincbunc pij bona. Et cûdicunturin terrenis bisconfig-nata elTe nobis cæleftia , elFéq; hæc expeclanda nobis maxime,amp; inprimis.id vehementer con firmamus , Sc crcdimus. fed quæhgurafuntfu-turacæleftium ,debebuntreipfa,amp; verè elle, alioquin quomodo quæ non funt,aut non fue-runt.erûrfigura alicuius rei futuræî Vt verb pla-niora,qnæ diximus fiant,vidcndû tft.vnde maa nariterror. quiaProphetæ amp;nbsp;Apoftolinuntia-tunt,quæ euenturafuntinnouiflimis dicbusSC in confumationefeculi,putarût homines in nO uiflîmis diebus, amp;nbsp;in côlümatione feculi intel-ligendii elTc finémundi, quando in nouiflîmà ; tuba,amp;iniólu oculi delccdct Chriftus de cçlo, ! amp;nbsp;mortui,qui in ChriftofuntrefurgétprimijCÛ quibus amp;nbsp;viuétes rapiétur in cælû. nec aduerte-runtdi{linftioncm,qoam ponitPetms ftatuum mûdiin i.epiftolavbi ponitmunduimpiorum vfque ad Noë, quando aquis inundatus pcrijt.
I ponitdeinde feculum fequensvfqueadlecun-dum aducntum Domini, vbi ait. qui verb nunc funt cæli, amp;nbsp;terra codera verbo rcpofiti gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feruantui
-ocr page 96-Iacob. Broc,.
feruantur igni in diem iudicij, amp;nbsp;pcrditionii impiorum.tertio loco ait. Scdca:losnouos,SC terram nouam fecundum proraiffionem expc-«äamus. vbi iignificatur nomis ftatus futurus mundi port: tempus magni iudicij, quando c-* tit Huis affliólionum cicdis è mundoimpijs. Vbi ergo aiunt Prophets, 8c Apoftoli, fc nun-tiare futura in nouiflimis diebus, 8c vbi Apo* ftolidicunt. die nobis figna aduentus tui gt;nbsp;confummationis feculi indicator finis cslo* rum, amp;nbsp;terrs, qui feruati funt in diem iudicij in fecundo aduentu Domini,tunc ent confum* matio feculi, 8c dies nouiflimi fcculi feilicct quod fuit port diluuiumvfquc ad diem iudicij« quando prsftabuntur promiiTa Abtahamodc polfertione hsreditaria vniuerfs terrs, poftfe-quentur esli noui, amp;nbsp;terra noua, de qua Petrus,amp; Ifaias meminit, quando crit nouus ftatus mundi port indicium , qui defcribiturcap. 6 5 Ifais, 8c alibi. Ergo in die illo, flue in no-uillimisdiebns, 8c in confumatione feculi in-tclligcnduseft finisfeculi,cœptiport: diluuiuiu vfque ad nouum fcciilum, quern dixiappella-ri nouos cslos, amp;nbsp;terrain nouam. Vnde Sc aduentus Domini citiusaderit,quàm opinatifmt Papirts ,amp; multi alij. quod amp;nbsp;fcriplcrunt, St prsdicarunt Apoftoli. vnde oriebatur tempore Pauli ilia opinio, vtputarent multi fuo tempore futurum aduentum Domini, quare mo-.nuit Paulus TciT. neputarentitacito fururuin sduentum Domini, nemoueantur, vt idcre-dant nec ob fermonem, ncc propter epiftolam
tauquatn
-ocr page 97-De Pr o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;97
tanquani à fe fcriptam. quia antequS adfitad-* uentus Domini futiuuni fit, vtreucletuv Anti-chriftus. fcripfcrunt tarnen Apoftoli, citiiis futurum aduentiim Chrilli, quàm putabunt homines. ncc ad fincm mundi iecundum opinio-nem hominumefl'e expeôlandum.vndcindu-cit Petrus hominesnoftii temporis ita opina-tos dicere. vbi eftpromiflîo auucntus cius ?ex quo cnim patres dormierunt, omnia (ic perfe-Uerantab initio creaturæ.contra ait Petrus,clPc promiffionem: Sc Deum non tardare promiffa, amp;nbsp;promiffilfe cælos nouos,amp; tertam nouam poft prçfentes exuflos.amp; quod dicût de poftre-mo die, ipfos falli, quod apud Deus dies vniis fit ficut mille anni,amp; mille anni fient vnus dies, vt poft iudicium peradum oftendat futurum longum tempus. Vbi ergo ait Petrus, Deu non tardarepromifta.monetaducntum Domini ci-tius futurum, quàm putarint homines. amp;nbsp;ob id in Epiftola i.eap. i. nortatur fideles , vt fint parad ad aduentum Domini, dum modicum o-portet contriftari in vatijs tentationibus. ex ca-pite J, ait. parumper paflbs.apettius ait lacobus cap. J. patientes eftotefratres vfque ad aduentum Domini, patientes igitureftote,amp; confor-tate corda veftra. quoniam ecce aduentus Domini appropinquat. amp;nbsp;Paulus ad Heb. cap .10. patientiaeft vobisneceftaria. adhuc enim modicum, aliquantuliimque qui venturuseftve-niet amp;nbsp;non tardabit. Ergo aduerrenda, amp;nbsp;di-ftinguenda (unt tempora, amp;nbsp;attendenda opera amp;nbsp;fignafecundi aduentus Domini cito futuri, G ne
I
-ocr page 98-'^8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IA c o B. b k o
ne imparati inueniamur.
Signa aduentus nunc ftcundi Domini.
Poftqiiam oftcndimus tempus iudicij efle tempus longum, atque futurum fabbatifmum« iu quo rcgnabunt in terris tantum pij; fequitur, vt redeamus ad ill3,quæ reftant. vt fcilicct con-tcmplcmur figna , amp;euenta,quibus apparcaC nunc elfeaduentus Domini, eflici quæ narran-tur in ProphetiS) ôc quibus in rebus Chrifto loqucntinuncin Propbetisnô parentes Euan-gelici mulns modis ab co pcrcutiantur. Quod adfit nunc aduentus Domini,probarent ilii per doólrinam prophcticam , qui tenent ordincm temporum mundi, illotum diftindlionem , amp;nbsp;progreiTum : tenent quænam in fingulis ætati* DUS cire,amp; fieri debuerunt. vt cum oftendiflent qux xtates, Sc tempora . quæ opera Sc adio-nespræterijirent,amp; extirifient ad hoc vfquetc-pusjoftenderent nccefiario oporterc fequi nunc iecundiim aduentum Domini, verbicaufacunt quædamprimafaéta fint omnia, debebunt fuc-cedi ac fieri omnia, quæ in fecundum locum vcncrint. amp;nbsp;cum prima omnia, amp;fecuhdaomnia fadfa fint, debebunt necefl'ariô fubfequi, quæ tertio loco debuerunt necefi'ario clTe om* nibusprimis, amp;nbsp;omnibus fecundisclapfis,amp; tranfaólisi ac vt hoeponas tibi ante oculos,có-tcmplaretunoólucorpus cæli,amp;in co ftellas orientes,afcendentcs,defccndcntcs,amp; occide-tes. finouifti ordinem ftellarum in cælo,quan-do vidifti vnam oriri,nouifti aliam,quæ deinde oriri debeat. amp;nbsp;ita deinceps.vt vohiente fe corpore
-ocr page 99-De P Rd* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;99
porccælefti ftellæineo, quo ordinc funr firæj irancccflarioappaiere dcbcanr. Eccleïiafticus, Efdras libro quarto , amp;nbsp;quidam ex alijs Pro-phetis mcnfurant ira nobis tempora , opera Domini.vtdemonftrcnt nobis tempusfecundi aduentus Dómini. Verùm tu ira nihil proba-bis,niffapud eum, qui temporamundi tenear, amp;nbsp;lingulorum remporum opera, vttcnuit Mo-fes, Prophetæ, Sc Apoftoli, vt Patriarchas pra:-tercam. hincdicebatPetrus.i.Epifto.c.ipite r, habemus firmiffimum Propheticii fermonem. Quia verb hæcadhuc no funtreuclata toti Ec-clelîæ, ex his non poiTumus neceifarijs argu-mentisratiocinari : quod fietin apeita PropKe-tia: quando miniflri verbi oflendent ordinein tcmporum , atque return futuratum in mundo defcriptumin Mofe,amp;Prophetis ab initio.atq-, fecundii eu ordiné omnia tempora,amp; opera,Sc faftafuifle cófècnta. Ratio alia poteflrequiri, vtoflcdaturadefle nunc fecûdus a'duetus Domini. vt fcilicctdiligenrerfingulacóprobentur euenra earû renqquas vidimus hoc noflro tem-porepoflqua cœptû eft prçdicari Euangclium, iiiiscertis in locis fuiflea Prophetis denutiata. primu vt noraretur torn tepus à pr.ædicatiôe Lu theri vfq; ad bellû Gallicanû.diftindlio hniusté poris,amp; Iocorii,in quibns progrellu.s fuos fecic prxdicatio;cótentiócs,amp; dirpiitatiôes,qnç exti rerût:cçdcs,ac perfecutionesÊiiâgeliconubellu Caroli V.in Germania cótr.a Euägelicos diólos trie proteftätes. deinde vt totû bcllü Gallicanû, ic Belgicû oftédaturin Piophetis;côciliaTrid.
G i amp;nbsp;con-
-ocr page 100-lod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t A C o B, B R o C.
ÔC coniurationes Papiftarum contra Euangcli* cos. oftendatur quoniodo Pap.T a Leone deci-inoyquando cœptaeft prædicatiOjAntichriftice fe geflennt, cflent in his non prætcrmittenda ;|ól:a Euangelicorum , 8c errata ob cótemptum verbi Prophetici. Vcrum quoniatn volunt homines omnia fibi probari:atquc hæc vt fuperio-ra non poiTunt probari nifl ex vniucrfa tatione, qua Prophetica funt expofitagt;amp; traótata in omni diuina fcriptura : atque h.TC vniuètfa ratio nonpoteft oftendi nifl in mfainterprctationc prophetica rotius diiiinæ icriptnræ : quiâquc ftatuit DeuSjVt monet nos inicremia cap.a^.óC jo.acin 4- Efdr.capir.ó.omniafepatcfaóturum toti Ecclefiæ, quando percuflus fuerit Papatus, amp;nbsp;eieóliis ; non afFercmus hïc diligentem dif-putationem de his rebus : fcdfimplici quodam modo tradito à Chrifto, amp;nbsp;à Prophctis pro ra-tione huiufce temporis noftri tenebris inuoiuti cxcitabimusanimaduerfionem hominum , vt attendant, amp;nbsp;vidcant eflc nunc fecundum ad-uentum Domini. Dicamus igitur qucmquc debuiireex ledione facra attendifle Deumin Mofe, amp;nbsp;Prophetis prsdixilPe omnes flatus, amp;nbsp;commutationesfuturas in fuaEcclefla,,amp;ea, quæin his fieri debuerunt. vt monemurin acap.40.vfqucad 49. Etfi minusalibi, in Daniele tanïcn cap.9.flatus à Chriflo vfque ad hçc temporapotuita4uerti.vbi dicutur deciamp;fcp-tuaginta hebdomadæ ad finiendam vifionem, amp;nbsp;prophetiam. Chriflusdiciturpairushebdo-mada 62^ ergo in primo aduentu Domini non ccirauit
-ocr page 101-D E P R o . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï OI
cefTauîtvifîo , amp;nbsp;prophecia. denuntiatnm eft enim poft palFuni Chiiftum,amp; poft 62. hebdo-inadas ceftatunim iugefacrificium : futuram a-bominationem dcfolationis. cum autcm peruc nietur ad hebdomadam 70.tune reftituto iugo facrificio , amota abominatione è loco firnólo Î futurum,vt compleaturprophctia, Cum àutem videamus hoc tempore reftitui cultum Euan-gelicum, Scamoueri èpopulo Chriftianoabo-minationem Papalem , quæfe in inquifitione apcrit, debemusattendere illaperfici, quæ de-nuntiatafunt dc poftremis temporibus ,amp; dc aduétu Domini.præfertim verb iî annos 1290, Danielis ,fiue 1260. Apocalypfis numeres ab ortu Papatus vfq;ad hçc tcmpora.Idem dicen-dum eft de tertio cap. Ofeæ. vbi denuntiatum fuitdefiturumiuge facrifteium, fifreftituédum in fecundo aduentu Domini,nec dicendum eft illudvaticinium Ofeæ pertinece ad Hcbræos tantum, quia maritus Ecclefiæ, non dat Eccle-fiæ.i5.argenteos,chorum hordei, amp;nbsp;dimidium chorum hordei, vt antediximuSjOififuerit na-tuSjCreucrit, amp;nbsp;duxerit Ecclefiam fibi vxorem. itaquevt poft mortem Chrifti dicitur in Daniele ccirafteiuge facrificium , fimiliter hîcin Ofcaintelligcndura eft. Idem intellige exeo, quod monuit Petrus Aétor. 5. oportere Chri-ftumcælocapi vfquc ad tempora reftitutionis omnium, ergo cùm iam reftitutum fit iuge facrificium ; amoueaturabominatio , ilia agan-tur, per quæ reftiruaturregnum Ifraëliticum, quiuisquinpnnegligentcr légat,facile poteft G 3 aduertçre
-ocr page 102-loî Iacob. Broc.
adiiertercieflcnunc fccundiiin aducntum Do-, mini,Si ilia agi,qux Deus locutuscft per os fan ttoruni 'aoruiTi Prophctarum ab initio, nam fi Prophcca:locuti funt detemporibusreftitutio-nis omnium,amp; nuncfunt tempora ilia, quitus rcftituuntiiromnia, ergo loquuntur Prophets dcnoftns temporibus. itcmfidum reftitiintur omniaadeftChriftusloqucns,amp; agens omnia: ergo eft nunc fecundusadiicntiis Domini.nam fl Chriftus ctelo capirurvfquead tempora refti-tutionisomnium; ergodum reftituunturom-nia adeft. Et fi iime facrificium non reftituitur, nihin aduentu Chlifti, amp;illud nunc rçftitui-tur, eft ergo nuncfecundus aduentus Domini, atque qua: aguntur,amp; dicuntiirin illo, amp;in a-Jijs rebus rclutucndis, funt illa,quæ Deus locu-tus eft per os omnium faniftorum luorum Prophetarum,amp; ca4em loquitur nunc nobis, hxc jtaiunt aperta.vt nulla ali.i demonftrario qua:-rendavideatur, quin fit nunc aduentus Domini, amp;nbsp;illaagantur, qux narrant prophets, ve-rumramencontcmplemuradhuc monita, amp;nbsp;fig na alia, qnæ data funt nobis, vt hæc cognofca-mus in diuino verbo. fed prius notetur incuria hominum rcrum diuinarum. Diciturin Amo-fo Deusnonfacere magnum opus, ni rcuelet illud feruis fuis Prophetis. Ab Abbate loachi-xno, amp;nbsp;Cyrillo, vtpraitereamfuperiorarempo-ja, perpetuo fuerunt Prophets in Ecclefia, qui iftaomnia.qux hoc tempore fiunt,nuntiarunt ex antiquis I’rophctisnuncfutura ; fcriptis, SC pÂâuris nianfiarunt, amp;nbsp;propofucrunt nobis, Hietony-
-ocr page 103-Di Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îôj
ThieronymusSauonarolafuitElias hæc often-densiam iam futura. Antequam Luthcrusinci-pcrec renouare prædicarioné Euangelicam fue-tuntimprcffi libri horum nouorum prophcta-tiim.prætercçtcrosfuit imprefliisliberTheleof^ phori. qui hos nouos Prophetas fiue quæ ifti traélarunt collegir in vnum volumen, in cuius initio funt Epiftolæ, feu Præfationesduorum virorum. qui probant per certafignapropc ad-gt; eflcfccundum aduentum Domini. Sc hi non-dum viderant primam contentionem Lutheri cum Papaw,nec aha, quorum nos pars fumus. Sihosvirosamp;fuperiores,quifatis aperta om' nia nuntiaruntjiion attendimus.quomodo ob-fcurioraaducrtemusin antiquis Prophetis , amp;C in Euangelio S’ (i quidem eft obfcutitas in lus , quæ nuntiat Chriftus. inde fit, vt non inuigile-musinleôlione Prophetica, ne tùm quidem,du fumus monitijDeuranunc nobisloqui in Prophetis. Acvtiamadfignagt; amp;rnonita Prophetarum, Chrifti ,amp; Apoftolorum veniamus, Sc illabrcuipecftringamus. Qupniam nonpof-funt omnes per dodferinam certain , amp;nbsp;ftatutum ordinem temporum infcripturis fanftis cog-nofcere aduentum Domini, dédit Dcusquæ-dam figna de primo,amp; fecundo eius aduêtu,ne quifquam deignoratione excufationé habeat. figna de primo aduétu data funt ilia inProphc-tis , quæ narrat Chriftus capite vndecirao Mat-thæi, cœci vident, claudi ambulant , lepro-fi mandantur , furdi audiunt , mortui refur-gunt pauperes eiiangelizantur. iccirco ludæt G 4 quot;nbsp;fignutn
-ocr page 104-104 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacob. Broc.
fignum quærebant à Chrifto cap. 12. Matthæl, amp;nbsp;quia liabuerunr figna, amp;nbsp;nolucrunt crcderc, itaidillisexprobrabatChiiftus, Matth. 16. fa-ciem cælidijudicarenoftiSjfignaautcm tempo-rum non poteftis ? Vt veto de primo aduentu datafunt ligna,ita multo plura data funt de ie-cundo. Vnde Apoftoli quæficrunt iigna de fe-gt; cundo c.24.Mat, idq; noftra canfafaâumeft. Quareiam videaniusmulta fignadata nobis, vtlciamus Chriftum nobis adelfe. quando vn-quammaioribusexaâionibus fueruntexpilati populiàtyrannis,quàm nunccxcorianturî hoc primum lignum datur4.Efd. ƒ. quod in Mich. cap,2.amp; j.exponitur.comeduntcarnem popu-gt; Ii,amp;pellcm ab eisdetrahunt,olîà quoqueillo-rumconfringunt, amp;c quæfequuntur hîcenumerate quis poftet omnia genera exadionum, quibustyranniexpoliantpopulos, pro domo, pro Camino,pro capite,pro vino,pro farina,pto prædio,proiugerc,proalijs innumcris.vt nihil cdas,nihil bibas,nihil habeas,amp;poftideas,quin fingulis momentis emasatyranno. longum elfer nimium,ft fingula exponcrcntur. quia homines videront, amp;nbsp;expert! funt, fatis crit brcui-ter attingerc quamq; rem. Hæc funt figna temporis iudicij Domini.4.Efd. Appræhendcntur, qui inhabitant terram in cenfu multo. abfcon-detur veritatis via, fterilis erit à fide regio, mul-tiplicabitur iniuftitia , amp;nbsp;incontinentia fuper terrain: amici fcipfos expugnabunt,amp;abfcon-deturfenfus,amp; intelledus : populi commoue-buntur,Ibtuura erit confufio, locorum vafti-
tas;
-ocr page 105-Dî Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îôf
tas : crunt fcftæ amp;nbsp;hærefes, amp;nbsp;difcordiæ. vide-aiiturieliquain4. Efd.cap.5.amp; 6.amp;C 15.amp; i6. In Ofca cap. 4.ait Dominus in fuo fecundo adué-lu. nulla eft veritas, nulla mifericordia, nulla cognitio Dei in terra : fed peicrari, mentiri,oc-cidere,furari/adulrerari; exleges funt homines, mifcent cædcs;faccrdosfcicntiamfpreuir,obli-tuseftlcgis Dei, amp;nbsp;quæ fecjuuntur. In Michca cap.7, pcrijt mifericordia e terra , amp;nbsp;réélus inter homines non eftjvniueriifânguini infidian-tur,quifque fratrem luum venatur reti.malum, quod polTuntjagunt.princepsaufcrt, index iu-dicat propter retributionem, magnus loquitur perditionam animæfuæ, amp;nbsp;corroborât illam. optimus eorum eft vtpaliurus. ne credasami-co,ncfidasfratri.' ab ea,quæ dormit in finu tno cuftodi oftia oris tui. films vitupérât pattern,fill.! infurgit in matrem fuam , nurus infocrum fuâ,inimici viri domeftici cius. leremias quæ-riturcap. 9. de populo fuo , quod vniuerfi fint adulteri, cœtuspræuaricatorum. iaculari fcce-tuntlinguatn fuam.velutiarcum mendacium: nequein veritate roborauerunt Ce in terra, de malo ad malum egrefli iunt. amp;nbsp;me non noue-runt dixit Dominus,fcilicctiam adefle quifque ab amico fuo cauete, neque omni fratri fidatis. omnisfratct fupplantado fupplâtabit,omnisa-micus fraudulentcr incedet. quifque amicuin fuum circumueniunt,amp; veritatem non loquun tur: docuerûtlinguam fuamloquimcdacium: ftudcnt vt malèagant : habitatio tua eft in medio doli. prædolo rcnuerunt cognofccre me, G 5 dixit
-ocr page 106-ici6 Iacob. Broc.'
dixit Dominus, fagitta cxtenfa lingua eorum, dolum loquitur.* ore(üopaccm cumamico lo-quuntur, amp;nbsp;in corde fuo ponunc infidias fuas. Hxciunt figna temporis aducntus Domini. amp;nbsp;quamnis fimilia vitia fuçrint prætcritis tcmpo-tibus, tarnen ita magna , itaomitia fimul, ita paiTim vbiquc nunqudm fuerunt. confidera fingulapcr fe, exaólionesper fe ,perfidiam per fe, iniuftitiam, odinm,fraudcs,amp; reliqua.confer cinn omnibus ætatibus , nildetcrius inue-nies hac noftra aetate. Vnde data hæc, quæ me-moraui, amp;nbsp;fimilia, funr. vt (igna nobis efl'ent temporis iudicij Domini. De fignis alijs, qua; data flint à Chrifto capite i4.Martliafi,amp;aIibi. atqueàPaulo,P etro,amp;luda ,diäum eftante, vbioftendimnsfiiifie illafumpra è Prophctis. nunc verb dicamusprxtcrilla vitia huius æta-tis, qua.’ memoraui figna temporis iudicij Domini ; fuilfc animaduertendum, quando per Lutberum cœpta eft innouari prædicatio Euan gelica,infurrexifle tune hærefcs multas,amp; multos,qui fe Cbriftos,amp; capita aliorumfaccrenq fuiflcbella,Qpiniones,amp;rumoresbçllorum, hæcpropter caufam religionis. vnde in Gallia furrexitgensingentem, regnumaduerfusrcgi
, num: fuiflcfamen.peftem.amp;terremotus.fuillè pcrfecutionemEuangelicorum amp;nbsp;per magiftra«. tum inquitorium, öc per bella , quantam vidi-mus,amp; videmus. quod magna fit inter homines ofFenfiopropterrcligionem, quam acerba odia, quæ proditiones amp;nbsp;priuatoru’, amp;nbsp;regum, yt fimili4 nunquam audita fint, videmus. dum
...... funt
-ocr page 107-Dr Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ï07
flint bclla, quothæreticiinfurgant, quata inul-titudococat Arrianorum, Anabaptillarum, amp;nbsp;aliorum : amp;nbsp;quàni difpeili paritcr fint vbiqiie videmus. quàm inodica chantas ctiam inter e-iufdem veritatis profeflbres oinnes prxdicant, amp;nbsp;boni dolent.iniuftitia, amp;nbsp;pctfidia ad poftre-nwm gradum peruenetût. Quanta fit defedio à veritateinmultis,quàm miihrdeteni fuftiné-do difciplinam Domini, amp;nbsp;labores,amp; diflicul-tates,quas tcpora afterunt, non perfeiierent cflè çumChrifto, difficile cil diôlu. Hæc omnia fignaadnentus Domini ira fiint euentii ipfo fa-dla nobisperfpicua, vt deillonemo dubitaie debeat.fedinprxdicatione Eiiangelij innoua-ta eft maximum lignum: quod debuerit ilia in aduentu Domini promulgari.Cùm iam Euan-« geliû prædicetur, Sc audiatur per vniucrfas ter-ias,certum efie debet,adeflc aduentu Domini. Cæteta figna,quæ à Chrifto,amp; à Prophetis funt data,vifuri fumus deinceps.Cû viderimus figna data à Paulo de aduétu Domini, quôd deinde futura eflèt defeftio,feu difceffioprius amp;patefa ciédusAntichrirtusiatq; ilia extitcrit quâdo cce pta fuit prxdicatio à Luthero, amp;nbsp;fit hic iâ pare-. fadlus etiam apud ipfum Papam, Ecclefiant Romanam , in concilio feçundo Tridcntino, vt alibi docebimus : neçcfl'e eft , vt fitaduen-tus Domini . Signum aliud dédit Paulus, qui dixit, diem Domini ventiitum ficutfur. ac cum dicent, pax , pax , tunc repentinus futurus fit interitus dormientibus, cdentibus , bibentibus'.quod faótii eft Lutetiæ,amp;: in Gallia alibi.
-ocr page 108-FoS Iacob. Broc.
alibi, ex hoc figno cognofcitur nuncaduentilS Domini. Petrus amp;nbsp;ludasarguunt cos, qui ne-gant nuncadefleaduentiim Domini,amp; vocant cosirrifores.ibi Petrus i.cpift.caç.j.indicat ef* (è aduentum Domini,cùm Ecclcüa,amp; ftatus po puli Dci innouabitur.afFert Petrus verba eorû, qui negant nunc aduentum Domini. Dicunt cnimvbicft promiflîoaduentus eins? nam ex quo patres dormicrunt, omnia ita perfeuerant ab initio, aiunt propè oinnesnunc,indicium futurum podremo die mundi. amp;nbsp;tunctantum-modo Chriftum venturum. ncc eife promiffio-nem de Clirifto venturo ante finem mudi. atqj eundem (latum mundi futurum vfq; ad finem mundi, qui ante fuit, contra ait Petrus, quem-admodi'i tempore Nocinnundauit Deus mun-dum per diluuium.ita nunc innouaturus eft per ignem. vt fitcælum nouum,amp;terra noua.quod per cælum, amp;nbsp;terram intelligedus fit ftatus mudi,apperuit nobis Petrus ipfe dum ftatura mun di temporis Noe vocauitcçlos,terrain,amp;aqua. Sc mundum. amp;ita Prophetæ fæpè vocant fta-tum populorum cxlum,amp; terram. vt Agæus ca. i.verfuy. amp;8. item zz.Sc xj. amp;nbsp;quod dicunt Papiftæ, amp;alij dedieiudicij.quod fit dies po-ftremus mundi ,ait Petrus per diem intclJigen-dum efretempus,amp;ætatem.vndeait.apud DeU vnum diem eftcvciuti mille anni; amp;nbsp;millcan-ni ficut vnus dies, de qua re ante diélum eft.Ex hacadmonitione Petri debet quifque cognol-ccre adefleaduentum Domini, quandofitre-fiitutio Euangelij,amp;rcgnilfraclitici. Acceda-
mus
-ocr page 109-De Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;109
musiamadPropheras. Bella, amp;nbsp;perturbatio-ties Gallicanas potuimus aduertifle in Ifaia cap. 19. vbi vii pugnauit in fratrem fuum,amp;in ami-cum fuuin, ciuitasin ciuitatem, amp;nbsp;regnum co-traregnum.amp;fipernosnon potuimus aducr-( Cere, monitifuimns ante ab Abbarc loachimo Prophetam eo capite loqui de Gallia. amp;nbsp;cum dicitur.afcendit Dominus Paper nubem leuem, debuimuscognouiflefignificari nobis præfen-tiam Chrifti. monuitidem Abbas loachimus, leiemiam in fine fecundi capitis, vbi ait, con-funderisab Ægypto, quemadmodum confufa es ab Afliir : in Ægypto fignalfe Galliam , amp;nbsp;in AfTur Geimaniam,in Hietufalem EcclefiamRo manam. Vndecum vidimus confufam Eccle-fiam Romanam à Gallia, quemadmodum fuit ante cófufa à Germania, debuifie nouille Cbri-ftum loqui nunc nobis in Prophetis. Vidimus tres reges d Deo interfeólos modico temporis fpatio in Gallia. Henricum,Francifcum,amp; Na-uareum, potuimus aduertere perfeólum elle, quodin Zacharia c.ap. it, diólumfuit. trespa-ftores occidivno menCc. vidimus, quod in eo-dem capite dicitur de ouibus, quæ in carceri-bus pafccbantur ab Henrico ad occifionem. Cùm audiuenmus tarn fæpè vfurpari illud to-lies repctitum à Prophetis.pax,non pax, amp;nbsp;rôties fuerit ilia violaca,amp; tandem euenerir,quod nuntiauit Paulus. Ciim dicent,pax. tunc repentinus adcritinteritus.amp; quod Ieremiascap.23. dicuntpax critvobis.amp; turbo Domini cum furore egreditur. Cùmvidiipuscædem Gallica-nam.
-ocr page 110-'110 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacob. Broc.
nam debutmus .iduerrilfe illud Petri.Sriudiciti incipictà domo Dei.illud lercmiæ cap. xj-Eccc in ciiiitatcjn qua inuocatum eft nomen meuin', ego incipio aftligere,amp; vos (Papiftæjimmancs critis ?illud Item leremii’ca.44.C^iare facitis malum hoc contraanimas veftras: vtcxcidatis ‘ ex vobis viriim, amp;nbsp;inulierem ,paruiilum, amp;c la-lt;ftantem?illiid Ifaiæ cap.5. exrcnditmanum fua fiipei populum fiium,amp; percuftîtcum.amp;fada flint morticinia eorum ftcuti ftercus in medio platcarum.amp;illud 3.cap. opprimeturpopulus, vit in virum. item pueri dominabuntur cis, verf.4.amp; 11. illud Ezechiel, capitc 9.(enesado-’ lcfcentes,virgines, patuulos, amp;mulicres occi- ' dite,amp;a famftuario mco incipite.illud 4.Efd. c.
populus meus lientgrex dinftus eft ad occi-fionem. Etvt prærercanmsfcrmoncm hunc de Gallia,amp; contcplemurBelgicam,vbi efteadem proptereande caitfampertiubatioimultain hac proninciahaótenusfunraiftadefciipta in Pro-phetis.quç quia adhuc no poflunt probari vulgo eftefcriptain Prophetis, non cómemorabi-mus fingula: vnu,amp; alteru, quæ facilus adiicrti po(runr,proponam contemplandit ,iuramentd iuratum Papæ,amp; ^cclefiæR.omanæ,fiue dic.i-mus Catholicæ Romanæ , vtinfeitia cei toruin hominum magisapcriatur ,vtprætereâ impie-tatem. Pius quartus,amp; Pius quintusemiferunt fuasformasiuramenti,qua? volaruntpcrpopu-lum Chriftianum,vtfibiiurarentomncs,amp; Ec-clefiæ Romanæ ilia quæfoli Deo funtiuranda. Ttpatet inIcremû capiccquinto,vbi quæritu£
Deus
-ocr page 111-De Pro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itr
Deus de his, qui iurarunt in eos, qui non fiinc Dij. quod in his, quæ pertinent ad religionem foli Deo iitiuranduni. vtidem patet capitc primo. Sophoniæ,vbiarguuntur, qui adorantes jurant in regem fuum. Carta iani ilia, fine li-bcllusin quo continebatur forma iuramenti, vocatiircapite quinto Zachariæ volumen vo-lans,propter quod venir malcdiélio, quód per-dendi fint hi, in quos iurarur, quique dicuntu r furesfibi vendicantesid , quod eft folius Dei: perdendi fint iurantes, qui mentiantur fe iura-rc in Deum , quando in aliuin iurent.vnde male defendunt, fe non efic erga Deum periu-ros , quando dicunt fc non minus iurare in Deum, amp;nbsp;retincre eiuscultum , quandoiu-rantin Papam,amp; retinent eius cultum.quia hie d Deo ipfo dicuntur menriri , amp;nbsp;falfum iurare; quod non poiTunt in his, quæDeifunt, alreri , quamDeo iurare. vt antè diximus,id repræhcndi à Deo capite primo Sophotiiæ. quod amp;nbsp;capite quarto, amp;nbsp;quinto, amp;nbsp;duodeci# mo leremiæreptehenditur. prenatn verb ini-iiaturDeus capite ij.Teremiæ.vtpræterclades, quas afferet per cxercitus,cfFe(fturus fit quoque vt mutuo fc confidant,amp; perdant tanquâ ebrij. amp;nbsp;id vidimus euenifle in Belgica poft iuramen-lum publicum iuratûjEcclefiæ CatholicæRo-manæ. eadem minatur Deus in Sopbonia, vbi cognofccturtande locutusGermaniæ inferiort potiflimu. in apertis libris patebit quoo; Idolu zelijde quo agiturc.S.Ezech.eire Mi(îam,quæ ybierir,eritcaufadiflidij,amp;belli:iictortäpanis de qua
-ocr page 112-til Iacob. Broc.
de qua nariatur cap.7. ludicum elle MifTanl # propter quam diruûturtabernacula, perduntut publici ftatuSjamp;priuarorum: item vitulum au-rcum elTe pané, qui in tabcrnaculis aureis ado-ratur,propter quem fiunt cædes Cbriftianorum à Chriftianis.pœna qiüdcm videtur,amp; fentitur, fed non aducrtitur, quarc ilia immittatur. veru cùm pcrfeueret, amp;nbsp;fiant ea iuramenta,quæ non pollunt negari contra Deum efl'e iurata: qux foil Deo,non regi,nó cuiquam hominum pofquot; funt iurari ; magnum eft argumentum Prophcquot; tasloqui de histemporibus, quando iuramen-tum , quod iuratur tantummodo Deo, iuratut quoque paffim hominibus : atqucpœna tanti errati fentitur,amp; diu fuftinetur. diélafunt de Mifla,amp;: demalis,quçalferf,polfuntpariter cognofciinProphetis. Et hæcfatisfint,vt ofté-dantur narrata inProphctis pertincre ad hæC tempora : expofitio deindedabiturProphetix» vbi amp;caufæ certæ cognofcentur Prophetiæ cóquot; plendæ hoc tempore. Interea debebimus con* tinere nos in leétione prophetica, vt errata cog' nofcamus,eaque virantesvitemus amp;nbsp;pœnas: cognofcamusadefieiudicium 1 quod vidimus cocptum à domo Domini ; illud Ezcchielis ca. 3.amp;:j5.fit femper pofitum nobis ante oculos-Si indus auerteritfeàiuditiafua , amp;fecetitini-quitatcm, morietur, amp;nbsp;li impiusauerterit feab impietate,amp;pcccatofuo, fecerltque indicium, amp;■ iuditiam.vita viuet. paremus tandem nos ad illa,quæpromittuntur, amp;paranturfutura dein ceps.
lACOBl
-ocr page 113-•J '• ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nj
ÎACOBIBROCARDI
LIBER SECVNDVS AD H££Rez£OS PE PR^MO ET fecund» aduentu tJideffu.
■ ÎKVU c{l homines itacnpidk tatcduciad id ,quodfibibontt propofucriim.vt alia qiiæcunqî fiue meliorafiierint, flue dete-“ riorahededariô adfutura audi-re nolinr. bine homines hominibus mala, quae lam adiiencrunt, amp;nbsp;fuftinenda omnino funt, non libentei nuntiant. Nil planius, nil apertius videtur potiliflc efle expofitum , quàm primus, Si fecundus aduentus Domini ; atque opera vtriufqiiediftinólè admodum fuerunt defcrip-ta, amp;nbsp;ertarratat ramen Hebræi oculos , 8c mcn-tem à primo auertetunt , atqtic adfecundum tantum rcfpexcrunt, refugientes, quæfuerunt piimi,afflidiones5 amp;nbsp;ampledlentes folum bo-num, quod proponebaturinfecuhdo. Diftin-ólê quidem ponit Ifaiäs ca. 41. aduenfûGhtifti primum inhumilitate i amp;nbsp;feCundum in operc virgæfcrreaî. amp;nbsp;Daniel capit. 9. pohit mortem Chilili ante euerfioncm Hierofolymæ hebdo-madafexagcfiiTiafecunda.leptuagefimaauteni futurum , VC vngatur (anótns fanâorumi itenn Ifaias.cap.j^. narrat Meffiam poft mortem pef-tienturumad regnum. item Oleas cap.¥idnitib ponit eius mortem ,in fine capitis eiHS'dietti magnum futurum.amp; cap. j.defcribitur Mcftîais H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;venifle,
-ocr page 114-'»T4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacob. BROC.
vcnilTc, qui promittat fe rtdiCiirtim , vf inftail* ret, amp;nbsp;rcftituattegnum ifracliticuni. vbiappa-' retàntequam rcftituatiirregnuin Ifraeliticum, debuifle vcnide Mtfliam,amp;. mtiltos dies prete-rijlfe ante quam redirct, amp;nbsp;rclHtucretregnum, in nouiffimo fcilicet dierum. Opera deinde primi aduentus vt fueruntdeferipta à Prophétisa itaeueneiunt omnia. Veruntamen auertunC eculos Hebræi, ac quæ luce clariora funt, ref-pauntintueriï laborant verb , acin cofudant, vr rationes inueniant, quibus, fi fieri polTet, te-gant errata fua multiplicia. Contra corum rationes quaedamdifputabo. vbi fimul agam dc primo , Sc fecundo aduentu : deque vtriufque operibusinter fe diftindis. quorum quæ funr primi aduentus vifa funt omnia : quæ au téfunt iccundijiam confpiciantur.
- Cùm multapræter rem afférant Hebræi ad errorem tucndum,ad tria præcipua tantum ref-pondebo: quibus confutatis rcliqua corruent. DicuntChriftum fuiffePtophetam illû,qucm memorat Mofes c. 18.10.Deut.fuperbc aciuru, aclocuturum.atqiiccircorcélè à fefuiirecnici afoum Chriftum noftium. Dicunt lefum Na-zarcnumpepcndiflein bgno : ergo non fuiffe in ipfo benedidioné; fed fuiffe ipfum nialedi“ öum: dicunt Meflîam reftituturuni regnum If-raèliricum:Ghriftum illud nonreftituiffe,ergo non fuidcMcffiam. Hæcprætcr alia inculcant Hebræijdum non attendunt,feeffe extrapopu-lum Dci vocatis in Dci regnum gentibus fe expertes mifcricordiæpromiflæ perpetuo futur® erga
-ocr page 115-D 5 A D V, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« ƒ
ërga Ifiaëlem : tandiu nullum verbütti ad Cc fa“ ótum: tandiu fcfuiffelinevifionejfinc 1’rophe-tis, fine regno, fine publico cultu. Et quainuis multi ante adipfos multafcripfcrintitamcn hoo rcniporc adliuc videntur monendi, dumilla. fiuntqusfcriptafuntin Prophetis perficienda àChriftonoftro in rcftitutioneregni Ifraelitici* ac veri facrificij, amp;nbsp;cultus. Quamobrem de his rebus,quç propofuimus quçdam diCemus,qui-bus oftendamus adcfl'e tempus , vt tandem ad-» uertant Hcbræi fua errata,dû fiunt, quæipfi ex-* pedant perficiendaper Meiîîamivt tandem pec catum patrum iüorum,amp; fuum fateantur.quod iubenturcâpitc Leuiticifacere •• reftituan-tûrque in Del populum,quemàdmodum fibi in fine illius capitis eft promifium.cap. 18.Deute-ronomij promittitur verus Propheta Chriftus, atq; nuntiatur aliusfalfus futurus.ôc hîc quæri poftet, vter prior futurus cftet,vcrtifnc,an falfus: fed prius agamus decomparatione eorum inter fe, poft de tempore videbi mus. nunedeturno-bis Chriftum verum Prophetam prius aduenif-fciquiaantequam Chriftus efter, non videretuc opponi fibi contrarius. Ex tota diuinaferiptura pofter quisquærcre, quiinam fit verus Prophe-ta,amp; quifnam falfiis i feu Chriftus, amp;nbsp;Anticbri-ftus; quandoquidem vterque palfim in ea eft deferiptus. Verum nunc content! crimus ilia régula , quæ codem capite jg. datur diftin-guendi Chriftum àfalfo Propheta. ait ibi Deus falfiim Prophetam locuturum, quæipfe non præcepit s quæ non fient , nec cuenient.
H X Sed
-ocr page 116-n(î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ïacöé. iRóC.
Set! cùmaffirmamus nos Chrtftutn cfTcvcrurtl Propherani,qiii prior venerit,vidcrctur quçrens dum quifnam fit falfus.niiiicfiuctu dicasMau-metiim, fiuc Papam,qui poft Chtiftum fiicrût, reétè vtninque dixcris. ac vt nunc de Papa aga-* mus fedcntc in teniplo Dei tanquam fit Deus, is loquitucin nomine Deorum alieuorum .‘le-* gibus tytânorum,amp; fuis vult populum viucre : cogit homines ad Idololatriam : docet fua, amp;nbsp;non Dei verbum; nuntiauit le pcrpcruo futurû fummum Pontificem in Ecclefia Dei vfq; dura mundus durabit.quod confpicituriam ralfum* tiec eius doôtrina, amp;nbsp;poteftate faluantur homines,vt fanciuit ipfe.Falfus apparebit amp;nbsp;Mait metus poft rcgnû Ifraëliticum rcftitutû.fed hos relinqiientes videamus de Chrifto. ait Deus, ponam verba mcain ote eius, amp;c loqueturom-nia,quæpræcepero ci. vnde amp;nbsp;Chriftusait.mca doftrina non eft mea;fcd eius,qui mifit mc.at* qucfaepèrcpetitjfe mifium àDeojac fequæ Paths funt loqiii. vcriim hîcinculcat Hcbræus. tu de te ipfo teftaris. ergo probandum eft teftimo-nio Patris, qui datverba fuainoreChrifti, ajC Pater, quando loquctur Propheta in nomine Domini,amp;non extiterit res ilia, ncque eucnc-rit, eft verbum,quod non locutus eft Domi-nus.ergo qui loquctur,quæ extiterint,amp;eucnc rint.cntis,quilocutusfit in nomine Domini« Quod autemcxtiterit,quodlocutus fit Chri-ftus de eius Euangelio; quod euencrint quæ nuntiauitdefua morte,amp; rcfurrelt;ftionc:defpi-litu Sanóto miticndo: de gcntibwscredituris
-ocr page 117-De Adv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;117
cogendis in fuani Ecclefiam : de Hîerofolymis euertendis ; de Hebræisnon credeiitibus eijci-. cndis ex coium (latn i hæc itapatent, vf ncrtiQ hoiTiinum negate poffit. mitto mukaalia. Itx veto mine coinprobantur, qux cap.a4. Matth. ôc 15,Matei, öf il. Liiçapnuntiauitfiitutahgna fui iecundi adiicntus : de multis ChrilHs ,de faifis Prophetis, de rumonbus bellicis, de fedi-tionibuSjdccommotionibuï gentium conttx genres,regiiorum contra régna , ciuitarum cou tra ciuitates.ptopinquorum côtta propinquosî depcrfecutionibus,dc cacdibus çrcdcntiû præ.; dicationi Euangelica: ; de odio in quo ijdena credentes funtapud Papiftas;dcprodicionibiis, dccharitateimminuta inter homines, de abo-minationeniintiatai Daniele nunc cœptapa-tefieri : deque multisalijsrebus, quorum magi nam pattern vidimus, amp;c reliqua inftatcomne? vident.Ha:c omnia vocauitChtiflusEiiangeliû regni: atquenuncperficicnda nuntiauitin vni.» uerfo mundo in teftimonium omnibus genti-bus. quibus verbis fignificatut Chriftus amp;nbsp;hîc quoque vellc oftendere fe nobis verum Prophe tam : quando omnia, qu.e nuntiauit de fecun.» do eiusaduentu videtimus perfefta. vndcôC omnes genres cogentur ilium fufeipere fuum {cruatorcm.
Prxterea vbi dixit Deus, ponam verba mea in ore cius, amp;nbsp;loqueturin nomine mco,fignifi-catur, quæ myftcria confignata funt in ptomifr fionibus, amp;nbsp;in vniuerfa lege , omnia per Chri-fiumfuilTe apcricnda.Vndc Euangeliû Chtifti,
-- \---------- H 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;
-ocr page 118-lig nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacob. Broc?
amp; doftrina Apoftoloriim continent vcritatcm vmbrînimlegis:atqueloquunturipfi,quç flint fpiritus Dci, Si qua: voluit Deus elle fignificata in lege, hinc iHud Dauidis. tune fufcipics facri-fîciuin iuftitiae.atquc hæcfuo rempote vberius exponcntur.Etcùni indicantur extare,ac cuen-wm habitura.quæ loquetur Prophera à Deo miflus, fignificatui Euangelium Chnfti perfe-» ucraturiim,c(re£rternum,omninôfuturafalus, qusE in illo promittitur. arque huius rei lit præ-tcrcæteraillud argiimcntum.quùd Euangeliu, vt EuangeliumcftquoqucProphetia. Vtenim narrat hifloria Euangclica rcsgeftasprimi ad-uentus Domini, in quas reuocantur promifla Abrahamo, fiue ctiam Adamo jitanarratfutu-ra fecundi,quaEnunc euenirc videmus•,aflùquot; mitquetempora, in quibus præftabuntur oiU'^ niapromilla Atquc hinc vult Deus fieri quo-que manifeftum veram cfi'edoârinara Chrifti, amp;nbsp;à fe daram. qui regulam videtur dedifie , vt vbi affertur doArina de lege, amp;nbsp;Euangelio, in qua coniunóta fit veritas Prop h criæ,earn do-? ólrinani cognofeamus veram. Vnde doélrina vera confpicitur inProphetis. atquc DeiPro-phetia cognofeiturin doôlrina Dei. hinc Pro-phet.T nuntiantes vera , doélrinain quo que verbi Dei tradideriint. Et Mofes doûrinam verbi Dei tradens, Prophetiam fimul propo-fuit. Hæcduo fucrunteximiain Chrifto. fuit ergo cxjmius Propheta. Apoftoli Euangelium nrædicantes , Prophcrica quoque tenuerunr. pjne videraus in omnibus facris yoluminibus hæç
-ocr page 119-ExcduafuifTeconiunda. lî iamfucrunt con-iunda in omnibus faciis voluminibus , maxime confpiciiintur in libris Eiiangelicis. vbi fimul Chiiftus dodiinam tradit, amp;nbsp;nuntiat fu-tura. Atquc hoc indefit,quod ominsdiui-na fcriptura , quam Deus diclauit (uisfanftis Prophetis, continet ptophetiam. amp;nbsp;in rebus præteritis , amp;nbsp;præfentibus nacrantur futura, quod patebit, quando apetientur libri.atque' in narratione Euangehca videbuntur ilia aG-fumpca primi aducntus Dominini , in quitus exponcrentur ,vt dixi, quæ fuerunt futura fecundi multo poft; qucmadmodum Mo-fis nanario inuenitur contincre hiftoriam rc-rum futurarunr. Similiter Prophet e in praete-» ritis, præfentibus defcripferunt futura. at-que in Apoftolts,quæ ratio fit Prophétisé ia »doéliina , quam tradunt prætcr loca ilia , ia quibus dicunt Ce narcare funira , tempus a-pertæ Prophcciæ patefaciet. Et hacc funt, quæ fignificantur in verbis illis. quando loquc-tur Propheta in nomine Domini , amp;nbsp;cxtitc-. rit res illa, atque euencrit. vt verbum Chri-fti verbum Dei verum oftendatur in his, qux dosuit, fimul nuntiauit futura.
Ergovcrus Propheta apparet Chriftus per C4US doftrinam , quæ fit Dei , in qua con-tinetur P rophetia vera • Quod autem cuc-netint quæ locutus fit Chriftus , id verb palet ex euenris præteritis : ex his quæ hoc tempore fiunr. atque quænunc inftant futu-«tj inttâ paucos annos afterent propè omnia
H 4
-ocr page 120-ïia IA co, B jioc.
return denunriawrum eucnta;n}fi quarenuivf* ’ que ad finem mundi extenditur Prophetia. Ea ;vcrô eft caufa, quod Chnllus inculcabat illud ^difcipulis. ante prxdixi vobis, vt cùni fatftuiu . fuent jCredacis.vt fcibcecreiiocaret Hcbiæps ad hunc locum Mohs^vbi verbum Cbrilti verbum Dei lignificacur ; £t hate diüa. lint de te-fttmonio Dei, quod eft in cap. iS.Dcutciono-nnj de Chtifto. Antequam verb aba teftimo-niaprofcquar, videuturHebiæi hîe monendi, cum,dtxtt Deus fe pofituruin verba fua in ore Mclîîæ,amp;in fijio norninehunclocutiirum.no'' ujm verbum prætej.promiffionum, legis, SC Proplietarum , debuifle feexpeéhare. amp;nbsp;iccirco vana elfe ilia argumenta, quam afferunt contra Euangclium : quod lex in cunûis partibus be . abfolutaperfeiftioneomnisigencris , nccopus fuilFe alipnouo verbp Dei.hatÇ.Sç fiiniliarefu- . tantur, dura pratterhegem , amp;nbsp;Prophetas , vulc Deusaudjri Meffiam quoque. EEqnodvrgent non efle parabolas, amp;nbsp;ænigmata in lege, vt ne-gent quæ funt in lege tnyftetiade Cbrifto , eos d.:cirausidfacere, vttueantur propoliti'i,quant do contraChriftumloquuntur. nam aliâscùm (ibi videtur, folent magnificare myftcria. Qma lamitaagnnt, non difputabo debts, quæ lint (igna, amp;nbsp;quæ fignatain fcripturis : amp;nbsp;quod hçc fintæterna , ilia nonæterna : amp;nbsp;qua ritione le-cundum tempora, amp;nbsp;feenndum verbum Dei nouum dtftinguenda; tantum oftendam con-fi.rmaridiuinoverbo parabolas, amp;nbsp;ænigmata plïè in lege, nc purent fein ca lenosiliudere,
q Ui
-ocr page 121-De Adv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut
qui fcîp(bsilludunt. Aie Salomon Proncrb.i.fc fcriphlTe parabolas ad intelligendum parabolas fapienttim, amp;nbsp;.Tnigmataeorum. fapientes fiint fcriptorcsdiuinoriim voluminum.in parabolis autein duplex incftlententia . vna qiiæ ilatiin percipitur, alrera qiiæ in illa fignificatur, Êrgo in Parabolis Salonionis,amp; in aÜjsfacris aiuho» ribus prætcr cam.qnæ eftin litera,aliafententia aperti mvftenj requivitur, auteuentus Propbe-tiæ. Vndccap.30. amp;nbsp;ji.parabolæ amp;a:nigma-ta, quæ afFeruncur, vocantur prophetia. bine Ecclefiafticuscap 19. ait. Qiii ad legem alcif-fimiapplicaiiicanimiim ,atquein meditatione cius verfatiir,rapientiam omnium antiquorum exquitet; amp;nbsp;in Prophetis ftudium,opcrâniquc fuamponet: dil'purationes conferuabit ceJe-brium virorum ; arque in fententiaium recon-ditarum inuolucra penetrabif.occultas proucr-biorum iententias conquiret,atquein ænigma-tisparabolarumverfahitur. PfalmusyS. continet parabolas, amp;nbsp;ænigmata : fimùlque often-ditin Mofe contincri parabolas amp;nbsp;amigmata. afferturenim in co Pi'almo biiloria populi Dci deferipta à Mofe ; quant appellat parabolas, amp;nbsp;ænigmata de rebus futuris. quæ quidern ait Da uid, le accepilfc à patnbus narrâda pofteris. Ec» cleiiafticus confirmattempora mundifuilîe pa tefacta Mofi. quod Mofes confirmât capite 4.
I Dæut. inquiens. inrerroga de diebus antiquis, amp;c. Etcap.Jt. Memento dierum fcculi, intcl-ligeannos genetationis. non requiret Moles jn «lijsjquodinfc noninfit. ergo Mofes tenuit
Ù ; fucura
-ocr page 122-Ilî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I A COB. Br 6C.'
fucura , amp;nbsp;illa defcripfit. ad qiiac cön/picïentfa rciiocat alios. Si iam Molescft Prophcta , amp;nbsp;nuntiat futuia,amp; narrat tatummodo liiftoriani ' fui temporis ; ergo hiftoriam fui temporiseft quoque hiftoriareturn futurarum. Si Prophet« narrantfutura,amp; temporaiudicij futuri polhe-mis diebus,vt finguli proponnntin fuis vatici-, nijs ,crgo per ea, quæfuerunt fiii temporis, amp;nbsp;perparabolas,amp; enigmata illa exponunt.Hinc lacob cap.49. Gen. tadum Simeonis,amp; Leui: faduin Kuben aflumit.vt in bis oftendatfutu-ra. parabolas,amp; arnigmataaffert in alijs filijs,in quibus fignificat futura. pofliim probate He-br«is,amp;Chriftianisin primo cap. Gencfislig-nificari alia præter creationem mundi. in his, quæreliant illius libri polFum probate Chri-ftianisfignificati aliafuturaprxterea,quæ nat-rantur. Plalmus illc 78. often dit, vt dixi, totaiu. hiftoriam Gedeonis cfreparabolam,amp;ænigraa' ta ad fignificanda futura. Et fi Prophet« 3 ifu* «luntfæpius cadem ,vt fignentipfi quoquefu* tura,ergo amp;nbsp;ipfi «nigmaticè, amp;c parabolicè lo-qiiuntur. Vndc leremias capitc zo. amp;nbsp;Ezcechi. io.loqtientesptçfentibus,amp; poftetis.aftumunC prafteritatemporis Mofis. amp;cap. 17. Ezech.aic ei Deus, xnigmaticêloquereænigma. amp;nbsp;parabolicè loquere. Nee videtur opus ede fingula colligere præteritæ htftoriæ,amp; quæ parabolicè, amp;afnigmaticèdicuntur,dum narrantur furu-ra poftremi tcmporis.ncceffc cft cnim vt in prç-tfirins,amp; in prxfentibus dcfcripra finrfutura,amp;? inillis alia lint lignificaca. Hisitapofitis, vt
~ ■ myftcrU
-ocr page 123-D E A D V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I IJ
Riyfteria de Ch ri Iio in lege poflînt intçUigi re~ cognofcenda, rcdeamusad Chriftum, qui lo-cutus fit verba, quæpofuit Pater in orecius, amp;C, ad teftimonia deipib.
Eft prætcrea de Cbriflo vero Propheta , 8c Media jtcftimoniiim IoannisBaptillx, quifuit Elias,amp; qui in Prophetisfiut promidus prxitu-rusChrifto.tcftatiu aiitem loannes Baptifiade Chrifto inqiiicns. Quifupernè venir, qui c cælo venit,fiipraoinnesed. Si quodvidir, amp;nbsp;andi-uit.hoc teftatur. amp;nbsp;quæ fequuntur.
Prxterea non dcfuit verbum Dei in genera» tionem, 8cgenerationem. vt dicitnr Pl'altn. Tf. apud Hebræos dcfecit verbum, ergo lunt ipfi extra Ifraël. Sifapcrent Hebraei, vr piitantfefa-pere , fcirent tempora mundi : fcirent genera» Mones mundi, vt monentur in hoe Plalmo 77. le illas confiderare debuide ; arque cognofee» rentcertisçtatibus mundi Deum verbum fuum dcbuidcfacerefuo populo, nec fibi fuide fa-ôlum. arque iam à tempore Prophetarum fe no kabere nouum à Dco verbum, idem monentue in Deuteronomio capitetrigefimofecundo.vbi dicitur.memcntodierum feculidntelligeannoj generationis,amp; gcncrationis.itcm capite 410-terroganuncdedicbusantiqnis, qui fuerunc ante te à die qua crcauic Deus hominem lupec terram ,ab extremo caili ad extremum cæli, Vt ad ipfos non eft faôtuin verbum , ira inuenè-tur faólumapudeos, qui in eorum locum in» gredîfunt:ad gères feilieet. Ac fi Deuspromific ieiuidurû Propheta, in quo poncret verba fua :
ifque
-ocr page 124-114 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacob. Broc.
ifque loqueretur omnia , quæ iibi Pater man-dalFet; neceirecft,vtaliquando fueric ven turns. Cura autem illiiis aducntum nuntiarint Pro-pheræ:necene eft poft Prophetas ilium debuil-iemitti; atqne nouum Dei verbum per ilium debuiirefieri populo Dei. Cum autem à tempore Prophetarum vfque ad noftium tempus pluresgcncrationespræterierint.in quibus non habuerunt Dei verbum Hebræi, quatenus non credideruntChrifto, pluresgcncrationesinue-niuntuvpræterijHe,in quibus fuerunt fine Dei verbo. debucruntautem habuiffe illud adhuc fecundum numerum hebdomadarum pofituni à Daniele per Chriftum, quern occidcrunt.nec verb poft vlquc ad hoc tempus habuerunt nouum Dei verbum, dequo tempore poft dicc-tnus. Si iam non deficit mifcricordia , non deficit verbum in generationem, amp;nbsp;generationé: necahudverbum faótum fuit præter Euange-Iium,amp; Apoftoheum : fiueetiam dicamuspro-pheticum, amp;nbsp;hocapudcredentes Chriftofnam nullum dicerefaiStum,amp;mifeticordiam defijlTe erga Ifraciem , eft contra verbum Dei, amp;nbsp;cius promiftioncs) neceTe eft verbum Chrifti amp;c. A' poftolorum efteverbum Dei, amp;nbsp;denuntiatuna per Mofem : atque Chriftum effe verum Fro-phetam. Et hæc qiiidem nofeent Hebræi, fi te-nerent.vt monuit Mofes.diesfeculi; 8c verbum Dei faftum in generationem,amp; generationem. de quibus diebus feculi, 8c generationibus, 8C verbo Dei in his faifto, non eft nunc dicendi Io eus. tum quia hæc patere debent cxiuterpreta-
tione
-ocr page 125-Dt Adv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itf
tîonctotius fimuldiuiuæ fciipturae; tum quia id fieri dcbcbitin conftKuto , fine in confticu-cndo regno Ifraelitico. Intcrca quicunque cu-pithabere harum rerum exemplar, iutueatur iententiam myfticam in iMofæfabiicæ mundi : fiucfodiat, vt Hebræisloquar, fibi puteos Ha-braham , lfaac,amp; lacob , vt myfteiia hauriat promilfionum ,quæ fadæ fucrur.t ad hos Pa-triarchas, fine contempletur columnam nubis, in qua videat præterita, præfentia, Sc futiira fc-cula. fiuc circunfpiciat, infpiciat extra, amp;nbsp;intus totum tabernaculum : faltem candelabrum to-tum cum fingulis fuis minucis partibus.fiuc Aaronem ornatum fuo facerdotali amiétu per-luftretà capitcadpcdes vfque. fine videat quæ-nam fibi in Vrim,amp; Thumin cognofcenda pro ponuntur. fiueconueitat antmum ad talia j in quibusgenerationcsconfpiciunrur, amp;nbsp;verbum t)ei,amp; opera Dei in Ecclefia. Qui Hebræi ici-cntiam magnamponunt in illis fuis deccm cnu merationiblis, quas vocant Sephirot. intuean-turin his circulos, (eu orbiculos; inlpiciant profunde tanquam in altis puteis : canaliaque à puteo adputeumperluftrent : amp;nbsp;fcienttempo-ra fcculijgcncrationéfquc amp;nbsp;gcnerationes, vi-debunt ab extrcmo cæli ad extremum cæli : vi-debunt tempus amp;opus Chrifti, amp;nbsp;tempora, quæ confecuta,amp; confecuturaiuntîatque mag-tio lumineintuebuntur præterita. Si tu hcbrçæ intelligis, quæ dico , bene eft. fin minus, ecce tem tibi ob oculospono.àfummo creatorc du dus CS per Coema, amp;nbsp;Bina, per Sapientiam, amp;nbsp;intclli-
-ocr page 126-'116 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacob. Broc.
intelligcntiam ex äquis paradtfi in ordincni, Si locum feptem inferiorum Sephirot. Cùm per* du(Sus es ex his fepeem ad quartil,in quem con fluere debuerunt omnes crcdentcs;gcntcs mul-tæ ingrciræ flint, amp;nbsp;tu perHdia cfRuxifti è cana-libus aquavum feminis Abrahæ in aquas aliénas duiäas per coenum infidelium-ncc per quin tum Sephirot, nec per fextum horum fepreni confluxifticum femine Abrahæ, vtpromiiBo-nes,amp; verbum Dei, amp;nbsp;eius opus in tc habercs* Tandem nunc fit apparatus apertionis Mcl-chuth. vtprodientesaquæc fuperioribuscana-libus. Sc puteis,amp;qu.T circum vndiquetemerc feruntur,ConCurrant perfidem inMelchuth.ad cuiusingrelTum nunc vocantur Sc Hebrai, Si genres omnes.fi hæc non intelligis, deprehen* deris tandem nihil in tua Cabala intcllexiirc^
Vt veto ad Prophetam verum Chriftuni rc-“ dcam , fi contemplati fuilTent, quæ hîc recen-fut Hcbræi, amp;.alia fimilia in facrisauthoribus, vidilFent mifcricordiam Dci,opusDci, amp;nbsp;verbum Dei tempore Chrifti ; vidiflent Mefiîani debuilTeeo tempore venire, quo venit ; acpries debiiifie mini verum Propheram, quàm veni-retfalfus,amp; Antichriftus. vtetiammcmorates eft capitc illo decimooftaiio Denteronoinij prius verus Propheta, deinde fallus, quod qui' dem patet ex capite nono Danielis. vbi prius Chriftus memoratur mortuus, deinde Hiero-folymæ euerlæ, deinde abominatio adduda pcrfalfum Prophetam Antichriftum. pater capitctcrtioOIcx.vbi Mellias compaiata fibi vxor
-ocr page 127-De Adv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xi ƒ
vxorc quindcciiu argcntcis, amp;nbsp;mcnfura hor-4*1, itlongum viam. amp;nbsp;interca per Antichii-ftum dcfijt facrificium. Ex his omnibus patet Chriftum non falfum^ fed verum Prophetam , amp;nbsp;Melliam fuilfc. Vndenon poiïiint Hebrari diccteChriftum falfum Prophetam , quin ref-puant rcgulamgt;à Deo daramj conftituant fc ex« tralfraclem.de quareadhucdiifturilumus.
Prætereaquoniam præftâtia dolt;ftrinæ,amp; mi-racula, Si teftimonia niagnam vim afFcrunt ad perfonam deinonftrandam veri Prophetç;pof« fem difputarc de doôtrina Chrifti diâa irre-prehenfibili, amp;nbsp;q«æ fit cadem cnm doârina Mofis. in eo différât, quôd hase multa cettis qui-bufdam figuiis proponat, ilia veritatem rc-rum fignatatum oft'crat. In Mofe (piritusrequi-raturad agendum, amp;nbsp;cognofeendum; qui da-tusprçdicatur in Euangelio. in Mofe videarir natus Dco,ac ad ciusobedientiam: in Euangelio formatus Dei filius in imitatione Chrifti, ac charitate; amp;nbsp;fiquçfunt alia. Eaeft vis fpiritus, amp;nbsp;perfediio in doôfrina Euangclica,vt qui nuis lis rationibus adduci potucrunt ad fufcipien-dum Chriftum ingenio , ac doôtrina præftantes quidam Philofophi, leôta doóliina Pauli cx-clamarint,non cfTe ilia verba hominis: non Platoncm,non quemuis fimilem taliafuifTe lo-cutum .• elfe ilia fupra hominem ; neccllario clic ibi Dei fpiritum . amp;nbsp;hoc non conringit in his , qui Icgunt Mofem. Vndc tot mag-ni Philofophicomplex! funt Chriftum,amp; fue-tunt dodorcs in Ecclefia,
Miracula
-ocr page 128-»18 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacob. Bröc.
Miraciila aurcm , qiiibu» confirmata c/ldd« änna Chrilli amp;nbsp;Apoftolorum, non eft, vtre-cenfeantar, quanta , amp;quàm magna fucrint.' quæ hiftoria docet. necfuerunt édita in locis dcfcitis ; fed in luce hominum, amp;nbsp;vbi domina-batur impiorum Ronianiim ; non invnotan^ tum populo Hcbiæo } fed amp;nbsp;in alijs aliarum nationum beneficium Chiifti extiticinfignete* ftibus Hebræis , amp;nbsp;gentibus. Quæ mitacula fi quis Hcbræus negct,adducct gentes , vt mul-to minus credant Mofi. fiveio crcdenduin eft Moli, multo magis crcdenduin erit Chrifto. in ciiius morte fol obfeuratus induxit gentes lon-ginquas, vt dicerent, aut Deum pan, aut mun-dum ruituium. Quiiam in difiundisregioni* bus cognoueruntin motte Chrilli folem obfcii ratum.idque faduin contra omnem naturae legem, Chriftum Dei filium amplcxi funt ludçoi iudicaturinon credentes. Teftimonia de Chrifto nonperfequarduóto initio à Magis memo-rando Simconem,Annam Prophetillam.Ioan-nem Baptiftan),Apoftolosduodecim,amp; feptua ginta duos:viros alios, amp;nbsp;muliercs, qui fuerunt teftesomnium,quægelîît Chriftus qui cum Apoftolis acccperunt Ipiritum Sanólum. non perfequar cos , qui hos audierunt. quorumin-finitus eft numerus, fi fpedes Hebræos,amp; gentes alias Afix, Alricæ, amp;nbsp;Europæ. non eniime-rabo doiftores, qui orti funt iam ab Apoftolis, vt pudere debcat quemque Hebrxum , ferre confpedum hominum intelligentium.tantum dreo, quæ Chriftus nunciauit fututa de eiusfe-cundo
-ocr page 129-b t A B Vi 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11?
fcundo adücntu cap,2 4.Matth. Sc nbsp;nbsp;Mareijöc
XI.Lucx,nunc confpici habcic fuum euentunu item qux niintiarut Apoftoli', vt alite dicebami in quibus quidcni ita confirmatur verus Pro» phctaGhriftus , vtfalfi omnino appareant He* orxi quicLinq; ncgaucrunt Clniftum, Et fi fibï vifum cft potuifle negate Chriftutn Mediam qux ipfe» amp;nbsp;Apoftoli egcrunt, docucrunt, amp;nbsp;nuntiarunt i negate inquam hxc contrateftir monia feripturarum , 6c Hebrxorum aliorutn , 6c gcntiunii ^ui eredidcrunt haékenus Chrifto*, quomodo negabut cadé, quando apertis libris confpicient Mofeni, amp;nbsp;Prophetas nartalTc, 6c diftinxiffextates, 8c quxin hisaüafuntapud populum Ghriftianum ab aductu'ptitnö Chtir fti vfque ad fecundum ? 8c quidem iam polFunt cadeui hxc videre in Apocalypfi.Tcftimöniunx tandem pouorum Prophetarum apud Chrifti* flos,quifuctüntiam ^400. annisplurimivfq'j adhxctempora, arguentHcbræosi Illi enim partim inteipfetando antiquos Prophetas, 8c alias diuinasfcripturasjpartitn acceptis vifioni.-bus, amp;nbsp;monitisnuntiàrunt futurain fccundo -aduentu Domini, illainquam , qux haétcnus .vidimus iam Ä60. annis, amp;nbsp;quxinftantperfi-eienda vfque idum adducatur'regnum Ifrafc'liti--Cuhi.tantarum return , Sc tot virorii prsdiólio-hes non éludent Hebixi. quas .genres in toto orbe pcrfpeéliscuentis comprobaturx funt ve-ras.Hïc pauca vidcnturrcftarcdicenda de vero, amp;fallbPropheta, vt omnino Chnftusvenlifc, amp;nbsp;vcrurProphctafuifl’e oAcndatur. Qu}fndo 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cap.
-ocr page 130-ijo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÎACOî. BRÓC
capitc dccimooólauo Deuteronomij': MeflÏaJ diciturventutus, niintiaturamp;falfusadfuturus. Si lam Chriftus fuit fallu s Prophcra, ergo piius adfuit vcnis. nam verus debuit antcctfliire, at-» •lt;]uc faJfus cognofci cx collatione cuni veto, vt Deus oftcndit,amp; iubet.non poflunt auteni Hc-btæi oftenderealium verum ante fuillejaut co-* dem tempore, quo fuit Chriftus, aut poft cum adhueverum expedenc, Etfivelint, falfum antccciriflc, oftendant poft 1580. annos fc verum vidiftc. Et ft non oftendant verum, quo-modo cx collarionc cognofeetur falfus ? fi non collatione oftendent, ergo contra iudicabunt dcfalfo, quam Deus præccpit. Dicendumne erit præterea Denin finilFc populum fuum fine Hio verbo, fine opcre, finePropheta ,fincfta-tu ? hoc crit contrarium diuino verbo, vt ante oftenfumeft. Quod verb poftremis tempori-bus debuerit patefieri falfus Propheta Antichri* ftus,atqj temporeiudicijeijci,patctcùm alibi, turn in Ifaia capitc vndccimo, vbi ait de Mdfii veniente contra falfum Prophetam. pcrcutiet terram virga orisfui,amp;fpiritu labiorum fuoruni intcrficictimpium. Et hicpatet,fifalfus Propheta debuit intcrfici à veto,amp; Chriftus fuitfal fus Propheta ,Chriftum à veto Propheta de* buifle intcrfici,quod non cftfacfum.crgoChri-ftus non fuit fallus Propheta. ergo ante verum non fuir cognitus fallus Propheta. Quando iam verusintcrficictimpium ,apparebit tunc, non Criftusin eins primo aduentuj fed Anti-chrrftus in fcciindoChrifti adueru fuperbe fnif-
fe lociKus
-ocr page 131-De Adv, , fciocutU9,r'’pef^^ cgi ffc. Quod item in primo adutntu fuent veins Propheta Chriftus, inds conftar,quia qui cum non audicrunt, dedcrunt pœnas quas Deus minatus eft. ergo turn fuit,amp; aiitcccflk verusPropheta Cliriftus. ' ■, Quod veràpepcndcrit in ligno Chriftusrar« quedicatut in Deuter, txecrabilis, qui pepédit in lignoi non iccirco dicendus eft Ghriftus fal-? fus Prophera amp;nbsp;alijs indignis nominibus.appe| landus^qiubus vocatUrab eins crucifixoribus, nam itaoportuirexpiationem pcccatorvi fieri, quæ non fit fine fanguine, vt pater in Mofe, Si autem putamus candem fieri fanguine anima* ' lium, perpetuo oportuit extitifi'e lacrifieia ani* malium. qua: tame poft Çnriftû ceflaruntaputl orancsetiamnationes. Etquôditafuturû elfijt in populo Dei» docce diuina fciipnira.vt Pf-39* facrificiiirn amp;nbsp;oblationcm noluifti. amp;nbsp;quæfe-quunturexpofitain epiftolaPauliad Hcb.c.ió Ergo in animalibusfignabatur Chriftiis.quæ ra tio autem filer it, quod Chttftus no ante paf-fusfuerit,5£ quarein animalibus fucritfignifi-cata expiatio, apcrierurcùm myftcria, amp;: Pro-phetia in Mofe fuerit patefada. Ergo quæ pro peccato madabatur vidima , fignabac Chri-ftum futurum vidimam propcccatis omnium •credentium. Vqdc amp;nbsp;fupcr lignum lerpens æ-neus fufpenfus fuit in deferto , in quern intucn-teslfraèliræ idi aferpentibus ,fanabancUr. ita nos idi à ferpente ad interirum , atque fadi ob peccatiimpet fetpentem malcdidum, locum noftru fubijc Ghriftus, amp;nbsp;pepédit in ligno.
1 i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Yt
-ocr page 132-îjt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÏaCö*. nöc.'
tt fufceptain fc maledidhioncnoflra (anemöï hosâ mortali viilncrc,Óc ciim eoviuamus, nam quod faéiuin fuit in ferpence illo tunc,reuoca* ti dcbuit ad omnia alia tempora * quae confc* qucbantur, amp;nbsp;quæ antccelferant. Sont cnrnl perpétua quæ præcipit Dcuslt; vtlt;lc fangnine,amp; adipc non edendo} Sc de agno noh cöquendo in laâ:c matris. Et quainuisfigüra abolcatur,rcs tamén fignata perpetuo maner, nam quæ Pater tradidit certislignis, amp;c figutis, vult per Filiuni ilia exponi. quod fa(ftum eft téporc quo ChrH ftus piædicauit Euangclium Chrifto, Sc Apq* ftolis Veritarem docentibus eorum, quac figuri, Mó(aiciscontincb.antur. Collatioautem rerU fignantium,amp; rerum lîgnatarû, vt vntimquod-quefignarum in fuo figno o'ftendatur,,id verà fier in tertio ftatu mundi ftib aptrta Prophetia perfpirituffl SanduiTi. Ergo quod fignabatur in ferpentc patefadfum eft pdr Chriftum, quod fignarctur ipfe fadus nialedi(ftum,vt omnes in eum credentes non périrent ; fed haberent vi*-tam æternam : non folum qui tempore Chrifti fuerunt;fed qui iam ab Adamo liberationem à peccatis confcquuti (untpatefiet autem in apcf ta Prophetia, quatein ferpentc illo æneofigna-tns fitChriftus.Sin verb Hebræusfadbum illud dcfcrpentependcnteinlignö reuocctad Iftaë“ iitas tantum idbos tunc à ferpcnribus ignaruS diuini verbi facietillud fingulatc * amp;nbsp;tempora-ncum,quodad omties credentes omnium tenn porum pertiner. eft verb verbum Dei æternumî atque illud verbum de ferpCnte perfeuerat in omnibus
-ocr page 133-.Di Adv-ooa* ÏH omnibuscicdçntibus. vcraaledidjoS: mois,, quam contraximus per peccatum. Faótus eft_ igitur maledidum pro nobis Chriftus, vt in ip-' io peccatanoftra punirentuv., Vndedçipfo ait Deus in Ifaia. propter fceluspopuli mei per-cufli eum. item, fipofueiit animam fuam ho-ftiam pro delióta»videbitfemcnlongeuum.ip» feiuftusiuftificabit feruos meos , amp;cuin fcelc-_ taris deputatus eft. Vcrum Hebræo videturin* dignurn,vt qui magna potcutia, diuinavir-?^ tute rcftituturus fit regnum Ifralt;tlitilt;um,in cru-cefueritconfixus , ranquam qui omni virtute,, amp;nbsp;poteftite fucrit deftitutus. nee intclligunE propter quem faótafuntomnia, oportuiiTc pa-» «ter pcccatorum fieriexpiationem. non itavi-fum eft Ifaiæ,qui fcripfit,Chiiftum pofiiiircpro deliólo animam fuam.indcqucfuturum,vt voluntas Domini in ipfius manu profpera agat„ 6c Dauid. de torréte in viabibit, propterea ex-» altauit capttt. Error autem cft,quod duplex ad-tientus Domini non attenditut, qui dcfcriptus eftinProphetis.in carnc,amp; humiiitatcünfpiti* tu,amp;potcftatc magna, afferemus autem no$ locaapertiora,neis,quiprofitetur fidem,amp; nó credit,tergiucrfeturin fententijs obfcurioribus, «tqucin incerta fibi oblatainterpretatione. O* £eas capiteprimo compleditur primum , 6c Cc-eundumaduentum Domini.deprimo ait. na-tumfiliumvocatumlezrael,fernen Dei.cuius ûnguincm virus fit Deus invalle lezrael. vbi niortuusfitChriftus. amp;ibiceflauicregnum, 6c ftatuj HebtÄOBM. Jfceundus .aduentus fignifi’ f ...... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ij caiujï
-ocr page 134-ï? ' Iacob. Bro'c'
caturin fine capkis, vbi dicitur, niagnOï futu-lus dies Iczraëlis, quando luda, amp;nbsp;llraël habc-bunt caputvnum tantum, fignihcarur amp;nbsp;capitc tertio 5 atquc quarto vfquc ad finem libri del” Cribitur. Hincdebuitaduertiflë Hcbraus vc* lam ptædicationem Petri de Mtflia Capite tei“ ho Adiium. qui ait Chriftum debuiflc pari, vt Deusptædixir peros (uoruinProphetarum.poft veto refurreóhonem debiiiHcelle in cæli» vfq} ad tempora rcilitutionisomniUm,quæ Deuslo cutus eft pet os omnium fanólorum fuorû Prophetarum ab inirio. Vt iam locus Ofeæ non eft ebfcurus,ita aperrus eft Daniel, qui ait c.9- pii-mùm Chriftum moriturum , poft diruendani eiuitatem amp;templum:atquchxcnonquam re--ftituenda.poft cclTiturum facrificium,futuram# que abominationcm;tandem hanc amouendas adducendam iuftrtiam fempircrnam,complcn dam Prophetiam, amp;nbsp;vifioncm in aduentu fan-(ftifandorum.Q^od veroabominatio cognof-cenda fit poft mortem Chnfti maxime fuiflein populo Dei,in Chriftianis,doccrhrc Danichne quis dicat hanc Prophetiam fuilfe complctam tempore Antiochi. affirmiturd DanielcCap.ii-
in Apocalypli cap.itcm ii. duratura abomi* natioilóo.fcu ii9O.annos,nccfuitcópletaté-porc Craffi Pompæi,amp; vaftationis Hierufalcni, vt quidam Chriftiani volucrunt. quia poft euer fam eiuitatem, amp;nbsp;templii narrat Danielcefl'alfc iugefacrificium,atquepdfitamfuiffeabomina-tionemduraturam vtdixi. 1160. feu 1190. an-jtUM. §xiamhæc omnia fada font poft mortem. * nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Çhrifti
-ocr page 135-D E A DVr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÏJJ
faiîlafuntin populo Dci: ergo Chri-ftuspnusdcbuit moriantequam reftilucrctreg nûlirael: ergo populiis Dti erit populus Chri-ft^anuSjin quo hæc faftafunt,nô ïam Hebrçus. E-tin Ofeahæc qiioque (unt manifefta c. 3. vbi Dominus dicituracqnifiuillè fibi mulieréquiti decim argenteis,amp; mcnfuia hordeidubet ne fie Viroakeii: aefenon ingcefiurûadiprara. quod peiaóluius fitlongum iter : intereafilioslfiaël pcimanfuros multos dies fine rege , fine princi-pe,finefacrificio: tandem filios Ifracl quæli-turos fuum Dominum Deuin fuum,amp; regem Dauid.Si non intclligituraduenifie priusChri-ftus, antequam reftituaturregnum,quomodo «iicituracquifiuilTe fibi Ecclefiam , ituruslon-gam viam, antequam Ifraël quærat Dominum Deumfuum; Ergointelligiturprius veni(re,2r iterura rediturus poftremis fcilicct diebus, vc reftituatregnum Dauidicum, amp;nbsp;Ifraeliticum. -Et fi inftet Hebræus Chriftum non veniflc,cùm venerit, neccfl’e erit, vt cum venetit, mori-atur , refurgat , eat longam viam , cuertantur Hietofolymæ , auferatiir luge facrificium, amp;nbsp;ketum redeat reftituturus regnum Ifraeliticum. Verùm cùm fintHicrofolymx euerfa:, amp;nbsp;cef-farit regnum,ac ftatus Ifraeliticus; atquc hæc fit eri debuerint poft mortem Chrifti : ergo Chti-ftus nofter mortuuscft Chriftus promiirus.ergo fil occifuseft Chriftus, amp;nbsp;Hierofolymæ cuer-tæ , atquc cultus Dei fuit apud Chriftianos i-nque Ecclefia Chtiftianorum pofita abomi-Bfttio abUto iuge facrificio , quôd iu codem
- J populo
-ocr page 136-ïgt;5 Iaco^ b Hoc.quot;
populo reftitucndu fit: non HebrçusjTed Chrf» ftianus populus eut Dei populus :atqueChri-ftuni Vendre neçefle erit, ac dcbuiflepatiante-^ q.uam refticueret regnum Ifracliticum. Hæc v-beriusin Mofefigniticannir.-fcd quiaiocaapcr-ta proponimus , Mofem nunc omitcamus : vi-deamufque quæ pertinent ad Chrjftutn mor-tuumpropecc3iis,amp; ad primum eiusaduen^t turn. Q^od veniredebuerjt prius in hiimilita* te, amp;nbsp;non cum ftrepitu armorum,doccmur ca-pite primo Ofcæ. vbi dicitur. tunc miferebot domui Iuda,amp; faluabo eosin Domino Deo fuo ; non in areu,ferro, hello, equis, cquita^ tu.capitc4i.Ifaiæ,ecccferuus mcus,innitar ci, cleâusmeus, in quo fibi complacuit anima mea: dedifpiritum meuni hiper cumziudicium gentibusproferct.non clamabit,amp; quæfequiin tur.Hæcpcrpcndantur,amp; inucnienturin Chri-fto omnia: ipfum vendît in humilitace,confti-tudTe Ecclefiam.vocafl'c in cam gentcs,aperuif-le oculos cœcorum, adduxifle aedetes in fuarq, luccm. à verfu autera nono vfquc ad dccimum oótauum exponitur fecundus eius aduentus, qui vend vt virbellicofus. Sc à verfu dccimo-o£tauo vfque ad fincm capitis arguuntur vt cœ-ci,quinon ad'jcrtunt opus Domini primi, SC fccundi eius aduentus. Ergo0 prius prædicauic Euangelium gentibus ; It venir inhumilitate, numrudita denunciatusî aevrab initio rem ordiar. tiumnatus cftcxvirginc, vt nuntiauit Ifaias?num fuit Emanuel? num apparuit fit Uus Dei in dodUipa, opcre, amp;nbsp;fignis, 3c in di-. ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftriburion«
-ocr page 137-?©b'Adv. ‘T ftributionerpiritiis SandiînumfiliusDei vocai tus cftPIà.x.vbidicitur, Dominus dixit ad me, . Filins meus estii,ego hodiegenui te ? itemof-culamini filium ? amp;nbsp;Prouerb. 50, quod nomen fill] eins ? tu noftiin Michea capite j.amp;egrei-fus eiusab initio,amp; àdiebusfeculi. Plàlmo.45. Pvoptcrcavnxit te Deus, Deus tuus olco læti-tiæpræcôfortibns tuis.If ói.fpiritus Dominifu fier me eo,qudd vnxerit me. num natus in Beth chem, vT diólum eft cap. 5. Micheæ ? num fuit puerin Ægypto.vt 11. Olea: ? num fuitmifius Elias ante ipfum, qui fiiit loannes Baptifta, vt fueratpiomiffiotn Ifaia ca. 40,8: in Malachia J.amp;.4? num piædicauitEuangclium ætcrnumï de quo diciturin Ifaia cap. 59. Spiritus meus, qui eft fuperte; amp;nbsp;verba mea, quæpofui in ore tuo non recèdent de orc tuo , amp;nbsp;de orefeminis fui ,amp;dcorefeminisfeminis tui. dixit Dominus ex hoc tempore, amp;nbsp;vfquc in feculuro. amp;VC eap.ç.promiirum fuit prædicatio in terra Zabulon, amp;nbsp;terra Neptalim via maris trans lorda nem Gallilcæ gentium? num eft Euangeliutn illudlfaiae 51. Qjiim fpeciofi (unt fupra montes pedes Euangelizantis pacem, Euangelizan-tisbonum,piædicantisfalutem? Cum doftrina num fucrunt miracula, quæ amp;nbsp;loanni Baptiftæ fxifteruntfigna veri Meftîæante denuntiatain Ifaia cap.41. cœcivifumrccipiunt, claudi ambulant, leprofi mundantur, mortui refurgunt , pauperes euangelizantur? Prætcrmittam dicere deparabolix.dc Prophctia in Euangclio,amp;: alijs fcbuSjquxpcrtinQitaddodrinam amp;nbsp;veritate
1 j cotuta
-ocr page 138-îjS Iacob. Broc.’ _
«otû, nuæ in vmbris Mofaicis confignatafuntj adpaflioncm, 8c mortem , 8c rcfurreôlionem, quam antcApoftolis nuntiaucrat, vcniam.in prodicorciudanum perfedum cft illud Pf 41. Ethomo pacis mcæ, 8c quiedebatpanem ine-çiim,magnificauit contra roc calcanéum ) dura fuit captusnum illud Zacli. pcrcutepafto-rcm, 8c difpergentnr ones ?dum fuit iudicatus, 8c condemnatut.num illud Pialm.fecundo,reges tçrræ amp;principcs vnà conuenerunt aduer-fiis Dominum, 8c aduerfus Cliriftuni eius?num ijkld Ifaiæ quinquagefimo , corpus meum dedi petcutientibus , 8c gênas meas vellcntibus, 8C faciem meam non abfcondi ab ignominijs, Sc fputo? num illud Pfalmo vigefimofccundo,fo-oeruntmanus meas,amp;pedes meos : diuiferunt fibi veftimenta mea,amp; fuperveftem meam mi-lêrunt forten) ? num illud in manus tuas com-mendo fpiritum meum ? annum narrat is nomen Dei fratribus fuis? in medio congregatio-nislaudat Dominum?num,vt multa omittam, perhuncdicuntur genres reuocari ad DominU jnregnumfuum, vtdiófumcftcapitequadra-gcfimofecundo Ifaiæ. dabo cum in fœdus po-puli, amp;inlucem gentium ? Si iæpcprædicatut »nProphetis, Chriftuscùm venerit vocaturiis genres in fuinn populum,amp; genres Venturas in populum Dei inaduentu M edwe, an num nc-cclIccft,autfalfosfuiirePtophctas,autncce(ra-Riô Meflîam venifle? hocvnum argumentum débet cogéré Hebræos fateri Chriftum fuilTc Meflîam . ,.4ç ne omnia perquiraraus caput
-ocr page 139-• D fi A D V. i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r j
vhum JJ. Ifaiï iproponamus? quem Htbixi-volunt Meffiani tantummodo bcllatorem, an? numdicituribidcco. noncrat forma er, nc-que decor f fuit defpc(3:iis,amp;cicólus : virdolo» Tum , vnlneratus, oppreflus, amp;nbsp;aftliólus, freut agniisad maAacionem dudus , amp;nbsp;velut ours eoram tondente non apciuit os 'fnuni : abfcifus tandem cft de terra viuentiiim : morcuus eft vbi de reis maiorum criminum fumiturfupplicium amp;i inter præuaricacores annumeratusis, quem vos Hebrati appcllatis maledidum!amp; pro prç^ «aricatoribus orauit : à lofepho diuite condr* uis in fepulchro . Veniamus iam adrefurre» ófionem. num fuit ilia nuntiata Pfalmo tertio ibi. Ego dormiui , amp;euigilaui, quia Domi» BUS fuftentat me ? amp;nbsp;1’falmo decimofexto. Q^oniam non relinquesanimam nream in in-’ ferno, nee fanftum tuum dabis eorruptioni? Sinon furrexit è mortuis,quomodo dixit Kaias códem cap. 55 .gencrationé eius quis enarrabitï quomodóquc eùm pofiiit animam fuam , amp;nbsp;felt; facrificium pro deliÀo.videbit fernen longcuy, amp;c voluntas Domini in eo profperabitur gt;nbsp;qiio-modo habebitparte cum inultis,amp; cûfottio-ribus diindet fpolia, fi poftqua effudit in mortem anima fuano refurrexit î Si Chriftus no rc-furrexit, quomodo diciturin Danicle.Chriftus niortuuspoft hebdomadasÄx.atqs pofthebdo-ttiadas7.amp; 6 i.duK venturusad rcduccndu po-pulû,amp; ad ædificandam Hieruialéî Si Chriftus no refurrcxif,qdomodo ftrnguislczrael inOiea dicitur vifitarifuper domum Icu, atq; regnum. 'L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ceflati
-ocr page 140-Ï4Ô Iacob. Broc.
ccfTiri domus I frac 1 : deinde magnos futurui dies Jezvael, quandofiljj luda, amp;nbsp;filij Ifrael af-fumcnifibi caput vnum ? Si dicatur in fangui-nclezrael alius intclligi quam CbriftuSi ergo aliquis futurusnun.tiacur,quifuentmcirtuus,amp;; poft magnus futurusjit in terris. Verum hoc de nulio alio,quàrti de Mcflîa dici potcft. Quôd iam debucrit mori propterpcccata noftra,amp; rc furgereèmortuis.vt ait Paulus, propter iuftifi-cationctn noftram , docuit ante Ifaias eodem c. fi. inquiens. vcrè langotes noftros ipfe tulit, amp;nbsp;dolores noftrosportauit : vulneratus cftprop’ teriniquitates noftrastdifciplina pacis fuper cU, amp;nbsp;liuore eius fanatr fumus. vcrfu olt;^tauo ait Deus, propter fccluspopuli meipcrculîi cum. amp;nbsp;vnaecinio. in fcientia fuaiuftificabitiuftus fcruus meus multos , ic iniquitates corum ipfo portabit. Sequercturiam.vtin Mofeoftende-retur facrificium Chrifti ; arque expiatio pecca-torum ineius fanguine ; item ratio quare, amp;nbsp;quomodo in animalibus , amp;nbsp;oblationibus fie fignificatus : fed id demonftrandura crit,quan.-do aperietut Prophetia ; quando probabitur Chriftus airumerein fcfidelcs à primo vfquc ad poftremumiin fc rcconciliari orania per ciuï fanguine amp;nbsp;quæ in terri s, amp;nbsp;quæ in cœlis funt. reftat verb nunc, vt oftendamus reftitutionen» amp;C. hoc tempore fieri, amp;nbsp;per eum Chriftum,qui defeendens è cælo ad nosfecundb veniat iiidi-caturus mundum : atquereftitutionem amp;: iudi.. dum fieri lècundum ilia,quæ narrant omnes Prophetæ,qnæque videtnus quotidxcûcri.
Qupd
Vy
-ocr page 141-Db Adv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141
Qi^d iam hoe tempore fiat reftitutio, tria Vidcnturfacere, vt certoid credaraus.phmum diuifio, Si diftinftio temporum tradita in pró-phetia : deinde denuntiatio Prophetariim:tuna ipfa opera quæ fiuntipfiusreftitunonisdefcnpgt; ta in Prophetis. Tempora mundi diftinfta ha-beutHebræi in fuis decem enumerattonibus, quarum tres compleduntur tempus ah Adam vfcjucad diluuium ; quarta tempus promiflio-tiis ; quinta légis: fexra Prophetarum r feptima Chrifti, amp;nbsp;Apoftolorum ; oâaua ftatus confit-' ' tuti Chrifiianorum: nonó nouorum Prophetarum. qua; tria tempora Çhrîfiianorum refpon-dent tribus Hebræorum : tempora baptifmatis temporibusc(rcancifionis,'vrpercarfis his fet temporibus omnino ingrediendum fii in feptt-mum ab Abraham , amp;nbsp;decimum ab Adam diw dum ab HcbræisMelchuth. quando Meffiat ftoficr rcfiituctregnum,amp; omnia qüac funt reg* ni Mefiix. Hxc temporis diftribinio eft multis tnodis pofita in Gcnefi ,inExodo, amp;in ali|B libris Mofis; eft in Prophetis: eft in authoribus Apocriphis; eftin Apocalypfi'ï-vt fuo tempore patebit,amp;conftabitnos perueniffe adnouifiî-tna tempora, de quibus vaticinattis eft lacobnr capitfe quadragefimonono Genefis,amp; Prophe-* t®,amp; Apoftoli. fi Prophetia antiquonim pa* trum fuit obfcum, fatis aperra;fuit nouorum Ftophetarum, qui fueruntarrre quatuor centum annos,amp;deinceps in Ecclcfia vfquc ad hoc tcmpus.quiquçhistcmpôribusfiunt,nuni tiarunt inftatc. atque ipfa opéra iara fiunt refti-tutioniï
-ocr page 142-t'1 4î A c ä B. B R o c.
tutiönis rcgni dcfciipta in aritiquis Pfopfitf«* ,tis. atque qui agit ilia, eft is, qui nunttauitj ■ Sc qui nunhaiiisin Prophctis, eft is qui agit, eftis qui fecitlohgum iter Ofextertio.;qui re-* lt;hjt in nouiflimo dictum, de quo ait Jiaias ■ capitefecundo. Ecce in nouiftirais diebus c-* .lit- moris domus'Domini præparatiis in ver-.tiecmontium. Micheasprimo. Ecce Dominus -egreditur è loco fco: defeendet Sc calcabit. fu-per excelfatcrtac.Zacharias fecundo.Silcomnit ■cato àfacic Domini,qui furrexit déhabitaculo ■lândiratisfuæ. is eftianiDei filius, Deus, Ss Dominus noftcr; de quo didum eft Pfalmo 8* Quid eft homo, quod mcmor cscluSjaut filius hominis, quodvillcas cum.minuifti cum pair-? •lulum ab Angelis 5 gloria, amp;nbsp;honore corona-fti cum , amp;nbsp;confticuifti cum fupcr operama-nuum tuarom.''omni.i fubiccifti fub pedibus «ius.amp; Pfalmo fexagclimoprimo. habitabo in tabernaoulo tuó in fecula : fperabo in abfeon-ditoalafiim tuaruin.dicsfupcrdics regis adij* cics, amp;nbsp;crunt anni chis in gencrariortein,amp; ge-ncrationem, habitabo in fecula coram Deo. Pfalmo 89. vbi dc Dauidc dicitur. Inueni Da-uid fcruum mctim vfqiicad verfum illadc Chrifto dicuntur, quænulli hominum tribui pofl'unt. cuius humilitaspiiusindicatur à verf* trigefimoquarto vfquc od quadiagefimum. Et cumh.'Bcaducrtunturdicide FilioDei, in quo (aluati funtomnes omnium feculorum creden-les etiam aducrtiturillud dici de Chriftoà Da-uide. Dixu Dominus Domino meo, fede i
d extris
-ocr page 143-■: Dk A ttv; a (ÏextnSmeis.vtFilius Dei fit, qui fed et ad dex-tcram Patris; atque fimül aduertet doitus Hc'* brçus hune filiiim Dei fuiifc fignificatum in ip-foCocma addextram pofito in figura ilia decern enuinerarionum. aduertet qux dida fiint Salomone in Prouerbijss quæ dida funt-in Ecclefiaftico de Cocma , amp;nbsp;Bina, omnia de fi-lio , amp;nbsp;de fpiritu Sando eile intelligenda : at-que in filio, amp;c fpiritu Sando cife perfeda, per-nci, amp;nbsp;perficienda omnia, qui qiiidemfigna-tifunt in duobus Cherubinis pofitis fuper ar-cam fœderis: quod mittendi efl’ent â Pâtre ; pet quos perficienda efl'ent omnia futuris tempo-ribus, amp;nbsp;flatibus mundi,vt per cofdem anta perfeccrat Pater omnia. Hine cognofeet ftu-diofus verbi Dei Sandum Ifraclis, qui rôties inculeatur in Prophetis, elfe verbum Dei, e-iusfilium,qui per fpirirumSandum locutus fit in P rophctis.in quibus dum vno in loco f«-pius inculeatur nomen hlh'’ in hoc nomine fignificarictiam Filium. Vnde ait Pater in O-fca capitc primo. Domus luda miferabor j amp;nbsp;faluabo eos in. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc efl in Chri-
fto ,in Filio : qui item in fine tertij capitisdici-tur Dominus Deus, ac vt intelligas Mcfliam Dcum, additur amp;nbsp;Dauid Rex. Et in Michca. ex tc mihi egredietur , qui fit do-minator in Ifracl :amp; egrefl'us eius ab initio, d diebus feculi.
Hine cognofeimus dum in Mofe, amp;nbsp;Prophe tisfcpijflîmè vno in loco, in vna fentétia ter re-petitur nomé nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indicari Pattern, amp;nbsp;F ilium,
amp;
-ocr page 144-, gt;44 I Aco«; Bloc.
amp; fpiritufn Sanélumi locutum nobis : ttquc it* vno nomine cognofei vaum Deutn. atq-, cogquot; jjofcemusindataiegCi amp;vcrbo Dci ;ihopcriquot; bus * operationibus 4 ac adionibus. Dei datam «ffe nobis magnam doóliinam de Dco.de quiquot; bus. rebus omnibus , ac de eatum rationibus non eft nunc dicendi locus amp;’tempus; quod bïc pàtefacienda fint in apettione Pibphetix'i Nunc hæc breuitcr difta fint de temporcrefti* tufioiiis lögni, amp;nbsp;dc Meffla ,vc intclligant He« bcæiquomodo nunc fufeipiendüsfit Cbriftus J fequitur aiitcm vtiHa oftendantur fieri,per qua» paretur regnum ifiaeliticum.fed antequàm id fiat, videtur commodum, fi fimplicidribus fa'* tisfaciendo per cerM capita rcpctcmusfuperio* ragt; amp;nbsp;ordipe pcrueniemus ad haeepoftremare« ftitptionisregni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i . h. i
: ■■ Quando dedit Deus legem, promifit fe mi-funim Mefljam nqui loqucretut verba fua. S£ Prôphetæ omnesnuqtiarunt eius aduentum, amp;nbsp;opera. HinC cóncludc tu Hcbrææ expofitio« nem legis fuificcxpeólandam dMeifir, amp;nbsp;poft Propbetas Meflt^mfuilTevpntarum. venir ve-ro poft Propbetas Meifias;expofuit legem,egit quaiferipta funtin Propbet-is. i'
Si'negeiChriftatn Mefltam,ncgasDeum fà-ccrextrbum fuum,.amp;opnsfunm, Scpriftarc piifêricordiam fu.anr ,,8c firmarc regn um fiium in Ecclefia , amp;nbsp;populo fuo in gcnerationcm,8i •gcmnanonem. quiaaliäs base non cxrant:amp; ita iacis Deum nicndaccm. Si aurem eft Deus in bis verus, quseptomifit; ergo Chiiftusfuitve*
-ocr page 145-,t)È Abv* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14J
tÖS MeÖïa , fubquo verbum Dei, opus Dei, niifericordia Dei, amp;nbsp;ciusrcgniun peri’eiicrat.
Danielnuntiauitpoft ói.hebdomadas paf-furum Chridum. quod tempus doótoves cog-nofcunt 400. annorum ab ilia Prophetia vfque ad Chriftum. Si iani Hebræi id noncognof-ctint, faciunt Danielem mendacem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
Vndein Mofe,amp;in Prophetiscogtiofcimm Dcum per Meffiam debinflc uouuni vcrbiini facerc.nullum autem cxtititiam àbis millcan-nisprætcr id quod fadum eft pet Chriftum, Sc Irib Chrifto. ergo verbum Dei, fuit verbum Chrifti, Sc Apoftolorum.
Quod autem fucrit verbum Dei, quodlo-cutus eft: Chriftus, patct amp;nbsp;ex régula, quam de-dit Deus in Mofc. vt qui loquitur verbum cum Prophetia,quac vera habeat euenta.fit illud verbum Dei.in qua régula cognofcimusdifcrimé inter fcriptores verbi Dei,amp; alios, quod illi om nes cum doólrina tradant ProphetiCa : comple-élantur cum præfcntibus præterita,amp; futura. Do(ftrinaChrifti Sc Apoftolorum itafchabet: compleótitur cum expofitione legis Mofaicac præfentia,præterita,amp; futura : vt iam in euentu patuit, Sc patebit. Ergo conftat necclîariù do-éltinamChrifti, amp;nbsp;Apoftolorum clfe verbum Dci^j '1 3'1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.01
Quèd duplex fucrit nuntlatus adnétusCbri* ftifuturospriusinbumilita’te, poft cum magna potcftàcci parer capiteqüadragelimofccundo lfaiæ,amp;nono IJaniclis.JÓc primo,ac tertio O* ieæ, vt ante pftendimus. . jboioq -4 lt;!! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K Si
1
-ocr page 146-14^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iacob? Butfc.'
Si Elias mittendus fuitante Mefïîam; tniiTtfiquot; fuitin vtroquc aducntu.Sinafcidebuit cxvit-gine,amp; id faduin cft. If.7.
Si debuit vocale genres in populum Dei, SC id fadlum eft. IC 41.
Si debuitf.inaicægritudincs, fufcitaremot-tnosin vitam,amp; muka miracula edere,amp; feip“ fum exfitfcitare è mortuis; 8c hæc quoqiiefâÂa funt, vtante oftendimiis. Vndequæ liaiastord capite quinquagcfimotertio narrat : item alibi ipfe amp;nbsp;alij Prophetæ de paffione, morte, amp;nbsp;re-furrcôlione Chrifti,omnia eucnerunt inChrifto noftro. ac neccflc erat, vt in Mcflia fièrent, nec dicendum fuit, ipfum cfle malcdiétum, quôd pepédcritinligno/quiain hoc bencdiélionem nobis peperit,vtdocetliâias capiteillo 55.
Si hæc non recognofeunt Hebræiin Chrifto noftro/oportct vt expedentfuturain fuo Mei* fia. at id tardé fier, amp;nbsp;nunquam fier, quia non riatitur Deus fine fuo opere perfeuerare popu-umfuumbîs milleannos. finnolunt inquo-quam fieri, ergo vanos conftituunt ProphetaS.'
Verum vt non vanifuerunt Prophetæ ,ita öC Chriftus apparet verus in his,quæ de (c nuntia« uit futura, quæ de toto ftatu Chriftianorum » quæ de eius fecundo aduentu. quæ manifefta futurafunr breui omnibus in toto mundo gen* tibus.
Vt iam ad fecundum aduentum Domini vc-niamuSjhabuimus Eliam , qui ante Luthcrum fluntiauit adeiTe Dominum ,qui innouetiam iam llatum populi Dei, vt ante per quadrin-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gentos
-ocr page 147-Db Adv.; i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;147
gentos ànnos cxtitcrunr plurirai, qui eadeni -nuntiacunt.
Et dunt noftro tempore quadraginra annos pracdicarüm eft Euangelium , nee attenditur quid intereaconcionentur nobis Prophetçjccr-tèdum ottæ lunt pcrturbationes Galiicanç,po-tuimusaducrterctunc fignafuifl'edata nobis de fecundo aduentu Dominr nonloliim in Euan-gehftis ;fcd amp;nbsp;in Piophetis. dequibus quidem iignisdiiäiimeft in librofuperioti.quæhaben-turcapitevigefimoquarto Matthœi,amp; ij.Marei, amp;nbsp;ly.ac II.Lucs- amp;nbsp;in Epiftola prima.amp; fe-eundaadiThelf. habentur di capitenono Da« melis, amp;nbsp;libro 4.Eld.capitc j.ÖC nbsp;nbsp;nbsp;9.haben
tur amp;nbsp;in Propberis, qui Fucrunt apud Chriftia^-ros. Nccredlèpotcruntinegaw h.ectcftimo-nia Hebræi.quia veritas in euentis firmam redl-dit eörum aothoritatem, Cùm ergo omnia fig-naviiaürit data de iccundo aduentu Domini, nonpotcft àquoquam iarn vcrc negari, n -i
NecHcbræUs, ncc quifquanialiiisrcólè po« terit obijfcerc minus Propheras narrareHifto* riam nofttorum temporum , Sc qua: hunt in (e« cundo aduentu Domini : quàd Prophet! non propria nominaiocorum^amp; perfonarum Chri ftianotum,amp; certa tempora mcinorcr, de tem-poribus aiunt fe fcriberc de poflremis. de qua ratioriediftum cftanteramp;inapcrtis libiis illa inagis patefiet. quantum verb adperfonas, di locaartinct,debebunt Hcbrçi icire Chiiftianos Venifle in duodccim tribus filiorum iFrael , vt Wmtiifupius à Mpfc cap.ii.Dcut.vcrCy-
-ocr page 148-148 IA co. Broc?
Cumautem habiræ fint denunctaciones ds fecundo aduentu Domini, amp;nbsp;fignaciusinftan-tis, amp;c opus refiitutionis fiat apud cos, qui fiinC Ifrael, amp;nbsp;populus Dei; dcbuimui fimul cflc nioniti eic Euangeliftis, 8c ex. capitc 40. liàiæ. amp;nbsp;î.fiuc 4. Malachiæ, oportuiflcrcpcti primùni prçdicationcm Euangelicam milFo prius,vtdi9 dû eft Elia; deinde fieri alia, qua: pertinent ad rem bellicam. Ethincanimaduerterédcinceps pocuimus in vniuei'fa Prophetia idem duplex opus Domini defçribi in eius iccundoiaducn-tii , prædiçationera inquam rCpecitam Euan» gelij, 8c opus bellicum : contentionem verbi amp;armorum.in contentione verbi irtuCnienruc difputationes Euangclicorum, amp;nbsp;Papiftarum ; .progreiTus EuangelijJn varijs prouinc»|s ; dira rapiftarum inquifitio eùm in alijs.fircris au» thoribus fignificata,tum in loba exprcfià;bel* licum opus videbitur cœptum in Gallia ^vt de» fcribicurin Ifaia capitc 19. amp;nbsp;xo. 8c 2.1. 8c xx. cædes Euangclicorum in cadcmGallia funinia’ rim exponi capite terrier 8c 5.item Ifaiæ, ca^* rjee 14. 8c 4^. Icremi^. capite nono Ezcchic« is, capite vndecimo Zachariæ, capite iy.lib;4i Efdræ : vbi larisdiftindc alia bella futura nar» rantur.vtetiam capitc4(gt;.Icremiæ,amp;’ deincepî. In promidionibus Pharaonicis potuifti vidcre promiflîonçs Papifticas decultu Euangclij,'SC pace, atque ira videbis alia, qua: fada j amp;nbsp;dida Jiint .• quæ fiunt nunc amp;nbsp;rcliqua, qua: fient dc-jneeps narrata in Prophetia. quæque non per* fequimur memorare, amp;nbsp;exponcrc: quia tempor»
-ocr page 149-D B Adv. _____ ’ 14^
‘ porahzcnoftra dabunt omnh expoGtàÿ {cia lupenori iibro monuimusaliqua.
Illud dicam futurum , vtcùm vidcrint homines omnia, quæ faéla funtnoftris tcmpori-buSjfibifuifle narrata in Prophetis: nec dum ilia fièrent, dumquc ea cadem fæpc legerent,fc animaduertific legiflequae vidèrent effici; amp;nbsp;vidifle fieri, quac legcrcnt ; exclainatutos fin-gulosilludProuerbiorum capire jo. ftultiflî-mes fum virorura, amp;c pfudcntja bominum non cftmecum: non didici iapientiam. non n*Q.ui fcidritjam ;Sàriâorôrh.''diccï’Hèbr,»àSvj,îlccc peruéntum cft à Cethet aüpfum vfijue Meb çhuth.'riecirité, ùéc nufit^^auertiniüs çviÇda» temporum j amp;‘opcrum Egt;ei. Hidclbergac àtuitSl
FINIS,
-ocr page 150-ntnr/ t Cl : omni'i
..J3A-i fiiLjib Lp .1
tsi ni-
nU n': ï.lt : -üatuül
1. ■-■i.'j.riJ*»
;..n
J bnUi
1011! lt;nbsp;sm ;
■j.-a ,• :.n; ;
y.n '•
ïi.iinli
ilufi'lfif-i GÓR.R.ÏOMNDA.’'''‘
s.iii.11 non .(ii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1j i i.uii : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
Fap*Ba4.lioM7-niinnut. pa£i,io.Iin.i4,coiifpiduntub'pA ] 'tJ.lin.ii.fnemoretur. pag,ïÿ.Iiri.ii.qui. pag.'io.liné.i^.tcpeti« a «ciicpcsceriu. pag.stf.'KH.f(c«nc. lt;paglt;;;*Igt;-gt;-(gt;dgt;qült;5A«ftatgt;t- I faianotatuni cap.4(.;.) 'pag,)7.1.ap.qux. pag.^i.un,)i.äatum. pkg.4).t.).pt2ftacatUtfi. pa.4o.li‘.i4.hxc. pag.74.1i.‘iamp;'.Futura. pa.p7Ji.i4gt;Qeain. pa^gt;Migt;Ugt;4.biftótiagt; pagLij].'UA.7.deUâai L }ag.(};.Iiii.».fuuinpciinuinlt;ielc, pag.ij7,lio^2,.jcjuiuni,aun^ pag.i4i4iii.ia.aonai
-ocr page 151- -ocr page 152- -ocr page 153- -ocr page 154- -ocr page 155- -ocr page 156- -ocr page 157-vu p|VIIUlt;RgillJtl Ty» » nbsp;nbsp;■ nbsp;■ rr ’ i’mt.
icmtiinâ^ur ïpKnr'rtb inino cü tutda cfl U Tcmcnwi .ólut C3C pft-fiicto, cu la^ tdata ab iinnoj^ï ipr^imctii cft-ppctiiu,urt)r vsl cft-lùnia/uf^pctuo ftuwfîw/inunw uTIUjo. U nie non cft lotus axnuo4fco Icginmo fbqnns tpnouö.ut.ff.ö.lcff.tu-Li.-^.ircioüaübu ^xÇ-ùf.îlihcmnis./7.5.fi. tr-Lagiio» îfi.fBi ât J cIMpulc ijroiintüyiirqiminoi vl'niptnôv rtb t-éfhbT oie non c(t loais lo^tuno thjnns (a graouôyfto oh «iniio/vt-lf.c.l4.lt;Cfî 1011817 '4 m p-’Ç.fi lihnt?fCctc22 fi îpsntlxpjfl-ftDzur Uqiirmouct-Aifitnilïirf üxuscitaitnioyct 5 non Jtonôfixjntwgnjo?ut.ffc.l-q.-Ç.qu«i • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;io mczie’nftnpitc tninuir loôie c
itçzoô fîvno6£nno'’cr nÔÂituio.ff-c.l.up^. TT^nnh.ctMg^Tciücto-^cUizataltçiîiXficai (T^ucaûtnitcla CK- 7-T-nûcxnrcnbu;:'Ev ufaiMonfirniar îwtiuu;
ccajK q’dlf cjt trfin 7^^ÿVjnaTtnn^.vl*lQnOTn**quilt;«gcgotfgû-^fF.ocui/nuoif fi tuon.^^i ♦qibfitttuOKc;
tufi^jgan no pot. nrj.înan;^ non potint jü lt;nbsp;djE^cft-TutuBabco.qrwic. aîrt’ato pfitne^ vcl û pîCtoxnVpfioe finiofo.fpîJ.tivî.niÆrt^üj uôA^iS oinoi. 7 -bner inôoàtc. Ce liocq.n a.’r. (jjrÂycnit tubs pupilb’ on nôaut twetiS-fE c.l.i,7-l.pupillo- 7.€.v’. pnpiir.cou.Ufi. 7qiu
-ocr page 158-