IOAN
N 1 S DESPAVTERIl N Z« «iwYie Grttmmdticie inßitutionis Ubri , tftti cum ciußlein carmmum fuccmdd enuckdtione,et didio num compendidrid ia* ttrpTCtdtione
COLONIAE lOANNES GY' mnicus excudebat ANNO . M. D. XXXU.
-ocr page 2-Joannes Cymnkus leftori candido falutem.
NOlim quifquam hanc fibiperfuafioncnii’’ä’'i| mum inducat, leftor sequiffime, hoc me hafce Ioannis Defpautcrn grämaticas inft^ tutionesinhuncmodum formis excufas,qua(iealt;J‘* hie non funt addita, uclut parum frugifera obelo nota» da cenfeam. Abfit fane procul à me tanta temeritas, » ea quse doftiffimorum hominum calcule funt compf®' bata,8C quae tanto Audio,laborc,uigiltis in ftudiofe P“' bis utilitatem elucubrauit, à me cenforia nota damn«“ tur.Quo autem inftituti huius mei aliqua tibi t io, primnm feito fummopere mihi femper piacuiffe n® ratianum illud faluberrimum præceptum
Quicquidpraecipies.efto breuis, utcito difla Percipiant animi dociles,teneantq; fideles. Omne fuperuacuum pleno de ptftore manat, lamquisnon animaduertit ( modo ne omnisprou®’ iudicii iit expers ) multa in Defpaiiterïj libris effe, S“*, primz pueroçî inftitutioni fint no fatis coducibilia,«’’ quz puerilis ingenfi captum excedantfDeinde in eaK per fill fententia,pueritiam,quam ad aliquam ei udm nis frugem uelimus adolefcerc, poft prima graniinat ces elementa imbibita, ad poetarum amp;nbsp;rcliquorii id gt nus autorum przicdlionem elfe transferedam • In “I® bus amp;nbsp;przeeptis exempla à przeeptoribus conférant® lt;nbsp;Sc uocabulorii natiua uis fignificatioque adapcriat® ■ Poftremo fubfit aninnim meum literatores quofda w Defpauterfi carmina fuis difcipulis przlegere ecepquot;'“ quodipfum quidemproacri eorum iudicionopefli’® facere baud eo inficias. V erum enimuero mihi ntnnnt uicifiim negaturum opinor.non abs re adulefcentul® futurum, fi inter przeepta tradenda exemplorii ali(j eisguftusexhibeatur.Hzfuntcaufzoptime tneinduxerSt, ut Defpauterium in hoc quodä uiro utriufq; litcraturz peritia minime pr®t przdito,nec non baud uulgari rite inftituedz p®tr artifice côftringi curarim,at($ ex mea officina calcog phica in publicum prodire permiferim. Vale- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
-ocr page 3-î*gt;GRAM-
MATICAE DESPAVTERIANAE liber primus de nominum generibus. Regulx generales.
Mne uiro foli quod conuenit, efto uirilc.
Omne uiri fpecic piftû uir di-* citur eÛe.
I Omne nomen foli uiro datum, eft mafeulini generis,ut Icannes, i Gabriel,lupiter,Papa. Vir bic di citur efte quiequid ut uir pingitur : ueluti Adam, Deus, Angelus. Genera tribus modis nofcütur :Significatio' ne,utloannes eft mafculini gencris,quia marem (ïgnifi' cat. Terminatiöe, ut Vulpes cftfaminini generis, quia terminatur in es. Autoritate,ut Talpa aliquado eft ma' fculini gcneris,quia Vergilius dixit-.Talpae oculis capti. Efto fa:tnineum,recipit quod feemina tantum, ïocinina dicatur facie pift urn muliebri.
Omne nomë foli fœminae datü, eft ferminini generis. Tœmina bic diciC. quiequid fpecie muliebri pingitur, ut dea,nympha,furia,amp;c. ueluti V enus,Ecbo,Alefto,8Cc.
Quiequid utriq} datur commune locatur,ut exul.
Omne nomë fub una terminatiöe uiro 8C faminx da tum,eft communis generis-.ut Exul, qui uel quae exulat. £xul Auriga,quiuel quae currum agit .ldololatra,qui uel quç Auriga falfos deos adorat.Homicida.qui uel quae hominem oc' Idolola* cidit.Macedo.quiuelquçin Macedonia nafeitur SieSa jj-j xo,Brito,Frifo,Laurës,5lt;c.Sedmeliusdicimus,Triftus, ^omiçida îrifia. Dixi fub una terminatione, quia ubi diuerfae funtterminationes,diuerfafunt genera, ut hie Callus, hxc Galla,hie poeta.hac poetis uel poctria.
A a Vm
-ocr page 4-DR GENERIBVS NOMINVM
Vm neutrum pones,hominum fi propria tolleî.
Omne nomen in um eft neu tri generis, nifi fuerit ui' ri aut ftcminx proprium, ut Mancipium, id eft, feruut uel ferua. Scortum, id eft, meretrix, uel puer meritori' US.Dixi nifi fuerit uiri aut fœminæ proprium, quia pro prium uiriin umeft mafculini generis,ut Paegniunt, DinaciumrProprium foeminx.eft fixmininigcfteriSjUf Philpnium.
Adicifliua trium generum communia funto.
Omne nomen adieftiuum eft omnis generis fi utiitl fitterminatio,ut Felix, audax, difcors,quatuor,quinlt;ïgt; fex,8{ cftcra,centum,mille.Dicimus enim,centum uiri, centum fœminx,centum poma: ficmille uiri,SC estera. Mille tarnen aliquando eft fubftantiuum fingularisnu meri, cuius plurale eft milia, ut mille equitum occifuiu eft,duo milia Turcarum interierunt, SC ita unicoliri*' bitur,tefte Placentino.
Efto genus uarium,fuerit nifi terminus idem.
In fubftantiuis uirum SC fœminam fignificantibut, Sein adieftiuis fiterminationes fint diuerfx,diftiu“^ dantur genera : ut hic caupo, uini 8c epularum uendi' tor: hxc caupona, qux id facit mulier, SI ipfa taberra-hicSthxc mclior,8choc meliushicfurdushsefurw hoc furdum.Infubftantiuis fexum denotantibus.ub dux funt terminationes, prior eft niafeulini pofterior fœminini, hic Niniuita, Sunamita, Ifraneu ta,Leuita, SC alia eiufmodi propc infinita, quæ gc”*‘ autpopulum.autfamiliam, aut imitatorem ßg”' Teucer nbsp;nbsp;nbsp;Teucer hxc Teucra.id cft,T roian’.T roiana.feo
fmodi nomina poflunt elfe adieftiua : ut apher, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
aphrû.-uelutibellfl Troianû, amp;nbsp;cçtera. Sic Call’ Teutonus, Teutona ; hic Cres, hxc Crefla : hic Lac . hxc Lac{na. AdieAiua fecundx declinationis omu*’, Ijus uocibus fleftuntur, quorum fecunda eft pt'T* tlinatiôis, ut bonus bona bonum, niger nigra
-ocr page 5-LIBER P R 1 M V S.
fatur faturafaturum.Taliafunt omtiia participia pr?te htiKfuturitemporiszutleftus lefturus legendus.Talia x quotp funt numeralia tantum pluralia ex centum créa' ta,ducenti,trecenti. Item unus ullus, Si estera prono' mina meus tuus, Si cçtera,quitus omnibus negantur ar ticuli cum ego,tu, fui,8C omnibus indeclinabilibus.prs' ter noftras 8C ueftras. tefte Lanciloto. Adieftiua tert« dcclinationis plurima fub unica terminatione omnis generis funt:ut Arpinas,clemens,felix. Multa etiâ duas terminationes habent ; ut hic Si hsc melior 8C hoc me' lius:fic estera comparatiua, hic 8C hsc fortis amp;nbsp;hoc for te.fic omnia adieftiua in is. Et in iftis prior uox e ft com munis generis pofterior neutri. Pauca funt adieftiua in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,
er mafeulini generis,in is fccminini.in e neutri,ut cam- '-’peiter pefter, campeftris, campeftre, id eft, ad campum perti' nens. V olucer,uolucris,uolucre, id eft,uelox aut uolâs. V olucec Hacuolucrisfubftantiue,quicquiduolat.Alaceralacris Alaeer alacre,id eft.gcftu Istitiam indicans.Dicimus etiam hic Khæcalacrisamp;hocalaere. Aceracrisacre,ideft,fortis pgjjftjr 8J uehemens,acrimonia,uehementia.Pedcfter pedeftris pedeftre, id eft, pertinës ad pedites, ut pedefter cxerci' tus.Equefter,equeftris, equeftre, id cft ad équités perti' “ft ■ nens,ut equefter exercitus, equeftre certamë. Syluefter, rylueftris,fyluçftre,adfyluâpertinens.Celeber,celebris,''*“^'‘
, celebre,ideft.nobilis,latefamatus,8Cfrtqués,ut celeber
' nbsp;nbsp;nbsp;homo. Didtur etiam hic 8C hsc Celebris 8C hoc célébré. « ,
Celer,eeleris,celere,ideft,uelox. Celero,celeras,eeleri' - , terfacio;acceleroidem.Salubcr,falubris,falubre,fanit*“““quot;” tem adferës.quam qui habet fanus dicitur .Infaluber n5 faluber.Didtur etiam hic 8C hsc falubris 8C hoc falubre, Palufter, ad paludem pertinës uel paludem incolens.ut palufter locus, canna paluftris. Mediocer,mediocris, me diocrc,tefte Phoca,id eft,medio modo fe habens.Seque' Scq^Rflf lier,fequeftris,fequeftre,ideft,medians inter htigantes. Ludicrus,ludicra,ludicrum,ideft,adludum pertinens.
Mobüe pro fixo,ucitum fi fiibfit,'habctur.
A î Quoi
-ocr page 6-DE GENER.IBVS NOMINVM Quod fi non taciturn fubfit,neuiri generis fît, Adiediuum per fe pofitum, propter aliquid perpctuO fubauditum, putatur effe fubftantiuum eius generis cuius eftfubauditumrut molaris fubftâtiuumeft, quiain' telligitur dens uel lapis. Si nihil fubaudiatur.erit ncutri generis.'ut antecedens.id eft,oratio aliam infcrcns.Con fequens, id eft,oratio ex alia illata. Alia ad häc régula*” IpcAantia poft declarabuntur.
Mafculeum fluuij nomen decet ufque reponi.
Nomen fluufl eft mafculini generis, ut Tibris, fequa' na, lifa, tenera, garumna, pantagias. Sed in urn neutra funt per generalem regulam ante diftam; ut cruftumin, amp;nbsp;caetera. Styx 8£ lethe femper ftrminina funt,quia pa-ludes effe dicuntur potius quam fluuft. Sic Aretufa quia fons eft,fiC ad nympham poetae refpiciunt. Pluradecla-rabuntur in régula fequrnti.
Communis proprio quädocp genus lego iimftum.
Nomen minus commune quandoque refpicitgenus Bubo fuperioris uel communions,ut bubo eft mafculini gene-ris,ut ftrmo.Ouidius;
Ignauus bubo dirum mortalibus omen.
Magis cómune uel fuperius auis, eft formininï generis. Sic dicimus magna bubo, quia intelligif auis. Vergilius quarto Aeneidos:
Sola'queculminibusferalicarminebubo Vifaqueri.
• Secundo itacp per hanc regulam, nomina montium in O/fa diuerfo genere interim leguntur; ut Offa monsThefla-liac eft fteminini generis, ut penna,mufa, amp;nbsp;cactera.Papi nius: Si quando niualem Othrin 8C arftoae gelidum ca' put inftitit Offae. Interdü mafculine reperitur ,quia in-telligitur mons per hanc regulam.Ouidius in Ibin;
Vtij dedit faltus c’ fummo Theffalus Ofla. Tertio,per hanc regulam, nomina fluuiorum firmini-na inuenintur,quia intelligitur aqua.Nos inuentis tan-tujn utunur, ut Albul3,ideft,tibris.Sic fluuiorum nomi , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;na,Mu-
-ocr page 7-LIBER. P R I H V S.
tia.Mulucha Turia 8C muthiil neutra legunÉ.teftisfunt Mulucha diuus Auguftinus 8C Neffus Fufcüs uetuftiffunus gram' Turia matieus. Quarto,per hane regulam.fabularum nomina Fabulait funtfœminini generis, quiaintElligiturfuperius fabula nomina uel comœdia uel tragocdia. Quinto, nomina nauiü per Cëtaurus banc regulam, funt generis ftrminini, quia eius generis eft fupcri’ nauis.ut Cëtaurus. Hue etiamreducipoffent Urbin SC gemmaru nota,fed fuo loco manifeftabunL Infula,amp;; urbs,regio capith£c,ncutru genus optât» Zeugma,Reate, Argos,Prçnefte,8i Tibur,amp; Ipfal Gerc,Nepef.neutrüucl mafculeum dabit Anxut.
Hoc Cim uult,hic aut hæc donat Lesbus, Abydos.
Hie Sulmo,hic Acragas.Pluralia in i maribus do.
A plurale genus neutrum fibi pofeit ubique.
Infularum,regions,8C urbiS noia.focminina funt.In' fularS quidë, ut Samos,Saron,Britannia.Regionum,ut Aegyptus, Aphrica. VrbiS.ut Ephefus,Caftulo,Tarra' Caftulo co,Corintlius,Hierufalë.Chios infula maris Aegæi.Hçc Lesbos Lesbos infulae nomé.ut Neritos,8ëc.Eftfœminini gene' Abydos ris.Abydos,urbs Alïae.Poctæ aliquâdoterminationéa' Gadit fpicint,8e fie Lesbos 8£ Abydos mafeulina legunf .Gadir, urbs in Gidibus fecminini generis elt, ut reliqua .Tat'
I nbsp;nbsp;teffum ciuitatc quam nunc Tyrii mutato nomine Gadir
habet. At tm in neutro generc reperi.Zeugma.atis op' Zeugma pidum ab Alexädro conditfi. Rcate oppidum V mbriae. Reate Argos.oppidum Graecise. Prænefte,oppidum Italiae.Ti Argos bur, oppidum Italiae. Care, caris oppidum quoddam. Pranefte Etiam neutro genere Carete caretis,dicitur.Nepet,op' Tibur pidi nomen neutrum eft. Anxur,urbs Italia dubft gene' Care riseft. Sulmo,Ouidil patria mafeulinieft. Sic Acragas, Neper acragantis.tampronomine^ pro oppido mafculinilc' Anxuf gitur. Pluralia in ifunt mafculini generis quicquid ft' Sulmoi gnificcnt,itacpuolorégula effe generalc.nonfolftexce- AcragW ptionê à difta régula. Inter hac oppido^ nomina funt
-ocr page 8-DE CENER.IBVS NOMINVM Philippi, Veij.Gïbil, Campi,Parrhifii.Bergi. Cunâl pluralia in a neutra funt,utilia,exta.lnter hæc oppido' rum nomina funt Baftra,Cythera,Artaxata,Sufa,Hie-' rorolyma,licet{ïngulariterali(}uando hzcSufa,h{cHi( roiblymalegamus.
Arboris eft nomen muliebrc:dathic oleaftrum
Vt fpinus.platanon. At acer thus, robur habet hoc, Arbor uixcp filer.dabit hic aut hoc tibi fuber. Hic aut hæc libanus,pinus rubus,at(p cuprefliis.
Nomen arboris eft feminini generis ; ut pomus, pi-' rus,prunus,populus, quercus,æfculus,ralix,abies,ficus, fraxinus,malus, morus. Malus autem arbor eft,quç uul go pomus dicitur.Nam pomus generale eft ad prunum, pirum,amp;c«tera. Fagus,boecboem.Sambucus,ulieiider boem.Buxus,busboem;inuenitur aliquando mafeulini.
VJmus Taxushuls. Vlm’,arboralba, cuiusuirgisuapulâtpue ri, ut ex Plautma Icftionc facile deprehëditur. In um delînentia lïue arbores, fîue fruiftum fîgnificant neutra font per régula priuspofftâ; uthebena,pomum.Qus ïnumfru munumdefinuntfiepiusfruftuslîgnificât.’utpirû.ptu ftum Sgni num.Sed nux,ficus,glans,auellana,amp; quædam alia co' ficant. dcmferuatogenerearboremfru(ftum(j)lignificant.Ma lus marculinum.eli lignum ueliferum. A régula exd' Ofeafter pfontur quaedam; ut Oleafter, fylucftrisolea PIatanon Platanon eft arboris nomen, aut potius locus platanis conlitusgt; Robur Neutra font quædam arborum nomina,ut acer.Ro' buruel robor,/pcciesquercus durifomz. Siler.arbufcu
Suber la uel frutex potius quà m arbor.Vulgo falix dicitur.Sa Libanus bcr,fxpiusneutrigencris,eyncorcklgt;oem.Lib3nus,ar‘' bons nomen. Arbor eft thurifera.unde SC pro thureac'
Finus cipitur.quodSClibanumdicitur. Libinicusthureus Pi Cupreflus nusSCcupreffus nuncfa;mininafolumhabebuntur,Ii' Rubus cetolim marcuIineprolatafiat.R.ubusfeatisgenus,(nt tex potius eliquim arbor.
£x {e nuUius generis pro nomine fumptiun,
-ocr page 9-LIBER. PRIMVS.
Eft neutrum; ceu litei a,uox quoque materialis.
Diftio ex fua fignificatione nö recipiens genus, ut de to in nomine loquimur, fi pro nomine fumatur.erit neutri generis ; ut omnis litera 8£ uox materialitcr po* fita: ueluti pukhrum fcire Jongum a, homo termina* turn in o facit genitiuum hominis. Exempla huius regu Is funt quadruplicia. Primo, uerbum loco nominis, uc fumens illud auc.id eft,illam falutationtm,id per in-tnitiuum fzpius fit.Perfius:
Scire tuum nihil eft.nifite fcire hoc fciat alter.
W eft,fcientia tua .Idem :
At pulchrü eft digito mfiftrari 8£ dicier hie eft. Ide:
V eUe fuum cuique eft.nec uoto niuitur uno.
Valcrius Maximus libro fexto : Velk ac poffe in aquo
Eofitfi erat. Secundo, aduerbiö loco nominis.Perfius:
Nempe hoc affiduc iam darum mane feneftras
Intrat,8( anguftas extendit lumine rimas. Idem: lam crashefternum confumpfimus.ecce aliud eras. Tertionominaliterarumautipfa liter« neutrigene ris funt.Hierony musiNö perträfibit necç unum iota ne queunusapexjotaeftliteraGrçca.hocefti. Quarto, Matena» uox materialiter accepta eft neutri generis: ut diffylla* nbsp;nbsp;uox.
bum homo in o terminât ur,Martialis :
Quod tarn grande fophos clamat tibi turba togata, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Non tu Pomponi.cttna diferta tua eft.
V ox uel fenptura materialiter fumitur.quandq feclu
fa fignificatione pro mera uoce uel fcriptura capitur:8C quidofenfus eft, ilia diftio.illud uerbum, ilia oratio,ut homo in o definit,id eft,illa uox homo,8t cçtera.Caufa uocabuli eft, quia omnis diftio habet ipfam uocem uel kriptutam tanq materiam,8C fignificationem tanq for ' nbsp;nbsp;nbsp;inam. Veruntamenuetercsnondicuntdiftionem mate
; nbsp;nbsp;nbsp;tialiterfumi.fedtechnice. Perhicregulametiamficlo .
’ quunturtPulchrûbenedicamus Pafchale kyrie elcifon, Kyrittta* ît eft oratio fyllabarumfeptem,fignificans domine mi* fon. fctere.Nonlibeter dixero, legi unö mifercre met Deus:
A S duo
-ocr page 10-DE GENERIBVS NOMINVM duo de profundis.fed legi femel miferere.bis de profull' dis.Icgi orationc dominicam bis,non duo parer noftcr. Salurationem angeücain.non aue maria,fymbolûapogt; ftolorum.non credo in deum.fif caetera.
Qnæ fïgnant nolucres una fub uoce feras'cp Et pifcis fexu non arto,fiint epicerna.
Epicocnum genus.
Epicocni gcnerisdiftio eft.quæ fub uno articulo Hgfir ficatutrunqucfcxum.etiamin nominibus animaliun in quibusftxus non facile dinoicitur, ut in nominibus auium, ueluti aquila, palTer, anfer, Pica picus, pfitacus, olor uel cygnus.philomena uel lufcinia uel aedon.ftru' thio.turdus uel coturnix.mcrula.achâtis, perdix, otus, nilii5,â( caetera. Gallus,gallina, epicocna non funt, quia fexus facile cernitur. Columba epicocnum eft, licettti' ampromarehiccolumbus dicatur. Hicaftrusuclhoc trftrum.uolatile apis magnitudine bobus apibuflî infe ftum. Si abeft fexus non dicitur epicocnum, uti nec pu' lex,apex, mufca, anguilla, K caetera. Secundo,epic(rna füntpifcium nomina, utbalena maxima beluamarina. Cetus omnis magnus pifcis. Cetarius marinorum pifd' um ucnditor.Cetaria.foffa propemare,in quocapiun' tur cete. Murena,pircisiîmiIisanguiUae, hincmurenula torques, uel ornamentum colli. Sepia, pifcis Habens a' tramentum pro faguine, K ponitur pro atramento.
Tertio,nomina ferarum ubi fexfus difficulter nofcitur epicocna funt.’Ut uulpes,muftela, cuniculus, amp;caetera,ad difcernendum fexum dicimus cygnus mas, cygnus ftC'' mina, Dicitur nunc quoçg lupus lupa, urfusurfa,lcolca uel lexna.Si quis roget muflela cuius gcneris,fïc refpon deto; Muftelaeftepicocnigeneris fub articulo hxc,quia tcrminaturin a, fitcxtcra. Grxca SC alia non Latina fype retincnt genus fuum, ut lampas , damas, etiam terminatione mutara.ut hxc diphehongus,hic prophc' ta uel prophètes, h ic Geta, populi nomen, focmininum eft GetiSjidis.hic organifta,lt;ârm4ta SC cxtera,
RegiK '
-ocr page 11-LIBER. PR.IMVS.
Regulæ gencrum fpeciales.
7* Y hec dat a,do neutris cum pafcha mammo^
JL na,manna.
Noininain a funt fœminini generis.ut Situla uas quo Situla )iauri( aqua. Puftula,cutis inflitio.Stipula calamus fru Puftula incnti.Fiftula.muficuminftrumentum.quoflatu canif. Stipula Mufa carmen uel carminis Dea. Mammona.id cft,pccu' Fiftula nia uel diuitiac. Manna, cccleftis cibus neutra funt inde^ Mufa clinabilia.Pafcha,neutrum primç.tcftePlacentino,licet W?mona niulti per tertiam pafchatis declinare malint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Manna
Adria mafculeum datur,atque cometa,planera.
Triafunt mafculina, Adria,Cometa.Planeta.Adria, Adria finus maris, uel ipfum mare Adriaticum. Adna ,ur' Cometa bjs nomen focmininum eft, per regulam : Infula K urbs Planeta regio,8c cætera.Cometa,uel comètes,ftella crinita.Pla' neta,intcrpretaturerro,erronis . Sunt autem planetae, ftellae erraticæ, ut Saturnus, lupiter, Mars,Sol,Venus, Mercurius,Luna.
Hic aut hsce talpar,cum pantbera dato damac.
Tria in a funt dubii generis:bic aut haec talpa, hic uel melius hac panthera, hic aut hæc dama. Dama, capra Dama fylueftris.Panthera,animalmaculofuni, Sit neutri generis,per a quicquid tertia fleftit.
Nomen tertiæ declinationis in a delînens, eft neutri generis:utfcomma,iocofairrifio.Problema,id eft,pro' Scomma pofitio.aut quaEftio,fine u. Anathema,maledtftio. Dia^ Problema dema, preriofus pannus, qui capiti regio dreundatur. Diadema Fneuma,id eft,fpiritus.
Hoc dat e;FcEmineo generi do Graccula primae.
Nomen in e eft neutri generis, ut Cubile,lcftus ; cubi' Cubile culum, cella dormitoria.Sedile,id eft,fedes. Excipiunt Sedilc â régula nota in e Græca primx declinationis, qus funt fisminini generi$;ut fynanche,ideft, angina, Nymphe, ideft,
-ocr page 12-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ DE CENERIBVS NOMINVM
id eft,nympha,formofa puella,fpôfa 8C femidea uel del* Epitome, abbreuiatio. Ethice,moralis feientia.
I neutrum pono,Finita per o maribus do.
Omne nomen in i tingulare, eft neutrigeneris indecii Habile: ut Cummi.uifais ex arboribus Huens.Naucipu' tarnen nueis. Sinapi molîert.Moly herba 9^ Aos, Finitu per o,8C extera.
Cento nbsp;nbsp;Nomen in o eft mafeulinum, ut Cento, firagulum Je*
Tyro fticrafliim SC uijlofum. Tyro.nouus SC rudismiles. Tiquot; Tttio fio.Iignumlêmiufium Scipio.üipesSCuirinomen, Scipio Pondo loca neutrü. uerbaJc io cum caro uult Jixc.
Talioiungatur,pofuit quod VaUa uidle,
Excipitur i reg ula pondo neutri generis, id eft,übt». Secundoexcipiuntur nomina uerbaliainio,quselune facmininigeneris,Sccaro:ueluti,reJigio, drelinqaendo uelreligando, SCextera.Portioqualiparcio, concioi concire, SC extera. Natio, progenies aut gens. Ratio, qua bonum à maio difcernimus.SC computatio.-utred' de rationem uillicationis tux.SCrerpedius.habe rationi famx:SC modus, utpercunftarc qua rationebeatam ui' tarn duces.ReIigio, dei cultus, Portio,pars.TaIio,fffnii niniellcontra ValJam.
Jungito fatnineis do go,Sed mafeuh funto.
Aliispu' Ordo,udo,batpago,cudo,Iigo;Sed dubitabis bitands JVlargo, cupido, quibus iungüt cum cardine bubo, Formido domina in do, Scgo,runtfamininigeneris ; utFor* mido,timor. Sartago frixorium.Siligo.efitritici/ped' Eanugo es,undeoptimusßtpanis, quißligineusdicitur.Lanu' go,prima barba,SC in ßofeulis quxdâ quaß lana.SkgrS ao,arundo,duIcedo,imago,SCcxtera. ExcipiSturpaa Ordo ca ex hacexceptiöe:nam mafculinigeneris funt: Ordo, Vdo ideß.infuocuiu/qilococollocatio, Vdo,calceamctige
Hicpago nus.}iarpago,barpa£onis,teluinin fymoiitatcadßcunt quo
-ocr page 13-LIBERPRIMVS.
ijuo nauigii capiuntur, Vel inftriimentum quo capiun' tur.quæinputeumuelinflumcndeciderint. Cudo.ctt' Cudo donfs.uelcodo,capitis ornamentum ex corio. Ligo,fer »amentum quo purgantur foffae. Dubli generis funt hie Schaec margo,id eft,cuiufqsreiextreinitas.Cupido,pro Cupido tupiditate.Pro amoris deo folum mafculinum eft.Cat'’ do,quo ianua mouetur.
V,c neutra loco d, uel 11 ; fed hxc dabit lialcC,
Aut hoc; Sol,mugil dant hic,ut fal ^d amp;nbsp;hoc unit.
Nomina definentia in u,c,d,l,t,funt neutri generismt tornu,gelu,lac,quid.Tribunal,fedesiudicis. Torafue^ Tribunal ftis qua torus ornatur .Ceruicafpuluinus qui capita aut T oral teruicifupponitur.Sic animal, ueftigal, amp;nbsp;estera.tnel, Ceruical leffubtcl pro cauo pedis. Nil,nihil fine c,quia fiunt à ni hilum, 8c hoc A ni pro non, 8C hilum,id eft. nigrfi fobs, Rquiduisnullius pretft. Caput,finciput,occiput.Sinci' Sindput put, eft anterior pars capitis. Occiput, uero pofterior. Occiput Excipiuntur à régula pauca; Nam halec tarn totnini* ni quAm neutri eft pro pifee qui fola aqua nutriturSC proquodâliquamineexinteftinis pifeium. Tot,qt,to tidem aliquot, 8C idem fignificans quodcunq;, adieftiua funt omnis generis,per regulam; Adieftiua trium,8( ex lera.Quid fubftantiuum cft,quod adie£liuum .Tot amp;nbsp;to ndem,id eft, tarn multi. Quot.quAm multi. Aliquot,id eftaliquantulummulti.Hicfol,mundioculus.Mugilpi fcis capitofus,qui in metu abfeondito capite,totum fe oc MuS“ cultari putat .Sal nunc eft mafculinum,olim etiam neu' trum.Columella.Sal acer 8c ficcus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sal
An in on tnaribus dantur.Sint neutra fecund« Hie aut hxc Python-.Sindon muliebris amp;nbsp;Icon.
Nomina definentia in an,uelin on,mafculina funt:ut litä,id eft fol.’Pxan.idefthymnus 81 Apollo. Aza mons quidam. Delphin pifeis quidâ 81 aftrum. Agon certamc. Dxmon,idtft,diabolus,interpretaturfdens.Canon,id *ft,tcgula Excipiuntur A régula nomina in on.fecum dxdce
-ocr page 14-DE CENER.IBVS NOMINVM
dx lt;}edinationis,quz Latini plerunq; uertunt in uni,X funt neutri generis: ut colon,id eft, nienibrü.Icon,id eft itn3go,faminini eft.
En neutrum pono,mas eft cum peâine lichen,
' Etren,fiuerien,atagcn,lt;j31cn,iungcljencm.
Fulmen Nomen in en cft neutrum. Flumen,id cft,fluuius. Fui' men, ignis ingenti uelocitate è nubibur deadens. Exci' Peften piuntur à régula pauca mafcuIina.Peflen,eft quopeiti' tur capillus.SC quo aines percutiuntur.SC cratisdenta' ta ad colendam terram, 8C pubcs, SC eftinftrumentn te'
Lichen xtorum di£iS,ggt; fila in telis figat.Lichen,ideû,inétagra Ren talismorbus.Ren Hue rien, uifcus quodeâ teut.dyeny' ere, Ata’gen HgniRcat auem quandam delicati ôporH, uaidc uocalem, fed capta mox obmuteftentcm.
Ar petit hoc: Sed lucar auis cum baccare uult hsc. Nunc iubar hoc tantü pofcit,iubar hic dedit olim.
Lupanar Nomina in ar funt neutra, ut lupanar, domus lupa' Calcar rum,id eft meretricü. Calcar,id eft, frrreusftimulusad calcar alligatus ad urgëdos equos. Cochlear quofor* bemus.PuIuinar,Lalt;juear,Torcular,SCc3etera. Excipi
Lucar «ntur duo faminina. Lucar, pro aue prima luce fuaui' £acar tercanente. Saccar uel baccaris, herba quidam line a' fpiratione : bacchar cum afpiratione neutrigeneris,eß j uas uinarium quod baccharium quoque amp;nbsp;bacchium di i
Iubar citur .Iubar, fol uel ipHusfplendor, nunc eli neutrum, olim etiam mafculinum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।
Er petit hic. Terræ hoc ftrtus(cucumcr nifî)pôfci^ Huber,iter,ucrber,cancer tcrræ,atqj cadauer, Ver,lpinter,tuber:Dabit hic aut hæc tibi linta. Nomma in er. Hue declinationis fecundx. Hue tertit, funt mafeulini generis; ut an fer, paffer.ager, SC citera. Sic uefperHue pro Hella uefpertina,Huetemporefcroti' no. Excipiunturd régula quaedâ nominatertiidecii*
natioc
-ocr page 15-LIBER. P R I M V S.
hïtîonîs neutri generis,ut fruftus terrae fignificâtia.uï' luti papauer,herba.femë foporiftrü habens.Cicer.quod dain Icgumen eft fiiperius acutum. Sic piper, ïinziber, Kfiquafuntfiinilia. Cucunier tarnen mafculinum eft, uerü fçpius in nominatiuo cucumis legitur, herbaquac' dam eft. Neutra etiam fuht quae fequuntur. Huber, Huber mamma pecoris. Itcr, itio uel aftus cundi : 8C aliquant douia. Verbcr ucrberandiinftrumcntum . Cancer, pro verber morbo quodam, tertiæ declinationis,neutri generiseft apuduetercs.Cadaucr,à cadedo, eft corp’ mortuû.Ver, ij^adauer anniparstëpcratior.5pinter,fibulamulieris,ideft,un' Jt't tus quo ueftes ncftûtur. Tuber ptiorelöga,eft terrae cal luber lus.Metaphoricos pro quouistumorccapitur.Ter.Tu' ber eft totn caput.Liter nauicula, Etiä eft lignu cauatü. îr iunges maribus,neutri generis tarnen eft bir.
Nomen in ir eft mafculinum,ut uir, 8t gentileTreuir. At Hir,id eft.uolamanus eft neutrum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Çæquor.
Hic dat or ; hæc arbor, cor ador'cç hoc,inarmor,tSC Nomen in or mafculinum eft, ut Meeror, uehemens Mecror. dolor. Rumor,populifermo.Pulgor,ideft,fplendor. Runtof Sic amor,albor,dulcor,ualor,8C caetcra.Vnicum eft foc' pilêor mminumarbor.Quatuor funt in or neutra. Qor.fons 8C radix wtae. Ador,frumentum quoddam.Marmor.ge ■nus lapidis. Aequor ,id eft, mare.aliquando etiam cam' ^stmor pus aut aer.Nam proprie dicitur fuperficiesrei.ab aqua, tui aequa fuperficies eft.quum non fluftuat.
Hoc dat ur,hic furfur capiet cuin uulture turtur,
Nomen in ur eft neutri generis, ut Murmur, leuis a* quæftrepitus,licet pro quouisftrepitu capiatur.Guttur eft fiftula colli. Guttus, eft uafculum fuperne ahguftum Guttu* unde liquor guttatim effunditur. Tria excipiuntur ’i
' nbsp;nbsp;régula mafeulini generis: F urfur purgamentum farinae.
i VulturauisrapaxKcarniuora.Turtureindortelduue. Vultur ’ Pts petitbxc'.neutrum eft uasuafis,fas'q5nefas'cp,
At(ç
-ocr page 16-DB CENER.IBVS
NOMINVM
Atcp ccras: Vult as hic aflïs,ut omnia primæ Nomina,quïs addcs adamas,ekplias,acragas^« Charitas Nomen in as focminini generis,ut Charitas cum Facultas eftdileftio. Caritasfineh,ideft,pretiofitas.FacuItas,i“ Vas.uafïs eft,poflibilitas,ars,pofleflio Excipiuntur à régula qu* Nefas tuor neutra.Vas,quando genitiuus eftuafïs,quod conU Ceras net aliquid.Fas,licJtum.Ncfas,iUicitum:ncc fleduntur-As Ceras.Ceradis, cuiuCdam loci nomen Wafculina uero Boreas fnnt:Asaflis,ideft,libra,duodeciin unciascótinens.pto Satanas numo, 8C pro tota pofléflione.-ut haercs ex afle.id eft.w Adamas ra poflêflione. Mafculina ctiam funt omnia pnms decli Elephas nationis nomina in as; ut Boreas, uentus qui S aquilo Acragas dicitur. Satanas,dacmon.Hisiunguntur Adamas,fapil'
,!■ monte amp;nbsp;limiliter pro oppido.
fît fccmincum;tudes hic uult,poples,amp;f am«, F^P«,arics,pari cum limite ftipes, Et fomes,trames,termes,cum gurgite edpes,
Et uerres,merges,quibus addito Græca,dies^ Temporc pro certo,cum prolc:dat hæc itararo. Moles Nomen in es faminini generis,ut Apes.beftiola notllt; Proles iel eft,magnitudo. Proles.filius autßlia. Cades, Caedes *titerfedlio.Sedesideft,fediIe.Rupcs,aItusfi{prçrupfus Sedes i°^^^'Sicteges,feges, res.fpecies. Excipiunturd régula Tudes ^“sedamin es nomina ma(cuIinigcneris,utTudcsmaI' Poples ’ tundedo dift’. Poples.curuatura fub genu.Amts fine h.baculus quo fuftétatur rete aucuparium.Pes.una pgj pars corporis.Sub hoe compreheduntur tcmjpes,id eft, dimidium pedis. Sefijuipes,id efi,pes SC dimidium pedis. Sonipes SC Cornipes,id eft,equus. Pes totii dicitur à fe' more ad calcem. Partes eius funt coxendix, ßue coxa,
femur, fixmen,genu,poples, crus, fura, SC calx, qui pes Aries imus dicitur.Arjes,mafculus ouium,« quoddam inftru treatun
-ocr page 17-L 1 B E R. P B- I M V S.
; mentum bellicum. Parits.murus domus ex quatunquePan«« matcria.Palmes ramus uitis.Limes, lignum aut lapis a' Palmes grosdiftingucns, ôcquicunque terminus. Stipes,fuftis Limes terrzdefixus, SC qukuntçbaculus. Fomes,ideft,nuttv Stipes mentum,àfouendo dicitur,ut uinneftfomeslibidinis.
Trames,uia uel tranfitus à tranfmeo. T ermes.furculus Trames atboris. Curges, profundus in flumine locus. Ccefpcs, Termes fruftum terrae graminofae. y erres,poreus no caitratus : Curges nam caûratus dicitur maialis. Merges,manipulusfpica rum. Mafculinaquotp nomina Graeca,ut planètes pro Merges pbetes,cometes ,fopliiftes,priamides.
Hippomanes neutrü dai3inius,uelut acs,caocthes.
Neutri generis funt hippomanes, amp;nbsp;^d per a; diphthö _ gum fcribif aes, K caoethes. Hippomanes, uirus ab equa Hipomv tollcûum,ucl caruncula in fronte pulliequinihominë nes adinfaniamredigens.Hippos, id eft,equos aut equa;ma nia,infania.Aesquoddammetallum. Capiturpropecu Aes nia. Alienum aes, pecunia débita. Caoethes,malus mos. Caoethes Caftus adolefceus caoethes uitet iniquum.
Is dabo famineis-.funt mafcula pifcis amp;nbsp;axis, GUs,callis,uerniis,fotularis,acynacis,orbis, Et ctncbris,ueftis,poftis,cum fanguinc,{afcis, Et fuftis,menfis,collis,caulis quoque follis. Et cafiis,torris,quibus addes pollis,ÔC enfis, Sic delphis,cucumis,uoniis compoftaque ab affe In is finituin,lagis,unguis,aqualis,aprilis.
Nomen in is eft famininü, ut Bilis, cholera 8C ira,Ne Btlis rnoueasmihibilem. Cratis,raraconnexiolerramcnto' Gratis rum aut lignoru.Hinc cratis ferrea, uiminea,8C caetera.
1 'Vallis,locusdecliuis.Bafis,laplsautlignumportansco' Vallis I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lumnamautfiatuam. Tolluntur à régula multa ma^ Bafis
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fculinigtneris:utpifcis.Axis,ftipes,uellignumtcres,cir Axis
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ca quod rota currus uertitur. Clis animal non abfimile Ghs
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B muri
-ocr page 18-DB GÊNERIBVS NOMI'NVM
CiHit muri. Callis.uiatrita. Vermiseynworm.SotuIarij,» Vermis eft.calceus. Acynacis.id eft,gladius. Orbis,resrotundJ, Sotularis circulus. Cenchris,quidâ ferpens. VeAiSjinftrumentû^
Orbis clauditur oftiû : eft quo^ lignfi teres quo aliquid uchit Cenchris aut portatur,ut ueftes arcx- Poftis,Iatus lanuz aut por
Vcftis tae. Sanguis.idcft.cruor. Proprie ramen fanguis qui tli
Poftis intra uenas.-cruor.fufiisfiuefanies.Fafcis.pödus.aof res Sanguis ligatzadportandû.Fuftisbaculus.Menfîsnotum.CoP
faftis lis.ideft.monticulus.Caulis.ftipesherbz.FoUis.inftru' Menüs mentum quo attrahitur amp;nbsp;cmittif uentus. Caflis intcifi Collis ge dû rete lignât, nam pro galea ftrminini generis eft. Caulis Torris,Iignû ardens uel aduftfi.Pollis ßos tritici.Enlis,
Pollis id eft,gladius,Delphis,id eft,delphin,maris bcllua,®! fi' Caflis gnum corlefte. Cucumis, herba cuiusfruftuspepo.Vck' ' Torris niis ferramentü aratri. Mafculina etiä funt cêpofita ab
Pollis aflêgt;ut femis,id eft, dimidifiaflis.Trcflis,idcft,tresafles.
EnüsSic oftuflis,decuflis,uigcflis,cctuflisamp;c.qujfuntpotide Delphis rum aut numoçe nomina. Trcflïs,quafi adieftiuficapit.
Cucumis Perflus : Dama eft no treflis agafo. Wafculina item fünf Vomis in is finita, ut panis.Penis,id eft, cauda. Funis,id eft.rt' Treflis ftW' Crinis.Lienis,id eft,lien.Ignis,amp;c. Vnguis.durftiei
Penis digitorum tam in auibus cïterisq; bcftiis,qin bomin^t.
Punis Aqualis.uasin quoafferturaqua.ApriIis,nomcnmcfi$., Crinis Sic mafculini funt Sextilis, Quinrilis,quia per naturaffl Lienis adieftiua funt,at quafi fubftâtiua ponunfquia intelligi Ignis turmafculinü menfis.Ouisproanimali,famininicft.
Vnguis Hk aut Iiæc finis,clunis,cum corbe canalis.
Anguis,amp; liakyonis,torquis,puJnis,cinis,aninis.
Finis Nomina hic po{tt2 funt dubrj generis. Finis,terminus Clunis txtreniitisin unaquaq; re. CIunis,n3tes, lïue naus Canalis rumor. Corbis,uasuimineum.CanaIis,lignumcauatn, Balcyonis nbsp;nbsp;nbsp;quiduis aliud,per quod aqua fluit in ufis.Anguis fer
Torouis pcns.Halcyon)s,auis tnaritiina in arenis medio ferenft
Amnjs nbsp;nbsp;nbsp;oua deponens. Dicitur etiä hxc halcyon K haicyo'
Punis ue.Torquis,colli ornamentum amp;nbsp;fummi peftoris.utor cuius aureus flexilis obtortus, Amnis,fiuuius. Funis,;
-ocr page 19-I 1 B £ R. F R. ! M V s. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
Refis, pro rcte.faminini effe dicunt. Plaatti» Retb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
tarnen mafculine dixit in Rudente; Non uidcs proferre me uuidum retem fine fquamofo pecut
Os maribus detunfint neutra chaos,melos os,os.
Atqj epos:hîec arbos,clices,cui iungito,cos,dos. Cum multis GrjEcis,per us hacc uertêrc Latini.
Nomen in oi defines, eft mafculinum, ut Ros,humor Rot qui fereno tempore fluit fuperne. Excipiuntur i régula Chaos pauca neutri generis. Chaos, confufa return materies, Melos pro nofte amp;nbsp;inferno, ut tetrum chaos illabitur. Melos, Os »deft,dulcismodulatio.Os,oris,CCos,ofiis, notafunt. Argos t.poscarmen.ra:mininafunt,Arbos,idcft,arbor.Cos, Cos lapis quo ferrum acuitur. Dos, quod fpöfocumuxore Dos datur. Capitur pro quouis dono uel gratia.Glos,id eft. Glos mariti foror uel fratris uxor, ex fignificatione famine Papyros ni generis eft, per regulam: Efto ffrmineum.rocminina Salanot funt multa Grica in os, qux in us uertunt Latini;ut Pa Er emos pyros aut papyrus, frutex uel arbufcula Aegypti, unde Periodes fiebant chart» in quibus fcribebantmunc ex linteolis co Bibles tritis fit ,priore retento nomine . Baianos aut balanus, Diphtho« \ ideft,nuxautglans.Ertmo$uelEtemus,locusdcfertus. gos • ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Periodes uel periodusjd eft circuitus.Methodes uel me Theoto»
^odus,ideft,trifitus8Cdoftrina.Syriodosuel(ynodus. tos idcft,cöuentus.Exodosuelexod’,idcft,cxitus.Biblos, Abyffos id eft,papyrus,iuncus,8C liber .Hine biblion, id eft,hbtl' lus.Diphthôgosueldiphthôgus,unicusdua9£Uocaliura gt;nbsp;fonus. Theotocos,id eft,mater Dei. Aby ffos uel aby Ifus, immcnfaprofunditasludicia Dei abyffus multa.
Vs mas non ternx-.quodtcrnx eft dicito neutrum, Nomina in us fecüdç aut quartç declinatiöis,funt gene ris mafculini.T ertiç uero neutri. Exëpla prioris partis, Aceruus,id tft,cumulus:aceruo,actiuas,idcft,cuniulo. ^cctuus cumulas. Mänus,equus mâfuttus amp;nbsp;paru’ .Nçuus,macu jjjr.us laincorpore. Lébus,nauispifcatona.Sicauditus,cult’,
\ |uftus,ftuftu$,fatus,8Ce. Exëpla poftetiotispartis,ut Ltmbus ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B a corpus,
-ocr page 20-DE CENERIBVS NOMINVM
. gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corpus,hukus,uulnus,thus,rus,onus,peftus,tcmpuJ,W
tus,niunus,S( cxtera. Exripiuntur multa in us CrsO fominini generis fecundx decbnationis, qux Crscein os dc/ïnunt, ut papyrus,arftus,balanus,eremus,perio' dus.fynodus, methodus, biblus, diphthongtis, abyiTus, nardus, coftus,cryftaUus,alabaftrus,antidotus,amp; muP ta alia per exceptionem à régula : Vs mas non terra-Exceptio prxce ffit ibi ; Cum multis Grxcis, per us hxc uertereLatini.Benecommendctur memoris, guianofl repetentur.
Famineü dom’eft,amp; uannus,humus, colus,aluus, Et tribus,atq; manus,ccu porticus,ac acus,idus.
Excipiûtur à priore parte regulx pauca faminini gi tieris,domus partim fecüdx, partim quartx,ut colus-K qux tantû ticundx declinationis funt, uannus, humus, aluus. Reliqua funt quartx declinafionis, Et idus tan' Domus tum pluralis numcri. Domus.eft xdificium ad habitan-dum faftum ex tefto S( parietibus.Jmproprie pro quo' cunlt;ï babitaculo fumitur, ut pro templis amp;nbsp;nidis, ftra-
: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum^latibulis.Sumiturproftmilia,progente,Sfpro
Vannus puria. Vannus uas uimineum latum, aptum purgando frumento.Humus,terra liumefafta. Colus, infirumen'
Y, * turn quod penfa continet, d quo lila fufo ducuntur. AI' Aluus uus,uenter: fed proprie ea pars,qua fordes effluunt,nüc folum famitiinigenerisen. Olim etiam mafculinii erat, Wanus Tribus, progenies. Manus, membrumnotum. Manus Porticus quoqg eft multitudo amp;nbsp;poteftas.Porticus,an)pIa domus propter repentinos imbres amp;nbsp;umbrarum, ac déambula tionis gratia xdificata. Acus inftrumentü fartoris.Aca^ ftmiliterfominini generisquartx,quxà fimilitudint acusfutorixdicunturpalcxfrumentj. Hoc acus aceris, Wus purgamentfi frumenti. Jdus ftint dies quidam menfis.
Datpecus hçc pccudis,fubfcuslt;p,palus^,falus^, fenex iuuenis,cum feruïo nomina donant.
Et uirtuSpincus: At mafcula fînt lepus df mus,
-ocr page 21-LIBER. P R- I M V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
Et qux pus donat,ueluti chy trapus,uolo iungî.
A nominibus tertiæ declinationis excipiuntur pauca, fœminini generis,quæ funt hæcrPecus quädo genitiuus eft pecudis.nam fi pecoris facit neutri eft. Et utruncfe fi-gnificat omne animal, quod hominis fub imperio pabu lo tem pafätur, ut funt boues.afini.cqui, cameli, oues, caprae. Kc. Pecus.pecoris.ctiâ totum gregem fignificat. Sitbfcus.tabella qua tabulae inter fe configunf .-quia qua ^ublcut immittitur.fucciditur.Cato de re ru(lica;Subfcudes ili-gnasadindito. Palus, terra aquofa,uel aqua nigra non Palus fluens At palus,pâli,mafculini eft ftipes magnus.Salus, Salus incolumitas:aliquâdo etiam remediû.Seneftui, id eft,ft Seneftus' nefta feniü, fenum fcilicet xtas.Iuuentus,id eft,iuuenili luuentus tas,iuuenta,aetasfcilicetiuuenum:8( capiturproipfisiu Seruitus Henibus. Seruitus,feruiendi conditio,8C feruitifl.Virtus, Virtus eft ars bene reftciÿ uiuendi,8{ proprie fortitudiné figni-Beat. Incus,ferramentum magnum fuper quod fabri eu incus «dût. At mafculini generis funt. Lepus animal notum;
Mafeulinafunt Grxca à pus podis ,id eft, pes:
ut Tripus, id eft, menfa tripes. Chytrapus,ferramentû Tripus cuifupponitur cacabusuel olla habens pedes. Chytra, Chytrap* eftolla. Sciopus,pedeumbramfaciens. Antipus.homo Sciopus contra pedes noftros ambulans. Apus hirundinislpC' Antiput cies,qualt fine pedibus,femper iacet aut uolat. Xput Carbafus hic, aut ha:c,grofrus,dant grus atomus'tç Lecythus atep pharus, penus amp;nbsp;fpecus Si paradifus Sic aluus quondam,junge intybus atcç phafelus, Pampinus atep arquus ,profrufl:uficus,athicuult Pro morbo,nunquam déclinât quartauirilc.
Hoc fpccus atep penus dices,dum tertia fleft jt.
Hic aut hoc uulgus.Solum hoc uirus pelagusiç.
Qusdim in us funt dubft generis ,ut hic uel hæc catba Carbafus (us,fxpiusilt;Klt;tûninigenetis:Eftgenuslinimir; tenuita i
B } tis.un'
-ocr page 22-DE GENER.IBVS NOMINVM
Crus tiî.unde fichant uela.qux ob id undecunque fiunt.nulK Grofliu carbafa dicuntur.Grus.epicccni generis fub hic uelh«fgt; Atomus auis eft nota. GrolTus, ficus abortiua qux non mature' Lecythus fcit.Atomus,id eft,corpus infecabilc. Lecythus ampuUl Pharus olearia. Pharus, id eft,turns altiftima in aliquo portu, propter nauigantium falutem ad prxlucendi minifteriu Penus fabricata. Penus fecGdx uel tertiae declinatiois eft omn* Specus efculcntu Si poculcntii quo homines uefciitur.Specus,)** eft,fpelunca,unde fpcftare licet, feciidx uel quart« decll nationis,tam mafculini 5 focminini generis, terti« uero folC neutri generis, unde nunc nominatiuS, accufatiuu» Pirad'Cu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habem’. Paradirus,id eft,pom*
rium,8( locus amctniflimusiin quo conftitutus fuerat a Ph«f III« nbsp;nbsp;nbsp;homo.ftrminini generis eft apud Crxcos.malcult'
Pa o nu« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hieronymus.Phafelus nauicula uelox X
A rrii« iirl oblonga.Pampinus.uitis ramus. Arcus uel arquus, pro Aroiiu« iridctam fecund« lt;i9u®*’*æ'lfcli’’â*gt;onis,meliuscftniï fieus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;generis.Supparus.folum mafculini eft,Iicet olini
dicatur fuiffectiam fxminini. Ficus, arbor nota.foluw eft ftcminini generis, per regulam gencralc.-gf eft liefe' cund« uel quartz declinationis. Pro fruftu eft mafculi' ni uel fœminini generis.- pro mafeulino quide MS fecun dz declinationis, etiam morbS quendam à fimilitudine fici fignificans. Pro fominino genere, tarn fecundam 3 quartern declinatione rccipit- Hze eft fententia doftiili mi Vallz. Vulgus, eft multitudo ignobili$,tam mafculi' Sexus |,j neutri generis. Sexus, nunc mafculinfi, olim etiam Pelagus neutrum fuit. Tantum neutri generis funt, Pelagus,»
Virus eft,mare. Virus uenenum SC grauisodor.
Focmineii eft laus,fraus ueluf s cui cofona iûéh eftlt;
Laus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;St fraus amp;nbsp;omnia nomina definentia in s przee'
Fraus dente cöfonante, funt fœminini generis,ut trab$,plebs, Trabs puls,urbs,ftirps,ars.glàs, mens,Äc.Lau$,proprieuirt» Plebs Sf laudatio-Fraus, deceptio SC pericuIS.Trabs crafluia Hyems lignum in zdificio.Plebsuulgus.-hpc plebs,picbei,idem:
Vrbs HyeniS;id cft,bruma. VrbSjid eft,oppidum.
Mafop
-ocr page 23-L BE R PRÏ M V !.
Mafcula funt pós, fós, ni5s,f£ps,dü dénotât angue. Et cumdente cbalybs^is coniungito partes, Ét polyfyllaba in s dum p prxponitur illi.
Excipiuntur ab illa régula quçdammafculini geltens K funthçc;Fons àfundendo.quiafundit aquam.Pons, affer,uelquiduis aliud,per quodfdpraaquastranfimus^ Mon»
Mons tcrr* tumor alnffimus. Seps, paruus ferpesex eu ius iftu mebra pereuffa putrefeunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cens
lybs.populus quidâ,8t fertfi optimum,8C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j Chalyb»
lybe fabrefoôû. Item mafeulina funt nomma Pg«*« nbsp;nbsp;nbsp;”
tia partes affis y nde as eft duodecim unciç. V ncia en p ma pars affis. Nomina itaqj de quibus ^quor,iunt ù nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj*.
tans,ftxtapars affis, id eft,du» une«. Quadrans,unciï tres quafiquartapars affis,8Cuocaf etiitriunciu.Tnes, irieiw tertia pats affis,id eft,unciæ quatuor .lt;^inainx,unci« Q quinqjboc in x définit nô in ns,Semis,id eft,femi as,noc 5 eft, fcxuncia. Septunx in x nô in ns,id eft,unci« fepte.
Bes,id eft, unciæ oao.Dodrans,unci« noué ,quaw dem' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_
pto quadrate, K diciC nonuncium.S extansjd eft,une« Do^M« decé.quafi dempto fextante.Deunx in x,no inns,unc« MXtans undecim, qualï dempta unda ab affe.H« nomina lignt Deunx ficantnumosKuala. Itemmafeulina funtpolyfylla' ba in ps,ut Hydrops,aqua intereus. Kethiops ntafeulinu Hydro^ eft,quia ftemina datur Aetbiopiffa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aetniop»
Hic aut hsec forceps,8i adeps,fr6s,Qifcrobe ferpes.
Atcg rudens,8C ftirps dum truncum fignificabit
Pauea in s definentia praecedente confonantc,funt du bft generis,ut Forceps,inftrumentS quo tenetur aliquid * Mtep» Adeps, id eft, pinguitudo cuiufcunqi rei. Fror«,femper Adep» nücfœmininfteft, fine foliS,fiue capitis anteriorï parté Ttoi» notet. Scrobs,fonaautputeus.Serpés,idcft,angui$.Itu5erob» dens, funis nauticus.Stirps pro origine uel progenie.fo Serpent lum eft fœmininum. At pro trunco uel radic(,tam ma' R-wden» fculiniquàmfœmininigeneriseft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sttrpt
B * U«c
-ocr page 24-DE GENERIBVJJ NOMINVM
Hxc petit x.polyfyllaba in ax,amp; in ex maribus do. Die tarnen hæc fornax, fimilax, carex uelut lialex. Addatur uibex,cum forfex,atque fupcllex.
Celox Nomina in x funt fœminini generis, ut Celox, id cftgt; fehapha. Pax.Lex. Nox.Sfcætcra. E-xcipiunturpol^' fyllaba.tamin ax quàin in ex, quia funt mafciilinigene
Thorax ris: ut Thorax,id eft.pcftus.St peftoris munimétü. Ny-* Nyfticoil Aicorax, coruus nofturnus; à nyx, id eft nox;corax,id
Harpax eft,coruus. Harpax, uncus quo aliquid trahii ex puteo. Abax Abax, id eft, abacus, mcnia calculatoria, Si cui uafa fu' ‘
Frutex perponuntur. Frutex, medium quid inter arbore St her PoHex bâ.PoIfex,primus digitus, quia praecseterispólIet.Mo'
Fornax nofyllaba ftrminina funt.ut pax Icx.Inter poIyfyUaba, Similax id eli, habentia plures fyllabas quim unam, ftrminini
Corex generis funt Fornax,caminus ubi coquntur lapides.Si' Aalex milax uel ftnilax,genus ederç flore candfdo olente liliu.
Forfex Carex, herba acuta SC duriffima, ßmilis aiparago.Ha' Supellex Iex,pifcis. Vibex,fignum ffagelliin corpore. Forfex,in' ftrumentum fartorum quo aliquid feindunt. Supellex, res domeflica,
Mafcula funt fornix,phoenix,cum mailiche uirix Et bombix,lpadix,amp; orix,quotp uncia præbet. Grex,8C eryx,fandyx,uoluox,calyx^,calix^.
A reguIa,Hæc petit x,tolluntur plura mafculittigene' Fornix ris,utFornix,arcusin ædificijs,SCquodcunqueopuscô Phoenix cameratum. Phflcnix,auis unica. Phoenix etiam eft uer iVIaftix tus quidam SC ßuuius.SC uir regionis phacnitix.Madix, in.aftigis,id eft flagellum,utimurincompofitis,uthonie
Varix romaftix, id eft, reprehenfor Homeri SCflagellator. Spadix maftix maftichis, pro gummi lentifci, barbaruin eft.di •- Orix mafticbedicendumfit.VariXjUenatumidaincorport
Crex human«. Spadix eft quidam color. Orix.animalinGe' ^£ryx tulia ex caprarum genere , Crex, pecudum multitudn-
Sandix Eryx montis Sieilix nomen. Sandix,herba quadam.S coIo*
-ocr page 25-liberprimvs.
toïoris genus. Voluox,ucrmis qui 8C conuoluolus 8f in' Voluox uoluolus dicitur.Calyx,cum y Græco priore produfta, Calyx mafculini generis,foUiculus,quo fruftus arboris coope Calix ritur,CaIix cum i noftro,eft uas potorium,auc etiain in quo legumina amp;nbsp;cætera reponuntur.
Hic authçc coijex,amp; onix cum proie,fikx,lynx. Imbrex,calx,ramcx,piimex,obicem uolo iungi. Atcç culex,natrix. Sunt qui limax quotp iungant.
Quxdamnomina in ex, funt dubd generis, ut hic aut hæc cortex: K eft uelut corium cuiufcunque rei,arboris Cortex 8C cïtera.Onyx,id eft,unguis,8C gemma candoremha' Onyx bcns unguis humani.Sardonyx,gemma fardi onychislt;$ Sardonyx colorem repræfentans. Silex, eft lapis durifllmus, unde Silex »xcutiturignis.Lynx,eftanimalmaculofuin,cxluporü Lyns gcnere acutilTiine uidens, cuius urina in caculi duritiçm Imbrex uertitur.Iinbrex,eft canalis in teao,per que defluit im' Calx ber,Calx,pesimus, capitur pro cuiuftp reifine,ut caput Pumex pro principio. Pumex,lapis cauernofus ad corpora leui Obex ganda laudatiffimus.Obex, (ignificat obieâum uel ob' ftaculuni,ut pefrulum,feram,8{ c«tera.Culex,uermicu' Natrix lus alatus. Natrix,ferpcs aquaticus. Limax eft tcftudo Limax cochlea terreftris,quae 8C limaca i limo dicitur. Con' Coniunx iunx cuius generis^communis : quia uiro 8C ftxminx da tur per regulamiQuicquid utriqg datur.
LIBER SECVNDYS DE RE' gulari nominum declinatione.
________Regulæ generales.
Ompofitumfimplcx'cB modo
Demitur exanguistfine carmi neplura recludam.
Simplex 8C compofitum ple' riuiquc flmili modo declinätur.
utpes
-ocr page 26-DE NOMINVM RECTA DECLIN. . ut pcj amp;nbsp;bipes. Excipitur autem à régula exanguîî, quod genitiuum fîmilem nominatiuofacit.eum lîmplex Txanguis fanguinis.Eft autem exanguû carensfanguine.id eft.al modum pallidus uel mortuus. Tolluntur plura.nam i fubftâtiuis fafta adieAiua , in ablatiuis amp;nbsp;quibufdâ alijf cafîbus aliter euntqua'm (împlicia. Vt caulisablatiuum facitcaule.unicaulisuero unicauli Etàmanuscompofi ta funt fecundx déclination».
Rcftü in compofîtis tantummodo fieftere fas Alteruter redliim ncfcit uariare priorem.
Diftio compolîta ex pluribuscalïbus non declinator nifi ex parte refti. Vndc fi ex duobus nominatiuisconfi' ciatur.declinatur uterç nominatiuus, fi declinationcnt Relpubuli rccipiat,utRefpublica,rcipobIicx, ciuitas libera quaiit re regitur. Si ex reflo amp;nbsp;oblique fiat, aut contra,folut nominatiu’ declinabil.ut tribunufplebis.urbifprafcft’« iurifperitus.ftnatulconfultfl.plebilcitfi.Siueronomcex duobus obliquis confier,nullo modo fleditur, ut huiuP .. modi.quz pofiiint eflit orationes.A parte prima excipi' , Alteruter nbsp;nbsp;Alteruter, quod licet ex duobus redis conftct,taniê
folü déclinai pofterior redus fic.Nomîatiuo,alteruter, alterutra,alterutril, genitiuo alterutrius, dto afterutri Kci. quiuis è duobus, aut unus e duobus. Quotiefenn^ alter nominatiuorfi aliquo caret,tota didio eodem care bit.’Utiufiurandfi caret genitiuo K datiuo ablatiuolt;$ plu ralibus.quia illis ius caret. Vnufquifq} caret uocatiuo.ut quifiJ.Suiipfius caret nominatiuo,ut fui amp;c. TribunuP plcbis, efi princeps 8f defenfor plebis. ScnatufconfuItS, ,-d efi, fiatutü fenatorum . Plebilcitum,plebisftatutura. Inneutris pritnus,quartus, quintiisfimiksfiint. Quisin a Pluralisfemper quum fledlimus exit.
Nomina neutri generis tn quacuniÿ declinatione ha* bent tres cafus fîinilcs,nominatiuum, accufatiuü.uocatt uuin.in utrolibet numero, K hi cafus fi declincnl,in plu raliter terminant in a^ut nonuMtiuOjaecufatiuo, uocari;
-ocr page 27-IIBERÎECVNDVÎ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H
iio,ftininû,amp;inplunilifcamna. Sic corp’,corporî.fOï nu,cornua amp;c. nominatiuo, aftô, utô, pefagus.uulguî, uirus^Si non (kclinentur,non neceffario pluraliter in a dtfin5t,utcentû,mille,tfpe.Itemambo,duo,quâuisde* clincnf.in a non defînût,quia omnino irregularia funt.
Eft primo quintiis fimilis:fed Græcus S aiifert
Sæpeuelut Thoma,Thefcu,Panthu,Pari,Palla. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
Vocatiuusfimilis eftnominatiuo.utnominatiuomu
Cl,puer, panis,uocatiuo ô mura,puer,panis,8(c. tam fîn gulari in plurali. Ab hac régula excipiütur primo no •nina Grxcains,quzliterâ s,fzpe in uocatiuo abiieifit, ut hic Acneas,Thoma$,6 Aenca,Thoma.Sic omnia pr j* mzin asterminata* HicAnchires,Priamides:ô Anchiië, Priamide. Sic omnia in es primx. Hic T y deus,Orpheus: ôTydeu.Orpheu. Hic Panthus, Ocdipus,Melampus;5 Panthu,Oedipu,MeIâpu.Hic Calchas,PaUas;ô Calcha, Palla. Hic AchiUes,ô Achille.Hic Paris,ô Pari. Syncopa plurali nonnunquam fit genitiuo.
Syncopa aliquando fit in genitiuo plurali. In prima quidem, ut ccclicoliim pro ctrlicolarum. In fecunda,ut Deûm prodeoQt. In tertia,ut coelefinm pro coelefiiü. In quarta, utcurrS pro curruum. Syncopa eft ablatio lite Syncopa ra uel fyllaba è medio diftionis. Huic eft figura contra* ria epenthefîs, qua eft adieftio littrx uel fyllabz in me* EpcnthdîS dio diftionis,ut alituîi pro alitû,propcer uerfum recipiC, Plurali fimilisfexto uult tertius eflê.
Datiuus K ablatiuus plurales cuiuscunç declîationîs, funt lïmilcs,ut dtS 8( ablatiuo magiftris,manibus 8Cc.
Prima declinatio.
P Rima dat as,es,e,redlis,5C aipatrius e uuk
Cl m tei no.Sed ab c refto genitiuus in es fit.
Cafibus hi» Adam tantum fleiRunt amp;nbsp;Abraham.
Prima dediatio habet tres termiationes nominatiuit As,
-ocr page 28-DE NOMINVM RECTA DECLIN.
As,ut Aeneas,Thomas, Damlt;rtas,Eiias,Efaias,proprilt; uirorii omnia, praeter Boreas,uenti nomen,amp; Satanas, id eft,diabolus. Es,ut Alcides, Chryfes' Anchifes,Ma' naffcs,amp; plura uirorum propria. Quxdam font appelli tiua,utcometes,prophetes,Ieuites,pfaItes.Priamides,id rétecotte eft,PriamifiIiusautnepos. £,utpentecoft€,feftnfpiri tus fanifti,interpreta£ quinquagenaria, quia quinquage fimo die poft dominicä refurreftionem celebraf. A,ut Posta posta,qui facitcarmina. Area,ideft,cifta. Arra.numus Area quidafin contraftibus.eynGodspenninck.-uelparsfo Arra lutjonis in contraûus initio data,S( dici( etiam arrabo. Déclina^ Declinatio quid efKdiftióispercafus in fine uariatio, ut hfc mufa, huius mufe. Cafus quid eft^declinationis gradus. Quotfuntcafus? SexiNominatiuus fiuereiftus, Genitiuus, lt;jui exteros gignit, 8i patriusdicif.quiaper ipftim patronymic« refoluitur,ut Priamides,Priamifi' lius.Datiuus fignificat id.cui aiiquid daf uel acwiritur, aut etiam cömendatur.-ideo cômendatiuus dicit. Accu' fatiuus,insuratiaus,X caufatinus.aliquidaccuiari Si in caufa fieri oftëdit. Vocatiuus uel falutatiuus,qui uocatio nem falutationêîÿ dicit. Ablatiuus plerum^ id à quo all quid auferf, fignificat. Vocatiuus reftus dicif, quis nominatiuo fere' fimiliseft. Declinationes funt quinlt;8. Cuius declinationis, cuius perfonae, cuius coiugationis: quS interrogandû fuerat(ut poftea correxi)lt;5tse déclina rionis,quia quotus de numero ordinali interrogat,non quis.'idtumnoignorabamus, fed(tiddoiftiirjmis frequé ter uiii uenit)per incuriä quand! nó animaduertimus. Patrius æ uult cum terno,
Genitiuus X Datiuus primae declinationis angularis Patria numeri dvfinunt in x diphthongum.utPatria.huiuspa Wufa trix, huic patrix, id eft, natale folum, fiue locus in quo Caula quisnatiis eft.Mufa.id eft,cantilena X poetaçt dea.CaU Ia,id eft.ouile. Aura, lenis uentus X Ijjlendor, X fauor. Diphthon Diphthongus,eftduaç;uocaliumuim fuam retinentiu, gus, in cade fyllaba conglutinatio. Etliint Latins quatuor.
-ocr page 29-*,a,iu,8( EU: ut mufe» caiia,audio,€ugc; 8C debtnt otS
;fcnbicontraindoaos;fedinsEamp;cEparumaudiuntura , .
amp; o. Dipbthongus diätur à dis,id eft,bis,amp; phthögos, Diphthon
id eft.uocalis fonus, hoc «ft.duaçj uocahum unus fonus. gus
Excipiuntur à régula,quantum ad gcnitiuum,nonii*
na Graca in c,quia gcnitiuumfaciunt in es.Datiuum ue
roin a diphthongum, uthac pentecofte,huius penteco
ftes,huic pentecofta. Sic Magdalene, Tysbe,Penelope,
Calliope,Circe,S alia plurima mulieiii propri^Phabe. Phœbe
peueKyncopa.fynecdochealiquandoetiäfynecdocna.
Pafcha licet proprie indeclinabilc (it ; tarnen Latini eccle Palchz
(ialtici prafertim in gtö 8C dtö pafcha au(i (unt dicere*
Am tacict cjnaitus’.finita per as uel a Grscca
An quoeç dantxn fict ab es 8C ab c,ncc babent em.
Xccufatiuus prima dedinationis terminaf in am, ut
hat Sella,häc fellä,id eft,fedes.Sic per c.Cclla.id eft,cu' Sella
biculum8Cpenariü,utcellauinaria.Camcta,teftudotë Cella
pli,aut cuiufeunep domus, id eft,curuatura in modö coc Camera
mas,Aeneas,Boreas,Satanas,8Cc.hüc'Ihomam uelTho
man,Aeneam,uelAenean,BoteamuelBorean.Moiain
ts8ledefinëtiafaciuntaccufatiuûinen,nun^inem.
A fextus donav.tamen es ac e retinent e.
Xblatiuus in a definit, ut ab hac mufa, ab hoc Aenea. Lagena Sic Lagena, uas in quo uiatores potum deferunt. Pide» ïidelia Iia,uasfi£tile,cuiuinüacceruifiaiinponitur, Hara,por'' Hara corum ftabulum .Latrina, locus priuatus Sc late s ,quem Lat rina quifqs domi habet. Cloaca locus cauus.per quem collU' Cloaca mesfluit.Mantica,faccus aut pera cuius pars poft tergü, Mantica pars ante pc£tus,dum getitur pendet.Mantiffa.addita' Mantiffa , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mentum quod adqcitur rei uenditse, ut in eer u;fia aut ui
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no pa'
-ocr page 30-DE KOMINVM recta DECL.
no pauxillulum ultra iuftam menfurâ. Sarihca,(loinBl regis amp;nbsp;templutn SC locus, in quo nrgotiatione$,côi)lia amp;nbsp;itidiciaexcrctbanf. Tamen es, amp;nbsp;caetera. Nomina in (S Si in e ciefinentia,faciunt ablatiuum in e;ut ab hoc An chire, comet6,ab hac pentcccfte : de arete, ici cft.uirtus. Theriace rheriace,quodclâ medicamentû, dryakcl. Strophe,uer Strophe futia ueldeceptio.Odc.id eft citus-Hxc Si rimili» folS iti Ôdee ablatiuG habët. Vbi autc eft a, ht à nominatiuoin a,ut theriaca,ftropha,oda,K extera. tic de accuâtiuo in am, Ik nomina in es,in accufatiuo en iölC habet, in abJatiuo Anchifa iolü e. Aachiram uero Si anchifa funt à nomiatnio in a, IÎC enim Anchifa, pro Anchifes aliquädo diäfi eft,ut A' Atn'da ^rida pro Atrides.i.hlius uel nepos Atrei.Noia inedeti' nétia Latini in plurali uix un^ ult;urpar,niftfecundóde'* clinatione latinä,tanq hngulariter terminentur in a. Primiw pluralis fit in æ,gcnitiuus in arum
Nominatiuus pluralis in x diphtbongon de/init.tui 11 tnilis eft uocatiuus. Cenitiuus ht in arum: ut hx mufae, Ó mufae,harum mufarum :hc hx cataraäx,8( extera, T ertius is pofdt,tamen abus paucuJa donant, Filia,mulx,dux,Iibcrta,cqua,nata,dca,ambar.
Datiuus pluralis in is delinit, datiuo ablatiuusliiniSi eft per regulam ; Plurali hmilis amp;c.ut hismufis, pennis £(c.Cfto indubie habent abus,hlia hliabus.Sic nata Sie, quorum ambx dux nulla diherentix caufafaciuntfoiS abus,duabu$, ambabus, reliqua differentia caufa faeüt Nata abus, ne de uiris uideatur ferma. Nata.i.hlia-Ehautcni Liberta Liberta mutier libéra,qup fuit ferua.
Acaifatiuus lemper pluralis in as fit. ’
Anima Accufatiuus in as fintf, ut has animas,crumeBa$ 8t lt;* Crumena tera. Anima eü fpirit* corpus uiuihcäs.Crumena.i.maf
Coma fupifi. Coma,capillo9jornatus.i.cxfaries, utrunqjtam Anfa mulieris uiri eft. Ania,eh ualis auricula, EtiS eh fibuquot; Scutica la,i]uecaIceisinluitur,eYn gefpe.Scutica.uerberandicx Dolabra äiHjcülisinürumentü.Dolabra,Ieuigandi inftnimentfi.
Sccua
-ocr page 31-sie V Nb vs.
ASecundda decUnatio. (unt
Lterafexrcftis er,ir,eus,ur,dat uelus,aut ■
Addimus c Gta:cis,os SC on per us,um uarianda.
Nominatiuusfecundç dcdinationis habet fextern'.P Tiationes cr,ir,eus,ur,us um. £us eft terminatiö Grata. His iungimus Gracam terminationem os, quam Latini Tipiffimeuertuntinus, 8Cohquamu€rtuntinum. Ex' •empla funt : Taber, quicunque artifex maUeoUUtur.ut r aber ■Taberlignarius.îabcr ferrarius,Taber muranus,8C ca' tçra.'Magifter.cui cura rei incöbit, ut magifter pagl.ma Magtfter ’bfteruigilum.magiftergrammatica.Quicunctludoit , terario praeft magifter reôediciê.Glaber.giabragla' Giaber ^rum.id eft.caTuus.id eft,fine crine aut herbis ucl fegete, nbsp;nbsp;,
*Ham agcr,ahquatido giaber eft.Scaber ,fordidus,afper, Scabet «ngues(cabri, cutis (cabra. Inir tria funt : Vit, id eft, Treuir, mas.TCrcuir,ahquisê ciuitateTreuercnfi .Leuir,frater mariti uel uxoris. în eus omniaferè funt uirotum pro pria,utOrphtus,Perfcus,Tydeus,8c caetera. Inurunv lt;um eft fatur nomen adieaiuum,fatur,Ç«ura,faturum.
In us Sein um fine numéro nobis cognito (unt.ut Cit' Circus eus,locus rotüdus.Hircus.mas caprarfi. Colum,uas per Colujn Huodpurgatur lac ,aut aliusiiquor .Solft animahs fuftë Solum taculü,ut terra eft bois folamp;,mart pîfcui.aer auiü. Os,ut Samos,Lesbos,SCcxtera.On,ut ■Pelion,llion.
1 pair ius fcruat,gtnitiuus non iuperabit.
Genitiuus fecundx declinationis ini definit, ut huiut
tnagiftri.domini.fcamr.i. GenitiuusnonfuperabitiSê' , tentiaeft, genitiuus (eclidae declinationis non habet plu res fyllabas quim nominatiuus, 8C hoc dicût non crefeit Se quelle» genitiuus,uthicftquefter,huius (equeftri, id eft,media' V ater torintcrlitigâtes.Vafer,a,um,ideft,callidus St aftut’, Ater Ater ualde niger. Attamentft,ateT liquor,ex quoftftt li' Teter terat.Teter .i.turpis,deformts. Onager ,fyluefterafinus. Ouaget Wiurandfi eft foltne iurametft, ÔI religiofa affirmatie». Influi âdft CrcRit ir,ur,genet, ÔC profper,puerjafper,adulter,
■pts'
DE NOMINVM RECTA DECLIN-Presbyter,atquetencr,mifer,exter,gibber,ibcrÿ, Et Ia£er,atque focer,liger,orta gcro,fero,liber. Addimiis ijs dexter,cui lyncopa fict,ut afper.
Crefeunt tarnen pauca,ut quxcunque in ir dcfinut.uj luti uir uiri.Ieuir leaih,SC cçtera.-K ur.ut fatur ftturi c® Cener fequentibus iner.-utCener.maritusfilix. Profper.pto' Profper /peri,ideft,fortunatusautfelix. Adulter,qui matrimo' Adulter nifi uiolat.mulier adultéra dicif. Presbyter Grace pre' Presbyter sbyreros.id eft,fenior.Tener tenerateneruni,ideft,niw Tcncr lis.utteneragnus.Miferinftlix.Exterexteraexterfi,» • Exter eit,extcrnus.Gibber,ideft,gibbo(üsuelgibberorus,qu/ Cibber tutnoremin dorfo habet,qui gibbus diciturjUcIhacgib ba.Gibbus amp;nbsp;gibber tam pro tumore,quàm pro tujno' Iber remhabenteleftafunt.lber,iberi,ueltertixibcribertf, ideftjHiipanus. Iberia.Hifpania.Subhocnominecom' Celtiber prehenditur Celtiber celtiberi,a Celtis Gallia populis» Si Iberis,conflatum nomen, eft populus Hi(pania,regi® uoeatur Celtiberia. Iber ftmiliter declinatum,cft nom« populihabitantis iuxta Armeniam.Producuntautctn Iber Si Celtiber,fempcr genitiui penultimam quant aul Lacer hie corripiiit. Lacer.id eft laceratus uel laneatus. Jo«t. Socer pater mariti uel uxoris.LigerIigeri,uiriproprium.Cr« Liger Icunt «iam copolita à gero Si fero, ut clauiger,qui dr Clauiger uam gerere dicitur,ut Hercules, uel dauern,utdiuusl^c Laniger trus.Laniger, lanigera,Ianigerum,gérés Ianam,ut outf Armiger eftlanigera,ficfetiger,corniger, heiliger. Arniiger,qalt; Signifier arma militisftrt.5ignifer,fercns fignum bcllicuni.Std' Stcllifer lifer,férensftelIas.Lucif«r,ftrenslucem. Dapiftr,ftrc^ dapes.Sic falutifer,opifcr,fomnifer, letifcr.mortiftr.S Liber catera. Liber priore longa adicftiuum SiBacchi nom«;
Nam pro cortice aut codice minime crefcit,ut über übrr-Liber ergo libera,liberum,ideft,non ftruus,cui licet qy libet,nift ui aut iureprohibeatur.Liber liberi fubftanri' Dexter uum, id eft, Bacchus deus uini. Dexter dexteri uel per fyncopam dextri,Vnde dextera ueldextra manusdicit, Dexter aliquando idé eft quod profper, utdexterades.
-ocr page 33-Concernant normam,pronominis iftafecundam,
V nus,«ter,neuter ,folus,quis,8C uUus,amp; alter,
Atqj alius,totus-.fuit olim patriusuni.
Hîec nomina,unus.utcr cum fins, uterqj,uteruis, «ter*
libct,neuter,{olus, quis ex Donato notfi,unus,alter,ali»
us8ctotus,habentingenitiuoius,K indatiuoi, quiade
tUnantut ut pronomina fecûd» dtcünationis.ueluti no
«nmatiuo,unus, una,unü, genitiuounius,datiuount,8C tatera.Miuscrefcit in genitiuo nonfyllabis fed quanta te; quia fecunda fyllaba in genitiuo eft lôga, in nomina tiuo autë brtuis,alter ius penultimi folfl corripit,qua re_ liqua in profa producunt tantû ,in uerfu variant .Plebei uetficulifunt ; Reftus uult alius, pofeit genitiuus abus.
Corripit aberiusfemper producit abus .Item alius facit datiuütrifyllabnalb quü reliqua datiuS faciât a geniti uoabieaausryllaba.Subullus,id cft,abqutscôpreben' diturnuUus,ideftnonullus.'Vtcr quis i duobus.Neuter HeuttV habet neutriusin genitiuo, amp;nbsp;neutri in datiuo, fapius q neutri,neutra,neutri,nifiin grammatica locutione neu tri generis, pro quo nollem dicere neutrius generis.
Ei uel ei uel eos dabit eus,uolet Androgeos o.
Nomen in eus definens , facit genitiuü in ei fyllabam.
Helper duasfyllabas in ei uel eos ,utTydcusTydti, per duas fyllabas ; uelTydei per trcsuelTydeos. Androge- Androge*
, os,uerofacitin genitiuo Androgeo. Sub hoc côptehëdi qs uolo Apollosapollo,TydeosTydeo,Athos Atho. Aua Apollos
; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in os, breue delinentia, Gr aece faeiüt genitiuü in ou qua
; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diphtbongon in u uertimus, ut logos logu, melos melu,
bis genitiuis nonutimur.
Ï uates epaudoeç iaeit,ceu cura peculi.
Quando genitiuus tetminatur in duo b,Colet alterum oufa metri quandoque abbei- quot;V ergibusiNcc fpes liber' tatis erat,nee cura peculi, per apocopen pro peculb.pto tugutb 1 Antonb - Apocope eft ablatio bter« ucl fyIla- Apocope i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G bat ex
-ocr page 34-DE NOMINVM RE'CTADECLIff.
PemJium bætxfinediftionij.Peculium.eft proprium bonuni« Tertius amp;nbsp;fextus formantur in o tibi cafus.
Datiuus 8C ablatiuus in o dcfinunt, ut huit magiffOi abhocmagiftro.
Vm pofcit quartus.Quandotp per on loco Gr«c»' Eus uult ea ctiam.Per c quintus uertit us,abflt;ç O fib,dcus,amp; fluuius,populus,chorus,hagnus. Quatuor harc e uolunt,etiâ ut pro rege Latinus.
Mzander Acculâtiuus in um delînit, ut Mzander Mæandrunif fluuius quidam nimis curuus amp;nbsp;fiexuofiis. Ideo Msanlt; der pro flcxura amp;nbsp;fraude capitur. Cicero •• Scio quos tu Tholus Mjädros quçlîuifti.Thol’.pertica in tcplo.ad qua dona Scrupulus fufpcdunÉ. Scrupulus, lapis in arena pedes ambulantiii Izdens,unde ponif pro dubio amp;nbsp;moleftia. Terent. Vnus Scopulus mihi fcrupulusreftat qui me male habet. Scopulus,niós Scopus lapideus prope mare uel in mari. Scopus, ahquid in qd Capulus fagittarii dirigût fagittas.CapuIus.quo culter aut aliu4 tenef. Quando^ per on loco Cræca.Nôia Crzca faci' unt fçpe accufatiuû in on.ut diphthongus diphthongs, Topazius lapis ptiofus topaziô.ut ibi-Super aurü amp;nbsp;to' pazion.Poflunt tn more Latino in um accufatiuû mitte re.ut Priamon uel Priamum.Sfc.Quz tarnen in eus deff nut,fzpi’ accufatiuû in ea mittfit.ut TydcusTydea.Or pheus Orphea. Per e quintus uertit us.Nomina fecûdJB declinationis terminata in us.mutant in uocatiuo us in Cantheris e.Cantheriusôcâtherie, ideft, equuscaftratus.SicIani
Lanius us,qui laniat carnes SCeas uêdit. Tabellarius,qui deftrt Tabellari* tabellas id eft epiftoIas.Czmentarius qui parat csmcn' Czmenta ta, id eft, lapides czdit. Statuarius , qui facit fiatuas, rius Àbfque ô fili dcus. Excipiûtur à przdifta txceptione paucula, Filius ô fili. Deus ô deus foliim, Fluuius ô flu* uius uel fiuuie. Populus, pro hominibus, ô populusK Chorus ô populc. Chorus ô chorus ô chore. Hagnus, cum afpi' ratione in principio, fi rcfte uelis fcnbere, ô hagnus X ô hagne.Latinus.rex lati) ô latinus 8C ô latine, Chorus, cft«'
-ocr page 35-liber se C V N D V s. «ft csncntium coctus.non faccrdotum fubfellia. Quum propriü dat ius,dëpta us fit in i tibi quintus.
Propria in iusdempta us ftciunt uocatiuum inip«r exctprionem i régula.- Eft primo quintus fimiljs. Exce ptio eft fiic;Quum propnû dat ius;ut Laurentius ô Lau renti.Terentius ô Terenti,Fabjus 6 Fabi.
PRimus pluralis fit in i;uult patrius orutn.
Græcus in on fietu's t«rtius:os dato quarto.
Nominatiuus pluralis cui uocatiuus eft lïmilis fit in i, ut hi magiftri.hi uulgi.hi dei.uel dh.pi ius à deus €ft,po fterius i dius.-quod ueteres dixerunt pro deus.Hine mâ' Dei fit plurale dii diflyllabum nifijncaiinine,quodmagisDii in ufu eft quim dei, Si in datiuo Si ablatiuo fxpius diis quàmdcis dicimus.EtpIuralitcr.hjec fcanina,ligna,per regulam:Quis in pluralis amp;nbsp;cxtei a. Genitiuus pluralis definit in orum, ut herum magiftrorum,herum fcam' norum,ephippiorum,amp;: caetera, Ephippgt;iiim,cftfellae' £pbippi(i quina.cui infidemus. Ferculuni.in quo ahquid fertur ut Ferculum Ianx,R procibocapitur.Sarculumjfodieijdiinftrumen Sarculum tum. Seculu m tempus human» uitae. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Scculum
Fefta lego per ibus,licet orum dent genitiiiis.
Nomina feftorum faciunt genitiuum plerunq; in or9 perhancdeclinationem. Datiuum 8i ablatiuü fzpiusin ibus,utSaturnalia,fefta Saturni. Genitiuo.faturnalio-' runi.aliquädoetiamfaturnaliunndatiuo ablatiuofa Denarius turnahbus.Dcnariu$,eft numus argêteus ualens decem zreos. Graecus in on fiet. Gneus genitiuus in on de» finit,8lt; ita utuntur fiepe Latini: ut 8i pluraliter hi logi, borum logon, hislogis, hes logos, 6 logi,his logis. Is tertius. Datiuus in is dcfinit,ut ablatiuus, ueluti his pa» lis, qualis 8(c.PaIus,eft craffus ftipes.Qualus.icI cft,fpor ta. Os dato quarto. Aceufatiuus in os definit, ut talcs, atulos,punos. Atfcamna.damna.patentperregulä ge reralem. Talus.os quadratfi Si tuber circa imum pedc, Catulus, fœtus canis Si cuiusque ferae,ut catulus lconis,
C e iupi,
-ocr page 36-DE NOMINVM RECTA DECLirT.
lupi, urfi, amp;nbsp;cætera. Ca f ulus mûris. Pullus.ftttuî suiuirit £( omnium manfuetorum animaliumrut pullus afînx. practerquim toum. (Nam uitulusautuituladicitur)^ ouium quia Hagnus 8C hagna dicctur: amp;nbsp;caprarum. hœdi capellf dicuntur.
Ambo,duo,neutri generis funt mafculeiquc.
Mas O uel os quartus donat,iiult tertius obus.
Singùlari numéro tarent. Et pluraliter nominatiui ambo duo,ambx duæ.ambo duo, genitiuoamboçiduo turn uel duiim,ambarum duarum,amborum duorn uel duûm.datiuo, ambobus duobus, ambabus duabuSiam/ bobus duobus,aceu/âtiuo ambos duos uel ambo duo,li' cet rarius, ambas duas, âbo duo. Vocatiuo ô ambo duo, ambse duæ, ambo duo. Ambo eolleûiuum eft,nondillri butiuum,ablatiuus {ïtnilis eft datiuo.
Tertia declinatie.
TErtia dat uarios fines,dans is genitiuo.
Grf corü patrius,uel in os,uel in i uel in us iît' Tcrtia declinatio multas habet terminationcs : ucluti a,c,o,c,d,18(c. iScmper autc genitiuus fit in is,hic pater, huiuspatris, ni fi Græca more Craeco declinentur, tune cnimfaepe habet os.us hic pan,huispanos.Quandoq; ha Achilli bet i,uelutipropria in es nô crefeétia, ut Achilles buiuS Oronti achillisue! achilli.hic Orontes,huiusoronti$ uel oronti amp;c. ejuando^ genitiuus Crxcusinusdefinit,uth3Ece' cho huius échus. Vbi poteritin is definere non fiat in os, ga meli’ elephitis g elephâtos dices, fi Latine uelis log.
Terminationcs nominatiui.
Nominatiui terminationcs in tertia declinationefunt eirciter feptuaginta unum. Literæ terminales undceim. Litera tcrminalis, eft ultima didtionis litera. Termina' tio eft ultima litera aut in fine confonans aut confonan tes cil uocali annexa. Literj itai^ terminales funt,a eo c d 1 n r s t x.Terminationes per ordinem ponentur.
Malagnia nbsp;A. ut malagma,fomentum quo apoftema mollitur.
Magma,
-ocr page 37-LIBER SECVNDVS.
Magma,pafïillus Que tnalTa exunguentoçîfccibusodo Magma ris gratia.Scomma.id eft.cauillum Sc urbana irrifio. nbsp;nbsp;Scomma
E,ut cöclaue.id eft,triclinium, SC locus lecretior in do Conclaue nio.Cubilc,lcftus,quiain eo cubatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cubile
O,ut pernio,morbus pedum exfrigore proueniens et Pctafo calcanéum infeftans praecipue. Pctafo coxa porcina, SC anterior pars.-fîmiliter quz ab alis incipit.
C poft a,ut lac.uel e ut halec.
D poft i,ut Dauid.'Et u ut Bogud,pro propria uirorS.
L poft quinçB uocalcs.ut fal,mel,uigil,fol,conftil.
N poft ocsuocales,pter u,uttitä,fire,delphin,daEm5.
Rpoft omnes uocalescum y Grxca, ut par, uer.gad' dir, cor,fur,martyr.
S poft omnes uocales cum y Grxca SC x diphthongo, ut as,pcs,lis,flo$,mus. Mys proprium uiri genitiuo My Myï O«,xs,prxs:K cum au diphthongo,ut laus.fraus.
S poft fex confonantcs b 1 m n p r,8{ rurfum:
Bs poftoës uocales, fed inter u médiat r, ut trabs,cœ* lebs,eft unum cum x diphthôgo quod eft plpbs, id eft,ui lior pars populi,fcobs,Iibs uétus Africus,K quod y Grx cam habet chalybs,urbs.
Lspoftu,ut puis,mollis cibus,ex farinaSdafleuel careo,ucl ouo et melle,quo pro pane uetercs utcbantur.
Ms poft e tantum,ut hyems.
Ns poft omnes uocales, ut glans, dés,mös, tïry ns cum y Grxca. Aruns,proprium uiri.Septuns non dicitur,fed Aruns leptunx.
P$ poft omnes uocales cS y Grçca prxter u, ut Ixiaps, Lxlaps cams nomen apud Ouidium. Seps. Ips,uermiculus,qui Ips cornua uites^ prxrodit.
Trips,qui ligna,ut Cis per c qui fruméta. Sis per f qui T rips ueftes. Is,uitra,Midas,fabam,Ops,dea terrx.Gryps,uo Gryps lucris maxima et rapaciflima. vnum eft habcs r ante ps quod eftftirps.
Rs poft omnes uocales prxter i, ut ars, iners, mors, Tyburs.natus Tyburi,
T poft U tantum,ut caput,lt;inciput,occiput.
C J Xpoft
-ocr page 38-DE NOMINVM RECTA DECLI.
Xpoft ocs uocaks cum y Gratca amp;nbsp;æ amp;nbsp;au diphtholK gis,utpax,rex,pix,nox,nux,ftyx,fcx,faux.
X poft tres confonantes I n r.
Lx poft a tantum,ut ealx,falx.
Lanx Nx poft omnes pratter e.ut Lanx, uas latum Sf rotuB dum, in quo caro aut aliud efcuicntuin menfz inftrtur. Lances,etiatn ftaterç dicuntur. Vnde Bilances,quçduaS lynx lances habent. Septunx lynx, auicula quzdam cumy Crzcoin poftcriorefyllaba.
Arx Rx poft a et £ tantum, ut Arx, id eft, caftrû,ab arcco es,quia arcet.id eft,prohiber hoftesaccedere.
Merx Merx,id eft, res uenalis ; aliqui dicunt in nominatiuo hzc merces.
Cherub 8£ Seraph,funt qui dicant inttrdum déclina' rihuius cherubisfcraphis,8{ estera.Sedmeliusnonde' clinanf.quia barbara funt,ut Dauid Si Bogud, fua natu Moly ta infiexibilia : licet nonnulli aufi fint declinare. Moly, herbz nomë adud Crzcos in genitiuo molyos facit,ut Spy ^Py fitnilicer cum y Cr jeoepyos,urbis nomé.interprt' tatur altum Si fublime.
SGcnitiuus tertiär.
Emper a mittit atis: uertit e per is genitiuo.
A facit genitiuum addita tis.ut malagma atis. Omnia in a tertiz fiint nomina Grzca neutri gencris.-idco mo' Aroma re Crzco,faciuht etiä in genitiuo os,ut doma,matis,ucf Dogma domatos,ideft,domus.Aroma,odoramentii.Dogma,id eft,decret0,fcitum,placitfi. Si (ut uulgo dicitur)ftatutii: Syrma male pro doftrina fumif,nec à doceo dicitur,cum Crz' Thema cfi fit nomï.5yrma,lóga ueftis,fi( traiftus, amp;nbsp;longus ora Toreuma tionisproceffus.Thema.pofitflaut pofitto.Toreuma,o' Wantilc pusfculptum,politum,czlatum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;....
Ouile Verteseperisingenitiuo.Nomenine.uertiteininn Equile genitiuo, ut Mantilc.linteum quo manustci^untur.0' Caprile‘uile,is,ftabulum oiiium.ut Ec]ui!e,cquorum.Caprile,ca' Bouile prarum. Bouilc,boum. Porcilc porcoriim.Wonile.coui Porcikprnanjentumuelguttifrij,
-ocr page 39-IBER SKCVNDV S.
Kddito nis poft o.dii inis muliebre do,go'cç Virgo,ordo,inargo,cum cardine,Apollo,cupido, Turbo,homo,ceu n£mo,tnunedo poftulit onis.
Nomen in o facit onis,ut Aquilo, aquilonis.ucntus fe Xejuilo ptctrionalis SC ea mundi pars. Pero,p«ronis,calceamen Pero tuin ruftirä. Excipiunt à régula focminina in do 8C in Infcapedo *£o,qu3Efaciötinis,cüpaucisaltis,qu*funtuirgouirgi- Libido nis.ordoordinisKc. ut Cupido inis, uafculfififtile.ln' Tornudo tercapEdo,diftantia et differentia. Libido.uolfitasK car Hnudo nalis deleftatio. pormido, timor. Hirudo.fanguifuga, Hirundo uermisaquaticusadharescruri, necdecidesnifipknus Arundo truoris.Hirûdo,auisnota.Arûdo,ideft,canna.Teftudo, Teltudo animal teftateàü,ut Umax concha,8c c«tera,ponit pro cithara 8( pro camera. Salfilago, uelfalfugo, id eft,fal- Mliugo fushumor,pccl«l.Caligo,obfcuritas Kignorätia,utca CWgo ligo oculoBt.caligoueri. lndago,inqui(itio .Indagare, Indago tnquirere.Propago.uitis ramus terra infixus,8C proge» Propago nies.Fuligo,nigröinfumibili.Albugo,albamaculain o' culo; amp;nbsp;albü out, quod albume (apius dicit. Crocefi oui Albugo lt;hâturuitellus.Terrugo,rubigoferri,utçrugoaris,ïcr^rrugo tugoetià eft pannifimilis color . Côpago compaginis, Compago id cft,compaftio K coniunftio. Ambago,id eft,circuitus Atnbago •erboijs, Apollo fol.Turbo,quicquid acuta forma eft uo caf .T urbo turbinis etiâ eft uertigo uentoijt. Nemo neq minis,rarusinuêtugcnitiuus.Plautusincaptiuis;Nemi nismifcrericertüeftjquiamcimiferetncmo. Afami* «inisin do,8c in go, unicfiexcipif ,quod eft Vnedo une* donis,atbot SC ipfefruftus ,aliononûne arbutus 8Car-butum.
Etùs habet Attio,Ntrio-. caro dat tîbi carnis.
Anio,ftuuiusinagroTyburtino! SC Anioabaliono* minatiuo rariore anien.obliquos mutuatum eft.Nerio, enis,id eft,uxor Martis.Etti eft uirtus,fortitudo,8c ma* ieftas Martis. Caro carnis flefeh. Carneusex came; ut Jbuftumcirneam.Carnofus,pingMis.
C * Gt«CM
-ocr page 40-DE NOMINVM RECTA DECLIN.
Grzca,uelut Dido,muliebria fie modo fletfhes, Vs capiat patrius,rcliqui dant o bene cafus.
Nomina Grxca fœminini generis fadunt genitiiiuin in its,reliquos obliquos in o, ut Dido Didus, lo lus.Sap' pho Sapphus.Calypfo Calypfus.Sic Califto, Pero. Dry' . mo.Pantho K cjtera mulie^ uel nympharum propria, Clio aut dearum ueluti Clio Clius, una mufarum. Clotho Clotho Clothus, una parcarum. Echo Echus. Argo Argus.no' Et**® men nauis. Alii Graece hæc aliter déclinant, nobis cur« Argo fuit diligenter docere Latinoçt ufum.ut Vergih'us, Lu' AIelt;io Aifïcam Alefto.in aceufatiuo dixit,non Aleftos nec Ale \ nbsp;nbsp;fton, fie eft A lefto una furiarum O genitiui penulti'
anam producit, ut fermonis: nifi apud Crxcos in on dejï nés corripiat, ut Agamemnon, Agamemnonis.propriu luri.Sic gétilia quxdam.ut Vangio Vangionis.Saxo Sa xonjs.Sl cxtera.Inis corripitur,ut uirginis.Enis prouu' dtur,ut Anienis, Nerienis.ab antiquiflimis etiam corrt ptum,telle Gellio.
Ha!ecis,Iaftis,Dauidis,Bogudiscffer.
Halecfadt penultima longahalecis. Lac ftdtiaftis Dauid Dauidis penultima longa.
Additur is poft 1:Sed lis iungunt fibi mei,fel.
Nomina in 1 literam delinentia affumunt in geniriuo Anim al i$,ut Sal falis. Animal animalis, corpus fentiens; hic S Vefligal hxc animalis fie hoc animale.ad animal pertinens.Vewi Puteal gal,tributum uel redditus. Puteal,eft putei operculum.
Bel Michael Michaelis.BelBelis.idoIi nomen. Eiufinodim Rachel el peregrina aliquando declinantur in facris, fie li uolu' Betel mus manent indeclinata : ut Abel huius Abel uel huiul Micol Abelis.multa nunquam flcftuntur,ut Rachel,Bctel.Mi Baal coI,BaaI,Tubal,8e apud Plinium locorum nomina dif’
Vel fyllaba,telle Hcrmolao, Vel fie Suel.Mel fie fel addunt ge iSuel nitiuo lis, ut mcllis,fellis. Neutra in al cum el.Se folpe nultiinam genitiui producunt,ut animalis,Michaelis,fo
-ocr page 41-LIBER. S E C V N D V S.
lis.Reliqua corripiunt.ut Annibai Annibalis,Hiempfal Hiemplälis, Hafdrubal Hafdrubalis, propria uirorô. Sal falls, qudmuis olim etiam fucrit neutrum. Vigil uigilis, prxfulprzfulis.
Additur is poft n ; Tarnen on quandoep dat ontis.
Donat in is neutrum pelt;flen,flamë,cano natum.
Nomen in n definens fecit genitiuum adiefta is fylla* ba, ut Titan Titanis, frater Saturni K Sol. Pan Panis, aut reftius Panos, quia Grxcum eft.ut à genitiuo huius nominatiui diftet panis.Pan fuit fabulofus Deus pafto^ Pan rt,aut naturx,Delphin Delphinis,marinus pifcis. Agon Agon agonis.id eft,certamen. Canon,id eft régula.Gnomon, Gnomon interpretatur cognitor, cft ftilus indicans horas. Hype' rion, id eft. Sol. Quxdam nomina faciunt genitiuum ïn ontis, ut Phaeton filius Phabi. Demophon Demo* phontis proprium uiri, ut Leon Leontis,Dracon Dra' €ontis,Lacon Lacontis. Charon Charôtis.portitor in' Charon ferni. Pauci funt eiufmodi nomina appellatiua, ut Bi' Bifon fon Bifontis,animalferum fimile tauro iubatum. Cha' Chamx' •nzleonCham»leontis,animal quodfolouento dicitur Ron pafei, ÔC herba quzdam. Horizon Horizontis, uifus no' Horizon ftri terminus,Acheron Acherontis, KPhlegetonPhle' Acheron getontis, fluuii infernales. Neutra in cn,faciunt geniti Phlegeton uumin inis, lt;û flamen flaminis, peftcnpeftinis,tubicen Numen tubicinis, 8t reliquis à cano eompofitis,ut numen numi Sumen ni$,ideft,Deu$ueldiuinapoteftas.Sumen St Abdomen, Abdomen pihguitudouentrisfuilli.lnguen, pudenda pars corpo' Xnguen ri$.Clutcn,idcft,uifcus,materiatcnax,quaauescapiun Gluten tur,8t qua aliquid coniungitur.Bitumen,humor tenax. Bitumen quoprocalceutimur.Vngucnunguinis,ideft,ungucn' Vnguen turn SC quicquid fuccum habet ex quo aliquid ungi po' Pxan teft.Pxan,cum z diphthongo,id eft, Apollo, St hy mnus in laude ApoUinis, uelalterius,facit Ppanis.utTitanTi tanis. An produdt genitiui penultimam. En produ tit genitiui penultimam, nifi inis fadt,tfic corripit. In producit genitiui penultimam. On modo produdt,ut
C t Simon
1
-ocr page 42-BE NOMINVM RECTA DECLIN. .
Simon, Babylon: modo cornpit, ut dzmon, canomiif paucisuariat, utAegzon, Orion.Certiorirtgulantdi on non habeo.
R «pit is: Far ris,Iar tis proprium maris,hepar Hepatos efficiet.Cris mobile cer dat,utafer, Ac alaccr.Bris dant imber cum prole,faJuber, Er ccJeber.Pcr tris ter formes omne Latinum, Et pater,SC tnater^ynter^dat eris later,amp; cor
* Cordis,iter,tineris,Iouis optât luppiter u/ç
Robur oris,iccur,atq; femur ribi prarbet ebur^.
Nomina tertix in er deßnentia adiidût genitiuo is.ut Altar altar altaris.ideli.altare. Lup3nar,ide{i,proilibulum.
Specular Specular,per qd fpecuIamur.utfene/tia.PuIuinar.id til, Puluinar puluinus.^d doroiituri capiti fubiicimus.TorcuIar,prx Toreular jum in uuf tortjuécur. Subligar,id efi: fubligaculum X
Aer ueJamcn luinboç;. Aer die lucht. Agger, alta terra oppo ^gg‘rgtaaejuis. Rancorcorriiptiocarniü,rerumexuetulla' Rancor te.Mucor,lanugo quxdiutino ßtu côtral]itur,utinpa'' Biucor ne,carne,Sfc. Vapor.fiim’qiiidä K nebula c'calidisaiif Paedor jgns, Pxdor, immûditia amp;nbsp;putor. CaAor,propriS uiri, Caftor amp;nbsp;animal, alio nomine fiber. Bulgur fulguris,id eft, ful' Ftilgur men: fed fulgor.id ell, fplendor. Excipmntur tnulta i régula: Nam làrgeminatorrfacitfarris,ideli,quoduii Lar frumentum,ut triticum,liordeum,8CcLar,nomi itnpe' Lartis ratorisfacit Lartis,tclle Priiciano,fed fxpius in nomina tiuo Lartesinuenio 9 lar. Lar, dei nomen, St pro domo Kepar Iarisf3dt.Hcpar,idell,iccur. Tria adiciliua,al3cer,ao lucer, accr,f3ciStcris: quibusaddesmcdiocer,ßinuenia Acer tur. Acer,pro arbore aeerisfacir. Bris dant faluber,cee leber,imbcr, cum cöpoßtis ieptember, oClober,nouem' nbsp;nbsp;I
Imber her,december,qux font menßum nomina.Iinbcr,id eft nbsp;nbsp;f
pluuia. Omnia Latina in ter faciunttris:utfratris,ue ƒ Vter tris. Vterutris,id cll,lias ucifaccus ex coriouelpelle.Ac nbsp;nbsp;nbsp;j
Accipiter cipitcr^auisadpncisfingiiib'^ ualderapaXiUtfalco.atjui'
-ocr page 43-LIBER S I C V H D Y S.
Ù,miluus.nifu5,ryluefter,equefter,8c cçtera.Cxtcr» m' «rGrxcaerish»bentperrcgulam;utfpinterfpinteris, , nbsp;nbsp;nbsp;„
{ther îthcris,id «ft.demcntü ignts amp;nbsp;cŒlum.Charafter, forma uel fignû.Clyftcr inftrumentfi quo aquam in al-turn iaculamur, 8i quo chirurgi utuntur in purgatione 'r torporis,CratEr,uasagt;nplS,cuiuinumautoltüamp;caU' „ ra imponimus .Stater ftateris.numus quidam. LaterLater uis Latinii fit in ter definens, non feót tris fed erts,K eft lapis coftilis. Cor cordis facit.I ter itineris a nominati- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
voolimufitatoitiner.lupiterjummiudeoçi apudgcn f tiles.Kunusplanetarum. Quatuor in urfaciuntons: „ , robur roboris.K cptera.Robur.eft fortitudo.Eft vobur etiam quercus duriffimx fpecies. Et capitur pro duritia .. firmitate'qj cuiufcïKB rei. lecur iecoris ucliecinoris, nue îocineris,tan^ à ueteri noie iceinus uel iocinus.id cft ,he paramp;ficatüîfedbocfutllum proprie elfe uolüt. Femur temur fcmoris,fuperior pars CTuris i coxa ufque ad genu;ut fc tuut inuranfennum,gallinaccum,anaticum,leporinum,cue «iculinum,amp; cxtcra.Ebur eboris.os uel denselephanti.
A.r, penultimâ genitiui producit in neutris cutn nar; ‘ dtmitoneftar,iubar,bepar,par.
Er.corripit penultimi.ut ^tber.aer.Cçtera Grçca pro ducüt.ueluti iber, crater .charafter, ftater,luter ,clyfter, laalter.bracbionifter -. quibus unum Latinfi addes.quod lr,corripit,ut gaddir .martyr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(.eftVer.
Or producit penultima genitiui.ut color ,foror. ToV luntur xquor, marmor.memor .arbor .bicorpor .tricor por.indecor.dedecor. Et fi qua funt eiufdem deriuatio' nisalia. cumGracis.SicHeàor,Antenor 8C rhetor quo que blCaftor tam appellatiuum quàm proprium. Au» ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tdr tarnen producit tantum.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V r .corripit tantü.ut fulgur .guttur .Excipitur unum
y quodeftfurfuris.
\ nbsp;nbsp;nbsp;As interponitti'.mas maris,as dabit affis.
\ nbsp;nbsp;nbsp;HocuasuaGsiuV)et,uas\\icuaàiS'.antishabento
y nbsp;nbsp;nbsp;Mafcuh Gïçca'. uolunt per adis non mafciûa poni.
Momcn
-ocr page 44-DE NOMINVM RECTA DECLIN.
Nomen in as defînens facit genitiuum interponend® Simultas fyllabam ti,intra a Si s:ut Simultas (imultatis,id eft, o' Prauitas dium. Prauitas prauitatis,id e(l,malitia Si iniquins.Ai Aequitas quitas.iuftitia.Probitas.ideft.honeftas.Mecœnasopt? ProbitîS mi uin nomen, qui Vergilium Horatiumiÿ Si alios do' ïlJ^crcnas diosopibusiuuit. Hincdofti dites patronosMecocnatcs Arpinas appellant. Arpinas, noftras,ueftras,Slt;c. Vulgus addit Abbas Abbasabbatis. Excipiuntur à régula masmaris.asaP fîs.boc uas ualïs, hic uas uadis. Et Grzca mafculini gene ris, quz faciunt antis, ut Elephas elephantis: fie gig^b adamas, Atlas, Sic. Inter quae plurima funt uiroç! pro' Pallas pria.utCalchas.Abas, Thoas,Pœas.PalIa$,Euandrifi' lius, AbiaSjThaumas.Sic etiam Acragas,montis Sioppl di nomen. Reliqua Grxca quæ Icilicet non tantü ma' fciilini generis funt. faciunt adis, uel Graecanice ados.'Ut Cvclas Areas Arcadis uel Arcados. Cyclas cicladis, ueftis fccnii Monas nea rotunda, explicatilis uel fpatiofa. Monas mona'
Trias dis,idell,un)tas.Trias,ideft,trinitas.Hcbdomas,nui)ie' Hebdom.is rusfeptenarius.Hebdomas, Latine feptimana,cftfpati»
f.’ptcm dierum. Dicitur etiam hebdomada hebdomadf • Enness Ogdoas.ogdoadis, numerus oAonarius. Enneas Ennei Ogdeas dis.numerusnouenarius.Decas, numerus denarius. O' t-Uyinpiis lympias.id elt.Iuftrum.fiue quinquennium. Pallas PaP Pallas ladis.idcftjMinerua.dea fapictiç.Lampas.ideft.faxaut Lampas fplendor. Asproducitpenultimam genitiui.utMeccc rtatis.Si cæteramifi Anas anatis.auis nota. Corripinir cum ifto, maris, uadis, Si quzcunqueadis habent, ut Pal ladis,amp; extera,
Es mutabis in is,Græcus dat multa per etis, Adde quics,locuples,manfucs :per etis teges exit, Etfegcs,interprcs,pracpes,paries,abies(p.
Indiges,3tcp aries,perpcs,teres,ac hebes addo.
Labes Nomen in es defînens, mutât es in is; ut Labes labis.id Clades eft macula uel ruina.Clades.id eft.occifio uel mors-Stra Serages ges,id eft, proftratio; ut uentus fecit ftragetn arborum.
-ocr page 45-lîBEÎl S ï C V N D V S.
Cades.id eft.otcifio. Skloanncs.fedcs.Hercuks.AchiV Cad« les. Moyfes uel Mofet etiam, Moyfi potius facit Moy- Notes (is.Hoc etiam per prima Mofes Mofç declinatur. Exci piuntur i régula multa Grata qua liabent etis penulti' ma longa,ut tapes tapetis.Sic Cres.lebes,magnes,amp; pli»
' rima propria mrorû.ut Chrêmes,Hermes,Laches.Tba' les. Horum quadam manent quandoque fub régula, ut Chrêmes, huius Chremis uel Chremetis. Sic Dares.Te» tentiusTuerû inde abiens tonueni Chremis.Idcm :Chre memfaluerciubco. Hisadduntur Latina, quits quietis, locuplcslocupletis.Manfuesmanfuctis,ideft,màfuetus.
Quadam faciunt etis penultima breui, ut Teges tege» tis,uile ftragulum quo tegitur leftus.Seges.frumentum Seges in fpicis. Prapes,id eft,alte 8£ fublime uolans. Capitur Prapts etiam pro idoneo £lt; fclice,fiue profpero.
Dit uerres ucrris,uates uatistper itis fit Communis generis non diftum fine marinî. Pes dat edis,natum fedeo dat idis:uokt edis Haves ut merces.Cercris'qj Geres retinebit. Aes aris,pras prédis habet,dipbtbôgus utricp tft»
Verres facit uetris ,uates uatis : reliqua mafculini ge» neris aut communis, de quibus nihil diftum eft, utpote ïppellatiua,mutant es in itis penultima breui:ut poples pophtis, miles militis. Sic ames,palmes,limes,ftipcs,fo» mes,tcrmcs,ttames,gurges,cçfpcs,merges,equcs,pedcs, antiftes, codes, hofpcs,fofpes,ales,diucs,comcs,(upcr' fies,prçftes,uelcs.Scd pes facit pedis.Sic compofit a,com pcs,bipcs,8c catera.Compofita à fedeo faciunt idispe» ttultimabteui, ut obfes obfidis. Hâtes facit haredis pe» Hares nultima longa.Merces mercedis, penultima lôga,td eft, MeteeS pramium-.luuenalis;
Molle uolunt omnes ,merccdem foluere nemo.
Ceres Cereris, deafrugum. Aesaris,praspradis,diph» thongon a habent.
Isnon
-ocr page 46-DE NOMINVM' recta DECL
Is non mutabo:dant dis cufpis,lapis,atque Plurima Græca;facis per eos,uel ios,uel yoSjUcl Ends Græcorum qua:dam,charis at charitis uult. bhabet genitiuv (ïmilc nominatiuo.utbstcuis.hui“’ ' uis,quod fois in tertia declinatice is gtnitiui producin figriificat uirtutë, pcflibilitaté.fortitudinc Si uioltnta* Hic panis,huius panis. Sic ouis,pcftis,ucftis.8fc.Excipi“ tur lapis SC cufpis quae abicda s litera, capiunt dis.-ut Cufpis pidis,cufpidis:actricufpistricurpidi$.Cufpis,t{liciesbi ftæ uel alterius rei acutz. In idisgenitiufi etii facint plu-” Caflis rima Greca,ut caflis,calTidis,faniinini gencris.id eft.g?
Ica: Aliud eft nomt malculini generisnô crcfcens.calTiJ Afpis caflis.id eft.rete. Afpisafpidis,(erpcns quidâ.Aegiszgiquot; Aegis dis.fcutü pelle caprina teftn.fie proprie eft Palladb tho' Pyxis rax. Pyxis.uafculfiunguentanum.udcuiquiduisaliud Pyramit imponif. Pyramis.zdificiîi in cacumen à latjtudine défi Chlamys nens,uel turn's habens flàmç figura. Chlamys per y Crf Paropfis cum.ueftis militans. Paropfis, lanx SC fcutella cibaria-Abfis Abfis abfidis, curuatura,uelarcus in muro,S rotz teft“ Nebris do in qua figuntur racfi. Ncbris, ccrui aut damzpyU*^’ lafpis lafpis, gemma uiridis quzdâ.lbis.auisfimilis ciconiæa' Ibis pudAegyptios.Syrtisfyrtidos .aliquâdoctiamfyrtoJ» Syrtis locus in mari periculoliis propter multitudincm arcnZ' Item idis, Iiabent nomina in ispatronymica SC formani patronymicorum habcntia.uti funtin is, libroçz nomi' na; Aeneis,Thcbais,Achiileis. Et gentilia,ut CokhiSiS“ namitis,Moabitis. Et omnia focminina, quoçi mafcu“' na in a uel in esdefînût, ut poetis.prophctis,nantis, St’ Item nomina uiroçi.ut Paris, Adonis.Daphnis,Alexis« Item mulieçf propria.ut Wyfîs,Lais.Quzdà fluuio^iM Tigris mina-utTybris,phafis. Tignsetii pro aniin3_Ii,uel locilTimo Sc truculente, plura poITunt geniriun nomine tiuo fîmilë habcrc ; ut Adonis, huius Adonidis:_fîc dis uel Paris. Dijjinotâter plurima Crzca.nô omnU/’ quia multa genitiuum non fimilem efficiuntiut Tybetw trifyl'
-ocr page 47-tr5ryUabü,buius Tyberis: SC «ft idem quod Tybris.Cha'^quot;*’^y“'
Tybdis.huius Charybdis, quidâ periculofiffimusin ma'*“is
rilocus. Lachcfis.unaparcanim.Charischaritis.idcft,
gratia.Hinccuchariseucharitis,tdcft,gratiofus. îadsC-nans
p«rcos,Sic.QuædamGrattafacifitgtnitiutimincos uel ios. Quatdametiam in y os pery Gracumpâucifliinain _ entis.Deeos,utPhyfis pbyftos,i5 cft,natura HmcPhy^ Pnytts fica fciëtiadccorporumnatuns.Mctamorphofis,idcft, Mttamor transîormatio. Haerefis.id cft,feaa .Polis pokos.id tft, pbofis urbs.HincNicopolis,Hcliopolis,Conftantinopc.bs.8Çc,^arehs Po«Iispocfeos,opus pcetkuin.Gencfis,id cft,gtr.eratio. SictheGs,diœceris,Slt;c. Deios:utPiftispiftios,idcft,fi' PO«'« des.Bafisbafiosdd eft.gradus fundamentum,fuftentacu lum.Ltxis,idtft,diaio:Hinclexiccn,idcft.libci-uoca' P'«« i nbsp;nbsp;nbsp;bularius; iGraecoXir«, ideft,dico PaiaEncfis,admonr- Ba«s
1 nbsp;nbsp;nbsp;tio.CraGs,ideft,tempcramer.tum.lScmtfisdcarupeibobcxis
\ nbsp;nbsp;nbsp;rum ultrix. Multa alia inuenies per tos ucl ios, quae O' Par*n«fis
I jnniafme crcfccntianSnunquamefferuntur. DcyosiCrafis
ut Chelys chelyos.inftrumcntü muficum. Erinnys erin Nemefis I tiyos ,fiiriainfcrnalis. Tethys autcmTethyos,id cft,dea Chelys ! nbsp;nbsp;nbsp;hiaris,uxorOceani. DeentisiutSimoisSimoentiSifluTcthyS
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uiusTroiç. PyroisPyroentis,unus equo^Solis.Opois Simois
\ nbsp;nbsp;nbsp;opoentis,urbsquatdâ;KfleaituretiamOpusovuntis. ^i^ois
\ nbsp;nbsp;nbsp;Quod dédit er,dat erisiqd in tnîiiit,ut prius etictï,
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pauca nomina in is, faciunt genitiuum in eris, quia
\ nbsp;nbsp;nbsp;olim terminai in er,ut puluis pulueris, cinis cineris.O
' nbsp;nbsp;nbsp;lim puluet, einer ,uomis uomeris,ucl etiâ nue uomtr uo'
1 mens .ftacfe in bis tribus propvnobliqui exoltuerunt.
Duo fuut in is ucl in er definctia ,pr o utr aqj terminatio' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
ne proprios obli?isretinétia;uthic cueumer huiuscucU Cuetunet nieris,uclhic tueumtshuius cucumVs.Pubcr pubcris,uel pubis hui’ pubis. Vndt impubet impubevis,uelimpubis hui’impubis. Sequit tyd in n fuit, Kc.Noîa in is define, tia, qua etiâ in n litetà definere repertafunt, obfetuant rcgulam de n litera : ut fanguis facit fanguinis penultv macotrepta, ’P»oli»^tbanthos£anguenhuiusfan Sangutn guinis.
-ocr page 48-DE NOMINVM RECTA DECLIN., ) guinis. Pollis pollinis, quia etiâ dicitur pollen poUini^ Wulta Grxca faciunt genitiuum in inis penultima Ion' ga.quia noininatiuus per in efferri poteft, ut delphis
. phinis.EIculisEleulïnis, oppidi nomen,ut Salamis Tracnys ,ninïs, quia ctiï dicimus Eleulin, Salantin. Trachyn
TrachySjCum y Crxco.Trachynis.efi Btrotix urbs. SK PhorcysPhorcynis.proprium uiri:8i Arys Arynis,Ä£' Dis,Iis,dant iris,cum Samnis,iunge Quiritem.
Glis folum gliris,femis fcmiflishabebit.
Quatuor in is habent itis penultima longa ; dis dibfr i Quiris LislitiSjideft.difcordia.Samnis SamnitisQuiriSiidefi, Clis Romanus. Glis pro animali gliris facit. Semis i femi Semis asÇefi enim dimidium affis) femifiis facit. Semis pro di' I midionon fleAitur,B( meliusin i definit femi,quo extra compolitionemraroutuntur. Isgenitiuipenultimani . in crefcentibus corripit, ut lapis lapidis. Tolluntur in ' is, quorum in etiam nominatiui terminatio eft, ut Del' । Plopliis phis cutn Pfophis Pfophidis, oppidi nomine : Si CreniS i Crenis. Crenidis,nymphx nomine.Et Lis,Cis,Samnis, Quins»
Glis. Simois.Pyrois.
Os ti interponit:gIoSjtnos,flos,ros fecit oris.
Quod dedit or faciet ueluti priuSjOflis os optât.
Os oriSjCullos cufio(]is,bosbouis:ois
Thos,Minos,amp; Tros,cupiut;quibus addit heros.
Nomen in os facit genitiuum interponendo fyllabaffl ri inter o8iS,8C ita facit otis:ut cos cotis/acerdqsfacer' Nonocc' dotis.Sicdos,nepos. Monoceros, ideft,unicqrnis,bcftii ceros in fronte cornuhabés.Rhinoceros, animal in nafo cot Rhinocc' nuhabens, Excipiunturd régula gios, mos,flosgt;ros, feras nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quæfaciuntoris,utgloris. Flos fions.Mosmoris,ideit,
Mos conliietudo.Ros roris.Habent etiam oris quae in or quo
Odos que definSt, ut odos odoris. Colos coIoris. Vapos.w eft, Colos uapor fumus ex humidis calefaftis furgës.Timos.w eft« Timos timor, Lepos lepôris uel lepor, id eft, uenuftas amp;nbsp;lucun nbsp;nbsp;।
Lepos
-ocr page 49-LIBER. S E C V N D V S.
ditas in faftis aut uerbis .Honos,idtft,honor. ArbosjdHonot «ft,arbor .Os o (fis, os oris fans patent. Çuftos cuftodis, Arbos bos bouis. Qusdam Grata facifit genitiuum in ois,utThos thos,thois,animal ex luporum genere.Minos ois.Cre' Minoa tenftum rex fuit iuftilfimus, idco d poetis didtur efle a^ nimarum iudex.Tros Trois,fuit Troia rex. £t capitur Tros proTroiano perfape apud Vergibum. Her os,homo no Heros biUffimus.quales dicuntur fuiffe Hercules, Hcdor.Per^ f«us.Talistominadiciturhcroisidis,uclheroine,es Os t)tis,K oris producuntur undiq; prater compos cempo tis,8l impos impotts.SC arbos atboris. Cuftodis prodU' citur ut ois,uclut herois. Cornpitur uero bouis.
Vs mittet tibi oris, peius ceu peior habebit.
Vsfacit Otis penultimabreui,ut corpus corporis.Cô' paratiuafaciunt oris penultima longa, ut ea qua in or definunt-.ueluti peius peioris.mehusmelioris. Exempla principalis regull, pauciora ferme funt quàm ea qua excipiuntur ,fed quia parti int«rfuiffet,nolut mutate re* gulim.Exemplaitacefuntlepusleporis. Corpus omne Corpus fenftbilc.Decus,honor. Dedecus,inhoneftas.Littus ,tcr' Decus ra prope mare.ïŒnus,pecunia lucrum. Ahquando pro Littus i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quocuquelucroponitur.Tempusetiamptocapitispar locnus
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te.Tempuseftfuperauremexutraqs parte.Memus.fYb Tempus
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ua.Peftus,anteriorpatsanimalisà gulaufcpaduentre. Nemus
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pignus oris , etiam facit pigneris ut dicemus, ut tanus PeSus
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ons 8Ctanetis,(ed utrun'qs rcftiushabet oris ut ego opi Tergus
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;not.Tergus.coriumuelpellis.racinus,ideft.faftum ft'
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uebonumfiuemalum.Terentius: Non fit fine perkulo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f acinus magnum 8C memorabile .Pecus quando eft neu-
\tri generisifccminini generis pccudis facit.
Dant erisbukus,bolus,ueÛus,Venus 8é genus atcç Vifcus,acus,flt;idus,fcclus cum pondéré uulnus, Munus,onus,fidus,\atus,ac opus,ô(. uetus addo, £t€tunus,rudus;Sed oris uel eris dare pignus
D Vtfœ
-ocr page 50-DE NOMINVM R.ECTA DECLIN, Vt focnus dicunt:tnélius per oris fit ütrunquc.
Quidam nomina in us mutant us in eris pcnultim* Hulcus breui;uthulcusgt;,coUeAio corrupti iânguinisincorpo' Holus re.Holus.omnis herba fatiua quac in ufu cibario cft. V« Vellus lus uelleris, pellis cum lana amp;nbsp;ipfa lana. Venus, dca a' moris, Genus, progenies 9i rei modus uel qualitas, ut genus mortis,genus uitæ. Vifcus proprieinteftinuni Vilcus eft.Vifcusfecundae,ideft,gIutinum.Acus, frument;pur Acus gamentum. Fœdus, id eft, paiftum,8( pax qui fit inter , Fadus dimicantes.Scelus graue pcccarum.Pondus quod graue Scelus eft. Vulnus,lffuraamp;hjansapertura corporis iftufafta. Pondus Munus.id eft,donum. Item munus.id eft.officiû- Verç. Vulnus Sufceptum perfice munus. Onus.pôdus alicui iniunftu. Munus Sidusjideftfignûcœleftccftenisformatû. Differtergo Onus ä ftella, licet aliquando pro ftella capiatur fidus. Latus, Opus quod infra alam eft. Opus.res fafta.ut carmen eft opus Funus poeti.Funus.cadauer SC exequiæ Sc mors. Rudus.lapi' Rudus durn frufta SC ruinarum materies. Pignus 8£ fœnus by Pignus bét oris ucl eris ,fed melius oris.ficut corpus,pe(ftu$;Pi'' gnus,quod creditori datur.ut fit fecurus.St pignora per metaphoram filh dicfltur.Item pignus,eft quoddeponi tur apud fequeftrum. Vergilws: Tu die inecum quo pi' gnore certes.
Vris habent tellus,ueluti monofyllaba, grus,fus Dant uis:intercus dat utis,liguris ligus optât. Dat pecus hæc pecudisdoca Græca fcrunt in untis. Pus ortum dat odis,incus,fubfcus,palus udis.
Vtis fccmineum reliquum.laus,frauscp dat audis.
Tellus Tellus amp;nbsp;monofyllaba habent uris pcnultima long»» lus ut tellus telluris, id eft.dea terrae.St ipfa terra. lus iuris, quod natura aut ciuitasaut gens lubet. Et liquor eoçt quac coquuntur.Hinc iurulctus SC iuflulétus,iure plen’t ut caro iurulenta,id eft, quae cum iure apponif.-fic pifets iurulctus. Rus ruris,crus cruris, thus thuris,n)U( mûris.
Put
-ocr page 51-IISÏRSECVHDVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
Fus puns,fames K quicuncp humor tn putredincm u«r* ï*“* fas.Puruhntus.lanie plcnus.Contra inonofyllaborum
~ rcgulam.grus gruis facit,8( fus fuis. Intercus intcrcutis:
\ ligus liguris, hac pccus pccudis.ln his penultima geniti Ui cornpitur. Quxdam Grata nomina locorum mit' tunt genitiuum in untis. Opus opûtis, Achaia oppidfi, Hydrus hydruntis.altcrius oppidi nomë.Cicero: Ad Hy druntemludibundi perucnimus. Eodem modohabent Anthemus.cerafus , placus,fimus, trapezus, hierichus, phicus,phiUus,amathus,fipus:8( plura.Côpofitaà pus, id €ft,pes Grata hint ,8c f aciunt in genitiuo podis penul Htnabreui.ut tripus tripodis. Oedipus trdtpodis. Dictt Otdipui ttià œdipus ctdipi. Dicif etiam per prima cedipodes x. ’Triafaciütudispenultimalögadntusincudis. Subfeus fubfcudis.Cato de re ruftita. Subfeudes tlignas adindi' to. Reliquain us taminini generis f aciüt utis.penulti'
H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnalôga;utuirtusuirturis.Sicfalus,iuuëtus,8Cc.Quan
t titas omniü ex dtais liquet. fraus fraudis ,laus laudis. I At Emmaus taftelliludaiti nomé trifyllabü eft. 8l dccli 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiaturiPlinioutdominus;(icutinotauitdoftilamp;m* grS
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maticusHermannusTorrentinus.
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vuk iferi medio,b ç fi prark s, geniriui.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nomen in bsautps facit genitiuum interponendotft'
i terbsautpsuocalemi.uttrabstrabis. Stipsftipis.nu' Stips mulusipauper mendicatftipem. Gtyps gtyphis.Cinips cmiphis.
E per i mutabunt pol'yf'ykaba,dat cupis auceps.
Polyfyllabahabetiaeantebsaut ps.mutanteinibre ueingenitiuo.ut Calebscoclibis, princepsprintipis-.fe'
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eus eft de monofyllabis.utfepsfepis. Aucepsautem facit Aucep»
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aucupis-.K eft qui aues capit.Canis aucupai ius,quo ass'
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cepsutitur.
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Die b7emis,pukis,capitis,cipkis dabo proli.
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hyemis.pultis.capitis genitiui funt abhyems.puls, ea
put.Gontpofiiai caput faciunt cipitisfiueintdefinant
'j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Da utamp;v
-ocr page 52-DE NOMINVM RECTA DECLIN.., ut fîndput, occiput occipitis.-fiue in ps, utanccpsancipi tis,biceps bicipitis, præccps pracipitis, triceps ccticeps, Anceps 8£ caetera.Anceps.eft dubjus uel incertus. Anceps gladi' Praceps us.ideft, utrinque feindens. Praceps, cumcapitcdcot'’ fum cadens. Aut in coniîderatus amp;nbsp;nimiû feftinus. O' mnia in bs amp;nbsp;ps.cum hyems Si caput corripiunt in gcnl Plebs tiuopenultimam praeter plebs, iêps, grypsjcyclops.hy' Cyclops drops.PIebs. ignobilior pars populi. Cyclops,gigasu' Hydrops nocuIus.Hydrops.aqua intercus.
Ns aut rs S dcmens,tis dabit apte.
Nomina in ns aut rs faciunt genitiuû dempta s,Si ditatis.'Utanimansanimantis, arsartis.amp;cætera.Duo lümuntafpirationem in obliquismttirynstirynthis.un Elmyns detirynthius.ideft, Hercules;8lt; clmynsclmynthis,uer'' miculus in utero puerorum.
Dis uult glans,nefrens,capitis lens,amp;f folium fronS, Libraép cum pendo, amp;nbsp;quod cor faciet tibi nomen. Vntis habeto quiens, Si lens, legem ambio Ijpcrnir.
Pauca habent dis.ut glans glandis.Sic compolîtfi eius lugulans iuglans iuglandis facit, dicitur quai» louis glans, ma' gna nux qua uulgoapud nos in magnis arboribuscre' Lens leit. Nefrens nefrendis. Lens lendis, pro pcdicHlipuUo, s At pro legumine quodam lens lentis dicimus. Lentigo macula faciei ad lentis llmilitudinem ; lentiginofus.qui tales maculas habet, utlendinofus, cuimultaefuntlen' des. Frons frondis.folium eft, frons frontis.capitispars anterior à radicc capillorum ufque fupereilia; nietapho Libripens rice pro pudorefumitur. Libripcnslibripendis,alibra Si pendo,pro pondero,eft ft ipis ponderandæ penfator.
’ Compofita à cor, mifericors mifericordis, concors.diP Vecors cars,excors,Siuecors.ideft.ftultus. Vecordia, ftwltitia. Quiens Quiens queuntis, qui quit, id eft, poteft : nequiens,qui nequit.nequeuntis facit: iens cuntis: fie rediens redeun' tis, Si caetera, led ambiens ambientis facit contra legem compofitoruin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ' '
Xin \
-ocr page 53-LIBER SECVNDVS. =
Xincismuto:pcrgislex,frux,aquilex,rex, * Grex,rcmcx flefto, cum Græcis addito multis Imp£tigem,coniunx n tollens,coniugis acdtt.
Nomen terminatü in x, mutât x in cis in genitiuo,ut atx arcis, mcrx mercis. Radix radicis, pars arborisaut Radix hcrbæ aut fruticis in terra.lbix,genus fylueftris caprse. Ibix Pollux uiri ptopriü.Excipiuiif à régula quæ gis pro cis faciüt.ut lex legis, ius icriptü. Sic exlex,ilex. Frux fru' Lex gis,9cquid ex fruftu tcrræ in aliinoniä uertiinus. Frux Frux legumcii, triticü. Aquiiex aquilegis, id cft,putcarius,id Aquilex tft,qui putei effodicdi certisin locisrationc habet. Rex *'£gis.grex gregis,remex rcmigis,qui remigat.id eft,relt;' mos agit. Remus eft inftrumentü quo nauis agK;8C Io* rü quod cötinet tubä. Remigiu,remoçj agitatio-Impc^ tix,id £ft,impetigo mëtagra'cp abimpetèdouclabimpe tu,eft fccdatto corporis, fcilicet fcabies ficca 8C afpera 8C cætera,quiapluragenerafunt.Coniunxcôiugisnhab«t - • nominatiuus,quä gcnitiuus abiicit.
E per i mutabunt poly fyllaba,quam retinebunt Myrmex amp;nbsp;ueruex,aquilex,halcxc5,refcxquc, At(ç lel£x,celex,tilis optât habere lupellex, Die fenis,amp; noftis,niuis:aftis paucula feruant. Teftis hylax. Soluincp briax formatur in axis.
Poly fyllaba in ex mutant e in i in genitiuo, ut remex remigis. Apex apicis.id eft,reifummitas,ut apex liter«, Apex galcri aec- Apex fciëtiæ.Vertex,môtis aut capitis fummi Vertex tas.Vortex,cötortaaqua^ inuolutio • Caudex,trücus. Vortex (iue prima pars arboris,cui radices adhçrët. Codex,idë Caudex 8C liber ueltabula.Podex, id eft, culus.Sic culex,puiex. Codex to-'tex 8Cc. Monofyllaba retinent e,ut lex,rex . Nex,id Podex eft, mors. Tull .Infidiatori Stlatroni qu« poteft afferri Nex iniufta ncx^Pauca polyfyllaba etiam retinët e,ut Myr' Myrmex mex,ecis,feruinomë apud ApuIein.Verucx,caftrat’ ari Veruex cs.HjUxiialcch.Refcx refects,ideftlubßdiari?palmes. Rcfex
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D ) Celex
-ocr page 54-DE NOMINVM RECTADECLIN.
Cekx Ctlex celeos pcnultima longs fluui) nomé. Supellnf» Stntx duplex crcmentum hal,et,facitcp rupeIle£titis.Sencx k' nis.Nox noftis Pauca Grjca faciunt aftis.utHylax h/ laftis.canisnomen.Aftyanax.Hedlorisfilius. Nomina in X producfit in genitiuo penultimam, ut thorax aciS' Terox,ods,animorus,amp;atrox, id ed.crudelis. Corripi unt reliqua in ex niiî uibex uibids; 8C quæ e rctinct qua tuorhæc,myrmcx,ueruex,halex,eelex. Itécorripiunt fax,abax.CoIax,parafîtinomé,fiiniIax.Candax,muJic ris Ä regionis nomë.ftorax uel ftirax, onyx.fardonyx, niaftix,pix,iUix,phœnix,calix,coxëdix. Hjftrix, id tft, erjcius,cilix,uarix,cryx. Nux.arbor SC fruftushabcnî durû operimcntû. Filix, herba quædà.Piftrix, tampro bcllua marina, 8i cœleftc fîgno,3 pro muHerc pifccuc.
Crux Nex necis.Nix niuis.Crux crucis.id eft porna. Cruciart Trux eft psna afFicere. Dux duciï.fic redux,irrcdux.tradux. Prrcox Trux,id eft,crudelis.Salix,arbor. Prscox.an tëpus ma Volunx turus. Cappadox.populi nome. Volunx.uiri propria«
Terriusi præbct: Quartus fit in cm tibicafus.
Datiu* fit in i.accufatiu’ in em,ut huit pani,Iincpanî«
Crefccntem Græci per a quartum amp;pc dedtre.
Nomina Grxca cre/centia, aceufatiuum {imilitercn‘ ftentë fepe in a faciunt.ut Pan Panos,Pana.Non aufim â pan panë dicere; nec à delplqn delphinë, fed poti* del phina.fic Pæana à Pxâ. Lichë lichena.- dsmô dxmona, firë firena.aër aéra,crater cratera, martyr martyra.He ûora.Caftora,Neftora,Ciganta,Arcada, Pallada.ina' gneta,Thaida,Laida,pixida, Simoëta,Pyroëta,heroa, Amathfita, Oedipoda, Chremeta.lælapfa.fyringa.thoe raca,xrhcra,8C estera,quo^ plcrai]; aceufatiuû eti3 per em finireinueniunf, ut Chremetë, Darcta uelDareté, uel(quia aliquâdo nô crefeunt) CIirenië,Darë,8( more Crxcopcrn literS Darë.utMoftn.Accufatiuuj uertitur aliquando in nominariuü prims fixminini gnis.ut hsc hebdomadas hanc hebdomada.hæc hebdomada.dx.SiC arthera,Iampada,crat£ra.Plault;Tene hanc Jampadam.
-ocr page 55-Im dat uis,cucumis,vauis,tuflis,fitis atqj
Pluvima Grçca, quibus reftus fit in is-.fed 8C in dat.
Pauca nominahabent folS im.ut uim.cucumim. Ra'
uis rauim » id eft, raucitas ucl raucedo. Tuffis tuftim, hoeft.Sitis,ideft,bibcndidcfiderium, Im quot^habent Siti* plurima Grata ,qux etiain per niiteram infaaunt.So' lum autem nomen in is deßnens,poteft accufatiuum fa' cere per im uel in. Sed 8£ hoc adde, accufatiuum per im nbsp;nbsp;nbsp;'
uelin.nunqua crefcere,licet genitiuus aliquâdo crefcat: aut Araris,nomen fluuii,accufatiuo Ararim.Alexis Ale ximuelAlexin 8Cc.,ppriauiroçî multa,utDaphnis,Pa' ïis, Adonis.Qua dä nomina mulicçt-ut I fis ,Chri(is, My fis.Quidä nomina fluuiorû,utPhafis,Tybris uel Tybe-tis.Albis.Plurima appellatiua: ut Charibdis.locus ma* ris inter Italiam 81 Siciliâ periculofus- Phthy fis.pulmo' Phthyli» nis exhulceratio:phthyficus,phthyfilaborans.Pleurefis Pleurefij autpleurttis, morbus laterts acutus cumfebri SCtufli.
Pleutericus.quipleurefilaborat. Dioccefis, gubernatio Diercefis uelregimê.Polis.idefturbs.liinctripolis.oppidûuelre Decapoli» giunculatresciuitates fubfehabens. Metropolis,prxct Metropo-puû rcgiöis oppidum.quafi mater oppidojçt.Decapolis, lis regio decemduitatû.Eclipfis.defcôàis. Iris,arcus ccclc' Eclipiîs ftis. Hypocrifis, fimulatio uel fiftto: hypocrita, fimula''Ris tor.Erinny s, infcrnalis furia. Tigris tam pro animali q nypocriw pto fluuio. Amuffts .fabrorum régula ad dirigenda U' gnauelfaxa.
Ém dat et imbutis,peluis,cum claue fecuris, îx puppis,turris,rcftis,fie f€bris,aqualis, 5icpeftis,nauis,torquis,coniungebipcnnim.
Quatdam habent emuelim:utburis8Cpuluis,utptV . uimbunm.Buri$,eft aratri cauda.Peluis uas in quo per' luimus.id eft,lauamus. Clauis.clauimuel clauë. Steuris, reluit ferramentû quo fecamns.Puppis.ulrima pars nauis.Pt' ^curit ftis,id eft,ptftilcntia.'Bipennis,fecurisuttinq5fcindësbi' Puppt» petmim uelbipennem .Torquis, torquim 8c
-ocr page 56-DE NOMINVM R.ECTA DECLIN.
Neutra per generalem regulain nofcuntur.ut accuft' tiuohoc corpus,hoc animal,8lt; caetera. Vocatiuusno' minatiuo lîmilis eft, ut homo, per regulam.- Eft primo quintus lîmilis. Ex Graccis multa in es tcrminata.in uo' cariuoabiiduntlitcrâs.ut Pallas Pallâtisô Palla,Euan Pallas £lrifiIius.PallasPaIladis,ideft,Minerua,ôPalla.Àchih les ô Achille. Sic ô Vlyfle, ô Chreme,ô Herme.Aliquan do lêruaturs.Ioannes.amp;c.jMelampus ô Melampu.Parii i ô Pari, Thebais Thebaidis ô Thebai, mulierThebana. Sic Amaryllis ô Amarylli, Phyllis ô Phylli, Myfis ô My nbsp;nbsp;I
fi.Mœris ô Wœri.Tiphys ô Tiphy, Athys ó Athy, Ado' »lis ô Adoni, Alexis ô Alexi, 8c (îmilia hominû propria. Sic ô Tybri.ô Phalî, ô Thanai,8( estera. Aliquando re' tinets,ôPariuelôParis ,8Ccætera. Nuncablariuum cnuclcemus,qui ucl in e delînit, uel in i;uel in e K in lt;* Sextus e donabit,ceu pauper,fofpcs amp;nbsp;hofpes.
Mobilibus rcliquis e ucl i dabo;plus cape pluri. ‘ Quod fî fit neutrum per e tantum fextus in i fît, , Vt dulcis duki;per e dat quandoquepocta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Ablatiuus in e defînit.ut uePper uefpere.Iux luce.teni' pus tempore.rus rure.Item facerdos facerdote.cuftos eu ftode, pauper paupere, fofpes fofpite. Pauper SI fofpe* adicAiua funt, propter quae pono regulam gencralenii qux eft prima exceptio à prædifta régula ; Omnia adic' ftiua(prçter pauper fie fofpesjfaciunt ablatiuum in t uel in i,ut degenere uel degeneri,huberc uel huberi,8C cattc'' * nbsp;nbsp;ra; nili neutrü habuerint per e, tune em ablatiuum foU
in i mittunt.uthic fie haec dulcis,fortis,mitis:8e hoc duP . ce,forte.mite,ablatiuodulfi,forti,miti.Hiccâpcfterhçe ôubftanti fâpeftrishoccâpeftre.ablatiuocâpcftri.lïclîmilia. Nq lia ex adie tanda eft Serurj fie Prifeiani régula.-Subftantjuaadicfti tiuu uis penitusfîmilia.feruante tantum, utIuuenalis.Ma*' tiaIis,Felix,Clemens,Latcrenlîs,Salutari$,8elîmiliaui' . roçj propriældem eft de appeHatiuis,quoçi tarnen qus dam(quiaab adie4iiuo^ naturanon penitus deficiunt) inw'
-ocr page 57-LIBER SECVNDVS.
inucniuntur etiam habere i.ut annalis annale ucl annsquot; li. Sic Riualis riuale uel riuali. Rudis adiecliuum, rudi RuiUt tantum.Rudisfubftantiuü.rudetätum:8C eftuirga qua donatur gladiator emeritus:K capiC prolibertate.Item rudis.eft uirga qua aliquid agitai in igne.uel qua batuiC lana,8(c.Volucris adieftiuü,ideft,uelox »uolucri facit.
Volucris fubftätiuutn, id eft, auis.uolucre. Ea in quibus fubftantiuum certü ilico inteUigitur,uix e poterunt hy bere.ltacp molaris à inolarifolö.Sic natalis.auricularis, adilis.cöfulariSiKc.Subftätiuaexadieftiuis licetetan' tumhabeant in ablatiuo,tarnen retinct ium in genitiuo pj^ plurali. Plus pluritantfi: Compofita in ablatiuis non fe quütur fimpliciü regulam, quia miferieors.tricufpiSiin' ops,8C fimiliaadieaiua i uel e feruät.quum fimplicia fo' lumfaciantt,Confinis8Caffinisitantü,utdulcis.Soda'““ lis.eft eiufdem collegia homo, et in rebus,leuionbus fo' tius.quafi fimul edalis. Hine fodalitas, id eft, collegium (nultorum,ceu conuiuium.
AI uel ar,i neutris tantum dataient etprarter Sal,iubar,8i nefiar,far,hepar,ait marcuates.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nomina neutri generis in al uel in ar uel in e delinen*
I tia.faciunt ablatiuum tantü in i,ut animal animali,tor' l eular torculari.cubile cubili,monile monili .Tolluni fal 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fale,iubar iubare,neaar neftarc, far farre,hepar hepa'
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te,rcte reti,utcubile,quodfatisindicat plurale retia. Re«
l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Menfibus i tantum eft, ut quis dat quartus in imuc,
l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sextus c donat amp;nbsp;i quü quartus in em uel in im fit.
1 Nomina menfium fiunt in i,ut aprili,quintilt,fcxtili, f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reptcmbri,oaobri,nouembri,decembri.Simplex tarnen
V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habcte ueli,utpatebit. Nomina in is,quo^accufatiuus
t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folum in im uel in definit,faciunt ablatiuum in i folum,
1 ut méphiri ,hxrcfi,gencfi,Neapoli,poçfi,amuffi,ui,fiti, S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tu(îi,Kc.Qu,at uerohabent emucl a,K im uel in, habent
■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuele,ledablatiuusinegcnitiuicrefcentiâfeqüitur,nQn
! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ablatiuus ini.ut £ebriueU«brt,turre uelturri,etcçtcra.
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D $ Tethyi
-ocr page 58-DE NOMINVM RECTA DECLIN.
Tethys Tcthyn Tethy. Iff uel Iffdf .Tigri uel Tigride. I uel e dant finis,fuftis,pugi],amp; uigil,imber: V^nguis,auis,poftis,ue(flis,cum nepte fupellcx, Atqî tridens,clafiis cum ciuis,amp; amnis amp;nbsp;ignis, 5k anguis,Arigilis ftrigili,uix ftrigilc dicam.
Nomina hic poffia habent e ucl i/cd fxpjus t.Strigilif _ tftinftfumentuiiiquoabradunturftidores,ffuehominS r'i balnejs, lîue lumentorum in ftabuIit.Tndens,fcfptrâ NeptunitrifuIcû.Claffis.eftnauinmultitudo. t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De plurali tertiae numero.
Jv Eflus in CS fict pluralis,iungito qiiartum.
Nominatiuus pluralis,aii uoratiuus iimiliseftcii acai fâtiuo, in es deiînit: uthihosSfô homints.Fit afit hic ca fus âgtô Itngu lari, mutâdo is uel os in es, ut ibis ibidis i' bides.-ibis.buius ibis, ibes:tigndis,tigridcs:tigris tigres. Quum genitiuus ium dat, quartus in eis quoçp fiat, Trallis nbsp;nbsp;Sardis fpernunt: Quartus in as fit,
Dum per a quart’ erat, «u dæmonas atç gigâtas.
Nomina quorum genitiuus pluralis in ium définit, £» ciunt pleralt;i acculâtiuum per eis ; ut partes partin, has partes uel parteis.Sic tris,omnis,acris,fehcis,artis. Vete reseum accufatiuuniperciscumeidiphthongo feribe' bant,id neotericoçi dofliflimi Politianus Aldus in o' mnib’ ferme' feriptisfuis obferuauerût; ut parteis, treis, *ereis,ubi ei feribirur amp;nbsp;proferturi Iongum,ita ute uix »udiatiir-ExceptisoppidoçtnominibusSardisamp;Trak Jis,c]ux in es nô poflunt defînere Quartus in asÂf,Sc. ’ Quando accu/atiuus Itngularis in a définit, accufatiuiis pluralis etiS in as terminari poteft.ut banc lampada bas fipades uel (Spadas. Sic dxmoncs uel dæmonas, amp;c,Sic beroas,lyncas,Arcadas, delpIiinas.Sirenas, tripodas,X estera.Nibil de ncutrjs locutifiimus.Namperregulani generalemhabentainnominatiuo amp;nbsp;uocatiuo : Kaba quidem
-ocr page 59-LIBER. S E C V N D V S. jjuîdcm habcnt ia.alia non,ut animalia,corpora. Quod dédit i fexro(nifi comparat)hoc ia ponit. Vult ia plus raro,nunquam uetusxffer apluftra, Vel ftria.fi folum dat fextus e,non ia pones.
In nominibus neutri generis, ft ablatiuus defincbat in î,fîue habuerat i folum, fiue i amp;nbsp;c fimul.tunc nominati' uus.accufatiuus 8i uocatiuushabent ia;ut maria,felicia, côcoloria,uer(îcoloria,quadrupcdia,ancipitia,concor* dia,8(c. Cdparatiua tantû a faciût,ut meliora,dulciora; fic uetus uetera, no ueferia.plus pIura,Se aliquando plu ria;unde coplura 8C côpluria. Qux ablatiuü lïngularc in e terminant, folum a feciunt, ut dogmata, corpora. Caufapauero i Gaufapum effe diximus.
Vmuel iumpatrio Latium dat:Græcia uuk on.
Genitiuus pluralis tertiz dcclinationis habet Latine um:ut patrfi,uelium,utpartin.Grzce ctiâ on:ut epigrï •nïton.gencfeô, metamorphorcö,hzrefeon,diocccfeon. Præbet ium patrius,fi fextus in i fuit ante.
Genitiuus pluralis in ium définit,(î ablatiuus (ingulagt;’ ris habuerit i,fiuc i folü,lt;îue i SC e fimul; ut hoc ancile ab Antik hoc ancili,hoi3t ancilifi.-fuit fcutn breuc SC rotundfi.Mo* nilemoniliû. Animal animaliS.Sic noftratifi, ueftratiS, imbrium, ditiü, hquearium,clauium,concordium,fcli.' cium.prudentiü.ainâtium, dulcium,fontiamp;, cccleftium. agreftiujn.îtc.Quzdam per fyncopam um faciunt.quä doqj etiâ in profa, maxime ca quz in ns dcfinüt,ut præ* ftns,prudens,amans,amp;c.perregulâ.Syncopa plurali. Toile uigil, fupplex, opifcx,uctus,8f pugil,amp; quod Comparatfexcepto plus)artificem ftrigilem'^ Atç inopë,memorem,conforté iungito amp;nbsp;ortu A capio,diues quitus additur .Vm dat e tantum.
Excipiuntur à diâa régula, quzdS um folum haben* tia, licet in ablatiuo habucrint i, ut uigil uigilQ,fupplex fuppli*
-ocr page 60-DE NOMINVM RECTA DECLIN. fuppIicum,8Cc. Et quidam hoqj um putanf habere diffe rentiæ caufa, propter nomina ncutri generis in iuin défi nentia, qualia funtfuppliciû,opificium,artificiû.con(br SuddIcx ‘■‘“’’’■'nancipiQ,municipium, lïcprincipiü,participium, “opife\ ^^lt;:^*'dotium,fi(c.Supplcx,id eft,fuppïicans,amp; liumiliter Plus •'ogsiS'Opifex.operisefFeéior. Cóparatiua,ut melier Inoos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fertioçî Plus tarnen folum pluriü facit-
Confors Artifex artificiofus.Inops.uehemcteregens Confors.ia Exors eft,particeps.Exors,ideft,nö particeps,aut no confors, a idem eft qd expers, hoc ium habet, nifi uerfus gratia fiat fyncopa.Copofita à capio faeiunt urn tantfi.ut par' ticeps participQ.fic municeps.Kc. A capite uero adiefti ua faeiunt ium,nili fiat fyncopa.ut anceps ancipitißi“« perfyncopâ ancipitü,amp;c.docet hoc Prifcianus.Djuesdi' uitû.Sic uolût fimilia habere,hebes hebetiuqu; iü re arbitror,K per fyncopä um,ut locuples locupletw.
Vm date tantum.
Nomina habentia e tantum in ablatiuo (ïngulari.ha' bebunt urn folum in genitiuo plurali.ut paupe^paiipe' rum; fic impuber impuberü, quia licet aliquâdoadiefti' ue in fingulari fumaf, tarnen impuberi per i,in ablatiuo non reperi. Itaqs urn folü habent dogma dogmatü, Sc» homo hominfi,8fc. Halec dicunt halecium facere. Exul cxulum.SicconfuI,præfuI,Sjren,DeIphin,canon,huber, Cæfar,agger, pater,martyr,fur,turtur,praes,pes,facer* dos,dux,S:c.Fex,crux,meI,fel,genitiuopIuralicarenr. Lauslaudum, fraus fraudum. Aliquot exceptionesfunt abhacregula, quarum prima cft:PaIuspaludum. Fer* naxfornaeü. Sus genitiuüdiffyllabü,füll,fernper facit. As dat iiim latiale : magis polyfyllaba dant um.
Nomen Latinü in as defines, facit genitiuü pluralé Ui ium;ut mas mariü.uas uadiS,as aflium. Polyfyllaba me lius per fyncopä efferuntur, tam in profa q in carmine» ut bonitatum.Optimas.quod pluraliterfæpius ttpent» non male optimatiû facit. Dixi Latinü;quia Grïça fol« um faciut,ut Arcadas Arcadü, Atlas Atlantü;fic g'g’?» _
Donat
-ocr page 61--LIBER S E d V N D V S.
Donat ium Samnis,lYnter,caro,dos,utcr os,oS, Glis,faux,nix,nox,cor,lis,cos, quod'qj uncia donat. S quocjj non crefc£ns,uelut ns,iunge Quiritem. Excipis inde canis,iuuenis,panis,uoluciis'qj Et uates,proies,foboks forte indolc iunfto.
Donat ium cum mure cohors,monofyllabaiunge, Confonabina t£net,fi finis,finge priôrem Tantum plurali num£rum,fignato figuras.
lumhabent Sarnnis Samnnium,lynter lyntrium.Ca ro carnium, dos dotium, fie cos cotium.Vter utrium,os offmm.ac os oriutn. Glis güiium .faux faucium .Nix ni' Uium.noxnoäiü, cor cordiû. lislitium.Siccôpofitaab uncia, ut ftptunx fcptunciû. Et nomina in es uel in is nô ttefccniia in genitiuo fingulari, ut fedes fcdium.mcnfis menfium.Kc. Prater canis.panis.iuucnis.uolucris fub' ftantiue capiü, 8C uates uatum, proies prolum.ltem fo' boles fobolù,indoles indolû, fi pluraliter legan£,idco di xi forte. Apes aputn.Mus muriü.Cohors,multitudo mi ^pes litu.n amp;nbsp;alicjuando aliaçt rerum : gcnitiuus eft cothot' Conors tiuni. Nomina monofyllaba in duas côConantes defi' nentia, faciunt ium in genitiuo plurali,ut trabs trabifi, plebs plebiü.fepsfcpiû.arx arciurn.lynx lynciü.Sic fors, fcobs,ftirps,urbs.puls,daps,falx,lanx,merx,calx,SCc.
Nomina tantum pluralis numeri, genitiuum faciunt ex analogia uelproportionc numeri fingularis.qui ueri fimiliter effet, fi fingulari non carerent,ut pénates pena Penates tiü, quia fingulate foret penas, ut optimas uel itifimas.
ïortsforium,idcft,ianua qua forisaperif. Manes ma' Pores nium,ideft,defun£fo^anima.Viresuirium.Trestriû. Manes Aedes adiü,id eft,domus. Laftes laftiü,intefttna.S^for Laftes tes.fordes, fentes, pugillares, gadcs,alpes,amp;c.Prowes, Proceres funt capita trabiû, 8C exccllëtiores nobiliorcs'cfe urbis ui V eprium n uel principes. V cpresueptiü,8c per fyncopà aliquâdo t nbsp;nbsp;nbsp;ueprum. Contra um folû faciunt lémures,cœlites.maio
tes,
-ocr page 62-DS NOMINVM RECTA DECt.
K$, 8fc. quia fingularia forent lemur, ctrles, Kc. Not»* to bene figuras, qux circa genitiuum côtingunt,fynco' pam amp;nbsp;epéthefîm. Syncopa iam fatis declarata efi:ut mf Vnrnfbpfic f“'quot; P*'® nienlt;ium,amp;c.ut boiim à bos,pro bouum.Mart “ doMacednm proWacedonum.Epenthefis.eftadditioll terx uel fyllabx in medio diâionis gratia mctriut al(t alitum,amp;per epenthefin alituum. Vergilius:
Alituum pecudumiÿ genus fopor altus babebat. Tertius cft in ibus,bos bobus fledlo boûrnip.
Datiuus pluralis,cui ablatiuus lëmpereft fimilis.defi'' nit in ibus^ ut hominibus,patribus.Bos bobus,pro bouF bus;8( bonm pro bouum per fyncopam facit. a Quarta declinatio.
V arta dat us reélo, dat amp;nbsp;u pri’ iniariatu. Quarta declinatio nominum duas termina-' . tiones habet us SC u.Sed u prius.id eft.in lingularinunie ro non declinatur: ut riftus,id eft.roftrum uel os. Intcf hxc quxdam plurali carent.-ur geIu,afiu,S( cxtera. Vs genitiuus habet,per iiis flexcre uetufti.
Sctntus cj-qj in uj definit, ut hic fenatus, huius fenatus, id tÄ» Wagiftta' lênatoç: conuëtus, aut ipfi fenatores.id eft,quo$ unigus fcabinos uocat.Hic magiftratus huius magiftratus.rcgi' men uel dignitas,aut aligs in dignitate côftitutus. Apu“ ueteres nota quartf facitbât uis in gtô.-ut huius manuiî, anuis,£(c.Noia in u diximus in fingulari non uariari* Tn tius optât ui,quandolt;p per u quoip ledus.
Cômeatus Datiuus fit in ui;ut hic cômeatus huius côoieatusbuk cômratui,id eft, facultas aliquo proficifcendi concefla a Aellus fuperiore.Etiam fignificatuiûum militaré.Acftusueb* mens calot: SC per tranflationem xftus dcfideriü SC libt* Luxus do. Luxus,id eft luxuria uel abundantia.Terétius. AdtF lefcens luxu perditus.Datiuus in ui.fit ab antique genin uoin uis.a genitiuo autcm in us.regulanter fit datiuuî in u qui iam in rariore ufu eft:uf metu pro metui.Kc» Vm retinct quartus:fit fextiis in n nbi cafus.
-ocr page 63-LIBER, S E C V N D V S,
Vm quarto:reliquis u cafibus optât Icfus.
Accufariuus fit in um ; ablatiuus in u.uocatiuus fimi* fiseftnoniinatiuo,utfruaus,huncftuftuin,ôfruftus,â fruftu.ideft.utilitas, lefusâceufatiüumfacitlefum.cç^ ««** tericafûsinudefinunt.üthicIefuSjhuius lefii, huiclefu, hûclefum,ô Iefu,ab lefu. Interpréta tur falutaris autfal tutor. Et elt diftio trify llaba.
PRimus pluralis cum quarto femper in us fit.
Dat genitiuus uum ; per ibus tibi tertius exit.
Dant ubus arms,acus,ficus,tribus,SC lacus,arcus. Etfpecus,atqj ueru,partus,qucrcus quoqj portus. Forfitan SC queftus à déponente creatum.
Nominatiuus pluralis cui uocatiuiis lîmilis eft cum ac curatiuo,definit in us,ut hx manu$,has manus û manus. Neutrainhis cafibusper régula generale a habet, ut cor nua.genua.Genitiuus définit in uum,8( datiiius cum ab latiuo in ibus,ut hi raltus,horum faltuum.his faltibus.id (fi.aâio faliendi, aut fylua. Genitiuus per fyncopâ accu fatiuo fingulari fit fimilis, ut currnm pro curruft. Pau ca faciunt ablatiuû in ubus,ut artubus, ne fi artibus dka nius,uidcatur efle ab ars.ln quibus h xc ratio efle non po tcft.utacusacubus,quercusque,rcubus.Artus,ideft,mê'- Arms brum uel mebri nodus. Arcus,quo fagittatut .Arquites, Arcus fagittarh. Portus, locus apud litus quo naues dirigun^ PortuS tur ut tutx lint SC quiefcant.
Quinta declinatio.
REftus utriuluis numeri qiiartusîç per cs fit Pluralis quintae^s dempta capit i genitiuus.
Cum dandi cafuzQuartus uolet cm,dabo fexto
E bene,uult erum patrius,uult tertius ebus.
Nominatiuus SC uocatiuus utriufq; numeri quinte de Clin a tionisjcum accufatiuo plurali definunt in cs long3.
Cenk
-ocr page 64-DE NOMINVM RECTA DECLIN.
Geniriuus 8C datiuus fingulares in ei.Accufatiuus fingu' laris in cm. Ablatiuus in e.Genitiuus pluralis in erfi.Dï Species tiuiis amp;nbsp;ablatiuus in cbus. Excmplû eft in Dohato. Sped ■ Res‘CS,ideft,forma.Res,quicquideft. Omnia nomina qugt;n txfunt fiacminini generis,prxter dies 8C meridies.quf « tts ex primo libro patent. Omnia nomina quintç fuflt appellatiuat idco fides nomen uirginis eft tertix dcclini tionis.
Patronymica.
PAtronymtcum.eft quod à nomine patris Si abuh' ue altcrius deriuatur,fecundum Gr;cam forniam, at Aeaddes, id eft, Peleus i nomine patns fui, K Pyrrhus.Patronymicum jinterpretaturpatrisnomen: à patre,8£ ov.i);u«,id eft.nomen.O mtitato in y.Patrony' micum iîgnificat filium aut filjam,ncpotfm nd neptem Aliquando etii, qui poft longa tëpora per reftam tinea confariguinitatis natus eft,ut Pyrrhus,Epirotarum rcx, diiftus eft Acacides, quia dicebatur ab Aeaco defeendiffe.
Patronymica formantur abufiue à nominibus matrii, utlliades,ideft,RomulusuelRemusIlisefihus. Ano' minib’ fratçi, ut Phactôtias, id eft Läpetia foror Phaë^^ tôtis^ A nominibus rcgû,ut Romulidx,id eft,Romani à regc Romulo. A nominibusfilio9i,ut Melcagris Al' thea, A nominibus maritO9i,ut Menclias,Hdena uxor Wenelai. A nominibus deorum, utPhabas, Pherbifa cerdos. A nominibusurbiiqregionum.utCoIchisMc' dea à Colcho. A nominibus auorum,abauonini,dlt; es tcra,ut Atlantiades, Mcrcurius, Atlantis nepos.
Patronymicoram terminationes,quibus Latini utun tur, font quatuor : una mafculinigeneris fcilicet es, ut Priamides; reliqux firminini generis,as,is,ne,ut Phac' tontias,Priamis,Ncrinc,
Patronymica in es folum uiros fignificant ; Kfont o' mnia primse declinationis, amp;nbsp;declinanf, ut Anchifesin fingulari.in plurali uero utpoetæ.
Patronymica in as declinanf per omnia, ut Lampas; ucluti Aectias adis uel ados,id eft,Medea Acet; filia.
Patro'
-ocr page 65-LIBER. SECVNDVS.
_ Patrony mica in is déclinât per oïa ut pyxis.ut Aeneis idis uel idosjd e(l:,filia uel neptis Aenese.
Patronymica in ne dcclinantur codé modo ut péteco fie.ueluti Nerine Nerines.id eft filia aut neptis Nerei.
Nomina primx declinatiôis mutât æ genitiui in a brc uem,amp; iunâa fyllaba des reddunt patronymica, ut Pe* liasPeliæPeliades.
Nomina fecüdae declinationis uel fecundi ordinis cor-repta i genitiui addût des,ut Priami Priamides; nid fiie-Tint duo ü.tunc pofterius mutatur in abreue.Sc additur des,ut Menetius Menetii Mcnetiadcs. Quac uero eilia' bent mutant ei in i longü addita des,ut Peleus Pelei Peli des.Tydeus.
Nomina tertil ordinis, uel tertiæ declinationis corre pta i datiui addunt des,ut Heftor Heftori llcftorides.
Patrony micain as formant à patronymicis in des,ha bttibus a ante des extrita de fyllaba, ut Peliades Pelias.
In is patronymica formantur abhabentibus tante des ablata de, ut Priamides Priamis idis.
- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Patronymica in ne pauca leguntur, K formant à gc*
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nitiuis addita fyllaba ne, ut Adraft’ Adrafti Adraftine.
\Pronominum declinatio.
Prima declinatio pronominum mittit genitiuum in i, ut ego mei,tutui,fuifine nominatiuo.Ego in datiuo eti Im mi facit.Vergilius in fexto Aeneidos:
Et mi genus ab loue fummo.
Secunda declinatio mittit genitiuum fîngularc inius per duas fyllabas, ut illius : uel per unâ,ut huius. Terlt; tia declinatio mittit genitiuû fingularcm in i, ae, i.meui tneameum, mci meæ mei : Meus uocatiuü mi. Qu^atta declinatio mittit genitiuum in atis,ut noftras noftratis, ueilras ucftratis:declinanf per tria genera,utarpinas.
Pronominum compe^fitio.
\ quot;f quot;iRonomina componunt inter fe,ut egoipfe tuiipfe
i 1-' fudpf’us.Egoipfe eft quod indofti dicunt ego per*'
\ JL fonaliter. Iftecomponiturcumhicferuataafpira
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tione.ut ifthic, ifthæc, ifthoc, uel comice ifthuc: geniti' Ifthic
-ocr page 66-©K ^‘R.ONÖMINVM recta decl uù et datiuo caret, accufatiuo ifthunc,ifthâc iflhoc;abïa tiuo ifthoc,ifthac,ifthoc. Pluraliter generis neutri, no* minatiuo SC accufatiuo ifthaec.cseteris caret. Sic inueni Illhic *'**' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illhfc illhoc. Secundo,pronom?
componitur cum nomine,ut huiufmodi. Si intercedent te fyllabica adieiSione.huiufcemodi. Tertio, tefte Do' nato cum prxpofîtionibus componuntur,ut mecum,te cum,(êcum:fungunturtamc aduerbiorum uice. Qiiar Idem to componitur cum aduerbio, ut idem ab is Si demum, quafi is demum, id eft, prçcipue uel iterum. Et déclina' tur fie,idem cadem idem,eiufdem, eidem, eundem.eant dem,idem, ab eodem eadem eodem. Et pluraliter eidem ucl.iidcm cxdem eadem eorundem, earûdem, eorunde, eifdem ueliifdc, eofdé, eafdem,eadë, abeifdem uelijfde. Quinto,hic componif cum coniunftione interrogatiua ne,uthiccine hæccitix hoccine,genitiuo Si datiuo caret, hunccine hanccine hocàne,ab hoccine haccine. Et plura liter generis neutri, nominatiuo Si aeufatiuo hxccine, cxteris caret. Sexto pronomina componunf cum fylla bicisadieftionibus, qux funt quinc6,met,tim,te,ce,pte. ut cgomet,meatim,tute,huiufce,fuapte. Syllabica adic' âio,eft fy llaba extra compolïtionem nihil fîgnificans.
Qui amp;nbsp;quis in compolîtis.
In fœminino genere Donatus dicit. qux uct qua in lin gulari, Si lîmiliter in nominatiuo SC accufatiuo plurali neutri generis, idfolumfccit propter compofita à quis uel qui. Nam qua nominatin’ cafus, extra conipolïtio* nem nihil lîgnificat. Vt ergo cognoftas côpolïta i quis, et qui notabis uerfus Badianos:
En,nc,alius,num,fi,depofcuntquisfibifubdi.
Et qua uolunt non qux quoties reperitur utrunq;. Poft quis nancj piam non qui tu pone putas quam. Dam uis cuni® libet non’quis.ftd qui fîbi fubdet. Nec qua uolunt ftd qux quoties reperitur utrunq.
Quisin compolîtione poftponitur diftionibus en,ne, aims,num ft. Et dicimus, ecquis,nequis,aliquis,nüquis.
Pquiî.
Cn«
CR-AMMàTÏGAE bäspav* terian«,LibtrTertiu$, De Heteroclitis.
E T E R O CLIT A PRO* pncloquendo.ca demumdkun S**æ (montra aliorum régula dcclinantûr, ut calum 8C uas. In
Hn MIMjME I nbsp;nbsp;nbsp;Ubro congefTi anomala, dcfe
gÂ^3 nnl abttndantia,tanquain ge wiel neraii nomine hsc omnia hate* roclitta dkantur. Diuifi autem li --------------- brumin tres partes : in anomala qua proprie heteroclita dicuntur, in ecliptica uel defe* ftiua.ac in abundantia.Heteroclitum interpretatur ali* ter declinatum ab irty ws ,id eft, aliter,amp; »Xirp déclina* tum.Heteroclifiseftaliadeclinatio.Anomalia,ideft,ir* regularitas ab « .ideft.fine amp;yÔM^.tdeft,lex:anoma* lum irregulate.Hetcroclitum igitur tnuialiter loquen* do tripliciter fit; quia aut uariat, id eft.contra aliorum normam declinatur,uthoc calum, hi cocli; aut deficit, ut aurum fine plurali: aut abundat, id eft, uario genere aut uaria terminatione aut declinatione idem notât, ut hic aut hxcuulgus, tignus, uel tignum, ficus huius ficus uel fid.ltem una uoce uaria notât*, ut litetx aura, K estera ,hscmemorix commendabis peruerficulum doftifiimibadq : Deficit aut uariat heteroclita uox uel abundat.
Irregulariter declinatur nomen Sue uariat quinque modis .Primo uariat genus,ut hoc coclum, hi calij 8C dicitur heterogenum uelheterogeneum.Secundo ua riat dcclinationem tantum,ut hoc uas uafis,hçc uafa ua {orum.T ettio uariat genus 8C declinationes ,ut hoc epu lum,hx epulç. Quarto uariat fiue irregulariter format obliques :ut lupiter,ïouis.Quinto contra aliorum mo* dum aliquos cafas finit,ut ambo.de his primo dicam:in de f uni deftéliuis abundantia enucleabo.
E a Ano*
-ocr page 68-DE NOMINVM HETEROCLÏ.
' Anomala fîue heteroclita,8lt; primo in fîngulari mafculina.in plurali neutra.
MAfcula funt primo numero,féd neutra fc-' cundo
Dindymus,infernus,locus,Ifmarus,amp;ioca,cetus, Mænala,taygetus,ceu tartara,mailîca,auernus. Sibila,pangxus,ceu tenara,carbafa,dant lii Quædam plurali,ucrum loca non damns arti.
In fîngulari mafculina.in plurali neutra funtnominï hic poli ta, hic dindymus, hæc dindyma amp;c. fed life aut hf c carbafus.quxdâ hoçt etiâ mafeulina funt in plurali, amp;nbsp;lie nonfunt heteroclita. ut hic iocus.hi ioci.uel lise io Baltheus ca.SC caetera.Balthe’.eft militate cingulü, ucl zona bul* Iis ornata.Etiam eft lorum, quo milites arma portant. Permiffus Permiflus, ideft, permiffjouix quicquam inufuhabct præter ablatiuû permiffu, ut fine paths permiffu. nihil Euentus agas.Euentus.hi euentus.SC hoceucntü.hæc eucta.quic quid cafu aut fortuna euenit fîue bonum fïue malum.
In fîngulari focminina.in plurali neutra.
Hæc prius,hæc poil dât tibi pergam’ atqj fupellex.
Hæc duo nomina pergamus amp;fupeIlexdantpriusfiC poft hæc.id eft. in fîngulari funt generis focminini.K in , plurali generis ncutri.ut hæc pergamus.Iiçc fupellex.S Zizania plurahterhæcpergama.hæcfupelleftilia. Zizania s,SC pluraliter zizaniæ arum, uel hoc zizaniii. 8( pluraliter hxc zizania.orum.id eft. lohn SC quodeunq; adultcrinfi Fafcua fernen quod frugibus mifeetur. Pafcua.æ.-pafcuç arum, uel pafcuum.hec pafcua.pafcuorum.omnis locus in quo pecudes pafeuntur {ïuc pratfi. fîue ager.mons SC exter^ Chronica Chronica chronicoçt pro hiftorijs temporu. Altilis.id Altilis eft alitus uel fäginatus,ab alo alis.SC cætera.
In fîngulari neutra,SC inplurali mafeulina. Mafcula plurali numero funt neutra priore,
-ocr page 69-LIBERTERTIVS. ' fl
Elyfium ccElum,quibus apte iungitur Argos
Plurali numero funt mafcula,neutraue /renum
Et filum,clauftruin,raftrum,coniunge capfeum.
Eft primo numero neutrü plus,omne fccundo. »
In fingulari neutri generis ,in plurali mafculinifunr, boe elyfium,hielyfii:hoc calü.hi cocli.hoc Mgos,W Ar gi; Que fcquütur.in plurali tam neutri q malculini gene ris funt :ut hoe frenü,filuin Kc. Plus fingulari folu ncu' lt;• tri,inpluraliomnis.Vthi 8C hæ plures 8t hsc plura.Ely „ fium,locusbona’çi animarum.Ccclumbeatorumhabv . taculum. Argos ,hi argi.urbs erat excellentilfima propt nbsp;nbsp;»
Athenas.Vnde omnes Graeci dicunf Argiui 8t Argohci. _ _ ïrenum.quo equus regitur.ïilum,quod ex lino lanaue nbsp;nbsp;nbsp;q
trahifnendo.Clauftrnclaufuraueiquo aliquid claudit. . Raftruminftrumëtumrufticumquoterraradttur.Ca' Kamum piftvum,hicapiftri,uelhaEC capiftra, capitis mnculum ^»piKtu quodiumentisadhibetur. Capiftrare.capiftrumimpO' ïiere.Plauftruntuelploftrum, id eft,currus. Clathrah* gna funt quibus tranfuerfis aliquid munimus fepimuf-
. uc;ut feneftras 8C caueas,quaE ob id clathratç dicuntur. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Clathro as,cum actö, id cft,clathris munio K fepio.
In fingulari neutra,in plurali taminina.
Die epulas 8C delicias,numerus prior urn dat.
Balnea dk uel eas,tantum pr ioru numerus dat. Nundinü apud ueteres,nüc ufus nundinçhabebit.
Pauca infingularifunt neutri generis,K in plurali na mero fccminmi,ut hoe epulumhç cpuls,arum;hoc deli cium ,hae delicise -.hoe balneum ,hacbalnca,orum ,uelhç balneç,arum. Epulum eft, tefte Valla,conuiuium pom' pofum 8C numerofis cibis paratü.Deliclû,hç deliciae arü, Delicium ld eft,uoluptas et obleaamentû.’Balnen,hacbalnea, ucl Balneum hæ balncç,locus in qlauamur.Balneariû,idcft,balneü: hoc amygdalü,hçcamygdalaprofruau,quinuxGrae', eaôt thafia eüât.ltê pro fruüujhec amigdala,«,h? amy
£ } S’hais,
-ocr page 70-DE NOMINVM HETER.OCLI.
gdïl« amygdaiïrum.Cæpe uel cæpa.eft herba nota» ObliquiHeterocliti.
Anormes feruant obliques nomina quædam lupiter eft teftis,£um multis ante retedbis.
Multa nomina enormiter fanuntfuosobliquoîi“* lt;aro carnisjac laftis.Iupiter louis.Sic hcpar,fémur,r«»* bur,fanguis, turbo, anio, fupellex, amp;nbsp;plura antcdccla' rata : (ïcftftoçî nomina, bacchanalia bacchanaliorutn bacchanalibus,8e cjtera: (ic poema in datiuo ablatiuoÇ plurali, poematis melius quim poematibus.Item ambo duo,ego,amp; tu, pronomina, SC exten. Caufa in multis cft,quia atil fuerunt olim nominatiui, ut carnis, lafte, Iouis,itiner, iecor,8C iecinus.robor, tefte Phoca, hcpas» fenior, fanguen, turben, anien, fupelleâile, S citera» poematum,dogmatum,fi( estera,
’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vas,iugerum,domus.
Vas uafis tcrnæ,pluraliter efto fccundac.
Pluralitantum numéro,fit iugera ternæ. Attamen affertur cum iugere iugeris apte. Partim fit quarts,partim fit domus efto fecundar.
Va» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vas uafis neu tri generis, in fingulari eft declinitionis
tertis,in plurali fecunds, hsc uafa uaforum uafisjqui» lugerum olimdicebanthocuafum. lugerumiugeriiugeroiuge' rum, ô iugerum à iugero, in fingulari fecunds eft • In' tienimus tarnen genitiuum iugeris Kablatiuumiugert ab antiquo nominatiuo iugus aut iuger : declinemus «c iugerum. Nominatiuo iugerum,genitiuo iugeris uel iu ger j,datiuo iugero,accuratiuo SC uocatiuo iugerum,»^ latiuo iugero uel iugere. Et pluraliter nominatiuo ac' eufatiuo k. uocatiuo iugera, genitiuo iugerii, datiuo K ablatiuo iugeris uel iugeribus. Domus fie fleftitunNo' Domaj minatiuo hsc domus, genitiuo huius domi Si domus, datiuo huic domui, aceufatiuo hanc domum, uocatiuo ôdœ
-ocr page 71-LIBER. T E R. T I V î.
ô domus,ablatiuo ab bac domo.Et pluraliter hï dom’, harum domuum 8C domorum.his domibus,has domos, ô domus, à domibus. Eft itaque domus partim fecun' dæ declinationis,partim quartç.Domi gcnitiuus,locum zdifîcii dénotât, gc ponitur loco aduerbij, ut fum domi, id eft,in domo. Domus genitiuus, zdiBcium iïgnifïcat, ut culmen domus.
DEFECTIVA.
DEfeAiua nomina funt, quibus aliquid in plena ideclinatione repertum deeft, uel cafus uariatio, ut ccntummel cafus aliquando,ut fpontetuel al' ter numerorum,utarma. Sed priusquàmad rem acccdam declarabo cafualcs formas,quae funt apto ta, monoptota, diptota, triptota ,tetraptota, pcntaquot; ptota, hexaptota. Nomen itaque aptoton eft quod per omnescafus uniformiter currit, ut quatuor, amp;nbsp;dicitur ab oe ,id eft, fine 8C eft, cafus, quafi fine cafus ua^ riatione. Monoptotum,eft quod unicum cafum habet, Monopto ut natu, aliquanido etiam plures, fed qui fîmiles effe fo- turn lent,ut expes, amp;nbsp;dicitur à MÔv©quot;,id eft folus ucl unicus, Rtifaitis,ideft,cafus. Diptotum,eftquodduasdiuep Diptotuni fas uoces habet,ut uerua uerubus; quia ueruü in ufu non eft. Didtur d «/lit, id eft, bis, SC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Triptotum, no- TriptotS
men quod tres diuerfos cafus habet, ut templum, temt pli, templo, dicitur à Ty!j,ideft,tresamp;7iîlt;ùeis. TetraptO' Tetrapta turn, nomen quod in declinatione habet quatuor diuer rum fas uoccs,ut puer,pueri, puero, puerum,àTtTji«t quatu^ or amp;nbsp;tHmsij. Pentaptotum, quod in declinatione fua Pentapto habet quinlt;jdiucrfas uoces, ut dominus domini domi' turn no dominum domine, dicitur à tKitT,, id eft, quinque Hexapta ic 7ifû«ij,id eft, cafus, uthexaptotum absf,ideft,fex,8lt; tum estera. Hexaptotum, eft quod in declinatione fua fex habet uanasuoces, utunus, unius, uni, unum, unc,UA no . Diomedes appellat has formas fimplicem, uni* tam,bipertitam,ternariam, quaternariam.quinarian^ lênariatn.
Aptota,id eft.indeclinabilia.
E 4 Mo*
-ocr page 72-DE NOMINVM HETEROCLISI Nomen in u nullum numero uariabo priore. Nufquam nomen in i numeros(ß,notasi^,refled(J. Hinc,duo,très,unus uolumus cum milia demi. Et quæ dat centum,teftem tibi pono ducenti.
Nullum neutrum in U uariatur in numero fingularî, ucluti cornu,ueru.Nullü nomen in i declinatur;ut gum mi.finapi, nauci. Atfrugi nihililt;$ obliqui funt figurate quibufcunq; iungibiles, tefte Prifciano.Numeroçî earth nalium.id eft.principaliû 8( primoç2,unde aU, inclinant numeri.noîa nô dcclinanfrut quatuor,quintj ccntii.biî lt;entû,8Cc.mille,bis mille adieftiun. Hinc excipim’ duo, duæ,duo, tres tria, amp;nbsp;principium numeri potiusâ n“!”' rus,unum,una, unû,hoc mile unico I fubftantiun ; cuius ablatiuü mili effe ut cubili,oftcndit Macrobius ; plurale eft milia,milifi;milibus. Nomina literaçz cum diftioni bus materialiter(ut loquunC polîtis aptota funt;ut a,al pha,g gamma,magiftri,fi dicas magillri eft genitiui ca* lûsmonnunq fleâ:untur,ut ab homtne deriuatur nemo» Barbara multa manct no flexa quibus dato cçpe, Pondo,pedum,neq,nugas,hir,fasi5,nefaslt;p, Nil,nihil,inftar, ador,tot,quot cum proie utriuf^. Adde necefle datis,frit,præfto'ç pluria iungunt Indoéli ut rhemis,tu rhemi fledlere debes.
Bel Multa barbara,id eft,nec Latina nec Cræca funt inde Pondo cIinabilia,Bel, quem noftri Belum uocitant,fuit primus Fedum Affyriorum rex, poft mortem habitus deus. Pondo tan' Inftar turn pluralis numeri,una pondo,utuna arma.Pedü.no flefl:if,eft baculus paftoralis,uel uirga incurua, qua pe' cudum pedes detinenf .Inftar fignifi'cat ad sequipatatioe nem.Vergilius:
Inftar montis equum diuina Palladis arte Aediftcant.
Ador Ador,frumenti fpecies. Subtel concauura pedisP»’
-ocr page 73-LIBER. T E R T I V S.
tlinahir ut thus. Virus uenenum eft amp;nbsp;grauis odor.Pyr, Subtel id eft,igtiis:Græce fleftitur pyr,pyros ,pyri.ô pyr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Virus
Nominatiuofingularicarentiacumpaucisaliis. Pyr , Vix retinet redlutn frondis,cum femine/rugis, Cum ditione dabis,precis,amp; nccis,amp; uicis atqj Remigis,addis opein,nifi diuam fignificaris.
Verberis adiicito,priinoris Seruius addit. Aleo dat reftos ut ganeo,iungitur expes. Ganco uult ctiam quartum,fatias dabis ate. Non later aut uifcus cum doftis ferre uerebor. Nex,remex, amp;nbsp;daps parce Utens pulchra putabo.
Frödis,8(c. caret noniinatiuo, ganeo,amp; aleo cum ex* pes folfl funt nominatiui 8C uocatiui cafus, ganeonë ali* quïdolegiÉ.Frôdis. Vergiliustamc frons tenera dixit: Frond« F eminis,ni,à ftmine.Et pluraliter femina integrum eft. Feftus nominatiuo feme utitur. Sunt autë femina inte* riora,femora exteriora. Ditióis.ditioni, ditionê,â one, Ditionis id eft.poteftatis aut imperii.Dapis. dapi,dapem,à dape. Dapis Plurale dapes intcgrfl eft. Dapes, funt magnifici 8C opi* pari apparatus ciboçt. Dapalis cana,id eft,lauta 8£ opi* para. Prccis,ci,cem,à ce: plurale preces integrum eft.id Precis eft.rogationes. Necis,ci,cem,i ce,id eft, mors uel cjdes. Necis Cicero nex dixit.Vicis.uici,uicë,uice,plurale uices.uici* bus.genitiufl no reperi;8C in fingulari uids.SC uici.rarift lime legcs.Vices,funt alternatio,aliquädo pro loco capi Vices mus.ut facia nice tua, id eft,pro te.Item pro fortuna uel incömodo. Opis opê.ab ope,ideft.poteftatis 8C auxilii, Opis plurale opes, integrfl cft,qd fignificat poteftatc uel auxi lium,^ fxpilfime diuitias. Ops,opis,quâdo integrfl eft, fignificat deâ.fcilicet uxorë Saturni,8lt; eft dea terrx.In* ops,pauper. V ifeus (ut Seruius ait) eft quicquid fub co* rio eft.i. oïs caro inter offa 8( cutem. Euifcero.i. uifeera extraho. Vifccratim.per uifeera. Latcris,ri,rë,à re,plu* Later tale lateres integrfl eft,Later,eft lapis coft’. Aleo,id eft, Aleo
E s alea
-ocr page 74-»E NOMINVM HETEROCLiSr « akator, nominatiuum amp;nbsp;uocatiuum folum habcredici Ext5e? tui' Caneo.id eft,heluo H fcortator.Expes,lïnefpc,no' £atias nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SCuocatiuus foluscft. Satias,ideft,
quot; nbsp;nbsp;nbsp;nominatiuusS; uocatiLius habcs folum ablatiuumfatii
te. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vocatiuocarentia*
Quarrens,diflrjbi!ens,infinituni^,negans(];, nbsp;nbsp;nbsp;'f
Et referens,uocitantc carent.pronomc ut omne. Quatuor exceptis,nofter,noftras,meus,amp; tu.
Vocatiuo carent interrogatiua;ut quis.qiialis.Diftrk butiua: ut quifq:, omnis,ciiius plurale omncs.colIeftiBe aliquido capitur,Slt; lie uocatiuum habet. Infitiita,utali quis,fiquis.Negatiua,uttjemo,nuUus,ncuter.RcIat)U3, ut qui.talis. Omne pronomen prater tu,meus, nofter, noÂras. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Soli ablatiui.
Eft ablatiuus nonnullis folus in ufu.
Obice, fpontc,diu,noélu,natu,impete iuflii,
Aftu cum promptu permiflu,flaminc iunge, I Impetis,amp; lpontis,flamentp legcs aliquando. ,, Ôixdamin Itngulari numero folum ablatiuü in uft Dbjce t^ut obice,fpôtc,8Cc. obice, nominatiuus apud grâ oponte maticos aliquädo ponif obex,id eft,obft3culfi,in plura'
li obices amp;nbsp;obicibus eft in ufu, obicum nus^ inueni.Spô te.id eftjuoluntate propria,amp; fuapte natura fine homi' »JA* fislabore. Diu,ideft,die. Noâu,ideft,noftc;plerunque aduerbiafunt:Natu.ideft,natiuitateamp;ætatc.Impete,id Natu ffl., impetu, ab antique nominatiuo impes. Aftu.idcft, Impete aftutia.calliditate.Promptu.id eft,manifefto.
Promptu nbsp;nbsp;nbsp;Quibus défunt gtûs,dtüs,K ablatiuus plurales,
Plurali numero cum fexto tertius abfi t, Et patrius quintæ:res atç dies capis inde.
Talia funt ius,thus,ars,os,far,defruta,morum, Hordea,mulfa,forü,uinum marcuügito rus,mel, OribuS
-ocr page 75-LIBER TERTIVS.
Oribus amp;nbsp;uinis,amp; plura legcndo notabis.
Nomina quintat declinationis in plurali tarent genid uo,datiuo,8{ ablatiuo. Excipiuntur duo.res rcrum.diej dierum.Carentfecundumgrammaticoseifdemcafibus, ius,thus,amp;c.Muftum,€ft nouumuinuin.Fretum.ideft, Muftum mare. Momm, fruftus arboris mori 8C ruborum.MuP Fretum fum, potio dulcis ex uino 8C melle.-iungi poflunt uel ra' Morum ro uel nun5 habetia diAos cafus.ut hyenis,fel,crux,8Cc. Mulfum Reliqua certis calibus carentia.
Csetera mafeulei reólum remoueto priorem. Dk fors forte,luesij luem,mafti dato mafte. Tantundem folum tantidem debet habere. Cum primo quartü quintü^ fpecus petit;amp; plu» Pluris amp;nbsp;à pluri neutrum,plurale fit omne. SuppetiXjinficisc^dant quartum:dica dat as am. De^ ueru ueruum tollunt:grates dato fratres. Gratis,grate;legesrepetundarum,repetundis. Vis,uiSjUim,ui,dat,quondä lus uis,nüc ferouires. Aufim cum magno Fabio bene dicere tabum.
Hatc estera, hoc ezterü nominatiuum fingularem in ufu nö habet qm effet ezter. Hze fors ô fors.forte.id eft, Fortuna uel_euentus.Lues,hanc Iuê,aliquâdo ctiä ab hac lue,id eft,côtagio,aut peftis.O made 8( pluraliter ô ma fti;diftiones quibus aliquem laudamus,quaft magis au' Âe, magis aufti, cû exhortatione ad uirtuté aut gloriâ. Tantundé, tantidem, tantundc,czteris caret. Specus.in Tantundî nominatiuo.accufatiuo.uocatiuo'q; dum cft neutri gene Specus ris;fpecoris,fpecori,fpecore,in ufu nô funt. Hoc plus.hu ius pluris.hoc plus.ab hoc plure.PIurale hi amp;nbsp;hæ plures, S hzc plura, integrü eft. Hz fuppetiæ, has fuppetias,id Suppetix cft,auxilia. Hzc dica,hanc dicam.has dicas.id eft,accufa tto uel caufa. Crates fine gtô, dtô, uel ablatiuo plurali. Grates in fin*
-ocr page 76-DE NOMINVM HETEROCLISI ïn Engulari folum habet gcnitiuü, gratis, 8C ablatiuunil Repetun* grate, Sifignificatgratias. Harum repetüdarum, ab his darum nbsp;nbsp;repetîidis tantum,fcilicet pcciiniarum,aut rerum princi
pi aut populo furrcptarii. Vis,huius uis,hanc uim,ô uis, d ui. Et pluraliter has uis apud ueteres,nunc ab antiquo fïngulari dicimus hx uires, uirium,uiribus,8(c,Huius ta bi,ab hoc tabo tantum ut grammatici uolunt.
Plurali numero carentia.
Propria plurali,nifi fint pluralia tantum, Cunfta carentxum menfuratisherba,frutex(jj, De fpecie loquimur;tamc hæç quandolç legunt Plurali numéro,partes ubi fignificamus;
Sicut uina,fabæ:pluralc tenent quoep raro Abftraélum nomé quintæ,nomencg elementi.
Plurali numero caret propria nomina quarumcun^ rerü.nifi fint tantö pluralis numeri.Exempla fünf pro' pria uiroçî.'Ut loannes, lacobus. Et mulierfi.-ut Anna, Phyllis.Montium: utOfla, Olympus.Sicoppidoç-'pIa' »ietarum,K cçteramt Venus,uelper,uelperugo,fîc ucfpc ra Si uelperü, Mars,Sol,8( estera. DixiiNififîntplura' lia tantum,propter Athenæ,Gabji, Artaxata,K cçtera. Inuenimus pluraliter lacobos, Scipiones, Heaores,8lt;c. At Venetia regio eft; Venetiæ Venetiarü, Venetiæ urbs. Secundo fingulari tarent nomina rerum,quxcunq; refe runtur in pondus uel menfuram, ut nomina métallo?!; aurum,plumbum,ferrum,argëtum,ftannum,8Çc.Noini Jia frumentoçî.-ut triticum,filigo,8(c.EtIeguminuni;u£ eruum,cannabis Si multa alia:utlac,butyrum,larduin, feuum.ôCc.Loquimur aute de fpecialibus,nam generalia pluraliter declinari nihil impedit ; ut metalla, aquæ, II' quotes,fruméta, Iegumina,amp;c. Quinetiâ fpecialia in pi“ rali numero quandoqp leguntur,ubi partem fignif^^ uolumus.'ut uina,hordea,pifç uel pifa,fabç,æra,cleOTa, farra,defrma, m«lla,balfama,cinnama,quibus uix fnnt inpt«*
-ocr page 77-LI BER. TERTI VS.
îtt pluraligenitiuus datiuusuel ablatiuus.Sic lentes, au« næ,Iupini,fraga,aceta,cuius datiaus uel ablatiuus acetis rariflimelegit. Sic niulfa,niufta,aliquâdoetiani muftis» ÉCc. Item herbaçz fruticum'lt;5 nomina raro pluralem ha bent.utapium.filer.nonnulla aliquâdo habentmtlolia, amp;nbsp;apud Ouidiü loli1s,croci,hyacinthi,Iilia,rofæ pro flo' ribus amp;nbsp;herbis, citrini.pro quo barbare citrulli dicüt.te fteTorrétino,rut{,cæpe,porri.myricj,geniftç,iiiburna eum multis alrjs.Declaranda funt nônulla uocabula hu' îus regular. Metallum eft omnis dura materia in tcrræ Mctallum nilceribusnata. Aurum, ab aura,id eft,fpiendorc nome Aurum nabet. Argentum,Gracceargyrondicitur.Hincphilar/- Argctum gyria.id eft,amor argenti.fcilicct auaritia.EIc(ftnim,mi EIcftrum ftura quatdam auri 8C argenti. Pinius lib.XXXII 11, Au«-J^m in quo quinta argenti portio eft, elcftrü uocatur.
Orichalcü,aErisfpccies à montibus diAftc quibusefFodi Orichacil turàp^ mons eft as.Lardum uel laridum,caro Lardum porcina, pluralités reperitur. Seuum eft pinguc durum Seuum w bouibus,unde fiunt candelæ quibus quotidie iitimur, Wynium,ideft,rubrica,terrafubra.Frumentülpiciscö'' Mynium tinetur .ut hordeum,quod pluraliter reperitur-Siliginc Süigo Plinius dicit elTe dclicias tritici,8C optimfi fieri ex filigi' ne panemtideo Torrentinus credit filiginc efle quod uul go triticum dicitur. Alica gorte. Legumen eft quod folli euliscontinetur,utfaba, pifa,Iupinus,cruutn,uitia,Slt;c. Legumen Plurale tenent quolt;î raro. Sententia eft-Nomina ab/ ftraifta,id eft,fubftantiua ab adieftiuis dedufta,cum no/ minibus quintæ declinationis,amp; nominibus clementoçt raro tenent plurale numerum.Exé pla de abftraftis.Iu/ luuentus uentus,id £ft,çtasiuucnilis,8lt; ipfï iuucnes.Iuucta,id eft, luuenta setas iuucnilis. luuentas.dea iuuentutis,genitiuo iuuen/ luuentas tatis. luuenilitasjid eft,iuuenta.Socordia amp;nbsp;uccordia,id Socordia eft,ftultitia. Sic parfimonia, caftimonia,memoria,elo/ quentia,fapientia,fophia,philofophia,diligentia,negli/ gentia, elegantia,auaritia,iuftitia,inrania,amentia,pau pertas,prudentia, inopia,amicitia,fcdinimicitiæ fiepius pluraliter dicif.Parcitas,pernicitas,adoIefcentia,pueri*
tia,«.'
-ocr page 78-DE NOMÏMVM HETEROCtlSr lîa,infanfia,clementia,facundia.humilitas,fenium,mlf cor, charitas,pinguitudo,fenefta,feneâus,poctka, diale âica,8Cc. Exëpla de nominibus quints; ut iïda, rabiet, pernicies, caries,dies,pro têpore. Sanies,fanguiscorru' ptus,£(c. Excpla de nominibus elemento92,terra,aqua, aer.ignis. qus plurale admittunt omnia prster aer.ubi non totum elementum,fed aliquaspartes,fïgnificaniuamp; Habent quo^ pluralem ex aliis complura, ut fine dubio dies SC res cum plunbus quints declinationis nomini' bus,SCmuItaabllra£ia:ideodixi,nöremper,fedraro.
Raro pluralia.
Vix plurale tcnent,Iimus cum fanguine,fiimiw, Et fimus,amp; müdus,mufcus,cum ncmine pontuî, Captoß; career,fopor,amp; puluis,penus,uncus, nbsp;nbsp;,
CjftuSjCeu cultus pro auro,ros, amp;nbsp;genuinus, Gloria,lama,lues,pax,galla,femes,fuga,uita, Culpa,ftrucs,pax,ga2a, falus,di^ indole,arena, Mors,tulTis,proles,tabcs,labes,foboles^, Talio cum cholera,fitis atep humus,óó pituita, Lux,pltbsiungantur,pubes,contagio,bilis.
Neutra Hir,canum,fel,pus,uer,neélar, ador,nihi],hcp«’» JNil,iubar,amp; nihilum,gluten,uulgus pelagus^ Aeuum,fal,barathrü,cum mäna, mâmona, pafd'^i Iuftitium,focnum,uicus,cum manc,necefliun, Atej ncceife,falum,folium,fes,inftar,amp; halec, Adde nefes,Ietum,uitrum,uifcii,at(5 macelluW, Et nitrum,fpicum,finumq;,gclu^,folumip Atç lutum:Sunt his qui longe plura notarunt. Sj bene difeutias doft orum fcripta uirorum,
-ocr page 79-inSlTï’^TIVS.
Muka fecus cernes lex unit grammaticorurrt.
Raro habent pluralem numerum hec nomina.limus, ranguis,fumus,8lt;c.qUibus aliqui plura iungunt ut decla Tabo.Ltmus,ideft,cccnum,8C terra madida.LutS.idem. Limus Sanguis,infacrisfoluin pluraliter legi:ut uir fanguinfi. Sanguis îimus.eft ftercus animaliü.id eftjxtamen. MuRusdanu ïimus gouelherbulauiridisin mûris ripis arboribus'cgPotus, Mufcus weft.mare. Career .captoçt locus. Sopor ,ideft,fomnus_Pontus Csftus per ae diphthögon,ert lorum quo pugiles pugni Career tomittebant; utruncfc eft quartat deelinationis. Ceftutn ^por 6ne dipbtbongo, neutn generis eft furcllla quæ fubiieit Cxftus uiti nc pendcat. Cultus, tefte Curio.pro co quod uulgo Ceftum foliumauri dicitur. Ros.Genuinus, des in extrema gin Cultus giua oecultus.is nouiftimus nafeitur- Sequentia feemi Genuinm nina funt.Gloria.Quintilianus;Confenticns laus bono Gloria rum gloria appellatur. Inanis gloria, eft uana 8C falfa ita laus. Vita,pro modo uiuendi pluraliter leges.Strues,lv Strues gnorum eongeries.Pax, plurale paces inueni no paeum Pax aut pacibus.Gaza,ideft,cëfus 8C diuitiç,8C quicquid pof Gaza fidcmus.lndolcs.eft in pucris fignificatio quaedä futur« Indoles ptobitatis: inuiris fignum eft prafentisuirtutis: SCalv Arena quando in malum capitur, nonnunquam ad inanimata Mors transfertur . Arena,folus Caefar plurali earere dixit:Tuflis tuUbetepluraliutitor, Morsponunt hie grammatid, Proles tu nihil dubues uti pluraliter. T uflis,lcaum eft plurale Labes tuffes .Proles, proln.prolibus. Labes, ruina uel dedecus Soboks uel macula ■ Soboles, plurale foboles.Talio. Cholera, Talio tnorbi genus 8C unus quatuor humorum-Sitis .Pituita, Cholera morbus quidam, Grxcc phlegma dicitur. Lux,plurali* Pituita ter legitur pro diebusluces 8c lucibus : no iucum aut luci Lux um.Contagio morbus cotaftu nocens.Bilis,id eft,choie Bills raicapitur interdü pro ira,nc moueas mihibilem.Prota Acuum pia.id eft,progenies. Aeuuni,id eft,stas longa.Sal,quod Sal mafeuline plurale habet pro oris cödimento. Barathrö, Barathrll locus Athenis erat,unde d amnati præcipitabâtunôC ca* luftitiuiQ puur proimmenla proiunditate Sc infcrnQ. luftitium,
quai
-ocr page 80-DE NOMINVM HETEROCLISÏ Saturn quafiiuris ftatio dicitur, iuris dicendi intermiflio • Solium lum.ideft,mare.SoIium/dla regia.Vifcumuel, ne uifcus utrunq; fine plurali.efi: glutinum quo aues piuntur. Macellum, locus ubi obfonia uenduntur qu cunque.non folum carnes, d Macello quodam latfoquot; J cuius domus in eum ufum fuit diruta. Nitrum,fa»s 'Iquot; des quo fordes corporum ueftiumtg purgâtur.
Sinum acumen ad fpicae fimilitudinem. Sinum pro uafe. Solum Solum,terra.Lutum,clt;rnum.Orcusproinfernoidi«“ Lutum quaff urgus, tcfte Veranio.Bolus,quod nönunquaw p Orcus raliterinucnies. Erebus profundior inferni pars. Hai, Bolus circuIuscircalunam.Arrabo,idcfl-,arra.Vterconnqii® Erebus liquamina amp;nbsp;oleum continentur ; atque etiam uinum Halo Si cætera. Dolus,genitiuo tantum plurali caret, utqu' Arrabo dam dicunt.Nec Adeps adipum habet,cum adipcsaflip
Vter buslegamus. Defoemininis:Luna,licetleganiusiu Dolus nas'çfequëtes.Vehes,genitiuo,datiuo,ablatiuo^ii’P‘^ Vehes tali caret,menfura quaedam eft amp;nbsp;plauftrum. Adorea.i Ora eft,gIoria.Maftix.Inquicsfubftantiuum,ut rcquics.u^ Altum irarum,se iras habet.Ora pro funenauis.AItu, ptpij’i Album ri.Defrutum defruta,non defrutorum aut defrutis. B« MedituUiS famum balfama,non orum,pecua tantfi.ut allium alM, ulpicum.ulpica.Carent item plurali. Album protabula-Weditullium,id eft,medium lodfpacium.VrnaflumKf ra reft)luta.Fafcinum,pro mentula.
Singularinumero carentia. Diftribuens numerus,cum cardine,fefta,libri^ Cum ludjs,urbs,multa caret numero ifta priore. Dant quidam libri numeru tantummodo primu.
Numeri diftributiui.-ut bini,tcrni,carent fingulari nu tnero.-niff rariflime.ut ftpteno gurgite.Numeri cardina les.-ut duo,tres,quatuor,8(c.fub his continétur tot,quor, Teftoçi no totidem,aliquot;unus principium numeri eft no numC' minaSa- rus.Tertio,nominafeftorumautludorumffngularinu tumalium mcro carentmt Apollinarcs,Circenfe$,Genialcs,Quin' quaeres,
-ocr page 81-LIBER. T E R T I V S.
quatrfs.K cætcra.LudorC nomina Vulcanalia, Bacctia ralta,Saturnalia,OpaIia,Yinalia,AgonaIia,Neptuna* lia.Quinquatria.Lupercalia, WegaUlïa.Floralia.Libe* ralia,tucaria,Feralia, amp;nbsp;estera tcftorü nomina, qtioçe autem deorum fuerint deriuatio indicat ,utVukanalia uulcani,8( cçtera.Quinquatria fefta.quæ quinqt diebus Falladi fiebant Sce.Notandü cirea feftoçî noia.quôd gc' niriun per fecundâ declinationé fxpius facifit: datiuû ue K ablatiuum per tcrtiâ.Parentalia,Iium uel oruin.ibus, pjf feriæ qua; parentibus defunftis fiflt.SoIennia.facra quæ Solennia fingulisanniscertotéporc fiunt.Repotia,feriæ quûpo Repotia ftridre nuptias ad noufi maritû ca’natur.qi od quafi rc' ficiaturpotatio.CIiarißia.orüfcrizin quibusfimulco^ Chariftia gnaticonuiuabanf.Encœniadedicationestempli. Itëfe pneania ftoçî nomina funt,Latinac et Neomeniæ amp;c. Quarto fin Librorum gulari caret multa librorfl nomina.ut Georgica.Bucoli nomina ta.RJietorica, orû, Chronica, Biblia amp;c. fed fignificanf femper particularia(ut fie loquar) opufcula uel libri,ut notauit Nebriflenfisiubi autë unicû librum fignificam*, aut unum poema uel opufculfi, fingulari utimur.Oppi- Oppidorfl doruin noîa,ut Parrhifti.Thebs-, Artaxata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomina
Mafeulina tantum pluralia
Mafculei generis funt harc,pluralia tantum, Annales,fentes,cancelli,liberi, amores, quot;V epres,carceribus,lucercs,canis,lemures do, Furfuribus,getninis,natales,ca:litibus,ceu Manes,amp; caflcs,fuperi,loculi,atcp pénates, Ciii prius foret as:maiores atqj minores, Primores,fafti uel faftus,adde quirites, Et pugillares,fercs,careslt;5^,falcstp, Atcg lares,pifces fignum,ceu menftrua menfes, 'At(ÿ fori,fafces,proceres.fic pofteri 8i antes, F Motet,
-ocr page 82-Dï NOMINVM HETERÖCLiSl
Mores,inferi,amp; ambödabis,ficïodiïy cilli, Interdum numero potientur pauca priorc.
JMafcuIina tantum pluralia iünt annales, fentes,on' eelli amp;c. quorfl nonnulla aliquando reperiuntur in n^ mero fingulari, quae nee penit’ refugicinus,iielt;t affe«? Annales btmus. Annales,libri continctes quid quocfe anno gefta Sentes fït.Sétcs teftc Phoca, id eft fpinç. Çancelli Jigna uel nr' Caneelli ramëta inter fe modicis interuallis polîta,ut jn feritftiß Vepres Vepres.rubus aut fpina. Carceres.unde eqni indpj' Carteres untcurfum.Luceres.nobiles quidam Romam.Canî,31' Luceres bi capilli in feneftute. Lemures,!aruae amp;nbsp;terrifieafiofO Cani nofturnae. Furfures, puftulæ quae ex capiie rcfoluunf. Lemures GfSC gemelli,fratrcs uno tepore nati.Natales,ge-‘ Furfures nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nobiljtas.aut nafeendi conditio, Calites,id eft.c®
Gemini IicolaE,amp;exhominibusdn. Wanes,animçdcfunâc9!^ Natales diiinferi. Cafles,ideft,retia. Superi.calites, uelnosrc' Calites nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;antipodfi. Inferi,qui tartara incolunt,uel antipo
Manes dts,Poftcri,poft nos uêturi.LocuIi amp;nbsp;loci,facculi pecu'’ Penates niarii.Penates,diipenctralcs, quosfuacquiftjdomicO''
Primates t“lt;®.id eft.eiuifi optimi,probi(rimi,primi 8C fummiMa Maiores tores antiqui qui ante nos fuerunt. Minores,poftcri.r« Primores tnores,cömunisgftis,id eft,primi.fatpe fingulanter repe
Fafees ritur.Fafces.id eft,confulatusaut practura.quiauirg’^ Codicilli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sote magiftratus portabantur, Codiq; cilli,id
Ludi codicilli.-fictmeffs eft metri gratia. Codicilli,id eft,ept' ftolx.Ludi, pro fpedaculis.
Faminina tantum pluralia.
Hæc muliebria fiint tantum pluralia,grates, Suppetiæ,cunæ,charités,latebræ,phalcrxîi;, Antiæ,amp; ambages, Alpes,argutie,ôf ædes, Præftigia:,exquiliæ,biga: cum fratribus,idus, Et deeimxjinficiæ,nugæ,flt;ala;iç,foref^,
Copiî
-ocr page 83-LÎBES. T E 8. T I V S.
CopiæySC antennx,Gades,dira,atq5 Cakncbc, Ferix, 8C cxequix,gingiux,literx,SC antx. Et deaetaks,ininiicitix quocç,8f arx, Nxnix,SC ükcebrç, g«nx,op«s,nonç,atqj tenebtfo Exuuix,induuix,pakx4akbvx,fcatebix(^, Cum ualuis,trkx,thcrmx,cum naribus,atque BIanditi\s,8C compedibus ,cum fordibusadde
GUtdlx,fortes,€ovtunx,diuitix'cp, Gratix,8C infidix^ic antes,rc'.liquix'cç, QmRiuûix,Iaftcs,mappxlt;p,tnnAx'qj,plagæ'cg, Nuptix,8(. excubix,cum priinis,priinitiÿcg, Infetix ,ôC fcopx. pattes fi faft io fiat. Cxteranix uerfucontingit diccre, uerum
Cunx Charit«
Latcbtx
Intcrdum numéro potientur pauca priore.
Hæc fœminina carènt fingulari.fuppetix.cuna Ke.ut Phalerx dkunt grammatici.Ego uero horü quxdâ fxpicule fin' guliriter flexa notaui.Cunx.infantium leôuli.Chart' Ambages tes.id cft, gratis .Latebrçjoca ubi hôtes fe occiâtât .Pha Ar gutix lerç,equo^ornamenta.Anttç,capillidemiffiin fronte, ^rat• Ambagesuerborumcircuitio. Argutix, fubtilitates,8t ^xq il x acute mahtiofe'qs diftft autfaftum. Aedes, pro palatio, .T'B* . fit pro priuata domo.Prçftigiæ oculo^ illufiqper incan ’lt;uaartg« tanonëuel dexttritatt,cekritatc,agUitatem'lt;6.Exqut' liî,monsRomanus,idcft,monsexqlinus.Cûfratribus, Monigx trigÇ.QUîidrigçfiCc.'Bigç curr’ àduob'’ equis traft*. quot;Tri Wus gç,à tribus.Quadrigï.à quatuor.Seiugç ,à fex.Monigç Dccimx abunico.fit capit etiâpro ipfisequis.Id*, quidâ dies mé fis.Decimî.parsdécima. Scalç.qlatioreshabèt gradus, 8Cimmobilesptrmanët.ïorcs.i.ianuç.GopiçÆgt;exerci- Copix tu.Antënç.hgnnextràfuerfoarboris nauispofitûundc pendent uela.Dirx,furis inferni. Calendx.primus dies Caknd* , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï a euiuf'
-ocr page 84-DENOMINVM HETEROCLISI
Feri« cuiuflibetniffis.Feriæ.diesfcfti, Excquia?,funcbreoffi' Exequix cium.Gingiuç.caroin quadëtesgignunC. Literf.idfft» Cingiuz grâmatica amp;nbsp;epiftola. Antæ,lapides,qui utrunlt;j lat'^ o' Liter æ fti, muniunt.Decretales.pontificS côftitutiones.Iniwid
Antz tiz.eft ira ulcifcendi tïpus obferuâs. A.rs pro penatib’» Decretales Nznij carmen funebre. lUecebrj ,id cft blanditiz,amp; dn' Arf ftatio.K diuitiz,8C uoluptates.Cenz,partesuultusin' Nzniz ter malas 31 auric:ulas.Opes,pro diuitiis.Nonz.dies qu* lUecebrz dam in menfe.Tenebræ.obfcuritas.caligo. Exuiiiz,fpo' Cenz liahoftibusdctraëla, Induuiz,indumenta .Paleæ c3ngt; Opes Salebrx, loca aipera uel aquofa per quz fahre oportet. Nonz Scatebrz.ebuUitionesaqUi furgentis.Valuzianuf qu{ Tenebrz in fe replicantur.T ricz,capilli pcdibus pulloçt galïina' Exuuiz ceorum inuoluti,qup grefliim impediunt.Thermz.b’*' Induuiz nea calefaftoria.à ôtPAnjf.id eft calidü. Nares.nafï
Palez mina.Blàditiç.biandimëta.Côpcdes.pedü uincula Sor/ Salebrz dcs,immunditia 8£ auaritia. Clitcllz,inftruniéta quib» Scatebrz fîrdnç in equisautmulis portant Sortes,id eft.oraculn
Valuz 8tdeircfponlum.Fortunz,luntdiuitiz.Gratif,dczqu{
Triez dam. Inlidiz,laquei fitocculti doli,dolofaque expe' Thermz ftatioadaggredicndiimaliqucm.Canthcs,organoruffl
Nares fiftuIz.Reüquiz.amp;caufa metrirelliquiz.quicgdexali Slandùiz quarefupereftuel reftat.Quifquilif.quicgdcxarborib’
Minx minutis fiirculorü foliorum'qp cadit, amp;nbsp;purgaméta ter' Plagz rarum. LaAes,inteftina, perquzcibuslabitur.propric Nuptiz in homine amp;nbsp;oue. Mappzetiam mappum, S eft quod Excubiz fternitur fuper menfam, amp;nbsp;lignum quo miflb equicur' Primz fum circenfem aufpicabantur. Winz,id cft,minationfJ, Primitiz gtmurorum eminentiz, quas pinnas uocant. Plagz.
Inferiz proreti tantum.Nuptiz,legitiir.a maris Stfocminzeo' Scopx iunftio. £xcubiz,uigiliz militum. Primz, id cft,priinï Partes partes. Primitiz, quz in aliqua re funt prima S prin' Ccremo cipalia. Inferiz, facra defunftorum amp;nbsp;excquiz. Scopæ. niae nbsp;nbsp;nbsp;uerriculum quo domus mundatur. Partes, pro faâio'
Minutiz ne. lungunturhis pauca aüa. Cercmoniz omnc fa'
Arez crificiorum genus.Minutiz,idcft,partes partium.Aref, Offutiz pro ^lendorc repercuftb ex corpore rotundo. Offutiz,
-ocr page 85-LIBER. T £ R T 1 V S.
uerba dctrahentia 8CfallicW'Manubi«,pecunia ex uen ditaprïda.racetiæ,ucrborumrcrum'lt;ïurbanitas.Fidi' culæ.fuMEs quibustorqucntur fontes.Fidkulafidicul«, «ynlutenfnoer. Neutra tantum pluralia.
Tantum pluralis numerifunt neutra,tuga,arma, Séria,cum roftris,eff ata,cr epundia,baftra, Exta,cibaria,tefqua,ceraunia,claf(ka,luftra, Cumtaftris,flabris,cunabula,iufta,pudenda, Tranftra,uetëda,bonis munia,do parapbernis Âulxis,lacbanis,bbis,comitia,Icftor Addes cumfpobis prxcordia-.funto fecund« H«c,cardtcfia,uti uinacea,8{ oftea,ferta. Oftera grammatici,bellaria,pluratç iungunt. Ilia funt ternsc ,ceu lumina,mania fi eut Pugilat ia,uti fponfalia,miba iunge, Et uttera,atcç mapalia,fic magalia flefto: Plura'cp perfacilis melius quçprofa recludet, Intetdum numero potientur pauca priore.
Neutra tantum pluralia funt, iuga gt;nbsp;arma, 8C estera, quorumpauca fingularcmnumerum quandoqueh^eîuga bunt,utptrordincmdcclarabo, luga,montium cacu' Mm» mina. Arma, euiufque artificis inftrumenta. Séria,res Séria graues,non locofi. Roftra,locusR.om« ubi conciona'- Roftr» bantur. ERata,ultims augurum precationes. Crepum Effata dia,reculx puerisludendi gratia dati,ut enficuli.equu' Crepüdi» lei,pupa, imaguncula .Battra,populus in Scytia,8C ipfa Battra regio. Exta, inteftina qus maxime extant eminénv Exta que, ut cor, epar. Cîbar ia, efculent a lautior a. Tefqua, T efqua _ loca afpera 8C difîicilia, deferta 8t inculta. Caraunia, Ceraum* montes Epyri.ClaIfica,concentustubarum, 8t ipfa tu* CUftui H.Luftra, ferait cubilia. Cattra,loca funt in qbus milv
T gt;nbsp;tes
DE NOMINVM HETEROCLI.
nabva tM tcntoriafigunt. Flabr3,uentoçgt; flatus. CunabtiIa.S Cunabula fiiniliter incunabula, id eft, cunç amp;nbsp;re rum primordial Incunabu lufta.i.excquiç.Pudëda amp;nbsp;uerëda quia intelliginiusmî Ia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;brafempcr.Tranftra,fediIiainnauibus.Bona,prodiui'
lufts tfls.Munia.grauaminapopulariaamp;officia. Parapher' Pudenda na.prpter doté data ftrminis. Lachana.omne holerisge Tranftra nus. Liba,panis gcn’.Comitia.conuetus populi.ad ma' Bona giftratus creâdos; pro ipfa magiftratufî elcftiôc feinper Nunia pluralitcr dicitur. Pro loco autë ubi comitia cckbranf, Parapher' dicitur comitiû frequenter. Spolia cxuuiç. Précordia, na cartilago circa cor. Carchefïa.dicüt eflcfummâ uelipar Lachanatem. Alfldicuntefle foramina inmaloaccipientiafi^
Liba nes.Hoftia,patentes fluuioçj aditus.Serta.corona e.x flo Comitia ribus.Oftrea.côchf fpecies.BcIlaria/ecunda niëfa ut ço ComitiS ma.placëtf adirritandâ guîâ.Grace ryars/iaT« SCtn/* A«T« dicuntur. Addunturamp;alia, de quibusantediftû« Omnia iam difta fecundç declinationis funt,iêquë!ia ue ro tertiç.Ilia,inteftina.Mocnia,quç urbcm cingunt.Spo falia,genitiuo fponfalium, uel per fccûdam fponfilioijti Mania datiuofpôfalibus.funtfuturarünuptiarumproiniffio. Vetera ^^ffta.ptolocoquodamfi'equensinTacito. Mapalia. Lemuria rufticorum autpaftorum. Lemuria,apparitio nés amp;nbsp;terrificationes nofturnç. Garent etiam fingula' ri tëpe amp;nbsp;pondo. Quibus nônulli iungût ccte.quia Éngu fariter cetus mafeulinfi eft.Hec autë fatispatuerunt.
Abundantia.
MVJtipIcx uno fenfii dicatur abundans: Tignus^icl tignîi fit teftis: pifaep pifuffl, Cum penè inniimeris,quç Icdiio milita docebit.
Nomen abfidans eft quod in eadë fïgnificatione mul' tifariâefferf.uttignu-uel tignum amp;c. Taliafunt mul' plicia,de quibus ponam modos aliquos.Primo qufdam fub a funt primp ,uel fub es quintç,ut maceria uel es Kc. Secundo,lt;ppdâ in us uel in um definiit.ut tignus uel ti' gnum; 8ë qupdam in er uel in um delinöt, ut oleafter uel
-ocr page 87-LIBER. T E R T I V S.
oleaftrum. Tertio, quædam in um per fecundam define bunt, Si aliquando in a per primâ.quæ nunc in a per ter tiain dcfinunt.ut poematuin ati, ucl poema poems,poe ma pormatis.Quarto in er uel in us,ut Euâder ucl Euâ' dr’,côger uel côgrus. Quinta,in a ucl in aS,ut Byria uel Bvrias .Damata uel Damoctas. Et in a uel in £S,ut corne ta uel cometes.Stxto,in a uel in e,ut Libya uel Libye 8{ cçtera.Septimoineusuelines. ut Achilleusuelachiiles, Ociauo,ab accufatiuo Creco fit aliquâdo famininü pri ms in a,ut »thera.Nono,qusdâ in eodem fenfu profe-rûtur in fingulari Si in plurali,ut hic fidena hs fidenp, h^ argos hi argi. Decimo, quidam tertiæ Grçca faciüt â genitiuo in os,nomina fecüdç in us,ut tità titanos tita nus.Vndccimo, quidam definunr in is uel in er,ut cucu mis uel cucumer, impubis uel impuber SCc • Duodecimo in O ucl in en, ut anio uel anic,Nerio uel ncrië,ut in de--tlinatiôe uifum eft, Tertiodccimo in is,uel in en ut fan' guis uelfanguê.aut is uelin,ut delphis ueldelphin.Deci mo'^rto in or,uel in os,ut arbor uel arbos.Decimoquin to.in e uel in is,ut Prinefte uel Prineftis, rete uel retis. Decimofexto in i uel in is,ut finapi uclfinapis Sic- Dcci' mofeptimo in u uel in us,ut art’ uel artu. Decimoofta' uo in os uel in us,ut Dclos uel ustuel on aut um,ut Ilion uellliü.aut hçcIlios.Deamonono in on uel in os,ut Mi nos.V igefimo.in o ucl in on,ut Agamêno ucl on. V igefi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
mopruno iri al, uel ale, 8C in ar ucl are, ut pénétrai ucl penetrale,8Cc. Vigclïmotertioinasuelatis ,ut cuias ucl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;
atis. 8Cc.Vigcfïmoquarto in as uel do uelor Kc.ut ama' ritas,amaritudo,amaror,8t amaritiaueles.beatitasuel beatitude. Vigefimoqntoaliapenê innSera,de qb* cer* ta non eft regula.ut mugil ucl mugilis,arar uel araris.
AlluuiSuelaUuuiouelalluuiesci,ideft,immoderata Alluutuin aquaç2uiolentiaXaffluaio.Angiport*uelangiport8, Angipor» ' uiainterdomus,uiculus,autplateola. Adagiumuclada ‘t*’. gio, id eft proucrbiü. Aditus,cfi i noftro,id eft.acccflus. Aditus AdytflciimyCrico,id£ft,fecr£tiorparstëpli. B Adytura
Baptifmus uel baptifmfi uclbaptifmabaptilinatis, id Baptifmus
ï 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft,ah'
-ocr page 88-DE NOMINVM HETEROCLISI eft,abIutio.Buccina uel buccinum,idcft,tuba. C CurricuP Curriculus uel curriculu, id eft, curfus uel currus.ucl Comment Ip^ciS in quo curritur. Cômentarius uel cômentarium, tarium liberin quoresfumiiiatimfcnbunf.Cruftü,cftrciefibi' Confortio Iis:crufta altenus.Confortium uclcôlôrtio.id eft.focie' Capus tas. Capo uel capus,id eft,gallus caftratus.Clypeum uel Clypeum dypeus, id eft.ftutum. Coloftrum uelcoloftra,lac den' fum ftatim à partit. D
Dipondius Dipondius uel dipondium, duo pondo. Diluuium uel Diluuies diluuies,ideft.inundatio,cataclyfmus. F
Fretus Fretuinuelfretus,fretus,fretui,ideft,mare. G Cuttus Guttus uel guttum.uas angufto ore.Galerus uel gai Canea tum.id eft,pileum.Ganea,ganex,uel ganeuni,id eft,he' luonum 8( mcretricum diuerforium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H
Hellebor* Helleborus uel helleborum, herba quxdam. Hemilli' cbusuelhemiftichum.ideft.dimidiutnuerfus. I lubilus lubilusueliubilum, uoxlxtantis.LudiusueI!udiô,id Ludiustft.hiftrio.Luftusuelluaum.triftitia. M
Mendutn Mendumuelmenda, mendx, macula, uitium, error. Mulftra Monitusuelmonitum, id eft, monitio.MulArauelmul Arum uel mulArale,uas in quod mulgetur. N
Naftis nafa uel nafum.eyn naes.
Peribolus Pttibolus uel periboIS, id eft, circuitus. Pomus Ä po', Cerafus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P*“® arbore, ut Ceralüm uel cerafus.Piftrina uel pi
Cerafum fttinum, ubipinfttur.Pofticauelpofticum.pofterioria'
Poftica nua.Pauus,uelpauo eyn pau. Proluuies uel proluuiunt Proluuies proluuio,inimunditia cuiufcunt^ rei fordidx. R
RiAus R-apa uel rapum eyn rueb.RiAus uel riAum.id eft,oJ Si hiatus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S
Sabulo SabuW uel fabulo, id eft,arena groflior. Spicus uel fpi cum.eyn aer.Strabo uel ftrabus,qui oblique uid.’t. T
Tîgnus Tignus uel tignum.omnis xdificii materia. T
Vefper nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftella Si ultima pars diei.qux ctiam uefperuffl
dicitur Si ucfpera. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X
'Xyftus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xyftum, porticus ampla in qua athletj pef
hyberna tempora cxercentur.
Qux compoltcadiuerfa$edeclinationilefticiunt.
-ocr page 89-LIBER. TERTIVS.
VS uel is ovta uolütjimus, cera,arma, bacilP. Norma,iugü,cliu.'',ncru’ (omnus'qj anim’icç.
Plura'fç cum freno,qux glofîa recludet abunde.
Quadam nomina faciunt adieftiua compoRts figurç fccunds ucltertia dedinationis:ut à limus fit illimis u«l illimus.A.cerafyncerusuelfynceris,fedaliaalfisfuntufi tatiora.Limus,moUclutum. Sublimus,fuWiina,fubli' Dinius inum,uelfublimis,idtft,ekuatus inaltum.Cera,not»m ^blimi» «ft. Hine cereus,«x cera uel mollis Arma.muniméta cot pçris.ut gladius, arcus, thorax, lorica, BCinftrumenta: Arma ut libri funt arma fcholaftici. Incfm*,uelinermis,id eft, fmearmis.lmbedllusuclimbecillis,ideft,debilis.Nor-' mbccillut ina,eft régula (abrorum, id eft,linea artificum ad quam Norma dirigunt opera. Anormis.irregularis 8c no adnormam Anormi» faftus.lugum,fummitas montis.Bfiugiuelbiiuges,funt ^gutn duo animalia coniugata.Cliuus,id eft,collis 8t monticu lus. AccliuusuelaccliuiSjideft.eleuatus. altus, quad ad Cliuus cliuü. Neru’.naturale uinculû corporis,?! colligatafunt Accliuus mébra.Eneru*ucleneruis.ideft,debilisautmollis.So' Neruus pnus Grace ïir»^ dicitur: unde mutatah in f,8l y in o, E.neruus f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(opnus inclinatum eft: unde reftc per p fine m fcribitur. Sopnus
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hincinfopnus,a,um,uelmeliusinfopnis SCinfqpne.Ani Animus
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mus,cftmësuelanima,ueluoluntasuclaudacia;utefto Exaniraus
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bono animo. Exanimus uel exanimis, id eft, mortuus.
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Infrenus uelinfrenis, id eft,indomitus,quafi fine freno.
1 Nomina tub eademnominatiui terminatione di*
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerfarumdeclinationum.
I nbsp;nbsp;nbsp;TAidta tibi flexum dant quartum fine fccundum,
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vt domus,Silaurus,ficus,colus,8{ çcnus,addc
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Etlacus,8t qucrcus,pinus,cornus,monituscg
Vt quondam kftusiuetcres ira plurimaflefiunt. Eft aliis uarius flexus,pro tefte {equeftcr. C«t«a,ne longum fwiamiibi gjoffa redudet.
f s Abun*
-ocr page 90-BENOMINVM HETEROCLISI
Abundant nomina quidam declinatione,ut quf Hint fecundi aut quartac declinationis faltem in aliquibus ca Lauru« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ante fatis declaratmn, Iaurus,fîcus,amp;c-
Hate laurus, hums laui'i.datiuo lauro tantum,hanclau rum, ôlaure,â lauro, Si aliquandolauru;hxlauri,harii _ . Iauroç;,hislauris, has lauros 8(laurus, ólauri,à buris, arbor quæ Crsce ^aipvH dicif. Colus fccundæ cftprætcr ablatiuum Itngularem qui per utranq; prcfertur.hacco _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo ucl coIu.Hæ colus:uidf genera,ubi pentis queq; dccla
ratum cft. Lacus, huiuslatiuellacus: reliqua per quar«-Pinus tjn, effert.Pinus, arboris nemen. Cornus, arbor. Can-Cornus (yjeft,cantio. Canthus,ftrrum quod circundatur ro Canthus (æ. Accr,abortertiæeft. Suntquæinobliquisconfun Sinus duntur,ut res rei,reus rei.pirus Si pirum pin,amp; citera. ƒ «t Aura, leuisuentus amp;nbsp;fauor. Litera nota,3,b,c,amp; poctÉ ■ cpiftola. Ludus,res qui Iudirur,Slt; fchob,undeliidi' l'Uous magifter. Ara dcorum.Hara, ftabulum porcorn, Sahi innumera.
LJBER GR.AMMATIÇAE DEe fpauterianæ quartus. De comparationibus.
OMPARATIO,ESTREr ad rem collatio. Graduscompa' ratiôis funt trc$,pofîtiuus,ut do' lt;Sus.comparatiuus,utdoftior.fU perlatiuus, utdoftiiTimus. No' mina fola comparatiua Si üipcr' latiua nomina ex fefaciunt.nam participis pcrcomparationéno' mina cfFfciûtur.ut amans aman'
tior. Sola adieâiua comparantur,propria propter ali quod accidens licenter proadieAiuis fumptacompary fi Ifges.ut Ncro Neronior, pro crudelior. Non omnia »dicftiua comparantur, fed ea dunraxat quorum lîgni' licatio poteft augeri ucl minui, idco non comparantur, unicus
-ocr page 91-Link A R T V s.
unicuçJummus, omnipotens. Comparatio uoce tan' tum.Cgnificatione tantum, Kutrocs modo.Compara' tio uoce tantum,fit ubi uox conuenit,fignificatio difcor dat:ut à nouus nouiiïimus,id cft,ultimus.Süt eniin ma' xime nouafcrc ultima. Comparatio fignificatione tan' turn eft, ubifignificatio conucnit, uox difcordatAit bo' nus mclior optimus.Comparatio uoce 8C fignificatione eft, ubi cum uoce fignificitio côuenittut doftus dottior doûiffimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_
DOftior à dofti tft.ita formes difta faïute.
ToUo finifterior,mclior ,çcior,minor ,amp;C çl*
Cutn maior-.donat ficus 8( dicus entior apte..
Comparatiiius à nomine fecundæ declinationis fit i gcnitiuo fingulari addita or fyllaba pro communt gene ïc, 8C us, pro neutro;ut amicus amici aniicior,amicus, non ut putant indofti amicitior .Spurcus fpurcior,pudi eus pudicior, id eft, caftus. Spurcus, id eft immundus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Auguftus,augufti,auguftior,id eft,fanftus 8( uenerabv ^^ugunus lis,nomcnadie€liuüeft,aliquSdoproprin,ficnoncöpaf tatur.Dcter,a,um,cui aliquiddceft.quafi detntü ne bo-numfit. Excipiunturirégulafinifter finifterior,bonus melior,malus peior ,paruus minor ,multus plus folS inneutro gcnere,8c hoc in fingulari numero. At in plu' ralibi amp;bac plures Kbæc plura uel pluria. A facio funt quadamadieûiua tn ficus, K à dicoueldicax, indiens penultima correpta. Minficus mirificentior, qui mira Mirificus facit. Munifieus, id eft, liberalis. Malcdicus, id eft ,mor' dax.TalGdicus,idcft,mcndax. Addunt àuolo,bencuo lus,maleuolus,à loquor ,magniloquus,8C catera;benc* uolenfior magniloqucntior,amp; cseteta.
Fortior à forti eft,facias ita caetera ternac. lunior €xcipiunt,à nec^uam neejuior exit.
Cöparatiuus fi pofitiuus fuerit tertix,fit à datiuo fin» gulari addita or,ut forti fortior,pauperi pauperior.Hit
1 Khxc potis hoepote, id eft, potens, {olfinominatiufi inue*
-ocr page 92-DE NOMINVM COMPARATIONE inucnitur nunc habere; unde potior 8C ponffimus.iden. tnelior SC Optimus quafi potëtior, SC potëtiflimus. E*' cipitur à régula unicum nomen iuuenis iunior.Frugi,*“ cft,uti!is,praditus uirtute, SC temperans, facit comps*'* tiuumfrugalior,8lt; fuperlatiuum frugalilamp;mus.
Supcrlatiuorum forma.
Er rimüs adijciet fupcranti;dât timus exter, Et citer,amp; dexter,quibus addes rite finifter. Die etiam extremus,maturus dat rimus apte Vel lîmus, huit iungiit fatur;à uetus eft rimus uflt;5' PoUtiuo in er.additfupcrlatiuus rimus,rima,rimum» «iger njgerrimus, dexter dexterrimus.paupcr pauperf* mus, pauperrima, pauperrimum.celeber ccIeberrimuS’ Excipiuntur à régula exter,exterior,extimus,uel t*/ tremusrdter, citerior,citimus: dexter,dextetior,d{Xtl' nius;finiftcr,ffnifterior,finiftimus.
In reliquis fimus accipiet patrius pofitiui, At(ç datiuus in i,tamen s fimus uftp præibit. Excipe poftremus fupremus amp;nbsp;optimus,at(^ Pefrimus,amp; minimus,cü maximus,intimus,addeî PIurimus,infimus adiungens:cntifl’imus autem A ficus,atcp dicus facito.fimus is dato dempta Cum fâcilis,gracilis,agilis,fimilis(ÿ,humilisiy.
Si pofitiuus né définit in er, tunc fupcrlatiuus fit à g* nitiuopofitiuiin fecunda dcclinatione,uendatiuoin tertia addendo s fimus,ut eelfi celfiflimus.Excelfus.id efi,altus. Excipe à régula pofterus poftremus,fuperus Interuîfupremus,8c cji^a.Paruus minor minimus.Interusuel inter intera interum, ueteres dicebant, ut fuperus. Hinc r interior intimus. Multusplurimus, multa plurima.mul Infimus turn plus plurimum. Infimus,id eft, maximeinftrus uel infra.NoHiina à facio in ficus,â dicax in dicus,habet en' tifljmus,
-ocr page 93-LIBÏR Q.V A R T V S.
tiffimus.utmakficentiffimus. Hacquinlt;j fecilis.agilîî, gracilis, hiunilis, (ùnilis ab his compolîta ut dift'icilis abfiinilis,S(c. (aciût fupcrlatiuos abiicicndo is, additis ü mus fyllabis Si ita funt duo ll,fecillini’,agülim^. Facüis, Facilis non grauis.-pcrfacilis, ualdc facilis: difficil)s,non facilis.
Humilis, non altus:ut humilis arbor, humilis hoino,id Humilis eft, uibs et ignobilis . Docilis, qui facile difcit. Per,pro Docilis ualde Si fimiles particule foli polïtiuo dantur.ut pcrdo âus multo doAior quant doâifliniU5,S( cetera,
Comparatio imperfeûa.
Anterior fuperante £arct,iuuenü’lt;ç fenexip, SicutadolâcenSjCuidiuespluratç iungunt. Tcmperior lolum eftdgnorant amp;nbsp;pofitiuum Vltimus ulterior,prior amp;nbsp;primus,propior'cp, Proximus,ocyor atqj otyflîmus adijciantur,
Antcr uel anterus ueteres dixere. Hinc anterior ante»-riuc,ucinuenis ueliunisiunior,fenex fenior,adolcfcen$ adolefccntior,diues diuitior.Têperior polïtiuo SC fuper latiuo caret : ocyor ocyffwnus pofitiuûnon habet: ficut ulterior ultimus, prior primus, propior proximus.Dis dittor ditifftmus.intcgrn cft.Rurfum ingcr.s ingentior, raroingftilamp;mus. Communis ccmunior.uix cômuniffi Ingentiffi* mus: rcmiffusremiffior tantum,ut falutarisfalutarior, mus inlïnitus infinitior, opimus opimior,prauus prauior ut quidâ uolftt, L5ginquus,ior,rfgt;pinquus,ior.Plurima ca rft côparatiuo fuperlatiuo'lt;5,ut nauus,id eft,diligés,ma gnanim’ et fimilia in imus, uulgaris,unic’,duplex,fum m’,memor,agreftis,fugitiuus,8e adieftiuatertiç infter, utiylucfter 8(c.feruilis,nubilis, modic*,ficulnus,amp; dimi nutiua,ut uetulus;8C in tilis,ut uerfatilis: 8C in büdus.ut uagabndus:8Cininus,utcânabinus:8e àferoSC gero.ut Ictifer.ltë tremulus 8C degener.ïalfus falfiffim’ fine cô* paratiuo.Propet»a,um,ideft,feftinus.Tëpcrior,uelre ftius tëporior,id eft tëpeftiuior. Ocyor ocy ffimus,id eft, uelo*
-ocr page 94-DE NOMINVM COMPAQATÎONE uelodor uelociffimus pofîtiuo caret; quia «!nuj Grært,jâ , , eft.uelox.Lstininôutuntur.Obnoxius.obnoxior.etiâ Habitior fuperlatiuum uix habet. Habitior, id eft, pin^uior,S((Bt Viriijius uuIgodk-itur)mcliusdifpo(Σus.VJterioruItimus.
Vs fi uccalis pnccat/aro gracitis exit
More prius difto: tcnuis non additur apte.
Quando uocalis prçcedit fyllabam us, in poritiuo,3ut nunquam aut raro comparatur more difto.id eft.m or, Arduus amp;nbsp;(ïinus, ut idoneus, rubeus,«rruleus,arduus, id
Pius tus 8C difficilis. Pius, qui parentes amp;nbsp;Deum colit. Indu^ Induftrius ftrius.diligës SC ingeniofus.Induftria, diUgentia-Inglo Incurhisrius.id cil, fine gloria « honore.Strenuus.ueîox SC dili' gens. Incurius.id eft,negligens.lniuriusfaciensiniuriâ. Ratio reguls cft,quia comparatiuus rcgulariter forma tus, debet fuperarepofitiuumuna fyllaba, utdoàido' ftior. Rfgulariter dixi propterpcior,;; aior,minor(fii iuuenis fieri urlimus } amp;nbsp;plus. Prior a utem pofîtiuo ca' ret ut dtximus. £t quia i iitera inter duas uocalcs effid' tur confônans; ut maior, comparatiuus non fuperaret pofitiuum,utpeior,SC fi,i,non fieret confonans ut fupe' Tenuior rarct, tune effet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft, mala fonantia.Tenuis
Tenuifli' tenuior tenuiffimus. Pinguis pinguior refte facit, quia mus Ujliquefcitpoftg.
GRAMMATICAE DESPAV* terianz liber quintus.
Deprarteritis amp;nbsp;fupinis.
Ompofitum Hrnplexip modo fledun-« tur eodem.
Excipies quçdâ poft dare notificanda.
Verbum compofitz flgurz coniugatur ut lîmplicis,S(côtrà.-ut fedeo fedi,poffrdeopoffedi.£xlt;{ piun*
-ocr page 95-t X B t B. lt;LV 1 T V S.
Y'luntur quaidam.quia do eft primi coniugationis.nd' do,addo tertij; maneo manfi.iTinrinco imininuiConift gitio eft uerborum per tempora declinatio. Supinft eft, quod in um uel in u definens fine cafu uerbi Ggniftcatio nem habct:ut amatum amatu.
A quoties mutatur in i per e pono fupina. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;
Demitur hinc do,go,(apio,falio,ftatnoc5.
Si uerbum compofitum mifteta(implicis ini.fupi* num retinebit e : ut facio feci faftum, rcftcio refcci refc* ftum.Excipiuntur uerba in do:ut eado cecidi cafum.re* tido recidi recafum. Et in go: ut ago egi aftum, adago, adegi adaftum. Et compofita à fapio, quia retirent i in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y
fupino : ut defipio deftpui defipitum, K caetera : i falio, ftatuo, qujt pro a, in fupino retinent u:ut inftlio infilui infultum. Hoc etiam notatu dignum, uerba mutantia tint non perdunt e fimplicis in prateritis K fupinis : ut emo cmi emptum.redimo redemi redemptum.fic fedeo, infideo,alt; cætera.Cbpolïta à tenco non habent e in pr« teritisjed fupinis:ut continco continui contentum. C« do 8c lado mutant diphthongum in i longum,quod re* tinent compofita in priteritis 8C fupinis.
Quum geminat fimpkx compofto toile priorc Quamretinct do,fto natum ceu difcere,pofco. Pluria fk olim,ecu nunc praccurro,rcpungo.
Qmim fimpkx geminat prindpium pratteritijCompo fitum non geminat-.ut mordeo momordi,remordeo re* mordi,pcUo pepuli, compeUo compuli,8f cattera.Exci* pe compofita à do.fto, difeo, pofco, quiafemper gemi* nantiut credo credidi.rtfto teftiti,edifco edidid,repofco repopofd; fic o\im pfura ut compofita à curro:ut decu* turri, amp;nbsp;caetera : nunefolum pracurro geminatprinck pium. Supinum nunquam principium geminat.
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si fit 31 prxfenti non definet effe fitpino.
Quotita
-ocr page 96-DE VERB. PRAETER. ET SVPIN.
Quotics przfenti fucrit a, non aberit fupino, licet in przterito mutetun ut faeio feci ftiftum,fallo fefellifal' fum.
Prxteritis qiwcunqj carcnt,lj3ohabö fupinis.
Quzcunque carent prf teritis, etiam tarent fupinis.u* ioneo,glifco,filt; cztera.
0^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Prima coniugatio,
[ Ræteritis aui facit as,atûmque ütpinis-
Vfrbum primz coniugationis facit prateritum perfe ftumindieatiui modiä feefida perfonafingularisnume ri,indicatiui modi, przfentis temporis, ablata literas.Ä addita fyllaba ui, in fupino mutât ui in tum uel tu;ut a' mo amas,ama amaui amatumamatu. Aequo jquauiz' quatum,id eft,zqualem facio.Albo.album facio.Libo li Libo bas,gufto.PræIibo,pragufto.Aeftuo,zftuasaftuauiZ'' Aeftuo ftuatum,fupinumuixinuenitur,ideft,fcruco.Inftauro, Inftauro jti eft,integro. Reftauro,idem. Melius inftauro didmiw quam reftauro.
Exc/pe do dedit ar^ datum,ftetit at^ ftatiim fto.
Do dedi ditum, drcundo circundedi circund»tum:lic pefTundo.uenundo /ätifdo.-ftofteti ftatum.huiuscotnpu fita ftjti amp;nbsp;ftitum faciunt.utprfftitiprf ftitum.inftoin' ftiti inftituin. Da fyllaba corripitur ubicunque eft pfi ma fyllaba in condecUneis à do,ut dabam dare:ergo die penultima breui peflundabam, rirrundabatn.K csteri-Do,id eft, dono.Item mitto: ut do Petro ad te Iiteras,ilt;i Circundo eft,mitto per Petrum.Itemdico.-utapud Vergilium.-ptarnen iftedeus qui fit da Tityre nobis. ” Ç *î-4 Circundo,id eft,cireunipono,ut cireiido faltus canibus. oatifdo Vgnundo,idcli,uendo. Peffundo,idefi,cilco uelopprP mo peffum.id cft,fub pedibus;Se dicimus etiä do pelüim. Satifdo, fatisfacio,aut foIuo.Sto.ereftusfum. Item flat,
maJict aut certum eft. Vergihus;
£tat
-ocr page 97-L î ft K R Q_V I N T V S’
Stat fua cuiqe dies,breue 8C irreuocabüc tempus Oinnibuseftuitsc.
Sto conuentis, id eft,fcruo paftum:per me non ftetit,id «ft,non fuicaufa eut minus fieret. Aftojiuxtafto.Ante' Afto fto.excello.Abfto,longe fto. Refto,fuptrfum ucl relin/ Refto quor.Præfto prsEftiti.itum.ideft.do.ltemexeeUo.Præ' Prafto Hat imperfonahter.ideft, melius eft.Profto.ideft,publi Profto teftocaufalucri,utmeretrixproftat,Supcrfto,adhucui uo.Conftojd eft fimul fto, non fum inftabibs.uel corn' ponor. Item confiât,id efi Itquet. Quanti confiât liber i quand emit lt;Difto,longe fio.uel abfto aut differo.Quâ j^ifto tum diftathinc Romat quingenta miliaria. Exto,emi' «leo.Liber non extat,id efi, nufquam inuenitur,ucl ipfe perift.lnfto, propefum,ut pafcainftat,uel opcram do infto pro re acquirëda.Plautus:Poftit,inftat,ui gtt,non finit hominem quiefcerc.lnftitor.id eft,mercator .Obfto,re* fto,fiue refifto.Hinc obftaculum.id eft,impcdimentü. Dono lauo laui lotum,Iauium atep lauatum.
Poto magis potum,iuui iutum'cp iuuare.
Lauo lauijlotum ucl lautum ucl lauatum,ab eo quod Lauo dicebatur lauaui, amp;nbsp;fignificat rigo uel aqua purgo ,aut quouishumore purgo. Lautus nomen,id eft,müdus ,dequot; licatus,elegäs.Hinc Lautitia,LautulaE arum,id eft,ther' mx.Lauo olim fuit tertiæ. Poto,aui,atum,K fapius po poto tumiundepotor potus potio poturus.Poto,idcft,bibo. potio Potio, mcdicorumforbitiuncula eft. Capitur paffiue.
1 Ouidius;
Quo plus funt potae plus fitiuntur aqu».
Compoto,id eft,fimul poto.Compotor,qui cum alto fo letpotare.luuo,iuui,iutum,ideft,auxiliumdo.Vergi'' 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lius; Audëtcsfortunaiuuat. Itcdclcfto. Adiuuo.idcft,
1 iuuo.Tcrentius; T ortes fortuna adiuuat.
' Pnebet ui per itum cubo,cum fono,fiue cr epare,
Pt domo,fiue touo,ueto,cum plico-.nexo xui xum,
1 Prxbttuipcr ftumfrko.cumlecojungenecare.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G MwUa
-ocr page 98-DE VERB. PRAETER. ET SVPIN. Nulla fupina treat mico dans micui:Datur auj Nonnullis:aui tantum dat fupplico,ficut Omnc plico uerbü quod dat cum nomine iunftu.
Kac feptc uerba cubo.ibno, crepo, domo,tono,ucto, plico, faciunt per duas (yllabas ui in praten to, itum in fupino.ut cubo cubui cubitum. Nexo facit nexui ne' xum.-hac tria uerba frico, feco, neco faciunt ui per duas fyllabas in praterito, amp;nbsp;ftum pracedente li tera c ante t infupinOgUtfricoui.friäiini, fecui feAum, necuineâû. Micomicui facit abftçfupino. Quadam ex diAis etiâ dant aui in praterito; Sl iimiliter quod facile conijeitur atum in fupino, ut increpo ui,uel increpaui i implico ui uel auijmplicitum ucl implicatum.fîc dimico dimicui ii ne fupino,ut mico ui,uel dimicaui dimicatum.At fuppli co folü,facit fupplicauifupplicatü,ut omnc compolitfi i Cubo plico cum noniine,ut duplico duplicaui duplicatum.Cu bo,id eft,iacco,undc cubatio nö cubitio dicimus. Siedo niatio,tonatio SCc.dinmus,non domitio,tonitio,amp; con tra domitus domitor Ko potius quam domatus doma' Accubo tor 8Cc. Accubo uelaccfibo,ideft,affideo ucl adiaceomc Occubo ff. Verg.Tu das epulis accubere diuü.Occubo ucl occuin bo,id eft morior regit datiuum.Idem: ‘
Seu uerfare dolos feu certa occumbere morti.
ProcCbo Procumbo,procubo,id cft,cado.Concubo uel concuffl' Concubo bo,id eft,condormio.Hinc concubina.Decubo uel deefi' bo,id eftdeorfum cubo uel iaceo.Difcübo nö difcubo,ci' bi capiédi gratia iacco uel aflideo.Rccubo uel rccnbo,id eft,cubo.incubo uel inciibo,id eft in aliquo ucl fuperali quid iaceo.Incfibo etiä fignificat operä do,ut inefibouir tuti. Excubo non excübo,id cft,uigilo, K diligenter cu' ' (lodio. HincexcubitorSCexcubif.Supcrcubonöfuper' cumbo,fuper aliquid cubo, Secubo uel feefibo,id cft,ftor liim aut fol’ cubo.Succübo,id eft,iübricior,8£ alicuifub' ifigor.Sono,ui,itü,8c rariftimc aui atu.Sonü facerefigni ficat.Cöfono,fimulfonoautconcordo.Diffono,difcor' do.Infono K. perlöno, i.aîde fono. Refono fonü reddo/
Crepo
-ocr page 99-LIBER. Q..V î N T V S.
CrepO crepui crcpituin, td eft. uiolcntum fonuin fecio. CKfO Concrepo.Tcrentius: Oftium concrcpuit.Etiamfignat concordo.ut difcrepo.difcordo. Item crepo, frangor fi' gnat:Capitur etiam pro dcfleo.lncrepo.tonft facio.Etiâ cum damore arguo. Domo,id eft,mâfuetum facio,Edo ino,perdomo,idein.Tono,ualde fono iidfacio tonitrus olim habuit tonaui,tonatum.Fuit etiam ttrtiç.Vcto uc tui uetitum.td eft.prohibeo. Plico plicui plicitum ,8c ali quâdo aui.atum.i.contraho 8C rugas facio.Plicatilis,qd plicatur.Àpplico,idcft,adiungo. Explico,txtcndo8C dedaro.Implico, inuoluo innefto. Nexo nexas ud per ter tiam ncxo nexisjd cftjigo udnefto. Frico,fricuifrl Aum.aliquâdo etiam fricaui fricatum ,Hincfricatio,fri ftioreftedicitur.Compofita habent penultimam corre ptam. Atîrico ad aliquid frico cum datiuo. Confrico.fi' mulfrico .Defrko, deorfum frico. Infrico, intus frico. Perf rico.totum frico. Refrico rurfus f ricp.ut refrico de fiderium aut dolorem, id eft ,rurfum acquiro 8C quafi re uoco.Secofecui fcftum. Compofita penultimam corri' Seco piunt,ut defeco,abftindo : dilfeco, difeindo, aut diuido: refeco.amputo. Sic infeco,confeco, profeco,drcunfeco, perfeco,interfeco,prçfeco,fubfeco,8C c3etera.Neco,ui,nc Neco ôû uel aui,atü, id'eft,quacDC( re occido:Entco,pcnulti' inacorTtpta,ideft,necoueluexo.Terëtius:Cur meene cas.Entaus,ideft,mortuusautfercmortuus. Micomi' Mico lt;ui fine fupino,id eft, fulgeo proprie cS motu uel tremo re,ut enfis micat,(ulgur micat,id eft.falit K tremit.Cô' pofita penultimam corripiSt, ut emico,id cft,effulgeo, Emico cmineo appareo. Dimico ui, fine fupino, ideft, pugno: Cimico quodre fit,Contendo autem uerbis.
Secundi coniugatio.
1 Rçtcritum per uifacit es,per itum'ep fupinü.
Verbumfecundjeconiugationis facitprstcritumÀfe eundapcrfonaprçfentistéporis indicatiui modi fingul» ris numeri.mutâdo es in ui per diuifas fyllabas,8C in fu' pino facit itû,wtl«bto ui,itum,id eft.poffideo 8C teneo.
C a IteoR
-ocr page 100-DE VERB. PRAETER. ET SVPlN.
ProWbeo Itë ftdo.Prohibeojd eft.ucto, Inhibeo uerone in re cff pta procedas.Praebeo,ui,ituni,id eft.do. Debco ui itum, Dehabeo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obligor, utruncg dicitur elTe ab habeo contraflm
Arcco Debabeo rctinet a,amp; fignificatnon habeo. Arceo ui.itib fignificat pello aut aduenire non fino. Arcitum fupinfi non eft in ufu, neçp inde participium arcitus 8i arcitur* Ieguntur,fed in ufu olim fuüTe oftendunt compcfita co' erceo coercui coercitum 8(c. Supinum etiam fuit ai ftS. Vnde nomë adhuc eft arft’a ,um,id eft,ftrifl;’,8lt; frequé tatiuum ariäojd eft ftringomam idë arceo aliquädo ß' gnificat.Compofita mutât a in e,ut coerceo coercui itn, Exerceo jd eft.contineo SC cohibeo. Abarceo.repello.Excrceo.a' go.Et molefto uel fatigo.Terëtius:! fane,ego te exerce' bo hodie utdign’ es. Hincexercitiü uel melius excrcita tio à frequentatiuo excrcito.Terreo ui itû,id eft.tcmere facio. Exterreo, deterreo,perterreo,ideft,ualdctcrrco. Pauca funt exempla habentiû fupina. Oîa ■^ba fccûdç de Unfit in eo,ÿ nulla alia præf hec prime, bco,creo,fcrco, ineo,calceo,Iaqo,naufeo, cnucico; 8C duæ ^rtç,co,quco. Datdoceo dolt;flum,teneo tentum,patco(^ Paflutn,fic miftum dat mifceo,torreo toftiim, Ccnfeo dat cenfum,careo caffum caritumtp.
Verba hic polîta praterita fecfidum rcgulam formât, Doceo fupina contra rcgulam,ut doceo ui.doftum amp;c. Doceo, id eft,doftrina imbuo. Èdoceo, plane doceo. Pcrdoceo, perfefte doceo. Dedoceo, contrario modo doceo, doccs Teneo alterum male docuifie.Teneo ui,tentô,id cft,apprchcdo detineo. Compofira mutant c in i,ut rctineo ui cntfi.Sic dctineo,contineo,obtinco,id eft,acquiro.Suftinco ui,cn ' Abftineo tum,unde fuftento as,id eft, porto uel patior. Abftineo ui,fupinum effet abftentum,quod nunquam inucni.S fi gniftcat tempero,amp; penè idem quod contineo. Terent. Non manfi abftincs maftigia. Abftineo nullfi uidco reti' Pateo nerefupinfi. Pateo ui,paffum, ideft,apcrtus fuin.Pate' fco,aperior.Patef4cio,id eft,aperio. Pando amp;nbsp;patior eti am fa'
-ocr page 101-fundo 8C pertutbo,ut mifceo aquam uino. Admifcco.ad
aliquid mifceo. Cômifceo,ad aliquid mifceo. Permifceo
quo,K multÜ calefacio, Cenfeo cenfumjdeft ludico uel Cenfeo txiftimo.Cenfor,iudex morum.Cenfura,iudicium.5uc tenfeojirafcor.TerentiusiAdolefcenti nihil eftquodfuc p _ cenfeam.Careoui,itum,fecundum regulam,8t cotrarc gulamcaffum.
Polleo prxtcrito caret;8t uix nideo donat.
_ Polleo caret prçterito,quod nideo uixhabet.Polleo, tdeft,poffum,ualeo. Cato:
Ingenio pollet cui uim natura negauit.
Compofita funt ptaEpolleo,pra:ualeo,repolleo,rtualeo. «quipolleo,aquiualeo .PoUentia.id eft.potenria.Nideo Krenideo.ideft.fplendeo.
Quod dat ui neutrum-.timeo'cg cavento fupinis.
'Toile uakt,nocco,placeo,doko,taceocg,
Paret,olet,careo,pateo,lateo,caietamp;.ii.
Verbumneutrigeneris fecundie coniugatiqnisfaciès prjEtetitü per ui diuifas fyllabas cûunico aftiuotimeo caret fupino,ut fplëdeo ui,ergo carent à fiipinisformâ'» diseiufmodiuerba, utfuntpartidpia pratterititëporis K futur! in rus,8C uerbaliain io 8Cc. Maxima pars uer* bo'çj fecunds coniugationis ad hanc regulam pertinet. Madeohumidus 8C madidus fum. Permadeo,totus ma' Madeo dco,ut permadidusfudore. Studco tefte Diomedc,fupi' no caret,licet quidâ iam ftuditühabere uelint.Studeo,id Studeo eft,operamimpendo,ut ftudco grammaticae. Surdeo es Surdea ui,id cft,furdus fum,Surdefco,furdus fio. Obfurdefco,id tftinobediësfum. Sordeo.ideft .fordidusetimmundus Sordeo
G } fum
-ocr page 102-DE VERB. PRAETER. ET SVPIN;
Candeo futn SC uilis.Vergilius.Sordent tibi munera noftra.Ca' Jpkndto deo.id cdTplcndidus SC candidus fum. 5plcdeo,id eft, Iii men emitto- £xcandco,uel incandeo,id ed,ualde cädeo. JSt capiuntur pro uchementer irafci. Excandefco.iratuJ fio.Frendeo.ex indignatione dctesconcutio.Frondco, id eft.frondes emitto. Vcrgihus;
Nunc frondent fyluæ.nunc formofîflimus annus.
Egeo,id eft, eo quod oportet habere careo. Indigeo.idê.
IndigusSfcgen’.quicget. Egcftasamp;indigëtia,ideft,dc Rigeo feftus paupertas.Rigeo ui,id cft,durusfuni,utucftisrK ^'g^°gctgelu.Rigor,duriria.Rigidus,durus.Vigcoui,uigoe remhabeouelfortisfum. Vigor,idcft,uisKforritudo. Langueo Lâgueo ui,id eft,debilis lüni,Lâguor,id eft,débilitas, in* Calico firmitas. Calico geminoRid eft caIlidusfuin,S optime intelligo.Terct.EiusingeniS pulchre calico. Etiä fignifl , cat durus fum. Callus,id eft.duriticsin corporc. Octal* PalKo leo,idé.PIin.Longa patie tia occallui. Palleo ui.pallidus fum,parûaIbeo.Ouid.Paneatoïsamâs.ExpaIIeo,uaIde Coaleo palleo. Coaleoui,idcftcoh{reoconcrefco. Silco,(inefo Silco no fum.Vileo,id eft,uiljs fum,parfi aftinior. Liqucolig* Vileo dusfum,ideft,Iiquefco.DeIiqueoKdeliquefco,idcft,uaI Rubeo dcliquefco.AIbco.alb’fum.Rubeo.ruberfum.Erubeo, id efi.uereor.Sic nigreo, uireo SCc. Tabeo.confumor Sf Hebeo pereo. Intabeocötabeoidc. Hebco.hcbcsfum. Aceo,acl dusfum.Indchebefco, accfto.Iacconotumcft.capifpro Warcfo contemnor.ut pauper ubilt;ïiacct.Marceo,ideft,putreo, pcreo.Scneca.Marcctfineaduerfariouirtus. Hincmar* Flacceo cefco, marcidus Ro. Flacceo, id eft, langueo. Flaccefto, id eft.fiaccidus Ro ■ Fainco.cfurio, famelicus fum. Hine Tumeo famcfco.utà flammco,idcft,ardeo,flammcfco. Tumeo, id eft,inflor, fuperbio. Hine tumidus.inflatus .Tumor, tnflatio. Plumeo.idcft, plumas habcouel acquire. Hine Caneo plumefto.Caneo.albos crineshabeo.cane/co.canusfio.
Vanco.uanusfum. Eiianeo,ideft,pereoauteconfpciftu abeo. Euanidus euanida euanidum, quod facile euane-Sctieo feit. Seneo,fiimftnex: ledmagisinufucftftnefco.Te* ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peojid eft, tepid» fum, ncc plane calidus ntc frigidus.
-ocr page 103-LIB ER. Qjr I N T V S. '
Torpefco : 8C nomen torpor, id eft, ignauia. Stupeo.id eft,miror,8{ alienationem fenfuum patior. Hine ftupè' fco,ftupor,ftupidus,obftupeo,obftupefco. Areo,id eft, aridus 8C ficcus fum. Clareo,ciarus fuin. Floreo, flores profcro Horrco,ideft,tremo,uelmenteturbor.5cateo, Scateo id eft, ebulio uel exilio, ut aqua fcatet in fonte. Scatu' rio is ire,idem.Nitco ui,id eft,fplendeo.Nitor,fplendor.
Nitidus,fplendidus.Timeotimui,finefupino,idcftme' Timeo tuo.Hinc pertimeo,pertimefco,pratiinco,amp; cçrcra.Per tineo,ui,finc fupino.quia neutrum eft,licet ab aftiuo for mcturtcnco. Tolle ualetnocco,8ccaetera.Paucaneu* tra quorum practerita per ui diuifas fyllabas fiunt, fupi' ra rctincnt, ut ualeo ualui ualitum, id eft, poffum, ua* lidus 8C fanus fum.Item apte loqueris cumTerentio: V a leant qui inter nos diffidium uolunt, id eft,abeant. V jp-letudinarius,qui frequenter çgrotat. Noceo nocui noci' turn,id eft, malum infer© : nunquam nocui tibi. Place© PUce» placui placitum, gratus fum. Perplace©, ualde place©. Complaceo, fimul place©. Dilpliee©,id eft,non place©, boc mutât a in i breuem. Seneca: Argumentum eft refti mahsdifplicere. Dole© d©lui d©litum, triftisfum. Ta' ceo tacui tadtum, no loquor .Compolita mutant a in i breuem,ut retice©,obticeo,conticeo: unde conticefco,i(l eft,taceo.Vergjlius:
Conticuercomnes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. » »p.*
Lateoabfeondor non compare©.Latetme,ideft,nefcio. w™» Debteo deUtui. Delitcfco delitefcis,id eft,late©. Pareo, parui paritum, ©bedio, Seneca: Deo patere libertas eft. Etiam Cgnificat nofci.Vergilius:
Cui pecudum fibrae cocli cui fidera parent. Comparc©,ideft,appareo. Difpare©,ideft,euanefco,cx confpeftu abeo.Caleo calui calitum,quiainde caUturus Cale» lcgitur,id eft,calidusfum.Ouidius;
Calituras ignibus aras.
Oleo patebit, amp;nbsp;Licet licuit licitum cum Uceo K Uceor. Sole© f©lui fe cit,nunc folitusfum, de quo K pluribus in (equentibusdocebetisplene.
-ocr page 104-DE VERB. PRAETER. ET SVPIN.
Danr di fum prandet,uidct Si iêdet: at geminabit ' S feflumtftiidet ftridi facit abfcp fupino.
Prandeo dar prandi pranfum, uideo uidi uifurn.-fedro fedi feffum, geinino ff.ftrideo ftridi,abfq; fupino.Pran* deo facit etiatn pranfus fumquiaeft neutropafliuum.'UC gaudeo gauifum in fupino, 8r gauifus fum in præterito. Audeo aufum aufus fum. Mocreo inaftus fum.-de quib* in ftquenti libro agemus. Prandeo, prandium fumo, uel ante meridiem cibum fumo. Et ponitur ftmplidter pro comedo. Diminutiuum dprandium eft prandioIumX Video prandiculum, id eft,ientaculum. Video notum eft. Com poftca corripiunt i:ut prxuideo, ante uideo. Prouideo, in futurum paro.-ut fatis mihi prouidi.Hincprouidu$£t prouifto. Inuideo,id eft,Iætor de alterius maIo,S( de bo* nisalteriusdoleo; Si diciturquaftnonlibenteruideo.ut
Sedeo *’bi rdrtiam, id eft.doleo te ihre. Hine inuidus, inuidia,d( cxtera.Sedeo notfi eft,ftdet animo,ideft.plae cet. Compoffta mutant e in i breuem omnia praeter fu' perfedeo, id eft, ceffo cum ablatiuo. Plautus; SuperfeJe iftis rebus, Obfideo.drcundo. Obftdio obüdionis.id eft, Ç .. obfeffio.Omnia in prxtcrito retinent elongum.ut obfe dtndeo £j,\pi.je(idj, scndeo,ficio ftridorem,id eft,fonum uiolen tum.-ut currus non linitus ftridet.Didtur etiam per ter* tiam ftrido lindis.SC caetera.
Di fum prscterito geminato mordeo donat, Vtpendet,fpondet,tondet;Donat uco ui tum. Die fautum,cautum.-Veo neutra carento fupinis.
Quatuor uerba dant di, SC fum, geminato prindpio præteriti.-ut mordeo momordi morfum.pendeo pepen' dipenfum, fpondcofpopondi fines in fecunda fyllaba, fponfum.tondeototondi tonfum.Compofita non gémi „ nbsp;, nmtprindpiumprxteriti perregulam generallprius
Mordeo remordeo remordi, refpondeo reCpondi. Mor* deo,ideft,dcntibu$laedo. Capiturprolxdo. Terentius:
-ocr page 105-LIBER CLV I NTV S.
Par pari rcferto quod eam mordeat. Admordeo, ualde-mordeo. Demordeo morfu decerpo. Immordco, mor,' fum infligo.Obmordeo.circummordeo. Prçmordeo an te mordeo. Remordco.crucio.folicito, Remordeo ité, id eft.iterum mordeo à quo laefus eram. Pcdeo.id eft.fu Pcndeo fpéfus fum. Capitur pro folicitus fum. Compofita funt appendeo,dependeo,impendeo,fufpendeo. 5pondeo,id Spondeo tft,promitto. Defpondeo, id eft, in matrimonium pro^ mitto.Refpondeo.ad interr oga ta fcrmonemreddo.Tö Tondeo deo.crines aut lanamfeco forcipe. Detondeo.à fumino uf(ç deorfum tondeo.
Dat ueo ui tuin.
Verbum defïnens in ueo facit præterituminuifylla' bam,quam fupinum in tü mutât,ut moueo moui motfl, foucofouifotum,uoueououiuotum. Duo irregulari* ter fupina faciunt,faueo faui f autum, caueo caui cautü. Moueo,de loco in locum muto.Terétius: Moue te ocyus Meuco nutrix. Amoueo,demouco,remoueo,fubmoueo,ideft, foueo auftro. Poueo,calefacio,lenio,nutrio. Voueo religiofe Voueo promitto. Votum,promiffio 8t defiderium, ut compos uoti.Deuouco,ideft,peruotüdouelrefigno. Caueo.id Caueo tft,prouideo,ut capitituo caueo.Cautio eft,8C cautione op’ eft.Paueopaui.fine fupino,ideft,timeo.Pauco,timi paueo dus.Tlaueo.flauusfum.Plauefco,fliuusfio.Liuco,liuid’ pijueo fum,ideft,fordidus 8C niger,atq!etiam inuidus.Aueo,id Liueo , cft.cupio.Perueo uel ferbco,id eft ualde caleo.Defcrueo A.ueo ; .i.torpeo. Efferueo.i.effluo.Conniueo.i.claudo oculos.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dant quoqj lü tum flet,plet,dekt,net,ciet.addc
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gum uiet ortum oleo: Sed uult adoleuit,adultum.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Do funpkx oleo per ui,inage nata per eui.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sunt adbuc pauca fecundae coniugationis uerbafack
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tntia prsteritaper uifyllabä: fupina uero per tum mu'
» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tata ui in tum,ut fleo fleui fletü 8tc.Plec,id eft,plenü fa*
t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eio.non eft in ufu, fed bene cöpofita, ut cópleo, impleo,
idem SCc. Oleo oluiolitum, 8c quandoqj oleiü oletum.
G $ Com»
-ocr page 106-De verb, praeter, et SVPtN.
Compofita eius libentius eui etum, SC aliquâdo ui tum. Adoko auté facit sdoleui adoletü.DepIeo.id eft.euacuo. Dtko Expkojd cft, impko. Oppko, id cft,impko.Deko,de' ks,id eft.deftruo. Delco eft ab co qd idem (îgnificat ko, I^etum fednô cft in ufu. Lctû à ko.tefte Prifcianoj'deft.mors.
Neo quiaoïa dckt.Neoneuinetfi.Cieodesciet.ciuicitû,teftf Cieo bus Diomede SC Phoca.pro codé dicif per quartâ cio ciui Cio citfi.Cieo uel cio,id eft.uoco.prouoco.Côpofira utriufqf ' fempcrfuntquartæ.utaccio,côcio.exfio,amp;c.Accio,ad' duco. Excio.cuoco. Concio, conuoco.Ofcito.id cfr.hio.
Vieo Vieouicsuictuieuiuietu , fîgnifi.âs ligare SC inflcftere. Oleo Okojodorc emitto. Aboleo,ideft,deko,extracöfuetu' dinemduco. Exoko.extra confuetudinc uenio.Inoko, jnualeo.in ufum uenio,ut nô probâda res inokuit.Obfo leo.id eft,fordcouel excko.TuIIius.- Obfokuitianiifta ratio.Peroko.ualde oko.Suboko.id eft.odorc fcntio K cognofco. Redoko, id eft, oleo. Adoko adokui aduk tiim,id eft.crefco. Vergilius; Tu fac cum mox adokuc* ritxtasSismemor.
Dant fum fi fuadet,rid£t,manet,harret,amp; ardef. Ettergct,mulcet,mulgct,iubco geminans fl, Indulget fi turn cum torquet farpius optât. Sorbco pfi tum dat,uel normam rite referuat, Dansa per i maneo,minui facit abfep fitpino. iSk urget fi uult cum fulget,turget amp;nbsp;alget.
Quxdà habet fi fum;iit fuadeo fuaiï fuafum,8(c.Iubto iuffi iuffum gemino ff ut robii®. At indulgco indulfi in' dultû. Torquco torfi tortfl fæpius ; aliquâdo ctiä indul' fum.torfum.Sorbeo pfi ptfl,uel forbui ibrbitfi.Copofita d manco, mutätia a in i breue habet ui fine fupino.ut c' inineo eminui.Sic,id eft.fine fupino urget fi faciturgco urfi, cui iunguntur fulgeo fulfi, turgeo turfi, algcoalfi. Ardeo in fupino arfum.5uadeo,id eft,£Ôfulo:Ouidius:
Nox amp;nbsp;amor ujnum'qj nihilmoderabik fuadent.
Arrideo
-ocr page 107-LIBER Q_V I N T V S.
Arrideo.id f ft.fàueo.ut fortuna tibi arridet. Maneo.bli Mamo »ien:ut mane nobifcum domine.Hærco hæiî liaEfom.han Hxrco gen offt an deuen.Terentins: Lingua hæret mctu.Hinc hatfito hafitas, Si capitur utruni® pro dubito.Idem.-Hae rto quid fadani.Idcm Jn te hæretomnisculpa.ideft/c' det.Âat uelcft. Ardeo,ideft,uror,inflainnior;utdoinus Ardeo ardet.MuIceo mulfi tnulfum.ucl mulxi muliSum.figni' Mulceo ficat knire,mollire,blandiri.mitigarc.dulccin fa cere,un gère, deleiîfare,polire. TerenriusiNon poffuin pati quin tibi caput demuIceam.Mulgeo muKî mulfum.uel mulxi Mulgeo xnulâum,autor Prifeianus, fignificat lac è mâmis expti' mere.Iubco iuffi iuflum.id eft,impero.Ité rogo. V erg.
Infandum regina iubes renouare dolorem.
Et dico uel opto. Terentius: lubeo Chremetem falucre. Indulgeo indulfî indulfum, tefte Prifciano,8C frequetius indultû,id eft.obfequor.Terétius; Nimiû filio indulges. Torqueo torfi torfum, 8£ faepius tortum.id eft,infle(âo, inde tor t i Iis J d eft,tort’. Abftorquco, torquédo aufcro. Côtorqueo.id eft,torqueo.Sorbeo,degluHre quicq mol Ie.Exorbeo, abforbeo,obforbeo,idcft,totüforbeo,filt; de glutio. Sorbitio.forbitiuncula. V rgeo.id eft,premo,co' go,côpclIo,feftino.Turgeo,id cft,inflor,8£tumeo.Tur/ Turge« gcfco,turgidus fio. Algeo,id eft,frigeo.Horatius;
Qui ftudet optatam curfu contingere mctain, Multa tulit feciti® puer.fudauit 8C alfit.
Abftinuit Venere 8C Baccho.
Xi tum dat miikct,mulget,luget,uelut auget.
Xi,friget,licet cotmiuct,at nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fupino.
Hæc quatuor mukeo, mulgeo,Iugeo,augeo,habet xi in prætcrito,8lt; fl:um,praecedente c infupino:ut mulceo 8C mulgeo xi, mulftû. Lugeo luxi,id eft, 8C doleo 8C tri» Lugto ftor,8t uaWe fleo. Augeo auxi auftü, id eft,maiusfacio. Adaugeo, multn augeo. Augefco.id eft.crefco.Sugco X fitpius fugo, id eft.fpiritu attraho uel fuccû traho, unde txugo X exugeo. Tria facifit xi abfcg fupino, frigeo xi, lugeo xi,côniu€O cônixi.Frigeo fum frigidus.Luceo lu* Lucco xi,id
-ocr page 108-DE VERB. PRAETER. ET SVPIN.
xi,id eft.lucem emitto. Allucco.ad aliquid luceo.In Pfal mo; Alluxerunt fulgura eius orbi terrac.CoUuceo.fimuI luceo.Vcrgilius:
Mœnia coltucenC flammis.
Eluceo emitto lucem.IUuceo, lucem immitto.PerluccOi uel r in 1 uerfo pelluceo,id ert,trani1uceo.
Tertia coniugatio.
VVIt xi cio. Facit amp;nbsp;iacit ect't 8i aftîî.
Elicio per ui dat tu,fratrcs mage xi iflum.
Verbum tertiae coniugationis delinens in cio datxiin præterito Si ftum per c in fupino; ut aipicio afpexi afpe ftum, pclliceo pellexi pelleftum. Exdpiuntur fydo ci faótuni,iacio icci iaftum. Quorum compofita faciunt fupina in eftum, per regulam; A quoties mutatur ini.K , caetera;utinficioinfeciinfeftum.inrjcioinieciiniefl“”’. Eucio Elicio inagis habet elicui elicitum quam elexi elcflum: quod tarnen aliquâdo habuit, unde eft frequentatiuum elefto.PIautus in Afinaria ; Ibo aduorfum atç6 eleftabo Specio qaicquidillucdt.Speciofpexi fpeftum.ideft.uidco.iam exoleuit : manferunt in ufu compofita quae mutant e in i breue.-ut infpido,a(picio,8C cætera.
Dat fodi fofltim gemino ff,fugi fugitumip.
T odio Fodio facit fodi foflum gemino ff.fugio autem fugi 6* gitum.Fugio.id eft,uito Si currendo relinquo. lui itumtp cupit,fapit ut,uel ui,dat itumi];, Dat capio cepi captum;rapio rapui ptum.
Cupio facit cupiuicupitfi, ut fapiofapiuifapitum pt' nultima longa.quod uerbum ctiam Si faepius quidem » cit fapui fapitum, penultima brcui. Capio cepi captum. Rapio rapui raptum, nec funt plura in pio definentia, nifi uerbum in przfentieum hinc deduftispenc obloft' turn cocpio cccpi cocptum, quod in fequenti libropaK' bit.SCfignificatincipio.
Dat pariopeperi partum paritum:Quatioi5
-ocr page 109-LIBER Q_V T N T V S.
Dat quaffi quaffum,cuffi cuffum dabo proli.
In rio unicum uerbü pario dat pcpcri partum ucl pa' Rio ritum. Hincpariturus,ilbnc partus,parta,partS,amp; par' Tio tio,partiöis,uel partus part’ ucl partui. In tio fimplcx, unicu cft quatio qualTi quaffum:unde quaflb qua (Tas ucr bum: prætcritü qualTi nö cft in ufu,tcfte Canfio.Ccpo' (itafunt concutio concufltconcuflum,8C estera: gemino fl in prstcritis 8c fupinis.
Vult uo temper ui dans utum;uult ftruo xi ftum. Vo
Dat’q; fluo xi xum;pluo vi uel ui dat ßi uturn.
Vult'qj ruo ruitum,dat uturn proies tibi folum.
Nulla fupina dabunt metuo,luo,congruo;ficut
Annuo cum foeqs, cluo,rcfpuo,amp; ingruo iunftis.
Verbainuo.per diuifas fyUsbasdefinentia.faciunt in prstcritis ui, per diuifas fyllabas, amp;nbsp;in fupino utum-.ut arguoarguiargutum,ideft,accufo 8Creprchendo:utar Arguo guo te furti.ltem oftendo uel indico.Statuo ftatui ftatu Statuo tum,id eft,pono uel ordino .Compofita mutant a ini,ut inftituo inftitui inftitutum, id eft, impono.ltcm docco 8C inftruo.Sternuo fternui fternutum :unde frequentati uumSternutofternutas, quod magisin ufueft.lmbuo, Imbuo impko.aeetiam perfundo.Horatius:
Quoftmeleft imbutareccnsfcruabit odorem Teftadiu.
A lauo compofita huius coniugationis funt, 8C in luo definüt;utdiluodiluidilutü Vultftruoftruxiftruftü. Excipiuntur abquaà régula : Struo facit ftruxi ftru' ftum,idcft,paroautfacioadificiumlluofluxifluxum, fluo proprium cft liquorum fluentium: ut aqua fluit, oleum fluit.Pluopluuiuelpluiplutumraro legitur,nifiintet' pio tia pcrfonafingulari. Liuiusbbro fecundo aburbe con.-dita:Lapidibuspluilfe.R.uoruiruitü,idcft,cado.Qus' Ruo dam carent fupinis, ut:Mctuo,idcft,timeo. Luo,foluo.
t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Congruo,concordoucleonuenio.lluo,ideft,caput mo Metuo
ueo,
-ocr page 110-DE VER.TJ. PRAETER. ET SVPIN. ueo.uel capite fignifico.faeit nui nutum.
Bi bo bitumip fa£it;fcabo,lambo,car£nto fupinis. Vt cubo fie pioles:dant fcribo,nubo«ç pfi turn.
Verbum deiïnens in bo facit bi in prxterito , Si bituilt B’bo in fupinœut bibo bibi bibitum.Nafo:
Sape bibi fuccos quàmuis inuitus amaros.
Scabo Scabo.id eft.frico, ftipinû feabitn.Lambo Iâbi,id cft.Iin' Lambo go.fupinû lambitn no eft in ufu.Côpoiïta à cubo in cum bo per tertiâ de(înôt:8( abiedo in prjteritis Si fupinis m faciunt cubui cubitü.-ut cubo,uelut procumbo procubui Scribo procubitû,amp;c. patent in prima coniugatione.Scribopü Nubo ptum.id eft,litcras formo.Nubo.uiro trador.
In ui,tum,mutât fco,pafco dat tibi pafttim. Agnofeo/ognofeo dabiS per itiim,nihil autciB Ghfcodabituelut inceptiua,popofcit habeto Pofcer€,uult difeo didici,compefcit ui dif. Harc per itum fleftam:Ck)nquexi toile fapinum.
Verbum defînens in fto mutât feo in ui /ÿllabâ Si turn, ut crefeo creui cretum.nofco noui notum.quiefco quieui quietum/uefeo fueui fuetum.afcifco afciui afcitü.confci' feo confciui conicitum.defdfco dcfciui defcitü.ExcipiuiJ tu ä régula aliquamt pafco,cognofco,agnofco,qu{ pr« terita régula riter formât, paui.cognoui, agnoui.SupP Agnotum na uero côtra regulam paftum,cognitum,agnotû.Legi Nofeitum mus tarnen aliquâdo regulariter agnitum. Nofco.notn in ufu habet. Videtur etiam nofcitü aliquando Iiabuiflé. Glifco caret præterito Si (ûpino.Item pratteritis amp;nbsp;fupi' nis carent uerba inceptiua.id cft.inchoatius format faP tem proprns. Ca piunt auté praeteritQ à prirnitiuismt ca lefco calui, tepefeo tepui, quæ preterita magis à calcfco Si tepefto uult efte VaUa,^ à caleo tepeo.Quorundâ pri mitiua parum funt in ufu; ut increbrefeo increbrui, fene feo fenui à fenco, Pofco popofei, difeo didici, compefeo compe»'
-ocr page 111-vint CLVÎ NT V S. ^mpcfcui.difpcfco difptfcui.quæ quatuor feciut fupint initum, ut pofdtum. difcitum^,» cætera Conqmnifco. coquexifinefupinodKimus.Crtfco.tdeft.augeor:
Crefcitainornummi quantum ipfa pecunia crefcit. Nofco.nonignoro: nofceteipfum. Agnolco^ognofco, Nofco dino(-o,ferme ûgnificantidcm,quodnofco.lgnofco,ue iiiamdo.Tcrctius:Patcr obfecrout mihiignofeas.Quie fcojdeft,nonmoueor.ltemdormlo.SCcunsfiuclabor« j nbsp;nbsp;.
uaco. 8C quiefccre faciô. Suefcö, id cft.foleo. Confucfco, idem.Defucfco.confuetudinf pcrdo.InfueKO.ualdtfue' fco.Tercntius in Adclpbis; Qui mentin aut faliere iniue ucrit pattern,tantomagisaudebitcïteros.lnfuetusno^ inen.td eft,non affuctus.Confuefco,afcifco,8C cæterama bent practerita non propria, fed primitiuo^afcio,con' fdo.K cîtera.Gonfcifco.id eft.confentio. Aftifco,adiun nbsp;nbsp;nbsp;,
go,affunio ,arrogo,attribuo,aggrego,admitto:ah^an _ ,., do Icgimus afcio. Decifco abopinione tua.id «ft,diff««v '• tio.Pafeo,ideft,nutrio.Glifco,ideft,creféO.Repofco,re peto. Deporco,ualdcpofco.Expofco,idem.Difco,capio dofttinä. Dedifco, néglige qus didict Edifco,memori' Dilco ter difeo. Addifco,id eft.bene difco.Côpefco.idcftjCwr'' ceo,cobibeo,domo.iuuena .Digito côpefcelawlln^on qnifco .1. caput incline uel cöniueo. Oqnifco fineb,etia figmfieat inclinoîunde nec prptcritü nec fupinûinueni. M mota ci,ftum uuk uinco dat dico'tç xi,étum, V t duco-.parco,fi,fum'c5,pepercit itum’cç. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;
ïceve, ci, dumin di,fum,do benc uertes,
Vinco facit uici uiEtum, ablata n liter a:dico xi.ftum: duco,xi,aum:parco,fi,fum,uel peperci paràtSùco ,ici, P nbsp;®
iâum .De varcitü(,quia aliqui negant parce peperci fupi numhabert)Pliniuslib.XXXlll.ltaliæparcitüeftuete , reinterdiftopatrü.Vinco,fupero.Cicero;ïacilecftuin' Vsnco cere né repugnâtes.Côuinco,cuinco,deuinco,idem.Dv to,id eft,loquor 8c nomino.Duco,notfieft.Seneca;Taîa Duce uelenté ducunt,nolentt trahûtxapif pro ludicarc SC eyi lt;nbsp;ßimare. lndifuindobcBcuertes.Doinutaturindi,SC fum
-ocr page 112-DE VERB. PRAETER. ET SVPIN, , Mando fam,ut mando mandi manfum, id eft,comedo uel den« Scando bus conftcio Scando fcandi fcanfum.Deftndo di fam,id Defendo cft,protego.Ofïendodifum. Incendodifum,eftacccn' OfFendo do,id eft arderefacio.
Tolk cado cccidi cafum,pandi cape paiTum.
Edi fum uel ftum,dat pedo pepedit itumlp.
Cædo cecidit habet,fic pendo pependit,amp; in fum Fiet utrunç,quib’ par tedo eft dans quoç tentü.
Cado cecidi cafum. pâdo pand) päfum. Edo pro come do,edi efam uel eftum.Pedo pepedi peditum.Cacdo cum ae diphthongo céccidi,fecüda longa cf'üm:pendo pepe» di penfam, tendo tetendi tenfam ueltcntû.Hoçt qum® gemmant principin praeteriti; Cado,pedo,c{do,pendo, tendo,quo9fcompoftca nongeminant:utinc)doincid)gt; pcnultima breui à cado.-oppedo oppedi.occido occidi.a czdo,penultima longa:appendoappendi,attendoatten Cado di. Cado, id eft, ruo: ut cecidit in foueam quam fccit.Ee morior.Côpoftta mutât a in i breue.-ut occido occidi oc cafum.id eft,defcendo, deorfam ruo: ut fol occiditihine occafus.Et morior,in Epitaphio Tullft;
Occidit indigne manibus iaceratus iniquis Tullius,ab tumulo conditus exiguo. Proddo,ante aliquem cado.Recido,itcrfi cado. Aeddo, contingo.-excido, incido, decido,fan's nota funt.Pando, Pando id eft.aperio amp;nbsp;patefacio.Pando pandas primp,id eft,in' Edo curuo: ut trabs fine onere pandatur. Edo es eft,id eft,co Pedo mcdo.Pedo,uentris crepitQ facio, fapinft eft pcditfi.lket Cxdo no fit multüfrequens. Caedo.id eft,percutio SC amputo. Pendo Pendo,fafpendo;ut pendo furem uel togam.Tendoten Tendo di tenfam, uel tentum, id eft,expando. VergiliustTen' dunt uela noti.id eft ,iUi uenti.
Quod do côponit,didit atep ditü dabit uf^.
Die tarnen abfeondi, qd jtumpofeitmagegfunt. Sido præteritum nefdt,rudo ftrido/upinum.
Compy
-ocr page 113-Compofuütertis coniugationis à do facit didiin prç
»trito,St ditü infupino,ut addo addidi addittyd eft.iun
»o,abdo,aufero ucl abfcondo. Condo,id «ft,facio;ut co
dourbë.EtcÔBrcgoueltego.Pliniusiîornjicæconduni
xftatc fruftus, ciuibus hyeme fruanCrcccdo 8C sWccdo
trafcro.Prodo,nianiftfto.Abfcödo_finegcininancc,ab'
fcödi facit ,8Cabfcöditü mcli’ '4 abftofum tcfte Dicmsde.
Tundo facit tutudi tunfum,coinpoftatjj\tufum.
Scindo fcidifcitfum,findo fidi quocç filfum.
Et (undo fudi fufunnfi fum dato ludo, Diuido cumuado,tado ceula:dcre,trudo.
Tundo facit tutudi geminans principiü, in fupino aüt tunfum: in cöpofitis ablata n litera tutum facit ;ut con' nbsp;nbsp;nbsp;j.
tundo cötudi contufum.Tundo.id tft,percutio,pulfo,amp;
' in uafe cjuippiSccminuo^Scindo fcidi fóffum,Sc findon i dififfum,perduntntaniinpra:teritoqinfupino,ubigc p„_j-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minant ff. ïundo fudi fufuin nô gemmât ff, fed per dn n
tam in prxterito 4 in fupino -.ut tundo tutudi in prat e* Tito. Scindo,Cöfcindo,Abfcindo,amputo.£xcindo,de*
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftruouelexalicpiofcindo. Excidiü, deftrufiio. Refcin*
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;do,iterüfcindouclnöferuo:utrefcindo paftü.Cöpofi*
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;taàfcindoamp;findoinpraterito corripiunt pcnultimä.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lïdo,dolote afficio.aut malüinfero. Cöpofna mutant Lad»
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X diphtbongü in ilongü.qd undiep feruantmt allido aV
t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lift allifum,ad aliquid lçdo.Collido,fortitcr cöcutio uel
l occido.Llido,idem.lllido,impcllendo lado uel trudo.U t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lsfus,idcft,nölafusnomëeft,quiailladonódicK.Tru' Trudo
l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;do,manibuspedibüfue aut alia re impello. Molatrufati
l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lis,quç manibusucrfatur.Extrudo,expello.lntrudo,Ee
t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;trudo depello. Rodo mordende comedo.Corrcdo,con Rodo
teto.Erodo,dctibuseffodiO'Plaudo,manibuspercutio. Plaudo
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Applaudo, ad aliquë plaudo.C6plodo,cöcutio.Claudo ClaudOj
uclmutata au in u lorgum, cludo claufi claufum,id eft,
H operio»
-ocr page 114-DI VERB. PRAETER.; ET 5VPIÎ/.
cperio. Compofita au fcmpcr in u lögum uertunt.iHiff cIudo,excludo.Redudo,id e(i,aperio.Secludo,fcorfun) claudo,utiîtfolu$. Ocdudo.i.claudo. Conclude,fïmui claudo,8( omnem fxitutn eripio. Cedo ccfTi ccffuin fine diphthongo,id dl,abeo amp;. locfi do.Nafo: Cede repugrâ ti,cedendo uidor abibj5.Accedo,adeo.Excedo,exeo uel fupero. Concede,permitto.SC do Si eo. Incedo,ambulo. Succédé, fequor.Ä in locii alteri* uenio,ut Petro fticceP fit Linus.Secedo,feorfuni eo- Secefdjs.fecretus locus. An tecedo,pr{cedo,recedo,decedo,difcedo fatis nota funt.
GOjUcI guOjXi «flumq; facit.tamcn ifta fupinis Ntollunt pingunt,ftringo,cum fingere,ringo. Tango facit tetigi tacium,dat ago cgi,amp;: adium. Vult frango fregi fradlum:pegi,pepegitß, Etpanxi,padlum,pango.capict lego gi dum.
At xi dumlp dabunt intelligo,ncgligo,dili.
Dat pungo pupugi punxi pundum iicnit inde.
Pergo Afflige Confljgo
Rego
Affurgo Plango
Stingoj
Vngo
Verbum in go uel in guo definens fidt xi in prftcrito ftum infupino.prçcedcntec, ut pergo perrexi pcrrc' ftum, in re procedo. Terit. Si pergis abiero. Affligo.cru do uel molefto. Cor;fligo,pugno.Infljgo,incutio. Pla“; Inflixit mihi uulnus. Producunt ha:c penuItimä.quorS fimplex fligoobfoleuit.Rego.guberno.Compofitaniu tant e in i breuem, utarrigo arrexi arrcdii.i.eleuo. rent. Artige aures Pamphile. Corrigo correxi correftu .i.emêdo.Teren.Si quid peccatum eft arte corrigas.DP rigo dircxidireftfi.i.duco Si ordino. Surrigo.i.furfum Ieuo.Exurgo,idein. Aflurgo.honorisexhibcndigjana furgo.Infurgo, contra aliquem iurgo ad rcfiftcndü.Pla go planxi pläftum.i.tundo uel pcrcutio.CIango.i.tub^ ftino uel cano. Stingo uel ftinguo ftinxi ftindum.i-de' leo,obfoleuif. Compofita in ufu funt. Extinguo.Infiquot;}'' guo.Inftiniftus.reftinguo, Diftinguo.Ninguit nixit,nr uë emittit. Vngo unxi unftum. Intingo.i. tinge,ut qui intingit meen manum in paropfidc. Tarne ifta fupinis:
-ocr page 115-liber. Q_V 1 N T V s.
Excipiuntur à régula quxdâ,8C primo qui réfte pr«te' ritumformantiainfupinispercluntn,ut pingo pinxi pi . ftum.Stringo,xi,aum.i.premo K arfto. Fingo finxi fi Stnngo ftum.i.forino Figlina,officina figuli, Etiâ figrificat fi' «nulo. Tango tetigi taftfi.gcminat principifi prateriti. Tango et utrobKÇ perdit n Gogo cocgi coaftum pro coago,ab Ce go ago fit,8{ fignificat coinpello.ut neceffuas me coemt.Et in unü ago.Verg. Tityre coge pccui.Frango,egi,ctum, Frango gt;i.rumpo,uel deftruo. Cepofita mutât a in i,ut confrin go côfregi confraftü,fimul frango, aut frâgo ucl ÿoquot;}” go.Effringo,extra frâgo. Hic fe effregit carcereÆeret. Aefehinus fores effregit: in jedes irruit aliénas. Refrm' go,fuffringo,infringe,offringo.i.fràgo. Pango pepegi geminato principio prçtcriti ,id eft.pacifcor ,ut multi di cunt. Pango,td cft,figo plâgo ucl iôgo. Paftilis,p^us, ut pafttlis corona, Liuius: Clauum pangat.id eft.figat.
Lego legileftunt.Lego librum notum eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lego
Dant fi fum fpargo,Tnergo,tergocç‘.locabis Per XI xum figo,{rigo'cç,carento fupinis Cum dcgo,latago,fugo,ceulinguit,amp; angit.
Vergo tenet neutrü uelut ambigit.Ho dato xi ftü.
Meiofacitminximi(ftum,caucdicere mingo. xo
Hate tria uerbi fpargo, mergo, tergo faciunt fum, ut fparfifparfum.merfi merfum.terfiterfum. Spargofi Spargo fum.i. late proficio. Cöpofita mutât a in e, ut afpergo,
I ad alique fpargo, Tergo.i.tergeo: detergo idé. Fulgo fi Tergo
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fum, iunxifiem nifi ufitatius effet per fecundam fulgco.
I Duohabêtxixum,figofixifixû:frigofrixifrixû.Fi' Figo
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;go,acutare perforo Stfirmû facio. Frigo, id eft,tor req Ftigo
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proprie in favtagine. Frixorium.i.fartago. Lingo linxi
1 .i.lambo. Ango anxi anâum faceret.fcd fupinuin obfo Ango
\ lcuit.Vergoucrfiuerfumdebuitfacere,fedneutrfieftinVtrgo -Ufu. Ho dat xi,ftü.Duo funt uerba in ho,8C facittt xi,in practerito, 8t ft™ prjtcedente c in fupino, ut traho tra xitraftumiuehouexiueaum .Tralio,uiadmcrapto: TrahO hitic ttahea 8t traha.uehiculft fine rotis. Attraho.ad me
H X traho
-ocr page 116-’DE VERB. PRAETER. ET SVPIN. traho.Abftraho.aufero.Contraho in unü traho,uelcoï ligo.Hor.Côtrahasucto nimiû fecüdo Turgida uela.Di ftraho,in diuerfa traho.Trafto frequetatiuum. Felis a-mat côtreftari.Dctrefto, reeufo. Inio per i confonanté unicu eft uerbum, meio faciès minxi miftü, Sf fignificat urinâ facere.Per.Sacer eft pueri locus extra Meite.Hor. IL Sermo. Ditior aut formæ melioris meiat codera.
JLo dat ui:colo,coiifulo,amp; occulo dant in ultiim. Altum die iiel ituin,molitum molo, celloc^ celfum. CæUo facit ccculi culfuin,pcpuli dato pulfum. Velli uel uulfi dat uulfum,fallo fefelli
Sallo facit falli falfiim,pfallo dato pfalli, NuIIa fupina dabunt pfalJo,uolo: iungito prokm-
Verbum defines in lo,facit practcritum in lui per diu? fas fyllabaSgUt colo colui.uolo uolui,alo alui,cófulo clt;y fului.occulo oecului,cello cellutfiC cuius cepofita in ufu funt antecello ui,excello ui Stc.molo ui.Inter hjcc coloi confulo.SC occulo faciunt fupinü in ultum, ut cultü.eo^ fultum.occultum. Alodataltuinuelalitum. Wolofolu Molitum inolitum.unde nomen molitor. Cello fine diphthongOi Cello celfum facit.unde nomina celfus excelfus. Participia ait tem excelfus excelfurus nufquam inueni.Hoc cello (ignlt; CzUo ficat id quod cedo cefli ceflum. Caello cum zdiphthon' goceculiculfumfacit, amp;fignificatcaedo cecidicafunt« Hinc in ufu eft perczllo. Pcllo facit pepuli pulfum. VeJ' !o uelli uel uulfi uulfum. Fallo facit fefelli falfuin. Tol' 10 fiifiuli fublatum à compofito fuo fuftollo, ueltetulu Pfallo pfallifinefupino. Conlulo cum datiuo.id cft.cnfl filium do, ut fenesiunioribusconfulut ; amp;nbsp;prouideo.ut Conlulo male confuluifti famae tuç .Cófulo efi aftó,id eft,pcfo eo Cello filiü.ut fi cöfcientia urgcat,facerdoté cöfulito. Cejlo”' ne diphthógo.id cft,ccdo,iâ obfblcuit. Cöpofita i*!“quot; funt,excello,antecello,pr{ccllo.i.prjccdo amp;nbsp;fupero. W' CzUo dmus quo® per fecundâ cxcelleo. Cjllo cura z diphtnn go,
-ocr page 117-LIBER Q_y IN T V S._ go.ideft.cçdo uel frango.-extra cöpofirionem ia nö uti* niur.Procello.i.percutio,cuerto:hinc procella.i.uêti di pluuia nec dur ans, amp;: in mari potius § in ferra.Pello,eil Pello cio, moueo. Boet.Gaudia pelle,pelle timorem.Et pcrcu' tio.Tercnt.Tu ne has pepulifti fores. Hine pulfo pulfas, pcrcutio.Vello in prfteritoCut dixi)ueUi. Vcrg.Cynthi » eU® usaiirc uellit 8C admonuit, Hine uulfus S antiq; uolfus, id eft.depilatus,mollis,cffœminatus.Tollo,id cft.eleuo. Tollo fiCfublimo. Sallo,falecondiouelconfpergo.5alfus,fale Sallo confperfus : Si qui falibus K fcömatis hominc afpdgere nóuit,ut apud Horatiü,falfus homo. Infulfus,fion falfus Si ineptus. Pfallo prjeedente p,cano, 8C proprie inftrur rfallo mentomufico.Sal.Pfallere Sc eantaredoftius, 3 probat mulieri fatis eft.Hinc pfaltcs,pfalmus,pfaltcrium. Mo per uidat ituni,tremo ponitur abfep fupino. Dant pfi,ptum demo, promo, cum fumere como, V ult emit cmi emptu: geminas fTjdat pmo fli flum. _ Vcrbumdefinensinmo.facituiperdiuifasfyllabasSC itü, ut uomo ui uomitû. Hine euomo penulfima breui. Tercnt.Ibo Si requiram fratré.ut in eum hçc euomam. Reuomo. Prouomo. Fremo ui.itum.grauiter Si cöfufe fono.Fremor Si fremitus,indignantiCfonus. Cemo uf, itum. Quatuor in mo habet p(t,ptum,demo dépfi dem ptum, promo prompfi pröptum, fumo fumpfi fumptn, como côpfi côptum. Promo.i.rfgt;fero, eloquor,expono. Prom® Plau.Prompfifti tu illi uinüt no propfi. Como,id eft,or Como no,Si maxime capillos; coptus ornatus; incöptus,inorz natus, Emo emi emptum,mcrcor,emi librS. Compofita Emo mutât e in i breuem, ut redimo redemi, emptum, id eft, rurfumemo uellibero. Adimo aufero.Premo prefli,Premo irum,utrQbi'(5 gemino fCcalco uel innitor alicui rei cum p5dere.Exprimo,premfdoextraho. Eteriameloquor. Pli. Exprimere non poffum quâto gaudio fim affedus. Ponere cum gigno per ui,per itum'qp locabo. Lico cano cecini cantum,per ui fit Si entum Proles;dat temno pfi ptum:fed uertimus in turn
H } Prstt*
-ocr page 118-DE VERB. PRAETER. ET SVPlN, Prxtcntis fiui,J'picui,ftiaui,quo(5 creui. Lini iiel leui liiu'uc litutn^ fiipinum cft.
Verba in no pauca funt, nec datur hic régula, fed po' nuntur lingula.- ideo pono 8( gigno habet ui ptr diulf^s fyllabas 6lt;ituin,ut pono pofui pofitum,gigno genui Cano nitum . Cano cecini cantum. Compolita faciunt ui pt** duas fyllabas, et centum. ut praccino prçcinui praccere tum SCc.Habueröt quoi® liçc compolita regulariter prï Temno terita accini.concini.occini amp;c.Ttno pfi ptum.Sino fiui Sino fitum.Tcrent.in Adcl.Quia non Huit egeftas.-Linolini. Lino uel liui litS uel in prætcnto leui .i. aligd fuperinduco.ut Pono Imo facie carbone,atraméto. Pono,colloco,cûliituo S Gigno depono. Djfponoi.ordino, ut difpofui domui tuac.Ci«' Cano gno.i.genero.-deuiro K defœmina dicif Cano i.capto.
Verg. Non canimus furdis. Et carmine defcribo. Idc;Af ma uirurne^ cano.Temno amp;nbsp;contemno.i.fperno. Verg.
Difcere iuftitiam moniti,â( non temnerediuos. Terçt.Ego illuin contcmplî pr» mc.Sino permitto. Po pfi ptume^ facit: rupi riiptum dabo rumpo. Donat ni per itü fti epo cü crepo: dat coquo xi diigt; Vult linquo liqiiijiélnm natis dabis apte.
Verbum delïnens in po, facit pli amp;nbsp;ptum prfcedétep. repo repli reptum,lîc carpo, ferpo,clepo, fculpo.fcalpo. At rumpo dépta m,facit rupi rup turn: ftrepo ui itü, c«' po (quod Ixpius primp coniugationis eft) facit ui itunt-Repo Repo.animalium eft uentre gradientium,ut funt Lübri ci.ferpcntes amp;c. repuntetiam lacertae amp;nbsp;lïmilia, quibuî minimi pedes funt.Reptilia,funranimaIia qux repunt. Compoftta penultimam producunt,ut adrepo ucl arre-' po,ad aligd repo. Correpo,lîmul repo. Erepo.difficilia loca afcëdo.Irrepo,intro uel latëter repo.Obrcpo,dam uenio. Seneftus obrepit homini. Sônus obrepit oculis. Carpo Perrepo,ad finem repo. Prærepo,ante repo.Carpo car' pfi ptum.tolIo.Verg.Carpent tua poma ncpotes.Copo fita mutanta ine,utdccerpo,ideft^arpo,plucken. Set' po.i. repo. Serpes,id eft,angui$,quiaferpit.Clepo
-ocr page 119-UUR Q_VINTVS.
efi dcptum.i. furor.Liuius: Si quis depfit nc^populofce'* lusefto-.neuecuidcptücrit.Qujsenimcondentibusillis Clcpfiflct.Sculpo pnptum.elt cadcdo etexacuadojma Scuip®. gincmaliquamefficio.PonithocuerbuinPnous.DiO'' inedes negat fimpkx fculpo repcrin,dicit em:Cako cit inculco,nö incalco;fcaïpo infculpo:quarc gcma fcal-' ptadicendumtftnöfculpta.Adicftaenim prapofiuoe facit infculpta. Scalpofcalpfifcalptfi.noncyetfupino. Scatpo Rüpo i.frango, rumpouocê autfilentiu .1. loquor.Ab'' Kumpo Tumpo.ab aliquo rumpo.Corrumpo.deftruo aut cota* mino.maculo.Dirüpo.in multas partes rumpaEtupo, uiolêter SC cum impetu exeo.Irrumpo.impctü faao.uel nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_
inuo,ueluiolëter intro. Strtpo, fonüfacio.Pcrftrcpo, otrep« ualdc ftrepo.InftrepOjin aliquo ftrepo, apes inftrepunt floribus.lnftrcpito frcquentatiuü eft, Obftrepo.contra ftrepozobftrepoliteris.i.refcribo.Sic inftrcpo,inter alK quid ftrepo,corripiüt omnia penultima. Dat coquo xi, tum.Duo funt in quo.eoquo coxi codö, linquo liqui U* ftum.quofupino in fimpliduix utemur.quianufqu^e gi,fed bene in natis.i.cöpofitis.ut relinquo reliqreliftut Coquo.efui apto.Coquo cereuifiain,nonbraxo. Coqu® Rouitum'cgdabit-.gefligerouult quocpgeftum. Ro Vro uffi ac uftum,uerro ri,fi dato uerfum.
Curro cucurrit habet curfum,dat ui fero natum
Atc^ cruim-.dat euit etum fub duplicc fenfu.
V erbum deünensin ro, facit in praeterito uîfyllabâ in fupino tum,ut tero triui tritum,qusro quafiui quxfitü, quod per fyncopametiam quçftumfecit.Vnde quaftus, qusftor, SC estera, fero feui fatum per primam uocalë. Gero geffi geftum.V ro uffi uftum. V erro uerri uel uerfi ucrfum.Curro cucurri curfum.Compofitanonreceden tia à fignificatione uerbi fero fadunt eui,penultima Ion ga: quando uero nonfiçnificamp;t feminare uel plâtare ba* bent rui SC ertum, ut differo diflerui diflertum. Sic fero olimhabuit ferui fertum. Quiro qu^ftui quxfitü.cum s Quaro inprïtcrito8Cfupino,inueftigo:utquxre£ratté.Etin*
H 4 Utro*
-ocr page 120-DE VERB. PRAETER. ET SVPIN. terrogo.quero ex te; uel à te,nö quçro tifaijmagifter qu{ fiuit de te, iJ eft,^J uulgo dicif poft te. Cöpofita mutât « diphthögon in i longämt acquiro.coquiro.id cft.qu« rendoinuenio,nänfcor,adipifcor,uerkrygen.Difquiro, quacredo ddcerno.exquéero uel exquiro,diligenter quae ro. Inquire,id eft,quacro SC explore,perquiroidé.nus'4 refumflt diphthongon. Gero,ideft,porto,gerulus,por' tater 8( geftator.Gcftare.id eft, gerere. Gero qcfe.i.rego, ut Petrus fe bene gerit.Cöpofita cor rip ivi t penultimâ.ut Aggcro,as,prim# *.i.augeo.Vre. i.ardore aut frigore,nonnunq etiam alia ui lædo. Vro hominc.i.dolore afficio.Copofita penult? mam producnt;ut aduro adufli aduftii.Et coburo.i.urq, Verre ardere facie. Amburo,ex omni parte uro. Verrouerri, Curro uerfum.i.rado.tefteCarifio. Currocucurricurfuin.i.ue lociter moueor. Accurro,ad aliquem curro.Cóturro.fi' mul curro.Sic excurro,incurro,pr{curro,facile patent. Occurro.i.obuio Sc refifto. Succurro.i.auxilior in me tern ucnio. Sero feui fatfl.i.femino SC plâto.Côpodtipi nultimâ corripiunt, ut affero affeui aflitii prope fero ucl planto. Aflero afferui aflertS. i.affirmo SC defendo.uel li bero.Fero tuli Iatû,à tulo obfoleto uerbo.hocin fcqutti Turo ijbro patebit.Furo,cuius prima pofitio in ufu no eft,prf terito fupino'cÿ apud ueteres caret, SC (ignificat infanio. So ui tumlt;5 facit,fl f“™«? fecelTo capeffo
LacefTo
Cum uifo;pinfo dat pinfuit,inde(5 piftum.
Verbum defines in fo, facit fiui SC fitfi: ut laceflb heef'
fiui laceflitfi penultima loga .i.uexo Si indto autprouo . co.EfFiciâpofthacnequenÿuocelaceflas.Poteftetiâin Arceno prçterito habere Iacefli,ut multi dicSt. Arceflbiui,it5.i. accufo, tefte Diomede, nâaccufare,inqt, à malcficiiseft Accerno arcere, Accerflb iui,itâ.i.eo ad uocandfi ucl uoco.Horat.
Si melius gd babes accerfe, uel imperiS fer.Terét.Obfte Incefib trice accerltnhoc uenit ab accio is. Inceffo iui itfi.i. accu fo uel impcto SC amare irrideo.prouoco'çp. Tria ÿba in facefio fo,faciuntfi,fum. Faceflbfacefli.i.facioueleoadfacien dum. Vifo uifi.teftibus Diomede K Carifio,8£c2 multisi licet
-ocr page 121-LIBER. Q_V I N T V S.
licetfintquidkâtfupinocarere.yifo.eoaduidendn:«* ui'b.inuifo.prouifo idé. Pinfo pinfui piftü.i.tundo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pmio
Xi xum dat plcfto cum fl£Ôto,nc(n:ere,pea;o. nbsp;nbsp;nbsp;To
Hxc'qj xuiduo dantuui peto donat amp;nbsp;itutn.
y erba in to pauca funt, ideo nô daf generalis régula, fingulaénumérant amp;nbsp;primo plefto facit xi,xum:fleao xi, xum; nefto xi.uel xui,xû.- pefto xi.uel xui, peto iui, itfi.FIcfto,inclino.uoluo,duco,curuo,moueo. Deflefto, Fledlo de ali^ flefto. R-cflefto, iterü fleao.Circflfleao.ctrcûph CO. Offlefto,côtra flefto. Ncfto.i.ligo.Nexilis.i.nexus, Nefto ligatus.Hinc nefto,inneéfo.cônefto.amp;c.Pefto. capillos Pefto orno.uelfimplidterorno.Pex’.a.um.i.ornat’.pulclier, cult’,elegâs.Peto,cupio,oro.^ro:ut peto à te pecunia. Peto Mitto facit mifi milfum fl geminando fupino.
Sc^ meto geminans fuit amp;nbsp;fuin;uerto'cp uerti Et uerfumiftcrto dat ftertuit abfqj fupino.
Mitto dat mifi miffum gemino ff in fupino: meto facit meffui meffum gemino utrobiqj ff, X erto dat uerti uer* fum.-fterto ftertui fine fupino. Cato apd* Prifcjanü:In câ poTiburtiubihordeü demeffui. Cômitto.cômendo.Te rent.Ouem lupo cômififti. Et facio.ut noÛ cômittere ut merito ridearis. Et pecco.Cômiffum.côpofitio ueî con^ iunftio. Sümitto.i.fubdo.Sûmitto caput.i.obedio.Sum miffus.ihumilis. Omitto.i.dimitto. Demitto.deorfum mittorde priore.Horat. Que fua culpa premit deceptus omitte tueri;de altero.Idê: Demitto auriculas ut iniquae fortisafellus.Meto.fegetcuelherbâfeco.amputo.Deme^Mcto to penultimabrcui.i.amputo .Verto .i.muto 8( uoluo: Verto bine ffequetatiuü y fo.i.côtinuo uel multü^to.equ’ * fat moli. Quid uerfas aïo.i. qd cogitas. Aduçrto.ad ait* qd'^to.aduertemihifacië. Etattedo. Auerto,ab aliquo ifto. Animaducrto.i. animü aduerto 8C noto côfidero'«®.
Terétius: Nunc quam rem uitio dent.animaduertite. Neutrum fifto nihil dabit,aiftiuum ft it it ædet, Deinde ftatum formatmobis eft Gellius autor.
H s Sifto
-ocr page 122-DE VERB. PRAETER. ET SVPlN. -Sifto ncutri gcncrii.i.ftoxaret proprio præterito at'*_ que fupino : potcft tarne utrunq; fumere à fto, fifto fteti ftatü ; SC cöpofita à fifto capict utrunq; à cöpofitis à fto, ut Côlîfto eöftiri conftitum.Sic Refifto.ObßftOjAflifto. Circumfifto.Perfifto.Dcfifto.Kc.quae eandë fignificatio **““ nem habent cum à fto copofttis. Sifto aftiuß habet ftiti in præterito, 8( ftatum in fupino.ex fententiaGcUii. Dat uiuo xi tum:Soluo ui format amp;nbsp;uturn, Vt uoluoxalui caluo facit abfep fupino.
Quatuorfunt uerba in uo fyllabam defincntia.quo^ uiuo facit uixi uiiftü, Soluo folui foIutfi,Voluo uolui uo lutuin,Caluo calui fine fupino.-olim annumerabaf cauo Vôluo cauicautuni,nunccaucodici£. Voluo.i.uerto.w'cntclc. Terent.Satis diu iam hoc faxü uoIuo.DeiioIuo,deotfijni uoIuo.Cöuoluo.fitnuI uoluo.lnde deducië Cöuoluolus. Caluo Caluo.i.decipio.fruftror. Pafliuü eft caluor. A caluo fit calfinia.i uexatio alicuiusin litibiu per fraude ficfruftra tionc.lyfticheit. At^ etiä falfa accufatio. Caluo,as,prP tnæ.i.caluû ficio. Calueo.calu’ fum.Calucfco,fio cio*. Nexo xui xum uult;Tcxo xuit indelp textum.
Nexo In xo tertiæ uerba duo funt : Nexo nexui nexum.i.nt do. Andronicusperpriinä nexabatdixit, teftePrifeia' Texo no. Texo,xui, textü.i.telä ftruo. Terertin Heaut.Texe tem teJä ftudiofe ipfam offendimus. Ponif etiam pro co ponere,facere,fabricare, fcriberc,colligcre;ut hiftorias, tabellas amp;nbsp;huiufmodi. Hine textilis textile,quod texedo fit.ut textilis corona.textilis ueftisHinc textortextrix textura,SCc. Textfi.id eft, cöpofitio 81 formatio. Attexo, appono,ad aliquid texo Contexo.compono coniungo. Dctexo.textuin dtftruo uel diflbluo: ahquando fignifit lt;at ualde tego.Rctexo.iterum texo Öi reformo.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quarta coniugatio.
Vi quarta facit,ui femper uertitur in tum.
Vei bum quarts côiugationis facit in prsetcrito fui K Refejo in fupino itum,ut co iui itum,queq quiui quitü,audio aU diuiîtuditii,lt;jioftiuifçitû. Ciociuicitü.Refciorefciuire fcituiD,
-ocr page 123-LIBER 1 N T V S. fcitum.ideft.percipio.Cio,ideft.uoco Crotio,uoci(«' Cio ror ut coruus. GlociO, fono, ut gallina quando incubât ^^ocio ©uis.rerocio.fiofcrox8lt;animofus. Faftidio.côtemno. ^wcio Ltnio.i.bno.Compedio.ligo pcdes.Polw i.orno.Redi' Hrocio mio.orno.Lafciuio.petulansfum.Sopio,dormirefaoo. rouo Garrio.multa amp;nbsp;tnepta loquor. Mes garriunt.icantil' lant Sarrio.id eft.purgo. Solum duo hic in eo definüt, Sarrio fcilictt eo 8C queoCatcra in lo terminantur.
Singultit uult fingukum,fcpcliic fcpultum. Veneo dat uenum,ucni uentumuenio uult.
Exripiunf àrcgula quaedâ; primo,tria fecundu regu' lam facientia prætentfi, ôt contra régula fupinü^ut fin' gultio fingultiui fingultü.fepelio fepeliui fcpultü.ucneo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
ucniuiueluend uenü, at uenio facit ucni uentü. SinguV oinguiiio tio grauiter tuflio, 8C fingultü emitto, ut faciunt fcffl 8C infiigidati.Hinc fingultim aduerbini.fingultiendo.Ho' ratius; V t ueni corâ fingultim pauca locutus. Sepelio.i. defunclû condo ubiuis, humi autin terra. Sepultus.lnfe pultus:uthumatus,inhumatus.Veneo,ideft,uëdor_,qua fi uenû eo. Supin« multi grâmatici dicunt elfe uen«,i q tamé nullum format partidpium.Venio notü eft.Olim Veiuo per tertiam ueno uenis dicebant autore Marcello. Corn pqfita corripiunt (yllabam ue in prsfenti, fed in prstc' ritoproducuntjUt aduenio.ideft.adaliqué uenio,hinc aduentus. Muëto adue ntas ,id eft ,ueniëdo pr opinquo.
Poneamicit per ui,per 6hwn,dat uincio xi élum, Sancio iungatur,quod 8C iui format amp;. itum.
Amicio facit amicui amiftü, tcfte Diomodc.Brutus in Amicio laudationcAppnClaudq:Togapvçtextaamicuit.Aa? etiâ amixit protulit.lnuentû eft quo^ amiciuiut audi' ui,8cfignificatueftio Ainiftus-i.ueftitus.Amiculûucftt _ jncntü. Vincio uinxi uinftn, fancio fanxi (anftfi. Ali' Vincio quando etii Fannui fandtû.V incio.i.ligo,Deuincio,obli
I gouelcôiungo.Rcuincio.i.uincio.Sancio.i.firmo. Sancio Haurit fi ftum datipfi ptum dat fepio,faltum
Etfalui
-ocr page 124-DE VERB, praeter. ET SVPlN.
Et falui falio,proles formatur in ultum:
Dat pfi pfum cambitjcgi liæc quandoç per ini.
Haurio Haurio haufi hauftü.i.humoré excipio, extraho.Sepw ßepio fepß feptfi.i.obftruo amp;nbsp;circödo.Canibio cäbiui cambitß. uel câpfî campfum.i. muto pecuniä.-hinc campfor.i, niK muIanus.Campfo,as,frcquentatiuum apud Ennium. Sentio fi fum uult,ut raucio,fukio fitum Et farcit farcit:per ui mittatur amp;nbsp;ertum Ex pario natum:ri compcrit amp;nbsp;reperit uult.
Sentio Serio fenfîfenfum.raudoraufiraufuin.Luciliuî’I^’“ furo tragicus qui carmina perdit. Sërio.abq fenfu pern' Raucio pio.Raucio.i.raucus fum.Fukio.i.fuftineo.tnuriio.for-Sarcio tifico. Sarcio integrü facio. Farcio.i-faturo uel repleo» Farcio fagino.pinguc facio. Cöpofita mutât a in c, ut cófcrcio, refercio.differcio, offercio.infercio. Offertiffimus.i.pm Aperio guiflimus.Aperio.refero.olim fecit aperiui ut audiuije Cperio ftePhoca.Operio.tego.Cooperio.adoperioidem.Oper culum fic operimentü, id eft,tegmen, Opperior.gcmino pp deponens, id eft, expefto.Comperio.inuenic.Repr'' rio.cafu inuenio.Ouidius.-Tu non inuenta repertaes.Po nitur etiam fimpli citer proinuenio.
Aio præterito caret amp;nbsp;meditantia uerba.
Part urio,efurio,cum nupturio uolotolli,
Aio caret p^ perito.teftibus grämaticis.aio quartf tii, tedib^ Prifciano Si Probo, ga impcratiu’ eft ai:X Afti’ aibät pro aiebât dixit,^d in quarta ßerj folet. Ais tarnen inuenif fecundâ corripere, ut in uerfiftcatoria probaui. Aio. i.dico. y erba meditatiuge formæ caret præteritc SC proinde fupino:ut difturio.i.cupio dicere. Efurio tn efu riui Facit,8i parturio parturiui,nupturic'(^ nupturiui.
Deponenrium praeterita acfupina.
EX or finitis aftiuam fingito uocem:
N t potior potio,formabitur inde potitum.
Verbs depends ae etiä eôniune,facit fupinû ex
ouer-
-ocr page 125-ÜBER lt;bV INTVS-
ftucrbo per remotionc r litcrj:ut pctior.demc r.flt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|
tio is ite.hoc haberet potiui potitö.ergo potior in fupi'
HO habebitpotitö, deinde ex participio pterititéporu tö-jibofumuclfuijacimuspr^tentü potit» fumuelfui. Sic confiderabis in lçtor,uereor,ofculor,irafcor,nafcor, fungor, cöpleaor.ampleftor, opperior, experior 8Cc. 4 regulariter fadunt lattatum, ueritum, ofculatum, ira' tuni,natum,funfturB, complexum, amplexum, opper* tum.expertum.fiCcæteraïquiaaftiua forent l{to,uereo, cfculo.complefto.quae facerent ut plefto,operio,ex pc' rio,qu{ facerét ut apcrio,opcrio. Sic affentiov afienfum ut affentio, patior paffum.nam patio faceret panum,ut quatio quaffi quaffum.Sic paffiua.ut amor legor .faciüt amatüjefln.quia fic facifit aftiua amojego. Dcclarabo nônuUareguiç exëpla. Abominor.i.fperno.Glorior.i. Abommor lactor Sc gloriahabeo .Infidior, pono infidias. Halluci' nor.i.erro. CScionor.i.loïir cócioni Sc fidico. Digladi' cr.i. gladio pugtio, Machinor, excogito uel callide fa- Hallucf cio.Nugor.i.mëtior.Prccor,rogo.Speculor,confidero. . Teftor.teftis fum SC in tefté accipio.Dctcftor,execror et Cócionoi-odio habeo.Obteftor.ualde oro SC imploro. V ador.i-ua Digladiof dibus ailt fpöforibus obligo uel detineo.quod uulgus ar Nugor Teftaredicit,Verecûdor,uerec6diâhabeo.Tergiuertor,Ttftor tetgüutrto,autfugio,aut cedo.Suffragor.iuuo et cofen V ador *iO;Refragor,refifto,c5tradico.R.imor.i.inqro.RixorVcrccun* •i.litigo.Argumëtor Sc ratiocinor.i.ratióe ,pbo.Pifcor, do*' pifces capio.V enor,fcras capio- Mutuor,mutuum acci' Tergiuer* pio.ObfonotjObfonia.i.dbos emo.dicitur etiä obfono. for Metor,pono uel coftituo. Adminiculor,auxilior,opitu' Suffragot lor.i.fubuenio. Auertor,i.fperno.Aduerfor.i.cöttariusR’'for fum.Prçftolor.i.expeflo.Lçior Içtus fum. Exëpla fecun Venor dç cöiugationis perpaucafur.t.ut uercor.i.timec. Reue Mttor reor.honoroHincreuetëtiaSCreucrëdus. Mereo.pate» Liceof bit in fcquëtilibro.Liccor,pbco pecunia, pro re emëda, ponif pro teftimo.Licitor.aris idë. Tertiç cöiugationis etiä paucafuntuerbaregulâferuantia, ut irafcor,babco irä.Subiratcor, paulfiirafcor. Obirafcor, cötrairafcor, Nafcor.i.orior,in mundüucnio. Agnafcor,ad aliqd na*
fcor.
-ocr page 126-DE VERB, PRAETER. ET SVPlN.
fcor. Innafcor, in aliq nafcor. Renafcor, rurfus nalcof« Cöpicftor.circundo uel cöprch^*'' ' Copkctor do. Ampleftor.idt, Patior.fuftinco.tolero.Cöparior.ct* ratior nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;patior.Perpetior a in e ucrfo.i.uaWe uel diu patior»
Quartf cöiugationis plura funt régula feruâtia.ut po ,, tionfcdhocetiâjnmultisperfonisefttertif.Klîgnific’t Slandior ojjtfneo. Blandior .i. afTentorfïue aduler amp;nbsp;applauquot;®* Molior Molior,laboro.nitor,paro.Mohris mihi inlïdias.Dcmo Nentior ijor,deftruo. Amolior.amoueo.Tcrent.Hinc uosamo' Parrior Jimini, quia mihi impediméto eftis. Wêtior.cctra menquot; Sortjor tem loquor. Sapics; Os qdmentif occiditanimam-Pï** Expcrior fjor.i.diuido.Côpcfita mutât a in e.utbipertior.triperquot; Opperior tior.Sc. Sortier,forte emitto uel acquire . Expenor.t. côperio.Oppcrior.expefto.SicIargior.flCc.Foratius:
Nec tardum opperior,nec prxcedentibus infto-
Nil formant uefeor,liquor,mcdeor,reminifcor.
Supinis amp;nbsp;rfiinde pteritis caret uefeor, liqr,mcdeor,re niinifcor,q92 medeor fecüdf cöiugationis eft.reliqua ter tiç. Vefcor. i. cibo utor et pafeor. Côuefcor,fîmul uefeor, Liquor Liqr.i.liqo. Reminifeor,rccordor.Medeor, domcdel», fcotquot;*™ feruant normam tutus,tuitus,ratus,raptiiSj Et faflus,fru(flus,fruitusct;,profe(n:us,amp;: ultus, Atipfequutus amp;nbsp;experreâ:us,iunge loquutus, Nifus,ucl nixus,greflus,uclut orfus,amp;f ufus, Oblitus,queftus,commentus,iunge mifertus. Et feirus,menfus,lapfus,na(flus,quo^ paftus, Mortuus ac ortus,fed donat iturus utrurup.
Formant fupina amp;nbsp;proinde pterita côtra régula ^ba, Tueor qçj participia pterin tcforis in litera pofuimus, Tuecir, fecîidç tutû.i.defendo.Supinfi etiâ eft tuitû.Hinc partiel pium tuitus,et uerbalc in io.tuitio: nô tuitus participé Tuor nec tutio.Tuor,eris,infinitiuo tui,fed nô eft infinitiu’ in ufu nilî in côpofitis côtui,intui,8(c.nec habet tueri in inquot; finiriuo,nifi utreminifeorin praeterito recordatusfum.
-ocr page 127-LI B E R . Q.V I NT V S.
Reor.ratus fumfccfidæ.i.arbitroruèlpiito. FateorÆc3 ReOt* àæ'eft.i.côcedomedixiflc uelfeciflc, ut fateor «ilpâ.Cô Fatcof pofita mutât a in i, ut cófiteor idë. Fruor, eris tcrtix ut Fruor reliqua oïa, nifïexpffe aliud docucro, frufifmelfruitü: Prodd' hint frud''eft.iUincftuitur*. ProficiLor ,pfedusfum.i. fcor eo.Vlcifcorultusfum.i.uindico.Expcrgifcorexperte.- Vlcifcor ftus fum.i.euigilo.Lo^r locutus ucl loquut* fum. i.dieo. Expergi' Nitor.i, Conor, K agere laboro. Gradior greffus fum.i. fcor eo.Gradus.i.proceffus uel per ^d itur Ccpofita mutant Loquor ’’O«, utaggredior.i.adeo.OrdiororfumSCorfusfum Nitor uelfui.i.incipio.Vtor ufusfum.ufum reihabeo.Obliui' Gradiof Tcot oblit’ fum.i.c memoria aligd cuolare fino. Queror Ordior gueftusfum,lamctor. Côminifcor.cômetitusfum.i.ey Vtor _ cogito. Mifereor,mifcrtus fum. Fatifcor feflus fum.uix Obliuifcof tftinufu.Mctiorquartæmcfusfum.i.pcderoSCcöfide' Queror ro,mëfuro,æftimo.Labor lapfusfum.i.cado.Nancifcor Commini naöus fum.i.acquiro. Pacifcor paftus fum, facio paftn fcor uel in païtii peto.Morior partiopiö facit mortuus fum: Mifereof quod nönulli nomen elfe uolunt. Participiü futuri tepo Fatifcor ris eft moriturus tang fupinum fuerit moritfi. Eft auté Morior morior c uita difcedere.SC tertisc cöiugarioniseft.Orior Labor infinitiuum oriri per qiiartähabetrrdigua per tertiâ fx' Nandfcor pius,licet oriris non male dixeris.
CRAMMATICAE DESPAVTERIANAE
liber fextus,de uerbis defefl:iuis SC anomalis.
Vat cötra nortnä fleftcs anormia funto,
V Vtfero,fum.fiO'Uolo,eo,qo,fuItis,edo,fis^ Aufini,qu{fo,forem,faxo,c£do,plura'qjmulto. Defeftiua etiam fic ambeftjinquio 8lt; itiquam, Infit, aiic,falue,capfis,apagc,quibus enge Des amp;nbsp;ait,fodes,ouat,omnia profa rccludct.
Verbum anomaltl uel anorme eft ^d contra alioçt re' gulam coniugatur.ut fum es eft. Fero fic cóiugatur:ln dicatiuo modo té pore pratfenti fero ftrs fert. Et plurali' ter ferinius fertis ftrunt, F«rsb»D),8(c. Tuli tulifti.sce.
Tuis*-
-ocr page 128-DE VERB. DEFECT!. ET ANOM.
Tulerâ.amp;cFerâferesftrct.amp;c.Imperatiuo prafcntiftf ftrat.Et pluralif feram’ ferte ferät. Futuro ftrto tu amp;nbsp;il le.Et pluralif ftramusfertote ftrüto.olim etiä ferütote. Optatiuo utinä ferre, amp;c.utjnâ tulifreni,utjr.à feram ft' res.Côiunftiuo cum fera feras,cum ferre,amp;c. cum tule' hm,cum tulifrem,cum tulcro.lnfinitiuopræfentiferre, praterito tulifle. Future laturü effe.Gerüdia ferediftré do ferendu. Supina latum latu.Participia ferês laturus. PaiTiuo généré, indicatiuo modo, feror ferris uel ferre fcrf.Et pluraliter ferimur ferimini ferunf. Ferebar, lat’ fum Uel fui, latus erâ uel fucrâ,fcrar fereris. Imperatiuo ferre feraf.Et pluraliter feramur ferimini feranf. Futu' ro fertor tu uel ille. Et pluraliter feramur ftriminor fe' rumor. Optatiuo utinä ferrer fetreris.utinâ latus effem uelfuiffem,utinâferarferaris, Côiunftiuocûferar,fifc. cum ferrer i en latus lîm uel fuehm, cum latus eflem uel fuiffem,cü lat’ ero uel fucro.Infitiitiuopfentiferri.Prs terito latu effe uel fuüTe. Future latüiriFero.i.porto,pî tior,cupio,dico. Poffum potes poteft, pefTumus poteftis pofTunt. Poterä, potui, potucrä,potero,amp;c. Ccmicüeft ßem fies liet fient,profim fis fit,8lt;c.Sic poflies.Fio,idcft» efFicior,irregulariter fiere pro firé facit, amp;nbsp;fieri pro fri: pr jteritn eft faft’ fum uel fui.Pif fens imperatiui capit i future optatiui fias fiat.fiamus fiätis fiant, quia fine di' Volo cif,amp;fite rariflimelegif. Volo ex donate notucft-Impe ratiuo caret,quia uolütas libéra eft, tame Icco imperati ui aliquädo futüçi optatiui capimus. Tctet. Quçfoçdc' pobquoniä nö poifit fieri id quod uis,id uclis quod pof' Wale fis.Malo mauis mauult, malumusmauultismalfit.male bam, malui, malueram, malam males malet. Optatiuo mallê,maluiflem,malim.Côiunftiuo malim,mai;é,ni3' Iuiflem,malucro. Infinitiuo malle, maluifle,cactcrisca' retifîc mauelim mauellë amp;C.N0I0 fimiliter coniugaf.ex Nolo ceptoimperatiuo.NolononuisnonuuIt,noIumusncn' uultis noliit.nolui nolueram,nolä noies. Imperatiuo té pore prp fenti ad fecundä perfonâ nolite,Sf pluralif r.oli tote. Optatiuo nollc,noluiflem,nolim. Cóiunéi.nolim, nolle,ncluennj.noluiffem.nolucro.lnfinitiuo nonc,iió luifle.
-ocr page 129-L î B E É. S £ îi t V S.
luitft.to K queo per quartim coniugâtur.K nihil itT*'* Eo gulartur habent nifi ibain quibain,ibo quibo.SC in qui* Quco bufdam tëponbus aut perfonis fccundâ uocalë pro ter^ tia.ut eo is it.pluralitcr imus itis «unt.ibain,iui,iueram, cam,ie$,amp;(c.fed melius ibo.lmperatiuo eat,eamus,eunto «untote, estera reftc.Optatiuo future eâ SCc.Coniunfli uo tëpore praefenti cam SCc.catera refte. Gerundia cun dicundoeundü .Sicqueocötugabituromninq.cuiusge rfidianoninueni, nec i ucnio participia. Sultis comicu Sultu «ft pro fi uultis,« fis pro fi uis.K capfis pro cape fi uis.fo Sis des pro fi audes. Indtcatiuo modo tempore prafenti ad Capfis fecundi perfonam fingularem fodes,csteris caret. Sic ft Sodés «5da perfona ptæftntis indicatiui fis,K plura’àter fultis, cçteris caret.£do es eft,8C pluraliter edirn’ editis edunt. Edo Edebâ.edi ederà,edâ. Imperatiuo es.ucl ede edat.SC plu' riliter edamus édite uel efte edant. ïuturo efto uel edv to,pluraliter edamus cftote uel editote edunto uel edun tote.Optatiuo cffem,cdiffcm.cdam.Coniunaiuo edam, «ffcm,cderim,cdifiem,cdero.lnfinitiuo efie, edifl'e,efu9t «ffe.Gerfidia edëdi edendo edendü. Supina cfum efu uel
l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tftunt cftu Pafiiuum reguläre cft.nifiquèdcftur pro edi
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turetiàdicië.Aufim.lndicatiuoueloptatiuifuturitcpo Anna»
ris aufimis,it,8C pluraliter aufint,cçtcris caret.i.audibo nelurinamaudiâ.Liuiuslibro primo;Nccfi feiam diccre aufim.Quifodndicatiuo tempore praefenti ad primam Qusfa perfonam quafo,£lt; pluraliter per candem perfonâ quae fumus irregularit u pro i.i.rogo 8C regain’. Catera ex olcucrfu.ToremiOptatiuo modo tëpore prçfenti 8C prç Forem terito impcrfefto, g( côiunftiuo modo tempere piiti K ptô impcrfefto utinà uel quü foré fores fores, plura liter fotët.i, clîcm effes efiet eflent. Infinitiuo future fo' re-i.futu^ elle,Si ita differt ab effe contra tndoftos, cat' teris caret .T erët.Dixinhoc foreuraxo:lndicatiui modi Jaxo «ft futurs temporis profaciam.Côiugatur autem fie,fa' xo,isit,8lt; pluralitfaxüt.Dicim’ etiâ f axim is it,K plu' raliter faximus faxttis faxint, pro faciâ facias S^c.ucl fe cerim is it £lt;c. Ccdoilmpcratiuo modo tëpore prafenti Cedo »dfecundä perfonam cedo,id eft,die uelda,8C pluraliter
1 adeaiv
-ocr page 130-DE VERB. PRAETER. ET SVPlN.
ad eädem perfonä cedite.id eft.diciteuel date.csetcriscl ret.Terentius in Phor. Tu mihi argentum cede. Plaut. Cede marfupifl.Terët. Quid fadum eft cedo. Cedite a* Ambeft pud Plautum reperies. Ambeft, tertia perfona prjfen' Iniquio tis indicatiui pro circumeft, fola eft. Inquio uel inqua, Inquam id eft.dico.Indicatiuo modo tempore pr;.'enti inquio io quis inquit. Etpluraliterinquiunt. Prsterito perfefto, inquifti inquit.Futuro inquies,8( Imperatiuo modo tf ' pore pratfenti ad fecundam Si tertiam perfonam, inque inquiat.Futuro optatiui ingat. Hsce in ufu funt.reliqua olim lefta,inquimus,inquitis,it!quiam,inquire,inquire fitc.inquiens Kc.iam pene' omnino exoleucrfit. Infit ter' tia perfona prafentis amp;nbsp;præteriti perfefti indieatiui U' turn eft in ufu, licet Varro infio dix it, amp;nbsp;nonnuUi infifir. Verg.duodecimo Aeneid.Ita turbidus infit.i.dkere inci pit. Aue : Imperatiuo modo ad fecundâ undilt;ÿ perfonä, Aue Aue,Spluralif auete.Futuro aueto,amp; pluralif auetote. ƒInftnitiuo modo tëporepnti.auere.Sic cöiuga(falue,u' Apage trunq; eft falutätis ucrbü,ut aue Maria.falue regina. A' page.-Imperatiuo mö tempore pnti ad fecundä perfona, apage. Etpluralif adeandëperfonä, apagete.1. abduf.
. remoue. Ab «v.j.ab, amp;nbsp;Græco ilbo afw.i.duco.Aiod-dl AlO co.Indicatiuo modo tëpore pfiti. Aio ais ait, amp;nbsp;pluralif.
aint. Pro imperfefto aiebä amp;c.integrn eft. Pro perfeflo, aifti,amp;pluralif,aiftis.Imperatiuo tëpore pnti ad fecun' dä perfonä, ai. Futuro optatiui et pfenti côiunftiui aiat 3iat,8{ pluralirer,aiam* aiät. Participiû eft aiës.Carrera no font in ufu, licet quidâ ponät aiam aies aiet, pluralj. Ouat Plaut.Vel tu mihi aias ueIncges,Idë:Vcl ai uelnega.O'
uat.Phocas folB ponit häc tertiä perfonä : parricipiii eil ouäs. Reliqua paçt funt in ufu, licet quidä ponät ouo,aJ Amabo at Sic. fine eclipfi. Amabo integrö eft, ga coniugaf amo amas,nec eft ,ppric interieftio, licet intcrieftionis uel ad uerbri officio tungaf blandie di, regit enim poft fe aceufa Explicit tiuum ut amo.ExpIicit,8lt; pluraliter expliciunt.
Dor,furo,for,der,fcr,uix unqiiam fufcipitiifus,
. Primat perfojiac dor, furo, for, der,fer, ä fan non fuflt in ufu,
-ocr page 131-uber sextvs.
înufu.tcfte Martiano captlla, id de fimplidb* intellige, quiapeffundor.afforbene dicimus. ïjic,duc,îac,fer,ais,ficc non fic dicitur apte.
Per apocope dicim’ die, duc,fac,fer,pro dice face Kc. Sicpr{dic,adduc,benefac,pcrfcr. Côpofita autc à facio ubiainiuerti£,nö patiunf apo-opé, qaperfice.infice di cim’ non perfic 8(c. leges aliquädo dice, duce,face.Tcr. Orandi ia m fi nem f ace Idem : Me miffum nbsp;nbsp;■
Syncopa diminuit de ui formata frequenter. Ni diifyllaba finf. tarnen inucnies bene nofti. Et fcifti,fla£fi,flefti,fic plura notabis.
Syncopa^teritisinuifyllabâ definentib* Kindetore tnatisfçpe côtingit,ut petn„p petiui,formafti ,p forma-«ifti,rediit ,p rc5uit,8Cc. DiffyUaba rariusfyncopaf, qa nofti ,p nouifti,nafti ,p nauifti, ifti pro iuifti.nifti ,p tn* uifti,uix usq inuenies.prçfertim extra copofinonem.aa Mmofti,tediftiuelrcdilftiintrifti, Sf plun aliquadolc* ges,ut frequenter nofti,(cifti,fl»ft*, flefti-Hor.Vn^e tatn benemcnofti.Terent.Sciftiutiforo.ldem:Oinnescon‘ gruunt,unum quum noris,omnes noris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
Practetitum bgnant amp;nbsp;pracfens practeritiua Sub uocc\ta:c,odi,capi,noui,mcmini'c5, Et pepegi,tnemiiü,tote atej memento reponit. gt;
H^cqnqi'^baodi,capi,nouiineniini,pepegi,fubuoce ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(
prçteritaflgnificit pfens 8C ptümtäimperfeaö^perfe* fta,ut odi.i.odjobabeohabebS uelhabui.Sic capi,ind' pio iticipieba uel incocpi.Sic dices de reliqs.Ethnicifçpi* odi dicftt.Hor.OderSt peccare boni uirtutis amore.Di' ôa^bafolnhabenttëporaàptôformata,utodi,odetâ, odiffem,odenm,odiflem,odcro,odiffe. Sic reliq.Memi' Metruiw rd ultra alia habet in futuro imperatiui metneto tu,me* tnetote uos.Memincro,odero ÖCc.etiähabent fenfum fit turi indicariui. Memini.i. recorder uel recordatus fum, facit participium menùnens raro leftum. nbsp;nbsp;nbsp;.
I a Sunt
-ocr page 132-DE VERB. DEFECT. ET ANOM.
Sunt neutropalfjua fokt,fit,fidit,amp; audet. Mocrcocum gaudct,paflïuum præteritum dant. Aft utrunqj uolunt,titubo,placeo,pateo(p. Suefco,caret,iuro,prandet,nubit,miferctip. Ccrno,piget,tædet,pudet,ôi licet.addito poto. Et libct 8C mereor,pro quo merco quoqj legi.
Verbß neutropafliufi eft quod defines in o facit prf K ritum.ac (ï defineret in or,utfoleo folitus ium.fio faftuJ füm.fido fifus fum.audeo aufus rum,niareo mœft’ fut». Çaudeo gautfus fum. Quxdä retinét utrûlt;$ ptfim aftiuf amp;nbsp;pafliuf uocis.ut titubo titubaui uel titubatus fum.pia t:to placui SC placit* funt,careo carui SC caflus fut» • i uraui iurat* fum, prädeo prädi Sc prälüs fum.nubo nu f .lt;5 amp;nbsp;nupta fum,milcret mileruit SC mifertum eft.cŒ»» cœnaui SC cocnatus fum, piget piguit SC pigitfi eft.tsdtt txduit Sc pertzfum eft, ga tzfum nö eftin ufu, pertsdet (ÿtzduit et ptç fum eft,pudet puduit et puditS eft,Iicet IK cuit et licitfi eft,poto potaui Sc pot* fum,Iibet libuitetU Tio Wtfl eft,mereor merui et meritus fum. Fio 5rt{ tß-»
Fido l^nioretmeliorfisaccedfteftneifta. Fido,fidutiäetfpt habeo.Conftdo idé.DifFido,non fido.Fidus,cui fidend» Audeo eft.Audeo.fum audax. Mocreomœftusfumperxuel? Msreo diphthongon.t.Iugeoettriftor. Mœror.rnœftitiaWé^ Caudeo Iuftus,triftitia.Gaudeo,Iætor.Propheta: Noneftgaude Titubo retmpils dicitdns. Titubo.i.lingua uel pedibusuacillo, nec inftftere queo. Oui. Haud aliter titubât ä fi *** luro na bibilTet. Iuro,iuramentü facio aut prxfto.
Pafliue fignant fub o uapulo,ueneo, fio, £.yu]o atm nubo liceo quibus addimus apte.
Verbfl neutrflpafliufl eft qd in o defines, pafliue fig»i' , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Beat, ut fex hic pofi ta. Vapulo .i, percutior. Flau. V ide fit
§ mox uapularc uis nifi aftutfl hinc abis. Fio, efficior. Veneo,uendo.Vcteresuencordixere. Exulo,exulfioÄ patria expellor,Liceo,(ft jntor. Nubo,uiro trador..
AbuO'
-ocr page 133-DE verb, defect, et ANOM.
Abundantia ,K primo uerba communia, Hscc SC pluia leges,communia,largior,hortor, Ofculor,experior,ftipulor,motor,hofpitoratrp Criminor,ampleftor,ueneror cü dignor adiüor, Obliuifcor cis,interprctor,addito folor.
Verbü abundäs eft qd fub una uoce aftiue 8£ paffiue ii gnificat.utucrbumcömune, ueluti largior,hortor, 8lt;c, Aut CH idé eft diuerfaçî côiugationfi, ut lauo as,uel lauo i-auo is. Aut cü aliqua in pteritis fupinifue coincidflt, ut niup teo Stmulgeo mulfi mulfum.Aut cü idc multiplex ^tcri tn aut fupinü habet,ut fapio fapui uel fapiui.hoçj multa ex diftis fatis pattt,ut Iauo,!)d etiä tertiat effe ante ,pba' uimus.Duro dureo,Ii^ liqueo.Neo nes.K ,p codé neo ne Neo i$neit,ueteresdixere.Füdoas.i.fundamentûiacio.Füdo is,fpargo,8Cc.Dico a5,côfecro.Dico dicis,lo5r.Volo uo' las.ut aucs.Volo uis,cupio,8Cc.Lego legas,legatü mitto «elteftamentodo. Legois,patuit. Seroas.claudo.Sero is.femino uel planto. Educo as, penultima breui.i.nu* trio.Educo is,penultima lôga,cxtra duco.Talia,diligës f ceptor per (e plurainueniet.nos receptui canimus.pau lulntm.decomunibusdifturi. Verbflcömuneeft.^din or deRnésaftiue SC palTiue fignificat, ut largior iris.i.tri Largior buo aut tribuor.Ofculor.ofçulü do uel accipio.Stipulor Ofculor .i.rogouel rogorinobligationecôtrahenda.Moror,in Stipulor morateneoueltcneor. Expcftouelor.Qinstc moratus Motor eftî'Hofpitorjfufcipiouclfufcipior hofpitio.Criminor.i. Hofpitor accufo uel accufor. Crimé,accufatio uel peccatü. Ample Criminor ftor,circfidouelcirc«dor, Kaccipiouelaccipior.Senec. Ample» Mala pro bonis ampleftidcmêtia eft. Veneror.i.hono» ftor. ro uel honorer,Hine uener5dus,uenerabilis.ucnerano.
Dignor,dignuiudico uel iudieor.Intcrptor,declaro,uel Dignor or: lége plura ponit dS alhs Prifeianus,« auxilior,me» lt;leor,tutor,tueor,confpicor,defpicor,mctior, afpernor, miror,côfcftor,carnificor,côrcquor,affcftor,afi'e?ir,ad» tniniculor, auguror, dominer, architeftor, abominer, aggredior,n«ichjnor,furor,u«nor,ûuftor,arbitror,rc»
I ) or,
-ocr page 134-LIBER SEXTVS.
or.met_or,adorior,blandior,calfinior,argumenter,exö* cror.côplcftor.uociferor.amplexor.demolior.fari.udl (ïcor,depeculor,adipifcor,polliceor,exorior,patior.
GRAMMATICAE DESPAVTERlAe nx liber feptimu;. Ce uerborum formis,
PRæcipuas uerbi formas cognofee quaternaî-Formx uerbo^ principales font quatuor,perle' ôa ut lego, meditatiua ut ledurio, inchoatiua ut feruefeo calefco. Prifeianus ponit plures formas minus principales. Defideratiuâ ut uifo, capeffo, facelTo.id eft, cupio urdere.capere.facerc.hoc diftfl reprobat VallajSa uifo nô cupio uidere, fed co ad uidendû (îgnificat, fie ca' pclTo.Kc.Ciniinutiuâ.ut garrulo, modicum garrio. Sot biUo.parüforbeo.Cauillo.aliquantulncaluo.Dictt’?quot;’ cauilIor.Pitiflo,modic3 bibo.Süt itc quxdâ appat^tiua difta.utalbico.i.albeo. Fodico.fodio. Nutrico.nutno. Vellico'.uello aut carpo. Poetor,aris,PhiIofôphor,aris.b operâ do poetis SC philofophis.aut hos imitor.Grtcor et pergrçcor.i.more Grp coç» indulgeo genio. Fiüt fi*® “ j: ba ä nominibus SC aduerbils, ut lignor frumetor ptft“ no,S(c.^ nô habet certä informatiôis regulä.tdeo reh9* omiflis folû de frequf tatiuis,^ etiâ iteratiua dicuni|Sl 10 choatiuis uel inceptiuis.meditatiuis^ dicemus.
Ce frequentatiuis feu iteratiuis»
Sic iteratiuum formesiito fiat ab atum, V per O mutabunt bene cætcra uerba fupinî. Si fuit or manet or: funt cüdta frequetia primat. Prattereunt legem nato,qiiærito,fundito ,fcitor. Scifeitoratep agito,fclt;ffor,loquitor pauitolp Perferutando Iibros doiftorum pliira notabis.
Verbn frequentatiuü uel(ut Ciomedi placctJiteratiuB cfl:, qd alTiduâ uel potius frequente in agedo uim habet, SC frequëf agedo itérât affeftü,ut falto.cIamito.Formac aut dupljciter,priino,à uerbis prinw côtugatioW
-ocr page 135-DE VERB- TORM. LIB. SEPTIM.
»ibus in fupinis atfi pcnulrima löga, tnutädo a longä in ibrcuc: 8t u utl um in o,ut imperatü uel imperatu impc' ntoi clamatS clamito,uolatü uolito,8Cc .Rcliqua frcquê tariua formanC à fupino mutädo um uel uin o, ut cur* fum uel curfu cuiTo curfas,fali ü falt o. Dormitü dormi* to.as.Tueor .tutü.tutor jtutaris.qa ex ibis in or nbsp;nbsp;nbsp;fre
tiuctatiuainor,uelutiminorminatüminitor. Formât _ cötra reguläqu{dä,nonatü,nato,as.Agoagitofaatut Agito töpofitüeius ec go cogito.i.re frequétcr ad niemonadu lt;0ueicogo. Oiafrequëtatiuafunt prim« cöiugatiois.
De inceptiuis feu inchoatiuis.
Prafentis primi'cp modi co iungc fecundx Perfonæ,fi uis uciba inceptiua creare.
Sic Rrucs fcruefco facif.led tollitur hifco.
_ V erbu inchoatius uelinceptiu« form« eft.îjd cStinutt increnientv. palTiöisinnatx fignificat, 8C i Valla augmt tatiuü appellaf. Et rfgt;priç tm fit à neut ns fecfids cöiuga tionis addcdo fctüd« perfonat pfcntis indicatiui finguLa ris nücri fyllabä co,ut tepeo tepes tepefco.i-in boras ma* gistepefio.Calefco.i.fiocalid’.Sicagrefco.albefcqJer* ucfco,ardcfcogt;madcfco,8Cc .Quorundâ primitiua in uft* no funt,ut ignefco,fanefco,herbefco,liquefco,iuucnefco, ftnefco.act.^funt ex obfoletis ibis.Quî fimilif in fco de ftnëtia,formant ab alfis ibis à neutris fecûdç.no pro* prie diccda font incboatiuaifedincboatiuisformatiócfi milia: uulgo tn etiâ incboatiua dicunt, ut pfentifco.i.p* ftntio.Concupifco.i.cupio.Viuifco.uiuo.Labafco.ama* LabafcO fco,integrafco. Vnfiformat irregularithifcoabhto,as: intcgrafcO quia régula pofcit hiafco.Et eft bifcere proprit ofcitare.
De meditatiuis qus 8C defideratiua.
In mcditatiuis qucxi in u fit iunge fupino, V femper brtuians tio,fic dabit efutit efu.
Mcditatiufi uerbü eft ^d cö primitiuo fignificat cupio, ut eforio.ctfe cupio. E ormat meditatiuft i poftetiorc fo pino correpta u 8t adiefta rio,ut partu parturio.i.cupia aut conot partrt.Vergiliusiparturit almut ager.
f I N 1 S,
-ocr page 136-