Georgil Fabricii

CHEMNICBNSIS

Rerum

LI BRI VII-

vttatî slectokvm saxon

MARCHIONVM MISNE ANNAIIVM VRE^S MISNAE SlfFRIDI MISN*”’” EPITOMES LIE*

Omnia nunc recens édita

L I P S 1 Æ-

„Voegei-^no. ÇvkanteEk-NestoV-

T r F G 1 O»

CVM PRlVlEB

S.D,

Georgius Fabricius

Chemnicenfis.

Ai o RE s Tvos,Christi A-nePrinceps, Domine iiiuftris,Ke-gum Saxoniæ nobilifiimam effe profapiam, literis amp;nbsp;monumeulis conftat ; quorum fortitudinem , iufticiam, grauitatem, res præcla-rè geftas cognofeere , puiebrum eft ; non ciurfolum aut fubdito, præftantium dominorum ftudiofo Sc obferuanti ; fed pofteris etiara ipforum, quos virtutem amp;nbsp;gloriam bæreditariara tueri decet, amp;nbsp;imitari conuenit, amp;nbsp;fuperare ma-

gnificum eft. Igitur cum ante annos fedecira, otij aliquantulum à mutiere fobto, propter morbi con-tagioft popularitatera, nattus effem, ludo diffrpa-to, amp;nbsp;difperfis adolefcentulis : cccpi noftroru Du-

A a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cura

E P I s T o L A

cum faóha laudabilia annotare, tum honoris amp;nbsp;vc-i nerationis Principum ipforum turn meæ memoriat caufa: putabam enim turpe externa inquirere,amp; res peregrinas admirari, amp;nbsp;bona propria ac patria, pofitamqj ante oculos virtutem non confiderare. Intuens autem in ftatum Reipub. præfcntem5amp; tu^ PrinccpsFamiliæ antiquæoriginem repetenspro-pinquam , hos duos libellos collegi, primum de Eleftoribus,qui ab Othonis 111. Imperatorisæta-te, hanc dignitatem inter Saxones tenuerunt. Ab terum, de Principibus Mifniæ, quos Marchiones nominant, ad tuendosimperij fines atque limites, ab Henrico i. Aucupc,in GermaóiaMagna con-ftitutos.. De ortu Eledorum fequor opinionem communem, eorum faóta recenfui breuiffime, quibusfibi nomen pcpererunt,etiamaliquotbene-ficiacommemoraui, quibus merit! de Repub. funt ‘ amplilfime, nec non clades aliquot amp;nbsp;damna ad-didi, vt admoniti exemplis pofteri, effe homines fememincrint,amp;fciant felicitatem guberna-tionis5foliusDeieffebeneficium. Quis enimcue-xitLotharium ? quis de potentia maxima deiecit Leonem ? quis tuum Christiane Princeps atauum Fridericum ornauit atque extulit ? Nónne is, qui poteftatem in régna habet, eiq; tribuit, cui ipiefauet ? MarchionumMifnenfiumortumfumo à Thimone Comite Lansbergio amp;nbsp;Vuetino, cui poftcædcm Ecberti 11. Marchionis Saxoniæ , qui aufus imperium affeólarc fuit, Mifnenfis prouincia data eftjquamipfiusfilio Conrado conferuauit ar-mis Lotharius Saxo.Imp.qui has regiones fuis opi-_ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' bus,

DEDICATOR! A.

bus, amp;nbsp;fua fapientia défendit, dominisc[; proprijs afferuit. A quo tempore , inter fortunæ varieta-tem,bellis ciuilibus grauibus, amp;nbsp;externis admo-dumpericulofisjhæc gens incrementa Temper ce-pit,amp;Henrici vi. Adolph!. Alberti i. regumRo-manorum cupiditatibus conftanter reftitit. Adie-fta deinceps eft ad poffcfTiones maiorum Turingia, ditioPleifenfis, 8c Orientalis : pars itemPranciæ,amp; Vodlandia, donee ctiam acceîfit Saxoniæ ducatus, ScEleétorisdignitas. Quod imperium adhuc durât, ôcfamiliæ tuæ jPrinceps illuftris, amp;nbsp;maiorum tuorum amplificat dignitatem : qui amp;nbsp;fortunas fuas auxeruntfplendidè,amp;in his terris, vrbes lautas amp;nbsp;amplas,metallisditati, condiderunt ; nec minus célébrés funt, quam ill! , de quibus poëta maxi-musferibit,Reges Albani qui olim

^yomo-num, nbsp;nbsp;G abtos, 'urbemj^ Fidenaw^

Ft Collatinas ftoßserufit moKtibus arces,

Pometios, cafirumj^ Inui, Polam^ » Cotamj^, quivrbiumconditores ôeferuatores reótius prædi-cantur,quàmfæui(fimiilliviri,qui':ï]oXi7roç6û» àv-^§o(pói/ot nominantur.Hos duoslibellos exiguos,capita tantum rerum continentes, tuo,Princep$ illuftris, nomini infcribo,obferuantiæ caufa, 8c peto humiliter, vt animo æquo pro tua indole genero-fa accipias , amp;nbsp;maiorum virtutibus ac benefaétis intentus ,maiore cupiditate legas. Deus æternus ampliiftmam adolefcentiamtuam placide regat,amp; in optata felicitate conferuetperpamp;tuo. E ludo il-luftri, Mifna Hermundurorum Cal. Sept. Anno à Chrifto feruatore m. d.lxix.

3

Ml C H AB L

(MICHAEL 20ÈMES ^irnenfis in Elecîores

chiones Faèricii.

F?l nïùdtn olea pace tegente comaa z ^^os patrijs hofies oris, itigentibus aufis,

Repulerir)t, ipfi nomina magna fino,

Palaßina populi, Latijj^ferocis, lîlorum iußi fuhdere colla iugo,

Et quanto Occani fiagnarintfanguineflucius,

Senßt vbi noßros Danica terra 'viros :

Fabricius canit hic,fednudis ampla recenfet Fantam nominibus, nobilis acta domm ;

Ft qua praterea longinquisgejjerit annis

CMarchio ,cuifato mitfnica terra dataett: ^i fua Pannenios contra, rigidosf Polonos,

Suflinuitforti caßra moueremanu.

F!gcpatriapaßus conßßerefide Poémos,

^ups billsfurijs egeraT atrafils, nouas celfisfirmauitmœnibus 'vrbes,

Fulnera^ obpatriam cepit honeßa ßuam.

Haclege, ne quondam dubijs ambagihus erres. Cum fuerint grandi firipta legenda fono.

2^uitafic primum turres amp;nbsp;fumma falutat

Culmina : fic 'viridi gramina vere placent: Sic capimur, primumformas 'vbipittor adumbrat, Ft rerum obfiuro membra colore notât,

A4

HU Ventura dies longe mawra referaat, o v tl nam tandem prodeatillud opus.

ld quibui excipiam verbU, ^uaj^ ofculafigam, ^i^os motus tacito peblore latus alam i

Inter ea tibi mane preces, tibi vejperefro^ CMagne Deus, grato, quo decet, ore, canam :

Vïuat vt ille diu, nee dur os exigat annos : ‘Ilpn eli euentuJfes cartturafuo.

GEOR. FABRICir

CHEMNICENSIS

D E

ILLVSTRISS'

SAXONIAE DVCIB. ET ELECTORI B. IMPERII, E NARRATIO.

IM~p E R 11 Germanic! ftatum, Pontificum Ro-manorum cupiditatc amp;nbsp;iniurijs laceratum j ac pænè euerfum , fua reftituit virtute amp;nbsp;fapicntia Otho III. Imperator : qui, vt bellorum ciuilium Othoiii cauffas præcidcrct, exterisc[; ad imperium afpiran- i®petator. di fpem intcrciperet: Sexuiros conftituit, quorum iudicijs ôc fententia dignus Princeps eligeretur, qui Romani Imperatoris nomen dignitatemq; ob-tincret. Eum honorem detulit ad tres antiftitcs, Moguntinum3Colonienfem,Treuirenfem,amp; ad DucesEie-totidem praecipuos Principes , PalatinumRheni, ûoret.^ Ducem Saxoniæ, Marchionem Brandeburgium : vt illis ordinibus fapientium amp;nbsp;fortium virorum

' coniundis, magis ftabiliretur gubernatio. Ad-dituspofteaRexBoëmiæ eft,qui interdiffentien-teshaberetdifcernendi auftoritatem. Mogunti-nus appellatur Cancellarius Germanise, Coloni-enfts Italiæ, Treu iron fis Galliæ amp;nbsp;Arelati. Pala-tinus dapifer, Saxo enfifer, BrandeburgiusCame-rarius. Rex Boëmiæ pincerna. Othonis fanftio fa-

A 5 ftaeft.

2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ELECT ÖRES

Gregorius da eft, circa annum Chrifti fecundura èc millcfi-V. Pontifex, mum 5 confirmante earn Gregorio quinto Romano Pontifice,e ducibus itidem Saxoniæ nato, amp;nbsp;Othonis Magni Imp. pronepote, Lodolphi nepo-te, Othonis filio. Eft autem, fiue fpedetur au-doritasjfeu publici confilij poteftas,fecundum no-. —men regiunijhodie nullum in terris ampliuSjamp; cum magnitudine ac fplendore Eledoris comparan-dum. Munus Saxonici Eledoris fere eiufmodi eft , quale prsefedi prætorio apud Romanos fuit. Qui de fandione Othonis dubitant, ijs alio loco re-fpondebimus. Manfit autem ifta dignitas vfq; ad hæctempora,in quinq; familijs. Prima Ducum Luneburgiorum, é qua numerantur Eledores tres; altera Comitum Supplinburgij,e qua vnus Lotha-rius ; tertia Ducum Bauariæ GuelforumjC qua duo: quartaPrincipum Anhaldinorum , è qua odo : vl-tima Marchionum Mifnenfium, è qua Eledores totidera, quorum fada infignia amp;nbsp;laude dignifsima funt,fed eorum tantum fummas amp;nbsp;capita breuiter notabo.

DVCES L V N E B V R G 11.

BERNARDVS I.

Bernardvs I.quernalijBennonemnominant , quæ res confufionem peperit : nam vniis idemq; Dux fuit : quamuis nomen diuerfe fcribi-tiir. Hie eft Herman! filius,domö Billingorum,qui àfede Stubefgehorna, didi funt: Dux Luneburg! fccundus, amp;nbsp;primus Saxoniæ.Eledor,vir multis fa-dis cla

s A X o N I AEr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5

élis claruSj Othoni iii.Imperatoris ftrenuam Ro-mæ operam nauat, cum fratre fuo Lothario, contra Crefcentij faftionem. Vandalos occidentales aliquot prælijs fuperat, qui etiamfi iugum excutere iracunde tentarent,huius tarnen viribus co rcdacti. funt, vt ipfo viuente nihil hoftilc molirentur : fed importunitas Sc auariciapræfedorum eiusfecit, vt Auaricia doótrinam Chriftianam, quamfub Othonibusim-peratorib. didicerant abijcerent : eamq; non ad îalutemanimorum,autlibertatis dulcedincm ,fcd adferuitutisaudoramentu tradi iitdicarent. Cir

ca annum Chrifti mvii. Henrico i i.Imp. auda- Rebellion cia iuucnili fit rebellis, fifus armis Meftouini Duels Vandaloru : fed mature errorem agnofeens, Amc-lungi præfulis Mindenfis, patruifuiprecib. veniam fupplex impetrat, fuamq; obferuantiam erga eun-dem,bello Boemico præclarè oftendit, amp;nbsp;ad vifto-

riam auótor præcipuus fuit. Cum Hermano T urin- Temeritas giæLandgrauio manusinaufpicato conferit. Du- infehx. catum tenet,fecundu Helmoldum, annos quadra-ginta. Cum vxoreBertrada,RegisNoruegiæfiliaj fepelitur Luneburgi, ad cryptam patris.

ORDOLPHVS.

Okdoiphvs Bernardi filius, (quern Her* ucldiusvbiq; Othonem perperam nominat, quod viciumexemplariseft) virnoninftrenuus,fed in-felix. Cum ditionem paternam cum Hermano fratre diuideret, virium minus habuit. A V anda-lispropter odium in eiuspatrem conceptumjæpius non

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ELECTORES;

. non fine clade infeftatur : ob fortunam bellis om-inadmin?-^^’ nibus aducrfam, demum à fuisquoque deferitur, ikando. cum à patris obitu annos duodecim rebus præfuif-fet. Vandali eo gubernante occiderunt Gode-Crudeiitas fchallum Duccm Obetritarum, virum optimum, bavbara. amp;nbsp;in pfæfules fæuierunt gladio amp;nbsp;lapidationibus.

Vxor eius Gifela,Olaui Daniæ regis filia,ab ijfdem cum cruciatu necatur , vt Annales Saxonicitra-dunt.

' M A G N V S. r

M A G N V s Ordolphi filius, animo ôc virtutc vere magnus. Contra Vandalos prælia fecunda multa facit. Henricum Obetritam, Godefchalli filium armis reftituit, Lufatiam imperij nomine re^ cuperat. De V andalis fe vlcifcens, decus fortitu-dinis pœnè amilTum , genti Saxonicæ reddit. Fortuna Hcnricus 11II. Imperator , cùm fe cius fidei per-in^kquot;na nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, primùm eum mulôlat exilio, amp;Ticinura

in.igna. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Infubriam ablegat, cum Friderico Saxoniæ Pa

latino , vt Annales Gotefcccij : hune verô cûm li-beraffet, reduftum etiam Magnum, in euftodia de-tinet. Cùmmoleftiam illam multos annos tulifiet, neque Othonis Bauariæ ducis precibus iuftiflîmis, neque Hermani Saxoniæ Marchionis ope,promit-tentis captiuorum omnium pro redimendo ipfoli-berationem, confequi libertatem poteft. Princi-pi autem anîmi ac fpiritus Saxonici, cum iniquæ nimis,amp; cum îpfius dedccore coniundæ conditio-nes proponerentur, honeftius vifum eft,omncsdif-ficultates

s A X o N Igt; AE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5

ficultatesperpeti, quàm dc veterum dignitate ali- Libertas in quiddiminuere5aut ab auita honoris poffefsione decedere. Eleétoris titulus, cûm prole mafcula carcret 5 tandem ad filiæ amp;nbsp;neptis liberos peruenit. Obit fuæfamiliæ vltimus, M c v i.vt fcribitHedio.

Sepelitur cumprættantefœmina Sophia , Vuidre-zlai, vt annales Saxonici : Geifa, vt ali) rcgis Vn-gariæfilia,Luneburgi,cuius vrbis maiores ipfius, quafi alteri conditores fuerunt. Nepos eius é filia Vuilfildi, èc proneposexEilicha, vterque eft Ele^ ftoratum adeptus,quodq; auo Sc proauo ipforum fuerat ademptum violenter, id ipfi, fauorePrinci-pum, fummo cum honore luo, obtinuerunt.

E COMITIB. SVPPLINBVRGL

L O T H A R I V S IMPERATOR.

*• »

L oTHARivs Gebhardi, Comitis Supplin-burgi) inHercinijs, filius, cognomento Aleator, quod amp;nbsp;Augufto poene euenit, quialufu illo dele-ftatusvterq;fuit. Species ei amp;nbsp;animus,digna im-perio fuerunt. DuxSaxoniæ crcatur ab Henrico Dignitas nil.Imp.quam dignitatem, cûmab eoHenricus v.aufcrre,amp;inHoierumManfueldium transferre tatem. vellet : ad filuam Guelphonis prope Helmftetämün carapo ab alaudis ditto, cum ipfo armis congredi-tur,prælioq; viéf or euadenSjgradum fibi ad culmen imperi') facit. Defideratafuntexvtraq; acic,qua-lt; draginta quinque hominum millia, pugnatumq; ' to'to eft die, donee nox prælium dïrimeret. Loricte hoftibus

EL ECTORES

hoftibus detraâæ, plauflris aiichuntur : cætcraarma, prædæ dantur militibus. In codem loco tro-Traphxi phæum ercótiim à Saxonibus de more eft: vir arma-credio. tus,tenens dextera clauam vncis ferreis grauem, finiftrafcutum. Id poftcacultum cft ab agreftibus nomine cuiufdam Ceduti , donee difliparetur à Vuernero præfule Mersburgio. Viâi eodem die fuerunt Vandali Tranfalbini, quos Imperatori con traSaxones fuppetias laturos,intcrMildam amp;nbsp;Salam fluuios Otho Ballenftadius, Magni Saxoniæ Eleólorisgener,fuperauit : annofupra millcfimum centefîmura quinto dccimo,Calend.Februar, vt Helmoldus feribit, amp;nbsp;inferiptio antiqua teftatur, quæibi in facello quodam legiperhibetur,

milleno eestend, ter quo^ qui ns

Siluam Guelphonisperfuderat vnda cruoris : Sunt hominum occifi quadraginta wiHia quinq^, Ipfonempe die Dionqß, murtqrù altni.

Non procul ab eo loco,vbi trophæum locatum fuit, V uiderftetam cœnobium condidit Rcinhardus præ fulHalberftadius. Poft id prælium anno duodecimo Lotharius, præter animi fententiam conuentu ■ ' Moguntinoeligitur Imperator, VIII.Calen.Sept.

Coronatur Idib. Aquisgrani à Friderico antiftite Colonienfe. Imperium gubernauit, non modo fortitèr, verumetiam infigni iufticia, fortitudine, amp;nbsp;magnifîcentia. Eiustemporibus (vt aitHelmoldus ) lux oriri noua coepit,nec tam in finibus Saxoniæ , quàm in vniuerfo imperio : trânquillitas temporum, abundantia rerum, pax ( vt ipfe loqui-,tur ƒ inter regnum amp;nbsp;facerdotium. Continuis vfus viôto-

s A X o N I AT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7

vidorijSjTridericum Sueuum cognomcnto Codi- viaorj« tcm,amp; Conradum fratrem eius, imperium affe-dantesreprimit. Leopoldo etiamDuci Auftriæ, Sc Carolo Flandriæ Comiti, fpem regni aufert : hic paulo póft à fuo ipfe populo de vita tollitur. Gerhard! Comitis Geldrenfis, à quo erat offenfus5acci-pit excufationem. Vrbem Magdeburgum fchif-mate periclitantem, metu feditionis libérât. Mo-nafterium vrbem Vueftualiæ infignem, partium aduerfariarum ftudiofam eremat, Noribergam,Spi ram,Auguftam,Vlmam, rebelles ad imperata faci-endacogit, in Halim Saxonicam exempla ftatuit^ arcem Vinciburgam diruit. Bella externa geflit plurima. Cugr VlricoBoëmorum Duce pro Otho-ne Morauo pugnat die verno æquinoéfiali. Mora-uus audor belli cadit : Marchio Albertus, amp;nbsp;Ludo-uicus Comes Larius,d Boëmis capiuntur. Hartun-gus Comes Nordalbingus interficitur. In Rugia-nos mouet, Polonos facit tributaries, regem Dano rum, quamuis barbara laceflitus iniuria, fupplicem recipit. Nordalbingos dido audientes facit,prin-cipemVandalorum fede ad Albim expellit, ipfo-rumidoli popularis ftatuam, quam denuo pofue-rant,euertit,Pomeranos adChriftianam religio-nem adducit, Fridericum Alfatiæ ducem impu-gnat, Langobardos contumaces compefeit, Ligures, Hetrufcos, Picenos,Vmbrosindeditionemac-cipit, Innocentium ii.Pontificem reftituit armis, Rudgerum Normanum cum Petro Pontifice fedi-tiofo, Apulia amp;nbsp;Calabria exterminât, Saraceno-rum rcliquias è Brutijs fugat. Admiratione vir-

tutis

8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;electo r ES

tutis amp;nbsp;felicitatis à Calolohannc Imperatore Con-

Maanifi. ftantinopolitano, amp;nbsp;à Bela 11. rege V.ngarico gra-renti/lmpe- tulationis caufa , accipit munera. Honorçs ipfe ratons. virisfortibus amp;bene meritislargiens, imperij tna-ieftatemplus,quàmè raaioribus quifquam extol-lit. Caniito regi, donat Obetritarum prouinci-, Magnum ab Imperatore regni accipere infi-* gniacompellit,Vandalisducem confirmât, Con-radum Vuetini comitem, Mifniæ èc Lufatiæ Mar-chionem facit, Ludouicum iii. ComitemTurin-giæ, eiufdemprouinciæ Landgrauium, Erboncm comitemRatilponenfem,DucemCarinthiæ. Alberto Vrfo ducatum Brandeburgium concedit, A-dolphumSchauenburgiimilinguis lltterisq; excul-tum , Nordalbingiæ comitem créât,Reginaldum Normanum Bari amp;nbsp;Apnliæ principem. Nec mino-remmunificcntiæfplendore, quam pietatis,iufti-ciæ,ftudiorumamore,laudem meretur. Diuum relig^onh? Bemardum, hoc ipfo tempore, cultu religionis ce-lebrcm, colit amp;nbsp;obferuat, eiusq; admonitufæpe er-ga holies fuit clementior. Vurciburgijs Emeri-cum præfulem mittit : virum fpeólatum : Magde-burgijs, Conradum gentilem fuum. Homburga-num Sz Aldeftetenfe cœnobia ampliat. Item,Olfe-numvetus, prope Verdam inftaurat: amp;Lotharia-num, prope Brunfuigam, de fuo extruit. Chem-nicenfe item extra vrbem de fundamentis ædificat.

Leges amp;nbsp;VeteresRomanorumlegesin Apulia repertas, fo-parl'txT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pifanis donat, qui libri nunc Flotentiæ in pala-

tioMediceoalferuantur: eas^; per Vuernerumlu-reconfultum ( Itali Irnerium vocant, vt in eius epi-taphio

s A X o N I AE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9

tapliio legimus Patauij) mandat explicari, amp;nbsp;ius fecLindumeas leges dici in imperio. Medicorum Arabum amp;nbsp;Maurorum monumenta, in linguam la-tinamè Saracenicacurattransferenda. Erat enim iaculolæfus in pede, quod vulnus cûm abEbræo curatum effet, ex eo feire voluit artis magiftrum, qui Mauros eicommendauir. ArcemSigeburgam, à viótoria videlicet diftam, in loco quoPrimislaum Vandalum vicerat, extrait in inferiore Saxonra. ' Vrbem Chemnicium ad eiufdem nominisfluuium, in montium Suditarum radice, condit inMifnia, ideo Cæfareum cognominatum : ad differentiam eorum oppidorum , quæ idem nomen habent in Boemia, quorum alterum eft à fterilitate loci, alte-rum à malishominum moribus appellatum. Aliam vrbem nonprocul àRheno de fuo nomine,Cæfaris Lothariam appellat. Totautem tantasq; res Lo-tharius ^breuitcmporegcffit,vndecimocnim fui imperij anno intcrijt non magnis geffit copijs, vt fottilfnnis amp;nbsp;prudentiffrmislmperatoribus con-ferendusvideatur. AferiptoribusItalicis itacele-bratur,quödintotoiraperio nihil egerit,quodmc- tis. rito repræhendi poffit : Engelbufius tradit ipfum iufticiæ amatorem, amp;nbsp;Conftantini, Caroli, Otho-num fuiffe imitatorem. Ait etiamFrifmgenfisjpo-tuiffe eins virtute amp;induftria, imperium ad prifti-nam dignitatem reduci , nhi fuiffet morte celeri præuentus : quæ ci accidit anno Chrifti nati M cxxxv 1 i.præfenteciuspatruoConrado ,anti-ftitc Magdeburgio ,vt ibidem annales declarant. Moritur autem in reditu in Germaniam inter Ve-

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ronam

IO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ei'ectores

ronam amp;Tridentum : villa huraili. Scpelitur extra Brunfuigam in cœnobio Lothariano, cum vxore Richifa, Henrici Pinguis, comitis Northemij filia, quæ ab Othonis i. Imp. fratre Henrico, è Saxoni-ca nobilitate, fexta ftirps eft. Mortem eius antecef-fitminim prodigium,vt terra locis mtiltisper to-Piodigi- turn biennium ardcrct : qui ignis nec imbrlbusjucc niuibus, nec alia arte potuit extingui : vt fcribitur ' in Chronicis Martinianis. Lotharij in membranis vetuftis tale inueni epitaphium,

Lothanuijeeptro ,ceu Caroltis alteradeptOj. t^eejuo ludic'to prafuit ïmperïo ,

Dïruït errorem regaï ,ßrmauit honorem, Incltt/'ii Italta quot;Jiclor, (dr Apulia.

Exuitur memhris} heu -, trina luce Decemhrù, EccleßagemituS) illiui esiobitus, Eius genealo-gia, quantum inueftigare potui, fic habet,

HENRieVS I. SVPERBVS.

Lothario Imperatorc mortuo Magni Sa-xoniæ Ducis nepotes, c Vuilfildi filia, Henricus Guelfodux Bauariæ, diólus à facie, Niger: à mo-Confentioribus,Superbus : amp;nbsp;exEilicha filia, Albertus Vrfus de inipciio. Marchio Brandeburgius cognomento Pülcher,æ-quali contentione necimpariftudio atquegratia, de nomine amp;nbsp;honore Eleótoris inter fe certarunt. Henricum, vt Eledoratum obtinerct, inprimis iu-uit Lotharij affinitas, nam Gertrudim eius filiain vnicaminmatrimoniohabebat:tum etiam fides amp;nbsp;magnanimitas , quam bellis Italicis præftiterar..

Affe da-

s A X o N I Aï. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II

Affetâati infîmulatus imperii,amp; inde Superbus nominatas y Conrado m. Sueuo rcßftic, ôc prope superbi* Creuceburgum inTuringia cum co congreditur: noxiaeft. tum Albcrtum MarchionemBrandeburgium fobri-num fuum cui Saxoniæ ducatum Conradus dede-rat, exutum caftris, fugat è Saxonia. Vrbem Plotfcham diruit, amp;arccra Anhaltinam incendit.

Ipfum redeuntem in Bauariam, quam idem Imperator Leopoldo Leopoldi F. Marchioni Auftriæ, donaucrat : alij morbo, alij veneno,alii dolore ani-mi,quodab omnibus nobilibus,quatuorcxccptis defercrctur -, extinftura feribunt -, fecundo anno poftquàm Eledor faólus fuerat. Obi)t x 111. Cal. Nouemb. Quedilnburgi. In cœnobio Lotharia-no, cuius modo meminiraus, cumvxorcofoccro, amp;nbsp;focru tumulatus.

■ HENRI CVS II. LEO.

H B N RI c V s fecundus, Lotharij nepos, propter animos ingentes Leo dittus, princeps totius Germaniæ potentiflimus, ab Albi ad Rhenum, à Potentia iugis Hcrcinijs vfc[; ad mare Balthicum ditionem extendit: in acquirendo, quam in retinendo for-tunatior. InVandalos quotfacitcxpeditiones,tot viéforijs.fit'illuftrior, amp;nbsp;populos illosbarbaros ad aliquem vitæ cultum traducit: Niclotem Ducem eorum feditiofum occidit ; filium eius, rcligionis defertorem fufpendit. Epifcopatus tresLubecen-fem,Raceburgium, Suerinenfem conftituit,Im-pcratorisvoluntate. Vrbem Lcoftadium de fuo

B 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomine

Ï2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ELECTORES

nomine acdificatpropcHainburgam, hancignc confumptam reftitiiit, amp;nbsp;c minis Bardouici à fe eucrfi, Liineburgum reparat. Vucrlain Vandali-cum præfîdium oppugnat. Pontem Ratifponæ ftmit fupcr Danubiinn , opus prætlarum : fecun-dum quod in Mifnia Drefdcnlisfiiper Albiin,^ Pra genfis in Boëmia fiiper Vultaham mcmorantur. Primislaum Obetritam captum fcrro vincijt: deniio rebellem laqueoftrangulari iuflic. Rapinis amp;nbsp;la-tfocinijs fublatis,otium amp;c fccuritatem gcnti relt-quæ comparât. Arnburgium comitcm, quatuor præfulum auxilijs agit in cxilium, Suenonem 1111. RcgemDaniæabexilioreuocat, Vualdcmarum i. intra fines continet. Cum Henrico Conradi Im-peratoris fratre , vitrico fuo dimicat in Bauaria. FridericumBarbaroffam prælio fupra pontem Ac-lium Romæ facto, elfraótis arcis portis, magno animo défendit, amp;e Romanis ciuibusM c Lxv I. occi-dit,vtnumerumprOditEngelhufius. In obfidio-ne Mediolancnfe, in qua portam vrbis quartamvt Olomucenfis, oppugnandam acceperat, Impera-torcmdcferit,eumq; ParthanoRhetiæ oppidofibi propemodum fupplicem, faftu ingente contemnit. Indereuerfusin Germaniam, conuentum princi-pumGosIariæ diflipat, officinas amp;nbsp;machinas me-tallicas ibidem euertit,Herciniæ amp;nbsp;T uringiæ populos vexât. Northufamamp; Molhufam vrbes imperiales incendit, Ludouicum iii.Turingiæ Landgra-uium,amp; Hermanum fratremeius, item Vitichin-dum Valdeccium , amp;nbsp;comitem Tecchenbergium capit:quinominantur inCofmodromiOjqui liber Erfurdi;e

s A X o N I AE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15

Erfurdiæferuatur. In Saxonia Bardoniciim eremat, amp;nbsp;foloæquat j.Halberftadium expugnat, amp;nbsp;præfulem Vlriciim nccatin vinculis. Arccm Afca-niam, oppida luterbocam amp;nbsp;Calbam eremat. In Mifnia Diteriei MarehionisLandsbergij ditionem dcpopiilatur:nullihominiparecns,inomnesæqua-literfæuiens, nameopijs Vandalieisvtebatiir. Fa-dum igitureftjVt propterPrineipum plurimornm aeeufationes in eomitijs Vureiburgijs, à Cæfare proferiberetur, ediólo grauiflimo. ÈidemVuig-mani antiftitiâ Magdeburgij preeibus rceoneiliatur ex parte, omnibus tarnen prouineijs ereptis,præter vrbes Luneburgam amp;nbsp;Brunfuigam. Indidum Exilium ei prætercaefttrium annorumexilium: dVualde- Pfincip*’-marorege Daniæ,hofpitio non fufeeptus, ad Ri-ehardum i. Regem Angliæ, affinemfuum ,eonfu-git. Bauariam illi ademptam aeeipit Leopoldus . Didiibu-Auftriaeus: Nortgoiam Otho Vuitelsbaehiiis, Co-mesSehierenfis, pofteafadusRheniPalatinus ; ditionem Tranfdanubianam, Henrieus Auftriaeus: Vueftoualiam occupât Philippus AntiftesColoni-enfis,terrain vitra Vifurgim Bernardus præfulPa-derbornius : ducatum Luneburgium Bernardus princeps Anhaldinus, ad quem munus etiamEle-doris Saxonici dcfçrtur ; Palatinatum Saxoniæ, Hermanus Turingiæ Landgrauius: Flaldeslebiam antiftes Magdeburgius. Blanchcbcrgam, Vual-debergam , Lichtebergam diruit Imperator. Adimit ci ctiam Lubecam, quæ ad imperium ad-iungitur. Alij deniq; aliam atq; aliam terraruin conlcquuntur partem : multi cniinPrincipes, dif-

B 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pendio

14 nbsp;nbsp;nbsp;ELECTORES

pendio amp;nbsp;calamitate vniiis, fafti funt amplicres. Pofttotprouinciarumdiminutioncm, ciïm adhuc Impcratore beneuolo èc æquo vti potiiilÏet , reliques tarnen Principes mitigarc non potuitjideocj; de fuariim ditionum reiiitutione , vel ob iuftam Principum indignationem, vel ob nimiæ potentiæ infolentia inuidiain, fruftra fæpius laborauit. Gratiam aii-affert perni- q^arn comparabat faciliine, infolentia multo facilius effundebat: alienatis à fe amiciflimis, et-iamVuignnano antiftite: ciiius tutelæ commiferat amp;vxorem reginam , ditionem reliquam, cùni iter in Palæftinam amp;nbsp;Aegyptum fufeiperet. Ab Peregri- Imperatore Conftantinopolitano èc à rege Aegy-ptio honorificc accipitur,cùm hic fe eins affinem,amp; è matre Germana ortum affirmaret. In eius comi-tatufuerunt ConraduspræfulLubecenfis,amp;Buggo Vuormacius: comités Suerinus amp;nbsp;Blanchenbergi-Varietas us. Fortunæ mutabilis exemplum hic princeps ortunx. mirabile, amp;nbsp;quafi Marius quidam, maxima po-tcntiaamp;parta féliciter,amp; amifla celerrimè. Obit V 11 i.Id.Aug. Brunfuigæjfupramillefimumcen-Portenta. tefimum quinto amp;trigelimo. Mortem cius eluuio Ocræamp; Vifurgis fluminum, amp;nbsp;fulmen anteceffit, quo conflagrarunt ibidem turres fummi rempli amp;nbsp;campanæ. Sepeliturin æde Blafiana, cum Mathil-Feiicitatis de Anglica,vxorc nobiliffima,rcgis videlicetfilia,. empiuquot;m. rcgumduorum forore,amp;matre Othonis im. Im-Eiior An- pctatoris. Coniugcm priorcm, nonTuringicam,. aaiiura. nec Carinthicnfem, vt noftri perperam Chrono-

. graph! fcribunt, fed vtHelmoldus, Zaringiam repudiate ob propinquitatem coaóiu$ fuerat. Natua

ex eo

s A X o N I Ar• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15

ex eo inccftnfiliiis, adhuc infans, negligentia nii-tricis de menfa cadens, fregit ccruices,vt tertatur Sarótorius. EleéloratumgefTitannos quadragin-ta,fedqLiindccimexulauit. Filius eiusOtho im. Romanorum rex creatur.

D V C E S ANFIALTINI ET

ASCANI AE.

BERNARDVS II.

Bernardvs II. Alberti Vrfifilius,Othonis nepos, Magni Saxoniæ ducis vltimi è filia prone- iùntpoikns. pos, è gente nobili principum Anhaldinorum amp;nbsp;Afcanienlium , Henrico Leone exauótorato, in conuentu Vurciburgio anno Chrifti fupra millefi-mum centelimum oóf iiagefiino, dux Saxoniæ pro-nunciatur,ab Imperatore Friderico i.Barbaroffa. Ditionem Elecloratus Vitebergiam in fuam pote-ftatcniredigit,priniusq; federn in fuperiorcSaxonia co in loco figit,concedcnte ei Conrado 111. eamprouinciam ,quæ longo tempore domicilium Eleótoruin poftea fuit. Ludouicum Turingiæ .P«'»“«** Landgrauium laccffit non fine magno incommo- ® do, bellum enim quod fine maleficio fuorum popu-lorum gerebatiir , in patriam incautus attrahit. Initio fui EleôtoratusarcemLcoburgum in ditionc Racebiirgia ampliat, eamq; dirutam ab Henrico Leone, denuoinftaurat: àquaarccducesLeobur-gij nomen gentile adhuc retinent. Floruit Bernardus non bellica tantum, verumetiam iufticiæ, ac

B 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;integri-

16

integritatis laude: nam Henrico vi. pecunia An-glica Bocmica imperium Romanum licitante, vtq; hæreditarium j Heuti aliorum regnorum fuc-ccHionem^idfaceretjannitente: acerrimè reiiftit, efficitq; jVtquæcunqueea in re ,promifla, confti-tuta, aótaue vel fermonibus,vcl literis, vel largitio-nibus eflent, irrita plane fièrent. Quod quidem fa-dum ob conferuatam Germaniæ libertatem, aliorum triumphis eft anteponendum. Hoc legi in Chronico Saxonico,defincnte circa annum mc c l. cuiusiara aliquotiesfum vfusteftimonio. Infignia trabium auratarum, amp;nbsp;nigrarum , fertiq; rutacei, quibusducesSaxoniæ nunc vtuntur j primus vfur-pauit. Obijt anno 1212. Sepelitur Ballenftadij cum duabus vxoribus lutta Danica , Sophia Turingica.

ALBERTVS I.

Albertvs primus, Bernardi amp;nbsp;luttæ filius in aula Friderici 11. educatus, in caftris Cæfarianis militât, cum vrbs Lubeca Danis erepta, amp;nbsp;rurfiis PiJesin reftituta imperio eft. Othonem mi.Imperato-Socerura. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hcnrici Leonis filiura, focerum fuum quern

amp; Henricus frater, amici reliqui vel metu vel re-ligionedeferuerant, impugnante ipfumlnnocen-tio 111.Romano Pontifice,conftantiflime défendit. ExercitusChriftianorum,cûmFridericoii. in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;Aegyptum ipfefequitur,amp;in ijs

honeftos gerens ordines, ad vrbem Pelufium, vel ( vtAnnalesTuringici} ad Heliopolim, ducis for-tilTimi

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s A X o N I aE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xy

tiflTimilaudemfibi comparât. Cum Helena Brun-fiiigia, in cœnobio Lenino duobus à Brandeburgo milliaribusfepelitur. Obijtipfeiz 6 o. Vxor V 111. Idus Sept, condita in Francifcano Vitcber-gæj quod ipfa ftruxerat.

A L B E R T V S II.

/

Aibertvs Secundus Alberti primi filius, Rodolphi Imp.gener. Reges Romani turn in illo interresno annorum fex amp;viginti, fiierunt Hen- inKwe-ricus Turingusj Vilhelmus Holandus, Richardus num. Anglus, Alphonfus Hifpanus: cleólioniRodolphi Habsburgi), qui legitime vocatus ad fupremam dignitatem eft, iple interfuit, amp;nbsp;filij item eius Alberti. Contentionescipræcipuæcum Magdcburgijs,vi-lt;ftus à Gunthero antiftitc eft, cum Othonem Elefto rem Brandeburgium focius iuuaret. Eofdem ad Peinamvidosfugat,Vuennelingam capit,arcem Aquenfemoccupat,e quarurfus eiedus, in tumultu J’y'l’f'f'* Kigitta lethall pcrcutitur: alij in cleCtionc Alberti ta. inmultitudine hominum opprelfum tradunt. Re-xitEledoratum annosfeptem amp;nbsp;triginta. De loco monumenti,vbifitconditusdubitatur,ita vt amp;dc mortis genere,varia opinio eft. Filius ci cognomi-nis,præfulfuitPatauienfis. Vxor eius Agnes obit 1327. SepeliturVitebergæ.

RODOLPHVS I.

Rodolphvs Primus, patris Alberti 11. iniu-B $ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rias

»

Ig nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EtECTORES

riaspcrfeqiiens, bellum inGiintherum antiftitem renouât, inprimis opitulantc Fridcrico 11 i.Stre-nuo, LandgrauioTuringiæjamp;MifniæMarchione, cum^;eines multi prælio Ganderslcbiano,prope Borcaéa,in hoftiles manus veniffent, pax vtrinq; diu defidcrata, confirmatur. Vualdemaro mortuo ditionem Brandeburgiam, domino vacuam inua-dit,amp; Ftancofurtum ad Aderam (quam,mixta cum articulo appellatione, Latini fcriptores Viadrum nominant) Magdeburgiorum auxilijsobfidet:fed Ludouicus Impcratoris filius, cognomento Romanus, contraipfumfummapopulibeneuolentia de-fenditur atque recipitur. Eledtioni Imperatorum trium interfuit,Hcnrici v 11. Item Friderici Auftria-ci contra Ludouicum Bauarura, huic tarnen poftea reconciliatus eft, qui ei tribuit 1328. ó.Cal.Febr. Marchionatum Lansbergi veteris, in Marchia, poft obitum Agnetis fororis luæ. Poftremo etiam iu-terfuit eleólioni Caroli mr.apud quem inprimis fuit gratiofus,hunc etiam gloria auitaftimulatus, ad expeditioiiem Afiaticam in conuentu Princi-pum adhortabatur. Imperatoris aulam fecutus, domumfumptuofam Pragæ ædificat, in quara (vt feribit Olomucenfis ) viuaria ex vitro, vt pifeiura lufus effent confpicui, introducit. Vxores habuit luttara Brandeburgiam, liliorum quatuor matrem, Cunegundim Polonicam , Agnetam comitiffam Lindauienfem. lutta obit vii.Id. Mai) 13 28-Cunegundis v. Id. Apr. 1333. Agnes vu. Idus Mai) 1343. Ipfe Eleôtor IIIi.Id. Martij 135 6. cùm annos ditionem rexiffet minus duobus fexa-ginta

s A X o N I AE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ip

ginta,vndeetiam fcnior appellatus eft. In diplomate qiiodam quod Mifnæ feruatur, hunc eius ti-tiilumlegijNos RodolphusDei gratia Dux Saxo-niæ, Angariæ, Vueftphaliæ,Comes in Bren, Burg-grauius in Magdeburg, facri Romani Imperij Arc-himarfchallus. Comitatum Brenenfem accepit ab amitafuaElifabetha J quæ Conrado vltimo comiti Brencnfi fuitnupta : idq; fadum conceftu Rodol-philmp. quæ litteræ feriptæ funt Erfurdiæj anno 12p o. Il 11. Calend. lulij.

RODOLPHVS IL

Rodolphvs Secundus, Rodolphi fenioris filiuSjè lutta Othonis Marchionis Brandeburgij fi-lia. Hie Princeps adolefccns Philippo Pulchro Regi Gallorum militât contra Eduardum 111. Regem Angliæ. In eo bcllo cæfusRex Boemiæ Iohannes, amp;nbsp;Angliobtinuevuntviólcriam. In caftris Angli-cisfuitFridericuscognomento Grauis,Landgraui-usTuringiæ,amp; Marchio Mifncnlis. Rodolphus focijs fuis viólisreuerfus domum incolumis, Vite- Tempium bergæ tempium cathédrale inftituit. Litem ei in- vitebergx tendit de Eleótoris dignitatc Ericus ii.Dux Leo-burgius,fedcaufacecidit, amp;a iurcfucceflióni eft exclufus. De aliquot oppidorumvifitatione 5 in vicinia ditionisMifncnlis,cum lohanne i. præfule contenditjfedadaulam PontificisEledor prouo-cans,ius antiquum obtinet. Moritur v 111. Idus Decemb. 1370. Vxor eius Elifabetha comitilfa Rupinenfis 137 j.in.Calend.Iunij,

VEN-

ELECTORES

VENCESLAVS.

Venceslavs Rodolphi 11. frater fenioris item filiuSj ex Agnete Lindauienfe vxore tertia. Hicbellum gelfit cum Magno duce Brunfuigio, amp;nbsp;ciLuneburgum vrbem primariam ademit : hunc ciuesoderunt, feuere nimis vtentem potentia fua, ideo etiam arceminColebergodirueruntjVenccf-laicleéloris auxilio fubleuati: quod ne cupide hic tuliffe videretur, cum reliquis Ducibus Lunebur-gijsaffinitatemcontrahit, fratribusq; Fridericoac Bernhardo Annam amp;Margaritham filias defpon-det. Cumautem potitus effet ditione Lunebur-gia, foli Cellenfes ad Elleram fluuium repugna-bant,quorumvrbs cum obfideretur,amp; regiopro-pinqua fieret vafta, ante arcem Richlingam vulne-ratusoppetit. Obijt x v i i.Cal. lunij, anno 13 g g. Vxor Ziliola, vt nominat earn Foreftus Bergomas : feu CæciliajVt noftri fcriptores, fuit Francifci Car-rarienfisprincipisPatauini, amp;tumimperij generalis vicarij filia. Ea vidua vixit annum vpum amp;qua-draginta, tumulata Vitebergæ, 1425?.

RODOLPHVS III.

Rodolphvs III. Venceslai filius , Dux quidemprudens atque magnanimus,fedparumfe-lix. Arces Pelticiam Rabefteinum ab Alberto antiftite Magdeburgio obfcffas libérât, Danneber-gum expugnat. Cum cxauólorato Vuenccslao BóemOjde clçâioneRopeiti Palatini, Principes

non

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SAXON'iI AE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21

nonconuenifTent 5Francofurtoad Mœnum dece-dcnSjFridslariæ inHaflia', à comité Va'.deccioipfe Princeps vulneratur,amp;præfulVerdenfis Vlrtcus capitur: pro Eleólorc propugnans Fridericus Dux Bruniuigius eius affiniSjamp;HaitinghuliusEq.occiduntur. Fadü id in profcfto Pcntecoftcs. Iohannes antiftes Mo* guntinus gente Naflauienfis, defufpicionCj quæ in eum transferebatur , fauciati 8c capti Principis, Marpurgi coram impcratorefepurgat. Miffus ad BoëmoslcgatuSjpleriq; veneno ab inuidis fubla^ tum autumant. Obit ui. Iduslunij 14i9.filijsor-batus tribus: Rodolpho, qui adolefccns moritur, Venccslaoamp;Sigifmundo,quosno6tuin arceSuei- Orbitas amp;nbsp;ii-i-n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• j • cafus miiifi-

nicia, adEliitrum nigrumlita,ruina turns dormi-£„3. entes oppreflit,amp;funt in ripa illius fluuij argentea vafa à pifeatoribus reperta, in ruderibus. ,Vxor eius prima Anna Baldafaris Landgrauij Turin-giæ filiaobit 13 vii.Calend. Aiignfti. Altera BarbaraRoperti DucisLignicenfisfilial4 3 d.vua Idus Maij. Si quid in hac cnarrationc diffentit à Crancio à amp;nbsp;BrodufiojmcmineritLeótorjmc fcpul chroruminferiptiones habuiffe, quasfccutus fumi amp;cætera elfe edoólum à viro clariflimo Cafpare Peiiccro, quiliteras 8c monumenta Anha'ldina dL-i ligcntiflimèinfpexit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- a

A L B E R T V S III. / G 1. ' .

Albertvs III. Rodolphi frater lt;nbsp;vxorem habuit Oifegam , non Gallicam Aurelianenfem: ( quod nefeio quo errore Annales affirment ) Jed , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Conra-

22 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E • l e; C tores

Conradi Ducis OfTenfis in Silefia fîliain, quam ci Vratislauiæ dcfpondit Sigifmundusimpcrator, in quavrbcamp; infignia acccpit5amp; nuptias Imp.præ-fente celcbrauit, anno 1420. Hic Princeps for-infelicita- tunatusparum fuitmam cùin animicaufa venatuni «s exempfiu. in faltusLochauios, amp;cumvxoie acGyne-cæo in cafulamrufticamdiucrterct,orto incendio noôturno , vix nudus euadit, morboq; é terrore contrado, paucos dies fuperuixit. Eledoratum vitratriennium non tenait, abfq; hærede mortu-115,1422. Poftrcmus inter Anhaldinos Viteber-gæfepultus. Cumhæresilli nullus effet, eledora-' nbsp;nbsp;tusditionem occupâtFridericus Marchio Biandc-

Ambitus ^urgius, cuius filiusIohannes, gcnerRodolphiE-de Ekâora- lodoris crat,proptcr filiam Barbarara. Ambiebant *“• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dignitatem.eandem maximis partium ftudijs, Lu-

doiiicus ElcdorPalatinus, ôc EricusDux Lcobur-giusifcdrepulfam'vterq; non leuibus de caufistu-lit, quæ exprefft in Cæfariano diplomate funt. Durauit in antiqua amp;nbsp;illuftri familia Anhaldina, dignitas ampliflima annis continuis ducentis vi’* ginti feptem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' - i' ; '

LA N Di G R A V I E' T VRIN GI AE

ET MARCHIONES MISNENSES.

FRIDERICVS I.x BELL IC OS VS.

in F R l’D E R I c V s i. Bcllicofus,FridericiStre-nuifilius, LandgrauiusTuringiæ, ôc Marchio Mif-lïiæ, Adolclcentiam omnem in caftris agit.Con-

-i l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tra fa-

s A X o N I AE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25

tra faólionem coniuratorum, qui fe Stellares nomi-nabant, dudu Burggrauij Noribergij , militât in Tyrocini-Francia. Cum Conrado ordinis Teutonici ma-um lâl'uur». giftro,pro nominis Chrifti propagatione, in Bo-ruflla. Cum VilhelmopatruoPragamobfidct,in Boëmia. Domi rebus non fatis pacatis, in Turin-gia Comités aliquot licentia infolentes compefcit, Suarceburgium , Hcldrungenfcm , Hoëdeinium. In Mifnia Apollonium Viccthumum arccCribe-ftcino ad Muldam cijcit Comitem Reinfteniura Ccruecij captum, Nicolao præfuli Mersburgio vin-ótum tradit,Bcrnardum Anhaldinum pecunia mul datjDitericumQuitcZanamfortunis exuit. De Repub. optime, vitra annos quinque amp;nbsp;viginti, rc-fiftendo Boëmis : nee minus præclarc de litcrarum ftudijs meretur. Academia Pragenfe Lipfiam fufcc-pta: quæ inchoatur anno fupra millcfimum qua* dringentefimum nono, Prid.Idus Noucmb.a lo-hanneMunfterbergio, eius redore primo , amp;col-legij Mariani fundatorc. Boëmos Sigifmundo Imperator! rebelles ad Brixiamfuperatjarcem Ca-rolodeinam libérât obfidione. In concilio Con-ftantienfe nullius Principis equitatus fuit appara-tior, adduxit autem équités feptingentos : in quorum numero decern fuerunt Comités. Imperator Sigifmundus tribus competitoribus reiedis, nomen dignitatem^; Eledoris, cum fumma virtu-tumipfiusteftificatione, ei tribuit: titulo rpfo honorât in Pannonia Presburg!, infignibus Budæ: quo abfente magna Mifnenfium Turingorumq; ftragesadAuftiâBoëmiæeditur : quæ pugna com-milfa

24 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ELECTORES

miffa XVII. Cal.Iulijjannofupramillefimumqua-inuidiafu- dringentcfimumfexto amp;vigefimo. Inuidiamob translatamaSaxonibusadMifncnfcs fummamin-**^*^** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z’ « nbsp;nbsp;nbsp;•

terPrincipesdignitatem,fuperauitviituteamp; felicitate. Obijt Vueifenuelfij jNon. lanuarijjpoft pu-gnam memoratatrijanno tertio. Sepeliturcum Catharina coniuge, Henrici Dncis Brunfuigij filia, Aldenburgi,vrbeditionis Ofterlandiæ primaria.

FRIDERICVS II. PLACIDVS.

F RID E RI c V s 11. Placidus,coniunótam cum animi altitudine fingularem habuit prudentiam, diu iadatus varijs domi forifq-, cafibus. Bellum gerit cum Francis, pro fratre Sigifmundopræfule Vurceburgio. Vno anno tribus cladibus afficitur, à Bocmis miles eins à NiHa repellitur, vrbe Silefiæ : propcTaucham,fugatur in Ofterlandia : ad Grim-inam, ceditur equitatus in Mifnia. Ad quam ig-vitio de nominiam delendam in Boëmiam profectus, ho-boßibus. nbsp;nbsp;ftes vno prælio ad Satium, altero ad Selnitium fun-

dit, ducem corum Sternbcrgium captum, Rochli-cianæ mandat cuftodiæ. In eadem Boëmia Alberto Imp.militans, copias diffipat Polonicas, èc regis Cafimirilcgatum Ptafconcm ad tugam adi-git. Interea dum externis nauat operam , Henricus Comes Suarceburgius,oppida agrosq; Baronis Gcrcnfis, qui principi in Boëmia inilitabat, dcpo-pulatur: quod Fridericus ægre lerens, Gerenfem defcndendo, Vilhelmum fratrcm, Fridcricum Brandeburgium,partisaducrfariæ ftudicfos, infe con ci-

s A X o N I AE,

concitat. De diuidcndisæqualîter prouincijsjcùm conuentiis Numburgi amp;nbsp;Citij fruftra haberentur, demum HaliSaxonica negotium componitur, fed animiPrincipum valde exhulccrati manent. Paulo enim poft Fridericus Eledor Cambergum amp;nbsp;Roslam Apollonij Vicethumi arces obfidet,quod primum belli ciuilis initium fuit. Mox idem bellum redintegrant, Petrus a vicio oris diótus Balbus,præ-ful Numburganus, amp;nbsp;Erneftus Comes Blichenfis, quidefeceranta Vilhelmo. Adextremam totis viribus itum eftinSuarceburgium,Vilhelmoconiun-diflimum. Equitatus Fridcrici Brandeburgij, in Turingiaeæditur, Ilmena oppidum ad filuam Se--manam obfidetur, inde tentatur Sigifmundi Gli-chenfis ager : turn â præfeôlura Vueifenfehenfe vfq; ad Echardbergiam,ex vtroq; agmtnis latere, in-cendunturvillæjfpoliantur agricolæ,abiguntur ar-menta. HæcinTurîngiadumfiercnt,damnamaio-ra dabantur Mifnenfibus : inter Albim enim amp;nbsp;Mui damincédijsfæuiebatmilesBoëmicus:interTfcho pam amp;nbsp;Muidam, Brandeburgius. In hoc tumuitu cûmanimiodijsinteftinis, agri amp;vrbes flagrarent ignibus, V ilhelmus voce quadam Friderici ad fe de-lata, plena fidelitatis amp;nbsp;beneuolentiæ, fratrem ip-fum de pace, confiliarijs omnibus infeientibus,con uenit. Molhufiæ pacis fundamenta locantur, Numburgi confirmantur , præfentibus Friderico Landgrauio,amp; Alberto Brandeburgio. In Mifnia aliquot feditiofi puninntur , Comes Leifnicius amp;nbsp;Baro Donenfis. In Turingia Echardus Tannius. Marchio etiam Brandeburgius,qui e belli Boemici

... - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;focio.

fociojhoftis acerrimus euaferat, pœnas cum fuis Exiitum pendit. Vicethumi^qui Coburgumtenebant in tnuitorû no- Fraucia, ire iulïi in exilium, pofleflîones compa-bihum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Boëmia , adimitur eifdem Lichteualdum

in Mifnia. Reducuntur ad officium in Turingia Numburgani, in Saxonia Halenfes , amp;nbsp;Princeps Anhaldinus. In Silcfiamandato lmp. vrbemLi-gnitiam défendit. Conradus Kaufungus plagia-rius, qui duos Eleôloris filios, ex editiffima arce Al-denburgia, fcalis admotis rapuerat,quod negata fibi cfle ilipcndia diccret, in folislocis cum Alberto deprehenfus, amp;nbsp;addudus Fribergam, gladio per-cutitur :focij eius duo Erneftum ipfi reducunt, amp;nbsp;veniam impétrant. Memorabile admodum eft il-lud,quodfcribitur, quod, cûm Friderico antiftiti Magdeburgio è Comitibus Beichlingij nato , bellum fadurus effet, exploratorem miferit,qui de ap-paratu amp;nbsp;confilijs eius cognofeeret : is renunciabat, nihil bello opportunum parari, nec vllum conferi-bimilitem : antiftitem prætereadixiffejcaufam fe commilfurumDcOj qui pro fearma fit fumpturus. Quodvt Eledoraudiuit, Alius (inquit) infaniar, vt bellum inférât ei, qui confidit fe Deum defen-foremhabiturum. Laudandus antiftes, qui Dei patrocinio fifus eft : laudandus Princcpsjqui Deum veritus, arma depofuit. Eledoratum geffit annos fex amp;nbsp;triginta. Moriturdie profefto natalis Chrifti 1464. Vxorviduavixitannosviginti. Conditur Mifnæ æneo monumento in facello, quod ipfe fibi poftcrisq; fieri fecerat, cum vxoreMargaritha Au-■ftriaca,Friderici 11 i.Imperatoris forore.

ERNE-

s A X o N I AE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27

ERNESTVS.

Ernestvs Friderici 11.filius,bonitatc,for* . tiinis, liberis, gratia florcntilïîmus, Plauain Vod-landiæcapit,Olfniciiim ScAdorfum occupât,Ri-febergam amp;nbsp;Doxam Boëmiæ expugnat. Qucdeln burgum, Halim, Halberftadium, Erfurdiam luxuriantes turn licentia ciuitates, partim armis iuftis, partim legibus feueris coërçet, vt Ernefto amp;nbsp;Alberto filijs, altero antiftitc Magdeburgio, alteroMo-guntino , adminiftrationem tranquilliorem red-deret. ÀpudFridericum 111. Imperatorem auun culum, fumma in auóloritate fuit, amp;nbsp;Maximilianus amitinus , eum obferuauit. Matthiæ amp;nbsp;Cafimiri Uoflespro-Vngariæ Poloniæq; rcgum exercitibus,magno qui pulfi fapien dem animo,fed fapientia maiore iuit obiiiam ; quos ambos quia à ceruicibus Germanorum ( fiquidcm vitra finesiamtranfierant: amp;alter in agroVratis-lauiano, alter in Opalienfe caftra locauerat ) pru-dentia arcuit,fplendidiore præconio dignusjquàm fi armis eieciflet. Hic Princeps Mifnæ natus amp;nbsp;con-ditus , obit i486. VII. Cal. Sept, ætatis xi v i. Vxor cius Elifabetha Alberti 111. Ducis Bauariæ filia, obijt, biennium ante maritum Lipfiæ, amp;nbsp;ibidem in Paulino voluit fepeliri.

fridericvs hi. sapiens designatvs rex romanorvm. 1.

Fridericvs tertius cognomento fapiens, Torgæ natus: is paciftuduit,amp;ftudia amauit, nec

C 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hiftori-

4? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ELECTORES

Hiftoricorum tantum, fed etiam Philofophorum libros legit, amp;nbsp;Muficis vehementer deleótatus eft. Moreillorumtemporum, maiorum aliquot exem-ploji 493. anno, Palæftinam adijt : teftamento rcr liólo, vt ftudiofis decerneientur ftipendia, fi quid Außer có- illi accidiflethumanitus. Bello BauaricoPhilip-cordiX' pum Elcólorem Palatinum , qui pro filioRoperto bellum fufeeperat, fuum in Repub. collegam, Cæ-fari Maximiliano réconciliât : é bello Cameracen-fc , aduerfus Venetos gefto , domum reuocatur. Canonici V uormacienfes,qui annos propemodum deccm exulauerant, ipfius amp;nbsp;antiftitis Treuirenfis opera, reftituuntur. PlebemErfurdianam contra fenatum tumultuantem placat,amp; Vrielem antifti-tem Moguntinum , diflenfiones alentem , vt fui eum inftituti pœniteret,adigit. Academiæ Vite-bergiæ,adiutorcErnefto fratre, antiftite Magdc-Vukebel^'æ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, fuit fundator libcralis, quæ celebritate fo-

imtium. ° lenni in die Diui Lucæ Ëuangeliftæ inchoatur, anno fupra millefimum quingentefiinum fecundo. Martinum Lutherum , cœleftem de faluteanimo-rumdodrinam ibidem renouantem,contra Pon-tificios fua audoritate præclarè défendit : Philip-pum Melanchthonem, ex Iohannis Reuchliniviri optimi fororc natum, Tubinga euocat : quorum vi-rorum fumma diligentia amp;nbsp;immenfis laboribiis, cüm vera amp;nbsp;antiqua de Deo amp;nbsp;falute hominum do-drina, turn philofophiæ, artium, amp;nbsp;literarum omnium elegantia, cumpræcipuarum linguarum ftu-dijs, maximo Deibeneficio funt apudSaxonesin-j nbsp;nbsp;nbsp;ftaurata amp;nbsp;propagata, non modó per Germaniam,

15-

s A X o N I AE« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2p

fed per vicinos populos, amp;nbsp;aliquot régna externa. Viuente Maximiliano gubernator iinperij fuit, quod ccrto etiam numifmate dcclaratur ; poft obi- côteæptus. turn verb ipfius,delatam ad fc omnium Elcdorum fumma voluntate dignitatem imperatoriam recu-fataccipere, Carolo autem Quinto , ad cam fua fententia profuit potilïîmum. Quanta tum eins fuerit integritas 8c innocentia, ex epiftola quadam Erafmi Roterodami, quæ in manibus eft, fatis con-ftat. Friderico m, Maximiliano j. Carolo v. Imperantibusjtrigefies comitijsamp;conuentibus interfuit. Eleftoratum adminiftrauit iufticia amp;c pie-tateannosoftoamp;triginta. Vixit annos 72.Men.

3. Di. p.Hor. 4.Obijt Lochauiæ die j. Maij. 152^. morbo nephitride. Conditur primus Vitebcrgæ in templo arcis, coniugem non duxit.

IOHANNES.

Iohannes , Friderici frater , Erneftî filius : Friderico in. Imp. in itinereltalico,adolcfccns comes fuit, vtfcribitCrancius. Huie principi po-ftea defenfæ religionis amor, Conftantis nomen tribuit. Aufpieijs Imp. Maximiliani primum in Pannonia inferiore , deinde in Italia Tranfpa-dana militât. Initio eiusgubernationis agreftium Tumultus tumultusè diæccfiFuldana, inTuringiam effundi-tur, tanta ccleritate ôc impetu, vt niftmature principes anna fumpfiftcnt,maximum fuifl’et ortum in Saxoniaincendium : cui extinguendo vix Gcrma-niæ viresfuffeciftent. Cum autem ad Franchen-

C J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hufiam

ELEC TORES

hufîam effent vnoprælio diffipati amp;viôl:i,DuxEIe-6tor Vinariæjlenæjifenacijde aiidoribus pœnas gladio fumit , amp;nbsp;ciuitatibus arma adimit. Fuit princepsifte vcritatis, pacis, fobrietatis, omnis ho-Princep» ncftatis , amp;c inprimis puræ religionis cupidiffimus. pientiffimus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;palimpfeftos 3 in quibus manufuafacras

conciones intégras pœnè ad verbum cxceperat. Quamobrem cùm doôtrinam cæleftem reôtè intel-ligeret, amp;nbsp;animo ardcntiflimo amplexaretur : coram imperatore Carolo v. amp;nbsp;rege Ferdinando, omnibusqjimperijordinibus, multis etiamrcgum exterorum legatis, in comitijs Auguftanis, anno fupra millefimum quingentefimum trigcfimo,ean-dem eximia veneratione , conftantiq; fententia profitetur, nec de rigore illo diuino ( Zelum facræ litteræ appellant ) vllo terrore deijci, aut pcriculo depelli potuit. Etfi autem fanguinarij quidam præ-fules atq; duces, lt;pôvta, Aoo7-ç«,vt in Tragœdia dicun-tur,amp; ipfi fie patria lingua nominabant,minitaren-tur Ecclefiæ , amp;nbsp;inprimis genti Saxonicæ: tarnen Deus principi optimo affuit, fuumq; profeflorem dementer, vfque ad extremum vitæ halitum rexit, défendit, conferuauit. Prima eius vxor Sophia Magni Mechelburgij ducisfilia, IohannisFrideri-d mater, quæ eo partu obijt : altéra Margaritha, fi-lia Vualdemari principis Anhaldini. Sophia obijt 1503. die 12. lulij , fepulta Torgæ. Margaritha 1721. fepulta Vitebergæ. Ipfe m.oritur Sueinitij Idib. Augufti,! y 3 2. conditus Vitebergæ.

10 FI AN NES FRIDERICVS.

I O H A K-

SAXONIA F.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;51

Iohannes F r i n f. r i c v s patris amp;nbsp;patflii nomina, cum ipforumvirtutibus retulit, à to'eran-tia rerum aduerfarum dicendus Magnanimus: à corporis obefitate, didus ab aduerfarijs CralïuSjà pâtre miflus Coloniam eledionircgis Ferdinandi contradicit in quam tarnen certis conditionibus poftea Viennæ confenfit. Controuerfiam inter ipfumamp;agnatumMauricium,de Vurcina, pra;fu- Keiinm in lis Mifnenfis oppido,Philippus Haflîæ Landgrauius componit. Henricum Brunfuigium foederatorum auxilijs primdm è ditione eijcit, deinde earn repe-tentem , cum principibus focijs adigitad deditio-nem. Cum Carolo Imp. auxilijs foederatorum principum, amp;nbsp;Germaniæ ciuitatum, bellum gerit : contra quem cum in Bauaria amp;nbsp;Sueuia totam æfia-tem caftra habuiffet, brumæ ipfiustempore, in ag-natum Mauricium tum imparatum arma conuertit. OppidaTuringiæ, Saxoniæ, Mifniæ recipit, Lipfi-ani ita tormentis concutit, vt fit antea vix fimile au-ditum: neque in oppugnatione Aronæ ad lacumLip^æ. ’ Vcrbanum,inlnfubria: neq; Pæfti inPannoniajid obfidente Georgio monacho : quæ oppugnationes ante id tempus grauilTimæ, hominum memoria fue rant. Ditione Mauricij potitur, vrbibus quatuor, Lipfia, Zuicca, Drefda, Pirna exceptis, quæ partim milite Germanico,partim externisVngarorum amp;nbsp;Boëmorumpræfidijs defendebantur: earum tarnen vrbium præter Pirnam , magna amp;nbsp;populofa cremabantur à copijs Mauricianis fuburbia. Al-bertum Marchionem Brandeburgium, amp;nbsp;Chrifto-phorum Leuchteburgium, intercludere ipfum vo-

C 4

ELECTORES

lentes, fed fecuros amp;nbsp;incautos capit Rochlicij, anti-qua Ofterlandiæ vrbe. Initio veris, aduentu Car-faris, amp;regisFerdinandi, amp;principum fociorum, qui Egra, extrema rcgni Boëmici ciuitate,exerci-tus coniunxerant, inopinato oppreffus, cüm rclióta vrbe Mifna, amp;nbsp;ponte poft fe incenfo, Vitebergam contenderet:initinerecopijs fuis difieótis, contra Cladescap- infequcntéspugnans, in aduerfum os, mala fini-tipiincipu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DrotoèdiæcefiMers-

burgia, ordinis equeftrisviro, non procul ab oppi-do Mulbergo capitur, cui in eius rei teftimonium, annulum de manu detradum tradidit. Ominofum fanclocihuiusviiisprincipib.nomen eft. AdMul-bergiu in Bauaria, ducem Auftriæ Fridcricum, ce-pit Ludouicus 1111. Imp. ad Mulbergum fupra Nemetes, Bcrnardum marchionem BadenfemRo-pertus. Prodigia multaprælium anteccdunt, inpri-mis lumen fobsfanguineum, per diesfeptem. To-mifcrnustribunus eius, qui adhuc partem exerci-tusducebat,audita clade,exvrbibusmontanis,quæ in Mifniaccperat, in Saxoniam pergit, Brcmam libérât, amp;nbsp;Ericum ducem Brunfuigium, amiftis tarnen impcdimentis, fuperatprope Tracheburgum, Aequanimi juxta Mefcram fluuium. Iohannes Fridericus Cse-tasinaduer- r • i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-i- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i-

fi,. laris aulam, captuslcquitur:qui exiiium non alio animo tulit, acfecundam fortunam tulerat : nulla enim vox humilis eft ab ipfo audita, nulla deieólio-ris animi faifta fignificatio, qua fortune commuta-tionem tcftaretur : à religionis certe finceritate nec minis , nec gratia , nec promiflis potuit auocari, cumq; mitigatiofententiarufn edido Imperatorio quæ-

s A X o N I AE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55

quærei'Ctnr, Ria in confeflionem ftripto cdidit. Sc pietatis illuftris exemplum, omni pofteritati gra-uiiïimum reliquit. Dimiffiis poft quintum exilij annum, fumma gratulationeàfuisaccipitur,præ-fertim à coniuge atq; liberis, qui ipfum fingulari femper pietate obferuantiaque fuerant proiecuti. PoftMauriciuminacieinterfe(ftum,cum Augufto Iratreiplius,conuentuNumburgano, totiusReip. negotia componit, fublatisq; controuerfijs multis atq; magnis, obit anno fupra millefimum,quingen tefimum quarto amp;nbsp;quinquagefimo, die 111 Mart, quo menfe ante annosodo de duobus principibus Kochlicij captis,triumphauerat. Sepelitur Vinariæ cum vxore Sibylla luliacenfe, Iohannis duels filia, Coniugum cvlm fibi ad latus vxorisloculum relinqui, paucisan «mponsquot;*“’ tc diebus mandauiffet. Arcem Torgæ amplam amp;nbsp;magnificam condidit,amp;in eins templotumbam fibi fecit, in quam impofitus non fuit.

M A V R I C I V S.

Mavricivs Henrici filius, Alberti nepos, Friderici ii. Eledoris pronepos , bellicis ftudijs ardens, animo fufeipiendi res arduas, amp;perficien-diconftantia, null! maioruminferior. Primoeius principatus anno,cum animi gratia c carmine Vir-giliano fortes, à viris quibufdam eruditis in villa Somuaib Luigana ,quam Pifanus Cardinalis Venetus, in do.^ agro turn extruebatPatauino, colligerentur: me-mini ei primam amp;nbsp;aufpicatiifimam exijfle, quae erat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

C 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Curi-

34 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïtacTOREj

CarihiM paruis paupere terra C^ïiffr/sin imperium wagnum.

’t'jwvMi. Bello Vngarico , quod pro Buda amp;nbsp;Pæfto rccupe-fingularia. randofufcîpiebatur,documeutum virtutis dat fin-gularejfed fibi pœnè exitiofum: bcllo Gallicojquod Imperator Carolus poftremum cum rege Francifco T. geffit5 ad Diuum Viólorinum fortiflimi Ducis officium exequitur. Tumultum Saxonicum, in quo Henricus Dux Brunfuigius, cum Carolo filio aducr farijsfededidit, fuodirimit arbitrio. Contra con-fœderatos Smalachalciderifes jcdm bellum Imperator graue excitaretj partes fequi Cæfarianas, ex-iftimauit tutiffimum , neque deceptus fuo iudicio eft : vido lohanne Friderico, Saxoniæ Eledor de-claratur in caftris ad Vitebergam, infignia accipit Auguftæ Vindelicorum : quibus comitijs bellum etiam contra Magdeburgios illi committitur, qui vrbem celebrem amp;nbsp;fortiffimam , hieme acerrima obfidere incipit. Initio eius obfidionis Verdenfem cxercitum, qui raetuendus fuerat, fua prudentia diflipat poft menfem obfidionis quartum deci-mura, dat conditiones minime renuendas. Com-pofitis rebusSaxonicis, pro liberationc foceri fui, eùmpreces nihil valuiflcnt, arma fumit, amp;nbsp;inca-ftra Vilhelmi Landgrauij é conuentu Torgano profedus, Auguftanis fefe dedentibus parcit,Vl' menfiumagrum per focios diripit. In adituAlpi-

Studni af- umRheticarum,fupcratis captisq; Ereburei mon-ferenda liber • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n--

tatis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tis anguftijs, metum Carolo v. incutit, vt Oenipon

temrelinqueret. In conuentu Patauienfe, arbitrio régis Fcrdinandi, liberatus eft ipfius fide amp;nbsp;au-doritate

SAXON I' Aï. ■

doritate Pliilippus Landgrauius Hafliæ, amp;nbsp;Otho Henricus Palatinus reftitutus. Dataivenia amp;nbsp;iniT puniras eft alijs ctiam tribunis amp;nbsp;præfeftis, qui contra Cæfarem militaucrant. CopijsSolimaniTur-cæ in Vngaria occurrens, cas continet, amp;nbsp;infulam Danubij munit. Annoigitur ifto, qui fuit îecun-dusamp; quinquagcfimus, duobus potentiflîmismo-narchis in Europa amp;nbsp;Afia terrori fuit. Sufcepto deincepsvicinorum patrocinio,Albertum Marchi-onem Brandeburgium , igné ferroq; fæuientem, adoritur, amp;nbsp;cum eo in diæcefî Hildeshemia fortiter congrefTus, fufo fugatoq; eius exercitu, in præfe-lt;ftura Peinenfe , captis hoftium fignis fcxaginta O(fto J viôloria infigni potitur. .Ipfe tarnen bellici tormentiiôlUj quem in latere dextero ad iliaacce- Pugna caperat, tertio poft die obijt, anno principatus fui lanutofa. duodecimo. Ineadem pugna Carolus «^ Philip-pus Duces Brunfuigij Henrici fîlij,amp; Fridericus

Dux Luneburgius interierunt. - Portentatantæ Portenta. calamitatisfueruntmulta. Canum rabies, qua ad mortem vfque certarunt, fremitus in aère, fangui-ncæ in herbarum folijs guttæ, hominü amp;nbsp;equorum illo campo, in quo confliótus fuit, noóle intcmpefta auditiclamores,eiulatus item nodurni in oppidis.

In arce Pcrlini de ftatua Mauricij,nulla vi adhibita, dclapfum caput eft: ipfcquoque viro cuidamopti-mo, in domo flagrante, per quietem vifusfuit. In-teftina Siuershulîæ condita , corpus è caftris Fri-bergum delatum , in tcmplo Mariano iuxta pattern conditur,monumento maxime infigninn quo eius resgcftæj tabulis duodccimbrcuiffimc perfcri-ptæ

^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EIE CTORES

ptæ funt. In ifta armoriim traâationc humanita-tis ftudia non duxit negligcnda. Academiam Vi-tcbergiam conferuauit, Lipfienfcm auxit reditibus amp;nbsp;ædificijs : ludos tres proiunciaks apcruit, Mifnen fem adAlbim, Portenfem ad Salam, Giimanam ad Muldam, in quibuspueri in pietate fincerajlitte-risq; clegantionbus, amp;nbsp;tribus linguis inftituuntur. Arces aliquot ædificauit, vel dirutis antiquis nouas fecit, Mauricijburgum à fe diólam, Radebergiam, Senfftenbergiam, Chemnicenfem ,Tfchopenfcm, amp;nbsp;ornatiflimam ac maximam omnium Drefden-fem. Siamp;ætatem,amp;animum, amp;faélafpeótes,du-cibusfummisamp; fortunatilfimis,Mauricius non indigne comparatur.

A V G V S T V S.

Avgvstvs, Henrici filius, Mauricij frater, in quoindoles, integritatis, grauitatis, reditudinis, fapientiæ, maximiq; ingenij amp;nbsp;fingularium virtu-tumabannis tenerisenituit. In aula regia adolcf-censfuit Pragæ: patris fui, Principis optimi de fc indicia amp;nbsp;vaticinia habuit magnifica. Militauit, Carolo V. in Gallia, cum ipfe amp;nbsp;frater caftra babe-rent ad fanumDefiderijjvidoriam affequerentur ad Diuum Vidorinum. Caftra item fratris fecu-tus in Germania, fortitudinis amp;nbsp;clementiæ eins fo-ciusfuit acparticeps. In comitijs Auguftanis ab-fenti data Elcdoris infignia funt, quæ nomine ipfi-us Iohannes Hoierus comes Manfueldius accipit. Cum abeffet in Dania , fratre in armis dcfundo, vene-

SAXONIAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^7

vcneratio noftiinis ipfius, amp;nbsp;exercitun^ amp;nbsp;populos in officio continuit: deinde ad paceni fuis reftitu-endam J cogitationesamp;animum totum conuertit. Cum lohanne Friderico amp;nbsp;eius filijs tranfigit5amp; omnia ad pacem pertinentia procurât, fœdus cum ijfdem hæreditarium, item cum LandgrauioHaf-{îærenouat. EligendisFerdinando acMaximiliano 11. Imperator!, amp;nbsp;Regi Daniæ Friderico, affin! fuo coronando, præfens affuit. Bellum Cotha-num imperij nomine ipfegeffitj ócdefadionis illi-us auóloribus fumpfit lupplicium, latrociniajquæ locis miiltis inualuerant, feuere cocrcuit: Exem-ploOthonum Imperatorem iamætate corrobora-ta,l!nguam Latinam didicit, amp;nbsp;quocunque eum aut anim! aut ingenij impetusfert3!d naturæ boni-tate, amp;nbsp;affiduitate intentionis facilime confequi-tur. Deus omnipotens, ducem hunc pacificum, Schadenusfelicitateingentivfum, adfu! nominis gloriam conferuet, vt eo gubernante, populi ipfius falui amp;nbsp;incolumesfint j

Augu^o ßib Cxfare feclafuere, percent talia fecla duce, vtvetus noftrum votum repetamus.

GEOR-

39

GEOR.; FABRICIl .C H E M N I C E NS I S ILLVSTRIVM Marcliionum Mifnenfiumgt; LIBERI.

T H I M o

PRIM VS MARCHIO MISNEN-

SIS, COMES LANSBERGI ET

V V E T I N I,

THïmo ruitechindi generofi fiemmatenatm CMagnanïmis claronomïne dignw auis, fe degenerem monYlrauit Regibut ipfis, quorum genut hic nobile gente trahit.

rlcifiens fibifaUa feris oj)igt;robria telü, Longe à nat ali cogitar ire lare.

ytTydeui olim patrijs procul egit ab orif, Injj peregrina tolUtur exul humo :

Sic quo^ caïlra fequens vi^lricia Cafarisifie, Tirtutis mérita pramia dignatulit.

sj\ïijnia quaflauofiorens coniangitur Albit ^^aj^ Soraborttm terra vetu^a iacet» ^ccipiens lat am ditionisfertilis or am, Promeruittitulos audits honore nouos.

2^n tarnen Ule diu parto gautfus honore, Oppetit, amp;nbsp;fauoprejfui ab ho/le cadit.

Lx ade patriam Niemeci ve^us inarcem.

rtha tibi tumulo e^tiunSius, vt ante thoro.

CONRADVS PIVS MARCHIO MISN^IAE ET LVSATIAE, COMES ROCHLlTIIj ET ILEBVRGI.

Conradm tenuit patriot llludlrù honores» forti multù pedfore notus erat. Kirchber-HuncpatruelisatroxŸiirchbergi carcereclaufit, gumarx. ^uod matrem dicto laferat Ulefuam.

Flagrauit magno vera pietatis amore, ^rma^ frofan^a relligione tuUt, T^ßere cam cæpit primum Pomerania chrißum, Fandalaj^ ad nofir am turba coaSdafidem» Tempöre cjuo populis Lothariin intnlit illii, Cunfia^ quot;vidirici contudit arma manu, Liquerat Henricw dux vita lumina Groca, Piliui Ule tum magne Kiperte fuit.

Eiui Conradm ditionemßißipit, 'vrbe t_Ad CMoganum .prafens quando ibi Cafar erat, ^^ddit Rochliciam coniunx ejuoniue CiLfarü arcem.

coniuncia Uli Çangtiine Richfifuit, x Fxtulit ergo folt fines fiacium^ fer aces Nifßalentam diues ad vfque Salam. Con rad us Trans etiam alt a venit,Conradi ca fir a fecutus, II. Impera t^ecfuora, DuxSyrijs Marte timendm agris. Bellica cumcelfim quaterent torment a Dam.fcumt Tunceim virtm maximapamp;nefuit.

Inde adijt Sol-pmas etiam cum Citfire terras, Pertulit eß“ dubia longa pericla 'via,

K^rma^^ Sarmatic as idem cum ferret in or as.

e^ylmifias

M I S N 1' N S E S,-

t^mtJfoi.gefJero quo repararet opes : Conradifiabilemfirwat prudentia pacem, CMitigat ér ntagni damna^ropinquamali. Hicfex eximios natos, totidemq^puellas Leutharda thalamis pignora dar a tulit, liifiribuens^ illis forti bona parta labore, Clauftra pius fubqt relUgiofafinex.

Septimus Hermanusqui prafulin vrbe Paberga^ Filius,epatr 'qs niltulit ille bonis, fifgt;ttl'thra tenet montis pracelfa Serent^ Hic vbi ftntfontes Saxonis Hala tut.

OTHO DIVES MARCHIO

NIAE ET L V S A T I AE.

S Axonic as iuuenis circumtulit arma per or as K^sneobarbe tua pars Otho militia.

Fcfitit H enrichi, cui vafla Superbia nomen, cJM-ox eadem luHus exilium^ dédit.

Pod: emtas propter Turingi principis z/rbes, Ipfefibi proprio comparât are malum.

Infidijs captus, Huartbergaq^ arce retentus Auxilio liber Cafaris inde redit.

t^rma capitjpreta propter connubia nata, Sefocians hofii dure Poème tuo.

Terrorfnitimispopulis Odoacer, es aufe Suprafortunam multa fubiretuam.

Hinc Otho compofita ciuilia commoda pace Curat, amp;nbsp;amiffis farcit amp;nbsp;auget opes, ^^rgenti reperit Sudeto in monte metella, Tljsnc vbi Fribergum nomina dar a tenet.

4,i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MARCHIONEJ

Lipfia. nbsp;nbsp;2ipßacamfirmts circuwtdat mœnïbtn 'urbeniy

Collocat amp;nbsp;multU ardu.t cafira locis.

inu m lynpiui hnncÇeruat Dtbeno in careere natu^j Filiiæbel- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Colleétasq^ patri tollit auartu opes.

1Û contra A^Otho crudcU faélo,fi(ar»embradülore Tabidtis, baud annum poFtfuper ipfefuit.

tu c’'V bi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corpus , ftluofi adßumina Muldaj

„ni, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hedut^ laten proxima iun^a viri.

, ALBER,TVS L SVPERBVS

MARCHIO iriSNIAE ET LYSATIAE.

Ratulit Alberto Ditericum mater, inißo ^ißdplusingenuafimplicitatis erat: Heduigis nato daret vt fua régna minorif Fœminea mouit caUidttate virum.

Vt iuuenis tumidas iniuria venit ad aurest

ConÇiitumy praceps ira ,falubre rapit. Collocat infidias ,ßreta pietate yparenti, Inijeit amp;nbsp;capto ojincula duraßni. Ftj; patremnatus cepit ,fic carcere clauß Conradus nbsp;nbsp;nbsp;EH:patruo cutlos additus ipß nepos.

Dedonis C. S . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß-’r ■■

Rochlicii fi- ^ttanaemmetuens Albertus Cajarts tras.

Dimittit placita conditions patrem. K^nte tarnen capti thefauros diripit omnes. Et varia abflrufas arte recluditopes. v^rmts CaÇareum iuuat auxiliaribus hofiemy ^i tenuit regni feeptra Boeme tui. Ftfratri eriperetyquapauca rebquerat ante Circundat muros Leucopetraa tuos.

7^c cum Euringo concurr er e Principe folus

MISNENSES.

jibnegät, amp;nbsp;litt ponere morte moänm z Sed ne conferrent x'^uato Marte duellttm, Plexït anitcorumßdus vtrunque fauor.

Jnßruit bine patrias externe milite vires, Et renouât forti prißina bella manu.

Exutus totis liermano à Principe caßris. Committit trépida fauciaterga fuga.

Tumprius inuifrm cupiens acquirere pacem, Èrans Alpesfuhitum carpereeœpit iter,

Infuhres Ca(ar cumferretßgna per vrbes, Teutonicoßenans It ala colla iugo.

Spem venia poslquam fibi comperit efe negatam, ^uaq^ patri tuier at, nunc quoque vincla timet:

Clamfugit e caßris, vno comitatus amico, Te^us (ß ad patriotperuenit inde lares.

Nulla tarnen mentem frangunt aduerfaferocem, Se^jputatcunldis hoßibus ejfeparem, ^irod^nequit fupplex, ar det virtute parare, Aggreditur^fuo robore maiusopus.

Excelfis aliquot communit turribus vrbes, Cafareas audax nil metuendo minas.

Interea duri vexatur termine morbi,

N^cpatitur tangi putrida membra dolor.

Stramineo peftusparua fuh culmine villa, Indignans mifera mortis adiuit iter.

Ter dena coniunx Çequitur quern luce Sophia, Amborumq^ Fetus Celia fepulchra tenet.

DITERICVS MARCHI

MISNIAE et I vs at I aï J COMES

VVEISENVBÏ-SII.

B

ts^VLrltorwm inßdias p'ißus Ditericus iniquas, Terra quad argenti patri a dtues er at.

Henricus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;redßSjrßquot;vt-vedtus aborts,

VI. Impera- Fugit Caßreos'abditus vtre dolos. tor- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tlempe cjuod auri effet non iufus Cafar amatory

Richardus nbsp;nbsp;nbsp;id docuit damnis capte Britane tuis.

R.Angiix. Fxterno tutusfuerat Ditericus ab boite,

Gratia fed minime fratris arnica fuit, quo Mifniacapulfus njiolenter ab ora, Fixfcopulos tenuit Leucopetraa tuos.

Hermanus Collectis generum Tunngusvindicat armis, L.Turingiæ. nbsp;nbsp;nbsp;Bis pellens ab eo caßrainimica loco,

Rhenano 'validas adducit milite turmas,

Frater in exitium iam Diterice tuum. ^^asfoceri tacite ßlertia dißipat adtu.

Fertiteß in fubttam neßia terga fugam. Tum primum Alberti'vires cecidere Superbi, ^em tulit heu tetra mors 'violenta lue.

O ho ^im nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Imper ij maxfuntgrauiore tumultu,

Beda repentino meta furore Dueum, Tlecpotuitgenerum Ditericus iure tueri, Armis qui ficiam Cafaris addtt opem :

Tune quando inuadtt Turingica rura Philippus, Ctrca Album ponens regia caltra lac um.

furùm raptente Edémo, R^Boemix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jidpartes princeps Cafaris ipfi redit.

Lipßa defendens ,pollfadia rebellis, Othonentt ^lua nïmis hoßiles iwproba fouit opes. Sa^dsntéas hïtericus Âquas obfedit ad Albint» Diruitéf Lopeuamænia taptafilo. Lipßacos etiam vertitfitndasnine muros^ » (j.

MISNBNSES.

Cogit amp;nbsp;imperij iurafubirefui.

^od Friderice tenes Romani nomina Regis, tMagna eius meriti pars Ditericus er at.

t^miffam Pega Siffrido reddidit vrhem, Sed facFi lußi pramia nulla tulit.

Tolhtur hac tetro virtus generofa veneno, IlU cfuod Medici perfda dextra dedit.

Communem in Cella tumulum cum coniuge lutta, CMatura nondum morte peremptus, habet.

HENRI C VS 1. M V N I F I C V S,

LANDGRAVIVS TVRINGIABj comes pa-

LATINVS SAXONIAE, MARCHIO

MISNIAE ET LVSATIAE.

^i^^Fipci meritis tulit hic Henricus honorem.

CMalleus atque alio nomine diHus erat, puerum rextt Lu do mens auunculus, at que - Pro patre defunclo munerapatris ob:t.

Hic tarnen arma mouens Saracenis, occubat “vrbe

H'pdrunto , Hadriaci quam ferit 'undamaris. FiUus at piwpto, Berchta molimine, phïltro, Inftlix tuftum conciditante diem.

Henricus Suettarnfrater pereuffus ad rlmam,

Cum vita regnum dfrer t ipfe datum. Prtnapib’ti (jioliatt pijs Turingiarnœret, ^mrßis dubitet sit ne habitura pares. Exoritur miferum ciutlt fanguine bellum, Factiov'x annis tslliturillanouem.

^diuu ;t Henrici Deus tdr vtHoria caufàm, Turingasjj pant Mifnius acer opes.

B f

4^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MARC H ION quot;es

Henricus' Sdxonos expdUt, confdKgitïneiim^; Brabafrtuntt ffcßlacfifu, linc^mt habereÇolum.

Albertus tuum Brunfuigd Ducemproj/e cepit Elißrum» Comités, Afianiaj^ duces.

Henricus terris hinc duElus, amp;nbsp;inde métallisé

cl dr MS erdt belli, cldrtss honore toga, cum fortund deer at fapientid Croefi, Etpopulis dnimusferre benignus opem. Vtplatdnus quonddm Celebris fuitaurea Xerxis,

Begales cuius tex erat •vnibra dapes : quot;Npn minus duditae^ Henrici argented cjuercus^ ^tpam Horthufd equiti pomt in 'vrbe fuo.

E eruenit dd canam trdncjuilla pacefeneEldm, CMultorum Idchrjmis neefine, raptusohh..

Cum tribus hic nat is, totidem^ 'vxoribus, vrnam Concordem, ad tumulum patris aui^^ tenet.

ALBERTVS II. DEGENER, lANDGRAVIVS TVRINGIAE, MARCHIO MISNIAEj DOMINVS TERRAE

P L E I S E N S I S.

Efriaca Albertum peperit confiantia patri, fatus hac 'vellem non foret fe domo.

~ E ducat all herbas inter dum terra nocentes,

” Triticeos lolium fape molefiat agros.

Ipfe fuosfiatres iniullis expulit armis, ^orumfaEla’viris annumerandabonis.

Ditericus Horum alter nomen Sapientis, at Exulis alter,

Henricus ^orum acfortunafigna notam^ tulit.

ÏXU1. ' Cafareamthdlamis pepulit iVirtutepuellam

V ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijlufirem

48 nbsp;nbsp;nbsp;MARcHIONïS

(J^ïiÇuiacx genti futa es Fndericc C.'tfnilluf, Libertas armU reddita jiulchra tuis.

In cunis j^lacido fèruaris numine, c 'um te Defent admorßi mater am'fea gen a. minusinfenfifugißi vincula patris, '^fcanta^ducum, Caßreos^ dolos.

I^n me dit at a tuo capiti nocuere venena. Impia^^ à cello fica repulÇa tuo.

S cilicet vtp atria iuuenis dar et isle Çalutemj Propit^fenßt tothenefacla Dei.

^^em patruus primo format Ditericus abauo, CMilitia monflrans amp;nbsp;graue Martis opus.

Vuences- ^ffmi iuhet HenricU'S cruem ferre Bdémo laus rex Bos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

MiiB. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Contra Sarmattci ßtcula regts opem.

Inde Narißorum felic ter occupât arcem,

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Plauenfi reddens iura veiußa rodo.

Immaneminuituscontra capitarmaparcntem, Lansberga captum quem ßtper arce tenet.

Reddere Tanbergum qui cum promitteret (illud ' Spurius abßulerat ) carcere libcr abit.

Adolphus tJMifnia Romano tum vendebatur Adolpho, metalltfero r.obilitata folo.

Pœn^e fubaEia fuit crudeli tota Sueuo, fuit in caßris miles Adolphe tuis.

Turinga Brubergus erat pellendus ab or a,

- ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAnnisvexarat quatuor omne folum,

Fr^er^t° f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mifna Fribergum ,figna bis.oelo

fitilis/ CMenfs, ad muros faua volare videt, Sexaginta homines de nobilitate trucidât

Cafar, td vt captum prodttione fuit.

Liberet vi reliquos, tune oppida proximaMulda

MÏSNBNIES.

Tradit, à* quot;epatria Marchio cedit hume. Occidit interea fato mifcrandics Adolphui:

Nomen ab amijlb fers Friderice folo.

Accipit imperij partas Albertus habenaSt lt;^c reparat valida triflia bella manu, Curaj, Milmobeo mandatur maxima rerum, ^i noua Turingis figna mouebat agris, Turnßagrant magni dub'.o certamine motus-, Tuartberga natus cepit in ar ce patrem.

CM-ilmcbetss cafiris exutus pdhturhosiis, Ttnclaj^ iamgefiat, qua tulit arma, manu.

Protinus ad Lucca paru am concurritur vrbemt Sanguineis ßauus manat Elißer aquis.

Hoc Ulo nobis libertas reddita campo, CMiOienßi Sueuuslatro necatur humo.

Hineßolijs viHor redß Fridericus opimis, Bum fratrem Camp;far Hernit K^dolphe tuum, Hieferebatur Hicemani caufa perempti, Infelix Aras qui cadit ante facras.

Hifertur terras Friderici fama per omnes, Nptus externis cœperat efje plagis.

Ilium oUm petijt cum fortt Inßiber Hetrußo, mïagnanimo cupiens credere bella viro.

Francos adbucßiuit Turingos miles in agros, K^ilberti pramp;erat ßirps inhoneflapatris.

Turn qua Cafareas Aquilas e'H turba fecutat C^gitur impcrq tura fubire noui.

llidis vrbs Çupplex polt cunttas vltima venit, ^tfortem colit hinc oficiofa ducem.

^^yimittis Zuenca Frid::rice ad moenia natum, ^em tàlit ex alto mißd fagittaloco.

MARCHIONËS

Chemnici Hinc capls, extruxit quam rex Lotharius vrbem, uni vibs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

AldeLur- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^€t€ri nomen ab arce tena.

gum vr bs. nbsp;nbsp;CMox fentttpopulofa tuas Erfurdia vires,

,^a pulfata acie terq^ quaterq^ tua.

T^lla dtu rebus confiât fortunafecundis, » J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lunctaq^ habet dulcis femper amara lepor.

Hana op- populu dum vult fuccurrere praceps, pidum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ripam capitur Redera rubra tuam.

referenda vins Pleifenfis maxima terra Gratia: turha fito fidarepertadttcieH^. ^^orum opera liber, captos inter cipit holiest Confulit dpthalamis Elifabetha tttis, Eaaldemari^ illo dimittithonore nepotem, Arbiter 'vtpollhacpacis vtrinque foret. Barchardum hello quern Magdeburga fugarat, Refituitpopuli pontificisq^ malo.

Hie aufertur enim nodofa verbere clauxt Plebs ßntit diras Roma feuer a tuas, Expcllittota porro regione latrones, Cr euer at tllorum bella per ipfa furor.

H of thus ipfifuts terror,fed curafuorum, f^c patriafdo not us amore parens.

Lin quit humum ,morhi confumptus tahe triennis, ifidis (ß tumulum pofidet vrbe fuum.

Seruat eum iuxta coniunx eir nata fepulchrum : Cara magis nullo corpore iunHa loco.

FRIDERICVS II. GRAVIS, DESIGNATVS REX ROMANORVM, LANDquot; CRAVIVS TVRIN. MARCH. MISNIAE,

COMES ORLAMV.NDAE,

MISNENSE S.

Grauti es propter mores Friderice vocatCi Rurfies ah exili corpore, di£te Macer, Frouïda quem tenerum rexit prudefitia matrisf Imperio (luoniam non fatis aptus er at. Henrïctss Nigri 'vt montis comes occidit armîst Plauen^is MiÇnam pace tuetur humum.

Inde Trifurdenfes quoque Fuangenhemius hoßes, .Arcet Furingo non fine cladefilo.

Prima Grauisflauo iunxit ficia arma Britano, Cui bene Rex merito nomen equefire dedit.

Ardua cum patria cæpit moderamina terrât Seruafietpacts tempus in omne bonum : Sed non pafiafuit 'violento Erfurdiafabht Commouit damnis qua noua bella fuis. nbsp;nbsp;nbsp;\

Fenit 'vthofiis, abit faltus Fridericus amicust Refiituitq^ 'vrbispœne ruentis opes.

Reddit a cum felix illo 'viltoria campo, ^^0 mt fier a de der ant fiaucia tergafiuga. Confieruat fiocios ,proprios ’vlcifiatur hoßes, Affierit efi lafiumfieditione decus.

Cuntherum Nigri cognomina montis habentent Cepit, amp;nbsp;ciifiedespajfius habere patris.

Cum prece Finario tendenti fiippUce dextram, Fripit id tantum quod lauat Orla filum, J^ij; tenet montts de nomine nomen acuti, Arcem aliqua retinet conditionefiuam.

Firibus audalier nimium Stolbergius 'vÇus, Perdidit 'vltori cafius ab enfe caput.

Ignibus heu mifiera perierunt mania Sall^, CMille homines letho fiamma inimica dedit. CulpaMoguntinofuit hac in milite, elaufiit

y2 nbsp;nbsp;nbsp;MARCHIONES

obßjpts (juerulis ciuibus ifgt;ß fores,

Eu er tit vabdis I atro num viribus ar ces, 7nßer fr ad rßaa, Sala^ lent a tuas,.

Pe^ore Cafareos excelfißreuit honores-, ^os fauor, fr virtus cognita fipe dedit. Mathildi« \^uiu^a thalamis auEius tarnen ills puella, Ludou.nn. \ j r, ■ a , nbsp;nbsp;nbsp;, £ .

imperatoris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de Boiorumjtemmate natafuit.

fiiu. sJdagnanimos linquens natos, in flore iuuenta. Bis (juater emenÇus luflra caduca, périt.

Haud poflttusprocul eït Mathilde à coniuge Cella, Cui tumulum ante fuamfecerat ipfe necem.

FRIDERICVS III. STRENVVS

L A N D G R A V IV.S T.VRINGIAEj MARCHIO MISNIAE, DOMINVS FRANCIAS

MONTANAE.

»Vprenuus à fa^is Pridericus nomine dibius, Imperium Çolus bis duo luflra gerit,

Externis fi-atrum dum virtus anxta.bellis, CM tiorum cjuaritlaudetenere decus, Vodlandi do^ni Rufum Plauenfm bella mouentcm, , He patrijs vi^eum cedere cogit agris.

Hcrmunduroripm veter esfubiere Narifci, Pixerat illa diu bbera turba, iugum.

Cattorum (uperat fifum virtute Tribocum, Fulda tuas célébrât cf ui f ’.era propter aciuas,

Hermanumj^ animis Beichhn um vana tumei.tem, ^■(f‘cit ojf cij mox meminifi flui.

Albertu» Saxoniam magnis ingrejflss viribus, arces ^XjBtuniui- Brunfluigiftrrovafl;atfrigneDi.c!S, 1' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obj.d.

M I s N B N s E S.r

Obß^et EmbeccA dum mœnïa, fulmine mirt Tor menti retulit territue inde federn^

Tunc vïfa est noflfù, imitatrix fulminis, oris CMachina in humunum dira reperta genue, ^Ibertui damnù motus precibusj^ fuorum^ Obfidtbusfirmat fœdera faéta datis.

Sed violatafides incommoda cunlla nouauit, Juraj^ laÇa alia fiuntfiabilitafide.

Cingitur infeiîis poHhac Erfurdia fignis, fiuduit rebus prafiul Adolphe tuis, ^udax cfUA^ datum Fridericum ferre recufat, Impediens bello fie furiofa fiacro.

fi^atuor ingenti e^ obßefia fub agmine menfis^ Igne 'videns agros, igve micare domos.

Carolus aduemens in cafira hofiilia Cafitr, Arma iubet dues ponere, nbsp;nbsp;arma duces.

^^uget opes part as Fridencus, comparât agros Dum Sangerhufi pinguia rurafli.

^.yFccipit a ficeri montanum morte Coburgum : Francica CMifhenfifubdita terra duct.

Lufira nouemfelix, amp;nbsp;tres exegerat annos, tjM.agnantmumcum mors fuflulit atra virum.

Conditur tn Celia pofiremus ; iunlta fidelis Fnanimiconiunx eil Catharina'viro.. .

VILHELMVS 1. COCLES, ïîANDGRAVIVS TVRINGIAE, PALATINYSj ÇAXQNIAEj MARCHIO MISNIAE.

ifAnnibaleitCelebris, necnon Sertorius armis, * HicquamuisoculttcaptuSfamp;illtfitit*

nocuft forîi fades fœdata Eilhelmo, Cui celfo inu^Üum peilore roburerat, Germanic iùuit propellerefinibe hofiem, hmtmi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alfatiam per der et Angle humum^

Infuhrum magnam cum Citfare fergit ad vrhem, riïtute egreg^s ne minor e^et aud.

Iffe vicem reddens, inopinis 'vndiq^flammis Eil Erfurdanum depopulate agrum.

Vrhs ea Mifniacis immijêrat vrbibe hoileS} Eurtiuo curans teila cremanda modo.

t^jfuit amp;nbsp;ßeero, cui rex i muit a Boêmey Eortuna infenÇe Principis, arma tuiit,

Saga^^ vt induiturpro libertate Moraui, (JMunitam cingens obÇidione Pragam

Sic fuit lila flatim deponere fumpta parate, Et Regis fubijtpeitora pacis amor.

Indedomiiufiis moderate legibevrbes, Cum vulgt auxit opes vtilitate fue,

Extendit^ modisfines ditionishoneilis-, Contulit amp;nbsp;patrio commoda mille folo^

CMiÇnia Phœbeos vrbs quà refpeilat adorte, Ee^a eieferuatfi-igide ofia lapis, Eliz.abetha fui lateri eil coniun^a mariti ;

Illorum caruitprolis honore thore.

VILHELMVS IL DIVES

LANDGRAVIVS TVRINCIAEj P A L A TI N V ’ SAXONIAEj MARCHIO MISNIAE.

lt;igt;^ÿtArchia qua veteris refert cognomina Rrenni, Cuie adit vitreis rura Eiadre aquit.

MISNENSES, Valdemar O dominù amijfa paruit idts, ^ues dedit baud vna firs 'variata vice. Primum Boius habet Princeps, Rex deitsde Boémus, Turn Marcomano venditur illa duet.

Hinc ad Mifinjenfem precio delata Vilhelmuntj Aequa viris fiolitttm p^nere iura fuis.

Illtus inui^am fitriofa Boêmia dextram^ vno finfit Marte fugata loco.

quot;l^mcum fratre Pragam Friderico cinxerat armis, ^tum ver fur us erat ,ft licuiffet, humo.

^m Sigmundus eos iufit decedere Cafar, Pro cuius bellum mouit vterejue bono.

Brixia c^uam nonfignis eras, amp;nbsp;Thabora nouit. Regia cjuocfuefita eil tuta Corona, Lapis.

Frater vtEi^fiferi tuus ell Ducis auHus honore, Saxonia capiens Cafare dantefilum.

Sponte Viadrea, fuerat ejua vendita, terra, TSlefiatus imperij diminuatur, abis.

Fœdus ipfi nouas iterum cum Principe CattO, £^odpatruuspaulo feceratante tuus :

Cumpro communificiarunt armafalute.

Et Stellatorum vi pepulere manum, ty^agnus er at hello ,fed maior pace Vilhelmus, Anteferens Marti dulce quiet is opus, tyïifnia quam felix Ulo fib Principe tellus, Hollis enim vidit nudius arma fui.

Pleifenft,fato funlius,tumulatur invrbe, darum anti qua nomen ab ar ce tulit.

Ipfecarensnatis,fratribonaparta relinquit, ^tfi cum egttplacides eirfine lite dies.

rilheî-

.MARCHI 'N MS

V I L HEL MV S III. D V X SAXO-

NIAEj LANDGRAVIVS TVRINGIAf., MARCHIO MISNIAE.

C-AEfareis^virtu^ cabris ferjpelfa Vïlhelmit Extulit illtui nonfine lauâe decus.

Externes ipfum iuuit tolerare labores, Ferret 'ut inpatriam commoda tantaßiam.

Vtamp;ÀnnaÇ-^^flditinfanononfra^amenteBoêmOf fitica vaftat FaHanti ripas Alhis vtrin^ tuas.

MHniain.^ paßafuit nuncjuam matorem CAïifiiia cladem, , ^àm tuneturbafurenscadefi^ffi“ igné dédit, t^diuuat iratos ^uorundamperfidus ardor 7lt;^bilium, coluit quos fera turba duces.

Aufliavrbt ^.^uïtiafigofès, 'ueltuGrimn^a ederevocemr quot;Fl^ta Omni populo nomina fædaforent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ■ ?.

vtbsMifnije. Fbius indomitum prafidcùm Marte Sicambrum

Hofiem, de Sufiipellere vellet humo z

' IFlpriciafi^ fiets cùm truderejinibus vrbis

? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'lt;yilbertus valida Francicus arma manu Z

•- 'j' ^dtungensforti focias cum milite vires,

Fuxit adoratamturpenegarefidem.

Bellum ci- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bellum furiale Filhelme •

uiie inter fra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Juafifat, infratrem cum ruis enfe tuum ?

expulerasprius e regione Jtdèmos,

Turba feroxfignis militât ilia tuis.

... ■/ ' ^gminaiamcampisjlabantdifcordia fratrum Z ' ' - nbsp;nbsp;nbsp;7^n pajfits per agi e^ihoc Deus ipfi nef as.

S-Miles aitfida Friderico voce z quid horres ? Intorto hocjrater ,fi cupis, are cadet.

Noncadat, ifie refert zfratris mihi parcefaluti,

Expofita

M IS '. ENSES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57

Expoßta nbsp;nbsp;telis camp;tera turba tuü.

Eeruenit vtfr^tris 'vox htnc in cafira Fïhelmit Confilij c(efitpæfjituijfe fui.

Colloquium pofcens jgermam vtp endet iu 'vlnùt Blanditijsq^ pree es addit, amicus abit. lux faulla magisfuit bis regionibus ^lla» Propitio mißr.ü ciuibus orta Deo.

Pirma fuitpo^lhac charorum gratia fratrumt

Gratia confias non violata mails,

Hotem Sileßas Augufia coniugù vrbesj PoHmortem Alberti CaÇaris, enfe petit, Prbe tenet tumulum cumfratre nihelmus eâdem, prope dileldum conditur Anna virum.

S HL ANIMOSVS,

DVX SAXONIAEj LANDGRAVIVS .TVRIN-giae, marchio mi s ni a Ej GVBER-

! NATORPHRÏSIAE.

J^f^^Omenab inui^a cepit'virtute Rolandi

Albertus, quod ei calira dedere fini.

Bisfix annorum puer, ait a raptus ab arce eïl^ Pleifina fiecundus qudßuit inter agros,

Ipfe Palaßinas adolefcens iuit ad oras : Pifere religio tune loca multa fuit.

Cimborum neptim Begt deduxit, ér inde Lubecls gr at us ciuibsss hofies er at.

llUus admonitu legem fanxere pudicamy t^tque maritali confuluerethoro.

CMox legitin celebrem quoque Cafar auunculus aulam^ Primus vbi iuuenumßrenultatefuit.

58 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;marc H IONES

Pannonium aquauit virtute nbsp;feldore Begem.^

Hannibah Fabitts cui reputatus er at. Matthias ^^twaniscapta minitatus vincla Fienna, R. VngarîjB. nbsp;nbsp;nbsp;Captum C^atthias hoc Duce liciuit opus,

Signa annos ter flex 'uiStricia mouitinhoïies. Propopulispugnans CM.axmiliane tuis.

Bella Bel- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CMenapius terrasßbduxerat armiSi

Rurflus ei flaufla vi^or ademitaue.

Littoreosflorticum Flandro cogit Holandost

Te^ßthire Çuum flaue Brabante iugum. Inde tua extern as acceflit gloria gentes, Dextera^ TmperijdiBtfs es eße manua, Optauit 'votis uiduata Boèmia Regem

Huncflbi tpo^mortem Pogiebrade tu am. tj^îaluit a^ alij intaldamfleruare coronam.

55 Tradita quàmcupida frmereflceptramanu. Illius außicijsprimum caput extulit altum, ou in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sudeto diues amp;nbsp;ampla flolo.

In pede Peliaci qua nunc iacet inclita mont is, Foßus vbi argenti meße niteßit ager.

De qua magnificam Miflna quoque condiditarcem, ^fplt;t de colle tuasprofpicit ^Ibis aquas.

PramiapoU belli caflus, vitaq^pericla, Datregtmen Phryflq Caflar haberefloli. ^odflibi dumßmptis bellator vindicat armis, Conatu medium concidit inter opus.

Jnfefla phryflam LacheÇi flublatus ad Fmbdan^j In patri am r vt debet, non redit indefluam.

CMiflniaflolis, Coniuge cum Zedena contumulatur humo. flßiem pater ante locum Fridcricus leger at, atcpuc

Cfißtris Aufiriacii water arnica, foror.

GEORGIVS BARBATVS

DVX SAXONIAE, LANDGR.AVIVS TVRIN. MARCHIO MISNIAE.

Edita bellortiwfludijs tibipriwa Georgi Aetas, aadacew ciiw fecfuererepatrew.

Fertfecio phrjÇtas Burgundo figna pervybes, Pramia pro patrio iufia laborepetens.

Saxonicis eadew reparat robufiior armis Bella, nec außic^s non gerit illa bonis.

Croningos iwpletflammis hoililibus agros, Euertit captunt faua per arwa Fhawum.

IFion animusprafens, non defuitardua 'virtus, Sed cœptis wagnis fors iniwicafuit.

Omnibus ad pacü conuerfus viribus artes, Depofuitduri flebile Martis opus.

lt;gt;fureareilituitSaturni fecula, nulla 2{gc tormentorum cura, nec enfts erat.

Honec in arma feros AleBo mouit agreîles, Plurimaeiui fur^s damna dedere fuis.

Hos,prope Francorum di^am de nominefedern, Strauit: fanguineas Vipparise^t aquas.

Perßluit méritas itidem Molhufia pœnas, Et vêtus amittisius Smalachalci tuum.

C^ïafiliam peteret cum Cafar Carolus vrbem, tJüißt ei leHa nohilitate manum, Fhraciaq^ adiuuit propellere finibusarma K^ufiriacis ,Furca depopulante folum. iura domipopulis, leges condidit aquas,

MARCHIONE

i^cplacida rexitpace (fuietus humuni.

Fgerat ille fui falls aui tempora felix, Sifie^es cunctas, quas habet orbis, opes.

Ppoc mifer heu nimium j quodpaucis perdidit anniSt Omnem Jpem flirpis progeniem^fiia.

Turn fuper ipfe dies non multos vixit, acris^ Creditur extinpio caufia fuifie, dolor.

zMiffenfiprinceps hic vltimus vrbefepultm, Conditus ad patrisedt natiss vterq^ latus. Cafîmiraî Barbara Sarmatici CaÇimirifilia Repris, rex Polonix, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t t ■

lunclaprius thalamo lungitur amp;nbsp;tumulo.

HENRievS IL PIVS, DVX SAXONIAS, tANDGRAVIVS TVRINGlABj MARCHIO MISNIAE.

tiJ’i’ISl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accefitadorof,

amp; Hifpani- Hojpes amp;nbsp;Hejperium venitad vfiiuefiettim. Scilicet njtfancis Henrïcmponere terris,

Pro vetert poffèt relligionepedem.

t^ulta filo poter at memorare pericula yduro Samp;pïnsa^a fibi tempore ,mtiltamari,

Fuafit Phrjfium patria virtute furorem, Citm Franicaruptofædere,captus erat. '

2iec fecus ac p aliens illa omnia vicit FljJlès»

lt;^ußi magnanime, confilioj^ bono.

Pedditus acpatria diuino numine terraj

Vuolchen- Saxa tenet montis 'F^eritos alta tui.

fteinuiiivrbs. 'pumFribergenfifcdemfibicollocatarce, Marieber- Tranquillusj^ data munera finis amat.

^um VI bs ton nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mafianus principe coUis»

MISNENSE S.

Lauta wetalliferis vrbs cekbrata iugù.

Débita defun^o na^m moderawinafratre, HenricM patria faBu^s amore farens :

Dximium 'vera meruitpietatd honorem, ^odfan£fa infiaurat relUgiond opui,

HoJ^itium^ pijs aperit do^oribu^s,atque Excipit exceifi dona benigna Dei,

Heroes inter magnos, anima/: beatas t^etherei fulgensfideris inflar erit : ^ando fua infanHis ornabit munera chrifim, Eramp;mia pro meritis digna cui^ ferons.

Tempöre commifas non longo rexit habenas, lamfa^ui multa debilitate fenex.

Fribergum fedes fuerat gratifima viui, '^nc (juociue defunlti corporis ilia domtts.

£^emprope fex teneri ,fuhlati morte nepotes Prapropera, tumults nomen inane tcnent.

Hie Maufoleiflat mole ereFta, nitensj^ (JHarmore, Mauricij fllendida tumba Duels.

Salue fanSlefenex, cœleïtihus addite templis, FraÇenti cernens lumine, Diue Deum.

E 3 GEOR-

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.' (IM lt;•■■''■

‘t' U\/'\

a '. . .. . ., - . ■.’

SA;gt;^3ÙXip\^ 'J‘v\ ^.'î ivy.T, ft'SAÇ;\ üw ^Äs.;^w■3'■ . .•' '•• a\'KÀ vA'^Vi «i'iHV?. V.-À .f

GE o R. FABRIC II

CHEMNICENSIS

Annalium vrbis Mifoæ ' L I B R I III.

GEORG. FABR-ICIVS

CHEMNICENSIS CONSVLIBVS ET SENATVI MISNENSI VIRIS PRVDENTISS.

S. P. D. '

VIA T o R felTus locum editioremconfccndcnsj inter.dum rcfpicit, interdum oblata occafione, aut vrgcnte neceflitate etiara refiftit, vt poft alG quantulöquietisiter fuum perficiat cclcrius: idem mihi acciditinrerumSaxonicarum inueftigationc vcrfanti, quæq; fuut ad illud argumentum ncccffa-ria colligenti : vt quædam ad hanc vrbcm, vndê Principum origo vctus eft, attinentia annotarlm, quafi refpirans ab ilia narratione continua, quæ multum diligentiæ 8c laboris requirit, cum ipfe à la-bore aut moleftia nunquam efle poflim vacuus. V-tile fine dubio eft, fcire rerum humanarum variam amp;mutabilemconditioncm,non foldmin imperijs Scregnis, fed in ftngulis ctiam vrbibus, quæ bona ipfis,quæùe aduerfa contigerint: certum cnimeft, in regno Ecclelîæ cafum amp;nbsp;fortunam nihil cffe, ncc

E 4

eorum nomina pijs nota funt, cuin magnaparua^;, firma amp;nbsp;infirma , priuata ctiam non minus quàm publica5 à Deoipfo regantur: nccvlli loco, tcm-pori, aut homini ad cuftodiam amp;nbsp;ad diuturnitatcm défit Dei præfentis , amp;nbsp;refpicientis prouidentia. Hanc etfi ignorent homines prophani, amp;nbsp;repræ-hendant quidam, vt pulcherrimis Horatij verbis vtar,infanientisfapientiæ confulti : tarnen ratio lo-quitur in Sophocle, êç-i jueyctr cv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;er

Diuinæ prouidentiæ teftis eft, Senatores, ciuitas veftra, Henrici primi, optimi Imperatoris vrbs, quæ in fuis initijs, ac primo vcluti ortu eft Vn-garicis, Polonicis, Boëmicisbellis vexata: quæ in progreffionibus amp;incrcmento oppugnata, capta, cremata,viditciuiuracædes,amp; principum exilia: quæ fæpe terræmotus, fæpius inundationes inedi-am, amp;nbsp;Ç vt veterumTheologorum verbo, rtoftro verb loquar idfomate) mortalitatem fenfit:Dci tarnen manu amp;benignitate, feruata continenter eft, amp;nbsp;iam hoc ipfo tempore, lætatur potentia amp;nbsp;felicitate fuorum principum, amp;nbsp;gubernatione tranquilla acfalutari. Omittocommoda ilia, quæ ante ocii-losfunt,cœli tcmperiem, falubritatem acris,agri vbertatem, copiam vinetorum, vallium amœnita-tem,amp; ipfum flumen nauigabile : quæ in fini amp;nbsp;folo ipfomuncraDcifunt,cultuq; amp;nbsp;diligentia homi-num indies fiunt fruduofîora. ^nam quid legcs,quid ingénia, quid ftudia, quid facra ipfa commemo-rem ? quæ propria quodammodo loci huiusfunt,amp; û antehac vnquam, noftro nunc feculo maxime vi-gent. Hæc animoprudcntcrreputans,quisncgct elfe

cflefplendidaamp; celebria?vt funtcerté viris bonis amp;nbsp;gratis hominibus : nam prophanis illis, de quibus modódicebam, nullum Dei donum, nullumcœ-lorum beneficium fatis amplum eft^aut habetur gra tiarum aólione dignum. Maiorum veftrorum in-ftitutum fapiens eft, qui vrbis ante annos plus quin-gentos 3 à Polonis oppugnatæ, ad auorum vfquc ætatem retinuerunt folcnnem memoriam, quod aliqui veftrum meminerunt, amp;nbsp;nos dccet recordari ac repctcre quotics ab huius vrbis templis ac tcólis, quoties à ciuium capitc amp;nbsp;ccruicibus, iniuria amp;nbsp;ca-lamitasfit repulfa, inbcllis,inpenuria,in incen-dijsjinpefte, in alijspcriculis: propugnante videlicet cOj qui dat falutem populo amp;nbsp;regibus. Igitur quæcunq; funt, quæ litcris aut monumentis, quæûc noftrisaliorumq; feriptis cognouijautè parictinis ipfe crui j in hos libellos opera fingulari ac ftudio ~ contuli : amp;nbsp;adhibui alia, quæ viderentur habere a 1 i-quid ornamenti, Sc vt vberiores fièrent, epitaphia Ducum,virorum racmorabilium, amicorum ctiam multoruminferui: non quidem oftentatione,fcd grato animo atque officio. Hos libros veftrorum Annalium, amoris mei erga hanc ciuitatem tehes, advosSenatores prudentiffimimitto quosamp; men tibus benignis legere , amp;nbsp;contra vefttos inuidos, atque maleuolostueridebetis: fi amp;nbsp;amatis me, amp;nbsp;vcftramvrbem dignamlaude, ipfi iudicatis. ‘ Valere féliciter, III. Cal. Oólob. A nato Chrifto fcr-uatore, anno M. D. L XIX. ab vrbe veftra condita anno D C X X X I X.

E 5

AD

D ANNALES VR.BIS

M I s E N Æ E D I T O S A

Georgio Fabricio 3

ANDREAS ELLINGERVS

M E D I C V s.

ANnales Fabric^ polit a charts

Lucent cerniteaui bona, placete CMifentu populo^ patribtis^ Fr bis, qui genuit^ vos parenti Feflro dicite, dudttnt vt inchoutum CAuguJlm hifiorite elaboret orfum, res SaxoniciM ab inde magno Sighardôrepetit, bonis^ ab vjcjue Regibus Fitichindo Othonibusq^, ’Fionnefcimus enim, quot ille luflris, ,^ipot voluentibus immoretur annis Huic felici opera, incitate quafi CunLiantem, vt monument a quamp;pede^lri lam perfe^a flilopremit labor es sJFlaturos nimium ,fatts^ cultos Diâs luminis afferatßib auras, ^Ipirante fauore Principali. Tdamqua deficimur velhunc invfque ItiemFeutoneselegante rerum , Ceflarum hißoria atque copiofa, Fnius labor beata nobis Hanc induflria comparare poßit ; ^dmirandanepotibusrehnquens ^rguta monumenta fcriptionis.

voi interest euolate, dulcet CA-tagm progenies patrie libelli, O puranitidi toga libelli, llluflri patrïamj^ claritate^ Seclis a^a priorihtts docete, K^nnales Fabricij erudita charta,

MARTINVS SALBACHIVS.

F^br'tcio, Suada ciui iure medulla “vocatur, Hactenus hac 'var^sßentcelebrata modis: turnen homo, genij fanSli, clari^ triumphi^

Portia falta pat rum, veraferauj^ßdes.

Jmbuta eli ab eo pietatis am ore iuuentus, Pt totoßiretpellore ejr ore Deum.

Fabricius thalamos ornauit, carmineplanxit Lugubri, tumults o(fa relatafuis.

Jam rude dignus erat, fedenim conßßerementem 2^nfinit, Ätherea qui 'venit arce, 'vigor.

Frgo antiquam 'vrbem, trahit à qua Mtfnia nomen, K^Jeterna dignum poJleritate, canit :

Saxonia iam fata Hucum, nbsp;pia falta canente,

Omnia Fabricio funt data ,fama feret.

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...

. I gt;1.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'gt;

■■ • ! ; ' :-.r: ' j'O

, . : ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ !. i

- . « ■ • • ‘

lt;?8

ANNALES ISTI SVNT EXCERPT I.

Æneas Siluius.

Albertus Crancius.

Auélor de vita Henrici 1111.

Bilibaldus Pircheimerus.

Cafcar Brufchius.

Cafcar Hedio.

CalparPeucerus.

Conradus Celtes.

Conftantinus Phrygio.

Chronicon

Chemnicenfe

Erfurdianum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ' V

Gerifiialdenfe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- \-

Gotefeccenfe

Ifenacenfe

Magdeburgium

Mersburgium ’ lt;nbsp;’

Milnenfe

Neuftatenfe

Qfchacenfe

Peganum

Pirnenfe

Quedelnbtirgium

Salzenf^ ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,îvVv.;,.'

Sangerbufianum /o';* - 4.

Saxonicum

Veterocellenfe

Vinarienfe

Conradus Vrsbergenfis.

Conradus Presbyter Lauterbergius.

Colmas Decanus Pragenfis.

Diplomata amp;nbsp;literæ.

Ditericus Engelhufius.

Ditmarus præful Mersburgius.

Erafmus Stella.

^9

Emeftus Brodufius.

Exequiarum liber.

Georgius Agricola.

Georgius Siuridus.

Georgius Spalatinus.

Henrungus Hildesheinius.

Hieronymus Emferus.

Iohannes Carion.

Iohannes Cufcinianus.

Iohannes Dubrauius Olomuccnfis.

Iohannes Nauclerus.

Iohannes Riuius filius.

Iohannes Stumpfius.

Lambertus Schafnaburgius.

Lilius Gyraldus.

Matthæus Sarftorius.

Monvmenta sepvlchrorvm

Cellenfia

Fribergia Laute^ergiana JMiihenfia

Sufelicia

Vinarienfia.

Petrus Appianus.

Philippus Melanchthon.

Plinius.

Rythmi antiqui.

Siffridus Presbyter Milhenfis.

Sigebertus Gemblacenfis.

Strabo.

Supplementum Schafnaburgij:

Syrfodalia ftatuta Miihenfia.

Tacitus.

Valentinus Muncerus.

Viperti Groizenfis vita. '

Vuetislaricnfis.

Vuitichindus Corbei enfij«

V olfeangus Crufius.

Vol^angus Laiius,

GEOR-

71

GEOR. FABRICII

CHEMNICENSIS

Annalium vrbis Mifnæ

LIBERI.

VRbS misna CONDITA IN EA REGI-one, quæ dida olim eft Dalemincia, vt apparet è li-teris lohan. x 111. Pont, appellata à Boëmis Sirbia,vc fcribit Cofinas Pragenfis : à Sclauis Lomacia, vt legi-tur in Ditmari præftilis Mersbnrgij Chronico. Antiquiß-fimis nominibus terra Senonum amp;nbsp;Soraboriim, quam Sueuiolim habitarnnt. Roms ante ædem Mineruæ,Nicolaus Schonbergius Cardinalis, natus feribitur è Sueuis Mifnenfibus , in lapide tumuli. Has terras ad Albim antiquitus coluifte HermunduroS , Sueuorum portionem, teftatur Strabo libro ftptimo, in cuius libris non redè legi Eumunduri, è Plinio amp;nbsp;Tacito conftat. Sed amp;nbsp;Dalemin-ciorum nomen deprauatum eft,quos Dalmanticos no-minat Vuitichindus Corbeienfis, nomine veto magis alie-no Dalmatas Gemblacenfis amp;nbsp;Vrsbergius :eoscp fecuti Crancius, Cuipinianus, Phrygio. In vrbis huius vici-nîaàDitmaro duo fluuij commemorantur, Mifnaamp;Ia-na, qui nomina vetera adhuc retinent : nomen ctiam re-tinet vallis quædam, fed literis tranfpofitis, Mincidala, 8gt;:. pagus ei adiacens, amp;nbsp;ftipercft oppidum Lomacium, Con-radus Pircheimerus amp;nbsp;Petrus Appianus viri Clarifsimi, Lupfurdum dici in tabulis Ptolemæi Mifnam opinantur, coniedura fortafte non plané nulla aut infirma, quafidi-cas, traiedus Lupfi ; hoc veto nomen proprium eft, non Lupura,

52 nbsp;nbsp;nbsp;ANNAL, VR;BIS MISNA!.

Lupum J vt adcrit Brodufius, fignificat. FuifTeTraicduS circa has angnftias, te’ftimonio funt loca fuburbana, qui fuperior amp;nbsp;inferior Traieftus appellantur. Quinetiam c ripaaduerfa duobus inde milliaribus, nobilis pagus eft, Cotfchenbroda, qui à traiedu fîmiliter denoæinatur, id cnim Broda lingua Vandalorum defignat. Ab Oriente hæc vrbs alluitur à fluuio Albi, qui à numero, vt Boëmi • dicunt, fontium vndecim ; vt Saxones j tot amnium in-flucntium, didus putatur , à meridie torrcntem habet Trebifam,aboccafu, montes: verfus feptentriones,ri-uulumMifnam, de quo ipfa vrbs appellationcm, fècun-dum Ditmarum, vt ab vrbe tota regio, creditur accepiP» fe : nec obftat claritati paruitas, taies enim in agro Veien-te Crcmeram, in Fefulano Munionem, hiftoricorum amp;nbsp;poëtarum literis nobilitatos, ipfe vidi. Fontes Albis fie fe habent. Oritur fub monte à Gigantibus diélo, îgt;et Oti-fenSerg. Riuulorum feu fontium nomina funt. In initio Xrumfeijfen, quæ duo ftagna funt, fed tum cum primus adiungitur fluuiolus, dicitur Albis magnus. Secundus fons @ro8fei(fen, tertius , quartus ©MUilj, quin-, tus ISperberfeiflxn gt;nbsp;qui duo inter fe diuifi. Sextus inde arcem Gendorfiam prscterlabitur in loco edito fi-tam, infra oppidum fubiedum paruus Albis mifeetur magno ; paruus autem didus, non procul à maioris paludi-bus oritur , montibusinteriedis. Initium feprimi fontis dicitur bet J^emmerlein, oda/uus anferis nomine appella-tur, nonus Aquæ nouæ, decimus bet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, vndeci-

mus b«8 Krt(ct)»«ßet. Tot fontes amp;nbsp;fluuioli gignut Albini paruum,qui fe deinceps in maiorem exonerat. In Albim affluunt ex ripa meridionali hi fluuij Egra, Billa,Gotleba, Muglicium, Katzbachium, Albula, Trebifa, Aqua nigra, Milda, Sala, Hauelus. E ripa altera Penica, Chem-nicium, Kirsbachium,Sebenitium,Vefenitium, Brifni-, ciuin. Elifter niger, Hagela » Fofla LubeVenfis. Situs vrbis

LIBER PRIMVS. nbsp;nbsp;nbsp;73

vrbis Mifiïæ cum montibus adiacentibus, vrbi Romæ, conferri quodaminodo poteft. Mons Capitoiinus fit, in quo nunc ludus illuftris, amp;nbsp;templum Afranum. Palatinus, in quo arxprincipis Sc bafilica ; amp;nbsp;ex eius regione Auenti-nus,in cuius aditu templum Dini Martini. Redeundo ad arcem Principis, vineta in montibus oppofitis, Coelij, Efquilini, Viminalis, Quirinalis, circuitus référant. Vitra fluuiu mons Zeila,dilt;äus bfr t5tfH16cr3;in quoDiui Georgi; fanum, fit Vaticanus, amp;nbsp;campus qui ci adiacet à latere, lauiculenfis. Extat xnigma vulgi apud nos, quænam ilia vrbs.fit,quæ tribus cingatur fluminibus,tresi^habeat invnomontearces, in cuius foflaiaceatpagus, amp;nbsp;in qua pons fit templo altior: cùm de Milita videlicet intcrro-gant. Mifnam ab ortu tangit Albis, à meridieTrcbifa, à Septentrioné Mifna. Tres in vno monte arces funt, Principis, præfulis, amp;nbsp;Burggrauij. Pagus Mifna, ante vrbis introitum, in loco decliuieft, amp;nbsp;ponsverfus arccm lapideus, per quem montes duo iiutguntur, rempli laco-bæitedo amp;turreextat altior, Annales noflri condito-rem vrbis Mifnæ fuilfe Henricum i. lmp. memoriæ prodi-derunt, anno Chrifti fupra noningentefimum trigefimo, imperij ipfius vndecimo, qui propter fitus opportunita-tem, præfidium militum Riparenfium hoc in loco contra Vngaros,qui turn plurimas Gcrmaniæinferebant calami-tates, conftituit. Talia præfidia.ab alijs poftealmpp, contra Lufatios , Milcienos, Boëmos, amp;nbsp;Polonos funt extruda in montibus vicinis. Mons,in quo arx fita,tan-quamfofsismunituseft: idem cum monte Afrano ponte lapideo ingenti, fupra vallem interieftam conftruâo,con iungitur;vt olim Capitolinum amp;nbsp;Palatinum ponte mar-moreo iunxit Caligula. Vrbs ipfa partim in valle, partim ad colles, quibus cingitur, fita eft, duot^ montes Palatinus ac Martinianus, anconem amp;nbsp;finum etficiunt. Eft itacß vïbsMifna, fluminis nauigabilis commoditate,coHium

F nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;circum-

74 ANNAL. V R B I S M I S N AB nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

circumfiiforum frequentia, hortorum amœnitate,aërîs teniperati falubritate., cultoribiis opportiina, Agerfru-mento, colles vino fertiles funt, forraffe etiam metallis : id qiiod ScharfFenbergi venæ argentariæ 8c plumbariæ, vno inde milliario verfus ortuin fitæ, teftantur : aliæ indem meridiem verfus , non longius diftantes prioribus, in Dibesgrunda, Mincidala, amp;nbsp;ad villam Mocritiam, quæ à triginta annis dereliôæ iacuerunt,hoc tempore cœpcrunt । recoli, aufpicio viri ornatifsimi Valerij Craconis llluftrils. Eleftoris Secretarij. Charadræ ad occafum quæ erantjdi-ligentia hominiim, pleræqj funt in agros, hortos, aut in vineta mutatæ. In colle oriental!, quem Palatinum {x-pius iam nominauimus, cxtruâæ duæ arces nouæ, altera , Principis ampla amp;nbsp;ornata, quam condidit Albertus Dux Saxoniæ: altera præfulis, quxàlohanne v.inchôata,nec-dum perfeda eft. Inter has interiacet Bafilica cathedra-lis, operis vetnfthcuf occafum verfus adiundum facellum, in quo Ducum Saxonicorum fepulchra funt amp;nbsp;monumen-ta. De arce amp;nbsp;templo ita Conradus Celtes,

Hîc Tgt;hi Mifnenfis celeberrima R.egia furgit, ^rcem amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;templum continet alta facrum.

Tertia arx Burggrauij, vna ruina eft, de qua extat turris rotunda Pyramidalis, vetuftum propugnaculum. Ante templum olim ft et it turris, dida r ubea : prope quam indicia exerccbantur : eins nunc veftigia etiam fublata funt. In Colle oceidentali cœnobium Afranum, à Reinero prx-fule fundatum .-in quo Indus illuftris ante annosfeptemamp; viginti aperiebatur Dncis Mauricij amplifsimo beneficio. Habuit amp;nbsp;alia duo cœnobia, puellarum, quod in Vualfcr-burgofitum, extra mœnia translatum eft : amp;nbsp;Francifca-num, in quo eredus iam Indus Senatorius. Pons fuper Albim lignens, tali arte fadns, vt eius iuga ftnt extremis tantiim partibus pilisimpofita, per medium fine fublicijs librata pen deant, artifice lignorum compagine ? cuius in vniuer-

IIBE R P R I M V S. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7!f

vniuerfa Germania non eflefimilisperhibetur lignens.

De hac vrbc, tale fcripfit Epigramma, vir omni lande clarifsimus Philippus Melanchthon, cura primùm hue ac-cefsilTet holpes,

Xeù^e txtqKiç , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n1ilt;r[jcei, y ôgt; ô;;^ôeuS‘

ÉÔvouf (zivri é;)'««’,

fita.vTstç 'SFAXeutit

cl riviÇ vjoüûMV Éçya Keyacri kcicKa.

éÔv©^ pcuins à7rilt;pi/\vi ^lucucv: xcc?iKiTgt;i ’^erui/ êÔ ^taiuorujuti.

fta^ruÿé^re ê^TTfi^as’ ■zs-aXtf^.oïc ygvelt;£Çgt;

J'è J'mcuoruvi^ nisi^reçiaf ÀyaÔoy»

j'e /3^oruyÇult;rif eaSquot;’ V vad^^Te a-aS^)iTegt; 'oi^càÇ quot;ii^ïTuv tütc yiv^^ iLccTix,».

Trt.J'e 'nçcç» yuv 'sfcu^djiJt.a.Tcb f^aruVi ire^'i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^i^ocjjió,

rzaÇeoS-’ Sy Aetov /t4U(r«i' iv%a)fzi^a ‘arairtf^

'ôç f4,a.hei ajTii^eûuç gt;i6ta lt;rip,v' àyât,v».

iviu St (^tKc^tvllw Àa'xria‘'t ii[ZoLÇ tlt Sct^cy» oTyoy hici^oy 'srtp.Trt Ta.xilt;rcc Çgt;»'’Aflif.

A N NxO A NATO CHRISTO

SERVATORE,

DCCéLXXXVIII.

Imperante Carolo 111. anno eius odauo, Suende-poldus Dux Morauiæ, Albis ripam infeftat, amp;nbsp;his terris damna infert : inter cuius facinora illud memoratur,quôd arborib us ne frugiferis quidem pepercerit.

P C c C X C I.

Imperan-

. . V R B I ,S M I S .N Ap.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7 7

De vrbe Mifna ab Henrico i. Imp. fundata his riirfus verbis idem fcribit Ditmarus :

Hie montem iuxta Albim pofitum » amp;c arborum deii-fitate tunc occupatum, excoluit, ibit^vrbem ftatuens, eidem de riuo quodam j qui in parte feptentrionali fluit, nomen Mifna impofuit , quam, vt hodiein vfu habetur, ‘ præfidiisamp; alijs impofitionibus muniuit: amp;exeaMilcie-nos fuæ fubaflros ditioni, cenfum perfoluere coegit. Hæc ille. Ante paucos annos inter Grimam amp;nbsp;Lauflgam, pago Bardo minore, nummi argentei reperti fub terra funt,qui eifigiem Hennci, manu dextera auem tenentis, repræfen-tarunt.

DCCCCLVIII.

t

Dicata Ecclefia Mifnenfis, proximo die dominico, Bafilica ante diuiMartini feftum ,iubente Othone i.Imp. quipa-Miamp;enfis. tris teftamento earn pcrfecit. HjgjQtho i. Princeps felicif-fimus amp;nbsp;Ecclefiarum patronus nominatur à Ditmaro : quipopulis externis deuiâis præter Ecclefiam Mifnenfem, fundauit etiam Magdeburgiam ad Albim , Brandebur-giam adHauelum, Mersburgiam ad Salam, Citienlem ad Eliftrum, quas partim bonis fuis, partim gentium de-uiâarum agris fundiflß conftituit atque ditauit. Inter has Mifnenfis diftalngenua, quod videlicet libera fit,amp; Ecde'firMif-nulli antiftiti aut metropolitano ; fedvni Pont. Romano nenfis. fubieiäa. Fundationem Othonis x i n. Pontifex confir-mauit, anno fuæ fefsionis tertio, amp;nbsp;poft vidos ab Othone Imperatore, in Lyci campo Vngaros, itidem tertio, fub-fcripferunt præfules vndequadraginta. Præfuit ei primo loco Burchardus, Othoni Imperatori à facris, qui au-ftoritate Hildeberti antiftitis Moguntini, è cœnobio Ra-tisbonenfe curator milfus, nomine ac titulo paftoris, annos circiter viginti earn rexit. Exemplum confirmationis pontificiæ,'fic habet ab initio.

F 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iohan

78 ANNAL, V R B I S MISNAE

Iohannes Epifeopus, fèrinis feruorum Dei. Si iemper funt concedenda, quæ pijs defiderijs congruunt : quanfÔ potifsimum ea, quæ diuini cultus prærogatiua nofeuntur, non funt omnino abneganda ; quæ funt à largitoribus non folùm pofeenda, fed vi charitatis procul dubio exigenda. Habita igitur Synodo , amp;nbsp;multorum venerabilium fra-trum coëpifcoporumcp noftrorum conuentu Romæ,in Ecclefia beati Petri principis Apoftolorum, afsidentibus auguftilsimis Imperatorib. Othonibus vtrifque, anno fei-licet imperij maioris fexto, minoris primo, ijdcm glorio-fifsimi Imperatorespoftuîarunt à nobis, quatenus inona-fteriuin,quod proremedio animarum fuarum primitus conftrui, amp;in honorem beati Iohannis Euangeliftæ con-fecrari fecerunt, fuper ripam fluminis, cui nomen eft Al-bea, in ciuitare Mifna fita, videlicet in prouincia, quæ di-citur Dalemincia,cuietiam monafterio virum venerabî-lem, nomine Burchardum honorificè præfecerunt, priui-legijsfedis Apoftolicæ decorati, vt fub iurisditione fanéiæ Ecclefiænoftræ, cui auéloritate Dei præfidemus, confti-tutum, nullius alterius Ecclefiæ ditionibus fubmittatur. Pro qua re piJs defiderijs fauentes,hac noftra audtoritate, idquodexpofeitur, effeftui mancipamiis; interponentes tarnen ea, quæ amp;nbsp;ipfi principes, in noftris priuilegijs cupi-unt exponi, amp;nbsp;cundlis in Chrifto fidelibus manifefta fieri, more antiquorum Impcratorum. Hi duo Imperatores patcramp;filius nobis aßidentes, Mifnenfi Epifeopatui ter-minum impofueriint, nominando etiam determinationes Terminus locorum , ficut infra continetur. Vbi caput amp;nbsp;fons eft a-Eccltfix Mif quæ, quæ dicitur Odera, inde quafi redta via vfque ad ca-»•sß.is. pntAlbeæ. Indedeorfum ad occidentalempartem,vbi diuifioduarum regionum cft,Eehemamp; Nifen; Ibidem vitra Albeam, amp;nbsp;per filuam in occidentalem partem vftç ad caput Mildæ, amp;nbsp;fie deorfum per ambas plagas eiuf dem fluminis, vfque dum Milda intratin Albeam, amp;nbsp;fic furfuin

tiBER PRIM VS.

filrfum vitra prouinciam Nifici, ad ipfum terminiim : ncc non in altera parte Luzyci amp;nbsp;Selpoli, amp;C fic vfque ad ciui-tatem Sulpize, illam videlicet infra eundem furfum vfqne ad caput eins. Homines veto, quemadmodum hi præ-fentes Imperatores ftatuiffe fatentur qui infra termi-numiftum habitant , in omni fertilitate terræ, frugum amp;nbsp;pecudum, in argento, amp;nbsp;veftimento : nee non quod. Teutonicidicunt, Ouarcapunca amp;nbsp;calunga familiarum. Infupertota vtilitate,amp; in omnibus rebus, quibus mor-tales vtunturin diuerfis modis decimationes, quas Deo cunófa gubernanti debent , ad Mifnenfem Ecclefiam, primum Deo, deinde fanfto lohanni Euangeliftæ vni-uerfa dubietate procul remota , perfoluant, référant, amp;nbsp;reddant. Et ideo in Chrifto fanximus, firmiterlt;^ con-cefsimus, vt nullus metropolitanus , nullus Epifcopus, nulla etiam magna vel parua alterius ordinis amp;nbsp;gradus perfona , præter fedis Apoftolicæ antiftitem infra ter-minos Mifnenfis Ecclefiæ, cui venerabilis Epifcopus Bur-chardus præefle dignofcitur, quemque ordinäre , diju-dicare, excommunicate, vel aliquid temereexercere vllo modo, praïfumat. amp;nbsp;quæ fequuntur.

DCCCCLXX.

Burchardus prouifor Ecclefiæ Mifnenfis , vt Dit- Burebar* marus eum nominat , ab Alberto antiftite Treuirenfe, dus pra^Iul. , in præfulem confecratur xv.Calend. Nouembris vna cum Bofone Mersburgio , Hugone Citienfe , Vdone Haudburgio.

DCCCCLXXII.

f'’ Præfulinfuopontificatunihil egit, quam quodcon-i firmationera pontificiam Cæfaream donationem ple-- ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bi pub-

go- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AN’NALIVM

Mors fu- bi publicauit. In itinerej lapfus de equo,ccruices fregitj-v'okhul Ï 11- Cal. lulij. Siiccedit ci Volchuldiis, fen ( vt Lam-dus pr. bertus) Volcradus, Vuilligifij Moguntini antiftitis fami-liaris, Hic tempora ledionmn orationis,amp; munerum Ecclefiafticoriim diftribuit: cibiim cum Canonicis fum-pfitjqui temporibus melionbus in his tern’s, non pro-prias rexerunt familias, fed familia fuerunt pracfulis : neq^ adminiftris vicarijs vfi funt, fed miniftri Ecclefiæ ipfi fuerunt, Prima enim iftorum collegiorum inftitutio, difci-plinæmonafticæ erat Emillima: ôc hæc Eccleüä, in literis pontificijs monafterium appellatur, vt modo relatum eftr

D C C CCLXXVIII.

capwTBoZ VrbsMifnaa Vuagione, Boleflai ii.Boëmiæ Ducis nils. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;præfedo, capitur per infidias. nam ciim loci præfedum,

abfente Marchione colloquij caufa, ad fe euocaflet ; oc-cupatis poft eum portis, ad templum quoddam iuxta tor-, rentem Trebifam ,incautum.occidit,amp; firmum vrbipræ-, fidium imponit. Prxfulem Volchuldum agit in exilium, qui primiim fugit Moguntiam, deinde Erfurdiam concel-fit, donee Imperatoris audoritate reftitueretur.

D C C C C X C.

Echardus Marchio, ex vrbe Mifna Boemos cijcit, Volchuldum reducit.' præfuü Boëmus pro illata iniuria fatisfacit, eumtp recipit in fidem amp;nbsp;amicitiam.

DCCCCXCIIII.

Volchuldiis Pragam euocatus, dum folenni parafee-ues die, facra célébrât, in ftuporem mentis atque artuum ante aramincidit, paucis horis fuperftes. Sedit annos tre? lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;vi-

VRBISMISNAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gl

amp; viginti, moritur x. Cal. Sept. Tempore fuo difficilimo, cumfumptus fupernacaneos detrahendo, turn neceflari-osmoderatefaciendo, vt res Ecclefiafticaplurimum au-geretur, effecerat. Nam coniitis Eficonis bona compa-rauit Vurcinam, Bicham , Baiichiim, Lubem'ti'um , anno Increme« fefsionis duodecimo. HicVualtardo amp;nbsp;Geroni Magde-burgijsinfulasimpofuit, amp;nbsp;pedum tradidit. Oculis pro-^'“^Eßcoco-* pter ftudia lippis amp;. caligantibus fuilTe fcribitur, familiam mes Vurcen-fuam regebat, non tam impcrio, qnim exemplo. Plura de eo Ditmarus, qui fuit eins familiaris. Volchuldo fuc-

cedit vit generofus amp;nbsp;eruditus Ido , comes Rochlicius, e prxful. collegio Mersburgio , quem Gifelerus antilles Magde^ burgius eo honore dignum cenfuit. Hic in munerib. Ec-clefiafticis, baptizando, concionando,facra adminiftran do, diligens fuit, nequc fuæ modo Ecclefiæ fruéium ilium tulit,fedamp; Vandalis Tranfalbinis concionatus eft, quod præfules tum fecifle, etiam confiât ex Ditmaro qui in fua confefsionehis verbis conqueritur, Poftqiiàmpaftoreffc- Præfules dus fum, docuifubiedos, fed verbis tantum, non plis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;r. ir-f ..

DCCCCXCV.

Otho lit. Imperator poft reditum ex Italia, Mifnam diuertens, ab Idone præfule, amp;nbsp;à Marchione Echardo honorificèexcipitur. Anno præcedente hiems à die 111. Non. Nouemb. durauit vfque ad iii.Non.Maij. Secuta ficcitas, fames, amp;nbsp;peftis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Penis.

DCCCCXCVIL

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Locaad Albimtcrraemotu ingenti concufla funtvfq^ Tenæmo-advrbemMagdeburgam. i

DCCÇCXCIX. nbsp;j' i

~ F 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aluei

ANNAL, V R B I S MISNAE

Peflis. Alueifluuiorum ficcati, vt exputredinepifcium mor-tuorum, peftis oriretur.

M V I I.

Synodus Ido præfui ad Synodutn Trcmonianam vocatur ab Tremoniaoa Henrico 11. lmp. in qua de malis moribus amp;negligentia facerdotum eft aétum : fed fæpe fruftra tentata eiufmodi co^umîces\ emendatio. Turn Canonici tantum obœdiebant præfuli-businfacrisSc ceremonijs: extra eas,fua libertate vte-bantur, vix Imperatoribus ipfis parentes, dira de eo-rum vita amp;nbsp;aétionibus ageretur.

MX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)

)

ArciMifnenfi dux Boëmiæ , impofuerat præfidium,' Contentiocui præerat gener eius , Hermanus Marchio Mifhenfiss onts' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Guncelinus, Hermani patruus,qui

cum fratris filio capitaliter diflentiebat : Ciues Mifnenfcs iniuria laceisiti, abfente vtroc^ Marchione, expugnant arcem,amp; Boëmos expellunt. Dux Boëmus re cognita exu

Vaftatio. les reftituit, ciues fibi cogit fatisfacere, amp;nbsp;ex vrbe Mifna ad Eliftrum vfip fluuium prædabundus excurrit.

M X I.

Marchio Vilhelmus comes Rochlicius,ditionem paternam be-inexiliutn neficio Imp.recipit, Marchio Guncelinus, qui vrbem . raiflus. Rochlicium crcmauerat, Lebufiam in Slauos ire in exilium iubetur, amp;nbsp;vinélus eins loci præfedo traditur.

M X I IL

Theadagusprîèful Pragenfis,a Bretiflao duce Boëmo, • / ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;? nbsp;nbsp;nbsp;, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c diœ-

t 1 B E R P R 1 M V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

è diœcefi fua eijeitur, qui Mifnam ad Marchioncm Echar-dum II. diuertens, ho/pitio benigno excipitur. Huius Echardifagoamp; pallio veftiti, extat adhuc ftatua Num-burgi in bafilica. Vixit Echardus ille vitra annum odua- Ecbardi gefimuin. Circa hoc tempus præfulesCitienfes,cœperunt diciNumburgani. ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

. 1., MXV. J

Corpus Geronis, Marchionis Lufatij, ab Vlrico rege Boëmiæ in prælio interfedi, dêporrari in hanc vrbem Ido præful facit. Hinc mittiturincœnobiinnMunchneubur-gum à pâtre ipfius Ditniaro conditum, in ditione Bern-burgia,profequentibns funus Geronc antiftite Mâgde-burgio, patruo ipfius, amp;nbsp;tribus Marchionibus Mifnenfi-bus. Fuit Gero è familia antiqua .Viburgia , quæ poft Scia Gero Lu-uoseieétos, pofledit Lufatiam. Auia ipfius Hidda poft obitum mariti Chriftiani,Ierofolymamproficifcitur,néue placeret régi Aegvptio, vulneribusipfa fibi fœdauit facp Exemplum era : tefte Lamberto Schafnaburgio, amp;nbsp;Conrado Lauter-•bergio. Mater Geronis Suanhildis Luneburgiapoftprions mariti obitum, nubit Echardo Turingiæamp; MifiiiæMar Echardus chioni, quifadus eft rebellis Henrico ii.Imp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rebellis Imp.

Anno eodem vrbs Mifiia obfidetur à Meficone, ducis Vibs Mif-Poloniæ Boliflai filio, Idib. Sept, ciim Marchiones Mifnen oppugna-les Guntherus amp;nbsp;Echardus 11. abefl'ent in caftris Fmpera- olonis* toris,amp; Hermanus eorum frater,eodem die vrbem intraP fet, quo hoftis cremauit fuburbia. Oppugnatio acritcr-cæpta in vico Vuaflerburgo, amp;nbsp;iniedus intabulata diia-rum turrium ignis eft,quæ propter inopiam aquarum/unt hydromelireftindæàfœminis. Mefico, qui fuosfterni, amp;nbsp;ciues pugnare fortiter, de colle propinquo profpiciebat, fuos reuocat. Eanode imbre repentino Albisincremen-tum cepit, veriti Poloni, nefarcinas vitra ripam amittc-rent, amp;nbsp;iter illis audu fluminis intercluderetur, re infeda

difee-

S4

^ifcedunt, cùmcp in vicinia efle audirent Imperatoris præ-fidia, fugam celeriter capefl’unt. HæcexDitmaro. Huius Memoria beueficij memoria ne intercideret, dies natiuitaris Maris confei uatx folennis fuit habitus, vfque ad patrum memoriam, ciui-bus omnibus colleétis ad curiam, mulieribus ad confulis domum, vt templum in foro frequentes paritcr adirenr, amp;nbsp;Deo animis coniunftis gratias agerent, amp;nbsp;mala porro inftantia deprecarentur.

Eodem anno Ido præfui è legatione Polonica rediens, quam Imp. iulTu obierat, dum in Franciam properat, vbi turn agebat Imperator, incidit in morbum Lipfiæ, è quo Pixful fa- non conualuit : diem obitus fui amicis prædixit. In vrbe tidtcus. nbsp;nbsp;nbsp;Mifnaj quod vaftationem ei loco imminere diuinaret, fe-

pelirifeprohibuit. Moritur x 111. Calend. Ian. anno feP iionisvnoamp; vigefimo. Hiluardus Citienfis præful,amp; Vil-helmus comes RochliciusMifiiam vfque funus profecuti funt:indevt petiuerat, paucospoft annos ab Hermano comité Rochlicio, corpus eius Colditium eft tranflatumj amp;locohumiliconditumintemplo diui Magni. In eius lo-Eiluardu* cum ab Imperatore mittitur Eiluardus,quiDitmaro Mar» prxful. chioni Lufatio antea à facris fuerat.

M X V I.

Sanguis e Cum rufticus quidam familis panem diuiderct, ali-quoties ex eo fanguis effluxit. Eo prodigio bellum por-tendi exiftimatur.

M X V I I.

Fridericus Ileburgi comes, primus Burggrauius Mif-næconftitutus, grandi state moritur, die profeftoEpiphanias.

Dux Boëmis Boliflaus agmenquadripertitum immit tit in

LIBER PRIMVâ. nbsp;nbsp;8$

tit in Mifniam, vt vrbem hanc circumuentam Guncclino Marchioniiam reftituto, viamp;fraudeeriperet : fedprodi-tiseius confilijs , cum multo fuorum damno cogitur dif- vidus. ccdere. MogellanitriaBocmorum milliaoccidunt.re-liquos ad oppidum Strelam, in Albim impellunt, Loma-tium oppidum , amp;nbsp;villa Zerena in aditu Chelebofcij cre-mantur. Copiofiushæc inlibro 111. Originum Saxoni-carum commemorabimus.

M X v'l I I.

Poft Comctam vifum peftis fequitur.i Fuit tempus an- Cometa. nuuin multis religiofis fatale , Ditmaro præfuli Mersburi Annus fa-gio , Balderico Leodienfi,, Arnddo Rauennati, Aldigero præpofito Halberftadio, Othoni presbytero Magdebur-gio, Hiomnes in Chronico Quedeluburgio mcmoran-tur. Item Henrico Vurciburgio, Gundegaro Eiftadeu-lijPopponi abbati Fuldano, qui in ChrOnicis receufen-turalijs. Hoceodem anno Chronicon Ditmari præfulis Klersburgij viri boni amp;nbsp;diligentis, finit.

M X I X.

.«

Pagi inter Albim amp;nbsp;Mildam exercitu Boëmico vaftau Vaftitas. tur, abdult;Stis vitra mille agricolis. Bruno Marchio Mif-nenfis exul apud Boemos, Hermanum Echardi fratris fui filium, in itinerc, cum Mifnam à regio præfefto ducere-tur y voluit intercipere, fed infidijs patefadis, fpe fua elu-ditun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

M XX. ■ : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a , -

Albim amp;nbsp;Vifurgim ftuuios j in parte feptentrionali tri- piuminum bus diebus totidemtç nodi bus, arfifte vaporibus flam- ptodi-meis. Sc fundotenus extra alueum incredibiliter elatoj,, in ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Chroni-

8 ß ANNAL. VrtBIS MISNAB

Chronico Que dein bur gio fcribitur. Aquts decrefcenti-Serpentes, busj corpora infinita hominutn inuenta funt, quæ cum pium quorundam ftudium terræ mandare vellet, fpiris (cr pentum ita implicata inter fe fuerunt, vt nulla vi, nulloq} ferro diuelli poflent. Itaque vt per aceruos aggefta iacue-runtjobrutiterraaut harenis funt. Secuta aëris corru-Peftis ex ptæ j peftis violeiita.

putredir.e.

M XXI.

Eiluardus præful interfuit dedication! baßlica; Que-delnburgiæ, amp;c aram quartam ad aquilonem ipfefacrauit, præfentibus Henrico 11. Imp.amp; eins vxore Cunegundi. Item patruclc Adelheid!, anriftita Quedelnburgia, amp;nbsp;Sophia forore, facerdote Paderbornia. Quo die cum agna-tisfuis, antehac celebriorem Imp.non habuerat. Hoc anno definit cum vita Henrici ii. Imp. Chronicum Que-delnburgium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

M X X I 11.

Idem praeful , moritur x v i. Calend. April, ciim fe-dilfet annos ofto. Hie vir, adeo frugalis fuit, vt legem in alios nullam fanciret, quam ipfe non obleruaret diligea-tifsime.

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M X X I 111.

Vmbertus præful obit Non. Aprilis, confecratus ab Huuefrido Magdeburgio.

■ nbsp;nbsp;' \ M X XV.

Ûicericus i. præful obijt vi. April. Interfuit Synodo

Franco

LIEER. P R I M V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;87

Francofurdianæ, cui Imperator Conradus ii. cum duo-bus amp;viginti Gcrmaniæ præfulibus ipfe prsefuit propter jijna. Aribonem Moguntinum , 8c Gothardum Hildeshe-mium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

M X L V I.

Poft mortem Ditericifecutum fthifma. In eleâione

Henricus 111. Imperator fuam auâoritatem interponit, Reineru» amp;nbsp;Reinerum præfulem Mifnenfibus mitütjqui confecratus ab Engelhardo Magdeburgio..

M L X.

Hii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

- Reinerus præful perficit, amp;nbsp;dicat diuæ Afr« monafte-rium, Nicolai ii;Romani Pontificis, annofecundorHen ricilmp. 1111. anno quarto. Obijtx v i i.Cal. Maij. In Hildeshemio amp;nbsp;Chemnicenfe Chronicis, feribitur cius nomen, Rotmanus. '■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Craftas

x£odem anno Craftus praepofitus Goflarienfis, deft- pf^fui ftran-giiatur præful, a Vuernero antiftite Magdeburgio,volun- gulatus a d« täte Imp. Hicà diabolo ftrangulatur : nam cum ditifsi-mus effet, amp;nbsp;thefaurorum fuorum,quam facrorum ft»-diofior, in conclaue ad numer andam pecuniam, fæpius le inclufit. Quodciim more confuetó'faccret, quodam die horrenduminmodumexclamatincubiculo. Eins mini-ftri cum territi accurrerent, pecuniæ incubantem » colore tetro amp;nbsp;fraäis ceruicibus inueniunt. Teftis Lam-bertus Schafnaburgius , id faftum x i i 11, Calendas lulij.

MLXL

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Marchio

Dedo Marchio Mifnenfis rebellis Imperatori, Reich- Interfsäu», lingo

?8 ANNAL. V R B I S MISNAE

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IingoarceTunngoruriivetere,quamtuebatur,,expugna-

, ta, interfîcitiir à miuiftro proprio ,amp; permiflii Imperato-ris Mifhani transfertur, ad fepulchra maiorum : quæ in medio bafilicæ templicathedralis tum fuerunt.

M L X V L

Meinuar- ’ Meinuarduspræfulin Craftilocum cGoslaria mifTus, dui piæful. annos fedet quinque amp;nbsp;meniès aliquot, moritur ni. Non.

lîennoprg Maij. Huic Benno fuccedit, è nobili familia Saxonica, comitum Vuoldenburgiorum, qui fuit antea Goflarien-fispræpolitus,amp;Abbas Hildeshemius,amp;;ab Henrico iiii.

PræPuIes declaratus præful Mifnenûs'. JInéidit in tempora turbu-confpiiant lenta, nam contra lmp. cdnfpirare cum principibus amp;nbsp;tontra Imp. præfulibuscogitut : homo ( vt Lâmbértusîcribit} Ercle-fiaftieæ paupertatis , amp;nbsp;nihil aut pariwn-habens pomps militaris. Vota ( inquit idem ) forfitan contra Imperato-rem facere, arma ferre uonpotcrat :;nce magnum veL his . . velillis partibus momentum, amicus'ifiueiönirriicus'exti ' nbsp;nbsp;' tiflet. Recentiores nohnulli Sclauiua fuiife dicuntvamp; ci

pagum Gsdam, patriam afsrgnant, quo in loco concrö-‘ natum , 8c facellum ftruxiffe fama eft; fed vulgi fermoni hancfabulam relinquimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ n

- hl. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f.3; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. u 7.- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; igt;

05 quot;'i.L -• nbsp;nbsp;nbsp;? IT, •; 'ML X V t.'I.f r

- nbsp;nbsp;1.5' Î. ! 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1- JI. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' 'ijoquot; ƒ I (r r.’)rr

Mifnatra* nbsp;nbsp;nbsp;Henricus I III.Imperator mihteBoëmicoamp;Francico

ditiiv Eoe* jnMifniam venit, cui ciues Mifneufes vrbem denfenforib. vacuani dedunt. Boi^prsfulis dantur tleripienda. Vrbs VratîflaoduciBoëmiætraditur.

M LX 4

Inopia. In tota Mifiiia frumenti maxima inopia è bello, 8c iniquofrugumprouehtu.’.- ■! ;’5 '

Henri-

M L X X I.

Henricus 1111. Imperator conuentu Mifnæ indido, . Concilia-Boleflaum , amp;Vratiflaum ilium Poloniæ,huneBoëmiîe ducem diflentientes, à mutuo odio amp;nbsp;maleficio iubet de-fifterc J eiq5 fe focium contra alterum profitetur, qui primus arma fumpturus elîet , cuius compofitionis forma publicè eft in templo Mifnenfe recitata, præfcntibuslm-peratoris confiliarijs, Vuezelone antiftite Magdeburgio, Annone Colonienfe, Alberto Bremenfe : præfulibus,Bur-chardo Halberftadio , Eppone Citienfe, Vuernero Mers-burgio. Ducibus, Othone Bauariæ, Magno Saxoniæ. Marchionibus,EcbertoTuringiæ,Dedone Mifniæ,Vdone Lufatiæ. Comitibus, Gerone amp;nbsp;Thimone Vuitinis,Bur-chardo Mifnenfe præfefto, eiusc^ filijs Euone amp;nbsp;Burchar-do. Eodem tempore ijfdemc^ præfentibus, quidam no-bilis Slauus Borus nomine, confenfu Vuichardi amp;nbsp;Ludge- Liberali- -ri filiorum , in diœcefi Niffana villas decem, templo Mif-nenfiobtulit, ea conditione, vtpater ipfe dum viueret, ijs frueretur , poft mortem filij eafdem æqualiter diuiderent : fi alter obiret, hæreditas illius ad alium non veniret, fi effet mortuus vtqrcgj hxreditate ilia præful intégré poti-retur.

MLXXV.

Dedonem Marchionem, Dedonis Interfeâi filium, lmp. Henricus ditione exuit , Bennonem præfulem vin- *“* dum abducit, oppidanis abfque omni alia iniuria præfc-ftum conftituit.

» M L X X V I.

Imperator auxilijs Boëmicis prouinciam Mifniam Wifiu re igné ferrot]^ iamtertiùm depopulatur J amp;nbsp;vrbi præfidinm tepta.

G nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;firmius

9 0 A N N A t. • V R B I s MISNAB firmiusimponit. Saxonesneopem vieillis ferrent, Mildx fluuij iniindationc prohibentiir. Ecbertus 11. Turingiï Marchio, Imperatoris patriielis, vt primùm aquæ decref-centespræbuerunt militi tranfitun),amp; ducem Boëmum amp;præfidiaeiuseijcit, cui comités Brenenfes fnerunt au-Comites gt;nbsp;Ditericiis amp;c Vilhelmus,iuuenes fortifsimi, qui exii-Brenenfes les tum tempotis conatibus Imperatoris plurimùm ob-exuks. erant.

M L X X X V I II.

Kenno pr» Beiinonem præfulem Cletnenti 111. Pont, fuppliceni, fui reftitu- Henriciis Imperator in priftinam dignitatis federn refti-tuit, liberaüter traélat, vt poft id tempus teftantur pri-uilegia fcripta Rochlicij, Alfteti, Goflariæ, Mantuæ, Spi-ræ, Moguntiæ, Bernæ. De hac Bennonis pœnitentia, au-ftorquihuius temporis hiftoriam , pro Imperatore feri-pfit, non nominatus, quem in æde diui Hemerani Auen-tinus Ratisbonæ : in Fuldana bibliotheca Huttenus inuenityita feribit : Ex his omnibus ( inquit ) Epifeo-pis, qui vel damnati fuerant, vel depofiti , vnus Benno Mifnenßs venit ad federn Apoftolicam, pro errore fuo veniam petiturus, quam impetrat, Clemens etiam Pa--pa 11 1, antea Vipertus , Epifeopus Rauennas (quetn Gregorio Septimo fucceftbrem dederat Imperator) pœ-nitenfem benignè fufeepit, amp;nbsp;traöauit honorificê : abeun tem quoque cum literis ad Imperatorem mißt, quem amp;nbsp;ipfc correftum libenter accipiens gt;nbsp;libéré in Epifeopium ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuum abire permifit. Sed ilia fatisfadio ( inquit idem

audor)vtinam fuerit pura , finccra , atque catholica: nam certum eft eundem Epifeopum nihil deinceps viriliter egifte , cum comprouincialibus Pfeudoëpifco-pis,vel cum Saxoniæ principibus , pro reparatione amp;nbsp;ftudio pacis Eccleftafticæ ; quales dicuntur à Domino per

î. I B E R P R I M V s. pl

perlfâiam Prophetam, fpeculatorcs cæci, canes mnti, non valentes latrare , quoniam fient Gelafins Papa feri-bit J Præuaricatoribus vtique confentiens , qui! qui s fuggeftione, qua poteft, nonrefiftit: Ôc qui alios ab er-rore non reuocat, errate feipfum deraonftrat. Hæc üle, '

M L X X X V I I I.

Vratiflaus i. Rex Boemiæ anno fuperiore defigna-tus, ditionem Mifiienfem, ab Imperatore dono datam, armisfibivendicat, amp;nbsp;ad vrbem Mifiiam caftrum Guo- taMifnam. zedecum ( vtCofmasnominat) intra breue fpaciumex-truit, præîidijscp firmat. Hodie huius caftri amp;nbsp;locus Sc nomea plané ignoratur.

MX C VI IL

Caftrum modo diélum rçx in locum niunitiorcm transfert. Interea Beneda exul, vir illuftris, quem rex oderat, ad Bennonem præfulem confugit : Hune rex fpe-cîe colloquij circumueniens, ei perfuadet , vt gladium deponat, quodcùm feciffet, ipfum compræhendi mandat .Vir animofus alio gladio, de femore regij cùbicularij rapto , ipfum cubicularium primo iéfu profternit , régi piignanti tria vulnera infligit : demum à turba é caftris aduolante opprimitur. Mortui corpus eqno traftum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

amp; ante fores rempli Mifnenfis conditum v. Idus lulij. Idem Cofmas de cuius biftoria hæc tranftulimus , Be-nçdam virum iuftum amp;nbsp;Dei martyrem nominat.

s

M C V 11.

i'' G a ' Benno

92 ANNAL. V R B I S MISNAE

Bennopræfulobit, anno'ætatis fuæfcxto amp;c nonage-fimo J fcfsionis feptimo èc quadragefimo, x v i. Cal. liilij. Innumerum Diuorum quando relatus fit, amp;nbsp;quibus au-ûoribuSjlibro tertioexponetur.

Eodemanno, qui fuit Henrici v. Imp.eleßi primus» Heiiii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;præful Her uigus,qui tempIumV urcinenfe ad Mul-

prxi'uî.^'^^^ fundauit intra tnœnia,inq^ eo fuit fepulrtfs. Tumuluin eius clatris circundatum diruit Erafmus Spigelius, noftro tempore.

M C V I I I.

Donatio. Donatio fada ab Henrico v.temploMifnenfi,quam confirmarunt antiftitcs Fridcricus Colonienfis , Bruno Treuirenfis, Adelgodus Magdeburgius. PræfuleSj Albinus Mersburgius, Otho Bauenbergius, Burchardus Mo-nafterienfis.

M C X V 111.

Grambo- Heruigus prxful obit v .Calend. Iulij»cui Gramboriis îus prxiul. fuccedit.

Eodem anno aquarum magnitudine agris villisqj illâ-Eluuio. ta vaftitas eft» menfe Septemb,

M ex X.

Præfules Mifnenfis Si Hauelburgiiis, Magdeburg! e-rantjVt Norbertum antiftitem Heribertidomini Sandi-nij filium conuenirent. In ea vrbe prid. lulij, tumultus à plebe excitatur , quôd antilfes maiorem Ecclefiam violatam , nodu clàm dedicalTet. Obfefliis ipfe cum duobusfocijspræfulibus, amp;conuici)S ciuium , tanquam facrilegus agitatus , pacem à ciuibus conlèquitur, amborum præfulum rogatu, vt feribit Conradiis nrcsbv-

t I B E R PR I M V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;93

presbyter Lauterbergius. Huius temporibus Ditericus præful Citienfis, in colle Bofenam monafteriuni extruit, qui ciim rcligionis ac difciplinæ eflet obferuans,adolefcen-tem quendam Sclauum, quem multis beneficijs affecerat, fed admodum contumacem, fepe obiurgans, officij fui admonebat. Veriirn fceleratus homo non de emenda-tione j fed de vltione cogitans, oblato tempore, quo in monafterio facra præful faceret, com ante aram fica traij-cit, amp;nbsp;quia meditate facinus commiferat, impunis euadit.

M C X X I 11.

Henricus v.Imp. morte Dedonis Marchionis cogni-ta,eius ditionem régis Vraciflai genero, comiti Oftro-landiæ Viperto, militiæ exaétæ præmium, tradit pofsiden-dam, fed earn vitra triennium non tenuit : Henricus enim Henrici nepos, Dedonis filius,qui pro patre obfes fue-rat, amp;nbsp;c cuftodia præfeéti imperatorij effugerat, auxilio Eleftoris Saxoniæ Lotharij , qui pa ulo poft imperauit.

expellit Vipertum , amp;nbsp;paternam prouinciam recipit. Höftes eiedi agrum Mifnenfem vaftantjvt Cofmastempora notât, foie morante in decimaquinta parte fagittarij : vt nosloquifolemus, die x x 1111. Nouembris.-. vtRoma-norum ratio habet, v 111. Calend. Decemb.

MCXXVI.

Vetere Marchionum gente, de ftirpe atque familia Brunonis Vuernechini filij, extindta, prouinciam Mifnen-fem Imperator Lotharius, Conrado Vuetini comiti, Thi-monis filio, affini fuo concçdit, cuius pofteritas return adhuc potitur féliciter, amp;nbsp;à Vuitichindo Magno, Brunonis fratre,aufpicatamducit originem.

G 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gram-

ANNAL. V R B I S MISNAE

M C X X I X.

Gramborus præful obit prid. Calend. Iiin. cuifucce-Godeuol. nbsp;nbsp;nbsp;Godeuoldus, vel ( vt Sardorius ilium vocat) Gothol-

dus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

M C X X X.

3 Godeuoldus

”■ iynodum conuocat in vrbem Mifnam, omnium facerdo-tum fuæ diœcefis. In ea congregatione difciplinam laxa-tam reftituere, amp;licentiam facerdotum coërcere voluit: fed ita ab omnibus ei repugnatum eft, vt defiftcre à pro-pofito cogeretur, Eifynodo Marchio, cum filijs Otho-ne J Diterico, Henrico , Dedone , Friderico interfuit. Abfuit Hermanus præful Bauenbergius, qui in omnibus Annalib. Mifnenfibus omittitur.

Funus Viperti comitis Oftrolandiæ, cumvicinis aliquot præfulibus in Pega monafterio præful Mifiienfis procurât.

M C X X X V.

Finit Chronicum Gotefcccium, anno Lotharijimp. nono.

Menie Décembre tanta vis ventorum, vt multas domos in agris vrbibuscç deftrueret.

M C X X X 111 L

■»

EcIipGs 10 Eclipfis foil's tanta, 11 ï i. Non. Augufti, vt mane fio-ra diei odaua, ftellæ in cœlo apparcrent, cuius mentio in fupplemento Lamberti Schafnaburgij, quodMonachus quidam Erfurdianüs collegit.

-I'

t 1 B E R R R I M V S.

’ M C 'X L.

Godeuoldus obit Calend, Septem, ciii RcinuardüS Reinual-præpolitus , fucceflbr datus eft. Hoc fedente quatuor (lus pr^Cui. caftella diruuntur, Groninga, Anhaltum , Gabelentia, Vuitega,vt aitConradus presbyter. Eiufdem tempo-ribus Bruno cornes Pleifenfis, Vuillæ vxoris inftinftu , cœ-nobium Smollenfe ad Salam tranftulit, amp;nbsp;Portam appel-lari fecit; quod antca ad Sprottam fluuium fuit fitum. Smolla autem incrementum fumpfit, ex æde beatæ vir-ginis, ad quam concurfiis non minor fuit, quàm ad A-quisgranenfera, vt ait Sarâorius.

M G X L 11 L

Hiems aljjera amp;nbsp;diuturna amp;nbsp;niuofa. Hoc anno Hermanus Burggrauius Mifnenfis , amp;nbsp;Henricus Leifnicius fubfcripferunt diplomati Conradi i i. Imperatoris , quo confirmauit fundationem Lotharij, de ccenobio Chem-nicenfe extra moenia.

M C X L I 11 I.

Inter Rcinuardum prsefulem , Conradum Mar- lis inter chionem Mifnenfem, ob villas aliquot in diœceûNifana, circa vrbem Budifsinam fitas, contentio oritur: quam Conradus it. Imperator æquis conditionibus dirimit, iure partibus ambabus præfcripto. Cum Marchio eflet alieniore erga præfulem animo, Eugenius 11 i.'Romanus Pontifex, literis eum principi commendat, amp;nbsp;réconciliât,-vt eft in Annalibus Lauterbergi.

M C X L V I.

lt;24 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rein-

9 6 ANNAL. V R B I 5 MISNAB

Reinnardus præful obit i x. Cal. Aug. in cuius locum Eerthol B^ftholdus fuccedit, de quo nihil inuenimus, præter obi-dus. tus diem x 1111. Cal. Sept.

M C L I.

Fames amp;nbsp;Fames amp;nbsp;peftilentia, quæ lêcuta funt hiemem, adeô afperain, vtapesSt volucres frigoribus périrent.

M C L I I.

Albertus præful à Conrado Imp.euocatur Aldebur-gum, ad Pleifam amnem , à quo propter eruditionem amp;nbsp;prudentiam legatus inGræciam mittitur, ad Iinmanue-lem lmp. Conftantinopolitanum. Huius præfulis nomen Legatioinin catalogis communibus, ideo fortafle omiflum, quia Grxciam. procul à patria, in itinere perijt. In Chronico Saxonum nominatum inueni, quod definit circa annum M C C L.

M C L I I 11.

Bruno i.præful, obit 1111.Idusiunij necvitra biennium fedit. Ei fupcedit Gerungus, abbas Bofanus, de-cimusordine,qui à Fridcrico lmp.in demortuiAlberti ( vt Chronicum Saxonicum ) vel ( vt catalogus Mifnenfis) in Brunonis locum mifliis ell ; vir opinione integritatis cia rus. Anno füæfefsionisprimo, x. Cal. Decemb. exulibus

FlandrenfibuSj'Coranam villam prope Vurcinam habi-Templum tandam concefsit. Adinftaurandummontisdiui Vit item diui Viti. pjjjff, Vodlandia, ter igné iniedo abfumptum, Olfni--Eibliothe- cenfibus impenfas mifit. Prirriusbibliothecam inftituir, quampoftea fub lohanne v 11. auxit libris, ôc ædificio

ornauit,Melchior Meca Cardinalis, præful Brixinenfis, Sc Mifnenfis præpofitus. Inter viros laudatos celebratur

Cerun-

LIBER P R I M V S.

Gerungus, in Annalibns Lauterbcrgi. In hac bibliotheca inuenti nuper funt fermones quatuor De patientia lob, amp;nbsp;decem Depœnitentia, quos vertit LiIiusTifcrnas,quas Cochlæus curauit excudendas primùm Lipfiæ per Nico-laum Vuokabium m. d. x x x v i i i.

M C L V.

Conradus Marchio Mifnenfis, quem Magnum vocat cognomcnto Sarftorius, Pium alij : fuafu Vuigmani an-tiftitis Magdeburgs , amp;nbsp;Gerungi præfulis, dedicat tem- Mons'^c' plum Lauterbergianum, fitum non procul ab Hali Saxo- renus/eu d»' nica, in monte.

l

M C L V I.

Idem Marchio præfente Vuigmano fuæ fororis filio, antiftite Magdcburgio : præpofitis Conrado Hallenfe, Ernefto Numburgano, Friderico Kcttelingo, præterea generofuo Alberto Marchionc Brandeburgio : comitib. Hoiero Manfueldio , Vualthero Arnftadio, Burchardo Falchenfteinio : plurimis item nobilibus, armäequeftria vitro exuic, Si in bafilica Mifnenfe fufpendit. Inde pridie Cal. Decemb. in Lauterbergum concedit, habitumip re-ligiofiafTumit, poft duos menlês, ac dies quinque obit ibidem : liberorum tredecim parens, c quibus Hermanus filius, præful Bauenbergius, in noftris Annalibus non me-moratur. Eins filia Gertrudis Hermani Palatini Rheni vxor, perperam in monumentis Cellenfibus eius foror di- naliimu citur, cùmfororemhabuerit Mathildim, Geroni comiti Bauariæ nuptam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- '

M C L V I I.

Vladif-

tlBER P R I M V 9. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;99

Frumentromnis generis magna vbiqj copia.

M C L X X.

Gerungus cum cœnobium Lauterbergianum vifitan-digratia adirct,in morbumincidit, amp;nbsp;ibidem mortuus xni. Calend. Decemb.Mifnam adfepulchra præfulum refertur. Datur ei fuccefTor ex eodem ccenobioMartinuSj Martinus quicumprincipibus amp;nbsp;facerdotibus , fumma vixit con- præful. cordia,vir moderatus amp;nbsp;fimplex. Eius in prinilegijs Lau-terbergi fit mentio, in fupplemento Lamberti.

M C L X X I I I I.

Ventorum fuit tanta vehementia, tota æftate, vt ino-piafèqiiereturfrugum : toto vero autumno, tant« plu'- Sterilitas. uiar, vt inde non modica inundatio,

M C L X X V,

Aeftas admodiim ficca , tempeftates fulminum , quibus excitata multis in locis ædificiorum incendia. Incendia.

Otho Marchio Mifnenfis Conradi filius, ad fluuium Muldam fundat in filuofis vallibus cœnobium veterocol-lenfe, ante quod tribus annis à Friderico Imperatore fun^ datum fuit Aldenburgium.

M C L X X V I 11.

Saxoniæ Palatinätus à comitibtis Gotefeccijs ad Palatina-Landgrauium Turingiæ, amp;nbsp;Mifniæ Marchionem Ludo- tusSaxonix. uicum III. munere Friderici r. Imperatoris inde ad Henricum i. Marchionem Mifnenfem , hæreditate per-nenit.

Otho

ANNAL. V R B I S MISNAE

M C L X X X.

Otho amp;nbsp;Ditericus fratres, Marchiones Mifnenfes,in-terfiierunt comitijs Vurciburgijs, in quibus lmp. duca-tum Bauanæamp; Saxoniæ, ademit Henrico Brunfuigio,co-gnomento Leoni, Henrici Nigri filio.

M C L X X X I I I L

A Dedone diuæ Elizabetha: proauo maternoj comité Rochlicio, conditiim eft Cillenenfe cœnobiumad Mul-dam, in quo nobilium tantum liberos educari voluit : fed breuiamp; religionis forma, amp;nbsp;principis inftitutum muta-tumeft. Illienimnonpietatis ftudijs,fedodijs inter feamp; inuidia certantes, cancellos legum ac difciplinæ rumpunr, fuumiç præpofitum in coërcenda petulantia acriorem,ar-mis inuadunt, amp;nbsp;pede mutilant, amp;nbsp;in proflucntem conij-ciuntîvndè is locus nomen feruauit,vt præpofiti gurges appelletur. Secundum à præpofito , priorcm vocant, in collo amp;nbsp;capitelethaliter vulnerant. Poftilludfacinus,cœ-nobium cum reditibus Hardemano comiti Heldrungio ordinis Teutonic! magiftro afsignatur, amp;nbsp;nobilitas contu-max iuffa fuit ire in exilium. Cillena noftro tempore mu-tauit nomen, amp;nbsp;appellatur nunc Vuechfelburgum.Iifdem temporibus à Marchionibus Mifnenfibus fundata Do-bralucha ad Eliftrum nigrum, in Lufatia à Diterico : Bucha adZfcopæfluminis oftium,in Ofterlandia, à Frideri-co ; Brcnaprope Halim Saxonicam,à Friderici fiiijs Otho ne amp;nbsp;altero patri cognomini, qui in locis tranfmarinis cum Barbarofla lmp. perijt in vrbe Ptolemaide.

M C X C.

Martinuspræfulvitamfinit, Id. lui. qui in conuentu

Moguntino

tlBER P R I M V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOI

Moguntino confenfcrat, in expcditioncm Sc bellum fa-cnim in Palæftinani, eidem fufficitur præpofitus Mifiien-fiSjDitericus ii. Hic tœnobij Afrani reditus Sc liberta- Diteiicus temauxit, Canonicis deligendipræpofiti ,quodiuspcncs præful. prïfulem fuerat, poteftatem concedit, ita tarnen, vt ele- Libertas dus auócoritate ipfius confirmaretur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conceila.

M C X C.

Dedo Rochlicius, Conradi Marchionis Mifnenfis fi-lius, dióluspropter obœfitatem Craflbs, obit x v i i.Ca-léndas Sept. Hic aruinam corporis fecandam medico præ-biiit, antequàm cum Henrico v i.iret militatumin Apu-liam,vt fcribitConradus Lauterbergius, Filiam habuit Agnctem, quæ Bertholdo duci Meraniæ erat collocata: hæcinfiliabus duabus mater extitit infelix : nam primam fibi cognominem ( non Mariam didam, vt Aemilius fcri-ptor Gallicus ) inftindu Innocentij 111. Pont, maritus Gallia: rex Philippus répudiât, amp;nbsp;Pontiacumrclegat. Alteram Gertrudim duxit Andreas rexVngariæ, qui cam interfici iubet, ncfcio cuius adulterij confciam. Hæc pe-perit Elizabetham, vxorem Ludouici vi.Turingiæ Land-grauij ; quæ itidem infelix, nam matrem amifit gladij fup-plicio, maritum in locis externis propter nauigationem naufea, fiJium domi veneno, ipfa præterea à leuiro fuo poflefsione expul fa eft: ifta tarnen omnia fœmina præcla-ra fupcrauit virtute amp;nbsp;patientia. In numerum diuarum poft obitum afcripta,tumbam habet Marpurgi in Hafsia.

M e x CI I I.

In agrum Mifiienlem Boeinus Sobiflaus facit incur- IncutGo. fiones, amp;nbsp;ex eo lociscç vicinis prædaæ agit.

Mifna

M C X C V.

Mifna vrbs Mifiia capitur ab Henrico v i. lmp. qiü Alberto Mar-cA?«. chione, Othoiiis Diuitis filio fugato, eam triennium regit per vicarios. Difcordia principum de imperio certan-1 tium eftîcit, vt Ditericus Marchio eiufdem Othonis fili-uspaternam atqueanitam prouincianij fine armis atque tumultu reciiperaret.

M C C V I.

Ludus Ditericus præful puerorum duodecim ludum infti-Afranus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cœiiobio Afrano , qui ipfius eleemofynis viue-

rent, amp;nbsp;in literis ac Muficis erudirentur ; cuius inftitutum ad noftra vfque durauit tempora , amp;nbsp;eius ludi vltimus magifter fuit Volfgangus Pfendnerus , poftea doâor Theologiæ,amp; paftor Annebcrgius, vir fingulari dodri-na amp;nbsp;grauitate.

Litem quæ inter præfulem, amp;nbsp;Burggrauium Donen-meiidicanti- intercefierat , Ditericus Marchio Mifnenfis eodem «m. anno componit. Circa hæc tempora duo mendicantium ordines capiuntinitium, Dominicain, amp;nbsp;Francifcani : ille in Aemilia, hic in Vmbria, Italiæ regionibus. Etant tum amp;nbsp;de imperio , amp;nbsp;de pontificatu contentiones tantæ, vt omnis religio amp;nbsp;difciplina negleécuihaberetur: vndè poftea fuperftitioni amp;nbsp;erroribus plenæ feneftræ aperieban-tur. Sacerdotes enim de dignitatibus prælia fiifcipiebant» amp;munus docendi concedebantalijs, quod in clauftraad monachos fecefsit.

M C C V I I.

Ditericus præful cùm fediflet annos feptendecim, 111» Cal, Sept, obit, fautor modeftiæ amp;nbsp;ftudiorum. Durauit fchifina

i t I B E R P I R I M V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÏO 3

fchifmafupra anni fpacium, antequain alius eligeretur. Siffridi pDesbyceriMifnenfis Chronicum hïc tcrminatur, anno Alberti i.Imperatoris nono, Clementis v. fecundo; y t ipfe in præfatione teftatur.

Hoe anno de cœlo tacta bafilica Mifnenfis : fed Mag- ruimen, deburgia diui Mauricij taâa eft amp;nbsp;cremata.

MCCIX.

;

Tribus competitoribus remotis , Bruno 11. antea Bruno II. præpofitus Mifnenfis jpronunciaturpræful. Fratres Mil- præful. denftenij Arnoldus, Henricus,Kichardus, à quib. ipfe décimas exigebat, in diœccfi Francobergia ad Tfehopam finuium,ditionem præfulis ferro .amp; igné violant,amp; tempore locoeç captato, præfulem capiunt, amp;nbsp;comitem eins fa-cerdotem mutilant. Quod faétum, cùm inftigante Ho-norio pontifice , animo iniquifsimo ferret , Ludouicus vi.Turingiæ Landgrauius, Henrici Marchionis Mifnenfis , forons fuæ filij tutornobiles cogit, vt præfulem in-columem dimittant, eumrç fibi, quafi facro parricidio . commiflb, reconcilient. Illi ad fatisfadionem compulfi, „obiTes^qui primùm cenfura Ecclefiaftica , vt vniuerfî cum triginta facerdotem alijs nobilibus jhabitu fupplicantium ,fafces(^virgarum læftrant. manibus omnes tenentes, à præfule Mersburgio veniam deliâ-i in publico conuentu peterent : Arnoldus deinde fólus, qui facerdotem vulnerauerat , cum alijs quinqua-ginta nobilibus , tcmplum Mifnenfe fupplex ac fordida-tus , nudis pedibus intraret , amp;nbsp;fe præfulis iudicio fub-tnitteret. Placata facerdotum ira , iufsi funt à tutore principe décimas dare præfuli, de fuis bonis omnibus, amp;nbsp;tria pondo argent! annua numerate : tum folurti pa-trium vettere ad biennium. Terrore aduerfatijs tanto exemplo ineuffo ; adminiftrationem minimèturbulentam in pofterumhabuit.

Tanta

ANNAL. V R B I S M I S N AE

M C C X.

Hiemis a- Tanta hiernis intolerantia, vt homines multi frigore fperuas. périrent, arbores vfque ad radices iraas gelu exarefeerét.

M C C X I.

Adela Othonis , cognomento Diuitis, Marchionis Mifnenfis filia, non foror eius, vt Crancins, repudiatur à PremiilaoregeBoëmiæ. Caufarepudij ponitur in mo-’ numentis Cellenfibus, propinquitas : à Dubrauio, fteri-I^tas: fed neutra vera eft. Nam coniunétionem eorum impedijt. Si. ipfa parens quatuor liberorum fuit. Habere autem earn vxorem Boëmus reeufauit, odio fra-

tris eius, affinis fui Diterici Marchionis, ideo quôd partes regis Romani Philippi foueret,contra fadionemOtho nianam, cui Boëmus erat addidifsimus : vndè Otho-'

garus, quafi Ottifeh gar nominabatur, vt idemDubra-uiusferibit. Caufa Adelæ à Pont. Innocentio ni. de-

mandataeftarbitris Alberto i i. antiftite Magdeburgio, amp;nbsp;præpofito Seburgenft : vtteftatur conftitutio decretalis lib. 2. titulo De teftibus amp;nbsp;atteftationibus 20. cap. 46. Cuius conftîtutionis verba fubfcribamj quæ ex hac anno-tationenoftra fient apertiora.

ANTISTITI M A G D E B V R G E N SI, ET PRAEPOSITO SEBVRGENSI.

Conftitutis in præfentia noftra, procuratore fororis nobilis viri Diterici Marchionis Mifnenfium, amp;nbsp;nuncio il-iuftris Principis Boëmorijm, ipfa volente ad ipfum acce-dere, vt fuas coram eo proponeret adiones : fed à fatelli-tibus eiufdem prohibita, qui earn bis vel tertio prohibuc-runtingrenii, poft appsllationem ad nos interpofitam, diuortij

LIBER. PRIMVS. nbsp;nbsp;IO{

diuortij fententiam promulgaiiit, aquaipfa fecit adno-ftram præfentiam prouocari, amp;c. Mandamus, quatenus partibus ad locum idoneum conuocatis , recipiatis telles, quos vel nobilis ipfa pro fe , vel princeps pro parte fua (cumnondumteflificatadidicerint) fuper procelTu Pra-geufium Epifcopi, vel pofteriorum iudicum duxerint pro-ducendos ; amp;nbsp;nobilis ipfa pro fe , vel telles, quos induxit Epifcopus, ves alios fi volucrit induccre, non vetetur, cum non renunciauerit tellibus producendis?

Caufa tranfada non eil, fed Adela ad mortem vfque cxulauit. Cui frater Marchio de eins fententia ex ipfiuö dote cœnobium condidit in VualTerburgio, quod poft paucos annos ex vrbe tranllatum ad ripam Albis .eil, in quavitam tranfegit vidua, obijt Calend.Febr. BoemuJ duxit Conllantiam, Belæ iii. régis vngariæ filiam.

M C C X 11 I.

Bruno ii.præful, templum diuæ Mariæ in öppido, tnonachis Afranis regendum tradit. Pallores improbi Pafiores funt, qui munus docendi egentibus mercenarijs commit-tunt. Idem templum Budifsinenle ad Sueuum fluuium fun daiiit,amp; cum Prcmiflao rege Boêmiæ negotium de finibus inter Budifsiftamamp; Zagollam tranfigit.

M C C X V I 11.

Erat Mocco quidam primæ inter Vandalos nobilita-tis, à quo oppidum locherinum, amp;nbsp;arx Stolpena pofsi-debantur, qui ciirn fuorum animos iniurijs alienaffet, in-clinare ad præfulem Mifnenfem cœperunt, qui primùm præfeéluram Stolpenenfem à Moccone redemit, pqllea totam eius ditionem comparauit.

H

Vilhel-

I o lt;ç ANNAL. VRAIS M l S N AS

M C C X I X.

Mor«mi- Vilheltnus patria Torganus, abbas VetetocellenfiSjr Atbim nauicula traieâurus cum aliquot monachis 8i ’ miniftris raergitur.

M C C X X 11.

Obit Ditericus Marehio Mifnenfis filiorum quinque amp;nbsp;triuin filiarum parens : fed vnus filius tantiim fuperftes Princepi manfit Henricus , primus Landgrauius Turingiæ. In-iafelix. felix propter fratrem, qui ilium in exilium egit ; 8c propter Henricum VI. lmp. qui ei propter metalla infidia-tuseft. Filiorum mortuorum nomina funt Ditericus, Otho, Conradus, Henricus i. præpofitus Mifnenfis Henricus ii. Landgrauius : filiarum, lutta, Heduigis, Sophia,quæ pucllæ moriuntur, primæ nomenexprimi-tur in monumentisMifnenfibus, vltimæ in Lauterbergijs, mèdiæ in Originibus, lutta obit 111. Idus lunij. Sophia X V J. Calendas Aprilis i tempora annorum non funt an-notata.

Incendiû. Vrbs Mifna x. Cal. Sept, igné tota confumitur, vt eft in AnnalibusLauterbergi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' f

M C C X X I 111.

Bruno præful amp;nbsp;Ludgerus abbas Cellcnfîs de agris contendunt : arbitri funt, Ludouicus Turingiæ Landgrauius , Engelhardus Numburganus Conradus Hildeshe-mius præfules,

M C C X X V.

Sctiirfen-

Venjc metalli Scharfenbergi inuentæ atquc efFofl« r , ■ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funtgt;

IIÏER P R I M V S« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ï07

funt , argenti amp;nbsp;pliimbi feraces, fupra Mifiiam vno ad ortum milliario. Coliintur ad.huc noftris temporibus, efttp locus fub ditione familiæ Milticiæ. Hoc anno definit Chronicum Conradi presbyteri Lauterbergij feu montis Sereni, anno Friderici 11. Imperatoris decimo quarto.

M C C X X I X.

Bruno ii. audis Ecclefiæ bonis amp;nbsp;ditione propagata prid. Non. Decemb. obijt, annofefsionis vigefimo.

M C C X X X.

Henricus dcclaratur præfui. Hic quafdam donatio- Henricus nes ab Othone Henrici Burggrauij Donenfis filio , capite punito accepit, permiflii Hippolyti, canccllarij Vladiflai, régis Boëmiæ, Idem ius obtinuit in metalla, quæcuncp infundo Ecclefiaftico foderentur: diploma Friderici 11. • Imp. fcriptum ad portum Naonis, in Carnia.

Circa hæc tempora iniuria facerdotumamp; negligentia in docendo excitauit alios duos mendicantium ordines Heremitarura amp;nbsp;Seruorum Mari^.

M C C X X X Y.

Decano Mifnenfi amp;nbsp;præpofito Magdeburgio com-mittitur caufa inter præfulem Mersburgium Fridericum, amp;nbsp;abbatem Peganum, qux ab Innocentio iii.deuoluta adGregorium ix.quod præfui fundos fpoliaret,amp; im-munitates abbatiadimeret. Cuius controuerfiæ mentio inDecretalib. lib. i. cap. 5.Tit.43. amp;nbsp;lib. a.cap. i5.Tit.

39. rbi monafterij nomen deprauatèfcriptum eft. Vtralt;ç conftitutio ftc habet.

Grego-

1O8 ANNAL. V R B I S M I S N AE

GREGORIVS IX. PRAEPOSITO

Sanctae m. magdebvrgen.

ET DECANO MIS N EN.

Cùm bonæ memorise :amp; infra. Ciirn afta originalia dicantur apud priores indices renianfifllsmandamus qua-tenuseacum omni diligentia reqnirentes, ipfafipotue-rint inueniri, Sc R qiiæpartes duxerint legitime proponen-da, in feriptis redada ad noftram præ. remittatis. Alio-quicùm non reuoceturin dnbium de conteftatione litisgt; fuperftatnPegauienlis monafterij, amp;qnibufdain Ipolia-tionibus contra Abbatem eins faétis, à. Mersbnrgenfe E-pifeopo, recipiatispartium probationesde nouo,audi-entes, fi partes audire voluerint de compofitione trada-tum, tam qiiod fuper hoc inueneritis, quàm caufam fuf-ficienter inftrudam, ad nos remittere procuretis.

Eandem controuerfiam multos ante annos agitatam èlibro i.appâret Tit. x l 111. Dearbitris cap. v.vtdeclarant hæc verba.

INNOCENTIVS III. ABBATI ET

CONVENTVI DE PEGAVIA.

Super contrôiierfijs quae inter te, amp;nbsp;Mersburgenlèm Epifcopum,amp; quofdamtuos monachos vertebantur ,tc promififti arbitrium Magdeburgenfis Archiepifeopi (er-uaturum : amp;nbsp;infra. Quia légitimé conftitit , quod fide hinc inde data,compromiflum eft in Archiepifeopum ine-moratum , nos arbitriuni. ab ipfo prolatum , decerni-mus obferuandum , illis, duntaxat capitulis exceptis, quæ contra libertatem ipfius monafierij , amp;nbsp;duarum çapellarum , eiufdein in arbitrio funt exprefia-; Cùm €tfi fponte volueris , de îure tarnen nequiueris fine li-centia Romani Pontificis renunciare priuilegijs vel indul-

r't TBE-R PRIM VS. ' ÏO9

indulgentijs libertatis, quæ tnonafterium illud indicant ad ins amp;nbsp;proprietatem Ro, Ecc. pertinere.

MCCXXXVI.

Definit Chronicum cœnobij Pegani anno Friderici Hicms in-xi.Imp. ij.Hiemscalida, quæ vitra fedecim dies glacia- fueta.

les non habuit. Tonitrua audita vi. Cal. Febr. amp;nbsp;vi. ld. Martij. Meminit eiufdem fupplementum Lamberti.

MC C X XX I X.

Obit Henricus præful, v.Cal. lunij 8c in magna fa-dionum dimicatione præful proclamatur Conradus i. Hicdelimitibus Vurcinæ,dei^ decimis inLufatiaamp;vrbe Mifna contendit cum Henrico Marchione : fcdconcordia interipfosfancita femel, violata poftea non eft. Huius præfulis amp;nbsp;Henrici Mifnenfis Marchionis voluntate am- uerfiæ. pliatum eft pomærium Afranum. Eiufdem arbitrio inter præpofitum, amp;nbsp;canonicos Lauterbergios , iurgia funt eompofita. Confirmationem priuilegij de finibus ditio-nis Budifsinenfis à rege Vuenceflao impetrauit.

M C C X L.

Dicatum Lipfiæ cœnobium Paulinum , præfentibus antiftite Magdeburgio, item præfulibus Rodolpho Mers-burgio, Engilhardo Numburgano , Conrado Mifnenfe. Hoc cœnobium noftris temporibus dux illuftrifs.Saxoniæ Mauricius ad Academiam adiunxit.

Venceslaus rex Boëmiæ amp;nbsp;Cunegundis eius vxor,facer-doti fibi à facris ex vrbe Mifna nato fumptus conftituunt annuos : cui donationl Vladislaus regis filius confenfit.

H 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eclipfis

IIO A N N A t» V R B I S MI SW Afi

M C C X L I.

Eclipfis folis, pridic Nonas Odob.

M C C X L V I.

Innocentius Epifcopus, ïèruus feruorum Dei, vene-rabili fratri Magdeburgenfi Epifcopo,amp; diledo filioprx-pofito Seburgenfi.

Diledi filij, Mifnenlès fuam nobis tranirnifere quere-lam, quôd Burggraiiius de Donin, ipfos quadam pofTef-fione ad fuam Ecclefiam pertinente, fpoltarit iniuftè,ca-ftrum ibidem ædificare præfumens. Idcotp difcretiqni vcftræperapoftolica fcripta mandamus, quatenus præ-fatum Burggrauiiim, vt ablata reftituat,conquerentibus, velexhibeatiufticiam coram vobis, monitionc præmifla per cenfuram Ecclcfiafticam, appellationeremota, coga-tis, Teftes autem qui nominati fuerint, fi fe gratia, vel o-diojvel timoré fubtraxerint, per eandcm diftridionem,ap pellatione poftpofita compellatis,veritati teftimoniû per-hibere. Nullis literis veritati amp;nbsp;iufticiæ præiudicantibus, fi quæ apparuerint à fede apoflolica impetratæ. Quôd fi ambo his exequendis 'nequiueritis intereffe, tu frater Ar-chiëpifcopc, ea nihilo minus exequaris. Datsc Lateran. 4.-Non. lunij anno Pontificatus noftri 1111.

M C C L V 11 L

EviuisexceditConradus i.pra:ful,pridie Epiphani« /èu(vralij vocant)Theophaniæ. In eius federn afcifcitur Albertus II,Vurcinenfis prxpofitus, Theologiæ dodor, genereMotzanus, ætate atque moribus maturus,quià quinqj tantum Canonicis Non. Fcbr. eligitur,cdm ali; con cordate nullomodopolfcnt.

Peragra-

M C C L X.

Peragrabant Mifniam homines quidam famelici,quos Ifidorus appellat, Circumcelliones, qui religionis caufa f,.

ipfifeflagellislacerabantjhosè fua omnidiœcefi præful hic expulit. Incedebant feminudi, iniefta vefte rubea,for tafle fimili illi, quæ voce Hifpanica dicebatur olim armi-laufa, non ignota Paulino Nolano ad Sulpitium.

M C C L X I.

Idem præful fcholæ cathedrali primus fuccentorem, Succemor vt vocant, dédit, qui ftudio Mufico amp;nbsp;ritibus Ecplefiafti-cis pueros inftitueret. Idem arcem Mogellanam, diélam Rugetalam ædificat, quam collapfam vetuftate j nunc iu-ftituit reparare lohan. ix.

M C C LX II.

Obit Conftantia Leopold! Auftriæ ducis filia Nonis lulij, vxor Henrici Marchionis, in Cella fepulta.

Hugo Vuolckenbergius confanguineus Henrici præ-fulis Mersburgij, mouit controuerfiam Alberto Mifnenfi ; arbitri dati Mersburgius præful, amp;nbsp;Albertus Burggra-uius Aldenburgius.

M C C L X 1111.

Cometa vifus in orientali plaga , ante ortum diei, Cornet», curfu veloci tendens verfus meridiem, durauit vitra dies quadraginta. Eodem anno in Decembri, diebus Idu-umpluuiæ ingentes, inundationes aquarum. Mcinhe-rus Burggrauius, vxor Dobriga : amborum filij MeinhC' .®urggra-rus,Iohannes,BoudauSjBernhardus,hoc tempore referu-** tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ Henri-

ANNAL. V R B 1 S MI'SNAE

MC C L X V.

Henricus Marchio cognomento Munificus , poftea , ctiam LandgrauiusTiiringiæ, ludosequeftres in hac vrbe apparatu fplendido facit : in certamine viri quidam nobi-Ludi e ue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;traijciuntur, è vulgo homines aliquot calore aç

fires'^ 'pulueribus extinguuntur,vtChronica Saxonurn memo-rant. Idem leges promulgateodtm anno, quibusin di-' tione Mifnenfe ludæi vterentur, quos ad finem huius libri addere, non vifum eft incommodum.

NOS HENRICVS DEI GRATIA

MISNENSIS ET ORIENTAHS

MARCHIO.

Vniuerfispræfentemlitcram infpcâuris, propter di-Leges lu- uerfos quæftionum articulos, qui fuper iure ludæorum dxis ttaditç- fæpiusproponuntur,nosiuraipforumquibuseosin terra noftra vti volumus, pariter amp;nbsp;gaudere, prælèntilitera dn-ximus exprimenda.

Si ludæus conteftari volucrit fuper Chriftiano, de de-D'bit»' jjjfo J ygf jg alia caufa conteftari debet cum duobus Chriftianis, ôc vno ludæo, veracibus amp;nbsp;bonæ famæ,Chri-ftianis iurantibus fuo more, amp;nbsp;ludæoiurante ih fuo libro.

Si Chriftianus conteftari voluerit fuper ludæo, de de-* bito, vel de alia caufa, conteftari debet cum duobus lu-dæis, amp;nbsp;vno Chriftiano veracibus amp;nbsp;bonæ famæ.

Nullusludæusteneturrefpoiidere coramalio,quàm lt;nbsp;fuo indice, quem nos dederimus eifdem.

p. J Omnepignus quodcunipfuerit,poteft ludæus acci-® pere, fine adduâione teftium, exceptis præparamentis. Se alij’s rebus Ecclefiarum, quas femper debent accipere cum adhibitione teftium , duorum Chriflianorum, Sc vni-ludæi, qui fint bonæ famæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Omne

t I B K R P R I MV S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II}

Omne pignus quod ludæiis acceperit, fi de co tan-quam de furto Chriftianus aliquis impetierit, ludæus potins obtinebit ciimiuramcnto, quod in pignore accepe-rat,quàm Chriftianus id auferat cum iuramento. Sin ludæus fuper hac re teftes habere poterit, non erit necef-farium quod iuret, propter prxparamenta,ornatus,amp; res Ecclefiarum, de quibus fi ludæus conuentus fuerit, V ua- Vuararda randatores fuos abducere debet, vel teftes duos Chriftia- tor. nos, amp;nbsp;vnum ludæum, veraces amp;nbsp;bonæ famæ : fin minus, perdetpignus,amp;denarios accommodatos.

Siludæus de rebus Ecclefiarumconuentus, fehabere negauerit, amp;nbsp;poftea fub eo inuentæ fuerînt, perdet res ip-fas, amp;nbsp;denarios accommodatos, amp;nbsp;iudicio fuo vadiabit : aliud incommodum, aut aliam pœnam non fuftinebit.

Si Chriftianus equum ludæo in pignore pofuerit, amp;nbsp;poftmodum extra fuam vuarandiam alius fub eo reperit, eundem equum, fi ludæus vuarandiam habere poterit, vel contcftatores pofitis pignoribus, equum rctinebit : fin minus, equum perdet, amp;nbsp;aliud damnum non fuftinebit. ' Si infra vuarandiam non repetitus fuerit, nec impetitus, ludæus obtinebit cumiuramento,velteftibus, quod idem equus fit fibi impigneratus.

Si Chriftianus cum nuncio iudicis ludæorum, de rc fibi ablata, interrogaueritfcholis , amp;nbsp;ludæorum commu-nitatibus , fi aliquis habuerit, amp;nbsp;non recognouerit, amp;nbsp;poftea fub eo inuenta fuerit, rem ipfam perdet, amp;nbsp;dena-riosaccommodatos, amp;; iudici fuovadiabit, aliud damnum non fuftinebit.

Si ludæus pignus pofitum perdiderit cum alijs rebus fuis,per ignem vel per furtum, vel perviolentam rapi-nam, amp;nbsp;hoc conteftatus fuerit cum iuramento in libro, vel veracibus hominibus , pignus perditum foluere non tenetur. Sed fi Chriftianus, qui pignus pofuerat, veniens adludæum argentum fuum tulerit ,amp; ponderatum cxhi-

H 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;buerit,

I I 4 ANNAL. V R B I S MISNAE buerit, répétonspignus, quod pofucrat à ludæo^ fuper hoc teftes videlicet duos ludæos, amp;vnum Chriftianum» veraces addens, S: ludæus non reddiderit, ab ea die, vfu-ranon accrefcit, amp;nbsp;fi poftea ludæus idem pignus perdide-rit,ignejvelfurtojvel quocuntg modo, tenetur Chriftiano fôluereadiurticiam fub iuramento,.reftituturus illud,in quo pignus er?t raelius , quàm fumma accommodata, Sc vrurâ.

Si autem ludæus fequenti die, vel quocunq^ die poftea vencritadChriftianum, amp;nbsp;pignusidem cxhibuerit adre-dimendum , fub teftimonio duorum Chriftianorum Sc vniusiudæi, Sc illenon redemerit, amp;fi poftmodum ludæus perdiderit eidem pignus, igné vel furto , vel violenta rapina cum alijs rebus fuis , non tencbitur foluere Chriftiano.

Si conqueftus fuerit Chriftianus de ludæo corâ Impe-ratore,amp;fi ludæus tenetur vadiare,vadiabit marcam auri.

Item fi c.oram nobis conqueftus fuerit Chriftianus de ludæo , amp;nbsp;fi ludæus vadiare tenetur, vadiabit fimiliter marcam auri.

Si coram Camerario noftro iudice erît conuentus, vadiare tenetur, vadiabit marcam denariorum.

Coram quocunque alio inferiore iudice, fi conuentus vadiare tenetur, vadiabit libram piperis.

Item quicuiKç contra ludæum habet aliquid quæftio-nis, debet coram fuo iudice, qui pro tempore fuerit, ip-fum, amp;nbsp;apud fcholas, vbi ipforum caufæ traélantur, coii-uenire,amp; iufticiam accipereapplicatam.

Cæterum fi qua difficultas quæftionum orta fuerit,con tra ludæum aliquem, quæ fuperius non eft exprelfa, illam Ipecialiter noftræ definition! duximus referuandam. Ne autem fuper ijsvnquam dubium oriatur, præfentes lite-ras confcribi fecimus, amp;nbsp;figilli noftri patrocinio roborari. Teftes huius funt, nobifsimus vir

Herma-

tIBER PRIM VS, nbsp;nbsp;nbsp;IIJ

Hermanus de Lobdebiirg.

Iohannes Burggrauius de Vuetin, Vuitigo Præpofitus.

Albertus Dapifer de Brene.

Henricus Camerarius de Gnanefteîn.

Vlricns de Maltitz, amp;nbsp;alÿ quàm plures.

Hat leges Iudteiilatai,mihi ex antiquo codice deferibendas dédit Optimus amp;nbsp;ornatiffimus -vir Valentinus Grauius, Senator amp;nbsp;Decumanus Fribergius, fumma ßde officij amp;nbsp;beneuolentim praditus.

GEOR-

A N 'N 'A £. VRBIS Mi;SNAE

GEOR. FABKICII

CHEMNICENSIS

. Annalium vrbis Mifnx

. L I B E R -11.

ANNO A NATO CHRISTO, SERVAÏORB

M C C L X V I.

PR AE s V L E Alberto ad v 11. Cal. Maij defunâ:o, amp;nbsp;Budifsinæ fepulto, fuccedit præpofitus Vurcinenfisamp; ( vt Lamberti fupplementum ) Northufanus, de Erfiirdia-nus Canonicus J nomine Vuitigo, de generofa Cameni-tiorum familia, caftris aptior, quàm quieti ; primus cnim à maiorum fuorum moderatione difeefsit. Cum Henrico MarchioneMifnenfe, demetalli ScharfFenbergij deciinis Htigat, qüam caufam rex Boëmiæ Vuenceflaus, Henrici affinis componit.

M C C L X V 11 I.

Agnes Boëmica Henrici Marchionis Mifnenfis prima vxor, cùm ægrotaretmorbo graui, viditinfomnis Ange-lum, de poculo aureo fibi propinantem : quod cùm de manu eins accepifl'et, atque guftaflet, Heu quàm Amara, inquit, potio. Cui angelus,Amara quidem certèj fed mox ingens dulcedo confequetur, quia mitigabit illam aniari-ciem Dominus. Hoefomnium, cùmPrincipi fuo retu-liflet, paulQ pôft obijt, Idib. Sept, in cœnobio Veterocel-lenfe fepulta. Hæc è Chronico Ifenacenfe.

Fames

)

LXBER SBCVNDVS. Ü?' . M C c L X X I.

Fames durauit per triennium, cuius amp;nbsp;SifFridus me- rjn,e, tri-minit ,amp; Lamberti fupplementum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ennü.

M C C L X X I I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

Conucntus indidus Budifsinam, in quo Brandebur- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

gij Iohannes, Otho, Conradus, fratres Marchiones, per arbitros litem diremerunt cum præfule Mifnenfe, propter eas villas, quas rex Bôëmiæ præfuli ademerat, amp;nbsp;maiori-bus Marchionum dederat, eftlt;ß fatisfadum voluntati præfulis.

MCCLXXVI.

Fluminum inundatio pafsim agros amp;nbsp;villas perdidit, inundatio-amp; ( vt nonnulli fcribunt ) montes deftruxit, ipfo menfe Augufto. Meminiteius eluuionis Ditericus Engelhufius, amp;nbsp;pontes maximos frados recenlèc Traiedinum ƒ Fran-cofordianum, Heidelbergium.

Canonicifatisfecerunt Hebræis, amp;nbsp;fœnore fumptam Liberali-pecuniam tempore caritatis,foluerunt pro ciuibus,nem-pe mille quingentos fexaginta florenos.

Eodem anno Ditericus. Marchio Mifnenfis graflato-res è nobilitate amp;nbsp;vulgo , quatuor amp;nbsp;triginta, capitis pœ- rum. naafticiimperat.

MCCLXXXIII.

I

Hic annus, infignis obitu aliquot virorum generofo-rum Diterici Marchionis Lansbergij , Alberti comitis Orlemundani, Othonis Vinarienfis, Henrici Suarcebur-gij, Alberti Glichenfis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

Meinhe-

M C C L X X X V.

Meinherus Burggrauius Mifnæ pomærium ampliaf, . amp;mœnibusAfranum includitcœnobium,permifluLeonis præpofiti.

MCCLXXXVI.

Synodus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r t t

Numburgia. Bruno prælul Numburganus , cura Vuitigone Mif-nenfe He Henrico Mersburgio agitconuentum : in quode-cretum Honorij v. Pontificis promulgatur,contraeos, qui bona Ecclefiaftica alienarent aut diriperent. Bruno-nis valuit præ alijs auâoritas, quia è comitibus Quern-furdi natus fuit , ôc prudentia atquc eruditionc plus potuit.

MC CL XX XVIII.

, Henricus Marchio Mifnenfis, primus Tnrîngiæ Land-grauiits, princeps magnanimitate, gloria,diuitijs potens, obit Drefdæ x v.Febr. indeMifna fiftitur, donee facra folita fièrent, poftea in cœnobio Veterocellenfetumula-tur. Fuit hic Princeps trigamus , vxores enim habuit Conftantiam Auftriacam, Agnétem Boëmam , amp;nbsp;Eliza-bethatn Mifnenfem : in liberis infelix, propter Albertum, cognominatum Degenerem : qui amp;nbsp;fratrem odio profe-cutus eft 1 Si erga filios proprios animum exuitpaternum.

M C C X C.

Comitia Comitijs Erfurdianis, quæ Rodolphus rex Romano-Erfurdiaiia. funa indixerat, harum terrarum præfules interfuerunt: item Albertus Landgrauius cura Friderico amp;nbsp;Dicemano filijSjamp;FridericusMarchioMifnenfis. In ijfdem comitijs

tlBER SECVNDVS. nbsp;nbsp;nbsp;XI ƒ

tijs trabibus cuiiifdam domus fraélis , Fridericiis'comes Auenbergcnfis, Henricus Suarceburgius, GermarusZi-genhanius, BellingerusMellingus, Burchardus præfedus Vuartbergius, morte miferabili interierunt,

Eodem annopræfulVuitigo feraduâus pa:nitentlagt; quôddiœcefimfuam bello exhauferat in Lufatia, cœno-bium Mariœftellam , duobus à Budifsina milliaribus con-Æt, cuius procurationem , ob formam religionis, com-mittit abbati Veterocellenfi.

Hoc tempore, eiufmodiinfcriptionemlegimus,Vuen ceflaus Dei gratia rexBoëmiæ, dux Cracouiæ amp;Sando-meriæ, Marchio Morauiæ, S. Ro. Imperij per terras Mif-nenfem,Orientalem amp;nbsp;Pleifenfem vicarius generalis.

M C C X C I.

Vuitigo praefulcum Friderico Diterici Marcbionis, cognomento fapientis, filio, bellum inaufpicatum gerit, Prxful bel quern cum ab obfidione oppidi Pirnae pracful primurn re- lator. pclleret, adolefcens Princeps faâus irritatior, copias in-ftaurat, Pirnam expugnat, Drefdam capit, Scharfenber-gum occupât. Præfulcùm quo fe tuto reciperet, præfî-diumnon haberet, ad Vuernerum antiftitem Mogunti-numcenfugit. Intereaamp; arx Stolpenaillieripitur. Tandem Hcnrici Mersburgij, amp;nbsp;Brunonis Numburgani pa-trocinijs vix efficit, vt in federn priftinam reftituatur.

Eodem anno idem Marchio, qui tum Sufelicij habi- Marchio tabat, delcdatus venationibus, cum forte laflus Hirfeftei fublatus re-nam, areem ad Albim fitam,venilfetjtoxico in cerafis dato, de vita tollitur. Sufelitij conditus iuxta pattern.

M C C X C I L

Inter fratres MarchionesMifnenfesFridericum Sc Dice Bellum-

manum.

gt;

120 ANNAL, VRBIS MISNAE

manum,amp;inter lohannem Brandeburgium, qui tervi-dus prælio , conditiones pacis quxrebat, controuerfia in hoe oppido componitur. Eberhardus Anhaltinus c vinculis dimittitur.

M C C X C 11 I.

Vuitigo poft damna multa collegio inata,anno fefsio-nis feptimoSc vigeßmo moritur, 11. Non. Martij. Ei fuc-cedit Bernardus Mifiienfis præpofitus, ex eadem Came-niciorum gente, vt quidam annotarunt. Hic iènex ad-modum, cum viro inquieto, ôc ad egeftatem redafto fuc-cederet j ditficiliorein ôc m^gis onerofam habuit funâio-nem. In initio, controuerfia inter ipfum Ôc Fridericum Marchionem ac Palatinum Saxoniæ fuit, quæ bonis conditionib us fedata.

M C C X C 111 I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Magna frigorum vis extitit, amp;nbsp;in cxercitu Adolphi, qui Fribergi hiemabat, plurimi tabe amp;nbsp;inedia confeâi extinguuntur.

M C C X C V.

Marchionem Fridericum integerrimum , amp;nbsp;valdeaf-flidum Principcm, Engelhufius feribit expulifte præfulem Mifnenfem 8c canonicos , Ôc è templo cachedrali feciUè horreum, quam calumniam ortara arbitror ex aulaA-dolphi regis Romani, qui maxime hoftili in Mifnenfes animo Aiit, amp;nbsp;fuæ cupiditatis ac violentiæ voluit exrare prætextus aliquot in vulgus, cur patris Frider!ciiniuftiamp;; inhumani Principis voluntatem exequeretur. Vndè for-talle talia per eius militem Iparfa funtfigmenta: nec rcti-cuilTent

t 1 B E R SECVNnvS.

cuiflent illam prophanîtatem annales cæteri, cum ne minima quidem contumclia in facerdotes fint filentio præ-termifla , quales ipfius fuerunt Adolphi, de quo ifta tradita,

MaÜcinit cleros flentes, templiq; clientes,

Virgineum -violans cœtum, quod non fuitaquiim.

jlrM deflruxit, plebs ergo plurimaluxit.

Traxit ab Scclefiis mulieres, dans fceleratis,

Veflibugt;sexut(cs,amp;mifitcurrerenuda/s. 8c aliaindi-gniora, qu« in Chronico Lipfienfe legimus.

M CCX C V I.

Adolpho regi Romanorum arx amp;nbsp;vrbs Mifna, poft captum Fribergum tradita deditione funt, vt fcribit Sif— fridus Mifnenfis presbyter, quihac ipfa tempeftatevixit. Præfecftus vrbi datur Sift'ridus comes Anhaltinus. In pro- Mifnia fub uincia Mifnenfe amp;nbsp;Orientali vicarium régis agit Henricus AJolpho reçûmes Naffaenfis , vt monumenta diplomatum Mifnen-S'quot; fium teftantur.

M C C X C I X-

Bernardus præfulobit v.Idus Oâob^quiad inftau-randas feruandascç fux diœcefis reliquias, oppidum Pir-nam regi Vuencellao , Drcfdam Henrico Marchioni vendidit. Liters Alberti r. Regis venditionem compro-banteSjNoribergx funt fcriptæ. Inlocumdemortui prs-fulis declaratur Albertus 111. prxpofitus Mifnenfis , è Albertus generofa comitum Leifniciorum familia. ArcemStol- ^iLpriful. pcnamhicrecuperauit. Obit eodem anno Henricus Mar- ■* chio Alberti Landgrauij filius, qui Aldenburgi habitauit: fepelitur in Veterocella , amp;nbsp;ibidem Fridericus cius filius ceconditus.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Öfter-

123 ANNAL. VREIS M I S N AB M C C C.

Oflerhil* Oftcrhildis faccrdos S. Criicis, qiiæ exemplum appelai“* latur fanftitatis, v 11. Cal. April, obit. Hoc anno pri-mdm celebratio lubilæi Roinæinftituta fuit.

M C C C 11.

Adolphus Adolpho rege occifo, fuccedit Albertus, ad qnem re.i occilüs. Papa fcribit,Occidifti 8c pofledifti, ôc quia erat Codes ad-diditjlmperatorem oportere Argum efl'e. Hic bella Adol-phi in Mifnia acriter continuauit. De quo extant hirith-mi, ToH annos domini duo funt amp;nbsp;milletrecenti,

Albertus Dux ^ujlralis, proßraitit ^dolphum, ^e^em Komanum, regno fucceffiteidem.

I

M C C C 111.

Litteræ iéquentes, mandato Pnncipis,amp; prafulis per-miflu, ad valuam bafilicæ appenfæ fuut,de puero inTu-ringiaà ludæis mifèrabiliter occifo.

Nos Fridericus, Dei gratia, Mifiienfis amp;nbsp;Orientalis De puero Marchio, tenore præfentium recognofcimus,publice pro-teftando,quôd dum à carifsimo parente noftro,D.Alberto, TuringiseLandgrauio, de arce Vuartberg ,in célébré oppidulum noftrum Vuifenfeham mitteremur, ea quæ de pafsione boni amp;nbsp;innocui pueri Conradi,iam pafsim diuul-gabantur perferutaturi : inuenimus beatum ephebum, in viuearum cuftodiarioiacentem, afpedu quidem non ni-mis horribilem, fed amœnum amp;nbsp;iucundum. Quædam e-nim maculæ albæ, amp;nbsp;rufulæ in facie eius, amp;nbsp;peétore tener-rimo apparebant. Ad hæc omnia corporis membr3,tani maiora quàm minora, adeô flexibilia, ac fi viueret,exifte-bant. Præterea fub fingulis vnguibus digitorum, amp;nbsp;nuum, amp;nbsp;pedum cicatrices vulnerum videbantur : quæ farina

11 BER SECVNDVS» nbsp;nbsp;nbsp;ISJ

rinapafta,obturataamp; ôblita erant; vtoculi intucntîurtl facilius fraudarentur. Cæterutïi cùin corpufculum ipfuin ad ædem beati Petri, oppidi modo diâi, honorificè delà-tum elTet : vidimus claudnm queudam, grcfliim, interceC-fione felïcifsimi adolefccntis, recipere, Infuper relatione multorum prudentum ac difcretorum vtriufque ftatus vi-roruin didicimus J plurima ligna amp;nbsp;miracula ibidem per felicis pueri olTa, diuina dementia perpetrata. Hæc bona fide contigifle omnia proteftamur. Ad quæ quidem ad vnguem exploranda, mandatoamp;iulîu parentis noftri pi-entifsimi præfcripti, obftridi, amp;nbsp;indudi fumus. In quorum omnium teftimonium amp;nbsp;munimentum figillum no-ftrum præfentibuseft apprelTumjX 11 Calend. Sept. Anno à natali Chrifti m. c c c. i i i. Simile quiddam legitur de puero Bacherachenfi amp;nbsp;Tridentino.

M C C C V 111.

Hermanus amp;nbsp;Henricus comités Orlemundani, Fride-rici Turingiæ Landgrauij fororij nominantur.

M C C C X I.

Pluuiæ corruperunt gramina, fegetes, vineta : fecuta fames amp;nbsp;peftis.

M C C C X 11.

Albertus 11 r. præfulobit v. Non.Marti). Eiuspon-tificatus,intra annos tredecim, publicis calamitatib. mul- MaUpub-tisextititinfignis. Adolphus Komanorumrex ferro ne-lica. catur, filins eius capitiirjVuenceflaus Boëmorum rex ex-tiuguitur vcneno. Sucui ceduntur ad oppidum Lnccam in OfterlandiajBolillaus rex Boemiæ à lohanne Botelftenio dorrniens interficitur. Albertus lmp. occiditur à patruele innauijRhenû tranfiturus. Diccmanus Marchio Mifnenfis

I 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lipûæ

124 ANNAL. VRBIS M I S N A E

Lipfiæ in templo obtrnncatur. Philippus NafTaënfis Ro-manorum regis frater transfigitur in prælio , Fridericus Turingiæ Landgrauiusad Hanam capitiir. Tempeftate imbrium pereunt fegetes, lue peftis intereunt homineS) Vilhelmus multæ vaftantur regiones. Alberto defunéco præful præful. Vilhelmus fuccedit, à quibufdam omifTus,, fortafle quia defignatus tantum fuit, aut munus alterius obiuit vicari-um, aut bellorumtumultunonpotuitfrui polTefsione libera. In libellis duarum donatîonum nomen ipfius in-ueni, quod invulgaribusCatalogis non legitur. Vilhel-Vuitigo mum fequitur Vuitigo ii. Othonis Burggrauij Leifnicij Ilpræful. frater, DecanusMifnenfis.

M C C C X I I I.

Hermanus Burggrauius Mifnenfis memoratur: eius filij Meinhcrus amp;c Albertus, amp;nbsp;Vuitigo Decanus MifnenliSj amborum adolefcentum auunculus»

M C C C X 11 I I.

De hoc anno rithmus ait antiquus,

Cruciferi- jbantcrucifericlyfei^habititqifeueri^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Erant homi

nes vagi, cruces portantes manibus,, amp;nbsp;clypeos de hu-meris,:amp;indutiloricis ferreis. Viuebanteleemo/ynis,amp; defidiammonachorum carpebant.

M C C C X V.

Fridericus Marchio cognomento Claudus,,Friderici FortisLandgrauijfilius, in oppugnationearcis Zuenca-næprope Lipfiam fagitta traijcitur, amp;nbsp;in cœnobio Vete-rocellenle conditur Idibus lanuarij.. Hie Rulpam oppidum abbati dedit.

Aqua-

tIBER S E C V N n V S, ' I2J

Aqnariim eliiuionem 8c duos Cometas vnius anni fa- trimes triennis confequitur, qua multi mortalcs perierünt. Hic tarnen annus poftremus , dift'icilimus fuit, de quo extant rithmi eiufmodi,

^lbani fefla denarrant triflia gefla,

Terr am portentis tctigit manui omnipotcntis,

Imbribui innumerii mergunturgramina quxuti,

Brutacj; cum flabuliipereunt, atque oppida -viUii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Eft amp;vnicus verfus apud DitericumEngelhufium,cuius extrema vox, anni numerum literis continet, nempe eiuf-modi,

Ktlateat nMum tempUifiimii,Ecce Cvcvllvm.

Anno eodem poft mortem Henrici v 11. Imperatoris SchiTma ambitus ingens fuit , amp;nbsp;comitia turbulenta. Ludouico in iæpeiio. Bauaro ftudebant Petrus Moguntinus, Balduinus Trcui-renfis, amp;nbsp;rex Boëmiæ. Friderico auftriaco Henricus Co-lonienfis, Albertus Dux Saxoniæ, amp;nbsp;Rodolphus Palati-nus, Adcomitia ilia VualdemarusBrandeburgius non venir, amp;nbsp;vtrunque Principem ladauit modo literis, modo nuncijs:ipfeautemconabaturHenricum patruum effcr-ré, vtin fupplemento Lamberti legitur : cui non modo di-tionem Brandeburgiam orientalem obtulit , fed etiam Mifniæ ciuitates, quas haôtenus tcnuerat, ei pofsidendas tradere voluit. Defertoà principibus Vualdemaro Mif-nenfis Marchio J Fridericus armisfumptis maiorum fuo- Fridericu» rum bona récupérât, in Turingiaj Ifenacum : in terra ori- fottis« entali, Lipfiam, Grimam, Torgam : in Pleifènfe, Alde-burgum in Mifnia, Fribergum, Mifnam, Hanam, Ofcha-cium : turn duas vrbes imperij, Zuiccam, quam condidit aut inftaurauit Fridericus Barbarofla , Chemnicium, quam Lothariuslmperator,quas ei confirmauit focer Lu-douicus Bauarus Imperator.

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M C C C X V 1.

I 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fride-

ANNAL. V R B I S M I S N A E

Fridericus Marchio, Henrici i. Landgrauij filins, ex Elizabetha Malticia, obit Drefdæ v 11. Cal. Maij, qui pet vrbem Mifitam in Veterocellam deportatur, ad patria monumenta. Hic cognomine appellatus, à vehementia Clemme,quafi rigorofus.

M C C C X I X,

Fi-ancifca- Butchardus cornes Manfueldius, minifier ordînis Af-norurogche- fifiatis in Saxonia, numero vigefimus hac tranfijt,pro-pter doftrinam amp;nbsp;nobilitatem in magno prccio habitus.

M C C C X X.

Vuitigopræful Vlrico abbati Chemnicenfi auunculo fuo, dignitatem archipresbyteri donat, eicß ius parochias Chemniccnfis. afsignat.

M C C C X X 111.

Fridericus Grauîs Ôc Elizabetha mater eius parochi-am Mitbcdenfêm fubijciunt præfuli Mifiienfi.

M C C C X X I X.

NafciturFridericiGrauis Turingiæ Landgrauij, primus filius Fridericus, Rochlicij, in parti! matris pericu-lofo atque difficili ; moritur albatus Non. Decemb. turn ulaturMifiiæ.

M C C C X X X.

Nafciturin hacvrbe Sigifmundus j Friderici eiufdem filius fecundus , qui pofiea fuccefsit Gebhardo præfuli

Mers-

IIBER S E C V ND V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lïj

Mersbargio, vt in fragmento €gt;hronici Ofchacenfis legi. Erneftas hunc confandit cam altero Sigifmando primi Eledoris filio , præfale Varcibargio , de quo infra di-cetur.

MCCCXXXIIII.

In die Lacæ Euan gelift æ , vt ait Rythmologas Et-fardianas, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;git arbores.

^rboribui magnant dat nix inopina ruinam.

MCCCXXXVII.

Copiofas proaentas fragum,vini, leguminum,frudu- Copia fru am. Obijt Hermanus Burggrauius Mifnenfis v i. Calend. S““*' Nouemb. deportatus in Veter ocellara, ciim ante fex dies obijifet Vilbargis eiufdemvxor.

MCCCXXXVIII.

Rarfus fecandam eundem Rythmologum, viße percelfa locnfllt;£.

Et -veluti nubet, ymbramfecere volantes

Quas niue mox truce , proflrauit lux altera luce.

C C ex L.

t

Erant inter Erancifeanos quidam Entbufiaftæ, qui de Enthufi*-«xtremo die vaticinarentur , auftore lohanne quodam De rupe feifla : fed hic in carccre détentes j vfque ad diem quem præftituerat, fenfit à dæmone fe delufum, amp;nbsp;eins af-feclæadmentemredierunt. Is terror ad vfque Ludouici Imp.aulam peruafit.

I 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Albis

M C C C X L I I.

Eluuiû- Albiscxundans x ii. Cal. Aug.multos hinc inde pontes rupit, amp;nbsp;in his Mifiienfem.

Lutholdus 8i Iohannes comités Torgani memoran-tur, in quadain caufa præfulis. Ipfis adempta vrbis po-teftas erat ab Adolpho rege, ante annos trigintafeptem.

MCCCXLIII.

InunJatio. Albis rurfusexundans 1111, Id.Martij/uftulitetiam pontem Drefdenfem. Rythmologiis,

Vraxodis feflo, rogo tenon immemoreflo, ' nbsp;nbsp;nbsp;‘ lt;Diluuium rumpit fontes, amp;nbsp;tres qnoquepontes,

To^htec Gregori fub feflo nobiliori, VndofaglacieDrefdenfispons ruit, eu, ute.

Eodemanno Vilhelmus, diâus poftca Codes, Fri-derici Grauis filins, in hac vrbe nafeitur x i i.Cal.Ian. pôft in hac idem vrbe Icpelitur, vt infra referendum erit.

M C C C X L V.

Adelheidis Schleiniciamoritur,fepulta ad latusCu-nemani mariti, iuxta baptifterium in æde Afrana.

Gemellus MathildisFriderici Grauis vxor, v 11. Idus Auguft. partus Dj. Annam amp;nbsp;Claram gemellas in arce Mifnenfe parit.quas fi-tirtf. liæBeatrici Sufelicenfi facerdoti tradit educandas. De alio partu gemino vnius principis in hac familia, non legi.

MCCCXLVr.

. Eadcm Mathildis obit v i. Non. lulij , in cœnobio Vcterocellenfe fepulta. Rurfus id notatur rythmis huiuf-modi,

Poft

Tosi M. poH tria C. po^ XL. bis tribut auEla, Senftt Sal's^a ignem, amp;Mifnenßs Trincipis enfem, Inclita Mathildis moritur, qua Trincipùsyxor.

MCCCXLVII.

Vuitigo ii.præful, obit v 111. Calend, Aiiguft. anno fefsionisquinto amp;nbsp;vigefimo,fepultus incœnobio Crucis adAlbim. Eins pater, vxore confentiente mutât habi-tum,amp; fitmonachus Veterocellenfis: vxor eum fecuta, etiam velamen fumit. Hicpræful Ecclefiam Mifnenlêm, anteceflbrum negligentia, bellorum quæ inhis regioni-bus , inter reges Romanorum amp;nbsp;Marchiones Mifnenfes, diuturnitate admodum labefaciatam, in aliquem dignitatis ftatum reponit, ac eius auget terminos. Oppidum NolTam ad Muldam, inter Mifnam amp;nbsp;Henicham fitum : Libctalam ad Albim inter Pirnam amp;nbsp;Stolpenam ære fuo comparât. ArcemMogellanam inftaurat, Pirnam ad certum tempus redimit. Decretum antiquum Gregorij 1111, contra aduerfarios Ecclefiæpromulgat. Succeflbr lohannes ei datur lohannes 1. Ifenbergius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I, prxful.j

M C C C X L IX.

Hie annus aliquot calamitatibus fuit memorabilis. Calamito-Friderici Grauis Marchionis obitu , tcrræmotu, perte, 1“^ ludæorum excidio, luporum rabie, flagellantium exilio, de quibus rythmis his perfcriptum ert,

Teflis regnauit, plebis quoque milliaflrauit}

Infolituspopulus flagellât fe feminudus,

Contremuit tellus, populusq; crematur Ebraus, Inclitus atque plus Trinceps obijt Friderfeus.

Fit terra dominus Fridericus filiuseius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Flaeelli

Iftiplagipatidæautplagiferi pileos gertabant rubra infi- fgri,

I Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gnitos

i;o ANNAL. V R B I S MISNAE

gnitos cruce, incedcbant tota ferè facie velata, fcapuHs Si tergo, qiübusplagas acciperent, nudati. Flagra erant ferro acuminata, aut cathenis rigentia. Cùm in fe vint exercèrent, ad terrain proftrati, canebant lingua verna-cula,amp; aîios alliciebant, quadain fimulata fanôimonia: Conßanti fpecie. Ex eorum numero Conftantinus quidam, qui fe fluî impo- fiiiutn Dei affirmabat, feqj moriturum amp;nbsp;refurreécurutn

dicebat, ante gradus rempli Mariani, in focum incenfum in bac vrbeviuens conijcitur.

M C C C L,

lubüii lubilæi celebratio à Gregorio x i. permiffa eft præfuli cekbrâtiu. Mifnenfi, quæ ante id tempus in bac vrbe audita non fue-rat. E concurfuexterorum magnæopes acquifitæ funt,amp; aufti canonicorum reditus funt in pofterum.

l’i-xCul in Eodem anno Iohannes præful Numburganus è Mel-cliorea mor- diiigia familia, fuum natalcm agitans, in media chorea, tuns. cùm inter duasfaltaretmulieres,raortuuscócidit. Huiiis

fit mentio in Chronicis Magdeburgijs , amp;nbsp;fupplemento 'Lamberti. Definit id ipfum fiipplementum inhocanno, quod continuauit monachus Erfurdianus, vfque ad Caroli till. Imp. annum nonum.

quot; Ante feftum Pafchatis infolitæ fluminum inundatio-nes.

M C C C L V.

Duo Veipillones capite truncatL

M C C C L 111 I.

Mcinherus amp;nbsp;Bertholdus fratres, amp;nbsp;Burggrauij Mif-nenfes, comité Hartenfteinij vixerunt: lenichinus amp;E-renfridus Schleinicij in Afranofepeliuntur. Peftis grafla-turincœnobijs fanftæcrucis amp;Mulbergi.

Peftilen-

LIBER S- E C V N D V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ijl

M C C C L V 111.

Peftileiitia in hac vrbe graflata eft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pefliu

Bertholdiis Burggrauius vitam finit menfe Odobri, relido Bertholdo filio.

M C C C L X.

Deciditur controuerfia inter præfulem Iohannemamp; lohannem abbatem Chemnicenfem, de vifitatione ino-nafterij ; abbas caufa cecidit, iudicio Innocentij v i.

MCCCLXIL

Fuitinopia frumenti, filigo duobus florenis empta. Fames, per banc ditionem, amp;nbsp;vicinam.

Eodem anno Fridericus, Baldafar, Vilhelmus fra-tres Landgrauij Turingiæ j à Ludouico Romano Brande-burgioj Marchione Palatino Rhcni,amp; duce Bauariæ auun culo, ius patronatus acceperunt in Lubena, Archidiaco-natus in Lufatia, idtç obtulerunt Ecclefiæ Mifnenli.

MCCCLXIII.

Denuo vehementi pefte laboratur. Obit v i. Cal. lan. Pcftii, Iohannes Stoius præpofitus , qui propter ædificia inftau-rata fecundus fundator Afranicœnobij ,appellatuseft.

MCCCLXVII.

Bolco dux Silcfiæ, dominus in FurftepbergSc Sueid-nitz,amp; Marchio Lufatiæparochiam Lubenenfem refignat Ecclcfiæ Mifncnfi.

Ijl ANNAL. V R t 1 S M I S N AE

Moritur Iohannes i. prxftil, Non.Ian. in fcde eins Diterifus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ditericiis n 1. de Goëcha familia, Mifnenfis De

in, præful. canus,amp; Budifsinenfis prxpofitus, qui cum pro confir-mationefua, Romam îpfe eontenderet, morte præuen-tus in via, ad poflefsionem non venir.

MCCCLXXI.

Nicolaus Becherer conful Mifiienfis fedat controuer-fiam inter Canonicos ciues.

Amauit eo tempore adolcfcens puellam vicini,fîliamgt; f fedabea contemnîtur, amp;. cum ludibrio repudiatur. A-moreiusin iram verfus amp;nbsp;furorem, cùm eamdicbus Bac-' chanalibus à choreis redeuntem, obuiam habuiflet, ferro eius faciem fœdat, amp;nbsp;idem mox in pedus âdigit. id cùm in crepufeulo fadum effet, fuga euafit.

M C C C L X X 111. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

ConradusII. præful fit, denobili familia Kirchber-gia, quod in monumentis inueni: nam catalogi inter fe non confentiunt , amp;nbsp;alias duas familias ponunt. Hic Cotfehenbrodanos amp;Mogellanos vineta plantare docuit, amp;nbsp;eadem tranftulit inVuartam fuperiorem amp;nbsp;Gofliciani pagos. Eius fulfraganeus, vt vocant fuit Franco, præful Zerofienfis. Ante hune Franconem in Ecclefia Mifnenfe fuiffe fuffraganeum non legi : vndè circa hæc tempora mo remiftum inftitutum conijcio.

Burggrauij Mifnæ Meinherus amp;nbsp;Bertholdus, nomi-nanturin quodam diplomate : amp;fuerunt hi duo patrue-les, fub tutela Meinheri.

Conuentus Francifeanorum Mifnæ habetur', fæuit pe-ftilentiæ contagio-

M C C C L X X V.

LIB'ER SECVNDVS. nbsp;nbsp;nbsp;IJJ

ïmpetratab VrbanoPontificeCarolus 11 ii. Imperator , vt antiftiti Pragenfi , tanquam legato apoftolico fubijcerentiir, RatisbonenGs, Bauenbergius, amp;nbsp;Mifnen-fisprxfules:fedprofuaquifque parte,ne fieret, propu-gnauit fortiter : cumq? poft biennium moreretur Carolus, libertatem eorum priftinam. amplius nemo mutare cogi-tauit.

MCCCLXXVIII.

Conradus præful obit v 111. Calend.lunij. Hunc vi-rutn difciplinæ ftudiofum fuifle, inde conftat, quod infti-tuere cœpcrit cùm collegij emendationein, turn Ecclefia-rum omnium infpeftionem : fed in bono amp;nbsp;falutari cona-tu,non fine fufpicione , morte præripitur. Poft cuius obitum certatum in collegio eft, eumtç ftudia faftionum Scbifma. magna effent, néqua pars alter! honorem deferret, ad homines exteros fpedarunt : alij cenfuerunt Pragenfem, fedis apoftolicx legatum, alij antiftitem Lubecenfem euo-candum. lohapnes Pragenfis, de Genzcnfteniafamilia, lobannei Pauli filiuSjvir munificus , amp;nbsp;magna grauitatis opimone, prim as tulit, fed Mifnæ tarnen nunquam refedit: labores fugiens, honore contentus, amp;nbsp;titulo.

MCCCLXXIX.

Iohannes præful, mißt Chemnicenfibus fubfidîum, quorum vrbs tota , die v 11. Auguft. noftis tempore, fuerat cremata.

MCCCLXXX,

PridericusStrenuusMarchio obit v 11. Calend.lun. vltimus in Veter ocella fepultus.

Præful Mifnenfis moritur Pragæ 111. Calend. Dec.

amp; ibi-

15 4 ANNAL. V RUIS MISNAE

amp; ibidem fèpelitur. Fuit per totam Germaniam maxima Peftis. peftilitas. ■

MCCCLXXXr.

A

Contenrio in collegio facerdotum de fummo gradit dignitatis, quæ aliquot annos inter nobilitatem ambitto-fam durauerat, fedari nondum potuit. Id cum delatuin ad Vrbanum v i. efTetjadtoIlendum fchifma, dedit ipfis, quern amp;nbsp;antea deftinauerat Lubecenfemjcui Pragenfis fue rat prælatus, Nicolaiim videlicet primum. Erat is Mona-Nicola js chus Dominicanus,Prior amp;nbsp;leéhor conuentus Paulini Lip-I- pv- fienfiSjVt fcribit Crancius ; turn Decanus faftus Mifnenfis eft,amp; poftca antiftes Lubecenfis, pontificis ( vt diótum eft) autoritäre. Ipfe autein literis afTuetis amp;nbsp;quieti, guberna-tionem illam difficilem propter négocia ciuilia, fuftinete non potuit, amp;nbsp;fe prxfulatu Saxonico abdicauit. In Mif-nenfera mifliis Ecclefiam,nihilo tranquilliorem habuit ad-miniftrationem, nam ciim Ludouicus antjftes Magdebur-giuSjUefeio quibus iniurijs lacefsitus, pagos in ditione Mogellana amp;nbsp;Vurcinenfe vaftaret, quod in hunc diem de-fertSE aliquot villæ teftantur : præful hic fîmplex exarfir,ar-maqsfumens necelfaria, antiftitem fe longé potentiorem, Præful mi duobusleuibus prælijs viâum ab iniuria coinpellit defifte Utaris. re, amp;nbsp;diui Viftoris diem x 111 i.Cal.Oélob. in rei memo-riam ftatuitpofteris folennem. Captiuos Saxones antiftid remittit line precio : qua modeftia, amp;nbsp;ipfum antiftitem, amp;nbsp;Fridericum Landgrauium Turingiæ eins fratrem, fibipla-catos reddidit amp;nbsp;amicos. Tempore eius adminiftrationis, Ludouicus eius aduerfarius, qui erat Moguntinus amp;nbsp;Mag-deburgius antiftes, item Halbcrftadius amp;nbsp;Eauenbergius Prafiilca- adminiftrator, cilrn iuoppido Calba ad Salam fluuium, dens in cho- Bacchanalia ageret, amp;nbsp;chorcas duceret in loco publico, ea montur. qf£-q incendio inopinato, ciim per fcalas è curia euadere

prope-

tlBF. R SECVNDVS.

propei'arcüjimpeditiis vefte mulieris, qua manu ducebar, gradib. ligneis ruptis, óc circiter trecentis hominibus vna cadentibus, eo cafu collifus, folus expirât, vt prolixe fcri-bit lib. 10. Metropolis fuæ Crancius.

MCCCLXXXII.

PraefulMifnenfis VenceflaoRomanorum regi exadi-ones pendit per biennium , caufa literis non exprefla. Idem Venceflaus lohannem quendam doóloremTheolo-giæ j patria German urn, in flumen Vultaham iubet conij-ci, qui corain rege dixerat, eum regio nomine indignum, qui regnum non didicifletaut fciret adminiftrare: id au-tem fecifle fuafu obfcuri hominis Puchniconis præfulis. Eum Puchniconem cum auarum eflè rex fciret, iufsit ex ærariofuo tantum aurifumere, quantum eflierre poflet.

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Au^vus

Lætatusille regia munificentia, non folum tunicam am- fjcjfdos. plam impleuit, fed etiam perones rufticis vfitatos induit, quos cum fimili modo referfifl'et, progreflurus loco,le mo uerenonpotuit. Rexilliusftulticiamirridensexui iubet, amp;nbsp;onere illo Ipoliatum, à fuo conipedu eij ci.

Obijt Henricus Schleinicius, qui tale habet in paui-mentoepitaphiura. mccclxxxi i. obijt ftrenuus famulus Henricus de Schleinitz. Illo tempore non ampli-orvirorum nobilium fuit titulus, quamvt ftrenui famuli nominarentnr, quod amp;nbsp;monumento hoc, amp;nbsp;literis multis probari poteft. Equités veto aurati, vt dicerentur, milites. Ciirn decrefcit virtus, titulorum crefcit arrogantia.

arrogancu.

MCCCLXXXI 11.

Burchardus abbas Veterocellenfis, propter inopiam bona quxdam venderepræfuli Milhenfi, maluit, quam ab vfurarijs exhauriri.

Præful

13^ ANNAL. V R B I S MISNAE

MCCCLXXXV.

Præful Nicolaus obit 111. IdusFebr. conditus in cœ-nobio fanda: criicis ad ripam Albis, in fedem eiuslocatur lolunnes èïnobilitate Iohannes 111. de gente Kittelitia, dominus IIl.piÆful. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Huiustemporibus Antonius Veterocellenfis ab

bas , chymiæ deditus, amp;nbsp;return facrarum negligens, à fuo munere depofitus, redigitur in ordinem.

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M C C C X C.

Obijt XIII. Calend. lan. Hencelinus Schleinicius, Canonicus Afranus, in templo ibidem fèpultus.

MCCCXCII.

Erenfridus de eadem familia in Afrano fuit præpofî-tus, Vlricus de Maltitz ab illo fecundus.

MCCCXCII I.

Reâor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Decrctum à præfule eft, vt reâor fcholæ ab ipfo pa-

rudk^ne iuquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Patochialibus eligatur: necp eligatur ( vt di-

dïcandus. quot;nbsp;plomatis vtat verbis) fecundum fortem, fed fecundum artem.

Philippus quidam AlencoriusGermaniam peragrat, pontificis legatus, vt inuitaret hominesad celebrandum lubilæum.

M C C C X C 11 I 1.

A

Incendiarij, ab Erfurdianisimmilsi,rogo împonun-tur. Albertus Burggrauius Leifnicenfis, dominus in Pe-nica,amp;Eridericus Schonburgius, dominus in Glaucha, inter fe difsident, quibus arbiter inter Ecclefiafticos da-tus præful Mifnenfis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Illuftris

LIBER SECVNDVS. nbsp;nbsp;nbsp;I37

M C C C X C V I I.

IUuftris domina Catharina , Friderici cognomcnto Strenui vxor, Henrici comitis Hennebergij filia, obit Idi-buslulij. Ex hacvrbe traduda Veteróccllam, amp;nbsp;ad la-tus mariu vltima condita. Vidua vixit annos decem amp;nbsp;feptem.

Hac Catharina cubât tumba, quxgloria matrum, lUuflriiq; fuitquæ fludiofaviri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

Oderat hiSc luxum, neepulchra monilia gefit, Indelibati£ ßmplicitatM amans.

Trima dédit partu, primum SleEloris honorem Qui tulit, eximio premia digna viro.

' MCCCXCIX.

Vilhelmus i. Marchio , cognomento Codes, iubilæ- Vilhelmus um agitat permittente Bonifacio i x. Pontifice, lohanne Codes. III. præfule. Audi reditus rempli accefsione viginti riiil-lium aureorum.

M C C C C.

Vilhelmi Marchionis vxor Elizabetha , lufti ducis Morauiæ filia, obit x 111. Calend. Decemb.in choro ba-(ilicæhîcfepulta. Hæcin noftrisStemmatibus,amp; Anna-libus Ludomilla nominatur, patriæ fuæ fortafle nomine : fed lapis fcpulchro impofitns Elizabeths nomen habet, fie enim eft infcriptns. Anno Domini m c c c c. crafti-no Elizabeths , obijt illuftris domina Elizabeth ,^filia Marchionis Morauiæ , LandgrauiaTuringis.vxor Vilhelmi Marchionis Mifnenfis.

Hiemein agricolas amp;nbsp;peregrinatores lupi fæuierunt, Lupi-præter folitum.

k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vifus

138 A K N A L. V R E I S M I S K A E

M C C C C I.

Vifus cometa cft ,in fine Februari). Inter præfeduin vrbis Zuiccaiiiæ Sc Senatum , quibus de caufis ignotü eft, orta fimultasj amp;nbsp;confecuta contentio ;quam animo adeô iniquo Sc iracundo tulit Dux Fridericus, vt euocatis quatuor fenatoribus,Petro Mergentalio , lohanne DitmarOj lohanne Sc Stephano Guldenijs, eos capite pleäi iuberet : fepulti funt in Afrano, fiib vno lapide. Burggrauij eius temporis fuerunt Henricus Sc Meinhcrus, Fratres. Præfe-ftus vrbi Chriftannus Vuicelebius, cuius infignia cernun-turinfornicc templi AfranL

M C C C C V.

Iohannes in. ætatc confedus, confenfu collegij, dignitatem refignat, cognatofuo Decano MifnenfiThimo-nijde generofa Colditiorum familia, cuius propinqiitis Otho gratiofus apud Duces Saxoniæ fuit. Cum collegio fuo Thimo raro confenfit,amp; canonicis in omnia vicia pro-lapfis, grauem fe cenforem exhibuit : quos tarnen nec mo-nendo nec obiurgando, compellere ad vitæ incorruptæ Sc modeftæ officia valuit. Ipfe fadus legatus Roperti Ducis Palatini, Romanorum rc^is,vafa aurea argenteacç aut oppignerat aut vendit : amp;nbsp;a latronibus in via /poliatus,vini pecuniarum magnam amittit. Suffraganeum habuit Ni-colaum Cathofienfem. Hic Ropertus rex,non didus eft ParuuSjVtmultifcribunt,amp; in his Cùfpinianus; lèdfvt Pirnenfè Chronicum habet) .Çctijog Kleni.quafi dicas,Ri-gorofus,eô quôd fortiter hofles Reip. prefsit, quæ ibidem ratio additur. Clemma autem preffuram feu no-ftrate lingua fignificat. Thimone præfule ad titulum fada adiedio eft,vt fcriberetur,TimoDei amp;apoftolicæ fedis gra tiajcùm antea fedis apoftolicæ noméfuifTetprætermiffum.

Vilhelm

I I B E R SECVNDVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I39

M C C C C V I I.

Vilhelmus Marchio è viuis eripitur 1111. Idus Feb.ad latus vxoris fepultus intemplo cathedrali, cum eiufmodi inferiptione. Anno Domini m c ccc vu. die Cine-rumobijt illuftris Princeps Vilhelmus, Marchio Mifnen-fis jTuringiæ Landgrauius, Palatinus Saxoniæ. C. A. R. I. P. Dies Cimrum vocatur, proxîmus ab extremo ne die Bacchanalium , cùm folenni ceremonia cineres in capita hotninum fpargerentur.

M C C C C X.

Ventus vehemens multa deftruxit ædificia x .Cal. Feb. die Felicis, qui cùm fit à fuis difeipulis interfeôcus ftilisöc fubulis : ideo De pincis appellatumeft ab Italis eiustem-plum. Obit 1111. Non. Decemb.Thimo prxful, cupidi-or aulx quàm Ecclefiæ.

Eodem anno lacobus quidam , ex hoc oppido natus, Pragæinpaiiperù collegio profefl'or,amp; ad diuum Michaë- ’ lem vrbis antiquæ concionator fuit : hùc fcholæ vicinæ mo p,.ôfeifor Pr» derator,PetrusDrefdenfis(quem Nauclerusnon reâèTre ga. cenfem nominat ) aggrefus,è diui Pauli fcriptis,amp; ex Dio-nyfij ac Cypriani libris edocet, Teftamentum ChrilU in pa nevinotÇjVtratç ( vt nunc loquuntur) fpecie, populo efle Vins faera diftribuendum: eumeç ritum,vt alios,veræ amp;nbsp;veteris eccle- “pg“' fiæ,elfe à Romanis pontificibus,impietate amp;flagitio corru cic. ptum, amp;nbsp;calicis vfum populo ereptum,fine caufa. Id cùm lacobo , ipfius Chrifti verbis perfuafilTet, primus plebi Boëmicæ, iuxta Chrifti inftitutum, fpeciem vtranque, in diui Martini tcmplo porrexit atque diuiftt, nam ex altero templOjCÙm id facere tentafiet, expulfus fuerat. Huic omneshæretici ( ait Aeneas Siluius) confenferunt, quôd articulum inueniflet in lege Euangelica fundatum, per que fcdisRomanæ vel ignorantia vel nequitia argui poftet.

K 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hæc

140 ANNAL. V R B I S MISNAE

Hæc Siluius. Hæreticos autem qua fronte dicat eos, qui iplius Chriftiinftitiitum, Sc legem Euangelicam fundameii turn habeantjipferationem redder fîlio Dei, iudici iufto. Huius lacobi non in noftris folùm Annalibus : fed etiam in fcriptoribus Boëmicis, Polonicis, Vngaricis, Anglicis, Gallicis, Italicis fit mentio ; ab exteris tarnen lacobellus per contemptû appcllatur. Fuerunt tum temporis hi duo viri, lacobus amp;nbsp;Petrusjlohannis Hufsi focij,quib.annunie rantur Hieronymus Pragenfis, Iohannes lefnitius, Stepha nus Paletins, Matthias Engcranus, Petrus Lunenfis. Petrus ille redijr in Mifniam , amp;nbsp;ludi moderator fuit primiiin in patria,deinde Chemnicij amp;nbsp;Zuiccauiæ. Hymnos Eccle-fiaflicos (tumintroitus vocabant) de quibufdam diebus feftis, item de natali Chrifti, in quibus Germanica Latinis mixta funt, ipfe magna ex parte compofuitjqui vl^ ad no-ftra tempora in vfu fuerunt.

M C C C C X I,

Rodolphus de Plaunitz præful eligitur vi.Idus lanii.^ Mifnæ J confecratur Numburgi. Anteceflbris æs alienutn magna ex parte foluit,amp;Reinerfdorfium ad Ecclefiam ad-iungit. Præfedos èc quæftores fine collcgij confenfu non recepit, nec fine eius fcitn dimifit : amp;nbsp;fingulari fide reditus adminiftrauit. Eins fuffraganeus fuit Henricus Cathofi-enfis. Aulas perpetuô fèélatus fuerat, antequàm faâus præful eft,vt(]? muncri fuo vacaretpræfens,pcrfuaderi non

Protîîgali potuit. Ideo cùm Sc abfentiapræfulis,amp; vicarij imperium tatis cffedus graue collegio efiet, dignitas à nobilitate rurfus ad virum humilem, poft mortem Rodolphideuoluitur.

ludæi propter varias impofturas,amp; ftellionatû, in hac tota principium ditione, mulftantur pecunia ingenti. Ve-neficæ aliquot mulieres rogo imponuntur,facrificuli carû vfi confuetndine,in ordinem redigiintur, amp;nbsp;facerdotali pri uantur officio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fridcri-

I. I C E R S B C V N n V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141

M C C C C X 11.

Fridcricus Placidus Friderici Bellicofi, primi poftea Eleftoris filius, in hac vrbe nafcitur, i x. Cal. Sept, In hacetiainvrbetumulatus, vt fuoloco dicetur.

M C C C C X 111.

/

Tempeftas infolita ventorum imbriunu^ Non. Aug. Tempe-fecundahora Pomeridiana oritur. In bafilica duas tur-resjcumfeptemcampanisdeijcit: in teftis imbrices te-gulascç : in domibus, feneftras amp;nbsp;valuas grando diminuit: in collibus amp;nbsp;hortis arbores radicitus turbo euellit. Albis amp;nbsp;Trebifa extremam pontis partem fuftulerunt : vici oppidan! ad coenobium vfque Francifcanum fuerunt nauiga-biles.

Eodem annoRodolphusprxful obit, ix. Calend. lul. poft cuius obitum magis quàm antea vnquam pugnatum eft: nam nec collegium ferre præfulum mores, propter fu-am nimiam licentiam, poterat : nec ipfi præfules, facerdo- ‘ turn ingenia probare amp;nbsp;audaciam. Cum igitur feptem menfes accrbis animis contendiffcnt, tandem lohannem Hofmanum , Sueidnicij in Silefia natum ,,Theologiæ in » Lipfienfe Academia profefforem, 8i Canonicum Mifnen- m. præfui. . fem, fuffragijs communibus nominant. Hie è numero Germanorum, Reftor fuit vltimus Academiæ Pragenfis, cùmtumultu Hufsitico, ad locum mutandum funt com- PiagenGQ pulfl. Idem cum vitæ pcriculo in dimjeatione nofturna Pragxcumaduerfarijs armatis certauit.

/J'*'

MCCCCXIIII.

Iohannes 1111. præful ad fynodum Conftantienfem proficifeitut » ad quos fumptus tolerandos,amp; oppidum

K 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Noffam

14^ ANNAL. VRBIS MISNAff

Noiram Henrico Odcrano, abbati Veterocçjknfi vencli-dit, amp;nbsp;à collegio Rio maiores, qiiàni vllus maioruin, exa-ôiones poftulauit : quæ rcs magn/e ei iniüdiæ fuit. Barones Birchij de Dauba proxime arcem I.oinam in arcis Hoënfteniæ vicinia habitantes, prifulis villis fæpe erant molefti, quos tandem eô adegit, vt locum mutate coge-rentur, qui Mulbcrgum ad Albim em^unt, quod poftea ad duces redijt, ftirpe Eirçhiorum extinda. Fuit hic præ-Præful e- Ril Riorum temporum vit eruditus. Scripfit quæftiones ruditus. Theologicas, cum folutionibus. Item, De officioMif-fæ, ad illuRres Fridericum ôc Vilhelmum Marchiones, li-brosfex. Item,CommentariosintraftatumVincentij de fine mundi : quos cùm negocijs abfoluere non polfet, lo-hannem Melcerum, Theologum Lipfienfem, ad fe euoca-nit Vratiflauia, vt Rudio comrauni eos libros perficerent. Melcerus Stolpenæinmorbum incidit, Drefdæ inter me-dicorum manus obit gt;nbsp;Pirnæ fepelitur.

Eodem anno vis niuismenfeOélobrivaftitatem arbo ribus, pondéré diffraéÜs ramis, infert.

MCCCCXVI.

Mergiintur in Albi duo adolefcentes, qui in glacie ve-hiculis ofleis veâi, in lacunam incidunt, quæ faéta erat ad aquartt hauriendam.

Zigani genus hominum erroneum amp;nbsp;maleficum, ex hacditione propterfurta, ftellionatum,Sc libidines ex-terminatur, mandato Friderici Principis.

Hiems tam continua amp;nbsp;acris, vt molendinorum vfu ceffante , frumentum toftum aut coólum manderetur.

Amnium tanta fequitur inundatio, vt flu'minum multis in locis pontes, violentia euertercntur.

Eodem anno nafcitur Grimmæ Sigifinundus, Friderici I. poftea Eleétoris filius, prid. Calen.Martij j fepelitur Miinæ,vtdiceturinlerius. - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lohan-

mSR SBCVNDVS.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MCCCCXVIL

Iohannes de Schleinitz Canonicus Mifnenfis,amp; præpô fitus Budifsinus moritur,tratet Henrici amp;nbsp;Hugoldi Schlei-nieij habitantium.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M C C C C X I X. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ '

A :, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. 'b

Obit X V I. Cal. Apr. vxor ErenfridiSchleinicij Eliza-betha, ad mariti latus in Aftano tumulata. Corufeati-ones amp;nbsp;tonitrua v 11. Cal. Dec. fecutæ pluuiæ Sc venti.

M C C C C X X. quot;...

Tam calida hiems,vt die x x. Martij inciperent florerc arbores : die 1111. April, etiam vineæ. Meminic eiufdem Engelhufius, cuius Chronicum hoc anno définit.

’ \ nbsp;- MCCCCXXI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;,

J.lt;T.

Pro vidoria de Boëmis ante Bruxiam parta, publice Vitoria aguritur in vrbibus gratis. Vrbi turn prxfeftus fuit Dite-ricus Vnicelebius Equ. de ea ciufmodi rythmos inueni, ^nno milleno quadringcntyiceq; primo, Dominici priieflo ßmul Ofualdi quoquefeflo, Marchio tunc Mifnis Fridericiti bellat honeflè, Quiprope Brux flrauit Boiemos atque fugauit i 'Plurimapnrs licfa ,funt amp;nbsp;duo millia aefa.

Gloria fit Cbriflo, profii^o iugiter iflo.

Eodem anno Friderici 11. amp;nbsp;CaroUi 11 i.Impe- tæ^Æpe-ratoris conftitutiones renouantur , nèquis bona Ec- riales, clefiaftica inuaderet, ne facerdotes aliéna curarent, amp;nbsp;in iudieijs verfarentur. Qui raperet facram pecu-uiam, triplo iniuriam penderet. Qui prophana négocia exerceret facqrdos, fuo munere amp;nbsp;dignitatc priua-retur. Mandatum executus eft Conradus Dux Silefiæ, lt;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominus

144 annal. VRBIS M I s N AE dominus Steinauiæ amp;nbsp;Vuolauiæ, Decanus Vratißaiiienfis, iudex amp;nbsp;conferuator conftitutionum imperialium.

MCCCCXXII.

Henricus Friderici i. mox Eledoris filius,hîc nafcitur, die afcenfionis Chrifti. Alij natum Lipfiæfcribunbnô verè.

M C C C C X X 11 I.

J

Obijt Dicemanus Grunrodius, ad patris Vlrici latus in ædc Afrana conditus. Præfedus vrbi fuit, Bofo Vice-thumus-

MCCCCXXIIII.

Hugoldus Schleinicius Equ. in templo Afrano facel-lum cxtruxit. In ære circum fepulchri lapidem hæc verba Ieda funt,

In vigilia lohan. ante por.Lat. quihta die menfis Maij» obijtftrenuus miles Hugoldus de Schleinitz, amator pads ac veritatis, fundator huius capellæ, cuius anima re-quiefcit in pace.

t^dk nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;titulus ac dignitas ad Fridericum Landgra-

chionTNlip'^ Turingiæ,amp;Marchionem Mifniætransfertur,mor-nenfi. tuis Rodolpho amp;nbsp;Alberto fratribus Anhaltinis.

MCCCCXXV.

Vilhclmus 11. Friderici i. Eledoris Saxoniæ frater, matre Catharina Hennebergia natus, moritur Mifiiæ, fe-pelitur Aldenburgi, in xde Georgiana, à fe fundata.

Eodcm anno Vilhelmus 111. Friderici i. Eledoris Saxoniæ filius , matre Catharina Brunfuigia nafcitur Alifnæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lïi

LIBER. SECVNDV3. nbsp;nbsp;nbsp;14$

MCCCCXXVI.

Inprælio Auftiano J quod die Solfticiali æftiuo com- Pr.-elium miffum eft, qui ex vrbe Mifna ciues mifsi erant, vix vno amp;nbsp;Auflianum. altero fuperftite, cæfi funt. Mifsi funt autem præter pedi-tatum, équités viginti. Vilhelmus ni. fratris abfentis legatus fuit.

t

MCCCCXXVIII.

Fridericus è Mifnenfibus Marchionibus, primus Saxo niæ Elcftotjobit Aldenburgi Non. lan. ibidem terrx man datur. Alij Mifnæ, alij Rcinhardbornitumulatum, non fatis prudenter tradunt. Tumbatamen ænca, quæ in fa-cello pnncipum hîc eft, huiufmodi habet infcnptionem, huic principi debitam, non filio , quiMifnæ fepultus eft. '

AnnoMillefimoquadringentefimo x x v 11 i.domi-nica proxima poft circumcifionis obijt illuftris Princeps dominus, D. Fridericus Dùx Saxoniæ, facri Romani im-perij Archimarfchal]Xis, Turingiæ Landgrauius, Marchio Mifnenfis, hîc fepultus.

Igiturtumbæinfcriptio amp;nbsp;imago Aldenburgum de-fcrridebuit, quæ nefcio qua negligentia filij fepulchro eft impofita. Vide infra annum mccc'clxiii

MCCCCXXIX.

Natalibus Chrifti ferijs Hufsitæ Mifiienfia fuburbia ic templacremantjamp;ylteriusprogrefsi totamprouinciam, duce Procopio Boëmo, Si Petro Malticio deuaftant ; equi tesquadringentosceduntpropeCrimmam. Hugoldus Schleinicius inter cadaucra adhuc fpirans, inuentus, fpo-liatur. Si priuatur oculis.

K 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Albis

146 ANNAL. - V R B I S MISNAE

M C C C C X X X 11.

Albis hoc anno bis effluit. Primo v i. Cal. Martij, al-Eluuio. ueusadipfum pontem afcendit : durât inundatio quatri-duum. Itcrum Cal. Aiiguft. catarrhafta cœli totum po.n-tem euertit, murq^ meridiem verfus deij'cit; durauit es. visaquæaddiem vTque qnintum. Harum inundationum raentio in Vandalia Craatij.

MCCCCXXXIII.

Solis eclipfis fuit,menfe lunio : Cometa luxit Septem-Fames qm- tgt;re. Secuta quadriennis frumenti peauria. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.

driennis. Eodem anno, qui in hac vrbenâtus eratjHenricus Fri derlei 11. Eleftoris îilius, morte toUitur, anno ætatis tertio decimo x i. Calend. Aug. ,

Coaditur hoc Saxo, c’ui mortem Drefda ,fepulchrum Mifna dat t Henricia principeflirpe fatu^.

,TolUturinc£lum,tenl:risextinQntabanmii

J.,,Triflicia hic matrüprima dolentii erat.

Mortali quicquid de feminc nafcitur, illud

: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mortalipariter. conditionepérit.

Hiemis fuit magna aiperitas, à die Martini vfque ad

MCCCCXXXIII I.

Eluuio. . Itcrum ripa tranfcendit Albis v 111. Calend, lulij, ' BurggrauiusMifnæ fuit Henricus præfeôlus vrbi Diteri-' eus Paccius.

MCCCCXXXV.

Incendia. incendio multæ dômus conSagrant x 111 i.Cal. lun, mox quæ reliquæ fuerant, cremantur vin. Cal. lui.

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ameleis

tlEER SEC VNDV S. nbsp;nbsp;nbsp;I47

MCCCCXXXVL

AmeleisFriderici 11. Eleétoris filia,Mifnæ nafcïtur# quæpoltex duci Bauariæ Georgio, cognomento diuiti, data eft in niatrimonium.

Sigifmundus Dux Saxoniæ v i i.Calen. Martij facro initiatur -ordini. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Eodem anno Anna Eleftoris 11. filia altera, hic nafci-tur, Non. Martij, fecunda vxor Alberti Brandeburgij,ma ter liberorum duodecim.

MCCCCXXXVII. ■

Vilhelmus Sternbergius x.Cal. Oöob. cum multis Captusho Eoëmiscaptus,àFriderico Eledore 11. in carcerem con üoet“«’* ijcitur : Sternbergius numerata pecunia, dimittitur è cu-ftodiaRochliciana i vulgus in carceribus perijt, detentum MiCnæ, 8c alijs oppidis, per quæ diftributurn erat.

Concilie Bafilienfiomneseruditi in his terris fubfcri-bunt, excepto lohanne CunoneTheologo Lipfienfe. - ,

MCCCCXXXVII I.

Nobilitas Brandeburgia bello capta, quod Mifncnß-bus môuit Marchio Fridericus, euftodix in hoe oppido traditur, amp;nbsp;poft aliquot menfes fe redimit argento.

MCCCCXXXIX.

. ... ?

Fridericus primogenitus Friderici n. EleÄoris} nafci-turinhacvrbe v.Calend. Septemb.qui annum ætatis at-tigitduodeciraum. -

,-iXir’V.n' . i

e.v MCCCCXL.

' ■'? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Morbus

148 A N N A L. VKBIS M ISN AR

Morbus popularis graflatus eft toto trienuio.

Illuftriuin Marchionutn fcpultura â cœnobio Vetcro-cellenfe, in quo annos vitra ducentos durauerat, Mifnam transfertur, à Friderico 11. Eleftorc. Condiintur hoc tempore in facello ad idextrufto, Principes vndecim: Fridericus 11. Eledor Fundator, cum fratre Sigifmundo, præfule Vurciburgio j amp;nbsp;cum quinq^ filijs , Friderico j A-lexandro, Henrico, Ernefto, Alberto : cum duobus ne-potibus . Friderico Prufsiæ magiftroj amp;nbsp;Duce Saxonis Georgio, Alberti filijs: cum totidem pronepotibus lo-hanne amp;nbsp;Friderico , filijs Georgij. Quiefeunt ibidem vxoresprincipum quatuor, Friderici i. Eleäoris Catharina, Henrici Ducis Brunfuigij filia: Alberti ZedenaGe-orgij régis Boëmiæfilia : Georgij Barbara, Cafimiri filia régis Poloniæ : Ameleis, Georgij Ducis Bauariæ coniunx.

MCCCCXLI.

ErneftusDux Illuftrifsimus Eleftor, qui patri fuccef-fit, nafeiturinhaevrbe vi 11. Cal. April, hora nona Po-meridiana.

M C C C C X L 11.

■' Catharina Henrici Ducis Brunfuigij filia, Friderici t» Saxoniæ Eleftoris vxor, obit v. Calend. Ian. Grimmst, conditur Mifnæ. Hæc ante annos fedccim exercituni Tu-ringicum amp;Mifnenfem, cumin Vngaria maritus Eledot abe(ret,in Boëmos collegerat,amp; Fribergi deleéluhabi-to, dimiferat : fed eft in féliciter pugnatum.

Htc Catharina iacet, Brunfuiga fiirpe creata, Saxonici coniunx quagenerofa nucis. ' Conßlio ex cellens i animimatronaririlis, Zefchor um fortes mittit in arma -viros,

Tto

LIEER S E C V N D V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;149

Tropatriaq-, gerit curait, abfente marito, ^njpicio jèd res iHa peraila malo.

Hac capit optutam nnnc Çub tellure quietem, Inter honorâtes mAxima. fiima duces.

Eodem anno vineæ corruinpuntur nine amp;nbsp;frigoribiis, Prid. Calend. Maij.

MCCCCXLII.

Domus mercatorum, in foro à nundinis diéto, iaci-untur fundamenta, confule Venceflao Segiïio.

MCCCCXLII I.

Calend.Maij ,amp;diefequentetantanix fuit,vtomnia vineta corrumperct.

Albisinundatio duo iuga pontis tollit, amp;nbsp;pontem ip-fum aquis tegit, Sc flumen fupra muros vrbem introit.

MCCCCXLIIII.

Iohannes Cuno Dominicanus Lipfix, Theologiæ do-élor,amp; Milnæ SebaftianusCalbius Francifeanus improbant concurfum ad templum Vuelfnacenfe, quod eft in Vuelfna-diœcefi Hauelburgia,dc quo Crancius amp;nbsp;Sarélorius etiam fupn-feribunt. Ambo aceufati apud principem,iubentur fo-lum mutare, amp;nbsp;è prouincijs eius excedere. Appellarunt ipfi adfuum quifquc præfulem, Sc diéla die x i i. Septem, difputarunt Burgi,in oppido antiftitisMagdeburgij. Præ-fuit Henricus Taco eiufdem loci Canonicus amp;Theologus, amp;c Matthias Doringius , minifter ordinisMinorum. Cùni decedere de fententia ilia nollent, neque conuinci ratio-nibus, aut veritate verbi diuini poflent, duabus Acade-mijsLipfienfiSt Erfurdianæcauladijudicanda datur, hæ

fuafe-

ANNAL. V R ß I S MISNAE

fuafèrunt non vrgendam pertinacius fententiâ, quo cl pan-corum teftinionio ea confl:aret,amp; (vt Erfiirdiana addi-dit) fuperftitioni non difsimilis res videretur. Scrip fit eo-dem tempore Iohannes Vunfchilburgins Silefius,de fignis amp;nbsp;miraculis falfis, Si fimilium reeitauit impoflurarum mul ta cxcmpla, amp;nbsp;adhortatus præfules eft, vt vigilarent in fa-lutem gregum fnorum. Inualuit autem tantopere hxc difputatio, vt anno poft hune congreftum c]uarto, vulgus Tumultus ^^*^^**^* tumultuaretur, monachorum inftinßu,contra lo-ob Cuperfti- hannem Marchionem , amp;nbsp;Friderici Marchionis filius con-tionem. tra antiftitem Magdeburgium, monachorum audaciain comprobantem. Re tandem ipfa deprehenfum eft, re-étifsimè fenfifte eos , qui pro præftigijs Sathanæ, cum con-curfum hominum fanaticorum habuerunt.

MCCCCXLV.

Albis fubitô inundans, prid. IdusMaiJ agr'os perdit. ' Eo anno Fridericus dux amp;nbsp;Vilhelm us fratres de regtontim fuarum diuifione habuerunt conuentus, Vilhelmo datum negocium diuidendi,Friderico eligendi, Cùm Fridericus cligeret Turingiam , frater illi cedere noluit ; quæ contro-uerfia motuum plurimorum caufa fuit.

'• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MCCCCXLV I.

Moritur illuftris puer, dux Alexander, Friderici ib Eleétoris filius, indolis præftantifs,

Dignus ^lexandri qui nomine poffethaberi, Heu rapitur manibus mors Tiiolenta tui^t Taliserntfacie, forma, virtute, vigore, Maiorum ingenuo ferret -vt ore deetts.

Sape cadit crec/ens Ufts radicibuf arbor, virtus feepe fuum concidit ante diem.

Mîfna-

LIBER SECVNDVS. nbsp;nbsp;nbsp;IJI

MCCCCXLVII.

Mifna igne conflagrat cum templis, vi. Calend. lulii, Inccndifi. quo tempore Vilhelmus amp;nbsp;Fridericus fratres inter fe acer-bèdifsidebant. Manfit folum templum amp;nbsp;arx in monte incolumis.

MCCCCXLVII I.

Iohannespr£cfulamp; præpofitus Lipfienfis, coenobium

Afranum ad inftaurandam difciplinam infpiciunt. Caufa Ebrietas erat, quodCanonicus quidam , in facrorum primitijs, turpis. fern faciens diuinam, adeo ebrius ad aram accefsit,vt pre-ces vfitatas legere nonpoflet.

MCCCCXLXIX.

Noua à Boëmis eft in Mifniam faftairruptio,

Inundatlo Albis à die x x 111. Aprilis durauit vfque ad X. Mai),

Tertio poft folftitium æftiuum die, vineæ vento amp;nbsp;pru-ina corrumpuntur.

M C C C C L.

lubileus multorummortaliumconcurfu celebratur, quodvtfieret, d Nicolao v. pontifice Vilhelmus dux, amp;nbsp;Iohannes 111 i.præfulimpetrarunt.

Eodem anno tanta peftis lues, amp;nbsp;tam valida conta- Pefliu gio confecuta inlocis multis, vt pars hominum tertia pu-tata fit interijfle, Defunâæ funt in ccenobio faniftæ cru-cis luliana Bercnftenia abbatifla, Cæcilia Hartufchia Mo-riffa, amp;nbsp;quarum familiæ non funt expreflx,Benigna, Adel-heidis, Beita,Kela, lutta, Sophia, Agnes, Rixa, Mechtildis.

Obit

ANNAL. V R B I S MISNAE

M C C C C L I.

Obit Fridcricus , Friderici ii, Eledoris filius, x. Cal. lan. inhacvrbefepultus. Mater ad tiimulum loquitur,

Vulnera, terna tuli,genitrix maflißima : natii Qux tribuy ereptis, ïam -viduata, gcmo.

Quis titulos patrios feret aut -virtntis honores ?

Quis ferlt;3i netatis dulce leuamen erit ?

Hccs tibifpar^o rofas, hos florespono fepiilchro T^te tuo jfupera Itete recepte domo.

CiCtera Chrifle tibi, tacita commendo querela. Sum materfuperisfedibus, orba mets.

Eodem anno Iohannes præful obit v i i. Cal. Aprilis anno fefsionisfcptimo amp;nbsp;trigefimo. In eins locum Calpa-riis Schonbergius Dccanus fuccedit, Prid. Cal. Maij. Is inter alios arbiter eledus , cuin duce Saxoniæ Vilheimo Pragam abit, quia erat de finibus inter regem Ladillaum, amp;c Fridericum Saxoniæ Eledorem ii. grain's contentio.

Tranfiuit perhanc vrbem Cardinalis Nicolaus Ciifa-nus , fuorum temporum vir dodifsimus in totaphilofo-phia, amp;nbsp;Theologiæ profcflbr, is miflus erat, vt mores re-ligioforum amp;nbsp;vitam infpiceret, amp;nbsp;eos ad parendum Pontifie! Romano adhortaretur. Fuit patria Germanus. Celtes Amorum 3.

Hti ripts duxit clarus Trittemius ortum. Et qui Cufa tuum, clara Mofella decu^.

M C C C C L I I.

Iohannes Capiftranus Aprutius Francifeanus , per Chriftannum Auguftanum interpretem in hac vrbe, de pinna domus in foroconcionabaturèregionecuriæ. Al-ueolos, tefi’aras, chartast^ luforias in ignem conijcit, pli-cas amp;nbsp;flammea,amp; fuperflua ornamenta mulierum combu-rit.

LIBER SEC VNDV S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IJ?

rit. Verba fepeper duas borasfecit, interpres etiam vl-teriiis. Ad expeditionem contra Tiircas, qui in Thraciam diixerantexercitum, aniinanit populuin. Rcditurus in Italian!, poft fuæ peregrinationis annum decimum quar-tum, moritur Villaci in Carinthia, ibidem in Francifca-no naóhiis tnmulû : vir fingularis facundiæ,auditor Bernar dini Scnenfis,amp; xqualis Robert! Caracholæ, præfulis Lici-enfis : qui fuorum temporum habiti funt difertifsimi.

M C C C C L V.

Dimidia parsoppidi rurfusincendio deflagrat xvii.

Cal. Apr. Ex arce Aldenburgia rapiuntur die folfticiali Plagiarii. xftiuOjErneftus 8c Albertus Principes, à Conrado Kaufun go, Vilhelmo Mofleno, 8c Vilhelmo Schonfelfio : Conra-dusgladio punitur Fribergi, quj Albertum abdiixerat: reliqui impunitatemconfequuntur ambo., qui Erneftum Ipontereduxcrunt.

MCCCCLVI.

Pluuiæ durant à mefsis tempore vfque ad vindemiam. Fames, confecuta annonx 8c vini penuria.

MCCCCLVI I.

Sigifmundus præful Vurciburgius,in noâe natalis Chri ftiobitRochlicij , inde transferturMiliiam,infacellum, quod frater eins Fridericus ii.Eleâor extruxerat.

Sigmundu^ Francis dominansgladioq-, flolaq;, Fraternum propter conditur hie tumulum.

Jpfe reftgnauit munu^, cui yiribus impar^

Et placida ingenq ßmplicitate fuit.

mcccclxiii.

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Obit

154 A N N A t. V R E I S M Î S N A E

Obit Cafparus præfiil, prid. Cal. Iiin. Mifnæ fepclitiir, in ctiiiis locum frater eins præpofitus Mifiienfis defignatiir Ditericus 1111. Nicolai Equ. Reinipcrg«habitantis filii. Cum Diterico præfule Numburgano, eodem die infula inlîgnitur pedum accipit. Hievt fuperiorum tempo-rum luxuriam corrigeret, amp;nbsp;facerdotes exemplo regerct, Si perfuadendö ad orficium potius quàm cogendo reduce ret, amp;fuum ipfe modelHfsimè mnnus fecit, Si familiain amplam redegitad paucos : tota vira vir grauifsimus.

Eodem annopeftis pafsim graflarur, Moriuntur hîc in Afrano,Canonici quincp. Lipfiæàmenfe Auguftovftß • adOétobrem monachi Dominicaniin Paulino nouem Si vigintiobeunt. Memorabile eft, quod inter eos accidie Martino Drencigio , qui diem horamrp obitus fuipræui-dit: cuicumpræïéâusccenobio diceret,Quid eft Martine, quo fperas Deum habere te propicium111e ait : Non co-gnoui literatiiram, quia nimisindoétus fum : fed alijs pfal lentibusfolitus fum aliquam partem pafsionis amp;nbsp;mortis Chriftimeditari, amp;nbsp;gratias illi pro munere amp;nbsp;meritore-demptionis agere : cuius memorabor iufticiæ folius. Mi-ratus pietatera hominis archimandrita, oratione confir-mauitamp;fperareiiifsit optime, quia recordaretur iufticias Domini folius. Hanc hiftoriam defcripfî è libro Aegidij Mifneri, doéti viri, amp;nbsp;amici veteris.

Eodem anno obit lano Schleinicius Eq. die Solfticij brumalis, erat hie Friderici 11. Eledoris marfchallus,fe' peliturin tempio Afrano,

Moritur itidem Iohannes Sthenius, Afranus prsepoß-tus V I. Calcnd. lanuarij.

MCCCCLXIIII.

Illuftrift. Elcdor Fridericus 11. vitam claudit Lipfi« V I i.Id. Sept, aiuio ætatis tertio amp;nbsp;quinquageftmo,guber nationis

LIEER SECVNDVS. nbsp;nbsp;nbsp;1$$

nationis fexto amp;nbsp;trigefimo. Deportatur Mifnatn in facel-liim,quod occident cm verfus, templo cathedrali ante an-HöS viginti ipfe adiüxerat. De hoe principe fic fetipflt Vue tiflarienfis, - In Chriflum credit, fdix inpace recedity nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fides in

atciue a,nimlt;ß dux Chrifiuf,fummw amp;nbsp;in j^e. Chriftuin.

Noftrum epitaphium, rerum eins geftarutn fummam, breuiter complcâitur»

Stemmatisantitiui'Princeps, înÇtgnishonore

Enfiferi ,hixnc tumbam pace fepultus habet,

,Ad Satium forti congreffttt marte Bo'emo, Te leo terribili fecit abire iuba.

lUe truces cogit quoque -vertere terga Tolonos, In Brandeburgos amp;nbsp;mouet arma duces.

Tum Francos fuperat fgnis felicibu'S hoßes, Cumq;fiio bellum flebile fratre gerit.

.Amittit plagio natos recipitq-,, tuetur

Ipfe magißratum qui iubet eße, Eeii^, Compofitis placidé rebni, componitur ipfe, In patrioq; tenet débita bußafolo.

Intumbaeius ænea, numerus anninon reftè fignatus eft,nam is eft annus, amp;nbsp;is dies mortis infcriptus,qui fatalis patri eius fuit. Aenea igitur tabula ilia Aldenburgum fortaffe mitti debuitjvbi conditus pater eftjquæpoftea fi-lio impofita fuit. Hæc mutatio in Annalib. errores multos peperit.

MoriturCal.Oftob.Georgius HaubitiusFriderici it.

Ducis cancellarius,Decanus Mifnenfis,eledus nuperpræ- Prærul elc fui Numburganus. Eius agnatus Petrus, de eadem gente, cui fuccederedebebatjfuo muneri præfuitannostrigin-ta.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MCCCCLXVI.

Acerrima hiems amp;nbsp;vis niuium fuit, adeo vt multi mor- nbsp;nbsp;Hiems

talcs frigoribus perierint, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;afpcia.

Saccllum

I

MCCCCLXVIII.

Saccllum diui Volfgangi extra portam Lomacenfem inchoatur menfe Aprili j à tubicine quodam, qui fe eo in loco aram cxtruâ:urum,vouerat. Sacellum hoc dirutû eft. Obit Nicolaus Stoius præpofitus Afranus, v i. Id. lul. Mefsis humida,auturanus pluuius, vitesfrigore marce-fcunt.

MCCCCLXX.

Saceido- Obit Nicolaus Tronitius Theologiæ doftor,amp; Cano-Teftamcnto legat Senatui Mifnenfi,quinq^ florenos annuos, numerandos adolefcen-ti bonæindolis, Si nonnegleélo in literis puerilibus, qui iudicio Decani probandus eflet ; fadum id Cofs. Nicolao Baumgartnero,amp; Nicolao Steinbachio. His alios quinq^ annuos addidit Iohannes Thilo vicarins 1533. cols.Nico-laoAneforgo, amp;nbsp;Henrico Faufto. Moritur Catharina Berenftenia in cœnobio extra Albim Cal. Aprilis.

Cxdej Ab Iohannes Mocha abbas Veterocellenfis, qui C ?nra-^*':**’ doSchonbergiofuccefterat,àMecavironobili, inpago RaufehliciopropeDobelam interficitur, in contentione de villxcuiufdamreditibus.

MCCCCLXX I.

Arx Mifnenfts ab Alberto Saxoniæ Principe inchoatur , Arnoldus architeftus quidam Vueftualus, earn ex-truit : qux magnifica eft amp;nbsp;fplendidifsima.

Eodem anno inchoatum templum diui Volfgangi extravrbcm,quoddumextruerctur,Mifna riuulus ix. Calcndas.Septembris J ita excrefcit, vt lapides raperet è fundamentis nuper pofitis , Si quatuor opera-rios perdcret, horrea agricolarum prope habitanti-um cura

LIBER SECVNDVS. nbsp;nbsp;I57

tium cum frumentis aueheret. Excreuit cx altera vvbis parte torrens Trebifa, qui prope templum diiii Nicolai longurium rump it, inde Fœmina grauida dclapfa fubmer-gitur.

MCCCCLXXII.

Cometavifus per menfes duos. Vberrimus fuit pro-

uentus metalli Schnebergii in Miihia, numerus anni hoc „ at-_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O-* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;genti.

oicto contmetur, E c c e c v i cometa lvxit.

Tanta vini copia, vt cantharus triente, hoc eft, noftris Copia ui-nummulis quatuor emeretur.

MCCCCLXXII I.

Iohannes Mergentalius Alberti Saxoniæ Ducis can-cellarius moritur, qui iter eius Palæftinum defcripfit.

Fontes amp;nbsp;riuuli ficcati, vt molendina ceflärent, amp;nbsp;a- 5,^^„jj, quæ potabilcs venderentur.

tno^ MCCCCLXXIIII.

Fons vberrimus è valle fatis remota, in Afranum cœ-nobium ducitur, à lohanne Deutfchendorfio,præfulis vi-cario, qui enm teftamento curauerat ducendum.

MCCCCLXXV.

Mercatus vernus, proxima ante palmarum diem do-minica, ex oppido Lomacio in hanc vrbem transfertur, Principum fratrumvoluntatc.

MC CCCLXXVI.

Albertus dux Saxoniæ cum fuo comitatuhac tranfijt

L 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iturus

I 5 s ANNAL. V R E I S M I S N A E iturns Ronum amp;nbsp;in Palæftinam, menfe Martio.

, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ObitDitericusiiii.præfuLpr.Id.Apr.eiiisfuccefTorlo-

V.præful. bannes v.defamiliaVueiflenbachia, DecanusMifnenfis, Doftor iuris. Is Ducum Saxonicoruntijquorum erat con Præful fum filiariusjamp; regis Boëmiæ fecutus aulas eft. Viélu fumptiio-ptuolus. Çq ftruéeuris magnificis,æs alienum contraxit : argumen to manifeftoj eos qui proprij muneris curam negligunt, Sgt;c aliéna adminiftrant,fuis non prodefTe. Cuna Ernefto Ele-^ ftore Romam profeâus, confecratur in præfulem, à Papse Cancellario. Ërneftus à Sixto 1111. rofam aureara obti-netjquam templo Mifnenfi donat. Hic præful confirma-tionem Ernefti Magdeburgij antiftitis, Romæ impetrat. Idem arcemMifnæ inchoat, Stolpenfem amp;nbsp;Mogellanam ædtficijs ornât. Fribergemfe collegium introducit,amp; tem plum dcdicat. Caufis matrimonialibus præfedus îub eo fuit Iohannes Breitenbachiusjiuris ftudiofuSjfuæ deinceps facultatis princeps feu ordinariuSjamp; cof Lipfienfis,vir prse clarus,amp; auâoritate flngulari præditus. Obit in Academia Francofordiana.

MCCCCLXXVII.

J ƒ ombar- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Prima Bombarda ænea, in fuburbio Drefdenfe fufa,

per hanc vrbem ducitur, cûm obfidereturin Hercinijs vrbs Quedelnburgum.

Moritur Barbara Berenftenia, præfeâa penui, in cœ-nobio ad Albim,v 11. Calend. April.

Siccitas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Propter calores intentifsimos riui amp;nbsp;torrentes ficcan-

tur.

MCCCCLXXVII L

Incœnobio mododido moritur Agnes Berenftenia X. Cal. Maij, quæ vicem abbatiftæ gefsit.

Iterum

MCCCCLXXIX.

Iterum æftas ficca, amp;nbsp;à fefto Pentecoftes, vfque ad diem Archangeli pluuia nulla. Dornum frumentariam in Afrano Nicolaus Quefteuitius præpofitus extruit.

Aedificaturiu vrbe domus curiæ. In templo cathe-drali ereâæ tres turres, quas ignis poftea confumpfit, co anno,quo captus Eleftor Iohannes Fridericus,vt libro fe-quente exponetur.

Prsfedus vrbi fuit Georgius Reinsbergius.

M C C C C LXXX.

Inftitutum ab Ernefto Ducc Eleftorc eft, vt in templo Perpctui Mifncnfe, diebus noftibust^, abfque intermifsione diftri- diermw nofd butis operis caneretur. Erant ad id deftinati Canonici X 1111. amp;nbsp;toqdem eorum facellani, Si vicarij fexaginta plus minufue ; ex his feptem, Scoti nominabantur, qui in vna domo pariter habitabant, his minifter erat,qucm Ie- æj, fum appellitabant, qui minima officia exequeretur, nam niflcr. quod nemo vel infimus hominum facere vellet,id lefu im-ponebatur. Erant Chorales duodecim ; erant à tumba Principum, difti Grabati quindecim, quos Dux Erneftus addidit : erant ab hora nofturna oftaua, appellati Ofta-uiani. Erant duo Oculivocati,alter Decani, alter præpo-fiti,qui chorum infpiccrent,amp; inchoarent cantica. Hi di-uihs temporibusitaalternatim fuis muneribus fungeban-tur,vt cantionibus neq^ diurnum net^ nofturnum tempus vnquam vacaret.

MCCCCIXXXI.

In ferijs Pentecoftes fafta inundatio vehemens, quæ Inundatio. durauit triduum.

MCCCCLXXXII.

L 4 lohan-

löo ANNAL. VRBIS MISNAE

Iohannes v.præful facrisinterdixitabbatibus. Cellen fi, Buchano, Dobriluchio, propter non numeratam cer-tam pecuniam : qua foluta,rurfus rem diuinam facerepo-tuerunt.

M CCCC LXXXIII.

Pridie Non. Maij, Henricus Stercher quatuor Eccle-fiarum Canonicus, amp;nbsp;lurilc. obit, qui hoc fibi ponendum curauir monumentum,

Mellerfladgenuit, fed Lipfia contulit artes, Itts dedit amp;nbsp;leges yrbs Terufina mihi.

.Abfumpfitfebris, Henricum agnominc Stercl^er, Mifna tegit corpiM, Jpiritus aflra tenet.

Aeftatis ficcitatem fecutapcnuria, quia fata proueni-re non potuerunt : Vredo etiam perdidit herbas amp;nbsp;vineta.

Obit Hildebrandus huius vrbis Medicus peripateticus, vtin eins tumulo leäum eft.

Vrbi prsefedus fuit Calpar Schonbergius Eq. qu» Sachfenburgi habitat.

MCCCCLXXXIIII.

Albertus Dux Saxoniæ 1111. Febr. filiam Cathari-nam deducit Oenipontem, delponfam Sigifmundo Athe-finOjDiici Auftriaco. Eum fecutus Iohannes v. præful-Ipfis abfentibus menie Martio obit Mifnæ Elizabetha Elc-doris vxor, amp;nbsp;menfe Maio eiufdem filius Albertus, anti-ftes Moguntinus. Elizabetha Lipfiam deducitur, amp;nbsp;æde Paulina, in rempli medio tumulatur, cui hoc fcriph' mus epitaphium,

Eli^^betha decus fexus, probitate, pudore, lufiicia, Srnefli q/tte Ducts -vxor erat. Qua tumulo, àcaritumulo diftun£la mariti, SedviuensfidopeSiore iun^afuit.

Eximi^

I I B E R SECVNDVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l6l

Exim 'ueprolis mater : quia diuitepartu Tres Sledores lumina clara dédit.

Fuit enimmater Eleftorum Friderici ii i. amp;nbsp;Iohannis Saxonui'n,amp; Alberti Moguntini : quod humanæ felicitatis putus. exemplum eft.

MCCCCLXXXV.

Eclipfis folis, hora tertia pomeridiana x v 11. Cal.

Aprilis : earn fecuta peftis.

In cœnobio fanàæ crucis ad Albim,moniales nouem:

Mulbergi quarto inde milliario, feptem amp;nbsp;viginti obie-runt. Mifnæ præpofitus fuit Nicolaus Cuno, Abbatifla tigiofa. Agatha Berenftenia..

Habentur comitia Numburgi amp;nbsp;Hali inter Erneftum

amp; Albertum j de diuidendis prouincijs, quæ caufa eft al-tero demum anno Lipfiæ tranfafta.

M C C C CLX XXV I,

/

îlluftrifs. Eleftor Erneftus, anno ætatis quinto amp;nbsp;qua-dragefimo obit in arce Choldicia à fe extrufta, v 11. Cal. Sept, vefperi hora quarta. Eius agoni interfuit Albertus frater, qui funus eft ftatim Mifnam profecutus. Ad exequias ( quas corruptè beicruftam noftri vocant, quafi prope cryptam ) vencrunt filij eius tres, Erneftus antiftcs

quot;J MagdeburgiuSjFridericus amp;nbsp;Iohannes duces.Legati item Erfurdianorum, Moguntinorum, Colonienfium. Cura . funeris commiffa tribus Eq. auratis, Hcnrico Endio,Hen- magnifie»., rico Milticio, Cafpari Schonbergio, turn vrbis huic præ-fefto. Feretrum antecedebantequi pullati quintç, feque- • bantur ofto, quitemplo reliftifunt, ij geftabant prouin-ciarum fubieélarum infignia, Epitaphium eius taie eft,

Ernefluipacistranquiüamaxim»^ au^lor)

.ApA-

I«Î2 ANNAL. VRBIS MISNAE

pairia atque domo depulit omne malum, ,ATma tarnen nunquam fumpfit,nifi iufla, T^rtfcü Trima tulit, terris altera Zefihe tuis, Cermanis etiam placidé dimouit ab oris, Caflra Sileßac» qui pofuerefolo, Tannona Mattblau,amp;te Cafimire Tolonum: ifle potensfcutis j arcubus iUe ferox, Sacrificos etiam luxu amp;leuitate rebelles, officium cogit cum pietate fequi.

Officijs Clemens, atque integritate feuerus, Mere fub hoc, cineres offdff, teClus, habet.

Moi bus Graflatus eft nouus amp;nbsp;inauditus in his terris morbus, Saxonicus. quem iiautæ Saxonici vocantj DenSchorbock,quæeftin-flammatio in membris partium carnoiarum, cui quo ce-lerius adhibetur medicina, eocitius malum reftinguitur. Sin mora accedit paulo tardior, iequitur membri affeât mortificatio , quam fiderationem noftri, Græciî-fptezjxoi' dicunt, vltimum gangrænæ malum ; nam caro de ofsibus définit, amp;nbsp;continua quæq? à lue corripiuntur. Fuit idem morbus contagiofus,multorum mortaliû graui periculo.

• MCCCC LXXX VII.

Chriftophorus Eccelius Decret. Doftor, Milhenfis, ' Mersburgius, Fribergius Canonicus, Calend. Aug. Obit: è cuius agnatione Matthias Eccelius, Muficus fuæ ætatis infignis, in aula Henrici Ducis Saxoniæ fioruit.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iohannes v.præful obitCalend. Nouemb. Lipfiæ,fe-

lolunnes pelitur Mifnæ : in eius locum eligitur Idibus, Iohannes v i. VI. pixful. Je familia Salhufia, Decanus Mifnenfis, Decret. Doâor : is competitorem habuitMelchïorem Mecam præpofitum, poftea præfulem Brixinenfem, amp;nbsp;Cardinalem t. S. Stephani in monte Cælio. Statuta Ecclefiæ Miihenfis, item li-bros,quibus orando, legendo , cantando, facerdotes vtuntur,

tIBER SECVNDVS. '

vtuntur, opera Vilhelmi Betfchitij Canonici ,amp; Andreæ æÇV® Prolis monachi, emendandos iniprimendost^ ciirauit, vt ° vel hac diligentia ad munus fuiim exequendum eos in-uitaret.

Eodem anno porta à lanijs nomen Habens ædificatur, menfe Maio. Eodem menfe arx de cœlo tangitur.

M C C C CLX XXV 11 L

Tumultus inter lohannem abbatem amp;nbsp;monacHos Abbatîs amp;nbsp;Cellenfes fuit, qui abbatem interfecilfentj nifî ab Heinitio monachoiu Canonico Mifnenfe, quicafu tumerat præfens, elfet de-fenfus .■ is enim areu contento , quorum duos attule-rat, quinqp monachos vulnerauit, amp;nbsp;abbatem ex eorum manibus abripuit.

MCCCCLXXXIX.

Fugerunt è cœnobio Afrano tres Canonici,patriaVur cinenfes : præpofitus erat Andreas Tetelbachius ex eadem vrbe accerfitus.

M C C C C X C.

Obit Hugoldus Schleinicius , Alberti Ducis Saxoniae Marfchallus, xim. Cal. Febr.Is ex arce Cribefteino Mifnam deportatur. Funus profecuti funt ipfi principes, amp;nbsp;Henricus abbas Chemnicenfis,eius gentilis : amp;nbsp;mulieres nobiles, quatuor amp;nbsp;oâoginta. In templo Afrano taie habet epitaphium,laminæ ænex infculptum,

De, »«Mi i»tegritdte fecundiM^ FÛc iacet Hugoldu^s, quo male Mifna cares.

Te auxerat is tituliSifiima, atque opibus, meritisq^ Marfchallus, magno iudicio atque probot

Heroaq-, manu miles, capitaneus armisy

Confilio-

I

Conftlioq; potens, vsrba diferta dabat, totfts morititr, virtutM femina liquit, LeUorfundepreces, chare viator aae.

MCCCCXCXI.

Andreas Tetelbachius præpofitus Afranus, ex indul-gentijs Ronnebergi amp;c Schliiccenæ collegerat mille amp;nbsp;tre-centos aureos : quiinitinere ei àlatronibus rapiuntur,ipfe vix precibus faluus'euadit.

Ignis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oritur incendium Mifiiæ x v 11. Cal. lulij, Rurfus vi.

Inundatio. Cal. lul. fluminum inundatio per totam regionem. In pago Langolunguitio, amp;nbsp;vrbeZuiccauia quatuor amp;nbsp;qua-draginta hominesaquisimprouifispereunt.

MCCCCXCII.

Obit indieEpiphaniæ Ditericus SchleiniciusEq.au-læ Saxonicæ præfeftus.Obit etiam Nicolaus Quefteuitius, præpofitus Afranus.

M C C C C X C 11 L

Ciuis quidam Himmelrichus, filium interficit: pater Cafus tri-capitepleftituf,initio menfis lulij: mater dolore extin-guitur, in fine Augufti.

MCCCCXCIIII.

Nicolaus Steinbachius hac in vrbe natus, vir prudens Sc confilij plenus, fuitin aula Alberti Ducis Saxoniæ.

Fridericus Dux Saxoniæ, Alberti filius, die 24. Sept, hac tranfit, iturus Senas in Italiam, literarum caufa, in dus comitatufuit cornes Leifhicius, amp;nbsp;Anargus Vuilden-uelfius.

IIIB R 5 E C V N D V S, felflus.Doftores Paulus V nat eus, Si Henricus Scheiba.

MCCCCXCV.

Vis ventörum horrenda, quæ ædificijs Si fatis, detri- ventus. menti multum dédit x 11. Cal. Augiifti.

Burchardus Grofîus conful, infpefturus lapicidinam fupra diui Nicolai templum, cùm equo præceps de monte ruit. Si moritur.

Ab hoc anno graflatur peftis, vfque ad finem feptimi Peflîs tn-Senonagefimi.

MCCCCXCV I. k

Nixprofunda v 111. Calend. Aprilis.

Georgius DuxSaxoniæ Alberti filius x 111. Calend.

Decemb.duxit vxorem Barbaram,regis Poloniæ Cafi-miri filiam, nuptiæ celebrantur Lipfiæ ; fuerunt ibi equi-tum Germanicorum amp;nbsp;Polonicorum millia fex, ducenti oftogiuta fex.

MCCCCXCVII.

Albis exundans tribus Portis vrbem introït. Secuta inundatio. peftilitas eft.

Iohannes præful ædificat arcem Vurcinenfem à fuiv damentis.

MCCCCXCV ni. 1 1

Nafeitur 111 i.Non.Fcbr. Volfgangus à Lutichau, qui poftea dodor iuris, fit Canonicus Mifncnfis,cui dignitatem illam Dux Georgius,vitro obtulit , quatuor alijs repulfis,quicam ambiuerant; quam cùm annuo fpacio finito refignalfet,ei fucceditDitericusTegnicius,multis facer-

J 66 ANNAL. V R B I S M I S N AE

facerdotijs ditatus : fed anteqiiam è camera Spirenfe veni-ret Mifnam ad poflefsionem, vitam in itinere finit. Luti-chius adhuc viuit vitra fèptuagenarium, vir egregia virtu-te amp;nbsp;integritate, duodecim liberorum parens.

Diui Martini templum x v i.Cal. Aug. de cœlo tan-gitur, amp;nbsp;rumpuntur campanæ.

Pefte obeunt feptem Canonici Afrani. Magna fuit vis aqux,amp; tempeftates incertæ.

MCCCCXCIX.

Volfgangus Georgij Ducis primogenitus, obit x 11. Calend. Febr. menfe quinto poftquàm napus fuerat,Mifn£C fepelitur.

nobilito/S, non rumpnnt -vincuU mortis : Volfgangtia quot;Princeps occidit, atciuepuer.

Eodem anno v i i. Calend. Auguft. Ericus Dux Brun fuigiiis cum Catharina vxore fua, Ducis Alberti filia, Drefda difcedit, cùm focrum Zcdcnam falutalfet.

Iohannes filius Duci Georgio nafcitur Drefdæ ix. Cal.' Septemb. poft mortem tumulatur Mifnæ, vt alibi di-citur.

Hoc anno rerum omnium felix copia. Mcnfura vinij quam nos cantharum nominamus, empta quadrante.

Nafcitur in hacvrbc Bernardus Freidingerus, Bernar dipidoris filius iii.Idus Odob. Istrium ducumSaxo-niæ D. Henrici, eiusc^ filiorum Eledorum Sedetarius,vir fingulari fide amp;nbsp;grauitate, adhuc in viuis eft.

Prid. Cal. Decemb.conuentus indidus Lipfiam,ad quem Albertus Dux accefsit è Phryfia.

Diehuiusanni vltimo Iohannes Hofmanus vicarius, vt lidorum manus effugeretjnputeuma Vualteroquo-dam didum, cùm domum contiguatn intrare per putei tegumentum vellet, præceps delabitur amp;nbsp;périt.

ÇEOR-

LIEER T E R T I V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;167

GEOR. FABRICII

CHEAINICENSIS

Annaliuni vrbis Mifnæ

liber III.

M. D,

Al B E R T V s Diix Saxoniæ fortifsîmus ( maniTs dex-teralmperijà pontifice,Rolandus à militeBelgico cognominatus : ex Èmbda, vrbe Phryfiæ, prope qnàm in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

cœnobio quodam obierat, per lohannem pinxrernam Tau apud extamp;-teburgium,ad maioruin fepulchra Mifnam defertur,Non. ros. Sept. Concionem funebremjde eius reb.geftis habuit D. Iohannes Hennigius, natus in oppido Hana, vicino huic vrbij inter Canonicos fui temporis eruditifsimus. Epi-taphia eius varia inueni, vnum fcripfit Conradus Viûmpi-na, profelfor Lipfienfis, de laude eius bellica,

Saxoniæ Dux mlt;tgnanimti/s,-virtute -vcl armiii

Fridrici ^ugufli tiro neposq;fuit.

QuiThryftoi, Flandrosq-,leues ,glaucosq'i BritanAS, Terribili Utiiofopefugauit atrox.

Extitit hic terror Gallic, acriqi SicambrOi Eiu^ amp;nbsp;expauit Belgica terra iugum, 'Vi^or ab Oceano, Zephyrin lii^iantibu^, amplAi Exutiiaa retulit, ftgnaqi capta ducum.

vi^iorab aurora, prcflrauifPannonASarmiSj Begi^ amp;nbsp;Vngarici f£pe refi-egit opa.

Et vos ó 'Phryftos, ob captum triflia natum Ferre iubet, vcflros depopulattcs agros. lüiu^ ad cun£ïits peruênit gloria terras, DiUus amp;nbsp;Impcrij dextra fuijje nianus.

Tro

l68 ANNAL. VU BIS M 1 S N AB

Tro tantif meritis ingratti^ nil dédit orbiit Jèd nouit iufla referre Betts.

Alterum edidit Hermanus Bufehius de virtutibus eius in P a ce,

Mbertî ftta funt bîc clari Trincipis offdt Qui fuit inui£ius robore, pace fide.

^ec^ucibcit cœlum ([uo fofiiite Mifna ,fupretno Et tetigit fuperos yertice læta Beos.

Hoc yiuente ,fuit ficeler um repre/fia fiicultaSf Hoc pro iuflicia 'Principe, pugna fietit. virtuti nunquam meritos fiubtraxit honores j Fulfitt in excelfio pax probitasf, loco.

Tertium de incerto genere mortis, quod in vulgus emanauit, id feripfit loachimus Camerarius fcazonte trimetro cataleólo,

'1'londumgenus mortis mea refertur, 'Efeque adhuc ficiuntpopuli, quid interemit. Hie ferreum fiomnum capio fiepultttSi .Albertus illePhry sijs timendus, 'Propago Mnrtis, pricliorum Snyo.

Multi putant hoflilia obfiidentem Mania, trucidatum efie flammicreperts Fundieglobo : multi negantitae/fie. Sat hoc tarnen confiât, carere vita Mlbertum, ab ortu Saxonum Bucem auito, 'îqe Phrysijs iam nunc quidem timendum.

Strages pe Fuit per triennium ftrages pecorum perhanc totam mhïJm^infe- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;= infeda pafcua fuifle, depræhenfum eft, amp;nbsp;de

atoned auftoribus pafsim fumpta funt fupplicia, amp;nbsp;in hac vrbe,amp; Dobela, Vurcina, Eilenbergo, alijstß vicinis.

M D I.

Inundatio Albis x I x. Calend.'Septemb. ita ripam exceisit,vt in foro à

liber TERTIVS. I

foroà nundinis appellate, lintribusaccynibisnauigare-t«r. lugum pontis vnum èmaioribiis, euerfiirrij inquod ciim homines multi currerent, vt iugum grauarent, quatuor cum fraftis fublicîbus‘'natarunt, vfque ad cœnobium fanftæ crucis, prope quod euaferunt incolumes. Albis ter glacieconftitit,eadem hieme.

M D I I.

Ameleis Alberti Duels Saxoniæ filia, duci Bâuariaî Georgio nupta, moritur Rochlicij, anno ætatis fexto amp;nbsp;fexagefimo, fepeliturinhacvrbe; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

InMifiiagenitatamp;BauarojjionfatamaritQi

Cuiiis deftin£lie Mifiia cadauer habet.

.Annum -vnum, amp;nbsp;tredccim quæ -vixit luflra ,fub iïio jlEre latei corpus, j}gt;iritugt;f alta tenet.

Initio Maij tanta copia crucarum fuit, vt hortos amp;nbsp;fil- ßfuex. uasnudarentfolijs; in vijs ab hominibus amp;iumcntis te-terentur.

M D I I I,

Raimundus Card, legatus à latere, Mifnamvenitjini- Raimuu' tio lanuarij : onuftus indulgentijs mercenarijs, à cuius famulis Lipfiæ incenfum cœnobium Paulinum. Intra menfes duos tres fuere Romani pontifices, Alexander v i. Pius III. Iulius 11.

Circa feftum Palmarum excreuit Albis, fecuta æftas ficca, amp;nbsp;hiems afperrima, per menfes integros quatuor.

Nummos Angelicos adulterant Ebræi falfariorum auâor Ephrem nomine,Lipliæ crematur,focij eius duo fuga elabuntur.

Perduelles. à duce Georgio profcribuntur, Georgius Gutenfteinius ,amp; Eberhardus Brandllenius , qui adiuti

'''' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Boemo-

lyo ANNA!. V R B I S MI SN AF.

Boëmorum auxilijs diripiiint Verdam Epifcopale oppi-• dum. Tumultus inter fenatum amp;c eines Mifnæ.

M D I I I I.

Incendia- Inccndiarij graflati, qui putabantur ab Ebræis im-mifsi.

Inftitutum pharmacopolium in hac vrbe, diligentia folertis viri Caroli Leufehneri, qui filium Chriftophoruni, Dodorem medicinæ egregium, reliquit.

Famé», Ab initio Aprilis vfque ad finem lulij menfis,nullæ plu-uiæ; eam ficcitatem fecuta frumenti penuria. Secuta acris hiems, quæ menfes tres durauit. In profefto natiuitatis Chrifti, tonitrua amp;nbsp;fulmina, fine vlla aeris perturbatione fuerunt.

LudumpropeBafilicam rexit M. Iohannes Pellichius Citienfis, ad quem vt virum bonum amp;nbsp;eruditum, fic feri-bitBufchiuSj

Ille mihi Uber, rex Ule amp;nbsp;diues habetur,, uti qui partis audet amice bonis.

Ille mihi do£lus, qui nonyuigaredocere T^lpuit difcipulos, nec triuiale ,fuos.

Hane vtramq-, tibi laudem non deneget vlltts, Simodonon filllax arbiter efie relit.

Idem in hac vrbe fepultus. Ei deinceps fucceflerunf Valentinus Hertelius, amp;nbsp;lacobus Breitenbachius, donee ludus iavrbem transferretur.

M D V.

Poena le- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Monächus Afranus, qui vrbis paftor erat, ciim de in-

uitatu. ftituto Chrifti, fæmella aliqua facris vndis efièt abluenda, in contemptum fexus dicere folcbat, ftatim à baptifmo in profluentem conijeiendam , ©fknfft lt;rfewflFt. Is de ponte

t I B E R T E R T I V s; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ï 7 I

ponte Albis, cum forte profpiceret, iufto Deiiudîcio decidens , fubmcrgitur.

Tempeftas imbritim Sc fulniinvm ma,xima,i 111. Idas Augufti.

M D V I.

Mulier flagrans appetentia ilia vieiofa, qua prégnantes affici folent , adolefcente vifo, qui cruribus midis in publico ftabat( quod faciunt apud nospannorum confe-âores) crura eius morfu inuadit, quod cùm tuliflet bis,amp; tertio negaret, paulôpôfttrigeminos ilia edidit : priores duos fanos amp;nbsp;valentes, tertiüm in vtero extindum. Hoc in commentarijs Simonis Piftorij, viri præftantis legi, qui Medicus inaulaSaxonica fuit.

Graflante per omnem Mifniam pefte, hæ vrbes à lue immunesfuerunt, Pirna, Drefda, Mifna, Fribergura.

M D V I I.

Pefte quatuor menfium obierunt honiines quingenti.

Vilitas annonæ, modius frumenti emptus grofsis noftra- Vilitas. tibus quinque, hordei fex , auenætribus, itavtcultura agrorum pluris conftaret, quàm prouentus fruftuum effet æftimandus.

M D V I I I.

Tohannes vi.præful adltus difficiles habuit addlgni- Præfulfe-tatem, amp;nbsp;in initio muneris præcipuos aduerfarios,facer-dotes Budifsinenfes amp;nbsp;Mifnenfes , ita vt ilia confpirationi fimilis aduerfatio videretur : aceufatus Romæ, non cefsit potentiæ, quia iure erat fuperfcr, amp;nbsp;quia magis dignitati diœcefis ,amp; ofFicij fui ftudebat, quàm aliorum feruiebat cupiditatibus , viécor partis vtriufque extitit. Accefsit poftea vexatio ab exteris ; nam indulgentiarij Liuonienfes

M Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Romæ

lya ANNAL. VRBIS MISNAE

Romæliteris ab Alexandroamp;Iulio Pont, impetratis, fuas mcrces exponere ciipiebant in eins vrbibiis,nomine Si au-ftoritate antiftitis Magdeburgij, hoc ille plane reijeiebat, amp;nbsp;fuæ Ecclefiæ Ingeniiæ obijeiebat libertärem, ideo ab Omnibus locis fuæ diœcefis illos nugiuendas feueritate ar-cuit, amp;nbsp;caufam tandem obtinuitapud lulium ii. Aduer-farius eins erat Chriftianus Baumhauer,quafi dicas, arbo-rum cæfor aut euerfor, qui ex illis indulgentijs pecuniam faciebat, adhibitis duob.impoftoribus Philippo Scirpio, amp;nbsp;Hermano quodam Sacerdote Hildeshemio. Vix de-funftus erat hoc negotio, ecce illi bellum imminebat à no bilitate, cuius multitudiuis duces erant Alexander comes Leifnitius, amp;nbsp;Iohannes Kitlicius : item Coceritij, familia antiqua amp;nbsp;fortrs. Accedebat direptioVerdæ epilcopa-lis, oppidi fatis lauti, à quodam Guterftenio Boemofa-ótazadidrecuperandum mifitGeorgium Angerum præ-fedum Drefdenfem, Georgius dux Saxoniæ, cuius pru-dentia funt res compofitæ, led fine rccompenfarione fuiu-ptuum. In tot fimultatibus amp;nbsp;turbis præful fagacitateÄ animi robore hoftes fuperabat : nec erat in fuo munere non maxime induftrius. nbsp;In fuperftitionem fuorum tem-

porum fæpe iocabatur. Dixit aliquando, fi facra Biblia lego, aliam inuenio religionem, quam quæ noftra hodie eft : amp;nbsp;illam noftris moribus amp;nbsp;inftitutis valde difsimilern. Tecelius. Cum videret multitudinem lohanniTecelio Dominicano,

Theologiæ initiato , amp;nbsp;impoftori aftuto numerantem pro indulgentijs pecuniam, Ocæcam plebem, ait, quæ mittit pecuniam in earn ciftam,ad quam referendam, cla-Ir.dulgctix. uem non habet. Dixit de eodemTecclio , ipfum forein-dulgentiarum inftitorem vltiraum, quod nimia clTetimpu-dcntia amp;temeritate præditus. Ciirn fubij'ceret ei Cano-nicus eruditus,Tecel lingua Turcica fignificarc diabolumj

‘ ’’ hufium Dominicanum Lipficnfem, contra bullam, de efu butyriquot;

lieer tertivs. 175

batyri concionantem dcfciidi.t,amp; pro eo cótra Caiiomcos Fribergtos liberatn tulit fententiam ; nam quód Romæpa lam amp;nbsp;impunè per totura amni tempus venditur : idGerina nis fine ære pcrmictere, aut fine pœna edere, non licebat. Cùin monachum videret, dicebat, nuUû animal audacius efleeo, quodècuculloprofpicerct.. Ineiusmenfa nullum efle monachum vifum, non Icucs liomines mihi affirmarût. Sacerdotum mores egere corredione , amp;nbsp;licentiam vitæ eorum nimis longe progrefiam, conftanter profitebatur. Dedicationem quorundam tempîorum aut difiuafit, aut DeJicatio quoadpotuit, diftulit, cùm videret vitra modum CuperiH- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

tiones vénales crefeere. De fundatione facri perpetui, Mifli. quod Mifiamnominant ,adhibitus in confiiium , refpotv-ditj pulcherrimiim quidem in equo , oculos efl'e mem-brum,Siidaddccorem (peâare præcipuc:fed fi totum equi corpus nihil effet, præterôculos , id ipfumquodor-namento fuerat, iam futurum prodigio ; indicate volens, minuenda'potius, quàm augenda facra nummaria. lo-hannem Pfennigium Theologum Erfurdianum, quihabi-tumreligiofummutauerat, Fretenfem fuffraganeum , in Annebergo paftorem, annos fex Vurcinæ amp;nbsp;Stolpenæ te»-nuit vinétum, qui in carcerc, lumine non euftodito, ftra-mine ardente fumo fuffocatur. Eius temporibus dux Georgius cænobium in Annebergo, amp;nbsp;aliud in rnpc regîa,al-

tifsima ad Albim fpecula fundabat : de quibus cùm forte Cxnobio-præfulemrogaretfententiam,eirefpondjt, lllud vix dp- tfiuftu-raturum , propter fumum è coftione metallorum : hoc verô propter auram Boëmicam Hufsiticam breui interi-turum : quod præful ioco dicens, diuinator fuit, nam ru-pisRegiæ cænobium,vinente adhuc principe defereba-tur. Erat hic præful mirK feoeritatis amp;nbsp;continentiæ,amp;; ad rem familiärem attentifsimus, reditus auxit, ædificia omnibus in locisreparauit, idc^ cùm Vurcinæ faceret,inuen-tisibidem.duabus lapidicinis, gaudio exilijt,gc illi vrbi

M3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;impenfè

174 ANNAL. V R B I S MISNAE impenfè commodauit. Simone Taufchio præpolitoAfra'-no, locQ fuffraganei vfiis eft.

Eodem anno Non. Augufti fluuiusTrebifa imbribus auftus horrea Sc fullonias fuftulit, quotquot in ripa fue-runt.

Hoc anno renouatur porta Lomacenfis, quæ finiftra Fribergum dexter.^ ducit Lipfiain.

Andreas Crcllius Decanus Fribergius, animi caijfain banc vrbem venions, moritur i 111. Id. Augufti.

Eodem anno Cal. Decemb. Georgium Schleiniciumj Genus mor Marfchalli fratrem, Georgius KeraFrancus Drcft thdirura. daeinterficit, qui die tertio in hacvrbefepelitur. Hoc tra-dit Sarélorius. In tumuli lapide fcriptum eft, quôd imprU’* dentia fe ipfe cultro lælèrit, amp;nbsp;lit mortuus.

M D I X,

Aeftas valde ficca, Albis in locis multis vadoftis.Con* tentio inter Canonicos Brixinenfes amp;nbsp;Mifnenfes, alentibiis Ambitio. ambitione difcordiam Melchiore Meca, amp;nbsp;lohanne Schlei nicio, vtriufque loci præfiilibus : qui tota vita inter fe dif-feflerunt.

M D X.

Zedena Georgij regis Boëmiæ filia, Alberti ducis Sa-xoniæ vxor, obit Cal. Febr. Sepelitur hîc ad latus mariti» cui taie fecimus epitaphium,

Zedena Ëoiëmo de fanguine nata, ducisq; Saxonia coniunx interner ata fuit.

Candida ftmplicitas, amp;nbsp;morum pulchra vcnufiaf, Ornatu reliquo pulchra fuere magis.

^rceTorantana moritur, Mifhenfe quiefcit^ Ouiß matronarum lilendida gemma fuit.

Nafcitur

1 1 B £ R T £ R T I V S. 175

Nafcitiir v i i.Idus Nouemb. Leonardus Sigilmundi F. Badehornus lureconfultus, qui Patauij àSocino, Alex-andrino, Malmignato iura didicit,amp; cum Volfgango CoU laro abElcftore Saxoniæ D. Mauricio ad fÿnodumTri-dentinam miflus eft,in qua contra Pontificios perorauit; hoc tempore conful Lipfienfis, amp;nbsp;afTeflor Diicalis ludicij, doétrina amp;nbsp;auétoritate ornatifsimus.

Extruitur porta Albina amp;nbsp;turris, in aditu pontis.

Dux Fridericus Alberti filius , hydrope extinguitur Rochlici), XIII. Cal. Decemb. anno ætatis feptiino ic trigefimo, amp;nbsp;ad maiorum tuinulos Mifnam defertur. Fuit ordinis Borufsiaci princeps magifter, numero ter tins 8c trigefimus. Armis regis PoloniæAlexandri prefliis,poft Fuga di-annum duodecimum fuæ gubernationis, cùm imperij vi- gnitatis. ribus deftitueretur, maluit ducatum Sc præmia ampla re-linqucre,quàm régi extero iureiurando fe obligate. Ei fuc cedit Albertus Brandeburgius primus Dux Borufsiæ. A-dolefcensliteris operamdedit vrbe Senis inHetruria,in quapræceptorem fuum fepeliuit.

Ornauit fludijs quem do£ia Hetrnria pulchrif, frugiferos Blandu^ ^uâ fluit inter agros, Inde Borufliacxs peruênit ie£lor ad vrbes, Teutoniciß capiens cingula militiie.

Traderefed renuensfxuo fua ittra Tolono, Exilij patriam deligit ipfe, locum, Quodqiputant felix, maiorum ad bufla quiefcit, Toilfeptemyitteluflra pera£ia fux,

M D X I.

r

Iohannes Fauftulus ciuis de ponte Albis in pilam fall- Morsino , gladio quo accinûus erat, in pilam ofFenfo, præcipi-tatur amp;nbsp;périt. Inuentus poft diem decimum, in Francifca-no fepclitun

Eodem

XI 6 ANNAL. V R B I S MISNAE

Eodem anno pontis iugum maximum,à Nicolao quo dam fabro Zuiccauienfe abfolutum eft, menfe Septembri. Hiems afpera amp;nbsp;niuofa.

M D X I I.

Ditericus Schleinicius Eq. amp;nbsp;aulæ magifter,obit menfe lanuario, fcpiiltus in templo Afrano.

Eodem anno Cal. Maij, cùm fenatus in curiam eines congregaflet meridie, fœmina quædam mentis alienatsc, domum fuam incendit, crematæ balneæ,amp; domus aliquot inforo, àfœminis nominato.

In comitijsTreuirenfibus, atque item Colonienfibus, Contra Imperatoris mandata funt, contra blafpheinos amp;nbsp;blafphemos ebrios,quæ etiam promulgantur in haevrbe.

amp;ebriüs.

M D X I I 1.

(

Fames. Alio incendio cremantur domus quinque. Fuit eodem anno caritas annonæ.

Albis ter Albis ter glacie conftitit, in fine Nouembris, item Decembris, amp;nbsp;minitioFebruary.

M D X I I I I.

Natus in hac vrbe eft v 111. Calend. lulij, vir venera-bilis Iohannes Baumgartncrus , Sigifmundi Piftoris filius, qui mine docetMagdeburgijpaftor ad fanôtum Ipiritum multis annis.

Felicitas. Thainum oppidum Phryfiæ, Nonis Augufti captum ; , àMifnenfibus.

Eodem die ante annos tres amp;nbsp;nonaginta vicerût ijdem adßruxiam hoftes fuos in Boëmia.

Iohannis

I I ï E R T E R T I V S.

M D X V.

Iohannis Munfterbergij Chronicum finit, qui vixit in ccenobio Chemnicenfe, extra vrbem.

M D X V I.

Res ridicula accidit tncnfe Noucmbri, nam ciim lata Puris fu-effet in hominem nocentem, gladij fententia, cum mona- ga-chus abiret, cui fuerat confcflus,. fc poft oftium abdit. Venienteiufticiæ miniftro, reus clam exit j amp;nbsp;poft feclau-dit ianuam, quae antequam aperiretur , amp;nbsp;camifex libera-rctur, nulliinuenienduSj incolumis aufugerat.

M D X V I I.

Rgregius D. Vilhelmuî de Betfchitz V. I. Doftor Mif-nenfis amp;nbsp;Numburganæ Ecclcfiæ Canonicus,Illuftrifs.Prin-cipum D.D.Friderici Rom. imperii Marefchalli, Principis amp;nbsp;Eleftoris, D. Iohannis fratris,Dueura Saxoniæ confili-ariuSjdiem claufit fupremum.Cui parens Nicolaus de Betfchitz, mater vero Anna de Sebirzfchenfiue Groffen, fed auia paterna de progenie Naptitz ftiere. Cuius animam miferi Deus ad æternam beatitudinem dignetur collocate. Hæc in furnmo templo infcriptio tumuli eft.

Genus quoddam auiuin ignotum volauit gregatim Aues igno-magnitudine hirundinis, tergo amp;nbsp;ventre puniceum,corpo ‘æ* re reliquo nigru,ab hirundine tantum differens roftri lon-gitudine,inimicum apibus, amp;nbsp;minutis pifciculis. E dolore capitis amp;nbsp;febribus ardentib. multi funteo anno extinfti. j

Eodem anno Egidius Mifnerus nafcitur viii.ld.Sepu nunc fenatui Hancnfi à libellis,vir doótus amp;nbsp;prudes,Cafpa-ris Borneri ineadé vrbenati,Do6torisTheologiæ,aliquan do difcipulus amp;nbsp;amanuenfis.

M , 5

/

178 ANNA 14 VKßlS M I S N A B

M D X V I I I.

Hiemis rigor durauit à die vinculorum Petri vfqiie ad mediam quadragefiraam.

Henricus Schleinicius Georgi) Ducis SaxoniæMare-fchalluSjCognomento.CæcuSj x i x.Calcnd.Febr.mori-tur Mifnæ, in domo filij fui Ernefti, Mifnenfis amp;c Pragcnfis præpofiti. Sepelitur incœnobio Veterocellenie. Hie cum Henrico duce Saxoniæ magnas contentiones fuftinuic.

Iohannes præful v i. obit 1111. Idus Aprilis, fepelitur Vurcinæ, anno præfulatus primo amp;nbsp;trigefiino : eius tum-bamdiruit Erafmus Spigelius, In eius locum cooptatur Iohannes lohannes V I I. de Schleiniciorum familia, qui fedein Rayl I. pi«- geuitij habent. Eius competitorcs fueruntEuflachius comes Leifiricius, Sc Nicolaus Heinicius lureconfultus amp;c Ducis Saxoniæ Georgij confiliarius. Infulam pedumtp ac-cepit Mersburgi. Sororem Euphemiam mittitin cœnobi-um Fribergium , è voto matris. Obit legationem nomine ducis in Poloniara. Ad oppriraendos Lutheranos nulli fumptui pepereit aut labori, nam totius ditionis Ecclefias ipfe infpexit, amp;nbsp;Romam ad diplomata impetranda iter fu-fcepit;eftc^ plurimum vfus audoritate amp;nbsp;opera Nicolai Schonbergij Cardinalis, Caroli Milticij fecretarij Pon-tifieij, qui tum gratia fingulari a pud Leonem x. 8c poftea apud Clementem v 11. valebant. Defenforcs pontificis Emferum, Cochlæum,Amnicolam,Pliccium, Siluium,Al-ueldium fouit atque adiuuit. Coadiutorem fibi digit anno præfulatus fexto decimo, lohannem Malticium cum quo Romam profedus , animo ætatem illic peragendi, quod coniunctifsimum haberetCardinalem ^chonbergh nm confobrinum fuum, fed votofruftatus eft, mortuo vi-■delicct Clemente v 11. apud quern (è gratiofum fore,ami-corum patrocioio, Iperauer^t. Reuerfus in Germaniam, præfulatum quoad viuit, retinet.

1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Acade-

tlEEK T E R T 1 V S« 17'9 M D X I X.

Academia Lipfienfis propter pcftem in banc vrbem Petrus Mo_ transfertur. Petrus Mofellanus profeflor primarius babi- feHanus. tauit domum Martini Locbauij abbatis Veterocellenfis, in quo otio in linguain Latinam vertit libros quincç Gregory Nazianzeni,DeTbeologia. Eadem domus dicata ludo illuftri, quam ego babito nunc annos vndecira.

Obit bîc eodem anno Dodor Magnus, de familia Sa-xonica Canum, profeflor Lipfienfis, qui fæpe boc dido vfus fertur, Inter feculares nugæ, funt nugæ : fed inter fa-cerdotes,nug« funt blalpbemiœ. Fuit in illo viro nibil non ad feueritatem compofitum.

Vrbi præfedus fuit Georgius Porta,vir nobilis amp;nbsp;pru-dens.

M D X X.

Incendia boc anno Vurcinæ, Lipfia;,Olfnicij,excitata.

Hiemspluuiofaamp; calidavfque ad v i 11. Cal. Martij fuit : inde niuibus amp;nbsp;gelu rigidior, vftp ad menfem Maium.

Nafcitur lobannes Bretfchneider, prid. Non. fcriba Mariebergenfis, vir boneftus atlt;p prouidus,

M D X X L

Nafcitur die profefto Cbrifti afcenfionis,Cbrifl:opbo-rus Caroli F. Leufchnerus, Medicinæ Dodor,qui in patria artcm iam exercer,prudentia amp;nbsp;fidelitatc eximius, amp;nbsp;pro-ptet bumanitatem amp;nbsp;fuauitatem omnibus gratifsimus.

M D X X II.

Abbas Martinus Veterocellenfis, vfus in bac vrbe mc-dicorum opera, ciim morbus audior indies fieret,ad fuos reUtus moritur, menfe Martio,

Nafcitur

M D X X I I I.

Nafcitur v i 11.Id. Martij,Petrus Stolcerus, qui viuit honoratus in aula comitum Manfueldiorum, literarum amp;nbsp;linguarutnexternarum peritus,

HugoidusSchleinicius vir grauifsimus, obit apoplei xia II 11. Cal. Olt;âob. in agro Borfenitîo, de finibus arbiter adhibitus, hue transfertur admaiorum tumulos.

- nbsp;nbsp;, Molendina propter ficcitatem ceflant æftate, amp;nbsp;eadem

tio. propter violentiam Huuiorum rumpuntur hicme.

M D X X I I I I.

Frigora. Die Pentecoftes frigore corrupta vinetajamp; in aquis ftatuis concreta glacies.

Benno præful Mifnenfis, ordinc decimus, poft mortem fuam,anno quadringentefimo decimo feptimo,ab Ha driano vi. numero Diuoru alTcribitur, cum quodam Antonino Florentino Antiftite, vt teftatur Lilius Gregorius Gyraldusjin libello de fepulchris, quern Carolo Milticio, in huius vrbis vicinia nato,infcripfit. Ada hæc res multos annos Romæ prius, qua'm eonfeda. Mifsi funt à Georgio legati Cæfar Pflugius, amp;nbsp;Iohannes Vuerterus ambo Equ. A Friderico 11 i.Eledore Georgius Pontanus lur. amp;nbsp;Fabia nus Felieius,amp; Hugoldus Eiufidclius Eq.Procuratores fue runti» curia P.ontificis D.Iohannes Henniugus,amp;Iacobiis Bennonis Gerxouicius. Ofta Bennonis more folenni eft'oira,amp; fubla-apotheofis. taiutumbammarmoreamophitinamfunt,xvii.Cal.Iun. die poftfefto di ui Viti. Præfentes avérant, Iohannes Mifnenfis, amp;nbsp;Adolphus Mersburgius præfules. Georgius amp;nbsp;Henricus duces Saxoniæ : Georgij filij Iohannes amp;Frideri-cus. Henrici filij, M^iriciaw amp;nbsp;Sicnerinus. E comitibus, Manfu;ldius,Efi{ijicias, Barbenfis, cûplùrima nobilitate. Alijs religioni res fuit,alijsioco amp;rifui.Vrbi tum prxfedus fuit Erneftus Milticius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In aula

In aula Iohannis Illuftrifs. Saxoniæ Eleâoris egit con-Tiliarium hoc tempore Iohannes Schuertfegerus Iuris li-eentiatus, Nicolai cof, Mifnenfis filius, integritate ôc pru-dentia vir præftans. Ciii vir clarifs. Philip. Melanchthon infcripfit primos libellos Dialefticos, eicg fuauitatem mo-riim ac ingenij dexteritatem tribuit. .*i\,

Poft natalem Domini magna Albis inundatio. Inundatio.

PrifcaEifenbergia Halenfis,abbatifla ad fanôam Crn-ccmobit, in cœnobio Stamfiano Ciftertienfiiim, in quo ctiam conditur Sigifmiindus dux Auftriæ, cum vxorc fua prima.

M D X X V.

Menfe Maio tres puellæ rufticæ, in fundo aliène, laco-bi Loft, paftoris Zeilenfis,gramina metentes, ab ipfo fun- Trium pu di domino inde fugantur, gladio nudato eas perfequen-*''' te : fed ipfæ cùm à vado, per quod vénérant, terrore aber- ' tarant, in pifeina vicina mifere pereunt, extradæ inde iun-âis inuicem brachijs inueniuntur, cùm altéra fubleuare alteram, amp;nbsp;feruare voluiflet.

Sicca æftas,bonusvini prouentus. Agreftiü tumultus.

Ciuis falfarius , qui arma fagittarijs parabat, quôd monctam adulterinam cudifl'et, rogo imponitur.

Nafeitur Volfgangus Eilenburgius,die vltimo Oâob. qui ludum fenatorium gubernat dodrina amp;nbsp;exemplo, an-nos iam vnum amp;nbsp;viginti.

Georgius Spindlerus in hac vrbe natus, ex Afrano difeedit, melioriamp; certiori religioni deditus, amp;nbsp;Dummi-cij in Eledoratu fit paftor.

M D X X V I I.

ObitDecanus Mifnenfis D. Iohannes Henigius 111. Canonîcus Id. April, cui Hana oppidum, duobus hinc dilsitum mil-

: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liaribus,

ï8a ANNAL. V R B I S MISNAE

liaribLIS, vt didum eft, patria fuit : quæ etiam, patria Caf-pari Borneri Theologi, qui longo tempore Lipfiæ floruit, optime de Academia, de me quoqiie priuatim meritus, dum ei collega elfem. Ad Henigij Decani tumuliim hæc verba aliquando vidi alTcripta,

^uepater, rex creator, ^uefili,luxferuator, ^uepax amp;nbsp;charita^ : quot;nbsp;^ueftmplex ,aue trine, ^ue regnansÇtnefine, Vnafumma trinitas.

Aluît Lipfiæ Ambrofium Francifcum fuis fumptibus, poftealudi Schnebergij magiftrum ,amp; ibidem rationum publicarum metallicarum fcribam, qui adhuc in viuis efl, ïenex optimus, doftrinacp amp;nbsp;innocentia vitæ venerabilis.

Nafcitur Burdiardus Reichius 1111, Idus Odobris, nunc fcriba fupremus fenatus Drefdenfis.

Certamen propofitum fuit certantibus fagittis. Cùm de more dues èmultis vrbib. euocarétur,intererant anirni gratia duces fratres Georgius amp;nbsp;Henricus ; præmium fuit Bos, precio quinque amp;nbsp;viginti aureorum. Id obtinuerunt duesTorgani,qui cùm fuum præmium ducerent, Bene illis vertat, inquit Dux Georgius, modo in quadragefima ne madent atque comedant : nam id ipfe dignum piaculo exiftimabat.

Eodem anno Prid. Calcn. Decemb. nafcitur Andreas Mylius, Illuftri Duci lohanni Alberto Megalopolenfi, à confiliisfecretis, virinfignis dodrina atque facundia,amp; legatuseius ad Imperatorem amp;nbsp;regem Poloniæ.

*

M D X X V I I I.

Nafcitur Mifnæ Sebaftianus Starg, x 111- Cal. Febr. qui nunc in comitatu generoforum comitum Suarcebur-giorum

' LIBER T E R T I V S. ï Sj giorum, Greufenæ docet EuangeliuiHj Andreæ fratri ineo

In fenatum legitur Nicoîaus Aneforgiis j initio Mai), triennio pôft fit conful j in quo munere patronus Ecclefiæ amp;nbsp;literarum, annos triginta amp;nbsp;feptem iani verfatur, viridî adhuc feneftutc.

M D X X I X. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~

In fine Februarij violæ floruerunt.

Nafcitur poft feftum Pafchatis , proximo Veneris die, Hieronymus Buchnerus, qui bonas artes Ratisbonæ docuit, amp;nbsp;in patria : nunc iudicij Ecclefiaftici notarius eft, Iohannis Riuij gener.

Nafcitur Vrbanus Pfefferkorn , proxima Dominica poftfeftumTrinitatis, qui Pragæ vxorem duxit,Im-peratoriMaximiliano ii. ab officijs, vir dignitate amp;nbsp;pro-bitate fpeétabilis.

Inhuius vrbis vicinia Vueinpyhela, pridie Non. lulij nafcitur lacobusSchadius, qui medicus præftans à cura corporis fuit Barnimo, illuftri Duci Pomeraniæ, Principi Optimo.

Nicolaus Klungherus præpofitus Afranus^ tanto lacer torum robore fuit, vt vas vini, quodTonnam noftri no-minant, è cellario folus effertet, amp;nbsp;plauftro imponeret. Erneftum Canonicum , comitem Manfucidium ftaturæ grandis, luftando in altum extulit, amp;nbsp;in ianuam claufam coniecit, tanto impetu, vt fera difsiliens frangeretur.

Hoc anno cepit ædificari vicus fuburbanus inter Trebifam, amp;nbsp;foflam molendinariamî qui à tribulis nomen accepit, cura ad eum locum effent horrea frequentia, ^ie fifgcfgrtßf.

Inuafithancregionem , morbus nulli antehaccogni-tus,qui Anglicus appellabatur, transfufus videlicet per omne

■fS-l' A* N,N A L. V R B I S M I S N AE , omne corpus fLidorècaloreinfolito,qui nifiprohiberetur, extinguebantur homines fomno, fuiti^ id malum conta-giofum. Antequàm curatio cognita eft,multi necabantur ab amicis infcijs. Taies pœnas Deus minatur ingratopo-puloj in Mods libris tertio ôc quinto.

M D X X X.

Grandinum tempeftas ingens,minuit tegulas in teôlis, in agris culmina, Cal. Maij.

Donatus Richterus Martini fenatoris filius, nafcitur V XI. Id. Aug.nunc confiliarius generofi comitis Ludouici Neugartij in Pomerania.

DitericoTeguicio gentile eius, cuius fupra memini-muSjdefundo, multi ad præfulem petitum beneficia con-tendebant : inter eos erat facerdos quidam valde imperi-tus. Inter dodrinæ explorationé,quæ plane nulla erat,prx fill de feneftra tædio prolpiciens, eius videt miniftrum, amp;nbsp;quifnam elfet, quidiic peteret,interrogat. Relpondit hie, fe expedare paftorem finim: cui præful. Nunquid amp;nbsp;tu ex-peftas beneficium,8e quid noiiit pallor tuns ? Tantundem, inqiiit,hie didicit,quantum ego. Bene habet, præful dicit» beneficium, quod iplè petit, tibi concedo Sc largior, inlt;ß eius rei teftimonium, accipe, inquit, hanc chirothecamj eamcp fimul defuper deijeit, conuerfusiß ad facerdotem, ait, Quod petis, alter habet. Ciim pertenderet pallor, fieri id nonpolfe,quodTeguitium mortuumnemo ante fe fciuilfet, præful miniftrum eius prodiicit, quern de feneftra delignaiiCrat,amp; indoélum atque auarum repulfumgt; cum rifu allanfium dimittit.

f

M D X X X I.

Albis circa Galend.Maij vfque ad templum Francifea-num vndas egit per triduum.

,n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Moneta

LIBER T B R T I V 9, l8î

Moneta adulterata depreîienditur per totam ditio-nem, culpa tranflata in Vicethumui» in JBoëmia, prope Cadanam habitantem.

M D X X X I I.

Menfe Septcmbri oritur Cometa , præeedens mane Cometj. ortumfolis. Qui fuperiore anno vifus erat, initio Jniius trienfis luceredefijt. Præfeâus vrbi VolfgangusSfhon-bergius.

Docuitinhac vrbelinguam Ebraicam Antonius Mar- Sacerdote» garita,verùm cùmà facerdotibus auditoribus'dcfçrere-Xur,Lipfiam fecontulit.

M D X X X I I Î.

Nafcitur in hac vrbe Martinus Keplerus,, Non.No-ticmb. qui Uteris operam dédit Argentorati, amp;nbsp;Andegaui, in Gallia: nunc inftituit Principes Illuftres incliti Ducis Volfgangi Palatini Rheni,ducist^ Bauariæ filios, natu ini-nimos.

Illuftrîs Princeps Seuerinus, Maurici) amp;nbsp;Augufti du-cum Saxoniæ frater , qui annos xi.menfem vnum, dies XIII. vixerat, obit extra patriam in Alpibus Oeniponti, VI. Id. Oâob.fepelitur in cœnobio Stamfiano :£uîibidem dpi« apud tumulum ercxit Auguftus frater Elcâor Saxoniæ. cxtcros.

^EreSeuerinm 'Princeps hoc clauditttr : artes Cum Natis re^is dum colit Ole boncts.

Indole magnanimà iam Patrem ^equabat ^uumqit ünos célébrât fummos Saxonis or a Duces.

.Auguflus fieri hæc Eratri monumentaiubebatf Po^ meffent yndcfimani, qucm tulit àtra dies.

Dn. Seuerino Duci Saxoniæ ad Henrici Patris, amp;nbsp;Alberti Aui virtuteiUjindole pîetatis ac magnanimitatis afpi-

N - ranti,

iSlJ ANNAL. V R B I S M 1 S N AS

ranti, patriæ in ïpe fumma erepto, Dn. Augnftus frater P. C.Toti genti Saxoniæ luétiitn : liberis Regijs, quibufcum educâbatur, defiderinm reliquit. Vixit vitra annum x r. Menfe i. Di. x 111. Exta eius Oeniponti in templo diui lacobi condita.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M D X X X I I I I.

Barbara Ducis Georgij vxor, obit Drefdæ x v i. CS' lend.Febr.Mifnæ, infacello,à marito extruéio fepulta, cui Andreas Francus Camitianus lureconf. hoc feeit Epitaphium', r' '

Quifquis ad hoc fax um venies ,fubfiße viator. Et lege dißaribu^ verba ligata modii.

Illa ego, qux regum de fanguine nata, Georgi Saxonia, magni Trincipis ,vxor eram, HÎC iaceo, quamuis melior mea fortio viuit, Sed tarnen hic tumuliMfrigida membra tegit.

‘ nbsp;nbsp;nbsp;Si gentil Heroum virtutii femina confert, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, '

Rege Caftmirofumgenitore fata.

jlt mea, cui darum felix dedit .Auflria nomen, Cafarii .Alberti filia, mater erat.

. nbsp;nbsp;nbsp;Catera cur taceam ? vixiconiunda marito.

Et perijt nullo tempore nofler amor. Et mores, cenfor quo non e{î iuflior alter, Edfolituiconiunx ipfsprobare.meos, „ , • nbsp;nbsp;nbsp;;

Quinetiamgenui ,cariffimapignora natos, . '' Quos olim accipiat Saxonis or a duces.

Viuite concordes focialipcdore fi-atres, Saxonicamq\bonapalt;ietenetedomuin. -, Quodq-, decet natos, patrjfffuccedite curii, ;

Et par ftt laudi gloriäveßrapdtris. nbsp;nbsp;:

Deniq-, pracipuam tenens ego femper ab'annts, Hanç({udlündem,pojfeplacersßcot .

?■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sie

tiBER TERTÏVSi

SicigitHrcoluififKcropeiioreChriftum, '•

’ Vtfucriiit mores ■amp; fine Iahe mei.'

Quareetiatnmorieiis tefupplice voce rogàiii,

Vt fernes animam maxime Chrijie meam.

Tu quoque, qui legis hæc oculo properante viator, '' - r .Ad mea vota pias addito quafoprcces.

Eodeni anno illufttis Domina , filû eins Magdalena, ante matrem moritur,die vigefimo, qnæ fuit vxor loachi-mi 11. Eledoris,’mater liberoriim feptem.

Nafcitur Valentinus Gregorij F.Heida, pr.Non.Febr. quinuncin aula Ducis illuftris Iohannis Holfteinij verfa-tur lureconfultus, cum honore amp;nbsp;dignitatc.

» . T t

, M, D X X ‘X V,

Nafcitur Fabïanus Starg.Sebaftiani frater , x 111.

Cal. Febr, qui nunc docet Coloniæ ad Albim.

Intraijciendó Albi initio Nouemb. AmbrofiusHau- Perle«, boldus, faberfenarus, incautos périt circa Scharffenber-gum, feptimo detnum mértfe corpus eius ad officinas late-ricias eiedum , amp;nbsp;in templo Martiniano fepultum, Cecide-runt cum eo alij duo in Albim, qui enatarunt incolumes.

r

,M D XXXVI.

lt; à' I , I ’■■■' • ;

In fummo templo legitur hoe epitaphium,

Sepultuseft hïc inChrifto venerabilis D. Georgius à Rofchitz, quondam huius Ecclefiæ Canonicus,qui te amice ledor plurimiim faluere, amp;nbsp;bene valere iubet. Tu vicif-fim, fi pius es, ipfius aniraæ requiem precare. Obijt die V 111. menfis lulij.

Hoc anno Nicolaus Graupa, fadus præfulis eft vica-rius : huic gaudium fubito oblatum, caufa mortis fuit. E-rat ipfe in Anncbergó,amp; iarh pridem facerdotium amplius

Na nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;præful

188 ANNAL,* V R B I S MISNAE

Hominis præfui ei promiferat : quod cùm per litéras inopinanti of’ jyj, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ferretur ,i)s non plané peileâis, læticia expirât. Idem de

luuentio Thalna apud Romanos fcribit Valerius.

Aeftas admodum ficca, Sc hiems rigidilsima ; æftate riuulos defecit aqua, hieme puteos gelu durauit.

M D X X X V I I,

Iohannes DucisGeorgijfih'usDrefdæ obit m, Idus lan. Miihx fepultus. Andreas Francus j cuius modo me-mini, taie ei fcripfit Epitaphium , fepulchro appen-fum,

Marmorlshactegiturprincepsfub mole Iohannesj Saxonica ducens nobile flirpegenu-s,

Magnanimihcrois proies generofa Georgi, jiuxit qui Mifnte ditia régna fute, u ' '

Quiq; Duces inter reliquos, ceu T^eiior habetur, Conflantiq-, animo iura -verenda colite r i? , -

Mater erat iuueni, Caßmirifiliaregis^^- - gî , ' uc' QuigeßitfortifceptraTolonamaau. cuiitt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï

Subiugaquiccefosmijitvi^ricia Mofchos, T. c’ ’ Compulitamp;Turcasyertere terga feross •'

Indolis inde trabens generofe infufa Iohannes Semina, iujîicite femperamator erât,

Tallorumq; tenax ,fucos fraudesq-, perofus, Ingenuos mores rettulitillepatris.

Candorem ipfius tiro tironis amauit

Carolus, ^ugufii qui modo fceptra tenet.

Cafar auuscomitemhuncadiunxeratip/e nepoti, Ergo etiam mores fenferateffe bonos.

Sedreshumamtsfortuna incerta fugaxq^, .Arcana ßtivcrtere lege filet.

lam regno matura virum fua fecerat xtas, ImperiumqiillipublicarQta dabant.

; UBER T E R T X V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18

' Interdumqi Ieuans curarumfafce farenùsw» Dicendi iuris grande fubibat onus, lam pater officijnato çejjurus honorem, Optabat mérita pojje quietefrui, Occidit illepriorflorentibus integer annis, , nbsp;nbsp;, Qult;£ doleat genitorfiita gt;nbsp;fuperfles habet.

Erga inuifa fuo foluensfunebrianato, Te£ia fub hoc meeflus condidit ojja folo, Utq-, ilium £ternlt;e digneris munere vitte, .Affiduis precibus maxime Chrißc rogat.

Vidux eins Elifabethæ Vilhelmi Landgrauij fîliæ,Pnn-ceps Optionen! dat viuendi vbi velit : quod fi Drefdx ma' lit, ei efle liberum : fin alibi, fe non defuturum, quin cumdignitateviueret. Ipfa oppidum dotale Rochlicium digit, atque ob tinet.

Nafeitur Auguftus Hercebergius x 11 i.Calcnd. Sept, qui nunc Euangelium docet Dantifciin Borufsia.

Eodem anno Iohannes y i i.præful obit, 111. Idus Oftobris.

M D X X X V I I I.

Miniftcr aulicus Drefdenfis, ex hac vrbe natiis, in eoe-naculoarcismaioredormiens fupratabulatum fornacis, calore amp;nbsp;fumo fuffocatur,diebus Bacchanalium.

Cæmcteriumexvrbe transfertur,prope diui Nicolai templum fuburbanum, quod ante hæc tempora ad Ma-rianam amp;nbsp;Francifcanam ædes fuerat intra moenia.

Cornera confpeétus x v. Cal. Febr. poft occafum folis: cauda extenfa verfusprtum.

Obijt Anna de Betfchitz,in templo diux virginis fe-pulta, marmor ita habet,

E V G E VIATOR.

N 3 nbsp;nbsp;nbsp;- Durum

ANNA t. V R B I S MISNAB

Durum, finefcis, frangit patientia.

ANNA,

Gentis Betfchitz nobilis fceinina, immenfis malorum aftacafibus, armismunira patientiæ, vidrix fæpe, nun-qiiam fuccubuit,hîc magnum exemplum ftatuit. Vnus Mitervno funeftus dies, tres charîfsimos, Theodoricum Commer-leteiorba. ftaJ cQnjugefjj Jiæsqj filios (infandum) grauidæ abftu-lit,ipfa(^fôlamœrens,fecundis relidaniiptijs, quæ qui-dcm, quamuis contigifl'ent non perindc bonæ, tarnen fuo Patientia bioreeuicitpatientia. Ergomalorum fortita tcrminum, infÆaùna. hucnomenfuumillibatacontulit,pudica, benigna, pa-tiens, matronarum decus omnium , in Chrifto rcquicfcic fuauiter. Mortua eft die x x v. menfis lunij, ætatis füs^ L X X X I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■*

Liberi pijTsimæmatri mœrentes F. C.

Ceorgius Dodor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Katharina

Nicolauspresbyter. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;filia»

Iohannes

FiliJ.

Eodem anno Iohannes v ni. prælul, apicem Sc pC' jTohannes accipit à. lohanne Fabro præfule Viennenfe, amp;nbsp;à Tho-foL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Murnaro Francifcano, fufFraganeo Patauicnfe : omis

jpfe de familia Malticia, quæ Dipoldifualdi habitat ; in ca-nonicatu fuccefsit Sigifmundo Pflugo,Augufl:æin comitijs mortuo, poftea fadus Decanus, Sc coadiutor,vt didû eft. Anno præfulatus cius tertio,menfe Iulio , quatuor oppida

Opp'da Mîfnæjigneconflagrarunt, Nofta, Hana, Dipoldifuaida, «remata. Vuolchenfteinum. Cum Henrico Duce Saxoniæconren-tio ei fuit, quôd legatus præfulis in comitijs Vuormacien-fibuSjfefsiônem fibi fingularcm fumpferat, ducibus Saxo-niæinfcientibus,ad quorum tutelam diœcefis pertinef.

Eodem anno obit Sebaftianus Berieringus x i i.Cal. Septemb. qui medicus huius vrbis fuit.

Eodem

tlEER T • E R T I V S. ipi

Eodetn nafcitur Paulas Papa Rochlicij, nuuc fenator, amp;nbsp;fcriba Milncnfis, vir prudens 8i eruditus.

M D X X X I X.

Fridencus Ducis Georgij filius, qui v i. Cal. Feb, cum ElifabethaManfueldiacomitis Ernelti (ilia, nuptias cele-brauerat, moritur 11 11. Calend.Martij, fepultus Mifnæ, vltimus inter Georgij Ducis filios, cuius mcmoriam hæc infcriptio teftata eft,

MoribiM innoctuis, fr^laroßemmate Trinceps,

Qui niuea, placiiim fimplicitatefuit :

Ilia luce diem vidit, t^ua milite multo, In’Phryßosgenitordepatriaiuitagros.

Vnoquiyixittantummodomenfemaritu^, ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Poiîq; teuifeptem luflra, reliquit humum.

.4ntepatremmi)ritur,qui nulla proie relira, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Toii etiam vitamfinqt inde fuam.

' Scilicet ex omni nil cuiquamparte heatum: Fatamanentiuuenes, crédité ,fiitafenes.

Eoelem anno poft hebdomadasfeptern Georgius Sa-xoniæ Dux, confeétus fenio, mœrore, amp;nbsp;ægritudine, poft omniumhæredumobitum, amp;nbsp;ipfe moritur Drefdæ xv. Cal. Maij : in hac vrbe vltimus inter Duces Saxoniæ,fepul-tus.- Occupato tarnen loco fepulchrorûpriftinojfibivxo-ritp proprium facellû çxtruxcrat, quod marmore candido amp;nbsp;rubeo Ratisbonenfe, item Ophitiuo maculofo Zeblicia- Extirpjt» no, ornatfi in ingreflu eft.cuieiufmodifcripfi epitaphium,

'Fiefior qualii erat, bellantes inter ^chiuos,

Cum 'Phrygiumpremeret Gracia tota folum :

Talii Germanos Dux ide Georgiui inter

Floruit, atque Ducumgloria rara fuit.

Conflits, animo ßmul maturits, amp;nbsp;anniit Con/picuiisbeUo, conßficuiMf, toga.

îlt; 4 ■ Tlult;t

193 ANNAL. VRBIS MISNAE

TZ?lt;^^4zwe«exor»4»j optata commoda pacis, Odit fanguinei flebile Maftis optts.

^lberti patris celebraturfiimaper orbcm, Quódgeffit valida bella ficunda manu : fceptra tenens , tranquiUa in pace, parentis quot;î^mina non titulis inferior a tulit.

Sed Duce Uta tuo vixifli Mifnia femper, Cuides Eternos viuere Chrifle dies.

Ante nodem mortis eins, auditiis in bafilica Mifnenfe ftrepitus , Si clypeos duos circa tumbas fufpenfos , deci-diife de tholo affirmatum eft. Alius Cometa confpicitur, Prid. Non. Maij, qui durauit vfqnc ad lunium.

li tonirfor- iHuftrem Principem Hcnricuin, Georgij fratris le-ma. gitimum fucceflbrem J mutatur formarcligionis. Tumba Bennonis ante annos quindecim ereda, dcponitur.Cano-nicisamp; facerdotibus J qui dodrinam Euangelij amplede-rentur, amp;nbsp;officio fungi aliquo Ecclefiaftico vellent,manere in vrbepermifTum : qui aliter fentirent,ijs relidum deliberandi fpacium : quipertinaccs eflent,cortcefla ijfdem facultas tutô abeundi. In bafilica initio concionati funt viri Conciona illi clari Georgius Spalatinus,Nicolaus Amfdorfiusjuftiis lonas, Paulus Lindena, Iacob us Schenchius, Sebaftianus * *’ Steuda, quibus Andreas quidam Vngarus Francifcanus, fbphifta acutifsimuSjfe dilputando acerriraè oppofuit, donee ire ex vrbe luflus eft. Primus vrbis paftor declaratiis Iohannes loh^nnes Albinus Francus , hue miftiis Viteberga: eiuS Albinus. Diaconus Iohannes Hempelius ex Afrano, codem anno moritur x 1111. Cal. Decemb.

In Afrano primus Diaconus fuit EuangeliJ tempore» Donatus Langius, nunc paftor Scïionfeldius, in præfedu-ra Drefdcnfe ; alter Sebaftianus Vueidenicius, nunc paftor Lampertiualdius. ambo in Afrano fucrant Canonici.

M D X L.

tlBER T E R T I V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipj

Ludus Senatorius , quo antea vrbs tanta caruit, infti- Ludu» a tuitur ; Clu D. Henrici Saxoniæ Ducis, optimi Principis vo 5^. Imitate, dicatum cœnobiiim Francifcanum. Ludi litera-riim,vt prope Eccledas conftituerentur, dti^drinæ Si dtfci-plinx caufa, Leo 1 x. Pontifex, patria Germanus,manda- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'‘te-

toedixit, cuius Siffridus presbyter ineminit. In ludo fenatorio primi docuerunt Hermanus Vulpius, Ambro-fius Borefdorfius,qui mine doftor medicinæ eft, amp;nbsp;artem exercer Citij , Sc Chriftophorus Senfthemerus Muficus Carinthius.

Anno eodem Drefdæ in patria inoritur Chriftophorus Sporcrus medicus,prid. Non. Mai] ; qui Si in hac vrbe, Si in Lufatia Zittauiæ medicinam cxcrcuit. Reliftam eius filiam natu maiorem Magdaleiiam, poft annos vndecim . Félicita» vxorem ducit, viregregius D,IohannesChentmanus,qui „loT*'quot;quot; ° etiam Drefdæ natus, in hac vrbe medicinam fecir, amp;nbsp;inde Torgam fc conferens, adhuc ibi floret, prætcr alia rerum metallicarum peritifsimus. Filiam eius alteram duxit D. Iohannes Brambachius, qui natus Drefdæ,nunc in patria floret, amp;nbsp;medicinam féliciter exercet.

Aeftas ficca amp;nbsp;calida. Vini vberrimusprouentus, fru-âuum hortenfium minor.

M D X L I.

Diebus Baechanalium Albis aduerfo curfu auxitTre-bifam , itavt nauiculispifcatoresconcurrerentanimi caufa. ponticulus in quo magna turba (pedantium ftabat, pondéré rumpitur. In fluuium ceciderunt homines circiter quadraginta, fed fine periculo, opera pifeatorum prælên-tium, omnes euaferunt.

Vixit in hac vrbe Benno Hennîtius Canonicus,qui è li-bris uetuftis Speculû,vt vocant,Saxonû,in quo uctera gen tisiura defcribuntur,emendauit, amp;nbsp;in publicûedidit,Lip-fiæ imprefl'um. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N j Propter

ip4 ANNA!. V R B I S MISNAl

M D X L I L

Propter Vurcinam præfulis Mifncnfis oppidum, arma Tumultuî fumpferunt, Iohannes Fridericus Eleétor, Si Mauricius, Miftiicusin- DucesSaxoniæ: fed incendiumquodiamflammam cepe-rat, extinguitur Dei prouidentia, amp;nbsp;fideli intercelsionc ’’ Philippi Hafsiæ Landgrauij, in ipfis ferijs Pafehalibus. Fa-ftaeo tempore fluminiiin magna inundatio , præfertimin Tuiingia.

Loeufls. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Menfe Oâobri multitudo locuftarum hanc regionem

iniiafît, per quæ loca inuolarunt, ijfdem poftea, Hiïpani milites gran'atifunt.

M D X L I I I.

M. Fridericus Schualbius Hilperhnfius in ludum fena-torium vocatur : eius collegæ fueruntidem Ambrofius, amp;nbsp;Iohannes Reufehius Muficus excellens, mine Cancellariiis præfulis Mifnenfis. Ambrofio Lipfiam iè conferenti, fuc-cefsit Paulus Rindermanus.

Ludus Du Ludus illuflris apertus v. Non.Iulij , cui dicatuni Illuftris DucisSaxoniæ D. Mauricij beneficentia , cœno-bium Afranum. Alunturineo pueri centum, cum quatuor præceptoribus, qui in pietate vera, amp;nbsp;bonis literis, ac honeftis moribus iuuentutem formant arque iuftitu-unt. Primi Præceptores conftituti Hermanus Vulpius, ex vrbe euocatus, Matthias Daberchufius, Hiobus Mag-deburgus , Laurentius Hofmanus Muficus. Occonomus Iohannes Rosbachius,Ecclefiæpaftor D. Nicolaus Cum-nierftadius, in hac vrbe natus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Nafeitur Volfgangiis Crellius v i 11. Calend. Sept, vir er uditus,amp; in carmine feribendo fuaui ingenio.

M D X L I I I I.

Ex hac

LIBER TERTIVS. ipj

Ex hac vrbe è minifterio difcefsit, Iohannes Petrciiis, vitx amp;nbsp;doftrinæ fpedatæ vir, qui nunc eft Zuiccauiæ fuper-intendens, vt vetufto Ifidori vtar vocabulo.

Obijt Henricus Fauftus, profocer poftea meus, 11 r. Non. Decemb. initio verfatus in quæftura illuftri , tuni multos annos fumftus munere confulari, amans fobrieta-tis amp;nbsp;difciplinæ, amp;nbsp;indefeflæ vir diligentia:, patria Rimago tiätus.

M D X E V.

Inftitutumeft à duce Saxonia: D. Mauricio,rationibus nbsp;nbsp;ConRft»-

iuftisSc neceflarijs,indicium Ecclefiafticum MifnsjX 1111. Cal. Martij, pracfidentis loco fuit Henricus Bunanus, qui Vuefenfteinij habitat, vrbis huius præfeftus. Afleftbres Vuenceflaus Ncumanus lurec. Iohannes Riuius, amp;nbsp;Laurentius Schroterusfuperintendens. lis caufæ matrimoniales , controucrfiæ Ecclcfiaftica:, iudicium de doärina amp;nbsp;fa-cramentis, cognitio de hærefibus, examinatio paftorum, eorundem confirmatio amp;nbsp;reiedtio, cenfura de eorum uita amp;nbsp;moribus,principis illuftris graui amp;nbsp;feuero mandato,tra-dita funt attç commifsa.

In foro nundinario domus mcrcatorum abfoluitur, confule Nicolao Aneforgo, ædili Ambrofio Othobachio.

M D L V 1.

4 Hermano Vulpio in ludo illuftri fticcefsit Georgius Fa bricius,euocatus Argentorato. Cuiusludihoctempore eft eiufmodi conftitutio. Doeentur triuinlinguarum,item hj trium artium dicendi fundamsnta, cum Muficæ amp;nbsp;Arith- ^ubematio -meticæ præccptis; hæ traduntur libellis vulgaribus : præce ludi iHn-pta artiü eliL'-is Phil. Melanchthonis,adquos adhibentur auôtorespræftanûfsimi, in lingua laiina Cicero,Terentius,

Yirgi-

ANNA!. VRBIS MISNAE

Virgiltus: in græca lfocratcs,Xcnophon,Plutarchus,Hefi-oduSjTheogniSjPhocylidcs, diftinitis temporibus.nâ vu» anno finguli non exponnntur, 8c Virgilio înterdu fubftkui-tur HoratiuSjintçrdum Ouidius,vt res fert, amp;nbsp;captus ado-lefcentnlorum. Interijciuntur apud paruulos hiftori« fa-crîE,aut præcepta morum, explicata à. Camerario, aut fabula: Aefopi ab eodem. Repetitionesleâionum 8c CTierci’’ rationes fcribendi nunquâ intermittuntur, vt amp;nbsp;infpeôtio-nes morum ac ftudiorum. Hæc ftudia omnia prxcedit do-ârina Catechifmi, quam breuifsimè amp;nbsp;diuinè præfcripfif, vir fanétx memoriæ D.LutheruSjamp; examen Phil.Melanchr thoniSjin quo doélrinæ facræ,eft quafi ftimma quædam ac-curatifsimè côpræhenfa. Concionesin templis annotate, 8c recitare necefle habcnt. Néquis excufatione ignorantix utatur,clafsibus fingulis poft examina, quæ uere amp;nbsp;autum no inftituutur, præfcribitur ordo ftudiorum,quid dieb.cer tis,amp; horis fingulis,amp; publiée audiendû, 8c priuatim repe-tendû fit, Preces fiunt cùm fiirgitur,cùm in ledionem itur, aut inde exitur,ciim ad menfas acceditur,aut reditur,cùtn cubandum furgcndûqj eft, Adeftpueris lemper infpeâor, vel è præceptorib. vnus, vel ex ipforû numero aut decurio, aut clafsicus. Tres ludosilluftresinfpiciuntmenfe ferè Au gufto,ambæ Academiæ Lipfienfis amp;nbsp;Vitebergia, Pueros amp;nbsp;adolefccntulos nominâdi poteftatem habent;nobilitas,ci-uitates,ac certa oppida,partim iure patronatus,partim bc nignitate IIluftrifs.Èledoris ; ex ijs qui nominantur, nemo infra annum vndecimû fit, nemo quintum decimum exce-datætymologiâ amp;nbsp;Syntaxin nouerinr,rationç ætatis. Alun tur per fcxennium,qui probi amp;nbsp;modefti fuerint,amp; qui pro-grefsi funt liberaliter,fpem ducalis habet ftipendij. Vidus ratio eiufmodi eft, vt in prâdio dentur,fercula quatuor,an-tecedatientaculum: in cœna fercula tria,procédât meren-da,fcqu3tur potus ante fomnum. Prêter hxc pueris quatuor, vnus pannus Mifneniis datur annuatim inveftem, amp;nbsp;fingu-

amp; fingulis anni qiiadrantibus, calcei. præfcriptum eft Oe-conomo.qui rem curat familiärem, quid eius curæ amp;nbsp;offi-cij fit : præfcriptum item profeflbribus, præfcriptum de-nique difcîpulis : ôc quicunquefuomunerefideliterac légitime fungitur, gratum fine dubio facit Deo, amp;nbsp;fuæ memi-nit confcientiæ,amp; præclarè meretur de adolefcentia. Sunt autem in genere adolefcentulis eiufmodi leges præfcriptæ.

MANDATVMDEL

DEVTER. XXXr.

Leges verba legishuius coram omni Ifraël gt;nbsp;audienti-» buseiSjamp;invnum omni populo congrcgato,tamviris, qnàm mulieribus ; paruulis amp;nbsp;aduenis, qui funt intra portas tuas, vt audientes difcant,amp; timeantDominum De-um veftrum, amp;nbsp;euftodiant impleantq^ omneslêrmoneslegis huius.

AD E P H E s. VI. E X O D. X X.

Filij obœditeparentibus veftrisin Domino, nam id eft iuftum. Honora pattern tuum amp;nbsp;matrem : quod eft præ-ceptum primum in promifsione : vt bene tibi fit, amp;nbsp;fis longæuus in terra.

D E V T E R. XXVI.

Malediâus qui non honorât pattern fuum, amp;nbsp;matrem^ fuam.

AD EBRAE. VLTIMO.

Obœditei)s,quipræfuntvobis,amp; obfecundate; vigilant enimipfi pto animabus veftris, tanquam rationem reddituri : vtemn gaudio hoc faciant,amp; non gementes, nam id eft Yobis inutile. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i ■

PROVERB. XiVIII

Qui fubtrahit ä pâtre fuo gt;nbsp;vel à matre, amp;nbsp;dicit, hoc

ip8 ANNAL. VRBIS MISNAS hoc nonofle peccatiim, particeps homiciclæcft.

SANCTIONES PIORVM.

N O Ë TOTI ORBI TERRARVM.

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 I. P E T. I I.

Deus primo mundo non pepercit, fed odauum Noë, iufticiæ prxconem feruauit, diluuium mundo impioruni induccns. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

I O S V A P O P V L O.

lOSVAE XXII.

Obferuate diligenter, vt diligatis Dominum Deum veftrum, amp;nbsp;ambuletis in omnibus vijs eius, feruetiscp pr«r cepta eius, amp;nbsp;adhxreatis ei atquç feruiatis toto corde ve-ftro,amp; tota apima veftra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..

DAVID SOLOMONb

PROVERB. III I.

Teneat eloquia mca cor tuum, cuftodi præcepta mea, amp;nbsp;viues. Principium fapientia ; arripe illam, amp;nbsp;exaltabit te : extolléris ab ea, cum earn fueris amplexatus, Dabit capiti tuo fcrtum gratiofum ; corona decora exornabit te.

TOBIAS FILIO. . f,. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fU .

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: 'Z, T OB. ; I I I I.., nbsp;nbsp;nbsp;; J . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' 1

Omnibus diebus viræ tuæ in mente habeto Deufn, Si caue, ne alicui peecato confentias, amp;nbsp;præcermittas prxce-pta Domini Deinoftri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Agnr

tlBER T E R T I V S. I9P

A G V R D IS C I P V L I S.

J

PROVERB. XXX.

Oculiim qui fubfannat patrem, amp;nbsp;contemnit dodn-nammatrisfuæ,eftodiant euiii coriii torrentis,amp; deuo-rent eum piilli aquilæ.

LEX PRINCIPIS.

Puerî noftri inprîmis amare amp;nbsp;religiofè colercj adora-fe , inuocare debent patrem Domini amp;nbsp;feruatoris no-ftri lefu Chrifti, filij ipfius:qui fanäum fpiritum largitur credentibus verbo fuo.

Noftri pueri omne fcelus flagiciumtp, amp;nbsp;omne fine na-turæfeuprauæ confuetudinis vicium abijciunto amp;emen-danto, amp;nbsp;coërcento cupiditates pueriliter exultantes.

Vetamus vfurpari blafphemiàs, maledilt;Sa,mendacia, furta, ebrietatem,crapulam,ludos iocoscp turpes ac fcur-rileSjobfcœna diâa,amp;quicquid manifeftam atque ani-maduertendam turpitudinem continet.

Contumaces amp;nbsp;malos primùm vindida diuina corri-piet, deinde êc noftra feueritas vlcifcetur : cuius, eos quib. adminiftratio amp;nbsp;cura fcholæ noftræ commilTa eft, diligentes exccutores conftituimus.

Vertesomnes formavfitata,non fçurrarumautmili- • turn more fieri curanto ; armorum nullo genere cindi funto.

Qui domum ad parentes proficifcuntur, vitra odo,amp; ad fummum dies quatuordecim ne abfunto.

•DECRETA MAGISTRORVM.

Omnesiufla præceptorum ftudiofc amp;nbsp;accurate exe-quuntor.

ANNAL. VRBIS MtSNAE

quuntor,ijs infcientibus è leótionibus amp;collegio ncab-eunto.

Rixas Sc altercntiones nc vfurpanto : ofFenfionum atq^ odij caufas nulli præbento.

In templo facris reuercntcr aftanto, condones piè attentecp adiunto.

Manè dato figno furgunto, libtos compofitos haben-to, ftrepitus, turbas, clamorefïie, quibus aliorum Iludijs obftant, ne excitanto.

Ante amp;nbsp;poft cib um preces dicunto, amp;nbsp;cnm precesfi-unt, cunöi afliinto.

Inludo,fuoquïfqueloco amp;ordine fedento: leélionc finita, fie vt modeftos decet, cubicula petnnto.

Si eunt in publicum, exemplum liberalis amp;nbsp;grauis dif-ciplinæ præ fe ferunto.

Sermone tam apud magiftros, quam focios latino femper vtuntor.

Ad choreas amp;nbsp;luftra ebriorum ne accedunto, foris ne cubanto.

Ad lediones antequam accédant, ca quæ audienda funt, inipiciunto amp;nbsp;relegunto.

Ordinem ftudiorum quid fingulis fit Boris faciendum obiêruanto, neceflario annotanto, vfum ftribendi nun-quam omittunto, memoriam afsidue cxercento.

Magiftratus,TheoIogos, præceptores ,’aliös viros hô-neftos, honore amp;nbsp;reuerentia profequantor.

Hue vfque relatæ leges fcholafticæ.

•

Eodem anno tranflata hue Academia Lipfienfis eft, propter tumultum bellicum, quo Lipfia grauiter eft ob-fèfia,Reö:or erat Conftantinus Pflu^erus.

In vico Albino, ædibusThom'a; Fabri Quseftoris, pher infans negligentia ancillula;, de fuperiore feneftra, mem-bns illdffis decidit, non fine miraculo.

Die

liber tertivs.

M D X L V I I;

Die V. April, Dux Eleótor Iohannes Fridericus Mif-nam capit deditione , die fecundo poll luftrat aditum Drefdxjmanu exigua, quarto capit oppidum Hanara. Cum hîcin fuburbio Figuloruin , manipulus milituin in-cautius traftaret puluerein tormentarium , illi ipfi oinnes vehementer læfi funt.

Die X V i.pueri nobiles è ludo illuftri tres amp;nbsp;vigintî, Goldaccaro Turingo fuadente, tanquam obfides, naui hincmittuntur Vuitebergam.

Die X I X. cum de Cæfaris aduentii niinciaretur, ve^ xillum Cæfarianum , à nefcio quo captum, omnibus ino-pinantibus in vrbem hanc importaretur, Iohannes Fride-ricus caftraex vrbe vitra Albitn transfert, in collem pagj. Zeilx. Militi autem eius perfuadcrc nemo potuic, adhup. in viuis efte Cxfarem.

Biduo póft incenditur pons fublicius,ne Hifpani transirent , amp;nbsp;ipfum afTequerentur. In itinere tarnen à Caroli v.exercitu impeditus , amp;nbsp;Mulbergo fugatus, in faltibus Eledor Lochauianis, ipfc amp;nbsp;Erneftus Dux Brunfuigius pugnantes Saxonjæ ci-capiuntur. Eins maximus natufilius vulneratur, fed ma-nushoftium euadit.

Deditionem vrbis huius i x. Calend. Maij, rurfus pe-tuntpauci équités Hifpani amp;nbsp;Vngari, qux dies feptende-ciminpoteftatchoftili fuit.

Bafilicav.Calend. Maij de cœlo taâ:a,hora quinta pomeridiana: turrestres, teftum, campanx, organum confumpta incendio : ciim eodem die mane circa fepti-mam efl'ent aâæ gratix de capto lohanne Friderico. Taöa etiam turris rempli diux virginis in vrbe, fed huius flamma ftatim reftinguitur. Nullum aliud fulmen aut antecefsit, auteftfecutum. Arxprincipispropebafilicam,dciuibus feruatur.

Eodem

ANNAL. VRBIS MISNAE

Eodcmanno in profefto Pentecoftes, obit reueren-dusvir Valentinus Scriba, huiusvrbis pallor, qui eadem hora efterebatur, qua rex Ferdinandus vrbem ingredie-batur. Tumulus Valentini hac infcriptione notatus, in publico extra vrbem ccemeterio.

Scriba Dei verbum lingua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;profeßu^j

Hac inter fanElos nunc requiefcit humo:

Cumq-, pijs regni cun£lk eil illiiM hteres. Quodpeperitnatttf per tot acerba Dei.

Tranfiuit eodcm die, equitatus Pannonicus,amp;Boe-micus amp;nbsp;die ipfo Pentecoftes rex Romanorum quiefcens, operam facris dcdit.

Eademæftatetada arx Vurcinæ, cumibi præfenseP fetprxlul,amp; HieronymusZigleruseiuspræfediis. Errant qui Bernardum Ziglerurn Theologum ibi fuifle, amp;nbsp;ciitn prxfule confultalTc fcribunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'■

Egidius Mechlerus Francifcaniis in hac vrbe natus, amp;nbsp;fiiperftitioncm fugiens, docuit Erfurdiæ : qua in vrbe mo-ritur, die Lucæ, quo nomine pater eius appellatus fuit. Hic fratrem fuum Francifcum euocauit è monafterio Tor-gano,quiChrifti EuangeliuininpagoRitnorthufano,diœ-cefis Gothanæjannos nouem amp;triginta docuit,amp;propter fenedutem,muneris vacuitatem cum alimétis impetrauit.

Laurentius Hofrnanus Francus, primus ludi illuftris Muficus, dim annos quatuor fidelitcr fuum fecilTet officium,obit ix. Cal. Nouemb.inchoro rempli Afrani tumu-1-atus, cui difcipulus Michael Cufpidius, tale fcripfit epita-phium,

Hie iaceo Hofmanns, cantandidarns ab artet Mifiiiacoi quondam portio magna fcholte.

Prancia nafeentem, morientem Mifniavidit, ■ i. ' Dantem operam fludijsLeucorM ipfa bonis. -i.

Deferui terras, ciim nondum lufiraperad^e .Actatis, aepi fex numerare me^^

Sivi-

X I B £ B. T I R T I V

Si vitam quarii, flxcuit mihifemper Etfludiii mores compofuiffé raeos :

Sedulits impofitummnnH'Sjim triminegejjî^' quot;Primaq^ cura, mihi de pietatefuic.

Hac, quod debctiir morti, fub mole quiefcit, quot;Pars msiior cœU régna beata tenet.

M D X L V I I I.

Habetur hîc conuentus, in quo quid de libro Augufta no, qui Interim infcribebatur, quem Cæfar ordinibus im- ntj,. tn-péri) obtulerat, Theologi fentirent, fcripto expofuerunt, terim impro crrorumcß refutationem ediderunt,viri illullres amp;c veneraii di D. Georgius Princeps Anhaltinus, Philippus Melanchthon, Çafparus Crucigcr, Iohannes Forfterus, Antonius Lauterbachius, Daniel Grcfcrus.

Pons fuper Albim reparatur, quem Georgius Recra- Pons repi dus Eleftoristribunusincenderat, Numerus anni hoc di- ratus. fticho exprimitur,

MauriciusTrinceps, atque ingens cura, /enatusj , Incenfiinflaurant hoc graue pontis opus.

Architeftus fuit Vrbanus Befler, ciuis Mifnenfis.

r. Infans in lucemeditur,diuifa fronte amp;nbsp;cranio, fine U-, Partus bijs, fine aure dextera, oris loco exiguum habens fora- roonûrofu». men, fine manibus amp;c pedibus x v 11 i.-Cal. Maij, diem integrum non fuit fuperftes.

M D X L I X.

Duæ moniales peregrinæ, Chriftina Falcneria amp;nbsp;Apol Mors in-lonia Mollerina Mulbergum iturx , in Albi cum auriga .pereunt v i. Non. Martij.

Turris rempli Mariani, quæ fulmine taôa fuerat,menie Iulio cæpta inftaurari, de eadem v i. C alend. Oâobris,

O a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnus

t

204 ANNAL. VRBIS H t S N AB

vnus ex operarijs decidens, cerebro illifo moritur.

Iohannes v 11 i.præful, vitaiiicummorte commutât prid. Calend. Decçmb.

Georgius Vualdclingerus conful obit 111 i.Non.De-cemb. anno ætacis oétuagefimo quarto.

Hiems acris, amp;nbsp;niuofa.

M D X L.

Nicolaus II. de gente Carolouiciorum, præful Mifiiâc creatur. In canonicatu fuccefsit Carolo Milticio, qui in Rhcno fubmerfus eft, fadus deinceps archidiaconus Nifi-cenfis : eledus præful x v 111. Cal. Febr. præfente Iulio Pflu gopræfule Numburgano. Huius temporibus vir nobilis loachimus Kneutlingus lureconf à Sebaftiano Pignino, præfule Sipuntino, legatotp pontifîcio, Auguftæ impetrat, vt Canonici , quos Lipfienfîs Academia vetere inftituto Mifnæ,Mersburgi,Citijnominat,nonneceflè habcânt aut ftatutam alifs pecuniam foluere, aut ad tempus refidere : propterea quôd docendo profitendocg ftudiofis inAcadc-mia operam impendanr.

Iohannes Schleinicius Serhufius,vir pietate amp;nbsp;pruden-tiafpedatus, obitDrefdæ 1111. Cal. Febr. anno ætatis XIV i.Tale habet intemplo Afrano cenotaphium,

Serhufinm domtaeH, clari virtute parentes, “i^omen lahannes, gens mihi Schleinicia.

Mors eH vifa quies, aliam fcïoßgt;eroq; vitam. Hic cini^ ipfe, noutta quando futures homo eïl.

Hoc pofuitpiétonß-atrum officiofa fepulchrum : Mensamp;amor nobis quatuor, vntts erat.

M. Martinus Tcdander paftor Mifiicnfis, amp;nbsp;111. vir iu-dici) Ecclefiaftici, quôd vtruncp ^munus obire graue ipfî efletjlocum mutat,menfc Iunio,Zittauiam hincprofedus» adhuc ibi munere Ecciciîaftico fungitur.

Nauis mergitur in Albi,gubcrnator interit, focij quatuor feruantur,Cal.Nouem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Infans

M D L I.

Tnfans paella quinto ante partum die, in aluo mater-na daros eiulatus edit xv. Cal. Nouemb. annum dimidi- fantisinvtc-um eft fuperftesj demum ex anthematis puerilibus, feu to-((vtvulgo vocant) morbillis, fanguine pertotum corpus fluentibusobitjdequo prodigio extat noftra ad Philip. Melanchthonem elegia. nam in baptifmo fide iubendo af-fui', cum vxore clarilk viri D. Iohannis Chentmani. Secuta biennij peftis.

Bis parelij vifi x 11. Cal. April. amp;nbsp;x 111. Cal. lanuar. Parelii. Secutum bellum contra Cæfarem.

Mulier fulmine exanimatur x. Cal. lunij ,Tempeftas imbriumamp; fulminum tribus horis durât v 111. Id. lunij.

In pago Vucinpyhela,quafi vini collem dicas, domus multæ cremantur.É flamma amp;nbsp;fumoDraco ignitus,vrbem Draco i-verfus euolare vifus eft,qui trans Albim longos tradus du- gnitus. xitjdiuconfpiciendus. Eiufmodi Draconesalià veneficis,, quibus ad furta vtantur, vulgi opinio eft.

M D L I I.

BernardusZiglerus vir nobilis, quinatus erat in hac vicinia, pago Ziglerorum Gaërnitio,Theologiæ dodor amp;nbsp;linguæfandæprofeflbr cxcellentifsimus, inoritur Lipfiae 11 11. Non. Ian. anno ætatis lvi. plurimum à literarum diuinarum, in quibus excelluit, ftudiofis defideratus. Au-diuit adolefcens Lipfiæ Antonium Margaritam Ebræum. Ziglero fcripfit epitaphium poëta præclarus Adamus Si-berus,

antiquo proauorum flemmate j longé T^Jobiliorveri cognitione Dei :

Bernbardti^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc post fiita fuprcma fepulcbro

ziglerics, tegitur corptif inane folo.

0 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Becerat

ANMAI. VR DIS M I S N AÉ

Fecerat hune error wonach um : fed gratia Chrißi l^eddidit eximia relligione -virum.

Qui lupui ergopriusfucrat, mutatur in agnuWr 'Paflorûifequitur iujfa pedumq; fui.

Do^rinam calamo -veram, linguaq; profefus, Qua docuit cura ,fedulitate ,fide ?

Sermonü ,facrte quo fcripta -volumina legii, Tslpn habuit quenquam cognitione parem^

Hunc cum Leucoreo coluit Fhilyr^ui Slifler jllbi, nunc raptum mœflutvterq-, gémit

Ojfapremit tellur, mentem felicia te^lat Infedes Chriflm tranflulit tethereAS, Maternus Badehornus iuuenis eximius D. Leonardi lur. frater, anno ætatis trigefimo Sc fecundo moritur Lip-fiæ prid. Cal.Maij. in illuftri quæftura. Ciim dolores acer-tapilH' ’n bostotaferèætatefenfiflTet: poft mortem feétum corpus veficula fellis duo amp;nbsp;viginti lapilli inuenti, difpari magnitudine,amp; angulati,fubluteo coloreomnes.• quos vidit D. Iohannes Chentmanus, Sc in libro de calculis, in corporibus hominum inuentis, facit mentionem.

Terrxrao- Traftiis montium Sudetarum crepufeuli tempore xii. tus. Cal. Maij, cum locis vicinis motu terræ concutitur, quem hæc vrbs mediocriter fenlït.

Philippus Mullerus, in ludo fenatorio Muficus, peftis -^tempore, mortuoinludo illuftri, Georgio ZaufehioDia-cono cum vxore Sc kx filijs, cius in locum fuccedit, 111. Non. Septemb. Ludi paftor eo tempore erat, Iohannes Tetelbachius-, cuius domum etiam peftis inuafit, led Dei bonitas vxorem ipfi faluam reftituit.

Catharina Vuenceflai Numani lureconfulti vxor, vn-deuiginti libérorum parens, matrona honeftifsima, mor-bo fubito extinguitur x x i. Cal. luni).

Dimifsi funtpueri ludi illuftris x i x i. Cal. lulij, propter contagionem peftis, quæ famulâOeconomiinuaferat.

Invi-

In vico fuperius nominato, de fuperiorc domus parte Petri Pelicij piftoris filia infans cadit, Si non læditur.

Pefte circiter duo millia hominnm extinguuntur, cum Iuesinciperetmcnfelunio,amp;ad finem vfq? anni duraret. Mulier in morbo, Agatha Altermana, per quatriduum fudat fanguinem, amp;nbsp;qiioties de fronte detergeretur, aliæ guttulæ eruperunt , moritur x i i i. Calend. Odoi-bris.

Fuit vini, frugiimtç tanta abundantia, vt vafa ad con- c^pia deudum deeffent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;raentarum.

Iohannes Gengius Hornhemius Chymise amp;nbsp;artis phar macopaeæ ftudiofifs. obit x i i.Cal. Ian. biennium ante fti-um herum Carolum Leufchnerum, cui annos feruiuit tri-ginta.

Ipfis Calendisinchoantibus hunc annum, obit vir da-, tifsimus, Iohannes Riuius Atthendorienfis, ciim paulö ante fepelijflet vxorem, amp;nbsp;ülium natu minorem, amp;nbsp;ne-ptim, fepultus extra vrbem, ante diui Volfgangi fauum, cum tali epitaphio in lapide infculpto.

IE SV CHRISTO SACR V:M.

lohan. Riuio Atthendor. viro opt. amp;nbsp;mag. mor, feue-rifs. præclarè de præfentib.pofterisq.meritOjOrnato à prin cipib.culto ab eruditis, cum Anna con. amp;nbsp;Paulo Fil. morbo popular! extindo, hac terra condito Georg. Fabricius Chern. Præceptori fuo incomparabili. Obijt Cal. lanuar. M.D.LIII.

Do M I N V S A DI V TO R IN OPPORTV-

N IT A T 1 B V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tempe,

Eodem anno tempeftas violentav.Id.Ian.fuit,quaftas.

O 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vills

ANNAL. VRB IS MISNAE

villæincenfæ, ædificijs amp;filiiis clades illata. Mox v 111, Id. Martij nix profundifsiniaamp; diiiturna.

Matthias Marcus Dabercufius olim præceptor, tune collega meus , Suerinum ad ludi gubernationem vocatus, hinc difeedit v 11. Id. lunij.

Michaël Schleinicius, illuftris Ducis Saxoniæ Augufti adolefcentis, olim Marefchallus, in pugna Hildeshemia prope Peinam multis afFeftus vulneribus,amp; æneo tormen-to îÂus oppetit. Idib. lulij in templo pagiSiuershufij cum Calpare Milticio, vno fcpulchro conditiis , anno ætatis X L V I i.In Afranoeiuscenotaphium,

Tropatriapugnans iuflû Michael»^ in armii, 'Propatria cecidit vir generofu-î hnmo.

Donee erit virtue laudi, laudabitur ipfe, Inter prieflantes gloria rara viros.

Siuenhufa tenetcorptts, mens incolit aflra : Schleinicitegentisfiima deensq;, -vale,

Terrxmo Traétus ad Albim xvi.Cal. Septem.inter fcptimamamp; odauam velpcri terræmotu quatitur,quo cacuinina ædifi-ciorum ita commota , quafi defuper omnia corruerent: quod genus arietationem vt puto nominant, philofophi amp;nbsp;hiftorici.

* Menfe Maio in ludum illuftrem redire iufsi adolefcen-tes, qui peftis caufa dimifsi erant, iamqj anno integro ab-fuerant. Erigitur iuxtà alius ludus, in quem ex Academia Lipfienfe ftudiofi Theologiæ tranflati funt. Ante quàm ædi ficium,{nquohabitaturieflent, extrueretur, apium examen ipfo meridie aduolauit, amp;nbsp;in hortulo vicino de pruno arborepependit, fed colligi in aluearenonpotuit,ftatim(ç difsipatum eft. Primam concionem ad populum habuit, prima aduentus feria M. Laurentius Rulichius, qui ludo Theologico præerar.

, Pridie Idus Nouemb. Sigifmundus Badehornus, Leo-aardi ïur. pater, obit, qui in templo Mariano hoc habet epi ta-

Epitaphium, Tabulampinxit Lucas Lucæ F. Cranachius, pâtre fummo artifice non inferior,

Sigmundi lapide hoc Badeborai membra quiefcunt. In natis cuitts -vita fuperfles adbuc. nbsp;nbsp;nbsp;''

Ipfifuitpatriiefidttfprudensq;fenator, Cumq-, fua vixit coniuge luflra nouem.

M D L I III.

lohannesRosbachius illuftrisludi primus œconomus, anno decimo adminiftrationis, vu. Id. Febr. vitam clau-dit, conditus in templo Afrano, cum bac tumuliinfcripti-one,

paffum quifquM fußiirat peUore Chrifiumt Tropitium votis fentiet effe patrem.

Hoc ego J^psbachiüf dimiffo crimine tcßor, Cui ■venia, in Chrifli fanguine i multa fuit, Hic fratris duos filios aluit fuis fumptibus inAcademia Vi-tebergia, lohannem amp;nbsp;Nicolaum Rosbachios; ille morgt; tuns Lomacij in minifterio , hicMersburgiadhuc docet in templo cathedrali. Ei fucceisit in Oeconomia Iohannes Fauftus, Henrici cof. Mifnenfis filius, paulo poft faélus fo-cer meus.

Chriftophorus Leufchnerus Medicus patri fuo, tale pofuit in tabula piftamonumentum, Carolo Leufchnero, primo huius vrbis pharmacopæo, amp;nbsp;Dorothea matri Er-furdianæ,Chriftophorus Leufchnerus D.F. amp;nbsp;Anna Othen bachia filia, pietatis ergo pofuere. Obit m. d.l i i i i.men fis Maij.

D. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M.

30 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3°- . . .

Tempore poftmeridiano, dimidio à Mifna milliario, occafum verfus, mcnfe Odobris multi gregcs vefpcrtilio- Vcfperti-numper agroserrarunt ,duobus diebus: cum id animal

O 5 minime

ANNAL. V R B I S MISNAE

minime gregarium fit, amp;nbsp;non nifi crepiifciilô volarefo* leat.

Valentinus Scheinus obit Cal. Nouemb. vrbis fcriba : qui reliquit filium Calixtum lureconfultum, inclitæ vrbis Lubecæ in Saxonia Doâorem , amp;nbsp;ad Cæfarem, regem Daniæ, aliost^ principes legatum, virum grauem amp;nbsp;di-fertum.

Caftellum fontis in vrbem deduéli, ante ædem Maria-nam, è lapidibus extruitur.

M D L V.

Parelii. Vifi parelij mane circa odauam prid. Id. Ian. qui ob-fcuranubellatim conteéti funt. Iterum iii. Cal.Ian. tem-peftas ventorû amp;nbsp;fulgurum per banc totam ditionem fuit : multa tcmpla, multæqj arces de cœlo tanguntur.

Georgius Schleinicius Schiricius, trium Ducum Saxo-niæ confiliarius, virtute amp;nbsp;experientia multa præditus, qui Palæftinam adolefcensadierat,Drefdæmoritur x. Cal.Fe-brua. ætatis x lu i, ibidem conditus. In Afrano taie habet cenotaphium,

quot;l^bilitas, amp;nbsp;opes, amp;nbsp;clari frma laboris, Etfiudijs mores excolui/Jè bonis,

Magna viro laus eH: : fed nilpneclarius ilia, Quàmpatriam, t^-perum quàm coluijfe Deum.

Las'de hac, Schleinicia degente Georgius ortus. In vitafuerat, morteq; clarus erit.

Hune tumulum naticaropofuereparenti. Et dulci coniunx officiofa viro.

Ludus Théologiens tollitur, amp;nbsp;adolefcentes ftipendia-ti Lipfiamremittuntur. Quid Apium examen portenderir, declaratum eft. Maiorum fapientia ftatuit, eas profefsi-ones, quæ ad Ecclefiam amp;nbsp;Rempub. conferuandam, amp;nbsp;ad publicam concQtdiam ftabiliendam pertinent, in locis ce-lebribus

LIBER T E R T 1 V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2II

lebribus,amp; magna doftorum frequentia efle exercendas.

Volfgangus Eilenbiirgius ludifenatorij adminiftratio-nem accipit x vi.Cal. Iiin. Eins nunccollegæfunt Thomas Faber Fribergius, vit eriiditus amp;nbsp;diligens, amp;c poëta pius : Georgius item Ditericus, ôc Sigifmundus Badehornus ci-uium Hlij.

Hortürti fuum cœpit colere F). Chriftophorus Leufch-nef uSj eumt^ ornauit mediocri ædificio, ôc muro lateritio cinxit. Culturam plantarum primùm exercuitTorgæ in horto honoratifs.viri loachimi Kreichij,deinde in patriam fuam,vrbem Mifiiam,tanquam in coloniam tranftulit plan tas amp;nbsp;arbores : quas propter ftudiofos homines, ad finem huius fcripti, nominatim adijciemus.

Defunfto Nicolao ii. præfule, eligitur Vurcinæ un. Cal.Iun.Iohannes i x.dc gentcHaubitia,qui modo ex Ita- Iohannes lia venerat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Inter fpacium non plané annuum tres moriuntur pon-tifices 1 Iulius 111. amp;nbsp;Marcellus ii. Etrufcigt;amp; Paulus iiii. Neapolitanus. Contra hune præfulem Iohannes Caro-louicius, controuerfiam mouet triennio pôft, in qua eines aliquotVurcinenfes occifi, amp;nbsp;præfulditione exutus eft: contra pix-quæ violentia ne progrederetur longius, illuftrifs. Saxo- fulem. niæEleftor, Dux Auguftus, motum fedauit, diœcefem Stolpenfem permutauit cum Mulbergia,^amp; ditionem rcli-quam integram reftituit.

Vir venerabilis Lucas Vuefener , ex Afrano Canoni-cojvrbis Diaconus, obit v. Idibus Decemb. state ad-modum proueda.

M D L V I.

Ciuis Glashuttenfislembo præteriens,nonfoluto nau-lo, prid. Cal, Martij fubmefgitur. -

Cometa vifus i die 11 i.Non.Martij,vfcß ad vltimum A-prilis.

ANNAL. V R B I S MISNAE

Coraeta., prilis, Secuti tumultus Turcici amp;nbsp;Liuonici, belliim Vnga-ricum, prælia Italicaamp; Gallica.

Cœnieterium in vrbe prope ædem Marianam humo ef-fofla cœptum contrahi, ad eam planiciem dilatandam, qua ad res vénales ciuitas iam vtitur.

Domus ciuis cuiufdam è regione Fori à Fœminis diâi, verfus portam ludaicam feu Lanariam, vetuftate corruit, familiaamp;liberiperfeneftrasferuati: focus ardens amp;iam-iam ligneos parietes corripiens aquis reftinguitur.

Serrarius quidam ad eandem portam iuxtatemplutn jigna.J^* h^bitans, tormento bombardico miniftrum fuum incau-tus traijcit xi. Cal. Septemb.

Obijt Erfurdiæ v 111. Cal.Septemb. vir venerabilis, in bac vrbe natus M. Sebaftianus Steuda, iam feptuage-narius, qui docuit Magdeburg!, in Vallibus, in patria, Numburgi, Erftirdiæ. Diaconatus primùm gefsit : fed Magdeburg! fuccefsit, ad S. Spiritum lohanni Fricehanfio paftori : in Vallibus Volfgango Callifto : Erfurdiæ, docto-ri lohanni Langio : Mifnia Si Numburgopreffus calumnijs cedere cogebatur.

Eodem anno ix.Cal. Septemb. adolefcentes fex fti-Primi (li- pcndiarij ludi illuftris, primùm Lipfiam mifsifunt. Hiero-nymus Maedebureus, qui in aulam Ludouici Hefsiæ Land nenfî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;venir, Gregorius ßerlmanus, qui in ludo Portenle

docuit, poëta fuauis : tres in miniftcrio Ecclefiaftico ver-fantur, Iohannes Siglicius, Antonius Reichius, Andreas Agricola.

Incendium in domo Chriflophori Pflugcr! cof fufci-tatur, V I 11. Calcnd. Septemb. cuius ædificium pollicuin crematur. Iohannis Fritfchij Syndici Mifnenfis domus con tigua conferuatur. Hic amp;nbsp;comparer amp;nbsp;affinis meus, in his Annalibuscolligendis, fuo ftudio amp;nbsp;beneüolcntîa pliiri-mùm mih! profuit, libroscp quos habuit, amp;nbsp;alia liberali-ter fuppeditauit.

Vnins

2

Vnius anni fpacio, intra domos ciuium, orta quinquies funt incendia, ied reftinda fine detrimentô,Dei mifericor- Çaiamita dis bonitate. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcsauetße.

Vifætrabes lucidæ in parte eôéli àqüilonari,poftfolis occafum, Non. Septemb. Seciitus inter Albim amp;nbsp;Muldam Tcrrzrao terræmotus,Cal. oéiob. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tus,

Ciuis quidam ex ægritudine Sc errore animi contraxc-tat infaniam, in quo morbo de domus te do fc præcipitat 1111. Calend. Decembris.

M D L V I t

Albis menfe lanuario bis frigore conflitit : rupta gla- inunda-cie Cal, Febr. ita die altero excreuit, vt ædificijs vicinis, 8c tio« cellis fubterraneis plurimum daret damni.

Ad indicium Ecclefiafticum vocatus vit clarus, amp;nbsp;emi-nens D, Iohannes Embden viri ornatifs, Leuini lurec, amp;nbsp;cof. Magdeburgij filius,qui adhuc præeft cum audoritate.

Menfibus Septembri amp;nbsp;Odobri arbores amp;nbsp;plantæ,de-nuôfloresemittunt : fraga matura decerpuntur ix,Cal. Odobr,rofæ, x v i, Calend. Nouemb. Morbus epidemi-cuspafsim graflatur catharro, thufsi, raucedine.

M D L V I I I.

Infans in vtero materno ter claros eiulatus edidit. Infans plo-matre intemplo audiente condones 1111 .Non.Ian. Men-fe altero infans editur in lucem incolumis.

Sophia Leonardi Badehornilureconfultimater,v 11.

Cal. Mart, obit, quæ tale habet epitaphium.

Hic tumulus Sophix nbsp;nbsp;, Badehorno iun£la mAritOt

Qua ter quinque thori pignora caüa dedit.

jUafitifexwï decus, hac bene vixit in -vrbet Et nune in ccelif pignora char a yidct.

lohan-

ANNAL. V R B I S MISNAE

Iohannes Fabricius fîlius meus primogenitus obit prid. Idus Martij, cuius tumulo eft hoc diftichon infcri-ptum, D. o. s.

Vixi quinque dies : vino nunc omne perteuum, In Chrißofaöiu^ rurfiis ima^o Dei.

*

Mors me A, vita mea eH. ►

Nafcitur x Calend. lulijinfans monftrofus, qui in cä-f monlhofus carnofos flexus habuit, vt nunc ingentes Ipiræmu-lierum folent efle , quibus reticula amp;nbsp;flammeola iinpo-nunt.

Coraeta. Cometa vifus v 111. Idus Augufti, durauit vfque ad V 111. Calend. septemb.

M D L I X.

Filius Simonis Crameri fenatoris, de feneftra, in vico, CaTus pue querti ante bis nominaui,cecidit, primdm impingens bra-' ‘ chio in valuam feneftra:inferiorisjamp;porro in viam cadens filice ftratam : fine Isfione tarnen alicuius membri.

De his ternis liberationibus libro Pæanum 11. ita me-minimus.

Hoc vidit vrbs, quæ nobili Trouincitie nomen dedit, Vna in platea, tres tribut 'uicibu^ cadent es, M.ngelo Cuflode vitam ducere.

Iohannes Krigmanus, qui Mauortium fe nominauit, D D. Mauricij amp;nbsp;Augufti Saxoniæ Ducumin puericia ma-gifter fuit,pietateamp; doéfrina præftans,paftor Colonien-iis ad Albim, moritur x v. Cal. Oétob.

■'M D L X.

Inhac vrbe fuit ix.Cal. Augufti inclitus Sc illuftn's Prin-

LIBER T E R T I V S. JIJ

Princeps Iohannes Albertus, Dux Megalopolenfîs, qui ludum ilinftrein diligenter infpexit,amp; ab Illuftrifs. Saxo-niæ Eledoribus præclarè inftitutum, pro fua fapientia Sc iudicio excelfo, magnopereprobauit.

Georgius Commerftadius, lureconCin hac vrbe na-tus, Calcereuti arce fua inpritur v i. Cal. lan. Reinerfdorfi intemplofepelitur. Excellente dignitate tota vita prædi- Exemp^^ tus, Si Ducum Saxoniæ quatuor confiliarius, fortunæ in-ter homines felicis exemplum.

Cœlum ardens vifum 1111. Cal. lan. ab hora quarta Portentû matutinavfqueadfextam. * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cœltarden-

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tls.

M D L X I.

Obit 1111. Non. Augufti vir reiierendus Iohannes Albinus fuperintendens, amp;nbsp;111 Vir confiftorij, qui in his terris docuit annos tres amp;nbsp;viginti. In expeditionibus Illuftrifs. Ducis Saxoniæ Mauricij,Belgica,Vngarica,Suenica, Saxonica,fccutus caftra eft; vir fide amp;nbsp;conftantia fingulari. Cui Volfgangus Crellius Mifnenfis vir eruditus, pietatis crgô hoc fcripfit epitaphium,

Oualis leremia^, lachrymis qui plenusamaris ^ßicxitpatriie publica damnaÇu£ :

Talii er (CS ^Ibine malis exercice curis, Dum facrum, duro tempore munies obis.

.Ab quoties furor, amp;nbsp;rabies liuoris acerbic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Officq captas detinuere yias,

iAh quoties fida Chriflum nevoce fonaresj Subdolus afluta reflitit arte Sathan.

Sed tua tepictas, amp;nbsp;mensfibi confeia yerit lujjit in aduerfos fortiter ire duces.

Et meritum Chriflifacro defendere yerbo, Tantiesinardentipe£îorc‘:!^eluserat. . ■ .

M aune jfcffùs yti duro certamine miles„

»16 ANNAL. V R B I S M I S N AB

Mma fokt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, rtferre domum :.

Sic yener^nde fenex ifua hngofra£îa dolore t, In terrte recubant molliter offd finit: Exurgentq; iterum lestas rediuiuafub auras», Venerit huic mundo quando fufrema dies. Tunc tibi defenfie reddentur premia caufx, Mbaflola » ^ fupcrüm fiiUa corona manu, Inqibeatorumdulcilataberecœtu,, 'Paxrbiperpetuos floret amtena dies.

Interea dicat » tumulftm quiçunque falutat». Hicf tnt diuini Militis exuuite-

Andréas filins meus quartus, obit x v 111. Cal. Sept-cuius tumulus fie infcribitur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d. o. s.

viuis in amplexu Chrifli, dulciflimefili, Etquo heteturmenstua femper habet.

Soluor morte mea ifhrifii virtute refurgo,

yJL D L XI ï.

Cœmeterium extra vrbem ampliatum, Sc à, lateribus additæ funt porticus.

Node præcedente Idus Martias vifum cœlum ardens, tertio pôft conrecutus.typhon horrendus.

împoflor. Tranfijthâc impoftor ille Iohannes Vader Turingus, V I i.Cal. Aprilis. Aderant forte turn ineodem hofpitio legati Cæfarei, qui ei minabantur, fe ad remos ipfum vin-duros , fi adimperatoris aliquam vrbem propius accede-ret. Eins fraus hypocritical maleficaeft à Norinbergijs depræhenfa, in quorum vrbe virgis cæfus, atqueditione expulfus eft. Meminit eius nebulonis fraudulent^ in libro de præftigijs Iohannes Vierus Medicus.Gliuenfis, vir do-difsimus.

Obit Cal. Mai] lanfridericus Grimillerus, amp;nbsp;pietatis

amp;li-

amp; literarum ftudiofus, cui paterno maiidato tile fadum epitaphiumintemplo Afrano, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

D. I MM. S.

HuncpictM tumulum fibivendicat, indole iunôîa, vita inpueri conßiiciendafuit.

Terra Boema dedit vitam, Mifena fepulchrum, Inq; Deo pacem lanfridericus habet.

Paulus Grimiller à Trebfco lohanni Friderko F. P. P.

P. P. Obijt Cal. Maij ætatis fuæ anno x v.

Eodcm anno menfe lulio, ciim ebrius quidam per Maledicu» pontem Albinum tranfiret, èc obuijs male dice ret, lapfu périt, decidens, in aqua perijt.

Simon Piftorius lureconf, habitans Sufelicij, vno ab bacvrbemilliario, obit Non. Decemb. ducum Saxoniæ Cancellarius,qui talem habet ibidem in templo tumulum.

D. O. M.

Simon Piftorius I. V. Dodor obijt 11 i.Non.Decem. Anno Chrifti m. d. l x i i. ætatis l x x 111. pater liberorum x X I 1 I.

Vita noftra fidei vita eft, non contemplationis.

SimonPiftoriusI. V. D.ineruditafamilia natus,ma-gnishonoribus fundus, eruditos amp;nbsp;honoratos linquens filiosfuperftites, quern vrbs Papia docuit, patria Lipfia ornauit, aula Saxonica obferuauit, fub hoc faxo corpore conditur, animo viuit felicitate fempiterna. Obijt anno M.D. LX 11, die 111.Decemb.hora v. Pomeridiana.

Condit ur hoc tumuloSimon Tißoritts at que .Apatrepraclaro nomen auoip tulit.

Saxonica vixit qui Cancellarius aula^ vitra quia£[uegerent luftra, regentii onia.

T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jngenio

118; nbsp;nbsp;’ A N N A V R B I S W I S N AE;

Ingenio prieflans, fludio indefejjui honore Summum, confilijs rttlis, ore potens.

Quod mortale fuit, tellui tenet, incUtafiimd Idpminis haud vUo flat yiolanda die.

P. C. P. C.

Patri clarifsi. filij modeftils.

Valentinus Schmidburg Medicus.

Henricus Schmidburg lur.

Iohannes Pfeil Med.

Henricus Scheib lur.

Materna de familia Auus, Auuncu-lus, Confobrinus Sobrinuftp.

Eodem anno x 111. Cal. lan. Haupoldus Schlcinicius lohan. filius Condæo duci Gallorum militans oppeUt : qut taie habet in facello Afrano cenotaphium,

Ha.upoldum primiipugnantem ridit in armii Gallia, Schlcinicia nobile flirpe fatum.

.Ante Trecai cecidit, dum perflat feruidu^hofliij. signa nouant vno ter repetita die.

Quem fuagent, lt;0- quem mœflifleuereparentes^ Sedluetum cernent mox melioreloco.

Blafius filius meus quintus, obit prid. Calend. lati. tatismenfe feptimo, cum hoctitulo. d. o. s.

Ceßauit teneru te fedula mater in -vlntt, T^nc manus excelft te fouet aima Dei.

Terrenayide, cceleflia crede.

M D L X I I I.

Iter hac fecit i x. Calend. Maij, vir eruditus amp;nbsp;hone-ftus Georgius Littauius, cum feprem Polonis nobilibus, quibus ip(è inAcademiam Lipfienfèm deducendis,erat ad-iunâus cornes amp;nbsp;Magiftcr,cui triftifsimus ifte cafus nec o-. ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pinanti

t I B E R T E R T I V 'S.

pinanti actidit : nam ad Zettam flüuiolnm , Lomacio v'ici-nunijdarn venißetjöc adolefcentes aliquot, animi caiifa iux ta ciirrum anibulareiit : bombardatu in currii emiiTurusÇ obuiumex improuifo habet Valerianum Tafchitïum , vni-cam parentiim prolem, cui frontem globo incaiitus traij-cit. Georgius licet înuicus fadurn commiferat, fuga falu-tem quærftjin qua ludu amp;nbsp;mœfticia, vt aiunt, confumptiis eft ; fed adolefcens altero die cxtindus, in teinplo Loma-cenfe fepelitur.

In fefto Pentecoftes menfe integro Albis excreuit. Ab Caritat Aprile vfcp ad Auguftum,raræ aut nullæ pluuiæ, fed tern-fr“®'“«' pore mefsis, multa:. Prouentus frugum dift'icilis.

Eodem anno obit menfe Nouembri Nicolaus Mylius; viti clarifs. Andrea: frater qui in ludo Suerinenfe Muli-cam docuit, redore Matthia Daberchufio.

M. Alexius Pra:torius paftor Mifnenfis,prid. Id. Odo-bris moritur, vir bonitate, dodrina moderatione præ-ftans,fuperintendens , amp;nbsp;i i iVirconfiftorij, cui tabula po lita eft cum hiftoria Elix amp;nbsp;Elifxi, quam pinxit Samuel O-thobachius ciuis. Ei fubfcriptum bonorum ciuium defi-derio, tale epitaphium,

f. .

lu. D. R E D E M T O R I S. '

.i.i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Cerniivtignitisrapteturadaltaquadrigh, , gt;nbsp;Sfe£tatui celfa mente, prof beta Dei.

Sic quit Chrifluinmor, quisChrißttm cura docere^

.Ad cœli niues cafira -vehentur equis :

Inter quos etiamnunc tu liitarii .Alexis, iiidditecœlicolispars yencranda chorii.

Et quém Mifniaca docuiflipaflor in yrbe,

In claro illius lumine, llt;etus agis.

5/ . :DbAlexio Prætorio dodr.'morib.cp Reu. de Eccl. opt. merito , ciucs Mifnenfcs grati pof. Obijt anno

P » ætatis

ANNAL. VRBIS MISNAB

ætatis X X X I x.Chrifti nati M. D. L X 111, m. o. d. X 11 n. Concionem de eius morte in publicum edidit Volfgangus Bemus, eius Diaconus.

M D L X I I I I.

Hiobi Magdeburgifcollegæ mei vxor, Dei amp;nbsp;mariti obferuans obit x 111. Cal. Maij\

Inhancvrbem àlènatu vocatus paftor,venitv.Cal. Martij, reuerendus dodifs.vir M.Cafparus Eberhar-duSjConftitutusfimul 111 Vir iudicij EccleGaftici : qui hoc tempore linguam Ebræam Illuftrifs. Eledoris mandate etiam docet in ludo ill uftri.

Nafcitur in hac vrbe Chriftianus, Erafinià. Pforta viri nobilis filius, Cal, Aprilis.

Pœna pro- Marcus Schuttigius alium ciuem prouocans inermcm, fuo ipfius gladio, odo conficitur vulneribus, v i 11. Calendar Augufti.

Frigus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;menfe Decemb. vfque ad Mart, anni alterius, frigus

valdeintenfum.

Sigifmundusamp; Georgius Kernij pifcatores pater Sift-lias , hæc pifcium genera ex Albi numerarunt, quorum L Alij holpites funt, qui ê mari afcendunt, nee durant diutius, Sc tandem fiderantur atque intereunt.

.iac^$/Efóx. Salmo barbarum eft»

Sturio.Itembarbarum.IouiusSilurum, Curio Secundus Attilum, Rondeletius acipenferem elTe putat.

vel nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Vetula fluuiatilis, Alaufa

, Gefiiero.

paffer.-

kampret, Lampetra fiólum» Nie. Perottusj amp;nbsp;Car. Figulus aiuntmuftelameffe Aufonij- ’

t I B E K TERTtV S.

2 2 1

îîeiinau^C, Muftela leuis.

^elô J Amia J vel ( vt Gefnerus) Silurus, non

*erè. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..

Alij è fluminibus aut riuulis inferuntur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I £

$5orc y Aurata vel Variolus. Gcorgio Agricolæ putatur Salar eflc Aufonij.

Q(ff(jcn. Thyraallus, Ombra barbarum eft.

/Oftupcn. Muftela Bellonij.

lt;Stctnbct6 / Gobio fluuiatilis.

^öabflobcr 0)îuôen. Citharus.

©mcrlmÿ, Turdi.

©tctnfc^nierftng ,Turdi faxatilcs.

^•ftrt^jBdella, Columbi.

3 Scorpius. Gefnero tinea, nefeio quàm bene.

2(al, Anguilla.

i Muftela varia. Hic folus pifeis emittit flonuni.

Alij proprij amp;'quafi domeftici funt huius fluminis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ni.

Lucius.

lt;£avpj Carpio jbarbarum eft, Carpa Erafmo. Cyprinus.

lt;inlt;r vel CVÎorfïtrtg. Carpiones quibus neque lades neque oua funt.

©tveifbcrfing. Perça.

Âaulberfing, Perça minor, Agricolæ.

^âvntc 3 Mullus, Ciceronibarbatus,Barbus Au fonio.

, Alofa vel Alaufa,Claudianus, Obfonia plebis Alofas.

P 3

322. ANNAL. VRBIS M I S N A S

©ibd feu è gobionum genere.

CXflp. Proprius pifcis Albis joptirai faporis afla-

tuSjè genereCoracinoruin. Capitofluuiatilis,Gefnero.

^ÔU^cvelîamp;rafCH, Prafînus.

5 Afellus.

©cufeï

CXotcngel, Rubeln.

©runbUng jFunduIi.

•C(f Utt 5'^eiefïfc^ 5 Alburni.

;Kaï46,è carpionum genere.

•Ob«foftjßett y Gobionis genus.

lt;Scbttlt;ppclfîfcègCtt J Phoxini Gefnero.

Ârlt;b$, Cancer vulgo, veriuslocufta.

©C^ne^ftty Cochleæ biualues,amp;turbinatæ»

Addam etiam Auium nomina, quæ aut in ipfo flumine viuunt, aut certè circa ripam verfantuisquarum mihi co-piam fecit, vir diligentifsimus, Iohannes Chentmanus : èc quas ijs nominibus appellaui, qusc mihi vifa funt aptifsimâv

Söranögenfe/

à colore nigricante vt £ratibbgt;*'f^ / ^ranbfn^Jg.

• lt;ï)(eehttg/

è fulicarum genere, auis parua.

îBacfyfîel^e !

Saxonibus cm «cFermencfen,Motacilla,lunca Flaua, à colore ventris,

Viiridis.

- ©ifuogd,Halcedo,Ifpls.

(JttffjAnas

\ ©ropntCj Anas magna, Penelops : infigni collo propter colorem puniccum amp;nbsp;viridem.

iTlittektu

TIBER TERTIVS.

VÎXittelente j Bofcas, anas niediocris.

^riicentlcin ober Fri4gt;cntkin , Qu^eiquedula Varroni, anas parua,

4.^ffckntc,PJatea. Item ^reitfc^iubcl, ä Uto roftro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ' '

Jïatt^fc^nabcl. Longiroftra.

Xotcentc. Glaucium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ./

Iaudgt;cttte. Mergus.

Vriórente/ïipilbe ente. Anaspaluftris

U?ei|fe ente, à colore candido.

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^onte ente, à colore vario.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:

©attô. Anfer,GanfaPlinio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

JÏóffeIjjan«. Pandiroftra '

Sdjnc^(ine, quafi niualis

ôe^egan».

öe^xvenifjan«. Phalocorax. lunio.

!Q?eIf(^e ^fane. Anfer magnus, Penelops.Quic-quid enim excellit magnitudine , id Germani appellant Italum.

@t0ppelj^ang, Ckenelops. vt Trochus Afca-nienfisexiftimat.

ïüilbe ö’Ätiö , quafi fera amp;nbsp;peregrina.

Vanellus. Capella Theodoro Gazæ.

Äranic^. Grus. Anis Palamedis. P'^gmeo fi»guine gaudet auis rex ranarum : iuxta apolo-

Gauia cinerea, Gefnero.

^ib(. Larus

Magnus, gfroffe mibe

Paruus, Pleine mibe

Varius, bunte mibe

P 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Giluiis

C24 annal. V R b I s misnae

Giluus, cum pedibus rubeis, jfvÂiic mibc

Cinereus, cum pedibus puniceis , afd^crfarbc mtbc.

Albus, weiffe inibc. Quorum hoc anno maxima fuit copia, cùm ravi alias appareant,amp; tantum Martio atque Aprili menfibus.

SÎJîûnc^UjCurruca aquatica. Atricapilla Gazæ.

Cynclus^Iynx. Mu-fcilega amp;nbsp;Culicilega , quôd mufcas amp;nbsp;culices infêâatur. Roftro longîufculo, vox eius tenuis amp;nbsp;quafi flentis. Auis veridica ,nam quo locoponit oua, vitraeum aquæflumi-num non tranfcendunt. Ponit autemin ripa fub aliquo lapide.

Oîotbûtntncl. Ardea ftellaris, à colore amp;nbsp;pun-âis .• à voce, Onocrotalus : alijs nominibus eine vel ein ITlo^cx^fc/quôdboatum vaccæ feu tauri imite-tetur,

CKacFe, à Saxonibus Harbollc, Phalaris.

Oîciger. Ardea,auisDiomedis. ïüci», candida, ætatis primæ. ^unte, varia, ætatis adultæ. (Srftue, cana, ætatis vltimæ. Xotc, ardea rubéa. ^raun, punicea.

amp;Antrei^cv, quafi dicas, harenaria. ÎXotfpeHtng, quafi dicas, paffer harundinciis. fSforef). Ciconia.

©lt;bw«r«cr (ïor4gt; Ciconia tota nigra. Hirundo. Videad finem. Cygnus, Olor.

Ô4gt;rcienbcr fc^wan, quafi clamofùs.

, Salus.

îZfUc^cr. Mergus, quafi vrinator.

Magnus

13 J.

Magnus, catarraéles, coruus aquaticiis. Ro-ftrum habet ferratiim.qiubiis pifces maiores fecat per medium , vt vefci præda pofsit.

Niger, ÏTafleramfcl.

. Flauus.

Varius.

îZ'euc^ertem. Mergulus,Pumilio.

‘ îTittifucn.

TOaffcv^ûnfein. Tryngas.

QValjcrrabc Vide, MergusMagnus.

Apus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•ƒ.

M D L X V.

Frigus rcmittit 1111. Non. Martij, cum graui aqua-rum increracnto. lugum pontis quartum à porta, glacie fraftum, abripitiir, quod refedum nunc eft, amp;nbsp;lapidibus extruftum. Erant in ponte mortale? multi, quos Deus feruauit à periculo. Qui in parte vlteriore rcmanferant, tranfire nauibus nonpotucre:amp;idco Drefdam plc ri que ibant, vtexhacripæ parte ad fuos redirent. Docuit id adolefcens, cui in alterum diem mane nuptiarum celebri-tas erat conftituta, qui vt in tempore adelFet, tutius iter Leandro Abydeno eftingrefl’us.

Metallicus quidam f’ontem trans Albim prope diui Bartholomxi xdem , purgare, altiusqj iulTus effodere, fu- n,. bito moritnr, aura correptus lethali, quæ Suada vocatur lingua vernacula, aër videlicet fnb terris contentus amp;in-clufus, qui dim liber amp;nbsp;perflabilis non fit, corrumpitur,amp; fitpeftilens. Colligitur in puteis aut antris aquarum ,.vt Varro nominat, ftatuarum. Aquis autem innatans amp;nbsp;quafi inhxrens, quamprimiim mouetur, necat virulentia, vt fofibres vfu membrorum adempto, confeftim conci-daiit.

P 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hac

ii6 ANNAL. VRBIS M ISN AH

Chifma- Hac æftate columns ardentes, amp;nbsp;multa chafmata in cœlo fæpius vifa funt.

Virgo quædam fatuapuellam triennalein exvrbe Ce-cum educit, cumt^ iuxta Trebifam iret, vbi riuus excreue-rat,nudatamveftibiiseamtraducit, port iti agro rurfiis induit. FelTa onere deponit miferam, cœlo pluuio amp;nbsp;ven-tis horrido. Manens in agro îlla tota node, Sc dimidio diei fequentis ab adolefcente ruftico reperitur, iacens in facie, ab eo portatur in villam vicinam Bifuitiam. Re-mifla ad parentes follicitos, amp;nbsp;interrogata quis fibi affiiif fet, dixit, albos catellos fibi fuifle cuftodiæ. Faétum hoc in die caftorum angelorum,

Eodem anno obit, Nicolaus Spechtus, paftorludiil-luftris, amp;nbsp;111 Vir iudicij Ecclefiafi:ici,x 111 i.Cal. Oâob-fepultus ante aratn in templo Afrano.

Mors Spechto requiesnunc eSi, amp;patria coelum, Qm bona Chriße tuopoffidet illebono.

In eius locum fuccedit vir reuerendus M. lacobus Lechnerus , Lincio vrbe Auftriæ natus, qui prima voca-tione profedus Norinbergam, ad diuum Laurentiumdo-cuit annos ofto : altera Mifiiam, vbi docere hoc anno inr cepitprid. Decemb. Idem in Vir iudicij Ecclefiaftici.

M D L X V I.

Inunda- Non. Febr. vrbs Mifna, qua vicos declines habet, fuit tio. nauigabilis, propter Albis inundationcm, per tres portas cymbis amp;nbsp;lintribusnauigatum eft, Aquenfem, Albi-nam, Laniam : per hanc etiam fic ibatur, vt nauts vertices cogerentur fubmittere, nefupra impingerent. Dura-uitinundatio diebus nouem.

Eodem anno Non. Maij. obit in ludo Suerinenfe, Nicolaus Sardorius, hic natus : morbus fuit, pleuritis ; mu-y nus/ docere Muficam.

Arx

1 X s E n T E R T 1 V s. Il'f

Arx Mifnenfîs v i ii. Cal.Iunij de cœlo tangitur,hora Fulmen» tertia vefpertina : tcftorium cameræ vnius crematur : fir~ mifsima tigna teôli, amp;nbsp;trabes ilignea: ita fiflæ, vt loco fo-mitis elfe polTent. Fulmen per omnia conclauia perru-pit, fuper feneftras tranfiens, amp;nbsp;infra eafdem euadens, vf-que ad cellariorum fundamenta,

Excedit exhacvita vi. Non.Iulij Magdalena,vcne-rabilisamp;opt.viriM, Cafpari Eberhardi natu maiorfilia, annum duodecimum nata, præclaræ fpeipuella,

Irriguo floret veluti flos blandit^ in hortOf

Demittitq; graui ta.£lus ab imbre caput :

Occidit in teneris fie vernans Magdalis annii. In paradiftacisplantula viuarofis.

Rabfchicius pagus eft Milticiorum , fupra vrbem MiC^ tiaiTij à finiftra vix, quâ itur Fribergum ; ad eum in ripa fragmentum Orycis inuentum, quod vnicornu vocant, efttç pro veto habitum. Ad eundem pagum mons eft to-faceus : cuiusmateriæ funt, terra, harena, marga, amp;nbsp;fuc-cus lapidefeens; in eo tofo natura figuras varias, fiftula-rum, ftiriarum, columellarum exprefsit. Corium eins, qiiod fucco lapidefeente fuperinducitur, colore album: interdumlæue ac planum,interdum feabrum amp;filofum, modo cerebri, modo vuarum fj-jecie turgidum. Ex eo homines noftri vrunt calcem, amp;nbsp;tofo ad miiros, cemen-ti vice vtunrur. In eodem reperiuntur conchæ plans amp;nbsp;tur-binatSjamp;videnturfolia alni impreflk,,eft(ÿlapis ifteminus friabilis. Colligenda manuum firmitas in Maximino Iinperatore, qui fenex lapides tofaceos, vt feribit Capito-linus, fricare potuit. Hæc prolixius narro, quia philofo-phuspræftans Georgius Agricola , tofihuius fæpe memi-nitjDerebus fofsilibus,ineditione librorum fuorum fc-cunda,^

In domo honefti ciuis Volfgangi Beri, Volfgangi cofi filij, Simonis Riehteri ciuis filius, de fuperiore feneftra, famulæ

î28 AîJNAI. VRBIS M I s N Aï

famulænegligentudeddir, primiîm offendens inplauHii partem,inde cadens in viam filiceam : ne lædcretur,de£en-fuseftcuftodia Angelica xv. Cal. Odob.

Bellica tormenra i x. Cal. Ian. hac tranfueda fiint, aJ bbfidionein Gothanam, trâduâtaper eos hortos,qui men le Fcbruario âqua fuerantprofunda teâi, amp;nbsp;vfque ad ra-mos arboruin muigabilcs.

M D L X V I I.

Iohannes Slegelius in hoc oppido natus, vir integerS: eruditus docet Benfenæ, in ßnibus Boëmiæ, patronuni babens Fridericum Salhn/ium nobilem virtute amp;pietaK præüantem. lt;• '

Ditericus Scbleiniciusjohan. F. obit in cailrisadCo-tham, V. Cal. Aprilisftpultus Saltzæin diui Bonifadj-Mil-næ tale habet cenotaphium,

Ingenij prteflans amp;nbsp;nobilitatis honore, Schleinicinp titiilos hic Ditericui habet.

Qui reluti viridi flos immat urns in agro, Morte cadit ,primumprdia tiro gerens.

CrediditinChriflum,cuiflecommifit, amp;eius

Vulncribus yiucns, régnafitpema tenet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Volfgangns Bemus, illii/lris dominxCarharinXjduO' I riim Saxonix Elediorum matris, concionator aniicus. Ea nbsp;I

defundain patriam fe confert, Ecclcßx Mifnenfisdiaco- / nus, Seprofeffor b'ngux Ebraicx primus, in Indo illiiilri. / Moritur x v i. Calend. lulij, xtatis anno fecundo 8i qua- / dragebmo. EirucceditvirvencrabilisVrbanas Hantich' / manus, patria Ortrantio genitus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

In haevrbe natusM.Iobannes,TohannisF.Mortichis, / moritur x. Cal. Oâobris Sundershulix, generofi8c fortif- / ßmicomitis GuntheriSuarceburgij concionator, integri- / tare vitx, amp;nbsp;morum rediitudine eximiaprxditus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

Niincias I

LIBER TERTIVS. i2p

NunciusTorganiis Drefda venicns, in pagoSornitio nauiculam aiifert, vt dotnum fortafle citius veniret, fed in pontis Mifnenfis pilam impingcns, mergitur 111. Calend. Oftobris.

M D L X V I I L

Difficultatem annonæ hiiius anni, non prouentus fru- Caritas ex gum malignus effecit, fed hominum auarorum execranda confpiratio : de quibus fcriptum eft, vifcera impij crudelia funt.

Obit XV. Cal. Martij anno tetatis quinto amp;feptuage-fiino Cerdrudis Mollerina, ludo puellari pr^fecta,matro-n3pientifsinia,quædocuit in hac vrbe Catechifinum Sc preces annos trcs Sc viginti. Cum hoc dfdo Dauidico vi-tampofuit, I N te d o m i n e. s p e r a v i , non Con F VN D A R IN AETERNVM, quod his vef-biSjlingiiænon ignarajprotuliti'. ç'f.- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

Erafmiis filius Volfgangi Berni Diaconi^anno fuperio- Lapfus redefundij defeneftra delapfiis, manuAngelica, ne quid P“®». ci adiierfi accideret ,.defenditur, puer annorum quatuor, 111. Id.Iunij'.

Pusrpera in morbo capitis graui J in piitcum fe'abij-cit, XI. Cal. lulij'. Puteus terra oppletur, amp;nbsp;aliixs non pro-culinde foditur. ' ü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.»Jif

Opprimunturruinamontis, operarij duo ruftici,qiix Opprcfli adsdifcationem domus venatoriæ materiam 'parieti fa- operarii. ciendo fodiebant, 111. Non. lulijquot;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Triapontisiugaèligncisfaâalapidea funt, quorum vltimum eft hoc anno abfolutiim, cûm fingulis annisfada ■’ fintfingiila,

Nodeintempefta, qui fecutâ eft diem y 'n, Calend.

gt; poft ftellarum traiediones frequentiftimas, ftà-tim poft horam duodecimam, terræmotusfeqifttur. Ini-lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tio au-

23 ö A“N N A L. V K ß I S M I S N AE fio anditus fremitus, poflea fdéca concu/sio, quodgcnus fibKiTiav Philofophi nominant.

Tempus meten dis frugibus hoe anno ferenutn amp;nbsp;com-Dardana- modifsimum, mefsis copiofa, præter/pem amp;nbsp;votaDarda-•wi r_yfaniii. nariorum, quiexegentiumpenuria Sc famequaftumfad-entes, ditefcere iniuftc amp;i. turpiter cupiunt, Ui ipfos tyran-nos auaricia vincunt.

Obit placidé X 111. Cal. Odob. viri vencrabilis M. BartholomæiClamorini Diaconi Mifiienfis vxor, diepoû partum dedmo.

Suflinuit partus, fed non fuperare dolores,

' ,Inui£lieqinecistrifliitiurapotcsl:

Sed qttia Chrïfle iuo confifa esi fangutne iuflo, . Unalpurgis ,feuitm -vleit amp;nbsp;illa neqem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ lt;

Poft occafura folis v 11. Cal. Od. vifum Chafmapn parte orientait, quod ad occideatem fe exte/idebat, amp;nbsp;ad cœliferèafcendebat -mcdmm.A Motus in co varij, amp;CO’ rufcationesflammeæ, per'quas etiam ftellæ erantconfpi-»i'■ I lt;ûæ;durauithoras.ft‘rè’quatijor.^ lo / e;,; H''js',.

' nooc n^'li nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;^7?-;;oieb.-bj.:';.

. M D’! X.iLXe ■ ■

.. ■

’ Ceruus x.v. i.Cal. Martij vrbem introijt,vf(ÿ adforutn venienSjdeindepeKjeandemquavener^t portam,exibat.

MoritiirpbthiCi Cal. Februarij in ludoilluftri Laurentius.OthoHertz'bergjius , ejui ciànadmoneretur apraeç' ptôre,vt deliétoram-ipeminiireti amp;nbsp;à CbriAo eorum veni-am atcß remi/sionem expedaret : refpoadit, JMullum am-plius delidujnnotn,quîa Chriftum habeo redemptorem.

Cliafma. ^VeCperi;vi,Idgt;Martfj rifuaijeftchafma inplaga Septen trionali. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

' t AlbisaliiqaQtdubftffraiiiialtituditjc creuitJd. Mart.bi-duo typhones vehementißimi, amp;nbsp;torren$ Trebifa tertio glacieconftitit., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; gt;g.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;---

Rarfus

tIEEK. TEKTIVS. 2.3*

Kurfus vifafunt cbafmata xv. amp;nbsp;x 111• Calend.Aprd» Moritur domi meæ x i ii Calend. Aprtlis ,nobilis St mO“ deftus adolefcens , Hugo à Maxen Lufatius, in templo A-frano magnificè fepuitus. gt;;

Pakatvm est cor mevm domino, PARATVM EST GOK M E Mr

DEO OMNIPOTENT!'SACRVM.

H«jo dectw gentil MdxenA gt;nbsp;flore iuuentd

Concidit •• yt rigwÆ ßos fliecioftts humo.

Fatalcmin morbit marijs cww cerneret hor amt

M Cbrijlnw toto peäore yerfiM , ait :

EHtuadeliâiswîdiorclewentwnoJîrii, )k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

TJitïor, Chrifle tuo fanguine gt;nbsp;mortii ero^

Inte credo TnMnijCorf tw tibi pono caducum,

Inq^tuampatiens ownia trado manum,

H V G o Dei quot;pinens tewîp^MW^ ƒMitJ utqwe QMie£ceMf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1

quot;^unc ,colit in cœliiaare'atcmpla Dei, . r.i jrf' Eliï;flbetbufu?enïjdile'Êïuq;nominafrutrMW,'A ?.’• ' * Hoe mcejli titidum conflituere loco.

OLllT ÀN. ABTXTIS XVIIK

Hua,oni àMaxen Lufauó, gertere amp;nbsp;virtute nobiVi, ift.

CbriCVo pientifs. defunamp;o. x 11. Caïend. AçriV. BUiabetb., aGerfdoïfMat.loban.Tr. confang. Martinus ScVencef-iaus frat, germant, boe mon. vnan.pon. cur. an.Gbrifti

M. D.t X I X. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Poft vndecintam, Sgt;c iterumpoSft quartamboram, v t., gt;nbsp;Non.Mai), tres (bies xift, quorum extrema duo corpora pai»(eiewt. 1 insCuperrtèconiungebat'.npCtefequente totidem-vifx iu-, \ nbsp;nbsp;nbsp;nx -,vna cotpoti^ero impobta, aiteta ad iatus dexterum'

\ aàtun^a.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Motttut

232 ANNAL. V 'R B I S M I 5 N Aï

Moritiir kidi ill uft ris quæftor Volfgangus Gerftenber-gius, X i 1 i^Calenid.Iuraj ,qiufuomuneridiligenterprï' fuit fèxennium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Cremantiir per incendiarium Calend. lunij j domus tres, amp;nbsp;fcptcm horrea, vitra traiedum Albis inferiorem.

De cœlo tangitiir x v 111. Cal. lulij,domus Pauli Pî-Fulmen. pæ, vrbishuiusfeuatoris amp;nbsp;fcribæ,hora quartapomeri-diana. Fulgurisflainma in leâo incendit ftramen, fed^i' tim extinda eft. Eodem die j 8c eadem hora tangitut Fribergi teinplum diui Petri.

Pluuia X- A dje x 11. Calend. lulij, vfque ad x 111.Cal. Aug. ft«’- ingentes amp;nbsp;ferècontiniiæpluuix. Albis incrementa capU fexies. Vir quidam qui ligna excipiebat 'cimbula, mergi-tur. Agris illata eluuione magna vaftitas, nonfoldraiiU' bribus de cœlo, 8c in locis quibufdam grandine, fed etiam ruptis fluminum amp;nbsp;pifcinarum aggeribus.

Tempeftas fulminum x 1111. Calend. Auguft.dura-uit ab hora odauaj vfque ad quartam pomeridianam. lu hac vrbe tadum templum ludi fenatorij hora prima.Inlo' cis vieillis ftrata funt in âgris, amp;nbsp;in ftabulis arment^A fim exanimatihomines, 8c rufticnsille adolefcèns Bifuitt-us, quipuellamlèruauitj de quo dixi antea, tadus, arfit triduum toto corpore, poftea mortuus.

Inter ortum vernum amp;nbsp;æftiuum x.Cal.Augufti, amp;die-bustribusfequentibus fingulis fingulæ vifæ irides, paulù ante crepufeulum integtis femicirculis lucidifsimx. Secuta: frequentesquot;phjuiæ.

Ambrofîus Othobachius, vrbis huius conful, in libe-ris elocandis hadenus pater felicifsimus j.duabus filiabus orbatur intra dies quinque. Martham enim puerperam _ eft'êrt x v i. Calend.Odob. vxoremoptimiviriVoligangi EilenburgiJ ; Catharinam viduam x 11. Calend. Odob. nuptam Volfgango Bladæ ciui honeftifsimo.

X. Calen. Odob. media node ingentes corufeationes durarunt

LIBER P R I M V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÎJJ

durarunt horis duabus, ab vndecima vfque ad primam. Eo die obijt Margaritba vxor Hugoldi Schleinicij, quæ vidua vixit, annos fcx amp;nbsp;quadraginta. Mariti tumulutn legefuprà 1523.

V111. Cal. Oétob. ante tertiatn vefpertinam, vifi pa-teli),extretna corpora irisladeaconiungebat.

legt OKI.

.XccipÊ LeEîor bortuwi non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;won HeJ^eridum ,fed.

Mifnenfem, lt;jwi tinawiKW illtsfimilïinonfit: talis tarnen efl, ipt babedt deleflationem -, Ö“ vt patrictm cowwendet, amp;nbsp;nobilitet dominnm. TSloJlrmn cœlnm non effe a/^erum aut horridunii ter-raw non infrtigiferaw awt inboß)itctlem j'bic ipfebortiw docet, TOwltis plantw confuus feregriwi-s j eirfinu at que gre»nio berbus fouens 5 ö“benignèprodKcews flores Awœni/Jiîwos : qweweiinw ri-gduerimfonticulis poëtarwnij erit etidwi df^eEï» pwlcbrior, gratia at^ue odore iucwndior. TJale.

Ab Rn

2^4 ANNA t.' V R B I S M I S X Aî

Abfinthium Ponticum. Otdmifcfjtt’CntllK.

Otiid. 5. de Ponto.

Triflia deformes pariunt abfinthia campi. Idem j.Trift.

Cana prinsgelido defintabfinthiaTonto. Abfinthiâ tetra, à giiftatu dicuntur i Lucrétio. Herba funebris a-piid majores noftros, quam feretrisimponebant, amp;nbsp;in cœ meterijs plantabant.

Abrotonus.

ifidifacra. Lac3a.^.

Et larices ifumoqi grauem ferpentibus vrunt ^brotonum.

Abutilon Auicennæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fXJppdH'

Acanthus verus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bwnflaiv.

Virg. 2. Georg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;baccas femper frondentis acanthi.

Acanthus aptusoperi topiario : vndèab eodem,mollisSi tortus dicitur ; mollis, quia duéiilis : tortus, quia ficâi poteft.

Achillæa.

Ex fy deritidum generibus, vuliierum præfcns remedium-

Aconitum.

Proferpinæ factum : etymologiam exponit Ouid- 7* Met. QUiß quia nafeuntur dura yiuacîa caute,

ylgrefles aconita yocant. Idem aconita lurida velab effeótu, vel d trittiflorum colore, Aufonius dira,a poteftate nocendi. Nafcitar in Creta, vt Lucan, lib. 4-

Agératum verum. tvelfc^ frauenmiïit^'

Quidam putant Eupatorium elfe Mefuæ.

AgnusfeuVitex. J

Alcea Veneta. Çôenebtfc^cpappdn.

Allium Creticum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Änobhwcß«

Medendo hemicranio aptum. Serenus, ^Uiayelpiperis ternis terna addita grants Trita Unes.

Detdlâ-

LIïEK TERT1\S. 255

Deteftatur omne allium, Horat. Epod. 3.

“Parentii olim fiquis impia manu

Senile gutturjregeriti

Edit cicutk allium nocentiiM. Prouerbia funt, Allia.

amp; fabasne comedas. Item, Allium amp;nbsp;titbymallum terete,cyuodeft duplici moleftia afficere, cùm altera betba of-fendatfcetore, alteranoceat arrofione.

MVium montanum,

acceptutnaviro dodtifs. Conrado Gefnero.

Amarantus crrftatus

Tloremhabet non marceCsibilem, ad quem Petrus Apo-ftolus alluftffeputatur ,cum dicit KMfçovoizla,» à,(xd.çctvTov,quem Paulusnominat tÏîÄ'iKsuoirujJnfçê!l!tivov. Columella dixit, i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Imtnottales amarantos, propter vigorem nbsp;pulcbritudi-^

\ nem petpetuam.

1 Amur, verum.

\ Amomum.

\ Amyg^daVus

\ Arbor inibafo prxftantilsima de ea fe Pbyllis retinafuC-

\ pendit defiderio maritiüemopboontis •. vude arbor ipCa,

\ vtnbra Pbyllidis apudPalladium.

\ Auag,yris.

\ nbsp;nbsp;nbsp;Irutexpereç,rinus. Prouerbium eft, Anagyrim commo-

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ues, cùmres aliqua tr aamp;ando lit moleftior.

\ Auemoue

\ Plorerubeo ,ftos Adonidisgt;c\ui ex eins cruore creuifte firt-\ %rtur.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AuetVium,

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Virg.inEuc.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^arcijyum amp;nbsp;Jlorew iun^it bene olentis anetbi,

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Columellalib.to.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttbene odorati Jlores j^ar^wntur anetbi.

2-^6 ANNAL, V R B I S M I S N AE

Angelica hortcnfis Q33c(fc^e»t)o(rKdjCnN Anthémis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cainiüen.

Antirrhinon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qßclfcfjcrownt.

Flore eft alboamp; rubeo.

Apiumhortenfe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q:ppK^.

Herba coronaria in certarainibus Nemeis, inconuiiiijs Romanorum. Horatius Carm. 4. ii.

in borto

Thylli ne£lendù apium coronii^

E^i bederve vis. Eadem corona-bantur fèpulchra ; vndè Prouerb. Apio nihil opus eft.Api-um quia humidis locis nafcitur ad ripas,dicitiir vdum, ab Horatio Carm. 2.7. amp;nbsp;quia diu viret, ab eodem viiiax i. 56. Virg. in Bue. etiam faporem innuit, Floribus atque apio crines ornatus amaro.

Aquilegia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3(f a

Folijs duplicatis j colore alba, punicea.

Arizarum.

quod fum coniêcutus opéra viri clarifs. loachimi Came-rarij Medicij vt amp;nbsp;plurcs alias plantas.

• Ariftolôchia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Ofîerfwcù

rotunda, vera.

longa, vulgaris. Hoenomenexin-uenta re reperit, rem ipfam inuentor è fomnio, vt ait Cic. de Diuinationc.

Arona.

Folijs maculofis.

Arrhegonon

Artemifia minor Î5ctfuô

Afarum.

Afparagus maiotjltalicus. @pargfnh'ailt Hinc Prouerbium Augufto Cæfari vfitatum , Celerîus quant

t I E E K T E R T 1 V S. 237

quàm coquantur afp aragi. luuenal. fat. ii, »wontani

i poßto quos lêgit -Tfïilica fufo, îA€nûnj£.M.ar-tialis in Xenijs. Item Gol.

Et amp;4cca ajpayagî ßinofa profilit herba, Afphodeluslilueftris.

ver usjluteus, alb ns,

Atriplex.

Èx okrum fatiuorum genere. Col.

Et grauii atriplici confirgit lon^a frfelut, Atripiexhifpana.

Vulgôfpinachia.

Baccaris Matthioli,

Virg.inBuc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;baccare fi-ontem

Cinÿte : ne vati noceat mala lingua futuro.

valens contra fafcinum. Ibid.

Errantes hederas pajßm cum baccare tellus, Miftaâ; ridcnti colocafia fundet achanto. Ballamine jVtraque

Col. Fer calathis yiolam,amp; nigro permifla Itguflro Balfama , cum cafiane£lens, croceosq^ cor-^mbos. Barbu! a htrci.

1 îlore purpureo 3 cuius fernen mifit medicus excellentifsl’

I mus Petrus Mattbiolus.

I Beiuider.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A pulcbto afpeftu, verum eins nomenignotum,

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Berberis frutex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;SattCVbovn.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Beta

I alba,rubicut\da,8cnigta. Mart.lib.rj,

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FatwÆfnbrorum prandia, betlt;e. idem 5.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tigro^-,quot;pentri non inutiles betas,

I Botrys. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fTrCttbUîttîtdUt.

I Braîsica. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÄbÜ.

\ Bins genera fun^ Apiana, crifpa, marina, Itaiis Soldo-\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CI 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neiia

2 3 s A-NNAt. V R. B I S M I S N At

nelU. Gaule fior, qui Genuæ in precioeft. nbsp;nbsp;Col.

Serf cùm iam valido turgefcit lurida caule BraJJica, cumq-, tumentfaUentiarobora bette.

Braflica capitata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^CUptfrflUU

A. quibufdam dicitur caputium. Vuillichius.

Bryonia baccis rubeis Bugloffum verum Calamintha

Caltha duorum generum. OîingelblUItlCtt'

Virg.inBuc.