VERSLAG

AAN DE

KONINGIN

betrekkelijk den dienst der

RIJKSPOSTSPAARBANK

IN

NEDERLAND

OVER

1901.

EUKSPOSTSPAAKBANK.

Aan

Hare Majesteit de Koningin.

Bij Kouinklÿk besluit van 29 Maart 1901 nquot;. 21 werd, 'ingevolge den rooster van Toezicht, aftreding, met ingang van 1 April 1901 eervol ontslag verleend als lid en voorzitter van den Raad van Toezicht op de Rÿkspostspaarbank aan den heer mr. F. S. van Nierop, en werden benoemd tot lid van dien Raad de heer W. Hovv, tot voorzitter het lid de heer P. A. L. van Ogtrop.

Van de Rÿkspostspaarbank is, overeenkomstig de bekende, in vorige verslagen aaugeduide regeling, door het Marine-personeel, buitenslands vertoevende aan boord van Hr. Ms. schepen, wederom op bevredigende wÿze gebruik gemaakt.

In 1901 zijn er 828 nieuwe boekjes uitgegeven, tegen 714 in 1900, terwijl in 1901 is ingelegd een totaal bedrag van f 186 560,01, tegen f 158 016,35 in 1900.

In den loop der maand Juli 1901 werden de bureelen der Directie van de Rÿks- Directiegehuuw. postspaarbank uit de ingehuurde perceelen , waarin zÿ vroeger gevestigd waren , geleidelÿk naar het nieuw, eigen Directie-gebouw overgebracht ; zoodat alle aldaar voor onmiddellÿk ingebruikneming te bestemmen lokalen op 1 .A.ugustus 1901 waren bezet.

Onder den Directeur was, aan het einde van 1901, ter Directie werkzaam het Personeel, navolgende personeel ;

• 1 onderdirecteur ;

• 2 commiezen ;

14 adjunct-commiezen ;

9 klerken der 1ste klasse ;

• , 2de , ;

• 97 tijdelijke ambtenaren, van wie één als concierge, één als portier, één als machinist en één als stoker dienst doen.

Ingevolge overeenkomst, den 16den September 1883 tusschen Nederland en België liiicrnationale gesloten, zoowel betreffende de overdracht als de terugbetaling van gelden, hetzÿ in spaarhaiikdiensl. de Nederlandsche Rÿkspostspaarbank, hetzÿ in de Belgische Caisse générale d’Epargne et de Retraite ingelegd, werden in 1901 :

• a. overgedragen op onze Rÿkspostspaarbank :

31 Belgische boekjes , ten gezamenlÿke bedrage van f6 097,72’, uitmakende het geheele tegoed dier boekjes ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S

• b. overgedragen op de Belgische Caisse génirale d'Epari/ne et de Retraite :

43 Nederlandsche hoekjes (het geheele tegoed), te zamen ad f 9 745,58 ;

• c. terugbetaald :

• 1°. met betrekking tot 118 Belgische boekjes, in Nederland; op 98 het geheele tegoed, te zaraen ad f17 951.CO en op 20 het gedeeltelijk tegoed , ad f 4 728.62;

• 2'. met betrekking tot 145 Nederlandsche boekjes, in België: op 104hetgeheele tegoed , te zamen ad f 18 506.38, en op 41 het gedeeltelijk tegoed, te zamen ad f 7 336.66.

Voorts werden 107 Nederlandsche boekjes, waarvan de inleggers in België verblijf hielden , door tusschenkomst van de Caisse générale d'Epargne et de Retraite, en 6 Belgische boekjes, waarvan de inleggers in Nederland verbluf hielden, door tusschenkomst van de Nederlandsche Rijkspostspaarbank voorzien van het over het jaar 1900 verschuldigde rentebedrag.

Het totaal der overgedragen gelden beliep alzoo te zamen f 15 843.30’ tegen f 13 207.96’ in 1900, terwijl in het geheel werd terugbetaald de som van f 48 522.66, tegen f46113.31 in 1900.

Het aantal in omloop zijnde boekjes vermeerderde dus in 1901 met 67 630 stuks of met 8.2 pet.

In verhouding tot de bevolking was het aantal inleggers over de provinciën verdeeld als volgt, met een gemiddeld aantal inlagen en terugbetalingen op elk boekje, als in de laatste twee kolommen is vermeld ;

Het totaal bedrag der inlagen over het geheele Kÿk eu per 1000 zielen, bedroeg op ultimo December van de jareu :

1881............f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;263.41 =

1882 ............ 504.34

1883 ............ 674.215

1884 ............ 901.64

1885 ............ 1150.18

1886 ............ 1 546.34

1887 ............ 1 786.57

1888 ............ 2 169.76

1889 ............ 2 683.23

1890 ............ 2 852.30 .

1891 ............ 2 933.78

1892 ............ 3 325.53=

1893 nbsp;nbsp;........... 3 780.12=

1894 ............ 4247.40

1895 ............ 4 841.88=

1896 ............ 5 893.77

1897 ............ 6 439.14=

1898 ............ 6 935.42=

1899 ............ 7 538.14 .

ISOO............ 7 617.59

1901 ............ 8 432.99=

Het verschil tusschen 1900 en 1901 is dus f 2.10.

10

Het aantal inlagen , in zegels, bedroeg over 1900 G.9 pet. van liet geheel aantal inlagen. Deze verhouding is dus , volgens bovenstaande tabel, thans gedaald met 0.4 pet.

Met betrekking tot het aantal inlagen , beneden f 10, viel er, vergeleken met het totaal der inlagen , over 1901 eene vemdndeniig te constateeren — 1.7 pet.

11

Over 1901 bedroegen de terugbetalingen 28.8 pct. van de som der inlagen over dat jaar, vermeerderd met bet saldo-tegoed over de vorige jaren. Die verhouding bedroeg in 1900 29.7 pct.

Met gemiddeld bedrag der terugbetalingen beliep in :

Ter zake van de terugbetalingen, nl. of ?ij al dan niet rechtstreeks (d. i. zonder of met voorafgaande machtiging van den directeur der Rÿkspostspaarbauk) hebben plaats gehad, volgt hierachter een opgaaf naar de verschillende provinciën :

14

Het getal rechtstreeksche terugbetalingen , in verhouding tot dat der terugbetalingen t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;op orders, vermeerderde in 1901 met 0.59 pet.

In het derde kwartaal van 1901 werd het meest ingelegd , en het minst terugbetaald.

In welke mate van de in 1885 geopende gelegenheid, om de overbrenging van aanvragen om terugbetaling en die der betrekkelijke orders tot terugbetaling door middel van de telegraaf te bespoedigen , werd gebruik gemaakt, kan uit het volgende staatje blijken:

Rente. Tegoed. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Onder de terugbetalingen is begrepen, wegens aan de inleggers uitgelieerde rente

op geheel afbetaalde boekjes, eeue som van...........f nbsp;nbsp;nbsp;64 161.97

Wegens rente werd aan het einde des jaars op de boekjes bijgesrlireveu. 2196 842.45

Zoodat de som der iiitgekeerde en bijgeschreven rente bedraagt . . . f 2 261.004.42

Over 1900 bedroeg die som............... 2 072 012.47

Dus meer in 1901...................f 188 991.95

Met inbegrip van de bovenvermelde som, wegens bijgeschreven rente, bedroeg het gezamenlijk legned der inleggers aan het einde van 1901.....f93 771 663.84

Aan het einde van 1900 bedroeg het..... nbsp;nbsp;84 697 013.80’

Zoodat het vermeerderde met........... nbsp;. nbsp;. . . f 9 074 650.03’

15

Wegens belegging van gelden werd in 1901 eeue gezamenlijke rente verkregen Bekffgiiig. van..........................f 2 928 649.70

Waarvan werd uitfjekeerd o{ bijgesehreveii ten behoeve ypTi de inleggers (zie boven)....................... 2 261 004.42

Zoodat aan rente meer werd ontvangen dan uitgegeven.....f nbsp;nbsp;667 645.28

In 1900 bedroeg dit......•............ 632 934.93

dus wee/’ in 1901...................f 34 710.3.5

Het gemidJelil rentebedrag in de jaren 1881-—-1901 verkregen was :

• a. wegens inschrijvingen op de Grootboeken en andere NederlandscheStaatsschuld, in:

1891...... 3.29 nbsp;nbsp;,

• b. wegens etfecten en pandbrieven

  in :

17

6”. overzicht (proviucies-gewijze) der rente, betrekkelÿk het jaar 1901, die :

• a. werd uitbetaald op uit den omloop getrokken boekjes ;

• b. werd bijgeschreven op de rekeningen-courant ;

• 7quot; . staat, aanwijzende de rente-bedragen :

• (I . den inleggers juitbetaald ;

• b. toegevoegd aan hun tegoed ;

• 8’ . staat, aantooneude de percentsgewijze verhouding van het aantal inlagen door middel van formulieren met aangehechte zegels (post- of spaarbankzegels) en van het bedrag dier inlagen , tot het totaal ;

• Oquot; , overzicht van de volstrekte en percentsgewijze vermeerdering der in omloop zijnde boekjes en van het tegoed der inleggers over 1881—1901 ;

• - lOquot;. overzicht betrekkelijk: a. de inlagen, b. de terugbetalingen en r. de inleggers (jaren 1881 tot en met 1901);

11quot;. overzicht omtrent :

aantal en bedrag der inlagen en terugbetalingen ;

, uitgegeven en afbetaalde boekjes, betrekkelÿk het tijdvak 1881—1901 ;

het saldo-tegoed en het aantal in omloop zijnde spaarbankboekjes, geconstateerd aan het einde van 1901, een en ander betreffende particulieren en vereeiiigingeu ;

12quot;. twee tabellen , aanwÿzeude de verkregen rente :

• a. wegens belegging in Nederlandsche Staatsschuld, benevens in effecten en pandbrieven ;

• b. wegens belegging op prolongatie ;

• 13°. twee tabellen , aanwijzende :

• a. de aankoopen van Nationale Schuld, ten behoeve van inleggers ;

• b. de door bemiddeling der Rijkspostspaarbank ingevorderde renten der ten behoeve van inleggers aangekochte Grootboek-inschrijvingen.

Ter aanzuivering van de totaal-som, door de Rÿkspostspaarbank verschuldigd wegens de over 1900 te haren behoeve door het Rijk gedane voorschotten, werd in 1901 een bedrag van f 393 004.48’ (waaronder eeue som van f 82 335.79' , betrekking hebbende op den aanbouw van het nieuwe Directie-gebouw) aan ’sRÿks Schatkist terugbetaald.

De kosten per operatie bedroegen in 1901 f 0.21, tegen f 0.19 in 1900, die per inlegger beliepen over 1901 f 0.42’ tegen f 0.39 over 1900.

Wegens de verschillende onderwerpen zijn respectievelijk in 1900 en 1901 uitgegeven de volgende bedragen :

3*

I) Aangezien de kosten over 1801 thans nog niet ten volle verevend, en eerst aan het einde van 1902 met volhimen zekerheid bekend zijn , ktinnen enkele der hierna volgende posten later blijken niet volkomen juist te zijn geweest.

19

Ue definitieve balans over 190ü benevens de voorloopige over 1901, zijn als ' bÿlagen M en N hierachter opgenomen. Ue bÿlage O bevat eene opgaaf van de bezittingen, welke op 31 December 1901 bij de Nederlaudsche Bank aanwezig waren. De rekening, bedoeld bij artikel 8 der Instructie van den Directeur, komt als bijlage P in dit Verslag voor.

De rijzing van de koersen der fondsen in 1901 oefende óók op de beurswaarde van een deel der bezittingen van de Rijkspostspaarbank een niet geringen voordeeligen invloed uit.

Onder anderen zijn de noteeringen der Nederlaudsche Nationale Schuld, benevens die van fondsen, voortgesproteu uit biunenlandsehe gemeenteleeningen , in gemeld jaar niet onbelangrijk gestegen ; de marktwaarde van het meerendeels op zoodanige wijze belegde kapitaal der Spaarbank werd daardoor beduidend grooter.

De hoogere marktwaarde van fondsen, in het bezit der instelling, tengevolge van het gunslip koersverschil, bedroeg (gelÿk uit de cijfers der balans, toegevoegd aan dit Verslag, kan blÿken) ongeveer 2.84 pet. van haar totaal-kapitaal.

liet óoeZ’-verlies, geconstateerd in de balansstukken, te vinden in het Verslag over 1900, is daardoor nog wel niet geheel verdwenen, maar dan toch in zéér belangrijke mate verminderd.

De vergoeding aan de postambtenaren , voor hunne bemoeiingen met betrekking tot den dienst der Rjjkspostspaarbank , beliep in 1901 f 67 756.50 of 0.07 pet. van het saldo-tegoed aan het einde van dat jaar ; eene percentage, gelijk aan dat van 1900.

Aan het einde van het jaar waren alle post-, bÿ-en hulpkantoren , met uitzondering van 1 hulpkantoor, voor den dienst der Rijkspostspaarbank opengesteld.

Op 7 of 0.5 pet. dier kantoren vonden geene inlagen of terugbetalingen plaats ; in 1900 was dit aantal 9 of 0.6 pet.

20

OVERZICHT van het bedrag der inlagen en terugbetalingen, het aantal uitgegeven, afbetaalde en in omloop gebleven boekjes in 1901, alsmede het saldo der inlagen en terugbetalingen over 1901 en vorige jaren.

21