Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad fuse fedæ iolcriptionem

' I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abutuntur : -

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Collecta ex eiw Itbro ‘De Ecclefia, Ordination

Çtyi'amp;NS SINGVLIS ^SVBI ]?CTA eft perfpicua amp;nbsp;vera Solutio ex prxee-ptis reûè amp;nbsp;Thcologicc difpu-tandi petita.

p o TE N T IS S IM o P RI N Cl PI,. AC D OM I N O, D OM I N O WiLLELMO Landgrauio Hafsiæ.Comiti in Katzenelnbogen , Dietz, Zigenbaim,Nidda, ôte. Domino fuo clementifsimo.

\rMtn mankus haberc Fra^-^ cißi Furr lam leßiiraßri caiuß âa lihrHm, Fe^Fccleßa or^ rlinatiombiis ^-Cmißrorü Eccleßa, Jüu,^ ßrißime Frinceps ßauorem amp;nbsp;beneiio-lentiam C. ZJ. mihi detaht Fir doZiißi-^ mos ac celeberrimia ( cuius Ingenium at que erudit lonemjingutarèm nonßne_j caujaglurimißacu ) cum adnos ex aula , C. Zf . rediißet. Qiiam tant am erga me Frmcigis Jllußrißimi clementlam acbe^ ^^gnitatemnonr^antumagud me colere» -ßdetiumpradtcare,amp; quibus modu Po^ terogergetßo celebrare decreui: nemiht t^biicigoßit, quod yetus To,ta quereba-

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q

Itac^Heexifimam oblatumef^iU ar-gumenrum^rjiioteßan pojßmeamobßr. uantiam ad quam me fibi C. ZJ. Perpe^ tuodemnxit. Cumenim Turrianus illo ßtoßnpto nonßlum omnet purjoru Ec-cleßa J^tmßros acriter mß^etur, ßd et^m lllußriß.Cer mama Principes qui dèrieatem 8tiangelicarnproßremur^muL tu lacis Ißßatica impudetiaperßringat: non potui ab^irftre, quin boclibello com^ munem piorum omnium cmißam deßen--dens ycaßmul diluepem qua Ule temere impudent er ( qui J^onacboru huius ßculi mos eß^ lüuß^iß. ^rincipibus obie-cit. Q^o d tarnen me um inßit uturn non in ^am partem accipi 'relim^ quaßneßiam^ quam abundet Çermania^ yiru doblis

acribus Euangelq propugnatoribust ; at que omni dißiplinaruijp genere excul-tis. ‘Ebecßmadeomea tenuitatis igna-ruSi'Pt'Pnui yelaudeamj'rel audere de-beam 'rirorum praßantißimorii caußam

ßtßlfere : non minus quamß' tqyro quida ad ^cbdbm tuendem in medium pro-^ dtrei. Occurritenim illud,ifTiiJMi ax-/MJ-^ov axvt: egt;! aéoi^ipTipot'eiin, ‘Deinde 110 dubiro quin Illußriß. ‘Principes lampri-dem aures ßiasijhußnodi ^onachalt^ bus declamationtbus occlußrintyquasalt quandopraßat vireute obeerere at que lentio, quam multis.}gt;erbts reßellere.Pe^e fiquidem Chrq^fißomus obtreB:atoues ap^ pedauit Pracones noßrapatientia. Qße emnia quanqaam 'Verißima, non me ta^ men ab inßitutoreuoamp;arepotuerunt'.imb potius ßeraui boc meum ßmbolum amp;nbsp;banc op er am quawufacujiqueßt,non in-pratam ßorc_^ U. C. nec erudttißimis mibique plurimum obßruddis 8ccleßa-rum Çermanhe Do^oribus. E^i enim ße^^auimus, Vt boc Ubeüo non tarn Tur-nanum reßutarey^quam doblißimis amp;nbsp;da rißimi^^ermania Dodoribus Duma-num reßutatibus ^frbßribere 'vider emur, d/uc etiam accediti qtiod die identidem

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;E / y

inculcatjEccleßds qiine ex Luther'i radt-ceßirrexerHnt non inter fe coljttrere, ntc communi Eeligioni^ 'einculo eßß coUtga^ toi perpétua dtßßenßonibuslaborare ataueconßitlari : ade)) }gt;t beneß^erarc^ iubeut ßontißctoSjCum boßes parumin-terß coniunßos habeant. ßdtenimbic . noßer libellas ertt teßii quam coniun^ä yirtbus omnes no^lr^e Eccleßa in T^ontE ßcios impetußaciant^neßbi ißi Monacbi amp;nbsp;ytConacha hequiores leßaßrißalß quadaße^ibloricc blandiitfur. Eraterea quu ante aliquot anhos hoc ipßm argu-, métum de légitima ’^Pa^orum no^orum 'pocationetr^blaueri]^,exißimaui me nihil alienum ad ^ßcioßa^urum ißnouum ^hunc hoßem ißm certamen inßauran-t

temexcipersm, neßorte meoßlentio quE , bujdam '\gt;idsarßutum adtergum reiecß • fi.Qi^d autem hicagant'ßholaßice cum

Turriano, in caufi eß dißutatioßläpß^ habita,aduerßhs quamimpurus ideßco-ri ßhantae^ leßuitaßerimpudentßumli-brum

Irumedidtt. kä igituryi/itmeßcUim eo dijjèrere^tßprgt;eßns in Lig/enß çaâemiaßßeretur. quot;klmoror megtof qnofdam hommes,migracePta rekie di--ßgt;Mddià khiloßghis tradda, nbsp;nbsp;igßm

'^fmav 'TRmS'ein.i^ßgerhe^ etTrcqJ'tuJaç Teßcidt. Kldgraclare l^aß^nzenns in I au dem ^aßlif:*H o idcirco contenenda eßerttdj^ tio,inquit,qidbdita qutbujdam ygt;ideatur. quin potius mßtlß atque prapoße^i ha-bendi frnt qui hoc exißimant, omneßque ßißmiles eß'^optarint,'\gt;t priuata eorum ignorantia communu ignoratio tenebris cbtegatur,ne quißuam ipßrum inßitia prodat amp;nbsp;coarguat. //pc igttur meum ' conßliümß,ygt;t conßdo, CZgt;gt;.probauerit, hocmunußulum benigne accipere di- ’ gnetur,cummeinpok:erum ad eiußnodt certaminaßbeunda alacrtorem reddet, tum quot;Peroßbi deuiinEiißimum, nouo bene-ßcio acßiuore pro ßaßngulari benignitat ornabit: cui ego meum omne ßu-dium, obßquium perpetuam obßr-

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^antiarn

uantiamoffera.Dominui C. U.jùoSf i-rittiper^etHo regar^Illu^rißir/fe 'Prin-' } ^in^peragietatis do^rina magti confirmer, âm mcolnmem JBcclefix fioehcißime conßeruet. Ex yirttßeo no^ro^ dic^ fixt^ Martù, M.’D. LXXVII.

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Errtiu fie corrtnto: tiumertts prior paginai», • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poficüor Un.dénotât,

P3g.7.1in.6.dici Ecclefiam iff-51-avaXo^oç 19-14. cumpiÿore ij-p.Rerpondet, 14.19. Apoftolis, aulîsnon 30. i».fuccefforem? 57. ii. affnitirer 50.17. fed (lefuit. 51.8. no-uampl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;87*8. Wi.

pîQr afjumftum ad huius Propoßtionü conßrmar/onem : Remànum Ponttßcem ejjè caput yißbile -vißbilii Eccleßamp; : Etßtb eo capi~ te continuam eße debere ordinariam Epßopo^ rum ßcceßionem.

Complexum eß eiußnodt : Omnes lpgitim£ ordinattones nttuntur ordinitria Epißoporum ßcceßione, ßb^ißtbili totius Eccleßdi capite Porf^tißce Romano.

NuUx autem Proteftantium ordinationes talesßnt: Qi^re nuUg, Proteßantium ordina-tionesßnt le^itim£ ,fe^*exratione cßequen^ ris irritdtynuÜA^^ mere Laic^,

SV PERIORl^S SOPHIS-mattfßlutionem ßquentia capitaßts quaque locu tra£labuntur.

V 7T Medium afliimptûà Tiirriano tolla-r. tur,dQcendumlft,Rom Epifcopumnó cfle Caput vifibileEcclefiæ amp;nbsp;Primatü Rom, Pontifie* non Scripturç teftimoniiSjied hu-ipanis tantùmiuftitutis corfirmari.

cendum eft, Chriftum eflê vnicum Ecclefi« caput : amp;nbsp;qui aliud fecundarium Ecclefiæ v-niuerfte caput conftituunt, cos n«n tantùna in Theologia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verumetiam a-

Locorum aliquot Scripturæ à Turriano deprauatorum,verusacgenuinus fenfus ex ipfa Scriptura proferendus.

Atque vt veritas dilucefcat,explicâdæ func ép.uvvp.iitj[ quæ fæpe occurrunt in hac Difpu-tatione.

Explicandum nomen Succ^fsionis : vt ovo-p.a.TÛi'ni ab 8c adumbrata ac titularis tantum fuccefsio , à fera legitimaque fuccef fione difcernatur. Item fuccefsio doârinæ à fuccefsione Minift?riali diftinguenda.

Proponendg fentvariæ mutationes qui-bus Ecclefiæ ftatus vi J i b ilis eft obnoxius, amp;

Qnærendum,reâénedici pofsit ordina-riafuccefsio,quando ordo E,.clefiæ colla-’pfuseft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Quppafto dicendæ fint extraprdinariæ vocationes eæ quibus ordo colla^fus ingt; ftauratur.

Quidnatn dici pofsit ordinariû, quldve cxtraordinariura fuifle in iis qui Ecclefiam

Confirmandum eft, Epifcopum cundem plané efle cum Presbyteroiurediuino,adeô vt no minus Presbyteri quam Epifcopi ius ordinandi habeant.

Pontificio s de Ecclefia catholica per vni-uerfum terrarum orbe diffufîfalfô gloriari.

Ne ipfos quidcm Pontificios habere ordi-nariam fuccefsionem, fed folum fuccefsio-nis fimulachrum, in ordinationibus Eccle-fiafticis.fiue ordinandi formam, fiue ipfiu# Minifterij fundionem fpedes: adeo vt Tur-riani Medium non modo falfum fit vt quod falfis principiis nitatur, fet^eriam ifieptum, cum fit comm une, amp;nbsp;facile in Sophiftæ caput retorqueri^ofsit.

Ita euerfo I'urriani ArgumentOjamp; difcuf fa Sophiftices nebula, fubftituenda eft vera amp;nbsp;aperta hæc etvTitfxtnç.

Omnes ordinatione^qua: legibus amp;nbsp;præ-fcriptis Apoftolicis afqueqKprcifo Dei ver-bo nitunturfunt legitims. At ordinationes quae fiunt in Ecclefia Reformata funt eiuf- • modi; Quare Ecclefiæ reformat? ordinatio-oes funt legitims : amp;, ex ratione confequcn-ÛS, rats,vers,amp; meré Ecclefiafticse.

IC Ecclefiæ,fi autemEcclefiä non audieriCjfic tibi (icut Ethnj-CUSamp;:Publicanus,^ic.ybi enim funcdiio vel tres congregati in nomine meo, ibi fum in medio corum.

rhni Ecclcßa eß (œtus amp;nbsp;congre^dtio ßäclium qui in n(^ine Domini co^e^arißmt : lüi yero demum in normte Dominicon^fegdnTur qui ab Eßßopojüo con^egdnfur T^tqueitayt Ec-cleß£ qu£ ynd Cadiolica eß^lt;^ Prlt;£poßro cius, ne^c Pontißci Romano addrhurcant. ßuod cum de Proteßanrium Eccleßis diet nonpoßit^ efß-citur,edsnon yerdi ^ccleßds, ordinario-nes quic in iUuißu^tynon eßße Ecclcßaßicds.

• Soiutio ßißerioris Sopbißnatis. FundamenT lOc Argumentum Turriani dudum ah tumdifpu-IJEcclefiæ Definitionc primo loco recen- ■ ' Eît?«' • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;huiulce diiputationisfunda

dcfiniLoæà^^’^^“’^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofsit«Definit autem Ec-

Turf.pro- clefiam,fidèlium cœtum amp;congr«gationem pofita. faäam ab Epifcopo fub vno vifibÀ capite, nempe Pontifice Romano : ex quoinfert no-ftras Ecclcfias , ciim eo modo non fintcon-,gregatæ,non effc veras Ecclefias. RefpÓdeo,

vocabulorum ofMiwtÛAf efle rcfflouendam-' priiifquam ilia reétè definiripofsint ïtaque Homony-nomen Eftiefiæ fquatenusquidem huicdifî”'.^ putationi conuenit) alacrislcnptonbus va rie folet vfurpari. Primùni enim fignificat cógregatioiiem eleâorum Dei, vt r.Timoth. ^.Ecclefia eti Doirtus Dei -, columna’amp;fta-bilitnëtum veritatis.Ephef.$. Ecclefiam non habétem maculam autrngam.EtpauIôpôft, Myllerium hoc magnum eft ; deChnftô amp;nbsp;de Ecclefia.Etî.cap.EccIefiaeftcorpus Chri fti, complemëtum eîus qui omnia impletfli omnibus:amp; ß. qui funt loci confimiles.Dein-de Ecciefîæ nomen tribuitur finguhs 8i par« ticularibus Ecclefiis, in qrtibus ordo Eccîc-fiafticus exDeivcrbo inftitutiisèft : cuiuf-modi fuit Eccîefia Corinthiotum, EphefiO' rum,TheflalonicenfiBm,amp;c.quibusfingulis tribuit nome Ecclcfiæ Paulus. Atquë jta'po-

. fcente loquendi vfu, nomen Ecclefiæ indefinite vfurpatum , figmhcat vn^quanquéex Ecclefiis particulariDus;\ti. Corinth.io.E-

. ftote fine fcandalo ludæis amp;nbsp;Græcis, amp;nbsp;Ec- „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

clefiæ .Dei-Hæc de nomine Ecclefiæ. Rurfus mîavoca-diéiio.fidelis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicitur. Nuncenim buli Fide-

conuenitfolis eleélis: vti.Tim.q, Nuncjisl's-omnibus qui Religionem Chriftianam pro Hijinony-fitentur,vt i. Corÿith.y.amp;c.Poftremo Côn-’^JÎ gregatiofiis vocabulum habet etîarn ô/xov«- grfgacio-ju/a^quandoquidem modo ipfos congrega- nis. tos,modôaâ:ionem congregantis fignificat. pefinido

ItaigiturdifcufsisHomonymiis.quæro “ Turna-ex te,Turriane, quapi Ecclefiam hoc in loco

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A iij’ tur.

definias : eledorumne? At loqueris de Ec-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clefia ab' Epifcopis, ApoftolorumJiicceflori-

bus,amp; ab ipfis Aportolis congregatarconüat auterp Apoftolosnon folos eledos congre-ïcclefia. gafle,fed fimül etiam multos hypocritas qui ad eledionem Déi non pertinebât : nam A-poftolica prædiçatio fimilisfuit fagenæia-dæ in märe, amp;nbsp;quæ ex omni genere congrc-gauit, vt conftat ex Chrifti ver bis. Matth.13. Ergo nó definis Ecclçfiâm eledorum, alio-gui definitio erit îatior definito,quod vêtant eæ regulæjin quarum cognitione amp;nbsp;vfu vide-ri cupis imprimis verfatus, qui tertio quoq; verbo Âoteftantes in arenani diiputationis prouocas. Quiâ ergo?aliquâmne particula-rem Ecclefiam definisPid vci^ negas,cùm in-definitè loquaris. Reftat igitur vt earn defi-nitionem proponete'volueris, quæ vnicui-qtie exparticularibus Ecclefiis conueniat. Hoc igitut primùmlt;equiro in tua definitio-ne quodno»addidcr«K,.te devifibili Ecclc-fia loqiUjVtoinnis Hômonymia tolleretur.

• Tu verb (vtex ièric huius difputationis pa-tebit) data opera ita loquutus es,vt quoties eaquæ finit Elèdorû Ecclefiæ propria, cum Ecclefia vifibili côn'fùnderes, fàciliùs polies * , . fub vélo o/xafK/z/aç latere.

Fidelem. Ais præterea hanc côgregationerri elfe fi-delium,quæ didio non minus etiam fuit ex-plicandanam enim fuprà confecirfTus in de-finitione Eccefiç vifibilis, fideles intclligi,nó folos cledos, fed cos omnes quiveram Re-ligionem profitentur. At vera religio poftu-

SOPHISMATA. -7 lat puritatem doétrinæ, fynceram Sacramê-torum adminiftrationem,reftam inuocatio-nem notwinis Dei, cætera eiufmodi quæ • funt ad veram religionem cóftitucndam ne-ceOaria. Ex quoefficitur iis omnibusdefi-cientibus, non pofle dici Ecclefia:quiaeiufmodi congregatio non erit fidelium congre- Ecckfia gatiojid clEeoruin qui profitentur veram re- nó fuit an-ligionem.vt diximus. Itafacile cócludimus « Prophc-falfum elfe quod initia dixifti, Ecclefiâfuif-feantePropheticam8cApoftolicamdodri- “ nam.id eft, ante verbum Dei ab hominitws, receptum.NamfiEcclcfia eft congregatio fidelium, 8c fideles dici non poifunt abfque fide,neque fides poteft abfi^e verb^ Dei con-fiftere , confequitur verbum Dei eifeprius Ecclefia. Qu8d fi ad leges redè difputandi refpexiffesjvidiffes Ecclefiam referri ad verbum Dei, tanquam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'rajeo?

Sequitur porro in Aa definitione, fideles Congrcga-efl'e in Chrifti nomine coijgre^andos,ex hoc t'o. Matthæilococap.iS.Siduoexvobisconfen- • ferint, 8cc. Et i Cor. 5. vobis amp;nbsp;meo Spiritu»^’'?®!”^“^ congregatis. VerùmChriftus illic loquitur de ipfa cùm animorum tùm corporum con-iunftionc, ac præfertim de cœtu Ecclefiafti- . co, cuius fruduqjpromittit fore præftantif- • * fimu. Sed cùm Ecclefiaftici ccetus non fem- J per acUugiter habeantur (non enim id pati-tur humanæ infirmitatis ratio ) quæro num propterea Ecclcfia, id eft, fidelium congregatio elfe definat? minjmè fanè:video igitur

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A iiij

tepefperam fideliumcógregationem,id eil, cœtum, ad aâuin ipfum congregationis rc-• ftringere,-4roZ»(rti' cum »«'a confun4enterti:at-que ica longè refilire«a fufcepta Ecclefiæ de-finitione. llljctnim ChriÜusproponit, non Quidfaciat Eccleda,fed,Quid ipfa Ecclefia faciat, quando in ipfius nomine congrega-tur ad offèrendas preces, amp;nbsp;ad cxercendani Ecclefiædifciplinâ. Quare tua hæcfallacia in congregationis vocàbulo latitans,fuit no bis digito cômonftrâda,necuiquâimponat. • Poifremo dicis eos demum côgregari in QuosE- nomine Chriftiquos Epifcopus congrega-pifcopus uerit,atque ira, vt Ecclefiæ,qüæ vnà Catho-præpoÊto eiusadhæreantdioriim-» queefleamp; dici Ecclefia.'Atqui,Turriane,eft àTi-0.1iiin definiendo longè mAima.petereve ram definitionem ex rebus exrernis,vt ab in-Ecclefiæ ftrumentali caufa, nfimpe ab Epifcopis Ec-dcfinitio- clefiam congregantibus, non autem ab ipfa ne. rei definitælubftantTa. Interim tam fecurè iJlud pronûtîas, ^uàm^ exprefl'um aliquem » Scripturæ locum tocidem verbis recitares:

• hoc tarnen præpofteré dicitur, eoS congre-gari in Chrifti nomine qui ab Epifcopo con gregantur,cum ita potius dicendum fit,eos , demum rite amp;nbsp;légitimé ab Epifcopis, id eft, • • ’ab EcclefiæMiniftris coi]gregari,quiin no-V mine Cbrifti congregantur : vt qupd minus dignum eft, à digniore, amp;nbsp;inftrumenfum ab artifice pendeat. Sed iam audiamus locum Arotimen- Mâtthriquem citafticap.i8.Quæcunqueli-istio Tur- gaueritis interram,eruntiigataincœlo,amp;e.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quibus

s o P H I s M A T A. 9 C^ibus dédit Chriftus poteftatem eïicien- rianiex di ex Ecclefia,inquis,eifdem deditquoque poteftatem congregandi Ecclefiam, vc ratio confèquentiæ poftulaRReipondeo, primùm hoc ineptum elFe.initia Ecclefiæ quærere in- pag.n. doârina Excommunicationis,quætum démuni locum habetjCÙm Ecclefia iam confiât fuis omnibus partibus. Verum dehisChri-fti verbis, amp;nbsp;de tota hac quæfiione fortafsis alias. Nunc tantum hocdico,te perperam o-mittere eam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qu£e cfi in contextu,

. Ita igitur argumentum ex Chrifii vertus neâenduni efi. Ad quorum officium pertinet excommunicate ^d eos cTiam fpe-Ôat munus reconciliandi amp;nbsp;recipiendi excommunicato? pofi refipifceutiam. Quor-fum autem hoc ad hanc nofiram difputatio-nemPlpfum certè meridiem obfcuras tuis te nebris. Nemoenimnegat Ecclefiam Chri-fiianamfuilfeprimümffibÄpofioliscongre-gandam : quanuis icî no ffquâ:ur ex tuo ar-gumento, fed ex his verbis : Ite, prædicate. Matth.28. Gùm autemdicas Ecclefiameflè • quoq-, ab Epifcopis congregandâ,quærocc-quônâ paâo Epifcopus congreget Ecclefia ? Si munus Epifcopi hoc loquédi genere corn- , prehendismon fatis propriè loqueris: quan-’ • • doquideip Epifcopi munus efi,non tam con I gregantEcclefiam, quàmeam congregatam alere,fouere,confirmare,amp; ea omifia ptæfia-re quæ recéfet Apofiolus* in Epifiolisad, Ti-moUieuffl amp;nbsp;ïiiüffl« Verùm maluiiU ita

loqwi, netnpe vt infidias ftrueres in illo con-gregandi vocabulo: quas vt detegamus, no-• bis explicaquidtibivelis,cùmai»Ecclefiain congregari ab Epifcopo.An id fieri cùm pri mùm illic cóftituitur Ecclefia vbi non erat? verum id pugnat cum locis à te citatis : nam Chriftusloquiturdeordinariis Ecclefif cœ-tibuSjVt ante didum eft:amp; de Pauli verbis.i. Cor.5.nulluseft,ne ipfis quide fophiftis, du-bitadi locus :alloquitur,cnim Corinth, inter quos ordo Ecclefiæ iampride fueratin-41itutus.Quinetiam tatum abeft vt Epifcopi dicätur propriè Ecclefias cógregare, vt,eos potius^icat Paulus in ipfis Ecclefiis cóftitu-tos.Ad.2o.Attdfcite,inquit,grcgé in quo vos Spiritus fandus cóftituit Epifcopos adpa-fcendâ Ecclefiam Dei (noirauté,ad congre ^gandam ) Neq; fane kuis eft error in Theo-logia,non diftingueVe inter Apoftolos amp;nbsp;or-dinarios Ecclefif Paftores,vt patet Ephef.4. Quod fi hoc côgregSndi vocabulo,quanqua împropriè, eat^ne omnia intelligis quæad munus Epifcopi pettinet, ergo deueniendu • eft ad pura Euagelij prædicationé amp;nbsp;admi-niftratione .Sacramentorfi (vt fupra diceba-mus)quæ omnia officio Epifcopi continen-D'fin*io tuï'dtaigitur aduerfusTurrianumexipfius Turr^niJ fundamento concludanms.Apoftoli Sc eoru Turrft- fucceffores Ecclefia congregarût.-amp; congre-nûipfum gantin Chrifti nomine amp;nbsp;hoc eft iUisa;^;««^/-refelht. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;At Pontifex Romanus, amp;nbsp;quotquot ex e-

ius radicc furgiit Epifcopi, non modô non congregat Ecclefia in Chrifti nomine, fed eâ

potius difsipat,amp; à Chrifto abftrahunt,vt eâ. fibi fuifque cómentis addicant.Ergo Ponti-tifex Si Gifts Epifcopi no funt Apoftolorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

fucceflbres:amp; Ecclcfia*ab iis cógregata, non eftveraEcclefia, fed potiusineos quadrat quod ait Chriftus Matth, iz. Qui non con-grcgat mecum.fpargit.

Ex hisquoque fcquiturfophiftam Turria num nonleuitererraHbj cum in initio libri fui dixit Ecclefiam non prius fuiffe, quam Aaron pontifex fadus eilet, atque adeo non An Eccle-fuifle prius appellatam Ecclefiam, ex cap.fl. Cà difta fie Leuinci. Necenim debuit hærerein vocabulo, fed venire ad e^Tc^^aip!^ Hcbrai m^pon-cumfibieniminueniflet v^abulahnp amp;mv tificem. (quæGræci jj^r nomen wutÄHa-/«; interpre- Pag.i. tati funt)lógè antea fnilfe vfurpata:vt Exod, 12.(6.17,amp;c. QüæquJdem vocabula ponun-turetiamineo locô Eeuitici quern citauit; Turrianns adeo vtcùmvelletTucrianus è portu folue-® . re, in ipfoportu nan^m fregiljp videaturmc cnim pugnat amp;nbsp;cum ipfolicbraico contex-tu, amp;nbsp;cum dodifsimis quibufque, qui cùm • a?tatesEcclefîæ defcribunt,folent ab Ada-* mö incipere, vt fecit Auguftinus quæft. fu-per ludic. 49. ne dicam ctiä perperâ ipfam Ecclefiæ fubftantiam, cum eius exteriore • forma, fuillehoc padoa Turrianocöfufam? Limitatio

Supefeft intua definitione limitatio,fine Tienani. qua ne^as vllam Ecclefiam elfepolfe : atque ita congregantur, inquis , vt Ecclefiæ lt;^uæ v-na Catholica eH:,amp; pr^pofitoeiu's adhæreât.

Hicmentionemfacis vnius Ecclefiæ catholic«, amp;nbsp;præjQÔti eius. Nos aut em vnius Ec-

Quid in-^ clefisE catholics nomine intelli^imus, inui-tclTigendu fibilem eledorurn Ècclefiam, cuius caput cft ChriftuSjamp;fretifumus cèrtil^imis Scri-cachohcæ. pturçteftiinoniis. CdIoir.i.Ephcf.4.amp; 5.amp;C.

Etfiquidem propriè loqui volumus,tunc demum abfoluta amp;nbsp;perfeda erit Ecclefia catholica, cùm Chriftus veniet viuos amp;nbsp;mot tuos iudicatürus. Tu veto contra Scriptu-ram intelligis vnnm aliquod corpus vifibile, An Ecclef.exoinnibusEccIefiis vifibilibuscôpofituin, C.athol- fît caius caput fit Petrus infuccefl'orefuo, id vifîb. isgt; efi?,Pontifice Romano. Atqueita, Turriane, 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pQjj jjy nobifeum, fed cum ipfa rerum na

tura dilbutas. Nam omnium particularium amp;nbsp;vifibilium Ecilefiarum, vifibilem congre-gationem eife vnquam, vel fuifle, vel in hac vira effepoflejnefandoquidÂn auditum efi. Definis Eçclefiâfideliû côgregationé : itaq; fi fias tug dcfinitioni'nô potcrit elfe Ecclefia vifibilis,quin côgregatio quoqj. fit vifibilis; nec Ecclefia catholi* vifibilisEcclefia,quin eius congregatidiit e'tiam vifibilis.Dices Or mnes particularesEcclefias elle vifibiles,at-• que indefequi vifibile quoq; efie illam. vnâ

Ecclefiam Gatholicam,qus ex omnibus cô-flatur,t Ego veto libenter hocàteperconta-. ri velim, egregie difputator, ex qu a tandem “ • ’velPhilofophiæyelDialc^icespenudeprô-, d pferis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliisquammentisoculis

videri pofle ? licet enim particulare«omnes Ecclefis fint vifibiles,quoties tarnen à ppb'is rediicütur ad vnâ Ecclefia, propter eandem fidé eadé Sacramenta, amp;nbsp;estera eiufinodi:

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• illud

illnd xtf iam oculis,fedïbla mentis cogitationc percipitur. Atq; vt id magis in-telligas,cc«ló,Cur omnes Ecclefias vnam eC- 9 fêdicis ? nónnequia omnes, fiquidéfuntve-ræ Ecclefiæ, eiufdem fidei atque Religionis ardifsimo vinculo continentur? Ergo omnium Ecclefiarum vnitas non magis videri poteft,quam fides atque religio.Etrealis to-tius Ecclefiæ catholicæcongregatiovifibi-lisjin nouifsimum diem difFerenda eft. Ita- , que cum Ecclefiæ omnes dicuntut vna Ec-clefiamó id fit quod vnus quidam coctus rei» pfa ex ipfis omnibus Ecclefiis componatur (quod ne Turrianus quidcm vnquam vidir, nifi per fomnium)fed vna djcitur,pfopter v-hitatem doârinæamp;religionis. Quofit, vt duin concludft Catholicam Ecclefiamefie^j^^^jjjjj vifibilem, quia omnee Ecclefiæ funt vnaea-^yy,. demque Ecclefiaifallat*«©^ rè nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aj-

Tw. Quo magis mirorfophiftam omnia pro pcmodum fuæ caufæjgt;fæfidia,inhocvnofo-phifmate,tanquam in xrcejnuftitifsimacol- Pag.54‘ locaiïe; nempe,cùm Ecclefia catholica fit vi-fibilis.eam necefîario cap ut vifibile habere. • vt caputfuo corpori refpódcat. Hoe autem arripit tanquam clauam Herculeam ad de- Pag.joi. bellanda Ecclefiarum Proteftatium amp;nbsp;Con- , fefsionïftarum (fi^enimloquitur) monftra* • • ïToXu)£e^«Z{t.hinc iftæ verborûampullæ, Pro- f-teftantûim Doâores omnes fuifl'e à Turria-no fraâ:os,reuiâ:os,amp; ad a(flt;»v/a»-compulfos. cup.amp; Bona verba Turriane, ac vide ne in te qua- pag.i?^ dret quod ait Dauid de eo qui efHat in fuos

aduerfarioSjtanquam eos folo flatu proftra-turus. Atenim vt videas nondum nos ad «*-• ipuvta.y redados efle, ita hoc tuum^rgumen-

tum in tuum c^put retorquemus:fi Pontifex Romanus cum fit vifibilis,non potcft efle caput inuifibilis Ecclefi£,vt caput corpori re-fpôdeat: Ecclefiaautem Catholicaeftinui-fibilis,quia Catholica,(vtantè demonftratu cft.)Sequitur Pôtificem Romanum non pof-feelïè caput Ecclefiæ Catholicæ.

3 /i»')id ell plané (jip/ç’/HàJ. Quare fubfti-tuamus ^erâ Eccj-'fiæ vifibilis dcfinitionem, amp;: earn conficiamus, non ex fola inftrumen-tali caufa(quod fecit Turriaffus, dum totus hæfit in Miniftris Ecclffiam congregâtibus) fed proferamus ea qne funt wa-/« ƒ »Ecclefiæ, nempe dodrinam amp;nbsp;Sacramenta, quæ vt animacorpori,itaElclefiævitam infundût, Vcra défi- amp;nbsp;^am coufePuaif: : vtita tJ tJ àj ÎÎ) Eccle-Wiitio Eccle fiæ verè cxpriinatur. Ecclefia Chrifli vifibilis fiæ vifibir efl cœtus hominû Euangelium Chrifli pro-fitentiïïîmih quo per Miniflros ad hoc voca-tos.Euangelij dodrTnapuretraditur ,amp; Sa-• cramentaex'Dëiverboadminiflrantur.Hæc • • ‘definitio fîmplex efl amp;nbsp;apertè nititur verbo Dei,quemadmodumexferie totius difpu-tationis manifeflum erit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

lt;^vrllt;^nirK lamopponamus falfæ Turriani côclufio-ni verâ amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;côclufionem. Cùm in

Euangelij doftrina purè tradatur, amp;nbsp;Sacra-menta per Miniftros ad id vocatos ïyncerè adminiftrantur:fequitur ex fi^eriori defini-tione, noftram Ecclefîani efl^hrifti Eccle-fiam : amp;nbsp;ex ratione confêquentis, Paftores noftros efle vcros ac legitimos Ecclcfiæ Miniftros.

Super Peti-um fie à petra ^anfatè didunt^ proprer frmitataifN fidei eins, nbsp;nbsp;propter audio-

ritatemfiimadi in ip fa Hit f de frarres. luc.zz. Chrifiuspromitrit fe pcdefiam fuam perpetuo didfeaturumznam is eß fen fus yerbi,£dificabo, futuri temporis fecundÿmidioma^criptur£fn-Ü£,itdqtte ftn^uldt pcclefix, ^^uam partes,de-bentadnærere yniuerft Ecclef£,ac proindc eu habere Pontißcem, qui eft Ecclef£ ymuerfc Pontifex,is autem eß Romanus ÎPontifex Petri fuceeßbr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

^quet Turrianus. Nam Ecclefia ædificata wjóifput»-eft fuper earn petram quam Simon Petrus tioms de

primatii coffïeflus eft,id eü fuper fîliuni Dei viuentisi ^nrficî autcm fuper ipfum Petrum, vt ex fequé-v^aexpL rationibus pâte bit. Prima lÿitio : quia fiuo loci. Matthæusinterprcs locupletifiiniusfenten-tiæ ChriiH, non fine ratione Petram à Petro Confîitna- diltinxit, nomine amp;nbsp;perfona mutatis : non tio expofî- enim dixitfuper te Petrum.fed fuper hâc Pe-Ra?io I tx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vi'T^cfy quod ad precedente

circûltan- confcffionem necelfariô referendum eft, nifi lia loci, plané ipfa verba, amp;nbsp;ipfam orationis ftruâu-ra euertere volumus : quod Turrianus videtgt; ^irnolle facere,quitam accurate verbum Ratio 2. futuritemporis,ædificabo,expendit. Secun-ex ali,sio- da ratio,quiaexpreflus eftlocus apud Pau-';^’;^^‘F‘“lum,qu9amp; noft^confirmatur,amp; Turriani refellitur interpretatio i. Cor. 5. fundament tum, inquit, aliud nemo powft ponere praeter id quod pofitum eUj quod eft Icfus Chri-ftus, Hæc Paulus. Ifle veromagnusdifputa-tor,amp;quiin Lipficas difputationes contra iu.s fafquevirgam CÄtforiam arripuit, vide-tur non fatis Jnii^aduÄtiife vim propofitio-» nis vniuerfaliter negantis. Qjiare vf ipfi po-

» tius Cenforianotatioinuratur,itadicamus: Turrianus de aliquo affirmât, quod de omnibus negat Paul US .-ergo Turrianus Paulo , contradicit. At Paulus affläte Spiritu Chri-• • »fti loquutuseft. Turrianus igitur loquitur AntichriftiT Tertia ratio, quia jjçj ° nbsp;nbsp;nbsp;hæc propofitio,Ecclefiamædificat'am elfe fu-

. 1 per Petrum noneftaevÄA«?-«? fidei. Non enim poteft Ecclefiaædificari nifi per fidé, quam ■ ' 'vel in jPetrum, vel in vUâcreaturam recum-bere

s o P Hi s M A T a; lt;nbsp;17 here, fine blafphcmia dici non poteft. lam Arg.Tur*’' expendamus rationem a Turriano propofi- refellitur. tarn. Nonifen Petri inc^it, fuit inditum Petro propter fidei eins nrmitatem, pro qiia Dominus rogauit ne deficeret.cap. 22. apud Lucam, Vcrum fi tempora diftingueret,non fic argument arc tur. Chriftus enim precatus eft pro fide Petri, fub ipfum mortis tempus, amp;nbsp;longe poft banc nominis impofitionem,dé qua difputamus : atcaufafuoeffcdu pofte-rior efle rió poteft: dixit aurem Chriftus, Tu CS Petrus, non,tu eris Petrus: quo fit vt præ-fèns caufa quserenda fit,non longe poft futu-ra, nimirum ipfa fidei cófeffto, quam Petrus ediderat collegarum omniffln nomine, quæ eft firmiflimuni illud fundamentum Ecclc-fiæ,quod conuclli nunquam poteft. Atque vt videat Turrianus quàrfijiarum nos hçc ratio moueat, ex ilia prccatione Chrifti dici-mus argui, fide Petri fuÿé infirmam, quam cùm Chriftus propegiodum vgt;rruituram De pr«c.a-videret,pro ea rogauitme dfeceretcat fi fuif- tione Chri fet inftar Petræ folidiffimæ(quemadmodum ftipro Pe-t Turrianusexiltimatinfua etymologia^ccr-quot;quot;^“'^^^' tc non erat timedum ne deficeret.Quamob-brem earn prccatione Chrifti pro Petro quæ cxtatapudLucam,Turrianusnôin fuæ, led . nbsp;nbsp;,

in noftræ fententiæ fiibfidium vocauit. Hue accedit quod Petrus vocatus eft Satanasab ipfo Chrifto, paulo poft hu nc fermonem ha-bitum de ædificanda Ecclefia fuperpetram: ex quo ièquitur Petrum non fuilfe iilam petram, quia oportet earn efl'e firmiffimâ, in-

concuflamamp;immutabilem:quarationej30-mé Pttræ à Chrifto vfurpat'um ert. Cæte,rùrn

• fi Petrus cft fundaiyièntuni Ecclcfiæ propter ftrrnitatê fuæ fideï,e»gç» rationecaufæ propter quam,ipfa firmitas fidel Petri, eritpo-VHS Ecclçfiæ fundamentuni. At hoc falfum efl:,quia fidelis quifque ex fua fide, non ex a-liena viuit. Habacuc z. ncque Chrifiiani i-deo credunt,quia Petrus cóllanter credidit; fed quia Spiritus Dei in illisdpcratur vt crc-dant, veraque fide ampleftautur Chtiftutn ♦•’iliumDeiviuentisiatque itafuper petram Elench. ædificentur. Sed cur no potius ifium difpu-Turriani. tatorein refellimus ab ipfa reftc difputandi

feientiar Nani i-lçi conftantiam amp;nbsp;firmita-tem quæçunque tandem in Petro fuerit, di-cemusqualitatcm in Petroftiiü'e. Quifquis ergo dixerit fideles fupe'r fidem Petri, id eft, fubftantiam fuper lt;^01'7.1110. Si accidens funda rijille certe frequentiffimo philofophorum thcatro explódetui*. Addit aliam ratjonem Turrianus,*nci^peP?trum diétumfuiire;pe-tram propter authoritatem firmàndi fra-■ • tres in fide,ex co quod fcribitur code cap.zz.

apud Lucam: Et tu aliquando cóuerfus confirma Fratres tuos. Non cnim quærcndum Fii-riinir- eTOiUornominis Petri extra circuftantiam ma ïiatrcs huius loci Matthæi, de^quo difputamips ; at-tuoV Luc. que vtiam inonuimus,ipFatemporurryatio

prorfus obftat, ne locus Lucæ cury hoc Matthæi I0Ç0 iungatur. Poftremö nolo pluribus oftendere quam ineptufuerit dicere Petrum ea ratione dictum fuifle petramgt;quia debuit Fratres

s o P H I s M A T A. fratresfuosconfirmare: quandoquidem ita Elench. potius dicendum fuit, Petrum debuifl'e con- Turnani. firmare fuo* fracres,quia petra fuit.Eft ergo • fallaciarts^b^To nbsp;nbsp;i^r teil'* Age veto,quia Tur-

rianus videri etiam voluit iurifperitus,ilium etiam rcfellamus ipforum lurifconfultorum authoritate.Sienim Ecclefia ædificataeft fu-per firmitatem fidei Petri,confequitur Pontifices Romanos fruftraiadare Petri fuccef- An petrus fionem, quia confiât ex lurifconfultorû re- cas dotes fponfis, donaperfonalia(cuiufmodifuitfir-mitas fidei Petri ) ad alios iure fucceffionis*^^'^ta^/po non tranfire.-quamuis Papa Symmachus,pa- fterostrâf-rum iuris vel diuinivel ciuilis pcritijf,dixc: miferit. rit Petrum perennem meritïtum doté cum hæreditate innocétiæ tranfmifsife ad pofie-ros:hæc enim fuRt eius verba: Can. Nó nos.

difiinél. 40. Verùmennpuerovtaccuratiùs jccle-ifia tua difeutiatur interpretatio,quf roT ur-, ædifica-riane, quidnam interfit inter has duas pro- ta fit fuper pofitiones : Chrifius ædîficauit fuam Eccle- petrum. fiam fuper Petrum : amp;nbsp;Petrifc ædificauit Ec-clefiam fuper Chrifium . Alteram impiiden-ter affirmas,alteram cum pudere negate nô * potes.Recurris fcilicct ad Petriminifierium cuius rationedicaturEcclefiæfundamétum Dc^ funda-quodamp; alij Pontificij vulgô faciunt. Ergo menïo. vel minifierium Petÿidem efi quod Petrus ipfe, aut Petri fides(quod efi falfiffimû: ) aut * ipfe tibi côfias (quod efi verifsimû.) lam fi Petrus efi fundamentû propter fuum mi-nifierium,idem quoque de cæteris Apoftolis dicendum eritmuUiun enim aliud Petri mi-

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B ij

nifterium quàm Apoftolatum Scriptura cô-mcmorac. Atque vt de Apoftoloruæ mini-fterioagamus, fi verüm cltquodtiit Gratia-nus in fuis Decretis(^liquando enim veruni dicit) ex ipfa Scriptura fenfum veritatis cfi’c capicnduiTijCan. Relatû, Diftif». audia-mus igitur Paulum ita de hac ipfa re', id eft. de ædificatione Ecclcfiæ ,■ Ci de ininiftetio A-poftolico dift'erentem.Ephef.i-Superftruâi, inquit.fuper fundainentum Apoftoloruin amp;nbsp;Prophetarum,cuius iinus angularis lapis eft Ipfe lefus Chriftus. Hîc dubiuni nô eft,quin nomine fundamenti doétrinâ Apoftolorum amp;nbsp;Propiietariiin intelligat, nifi quis plane velit Pauli contfxtum peruertere. Atqui dixit Apoftolos.numero multitudinis, nô au-tem aliquem inter Apoftol(?s eximinln j qui Cfteris in hoc fùdamcto prçponatur: deinde illisomnibus Chrilîumfubftrauit tanquam angularem lapidem , quo vno dodrina Pro-phcticaamp; T^oftolic^nititur. Quis ergo no miretur Turriatum in Ecclefiæ ædificatione confideranda, fuilfe ipfo Paulo perfpicacio-• rem? écquos enim oculos habuit Paulus ( liquidem vera eft Turriani fententia) qui Petrum fuper quem ædificataeft Ecclefianon • perfpexerit? tantum lapidem atque inter re-* Ç liquosadcoprominctcginonanimaduerte-rit? deniqueEcclefiæ Catholicæ.fundamcn-turn,quod Turrianus toties inculfat elfe vi-fibile.nonviderit? imo ne Petrum quidein nominaucrit? veruntamen mihipertc lice-bit , di'.putator acutiffime gt;nbsp;Paulum qui per • • Spiritiuq

s o P H I s M A T A. «t SpîritumDeiprofcflus eft fe peritum effear-lt;^hitedum, tibitulfque leûiitis atqueadeo omnibus pOntificijs, vaniqiie eorum di/pu- • tationibus anteferre. Is’enim Ecclsfiam fan-tSiffima doârina ædificauit : vos autem hu-jnanis commétis Ecclefiam, quoad eius fieri potuit,quafiadhibita machina labefaftatis. Proferamus etiâ quod ait Iohannes Apoc. 21. vbi adificatam Ecclefiam defcribés pro-pofita vrbis fimilitudine: murus, inquit,vr-bis habebat fundarnenta duodecim, in quitus étant duodecitn nomina A poftolorum ’.cor. ir Agni.Hîcetiam nihilde Petro di Gai. i. öumeft, fedomnes ApoftoUæquo i#re ce- Rom. ly. icntur. Quid veto dices Pafflocùm fanftè î* gloriatunfe nihilp inferiorem fuilfefummis Apoftolis.ac ne Petro quidcm ? Quid, quôd. teftaturfe plerifque inlocis itaprædicafle Euangelium,vtfuperalienum fundamétum non çdificaretur.Defunÿaméto minifteria-li(quemadmodum di^ere folet^) Apofto-lum loqui manifefium ell, fit ergo vC obliuifcatur fe fuper Petri minifteriale fun-damentum ædificallê.? Rurfus idem ait Co- * rinthioselfe Dei ædificationemfatqueita exponit quod ait Chrifius fe Ecclefiam ædi-ficaturum ) amp;nbsp;nihilominus affirmât fe fun- . * , damentum illius Ecolefiæ iecifle. Ex quibus omnibus efficitur, Petrû non polfe dici fun- * damentum minillerialc Ecclefiæ vniucrfxà Sed cur diutius dchac re difputo? expenda-tur ipfum minifterij vocabulum,^: facile pa-tçbic T9 ïurriaiûca: propofitionis.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E iij.

Nccenim natura patitur,vt idem fit mini-fter ædificationis amp;nbsp;fundamentum, ne opus * cum opifice confundatur. At I^trusfuitv-nus ex architedis Pxclefiæ Catholicæ, non poteft igitur cfle ipfius fundamétum, ea ra-tione qua fuitarchiteduSjid eft,minifter:vn de confedarium eftdpfum nô pofl'e dici mi-nifteriale fundamentum Ecclefiæ vniuerJæ: quia fundamétum amp;nbsp;fundator,opus amp;nbsp;arti-fcx,non polTunt de vnoeodémquedici. Nifi fortè ifti tranflubftantiatores, noua quadâ amp;nbsp;inauditaptrap-oftpeha-ei, architedû domus* in ipfius ædificij fundamentum conucrtant» Quanipbrem ÿfa Chrilli verba diligentius erant confiderfnda Turriano: non enim di-xit,per Petrum gdificabo,f^d,fuper banc Petram ædificabojinquit, Ecclefiam meam.- vt ita formifsimum Eétlefiæ fundamentum,id eft, veram fidem amp;nbsp;dodrinæ puritatem a-pertè denotaret .^Itaque cùm loannes in Apocalypii dixir,.nlt;iinina duodccim Apo-ftolorum infcrl^tafuiffe duodccim Ecclefiæ . fundainentis, nomine fundaméti intellexit dodrinam à duodecim Apoftolis annun-tiatam.

Sediamporrôaudiamusquàm féliciter vwhw««- Matthæi loco Turrianus verletur, æ-dififcbo? dificabojinquit, id eft,iperpetuô ædificabo, fecundum idioma Scripturæ. Primum hoc eratapertiusdeclarandum,nccenim perpc-tuô ædificanda eft Ecclefia, cuius abfolutif-fimum faftigiumaliquâdoexpedamus. Sed fi hoc refert ad Ecclefiam peregrinantem in

SOPHISM AT A terrisfvtinecefTeeft^fequetur profedo, Ec-clefiam non ædificari fuper Pctrum,raqüanl minifteriJlc fundamentum : quia cùm. Pe- • trus no potiierit efle pÔrpetuo in terris,eius. quoque minifterium nonpotuiteife perpetuum. At Chriftus dixit.ædifîcabojfd ed,exponente TurrianOjfemper ædificabo Eccle-' fiam fuper hac Petram : quó fit vt hæc petra, Petrus elfe non pofsit. Reipondit, Petruirt non perfequidcm efl'e perpctuoin terris, . fed in futceifore fuo, videlicet Romano loqu^gns j* Póntifice..Atenim, Turriane, hoc non cff petri fuc-argurnentari ex hoc Matthæi loco, vbi de ceiTore,va-fuccelfore Petri ne verbum quid^i. Sic g’^urextra enim Chriftus Petrum noiwinatim compel-Ians : Ego tibi dico , tu es Petrus, amp;nbsp;fuper hanc petram ædificabo Ecclefiam meam. T u veto, quafi debitum exigas,foies identi-dem flagitare, vt locuni aliquem Scripturæ proferamus, quo noftrarum Ecclefiarum fucceflio confirmetuj : pófque^, vtais, iure manu confertos vocas (halic enim veterem litigatorumformula,tu difputator vfurpafti) ego viciffim poftulo, vt locum ali- • quern proferas de ifta Petri fucceffione, quamtui Pontifices fibi vendicant. Cùm enim gerant pro hærede (fititulumfpeftes) * cedo tabulas quo^quidem poftulato nul- ’ lum aliud'Æquius eflepofsit. Ecquidenim quot;A potius jfi vniuerfa fidei dodrinaplanis, ex-preffis Scdilucidis verbis explicandumfuit quamhoc dogma de Petri fuccelfore, cuifi Pótificijs enedasjneceflario adhærere debeât

pa^iculares omnes Ecclefiæ, alioquin Ec-clefiæ nomine indignæ? Hîcverô vide quàm • fis iniqiius rerum æftimator. Hælt;ienim ver-baquæ fequuntur apwd Mathæum, ribidabo çl^aues regni cœlorum,amp;c.quia non ad ! Petrum reftringimus, fed aflîrmamus hoc i-pfi fuide cum cæteris Apoftolis commune, foletis exclamare,fummam fieri Petro iniu-riam, dum quod vni Petro dióium eft, ad a-lios quoque Apoftol s extenditur : actum vrgetis hæcverba,Tibi dico,item, Tu es Petrus, item, Super hanc Petram, vt nos ad v-num Petrum reftringatis: at interim non ve-remini hæcipfa verba ad omnes Romanos Epifcoi^sexteijf ere.Obfecro num l’abia-num, Corneliû, amp;nbsp;veteresillos Romanos E-pi'fcopos (pudtt enim huius^eculi non iain EpifcopoSjfed Poncifipes rccenfere)cum lo-hanne,Matthæo,iaclt;)bo,amp; reliquis Apofto-Jis,non tantum comparare, fed ctiam longe anteferre? Cuius eni«n pudoris cft, id negate Apoftolis,4îfqueprrffcntibiis, quod Epif-gt; copis longé póft ruturis tribuere non dubi-,tas,? Cæterùm ipfate rei veritas cogct,vt A-poftolis omnibus claucs regni cœlorum datas efle fatearis, atque italocum hune Mat-thæi, nô minus ad rcliquos Apoftolos,quàm pç{.j.yfy, pertinerc. Vtcnim omittam om-ues nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apoftolos a Chrifto ifiterrogatos, orc v-

cœlorum Petri refpondiflè (quod vetercs agiio-datæfunt. uerunt_)nequeproferani eaquæ fetfuuntur apud Matthæum, quando Chriftus interdi-xit Difeipulis, vt nemini dicerent iplum cfte

IcTum Chriftum : hoc tarnen fatis fupér^e eflc debet, quod in Chrifti verbis nihil fit quo cæteri^poftoli excludâtur. Imo potius quodPetro diet um fucamp;at numero fingulari, Qu^icquid ligaueris in terra,amp;c.id poftea re petitur numero multitudinis cap.18. Q£æ-cunque, inquit, iigaueritis in terra,eruntli-gataincœlo. Deinde (quod reétè Lutherus obferuauit) Chriftnstibi dabo dixit per futurum tépus.vidcamus igitur quando dede-ritnempe loh.iQ. Sicutmifit me pater, inquit , itaamp;egomittovos:accipite Spiritun^ Sahdumdi quorîi remiferitis peccataremit-tutureis : quibus verbis exponiturfigurata locutio ligandi fc folucndi^Ecce igttur vbi dantur claues ccelorum nonvniPetro, fed omnibus ApoÄolis fimul. Ex quo cti m faftum eft,vt Petrus npn aliis Apofiolis im-perarit, fed æquè cum afiis Ecclefiam admi-nifti aritjVt confiât ex Aftis Apoftolicis. Ira, Turriane.hoc vno ariet» corruitilla tuatur-ris Babylonica, quæ ftiiflimm terum diui- p^t^us x-narum amp;nbsp;humanarum perturbationeni in- quècuma- • uexir. Quod vt fentias , ira paucis compte-Eccle-hendoîApudMatthau Chrifiusait: l ibida- Hamadmi-bo.non ante 'I ibi do:at apud lohanné Chri- quot;'ft'®“quot;* fius omnes fimul Apoftolos cópellat,omni- , bus afilat Spiritum fandum , amp;nbsp;omnibus wm . fimul Apofiolis daP potefiatem foluendi amp;nbsp;ligandi,id efi, remittendi,aut rctinendi pec-cata : niftlquc hîc Petro nominatim,fed vna omnibus amp;nbsp;æquapotcftastribuitnr.Qu,am- Elench. obrem TurriancjtUQ more peccas

cùm hoc connexum proponis : Chri-ftus diî^it Petro, Dabo tibi claiies rcgni cœ-• lorum. Ergo foli Petro dédit. N«m profero »rç-aoiv ex apcrtifsimt) Iohannis loco. Atque vt àd fundamentum minifteriale redeamus, cumin hoc loco Iohannis, Chriftus non v-num Petrum, fed alios etiam Apoftolos mi-nifterio Apofrolico plene confecrarit, om-nc'fqucfuerint Spiritu fanâoafflati,atque eodem modo amp;nbsp;ritu, lifdem denique verbis fanftifsimo illi miiiifterio confecrati, efffei-» lt;ur, nihil elfe caufæ quamobrem Petrum po tins quam alios Apoftolos dicamus fuifte minifterialetotms Ecclefia: fundamentum. Turrian. Quoniam aut«i, vt veritas eft fimplex amp;nbsp;refuutur^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßßj conftans , ita mendacia fefe

aliam quoque repugnantiam Turwanicæ difputationis. Quid enim ft rogerrt de quânâ Ecclefia Chri ftus loquatur? nempe refpondebit de ea qua portæinferorum n(fhfuperabunt,qucmad-modum hîc affi^nat Chriftus. At verb non • •; pofte fuperariab inferorum portis eftele-’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• (ftorum proprium ( Ecclefias enim vifibiles

polfe dcficei c triftifsimis exemplis nimis eft manifeftum.) Tnvcrb,Turriane,faterise-

• ledos nobis efte inuifibiles, amp;cleâ:orû Ec-• clefiam efle inuifibilem .^Rurfus centies af-ftrmas Petrum amp;nbsp;eius fucceflbremquot; eftcamp; cs,-put amp;nbsp;fundamentum vifibile Ecclelj^ vifibi-lis. Quare extuispræmifsis colligo nee Petrum , nec eius fucceflbrem,quicunque tandem fit, vel efle, vclfuifle,vel efle pofle,fun-

s o PH 1 s M A T A. ^7 daraentum tins Ecclefiæ de qua Chriftus a-püd Mathaeum locurus eft. Cæterùm ad tæ- pa.i}i.amp;c. dium vfqift; Bonifacium inculcas Germani^ • (vtloqueris) -poftoluftieô,quôd Gfcrmani DumTur-cas Ecclefias fuper fundamétum Petri ædi-ficauerit,eâfque Rômanis Pôtificibus addL-^ Proteftan-xerit : nuncautem Proteftâtium Ecclefias fi- tium Ecclc denter amp;nbsp;réméré pronûtias nullas eflè, poft- fias.fuiim quam à Pontifice Rom. defciuerût. Si itaeft, Pô«ificem,gt; cônfequitur , Chriftum non fuilfe locutum de Ecclefia fuper Rom. Pontificem ardifican vuFnerat? da,cùm loquatur de Ecclefia quæ nünquaiw pofsit à fuo fundamento diuelli.

Ex iis quæ antè difpuuta funt^efficitur Conclufîo Petri minifterium idem pl«rè fuifle cû alio- «le funda-rum Apoftolorû minifterio,amp; falfifsimû effe quod 1 urriadîrs poft alios Rom. Pontificis wtrtpxcisa/ç-iiç propofuit*de Catholica Ecclefia fuper vnum Petrum amp;tius fuccclTorem çdi-ficanda. Nunc ipfum etiam fucceftbris voca-bulum difcutiendury Âb

Primùm igitur hoc in qfæftîonêvocojpo succeflbris tuerintne Apoftoli in munerc Apoftolatus vocabulû • habere fuccelfores.Potuifl'e affirmât Turria«*iftutitur. nus(quidniautêjCÙmhacvnabafiRom.fe-des velpotius regnum Pontificiû fulciatur?) réinque ita nobis explicat , vt Petro qui- ceflbres. dem Romanus Pt^ntiftx, cæteris autem A-*^ • poftolis Epifcopi.feptuaginta verô difcipu-lis.Pre|byteri fiiccelferint. Hrc tibi parco, pag.i$}. Turriane, nec dum te meo iure cogo, vt ex hifce tuis verbis concludas , non modo te tuôfque gregale s lefuitaç nudius tertiusc-

F. TVRRI ANI xortos , fed alios etiafn monachos longé yö-bis natu maiores, omni carcrefiiccefsione, • ciini neminem veflrû reperiam i« hoc ipfb lefuitas ‘ CatalogofuccefsionR. quern ipfc recenfui-nouosf^ ; nondum,inquam ,te verbis quibus di-itudivs 'ter- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;refuco, que nulla fuccefsionc freti'i,

tiuscxor- nontamenpuduitPallorum noßrorumfuc tos no de- cefsionem exagicare, qua de re fortafsis a-cetdc fuc-lias. Nunc redeo ad id quod affirmas deA-dinîtare P^^^^lorum fucceflbribuS, vbi tepeccâtem deprehendo to ct'nr?iS;, ■to y-a-rat n Ktyóp.i-^ench. „jy. N;im ordinarij Ecclefiæ Pafiores , qui urnani. pyr^'Jocent Euangelium, amp;nbsp;fideles ipfi qui doârinam Apoftolicam retinent, dici qui-derjr poÄunt AfCftolorum fiiccefibres : fêd xctT» ri : nos aucem de Apofiolatus natura dii|iutamus, quem alioloeo Babédum efl'e, quàm ordinatium Eculcfiæ minifterium.do cet Paulus ad Ephef.^.amp; i. Cor.ii. Iraque i -pfis Apoflolis in /Apoftolatus munere fuc-InApofto- eeflum non fuifl'e ita’colligamus. Confiât lanumu- ex Scriptura Suoj'îotil^imum in Apoltola-QtireCac-^ (.J, fpeétanda efre:vnum, Apofiolos non vlli faicApo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prouinciæ, vel regno hune alu-

flohs.^ ' gatos,nec eorum munus aliis qiiâm vniuerfî terrarum orbis finibus circunlcriptum : fie . Matth.’g.Profedi.docete omnes gentesjamp;c. •gt;'^iterum, Apofiolos nonordinario modo, nequeper hominurn minifierium jfeda’jue-a-ui; ab ipfb Domino eledos fuifïe. Çalat.i. Non ab homii/ibus,inquit,neque per hominem,amp;c. Si in his duobus non fuit fuccef

SOPHISMATA, fucceflbres in Apoftolatus minißerio.Atque vt de priori agamus : Apößoli quorum fuit onines gewtes docere ,ordinarios Ecclefiæ • Miniftros, id eft, Epifcopos vel Presbyte-ros conftituerunr, amp;nbsp;conftituendos curâ-runtjidque nct-r c/)t.x.gt;lt;Kiriav, inquit Lucas Alt;ä. 14. Et jÇ) -ra-oÀ/v, inquit Paulus. Tit. i. Non i-gitur vtEj ifeopiamp; Presbyteri omnes genres docerenc, iedcumtantùm gregem cui præftciebantnr, adeo vt Epifcopatus longo inreruallo différât ab Apoftolatu . Quam-obrem cum bodieuulli fint ad quos fpefte» hoc mandatum:Profedijdoceteomnes gen tes: fequiturApoftolatusminifterium non fuifl'ead nosvfq; fucceßicwe propîgarum, Atenim Turrianusprofert Rom. Pontifice, qui Pctro,amp; Epifcopos, qui ceteris Apofto-lis fiiccefferint. Q^aixum ad Epifcopos at-tinetjCOnfecimus ex vdrbo Deieorii vnum-quemque elfe non omnium Ecclefiarum amp;; gentium,fed certy alÆuiusEcclefiæPafto-ré: amp;nbsp;nemo fané nili plané ft st^eoZoj-ot, Apo ftolatum cum Epifcopatu cófuderit. Roma An Rom. • nus ante Pontifex quo rädern iure fibi Apo-ftolatum vendicat? Quia,inquis, eft Roma-næ fedis EpifcopLis.A.r ea ratione vni tâtùm ° Ecclefiæ pryfedus eft, alioqui non eft Epi- . fcopus.Hæcaute;:yrepugnant, vni tantum• Ecelefiæ,’Â omnibusfimul Ecclefiispiæfe-dupi el|e. Ex quibus eflicitur, Romanum Pontificemfalfo fibi Apoftolatum vendica-re.co quod fit Rom. Epifeopus. Quid fi di-cat,quia Petri fucceffor eft.?“ At ne Petriqui-dem fuccef^onem alU rations fibi tribuit.

quam propter Ecclefiam Romanam. Nulla igitur ratione Pontifex Romanus Apoftola-• tus officium fibi arrogat. lam de^iofteriori agendum effinempc eie modo eleäionis.Di-co igitur eligi amp;nbsp;vocari à Deo ad.

niiterio Apoftolatus Hoc enim argumento firmifsimo probat Paulus fe eHcApoftolu. cap. I. ad Galat . Pontifexautem ab homi-nibus eligitur(at quibus modis? qua via? quibus artibus?)neque quidem ad.tuange-Wum omnibus gentibus prædicandum. Nó eftigitur Apoftolus,amp; proindenon fucceC-for Petri in Apoftolatu. Sic enim Chriftus, profeäi* docet^omnes genres. Romanus autem Pontifex, fedet in fublimi folio, nul-lamque docet gentem.neduifl omnes. Quibus igitur rationibus nobis perfuadebis, * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Turriane,aut vt loqni foies, conuinces, illü

Turrianus efle Petri fuccelTorem. lam attende mecum refcllitur quoffum euadat prAlara illa tua fucceffio-cefflone”'^' deferipti?». I^oft ignoras, fuccefforem, •kjuam dcf-quatenusfucceftoreft,nonplushabere iu-cribit. • ris quam habuerit is in cuius locü fucceffit.

Hoc enimdifeerepotuifti ab lurifcófultis, , quibus citandis video te valde deledari.

. Atqui. ft tibi credimus, Rom. Pontifex Pe-• l*^tro,amp;EpifcopiApoftolisfucceirerunt. Hoc fi ita eft,non poteft igitur*Rom. PMifex plus habere iuris in Epifcopos, quam Petrus habuerit in Apoftolos : nam co te adi^t iplius connexi necefsitas. Qu,are dicendum eft ex hoc tuo arguméto,in creädis Epifcopis au-. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.-.;. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•thoritatcin

s o P H I s MA T A. • JI thoritatem Rom. Pontificis no eflc requi^-dam: Epifcopos à Rom. Pontifice no vocan-dos, nô inftituendos, non confirmâdos efle: quia Petrus neque voca«it,nec inftituit, ne-que confirmauit Apoftolos in munere Apo-ftolatus.

Mirorautem cur Pontificij tantopere dcEtiamfi Pe Petri fucceflbre contendât. Qu,afi verô fi Pe- tr* haberet trofucceflum fuerit, neceflefit Epifcopum ^“ccclToré, Romanum elfe Petri fuccefluré,qua in parte femper tpa,Turrianejamp;cômilitonûtuorû ar gumçtatio claudicauit. Et enim fi titulus fa»neat.

cit poflefl'orem bonæ fidei ( vt ad familiäres tuos lurifconfultos redeam ) exhibe igitur tabulas irtius fuccefsionisyetrus finquis, Romædocuit. Primùmpoftulovtiftudetiâ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j“’

probes tabulis^xhibitis.Profers fcripta ve- °' terfbqui Petrû Romæ docuilfe, amp;illic mar-tyrio coronatum fuifl'e«tradiderunt. Ego veto, Turriane,pofco iuris diuini tabulas, quæfi te deficiunt ,amp; iftl humanas tabulas rccurris. fatereigituf pfimatiJlm Rom. efle humani amp;nbsp;pofitiui iuris, non autem Diuini.

(fi Turrianumaudimus) non pofsitEccle-fia fubfiftere, non confirmari, amp;nbsp;lucerc ex-

prcfsis, planis, amp;nbsp;certifsimis Scripturæ te- . ftimoniis ? At tantum abeft vt vllus extet de hacre locus in ScrTptura,vtneveftigiûqui- 4J dem vllum appareat imô potius multæ fint amp;nbsp;grauifsimæ conieâuræin aliam partem. Sed,vtitlud præteream, écquod erit iftud concludendi genus? Petrus Romæ fuit, Ro-

mæ docuit, Romæpro Chrifti nomine mortem adiit : ergo fuit Rom. Epifcopus : 8c ^uotquotabéo tempore extitertint Romani Epifcopi dicendf flint Petri fucceflbres in Apollolatu, atquc adco ( vt Pontificij vo-lunt) in Apoftolacus Priinatu.Difcutiamus vim huius conclufionis. Si Petrus fuit Epifcopus Romanus,quatenus Apollolus, ergo cætcriApollolifuerunt quoque Romani E-pifcopi : finon quatenus Apollolus, ergo Pontifex non illi fuccedit io Apollolatu : fi îjuatcnus amp;nbsp;Apoftolusfuit,amp; Romf docuit, atque etiam Romx palfus eil. Paulus ergo fuit Rqjnanus ^ifcopus , amp;nbsp;potiori iure quam Petrus,^lia expreflb Dei mandato Romæ docuit, quod de Petro non legimus, nedicam Paulum fuille nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apollo-

lum gentium nominatum. Hoc vero non-dum vrgeOjrcâéne Petrus dicatur vnius vr-bis Epifcopus, qui ad doceudas omnes genres milfus , tan^uin huius conclufionis ^ren.lib.j. Pontificiævim cjpendo. Nec eti.am obiicio quodvcteres dixcrunt, Paulum cum Petro • fundalfe Ecclcliam Romanam , illa inquam

omnia prætermitto , vtdicam ex illisPonti-ficiorum prxmifsis fequi, Epifcopum Hic-, rofolyrnitanum fuilfe Petri fuccellorem :

quiaPetrus Hicrofolymy docuit. Tdemdi-code Antiochia, idemdeomnibiis locisin quibus Petru docuiire,non humani|(qucm-admodum Turtianus) fed Diuinis fcriptis, atque documentis alferuimus : neque video quämobrem eæ ciuitates, quæ funt priores

tempore, debcanc effc iure amp;nbsp;axithoritate pofteriores:atquc hoe Turrïanus,qui voluit videri iurifconfultus, debiiic obfcruare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Quoniam autem vetêres doâores citauit, Expofitio tanquajn fuæ fenrentiæ fufFragatores,nos vi^ Joci Mat-cifsiip aliquot etiam vetereshunc Matthæj thçiexfcn locum exponentes,audiamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ve-

Sic igiturChryfoftomus in Matthæum ho-mil. 55. Super hanc petram, id eft.inquit,fu- cJuÿfoii. per ndem confefsionis nl^eiTtiiop^xp-•yla.i. Idem in pfal. 52. Statuit pedes noftros fuper petram, id eft, fuper fidem; fides c* nim in Chriftum iure dicitur petra quæ frangi non poteft. Idcircqrùm Pe^us earn expofuiflet, amp;nbsp;dixiflet, tu « Chrirfus filius Dei viui,ipfe fubiunxit, Tu es Petrus, amp;nbsp;fuper hanc petrafti ædificabo Ecclefiam mea. Auguftinusautem contra Iud.Pagan.amp; Ar- AuguftîH. rian.Quum Dominus Chriftus, inquit, di-fcipulos interrogaret, quern dicerent efl’e Fi lium lK)minis,refpon^erpnt : alii Eliam, afij Ieremiam,autvnumex ProJjhetis. Etille : vt 1 quid fufpicamini montes, amp;c. pfal.^y. hunc -cognouit Petrus dicens. Tu es Chriftus fi- * lius Dei:agnouit montem, amp;nbsp;afeendit in montem, teftimoniutp dixitveritati, amp;nbsp;di-Icftus eft à veritate : fupra petram funda-tuseft Petrus, vt yiortcm fufcipcret ilium ’**!*-amando, quern ter negauerat tiiqendo. I-deiT^ de|verbo Domini fermone vigçfimo primo, Petrus in Apoftolornm ordine primus,ip Chrifti amore promptifsimus, fæpe

vnus refpondit pro omnibus. Et Domino interrogante amp;nbsp;dicéte,Vosauté lt;juê me elle dicitis?reipôditPetrus,tues ChrJftus Filius Dei viui : vnus pro niultis dedit refponfum, vnitas in mulris/runc Dominus ait. Et ego dico tibi:tu es Petrus,Simp quippe ante vo-cabatur:hoc aute nomen ei vt Petrus appel-laretur à Domino impofitum eft,amp; hoc vt ca figura fignificaret Ecclefia, quia enim Chri-ftus Petra, Petrus populus Chriftianus. Petra enim principale nomen eft, ideo Petrus à Petra, non Petra à Petro, quomodo non à Chriftiano Chriftus,fed à Chrifto Chriftia-nus vo(lt;itur. ru«sergo,inquit,Petrus,amp; fu-per hanc Petram quamconfefluses , fuper nanc Petram quam cognouifti,diçcns:Tues Chriftus Filius Dei viui, fcuficabo Ecclefia meam:fupermeædjflcaboEcclefiammeam, fupér me gdificabo te,non me fuperte.Nam volentes homines ^dificare fuper homines dicebantjF^o (juideiji fum Pauli,ego autem Apollo, ego veKgt; Ccphæ (ipièeft Petrus) amp;nbsp;alij qui nolebant çdificari fuper Petrum,fed fuper Petram dicebat,Ego autem fum Chri-fti,amp;c.Idem in lohannem Traft.114. Super hanc,inquit. Petram quarn confeifus es ædi-ficabo Ecclefia meam: Petra enim erat Chriftus fuper quod fundanjentum, ipfe ædifica-tus eft Petrus:fundamentum quïppe aliud nemo poteft ponere, præter quod jjofitfi eft, quod eft Chriftus lefus. Ecclefia ergoquæ fundatur in Chrifto claues regni cœlorum

abeo accepit. Hæc ille. Sedvidere videor Turrianum arripientem id quod Augufti-nus dixit i’etrum fuifle Apoftolorum pri- • mum:nccetiam dubitd, quinmoxobiiciat, fao more, me citafTe decurtatam Auguftini fcntcntiam.qui in eodem loco dicit Petrum Ecclefiæ figuram portalle , amp;nbsp;Apoftolatus principatum tenuifle. Atego contra ex his Quomodo verbis exponofententiam veterum,qui ma- intelh^en-gnificc de Petro loquutifunt. Namquoties dicunt eum fuifle primum Apoftolorum, xepuipaîov, primatum Sc principatum habuif^je Pcm fe,autaliquideiufmodi , loquuntur depri- phmatr. matu ordinis, nonauten^c prin^tu po-teftatis. Sicenim Auguftii^s, Petrus in A-poftolorum ordine primus. Cùm autcm Turrianus,amp; eftis commilitones primatum Petri colligant ex his verbis Chrifti, Super hanc Petram, amp;c. Aughftinus autem per-neget ilia verba ad Petrum pertinere, ac ni-hilominus çum vocet jfgoftoloru primum, neceflario ex Auguftino ccjicludendumeft, 1 primatum Petri non liiti hoc Matthæi loco,amp; ex confequentL Petrum non fuifle pri-'^ mum, eo quodfundamentum fuerit Ecclefiæ , fed (vtAuguftini verba repetam)quôd fuerit primus ordine inter Apoftolos : hæc • in quam, fuit veteram fententia, qui de pri- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

matUjvel principatu Petri loquuti funt. Ad-dan^ po^remo Cyprian, libro De vnitate Cyprian. Ecclefiæ, vel de fimp.prælat. italoquentem: hoc étant vtiquc amp;nbsp;çæteri Apoftoli quod

fuit Pctrus,pari confortio præditi, amp;nbsp;honoris amp;nbsp;poteftatis , fed exordium ab vnitate • proficifcitur,vtvnaChriftiEcclefia,amp;cathe Turrun.^ dra^yna nionftretur. Nxc ille.Turrianus au-dep^rauat : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lacobum Pamelium ex codice car-

fedfrufira. dinalisHofii,additha:cverba(primatus Pe-tro datur) ac præponit particulam amp;:, quod tarnen non fetit Pamelius:at nos alia omnia édita cxemplaria qu« conftanter retinent earn leâionem quam citauimus, rnalumus fequi , nemibiGratianusfit proferendus, ^ui locum hune Cypriani citans , eodem nobifeum modo videturlegifle , nec habet ilia ver^a quæ ^melius amp;nbsp;Turrianus ad-dideruntjVt vidte hcet.Canon.loquitur 14. quæft.i. Ac valde miror iftos Pontificios Jaltem decretis Pontificiis Ron ftare. Cetr tè facile eft iudicata ilia verba primum in margine adfcripta*, in contextum deinde obrepfiiTe in vno autaltero codice manu-fcripto.Sic enim aitî’amelius feriptum fuif fe in codice•lliif ^ardinalis (hîc Petro pri-matusdatur.) Quiiietiam quum illainter-**feruntur verbis Cypriani , nemo non vider contextum non iamfuo more fluere, fed interrumpi. Verumenimuerô nedevariis • leftionibusdecertemus, mihifatis eil quod ex Cyprianoconllet, prjmatum Petri, non eflê primàtum poteftatis. Sic enitp ilie, Cæ-teri Apoftoliétant, inquit, pariconfoj'tio præditi, honoris amp;poteftatis : vndefequi-

tur , priinatum ilium Petri fuilTe cantùtn ordinis, äd vnitatcm Ecclefiæ denionftran-dam : idtftie ex vetefum illoruin fententia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Atque vt Cyprianus ‘pfe obftruat os Pon-'“ tificiis hunc Matthæi locum ad fuum Poii-tificem rellringentibus; attendantur eaquac ftatim fubiicit : Epifcopatus inquit, viius eft,cuiusà fingulis in folidum pars tenetur.

Et libro 5.epift.ö. Chriftus, inquit, Epifco'^ Cyprianus pi honorem , amp;nbsp;Ecclefiæ fuæ rationem dil-ponens dicit Petro^ Tu es Petrus , amp;nbsp;fupcr hanc petram ædificaoo Eccleliam mcam“,.c||j.ingif^ Hæc Cyprianus. Quod fiqui ex vcteribns fedexpo-probatioris fidei dixerim^cclefia^ in Pe-nitde ipfo tro fundatam fuiffc ilïau intclligendum Ecclefiaih-elLnon de Petri pcrlona, fed de doftrinaab ipfo Petro annuntiata ,quæ nobis vnuin Chrifium proponit. Tu verb prefers etiam pag.10.64, Kom.aliquotEpifcbpos, fibi in alias Eccle- 78-amp; paf-fias principatum arro^ntes,vt Clementem, Anacletum,amp;c. quo^nj pierague fcripta e-tiamfi tibi affentire npn (Jie ^tu/tTri^pietpa’, nec afferrem varias fententias de huius Clementis fcriptis quæextât apud Gratianun^ diftinft.id.neque refutarem ipfum Clemen-îem fua fcripta inter fcripturas Canonicas recenfentem in canonibus Apoftol0rum,ad * finemAamen affirigare pofsem.illorum om- quot;'A ’ nium telïimonium in fua caufa nlt;medèad-mitfëdi^.Reftèeniæ Tertullianus, Nefho, inquit, fibi profeflbr, amp;teftis eft, aduërfn’.^

Marc. lib.5.Deindeipfa etiam veftrorû fcrî-Pontificij ta non fatis interfe cohærent. quâdoquidem lAac quæ confiât ex Gregorio^^Petrum noifantè fuifle ftione nbsp;nbsp;nbsp;cæteris præpofitum, quàm poftlapfum refi

ita manifeflis verbis huic Matthæi loeore-nunciat, qui longé Petri lapfum antcceflît. Porto veteres defedibus Apoftolorum numero multitudinis loquuti funt, non autem de fbla Petri fède,quemadmodû citât Gra-tianus ex Augullino. Can. palàm eft. diflin. II. Prætereaipfisfyondorum decretis inter-Conftatex diâum efljUequis princeps Sacerdotum,vel ipfis decre- fûmus ^cerdo^el vniuerfalis, autaliquid tis Ponti-eiufmodiappelictur,fêd tantùmprimæ fe-Pon nbsp;nbsp;Epifcopus.Can.primæfe^.amp; feq.dift.95?.

iunshuma vniuerfalisappellctuf.QuinetiâRom.Pôtifi ni. ces procurarunt vt^niperatoriisedidis,cæ-teris Ecclefiispræfe|enturjVt côftatex vete-rihiftoria, ÿ ex Çr^fianodiftin.ptî. amp;97. / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;c. Adeo vt ianîduljitari non pof$it, quin

l’rimatus Romanus fit humani iuris :quod Argumentum alii fufè Si doélifsimè pcrfe--quuti funt. Itaque nihil attinet plura nunc P’8-5** de hac re dicere. Scd cùm Tertullianum ais, vocaffe Romanum EpifcopumfummûPon-tificem, amp;nbsp;Epifcopum tpifcoporum, fallis lut flwin. /to^ To ^/zaT«ç . Illud emm obiicit Epifcopu Tertullianus per ludibrium.vt amigt;itio«em P^^t^c^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Roniani perftringat.

tïodi eluderevoluiftiex parnculae7r»/lt;r»\qua dicis caufam efficientem fignificari, id vcro pag.79. minus etiam eft quàm Sophifticumdicet an-te te Pamelius idem tefttaucrit: difce veto à 5 Grâmaticis quid tTreiS'» différât à . Cæ~ terùmquis nonfacilè perfpiciat fimilitudi-nem amp;nbsp;exemplum,nonauté caufam efficientem proponiPhabeat, (inquit Canon ,ctiam îpfo Pamelio citante) Epifcopus Alexandri-nus,Lybiæ, amp;nbsp;Pcntapoîis poteftatem, quo-niam amp;nbsp;Romano Epifcopo hæc eft confiie-tudo. Hîc noncaufamefficientemfi» gnificat, fed rationem fimilitudinis, nempe Vt fimili iure vtatur Epi^pus Alexandri-nus, ite'mque Antiochus ,^o Roiflanus vti confueuit. Imo, Turriane, audi Pontificia tua décréta amp;^llis fidem abroga fi velis : fie enim Gratianus citat.illud ftatutum Nice-num in Can. mos antiquus. dift. 65. Alexan-drinus,inquit,Epifcopus horum omnium habeat poteftatem, ejuBniam quidem amp;nbsp;Romano Epifcopo parili^ rnos: fimiliter I etiam amp;nbsp;apud Antiochiam, amp;nbsp;cæteras pro- ’ uincias honorfuus feruetur vnicunque Ed^ clefiæ. Hæcille. Vbi diâio parilis in tantas anguftias redigit gloffatorem , vt nomine Romani, Conftantinopolitanum intcliigat, • quo nihil eft futilius.Qjuia veto toties încul-*M • cas illud 'iTretS'ti, agnofce ex fequentibus lo-cis^an^articulam fignificare occafionem, fimilitiKiinem,cxemplü, amp;c.eiufmodi vt Lu-cæ I. vifum eft Lucæ conferibere hifto-ri^m Euangelicam, quoniam multi aggreffl

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C üi).

funt eâdem narrationem componcre. Item Ad 13. Paulus conuertitfe ad genres,quo-» niam ludæi rciiciebant EuangeWum. Item

I. Cor.15 .quoniam pêr hominem mors, per hominem quoque refurredio mortuorum, amp;nbsp;fimilia pleraque in quibus vfurpatur di-dioe'»«lt;ri(. Attu,egregiecaufarum fcruta-tor, non animaduertis quàm inepte caufam efficientem in hoc canone fcruteris. Qux-namenim vnquamefiiciens caufa eflèdum tam alienum genuerit? Ita potius conclu-Wendum fuit ex tua fententia : quandoqui-dem Epifcopus Romanus habebatprincipa turn in omnes l^clcfias, Alexandrinum amp;nbsp;Antiociftnum I^fcopuni ipfi quoque ftib-iiciendum eflè, quum tamen ille canon Ni-cenusjtres illos Epifcopos fuMînibusdiftin dos elfe iubeat:quô»fit vt mentionem fa-ciat priuilegiorum Icruandorum Ecclefiis inaliisprouinciis,tantum abertvtdicato-mnes Ecclefias efle^mi Epifcopo Romano addiccndas.•QujnêtiJln cam ait, hanc eflc Epifeopo Romano cônfuetudincm, fatis in-^icat eum etiaimirimatum quem turn infua prouincia Rom.Epifcopus habebat, niti fo-pag. 7^. laconfuetudine (quam didionem ridiculè • exponis poteftatemfpiritualem)amp;propter-• f^ea efle humani iuris : nam fi verbo Dei fun-datus eflet, certè id non êrat prætermitten-dnm, præfertim in decifio^ne Syno^li. Arque ne erres , vêtus illud Synodi decretuin ad folam fpedabat: nec enim pij illi patres tyrannidcm in Ecclefiam inue-

Fruftra «tiam conaris declinare vetus A- pag. g«, fricanæ Synodi decretiSm, ne qui illic Ec- De decre-clefiaftico iudicio damnati effent, itiarefra- «lt;» Sygt;:odi iicerent;amp; vt i^uos parietes eadem fidelia dealbareSjtam hoc quàm Carthaginenfe de-cretum ad folas appellationes reftrinxifti, pag.95. idque rnodo necelfe non fit eas ad Pontifi-ceni Romanum deferri. Qua limitatione ve-* tusilludftatutumeludis. Profers autem ex Aurelio lurifconfulto, olim non licuiffe præfedis Prætorio prouocare ad Impera-^^ torem, cuius tarnen fumn^ poteftati nihil derogabatur. Verùm,vtomittamqtàm pa-rum hoc exemplum ad rem faciat, te ex Aurelio tuorefclllt;y, qui teftaturid quidem licuiffe , fed poftca ( vt «ius verbis vtar ) publice fententia principal! lefta, appellandi facultatem fuiflé inteididam. AtquiTur-riane,hacincaufacontferium prorfus eue-nit : nam quum initie? lo*ci^ tftgt;n haberent eiufmodî appellationeS, poftea fententia Pontifical! promulgata fancitumcft , vtcx^ omnibus Ecclefiis ad Ecclefiam Romanam appellaretur.Sicenim Gelafius Papa,citante Gratiano. can.cunâa 9. quæftione tertia. nbsp;nbsp;•

SacrofancRa, inquit, Romana Ecclefia, fas ♦ • de omnibus habet^udicand! , ncque cui-quam de eius licet iudicare iudicio , liquidem ad illam de qualibet mundi patte , appellandum eft ; ab ilia aiitem nemo «ft appeüare perniilfus. Hæc bonus idle

41^ F. T V R R I A N I feruusferuorum Dei. VndeefficiturPontifices non modo non fententia publicè pro-• mulgata, facultatem ad fc promouendi in-terdixifle, verumetiàm eo fcmper quantum in ipfis fuitjomniareuocafl'e, attraxifle, ra-puifle,adeô vt fuothrono non folùm præ-fedos prætorio ( quorum meminit Turria-nus)fed , quod longé eft indignius,ipfos e-tiam fummos impcratoresfubiecerint. Nó igitur interdida fuit prouocatio ad Eccle-fiam Romanam ab ipfaRom.Ecclefia ,aut

•ab eius Epifcopo ita iubente, fed à plurimis Epifcopis Africanis ita ftatuentibus,amp; id quidem inuito Epifcopo Romano. Atque in prinfîs notaifaa eft ratio qua vêtus illud decretum nitebatur, ita loquentc Cypria-nolib. I. ep.j. Singulis, inlt;^it, Paftoribus portio gregis eft adfcripta, quam regat v-nufquifque ik gubetnet, rationem fui adus Domino redditurus. Itaq;oportet eos qui-bus præfumus,nofi circumcurfare,necE-pifcoporun5 clt;jncor8iam cohærentem fua Curvcte-fubdola amp;nbsp;fallacite’lneritate collidere,amp;c. resmulnjr Atque Vt vno verbo tranfigam : fi veteres Ecckfiæ'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tribueruntEcclefiîE Romanæ, non

Roniaîw tantum propter Imperij federn illic confti-idé hbdie tutam, fed etiam propter fpiritualcs dotes, nC^ftaWi.quibus turn excellebat, affirmo ilia omnia ad vos nihil hodie pertinere. Nihilo meliùs quod obiicitur de Petri c^uhed^a ex; thedræ An vrbe Antiochia Romam tranflata’tque hic tiochcnf. eft nodus, Turrianc, que hadenus tui Pon-tificij foluere nequiuerunt ; nec tu ^quan-

quam tuo iudicio acutifsimus difputator, aliud profers, quam vetere illam crambem toties amp;nbsp;aifnaufeam vfque repetita dc Mar- pag.9» cello Epifcopo Romano (quicüque tandem is fuerit)qui fcripfit ad Antiochen{es,cathe-dram Pecrfvolente Deo,Antiochia Romam tranflatam fuilfe.Nos verö Rom.iftum Epif ' copum, amp;nbsp;in fua caufa, amp;nbsp;citra verbum Dei loquentcm, amp;nbsp;ius alienum, parte non audi-tajamp; abfque præcedente iudicio, authorita-tepropria, fibi tribuentem, audire non de-bemusdmo commentum illud vel de collo* cata,vel de tranllata Petri cathedra, aperte répugnât miniftcrio ApoJ^dico, cuius hoc proprium eft,vt antè dixi,non huic vel illi ci-uitati alligari, feddilfundi per vniuerfum terrarum orbelfri : itapræcipiente Domino, Profcdi,docete omnes gétes: quibus verbis Chriftus ipfe Petri, addóque omnium Apo-ftoloruni cathedraminon Antiochix, neque Romæjfed in omnium ggtiumoculis, atque auribus collocauit.Hanc r^c yfntiochcni fi- lt;nbsp;bi vendicare, neque itomani ad fe rapere vnquam iure potuerunt. Quamobrcm Ro^ manæfedis Primatum, ipforum Rom.Pon-tificum tcftimonio probare vel]e,nugari po-tius eft,quam vere difputare. Atque vt id • verboaffirmatur, ctiam verbo negandü ‘ärius eft. Sunt Claim eiufmodi commenta fola ne- fetfiufn or-g^tipne^ugulanda. Sed tarnen ex his veftris do apud nugis, Turriane,egoaliquidierium colligo: Pontifices» cum ius Diuinum fit immutabile, veftra-1éoam rc-rum autcm fedium ordo fit mutabilis, eum fgUj,,

iuris Diuini nori cffc. Nam prima fedes fuie primiiin Antiochiæ, deinde Romæ , vtvos • quidem contenditis, fecundaveto ledesali-quando Alexandria?, deinde poltea Cóltaii-tinopoli collocata: atq;idem dicipoteltde Can. Sacro quibuldam aliis.Vt patet ex can.renonantes. faniSaDifl. diftin.22. Datur, inquit, intclligiquod Ale-xandrina Ecclefiadefecundafaétafittertia, amp;nbsp;Anrhiochena de tertia fit quat ta, nifi forte quis duas contendat elfe fecundas: hæc il-le.Egregiam profeélo decifionem,amp; dignam

re ex primo loc^eturbata nunc in tertium, nunc inquartum tam indigné rejeeSa fiient? Quis nonvidet variosillosvefirarûfednim gràdus, non aliisquàm amHîtionis hnmanæ colûnis fuilfefulFultws? Reftat igitur vt Romanus principatus'nonfitDiuiniiuris, fed pofitiui,aut nullius,notius, cùm in tanta in-iuria nullum ius, vel ouæri debeat, vel pof-k fit vnquam muAin. 5ît iam igitur huiuslo-Concuio. ßfjij J concludamus hæc verba Chri-^fti fuiflé perperarn detorta ad Primatum Romanum confirmandum. Tu es Petrus, amp;nbsp;fuper hanc petram edificabo Ecclefiam

Solûtionîs Atque vt iummam f^ciam eorum quæ a huiiv /Kg. nobis difputata funt,probauimus hæc verba àTurria- non ad Petrum, fed ad filium Dd vipgntis noƒ ropo- gfle referenda, quem Petrus confelfus eft, amp;

*■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuper-

s o P H I s M A T A. 4Î fiiper quem vnà cum reliquis Apoftolis clefiam adificauit puriffima Eiiangelijpræ-dicatione. Wocjinquam, probauimus ex ip-fius loci circunllantiis ,*exipfo loquendigénéré , ex aliis 5cripturæ locis de eadem re dilferentibus,cx ipfa fidei analogia; denique ex veterum doftorura fèntentia, qui ciim Scriptura locuti funt. Deinde «\airKevceç-;K.Sç cfFeciinus, Turriani cxpoficionem amp;fenten-tiam,primùni clîè verbo Dci contrariam,deinde fibiipfi:acrefutauimus vulgatam illam fenientiam de Minifteriali fundamentoPe-« tri, eiufqiie fuccef(ione,explicata turn Mini-fterij,tum etiam fucceffionh natura. Atque oftendiinus eain fuiirenaturam Apcftolatus (qui fuit munus in Ecclefia extraordina-rium amp;nbsp;temportlle ) vt in eum ordparij Ec-clefiæ Miniftri fuccedere non poffint, amp;nbsp;fi poffint, non RomanumEpifcopum potius quàni Antiochenum, Hierofolymitanum,amp; permultos alios, potuîïlc vnquam de Petri lucceffione gloriari. * * 1 * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Itaqué fuperiori Sofflûfmati vcram banc àvlifatnv opppno. Chriftusapud Matthæun^ promifit fe ædificaturum Ecclefiam fuper cam petram , quam Petrus , non Humana Vila ratione,fedSpiritu Dei reuelante, con- • fefliis eft, nempe CHriftum efle filium Dei * ‘ viuentis. Atqui nollra Ecclefia earn ipfam fi- . dei œnf^onem ampleditur, amp;nbsp;conftanter retinet, *prfi Chriftü ab idolo Chrifti difcer

ncns atquedoârinam Apoftolicam itafu-fcipit vt velit ab ea vna pendcre, reieâis ho-minum commentis. Noftra igiBir Ecclefia veraeft Ecclefia, ab»ipfo Chrifto per verum Euangelij Minifterium ædificata. Et, ex ra-tione confequentis, cùm Ecclefia Romana noniam fuperpetram, quamconfeflus eft Petrus,fed fuper Humana commenta, cuiuf-modi cil Pontificis primatus.fundata fit,nô eft vera Chrifti Ecclefia ab ipfo Chrifto æ-dificata.

*4tf.x47. Ta/xouj-pf chrißus Petfum iußerit paßere quaßunque ouesßiii?, td eß, Eccleßam catho-licam. i^recot^equenseß,iitßqu£ßntqult;iamp; ^d Petricurampafceri^inon pertinent, neco-, ues tUjt, quidem Cnri^iißnt. Itaque duces^re~ confeßionts ^ugußandi,, ^ntuerpien-.

y M p»ft lapfum confirmandus effet ^Petrus, ne velipfe,Velreliqui Apoftoli deipfius Miniflerio 8i. Apoflolico miinere diibitarent, eo fadum eft vt trinæ abnega-tioni,trina Petri confefsio fuerit oppofita, cum trina qnoque muneris Apoftolici con-firmatione. Itaque verbopafcendi Chriftus apud lohanneinilloloco fignificauit, quic-quidin docenda Ecclefia Petrus, tanquam ApoftoluSjpræftare debuit. Nam tamctfi o-® mnesEcclefiæ Miniftrioues Chrifti pafcfit. i.Pet.$. logé tarnen excellétiori modo Apo-ftoli dicûtur Ecclefiapauine. ChrilFigitur Confirma-iubet Petrum pafcere oues fuas, id eft, fun- “o gi Apoftolico rdùnere, licet eius fe indignii g® cj/cun. fœda ilia abnegatione.reddidiflet.Simul e- flajia loci, tiâ prædicit Chriftus fore vt no tatùm Petrus Ecclefiam doceat, fed etiam cceleftem dodrinam fuo fangniifb tandem obfignet. ExquibusefficiturniffilBîc|exiftiium colla- I tum fuiffe in Petrum, (Jhoircæteris quoque Apoftolis non conueniret. Quod ita effe co-^ firmatfuperioraChrifti verba apudlohan. Exaliis cap.io.Sicut mifit me pater,ita amp;mitto vos: Scripiuræ EtapudMatchæum cap.28. Profedfidocete omnes genres : quibus exponitur verbum • •• pafcendi liîc vfurpatum : addc Ephef. 2. Su- . pe^ruc^ifupcr fundamentum Apoftoloru.

Et Eph.*. Dedit alios quide Apoftolos, 8ic. EtAâ.i. Erant perdurantes indodrinaA-poftolorum. Qui omnes loci amp;fiqui funt

confimiles, amp;nbsp;de pafcendis ouibus Chriftï intelligendi funt, amp;nbsp;non dc vno amp;c alterOjfcd • deomnibus Apoftolisdicnntur» Ex quo fit vt Paulum fuum Apóftolatum afl'erens proférât docendi,idellpafcendimunus, fibi à Domino impofituin,vt Rom.i. Per quem ac-cepimus gratiam amp;nbsp;Apoftolatu adobedien-tiam fidei inter omnes gentes.Et paulo poft, Græcis amp;nbsp;Barbaris, fapientibus amp;nbsp;infipien-tibus debitor fum : itaquepromptaeft mea facultas vobisquoque quiRomæ eftiseuâ-•gclizare.Eti.Corinth.9. Sigillum Apoftola-tusmeivos eftis in Domino. Atque.vtad verbum Pafcen^ redeamus,ftatim ill ic fub-iicit Pafllus, Qms,inquit, pafcit gregem,amp; ex lade gregis non edit ? Ex quibus perfpi-cuumeft omnes Apoftolos^auifte gregem

_ Chrifti, amp;nbsp;ad eos omnes præceptum de pa-Dodonr* ^‘“Cndis Chrifti ouibus pertinere. Atqueid feucennaæ tantum dodifsimiquique veteres tradi-dêre, fed etiam huiit Iohannis locum ad o-innés EccleftæpaftSr^s accommodauerunt. Sic enim Augulnnu? in lohânem, Trad.115. ^iunc locum explicans;redditur, inquit, tri-næ negation!, trina confcfsio : ne minus a-more lingua fei uiat quam timori. Et paulo • póft,Qui hoc animo pafcunt oues Chrifti vt * ‘ fuasdievelintnonChrifti,feconuincuntur • amare non Chriftum : contra hos’ ergo vigi-lat toties inculcata ifta vox Chrifti^Pa^e o-uesmeas, amp;c. Non ergo nos, fed ipfum a-inemus,amp; in pafcendis ouibus eius, ea quæ funt eins, non ea quæ funt noftra quæramus.

s o P Hi s M A T A. 4^ Idem Auguftinus in lib.de Pallor. Multfc-rant Apoftoli, amp;nbsp;vni dicitur , pafee ones meas; In i^fo Petro vnitatem commenda- • uit,amp;c. Ipfe ergopafcitfvnus in his, amp;nbsp;hi in vno,amp;c. Idem âe verb. Dom.ièrm.iîz.Coni-mendabat Petro Chriftus agnos fiios, qui pafeebat amp;nbsp;Petrum. Ergo fratres cum obc-dientiaaudite oues vos elfe Chrifti,quiaamp; nos cum timoré audimus, pafee oues meast hzcAuguftinus. Sieporro Cyprianushunc*^^^“’quot;’ Iohannis locum exponens De vnit.Ecclefiæ, Paftores, inquit, funt omnes, fed grex vnus» oftenditur, qui ab Apoftolis omnibus, vna-nimj confenfione pafcatur. Quod fi fortè Turrianum cleri Romani ^thoritJ% com-moueat, eum audiat ita fcribentem ad Cie- dej.Rom. rum Carthaginienfem apud Cyprianum in epift.defccelfu Cyp.Chrillusdnquit, Simoni fic dixit, Diligis me i“ pefpondit diligo:ait eijPafee oues meas : hoc verbum ladum ex adu ipfo quo cefsit cogftofeimus , amp;nbsp;cæteri Difcipulifimiliterfec(^uflt.|Atlt;^fuehæcqüi-demdehuiuslociexpolftioiTC. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ p.

Turrianusautern advnum Petrum, eiuf-^Y-TÜrZ que fuccclTorem Romanum pontificemfuohano pro-more reftringithoc præccptü Chrdli; Pafee ^efu ones meas. Atque vt ideffieiat proiert arti culumGrxcum cum pronominc,cuius ait ’ •• tantam elfevim,vt oftmes oues ChriRi figni-ficet,atqueadeo qnotquotvpquam futuræ funt T quîs cùm Petrus pafeere iubeatur, iiequeidiamper fe praftare pofsit, vtpote

50 , F. T V R R I A N I jampridem è vitafublatus , reftatvtinÆjo facceffore, nempe Pontifice Romano pafcat • omnes oues Chrifti,id eft,regnu»i in omnes Ecclefias exerceat. Sic Turrianus fibivide-tur præcl^rè ratiocinari, Ego vero ^nofco argumentum Thomæ ex lib.aduerfus erro-res Græc. Sed ifta expofitio vel Thomæ vel Turriani, atque adeo Pontificiorum omniû ncc ipfis côtextus verbis, nec huius loci cir-cunftantiæ, nec aliis Scripturæ locis con-Exrerum fentanea eft , imo ne ipfî quidem rerum natura, ^laturæ . Quis enim vnquam exiftimauerit Excircû vnum Petrum omnes Chrifti oues pafcerc ftantia lo- potuiffe? Cætérj^ refeire velim ex Turria-ci. no quamobrem hæc verba , Pafee oues

•. meas ad Potificem Romanum longe poftea exoriturum, potius quàm aeftohanné, Mat-thæuni reliquôfque Apoftolos dirigantur, quosnonminus fuîlfeouium Chrifti pafto-resquàm Petrum, fuprà confecimus. Ergo perperam ira exp^Rit Turrianus : pafee o-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ues meaSji(feftlfufolus pafcetprimùm qui

dem per teipfum, quandiu fuperftes fueris, ^deinde per vnum tuum fucceiforem nempe Pontificem Romanum. Qmequidemexpo-fitio non ’contfenta eft ipfius contextus fini-• bus, (fed lefuitarum more ) longé latéque ’* ’ excurrit atque diffunditur. itaque corruit • vel fola : nihil enim hîc .de primatu Petri,nihilpriuatimde vno Petri fycctj^bre, nihil de Romano Pontifice videmus, neque tu etiam : nifi tibi fortafsis idem contigerit

quodilli, quifibi duplices Thebasvidcre vidcbatur. Quin potius fi velim vrgere hæc verba : Amas me, faqlè enertam tuum illud nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

commentum de Pontffîcia fuccefsione. A-morenim Petri erga Chriftum fuit donum perfonale, non minus quàm eius fides, nec tranfire ad fucceflorem nifi fùp-tmv vn-quampoteft. Deinde uouam plane in quidem quæftione, fignificationcm affingis verbo pafcendi, dum eo fignificarî putas fummum Petri in vniuerfam Ecclefiam prin cipatum, fateor quidem aliquando ad po* teftatem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;referri,nimirûcùm

de Deo dicitur:vt Pfal.So.^teor etiam verbum illud aliquando etiam tribui ipfis regibus, vt Pfal.78. Inde vatp-iVK xaSF apud Poe- pag.$o-tam. Sed hoc aÆminiftrosEcclefiîe tranfier-ri debere, negat ipfe Petrus i. Petr.5.his ver-bis : Pàfcite, inquit, grd^cm, non vt dominantes cleris. Neque me mouetquod ex hoc Petri loco obiicis vni^hique Paftori com-mcndariquidcm fuum grc^cm , in hocau-tem elucére primatum Çetri, quôd omnium fimul Ecclefiarum curam geflerit : hoc c-nim fecit Petrus vt Apoftolus, non vt primus Apoftolus, quo fit vt Paulus affirmet fibimaximam omnium Ecclefiarum curam , incumbere: agmen illud, inquit, in me quo-tidie confùrgit, nempe folicitudo de omni -bus^ccl^fiis. î.Cor.n. QjmdfiPetrus dido cap.5.fe presbyterorum

quanto minus iusilludfibiin Apçftolos i-pfosarrogaflet? . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

\^s arti- Hîcautemifcilieetjpromisarfumentnin culiGfçci ex intima quadam ârte;;amp; lingu» Græeas inhi$ ver- peritia, noique totös ad vim ynius articulé bisjTst Grj£a:i reuocas. Nihil te loci circundantja, ^a^cnó, niiiii alij Sçriptuia: lociconlimilesmQuent: ipûm denique rcrum nàturam quantum-tnur. libet reclaniantem non audis, fed hune

num ai'tiçulum vrges r* 'uif’oCtt.Tsl. ijlw , id eft, inquis, oucs omne$ quaicunque arque adfô «juotquot dicuatur oues ( fie ctiim loque-ris) Âtenim cùni itadicîtChriftus : Oues meæ vocem m^m audiuptjoha. lo. idem artiçuliTs præfigitur , ntque tanien verum eft eos omnes qui dicuntur oues Chrifti vocem eins audire,cumque fcqui. Nam hy-pocritæ dicuntur quidem oues, fed tarnen (fi propriè loquimuT)nec audiuntChriftum, necipfiundèquuntur. Atqut,vt adarticu-lum Gtæcum redeSmus , quo vno pititur tua ifth;çc iiTtergretaflo, tantifper dum noua Giammatices ^ræcepta pobis confi-^ias, non credem us banc elfe vim articulo-

rum apud Græcos, vtfintinftarnotæ viri-uerfalis , fed potius , vel ytrem ipfam de-• monftrent, vel »’/zparjzwç augeant, vel difi -* ■ cernant, vel etiam orationem tantamillu-• firent : adeo vt falfô ira concludatiir : prte-ponitur articulus : ergo hæc propofitio.çft vniuerfalis, vt patec ex fequenti^us e* em-

s o P H IS M A T A. * fs plis Rom. Il» Prophetas tuos occidcrunt, gt;rcù( /OfoipfiTciç (Hj, ( non omnes tarnen )!Iohan. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

i‘»Sui etinf non rccepfirunt, ct’iS^iof, quot-lt;]uot aut^m recèpcruntj amp;c. ( non igitur o-mnes non receperunt ) Rom. ro. innentus fum à non qnærentibus me ( non tarnen o-mnibiis. ) Rom.ir. Salus obtigit gentibus (âC non omnibus ) Naturalibus tamis non pcpcrcif,(quibufdamtarnen).i. TheRal.i. ludæi Cllrîflum occiderunt ( non omnes quidcm ) Et fexcehta èiufmodi In quibus * articulus appofitus cR , neque tarnen pro-pterea intelligenda funt vniuerfaliter. Ac-que vt à Grammaticesfluibusdin^^^llâmur, Reftlbtuf nonne te ftreniium videlicet difputato- Turr. ex rem ars peritg difputandi docuit, Propo* 'P^’ fitioncs indefinitâs non elle paflim necte-mere cum vniuerfalibus confundendas gt;nbsp;fed ex circunftantia amp;nbsp;pro ratione fubie-ôi diiudicandas .? C^id enim fiquis vni cuipiam ex fcruis pt^cii’iat v)» fuam fami-liam curet atque adinÿjiil^t, an illud pro- ’ pterca reliquos feruos ab officio rtfuoc;^ bit? itaigiturftatuamus : hæc Chrilli verba • Pafee Oues meas, non vniuerfalem o-* uium aggregationem , fed eorum qualita-tem fignificare , qui erant adducendi ad . * Euangelij cogniti«nem . Eft enim articulus in hoG loco J^nfîhxoç non ColleftiuiiSj qua«na(imodum exiltimas. Bis igitur â tein'hac argumentatione peccatum eft*

Elcnch. articulovniuerfalem propofitionem col-Ttrria. kgifti (vcmodum injperâdi tacdlm.)Dein-de etiam lt;si%è to two'^usm, cùm itaperperam, ideft Turrianicè concludis, Petrus iubetur pafcere oues Chriftî, ergo folustnam fyç-any de reliquis Apoftolis. Vide igitur quantum tibi largiar,fac appofitam efle no-Etiamfi t:am vniuerfalem , tarnen nihilo magis ef-daremus ficiesid quod VIS. Nec enim nouum eft rem Turnano vnam multis in folidum commit«. Efaias

ftiiUbs eft ad vniuerfos ludæos , atque ijf-dem temporibus üfeas erga ipfos ludæ-os mun^s propl^ticumobijt. Apoftolis o-nihil pro- mnibus ita dixit ChriftuSjEritis mihi teftes

ptereacf- yfqueadvltimasterras, Ad. i. Etaliquan-to poft ita Paulum affatur Ananias : Eris ei teftis apud omneshoihines. Ad. Et quamuis Paulus fæpe fe Gentium Apofto-lum profiteatur , i^mo tarnen hadenus, qui modo f^ius fiÿ;rjf , aliquid propterea M reliquis Apoftoljs d^traxit. Quia .verb in Lie quæftione fæpe laudas Cyprianum, ^imque grauiffimum aurhorem appellas, in fpem venio, te hæc illius verba agnitu-rum . Epifeopatus , inquit, lib. De vnit.

nent, vt ipfumEpifcopatumin folidumte-neant, quia eftindiuifus : fequitur.expio-dendam eÄe tuam hanc conclufionem : So» • lum Petrum Chrifti dmnes oues pafcerc, quia Chriftus dixit:pafce óuesmeas.

Qi^amobrem cum perperam verba Chri- CócluSo» fti exponas, cùm ineptè de alijs Apoftolis fteges quod de Petro affirmatur : Denique cùm falfô addas in tua expofitione , quod in ipfo contextunoncontinetur, nempede Petri fucceffione, quam Romano Pontifici tribuis : concludimus totum tuum iftud ar-* gumentum efle plane fophifticum.ac nullius moment!, adeo vtvel fol^^Jegatione refelli potueriti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Retorquearhus igitur tuii argutncntu hoc modo, PetrusTubeturpafcereoucs Chrifti, fiquidem ipfum amatf Pafcuntur autem o-ues : Chrifti pura Euaifgelij prædicatione^ fynceraque Sacramentorum adminiftratio-ne,ac cæteris âîijs rebu^græftandis, quæ ad Minifterium Euangeficum»ertinent,quas ( quidem Petrus fidelifsîinè executuseft. At Epifcopi Romani nihil tale iampridemfe^ cerunt, fed, Paftoris pedo in Regium fcep-trum conuerfb , ipfî fe pafcunt j non oues Chrifti,imô ipfas oues, amp;nbsp;quotquot puruin • Êuangclium ptofitentur, id eft , Chriftum ipfum in'.fuis membris non oderunt tam . tùn^ fe^ etiatn gladijs amp;nbsp;flammis infeâan-tun Ergo Romani Pontifices non funt Petri fuccefforesgt; nec enim Chriftum amant,

Exor fus Petrus omnia expofuic eisor-dine, dicens, Ego eram in ciuitate lop-pe precans :amp; vifum in mentis cxceiîù VIdr, nempe defeendèns vas quoddàna *ceu linteum magnum, quatuor extremis demifliim è cælo ad me vfque venir,ate. •*

34 S5'3'5' cleßam catholicam, qu£ py^ceptis doÛtin^ quatuor luangelior^m li^atur qui£ quidem (pkatuor Eut9n.^eLa^tb*initiis ßiis le^i in Ec~ cleßa conßterun^, cufk dicitur, Inititim ßtnidi ^uan^elijßecundum Matthäum, Marcum,Lu cam, lo]iannem. ^od i^irur tunc tn £ni-ÿfnarcillius lintet beato Petro prtecepit Domi-nus,poßea ßne dUo ttni^nate jançl'is^pofiolif . præceptt, cùm dixit,Eunfts dçcete omnes^en^ tes. Ltnteum autem yenit yfque ad Petrum, -pt dteitur expreße tn contextu, ynde efßicitu^eam Eccleßam qu^wn yemt per obediçntiam yß

HOC Argumentumeftallegoricum.Ità-, que vidédumeft quatenuseiufmodiar- nientisal-gumenta valere debeant. Libeuter audio Icgoncis. Hier nymum docentem, Allegorias' eifci non ex legentis voluntate, fed ex fcribentis authoritateintelligcndas. In4.Gap.ad Ga* lacas. Duo funt igitur potifsimùm inAIIe-goriis fpeâanda: vnum,vt,^i Scriptura fun-damentum exprefliim habcant, alterum, vtlimus contend ea applicationc, quam iïo^ bis Scrip, ura Tpfa fuppeditat , neque pet remotas amp;nbsp;aliénas irftcrpretationes vagc-rtiur. Cùmautem Tumanusea Hon obfer-uarit, idcó nihil potéft’joncludercs quanuis clamet fua hæc arg^nijnta

Sc veritatem aftringere. lt;|Hiod vt planum lt;nbsp;fiat, iam nobis de hoe Fetri vilö diflerem dum eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Frimùm omnium ciim Petrus ipfe ver- Ver» expo bis quam apertifsimis illud vifunl expofue- fitiobci, rit, quænam eft hæc, vél infeitia, vél impu- j’JVioci dentia , Pèrrö regudiato , nouam pror- circ^jft^ fus amp;nbsp;alienam cxpöfidoncm comminiquot; ua^ fei 4 A-ifum illud I^etro cæftfus oblä-» tum fignificawit gentes tfl'e capace$-Ett'

angelica: prædicationis , nequeiam earuïft commercium efle fugicndum : fie enim ipfe • Dei Spiritus expofuit, quemadnwdum narrat Lucas: Petro,inq1iir, cogitate de vifione, dixit ei Spiritus : eccetresviri qugruntte, furgensitaque defeende amp;nbsp;proficifccre cum eis, nihil ambiens, amp;c. Petrus etiam intelle-xit eô vifionem illam fpeâareficutteftatus eft Cornelio his verbis, oftendit mihi Deus ne quempollutum aut impur um homineni dicerera. Et paulo poft, in veritate, inquit, •comperio , Deum non accipere perfonam. Poftremó fideles ex circuncifione eodem e* tiam modo vifiq^em intellexerunt, tefte Luca Ad.iT. his, inquit, auditis,quieuerunt Sc glorificauerunt Deum dicentes : nempce-tiam gentibus Deus dedit’refipifcentiam aft vitam. Cum autem illud ipfum munus reliquis Apoftolisiticumberet j non autem foli Petro (quod amp;nbsp;Turrianus agnofcit,cùm ait. Id quod beato^etro præcepit Domi-P’g-B' nus in ænigÂiat|ilfius lintei, poftea fine vl-

lo ænigmate fanâi? Apoftolis iniunâum stifte , cùm Chriftus eos iufsit ire ad te-, xendum linteum, id eft, inquit, Turrianus ad ordiendam Ecclefiam inftar lintei, cùm • dixit, cuntes, doceteomnes genres) effici-tur, velipfoTurrianoaflentiente, auteer-. tè fibi non conftante , iîoe vifum ad Petri principatum accoæmodari non poge^q^an-to veto minus ad texendum linteum Roma* ni Pontificis, id eft, ad eius regnutn in Ec-

défia ftabiliendum ? Hæcfuntigituripfa luce dariora, fiquidem Turrianusoculos.ha-bcret. Vertrnenimuero ita fudat in fingu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

lis huius vifionis partibus allegoriçè difcu-tiendis: ita lintei ccelitus demifsi texturam, formam , amp;nbsp;quatuor extrema cqriofè tra-âat J vtpropemodum linteumipfum vtra-que manu prehendere, totifque viribus ra-pere videatur, vt.illud ad fuum Pontificein quouis modo detorqueat.

quamobrem ea vifionis intcrpretatio quam Currianu» Petrus ipiè in medium.attulitadeô tibinon totam Ec-fatisfecerit, vt malueris aljenamprorfusamp; incptam interpretationemootrudeÆ? lise-cine eft fumma ilia Pétri authoritas quam men ’pctri fingulis propè ftaginis ineulcafti ? ecquô- interorctai-nam ore Petrum vocas*Apoftolorum prin- tioninon cipem , fummum Ecdefiæ doftorem , de-nique ipfius Ecdefiæ caput amp;nbsp;fundamentum , fi tua commenta f^nftifsimæeius in-terpretationi doôrinæque ^n Subiras an-teEerre ? Audiamus enim mirificam banc tuam interpretationem ; linteum venir vf-^ que ad Petrum jd eft (ex commentarioTur. ExpoCt. rianico) omnes debent efl'e fubditi Petto amp;nbsp;Turnani Pontificibus Romanis eius fucceflbribus. rcfellitur. Q^od cette eft meœ àJ'oÂt^t7r, aut eo e-tiam aliquijipcius. Ttaduntphilofophi So- • phiftitu^i argumenta elle ƒ*« ovi» quidem, îèd tarnen ipa.nó/jS!(j»,i jat iftudtuum, iTurrîa-oe, cil ç»t fa’/refitfAiy. Hic •,

cnini nâmodo nô nerüos argumeti, fed nul lum etïàm argumeti coloré, nu'lam fpeciéa.-^ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nimad lier to /licet v^m huius côffexi magno-

perc' 'commeiides^ Cæterùm plané nugaris cùm'quatiiôr illius lintei extrema,quæ vêtus interptes conuertit,initia, tu

ad tüam Eccléfiam accommodas,in qua ifta fæpe;dccantantur: initium fanéti Euangelij Cur ponti- fecundum Matthæum, amp;c. Ego veto itapo-ficij totiesfius interpretor : vos-hoc vocabulum initij inidï ûn fer^pettepetere,quandoquidem adinitiùm ad ipfum limenadhæ-gtfij. rèfcitis’î hequcvultis ingrèdi in plenam

uaiigél^'cogni^nefn. Sed vt ad vifumPe-RcftllitHr. tWredeam : mirOr profeôto qiiî fieri potuit ■Juwa, .ab. Tt-AUgnUinUs totanl hanc vifionem accura-fjfîîtné ac propemodutn curmfé pertraââs, “°‘''./j'’niürlmque eins vel Inioimam eius partem ' intaâani relinquens, tarnen ad iftud acumen Turriani pcru^ure non potuerit. Nam tantum abq^l vt hyn^ locum ad prirnar-um ► Petri référât,aJta^Petrum ipfuni reftrin-nat, vt potins dicat ad vniüerfam Eccléfiam’ ^crpnere , cuiuS hïc Petrus tantum perfo-'■ namgeilerit.quinquag. hom. hom.45. Agè L porro ( vt alia ctiam txpendamus ) qui tan-topéré délcftaris Græcis diâionibus enu-*** cleandis, amp;, quafi folu% Athenas nauigape-’ • ris, foies identidem alios ad leges Gram-

maticas reiiocare,quænâ vnquamlfx Gtani Item ex nn^ticatibipermittat'itadidionem in-didione terpretari, Yt non in vno Petro fubfift«, fed in

s o P H I S M A T A. 61 in infinitum ad eius omnes fiiccefforcs ex-tendatur ? Quinetir.rn G allegoricè etiaip tecum ageif libeat, facillimum fuerit tuam illam interpretationenf actotum tuum arr, gumentum refellcre. Cùm enim ilia anima-lialinteo incinfarfignificarint non iamcpl-leftam Chriftianorum Ecclcfiam, fed eos fo losquibusnondum Euangelij veritas iUu-xcrat, amp;nbsp;( vt inquit Bafilius in iq. capite E-faiæ ) qui variegatis peccatorum maculis afperfi, conciliandi erant fidei noftræ jcon-fequetur ( fiquidem vishancvifionem Ro-» mano Pontifici accommodate, amp;nbsp;præfcri- Expofitio ptis verbis exhacvilione argumentari) non Turriam eius ellemunus imperium exercere Chri- Pontifi-ftianos , fed potius Euangelium prædica- ““ re Turcis, Sc id genus infidelibus,' eófque cum affiduis concionibus, turn vitæ fan-âimohia ad Chriftianam Religionem ad-ducerc : idque non per aliquot emilfa-rios ( ne tu mihi lellitas forte commémorés ) fed per feipTudFi aræÂare debere, quia linteum venit vltjp^ad Petrum ; ac turn vrgebo tuum illud amp;proferail^ ipfius Petri affiduè concionantis exemplum. Cùm autem videam tuos Pontifices valde alienos ab hoc fufeipiendo mu- , nere, inde colligo, linteum iftud deque a- •• gimus,ad ipfos vl^ue nondum perucnifle. . larr^ergo mecum, Turrianecófidera, quanto interfîallo dirtent Romani Pontifices ab hoc linteoA ab estemplo PetrL Is enim gen-

tes (vt ais amp;nbsp;reôè quidem) verbi Dei gladio maftaùit, dum eas ab impurifsimo idolorû • cultu ad purifsimum Euangeli^lumentra-düxit: Pontifices verb, iunuæcrabiles pro-pè homines Euangelijcognitionem ample-xos, earn ipfam ob caufam, tanquam innocentes viftimas ,abhinc annos feptuaginta maftare non deftiterunt.

Atqiie hæc de tua ilia allegorica expofî-tione, cui verâhâc afT/'ipseintf oppono. Linteû cælitus demifliim ad Petrum vfque fuit fi-Am'ipainfgnum Ecclefiæ Catholics,quæ doâ:rinaamp; præceptis Euangeliorum ligatunnon minus quàm Ijnteum^lud quatuor extremis re-uinftum erat.- (ita furriano exponcnte.)At Romanus principatus non fuit demilfus è cælo, fed ex terrena poteriTia, amp;nbsp;humana ambitione furrexit/amp;vigetin ea Ecclefia, quæ non doftrina,’neque præceptis Euangeliorum ligatur, ^ed potius humanis de-cretis, atqu^inftiti^ti^ denique humanis viribus vndique Jeuinfta eft. Quare neque R.omanus principatus, neque Romana Ec-^lefia quicquam habet commune cum figno lintei quod Petro oftenfum eft. Neque verc nomen Ecclefiæ catholics fibi tribuit.

quam, cui nunc correfpondens exemplar Bapcifmi nos quoquc feruat,(non carnis depoficio fordium , fed confçicn- * tiæ bonæ inrerrogatio in Deum ) per re-furrelt;äionemlefu Chrifti.

Baptißnu^; debet ejjeßmilisformlt;e cu m ^r- pag. frf: (yzc enim àv-rira^av DetM interpres reddidit) area atitem Noefuitß^ura Eccleßlt;g. Catho/icjt^ nam yt area diuerßas nabuit manßones quas interprètes nidos ^oearunt ,ßeßm-‘ ÿtiA Eccleßst, yelutnidißntin ipß ilia Catho-lica Eceleßa conßrußi, Vt i^itur erant in area filif Noe^ac quißue eorum eaput yxorüßhx,:^ rurßss herum qui eapita ei'ant eaput erat pater Noe qui eos proereauerat, ac loea eis eum eorum yxoribus in area afiionauerat : ficCing-u-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;! r -r ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;■'

las Eeeleßas Epijcopi ten^t^ui earum eapita funt, herum eaput ^in ßceeßbrtbusßi^ Petrus Euan^elieus Noé ■, ytyetus Noe eaput eratfiliorum, quiyxores quoquehabebant.Pe-tro autem Eptßopi Romani in eadem area my- . fiiea,ideß,in Eeeleßa .fperpetuaßrie ,ßeeeß •• ferunt.

. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Turrianus

dccctexal ■pCcc autem aliud argumentum legoriaar--*^P«'zz^oF nihilo fortius fuperiori. lam enim gumétatur

confecimus, allegorias non aliter concludc-re,nifi quatenus ab ipfa Scviptura, non tan-• tumpropofitac/ed etiam cxpofitefiint.Cùm aiitem Petrus in ho»loco nihil dicatdefuo priinacu, nihil etiam de fuisiliis fuccefibri-bus,quos femper Turrianus in ore habet, bine fibvt plane iaceattotum hoc argumentum allesroricum. Inftatramé Turrianus, amp;nbsp;ait Petrum Ecclefiam cum area Noécompa-' raiïc,adèövriamnonfïcprobabiliscóieétu-* ra-inquitjfedipfaveritas.kquidemnondu-Jjitodeveritateeinsdodrinæ quam traâat PetruSjiiequc de ilia vllus vnquam Chriftia-nus dubitaijeritjfed nihil propcerca accedit caufe Twrriani^uandoquidem longiffimè diftat Petri veritas à Turriani mendaciis. Qu^ia veto vult videri 'b'Tn^'etx^tKÜi; difputare, operæpretiiim efl rcrti ipfam accuratiuscon fiderare,vt videamus num hoc eius argumé-Tum veritatem (vt illedicerefolet)aitringat. r o US Pc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;præic’'il*gt;s verbis agendum eft,

illic Eflcleiùn» àri’ctro cum area Noc Çuf. cornparari, necfati»fibiconftat Turrianus ^iin aitBaptifmum eflefimilis formæ cum

arcajicenim non Ecclefiam fed Baptifmum cum area comparât.Certc poftquam Petrus dixit 0(3:0 animas fuftl'e in area Noe pcra-quamferuatas,tum fubiicit.-çui,inquit,am-w-crovBaptifmus nos ftrSat. Ira ciirn Eccle-fianenominetur quidcrn,amp; Petrtis non de ’/ .1 Ecclefia trader fed de Baptifrqoj’.tredl vt

poflîtbîrolt;rw-'T/K®çexhoclo£;opfobari,Eccle ' fîamefleçtvT/TUTCFarca:No.ç,, fideft,corre-

' ' ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpondens

s o P H I s M A T A. «5 fpondés exemplar : fie cnimmeliuscxprimi-tur vis Græcivoeabuli) nevrgeam relatiufi w,quod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;referri non poteft. Ita- •

lt;juc,Turrianc,ex his Pet^i verbis poteris per me conficere de Baptifmo, amp;i præ-claris eins efFeétis : fed non video quî poffis ita longé excurrere, vt facis,in huius fimili-tudinis applicatione, fiquidem Petrum du-cem ièqui velis. Citas Auguftinum in lib.de ^^Auguft. vnit. Ecclefiæ, fed jlle plané te redarguit, cùm profitetur fe noife ex hoc Petri loco a,r-gumentari, nifiquatenus eius exprefla ver- • ba ferre poflijnt, adeo vt non aufus fit ex haç arcæfimilitudineprobate, Ecclefiamfuiffe ex omnibus hominum genTribus fongre-gandam aduerfus Donatiftas. Itaque recur-rit ad alias probationcs. Tu veto longé fei-licet Augudino audacior,fic contendis: Ba-ptifmus eft in Ecclefia.inquis, Certé, fed fi Argumen-ita Syllogifmum inftitueres, Baptifnuis eft tiy'ltTVTrev arcæ Noé (vt ^it Petrus) Bapti-titur. fmus autem eft in EccJfefiî, ^gcfEcclefia eft ipfius arcae aMiTtwor : te piorcâo vel tota le-fuitarum fchola exfibilaret. Atenim vete-^ü°palt;So res fæpenumero hanc fimilitudinem vfur-''^'^’’!’?'’; parunt. tateor, atque addo,non vnatan cumEccle-tùm, fed variis rationibus ; nunc, vt often- Çm ccjmpa-dant malos cum bonis in Ecclefia elfe corn târun» mixtos: none, vtdlt;îceantextra Ecclefiam, falutein non elfe: nunc denique vt affirment iad^i cjliidem Ecclefiam variis procellis, nunquam tarnen fubmergi polie. Pofl'ent amp;c iiliæ huius fimilitudinis rationes afferrimec

obfto quin earn præclarè inducant Then-log i pro inftituti fui rarione: fed hoc con-* tendo, aliud eife rem fimilirudinf illuftrare, vt facilius doceas, aliud autem argumentari, quod te hîc facere gloriaris, fed falfó. Verùm , vt hoc diffiinulem, quæ-ro , num Petrus aliquid tradat quod vel tantillumaccedat adtuam allegoricam ex-pofitionem , vel potius quod non earn e-Turrian. uertat? Petrus enim a«T/Tigt;lt;iri3v liberationis rcfellitur Noe ftatuit in Baptifmo, non in eo quidem ex ipfo !gt;• vifibili amp;nbsp;exteriori, fed in fpirituali cvipyia, Hi loco, g, in eins effeftis ( vt ratet ex his Petri ver

bis , Ngn carny depofitio fordium, amp;c. ) tu verb ttvr'nwBov arcæ ponis in Ecclefia vifibili, amp;nbsp;incius Epifeopis, amp;nbsp;fic longiffimo interuallo à Petri fententiatliffidcs. Quan-ItcmàNa-tô melius Nazianzlt;^us ? qui corruptelas zianzeiio. Epifeoporum deßribens , fe arcam Noe quærereexclamauic. Carrn.adEpifcop. ni-inirum non in externa Epifeoporum larua ÀvTirugt;nrov arcæ conftitueiis. Q,uis au--tem rifum teneat,qui te itadiiferéntein au-riirrianJ^jjjyçj.jj.gt; queinadmodum , inquis, Noe fuit tiof(Aoquot;r^- caputiuorum liberorum, itaamp; Petrus amp;nbsp;e-fu eiicicn- ius fuccefi'or eft vifibile caput EcclefH:quin-da. • etiam addis tres filios Noe repræfentailè E-pifeopos gt;nbsp;amp;. filioruin Noe vxores, rcpræfen-talfe particulates Ecclefias, quartim Epi-fcopi finit capita. Acutum fane difputandi genus, amp;nbsp;plané nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Verumenimue-

s o P H I s M A T A. 67 nam Ecclcfiam,(quam ex tua fimilitudine vxorNoé repræfentauit) veilecæteras om-ncs fuperd»ninere,queqiacimodum vxorNoé * inter fuas nurus excellebat. Quod fi ira eft, nonfatis rede dicitis inveftris decretisÆc-clefiam Romanam efle matrem reliquarum Ecclefiarum.can.nondecet. diftin.12. cùm earn potius Ecclefiariim noii«rtam dicerc debeatis. Q^amobrem cùm nobis contu- Eede/îa meliofè obiieis, nos efle proteruo illi filio fi miles, qui pattern Noachum ludibrio ha-noutrea, buit, fatis indicas te non eflétui memorem,4ion mater, quittes illos Noachi filios cum Epifeopise^ argumé tuis comparafti, quos quidam tuo^llo afpergere debebas- Sed eftetiâ aliud quod tibi grauiter fuccenfeant Pontificij. Nam in tua ailegorfta deferiptione Pontificem Allcgoria quidem Noacho, 8c Epifeopos tribus Noa- Tumani chi filiis firailes facis:Arôhiepifcopis veto amp;nbsp;Patriarchîs nullum in area locum reliquifti. Obfecro,eófne ex area in aquas diluuij de-turbafti? quinetiâ illôsTpfjs (Cardinales in area tua non reperio, nTîi forte lateât in quL bufdam brutorum,animaliû nidis, quos vcp cas. Prætereaoccurritetiam aliud valde ab-

_ furdum in hoc tuo idolo aXZ«gt;cGlt;xlt;:gt;!:vr cnim Pontif.Rom.creatfiios Epifeopos amp;nbsp;Cardi- • nales.ita viciffim olÿn ab EpifcopiSjUuc à fo nbsp;nbsp;nbsp;*

lis Cardinalib’creatur.quod nefciofnifi fuc curr^s)quaratione poflit vnquâNoachi filiis côucnire.Nâ eosàpacre Noacho progenitos quidé legimus, at patré fuiffe vnquâ à libe- luft. Mgr ris progenitibinauditi'i elE C^id ctiâ faciès tyre.

luftjoo Martyri authori vetuftiflîmo, qui lo cum hune Petri explicans in Thryph. doeec * Chriftum fuiüe reprf fentatum il Noacho,

eô quôd Chriftus principium fuit alterius generis regenerati ab ipfoper aquâ. Qyid? quod fi area fuit typus Eeelefiæ, neeeifecfl: vt Noé non tantùni liberorum. fed etiam i-pfius areæ fuerit eaput.fiquidc Pontifex Romands eft eaput Eeelefiæ vniuerfæ,queniad-Sjbi non moduni difputas? Denique(vt videas quàm confiât, amp;nbsp;parum fibieôfiettua allegoria) nune Eeele-' furdr^'^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fingularum sivliruvov eonftituis in fi-

liis Noé,amp; eorum vxoribus^ nune in illis ni-dis quil^us varia animalium genera eonelu-debantur. Qj^id ? Noé fuirne eaput illorum animalium ? negas : eftenim perabfurdum. Coneludam igiturex haetuï allegoria Ro-inanüm Pontifieem rfon cfl'ceaput Eeelefia-In Turr. tum. Enimuero,Tûrriane,eùmteifiam A1-reiorquc- legoriam tradâtem video, gregale'fque tuos ‘ur. Monachosjjnillis^reænidis ineludentem, mihi in mentenf venir eiusquod aliquando Ehrylofiomus oiee^at : Eeelefiani cfiçarca ^oé longé præftantiorem : quandoquiderri hîeimmunda animalia fempereadereman-ferunt : at in Eeelefia , immundi homines

• inundi redduntur per Euangelij prædiea-* nbsp;nbsp;nbsp;tionem.Itaquc te tuôfq^ie IcEu iras adhortor

(quosego inter immunda animaliareeen-feo) vt abieftis errorum fuperftici^nû^Kjue fordibus ,atquepereepta Euangelij purita-tc,ex immundis.munda tandem animalia e-iiadatis. Hæcfic igiturrefutatiohuius'Al-

s o P H I s M A T Ä, 69 îcgoriæ àTurriano propofitæ.- cui egove-ram amp;nbsp;perfpicuam hanc Allegoriam op-pono. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Quemadmodum diluuij tempore, ciim aquævniuerfamterram mundantes, ipfae-tiam fumma montiiim cacumitia fupefa-rent, Noécumtotafamiliain arcæ latebris delituit, donee nouo falutis exorto die, rurgt; fusinlücem prodiif. itaPontificiis errori-buslongè latéque per vniuerfiim terrarutn orbem diffufis,cùm Romani Pontifices fum-mos Imperatores, ad pedis ofculnm^ada-ftos, tanquam fumma môntium cacumina, horrenda quadam inundatUgt;ne obj^-ierenr, turn Ecclefia Dei velutinarca Noé condu-fa, in tenebris deîituit, donee tandem hifee nouifiimis temporibiis exOrto prædicatio-nis Euangelicæ fulgorê,è fqualore Si tenebris emerfit, amp;nbsp;aliquot pii ac verè Chriftia-ni principes, iam non^oppreffi Pontificiis érroribus, fublatocagitj;, lucegi EuangeliJpjg.j50.j3r dariffimam confpexer^pt J quos dum eo iôz,amp;c. nomine flagellât Turrianus, non iam in ho^i^ mines, fed in ipfum Deum lucis authorem fuum illud maledicétiæ virus euomit,totum orbem,fi poflît, nouo fuperftitionuin dilu-uio libenter fubmerfurus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

yocdt aAetes, tanquam duâlore.t ld cß,duces qutßue^re^ts fuijVt funt a-rietes duces ouiu ,£r^o coßques necejßrio eß^ fecundu rationem ac naturam, tilts non minus Opus ejßc PaßortbM, quàmgre^i ouium^id eßy laicts imb eciam mxßis ne quialtorum duces funt, ipßcmnt, alios in errorem mittant. •PetrM autem ^‘poß eum Romantik Pontifex einsßccefß)r,eßpaßorarietum, id eß, £ptßo-pns EpiJ^oporurf^

N7^'^ magnam fortaße gratiamà Ponti-'Lni. ficiisiniitTurrianiis.quitotiesabrutis animâtibus petiit Étclefiæ Romans confir-macionem.l^os autT rfpetere cogimur quod jam antè monuffi'’.i/?,fimilicudinesquas Dei Spiritus infaeris literis vfiirpat, nunquam efi’c in alienum fenfum detorquendas, vt e-nim aquæ dum alueo continentur , vtiles;

• dum autemextra ripasdiffluunt,nontan-• tum inutiles fed etiam fæpenumero pericu-lofæ funt : ita criam fiTacras firftilitudines ex proprio loco dedudas , in aficnum fen-fum conuerteris , non obferuata*iplîrum fimilicudinum ratione , negledo finedpre-tjfque

fpretifquelocorum circunftantiis,certè non ianieasfimilitudinesvocabojfcd fimilirudi-. num depratjationes. Atque vtadhancEze-TurnaniS chielis a^Anycfiietv accedamus, Prophcra non folos Sacerdocesamp;Leuitas,fed vniuerfum tiam populi corpus grauiffinia hac obiur- jor. gatione comprehendit. Itaque paftorum nomine tam facerdotes quàm Magiftratus Expofitio incelligit, reliquos autcm iignificat ouium, loei cxeius arietum amp;: hircorum nominibus. Quia ve- circunftâ-rô non tantùm inter pares erat diflenfio.fed etiam qui potentiores erant, oppnmebant aiios , non minus quàm cùm hirci petunt cornu arietes , vc eos extrudant : idcirco Dominus per Prophetam dîiiuntiaPiè illo-rum omnium iudicem futurum, tranllato fermone à Paftoribus ad oues , id elf, à Præ-feâis,adpopulum. Wæc cllfententia hu-iusloci,quemadmodum vel ipfi Hebræi do-étoresexponunt,quos Hieronymus amp;do-diliimi quique rccentiTiies propemodum hîc fequuntur. At ïiftl Anus afietes expo-nie Epifcopos.amp; hircosfttiiftipes: atque ita rçfeUkun plané difeedit ab Ezechiele, qui non arie* ’ turn,fed Paftorum nomine veteres facerdo-tesintellexit. Eftetiam prorfus ineptû Epi-feopos ciim arietibus coinparare (nili forte • Turrianus ad bicornem i piftoporum mi- • tramallufcnt)quatfdoquidem arietes non gregé pafciint, fed in grege ipfo pafcûtur.-eft aut^-pffeoporum munus, pafccie Ecclefiâ DçijVt ante diâü eft, Poftreniô cùm paffiin

in ScripturaEpifcopi vel Presbyteri voccn-tur Paftores, non debuit 1'urrianus (præfèr-• tim argumentandojamp; difputanlt;o) ab hoe vfitato loquendi genere recedere, amp;nbsp;ipfbs Turrianus Paftores in arietesconuerterc, quodcertè paftores mo^ßri fimile videri pofsit. Verùm audia-conuertir. quam belle locum huncexponat. Arie-irionftrum tes,inquit,funtducesouium,amp;Epifcopidu-homiiiis. ces quifque gregis fui. Vtigiturarietesha-bent opus duce,ita Epifcopi Pontificeaquo ipfi regatur. Satin fanus es, T urriane,qui ita •ludas in referia?ecquiseniin Paftor tami-gnarus vnquam ac rudis fuit rei Paftoritiæ vt curam ouiuyj arietibus commiferir. Sed, ne teram tempus;cùm ita ratiocinaris opor-tere eife aliqucm,qui iudicet inter arietes,amp; Turrian. fimul profers Romanum Pöntificem : refel-refcllitur lat te Dominus ipfe apud Prophetam his ex ipfo lo- verbis,ludicabo, ihquit, inter oué amp;nbsp;ouem, chieHs' aiietes amp;nbsp;hircos. Ergo Deusipfe fibi partes iudicandi ^gofcit. I'u verb bonus fcilicet interpr^Ezéchielis fieexponis: iu-^icabo,inquit]5ominus,ideft,iudicabitPó-,. , tifex Romanus: atque ita tuo moregrauiter Turriani. P^^cas to 60TOj(ze(-ctr,amp; quod eit longe gra-uiustenebras(quantum inte eft) offundis • clarifsimo vaticinio de Chrifto:ad quem lo-• cum hue Ezechielis pij gmnes dodores ciiin Solus vetcres turn recentiores retuleruht. Vt igi-ChnftusE j-yj. meliùs intelligas quifna fitill^fuimnus EpÏftopo- Epifcoporum Epifcopus, audi quiddicat rum. Petrus Epilcopis vel Prefbyteris, cum, in-i.Pctrj. quit,apparuetit ille Paftoruprinceps, id eft,

s o P H I s M A T A. ƒ? Chriftiis, reportabitisimmarcefcibilem glo Heb.ij. riæ coronatn. Audi quctnadmodum loqua-tur Apoftalus ad Hebræos,dum ait Deû pa- • cis magnum ilium ounimPaftorem Dominum noftru lefum àmortuis reduxifle.Audi denique quid affirmet Cyprianus, vbido-üb.i.ep.j. cet, fingulis Paftoribus portionê gregis ad-fcriptâ elle, quâ regat vnufquifque rationem fui aâus Domino redditur us. Qjs omnia fi te minus mouent,{altem moueant ipfa Pon-tificum décréta diftin. 99. quibus interdici-tur,ne Romanus quidem Pontifex vniuerfa-» lis appelletur. Cæterùm quid tibi vis dû ad-dis etiam Pôtificem iudicare inter hircos, id eftipfos Reges amp;nbsp;Magiftratus? Nuftietiâvt Pontifices de ciuilibus omnibus caufis amp;nbsp;co-gnofcant amp;nbsp;iudicent, tâdem igitur anintad-uerte quàmfitineptahæctuaargumentatio Librî Cle-ex loco Ezechielis. Atenim ne fine authore loquividearis,citas Clemétislibros decon-ftitu. Apoft. Hîcnondîfcuto velde nomine Clementis, vel de auÖFlbntafe 5? fide eorû li- Turti«io brorum, quoru fragméft tflus ifte liber ,pe- citati. rinde refertus eft, vtfilibros illos defcribei^ dos fufcepilfes.Sed quicunque tandem fit il-lorü libroru author,non reélè citauit locum Ezechielis hoe modo:Iudicabo inter arietes nbsp;nbsp;,

amp; arietes : Cùm ita legédü fit ex Hcbræo có- • textu : ludicabo inter arietes amp;nbsp;hircos,quod poft^a Hie'ronymü citas agnofcis. Atque ita friget tuu illud argumétü parabolicü.Quin-etia tuus Cleniés,licet magnus Pótificij prin cipatus afler tor,nihil taoïé tale profert qualc

tu fomnias : fed hoc tantùm ; Deû fore iudi-cem nô Epifcoporum modo, fèd etiamlai-• corum. ÓH?fentétia veraquid^fl:,fednon fatis aptè ex illis l4ophetæ verbis elicitur. Miror aiitem cur nonpotius Auguftinum ci-taneris, quilibrum integrum dePaftoribus Turrian. compofuit in hoc 34. caput Ezechielis:vbi e-rcfellitur milita de Petro commémorât ; adeovt te lapfu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Auguftmum

prætermifilfe. Quare, vttibigratificcr,fu-biiciam quod oblitus es in tuo libro infe-•rere.An forte, inquit Auguftinus, quia modo non inuenitur Petrus (iamenimafl'um-ptus eft in requiem Apoholorum amp;nbsp;Mar-tyrum)«on cft^ui dicat fecurus Dominus ouium, Pafce oues meas ? Itaquærit Auguftinus : cui Turrianus continuo refponde-ret Petrum adhuc viuere, amp;nbsp;elfe vifibilem in Romano Pontifice.Sed longé aliter Auguftinus hanc quæftionemfoluit.Sicenimali-quanto póft : Quartunt oues meæ vocem meam audiiJnt;ûiqïi«Klhriftus.Hîc inuenio omnes Paftores*bcmos in vno Paftore : non Âiim verè Paftores boni défunt, fed in vno funt.Multi funt,qui diuifi funt;hîc vnus præ-dicatur, quia vnitas commendatur. Item, omnes boni Paftores in vno funt,vnum funt;

, illipafcunt, Chriftus pafcit. Non enim vocem fuam dicunt amifl fponfi, fcdgaudio gaudent propter vocem fponfi : Wem ergo ipfe pafcit, cùm ipfi pafcunt,amp; diciPeglfpaf-co, quia in illis voxipfius, in illischaritas ipfius, Nam amp;nbsp;ipfum Petrum cui çommen-dauit

s o PHISM ATA. 76 dauit oues fuas, quafi alter alteri vnuni fe-cum facerevolebatj vtficeiouescommen-daretjVteir^ ille (nempe Chriftus) caput,il-le (nempe Petrus ) figulam corporis porta-ret, ideft, Ecclefiæ, amp;nbsp;tanquam fponfus amp;nbsp;fponfaeflentduo incarne vna. Item, etiam ciim ipfe Petrus crat,amp; cùm adhuc ipfi Apo-ftoli erant in hac carne, amp;nbsp;in hac vita,tune ait ille vnus,in quo vno omnes vnum; habeo alias oues quæ non funt de hoc ouilijoportet me amp;nbsp;eas adducere, vt fit vnus grex, amp;nbsp;vnus Paftor. Sint ergo omnesin paftore vno,amp; , dicant vocem Paftoris vnam , quam au-diant oues, amp;nbsp;fequantur Paftorem fuum, amp;nbsp;non ilium, aut ilium, fed i%um, Saomnes in Ülo vnam vocem dicant, diuerfas voces non habeant. üæc Auguftinus : quibusv-num Chriftum Ecclefiz catholicsc paftorem agnofeit, non quem vnus Epifcopus inter alios jtaT repræfentct(quod vult Tur-rianus ) fed in quo onfnes Ecclefiæ Pafto-res, vnum fint. Quölt;Hi^u«Ta!yvbinamvox Chrifti Ecclefiæ cathoiK«*Paftoris audia- Ibid, tur, ita refpondet Auguftinus : pafcam eaS^ inquit , fuper montes Ifraelis. Conftituit montes Ifraél authores Scripturarum di-uinarumdbi pafeite, vt fecure pafcatis quic-quid inde audieritis , hoc vobis bene fa- , piat : quiequid extAeft ,refpuite,ne erretis in nebula.’Audite vocem Paftoris : coUigi-te VOS Sd montes Scripturæ fanâæ : ibi funtdeliciæ cordis veftri : ibi nihil veneno-fura » whft alieuwtti J Y berrima pafeua funtg

VOS tantum (anè venite, fané pafcimini, Ât cætera plufquàm aurca,quibus fidelis ille pa • ftorfuumgtegetn^hortabatu»ad audien-dam ChrifH fumtm Partons voccm, in Sa-cris literisrefonantem. I nunc,Turriane,cu tùis Clemétinisconftitutionibus,- atqueîn-tètim dum te abdes in tenebricolbs biblio-thecarum rccertiis vt illic obfcuris ôc ranci-disfragmcntis famem, fipofsis,expJeas:nos in Scripturarum montibus edicis, confpi-cuis,amp; anteoculos omnium pofitis,verfabi-• mur,amp;eorumpurifsimisacfuauifsimis ali-mentis refeâijin pafcuis illis vberrimis ac-qui'efcemus.

, Janfex ho^zechielis loco, quem Tur-At/T/ip«lt;nç j-ianus Pontifie! amp;nbsp;Epifeopis accommoda-uitj’ta nos argumentemuwlbn ex Allegoriis longé petitis, fed ex ipfius Prophète planis amp;nbsp;exprefsis verbis; Dominus grauifsimam ièntentiam tu lit in Partores Ifraeliticos, eö quod fèipfos non gregem pauiflent, pingue comediifenT?l|iilt;icrc'rafum erat, maftafiénr, debiles oues ndti'Ânfortalfent, fgrotas nô Tanaifentjconfradas nonobligaflénr, perdi-tas non quæfiuiflent : quin in duritia amp;nbsp;fæ-uitia dominât! effent eis. Hæc autem omnia

• refté quadrant in Pontificein amp;nbsp;eius Epifeo' • pos,adeo vt Turrianu^ quanuis nihil taie cogitans, reâé tarnen nunc locum ipfis ac-commodauerit. Nam non gregem^ fed fei-pfipafeunt, pingue comedunt,quocTcraf-fumeft maâant, debiles oues non confortant, ægrotasnon fanant, cófraótas non ob-liganr.

ligantjperditas non quærunt,quin potins in duritiaamp;fæuitia eis dominantur. Quaré Deus qui fc*per fui ßmüis eft. iudicabit inter falfos iftos Paftores ; amp;nbsp;affliâam nck3.-tâmqucEcclefiam. Item, Dominus denun- , tiatapudEzechielem fore.vtgrex fuus, id eft Ecclefia, recolligatur Sc inftauretur, ex-authoratis 8i reiedis falfis illis Paftoribus. Sic enim ille,facia eos cclfare,inquit,ne vitra pafcant oues, neque Paftores paftant vitra feipfosjfcderipiam ouesmeasex oreeorû, neque erunt eis in cibum.Ergo nihil mirum • fi Pontificiis Epifcopis réiedis, alios Domi- ' nus excitârit ad Ecclefiam inftaurandamdta vtiam nonpofsit Turrianus^pifcoPorura fuorum fuccefsionem nobis obiicere. Item, prædixit Paulusiuposgrauesexipfis Epifco Tertia, pis exorituros , amp;nbsp;in gregem Chrifti ingref- Aa.20. furosquiipfigreginonplrcercnt. Itaquefi Dominus iudicabit inter oues amp;oues,inter oues amp;nbsp;Paftores ,_quanto magis inter ouesamp; lupos? Poftrêm^^^^urriani in-terprerationem omnin^r^udiare videa-mur ) fi in loco Ezechielis arietes fignifican? Epifcopos tanquam duces ouium, quemad-modum poft Clementem authorem fuum cenfet Turrianus : Dominus autem dicir Ce • iudicaturum inter aj^etes,id eft, Epifcopos, • nec vllum fuperiorem præter fe illis afsi-gnat^oij^equitur nihil loci Archiepifcopis, neque Patriarchis, nec ipfi Rcxnano Pontifi-çirelîdum elfe.

Multa quidem membra funt, vnum verô corpus : non poteft autem ocu-lusdiceremanui, non eftmihi opus te: auc rurfum capuc pcdibus, non eft mihi vobis opus: imô multô potius quæ vi-dentur membra corporis infirmiflîma efle, neccflària funt : amp;nbsp;quæ putamus membra corporis maxime efle inhonc-fta, iis honorem aropliorem circumpo-nimuf. **

H^canalo^taad f^ccleßamynam CatJwli-cdm pertinef. cr^Ot omnirio nccejjc cßyt tu corpore yißhilt myilico Chrißt^quod efl£ccle-ßa y»a Carholica;CaptiJ fit item yißbile: aut ya-^ cabittlla pars piffaboix analoßc^, Not^poteß ^!cere caput pe^us,non eßts mihi necejßarß ß hi£cpars yacat, yacabit quoque iUa, Nort poreß oculiis dicerc manui, opera tua non in^ • di^o.Nunquid enim oculosy manus.pedesyiß-• bilesmyfltcoshabetCht^ßus in Eccleßa,(i7^ caput myßiciiyißbile no nabet? autjiabebitynu corpus myßicumyißbtle,quod eß Ei^leß^ yna Catholica,^ non habebit ynum capur yißbile.^ ßedmttlta-, quißmtmulti Epßöpicapita Eccte-ßarumy

ßitrum yquifqueßtm? Rejpondeant Proteßan^ tesy quo Je magts acmn^ rejjondendo rc' fellant, amp;nbsp;coar^uant. I

OVoniamTurrianus in hocArgumento inprimisexultât,dumProteftantes ad refpondendum prouocat vt feipfi refpon-deudo,inquit,magis coarguant, accuratiùs nobis erit traäädus hic locus Apoftoli, qui videtur nefcio quos fpiritus Turriano addi-* difl'e. Primùm igitur genuinumcius fcnfum inueftigemus. _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Vera expo

Corinthij multis fpirituaubus donis ex- fitio loci, ornati, multis quoque vitiis laborabant : amp;nbsp;hoc imprimis, quöd illis ipfis donis à Spiri-tu Dei ad ædificationdln Ecclefiæ collatis, ad vanam ortentationem’abuterentur. Cùm autem illi qui donis fpjritualibus cxcellere videbantur, alios pr^fc^glü^ent ,tanto ftudio plcrique ad IpRRualia charifmata. ' atque imprimis ad linguarum donum adip^ fcendum rapiebantur, quafi fine iUis nó effent inter Chriftianos recenfendi.-neglefta interim charitatedifque pofihabitis, qug ma ximè ad Ecclefiæ ædificationem pertine- * bant. Huievitio vt^edeatur Paulus,præ- nbsp;nbsp;nbsp;*

ftantifsimj^m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;difputatio-

nem^u^uor continuiscapitibus abfoluit. Cpponit igitur huic morbo, ex quo diflén-fiones necelfario fuboriebantur, arftifsimä Ecclefiæ côiuuiâioné, qua exprimit eleganti

corporis humani fitnilitudine. Quemad-modumenim licet alia mem bra aliis nobi-* liora ac pr^eftantioKa vidcantun» omnia tarnen communi vinculo continentur, amp;nbsp;tarn arâè cohærent, vt alia fine aliis efl'e non pof-fint,quin corpus ipfum perimaturdta quan-uis in Ecclefia quidam fintfpiritualibus il-lis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illuftriorgs , quia tarnen cum

reliquis membris vnum idemque corpus ef ficiuntj non debent alios negligere, quafi fine illis pofsint in Ecclefiæ corpore fubfifte-• re: quodquidem novno aut altero membro confiât, fed fuis omnibus membris ac partibus a^itè in^fe coha^rentibus.Rurfusqui minus excellunt, non debent tarnen animos abiiccre quafi ad corpus Ecclefiæ ideo non pertineant, quoddonis wft/ju.a'î/Ksîç nonæ-què vt alij præditi fint. Hoc modo Paulus v-trifque confultum t-oluit, dum alios ab ar-rogantia reuocar,alios vindicat àcôtemptu;

Confirma amp;nbsp;om nes iivyno eo5^que Ecclefiæ corpo-tio ex cir- j-g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fentcntia huius loei,

amp; circunftantiis totius difputationis Apo-ftoli.Sic enim ille:Huicjinquit,datur per Spi ritum fermo fapientiæ , alij verb fermoco-

• gnicionisper eundem Spiritum, alij verb fi-* desper eundem Spiritum,alij verb donafa-nationum,alij facultates virtututh, alij Pro-phetia, alij difcretionesfpirituuni, alij verb genera linguarum : fed omnia hæîeflKic v-nns idémque Spiritus,amp;c. Item: Æmulami-ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potiora. Item cap.i4.quando-

s o P H I s M A T A. «r quidem Spiritus ambitis (id eft dona fpiri-tualia) ad ædificationem Ecclelîæ quærite vt excellati%ldem etiani Apoftolus in epift. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

ad Rom.eandetn fimilinidiiiem vfurpauit-^ Auræ* cùmeosad fanâam concordiam adhorta-jocis. retunper gratia qiiæ mihi data eft,inquit,e- Row.n. dico cuiuis verfati inter vos, ne fapiat fupra quàm oportetfapere,fedfapiat ad fobrieta-tcm,prontcuiquc Deus partitus eft nienfu-ram fidei. Qucmadmodum enim in vno cor pore multa membra habemus,membra verb omnia eandem non habent adionem nta • multi vnum corpus fumus in Chrifto, fingu-latim autem alij aliorum membra. Habetes auté djuerfa dona pro gratia^iæ notgt;is data cft,amp;c,Ex quibusomnibus facile cernitur Apoftolum in eiim finem quern dixi hanc corporis fimilitudine.in Corinthiispropo-fuilfe.Nec verb aliter cenfet Chryfoftomus, fic enim hunc locum explicans homil. isi.in i.ad Cor.Bonisjnquit^^ll^ant,alij quide minoribus.alij maiorflWT^WMRaxime lin-guarum,quod eis ftmnltS^caufa faâû eft^ non fuapte natura, fed accipientiu ftultitia. Qui enim maioribus erât præditi, cótra eos qui minora dona acceperât mittcbantur: hi rurfus dolebat,innidia in maiores ferebâ- '• tur. Cu igitur lethalis hinc piagaoriretur,amp; • inter eos ch5.ritas folifcretur, hoc agit maxime, vteos cbrrigat. Euenerat enim hocetia Rompe f remi{sius,quaobré in Ep. ad Kb. id tâgit,amp;c,ItéHom.fcq.idcirço igitur quod pôçodéomnes ipiritus ornametopolletis,

fedmunus aliud alius habet, corpusefîis;; corpus veto cùm fitis vnum quoque eftis,ni-• nbsp;nbsp;nbsp;_ hilque in eo quod coïpuseftisdiifcrtis inter

vos. Iftud igitur frarres nos etiam repete-mus,omnem inuidiam proci!ilcemus,neque gratia maioripollentibus inoideamus, ne. Argumen- (pg teuuioribusinfultemus . Hxc Chryfo-autem Ambrofiusin huclocurii, cutïtur.' niquit,nulliusperfonani,quad de-fpcâf contemnendam , née alicuius quad perfeâa dt præfercndain , neque-glóriam

•tjuæ foliDeo debetur, hominibus tribuen.^ dam.Hoc propter fupradiétajn caufam,quia Corinthij in a^uibus gloriabatur, aliquos-' verb verutconteinptibilcsfpernebant. Hæc ille.-Quamobrem exiisquæ diximus perfpî-cuum ede poted quorfum PSulus banc dmi-litudinem vfurparit.îam prt -deat Sophifina T urri ani. Refcrtur*inqüit,hæc dmilitudo ad Eccledam Catholica : Ergo neceiTarium eft, vnum adquod extar^otius Eccledæ caput, cui pofsitcoMiWiire^uoddicit Paulusmon noted; dicerccapuFpedibus , non eftis mihi neceflarij. Chriftusquidemeft caput, fed fuper omnia ,eft inuidbile : At oportet viïi bibs corporis caput efte vidbile, vel ipfa na-

•' turaita didante.Qu^re Pontifex Romanus-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erit caput my ftici coiq^ris Chriftijd eft,Ec-

cledæ Catholics . Hæceftfumm'atotius So-Treserro-plbfmatis : in quotres errores potifsimum res in ar- 4eprehendo,quos dgillatim difcutiam, fia™i brbniis error hie elh quôd dum argumë-turn

tum petisab eafimilitudinequa Paulus v- Primus fus eft ƒ non te confines intra fines ipfius fi- «quot;öl''Ar^ militudini», necApol|)li fcopnm rétines, fed procul excurris , amp;quàm longifsimètepanefîmi-Sophiftices aura prouehit, eo raperis, qua- licudinis, fi te nunquam veritas pofsit afiequi arque quot;ô « ipfî’ prehenderc. Verumenimuero quod fuprà monuimus de allegoricis argumentis , hîc etiam locum habere debet,nempe fiquis ve-lit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;argumentari (quod eft Theo-

logi proprium , quandoquidem nitidebet^ certis amp;nbsp;veris , ac proinde firmifsimis fun-damentis) fiquis etiam vclit aduerfarios re-uincere, (quodtefacerefæpjj^siaét^, Tur-riane)eum non abaliqua allegoriævel ü-militudinis parte debere argumentari, fed ab ipfaredditi^ne fimilitudinisquæ expri-mitur in contextu. Atqui nihil tale facis,fed ipfius Pauli fententia à têrgo relifto, omif-fo fcopo , {prêta fimiljfudinis redditione

cabulo collocafti. Ex quo fit vt non tantù» frigeat, verumetiam plane mortua ac fine viribus, tua illaiaceatargumenratio. Quod Abfurda quia fortafic non fentis , te dediicam ad ca quæ proculdubio abfurda elfe dices , fi fe mel illud argumen^idi genus recipiatur. nus c^fe-fac enimtqita argumentari : Si quia vnum quuntur. eft c^u^n humano corpore , vnum quo que hominem totius Ecclefiæ caput vifibi-le elfe oporteat, ergo fimili ratione , cùm

Paulus mentionem faciar, oculi, auris, ma-nus amp;nbsp;pedis, quæ omnia membra tantum bina fuut : conîèqu^ur in vniuetia Ecclciîa duos tantum homines eflè oportere , qui cum oculis comparentur, duos itefn, qui cum auribus, amp;nbsp;ficdeincep.s donee Catho-licam Ecciefiam ex noueni hominibus coin-ponas, nempe ex yno capitc amp;odomem-bris.Addes amp;nbsp;hoc aliud H velis : Qnæ membra funt inhoneftiora,inquit Paulus, iis honorem ampliorem circumponimus. Atqui •bodie , quia omnia nouaplacenteofit gt;nbsp;vt vulgus Pontinciorum ampliores honores lefuitis defer^quam aliis Monachis, licet inuitis %: inuiacntibus. Ergo lefuitæ funt reliquis Monachis inhoneftiores. Qu,idtibi videtur de iftis argumentis ,*riirriane?ea -ne inter a^ToJ'e/zT/KcirecfAifebisPvideo te negate: quare nobis etiam’fi placet, idem licebit fa-cere in præclara ilia tua argumentatione. Cùm enim^r^inneiiteris extrapropofitum Pauli, ex vn?fanwni fimilitudinis parte ^uam perperatiTTn alienum ienfum detorques: argumentis, inquam, ex fimilitudine, non ex ea fimilitudinis redditione quam proponit Paulus : reliât vt illud tuum argumentum frequentifsimo fapientum theatro explodatur; efi enim^sraipop/Koy, amp;nbsp;propte-rea nihil concludit.Longè certè tolerabilior fuit Gratianus,qui ex Gregorio ham^mili-tudinem Pauli in eos accommodauit, qui non vno contend, pluribus fefeonerantfa-çerdq

Cerdotiis : incan.fingula,diftin.8s). Quod decretum quanti a vobis fiat,res ipfa loqui-tur. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Secundus error tui Sophifmatis eft in»- Secundus ju«Ft//x/c£ vocabuli Capitis. Sic eniin inftas, error, nomen capitis ad Romanum Pontificemre- Homony-ferendum, alipqui vacabit,inquis, ilia pars {,„11 capï-parabolæ analogic«. Non poteft dicere ca- tis. putpedibusmoneftismihinecefl'arij Quafi verb nulla pofsit efle aVaXo^Z« capitis extra Pontificem Romanum. Quanquam autem hon omnes fimilitudinum partes curiofius* difeutiendæ funt , prsfertini iti Sacris lite-ris , tarnen ft quxras à nol^, adqpofnam Paulus in hoc loco fimilitudinem capitis re-ferat.Ego vicifsim quæram abs te, quofnam telbgat intelligat pedum nomine. Nonne infimospaulusno-quofque, amp;nbsp;minime Inter alios excellentes,?™quot;® Atqui opponuntur hîc pedes capiti,adeö vt, Ejcifcun-ratione avIiS/otauç ita pgftulante , neceflefitftantia lo-capitis fimilitudinei]|^^j^^Q^f ferre qui o- ci. mnium præftantîfsimrvjj^^antur: quafi di-Cat Apoftolus, eos qui donisfpiritualibuÄ^’''^^^”'^ abundabant, non debere alios abiieere tan- chryfoft'. quam inutiles. Sed malo id Chryfoftomivbifupri. verbis, quàm meisexponere,Nonpotefto-culus manui dicere, nihil eft mihi te opus: aut rurfun) caput pö^ibus, nihil eft mihi vo- nbsp;nbsp;nbsp;*

bis opus.Ppftquam,inquit,inuidiam tenuio-rumjiejyefsit, triftitiâmque exemit in qua efle propter maiora aliorum dona vide-bantur, nunc çoruin etiam fadum dçiicit*

qui dona fcilicet maiora ceperant.Hæcil-le. Nec alienum eftquod ait Ambrofiusin • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hune locum: Caputjinquit,non tget, neque

facies, neque manus vt iis addatur per quod decorentur: ita Sefratribus in quibusftudiû peritiæ 8: conuerfationis vrget honeftas, ni-Obieftio hil eftquod à nobis addatur .Atenim,inquis, Turriani. hæc Pauli doftrinaadvniuerfamEcclefiam Refpôfîo. pertinet:fateorquidem, fed affirmo itaefle generalem vtetiam poffit ad Corinthiorum * Ecclefiam accommodari, alioqui fruftra • Corinthiispræponeretur. Agé nu ne, amp;nbsp;accommoda ad Pauli propofitum tuam illam parab(ÿam ai^ogicam de Petro totius Ec-clefiæ, vt inquis, vifibili capite.

trùf ne inter Corinthios verfabatur, ita vt periculum effet, ne caput ^iceret pedibus, Noneftis mihi necefl'arij ? fuit ne Petrus ad-monendus ne inferiora Ecclefiæ mébra def-piceret?Q_uis igitui^non facilè videatin ipfa GorinthiorjmŒ^^i^^ inueniendos efl'eali-quos qui cumlmmani corporis capitecôfe-Turrianus j^ntur?Quôd (uiolisafl'entiri, teipfnmtuis fuis verbis verbis vrgebo,vt te magis ac magis (vtendû vrgetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuisvcrbis)refellasatquecoarguas:

nam fi hæc pars vacat , Non poteft dicere ** caput pedibus non eft mihi vobisopus : va-* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cabit q uoque ilia, Nojwoteft dicere oculus

manui o era tua nô inmgeo. zid^am etiam, alias quoque huiusfimilitudinisf^rç^efle vacaturas. Nam fi quod dicitur de capite, non poteft Ecclefiæ Corinthiorum conue-nire, cur ea potius quæ de oculis,auribus,amp;

àliis membris dicuntur? Itaque Turriane, vt, non nos, fed ceipfum potins, refponden-do magis fc magis refajlamus,iam euoluen- ® da eft (f/xarou/adidionis capitis, inquala-

tet tni fophifmatis fallacia. Quia caput pro- pe v««-priè amp;nbsp;tpvntiMç vfurpatum non tantum tenet nbsp;nbsp;®

totius corporis gubernaculum, fed etiam corpus ipfum alit amp;nbsp;fouet, atque ab eo vita ad alia niembra dimanat, ideo faftum eft vt Chriftusdicatur caput Ecclefiævniuerfæ:exchnfius quo (inquit Paulus Ephef. 4.) totum corpus caput Ec-congruenter coagmentatû Si côpadum pei*^®^æ ornnes fuppeditatas commifl'urasex vi intus agéte pro menfura vniufcu^fque mébri in-crcmentù capit corpori conueniés ad fuiip-fius extruâionéper charitaté.Item Ephef.«;.

Chriftus eft ca^,ut EccleHæ, Si ipfe eft ferua-|; tor corporis.Ex quibift Apoftoli verbis ma-nifeftum eft nomen capiîis in Theologia foli Chrifto conuenire ref^eftu totius Ecclefiæ, quia perfedifsimèrgfogjjet^itinaturali, vti dixirnus. A liqu aïKi^tramnomé capitis non ira propriè vfurpati^Td eos tranftert^r qui vidétur efle primi.quiq; inter alios emi-nct: cuiufmodi erât illi qui toties apud Ifra-elitasvocabanturfamiliarumcapita.Quffi-gnificatio famiiiaris eft didioni Hebraicæ *• wStvndefcfâias cag^^-propolita corporis hui • mani fimiîitudine, vt miferum ï udæorû fta-tum^eljriberet,ait-,totum caput elfelangui-dum. Quo nomine non vnumautalterum . fed omnes populi præfedosintelligit, vte-tiam capite ^.Êxcindçt Dominus,inquit, de

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F iiij

Ifraele caput amp;nbsp;caudam. Senior amp;nbsp;authori-tate fufpiciendus iseftcapiit. Hæc Efaias. • Ex quibus intelligijur fimilituéHnem capitis fepe in Sacris literis ad eos referri qui in-I ter alios excellunt: quofenfu locum Pauli Chryfoftomusexpofuit,vtantè diftumeft. Scio tarnen quofdam ex veteribus nomen ^eribus c^pitis in hoc Apoftoli loco ad Ecclefiæ Pa-nomenca- ftores accommodare,quod amp;nbsp;Ambrofiusfe-pitisaJMi cit, fedquàm paru inde çaufa Turrianifub-Ambrofio cognofcamus.Nô cum retip P°^®^caputpedibus.non eftis milii lerunt. neceflarij, id eft, inquit, maior gradu amp;nbsp;di-in cap. iirgnitate nonpoteft fine illoqui humilis-eft, ’•Cor- quia eiî,quocniumilis poteû, quod fublimis non poteft,quia ferrûpoteftquod nôpoteft aurum. Et paulo pôft, Pofiflt, inquit, Deus quofdâin Ecclefia, [)rimnm Apoftolos, amp;c. Caput in Ecclefia‘Apoftolos pofuit quile-gati Chrifti funt,fient dicit idem Apoftolus: Pro quo legatûme^mgiinur : ipfi lunt Epi-fcopi,amp;c. Ecceride^urriane, fimalis no--i^en capitis int^T^ere de gradu Ecclefiafti-ci minifterij,non tibiellein vnoquopiâho-mi ne fn b fi lien d u in, fed ip fum Ec défi ç m i n i-fteriumeomprehendendü efiè, quemadmo-

•* dum fecit Ambrofins, qui non vnu Peirû di-• xitefi'ecaput ( vtilleP^aqui Cephâ caput interpretatus eft,cuius camé caufam ineptif-fimè tueri vo]uifti)fed omnes fimu^Ajj^fto-Can. Sa- ios. Rurfus nonvnu Petri fuecelioréRoma-crofanâa. num Epifcopû caput elfe dicit,fed omnes fi-D.i j.p.iiS. mulEpifcopoSjid çftzipfum jninifteriumEc-elefiaftieuxn

s o P H I s M A T A. 8# clefiafticutn. Quod etiam confirmatur præ-clara hacCypvianifentétiaquam iamantè aliquotieslt;:ômemoraiunius : Epifcopatus, • inquic, vnus eft, cuius a fingulis in foliduni pars tenetur. Tu vero nullâ vnitaté potes ap prehédere, nifi in vno homine,eôque Pôtifi-ce Romano, cum potius cófideranda fueric in ipfo Ecclcfiæ minifterio. Et certè fi hæc verba refers ad fuperiorë fimilitüdiné, aut mâca erit fimilitudinis redditio (quod abfit à Paulo accuratifiimè fcribéte)’aut nome ca pitisrefpôdebit nô vni fed mnltis,cùm Pau-* lus numerû multitndinis vfurpârit,Primùm inquitjpofuit Apofiolos, deÿjde Prophetas, amp;c. Quid auté fi te tua interpretatîo cogat Turn'anus idê quoqùe nobifcûjvel potius cuni doâiffi- «fellnur mis veteribus Æcludere? Ais enim nomé ca pitis in hacfimilitudinteffereferendû ad ca (jone. put aliquodvifibile Ecclefiæ, ne pars hæc fimilitudinis vacetjVt inq^is.Si ita eft,Turria-ne,vbinam igitur colloçabi^^los amp;nbsp;aurcs nifiin capite ? Atqufflcetafinismébrisre-liquûcorpus gubernetui^Çfatamé inter di Qinfta funt,amp; ea Paulus in hac fimilitudi-nemanifeftè difiinxit. Quocirca ex’tuaar-gunictatione fequitur, caput vifibile Ecclefiæ non elfe conftituendum in vno homine fed in multis. Vtj^uis igitur expofitio- • né eligas,femper caula cades. Nam fi mem-bror^ ^ifferentiam,cum Chryfoftomo.de variis Spiritus fanäi donis intelligas, nomen capitis fignificabit eosqui inter alios donis trïtufM.THioTi çxceUebant. Sin roal^

gradus Ecclefiafticos fuifl'e membrorum fi-Refellitur militudiue adumbrates : fcquetur nomen ^'quot;^ficL ‘^^P^'^j^adpluresfimul pertinefc , quando-quidemoculi amp;auTesacapitefepararinon Can no di- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quinetiam, vt Pontificiis dccretis,

Ipondebis Calixto Papæ, qui apud Gratia-num affirmât Romanam Hcclefiam elfe caput Ecclefiæ vniuerfæ ? Si enim tota Ecclefia Romanaeft caput, curtu mihitoties vnum hominem,vnum Pontificem, vnum Petri fuc •ccfforem inculcas? Porto fi caput Ecclefiæ vifibile nullum poteftefiè nifirationefuccef fionis Petri (^uemadmodum difputas) ac nemo lanus oncerit Romanam Ecclefiam A-poftolo Petro fucceffilTe ( tune enim non effet fucceffio perfonalis) qu8modo dici po-tefl Romana Eeelefù caput Ecclefiæ vniuer-fæ ? Refpondeat Turrianusfuo Papæ,quo fe ipfe amp;nbsp;fuos,magis magis, rcfpondédo re-fellat 8c coarnudt. _

Tcftius er Sequitur fcffius gfror tuæ argumetatio-ror. j^is. Ç^odeac5nc!ufioquam infers, nempe Pontificem Romanum efi'e caput vniuerfæ Conclufîo Ecclefiæ, eft plané nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;empties enim

Zfîcn^quot;* ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecclefiæ, nun-

Scrip^ra^ft*^^™3.1iud nominat,quàmvnum Chriftum: amp;Âniina- ficÉph.1. Eum cófticu^ caput fuper omnia tim ab hoc ipfi Ecclefiæ,quæ eft corpus ipfins,amp;c. Idem ipfo loco ad Coloft.i.Ephef.5,amp;c. Quarefujpujppere 4au^it? vitanda funt ilia loquendi genera, quæ ma«-

•nifeftè contradicunt expreffis Scripture fen tentiis,hocenim eft eTepelt;r/«flt;wx«x«»',vtaic k Paulus

so P H I s M A T A. 5» Paulus. Atquevt id magisperfpicias,profe-ro quod ait Paulus Ephef.4. vbi enumerans gradus EcÄefialHcos (yt in hoc loco quem traftamus ) Dedit, inqirit, alios quidem A-poftolos,alios Prophetas, amp;c. adcoagmen-taciontm fandorum, ad opus Minifterij,ad ædificationem corporis chrifti,donec ado-lefcamus in eum per omnia qui eft caput, nempe Chriftus. Item ad Rom.12.Vt in vno corpore multa membrahabcmus, membra verb omnia ean dem non habent adione.Ita multi vnum corpus fum us in Chrifto. Item in hoc loco de quoiara diudifputamus,Sic-ut, inquit, corpus vnum eft membra habet multa, omnia verb memora coi^oris v-nius multa ciim fint, vnum funt corpus : ita amp;nbsp;Chriftus. Aiîdis Turriane ? Ita amp;nbsp;Chriftus,inquit,id eft,ita amp;nbsp;tcclefia,cuius caput Chriftus eft : fic enim tothm corpus ab ipfo capite denominauit. C|im ergo in hac fimi-litudinequam nobis obiids^aulus nolue-rit aliud Ècclefiæ cap^^^ra^num Chri-ftum affignare, qui fit vt fu^ui non potes nimum inducere fimilitudinem capitis hic aliter ftare polie nifi de vno intelligatur qui fit caput totius Ecclefiæ, non ipfum igitur Chriftum intelligas ? Paulus enim dicit Co-rinthios elfe membja corporis Chrifti: non dixit, Petri, eiu?rucceflbris, fed de vno Chri^ ÿentionem fecit. Tune Paulo.peri-tiorautacutior? num ignorauit Paulus ef-fétne Chriftus vifibilis an inuifibilisAnno potuit anitnaduertere «Tc-arov illudquodais

neceflariô fequi, nifi Petrus ranquam vifibi-le caput intcrponatur inter Chrillnm amp;: Ec-• clefiarn ? Si Pauli ootius quàuftuo iudicio ftetilfeSjTiirriane, proculdubio idem caput Ecclefiæ catholicæ cum Paulo nominaßes, nempe Chrifium. Itaque quod nobis falfó obiicis, in te verè quadrat,cum ais nos con-ftituerc corpus Ecclefiæ ■vo^v!itlt;?xXov nose-pag-joi. pi® vnico Ecclefiæ capite népe Chriito con tentifufrius. Vos autem duo capita Ecclefip confiiruitiSjvnum vifibile, alterû inuifibile,

• adcô vt quoties inter vos Antipapæ furrexe-rint,totiesveftra Ecclefia, ad minimum,tri-cepsfuerit. vtad Paulurn redeâ,finomê capitis vfiirpatù in ipfius fimilitiidine neccC-iariô reftringis ad caput Ecclefiæ catholicæ,-fiamrnæ proRcto fuit impu^entîæ, aliud caput proponere qu/m Chrillum à Paulo in hoc ipfo loco norriinatum. Cùm enim Eccle fiam vocauit corpu^ ChrilH, necefle eft Chri ftum efle caDuthuiu^orporis, id eft,Eccle-vid^^^r^mlum qui te male habet, nonpotcft^^'^^^i^ ^®iP‘' vfflæc Pauli verba,Caputnon dicercpcdi potefi diccre pedibus, non eftmihi vobis o-bus,Nôcft pus,reâ:è pofîînt Chrifto cóiitnire.Sed teil-niihivobis iofn(.t:u libérât Paulus,cùm alibi dicitEccle cor (US Chrifti,amp; cóplementiïeius, qui omnia implet in ojjinibus. Quod fi ma-lis fequi veterc interprété qui r^-t^Xnpoù^ctipaf fine cxpofuit.Adimpletur, luculét^ç^iam-num eritnoftrçfentétiæ côfirmario. Quâuis ergo Chrifius,quatenus eftæternusille Xoj-a;

^îibus (fic.n.impletofnnia,amp; impleri nopo-tcft)tamé quatenus Chriftus eft caput Ecçlc fie,habet opè corpore amp;lt;nébris,vt fitcapur. • Hfc enim adeô inter fe rllata funt,vt nô pof fit elfe capijt fine corpore,cuiiis fit caput.Tu vcrô,mi tiifputator,qui inDialefticisvideri Eicnch; CupiSd./êi'aCteetîe/i'X^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^/jL/jSjLiaj AWcoVi Tur nam',

incidiftiin a.'aó.’iiui longé maxima,dum fum-ma genera nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cöfundis,népe Subfta-

tiam cum Relatione. Sed de his hadenus. / Cæterùm quid tibi venir in mente cum ira cócludis: Si pedes vifibiles myfticos habet • Chriftus in Ecclefia.habebjt igitur amp;nbsp;caput myfticum vifibile : quo certè nihil vMyâin-eptiùs dici potuit,nihilque acTto difputato-re indignius. Nam ifte Syllogifmus eft pla- An vilîbi-nè nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciftn caput fit àigt;. T/mec bs

referri pofiit ad caput,féd ad corpus: non e-nim reétc dicitur caput tapitis,fed caput jebeat. corporis.Hoc te veto in ^rimismouer,quôd vifibilis corporis, vifibjle guog ne caput efle debcar, atque hîc tragffe^ffamas,eos om-nes môftra in Ecclefiam lIfflÇlierc, qui mon-

ftrofis tuis erroribusnon fubfcribut. Atqui Turrîanus fiteipfe intelligeres, facile deprehenderes jê'pfutnre-fallaciam tui Sophifmatis. Q^id enim tibi vis.cùm dicis, pedes myfticos, amp;nbsp;caput my- * fticum ? Nonne ij^ déclaras te ioqui de • Ecclefiæ corporequod non humanisfenfi-bus tÿfdpi .non humana ratione compre-hendi, 1^ folis fidei oculis intelligi poteft? iam autem fuprà demonftraui, catholicæ Ecclefia corpus fub Chrifto capitc effe in-uifibile, cùnipertineat ad folos eledos.

non antem ad hypocritas, quorum Chriftus non eft caput : neque repetam quæ illic à no-* bis difta funt.Hoc |num dicâ,f*is conftaré ex hoe loco quófna Paulus intelligat cum di Iputat de myfticoChrifti corpore,omnes,in-quit, pervnumSpiritü, invnnm corpus ba-• ptizatifumus,amp;omnesvnapotione potati fumüs in vnum Spiritfi. Eftigitur deuenien-dum ad Spiritum fandum vt ineo catholicg Eccleiîæ compactum amp;nbsp;cohærés corpus re-periamus. Homines quidé ipfifunt afpeda-* biles, fed hoc nobis non eft peruium vtrum hie vel ille ad corpus Chrifti yerè pertineat, nam,v^inquij^uguftinus,muki videturefl'e in corpore qui funt extra corpus. Quocirca in Symbolo poftqua profeffi fumus nos Ec-clefiam catholicam credere* ftatim fubiici-inusfandorum con1munioncm,peccatoru remifftone, amp;nbsp;vitafn ætcruam : quæ quatuor nexu indilfolubili iyter fe cohærent, licet ea Turrianusglmelknj^tque diftrahere cone» tur.' Itaque tamttfi Cnriftus nunc eft inuifi-feilis, noftris fcmcet oculis corporeis, eft ta» ' mé viftbilis oculis fidei (quæ fola eriâ poteft

Ecclefiâ catholicä intueri)donec aliquando perfedè beatiffimo eius confpedu perfrua-

* mur. Sed eft aliud quod valde miremur in * Turrianum. Non enim contentus Chrifto capite inuifibili, aliudproponi^quodftt vi-fibile, nempe Petrum. Atqui non^ij^us eft Petrus non hodie Petrus inuiftbilis quàm Chriftus. Re-minus inui fponJef Turrianus, Petrum elfe viftbilem in fuisfucceflbribus. Obfecro, curigiturnon

s o P H I s M A T A. 6j tantunciem faltem Chrifto tribuit quantum Turrianus Petro? Cur non dicitChriftum reddiquo-dàminodo Mjfibilem in fyis legatis, ac mini- (”*1,• ftris Ecclefiafticis?Sic eiÂm ille: Qui vos au- Chrifto dit.meaudit. EtPaulus, Nomine Chriftile- quantum gâtionèfungimur, inquit,velutDeo per nos Petro, né-eshortante. Vnde A.mbrofus, EpifcopuSjin-quitjhabetperfonam Chrifti,amp;vicariusDo f^siega-minieft, Cum ergo tantopere delederis re- tis. bus vifibilibus,Turriane,ocuIos in eoscon- i.Cor.$, iice per quos feChriftusquodammodopræ-bethominibusafpcâabilem, ideli,veros ac fideles Ecclefiæ doétores, quoties redè officio funguntur. Atque vtinam nihil moratus fragmentum illud ConftantlRopolffanum (quod Græcè recitafti) Augullinumpotius pag-j^.“ confuluißes italbcum hünc Pauli tratâan-lohanni tem , vtnosfeinperad Chriftum capüt vni- Conftati-cum Ecclefiæ deducât. SA enim in cpilEad Dàrdanum, citans hune locum Epifiolæ ad Turrian. Corinthios.Illædiuifione^ot^ionum, in- opponitur quitjdiéiæ funt ficut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in corpo- Augufti-

rè, quia non idem valentlîTfres quodoculi^““®’ atque ita mêbra estera diuerfis officiis con-corditer diftributa : quæ tarnen cùm fani fu-, inus,vna,neque diuerfa.nec alibi maiore alibi minore, fed cùm fint ipfadilparia,com-muniamp;parilifaluteeongaudeiit.Huiusçor-^in-jjg, poris caputeft ChriffRs,amp;c.Idem de Chrifti homil. præfenji^cum fua Ecclefia dilferens. Quan- ftom-ip uis, inquit, Chriftus fedeatin cœlo, tarnen compatiens membrislaborâtibus (quia caput eft membrorum amp;nbsp;vniuerfi corporis)

’ quando,înquit,vni ex minimis meis non /é-ciftis ncc mihi feciftis.Iam cercè erat in cœ-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo quando Paulum qc perfecutoi^ fecit præ-

dicatorcm : nam mlfertuseius,amp;incorpo-rans eum vniuerfb corpori fuo dixit de cœ-lo: Saule Saule,quid meperfequeris ? Certè iamincœlo fum, tarnen in ipfis membris meis adhuc ego perfecutionem patior, amp;c. Et paulô poil: Caput in cœlo eft, nos hîc laboremus amp;nbsp;inuicem onera noftraportemus quôenimiuit caput, caetera membra itur Conclufioî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Angullinus : ex quibus facile

peripicipotcftj Chriftum licet nobis inuifî-bilem , femper tarnen pra:fentem Ecclefiæ tanquafti myfffcum caput myftiço corpori adelfe, amp;nbsp;fandifsimam banc ardifsimam-que coniundionem nullis«pofl'e locorum ƒ ipatiisimpediri. •

Supereft vt hune Pauli locum in Turria-» num hoc modo retorqueamus. Ea eft capitis natura, yt vitam*corpoti infundat, iiiud

‘ foueat, amp;nbsp;r?Ä^(fflflÄibris patientibus, fi-miil etiam patiÄÄ.Atqui Romanus Pontis rex puram Euangelij doiftrinam, ex qua vi-tam haurit Ecclefia, quantum in ipfo eft, ç medio tollit, eaquæ aliorum membrorum

•* funt propria ad fe vnum trahit, Ecclefiæ • membra diuellit ac lacerat ; denique veris Ecclefiæ ChriftianæniîThbrisomnipœnarû genereexcruciandisdeleftatur. Quare (ne-quid grauiùs dicam)PontifexRomSïflft non eft caput Ecclefiæ,

Lcx vm^Mam obtinês füturorum bo, îîorumjnon ipfam imiginemrcrum, iis hoftiis quas iingulis annis eafdcin affi-duèofterunc,nunquam poteft accedences fanâ:ificare,ô£c.

Vmbram,mquir,l)(ibehat LexfutUYorùm bo noru/n^nonipjamima^memrerum. In nouiôi- • ^tur Teßameio nonJunt'V)nht£,ßäirna^ines^^'^b'^^’ €(iYum YCYum qux, apeYtdi ßi^vUo te in cœloßnr. 1 raque in tma^inibtu ac myßd-riù ipfoYumYCYurij qu£in cœlo reuelafa facile ceYnuntUY,Tgt;oluit Deu6 implcYein Eccleßa noua DcreYesvmbYos Z^tjipof. Tnde necefßeß ytifaChYißufß^UYam at^ue ymbYam throni JDauid nuncimpleaty -ÿtjj^jKydi^lo tantum, fed in tpß Eccleßa qu^i)^^'^ eß re^et. i^^Yc cttm Ye^nct in tetra, ac nonpeYJe,con» fiquens neceßaYib eß ytaliquem fuo loco con-ßitucYitftn qttem Yc^num illud tranßulevit, qui P eYßnam ßam^CYat, acßamfetat ima^incm.

Js eßßmmus Pontfc^EetrißiccefoY,^ Jiex * ßicttualu Ecclcßie, imago Regn chvißt qui iucœ'iit^ndit. JnquoYcgnifpititualtópYxßde (quod eß Eccleßa] impletttwuod dixit^ngclus i.uc£.i. Dabit (Ui Egt;eu5Jede Dauidpatrueias

’KTOiioquodamargurnentandi généré^ ex ’ vna negatione multas afririnationes,nee eas quideni fàtis fibi conltantes coliegit Tur rianus, quiex hocloco pe£simè jntelleâo, n^,i) potuit-nifipefsimè argumentari. Q_uæ-ràmus igiturverû fenfum hiiius lociquem

ütioloci. 'Apoftolus perfequens inflitutam comp4-ratroij^m Leg^s amp;nbsp;Euangelij, amp;nbsp;alludens ad -illud exemplar quod otâauocap.dixerat o-.ftenfum-fuifie Mofi jn monte , opponit tm ff-Kiÿ Legis^rid einéva. Euang^lij, Per vmbram Legis intclligitleealcs ceremonias, amp;ea veteris 'Pcftamenti rudim6nta,quæ venturum Chriftum adumbr^bant. At nomine f»ç -roç fignifi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m formam Chrifti,id

irnTamp;cius bénéficia,quæ

•nobis perEuan^lium conferuntnr. Hanc Expofitio-effc fentçntiam Apoftoli docet ipfius loci nisconfir- circunftantiaamp;-curvóon;. Siccriamidem A-Ex'æ'un nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cap.3. Legem vocauit (rxzav:amp; codé

ftât^ociquot; loquendigenere Paulus vtitur cap.2. ad Co-Ex aliis lofl.Quæ funt vmbr;^turorum,at corpus, Scripturæ eft Chrifti ; qui locusnunc de .quo agimus locis. exponir. Quare cùm in his duobu^cis ea-dem doftrinatraftctur, Si fcripta ^^oftoli-cafècum non pugnent, fequitur ilia verba ad CololT. his verbis deqiubus diipntamus 1 refpon-

SOPHISM ATA, 67 refpondere : adeô vt e/Kar i»/gt;a.yij,iruv, idé fignificet quodro 3 tb Xelt;ç5. Exqui-bus efficituFChrillum eire.vel corpus,vel * exprefl’am imagine corurn quæLexolim ad-umbrabat.Ncc obftat vocabulu nbsp;nbsp;w,quod De voca-

quidem vt vfurpari foIctàScriptura, fiepe i- bulo //kÓ-demfignificat quod res ipfa. Chriftusenim vtm. dicitur elfie ù««»- tS ■S'êou. Et nihilominus ipfe z.Cor.4. eft benediâus Deus in fecu la,vt ait Paulus. Coloffii. Item Chriftus dicitur accepifleformam fer-utneque tamé id obftat, quominus eum vc- vift.is. amp;, rè hominem efte credamus. Ab hoc loquen- j* di genere non recefsit Lombardus cum ait, imaginem aliquando dici ièc^dum eflen--tiam : necalienum eftquod vulgó dicimus aliquid repræfentari, nontantùm cùm eius fimilitudo propSnitur , fed etiam cùm res ipfa præfens fiftitur. Ifaque planus eft locus amp;nbsp;adeo apertus vt in eb fallacia Turria-ni latere non pofsit. Q^id autem bonus i-fte Theologus : Lex, i^mj,uion habuitex- Argumen-preflam rerum imaginemTR^nccelfe eft ratio Tur-regni Chrifti imagine extarc in regno Pon^“^quot;* tificio.Mirum certè ratiocinâdi genus,quod tarnen ne pluribus exagitem, hoc certè pri-mùm abfurdum eft, cùm Apoftolus de cere-moniis legalibusdiÜcrat, ac præfertim de vidimis quqtannis oÆrêdis, fcrmoncm ad * regnum Chfifti transferre: deinde hoc eft abfurtJjjj^nouum 1 eftamentû in terris con cludere. Poftremô hoc omnium abfiirdifsi-mum eft, loco ver borum Apoftoli, aliapla-Qè fubftituere,ita vt iam non ex Apoftoli,fed

Turrianus verbis Turrianiis argumentetur.Hçc exfuis,nó nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicit ApoHolus : Innouo ïefta-

*xApofloliinenîo elle imagiaes earutn Krum qpîe in verbis ar--clt;Elo reuclata facie cerniintur:necetiam ve-g^menta- gji iHapropofitio.Nani in nouo 'l'edamé-to funt amp;exhibentur res ipfæ, quas hîcqui-ï Cor.ij videnms ( inquit Paulus) per fpeculura '• nbsp;nbsp;' amp;perænignia,atinca:io,cQrarh cernemus.

Eftigiîur differentia, non-in rebusiplisquæ videntur,fed-in modo vidédi. Qu^amobrem çùm Turrianus hæc tr.iaconftituat,vmb.rani • Legis, imaginem nouî Teftaniéti^ res jpfas, profère fuam,noautemcitât Apoitoiifcn-teutiam .qu^uobus mâbris conçeutus fuit. SiquÆcm exprefla reriim imago, nihil aliud cil Apollolo, quàm res ipfæ. Nec enim legales certmoniæ fuerüt vmbîæ imaginum, fed vmbrærerum, quilearum corpus fuit Chri-ftuSjVtaitPaulusîChriilusautemeftres ipfa, non imago rei.Hucetiam fpedat quod dici-tur nono camajŒ^ræoâ, veteresceremo-nias fuiHejrffmpiaria corûquæ funt incœ-^lis. Quis igiturferathanc Turriani conclu-fionem, Nouum reilamentum,idelldodri-na Euâgeli),nobis ad viuum exhiber ea quorum s-jci-x^ctip/ar tantùm Lex propone bat,in-quit Apoltolus : oportet igitur (inquitTur-' rianus) imaginé regm Chriili in regno Pon-tificio extarc. Annon ipfe fentis, Turriane, Blench, tuum erroremrtB^,ToeW/ziJooi'? H^cetiam âlium errofem animaduertito,1iempccurn ailumis ici quod cil in quæilione pohtuin. Pernegamus enim regnù illud Pontificiû niti

s o P H I s M A T A. rox houo Teftamétojd eft,doâ:rinaEuâgelica Apoflolicis præceptis: amp;nbsp;in hoc cardîne fta-tus totius dii^utationis vartirur :tu vero pro- * pon is illiid tanqiiani ouex'j^M^or.Ex quibus cuiuis perijpicnum effe poteftnihil tibi,ne-que regno Pontificio cum hoc Apoftoli locO cfle commune.Hoc enim fibivult Apoftolus: quoties oculos in Eiiangeliurheoniicimus, tories no'S viuâexprèflamquererûearûfor-mâjfiue res ipfas inrueri, quæ in Lege fuerat lineis tantum crafsioribusadûbratæ.Iraquc^us abA-Apoftolusargumentû ducitàvetcri Lege ad poûolo. Chrillurn.tu vero ab vmbra legis ad regnum

' Pontificium:amp;ficnon iâ vmbr^ed crafsifsi-niàs tencbras oftundisEuâgelrcæ luci?Nam dum Apoftolus nobis expüeatquænâ fit hæc eiK/iif, vnuin Chriftù proponit, in quo clarifsimè relucênteaquæPatribus ' fuerant fub vélo propofita.’Vt enim alibi di-citur, habernuslumé cognitionis in facie le-fu Chrifii.Si quæras igi^ir_£uænafuerit vmbra Legis: profère Apôroîus I^Ças fingulis annis oblatas.Rurfus fi roge^ bi fitexpreff:^ ilia forma reru,ira fubiicit:Chrifius, inquir, pro peccatis vna oblata viâ:ima in perpetuu fedet ad dextram Dei , amp;nbsp;vnica oblatione confecrauit in perpetuum eos qui lanftifi-cantur. Hæc Apofiolus :tu verofermonem tranffers addmaginêm regni Chrifti quam chnio inregiig^ntificio conftituis.Atqui,Turria-ne,tantumabeftvtvllâm Chrifti imaginem in Pontifice Romano agnofeamus, vt eum nedû eiiu potius cura PaiÜQ ^çarauscfleipfiChnftb ««amp;».

ctvrmâf^ov. 2.. Theff. 2. adeo vt neque e-x.iet Ht nequc regni Chrifti,fed res plané regno • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrifti contraria. lt;^are vel til® rcnuntian-

dum eft huic loco quem protulifti, vel fi ilium fequeris,nulla alia ftatuenda eft viua re-rum forma præter vnum Chriftum, nobis in Euangelio exhibitum ; hîc enim Apoftolus conquiefcit. Hæc nobis dicta fint de huius loci inrerpretatione. Verùm(fatfcio)ifta no fatisfacient Turriano.vtpote lefuitæ : quod deleâatur: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;audiovalde imaginibus

adeo vtifli deleâ:ari,adeo vt imaginem Chrifti (quem-rumnôlît, admoduiTi illifingunt) fecum circumferant, Turnanu câmquefuislibrisfolcantpræfigere.quode- gt;nbsp;tafùiff^ar- fuolÂrocuriofèobfcruauitTurria-gumétatfl. Q^inetiam contra exprefsifsimumDei interdiiftum, Exod.xo. amp;c.tufus eft in hoc i-pfo libi'O affirmait adorandas elfe imagines, amp;nbsp;honorem ax; venerationem prototypi ab honore amp;venerationeimaginisfeparari non po(l~c:modo aeTdatur ^iTinZc. quafi veto plebs corflyi^fSÇTfflrus amp;nbsp;ftatuisprouolu-ta,hâc diftinéliWTtm vel curet, vel etiam in-Telligcre pofsit verane fit an falfa; fed de hac re alias. Ergo vt Turriano imaginum amato ri,propugiiatori, piéiori aliqua in re gratifi-cemur : demus allouas eflé in nouoTefta-ne^in no- mcnto imagines. EcquainamPinquies, iiem-uo Telia-pe ipfam Euangelij dï5drinam',amp; prædica-mcnto. tionem, atque ea omnia quæ ex verbo Dei ad prædicationem Euangelicam^î^ffinent. Sic enim Paulus ad Galatas j.cap. Qu is vos, inquit, fafcinauit ne obfequeremini verita-

s o PHI SM A TA. Ji ti,quibusob oculos lefusChriftuspriusfiie-rat depiftus inter vos crucifixus,amp;c.,Ex quo . efficiturj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prædicationem efle iiiftàt

præftantifiimæ cuiufd J|i pidurx,qu^ Chti-ftum amp;nbsp;ipfius beneficia nobis itaad viuum exprimit, vt ipfis propemodum oculis fliBii-/''' cere videatur.Atque vt de regtlo Chrifti àga-quot; rnuSjfi rogesqu{.'namfueriteiusvmbra,tead. \ regni Dauidis memoriam reuocabo : fedfi poftulas tibi dari ànoynToS 'irfiil'yp.a.Toii inË- • uangelio, 8c, in nouo Teftamento:tibi proFe-ram Chriftn ipfum affirmantem fibiomnem poteftatem daram efl'e in coelo amp;nbsp;in terra. Ï-tem quod ait Apoliolus.Oportere Chriftum regnare vfq; quo omnes inimicos fuj|iecerit pcdibus ei us,amp; pleraque fimilia qua pafsim occurrunt, 8c i^bis cxprell'am regni Chrifti forma amp;nbsp;eJaora.non corporis, fed fidei oculis confpiciendam clarifsinjè proponunt. Tu verb vel ex co poteras «'«vpiwhuius tuæ argu-metationis cognofcereiquod fi regni Chrifti imaginé ftatuis in regHMrti^jwwifibili, iam ad vmbras veteris Teftaraseti^grederis, amp;nbsp;exortæ luci Eiiangelicærenuntias. Quinem cum crafsi ludæi vffibræ adhærefcentes, ter-renum Mefsiæ regnum etiam ab ipfis Chrifti temporibus confingant , amp;nbsp;ab illo erröre Chriftus difertisverbis fæpèfuos reuocaue-ritmum erit confeneaneum, ipfius regnum, Duplex pa vifibili aliquo regno in terris conftituto vel-le exfÄwere ? Hic fit igitur prior tuus para- p logifmus in voce mopoç.quam tuquidemin vocabulo regno Pontificip id eftftucé in tcnebris,quæ-

ris : ego vero in ipCo Chrifto, amp;nbsp;in E-uangelij prædicatione elfe ex ipfo Euange-• lioaffirmo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Alter paralogifinus eft in didione Regni. Pofterior, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rcgnû Dei dicirur oiMivvpMç.

invocabu- Autenim fignificatftimmâ amp;nbsp;oMToxpalopiit^i lo Regni. poteftatein Dei in omnes res creatas, arque Quot mo- adeoinipfoshomines:vt amp;nbsp;piî.r.Tim. Dei dica- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;beatiflimam illam requiem æter-

2.Tim.4.aut ipfani Euangelij prædicatione, • per quam nobis ad æternû illud regnûpatet

acceflus, vtMatth.i^. RurfusregnüChrifti duobus modis confideratiir : vel quatenus Chriifîis régnât in fuiseledis, fui Spiritus efficacia amp;nbsp;virtute ; vel quatenus irriperiù in ipfos etiam impróhös exefter ,pro fumma fua iuftitia amp;nbsp;poteffate. Hi duo modi neceft fariô diftinguendffunt, neque confundi dc-bent,alioqtiinerroresriaximicoiifequétur. Nunc nobisewlic^iuid intelligas nomine regni ChrinJI^Rinaffoportere aliquam eius ^aginem cxiftfrè in terrisddqueïn Romano regno : fie enim vocas Pontificatum Ro-Lucæ I. irianum. Ciras bæç verba apudLucam,Re-

*gnabit in domo Iacob in æternum. Ergo vi-*** dco te loqui de eo regno quod Chriftus ex-

ercet in eledos, quoru Ecclefiani per domû Iacob fignificarijfatiséîlmanifeftum. Nam Ecclefiaquæ in æternum futuracft^folis eleftis conftatdiypocritæ veto lict^îTtépus in Ecclefia elfe videâtur, tandê tamê de Ec-clefia deiiciédi funt. lam cùm regnum illud

Rotnanû in Ecclefia vifibili cóftituas, in qua reprobi mixti funt cum eledis, quos quide ipfc fateristdcinuifibi^: efficitur regnum * Pontificiu no ede imagiftécius regni de quo loquitur Angelus apudLucam. Atquei vt te ipfc refcllas, regcro tibi tuu illud argumentum de imagiiiibus in quo dicis imaginem eandem eife cum prototype at ex iis quæmodo dixi, côftûtregnu Pontificiu non efle idccûregno Chrifti,ac nequidé: Quare illudjiuius imagoeiîe non poteft.

Qi^odautéaddisoportere vt Chriftus a- «hriftus liqué fùo loco conftituerit per quem regnet, per fe re-cùm per fc non reunet in terris: hoc vero efi 8quot;’’^ plane «ôêoAo^îv. QuomodocrnminTuisre- -j-urrianû. gnat Chridus? annovirtute fui fpiritiis ope-rantis per EuâoJtlij prædicationéPInde enini hacprfftantiffima huiifs regnieffefta,apud Paulû,Iuftitia,pax,gaudifi per Spiritum fan- Rom.14. lt;Sù. Q_u^ omnia Chriflus per fe amp;nbsp;folus præ-flat. Cùin igiturregiTûthriftifinritualefit, amp;nbsp;perpetuo ipfius fjîimual/S^entiafrua-mur(quchiadmodïi ipfe pTOnimt his verbis;

Ecce vobifeû fum vfque ad côfuminatiotîe Matth 18 feeuH) nô tâtùm abfurdû eft,fed etiam blaf-phemum, diccre regnanti Chriftotanquam abfenti aliqué in terris fubftituendum eile, «m» Audi enim quid dicat Ambrofius qui ea , ipfa traftansquçex*Luca citafti:Cœlum,in' quit yi^ce, lefus ülic eft ; terram intue-rc, lel^adeil : hodie cùm loquor mecum cft, etfi in Armenia nunc loquitur Chrifiia-ntis, lefus adert : nemo enim dicit Dominu Iefunij,nifiia ^iritu fanétQ» fateor quidenj

homines adhiberi ad prædicandum Euan-gclium, amp;nbsp;ad caetera obeunda quæ ad mini-fterium Euangelicum pertinenj^quos idcir-co Paulus aitede legatos Chrifti : fed tarnen illeiblusregnat« fblus animos noftros fle-äitZolusinconfcientiis noftris doniinatur:

neque confundcndum eft externum mini-fterium cum interiori amp;nbsp;fpirituali Chrifti regno. Ita igitur ftatuamus : fideles Euan-gelij miniftros, legatos quidem Chrifti dici pofte, amp;nbsp;ipfius regni Miniftros,fed elfe vifi-• bilc aliquod eorü regnum conftituedum, vt fintmovtç regni Chrifti,iä non elfe argumen-Turrianus difputantis, fed delirium fomniantis. refellitur Hæc \«rô Pcifi verba nobis Turrianns im-abipfo Pe- pudeiis fubiecit, Licet,inquitjChriftu nunc tro quc’» non cernatis,tamen creden«es exultatis gau ’• Ecceigi-

“ tur, quomodo ccyporalis Chrifti abfcntia non impedit prgclarum hoc effecSum regni Chrifti,nempc ineffebilc gaudium,quo ani-mænoftræ^w^miiÂur, vbi femel oculos fidei in ipfum cûfeimus. Diceret autem Pe-Wus (fiquidem vera nobis narraret Tiirria-nus) fe Chrifti abfentis præfentiam fupple-Matth.zo. re,amp;regnuin Ecclefiavifibiliexercere. Sed abfitvtillud dicatEratenimmemorhuius præcepti à Chrifto traditi, Reges gentium dominantur,vos autei» non fic,amp;c. Quo fit etiam vtPrcsbyteros moneatmc dominium in Clerosexerceant, expedantes SÉÂntum Chrifti Paftorum principis: tantnm abeft vt ipfiregnare debeant ad regnum Chrifti fi-gnifican-

Poftremö hoc loquendi genus repetitum Chriftus à Turrian(^ Chriftum regnuni fuum vcl in Ecclefiam, vel in Pontificem Ronunû ttanf-tulifle, blafphemia non caret : nam, inquit ponufi-Paulus,oportet eum regnare vfquequoo- cem Rom. mnes inimicos fubiecerit pedibus eins : tûc tranftulit. autem trader regnum Deo a.c patri cum ad-oleuerit omne imperium, poteftatem amp;nbsp;vir-tutem.i.Cor.15.

Qu,arevt finem faciamus ex iisquæantè Condulîo. propofita funt, confedum elfe arbitramur,* • . Principatum Pontificium nullo modo eflè fimilem regno Chrifti, quod Chriftus ipfe profelfus eft non elfeexhocWnund» Ioh.i8. Kgnochri Defineigitur,TUrriane, regiam illam^aute- fti perperâ tiam plufquaiwregiam Pontificum maiefta- Turrian. tem,terrenum Iplédoram, faftum,pompam, illecebraSjdelicias (aliaprætermitto, ôè qui-dem libens) define,inquam, ilia omnia cum regno Chrifti, tanquaffi tenebras cum luce comparare. Nam SSlMâ#ii‘^raEcclefia agnofcit Chriftum fuumTegem, iuftum,ler-uatorem, manfuetum (inquit Zacharias)^ 2ach 9 cuius regnum non externo rerum humana-rum fplendore, fed interiori luce in piorum Matth.« animis refulget. Tune autem verè fplendi-dum, magnificum amp;nbsp;auguftiffimum appare-bitjCÙm debeIlatiAoftibus,amp; inprimis An-tichrifto d‘eturbato,Chriftus veniet cum glo riavfliWacmortuos iudicaturus.

Eadem quoque ratione fublatû eft aliud Soplftima ïurriaoi dum ait Pontificem Ko-

manum effe imaginem Sacerdotij Chri/lî, Heb.^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vmbra illins.

Nam iApoftolus ad Hebræos vmbrain Aaro nis ad vnum Chriftufn referc, neqtie patitur f vt poft Chriftum alij fummi Sacerdotes di-cipofsint.Itaqnevtregnum Chriftiin Euan Élénch S^î^o^^ftft'^’‘'‘*^’^^^‘^‘^ulonos^deioculisin-Turr. ' tueniur:ita in illo ipfo fpeculo Chrifti Sacer dotium contemplamur.Atque vt vno verbo dicam , cùmtotuin hoc argumentum Tur-riani falfa relata pro veris nobis obtrudat, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legales vitibrasnôproximè ad Chriftum'

tur ipftim efte alienifsimum non tantùm à ç'iK.av. Theolo^a fed ?tiam à rede difputandi feiê-tiajtanquam 4T8pi3lt;rc^ûv amp;nbsp;Qîpjç'iKÔ^.

A'vTlçtttrti Iraquefuperioribus omnfbus erroribus prior. certifsimam verîtavé opponamus.Hoc eft noiii Teftamenti^roprium, vt contineac exprefl'am imaginé earum rerumquæin cœ-lis font : fa^firmanxe^rriano. ) Atqui tantum abeft v^jgWuinŸontificium fit imago e^refta regni Chrffti, vt potius fit illi plane contrarium,quandoquidem regnum Chrifti cœlefte amp;nbsp;fpirituale eft, regnum autem Pontificinm terrenum eft,crafl'um, carnale, *• amp;nbsp;aliorum regnorum deliciasfuperans. Er-• go regnum Pontificinm ad nouû Teftamen-tum,amp; ad cas res qnæ in cœlis funt non per-tinet. Ac ne forte Turrianus fuani illajp ima ginem Pontificiam à nobis plané re^uSiatâ elfe conqueratur,aliquâ ergo return prgteri-tarum imaginem in regno Pontificio (quan-1 do iu

Vifibile Dauidis regnum in ludæa, fuir vmbraamp;t^pus regni Chriftiiii Ecclçfia,vtpoft^“‘’* confiât ex verbis AngSli: Luc.i.àTurriano citatis. vtautem prifcis illis tcporibus, Im-peratopes Romani ludæam occupârunt,amp; terrrenum Dauidisregnum ad fe trànftule-runt, atqueetianïPræfedus Romanus ex fè-de iudiciali per vim amp;nbsp;nefas vfurpata, Chri-flum verum Dauidem condemnauit, amp;nbsp;in cruccm egitnta nouifsimis temporibusRo-mani Pontifices Eeclefiam, quantum in ipfi» fuit,occuparunt, regnûmque Chrifü ad fe transferre voluerunt, amp;nbsp;ex ilia fede quam præter ius fafque vfurpârut^, pur^n Euan-gelij doârinâ amp;nbsp;eius profeflbres, id eft,Chri-llum ipfum, lt;^otidie damnant, amp;nbsp;modis o- j-m.j.ijnus mnibus excruciandosturant. Quemadmo- pontificis dum igitur Romani lAperatores in ludæa princîpacu régnantes, nonfueruntimago regni Chrifti régna Ro-in Ecclefia rcgnanti^itanequePontifices effepoflunt.Q^rednteî9wfîi^Kpotius,Ro-nQP^,’^3j„'j manos illos ImpcratoreS ludæam opprimé- quandoqui tes, fuiflê vmbram amp;nbsp;typum eius expreflæ i dem ad vi-maginis quam in PontificibusRomanis Ec-clefiamopprimentibusdntuemur. Quode-tiam amp;nbsp;Romanorum nomen, amp;ripfxlmperij ,îf^,quo Romani fedes aperte indicat, adeo vtTur-vifîbüeDï rianusnon dubitAerit Pontificum Prima- uidjsrrgnfi tumi^nûm Romanorum appellate. vetu^Ec?

Hoc fœdus meum cum eis dicit Do-minus : Spiritus meus qui eft in te,amp; vec bi mea quæ pofui in ore tuo, non difce-denc ab.ore tuo Ôe ab ore feminis tui, SC ab ore feminis feminis tui, dicit Domi’. nus, ex nunc Sô in feculum.

(^yißo ^igt;oßolis eiuspYophetat. Sc-wen entmChrßi vocat ^poj^olos, fernen aute quot;nbsp;ßminis'vocdr^poßolprumficceßbres.Ergoad tradendam conß^-uauda chrißt doclrinam, fermones eiuf neceßaria eßfecundiim Eumn gelium ordinariafuc^ßio ^poßolorum. Non autem alligarjfft^ Ecmßam ad cerrat perßnoi ij^ordinana ßcceßione conßitutoi ,fedpotius Chrißui Eccleßam ßonfm fuam huiu/mod^ ßcceßione Epifioporum igt;fpie nbsp;nbsp;fnemfeculi

’ï « fecum alligduir. Q^^-e qui huiußnodi alligatio-ne ordinariA fucceßionts à Clrrßo inßiruram, ^adohßgrMtionem amp;*ußodiarn integra fide i ac doiirinie neceßartam accufa t,

ADmonuimus initio difputationis no- Poftenu# ftræ Argumentum affumptum àTurria- membrum no, duobus potifsimùm m cm bris conftare: Difputatio quorum prius fuit de Romani Pontificisinquot;”/ .^®^“*^ vniuerfa Ecclefiaprincipatu: pofterius vero ordinaria de ordinaria Epifcoporum fuccefsioneipfipaftorum Romano Pôtificiadhærefcente. Egimusau Ecclefiæ. tem de Primatu Romani Pôtificis amp;nbsp;aliquot Scripturæ locos declarauimus,quos T ur ria-nus fuorum Sophifmatûtenebris inuolue- • rat. Quare fupereft vt pofterius hoc membrum,de ordinaria Epifcoporum fuccefsio-ne, pertrademus. Atque vtïâquæ t nobis Summafe-difputabuntur faciliùs intelligi pofsint, di^ quentis di-cendum eftpaiftis inquibus dilfentiamus, vt ira fequés difputatio'fubvnumafpedum g^^“*^*^**' proponatur. Turrianus Vnum tantùm fuc-, celsionis genus agnolcit, nempe fuccelsio- diiPentia-nem ordinariam Epifcd^o.um. Nos autem mus. duplicem fuccefsionemœiiÂck'femus,qua-rum vna, eàque præcipua eft Iticcefsio do-ftrinse : altera eft,Minifterij Ecclefiaftici fiîfc cefsio. Turrianus puritatem dodrinæ amp;i-pfamEcclefiamalligat ordinariæ fuccefsio-ni,aut ( vt mauult loqui ) dicit Chriftum fe- • cum Ecclefiam alligafleordinariaEpifcopo « rum fuccefsione. At nos neque dodrinæ pu ritatem,nec ipfam Ecclefiam ordinariæ fuc cefsionr^fle alligandam, ex ipfius Chrifti verboaflerimus. Turrianus inEpifcoporu fuccefsione folo nomine amp;nbsp;externa ordina-

tione contentus eft. Nos vero in Minifteria-li fuccefsione, Minifterij fiibftantiam,virtu-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ita dicam) vitam, id tft» officium

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;Minifterium ipfirm reqiiiiiinus. Denique

Turrianusordinariam amp;vifibilem Epifco-porum fuccefsionein nu nqua inter rumpi,in Ecclefia cócendit.Nos conrrà,amp; poU'e inter-rûpi,amp; tue extraordinariis modis ad ordine ipfum eile redeundum, affirmamiis. Hæc func igitur inter nos controuerfa qua: fe-quenti difpiitatione agitabntur. Sadquem»-• admodum ij qui nauigant, ne fortèaberrét, fibi folent Cynofuram proponeredta nc nos Sophifticæ tempeftates abripiant, nobis ob Dcfitiitio ^‘^•^^o.'^propdTieinus veradefinitionem fiic-fuccefsio- cefsionis.amp;ex ea totum huius difputationis nis de qua curfum dirigemus. Primndiergo(vt homo-difputatur. nymias valere iiibcamus ) loquimur non de

fundi aut hæredifatis, fed de Minifteriali 1- '«i-î-, fuccefsione, quæ fine Minifterio intelligi no

poceft,amp; eft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;definienda.Quare

dim EpifAj^BirhWulusvocet præclarum opus,fequitur,nec Eptfcopos,nec Epifcopo nim fiiccefsionem fine prscclaro illo opere •elfe pofle. Definiamus igitur earn demnm ef fe veram amp;nbsp;legitimam Epifeoporum ac Pa-4 • ftorutn Ecclefiæ fiiccefsionem, cùm veri Epi . fcopi ac Paftores Ecclefiæ legitime amp;nbsp;ex or-

dine præfcripto in verUb Dei, alij aliis fuc-cedcnteSjpræclarum opus fni Mfnifterij exe-quuntur. Quæ cùm ita fint, amp;nbsp;EpiTWpi Pon-tifieij nihil eorum præftent quæ ad Minifterium Epifeopatus pertinent (quod non

s o P H I s M A T A. HJ tantum argumentis , fed ctiam ipfo fenfu manifeftè deprehenditur ) efficitur vi ipfius dcfinitioniswin Ecclefia Romana fuccefsio-nem Epifcoporum elfe n’on poffe. Verunta- i,tur à dcfi men neTurrianum arcere potiùs abaditu mtionefuc difputandû, quam cum ipfo difputare veile «fsionis. videamur, iam nobis hic locus Efaiæquem citauit expendendus eft,

HuiusProphetiæPauluseft Optimus inter- Vent expo près ii.cap.ad Rom.vbi locû hune Efaiæ ex- p'æ ponit de ludæis adChriftianâ ^^ligionem tandem adducendis. Pendet enim fententia rîanus. àproximè fuperiori verfu,Veniet ex Sion li- Confirma-berator,amp; auertet impietates^ Iacob:vel(vt p® P®“ eftincôtextuHebraico)Adeos quir?fipue-^' . rint a peccato in Iacob. Tû fequitur : Et hoc fœdusmeum cuffi eis, Spiritus meus qui fu-per te eft, amp;nbsp;verbamea qtiæ pofui in ore tuo, Exfenten-ab oretuo non difcedentX'c. Atque itaex- Jç’ ponit Hieronymusmemge de eleéiis ludæis Euâgelicæprædicatioi-j^r^ituri^.Sed quia non dubito quin cxcellSs j^omifsio ad ftdeles etiamqui exGentibus crediderun^ accommodari pofsit facile patiar hæc E-faiæ verba porrigi ad Ecclefiam vniuerfam. Argumen-Nuneexpendamus argumentum quod inde tatJoTurr. Turrianusdeprompfit.Hçc verba,inquir,di- ‘*iß»tRur. cunturde Chrifto amp;nbsp;Apoftoliseius. Semen • autem Chriftifignificat Apoftolos, quorum fucceflbres/unr fernen feminis. vt autem nô difcedâtîWerba Chrifti ab ore feminis,necef ièeft id fieri per continua Epifcoporum fuc-cefsionem, Hoc eft argumenta ïurrîani,q(î quantum valcateideamus. H

Sionis ilium liberatorem eflèlefum Chri-ftum Dominum amp;nbsp;Seruatorem noftrum cû • piis amp;nbsp;orthodoxis omnibus agnofcimus.

Quin amp;ipfi ludæi’coguntur hune verfum de Mefsia interpretari.Sic enimAbraliamus ille quem Hebr^i fapientem nominant:Hic, inquitjCftMefsias. Sedeaquæ fequuntur in » côtextUjVerbamea quæ pofui in ore tuo,amp;c. varié ab interpretibus exponuntur. Nam a-lij exiftimant efle apoftrophen ad populum, Enallage Hebræisfamiliarifsima. Alijrefc-

• runt adEfaiam Prophetam. Alij denique ad Chriftum verum ilium Mefsiam. promiiiiim in Leœ amp;nbsp;Pr,lt;ÿ?hetis. Verumramenid nunc ego non acuratiùs difeutio cùm in illo argu-mentononverfemur. Harum igitur omniû interpretationû vtrâ velit fligat 1 urrianus. Summa ièmper hue rcdibif fumma huius Prophetiç: huiuspro- nunquam forç vifverbum Dei difeedat ab phetiæ. Ecclefia, amp;nbsp;nunquam Ecclcfiam elle Spiritu

Dei deilitucnd^i^^am fententiam ego libenter anyletw’fftd id quanquam verif-LocusE- ^mum, nego tarnen ad Turriani côclufioné faiæ Tur- vllo modo pertinere,his rationibiis.Prirnùm panifen- gnim Efaias loquiturde ipfius dodriiiæ fuc cefsionevtexprelTc dicit.Vcrbadnquit mea, Prima ' amp;c.Deinde fiquis pertinaciùs contendat fcc rftio. monem Efaiæ poflé etiani accommodare ad minifterialé fuccefsi^ié propterhçc verba: Quæ polùi in orc tuo : certè êffugere non potent quin fateatur eiufmodWuccefsio-nem efle verorum Ecclcfiæ Paftorum fuccer-fionem, quandoquidem nominatim Spirk

tus Dei coniungitur cum ipfius verbo. Sic e-nim Efaias, Et Spiritus meus qui fuper te eft.non difcedet ab ore tuo amp;nbsp;ab ore feminis tui. Quæ vel vna ratio Acluderet Pontifi-ciam fuccefsioné, cùm ab Epifcoporû Eccle Secunda fiæ Romanç,amp; Spiritus Dei amp;nbsp;eius verbû ia- ‘æ-pridem difcelFerit.Præterea videndû eft qui-nam fint ij quibufcum fanéHfsimum hoc fœ dus contraâum eft. Qui redeunt, inquitE-faiasjàtranfgrefsionibus. Et Paulus inter-pres Eiaiæ: Hoc,inquit,àmefœdus,cùm ab ftulero peccata eorum :amp; idHieronymum • in earn ièntentiam impulit,vt de iblis ele-ftis locum hune intelligat.Qu^ fi verum eft (vt eft verifsimum ) errat Turnanus t« e-sro'/z^ovjCÙm exea promifsionequæadCa-tholicam eleâoriftn Ecclefiampertinet,ar-gumentatur ad vifibilenf, localem, perfo-nalem, Si continuam Ecclâfiai um fucceffio-nem. Quid dico Ecclefiarum ? imo vnius Ecclefiæ Romanæ, dut^’ni^s vrbis mœni-bus ( quicquid tandem^’îcte«a^£cclefiam Catholicamcircunferibit. Ac nequispro-* mifsionem hanc reftringat ad vifibilemEc-clefiæ faciem, réclamât ipfum vocabulû Spiritus ab Efaiavfurpatum. Sic enim il}e, Spi- lt;nbsp;ritus meus qui eft in te, amp;nbsp;verba mea quæ po nbsp;nbsp;*

fui in ore tuo nunquam difeedét ab ore tuo, amp;c. ConiungitefficaÂam Spiritus fanâi cû verbo Dei in hac promifsione. Qii,^ro igitur abs te, rTWiane,num hypocritçamp; improbi, licet audiant verbum Dei amp;nbsp;externœ prxdi-eationiinterfintfruantur hacpræclara,pro-

niiCsione amp;nbsp;Spiritus fanéti virtute interiq-remperfentiant.Quod fi negas(vt etiam fal-funi ell)efficitur haue Efai^' Pr«phetiam non efle externa Ecdefiæ facie definiédam.Nani etiainfi defit ad tempus ordinaria Paftorum fuccefsio,etiamfi aliquandiu obfeuretur Ec-clefia? facies,non proptereadicçndum eric i-pfaElectorii Ecclefia,de qua loqulturEfaias, efi'e vel Spiritu Dei, vel ipfi’ verbo deftituta.

ligcirdum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inhoclocopotifsimùmcôfiderap-

Triafunt da. Vnum,quidfignificet verbum difeeden-difcutjtda. di.Secundu, quid nomine Seminis intelliga,-

tur. Tertiu, quid fibi velit totum hqc cóple-xum,Verba mea non difeedent ab ore tuo,amp; ab ore feminis tui.Quibu? expofitiSjfua fpq-te tuum argumenfum euanefeet.

Primiim, Verbum Hebfæuin w) bîc pofitum difec-dere fignificat.vt Judicum.ó.verfu iS.Etquia diTcutitur. dilcedendopriorelocumrelinquimus,ligni- ,

ficat etiaîtj^akneiÂnquerç, vc ler.iy.Arbor frudifera dicitur nunquadifeedere à fruftu faciendo, non quod omnibus anni partibus i eode modofrudum amp;nbsp;j^què confpicuu edat, fed quia vis frudificadi femper intimis radi-

** pibusinhæretjPoirentmultaaliaexëplacon-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;geri, fed vnfi proferam aroXxZv àvlx^iov aMaif,

px quo facilè iudicaWmus quidna Scriptura nobis fignificet difeedendi vocabulOjamp; quo-tufque ex eo argumentari lice.-?P^ic igitur lacob prophetans apud MofemjGe.qp. Non 4ifcedet,inquit,fceptru à luda,amp; Legiflator

SOPHISM ATA nr ab eiuspedibus , donee veniat Silo ( ideft Mefsias benedidus.) Hie ponitur verbum nio eiufdcm flgnificationis cu hoc verbo quo vtiturEfaias.adeo VC Paraphraftes Chald^us vtrumque locum exprimât per ideverbumj nempe n-iV .Etipfi Septuaginta interprétés, idem etiâ verbû in vtroque loco vfurparint, videlicet TO J Agé nûc,Turriane.oftë-de nobis feeptru ludæ vifibile, confpicuu amp;nbsp;cotinua illudriq; fuccefsionevigens.in cap-tiuitate Babylonica,tû cum omnes ludæi ty-rannico illo iugo premebantur. Deinde port; reditu ex ilia captiuitate,cùm Afmonæi (qui non erant oriundi ex tribu Iudlt;)regiä note-ftaté ad fe tranftulerunt,profer etiâ nobis vifibile feeptri fucc^fsione in ilia tribu. Qnod fi non potes, no iam ergo nobifeum difputa, fed in Sanâum ilium Patrigreham lacobum tui Sophifmatis gladiûdiffringe. Quæreex illo quînam fieri po tuit,vt^ une nó difceflerit fceptrü à Iuda,cùm null^xtiterit ^fibilis Sc continua fceptrifucceffio.Nc^ellicendü eft, conferuatas fuifle illius fceptri reliquias iii» trüco Ifai,licet in fpeciem penitus exharuifle vidcrctur.Et certè Chriftus tanqua furculus’ prodiens ex illo trunco(vt ait Efaias cap.ii.) illud efte verifsimum cóprobauit. Nuc, Tur-riane,animaduertis e^^ré tuæ conclufionis: Nunqua difcçdet verbu Dei ab ore Eccfefi^, ergofenijjgjerit in Ecclefia eodémôdo,fem-per eadem ericEcclefiæ facies.femper idem etit ftatus Euangelicæ prædicationis : dcni-que femper eademeritvifibilisamp;ordinaria

Elench. T urr.

Secundum vocabulii Seminis di/cucitur.

Miniftrorum Ecclefif fuccefsio.Quodperin de eft vtfiquisitaratiocinetur : Nunquam anteChrifti aduetum difeedet^ debuit fee-ptrutn à luda : ergo nulla potuit intercedere vifibilis illius feeptri interruptio:quod tame longé fecus eft. Itaque fiquis comparer flo-rerilsimum regni ludaici ftatum, qualis fuit Dauidis,amp; Solomonis temporibus,cum exi-lio Babylonico,aut cum iis temporibus quae poftea fubfecuta funt,illc maximam quidem perfpiciet rerumdifsimilitudinem,fed tame veram femper fuifle lacobi Prophetiama-gnofcet.Simili rationc dicimusjicetad tempus iq^terrup^ fueritordinaria, vifibilisamp; légitima Paftorumfuccefsio, femper tarnen hancEfaif Prophetia verif^mä permanfifl'e. Nec enim aliquid jjptercaelîe definitquod hoc vel illo modo no fit : neq; debet qui alio-ru dilputationes ojagitant(quod Turriauus in LipfenfemAcat]fmiaaufuseft) ira perpe-ram to' Sv to ■s^o'c^nfundere. Arque hæc nobis didai^nf de verbo illo Difccdendi.

l.Cor.4.

Galat. 4.

Phil.I.

• lam difpiciamus quid Efaias fibi velit nomine Seminis. Turrianus exponit fernen de folis Apoftoli.s amp;nbsp;Epifeopis. Sedrefellitur exprefsis cótcxtus verbis: Ego,inquit Deus, hoc meum fœdus cum illis pangam, amp;e. Per illos totam Ecclefian^ntelligit. Et certè fi de folis EcclefiæPaftoribus intplligendûfit, ergo adum eft de reliquorum onj^ falute: quâdoquidé extra fœdus Dei fpes l^utis efle nulla poteft. Deinde cùm fernen Apoftolorû folos Epifeopos ait efle, manifcftè pugnat

tum Paulo qui fe eos in Domino genuifle profitctur,quosinftituit, amp;nbsp;ad Chriftianani rdigionemtdduxit. Quinetiäß proprie lo-‘ • qui volumus, illi demum funt filij amp;nbsp;feme A-poftoloru / qui verè amp;nbsp;ex animo dodrinâ A-poftolicâ amplcxi sût.Ex quo fit.vt dicat Pau lus fe Galatas iterii parturirecum à vera do-lt;Srina defeiuiflent. Ergóne omnes Euange-lifi prædicabût.cùmEfaias affirmet verbum Dei non difeeffurum ab orc feminis Apolló-lici f Refpondeo, Efaiam non agere de (bla prædicatione, fed de cófeflione veræfidei, • quæ omnium fidelium eft propria. Nam, in* quit Paul’.Corde creditor ac^uftitiä,orcau-tem cófefsio fit ad falutem.Manebunî igitur Ecclefiaftici gradus diftinlt;fti,licet Efaiæ Pro-phetia generaliter ad vniucrfaEcclefiâper-tineat. Quôd fi aliquidampliusanobisre-x.

Seminis, quotiesde promifsionibusfalutis ordinariî agitur, elfe non de vifiMi jp terr^no j fed de amp;nbsp;vifîbilé fpirituali eleftorum f^ine^ü|tipi^*itiû -^^nVreftrrn fequenteslocos attendac. Gen.17. Ero De|js gjJuiJ'ng tuus amp;nbsp;feminis tui :adde expofitionem Pauli tft. ad Rom.q.amp; p.adGal.j.Item : Eiaiæi. Nifi Dominus exercituum nobis reliquiflet fe-mé.faéli fuifl'emus vt Sodoma, amp;nbsp;Gomorrhe * fimiles fadi fuiflenms : adde expofitionem • Pauli adRom.p.It^Jeut.jo. Dominus cir-cunci(;JiQ^;or tuum amp;feminis tui;amp; pleraque fimilia, quæ fatis docent fernen piorum non efle ad fpecié aliquam exteriorem reftringë-dujCÙm fpiritualefit, amp;nbsp;fpiritualibus oculif’

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H iii|

IIO P. T V R R IA NI contcmplandum. Cæterùm quia Semen fe” minis exponis de Epifcopis ab Apoftolis in-• ftirutis,quornetiâ fernen debui»eßeperpe-tuum,profer igitur fiobisji potcsfatq; vtinâ pofsis) feinen Epifcoporum quos Aportoli inftituerunt Antiochiæ, Ephefi, CorintlTi,amp; (vt paucis dicä) in totius propemodum O-riétis Ecclefiisyvbi ordinaria fuccefsio,fum -mo totius orbisChrifliani malo,iampridem irruptaeft. Quum autem Græcas Ecclefias habeatis pro fchifmaticis eo quod nó agno-

rum eft ve Vtenim inff-^eAi'iwappiffttquidecótinuaof-ræ (uccef- lium feries.fed qua Humana induftriajUÓ au fionis^.., - rem vis ipfa naturæ compofuit; ita^ffofeäo Ktléç. loiigum ilium veftrorü Epifcoporfi ordinem poft multos iä annos,nó ipfa Ecclefiæ virtus

compegit,non légitima facultas Ecclefiæ for mauit, fed Humana tâtùm induftria colliga-uit. Atqucd«vocabuloSeminishaélenus. td'fi?

Nunc aliquid etiam (Mcamus de toto có plexo orationis. Dominuspromittit nun- orationis ’ quâ fore vt fuus Spiritus, amp;nbsp;fua verba difce- complcxiî.

colligit nunquamvifibilem Paftorum atque ordinariam fucceffionem intcrrumpi poife. Profcramus igitur fimilespromiffiones, at-que adeo clarè amp;nbsp;exprelïè loquentes de or- jjgêtiptu dinaria fuccefîîone, quæ tamé nô impcdiue- r» locis v-runtquô minus vifibilisamp;ordinaria fucccf- biidcm lo fio fuerit interrupta. Pf.68.de Sionis monte.- g«quot; Dominus perpetuö habitabiT in eo.t. Chr.

33.de templo Hierofolymitano:Nomen meû eric in lerufaleifl perpetuo , ponam nomen meum perpetuo in hactlomo amp;nbsp;in lerufa-lem quani elegi præ omiïbus tribubus If-rael.z.Chronic.y. Elegi amp;nbsp;fanéhficaui mihi VifibilisSc banc domum , vt nomeiT meum fit illicper- ordinanâ petuô. Contrà i.Reg.^. a%„iiSaborciui-“o tatem iftam quam elegeram nempe Hieru- minum po falem,amp; domum de qua dixera nomen mcu teft inter-eritillic,amp;c. Rurfus.i.Sam.i.deHelifacer-rumpi. dote ■■ omnino decreueram quôd domus tua amp;nbsp;domus partis tui incedcret coram me * perpetuo ; fed abfit à me, quin potius ho- . note afficiam eosqiMne honore profequê-tur: at^imecontemnunt,ignominia af-ficientu'î^ Ex his amp;nbsp;aliis eonfimilibus locis efficitur apertiffimas promiffiones de j vifibili fucceffionç,amp; de externo Ecclefise

ftatu pofTc peccatis hominum interrurfi-pi. Dices id euenilîe temporibus veteris * Teftamenti, quod quidem agWofco, amp;nbsp;eo artäiiis neftam argumentum hoc modo, Si eùm adhuc legales cercmoniæ amp;nbsp;vifibilia veteris Ecclefiæ elementa locû habercnt, cùm adhuc vigeret localis, vifibilis, amp;perfonalis fuccefiîo, cùm denique vniuerfa Êcclefia v-niuspopuli finibus contineretur, nihilomi-nus tamé ipfa fucceffionis promifliofuit fé-per intelligenda, cum hac côditione,nempe • quâdiu Ifraelitæ inftitutum ilium ordinem fanftè colerent,amp; Legem Dei oblèruarent,à quaetiam cù^defecerunt fecuta eft vifibi-lis fuci?effionis interruptio. Si inquam, ilia omnia fublegalibus vmbris locum habué-re, quid obfecro nobis pofïVemis hifce tem-Efa.z poribusdicendum’eft, quando mons Siort cxaltatus eft fupe/omnes montes, ad quem I0I1.4. non vnus ludæorum populus,fed omnes po puli confluât, amp;nuaudo fideles non iam hîc vel illic adoÿtjlM in Spiritu Sc veritarc.’ Requis vnquam ferat Ecclefiam per vniuerfum terrarum orbem difFufam ad vifibilem, localem perfonalémque fucceflionem Epifeo-

I porum ira aftringi, vt qùalefcunqué fuerint * Epifeopi,quibufcunque tandem erroribus • feateant,quidquid credant/aciantdubeanr, tarnen penes illos folos Ecclefia mancipata maneat,amp; catenis plufquamferrei^lligata? Ant'ichrf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tantùm proferamus ea quæ fub

fto difeutî- Teftamento contigerunt, aliquid etiâ tur. ex nouo Teftamento depromamus. Cùtti

Paulus 2.cap. ad Thef.prædicit futuram ç-aa-tem cùmAntichriftus ôàvriKamp;fjSjuoç, fedebit intemplo ©etnônnefatis apertè fignificat veræ fu’cceffîonis amp;nbsp;legifimi ordinis interru ptionem? non enim magis ftare poteft defc-dio cum fucceflione, quàm Chriftus cû An-tichrifto aAxe/zA/yffl. Redèigitur itaconclu-dam ex Paulo : futura fuit defedio, ergo fu-turaquoq; fuit fucceffionis interruptio. At Paulus non loquitur de particulari aliqua defcdione huius vel illius Ecclefiæ.Ait enim

ToV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;felTurum in templo Dei, amp;nbsp;c- •

iusaduentum futurum cum omni potentia, vt damnentur omnes qui ngn crediderunt veritati, amp;c. Ex quo fit vt generalis fliterru-ptio fucceffionis ordinarii ab Apoftoloprç-dicatur. Obnititur quidem Turrianus quâ- p turn poteftjamp;clariffimu hune locum fuis e-o- 19,^, ip/a-/z.ain»afpergitranquâfepiæ atraméto ,vt Turriani ita poflît effugere/ed fruftrâ. Ait enim Pau- locum Pau lum hîc non intellexifik P(ÿifices Romanos, L’ quiavnum tantum fiemficaP: lt;gt;fures autem Roß’. / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,1 ’-r a' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- auertentis

fuerunt Romani Pontifices. At oportet m^- ratior.es re dacem elfe memoré,Turriane, alioquineius ftlluntur. mendacia facillimè dcteguntur. Tu veró in Pnma tar. fuperiori difputatione vnoquoque verbo in-culcabas vnum elfe caput vifibile Ecclefiæ, Rftfift. nempe Petrum in fuo fuccelfore : amp;nbsp;in hoc , argumento tibiplacuit ipfum vnitatisvoca bulum^ÿ Pontificem potius quàm Pontifices vfurpare. Quare vel nobis tacentibus,te ipfe,Turriane, refutafti. Qu,id quod Ponti-ficia décréta ( vtiam ante diximus) vnam

Can. Non Ecclefiam Romanam vnûmque Pontificeni decec.Dift. Romanutn toties Eccltfiarum omnium ca-put conftituunt ? quid, quod v«s vnam toties federn ApoftoliAm decantatis ? Quin-etiam cùm Paulus dieat iam tune myfte-rium iniquitatisperagi, noluit certè ad v-num hominem Prophetiam fuam reftringe-re. Quod fi ne hæc quidem tibi fatisfaciant, proferam ex ipfo contextu quodterefellatj amp;nbsp;(vttuis verbis vtar) etiam inuitum re-uincat. Sicenim Paulus : Tantùm, inquit, •qui tenet nunc, tencat donee è medio fub-latusfuerit, amp;nbsp;tue retegetur impius ille,amp;c. Dum dicit, o j£^e,:^«i/,devno quidem homi-nevideftjt loqui, ïedipfa temporumratio neceflario cogit vt multos intelligamus eun-dem locum occupantes. NÄ: enim dices v-nuin hominem âb æfate Pauli ad finemvf-que mundi ( illuc eÂim refers Pauli Prophe-Sïcund.ra- tîam ) vitam producere vnquam poife. Sed tio Tuit, ecce aliud etiam^eï^igium captas , amp;nbsp;ais Pontifieem nbsp;nbsp;nbsp;fe extüllere aduerfiis Deum,

qupd Antichriftus fafturuseft , cùm fepo-Refutat. tiusvocct feruum feruorum Dei. At iam hoc garrire eft J non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Namvbiob-

fecro tu us Pontifex fe feruum feruorumDei ' *folet inferibere? ânnon in fuis diplomati-

• bus plufquam Imperatoriis? at illic non feruum agit, fed dominur/Tcùmomnes fibifi-dem adhibentes ad obedientiam fuis edi-dispræftandam adigat, alioquin^fiusa-Tert.ratio nathematum fulminibus illico perituros? Turr. Aliud portremô eominifccris, nempe prius

tollendutn impedimentutn quàmreueletur Antichrirtus. Hoc aurem impedimentum efle,quod»ondumEuangeliumprædic^tum • fuerit in vniucrfa terra. Hîctibinon obii- Refutatio. ciam quod ait PaulusEuangclium in to-tum mundum peruenid'e : neque profcram ’’ ilium verfum. Dauidis citatum à Paulo.amp; ab omnibus veteribus accommodatum Apo-ftolorum pri’dicationuln omnç terra exiuic fónus coin, amp;nbsp;in fines orbis terra: verba eo-fu. Deniq; no oppona tibi quæ toties Augu-ftinys difputauit aduerfus Donatiftas de clefiaper vniuerfum orbédiffufa :necvrge- Ambrof.i-bo quod veteres illud impedimetii exponut tide. Ter-longèaliter,amp;lôgè melius tjftdm fa«as,dum ‘“H-‘Icref. intelliguntde Imperio Romano,cuius tuns Pontifex præc^puâfedéoccupauit: hoc tan- i.io.cap. ' tum dico, te qui tam accuratus es Græcorû 19,amp;c. vocabulpró fcrutator ( V nobis fuprà decla-raili) nó potuiife ignorare, quod ait Pauhis p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;! nó poife tntelligi de Euangelio

nondü per \*niuerfui#or9^pralt;licato: adeó vtlongè reftius veteres hoe verbü expofue-runt de Romano Imperatorc. Verumenfti-uero, Turriane, dum ctiam atqueetia fuda-bis in hoe Apoftolico relo de corpore tui Pó tificis reuellendo, mihi in præfentia fatis e-^ rit,quod ex hac Prophetia Pauli,fiueiam im nbsp;nbsp;nbsp;,

piëta fuerit, fiue allSjuando impléda fit, fiue iam implóri cœperit, nondum tarnen plcnè euendftf (fic enim varié difputari folec, qua de re non efl: noftri inftituti prolixius agere) ^anifeftum fiat, aliquando vifibilem Eçcle-

fiat ftatuminterrumpipofle, quod amp;nbsp;gt;5reç-«-«■/«çvocabulum indicat, amp;nbsp;ipfa totius con-• textus circunftâtia apertè docet» Quamob-Conclufîo. femmanetfirmum ^uod antèdiximus: ex verbis Efaiæ quæ nobis obiecit Turrianus, perperam colligi fuccefiîonem ordinariam Epifcoporum non pofle vnquam interrum-pi : fiquidem de vera legitimàque fucceffio-ne intelligamus. Sic igitur paucis tibi refpô fum efto ; primùm illam promiffionem efle Summa, fpiritualê , amp;nbsp;quæ ad folos eleftos pertineat, •neque propriè amp;nbsp;priuatim de Paftoribus aut eof iim fucceffione, fed potius de fuccef-fione doétrinæ cfl'e intelligendam. Deinde, lieer h^ctibidaremuSjVt Efaiam devifibili amp;ordinaria fucceffione Paftorum Ecclefiæ

inreliigeret, feniper tarnen flieïfe banc con-ditionem, videlicet qùandiu vifibiles Ecclefiæ Legem Dei obfïruabunt,amp; colentlegiti-mumordineni exDeiverbo inftitutum. In funima.'interire q^iS^n Ecclefiam nonpof-fe (quiaeleîtinen pCTeunt) fed pofie Eccle-fiÿ faciem ad tempus obfcurari, amp;nbsp;(vt lere-Thren.4. miæ fimilitudinem vfurpem ) aurum Eccle-fiæ,id cft,non Pontificum diuitias. fed ipfius Ecclefiæ puritatem, ordinem, fplendorem * confpicuum pofle fitu amp;nbsp;fqualore itaobdu-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cijVt quiduis potius quàm aurû efl'evideatur.

Supereft, vtin Turriîttum ita argumentû -, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuum regcramus:ea eft veræ amp;nbsp;legitimæ fuc-

doftrinæ, turn Miniff?fij pro-” nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;batio,quôd fpiritus Dei amp;nbsp;ipfius verba nun-

rum Ecclefiæjquemadmodum docet Efaias, (interprété Turriano.) At Spiritus Dei, amp;nbsp;i-pfius wrba «ampride receiferunt ab ore E-piftoporum Ecclefiæ Romanæ : neque dici poteil, verba Dei efle in orc Romani Ponti-ficis, non tantum quia non annuntiat verbCt Dei,fed etiam quiafuapotiusmandata,edi-ôa,décréta,placita, nóexEpifcopali cathedra fanâis concionibusperfonâte, fed è folio plufquam regio anathematum fulmini-bus vndiquepercrepante, iubet promulga-ri. QuareverafucccffiotamdotSrinæquam • Minilterij.nó eft penes Romana Ecclefiam, Item apud Efaiam Semen intelligi debet -, de Apoftolis,amp; Semen femini?de Epffcopis Apoftolorumfucceflbribus (inquitTurria-nus ) Atqui foleêparentum vultus in liberis extare,amp;(vt præclarè fcripfit Bafilius)liberi folent agnofei ex fimilituSine parentum in ipfis confpicua. At in Pontificiis Epifeopis ßjßi.Ep. j, nullam Apoftolorum effigiem, nullam vm-bram dignofeimus’. C^Wanfofcreffi nonfunt fernen feminis amp;, ita didante confequentia '1 urrianijUÓ funt Apoftolorum fucceflbre*

Profediergo docete omnes gentes» baptizanccs eos in^ipminc Pacris amp;nbsp;Filij

Spiritus- fandi : docentes eos feruare omnia^iæ mandaui vobis: amp;:ecce ego vobifcum fum omnibus diebus vfque ad confummationera feculi.

^dßperioremProphettam I^iiit pertinee quod Dominus ait in Euanÿslto, Euntes er^o docete omnespentes y (^c. Etecceego yobiß cum ßm yßue ad conßmmationem ßeculi, Q^modo cnim cum ^Jpoßolis qui iam à yita receßerant adhucmanetyßue ad conßtmma^ tionemßculi nißquia yiuunt ^poßoli inßis ßcceßoribus ? Quienim hos audiunty^poßo-• los audiunt, perhanc ordinariamßccißto-nem Dominus impletpromißtonemßam ma-wewHz Eccleßt cum ^pofJolis yßque ad con-ßmmationeßculi,ßmper eß cum ^poßo-lis docendo, bapti^^ndo nbsp;nbsp;p-ædicandoper eo-

rußcceßbres. SicenimChrißus, Eccçegoyo-bißumßm yßue dü conßmmationeßeculi:yo^ hißum,inquam,ßmmßituedo,bapri^ndo,^ doclrinamÿ7anda{ogt;-i^ tradendo. Htucautem

cum no» fer Minißrosfaciat^qu! cum ßnt mormles, co-fequenseß-vt promittat hicfucceßionem ordi-nariam -vicarioi ordinationis Mintßrontm, qui ßnt Epißopi, i^JMre qui habent minißros non ßiccedentes ^poßolisßj^ceßione yicarilt;e ordi-nittio»is,hi chrißum non habent cumiüis i-pßsmanentem yßque ad conßmmotitnem culi.

TJIc (luoh»!s modis à Turriano peccatiir: Duopra»i^ '^Primum cnim prorrfifsioncm præfcntiæ Chrifti ad folos Miniftros Ecclefiæ reftrin-ar-git,quæ tamcn pcrtinct ad Ecclcfiam vniuer- gumenta-lam : Deinde ipfos Miniftros amp;nbsp;Epifcopos uoncgt; Apoftolorum fiicccfrorcs definit eos efie tantum , qui ordinariam Eabent fucccfsioncm • vicaria ordinationc : cùm tarnen CLrifius in hoc loco longe aliam notant iis apponat, nempe docendi feruare caomnia quæ man- • dauit.Quanquam autem in loci proximè fu-perioris explicationc hic error Turriani fuit profligatusjtamê paucis agciflus de t-fra hu-ius loci quem ex Matthæo citauit interpre-tatione. •

Chrifium non folis Pcclefiæ Paftoribus, fed fandis omnibus, id 5ft, toti Ecclefiæ fc Matthxk perpetuo affuturu proruittere, facile ex ipfa i. Ex circû îoei circunftantia colli^ ^oteft. Sic cnim ftîtia loci. Chriftus, Docete, ihqint, on»nes^entes fer-uareomnia quæ mandaui vobis :amp; eccccgg vobifeum fum,amp;c. Nemo ppn videt ex con-textus ferie, amp;nbsp;ex ipfa copula, poftrcm a verba tam adeos qui doccbunt,quàm ad cos qui doccbunturamp; credent Euangclicæprædica- * tioni,e(re referenda: non minus quàm Cbri- J-g ftusapud lohanncm fWlatur-, fe non tantum Scriptur» tum pro Apôftolis prccari j fed pro iis ctiam locis, omnibuFxjui per fermonem eorum eflent credituri. Prætcrca ca eft natura fidei amp;nbsp;ea loLir» baptifmi virtus vt Chriftii nobis præfentcoi

cxhibcant. Hinc ea loqucndi genera apud Paulum : Nos per Baptifmum cum Chrifto plantatos coaluiirc.ltcmrQuicîhpic in Chrifto baptizati funt Chriftum induifle . Item:

Chriftum in fuis per Spiritum fuum habita-îoh.14. rc.E^t eiufmodi pcrmulta. Quo referuntur Icf. 4}-59j ctiam promifsiones de fpirituali Dci præ-amp;c. fentiacum Ecclefia perpetuo futura. Hoc In Matth. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Matthæi intcllc-

Sic enimChryfoftomus: Non cum tentia ve- ipfis folùm, inquit, fc futurum dicit, fed amp;nbsp;terum. cum omnibus qui poft illos funt cTcdituri.

Non enim vfque adfcculi confummationem permanfuri c^nt Apoftoli, fed fidelibus lo-^populû nnitu*vclut vni córpori. Sic ctiam Bafilius, Iiilohan. Augultmus, Cvprianus, amp;nbsp;plcnquc omnes Traft. 50, locum hune intcllexcrunt. ^ta igitur fubdu-De ciuit. ftum cft fundamentum Sophifmatis. Niinc partes difeutiamus. Chriftus, ca'p 9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;docendo,

Argumen- bapti2anc|p ÿc pi^rdj^ando : Ergo femper cft tatioTur- cum corum futeefforibus , qui ipfis vicaria riani diftu gi.Jjn.j^ione fuccedunt. Primum hoenimis

cxilitcr amp;iciunè dicitur, Chriftû adclTcApo-ftolis docendo amp;nbsp;baptizando.Quafi verb tue demum Chriftus adfit fue Ecclcfiæ cùm ha-bentur concioncs,vel cùm Sacramenta celc-brantur.Deindc manÿ eft hæc limitatio qua ne doftri- addit,de vicaria ordinatione. Namretinen-da cft in primis doélrinæ fuccefsi^^ fine qua vicaria ilia ordinatio totics à Turriano cô~

mcndata,nullius eftmomenti. Eftigiturin-cptifsimiim omittercDoélrinam, cuius no-• minatim

lïiinatim meminit Chriftus , amp;nbsp;folam vica-riam ordinationem obtrudere,cuiusChriftus nullam hîc iflcntionem fccit. ItaqucTurria-ni expofitione ipfam vrgebo hoc modo; vo-bifcû fum doccdo ea fcruare quæ madaui vo-bis(fic cnim Turrianus exponit.)Ex quo ef- Turnanus ficitur,vtij quibufeuChriftusnon eftdocen refellitur dojid eft,qui non Chrifti do0irinam,fed hu- ^r-mana commenta docent amp;nbsp;prædicant, fuc- fjone”'** cefl'ores Apoftolorum effenon poffint, licet centies iaftent vicariam ordinationem. Nec verum eft quod putat Turrianus,iftam ordi-natione quam vicariam appellat,efle certam notam fucceffionis Apoftolicgt;: nam ^vt in- Ad.*o. ftnita alia prætermittam) cum Paulus Ephe-ftnos Epifeopos ^cl Presbyteros compellâs, Noui,inquit,ex vobis ipl^ exorituros quilo quantur peruerfavt Dilcip^los poftfeabftra bant. Certe illihabcbunt vicariam iftam ordinationem , neque tameij erunt Apoftoloru fucceflores. Primimj jg^urlt;3mniym proba nobis, fl potes, Epifeopos Pontificios adeo-queipfum Pontincem refte ac legitime vo-* Catos eife (fic enim Chriftus, cuntes docete) deinde pure Euangelium docere,Sacramen-taitavtipræfcriptum eftadminiftrare, amp;nbsp;ea * omnia præftare quæ Chriftus mandauit,tunc . iJwiTftÂT/jtaç effeceris Çfirifti promiffionem ad illos pertiaere. Tuvero ilia omnia præ-termittisjg^oc vnum vrges,Chriftum fem-per adfuturum Apoftolis, docendo amp;nbsp;bapti— aando : amp;hinc efficis neceffe efle vtfempCr '«tiam futuri ftnt qui verbum Dei prædicent^

qui baptizcnt amp;doceant feruanda eflequa Chriftus mandauit . Vcrùm quid illud ad Pontificios Epifcopos ? debes ^itur ante o-mnia probare il le s doccre quæ Chriftus ma-dauit elle feruanda, aut certè hune locum iis

Succertîo düdrinæ non cft al-

Iiganda vi-cariæ fuc-ccflioni.

perperam accommodas. Atque vt videas quàm parum apte ratiocincris : fi tibi credi-mushunc locum Matthæi intcrpretanti, cô nosdeducct tua argumentatio , vt dicamus femperfuturos eût aliquos qui omnes gen-tes doceant, id cft,femper futurum Apofto-lorum cœtum amp;nbsp;ordincm in Eeelefu ( nam Apoftolorum proprium fuit omnes gentes docc^vt aniÿ didum cft) at illud elfe fal-fiffimum non tantum ratio, fed ctiam expe-rientia confirmât. Quanÿobrcm perpetuo quidem manebit yerbum Dei in Eeelefia, quia Chriftus adyit Eeelefiæ vfque ad con-uimmationem fefuli : fcdquemadmodum i-pfiius Eeelefiæ ftati^s exterior amp;nbsp;vifibilis non femper cß: iden» : it^ femper eodem cx-teriori modo’pfum Dei verbum in Eeelefia ^occtur. Quandiu cnim fteterit ordo legitimus Eeelefiæ, tandiu certè Paftorcs vt Ec-clefiiam doceant ordinaria fucccffionc pro-pagabuntur : fed fi Eeelefiæ ordo collapfus amp;nbsp;exterior Eeelefiæ faciès deformata fucrit.

* tune Dominus cxtracu;dinariis modis,amp;fux verbi dodrinamconlcruabit, amp;nbsp;cum ipfi vi-Elcnch. debitur,collapfum ordincm rcftiiiict. Elbi-1 urriani. error tc iTripSljjcy minime feren-dus.cum itaconcludis : Erit femper in Ec-clc fia veræ dcwftrinæ fucceftio, ergo id ncccf-fariofietpervicariamordirfetionem, amp;nbsp;per fucctfliQ-

fucccffioncm ordinariam Epifcoporum Ec-clcfiæ Romana?. Nam antcccdcns quidcm probari potfft ex Matthæi loco, amp;nbsp;ex perpétua Chrifti cum fuis præfentia : fed confe-quens eft plane tT«pogt;m'ç, amp;nbsp;aliunde inuc-ôum,neque quicquâhabens cum loco Mat-thæi commune. Deinde tuo,id cft,Sopbifta-rum,morc,vt nobis imponas à re ipfa, ad rei modum tranfis, quem cum re ipfa aTrofJtuTfflj confondis. Verùm fac me non ira furamo iure tccum agere,certè tuam confequentiam vcl ipfi Epifeopi Pontificij rcfellunt, quia * eorum dodrinanon eftvcra,neque cum mâ-datis Chrifti, amp;nbsp;cum Apoft^orum ^rædi-catione eorûmquc feriptis conueniens. Au- Rctorque-di igitur quemadmodum nobis potius liceat tut ^rg. in argumétari.Epilcopi Pontificijnon retinue- Turtianu. runt dodrinæ puritatem tarnen vicariam ordinationem amp;nbsp;fucceffiöncm ordinariam (faite nomine tenus) rety^uerunt. At non po tuit perire dodrinç^ii^tasiiiEcc^efiaex an-tecedéte tuo: ergo necefle eft'dodrinæ puritatem alio modo quam vicaria iftorû Epifeg porû ordinatione foifl'e in Ecclefia conferua-tâ. Sed rurfus inftas amp;nbsp;contédis alligationem chri-ordinariæ fucccffionis à Chrifto efl'c inftitu- ftus fcAm tâ,amp;D.Andrea eo quod id neget bcllu dofto alfl^arit rêper ludibriûappelles. Quid fi dicâno efle bonidodorjs,imonedodorisquidc, toties principiß^etcrc,amp;quod femel opinionis cr-pç, tore connxcritjtanquâ oraculû fundcrcAâ e-nim planû fccimus,tuû illud fomniû nullû lia bcrc in verbis Chrifti fondanZtu. Nec cnim

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I iij

ex illis fequitur Ecclefiâ alligari Chrifto per vicariam ordinationcm,aut per ordinariam

thriflus Ncque fequitur cos omnes qui vicariamna-Bcclefîâfe- bent ordinationem, efle Apoftolorum fuc-cumalligat ceftbres, vtiam ante difputauimus. Tuvero fucafiione difputator, nobis cxplica quid tibi vc-

lis nomine alligationis.Nam Ecclenam alns, rebusquam »erbo Dei alligari, aut aliunde

tionem rcccpcrint, non tanquam fermoncm hominum, fed tanquam verbum Dei. Atque • vt pancis tuaiftafententia profligetHr,affcro

• duplicem ivç'aBiV) ex ^a manifeftum eft pu-ritatem Dodrinænon efle alligatam ordina-, Relt;r.ii. fucccflîoni. Nam in Ecclefia^fraelis in» i.Reg-V- torrupta fuit ordinaria Sa cerdotu fucceffio, amp;nbsp;tarnen illic Ecclcfia dclitefcebat, id eft,fi-delium catusjqui non flcxerant genua idolo

Bal,amp; doélrinæ puritatcm rctinebant. Con- t- R eg. ig. trà vero, Hicrofolymæ régnante Achaz, du- i-Chr.iS. rabat quidelh exterior amp;nbsp;vifibilis fiicceffio • Sacerdotum, fed nihiloiViinus Ecclefia craf-fiffimis erroribus fuit propemodum obruta, cùmTemplum Dei claufum efl'et, amp;nbsp;Vrias Sacerdos, iubente rege, cultum Dei publiée profanaret. Item Hierofolymæ vigebat or-dinaria fucccffio,amp; tarnen doéirina erat cor-ruptiffima,tum cùm illi ipfi Sacerdotes Ch ri ftum in crueem fuftulcriint. Ex quibus effi-citur,amp; puritatem doôlrinæ fine fucccffione • vifibili amp;nbsp;ordinaria, amp;nbsp;rurfuseiufmodi fuc-ceffionem fine puritate doélrinæ elfe pofl'c.

Atque (vt ratio confequentis poftula^altéraPuritas do altcri non elfe nccelfarib alligatam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftrinæ fine

ita caulllaris: St rcliquiæ qiias Icmpcr in Ec- fuccefßo vi clefiaremanfiffc dicimus^iierunt inuifibiles, fibilisfinc fuiife igitur fpiritus, carnem amp;nbsp;ofla non ha- puritate bentes. Quid fi dic^ ,*ryrrianc fpiritualcs illas Ecclefiæ reliquias lon^ anteponendas ’ elfeEcclefiæ vifibili amp;nbsp;côfpicuæ, quæ exto- Cauillum no fplcndoreluceat, auro gemmffquc prçful Turriani geatjdenique carné amp;: olfa habeat, atque in- dereliquüs terim fit Spiritu deftituta? Hoc verb folius Deiprotedoris amp;c. vindicis Ecclcfiæ bonita-* tiamp;fummæ erganos mifericordiæ acceptû • referimuS| eiquc immortales gratias agimus quod Pontificiis tenebris tam longe latcque diflfufi*voluerit tantulas illas rcliquias vobis elfe inuifibiles, vt ad aliquod tepus vcftros i-gnesamp;gladios laterent,fcd tandem aliquado

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I iiij

vobis fruftrà obnitctibus viGbiles faétç fünf, amp;nbsp;ex ilia femente aliquandiu tenebris obru-• ta furrexit ampliflîma feges, noÄ iam inuifi-bilisjfcd quant vos fnuiti, oculis dolcntibus, vidiftis, amp;nbsp;quotidic videtis jnvnjiicrfiterra-Adhacin-riim orbisconfpeétum clarilîimcprodeuntc. terfogatio jtaque quia tibi videris magnifiée triîîphare r^àni '^vbî ’f“* nobis infultas, amp;nbsp;quæris, Vbmâ tan-tandiuno-GiunoftraEcclefiadelituerit.Ego viciffim à

Rra Ecclc-te quæro vbinam gentium Ecclcfia Apofto-fiadelituc-Jjca, id eft, qualem Apoftoli inftitucrunt, ru! refpqppçj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qijæ_

ro ecquonam fepulcliro fucrit confcpidta Can. quo- ilia ordinatio quam pij maiorcs ob-niamdift. feruabînt in cfTgendis amp;nbsp;ordinandis Ecclc-3.4‘ fiæminiftris. Qu^æro quônam abierint præ-clara hæc inftituta, iampricicm ex oculis vein^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confilioamp;po

eonfenfii,ncminc ab Epi-ftudij. C feopoordinari pofle. Epifeopum non abf-obitum.Di que Synodo Epi^oporum eligendum efle, Can^cl'eri rogante lt;51cro îc'atteftante ac confen« C.vota. ti^nte populo: Eos qui pecunia vcl fauore Can.facro- principum ad Epifeopatum perueniunt, E-rd.Dift.ôj.pifcoposnoncfTc; nec iusvllum ordinandi lampridê Sacerdotale ordiné occi-qiiæft I di/re,quando ad facrum ordinénemo per ue-CanTgra- Ji’*: dono;(quodflés dicebat Gregorius) t a. C.qui-Sebifmaticos nullum hâtcrc ius in Ecclcfia cunque. i. excommunieatos cn'e,amp; ordina^mnes ab excómunicatis fiäas, etfe nullas (cu*m tarne

Lib.Sent. Eugenio Romano PotificeSchifmatis da 4 Dift.is- mnato Epi/coporu veftrorum deine,eps fuc-•“ ceffio

s o P H I s M A T A. IJ7 ccffio profluxerit.) Eos demum pro Epifco-pis agnofccndos efle qui portioné gregisfi-bi afcripta r^gunt, qui fanftis amp;nbsp;afsiduis con • cionibus populum fibi creditum inftituunt. Qui deniquc populo no tantum verbo,fed e-

Illa,inquâ,omnia vel Pontificiis decretis to-ties celebrata,Turriane,in Romana Ecclcfia iampridcm non vidcmus:fed ca vidcmuspo-tius quæ funt piis illis inftitutis plane côtra-ria. Tu verôpcrindcac fi nobis oculos con-fixcrisjitnpudenter affirmas, quæcuque olim * ab Ecclefia Catliolica obferuata funt, ca o-mnia in tua Ecclcfia reperin^ atqucitanon iam rationibusjfcd ab ipfo fenfu redargucn-duscs. Vidcmu^cnim vcftras ordinationcs, nunquam fine nummis,rarô fine fauore prin* cipum fieri : vidcmus perpétuas veftrorum Sacerdotiorû nûdinasrvicÈmus denique qui-bus gradibus ad veftra i^a facerdotia perue-nire foleatis. At in oiÿlinat^nibus,ne-que doôî;rinæ,ncque morum êxamen , ncque confenfum populi vidcmus. Vcftros Epife^-pos in fuis Diœccfibus nemo videt præfen-tes, nemo audit concionantes. Ac ne plura confeéler , àteTurriancpoftulo, rcpra?fcntes CatJiolicam Ecclcfiam quam A- citatûs à poftolorum 8i pior^jn maiorum téporibus Turriano. feinBus extitifle. Profers, fcilicct, librum il- mirum au-lum que^ vos Pontificale vcl Rituale ap-“”* *1“^^ pcllatis: vbi certa verborum formula præ

I tÛ3c qui nuper noftræ Ecclefiæ reliquîis taucrit. i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Si Turria- rclîquiis delitcfccntibus illudebas, nunc Echo credi- clcfiamCatholicam coredigis,vt in vna libri ^a Otho” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcrmone exâtata, dclite-

lica invna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atcjlii non curamus de illo

pagina li-Dialogo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Officialis amp;nbsp;Archidia-

bn délite- coni,quem nobis rccitafti.-illçinquam toga-tæ fabulæ nos non mouêt: ré enim ipfam dc-traôa larua intuemur, arque affirmamus ftrasordinationes no cas cfTequas Apoftoli inllituerunt,amp; quibus vfa eft vêtus amp;nbsp;Apo-ftolicaEcclefia.îtcmque affirmamus vcftros

lam vt progrediâr vlterius, cùm toties re petitis veftram E^clcfiam elfe Catholicam, dicOjTurriane,nihil vos præter merum fom-nium narrare. Acmih^^ofeélovidemini il-lius pifeatoris fimile?, qui apud Theocritum fimem fuam aurcis fomniis pafccbat, olim (te citante)conqucrtbatur innocentius Pon tifexquodplcrique traditiones Ecclefiæ Roman« non obferuarent,quid nunc ergo face-re debeant Pontifices Romani ? nam vbi eft

vides Germaniæ amp;Hcluetiæ partem tuo Pon tifici renuntiafle.Et id tibi fuit caufa fcriben di tuum libUirn de Ordinationibus, quem • nunc difcutio. Ac ne miîii fint alias regiones Europa; oratione peragrandæ, affirmo nullum effe regnum,nullam gentem ^nec Italiâ quidemipmmexcipio)cuius magna pars Pô-tificium ilium Principatum , vel palàm non.^'^ reiiciat,vel(fi per veftros ignés amp;nbsp;gladios id nbsp;nbsp;nbsp;j in E-

non licet) apud fc non detclfetur. Qu arc mi- uangeli j ror te adeà amp;nbsp;vcritatis amp;nbsp;tui ipfius oblitum ptofeffo-fuifle,vt alicubi in tuolibro itafcripferis: Quodreliquæ Ecclcfiæ,inquis, per cundum^p^g Occidétem vident,vos non ita multi in Gcr- « mania cum Caluinianis,qui iam pen^interi-« tum,adiuuantc Dco,cœperunt, non videtis. “ At Turriane,du improbè tibi tui'fque crude-litaté gratularis, tua ccrtè ifthæcgratulatio fuit ilia ipfa crudelitate cfudclior. Quinctia non te puduit hæcAggæi verba citarc,VnuC quifque ingladio ad/r^trc/uu,vi^inde jpbes tuû Pontificc iurcinEuagelH profeflbres fæ uire poflc.Quid?idcircône in tuo lib.fcrip^- pag.180. fti nos à vobis, vclimus nolimus, fratres ap- Aggæi pcllari vt in noftrum caput ProphetiaAggæi implcre videamini ? Atqui loquitur Aggæus refutÄur.' de ipfis Ecclcfiæ hoftibus (quod miror à te non fuificanimaducrfum)quos tandem præ- * dicit mutuis vulncriÉnis interituros. Ergo nô potcras giclius damnare tuum Pontificeni quam dum illum,dum te, tuofquc omncs fo-dales lefuitas inter boftes Ecclcfiærecenlui-fti.Vtinam vcrô paccm potius optarcs,amp;:fan ^am totius «bis Cbriftiani concordiam.

quàmnosàDeo Opt. Max.totis animis dr-precamur, amp;nbsp;omni ftudio totifque viribus

* A'fTllt;pani ^ExhisChrifti verbisquæapudMatthæum extant:Ecce vobifeum fum vfque ad cofum-mationem fcculi, probatur Ecclcfiæ Catho-

tliolicæ,amp; Epifcoporum Apoftolisfuccedcn tium veram amp;nbsp;legitimam fuccefsionem, alt;J Romanam Êcclcfianxminimèpertinere.

ludaicum^eß inteprefari promißos hicpig'ß^i fuiße, floß cafitit^irATem Bahylonicttm^ î*!* Zorobabelem, Eßram^ î^ehcmiam y (^aliot {teße beato Hieronymo) *eßque locus intßli-pendus de ^fioßolis.,^äe iu qui per ^poßo-ios EccleßüprxpoJiflßHt. JtelinqUitur er^o Tit Judices promißrit Eccleß£ noßi-£ qualcsfue-ranrprius Judices iHi ißaclitici populi, qui non per ledernßculinequeperßßra^iapopuliy nec illius Ji^a^ßratus auwontaTe creubantur zfed nbsp;nbsp;nbsp;*

ßcutßriptum eß in Itbro Judi cum, Deus fitfch Tud.»^ tabateos, nbsp;nbsp;nbsp;erat curif eis, nbsp;nbsp;nbsp;Itberabatpopu-

lum. Si^gnim beatusquoqueBaßliusinCom-ment.Eßi£inteliexit. Epißopiautem fitntiu-dices Eccleßarunty 0* Presbyterifunt Epifcopi wnßliarip.

A Rgumentaanagogica,vtfid^faciant,de-Deargu- / kbcrc niti claris ^-»xprefsis teftimoniis, mentis a- Joj^tifsimi quîque interprètes tradiderut, amp;nbsp;nagogicis. . n n r . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

quotics veteru Tcltamcnti promilsioncs ad nouum Teftamentum transferunttir, no elfe vocabula fingula præcifè vrgeda, modo ipfa rci fubftantia rctincatur. Hoc an Turrianus Locus cita præftiterit nunc non quæro, cùm fit potius à sur Turrfa accufandus quôd hune Efaiæ locum non • tam adueifus fententiam noftram obiieere, quàm in noftræ fententiæ confirmationcm adiieere vidcatur,vt patebit exipfius loci in-terprctlt;tione.lt;Juanquam autem huius Pro-Vera expo phetiæ radij quidam emicucrunt in libera-lîtioloci. tione ludæorum,corûmqut^reditucxBaby-lonica feruitutc, reété tarnen dodorcs Chri-ftiani plenum huius prôpaifsionis cftcéium referunt ad fpiritualc Eeelefiæ libcrationcm amp;nbsp;inftaurationcm , «fuam Chriftusnobis ex-

fafe ad tcrrcnam libcrationcm rcftringiint: ita nolirh iis aflcntiri qui libcrationcm amp;rc-ditum ex Babylonia plané cxcludunt ab bac , promifsionc. Non cnim fine caufa Chrvfo-in leip.E' hune locum cxplicansiAfccnfum, in-fiix. ^tiit, fine reditum coru« denuntiat, fublatis videlicet c medio iis qui incurabili ægritu-dinelaborarant. Rcliquam infiipc»«ucdckT fpecicm addit,nempe adminiftrationem feu præfcôluram- probatorum Principum, amp;nbsp;copiam conlîliariorum qui boni unt. Hxc

rnen TurriAus videtur fignificarc) fed tan« lt;nbsp;turn aliam ex^ofitioncmYræfert.Itatjue fi ve lis anagogice referre hanc Prophetiam ad Chrifti tempora, dices futuram perChri-ftumfuifleveram Ecclcfiæ liberationcm amp;nbsp;inftaurationem, cuius reditus ex Babylonia, amp;nbsp;ftatus Ifraeliticæ Rcipublicæ tunc quo-dammodo inftauratus , fuit quædam Vcluti imago atque præludium. Sed quia id nobis nunc propofitum non eft fufius perfequi, vi- • dcamus quodnam hiric argumentum Turria- Turriani nus deprompferit. Hæc, inquit, intclligen-dafuntdc Apbftolis, amp;nbsp;eoriam fucÆflori-bus: itavt Indices fintEpifcopi, amp;nbsp;confilia* rij Presbytcri, d?quibus loquitur Efaias. De mus fane ita exponendum effe bunc locum: quid hoc obfecro ad Poniificiorum fuccef-fioncm?imo quid magis illi contrarium pro-ferri pofsit? qualcs enim^uyices confilia-riospromittitDonîînuî fe fftfeitaturum ad Ecclefiam inftaurandam ? nonne veros af Icgitimos , amp;nbsp;qui probe fuo muncre fungan tur? Hoc certe negari non poteft : cum fu-

turos illos indices Dominus comparer cum • , argentopurifsimo,amp; eosopponatcorruptis * Si fceleratis illis iudicibus à quibus, taquam I capite, corruptio in totum corpus dima,-nârat, vt fuperiora Efaiæ verba declarant. Probet igitur nobis Turrianus Epifcopös amp;nbsp;PresbyterosEcclefiæ Romanæ elfe veros legitimófquc Paftores, amp;nbsp;reftè fidelitérque

XH F- TVR R I A N I obire fuum munus: ac tum demum îpfipcf nos lice bit banc Efaiæ Prophetiam ad cos ac commodare.Sed fi ab illis,tanlt;.j^am à capite fupcrftitionum amp;crlt;-i7ram colluuics dcfluxit ■ in totum Ecclcfiæ Romanæ corpus,amp; fi fco-riam potius amp;nbsp;plumbum rcfcruntquàm au-rum, fateatur igitur cos elfe potius iis ludi-cibus fimiles, quos Elaias pauio antègrauif-fima reprchcfionc infcélatus eft. Cætcru quo magis confideroTurrianieu argumentu, co Ini fum miror militem iftum Pontificiû, gla-Tutriane diumnobisporrigcrc, quofuam fententiam rétorque- iugulcmus:namliillidemum funt Ecclefia-w. rum principes amp;nbsp;confiliarij quos Dominus fufcitÄiit: amp;nbsp;ftirfusjCxTurrianica expofitio-ne principes Epifeopi, confiliarij veró fint Presbyter!; profeélo nihil wdeo loci Romano Pontifici fuperefie ; cum potius cfficiatur ex argumento Tupriani, Pontificem Romanu à Deo non elfe fufeitatum, qui tantum E-pifcopos amp;nbsp;Presbyferos fufeitauit. Præterca non animtdueyflt hB^txcmplum ludicum Ifraclis , quo4 ipfe profert, penitus cuerte-quiequid haftenus difputauit de ordina-ria luccefsione, quam in illis iudicibus fuif-, fe,nemo, qui modo illorum hiftoriamle-• gerit, vnquam cxiftimabit. Quin amp;nbsp;verbum • fufeitandi fatis indicat indices illos non or-dinaria quada fucccfs^nc(vt poftca fub Regibus) fed extraordinaria ratlone fuilfca Domino ad Ecclefiæ liberationtJh cxci^a-tosrnemihi Gedeonis,Samfonis, amp;rcliquo-rum hiftoriam commemorarc nccelTe fit.

Poftremô(vtcalumniaritâdcm dcfinat Tur-rianus^quod dicimusPailoresab ipfo Ecclc-fiartico cœiH cligeiyigts Sc ordinandos eflè thontaœ quidé, fed cum populi teîlimonio amp;nbsp;cönlèn- amp;nbsp;populi fu, amp;nbsp;(quoties id licut ) accedente Chriftiani « Magiftratusauthoritate.-noiieftita accipien-dum quafi exiftimemus iiis ::(^etfoamp;i!rîaç elfe HiÂ-cis. * penes Magiftratunnfed hoc tantùm requiri' mus, quod Apoftolorum feripta quôdque veicres hifloriæ teftantur olim fuifl'e inEc-clefiaobferuatum.Quinamp;ipfisdecretis Pô-«n.Ags-' tificiis, (aut per imprudétiam,aut ita cogère tlfc.can.A» rci veritate, certè fummaDei prouidenria'^''^quot;“!; adfcriptis;aperte conitar,no ^jjintum populi „odo.amp;c. teilimonmmamp;confenfum accefsilfcjcum E- diain.«j. pifeopi eligebantur, fed etiâipfos Pontifices olim fuiflè ab Imperatoribus confirmandos.

Quid porrô fibi vult iftuJcócludendi genus? pag*pi« Dominus fufcitabicludilt;xsficutpriûs. Ergo Epifcopi Sc Presbyter^, neque per legem fcculi, neque per fuff^ia gopulLnec vllius Magiftratus authorîtate creaiTdi funt, fedfi-cutfcriptumeftinlib.Iudic.Deusfufcitabaj: €OS. HÏC non videt Turrianus cöfequi ex hoc argumento nulla cfleadhibendamedia, ac ne ordinationem quidem Ecclefiallicam in • Epifcopis eligendis : fed eos iemper elTea * Deo finevllahominum opera ä:a/4»5-«{exci- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

tandos, Qi^d quiav^ipfeTurrianus videc quam fic^ljfurdum ,ergoiamhocfuum,minus etiain quam fophifticum argumentum valere iubeat. QuiaverbfibihaciureBafi-lium quoque adiungere vo!uit,concludamus

Cóclufio. egregiahacBafilij adEcclefiarticosPrffeâ'OS in.i.cap. cohortatione.NeJnquitjvnufquifquenoflru feipfum exiftimetquafiPrincei« fie,fed qua-fi cófiliarius IkdacdsTrTpopuli falutem.Hæc * ii!c,qiiæ vtinam Romanos hpifcoposab am-biendo in omnes Eccleïias principatu auo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

care potuiflentl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Sed iaiTi Turriano duce ludicû exemplum pcrlequamuGvtex eo nollram fentetiâcon-krmemus.Qj^cmadmodum olim cùm llatus Ifracliticæ politiæ euerfiis eflet, Dominus

• præter ordinem Indices excitabat,quibus i-pfe adcrat,amp;per eos mifeiû ilium populù in j libertatem alferebac :fimiliter(vthocexem-. ' plum îd fpiritlialcm Ecclefiællatû, ira Tur-l iano poliulanre, referamus) cùm pcccatis hominum verusamp; legitimiÂ Ecclefiæ ftatus, Pontificiiserroribiis.tanquâMoabiciSjCha-nanæis amp;nbsp;PhiliÜiiîis in Ecclefia latè graiïan-tibuSj euerfusefler : Deusmifevtus fuæ Ec-clefiæ quam pretioTo Chrifli fanguine rede- ' mit, præftr ofi^ncff^^iiritualcsquoklam ludiccs excicauit, id ert,pios amp;nbsp;dodos viros quos fuo Spiritu afflauit.quibus adfuit.quo-rùmque infinitis laboribus pro fumma fua

* feoria, dodrinæ puritas, tanquam aurum c-nituerit, amp;nbsp;verus Eccftfiæ ftatus antea colla-pftis,denuô fuerit inftauratus.

Ne negligito donu quod in tc eft,quod datum eft obi ad prophecandum cum impofîcionemanuum Prcfbyterij.

Reliqui te in Creta vt quæ reliqua funt corrigas, conftituas oppidaiini PreïbvteroSi

Timoty)citf fuit oAinattis per irnpoßtioneftt mattuum t»-awnrfuTtp/«, ileft cœttts Epifeopo-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' I Â' 106.107}

vÿm ex Theoph.Itc Paulai cum Presbyter ejjet, £. ^ntiochi£ eleci^fuJ^t'^dinastus ^pißop^.Ex-hisigitur locis, amp;• ex Epiß.dd Tim.amp;lt; ad Tii, confiât Epifeoporum ejje ordinäre Epifiopos Presbyteros. Quare ctim non fint Epifiopt apud Protefiantesfiequituripfiorum ordinationes non , efie légitimas.

SölHtioßiferwrk Sofhißnatis. Kialè fiw TAnd^ÿî locû valde Iiibricû fe cóiecit Tür rianiis, dû hoc argutnétûin tnediû addu-xit.Nâficxeodepellatur, vnäprofeßöliturä argumenta fuperioribüs omnibus argumerisinduxerit. protuht»

•gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ * ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K Î}

tétiæ’At licet hîc eau (a obtineretfabficauté vtobtineat)manebuntnihiloininusfuperio res noftræ refponfioQ,^ Hic elÂgitur caufe Status eau- ftariisjiceatne Presbyteris ordinäre Eccle-fiæ MiniUros amp;nbsp;Paftorestqiiod fi verii eile de monflretur, iam redarguetur Turrianusab ipfo fuo argumento. neque poterit ordina -tiones Prorefiantiû iinprobare:quia Vvicle-fiim, lohannem Hus, Lutherum,Zuinglium amp;nbsp;alios quofdâ virospræftantifsinios,qin no bis hifee pofiremis teporibus Euangelicam

* f3.ee prsetulerunt,eonPiat faille Presbyteros, necidetiânegat Turrianus. Exquoefficie-turill^n ordÿ^iationes nô pofle dici nullas amp;nbsp;mere laicas. Sed fi ins ordinandi non ha-beant Presbvteri (qiiod o^iieit Turrianus) femper tamé firniûjnanebit quod à nobis re fponfum eft probatû : in tâtis Ecclefiæ tene-brisDeü ftimmos illos viros donis egregiis inftrudosprætcr oj;dineni excitaflejvcordi-nem ipfuyji inft^ÿiramjjj

Duo prx- Arque vtho^argumc'ntûexpediamus,duo ihnda. gobis præftâda funt.Primùni enim proban* dû eft,iure diuino (quo legitimæ ordinatio-nes niti debent) nô minus Presbyteros qua • Epifeopos habere ius ordinâdi. Deinde ali-* quid etiä dicendû crit de ordinaria amp;nbsp;extraordinaria vocatione^t faeiliùs difpiciamus quatenus primos noftros huius ætatis doéto rcs vocationem vel ordinarfam vel extraor* ro^hotu} nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habuifl'e dici pofsit.

rem lus or Epifcopos amp;nbsp;Presbyteros eofdé elfe iure dinandi. dminohincmanifvftûeft,quôd Presbyteri

amp; Epifcopi vocabulaad ré eandem fignifi- Confirm, cädatanquäfyiionymainSacrisliterisvfur-Script. pencur:vtTit.i.Reliq^te in Creta vt confti- * tuas Presbyteros,amp;c.Oportet enim Epifeo-pu ed'e inculpatum, amp;c. i.Pet.5. Presbyteros, compellans, Pafeite. inquit,grege qui penes VOS eù,i'7ria-K0TTSvltç.\amp;. lo. Paulus Presbyte-ros Ephefinos adhortans, Attendite,inquit, VOS ipfos.amp;totugregeni in quo Spiritus fan dus VOS cóftituit Epifeopos ad pafeenda Ec clefia Dei.Ad Philip.i.Paulus falutat omnes fandos qui erât Philippis vnàcû Epifeopis • amp;Diaconis. Ex quibus pofterioribuslocis manifeftûeft, pluresolimfuilfe vnius vrbis Epifeopos,népe totidem quot Presb^teros;

Cùm tamê inter Pontificios vnavrbs nô alat duos Epifcoposjoon magis quàm arbor vna duos erythacos. QuinctiâEphef.4.vbiPaulus recéfet præcipuaEccleEæmunera,Pafto-, rcs amp;nbsp;Dodores nominat^ ertè nô omilTurns eximium ilium EpilçQPorû^rdii')| amp;nbsp;gradû, fiquidé tûc inter Pr^so^teroSeminebât.Na Turrianus nô auderetPresbyteris Paroch\f denegare Paftoris nomen,cùm (vt ipfi Ponti ficij loquuntur)curâ animarû habeant.Ergo fi vera efi: Turriani fententia, debuit Paulus • inter Paftores diftinguere quemadmodû di • ftinxit Apoftolos ab Euangclifiis:amp; Euange • liftas ab ordinariis Palioribus.Nâ omnes il-li quidê erant Paftores,fed quia certis gradi bus difterebant.idcirco Paulus alios ab aliis diftinxitjidcmproculdubiô fadurus in Epi-fcopisdieoi'û vocatio ab aliorûPresbytero-*

rum gr ad 11 diftindaeflèt. Q^amobrê fiquïs diligenter ad hunc Pauli locum attcnderit, • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;circunftantiâloci notauerit,tion dubito

quin facile nobis aTîêntiatur. Hucaccedic quod idem Apoftolus Presbyteros cómen-dansEcclelîis i.Timot.quot;). Qui benepræfunt Presbyterijinquit, duplici honore digni ha-beritor.maximè qui laborant in fertnoneamp; dodrina. Num obfecro fupcriorem ilium Epifcopatus gradum hîc omififlet Apoftolus fi tune locum in Ecclefia habuifictHta igitur • ex hoc Pauliloco argumentemunCùm Paulus eos deferibit qui funtinter Presbyteros præftantifsimi, dicit cos laborare in fermo-On.Ecce neamp; dRftrina.*At Presbyteri æquè pofl'unc ego. Dift. l^iborarein fermone amp;nbsp;doftrinaac Epifeopi ^^Hier ad quidë Turrianusnoffnegabit.quili-Nepôt. ecc fit Epifeopus*, fibi tamé videtur egre-amp;c. nbsp;nbsp;giâ opéra nauare ih feribédo amp;docëdo)nihil

ergo habet Epifeopus quoPresb.antccellat, Obiedio aucfiamiis qui^ôtrà Turrianusobii Turrian. çîatd’auiusJncfuitQfmRhco gratiam fuifie Ps loco r. data aitjCÛ impofitione manuû Presbyteri/, Timot.j. eft,cœtusEpifcoporû,quiaTheophylaâns

» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hæc Turrianus: quainre non

' doribus qui ante aliquot annos in hanci-pfam arena nobifeù feriptis editis defeende fi riintnmô Turrianus ipfe agnü’fcitfe nuntiii rf’T’’t;tere priori fuæ fententiæ quanîexplica * ■ “■ uitinlibr.de Hierarchicisordinationibus;

s o P H IS M A T A. t5t ficauerit ipfum munusamp; gradn Presbytcri, Sed vt illud omittâ ,nó video quaobrc Theo phyladi verta ad folos^ifcopos neceflario nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

reüringéda fint,cii pôisintetiâ rcöè Presby teris cóuenire,vt qui fint Apoftolicæ gratiæ, fuomodo.participes.Cæterùm longé pluris facio Lucain qui cap.22. hiftoriæ Euâgelicæ, 'là ‘otficßvTteitiv vfurpat pro corû omniû côfef-fuquipræerant Ecclefiæ Hiero/blymitanæ. Presbyteros auté efl'e, præfedos Ecclefiafti-cos nemo negauerit. Præterea quis no videt' Trpi'rßijlfp/üirn;^^'^'TO^str^yVptovdici UÔ auteni • ‘i- -TweTT/iricd-ürôiv.Sed quia Turrianus maxi’ mè ducitur authoritate RomaniEpifeopi, proferamus ergo Cornelium*Romaiîti Epi-fcopum(nempe teftem aduerfusTurrianum longé grauifsimTim) Presbyterium pro Pres byterorum confefluvfur’pantcm: ficenim il-le ad Cyprianum fcripfit apud eundem Cy-prianii lib.5.ep.n.Omni,inquir, aéiu, ad me perlato,placuit cóuahi^r^sbyte^i^I.Adfue-runtetiam Epifco{?^Änque, amp;c. Quid ais Turriane? time audeas Romano Epifcopo aduerfari ? atille nominatim Presbyterium ab illis quinque Epifcopis dirtinxit: adeó vc iam nobis Scriptura duce amp;nbsp;aflentiéte, ipfo • Romano Epifcopo concludercliceat, Pref- cJn. Ecde byterium elfe ccetum amp;nbsp;confefliim Ptesbyte fia ly.qifij. roru, non autê Epifcoporu quales intelligit Turrianu^.ÈrtTc auté nomé Latinè exprimés Hieronymus (qd ipfi Pótificij in fua décréta tetulerüt)dixit.Scnatû Ecclefiafticû.Quç cû ita ün^reftat vt hûc Pauli lotû noftry fététi«

~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K «g

Turr. re- bis tanquam iuftis poirelîoribus eripere CO- 1 ^orijuctur. natuscJh Itaigîtuvdicamus: Gbim Presby- !

terium fit PresbytenSWm coetus (vt proba- ■ turn eft ) amp;nbsp;Paulus teftetur ordinatum fuiflc T TimotheûàPresbyterio : confequitur Pref- j byterOs habere i us ordinandi, idque cxpref-fo Dei verbo.quicquid poftea abhominibus fuericconftitutum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

J Exiisautemquæad Timotheum amp;Titamp; ad Timor fcripfit Apoftolus, perperam colligit Turria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

amp; Tnui» nus Epifcopalem dignitatem. Nam cos non I fuifle Epifeopos vel hinc apparct.quod nun- | quam certis fedibus alligati, fed pcregrina- I tionii IWiu 1Î foflj fuerinr, amp;nbsp;prout res Eccle- 1 fiæ poftulabant modo ad hanc, modo ad ilia ; Ecclefiam miffi fint'. Hoc aHltein alienû elfe i ab Epifcopatu vel i^fi Pontificij fatis agno-icunr. Idcirco quÿcunque ad 'l imothcüamp; : litum feripfit Paulus deordinandis Mini- ' ftris, autde accufatlonibus in eos audiedis.

fed fub eorum perfona Paulus omnesEccle- f Præfeftos voluit officij fui admonere. Fa j

. (vtcolligerelicet2.Tim.4.) quigraduserat Palt;’.î94. quidem fuperior Epiiïopisvel Presbyteris,

id eft, ordinariis Paftoribus•(■lt;?: ante vidi-musex4.cap.ad Ephef.}ftd tantùWadtempus ,quod quidem amp;nbsp;ipfaexperientia fatis ; docet, èi dodores noftri multis rationibus

confirmarunt. Nolim aucem prætermittere quam paru fibi conftet Turriaiius, dum vo- ’ cat Titum ^trchiepifemû Crecenfem : nam • ex eo fequereturjoramationes à foÜs Archi-epifcopis eflTe faciendas, contra fententiam ipfius Turriani. Verumenimuero illa no- Scnt.lib.4.’ minaArchiepifcopi, Archipresbyteri, Ar-D‘ft. 14. chidiaconi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft, primae Ecclefiæ

temporibus non fuerunt, fed ea,longè poft- l'bj,jus' ea.hominum faftus amp;nbsp;ambitio inuexit,vt fa- Scholafti-cilè colligi poteft ex ipfo Lombardo quem comm Dt» PontificiJ Magiftrum appellant. Sicenim il- æ’ le de ArchiepifcopiSjPrimatibus amp;Metro-politanisdiflercns; Horum,inquit,difcret!O chiepifco-à Gentilibus introducra videtunqui Puos fla porum amp;nbsp;mines, aliosfirnpliciter Flamines, alios Ar- pnmatum chiflamines,aliosProtoflamines appellabât.

Hæcille Sententiarum Magifter. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gia t u

Venionunc ad alterurn locum nobis ob- loco ieftum.in cuius enarratione Turrianus a-pertè prodidit quàmfit fjÿiceri^amp; fidelis Scripturarum intcrpr^.Eraitt,inquit Lucas in Ecclefia Antiochena quidam Prophctg Dodores. Quid hîcTurrianus? Prophetas, inquit,vocatEpifcopos,amp;Dodores Pref-byteros. Lucasautemfubiungitordinatio- rcfutaftir. ncm Pauli amp;nbsp;Barnabæ qui erant ex Presby-^ Turr.Pau-teris fiue dodoribus, vtintelligamus eos ex lum ex’X-Presbyterisordinatosefl'e Epifcopos. Tua- poftolo ne hac verba^nofcisjTurriane? Paulum i-gitur præîlantiflimum ilium Apoftolum,à amp;7xPrefl Deo nonab hominibus neque per homines byteroEpf vocatû, amp;nbsp;iam tune per multos annosApo- feopum.

ftoli munere fungenté,tu nouiis lefuita fcî-licet deturbatis exApoftolico gradu,vt eum

• in tuorum Prcfbyteronim claflim reiicias? Niger ergo amp;Lucius^Manahein(quoruni meminit Lucas) erant Epifcopi Paulo fupe-riores,amp;ipfc Paulus erattantùm Presbyter inattcfta- Ordinarius Ecclefiæ Antiochenæ. Obfecro tioncpræ- quæhæcimpudétiaeft,nô Turrianûlefuita, fixalibr. nonomnes lefuiticosfodales, non Theodo-Turriani. ricum Colonienfem inquifitorem hæreticæ prauitatis (vt loqnitiir,) nec tamen infignis • huius erroris amp;nbsp;prauitatis correélorcm, fed totius libri approbatorem, denique non i-pfum Pontibeem pudere huius Turrianicæ: non eî^oficionis fed deprauationis ? faltem Sophiftam ageres, Turrianæjuon autemin-iuriam etiam ipfis Apoftoli? faceres, du eos conuertis in ordinarios vnius Ecclefiæ Pres-byteros, qui fint ôtiam ipfis Epifeopis infe-riores.Cæterùm vide quàm hæctuacxpofi-tio licet p^nè nbsp;nbsp;nbsp;w^^ar um tamen adiu f

c.Tzj.vbi PauPaitinCorinthiorüEccIcfiapIu res fuiflè Prophetas. Si ergo Prophet^ erant Epifcopi(qÄ;mädni^j^exiftimas)fequitur multos fuilTe Epifcopos eiufdé Ecclefi IjCoC démq; ordinarios Ecclefiæpaftores.Exquo rurfus efficitur eofdé fuifle tucEpifcopos cu Presbyteris Ecclefif Doftoribus. Hocauté Presby«-ipfum confirmât vis amp;nbsp;natura ipfius ordiua-tionis.Quid enim aliud eft ordinatio quàm diprob«uê eins cófecratio qui eligitur adEcclefiafticû ex ipfana-' Minifteriû,adhibita manuû impofitione.tä- turaordi-quâ fymbolojtù publicæ precationis,tû etiâ ipfius côfecrationis ? Si ergo Presbyteri ius habet prgdicâdi Si baptizanc^.adeo etiâ eli-gcdi Paftores Ecclefiafticos (quadiu ^ifciplt nainEcclefialo^û habuit) curtanquâ indi-gni reiiciétur à manuûimpofitione? Veteres âuté argumctatos fuifFe à Baptifino ad Ordi nationépatet exMagiftro^entent.lib.4.Di-flin.25. Nihil igiturcaufi^reperiasquamob-« rein Presbyteriiuso^^aiT^i noghabeant. Quinetiâ miror teTiocipfurft in Pontificiis decretis non animaduertifle. Sicenim fcrir ptum eft in Can.Presbyter. Diftin.ij. Presbyter cùm ordinatur Epifcopoeum benedi-ccnte,amp;manu fuper caput ci us tenente, etiâ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

omnes Presbyteri qui præfentes funt ma-nusfuas iuxtamanus ^pifcopi fuper capuc * illius teneai|^Ex quibus verbis colligitur Presbytews non olim fiiilfe iure

cxclufos.Dicet T urrian’in hoc Canone fieri mentionéEpifcopi benedicCris:quod quidé fatcorjamp;’ iâ tuncPresbv teros fuillç fubicéios

Epifcopis,ex ipfa ratione temporum Catis intelligo: fed vt illequondam ex veftigio pe-» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dis Herculis, totiusco^oris itttum amp;nbsp;pro -

ceritatem coHigcba¥T*Ka dico, ex hoc tenui fragmento colligi pofTe quanta olim in or-dinationibus Ecclefiaiticis fuerit Presbyte-. rorum authoritas.

Rerponflo Longum vero cathalogû veterû recenies, adobicftio vt nobis probes Epifcopos elfe Presbyteris ncs vetcru. fuperiprcs, amp;nbsp;identidé repctis Clementinas illas conftitutiones nomen Apoftolorum e-• mentitas. Paucis refpondeo : fuperiorcm ilium Epifcoporum gradum vetuftiffimum quidem,fed tarnen humanum inftitutum ef-fe, quCpij maiores Schifmaticis occurrere voluerunt. Et quanquam fortaflis habita tê-porumillorum ratione, reffiedium illud nô fuit inutile,experi«ia tarnen docuit, bonos illos Patres dû Ch'arybdim vitare cuperent, in Scylla incidiife.Nam quæ fubfecutaeft E-pifcoporum ambifio_,^ non minus exitialis fuit Ecclefiæ, «quàmfflîTchifmata : amp;nbsp;(yerè vtdicam) hoc fuit fchifma omnium perni-ciofiflîmum, cùm ab Euangelij puritate amp;nbsp;à veradoftrina diuortium faétumeft,amp;Spi-• ritualis Ecclefiæ ,difciplina fuit in regiam • authoritatem terrenâmque potentiamcom

• mutata. Qnamobrem,Turrianc, dum veterem Epifcoporum or^inem toties inculcas, dum nobis Corneliû,FabiaiiTltn^^prianû, amp;nbsp;alios eiufmodi pios amp;nbsp;fanlt;SosT?pifcopos cômemoras, tu plané resdiffimiles coniun-g'ere conaris, quandoquidem tui Epifcopi, • præter

s o P H I s M A T A. ÏÎ7 prêter hoc Epifcopi nomê,nihil habent cum illis veteribus cómune. Abfitautévtquic-qiiam de piA-um nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;virtute amp;pro-

bitate dctraftum velimus:hocenim tantum agimus vt fuperioré Epifcoporum gradum, non iure diuino fundatum efle,ex Scriptura confirmemus. Concludamus igitur,cùm fu-perior illa dignitas Epifcopalis humanis tä-tùm inftitutis alFeratnr, tantum efl'e humani iuris .•contra cum expreffis Scripturætefti-moniispateat Apoftolorum temporibusE-pifcopos fuifle cum Presbyteris exæquatos: iure Diuino potcftatem ordinandi non minus Presbyteris quamEpifcojjisconupnire.

Quid autem (i ab illis ipfis veteribus pe-tamus fententiæjioftræ confirmationé ? Sic enim Hieronymus ; Apqd veteres,inquit,i-cuinEpi-dem Epifcopi amp;nbsp;Presbyteri fuerunt,quia il- fcopis.exi-« lud nomen dignitatis eft,hoc ætatis. Idem^^* Apoftolus perfpicuè doçeteofdé efl'e Pref-*^ byteros quos Epifcjyjj^.Q^ôdaijtem poft- Ad Occa-ca vnuseleiftus eft qui cæter% præponere-tur,in fehifmatis remedium faéium eft. Idc;

Antequam Diaboli inftinftu ftudia inreli-l'jf. gione fièrent, amp;: dicerctur in populis ; Ego fum Pauli, ego Apollo, ego autem Cephæ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

communi Presbyterorumconfilioguberna-bantur: poftea in toto^rbe decretum eft, vt vnusde Pre^^teris eledus fuperponeretur cætcrisja^u^ omnis Ecclefiæ cura perti-neretjamp;ichifmatu femina tollerétur.Sicut cr go Presbyteri fciût Ce ex Ecclefif côfuetudi-xie ei qui libi præpofîtus fuerit effefubiedosj

ita Epifcopi nouerintfemagis cófuetudinö quàm difpofitionis Dominicæ veritate PreP byterisefle maiores._Sic etianllt;^inbrofius: Priraùm Epifcopi I’re^yteri appellabatur, vt recedente vno fequens ei fuccederet : de-nique apiid Ægyptuin Presbyteri confignati fi præfens non Ijt Epifcopus: fed quia cœpe-runtfequences Presbyteri indigniinueniri adPrimatus tenendos, iæniutata eft ratio

Can.Clero Djft.ii.

Sentent. lib.4. Di-ftjn.î4. Orat. in Maxim.

profpiciétc Concilio,vt non ordo fed meri-tum crearetjamp;c.ldem Epifcopus eftpr-imus Prcsbyter,amp;G. Sieporrô Auguftinus : Quâ-quam fecundùm honorû vocabulaquæ iam Ecclefiæ vfus obtinuit. Epifeopatus Presby-terio Æ ai or fit’tamen multis inrebus Auguftinus Hieronymo minor eft. Sicquoque Gratianusexlfidoro. Apudveteres iidenï Epifcopi amp;nbsp;Presbyter! fuerunt : quæ verba eriam citât Lomhîardus. Ac ne plures locos aecumulem, concludam hocpræclarovoto Gregorij Nazia^iz*nKVtinam,inquit,nulla cfletthromprtrogrtiuaî nuncauté dextrü hoc latus amp;nbsp;finiftrumamp;mediû, fublimior amp;nbsp;inferior fedes, amp;nbsp;ilia præeundi vel codé gra-du incedendi inuefta confuetudo, nos in multas partes confregerunt. Ex his igitur amp;nbsp;coniimilibus locis planum faólumeft, Epi-feopos humano iure amp;nbsp;deereto atqueEccle-fixconfuetudineamp;vlu (hisenim omnibus vocabulis veteres vtuntur ) PTcsIj^teris cfia fuperiores. Quæro crgo,'I'urriane, antequa ilia Epifcopi amp;nbsp;Presbyteri diftinftio introduira eflet,inuentûmque efletillud fehifma-'• ' lis

s o PH I s M A T A.’ tîs rcmedium,antcqnain dccretum eflet(ita profpiciente Concilio) vt vnus ex Presbyte-ris cæteris Aperpoijgj^ur : tumjinquâ,cùni Ecclefiæ communi concilio Presbyterorum gubernabancur, nccdum ilia honorum voca bula Ecclefiæ vfuso’ tinuerat, quæro, num ordinationes qiiæ tum fiebant, dicendæ fint nullæjirritæ, ac merè laicæjquemadmodum de noftris ordinationib’ loqui foies. Quod fipergisjcoiitende igicur cum Hieronymo amp;nbsp;eiufmodi veteribus, atque illis fciitiim il-ludtuum Clementinuni quantumlibet op- * ponito : at nos intérim certis amp;firmistefti-moniis Scripturç freti, noftra^ ordinationes veras ac légitimas efle dicemus.

Supcreftjquod nos pofteriori loco traéïa-turos promifimuSjVt aliquid ctiam dicamus naria amp;ex-de ordinaria amp;nbsp;extraordinaria vocationc, traordina^ amp;: vtra cenfenda fit eoriini vocatio, qui pri- voca-, mi noftris temporibus Ecclefiam reforma-runt. Ordinariumdü^us^nodi| intelligi-tur. Aut enim id fignurcat qiîod legitimum ordincm lèquitur, amp;abeo pendet: Autid quodin more eft pofitum, atque ipfo vfu amp;nbsp;confuetudine nititur.

Sæpeenim in legitimi ordinis perturba- • tione, qufdâ etiâ ordinis effigies feruari fo- Aquot;* P«™ let. Itaque fi propriè loquîVolumus,Ecclefiæ Ecckfiæ re Romany amp;nbsp;eius Epifcoporfi fucceflio nôpo- formatæha teft dici qr^uî51-ia,quia ab ordine queinfti- buerint vo tuerût Apoftoli difeeffit : noftrorû auté Pa-catlonem ftorii vocatio nô poteft dici no ordinaria, fi ordiné fpeâemus abApçftolis inftitutum,

licet à recepto vfu Ecclefi j Roinanæ deCciiie' rint.Natn præclarè àcorrupco ac violate or-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dinereceditur, vtadintegrumt,:verumor-

dineni redeatur.Sedu ordinem ac-cipimus pro vulgato more amp;nbsp;vfu-.tunc cenfe-bimus primesiilos Ecclefiæ Reformats Mi-nidros vocationem extraordinaria habuifl'e. Et certè quâuisDominus nóomninoncgle-jxerit obfcuraillavedigia Ecclcfij.quæ Pôtifi ciis remâferût) nâ reformatores Ecclefiç no-bis excitauit ex ordine Presbyterorïi amp;nbsp;Do-* ôorû EccJefif (vt antè d idû ei t_) pl urima tamé

in Ecclefiis noHris inftaurandis præter more folitûextiterunt.Nâ(vt alia pr^termittâ) hoc fuit ndTi tantum extraordinarium, fed plane niirac'ulofum, quod in cr ifsifsimis illis tene-bris Deus viris illis jtræluxerit, adeo vt erro-res Ecclefiæ Romanæ perceperint, eéfque ex pure Dei verbe rêpurgandosefl'e cëfutrint, atque ab ipfius diuini verbifontibus purita-tem cùm ÿ Doi^rir^mn in Sacramentis amp;nbsp;legitimam Ecfflefiamcæ* rationem haurien-dam efl'e docuerint,amp; ex ipfo Dei verbe con-firmariot. Ita Dominus non tantùm abfi'er-fit illas fuperrtitionum fordes amp;nbsp;corruptelas . quæ pro ratione temporum obrepferant in • ordinariam eorum vocationem, fed earn e-• tiammagis acmagis fandiricauit, ac longe præftantiorem redditfit.vt eorum laboresnô ad vnam tantùm Ecclefiain nbsp;nbsp;nbsp;g^ntem per-

tinerét, fed longé late'queper vniuerfum ter-rarum orbem difi'underentur. Etquemad-Io3n,r. modum Lazarus in fepulchro erat tantùm

nomine Lazarus, ac reuera cadauer quatri-duanum amp;nbsp;REtidum,verùm accedence ver-bo Dei,amp; vcftante Ljjp^o.ftatim vitarediir, adeó vt reamp;nomine Lazarus in lucempro-dierit:itaprimorum illorum Dodorum fuc-cefsio amp;nbsp;vocatio, quæ per fe quidem erat mortua, amp;nbsp;vocationis potius cadauer, quam vera vocatio propter corruptiones Pontifi-cias, vocante Chrifto amp;nbsp;Spiritum fuum in-fundente, ccepit reuiuifcere amp;nbsp;obire pro-prias fundiones, atque adeo longè nobilio-res. Ita fadum eft, vt in Euangelicis ac Re- * formatis Ecclefiis inftauratus fuerit legitimus ordo Ecclefiæ,exquo P^ftoresordina-rij inter nos continua fuccefsionc propagâ-^ tur. Quæ cùmiyifint,concludimus, fiquid boni fit in ilia continua^ ordinaria fuccef-fione quam Pontificij' iadant, totumidin primorum illorum vocattonecxtitiire.Con-tra,quicquid mali, corryptionis.amp;fuperfti-tionis eft in illa fiiccg]S^ne^fiihl.-yiim id to-tum ac deletu fuiflFfiimma ’bei mifericor-dia, qui tantam lucemineorum mentibus accendit, vt facilè potuerit eiufmodi tenc-bras difcutere.Sed de bis hadenus, Qjiamobrem ex iisquæànobisdifputa-ta funt, facilè poteft intelligi, Turriani fen-r tentiam deordinatioyeàfolis Epifcopis facienda ( quq^ndamento in primis ordina-ria Epi(^porum Pontificiorum fuccefsio nitebatur ) nullis Scripturæ locis confirma- « ri; amp;nbsp;quos nobis obiicit Turrianus eos ab i-pfo fuifle corruptos amp;nbsp;in aliçnum fenfwn

detortos,quemadmodum ex ipforum îoco-rum circunftantiis manifcftè probauiinus.

Arr/ifôinç' Presbytcri, fi non huinanîsdecretis, at certè Apoftolicis infiitutis habent iusordi-nandi(qiiod fuperiori dilpuratione confeci-mns.)llli vcrôquihac ^tate Ecclefiainprimi reformâtunc, erant Presbyterifquod agnof-cit Turrianus.) QuareprimiilliDoftores quos à Domino excitaros pij ac fideles a-

• gnouerunt pro veris Dodoribus,potucrunt in Ecclefia Reformata Minifiros ac Paflores ordinäre : idfjue iure Diuino cui bumanæ conftitutiones derogare nihil polFunt.

AfrtKtipet- Hæc fit igitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;totius difpu-

tationis.Turrianofuit propofitûmoftrorum Pailorutn ordinationes cuertere hoc argugt; mento, quod nosmitantiir ordinaria Eccle-fiæ Romans fuccefsione fub authoritate principal Rogiani^^itificis, à quo ipfa Ecclefiæ fucc^fsio m^li nô pofsit.Nos aii-tem vt hoc argumentû ïbluercmusduo prægt; cipua eius membra dilculsimusmempe Romani Pontificis Principatü : Etordinariam

• Ecclefiæ fuccefsionem.Qupd attinet ad Ro-manum Pontificem, dcmonftrauimus eum * non elfe caput Ecc]e{Jæ,cùm id fibiChriftus tanquam proprium vendicet^etrum veto nullum ius in reliquos Apo'ïïolt^iabuifie, ■nullùmque in Ecclefia Catholica principa-tum:amp; fi habuiflet,ad fuccefibrcm tranfmit-tere

tere non potuiflc:amp; fi potuifiet, non ad Ro-•manum poÿus Epifcopum.quàm ad Antio-chenum,Hierofolya4i«^iû,autaliuni quem-uis earum Ecclefiarum in quibus aliquando Petrusdocuit.’amp;fiadRomanum potius,non i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propterea ad Pôtifices,cùm neque Romàng

dé. Qiiantû veto fpeftatad fuccefsionêjhâc difiindionem adhibuimus, vt quandiu qui-demlleterit,amp; confpicuus fuerit ordo legitimus Ecclefiæ,tandiu nobis colendafitvifi-bilis ordinaria Paftorum fuccefsio. At illo ipfoordineinterriipto amp;nbsp;colUpfo, d^ximus Deum præter ordinéjvel potius prætcr mo-rem folitum ,qu»ndo amp;quibus modis volue-rit, verum ac legitimumordinem Ecclefiæ inftaurare,per eos quos.ad illudopusfuo imperuefiigabili confilio’delegerit, amp;nbsp;ex-citâritmec ipfam Ecclefiamvllisefieperfo-nis,locis,temporibttSR^ull*^eni|ue vifibili formæ alligandam;arque oftendimus no ad cœtus vifibiles amp;nbsp;ad particulates Ecclefias, fed adeleftoriim Catholicâ Ecclefiam ,pro-mifsioné de perpetuo ftatu pertinere. Q^n-etiamaddidimus inepte facere Turrianum I amp;nbsp;omnes eius commilitones.dum obiiciunt t nos plane efleomni fsccefsione deftitutos: I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quandoquid£ionftat, ipfis ctiam aflentien-

tæ Dodores habuifle illam fuccefsionem amp;nbsp;vocationem,quam Pontificij tantopere corn

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. i- V

mendant. Quo loco refutauitnus errorem Turriani-aSe) ^eipaamp;ta-îetc: ,quam ad folos Epi-fcopos pertinerc amp;:^istiination?s ab iis folis faciendas efTe,contra expreüùm Dei verbu, affirmabat. His igitiir ita pertraftatis,relin-quitur falfum effe quod prqpofuit Turria-nus, Paftorum noftrorum ordinationes efle nullas, irritas, amp;nbsp;merè laicas. Atque ita di-cendum potius, eas efle veras,légitimas ,8c veic Ecclefiafticas.vtquæ nonhumanis

inftitutis, fed firmifsimo verbi Dei fundamento,amp; certifsima veritate nitantur.